Scribd Logo
Importer

Bienvenue sur Scribd !

  • 149 vues

    Migne. Patrologia Latina Tomus XXXIX.

    Transféré par

    Patrologia Latina, Graeca et Orientalis
    Migne. Patrologia Series Latina. Digitalized by BNF/Gallica service. List with all the links of BNF/Gallica available here: http://plgo.org/resources/migne_pl.htm

    Droits d'auteur :

    © All Rights Reserved
    Téléchargez comme PDF, TXT ou lisez en ligne sur Scribd
    Signaler comme contenu inapproprié

    Vous aimerez peut-être aussi

    Migne. Patrologia Latina Tomus XXXIX.

    Transféré par

    Patrologia Latina, Graeca et Orientalis
    149 vues479 pages
    Migne. Patrologia Series Latina. Digitalized by BNF/Gallica service. List with all the links of BNF/Gallica available here: http://plgo.org/resources/migne_pl.htm

    Titre original

    039. Migne. Patrologia Latina Tomus XXXIX.

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Formats disponibles

    PDF, TXT ou lisez en ligne sur Scribd

    Avez-vous trouvé ce document utile ?

    Ce contenu est-il inapproprié ?

    Signaler ce document
    Migne. Patrologia Series Latina. Digitalized by BNF/Gallica service. List with all the links of BNF/Gallica available here: http://plgo.org/resources/migne_pl.htm

    Droits d'auteur :

    © All Rights Reserved
    Téléchargez comme PDF, TXT ou lisez en ligne sur Scribd
    Signaler comme contenu inapproprié
    149 vues479 pages

    Migne. Patrologia Latina Tomus XXXIX.

    Transféré par

    Patrologia Latina, Graeca et Orientalis
    Migne. Patrologia Series Latina. Digitalized by BNF/Gallica service. List with all the links of BNF/Gallica available here: http://plgo.org/resources/migne_pl.htm

    Droits d'auteur :

    © All Rights Reserved
    Téléchargez comme PDF, TXT ou lisez en ligne sur Scribd
    Signaler comme contenu inapproprié
    sur 479

    Migne, Jacques-Paul (1800-1875). Patrologiae cursus completus, sive Bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica omnium s. s.

    Patrum, doctorum
    scriptorumque ecclesiasticorum qui ab aevo apostolico ad usque Innocenti III tempora floruer.... 1841.



    1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numriques d'oeuvres tombes dans le domaine public provenant des collections de la
    BnF.Leur rutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n78-753 du 17 juillet 1978 :
    *La rutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la lgislation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
    *La rutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par rutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
    labors ou de fourniture de service.

    Cliquer ici pour accder aux tarifs et la licence


    2/ Les contenus de Gallica sont la proprit de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code gnral de la proprit des personnes publiques.

    3/ Quelques contenus sont soumis un rgime de rutilisation particulier. Il s'agit :

    *des reproductions de documents protgs par un droit d'auteur appartenant un tiers. Ces documents ne peuvent tre rutiliss, sauf dans le cadre de la copie prive, sans
    l'autorisation pralable du titulaire des droits.
    *des reproductions de documents conservs dans les bibliothques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signals par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothque
    municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invit s'informer auprs de ces bibliothques de leurs conditions de rutilisation.


    4/ Gallica constitue une base de donnes, dont la BnF est le producteur, protge au sens des articles L341-1 et suivants du code de la proprit intellectuelle.

    5/ Les prsentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont rgies par la loi franaise. En cas de rutilisation prvue dans un autre pays, il appartient chaque utilisateur
    de vrifier la conformit de son projet avec le droit de ce pays.

    6/ L'utilisateur s'engage respecter les prsentes conditions d'utilisation ainsi que la lgislation en vigueur, notamment en matire de proprit intellectuelle. En cas de non
    respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prvue par la loi du 17 juillet 1978.

    7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute dfinition, contacter reutilisation@bnf.fr.
    PATROLOGIiE
    CURSUS COMPLETUS
    SIVE
    BIBLIOTHECA
    UNIVERSALIS, 1NTEGRA, UNIFORMIS, GOMMODA, OEGONOMICA,
    OMNIUM SS.
    PATRUM,
    DOCTORUM
    SCRIPTORUMQUE
    ECCLESIASTICORUM
    QUI
    AB MVO APOSTOLICO AD
    USQUE
    INNOCENTII III TEMPORA
    FLORUERUNT;
    RECUSIO CHRONOLOGICA OMNIUM
    QUJ E
    EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICJ E TRADITIONIS PER DUODECIM
    PRIORA ECCLESLE SJ ECULA
    ,
    J UXTAEDITIONES
    ACCURATISSIMAS,
    INTERSE
    CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS
    COLLATAS, PERQUAM
    DJ LIGENTER CASTIGATA
    ;
    DISSERTATIONIBUS,
    COMMENTARIIS
    LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUS CONTINENTER ILI.IISTRATA
    ',
    OHNIBUS OPERIBUS POSTAMPLISSIMAS EDITIONES <VMTnlBUSNOVISSIMIS S/ECULIS DEBENTUR ABSOLUTAS
    DETECTIS, AUCTA,
    INDICIBUSPARTICCLARIBCS
    ANALTTICIS,
    SINGULOS SIVE
    TOMOS, SIVEAUCTORES ALICUJ US MOMENTI
    *$>
    SUBSEQUENTIBUS,
    DONATA
    ;
    CAPITULIS 1NTIUIPSUMTEXTUMRITE
    DISPOSITIS, NECNON ETTITULISMNGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOI liM
    DISTINGUENTIBUS
    SUBJ ECTAMQUE
    MATERIAH
    SICNIFICANTIBUS,
    ADOllNATA
    ;
    OPERIBUS CUMDUBHS TUM
    APOCRVPIIIS, ALIQUA
    VEROAUCTORITATE INORDINE ADTRADITIONEM
    ECCLESIASTICAM
    POLLENTIBUS, AMPLIFICATA;
    DUOBUS INDICIBUS GENERALIBUS LOCUPLETATA : ALTERO SCILICET
    KERUM,QUOCONSULTO, QUIDQUID
    UNUSQUISQUE
    PATRUMl.\
    QUODLIBET TIIEMASCRIPSERIT !INOINTCITU
    CONSPICIATUR; AI.TEUO
    SCRIPTUR^ESACILE
    ,
    EX
    QUO
    LECTORI COMPERIRB MTOBVIDU
    QUINAM
    PATHES ETIN
    y
    QUIBUS
    0PERUMSUORUM LOCISSINGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCRIPTUR* /
    TEXTUSCOMMENTATI SINT. /
    EDiflO
    ACCURATlSSIMA,CiETERISQUE
    OMNIBUS FACILE
    ANTEPONENDA,
    Sl PERPENDANTCR : CHARACTERUM
    NITIDITAS,
    /
    CUARTjE
    QUALITAS,
    INTEGRITAS
    TEXTUS,
    PERFECTIO
    CORRECTIONIS, OPERUMRECUSORUM TUM
    VAIUKTAp"f
    /
    TUM
    NUHERUS,
    FORMA VOI.UMINUM
    PEUQUAM
    COMMODA
    SIBIQUE
    INTOTOOPERISDECURSU CONSTANTF.P
    I^
    SIMILIS,
    PRETII
    EXIGUITAS, PR/ESERTIMQUE
    ISTA
    COLLECTIO, UNA, METHODICA ET
    CIIIIONOLOGICA,
    I
    ,._
    '
    SEXCENTORUM FRAGMENTOHUM
    OPUSCULORUMQUE
    HACTENUS 1UCILLICSPARSORUM , PRIMUM
    J
    "
    I
    AUTEMINNOSTUA BIIIUOTHECA
    ,
    EXOPERIBUS AD
    OMNES.
    /ETATES
    , LOCOS,
    LINGUAS
    i C'M
    FOIIMASQUE
    PERTINENTIBUS,
    COADUNATORUM. i
    ,^1
    SERIESPRIMA,
    "%\
    iN
    OUAPRODEUNTPAXRES,DOCTORESSCRIPTORESQUE ECCLESLELATIN*
    A TERTULLIANOADGREGORIUMMAGNUM.
    ACCURANTE
    J .-P-MIGNE, (tti'ttttttt
    COtU|?^t0Vttm
    1N SINGULOS SClENTIiG
    ECCLESIASTlCiE RAMOS EDITORE.
    PATROLOGIiE TOMUS X^XIX.
    S. AUGUSTINI TOMI
    QUINTl
    PARSALTEBA.
    PARISIIS,
    VENIT APUD
    EDITOREM,
    IX VIA DICTA
    D'AMBOISE,
    PRES LA BAKRIERE
    D'ENFEIt,
    ou PETiT-MONTROUGE.
    1845.
    SANCTI AURELII
    AUGUSTINI
    HIPPOMSIS EPISCOPI
    OPERA
    OMNIA,
    POST LOVANIENSIUM THEOLOGORUM
    RECENSIONEM,
    CASTIGATA DENUOADMANUSCRIPTOS CODICES GALLICOS
    ,
    VATICANOS
    ,
    BELGICOS
    , ETC,
    NECNONADKDITIONES
    ANTIQ0IORE9
    ET
    CASTIGATIORES,
    ,r,
    OPERA ETSTUDIO //T;
    "
    MONACHORUM
    ORDINIS SANCTI
    BENEDI^t^v^
    E
    CONGRE6ATIONE
    S. MAURI.
    <?bttio
    noirif ftma,
    cmcnbafa ct
    auctiov,
    AccuranteM
    ,
    Cursuum
    completonim
    Editore.'
    TOMUS
    QUINTUS.
    PARISHS
    VENFTAPUDEDITOREM1NYICODICTO
    MONTROUGE,
    J UXTA PORTAM
    1NFERNI,
    GALLICE: PRE9LA BABBIEBED'ENFEB.
    iUl
    QUJ E
    IN HOC
    QUINTO
    TOMO CONTINENTUR.
    SERMONUM
    CLASSES
    QUATUOR,
    Necnon Sermones dubii.
    IN II
    1'ARTE.
    CLASSIS IV. SERMONE! DEDIVERSIS. Pag.
    U93
    SKRMONfiS MJ BU.
    1639
    SERMONCU FRAGMENTX.
    '
    1719
    CONTENTA IN
    APPENDICE.
    SERMONES
    SUPPOSITII.
    I. DE SCRIPTURIS.
    1735
    n. DE TEHPORE.
    1973
    III. DESANCTIS.
    '
    2095
    IV. DE DIVERSIS.
    2173
    Quatuor
    hisSermonumclassibus
    Appendicecompreliensis
    inserti sunt Sermones
    C^SARII,Episcopi
    Arela-
    tensis,
    prater
    eos
    qui
    inscribnnlur ad monachos.
    -;.<$fgpig
    &4TH0LIJ MSMldHEvSW
    TICODICTO
    MONTROUGE,
    J uxia
    portam
    Iij&rii)Parisiorum,
    Gallice:
    preslabarriere(VEnferdeParis
    S. AURELII AUGUSTINI
    HIPPONENSIS EPISCOPI
    SERMONES
    AD
    POPULUM.
    CLASSIS IV. DE
    DIVERSIS.
    SERMO
    CCCXLP(a).
    Deeo
    quod
    Chrislustribusmodisin
    Seripluris
    intelli-
    gitur;
    conlraArianoshabitus
    (6).
    CAPUTPRIMUM.

    1. Christusin
    Scripturis
    di-
    elus tribus modis. Dominusnoster J esus
    Chrislus,
    fralres, quantum
    animadvertere
    potuimus paginas
    sanctas
    ,
    tribus modis
    intelligitur
    et nominatur
    ,'
    quando prsedicalur,
    sive
    per Legem
    et
    Prophetas,
    sive
    per Kpislolas apostolicas,
    sive
    per
    fidemrerum
    gestarum, quas
    in
    Evangeliocognoscimus.
    Primus
    modus
    est,
    secundumDeumet divinitatemillamPa-
    tri
    cosequalematque
    coseternamanle
    assumplionem
    carnis. Alter modus
    esl,
    eum
    assumpia
    carne
    jam
    idemDeus
    qui homo,
    et idemhomo
    qni Deus,
    secun-
    dum
    quamdam
    sua; exeellenliac
    proprietalem, qua
    noncseteris
    coaequatur
    hominibus,
    sed est mediator
    et
    caput
    Ecclesise,
    esse
    legitur
    et
    intelligilur.
    Terlius
    modusest
    quodam
    modolotus
    Christus,
    in
    plenilu-
    dine
    Ecclesise,
    id
    est, caput
    et
    corpus,
    secundum
    ple-
    nitudinem
    perfecli cujusdamviri,
    in
    quo
    viro
    singuli
    membrasumus.
    Quod
    credenlibus
    praedicalur,
    et
    pru-
    denlibus
    agnoscibile
    offertur. Nonomniatestimonia
    Scripturarum
    lammulta
    angustotempore
    sivereco-
    leresive
    explicarepossumus, quibus
    omniatriaisla
    genera probemus
    : sed tamen nonomnia
    possumus
    improbatareiinquere,
    ut
    quibusdam
    commemoratis
    testimoniis,
    csetera
    quse
    commemorarenon sinimur
    propter angustiastemporis, per
    vos
    ipsosjam
    obser-
    varein
    Seripluris
    et invenire
    possitis.
    CAPUTII.

    2. Primusmodus
    quo
    Chrislus
    prcedi-
    calur ut Deus. Verbisimilitudo.Ad
    primumergo
    mo-
    duminsinuandiDomininostri J esuChrisli
    Salvatoris,
    nnici Filii
    Dei, per quem
    factasunt omnia
    , pertinet
    illud
    quod
    nobilissimumet
    prseclarissimum
    est iu
    Evangelio
    secundumJ oannem: In
    principio
    erat Ver-
    bum,
    et Verbumerat
    apudDeum,
    el Deuserat
    Verbum;
    hoc erat in
    principioapud
    Deum: omnia
    per ipsum
    (aclasunl,
    el sine
    ipsofaclum
    esl nihil.
    Quodfaclum
    etl,
    inillovita
    erat;
    etvitaeral luxhominum
    ,
    el lux m
    lenebris
    tucet,
    et tenebrai eamnon
    comprehenderunt
    *
    Emendatusestadduoscl.adcs.r. v. etadAm.Er.Par.
    LOT.
    to
    Alias,
    de
    Tempore
    -iO.
    (b)
    citant
    spe
    BedaetFlorusinPauli
    Epistolas.
    (J oan. i,
    1-5).
    Mirandaet
    slupenda
    verba
    hsec,
    et
    priusquamintelliganlur, amplectenda
    sunt. Si cibus
    apponeretur
    ori
    vestro, partem
    cibi alius illamacci-
    peret,
    aliusislam: adomnestamen
    perveniret
    unus
    xibus;
    sednon adomnes totus cibus. Sic
    quasi qui-
    damcibusel
    potus
    verborumnunc
    apponiiur
    auribus
    vestris;
    et tamentotum adomnes
    pervenit.
    Anfortc
    cum
    loquor,
    aliussibi tollil unam
    syllabam,
    alius al-
    teram? aut aliusunum
    verbum,
    alius alterum ver-
    bum1Si iia
    est,
    tot verba dicturus
    suro, quol
    Iiomi-
    nes
    video,
    ut adomnes
    pervenianl
    vel verba
    singula.
    Et facile
    quidempluradico,
    quam
    hicsunt homines:
    sedomniaad omnes
    perveniunt.
    Yerbum
    ergo
    homi-
    nis nondividitur
    persyllabas,
    ul omnes
    audiant;
    et
    VerbumDei
    per
    frusta
    conciditur,
    ut
    ubique
    sit?
    Numquidhsec, fratres,
    sonanlia
    atque
    Iranseuntia
    verba illi
    incommulabililer
    permanenti
    Verboullaex
    parle comparanda
    arbitramur? aut
    ego quia
    hsec
    dixi,
    comparavi
    ?
    Sed
    quoquo
    modoinsinuare vobis
    volui,
    ut Deus
    quod
    exhibet in
    corporalibus rebus,
    valeat vobisadcredenda
    ea, quse
    nondumvidelis de
    spiritualibus
    verbis. Sed
    jam
    ad meliora
    transeamus.
    Namverba
    sonanl,
    et abeunt. De
    spiritualibus
    cogita-
    tionibus
    (a)juslitiamcogilale. Cogitansjusiiliam
    con-
    stilutus inistis
    partibus
    occidentalibus, cogitansju-
    stiliamconslitulusin
    oriente,
    unde(itut illelotam
    ju-
    stitiam
    cogitel,
    et illetolam?et illetotam
    videat,
    et
    illelotam?
    Nam
    qui
    videt
    juslitiam,
    secundum
    quam
    gerat aliquid, ipsejustegerit.
    Videt
    intus, agit
    foris.
    Undevidet
    intus,
    si nibil sibi
    praesto
    esl ?
    Quiaipse
    in
    pariepositusest,
    adeamdem
    parlem
    non
    perveniet
    allerius
    cogitatio?
    Cumautemidemvideas menle lu
    hic
    posilus, quod
    videl illetam
    longepositus,
    et to-
    tumtibi
    luceat,
    lotumilii
    videatur; quia
    ea
    quse
    di
    -
    vinaet
    incorporeasunt, ubique
    sunt
    tota;
    credeVer-
    buintoiumin
    Patre,
    tolumin utero. Credeenimiioc
    dcVerbo
    Dei,
    qui
    est Deus
    apud
    Deum.
    CAPUT III.

    3. Aliusmodus
    quo
    Chrisluscom-
    mendalurut Deusethomo.Sedaudi
    jam
    aliam insi-
    nuationem,
    aliummoduminsinuandi
    Christum, quem
    Scripluraprsedicat.
    Ea enim
    qusedixi,
    dicta sunt
    (a)
    isthsecverba: De
    spirilualibuscogitationibus,
    vidcn-
    lur
    suyeresse.
    1495
    S. AUGUSTINIEPISCOPI U96
    ante
    assumplam
    carnem. Nuncautemaudi illud
    quod
    modo
    prsedicat
    Scriptura
    :
    Verbffhi,inquit,
    caro
    fa-
    ctum
    est,
    ethabilavilinnobis
    (J oan.i, 14).Namqui
    dixe-
    rat,'
    In
    principio
    eralVerbum,
    et Verbumerat
    apud
    Deum,
    etDeuserat
    Verbum;hoc
    eratin
    principioapud
    Deum: omnia
    peripsumfacla
    sunt,
    el sine
    ipsofactum
    estnihil;
    frustranobisdivinitalemVerbi
    praedicaret,
    si Yerbi humanitatemlacerel. Ut enimillud
    videam,
    hic mecum
    agitur;
    ut
    purget
    adillud
    contemplandum,
    inGrmilalimeae
    ipse
    subvenit.
    Suscipiendo
    denalura
    humana
    ipsam
    naturamhumanam
    ,
    faetusest homo.
    Venit cum
    jumento
    carnis adeum
    qui jacebat
    invia
    vulneratus
    (Luc.
    x
    ,
    30-37),
    ut
    parvam
    fidemnoslram
    incarnaiionissusesacramentoinformaret
    '
    atque
    nu-
    triret, faceretque
    serenumintellectumadvidendum
    quodnunquam
    amisit
    per
    id
    quodsuseepit.
    Esseenim
    ccepit
    homo
    ,
    essenon destitit Deus.
    Ergo
    hoecest
    prsedicatio
    Domini nostri J esu Chrisli secundum
    quod
    medialor
    est,
    secundum
    quod caput
    est
    Ecclesiae;
    quod
    Deushomo
    est,
    et homo Deus
    est,
    cumdicat
    J oannes : Et Verbumcaro
    factumest,
    et habitavil in
    nobis.
    &.Chrislus
    utroque
    modocommendatusab
    Apostolo.
    Audite
    jam ulrumque
    inillonotissimo
    capilulo apo-
    sloli Pauli :
    Qui
    cumin
    forma
    Dei
    esset, inquit,
    non
    rapinam
    arbitratusest esse
    mqualis
    Deo. Hoc
    est,
    In
    principio
    erat
    Verbum,
    et Verbumerat
    apudDeum,
    et
    Deuserat Verbum.
    QuomodoAposlolus
    dixit,
    Nonra-
    pinam
    arbilralusestesse
    wqualis
    Deo,
    si nonest
    sequa-
    lis Deo?Si autemPaler
    Deus,
    illenon
    Deus,quomodo
    oequalis?
    Ubi
    ergoilleait,
    Deuserat
    Verbum;
    ibi
    iste,
    Non
    rapinam
    arbitratusestesse
    cequalis
    Deo. Et ubi
    ille,
    Verbumcaro
    faclum
    cst,
    ethabitavitinnobis
    ;
    ibi
    iste,
    Sed
    semetipsum
    exinanivit,formam
    servi
    accipiens
    (Philipp. n, 6, 7).
    Attendite:
    per hocergoquod
    ho-
    mofactus
    est, per
    hoc
    quod
    Verbumcaro
    factum
    est,
    ethabitavitin
    nobis;
    per
    hoc
    semelipsum
    exinanivit,for-
    mamservi
    accipiens. Quid
    enimexinanivit?
    Non,ut
    amilteret
    divinilatem,
    sedut indueret
    humanilatem,
    apparens
    hominibus
    quod
    non
    erat, antequam
    homo
    esset. Sic
    apparendo
    se
    exinanivit,
    id
    esl,
    reservanss
    dignitatemmajestalis,
    et offerenscarnemindumen-
    tumhumanilatis. Perid
    ergoquodsemetipsum
    exina-
    nivit formamservi
    accipiens(non
    formamDei acci-
    piens.
    DeformaDeicum
    diceret,
    non
    dixit,
    accepil;
    sed
    ,
    Cumin
    forma
    Dei esset
    constitulus,
    non
    rapinam
    arbitratusest esse
    wquatis
    Deo : ad formamautem
    servi ubi ventum
    est, Formam,inqnit,
    sertii
    accipiens):
    per
    hoc
    ergo
    medialoret
    capul
    esl
    Ecclesiae,per quem
    reeonciliamurDeo
    , per
    sacramenlumbumilitatis
    3
    et
    passionis
    et resurreclioniset ascensioniset
    judicii
    fu-
    turi,
    ut duo illafutura
    audianlur,
    cumsemel locutus
    sil Deus.Ubi duoaudiuntur? Ubi reddit
    unicuique
    se-
    cundum
    opera
    sua
    (Mallh. xvi,
    27).
    CAPUT IV.

    5. Caveri
    jubel
    ab Arianorumhtg-
    resi.
    Virginilai
    menlis
    inlegrilasfidei.Serpenspollicita-
    1
    Quidamlibri,firmaret.
    2
    sicMss. At
    editi,
    reserans.
    3
    Nonnulli
    codices,
    humanitatis.
    tione scientiwseducens. Hoc
    ergo tenentes,
    nolite
    quaestiones
    mirari
    hominum, quseserpunt
    sicutcan-
    cer, quemadmodum
    dixit
    Apostolus(II
    Tim.
    n, 17)
    :
    sedcustoditeaures
    vestras,
    et
    virginitatem
    mentis
    vcstrae,tanquamdesponsati
    abamico
    sponsi
    uni viro
    virginem
    caslam exhibere Christo.
    Virginilas
    enim
    veslra
    jn
    menle.
    Virginitascorporis
    in
    paucis
    Eccle-
    siae:
    virginitas
    mentis inomnibusfidelibusesse de-
    bet. Hanc
    virginitatem
    vult
    serpens corrumpere,
    de
    quo
    idem
    aposlolus
    dicit :
    Desponsavi
    vosuni virovir-
    ginem
    caslamexhibereChrislo.Et
    limeo,
    nesicutEvam
    asluliasua
    serpensdecepil;
    sic
    quoque
    etvestrisensus
    corrumpanlur,
    el excidanla castitale
    qua?
    estinChristo
    J esu
    (\\
    Cor.
    xi, 2, 3).
    Veslri
    inquit,
    sensus
    ,
    id
    est,
    veslraementes. Namhoc
    magisproprium
    est. Sensus
    enimintelligunturethujuscorporis, videndi,audiendi,
    odorandi, gustandi,
    tangendi.
    Meniesnostrastimuit
    corrumpi Apostolus,
    ubi est iidei
    virginitas.
    Modo
    perge, animal, virginilatem
    tuam
    serva,
    fecundanda
    postea
    in
    amplexu sponsi
    tui.
    Sepite ergo,
    ut scri-
    ptumest,aures
    vestras
    spinis(Eccli.
    XXVIII,
    28).
    Tur-
    bavit fratres infirmosEcclesiae
    quseslio
    Arianorum:
    sed in Domini misericordia
    superavit
    calholicafides.
    Nonenimdeseruit iileEcclesiam
    suam;
    etsi adlem-
    pus
    lurbavit
    eam,
    obhoc
    turbavit,
    ut
    sempersuppli-
    caret
    ei,
    a
    quo
    in solida
    pelra
    confirmarelur. Et
    adlmcmussilat
    serpens,
    et nonlacet.
    Quxrit pollici-
    tatione
    quadam
    scientiae
    dejicere
    de
    paTadiso
    Eccle-
    sise
    , quem
    non
    permiltat
    redire adillum
    paradisum,
    unde
    primus
    homo
    dejeclus
    est.
    CAPUTV.

    6. Id nunc
    agit
    in
    Ecclesia, quod
    olimin
    paradiso.
    Contra
    Arianos,quomodo
    PaterFilio
    major.
    FiliumPatriesse
    wqualem
    in
    formaDei,
    minorem
    in
    forma
    servi.
    Intendite,
    fratres.
    Quodgestum
    est in
    illo
    paradiso, bocgeriturinEcclesia.
    Nemonossedu-
    cat abisto
    paradiso.
    Sufflciat
    quod
    illinc
    lapsi sumus,
    vel
    experti corrigamur. Ipse
    est
    serpens, qui semper
    suggeril iniquitatem
    et
    impielatem. Ipse aliquando
    promiltit impunitatem, quemadmodum
    et ibi
    promi-
    sit,
    dicens:
    Numquid
    mortemoriemini
    (Gen. in, -4)
    ?
    Ipse
    lalia
    suggerit,
    ut modo malevivantChristiani.
    Numquidomnes,
    inquit perditurus
    est Deus? num-
    quid
    omnesdamnalurusesl Deus?Ille
    dicit,
    Damna-
    bo :
    ignoscam
    eis
    qui
    se
    mulaverint;
    mutent facla
    sua,
    mulominasmeas.
    Ipse
    est
    ergoqui murmurat,
    et
    mussilat,
    et dicit: Ecce ubi
    scriptumest,
    Paler
    major
    me esl
    (
    J oan.
    xiv, 28);
    et ludicis
    sequalem
    Patri?
    Accipioquod
    dicis : sed
    ulrumque accipio,
    quiautrumquelego. Quare
    ,tuunum
    accipis,
    el unum
    non vis? Nammecum
    ulrumque legisti.
    EccePater
    major
    me
    est; accipio,
    nona
    te,
    sedab
    Evangelio:
    el tuesseFilium
    sequalem
    Deo
    Patri, accipe
    ab
    Apo-
    stolo.
    Conjungeutrumque, utrumque
    concordet;
    quia
    qui
    locutusesl
    per
    J oannemiu
    Evangelio,ipse
    locu-
    tusest
    per
    Paulumin
    Epislola.
    Non
    potestipse
    secum
    discordare: sedtuconcordiam
    Scriplurarum
    nonvis
    intelligere,
    cumamas
    ipseliiigare.
    Sedex
    Evangelio,
    inquit, probo
    : Paler
    major
    meest. Et
    ego
    ex
    Evange-
    1
    Florusetcisterciensisliber: Modo
    ergo
    amnia.
    1497 SERMOCCCXLI.
    im
    Ho
    probo: Ego
    etPater unum tumus
    (J oan. \, 30).
    Quomodo ntrumque
    verumest?
    Qiiomodo-iios
    docet
    Aposlolus,Ego
    etPater unumsumus?
    Qui
    cnmin
    for-
    maDei
    estet,
    non
    rapinam
    arbilralus est
    assb*a:qualis
    Deo.
    Audi,
    Paler
    major
    meest: sed
    semelipsum
    axina-
    nivit, formam
    servi
    accipiens.
    Ecce
    ego
    ostendo.
    quare
    major
    est: luoslendein
    quosequalis
    nonest. Utrum-
    que
    enim
    legimus.
    Minorest
    Patre,
    in
    quantum
    fllius
    hominisest:
    sequalis
    Patri,
    in
    quantum
    Filius
    Dei;
    quia
    Deuserat Verbum.
    Medialor,
    Deus et homo:
    Deus
    sequalis
    Patri,
    homo minor Patrc. Est
    ergo
    et
    sequalis
    et minor
    :
    sequalis
    in forma
    Dei,
    minor in
    formaservi. Tu
    ergo dic,
    unde
    sequalis
    et minor?
    Numquidaliapartesequalis,
    et alia
    partejninor
    ?Ecce
    exceplasusceptionecarnis,
    ostende mihi
    sequalem
    et
    minorem. Undedemonstraturus
    es,
    volovidere.
    CAPUTVI.
    -
    7. Filius Dei ante incarnationem
    nutlomodominor Patre. Attendite
    impietatem
    stoli-
    damcarnem
    sapere, quomodoscriptum
    est:
    Sapere
    tecundum
    earnem,
    mors ett
    (Rom.
    vm, 6).
    Hicsiste.
    Sequestro adhuc,
    et nondum
    loquor
    de incarnatione
    Domini nostri J esu Chrisli unici Filii Dei : sedtan-
    quam
    nondumfactumsit
    quodjam
    factum
    est,
    at-
    tendo
    tecum,
    In
    principio
    eral
    Verbum,
    et Verbum
    erat
    apud Deum,
    et Deus erat
    Verbum;,ho,cerat
    in
    principio apud
    Deum. Attendo tecum
    , Qui
    cum
    in
    forma
    Dei
    etset,
    non
    rapinam
    arbiiratus est esse
    wquatis
    Deo. Ibi mihi ostende et
    majorem
    et mi-
    norem.
    Quid
    dicturus es? Divisurus es Deum
    per
    qualitates,
    id
    est, per quasdam
    affectiones
    corporales
    vei
    animales,
    in
    quibus
    aliud
    atque
    aliudessesenti-
    mus? Naturaliler dicere
    quidempossum
    : sed ulrum
    sicet vos
    intelligatis,
    Deusviderit.
    Ergo,
    ut dicere
    cceperam,
    ante
    susceptionemcarnis, anlequam
    Ver-
    bumcaroficret et habitaret in
    nobis,
    ostende-mino-
    rem, ostendeaequalem. Numquid
    aliudel aliud
    Deus,
    ut ex alia
    parte
    sit minor illo
    Filius,
    et ex alia
    parte
    illi
    aequalis
    ?Veluti si
    dicamus, Corpora
    sunt
    qusedam; potcs
    mihi
    dicere, iEquale
    est in
    iongi-
    tudine,
    sed minusest inrobore.
    Pierumque
    enim
    duo
    corpora
    lalia
    occurrunt,
    ut stalura
    longiludinis
    sequalia
    sint,
    roboreautemunumsil
    minus,
    alicrum
    majus. Ergo
    lalia
    quasi corporacogitaluri
    sufflus
    Deum
    ct Filium
    cjus? cogiiaturi
    sumus eum
    qui
    lolus in
    Maria
    fuit,
    tolus
    apudPatrem,
    totus in
    carne, totus
    super Angeios
    ?Avertal Deusistas
    cogilationes
    acor-
    dibusCbristianorura.Itemforteita
    cogitabis,
    ut dicas:
    El roboreet
    longitudinesequales,
    sedcolore
    dispares
    sunt. Ubi
    color,
    nisi in
    corporalibus
    ? Ibi aulemlux
    sapienlise.
    Ostendemihi colorem
    juslilise.
    Si isla co-
    loremnon
    habent,
    luillade Deonori
    diceres,
    si
    pu-
    doris coloremhaberes.
    8. Filiumnon
    posse
    dici alia ralione
    wqualem,
    alia
    minorem. In Deonon aliud
    poleslas,
    aliud
    prudentia
    el cwterwvirtules.
    Quid ergo
    dicturus es? Potestate
    sequalessunt,
    sed minor Filius
    prudentia? Injuslus
    est
    Dcus,
    si minori
    pradentiaepotestatem
    dedil
    sequa-
    lem. Si
    prudentia sequalessunt,
    sedminor est Filius
    potestate,
    invidus est
    Deus, qui sequali prudentise
    potestateradedit
    minorem. InDeoaolemomne
    quod
    dicilur, idipsum
    est.
    Neque
    enim inDeo aliud
    pote-
    stas et aliud
    prudentia,
    aliud
    forlitudo et
    aliudju-
    stitia aut aliudcastitas.
    Quidqnid
    borumdeDeo
    dicis,
    neque
    aliudet aliud
    intelligilur,
    et niliil
    digne
    dicilur:
    quia
    bsecanimarum
    sunt, quas
    illalux
    perfunditquo-
    dam
    modo,
    ct
    pro
    suis
    qualitalibus
    afficit; quomodo
    cumorilur
    corporibus
    luxislavisibilis.Si
    auferatur,
    unusest
    corporibusomnibus
    color;
    qui potius
    dicen-
    dusest nulliis color. Cumautem illata
    illustravcrit
    corpora, quamvis ipsa
    unius modi
    sit, pro
    diversis
    tamcn
    corporumqualitatibusdiversoeosnitore
    aspor-
    git. Ergo
    animarumsunt istse
    affecliones,
    quae
    bene
    sunt affeclseabillaluce
    quse
    non
    afficitur,
    et
    formatai
    ab illa
    quae
    nonformatur.
    CAPUT VII.9. J ustitiaet similiadeDeo
    dkunlur
    non
    proprie,
    sed
    quia
    nihil dici
    potesl
    melius.
    Tamen
    ista de Deodicimus
    ,
    fratres, quia
    non
    invenimus
    melius
    quod
    dicamus. Dico
    juslum
    Deum; quia
    in
    verbishumanisnihil meliusinvenio: namest illeul-
    tra
    justitiam.
    Dicitur in
    Scripturis,
    J uslus
    Dominus
    ,
    etjuslitias
    dilexit
    (Psal. x, 8).
    Sedibi dicitur et
    pce-
    nilere Deum
    (Gen. vi, 7),
    ibi dicitur et nescire
    Deus
    (Id. xvm,2i). Quis
    non exhorreat ? Nescit
    Deus,
    poenitet
    Deum? Ideo tamen et ad isla verba
    sa-
    lubriter
    Scriptura descendit, quae
    tu
    exhorres,
    ne
    illa
    quaemagnapulas, digne
    dicla
    arbitreris.
    Atque
    ilasi
    quseras, Quid
    ergo
    deDeo
    digne
    dicitur?
    aliquis
    fortassetibi
    respondeat
    et
    dicat, quiajustus
    est.
    Alius
    autemisto melius
    intelligens,-etiani hoc verbumdi-
    cat
    superari
    ab illius excellentia
    ,
    et
    indigne
    deillo
    etiamhoc
    dici, quamvis congruenter secundumhu-
    manam
    capacitatem dicatur : ut cumillede
    Scriplu-
    ris
    probarevoluerit, quia
    scriptumest,
    J ustus Domi-
    nus
    ;
    recte illi
    respondeatur ,
    in eisdem
    Scripluris
    positumesse, quiapoenitet
    Deum: ut
    quomodo
    islud
    non
    accipit
    secundum
    consueludinem
    Ioquentium,
    sicut solent homines
    pcenilere;
    sicet illud
    quod
    di-
    citur
    juslus, supereminenliae
    ipsius
    non
    competere
    intelligat: quamvis
    hoc
    Scriptura
    bene
    posuerit,
    ut
    per qualiacumque
    verba
    gradaiimanimusad
    id
    quod
    dici non
    potest perducatur. J ustum
    quidem
    Deumdi-
    cis : sed
    inlellige aliquid
    ullra
    justiliam quamsoles
    et de homine
    cogitare.
    Sed
    Scriptursejustum
    dixe-
    runt :
    propterea
    et
    pcenitenlemdixerunt et nescien-
    tem,
    quod jam
    non vis dicere.
    Quomodo
    ergo
    illa
    qusejam exhorres,
    intelligis propter
    infirmitatem
    tuamdicta
    ;
    sicet ista
    quse
    magnipendis, pro
    aliqua
    firmilaie' validioredicla sunt.
    Qui
    autem et isia
    transcenderit,
    et de
    Deo,
    quanlum
    homini
    concedi-
    tur, dignecogilarecceperit,
    inveniel silentiuminef-
    fabili cordis vocelaudandum.
    CAPUTVIII.

    10. Filium Deinon


    posse
    dici ex
    alia
    partewqualem,
    exalia
    inwqualem.Ergo, fratres,
    quia
    hocest in
    Dominovirtus
    quodjustitia (quidquid
    de illo
    dixeris,
    boc idem
    dicis,
    cumlamennihil
    digne
    dicas),
    non
    poles
    dicere
    sequalein
    essePalri Filium
    per juslitiam
    et non
    esse
    sequalemper virtutem,
    aut
    1
    colbertinus
    Ms.,
    inftrmitate.
    1499
    S. AUGUSTBSIEPISCOPI
    1500
    a^qualemper
    Virtutemet non
    sequalemper
    scien-
    tiam:
    quia
    si ex una re
    aliquaoequalis
    est,
    exomni
    re
    sequalis
    est; quia
    omnia
    quse
    ibi
    dicis,
    idem
    sunl,
    et idemvalent. Sufficit
    ergo, quia
    dicere non
    potes
    quomodo
    sit
    insequalis
    l
    Filius
    Patri,
    nisi dederis di-
    versitates
    quasdam
    in substantia Dei.
    Quas
    cumde-
    deris,
    foras te miltit
    veritas,
    nec accedis ad illud
    sanctuarium
    Dei,
    ubi sincerissimevidetur. Cumau-
    tem non
    possis sequalem
    dicereex alia
    parte
    et ex
    alia
    insequalem,quia
    non sunl in Deo
    partes;
    non
    possis
    dicereex aliaeumesse
    sequalem,
    ex alia mi-
    norem.quia
    nonsunt in Deo
    qualilates;
    secundum
    Deumnon
    potes
    dicere
    sequalem,
    nisi omni modo
    sequalem
    : unde
    ergo potes
    dicere
    minorem,
    nisi
    quia
    formamservi
    accepil? ltaque, fratres, semper
    hsec
    advertite. Si in
    Scripturis regulamquamdamaccepe-
    ritis,
    omniavobislux
    ipsa
    monslrabit. Sicubi invcne-
    ritis
    ,
    secundum
    quod
    dictum
    est, aequalem
    Filium
    Palri,
    secundumdivinilatcm
    accipite.
    Secundumfor-
    mamvero servi
    assumptam,
    minorem
    accipite
    : se-
    cundum
    quod
    dictum
    est, Ego
    sum
    qui sum;
    et secun-
    dum
    quod
    dictum
    est, Ego
    sumDeus
    .Abraham,
    et
    Deus
    Isaac,
    el DeusJ acob
    (Exod. m, 14, 15, 6)
    : sic
    tenebitis
    ,
    et
    quod
    in
    ejus
    natura
    est,
    et
    quod
    in
    ejus
    misericordia. Arbilror satisessedictumdeilloetiam
    modo
    , quo
    Dominusnoster J esus ChrislusSalvalor
    noster
    caput
    Ecclesiaemediator
    factus, per quem
    reconciliamur
    Deo,
    Deuset homoinsinualur inScri-
    pturis.
    CAPUTIX.

    H. Christustertiomodo
    intelligitur
    caput
    et
    corpus.
    Terlius modiis
    est, quomodo
    lotus
    Christus secundum
    Ecclesiam,
    id
    est, caput
    el
    corpus
    praedicetur.
    Elenim
    caput
    et
    corpus
    unusest Chri-
    stus : non
    quia
    sine
    corpore
    non est
    inleger,
    sed
    quia
    et nobiscum
    inleger
    esse
    dignatusest,
    qui
    et
    sinenobis
    semper
    est
    inlegcr,
    nonsolumineo
    quod
    Verbumest
    unigenilus
    Filius
    aequalisPatri,
    sedet in
    ipso
    homine
    quemsuscepit,
    et cum
    quo
    simul Deus
    et homoest.
    Vcrumlamen, fratres, quomodocorpus
    ejus
    nos
    sumus,
    et nobiscumunus Chrislus
    s
    ? Ubi
    invenimus
    hoc, quia
    unus Christus est
    caput
    et cor-
    pus ,
    id
    est, corpus
    cum
    capite
    suo?
    Sponsa
    cum
    sponso
    suo
    quasi singulariter loquitur apud
    Isaiam:
    cerle unus
    idemque loqnilur;
    el videle
    quid
    ait :
    Velut
    sponsoalligavit
    mihi
    mitram,
    el velul
    sponsam
    induit meornamenlo
    (Isai. LXI, 10).
    Ut
    sponsus
    et
    sponsa
    : eumdem
    s
    dicit
    sponsum
    secundum
    caput,
    sponsam
    secundum
    corpus.
    Duo
    videntur,
    et unus
    est.
    Alioquinquomodo
    membraChristi sumus?
    Apo-
    stolo
    apertissimedicente,
    Vosestis
    corpus
    Chrisli et
    viembra
    (I
    Cor.
    xn,
    27).
    MembraChristi et
    corpus
    sumusomnes
    simul;
    non
    qui
    hoc locotanlum
    sumus,
    sed et
    per
    universam
    terram;
    nec
    qui
    tantum hoc
    tempore,
    sed
    quid
    dicam? Ex Abel
    juslo usque
    in
    1
    plures
    Mss.,wqualis.
    Forte
    legendum, wqualis
    et
    inwqualis.

    Regius
    liberet
    Florus,quomodocorpusejusnos,
    si non
    etnobiscumunuschristus?
    Editi,
    cumdicit.At
    RegiusMs.,
    eum.
    Florus,
    cumdem.
    finemsaeculi
    quamdiugenerant
    et
    generantur
    homi-
    nes, quisquisjustorumperhanc
    vitamtransitum
    facit,
    quidquidnunc,
    id
    est,
    non inhoc
    loco,
    sedin hac
    vita, quidquidpost
    nascentiumfuturum
    est,
    totum
    hoc unum
    corpus
    Chrisli :
    singuli
    autemmcmbra
    Christi. Si
    ergo
    omnes
    corpus, singuli
    membra
    ;
    est
    uliquccaput cujus
    hoc sit
    corpus.
    Et
    ipseest, inquit,
    caput corporisEcclesiw,
    primogenilus,ipseprimaium
    tenens
    (Coloss.i,
    18).
    Et
    quia
    deilloait
    etiam, quod
    semper capul
    omnis
    principatns
    et
    potestalis
    sit
    (Id. n,
    10), adjungilur
    isla
    Ecclesia, quaenuncperegrinaest,
    illi ccelesti
    Ecclesiae,
    ubi
    Angelos
    cives
    habemus;
    cui
    aequales
    nos futuros
    post
    resurrectionem
    corporum
    impudenter
    nobis
    arrogaremus,
    nisi Veritas
    promi-
    sisset,
    dicens : Erunl
    wqualesAngelis
    Dei
    (Luc.
    xx
    ,
    36);
    et fit una
    Ecclesia,
    civiias
    Regismagni.
    CAPUT X.

    12. Chrislus in
    Scripturis
    enun-
    tialustribusmodis.Christnset EcclesiaunusChrislus.
    Sic
    ergoaliquando
    in
    Scripturis
    insinualur
    Christus,
    ul
    intelligas
    Verbum
    sequale
    Patri. Sic
    aliquando,
    ut
    intelligas
    medialorem
    ;
    cumVwbumcaro
    factumesl,
    ut liabitaretinnobis
    (J oan.
    i, 14):
    cumille
    unigeniius
    per quem
    facta sunt omnia
    ,
    non
    rapinam
    arbitralut
    est esse
    wqualis Deo,
    sed
    semetipsumexinanivit,
    formam
    servi
    accipiens,factus
    obediens
    usque
    admor-
    tem,
    mortemauiemcrucis
    (Philipp. n, 6-8).
    Sicautem
    aliquando,
    ut
    inlelligas caput
    et
    corpus, exponenle
    ipso Apostoloapertissime
    quod
    dictumest deviro
    ct uxore in
    Genesi, Erunt, inquit,
    duoin carnetina.
    Videle
    ipsumexponentem,
    ut non
    conjecluris
    noslris
    aliquid
    ausi dicerevideamur.Erunt
    enim,inquit,
    duo
    incarneuna: et
    addidit,
    Sacramenlumhoc
    magnum
    est. Et ne adhue
    putaret quisquam
    in viro esseet
    uxore secundumnaturalem
    utriusque
    sexus
    copula-
    lionem
    corporalemque
    mixluram:
    Ego
    autem
    dico,
    inquit,
    in Christoet Ecclesia
    (Gen. n, 24; Ephes.v,
    31, 52).
    Secundumhoc
    ergoquod
    inCbristoet Ec-
    clesia
    accipilur quod
    diclum
    est,
    Erunt duoin carne
    una:
    nonjumduo,
    sedunacuroest
    (Matlh.xix, 5,6).
    Et
    quomodosponsus
    et
    sponsa,
    sic
    caput
    et
    corpus
    :
    quia caput
    mulieris vir. Sive
    ergo
    dicam
    capul
    et
    corpus,
    sivedicam
    sponsus
    ct
    sponsa;
    unuminlel-
    ligite. Ideoque
    idem
    apostolus,
    cumesset adhucSau-
    lus,
    audivit :
    Saule, Saule, quid
    me
    persequeris(Act.
    ix,
    4)? quoniamcorpus capili adjungitur.
    Et cum
    jam
    Chrisli
    praedicatorpateretur
    ab
    aliis, quaeperse
    cutor
    ipse fecerat,
    Ul
    suppleam, inquit, quw
    desunl
    pressurarum
    Ckrisliincarnemea
    (Coloss. l, 24)
    : ad
    pressuras
    Christi ostendens
    pertinere quodpalieba-
    tur.
    Quod
    non
    potestintelligi
    secundum
    caput, quod
    jam
    incoelonihil tale
    palilur;sed
    secundum
    corpus
    id
    est,
    Ecclesiam:
    quodcorpus
    cumsuo
    capile,
    umis
    Cliristusest.
    CAPUTXI.

    13.
    Sponsa
    Christi
    agat
    ut sil sine
    maculaet
    ruga.
    Exhibete
    ergo
    vos
    dignumcorpus
    tali
    capite, dignamsponsam
    tali
    sponso.
    Non
    potest
    iia-
    bere
    caput illud,
    nisi
    condignumcorpus;
    nec illevir
    tantus, nisicondignamducituxorem. Utexhiberetsibi,
    inquit, gloriosamEcclesiam,
    non habentemntaculam
    IS01
    SERMOCCCXLII.
    1502
    aut
    rOgam,
    nui
    aliquidejusmodi(Ephes.
    v, 27).
    Haec
    est
    sponsa
    Chrisli,
    non habens maculamaut ru-
    gam().
    Nonvisbaberemaculam?
    Fac
    quodscriptum
    est; Lavamini,
    mundi
    estole,auferte
    nequitias
    decor-
    dibusveslris
    (Isai. i, 16).
    Non vis habere
    rugam
    ?
    Extendere
    in crucem. Nonenimtantum
    opus
    est ut
    J averis,
    sedeliamut
    extendaris,
    ut sissinemacuia
    aut
    ruga.
    Per lavacrumenimauferuntur
    peccata
    :
    per
    extensionem
    fit desiderium fuluri
    saeculi, propter
    quod
    Chrisluscrucifixusest. Audi
    ipsum
    Paulumlo-
    tum:
    Non, inquit,
    ex
    operibusjustitiwquw
    nos
    feci-
    mus,
    sed secundumsuammisericordiamsalvosnos
    fecit, per
    lavacrum
    regenerationis(Tit.
    m, 5).
    Audi
    eumdemextensum:
    Ea, inquit, quw
    retrosutitobli-
    tus,
    in ea
    quw
    antesuntexlensus
    ,
    secunduminlenlio-
    nem
    sequor
    ad
    palmamsupernw
    vocalionisDei inChri-
    sloJ esu
    (Philipp. ui,
    13el
    14).
    SERMOCCCXLII
    *
    (b).
    De
    Sacrifitiovesperlino(c).
    In
    quoexplicalur
    inilium
    Evangelii
    J oannis.
    1. Crucis
    signum. Sacripcium
    crucis. DeSacriDcio
    vespertino
    sermoreddendusest. Oravimusenimcan-
    tando,
    et orando
    cantavimus,Dirigalur
    oraliomeasicut
    incensuminconspeclu
    tuo:elevaliomanuummearumsa-
    crificiumvespertinum(Psal.cxL,%).
    Inoratione adver-
    timushominem
    ,
    inextensioncmanuum
    agnoscimus
    crucem.Est
    ergo
    hoc
    signumquod
    in
    liontegestamus,
    signumquo
    sulvi sumus.
    Signumirrisum,
    ul honora-
    retur;
    conlemplum,
    ut
    glorificarelur.
    Deus
    comparet,
    uthomo
    deprecelur;
    et Deus
    latet,
    ut bomomoriatur.
    Si enim
    cognovissenl, nunquam
    Dominum
    gloriw
    cruci-
    fixissent(ICor.n,8). Hocergosacrificium,
    ubisacerdos
    estvictima,
    redemit nosfuso
    sanguine
    Crealoris. Non
    tamenl creavit noscum
    sanguine,
    sed redemit san-
    guine.Creavitenim
    nosin
    principioquod
    erat
    Verbum,
    el Verbumerat
    apudDeutn,
    el Deuseral Verbum.Ab
    hoccreali sumus. Scrmocontextus
    adjungit,
    Omnia
    per ipsumfactasunl,
    et sine
    ipsofactum
    estnihil. Hoc
    est
    quo
    creati sumus.
    Quo
    vero
    redempti,
    audi:
    Quod
    faclumest, inquit,
    ineovila
    erat,
    el vilaerat lux ItO'-'
    minum;
    et luxin tenebris
    lucet,
    et tenebrweamnon
    compreltenderunt.
    AdhucDeusest: adhucilluddici-
    tur, quod
    incommutabile
    semper manet;
    adhuc illud
    dicitur,
    cui videndocorda mundanda sunt : unde
    aulem
    mundentur,
    nondumdicit.
    Lux, inquit,
    lucet
    in
    tenebris,
    el tenebrweamnon
    comprehenderunt.
    Sed
    nt nonsint
    lenebra;, possinlque
    eam
    compreliendere;
    tenebraeenim
    peccatores,
    tenebraeinfidcles: ut
    ergo
    non sint
    tenebrse, possiniquecomprehendere,
    Ver-
    bumcaro
    faclumesl,
    el liabilavilinnobis.VideleVer-
    bum,
    videleYerbum
    carnem,
    Verbumante carnem.
    t
    !
    'sirmondus,nontantum.
    AptiusFlorus,
    nontamen.
    I
    *
    Recensitus
    primvun
    adfl. v. et ad
    Sirm.;
    et
    deinde,
    ^'postedilionem,castigalusad
    cl.
    (a)
    videRelract.lib.
    2, cap.
    58.
    (6)Alias,
    interSirmondianos 8.
    (c)
    citat Florusad Rom.
    xi,
    ad I Cor.
    xi,
    et ad
    tiebr.ix.
    In
    principio
    erat
    Verbum,
    etVerbumerat
    apudDeum,
    ei Deus erat Verbum: omnia
    per ipsumfacla
    sunt.
    Ubi hic
    sanguis?
    Ecce
    jam
    auctor tuus
    ,
    sednondum
    est
    prelium
    tuum. Unde
    ergoredemptus
    ?
    Quia
    Ver-
    bumcaro
    faclumest,
    ethabilavitinnobis.
    2. J oannes missusante
    Chrislum,
    ut lucerna ante
    tumen. Paulo
    superius
    altende.
    Lux, inquit,
    lucetin
    tenebris,
    et tenebrweamnon
    comprehenderunt.Quia
    ergo
    tenebraelumen non
    comprehenderunt, opus
    erat hominibushumanolestimonio.Diemviderenon
    poterant,
    lucernam forlc
    poterant
    lolerare.
    Quia
    ergo
    advidendumdiemminus idonei
    erant,
    lucer-
    namlamen
    utcumque tolerabant;
    Fuit homomissus
    a
    Deo,
    cui nomenerat J oannes. Hic
    venil,
    ul teslimo-
    nium
    perhiberet
    delumine.
    Quis,
    de
    quo
    hic
    venit,
    ut
    teslimonium
    perhiberet
    delumine
    *
    ?
    Quomodo
    non
    erat ille
    lumen,
    si vel lucernaerat? Primo vide
    quia
    lucernaerat. Audirevis lucernamde
    die,
    et diem
    delucerna
    J
    ?
    Vos, inquit,
    misistisad
    J oannem,
    el
    voluistisad horamexsuttarein lumine
    ejus
    : illeerat
    lucernaardenset lucens
    (J oan. v,
    33el
    35).
    J oannes
    ergo
    iste
    quid
    videbat,
    qui
    lucernamcontemnebat?
    *
    Noneratille
    lumen,
    sedul testimonium
    perltiberet
    de
    lumine. De
    quo
    lumine? Erat lumen
    verum, quod
    illuminul omnemhominemvenienleminhunc
    mundum.
    Si omnem
    bominem, ergo
    etJ oannem.
    Qui
    nondum'
    sevolebatostenderediem
    , ipse
    sibi suam
    accende-
    rat testemlucernam. Sedtalis erat
    lucerna, quse
    de
    die
    posset
    accendi. Audi
    ipsum
    J oannemconfiten-
    tem: Nos
    , inquit,
    oiitnesde
    pteniludineejus acccpi-
    mus. Chrisius
    putabatur,
    hominemseesse
    fatebatur.
    Dominus
    putabatur,
    servum sc esse confitebalur.
    Bene
    agnoscis, lucerna,
    humililalem
    tuam,
    ne te
    superbise
    ventus
    exstinguat.
    Erat enimlumen
    verum,
    quod
    illuminat omnemhominemvenientemin hunc
    mundum: idest omne
    animal, quod
    est illuminalio-
    nis
    capax,
    hoc est omnemhomineinhabenlemmen-
    lem
    alquerationem, quapossit
    esse
    parliceps
    Verbi.
    5. tlundus duobusmodis
    inlelligitur.
    Illud
    ergo
    quod
    crat lumen
    verum, quod
    illuminat omnemho-
    mincmhabentemmeniemvenienlemin hunc niun-
    dum
    ,
    ubi erat ? In hocmundoerat, Sedet terra in
    boc mundo
    erat,
    et sol et lunainhocmundo
    erant.
    Audi de die
    tuo,
    o mentishumanseoculus! In hoc
    mundo
    eral,
    el
    per ipsum
    mttndus
    factus
    esl. Sicerat
    hic,
    ut et
    antequam
    mundus
    esset,
    non
    quasi
    non
    haberet ubi essel. Deus enim habitando
    continet,
    noncontinelur.
    Ergo
    miro et ineffabili modoinhoc
    mundoerat. Et mundus
    per
    eum
    faclusest,
    el mun-
    duseumnon
    cognovit.Quis
    est
    mundus, qui per
    cum
    1
    Codexcl.:
    Quis,dequo
    hicvenituttestimomum
    perhibe-
    ret delumine?
    Quis,
    de
    quo
    ?J oannesde
    chrislo,
    lucerna
    dedie.
    Quis,
    de
    quo
    ?J oannesdechristo:
    ergo
    lucernade
    die. Non
    injuriam
    J oamti
    fadmus
    : seddiemnostrumsi
    constanterintuerinon
    possumus,
    sallemcumhottorelaude-
    mus. venitul testimonium
    perhtberet
    delumine.Nonerut
    ille
    lumen,
    sedut
    testimoniumperhiberet
    delumine.
    Qttomo-
    donon
    erat,
    etc.
    s
    ita
    legendum
    cumeodemcodicecl.
    [Audire
    vislucer-
    nam,
    lucernamdedieindiem.De
    lucerna.']
    3
    sicidemcodexcl. non
    repetitavoce,J oannem,quse
    su-
    perest
    ineditis.
    [si
    omnem
    hominem, ergo
    J oannem: J oan-
    nem
    quinondttm.]
    1503
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    1504
    ftctus est? In
    principiofecit
    Deus cmlumet terram
    (Gen.
    i, 1), quia
    omnia
    per ipsum
    facla sunt.
    Quis
    mundus eum non
    cognovit
    ? Mundus
    ct
    mundus,
    sicut domus et domus;
    domusin
    fabrica,
    dnmusin
    habitatoribus. In fabrica domus; quemadmodum,
    Magnam
    domum
    fecit, pulcherrimam
    domumcon-
    siruxit. Domus in
    habitatoribus; quomodo,
    Bona
    domus,
    benedicat eamDominus;
    mala
    domus, par-
    cat ei Deus.
    Ergo
    mundus
    per
    eum
    faclus
    ett,
    et habi-
    tatio et habilatores
    : et munduseumnon
    cognovit,
    habitatores.
    i 4. Clmstus
    quomodo
    non
    receplus
    a suis. J udwi ob
    superbiamprwcisi,
    Gentiles ob humilitatemin oliva
    inserli.Centurionishumitilasel
    fides.
    ln sua
    propria
    venit,
    et sui eumnon
    receperunt. Ergo quare venit,
    quasi
    non
    praesciusquod
    sui non essent eumrece-
    pluri
    ? Audi
    propler quod
    venerit
    '
    :
    Quotquot
    aulem
    receperunt
    eum. Sui non
    receperunt,
    et sui
    recepe-
    runt';
    mundus noncredidit,
    et munduslolus cre-
    didit. Sicut
    dicimus,
    Totaarbor
    plena
    foliis
    ;
    num-
    quid
    fructibus esl locus
    ablatus?
    Ulrumque dici,
    ulriimque intelligi potesl,
    et arbor foliis
    plena,
    et
    arbor fructibus
    plena
    : una arbor in
    ulroque,
    scd
    foliis
    dispergendis,
    fructibus
    colligendis. Ergo,
    fide-
    les
    ejus,
    servi
    ejus 8,
    dileclores
    ejus, quorumgloria
    est, quorumspes, quorum
    res
    est; quando
    audilis,
    Sui
    eumnon
    receperunt,
    nolitedolere:
    quia
    credeiido
    ipsius
    estis. Sui eumnon
    recepcrunt. Qui
    isti sunt ?
    Forte J .udsei
    olimvocati ex
    iEgypto,
    liberali inmanu
    potenti, per
    Rubrummare
    trajecti, per
    siccumeva-
    dentes,
    hostibus
    insequenlibus
    carentes,
    manna
    pasii,
    de servitute eruti,
    ad
    regnumperducti,
    tot beneficiis
    empti.
    Ecce
    sui, qui
    non
    receperunl:
    sednonreci-
    piendo
    facti sunt
    alieni. Inoliva
    erant, superbiendo
    fracti sunt. Oleasler contempiibilis,
    amaritudinebac-
    carum
    aspernabilis
    4, per
    loiummundum
    erat;
    illo
    totusmundus
    horrebat silvestri oleastro*: sedlamen
    per
    humilitalem
    ibi meruit inseri,
    unde oliva
    super-
    biendo
    prsecidi (Rom.
    xi, 17).
    Audi olivam
    super-
    bientem,
    et frangi dignam
    : Nos de servitulenon
    sumus
    nati, palrem
    habemus
    Abraham.
    Respondctur
    :
    Si
    filii
    Abrahwesselis, facla
    Abrahw
    facerelis.
    Conlra
    id
    quod
    dictumest,
    Deservilulenonsumusnali: Si
    vosFilius liberaverit,
    vere Iiberi eritis. Liberos vos
    esse
    jaclatis?
    Omnis
    qui facil peccalum,
    servusest
    peccati
    (J oan.
    vm, 33-39). Quanlo ergo
    lulius homo
    servus
    esses hominis, quam perversse cupidilalis
    ?
    llli tamen
    superbiendo
    bumilem non
    receperunt.
    ,
    Vide
    oleastrum
    dignum
    inseri,
    Centurionem
    illum,
    non deIsraelilicis,
    sed de Gentilibuse:
    Domine,
    non
    sum
    dignus,
    ut subtectummeuminlres. Et Dominus:
    ! idemeodexcl.:
    Audipropterquosvenerit.
    *fllud,
    et sui
    receperunt,
    reslituiturex eodemcodice
    ci. [sui
    non
    receperunt,
    mundusnoncredidit.]
    ./
    *
    Vox,ejus,
    hic restituitur ex eodemcodicecl.
    [Ergo
    fidelesejus,
    servi,
    dikctores
    ejus.]
    4
    Ineodemcodice
    cl.,
    amarttudmebaccarum
    aspernabilis;
    uM
    scripsimus,
    baccarum.[AmarUudine
    batorum
    asperna-
    bilis.]
    illud, silvestrioleastro,
    additurexeodemcodicecl.
    [ro-
    tusmundushorrebal;
    sedtamen.
    ]
    6idem codex cl.,
    non de
    israelitis,
    sed deGenli-
    bvs.~
    Amendico
    vobis,
    non inveni tantam
    fidem
    inIiraet.
    In oliva non inveni
    quod
    inveni in
    oleastro.
    ErgO
    oliva
    snperbiens prsecidalur,
    oleasler humilisinsera-
    tur. Vide
    inserentem,
    vide
    prsecidentem
    :
    Propterea
    dicovobis
    , quia
    multi aborienleet occidente
    venient;
    multus'veniet oleaster inserendus in oliva
    ;
    el recunu
    bentcumAbrahamei Itaac el J acobin
    regno
    cwlorum.
    Audisti
    quemadmodum
    oleaster humilis
    inseratur;
    audi
    quemadmodum
    oliva
    superbapracidalur
    : Fitii
    autem
    regni
    ibunt in tenebras
    exterioret;
    ibi erit
    ftetut
    el stridor denlium
    (Malth. vm, 8-12). Quare? Quia
    sui eumnon
    receperunt.
    Et
    quare
    insertus oleaster ?
    Quia
    quolquot
    eum
    receperunt,
    dedil eis
    poteslatem
    filios
    Dei
    fieri.
    $. Potestas data ut
    ejficiamurfitii
    Dei.
    Erige cor,
    genushumanum, respira
    inauravitoeet securissimae
    libertalis '.
    Quid
    audis?
    quid
    tibi
    promiltitur?
    Dedit
    eis
    potestatem.Quampoteslatem
    ? Anforte undein-
    flantur
    homines, judicandi
    de
    capiiibus humanis,
    ferendi sentenlias de innocenlibus et
    nocentibus?
    Poteslatem, inquit,
    dediteis
    filios
    Dei
    fieri.
    J amenim
    erant non
    filii,
    et flebant
    filiis;
    quia
    ille
    per quem
    fiunt filii
    Dei, jam
    erat Filius
    Dei,
    et factus esl filius
    hominis. J am
    ergo
    ei illi erant filii hominum
    ,
    et
    facti sunt filii Dei. Descenditadid
    quod
    noh
    erat,
    quia
    aiiud erat. Levavit te ad id
    quod
    non
    cras,
    quia
    aliuserass.
    Erigeergo spem. Magnum
    est
    quod
    libi
    promissumesl,
    sed a
    mogno promissum
    est.
    Mullumet incredibilevidelur
    4,
    et
    quasi
    non
    posse
    ocsiimalur filios hominumfieri filiosDei. Sed
    plus
    pro
    illis factum
    est, quia
    Filius Dei factus est filius
    homifiis.
    Erigeergospem,
    o
    homo, pelle
    a corde
    infidelitatem. Incredibilius
    jam pro
    te factum
    est,
    quamquod
    tibi
    promissum
    cst. Mirarissi homoha-
    beat vilamoeternam? miraris si homo
    perveniat
    ad
    vitam seternam? mirare
    potius quod
    Deus
    pro
    le
    pervenit
    ad mortem.
    Quid
    dubilas de
    promisso,
    lanto
    pignoreacceplo
    ?Vide
    ergoquomodo
    te con-
    firmat, quomodopromissionem
    Dei roborat
    ;
    Quot-
    quot, inquit, receperunteum,
    dediteis
    polestalemfilios
    Dei
    fieri. Qua generalione?
    Nonilla
    usilata,
    non
    veteri,
    non transitoria vel carnali. Non ex
    came,
    inquit,
    nonex
    sanguine, neque
    exvolunlale
    liri,
    sed
    exDeonati swtt.
    Miraris,
    noncredis? Verbumcaro
    faclum
    est,
    el habitavilinnobis
    (J oan.
    i, 1,2, etc).
    Ecce
    unde faclum est sacrificium
    vespertinum.
    Inbserea-
    musilli: nobiscum
    offeratur, qui pro
    nobis oblalus
    est. Sic enim
    vesperlino
    sacrificiovitavelus inler-
    iicitur,
    et diluculonovaoritur.
    1
    idemcodex
    cl., respira
    inaurasvitwetserenissimwli-
    bertaiis.
    a
    Hancadlnbemuslectionemexeodemcodicecl.
    [J am
    enimnoneranl
    filii,
    et
    fiuntfilii.]
    3
    lilud. Levavitteadid
    quoa
    non
    eras, quia
    alius
    eras,
    addilurex eodemcodicecl.
    [Quia
    aliuderat.
    Erigeergo
    spem.]
    4
    lllud:seda
    magnopromissum
    esl.
    Multum,
    additurex
    eodemcpdice
    cl.
    [jaagnum
    est
    quod
    tibi
    promissumest,
    et
    incredibile
    videtur.]
    150*
    SERMOCCCXLIH.
    1506
    SERMOCCCXLIII'
    (a).
    De Susannaet
    J oseph
    : cttmexhortatione
    ad casti-
    talem
    (b).
    1. Susanna
    exemplumpudicitiwconjugalis,
    Castilas
    donumDei.Susannadivinilusliberalaa
    falsis
    tesiibus.
    Divinae
    lectiones,
    et sanctaoracula
    Dei, quoe
    inso-
    nuerunt auribus
    nostris,
    nidumfaciant inmeniibus
    nostris : non volent et
    transeant,
    aut
    sedeant,
    et
    discedanl';
    sed
    aliquidpariant.
    Namsi
    passer
    inve-
    nit sibi
    domum,
    el turlur nidumubi
    reponat pullos
    stios
    (Psal.
    LXXXIII, 4); quantomagispasser
    verbum
    Dei el turtur misericordiaDei? Audivimusde Su-
    sanua lectionem: scdificelur
    pudicitiaconjugalis,
    et
    tam firmo fundamento innitatur
    muroquevalletur,
    ut el insidiantes
    repellat,
    et falsoslestes convincat.
    Remanseral casla mulier
    moritura,
    nisi adesset
    qui
    videbat
    quod judicantes
    Ialebal.
    Conscripta
    sunt
    verba
    ejus, quse
    habuit in
    paradiso,
    hoc est inviri-
    daro suo:
    quse
    verbanullus hominum
    audivit,
    nisi
    soli
    duo,
    qui pudori
    uxoris alienae
    insidiabantur,
    et
    reluctanti falsum testimonium medilabantur. Illi
    soli audierunt
    quod
    diclumest:
    Angusliw
    mihi undi-
    que.
    Si enimIwc
    fecero,
    morsmihi
    est;
    si autemnon
    fecero,
    non
    effugiammanus
    vestras.ileliusestautemmihi
    7nanusveslrasnon
    evadere,quam
    in
    conspeclu
    Dei
    pecca-
    re
    (Dan.xwi, 22).
    Contemnebal
    quodaudiebat, quia
    (imcbat
    quera
    non
    videbat; cujus
    tamendivinisoculis
    eral
    ipsaconspicua. Neque
    enim
    quomodo
    illaDeum
    non
    videdat,
    sicnon vldebatur aDeo. Videbal Deus
    qundsedificabat, inspiciebatopus
    suum
    ,
    habitabat
    templum
    suum
    ;
    ibi erat
    ipsc,
    insidianlibus
    respon-
    debat. Namsi caslitatis dalor
    desernisset,
    caslilas
    interiisset. Ait
    ergo, Angusliw
    milti
    undique.
    Scdet
    exspeclabateum, qui
    eainsalvamfaceret a
    pusilla-
    nimitale,
    et
    tcmpestale
    falsorum
    testium, lanquam
    ventorummalorum. In iilis tamenventiset
    fiuctibus
    naufragium
    castilas non
    fecit;
    quia
    Dominus
    guber-
    navit. Clamalum
    est,
    ventum
    est, processum
    est :
    pervenit
    causaad
    judicium.
    DomusSusannaecredi-
    derat conlra dominamsenioribusfalsis: ct
    quamvis
    anteaclaillscsaet immaculatavifaidoneumvideretur
    pudicitice
    teslimonium
    perhibere;
    illis lamenirreli-
    giosum
    videbatur senioribus non
    crcdere. Nullus
    talissermo
    unquam
    sonueral deSusanna. Illi
    ergo
    falsi
    lestes;
    sednoti Deo. Aliudcrcdebat
    domus,
    aliud videbat Dominus: sed
    quod
    videbat
    Dominus,
    homines
    nesciebant,
    senioribusrectecredi videbatur.
    Ergo
    moriendumerat: sedsi caro
    moreretur,
    castW
    lascoronaretur. AdfuitDominus
    precanli,
    exaudivit
    quam
    noveral: nondeseruit ne
    moreretur,
    cui sub-
    \enit ne adulterarelur. Excitavit Dominus
    spiritum
    sanciumDanielisadhuc novelli
    setate,
    sed robusli
    pieiate. Quia ergo
    erat in eo
    propheticusSpirilus,
    conlinuo
    nequissimorum
    seniorum vidit fallaciam.
    Sed
    quod
    ille
    inluebatur,
    providendum
    erat
    quomodo
    cseterismonslraretur.
    Falsi, inquil,
    tesles
    sunl;
    redite
    injudicium.
    Sed
    quod
    falsi
    essent,
    ille
    noverat,
    cini
    proplieticusSpirilus
    revelaverat: docendi erant
    qui
    nesciebant.
    Ergo
    si
    judicesdocendi,
    tesles
    procul
    dubioconvincendi.Convincens
    ergo
    eos
    , intendens
    falsitatcm
    lestimonii,
    quamipsejamnoverat, jussit
    eosabinvicem
    separari. Interrogavit singulos
    : unam
    enim
    concupiscenliam
    habereambo
    potuerunt,
    sed
    unum consiliummeditari non
    potuerunt.
    Interroga-
    lus est
    unus,
    sub
    quam
    arborem
    comprehcndisset
    adulteros;
    respondit,
    Sub lentisco.
    Interrogalus
    cst
    alius; respondit,
    Subilice.Dissonantia
    leslimoniorum
    patefecit
    verilatem
    ,
    liberavit castilatem
    (Dan. xiu).
    2.
    Susannw,
    qnialiberalaest,
    non
    major
    exinde
    fe-
    licilas.Et caslitas
    quidem, fratres,
    sicutjamdixi,
    li-
    bcraretur el
    coronarelur,
    eliamsi caro
    quandoque
    morilura,
    illo
    judicio
    morcrctur. Morituri enimsu-
    musomnes: nec
    agit quisquamqui cupil evadere,
    ut
    morlem
    auferat;
    sedul differatdebitum. Hocomnes
    tcnet,
    boc omnes reddituri
    sumus, quod
    de
    Adam
    traximus
    ;
    el
    quod
    mori nolumus
    ,
    ab
    exaciore
    hujus
    debili non securilas
    dalur,
    sed dilalio
    postulatur.
    Susanna
    ergoreligiosa
    mulier et
    pudica
    conjux
    erat
    utiquequandoque
    moritura : et
    ipsum
    quandoque
    si
    lunc
    esset, pudiciliaaquidobesset,
    dumcaro
    conde-
    relur
    sepulcro,
    el caslitasredderetur
    Deo,
    corona-
    relur a Deo?Putatis
    enim, fralres, tanquam
    adma-
    gnum
    meritum
    pertinere,
    si falsi
    tesles,
    non
    prseva-
    leant adversus innocentem? Non est
    magnum
    me-
    rilum,
    si non
    prsevaleat
    falsumteslimonium
    adversus
    innocentem.
    Magnum
    mcritum
    esset,
    si adversusDo-
    niinumnon
    prsevaluisset.
    ipse
    autemDominusnosier
    J esusChristus
    per J inguas
    falsorumtestiumest cru-
    cifixus.Sed
    ipsi quidem
    falsi leslesadhoram
    prava-
    luerunt,
    resurrecturo
    quid
    nocuerunt?
    Exemplo
    ita-
    que
    suo DominusDeusnoster in carne sua
    ,
    inin-
    iirmitate
    sua,
    et informa
    servi,
    quamsuscepil
    adli-
    berandum
    servum,
    ad
    quserendumfugilivum,
    adre-
    dimendum
    captivum,
    solvendum
    vinctum, faciendum
    deservo
    fralrem.;
    ad hocveniensin forma
    servi de-
    monstravitservo
    exemplum,
    nefalsoslestes
    perhor-
    rescat;
    et cum
    credunlur,
    nontimeat.
    Possunt enim
    facere malam
    famam;
    sed non
    possunt interficere
    conscienliam
    puram,
    Liberali sunt tres viri deca-
    mino
    ignisardentis,
    adfuit Deuseorum
    ,
    deambula-
    verunt inter
    ignesinnoxios,
    circumardentes et non
    urentes,
    et in
    ipsa
    deambulalione iaudes dixerunt
    Deo,
    et illsesi sicut missi
    fuerant, evaserunt;
    adfuit
    ergo
    Deus eorum
    (
    Dan.
    m): numquid
    defuit Deus
    Machabscorum
    (II
    Machab.
    vn)?
    Illi
    evaserunt,
    illi
    moxarserunt:
    utrique tentati,
    hi
    carne
    consumpti,
    hi carne
    illsesi;
    sed
    utrique corpnati.
    Ut evaderent
    flammas tres
    viri, Nabuchodonosor
    prsestitumest,
    ut crederet in Deumeorum. Nam
    qui
    eos
    potuit
    in
    manifesto
    liberare, potuit
    et in
    occultocoronare. Sed
    *
    ApudChrysostomum,
    sed
    sedeant,
    necdiscedant.
    *
    HicsennoinnostrisMss.
    integer
    noninvenitur.
    (a) ABas,
    2 inter editosex Carthusise
    majoris
    manu-
    scriptis.
    (o)
    RecensitusestaPossidioinmdiculi
    cap.
    10.Exslat
    idem.senno,
    sed
    plus
    media
    parieminutus,inter
    latinas
    homiiiasjoannis
    Chrysostomi
    nomine
    publicalas-
    1507
    S. AUGUSf
    INI EPISCOPl 1B08
    si illosinoccuito coronasset, regem, qui
    ssevierat,
    nonliberasset. Salus
    corporis
    illorum,
    salus animse
    factaest illius. Illi Deumlaudando evaserunt,
    sed
    prawentes ignes
    : ille in Deum credendo evasit,
    sed seternas
    gehennas.
    Plus
    ergo
    illi, quam
    illis,
    prsestitum
    est. Antiochus autemnonerat
    dignus
    cui
    talia
    praestarentur,
    a
    quo
    Machabaji
    torquebantur
    :
    ideoillis
    igne tdfmenlisqueconsumptis,
    exsultavit :
    sed
    qtti
    se
    exaltal,
    humiliabitur
    (
    Luc
    xvni, 14).
    3. Mariaa
    falsasuspicioneJ oseph
    liberata.
    Qui ergo
    liberavit Susannammulierem
    castam, conjugem
    fide-
    lema falsotestimonio
    seniorum, ipse
    liberavit et vir-
    ginem
    Mariama falsa
    suspicione
    marili sui. Inventa
    est
    ergovirgo
    illa
    prsegnans,
    ad
    quam
    vir nonacces-
    serat. Uterus
    quidem
    fetu
    intumueral;
    sed
    virginalis
    inlegritas
    manserat. Seminaloremfidei fide
    concepe-
    rat,
    Deumin suum
    corpus assumpserat, qui ejus
    corpus
    violari non
    permiserat:
    marito lamen tan-
    quam
    homini venit in
    suspicionem.
    Aliundeessecre-
    debat, quod
    de se nonesse
    sciebat,
    et
    ipsum
    aliunde
    adullerium
    suspicabatur.
    Ab
    angelocorrigitur. Quare
    dignus
    fuit ab
    angelocorrigi? Quia
    non inillo erat
    malevola
    suspicio: quales Apostolus
    dicit malevoias
    suspiciones
    nasci inter fratres
    (I
    Tim.
    vi, 4).
    Ma-
    levolae
    suspiciones
    sunt
    calumnianlium,
    benevolae
    suspiciones
    sunt
    gubernantium.
    Licet
    cuiquam
    de fi-
    liomale
    suspicari;
    sed defiliononlicet calumniari:
    utiquesuspicaris
    malum;
    sed
    optas
    invenirebonum.
    Qui
    benevole
    suspicatur,
    vinci
    cupii:
    lunc enimbene
    lsetatur, quando
    falsuminventnmfuerit
    quod
    male
    suspicabatuf.
    Taliserat
    J oseph
    circa
    conjugemsuam,
    cui
    corpore
    nonerat
    mixtus,
    sedtamenfide
    jam
    fue-
    ral
    copulatus.
    Venil
    ergo
    et
    virgo
    infalsam
    suspicio-
    nem: sedsicul
    pro
    Susannaadfuit inDaniele
    Spiri-
    tus,
    sic
    pro
    Mariaadfuit
    angelus.
    Ad
    J oseph inquit
    angelus
    : Noli timere
    accipere
    Mariam
    conjugem
    luam:
    quod
    enimdeea
    nascitur,
    de
    Spirilu
    sanctoesl
    (Mallli.i,
    18-20).
    Ablata
    suspicioesl, quia
    invenla
    redemptio
    est.
    4.
    Virginum
    el
    conjugatarum
    caslitas, prwmium
    in-
    wquale,
    sedwlernum
    ulraque
    hubel.
    J ttgum
    Christi tene
    eisarcinalevisamanlibus.Gaudebant
    paulo
    anle con-
    jugatse
    adSusannam
    ,gaudeant virgines
    ad Mariam:
    utroeque
    teneant
    caslilatem;
    illae
    conjugalem,
    illse
    virginalem. Utraque
    enim castitas habet
    apud
    Deum
    meritum: elsi
    virginalis major esl, conjugalis
    mi-
    nor;
    lamen
    utraque grala
    est
    Deo, quia
    donumest
    Dei. Ad vitam setcrnamomnes
    perveniunl;
    sed in
    vitaaelerna nonomneseumdem honorem
    ,
    eamdem
    dignitatem,
    idem meritum
    comparant.
    Sic erit vila
    selernaet
    regnumDei, quomodo,
    similitudinis
    causa,
    quod
    dicimus ccelum. Inccelo sunt omniasidera:
    sic et in
    regno
    Dei omneserunt boni fideles. Vita
    aaterna
    par
    erit omnibus: nonenimibi alius
    plus
    vi-
    vit,
    alius
    minus; quando
    omnessine finevicluri su*
    mus.
    Ipse
    esl denarius
    quemaccepturi
    sunl
    operarii,
    sive
    qui
    iuvineamane
    laboraverunt,
    sive
    qui
    adho-
    ramundecimamvenerunt
    (ld.
    xx,
    9,10):
    denarius
    illevitaseterna
    est, quse
    omnibus
    par
    cst. Sedin-
    tuemini
    coelum,
    recordamiui
    Apostolum
    ; Alia cor-
    poracwlestia,
    etaliaterrestria.'Alia
    gloriasolis,
    etalia
    gloria
    lunw,
    et alia
    gloriastellarum;
    stellaenima stella
    differt
    in
    gloria
    : sicet resurrecliomorluorum
    (I
    Cor.
    xv, 40-42). Ergounusquisque,
    fratres
    mei, pro
    dono
    quodaccepit,
    certel in hoc
    saeculo,
    ut
    gaudeat
    infu-
    turo.
    Conjugalus
    es? Inferiorvita
    est,
    inlcrius
    prse-
    mium
    spera;
    selernumtamen
    regnum
    non
    despera.
    Prsecepta
    tibi
    conjugalia
    relinenda sunt.
    Quidenim,
    quia
    uxorem
    habes,
    nonte debes
    agnoscere pere-
    grinari
    inhoc
    mundo,
    mbriturum non ledebesco-
    gitare,
    exiturumde lecto
    voluptalis?
    et vide
    quo
    ut-
    cumque pergas,
    ad tormentum
    calamitatis,
    an ad
    prsemium
    seternilatis.
    Cogitaergo,
    serva
    quod
    acce-
    pisti,
    ferto sarcinamtuam:
    quia
    levis
    est,
    si dili-
    gis; gravis,
    si odisli. NonenimfrustraDominus
    ait,
    aul verecumhoc
    ait,
    solisconlinenlibus
    loquebatur
    :
    Venilead
    me,
    omnes
    qui
    laboraliset onerati
    estis,
    el
    egoreficiam
    vos. Tollite
    jugum
    meum
    super vos,
    et
    discileame
    quia
    mitissumethumilis
    corde,
    etinvenie-
    tis
    requiem
    animabus veslris: non carnibus
    vestris,
    sed animabusvestris.
    J ugum
    enimmeumlene
    est,
    el
    sarcinamealevisest
    (Malth. xi,
    28-30)
    : levis
    amanli,
    gravisneganli. J ugum
    Dominiincervicem
    sumpsisti?
    Lene
    est,
    si bene
    conaris;asperum,
    si reluctaris. Cir-
    cumstanl tentationes
    conjugalem
    vilam.
    Numquid
    cnim
    istaSusannaideonontentalaestin
    ipsapudicitia,quia
    maritoerat
    conjuncla?Numquid
    hsesolseinhac
    parte
    non
    tentantur, quae
    viris
    copulantur?
    Ecce Susanna
    uxor aliena
    erat,
    maritum habcbat : tamententata
    est,
    fluctuavit in
    tempeslater Angusiiw,inquit,
    tmVii
    sunl
    undique.
    A falsisenimleslibus timuit mori : sed
    a Deo
    judice
    vero timuil
    penitus
    mori. A falsisenim
    testibusad
    tempus
    moreretur: a
    judice
    Deoin aeler-
    num
    punirctur. Appcndit, elegit: prius limuit,
    et
    appendit; appendit,
    et
    elegit; elegit,
    el vicit. Docuit
    feminas
    conjugatasreligiosas,
    tenlatori resislere do-
    cuit, pugnare docuit,
    laborare
    docuitj, adjulorium
    implorare
    docuit.
    5. Feminis
    exemplum
    Susanna.
    Agendum
    nonsolum
    ut bonasit
    vila,
    sed et
    fama
    illwsa. Si de femina
    lauta
    Scriptura
    teslis
    est;
    numquid
    viros deseruil?
    numquid
    eis
    exemplum
    imitationis deesse
    permisit?
    IntuebamurSusannamtenlatamaviris
    concupiscen-
    tibns
    ejus corruplionem,
    inluebamur cerlantem. Le-
    ctio illa theatrumnoslri cordis
    erat,
    athlctamDei
    pudicumspiritum exspectabamus,
    certantem advcr-
    sarium
    vidcbamus,
    de victo cum vitrice
    triumphe-
    mus. Habent
    exemplum
    suum
    religiosseconjuges,
    habent
    quod
    imitentur. Deodebeant
    quodservant,
    non homini : tunc enim
    servant,
    si Deo
    debeanl;
    tunc
    servanl,
    si illi
    debeant, qui
    videt
    quodservant,
    quod
    etiammarilus nonvidet.
    Ssepe
    enimabsensest
    marilus, semper
    est
    prsesens
    Deus: et
    aliquando,
    quia
    bomoest marilus
    , suspicatur
    falsum
    ;
    lunc oret
    mulier
    pro
    marito suo
    suspicantefalstim;
    oret ut
    ille
    salvetur,
    non ut illedamnelur. Falsa enimviri
    suspicio
    non claudit oculos Dei. IUiusconscienlia
    nuda cst coram
    illo,
    qui
    creat eam.
    Ip&<:
    enimad
    tempusoppressam
    liberat jnselemum. Sed oret
    pr*
    1509
    SERMOCCCXLIII. 1810
    marito,
    et det
    operam
    nonsolum
    haberebonamvi-
    tam,
    sedetiamillsesamfamam.Bonamenimvitam
    ipsa
    pudicitia
    liberat,
    ne damnetur : bona verofama
    alios
    liberal,
    nefalsum
    suspicando
    labantur,
    et forte
    in
    peccatumdecidant,
    dum
    quod
    nonvident
    judicant:
    sicuti
    judices
    isti
    ceciderunt,
    et Daniel
    sanctus,
    imo
    per
    Danielem
    Dominus, magis
    illos
    judices,
    quam
    Susannam,
    ab interiore morte liberavit. Liberavit
    enim illam
    ,
    ne ad
    tempus
    damnaretur
    : libera-
    vit autem
    illos,
    ne malc
    judicando
    et innocenlem
    damnando,
    inseternum
    supplicium
    caderent
    ejus ju-
    dicis,
    quem
    nemo
    polest corrumpere,
    a
    quo
    nemo
    sc
    potest
    abscondere.
    6.
    J oseph
    viris
    exemplumpudicitiw.
    Dicebam
    ergo
    de
    viris, quia
    nec
    ipsi
    sine
    exemplo
    dimissi sunt. Viri
    casti,
    viri timentes
    Deum,
    viri
    quibus
    sufficiuntcon-
    jugessuse;
    viri
    qui
    non violatis
    quod
    vobis violari
    non
    vullis;
    viri
    qui fidem, quamexegislis,
    reddidi-
    slis; expseclale
    et vosme
    commemorante, quod
    ex-
    spectabanl
    uxores vestrselectore recitante. Nec vos
    sine
    exemplo Scriptura
    divina dimisit. IllaeSusan-
    nam
    audiebant,
    et ineavincente
    gaudebant:
    vosJ o-
    seph altendite;
    non illum
    J oseph,
    cui
    desponsala
    fuerat
    virgo
    Maria,
    qusepeperit Christum;
    nam ille
    suspicione
    tentalus
    est,
    et ab
    angelo
    mox sanatus
    est. Alium
    J oseph
    sancta
    Scriptura testatur, quem
    tentavit
    impudica
    : amavit
    pulchrum
    non casta
    ,
    sed
    perversa mente,
    ubi oculosnon
    habebat,
    ubi vide-
    relur
    spiritualis
    et invisibilis
    pulchritudo; quem
    ama-
    bat
    pulchrum,
    nolebat castum. Amavit
    alienum,
    amavitservumviri sui: sedfidemservantemdomino
    suonon amavit. An
    putas
    amavit
    illum,
    an
    polius
    se?
    Egopuloquia
    nec
    illum,
    nec se. Si enimillum
    amabat,
    quare
    volebat
    perdere?
    si se
    amabat, quare
    volebat
    perire?
    Ecce
    probavi quia
    nonamabat. Ve-
    nenolibidinis
    ardebat,
    nonflammacharitatis lucebat.
    Sed illenoverat
    videre,
    quod
    illanon noverat. Pul-
    chrior erat
    intus, quamforis; pulchrior
    incordis
    luce,
    quam
    incarniscute:
    quo
    illiusfeminoeoculi non
    pene-
    trabant,
    ibi
    ipse
    sua
    pulchritudine
    fruebatur. Inluens
    ergo
    interiorem
    pulchritudinemcastitatis, quando
    ii-
    lam
    maculari, quando
    violari illiusfeminselentatione
    permitleret?
    Amabat
    illa;
    sedamabatet ille: et
    pius
    erat
    quod
    amabat
    ille, quamquod
    amabat
    illa; quia
    Videbat
    ille, quod
    nonvidebat iila.
    7. Caslilateminaliis
    impudici
    vel
    ipsi
    amant. Si vis
    videre
    quomodocumquespirilualem pulchriludinem
    pudicilise,
    si habes ad illam
    qualescumque
    oculos
    ,
    exempli gralia aliquid
    tibi
    propono
    :
    ipsam
    amas in
    conjuge
    tua. Noli
    ergo
    odissein
    aliena, quod
    amas
    in lua.
    Quidnam
    amas in tua?
    Utique
    castitalem.
    Hancodisti in
    aliena, quam
    amas intua : bancodisti
    in
    aliena,
    cum
    qua
    concumbendo
    ejus
    vis
    perdere
    ca-
    stilatem.
    Quod
    amas in
    tua,
    hocvisinterficere in
    aliena?
    Quod
    amas in
    tua,
    hoc vis
    perdere
    inaliena?
    Quomodo
    habebisorationem
    pielatis,
    homicidaca-
    Slitatis? Serva
    ergo
    in
    aliena, quod
    scrvari
    cupis
    in
    tua :
    ipsam
    castitatem
    potius dilige, quam
    carnem.
    Sed
    forleexistimas(eamatorem esse carnis uxoris
    tuse,
    non castitalis. Sordida
    quidem cogitalio;
    sed
    non te dimillosine
    exemplo. Ego
    enim
    pulo quod
    castitatem
    plus
    ames in
    conjugetua, quam
    carnem.
    Sedut teabsolutissimeostendamamatoremesseca-
    stilatis
    magis quamcarnis,
    banc amas in filia lua.
    Quis
    hominumest
    qui
    nonfiliassuas castas esseve-
    lit?
    quis
    hominumest
    qui
    non filiarumsuarumcon-
    gaudeat
    castitati?
    Numquid
    et ibi carnem amas?
    numquidconcupisciscorpus pulchrum,
    ubi exhorre-
    scisinceslum? Ecce
    probavi
    teamatoremessecasti-
    tatis. Si
    ergo
    amaloremcaslitalis oslendi
    le, quid
    te
    offendisti,
    ut non illamames inte?Eccehabescom-
    pendium,
    ama in le
    quod
    amas infiliatua: amahoc
    inuxore
    aliena; quia
    el filiatuauxorerit aliena.Ama
    ergo
    et intecastitatem. Si uxoremalienamamave-
    veris,
    noncontinuohabebis: si castilatcm
    amaveris,
    mox habebis. Ama
    ergo caslitatcm,
    ut habeasscter-
    namfelicitatem.
    8. Pudicitiwamoreresislendumin tenlationeexem-
    plo
    Susannwet
    J oseph.
    Sed forle tentaberis
    ,
    ama-
    bit temulier
    impudica,
    inveniet te in
    solitudinc,
    co-
    nabilur
    extorquere complexum;
    si
    renueris,
    mina-
    bitur infamando
    supplicium.
    Hoc senioresfalsi Su-
    sannse
    fecerunt,
    hoc uxor domini sui fecit sanclo
    J oseph
    Sed attendite
    illum, quem
    allendit et Su-
    sannaet
    J oseph.
    Num
    quia
    nullus lestis
    est,
    Deus
    ibi non esl?
    Ejus
    oculos noluit offendere
    J oseph,
    oculos Domini sui
    prsesentis.
    Noluit
    impudicoe
    mu-
    lieri adconcubilumillicitumconsentire.
    Repulit
    con-
    cupiscenliam
    alienam
    , amplexus
    est
    pudicitiam
    suam.
    Fecit lamen
    illa, quod
    minalaesl: mentita est
    viro;
    credita est a suo marito. Adhuc
    patiens
    Deus. Tra-
    dilur
    J oseph
    in carcerem
    ;
    cusloditur
    tanquamrcus,
    a
    quo
    non est offensus Deus: sed nec ibi defuil
    Deus, quia
    ille non erat reus. Adfuil DominusJ o-
    sephpatienti: quod
    non cito
    subvenit,
    ad
    majora
    proemia
    distulit
    (Gen.xxxix, xu).
    Lselificavit
    merilo,
    quem
    exercuit
    supplicio.
    Debuit enim sanctus
    ipse
    J oseph pro ipsa pudiciliaaliquid
    eliamdurum
    puti,
    hoc
    est,
    amarum. Si
    ipsam impudicam
    muliercm
    forsitan
    amaret,
    pro
    illa
    paraltis
    esset dura
    perpeli
    :
    et illa amorem suum
    erga
    se non
    probaret,
    nisi
    propler
    illamtalia molesta vel dura
    tolerarct,
    ct
    charilali,
    imo non
    charitali,
    sed malse
    cupidiiati,
    vicemredderet. Exardesceret illa in illum
    vicissim,
    quia
    videret eumlantoamore suo inardescere
    ,
    ut
    propterea
    non recusaret
    quoecumquesupplicia
    tole-
    rare. Si hoc
    pro impudica, quanto magis pro ipsa
    pudicitia
    ?Bene
    ergo aliquando
    Deusdiffert
    adjuto-
    rium
    suum;
    ut
    probet homincm,
    ut exerceat homi-
    nem,
    ut
    ipse
    sibi homoinnotescat. NamDeumnihil
    latet.
    9. Pro
    pudiciliatpernendw
    delectationeset molestiw.
    Hoc
    ergo
    monuerimCharitatem
    veslram, fralres,
    ut
    anleomnia
    concupiscentiis
    carnalibus et
    gaudiis
    soe-
    cularibus et vanae
    pompaeetvolaticse, vaporique
    vi-
    tse
    hujus praesentisprseponalis
    decusct
    pulchritudi-
    nem
    sapientise, proeponalis
    dulcedinemsuavitatem-
    quesapienlise,prseponatis
    decus
    pudicitise, pulchri-
    151,1
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    1512
    tudinem castitatis. Hsecomnia abscondila sunt in
    thesauro
    edelesii,
    nudsccoram oculis Dei
    gemmse
    sunt istse
    preliosse,
    inultum
    lucenl;
    si oculos babe-
    lis,
    vidctis. Diversis
    ergo
    et illicilis delectationibus
    isla
    pfsepohite;
    et si tentalio
    usque
    accesserit,
    ut
    etiammolestiam
    paliaminl,
    fralrcs
    mei, quis
    non
    patiatur propter
    sacculumsuumV
    quis
    non
    paliatuf
    pro agro
    suo
    , pro
    uno
    lapidc
    limitis
    agri
    sui?Si
    pro
    liis rebus
    patiamini, quas
    nonhabetisin
    potestate,
    quairidiU
    vullis
    relinere,
    et
    qulbus
    vullis
    dimittere;
    sed
    saepeamittuntuf,
    cum
    vivimus, ssepepost
    mor-
    lemnostfamab eis
    quos odimus, possidentur
    : si
    pro
    hisbonis
    (si
    tamendicendasunt
    bona, quae
    non
    faciunt
    bonos)
    lantamalahomines
    aequo
    animo
    pa-
    tiuntur; pro
    fide
    quarepigri
    sunt?
    pro
    thesauro coe-
    J esti
    quare
    timidi sunt?
    pro
    illis divitiis
    ', quas
    nec
    naufragia
    nobis
    possunt
    auferre?J ustus enimnaufra

    gus
    evaditdiveset nudus.
    10. J ob instercore
    quam
    dives.Hisdiviliis
    plenus
    erat sanctusJ ob ; omniaunoictu
    perierunl,
    nibil in
    domo
    ejusremanserat, quibuspaulo
    anle
    opuienlus
    videbatur,
    siibilo
    mendicus,
    in stercorea
    capite
    us-
    qiie
    ad
    pedes
    vermibiisscatens.
    Quid
    islamiseriami-
    sefius?Quid
    interiore felicitatefelicius?Perdiderat
    omriiailla
    quae
    dederat Deus: sed habebat
    ipsum
    ,
    qui
    dederat
    omnia,
    Deum.
    Nudus, inquit,
    exivide
    uteroniatris
    mew,
    nudusreverlar in lerram. Dominus
    dedit,
    Dominus
    abstulil;
    sicul Domino
    placuit,
    ila
    fa-
    ctumest: sit nomenDomini benediclum.Certe
    pauper
    est? ceftenihil habet? Si nihil remanet,
    de
    quo
    llie-
    sauro
    gemmse
    istselaudisDei
    proferebanlur
    ? Postea
    usque
    adcarnemtenlator accessit: omnibus
    sublalis,
    tentatricem muiierem
    reliquit.
    Evam
    dimisit;
    sed
    Adamillenonfuit. Et ibi
    qualis
    invenlusest?
    quo-
    modo
    respondit
    uxori
    biasphemiamsuggerenti
    ? Lo-
    cula
    es, inquit, tanquam
    una ex
    insipienlibtis
    mulieri-
    bus. Si bona
    suscepimus
    demanu
    Domini,
    mala cur
    nonloleramus
    (J ob
    i el
    n)
    ?0 virum
    pulrem
    et inte-
    grum!
    ofcedumet
    pulchrum
    ! o vulneralumet sa-
    num! o in stercore
    sedenlem,
    et inccelo
    regnan-
    tem! S"i
    amamus, iiriilemur;
    ut
    imitemur,laboremus;
    el si ihlabore
    subdeficimus,adjutoriumimploremus.
    Adjuvat
    certarilem
    qui
    certamenindixit. Non enim
    sic te
    Peusexspectatcertantem,ut populusaurigam
    :
    clamare
    novit, adjuvare
    non novil. NonsicteDeus
    esxpeclatcertanlem,
    ut
    agonistaexspeclat
    athletam:
    coronam feneam
    parat,
    vires subministrare labo-
    ranti non
    novit;
    nec enim
    polest,
    homoenim
    est,
    nonDeus. Et fortedurii
    exspectat, plus
    laborat se-
    dendo, quam
    illeluclando. Nam Deus
    quando
    ex-
    spectat
    cerlatores
    suos, adjuvat
    eosinvocatus : nam
    ejus
    alhletsevox
    estinPsalmo,
    Si
    dicebam,
    Molus
    esl
    pes
    meus;
    misericordia
    tua, Domine,adjuvabal
    me
    (Psal.
    xcni, 18).
    Non
    ergo
    simus
    pigri,
    fratres mei:
    petamus, quoeramus, pulsemus.
    Omnisenim
    qui pe-
    tit, accipit,
    et
    quwrensinveniet,
    et
    pulsanli aperielur
    (Matlh.vn, 8).
    J
    *
    Ante,jpfo
    illis.divitHs,
    forte
    legendum, quare
    non
    tuntsoiticUi ?.vel
    aliquid
    simile.
    SERMOCCCXLIV
    *(n).
    DeatnoreDei etamoreseCuli
    (b).
    i.
    Pttgna
    interamoremDei el amoremswculi.Amo-
    res duoin hac vilasecuminomni tenlalioneluclan-
    tur,
    amor
    ssecuii,
    etamor
    Dei;
    et horumduorum
    qui
    vicerit,
    illuc amantem
    lanquam pondere
    trahit.
    Nonenim
    pennis
    aut
    pedibus,
    sedaffeciibusvenimus
    adDeum.Et rursumnon
    corporeis
    nodiset
    vinculis,
    sedcontrariisaffectibusterroeinhaeremus.VenilChri-
    stusmulare
    amorem,
    et deterreno facerevitaeccele-
    stis amatorem : homo
    propter
    nos
    faclus, qui
    nos homines
    fecit;
    ct assumens hominem
    Deus,
    ut homines faceret deos. Hic
    proposilus
    nobis
    agon,
    baeclucta cum
    carne,
    hsecluctacum
    diabolo,
    baccluclacumsacculo.Sed
    fidanius,quoniamillequi
    hoccertamen
    indixit,
    nonsine
    adjutorio
    suo
    speclat,
    necdeviribusnostris ut
    praesumamus
    borlalur.
    Qui
    enimdeviribussuis
    praesumit,uliquequia
    homo
    est,
    deviribus
    proesumil
    hominis: et maledictusomnis
    qui
    spem
    suam
    ponit
    inhomine
    (J erem. xvn,
    5). Hujuspii
    et sancli amoris fiammaardenles
    martyres,
    fenum
    quidem
    carnis robore mentis
    arserunl; jp>i
    aulem
    integri
    in
    spiritu
    ad
    eum,
    quoacccnsi sunt, perverie-
    runt. Praestabilur tamen
    ipsa
    contemnenti carni ho-
    nor debitus in resurrectionemortuorum. Ideo enim
    seminataest in
    conlumelia,
    ul
    resurgat
    iii
    gloria.
    2. AmandusDeus
    superparentes.
    Hocamoreaccen-
    sis,
    vel
    polius
    ut accendantur hoc dicit:
    Qui
    amat
    palrem
    aut malrem
    super me,
    non est me
    dignus
    : et
    qui
    rtontulerit crucemsuamel secutus
    fueritme$
    non
    estme
    dignus(Matth.x,
    37et
    38).
    Amorem
    parerilum,
    uxoris, filiorum,
    non
    abslulit,
    sed ordinavit : non
    dixil, Qui amat; sed, qui
    amat
    super
    me. HoCest
    quod
    Ecclesia
    loquilur
    in Canticiscanticorum: Ordi-
    navitin mecharilatem
    (Cant.n, 4).
    Ama
    palrem,
    sed
    noli
    super
    Domiuum:ama
    genitorem,
    sed noli
    super
    Creatorem. Paler
    genuit,
    sednon
    ipse
    formavil:naiti
    quis,
    aut
    qualis
    sibi nasciturus
    esset,
    cum
    seminaret,
    ignoravil.
    Pater
    nutrivit,
    sednondesuo
    pater panem
    esurienli instiluit. Postremo
    quidquid
    tibi
    pater
    re-
    servat in
    terra,
    decedit ul
    succedas,
    vitoeluaelocum
    faciet mortesua. PaterautemDeus
    quod
    tibi
    servat,
    secum
    servat;
    ut
    hsereditatemcumipsopossideaspa-
    tre,
    nec eumdecessorem
    quasi
    successor
    exspectes
    sedinhoereassempermansuro,semperinillomansurusi
    Amaergopatrem,
    sednoli
    super
    Deumtuum.Amama-
    trem
    tuam,
    sednoli
    super Ecclesiam,quae
    te
    genuit
    ad
    vilamoeternam.
    Denique
    ex
    ipsorumparenlum
    amore
    perpendequantumdiligere
    debeasDeumetEcclesiam.
    Sienimtanlum
    diligendi
    sunt
    qui genuerunt
    moritu-
    rum, quanta
    charilatc
    diligendi
    sunl
    qui genuerunlad
    oeternitatemventurum,inoeternitalemmansurum?Ama
    uxorem,
    amafiliossecundum
    Deum,
    ut consulas eis
    ad Deumcolendumtecum: cui
    junctus
    cum
    fueris,
    separalionem
    nullamtimebis. Ideo non debes illos
    plus
    Deo
    diligere,quos
    omninomale
    diligis,
    si
    negle-
    *
    Repertus
    inv.lantumet inSirm.
    (a)
    Alias,
    interSirrnondianos 51.
    {)
    CitatFlorusadHcor.v.
    <
    '.
    "
    .
    ,
    1513
    SERMOCCCXLIV.
    1514
    xeristecumad Deumducere. Veniet forlassehora
    martyrii.
    Tuvis confiteri Chrislum. Confessusexci-
    pies
    fortasse
    temporispcenam,excipiestemporalem
    mo.riem.Pater,
    aut
    uxor,
    aut filiusblandiuntur ne
    moriaris,
    et blandiendoefficiunt ut moriaris. Si non
    efficiant,
    illiclibi veniet inmentem,
    Quiamatpatrem,
    aut
    matrem,
    aut
    uxorem,
    aul
    filiossuperme,
    nonestme
    dignus.
    3. Hunianus
    affectusexemplo
    Christivincendus.Hu-
    manavoluntasinChrislomorlem
    refugiens.
    Sedblan-
    dimenlissuorumflectilurcarnalis
    affectus,
    et
    quodam
    modo labitur humana mollities.
    Restringc
    sinus
    ffuentis
    vestis,virtnteaccingere.Cruciat
    teamorcar-
    nis? Tolle crucem
    luam,
    ct
    sequere
    Dominum.Et
    ipse
    libi Salvalor
    luus, quamvis
    incarne
    Deus,quam-
    vis cumcarne
    Deus,
    humanumtamen demonstravit
    affecturo,
    ubi ait:
    Paler,
    si
    possibileesl,
    transeatame
    calix iste
    (Mallh. xxvi, 39).
    Noverat
    quod
    calix isle
    transirenon
    poterat,
    adeumbibendumvenerat. Vo-
    luntate,
    non
    necessitate,
    bibendus ille calix. Omni-
    potens
    erat : si
    vellet, utique transirel, quia
    Deus
    cum
    Palrc,
    et
    ipse
    et DeusPater unusDeus.Sedex
    forma
    servi,
    exeo
    quodsuscepil
    abste
    prote,
    voccm
    homiuis,
    vocemcarnis emisit. Teinse
    dignalus
    est
    transfigurare,
    ul deillo
    loquereris infirma,
    ut inillo
    apprebenderes
    forlia. Voluntatem
    ostendit, qua
    len-
    tari
    posses:
    et continuodocuit
    quamvoluntatem,
    cui
    volunlali
    prscferre
    deberes.
    Pater, inquit,
    si
    fieri po-
    test,
    transeat a mecalix isle. Haecvoluntas humana
    est;
    bominem
    gero,
    exforma servi
    loquor. Pater,
    si
    fieri polest,
    transeatIticcalix. Yoxcarnis
    esl,
    non
    spi-
    ritus;
    vox
    infirmitatis,
    nondivinilatis. Si
    fieripotesl,
    Iranseatcalii iste. llla est
    volunlas,
    de
    qua
    et Pelro
    dicitur,
    Cumaulem
    senueris,
    allerle
    cingel,
    el
    loilet,
    el
    ferelquo
    tunon
    vis(J oan. xxi, 18).
    Unde
    ergo
    et mar-
    lyres
    vicerunl?
    Quia
    volunlati carnisvoluntalem
    spi-
    ritus
    prseposucrunt.
    Amabant hanc
    vitam,
    et
    depon-
    derabant.
    Inde%considerabant quantum
    amandaesset
    asterna,
    si sic amatur ista
    peritura.
    Moriturusmori
    non
    vult;
    el lamcneril necessario
    moriens, quamvis
    conlinuemori nolens.Nil
    agisquod
    mori non
    vis,
    nil
    eflicis,
    nil
    extorques:
    nullambabes
    potestatem
    tol-
    lendi mortis necessilatem.
    Veniet,
    le
    noleule, quod
    "times; aderit,
    te
    recusante, quod
    differs. Mortem
    quippesalagis
    ut
    differas; numqnid
    ut auferas?Si
    ergo
    inamatoribus
    hojus
    vitaelanlumde differenda
    morte
    salagilur,quantum
    de auferenda laborandum
    csl? Moricerlenonvis. Mula
    amorem,
    et ostendilur
    tibi
    mors,
    non
    quse
    te nolenle
    aderit,
    sed
    quse,
    si vo-
    lueris,
    nonerit.
    4. Mors
    duplex,prima
    el secunda.Mors
    prima
    omni-
    bus necessarto
    subeunda,
    allera solismalis
    parata.
    A
    morte
    temporali
    homose
    pecuniaredimil;
    abwterna
    morle,
    juslilia. Sangnis
    Chrisli
    pro
    noslra
    redemplionefu-
    sus. Vide
    ergo,
    si
    aliquantum
    incordetuoamor evi-
    gilavit,
    si scintilladecinerccarnis
    emicuit,
    si
    aliquid
    roborisincordeluo
    comprehendit,quod
    vento ten-
    talionis non solumnon
    exstingualur,
    sedetiamve-
    hementiusaccendatur: si non ardes ut
    stupa, quae
    SANCT. AOGOST.V.
    unoIevi flalu
    exstinguaris;
    sedardesut
    robur,
    ardes
    ut
    carbo,
    ut flatu
    potius
    exciteris: videduas
    niortcs,
    unam
    temporalem,
    eamdemque primam;
    alteram
    sempiternam,
    et eamdemsecnndam. Prima mors
    omnibus
    prseparala
    est: secunda solis
    malis,
    impiis,
    infidelibus,blasphemis,
    et
    quidquid
    aliud sansedo-
    clrinseadversalur.
    Intende,propone
    tibi islas mortes
    duas. Si fieri
    potest,
    ambas non vis
    pati. Scio,
    vi-
    vere
    amas,
    mori non
    vis;
    el dehacvitainaliamvi-
    tamsictransire
    velles,
    ut non morluus
    resurgeres,
    sedvivusinmeliusmulareris. Hoc
    velles,
    boc habet
    humanus
    affectus;
    hoc
    ipsa
    animanescio
    quo
    modo
    habet involuntate et
    cupiditate.Quoniamdiligendo
    vitam,
    odit mortem: et
    quoniam
    carncmsuamnon
    odit,
    nec
    ipsi
    vult accidere
    quod
    odit. Nemoenimun-
    qtiam
    camemsuamodioItabttil
    (Epltes.v, 29).
    Hunc
    affectumostendit
    Apostolus,
    ubi ail: HabitalionemIta-
    bemusexDeo,
    domumnonmanu
    faclain,wternamin
    coi-
    lis. Elenimin hoc
    ingemiscimus,
    habitaculumnoslrum
    quod
    decwloest
    superinduicupienles.
    In
    quonolumus,
    inquit, exspoliari,
    sed
    supervestiri,
    ut absorbealurmor-
    taleavita. Nonvis
    spoliari: Sftd
    spoliandus
    es. Hoc
    tamcn
    agasoporlet,
    ul
    spoliatusper
    mortemcarnea
    tunica,
    inveniaris
    indulus lorica(idei.Hocenimse-
    culus
    adjungil:
    Si lamenel
    induli,
    nonnudi invenia-
    mur
    {U
    Cor.
    v,
    1-4).
    Nam
    prima
    mors
    spoliatura
    est
    te
    came,
    interim
    seponcnda,
    et suo
    lcmpore
    reci-
    pienda.
    Hoc
    velis,
    nolis. Non enim
    quia vis,
    resur-
    ges;
    aut si
    nolis,
    non
    resurges;aut
    si resurreciio-
    nemnon
    credis, propterea
    non
    resurges. Opus
    esl ut
    potiusagas,
    ut
    qui
    resurreclurus
    es,
    velis
    nolis,
    sic
    resurgas
    ut habeas
    quod
    vel.is.Dominus
    quippeipse
    J esusdixit: Venil
    hora,qttando
    omnes
    qtti
    inmonumen-
    lis
    sunt,
    audientvocem
    ejus,
    el
    procedenl,
    siveboni
    sint,
    sivemali
    sinl;
    omnes
    qui
    in monumenlis
    suni,
    audientvocem
    ejus,
    et
    procedent,
    et emiltenturexab-
    ditis. Nullacrealura morluumlenebit subvocevivi
    Creatoris.
    Omnes,inquit, qui
    inmonumenlis
    sunt,
    au-
    dientvocem
    ejus,
    et
    procedent.
    Hocut
    ait, Omnes,
    fecit
    quasi
    confusionemel
    permixtionem.
    Sedaudi discre-
    tionem,
    audi et
    separationem
    :
    qui bona,inquit, fece-
    runt,
    in resurrectionem
    vilw;
    qui
    mala
    egerunl,
    inre-
    surreclionem
    judicii (J oan. v, 28, 29).
    Hoc
    judicium,
    ad
    quod
    subeundum
    resurgent impii,
    mors seCunda
    appellatur.
    Quidergo, christiane,
    metuis istam
    pri-
    mam?Et teinvito
    veniet,
    et te recusanteaderit. Re-
    dimis le forte a
    barbaris,
    ne occidaris: redimis le
    magno,
    non
    parcis
    omnino rebus
    luis,
    etfilioslnos
    spolias;
    et
    redemptus
    crastinomorieris. A diabolole
    redimi
    oporlet, qui
    te secumad secundammortem
    trahit,
    ubi audient
    impii
    adsinistram
    positi, Ite,
    ma-
    ledicti,
    in
    ignemwtemum,quiparatus
    estdiaboloel an-
    gelisejus (Malth. xxv, 41).
    Ab isla secundamortei
    oporlel
    ut redimaris.
    Respondebis,
    Unde?Noli
    qua>
    rere hircoset lauros: noli
    postremo
    arcamtuamdis-
    cutere,
    et dicereinanirao
    tuo,
    Ut me redimerema
    barbaris,
    habebam
    pecuniam:
    ul leredimasasecundai
    morle,
    habelo
    justiliam.
    Pecuniam
    posset
    tibi
    ipse-
    barbarus anle
    lollere,
    et
    postea
    te
    captivumducere,
    (Quarante-huit.) k.
    5515
    S. AUGUSTINI
    EPISCOPl
    I516
    tit nonesset undete
    redimeres,
    eotua omnia
    possi-
    denle
    qui possedit
    et le:
    justitiam
    iionamitlisinvi-
    ius;
    inthesauro cordis inlimo manel;
    ipsam
    lene,
    ipsamposside,
    inde rediraeris
    asecundamorle.
    Quse
    si nolis,
    ideo non
    erit, quia illud,
    unde le ab isla
    morte
    redimes,
    si
    volueris,
    erit. J ustiliamvolunlas
    impelrat
    a
    Domino,
    et bibit illam
    lanquam
    defonle
    suo. Ad
    quern
    fontemnullus
    prohibetur
    accedere,
    si
    diguus
    accedit. Postremo
    adjulorium
    tuumvide. Re-
    demit leabarbaris
    argentum
    luum,
    redemil tea
    pri-
    mamorle
    pecunia
    lua: redemit le a secundamorte
    sanguis
    Domiui tui. Habuitille
    sanguinem,
    undenos
    redimcrel;
    el ad hoc
    accepit sanguinem,
    ut esset
    quem pro
    nobis redimendiseffunderel.
    Sanguis
    Do-
    mini
    tui,
    si
    vis,
    datusest
    pro
    te: si nolueris
    esse,
    non
    esl datus
    pro
    te. Forteenimdieis: Habuil
    sanguinem
    Deus
    meus, quo
    meredimeret: sed
    jam
    cum
    passus
    esl,
    lotum
    dedil; quid
    illi remansil
    quod
    del el
    pro
    me? Hocest
    magnum,quia
    semel
    dedit,
    et
    pro
    omni-
    bus dedit.
    Sanguis
    Chrisli volenli est
    salus,
    nolenti
    supplicium.
    Quid ergo
    dubitas,
    qui
    mori non
    vis,
    a
    secunda
    potius
    morie liberari ?
    qua
    liberaris,
    si vis
    tollere crucem
    luam,
    et
    sequi
    Dominum;quia
    ille
    lulit
    suam,
    et
    quaesivit
    servum.
    5. Viiawterna
    quanlum
    amanda,
    cumtanlum
    ametur
    vila
    lemporalis.
    Ineos
    qui lemporalisvitwamoreperdunt
    vilamwiernam.
    Omnino,
    Ifatresmei,
    non vosmaxime
    liortanlur adamandam
    viiamseternam,
    qui
    sicamant
    lemporalem
    vitam?Quanlafaciunthomines,
    ut vivant
    paucosdies?Quisenumerarepoteritconalus;etraolimina
    omniumviverevolentium,poslpaululum
    morientium?
    Quantaaguntproipsispaucis
    diebus?
    Quid
    lantum
    agi-
    musproaeternavila?Quid
    dicam,propaucisdiebus
    re-
    dimendis,
    et bisin terris?Paucos eniradies
    dico,
    si
    liberalussenuerit; paucos
    dies
    dico,
    si liberatus
    puer
    decrepitus
    factus fuerit. Non dico
    quia redemptus
    hodie,
    cras fortasse morietur. Ecce
    adincerium,
    propler ipsos paucos
    dies
    incertos, quanta
    faciunt?
    quaeexcogilant?
    Si veniant
    per
    morbum
    corporis
    in medici manus, salusque
    omnis
    a
    pronuntianlibus
    et
    inspicienlibus
    desperelur;
    si
    promillilur aliquis
    medicus, qui
    etiam
    desperatum
    liberare sil
    idoneus,
    quanla promiltuntur?
    nuanta
    prorsus
    ad incerlum
    danlur? Ulmodicumvivatur,
    hoc dimiltiiurunde vi-
    . vatur. J amvero
    si inhostis aut
    proedonis
    manus in-
    ciderit,
    ne
    occidatur,
    vt redimalur, eliam,
    si
    pater
    detentusfuerit,
    filii
    currunt,
    et
    quod
    eis reliclurus
    luerat, impendunt, redenipturi quein possinl
    efferre.
    Quse
    ambiliones?
    quoepreces?qui
    conalus?
    quis
    hoc
    -
    explicet?
    Et tamenvolodicerealiud
    gravius,
    et nisi
    fieret,
    incredibilius.
    Quideniradico,quiadanlhomines
    pecuniam
    utvivanl, quia
    nihilsibidimittunt?Ut
    paucos
    dies
    eosdemque
    incertos
    paululum
    vivantcum
    timore,
    vivanlcum
    labore,quantaimpendunt?quanta
    dant?Vae
    generi
    humano!
    Dixiquod
    ut vivant
    impendunl
    unde
    Vivant:
    quod
    est
    pejus audile, quod
    est
    gravius',
    quod
    esl sceleratius, quod
    est,
    ul
    dixi, incredibile,
    nisi jfiat.
    Ut liceat illis
    paululum
    vivere,
    dant eliam :
    illud,
    unde
    possent semper vivere.Quod
    dixi
    audite,
    $
    et
    intelligiJ e.
    Adhuc
    enjm clausum
    est,
    et tamen
    multosmovet.quibusjam
    Dominuscumclausum
    erat,
    aperuit.
    Dimilleillos
    qui
    dantet
    perdunt
    unde
    pos-
    sunt
    vjvere, u( concedalurillis
    paululum
    vivere. Hlos
    attendite, qui perduntunde
    possunt semper vivere,
    ut
    copcedatureis
    paululum
    vivere.
    Quid
    est hoc? Fi-
    des
    vocatur,
    pielas
    vocalur : hsec omnis
    lanquam
    pecunia est, qua
    vitaoeterna
    acquiritur.
    Venietde
    transverso
    inimicus territans
    ,
    et non libi
    dicet,
    Da
    mihi
    pecimiamluam,
    ut vivas: seddicel
    libi,
    Nega
    Christum
    ,
    ut vivas.
    Quod
    tu si feceris
    ,
    ut liceat tibi
    paululumvivere, perdes
    unde
    posses semper
    vivere.
    Hocest amare
    vilam, qui
    limebasmortem?Homo
    bone, quare
    limebas moriem
    ,
    nisi amandovitam?
    Chrislus est vila.
    Quare
    appetisparvam,
    ul
    perdas
    securam?
    An
    forle fidemnon
    perdidisti,
    sed
    quod
    perderes
    nonIiabuisti?Tene
    ergo
    unde
    semper
    vivas.
    Atlende
    proximum
    tuum
    , quanla
    faciat ul modicum
    vivat.
    Altendeet illum
    qui
    Christum
    negavit, quan-
    tummalumfecit
    propler paucos
    diesvilse.Et lu non
    vis
    ipsospaucos
    dies contemnerevitae
    ,
    ut nullodie
    moriaris,
    et in
    sempiterno
    vivas
    die,
    a
    Redemptore
    tuo
    prolegarjs,
    inseterno
    regno Angelisadaequeris
    ?
    Quidamasli?
    quidperdidisli?
    Ut
    sequereris
    Domi-
    num,
    cruccmluamnon
    lulisti.
    6. PerAere
    animam,
    ul invenialuranmia.Vide
    quam
    prudentem
    te
    velit, qui
    tibidixit : Tollecrucem
    luam,
    el
    sequere
    me,
    Quiinvetierit,inquil,
    animam
    sttam, per~
    del
    illam;
    et
    qui perdideril
    eam
    propler me,
    inveniet
    eam
    (Matih. x, 38, 39). Qui iuvenerit, perdet eara;
    qui perdideril,
    invenictillam. Ul
    perdas, prius
    est ut
    invenias;
    ct cum
    perdideris, postremum
    cst ul rur-
    suminvenias. Duoesuiit
    invenliones: in medioest
    qua
    transit una
    perditio.
    Nemo
    potest
    animamsuam
    perdere propter.Christum,
    nisi eam
    priusinvenerit;
    ef
    nemo
    potest
    animani suam invenire in
    Clnisto,
    nisi eain
    priusperdiderit. Inveni,
    ut
    perdas;
    perde,
    ut invenias.
    Quomodo
    eam
    prius
    iuvenlurus
    es,
    ut
    habeas
    quamperdas
    ?
    Quandocogitas
    teex
    parte
    mor-
    talem,
    quandocogitaseumqui
    te
    fecit,
    etinsufflando
    animamtibi
    creavit,
    el videris eamilli
    debere, qui
    dedit;
    illi
    reddendam,qui comroodayijl;
    abillocusto-
    diendam, qui inslituit;
    invenistianimam
    luam.in-
    venienseaminfide.Credidislienim
    hoc,
    et invenisti
    *
    animamtuam. Nam
    peijdituseras, antequam
    crede-
    res. Invenisli animam
    tuam: mortuus
    quippe
    fueras
    in
    infideiitate,
    revixisti infide. Talis
    es,
    de
    quo
    dici
    possil,
    Morluus
    eral,
    el
    revixil;
    perierat,
    el invenlusest
    (Luc.xv, 32.)Ergo
    invenislianimamluaminfideveri-
    tatis,
    si amorteinfidelilatisrevixisli.
    Hocesl,
    animam
    tuaminvenisti. Perde
    eam,
    et animalua sementibi
    sil. Namet
    agricola
    triturando el ventilandoinvenit
    triticum,
    et rursus seminando
    perdil
    triticura. J nve-
    nitur in
    area, quodperierat
    insemente. Perit inse-
    mente
    quod
    inveniatur in messe. Qui ergo
    htveneril
    animam
    suam, perdet
    eam.
    Qui
    laboral
    colligere,
    quare piger
    est seminarc?
    a 7. Animam
    cujusgratiaperderejubemur.
    Videta-
    {men
    ubi invenias,
    et
    quareperdas.
    Undeeniminve-
    1517
    SERMOCCCXLV.
    1518
    nires,
    nisi lumen libi accenderet illecui
    dicitur,
    TM
    illuminabh
    lucernam
    meam,
    Domine?
    (Psal. xvn, 29.)
    J am ergo jnvenisti,
    illo tibi accendente lucernam.
    Vide
    quareperdas.
    Nonenim
    passimperdendum
    est,
    quod
    tam
    diligenter
    invenlum est. Non
    ait, Qui per-
    diderit eain
    ,
    inveniet
    eam;
    sed
    , Qui
    perdideril
    eam
    propter
    me.
    Naufragi
    forte
    negotiatoris corpus
    cum
    in
    littorejnspexeris,
    reddis
    lacrymas miseratus,
    et
    dicis : Vaehuic homini!
    propter
    aurum
    perdidit
    ani-
    mamsuani- Bene
    plangis,
    benemiseraris. Reddeilli
    ffetum,
    cui non
    praeslas
    et auxilium.
    Propter
    aurum
    enim
    perdere
    animamsuam
    poluerit, propter
    aurnm
    invenire non
    poterit.
    Addamnum animse suse ido-
    neus
    fuit,
    adeamlucrandam minus idoneus exstitit.
    Non enim
    cogitandum
    est
    quod perdidil,
    sed
    quare
    perdidit.
    Si
    propter
    avaritiam
    ,
    ecce ubi
    jacet
    caro
    ,
    ubi esl
    quod
    eratcharum? Etlamen
    jussit avaritia,
    ct
    propter
    aurum
    perdiia
    est
    anima,
    et
    propter
    Chri-
    sium non
    perit anima, neque pereat.
    Slulle,
    noli
    dubitare : audi consiliumCreatoris.
    Ipse
    le insliluit
    ut
    sapias, qui
    te fe.cit
    antequam
    esses
    qui sapias.
    Audi,
    noli
    dubitarepro
    Christo animam
    perdere.
    Fideli Creatori commendas
    quod
    diceris
    perdere.
    Tu
    quidemperdes
    : sed ille
    suscipil,
    cui nibil
    perit.
    Si
    amas
    vilam, perde
    ut invenias :
    quia
    cum
    inveneris,
    jam
    nonerit
    quodperdas,
    non erit
    quareperdas.
    Ea
    quippe
    invenitur
    vila,
    quoe
    invenilur ut omnino
    per-
    ire non
    possit. Quia
    et
    Christus, qui
    tibi
    nascendo,
    moriendo et
    resurgendo
    dedit
    exemplum, surgcns
    a
    morluis
    jam
    non
    moritur,
    etmors ei ultra nondomina-
    bitur
    (Rom.
    vi, 9).
    SERMO CCCXLV
    *
    (a).
    De
    contemplu
    mundi.
    1. Prwsensviia
    spefuturw
    vitwconlcmnenda.Divi-
    tibusvitaItwcsomnus.
    Loquar
    Charitali
    vestrae,
    fra-
    tres, quodpertineat
    ad
    contemptumprsesentissseculi,
    ad
    spem
    futuri saeculi. Si
    quocrisquidcontemnas,
    omnis
    niarlyr
    vilam
    proesentemconlempsit:
    si
    quid
    speres,
    resurreclionem
    dico, quia
    hodieDominusre-
    surrexit. 0 lu
    homo,
    si titubas in
    re,
    esto firmusin
    spe;
    si autemte
    opusturbat, erigat ipsa
    merces. Nos
    quoque
    admonet
    Apostolus,
    cum
    pnecipit
    Timotheo
    dicens :
    Prwcipe
    divitibus
    Itujusmnndi,
    non
    superbe
    sapere,nequesperare
    inincerlo
    divitiarum,
    sedinDeum
    vivum,
    qui prwstat
    nobisomnia.Divilessinl in
    operibus
    bonis
    , faciletribuant, comtnunicent,
    thesunrizenlsibi
    fttndamenlum
    bonum,
    ut
    appreltendant
    veramvitam
    (I
    Tim.
    vi, 17-19).
    El maximehoc divilesaudirede-
    bent.
    Audile, divites, qui
    aurumet
    argentumiiabetis,
    et tamen
    cupidiiate
    ardelis :
    quos quando pauperes
    intuentur, murmnrant, gemun.t,
    laudant et
    invident;
    sequari optant,
    el
    impares
    se
    dolent;
    et inter laudes
    divilumhoc
    plerumquedicunt,
    Soli isti
    sunt,
    ipsi
    soli
    vivunt. Pro his
    verbis, quibus
    homines tenues diviti-
    bus
    adulantur,
    cum
    dicunt,
    Isti soli
    vivunt;
    ne in
    superbiamerigamini,
    o vosdivites: sed
    potius Apo-
    slolum
    audite,
    morbi curalorem
    ,
    et nonverbi adula-
    *
    Bepertus
    incl. tantumet in
    Sirm.
    (a) Alias,
    inter Sirmondianos 52.
    torem. Vitaislasomnusvesler est: diviliseistsevelut
    in somnisfluunt. Paulus
    dicit,
    ut
    apprehendanl
    vitam
    veram. Paulum
    audite,
    et
    superbire
    noli.le. Audi et
    Psalmum,
    oludives
    pauperrime; quidhabes,
    si Denm
    non babes? vcl
    quid
    uon
    habes,
    si Doumbabes? De
    divitibus
    dicifPsalmus,
    Dormieruntsomnum
    suum,
    ci
    nihil hweneruntomnesviri diviliarumin mimibiissuis
    (Psnl. LXXV, 6). Aliquando
    efmendicus in terra
    ja-
    censet
    frigoretremens,
    occupatus
    asonmollie^auros
    somniat; gaudet, exsullat,
    superbit,
    ei
    palrem
    suuni
    pannosum
    videre
    indignalur.
    In somnis est
    quod
    vi-
    des,
    otu
    mendice, qui
    dormiset
    gaudes.
    Tamendonec
    evigilet,
    dives esl: cum
    dormieril,
    invenit
    quod
    cer-
    tumdoleat. Dives
    ergo moriens,
    similisest illi
    pau-
    peri
    dormienti et lliesaurossomnianti. Namille
    dives,
    qui
    induebalur
    purpura
    ei
    bysso.nec nominalus,
    nec
    nomiijandus, contemptor pauperis
    ante
    januamjacen-
    lis, epulabatur quotidie splendide; poslea
    mortuus
    est,
    et
    sepultus
    :
    evigilavit,
    et sein ffammainvenit
    (Luc xvi,
    19-24).
    Dormivit somnum
    suum,
    et
    post
    somnumniliil
    invenit; quia
    nihil
    operatus
    est dema-
    nibus
    suis,
    id
    est,
    de diviliissuis.
    2. Vita
    perilura
    redimituromnibusbonis: viiawler-
    na
    quanli
    emenda.
    Propler
    vitam
    quoerunlur diviiiae,
    nonvila
    propter
    divilias:
    quam
    multi cum suis ho-
    stibus
    pacli sunt,
    ut vitamsolamredimerent?
    Quan-
    tumcumque babuerunt,
    totum
    dcderunt,
    tanlumne
    vitamamitierent. Tolum dedisli barbaris
    quod
    ha-
    buisti,
    frater?
    Totum, inquit, dedi,
    nudus
    remansi;
    etsi
    nudus,
    vivam. Et
    quare?
    Tolusoccidendns
    eram,
    ideototumdedi. Et
    quare
    tibi hoc
    contigit? Visdico
    tibi ?
    Quia antequam
    barbarus
    superveniret,
    paupeii
    non
    subveniebas,
    ut
    per pauperem
    eleemosyna
    ad
    Chrislum
    perveniret?
    Chrislo modicumnon
    dedisti,
    et barbaris lotum
    quodhabuisli, dedisti,
    el hoccum
    sacramento dedisli. Christus
    rogat,
    et non
    accipit:
    ille
    torquet,
    et totumaufert. Si tanti redemisti
    vitatn
    perituram, quanti comparanda
    est vitaaelerna?
    Qui
    das
    hosti,
    ut vivas
    mendicus,
    da
    aliquidChristo,
    ut
    vivasbealus. Ut vivas
    paucis diebus, quod
    hostis
    exi-
    git facis,
    et
    quod
    Christus
    exigit,
    conlemnis?
    Omnes
    dies hominisab infantia
    usque
    ad
    seneclutem
    pauci
    sunt: et si
    ipse
    Adamhodie
    moreretur, paucosdies
    vixerat, quia
    omnes
    finierat; qui utique
    sex
    millia
    annos
    vixerat;
    et tamen
    pauci eranl,
    quia cunctos
    finierat. Paucos dies
    laboriosos, lentationibus
    plenos
    redimis,
    ut modicamterram
    habeas,
    id est
    villam.
    Ecce
    inimicus,
    qui
    te
    captivaverat,
    dicit
    libi, Quid-
    quid
    habesdamihi: etut viverestotum
    dedisti; hodie
    redemplus,
    cras
    moriturus;
    ab isto
    redemptus,
    ab
    alio trucidandus. Ecce
    quanta
    a barbaris
    patiuntui
    homines
    propter
    vitam
    temporalem,
    et
    pigct aliquid
    pati pro
    vitaaeterna! Erudiant nos ista
    pericula,
    fra-
    tres. Eccetotum
    dedisti,
    et
    abjecisii;
    el
    gaudesquia
    vivis,
    et hocdicis: Elsi
    pauper, nudus, egens,
    men-
    dicus, gaudeoquiavivo,
    et istamlucem
    dulcemnon
    perdidi. AppareatChristus; paciscatur
    et
    ipse
    lecuni:
    non barbarus
    qui
    te
    captivaverat;
    scd
    qui pro
    le
    ca
    -
    plus
    est, qui pro
    te occidi
    dignatus
    est. Ilie
    qui set
    l5i9
    ', S. AUGUSTINIEPiSCOPI 1520
    dedit
    pro
    te, ipse
    tibi dicit: Mecum
    paciscere.
    Ha-
    bere viste? habeet me.
    Oportet
    ut oderis
    le,
    el dili-
    gas
    me. Vitamtuam
    perdendo
    invenies,
    nelenendo
    perdas
    eam.
    5. Divitiwne hic
    pereanl,
    in cwlum
    prwmillendw.
    Dedivitiistuis,
    quas
    amas
    possidcre, quas pro
    vita
    prsesenleparalus
    es
    dare,
    do consilium
    quid
    facias.
    Si et
    ipsas
    amas,
    noli eas
    perdere.
    Quod
    si hiceas
    amas,
    tecum
    periturse
    sunt. Si amas
    cas, prsemitte
    eas
    quo sequaris;
    ne cumamas in
    lerra,
    aut vivus
    eas amitlas,
    aut mortuus. J amdedi consilium: non
    dixi, Perde; sed,
    Serva. J am
    dixi,
    Thesaurizarevis?"
    Bene: non
    dico, Noli;
    seddicoubi. Consulloremme
    accipe,
    non
    perdilorem. Scriplum
    est,
    Thesaurizate
    vobisthesaurosin
    cwlo,quofur
    non
    accedit,
    nec
    linea,
    nec
    rubigo
    exterminal
    (Matth.
    vi, 20).
    Sedfortedicis:
    Nonvideolocumin ccelo
    ubi
    ponam.
    Quamscalam,
    quam
    machinam
    quaesiturus
    sum, quse
    ad coelumat-
    lingat,
    ut videamubi
    ponampecuniam
    ineam?
    Quid
    dicis? Videsinlerralocumubi obruis?
    Yideo,inquit.
    Bene salis : si securus es obruendoin
    terra, quare
    sollicitus es de
    Deo, qui
    fecit coelumet terram? Da
    securus Deo.
    Ipsi
    te
    commenda, qui
    libi
    pecuniam
    in
    cceloservat; quiaipse
    et lein
    terra, quamdiu
    vivis,
    gubernat.
    Pecuniamservarevis?Serva
    quomodo
    vis.
    Si invenerismelioremcustodem
    quamChristum,
    com-
    menda ei
    pecuniam
    tuam.
    Commendo, inquit,
    servo
    meo. Bene:
    quanlo
    melius Domino
    luo? El servum
    luum
    prseponis
    Dominotuo? 0 chrislianumvirum!
    Servus
    tuusforlassisauferet et
    fugiel: numquid
    Chri-
    slus hoc faclurus est? Multi ad dominossuosservi
    repente
    inimici
    exstilerunt,
    et eos cum
    ipso
    auro
    hoslibus tradiderunt. Cui
    ergo
    commendas?
    Servo,
    inquit,
    meo. Novi fidemservi
    niei, ideoque
    commendo
    servo meoaurummeum. Bene
    satis, praefers
    servum
    tuum,
    aurum luumcomraendas servo luo: animam
    tuamcui ?AnimammeamcommendoDeomeo.
    Quan-
    to
    melius,
    o
    hoino,
    illi et aurum
    tuum,
    cui et animam
    tuam? An forle fidelis est in custodiendo animam
    tuam,
    et infidelis in cuslodiendo
    pecuniam
    tuam?
    Servat
    libi, qui
    servat et le. Laudas fidemservi lui ?
    Etiam, ego
    novi fidemservi mci. Tota fides
    ejus est,
    nefiaudet,
    ne lollat :
    numquidagit
    ne
    perdat?Ecce
    posuit,
    et non
    laluit;
    invenit
    alius,
    et tulit.
    Numquid
    hoc Christo
    quisquam
    facturusest?
    Pigritiamexcute,
    consilium
    accipe.
    DaChristo
    esurienti,
    thesaurizain
    ccelo.
    Numquid
    labor est inccelothesaurizare? Etsi
    labor
    esset,
    faciendumerat ad
    ponendumpecuniam
    tuaminloco
    munito,
    undenemoeam
    possit
    auferre.
    Cumlamen dicit
    Christus,
    Incoelothesauriza : non
    dicit
    tibi,
    Scalas
    quaere,
    machinas
    liga, pennas apla.
    Hocdicit: Mihi inlerra
    da,
    et tibi ineceloservo. Ideo
    veni
    egere ego
    in
    lerra,
    ut sistudives in coelo. Fac
    trajectitinm.
    Forte limes
    fraudalorem, neperdas;
    et
    quserisqui portet, qui migret.
    Christuslibi in utro-
    que
    adest. Nonfaciet
    imposluram,
    faciet
    insuper
    et
    laturam.
    4. Chrislus
    accipitquodpauperibuserogalur.
    Corho-
    tninis cumthesaurosuo. Sed Chrjstumubi
    jnvenio, _
    inquit,
    interra? Eumubi
    invenio,
    ut demilli?Cum
    habeat fides
    mea, quod
    audioin
    Ecclesia,
    hoc
    didici,
    sic
    credidi,
    hocsacrameritoimbutnssum:
    passusest,
    morluus et
    sepultus est,
    resurrexit terlio
    die.jpost
    quadraginta
    dics inccelos
    ascendit,
    sedetaddexteram
    Patris,
    infineventurusest.
    Quando
    hiceuminvenio?
    Cui
    dabo,
    ut ad eumdeferat? Noli
    satagere,
    totum
    audi: aut si tolum
    audisli,
    vel
    legisti,
    an istud nun-
    quam audisti, quia
    cumEcclesiamSaulus
    perseque-
    retur, superbus, crudelis,
    sanguinem
    Chrisiianorum
    siticns,
    nonaudisti
    quid
    ei
    clamaverit, quem
    seden-
    tem in coeloconfileris? Recole.
    Quid ergo
    dixit?
    Saule, Saule, quid
    me
    persequeris(Act.ix,
    4)? Quem
    Paulusnec
    videbat,
    nec
    fangebal,
    in ccelo
    clamat,
    Quid
    me
    persequeris
    ?
    Non
    ail, Quidpersequeris
    fami-
    liarn
    meam,
    servos
    meos,
    sanclos
    meos,
    vel fralres?
    Niliil corumdixit. Et
    quid
    dixil?
    Quid
    me
    persequeris?
    ail,
    id
    est,
    membrameaJ Pro
    quibus
    inlerra calcatis
    caput
    de cceloelamabat :
    quia
    et si
    pedem
    luuinin
    lerra calcet
    aliquis, lingua
    tuade
    capiteclamat; non,
    Calcas
    pedemmeum; sed,
    Calcas
    me,
    dicis.
    Quid
    ergo
    dubilas?
    quid
    dicis?
    Qui
    dixitSaulo
    , Quid
    me
    perse-
    queris
    ?
    ipse
    libi
    dicil,
    Pasceme. In terra
    Saulussse-
    viebat,
    et Christumin ccelo
    tangebat
    : sic et tuin
    terra
    eroga,
    et Christumin coelo
    pascis.
    Namislam
    quoestionem,
    qua
    moveris
    ,
    prsedixit ipse
    Dominus.
    Commovebunturet illi
    qui
    addexteram
    ponenlur,
    et
    curn
    dixerit, Esurivi,
    et
    dedislismihi
    manducare;
    re-
    spondcbunt, Domine, quando
    tevidimus
    esurientem?
    Et audient
    continuo,
    Cumuni exminimismeis
    fecistis,
    mihi
    fecislis(Matlh. xxv,
    55-40).
    Si audieras
    hoc,
    apertedic,
    Nolodare: el nonhabesundele
    excusare,
    sed voce tua te damnare. Dedivitiis
    ergo
    tuis dicit
    tibi Dominus
    tuus,
    Dedi consilium
    quid
    facias : amas
    divitias?
    Amo, inquis.Ergomigraeas,
    el cum
    migra-
    veris
    eas,
    sequere
    easinterim
    corde,
    cum
    vivis:
    quia
    ubi
    fueril
    thesaurus
    tms,
    ibi eritel cortuum
    (Id. vi, 2i).
    Si autem in terra obruis cor
    luum,
    erubesce
    quia
    menliris,
    cum
    respondes quandoaudis,
    Sursumcor.
    Nam
    dicitur,
    Sursum
    cor;
    et continuo
    respondes,
    Habemusad
    Dominum. Deo
    mentiris. Una hora in
    ecclesiaverumnon
    dicis,
    Deomentiris,
    quodsempcr
    hominibusfacis.
    Dicis,
    Habemusad
    Dominum,
    et in
    terra obrutum habes
    cor; quia
    ubi
    fueril
    thesaurus
    luus,
    ibi eril et cor tuum.
    5. Divitiwverw
    regni
    cwlorum.Diviliw
    terrenwnihil
    prwter
    solticitudinem
    afferunt.
    Tua
    erogdre
    non
    sufficit,
    nisi et Christum
    sequaris.
    Si feceris de divitiis tuis
    quodaudisti,
    si lalis dives
    fueris, qualeni
    Aposlolus
    dicit,
    non
    superbesapias, nequesperes
    inincertodi-
    vitiarum
    ;
    ut thcsaurizestibi
    fundamenlumbonumin
    futurum,
    ul
    apprehendas
    veramvitam:
    jam
    inlerroga
    Deumet Dominum
    tuum,
    et dic
    illi,
    Ecce
    jam
    mi-
    gravi, Domine,
    inccelum
    quodhabui;
    vel
    quodhabeo,
    sic
    habeo, tanquam
    si nonhabeam. Tanti valet re-
    gnumccelorum, quanlumpatrimonium
    meum? Cha-
    rius valet. Nonenimverelale
    est,
    ut tanli valeat. Hoc
    dicit Dominus
    luus, queminlerrogasti
    de
    patrimonio
    tuo: Ad
    lempns
    viclurus
    es,
    ct
    poslea
    moriturus
    j
    in
    1521
    SERMOCCCXLVI. 1521
    regno
    meo
    nunquam
    moriturus,
    scdinaeternumvi-
    cturuses. Yerusibi diveseris
    ,
    ubi
    nunquamegebis.
    Namideoadsubveclionera
    multaanimaiia
    qua?ris,
    ne
    deficias;
    adviclum
    epulas copiosas,
    adindumenlum
    prctiosas
    vestes. Reveratumultahabendodives
    es,
    ct
    angelus
    meus
    pauper
    est?Nihil
    habet,
    nec
    equo
    ulitur,
    necrhedavehiiur,
    necmensamhoneslisim-
    plelapparalibus;
    necei vestistexitur,
    quialuce
    selerna
    veslitur.
    Disce,
    ohomo
    divcs,
    verasdivitias
    appelere.
    Tuistasdiviiiashaberevis
    ,
    ut habeasundemultum
    manduces,quia
    deficis: illc leveredivitem
    facit, qui
    tibi donatneinselernumesurias. Nam
    quantumvis
    ha-
    beas,
    cumveneril hora
    quinla(), autequam
    admen-
    sam
    accedas,
    csuris, etdeficis, quia
    miser es. Num-
    quid
    hoc
    angelus
    sustincl
    ?Absil. Nec esuriem
    ,
    ncc
    defectionemhabet
    angelus.
    Postremo
    hisepulis
    anhe-
    las
    superbus.
    Nonest
    cxpletio
    isla
    indigenliarum,
    sed
    fumus curarum. Cum
    cogitas
    de divitiis
    augendis,
    videsi faciledormis. Ni
    fallor,
    ubi divilias
    invenisli,
    requiemperdidisli.
    Cum
    vigilas, augmentum
    divitia-
    rum
    cogitas
    : cum
    dormis,
    lalronessomnias. In die
    sollicilus,
    etnocte
    pavidus,semper
    mendicus.Divitem
    verumle facerc
    vull, qui
    libi
    regnum
    ccelorum
    pro-
    millit: ct
    pulas quia
    tanti
    emplurus
    es illasveras
    divitias,
    illamverametbeatamvilam, quanti paratus
    esrcdimereistosmiseroset laboriososdies?
    Aliquid
    multo
    plus
    valeredebel
    quod
    multo
    plus
    est; quia
    re-
    gnum
    ccalorumest.
    6. Idetn traclalur
    argumentum.
    Et
    quid
    faciam
    ,
    inquis?Ecce,
    sancle
    episcope,
    monita tua
    audivi,
    consiliotuo
    parui, jussum
    Domini non
    sprevi, quod
    habui
    pauperibus
    dedi,
    et
    quod
    habeocum
    indigenti-
    bus communico; quid pluspossum
    facere? Habes
    adliuc, temetipsum
    habes: tu
    ipse pluscs,
    tudees
    rebus
    tuis,
    luaddcnduses. ConsiliumDominitui fe-
    cisti?
    Feci, inquil.
    Quid
    mentiris
    ? Nontolumfecisti:
    exuna
    parte
    fecisti,
    cxalianihil
    tetigisti.
    Audi
    quod
    jubet:
    Vade,
    vendeomnia
    quwhabes,
    el da
    pauperi-
    bus.
    Numquid
    dimisiteum? Et neseille
    perderepu-
    taretquodpauperibuserogavit,
    securumeumreddidit
    dicens,
    E(habebisthesaurumincwlo.
    Numquid
    sufficit
    hoc?Non.Et
    quid
    IVeni, sequere
    me
    (Mattlt.
    xix,21),
    dicil. Amas
    ,
    ct
    sequi
    viseum
    quem
    amas?
    Cucurrit,
    volavit:
    quserequa.
    Nescio
    qua.
    0christianum!nescis
    qua
    ivitDominusluus?Vis dico
    tibi, qua
    eumse-
    quaris?
    Per
    pressuras, per opprobria, per
    faisacri-
    mina, per sputa
    in
    faciem, peralapas
    el
    Qagellorura
    verbera, per
    coronam
    spineam, per
    crucem,
    et
    per
    morlem.
    Quidpiger
    es?Eccedemonstralaesl tibi via.
    Scddura
    est, inquis,
    via; quisper
    islamillum
    sequa-
    lur? Erubcsce
    barbare,
    erubesce: avirtutevir dice-
    ris. Feminoesecutaesunt, quarum
    hodienatalitiacele-
    bramus. Feminarum
    marlyruni
    Suburbitarum
    (b),
    (a) Quse
    niinirumundecimsenoslrae
    rcspondet,
    sextam
    priscogenere
    horarum,
    idest meridicm
    autecedens,
    et
    legitima
    esthora
    prandii.
    Hinc
    Martialis,
    lib.
    8,e.pigr.
    67.
    Horas
    quinqitepuer
    nondumlibi
    nunliat,
    ettu
    J amcomimmihi,ceciliane,
    venis.
    (b)
    IlaColbertinus codex178S
    quo
    aliastMthneauo Sir-
    mondr.sulens,
    eorrexil ruburbitaiturum. ubi
    ipsePerpe-
    tuaaictFelicilatcm
    iiileiligit, quaruincorpora
    iubasilica
    solemnitaleracelebramus.Dominus
    vester,
    Dominus
    noster,
    Dominus
    illarum,Redemptor
    vitae
    nostrse,,
    de
    via
    angusta
    et
    aspcrapraecedendo
    stratameamvobis
    fecit,
    stratam
    securam, muniiam,
    Christus Dominus
    nosler, qui regnat
    insaoculasseculorum.Araer..
    SERMOCCCXLYI(a).
    De
    peregrimtione
    nostrainhac
    vilq, per fidem.
    1. Vilahwcmorsverius
    quam
    vita. Veravitanonnisi
    wlertta.Recordamininobiscura
    ,
    dileclissimi fralres
    ,
    dixisse
    Apostolum,Quamdiu
    sumus
    incorpore, pere-
    grinatnur
    a
    Domino;perfidem
    enim
    ambulamus,
    non
    per speciem(II
    Cor.
    v, 6,7).
    Dominusenimnoster
    J esus
    Christus, qui ait, Ego
    sum
    via,
    et veritasetvita
    (
    J oan.
    xiv, 6),
    ambularcnos voluitet
    per seipsum
    el adse
    ipsum.Qua
    enim
    ambulamus,
    nisi
    per
    viam?
    Elquo ambulamus,
    nisi ad veriiatemel ad
    vitam,
    vitamscilicet
    oelernam, quoe
    solavitadicenda est?.
    Namislavita
    mortalis,
    in
    qua
    nunc
    sumus,
    exiilius
    viloc
    comparatione
    morsesse
    convincilur; quoe
    lanla
    mulabilitalc
    varialur,
    ct nullaslabilitate
    firmalur,
    et
    cursubrevissimolcrininalur. El ideoDominusilli di-
    vili, qui
    ei
    dixerat, Magislerbone, quid faciam,
    ul
    vilamwternam
    consequar
    ?
    respondit,
    Si visveniread
    vilam,
    servamandata
    (Mallh.xix,
    16,17).
    Eral
    utiquc
    in
    aliquaviia;
    nonucenim
    cadaveri,
    et nonviventi
    homini
    loquebatur.
    Sed
    quia
    illede
    consequenda
    vita
    oelerna
    quaesiveral,
    nonait
    Dominus,
    Si visveniread
    vilamsctcrnain; sed,
    Si
    vis, inquit,
    venireadvilam
    ,
    servamandata: vidclicclhoc
    inlelligivolens,quoniam
    quae
    vitasetcrnanon
    est,
    necvitadicenda
    est; quia
    veravilanonnisi oclernacst
    (c).
    Hincet
    Apostolus,
    cum
    clecmosynarum
    consiliumdandumdivilibusad-
    moneret,
    Diviles
    sinl, inijuit,
    in
    operibusbonis,facile
    tribuanl, communkenl,
    thesautuenl sibi
    ftindamenlum
    bonumin
    fulurum,
    xtl
    appreliendanl
    veramvilam
    (I
    Tim.
    vi, 18, 19). Quam
    dixit veram
    vilam,
    nisi
    oclernam
    vitani, quac
    solaviladicenda
    est, quia
    sola
    bealaest? Nam
    utique
    illidivites,
    quibusprsecipien-
    dumessedicebatul
    apprebemlercnt
    veram
    vitam,
    in
    abundantiadivilianimhabcbanl istamvitam:
    quam
    tamcn
    Aposloliis
    si vcramviiamesse
    judicarel,
    non
    diceret,
    Thesanrizenlsibi
    fundamenlum
    bonumin
    futu-
    ruin,
    ut
    apprehendanl
    veramvilam: nihil aliudadmo-
    nens,
    nisi nonesseveramvitain
    divilum; vitam, quas
    abstultisnonsolum
    vera,
    sedetiambealanominatur.
    Quomodo
    autembeata
    est, qux
    veranonest? Non
    ergo
    bealavita
    cst,
    nisi veravita
    ;
    nec veravita
    est,
    nisi oeterna
    vila, quam
    diviles
    intelligunturper quasli-
    Majorc
    condita
    Carthagine,
    et amriversariusdies
    agilur
    7
    niariii.Conlravcrotieuricusvalesius
    Maximaro,
    Donatillam
    ac
    secundam,quaeapud
    Tuburbnmetiam
    passae
    dicunlur
    julii 30,
    laudatashicessecontcnditin
    prseiatione
    adActa
    Perpetuae
    cl
    Felicitatis,
    de
    quasupra
    adSerm.280.
    (a)
    Proditnunc
    primum
    exvetereMs.
    Michaelino, quo
    inli-
    brocumduobusliic
    subsequenlibus proxime
    est
    couocatus,
    subeodem
    titulo,
    DelimoreDomini. Nobistamenvidelur
    adeum
    poliuspertinere
    tractatum, qui
    inPossidii
    indieulo,
    cap.8, reccnselur,
    De
    peregrinalioneChristianorum,

    quai
    inhacvitacst.

    (6)
    vidoserin.
    308,
    un.
    6,
    7.
    1523
    S- AUGUSTINI
    EPISCOPl
    1524
    bct deliciasfiondum
    tenere;
    et ideo
    per
    eleemosynas
    admonentur
    apprebendere
    : ut infineaudiant, Venile,
    benedicti
    Patrismei, percipite
    regnumquod
    vobis
    para-
    tumest abiniliomundi: esurivi
    enim,
    et dedisiismihi
    manducare. Nam
    quiaipsumregnum
    aeternavita
    est,
    paulo post consequenler
    idem Dominusostendit di-
    ccas
    : Ibunt illi incombustionem
    wternam,jusli
    aulem
    in vitamwternam
    (Matlh.
    xxv, 34, 35, 46).
    2.
    Peregrinalio per fidetn
    in Itucvila. Hanc vilain
    donec
    apprehendamus,
    peregrinamur
    aDomino
    ;
    quo-
    niam
    per fidem
    ambulamus,
    non
    per speciem.
    Ille
    quippeait, Ego
    sttm
    via,
    verilasel vila. Infidenobis
    via
    est,
    in
    specie
    autemveritaset vita. Videmtts
    nunc
    per speculum
    in
    wnigmale,
    el haecest fides: luncau-
    tem
    facie
    ad
    faciem(I
    Cor.xm
    , 12),
    el illaerit
    spe-
    cies. Item
    dicit,
    In interiorehominehabitareChrislum
    per fidem
    incordibttsvestris: hsecviaest,
    ubi ex
    parle
    scimus. Sed
    paulo posl dicit, cognoscere
    eliam
    super-
    eminentemscieniiamcharitatis
    Christi,
    ut
    impleamini
    in
    omnem
    pteniludinem
    Dei
    (Ephes.
    m, 16, 17,
    19):
    illa
    erit
    species, quando
    inista
    plenitudine,
    cumvencrit
    quod perfectumest, quod
    ex
    parte
    est aufcrctur
    (I
    Cor.
    xin, 10).
    Item
    dicit,
    Mortui enim
    eslis,
    el vila
    vestraabsconditaesl cumChristoinDeo: baeccst fides.
    Deinde
    subjungit,
    CuntChristus
    apparuerit
    viia
    veslra,
    iunc et voscumillo
    apparebilis
    in
    gloria(Coloss.iii,
    3, 4):
    illaerit
    species.
    Dicit et
    J oannes, Dileciissimi,
    nunc
    jamfilii
    Dei
    sumus,
    el nonduin
    apparuit quod
    erimus: haecest fides. Deinde
    subneclit,
    Scimus
    quia
    cum
    apparueril,
    similesei erimus
    , quoniam
    videbimus
    eumsiculi est
    (I
    J oan.
    m,
    2
    ):
    illaerit
    species. Quo-
    circa
    ipse Dominus, qui ail, Ego
    sumviaet veritaset
    vita,
    cum
    loqueretur
    ad
    J udaeos,
    inter
    quos
    erant
    qui
    jam
    ineum
    crediderant,
    ad
    ipsosjam
    sermones suos
    dirigens,
    Si
    manserilis,inquit,
    inverbo
    meo,
    veredisci-
    puli
    mei
    erilis;
    el
    cognoscelisveritatem,
    etveritaslibe-
    rabit vos.J ani isli crediderant: nam
    Evangelista
    sic
    ait,
    DicebutaulemJ esusadeos
    qui
    crediderantineum:
    Si manseritisinverbo
    meo,
    vere
    discipuli
    mei
    erilis;
    et
    cognoscelis
    verilalem,
    el verilas libcrabil vos?
    (J oan.
    vni, 31, 32).
    J am
    ergocrediderant,
    ct
    lanquam
    invia
    in Chrislo ambulare
    jam coeperant.
    Ilortatur
    ilaque
    illos ut
    permanendoperveniant. Quoperveniant,
    nisi
    ad id
    quodait,
    Veritasliberabitvos?
    Quoo
    est illali-
    beratio,
    nisi aboimii mutabililale
    vanitalis,
    ab omni
    cofruptione
    mortalitatis?
    Ergo ipsa
    est vita
    vcra,
    oeterna
    vita, quam
    nondum
    apprehendimus, quamdiu
    peregrinamur
    aDomino:sed
    apprehensuri sumus,quia
    in
    ipso
    Domino
    per
    fidem
    ambulamus,
    si in
    ejus
    verbo
    constanlissime
    permanemus.
    Namsecundumid
    quod
    ait,
    Ego
    sumvia; secundumhoc
    ait,
    Si manseritisin
    verbo
    meo,
    vere
    discipuli
    mei eritis. Et secundumid
    quodait,
    el veritaset vita
    ;
    secundumhoc
    ait,
    el co-
    gttoscelisverilalem,
    etveritasliberabkvos.Inbac
    ergo
    percgrinatione
    et inhac
    via,
    idest in
    fide, quid
    vos
    exhorlor,
    fratres
    ,
    nisi verbis
    Aposloli dicenlis,
    Has
    ergopromissioneshabentes,charissimi,
    mundemusnos
    abomni
    inquinalione
    carnisel
    spirilus, perficienlcs
    san-
    clificalioncm
    iulimoreDomini
    (II
    Cor,
    vn, 1)? Qui
    cnimluceraillamsincerissimoe
    atque
    ihcommutabilis
    veritatis, antequamcredant,
    sibi
    expetunt
    ministrari,
    cumeamcontueri non
    possint
    nisi
    per
    fidemcorde
    mundalo;
    Reali enimmundo
    corde,quoniamipsi
    Deum
    videbunl
    (Matth. v, 8)
    : similessunt hominibus
    csecis,
    qui corpoream
    lucemsolisistius
    prius
    videre deside-
    rant,
    ut a cseciiate
    sanenlur;
    cumeam videre non
    possint,
    nisi anlesanenlur.
    SERMO
    CCCXLVII*(o).
    Detimore
    Dei,
    i
    (b).
    CAPUT PRIMUM.

    1. Timor Dei in
    Scripluris
    quam
    crebrocommendatus.Multanobis, fratres,
    deDei
    timore
    prseceplasunt,
    ct
    quam
    sit uliletimere
    Deum,
    innumerabiliter divina
    eloquia
    sonuerunt. Ex
    qua
    uberrima
    copiapauca
    me
    commemorantem,
    el ad
    ea,
    quantumpro temporis
    brevitate
    potuero,
    disserentem
    libenter advertite.
    Quis
    non
    sapientem
    seesselsete-
    tur,
    aut si nondum
    est,
    esse desideret? Sed
    quid
    dicit
    Scriptura
    ? Inilium
    sapi-enliw
    timor Domini
    (Psal, cx, 10).
    Quem
    non
    regnare
    deleclel? Sed au-
    diamus
    quid
    in Psalmo
    Spiritus
    moneat : Elnnnc,
    reges,intelligite;
    erudimini,quijudicalis
    terram: servite
    Dominoin
    limore,
    etexultaleei cumtremore
    (Psal.
    n
    ,
    10,
    11).
    Undeet
    Apostolus
    dicit : Cumtimoreet tre-
    morevestram
    ipsorum
    salulem
    operamini (Pltilipp.
    n,
    12). Legimus
    etiam
    scriplum
    ,
    Concupistisapientiam
    ,
    serva
    justitiam,
    etDominus
    prabebit
    illamlibi. Multos
    enim
    reperimus negligenlissimosjustilioe,
    et avidis-
    simos
    sapionlioe.
    Hosdocet
    Scriptura
    divina
    pervenire
    non
    posse
    adid
    quod appelunt,
    nisi servando
    quod
    negligunt.
    Serva, inquit, jusliliam,
    et
    prwbebil
    illam
    tibi
    Dominus,qnamconcupistisapientiam.
    Quis
    autem
    potest,
    nisi Deum
    timeat,
    servare
    justiliam
    ? Dicit
    enimalio loco
    ,
    Nam
    qtti
    shtetimore
    est,
    non
    polerit
    jtistificari (Eccli.
    j, 16, 53, 28).
    Porro si Dominusnon
    prsebel sapienliam,
    nisi servanli
    justitiam, qui
    autem
    sine
    limoreest,
    non
    poteriljuslificari:
    recurritur ad
    illam
    senlenliam,
    lnilium
    sapienliw
    limorDomini.
    CAPUT il.

    2. Gradus a limoread
    sapienliam.
    Isaiasetiam
    propbela
    cum
    septem
    illanolissimadona
    spirilualia
    cOmmendaret, incipiens
    a
    sapienlia per-
    venit ad timorem
    Dei, tanquam
    de sublimi descen-
    dens ad
    nos,
    ul nos docefel ascendere. Inde
    ergo
    ccepit,quo
    volumus
    pervenire
    ;
    et illuc
    pervenit,
    unde
    debemus
    inciperc. Requiescel
    in
    eo, inquit, Spiritus
    Dei, Spirilussapiettliw
    el
    inlellectus, Spiritus
    consilii
    et
    fortiludinis, Spirilus
    scienliwet
    pietalis, Spirilns
    limOrisDomini
    (Isai. xi, 2,3).
    Sicut
    ergo
    ille,
    non
    deficiendo,
    seddocendoa
    sapientiausque
    adtimorem
    descendit;
    sic
    nos,
    non
    superbiendo,
    sed
    proficiendo
    a timore
    usque
    ad
    sapientiam
    oportet
    ascendere. Ini-
    tiumenim
    sapientiw
    limorDomini.
    Ipsa
    est enimcon-
    vallis
    ploralionis,
    de
    qua
    Psalmus
    dicit,
    Ascensiones
    incorde
    ejusdisposuit
    in convalle
    plorationis.
    Per con-
    *
    Emendatus
    pariter
    adcs. cl. m. etadAm.Er.Par.Lov.
    (a)
    Afias,
    deSanctis17.
    (6)
    HuncaBeda
    vulgato
    citarimonentParisiensesetl.o-
    vanienses
    Tbeologi;
    sedfalso. Errorioccasionem
    prsebuit
    fragmentumexsennona
    191,
    deKaialinomini8,quodhuic
    assuiumeratinedilisAra.Er, etParisiensium.
    1525 SERMOCCCXLVIH.
    1526
    vallem
    quippe
    humilitas
    significatur. Quis
    est autem
    numilis,
    nisi timens
    Deum,
    et eo limore conterens
    cor in
    lacrymis
    confessioniset
    pcenitentia;
    ?
    Quia
    cor
    contrilumel humiliatumDeusnon
    spemit(Psal.
    L,
    19).
    Sednonlimeat neinconvalleremaneat. In
    ipso
    enim
    cordeconlritoet
    humiliato, quod
    Deusnon
    spernit,
    ascensiones
    per quas
    inillum
    assurgamus, ipsedispo
    -
    suil. NaraitaPsalmusdicit: Ascensionesincorde
    ejus
    disposuil
    inconvalle
    ploralionis,
    inlocum
    qttemdispo-
    sutt
    (Psal.
    Lxxxm, 6, 7).
    Ubi fiunt ascensiones?In
    corde, inquit.
    Sedunde ascendendumest?
    Ulique
    a
    convalle
    plorationis.
    Et
    quo
    ascendendumest? In
    locum,inquit, quemdisposuit.Quis
    isleest
    locus,
    nisi
    quietis
    et
    pacis?
    Ibi enimesl illa
    clara,
    et
    quse
    nun-
    quam
    marcescit
    sapientia.
    Undeadnos exerciiandos
    quibusdam
    doctrinoe
    gradibus
    descendit Isaiasa sa-
    pienliausque
    ad
    limorem,
    a locoscilicet
    sempilernoe
    pacisusque
    ad convallem
    temporalis ploralionis
    : ut
    nos in confessione
    pcenitentiaedolendo, gemendo,
    flendo
    ,
    non remaneamus in dolore et
    gemilu
    et
    flelu;
    sed ascendentes ab ista convalle in monlem
    spirilualero,
    ubi civitassanctaJ erusalemmater nostra
    aeternafundata
    esl, imperturbabili
    Isetilia
    perfruamur.
    Ergo
    illecum
    proeposuissetsapientiam,
    lumenscilicet
    menlis
    indeficiens, adjunxit
    intellectum :
    lanquam
    qiixrenlibus
    unde ad
    sapientiamveniretur, respon-
    deret,
    Ab
    inlellectu;
    undead
    intellectum,
    A consi-
    lio;
    undead
    consilium,
    A
    forlitudine;
    undead forti-
    ludinem,
    A
    scientia;
    undead
    scientiam,
    A
    pietate;
    unde ad
    pietatem,
    A tiraore.
    Ergo
    ad
    sapientiam
    a
    limore;
    quia
    initium
    sapientiw
    timorDomini.A con-
    valle
    ploralionis usque
    admontem
    pacis.
    CAPUT111.

    3. Gradus ex Isaia
    septemcompa-
    ranluradoctobealiludines
    Evangelii.
    Bealienim
    pau-
    peresspiritu, quoniamipsorum
    esl
    regnum
    cwlorum
    (Mallh.y, 5). Ipsi
    sunt in convalle
    humiles, ipsi
    in
    tremore,
    cor contritumet hurailiatumsacrificantDeo:
    undeascendunl ad
    pielatem,
    ut non resistant volun-
    lati
    ejus,
    sivein sermonibus
    ejus,
    ubi non
    capiunt
    sensum
    ejus;
    sive in ordine
    ipso
    et
    gubernatione
    creaturae,
    cuta
    pleraque
    aliter
    accidunt, quamprivata
    hominisvoluntas
    exposcit
    : ibi
    quippe
    diccndum
    est,
    Verumnon
    quod ego volo,
    sed
    quod
    lu
    vis,
    Pater
    (Id. xxvi, 39).
    Bedti enim
    mansueti,quoniamipsi
    Itw-
    redilate
    possidebttnt
    terram
    (Id. v, 4)
    : non terram
    morienlium,
    sedterramde
    qua
    dictum
    est, Spes
    mea
    es
    lu, porlio
    meainterravivenlium
    (Psal. CXLI, 6).
    Ab
    ista
    quippe pietale
    merebuntur scientiae
    gradum,
    ut
    noverint non solummala
    prseteritorumpeccatorum
    suorum,
    de
    quibus
    in
    primogradu pcenilentise
    dolore
    fleverunt,
    sedetiamin
    quo
    malo sint
    hujus
    mortali-
    taliset
    peregrinationis
    a
    Domino,
    etiamcumfelicilas
    soeeularisarridet. Naraideo
    scriptumest, Qui apponit
    scienliam,
    apponit
    et dotorem
    (Eccle. 1,18).
    Beali
    enim
    lugentes,quoniamipsi
    consolabuniur.Indeassur-
    gunt
    ad
    fortitudinem, ut munduseis
    crucifigatur,
    et
    ipsi mundo,
    ut in
    hujus
    vitse
    perversitate
    et abun-
    dantia
    iniquitatis
    charitas non
    refrigescat;
    sed lole-
    retur fames
    sitisqucjusiitioc,
    donecad
    ejus
    salurita-
    lemveniatur inillaimmortalitate sanctortim
    ,
    et so-
    cietate
    Angelorum.
    Beati enim
    qtti
    esuriuntel siliunt
    jusliliam, quoniamipsi
    salurabunlur
    (Matlh. v,
    5
    ,
    6).
    Vcrumtamen
    propler inqnieludinemtentationum,
    et
    quod
    dictum
    cst,
    Vwmundo ab
    scandalis(Id.x\m,
    7);
    si
    qua
    forte delictaminutalim
    furtimque
    subre-
    punl, quibus
    humana
    proeoccopaturinfirmitas,
    con-
    siliumdeessenondebet.
    Neque
    enimtantum
    potest
    inislamortali vitaillefortitudinis
    gradus,
    ut
    qui
    cum
    astutissimoadversarioconlinua cerlatione
    confligit,
    non
    aliquando
    feriatur : mnxime
    per
    tentationeslin-
    guoc,
    ubi si dixerit
    quisfralri
    suo
    , Fatue;
    reus erit
    gtliennwignis. (Id. v, 22). Quod
    est
    ergo
    consilium
    ,
    nisi
    quod
    Dominus
    dicit,
    Dimillite
    ,
    etdimitlelurvobis
    (Luc. vi,
    37)?
    Et ideo sicut in
    gradibus quos per
    Isaiam
    discimus, quinlum
    est
    consilium;
    sicinEvan-
    gclio
    inillisbealiiudinislaudibus
    quinto
    loco
    ponitur,
    Beali misericordes
    , quoniamipsi
    misericordiamconse-
    quentur.
    Sextus est
    apud
    Isaiamintelleclus : ubi ab
    omni falsitatccarnalis vanilaliscorda
    mundantur,
    ut
    pura
    intentio
    dirigatur
    infinem.
    Propterea
    sextoloco
    etiamDominus
    dixit,
    Beali mundo
    corde,quoniamipsi
    Dettmvidebttnt
    (Matlh. v, 7, 8).
    Cumveroadfinem
    pervenlumfuerit, jamconsistitur, jam requiescilur,
    jam
    secura
    pacetriumpbatur. Etquis finis,
    nisi Deus
    Chrislus?Finis enini
    legisCltrislus,
    ad
    justitiam
    omni
    credenli
    (Rom.x, 4).
    Et
    sapienlia
    Dei
    quis,
    nisi Chri-
    stus? Et filius Dei
    quis,
    nisi Chrislus? In illo
    ergo
    sapientes,
    et inillo filii Dei
    fiunt,
    quicumque
    fiunt:
    et hoccest
    paxplenaatqueperpetua.
    ldco cum
    apud
    Isaiamsit
    seplimasapienlia
    sursumversusascenden-
    tibus,
    unde
    ccepil ipse
    ad nos docendo
    descendere;
    septimo
    eliamlocoDominus
    qui
    nos
    erigit, posuit,
    Beali
    pacifici,quoniamfilii
    Dei vocabuntur.Has
    igitur
    promissioneshabenles,
    et his
    gradibus
    tendenles ad
    Dominum,
    omnia mundi
    bujus aspera
    et dura tole-
    remus,
    nec nos
    ejus frangat ssevitia, qua
    vicla in
    oeterna
    pacegaudebimus.
    Ad hoc nos enim
    jam
    de-
    monstralo finecohortalur octava
    sentenlia,
    jSali
    qui
    persecutionempaliunlur propler justiliam,
    quoniam
    ipsorttm
    est
    regttum
    cwlornm
    (Mallh. v, 9, 10).
    SERMOCCCXLYIII
    *
    (a).
    Dethnore
    Dei,
    u
    (b).
    CAPUT PRIMUM.

    1. TimoreDei
    forliludo
    vera
    comparalur.
    Thnor charitate
    pellendus
    non
    vanitate.
    Non
    dubilo,
    dilectissimi
    fralres,
    insitumesse cor-
    dibus veslris timorem
    Dei, quo
    ad veramet soli-
    damfortitudinem
    perducamini.
    Cumenimforlis ille
    dicatur, qui
    neminem
    timet; perverse
    fortis
    cst, qui
    primo
    Deumnonvult
    timere,
    ut
    timendo
    audial,
    au-
    diendo
    diligat,
    et
    diligendo
    non timeat. Tunc erit
    vere
    fortissimus,
    non
    superbaduritia,
    sed secura
    ju-
    *
    EmendatusadeosdemMss.et Edd.insermone
    praece-
    denti modo
    designatos.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    214.
    (b)
    CitatFlorusadRom.xi. Sedhunc
    sermonem,quem
    Auguslinus
    iufine
    longioremdicit,
    nescimusan
    integrum
    hicbabeas.Certemultobrevioreratin
    priuseditis,
    in
    qui-
    busid totum
    desideratur, quodante
    caput tertiuni,
    ab
    lstis
    verlns,

    Quaproplcr
    irridendi
    sunt,

    etc,
    n.
    3,
    cou-
    linclur. lioc nos rcs>li!utumiinusex veteri codiceMi-
    cbaclino.
    1527
    S. AUGUSTINlEPISGOPI
    1528
    stitia. Sicetiamscriplumest,
    Timor
    Domini,spesforli-
    tudinis(Prov.
    xiv,26).Cumenim
    timeturpcenaquam
    minalur,
    disciluramari
    prsemiumquodpollicetur:
    ac
    sic
    per
    limorem
    poenae
    bonavita
    retinelur; per
    bo-
    namvitambonaconscienlia
    comparatur,
    ut
    per
    bo-
    namconscientiam
    ntilla
    pcena
    limeatur.
    Quapropler
    discattimere, qui
    nonvult
    timere. Discatad
    tempus
    esse
    sollicitus,qui semper
    vult essesecurus. Ut enim
    dicitJ oannes,
    Timor nonesl in
    charitate,
    sed
    perfecta
    charitas
    foras
    miltittimorem
    (I
    J oan.
    IV,
    18
    ).
    Dixit
    sane,
    et veraciter dixit. Si
    ergohabere
    nonvislimo-
    rem, prius
    videutrum
    jam perfectam
    habeas chari-
    tatem, quoe
    forasmitlit timorem. Si vero anleistam
    perfectionem
    timor
    excludilmysuperbia
    inflat,
    non
    charitassedificat.Namsicut in bonavaleludinefa-
    mes non
    faslidio,
    sedcibo
    pellitur;
    itainbonamente
    timor non
    vanitale,
    sedcharitate
    pellendus
    est.
    CAPUTII.

    2. Timore
    carere,qua
    dilectionecon-
    tingat,
    disculiendum. Discute
    itaque
    conscientiam
    tuam,
    quisquis
    timere
    jam
    non vis. Noli
    superficiem
    com-
    palpare,
    descendein
    te, penetra
    interioracordislui.
    Rimare
    diligenter,
    utrum nullaibi venavenenatala-
    bificumamoremsseculi
    sugat
    et
    sorbeat,
    utrumnulla
    carnalis
    voluplatis
    movearis et
    capiaris
    illecebra,
    nullainani
    jactantia
    tumidus
    exlollaris,
    nulla cura
    vanilatisexaestues: audeasnuntiare
    purum
    ac
    liqui-
    dumle
    videre, quidquid
    lalebrarum
    in conscienlia
    perscrularis,
    a
    faclis,
    a
    dictis,
    a
    cogitationibuspravis;
    si.
    jaminiquitalisdiligenlia
    non
    faligal,
    ulrum
    scqui-
    tatis
    negligcntia
    nulla
    subrepaL
    Si hsecita
    sunt,
    recte
    gaudes, gaude
    esselesinetimore. Excluserit aulem
    eum charilas
    Dei, quemdiligis
    exloto
    corde,
    et ex
    tota
    anima,
    et exlola mentetua. Excluseriteumet
    charitas
    proximi, quemdiligislanquam
    le
    ipsum
    : et
    ideo
    pro
    illo
    satagis,
    ut etiam
    ipse
    lecumex toto
    corde,
    extota
    anima,
    ex tota mente
    diligat Deum;
    quia
    nonaliter recte
    diligis
    et te
    ipsum,
    nisi
    quia
    sic
    diligisDeum,
    utnon
    propterea
    minuseum
    diligas,
    quia
    converlerisvel adte
    ipsum.
    Si autem
    quamvis
    inlra te
    ipsum
    nullairrilaris
    cupiditate
    '
    ( quodqui-
    demdese
    quis
    audeat
    gloriari?),
    tamensi te
    ipsum
    in te
    ipsodiligis,
    et dete
    ipso
    libi
    places,
    hoc
    ipsum
    vchementius limere
    debcs, quia
    niliil times. Non
    enim
    quacumque
    dilectioneforas mittendus esl li-
    mor,
    sedrecladilectione
    qua
    tolaa
    diligimusDeum,
    ct
    proptereaproximum,
    ut sic el
    ipsediligat
    Deum.
    Seauteminse
    diligere,
    et sibi
    placere,
    nonest
    ju-
    stitioecharitas,
    sed
    superbise
    vanitas.Ac
    per
    hoc
    Apo-
    stolus
    justareprehensionepercussit
    sc
    ipsos
    amantes
    ct sibi
    placentes(II
    Tim.
    ni, 1-5). Perfectaergo
    cha-
    riias
    foras
    mitiittimorem.Sedeadicendaest
    charitas,
    quae
    non est vilitas.
    Quid
    autem vilius
    quam
    homo
    sineDeo?Ecce
    quid
    amat, qui
    se
    ipsum
    nonin
    Deo,
    sedinse
    ipso
    amat. Recle huic
    dicitur,
    Noli allum
    sapere,
    sedtime
    (Rom.
    xi, 20). Quia
    enimallumsa-
    pit,
    et ideonon
    timct, utique perniciose
    non
    limet,
    qui
    noninsolidocollocalur,
    sedflatu
    superbise
    venli-
    1
    Michaelinus
    Ms.,
    extrate
    ipsum
    nulkiirretiris
    cupidi-
    iute.
    *
    h)esai\S;iotanxnk.
    lalnr.
    Neque
    raitis' et
    piusest, qui
    se
    ipsum
    in se
    ipso
    amal el laudat: sed elalus et
    ferox,
    nonnovit
    dicere,
    In
    Dgminolaudabituranima
    mea;
    audianlmi-
    tes,
    et
    jucundentur(Psal. xxxm, 3). Quid
    enimboni
    amat, qui
    forte hoc
    ipsumpropter
    hoc
    ipsum
    amat
    nihil limere? Polest cnimhoc sibi
    persuadere,
    non
    sanitate,
    sedimmanitate.Verbi
    gratia,
    csl
    aliquis
    au-
    dacissimus
    lalro, quanloperversefortior,
    lanto
    peri-
    cnlose
    crudelior,
    qui propler ipsum
    amoremsuum
    quo
    amatnihil
    timere,
    ingentia
    facinora
    moliatur,
    ut
    quod
    amat
    exerceal,
    et
    exercendocorroboret:
    quanto
    ejus
    fuerint
    majora commissa, lanlo
    major
    erit non
    limentis audacia. Non hoc
    ergo pro magno
    bono
    amandumest, quod
    et iu homine
    pessimo
    inveniri
    potest.
    5.
    Epicurei
    el
    Stqici
    carerelimore
    amant,
    sed
    per-
    verse.
    Quapropter
    irridendi sunt
    hujus
    miindi
    philo-
    sophi,
    nonsolum
    Epicurei, qui
    etiam
    ipsamjuslitiam
    venalem
    habent,
    carnalis
    pretiovoluptaiis.
    Dicuntenim
    propterea sapienlcm,juslum
    esse
    debere,
    ul vel ac-
    quiral,
    vel leneat ex
    corporevoluptatem.
    Namet hi
    fortissimosse
    jactant,
    ct nihil omninolimcresc di-
    cunt:
    quia
    nec
    quidquam
    Deumres humanascurare
    arbilrantur,
    et
    consumpta
    islavitanullam
    postca
    cre-
    dunl
    fuluram;
    et si
    quid
    eis adversitatisinhac
    ipsa
    contingii,
    eoscmunilos
    exislimant, quiacorporis
    vo-
    luptatem,
    cumeamin
    ipsocorpore
    lenere non
    pos-
    sunt, possunt
    tamenanimo
    cogiiare,
    et ea
    cogilatione
    sese
    oblectando, corporalis voluplatisbeatitudinem,
    etiamcontra
    corporalis
    doloris
    impetum
    cuslodire.
    Numquid
    nonet
    apud
    islosdilectioforasmitlit timo-
    rem? Seddilectiosordidissimse
    voluplatis,
    imodile-
    ctio
    lurpissimoe
    vanilatis. Namcum
    ipsamvoluplalem
    demembris
    corporis
    irruens dolor
    excluserit,
    per
    falsam
    ejusimaginem
    inanimo vanitatis remanebit.
    Quse
    vanilastantum
    amalur,
    utcumeamvanushomo
    totisviribuscordis
    amplectitur,
    etiamdolorisssevitia
    mitigetur.
    Non solum
    ergo
    isti deridendi
    sunl,
    sed
    ctiam
    ipsi
    Stoici. Namislaeduoesectoe
    Epicureorum
    et
    Sloicorum,
    sicutin
    Apostolorum
    Actibus
    legimus,
    adversuslumenPauli noslri fumossuosausoesunt
    ja-
    clitare
    (Ac.xvn,18).Nani
    etStoici scforlissimos
    prae-
    ferunl,
    el non
    propler corporisvoluplalem,
    sed
    pro-
    pter
    animi
    virlutem, idipsum
    nontimere
    propter
    non
    timere
    custodiunt, typholurgidi,
    et non
    sapientia
    sa-
    nati,
    sed errore durati. Eo
    quippe
    minus
    minusque
    sani
    sunt, quooegrotum
    animuma se
    ipsis
    sanari
    posse
    crediderunt. Hanc autem
    putant
    esse animi
    sanitalem,
    ut nec misereri dicanl debere
    sapientem.
    Si enim
    miseretur,
    inquiunl,
    dolet:
    quod
    auteui do-
    let,
    sanumnonest. 0 stulta csecitas!
    Quid,
    si eo
    niinus
    dolet,quo
    sanumnonest? Inlcrestenimutrum
    perfecta
    sauitatenondoleal:
    quale
    eritsanctorumet
    corpus
    et animusinresurreclione
    mortuorum, quam
    isli non
    credunt; quia
    indoctos
    magistros habent,
    cumse
    ipsos
    liabenl. Interest
    ergo
    utrum
    aliquid
    sa-
    1
    SicMichaelinus Ms.Atediti:
    Qui
    enimaltutn
    sapit,
    et
    ideo
    nondmet,
    ti&>e
    pcmcvne
    rmtin-i'. X ine,enmn.v-
    1529
    SERMOCCCXLIX.
    1550
    nitate,
    an
    slupore
    ion doleat. Namsecundumsanita-
    tem
    hujus
    mortalitatis
    sanacarocum
    pungilur
    dolet.
    Qualis
    esl el animussecundumislamvilambeneaf-
    fectus, qui compunctus
    laboranlis
    miseria,
    condole-
    scit misericordia.Caroautem
    graviore
    morbo
    stupi-
    da,
    vel amissoetiam
    spirilu
    morlua,
    neccum
    pungi-
    lur dolet
    :'qualis
    est istorum animus, qui
    sineDeo
    philosophantur,
    vel
    potius pracfocanlur.
    Sicut enim
    corpus
    anirao
    inspiralum,
    sic Deo
    inspiratus ipse
    animusvivit. Videant
    ergo
    isti, qui
    non dolent nec
    timent,
    nefortenonsinl saui,
    sedmortui.
    CAPUTIII.

    4. Timorin
    Cltristiano,
    alius
    paula-
    tim
    ejiciendus,
    alius
    permansurus.
    Tiraeal auteni chri-
    stianus, antequamperfecla
    charilas foras miltat li-
    morem: credat et
    inlelligat
    se
    peregrinari
    a
    Domino,
    quamdiu
    vivitin
    corporequodcorrumpitur
    et
    aggra-
    vat animam. Tanto minor sit
    liinor, quanlo palria
    quo
    tendimus
    propior. Major
    enimlimordcbet esse
    peregrinanlium,
    minor
    propinquantium,
    nullus
    per-
    venientium.Sic ct timor
    perducit
    ad
    cliarilalem,
    ct
    perfecla
    charilasforasmittil limorem. Timeatautcm
    chrislianus,
    noneos
    qui corpus
    oecidunt,
    et
    postea
    nonhabent
    quidfaciant;
    sedeurn
    qui
    habet
    potesta-
    temet
    corpus
    et aniraamin
    gehennamignis
    occidere
    (Lttc.
    xu
    ,4, 5).
    Est autcmaliuslimor
    Domini,caslus,
    permanens
    in swculumswcuti
    (Psal.
    xvm,
    10).
    Non
    ergo
    eum
    perfecla
    charilas foras
    millit, alioquin
    non
    permanercl
    insaeculumsseculi: necfrustra
    ,
    cumdi-
    clum
    esset,
    jTjmor
    Domiiti,
    addilumesl
    castus; atque
    ita
    conjunctum
    est, permanens
    in swculumswculi.
    Qiiare,-nisi quia
    ille
    limor, quem
    forascharitasrait-
    lit, prbplerea pungii
    animam,
    neaniiltalur
    aliquid,
    quod
    increalura
    diligitur,
    vel
    ipsa
    salus et
    requies
    corporalis,
    aut
    aliquid
    lale
    post
    mortem?
    Proplerca
    enimtiraentur et
    apud
    inferos
    pcenoe
    et dolorcsac
    lormenla
    gehennarum.
    Cum vero cavet
    auima,
    ne
    Deusillamdesertusdeseral,
    timor est castus
    perma-
    nens insaeculumsa:culi.De
    quo
    Iatiusdicerem
    ,
    nisi
    sermo
    jamlongior
    el meissenilibus
    viribus,
    et vestroe
    forlassesatietali
    parcerecogeret.
    SERMOCCCXLIX
    *
    (a).
    DeCltaritale
    ,
    etdecweo
    illum.nalo,
    i
    (b).
    CAPUTPRIMUM.

    1. Charitasttliadivina
    ,
    alia
    httmana. Cltaritas
    Itumana,
    alia
    licila,
    alia illicila.
    Dechariiatenobis
    paulo
    anie
    Apostolusloquebatur,
    cum
    ejus Epislolalegeretur:
    et eamnobis sic com-
    mcndabat, ulintelligeremus
    coetera
    omnia, quamvis
    magna
    Dei
    dona,
    sineilla nihil
    prodesse.
    Ubi autem
    ipsa
    est,
    solaessenon
    polest.
    El nos
    ergo
    vestraeCha-
    rilati sermonem
    dechariiatercddamus. Charitasalia
    esl divina
    ,
    aliahumana: aliaest humanalicita
    ;
    alia
    illicita.
    Dehis
    ergo
    tribus charilaiibus vel dileclioni-
    bus;
    duoenimnominababet
    apudLalinos, quaegrsecc
    afj.n/i
    dicitur; quod
    Dominusdonaveritdicam. Ilsec
    ergoprimaest
    dislributio
    mea, quoddixi,
    aliamhu-
    *
    Eniendalus adcl. cb. et adAm.Er.Par.Lov.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    o2.
    (b)
    possidius in
    Indiculo,cap.9,
    notatdeCbaritatetra-
    ctatusduos.
    D
    manam,
    aiiamdivinaraessecharitatem:
    eamdeinque
    humanaminduo
    distribui, quod
    alia sit
    licita,
    alia
    illicita. Prius
    ergoloquor
    dehumana
    licila, quae
    non
    reprehenditur:
    deinde
    dehumanaillicita, quse
    damna-
    tur : tertio de
    divina, quae
    nos
    perducit
    ad
    regnum.
    CAPUTII.

    2. De humana charitate licita. Ut
    ergo
    breviter insinuem
    ,
    licita est humana
    charitas,
    qua
    iixor
    diligitur; illicita, qua
    merelrix vel uxor
    aliena. In foro enimet
    plateis magis
    licitacharitas
    diligiturquam
    merelrix l: in domo
    Dei,
    in
    templo
    Dei,
    in civitate
    Christi,
    in
    corpore Chrisli,
    etiam
    meretricis amor ad
    gehennas
    amantem
    perducit.
    Li-
    citam
    ergo
    charilatemhabete: humana
    est; sed,
    ut
    dixi,
    licita est. Non solum autem ilalicita
    est,
    ut
    concedatur: sed ita licila
    ,
    ut si
    defuerit,
    reprehen-
    datur. Liceatvobishumanacharitale
    diligereconju-
    ges, diligerefilios, diligere
    amicos
    vestros, diligerc
    civesvestros. Omniacnimistanominahabent neces-
    situdinis
    vinculum,
    et
    glutenquodam
    modocharila-
    lis. Sed videtisislam charitalemcsse
    posse
    el im-
    piorum.id est, Paganorum,
    J udaeorum,
    hscreiicorum.
    Quis
    enimeorumnon amat uxorem
    , filios, fratres,
    vicinos, affines, anricos,
    elc? Hsec
    ergo
    humana
    est. Si
    ergo
    lali
    quisque
    crudclilate
    effcrtur,
    ul
    pcr-
    dat efiamhumanum dilectionis
    affectum,
    el noii
    ametfilios
    suos,
    et non amet
    conjugemsuani;
    nec
    intcr hominesnumerandus est. Nonenimlaudandus
    est
    qui
    amat filios
    suos;
    seddamnandus est
    qui
    non
    amat filios. Adhucenimvideat cum
    quibus
    debet ei
    esse dilcclio ista communis. Amantfilios el ferx :
    amant filios
    aspides,
    amanl (ilios
    ligrides,
    amant fi-
    liosleones. Nullaenimbestia
    est, quoe
    non filiissuis
    blandeimmurmuret. Naincumlcrreal
    homincs, par-
    vulosfovet. Fremil leo insilvis
    ,
    ut ncmotranseal:
    intrat in
    speluncam,
    ubi habct filios
    suos,
    omncm
    rabiemfcrilatis
    exponit.
    Foris cam
    ponil,cum ipsa
    non
    ingrcditur. Ergoqui
    non amat filiossuoseliam
    leonc
    pcjor
    cst. Ilumauasunt
    ista,
    el licitasunt.
    CAPUTIII.

    3. Deillicitoamore.MembraChristi.
    Ulicilumamorcm cavete. MembraChrisli
    estis,
    et
    corpus
    Christi cstis. Anditc
    Apostolum,
    cl lerreaniini.
    Non
    potuit
    cnim
    gravius dicere,
    non
    potuit
    vche-
    menlius
    ,
    non
    potuit
    acrius dctcrrcrc Chrislianosab
    amore
    fornicationum,
    nisi ubi dixit : Tollens
    ergo
    membra
    Clirisii, faciam
    membranteretricis?Ut aulcm
    hoc
    dicercl, superius
    ait: Nescitis
    quiaqui
    adhwret
    meretrici,
    unum
    corpus efficilttr?
    Et lcslimoniumde
    Scriptura
    dcdit
    quodscriptumest,
    Eruntduohi carne
    una
    (I
    Cor.
    vi, 15, 16,
    et Gen.
    n, 24).
    Diclumcst
    enimhocdivinitus: seddeviroel uxorcubi
    liccl,
    ubi
    concessum
    est,
    ubi honestum
    cst;non
    ubi
    lurpc,
    non ubi illicilum
    ,
    nonubi omni ralionc damnabile.
    Sicutautem unafit caroin
    permixlione
    licitaviri ct
    uxoris: sic una fit caroin
    pcrmixtione
    illicitamere-
    tricis ct amatoris. Cum
    ergo
    una (it
    caro,
    illudtc
    terreat,
    illud exhorreat
    quod addidit,
    Tollens
    ergo
    membraCltristi.MembraChristi
    atlende,
    clirisiiane;
    1
    Forte,qrnditigUur
    merctrix.
    1531
    S. ACGUSTINIEPISCOPI
    15i2
    membraChrisli noli in
    altero,
    inteattendeinembra
    Christi, qui emplus
    es
    sanguine
    Chrisli. Tollens
    ergo
    membra
    Chrisli, faciam
    membra merelricis?Hoc
    qui
    non
    horret,
    Deohorret.
    CAPUTIV.

    4. Charitasdivinaamoremillicitum
    merelricisnon
    compalilur.
    Prorsus, prorsus
    obsecro
    vos,
    fralres mei: ecce
    ponamus, quod
    non
    est, pro-
    misisse Deumtalibus
    impunitatem
    ,
    et
    dixisse, Qui
    lalia
    fecerint,
    miserebor
    eorum,
    non eos damnabo.
    FaciamushocdixisseDeum.Etiam
    promissaimpuni-
    tale lollit
    quisque
    uiembra
    Christi,
    et facit
    jam
    raem-
    bra meretricis? Non
    facit,
    si est ibi terlia divinadi-
    lectio. Etenim tres dilectiones
    commejooravi:
    de
    tribus
    me, quod
    Dominus
    daret,
    diclurumesse
    pro-
    misi;
    de licita humana
    ,
    de illicita
    humana,
    deilla
    excellenli
    atque
    divina.
    Interrogemus
    divinamchari-
    tatcm,
    et
    ponamus
    anteillamduashumanascharita-
    tes,
    et dicamusei: Eccelicitacharitas
    bumana, qua
    uxor
    diligilur,
    et lilise
    aliseque
    necessitudinessxcu-
    larcs : ecce alia illicila
    , qua diligitur
    mcrelrix
    , qua
    dil.igilnr
    ancilla
    aliena,
    quadiligitur.aliena
    filianon
    petita,
    non
    promissa
    , qnadiligitur
    uxor aliena. Duoc
    ante
    tesunt
    charitates;
    cum
    qua
    islarumvismanere?
    Qui eligil
    manere cumillabuniana
    licila.cum
    illa
    humana illicitanonmanet. Neniosibi
    dical,
    Ambas
    habeo. Si ambashabesadmittendo adtedileclionem
    merelricis, injuriam
    facis
    tanquam
    matronoe,
    quoe
    ibi
    habital, divinsecharilati. Puto
    enim, quia
    si homo
    conjugatus
    sis,
    et
    diligas
    meretricera,
    nonmittisme-
    relricemin domumtuam
    ,
    ut habitet cum malrona
    tua. Non
    usqne
    adeo
    progrederis.
    Tenebras
    quaeris,
    lalebras
    quocris, turpiludinem
    non
    profiteris.
    Sedet
    qui
    nonhabent
    uxores,
    et sunt meretricum
    quasi
    li-
    centius amatores
    (ideodixi, Quasi, quia
    et
    ipsi
    da-
    mnanlur,
    si
    jam
    sunl
    fideles); putoquia
    etadolescens
    nondumhabens
    uxorem,
    si
    diligat meretricem,
    non
    eam facit habiiare cum sorore
    sua,
    non eamfacit
    habitarecummatre
    sua,
    ne
    injuriam
    faciat humanse
    pudicilise,
    ne offendat dectis
    sanguinis
    sui. Si
    ergo
    non facis habitare
    merelricem, quam diligis,
    cum
    matre
    tua,
    cumsorore
    tua, ne,
    sicut
    dixi,
    offendas
    decus
    sanguinis
    tui;
    facishabitareincordeluodile-
    clionemmerelricis cnm dilectione
    Dei,
    et offendis
    dccus
    sanguinis
    Chrisli?
    CAPUT V.

    5. Lucisinternwamore
    exempto
    cwci
    clamandumbenevivendo.Contradictiomundi.Amate
    Deum,
    nihil meliusinvenitis. Amalis
    argenlum, quia
    melius est ferro et oeramento: araatis
    plusaurum,
    quia
    meliusest
    argenlo:
    amatis
    pluslapidespretiosos,
    quia
    etaufi
    pretiumsuperant:
    amatis
    poslremo
    istam
    lucem, quam
    dimitlere formidat omnis
    qui
    mortem
    timet; amalis, inquam,
    istam
    lucem,
    quomodo
    eam
    amore
    quodamingenti desiderabat, qui posl
    J esum
    clamabat,
    Miserere
    mei, fili
    David. Clamabat csecus
    Chfisto transeunle. Metuebat enimne
    transirel,et
    non sanaret. Et
    quanlum
    clamabat? Ut turba
    prohl-
    bcntenontaceret. Yicit
    contradictorem,
    tenuit Sal-
    vatorem.
    Obstrepentibus
    lurbiset clamare
    prohiben-
    tibus,
    stetil
    J esus,
    vocavit
    eum,
    cl dixil ei:
    Quid
    vis
    tibi
    fieri?Domine, inquit,
    ut videam.
    Respice, fides
    tttalesalvmn
    fecit(Luc. xvm, 38-42).
    AmateChri-
    stum
    ;
    desideratelumen
    , quod
    est Chrislus. Si desi-
    deravitillelumen
    corporis,quantoplus
    lumencordis
    desideraredebelis?Ad
    eum,
    non
    vocibus,
    sedmori-
    bus clameraus. Vivamus
    bene,
    mundumcontemna-
    mus: nihil nobissit omne
    quod
    transit.
    Reprehensuri
    sunt
    nos, quando
    sic
    vixerimus, quasi
    dilectores no-
    stri homines
    sseculares,
    amanles
    terram, sapienles
    pulverem,
    nihil de coelo
    ducentes,
    auras liberas
    corde,
    nare
    carpentes
    :
    reprehensuri
    sunt nos
    procul
    dubio, atquedicturi,
    si viderint nosista
    humana,
    ista
    lerrena conlemnere :
    Quid pateris? quid
    insanis?
    Turbaillaest
    contradicens,
    ne csecusclamet. Et ali-
    quanti
    christiani
    sunt,
    qui prohibent
    vivere chri-
    sliane:
    quia
    et illaturbacumChrislo
    ambulabat,
    et
    vociferantemhomineraadChristuraaclucemdeside-
    rantem ab
    ipsius
    Christi beneficio
    prohibebat.
    Sunt
    tales chrisliani: sed vincamus
    illos,
    vivamus
    bene;
    et
    ipsa
    vitasit voxnoslraadChristum.
    Slabit; quia
    stat.
    CAPUT VI.6. Christitransilus.Namet ibi
    my-
    sterium
    magnum
    est. Transienseral
    ille, quando
    ille
    clamabat :
    quando sanavit,
    slelit. Transitus Christi
    intentosnosfaciatadclamandum.
    Quis
    est transitus
    Chrisli?
    Quidquidpro
    nobis
    temporaliter perlulit,
    transitus
    ejus
    est. Natus
    est,
    transiit:
    uumquid
    adhuc
    Hascilur?Crevil,
    transiit :
    numquid
    adhuc crescit?
    Suxit :
    numquid
    adhuc
    sugit?
    Defessus dormivit :
    numquid
    adhucdormit? Manducavitet bibit : num-
    quid
    adlmc facit?Poslremo
    prensus est,
    vinctus
    est,
    verberatus
    est, spinis
    coronatus
    esl, alapis
    caesus
    est,
    sputis illilus, ligno suspensus, occisns,
    lancea
    per-
    cussus, sepultus
    resurrexit: adhuc transit. Ascendit
    in
    ccelum,
    sedet ad dexteramPatris : stetit. Clama
    quantumpoles
    : modoleilluminat.Namet in
    eoipso
    quod
    Verbum
    eratapudDeum,miquesiabat, quia
    non
    mulabatur. Et Deuseral Verbum:et Verbumcaro
    fa-
    clumest. Caro
    per
    transilummulta
    fecit,
    et
    passa
    est:
    Yerbumstetit.
    Ipso
    Yerbocor
    illuminalur; quiaipso
    Verbo
    caro, quamsuscepil,
    honoralur. TolleVer-
    bum, quid
    est caro? Hocest
    quod
    tua. Caroautem
    Christi ut
    honoretur,
    Verbumcaro
    factumest,
    el habi-
    latil
    innobis(J oan. i, 1,14). Clamemusergo,
    et bene
    vivamus.
    CAPUT VII.

    7.
    Diliganlur parentes,
    sed
    plus
    Cltristus.Amatefilios
    veslros,
    amale
    conjugesveslras,
    elsi sseculariter. NamsecundumChristumamarede-
    betis,
    ut secundumDeumillis
    consulatis,
    et non in
    eis nisi Christum
    diligatis,
    et oderilis investris si
    Chrislumhaberenoluerint.
    Ipsa
    enimest charitas illa
    divina. Nam
    quid
    eis
    proderit
    transiloria et mortalis
    charitas vestra?Tamen
    quando
    etbumanilus
    diligitis,
    plus
    Chrislumamate. Nondico ut non
    diligas
    uxo-
    rem;
    sed
    plusdilige
    Chrislum. Non dicout nondili-
    gaspatrem,
    non
    dicq
    ut non
    diligas(ilios;
    sed
    plus
    diligeChrislum.
    Audi illum
    dicentem,
    ne mea
    putes
    isiaverba:
    Qui amalpatrem
    attl malrem
    plusquammet
    nonestme
    dignus(Mallh. x, 57). Quandoaudis,
    Non
    1S55
    SERMOCCCL.
    1534
    s<
    me
    dignus,
    nori times? De
    quo
    dicit
    Christus,
    jVon
    etl me
    dignus,
    nonestcumillo:
    qui
    cumillonon
    erit,
    ubi.erit? Si non amas cumillo
    esse,
    timesineillo
    esse.
    Quare
    time sine illo esse?
    Quia
    cum diabolo
    eris,
    si cumChristononfueris. Et ubi erit diabolus?
    Audi
    ipsum
    Cbrislum: Ile in
    ignem
    wiernum,qui pa-
    ralusest diaboloel
    angelisejus(Mailh.xxv, 41).
    Si
    igne
    ccelinon
    accenderis, ignem
    time
    gehennarura.
    Si non
    amas esseinter
    Angelos
    Dei,
    timeesseinter
    angelos
    diaboli.Si nonamasessein
    regno,
    limeesseincamino
    ignis
    ardentis, inexstinguibilis, sempiterni.
    Vincat in
    te
    prius
    limor
    ',
    et erit amor. Timor
    poedagogussit,
    non
    ipse
    inle
    remaneat,
    sed lead
    charilatem, quasi
    ad
    magislrumperducat.
    SERMOCCCL
    *
    (a).
    De
    Cltarilate,
    n
    (b).
    1. Charitatis taus. Per eamdivinadoclrinasineer-
    rore
    compreliendilur,
    sinelaborecuslodilur.
    Mandatum
    novum
    faciens
    hominemnovum.Divinarum
    Scriptura-
    rum
    multiplicem
    abundantiam, lalissimamque
    doclri-
    nam,
    fratres
    mei,
    sineulloerrore
    comprehendit,
    etsine
    ullo labore
    custodit, cujus
    cor
    plenum
    est charitate :
    dicenle
    Aposlolo,
    Plenitudo
    autemlegis
    cliaritas
    (Rom.
    xiii,
    10);
    el alio
    Ioco,
    Finisaulem
    prwcepti
    estcharitas
    decorde
    puro,
    el conscientia
    bona,
    el
    fide
    non
    ficta*
    (I
    Tim.
    i, 5).
    Quis
    estaulem finis
    praecepti,
    nisi
    proe-
    cepti adimpletio
    ? et
    quid
    est
    proecepti adimplelio,
    nisi
    legisplenitudo
    ?
    Quodergo
    ibi
    dixit,
    Pleniludo
    legis
    esl
    cltarilas;
    hoceliamhic
    dixit,
    Finis
    prwcepli
    esl charilas.Necdubilari ullomodo
    polest, quod
    tem-
    plum
    Dei sil
    homo,
    in
    quo
    habitat charilas. Dicit
    cnimet J oannes
    ,
    Deuscharitasest
    (I
    J oan.
    iv,
    8
    ).
    Hoecaulem dicentes
    Apostoli
    et nobischaritatis ex-
    cellentiamcommendantes
    ,
    non
    utique
    aliud
    ,
    nisi
    quod
    comederant,
    ructuare
    poluerunt. Ipse quippe
    Dominus
    pascens
    eos verbo
    veritalis,
    verbo charila-
    lis, quod
    cst
    ipsepanisvivus, qni
    decoelo
    descendit,
    Mandalttm,inquit,
    novttmdo
    vobis,
    ttt
    diligalis
    invicem:
    Et
    iterum,In
    hocscienl oinnes
    quiadiscipuli
    mei
    eslis,
    si vosinvicemdilexeritis
    (J oan.
    xm, 34, 55).
    Ille enim
    qui
    venit
    per
    crucis irrisionemcarnis
    perimere
    cor-
    ruptionem,
    etveiustatem vinculi mortis nostrae suoe
    morlis novitale
    dissolvere,
    mandalonovo fecithomi-
    nemnovum.Resenimvetus
    erat,
    ut homomorerelur.
    Quod
    ne
    semper
    valeret in
    homine,
    res nova facta
    cst,
    ul Deus morerelur. Sed
    quia
    incarne mortuus
    est,
    nonin
    diviuitate, per sempiternam
    vitamdivini-
    latisnon
    permisitesse sempiternum
    interilumcarnis.
    Itaque,
    sieut dicil
    Apostolus,
    Mortuitsesl
    propter
    de-
    1
    SieinMss.Atineditis: vittcatinle
    pius
    limor.
    8
    nicin
    prius
    editisaddilur:Si
    ergo
    nonvacalontnes
    pa-
    ginasscripturarum
    evolvere,
    tene
    cltarUalem,
    el ineainve-
    niesonmemscientiam.
    Quse
    sentenliain
    mauuscriptis
    uon
    isto
    loco,
    sedaliotanluminfracumnonnullavarietatere-
    perilur.
    *
    Emendatusadduose. et duost. adcb. m. etadAm.Er.
    Par.
    Lov.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    59etintomonono.
    (6)
    F.xslalinfine
    ExcerptorumEugypii
    cum
    titulo,
    De
    laudeciiaritatis.SiceliamvocantBedaet FlorusadI
    Cor.xmel xiv
    ,
    el adI Tirn.i.
    Legebatur
    olimet intomo
    noo.o;
    sedinteroo.atus
    ibi,
    etErasmiccnsura
    reprobatus,
    licta
    nostra,
    et resurrexit
    propterjustificationem
    no-
    slram
    (Rom. iv,
    25). Qui ergo
    contramorlis vetusta-
    temattulit vitae
    novilalem, ipse
    contra vetus
    pecca-
    lum
    opponit
    novummandalum.
    Quapropter quisquis
    vetus
    peccalum
    vis
    exstinguere,
    raandatonovoexstin-
    gue cupiditalem,
    et
    amplectere
    charitatem. Sicut
    enimradix omniummalorumest
    cupiditas;
    itaetra-
    dix omniumbonorumest charitas.
    2. Charilaledoclrina
    Scriplurarum
    lota
    possidelur.
    Totam
    magniludinem
    et laliludinem divinorumelo-
    quiorum
    secura
    possidetcharilas, qua
    Deum
    proxi-
    mumquediligimus.
    Docet enimnos ccelestis unus
    Magister,
    et dicit:
    Diliges
    DominumDeumtuumex
    tolocorde
    luo,
    et ex tolaanima
    tua,
    el extotamente
    lua: et
    diligesproximum
    tuumsicul te
    ipsum.
    In his
    duobus
    prwceplis
    universa Lex
    pendet,
    el
    Prophetw
    (Malih. XXII, 37-40).
    Si
    ergo
    non vacat
    omnes
    pagi-
    nassanctas
    perscrulari,
    omnia involucra sermonum
    evolvere,
    omnia
    Scriplurarum
    secreta
    penelrare;
    lene
    charitalem,
    ubi
    pendent
    omnia: itatenebis
    quod
    ibi
    didicisti;
    tenebis etiam
    quod
    nondum didicisli. Si
    enim nosti
    charilatem, aliquid
    nosti unde et illud
    pendet quod
    fortenon nosti : et in eo
    quod
    inScri-
    pturis intelligis,
    charilas
    palet;
    in eo
    quod
    nonintel-
    ligis,
    charitas latet. Ille
    itaque
    tenet et
    quod patet
    et
    quod
    latet indivinis
    sermonibus,qui
    charilatein lenet
    inmoribus.
    3. Chaiilatis
    prwconiumprosequilur. Quapropter,
    fratres,
    sectamini charitatem
    ,
    dulceac
    salubre vin-
    culum
    mentium,
    sine
    qua
    dives
    pauper est,
    et cum
    qua pauper
    divesest. Iloecin adversitatibus
    tolerat,
    in
    prosperitalibus lemperat;
    in duris
    passionibus
    fortis,
    inbonis
    operibus hilaris;
    in tenlatione tutis-
    sima,inhospitaIitateIatissima;
    interveros fratres Ioe-
    tissima,
    inler falsos
    patienlissima.
    ln Abel
    per
    sacri-
    ficium
    grata,
    inNoe
    per
    diluvium
    secura,
    in Abrahse
    percgrinalionibus fidelissima,
    in
    Moyse
    inter
    injurias
    lenissima,
    inDavidtribulalionibusmansuetissima. In
    tribus
    pueris
    blandos
    ignes
    innocenter
    exspectat:
    in
    Machaboeissoevos
    ignes
    fortiter tolerat. Caslain Su-
    sanna
    ergavirum,
    inAnna
    post virum,
    inMaria
    prse-
    tervirum. LiberainPauload
    arguendum,
    humilisin
    Petro adobediendum: humanainChristianisadcon-
    fitcndum,
    divinain Chrislo ad
    ignoscendum. Sed
    qnidego
    decharitate
    majus
    aut uberius
    possura
    di-
    cere, quamquas per
    os
    Aposloli
    laudes
    ejus
    intonat
    Dominus,supereminentem
    viam
    demonstrantis
    atquo
    dicentis. Si
    linguis
    hominum
    loquar
    et
    Angelorum,
    cha-
    rituiemaulemnon
    habeam,
    factus
    sumwramentumso-
    nans,
    aul
    cymbalum
    linniens.Et si habuero
    prophetiam,
    etscieroomnia
    sacramenla,
    el omnem
    scienliam,
    et si
    habueroomnem
    fidem,
    ilautmontes
    transferam,
    chari-
    talein autemnon
    liabeam,
    niltil sttm. Et si donavero
    omnes
    facultalesmeas,
    etsi dislribueroomniatitea
    pau-
    peribus,
    el si iradidero
    corpus
    meutnul
    ardeam,
    chari-
    laiemnon
    Itabeam,
    niltilmihi
    prodest.
    Cliaritas
    magna
    nhna
    est,
    cltarilas
    benigna
    esl. Charilasnon
    wmulatur,
    non
    agil perperam,
    non
    inflalur,
    non
    dehonestatur,
    non
    quwritquwsuasunt, nonirrilalur,
    non
    cogilatmalum.
    1535
    S. AUGUSTINI
    EPISCOPI
    1536
    non
    gaudetsuper iniqukate, congaudet
    autemverilati.
    Omnia
    tolerat,
    omnia
    credit,
    omnia
    sperat,
    omnia
    sttf-
    fert,
    Chariias
    nunquatn
    cadii
    (I
    Cor.
    xui, 1-8)?Quanta
    esl isla? Animalilterar
    im, propheliaevirtus,
    sacra-
    mentorum
    salus,
    scientiaesolidamentum
    ',
    fidei fru-
    ctus,
    divitioe
    pauperum,
    vita morientium.
    Quid
    lam
    magnanimum, qiiampro impiis
    mori ?
    quid
    tam be-
    nignum, quam
    inimicos
    diligere?
    Solacst
    quam
    feli-
    '
    citasalienanon
    premit, quia
    non oemulatur.Solaest
    quara
    felicitas suanon
    exlollit, quia
    non inflalur.
    Solaest
    quam
    conscientiamala
    npnpungit, quia
    non
    agit perperam.
    Inter
    opprobria
    secura
    est,
    inler odia
    benelicacst : inter iras
    placidaest,
    inter insidiasin-
    nocens : inler
    iniquilalesgemens,
    in verilale
    rcspi-
    rans.
    Quid
    illa
    fortius,
    non ad
    retribuendas,
    sed ad
    non curandas
    injurias? Quid
    illa
    fidelius,
    nonvani-
    tali,
    sedaclernitali
    2
    ?Naraideololerat omniain
    pra>
    senli-vila, quia
    credil omniadefutura vita
    ;
    et suf-
    fert omnia
    quae
    hic
    immittunlur, quia spcrat
    omnia
    quoe
    ibi
    promilluntur:
    merilo
    nunquam
    cadit.
    Ergo
    scctamini
    charilatcm,
    el eamsanctc
    cogitantes
    afferte
    fructus
    justilioe.
    Et
    quidquiduberius,
    quamego
    di-
    ccre
    polui,
    vosinvenerilisin
    ejus
    laudibus,
    appareat
    inveslris moribus.
    Oportet
    enimut senilissermonon
    solumsit
    gravis,
    sedetiambrevis.
    SERMO CCCLI
    *
    (a).
    Deulilitate
    agendwpcenilcntice,
    i
    (b).
    CAPUTPRIMUM.

    1. Pwnilcmia!humililas
    qttam
    necessaria. Deo excelsohumilitate
    propinqualitr.
    Lex
    ad
    qitid
    dala.
    Quam
    sil ulilis et necossaria
    poeniten-
    tkc medicina
    ,
    facillimehomincs
    inlelligunt, qui
    se
    hominesessememinerunt.
    Scriplum
    cst cnim
    ,
    Deus
    superbis
    resislil,
    Itumilibusaulemdal
    gralinm(J acobi
    iv, 6).
    Et Dominusin
    Evangelio
    dicil, Quoniamqtti
    se
    exallat,
    humiliabilur
    ;
    el
    qui
    se
    humiliat,
    exaltabi-
    tur :
    magisquejustificalus
    descenditde
    templo
    Publi-
    canus ille
    peccatorum
    confessione
    sollicitus, quam
    Pharisoeusmeritorum enumeralionesecurus.
    Quam-
    visenimet
    ipsc gralias cgerit Deo,
    dicens : Graiias
    tibi
    ago, Deus,
    quoniam
    nonsumsicul cwteri
    homines,
    vtjusti,
    adulleri,
    raptores
    ;
    quomodo
    et
    publicanus
    istc.
    J ejuno
    bisin sabbulo
    ,
    decimasdoomnium
    quw-
    cumquepossideo
    : tamenei
    proelalus
    est
    ille, qui
    de
    longhtquo
    slabal,
    neqtte
    octtlosaudebat ad cwlttmle-
    vare,
    sed
    percutiebulpectus
    suum,
    dicens:
    Deus,
    pro-
    pilius
    eslontihi
    peccalori (Luc xvni, 10-14).
    Non
    enimille
    pharisoeus
    tam sua
    sanilate, quam
    morbo-
    1
    Editi:
    Qttanta
    esl istaanimarum
    salus,
    scientiwsolida-
    mentum.Noshic
    sequimur
    codices
    manuscripios.
    s
    .SieMss.Atediti:
    Quid
    illa
    facilius,
    non
    vanitate,
    sedve-
    ntate?
    *
    Emendatusadduoscl. adf.
    gr. pb.
    r. rm. s. el adAm.
    Er.Par.Lov.
    (a) Alias,
    50inler Homilias
    quinquaginta,
    et in tomo
    nono.
    (b)
    Exstabatin tomo9membrismultismulilus
    apud
    Erasmum, quihunc
    et
    subsequentem
    tractatumcensuil
    plu-
    rimum
    discrepare
    ab
    Augustino.
    Sedir.siussaneetdoctri-
    namuterque
    habetetslilum, noslro
    judicio.
    Kolalutrum-
    que
    seorsimPossidiusiueodemIndiculi
    capite
    8.
    Atque
    liunc
    prioremsaepe
    citat
    Florus, appellans
    .librumdePoe-
    nitentia,
    adI cor. vet
    vi,
    elc. sermonemtamen
    sapiunt
    nonnullimodiloquendi, uliste, cap.2, Quas
    mecumvestra
    Eruditio
    recognoscit.
    rum
    alienorum
    comparationegaudebat. Utiliusaulem
    illi
    erat, quoniam
    ad
    medicum
    venerat,
    ea de
    qui-
    bus
    oegrotabat,confilendo
    monstrare, quam
    dissimu-
    larea
    vulneribus
    suis,
    et de
    cicatricibus
    alienisau-
    dere
    gloriari.
    Non
    ergo
    mirumsi
    publicanus
    magis
    curatus
    abscessit, quem
    non
    puduit ostendere
    quod
    dolebat. Inrebus
    quippevisibilibus,
    ut
    excelsa
    quis-
    que
    contingat,
    inexcelsum
    erigittir
    : Dcus
    a.utem
    cumsit omnium
    excellentissimus,
    nonchitione
    ,
    sed
    humililale
    conlingitur.
    Unde
    propheta
    dicit :
    Prope
    esl
    Dominushis
    qtti
    oblriveruntcor
    (
    Psal. xxxm
    ,19).
    Et ilerum:
    Excelsus
    Domintts,
    et
    humilia
    respicit,
    et
    excetsaa
    longecognoscil
    (
    Psal. cxxxvn
    ,
    6).
    Excelsa
    ipsa posuit
    prosuperbis.
    Illa
    ergorespicit,
    ut altol-
    lat;
    isla
    cognoscit,
    ut
    dejiciat.
    Cumenim
    ait, quod
    a
    longe
    cxcelsa
    cognoscit,
    satis eurn
    ostendit humilia
    de
    proximo attendere :
    ipsum
    tamen Dominumex-
    celsum
    essc
    pradixit.
    Solusenim Deus
    arrogans
    non
    est,
    quanlacumque
    sc
    praedicationelaudaverit. Non
    ergo
    se arbitrelur aboculis Dei
    abscondit
    superbia
    :
    Dcusenim
    excelsa
    cognoscit.
    Necserursus Deocon-
    junctamputct:
    excelsaenima
    longecognoscit.Quis-
    quis itaque poenitentiae
    recusat
    humililalem,
    Deo
    propinquare
    non
    cogitat.
    Aliudesl enimlevaresead
    Deum
    ;
    aliudest levarese conlraDeum.
    Qui
    anteil-
    lumse
    projicit,
    abillo
    erigitur
    :
    qui
    adversusillum
    se
    erigit,
    ab illo
    projicitur.
    Alia cst cnimsolidilas
    magniiiidinis,
    aliaest inanilas inflalionis.
    Qui
    foris
    liinicscit,
    intus labescit.
    Qui
    eligil abjici
    iii domo
    Dei,
    ntagisquam
    Itabitarein
    lubernuculis
    pecculorum;
    eligit
    illum
    Dens,
    ut inbabitct inalriis
    ejus;
    et ni-
    bil sibi
    assumenlemillein sedembeatitalisassumit.
    Unde in Psalmo
    suavissimeet verissime
    canilur,
    Bealitsvir
    ciijus
    esl
    susceplioejus
    abste
    , Doinine.Ne
    putcs
    eum
    qui
    sehumiliat
    scmperjacere ;
    cumdi
    >
    cluin
    sit,
    Exaltabitur. Et ne
    opineris cjus
    cxaltalio-
    neminoculishominum
    pcr
    sublimilaiesfieri
    corpo-
    ralcs
    ;
    cum enim
    dixissct,
    Beatus
    vir, cttjus
    esl sus-
    ceptioejusabs te,
    Domhie
    ; conscqiicnter
    aiinexuil ct
    ostendil
    ejusdemsusceptionis
    celsiludincm
    spiritua-
    Iem:
    Ascensus,inqtiit,
    incorcle
    ejus dispositit
    incon-
    valle
    ploralionis,
    in locum
    qiiemdisposuil.
    Ubi
    crgo
    disposuit
    ascensus ? In
    cnrdc,
    in convallescilicet
    plorationis.
    Hoc
    est, Quisehumiliul,
    cxallubilur.Sic-
    ul enim ascensus exaltalionemindicat
    ;
    ita vallis
    humililaiem,
    et convallis
    plorationcs.
    Sicul enim.co-
    mes
    poenitentioe
    dolor
    est;
    ita
    lacrymoe
    sunt lestes
    doloris.
    Optime
    autem
    sequitur,
    et dicit : Elenim
    benediclionem
    dabil, qui legtm
    dcdil
    (Psal.
    LXXXIII
    ,
    11, 6, 7, 8).Ad
    hoc enim lex dala
    est,
    ul vulnera
    ostenderet
    peccalorura, quoegralise
    benedicliosana-
    ret. Ad hoc lex dala
    est,
    ul
    superbo
    infirmilatem
    suam nolam
    faceret,
    infirmo
    poenilentiam
    suaderet.
    Ad hoc lex data
    est,
    ut diceremus inconvaile
    plo-
    rationis,
    Videoaliam
    legem
    in membrisnteis
    repu-
    gnantemlegi
    menlis
    mew,
    el
    caplivantem
    me in
    lege
    peccali, quw
    cst ht membrismeis: ct cum
    ipso p!o-
    ralu
    clamarcmus, lnfelixcgo
    Itomo!
    cjuis
    mcliberabit
    de
    corpore
    mortis
    hujus
    ? ct succurrcrct
    nobis,
    cxaa-
    1537 SERMOCCCLI.
    ,
    1558
    diente illo
    qui erigit
    elisos
    ,
    solvit
    compeditos,
    illu-
    minat coecos
    (
    Psal.
    CXLV, 7, 8), gralia
    Dei
    per
    J e-
    stimCltrislumDominumnoslrum
    (
    Rom.
    vn, 23,
    25).
    CAPUTII.

    2. Tria
    ptenitentiwgenera.
    Prima
    pwnitenlia,
    anle
    Baptismum.
    Tres sunt autemactio-
    ncs
    poenitenliae, quas
    mecumvestraEruditioreco-
    gnoscil.
    Sunt enim usitatsein Ecclesia
    Dei,
    et dili-
    genter
    allendentibusnolac.Una est
    quae
    novumho-
    niinem
    parturit,
    donec
    per Baplismum
    salulareom-
    nium
    praeteriiorum
    fiat ablutio
    peccalorum
    : ut tan-
    quampuero
    nato dolores
    transeant,
    quibus
    viscera
    urgebantur
    ad
    partum,
    et tristiliamlaetitiaconse-
    quatur.
    Omnisenim
    qui jam
    arbitcr volunlalis suse
    consiitutus
    est,
    cumaccedil adSacramenta
    fidelium,
    nisi eum
    pceniteat
    vitse
    veteris,
    novam non
    potest
    inchoare. Abhac
    pcenilentia,
    cum
    baptizantur,
    soli
    parvuli
    sunl immunes : nondumenim uti
    possunt
    libcro arbitrio.
    Quibus
    lamen ad consecraiionem
    reniissionemqueoriginalispeccati prodest
    eorumfi-
    des,
    a
    quibus
    offerunlur
    ;
    ut
    quascumque
    maculas
    delictorum
    per alios,
    ex
    quibus
    nali
    sunl,
    conlraxe-
    runl,
    aliorumeliam
    interrogalione
    ac
    responsione
    purgenlur.
    Verissime
    quippc
    in Psalmis
    plangilur,
    Eccein
    iniquilaleconceplus
    sttm
    ,
    el in
    peccalis
    maler
    meatneinuleroaluit
    (Psal.
    L,
    7
    ).
    Item
    quod
    scri-
    plumest,
    non esscmundumin
    conspecluDei,
    nec
    infantem
    , cujus
    est vita diei unius
    super
    lerram
    (
    J ob
    xiv, 4,
    sec.
    LXX). Exceptis ergo
    talibus
    ,
    de~
    quorum
    ordineacmeritoinfutura
    illa, qusepromit-
    tilur,
    sorte sanctorum
    ,
    vcllc
    ampliusquaerere,
    ho-
    minum
    modujumexcedit; pie
    lamencredilur eis
    prodesse
    ad
    spiritualem
    salutem
    , quod
    ecclesiasticae
    aucloritalis
    per
    totumorbemlerrarumlamfinnoro-
    borecusioditur:
    caeterorumhominumnullustransit
    adChrislum
    ,
    ut
    incipiat
    esse
    quod
    non
    erat,
    nisi
    eum
    pceniteat
    fuisse
    quod
    erat. Hoec
    primapoenilen-
    tia
    proccipiturJ udseis,
    dicenle
    apostolo
    Peiro
    , pw-
    ttitenliam
    agile,
    et
    baplizelur
    unusquiscjue
    vestntmin
    nomhicDomini nostriJ esuChristi
    (Acl. n, 58).
    Talis
    ab
    ipso
    Domino
    imperabatur,
    cumdiceret : Pwn
    -
    tenliam
    agile,appropinquavil
    enim
    regttum
    cwlorum
    (Mallh. iv, 17).
    DehnceliamJ oannes
    Baplista, ple-
    nus
    Spiritusanclo, proecursor
    et
    praiparalor
    viocDo-
    mini iladicil : Generalio
    viperarum, qitis
    oslendilvo-
    bis
    fugere
    avenlttraira? Facile
    ergo fruclumdignum
    pwnilentiw(ld. m, 7,
    8).
    CAPUTIII.

    5. Allera
    pwnilenliaquw
    hicomnium
    estac
    perpelua.
    Vitw
    hujus pwnilcre
    nos
    debet, quia
    comipiioni
    et tentalionibusobnoxiaest. Alleravero
    pcenilenliaest, cujus
    aclio
    pcr
    tolam istamvifam,
    qua
    incarnemortali
    degimus, perpeluasupplicatio-
    nis humilitatesubeundacst.
    Primo, quia
    nemovitam
    aeternam, incorruptibilein,iramortalemquedesiderat,
    nisi eumvitae
    bujustemporalis, corruplibilis,
    mor-
    talisquepceniteat.
    Nonenimsic
    quisque
    invilamno-
    vam
    persanclificationemBaplismi nascilur.ut quem-
    admodum
    deponit
    ibi omnia
    peccalaprselerila,
    ita
    eliamstatim mortalitalem
    ipsam
    carnis
    corruptio-
    nemquedeponat.Quod
    si nonila
    est,
    restat ut illud
    quod scriptumest, quod
    etiam
    quisque
    inse senlit
    -adhuc,
    duminhac vita
    est, corpusquodcorrumpitur
    aggravetanimam,
    et
    deprimal
    terrenainltabitaliosen-
    summulta
    cogitantem
    (Sap. ix, 15). Quod
    tuncin illa
    beatitudine
    quianonerit, cumabsorbebilur
    mors in
    victoriam
    (I
    Cor.
    xv, 54); quis
    dubitetin
    quacumque
    temporali
    felicitate
    '
    versemur
    , pcenitere
    tamennos
    debere
    hnjusvitae,
    ut adillam
    incorrupiionem
    tola
    aviditatecurramus? Indeest enim
    quod
    etiam
    Apo-
    stolusait:
    Quamdiusumttsin
    corpore,
    peregrinamur
    a Domino:
    perfidem
    enim
    ambulamus,
    non
    perspe-
    ciem
    (II
    Cor.
    v, 6, 7). Quiscrgo
    feslinat
    atque optat
    ad
    patriamremeare,
    et illam
    speciemquse
    cst facie
    adfaeiem
    conlemplari,
    nisi
    quem
    percgrinationis
    suai
    poenituerit
    ?Ex
    quo
    dolore
    poenitenlis,
    etiamvoxilla
    miserabilis
    erumpit
    et sonat : Ileume!
    quoniampere-
    grinatio
    mea
    longinquafacla
    est. Et ne
    pules
    nondum
    fidelemisla
    loqui,
    vide
    quidsequitur
    : Inhabitavi in
    iabernaculisCedar: cumhis
    qui
    oderunl
    pacem,
    eram
    pacificus
    ;
    cum
    loquerereis,
    impugitabant
    me valde
    (Psal.cxix, 5-7).
    Non solumhominis
    fidelis,
    sed
    etiam
    evangclistoc
    firmissimi et
    marlyris
    forlissimi
    hsecverbasunt. Namindeest ciiamillud
    Apostoli
    :
    Scimusenim
    , quia
    etsi
    terrenanoslradomus
    httjus
    ha-
    bilalionisdissolvulur
    , wdificationem
    Itabemusex Deo
    ,
    domumnonmanu
    fctclam,
    wlernamin ccelis.Elenim
    inhoc
    higemischnu.i,
    habitaculumnostrum
    ,
    qttod
    de
    cwlo
    esl,
    superindtticupienies
    : si lamenet
    induli,
    non
    nttdi invenicimur. Etenim
    qui
    sitmusinItac
    habitatione,
    ingemiscimusgravati,
    in
    quo
    noiumus
    spoliari,
    sedSK-
    pervesliri,
    ul absorbealurmortaleaviia
    (II
    Cor.
    v,
    1-4).
    Quidergocupimus,
    nisi ilanonesseut nuncsumus?
    et
    quidingemiscimus,
    nisi
    poenitendoquia
    ila
    sumus?
    Sed
    quando
    itanon
    erimus,
    nisi lerrenadomoreso-
    luta
    ,
    ul ccelestemhabitaiionemet animo et
    corporc
    lotius hominis
    immutationesortiamur?
    Quaproptcr
    et sanctusJ obnonait essetentalionemin hac vila
    ,
    sed hanc
    ipsam
    vitamtentationemdixit
    esse,
    ita!o-
    quens
    :
    Numqttid
    non tentalioesl vila humana
    super
    lcrram?
    Quo
    inlocoeliam
    mysteriumlapsi
    bominis
    mirabililer
    lcligit
    dicens :
    Tanquam
    servus
    fugiens
    do-
    !tnumsuum
    ,
    etconseculusumbram
    (J ob vn,
    1
    ,
    2
    ,
    sec
    LXX).
    Non enimbsecviladicendaest
    polius,
    quam
    umbravitoe.Necimmerilo
    fugilivus
    Adam
    post
    offensionem
    peccati
    absconditse a facie
    Domini,
    le-
    ctus foliis arborum
    , quibusopacanlur
    umbracula
    ,
    lanquamfugiens
    Dominum
    suum,
    sicul dictum
    est,
    et
    consecttlusumbram.
    i. PwnitenliwItumililas
    eliamjttstificatis
    necessaria.
    Quanlumcumqnejttstis,
    non
    gloriandi,
    sed
    pwnitendi
    causam
    semper
    adesse.
    Dispensaloribus
    verbi Dei et
    Sacramenlorumunde
    pwnilentiw
    causa.
    Quoc
    universa
    ad hoc dicta
    sunt,
    ne
    quis per Baplismumquamvis
    justificatus
    sit a
    prioribuspecealis,
    lamen
    superbire
    audeat,
    si nihil
    comniittat,
    undeabaltaris
    cc-mm.u-
    nione
    separetur, quasi jam
    de
    plena
    securiiale se
    jactans
    ;
    sed
    polius
    servet
    humililalem, qusepene
    una
    1
    Mss.carent
    verbo,felicitale;proquo
    forte
    supplenduro
    ftiisset,
    vita.
    1539
    S. AUGUSTINlEPISCOPI
    1540
    disciplina
    chrislianaest: nec
    superbiat
    lerra et cinis
    (Eccli.
    x, 9),
    donecisla noxtota
    transeal,
    in
    qua
    pertranseunl
    omnesbesliw
    sitvw,
    catuli leonum
    rugienles,
    quwrenlesaDeo
    escamsibi
    (Psal.
    cni, 21).
    ln hanc
    escamJ ob
    ipsepetitiisest, qui
    dixit,
    Tentatioesl vila
    huinana
    super
    lerram. EliamDominus
    ,
    In hac nocle
    ,
    inquit, poslulavil
    salanasvexarevossicutirilicum
    (Luc
    xxu
    , 51). Quisilaque
    sanaementisnon
    ingemiscal
    ?
    Cui non
    per pcenitentiam
    sic esse
    displiceal?
    Quis
    non tota humililale
    supplieans
    divino
    adjulovio
    se
    exaudibilem
    prsebeat,
    donectranseat omnisislalen-
    talionummateries
    atque
    umbraterrena : el ille
    qui
    nunquamdeficit,
    eliamnobisillucescat
    sempilernus
    dies,
    et illuminet abscondila lcnebrarum
    ,
    et mani-
    festet
    cogitationescordis,
    et tunclauserit
    unicuique
    a Deo
    (I
    Cor. IV
    , 5)
    ?Deinde
    quamvis
    se
    quisqueglo-
    rietur sic habere
    corpusedomitum,
    ut mundocruci-
    fixusabomni
    operemalo,
    inservitutemredactamembra
    castiget,
    ne
    jamregnetpeccatum
    in
    ejus
    mortali cor-
    pore,
    adobediendumdesideriis
    ejus;
    solumunumve-
    rumDeum
    colat,
    nulli simulacrorumrilui
    deditus,
    nullis
    sacrisdsemoniorum
    irretilus,
    non
    accipiens
    in vanum
    nomenDominiDei
    sui, quielemsenipiternam
    certus
    exspectans,
    debilumhonorem
    parentibus
    reddens
    ,
    nec cruentus
    honiicidio,
    nec fornicatione
    lurpalus,
    necfurlofraudulentus,
    nec mendacio
    duplicatus,
    nec
    rei vel uxoris alienac
    concupiscentia sordidus;
    non
    insuiseliamrebus ant luxuria
    diffluat,
    aut arescat
    avaritia
    ;
    nonsit
    conleniiosus,
    nonsil
    contumeliosus,
    nonmaledicus
    ;
    vendat
    postrcmo
    omnia sua
    ,
    et det
    pauperibus,
    et
    sequatur
    Chrislum
    , atque
    thcsaiiro
    coelesti radicem cordis
    infigat
    :
    quid
    videtur addi
    posse
    adlam
    pleuamjustiliam
    ? lamennolo
    glorieiur.
    Intelligal
    haecomnia
    praestita
    sibi
    esse,
    nonase exi-
    stere.
    Quid
    enim
    habet,
    quod
    non
    accepit
    ?
    Quod
    si
    accepit, quidglorialur, quasi
    non
    acccperit (Ibid.,
    7
    )
    ?
    Eroget
    sane
    pecuniam
    dominicam: consulat
    proximo,
    sicut sibi sentit esseconsullum
    ',
    Nec
    pu-
    lel satis esseservare
    integrumquodaccepit,
    nedica-
    lur ei: Serve
    nequam
    et
    piger,
    dares
    pecuniammeum,
    el
    ego
    venienscumusuris
    exigerem
    : neauferaturabeo
    quodaccepit,
    ne
    projicialur
    in tenebras extcriores
    (Matth.
    xxv, 26-30).Quam
    vehemenlissimam
    poenam
    si limeredebenl
    illi, qui
    servare
    integrumpossunt
    quodacceperunt; quaespes
    illorum
    est, qui
    hoc
    impie
    sceleratequedisperdunt?
    Versabitur
    ergo
    isleinrebus
    huinanis,
    non
    camalis,
    sed
    spiritualisacquisitionis
    devinctus
    officio;
    non
    quidemnegotiis
    saecularibus
    obligatus,
    sedtamen
    quia
    militat
    Deo,
    nonotiodesi-
    dise
    torpidus
    et
    abjectus. Detergo,
    si
    potest,
    suas
    eleemosynas
    omnescum
    hilaritate,
    sivecumcarna-
    libusnecessitalibus
    pauperumaliquid erogat,
    sive
    cum
    panis
    coelestis
    dispensalors
    inviclaadversusdia-
    bolumcaslraincredenliumcordibus construit. Hila-
    remenimdalorem
    diligil
    Deus
    (II
    Cor.ix
    ,
    7).
    Nonita-
    que
    laedio
    frangatur
    indifficultatibusrerum
    , quse
    ne-
    1
    taedilisadditur, vetconsukndum;quod
    abest a ma-
    D.uscriptis.
    *
    SicinMss. Atia
    editis,dispensaliane.
    cesseest
    existant,
    ut ostendatur homini
    quod
    homo
    est. Nonira
    subrepat
    ineum
    qui
    aut odiose
    irruit,
    aut
    inopporlune inopia
    coaclus
    petit;
    aut
    negotio
    suo,
    cumlu
    majoreoccupaluses,
    indifferenler
    ilagi-
    tal
    subveniri;
    aut invcrbomanifestae
    juslilise
    resistit
    cseca
    cupiditate,
    aut miserabili tardilale. Non det
    quidquaraamplius
    vel minus
    quamoportet:
    non lo-
    qualur amplius quam opusest,
    aut cumeliam non
    opus
    est.
    Speciosi
    enim
    pedesevangelizantiumpacein,
    evangelizantium
    bona
    (Rom. x,
    15).
    Sed lamcn dc
    terrasicca
    pnlveremeonirahunt, qui
    sanein
    judicium
    eorum
    exculilur, qui
    sibi hancexhibitionem
    perversa
    volunlatecontemnunt. Nonsolum
    ergopropler ipsam
    vitse
    hujus
    mortalilatem
    *
    el
    ignoranliam,
    et
    propter
    diei maliiiam
    , quae
    utinam
    sufficeret,
    sicut deilla
    dictura
    esl, Sufficit
    diei maliiia
    sua(Maltlt. vi, 54) ;
    quamjubemur
    ferre
    atqueporlare,
    donec
    transcal,
    et sustinereDeumviriliter
    agendo,
    ul fruclumaffei^a-
    muscum
    tolerantia
    : sed etiam
    propter ipsumpulve-
    remmundi
    hujus, qui per
    ilineraconsulendi consu-
    lentium
    pedibus adhoerescit,
    el damna
    quse
    in
    ipsa
    negotiosissima dispensationis
    actione
    coulingunl,
    quse
    Domiuus
    prseslet
    ut cumlucris
    majoribus
    com-
    pensentur, quolidianam
    debemus habere
    poenilen-
    liam.
    5. Laicorum
    peccalaquotidiana. Conjugii
    usus
    quan-
    donam
    inculpabilis.
    Sedsi hoc
    dispensatores
    verbi Dei
    '
    et minislri Sacramentorum
    ejus,
    mililes
    Chrisli;
    quantomagis
    cselera
    stipendiaria
    raulliludo
    ,
    et
    quae-
    dam
    provinciamagni regis
    ?
    Quam
    neforle vcl falsa
    suspicione
    avaritisemilesille fidelissimus
    alque
    for-
    tissimus
    apostolus
    Paulus
    offenderet,
    suis
    stipendiis
    mililavil: et ubi forledefuit
    sumplus
    necessarius
    ,
    Alias, inquit,
    Ecclesias
    exspoliavi,accipiens
    abeissii-
    pendium
    ad vestramminislrationem
    (II
    6'or.
    xi, 8).
    Quanloergo magis
    Ecclesioe
    provinciales(a)
    saecuia-
    ribus
    negotiisobligati, quotidianam
    debenl
    agerepce-
    nitentiam?
    Qui quamyis
    a
    furtis,
    a
    rapinis,
    a frau-
    dibus
    ,
    ab adulteriis et fornicationibus
    omnique
    luxuria,
    acrudelilateodiorumet inimicitiarum
    per-
    tinacia,
    abomni
    denique
    idololalrise
    fcedilate, spe-
    claculorum
    nugacilate,
    hoeresum
    alque
    schismalum
    iinpia
    vanitate
    , alque
    abomnibus
    bujusceinodiflagi-
    tiiset facinoribus
    immunes, puri atque integri
    esse
    debeant : tamen
    propter
    administrationemrerum fa
    miliarium,
    el
    conjugiorum
    arctissima
    vincula,
    tam
    mulla
    peccant,
    ut non tam de istiusmundi
    pulvere
    aspergi %quam
    luloobliniri videantur. Hoc
    estquod
    Apostolus
    eis dicit : J am
    quidem
    omninodelktumesl
    in
    votis,
    quiajudicia
    habetisvobiscum.
    Quare
    nonma-
    gisiniquilatempalimini
    ?
    quare
    non
    polius(raudamini
    ?
    Namillud exsecrabile
    est, quod propter quosdam
    1
    itaMss.Editi
    vero,
    muiabilitatem.
    s
    Mss.,
    deistomundo
    pulvereaspergi.
    (a).
    Quos
    laicosusitaiius
    dicimus,'ipsos
    vocatEcclesise
    provinciales
    et
    stipendiarios
    :
    pulchrealludens,
    ul
    saepe
    alias,
    ad
    popularemloquendiusum, quoprovincise qsae
    solvendomilitibus
    stipendio
    obnoxise
    essent, siipendiarise
    dicebantur.vide
    supra
    serm.
    502,
    n.
    15,
    etcitataibidem
    locasermonum
    quorumdam
    in
    Psalmos,
    necnon
    Tractatum
    122io
    J oan.,
    n. 5.
    1541 SERMOCCCLI.
    1542
    addit et
    dicil
    :
    Sedpqsiniquilalemfqciiis,
    et
    fraudatis,
    ei hoc
    fralribus(1
    Cor.
    vi,
    7
    , 8), Exceptis
    tainen
    ini-
    pijtaiibus
    et
    fraudibus,
    boc
    ipsum
    habere inter sa
    judicia
    et Iites desaecularibus
    rebus,
    delictum esse
    dicit:
    quod
    tamenferendum esse
    admonet,
    si vel
    ecclesiasiico
    judieio
    lites
    hujuscemodi
    finiantur.
    Hinc
    estetiam illud:
    Quisineuxoreest, cogitat
    ea
    quw
    suni
    Dei, quomodoptaceat
    Deo
    :
    qui
    aulemmatrimoniocon-
    junclusest, cogilat
    ea
    quw
    sunt
    mundi, quomodopla-
    ceatuxori.
    Quod
    etiamdefeminasimiliter nolat. Yel
    illud
    '
    cum
    ait,
    Et iterumad
    idipsumestole,
    ne vos
    tentelsalanas
    propterintemperanliam
    veslram.
    Quod
    ut
    peccalum
    esse
    demonslraret,
    sed infirmitati conces-
    sum
    ; subjecit
    statim: Hoc autemdico secundumve-
    niam
    ,
    nonsecundum
    imperium(Id.
    vn
    ,
    52
    , 33,
    5
    ,
    6).
    Solaenim
    generandi
    causaesl
    inculpabilis
    sexus
    utriusque
    commixtio.
    Quam
    mullasunt alia
    peccata,
    sive in
    loquendo
    de rebus el
    negotiis alienis, quoe
    nonad le
    pertinenl;
    siveinvanis cachinnationibus
    ,
    cum
    scriplumsit,
    Stullus inrisuexallal
    vocem
    suam,
    sapiens
    autemvix iaciteridebil
    (Eccli. xxr, 23)
    : sive
    in
    ipsisescis, quae
    adnecessilatemsuslenlandoe
    hujus
    vitae
    proeparantur
    ,
    avidior
    alque
    immoderatior
    appe-
    titus, saepe
    excessummodum
    postridiana
    2
    cruditate
    contestans : siveinvendendiset emendis rebus cha-
    rilalisel vililalisvola
    perversa
    3.
    Piget
    cuncla
    colligere,
    quse quisque
    inse
    ipso
    certius
    comprehendit alque
    reprehendit,
    si divinarum
    Scriplurarum speculum
    non
    ncgligenter
    allendat.
    Qusequamvis singula
    non
    lelbali vulnereferire
    senlianlur,
    sicuti homicidiuraet
    adulterium,
    vel csetera
    hujusmodi
    : tamen omnia si-
    mul
    congregata
    velut
    scabies, quo plura
    sunt
    necanl,
    aut nostrumdecus ita
    exterminant,
    utab illius
    sponsi
    speciosi
    forma
    prae
    filiis hominum
    (Psal.
    XLIV
    , 3)
    castissimis
    amplexibus separent,
    nisi medicamento
    quotidiansepoenitentise
    desiccentur *,
    6. Peccata
    quolidiana
    omnesex carnis
    infirmitttle
    contrahimus.Luctachristianwanimw.
    Quod
    si falsum
    esl,
    unde
    quolidie
    lundimus
    pectora? Quod
    nos
    quo-
    que
    antislites ad altare assistenles cumomnibusfa-
    cinius. Unde etiamorantes
    dicimus, quod
    in lola
    isla vila
    oportet
    ut dicamus : Dimiltenobis debita
    noslra,sicut
    el nosdimillimusdebiloribusnoslris
    (Malth.
    vi, 12).
    Nonenimea dimilti
    precamur, quoejam
    in
    Baptismo
    nisi dimissa
    credimus,
    de
    ipsa
    fidedubi-
    tamus : sed
    ulique
    de
    quotidianis peecalis
    hoc dici-
    mus, pro quibus
    eliam sacrificia
    eleemosynarum,
    jejuniorum,
    et
    ipsarura
    oralionumac
    supplicationum
    quisquepro
    suis viribus offerrenon cessat.
    Quisquis
    itaque
    se
    diligenter altendens,
    nulla se
    ipsum
    adu-
    latione
    scducit,
    satis
    intelligit
    cum
    quanto periculo
    mortis
    seternae,
    et cum
    quanla penuria perfeclsc
    jusiitiae peregrinetur
    a
    Domino;
    quamvis jam
    in
    Christo,
    hoc
    est,
    in via constilulus redire conelur.
    Namsi non habemus
    peccata,
    et tundenles
    pectora
    1
    Apud
    Er.
    Lugd.
    ven.
    Lov.,
    utillud. M.
    *
    Mss.,post
    triduana.
    Lov.,
    postriduana.
    Meliuspari-
    siensiumedilio
    NiveUiana, postridiana.
    3
    Lov.,
    nolo
    perversa;
    dissenuentibuseditisaliisetma-
    nuscriptis.
    *
    sjftEr.eiKss.At
    Lov.,desecenttir.
    dicimus,
    Dimitte nobis debita
    nostra;
    ex hoc
    ipso
    cerle et
    graviler
    nullo dubitanle
    peccamus,
    eum
    jnter
    ipsa
    Sacramenla mentimur.
    Quamobrem,
    in
    quantum
    Deo nostro
    fide, spe
    et charitate coii-
    .
    nectimur,
    et eumin
    quanlum possumus, imilamur,
    non
    peccamus,
    scdfilii Dei
    sijmus
    : in
    quanturn
    au-
    lem
    extoccasione
    carnalis
    infirmitatis, quia nondum
    morle
    resoluta, nondum resurrectionc niutala
    est,
    motus
    reprehensibiles improbiquesubrcpunt, pecca-
    mus.
    Quodutique
    faleri nos
    convcnit;
    ne dura
    cer-
    vice,
    non
    languoris
    noslri
    sanitatem, sed damnalio-r
    nem
    superbiac
    mereamur. Unde
    ulrumque
    verissime
    scriptum
    est :
    ct, Qui
    nalusesl
    ex. Deo,
    non
    peccal
    (I
    J oan.
    III,
    9);
    et
    quod
    iii cademJ oannis
    Epislola
    legimus,
    Si dixeriinus
    quia peccatum
    non
    habemus,
    nosmelipsosdecipimus,
    el verilas in nobis non est
    (Id.
    i,
    8).
    lllucl enim ex
    primitiis
    novi
    hominis,
    hoc
    ex
    reliquiis
    veteris diclumest :
    utrumque
    enim
    agi-
    mus in hac vita. Paulalimaulem novitas
    accedit,
    et
    paulatim
    vetustate cedente succedit. Cum vero
    utrumqueagitur,
    in stadio
    sumus;
    nec soium
    per-
    cutimus adversariumbonis
    operibus,
    sed etiam
    pec-
    cataincautius evitando
    percutirnur.
    Nequenuncquis-
    noslrum
    viceril,
    sed
    quis
    crebrius
    feriat, quis
    forlius
    confligat attendilur;
    donecalios secumin
    sernpiler-
    nammortem
    pertrahat, qui
    homini stanti
    lapsus
    in-
    vidit,
    et abaliis
    triumphanlibus
    in finedicalur : Ubi
    est, mors,
    conlenliotua? ubi
    esl, mors,
    aculeus tuus
    (I
    Cor.
    xv, 55)?
    Sed
    neque
    faciliusab inimico
    deji-
    cimur, quam
    cum eum
    superbiendo imitamur;
    nec
    vehementius eum
    prosternimus, quam
    cum humili-
    late Dominum
    sequimur;
    nec acriores ei dolores
    infligimus,quam
    cum
    plagas peccatorumnostrorum
    conlilendoet
    poenitendo
    sanamus.
    CAPUT IV.

    7. Tertia

    pwnilentia
    severior
    pro
    peccalismorliferis.Lacrymwsanguispwnitenlis.
    Tertia
    actioest
    pcenitentioe,quoepro
    illis
    peccatis
    subeunda
    est.
    QuoeLegis dccalogus continet;
    et de
    quibus
    Apostolus ait, Quoniam
    qui
    talia
    agunt, regnum
    Dei
    non
    possidebunt(Galal. v, 21).
    In hac
    ergo poeni-
    tenlia, majorera quisque
    in se severitatem debet
    exercere;
    ul a se
    ipso judicatus,
    non
    judicetur
    a
    Domino,
    sicut idem
    apostolus
    ait : Si enim
    nosjudi-
    caremus,
    a Dominonon
    judicaremur (l
    Cor.
    xi,
    31).
    Ascendat
    itaque
    homoadversum se tribunnl menlis
    su:e;
    si limetl illud
    quod oportel
    nos exhiberi ante
    tribunal
    Chrisli,
    ut illic
    recipial unusquisquequod per
    corpusgessit,
    sive
    bonum,
    sivemalum
    (II
    Cor. v,
    10).
    Constiluatseanle faciem
    suam,
    nehocei
    poslea
    fiat.
    Nam minatur hoc Deus
    peccatori,
    dicens :
    Arguam
    te,
    et staluamle unte
    faciem
    luam
    (Psal. XLIX,
    21).
    Atque
    ita conslitulo ih corde
    judicio,
    adsit accusa-
    trix
    cogitatio,
    teslis
    conscientia,
    carnifex timor. Inde
    quidamsanguis
    animl conlitentis
    per lacrymas pro-
    fluat. Postremo ab
    ipsa
    mente lalis sentenlia
    profe-
    ratur,
    ut se
    indignum
    homo
    judicet participatione
    corporis
    et
    sanguinis
    Domini: ut
    qui separari
    a
    regno
    ccelorumtimet
    per
    ultimam sententiamsummi
    ju-

    Lov.,
    existimet.
    Aptinscaeterilibri,
    si iimet^
    1543
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    1544
    dicis, per
    ecclesiaslicam
    disciplinain
    a Sacramento
    coelestis
    panis
    interim
    separetur.
    Yersetur ante ocu-
    los
    imago
    futuri
    judicii
    : ut cumalii accedunt adal-
    tare
    Dei, quo ipse
    non
    acccdit, cogilet quam
    sit
    contremiscenda illa
    poena, qua percipientibus
    aliis
    vitam
    selernam,
    alii in mortem
    praecipitantur
    seler-
    -nain. Adhocenim
    altare, quod
    nunc inEcclesia est
    in terra
    positum,
    terrenis oculis
    expositum,
    ad
    mysteriorum
    divinorum
    signacula celebranda,
    multi
    etiam scelerati
    possunt
    accedere :
    quouiam
    Deus
    commendat in hoc
    tempore patientiam
    suam,
    ut in
    futuro exserat severitalem suam. Accedunt enim
    ignorantes quoniam patienlia
    Dei ad
    poenitenliam
    eos adducit. Hli autem secundum duritiamcordis
    sui et cor
    impoenitcns,
    thesaurizant sibi iram indie
    irseet revelationis
    justi judicii Dei, qui
    reddct uni-
    cuique
    secundum
    opera
    sua
    (Rom. u, 4-6).
    Adillud
    autem
    allare, quo praecursorpro
    nobisinlroiit
    J esus,
    quocapul
    Ecclesiae
    prsccessit,
    membris coeterisse-
    cuturis,
    nullus eorumaccedere
    poterit,
    de
    quibus,
    ut
    jam
    commemoravi,
    dixit
    Apostolus, Quoniamqui
    ta-
    lia
    agunt, regnum
    Dei non
    possidebunt.
    Solus enim
    sacerdos,
    sed
    plane
    ibi lolus
    assislet, adjuncto
    sci-
    licel
    corpore qui capui est, quod jam
    ascendit in
    ccelum.
    Ipse
    est cui dixit
    apostolus Petrus,
    Plebs
    sancla, regale
    sacerdolium
    (1
    Pelr.
    ii, 9). Quomodo
    ergo
    in
    interiora
    veli,
    et in illa invisibiliaSancta
    sanctorum
    intrare audebit aut
    poteril, qui
    medici-
    namccelestis
    disciplinse
    conlemnens,
    noluil
    paulisper
    a visibilibus
    separari
    ?
    Qui
    cnimnoluil
    humiliari,
    ut
    exallarelur
    ;
    cumexallari
    voluerit, dejicietur ;
    et in
    oeternum
    sejungelur
    abaetemis
    sanctis, quisquis
    hoc
    lemporeper
    meritaobedientiseet
    per
    satisfaclionem
    pcenilenlise
    non sibi
    providit
    locumin
    corpore
    sa-
    cerdotis. Qua
    enim fronle
    impudenlioe
    lunc volet
    averti faciemDei a
    peccalissuis, qui
    nunctotocorde
    non
    dicit, Quoniam facinus
    meum
    ego agnosco,
    el
    peccatum
    meumanleme est
    semper(Psal. L, 5)
    ?
    Quo
    pacto, quoeso,
    Deus
    dignatur ignoscere, quod
    in se
    ipse
    homo
    dedignatur agnoscere?
    '8. ln-ios
    qui
    sibi salulem
    prwlerregnum
    cwlomm
    pollicentur.
    Senleniia uliima mittensaut in
    regnum,
    aut in
    ignem.
    Aut illud
    quale est,
    in
    quo
    sibi blan-
    diuntur, qui
    suasevanitaleseducunt? Perseverantes
    enim m malitiis
    atque
    luxuriis
    suis,
    cum audiunt
    AposlOlum.
    dicentem, Quoniamqui
    taiia
    agunt,
    regnum
    Dei non
    possidebunt
    : audent sibi
    prseler
    Dei
    regnum
    salutem, quam desiderant, polliceri; atque
    ila inter se
    loquunlur,
    dumrecusant
    agere poeni-
    tentiam
    pro peccatis suis,
    et
    perdilos
    mores ali-
    quando
    inmeliuscommutare:
    Regnarenolo,
    suflicit
    mihi salvummeesse. In
    quo primum
    eos
    fallit, quia
    _eorumnec salus ulla
    est;
    quoruminiquilas perseve-
    rat.
    Quod
    enimait
    Dominus, Quoniam
    abundavilini-
    tjuilas,refrigescet
    charilas
    mullorum;
    qui
    autetn
    per-
    severaverit
    usque
    in
    finem,
    Iticsalvuserit
    (Matlh.xxiv,
    12, 13)
    : salutem
    utique promisit perseveraritibus
    in,
    charitate,
    non in
    iniquilale.
    Ubi autemcharitas
    est, opcra
    illa mala a
    regno
    Dei
    separantia
    esse
    non
    possunt.
    Omnisenimlex in uno sermoneim-
    pletaesl,
    ineo
    quqdscriplumest,
    Diligesproximum
    tuum
    tanquam
    te
    ipsum(Galat. v,
    14).
    Deindesi est
    aliqua
    difierentiainter
    regnantes
    et non
    regnantes;
    oportet
    tamenut in uno
    regno
    sint
    omnes,
    ne in
    hosliumaut alienorum
    numero
    depulenlur.
    Omnes
    enimRomani Romanum
    regnumpossident; quam-
    vis nonomnesineo
    regnent,
    sed caeleris
    regnanli
    -
    bus
    pareanl.
    Non autem ait
    Apostolus, Qui
    talia
    agunl,
    non
    regnabunt
    cumDeo
    ;
    sed
    regnum
    Dei non
    possidebunl.Quod
    cliamdecarne et
    sanguine
    diclum
    esl,
    Caroet
    sanguisregiium
    Dei non
    possidebunt:quia
    corruptibile
    hoc induet
    incorruptionem,
    el mortalehoc
    induetimmorlalitalem
    (I
    Cor.
    xv, 50,
    53);
    ut
    jam
    non
    caro et
    sanguis,
    sedex animali
    corpore spiritualis
    corporis
    habitum
    naturamque
    mereatur. Yel illaeos
    terreat ullimasenlentia
    judicis nostri, quampropter-
    eanunc
    aperiri voluit,
    ul ab
    ejus
    fidelibus
    praecavea-
    tur
    ;
    dans metuenlibusse
    significationem,
    ut
    fugiant
    a
    (aciearcus (Psal. LIX,6). Exeeptis
    enimeis
    qui
    cum
    illo etiam
    judicabunt, quibus
    et
    promisit,
    dicens :
    Sedebitis
    sttper
    duodecim
    tlwonos,judicantes
    diwdecim
    tribusIsrael
    (Maith. xix, 28).
    In
    quo
    numero
    judi-
    canlium omnes
    intelligunlur, qui propter Evange-
    liumomniasua
    dimiserunt,
    el seculi sunt Dominum.
    Duodenarius
    quippe
    nuraerusad
    quamdam
    universi-
    latemreferlur. NonenimPaulus
    apostolus
    ibi non
    erit.quia
    inter illos duodeeimnon fuit.
    Exceptis
    ergoillis, quos
    etiamnomine
    Angelorumsignificavit,
    quando ait,
    Cumvenerit Filius hominis
    judicare
    cum
    Angelis
    suis.
    Angeli
    cnim
    utique
    nuntii sunt. Nunlios
    aulemrectissime
    accipimus
    omnes
    qui
    salulem cce-
    lestembominibiisnunlianl. Unde etiam
    Evangelistoe
    boni nunlii
    possunt interpretari:
    et deJ oanne
    Bapli-
    Sta diclum
    est, Eccemitto
    angelum
    meumanlc
    faciem
    luam
    (Malach.ni, 1).
    His
    ergo,
    ul dicere
    cceperam,
    exceptis,
    cocleraomniumhominum
    multitudo,
    sicut
    in
    ipsius
    verbisDominimanifeslum
    est,
    induas
    pjr-
    tesdividetur. Posilurus est enimovesaddexteram
    ,
    hsedosadsinistram: el dicetur
    ovibus,
    idest
    jusiis,
    Venite
    ,
    benedicli
    Patrismei, percipite regnumquod
    vobis
    paratum
    cst aconsliiulionemundi.Dehoc
    utique
    regno
    dixit
    Apostolus,
    curaenumerarel
    opera
    mala
    ,
    Quoniamqui
    lalia
    agunt, regnum
    Dei non
    possidebunt.
    Audi
    quid
    audianl
    qui
    asinislris erunt:
    Ite, inquit,
    in
    ignemwternum,qui prwparalus
    esl diaboloet
    angelis
    ejus (Malth. xxv, 31-41). Quapropter, prsesumere
    quis
    audeat' denomine
    christiano,
    et noncumomni
    obedientiael timoreatidiat
    Apostolumdicenlem,
    Hoc
    enim
    scilote,cognoscenlesqitoniam
    omnis
    (ornicalor,
    aut
    immundus,
    aut
    avarus, quod
    estidolorum
    servilus,
    non
    liabethwredilatemin
    regno
    ChrisiietDei?Nemovosse-
    ducatinanibusverbis:
    propter
    hwcenimvenil ira Dei
    in
    filiosdiffidenliw.
    Noiite
    ilaqueefficiparticipes
    eorum
    (Ephes.
    v,
    5-7).
    Latius autemadCorinthioshsecdi-
    cil: Nolile
    errare; neqttqfornicatores,neque
    idolisser-
    vientes, nequeadulteri, nequemolles,neque
    masculo*
    '
    Mss.:
    Qttisgaudeal;
    ornisso
    verbo, prwsumere.
    J MJ EttllO CCCLi.
    '
    - :'
    '
    '^-:
    4840
    rum
    coneu/ii/om,nequefuris, liequeavari,nequecbriosi,
    nequemuledici,
    nequerapaces,regnttm
    Dei
    possidebunl.
    Sedvidele
    quemadmodum
    timoremet
    desperationem
    salulis abstulerit eis,
    qui
    boecinvila veleri commi-
    serunl. Et Itwc
    quidem, inquit, fuislis,
    sedablttli
    estis,
    sed
    sanclificalt
    estisinnotnineDomininostriJ esuCltri-
    sti,
    etin
    Spirilu
    Dei noslri
    (I
    Cor.
    vi,
    9-11).
    9.
    PwnilentiarelapsispostBaptismumamplectenda.
    QuisquiscrgopostBaplisrnumaliquorumprislinorum
    malorum
    opere obligalustcnetur, usque
    adeonesibi
    ininiicus
    est,
    ut adhuc dubilet vitam
    mutare,
    cum
    tcmpus
    cst,
    cumita
    peccatet
    vivil?Nam
    utiquequod
    ila
    pcrseveranter peccat,
    thesaurizal sibi iramindie
    irocetrcvelationis
    justi judicii
    Dei.
    Quod
    autemadbuc
    vivit, paticnlia
    Dei ad
    poonitcnliam
    cumadducil. Im-
    piicatnsigitur
    tammorliferoruinvinculis
    peccatorum
    detrectat,
    aut
    differt,
    aut dubitat
    confugere
    ad
    ipsas
    clavcs
    Ecclesice,quibus
    solvatur in
    lerra,
    ul sit solu-
    tus inccelo
    ;
    ct audel sibi
    post
    hanc
    vitam, quia
    lan-
    lumchrislianusdicilur
    ,
    salulem
    aliquampolliceri;
    necveridicoillo dominicoevocis
    tonitruocontremiscit,
    Nonomnis
    qui
    dicil
    milti, Domhte,Domine,
    inlrubilin
    regnum
    cwlorum;
    sed
    qui facil
    votuntatemPalris ntei
    qtti
    incwlis
    est,ipse
    inlrabitin
    regnum
    cwlorum
    (Maltlt.
    vn, 21)? Quid,
    adGalalasidem
    apostolus,
    nonnela-
    liaenumeranseodemfineconcludit?
    Manifestnsunt,
    inquit, operacarnis,quw
    sunt
    fornicationes,
    immundi-
    tiw, luxuriw,
    idolorum
    servilus, veneficia,
    inimicitiw
    ,
    contentiones,
    wmulaliones
    , animosilales, dissensiones,
    hwreses,invidiw, ebrietates,comessaliones,
    elhis
    similia;
    qiiwprwdicovobis,
    sicut
    prwdixi, qttoniamqui
    tulia
    cgutit, regnum
    Dei non
    possidebunl(Galal. v, 19-21).
    J udicet
    ergo
    se
    ipsum
    hornoin isiis
    voltmtate,
    dtim
    polest,
    el mores converlal inniclius : necum
    jam
    fion
    poterit,
    eliam
    proetcr
    voluntatcmaDomino
    judi-
    celur. Et
    cumipse
    mse
    protulerit
    scvcrissimasmc-
    dicinse,
    sedtamen mcdicinscscnlcnliam
    ,
    veniat ad
    aniislites,
    per quos
    illi inEcclesiaclavesminislran-
    lur : et
    tanquarn
    bonus
    jamincipicns
    csse
    filius,
    ma-
    lcrnorummembrorumordine
    custodito,
    a
    pracpositis
    Sacramentorum
    accipiat
    satisfactionis susemodum
    ;
    ut inofferendosacrificiocordis conlribulali devotus
    el
    supplcx,
    id tamen
    agat quod
    non solum
    ipsi pro-
    sit ad
    recipiendamsalutem,
    sed etiamcseteris ad
    exemplum.
    Ut si
    peccatumejus,
    nonsolumin
    gravi
    ejusmalo,
    sedetiamintanto scandaloaliorum
    est,
    atqnehoc expedire
    uliliiati Ecclesioevidetur
    antistiti,
    in notitia
    muitorum,
    vel etiamlotius
    plebis agere
    pcenitentiam
    non
    recusel,
    non
    rcsistal,
    nonlelhali et
    mortiferx
    plagaepcr pudorem
    addat tumorem. Mcmi-
    nerit
    semper, quodsuperbis
    Deus
    resislil,
    humilibus
    auleindal
    gratiam(J acobi iv,
    6).
    Quid
    enimest infeli-
    cius,
    Araid
    perversius, quam
    de
    ipsovulnerc, quod
    laterejnonpotest,
    non
    erubescere,
    et de
    ligaluraejus
    erubescere?
    10. In eos
    qui pwnitentiwtiegligendwexemplum
    ex
    aliissumunt.Acommunionenon
    prohibentur
    nisi
    sponle
    confessi,
    vel
    legitime
    convicti.Nemo
    arbitretur, fratres,
    propterea
    seconsilium saluliferoc
    hujiis poenilcntUe
    SAKCT.ACGUST.V.
    dcbere
    coniemnere, quiainultos
    forleadveftit et no-'
    vit ad
    Sacramentaallaris
    accedere, quorum
    laliacri-
    minanon
    ignorat.
    Mulli enim
    corriguntur,
    utPetrus :
    rntilti
    tolerantur,
    ut J udas : niulti
    nesciuntur,
    donec
    vcniat
    Dominus,qui
    illuminetabscondita
    tenebrarum,
    et manifestet
    cogitaliones
    cordis
    (I
    Cor.
    iv, 5).
    Nam
    pleriqueproplerea
    nolunt alios
    accusare,
    dumse
    per
    illos
    cupiunl
    excusare.
    Plerique
    autemboni christiani
    proptereatacent,
    etsufferuntaliorum
    peccalaquae
    no-
    verunt, quia
    documentis
    ssepedeserunlur,
    et ea
    quae
    ipsi sciunt, judicibus
    ecclesiasticis
    probare
    non
    pos-
    sunl.
    Quamvis
    eniin vera sint
    qusedam;
    nonlamen
    judici
    facilecredenda
    sunt,
    nisi certis indiciisdemon-
    slrentur. Nos vero a communione
    prohiberequem-
    quam
    non
    possumus(quamvis
    hoec
    prohibitio
    non-
    dumsit
    morlalis,
    sed
    medicinalis),
    nisi aut
    sponie
    confessum,
    aut in
    aliquo
    sive
    sseculari,
    siveecclesia-
    slico
    judicio
    nominatura
    alque
    convictum.
    Quis
    enim
    sibi
    ulrumque
    audeal assumere
    ,
    ut
    cuiquamipse
    sit
    ct accusator et
    judex
    ?
    Cujusmodi regulani
    etiam
    Paulus
    apostolus
    ineademadCorinlhios
    Epistola
    bre-
    viter insinuasse
    inlclligitur,
    cum
    quibusdam
    talibus
    commemoraliscriminibus
    ,
    ecclesiastici
    judicii
    for-
    mamadomniasimiliaex
    quibusdamdaret.
    Ait enim:
    Scripsi
    vobisin
    epislola
    non commisceri
    (ornicariis
    :
    non
    utiquefornicariishujitsmundi,
    aut
    avaris,
    aul ra-
    ptoribtts,
    aut idolis
    senienlibus;
    alioquin
    debueralisde
    Iwcmundoexire. Nonenim
    possunt
    homines in hoc
    mundo
    viventes,
    nisi cum talibusvivere: nec eos
    possunt
    lucrifacere Chrislo
    ,
    si eorum
    colloquium
    convictumquc
    vitaverint. Undeet Dominuscum
    pu-
    blicanis ct
    pcccatoribus
    comedens: Non est
    opus,
    inquit,
    sanismcdicus
    ,
    scdmalehabcniibus.Noneiiiin
    veuivocctre
    juslos,
    sccl
    peccalores(Malth. ix,
    12
    etlS).
    El ideo
    sequiturApostolus,
    el
    adjungit
    : Nuncuulem
    scripsi
    vobisnon commisceri.Si
    quisfraler
    nominulur
    aul
    fornicator,
    aul idolis
    serviens,
    aul
    uvarus,
    aul ma-
    leclicus
    ,
    aul
    ebriosus,
    attt
    rapax;
    cum
    hujusmodi
    nec
    quidem
    cibumsuntere.
    Qtto
    enhnmihi dehis
    qui (oris
    sunl
    judicare
    '
    ? Nonuedehis
    qui
    intussunt vos
    judi-
    culis? Dehisaulem
    qtti forissunl,
    Deus
    judicabil.
    Au-
    ferte
    malumavobis
    ipsis(I
    Cor.
    v, 9-15).
    Quibus
    ver-
    bissatisoslendit non tcmereaut
    quomodolibei,
    sed
    per judicium
    auferendosessemalosabEcclesioecom-
    munione: ut si
    per judicium
    auferri non
    possunt,
    tolerentur
    polius,
    ne
    perverse
    malos
    quisque
    evi-
    tando,
    ab Ecclesia
    ipse
    discedens
    ,
    eos
    quos fugere
    videlur
    ,
    vincial
    2
    ad
    gehcnnam. Quia
    et ad hocno-
    bissunt in
    Scripturis
    sanclis
    exemplaproposila,
    ve-
    lut in
    mcsse,
    ul
    palca
    sufferalur
    usque
    ad ullimum
    venlilabrum
    (Matth.
    in
    , 12);
    velut intra illaretia
    ,
    ubi
    pisces
    boni ctimmalis
    sque
    ad
    segrcgationem,
    quse
    fuluraest in
    liltore,
    id
    est,
    infine
    socculi,
    xquo
    animololerenlur
    (Id.
    xm,
    47-50).
    Nonenimconlra-
    riumest buiclocoid
    quod
    aliolocodicit
    Aposlolus
    :
    Tu
    quis
    es
    quijudicas
    alienumservum? Stto domino
    1
    Apud
    Er.
    t.ugd.
    ven.
    f.o\.,Qttid
    enimmiliideliis
    quiforis
    sitnl
    judicare
    '' '<'..
    -
    Mss.,
    vincttl.
    (Quaranlc-nmf.)
    1547
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    .
    1548
    stat,
    aut cadit
    (Rom.
    xiv, 4).
    Noluitenimhominem
    abhomine
    judicari
    exarhilrio suspicionis,
    vel eliam
    cxlraordinario usurpalojudicio
    ; sed
    potius
    ex
    lege
    Dei
    secundumordinem
    Ecclesise,
    sivc ultro confes-
    surn,
    siveaccusattim
    atque
    convictum.
    Alioquin
    illud
    cnr dixit,
    Si
    quisfraler
    nominaluraul
    fornicalor,
    aut
    idolis
    seniens, clcoctera;
    nisi
    quiacam
    noininationcm
    intelligi
    yoluit qurc
    fil in
    qucmquam
    ,
    cum sen-
    tenlia ordine
    judiciario atquoinfegritaleprofertur?
    Namsi nominatio
    sufficit,
    mulli damnandi sunt inno-
    cenles, quia soepe
    falso in
    quoquam
    crimine
    '
    nomi-
    viantur.
    11. Adversuseos
    qui pravis exemplisacquiescenles
    contemnunl
    pmnileniiam. Praposili
    mali non imi-
    tandi.
    Elegans
    similiiudo.
    Noncrgoilli, quos
    monc-
    nius
    agere poenilcnlinm, quoorant
    sibi comites ad
    supplicium;
    nec
    gaudeant quia plurcs-
    inveniunt8.
    Non enim
    proplerea
    minus
    ardebunt, quia
    cum
    multisardebunl. Nonest enimhoc sanitalis certum
    consilium,
    sedmalevolenlioe vanumsolatium. Anforte
    altendtint multosetiamin
    ipsis
    bonoribusecclesiasti-
    cis
    prscpositorum
    et minisirormnnon
    congruenter
    vi-
    veresermonibuset
    Sacramenlis, quaeper
    cos
    populis
    ministranlur? 0 miscros
    lioniines, qui
    hos intuendo
    Chrislumobliviscuntur!
    qui
    et tantoanle
    proedixit,
    ut
    lcgi
    Dci
    poiius
    obtemperetur, quani
    imilandi videan-
    tur
    illij qui
    ca
    quoe
    dicunlnonfaciunt
    (Maiilt.
    xxm, 5):
    ct traditoremsuumlolcrans
    usque
    in
    finem,
    eliamad
    evangclizandum
    cumcselerismisit. Tainsunl autem
    isti absurdi ct
    proeposteri
    ct
    miscri, qui prsepositoruin
    suorummalosmorcs imitari
    cligunt, quamper
    eos
    prscdicala
    Domini
    proicepla
    scrvaro; quam
    si
    quis-
    quam
    viator rcmancndumsibi essc existimet inili-
    ncre,
    cumvidcrit milliaria
    lapidea
    Iitleris
    plena
    viam
    docerc,
    clnon ambulare.Ciircnimnon
    polius,siper-
    vcnire
    desidcrat,
    (alescomilcsinluetur et
    consequi-
    tur, qui
    cl viambcne
    dcmonslrant,
    et mea
    persevc-
    ranlcr
    atque
    alacriier ambulanl?
    Quod
    si isti
    dcsint,
    vcl
    polius
    raiiitis
    appareani,
    uamdccssenon
    possunt:
    nonenimsic
    quserunlhominescliarilalc
    studiosa
    quod
    prscdiceni
    ad
    imilationem, quomodoqnreruntiniqui-
    late
    suspiciosaquodmurmurenladdcceplioncm, par-
    limnoninvcnicndo
    bonos,
    dum
    ipsi
    mali
    sunt; par-
    limtimendoinvenire,
    dummali e;se
    scmpcr
    volunt.
    Sed tamenconccdamusnon
    apparcre
    minchomines
    dignos
    imitatione.
    Quisquis
    hoc
    putas,
    menteDomi-
    numintuere, qui
    bomofactus
    est,
    ut hominemvivere
    docerel. Si habitat Christus in inleriorehomine
    per
    fidemincorde
    luo, recordarisque
    illud
    quod
    J oannes
    ait, Qtti
    dicitseinChrislo
    manere,
    debel
    quemudmodum
    ille
    ambulavil,
    ei
    ipse
    ambulare
    (I
    J octn.
    n,
    6):
    ita nec
    tibi dceril
    quemsequaris,
    et cumle alius
    videril,
    de
    bonoruin
    inopiaconqueri
    desinet. Si enimnonnosii
    quid
    sit recte
    vivere,
    divina
    prseceplacognoscc.
    For-
    tassisenimmulli rectc
    vivunt;
    scd
    propterea
    tibinul-
    ltisrectc vivere
    videtur, quoniamquid
    sitreclevivere
    1
    SieMss.At
    edili,
    criminu.

    Er.
    Lugd.
    et
    ven.,
    invenerint.
    Lov.,
    imeniant.
    a
    ignoras.
    Si autem
    nosli, agequodnosti;
    ul et tu
    quod
    quaerishabeas,
    etaliis
    quod
    imitenlurostendas. Chri-
    slumanimo
    altende,
    aitende
    Apostolos,quorum
    no-
    vissimusesl ille
    qui dicit,
    Imilatoresmei
    estote,
    sicut
    el
    ecjo
    Cltristi
    (1
    Cor.
    IV,16).
    Atlendeanimotot mar-
    tyrum
    millia. Curenimte Natalitiaeorum conviviis
    lurpibus
    celebrare
    delectat,
    et eorumvitam
    sequi
    ho-
    neslismoribusnon delectat? Ibi videbisnon solum
    viros,
    sedeliam
    feminas,postremopueros
    et
    puellas,
    nec
    imprudentiadecipi,
    nec
    iniquitaleperverli,
    nec
    periculilimorefrangi,
    nec saeculiamore
    corrumpi.
    Ita
    tc noninvenientem
    quid excuses,
    non solum
    proece-
    ptorum
    inevitabilis
    reclitudo,
    sedeliara
    exemplorum
    innumcrabilismultiludocircumdabit.
    CAPUTV.

    12. Pccccdornullus
    desperet,
    sedad
    pcenilenliamconfugial.
    Mutatiovitwct
    salisfacliopro
    commissis.Scddeutilitateac salubritate
    pcenilenlioe,
    ut
    quod
    instiluimus
    aliquandoperagamus
    : si
    jam
    de
    sanitatc
    dcspcrans
    addis
    pcccalapeccatis,
    sicut scri-
    ptumest, Peccator,
    cumvenerilin
    profttndummalorum,
    -
    coniemnii
    (Prov.
    xvin,
    5):
    noli
    contemnere,
    noli de-
    spcrare;
    clamaetiamde
    profundo
    adDominum,cldic
    ei : De
    profundis
    ctamavi acl
    te, Domine; Dominc,
    exaudi vocemmeam.Fiant aarestttwiiilenclenles invo-
    cemobsecralionismcm.Si
    iniquilalesobservaveris,
    Do-
    mine; Domine,
    quissuslinebit?Quoniamapud
    le
    propi-
    iialioesl
    (Psctl.cxxix,l-4).
    Detali
    profundo
    Niniviloe
    clamavcrunl,
    et banc
    propiliationem
    invenerunt: fa-
    ciliusque
    esl evacuata eoimninalio
    Prophetae,quam
    bumiliatio
    poemlenlisc(J onw in).
    Ilic fortasse dicis:
    Sed
    cgojambaptizalus
    sumin
    Christo,
    a
    quo
    omnia
    mihipcccala prseterila
    dimissa
    sunt;
    vilisfactussum
    nimis
    itcransviasrneas,
    et canisborribilis
    oculisDei,
    conversusadvomitumsuum.
    Quo
    abiboa
    spiriluejus?
    ct a facie
    ejus quo fugiam?Quo, frater,
    nisi ad
    cjus
    miscricordiam
    poenitendo,cujuspoteslalempeccando
    contempseras?
    Nemoenimreclc
    fugit
    ab
    illo,
    nisi ad
    illum,
    ab
    ejus
    severitatead
    cjus
    bonilatem.
    Quis
    cniin
    locuste
    excipietfugientem,
    ubi
    ejusprocseniia
    tenon
    inveniat?Si ascenderisin
    ccelum,
    ibi est:
    sl descen-
    derisad
    infernum,
    adesl.
    Recipeergopennas
    luasin
    directum,
    et habitain
    spe
    inexlrema
    1
    bujus
    soeculi:
    etenimillucmanussna
    deducette, etperducet
    tedex-
    tera sua
    (Psal. cxxxvm,
    7-10). Quidquid
    enimfcce-
    ris, quoecumquepeccaveris;
    adhucinbacvita
    es,
    unde
    te Deus
    omnino,
    si sanare
    nollets,
    auferret. Cur
    ergo
    ignorasquiapalienlia
    Dei ad
    poenitenliam
    leadducit
    (Rom.II,
    4)? Qui
    enimclamandonontibi
    persuasitut
    non
    recederes, parcendo
    clamat ut"redeas. Intuere
    David
    regem: jamutique
    el
    ipse
    illius
    temporis
    sacra-
    menta
    perceperat,jamutique
    circumcisus
    erat, quod
    patres
    nostri
    proBaplismo
    habebant.Namadhocdicit
    Apostolus
    sanctumAbraham
    signaculumjustitise
    fidei
    recepisse(
    Id.
    IV,11).
    J am etiam unctus erat un-
    ctione
    venerabili, qtiaregale
    sacerdotium
    prsefigura-
    batur Ecclesise.
    Repente
    autemfactuset adulterii et
    1
    Editi,inextremo.At
    Mss.,
    inexlrema.
    Augustinuseum-
    demPsahnum138enarrans
    legebat,
    frtovissima.
    '
    s
    Mss.,
    si sahdrinollet.
    1519 Shi.MU CCCLil. 1550
    homicidii
    reus,
    non frustralaincndc tainiimnani ct
    abruploprofundo
    scelcris
    pcenitcns
    clainavil adDomi-
    num,
    dicens : Averle
    fuciem
    luama
    peccalismeis,
    et
    omnes
    iniquilales
    measdele.
    Quo
    tandem
    merilo,
    nisi
    quia
    itemdicit:
    Iniquitalem
    ineam
    egoagnosco,
    el
    pec-
    catummettmantemeest
    semper?Quid
    aulemobtulit
    Dominoundeillum
    propitiarcl
    sibi?
    Quoniam
    si volttis-
    ses,inquit,sacriftcium,
    dedisscm
    ulique;
    Itolocaustisnon
    deleclaberis.
    Sacriftcium
    Deo
    spirilus
    contribulatus:cor
    conlrilumei /anmliatumDeusnon
    spernil (Psal.
    L, 11,
    5,18,19).
    Non
    solumergo
    dcvote
    obtulit,
    sed etiam
    isladiccndo
    quid
    offerri
    oporlerel
    ostendit.Noncnim
    sufficiimorcsinmelius
    commutarc,
    el a factismalis
    recedere;
    nisi etiamdc bis
    quse
    facta
    sunt,
    salisfiat
    Deo
    per poenileiiliacdolorem, per
    humililalis
    gemi-
    tum, per
    conlriti cordis
    sacrificium,
    cooperantibus
    cleemosynis.
    Beati enim
    misericordes,quoniamipso-
    rummiserebilurDeus
    (Malth.v, 7).
    Nonenirndictum
    csl,
    uttanluui abslineamusa
    peccatis
    : Sedcl de
    prw-
    lerilis, inqtiit,deprecareDominuin,
    ul libi dimitlantur
    (Eccli.xxi, 1).
    Et Pctrus
    jam
    crat
    lidelis,jam
    inChri-
    stoel alios
    baplizaverat.
    Inluere
    ergo
    Pelrum
    proesu-
    nienlcin
    accusatum,
    limentem
    vulneratum,
    flentem
    sanatum. J ametiam
    post
    adventumde coelo
    Spiritus
    sancti, quidam
    Simon
    pecunia
    voluit eumdem
    Spiri-
    lumsanclum
    emere,
    scclcratissimumet
    impium
    mcr-
    cimonium
    cogitans, jambaptizalus
    inChristo: ct la-
    men
    poenitenlicc
    consiliumab
    ipso
    Petro
    correptus
    accepit(Act.
    vm,
    15-22).
    Diciteliam
    aposlolus
    Pau-
    ius, qui ulique
    fidelibus mittebat
    Epistolas
    : Neite-
    rumcumveneroad
    vos,
    humilietme
    Deus,
    et
    Ittgeam
    multosexliis
    qui
    ante
    peccuverunl,
    etnon
    egerunlpmni-
    teitliam
    sitper
    hnutundiliaet
    luxuria,
    el
    (ornicctlione
    quamgessenmt(II
    Cor.
    xi,
    21).
    Circumstanl
    ergo
    nos
    el
    prsecepta
    recle faciendi,
    ct
    exempla
    nonlantum
    recte
    facientium,
    sedciiam
    pceiiilentiuin
    ad
    recipien-
    dam
    salulem, quoe
    fuerat amissa
    peccando.
    Sed fac
    incertumcsseulrum
    ignoscat
    Dcus.
    Quidpcrdit,
    cum
    supplicatDeo,qui
    salutem
    pcrdere
    non
    dnbilavit,
    curn
    offenderetDcum?
    Quis
    enimcertus cst
    quod
    etiam

    impefator ignoscat?
    Et lamen
    pecuniafundilur,
    ma-
    riatransmeanlur,
    procellarum
    inccrla
    subeiintur;
    et
    pene
    ut mors
    evitetur,
    mors
    ipsasuscipitur. Suppli-
    catur deinde
    per
    hnmineshomini: sine dubilatione
    fiunt
    ista,
    cumsit dubittm
    quo
    fine
    proveniant.
    Et la-
    mencertioressuntclavesEcclesioe,
    quanicordaregum:

    quibus
    clavibus
    quodcumque
    inlerra
    solvitur,
    eliam
    inccelosolulum
    promittilur (Matth.
    xvi,
    19).
    Etmul-
    to est honestior
    humilitas, qua
    se
    quisque
    humiliat
    EcclesiseDei: etlaborminor
    imponitur,
    el nullolem-
    poralis
    mortis
    periculo
    morsoeternavitalur.
    SERMOCCCLII
    *
    (a).
    Deutilitate
    agendwpwnitenliw,
    n.
    CAPUT PRIMUM.

    1. Sermoni occusiodala ex
    leclione.
    Vox
    pcenitenlisagnoscitur
    in verbis
    quibus
    *
    Emendatusadv. etadAm.Er. Par.Lov.
    (a)Alias,
    27interBomiiias 50.
    psallenli respondimus
    : Averle
    faciem
    tttama
    peccatis
    meis,
    etomnes
    iniquilaies
    measdde
    (Psal. L,
    11).
    Unde
    cumserinonemadvcsiramCharitatemnon
    prsepara-
    remus,
    hinc nobisessetractandumDomino
    imperanle
    cognovimus.
    Volebamusenimbodiernadievosinru-
    minaiione
    permittere, scienlesquam
    abundanles
    epu-
    las
    cepcritis.
    Sed
    quia
    salubriter
    quodapponitur
    ac-
    cipitis, quolidie
    multumesuritis. Proeslet
    ergo
    Domi-
    mis
    ipsc
    Deus
    noster,
    et nobisvirium
    sufficientiam,
    et
    vobisutilcmaudientiam.
    Nequeenimignoramus,
    esse
    serricndumbonseveslroeetutili voluntati.
    Adjuvemur
    crgo
    avobisetvoto et
    studio;
    votoad
    Deum,
    studio
    ad
    verbum;
    uteadicatmis
    quoc
    vobisesse utilia
    ipse
    judicat, qui
    vos
    pascitper
    nos. Yox
    igitur
    inhisvcr-
    bis
    pcenitenlisagnoscitur:
    Averle
    faciem
    luama
    pec-
    calismeis,
    el oinnia
    (acinora
    meadele.Proinde
    aliquid
    de
    pcenilcnlia
    diccre divinilus
    jubemur. Nequc
    enini
    nos isttim
    psalmum
    cantandumlectori
    imperavimus:
    scd
    quod
    illeccnsuilvobisesscutilead
    audiendum,
    boc
    cordi etiam
    puerili imperavit.
    Dicamus
    aliquid
    deuti-
    Iitate
    poenitentioe
    :
    proeserlim,quiaeldiesjamsanctus
    annivcrsarius
    imminei, quo propinquante
    humiliari
    animaset domari
    corpora
    sludiosiusdeccl.
    2. Pwnilentia
    Iriplex.
    Prima
    baplizandorum.
    Pwni-
    tenliuante
    baptismuntimperata
    J udwis.
    Triplex
    autem
    consideratio
    agendoepcenilcntioe
    in sacra
    Scriptura
    invcnitur. Nam
    neque
    ad
    BaplismumChristi,
    in
    quo
    omnia
    peccala delenlur,
    quisquam
    bene
    accedit,
    nisi
    agcndopoenilenliam
    devita
    prislina.
    Nemoenini eli-
    gitvitamnovam,
    nisi
    qucm
    veleris
    poenitet.
    Hocau-
    lemctiamauctoritale divinorumLibrorum
    probare
    debcraus,
    utrum
    baptizandi egerint poenileriliam.
    QuandoSpiritus
    sanclus rnissusest ante
    promissus,
    cl
    implcvit
    Dominus fidem
    pollicitationis
    suai
    ;
    acccploSpiritu
    sanclo
    discipuli,
    ut
    nostis, cceperunt
    loqui
    ornnibus
    linguis,
    ul inillis
    qui aderant,
    linguam
    suam
    quisquccognosceret.
    Hocaulemmiraculo ter-
    riti,
    consiliumvitoeab
    Apostolis pelierunl.
    Tunceis
    Pctrus annunliavilcumcolcndum
    quemcnicifixerunt,
    ui
    ejus jamsanguinem
    biberent
    credentes, quem
    fu-
    derant socvicntcs. Annunlialo auteni illis Domino
    noslro J esu
    Chrislo,
    et
    agnoscenlibus
    reatumsuum
    ,
    ut
    impleretur
    in cis
    quodpropheta
    ante
    proedixeral,
    Convers-us suminwrumnam
    ineam,
    dum
    configilurspina;
    compuncli
    sunt. Conversi enim sunt in oerumnam
    doloris,
    cum
    configereturspinapeccati
    recordationis.
    Nibil enimmali sefecisse
    pulaverant,
    nonduminfixa
    crat
    spina. Loquente
    autem
    Petro,
    ut
    agnoscas
    infi-
    xam
    spinam, Scripturadixit,
    Petro
    loquenlecompuncli
    suni corde. Proinde in eodem
    psalmo,
    ciimdictura
    est,
    Coiiveisusstimin wrumnam
    meam,
    dum
    configilur
    spina; sequilur,
    Peccalum
    cognovi,
    et
    facinus
    mettm
    non
    operui. Dixi, Proloquar
    adversumme delictum
    meutnDomino
    ;
    et lu dimisisli
    impielalem
    cordis mei
    (Psal.
    xxxi, 4, 5).
    Cum
    ergospina
    illa
    recordationis
    compuncti
    dicercnt
    Apostolis, Quid ergofaciemus?
    ait illisPclrus.
    Agitepwnitentiam,
    et
    baptizelur
    unus-
    quisque
    vcstruminnomhteDomini nostri J esu
    Chrisli;
    cl remittenturvobis
    peccata(Acl.n, 37). Ergo
    intcrim
    m
    k AUGUSTlNlEPlSCOPl
    im
    nunc,
    si
    qui
    forte adsunt ex eo
    numero, qui bapti-
    zari
    disponunt (credimus
    cnim eos adesse lanlo
    ad verbumstudiosius, quanlo
    ad
    indulgcnliam
    vici-
    nius),
    hos
    primumpaucisalloquimur.uterigant
    mentes
    in
    spem.
    Ament fieri
    quod
    non
    sunt,
    oderint
    quod
    fuerunl. Novumhominemnasciturum
    jam
    votoconci-
    piant: quidquidde
    vila
    proeteritaremordebat,quidquid
    angcbat
    conscienliam, quidquid
    omninovel
    magnum
    vel
    parvum,
    vel dicendumvel non
    dicendum,
    non
    dubitent
    posse
    dimitti;
    neforte
    quod
    vull dimilterc
    Dei
    miseralio,
    contra seteneat humanadubitatio.
    3.
    Figurw
    nostrwin iis
    quw
    lsraelilis
    conligernnl.
    Petra, figuraClirislus.
    Transilus maris
    Rubri, Bapli-
    smus.
    MannaCltrisli
    panis
    cwteslis
    figura.
    Quomodo
    cibumet
    potttmspirilualem
    eumdemnobiscum
    sumpse-
    runt Israelitw.
    Pelra
    virgapercussa.
    Excniplum
    etiam
    in
    primo
    illo
    populo
    exbibitum
    unusquisque
    fideliler
    rccordelur.
    Ait enim
    Apostolus
    : Omnialiwc
    ftgurw
    nostrw
    fuerunl
    : cum de rcbus talibus
    loquerelur.
    Quid
    enimdixerat? Noloenimvos
    ignorare, fralres,
    quiapalres
    noslriomnessubmtbe
    fuerunt;
    el omnesin
    Moysebaplizati
    sunl innubeetin
    mari;
    el omneseum-
    demcibwn
    spiriluutem
    manducuverunt,
    el omneseum-
    dem
    polumspirilualem
    biberunt. Bibebantenimde
    spi-
    rituali
    sequeiitepetra.
    Pelra atttemeratClirislus
    (t
    Cor.
    x, 1-4).
    Has
    figuras
    noslras fuisseille
    dixit,
    cui
    nemofidclis
    unquam
    contradixit. Et cummullaenu-
    meraret,
    unam rem solam
    solvit, qttiadixit,
    Petra
    autemerat Christus. Solvendounum
    aliquid,
    coelera
    proposuil inquirenda
    : sedne recedensaCbristo in
    quisiior
    erraret,
    ut firmus
    quaeral,
    in
    pelra
    fundatus
    ;
    Pelra, inquit,
    eral Christus. Dixilillas
    figuras
    noslras
    fuisse,
    el obscuraeranl omnia.
    Quis
    evolveret invo-
    lucra isla
    figurarum? quis aperirel? quis
    disculerc
    auderet?In
    quibusdamquasi
    dumelisdensissimiset
    crassa umbra lumen accendit :
    Petra,
    inquit,
    eral
    Chrislus.J am
    ergp.liiminc
    illalo, quoeramusquid
    cae-
    terasignificent; quid
    sibi
    velint, mare, nubes,
    manna.
    lloccenimnon
    exposuit,
    sed
    pelra quid
    csscl ostcn-
    dit. Per mare
    transitus, Baptismus
    esl. Sed
    quia
    ba-
    ptismus,
    id
    est,
    salulis
    aqua
    non est
    salutis,
    nisi
    Chrisli nomine
    consecrata, qui pro
    nobis
    sanguinem
    fudit,
    cruce
    ipsiusaquasignatur.
    Hoc ul
    sigpificaret
    ille
    baplismus,
    mare Rubrumfuil. Mannade ccelo
    aperte
    ab
    ipso
    Domino
    cxponitur.
    Palres vestriman-
    ducuverunt,inquit,
    mannain
    eremo,
    el mortui sunt.
    Quando
    enim
    viverenl,
    cuui
    figuraprocnunliare
    vitam
    posset,
    vitaessenon
    posscl? Manducaverum,inquit,
    incmna,
    etmortui
    sunl;
    id
    cst,
    nianna
    quod
    manduca-
    verunt nonillos
    potuil
    demorte liberare: non
    quia
    ipsum
    manna mors cis
    fuit,
    sed
    quia
    eosa morle
    non liberavit. Illeenimliberatnruserat a
    morte, qui
    per
    manna
    figurabatur.
    Dccoelocerle mannavenie-
    bat,
    atiendile
    quemfigurabat
    :
    Egosum, inquil, pa-
    nis
    vivus, qtti
    de cmlodescendi
    (J oan. vi, 49,
    51),
    Sicul sludiosiautemel bene
    vigilantes
    verbadominica
    allendile,
    ut
    proficiatis
    et
    lcgere
    et audire
    noverilis.
    Eumdem, inquit,
    cibum
    spiritualem
    manducaverunt.
    Quidest, tumdem,
    nisi
    quia
    eum
    quem
    eliam
    nos?
    Yideo
    aliquantum
    essead
    promendumexplicandum-
    que
    difficile
    quod
    dicere inslilui: sed
    adjuvabor
    be-
    nevolenlia
    veslra,
    bsec mihi aDomino
    impetret
    fa-
    cultatem.
    Ettmdem,inquit,
    cibum
    spirilualem
    mandu-
    caverunt. Suffecerat ul
    diceret,
    Cibum
    spirilualcm
    manducavcrunt.Eumdem,
    inquit.
    Eumdemnoninvenio
    quomodoiutelligara,
    nisi eum
    quem
    manducamuset
    nos.
    Quid ergo,
    ait
    aliquis,
    hoc erat manna
    illud,
    quod ego
    nunc
    accipio
    ?
    Ergo
    nihil modo
    venit,
    si
    ante
    jam
    fuit.
    Ergo
    evacualumesl scandalumcrucis.
    Quomodoe:goeumdetn,
    nisi
    quia
    addidit
    spiritualem?
    Nam
    qui
    n:.unaiUudsic
    acceperunt,
    ut lanlummodo
    indigemiee
    suoe
    corporali
    satisficri
    putarcnt,
    et ven-
    tremsuum
    pasci,
    nonmentem
    ;
    nihil
    inagnum
    man-
    ducaverunt,
    faetumsalisest eorum
    indigcntioc.
    Alios
    Deus
    pavit,
    aliis
    aliquid
    nunliavit. Hi lales cibum
    corporalemmanducaverunl,
    noncibum
    spiritualem.
    Quos ergo
    dicit
    patres
    nostros cibum
    spirilualem
    eumdemmanducavisse?
    Quosputamus, fratres,
    nisi
    qui
    vere
    patres
    noslri fuerunt? imo
    palres
    nostri
    non
    fuerunt,
    sed sunt. Omneseniin illi vivunt. Sic
    enim
    quibusdam
    illis ihfidelibusdicil
    Dominus,
    Pa-
    Iresveslri manducaverunlmannain
    eremo,
    el morltii
    sunt.
    Quid
    est
    enim,
    Palres
    vestri; nisi, quos
    infide-
    litale
    imitamini, quorum
    vias noncredendo et Deo
    resistendo sectamini? Secundum
    quem
    inlellectum
    quibuodam
    dicit,
    Vosa
    patre
    diaboloestis
    (
    J oan. viu
    ,
    44). Neque
    cnimdiabolus
    aliquem
    honiincmvel
    po-
    teniia
    creavil,
    vel
    generando procreavit
    : et tamen
    dicitur
    pater impiorum,
    non
    propier generationem,
    sed
    proptcr
    imilaiionem. Sicul e contra de bonis
    dicilur, Ergo
    semcnAbrahweslis
    (Galat. m,
    29)
    : cum
    loqualiirGentibus,
    quaestirpem
    carnis cx Abrahae
    gcnere
    nonducebant. Filii enim
    craut,
    non
    nascendo,
    scdimilando.
    Abrogalur
    autemel alienatur a
    perfidis
    pater
    Abraham, quando
    eis Dominus
    dicit,
    Si
    filii
    Abrahw
    essetis,
    opera
    Ahrahw
    facerelis(J oan. vm, 59).
    Et ut mahcarboresdcAbrahae
    palernitalc glorianles
    cradicarenlur,
    filii Abrahcede
    lapidibuspromiltuntur
    (Mallh.in, 9). Sicutergo
    hocloco
    dicit,
    Palresveslri
    manducaveruntmannain
    eremo,
    et mortui sunt: non
    enini inlellexerunt
    quodmanducaverunt; itaque
    non
    inielligenies,
    cibumnonnisi
    corporalemacceperunt:
    sic et
    Apostolus dicit, patres noslros,
    non
    patres
    infidelium,
    non
    palres impiorum,
    manducantes et
    morienles
    ;
    sed
    polres nostros, palres fideliuni,spi-
    ritualemcibum
    manducasse,
    ct idcocumdem. Patres
    noslri, inquit,
    eumdemcibum
    spiritualem
    manducave-
    rttnl,
    el eumdetn
    polumspirilualem
    btberunl. Eranl
    enimibi
    qui quodmanducabant, intelligcbant:
    erant
    ibi
    quibus plus
    Chrislus in
    corde, quam
    manna in
    ore
    sapiebat. Quid
    de aliis
    loquamur?
    Inde erat
    primilus ipse Moyses
    famulus
    Dei,
    fidelis in tola
    domo
    ejus (Hebr. III,2),
    sciens
    quiddispensaret,
    et
    quia
    illo
    tempore
    iia
    dispensari
    deberent clausa
    proe-
    sentium, aperta
    futurorum. Breviter
    ergo
    dixerim:
    quicumque
    inmannaChrislum
    intellexerunt,
    eumdem
    quem
    nos cibum
    spiritualemmanducaverunt; qui-
    cumque
    autemdemannasolamsaturilalem
    quscsie-
    ISSS
    SERMOCCCLIi.
    lg5i
    runt, palres
    infidelium
    manducaverunl,
    et mortui
    sunt. Sic etiam eumdem
    potum
    : Petra enimChri-
    stus. Eumdem
    ergo potumquemnos,
    sed
    spiritua-
    lem
    ;
    id
    est, qui
    fide
    capiebattir,
    non
    qui corpore
    hauriebatur. Audistis eumdem
    potum,
    Petra erat
    Chrislus: non enim alter Christus
    tunc,
    alter nunc.
    Altera
    quidem
    illa
    pelra (Exod.
    xvn, 6),
    allcr
    lapis
    quem
    sibi
    posuit
    ad
    caputJ acob (Gen.
    xxvm, 11);
    altcr
    agnus
    occisusul manducaretur Pascha
    (Exod.
    xn),
    alter aries hoerensin
    vepribus immolandus,
    qnando
    filio suo
    pepercit
    Abraham
    jussus, quem
    jussus
    obtulcrat
    (Gen,
    xxn
    ,
    13
    )
    : altcra ovis et
    altera
    ovis,
    alter
    lapis
    et alter
    Iapis,
    idem tamen
    Chrislus;
    ideoeumdcm
    cibum,
    ideoeumdem
    potum.
    Denique percussa
    est
    ipsa pelra ligno,
    ut
    aqua
    deflueret:
    virga
    enim
    percussa
    est
    (Exod.xvn,
    5el
    6).
    Qnareligno,
    non
    ferro,
    nisi
    quia
    crux ad Christum
    accessit,
    ut
    nobisgratiampropinarel?
    Eunidem
    ergo
    cibum,
    eumdem
    potum,
    sed
    intclligentibus
    el creden-
    libus.Non
    intelligentibtts
    autem,
    illudsolum
    manna,
    illa
    sola
    aqua;
    illecibus
    csuvienli,potus
    iste
    siiienti;
    nec
    ille,
    nec istecredenti: credentiautemidem
    qui
    iiunc.
    TuncenimChristus
    venturus,
    modoChristusvenit.Ven.
    lurus el
    venil,
    divcrsaverba
    sunt,
    sedidemChristus.
    4.
    Moysi
    dubitalio
    ftguraliva.Aliquid etiam, quo-
    niam res venit in
    medium,
    de dubitalione famuli
    Dei
    Moysi
    volo dicere.
    Figura
    enim erat veteruin
    etiamista sanctorum. Dubilavitad
    aquam Moyses;
    quandopelramvirgapercussit
    ut
    aquafluerct,
    dubi-
    tavit. Dubilationeni autem
    ejtis legensquisque
    forte
    transirel,
    nec
    inlelligeret, quia
    nec
    quoerere
    auderet.
    Dominoantem Deo dubitalioilla
    displicuit,
    et eam
    notavii,
    nonsolum
    arguendo,
    sedeiiamvindicando.
    Nam
    propter
    bancdubitationemdicitur
    Moysi,
    Non
    iiilroduceslu
    populum
    in lerram
    promissionis(Ntim.
    xx, 12).
    Ascendein
    montan,
    el morere
    (Deut.
    xxxn
    ,
    49).
    Deushic
    utique apparet
    iratus.
    Quid
    ergo
    de
    Moyse,
    fralres mei? Omnisillelabor
    ejus,
    omnis
    pro
    popnlo
    aeslus
    ejus,
    et illacharitas
    , dicens,
    Si dimit-
    lisillis
    peccalum
    , dimitle;
    sinautem
    ,
    delemedelibro
    tuo
    (Exod.
    xxxn, 31, 32),
    hac subita et
    repentina
    dubiiationedamnata esl? Et
    quid
    est
    quod
    conclusit
    lector cum
    Apostolumlegeret,
    Charitas
    nunquam
    ca-
    dit
    (I
    Cor.
    xni, 8)
    ?Cum
    quadam
    solvenda
    propone-
    rem,
    sludiumveslrumme fecit et aliud
    proponere,
    quod
    forlenon
    quaererelis.
    Yideamus
    ergo,
    el adhuc
    quantumpossumus
    conemur
    penetrare mysterium.
    Irascilur
    Deus,
    dicit eum non inlrodueturum
    popu-
    lumin lerram
    promissionis; jubet
    ut ascendat in
    monlemel moriatur. Et lamenmulla
    injungit agenda
    eidcm
    Moysi
    :
    jubet quidagat, quomodo populum
    disponat, quomodo
    non
    rclinquat passini
    et
    negligen-
    (er.
    Ntinquam
    ista damnato
    injungere dignaretur.
    Aliud
    accipite
    mirabilius.
    Quoniam
    dictuni esl
    Moysi
    (bnc
    enim
    placuit
    Deocerti
    mysterii dispensationis-
    qucgratia) quod ipse
    interram
    promissionis
    noi?in-
    troduceret
    populum, eligilur
    alius J esus
    Nave;
    et
    istehomononhocnomine
    vocabatur, voeabalur Au-
    ses
    (Num.
    xm, 17).
    Et cumci inlrodiiccndum
    popti-
    lum
    Moysescoirauendaret, vocavit
    ettro,
    et mutavit
    ei
    nomcn,
    ct
    appcllavit
    eum J esum: ut non
    per
    Moysen,
    sed
    per
    J csum
    ,
    idcst non
    per legem,
    sed
    per gratiam populus
    Dei in lerram
    promissionis
    intrarel. Sicut auteni J esus ille non
    verus,
    sed
    figuratus;
    ila etiarn terra
    promissionis
    illanon ve-
    ra,
    sed
    figurata.
    IIIenim
    populo primo tempora-
    lis fuit : nobis
    qux promissaest,
    seternacrit. Sedfi-
    guris tcraporalibuspromittcbantur
    et
    prscnunliahan-
    tur aeterna. Sicut
    crgo
    illc nonverus
    J esus,
    nccilla
    terra
    promissionisvera,
    sed
    figurats
    : itamannanon
    cibus vere
    ccelesiis,
    sed
    figuratns;
    ita
    petra
    illa
    non vere
    Cliristus,
    sed
    figuratus,
    et sic omnia.
    Quam ergo
    sibi
    exigit
    considerationem dubilatio
    Moysi
    ?Neforto et ibi
    aliqtiafiguraexpressasit,
    ct
    innuerit
    intelligenli,
    et ad
    inquirendum
    commoverit
    et
    provocaverit
    animum. Yidco
    cnimetpost
    illamdti-
    bitationcm,
    ct
    post
    iram
    Dci,
    et
    post
    minas
    mortis,
    et
    post
    remotionemab introductione
    populi
    in tcr-
    ram
    promissionis,
    multaDeumsicdicercad
    Moyscn,
    tanquam
    ad
    amicum,
    quomodo
    et antea
    loqucbatur
    :
    usque
    adeout
    ipsi
    J esu Naveobedientiou
    cxemplufii
    de
    Moyseproponatur,
    et hoc eummoneat
    Deus,
    ut
    sic ei
    serviat, quomodo
    servivit
    Moyses;
    et sic sc
    pollicelur
    cumeo
    futurum,
    quomodo
    cum
    Moyse.
    Evidcnter,
    charissimi, conslringit
    nos
    ipse
    Deus
    ,
    non
    passimreprehendero,
    sed
    intelligere
    dubitatio-
    nera
    Moysi.Figura peirajacens, figtiravirga percu-
    tiens, figura aquaflucns, figura
    et
    Moyses
    dubilans.
    Et ibi
    dubitavit,
    ubi
    pcrcussit.
    Hincfactaest dubita-
    lio
    Moysi, quandolignum
    accessit ad
    pelram.
    J am
    veloces
    prccvolant,
    imo lardos
    patienter exspcctent.
    Dubitavil
    Moysesquandoligntim
    accessil ad
    pelram
    :
    -dubitaverunt
    discipuli quando
    viderunt Dorainura
    cruciflxum. Horum
    figuramgerebat Moyses.Figura
    erat Petri illius ter
    neganlis. Quare
    Petrus dubita-
    vit?
    Quialignumpctroepropinquavit.
    Cummortissuae
    genus,
    id
    esl,
    crucem
    ipsamproenunliaretDominus,
    ipse
    Petrus
    expavit
    :
    Absitale, Domine,
    nonerit hoc
    (Maith.
    xvi,
    22).
    Dubitas, quiapetrae
    imminerevir-
    gam
    vides. Ideo
    spemsuam, quamgerebant
    de Do-
    niino
    discipuli,
    tunc
    perdiderunl
    :
    quodam
    modoin-
    terceplacst, quando
    crucifixum
    viderunt,quandoplan-
    xcruntoccisum.Iiivcniteospostresorreclionemloquen-
    lcsinter sedehac
    re,
    tristi
    colloquio;
    el tenensoculos
    eoruinneabeis
    agnoscerelur,
    nonseauferenscreden-
    libus,
    seddiffcrensdubitanles,
    se
    tanquam
    tertiumcol-
    Ioculoremsermoni
    commiscuit,
    et
    qusesivit
    abeisun-
    de
    loquerenlur.
    Miranlur
    illi, quia
    solus
    ignoratquod
    ineofactumfuerat
    qui quaercbat.
    Tu
    solus, inquiunt,
    peregrinaris
    inJ erusatem? Et commemorant
    quaegesta
    sintdeJ esu. Et
    continuojamdesperalionis
    susemedul-
    las
    apcriunt,
    et vulnusmedicolicet nescienlesoslen-
    dunt:
    Nosautem,inquiunt, sperabamusquod
    inillo re-
    demplio
    essetIsrael
    (Luc
    xxiv, 15-21).
    Eccefaclaest
    dubiiatio, qnia lignurn
    accessit ad
    petram
    :
    impleta
    est
    figuraMoysi.
    5.
    J l/oysi'3
    in monte
    moriens, quid
    adumbravit.Vi-
    deamusct lianc: Ascendein
    monlem,
    el nwrere. Per
    1555
    S. AUGUSTINIEPISCOPl
    Iggjj
    mortem
    corporalem Moysi figurala
    esl mors
    ipsius
    dubilationis;
    sed in monte. 0 mira
    mysleria!
    Hoc
    certe
    expositum
    et intellectum
    , quanlo
    dulcius
    qtiam
    inanna? Ad
    petram
    nata est dubitalio,
    in monle
    mortua esl.
    Quanclo
    fuit humilis Christus in
    passio-
    ne, quasi petra jacebat
    anteoculos: raerito in illo
    dubilabalur,
    bumililas illanihil
    niagnumprsetende-
    bat. Merito
    ipsa
    humilitate factus est
    lapis
    offensio-
    nis : resurrectione aulem clarificalus
    magnus appa-
    ruit, jam
    moiis est. J am
    ergo
    illa
    dubitatio, quse
    nata erat ad
    pelram,
    in monte moriatur.
    Agnoscant
    discipuli
    saluleinsuam
    ,
    revocenl
    spem
    suam. Atten-
    de
    quemadmodum
    morialur illa
    dubilalio,
    altende
    quemadmodum
    moriatur
    Moyscs
    in monle. Non in-
    tret in terram
    prorhissioriis
    : nolumusibi dubiialio-
    nem;
    riioriaiur. Ostendal nobiscamChristus mori.
    Trepidavit
    Petrus : et
    negavit
    tcr. Pelra enimerat
    Cltrislus.
    Resurrexit,
    moris factusest : ftrmavil et
    Petrum. Sed morilur dubitatio.
    Quoinodo
    moritur ?
    Petre,
    amas me? Cordis
    inspcclor,
    cordis
    cognilor
    interrogat;
    ei vult audire
    quodanietur,
    et
    parura
    esl
    semel.
    Interrogat
    boc,
    audit
    propc
    ctimtaedio
    ipsius
    Pelri : miratur enim
    iulerrogari
    sc a
    prcescio,
    sed
    etiam tolies
    inlerrog.iri
    cumscmcl sulficeret re-
    spondcre
    eliamriescienti. Scd
    tanquam
    tibi dicercl
    Dominus
    , Exspeclo,
    numcrus
    Icgitimus implea-
    tur : lertio conlitcatur
    per
    amorem
    (J oan.
    xxi,
    15-
    17), qiiia
    ler
    hegavcral per
    limorem
    (Malth.
    xxvi,
    09-74).
    Quodergo
    Dominusloties
    inlerrogabal,
    du-
    bilationemillamiri montc occidebal.
    6. Ad
    Baptismum
    invilat. Manus
    Moysi
    contraAina-
    leclinunc
    extenlw,
    nuncdemisscu.
    Qtiidcrgo,
    charis-
    simi,
    si
    palent
    bsec?Nonad frnudem,
    ted a-J
    jticun-
    ditatemclausa erant.
    Nequc
    cnimtamdulciter
    cape-
    rentur,
    si
    prompla
    vilescerent.
    Respiciat ergo nego-
    tium suum
    compelilurus Baptismuin, quem alloqui
    coeperam.
    Mare Rubrum
    Baplismus
    erai, populus
    transiens
    baptkabatur
    : iransitus
    ipse Baplismus
    erat,
    sed innube. Adbuc cnim nubilabaiur
    quod
    prsenuniiabatur
    : adhuc occultabalur
    quodpromifte-
    batur. J am riiodorecessit nubes,
    manifestseveriiatis
    serenitas factaest:
    quia
    recessit et
    velum, per quod
    loquebatur Moyses.
    Hoc velumet in
    lemplopende-
    bat,
    nesecrela
    templi
    viderenlur: sedin cruceDo-
    mini velumconscissumest,
    ut
    paterent.
    Yeni
    ergo
    ad
    Baptismum
    :
    ingredcre inlrepidus
    viam
    per
    mare
    Rubrum
    ;
    noli esse de
    peccatoprseterilo lanquam
    de
    ^gyptio sequerite
    sollicitus. Premebant te
    peccata
    lua duro onereservilutis,
    sedin
    ^Egypto,
    iri amore
    hujus
    saeculi,
    in
    peregrinatione
    longinqua; cogebant
    te seclari
    opera
    terrena, lanqiiam
    laleres
    facere, ope-
    ra lutea
    operabaris.
    Premunt
    lc
    peccata,
    venil se-
    curus ad
    Baplismum
    :
    usque
    ad
    aquam
    hoslis
    sequi
    poteril,
    ibi morietur.
    Time
    aliquid
    devila
    prselerita,
    crede
    aliquid
    remansurum luoruiri
    peccatorum,
    si
    aliquis
    remansit
    jEgypiioruin.
    Audio vocem
    pigro-
    rum
    :
    Ego, inquit,
    de
    praeleritispeccalis
    non
    Umeo,
    omnia
    mihi in
    aqua
    sahcta
    per
    Ecclcsiseetiamchari-
    *
    codex
    v., operabarispretnentepeccato..
    Tenx.
    iatemdimitti non
    dubilo;
    sca timeo fulnra
    peccata.
    Placet
    ergo
    in
    J Egypto
    remanere? Irilerira Iiostem
    praesenlemcvade, qui jam
    te
    pressit, etjamsubjuga-
    vit. Defuturis
    quid
    tibi hostesmcditaris?
    Qiiotljam
    fecisli,
    elsi nolueriserit :
    quod
    factufumtc
    pulas,
    si volueris non erit. Sed
    periculosa
    esl via:
    heqiie
    enimcumRubrum mare
    transiero, jain
    ero ih tcrra
    promissionis
    : ductus est ille
    populusper longa
    de-
    serta. Interimab
    J Sgypio
    liberare.
    Quid
    ergo
    , pulas
    defulnrumlibi auxiliatoremin via
    ,
    euin
    qui
    ieeruit
    develusla
    captivitale?
    Novostuosinimicosnoncom-
    pescil, qui
    le a vetustis hosiibus liberavit? Tantum
    inlrepidus transi, iiilrepidus
    arabula
    ,
    obediensesio:
    noli amaricare
    Moysi illi, cujus typum
    ille
    portabat
    in hac obedicntia.
    Fafeor,
    nondestint hosles. Sicut
    cnimnondeerant
    quijseqiioreniurfugientcs,
    itahon
    deerant
    qui impedirent
    ambulantes.
    Prorsus,
    cbaris-
    simi, figursc
    noslraefrierunt. Interim in lenonsit
    quod
    conlrislel
    Moysen
    : noli esse
    aquaamara, quam
    post
    mare Rubrum non
    potuit
    ille
    populus
    bibere.
    Eral enimct ibi tentatio. Et lanienista
    quando
    eve-
    niunt, quando
    amaricat
    populus,
    ostendimus eis
    Christum, quse pro
    illis
    tulerit, quomodo pro
    eis
    sanguinem
    fuderit : et
    mitescunt, tanquam
    nobisIi-
    gnum
    iri
    aquam
    miltentibus. Planehoslemadversan-
    lemitineri tuo
    Amalech
    habebis. Tuncorabat
    Moy-
    ses,
    iunc extendebat mantis : ct ubi
    deponebat
    ma-
    nus,
    convalesebat
    Amalech;
    ubi exiendebat
    manus,
    dcficiebatAfnalech. Et tuocmanusexlentoj
    sint,
    de-
    ficiat Amalcch lenlator et
    bujiis
    iuneris
    impeditor
    :
    csto
    vigil
    et sobrius inorationibus
    ,
    in
    operibus
    bo-
    nis,
    noii tamen
    praelef
    Chrisium
    , quia
    cxlensioilla
    manuum,
    Clirisii crux fuit. Inil!a extendilur
    Apo-
    stokts,
    citmdicil : Mundusmihi
    cntcifixusesl,
    el
    eqo
    iniindo
    (Gatal.w, \i). Ergo
    deficial
    Amalech,
    vin-
    caiur,
    et non
    impediai
    Iransitum
    populi
    Dci. Si di-
    niiltis mliusabono
    qpcrc,
    acruce
    Cbrisii; proeva-
    lebitAmalech. Tamcii noli omni modoaut continuo
    lc forlcrhfuturum
    ptitare,
    aut
    pcnitus desperando
    deficere. Alteriiatio enim illadefectusct fortitudinis
    iii msnibus servi Dci
    Moysi,
    forte alternalio tuafuit.
    Aliquando
    cnimin lentationibus
    deficis,
    sed nonsuc-
    cumbis.
    Deponebat
    ille
    paulummnnus,
    non omnino
    ruebaf. Si dicebam
    ,
    Molusest
    pes meus;
    eccemiseri-
    cordia
    lua, Dom'me,adjtwabalme(Psal. xcni, 18).
    Noli
    ergo
    timere: adestih iliiiereauxiliator, qui
    in
    J Egypto
    nondefuitliberalor.Noli
    timere, aggredereviam,prae-
    sume securus.
    Aliquando
    ille
    deponebatmanus,
    ali-
    quarido erigebat;
    lamenvictus esl Amalech
    (Exod.
    xvn, 11-15).
    Rebellare
    potuit, superare
    non
    poluit.
    CAPUT II.7.
    AUerapwnitcniia,quw
    omiiium
    esl,
    ac
    quotidiana.
    Medicinacl
    pactam
    indominicaoralione
    deremittendisdebitis.
    Ignoscendum(rairi. Itaque
    ad-
    monemur
    jam
    de altera
    loqui poenitentia.Triplicem
    quippeejus
    consideralioneminsancla
    Scriplura
    esse
    proposui.
    llla
    prima coinpelenlium
    est el ad
    Bapli-
    simimvcniresilientiiim: hancde
    Scripluris
    sanctis
    oslendi. Esl alia
    qu|ppe
    quotidiana.
    Et ubi illam
    osleiidimus
    pcenitentiamquotidianam?
    Non liabeo
    1557
    SERMOCCCLII.
    1558
    ubi melius
    ostendam, quam
    in oratione
    quolidiana,
    ubi Dominusorarenos
    docuit, quid
    adPatremdica-
    mus
    ostendit,
    et in his verbis
    posuit:
    Dimitlenobis
    dtbita
    noslra,
    sicutel nosdimitlimusdebitoribusnostris
    (Matlh. vi, 12). Qusedebita,
    fratres?
    Quandoquidem
    dcbilahic
    intelligi
    non
    possunt
    nisi
    peccata; quse
    dc-
    bitadimisitin
    Baplismo,
    iterumut dimillat oramus?
    Cerle morluus est omnis
    J Egyptiusqui sequebatur.
    Si nihil de
    sequentibus
    hoslibusresiduumfactum
    est,
    quid
    oramusut
    dimittalur,
    nisi
    propler
    manusdeli-
    cicntescontraAmalech?Dimilte
    nobis,
    sicttl el nosdi-
    miltimus.Constiluit
    medicinam, firmavilpactum.
    Hic
    precesdictat,
    ibi
    precanti respondct:
    novit
    quojure
    res
    agatur
    in
    ccelo,quoraodo impetrari possint
    dcsi-
    derata. Dimilli vis?
    dimilte,
    ait.
    Quid
    cniin habcs
    quod
    Deo
    proestes,
    a
    quo
    visut
    proestetur
    tibi?Num-
    quidjam
    Chrislus salvator in terra ambulat? Num-
    quid suscipit
    illummodo in doraum
    gaudens
    Zac-
    chseus
    (Luc
    xix, 6)? Numquid
    ei
    hospitium
    et
    epulas
    prseparat
    Marlha
    (Id. x, 40)
    ? Nihil horum
    indiget,
    addexteratnPatrissedct. Sed
    quando
    uni exminimis
    vteis
    (ecislis,
    milii
    fecistis(Matiit.
    xxv, 40).
    Hoecest
    extensio
    manuum,
    sub
    qua
    defecitAmalcch. Et ero-
    gas quidempauperi, quando aliquid
    das esurienli :
    fbrleid
    quod
    dederis minus
    habcbis,
    sed in
    domo,
    non in ccelo. Sedhic
    quoque
    in
    tcrra, quojubente
    prrcsiitisli, ipsesupplet quod
    dedisti. Debacrecunt
    IoqucrelurApostolus,
    ail :
    Qui
    actminislralsemense-
    mhiunli,
    el
    panem
    inescamsubminislrabil
    (II
    Cor.
    LV,
    10). Operarius
    enimDei
    es, quando
    das
    cgcnti:
    sc-
    minas
    hicme, quod
    metas oestale.
    Quidergometuis,
    infidelis,
    neinhac
    magna
    domotantus
    pnterfantiilias
    non
    pascat operarium
    stium? Eril et
    ibi,
    sed
    quod
    sufficiatlibi. Dabil Deus necessilati
    totum,
    non
    cupi-
    ditati.
    Operareergo inlrepidus,
    extende
    manus,
    de-
    ficiatAmalech.Sed
    hinc,
    ut
    dixi, aliquid
    indomotua
    cum
    dcderis,
    vel minus vides
    quod
    ibi vidcbas: non
    ibi videscum
    dederis,
    donec iterum det Deus. Dic
    mibi,
    cum
    ignoscis
    de
    corde, qtiidperdis?
    Cum
    igno-
    scis ei
    qui peccat
    in
    te, quid
    rninushabebis incorde
    luo? Indeenim
    dimittis,
    sednihil amittis. Imo vero
    unda
    quocdam
    charitalis ibal in cordc tuo,
    el tan-
    quam
    devenainterioremanabal: tenesodiumcontra
    fratrem,
    obturasti fontem. Nonsoltim
    ergo
    nihil
    per-
    dis,
    cum
    ignoscis;
    sedabundantius
    irrigaris.
    Charitas
    non
    angustatur. Ponisibilapidcmoffensioiiis,ettutibi
    facis
    angustias.
    Yindicabome,
    ulciscar
    me, ego
    illi
    oslendam,egofaciam
    :
    oestuas,laboras,cui
    licetigno-
    scendoesse
    securum,
    securum
    vivere,
    securumorai'e.
    Namecce
    quid
    aclurus es? Oraturus es.
    Quid
    dicam
    qtiando
    ?Hodieoraturus cs. Annonesoraturus?Iraet
    odioimpletus,
    vindictamminaris: nondimitlisexcorde.
    Eccc
    oras,
    cccevenit orandi
    hora, incipis
    verbailla
    vcl audirevel dicerc. Dictiset audiiis
    superioribus,
    vcnlurus es ad hunc versum. Aul si nou
    vcnturus,
    quo
    iturus?Ne
    ignoscasinimico,
    deviabisa Chrislo?
    Planesi inoralione
    deviabis,
    ut nolis
    dicere,
    Dimitie
    nobisdebila
    noslra; quia
    non
    potesdiccre,
    sicutel nos
    dimitlimttsdebitoribus
    nostris;
    nc libi cito
    rcspo<idea->
    _
    tur,
    Sic dimitto
    quomodo
    et tu dimittis :
    ergo quia
    hocnon
    potesdicere,
    et non vis
    dimittere,
    deviabis
    ab hoc
    versu,
    ct
    prsetermittes, et dices
    quodsequi-
    tur,
    Nenos
    paliaris
    induci in tenlalionem: ibi te ca-
    piet
    creditor
    tuus,
    cujusqtiasi
    faciemdevilabas.
    Quo-
    modo
    quisque
    invico cumoccurrcrit ci cui
    aliquid
    debet,
    si ad inanumesl
    diverticulum, dimittit
    quo
    ibat;
    ct it
    pcr
    aliara
    partcm,
    nc fociemvideat
    crcdi-
    toris. Hocluinisto vcrsu(c fccissc
    arbiiraluscs : de-
    vilasti
    dicei'e, Dimilte,
    sicut
    cgo
    dimitto: nesic di-
    mitleret,
    idest non
    dimiiieret, quia
    non
    diuiiuis;
    et
    nolttisti
    dicere,
    dcvitans faciemcrcditoris.
    Qucni
    dc-
    vitas?
    quis
    dcvilas?
    Quo ibis,
    ubi tucsse
    possis
    ct
    illenonesse? Dicturus
    es, Quo
    abiboa
    spiritu
    tuo?
    et a
    facic
    lua
    quofucjiam
    ?Si ascenderoin
    cwlum,
    luil-
    iic
    es;
    si descenderoin
    infernnm,
    ucles.
    Quanlumpo-
    test aChrislo dcbilor
    fugere, quam
    ut cal ininfcr-
    num?Adest iste crcdilor et ibi.
    Quid
    facturus
    cs,
    nisi
    quodsequitur?
    Si
    assumpseropennas
    measindi-
    recium,
    ctvolaveroin exlremamaris
    (Psnl. cxxxvin,
    7-9)
    : id
    csl, spe
    mca finems.ccttli
    mcditabor,
    iu
    procccptis
    luis
    vivam,
    duabus alischaritatis atlollar.
    Implc ergo
    duas alas charilatis.
    Dilige proximuni
    sicut te
    ipsum;
    et nou lencas
    odium,
    undc
    fngias
    creditorcm.
    CAPUT III.

    8. Terlium
    genuspwnileiitke
    ttt-
    cluosce, pro nwrtiferis peccalis. Desperalione
    veniw
    anima
    suffocatur.
    Restat
    pcenitentioe
    tertium
    genus,
    undc
    aliquid
    brevitcr
    dicam,
    ut
    adjuvante
    Domino
    proposita
    ct
    promissa persolvam.
    Est
    poenilenlia
    gravior atque lucluosior,
    in
    quaproprie
    vocantur m
    Ecciesia
    poeniicnlcs,
    remoli ctiamaSacramcntoalta-
    ris.participandi,
    nc
    accipiendoindigne, judicium
    sibi
    manduccnt et bibanl. Illa
    ergopoenitenlia
    luctuosa
    cst. Gravevulnus esl: adulterium forte
    commissuni
    est,
    forie
    homicidium,
    fortc
    aliquod sacrilegium;
    gravis
    res, grave vulnus, lethale,
    morlifcrmn: sed.
    omnipotcns
    medicus.J am
    post suggestionem
    facli et
    dclectalioiicmet conscnsionemet
    perpetrationem,
    qtiasi qualriduamis
    mortuus
    putet:
    sed nec
    ipsum.
    Dominus
    descruit,
    sed
    clamavit, Lazare, prodi (orus.
    Cessil voci misericordioe moles
    sepulturae
    : ccssit
    mors
    vitsc,
    ccssil infcrnus
    superno.
    Elevatusest La-
    zai*us,
    processit
    de tumulo: ct
    ligatus erat,
    sicut
    suiit homincs in confcssione
    peccati agentespceni-
    tenliam. J am
    processerunl
    a niorte: namuon confi-
    terentur,
    nisi
    procedercnt. Ipstiraconfitcri,
    ab oc-
    cultoet a tenebroso
    procedcre
    es(. Sed
    quid
    Dominus
    Ecclesioesuoe?
    Qucesotverilis,inquit,
    in
    lerrct,
    sotulct
    erunl ei in cwlo
    (Malth. xvm, 18).
    Proindc Lazaro
    procedenle, quiaimplcvil
    DominusmiscricOrdioesua;
    bonuin,
    perducere
    ad confessionemmortuumlaten-
    tem, pulenlcm; jani
    coelera
    implet
    Ecclesiceministe-
    riuni : Solvile
    iltum,
    el sinitectbire
    (J oan. si,
    59-41).
    Sed, charissimi,
    hoc
    genus poeiiitentioe
    nemo sibi
    proponat,
    adlinc
    genus
    nemose
    praeparet:
    tamensi
    forte
    comrrcrii,
    ncmo
    despcrct.
    J udam traditorem
    non tamscclus
    quod commisit,
    quam indulgentioe
    despcratio
    fecii
    pcnitus
    inlerire. Nonerat
    dignus
    mi-
    1659
    S. AUGiJ STlNlEPISCOPI
    1560
    sericordia,
    ideoei nonfttlsil lumen in
    corde,
    ul ad
    ejus indulgentiam
    conCurreret
    quemtradideral,
    sicut
    jlli
    qui
    eum
    crucifixerant;
    sed
    desperando
    se
    occidit,
    et
    laqueo suspendit se,
    suffocavitse.
    Quod
    fecit in
    corpore
    suo,
    hocfaclumest inanima
    ipsius. Spiriius
    enimdiciluretiamistevenlus aeris
    hujus. Quomodo
    ergoqui
    sibi collum
    ligant,
    inde se
    occidunt, quia
    non adeosinlrat
    spirilus
    acris
    hujtis
    : sic illi
    qui
    dc-
    sperantde indulgentiaDei,ipsadcsperatione
    intusse
    suffocant,
    ut eos
    Spiritus
    sanclusvisitarenon
    possil.
    9. Conlra
    Puganospwnitenliwpennissionepeccandi
    ticenliamduri
    suggillmtles.
    SolentindeCbristianisPa-
    gani
    insultarede
    pcenitcntiaquse
    instilulaest in Ec-
    clesia : el contra nonnullas hseresestenuit Ecclesia
    calholicaistamveritatemde
    pcenitenliaagcnda.
    Fue-
    runt enim
    qui dicerent, quibusdampcccatis
    noncsse
    dandam
    poenitentiam;
    et exclusi sunl de
    Ecclesia,
    et
    hoeretici facti sunt. In
    quibuscumquepeccatis
    non
    perdit
    viscera
    pia
    maler Ecclcsia.
    Ergo
    solenl inde
    eliam
    Pagani quasi
    insultaro
    nobis,
    ncscientes
    quid
    loquanlur; quia
    adverbum
    Dci, quod linguas
    infan-
    tiumfacil
    diserlas,
    nondum
    pervenerunt. Vos,
    in-
    quiunt,
    facilisut
    peccent bomines,
    cumillis
    promit-
    titis
    veniam,
    si
    egerint poenitentiara.
    Dissoluliocst
    isla,
    nonadmonilio. Inhanc senlentiam
    cxaggerant
    verba, quantaquisquepolest; lingua
    vel
    sonanti,
    vel
    titubanti,
    nontacent: tamenet
    quando
    eis
    loquimur,
    etsi
    vincantur,
    non consenliunt. Tamen
    quomodo
    vincanlur,
    breviter
    accipial
    Charitas
    veslra, quia
    Do-
    mini misericordialolum
    oplirae
    consliluit inEcclesia
    sua. Dicunt nos dare
    peccatis licenliam, quiapor-
    tum
    pcenilenliaepollicemur.
    Si claudereturaditus
    poe-
    nitentioe,
    nonne ille
    peccator
    lanto
    magis
    adderet
    pecealapeccatis, quantomagis
    sibi
    desperaret igno-
    sci? Diceretenimsibi: Ecce
    peccavi,
    cccescelusad-
    misi, jam
    mihi venisenullnsest
    locus; pcenilentia
    in-
    fructuosa
    cst,
    damnandussum:
    quarejam
    nonvivo
    ut volo?
    Quia
    ibi noninvenio
    charitalein,
    hic saltem
    pascamcupidilatem. Quare
    enim meabstineam? Ibi
    mihi locus omnis clausus
    esl,
    hic
    quidquid
    nonfe-
    cero, perdo; quia
    vita
    quaepost
    hancfutura
    est,
    non
    mihi dabitur.
    Quareergo
    nonserviolibidinibus
    meis,
    ut eas
    impleam
    et
    salurem,
    ct faciam
    quidquid
    non
    licet,
    sedlibel?Diceretur ei forlassis: Sedmiser ca-
    -pieris, accusaberis, torqueberis, punieris.
    Sciunl isla
    homiisesraali ab hominibus
    dici,
    et inler homines
    servari;
    attendunt mullosmaleet sceleratevivenles
    impunita
    habere
    peccala
    : occultare
    possunt,
    rcdi-
    mere
    quoe
    occultare non
    possunt;
    redimere
    usque
    in
    senectutem vitam
    lascivam, blasphemam,
    sacrile-
    gam, perdilam.
    Enumerant sibi :
    Quid? illequilanta
    fccit,
    non senex mortuus esl 1?
    Numquid
    attendis
    ideoillum
    peccatoremct
    sceleratumsenem
    mortuum,
    ut ostenderet inilloDcus
    patientiam, exspectanspce-
    niteniiam?Unde
    Apostolus
    dicit:
    Ignorasquiapatien-
    4
    SicvictorinusMs. AtAm.et
    Er.,
    occttltare
    possunt;quw
    occtiltavere, nonpossnnt
    redimre.
    Usqueinsenectutemvitw,
    lascivias,blasphemias, sacrilegiaperdita
    enumerant
    sibi,
    curille
    qui
    tanta
    fecU
    senexmortuusest?Necmultomelius
    LOV.
    tiaDei ad
    pwnileniiam
    teadducil? llle auleri*secun-
    dumduritiamcordissui et cor
    impwnitens,
    thesauriza-
    vitsibi iramindieirwet revelalionis
    jusli judicii Dei,
    qui
    reddel
    unicuique
    secundum
    opera
    sua
    (Rom. n,
    4-6). Opus
    est
    ergo
    ul hic limor mentes
    possideal,
    opus
    est ut ille
    qui peccare
    nou
    vull, prajsenlem
    Deumsibi
    cogilel,
    non in
    publicosolura,
    sedeliam
    in
    domo;
    nonindomo
    solum,
    sedet iu
    cubiculo,
    in
    nocte,
    in lecto
    suo,
    in corde suo.
    Ergo
    si tuleris
    portuni pceniteniiae, desperatione augebunt pec-
    cata. Ecce nihil
    (a)
    dicunt
    illi,
    qui putant
    ideoau-
    geri peccata, quia porlus prenitenlioc
    in christiana
    fide
    proponitur. Quidergo
    ?
    Deus,
    ne
    per
    illam
    spem
    indiilgentisc
    rursus
    augercnlur peccata,
    non debinc
    providere
    debuit?
    Quomodo
    enim
    providit
    nc
    despc-
    rando
    augeanlur,
    sic
    providere
    debuit nc
    sperando
    augeanlur. Quornodo
    enimrcvcra
    auget peccaU'.qui
    dcsperaverit,
    sic
    polest augercpcccata
    el
    qui
    veniam
    speravcrit
    : ul dical
    sibi, Faciam
    quod volo,
    Ceus
    bonus
    cst, quando
    me
    convcrtcro, ignoscel
    mihi. Ita
    plane
    dic
    tibi, Quando
    me
    convcrtero, ignoscclmihi;
    si craslinus diesccrtus est tibi. Nonncadhoc tead-
    monet
    Scriptura,
    dicens: Nelardes converliad Do-
    minum, neqtiedifferas
    de diein
    diem;
    subiloeiiimve-
    niel ira
    ejus,
    cl in
    lempore
    vindictw
    disperdel
    le
    (Ec-
    cli.
    v,
    8et
    9)
    ? Eccead
    utrumquevigilavitpro
    nobis
    providentia
    Dei. Ne
    desperando augeamus peccala,
    propositus
    cst
    pcenitentiaeportus
    : rursus ne
    spe-
    rando
    augeamus,
    datus est dicsmorlis incertus.
    SERMOCCCLlll
    *
    (b).
    In die octavarum
    Infantitim
    :
    quos
    exlwrtulur verbis
    Pelri
    apostoli,Depositaergo
    omni
    malitia,
    eic.
    (c).
    CAPUTPRIMUM.

    1.
    Baplizalos
    exhorlalur. ln-
    nocenliamorumrelinenda.Humilitassectanda.Omnium
    quidem
    aures el
    menies, quos
    curanostra
    complecli-
    lur,
    sollicili
    pasloris
    sermo
    compellat
    : verumtamcn
    advos
    proprie
    nunc
    dirigitur, quorum
    reecns infantia
    spiritualisgeneralionis
    Sacramcnlorumcunabulisin-
    signitur.
    Yobisenimmaxime
    per apostolum
    Pelruni
    sicdivinumblanditur
    eloquium
    :
    Deposilaergo,inquil,
    omni malitiaet omni doloel adulalionect invidiaet
    detrctclione,lanquam
    modonuli
    htfanles
    ralionabileel
    innocenslac
    concupiscite;
    ut inillocrescttlisin salu-
    tem,
    si
    gustaslisquoniam
    dutcisest Dominus
    (I
    Pe(r.
    n,
    1-5).
    Proinde
    quiaguslastis,
    nos lcstes sumus: nos
    vobishanc suavitatemnutricis officiominislravimiis.
    Agitcitaque
    admoniti sanctoeinstar infanlhc
    ,
    depo-
    nite
    maliliam, dolum,
    adulalionemel invidiamcl
    delractionem.
    Hanc innocentiamsic leneredebctis
    ,
    ut eamcrescendo non amiltalis.
    Quid
    est
    malitia,
    *
    Recognitusad
    duoscl.etduosr. ad
    gr.
    rm.Am.Er.Par.
    Lov.
    (a)Forte,
    mihi.
    (b)Alias,
    20iuterHomilias 50.
    (c)
    InPossidii
    Indiculo,cap. 8,
    notantursermonesde
    dieoclavarumInfantiuni duo: ac
    rursum,cap.
    10,de
    octavisInfantiumtraclatusduo.i>Huncisti diei
    assignant
    manuscripti
    omnes.Pertinetad
    priores
    annos
    Augustini,
    ut exstilo
    patet,qui plane
    idemestac sermonis
    216,
    ha-
    bili
    paulopost susceptum
    ab
    ipsopresbyteralum.Rejici
    volueruntverlinuset
    vindingus,
    stili
    discrepanliamoppo
    nentes,
    sedimmerito.
    J bbi
    SEBMOCCCLIII.
    mi
    nisi nocendi amor?
    Quid
    est dolus,
    nisi aliud
    agerc
    et aliudsimulare?
    Quid
    est
    adulatio,
    nisi fallaci laude
    seduclio?
    Quid
    esl invidia,
    nisi odiumfeticiialis
    alienoe?
    Quid
    estdetroclio,
    nisi mordacior,quam
    ve-
    racior
    reprehensio?
    Malitiainalo delectatur alieno:
    iiividentiaet bono crucialtir alieno
    : dolus
    duplicat
    cor : adulalio
    duplicat linguam
    : tlctractio vulnerat
    famam.
    Hujus
    aulemvestroeiiiuocentiasanclitatis
    ,
    quoniam
    filiaest charitatis,
    non
    cjuudetsuper
    iniqui-
    lale,
    conguudel
    autemverilati
    (I
    Cor. xm,
    6). Simplcx
    ut columba
    ,
    et sicaslula
    ut
    serpens(Matth.
    x, 16),
    nonstudionocendi,
    scdnocentem
    cavendi.
    CAPUTII.Adhancvoscxhorlor.
    Taliumestenim
    rcgnum
    cwlorum
    (Matlh.
    xix, 14),
    humilium
    scilicct,
    hoc
    est, spiritualiter parvulorum.
    Noncontemnatis
    ,
    nonabhorreatis,
    Magnorum
    est ista
    pusillitas. Super-
    biaverolallax infirmoruinest
    magnitudo; qutc
    ubi
    mentein
    possedcrit, crigendo
    dejicit,
    inflandoeva-
    cuat,
    distendendo
    dissipat.
    llumilis essenon
    potest
    nocens, superbus
    essc non
    polcst
    innocens. Ilunii-
    lilatetnillam
    loquor, quoe
    non vult
    pcrituris
    rebus
    cxcellere,
    seda'(ernum
    aliquid
    vcracilcr
    cogiiat, quo
    nonsuis
    viribus,
    scd
    adjulapcrvcniat
    '. Hsecrnaluin
    cujusquam
    vellenon
    potest, quonequaquam
    bonura
    ejusaugetur.
    Porro aulcm
    supcrbia
    continuo
    paiit
    invidiara.
    Quis
    vero sil
    invidus, qui
    non ci nialiim
    velil, cujus
    bonocruciatur?
    Ergo
    et invidia
    parit
    con-
    sequenter
    malitiani : undc
    proccdit
    et dolus ct adu-
    lalio et detraciio
    ,
    et omne
    opus
    raaluni, quodpali
    nolisabalio. Pia
    itaque
    humUitale
    servala, quoe
    in
    Scripturis
    sanctissancta
    probatur
    infantia,
    securi
    eritis deimmorlalilatebealorum
    2
    : Taliumestenim
    regnum
    cwlorum, i
    2.
    Erga
    Deummullomaximeservandainnocentia.
    ln Israelitisdata
    baptizalisfigura
    vilwchrislianw.
    Porro
    qui superbusin
    hominesnon
    esi,
    multomaxime
    adversusDeumconlumaxessenondcbct :
    quoniam
    si nonestalicui faciendum
    quodquisque
    abalio
    pati
    non
    vult,
    et nullushominumvult inobedienleni
    pa(i
    eum
    qui
    suo
    juri
    subditus fueril; quantomagis
    ca-
    vendum
    est,
    neinDeum
    quisquam
    talis
    cxisiat, qua-
    leminseexislerehominemnonvuit?
    CAPliT III.

    Fallunt
    proiude
    animas suas
    qui
    sufficereexislimant,
    si
    quod
    sibi fieri
    nolunt,
    nulli
    hominum
    faciant,seseque
    vitaluxuriosaitacorrum-
    punt,
    ut Deofacereconentur
    qtiod
    sibi ab homine
    fieri nolunt.
    Neque
    enimvolunt a
    qunquamperverli
    domum
    suam, qui
    in sc
    ipsis
    domuni Dci miscrabili
    csecitale
    perverlunt,
    surdi ndversus
    Apostolum
    cla-
    mantem,
    Nescitis
    quialemplum
    Dei
    estis,
    el
    Spiritus
    Dei liabilatin vobis?Si
    quis
    uulem
    lemplum
    Dei cor-
    rumpit, corrumpel
    iltumDctts.
    Templum
    enhnDei
    sanclum
    esl,quod
    eslisvos
    (l.Cor.
    ni,
    16et
    17).
    Nemo
    se fallat.
    Quidc-rgo
    se
    putant
    servarccireaaliosho-
    niincsinnocentiamsuam,cum
    sibi i(a
    noceanl,
    ut
    Deocareant habilalore,
    cl
    puuianlur
    ultore? Hinc
    1
    Editi,
    sedalienisadvitam
    perveniat.
    EmcnJ ainurad
    manuscriptos.
    a
    Mss.,
    bononmu
    eiiamfit ut
    per
    noxias
    voluptaleslapsi
    et
    effusi,
    non soluni
    lempla
    Dei esse
    desinant,
    verumetiam
    ruinrc
    (iant,
    in
    quibus
    habitant mala daemonia
    ,
    quibtis supplicare,
    el
    qtioe
    colere
    incipiunt: fittnlqv.e
    illis,
    ut dicluin
    est, posleriora
    deleriora
    prioribits
    (Lttc.
    xi, 26).
    Undevossemineimmortali
    regeneralos,
    sicut
    superiiis propter
    maliliosasnocendi
    cupidilates, qui-
    bus fit hoininibus
    quododerunt,
    ita
    posicaproptor
    turpes
    et illicitascurnisdelectalioneset nefaria sa-
    crilegia, quibus
    hominesnocerehominibusnonvi-
    denlur,
    non eis faciendc
    quodnolunt,
    scd Dconon
    obcdiendoctti cunctasunt
    subdita, ipsi
    dominorum
    Dominofaciunt
    quod
    sibi a scrvulis suisfieri noluni,
    idcni
    ipseapostolus
    Pctrus
    alloquitur,
    dicens: Cltri-
    sto
    crgo passopcr carnem,
    ct voseadem
    cogitatioue
    arinamini.
    CAPUTIV.
    Quinqui
    mortttusest carne
    ,
    desii!
    peccure,
    ul
    jctm
    r.on
    lioininumdesideriis,
    scdvolunlale
    Dci
    reliqttum
    iit c-arnevival.
    Su/jicil
    enim
    prwlerilum
    tempv.s
    vuhtnlales
    i;eulium
    consuminasse in
    libidinibus,
    el
    voltiplatibiis,
    cl
    comcsscilionibus, potalione
    et
    nefandis
    idolorumsenilulibus
    (I
    Pctr.
    iv, 1-5).
    Sufficitcniin
    pwlcriluin tenipu.s
    lutcis
    opcribuspeecatomm,
    tan-
    quani /Egypiiorum
    doniinalioni srrvisse. J ain mare
    Rubruiii, Bapiisir.a
    scilicot Chrisii
    sanguine
    c;;nsc-
    cr.Kiim,
    vcruin
    dcjccitPharaoncin,
    jEgyptios
    inicr-
    cniitl: niliil dc
    pcccalispra-lcrilislanquam
    deinsc-
    qiicinibus
    a
    tcrgo
    hnstibnsfonnideiis. Dec;rlcroco-
    gilale
    vitaj
    liujtis
    crcmum
    |:ermcarc,
    ct ad tcrram
    promissionis, supcrnamJ erusalcrn.lcrram
    viventium
    perveitiie
    : nc verbi Dci
    conlemplulanquam
    mannoe
    fastidio, cordaveslra velul ora interiora
    desipiant;
    ne cibos
    concupisccnlesjEgyplios
    dcalimcntiscce-
    leslibus murmurclis : ne
    fornicemini,
    sicnt
    quidam
    illorumfornicali
    sunt;
    et netenlelis
    Christum,
    sicut
    qiiidam
    illorumlcntaverunt. Si vobisiidemGenlilium
    siticntibiisamariludo
    aliquaresislcnlium,
    velut
    aqua-
    rum illnrtim
    quas
    Israel non
    poluit bibere,
    occur-
    rcrit;
    iniilala Doinini
    paticnlia,
    velut
    injecto
    crucis
    ligno
    dulcescant. Si tentalio
    serpentina
    momorde-
    rit; conspccta
    illius exaltatione
    serpentis, tanquam
    mortis in carne Domini victoe
    atque Iriumphatae,
    codcmcrueismedicamenlosanetur. Si adversarius
    Amalechitaiter inlercludere
    alque impedire
    conabi-
    tur
    ,
    perscveranlissima
    cxlensionebrachiorum
    ejus-
    demcrucisiudicio
    stiperetur.
    Veri cl
    germani
    estote
    chrisiiani : nolile imitari nomine
    christianos, opere
    vacuosa. Iterum
    dico,
    et
    socpe
    dicendumest:
    Sufficit
    prwtcrilumlempus
    volnntales
    genlium
    consummasse.
    Dcleslaniini ct aversaminicanesconversosadvomi-
    liiin suum: detestamiiii et avcrsamini mundatamet
    vacaulcm
    domum,quo ncquiorcs
    alii
    spirittisscptem
    adducuntur,
    ut siul novissimahomiuis
    pejora, quain
    crant
    prima.
    Yos vcstrummundatoremlenclebabi-
    (alorcm.
    Prwcipienles
    enim
    rogamus
    ne in vacitum
    graiiam
    Dei
    recipialis(I!
    Cor.
    vi,
    1). Sufficit
    enim
    prw-
    1
    sic vss. At
    cditi,
    consecratmnvos
    irajecii, &ay-
    plios,
    clc.
    s
    Diiti,vcnos.AlMss., vctcuos.
    1563
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    s 1564
    teritum
    tempus
    voluntales
    genlium
    consummassc.Au-
    dileet
    apostoluin
    Pauimh
    : Humanumdico
    propler
    in-
    firmilalem
    carnis veslrw.Skul enimexhibuistismembra
    vestra servireimmunditiwei
    iniquitati
    ad
    injusiiliam
    :
    sicnuncexlr.belementbravestraservire
    jtisliliw
    in san-
    clificaiionem(Rom.
    vi, 19).
    SERMOCCCLlY
    (d).
    AdConthicniesImbitus:
    quo
    eos
    primum
    adversusob-
    trectaloresetinvidos
    conoborat,
    tumcleinde
    sttpcrbiam
    cavcrejttbel(b).
    CAPUTPUIMUM.

    1. C7im(imembrain mundi
    odium
    ,
    titi
    prwdixil ipse
    ,
    necesseesl incurrant. IIoc
    adinonuil Dorairius
    ,
    cuin
    Evangelium legcrclur,
    quonialnqui
    crcdit in
    cnm,
    credil iri illuin
    qui
    eurn
    misit
    (J oan.
    xn
    , 44).
    MissunicsseadnosSalvatorem
    mundi,
    ficlesverissimatenet:
    qitoniam
    Chrisliim
    ipse
    pracdical
    Christus,
    hoc cst
    corpus
    Chrisli toto orbe
    diffusum. Inccclisciiimillc
    crai,
    et sscvientiinterra
    perscculori
    dicebnt, Quid
    me
    persequcris(Acl.
    ix
    , 4)
    ?
    Ubi Dominup
    sic
    expressit
    et hic se csse innobis. Sic
    lotus crescit :
    qtiiaqiicihadmodum
    ille
    jn
    nobis est
    hic,
    sieet nos ibi inillosumiis. Hoc facit
    compago
    charilalis.
    Tpsecpiicaput
    nostrura,
    Salvator est cor-
    poris
    stii. Prcedical
    crgo
    ChristtisChristum,
    prsedicat
    corpuscapul
    suum
    ,
    ct tuclur
    caput corpus
    suiim. Et
    idconos mundus
    odit,
    sicoi ab
    ipso
    Dominoaudivi-
    nius
    (J oan,
    xv, 18-21).
    Noncnim
    Aposlolis
    hoedice-
    batpaucis, quod
    odissgt
    cos
    mahdus;
    et
    qtiiagauderc
    dcbcrenl,
    cum cis dclrahererit homincs ct dicerent
    omniamalaadvcrsiuncos
    , qnia propter
    lisecmerccs
    corum
    iriajor
    esscl iuccolis
    (Mrilih.
    v,
    11
    , 12);
    non
    cis solisdixil
    Dominus,
    cumha:cdixit: scddixit uni-
    verso
    corpori suo,
    dixit omnibtismcmbrissuis.
    Qui-
    ciimquc
    in
    corpofc cjus
    et mcmbrum
    ejus
    cssc volue-
    rit,
    nonrairclur
    quia
    odil cammimdiis.
    2. MembraCliristi nonsolumcos
    qui foris,
    sed
    quos-
    dam etiant intus
    palittnlttr
    inimicos..
    Gorporis
    auiem
    ejus
    sacramcnium niulti
    nccipiunl
    : scd non omncs
    qui accipiiirit
    sacraincntum
    ,
    hahiluri snni
    apud
    cum
    ciiaiii lociim
    proiriisstiia
    niciiibris
    cjus.
    Pcne
    quidcm
    sacramcntumomncs
    corpas cjus
    diciini
    ',-quia
    omiies
    in
    pascuis cjtis
    simul
    piscmil
    : sedvcniurus cst
    qni
    dividal,
    et alios
    ponal
    ad dcxlcrnin
    ,
    aliusad sini-
    slram. El
    nlraqiicpars
    diclura
    esl, Domine,Domine,
    qitantlo
    le
    vidimns,
    etiiiiiiistrctvimus tibi?
    vcl, Domine,
    qtianclo
    le
    vidhmts,
    etnonininislravimustibi?Pars ulra-
    que
    clictura cst : uni tamen
    dicet, Venile,
    bcnedicli
    Pulris
    mei, percipilercgnum;
    allcri,
    Ilein
    ignem
    celer-
    nitin,
    qui prwparaltts
    estdiaboloe!
    angelisejv.s(Matllt.
    xxv,
    51-41).
    CAPUTII.

    Non
    crgo
    solosinimicosnoslfosdc-
    1
    Fossatensisvelus
    codex,
    sacranmnlum
    quuieinpene
    omnes
    gentes
    dicunl
    corpusejus.
    sicctiam
    Eloriacensis,
    oniis-
    sotanlumvocabulo, gentes.
    caelerifere
    munuscripli
    abedi-
    tisnil differimtuisi
    transpositioneparticulse,
    bocmodo:
    renesacramenunn
    quidesn
    omnes
    corpusrjv.s
    dictmt.
    *
    necognitus
    adtresbn. ad
    quatu
    r cl.ad a.cb."f fs.
    g.
    Ir. m.
    pr.
    rm. vd.et adAiu.t;r. par. Lov.
    (a) Alias,
    devcrbisDomini S5.
    (b)
    FlorusserinoneindeVerbisDomini
    appellat
    adI
    Ccr.
    viij
    el xin.
    pulare debemiis, charissimi, qnicumque
    bona con-
    scienliaChristi membra
    siimus;
    nonsolbseosinimi-
    cos nostros
    putare debemus, qui aperle
    fofissunt.
    Multoenim
    pejores
    surit
    qui
    iiitus
    videntur,
    et foris
    aunt. Amant cnim
    miinduni;
    et ideo mali sunl. Et
    quidem
    denobisea
    sentiunt, qu:eipsi diligtint,
    el in
    hujus
    mundi
    quasi prosperilatibus quibusingemisci-
    nius
    ,
    invident nobis. Ibi rios felices
    putant,
    ubi nos
    periclitamur.
    Felicilatem veronostraminteriiamnec
    noverunt; quia
    non
    gustayerunt. Quia
    vero
    quidquid
    nobis
    temporaliler
    mundus
    arridet, magis
    est
    pericu-
    lum, quam
    ornamentum
    nostrum, nesciunt; quia
    isla
    dislingueregaudia-non
    hoveruut.
    5. ConlhtenliuinlocusexcetlentiorinChrisii
    corpore.
    Conlinenlia
    ipsorum
    ab invidismordelur
    ,
    ul
    probetur.
    Mali bonisnecessarii.Undehortamuf Charitatemvc-
    siram
    ,
    maxime
    quia
    vos videiiius
    frequentius
    conve-
    nisse, qui proposiluin
    altiiis
    habelis,
    id
    est,
    in
    ipso
    corpore
    Chrisli
    exejus munere,
    non mefilis
    veslris,
    excelleritioremlocorii
    tenetis,
    habentescoiiscienliam
    '
    quce
    a Deodonala est.
    Njafri
    el
    ipsa
    malis et invidis
    nostrisin
    suspicionem
    veilit. Adhoclaraen
    mordetur,
    ut
    probetur.
    Si enimin
    ipsius
    conlinenlide
    professione
    laudes
    quccrimushoniinura,
    deficimus
    rrjpfehehsiorii-
    bus hominum. Cuni sis casttis scrvus
    Dei,
    eccfete
    mundus
    suspicalur
    forsilan
    irapudicuin,
    et
    mordet,
    et
    reprehendil,
    et libenter in tuis delractionibus iihrao-
    ratur
    ;
    malevolse
    quippe
    animrc
    quasi
    dulciter
    sapit,
    quodpessimesospicalur;
    lu aulemsi
    propter
    laudes
    humaiiasconlinenliam
    suscipcrc voluisli, reprehen-
    sionibusbumanis
    defecisli,
    et tolum
    quod
    libi
    pfOpo-
    sueras, perdidisti.
    CAPUTIII.

    Porro aiitemsi nosti dicere curii


    Aposlolo,
    GlorianostraItcec
    esl,
    leslimoniumconscieii-
    liwnostrw
    (II
    Cor.
    i, 12);
    rionsolumlibi
    reprehensio-
    nibusmercedemnon
    minuit,
    sedet facit
    arapliorera.
    Tu lamen
    pro
    illo
    ora,
    nctuaracrcedemoriatur. Narii
    et binc
    probamur, charissiini, quia
    si rionhaberemus
    inimicos,
    non essent
    pro quibiis
    oraremus ex
    pfse-
    cepto
    Domini noslri
    diceniis, Diligite
    inimicos
    veslros,
    el oraie
    pro
    eis
    qui
    vos oderunl
    (Mallh. v,
    44).
    Unde
    probaraus,
    undecor noslrum
    inlefroganius,
    utruin
    hoc facere
    valeamus,
    si nullum
    inimicum,
    nulltimre-
    prelicnsorem,
    nullum delraclorem
    ,
    nullummaledi-
    ciira
    experianiur? Yidetisiergoquia
    el mali necessarii
    siinl bonis. Infornace
    quodara
    modoaurificis
    suinus,
    hoc
    est,
    inliocmundo. Si aufuranon
    es,
    simul
    ardes.
    Si aurum
    es, palea
    tuaest malus. Si et tu
    palea
    es
    ,
    simtil erilis fuinus.
    CAPUTIV.

    4. lii Ghrisli
    corpore
    nonsoli conli-
    nentes,
    sedeliam
    conjugali
    locumhabenl.
    Conjugcai
    hu-
    miies
    superbis
    coniinenlibusmeliores.Yerumlaraen
    pri-
    mumid
    noverilis, charissimi,
    in
    corpore
    Christi cx-
    cellentioramembraessenonsola. Estenirii
    conjugalis
    vila
    laudabilis,
    et habet in
    corpore
    Chrisli locum
    suum: sicut et inhostro
    corpore
    non easolahabent
    locum
    , quoc
    excellentiusiIocala
    sunt,
    sicut sensusin
    1
    Forte,
    conlinentiam. ,
    ApudEr.Lugd. ven.,&-
    iiam, M.
    1665
    SERMOCCCLIV. 1566
    facie
    superioremcorporis partem
    occupaverunt;
    sed
    nisi
    pedesportarent, quidquid
    sublimeesl interra
    ja-
    ceret. Unde
    Apostolus
    dicit : Et
    quw
    inltoneslasunt
    noslra,
    magis
    necessariasunt. Deus
    temperavitcorpus,
    ul nonessentscissurwin
    corpore(I
    Cor.
    xn, 25-25).
    Novimusautera membra
    Christi, quse conjugalem
    agunt
    vitam,
    si membraChristi sunt,
    id
    est,
    si fideles
    sunt,
    si fulurumsseculumvel
    sperant,
    vel
    exspe-
    ctant,
    si norunt
    quare signum
    Cbristi
    portent,
    sicut
    novimus
    quod
    honorcmdeferunt vobis;
    novimus
    quod
    melioresessevos
    judicanl, quamipsi
    sunt. Sed
    quan-
    tumvosilli
    honorant,
    tantumet vosmuluamhonori-
    ficcntiameis
    pi-oestare
    debelis. Si enimesl in vobis
    sanclilas,
    limelene
    perdaiis
    eaiu. Unde? Per
    super-
    biam. Aliter
    perit
    sanclilas
    casli,
    si adulter
    fuerit;
    nlitef
    peril,
    si
    superbus
    fiat. Etaudeo
    dicere, conju-
    gnlcmagentesvilam,
    si tenenl
    humilitaiem.superbis
    caslismelioressunt. ConsideretenimCharitasvcstra
    quod
    clico: diabolum
    altendile, liumquid
    ci in
    jndicio
    Dei
    objicicndum
    est adulteriumaut fornicatio?Niliil
    liorum
    facit, qui
    nonhabet carnera. Solaeirai
    super-
    biael invidiainiltilin
    ignem
    oelernurii.
    CAPUTV.

    5.
    Superbia
    invidiwmaier.
    Agnes
    virgo
    el
    Crispinamulier,
    ambw
    marlijres.
    Continensco-
    gilelquid
    sibi
    desil,
    non
    quid
    adsit. Scrvo
    crgo
    Dei
    cui
    subrepserit superbia,
    continuoibi esl el invidia.
    Non
    potest supcrbus
    essenon invidus. Invidia filia
    esl
    stiperbiac
    : sedistamalcr ncscitcsse slcrilis
    ;
    ubi
    fucrit,
    continuo
    pafil.
    Ul auleni noii sil in
    vobis,
    boc
    cogilate, perseculionis tempore
    uoii solam
    Agueii
    fuissecoronalam
    virginem
    ,
    scdet
    Crispinam
    inulie-
    rcm: et
    forlc, quod
    non
    dubitatur,
    aliqui
    lunc dc
    contincmibus
    dcfcccrtint,
    el raulti dc
    conjugaiispu-
    gnaveruiit,aiciue
    viccrunl.Uiidcnonfrtistrndicil
    Apo-
    slolusomnibusmcrahfisChristi : Alieratterumcxisti-
    mctnles
    superiorem
    sibi,
    el honorcniuluo
    prweeiiicitles
    /Pliitipp. n, 5,
    et Rom.
    xn, 10).
    Ha:cclciiimsi
    cogi-
    lelis,
    nonerilis
    aptid
    vos
    ningni. Mngis
    ciiim
    cogitarc
    debetis
    quid
    vobis
    dcsit, quamquid
    vobisadsil.
    Quod
    habes,
    cavenc
    pcrdas
    :
    cpiod
    uondura
    liabcs, supplica
    ul babeas. In
    quanlis
    sis
    miuor,
    tibi
    cogitandumcsl;
    iion in
    quanlis
    sis
    major.
    Si cnim
    cogilasquanluin
    praiccssisli
    alterum
    ,
    tinic lumorcm. Si vcro
    cogitas
    quantiim
    tibi adhuc
    dccst, ingeniiscis;
    cl ctim
    ingc-
    miscis
    , curaris,
    huniiliseris
    ,
    lutior ambulabis
    ,
    non
    proccipitaberis,
    noii inflabcris.
    CAPUTVI.

    6. Cltaritas
    sectanda,
    utvilctur
    inflalio.
    Sitperbiaqttidesl,
    el cttr
    paril
    invidiam.An
    fttgienda
    scientia,
    ne
    inflcl.
    Et utinam
    possint
    omncs de una
    charitate
    cogilare.
    Solacst cnira
    quoe
    ef
    vincitomnia,
    cl sine
    qua
    nihil valent
    omnia,
    el
    quscubicumque
    fuerii trabit adse oinnia.
    Ipsa
    csl
    qure
    nonwmuialur.
    Qiia;ris
    causam?Allencle
    quodscquilur
    : Non
    inflaiur
    (I
    Cor.
    xni, 4).
    Prior est iuviliis
    superbia,
    ut dicere
    cocperam,
    deindeinvidia. Noneniminvitlia
    peperit
    superbiam,
    scd
    superbia pepcrit
    invicliam.Noneniin
    invidet,
    nisi amor excclleutiic.Amor
    excellentia:,
    su-
    perbia
    vocatur. Cum
    ergo
    inordine
    prior
    sit
    superbia,
    sequatur
    auleminvidia
    ; Aposlolus
    inlaudibuschari-
    tatisnoluil dicere
    prius,
    Non
    inflatur;
    et
    postca,
    Non
    wmulatur: sed
    prius dixit,
    Non
    wmulatur; postca,
    Non
    influtur. Quare
    hoc?
    Quia
    cum
    dixisset,
    iYoii
    wmulatur, qtiasi quoesiturus
    eras causam
    , quare
    non
    xmulalur; subdidit,
    Non
    inflatur. Ergo
    si ideonon
    ocmulatur,quia
    non
    inflatur;
    si
    inflarelur,
    oemulare-
    tur. Hocinvobis
    crescat,
    et anima
    solidatur, quia
    non inflatur. Scientia
    ,
    ait
    Apostolus
    , inflal. Quid
    ergo
    ? scientiam
    fugere
    debelis,
    et electuri estis nibil
    scire
    poliusquam
    inflari?
    Ulquid
    vobis
    loquiinur,
    si
    melior cst
    ignorantia quam
    scientia?
    ulquid
    vobis
    disputamus? utquid
    ista
    dislinguimus? ulquidquod
    nostis admonemus,
    quod
    non nostis infefitnus,
    si
    scientiacavenda
    csl,
    neinflet?
    Ergo
    amate
    scicniiam,
    sed
    anleponite
    charitatein. Scientiasisola
    sit,
    inflal.
    Quia
    verocharilas
    wdiftcat(ICor.
    vin,
    1), uonpefraittit
    scientiaminflari. Ibi
    ergo
    inflal
    scienlia,
    ubi cliarilas
    nonaodifieal: ubi auteiu
    sedificat,
    solidalacst. Non
    cst ihi
    inflatio,
    ubi
    petra
    est fiindamentum.
    CAPCTVII.

    7. Slimuluscarnis
    Apostolo
    datus,
    ne
    superbirel.
    Exaudiri
    optemus,
    nonacl
    volttnlalem,
    sed
    adsaniiatem.J Elerna
    quomodopelenda,quomotlo
    tem-
    poralia. Quanlum
    autem tental inflatio
    ,
    hoc
    est,
    clatio,
    ut
    propter
    hoc vitium
    *
    eliamlanlus ille
    Apo-
    stolus
    appositum
    sibi esse diccrel stimulumcarnis
    ,
    angcluinsatanoe,
    a
    quocolaphizarclur? Qui colaphi-
    zatur, capul cjus limditur,
    ne
    erigalur
    : liani et ibi
    tlescicnliamctuscrat
    inflaiioiiis,
    hoc est clalionis.
    Ail cnira : In
    magniludine
    revelalionummearumne
    exiollur.Ibi
    crgo
    mclueudaeral
    elalio,
    ubi
    magnarum
    rcriiui cral revolatio: In
    magiiitudine
    revelationum
    eiiicnruranc
    extollar,
    dntuscst mihi siimuluscarnis

    incic,
    angclus satanse,qui
    rac
    colaphizct. Propler

    quo;l
    tcr Doraiiunn
    rognvi,
    ul auferrel euma me:
    <ct tlisit
    inilii,
    Sufliciltibi
    graliamca;
    nain virtusin
    infirmiialo
    perficitur
    >
    (II
    Cor.
    xn,
    7-9). Pelitoeger,
    ut
    quod
    ntl snluicra
    apponit mcdicus,
    cumvolucrit
    a-grotus
    auferatur. Medicusdicit :
    Non; mordet,
    sed
    snnnl. Tu dicis : Tolie
    quod
    raordet. Medicusdicit:
    Non
    lollo, quia
    sanat. Tu adraedicum
    quare
    venisti?
    Sanari,
    an niolcsliamnon
    pali?
    Non
    ergo
    exattdivit
    DoniiuusPaulurand
    voluntatcm, quia
    exaudivitad
    s;uiiialcm.Namnoncst
    magnum,
    cxaudiri a Deoad
    volunt.ntcm;
    non csl
    magnum.
    Ne
    puletis magnum
    esse
    boc, quandoquisqueorat, pro magno,
    si exau-
    dilur.
    Qn;creqnid orat, quoere
    in
    quo
    cxaudialur.
    Namnon habcaiis
    pro magno,
    cxaudifi ad volun-
    laicin : hnbclc
    pro raagiio,
    exaudiri atl ulilitaleiu.
    Ail volunialcmcliamdocmonescxaudili
    sunl,clad
    porcosqtuispctieranl,
    ire
    permissi
    sunt
    (Mullh.
    vin
    ,
    51, 52).
    Advolttiitaleni etiaiu
    princeps
    corurii cxau.-
    dims cst
    dinbolus;
    a
    qtiopetitus
    J ob teiitnndiisnoa
    csl
    iicgaius,
    ut cssct ilie
    probaius,
    istc coiifusus
    (J ub
    i ei
    ii).
    At!voliintatcractiamIsraelilcccxaudili
    stinl;
    et ctiinadhuc cibusessel iuore
    ipsoruni, nosiisquae
    1
    sicmcliorisnoi.se Mss.Ati.ov.:
    Quando
    auleintenlatin-
    (latio,
    Iwccsl clittio?
    i.tiqne
    ubi et
    quando
    charilasdeest.
    xam
    propter
    lioc
    rilvtin,
    ctc. Kdilicolcri noslrisnianuscri-
    pliscoiisciiiiiint, nisiquod^ro,Qutmimn;uabent/
    Oumido.
    156?
    S. AtiGl^TlNl EPISCOri
    1568
    consecutisunt
    (Num.xi).
    Nolite
    ergopromagno
    habe
    re,
    exaudiriadvoluntatem.
    Aliquando
    Deusiralusdat
    quodpetis,
    et
    Deuspropitius ncgat qtiodpetis.
    Cum
    veroea
    quoe
    Deus
    laudat, qu;n
    Deus
    proacipil, quas
    Deus in futnro saeculo
    promillit,
    ab illo
    petitis;
    securi
    petile,
    et
    incumbitc,
    qiiantumpotestis,
    oratio-
    nibus,
    ut sumatis. Iliaeniin
    propitio
    Deo conccdun-
    tur : illa
    ejus
    non ira
    ,
    sed misericordia
    largiuntur.
    Quando
    autem
    pelitistempornlia,
    cum modo
    petite,
    cuin
    limorepetile
    : ilii
    cominiltile,
    ut si
    prosunt, det;
    si
    scitobesse,
    nondet.
    Quidautemobsil, quidpro-
    sil,
    medicus
    novit,
    non
    aegrotus.
    CAPUT VIII.

    8. Contra conlinentes
    superbos.
    Sunt
    crgo
    continenics liurailcs
    ,
    suni
    superbi.
    Non
    sibi
    promittant superbi regnura
    Dci. Excellciiliorlo-
    cus
    esl, quo
    ducitcontincntia: sed
    qui
    se
    exutlal,
    hu-
    miliabilur
    (Luc xiv, 11).Quidquoeris
    celsiorcmlocum
    appetilu celsiiudinis, qucm potes apprehcndere
    rc-
    tcnlionchumilitaiis?Si extollis
    te,
    Dcus
    dejicil
    te: si
    tti
    dejiciste,
    Deuseleval le. SententiaDominicsl: nec
    addi
    nliquid,
    nccdelrahi
    polcsl. Usque
    adco auleni
    conliiicriteshomines
    plcrumquesupcrbiunl,
    ut non
    solum
    qiiibuscumqnehominibus,
    sedctiam
    parenti-
    bus
    ingrati siul,
    ct adversus
    parentes
    cxlollanlur.
    Quare?Quia
    illi
    genuerunl,
    isli
    nuptiascontempsc-
    runt. Unde
    iiigratiesscntquinupliascoiiiempsisseiii,
    nisi illi
    genuissenl?
    Scd melior est filius
    patre
    suo
    conjugalo,quiaipse
    nonduxituxorem:et uielior est
    filiamalre sua maritata
    , quiaipsa
    non
    qusesivit
    vi-
    niiii. Si
    superbior,
    nullo raodo melior : si
    raclior,
    sine dubilaiionehumilior. Si vis teinvenire melio-
    rcm,
    iiiteirogaanimamtuam,
    si videsibi inflalioucm.
    Ubi inflalio
    est,
    innniinsest. Diabolusubi inaneinve-
    ncrit,
    nidiimfaceremolitur.
    CAPUT IX.

    9. Conlinentibus
    qttam
    maximeca-
    reuda
    supcrbia. Conjugaltis
    humilis
    quantum
    mclior
    conlinenle
    superbo.
    Conlinens
    superbus
    locumnonIta-
    beiin
    rcgno
    Dei.
    Denique,
    fralres
    mei,
    audeo
    dicere,
    Miperbis
    continentibiis
    expedit cadere,
    ut inco
    ipso
    iu.quo
    se extollunt humilientur.
    Quid
    cnim
    prodest
    cui.iiicst
    coiilineiitia,
    si doraiiialur
    snperbia?
    Con-
    lcmpsii
    uudenatus est
    homo,
    et
    appelit
    undececidit
    diabolus.
    Nupiiascontcmpsisli,
    benc
    fecisti; nliquid
    inclius
    clcgisti
    : scdnoli
    superbire.
    De
    nuptiis
    homo
    nntus
    esi,
    de
    superbiaangeli
    ceciderunl, Si
    singula
    veslra bona
    considerem,
    raelior es
    patre luo, qui
    nuplias contempsisli;
    et lu raelior matre tua
    , quae
    nuptias conlempsisti.
    Eteuim melior csl
    virginalis
    saneiilas, quampudicitiaconjugalis.
    Isladuosinnil
    si
    comparentur,
    meliusesl illud
    quam
    illud:
    quis
    du-
    bitat? Sedaddendoalia
    duo, superbiam
    et humilita-
    lem
    ;
    inistisduobus
    interrogovos,
    et dehis
    respon-
    detemihi :
    Quid
    est
    melius, superbia,
    anhumilitas?
    Respondes,
    Humilitas.
    J unge
    illam
    virginali
    sancti-
    tati.
    Superbia
    verononsolumnon sit in
    virginitate
    lua,
    sedrionremaneat nec inraalre lua.
    Si.enim
    lu
    tenueris
    superbiam,
    et luamaier humililalem
    ,
    me-
    lior erit mater
    quam
    filia. Iterum
    comparabo
    vos.
    J ara dudura
    singttla
    cumjnlenderem, mclioremto.
    iiiveneram: modobinactira
    intendo,
    nondubito
    prae-
    ferre humilemmulierem
    virgini superbse.
    Et
    quo-
    modo
    proeferre?
    Videte
    quomodoprasferoillam, quam
    modo
    comparabam.
    Bona
    pudicitia conjugalisest,
    melior
    integritasvirginalis.
    Duobona
    comparabam,
    nonmaluin et
    bonum;
    sed bonumet meliusdistin-
    guebam.
    Porro autemduo illacum
    posuero, super-
    biam et humilitaiem
    ,
    numquid possnmus
    dicere
    ,
    Bonumest
    superbia,
    sed melior est humilitas?Sed
    quid
    dicimus?
    Superbia
    malum
    est,
    humilitasbonum:
    ct
    superbiamagnummalum,
    humilitas
    magnum
    bo-
    num. Si
    crgo
    horum duorumunumcst
    malum,
    et
    alterum bonum:
    jungitur
    malumad
    majus
    tuum
    bonum,
    et fil totummalum:
    jungitur
    bonumadma-
    tris tuaemiiius
    bonum,
    el fit
    magnum
    bonura. Mino-
    reralocumhabebitmater in
    rcgnoccelorum,quoniam
    marilata
    est, quarafilia, quoniamvirgo
    est.
    Majorem
    eniinlocumfilia
    virgo,
    minoremlocuinraaler mari-
    lala,amboc
    lamonibi:
    quomodofulgidaslella,
    obscura
    slella,
    amboclainenin ccelo. Si veroraater luafuerit
    humilis,
    lu
    superba: i!lahabebitqualemcumqueIocum,
    luauteinnulluralocum.Et
    quis
    invenitalterumlocutn
    qui
    ibi nonbabuerit
    locum,
    nisi curaillo
    qui
    indececi-
    dit, slanlcmquedejccil?
    Indeceeidit
    diabolus,
    unde
    stanlem
    dejecithominem.Dejecitstantem
    : sedChri-
    stusdescendens
    erexitjacenlem.Cnde
    letamenerexit
    Doniinus
    luus,
    attendc. Humililale
    erexit,
    factusobe-
    diens
    usque
    ad
    morlcra,
    hurailiavitsemetipsum(PAi/. n,
    8). Princeps
    tuus
    humilis.etiu
    superbus?Caputhumile,
    et raembrum
    superbum?
    Absit. Nonvultessedecor-
    pore capitishumilis, qui
    amat
    superbiam.
    Si autem
    noii
    fueril,
    videat ubi erit.
    Ego
    nolodicere
    ,
    ne am-
    plius
    videar terruisse. Imoutinara
    temierim,
    et ali-
    quidegerim.
    Utinam
    qui
    sic
    fuerat,
    vel
    quee
    sic fue-
    rat,
    lionsit ullerius. Utiriamverbaisla
    infuderim,
    et
    noneffuderim.Tolum
    spcrandumestde
    misericordia
    Dei :
    quia qui lerrct, conlrislat; qui contristal,
    con-
    solalur;
    sedsi
    qui
    contristatus
    esl,
    emendatur.
    SERMO
    CCCLV*(a).
    l)e Vilael Moribusclericorum
    suorum,
    i
    (b).
    CAPUT PRIMUM.

    1. Curandumul bonasil non


    solam
    conscientia,
    sed etiam
    fama. Propler quod
    voiui
    ct
    rogayi
    hesterno
    die,
    ut hodie
    frequenlius
    conveni-
    retis,
    hoccst
    quod
    dicturussum. Yobiscumhicvivi-
    iniis,
    et
    propler
    vos viviraus: et intentio
    votumque
    noslrum
    csl,
    ul
    apud
    Curislumvobiscumsine finc
    *
    Eniendatus adcl.
    gr.
    m.etadulim.Par.Lov.adveterem
    codicems.
    Quintini Bellovacuusis,
    et adeditionesconcilii
    Aquisgranensis.
    (a) Alias,
    deDiversis49.
    (fr)
    Sermones
    subsequentesAuguslhr,
    quos
    apudple-
    bem
    dixit,
    dumforlede
    possessionibus invidia
    ipsius
    cle-
    rieis
    fieret,
    memoratPossHiusin
    ejusvita, cap.
    25.
    Citatioliinfueruntinconciliisetecclesiasticis
    diplomalibus,
    secundus
    quidem
    antemilleet centuroannosaPetroab-
    batein
    synodoCarlliaginensi,
    anno
    52D,
    tomo4 Concilio-
    rumnovae
    edilionis, pag.
    1647.Subindevero simulcum
    ejusdem
    synodi
    auctoritatelaudatusestin
    Privilegio
    Laa-
    dericiParisiensis
    episcopi Dionysianis monachis,
    el inallero
    BertefridiAmbianensis Gorbeiensibus concessocirciternic-
    dium
    sej.timisaaculi,
    tomo6 Conciliorum
    , pagg.
    487et
    527.
    uierquedemum,primus
    elsecundusin
    Aquisgranensi
    concilio,
    anno816exhibitusfuit.PrimumcitatFlorusad11
    Cor.vuii
    im
    ^ SERMOCCCLV.

    1870
    vivamus.Credo autem
    ailleoculosveslrosessecon-
    versationem
    nostram;
    ut et nosdicereforlassisau-
    deamus, quaravis
    illi multum
    irapares, quod
    dixit
    Apostolus,
    1miiatoresmei
    eslote,
    sicttl el
    ego
    Chrisli
    (I
    Cor.
    iv,
    16
    ).
    Et ideon.olo
    ul
    nliquis
    dcnobisinve-
    niat malcvivendi occasioncm.Provide.inusenim
    bona,
    ut ail idern
    apostolus,
    nonsolumcoram
    Deo,
    sedeiiatn
    coramhominibus
    (II
    Cor.
    vm, 21). Propter nos,
    con-
    scienlianoslrasulficil nobis:
    propter
    vos,
    faraano-
    slra non
    pollui,
    sed
    pollerc
    debet in vobis. Tenete
    quoddixi,alquedistinguitc.
    Duccressuntconscientia
    et faraa. Conscientiatibi,
    fama
    proximo
    luo.
    Qui
    fidensconscientii: suse
    ncgligit
    famam
    suam,
    crude-
    lis cst : maxiniein loco isto
    posilus,
    de
    quo
    dicit
    Aposlolus
    scribcns ad
    discipulumsuum,
    Circaomnes
    te
    ipsum
    bonorum
    operumprwbensexcmplum(Tit.
    n,7).
    2. T'"i(a
    communis,cujusexemplum
    in
    primis
    ckri-
    stianis.Monasleriumub
    Auguslhw,primum
    in
    horlo,
    et
    posl
    in
    episcopii
    domoinsiitulum.ln locohumili
    salus,
    inallo
    perkulutn.
    Vilacommunisinmonaslerio.Pro-
    priumaliquid
    hubere
    quemquum
    vilwillius
    lege
    velilum.
    Ut
    crgo
    lioii vos diu
    lcncnm,proesertimquiaego
    se-
    dens
    loquor,
    vosslandolaboratis: noslis
    omnes,
    aut
    pene oiiiucs,
    sicnos vivereinea domo
    quoe
    dicitur
    domus
    episcopii ', ut, quantumpossumus,
    imitemur
    eos
    sanclos,
    de
    qnibusloquilur
    liber Actuum
    Aposto-
    lorum,
    Nemodkebal
    aliqttidpropritim,
    sederanl illis
    omniacommunia
    (Act.iv, 52). Quia
    forte
    aliqui
    ve-
    strumnonsunt lam
    diligcnlcs
    vitoenoslroescrulalo-
    res,
    ut hoc sic
    novcrinl, quoraodo
    volovos
    nosse;
    dico
    quidsil, quod
    brcvilcr dixi.
    Ego, qucm
    Dco
    pro-
    pilio
    videlis
    cpiscoptim
    vcsirum
    , juvcnis
    vcni ad
    istam
    civilalem,
    ut uJ iilii vcstrura noveruut.
    Quocrc-
    bamubi consliluerem
    raonasteritim,
    el viveremcum
    fralribusmcis.
    Speni quippe
    oninemsocculi
    relique-
    ram,
    et
    quod
    esse
    potui,
    cssc uolui: nectamen
    quoc-
    sivi csse
    quod
    sum.
    Elegi
    in domoDei mei
    abjeclus
    esse,tnacjisquam
    liabilarein labernaculis
    peccalorum
    (Psal.
    LXXXIII, 11).
    Abcis
    quidiligunlseeculum,segre-
    gavi
    me: sedeis
    qui proesuntpopulis,
    non mecose-
    quavi.
    NccinconvivioDominiinei
    superiorem
    iocum
    elcgi,
    sed infcriorcmcl
    abjeclum
    : ct
    placuit
    illi di-
    ccre
    mihi,
    Asccntiesursum.
    Usque
    adeoauiemtime-
    bam
    episcopatura,
    ul
    quoniaracoeperat
    esse
    jam
    ali-
    cujus
    moraenli inter Dei servos fama
    mea,
    in
    quo
    locosciebamnon esse
    episcopuin,
    non illo accede-
    rem. Cavebam
    hoc,
    ct
    agebamquantumpoteram,
    ut
    iulocohumili
    salvarer,
    ne in alto
    periclitarer. Scd,
    ut
    dixi,
    dominoservus conlradicerenon debet. Veni
    ad islamcivilalem
    propler
    videndum
    amicum,quem
    putabam
    melucrari
    posse
    Deo,
    ut nobiscumesset in
    monasterio; quasi securus, quia
    locushabebat
    epi-
    scopum. Apprehensus, prcsbyter
    faclus
    sum,
    et
    per
    hunc
    gradumperveni
    ad
    episcopatum.
    Nonattuli ali-
    quid,
    nonveni adhanc
    Ecclesiara,
    nisi cumiisindu-
    mentis
    quibus
    illo
    tempore
    vesliebar. Et
    quia
    hoc
    1
    Editi,
    domus
    eniscopi.
    Ateolbertinusante
    oclingenlos
    annos
    descriptus
    lilier
    Uabct,
    domus
    cpiscopii.
    disponebam,
    in mohasterloessecum
    fratribusl,
    co-
    gnilo
    instituto et voluntate
    mea,
    beatsememoriaese-
    nex Yalcrius dcdit mihi hortuni
    illum,
    in
    quo
    nunc
    esl monasterium.
    Coepi
    boni
    proposili
    fratrcs
    colligere,
    compai'esmeos,
    nihil
    habentes,
    sicutnihil
    habebam,
    et imitanies me: ul
    quomodocgo
    tenuem
    pauperta-
    lulammeamvendidi el
    pauperibuserogavi,
    sicface-
    rcnt et illi
    qui
    mecumesse
    voluissenl,
    ul decommuni
    viveremus;
    communcautemnobisesset
    magnura
    et
    uberrimum
    proediumipse
    Dcus.Pcrveni ad
    episcopa-
    tum: vidi necessehaberc
    episcopmn
    exhiberehuma-
    nitatem assiduam
    quibusque
    vcniculibussive trans-
    eunlibus:quod
    si nonfccisset
    cpiscopus,
    irihumanus
    dicerelur. Si autcin ista consuctudo in monasterio
    permissaessel 2,
    indccenscssct. Et ideovoluihabere
    in isla domo
    episcopii
    mccumliioiiasteriumcleri-
    corum.
    CAPUTH.

    Ecce
    quoniodo
    vivimus. Nulli licet
    in soeielale noslra habere
    aliquid proprium
    : sed
    forlealitiui habent. Nulli licet : si
    qui hnbent,
    faciunt
    quod
    nonlicet. Beneauterascntiodc fralribus
    meis,
    et
    semper
    benecredensab hac
    inquisitione
    dissimu-
    lavi :
    quia
    et ista
    quocrere,quasi
    male sentire milii
    vidcbalur. Noverara
    enim,
    et novi
    omnes,qui
    mecum
    viverent,
    nosse
    propositumnostrum,
    nosse
    lcgem
    vitoenostroe.
    5. J anuarius
    presbylerproprium
    contranwnasterii
    kcjem
    rclinuit.
    Testamenium
    fecil.
    Hwrcditulem
    ipsius
    pro
    Ecclesia
    suscipere
    non vult
    Augttstinus.
    Lis inler
    J anuarii
    filios
    de
    ejits
    hwreditate.Venit ad nos ctiam
    presbyter J anuarius, qui
    videbatur sua honesleero-
    gandoquasi consumpsissc,
    scdnon
    consumpsil
    3.Re-
    mnnsitilli
    quscdarapccunia,
    id
    cst, argcnlum, quod
    diccrct cssc filioesusc.Filia
    ipsius,
    Deo
    propiiio,
    in
    monastcrio
    feminarum,
    et bonoc
    spei
    est. Gubernet
    illara
    Dominus,
    ul
    implcatqusc
    deilla
    speramus,
    in
    illins
    miscricordia,
    nonin
    cjus
    mcrilis. El
    quia
    infra
    annos
    crat,
    ct de sua
    pccunia
    nihil facere
    polerat
    (quamvis
    cnimvidercmus
    fulgorcmprofessionis,
    la-
    raeii lubricum liraebamus
    sctatis);
    faclumest ut
    ipsuni argcntumquasi puellsescrvaretur,
    ut cumad
    Iegilinios
    annos
    vcnircl,
    faceret inde
    quodvirginem
    Christi
    dccerel, quando oplimejam
    facere
    posset.
    Dunihscc
    cxspeclantur,
    ccepil
    illemorti
    propinquare:
    qtii
    diu
    tanquam
    dc
    suo\
    juransquiaipsiuserat,
    non
    filisc,
    lestamentumfecit.
    Teslnmcntum,inquam,
    fecit
    presbylcr
    et socius
    noster,
    sohiscum
    raanens,
    deEc-
    clesia
    vivens,
    coramunemvitara
    profitens; leslamen-
    tum
    fecit,
    hscredesinslituit. 0 dolor illius societatis!
    o fruclus
    nalus,
    nondearborc
    quamplanlavit
    Domi-
    1
    SicMss.et
    Aquisgranense
    concilium.At
    editi,
    Et
    quia
    hic
    dispombum
    esseinmonnsterio cttm
    frulribus.
    '
    2
    Mss.,
    in moiuisteriomissuesset. Sicetiamin
    Aquis-
    granensi
    concilioBinianaeeditionis.
    An, missa,
    ibi
    po-
    silum
    pro.
    omissu?velforte
    Iegendum, iHjnonasJ mwmmis-
    sa,
    ut
    intelligatur,
    siita
    licret,
    indecens
    fofe,
    nonmonasle-
    rio,
    sed
    episcopo.
    Dicitsanede
    consuetudine
    suscipiendl
    hospites,quae
    lunc maximeinmonasleriis
    ubiquevigebat.
    Yide
    Hieronymum, Apolog.
    inRufin. lib.
    5, cap.
    4
    3
    MSS.,
    quod
    videbutur
    hubcre,
    lioneste
    erogando,quasi
    consumpsit,
    etnon
    consumpsil.
    .,.,
    *
    SicMss. Editi
    vero,lanquam
    dcsuovivens, ''~k
    1S71
    S. AUGUSTINIEPlSCOPI
    1572
    nus?Sed Ecclesiam
    scripsit
    hcercdem?Nolomunera
    ista,
    non arao amaritudinis fructum.
    Ego
    illumDeo
    quoerebam,
    societalem
    professus
    erat,
    hanc
    leneret,
    hanc
    exhiberet,
    nihil
    haberel,
    teslameniumnon face-
    rcl. Ilabebat
    nliquid?non
    se noslrnm sociuin
    quasi
    Dei
    pauperemfingaret. Magnus
    indc mihi dolor
    cst,
    fralres. DicoGbarilati
    vcslroe,
    propler
    hunc dolorem
    slatui hoerediiatcra
    ipsam
    inEcclesia non
    suscipere.
    Filiorpm ipsins
    sit
    qnod reliquit, ipsi
    inde faciant
    quod
    yolucrint.
    Videlureniinniihi
    quia
    si camsnsce-
    pero,
    inisto
    faclo, quod
    mihi
    dispiicel
    el
    quoddoleo,
    ejns particeps
    cro. Hocvolui 11011latcre Charitatem
    veslram. Filia
    ipsius
    in monastcrio feminarumcst:
    filius
    ipsius
    iii raonaslerio virorum-cst. Anibosexhoe-
    rcdavit: illamcum
    laude,
    islumctim
    clogio,
    id
    est,
    cum
    vituperalione.
    Commendavil autem
    Ecc.lesioe
    ut
    non
    accipiant ipsas portiunculas, quoepertiiienl
    ad
    exhocrcdatos,
    nisi cumad
    icgiiimnm
    oetalem
    pervene-
    fint. Hoc eis reservat Ecclesia. Deindc litemdimisit
    inler filios
    suos,
    in
    qua
    laboro. Puclladicit: Mcuin
    csl,
    nostis
    quia
    hocclieebnt
    scmper paler
    roeus. Puer
    dicit: Crcdatur
    palri meo, quia
    moriensmenliri non
    potuit.
    Et
    isla conlculio
    qualc
    raaliimesl? Sed si
    pueri.
    isti servi Dei
    sunt,
    liiemhanc inler illoscito
    finimus.
    Audioillosut
    pntcr,
    ct forte mclitis
    quam
    paler ipsorum.
    Yidebo
    quidsitjuris,
    sicut Deusvo-
    lijcrit,
    curii
    pancis
    fratribus fidelibus
    honoralis,
    Deo
    propilio,
    dc nuinero
    veslro,
    id
    est,
    de
    plebc
    isla.
    Audio
    intcr illoscausam
    ;
    et sicut Dominusdonave-
    rit,
    finio.
    i. Hwredilatepi
    cujusquam,
    exltwredalis
    ftliis,
    non
    suscipiiAugustinits.
    Tamen
    rogovos,
    nemome
    repre-
    Iienclat,quia ejus
    hseredilatemnolo
    suscipiat
    Ecclc-
    sia.
    Primo,
    quia
    facturailliusdctestor :
    deinde, quia
    inslitutum meum est. Mulli Iaudant
    quod
    dicturus
    sum,
    sed
    aliqui
    et
    reprehendunt. Utrisque
    facercsalis
    valdedifficileest.
    CAPUT III.

    Audistismodocum
    Evangelium
    le-
    geretur,
    Cantavimus
    vobis,
    el non
    sallaslis;
    planximus,
    ctiwnluxislis.VenitJ oannesnonmanducctns
    neqtte
    bi-
    bens,
    et
    dicunt,
    Dwmoniumhabel: venitFilius liominis
    manducans
    et
    bibens,
    et
    dicunt,
    Ecceliomo
    vorax, po-
    lalor
    vini,
    el atnicus
    publicanorum(Malth.
    xi,
    17-19).
    Quidego
    faciointer
    ilfos, qui parant
    me
    reprehcnde-
    re,
    et dentes inme
    ducere,
    si
    suscepero
    hsereditates
    eorum
    qui
    filios suos
    irati exhoeredant?Iterum
    quid
    sumfacluruseis
    quibuscanto,
    et nolunt
    saltare?qui
    dicuiit,
    Eccc
    qnare
    nemodouat Ecclesioe
    Hippoiieiisi
    aliquid
    : ecce
    quare
    non eamfaciunl
    qui
    moriuniur
    iiaeredem; qtiiaepiscopusAngusiinus
    debouitatesua
    (laudando
    enim
    niordent,
    labiis
    mulcent,
    dentemfi-
    guijt) dqiiat tolum,
    non
    suscipit.
    Plane
    suscipio, pro-
    fiteof me
    snscipere
    oblaliones
    bonas, oblatipnes
    san-
    clas-
    Si
    quisautem
    irascitur
    infiliurasuuract raoriens
    exhseredat eum,
    si
    viveret,
    non eum
    placarem?
    non
    ei filiumsuumreconciliare deberem?
    Quoniodoergo
    cumfiliosuo
    vo]p
    ut habeat
    pacem, cujus appeto
    hse-
    1
    Mss.,
    commendavit.Forte
    melius,
    referendoadJ a-
    nuarium.
    reditatem? Sed
    plane,
    si faciat
    quod ssepe
    horlatus
    sum;
    unum filium
    habet, putet
    Christum
    allerum;
    duos
    habet, pulet
    Christum
    teriium;
    decem
    habet,
    Chrislumundecimum
    facial,
    el
    stiscipio.Quiaergo
    feci hoc in
    quibusdamrebus, jam
    volunt bonitatem
    meamvel commendationemfamsemcoeinnliudver-
    tere,
    ul alio modome
    reprehendani, quiaoblnlipncs
    devotorum hominum nolo
    suscipere. Considerent
    quam
    mulla
    susceperim;
    Quid
    opus
    est eauumerare?
    Ecce uiram
    dico,
    filii J iiliani' hsei'editatem
    suscepi.
    Quare?Quia
    sinefiliis
    d^funclusest.
    GAPUTIV.

    S.
    Bonifacii
    hwreditalem
    qttare
    non
    susceperit.
    Bonifacii Iioeredilatem
    suscipere
    nolui :
    non
    misericordia,
    sed limore.
    Naviculariamnolui
    esseEcclesiamChrisli. Mulli sunl
    quidem, qui
    etiam
    denavibus
    acquirunt.
    Tamen una
    tentatio
    esset,
    iret
    navis,
    el
    naufragaret:
    homines ad lormenta daluri
    eramus,
    ut desubmersionenavis secundumconsue-
    tudinem
    quacreretur,
    ct
    torquerentur
    a
    judice qui
    essentde fluctibusliberati ? Sed non eos daremus.
    Nullo
    pacto
    enimhocfacere deceret Ecclesiam. Onus
    ergo
    fiscaie
    persolveret
    ? Sed unde
    persolvcrct
    ?
    En-
    Ihecani
    (a)
    nobis habere non licet. Non est
    enira
    episcopi
    scrvare
    aurum,:
    et revocarea se
    mendicantis
    manuni.
    Quolidie
    lam
    mplli pelunt,tammnlli
    geniunt,
    tamraulti nos
    inopes ifiterpellanl;
    nt
    plures
    tristes
    relinquamus, quiaquod possimus
    dare
    omnibus, non
    habcmus. Non habemijs
    ergo
    enthecam.
    Propter
    nnufragium ergo,
    hoc vitando
    feci,
    non
    donaudo.
    Nemoibi me
    laudet,
    sed nemoetiam
    vitupcrct. Plane
    quando
    donavi
    filio, quod
    iratus
    paler moricnsabstu-
    lit,
    benefeci. Laudent
    qui volunt, parcant qui
    laudare
    nolunt.
    Quid plura,
    frntres mei?
    Quicumque
    vult
    cxhrcredaiofiliohaeredemfacerc
    Ecclesiam, quacrat
    alterura
    qui suscipiat,
    non
    Auguslinum
    : inio Deo
    propitio
    neminem invcniat.
    Quamlaudabile factum
    saitcti et veuerandi
    episcopi
    Aurelii
    Garthaginensis,
    quomodo implevit
    omnibus
    qui sciunt,
    os
    laudibus
    Dei?
    Quidam
    cumfiliosnon
    haberet, nequesperaret,
    res suasomnesretenlo sibi usufruclu
    donavit Eccle-
    si;e. Nali sunl illi
    filii,
    el reddidit
    episcopus
    nec
    opi-
    iianti
    quoe
    illedonaverai. In
    potestate
    habebat
    episco-
    pus
    iiQiireddere
    ;
    sed
    jttrefori,
    non
    jure poli
    2.
    C. Clericissuis
    prcncipil,
    ul si
    qui habent
    proprium,
    tito dimiilanl.
    Clericalum,
    si cui a snasocielaledisce-
    dere
    placueril, proponit
    non
    auferre.
    Simulare
    proposi-
    tum
    sanclilatis
    pejtts cst, quam
    caclerea
    proposito.
    Clericalus
    magis
    onus
    quam
    lionor. Sane eiiamhoc
    npveril
    Charilas
    yestra
    dixisscme
    fratrihus
    meis,
    qui
    mecum
    raaiient,
    ul
    qnicumque
    habet
    aliquid,
    autven-
    dat et
    ej-ogei,
    aut donct et
    comrauiieillud faciat.
    Ecclesiara
    habel, per quam
    nos
    Dcus
    pascit.
    Et dedi
    dilalioiicm
    usque
    nd
    Epiphaniam,
    propter
    eos
    qui
    vel
    ctini
    fralrjbus
    snisnoii
    diviserunl,
    et dimiserunt
    quod
    habent
    apudfra|res
    suos,
    vel nondumde re suaali-
    quidegerunt, quiaexspeclabatur
    selas
    legitima.
    Faciant
    inde
    quod
    volunt: dumtamensint
    pauperes
    mecum,
    1
    Al.,
    J uniani.
    s
    In
    MSS., nonjure
    cwli.
    (a)
    Enlhecaest
    gazaarepositormm.
    1573
    SERMO
    CCCLVL
    J jjffj
    sirnul
    exspeclanles
    misericordiam Dei. Si autemno-
    |unt, qui
    fortenolunt: certc
    l
    cgosumqui stalueram,
    siput nosiis,
    iiullumorclinare
    clericum,
    nisi
    qui
    nic-
    cuinvcllet
    manere;
    iit si
    yellet di.scedei'C
    a
    prpppsilo,
    recte illi lolleremclericalum, quia
    desereret sanctcc
    societatis
    prpmissum cceplumque
    consoriium. Ecce
    in
    cpnspeciu
    Dei et
    vestro,
    mutoconsilium:
    qui
    vo-
    lunt habere
    aliquid proprium, quibus
    non sufficit
    Deusel Ecclesia
    ejus,
    maneant
    ubi.volunt,
    et ubi
    possont,
    noneis aufero clcricatum. Nolo habere
    hy-
    pocrilas.
    Malumcni:n
    est, quis
    nesciat? raalumest
    caderea
    proposito;
    sed
    pe;us
    cst simulare
    proposi-
    tuni. Ecce
    dico,
    audite :
    qui
    societatemcommunis
    viue
    jamsusceplam, quae
    laudatur in
    Actibus
    Aposto-
    lorum, deserit,
    avotosuo
    cadit,
    et a
    professione
    sanclacadit. Observet
    jtidicem,
    sed
    Dcum,
    nonme.
    Ego
    ci non
    auferq clericalum.
    Quantum
    sit
    pericu-
    lura,
    ante octilos
    ejus posui:
    faciat
    quod
    vult. Novi
    cniin
    quia
    si
    aliqucm
    hocfacientem
    degradare
    volue-
    ro, nonci dcerunt
    palroni,
    non ci deerunt
    suffraga-
    tores,
    et hic el
    apudepiscoposqui dicant, Quid
    mali
    fccil? Non
    potest
    tccumtolerareislamvitam: exlra
    cpiscopium
    vult
    manerc,
    et de
    proprio vivere,
    ideone
    dcbct
    perdere
    clericalum?
    Ego
    scio
    quantum
    mali sit
    profiteri
    sanctum
    aliquid,
    nec
    implere. Vovete,inquit,
    ei redditeDominoDeovestro
    (Psat. LXXV, 12): et,
    Me-
    liusesl nou
    vovere,qiiam
    vovereel nonreddere
    (Eccle.
    v,
    4). Virgo
    etsi
    nunquam
    fuit in
    iiionasterio,
    et vir-
    go
    sacra
    est, illi nubere non
    licet,
    quamvis
    essein
    monasterionon
    compellitur
    -. Si autem
    coepit
    essein
    monasierio,
    et
    deseruit,
    et lamen
    virgo
    est;
    dimidia
    ruit. Sicet clericusduasres
    professusest,
    et sancti-
    lalera,
    et clericalum: interius
    3
    sanctitatem;
    nam
    clericatum
    propter populum
    suumDeus
    imposuit
    cer-
    vicibus
    ipsius,
    cui
    magis
    onuscst
    quam
    honor : scd
    quis sapiens
    et
    intelliget
    hwc
    (Psal. cvi, 45)? Ergo
    professus
    cst
    sanctilatcm, professus
    est communiter
    vivendi
    socielatem; professus
    est
    quam
    bonumet
    quam
    jttcundum,
    habilare
    fralresin
    unum
    (Psal.
    cxxxn,
    1):
    si abhoc
    proposito
    ceciderit,
    et exlramanens cleri-
    cus
    fueril;
    dimidiusel
    ipse
    cecidit.
    Quid
    adme? Non
    cum
    judico.
    Si forisservat
    sanctiialem,
    dimidiusce-
    cidit : si veroinlushabuerit
    simulationem, lolus
    ce-
    cidit. Nolo habeat necessitatern simulandi. Scio
    quomodo
    homines ament clericatum: nemini eum
    lollonolenli
    mecumcommunilervivere. Habet
    Deum,
    qui
    mecummanere vult. Si
    paratus
    est
    pasci
    a Deo
    per
    Ecclesiam
    ipsius,
    non habere
    aliquid proprium,
    sedaut
    erogarepauperibus,
    aut in communemitle-
    rc,
    maneatroecum.
    Qui
    hocnon
    vult,
    habeat liber-
    latem: sed videat utrum babere
    possit
    felicitatis
    seterniiatein.
    7. Pollketur sermonem
    subsequentem.
    Sufficianthocc
    nunc inleriinGharitali vestrse.
    Quod egero
    cum fra-
    tribus
    ineis,
    annuntiabo vobis.
    Spero
    cnim bona.
    Onmesmihi libenter obediunt : nec inventurus sum
    1
    SicLov.m
    B., ergo.
    M.
    2
    Mss.,
    virqo
    esl,
    si
    nitnquamfuil
    in
    monaslerio,
    non
    compellilur.
    fi uulent
    cwpUesse,
    elc.
    3
    Mss.,
    interim.
    aliquos
    haberc
    aliquid,
    nisi
    aliqua
    neces9itate
    religio-
    nis,
    non occasione
    cupidilalis. Quodergo egeropost
    Epiphaniam,
    Charitati vcstrcc in Domini voluntalc
    nuiiliabo
    ;
    ct
    quomodo
    Iilemfinieroinler duos
    fralrcs,
    filios
    presbyleri J &nuarii,
    non vobis lacebo. Mulla
    locutus
    sum,
    dalevcniam
    loquaciscnectuli,
    sedtimidse
    infirmilali.
    Ego,
    sicul
    videtis,per
    setalemmodo
    scnui,
    sed
    pcr
    infirmilalem
    corporis
    olimsumsencx. Ta-
    nicn si Deo
    placcl, quod
    dixi
    modo, ipse
    det
    vires,
    nonvosdesero. Orale
    pro me,
    ut
    quanlum
    incst ani-
    mainhoc
    corpoi'e,
    et
    qualescumque
    vircs
    suppelunt,
    inverbo Dei serviamvobis.
    SERMOCCCLYI
    *
    (a).
    Dc Vilaei Moribusclericorum
    sitorum,
    n
    (b).
    1. Forma vivendicanobilarumin Aclibus
    Aposlolo-
    rum
    descripta.
    Charitati vestroehodic c!onobis
    ipsis
    serrao reddendus cst.
    Quod
    cnim nit
    Aposlolus,
    speclaculum(acli
    suinusmiindoel
    Angclis
    et hoiniui-
    bus
    (I
    Cor.
    iv, 9). Qui
    nos
    amnnt,
    quocruntquod
    lau-
    dcnl in nobis:
    qui
    aulcni nos
    odcruul,
    dclrahunl
    nobis. Nosautemin
    uiroque
    medio
    constiluli, odju-
    vanteDomin.oDeo
    nostro,
    etvilaui et famamnostram
    sic cuslodire
    dcbcmus,
    ut noii ertibescantdecletra-
    ctoribus laudatores.
    Quomodo
    autemvivcre
    velimus,
    quomodo
    Dco
    propilio jani vivamus, quamvis
    de
    Scriptura
    sancla raulti
    novcritis,
    lanjcnad comme-
    moraiidos
    vos,
    ipsa
    dc libro Actuura
    Aposlolorum
    vobisIcctio
    recilabitur,
    ul viclcatisubi
    dcscripta
    sit
    forma
    quara
    desidcramus
    iinplcrc.
    Dum
    ergo
    recita-
    lur,
    vosinteiitissimos
    volo,
    ut
    poslcjus recilationem,
    quotl
    instilui
    loquar,
    Deo
    donaule,
    intcnlioni veslrx,
    (Et
    Lazarus diaconus
    lcgil
    :
    )
    Gum
    orasscnt,
    molus
    cst locus in
    quo
    crant
    congregali,
    et
    irapleti
    sunt
    oraiics
    Spiritu
    sanclo,
    ct
    loqncbaiitur
    verbumDei
    cumfiduciaorani volenti'. Mulliludinisautcm cre-
    denliuin crat animnunael cor unum: et nenio eo-
    rum
    quoepossidebal,
    diccbai
    nliquid
    suum
    esse,
    sed
    cranlillis omniacoimnunia.Et virtiite
    raagna
    rcdde-
    bant
    Aposloli
    tcslimoiiiura rcsurreclionis Dornini
    J csu :
    gratiaquc raagiia
    erat
    super
    oraiiesillos.
    Nequc
    enira
    quisquamegcns
    erat iiitcr illos.
    Quotquol
    enim
    possessorcsprccdiorum
    vel doraorum
    erant,
    venden-
    tes aflerebant
    pretia
    illorum,
    el
    ponebant
    ante
    pedes
    Apostolorum.
    Distribuebnlur atitem
    unicuiqueprout
    cuiqucopus
    crat i
    (Act.iv, 51-55). (Cumqtie
    Lazarus
    diaconiis
    recilassel,
    cl
    cpiscopo
    codicem
    iradidisset;
    Augustinus episcopusdixit:)
    Et
    ego legere
    volo.
    Plus enimme delcctat
    hujtis
    vcrbi esse
    lectorem,
    quain
    verbi mei
    dispulatorem.
    Cum
    orassent,
    molus
    1
    Edili,
    volenticredere.
    Abest,credere,
    a
    manuseriptis.
    *
    EmendatusadomnesMss.
    et
    Edd.insermone
    praece-
    denti modo
    designatos.
    (ct)
    Alias,
    deDiversis50.
    (b)
    in
    carthagincnsisynodo
    aniii52o
    ai.pellatur
    deMo
    ribusclericorumsecunduslibcr. InLandericiautemet
    Berleiridi
    Privilegio,Iibri
    deGradibusecclesiasticis vo-
    canluriidcmisti
    scrnioncs,putatpiod
    hic
    Augusliiius
    cleri-
    coriiiii
    singulosgraduspercurral,
    etn.9
    dii-at,Sic
    enimad
    eos
    gradaliiu
    ascendercvolui.
    1878
    S. AUGUSTLNI EPISCOPl
    457
    est locus in
    quo
    efant
    congregati,
    ct
    impleti
    sunt
    omnes
    Spiritu
    sancto,
    et
    loquebantur
    verburnDci
    cuin fiduciaomni volenli. Multitudinisautemcreden-
    tiumerat anima una et cor uraim: etnemo eorum
    quacpossidebat,
    dieebat
    aliquid
    suum
    esse,
    sederant
    illisomniacommunia. Et virtule
    magna
    reddebant
    Apostoli
    testinioniiimresurrectionis Domini J esu :
    gratiaquemagna
    erat
    super
    omnes illos.
    Neque
    enim
    quisquamegens
    eratintcr illos.
    Quotquot
    enim
    pos-
    sessores
    proediorum
    vel domorum
    erant,
    vendentcs
    afferebaut
    pretia
    eorum
    ,
    et
    ponebant
    anle
    pedes
    Apostolorum.
    Dislribuebalur autern
    unicuiqueprout
    cuique opus
    erat.
    (Cumque episcopus legisset,
    dixit:)
    2. Unde
    Auguslino
    visumest desuorumclericorum
    vita
    apudplcbemagere.
    Audislis
    quid
    vclimus: orale
    nt
    possinius. Conligit
    autem
    quscdamnccessitas,
    ut
    hsecdiligeniiusagerem
    :
    quoniam,
    sicul
    jam noslis,
    prcsbyler
    innoslra societaleconstitutus, quali
    socie-
    lati
    pcrhibct
    leslimonium
    leclio, quammodo,
    cum
    recilaremus, audistis,
    moriens testamentum
    fecit,
    quia
    hahuit unde facerct. Erat
    quod
    diceret
    suurn,
    cuminea societate
    viveret,
    ubi liemini licebatdicere
    aliquid suum,
    sed essent iilis omniacommunia. Si
    quis
    dilectoret Iaudator noster
    apud
    delractoremno-
    strum
    prsedicaret
    istam
    societatem,
    et
    diceret,
    Cum
    CpiscopoAtigustino
    sic vivimtomnes cohabilatores
    ejus, quomodoscriplum
    esl inActibus
    Apostolorum
    :
    continuoilledelraclor
    caput
    movens,dentempromo-
    vens, diceret,
    Itavere sic ibi
    vivitur, quomodo
    tu
    dicis?
    Quare
    mentiris?
    Quare
    falsalaudehonorasin

    dignos
    ?Nonne ibi modoineornm societate
    posllus
    presbyter
    lestamentum
    fecit, elquod habuitquoraodo
    voluit
    disposuit, etreliquit?
    Ccrle oninia ibi sunt
    cominunia? ccrteneraodicit
    nliquid
    suum? Sub liis
    verbis
    quid ogeret
    laudator meus? Nonneos
    ejus
    quasi plumbo oppilarcl
    illc detractor? Nonnc illum
    laudasse
    pcenilerel?
    Noraiereverenlin
    perfusus
    et il-
    lius sermone
    confusus,
    vcl nobisvel lestatori illi nna-
    lediceret ? Hsccfuit
    ncccssitas,
    ut ad istam
    diligen-
    lininvenireiiius.
    5. Clerici oinnes
    Atiguslini
    in
    proposilopaupertatis
    constcmtesinvenli. Vcilcns
    diaconus,
    Palricius sub-
    diacomts. Nuniio
    crgo
    vobis.
    unde
    gaudealis.
    Onines
    fratresct clcricos
    meos, qui
    mccum
    hahitant,
    pre-
    sliyteros.diaconos.suhdiaconos,
    el Patricium
    nepotem
    ineiim,
    talcs
    inveni, qualesdesideravi.
    Sed
    qui
    dosua
    qualicumquc pauperlale, quod
    slatuerant,
    noiidum
    fecerunl,
    hiduo
    sunt,
    Valens
    diaconus, etpaulo
    anle
    dictus
    nepos
    meussubdiaconus
    ;
    sed inalris vita im-
    pcdiebat, quia
    inde vivebat.
    Exspeclabatur
    in illo
    etiam
    legilimae
    cetatisaccessus
    ,
    ut
    quod facerct,
    firniissimefaceret. Nondumauiem
    fecit, quiaipsos
    agellos
    habei cumsuo fratre
    communes,
    et sub in-
    diviso eos
    possident.
    Si autemtlivisi
    fuerint, eos
    cupit
    -l
    Ecclesise
    conferre,
    ul indealantur
    qui
    sunt in
    proposito sanctilatis, quousque
    inhacviia
    degunt.
    1
    Mss.,
    Sicautem
    cupUeos; omisso,
    divisi
    fuerinl.
    Et
    pauloinfra,loco,
    Adhucmttem
    mancipiasunt; habent,
    nwc
    autemmancipia
    sunt.
    Scriptumestenim,
    et hoc
    Apostolus loquituF, Qui
    autem
    sttis,
    etmaxime
    domestieis,
    non
    providet, fidem
    denegat,
    et est
    infideli
    deterior
    (I
    Tim.
    v,
    8).
    Adhuc
    autem
    mancipia
    sunt ei similiter cum fratre commu-
    nia,
    nondumdivisa.
    Disponit
    ea
    manumittere;
    non
    potestaiiiequam
    dividantur.
    Quid
    enimad
    quemper-
    tineaf,
    adbuc
    ignorat.
    Ad
    ipsumsane, quiamajor est,
    perlinet
    divisio;
    et adfratrem
    ejus
    electio. Et
    ipse
    frater
    ejusDeo servit.lsubdiaconus est cum sancto
    fralremeoetcoepiscopo
    SeveroinEcclesiaMilevilana.
    Hoc
    agitur,
    hoc sinedilatione
    peragendumest,
    utilli
    servuli
    dividanlur, manumitlantur,
    et sic det Eccle-
    sia>,
    utcorum
    excipiat
    alimentum.
    Nepos
    autemmeus
    ex
    quo
    conversus
    est,
    etmecumesse
    ccepit, impedie-
    baltir et
    ipse aliquid
    de
    agellulis
    suis
    agere
    invila
    usufructuariamatre sua
    l, quce
    hoc anno defuncta
    est. Inter
    ipsum
    et sorores
    ejusa
    sunt
    qusedam
    in
    Christi
    adjulorio
    citofinienda: ut et
    ipse
    faciat
    quod
    servumDei
    decet, quodipsaprofessio,
    et ista
    exigit
    leclio.
    i. Faustinus diaconus. Diaconus
    Faustinus,
    sicut
    pene
    oinnes
    nostis,
    hic de militiasaeculiadmonasle-
    riumconversusest: hic
    baplizalus,
    indediaconusor-
    dinatus. Scd
    quiaexiguum
    est
    quod
    videtur
    possidere,
    sicut
    jurisperiti loquunlur ,
    jure,
    non
    corpore(a)
    re-
    liquerat illud,
    et ab
    ejus
    fratribus tenebatur. Nun-
    qtiain
    inde
    cogitavil
    ex
    quo
    conversus
    esl,
    nec
    ipse
    aliquidquscsivila
    fralribus
    suis,
    nec ab
    illoestaliquid
    quscsitum.
    Modo
    quia
    vetilumesl ad hunc articulum
    temporis,
    curaconsiiiomeodivisit
    ipsam
    rem: el di-
    midiam donavit fralribus
    suis,
    dimidiamEcclesiaa
    pauperi
    in locoeoderaconstitutie.
    5. Severusdktconuscwcus.DiaconusSeverussub
    qua
    Dei
    disciplina
    et
    flagellosit,
    nostis: lumenlamennon
    perdidit
    nicntis. Unain domumhic emerat
    propter
    malremet sororem
    suam, quas
    de sua
    palria
    huc
    desiderabat adducere.Emerat autemnonsua
    pecunia,
    quam nonhabebat;
    sed ex collalione
    religiosorum
    viroriim,
    quos
    rnihi
    quocrenii
    etiainnoininansindica-
    vit. Dc
    ipsa
    3
    non
    possum
    dicerc
    quidfecerit,
    aul
    quid
    disponat,
    nisi
    quia
    loium et
    ipse
    inmea
    posuil
    vo-
    Iuntale,
    ut
    quidquidipsevellem,
    hocindeflcret. Sed
    habel
    quasdam
    causasciimniatre
    sua, quarum
    causa-
    rumme
    judiceni posuit;
    utcum illa?causaefuerint
    lerminalse,
    fiat de
    ipsa
    domo
    quodcgo
    voluero.
    Quid
    aulemvelle
    potero
    Deo
    regenle,
    nisi
    quodjustitiaju-
    bet,
    el
    pielas poslulal?
    Habet etiam in
    patria
    sua
    aliquos agellos
    :
    disponit
    eos sic
    dislribuere,
    ut
    ctiamillicinilloloco
    posiloepauperi largiatur
    Ec-
    clcsioe.
    6.
    Hipponensis
    diaconus. Diaconus
    Hipponensis
    hoino
    pauperest, quid
    alicui
    conferat,
    nonhabet: ta-
    men delaboribussuis
    anlequara
    esset clericuseme-
    rat
    aliquosservulos,
    hodieillos in
    conspeclu
    veslro
    manumissurusesl
    episcopalibus
    Cestis.
    1
    Mss.,usufructuariomalrissuw;omissavoce,
    invila.
    2
    SicMss.et
    Aquisgranense
    concilium.At
    editi,
    etsoro-
    rem
    ejus.
    3
    Mss.,De
    ipso.
    (a) Forte,corpore,
    non
    jttre.

    1S77
    SERMOCCCLVi. .
    1578
    7. Eraclius diaconus.DiaconusEracliusante ve-
    slros oculos
    versalur, operaejus
    lucentcoramoculis
    veslris. De
    opereejus
    et
    expensapecunia
    memoriam
    sancti
    Manyris
    habemus
    (a).
    De
    pecunia
    suacmit
    etiam
    possessionem
    ex consiliomeo : nam
    ipsam
    pecuniam
    volebal
    per
    manusmeas
    crogari,
    sicutniilii
    placeret. Ego
    si
    pecunioe
    avidus
    essem,autnecessita-
    tes meas
    ipsas, quaspro pauperibushabeo,
    in hac
    causa
    pluscurarem, pecuniaraacciperem.Quare,
    di-
    cit
    aliquis
    ?
    Quiapossessio
    illa
    quoe
    ab illo
    empla
    et
    Ecclesioedonata
    esl,
    adhucnihil
    proeslat
    Ecclesiae.Mi-
    nuseiiimhabebatad
    pretiuiii, elquia
    mutuatus
    fueral,
    hocde
    ejus
    adhucfructibusreddit. Homosum
    senex,
    quanlus
    mihi deilla
    possessionepolest
    fructus acce-
    dere?Numquidpromitto
    mihilot annosesse
    victurum,
    donec suum
    pretium
    illa
    pcrsolvat?Quodergo
    vix
    diu
    partibus reddit,
    de
    proximo
    haberem
    totum,
    si
    accipere
    voluissem. Non
    feci,
    aliudattendi. Fateor
    enim
    vobis,elipsa suspecta
    mihi adhucoelas
    ejusfuit,
    et verehar ne
    forte,
    ut sunt
    homines,
    matri
    ejus
    hoc
    displiceret;
    et diceret inductuma me fuisseadole-
    scentem,
    ut bona
    ejuspalernaconsumerem,
    ct eum
    egenlemrelinquerem.
    ldeo volui
    ejuspecuniam
    in
    illa
    possessioneservari;
    ut si
    aliquid, quod
    Deus
    avertat,
    aliter
    quam
    volumus
    evenisset,
    reddcretur
    villa' ne
    culparetur episcopi
    fama. Sciocnim
    quan-
    tumvobissil famameanecessaria: nammihi suf-
    ficit conscientia mea. Emit etiam
    spntiuin
    ab isla
    postea
    ecclesia
    *
    notumvobis,
    et
    suapecunia
    oedifica-
    vit domum. Et hocnoslis. Anle
    paucos
    dies
    prius-
    quam
    sermonemde hacre haberem
    vobiscum,
    eam
    donavilEcclesioe.
    Exspeclabat
    enimut eam
    perfice-
    ret,
    et
    perfeclam
    donaret. Fabricandi autemdomum
    necessitasilli nulla
    erat,
    nisi
    quia cogitavit
    malrem
    suam huc esseventuram. Si autem
    venisset,
    in re
    filii sui habilarct: modosi
    venerit,
    in
    opere
    filii sui
    habifabii.Testimoniumei
    perhibeo, pauper
    reman-
    sit : scdincharilalis
    possessione
    3
    permansit. Aliqui
    servuli ei
    reliqui
    fuerant, jam quidem
    in monasterio
    viventes, quos
    tamenGeslisecclesiasticismanurais-
    suruscst hodie. Nemo
    ergo dicai,
    Divesest: nemo
    exislimet,
    nemo male
    loquatur,
    nemo se
    ipsum
    vel
    animamsuamsuisdentibuslaniet. Pecuniamnullam
    habel servatam: ulinam
    quam
    debetrestituat.
    8. Subdiaconi.
    Caeteri,
    id
    est, subdiaconi,pauperes
    sunl,
    Deo
    propitio,
    misericordiamDei
    exspectant.
    Unde
    ipsi
    faciantnon haheijt
    : nullashabentes
    facultates,
    finieruntmundi
    cupiditates.
    Yivuntnobiscuminsocie-
    lalecommuni:nemoeos
    distinguit
    abillis
    qui aliquid
    attulerunt. Charitatisunitas
    prseponenda
    est terrense
    comrnodohacreditatis.
    1
    SicMss.et
    Aquisgranense
    concilium.At
    editi,
    redde-
    returilla.
    %
    Mss.,
    abisla
    postcra
    ecclesiw.
    3
    SicMss.et
    Aquisgranense
    concilium.At
    Ulini.,profes-
    sione.
    Lov.,promissione.
    (a) Stephani
    lortecollocandis
    reliquiis, quse
    r,onmulto
    anleannum42oin Alficamallatse
    sunt,
    aedificatam. sic
    sermo
    paulopostEpiphaniambabitus,
    adinitiumanni423
    pertinebit.
    Eraclium
    porro,
    de
    quo
    bic
    loquitur,
    factum
    po.
    stea
    presbylerumAugusliuus
    suurnin
    episcopalu
    successo-
    rem
    designavit
    anno
    426,
    die26
    seplembris,
    ex
    epist.213,
    SANCT.AtJ GtJ ST. V.
    9. De
    presbyteris.
    Restant
    prcsbyteri.
    Siccnimad
    eos
    gradalim
    ascenderevolui. Cito
    dixerim,
    pauperes
    Dei sunt. Nibil ad domumsocietalisnostrsealtule-
    runt,
    nisi
    ipsara, qua
    nihil charius
    est,
    charitatera.
    Verumlameii
    quoniam
    scio natos fuisserumores de
    divitiis
    ipsorum
    : nonaraead
    aliquid compeilendi,
    sedvobismeosermonc
    purgandi
    sunl.
    10.
    Leporiusprcsbyter.
    Vobis
    dico, qui
    fortenesci-
    tis;
    nairi vestrum
    plurimi
    sciunt :
    presbylerum
    Le-
    porium, quamvis
    socculinalalibusclarum
    ,
    et
    apud
    suos honestissimoloconatum
    ,
    taraen
    jam
    Deoser-
    vieiitem,
    cunctis
    qucohabebatrelictis,
    inopemsuscepi;
    non
    quia
    nihil
    habuit,
    sed
    quiajam
    feceral
    quod
    le-
    ctioisla
    persuadct.
    Hic non
    feeit,
    sed nosscimus
    et ubi fccit. Unitas Christi et Ecclcsioeuna est'.
    Ubicumque
    fccit
    opus
    bonum
    , pertinct
    cl ad
    nos,
    si
    congaudeainus
    2. Hortusest unusubi
    nostis,
    ibi mo-
    nasierium suis
    consiituit,
    quia
    cl
    ipsi
    Deoserviunt.
    IllehortusadEcclesiamnon
    pertinet,
    nec ad
    ipsum.
    Et
    adquem,
    dixerit
    aliquis?
    Ad illud
    quod
    ibi cst
    monasterium. Sed
    quod
    verum
    est, usque
    ad hoc
    tempus
    curam
    pro
    illis ita
    gerebat,
    ul
    sumpticulos,
    quibussustenlaiitur, apud
    se
    haberet,
    eteis
    ipse,
    ut
    videbatur, impenderet.
    Sed ne
    propter
    hocdaretur
    locushorainibus,suspiciones
    suas
    i-odenlibus,
    et ven-
    trem non
    implentibus,
    hoc
    placuit
    et mihi et
    ipst,
    ut sic se illi
    transigant, quasi
    isle
    jam
    de sceculo
    exicrit.
    Numquid
    enimcumobierit
    ipse,
    illis
    dispen-
    salurusest
    aliquid
    ? Meliusesl utvidcat illosibi bene
    conversnnlcs,
    et
    regenle
    Deoin
    disciplina
    Christi sic
    vivcntes,
    ut deiflislantummodo
    gaudeat,
    noneorum
    necessilalihus
    occupelur.
    Pecuniamnon
    habet, quam
    suamdicere
    possit
    : habebat xenodochiumsedifican-
    dum,
    quod
    modovidctissedificaturn.
    Ego
    illi
    injunxi,
    egojussi. Obtcmpcravit
    mihi
    libentissime,
    et sicut
    videtis, operatus
    est :
    quomodo
    meo
    jussu
    eliam
    basilicamad octo
    Marlyres fabricavit,
    de his
    quae
    per
    vosDeusdonavit.
    Ccepit
    enim de
    pecuniaquce
    dataeratEcclesioe
    propter xenodochiuni,
    el curacce-
    pissetaidificarc,
    ut sunt
    religiosi
    dcsideranles
    opera
    suain ccclo
    scribi, adjuveruntprout quisquevoluit,
    el fabricavit.
    Opus
    anteoculoshabemus: omnishomo
    quid
    factumsit videt. De
    pecunia, quia
    non
    habet,
    mHii
    crcdant,
    dcntcm
    compescant,
    nou
    frangant.
    Emerat de
    ipsapccunia
    xenodochii
    quamdam
    domum
    in
    Carraria, quam
    sibi existiraabat
    propter lapides
    profuturam
    ;
    sed
    lapidesejus
    domusfabricoencces-
    sarii non
    fuerunt, quoniam
    aliunde
    provisi
    sunt.
    Doraus
    ergoipsa
    sic
    remansit, pensionemproestat;
    sedEcclcsioc
    ,
    non
    presbytero.
    Nerao
    amplius
    dicat :
    In domum
    presbylcri,
    ante domum
    presbyleri,
    ad
    domum
    presbyieri.
    Ecceubi est domus
    presbyteri:
    ubi est doraus
    mea,
    ibi cst domus
    presbyteri
    : alibi
    nonhabet
    domum;
    sed
    ubicumque
    3
    habet Deum.
    11. LisinlerJ anuarii
    filios,spontefinita.Quid
    am-
    '
    Mss.,
    Unitaschrisli
    est,
    Ecclesiaunaest.
    a
    llainMss.etinconcilio
    carthaginensi.
    ineditisautem
    etin
    Aquisgranensi eoncilio,
    v.tsibi
    congmtdcamus.
    3
    Edili,
    nisi
    ubicumque. Longe
    vei-ius
    Mss.,
    sedubi-
    cumque.
    (Cinquante.)
    1579
    -
    S. AUGUSTINI
    EPISCOPI
    '--
    iS80
    .
    pliusquseritis?
    Nisi
    quia
    meilludmemini eliam
    pro-
    misisse,
    utadvos
    perferremquidegissem
    inter
    duos,
    fratremvidelicetet
    sororem,
    filiosJ anuarii
    presby-
    teri, quia
    ortainler illos fueratconlroversia
    pecu-
    niaria: sed tamensicut inler
    fralres, salva,
    Deo
    propitio,
    charitate. Promiserara
    ergoaudire,
    ut inter
    illos
    quidquid
    esset, judicando
    finirem.
    Paraveram
    me
    judicem
    : sed
    antequamjudicarem, ipsi
    unde
    judicalurus
    fueram,
    finierunt. Noninveni unde
    ju-
    dicarem,
    sed unde lcciarer.
    Acquieverunt
    omnino
    concordilervoluntati meseet consiliomeo
    ,
    ut
    pares
    essent in
    pecunia, quamreliquit pater eorum,
    Ec-
    clesiarenuntianle.
    12. Obirectatorumcalumniwsinerixa
    refellendw.
    Post sermonemmeumlocuturi sunt
    homines;
    sed
    et
    quodlibet
    homines
    loquantur
    , qualicumque
    aura
    flante, perducetur
    inde
    aliquid
    adauresmeas. El si
    fuerit
    tale,
    utsititerum necessenos
    purgare, respon-
    debodelractoribus
    , respondebo
    maledicis
    , respon-
    debo incredulis,
    non nobis credentibus
    proepositis
    suis
    ',
    ut
    potero, respondeboquod
    Dominusdederit:
    interim modonon est
    necesse, quia
    nihil fortedi-
    cluri simt.
    Qui
    nosamant,
    libere
    gaudebunt
    :
    qui
    nos
    oderunt,
    tacitedolebunt. Tamensi
    linguas
    exer-
    cuerint, audient,
    Deo
    propitio,
    vobiscum
    responsio-
    nem meam,
    non litemmeam. Non
    enimhomines
    nominaturus
    sumet dicturus,
    Illehoc
    dixit,
    istesic
    detraxit;
    cumfortasseetiamadme
    falsa, quia
    et hoc
    potest
    fieri, pcrferantur.
    Verumtamen
    qusecumque
    perlata
    fuerint,
    si
    oportere
    videbitur,
    loquar
    inde
    Charitati vestrse. Ante oculosvestros volo sit vita
    noslra. Scio
    quiaquserentes
    licentiammale
    faciendi,
    quoertint
    sibi
    exempla
    male
    vivenlium,
    et multosin-
    famant,
    ut sociosinvenissevideanlur. Ideo
    quod
    no-
    strum
    est,
    fecimus
    :
    plusquidfaciamus,
    nonhabe-
    mus. Anleoculosveslrossuraus. Nullius
    aliquid
    de-
    sideramus,
    nisi bona
    opera
    vestra.
    15. In communcmusumcedere
    vult,
    quw
    clericis
    suis
    offeruntur
    a
    fidelibus.Auguslini
    modeslia. Et vos
    exhorlor,
    fratres
    mei,
    si
    aliquid
    vultisclericis
    dare,
    sciatis
    quia
    non debetis
    quasi
    vitia eorum fovere
    contrame, Omnibusofferte
    quod
    vuliis
    ,
    offertede
    voluntate vcstra.
    Quod
    commune
    erit,
    distribuetur
    unicuique
    sicul
    cuiqueopus
    erit.
    Gazophylacium
    at-
    tendile,
    et omnes
    habebimus. Valdemedelectat,
    si
    ipsum
    fuerit
    proesepe
    noslrum,
    ut nOssimus
    jtimcnta
    Dei,
    vos
    ager
    Dei. Nemodel
    byrrhum,
    vel lineani
    lunicam,
    seu
    aliquid
    ,
    nisi in commune
    *
    : de com-
    1
    sicMss. At
    edili,
    nonvobiscredenlibus
    presbyteris
    suii.
    5
    codices
    manuscripti,
    Nemodet
    byrrhum,
    linectm
    tuni-
    cam,nisiincommune;omisso, vel,et,
    seu
    aliquid.Pyrrhutn
    hic
    legi
    volebatEfasmus, piieum
    rubrum
    epiScopo
    usitaliina
    interpretalus
    ineensuraad
    Reg.Aug.,
    tom.1. sedverius
    omninolibri edili et
    manuscripti habent,byrrhum.
    Quod
    indumentiunnounullisclericaleest aut
    episcopale,
    aliis
    verocommunius
    quoddamusuque
    etiam
    apudpro&nosvul-
    gare. Auguslinus supra,
    in sermone
    161,cap.10,
    n.
    10,
    deleminaadaniasiumsuuin: llla
    dixerit,
    solohabeas
    talem
    byrrhum,
    nonhabet. Messianus inCa?sarii
    vit,
    n.
    9,ipseque
    Caearius insuoTestament ianiicularis
    byrrhi
    sui memiiiit.
    Byrrhus
    albusdicuiseliam
    est, quoindue-
    banturrecens
    baptizati, apudGregoriumpapam,
    Ub.
    7,
    ind.
    2,epist.
    5.
    muni
    accipio
    et mihi
    ipsi,
    cumsciam
    communeme
    haberevelle
    quidquid
    habeo. NololaliaolTeratSan-
    ctilasveslra
    , quibus
    ego
    solus
    quasi
    decentiusutar
    ;
    offerat
    mihi,
    verbi
    gratia,
    byrrhumpretiosura
    : forte
    decet
    episcopum,-quamvis
    nondeceat
    Aiigustimim,
    id
    est,
    hominem
    paupcrem,
    de
    pauperibus
    natum.
    Mododicfuri sunt homines
    quia
    inveni
    pretiosas
    ve-
    sies
    , quas
    non
    potuisscm
    haberevel in domo
    palris
    mei,
    vel inillasoeculari
    professione
    mea. Nondecet:
    talemdebeo
    habere,
    qualempossum,
    si non habue-
    rit, fratri meodare.
    Qualem
    polesl
    hnbere
    presby-
    ter, qualempolest
    haberedecenter diaconuset sub-
    diaconus,
    talemvolo
    accipere
    :
    quia
    incommuneac-
    cipio.
    Si
    quis
    meliorem
    dederil,
    veudo:
    quod
    et
    facefesoleo
    ;
    ut
    quando
    non
    polest
    vestisessecom-
    muriis,
    prelium
    vestis
    possit
    essecommune.
    Vendo,
    etefogo pauperibus.
    Si hoc eum
    delectat,
    ulego
    ha-
    beafn
    ;
    talem
    det, undenoherubescam.Fateor enim
    vobis,
    de
    pfeiiosa
    vesteerubesco:
    quia
    non decel
    hanc
    professiOnem
    , hancadmonilioiiem
    ,
    nondecet
    hocc
    menibra,
    nondecethoscanos. Eliamilluddico:
    si foriein rioslradomovel in nostrasocietate
    ccger
    estaliquis,
    Vel
    postaegriludihem,
    ut necessesit
    eum
    anteliOram
    pfandii
    feficere;
    non
    prohibeoreligiosos
    vel
    religiosas
    miltere eis
    quod
    eis Videlurut mit-
    tarit :
    prandiuiri
    tamen et coeuamextra
    nemoha-
    bebit.
    14ClericorUmalbo
    expungendttmstaltiit, qttipauper-
    tatis
    proposiium
    violaverit. Ecce dico
    , audistis,
    au-
    diunt:
    Qui
    haberevoluerit
    proprium
    et de
    proprio
    vivcre,
    et coiitiaistii
    pfcecepla
    noslra
    facere;
    parum
    6st Utdlcam
    ,
    nonmecummanebit: sedet clericus
    nonerlt. Dixefamenim
    ,
    el sciomedixisse
    , quod
    si
    nolient
    suscipere
    socialemvilam
    nostram
    ,
    nonillis
    lollerem
    clericatum;
    sed seorsum
    manerent,
    seor-
    sum
    viverent,
    quomodo
    nosscnt Dcoviverent. Et
    taireri anteocuios
    posui, quanlum
    nialumsil a
    pro-
    posito
    cadefe.Maluienini habere
    vel claudos
    ', quam
    plaiigere
    riiortuos.
    Qui
    enim
    hypocritaest,
    mortuus
    est.
    QuOniodoergo quicumque
    voluissetexlrama-
    nere et desuo vivere
    ,
    nonei lollercmclericatum:
    ilamodo
    qtiiaplacoitillis,
    Deo
    propilio,
    socialishoec
    Vita
    , qUisquis
    cum
    hypocrisivixerit,
    quisquis
    inven-
    lus fuefil habens
    proprium,
    nonilli
    permitto
    utinde
    faciattesiamentum,
    scddeleboeumdetabulacleri-
    corum.
    Iiuerpellet
    contramemilleconcilia
    ,
    naviget
    cbiitrariie
    quovolUerit,
    sit cerleubi
    potuerit
    :
    adju-
    vabitme
    Deus,
    ut ubi
    ego
    episcopussum,
    illeclcri-
    cus essenoh
    possil. Audistis,
    audierunt. Sed
    spero
    in Deumhostrumet misericordiam
    cjus, quia
    sicut
    dispositionem
    meamistamhilariter
    acceperunt,
    sic
    eam
    purefidelilerque
    servnbunl.
    15, Presbyler
    Bamabas.Dixi
    aliquid
    suumnonba-
    bere
    presbyleros
    cohabitatores
    meos
    ,
    inter
    quos
    est
    et
    prcsbyter
    Barnabas. Sed de illoaudivi
    (juaedam
    fuisse
    jaclata,
    anleomnia
    quod
    emitviliamadileclo
    et bonorabili filiomeo Eleusino. Hoc falsuincst

    1
    Editi,
    ctidosvelelaudos.
    Vox,cOcos,abest
    amanu-
    scriptis.
    1381
    SERMOCCCLYII.
    1582
    moijaslerio
    donavit
    ille,
    nonvendidit.
    Ego
    sumtestis.
    Quid
    amplitts quaeratis, ignoro. Ego
    sura teslis:
    donavi.t illc,
    non vendidit. Sed dum non credilur
    donare
    potuisse,
    creditus est vendidisse. Beattts
    homo, qpi
    tambonum
    opusfecil,
    ut non
    crgderelur.
    Tamenvel modo
    credite,
    etdetraclores audireliben-
    ter desinitc. J am
    dixi, ego
    sum testis. Dictumest
    deillo
    (a)quod
    anno
    praeposilurcc
    suoe
    per
    industriam
    debila
    feceril,
    ut dumvolo
    ego
    reddi
    debita,
    darem
    illi licenliam
    l
    poscendi
    fundum
    Viclorianensem:
    tonquam
    dixissel
    mihi,
    Ut reddamdebilaniea
    ,
    da
    mihi in decemannos fundumViclorianensem.. Et
    hocfalsum
    est. Sed fuit unde rumor
    nasceretur,
    fe-
    cit debila reddenda. A nobis reddita sunt
    partim,
    unde
    potuerunt.
    Remansit
    aliquidquod
    nondebeba-
    |Mrs,
    eliam monaslerio illi
    quodper ipsum
    Deus
    i.nslituit.
    Cum
    crgoremansisset, ccepiratisquaerere
    unde debitumredderemus. Adconductionem
    ipsius
    fundi nullus
    accessit,
    nisi
    quadraginta
    solidorumof-
    ferenspensionera.
    Sedvidimusfundum
    ampliusposse
    dare,
    ut celerius redderelur debitum
    ;
    et connnisi
    fidei
    ejus,
    ut de
    ipsa
    conductionelucra non
    require-
    rent
    fratres;
    sed
    quidquid
    darel
    fundus,
    de
    ipsis
    fructibus
    imputarent
    addebilum. Fide
    agitur.
    Para-
    tus est
    presbyter
    utalium
    conslituam, qui
    defrucli-
    busfratribusreddat 3.Ex numeroveslro sit
    aliquis,
    cui haec
    committam;
    exnumero
    ipsorumqui
    adnos
    talia
    pertulerunt.
    Sunt eniminvobis homines reli-
    giosi, qui
    ctira rumorem falso
    reprehensum
    esse
    doluerunt,
    et tamen crediderunt faclum.
    Ex ips's
    ergo aliquis
    veniat ad
    nos, suscipiat possessioncm,
    omncsfructus
    preliis
    suisfideliter
    vendat,
    ut reddi
    possit
    facilius
    quod
    debelur
    ,
    et hodierecedit
    indje
    cura
    presbyteri.
    Locus
    etiamipse,
    ubi monaslerium
    constitutumesl amemoralohonorabili filiomeoEleu-
    sino, ipsi prcsbytero
    Barnabaedonatus est
    antcquam
    ordinaretur
    presbyler;
    in
    ipso
    loco
    mooasterinmin-
    slituit. Sed tamen
    quia
    nomine
    ipsius
    donalus
    ercjt
    locus,
    mulavit
    inslrumcnta,
    ut nominemonasterii
    possideatur.
    Defundo
    Victorianp.nsi,egorogo, ego
    hortor, egopeto,
    ut si
    quisreligiosus
    est,
    fide
    agat,
    et exhibeatEcclesi.eislam
    operam,
    ut citodebitum
    reddam.
    Quod
    si nemodelaicisfucrit
    invenlus,
    ego
    praepono
    *
    alium,
    isteillucnon accedel.
    Quid
    vultis
    amplius?
    Nemolaceret servos Dei :
    quia
    non
    expe-
    dit laceranlibus.
    Seryis
    Dei
    quidem
    mercesfalsisde-
    tractionibus crescit: sed crescit etiam
    pcenadetra-
    hentibus. Nonsine causadiclum
    esl,
    Gaudeleetex-
    sttllate,
    quando
    delrahuntde
    vobis,
    dicenles
    falsq
    :
    quia
    mercesvestra
    magna
    esl incwlis
    (Malth.
    y, 11,
    12).
    Nolumus cum detrimento vestro
    magnam
    habere
    mercedem. Minusibi
    habeamus,
    et tamenvobisciim
    '
    ibi
    regnemus.
    1
    Mss,carent
    voce,
    ticentiam.Hacforte
    omissa,loco,
    poscendi,legendum
    erat, poscenti, vel, pro
    amtisdecem'.
    1
    luColbertinocodice
    scriptum
    a
    prima
    manu
    fuerat,
    dabatur.
    '
    Editi,
    debUumreddat.AtMss.non
    habent,
    debitum.

    Editi,protwno.
    MeUus
    Mss., pratpono.
    (a)Forte,
    aictwmestetde
    iilo,
    scilicetBarnaba
    presby-
    tero.
    SERMOCCCLVII
    *'
    (a).
    Delaude
    pacis.
    ApudCarthaginera habilus,instantecollationecum
    Donalistis,
    anno
    411,
    circiter1Sdiemmaii.

    ' "
    1. Pacis laus.
    Tempus
    est
    exhortari
    Charilatem
    vestram,
    pro
    viribus
    quas
    Dominus
    donat,
    ad
    pacemr
    amandam,
    et
    pro pace
    Dominura
    deprecandum.
    Sit
    ergo pax
    dilectanostraet
    amica,
    cum
    qua
    sit
    castum
    cubilecor
    nostrum;
    cum
    qua
    sit
    fida
    requies
    et non
    amarum
    consortium,
    cum
    qua
    sit dulcis
    complexus
    etinseparabilisamicitia. Pacem
    laudaredifficiliusest,
    quam
    habere. Si enim eam laudare
    volumiis,
    vires
    optamus, sensus
    quaerimus,
    verbalibramus:
    sj autem
    habere
    volumus,
    sine
    aliquo
    labore
    habemus et
    pos-
    sidemus. Laudandi sunt
    qui
    ainant
    pacem
    :
    qui
    au-
    tem
    oderunt,
    meliusinterim
    docendo ac tacendo
    pa-
    candi, quam
    viluperando provocandi.
    Verus
    pacis
    amator inimicorum
    ejus
    amator est.
    Quemadmodum
    enim,
    si lucemislam
    amares,
    ccecis
    npri jraseereris
    ,
    sedeos
    doleres; quale
    enimbonumlu
    caperes, nos-
    ses,
    el ideo
    quanto
    bonoilli
    fraudarentur
    conspiciens,
    misericordiatibi
    digni viderentur;
    et si
    opes
    hahe-
    res,
    si
    artem,
    si
    medicamenlum, potius
    ad eos
    sa-
    nandos
    curreres, quam
    damnandos: itasi
    pacis
    ama-
    tor
    es, quisquises,
    miserere eum
    qui
    nonamat
    quod
    amas, qui
    uon habet
    quod
    habes. Talis
    quippe
    est
    res
    quamdiligis,
    ut noninvideas
    compossessori
    luo.
    Habel leciim
    pacem,
    et libi non
    angustat posses-
    sionem.
    Quidquid
    terrenum
    amas, djfflcileest
    ut ba-
    benli noninvideas.
    Deinde si forle
    ascendit in
    ani-
    mum
    tuum, terram,
    quampossides, conimunicare
    cum
    amico,
    ut
    laudetur
    benevolenlia
    tua, ptetiamin
    istis
    temporalihus
    rebus
    charitas
    prsedicelur
    : si
    ergo
    velis
    possessionem
    tuam
    lerrenam,
    velut
    praediiirrj,
    'velut
    domum,
    vel
    quodlibet
    hujiismodi, communL-
    carecum
    amico; communicascum
    uno, etadmittjs
    eumad
    societatem,
    et
    gaudes
    cum illo.
    Cogitasad-
    mittere lertium
    fortassis,
    ct
    quarlum
    :
    jam attendis
    quantoscapiat, quaritosferat,
    vel dorausad
    inhabir
    tandura,
    vel
    ager
    ad
    pascendum;
    et
    dicis, J am
    quiiir
    tumnon
    capit,
    sextushabitare non
    potest
    nobiscum,
    septimumquandopascit
    tantilla
    possessio
    ?
    Excludit
    ergocccteros,
    non
    tu,
    sedangustia.
    Ama
    pacem, habe
    pacem, possidepacem,
    cape
    ad
    te
    qunntos
    potesad
    possidendampacem
    : lanto latior
    erit, quanto a
    plu-?
    ribus
    possidebitur.
    Domus
    terrenacohabilaiores
    mul-?
    tosnon
    capit: possessiopacispumniullis
    habitalori-
    buscrescit.
    2. Pacemhoc est
    hubere,
    quod
    amure.
    Quarabo-
    riumest amare! Hoc enim est
    habere,
    Qujs aulern
    nolitcrescere
    quodamat?Si
    pancos
    lecum
    vis esset
    in
    pace, parva
    tibierit
    pax.Si
    vis
    crecere
    islam
    pos-
    sessionem,
    adde
    possessorem.
    Nam
    illud
    quod dixi,
    fratres,
    Ronumcst amare
    pacem,
    et
    ipsijm
    amare
    eS{
    habere, quanli constat?
    qua
    voce
    laudotur,
    quocorde>
    cogiletur:
    Hoc est
    habere, quod
    amare?
    Considerai
    csetera, quorum
    homines
    cupidilate
    conflagrant.Yidc
    *
    Emendalusad cl. v. et
    ad Sirm.
    (a)Alias
    inter
    Sirmondianos3S.
    1583
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    1884
    aliumlmare
    fundos, argenlum,
    aurura,
    filiosnume-
    rosos, preliosas
    et ornatas
    domos,
    amoenissima
    et
    pretiosissimaprcedia.
    Amathoc?Amat.
    Numquidjam,
    qui amat,
    habet ? Potest fieri ul horumomniumama-
    tor inanissil.
    Quando
    nonhabet
    amat, cupiditate
    ar-
    det ut habeat : cumautem habere
    cceperit,
    timore
    crucialur ne
    perdat.
    Amat
    bonorem,
    amat
    potesta-
    lem.
    Quanti
    homines
    potestalibus
    accipiendis privali
    suspirant?
    et
    plerumque
    anteillos
    occupat
    ultimus
    dies,
    quamperveniant
    ad id
    quod
    amant.
    Quanti ergo
    con-
    stat, quod
    cum
    amaveris,
    habebis?Non
    pretio quoe-
    risquod amas;
    nonambulasad
    palronum, per quem
    pervenias.
    Ecceubi
    slas, amapacem,
    et tecura est
    quod
    amas. Res isla cordis est: nec sic cum amicis
    communicas
    pacem, quomodopanem.
    Panem
    quippe
    si communicare
    velis, quanto plures
    sunt
    quibus
    '
    frangitur,
    tanto minus fit unde datur. Paxaulemilli
    pani
    similis
    est, qui
    inmanibus
    discipulorum
    Domipi
    frangendo
    et dandocrescebat.
    3. Schismalici ad
    pacempacifice
    revocandi.Dona-
    tistarumanimusab uniiatealienus. Habele
    igilur pa-
    cem,
    fralres. Si vultisad illamtrahere
    cceteros, primi
    illam
    habete, primi
    illara tenetc. In vobis ferveat
    quod habetis,
    ut alios accendat. Odil
    pacem
    hsereti-
    cus,
    etlucem
    lippus. Numquid
    ideo mala
    lux, quia
    lippus
    non
    polesteam
    tolerarc? Odit lucem
    lippus
    :
    sed tamen
    propter
    lucemcreatus est oculus. Datur
    ilaqueopera
    ab eis
    qui
    amant
    pacem,
    et volunt se-
    cum
    possideri quod
    amant,
    ut
    possessore
    addito cre-
    scat
    possessio.
    Dent
    ergo operam
    curari oculos
    lip-
    porum, qualibet ope, quolibet
    conatu. Nolens cura-
    lur,
    non vult dum curalur : seddumluccm
    viderit,
    deleclabitur. Pula
    quia
    succenset;
    noliinstando de-
    fatigari.
    Amator
    pacis,
    attende,
    et delectare tu
    prior
    pulchritudine
    dilectoe
    tuse,
    et inardesceadtrahendum
    alterum. Videat
    quod
    vides,
    amet
    quodamas,
    teneat
    quod
    tenes.
    Alloquitur
    te dilecta
    lua, quamdiligis
    :
    loquitur
    tibi,
    Ama
    me,
    et continuo habes me. Ad-
    duc tecum
    quospotes
    ad amandum
    me;
    casla
    ero,
    et
    integra permanebo.
    Adduc
    quos poles, inveniant,
    teneant, perfruanlur.
    Si lucemistamnon
    corrumpant
    mulli videnles
    ;
    me
    corrurapunt
    multi amantes? Sed
    uolunt venire, quia
    non habent unde me
    possint
    vi-
    dere. Nolunt
    venire, quiasplendor pacis
    revei'berat
    lippiludinem
    dissensionis. Yide miserandara vocem
    lipporum.
    Nunlialur
    illis,
    Visum est ut
    pacem
    ha-
    beant
    Chrisliani. Tali nuntio illi
    acceplo,
    aiunl intcr
    se,
    Voenobis.
    Quare
    ?Unitasvenit.
    Quid
    est?
    quce
    vox,
    Voe
    nobis,
    unitas venit?
    Quanto justius
    dicere-
    tis,
    Vse
    nobis,
    dissensio
    venii?Absilhoc,
    utvenialdis-
    sensio: haectenebrsesuntvidenlium.Namvenit
    unitas,
    gaudendum
    est,
    fralres.
    Quidexpavisli?Unilasvenit,
    dictumest.Num
    dictumest,Feravenil, ignisvenit?Uni-
    las
    venit,
    luxvenit. Si velit veridice
    respondere,
    dicet
    vobis: Non
    expavi, quia
    feravenit: nonenimlimidus
    sum: sed
    expavi, quia
    lux
    venit; lippus
    enim sum.
    Danda
    igitur opera
    curandi. Communicandumest
    cum
    illis, quod
    communicatione non fit
    angustum,
    proviribus, quanlumvalemus, quanlum
    clonatPeus.
    4. Mansueludohwrelicis
    exhibendalitigantibus
    etcon-
    viciantibus.
    Nonjuryiis,
    sed
    magisapud
    Deum
    precibus
    agcndum
    est conlra
    hwreticos.
    Proinde, charissimi,
    exhortor
    Charitatemvestram,
    ut exhibeatisillischri-
    slianamet catholicam
    mansuetudinem. Nunc curan-
    dis instalur. In fervore sunt oculi
    sanctoruml,
    caute
    curandi,
    leniterque
    tractaiidi sunl. Nemosusci-
    piat
    cura
    aliquo litem,
    nemo velil nunc vel
    ipsam
    suamfidemaltercando
    defendere,
    ne delite scin-
    tilla
    nascalur,
    ne
    quoerentibus
    occasionemoccasio
    prsebeatur.
    Prorsus convicium
    audis, tolera,
    dissi-
    mula, proeteri.
    Memento curandum. Videte
    quam
    blandi sunt medici eis
    quos
    eliammordaciler curant.
    Audiunt
    convicium, proebent medicamenturn,
    nec
    reddunt conviciumconvicio. Verbumsit verbo : ut
    unussit
    curandus,
    alter curat: non duo
    litigantes.
    Fertotc, obsecro,
    fratres mei. Sed non
    fero, inquit,
    quia blasphemat
    Ecclesiam. Hoc te
    rogat
    Ecclesia,
    tit
    feras, quia blasphematur
    Ecclesia.
    Detrahit,
    in-
    quit, episcopo meo; crimen dicit in
    episcopum
    meum,
    et taceo?
    Crimen
    dicat,
    el
    tace;
    non
    agno-
    scendo,
    sed ferendo. Hoc
    proestas
    episcopotuo,
    si
    proillo tempore
    non
    miscearis.
    Intellige
    tempus,
    ha-
    betoconsilium. Deumtuum
    quanti
    blasphemant
    ?Tu
    audis,
    el illenon audit? tu
    nosti,
    et illenon
    novit?
    Et lamen
    facil
    oriri solem
    super
    bonoset
    malos,
    et
    pluit
    super justos
    et
    injustos(Malth. v, 45).
    Ostendit
    pa-
    tientiam,
    diflerl
    potenliam.
    Sic et tu
    agnosce
    tempus,
    noli
    provocare
    tumenlesocufosad
    turbandos se
    ipsos.
    Amator
    pacis
    es? Sit libi incordebene cum
    dilecta
    tua. Et
    quid
    agam?Habes quod agas.
    Tolle
    jurgia,
    converteread
    preces.
    Noli
    conviciis
    repellere
    con-
    viciantem,
    sedora
    pro
    eo.
    Loqui
    visilli conlraillum:
    loquere
    Deo
    pro
    illo. Nontibi dico
    quod
    taceas : sed
    elige magis
    ubi
    loquaris, apudquem
    tacitus
    loqueris,
    labiis
    clausis,
    cordeclamante. Ubi nonte
    videt,
    ibi
    estobonus
    pro
    illo. Illi autem
    pacem
    non
    amanli,
    ct
    liligarevolenli, respondepacificus
    :
    Quidquid
    vis di-
    cas, quantumlibetoderis,
    ul
    placueril delesteris,
    fra-
    ter meuses.
    Quidagis,
    ut nonsis fraler meus?
    Proi'-
    sus
    bontts, maluSjVolens,nolens,
    fraler meuses. Et
    ille: Undesum fraler
    luus,
    hostis,
    inimice
    (a)'i
    Sic
    quomodo
    ista
    dicis,
    frater meuscs. Mirum videtur :
    odit, detestatur,
    el frater esl? llli cnimvis
    credarn
    nescienli
    quidloquatur?cujus opto saniiatem,
    ut lu-
    cem
    videal,
    et Ifatrem
    agnoscat.
    Illi
    ergovis credam,
    quia
    nonsumfralcr
    ipsius, quiadeteslatur,
    quiaodit,
    et non
    potius ipsi
    luci? Audiamus
    quid
    dieat
    ipsa
    lux.
    Prophetara lege
    :
    Audite,qtti pavetis,
    verbumDo-
    mini.
    Spiritus
    sanctus
    loquitur per
    Isaiam
    prophetam
    :
    Audite, qui pavelis,
    verbumDomini.
    Dicile, Fralres
    1
    Forle,
    sauciorum.
    (a)
    Kolebantvidelicetse fratresdici
    Donatistse,
    et ta-
    men fratresa nostrisdicebanlur.
    optatus,
    lib. 1 adver-
    sus
    Parmenianum,Kolunt,

    inquit,

    se dici ffatres
    noslros.Sunt sinedubio
    tfalres, quamvis
    non
    boni;

    etlib.
    4,
    Konenim
    potestis
    nonesse
    fratres, quos
    iis-
    demsacramentorumvisceribus
    unamalerEcdesiagenuit,

    quos
    eodemmodo
    adoptivos
    filiosDeus
    pater excepit.

    Quoin generepltiraetiaui
    Augustinus,
    cum
    agit
    contra
    Donatislas, Suui,
    1585
    SERMOCCCLYIH.
    1586
    nostri
    estis,
    eis
    qui
    vos
    oderunt,
    et
    qui
    vos detestanlur.
    Quid
    est? Radiavit
    lux,
    ostendit fraternitatem
    : ct
    adhucdicit
    lippus,
    Claudefenestram.Prsebeoculos
    luosluci :
    agnosce
    fratremin tenebrisnonconslilu-
    tum,
    intenebrisconstilulus: et
    die,
    dicsecurus,
    verba
    Dei diciset non mea.
    Dicite,
    dicitDeus,
    Fratres no-
    stri estis:
    quibus
    ?eis
    qui
    vosoderunt.Nam
    quid
    mi-
    rumsi dicitiscis
    qui
    vos
    diligunt?
    His
    qui
    vos ode-
    runt,
    el
    quivos
    detestanlur.
    Ulquid
    hoc?
    Audi,
    et cau-
    soe
    aspice
    fructum. Yelut
    inlerrogaveris
    Dominum
    Deum
    tuum,
    et
    dixeris, Domine, quomodo
    dicam,
    Fralermeus
    es, qui
    odit, quideleslatur?
    Dic
    quare.
    Ut nomenDomini
    honorificelur.Appareat
    vel
    inju-
    cunditate:
    ipsi
    auiemerubescant
    (Isai. LXVI, 5,
    sec.
    LXX
    ). Vide,
    obsecro
    ,
    fructum
    patientise,
    tanlse
    mansuetudinis.
    Dicite,
    Fratresnoslrieslis.
    Quare?
    Ut
    nomenDomini
    honorificetur.Quare
    autem non te
    agnoseit
    fralrem?
    Quia
    nomenhominishominesho-
    norificavii.
    Ergodic,
    Frater meus : oderis
    licet,
    dc-
    lcsleris
    licel,
    frater meus es.
    Agnosce
    inte
    signum
    patris
    mei. Sermo
    palris
    noslri. Male
    fraler, Iiligiose
    frater,
    fraierraeuses tu. Diciselenim
    tu, quomodo
    et
    ego,
    Paler noster
    qui
    esin cwlis
    (Mniih.vi, 9).
    Unumdicimus:
    quare
    in unononsumus?
    Rogo te,
    frater, agnoscequod
    mecum
    dicis,
    et damna
    quod
    contramefacis. Adverteverbaexeuntia de oretuo.
    Audi,
    non
    me,
    sed te. Vide cui
    dicimus,
    Paler
    nosler
    qui
    es in cwlis. Non
    amicus,
    non vicinus
    ;
    sed
    ipse
    cui
    dicimus,
    concordarenos
    jubet.
    Simul
    habemus
    apud
    Patremunamvocem:
    quare
    nonsimul
    habemusunam
    pacem
    ?
    5. Pia
    operapro
    Ecclesiwobtinenda
    pace.J ejunium
    solemne
    post
    Penlecoslcn.
    Hospitalilas
    ineos
    qui
    Car-
    tltaginem
    vaniunlcollalioniscausa.Taliadicitearden-
    ter,
    dicileleniter. Dicileardentes fervore
    charitalis,
    nontumore
    dissensionis,
    et
    deprecamini
    nobiscumDo-
    minumsolemnibus
    jejuniis. Qucejam
    rcddimus
    Deo,
    reddamuset
    pro
    causa. J amenim
    jejunamuspost
    Pentecosten solemnitcr : et
    utique jejunarcmus,
    eliamsi islacausanoii essel.
    Quidergo
    dcbemusfra-
    tribus
    nostris, quos
    innoniineDominiDei
    uostri,
    me-
    dici
    nostri,
    curandos
    sanandosquesuscipimus,
    illi of-
    ferenles
    utsanenlur,
    nonnohismanusmedici
    prccsu-
    mentes?Sed
    quid
    facimus?
    Deprecemuripsum
    mcdi-
    cum
    , jejunantes
    humili
    cordc, pia confcssioue,
    limore fralcrno.ExhibearausDomino
    pietalem,
    fra-
    tribuscharitatem. Crescanleniin
    eleemosynccnostrce,
    quibus
    exaudiantur
    facilius orationesnostrcc'. Ilo-
    spitalitatem
    sectamini.
    Tempus
    est: servi Deiveniunt.
    Tempusest,
    occasio
    est, quare pcril?
    Altcnde
    quid
    habes in coenaculodomustuse2.Altendeel sursum
    quid
    reponas, quid
    libi serves,
    dc
    quo
    thesaurosolo
    securuses. Pone
    sursum,
    commendanon scrvo
    luo,
    sedDominoluo.
    Numquid
    illictiraesnefur
    obrepat,
    ne effractorinvadat,
    ne hoslis turbulentus
    eripial?
    1
    inuno
    Ms.,
    crebrescanleliam
    elecmosynwvestrw,qui-
    busexaudiunlur
    facilius
    orationes veslrw.
    2
    IaeodemMs.,
    Allende
    qttid
    habesin sacculodomus
    tuw.
    Facuthabcas
    quod
    libi reddatur. Nechoctibi reddi-
    tur 1,quodposueris.
    Feneraloremte vult
    Dominus,
    sed
    suum,
    non
    proximi
    tui.
    SERMOCCCLYIII
    *
    (a).
    De
    pace
    el charilate.
    Carlhaginehabitus,
    antecollationemcum
    Donatistis,
    n.
    1. Pacisconciliandwcuracalltolicis
    episcopis.
    Vincl
    nolensa
    veritute,
    vinciturab errore. Curamnostram
    provobis,
    et
    pro
    inimicisnoslrisct
    vestris,
    et
    pro
    salute
    omnium, proquiete, pro pacecommuni, pro
    unitale
    quara
    Dominus
    jussit,
    Domiuus
    diligit,
    ad-
    juvenl prcces
    Sanclitaiis
    veslrse,
    ut deillaidentidem
    et advos
    loquamur,
    et vobiscum
    gaudeamus.
    Etenim
    de
    pace
    ct charitate
    loqui,
    si
    semper amamus,
    sem-
    per
    debemus. Multo
    magisergo
    islo
    lempore, quando
    paxsicamalur,
    utin
    periculoejus
    amaudccet tenen-
    dccconstituti
    illi, quibus
    malura
    pro
    malononreddi-
    mus,
    et cura
    quibus,
    sicul
    scriplumest,
    odiohaben-
    libns
    pacem
    sumus
    pacifici,
    et
    quiapacemloquimur
    eis,
    debcllarenosvolunt
    gratis(Psal.cxix, 7). Hliergo
    qui
    lales
    sunt, periclitanlur
    inter amorem
    pacis
    etcon-
    fusionem
    pudoris
    : necid
    agunt,
    cumvinci
    nolunt,
    ut
    invicti sint.
    Qui
    enimvinciaverilate
    nolunl,
    aberrore
    vincuntur. 0 si coscharitas
    potiusquam
    animositas
    superaret!
    Indevictores
    fierent,
    uiidevicti essent.
    NosautemEcclesiam
    catholicam,
    ad
    cujuspacem
    et
    concordiainct reconciliationeminvilamus inimicos
    ejus,
    nonhumanis
    opinionibus,
    sed divinistestimo-
    niis, amamus,
    lenemus et defendimus.
    Quidcum.
    illo
    agam, qui proparleclamat,
    et contralolumliti-
    gat
    ?Nonneboniimilli est vinci,
    qui
    si viclus
    fuerit,
    tolum
    lcncbit;
    si
    viccrit,
    in
    parte
    remanebit? Imosi
    vinceresibi vidcbitur. Namnon vincitnisi verilas:
    vicloriaveritatisest charitas.
    2. Teslimonia
    pro
    Ecclesiwcatltolicwunitate.Conten-
    tiocatholkorum
    quomoclo
    dileclionis
    cst,
    nonlitis.
    Quid
    ergovobis, fratres,
    Ecclesiamcatholicamtoto orbe
    lerrarum fruclificanlem
    alque
    crescenlemcommen-
    demmultisvcrbis
    ,
    et meis. Habemusverba Domini
    proilla,
    et
    pro
    nobis.
    Dominus, inquit,
    dixitadme:
    Filiusmeuscs
    lu, ecjo
    hodie
    genui
    le. Postttlaa
    me,
    et
    dabolibi
    genles
    hwreditatem
    luain,
    et
    possessionem
    tuam
    fines
    terrw
    (Psat. n,
    7et
    8). Quareergo, fratres,
    de
    posscssioneliligamus,
    et non
    potius
    sanctaslabulas
    recilamus? Venissenos
    opinemur
    ad
    judicem.
    De
    possessione
    contentioest: cl hccccontentionon
    lilis,
    seddilcctioniscst. Denicrue
    liligator
    terrenoe
    posses-
    sionisad hoc
    liligat,
    ut excludatadversarium: nosut
    iniromittamiis.
    Liligator
    terrenoe
    possessionis,
    cum
    audierit adversariumdicentem
    ,
    Possiderevolo
    ;
    re-
    spondct,
    Non
    permitlo, Ego
    autemfratri
    dico,
    Possi-
    dcasmecumvolo: ille
    liiigandodicit,
    Nolo.Nonita-
    que
    liraeonecontemnat
    meDominus,
    et
    corripiat,
    1
    inuno
    Ms.,
    xechoclibisotum
    reddilur,quodposueris.
    *
    Emendatus adMss. etEdd.
    insernioneprsecedentimodQ
    designatos.
    (a)Alias,
    interSirmondianos 38.
    1581
    S. AUGUSfINI EPISCOPI
    1588
    sieut
    illos
    ffatres,
    vel illum
    fralrem, qui
    euminter-
    pellavit
    in
    populo
    ,
    et ait :
    Domine,
    dic
    fralri meo,
    ut
    dividal mecumhwreditatem. ContinuoDominus
    pro-
    ferens
    corrcptionem, quia
    oderat divisionem:
    Dic,
    honto, inquit, quisme
    constiluit
    judicem
    ,
    aut diiiiso-
    LremItwredilatisinlervos?
    Ego
    auteni dico
    vobis,
    cavete
    abomni
    cupidilate(Luc xu, 13-15).
    Islani
    correptio-
    nemriontimco.
    Interpello
    enini Dominummeum
    ,
    fa-
    teor
    , inlerpello.
    Nonlamen
    dico, Domine,
    dic
    fralri
    meo,
    utdividatItwreditatemmecum:sed
    dico,DominO,
    dicfratri
    meo,
    ut teneat mecumunitalem. Ecce
    pos-
    sessionis
    hujus
    labulasrecito
    ,
    nonad hoc ul solus
    possideam,
    sedut fratrem meum mecum nolentem
    possidere
    convincam. Eccetabulas
    ,
    fraler : Poslttld
    ame, inquit,
    el dabotibi
    gentes
    hwredilatem
    luam,
    ei
    possessionem
    luam
    fines
    tenw. Chrislodictumest. No-
    bis
    ergo
    diclum
    est, quia
    Christi raembrasumus.
    Quid
    curris in
    parle?
    aut
    quid
    remanes in
    parte?
    Ecceto-
    tumtene
    quod
    in tabulis.
    Quseris
    inter
    quem
    et
    quem
    possideas, quomodo
    solentinstrumentis
    quoeriposses-
    sores,
    inter
    quos
    sint affines.
    Qui
    libi dedit omnesfi-
    nes,
    nullosdimisit affines.
    3. Testimonium
    pro
    calholkaEcctesia.Aliudtestimo-
    nium. Audi
    sanctarumaliud lestimoniumlabularum.
    DeDominodicitur Christo in
    figura
    Salomonis: Do-
    minabitur amari
    usque
    ad
    ntare,
    eta
    fluminettsque
    cid
    terminosorbislerrw. Coramillo
    procidentJ Ethiopes,
    et
    inimici
    ejus
    terram
    lingent. Reges
    Tharsisel insulwmu-
    nera
    offerent:
    reges
    Arabumel Sabadona adducent.Et
    adorabunl eumomnes
    reges
    terrw: omnes
    gentes
    servient
    itli.
    (Psal. LXXI,
    8-H). Quandodicebatur,
    credebatur :
    qiiandoimplclur, negatur.
    Tene
    ergo
    meciim
    ha-redita-
    temamariusqueadmare, elafluniine,
    scilicel
    J ordane,
    ubi
    ccsptumest
    Christi
    magisterium,usque
    adterminos
    orbis terrse.
    Quare
    nonvis?
    Quare
    huic
    promissioni
    et
    hccreditati,
    diviliis
    tuis,
    inimicuses?
    Quare
    non vis?
    Propter
    Donatura?
    propler
    Caecilionum?
    Quis
    fuit Do-
    natus?quisCaecilianus?Utique
    homines. Si
    boni,
    bono
    suo,
    non meo:
    ergo
    et si
    mali,
    malo
    suo,
    noumeo.
    Tu Christuin
    accipe,
    el zelantemChrislo
    ejus Apo-
    stolum altende:
    Numquid
    Pattlus
    crucifixus
    est
    pro
    vobis?aul innominePauli
    bapiizaii
    estis? Ut aulem
    hoc
    diceret,
    vide
    quid
    horruit :
    Unusqtiisque
    veslruni
    dicit, Egoquidem
    sum
    Pauli, ego
    autein
    Apollo, ego
    vero
    Cephw, ego
    aulemChristi. Divisusest Clirislus?
    Numqmd
    Paulus
    pro
    vobis
    crucifixus
    est? ctutin no-
    minePauli
    baptizali
    estis
    (I
    Cor.
    r,
    12
    eH3)
    ?Si non
    in nomine
    Pauli,
    multo niiniis innomine
    Cscciliani;
    multo
    amplius,
    et mullo minus
    '
    in
    nomine Donali.
    Et lamenadhue
    post npostolicasvoces, post
    Ecclosioe
    declarationemet toto mundo
    dilatalionem
    ,
    dicitur
    mihi,
    Nondimitto
    Donai.um,nondimitlo riescio
    quem
    Gaium
    ,
    Lucium
    2,
    Parmenianum
    ;
    mille noraiiia
    ,
    millescissuras. Privabis
    te,
    sequendohoiniiiem,
    lanla
    1
    Hsec
    verba,
    in nomine
    cwciliani, mullo
    amplius
    et
    multo
    minus,
    absuntaMss.Colbcrtinoet victoriuo.
    2
    Sifm.,carum,
    Lucium.
    Legcndum
    videtur
    Gaium,
    lu-
    ciuni; quaepronomina
    sunl
    poni
    solita
    proquolibet
    ho-
    mine,
    ut
    supramsermone
    42,cap.5,
    n, 5.
    haereditate,
    de
    qua
    modo
    audisli,
    A mttri
    usqtte
    ad
    mare,
    a
    flumineusque
    adlerminosorbislerrw?
    Quare
    illamnontenes?
    Quiahominemamas. Quidesthomo,
    nisi animal ralionale faclumde terra? Ideo
    ergo
    ini-
    raicus
    es,
    quia
    terram
    lingis. Despice
    hoc
    potius
    Noli
    lingereterram,
    ut
    spemponas
    in eum
    qiii
    fecil
    ccelumet terram. Haec
    spes
    noslfa
    ,
    liccctestimonia.
    DeusdeorumDominuslocutns
    est,
    etvocavitterfam
    ,
    ct
    solisortu
    usque
    adoccasum
    (
    Psal. XLIX
    ,
    I).
    Noli re-
    manere interra
    ,
    sed
    quo
    vocataest lerra.
    4. Charitaslalum
    mandalum,quopaxredinlegraturs
    Et
    quis potest
    ibi omniade tabulis sanctis
    posses-
    sionis
    hujus
    testimonia reeitare?
    Quare ergo
    nori
    converluntur ad
    Ecclesiain,
    nisi
    quia ipsios
    est vox
    Ecclesiae,
    Converlanluradme
    qui
    tinienl le
    j
    et
    cogno-
    scant lestimoniaitta? Vidit hoc
    Ecclesia,
    quod
    dixil
    inPsalmo : modo
    audistis; recentia sunt verba in
    auribus et eordibus vestris. Omnisconiummationis
    vidi
    finem. Quid est,
    Omnis consummalionisvidi
    finem
    ?
    Consummationis
    perfeclionis,
    non consum-
    ptionis
    : vidi fineni
    perfectionis,
    non abolilionis.
    Omnisconsummationisvidi
    finem. Quis
    est islefinis?
    Latummandatumluumvalde
    (Psal.
    cxvm, 79, 96).
    Finis enim
    prwcepti est, jam
    vos dicile mecum
    (a populo
    acclamatum
    est),
    charitas de corde
    puro
    (I
    Tim.
    l,
    5).
    Omnes
    dixistis, quod
    non infructuose
    semper
    audislis. Finis
    prwcepli
    esl charilasde corde
    pttro.
    Fiuis
    , quoperficimur,
    non
    quo
    consumimur.
    Iste linis latus
    est, quia
    mandalumDei
    est,
    de
    quo
    diclum
    cst,
    Lciiummandalumtttumvalde. Mandalum
    novumdo
    vobis,
    ut vosinvicem
    diligalis(J oan. xm,
    54).
    Vide
    Ialiludinemmandati
    hujus.
    Ubi latumest?
    numquid
    in carne? In corde
    potius.
    Namsi et in
    carne lalum
    csset,
    nuditores
    studiosi, auguslias
    non
    paleremini.
    IncordeIatumest. Ubi latumest
    vide,
    si sit undevideas
    ,
    et hinc audi
    Apostolum, quarii
    lalum cst mandalumcharilatis.
    Charilas autemDei
    diffusa
    esl in cordibusvestris
    (Rom. v, 5).
    Non
    dixit,
    Inclusa
    ; sed, diffusa.
    Yerbumenim
    quod
    esl
    inclusa,
    quasi angustias
    sonat :
    quod
    cst
    diffusa,
    latiiudinem
    insinuat. Lalum
    ergo
    mandalumIttumvalde. Domine
    Deus
    noslcr, approbaquiapropter ipsam
    latitudinem
    fratres nostros ad
    posscssionempacis
    invitamus.
    Episcopi
    vullisesse?Nobiscumestote. Nonvult
    po-
    pulus
    duos
    episcopos.
    Nobiscuminhocrcdiiatefratres
    cstote. Non
    proptcr
    honoresnosiros
    impediamuspa-
    cemCliristi.
    Quem
    honoremin ccelesli
    pace
    acce-
    pluri
    sumus
    ,
    si honorem nostrumnunc inlerrcna
    lite dcfendamus? Tollalur
    paries erroris,
    ct simul
    simus.
    Agnosce
    me fralrem :
    agnosco
    te fralrem:
    sed
    excepto
    schismale
    , exceptoerrore, excepta
    dis-
    sensione. Haec
    corrigatur,
    ct meus es. Annonvis
    essemeus?
    Ego,
    si te
    corrigas,
    voloessetuus.
    Ergo
    sublato errore de
    medio, lanquam pariete
    macerice
    contradictioniset
    divisionis,
    estofrater
    meus,
    et
    ego
    simfratcr
    tuus,
    ut ambosimus
    ejus qui
    Dominusest
    et
    meus,
    et luus.
    5. Catholici
    quo
    animoveniunl adcollaiionem. Hoc
    dicimusamorc
    pacis,
    noa diffidentiaveritalis. Hoc
    1589
    SERMQCCCLIX. 1590
    cnim
    restfipslmus,
    hoc
    propesitum icgistis {Etpislt.
    128et
    129); quia
    catisamconferendamnon
    fugimus,
    imo ut conferaiur instamus
    ;
    ut cumdemonslravero
    possessionem,
    sic cumillo communfceni haeredila-
    tem.
    Iiitrepidus veniat,
    securus venial,
    doctusl
    veniat : nolo audoritate
    prccjudicare. Aperiamus
    oculos ad illum
    qui
    errane non
    potesl
    :
    ipse
    nos
    doceat
    quoe
    sit Ecciesia. Audistis lcstimonia
    ejus.
    Non eam coinaminaiit humana
    delicta., quam
    non
    redemit humana
    juslilia.
    El
    lamcn,
    ctimaiiasit causa
    Ecclesicc,
    aiia
    hominum,
    et omnino distjncla sit,
    nechoririnumcausam
    formidamus, quos
    acousave^
    runl et convincerenon
    potuerunt. Purgatos
    novimus,
    purgatoslegimus. Qui
    si nonessent
    purgati,
    nonin
    causaeoruntEcclesiam
    consliluerem,
    necaedilicarem
    supcr arenam,
    et
    dejicerem
    de
    petra. Quia super
    hanc
    peiram, inquit, adificabo
    Eocksiam
    meam,
    et
    ponw inferorum
    non vincent eam
    (Mallli. xvi., 18).
    PclraautemcrniChristus.
    Numquid
    Pauluss
    pro
    vobis
    crucifixus
    est?
    Hoctenete,
    hoc
    aniatc,
    hoc fralerne
    cl
    pacilice
    dicile.
    6.
    Rogat
    ne
    quisquam
    de
    plebe
    irrual inlocumcolla-
    lionis. Adcollalionis locum nullus vestrum
    irruat,
    fratres mei.
    Prorsus,
    si fleri
    potest,
    eliam
    per
    ilium
    locurntransitum
    devitaie,
    neforle
    aliquis
    contentio-
    niset litisaditus
    inveniaiur,
    vel occasio
    aliquaprsc-
    beatur,
    et inveniant
    ipsam
    occasionem
    qui quserunt
    occasionein. Maxime
    quoniam qui partim
    Deuin
    timent,
    aut admonilionemnostram
    parvi pendunt,
    vel
    quia pra-senliadiligunt,
    debent saltemlerrence
    potestatis
    severitatemveneraris. Edictumviri illu-
    stris
    (a) puhlice propositumlegislis
    :
    quodquidem
    non
    propter
    vos
    proposilum
    est
    qui
    Dcum
    limelis,
    et commoniiionem
    episcoporum
    vestroruin non con-
    temnilis;
    sed ne
    quis
    islanon
    curet,
    ne
    quis
    ista
    contemnat. Videant
    igilur qnales
    sunt : neforteillis
    eveniat
    quod
    ail
    Apostolus,
    Qui
    enimresistil
    polestati,
    Dei ordinationi resislil.
    Principes
    enhn non sunl
    limendibono
    opere,
    sedmalo
    (Rom. xm,
    2cf
    5).
    Vite-
    mus omnes seditiones
    ,
    omnes causas scdilionis.
    Forte dicitis : Inlenli sumus
    quid
    facluri sumus.
    Et
    quid
    vobis
    injungamus?
    Parles forle uberes
    pielalis.
    Nos
    disputemus pro
    vobis : vos orale pro
    nobis.
    Orationes etiamveslras
    ,
    sicut
    jam
    anle
    prccmonnii-
    mus, jejuniis
    et
    eleeraosynisadjuvate.
    Addite
    pennas
    illis, quibus
    volant adDeum.Sic
    agentes negolium,
    foriasseutiliores nobis
    eritis, quam
    nosvobis. Nemo
    enimnoslruni in hac
    disputatione
    dese
    prccstimits:
    in Deoest lola
    spes. Neque
    enim meliores sumus
    Apostolo, qui
    dicil,
    Orate
    pro
    nobis.
    Orate, inquit,
    1
    Ms.
    v.,
    indoctusveniat.
    2
    is.
    ci.,
    terrence
    polestalis
    timereseverUatem.Edi-
    clum,
    elc.
    3
    itaexeodemMs.cl.
    [proseprwsumil.)
    (a)
    id
    est,
    MarcpJ liui tribuni el
    nolarii,qui judex
    Honorii
    Augusti
    nouiino
    prse
    uil colialioni.
    icjusedicto, qtiod
    in
    Gestis
    irinisecoguiliouis
    coulinclur,
    de adiuonenda
    per
    episcoposplebe
    iiiler cajtei-acavc;
    alur,
    ut nullusvel
    lair.usvel
    episcopus,ulcra
    .lu.nerum
    |
    raesiitutujii iuill m
    c
    tranquillissiinuni
    couciliilocumcoiitra
    prcbiuituiu
    molire-
    <tur
    accedere,
    etc. Suui.
    pro nifi,
    ut delurmthi sermo
    (Ephes.
    vi, 19).
    lllum
    ergopro
    nobis
    rogelis,
    in
    quo speraposuimus,
    ut de
    nostra
    disputationegaudealis.
    Tenete
    ista, fratres,
    obsecramusvos:
    pemomen
    ipsius
    Domini, per
    au-
    ctorempacis, plantatorempacis,
    dilectorem
    pacis,
    orarnusvos
    l,
    ul eum
    pacifice
    orelis, pacificedepre-
    cemjni;
    et iiiemiiieriliscsselilii
    ejus,
    a
    quo
    dictiiin
    est,
    Beaii
    pacifici, quoniam filii
    Dei vocabunlur
    (Maith. v, 9).
    SERMOCCCLIX
    *
    (a).
    Deeo
    quodscriptum
    estin
    Ecclesiaslico,cap. xxv, 2,
    Concordia
    fratruni,
    et amor
    proximorum,
    elc. De
    lileel concordiacumDonalistis
    (b).
    flabilus
    post
    coilationem.
    1. Tria excellentia. Concordia
    rara, quare.
    Prima
    lectiodivinorum
    eloquiorum,
    delibro
    qui appeliatur
    Ecclesiasiicus,
    commendavit nobistria
    qucedam
    ex-
    celleriliaet consideratione
    djgnissima,
    concordiam
    fratrum,
    et amorem
    proximorum,
    et virumacmulie-
    remsibi consentientes.
    Rona
    hsecsunt
    plane, jucun-
    da et laudabilia in rebus humanis
    ;
    sed in divinis
    rebus mullo
    potentiora. Quis
    est cnim
    qui
    noncon-
    gnndet
    concordibus fratribus? Et
    quod
    dolendum
    esl,
    inrebus humanistam
    magna
    res rara est: res
    ab oranibus
    laudatur,
    a
    paucissimis
    custodilur. Beati
    qui
    in se
    ipsis amplccluriiur, quod
    etinmin aliis
    laudare
    coguntur.
    Nulli fralres non laudant concor-
    dantes fraires. El, unde fratres concordes essediffi-
    cile est?
    Quia liligant
    de lerra
    , quia
    volunt esse
    terra. Audivit enimab initio
    peccator homo,
    Terra
    es,
    et in lerramibis
    (Gen.
    iu
    ,
    19).
    Undediscutiamus
    el
    perscruteraur
    vocem
    , quamjuslus
    debel audirea
    contrario. Si enimrectedictumest
    peccatori,
    Terra
    es,
    el inlerramibis
    ;
    rccte dicilur
    justo ,
    Coelum
    es,
    et inccelumibis. Aut nonsunl
    justi cceli,
    cumde
    Evangelistis apcrlissime
    dictum
    sit,
    Cai/i enarrant
    gloriam
    Dei ? El
    quidem quia
    de
    ipsis
    dictum
    est,
    consequenlia
    salisedocent. El
    opera, inquit,
    manuum
    ejus
    annuntial
    firmamenlum. Quos
    dixil coelos
    , ipsos
    dixit firmamentum. Diesdiei eructal
    verbum,
    et nox
    nocli htdicatscienlium.Nonsunt
    loquelw,, neque
    ser-
    mones, quorttm
    non audianlur voceseorum.
    Quoeris
    quorum,
    et non riiveriisnisi coslorum. Dictum
    ergo
    de
    Apostolis,
    dictum de annuntialoribus veritatis.
    Unde
    sequitur,
    In omnemterramexivilsonus
    eorum,
    etin
    fines
    orbislerrwverbaeorum. Non sunl
    loquelw,
    neque
    sermones, quorttm
    non audianlur voceseorum
    (Psal. xvm,2-5). Quando
    ineosvenit
    Spirilus
    san-
    clus,
    et
    ccepit
    Deus habitareccelum
    quod
    fecit de
    terra,
    locuti
    sunt, implente
    et donante
    Spiritusanclo,
    1
    lta
    legendum
    cumunoMs.cl.
    \per
    amorem
    pacis,,per
    plantatorempacis,
    oramus
    vos.]
    *
    Emendatusadcl.v. el ad Sirm.
    (a) Alias,
    de
    Diversis91,
    etexSirmondianis 37.
    (/))
    CilatFiorusad1Thess. m. Nicolaus Faberin
    prsefa-
    tioneadnilarii
    Iragmenla,pag.49, opinaturCarlhagine
    babilumin dedicationembasilicae
    Florenlioe,
    ex Aurelio
    episcopo, qui
    etFlorens
    diceretur,cognominatse.
    Videino-
    tam
    (b)infra,pag.
    1597.
    1591 S. AUGUSTINI
    EPISCOPl
    1592
    linguis
    omnium
    gentium.
    Inde
    diclum,
    Non sunt
    loquelw,nequesermones,quorum
    nonaudiantur voces
    eorutn. Et
    quia
    inde missi sunt ad
    prccdicationem
    Evangelii per
    omnes
    genles,
    In omnemlerramexivit
    sonus
    eorum,
    etin
    fines
    orbisterrwverbaeorum.
    Quo-
    rum?
    Ccelorum,quibus
    recte
    dicitur,
    Ccelum
    cs,
    et
    in ecelumibis: sicut recte
    peccalori,
    Terra
    es,
    etin
    terramibis.
    2. Terrenw
    possessionis
    amorcausadiscordiw.Fra-
    tres
    ergo
    si volunl esse
    concordes,
    nonamentlerram.
    Sed si volunt non amare
    terram,
    non sint lerra.
    Quserant possessionem
    quce
    dividi non
    potest,
    et
    semper
    concordes erunt. Undeintcr fratres discor-
    dia? unde
    perlurbatiopielatis?
    undeunus
    ulerus,
    et
    nonunus
    animus,
    nisi dumcurvaturanima
    eorum,
    et
    partem
    suam
    quisquerespicit,
    et
    parti
    suae
    opimandoc.
    et
    exaggerandccoperamimpendit,
    ct in
    possessione
    sua
    vulthabereunilaiem
    , qui
    cuinfratresuo
    possidet
    divisionem?Bonacst isla
    possessio,cujus
    esl? Nostra
    est.
    Magnapossessio
    ! Sic dici solct. Tota tua
    est,
    frater?
    Non;
    habeohicconsortem: sedsi vult
    Deus,
    vendetmihi
    partem
    stiam.Adulator
    respondef,
    Faciat
    Deus.
    Quid
    faciat Deus? Ut
    opprimaturvicinus,
    et
    partcm
    suamvendat vicino. Faciat Dcus: beneco-
    gitas, compleat
    tibi Deus.
    Quonicim
    laudutnr
    peccalor
    in
    desideriisanimw
    sttw;
    el
    qui iniquagerit,
    benedkitur
    (Psal. x,
    3). Quid
    tam
    iniquum,quam
    velledilescere
    alterius
    pauperlale
    ?Et tamenabundathoc:
    qtti
    ini-
    qua gerit, benedicitur;
    el forte
    proevaluit,
    et forte
    pressit
    el
    oppressit,
    torsit el
    extorsit,
    non
    qucmcum-
    que consortem,
    sed forsitan fratrein. Meliusest ut
    egoemam,quam
    extrancus. Et illefacile
    oppressus,
    si est
    justus,
    habet consolalioiicm.Audiat
    Sctiptu-
    rara
    , quam
    niodoaudivit.Illelaborat
    inopia,
    frater
    ejusplenus
    est
    copia.
    Scd
    plcnus
    est
    terra,
    et inanis
    juslitioe.
    Adverte
    tcrra,quid
    audiat ille
    pauper.
    Noli
    timere,
    cumdives
    faclusfueril
    liomo
    , neque
    cumniulti-
    pticatafuerit gloria
    clomus
    ejtis
    :
    quoniam
    cummorie-
    tur,
    non
    accipiet
    ea
    (Psal. XLVIII, 17, 18).
    Tenetu
    pauper quod
    iion
    dimitlasmoriens
    ,
    et
    quodacquiras
    incelernumvivens. Tene
    juslitiam,
    nonte
    pceniteat.
    Contristaris
    quia
    interra
    paupcr
    es tu?
    Pauper
    hic
    fuit
    qui
    creavit terram. ConsolaturteDominusDeus
    tuus, consolalurte Creator tuus
    ,
    consolaturleRe-
    demptor
    luus, Consolaturlc nonavarusfrater tuus.
    Dignatus
    est enimesse frater nosler ille Dominus
    noster. Solusfrater sinedubilatioiic
    fidissimus,
    cum
    quo
    concordia
    possidenda
    est. Dixicumnon
    avarum,
    et forle invenioavarum. Avarus est : scd nos vult
    habere,
    nosvult
    acquirere.
    Pronobislantum
    prelium
    dedit se
    ipsum
    : nihil atl hoc
    pretium
    addi
    potest.
    Dedit
    pretium
    se
    ipsum,
    et factusesl
    Redemplor
    no-
    sler. Nonenimsic sededit
    prclium,
    ul nosinimicus
    dimiltcret,
    et
    ipsumpossidcrct.
    Deditse
    raorli,
    oc-
    cidens morlem. Morte
    quippc
    sua mortcm
    occidit,
    nonmorteoccisus
    est;
    ct inortc
    occisa,
    libcravitnos
    amorte. Vivebatenimraorieiuibnsnobis
    mors,
    mo-
    rietur viventibusnobis
    , quando
    ci dicelur
    ,
    Ubi esl
    mors,
    cotilenliolua
    (I
    Cor,
    xv, 55)?
    3. Dominus
    imerpellatus
    ut
    fralri jubeatliwredilatem
    parliri,
    cur
    facere
    renuit.
    Prwceplum
    ul demusomni
    pelenti, quomodoimplendum.
    Talis
    ergo
    frater inter-
    pellatus
    est a
    quodam
    fralre conlra
    fratrem,
    inter
    quos
    non erat concordia
    propler
    terram
    ,
    el ait illi:
    Domine,
    dic
    fratri
    meo,
    ut dividaltnecumhwredilatem.
    Totam
    tulit,
    mihi
    partem
    meamnonvult
    dare,
    con-
    temiiit
    me,
    audiat vel te.
    Quidperlinebat
    ad Domi-
    num?Sicut
    cogitamus
    noshumiles
    humilia,reptantes
    inlcrra
    ,
    constituti inhacvita
    ,
    el neminemvolentes
    contrislari,
    et
    plerumqne
    indc
    graviuscoritristantes,
    quid
    diceremus?
    Veni,fraler,
    reddefralri luo
    paflem
    suara. Nonhocdixit Dominus.Et
    quid
    illo
    justius?
    QUM
    talem
    judiceminveniat,queminterpellet
    contra
    avaritiamfralrissui?Nonne
    gaudebal
    illehomotan-
    demseinveiiisse
    magnunisolatium?Magnumquoque
    adjutorium
    sinedubitatione
    sperabat,
    dicens tanto
    judici, Dominc!,
    dic
    fralrimeo,
    ui dividutmecutnhwre-
    dilatem.Atille
    quid
    dixit? 0
    homo,quis
    meconslituit
    divisoremhwredilalisinlcrvos
    ?RcpulitDominus,
    non
    deditquod petebalur,
    nonconcessit
    graluitum
    bene-
    ficium.
    Quidmagnumeral?-Quid
    inde
    perdebal?quid
    ineo
    beneficiosallemlaborabat?Nondedit.Ubi
    est,
    Oinni
    pelenlile,
    da
    (Luc vi, 30)
    ?
    Nonhoc
    egil ille,
    qui
    nobisvivcndi
    pracbuitexcmplum. Quomodo
    nos
    id facluri sumus? Aul
    quomodo
    dabimus
    quod
    im-
    pendiraus,
    si nondamusbeneficiumubi nihil
    impen-
    diraus,
    ubi nihil
    erogamus,
    ubi nihil amitlimus?Nou
    dedll Dominus
    hoc,
    nec taineii nihil dcdil. Minus
    negavit,
    sed
    quodplus
    esl donnvit. Dixil
    manifeste,
    dixil,
    Omni
    pelentile,
    da.
    Quid,
    si
    aliquispelal
    a
    te,
    non dico
    quod
    inulileesl
    dare,
    sed
    quod turpe
    cst
    dare?
    Quid,
    si
    pelat
    mulier
    aliqua,quodpeliil
    mulier
    a
    J oseph
    ?
    Quid,
    si
    pelat
    vir
    aliquis,quod
    falsisenio-
    res aSusanna
    pelierunt?
    Eliarahic
    sequenda
    est illa
    tanquamgeneralis sentenlia,
    Omni
    pclenlite,
    da?
    Absil. Faciemus
    ergo
    hic contra
    procceptum
    Domini?
    Imofaciamussecundura
    prseceptumDomini,
    et inala
    petentibus
    non
    demus,
    ncc contraistamseiilenliam
    faciemus.Dictumest
    enim,
    Omni
    peleniile,
    da. Non
    est
    diclum,
    Omnia
    pcienti
    leda. Omni
    pelenliie,
    da:
    prorsus
    da
    ;
    etsi non
    quodpelil,
    lulamen
    aliquid
    da:
    malum
    petit,
    tubonada. Fecii hoc
    J oseph.
    Nondedit
    quodpelebal
    mulier
    impudica;
    et dedit tamcn
    quod
    audire
    deberet,
    ne
    impudica
    esset
    cxemplo
    suo: et
    ipse
    noninciditinfoveam
    libidinis,
    el dcdil consilium
    castitatis. Hocenim
    respondit
    : Absil a
    me,
    neItoc
    faciam
    domino
    meo,
    ne
    pollttcini
    torum
    ejusqui
    credidit
    mihi omiiiaindomosua
    (Gen. xxxix).
    Si servusccre
    eraplus
    hancfidcmservavit
    domino, quaiem
    dcbet
    conjux
    servare marito? Hoc crnl adnioiicrc.
    Ego
    scrvushocnoii faciamdominonieo: lu
    coujux
    debes
    hocfaccremarito tuo?
    DeditelSusanna,
    necdimisit
    cos
    inanes,
    si
    impieri
    vcllent consilio
    pudiciticc.
    Non
    solumeuimnon
    consensil;
    sedet non tacuit
    quare
    iionconscnsil. Si
    consenlio,inquil,vobis,percoDeo;
    si non
    consenlio,
    non
    effugio
    manusvcslras: melius
    autemesl inmantisveslras
    incidere,quam
    Deo
    perire
    (Dan,
    xin). Quid
    csl
    aulcin,
    Meliusesl inmcmusve-
    1595
    SERMOCCCLIX. 1594
    jiias
    iMcirfere, qtiam
    Deo
    perire
    ? VosDeo
    perislis, qui
    talin
    quoeritis.Ergo
    hanc
    regtilam
    lcnelc. Dnle
    quando
    petiniirii,
    elsi nonhoc
    quodpetimini.
    IIocfecil Domi-
    nus. Pelebat
    ille, quid?
    Divisionem
    hsercdilalis. De-
    dit
    Domihus, quid
    ?
    Peremptioncm
    cupiditatis. Quid
    pelebat? quidaccepit?
    Dic
    frctlri
    meo
    ,
    ut dividal me-
    cumhwreditalem.
    Dic,
    homo,quis
    meconstituildiviso-
    remItwreditatisinter vos?
    Ego
    aiilemdico
    vobis,quid
    ?
    Caveleabomni
    cupidilnle
    '. Et dico
    quare.
    Forleenira
    dimidiuinhseredilatisadhoc
    pelis,
    ul ditescas. Audi :
    Ilominis
    cujusdam
    divilis sttccessit
    regio;
    suceessus
    inagnos
    habnit,
    id
    esl,
    multis fructibus fecundala
    cst !. El
    cogilavitapud
    sedicens:
    Quidfaciam, qtto
    congregemfructus
    tneos? Et
    diligenler cogitans,
    In-
    veni, inquit, quid(aciam.
    Deslruumveleres
    apothecas,
    faciam
    novas,implebo
    eas.
    Majores
    cnim
    faciam,quam
    crnnt vclercs. El dicumanimwmew: Hctbesmulta
    bona; satiare, jucundare.
    Ait illi Deus:
    Stulle, qui
    v.ilde tibi videris
    3
    esse cordatus : nosli cnim dc-
    slruerevelera
    ,
    ct a-dificare
    novn,
    cl lu invetusiate
    ruinceremansisli, qui
    vetera iule
    ipso
    destrueredc-
    buisii,
    ut
    jain
    lerrenanon
    saperes: Stulte, quid
    dixi- .
    sti? cui dixisti? Animceluoe
    dixisti, J ucundare,
    habes
    tiiullabonu. Hacnocle
    repelelur
    anhnalua,
    cui talia
    promisisti.
    Quwpromisisti,cttjits
    enml
    (Luc
    xn,
    13-
    20)
    ?Noli
    crgo timere,
    cumdives
    (aciusfueril
    homo;
    quia
    non
    ,
    cum
    tnorielur,accipiet
    ea.
    i,. Concordia
    (ratrum
    in cwtestihwreditale.
    Liligare
    quis
    ccnsendus.Ecce
    quale
    consiliuiDominusfratri-
    btis dedil
    dissidentibus, quo
    concordes
    cssent,
    ut
    cnrcrcnl
    cupiditale,
    etcontiriuo
    iraplefentur
    verilale.
    lnvcniainus
    ergo
    lalemhceredilalem.
    Qunmdiuloqui-
    nitir deconcordiaterrcnorum
    fratrum, quoe
    rara
    est,
    qux suspecla
    cst, quse
    dilfieilisest?
    Loquamur
    deilla
    fratrum
    concordia, quce
    vera esse
    debel,
    et
    potest.
    Fratres sintClirisliani
    oinnes,
    fralres sinl fidelesom-
    nes,
    fratres sint nati cx Dcoet ex visccribus matris
    Ecclcsicc
    per Spiriltim
    sancltim: fralres
    sint,
    habcant
    et
    ipsi
    hoereditalemdandnm
    '',
    etiiondividendnm
    (a).
    HccrcditaseorumDcus
    ipso
    csl.
    Cujus
    sunt
    ipsi
    hce-
    redilas,
    ipse
    est vicissimeorum
    hoereditas.'Quomodo
    sunl
    ipsi ejus
    hceredilas?Posittlaa
    me,
    et dcibolibi
    genles
    hwreditaiemluctin
    (Pscil.
    n
    , 8). Quomodo
    esi
    ille
    ipsorum
    liccredilns? Dotnintts
    pctrs
    hwredilatis
    mew,
    el caticismei
    (Psal. xv,5).
    !nhac hocredilate
    concordiacuslodilur :
    pro
    hacliocrcdilalcnon
    litiga-
    tur. Aliahccrcditas
    liligandoncqiiiritur
    : ista
    Iitignndo
    aniitlitur. Nolentcshomines hanc hcnrcdilalcm
    per-
    dere
    ,
    vitant
    liligare.
    Et
    qunndo
    foric vidcntur liti-
    gare,
    non
    litignni.
    Scd forte vidcntur
    Iitigare,
    aut
    putantur litigarc,
    cumvolunt fratribus consulcre.
    Vidcle
    quain
    consors sit eorum
    liligalio, quampaci-
    1
    Hicadditcodex
    cl., Nttmquidpetilorem
    iiumem
    dimisil,
    etnon
    polius
    veritate
    implevit,
    si ilte
    impleri
    vcitelabeo
    qui
    ail,
    caveleabontni
    citptdilxtte
    ?
    2
    Ma
    legendum
    exucdcni coilicecl.
    [successusmacjnos
    habuil,
    el multis
    fruclibttsfecuudutacst.]
    3
    lla
    legendum
    ex codcmcodicccl. ct Lov.Sirm.
    ,
    quia
    valdevideris.
    [qid
    vcdcU
    videiis.]
    '*
    Aliquot libri,
    teiiendain.
    (a)
    HicolimdesinebatsermodeDivcrsis9f.
    fica, quambenigna, quamjusta,_quam
    fidelis.Nam
    nos
    litigare
    videmurcumDonatislis: sednon
    liliga-
    mus. Illeeiiim
    litigat, qui
    adversariosuo male
    vult;
    litigat
    ille
    qui
    adversariumsuumvnlt detrimenlum
    pati,
    se
    augmentum;
    1111
    aliquiddecedere,
    sibi acce-
    dere. Nonsicsumusnos. Scitisel
    vos,
    scitis
    qui
    extra
    uiiilalem
    litigatis;
    sciliset
    vos,
    qui
    ex divisioneac-
    quisiti
    csiis : scitis
    quia
    istalis nonest lalis
    lis, quia
    nonest
    malevola, quia
    non tendit iu delrimeriliim
    adversarii,
    sed
    magis
    in lucrum. Volebamuseiiiin
    eos,
    cum
    quibusliligarevidebamur,
    vel adhucvide-
    mur, acquirere
    nobiscum
    ;
    non
    perderc,
    ut nos ac-
    quiramur. Denique
    alia vox nostra
    est, quam
    fuit
    fratris illius
    , qui interpellavit
    Chfistuminlerra am-
    bulantem. Nam et nos
    inlerpellamus
    ctrai in hac
    causn in coalosedenlem: et noudicimus
    ,
    Domine
    ,
    dic
    (ralri meo,
    ul dividalmecum
    hwrcdilatem;sed,
    Dic
    fratri mco
    ,
    ut leneat mecumhrcreditalem.
    5. Catlwlicorttm
    proposilum
    el voluntas
    pro
    Ecclesiw
    pace. Quoniam
    hoc volumuset
    pnblica
    Gestaleslnn-
    tur :
    quoniam
    hoc
    voluerimtis,
    indiccssunt nontan-
    tum
    sermoncs,
    sedliiteroenoslrocdalruadillos.
    Epi
    -
    scopatum
    aniaiis? Nobiscumhabete. In vobis nihil
    odimus,
    nihil
    delestamur,
    nihil
    cxsccramur,
    nihil
    anathcmamus,
    nisi humanumerrorcm.
    Humanum,
    di-
    xinius,
    detestamur erroreni. nondivinamverilnlcm:
    sedquod
    Dci
    habelis, ngnoscinius; quod
    vcslrumim-
    probum
    habetis, corrigiraus. Sigiium
    Domini
    mei,
    signumImperaloris niei,
    chnractercm
    Rcgis
    mei iu
    dcsertore
    agnosco; quocro,invenio,admoveo,accedo,
    apprehendo,
    duco, corrigodcscrtorcrn,
    nonviolocha-
    raclcrem. Si
    quisndvertnt,
    si
    quis
    attendni,
    hocnon
    est
    litigare,
    sedamare. Dixiraiis
    posse
    in nnaEccle-
    sia, pacis causa,
    csse fralres concordes :
    speciosa
    eniin rcs est concordiafratrum
    (a).
    Non
    posse
    criirn
    duos esse
    cpiscopos.
    Dixiraus
    ,
    ul aiubosedcant' in
    uua
    simplici
    basilica
    ;
    illein
    catliedra,
    illeut
    percgri-
    nus
    ;
    illeincathedra
    christiana,
    illeinhccrelica
    quasi
    collcgajuxta
    sedcat : rursus illcin
    congregntionc
    sua
    proesidcat2,
    vicissimilleinsua. Pcciiilentiam
    prccdi-
    calamesse in rcmissionem
    peccntorumper
    oniiics
    gentcs
    ab
    Apostolisincipicntibus
    ab
    J crtisalem,
    dixi-
    mus.
    Qtiid respondebis
    liuic
    Ecclcsicc, qiioe.cstper
    onnies
    gentcs
    ab
    Apostolisincipientibus
    abJ erusalera
    ccdilicala?Diximtts: Ponamusomninoinalamhabuc-
    rit causaraCoecilianus3. Unus homo malamcausam
    habens
    ,
    duohomines,
    quinque,
    decem
    , proejudica-
    biint lot niillibusfidcliumlotoorbo lcrrarummulli-
    plici
    fccunditale diffusorum? Diximusisla. Credidit
    Abrahain,
    ct
    promissae
    sunl ei omnes
    geutes
    :
    pecca-
    vit
    Caecilianus,
    et
    perierunt
    omnes
    gcntes,
    ut
    plus
    va-
    leal
    quodiniquitas
    commisit,quamquod
    verilas
    pro-
    misit? Dicla sunt hcec :
    Ieguntur.
    Omnino contra
    1
    codcxcl.,
    utatternisedecmt.
    2
    idcmcodex
    cl.,
    rursusiile in
    congregatione
    (raterna
    prwsidectt.
    8
    idemcodex
    cl.,
    ronamusomnino
    quod
    mutamliabueril
    causamcwcilianus.
    (u)
    videciiist.128inter
    Augustinianas,
    et collat.
    5,cap,
    230.
    lsfj
    S. AUGUSTINIEPISGQPl
    15W
    exempladiviha,
    conlra
    testimonia, qucfi
    asseruntEc-
    clesiarii toto orbelerrarum
    diffundi,cujns
    Ecclesice
    innomine
    Dominitenemusunitateni,
    nihil
    illirespon-
    dere
    potuerunt.
    6.
    DeCwciliano,
    sdlvaEcelesiw
    causa,
    judicium
    ha-
    beri voluerunUCwcilianus invenlusinnocens.Salva
    ergo
    causa
    Ecclesise,confirmata,
    et incommulabiliterfixa
    ac
    stabilita.tanquamsuprafundamenturnpetrse,quam
    porioe
    inferorumnonvincant: hac
    ergosnlva,
    veni-
    inusei adcausam
    Cocciliani, jam
    securi
    quidquid
    ille
    invenireturadmisisse.Forte
    enim,
    si uthorooinveni-
    rciur in
    aliquaculpa,
    nos
    liligaturi eramus,
    ut
    propter
    culpam
    uniushominisdamnandi aul
    reboptizandiju-
    dicaremur? Et
    diximus,
    Safvacausa
    Ecclesia;,
    cui
    nihil
    prsejudicalpeccaturaCaeciliaiii;necjustitia
    Coe-
    ciliani coronal Ecclesiam
    ;
    necculpa
    Caeciliani damnat
    Ecclesiam;
    videamuset
    ipsius
    causam
    qualis
    sit. Sus-
    ccpimus
    eam
    discuiiendam,
    sed
    tanquamfratris,
    non
    tanquam patris,
    aut matris. Paler nobisDeus
    est,
    niater nobisEcclesiaest: Cnecilianus frater fuit, aut
    frater
    est;
    si
    bonus,
    bonus
    frater;
    si
    roalus,
    malus
    frater,lamen
    frater. Si inveneriniuseum
    innocentem,
    jam
    vosubi
    eritis, qui
    et in
    ipsa
    humanacahinniia
    dcfccislis?Si auleminvcuiusfuerit
    nocens,
    si inven-
    tus fuerit
    reus,
    necsic victl
    sumus, quia
    unilateiu
    Ecclesioe,quse
    invicla
    est, oblinemus. Inventussit
    prorsusreus,
    hominem
    anathcmo,
    Chrisli Ecclesiain
    nondesero. Hoc
    fecinnis,
    diximus:
    deinceps
    enmnd
    aliareinter
    episcopos,quos
    fidelesel innocentescre-
    diraus,
    non
    recitabimus.Hocsolumfecimus
    (a).
    Num-
    quid pfopter
    Cxcilianum
    rebaptizaiuri
    estis orbem
    '
    lerrnrum? Ilac securitateconstituta
    etfirmata, ccepit
    discuti causa
    Coeciliani.lnventusest
    innocens,
    inven-
    tnsesta cnlumniantibus
    appctilus.
    Semel absensda-
    ninaius, praesens
    ler absolutus
    (b)
    : damnatusa
    fa-
    ctione,
    absolutusabecclesiasticaveritate. Leclasunt
    Iisec, probata
    sunt hsec.
    Qusesitumulrum haberent
    quod
    coiitradicerent.
    Consumptis
    omnihus
    lergiver-
    sationibus
    calumniarum
    suarum,
    aut ubi nihil contra
    evidentissima
    proferre
    documenla,
    nec
    conlra
    ipsius
    innocenliamCseciliani
    potuerunt, prolata
    sententia
    esi adversuseos. Et tamen
    ipsi dicunt,
    Vicimus.Yin-
    cant,
    sed
    se,
    ut
    possideat
    eos
    Christus;
    vincat
    eosqui
    redemiteos.
    7. Mutliex DonalisturumscltismaleconversiadEc-
    clesiam.Et lamendemullis
    gaudemus.
    Mulli
    eorum
    frucluosevicti
    sunt, quia
    nccvicti sunl. Error huma-
    nus victus
    est, homo
    salvatusest. Nani
    medicusnon
    1
    comenditcum
    a3grolo;
    et
    sioegrolus
    facitcummedi-
    1
    Particula
    negans
    abestaColbertinocodice.
    la)
    Videcoilal.
    3, capp.230,KI3,233.
    (b)
    Damnatus fuerata
    Donalislis in
    synodo,apud
    Cartba-
    giriem,
    anno311.
    Absolutus est
    primum
    Romaeinconcilio
    sub
    Melcbiade,
    an.313:
    itefum,Arelateaconcilio
    geue-
    rali,
    an. 314:
    postremo,Mediolani a
    Constantino
    impera-
    tore,
    ad
    quemparsadversa
    provocarat,
    an.315.Totaau-
    temineum
    criininatio,quod
    ordinatusliiisseta-Felice
    Aptun-
    gensi
    episeopo, qui sacrosCodicessub Diocletiano
    tradidisse
    ferebatur.
    Quodetsi verum
    Ibret,
    adschismatis
    causamsa-
    tisnonerat; quiaaliaestcausa
    Ecclesiae,aliahominum.
    CseterumexActis
    publiciscomprobatum estFelicemcirisco-
    pum
    tfaditoremnonluisse.SIRH.
    co,
    vincittirfebris
    ,
    et sanalur
    aigrotus.
    Nam
    hoc
    in-
    tendil
    medicus,
    vincere: hocintendit et
    febris,
    vin-
    cere. Posilusest
    qnasi
    in medio
    aegrotus.
    Si vicerit
    medicus,
    salvusesl
    oegrotus
    : si vicerit
    febris,
    morie-
    tur
    scgrotus.
    In
    contenlione
    ergo
    noslracontendebat
    medicus
    pro
    salute, pro
    febre contendebat
    oegrolus.
    Qui animadverteruut
    medici
    consilium, vicerunt,
    fe-
    brem
    superaverunt.
    Habemuscossanosel
    gaudenlcs
    nobiscuminEcclesia.
    Blasphemnbant
    nos
    antea, quia
    fratrcsnosnon
    agnoscebant:
    febriscnimmeniemtur-
    baverat. Nos lamenillos el delesiantes
    nos,
    et scc-
    vientes innos
    amamus,
    et scevienlibus
    segrotis
    ser-
    viebamus.
    Resistebamus,contendebamus,
    et
    quasi
    li-
    tigabamus;
    et lamen amabamns.Molesti enimsunt
    omnes
    qui
    talibus
    languenfibusserviunt;
    sedadsalu-
    temmolestisunt.
    8. Obslinalorwn
    quorumdaminepta
    excusaiio. Aliorum
    insciniael
    fiiror.
    Invenimusaulemhomines
    aliquando
    pigrosdicenies, Verumcst, domine,
    verum
    esl;
    non
    est
    quid
    diccre.
    Quidergo
    ?
    Veni, agc.
    Pater meusibi
    est
    mortuus,
    mater meaibi
    scpulta.
    Mortuumnomi-
    nasti el
    sepultunj.
    Vivis
    ,
    adhuc esl cum
    quoloqui.
    Parenles
    Hiichrisliani fuerunt in
    parte
    Donati:
    pa-
    renies orumforte et
    ipsi chrisliani,
    avi aut
    proavi
    cerle
    pagani.Quiergopriiui
    factisunt
    chrisliani,
    cum
    exlulissent
    parenlos
    suos
    paganos, numquid
    contra
    veritatem
    frigidi
    fuerunl?
    numquid
    auctoritatemmor-
    tuorum
    parentom
    seculi
    sunl,
    et non
    polius
    mortuis
    pareniibus
    vivuinClirisiura
    praetulerunt
    ?Si
    ergo
    hic
    veraunitns
    est,
    cxlra
    qiiain.necesse
    est in selernum

    morinris,qMare
    mortuos
    parentes
    tuos
    sequi vis,
    mor-
    tuoslibi etDeo?
    Quid
    dicis?
    responde.
    Verum
    dicis,
    non
    est
    quid
    diccre.
    Quid
    vis faciara? Consuetudo
    nescio
    quae
    teiietsibi homineslales.
    Leihargici sunt,
    conlrarioniorbo
    laborani,
    dormiendomoriluri simt.
    Alii
    phrenetici sunl,
    molesti sunl. Namelsi morilnrus
    cst
    leihargicus,
    vel scrvienti sibi non cst
    moleslus.
    Phrenelici molesti
    sunt, qui
    menicra
    perdiderunt,
    et
    insani
    alquc
    ftiriosi armali
    vagantur
    hac
    alqueillac,
    quoerenlesquosoccidant,
    quos
    excsecent.Novaenim
    nobisnumiala
    sunt,
    cuidam
    presbytero
    noslro
    linguara
    exsecuerunl
    (a).
    Isli
    plirenetici
    sunt.
    Excercendast
    charitas,
    amandi et
    ipsi.
    Mullicorrecli
    fleverunt,
    niulti correcti: nos
    novimus,
    adnosvenerunt denu-
    raero
    ipsorum
    furiosorum. Flent
    quotidieproelerila
    sua,
    necsatiantur
    lacrymis
    attendenteseorumfuro-
    rcm, qui
    non
    digesta
    ebrietatevanitatisadhucsaeviunt.
    Ergo
    quid
    facimus? Talibusservirecharitas
    cogit.
    Et
    quamvis
    molesti sumus
    utriquegeneri,
    et
    lethargi-
    cum
    excitando,
    et
    phreneticumligando,
    amboslamcn
    amaraus.
    9. Concordia
    fralrum
    inChristo.Bonares concordia
    fratrum;
    sedvidete ubi: in
    Christo,
    Cbristianorum.
    El amor
    proximorum.Quid,
    si adhucnondumest fra-
    ter in Christo?
    Quiahomo, proximus est;
    ameset
    ipsum,
    ut lucreris et
    ipsum.
    Si
    ergo
    concordescum
    fratre
    chrisliano,
    amcsautcm
    proximum,
    etiamcum
    quo
    modoconcordianon
    est, quia
    nonduminCbristo
    (a)
    vide
    Augustiai epist:183,
    n. 30.
    1597
    SEtlMOCCCLX. iM
    fraleresl, quia
    noridiiininCliristdfenatus
    est,
    hon-
    dumChrisli sacfamenianovit; paganus
    esf, J iidseus
    esl;
    esllamen
    proximus, quia
    homoesl : si amaset
    ipsum,
    accessisli et ad aliamdileclionCmalio
    dono,
    cl sicsunt intc
    duo,
    Concordia
    fralritm,
    etamor
    proxi-
    morum.Ex hisoranibus concordiam
    tenentibus cum
    fralribus
    et amaiilibus
    proximum,
    consial EcClesia
    devota
    Christo,
    ct subdita
    viro,
    ul fiat
    tertium,
    Virel
    mulkr sibiconseniientes
    (
    Eccti.
    xxv, 2).
    Undeadmo-
    neinusCharitalemvestram,
    el vosexhortamurinDo-
    mino, proesentia
    conteranatis,
    fratres
    mei, quoe
    hon
    vobiscummoriendo
    portalis
    : cavealis
    peccata,
    cavea-
    tis
    iniquitates,
    caveatis sscculares
    cupidilates,
    Tunc
    enimesl fructusnoster innobis
    inlegcr,
    el mercesno-
    stra
    apud
    Dominum
    plenagaudiortim.
    Namelsi dici-
    mus
    quod
    dicendura
    est,
    elsi
    pracdicamusquodpr;c-
    dicandum
    esl,
    etsolvimusnos
    apud
    Dominumiricon
    -
    spectu
    Domini,quia
    11011 iacuimiis
    quod
    tiraemus,
    rion
    tacuimus
    quod
    amamus,
    ut
    super quein
    venerit
    gla-
    dius vindiclse
    dominicae, quid spcculatori imputet
    noii invenial: tamennolumusmcrcedemnoslramse-
    curamessevobis
    perdilis,
    sedvobisinveutis. Namet
    aposiolus
    Paulussecuruserat deraercede
    sua,
    et la-
    men
    quid
    ait
    populo?
    Nuncvivimus,
    sivosslotisinDo-
    mino
    (I
    Thess.
    m, 8). Loquor
    vobiset Charitati ve-
    sirae,
    secundum
    jussionem
    Domini, palres
    el fratres.
    Loquor
    etiam
    pro
    fratre meo
    episcopo
    veslrO
    (a),
    cujus gaudium
    esse
    debetis,
    obediendoDomindDeo
    nostro. CerteinnomineDei factaestvobishoececcle-
    sia
    operaipsius, per
    fideliumfralrumcollalioriesbe-
    neficas,
    misericordes,
    devotas. Facla est vobishocc
    ecclesia: sedvos
    magis
    estis Ecclesia.Factaest vo-
    bis, quocorpora
    veslra inlrenl : sed nienlesveslroe
    debent
    esse, quo
    Deusinlret. Honorastis
    episcopum
    veslrum,
    ut hanc basilicamFloreniiam
    (b)
    vocare
    vellelis;
    sed Florentia
    ejus
    vosestis. Namsic dicit
    Aposlolus
    : Gaudiumel corottameaDOSesiisinDomi-
    io
    (Phiiipp.
    iv,
    1). Quidquid
    est in
    saeculo^
    vane-
    scit,
    transit. Vita ista
    quidest,
    nisi
    quod
    Psalmus
    dixit: J lianesicul herba
    transiel,
    mane
    floriel
    et
    prwler-
    iel :
    vespere
    decidel,
    durescitetarescit
    (Psal.
    LXXXIX,
    6)
    ? Hoccsl omniscaro. Ideo
    Chrislus,
    ideonova
    vita,
    ideo
    spcsoeterna,
    ideoconsolatioimmorlnlitatis
    pro-
    missa,
    ct inDomini carne
    jam
    reddita. A nobisenim
    nssuiiipta
    est illn
    caro, quccjam
    immorfalis
    est,
    et
    niibis
    quod
    inse
    implevit,
    oslendit.
    Propler
    nosenira
    cnriieui habuit. Nam
    proptcr se,
    In
    principio
    eral Ver-
    btaii,
    el Verbumerat
    apud
    Deum,
    etDeuserat Verbum
    (J oun. i,l).
    Quoere
    carnem et
    sanguinem
    : ubi in
    (a) sus;icamurlegendum,
    secundum
    jussionem
    domni
    palris
    el
    fratns.Loqnorenimprofralremeoepiscopovestro.
    Hoc
    epilogo
    ulilur
    loquens
    alienoe
    plebi, a^udquam
    forte
    nonsolebatcoucionari.
    (b)
    ouemadmodumlmsilicaFausti etbasilicaLeonliana
    diclcesunta FaustoetLeonlioondiloribus, sicFlorenlia
    hoelocobasuicade nomineFlorenlii
    episcopi.Cujus
    vero
    sedis
    episcopus
    (iieritincprtumest: nisi Florentiumintel-
    ligi placeatHipponensium-diarrylorum
    inProconsulari
    pro-
    vincia
    episcopum,qui
    et collalioniDonatistarumcumcae-
    terishocanno
    interfuit,
    ut
    cognilionisprimae
    Gestadecla-
    rant,
    et
    aliquot|
    oslannos
    Leporii
    monachi
    epistolse
    ad
    Gallos
    subscripsit
    cum
    Auguslino
    etaliis.
    Quod
    si verum
    est,
    non
    Carlhagine,nequeHippone-regio,
    sed
    Hvppone-
    o^arrjtohabituindici s^nnonein
    consentaneuni fuerit.snni.
    Vcfbo?
    Quia
    vcfenobis
    compati voliiil,
    e't ribsfedi-
    raere,
    induitseforma
    servi,
    el descendil
    qui
    hic
    erat,
    ut
    appareret qui
    non
    abcrat;
    et voluii lieri hoitio
    qiii
    fecil
    hoininem,
    cieari de
    malre, qui
    creavil malrgin.
    Ascendit
    usqiic
    in
    crucera,
    morluiis
    est,
    ei oslciidit
    nobis
    quodnoveramus,
    nasci et mori.
    Implevit
    in se
    huniilis h:iccvetcra noslrausitala et noia. Nasci et
    mori iioveramus:
    resurgere
    el inccterniiraviverenbn
    novcranius. Duo
    ergo
    noslra veiera humilis nssurii-
    psil:
    duonlin
    mngiia
    et nova excelsus
    iraplevil.
    Re-
    suscitavit
    cariieiii,
    levavitincoehim
    carnem,
    sedetad
    dcxteram Palris.
    Caput
    noslrurn esse
    voluil, caput
    pro
    membrisclamavit:
    quia
    et cumhic
    esset, dixit,
    Paler,
    'joloul nbi
    egosum,
    ibi sinl el isii niecum
    (J oan.
    xvn,
    2-1).Speremus
    hocet de carne
    noslra,
    resusci-
    taiionein, coramutalionern,incorruplioneni,
    immofta-
    lilatem,
    scternamniansionem: et
    agamus
    ut
    perve-
    liiainiis. Hoccerit
    Florentia,
    veraFlorentia.
    SERMOCCCLX
    *
    (a).
    Ad
    vigiliasMaximianil,
    de
    quodam
    Donatisla
    (b) qui
    reversusestadEcclesiam.
    Deo
    gralias, fratres, congrattilamini
    fralri
    vestro,
    qui
    moriuuserat et
    revixit, perierat
    el invcntusesti
    Gralias
    paliemioe
    et njisericordiceDomiriiDei nostri':
    patientise, quia
    sustinuit
    lardantem;
    misericordice
    t
    quiasusciperedignalus
    estredeuntcm. Haecest
    vinea,
    ubi non
    operabar,
    etviresmeas inaliena
    consumpse-
    rara. 0 vineadilectaDomino
    nico,
    non solumlabor
    meusnihil tibi
    proderat,
    verumctiamconira tc ihi-
    micotuoserviebam.
    Magno
    sudore
    spargebam,quandri
    tibi non
    coliigebam.
    Graiias
    planiatori tuo, apud
    queni
    non raanet merces
    operariorum
    etiam hora
    novissimavocatorum. Serus
    advenio,
    seddenarium
    non
    despero(Malth. xx,
    9).
    Qui
    prius
    fui
    blasphe-
    mus,
    et
    persecutor,
    et
    injuriosus
    adversumle : sed
    misericordiamconseculus
    sum, quia ignorans
    feci
    (I
    TIHI.
    i,
    15).
    Tenebain eniui verba
    parenlum
    iile-
    orum,
    non Palriarcharuin
    ,
    non
    Prophelariim,
    nori
    Apostolorum;
    sed
    parentum
    carnis mece. Non ac-
    quievi
    cnrni et
    sanguini;
    sed
    acquievi superauis
    ve-
    rilati,
    et
    requievi
    redditus uuiiati.
    Numqiiitl
    noii
    easdem
    Scripturaslegebam, quas
    et nunc
    lego?
    Sed
    elinmille doclor Gentiuravas
    clectionis,
    exSitulo
    Paulus,
    cx elalo
    niinimus.ex prtcdonepastor,
    ex
    lupo aries,
    Ilcbncus erat cx
    Hehrsrjis,
    sccundunl
    legem
    Pharisocus
    (Philipp.
    m,
    5,6),
    ad
    pedes
    Goma-
    lielis doctoris
    legcm
    eruditiis
    (Act.
    xxn
    ,
    5)
    : et m-
    men
    Christum, quem legebat
    in
    Prophc-.tis,
    riecse-
    dere noveral in
    ccelis,
    neccoli
    permillebat
    inlerfis.
    Fideni
    passionis
    el resurreciioiiis
    ejus
    ncscieusOfe
    cantabat,
    ctsicviens errore vasiabal. SecundumPro-
    phetns,
    i;i
    quibus
    iiattiserat el
    crcvcrat,
    jam
    Christus
    surgens
    a uiorluis sedebat in ccelo
    ;
    et illeadhuciu
    pnrcntum
    suorumcoecnbntur
    nicndacio, quia
    euin
    discipuli ejus
    fiirati fueranl do
    scpulcro.
    Sic el
    ego
    1
    Ms.r.
    non,
    ad
    Muximiani, sed,
    ud maximini
    viqilias
    prrefert;alicujus
    forsitan
    marlyris
    Aff icani.
    *
    F.inendatus adcl. v.r. etadsirm.
    (a) Alias,
    inlerSirmondianos 38:
    (b)
    lmo
    cujusdam
    Donatistoe oreaut nonline
    pronuhtia-.
    lus,
    seddictaaielwuddubie
    Augustino.
    1S99
    s- AUGUSTINIEPISCOPl 1600
    deEcclesiacatholicatotoorbe diffusacircunitunde-
    bar divinarumvocibus Litterarum;
    et me surdum
    faciebant a
    parenlibus
    intentala falsaeriminatradi-
    torum. NonmePauli meritis
    comparo,
    sed
    peccalis.
    Eliamsi lam bonus essenon
    raerui,
    nontamensine
    medicina
    correplionis
    tammalus fui. Necille
    spon-
    sum
    agnoscebat
    inLibris
    quoslegebat,
    nec
    egospou-
    sam.
    Qui
    rcvelavit illi de Chrisli clarilicationc
    quod
    scriptumest,
    Exaltare
    super
    cwlos
    , Deus; ipse
    reve-
    lavil mihi deEcclesicceffusione
    quodsequilur, Super
    omnemlerram
    gloria
    lua
    (Psal.
    cvn,
    6). Utraquo
    le-
    stimonia
    aperta
    sunt
    videntibus,
    scd clausa caccis.
    Illisoculos
    aperuil Baplismus
    Cbristi,
    mihi
    pax
    Chri-
    sti. Hlumlavacrum
    aquoe
    sanclre reddidil novum:
    meorumautemcharitas
    cooperuit
    multitudiiiem
    pec-
    catorum.
    SERMOCCCLXI
    4
    (a).
    DeResttrreclione
    morlttorum,
    i
    (b).
    CAPUTPRIMUM.1.
    Auimadvertimus,
    cum
    Apo-
    sloli
    Epislolalegerelur,
    laudabilem motumfidei cha-
    rilalisque
    vestroc,
    quemadmodum
    exhorruerilis horai-
    ues, qui pulanles
    hanc solainesse
    vilara, quam
    cum
    pecoribushabeniusconimunem,
    post
    mortem autem
    ,finiri
    totum
    quod
    est
    hominis,
    necesse
    spem
    ullam
    vitae allerius
    melioris, pruritum
    malarum aurium
    corrumpentes,
    dicunt : Manducemus
    etbibamus;
    cras
    enimmorimtir
    (1
    Cor.
    xv, 52).
    Hinc
    ergo
    sumatur
    noslroe
    dispulalionis
    exordium
    ,
    et hic sit nostri velut
    cardo
    sermonis, quoccctcra, qurc
    Dominus
    suggerere
    dignatus fuerit,
    referantur.
    CAPUTII.

    2.
    Spes fidesque
    noslra
    ,
    resurreclio
    morluorum.Charitusttoslra. Duw
    quwstiones
    de
    (u-
    lura resttrrcctione.
    Spes
    enim noslra est resurre-
    clio mortuorum : fides noslra
    ,
    est resurreclio
    mortuorum. Charitasetiamnostra
    est, quamproedi-
    caliorerum
    quoe
    nondumvidentur
    inflammal,
    el nc-
    cendit
    desiderio, cujusmagnitudine
    fiantcordanoslra
    capacia
    beatiludinis
    quse
    venlura
    promitlitur, qtiam-
    diu eredilur
    quod
    nondumvidelur : cliaritas
    ergo
    eliam
    ipsa
    nostra
    ,
    neccirca
    leniporalia
    hnecet visi-
    biliadebel
    occupari,
    ut tale
    aliquid
    nos habituros in
    resurrectione
    speremus, qualemodo,
    si
    coiiiemiiirnus,
    meliusvivimus
    melioresquesumus,
    carnalesvidelicet
    voluptales atque
    delicias. Sublata
    itaque
    fideresur-
    rectionis mortuorum
    ,
    omnis inlerciditdoclrinachri-
    stiana. Fundatavero fideresurreclionis mortuorum
    ,
    noncontinuo securitasest de animo
    christiano,
    nisi
    distinguatur
    vitailla
    quse
    fulura
    est,
    abisla
    qucc
    trans-
    it.
    Itaque
    sic
    proponendum
    est: Si non
    resurgent
    mortui,
    nulla
    spes
    nobis est futurse vitoe: si autem
    resurgenl mortui,
    erit
    quidem
    vita futura
    ;
    sedse-
    cunda
    quoeslioest, qualis
    erit. Prima
    itaquedisputatio
    est,
    utrumfuturasitresurrectiomorluorum: secunda
    vero
    disputatio est, qualis
    fuluraest inresurreciione
    vilasanclorum.
    *
    Casligatus
    add. r. t. v. etadLov.
    (a) Aiias,
    deDiversis120.
    (b)Possidius,
    in
    indiculo,cap.1,
    notatdeResurrcctione
    traelatusduos.Primumcitat FlorusadI Cor.
    xv;
    secun-
    dum,
    idem
    ipse
    acucdaadI Cor.
    xv,
    etadColoss, m,
    CAPUTIII.

    5. In altera
    infidetiserrat,
    inallera
    chrislianuscarnalis.Cliristianusauclorilalis
    pondere
    du-
    cendus.
    Qui ergo
    dicunt mortuos non
    resurgere,
    chri-
    stiani non sunt:
    qui
    vero
    pulant
    morluoscumresur-
    rexerint,
    carualiler esse
    victuros,
    carnales christiani
    sunl.
    Quidquid ergo disputationis
    est adversus
    opi-
    nionem corum
    qui
    resurrectionem mortuorumne-
    ganl,
    adversus eos est
    qui
    foris
    sunt,
    ex
    quorum
    numero nonhicarbitror adesse
    aliqucm.
    Unde
    super-
    fluavideri
    polest
    nostra disserlio
    ,
    si fueril immo-
    rata,
    ut docere conemur
    resurgere
    mortuos. Aucto-
    ritatis cnim
    pondere
    christianus ducendus
    est, qui
    jani
    Christo
    credidit, qui
    nullo modo
    putat
    menliri
    Apostolum.
    Suflicit
    ergo
    iit iste
    audral,
    Simorttti non
    resurgunl,
    inanis esl
    prwdicalionoslra,
    inanis esl et
    fides
    veslra. Si
    morlui, inquit,
    non
    resurgunt, neqtte
    Cltristusresurrexit
    (Ibid. 14, 13).
    Si aulemChrislus
    resurrexit,
    in
    quo
    salus esl Cliristianorum
    ,
    nonuli-
    queimpossibile
    est
    resurgere
    mortuos:
    quoniam
    ille
    qui
    suscitavitFilium
    suum,
    et ille
    qul
    suscitavit car-
    nera
    stiam,
    ccetero
    corpori, quod
    cst
    Ecclesia,
    in
    capite
    dcmonstravit
    excmplum.
    Poterat
    ergo
    essesu-
    pcrfluadisputatio
    deresurrectione
    morltiorum,
    ut
    jam
    susciperemus
    eam
    quam
    inter se Christiani solcnt
    habere,
    cumresurrexerimus
    quales erimiis, quemad-
    modtim
    vivemus, qucc
    erunt
    negolianostra,
    eruntne
    aliqua,
    aul nulla: si nulla
    erunt,
    desidiose victuri
    sunuisnihil
    agendo;
    aut si
    aliquidagcmus, quidage-
    mus:
    deinde,
    manducaturi et bibitnri
    sumus, conjun-
    ctiones marium
    ferainarumque
    futuroe
    suiit,
    an
    aliqua
    simplcx
    et
    incorrupla
    vilacommiinis
    ;
    cl si ila
    est,
    qualis
    erit
    ipsavila, qualis
    motus,
    qualisfiguraipso-
    rum
    corporum.
    Islcc
    dispulalioues
    Chrisliauorum
    sunt,
    salvafideresurreclionis.
    CAPUT IV.

    h. Resurrectionem
    (uluramprobare
    suscipit.
    Ad hanc
    ergodispulationem
    , quantum
    vel
    suscipi
    vel
    promi per
    horaines honiinibus
    potcsl,
    quales
    vel nos
    sumus,
    vel vos
    estis, jamjamque
    trans-
    ircm,
    nisi mein illa
    qiioeslione,
    ubi
    quceritur,
    utrum
    omnino
    resurgaut
    morlui
    , aliquanlulura
    iramorari
    cogeret
    sollicitudo
    quccdam
    deniraiscarnalibusfra-
    tribus nostris et
    prope paganis.
    Namneminemhic
    pagnnum
    nuncesse
    arbitror,
    sed omnes christianos.
    Pagani
    vero et irrisores resurrectionis
    quotidie
    in
    auribus Christianorumimmurmurare non cessant:
    Manducemusel
    bibamus;
    cras enimmorimur.El
    quod
    dixit
    Aposlolus,
    subinferens scillicitudincmsuam et
    subjungens
    huic sententioe,
    Corrumpunl
    moresbonos
    colloquia
    mala: metuentes istamalaet sollicitudinem
    gerentes pro
    infirmis
    ,
    nonsolum
    palerna,
    sedetiam
    maternaquadamcharilale,
    eliam hinc dicemus ali-
    quid, quanlum
    forle sufficiat
    Chrislianis, quia
    ho-
    dierno diehos omnes
    qui
    convenerunt devotio circa
    Scripturas major
    adduxit.
    Ncque
    enim
    djei alicujus
    festi solemnitasadecclesiamDei etiamlurbas thea-
    tricas
    convocavit.SoIentenimquidam
    nonde
    pielate,
    seddesolemnitaleconcurrere. Hoecconsideraiiofecit
    ut
    primo
    dicamus de resurrcctione
    mortuorum;
    ct
    deindc,
    si
    copiam
    Dominus
    dederit,
    qualis
    sit
    poslea.
    vilafutura
    justorum.
    im
    SERMOCCCLXI.
    1602
    CAPUT
    V. 5. J n eos
    qui
    sicvivendumhic decer-
    nunl, quasi posl
    morletn
    supersit
    nihil.

    Timeo,inquit
    Apostolus,
    nesicul
    serpens
    Evatnseduxitaslutia
    sua,
    sicel veslrwmentes
    corrumpanlur
    acaslitate
    quw
    estin
    Clirislo
    (II
    Cor.
    xi, 5).
    Horumautemmenlescorrum-
    punt
    illa
    colloquia.
    Manducemus
    et
    bibamtts;
    crasenim
    morimur.
    Qui
    hoecaraant, qni
    hsccseetantur, qui
    so-
    lamessevilamistamarbitrantur, qui
    nihil deccclero
    speranl, qui
    Deuraaut non
    rogant,
    aut
    propter
    hoc
    rogant, quibus
    onerosusesl sermo
    diligentise,
    audiant
    noscum
    magna
    trisliliaistadicentes. Manduearevo-
    lunl et
    bibere;
    cras cnim moriuntur. Ulinamvere
    cogitarenl
    secras essemorituros.
    Quis
    enimtamde-
    mens
    alque perversus
    est, quis
    lamhostis animsc
    suce,qui
    crastinodiemorilurusnon
    cogilet
    finitaesse
    orania
    propter quse
    laboral? Siccnini
    scriptumesl,
    In illodie
    perient
    omnes
    cocjilaliones ejus(Psal. CXLV,
    4).
    Elsi lioinines
    propter
    eos
    quos
    hic
    relinquunt,
    lcsiamenti curam
    gerunt
    immiiienledieraorlis
    suoe;
    quanlo raagis
    debeiit deanimasua
    aliquidcogitare?
    Cogitat
    honio
    quosrclinquat,
    el se
    qui
    hcccoinnia
    relinqHit
    non
    cogilat?
    Ecce habebuiit filii lui
    quod
    dimittis,
    tu nihil
    habebis,
    el lotn
    cogilatio
    tuaineo
    consumitur
    qua pcregrini post
    te
    transeant,
    non
    quo
    transeuntes
    perveniant.
    Utinnm
    ergo
    essel
    cogilatio
    demorte.Sedcumefferunlur
    mortui, cogilaturraors,
    et dicilur: Ysemisero! lalis
    fuit,
    heri
    ambulnbnl;
    aut,
    anle
    septem
    dies illum
    vidi,
    illud
    alque
    illud
    mecumIoculus
    est;
    nihil est homo.Murmurantista.
    Sedfortecummortuus
    plangilur,
    cumfunus
    curatur,
    cum
    exsequiccproeparantur,
    cum
    effcrlur,
    cum
    itur,
    cum
    sepelitur, viget
    islesermo:
    scpulto
    autemmor-
    luo,
    etiamtalis
    cogitatioscpelilur.
    Redeunt illcecu-
    rse
    mortiferce,
    obliviscitur
    queni dcduxcrit,
    desuc-
    cessione
    cogitat
    dccessurus;
    redilur ad
    fraudes,
    ad
    rapinas,
    ad
    perjuria,
    ad
    vinoleniiam,
    adinfiniiascor-
    poris voluptates,
    non
    dico,
    cum exhaustse
    fuerint,
    perituras,
    sed cumhauriuntur
    pereuntes;
    cl,
    quod
    est
    perniciosius,desepullo
    mortuo
    argumenlumsepe-
    liendi eordis
    assumitur, etdicilur,
    Manducemusel bi-
    bumus;
    crasenimmorimur,
    CAPUT YI.

    6. Resttrreclionis
    ficles
    irrideltir ab
    incredulis.Parenlalia. ln eos
    qui objiciunl
    nulluma
    morluisrediisse.Irrident etiamfidemasserentiumre-
    surrecturos esse
    mortuos,
    dicentes sibi: Ecce istc
    posilus
    est in
    sepulcro,
    audiatur voxillius. Sed
    hujus
    non
    potest: patris
    mei vocem
    audiam,
    avi
    mei,proavi
    mei.
    Quis
    inde surrexit?
    Quis
    indicavit
    quid agatur
    apud
    inferos?Bene nobis
    faciamus,
    cumvivimus:
    cumautemmortui
    fuerimus,
    etiamsi
    parentesnostri,
    aul
    chari,
    aut
    propinqui
    afferantad
    sepulcranostra,
    sibi afferenl
    qui
    vivunt,
    non nobis morluis. Et hoec
    quidem
    irrisit etiam
    Scriplura,
    dicensde
    quibusdam
    bona
    prccsentia
    non
    senlientibus, Tanquam
    si
    epulas,
    inquit,
    mortuo
    circumponas(Eccli.xxx, 18):
    et ma-
    nifestumest hoc ad mortuosnon
    pertinere,
    etcon-
    suetudinemhanc esse
    Paganorum,
    non venire de
    propagine
    illa et vena
    juslilicepalrum
    nostrorum
    Patriarcharuin, quibuscxsequias
    celebratas csselc-
    gimus, parentatum
    essenon
    legimus.
    Hoc etiamin
    moribusJ udreorumanimadverli
    potest:
    nonenimte-
    nuerunt indevirtutis
    frugem,
    sedlamenlenuerunl in
    qtiibusdam
    solcmnilalibus consueludinisvetustalem.
    Et
    quod objiciuntquidam
    de
    Scripturis,
    Frattgepa-
    nem
    luum,
    el
    effunde
    vinumluum
    supersepulcrujusto-
    rum,
    el ne tradaseum
    htjuslis(Tob.w, 18);
    nonest
    quidem
    dehoc
    disserendum,
    sed lamen
    posse
    dico
    intelligere
    fideles
    quod
    dictumest. Nam
    quemadmo-
    dumistafidelesfaciant
    religioseerga
    memoriassuo-
    rumnotumest
    fidelibus;
    et
    quia
    nonsunt ista exhi-
    benda
    injustis,
    id
    est, infidelibus,quia,
    J ustusex
    fide
    vivil
    (Rom. 1,17),
    eliamhoc fidelibus nolumest.
    Nemo
    ergoqucerat
    demedicina
    vulnus,
    et de
    Scriptu-
    ris conetur
    lorquerevinculum,
    unde
    laqueum
    mortis
    injiciat
    animcesuce.Manifestumest
    quemadmodum
    illud
    inlelligatur,
    et
    aperlaalque
    salubrisest hsecce-
    lcbralioChrislianorum.
    CAPUTYII.7.Fidesnoslrain
    corde,quasiChristus
    innavi
    dormiens,excitanda,
    ut
    tempeslas
    sedelur.Illud
    crgo,
    ut
    cceperamdicere, videamus,propter
    homines
    immurmuranlesin aures
    infirmorum,
    Manducemus
    etbibamus;
    cras enimmorimur:
    quiadicunt,
    Nullus
    *
    inde
    resurrexit,
    non audivi vocem
    cujusquam,
    ex
    quo
    ibi'
    positus
    est avus
    meus,
    ex
    quo alavus,
    ex
    quo pater ;
    nullius audivi vocem.
    Respondele,
    Christiani,
    si chrisliani estis: ne forle cum vultis
    in
    populis inebriari, pigeat
    vos
    corruptoribus
    re-
    spondere.
    Habelis
    quid respondeatis:
    sedfluclualis
    coiicupiscenliavoluptalum,
    et vultis
    ingurgitari
    et
    vivi
    sepeliri. Surgit cupiditas
    ebrielalis
    ,
    et
    quasi
    fluclus
    quidam
    irruil in
    aniniam,
    atlractusflatumale
    suadentis.
    Tempeslatemergo magnampateris,
    non
    vis
    respondere corruptori,
    cumfaves
    propinatori;
    sedfiuelus
    concupiscenticc
    nimis
    erigitur,
    et obruere
    vult
    lanquam
    navemcor tuum.
    Christiane,
    dormit iit
    navi tuaChrislus: excita illtim
    ;
    jubebit tempeslati-
    busut omnia
    tranquillentur (Matth. vm, 24-26).
    Illo
    cnim
    lempore, quandodiscipuli
    in navi flucluabant
    Clirislodorniienle.significaveruntfluctuareClirislianos
    christianafidedormienle.Yidesenim
    quiddicitApo-
    stolus:
    Habitare,inquit,
    Chrislum
    perfidetn
    incordibus
    vestris
    (Ephes.
    m, 17).
    Secundumenira
    prccsenliam
    pulchritudinis
    ct divinitatis suae
    semper
    cumPalre
    est;
    secundum
    proesenliamcorporalemjam supra
    coelosaddexteramPatris est: secundum
    praesenliam
    vero fidei in omnibusChristiauisest. Et ideo
    ergo
    flucluas, quia
    Christusdormit: hoc
    est,
    ideo concu-
    piscentiasillas, quce
    excitantur flatibusmalesuaden-
    lium,
    non
    superas, quia
    fidesdormit.
    Quidest,
    fides
    dormit?
    Sopitaest. Quidest, sopita
    est? Oblitus es
    eam.
    Quidergo
    estexcitareChrislum?Excilare
    fidem,
    reminisci
    quod
    credidisti.
    Ergo
    recordarefidem
    luam,
    excilaChrislum:
    ipsa
    fidestua
    jubebit ffuctibus,
    qui-
    bus
    turbaris,
    et veniis
    perversa
    suadeniium: slalim
    discedent,
    slalimomnia
    conquiescent; quia
    elsi non
    desislitmalussuasor
    loqui, jam
    noncommovet na-
    vem,
    non
    fluclum
    excital,
    non
    mergit
    vehiculum
    quo
    porlaris.
    1605
    S. AUGUSTINI
    EPISCOPI
    160*
    8. Resurreclionis
    (ttturwfidesresurgenle
    Cltrktosa-
    tis
    comprobata.
    Tolusorbisattestatttr
    fulei
    nostrwOmnia
    testimoniumperhibenl
    resurreciioni.
    Quidcrgo
    fariscxci-
    lans Christirai
    ?
    Quidiibidixcrntraahis
    illeseniiocina-
    tor?Quid
    dixerat
    illecorruplor,
    corrumpeus
    bnnosmo-
    res
    per
    colloquia
    mala?
    quid
    dixcrat?Ccrlehoc
    dixerat :
    Nemoindercvcrsus cst,
    nonnudivi
    palrem iiieuni,
    non avummeum
    ;
    redeat inde
    nliquis,
    dicat
    quid
    illic
    agitur.
    CArUT VIII.

    Tu
    jam
    excitato
    Chrisio
    in
    navi
    lua,
    recoleus lidem
    luaiii, rcsponde
    illi,
    et dic :
    Stulle,
    si
    pater
    tuus
    resurgerct, crederes;
    Domintis
    omniumresurrexit,
    el nou crcdis? Unde enim ila
    voluil morietresurgere,
    nisi utomnes uni
    crederenms,
    neamullis
    deciperemur?
    Etquid
    facerel
    paler
    tuus,
    si
    resurgeret
    et
    loqueretur,
    iterum morilurus? At-
    tendecum
    quauta
    ille
    potesltite
    resurrcxerit,
    qui jnm
    non
    moritur,
    et mors ei ultra nondominabitur
    (/iom.
    vi, 9).
    Ostcndit se
    ipsumdiscipulis
    ct lidclibussuis :
    contrectata
    esl soliditas
    corpoiis,
    cuni
    parum
    esset
    quibusdam
    videre
    quod
    nieiniiieraiil,
    nisi cliamtan-
    gerenl quod
    videbant. Confirinatafides
    cst,
    nonso-
    lumin
    cordibus,
    sedetiaminoculishominuni.Ascen-
    dil
    ille, qui
    hccc demonslravil,
    in
    cceium,
    niisit
    Spirilum
    sanctum
    discipulis
    suis, prccdicatum
    est
    Evangelium.
    Si mcnlimur
    hocc,inlerroga
    orbemler-
    rarum. Multa
    qusepromissa
    sunt,
    faclasunt: multa
    qnoe
    spernbantur,
    impleta
    sunt: in fidechristiana to-
    tusorbis
    viget.
    Nonaudeul Christi resurrectioni
    de-
    traherc,
    necilli
    qui
    nondumChristo credidernnt. Te-
    slimoniumin eoelo,
    lestimoniuminterra: leslimo-
    niura ab
    Angelis,
    lestimonium ab inferis.
    Quid
    reniaiisit, quod
    nonclamcl? Et tu
    dicis,
    Manducemus
    el
    bibaiuus;
    cras enimmorimur!
    9.
    Exemplum
    resurreclionis
    in semine.Sed trislis
    factuses de
    sepulto
    charissimo
    tuo, quia
    non stalim
    audisii voccra
    ejus.
    Vivebal,
    morluusest : manduca-
    bal, jara
    non manducal :
    sentiebal,
    jam
    nonsentit :
    non interest
    gaudiis
    el
    Isetitiaevivorum.
    CAPUT
    IX.

    Nuhiquidplangeres
    semcn, quando
    nrares?Si
    ergo
    esscl
    quisquam
    ita rerura
    imperitus,
    qui quondo
    effertur semen in
    agrum,
    et in terrara
    initiitur,
    et fracta
    glebasepelitur;
    si
    crgo
    esset
    quis-
    qnamignarus
    rerumetiam
    prope
    futurarum,
    qui plan-
    geret
    triticura, quia
    memiiiisset
    aestalis,
    el
    cngitarct
    apud
    se
    dicens,
    Hocfrumentum
    , quod
    modo
    sepul-'
    lumest, quanlo
    labore messum
    , apportatum,
    trilu-
    ratum
    , purgatum,
    servabalur in
    horreo,
    videbamus
    ejus
    decorem,
    et
    grattilabamtir;
    modo ablatumest
    ab oculis
    nostris;
    terram cxaralam
    video,
    frumen-
    tumvero neeinhorreo
    ,
    nec liiccerno : frumentum
    quasi
    morluum
    alque sepultumlugubriier plangerct,
    fleret ubertim
    ,
    attendens
    glcbas
    el terram
    ,
    messem
    autemnon videns:
    quomodo
    irriderelur a
    quibusli-
    betindoctis,
    sed in illare non
    indoctis; ipiperilis
    quidem
    aliarum
    rerum, peritis
    autemilliusrei
    quani
    plangcret
    ille deformiler
    imperitus
    ? Et
    quid
    ei dice-
    rent illi
    qui scirent,
    si forte
    proplereaipseplangebat,
    quia
    nihil horuin
    sciebat? Noliesse
    tristis;
    hoc
    quod
    sepelivimus
    certe
    jam
    nonesl in
    horreo, nonest in
    iiiaiiibusnostris: veiiiemusad
    agrnm
    hunc,
    et de-
    lccinhil te videre
    spccirm scgciis,
    ubi nimc
    plnngis
    niiditntem
    nrationis. Ille
    qui
    novcrat
    quid
    esset de
    frumcnlo
    ventiirura,
    et in
    ipsn
    aratione
    gauderet
    :
    illeveroincredulusvcl
    potiusinsipiens, et,
    ut verius
    dicam
    , itiexpertusplangerct quideni
    forsilan
    priino,
    sed
    experto
    credens consolaliis
    abjcederet,
    et futu-
    raminesseni cura
    expcrlo sperarcl.
    CAPUT X.

    10. Resitrreclionisnoslrw cxem-
    pliim
    in Chrislo. Omnis crealura
    loquilur
    resur-
    reclionem.
    Evigilalio
    anifiiatium. Novilunia. Frohdes
    arborum. Sed
    solcijl
    videri
    pcr
    annos
    singulos
    mcs-
    ses :
    generis
    aulent luunnni unaultimainlinesrrculi
    mcssis
    assurgel.
    Oslendi nunc ocnlisnon
    poiesl
    : scd
    de
    unoprincipali granq
    datumest
    experiiiieiituin.
    Di-
    cit
    ipse
    Domiiius,
    Si
    granum
    sic
    nmnseril,
    et non
    mortificalum(ueril,
    soltiinmanebil
    (J oan.
    xn
    ,
    24),
    dicens de sua
    morlificaiionc, qnia miilliplex
    futuia
    est inillumcredeniiuinresurrectio.
    Exemplum
    tlatimi
    est dcuno
    grano,
    sed tale
    exemplura
    cui credcrcnt
    omnes
    qui grana
    esse vellenl.
    Quanqiiani
    et omnis
    creatura
    loquitur
    resurrectioncin,
    si surdi non su-
    mus : unde
    conjicere
    debemus
    quid
    infinesemel de
    genere
    hiimano fiicturus est
    Dcus,
    curalol similia
    quotidie
    videamus. Resurreclio Chrislianoriimsemel
    erit,
    somnus animaliuni el
    evigilatioquotidiana
    est.
    Dormire,
    morti simileest :
    evigilare,
    resurrcctioni
    simileest. Ex hoc
    quodquolidiefit,
    crede
    quod
    so-
    mel fulurumest. Luna
    per
    omnes menses
    nasciiur,
    crescit, perficitur, mhiuilur, consumilur,
    iiiuovaiiir.
    Quod
    inIuna
    per menses,
    hocinresurreciionescmcl
    in toto
    tempore. Quomodo
    id
    quod
    de dorniieulibus
    quolidie,
    hoc de luna
    per singulos
    menscs.
    Ulide
    abeunt,
    unde redeunl frondesarboribus? in
    quac
    se-
    creta
    discedunt,de quibus
    secretis
    adveniunt? Hiems
    est,
    cerle nuncarbores arenlibus similesverno leni-
    pore
    virescunl'. Nunc
    primum
    factum
    est, au et
    prseterilo
    annoitafuit? Imoel
    prcelerilo
    sic fuil. In-
    lerceptuni
    esl ab autumno inhierae
    ,
    redit
    per
    ver-
    numinoestale.
    Ergo
    annusredit in
    tempore,
    et ho-
    mines,
    facti
    adimaginemDei,
    cummorlui fuerinlin-
    teribnin?
    CAPUT XI.

    11.
    Quomodo
    detcrra
    quwdamin?
    sluuranlur. Sed
    polest
    mihi
    aliquis
    diceremiiiusdili-
    genter inspiciens
    mulationes
    iiislauraliouesque
    re-
    rum: Illa folia
    pulruerunl,
    nova nascuntur. Bene
    auteinconsideransvidel
    quod
    etilla
    quoepiitrescunt,
    invires lerrce cedunt.
    Undeejiira terra
    pinguific
    \
    lur,
    nisi de
    putredine
    terrenorum? Altendiint ba-c
    qui agrum
    colunt;
    et
    qui
    non
    colunt, quia
    inurbc
    seniper
    vivunt,
    dehortis
    certe
    vicinis
    urbi
    cogiioscanl
    coniemplibiliaqqoequepurgamenla
    civitatis
    quihus
    studiis
    serventur,
    a
    quibus
    etiam
    pretio compareri?
    tur, quo porlentur.
    Certe
    jam coniempiibilia,
    ex-
    inanitaomni
    utilitate, ab inexperlispossent pntari.
    Et
    quisdignatur
    sfercus
    intueri?
    Quod
    inlueri homo
    1
    Mss.,viridescunf.
    160
    SERMQ
    CCCLXI.
    IQOQ
    J iorret, servare
    curat. Illud
    ergo quod consumptutn
    jam
    ef abjectum videbalur,
    rcdit in
    pingiiediiiem
    terrce, pinguedo
    in
    succum,
    succus m radicem
    et
    quod
    delerra inradicem
    transil,
    invisihilibus
    accesi
    sibus
    migrat
    in
    robur,
    distribuitur
    per ramos,
    a
    ra.r
    mis in
    gcrmina
    ,
    a
    germine
    iufructuset
    fojia, Ecce
    quod
    horrebas in
    putredinestercoris,
    inarboris fe-
    cunditateet viridilatemiraris.
    CAPUTXII.

    12.
    Objectio,quodcorpus
    abeql
    m
    cinerem.Mos
    J Egypliorum,
    Gabbarw.Nolomilii
    jam
    opponas
    quod
    soles
    opponere
    ;
    Non manet
    integrum
    corpus scpulti
    mortui;
    nam si
    rnaneret,
    resurgere
    crederem.
    jEgyptii ergo
    soli credunt
    resurreclionem,
    quia diligcnler
    curanl cadavera morluorum. Morem
    enimhabenl siccare
    corpora,
    et
    quasi
    oeuearedderei
    Gabbaraseavocant'.
    Ergo
    secundum
    istos,
    quj
    s&r
    creios naturccsinus
    ignorant,
    ubi omniasalvasunl
    Condilori,
    eliani cuiii niorlalibus
    sensibus subtra-
    Iiiiiitur,
    soli
    iEgypiii
    bene
    credunt resurrectionern
    mortuorumsuorunj,
    aliorum
    veroChrislianorum
    spes
    in
    anguslo
    est?
    Saepeenjm
    vel
    velusiale
    vel
    aliqna
    hon
    sacrilcga
    necessilale
    aperlis
    yel nudalis
    sepulcris,
    iriveiilasuiit
    corporapnlruisse,
    el
    suspiranlesgeujue-
    riiiil
    homines, qui
    solenl
    corporali spcciedeleclari,
    et dixeriint in cordibus suis : liane islc
    cinis ali-
    quando
    habebit illam
    spccicmpulchritudinis,
    redde-
    tur
    vitrc,
    reddetur luci?
    Quando
    istud
    erit?Quando
    ego aliquid
    vivumde hoc
    cincrc
    sperem?Qui
    hoq
    dicis,
    Videsin
    sepulcro
    vel
    cinerenj
    :
    rcpljcaoelateij}
    tnam,
    si
    cs,
    verbi
    gratia,
    triginta, quinqungiiilayel
    amplius
    annorum: in
    sepulcro
    vel cinis
    cs|
    mortui,
    tuante
    quiuquaginla
    annos
    quid
    eras? ubi eras? Cor
    pora
    omnium
    noslrum, qui
    nunc
    loquimur,
    vel
    au*
    dilnus, posl paucos
    annos cinis
    eriint,
    anle
    paucos
    annos nec cinis eranl.
    Qui ergo potuit parare qnod
    non
    erat,
    deGciet
    reparare quod
    eral?
    CAPUTXIII.

    15. Contra mala


    colloquiafidesa.
    Chrislo
    firmala.
    Desinanl
    ergo
    murmuramale
    loquen-
    tium,
    el
    corrumpenlium
    raoresbonos
    colloquiis
    ma-
    lis.
    Figite pedes
    in
    via, figite
    : ul non
    reliuqualis
    vioni,
    non ut remaneatisin
    via,
    sed
    quemadmodum
    diclum
    est,
    Sic
    currile,
    ul
    comprehendaiis
    (1
    Cor.
    ix,
    24). Semper vigeat
    Chrislus in
    cordc,qui
    volujt
    in
    capite
    ostendere
    quod
    membra ccclera
    spcrent.
    In
    tcrra
    quidemiaboraraus, caput
    nostrumin
    ccelo
    jam
    nec
    moritur,
    nec
    deficit,
    nec
    aliquidpalilur: passuni
    esl tamen
    pro
    nobis.
    Quia trqditusesi
    propler
    delicta
    nosira,
    ct resurrexit
    propler justificationem
    nostram
    (Rom. IV,
    25).
    Hocnos
    per
    fidemnovimus:
    quibus
    autemse
    ostendit, per
    oculosdidiccrunt. Nontameii
    nos
    reprobali sumus, quiaresurrexit,
    ei eumvidere
    oculiscarnalibus non
    potuimus.
    Habemus
    pro
    nobii
    ipsius
    Domini
    testimonium,quod
    dixit
    dubilantj discir
    pnlo
    el laclu
    qucerenti quod
    credcret.
    Namcuni ex-
    clamasset cicatricum coutreclatione
    convictus;
    et
    dixisset,
    Dominus
    metis,
    el Deusmetts:ille
    conlra, Quia
    mdisli
    me, inquit,
    et
    credidisti;
    beati
    qui
    nonvideniet
    1
    Verbaisthsec,
    Gabbarasea
    vocant,
    absunta
    MaiiijtT
    scriptis.
    credunt
    (J oan. xx, 24-29). Expergiscimini ergo
    ad
    bentiiudincin
    vestrnra,
    uullus mnle
    suadcnsexculiat
    de cordibus veslris
    quod
    Clirislusinlixit.
    14. Ineos
    qui resurgere
    Chrislo
    lanluinlicuissedicunt.
    Membrorum
    conjunclio
    cumChrislo
    capiie.Apla
    simili-
    ludo.
    Neque
    milii illud dicatur. lloc euiindicilur ab
    pranibns, qui jam
    cliaminviti niictorilali Chrisli ces-
    seruiU. Omneseniin
    penePngani,
    ctiam
    qui
    nolunt
    aut differuntChristumdevolione
    apprehendere,
    non
    audent
    repreheudere
    :
    quamvis
    audeant
    Christiauos,
    Christumnon
    audeul;
    ccdunl
    capiti,
    et adhuc cor-
    pori
    iusullant. Sed
    corpus
    audiens insultationeseo-
    ruiii, qui jam
    cedunl
    capiii,
    nonse
    prsecisumpulet
    a
    capite,
    sedsubiiixum. Namsi
    prcecisiesscmus,
    de-
    buimus timerevoces insullaniium: non autem nos
    esse
    prcccisos
    ille
    ipse tcstatur, qui Paulo,
    adhuc
    SauloEcclesiam
    perseqiicnli, ait, Suule, Sattle, quid
    me
    persequeris
    ?
    J am transieral
    per
    maiitis
    impictalis
    J udaeorum, jain
    inferna
    penctraverat, jani
    do
    sepul-
    cro
    resurrexerat, jain
    in
    cceluin
    ascendcrat, jain
    doiio
    Spiritus
    sancli credentiumcorda ditaverat
    aique
    fir-
    maverat,
    addextcram
    Patrjs
    sedens
    iiilerpellansprq
    nobis : noii se ileruui morli
    tradiliirus,
    setl nosde
    raorte
    liberniurus, quid polcral perpeli
    a Sauloste-
    viente? Undeillum
    manus
    illa
    tangebat, quamvis
    es-i
    set
    ille,
    sicnt
    scriplumest,
    Spirans
    cwdem
    (Act.
    ix
    ,
    4,1)?
    InCbrislianos hiimi laboranlcs
    impelum
    fa-
    cere
    polerat:
    inCbristumautem
    quando
    et
    quoinodo?
    Claranl tamen
    pro
    coeteris
    niemhris,
    ct non
    djcit,
    Quid persequeris
    meos?
    si eniin
    dicerpl, Qqidpprr
    sequeris
    meos? crcdereiiius servos. Sednoii
    laiuuiij
    cohserentservi
    doraino, quanlum
    Clnisliani Christn.
    Aliaesl isla
    compago
    : alius
    prdomenibrorura, alia
    unilascharilntis.
    Caput pro
    membris
    loquiiur, ncque
    hoc
    sallem
    dicit, Quid
    persequeris
    memhra
    niea?sed
    dicit, Quid
    me
    persequeris?
    Non
    tangebatcaput,
    sed
    tangebat
    quod
    capiti jimctum
    est.
    CAPUTXIV.

    J am
    saepediximus, sed
    quia
    sir
    mililudo
    apla est,
    et rembene
    jnsinuat, repetenda
    cst.
    Qui
    leiuturba
    calcat, pedemlutinj
    prerait,
    lin-
    guoe
    aulem nibil facit.
    Quid
    sibi
    ergo vult, quod
    lin-
    guaclamal,
    Calcasine? Pressura
    pedisesf, nujlalin-
    guoclsesio,
    sed
    tnia
    compago.
    Et si
    j/Hiim
    membrum
    putilur, compatiuntur
    pmnia
    membra;
    etsi
    glorificatur
    unum
    membrum,congaudent
    onmia
    niembrq
    (\
    Cor.
    xu,
    26).
    Si
    ergolingua
    tua
    prp p.edetjiq
    loqtijiur,
    Chrir
    slus in ccelo
    proChristianis npn
    loquitur?
    Non
    sjc
    ergo loquitur lingua
    lua
    propede,
    ul
    dica{, Caicas
    pedemmeum; sed,
    Calcas
    me, pum
    ipsa npn
    t.acta
    sit.
    Cognosce
    illum
    caput luum,
    cum
    prp
    le
    ,deco?lo
    loquilur,
    et
    dicil, Saute, Saule, qpid
    rne
    persequpris?
    Ergo, fralres,
    cur
    hocdiximus?
    Neforte ita
    yobis
    Snbrepant
    illi dc
    quibus
    dicit
    Aposlohis,
    Cprrupipufit
    moresbonos
    colloquia
    mala;
    qujadjcuijt,
    Mandncemus
    et
    bibamus;
    cras enhnmorinmr
    (Id. xy, 53,
    52)
    ; ut
    dicant
    yobis(non
    nud.ent
    enjinChrisinnj
    rfiprehenr
    dere,
    contremiseunl
    majestaiisaucipritatemtotoorbe
    fundalam;
    sed
    qnomodoscriptumest, Peccqlorpider
    bit,
    et
    irascetur,
    dentibutsuit
    (rendet
    ettabetcet
    (Psal,
    1607
    S. AUGUSTINIEPiSCOPI
    1608
    cxi, 10)
    :
    frenderepolest,
    et labescere
    potest;
    bla-
    sphemare
    aulemChristuinnon
    audet);
    neforte
    crgo
    ita
    lqquanturetdicant,
    Christolantumlictiit.
    Aliquan-
    doenimet exanimo
    dicunt, aliquando
    autemtiinoie
    dicunt: tularaen et
    quid
    audeant dicere
    attende,
    et
    quid
    nonaudcant.
    CAPUTXV.15. Clirislusdoloseab
    infidelibus
    lau-
    dalur,
    nesimilemresurreclionem
    speremus.
    Dicturi
    ergo
    sunl: Dicismihi
    quod
    resurrexerit Christus,
    el inde
    speras
    resurreclionemmortuorum
    ;
    sedChrislolicuit
    resurgere
    a mortuis.El
    incipitjamlaudareChrislum,
    non ut illi det
    honorem,
    sed ut libi faciat
    despera-
    lionem.
    Serpeiitis
    astula
    pernicies,
    ut laudeChrisli
    teavertat a
    Chrislo,
    dolose
    prcedicalquemvituperare
    nonaudet.
    Exaggerat majeslatem
    illius,
    ut
    singula-
    rem
    faciat,
    nelu
    speres
    tale
    aliquid, quale
    inillore-
    surgente
    monstratumest. Et
    quasi religiosiorapparel
    erga
    Chrisiuni,
    cum dicil : Ecce
    qui
    seaudet cora-
    parare
    Christo
    ,
    ut
    quia
    resurrexit
    Christus,
    et sere-
    surreclurum
    pulet.
    Noli
    perlurbari perversa
    laudeIm-
    peraloris
    lui;
    hostilesinsidicete
    perturbant,
    sedChri-
    sli humilitaset humanitasteconsolatur. Ille
    prccdicat
    quanlum
    efeclus sit Christusa te: Christusautemdi-
    cit
    quantum
    descenditadte.
    Respondeergo
    huic: ex-
    citaillamfidem; tempestasest,
    fluctus
    sunt,
    labornt
    navis,
    dormit
    Christus;
    excitaillamfidem
    ,
    noli obli-
    visci
    quod
    credidisti
    (Mallh. viu, 24-2C).
    Stalimre-
    spondebis,
    cumin tefides
    evangelicavigilareccepe-
    rit. Noneris
    inops
    in
    respondendo:
    non enimlueris
    qui loqueris;
    manens in teChristus
    arripiet
    instru-
    mentumsuum
    linguam
    tuam
    ,
    velul
    gladium
    suum
    ,
    olens corde tuo et voce tua
    lanquam possessor
    in-
    habitans,
    resistet
    adversario,
    securumlefaciet : tu
    tantumexcita
    dormientem,
    id
    est,
    recordare obli-
    tamfidem.
    CAPUTXVI. 16. Chrisliresurrectione
    spein
    nobis
    resurrectionismerito utlulumesse. Morlalitas Chrisli
    unde. Chrislus
    quomodofaclus
    mediator. Peccala
    qtto-
    modoinChrislo. Mortalilas
    pwnapeccuii.
    Motlocniin
    quid
    diclurus
    sum,unde talibusresponsurus
    sis?Non
    novum
    aliquid
    dicam
    ,
    sedid
    quod
    credidisli. Excila
    ergo fidem,
    et
    respondedicenti,
    Christus solus
    po-
    tuit,
    nos non
    possumus: rcsponde
    ct
    dic,
    IdeoChri-
    slus
    poluit, quia
    Deus;
    ille
    utique, quia
    Deus. Si
    quia
    Deus, quiaomnipotens;
    si
    quiaomnipotens,
    cur de-
    speraboquodpolerit
    et in
    me, quod
    demonstravitin
    se
    propter
    me? Deinde
    qusero
    underesurrexit Chri-
    stus.
    Respondebit,
    A morluis.
    Quseroquare
    mortuus
    sit.
    Numquid
    enimDeusmori
    potesl
    ? Illa eliamdi-
    vinitas Yerbum
    sequalePatri,
    ars
    omnipotentis
    ar-
    lilicis, per quem
    faclasunt
    omnia,
    incommutabilis
    sapientia,
    inse
    ipsamanens,
    innovatis omnia
    (Sap.
    vn
    , 27), atlingens
    a fine
    usque
    ad finemfortilcr et
    disponens
    omuiasuaviter
    (Id.
    vni, 1),
    mori
    poluit?
    Non, inquit.
    Et lamen Christus mortuus est. Unde
    mortuus
    est? Videlicet
    quod
    non
    rapinam
    arbitralus
    est esse
    wqualisDeo,
    sed
    semetipsumexinanivit, for-
    mamservi
    accipiens.
    Anteaulem
    quid
    ait?
    Qui
    cumin
    forma
    Dei esset
    (Philipp. n, 6eJ 7).
    Formajm,Dei ac-
    ceperat,
    anin eanaluralitcr erat *?
    DislinguitApo-
    stolus. CumformamDei
    diceret,
    esset dixit : cum
    formamservi
    nominaret, accipiens
    dixit. Christus
    ergo
    eral
    aliquid, accepit aliquid,
    ut cumilloununi esset
    quodacceperat.
    In formaDei crat
    ocqualisDeo,
    sic-
    ut
    evangelista
    ille
    piscator loquitur,
    Verbumerat in
    principio,
    et Verbum
    apud Deum,
    et Deuseral Ver-
    bum
    (J oan. i, 1)
    : hoc
    cst,
    Cumin
    forma
    Dei
    essei,
    non
    rupinum
    arbilratusesl essewnualisDeo.
    Quod
    enim
    non naturaliter
    inest,
    sed
    usurpatur illicitc, rapina
    est.
    jEqualilatom
    Dei
    usurpavit angclus,
    cl
    cecidit,
    et factus est diabolus :
    ocqualitatem
    Dei
    usurpavit
    homo,
    el
    cecidit,
    et factuscst mortalis. Hic
    autem,
    qui
    natus est
    oequalis, quia
    nonnaltisex
    tempore,
    sed
    sempiterno
    Patri
    sempiternusFilius, semper
    na-
    tus, per quem
    faclasunt
    omnia,
    in formaDei erat.
    Ut aulemmedialor esset inter Deuraet
    homines,
    in-
    ter
    justum
    et
    injustos,
    inter immortalemet
    mortales,
    assumpsit aliquid
    ab
    injustis
    et
    morlalibus,
    servans
    aliquid
    cum
    justo
    etiinmorlali. Cum
    justo
    enimel im-
    morlali
    servansjusliliam.ab injuslis
    etmorlalibusas-
    sumens
    raorlalitatem,
    faclusinmedio
    reconciliator,
    dejiciens
    muruin
    peccatorumnostrorum;
    undeillica-
    nitur a
    populo
    suo
    ,
    El inDeo meo
    Iransgrediar
    mu-
    rum
    (Psal. xvn, 50)
    :
    reddens Deo
    quod peccata
    ab-
    alienaveraut,redimenssuosaiiguinequoddiaboluspos-
    sidebat;
    mortuusest
    pro nobis,
    et resurrexit
    pro
    no-
    bis. Portavit
    peccatanostfa,
    non illis
    inhaerens,
    sed
    ea suslinens : sicut J acob
    porlavit pellcs
    hocdorura
    ,
    utpilosus palri
    benedicenti viderelur
    (G<m.xxvn,
    16).
    Esaii malus
    pilosproprios habcbat,
    J acobauleinbo-
    nus alienos
    porlabat.
    Mortalibtis
    quippe
    hominibus
    peccata
    iiihcerent. Non autem inhrerebant illi
    qui
    dixerat,
    Poleslalemhabco
    ponendi
    anhnammeam
    ,
    et
    potestalem
    liabeoilerumsumendi eam
    (J oan. x,
    18).
    CAPUTXVII.

    Mors
    ergo
    inDoniinonostro si-
    gnum
    fuitalienorum
    peccatorum,
    non
    pcenaproprio-
    rum. In omnibusautent hominibus mortalitns
    pceiia
    peccati
    est : trabitur eniui ab
    originepeccati,
    uude
    omnes vcnimus
    ;
    deilliushominis
    lapsu,
    nonde hu-
    jtis
    descensu. Aliudenirnest
    cadere,
    aliud desccn-
    dere. Cecidit untis
    nequitcr,
    descendit alius miseri-
    corditer. Sicut eniininAdumomnes
    morimitur,
    sicin
    Chrislo oinnes
    vkificcibunlur(lCor. xv, 22).
    Portans
    ergo
    aliena
    peccata, Quw
    non
    rapui, inquit,
    luncex-
    solvebam
    (Psal. LXVIII, 5)
    : id
    est, peccalum
    nonha-
    bens moriebar.
    Ecce, inquit,
    veniet
    princepshujus
    mundi,
    etinmenihil invenkl.
    Quidest,
    nihil inmein-
    veitiet?Noninmeinveniet merituramortis. Meritum
    enimmortis
    peccatum
    cst.
    Quareergo
    morieris? Sc-
    qnitur,
    et dicit : Sedul sciantomnes
    quia
    votunlalem
    Patris mei
    facio, surgite,
    eamushinc
    (J oun. xiv,
    50
    ,
    51).
    Et
    surgit pergens
    ad
    passionem. Quare?Quia
    voluntatemPatris sui
    faciebat,
    uon
    quiaprincipi pec-
    catorum
    aliquid debebat,
    in
    quo peccatum
    nullum
    erat.
    Ergo
    Dominus noster J esus Chrislus divini-
    1
    Mss.,
    Formamservi
    acceperal,
    an in eanaluratiler
    inerat?
    4609
    SERMO
    CCCLXI.
    1610
    talem secumaltulit, mortalilatem
    autem a nobis
    assumpsit.
    Hanc
    accepit
    in utero
    virginis
    Marise,
    conjungens
    se
    ipsum
    Verbum Dei humancenatu-
    rse
    , tanquamsponsussponsse
    in thalamo
    virginali,
    ul
    ipsetanquamsponsusprocederet
    de thalaraosuo
    (Psal. XVIII,6).
    17. MorlalitasinChrislo
    vera,
    nonex
    merito,
    sedex
    misericordia.Christiresurrecliosecundumcarnemantea
    morlalem.Si
    justum
    eum
    fatenlur,
    non
    (e(ellil promit-
    tens resurrectionem.Redi
    ergo
    ad id
    quod
    dicebam.
    Morialitasde
    peccato
    venit
    in omnes homines: in
    Dominoautemde misericordiaerat,
    el lamen vcra
    erat;
    quia
    taliscaro vera
    erat,
    et veremortalis
    erat,
    siinililiidineiii habenscarnis
    peccati (Rom. vm, 5);
    non similitudinem
    carnis,
    sed similitudinemcar-
    nis
    peccali
    : vera enim
    caro,
    sed non
    peccali
    cnro.
    Nonenimmorlalilatem
    illam,
    ut
    dixi,
    merilo
    pec-
    caii
    acceperat, qui setnelipsutn
    exinanivit
    (ortnam
    servi
    accipiens,
    el
    factus
    obediens
    usqtte
    ad morlem.
    Quid
    ergoerat,
    et
    quid
    habebat? Divinitas
    erat,
    habens
    mortalitatem. Undeaulcm morluus
    est,
    inde re-
    surrexit.
    CAPUT XVIII.

    Ad eos
    jam respicite qui
    di-
    cunt: Christussolus
    poluit resurgere,
    nonaulemtu.
    Sed
    responde
    et dic : Chrislus ineo
    quod
    ex nobis
    acceperat,
    resurrexit.
    Tolleformam
    servi,
    nonesset
    in
    qua resurgeret; quia
    noncsset in
    qua
    morerelur.
    Quid ergo
    mihi de laude Domini mei fidemvisde-
    struere, quam
    iume ocdificavitDorainusmeus? Ex
    illoenimquod
    formam servi
    acccpit,
    mortuus est.
    Secuudumhoc autem
    resurrexit,
    sccunduni
    quod
    morluusesl. Nullo modo
    ergo
    servi resurreclioiiem
    desperaverim,
    cuminformaservi Dominiisrcsurrexe-
    rit. Aul si
    potcntire
    hominis tribuunl
    quod
    Chrislus
    resurrcxit a
    inortuis;
    namel bocsolent
    diccrc, quia
    hoinocrat tain
    justus,
    ut
    posset
    etiam
    resurgerc
    a
    niorluis: ut iiilcriin sccttndum
    ipsos Ioquar,
    ct de
    Doniininoslii divinilatc non
    dicara;
    illeinm
    jtislus,
    ut araortuiseliain
    resurgcrc mereretur,
    nullo
    pacto
    nos fallere
    pottiit,
    cumeliamnobis resurrectionem
    proniisit.
    CAPUT XIX. 18. Unde
    probalasuperius
    resur-'
    rectio
    ftilura.
    Onijiia
    ergoquce
    dicta
    suiil, fratres,
    ad
    id
    valent,
    ut sitis
    instructi,
    si
    qui
    dicunt non resur-
    gere
    morluos. Diclasunt
    autem,
    si
    meminislis,quan-
    lumDeus
    suggerere dignatus
    cst
    necessaria,
    et dc
    rerumnalura
    quotidianisqueexemplis
    diciasunt te-
    stimonia;
    el de
    ipsaomiiipoientia
    Dei cui nihil diffi-
    cile
    est,
    qui
    si
    poluil
    facere
    quod
    non
    erat,
    multo
    magispotest repararequoderal;
    et de
    ipso
    Domino
    ctSalvatoreJ esu
    Christo, qiiem
    constat
    rcsurrexisse,
    nequeejus
    resiirreciioneiii factara nisi informaser-
    vi, quianeque
    mors fieri
    poluii,
    undc
    opus
    csset re-
    surgere,
    nisi
    per
    forraani servi. Unde
    qiioniain
    servi
    snmus,
    id informanostra
    sperare
    dcbcnius
    ,
    quod
    illeinformascrvi
    praemonstraredignnliis
    cst. Ob-
    ticescant
    crgo lingrae
    dicciiliura
    ,
    Matiducemuset
    bibamus;
    crctsenimmorimur. Prorsus ct vos rc-
    SANCT.AUGUST.V.
    spondetc,
    et dicite:
    J ejunemusetoremus;
    cras enim.
    moriemur.
    CAPUT XX.

    19. Ullhnum
    judiciumexspectare
    exemplo
    Noe admonemur.Resial ul dicamus
    qualis
    crit inresurreciionevila
    justorum.
    Sed
    quiajam
    ho-
    diemodcratum
    tempus
    videtis
    assumptum,
    id
    quod
    reddidimus ruminale : hoc aulem
    quod debemus,
    orale ut
    aliquando
    reddamus. Illud maximetenete
    quarc
    locuti
    sumus, prcesertimpropter
    dies feslos
    istos,
    fratres
    mei, quos Pagani
    celebranl. Allendite
    vobis: iransit hic
    mundus,
    recordamini
    Evangelium
    ubi
    procdicil
    Dominussic fulurumnovissiuium
    diem,
    quomodo
    in diebus Noe. Manducabantct
    bibebant,
    emcbant et
    vendebant,
    uxores
    ducebant, nubebant,
    donecinlravil Noein
    arcam;venil diluvium,elperdidit
    omnes
    (Luc xvn, 27).
    Habelis
    apertissime
    Dominum
    prccmoiicntcra,
    et alio Ioco
    diccntem,
    Non
    gra-
    venlurcordaveslrain
    crapula
    etebrielate
    (Id. xxi, 34).
    Sinl lumbi vestri
    accincli,
    et lucernwardentes
    ';
    et
    simileseslole
    pueris exspeclantibtts
    domiuum
    suttm,
    quando
    veniata
    nupiiis (Id. xn, 5-5,
    36
    ). Exs|>ecle-
    nius euin veiUurum
    ,
    non nos
    torpenles
    inveniat.
    Turpe*esl
    inulieri
    conjugatoc
    non desiderare virum
    suum:
    quanlo lurpius
    EcclesiocnondesiderareChri-
    stum? Yenitvir adcarnales
    amplexus,
    et
    raagnis
    vo-
    liscasloeuxoris
    accipitur
    : venlurus est
    sponsus
    Ec-
    clesiaeadtradendosseternos
    amplexus,
    ad faciendos
    nos sibi
    sempiternoscohoeredes,
    el nos ita
    vivimus,
    ul
    ejus
    adventumnonsolumnon
    desideremus, .sed
    ctiamtimeamus!
    Quam
    verutnest
    quod
    sic venlurus
    est dies
    ille, quomodo
    in diebusNoe?
    Quam
    nmllos
    sicinventurus
    est,
    et eos
    qui
    christiani
    appellantur?
    Ideo
    pcr
    lot aniiosoedilicatur
    arca,
    ut
    cvigilcnt qtii
    noncrcdunt
    (Gen. vi).
    Per cenlum annos illnoedifi-
    cala
    cst,
    ct non
    evigilaverunt
    ut
    dicereiit,
    Non sine
    causahoino Dei arcara
    cedilical,
    nisi
    quia
    iiiiniiiict
    cxilium
    gciicri humano;
    et
    placarcnl
    iram
    Dci,
    con-
    versi adraores
    qui placent
    Deo
    , qiioinodo
    feccruiit
    Ninivitre.
    CAPUT XXI.

    Feceruiueiiini fructura
    pocniien-
    lioe,
    el
    propitiaverunl
    iramDci.
    20. Ninive
    juxlaproplieliamevcrsa,
    scd
    pcr pwni-
    tenliam.Aiinuiitiavit
    J onas,
    noii misericordiain
    , sed
    iram futuram: non enini
    dixit,
    Triduo
    ,
    ct
    Ninive
    everlelur;
    si aiitem
    pcenitciitiam
    inisloiriduo
    egcri-
    tis, parcct
    vobisDeus: nondixil hoc. Eversionem
    solamminatus
    est,
    cl
    prrcnuntiavit
    : ct tanienilli de
    Dei miscricordianon
    de-pcraulcs,
    converterunt sead
    pcenitcridiim;
    ct
    pepercit
    Dcus
    (J ottw
    in
    ).
    Sed
    quid
    dicemus?
    quia Prophcla
    menlittisesl? Si carnaliler
    intelligns,
    fnlsiimvidctur dixisse: si
    spiritunliter
    in-
    lclligas,
    fnclumcst
    quod
    dixit
    Prophcta.
    Eversa est
    cniiii Ninivc. Atlende
    quid
    crat
    Ninivc,
    cl vide
    quia
    eversacst.
    Qtiid
    crat Ninivc? Manducabantet bibe-
    bant, emcbant, vendebant, planiabant,
    a:dilicabant,
    1
    Editi
    adduni,
    inmambus
    veslris;quod
    abestaMss.non
    liie
    laniuin,
    sctl
    tibiquc
    fcre
    apudAugustinum.
    Ksdemver-
    liiscarent Mss.
    grrcci,
    necea exhibetnoslra
    vulgata
    ih,
    anliqiiis
    Corbciensibus bibliis.
    (C/il(;iiait!''-ltlir.)
    '"
    ^l."
    1Cil
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    1612
    perjuriis
    vacabant, mendaciis, ebrielatibus,
    facinori-
    bus, corruptionibus
    : hseccrat Ninive. Altendemodo
    Ninive:
    plangunt,
    dolenl, coiilrislanlur,
    incilicioet
    cinere,
    in
    jejuniis
    et orationibus. Ubi est illa Ni-
    nive?
    Nempe
    cversn
    est, quia
    nonin illis
    superiori-
    bus aclibusconslitutacst.
    CAPUT XXII. 21.
    Repreltensionedignioresqui
    nunc Cltrislo
    wdificcmte
    Ecclesictmnon
    converluniur,
    qttamqid
    olimNoe
    wdiftcanle
    arCam.
    Ergo, fratres,
    et
    modoocdificatur
    arca,
    el illi ccnlumaiini
    tempora
    isla
    sunt: tolus iste tractus
    lemporis
    illo annorum nu-
    mero
    significatus
    esl. Si
    ergo digne perierunt, qui
    Noe sedificanlearcam
    dissimulaverunt; quid digni
    sunt, qui
    Chrislo ccdificanteEcclesiamasaluledissi-
    niulanl? Tantum inlcrest inter Noe el Chrislum
    ,
    quanlum
    intcr scrvumet
    Dominum;
    irao
    vero, quan-
    tum inler Deuraet horainem. Nam servus cl clo-
    miifus
    possunt
    et duo hominesdici. Et lamen
    quia
    honiine ccdificantearcam non crediderunl homi-
    nes,
    daliimcst de illis cavendum
    cxeraplumposte-
    ris. Christus Deus
    propler
    noshonioccdificatEccfe-
    siam;
    illi arcccfuiidamentumse
    ipsumposuit
    :
    quo-
    lidie
    lignainipulribilia,
    fideleshomincsrenuniianlcs
    htiic
    sccculo,
    intranl in arcce
    compaginem;
    el ad-
    huc
    dicilur,
    Mnnducemuset
    bibamus;
    cras enim
    morimur? Vos
    ergo,
    ut
    dixi, fratres,
    conlra illos
    dicile, J ejunemus
    cl orenius
    ;
    cras eiiiinniorimur.
    Illi enim
    clicunt,
    Manclucemusel
    bibamus;
    cras enim
    morimur,qui
    rcsurrectioiiemnoii
    sperant:
    nosautera
    qui jam
    resurrcclionemet
    loqticntibusProphetis,
    ct
    prcedicante
    Chrislo cl
    Aposlolis
    credimuscl aniiiin-
    tiamus, qui speramus
    nos
    post
    istantmorlcm
    vicluros,
    non
    dcliciamus,
    neccortlanostra oncreraus
    crapula
    et
    cbrieiatibus;
    sed solliciti
    exspcctantcs,
    accincti
    lumbis et lucernis
    ardcutibus,
    adventumDomini no-
    slri, jejunemus
    el
    oremus,
    nori ideo
    quia
    cras morie-
    mur,
    sedut securi raoriamur.
    Quod
    reslat
    ergo,
    fra-
    tres,
    innomiiieDominialio
    teraporc
    a nobis
    c.xigile.
    Conversi ad
    Domiiutm,
    elc.
    4
    SERMOCCCLXII
    *
    (a).
    DeResurrectione
    mortuorum,
    n.
    CAPUTPRIMUM.

    1. Dkendum
    qualis(ututci
    sii
    juslorumresurreclio.
    Inniemoria relincntcs
    pollicila-
    tionem
    nostram, coiigruns
    ctiam cx
    Evangelio
    ct
    Aposlolo
    fecimusrecitari lecliones.
    Quicumque
    cnini
    vestrum
    prccterilo
    sermoni
    adfucrunt, recordantur
    nobiscum
    propositam
    dercsurreclione
    qurestionem
    in
    geminamdisputationem
    a nobisdistribulam: ul
    pri-
    mo
    dissereremus, propler
    eos
    qui dubitant,
    vcl etiam
    qui negant,
    utrumfutura sit rcsurreclio
    morltiorum;
    postea
    vero,
    quanlumpossumus,
    sccundum
    Scripturas
    qucereremus, tjualis
    in resurreclionc fulura sil vita
    jjuslorum.
    ln
    priniaergopB.rtc'ubi
    Iraclavimus
    quod
    resurganl morlui,
    lamdiusuraus
    imrhoraii,
    sicul me-
    minisse
    dignamini,
    ul secundse
    qucestionitractandce
    *
    Emendatusadd. r. t. v. etadLov.
    (a)
    AliasdeDiversisl21.
    tempusdeficeret,alque
    itaeaminhunc diemdifferre
    cogeremur.
    Hoc
    ergo
    anobis debitum vestra
    poscit
    inlenlio,
    et nosreddendi
    tempusagnoscimus.
    CAPUT II.

    Pariter
    ergo pia
    cordis intenlione
    Dominum
    deprecemur,
    ut et nos
    opporlime
    solvamus
    debitum,
    et vossalubriter
    recipialis.
    Est enim
    hccc,
    quod
    fatendum
    est, majorqticcstio
    : sedomnibus
    quse-
    slionibus difficilibtisfortior cst
    charilas,
    cui omnes
    servire
    debemus,
    ut
    Deus
    qui
    hoc
    prcecepit,
    omnes
    nostras difficultates in facilitatem
    gaudiumqile
    con-
    verlat.
    2. Idemtraclaluf
    argumenlum.
    Meministisessea
    nobisillodie
    responsumquibusdarndicentibus,
    sicut
    Aposlolus
    eos
    arguil,
    Munducemusel
    bibamus;
    cras
    enhnmorimur:
    subjungens
    el
    dicens, Corrumpunt
    bo-
    nosmores
    colloquiamala; atque
    ila
    concludens,
    Sobrii
    eslole,jttsli,
    el nolile
    peccare
    :
    ignoranliam
    enimDei
    quidamliabenl;
    adreverentiamvobis
    loquor(I
    Cor.
    xv,
    32-34).
    IIcccverba
    apostolica
    omnes
    audierimus,
    ct
    cordi mandavefimus: et
    quisquis audierit,
    et cordi
    mandavefit, opera
    indicenl.
    Qui
    audit
    enim, tanquam
    ager
    csl semen
    excipiens
    sciiiinantis:
    qui
    autemcordi
    niandat,
    similiscst
    glebamfrangenti,
    et
    quod
    semi-
    nalum est
    operienli: qui
    autem sccunduiri id
    quod
    audivit et cofdi mandavit
    operalur, ipse
    est
    cyii
    surgit
    inmessem,
    et fructumaffert cum
    toleranlia,
    aliud
    Iriceuum,
    aliud
    sexagenum,
    aliudcenlenura
    (Mallh.
    XIII,25,
    et Luc.
    viu, 15).
    Huicnon
    ignis
    velut
    palese,
    sed horrea sicut frumento
    proepararilur.
    CAPUTIII.

    ln
    ipsis crgo
    abditis
    horrcis,
    inre-
    surreclione morluorumbeatitudo csl illa
    perpetua
    etiant
    ipsa
    secrela
    justoruiii, quo
    cos
    rccipiendos
    Scriplura
    commendat.
    5. Vascttlorumnominebeatorumsecretwsedes
    signi-
    ftcatw.
    AbsconditttmvtitlusDci. Vasorura ciiamno-
    minc alio loco
    coranicnioravit, quando
    ait Domi-
    nus J esus
    Cbristus,
    simile cssc
    regiium
    coelorum
    sagenoe,
    id
    est, retibus;
    retia eniin
    quccdam
    sa-
    gcna appcllanlur.
    Simite
    crgo csl, inquit, regnum
    cwlorum
    sagenw
    missw in
    mare,
    el ex omni
    ge-
    tiere
    congreganli: quw
    cum
    impletaessel, educenles,
    ct
    secustitlus
    seclentes,elegerunl
    bonosin
    vasa,
    malosau-
    lem
    (oras
    miserunt
    (Maltli. xm,
    47el
    48). Siguificare
    voluitDominusnosler modosicmilti verbumDei su-
    pcr populos
    et
    stiper gcnles, quomodosagena
    inmare
    jacilur. Colligit
    aulemmodosacrameiilis chrislianis
    ct bonosct malos: sednonomnes
    quossagenatollit,
    cliani vasculisreconduniur. Vascula enimsunt san-
    clorura
    sedes,
    et bcatccviicc
    magnasccreta, quo
    non .'
    poterunt
    omnes
    pervenirequicumque
    chrisliani
    ap-
    '
    pellanlur,
    sed
    qui
    sic
    appellaniur,
    utsint. Saneautem
    ;
    boni et raali
    pisces
    inlra
    sagenamnalanl,
    et boni to-
    \
    lcrant
    nialos,
    doneciu frae
    separenlur.
    Diclumest!
    eiiam
    quodam
    loco,
    Abscondeseosinabscondilovullus
    i
    lui
    (Psal.
    xxx, 21): loquebalur
    cnim de sanclis.
    Abscondes
    eos, inquit,
    inabscondilovuliuslui: id
    est,
    quo
    non
    possunt sCqui
    oculi
    hominum, nequecogila-
    tiones
    morlalium;
    secrela
    qusodamsignificaiis
    niniis
    abscondila nimis occulta,
    in absconditovullusDei
    1615
    SERMOCCCLXH.
    m
    dixit.
    Numquid
    carnaliter
    cogilandum
    est habcre
    Dcura
    quamdam
    faciem
    grandem,
    et infacie
    ejus
    esse
    aiiquod reccptaculumcorporalc,
    ubi sancti abscon-
    dcndisunl? Hscc
    videlis, fratrcs, quemadniodum
    car-
    ralia
    sint,
    etab orsniumfideliumcorde
    respuenda.
    Abscoiiditum
    ergo
    vultus Dei
    quidoporlet intelligi,
    nisi
    quod
    tanlummodovultui Dei
    cognitum
    est? Cum
    ergo
    dicuntur horrea
    ,
    ut
    significentur
    secreta,
    et alio
    locodicunlur
    vascula; neque
    horrea sunt
    quoe
    novi-
    nius, neqiie
    vascula. Namsi
    aliquid
    unumlale
    esset,
    allerum
    aliquid
    nondiceretur. Sed
    quiaper
    simililu-
    dincshoniinibus
    nolas,
    ut
    possunt,
    iiisinuanlurinco-
    gnita,
    ad hoc
    utrumque
    iioiiiiiialum
    accipite,
    ut se-
    crelum
    intelligatis,
    et horrei nomirieet vasculorum.
    Sed si
    quaeritisquale secretum,
    audile
    Prophe-
    lam
    dicentem,
    Abscondcseos in abscondiloval-
    lusttti.
    CAPUTIV. 4. Ad
    palriamfidesuspiramtts.Qiuc
    cumita
    sint, fratres,
    inhacadhuc vila
    percgrinamur,
    adhucinillainnescio
    quampatrjnm
    lidc
    suspiramus.
    El
    quarc
    nescio
    quani,
    undecivessumus
    ,
    nisi
    quia
    in
    longinquaperegrinaiido
    obliii eam
    sumus,
    ut
    pa-
    triaiu nostram
    possiraus
    dicerenescio
    quam
    ?Hanc
    oblivionem
    expellit
    decordeDoniinus
    Christus,
    rex
    ipsiuspatrix,
    veniens ad
    peregrinos;
    et
    susceptione
    carnisdivinilas
    ejus
    fit nobis
    via,
    ut
    per
    honiinem
    Christum
    perganius,
    cl inDeo Chrislomaneamus.
    Quidergo,
    fratres? secrelum
    illud, quod
    nec oculus
    vidit,
    necauris
    audivit,
    nccin cor honiinisascendit
    (l
    Cor.
    11,
    9), quo eloquio
    vobis
    explicaluri suntus,
    aut
    quo
    oculonosvisuri?Possumus
    aliquidaliquando
    nosse
    , quodeloqui
    taraeunon
    possumus
    :
    quod
    au-
    teni non
    noviiiiiis, aliquando eloqui
    non valemus.
    Cura
    ergo
    fieri
    possit
    ut si
    ego
    illa
    nossem, eloqui
    ca vobis iioii
    posscra; quaiito
    diflicilius
    eloquiuiu
    meumerit,
    quando
    ct
    ego,
    fralres,
    vobiscum
    pcr
    fidcm
    ainbulo,
    rioriduni
    pcr speciem
    ? Sed hoc
    ego,
    anct
    ipse Apostolus
    ? Nain consolatur
    ignoranliam
    noslram,
    et scdifical
    fidein,
    dicens:
    Fraires, ego
    me
    nonarbitror
    apprehetidisse.
    Unum
    aulem, qum'
    rclro
    oblilus,
    inea
    quw
    antesunl
    exlenlus,
    secunduminlen-
    tionem
    secptor
    ad
    palmamsnpernw
    vocutionis
    (Pliilipp.
    in,
    13et
    14):
    undcse dcmonstral inviaesse. Et alio
    loco:
    Quamdiusumus, inqtiit,
    in
    corpore,peregrina-
    mur aDomino:
    per fidem
    enim
    ambulamus,
    non
    per
    speciem(II
    Cor.
    v,
    6el
    7).
    Et ilcrum:
    Speenim,
    in-
    quit,
    salvi
    fctcti
    sumus.
    Spes
    attlem
    quwvidetur,
    non
    csl
    spes
    :
    quod
    enimvidet
    quis, quidsperal
    ?Si aulcm
    quod
    noiividemus
    speramus,perpalienliamexspeclamus
    (Rom.VIII,
    24et
    25).
    CAPUT V.

    5. Ecclesiadocet
    quodcredidit,
    non
    quod
    novit. Sic
    ergo, fratres,
    audite a nievocem
    quse
    esl in
    Psalmis, piam, humilcm, mansuetam,
    non
    elatam,
    non
    turbulentara,
    non
    proecipiiem,
    nonteme-
    rariam. Aitenim
    quodam
    inIocoPsalmus:
    Credidi,
    proplerquod
    loculussum. Et
    inlerposiiit
    hoctestimo-
    nium
    Apostolus, atquc subjecit:
    Et nos credimus
    ,
    proplerqttodelloquhnur(Psal.cxv,10,
    elWCor.
    iv,
    15).
    Yultis
    e;go
    eainedicerc
    quse
    novi?Nonvos
    fallo,
    au-
    dite
    quod
    crcdidi. Nonvobis
    vilescat,
    quiaquodcre-
    didi auditis: audilis enim
    veracem
    confessionem.Si
    autemdicerem
    , Audile
    quodnovi; audiretis
    lemera-
    riain
    prrcsumptionem.
    Si
    ergo, fralres, omnes
    nos,
    ct,
    ut
    crediinussanclorum
    lilteris,
    omnesetiam
    qui
    anlenosincarnc
    vixerunt,
    et
    per quos loquens Spi-
    ritus Dei distribuit
    hominibuslantum
    quantura
    salis
    esset
    significari
    peregrinaiuibus, omnes
    quod
    credi-
    mus
    loquimur
    : Dominusautem
    ipse,
    qusenoverat,
    Quid
    igitur,
    si solusDominusdevitain
    seternumfu-
    turanosse
    poterat quoddicebat;
    alii vero
    sequentes
    Domiirara,
    ideo
    quiacrediderunt? Invenirnus
    ipsum
    Domiiiuinnostrum J esum
    Christum,
    scientem
    quid
    loqucretuf,
    nondicenlem tanien. Ait enim
    quodam.
    inloco
    discipulis
    suis: Adhucmulta habeovobisdi-
    cere;
    sednon
    poteslis
    illa
    portare
    modo
    (J oan. xvi,
    12).
    llle
    propter
    illorum
    infirmitatem,
    non
    propler
    suamdif-
    ficultnlem,quod
    noveral diceredifferebat. Nosautem.
    propler
    comraunemomniumnostrum
    infirmilatem,
    non
    quod
    novimussatis
    digne eloqui conamur,
    sed
    qticedigne
    credimus
    ,
    ut
    possumus, explicamus;
    et
    vos
    capite
    ut
    potestis.
    Et si
    amplius
    forle
    capere
    ali-
    quis
    vesirum
    potest, quamego dicere;
    nonattendat
    ad
    cxiguuiiirivura,
    sedcurrat aduberrimumfontem:
    quoniainapud
    cumest fons
    vilse,
    in
    cujus
    luminevi-
    debimusIumen
    (Psal. xxxv, 10).
    CAPUTVI.

    6. Chrislianoderesurreclionedubi-
    larenonlicet.
    Quiaergo
    est resurrectio
    dispulavimus,
    sic
    credinms,
    sic credere
    debemus,
    sic
    Ioquimur,
    quia
    sic
    credidimus,
    si christiani
    sumus, inluentes
    po-
    lenliambrachii Domini sternentis
    usquequaque
    su-
    perbiamgcnlium,
    ct sedificanlishanc fidemtamlate
    per
    orbeni
    terrarum, quampromissum
    est mulloan-
    lequam
    (iercl: hcec
    inluenles,
    ccdificamuradcreden-
    dum ea
    qurc
    nondum
    videraus,
    ut
    ipsam
    visioiiem.
    raerccdcm fidei
    recipiamus.
    Cum
    ergo
    manifeslum
    sit fidei noslroefuluramresurrectionem
    morluorum,
    et ila
    manifcsluni,
    ut hinc
    quisquisdubitaverit,
    im-
    pudcntissimc
    sc dicat
    chrislianum; quseriturqualia
    corpora
    habebunt
    sancli,
    et
    quse
    vila eorumfulura
    sii.Muhiscnimvisuniestresurrectionem
    quidemfieri,
    sed
    per
    solasanimas.
    CAPUT VII.

    7.
    Quwslio,qualiafulura
    sint cor-
    pora. Rcgttlaftdei, symbolum. Apta
    simililudo.
    Quia
    vero
    rcsurgunl
    et
    corpora,
    non
    opus
    est diu
    disserere
    post
    sermoncm
    proeteritum.
    Sed
    objicitur hujusmodl
    quseslio
    : Si
    corpora
    futura
    sunt, qualia
    futura sunt?
    Talia
    qunlia
    nunc
    sunl,
    an alterius modi ? Si alte-
    rius
    modi, quis
    illemodus?Si
    talia, ergo
    adeadem
    opera
    ?
    Quiacrgo
    nonadeadem
    praiscribit Dominus,
    quia
    iionad laliadocct
    Aposlolus.
    Naranonadeam-
    dem
    vitaui,
    nonad eademfactamortaliaet
    corrupti-
    biliaet
    perilura atque
    transeunlia
    ,
    non adcarnalia
    gaudia,
    nonadcarnalescottsolationes.Si
    ergo
    nonad
    eadem,
    neclalia. Si non
    talia, quomodoergo
    carore
    surget?
    Carnisautemresurreclionemhabemusiii re-
    gula
    fidei,
    et camconfitentes
    baptizaraur.
    Et
    quidquid
    ibi
    confilcniur,
    cxverilalecl inveritate
    confitemur,
    in
    qua
    vivirausctraovemur
    etsumus.Teinporalibus
    ciiiin
    1615
    S. AUGUSTJ NiEPISCOPI
    161
    gestis
    et Iranseunlibus
    quibusdam
    ac
    prsetereuntibus
    faclisinstruimur advitamaeternam.Omnia
    quaegesta
    sunt,
    ul salubre
    aliquid audiremus,
    ut miraculafie-
    rent,
    ut Dominusnoster
    nascerelur,
    esurirel et si-
    lirel, comprehenderetur,
    contumeliis
    afliceretur)tiva-
    pularet, crucifigerclur, moreretur, sepeliretur,
    re-
    surgeret,
    inccelum
    ascenderet,
    omnia
    iransierunt;
    et
    cum
    prcedicantur,
    fidei noslrseactiones
    quocdam
    tern-
    porales
    et transitoriaa
    prsedicantur. Numquid quia
    ipssetranseunt, quodper
    eascediflcalursimilitertraiis-
    it? Inleudat enira Sanclitas
    veslra,
    ut videalis hoc
    per
    similiiudinem. Architectusoedificat
    per
    machinas
    transituras domummansuram. Naministolam
    raagno
    et
    amplo, quodvidemus, sedificio,
    cum
    instrueretur,
    machiiise
    fuerunt, qure
    hicmodonon
    sunt; quiaquod
    per
    eas
    ocdificabatur,jamperfectum
    slat. Sic
    ergo,
    fra-
    tres,
    sedificabalur
    aliquid
    in fide
    chrisliana,
    et
    perfe-
    ctasunt
    quaedam
    machinamenta
    lemporalia.
    Dominus
    enimnoster J esus Chrislus
    quod resurrexit,
    trans-
    actum
    esl; neque
    enimadhuc
    resurgit:
    et
    quod
    ascen-
    dit in
    ccelum,
    transactum
    esl; neque
    enim adhuc
    ascendit.
    Quod
    autem in illa vita
    est,
    ubi
    jam
    non
    morilur,
    et mors ei ultra non dominabilur
    (Rom. vi,
    9); quod
    vivit in aeternumetiam
    ipsa
    inillonalura
    humana, quamsuscipere,
    et in
    quanasci,
    el in
    qua
    mori et
    sepeliri dignatus est,
    hoc cedificaium
    est,
    hoc
    semper
    manet. Machinrcaulem
    per quas
    cedifi-
    catum
    est,
    iransierunt. Non enim
    semper
    in utcro
    virginali concipitur,
    aut
    semper
    de Maria
    virgine
    na-
    scilur
    Chrislus,
    aut
    sempcr comprehenditui-,
    aut
    semper judicatur, flagellatur, crucifigitur, sepelitur.
    Omiiiahsecmacliinse
    deputantur,
    ut cedificareliir
    per
    has machinasillud
    quod
    manel inceternuni. Hoccau-
    temresurrectio Domini noslri J esu Christi in cceio
    posita
    est.
    CAPUT VIII.

    8.
    J Edificium
    cmlestisJ erusalem
    habet
    fundamenluin
    sursum. Cliristusel
    fundamenlum
    noslrum,
    et
    caput.
    Attendat Charilasvestra cedilicium
    mirabile.
    iEdificia
    quippe
    isla lerrena
    pondere
    suo
    terram
    prcniunt, tblusque
    nutus
    ponderum
    in isla
    structura
    magnitudine
    adterram
    nititur,
    el nisi con-
    tineatur,
    adinferiora
    conteudit, quo pondus
    adducil.
    Quiaergo
    ii>terra
    cedificatiir,
    interra fundaraentum
    prcemillitur;
    ut
    supra
    fundanientumsecurus instruat
    qui
    aedifical.
    Ergo ponit
    in imo firmissimas
    raoles,
    ut idonee
    possint portare desuper quod imponitur ,
    et
    pro magnitudine
    cedificii
    magnitudo
    fundamenli
    preeparalur
    : inlerra tamen
    ,
    ut
    dixi, quia
    et illud
    quod
    aedificatur
    supra, ulique
    interracollocatur. J e-
    rusalem illa nostra
    peregrina
    in ccelo ccdificatur.
    Ideo
    prcecessit
    fundamenturaChristus in ccelum.ibi
    enim fundamentumnostrumesl el
    capul
    Ecclesioe:
    nam
    et
    fiindamentumdicilur et
    caput,
    et revera ita
    est.
    Quja
    et
    caput
    cedificii fundameiitumest : non
    enim
    cnput
    est
    quod
    finitur,
    sed uiidc
    incipil
    sursum
    versus. Tcrrenorum cedificiorumculmina
    subrigun-
    tur, capul
    tamen in terrce soliditate constiluunt. Sic
    et
    capul
    Ecclesicc
    prsccessit
    in
    ccelum,
    ct sedet ad
    dcxteramPatris.
    Quomodooperanlur homincs,
    ut ad
    constituendura fundamenlum
    aliquid
    trahant
    quod
    in
    imo
    stabiliant, propter
    securitalem
    superventurco
    molis in conslruclionibus fabriccefuturce : sic
    per
    omniailla
    quaecontigerunt
    in
    Christo, nasci,
    cresce
    re, comprehendi,
    conlunieliam
    pali, flagellari,
    cruei-
    figi, occidi, mori, sepeliri,
    velut attracta est molesad
    fundamenlumcceleste.
    9.
    Agendum
    ut inChristo
    wdificemur.
    Christus
    fun-
    damentum
    esl,
    si
    primum
    incordelocumoblineat.
    Ignis
    gehennwquam
    limendus.Posito
    ergo
    insummisfunda-
    menlo
    noslro,
    acdificemurin eo. Audi
    Aposlolum
    :
    Fundamentum,inquit,
    aliudnemo
    polestponere,prwter
    id
    quoclposilumcsl, quod
    est
    ChristusJ esus.
    CAPUT IX.

    Sed
    quid sequitur
    ?
    Unusquisque
    aulem videat
    quidsuperwdificetsuper
    fundamenlum,
    aurum, argentum, lapidcspreliosos, ligtta, fenum,
    sli-
    pulam.
    Inccelo
    quidem
    Chrislus
    est,
    sedeiiamincorde
    credenliuni. Si
    prirnum
    locum habel
    Christus,
    recte
    positum
    esl fundamenium.
    Ergo qui sedificat,
    secu-
    rus
    sedificet,
    si
    pro dignitate
    fundamenti
    sedificatau-
    rum, argenlum, lapides pretiosos.
    Si autemnon
    pro
    dignitate
    fundamenti
    aedificat, lignum, fenum, stipu-
    lam
    ;
    saltemleneat
    fundamenlum,
    et
    propler
    illa
    qurc
    exstruxit arida
    et
    fragilia,
    ad
    ignem
    se
    prseparet.
    Sed si fundamentum
    est,
    id
    est,
    si
    primum
    locumin
    cordeChristus
    obtinuit,
    saeculariavero sic
    amantur,
    ut non Chrislo
    praeponantur,
    sed eis DominusChri-
    stus,
    ul sit in ccdificiocordis tenens fundamenlum
    ,
    id
    est, primum
    locum:
    delrimcntum,inquit, palielur;
    ipse
    autemsalvus
    erit,
    siclatnen
    quasiper ignem(I
    Cor.
    III, 10-15).
    Non est IIUIIC
    tempus
    hortari
    vos,
    ut
    polius aurum,
    argentum, lapides pretiosos oedificetis,
    quain Iigiium, fenum, stipulam, super
    tam
    magnum
    et validumfundameiUiini:sed lamenbreviter dictum
    sic
    accipile, quasi
    diuet mullis vcrbis dictum. Novi-
    mus
    cnim, fratres, quia quisquis
    vesirum
    proptei'
    illa
    qure
    niodo
    diligit, per
    comrainationes
    alicujus
    judicis
    incarcerera
    miltereiur,
    ut solum fumum
    pa-
    teretur,
    illaomniamallet
    amittere, qtiam
    locumillum
    pali.
    Nescio
    quo
    autem modo cura
    ignis
    nominatur
    incfic
    judicii futurus,
    oranes
    coiliemuuiit,
    et flammas
    foci
    limentes,
    flamrtam
    geheniicejiro
    nihiioducunt.
    Quce
    est ista
    durilia?quce
    tauta
    perversilas
    cordis?
    Si vel sic timereiil bomiries
    quod
    ait
    Aposlolus,per
    ignem, quomodo
    limel
    quisque
    nevivus
    ardeat, quod
    illi uno moraento
    conlingit,
    donec sensus membra
    deserens oniriesillasflammas
    superfluas facit;
    time-
    rel
    lamen,
    et non faceret
    aliquid quodjure prohi-
    betur,
    ne adillumcruciatum
    momenti unius
    perve-
    niret.
    CAPUT X.

    10. Resurrecliotalis
    sperandaquath
    inChrislo
    prwcessit. Angeliapud
    Abraltamvereman-
    ducarunt.
    Sed,
    ut
    dixi,
    fratres
    ,
    nuncde hacre
    spa-
    liumnonest disserendi : illuddico
    ,
    hocnos
    sperare
    debereinresurrectione
    morluorum, quodexpressum
    est in
    capite nostro, quodexpressum
    est in
    corpore
    Domini noslri J esu Christi.
    Quisquis
    aliud
    sperat,
    jam
    non cedificat
    super
    fundamenlum
    ,
    non solum
    aiirum, argenlumelj lapidcspretiosos, sednecipsaru
    1617
    SERMOCCCLXII. 1618
    stipulam.
    Extraenim
    ponit
    tolum, quia
    11011 inChrislo
    ponit.
    Resurrexit
    ergo
    Dominusnosler ineo
    corpore,
    in
    quo sepullus
    est. Resurreclio
    promiltitur
    Christia-
    nis. Talemresurrectionem
    speremus, qualis
    in Do-
    mino nostro
    prrecessit
    omnium nostrum fidem. Ad
    hoc enim
    prcevenit,
    ut fides nostra
    supercedificetur.
    Quidigitur? Quomodo
    non
    tales, quales
    nunc sumus?
    CaroenimDomini nostri J esu Christi
    resurrexit,
    sed
    nsccndit inccelum. Inlerra officiahumana
    servavit,
    til
    pcrsiiaderet
    hocresurrexisse
    quodsepultum
    erat.
    Nuinquid
    aulemet in coelotalis cibus est? Namet
    Angeios
    of/icialnimana in tcrra
    Icgimus
    exsecutos.
    Vcnenuit ad
    Abraham,
    ct
    manducaverunt;
    et cum
    Tobia
    angelus
    fuit,
    et manducavil.
    Quid dicimus,
    quia phantasnia
    erat illa
    manducatio,
    et non erat
    vera? Nonne mauifeslum
    esl, quod
    vitulumoccidit
    Abraham, panes fecit,
    et ad mensam
    posuit;
    mini-
    stravit
    angelis,
    et mandiicaveruiit
    (Gen.
    xvm,
    1-9)?
    Omnia isla manifestissime facta et manifestissime
    expressa
    sunt.
    CAPUT XI. 11. Homocxnecessilale
    nianducat,
    angelus
    ex
    potestale.Quid ergo
    dicit in libro Tobicc
    angelus?
    Vidistisme
    manducare,
    seclvisuvestrovide-
    balis
    (Tob. xn, 19). Numquidquia
    non
    manducabat,
    scd manducare videbatur? Imo vero manducabal.
    Quidestergo,
    vtsuvcslfovidebalis?Iutendat Sanctiias
    vestra
    quod
    dico : irilendal in oralionem
    plus quara
    in
    me;
    ut
    inlelligalisquoddiciraus,
    ut et nos itadi-
    carnus
    qtiemadmodum
    vos
    oporlel
    audire et intelli-
    gerequod
    audilis.
    Corpus
    nostrura
    quamdiucorrupli-
    bilc esl el
    moriturum, indigentiarapalilurrcfcctionis,
    indeet famesexistit:
    proplerea
    esurimus et
    sitimus;
    cl si esuriem
    silimque
    nostram distulerirausdiutius
    quarapotest corpus
    suslinere, perducilur
    adtabificam
    maciem,
    et ad
    quamdam
    morbidani
    exilitatem,
    disce-
    denlibus viribus et nonsuccedcntibus : et si
    amplius
    fiat,
    mors etiam
    consequetur.
    Nam
    semper
    de cor-
    porc
    nostro discedit
    aliquid quasi quodara
    fluvio
    discessionis,
    sedinde non sentimusvires disceden-
    les, quia per
    refeclionem assuniimus succedentes.
    Quod
    enim
    copioseaccedil, paulatira
    discedit:
    pro-
    pterea parvo tempore reficimus, producliore
    autem
    tempore
    deserunt nos
    vires, qurcacceptae
    sunt cum
    ,
    reficeremus. Sicut oleum in
    lucerna, quod parvo
    fsmpore millilur,
    diiilius
    paulatimque
    consumitur.
    -
    jum aulem
    prope consumptumfuerit, jara languor
    lammuloeillius
    quasi
    famcs
    Iucernoe,
    admonet nos
    ,
    et conlinuo
    subvenimus,
    ut inslauretur illa
    species,
    et maneal lux inIucerua
    ,
    cibosuorefecta cnm
    adji-
    r.imusoleum. Sic vires
    noslrre, quasaccipimus
    man-
    diieando,
    eunt el deserunt nos
    perpcloa
    discessione
    ,

    sctl
    paulatim.
    Naraet
    idipsum
    nunc
    agitur
    in
    nobis,
    ctinomnibusactioriibus
    noslris,
    in omnietiam
    quiete
    nostra noncessat ire
    quodacceptum
    est: et si fuerit
    omnino
    consumplum,
    ilahomoet moritur
    quomodo
    lucerna
    exstinguitur.
    Ut autemnon
    moriatur,
    id
    esl,
    ut iion
    exstingualur,
    non
    quia
    moritur
    animo,
    sedut
    corporalis
    hrccvilanostra non
    exstinguatur,
    et
    quoe-
    dam
    quasi vigilalioinisto corporesuccedat,
    curriraus
    et
    subjicimusquod recessit,
    et reficeredicimur.
    Qui
    dicit
    refici, quid reficit,
    si nihil deficit? Per
    indigen-
    tiam
    ergo
    hancet
    corruptionem
    eliammorituri sumus
    omnes
    , quia
    tale est hoc
    corpus,
    ut ei mors debita
    reservetur. Hancenimmortalitatem
    significantpelles,
    quibus
    induti sunt Adamet
    Eva,
    et dimissi de
    para-
    diso
    (Gen. m, 21-24).
    Pelles enimmortem
    indicant,
    quae
    a mortuis
    pecudibus
    detrahi solent. Cum
    ergo
    portamus
    istam defectibilem
    infirmiiateni,
    cui elsi
    cibus
    nunquamdesit,
    sedsuhinde
    reparet vires,
    non
    tanien efficit ut mors nonsil fultira
    (totus
    enimille
    stalus
    corporisper
    succedenles
    oetates,
    etiamsi diutius
    hic vivalur
    ,
    veniel
    aliquando
    ad
    tcrminumsenectu-
    tis,
    et ultra
    quoporrigatur
    noninveuiet nisi niortem.
    Namet lncerna
    ipsa,
    eliamsi subinde
    semper
    miilas
    oleum,
    iioii valet
    semper ardere; quia,
    ut aliiscasibus
    non
    exslinguatur, ipsastupadeficit,
    et
    quadamquasi
    senectulc
    consumiiur)
    :
    qiiaradiu ergo
    lalia
    corpora
    gerimus,
    exdefectu
    indigemus,
    ex
    indigenliaesurimus,
    exesuriemariducaniiis.
    Angelus
    verononex
    iiidigenlia
    manducat. Aliudestcnim cx
    potcslale aliquidfacere,
    aliudex necessitalc. Manducat
    homo,
    ne morialur :
    manducat
    angelus.utniorlalibuscongruat.Si
    enimmor-
    lemliontimet
    angclus,
    noncxdcfeclureficitur: si iion
    exdefcctureficitur
    ,
    noii cx
    indigenlia
    manducat.
    Qui
    autem videbant
    angelum mandiicare, tanquara
    esu-
    rientera
    putabant.
    Hocest
    quodait,
    Visuvestrovide-
    baiis. Noneiiim
    vdixit,
    Videbalisuie manducare
    ,
    sed
    nonraanducavi:
    Videbalis,inquit,
    me
    manducare,
    sed
    visuvestro
    videbatis;
    id
    est, ego
    manducabamut vobis
    congruercm,
    non
    quia
    famemullamaut
    indigentiam
    patiebar, qua cogente
    vos ninnducarc consucvistis
    ,
    et idco
    quos
    manducare
    vidcritis,
    ex
    indigentia
    id
    ficri
    suspicamini, qui
    cxvestra consuetudinc meti-
    iiiini
    quod
    videtis: hoc
    est,
    visuveslrovidebatis.
    CAPUT XII.12.
    Mandticandipotestaspostresurre-
    clionem
    erit,
    sicutin
    Cltristo,
    nonnecessitas.
    Quidergo,
    fralres mei?
    Scimus,
    sicut dicit
    Apostolus, quia
    Cltri-
    slus
    resurgens
    ex morluis
    jam
    non
    morilur,
    el morsei
    ullra non dominabilur.
    Quod
    enimmortuusest
    peccato,
    morlitusest semel:
    quod
    autem
    vivil,
    vivit Deo
    (Rom.
    vi,
    9et
    10).
    Si
    ergo
    ille
    jam
    non
    moritur,
    et mors ei
    ullra non
    dominabitur;
    sic nos resurrccluros
    spere-
    mus,
    ut ineostalu
    serapersimus,
    iu
    quemresurgendo
    niulabimur. Manducaudi autem et bibendi eliamsi
    poleslas
    erit,
    necessitas non erit. Erat auleni tunc
    cur hoc faceret
    Dominus, quia
    crant adhuc in c.irne
    quibus
    vellet
    congruerc, quibus
    eliam cicatrices
    osleudere voluit. Non enim
    qui
    fecit octilos
    coeci,
    quos
    iumatris utcro non
    acceperat,
    sinecicatricibus
    resurgere
    nonvalebat.
    Qui
    si vell<H
    ipsius
    carnis sua?
    raortalem
    indigentiam
    ante morlem itacommularc
    ,
    ut non baberet
    aliquam
    necessitatis
    inopiam, posset
    ulique
    : in nianu cnim
    babebnt, quia
    Deuserat in
    carne,
    et
    omnipotens
    Filius,
    sicut
    omnipotens
    Pater.
    Namet
    ipsam
    cnriiem siiamantemorlcni mulr.vitin
    quod
    voluit. In inonle
    quippe
    cum
    discipulis
    cum
    esset,
    sic.il sol
    splenduit
    vultus
    ejus(Matllu
    xvn, 2).
    Iloc auiciii
    polestate fecit,
    ostendere volens
    quia
    et
    1619
    S. AUGUSTJ NlEPISCOPI
    J J 620
    jpsam
    carncmsuam
    possel
    ab omni
    iitdigentia
    com-
    mutare,
    ul nonniorerelur si nollet, Potestatem,inquits
    habeo
    ponendi
    animam
    pieam,
    el
    potcslatem
    habeoite-
    rumsumendieam.
    NemoettmlolUl ame
    (J oan. x, 18).
    Poleslas hscc
    magna, qua posscl
    et nonraori : sed
    major
    miserieordia, qua
    voltiit mori. Ad hot enim
    iecit
    per
    misericordiam
    , quod possct
    et non facere
    jier polestatem
    ,
    ut nobis constitiiercl fundamentum
    resurrectionis : ui illud
    quod proptcr
    nos mortale
    portabal,
    et
    moreretur, quia
    nioriluri
    sumus;
    et ad
    immorlalitatem
    resurgercl,
    ut iniraortalitaiem
    spere-
    mus.
    Ideoque
    antemortem11011 soltim
    scriptum
    est
    quia
    manducavii et
    bibit,
    sedctiam
    quia
    esurivit et
    silivit
    (Malth.
    iv, 22,
    elJ ocin.
    xix, 28)
    :
    post
    resur-
    rcctionem tantum
    quia
    el manducavil cl
    bibit,
    non
    aiitem
    quia
    csurivil et
    sitivit; quia
    in
    corpore
    non
    araplius
    moriluro noncrat illa
    indigenlia corruptio-
    nis,
    ut esset necessitas refectionis, sederat
    potestas
    edendi. Faclumcst causa
    congruendi,
    nonut subve-
    nirelur
    inopicc
    carnis,
    sedut suaderelur veritas cor-
    poris.
    CAPUT XIII.

    13.
    Quwslio,quomodo
    cctro et
    sancjuis
    non
    possidebitregnum
    Dei. Advcrsus hanc
    tantamevidenliam,
    nonnulli nobisex
    Apostolo
    faciuiit
    quceslionem
    : contraistctm
    quippcdisptilationem,vidc
    quid objiciunt.
    Non, iiiqiiiuiit, resurget
    caro : si
    enim
    resurget, possidebitrcgnumDei; aperte
    aiitem
    dicil
    Aposlolus,
    Caroet
    sanguisregnum
    Dei non
    possi-
    debit.
    Audislis,
    cura
    Apostolus legeretur.
    Dicimus
    carncm
    rcsurgere,
    et clamal
    Apostolus,
    Cnroel san-
    guisrcgnum
    Dei non
    possidebil.Efgo
    contra
    Aposto-
    ltim
    prcedicamus,
    aut
    ipse
    conlra
    Evangcliumprasdi-
    cavit?
    Evangelium
    divinavoce
    testalur,
    Vcrbumcaro
    fartwn
    cst,
    el habitavil innobis
    (J oan. i, 14).
    Si caro
    factum
    est,
    vern cnro fncttimcst. Nainsi non vera
    caro
    ,
    ncc cnro. Sicut vern cnro Marirc
    ,
    vera caro
    Chrisli, quce
    iude
    suscepta
    est. Hcecveracaro com-
    prehensa, flagellain,colaphizata,
    suspcnsa;
    boocvera
    caro
    morlua,
    hcecvera caro
    sepulla
    cst;
    hcec vera
    caro a morteeiiam resurrexit. Rcddunl teslimonia
    cicatrices: videntoculi
    discipulorura,
    etadhucfluctuat
    admiratio; compalpat
    maiius, ne dubilct animus.
    Contralantam evideniiam
    , fratres, qnam
    hoc
    [modo
    voluil Dominusnosler J esus Christus
    persuadere
    di-
    scipulis
    cam
    per
    orbemterrarum
    prcedicaturis;
    con-
    tra haiie evidentiara
    pugnare
    videtur
    Aposlolus,
    dicens : Caroel
    sanguisregnam
    Dei non
    possidebil?
    14. Solvilur
    quwslio.
    Prhna
    expositioApostoli.
    Pos-
    senius hanc
    qucestionem
    ila solvere
    ,
    et resistere va-
    nis caluninialoribus : vcrumlainen et sic
    solvetur,
    quomodopolest
    cilo
    respondcri,
    et
    diligenlius, quod
    ait
    Ajiostolus,
    considerabimusunde sit diclura. Dico
    crgo quomodopossimus
    facillirae
    respondere. Quid
    habet
    Evangelium
    ?
    Quod
    resurrexit Chrislus in eo
    corpore, quosepultus
    est:
    quiavisus, quia
    contre-
    clatus
    esl, quia discipulis
    ait
    putantibus quod spiri-
    tns
    esset, Palpate,
    el videle
    ,
    quia spiritus
    cantemel
    o.tsnnon
    habet,
    sicut me videtishabere
    (Luc
    xxiv,
    39). Quid
    contra
    Apostolus?
    Caroel
    sanguis,
    in-
    i
    quit,
    recjnum
    Dei non
    possidebunl.
    Amplector
    utrum-
    :r
    qoo,
    nec dico isla
    pugnantia,
    ne
    ego ipse
    conlra
    [
    stimuluni
    pugnem. Quomodoergo ampleclor
    utrum-
    que? Cilo,
    ut
    dixi, possem
    sic
    respondcre
    :
    Apo-
    slolus
    ail,
    Caroel
    sangttisregmim
    Dei hwreditate
    pos-
    sidere non
    possiatt.Reete
    dixit;
    nonest enim
    carnis
    possidere,
    sed
    possideri.
    Nonenira
    corpus
    tuumali-
    quidpossidet,
    sedanimatua
    percorpuspossidet,
    qucc
    ipsum
    etiam
    corpuspossidet.
    Si
    ergo
    sicresurgitcaro,
    ut
    habeatur,
    non
    habeat;
    ut
    possideatur,
    non
    possi-
    deat:
    quid
    mirumsi caroet
    sanguisrcgnum
    Dei non
    possidebit, qniauliquepossidebilur?
    Nameos
    possi-
    del
    caro, qui
    non sunt
    regnuni Dei,
    sed
    rcgiium
    dia-
    boli,
    et ideosubditi suiit
    vohiptatibus
    carnis. Undeet
    illc
    paralylicusgrabatoportabalur
    : sedsanatoDomi-
    nus
    ait,
    Tolle
    grabatumtuuin,
    el vadeindomuihtuam
    (Marc. n, 11). Sieergo paralysi
    snnalatcnet carnem
    sttam,
    et ducil
    quo
    vult: non
    quo
    iTonvull a carne
    ipsetrahitur,
    et
    porlat potius corpus, quamportalur
    a
    corpore.
    Manifestuniest
    quod
    inilla
    resurrectioiie
    non habehit caroilleccbrarum
    traclum,
    ut ducat ani-
    mam
    per quasdam
    tilillationes
    alque blanditias,
    quoanima
    non
    vult,
    et
    plerumquesuperaiur,
    dicens:
    Vicleo aliam
    legem
    ia membris mcis
    repugnanlem
    legi
    menlis
    mew,
    et
    cctplivum
    me duecnlemin
    lecje
    peccali,quw
    esl inmembrismeis. Adhuc
    porlalur gra-
    balo
    paralylicus,
    uondum
    porlat:
    exclnmet
    ergo,
    In-
    felixecjohomo,quis
    meliberabilde
    corpore
    morlisliu-
    jus? RespondeaUir,
    Gratia Dei
    per
    J esumCltristum
    Dominiimnostnim
    (Rom.vn,
    22-25).
    Cuni
    crgo
    resur-
    rcxerimus,
    iion
    !ioscnroporlabit,scd iioscainporlahi-
    mus: si nos
    portabimus,
    nosenni
    possidebimns
    : si
    noscam
    possidehimus,
    nonabca
    possidcbimur; quia
    liberali a
    i.liabolo
    regnum
    Dei stiraus:
    atquo
    ita cnro
    ct
    sanguisrcguum
    Dcinon
    possitlcbit.Ergocalumnia-
    tores illi coiilicescanl.
    ,:qui
    veresiint caroct
    sauguis,
    et nihil
    possunt
    nisi carnalitcr
    cogilare. Quia
    etiam
    deillis in eadem
    prudentia
    carnis
    perscvcrantibus,
    undecaro et
    sanguis
    mcrito
    appellamur,
    recte dici
    potuit,
    Caroel
    sanguisrcgnum
    Dei uon
    possidebunl.
    CAPUTXIV.Eliamhocmodosolvattirhaec
    qncc-
    stio:
    quta
    lales
    homines, qui
    caro ct
    sanguisnppel-
    Iantur
    (de
    talibus enim etiam
    Aposlolusdicil,
    Non
    esl nobiscolluclatio adversuscarnem et
    sanguinem
    [Ephes. vi,
    12]),
    si non sead
    spirilualem
    viiani con-
    verterint,
    et
    spiritu
    faclacarnis
    morlificavcrinl,
    re-
    gnum
    Dei
    possidere
    non
    poterunt.
    15. Verior
    Apostoli
    .sensus.Verumtamen
    quid
    ait
    Apostolus,
    dixerit
    aliquis
    ? Ille enim verior sensus
    est, qui
    circumstanlialectionis
    aperilur. Itaquoipsum
    potiusaudinmus,
    et ex tola
    qucc
    cireaest contcxlione
    Scriplurcc
    , quid
    ineoloco
    inlelligi voluerii,
    videa-
    miis. Sic enimait : Primus homode
    terra,
    lerre-
    nus;
    secundusItomode cwio.
    Qttalislerrcnus,
    lalesel
    terreni
    ;
    et
    qualis
    cwleslis
    ,
    tcilescl cwlesles. Sicut
    porlavhnitsimaginem
    ip-reni,
    portemus
    et
    imaginem
    ejusqui
    decwloesl. Hocautem
    dico, (ralres, quia
    caro
    et
    sanguisregnum
    Dei non
    possidcbit; nequecormplio
    incorrttptionem(I
    Cor.
    xv, 47-50). Singulacrgo
    videa-
    \m
    SERMOCCCLXII.
    !622
    mus. Prinws
    homo,inquil,
    de
    terra, lerrenus;
    secundus
    Iwmo,
    decwlo.
    Qualislerrenus,
    lalesel
    tcrreni,
    id
    est,
    omnesmoriluri:
    etqualis
    cwlestis,
    tateset
    cwlesles,
    id
    csl,
    omnesresurrecturi. J ani enimcoolestishomore-
    surrcxit,
    et ascendit inccelum: cui
    pcr
    fidemnunc
    incorporamur,
    ut sit
    ipse.caput
    nostrum;
    mcmbraau-
    lein ordinesuo
    sequanlur caputsuuni,
    ct
    qtiodprx-
    raoiisiraiuraesl in
    capite, tempore
    suo demonstrctur
    in meiiibris: modo autemhoc fide
    porteraus,
    ut ad
    ijisain
    rera cl
    speciem
    suo
    leinpore
    veiiiamus. Sic
    eniinalioIocodicit: Si atttemresurrcxisliscumChri-
    slo, quw
    sursumsuiit
    quwrite,
    ubi Cltrislusest index-
    teraDei
    sedens; qttw
    sttrsuinsunl
    sapite,
    nou
    qum
    super
    terratn
    (
    Coloss.
    111,
    1 el
    2).
    Sicut
    crgo
    cumin
    nobisraeiipsis
    nonduni
    surreximus,
    sicut Chrislusin
    corpore, pcr
    fidemtamen cumChristo rcsurrexisse
    nos dicimur : ita
    iraaginem
    ccelestishominis
    ,
    id
    cst, quijnm
    in
    coclisesl,
    fidointerimporlarciiosjubct.
    16. Chrislus
    quomodo
    homo de cwlo cwlestis.Si
    quis
    autem
    qucerit
    cur homineni secundumnou in
    ccelo
    dixerit,
    scddecoclo
    ,
    cumet
    ipse
    Doniinusdc
    tcrra
    corpus acceperit, quia uliquc
    Mariaex Adam
    cl Evaerat
    progenita; intelligat
    (crrcnum hoiiiiiieni
    secuiidura terrenara
    conciipiscciiliain
    dictum : et
    quoniam
    affeclus illelerrenus
    csl, quo pcr
    concubi-
    liini mariset feniinaenascuntur
    honiiiics,
    trahenles
    etiamex
    parentibusoriginalepcccatum;
    corpus
    au-
    lcinDoniininullotali affectuexutero
    virginali
    crea-
    luin
    cst, quanivis
    delerra Chrislus
    assumpscril
    car-
    neiii, qtiod iiilelligitur Spirilus
    sanctus
    significare,
    dicens
    ,
    Verilusdelerraortu esl
    (Psul. LXXXIV,
    12
    );
    non lamen
    lerrenus,
    sedccelcstis
    homo,
    ct deccelo
    dicilur. Si enimsuishocfidclibus
    pcr gratiara prce-
    stilit,
    ut recledical
    Aposlolus,
    Noslraenhnconvcrsa-
    lio incwlisesl
    ( Philipp.
    ni,
    20)
    :
    quanloniagis ipsc
    ccelestis
    homo,
    etdeccclodiceudus
    cst,
    in
    quo
    nul-
    lum
    uiiquampeccatum
    fuit ?
    Propter peccalum
    cnim
    diclumest
    hoinini,
    Terra
    es,
    el in terramibis
    (Gen.
    ni, 19).
    De ccelo
    ergo
    coelesiisliomoillereclissime
    dicilur, cujus
    conversatio deccelo
    nunquam
    reces-
    sit :
    quamvis
    Dci Filius eliamhoniinis filius factus
    deterra
    corpus assumpserit,
    id
    est,
    formam
    servi.
    Noneniin
    ascendil,
    nisi
    qui
    desccndil.
    Quia
    etsi cce-
    lcri,
    quibuscumque
    donaverit
    ascendunt,
    vel
    potius
    ejusgratia
    levanlur in
    ccelum,
    cliamsic
    ipse
    ascen-
    dit, quiacorpuscjus
    fiuut
    ;
    et secuudumboc unus
    ascendil :
    quoniam
    sacramenlum
    magnuni
    in Christo
    ct Ecclcsia
    exponil Apostolus, quo scriptum est,
    Et erunt dttoin carnemunam
    ( Epltes.v, 51).
    Unde
    eliam
    dicitur, Igilur
    non
    }am
    duo,
    sedunacaro
    (Malth.
    xix, 6). Quapropter
    nemoascendil in
    cwtum,
    nisi
    Cjui
    de cwlo
    descendit,
    Filius
    hominis, qiii
    cst in cwlo
    (J oan. ni, 15). Propter
    hoc enim
    addidit, qui
    estin
    cwlo,
    ne
    quisquamejus
    conversationerade coelore-
    cessisse
    arbilrarelur,
    cura
    per
    terrenum
    corpus
    in
    terra hominibus
    appareret. Ergo
    sicut
    portcwimus
    imaginemterreni, porlemus
    et
    imagineme.jusqui
    de
    cwlo
    est,
    interini
    lide, per qtiara
    etiara cuinillore-
    surrexiiiius: ut ei sursura cor
    habenmus,
    ubi
    Chrj-
    stuscst lii dcxteraDei
    sedens;
    et ideo
    qucc
    sursirai
    sunt
    qurcramus, atquesapiamus,
    non
    quccsuper
    ter-
    ram.
    CAPUTXV17. Iloc nobis
    resurreclione
    prw-
    slandiim, quod
    in Christo
    prwcessit.
    Caro
    sanguis
    procorruptione.
    Scd
    quia
    de resurreclione
    corporis
    agcbat ;
    nnni ila
    proposuerat
    : Scd dicit
    aliquis,
    Qitomotloresitrcjuitt
    ntortui
    (
    I Cor.
    xv,
    55
    )
    ?
    quo
    aulem
    corporc
    veniunl? et
    proplereadixcrat,
    Primits
    liomoclelerru
    lerrcnus,
    secundus
    homo,
    decwlo.
    Qualis
    terrcnus,
    lalescl leneni
    ;
    et
    qualiscwlestis,
    talesetcw-
    lestes: ut hoc
    speronnts
    innostro
    corporc
    futurum
    ,
    quod
    in Chrisli
    corporeprcccessit; alquc
    hoc
    quan-
    quam
    nonduni
    rcipsnpcrcepimus,
    interini fidetcnea-
    liius. Idco
    siibjunxerat,
    Sicut
    portavimushnaginem
    terreni, portemus
    ct
    hnaginemejusqiti
    decwtoest. Nc
    ad tnlia nos resurrccturos
    crcderemus, qttalia
    se-
    cuiiclum
    priniumhoiiiiiienicorruptibilitci' agebaintis,
    subjccit
    slalim: IIocautemdico
    , (ralres, quia
    caro
    el
    sanguisrccjnum
    Dei hwretlilate
    possidcrcnonpossunl.
    Atque
    oslcndcrcvolcns
    quid
    dixeritcarnemet
    sangui-
    nem, quia
    noii
    ipsara specicm corporis,
    sed corru-
    plioiiemsiguificat
    nomine carnis et
    sanguinis, quce
    corruplio
    iiuic noii crit.
    Corpus
    ciiimsine corru-
    plione,
    non
    propric
    diciturcaroet
    sanguis,
    sedcor-
    pus.
    Si cnimcaro
    cst, corruplibilis alque
    mortalis
    esl : si autem
    jam
    non
    nioritur, jara
    non
    corruptibi-
    lis;
    ct ideo sine
    c'rh*rtipiionc
    rnanenlc
    specie,
    non
    jamcaro,
    sed
    corpus
    dicitur : et si dicitur
    caro,
    non
    jam propric dicilur,
    scd
    propter quamdamspeciei
    siniiliiudincin. Sicttt
    possumus
    fortc
    jiropter
    eamdem
    simililiidiiiciii,
    ctiara
    Angelorum
    carnem
    dicere,
    cum
    sicut horaincs
    apparucruiit
    honiinibus
    ;
    cumessent
    corpus,
    noii caro :
    quincorruptionisindigentia
    non
    inerat.
    Quiacrgo possumus
    secundumsimilitudinem
    carncm
    appcllarc
    ctiam
    corpusquodjam
    non cor-
    rumpitur,
    sccutus sollicitus
    Apostolusexponere
    vo-
    luit
    quid
    dixcrit carncinct
    sanguineni; quia
    sccun-
    dum
    coiTiipiionem
    hoc
    dixit,
    non seeundura
    spe-
    cicm: et
    subjccit slatim, Nequecorruplio
    incorru-
    plionem
    hwrcditale
    possidebit
    :
    tanquamdiceret, Quod
    dixi,
    Caroel
    sangttisregimm
    Dei non
    possiclebit; hoc
    dixi, quoniaracorrupiioincorruptionem
    non
    possidebit.
    18.
    Quomodo
    in cosloeril
    corpus noslrum,
    si non
    eritibi
    corruplio.
    Carnis nonerunl eadem
    operapost
    resurreclionent.J udworumel Sadducworumerror de
    rcsurrcctione.Resurreclioadvilam
    Angelorum.
    Et ne
    quisquam
    diccrel,
    Si
    crgoincorruptio
    a
    corruptione
    iioii
    potcsl possideri, quomodo
    ibi erit
    corpus
    no-
    slrum?auditc
    quod sequitur. Quasi
    cnim diceretur
    Apostolo,Quid
    cst
    ergo quod
    dicis?frustrane cre-
    didiinus carnis rcsurreclioncm? Si caro ct
    sanguis
    regniim
    Dei non
    possidebil,
    fruslracrcdidimus rcsur-
    rexisse Dorainiiiii nostruni a morluis in
    corpore
    iu
    quo
    nalus cl crucifixus
    est,
    inco ascendisse iucte-
    luni coramoculis
    discipulorutnsuoruin, dcquo
    ctelo
    ad tc
    clnmnvil, Suule, Saule, qttid
    ine
    perseqtieris
    {Aci.ix,4)
    ? OccurritbocPaulosanctoct bcato
    apo-
    slolo
    ,
    ct
    pia
    cliarilatc
    parluricnli
    filiosstiss inChri-
    1625
    S. AUGUSTINIEPJ SCOPl
    1624
    Bto
    per Evaugeliumgenitos(/
    Cor.
    iv, 15), quos
    adbuc
    ,
    parluriebat
    donecChrislusineisreformai'etur
    (Galat.
    iv, 19),
    id
    esl,
    donec
    portarenl per
    fidem
    imaginem
    ejus qui
    de cceloest. Nolebat enim eos inea ruina
    remanere,
    ut arbilrareutur se lalia facluros in
    regno
    Dci,
    inillaceterna
    vita, qualia
    faciebanl in bac
    vila,
    in
    voluplalibus
    manducandi
    et
    bibendi, nubendi,
    uxo-
    res
    ducendi,
    et eos carnaliler
    generandi (a)
    : haec
    enim
    opera corruplio
    carnis
    habet,
    non
    ipsaspecies
    carnis. J am
    ergo quia
    non ad taliaresurrecturi su-
    mus, prcescripsit,
    ut
    jam
    dudum
    dixeram,
    Dominus
    in
    evaugelica
    lectione
    quce
    modorecitata est. J udcei
    enim resurrectionem
    quidem
    credebant
    carnis,
    sed
    talemfuluram
    putabant,.ut
    ea vita esset inresurre-
    clione, qualem
    inhoc sseculo
    gerebant; atque
    itacar-
    naliler
    cogitantcs,
    Sadducoeis
    respondere
    non
    pote-
    rant
    proponentibus
    de resurrectione
    quoestioiiem,
    cnjus
    erit uxor
    mulier, quamseptem
    fratres sibi suc-
    cedentes
    habuerunt,
    cum vellet
    irausquisque
    frairi
    suo morltioex
    cjus
    uxore semeuexcilare. Sadducoei
    ciiimseclaerat
    quscdam
    J udccorum
    , qure
    noncre-
    debat resurrectionem. J udrt-i
    crgo
    Sadducccisislam
    qucestionempropononiibus
    fluctuantesel hcesitautes
    respondere
    non
    poterant, quia regnirai
    Dei a carne
    et
    sanguine,
    id
    esl, incorruptionem
    a
    corruptione
    possideri posse
    arbitrabantur. Yenit
    Yerilas,
    intcr-
    rogalur
    a
    deccptis
    et
    deceptoribusSadducaeis, propo-
    nitur illa
    quocstio
    Doinino. El Doriiinus
    qui
    sciret
    quiddicercl,
    et
    quod
    nesciebamtiscredere nos vel-
    let, respondel
    aucioritaie
    majeslatis
    suce
    quod
    cre-
    daraus.
    Apostolus
    autera
    exposuitquantum
    ei datum
    est :
    quod, quantum possumus, intelligamus. Quid
    crgo
    DorainusSadducceis?
    Erratis, inquit,
    nonscien-
    tes
    Scripluras, neque
    virtulemDei. In resurrectione
    enim
    nequenubunl, neque
    itxoresdttcunl
    ; neque
    enim
    incipiuntmori,
    sederunt
    wquales Angelis
    Dei.
    Magna
    virtusDei.
    Quare
    non
    nubunt, neque
    uxoresducunt?
    Quia
    non
    incipient
    mori. Ibi enim
    successor,
    ubi
    decessor. Nulla
    ergo
    ibi talis
    corruplio.
    Et illeDomi-
    nus
    per
    aeialesabinfantia
    usque
    ad
    juventuiem
    cu-
    currit, quia
    carnis adhuc mortalis
    gerebat
    substan-
    liam:
    posteaquam
    resurrexit in aetatein
    qua sepul-
    pultus
    est, numquid
    credimuseum in ccelo sene-
    scere?
    Ergo erunt, inquit, wqualesAngelis
    Dei. Abs-
    tulit de medio
    siispicionem
    J udaeorum
    ,
    refellil ca-
    lumnias Sadducseorum
    :
    quia
    J udaei credebant
    qui-
    demresurrecturos
    morluos,
    sed ad
    quseopera
    resur-
    gercHl,
    camaliter sentiebant. Erunt
    wquales, inquit,
    Angelis
    Dei. Audisti devirlule
    Dei,
    audi etiamde
    Scripturis.
    De
    resurrectione, iuquit,
    non
    legisiis,
    quomodo
    loculus sil Dominus ad
    Moysen
    de
    rubo,
    dicens:
    Ego
    sumDettsAbraham
    ,
    Deus
    Isaac,
    etDeus
    J acob?Nonest Deus
    mortnorum,
    sedvivorttm
    (Matth.
    xxi), 23-52,
    et Luc.
    xx,
    27-58).
    CAPUT XVI.19. Resurreclioadvitamsinecor-
    ruptione.
    Mulalio carnisin meliusbonorum
    propria.
    Qaodergoresurgamus,
    dictumest : ct
    quoniam
    ad
    (a)
    rtectiusforte
    legeretur
    : uxores
    ducendi,nalos,vel,
    pueros
    carnaliter
    generandi;
    at
    cum
    Morel,
    Eleni.
    Crit.,
    pi
    190i uxores
    ducendi,
    exeiscarimtiier
    generandi.
    mt ..
    vitam
    Angelorumresurgimus,
    aDominoaudivimus:
    in
    qua
    vcro
    specie resurgamus, ipse
    oslendif in re-
    surrectione sua.
    Quia
    vero
    ipsa species corruplio-
    nemnon
    habebit, Aposlolus
    dicit : Hoc aulem
    dico,
    fralres, quia
    caro et
    sangttis regnum
    Dei
    hwreditate
    possidere
    non
    possunl ;
    nequecorrttpiioincorruplionem
    hwredilate
    possidebit:
    ul ostenderet nominecarnis et
    sanguiniscorruptionem
    morlalis
    onimalisquecorpo-
    ris se
    inielligere
    voluisse. Deindc soivit
    jam ipse
    quaestioiieni, quampossent
    abeo solliciti auditores
    exquircre
    :
    quia
    sollicitior
    ipse
    deinleliectu
    filiorum,
    quam
    fllii suni de verbis
    parentuin. Subjungit ergo,
    et dicil : Ecce
    tnysleriutn
    vobisdico.
    Quiescnlcngilatio
    tua,
    o
    honio, quisquis
    es.
    Cceperas
    cnim
    cogitare
    de
    verbis
    Apostoli, quod
    caro hiimana non
    resurgat,
    cum
    audires,
    Caroet
    sanguisregnum
    Dei non
    posside-
    bil : sed
    prccbo
    aurem
    conscqucntibusverbis,
    el cor-
    rige prccsttmptionemcogitationis. Ecce, inquit, my-
    sieriumdicovobis: omnes
    quidemresurgemus,
    sednon
    omnesiinmutabimiir.
    Quid
    est hoc? Mutalio
    quippc
    atii in
    pcjus
    cst,
    nut iumelius. Si
    ergopositn
    esl mu
    lalio,
    utnomluravidearaiis
    qualiseril,
    iitrumin
    nliquid
    inclins,
    nnin
    aliqnid
    dcterius :
    crgo scquatur,
    cl
    ipsc
    cxponal ;
    quid
    nobis est
    suspicari
    ? Et fortnssehit-
    mana
    stispieione
    labi in errorera lc non
    permiltit
    in
    conjecluras
    luas
    aposlolicaauclorilas,
    et hoc
    liquide
    exponit, cujusmodi
    mulalionemvelit
    inlelligi. Quid
    ergo
    ? Cum
    dixisset,
    Omnes
    resurgemus,
    non lamen
    omnesiinmutabimur: Videoomnes resurrccluros ct
    bonosetmalos
    ;
    sed
    qui immulabuntur,
    videamus
    ;
    et
    hinc
    iiitelligamtismutalionem,
    ulruminmeliusan in
    deteriussil futura. Si enimmalorumest ista
    mulatio,
    in
    pejus;
    si autem
    bonorum,
    in meliuserit. In ato-
    mo,
    inquit,
    inictu
    oculi,
    innovissimaluba. Canetenim
    tvba,
    et morlui
    resurgentincorrupli,
    etnosimmulabi-
    mur. J am
    ergo
    inmeliuserit isla
    mutalio,
    cumdi-
    cit,
    Etnos immutabimur. sed nondum
    expressum
    est
    quanlumexprimi oportuit, quousquecorpus
    nostrum
    commutalur in melius.
    Quid
    est
    ipsummelius,
    non-
    dumdictumest. Namet ab infantiain adolescentiam
    cum
    nlutatur, polest
    dici in melius
    commutari,
    ubi
    etsi minus
    infirmura,
    adhuc tamen infirmumet mor-
    taleest.
    CAPUTXVII.

    20. Celeritas
    resurrectionis. Alo-
    mus, quid.
    Alomusin
    corpore.
    Alomus in
    tempore.
    Iciusocttli.
    Ergo singula diligentius
    relractemus. In
    aiomo, inquit.
    Difficilevidetur hominibus
    resurgere
    mortuos : sed mirum
    qst
    quemadmodumabstulerit
    Apostolus
    omnes
    ancipitcs
    difficultatesde cordibus
    fidelium. Dicis
    tu,
    Non
    resurgunt
    mortui :
    ego
    non
    solum
    resurgere
    morluum
    dico,
    sedlanla
    celerilate,
    qtianla
    nou
    conceptus
    elnalus cs.
    Quantaenimmora
    est ul formetur homoin
    utero,
    ut
    perficiatur,
    ut nasca-
    tur,
    ut cctalumsuccessioneroboretur ?
    Numquid
    forte
    sicresui'recturusest?Non : sedin
    atomo,inquit.
    Multi
    nesciunt
    quid
    sit atomus. Alomus diclus cst a
    TO/J V},
    quod
    cst seclio:
    ^05grsecequod
    secari non
    potest.
    Seddicituratomusin
    cdrpore,
    diciturin
    tempore.
    In
    ^
    corporedicitur,
    si
    quitj
    inveniri
    polest quodquidem
    J 625
    SERMOCCCLXII.
    1628
    dividi non
    posse pc-rhibetur, corpusculumaliquod
    lammiraitura,
    ut
    jam
    nonhabeat ubi secari
    possit.
    Atomusauiemin
    tempore
    moraenlumest
    breve.quod
    jam
    non habct ubi dividalur. Verbi
    gralia,
    ut
    pos-
    sint eliam corda tardiora
    capere quod
    dico:
    lapis
    est;
    dividecurniu
    partes,
    et
    partes ipsas
    dividein
    lapillos, lapillosquidein
    in
    grana,
    veluti sunt
    arence,
    rursusque ipsa
    arenrc
    grana
    dividein minulissiiuum
    pulvercm,
    donecsi
    possitpervenias
    ad
    aliquam
    minu-
    liam, qualisjain
    dividi noii
    potest.
    Hsecest aloransin
    corporibus,
    lu
    lempore
    vcrosic
    inlelligilur.
    Annus,
    verbi
    gratia,
    dividitur in
    menses,
    mensesdividunlur
    in
    dies,
    dics ndbuc in horas dividi
    possunt,
    liorce
    ndluic in
    parles
    Iioraruui
    quasdam productiorcs,
    quce
    admitttinl
    divisiones,quousque
    veniasadlanlum
    lemporis punctum,
    et
    quanidam
    momenti stillam
    ,
    ut
    per
    iuillammorulnm
    produci possit,
    et ldco
    jam
    dividi non
    possit
    : hrccest alomtis
    temporis.
    Dicebns
    ergo
    non
    rcsurgcrc
    mortuos : non soliim
    resurguiil,
    sctl lanlacclcrilatc
    resurgunt,
    ut in atorao
    teniporis
    fnttirasit oinuiuni resurrectio inofluoruin.
    CAPUTXVII!.-Et
    c.vponciiS
    tibi atorai cclcrila-
    le:ii,
    ciiin
    dixisset,
    in
    alomo, adjunxil conliiiuo,
    qiianluni
    ficri
    possit
    aclionisac raotusinatomotoni-
    jioris,
    Inictuoculi ait. Scivii eniiii obscure
    dixissc,
    in
    atomo,
    el
    planius
    dicerevoluit
    quod
    faciliusinlelli-
    gerelur. Quid
    est ictus oculi? Non
    quo palpebris
    claudinius oculiira vel
    aperiraus
    : sed icium dicit
    oculi emissioneraradioruraad
    aliquid
    cernendum
    (a).
    Moxcniinut
    conjecerisaspeclum,
    cmissusradius in
    coelura
    pervcnit,
    ubi solcmel lunainet stcllasel si-
    dcra
    contuemur,
    tani inimensointervalloaterra se-
    parala.
    Tubamvcro
    novissirnam,signum
    novissimum
    dicit. Canel
    enitn, inquit, luba,
    et morlui
    resurgent
    incorrupti,
    el nos immulabimtir.Nos
    utique
    fidelcs
    dixit,
    cl
    prioresresurgeutes
    advitamceternam.
    Etgo
    illa
    mulaiio,
    quia pioriiw atque
    sniictorum
    est,
    in
    melius
    erit,
    nonindelerius.
    21. Immulaliosanctoruminresurrectione
    qualis
    eril.
    Caroel
    sanguispropriecorruplionis
    et mortalilalisno-
    mina.Sed
    qucc
    est istamulaiio?
    quid
    est iilud
    quod
    ait,
    Inunulubimur?
    Species
    amiltitur
    qucc
    uirac
    est,
    ansola
    corruptio, propler
    id
    quod
    dicluin
    cst,
    Caro
    et
    sanguisregnumDeipossidere
    non
    possunt; neque
    cor-
    rupiioincorruptionein
    hwredilale
    possidebil?Quod
    rce
    auditoreramoverct ad
    desperandam
    carnisrcsurre-
    ctionem, subjecit,
    Ecce
    myslerium
    vobisdico: omnes
    resurgemus,
    sednon omnesimmutabimur.Et ne
    pu-
    larcmtis iramutationemin
    pejus
    fuluram: et
    nos,
    inquit,
    imiimlaframo'. Reslat
    ergo
    ut dicat
    qualis
    im-
    innlaliofuturasit.
    Oporlel
    enimhoc
    corruplibile,inquit,
    induere
    incorruptionem,
    elmortalehochtduereimtnorla-
    litatem.Si
    corruplibile
    hoc induelur
    incorruptione,
    et mortalehoc induciur
    immorlalitate; jam
    nonerit
    corruptibilis
    caro. Si
    ergo
    nonerit
    corruptibiliscaro,
    cessabil nomen
    corruptionis
    in carne et
    sanguine,
    cessabit ciiamnomcii
    proprium
    carnis et
    sanguinis;
    quia
    morlalitalis sunt ista nomina. Et si ilacst. et
    (a)
    vlde
    supra,
    serm.
    277,cap.
    10.
    caro
    resurget,
    ct
    quia
    immulatur et fit
    incorrupta,
    caro el
    sanguisrecjnum
    Dei non
    possidebit.Quod
    si
    illamimmiilationcinineis
    aliquis inlelligere
    volue-
    rit, quos
    tuncndhuc vivosille dies invenluriis
    est;
    ut
    qui jam
    inorliii
    crant,
    resurgant, qui
    auteraadhuc
    vivunt, imniutcnlur;
    ui eorum
    personarasuscepisse
    credalur
    Aposlolus,
    cum
    ail,
    Et nos imtnulabimur:
    eademlamenralio
    conscqiieinr,qnia
    ill;i
    iricorruplio
    adomnes
    utitpicpertiucbit,
    cum
    corruptibile
    hocin-
    duet
    incorruptionem,
    ei mortuleIwcinductimtnoiitili-
    tulem. Tunc
    fiel
    sermo
    qtii
    scriptus
    est,
    Absorpta
    esl
    nwrsinvkloriain. Ubi
    est, wors,
    contenliotua? ubi
    esl, mors,
    aciileusluus?
    Corpus
    aiiteni
    quodjara
    mor-
    lale iion
    cst, non
    propric
    dicitur caroel
    sanguis,
    quoe
    tcrrena simt
    corpora
    : scd
    corpus dicitur, quod
    jam
    coelestcdici
    potest.
    Sicut idcm
    apostolus
    cum
    dicerct de carniumdiflerentia: Non
    omnis, inquit,
    caroeademcaro-Alia
    quiclem
    est
    hominum,aliapecorttm,
    aliapisciittn,
    alia
    voliicrunt,
    aUasn-penlium.
    El
    corpora,
    iuqtiit, cwlcstia,
    et
    corpora
    tcrrestria
    (ICor.
    xv, 59et
    55).
    Nullomodoaulemdiccretcarncs
    ecelesles;
    quam-
    viscnrncs
    possiut
    dici
    corpora,
    scdlerrestria. Oirinis
    cnim earo
    corpus
    csl: non atilcm onine
    corpus
    caro: lion soltini
    quia
    ccelesle
    corpus
    non dicitur
    caro,
    scd etiam
    quccdarnipsa
    lerrestria
    ,
    sicul
    ligna
    et
    lapidcs,
    ct si
    quidejusmodi
    est. Eliamsic
    ergo
    caroet
    sanguisregnum
    Dci
    pos^idcre
    non
    possunt:
    quiaresurgens
    carointnle
    corpus commutabilur,
    in
    quojam
    nonerit mortalis
    corrtiptio,
    et
    propterea
    ncc
    carniset
    sauguinis
    nomeii.
    CAPUTXIX.

    22. Error
    quorumdam
    circaverila-
    lemresurreclionis. Scd
    intendile, fratres, roganius
    vos;
    nonest res
    parvi pendcnda,
    defidcnostra
    igi-
    lur : cui noii lama
    Paganis
    caveiidiim
    est, quam
    a
    quibusdaiiiperversis, qui
    seChristinnosdici cl vidcri
    volunt. Noncniiii dcernnt clinin sub
    Apostolis, qui
    dicerent rcsiirrcctioncin
    jnin
    faclam
    cssc,
    et lidem
    quoruindainperverlcrenl,
    dc
    quibusApostolus, Qui
    circa
    veritalem, inquit, erraverunt,
    dicenlesresurre-
    clionem
    jiiin(itclcnn
    essc;
    et
    ficlemqitoruindam
    subverte-
    runl
    (II
    7'iiii.
    n, 18).
    Nouautcni vacat
    quod
    non
    ait,
    A veritnle
    aberravcrunl; set!,
    circa
    verilatem,
    non
    tamcnvcritatcni tcntieriint.
    Morscrgotollilur,
    etnon
    erilquodam
    nindo: sictil
    Aposlolusait,
    Absorbebilur
    morlaleavita
    (II
    Cor.
    v; 4).
    Siceiiiindictumcsl ct
    dc
    Doniino, quiadcglulivit
    raortera
    (I
    Pelr.
    m,
    22).
    Noneniiii
    qunsi
    recodit mors habcns
    aliquam
    sub-
    stanliamsuain: scdin
    ipsocorpore
    ubi
    erat,
    essc
    desinct, utspeciem vidcas, speciemlcneas, qurcras'
    corruptionem
    ct
    morlalilalcni,
    et noninvenias. Dis-
    cessit
    ergoaliquocorruplio?
    Non : sedibi inlerem-
    plaest,
    ibi
    absorpta
    cst.
    Proplcrca
    cum
    dixisset,
    Opotielcorruplibiie
    Iwcinduere
    inconupiionem,
    el mor-
    tale Itoc immotiatitateminduere: luttc
    fiel, inquit,
    sermo
    qui scriplusesl, Absorplaest
    morsinvicloriam.
    Ubi
    esl, mors,
    contenliotuct? ubi
    est, mors, aculeus
    tuus? El noii
    ait,
    Discessitmorsin victoriam
    ;
    sed
    ,
    Absorpla
    estmors in vicloriam.
    Quoinodo ergo
    illi
    circaveritaieni aberravcrunt?
    Quia
    veramdixerunt
    1627
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    1628
    resurreclionemunam,
    sedaliam
    negaverunt,
    CAPUT XX.23. Resurreclio
    duplex,
    in
    spiritu
    et
    in
    corpore. Corporaimpiorumqualia resurgcnt.
    Est
    enim resurreclio secundum
    fidem,
    in
    qua
    omnis
    qui credit, resurgit
    in
    spiritu.
    Elenim ille benere-
    surgetin corpore, qui primo
    resurrcxit in
    spirilu.
    Nam
    qui
    anteain
    spiritupcr
    fidemnon
    resurrexeriiit,
    non
    adillamcbmmulatioiiem
    resurgent
    in
    corpore
    ,
    ubi
    assumetur el absorbebilur omnis
    corruplio ,
    scdad
    illam
    pceiialcraintegrilalcm.
    Nam
    integra
    erunt et
    corporaimpiorum,
    nihil ex eis imminutum
    apparebit;
    sedad
    iicenam
    erit
    intcgritas corporis,
    et
    quccdam,
    ut
    ita
    dicam,quccdam
    firmitas
    corporis, corruptibilis
    fir-
    milas:
    quia
    ubi doloresse
    polerit,
    non
    potestdici
    non
    esse
    corruptio; quamvis
    nondeficialillainfirmitas in
    doloribus,
    nedolor
    ipse
    moriatur. Nara
    ipsain
    corru-
    plioncm
    noniine vermis
    prophclice significainm
    non
    incoiigruc
    creditur,
    et
    ipsum
    doloremnomine
    ignis.
    Sed
    quia
    firmilns tanla
    crit,
    ul necdoloribusccdat
    inmoitem
    ,
    nec ad
    incorriiptionera,
    in
    qua
    nullus
    dolor
    est, coiiimutelur; proplerea
    sic
    scriplum cst,
    Vermiseorutnnon
    morietur,
    el
    ignis
    eorumnonexstin-
    guetur(Isai.
    LXVI, 24;
    J Uarc.
    ix, 45, 45).
    Commutatio
    vero
    qtioccorruplionem
    non
    habebit,
    sanctorumeril.
    Illorum
    ergoerit, qui
    modo habent resurreclionem
    spirilusjier
    fidein: de
    qua
    resurrectione dicit
    Apo-
    Stolus,
    Si autemresurrexisliscum
    Christo, quw
    sursum
    sunt
    qnwrilc,
    ubi Chrislusest in dextera Dei sedcns:
    quw
    sursumsunt
    sapile,
    non
    quwsttper
    lerram. Morlui
    enim
    eslis,
    et vita veslraabscondilaest cumChrisloin
    Deo.
    Quomodo
    niorimur secuiidum
    spiritura,
    et re-
    surgimus
    secundum
    spirilum
    : sic
    postea
    raorimur
    seeundum
    cariiem,
    et
    restirgimus
    secundumcarnem.
    Secuiidum
    sjiirilum
    raors
    esl,
    non crederevana
    quce
    credcbal,
    non facereraala
    quce
    faciebal. Secundum
    spirilum
    i'esurrcclioest crcderesalubria
    quce
    noncre-
    debal,
    ct facerebona
    qucc
    non facicbat.
    Qui
    terrena
    idolaet
    figmenia
    deos
    putabat,
    unumDeum
    cognovit,
    in
    eumcredidit,
    moriuuscst in
    idololalria,
    resurrcxit
    infidechristiana. Ebriosus
    crat,
    sobrius
    est;
    mor-
    luus csl ab
    cbrielnle,
    resurrexit in sobrielate. Sic ab
    omiiibusnialis
    opcribus
    cum
    rccedilur,
    mors
    qurc-
    damfil in aninia
    ,
    el in
    ejus
    bonis
    opcribusresurgil.
    Mortificate,iuquit Aposlolus,
    membraveslra
    quw
    sunl
    supcr terram,
    iiitinundiliam
    , perturbalionem
    ,
    concit-
    piscenliam
    mcilam,
    el avaritiam
    , inquit, quce
    esl idolo-
    rumscrviltts
    (Coloss.
    in
    ,
    1-5).
    Morlificalis
    ergo
    islis
    nienibris
    , rcsurgimus
    inbonis
    quco
    sunl islisconlra-
    ria;
    in
    saiictilalc,
    iu
    Iranquillilatc,
    in
    charitale,
    in
    elcemosynis. Quoraodo
    aulcin
    proecedit
    morssccun-
    tlum
    spirilum,
    resurreclionem
    quce
    esl secundiim
    spirilum
    : sic
    prcecessura
    csl liiorsscctiiidura
    carncm,
    resurrectionem
    qurc
    futura cst sccunduracarnem.
    CAPUTXXI.2I..Testimouia
    dedttpikiresurrectio-
    neex
    Aposlolo.Utramquc ergonoverimus,
    et
    spirilua-
    lem
    etcorporaicm.Adspiritiialcinperlinel quod
    diclum
    cst, Surcje, qui
    dormis;
    el
    exsurge
    a morluis
    (Eplies.
    v, 14)
    : el
    illud, Qui\
    sedebam' inumbra
    morlis,
    lux
    oria m eis
    (Isai, ix, 2)
    : el illud
    quodpaulo
    ante
    commemoravi,
    Si consurrexistiscum
    Christo,
    quw
    sursumsunl
    quwrite.
    Ad
    corporalem
    autem
    resurre-
    ctionem
    perlinet quod
    nuncdicit
    Apostolus,qui
    talem
    sibi
    quccstionem
    proposuci'at
    : Seddicil
    aliquis, qtto-
    modo
    resurgunt
    morttti?
    qtto
    uulem
    corpore
    venienl?
    Agebat crgo
    de
    resurreclionecorporis,
    in
    quaprse-
    cessit DominusEcclesiamsuam: de hac
    crgoait,
    Oportet corruptibile
    Iwc induere
    iucorruptionem,
    et
    morlctlehocinduerciminorlalitalem.
    Propter
    illud
    quod
    dixcrat,
    Caroel
    sanguis regnum
    Dei non
    possidebit.
    Habemus autemalioloco
    aperlissimc ipsiusapostoli
    Pauli testimoniiini de
    resurreclione secundum
    spiri-
    lum
    ,
    ctde resurreclione secundumcamem.
    Corpus
    enim
    mortale, quod
    aiiimatum est vel
    animatum
    fuil, caro dicitur.
    Sic
    ergo Apostolusloquitur
    : Si
    aulemChrislusin
    vobis, corpitsquidem
    morluumest
    proplerpeccatum, spirilus
    aulemvilaest
    propterjusli-
    tiam.
    Ecccjam
    resurreclio
    spirilusper justiliam
    facta
    intelligilur
    : vide utrura
    speranda
    sit etiam
    corporis
    resurrectio. Morlale enim
    corpus
    noluit
    appellare
    niorlale,
    sedmorluum
    ;
    et lamenhoc se
    significasse
    in
    consequentibus aperit.
    Sequitur itaque,
    et dicit :
    Si
    ergospirilusejusqtti
    suscilavitJ csuma
    morluis,
    ha-
    bilal in
    vobis; qui
    suscitavitDominum
    nostrum
    J esum,
    vivificabil
    el mortalia
    corpora
    veslru
    per
    Itabitantem
    Spi-
    rilttm
    ejus
    in vobis
    (Rom. vm, 10, II). Quapropter
    illi circaveriiaiem
    aberraverunl,
    unain
    negaverunt
    re-
    surreclioneiii. Si enimomni modoeam
    negarent,
    a
    verilnle
    aberrarent,
    non circa vcriiatem.
    Quia
    vero
    circaveritalem
    aberraverunt,
    confessisunt unam
    , qucc
    secunduni
    spirilum fit; negaveruiu
    aiitcm
    alteram,
    quccper
    carnisresurrectioncm
    speratur,
    dicenlesre-
    surrectionem
    jam(actam
    esse:
    quod
    nisi iia
    dicerent,
    til illam
    qucc
    in
    corpore
    futura cst credi et
    sperari
    jirohibercnt,
    non de liis
    dicerettir,
    Fidem
    quorum-
    damsubvertunl.
    CAPUT XXII.25. Ambw
    rcsurreclionesin Evan-
    gelio.
    Resurrecliosecundum
    spirilum, quw
    nunc
    fitper
    fidem.
    Sed audite
    jani
    manifeslissimumlcstimoniuin
    ipsius
    Domini in
    Evangelio
    secundum
    J oanneni,
    uno
    locoambas
    resurrectiones,
    et
    quoc
    secundum
    spiritum
    modo
    fit,
    et
    quse
    sccundumcarnem
    postea
    futura
    esl,
    itadeclaranlem
    ,
    titomnino dubitare11011
    possit,
    qui quoquo
    raodochristianumse
    dicit,
    el
    evangelicoe
    auclorilati
    subjectus cst;
    ut nullus adituscalumnia-
    toribus
    restet,
    et
    quasi per
    fidemchristiaiiamvolen-
    tibus evertere
    Chrislianos,
    inserendovenena
    sua,
    ut
    occidant aniraas
    infirraorum.
    Scdex
    ipso
    codiceau-
    dite.
    Propterea
    eniiniion taiitum
    dispulatoris,
    sed
    eliamlectoris
    fungorofficio,
    iUsermo*islenosler san-
    ctariim
    Scripturarum
    auclorilate
    fulciatur,
    nonliu-
    nianis
    suspicionibussuper
    arenam
    aedificeltir,
    si forle
    aliquid
    nonmemorileroccurrerit.
    Audile
    ergoEvange-
    litimsecundumJ oanncm. Dominus
    loquitur
    : Amen
    ,
    amcn dico vobis
    ,
    quiti qui
    verbummetim auclii
    el crcdii ei
    qtti
    mtsil
    me,
    habetvilam
    wlcrnum;
    el in
    judicium
    non
    venit,
    secltransilum
    (ecit
    amorteinvi-
    tam.
    Amen,
    amendka
    vobis,
    quia
    venit
    hora,
    etnunc
    est,
    quando
    morlui audienl vocemFilii
    Dei;
    el
    qui
    au-
    1629
    SERMOCCCLXU.
    1630
    dierint,
    vivenl.Sicut enimPater habetvitaminsemet-
    ipso,
    sic dcdil el Filio vitamItaberein
    semelipso;
    et
    polcslalem
    dcdil ei el
    judicium(acere, quiafilius
    homi-
    nisest. Nolilemirari hoc
    , quia
    venit
    hora,
    in
    qua
    omnes
    qui
    inmonumenlo
    sunt,
    audientvocem
    ejus
    : et
    proce
    <
    dent
    qui
    bona
    fecerunl,
    inresurreclioneinvitw; qui
    vero
    mcilct
    ecjerunl,
    inresttrrectionem
    judkii (J oan. v,
    24-
    29).
    Ai-bitroi-
    quidem
    multos
    iutelligere
    ab
    ipso
    Do-
    ininoinhocloco
    utramque
    rcstirrectionera,
    etsecun-
    dum
    spiritura per fidem,
    ct sccuudum
    carnem, per
    illamiiotissiraamtubamdistiucle
    apcrlequc
    declara-
    lani. Tamen hseceademverba
    diligenter
    considere-
    mus,
    ut oranibusaudienlibusmanifcsluni sit.
    Amen,
    amendico
    vobis, quiaqui
    verbttmnieumauditetcrtd.it
    ei
    qui
    tnisil me
    ,
    habetvilam
    wternam;
    et in
    judicium
    non
    venit,
    sedtransitum
    fccit
    amorieinvitum.Secun-
    dum
    spirilum
    resurrcclio
    esl, quce
    (itmodo
    per
    fi-
    dem. Sed ne ita
    proposila videretur, quasi
    adhuc
    longe
    futura
    sit; quanquam
    non
    dixerit,
    Transiturus
    est a mortc in
    vitara; sed,
    transilum
    fecit
    amorlein
    viiam: lamen ne verbo
    procteriti temporisfigurate
    usus
    viderctur,
    sicul
    est, Fodenmt
    manitsmeasel
    pe-
    des
    (Psal. xxi, 17), quod
    adhucfuturum
    prccnuntia-
    balur; scquitur,
    cl hoc
    ipsiraiplaniusexplical: Amen,
    amen dico vobis
    , inquit, gtria
    venil Iwrael nttnc
    est,
    qiiando
    morluiaudienlvocemFilii
    Dei;
    el
    quiuudierint,
    vivent.
    Quod supra dixil,
    Transiitainoiieinvitam
    ;
    hoc iiirac
    dicil,
    vivenl.Sedneillud
    quodait,
    Venit
    hora,
    infiiiciiisreculi
    speraretur, quando
    cliamcor-
    porura
    rcsurrcctio futura
    est; addidit,
    el nuncesl.
    Nou ciiiin ait
    tnriluni,
    Venit
    horn;
    sed
    ,
    Venit
    hora,
    etnuncest.
    Qui
    auleraaudierinl hanc vocein
    , vivenl;
    scilicctviia
    qtiarasuperiussignificavit,dicens,
    Trans-
    iit a moiieculvituin.Hic
    crgo
    eos
    significavitqui
    ad
    pcenainjudicii
    non
    perlinenl; quia prceveniuntju-
    diciuin(idc
    sua,
    ct traiisitumfaciunl araorleadvitam.
    CAPUTXXIII.26. Resurrecliosecundumcarnem
    ftiturci.
    Restat
    crgo
    ul
    judicium
    futurumostcndat in-
    ter honos et malos:
    quia
    hicbonos lanlumcommer
    moravil ad
    prcesenlem
    resurrectionem, qure
    secun-
    dum
    spirilum
    est, pertinere. Sequilur ilaque,
    et di-
    cit,
    El
    polestalem
    dedil ei et
    judiciitm(acere, quiafi-
    lius Iwminisest. Insinuavit secundum
    quidaccepeiit
    poteslalem judicii
    :
    quiafilius, inquit,
    liominiscst.
    Namsecundumid
    quod
    Filius Dei
    esl, sempilernam
    cumPatre habet
    potestatem.
    J am
    quomodo
    sit futu-
    rum
    judicium
    , conscquenterexponit:
    Nolite,
    inquil,
    mirari
    hoc, quia
    venil Itora
    ,
    in
    qua
    omnes
    qui
    inmoiiu-
    menlissuni,
    audienl
    vocemejus
    : el
    proceclenl qui
    bona
    fecerunt,
    itt resurreclionem
    vitce; qui
    vero mala
    ege-
    rttnt,
    inresurrectioncm
    judicii. Superius
    cttm
    dixissct,
    Venil
    hora; adjecil,
    ctnuncesl : ncillahorn
    prcenim-
    tiala
    pularetur
    .
    qun
    iu(incsrcculi fuluracsl
    corpo-
    rum rcsurrcclio. Hic
    crgoquiaipsam
    volebatintcl-
    ligi,
    cum
    dixisset,
    Venilhora
    ;
    non
    ndjecit,
    el nunc
    est. Ilein
    supcrius
    inortuos dixit audire voceni Filii
    Dei,
    moniinicnlorumautcmnullamconimemoratio-
    nemfecit : ul
    distingiieremus
    morluos
    per
    meniiser-
    rorem
    qui rcsurgunl
    modo
    per lidem,,
    abeismortuis
    quorura
    cadavcrain
    monuraentissunt resurrectura in
    ultimosceculi.Hic
    ergo
    ut illninfine
    sperarelur
    cor-
    porum rcstirrectio, Omnes, ait, qui
    inmonumenlis
    sunt,
    audientvocem
    ejus,
    el
    procedeitl.
    Itcm
    superius,
    Auclient,
    iiiquit,
    vocemFilii
    Dei;
    et
    qui audierhtt,
    vi-
    venl.
    Quidopus
    cral addcrc
    , Qtti audierint;
    cuin
    pos-
    set ila
    dici,
    AudientvocemFilii
    Dei,
    ct vivcnt: nisi
    qnia
    de his dicebat
    qui
    sccundummentiscrrorein
    mortui
    sunt,
    quorura
    multi audiunl cl non
    audiunl,
    id
    ost,
    liori
    oblcnipcrant,
    noncrcduut?
    Qui
    verosic
    audiuiil, qiioniodo
    volchnt
    audiri,
    ciiin
    diccret, Qui
    hctbelctitrcs
    aitdiendi,
    audial
    (Lttc. vui,
    8); ipsi
    vi-
    vciil. Audiciit
    erfjoiiuilii,
    scd
    qui aitdierint, vivent,
    id
    cst,
    qui
    ci-edidcfiiit.Nam
    qui
    sic
    nudicul,
    ut non
    crcdnnl,
    iionvivcnt: inide
    apparcl
    dc
    quamorle,
    et
    dc
    ijiin
    vilaco locodixcril: tlcmortcscilicct
    qucc
    ad
    solosmalos
    pcriiiict,
    co
    ipsoquomali sunl;
    cl de vita
    qtiai
    ndsolos bonos
    perliuct,
    co
    ipsoquo
    boni fiunt.
    CAPUT XXIY.

    Ilic
    ntiicin,
    ubi secunduiii cor-
    pora
    rosiirrcctnros
    jironunliat,
    uon
    ait,
    Audient vo-
    ccni
    ojus,
    ct
    qui niitlicfint, proccdcnl.
    Omncsenim
    novissiin.imlubam
    audicnl,
    cl
    proccd.-nt,quia
    omnes
    resurgcnuis.
    Sed
    quia
    nonomnes
    immulabiraur,
    se-
    quilur
    et
    dicit, Qui
    bonu
    (eccrunl,
    inresurreclioncm
    vilw; qiti
    veromala
    eyentnt,
    inresurrectioncm
    judicii.
    Supcrius ilaque
    ubi
    per
    fiderasccunduin
    spiritum
    rc-
    viviscitur,
    nd enmdeinsoricm oniiics
    rcviviscunt;
    ul vitncoruiii nondislribualur inbcatiludincni et ini-
    seriara
    ,
    scdad boiiara
    parlcm
    omnes
    pcriincnnt.
    Et
    ideociini
    dixissct, Qui audierinl, vivenl;
    noii
    ndjccil,
    Qui
    bonn
    egcrunt,
    invitnni aelcrnain
    ;
    qui
    veroniala
    cgcruiil,
    in
    pceiiam
    relernam. Hoccnim
    ipsuni quod
    dicluni
    cst, vivcnl,
    inbonoinnlummodo
    nccipi
    voluil:
    sicul clinm
    supcrius
    , Transiltnn, inquil, fecil
    amorte
    acl vilum
    ;
    nccdixit nd
    quiim
    vilara
    ; quiapcr
    fidcinn
    niorle
    rcvivisccrc,
    non
    potcst
    esse ni ;!a vitn. Ilic
    aulera
    primo noii,
    Audient voccin
    ejus
    cl
    vivenl
    ;
    ips;imciiira, vivenl, pcr
    lolain >slamlcctioiicinin
    bono
    intelligi
    voluit : scd
    dixil, ciiidienl,
    el
    procedent,
    quo
    vcrlio
    signifieavil corpornlein
    moltim
    corpiriun
    d<;locis
    sepiilliirnrtira
    stiarnm. Scd
    qniaproccdcrc
    de
    moniimcnlisnonomnibiisadbonumcril :
    Qui bonu,
    inquil, fccerunl,
    in rcstirrectionemvilce
    ;
    cliamhic
    vilain in bono tantuni
    intclligi
    voluil:
    qui
    verotnala
    egerunt, inquil,
    in resurreclionein
    judkii, judiciuin
    scilicet
    pro pcenaposuit.
    CAPUT XXV.27.
    Quctle
    corpus,
    el
    qualis
    sanelo-
    ntmvila
    post
    resurreciionem.J am
    crgo, fratres,
    ne-
    mo
    quccrnl pcrvcrsa
    sublililalc
    cujusiriotli figura
    crit
    corporum
    in rcsurrcctionc
    mortuorum,
    qtianla
    sla-
    lurn, qualis moliis, qualis
    iuccssus. Sufiicitlibi
    quod
    rcsiirgil
    cnro tuainca
    specic,
    in
    qna
    Doininiis
    nppp,-
    ruit,
    inhominis
    uiiqucspccic.
    Scd uoli
    prnpicrspe-
    cicm
    tiracrccorruplionein
    : si eniinnontimucriscoi'-
    l-iiptioneni,
    iionliiucbis ct illa.ni
    scnlcntiani,
    Cnroct
    sanguisregmim
    Deinon
    possidebit:
    ncc incidcs in !n-
    queuin
    Snddiicrcoriim,
    quein propterca
    non
    possis
    evitare, quinpulns
    adboc
    resurgere homines,
    utdii'
    cant
    uxorcs,
    ct
    gcncrcul filios,
    el
    agaut opera.
    vi-
    1631 S. AUGUSTINlEPISCOPI 1632
    Ise mortalis. Si
    quscris qualis
    erit
    vila, quis
    homi-
    ntim hoc
    poterit explicarc?
    Vita eril
    Angelorum.
    Quicumque
    tibi
    potuerit
    oslenderevitani
    Angclorum,
    ostendet vilameorran
    ; quiacequales
    fuiuri eruntAn-
    gelis.
    Si aiitem
    Angclorum
    vita occnlla
    cst,
    nerao
    quccrntamplius;
    ne
    per
    crrorcm non
    pervenint
    ad
    id
    qnotl qurerit,
    scd ad
    quod
    sibi
    ipse
    confinxeril.
    Pr;i'popei'c
    eniiii
    quirril,
    ct fcsiinans
    qucerit.
    Tuin
    vi;i
    ambuLi;
    venicsnd
    palriain,
    si nondeserasviam.
    Tencie
    crgoChrislurn, fratrcs,
    tcnele
    lidem,
    tenete
    viam:
    ipsa
    vos
    perducel
    adid
    quotl
    vidcrc iuodonon
    potcstis.
    ln illo ciiira
    c:ipile appavuiCquodsperetur
    in
    liicmhris;
    in illo fiiiidaraeniodcnionsiratumcst
    quod
    in nostra rvdificetur
    fido,
    ut
    posteaperficialur
    in
    specie
    : neforlccuin
    puialis
    vos
    ccrncre, appnreat
    vobis
    aliquid per iningincm
    falsara
    quasi
    esse
    quod
    noii
    est,
    et dimissaviaincrrorem
    dcviclis,
    ct ad
    pa-
    trinra
    quo
    ducit
    via,
    id
    csl,
    ad
    specicmquo
    ducit
    fides,
    noii
    perveniatis.
    CAPUTXXVI. 28. Viiasimilis
    Angelorumerit,
    carens
    operibuscorrupiionis
    cl
    indigenliw.
    Sctbbalum
    perpeluum.
    Miserkordiw
    opera
    curibi nullaerunt.
    Dices,
    Quomodo
    vivunt
    Angcli
    ?Sufficitlibi scire
    hoc, quod
    non
    corruplibiliter
    vivunt. Facilius eniin tibi
    polest
    dici
    quid
    ibi non
    erit, qiiani quid
    ibi cril. Possura
    enimet
    ego,
    frntrcs
    inci,
    breviter vobis
    percurrcre
    qiiccdnmqnoe
    ibi non eruni : et hoc
    propterea pos-
    sum, quin
    ista
    cxperti siimiis,
    cl iiovimusea
    qiicc
    ibi
    nori criint.
    Quid
    autemibi erit noiidumsraiius
    exper-
    li. Per
    fidem
    cnim
    anibutamns,
    nondum
    pcr speciem:
    quamdiu
    sumusin
    corporc,peregrinamtir
    a Domino
    (II
    Cor.
    v,
    6 el
    7). Quidergo
    ibi noneril? Dticereuxo-
    rcm,
    ut filii
    propngcntiir; quia
    HOIIcsi ibi mors:
    iionibi crit
    crescoro, quia
    nec senescere: non erit
    refeetio,
    quia
    ncc defcclio: non ibi erunt
    negotia,
    quia
    nec
    indigenlia;
    ncc
    ipsa
    laudabilia
    opera
    honii-
    num
    innocciiliiim,
    qucccogil nperari cgcstas
    el neeessi-
    tas
    hujiis
    vitse.Nonenimdicolanlummodononibi fu-
    tura
    opera
    lalroinunaut
    feneralorum,
    sed
    ipsaquce
    in-
    nocentes
    liomincsopernnlurproptcr indigcntiam
    sub-
    lovandarumhiiinnnarimi
    ncccssitatiim,
    nonibi eriint.
    CAPUTXXVII.

    Sabbatumerit
    perpetuum, quod
    a J udociscclebratur
    tcmporaliler,
    a nobisatitemin
    aiieriium
    intelligilnr. Quics
    erit
    ineffnbilis, quae
    ex-
    plicari
    iion
    potest; sed,
    ul
    dixi, utcumque explica-
    tur,
    cumdicunlur
    qucc
    ibi noneiunt. Adillam
    quie-
    tcm
    lendimus,
    nd illnm
    spirilualiler regeneramur.
    Sicul cnim nd Inborcs carnalilcr
    nnscimur,
    ita ad
    quielemspirilualiter
    rcnascimur : clamante
    illo,
    Ve-
    ni;eacl
    nte,
    omnes
    qtti
    laboratisel onerati
    eslis,
    el
    ego
    reftcium
    vos
    (Maltli. xi,
    28).
    Hic
    pascit,
    ibi
    .perficit:
    hic
    proiniilit,
    ibi reddit: hic
    signilical,
    ibi
    exprimit.
    Ciiniaiileiuinillnbealiiiidinc cl
    spiritu
    et
    corpore
    pcrfecii salviqnc
    fnerinitis,
    istn
    i:egotia
    non
    erunt;
    ncc illaibi
    erunl, qitc
    hic laudnulur inbonis
    opcri-
    husClirisliaiionini.
    Quis
    ciiimuo:i laudalur christia-
    nus
    porrigcndo papeni
    csuricnli
    potumqucsiticnti,
    vestiendo
    nudura, suscipicndopercgriiiiitu, pacuido
    litigiostiiri,
    visitando
    crgrottun,scpelicndo morluuin,
    consolando
    lugenlem? Magnaopera, plena
    miseri-
    cordiae,
    plena
    laudiset
    gratice.
    Sednec
    ipsa
    ibi eruut:
    quiaopera
    misericordicenecessitas miserice
    compa-
    ravit.
    Quempaseis,
    ubi nemoesurit? Cui
    polumdas,
    ubi neinositit? Anvesiilurus es
    midum,
    ubi oniiies
    ipsa
    immorlalitale vesliti siiut? Audisti
    patilo
    ant

    tunicas
    sanclorum, loquenleApostolo,Oporiet
    corru-
    plibilehocinduere
    incorruptionem.
    Ubi induere
    souai,
    indumenluinindical. Hoc indumcntiimAdam
    pcrdi-
    dit,
    til
    pelles accipcret.
    An
    peregrinumsiisceptiirus
    es,
    ubi oranesin
    patria
    suavivunt?
    ^Egrotos
    visiln-
    bis,
    ubi omnes eadcm
    incorrupiionis
    iirinilate
    vigc-
    bunt? Mortuuni
    sepulturus,
    ubi
    semper
    vivunl? Liti-
    gantes concordaturus,
    ubi nmniain
    pace
    sunt? Tri-
    stes
    consolaturus,
    ubi omnesinccleriium
    gaudebunl?
    Quiaergo
    cessabunt simul
    raiserirc,
    cessabunt hrcc
    opera
    misericordicc.
    CAPUT XXVIII.29.
    Quw
    eritbealormnaclio
    post
    resurreclionem.Atnenet Alleluiaerit lolaaclionostra
    sinetwdio.
    Quidergo
    ibi
    agetur?
    Nonne
    jamdixi,
    fa-
    ciliusmcdicere
    quid
    ibi non
    erit, quamquid
    ihi erit?
    lilud
    scio, fratres, quod
    non surnus dorinitaiuri va-
    cando, quia
    et
    ipse
    somnussiibsiditiindeft-clionisda-
    tus cst animcc.
    Quippe
    inlenlioneiii
    perpeluam
    inor-
    lalos sensus
    agitaniem
    uon fcrret
    frngile corpus,
    nisi sensibus
    consopilis
    adcamdcm
    agitationera
    fe-
    rendam
    repararetur ipsafragililas;
    el
    queinadraodum
    exmorle innovatiofulura
    est,
    sicnunccx souinovi-
    gilatio
    fieret. Ibi
    crgo
    noii erit. Ubi eiiimnon cst
    mors,
    nec
    imago
    morliserit. Nec tamen
    cuiquam
    sub-
    repat
    timor trcdiorum
    ,
    cumei dicitur
    quodsemper
    vigilabii,
    et non
    ngetaliquid.
    Possum
    dicerc, etquo-
    modo
    quidem
    futurum
    sil,
    non
    possumdicere, quia
    necvidereadhuc
    possum
    : tamen
    aliquid
    non
    impu-
    denlcr
    dico, quia
    de
    Scripturis dico,
    qurc
    ibi erit
    aclionoslra. Totaactio
    nostrn,
    Amenet Alleluiaerit.
    Quiddicitis,
    frnlres? Video
    quod
    anditis ct
    gavisi
    estis. Sednoliteilerumcarnali
    cogitationeconlrislari,
    quin
    si forle
    aliquis
    vestrura
    steterit ctdixcrit
    quoti-
    die,
    Amenet
    Alleluia,
    lccdio
    marccscet,
    ct in
    ipsis
    vocibus
    dorrailabit,
    et tacere
    jam
    volel: ct
    propterca
    pulet
    sibi esse
    aspernabilemvilam,
    ct nondesidera-
    bilem,
    dicentes
    vobismetipsis
    : Amcnet Allcltiiasein-
    per
    dicturi
    sumus, quis
    durnbit? Dicam
    ergo,
    si
    po-
    tero, quaiUumpotero.NoiisonistranseiirUibiisdicemus
    Amenet
    Alleluia,
    sed affcctu animi.
    Quid
    est cnim
    Amen?
    quid
    Alleluia?
    Amen,
    est vcrum:
    Alleluia,
    laudateDeum.
    Quiaergo
    Deusveritascsl iiicommu-
    labilis,
    sine
    defectu,
    sine
    proveclu,
    siue
    delrimento,
    sine
    auguiento,
    sine
    alicujus
    falsitatisinclinaiione
    (a),
    perpetua,
    et
    stabilis,
    et
    scmper incorruptibilis
    nm-
    nens;
    haccautem
    qusengimus
    increaturaet inistn
    vila,
    velut
    figuroe
    sunt rerum
    per significationes
    cor-
    porum,
    cl
    quoedam
    in
    quibus
    ambulamiis
    per
    fideni:
    cumviderimus facie ad faciem
    quod
    nunc vidcnins
    per speculum
    in
    oenigmaie(l
    Cor.
    xni, 12),
    tunc
    longe
    aiio et ineffabililer alio affeclu
    diccmu%
    Ve-
    (a)
    Meliuscum
    Morel,
    Ei.
    Crit.,p. 516,inquinatione, quod
    vocabulum
    apprimerespop.dct
    terticc
    parli
    enumerationis
    proxiine
    sequenlis,
    id
    esij iitcorrttplibitis.
    M.
    1653 SERMOCCCLXilt.
    1634
    rum
    est;
    ct cumhoc
    dicemus,
    Amen
    utiquedicemus,
    scdinsaliabilisatielate.
    Quia
    enimnondeerit
    aliquid,
    ideo satielas :
    quia
    veroillud
    quod
    nondeerit sem-
    per dcleclabit,
    ideo
    qucedam,
    si dici
    potest,
    insatiabi-
    lis satieias eril.
    Quamergo
    insatiabiliter satiaberis
    vcriiale,
    taminsatiabili verilate
    dices,
    Amen.J am
    qunle
    est
    quis potest dicere, quod
    oculusnon
    vidit,
    necattris
    audivil,
    necincorhominisascendii
    (I
    Cor.
    n, 9)?
    Quiaitaque
    sine
    aliquo
    fastidioet cum
    pcrpetua
    de-
    lectationevidebimus
    verum,
    cl certissima evidentia
    contiiehiiniir,
    amorc
    ipsius
    veritatisaccensi et inhre-
    rentes ei dulci el casto
    amplexueodemqueincorpo-
    reo,
    lali ciiain voce laudabimus
    eum,
    et
    diceraus,
    Alleluia. Exsuliantes' enim se ad
    parilcm
    laudem
    fljgrantissimacharilaleinviceraet
    in
    Deum,omnes
    ci-
    vesilliuseivitaiis
    dicent,
    Alleluia
    ; quiadicent,
    Amen.
    CAPUTXXIX.

    50.
    Requies
    elrecubitusbealorumin
    conlemplatione
    ac lattdeveritutis.Ilrcc
    igilur
    vilasan-
    clorumeliam
    corpora
    eorum commutnlaincoeleslem
    et
    angeiicum
    stalumsic
    iraplebit, atque
    immorlaliter
    vegctabil,
    ut ab illa beatissiraa
    coiilcniplatioiic
    et
    laude
    veritatis,
    nulla
    coiTuplio
    necessitatis avertat
    aut avocet. Iia illiscibus crit
    ipsa
    vcritas:
    ipsa
    au-
    tcin
    rcquies lanquam
    recubitus.
    Quod
    enini diclura
    cst, quia
    recumbentes
    epulabuntur,
    sicut dicil Domi-
    lius, Qttia
    mttlii venientab orienleel
    occidenle,
    etre-
    cuinbenicumAbrahumetlsauc et J acobin
    regno
    Pa-
    trismei
    (Mutth.
    viu,
    II)
    : hoc
    significatiim
    est,
    quo-
    liinra
    niagnn rcquie pasccntur
    cibo verilalis. Talis
    cniracibus
    rcficit.et
    non
    deficil; implet
    ct
    inleger
    esl: lucoiisuniniatis,
    ipse
    nonconsumitur. Talis est
    il!c
    cibus,
    iion
    qualis
    iste, qui
    deficitut
    reficiat,
    cl ne
    vitamliniat
    qui
    cum
    accipit, ipse
    (initur. Rccubitus
    ergo
    iilc, scnipitcrnarcquies
    erit:
    epulrcillre,
    veriias
    iiicomniulabiliserit :
    epulatio illa,
    vita seterna
    crit,
    id
    cst, ipsncognitio.
    Quia
    Itwc
    esl,inquil,
    vila
    wlerna,
    ut
    cognoscant
    tesolumverum
    Deum,
    et
    queni
    misisliJ e-
    siimClirislum
    (J oan.
    xvn, 5).
    CAPUTXXX.

    51. Viladelectabililer
    summeque
    vacantiumin visioneDei. Prccalio
    posl
    concionem.
    Nani
    quia
    illavitaiu
    coiitemplaiione
    vcrilaiisnonsolum
    jnefTabililcr,sedqiiiaeldelcctnbilitcrpermnncbit.niul-
    tis locis
    Scriptura
    tcslalur, qucc
    omiiiacoinmemorarc
    non
    posstiiiius.
    Indcest illud:
    Quidiligit
    mc,
    mandala
    mca
    custodit;
    et
    ecjodilicjam
    eunr,
    el oslendammc
    ipsum
    illi
    (J oan. xiv, 21). Tanquara
    cniinfructuscl nierces
    abeo
    qucercrelur,quia
    mandata
    ejus
    ciistodiuiitur:
    Ostendam,inquit,
    me
    ipstimilli; perfcctam
    bealitudi-
    nem
    ponens,
    ut
    cognoscatur
    siculi cst. Indeest el
    illud:
    Dileclissimi,filii
    Dei
    sumus,
    sednondutn
    appa-
    ruil
    quid
    erimus. Scimus
    quia
    ctim
    apparuerit,
    similes
    ei
    erimus; quia
    videbimusettmsiculi cst
    (1
    J oan.
    m,
    2).
    Ideo et
    Aposlolus
    Paulus, Tunc, inquit, facie
    ad
    (a-
    ciem
    (I
    Cor.
    xm, 12)
    :
    quia
    etiara dixitalio
    loco,
    ln
    eamdem
    imaghiemtransformamur
    a
    gloria
    in
    gloriam,
    tanquam
    aDomini
    Spirilu(11
    Cor.
    in,
    18).
    Et inPsal-
    mis
    dicit,Vacate,
    etvidele
    quiaego
    sumDominus
    (Psal.
    xvr, 11).Tuncergooptimevidcbiiur, quando
    summe
    >
    Forte,
    exhorimies.
    vacabitur.
    Quando
    autemsumme
    vacabitur,
    nisi cum
    transierint
    temporalaboriosa,tempora
    necessitaium
    quibus
    modoobslricli
    sumus, quamdiu
    terra
    jiai
    ii
    homini
    peccatori spinas
    et
    tribulos,
    ut insudorevul-
    lus sui manducet
    panem
    suum?
    Temporibus
    eri.o
    lerreni borainisonnii ex
    parle transaciis,
    et diecoe
    leslis hominis omni ex
    parleperlecio,
    summcvide-
    bimus;
    quia
    sunime vacabiinus.Finita enimcorru-
    ptione
    et
    iudigentia
    in resurrectione
    fideliuni, non
    eril
    propter quod
    laborelur.
    Quasi
    eiiim
    dicereiur,
    Recumbiteel
    manducate;
    iladicluin
    est,
    Vacateelvi-
    dele. Vacabimus
    ergoelvidebimusDcurasiculiest;
    et
    videntes
    laudabiinusDeura. Et hacccrit vitasancto-
    riim,
    hxc actio
    quielorum, quia
    sinedeiectulaudabi-
    nius. Nonunodielaudnbiraus: sedsicutdiesillenon
    habet termiiium
    lemporis,
    italnusuostraiionhabcbit
    lerrainura
    cessalionis;
    ct ideo in sreculasoeculorura
    laudabiraus. Audi etiarn hoc
    Scripturam
    dicenlera
    Deo,
    quod
    nosdesidcramus : Beuii
    qui
    habilani
    iu
    doino
    tua;
    in swculaswculorumlatidabunt le
    (Psctl.
    LXXXIII, 5).
    Conversind
    Doiiiiiiuui,ipsuindeprecemur
    pro
    uobisel
    pro
    orani
    plebc
    snaastantenobiscnmin
    atriisdomussuoe:
    quam
    custodire
    protegcrequedigne-
    tur; per
    J esuinChristum(ilium
    ejus
    Dominum
    nostrum,
    quicum
    eovivitei
    regnatinsocculasocculoriini.Ameii.
    SERMOCCCLXIII
    *
    (a).
    DecanticoExodi
    (b). Cup. xv, jt'.
    1-21.
    1. In
    Scripluris
    sanclis
    considerandisnos
    regere
    debet earumdem
    Scripturarum auclorilas. Sensum
    nostrum,
    fratres
    charissiini,
    in
    Scripturis
    sanctis
    consideraiidis
    atque
    tractandis
    regere
    debet ea-
    rumdcni
    Scripturarura raaiiifesiissiina
    aucloritas;
    ut
    cxeis
    quaeaperte
    dicta sunt ad nutric.ndos
    nos,
    ea
    qurc
    obscurius dicta sunt ad exerccndos
    nos,
    (idc-
    liter disserantur.
    Quis
    enimaudeat aliler
    exponerc
    sacramenla
    divina,
    qiiam
    cordc
    atque
    ore
    nposlolico
    praedicalumalquepraescriplum
    est? Dicil aulein
    apo-
    stolusPaulus: Nolovos
    ignorare, (ratres, qttiapatres
    nostri omnessub nube
    fuerunl,
    ct omncs
    per
    mare
    Irctnsierunt,
    ctomnesin
    Moysebaplizuli sunt,
    el in
    nube,
    el in
    mari;
    et omnesecundemescant
    spirituulem
    manditcaverunl,
    el onincscuntdem
    polumspiritttalem
    biberunt.Bibebantaitlemde
    spirituiili
    consequenle
    eos
    pelra; pelra
    tttitenierat Chrisius.Sednon ht
    plitrimis
    eorum
    beneplacitttm
    esl Deo. Prostrali etiiiusiintiu
    dcseiio. IIwc autein
    figurw
    noslrw
    factwsunl,
    ut non
    siinus
    cupientes
    mala,
    sicut el illi
    cupierunt.
    Et
    paulo
    *
    Emendatusadr. v. etadSirni.
    (u)
    Alias,
    interSirmondianos 2.
    (b)
    Idemest litulus
    apudPossidium,
    Indiculi
    cap.
    8.
    Excerptum
    exhocsermone
    prolixius
    exhibet.loannesRo-
    manseEcclesiaediaconusin suis Collectaneisad
    priores
    septem
    veterisTestamenli
    libros,
    noiidum
    vulgatis,quorum
    penes
    nosestexbibliolhecaCorbeiensi
    pervelusluni
    exem-
    plar,
    auctorisforsilan
    aetate,
    autcerte
    annispostnonum
    sce-
    culumnon
    multisdescripluni.
    Dulriuni nobis
    aliquando
    ser-
    monemistumeffeceratenarrandi
    genus
    concisuni etsub-
    obscurum:sedcuni
    Augustinumcreteroquin
    maxime
    sapiat,
    par
    cstcredereiocisnonnullisobscurilatemallatamesse
    jibrariorum
    lapsu;
    sicutividerelicetinunoet altero
    loco,
    quem
    ad .loanniscolleclaitea
    rcdinlegramus.
    Suspicamur
    jirseterca
    sermonembona
    parte
    cssedecurtatum.
    1635 S. AUGUSTINlEPISCOPI
    1630
    posl
    : Omnia
    hwc, inquil,
    in
    figurdconlingebcml
    iltis
    ;
    scripta
    sunt autemad correclionem
    noslram, inqitosfi-
    nisswculorumdevenil
    (I
    Cor.
    x,
    1-11).
    2. TransilusmctrisRubri
    ftguraRaplismi.
    Hincita-
    que, dilcctissimi,
    nullusfideliumdubitaverit,
    irans-
    itumillius
    populi per
    mare Rubruin
    figuram
    fuisse
    Baptismi
    noslri : ut adiaboloet
    angelisejus, qui
    nos
    tanquam
    Pharaoet
    J Egyplii,
    luto camis obnoxiosvel-
    ut lnterura
    opcribusallerebant,
    duceDomlnonoslro
    J esu
    Chrislo, cujus
    tunc
    figuramMoysesgerebat,pcr
    ISaplismumlibcrati,
    CantemusDomino:
    gloriose
    enim
    magnifkcilusest; equum
    el
    equilemprojecit
    irtmare.
    Nobiscnini raortui
    sunl, qui
    nobis
    jam
    dorainari noii
    possunt
    :
    quoniaraipsa
    delicla
    nostra, quao
    nos illi
    subditos
    feceraiit,
    lavacro
    gralicc
    sancloelibernlis
    nobis, laiiquain
    in mari submersa
    alque
    deleta sunt.
    Canlemus
    crgo
    Domino:
    gloriose
    enim
    macjnificatus
    esl; equum
    el
    equilemprojecil
    in
    mare, superbiam
    ct
    superbura
    delcvil in
    Bapiisnio.
    J ara
    quippc
    huniilis
    subditus Deocaulat lioccanlicuin. Nnm
    superboglo-
    riamstiara
    qiiccrenli,
    ct sc
    magtiificanli,
    non est
    glo-
    riose
    mngniliciUus
    Dominus. J uslificatus auteni im-
    pius,
    credendo iu cuin
    qui juslificnl iinpiura,
    ul de-
    ptiletiif
    fides
    ejusadjustiliam (J iont.
    iv, 5),
    ut
    juslus
    cx fidevivat
    (lcl. i, 17);
    ne
    ignorans
    Dei
    justitiam,
    cl suamvolcns
    coiisliluere,juslitice
    Deinonsit
    subje-
    clus
    (Id.
    x,
    5);
    verissirac canlat
    adjutorem
    et
    pro-
    tectoicm sibi Doitiiirani in
    salutem,
    Deuni
    suum,
    quem
    honorificat.
    Neque
    cniinesl cx illis
    elatis, qui
    cognosceiucs Dcuni,
    non sicul Deuiu lionorificave-
    runl
    (Id. I, 21).
    Dicit
    ilaque,
    Deus
    patris
    mei. Deus
    cst euiin
    patris Abraham1,qui
    crcdidit
    Deo, etdepu-
    laliimcst illi ad
    jusliliam(Icl. IV,5).
    Et ideo
    parvuli,
    non dc noslra
    juslitia prcesuinciUes,
    scdde
    ipsius
    gralia, magnificainusDoraiuum,quoniamipse
    conle-
    rit
    pugnas, qui pax
    est nostra. El idcoDominusno-
    men est illi : cui dicimus
    apudIsaiam,
    Possidenos
    (Isai.
    xxvi, 15).
    Dominusnomeiiesl illi. Non
    eranius,
    ct fecil nos :
    pcrierainus,
    et invenitnos : vendidera-
    mus
    nos,
    et emil nos. Dominusiwmenestilli. Currus
    Pharaonis et exercilum
    ejusprojecii
    inmare. Et exal-
    taliones
    sceculai'es,
    ct catcrvas iiinumerabilium
    pec-
    catorum, qurc
    innobisdiabolo
    militabaiil,
    delevit iu
    Baptismo.
    Ternos
    (a)
    stralores curribus
    iraposuerat,
    qui
    nosliraoro
    doloris,
    timore
    humilintionis,
    liinorc
    mortis, perserpicndo
    tcrrebant. Hrccomniasubmcrsa
    sunt inRubro
    mari, quia
    illi
    consepulli
    sumus
    per
    Baplisnium
    inniortem
    (Rom. vi, 4), qui pro
    nobis
    flagellalus, exhonoratus,
    el occisus est. Ita Rubro
    pelago
    oriincshostes
    operuit, qui
    cruenla
    morle, qua
    noslra
    peccala consumerenlur, Baplismura
    consecra-
    vit.
    Quod
    si hostes nostri devenerint in
    profundiim
    lanquamlnpis,
    illossolos
    possidet,
    et cumillissolis
    est durilia
    diaboli,
    de
    quibus scriplumesl,
    Peccator
    tUmin
    profundum
    venerit
    malorum,
    conlemnit
    (Prov.
    1
    Sirmondus: sed dicit ei Deus.Deusesl enim
    pctiris
    Abraham.Locussimilitervitiatusin Mss.sanatur hic atl
    J oanmsdiaconicollectaneanondum
    vulgata.
    (a)ApudiLXX,*nste(s,
    xvin, 3).
    Non enim credunt diraitli sibi
    posse quoe
    fccerunl: el ea
    desperalionegravius altiusque
    mer-
    giinluf. Sed,
    Dexlera
    ttta, Domine,
    giorificala
    est in
    virtule;
    dexteramamis
    lua,
    Domine,confregitinimicos;
    el mttltiludine
    majestaiistuw,Domine,
    contrivisliadver-
    sarios.Misisli
    quippeiramtuam,
    etcomedit
    eostanquam
    stipulam.
    Timuimusenimlenascentera
    (a),
    et credi-
    dimusin
    te,
    et omniadeliclanostra
    consumpta
    sunt.
    Nam
    quarc per spiritum
    irwDomini divisaesl
    aqua,
    et
    gelaverunllanquam
    murus
    aquw, gelaveruntfluctus
    in
    meclio
    muri;
    cumin ista divisione
    aqure, gelantibus
    fluctibus,
    via
    patueril
    populo
    liberalo? Cur
    ergo
    non
    potiusper spirilum
    misericordiceDoraini divisa est
    aqtia;
    nisi
    quia
    terror irce
    Dei, quam
    contcmnit ille
    peccatoT, qui
    venit ad
    profundum malorum,
    ipse
    compellit
    ad
    Baptismum,
    ut
    per aquam
    non
    prcefo-
    cantem,
    sedtranseuntes
    per
    viamliberemur? Dixil
    inimicus,Persequar,
    el
    comprehendatn;
    partibor spo-
    lia,
    et
    replebo
    animam
    meam;
    interftciumgladiomeo,
    dominabilurmanusmea.
    Nequeintelligit
    iniinicusvim
    doniinici
    Sacramenti,
    quce
    est in
    Baptismosalutari,
    eis
    quicredunl
    et
    sperarit
    ineum: el adhuc
    pulat
    eliam
    dominari
    baptizatis posse peccala, quoniam
    carnis
    fragilitatelentautur,
    iieseiens
    ubi,
    et
    quando,
    et
    tjuo-
    niodo
    perficiatur plena
    loliushominis
    renovatio, quoe
    in
    Baptismoinchoaliir,
    et
    jjrccsignalur,
    el
    spc
    certis-
    sima
    jam
    tenetur. Tunc eiiimct mortalehoc induet
    immortalitatem,
    et evacuato
    penilus
    omni
    principalu
    et
    poieslale,
    erit Deusoiiiniainomnibus
    (I
    Cor.
    xv,
    55, 54, 21, 28).
    Nunc
    autcm, quamdiu
    coi'pus, quod
    corrumpitur, aggravaianiniam(Sap. ix, 15),
    dicitini-
    micus,
    Persequur,
    et
    comprehendam.
    Sedmisisli
    spi-
    rilum
    tuum,
    el
    openiit
    cosmare. Modonoti dicilur
    spi-
    rilus ircc
    Dei, quando
    niare
    operuit
    iniinicos: et
    paulo
    anle diclum
    est,
    per spirilum
    irw luwdivisacsl
    ciqua;
    cum
    per
    hoc
    polius
    transiens Dei
    populus
    li-
    beratus sit. Sediiiniirumvidelur Deusnon
    irasci,
    cui
    suiil
    impuiiiia pcccnia,
    cl
    magis ingravcscit.
    Undc
    jilumbocomparatus
    in
    profundadcscendil,
    lantonia-
    gis, quanto magis
    vitlei cos
    qui pcr
    fidcni
    justificali
    sunl,
    el
    pro spc
    fulurrevitce
    prccscntia
    mala
    tolerant,
    inlaboribus
    viverc,
    in
    qiiibtis
    eos
    perfercndis conlir-
    mat
    Spiritus
    Dci. Misit
    ergo
    Deus
    Spiritum
    suumad
    consolaiidos et excrcendos in
    laboribus
    justos;
    ct
    opcruil
    mare
    impios,
    non solum
    piilanlcs
    nihil inter-
    cssc inler sc ct
    illos!;
    sed
    polius
    oesiininntcsillis
    esse iraluiu
    Deum, qui
    taulis
    tfibulationibus
    afffige-
    reiitur,
    sibi autcm
    propilium, qui
    lantis
    prospenla-
    libusloctnrcnlui'.Ita
    descenderunl
    tanquatnplumbum
    in
    aquam
    validissimam.
    Quis
    similistibi in
    diis,
    Dominc?
    quis
    siinitislibi?
    gloriosus
    in
    sanciis, qui
    non
    glorian-
    lur inse : mirabilisin
    majestalibus,qui (acisprodigia.
    Hoecenini
    quec
    tuncfacta
    sunt,
    fulurum
    aliquidprcc-
    nunliabnnt, quoniamfigurce
    noslraefuerunt. Exien-
    disti dexleram
    luam,
    iran&voravit eos lerra. Nulluni
    ccrte
    yEgyptiorum
    illo
    tempore
    terroehiatus
    absorbuil;
    aqua cooperli sunt,
    in mari
    perierunt. Qtiid
    est
    (a) Eorte,
    irascenlem

    Quce
    lectioloti de
    quotracta-
    lur
    argumentooptimecoiigruit.
    M.
    1637
    SERMOCCCLXHI.
    1658
    ergo,
    Exlendisli
    dexleram
    tuam,
    transvoravileosterra?
    Anrecte
    intelligimus
    dexteramDei
    eum,
    de
    quo
    Isaias
    dicit,
    Et bracltiumDoinini cui revelaiumest
    (Isai.
    Lin, 1)?lpse
    est criimunicus
    Filius,
    cui non
    peper-
    cit
    Palcr,
    sed
    pro
    omnibusnobistradiditillum
    (Rom.
    vni, 52). Atquo
    ita incruceexlendit nianumsuam
    dextoram,
    et transvoravii
    impios
    tcrra,
    cumse vi-
    clores,
    ct illuni
    contcniptibilemputabanl.
    Terraenira
    tradila estin maitus
    hnpii,
    el
    faciemjudiciumejus
    operuil(J ob
    ix, 24),
    id
    esl,
    divinilatem
    ejus.
    lla
    "gubernavit
    Dorninus
    populum
    suum, lanquam
    illo
    ligno portatum,
    ubi
    terra,
    id
    esl,
    caroDominicx-
    lenta
    impios
    transvoravil.
    Neque"
    cniiii navi transivit
    populus
    marc,
    ul
    gubernasti projirie
    dicerelur. Sed
    gubernastijttstitia
    tua
    populuin
    tuum,
    non
    prccsu-
    mentemde
    justilia
    sua,
    scd cx fideviventera
    sub
    gratia
    tua:
    populum
    luum
    liunc,quem
    liberasti.Novit
    eniraDominus
    qui
    sunt
    ejus(II
    Thn.
    u, 19).
    5. Transkus
    per
    ereinum
    figuraperegrinalionis
    no-
    strwinliac
    vita,
    in
    qua
    adversanles
    superamiis
    auxilio
    Christi.Exltoiiutusesinvirtulelua,\t\ csl,
    inChristo
    tuo.
    Quiaquod
    infirmumesl
    Dei,
    fortiusest homini-
    bus
    (I
    Cor.
    i, 25).
    Et si crucilixusesl ex
    infirmitate,
    scdvivitin virtute Dei
    (11
    Cor. xm.
    &).
    Exhortalus
    esin virtute
    tua,
    et in
    refeclione
    sanclaiua. In eo
    quippequod
    carriismorlalitasin illo refectaest
    per
    resurrectionein,
    etinillo
    jamcorruptibile
    hocinduit
    incorrupiionem,
    cxhortali sumusinfuturum
    speran-
    lcs,
    et
    proplcr
    J icccoinnia
    prcesentia
    tolcrantes.
    Re-
    stat cnira
    postBaptismum
    transilus
    per
    eremum, per
    vitam
    quceagitur
    iu
    spe,
    donec veniamusadterram
    promissionis,
    lcrrain viveiiliumubi nobis cst
    portio
    Dorainus,
    in cciernam
    J erusalem; quo
    donec venia-
    mus,
    tolaislavitaeremusnobis
    esl,
    et tolalenlatio.
    Sed in co
    qui
    vicit
    srcculum,
    vincit oninia
    populus
    Dei. Namsicut iu
    Baplismo,lanquam
    hoslcsa
    lergo
    insequentes,
    prcetcritapeccala
    delcnlur : sic
    post
    Ra-
    ptismum,
    in ilinerevitoe
    hujus,
    cumcscam
    spiritua-
    lcm manducamus,
    et
    polumspirilualembibimus,
    omnianobisadversantia
    supcramus.
    Tcrruit
    quippe
    inimicosvicenoslroenomcn
    Imperatoris
    nostri. Prius
    enim surrexit ira
    genliuni
    ad
    pcrdcndum
    nonien
    chrisiianum;
    ubi aulemiranihil
    poiuit,
    conversaest
    in
    dolorem,
    et
    magismagisquc
    fide crescenle
    alque
    occupanteoninia,
    dolorconversusest inlimorcm
    ;
    ut
    et
    superbi hujus soeculi,tanquam
    volalilia
    coeli,
    sub
    umbraoleris
    illius, quod
    ex mintiiissimo
    grano
    sina-
    pis
    multum
    crevit, refugiumproleclionemque
    con-
    quirant (Matth.
    xm, 51,
    52).
    Sic et inhoc
    cantico,
    ubi commeraoranlur
    ea, quae
    tuncin
    figuraconlingc-
    bantin
    illis,
    servalusest ordo
    irse,doloris,
    et limoris
    gentium.Audierunt,inquit, gentes,
    el iralw
    sttnl;
    do-
    lorcs
    comprehenderunt
    hubiWores
    Pltilistiim.Tunc
    fe-
    stinuverunl,
    id est conlurbati
    suut,
    duces
    Edom,
    el
    prhtcipes
    Moabiiarum:
    apprehendit
    eostremor: labue-
    runtomnesinhabilantesChanaan.lncumbatineostre-
    mor,
    el timor
    magnitudinis
    brachii lui, Fianl
    tanquam
    lapides,
    doneciranseat
    populusluus, Domine,
    donec
    transeal
    populus
    luus
    hic, quemacquisisti.
    Sic factum
    est,
    sic fit. Admiratione
    stupentes lanquara lapides
    fiuiilinimici
    Ecclesice,
    donectransearausad
    patriam.
    Sed ct
    qui
    resislere
    tentaverint,
    sicut luncAmalech
    cxlentismnnibus
    Moysi(Exod.xvm),
    ilanuncinsi-
    gno
    crucisdominicce
    superanlur.Atque
    itaintroduci-
    mur, alqticplanlamur
    inmontehccredilatis
    Domini,
    qui
    ex
    parvoIapide,quem
    vidit
    Daniel,
    crevitet im-
    plevit
    universamterfam
    (Dan. n, 54, 55).
    Hccc
    prcc-
    paraia
    est habilatioDomini.
    Templum
    enimDei san-
    ctum
    esl,
    el sanciificaliodomus
    ejusqucc
    ab
    ipso
    cst.
    Templum
    cnimDei sanclum
    est,
    ait
    Apostolus, quod
    eslisvos
    (I
    Cor.
    m,
    17). Etnequisquam respiceret
    ad
    terrenain J erusalem,
    ubi
    templum
    islud
    figuram
    quamdaintcmporalitergessit,
    sicut
    oporluit, signifi-
    cavitde
    regno
    ceternose
    dicere,quod
    esl cctcrnahcc-
    redilas
    Dei,
    cetcrnnJ erusalem.Seculusenimail:
    Quw
    prwparaverunl
    manus
    tuw,Domine,qui regnassemper,
    el in
    scmpilernum,
    etadltitc Eslne
    quid
    ullra
    quamin
    sempiternum
    ?
    Quis
    hocdixeril? Cur
    ergo addidit,
    et
    adlmc? Forlc
    quia
    solet
    sempiternum
    et
    prolongo
    nimis
    lemporcinlclligi,
    adliocadditum
    est,
    el
    adhuc,
    til vcrum
    sempiternuin,quod
    sineiine
    est, inlellige-
    retur. An
    quiaregnat
    Deus
    semper
    in
    coelestibus,quse
    statuit insoeculuinsneculi,prceceptumposuil
    et non
    prcetcrihit(Psal.
    CXLVIII, 6);
    el in
    sempiternum
    ineis
    quibus
    cx
    traiisgressioneprsccepii poslca
    conversis
    peccaia
    diraisit,
    cl eos
    acquisivit
    ex
    lemporc, eisque
    beatiliidinemsine (inc
    donavit; regnat
    et adhucin
    eos, quos
    sub
    populi
    sui
    pedibus
    in
    suppliciisjuslis-
    simis ordinavit?
    Ncquo
    enim
    quisquamejus regno
    sublrahiiur, cujus
    ccterna
    legc
    indistributioncdandi
    atque
    rcddendi et nierilis
    proemiorumatquepcena-
    ruin,
    cl
    justissinia
    ordinationecrcalurcccunclcccoer-
    ccntur. Dcuscnim
    superbisresistil,
    humilibusautem
    dat
    gratiam (J acobt
    iv, 6). Quia
    inlravit
    equilalus
    Pharaonis cumcurribuset adscensoribusin
    mare;
    et
    addnxil
    super
    cosDominus
    aquas
    maris. Filii autem
    Israei ctmbutaverunl
    per
    siccum,
    per
    mediummare.
    i. Marict
    lijntpunoassumplo
    concinens
    quidfigurat.
    Hoccanlavit
    Moyses
    et filii
    Israel,
    hocMaria
    prophe-
    tissaet DliccIsrael cum
    ea,
    hoc et nos
    raodo,
    sive
    viri et femiiire,
    sive
    spiritus
    et caronostra. Qtti
    cnim
    J csuChrisli
    sunt,
    ait
    Aposlolus,
    carnemsttamcruci-
    fixerunl
    cum
    passionibus
    et
    concupiscentiis(Galat.
    v,
    24).
    Hoc
    sigiiificarecongruenler intclligiturfympa-
    num, quodassurapsitMaria,
    ut huiccanticoconsona-
    ret. In
    ligno
    enini caro
    extendilur,
    ut
    lympanum
    fiat:
    et excruce discunl suavcmsonum
    gratirc
    coiifiteri.
    Ilumiles
    ergoper Baptismum
    facti
    graliscpietale,
    et
    exstinctaibi nostra
    superbia, per quamsuperbus
    ini-
    micus nobis
    dorainabatur,
    ut
    jamqui glorialur,
    in
    Domino
    glorielur (I
    Cor.
    i, 51),
    CantemusDomino:
    gloriose
    enim
    magnificatus
    est; equum
    et
    equilempro-
    jecit
    inmare.
    i
    CL^SSIS F.
    SERMONES DUBII.
    Quqs
    inter
    qui
    visi suntminusreferre
    Augustiniun, typis
    miiiutioribiis exhibentur.
    SERMOCCCLXIV
    *
    (a).
    DeSamsone
    (b).
    J udic.
    capp.
    xut-xvi.
    1.
    FortiludoSamsonex
    Spiritu
    Dei.Samson
    forti-
    tudinem habuit de
    graiia,
    non de natura. Nara si
    fofiisesset
    natura,
    cumei
    capillus
    demerelur,
    forti-
    tudonon adimerelur. Etubierat
    illa
    potciitissinia
    for-
    liludo,
    nisi ineo
    quod
    Scriplura
    dixit,
    lncedebal cum
    illo
    Spiritus
    Dontini ? AdDomini Spiriturapcrliuebat
    illa forlitudo. InSanisonvas ernt,
    in
    Spirilu plenitu-
    do erat. Yas
    impleri
    el exinaniri
    potcst.
    Omneaulcm
    vasaliundehabet
    complcmeniuin.
    Ideo inPnulo
    ipsa
    gratia
    commendata
    est, quando
    diclus est vaseleclio-
    nis
    (
    Act.
    ix, 15).
    Yideamus
    crgo AUophylisqualem
    parabolam
    Samson
    proposuit.
    De
    edenle, inquii,
    ex-
    ivil
    cibus,
    et de
    forti
    est
    egressa
    dulcedo.Prodita est
    llsecparabola,
    dehla ad
    amicos,
    solula
    est;
    victus
    est Samson. Hicsi
    juslusest,
    latct : valdein
    profun-
    dOest
    hujus
    viri
    justitia.
    Naract
    qtiodlegitur
    victus
    blanditiis
    inuliebribus,
    et
    quod
    admerelricem intra-
    vit,
    videtur
    hujusmeritum
    vacillarcrainus
    intelligcn-
    libus secretaveritaiis. Namct
    prophcta
    uxoremmc-
    retrieera
    prceccpto
    Doniini
    jubctur accipere (Osee
    1,
    2).
    Fortassc
    polcriinus
    dicere hoc in vetcri Tcsta-
    mento criminosa vel damnabilianon
    fuisse, quando
    quidem
    hoc
    quod
    dicebat vel
    agcbai, prophetia
    erat.
    Rcqiiiramusergo quid significaverit
    viclus, quid
    si-
    gnificaverit
    victor, quidsiguificaveril
    cedens blandi-
    tiismuliebribus, quidsiguificaveritprodens
    secretum
    parabolse, quidsignificaverit
    intraiis ad
    mcrctricem,
    quidsignificaverit
    vuipescapiens,
    el
    pcr
    caudasvuf-
    pium, quibus ignera alligavit,
    inimicortirafructusin-
    cendens.
    Quosquidemfruclusde compendioincende-
    re
    poluit,
    si noii in
    vulpibus mysterium cogilaret.
    Numquid
    enira
    stipula
    arida ardere non
    poluil,
    nisi
    ignera pcr
    eain
    vulpes
    transferrent?
    Intelligamus
    ergo grandia
    lalere
    mysleria.
    *
    Emendatusadb. cl. ful.r. et adAin.Er.Par.Lov.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    107.
    (6)
    Possidiusin
    Iudiculo,cap. 10,
    recensettractalumde
    SamsonetdeversuPsalmi
    S7,

    cujuspartemreprrcsen-
    lari arbitramur
    inistosermone. Fuit auas
    Lovaniensibus
    dubius,Verlirioaulem
    el
    vindingospurius.
    Kunccertemulto
    quam
    anleamelior autminus
    indignusAugustinoprodit,
    cinendalusadvarioscodices
    mauuscriplos, quorum
    attcto-
    ritateiaeo
    qusedamrestiluimus,quasdam
    resecamus.Exor-
    diumin
    prius
    excusisisludbabebat: Inlectione
    ista,
    quae
    nobisfecitata
    est,
    fratres
    charissimi,
    multaet ninuuai
    obseuradiviua
    mysteria
    conlinentur.
    Qusequia
    non
    pos-
    suntbreviter
    explicari,
    bacsolaexcausaPsalmosmaluli-
    nos
    lemperius
    voluimus
    consummare,
    nevossermo
    pro-
    Fxior
    faligaret-
    Et
    quia
    boraconsuetudinariadeecclesia
    Cxituriestis,
    ea
    qure
    dicemla
    sunt,
    secundumvestram

    eonsueludinem,
    cumsilenlioet
    quiete
    attenloanimoau-
    dite.
    samson,
    fratres
    dilectissimi,
    etc. Abestidtotuma
    manuscriptis.
    2. In Samsone
    figuratus
    Chrislus. Uxor Samsonis.
    Problema
    ipsius. Quid
    erat Samson? Si
    dicam,
    Chri-
    stum
    signilicabat
    : verum mihi dicere
    videor;
    sed
    continuo occurrit
    cogilnntibus,
    Et Chrislusvincitur
    blanditiis
    muliebribus? El Chrislus
    quomodo
    intelli-
    gitur
    ad nicrclricein intrare
    potuisse? Deinde,
    et
    Christus
    quandocapite nudalur, capilloraditur,
    vir-
    Itite
    spolialur, alligathr, exccecalur,
    illudilur? Evi-
    gila, fides,
    altende
    quid
    sit
    Christus,
    nonsolum
    quid
    fccil,
    sed eliam
    quid passus
    est Christus.
    Quid
    fecit?
    Operalus est,
    ut fortis:
    passus est,
    ut
    intirmus. In
    uno
    intelligoulrumque.
    VideofortitudinemFilii
    Dei,
    videoinfirraitalerafiliihominis. Acceditet
    aliud, quia
    Cbristus
    lotus, quomodo
    eum
    Scripturacommendat,
    et
    caput
    et
    corpus
    est. Sicut Ecclesise
    capulest
    Chri-
    stus,
    itaChristi
    corpus
    Ecclesia est
    ( Epltes. rv, 15,
    etColoss.
    I,
    18
    ). EtsOlaquidem
    ut non
    sit,
    cumca-
    pite
    suototus Christusest. Habet
    ergo
    Ecclesiainse
    forles, habet infirinos
    ;
    babel eos
    qui
    solido
    pane
    ve-
    scuntur,
    habeteosqui adiiuelactenulrieiidisunt.Addo
    aliud, quod
    necesseest confiteri : in
    ipsa
    societate
    Sacramentorum,
    conimunicationeBaptismalis,parlici-
    patione Altaris,
    habet
    justos,
    habet
    iujustos.
    Modo
    eiiira
    corpusChrisli, qiiodnostis,
    inarea
    est;
    postea
    inhorreo erit. Tamen curain area
    esl,
    uonrecusat
    paleas
    sustiuere : curii
    tempus
    advenerit
    reponendi,
    triticum a
    jtaleis segiregabil(Matilt. m, 12). Quce-
    dam
    ergo
    fecit Sarasonex
    persona capiiis, quccdam
    ex
    persona corporis,
    lotumtnnienex
    persona
    Chri-
    sti. Ineo enim
    quod
    virtules et
    mirabilia
    operatus
    cst
    Sainson,
    capul,
    EcclesiceChrislum
    signifieavit:
    ineo
    atitcin
    quod prudenter fecit,
    illorum
    qui
    in
    Ecclesia
    justevivunt imaginemgessit:
    ubi forle
    prccventusest
    et incaute
    egil,
    eos
    qui
    inEcclesia
    peccaloressunt 1,
    figuravit.
    Merctrix
    quam
    Samsoni
    conjugiuni sumit,
    Ecclesia
    est, quoe
    ante
    agnitionem
    uniusDeicumido-
    lis fornicata
    fuit, quam postea
    sibi Christus
    adjuuxit.
    Postquamvero
    ab eoilluminatafidem
    suscepit,
    etiam
    hoc
    meruit,
    ut
    per
    eum salutis sacramenta
    cogno-
    sceret,
    el abeodem revelarentur ei
    mysleria
    ccele-
    stiumsecrelorum. Nam
    quneslioipsa qureconiinet,
    Deedenleexivit
    cibus,
    etde
    forti
    est
    egressadttlcedo,
    quid
    aliud
    significal quam
    Chrisluinamorluis rcsur-
    genlem
    VDe edenle
    utique,
    id
    esl,
    de morlc
    quce
    cuuctadevorat
    alqueconsurnit,
    exivil cibusille
    qui
    dixil, Ego
    sum
    panisvivus,qui
    decwlodescendi
    (
    J oan.
    vi,
    41
    ). Quem
    humana exacerbavit
    iniquitas,
    el
    cuj
    aceti et fellis amariludinem
    propinavii,
    abeo
    plebs
    Genliumvitce
    dulcedinem conversa
    suscepit.
    Acsic
    1
    Mss.,infirmisutU.
    paulo
    post,
    loco,meretrix,
    veriut
    si
    legaiur,
    mnfferex
    alienigenis,
    ut alias
    Auguslinus,
    1611
    SERMOCCCLXIV. 1642
    demorlni leonis
    ore,
    id
    est,
    deChrisli
    morte, qui
    accubans dormivitut
    leo, apuni,
    idest Chrislianorum
    processit
    exanicn.
    Quod
    auleni
    dicit,
    Non invenisse-
    Us
    parabolam
    meam,
    nisi urasselisinvitulantea: vilu-
    InhrecEcclesia
    est, qure
    Ddei
    mystcria, Trinilntis,
    rcsurrcciionis, judicii pariterct regni,
    infincsterrse
    per Aposlolorum
    et saiictorumdoclrinamac
    prcedi-
    cationera
    vulgavit,
    et
    intelligentibusalquecognoscen-
    tibusaeternoevitse
    procmiarepromisit.
    5. Sodalisducens
    ipsius
    ttxorem
    ficjura
    Itwrelicorutn.
    Vulpesicjnem
    incattdisirahenles.
    Sequitur autem,
    Ira-
    lusesl
    Samson, quia
    duxil sodatis
    ejus
    ttxorem
    ejus.
    Sodalis isle omnium hoereiicorum
    ligurara gessit.
    Magnuni secretum,
    fratres mei. Nara
    hoeretici, qui
    Ecclesiam
    diviserunt,
    uxorem Domini sui ducerect
    abducerevoluerunt. DeEcclcsiaeniin et de
    Evange-
    liis
    exierunt, qui per impietalis
    adulteriura
    Eccle-.
    siara,
    id
    esi,
    Christi
    corpus
    in
    parlcin
    suaraconan-
    tur invadere. Undefidelis ille servus cl aniicus
    do:
    minicae
    sponsaeloquitur
    dicens :
    Despondi
    cniinvos
    uni
    virovirginem
    caslamexhibereChrislo.Et
    deprava-
    li sodalis
    tangil
    (ideli zeloet
    increpntione persoiinm.
    El
    limco,
    inquil,
    ne sicut
    serpens
    Evam
    seduxil,
    ilat:l
    sensusveslri
    corrumpanlur
    averilale
    quw
    esl inCliristo
    J esu
    (II
    Cor.
    xi, 2,
    5
    ). Qui
    nulem sunt
    sodnles,
    id
    esl,
    hrcrctici
    deserlores, qui sponsani
    Doniini inva-
    dere
    voluerunl,
    nisi
    Donalus, Arius, Manichrcus,
    et
    cscteravosacrroris et
    perdilionis
    ? Detnlibus
    Apo-
    slolusdicil ;
    Attdioin
    vobis, inquit,
    scissuras esse:
    aliuseiiim
    dicil, Ego quidem
    sumPattli
    ;
    alius
    aulem,
    EgoApollo;
    aiius
    vero,EgoCeplttt: (
    I Cor.
    i, II,
    12
    ).
    Vidcnmus
    igitur mysliciis
    isie Samsou
    quid
    lecerit
    oLTensusinuxorc ab alieno.
    Cepil
    cniin
    vuljics,
    id
    cst,
    adultcraiites
    sodalcs,
    de
    quihusdicilur
    iuCauli-
    cis
    caiilicoru-ii,Cttpite
    nobis
    vttlpespusillas,
    exiermi-
    nanlesvinects
    (
    Cattt.
    n,
    15
    ). Qtiidesl, Cttpitc?
    Id
    est,
    comprchciidile,
    convincile, confutalc;
    nc exiernii-
    nenlur ccclcsiasticrcvinerc.
    Qttid
    esl alitid
    vulpes
    ca-
    pere,
    nisi lircrelicos
    divinrvlogis
    auclorilatc
    rcvinccre,
    ct sanctnrum
    Scriplurnrum
    tostimoniisvclut
    quibtis-
    damvinculis
    alligareatqueconslringerc? Yulpes
    ca-
    pit, ligalis igneni
    caudis
    apponit. Qttid
    sibi volunt
    catidai
    vulpiumcolligatre?
    Caudrc
    vulpiuinquidsunt,
    nisi
    postcriora
    hacreticorum, qui prinia
    habent blan-
    dael
    deceploria
    :
    ligata, idcst, damiiala,
    et
    ignera
    in
    fineirahentia
    ;
    ut cortinjfructus et
    operaconsuraanl,
    qiii
    suis seductionibiis
    acquicscunt
    ? Dicithoniini
    niodo,
    Noli audire
    hcereticos,
    noli
    acquicsccre
    hrcrc-
    licis.
    Respondet, Qnnre
    ?
    Nuinquid
    ille et ille non
    audivithccreiicos
    ?
    Numquid
    ct alius
    quilibcl
    cbri-
    siinnus nonlantn raala
    coniimsit,
    tnntnadulteriafe-
    cit, lanlasrapinascxcrciiii
    ?
    Etqnid
    illi
    contigil
    nia-
    li ? Prinia
    vulpiumsuni, quce
    scducii allcndiiiit
    ; et
    re.tro
    esl
    ignis. Nihil, iuquit,
    illi
    contigil. Nuiuquid
    quiaprsecedil, post
    senibil trahit ? Venturus cst ad
    ignemposteriorem.
    Putns aulera
    quia
    hrcretici
    igneni
    trahunt undeardeaut fructus
    iiiimicorum,
    et
    ipsi
    non
    ardebunt? Sincdubioeiiim
    vttlpcs,
    ubi raessesinccn-
    deruiil,
    ct
    ipsseulique
    arserimi. Vidcle
    ergo judi-
    SANCT.AUGUST.Vf
    cium hcerclicis
    relro, quomodo
    non vident
    post
    se. Habciit
    blandimcnla,
    ut
    mulceanl, primas partes
    suas liberas ostendunt : in
    judicio
    Dei in
    ligalis
    caudis,
    id
    cst,
    in
    posterioribtis
    suis
    ignemtrahunt,
    quiainiprobitasprsecedit pcenas
    suas.
    4. Accesstisad merelricem.Portw
    civilatis,
    cuma
    somno
    surrexissel,
    hi montemctblalw.
    Quod
    autemin-
    tr-ivit
    admeretricem,
    si sine causa
    fecit, quicumque
    fecit,
    immundus est: si auiem
    propheta fccit,
    sacra-
    mentumest. Si nonitaintravil ut conctimberet cum
    ca,
    mysterii
    causaforlassisinlravii. Sedconcubuisse
    noii
    leginius. Scquitur,
    Inimici vero
    exspectabanl
    ad
    porlaschilalis,
    ut
    comprehenderenteum,
    cuma mere*
    irice,
    acl
    quamintraverat, fuiscel egrcsstts.
    Ille vero
    dornikbat. Vidcte
    quemadmodirai
    non
    scriptum
    est
    quia
    niixius est
    raeretrici;
    sed
    scriptum
    est
    quia
    dormiebul.Ubi
    exsurrexit,inquit,
    medianocle
    exiit,
    et
    abstulil
    portas
    civilaiis
    ipsius
    cum
    seris,
    eteasdem
    por-
    las levavilincacttmen
    monlis,
    el ab
    Allophijlis
    leneri
    non
    polttil.
    Portas
    civitatis, quibus
    ad nicrctricem
    intiavil, abstulit,
    et inniontem
    lcvavit.Quid
    csl boc?
    liifcriiumet aiiiorein
    mulicris, utrumque Scriplura
    coiijungit.
    Iiifcrni
    iraagincin
    tencbat doinus mere-
    tricis. Reclc
    pro
    inferis
    ponilur: quia
    neminemre-
    pellit,
    et omnemiulranteni adse trahit
    (Prov. xxx,
    10). Agnoscimus
    hoc Ioco
    Redemptoris
    noslri
    opera,
    postqiininSynngoga,
    ad
    qunni vencrat,
    a se
    per
    dia-
    boluin
    scparaia est,
    posteaqiiam
    decalcavit
    eum,
    id
    el,
    inlocoCnlvaricc
    crucilixil,
    ad inferna
    descendit;
    et iniinici ciistodicbantlociun
    dormientis,
    id
    cst,
    se-
    pulcriim;
    et
    cnpcre
    volehant
    qiiera
    viderenon
    pole-
    rant. lilc auteni doriniebat ibi. Hoc idco
    dixi, quia
    veramors crat.
    Quod
    dictiiin
    csl,
    Media noclesur-
    rexit;
    hoc
    siguificat, qtiia
    in sccrctosurrexit.
    Apcrle
    eniiii
    pnssuscst;
    solisaiitcui
    discipnlis
    et ccrlis
    qui-
    biiscum(|uc,
    cuni
    surrexil,
    inanifcstalus est.
    Ergo
    qtiod inlravit,
    onines
    vidcruul; quodsurrexil, pauci
    cognoverunt,
    tenueriint cl
    palpavcrunt.
    Tollil tameii
    portascivitaiis,
    id
    est,
    nufert
    portas
    infcrni.
    Quid
    est
    porlns
    inferni
    lollere,
    nisi morlis
    imperiiira
    remo-
    vcrc ?
    Rccipiebal
    enim et non rcniillebat.
    Quid
    aulemfecit Domiiiusnoster J esus Cbrislus?
    Ablatis
    porlis morlis,
    ascendit in caciinienraonlis.
    Npviinus
    eniineumct
    resurrexisse,
    ct incoalosascelidissc.
    5. Virlusin
    capillis.
    Excwcutioel mors Samsonis.
    Quid
    esl aulem
    quod
    in
    capillis
    virlutcrahabebal? Et
    hoc, fralrcs,
    diligcnler
    attendite. Yirtutcmnon ha- i
    btiit iu
    manii,
    noii in
    pcde,
    iion in
    peclore,
    non in
    ipsocapile;
    sed in
    cnpillis,
    in crinibus.
    Quid
    sunt
    capilli.' qtiid
    comai?Et nos
    vidcuius, ctinlerrogatus
    Aposlolus rcspondct nobis,
    Coma vclamentuinest
    (I
    Cor.
    xi, 15).
    Et in vclaraciitoChrislus habebat
    virtiitcm,qtiaiulo
    unibrccvelcris
    Lcgis
    cum
    legcbant.
    Conia
    ergo
    Sanisonin
    velanienlocrnl; quia
    inChristo
    alind
    videbalur,
    el nliud
    intclligcbaiiir. Quid
    autem
    sibi
    vult, quod proditum
    est
    secretum,
    ct decalvalus
    est Sniiison?
    Contcrapla
    cst
    Lcx,
    ct
    passus
    est Chri-
    stus. Cliristumenimnon
    occidercnl,
    si
    Legein
    non
    contempsisscnt.
    Naranovcraiit ct
    ipsi qnia
    eis Chri-
    (Cinquanlc-deux.J
    m%
    S. AUGCSTJ M
    EPISfJ OPl
    1644
    sluni nonlicebat
    occidere. Dicebant
    judici,
    Nobisnwi
    ticet occidere
    aliquem(J oan.
    xvni, 51).
    Decalvatus
    est
    Samson,
    revelala sunt condensa,
    remotumest
    yciameiUum;
    el Chrislus
    qui
    lalebal
    apparuit. Capilli
    autera redivivi caput
    veslierunt
    :
    quia
    J udroi
    nec re-
    surgeiitom
    Ghristuin
    credere volueniiit.
    Fuit
    quidem
    in molcndino ccccatus,
    fuit in domo
    carceris.
    Do-
    mus
    carceris vel moleiidinum,labor esthujus
    sseculi.
    Exececatio
    aulem Samson illosindicat, qui
    infideli-
    tale ccccali ChrisUira
    nec virtules
    operantcm,
    ncc
    ascendenlem
    ad ccelestia
    cognoverunt.
    Caecilas
    ergo
    quam
    iniulerunt,
    crecitatem
    J udacorum
    signifieabat.
    Chrislus
    autem aJ udseiset
    comprcliensiis
    esl et oc-
    cisus : sed
    raagis
    inlerficientes
    occidil. AdduxerraU
    ergo
    euminimici,
    ut illudereiU
    ei. J arahic
    imagincra
    crucis
    attendile.
    Expansas
    enira maiius
    ad duas co-
    lumnas, quasi
    ad duo
    iigna
    crucis extcndit: sedad-
    versarios
    suos
    inleremplus oppressit,
    ct illius
    passio
    inler.feclio
    factaest
    persequentium.
    Et idco
    Scriplura
    ita conclusit,
    Plttres morluusoccidit,quam
    vivusocci-
    derat.
    Quodinysterium
    inDominonoslro J csuChrislo
    cvidenler implcliim
    esl :
    redemptionera
    nostram,
    quam
    vivens
    mininie
    celebravcrat,
    mortuus cclebra-
    vit:
    qui
    vivitet
    rcgnal
    in sccculasoeculorum.Amen.
    SERMOCCCLXY
    *
    ().
    Deversu7Psalmi
    xv,
    BenedicnmDominiim,qui
    tri-
    buit mihi
    inlellectura,
    etc
    (b).
    1. Deus corde laudandus et amore. Laus sine
    amore,
    nec
    vera,
    necDeo
    accepta.
    Caniavimus,
    el dixi-
    m.us,
    Benedicani
    Domhtum: uiiiinmcorde,
    non ore
    tantuni
    : nam si ore et non corde,
    sordescit laus
    Dqmini
    inore
    peccaloris (Eccli.
    xv, 9);
    nec sibi
    prodest
    oris confessio,
    si non sit inlus charitntis
    professio.
    Yidote,
    fratres : non est charitas virtus
    oris;
    ibi sedem
    figit,
    u.bi pulchra
    est araica
    sponsi.
    tlbi auiemhccc
    p.ulchritiido?
    Omnis
    gloriufiliwregis
    ab intus
    (Psal.
    XLIV,14).
    Non est nliud ea
    gloria
    quampulchritudo,
    nnn esl aliudea
    pulchriiudoquam
    charilas, non
    est aliud
    charitas
    quam
    vita..
    Ergo
    ut
    \ivas,
    ama. Si
    amas, pulcher
    es: amor
    bonum,
    amor
    pulclirum.
    Si absit illud
    pulchrum,
    non
    vivis; spe-
    *,iem
    quidem
    habes,
    sed non intus. Recludatur se-
    pulcrum
    illudtantis
    fullum
    columnis, effringatur
    mar-
    mor; quid
    alnid occurrel
    quara
    horrendum
    cadaver,
    o.ssafetida,
    cineres,
    vermes?
    Est
    itaquespccies,
    sed
    tegit
    morttium,
    ad
    aspectum
    cujushorrescis,
    fremis.
    Pulas autem mortuus
    dicat,
    BenedicamDominum?
    Imo lesle Scriplura,
    J Vonmoriui laudabunt
    le,
    Do-
    mm$, neque
    omnes
    qui
    descendtmlin
    infernum(Psal.
    cxiii, 17). Aperi Evangcliuni,
    audies Doiuinumin-
    '
    crepanlem
    et dicentem
    diabolo,
    Obmtitesce
    (Marc
    i, 25).
    Quare? Quia
    non mortui laudabunl
    te, neque
    emnes
    qui
    descendunl
    in
    infernum.
    Nemoeuin iaudat
    quem
    non amal;
    aul si inimicus
    laudat,
    virtutem
    amiat
    quam
    in inimicolaudat.
    Qui peccal,
    inimicitias
    exercet cum Deo:
    neque igitur
    Deura
    laudal,
    nec
    virtutem
    Del
    laudat; quia
    laus
    aliquod
    boraim
    est,
    juoq
    non cadit in
    peccatum. Qui aliquera
    laudat et
    irhentitur, calumniatur,
    aut irridel
    poliusquam
    Iau-
    dat. Aufer
    acorde
    cbaritatem,
    solum
    superat
    men-
    d.acium.Yis
    ul mendaciumlaudet veritaiem,
    et iude
    Dejis
    surnat
    elogium,
    unde
    proficiscitur blasphemia?
    tton
    magni
    ducunt
    sapientes, qui
    ab insanis el malis
    laudantuf : laudabilur Deus ab
    impuro
    ei
    impuden-
    *
    Konexstatin
    manuscriptis
    nostris.
    (a)
    Alias,
    inter
    vigneranios
    28.
    (6)
    AdversusPelagianos
    et
    semipelagianos egregius,
    sed
    *tilonorividetur
    scriplusAugustimano.
    lissimocorde,
    a
    blasphema
    et
    amcntissjnia mente?
    Dic
    ergo,
    BenedicamDqminum,qui
    tribuil mihi in-
    lelleclum. lnsanus
    iion; es,
    sanalus
    es,
    intellectum
    habes;
    lauda Denm
    tuum, qui
    lribuit libi intelle-
    clum, qui procstat
    oculum:
    iniellecUijii,
    ul
    cnpias;
    oculum,
    ut
    aspicias; capias
    quantn
    sit lalitudo et
    longiiudo
    anioris
    Dei, aspicias
    in auctorem et con-
    summalorem
    fidei; capias charitalera, aspicias
    Chri-
    stum
    ; charitalem, ulamos; Christuni,
    ut
    benedicas,
    et amandoet bonedicerido
    cognoscas
    Dominum,qni
    libi tribuit inlcllectnm
    ;
    et
    cognqscendo
    vivas:
    quia,
    Hwcesl vita
    wlerna,
    ul
    cognoscanl
    te solum
    Deum,
    et
    quem
    misisti J esumChrisimn
    (J oan.
    xvn,
    5).
    2. Contra
    hwreticos,
    intelleclum
    bottum,quo
    benedi-
    ciiur Deus,
    haberesea nulnra
    jaclanies.
    Sed
    unde,
    qucesO,
    libi intellectus isle? Veniet
    aliquis
    detrans-
    verso,
    et dicei:
    Qui riaturamdedit,dedit intellectum;
    bona
    natura,
    bonus
    intelleclus;
    banc
    bonam
    sorliar,
    suflicii :
    nequeeninj inlellecluserit
    degener;
    el
    in,de
    benedicam
    Dominum, linde
    mihi tribuit
    inlellectum,
    hoc
    est,
    a naiufa. 0
    hiscrelice,ergo
    bonam soriilus
    es naturam? Taceat
    Aposlolus
    el confundalur : Non
    quod volo,inquit, bonum,
    hoc
    facio (Rom.
    vn, 19);
    et
    tamenbonam
    sprlitus estnaturam,
    et in hacbona
    nainra,
    bonum
    quod
    vult
    agere,
    non
    polest agere.
    Vult, desiderat,
    conalur : vult
    infirme,
    desiderat in-
    cassuin;
    couatur
    frustra;
    et conlra
    quod
    vult, quod
    desiderat, quod conatnr,
    bonum hoc non
    perlicit.
    O bonani
    naluram, cujus
    inibecllla
    voluntas,
    irrilraii
    desiderium,
    conatus
    inptiles!
    Paftes suas
    aganl phi-
    losophi,
    et maximam
    (ibi
    gratiani habebuut, qui
    tam
    graiuitb
    bonaraeisiiaturani
    indulges. Quid
    inde?No-
    verunt
    coalum, noyerirat lerram,
    noverunt
    mare,
    abyssosrimantur,
    abstrusanalurse
    serulanlur,
    sciunl
    rerum
    discrimina, differenlias, essenlias;
    de bis
    omnibusrationem
    reddunt; quid
    inde?
    Perge,
    dic
    amplius.
    Post tot
    lanlaque
    deficiunt,
    nec
    sicut
    Deum
    glorificaverunt,
    et in
    cogitalionibus
    snis
    evanuerunt,
    et
    insipientes
    faCli sunt,
    cum se
    sapientes
    arbitra-
    rentur,
    et mutaverunl simililudinemDci insiniilim-
    dinemvituli
    comedentisfenum,
    et effusi sunt in er-
    rofe
    Baalim;
    el obcsccaviteos Deus
    sseculi,
    et traditi
    suni iin
    ignominiosas [jassiones,
    et similes facli suiit
    iis
    qurc
    adorabant
    (ld.
    i, 21-28).
    Et tameij hc-na
    nnlura
    gaudebant,
    et
    per
    naturara intellectu. 0 in-
    sane,
    vides an liceenatnra tribuat
    intellectum,
    quo
    Deumbenedicanl?
    Quiu polius
    tribuat
    iuiellectuin,
    quo
    Deo
    nialedicant,
    el adversus Crentoremexsur-
    gaut?
    Dicite
    polius, fratres,
    Benedkam
    Dominum,
    qui
    iribuit mihi intellectum: nisi
    tribuisset,
    nonin-
    lellexissem
    ;
    nisi intellexissem
    , niinqunm
    benedixis-
    sem: iiitellccluni
    tribuit,
    oculiiradcdil. Cccca
    nalura,
    quo ipsa
    caret
    non proeslat.
    Fac libi iulelleclum,
    ct
    le facies coecum.
    Lujnen
    qupd
    in le
    esl,
    tenebrce
    snnt. Dic
    ergo,
    Illumina tenebras
    meas,
    nc
    unquam
    obdormiaminmorle
    (Psal.
    xn,
    4), Quitl
    est obdorraire
    inniorie?
    Aliquid
    a iialura
    sperare,
    brachiumsuum
    carnem
    faccre,
    sibi
    ipsi
    intellectum
    fragere
    : hoec
    qui
    fccerit,
    non laiitum in morte
    est,
    scd obdormit in
    morte, plusquam quatriduanus csl,
    plusquam
    foetet
    (J OOH. xi, 39).
    Si lanttim in morte
    esset,
    susciiari
    posset:
    sedin
    ipsamprteplusquam
    ferreumsomnum
    dormil, in ea
    rcquieseit.
    Aclumest de eo.
    3. Rttrsus
    confutanlur
    verbis Salomonis.Sed vis
    scire
    quid egerit
    is
    qui
    bonamsorlilus erat nalu-
    rara? Dixitne ut lu : In bona
    natura,
    bonus mihi
    est
    inlellectus,
    et
    qiii
    unum
    tribuit,
    allerum non
    negavil?
    Allidamus
    scbrpium,
    coiiteranius,
    obslruatur
    -iniqiiilali
    os suum.
    Lege:
    Sorthussumanimambonam.
    Perge,
    audiamus
    qualem
    nactus
    fueristhesaurum, qui
    fortasseverletur in
    carbones, el titinam in carbones
    qni super caput
    tuiim
    congesti
    absumanl
    sujierflua.
    El cuni essem
    magisbonus,
    veniad
    corpusincoinquina-
    tam: el nl scivi
    quod
    nonatiler conlinere
    possem,
    nisi
    Deus
    del;
    et hoc
    ipsum
    eral
    sapienliw,cujus
    essel do-.
    mtm
    cognoscere;
    conveni
    Dominum,
    el
    deprecalus
    sum
    (Sp.viii,19-21),Yerissiniesorlilusesnaiurambonam,
    16i
    SERMOCCCLXVI.
    1GI6
    quis ncgct?
    Namct diaboli natura
    bonnesl,el
    omnia
    qiise
    Dcus
    fccit,
    bona siini: scd in hac nattira licet
    bona,iii snpienlera
    inlellecltiin
    habebis, quopossis
    nbsiincrc a
    concupiscentiis
    el desideriis,
    quce
    miliianl
    adversus auimam,
    si Deusno:i dederit?
    Disce,
    hrere-
    licc,
    tliscelandera. El scivi
    quod
    nonatiter conlhiere
    possem,
    nisi Deusdel: et inhoc
    proCcipuuiii sapienliy,
    qiineioiacsliiitellectus,scireundecoutinens,et
    uonali-
    tcrcoiUinensiiisiasoloDco.
    Oegregiamnaturamquse
    n
    niillonbsliuere
    poiest,
    necalitcr
    poiesl,
    nisi ul
    ruat,
    si
    Dcusnoii dedeiit iutellecium
    , qno,
    non ruat! Canle-
    muscrgo,
    lialrcs,
    cnntenius,
    Benedkam
    Doininum,
    qui
    tribuitmiiiiiiiiellectum.-dcdilnaturnm,dcdit
    intel-
    J ectum
    ;
    saiiavil nalu.ram,
    sannvitint.ellecliini.Inulro-
    quepittsSniiiirilaiius
    misericordiamexhihuil;descen-
    clit,alligavit
    vuhicra,
    vino
    qnodinielligiiniis,
    tersit,
    cu-
    ravit,
    inslabtiluiji tulit, hocestiiiEcclesiam,
    hospiti
    comnicndavit
    (Lttc.
    x,
    53-35).
    Quali hospill? Spiritui
    sanclo Ecclcsice
    sanclcc inhabitntori. Is
    accepta
    mo-
    neta,
    scd
    qiiara
    conscissosaccoefftidit
    t|iii pro
    miseris
    solvit,
    oieo
    stio,uiigiiento
    suo,
    vulncranatursc
    jaceiilis
    ct
    exspirantis
    sanavit,
    et codeni oleo
    quod accendit,
    lenebras racasilluminavii,
    el iiitellecluralucidumfe-
    cit. IIocsi iion
    crcdideris,
    noutibi erit
    Samaritanus,
    e.l
    peribis
    iu
    vulnere, qui
    medciilismanumrenuis atl-
    niittere.
    i. Inletleciusboiuisa
    Spirilu
    sanclo.
    Spiritus
    sanclus
    domimnobisCliristi
    passioneeinplum. Inlerrogchliir
    Apnstoli,
    ct
    dieanlqiiis
    inillo
    qiiiiii|iiagcsimo
    arestir-
    reclione Dnmini die tiibuil illisiiilcllccluni? Anfor-
    tassisexcitaverant illi
    strepiluin
    lerribilciu, quo
    con-
    cusstisest
    locus,inquo cxspeclnbnnlpromissn
    Patris?
    Fortassis acccnderunt
    iSluni
    supernuui igiicm,qiio
    toti
    ardcbani?Forlassisli!iguasillasigiiitasi|)sicre:iveruni?
    Fortassis
    ipsi
    divinailla
    muner.i,
    ex
    quibusesl
    intel-
    lectus,
    sibi
    procuraveruiit,
    ct insesecundiini deside-
    ria conlis cffuderiinl? lloc
    qui ait,
    iiiillarain hoc
    sacro
    quinqungenarioparteni
    habcl: ncc
    actipit
    iu-
    lcllecluiu
    , qui
    secundumuaturamdari
    pnial
    intclfe-
    ctum.
    Qtiandoergo
    datus esl iiilellectns,
    nisi
    quaiido
    cl dattisesi
    Spiritus? Agaraus
    simul,jaincoiifiinderis,
    jam
    erubescis;
    ct ulinainilacoiifuiidaris ul ccdifice-
    rii,
    ila ciubescas tit
    glorificcris. Quid
    cst
    Spiritus
    sanclus,
    nisi
    promissum
    Pnlris
    miiiuis,
    nisi Filii do-
    num? Si
    proniiltiiur,
    habesa
    qtio proiiiiiliiur,
    naiii
    quroproniiliunliir,
    exlra nos
    siinl;
    cl
    promitterciur
    fruslra
    quod
    aul in
    potestntc
    nostra cssel ciim
    pro-
    niittitur,
    aut cuinliberet
    possidereliir.
    Iloc libi
    pro-
    niitlo
    qiioii
    non
    hnbes,
    et inniecsl cum
    prouiilto,
    ut
    in te descendat
    quod promitto.
    Est ctinra
    Spiriius
    snnclus doiitim,
    ct
    super
    omne
    douuni,
    ct
    quodnulli
    debetur donum
    ,
    ct
    quodgratis
    tribuitur donum. Na-
    tus esl
    Cliristus,
    el in
    prresepioqui pioriimjumeiito-
    rtini escaficret,
    recliuatus : tamen
    sitiin,
    lassitudines
    -pnssus
    est,
    asuis
    vendilus,
    a J udreisIrndittiset nccu-
    satus,
    aGeiitibiis
    Qagellatus
    , spiniscoronatus,
    eruci-
    lixus. saxotandeminclusus:
    quorsum
    hrcconinia?Ut
    hoc libi emerct doniiiii, quodposlca
    credenli
    dispen-
    sarei;
    anl
    poiius dispcnsarct,
    ut crcderes. Namnisi
    prius
    dcdissel,
    nequc
    aiiic, ucque post
    credidisses.
    Uiide si a nntura donuni lioc
    hnbes,
    innneinfeddi;
    mortcin
    Christi, passiouem
    ,
    cruceni. Fruslra enira
    moritur,
    ut libi
    acquir.itquod
    iu le
    esl,
    el douet
    quod
    possides.
    Rtdde Domiiio
    prrcscpii
    huinililnlem,
    redde
    crticis malcdictionem,
    rcdde
    profu-,i sanguinis
    co-
    pinni,
    incassumhrccomnia: libi
    sufficis,
    inaniabocc
    omnia;
    dives
    es,
    cl indiviiis naturrebonis
    corapuins
    iiilcllecuiin
    , qtiem
    detlit nnitirn
    ,
    noii
    gratia,
    et
    cujus
    Iion es debitor
    Cieaiori,
    nisi in
    quantuni
    naturam
    Iribuit,
    qurc
    tibi intellectuni fccit.
    5. Conviiiciuilur
    poslremoexperknlia propriwinfir-
    milaliscl
    conciipiscentiw. Agnuscis,
    ut
    pulo,
    errorein :
    et ulinnni cracndcul lerencs ttii
    (Pscd.
    xv, 7),
    ul me-
    lius
    ngnoscas,
    cl
    agnoscciido petas,
    ct
    pctcndo
    ob^
    tiueas
    spiiiiuin
    iuicllcclus cl consilii et
    limoris, qno
    sapiemior
    evadas, qtio
    fiascautior ct Doiuino
    subje-
    Ctior.
    Ilrec, fralrcs,
    eisi non
    traciareni,
    alius iriiiicu
    esset
    qui
    vos crudircl: et
    apud vosmetipsos
    tratta-
    lores csselis. Si enim,
    quod-avcrtal Dcus,
    iularncr.is-
    siim cl
    sttipidum
    crrorein
    prolapsi esselis.iitn
    n.i
    -
    lura vobis intellcctiimtribui
    piilarctis, queiu
    nsola
    gralia
    et miscricordiaDci
    liabciis,
    cmcndnr.-ni vos
    ro-
    nes
    vcsiri.ct clniiinreiU,Quarc
    nsceiidiinl
    cogiiniiones
    hii.jiisinodi
    in cor veslriiin
    (Luc. xxiv,
    58)?Uims-
    qiiisqncsc ipsuiii consulat, scipsuin palpel,scrutclur,
    nec so
    qiiiv.sierit
    cxlra; hilcrrogct
    rcncs
    suos,
    ct di-
    ccnt
    illi,
    fuisse
    lcgcm
    in raembris rocis coiilrni-iain
    Icgi
    inciilisinc;
    (Rom.
    vn, 25); prontis
    sumadoinne
    fi:igitiiiin
    ,
    ilanieohruunl
    coneiipisceiili;i>fluctfs,
    ut
    quolidieinergar,
    el in
    profiindiiinpeccatoriiin
    iiiara.
    Ascenditinvidia,
    ascendil
    superbia,
    a-cciidit
    luxuria,
    agniiiic
    facto iiiiserura
    peluiii:
    si
    Charybdim
    decli-
    naveriui
    ,
    Scyliain
    incnrro; si libidinem
    p.ropulso,
    ir:c
    succiiiiibo;
    si nonmedomnt
    avarilin,
    cocdiiebrie-
    tas;
    si
    rapiuis abslinco,
    innutimet viscern
    pnupcri-
    bus
    elaudo;
    si cnluimiiisaures
    obduco,
    mors
    ini.rat
    per fcueslras,
    boc
    cst, per
    oeulos libidiiiiirael volu-
    plalimi
    inccnliva
    liauiio; dcniqnc
    si riinain iinam
    ohliiro,
    cenltiin
    patent, quibus nccipiain
    iiiimicum
    irabrein
    ,
    cl tnnderafaiiscam. Hcrcsunt
    quccnpud
    le
    Iractant reucs
    lui,
    et
    propria
    iufirmilateconscii cru-
    (liunl
    ic, increpanl te,
    emeiidnnl
    tc,
    et
    usque
    inno-
    clem.
    Qiinlcm
    itocletn?C:>iiscii'iiticctu*
    cnliginosac,
    cujus
    (cncbfis iuvolutnsvelles
    ,
    si
    posscs,
    his
    qunsi
    clypcirai
    ndvcrsus lunicii vcritntis
    obicndere,
    ct
    d.c
    forliludiiicliiabene
    spcrare.
    Sedeiiiciidaiil lerenes
    lui. ln rcnibusel inlitmbis
    robur,
    ul
    est alicubi iu
    Scriptura (
    J ob \i,,
    11)
    : scd
    qiiaiidoquideiii
    acleo
    cluiiibcssint lnrabi
    tui,
    adeo flaccessentcsreues
    lui,
    crtidiuiil et
    dicuiil,
    Si in
    reuibus,
    uiidecst
    fortiludo,
    lanta
    estdcbililas,
    laritaiiifiriuilns
    ,
    quid
    de cccteris
    fiel? Ciiin
    nosergo
    erudieriiit luiiibi
    nostri,
    ct docuc-
    rinl
    qiiani
    vanasil salus hoiiiinuin
    ;
    c[iiidsuperest,
    tiisi nt
    succiiiganius
    Uinibos
    nostros,
    ut nondiffluanl?
    Qitaiidoapud
    uos tnbulaianostra
    ,
    aut nimia veiusla-
    lc,
    aut iiiniio
    cnlore,
    aul
    (cinpcslatumimpulsioiie,
    vcl alia
    qiiapiain
    dc causn
    dehiscunt,
    illastnliincla-
    vis ct nervis
    coinpiiigimtis
    : hoc fiatdc Itimbis
    tuis,
    hoe
    csl,
    deforliludine
    tua; lnxanlur, rtiunt, falisciiiit,
    solvilnr tota
    coinpago;
    -habesclavosin
    crucifixo,
    for-
    litcr
    iiiipiiigc,
    cl lauto
    melius,
    quanto profundius;
    noli
    poiicrc
    labaiiti,
    til
    siislentctur;
    sic firmabitur
    compngo
    rcsolula. Uabcnt clnvi
    crucis,
    quojaceutes
    crigani, qtio
    debilcs
    restituant, qno
    labeniesreiineant.
    Inipcfe,
    tiiuile, usque
    ad
    mcdullas, usque
    ad
    ipsain
    nniiiinin
    ,
    ex hac eineiidalioiicsanaberis
    ,
    ct sanatus
    diccsnd
    Dominum,
    Foiiitudinemnteamadlccuslodiam
    (Psal. LVIII,10)
    : ex le forlitudo
    mea,
    ad (e for-
    litudomca. Convcrsi ad
    Doraiuuin,
    etc.
    SERMOCCCLXVl
    *
    ().
    DePsciimo
    xxn,
    Dominus
    regil ine,
    ct nihil mihi
    deerit
    (b).
    1. Psalmus
    reformalionis
    Iwminis
    myslerium
    conti-
    nens. Psnlraiim
    vobis, dilcclissimi, qui
    adChrisli Ba-
    plisnium properalis,
    in noraine Doinini Iradiinus
    mcinorirecollocandum
    ; cujus
    nccessc
    esl,
    ul
    niysle-
    rium,
    illuminaiiicdivinn
    graiia, exponamns.
    Iliceiiim
    psnhiiussjiecialiter
    rcfiirinaiioncin
    lapsus
    humatii
    gc-
    nciis,
    et sniictocEcclesirc
    disciplinam, siraulqtie
    con-
    liiiet sacramciila. Pniennt
    igilnr
    sileiuio aurcs cordis
    vestri ad
    nudiendiiiii,
    et loiins iiitciilionis
    pnrntos
    sulcos vcrbi seincn invenint: ul
    qnod
    iiunc silicns
    terrn
    susccpcrit, lemporeacceplo
    inebriaia
    saiiguine
    Christi,
    in
    procero gerrainans
    ciilino
    ', copiosos
    uffo-
    ral fructus.
    2. Hominis
    lapsi figura
    inco
    qui
    descenditctbJ eru-
    saleminJ eiiclto.Dominus
    regil me,el
    nihil milii de-
    eril.
    Magnum,charissimi,
    principium
    coiifitentis. Fir-
    1
    Sirmondits, prospero.
    At
    Mss.,procero.
    *
    Collaiusadduosv. ad
    gr.
    rm. et adsirm.
    (a)
    Alias,
    inlerSirmondianos 9.
    (())Auguslino
    tributuin
    reperil
    Birmondus intribltS' codi-
    cibus,
    uno
    cermanensi,
    etvictorinisduobus: nos
    prajterea
    1647
    S. AUGUSTINIEPISCOPI 1648
    mavitenimdefensionisfiductani,
    divitiarumroboravit
    infraitani
    subsiantiara.
    Dominus
    regit me,
    firmavit
    (lefensioiiis
    fidiiciam.Et niliil mihi
    deerit,
    roboravit
    diviiiarum
    infiniiarasubslaiiliain.
    Sed
    quairamus
    cu-
    jns, qnantique,
    qualisve
    sit islaconiessio.
    lllius,
    illius
    cst,
    dilectissimi, qui
    tlescendciis ex J erusalem in
    J cricbo,
    incitlil iti latroiies.
    Qui dispoliatus primsc
    originis dignitatc,
    morlisqnc
    tclo
    prostraius
    liiirao
    sineviribus
    jacebat
    el iiudus.
    Qui
    luha
    Legis
    el Pro-
    pheiartrai
    iiisoiiaiite,
    dumsuis conatur
    surgere
    viri-
    bus,
    vulncrisdolorerelraclus, inlapsumgravius
    reci-
    dit
    quojncebat.
    QuinLex,
    utait
    Apostolus,
    ad
    perjcctum
    nihil udduxii
    (tiebr.
    vu, 19).
    Qiieni
    Saraaritaiiusille
    nosler,
    Chrislus scilicet, qui
    SnmariianusaJ udoeis
    est dictus, quod
    iiiterpiclaiurCnstos,
    niiscrandocuin
    eadcm
    viatransiret,
    id
    csi,
    cuini carue
    juslus pro
    nobis
    peceatoribus
    niori venisset,
    in
    jiimeiitumsiiiim,
    elevans
    a
    tcrra, imposuit;
    el nbcrraiiieni ul ovem
    subvecians
    litiincris
    propriis,
    in
    jiaradisum,
    undela-
    psus
    fuerat,
    adeenicnarium,
    hoc
    esi,
    ad
    pcrfcciuin
    nuniernmrevocavit
    (Luc.
    x, 50-55). Ipse eniin,
    iitait
    propheta, pe.ccata
    nostra
    portavit,
    c.t
    pro
    nobisdoluil
    (Isai.
    LIJ I,4).
    Dic
    jnm,
    hoino,
    dic iu
    jiiinciito
    niise-
    ricordiae,
    et humerisdominicru
    dilcctionis
    sedens, qui
    cogniuis
    recognoscis
    auclorcm
    luuin cl Doiiiiraira
    ,
    Dominus
    re.gil
    me.
    Quod utique,
    nisi a Doiiiinocrc-
    ctus, jncens
    dicercnon
    posses. Ipseergoregil
    le, qui
    portat
    le. Ctiinciiiin
    dicis,
    Dominut
    rccjil me;
    nihil
    csl
    proprium,
    iindelidnsinle.
    liaque
    cavenecxtol-
    laris demcrilis
    tttis. Nullacniin
    fucrunl,
    cumadte
    crigeiidiira
    Doiniiiusvcnit.
    Dcnique
    miduin
    inveiiil,
    noii veslilum; plagalinn
    invcnit,
    nonsanuiii
    ; jncen-
    tein iiivenit,
    nonstniileni: crrniitcm
    reperil,
    nonre-
    vertenieni. Cave
    jnclaniiniii,
    cnvc;
    quiaqui
    tesemi-
    vivummiserando
    a lerra
    suslulil,
    htiinilem
    poriat,
    prcrcipilai
    cxtolleiiicm,
    Ciimcnimdixeris
    tiniendo,
    el iniiinoceniianmbiilnndo,
    Dominus
    regitme;
    fidu-
    cialiler addcs,
    etniliil milu
    dceril.
    Qiioniam
    nihil deest
    limenlibus eum
    (Psttl.
    LXXXIH, 15);
    et non
    privabit
    Doniiiiusbouisambulaiiies
    iniiinocentia
    (Psal. xxxm,
    10).
    5. Ovis
    per
    Clirisltimad ovilereductwsecuriias.
    Pascua
    animwchiislkmw. Namut
    scias, quia
    nihil
    tibi deeril,
    adde
    quodsequilur
    : ln loco
    pascuw
    ibi
    me collocavil; supcr aquamrefeclionis
    educavil me.
    Agnosce
    ,
    lioino
    , quid
    fueris,
    ubi fueris
    ,
    stib
    quo
    fueris.
    Oviserrans eras,
    ininvioct
    inaquoso, spinis
    et tribulis
    pnscebnris
    : sub merccnnrio
    posita,
    ve-
    nienle
    lupo,
    securnnoncras. Nuncatitem
    rcquisita
    a
    vero
    pastore,
    huraeris
    cjtispietntc
    subvccta,
    reducta
    es ad ovilc
    ,
    id
    esl,
    nddomiim
    Dei,
    videlicel Ecclc-
    siam,
    ubi
    pnstor
    UiusChrislus,
    ct ovcscommanciit
    congregaliE.
    Piistor isienonesl ul inercenarius
    ,
    sub
    quo
    niisern laborabas,
    sub
    quo lupum
    limcbas. Yis
    auteni scire
    quaniani
    tui cnrara hnbeat hic
    pasior
    bonus?
    Aiiininmsuam
    pro
    le
    posuit. Ipse
    eiiimin
    Evangelio
    dicil: Paslor bonusitnimamsuam
    pouii pro
    ovibttssuis.
    Hocfecit. Iusidinnti ciiini
    lupo tibi,
    se
    oblulit occidendum
    pro
    te. Nunc
    ergo
    sccurnmnncs
    in ovili. Nec
    indiges quenipinni
    aliirai,
    qui
    coitis
    tucc
    s
    claudal
    aperialquc januam
    :
    quin
    Chrislus libi
    et
    pastor,
    ct
    jamia
    cst; ipse
    el
    paseua,
    el
    provisor.
    Ego
    sum, inqfiil,
    ostiumovium.Per mesi
    quisincjrcs-
    sus
    fueril,
    satvttbilttr;
    cl
    egredietur
    et
    ingredielur,
    el
    pascua
    inveniet
    (J oan.
    x, 11,
    9).
    Pascua
    igilur, qure
    tibi
    pasior
    hicboniis
    paravil,
    iii
    qnihus
    lesaiinri col-
    locnyit,
    non sunl
    herbarumvircniiuiii variclas
    ,
    in
    quihiis qurcdani
    dnlci sttcco
    , quivdam
    auiarissimo
    constant, qusc
    successu
    lempcriiiii aliquandosuiii,
    in
    nemigiano
    annorumfere
    octiiigcnloruiii. Alque
    iu his
    omnibuslibrisinsertusest, taaquani
    eodem
    spectans,
    di-
    versis
    Atigustiiii
    lucubralianibus conlra
    Pelagiaitos.ipsum
    laniendiccndi
    genus
    fere
    persuasit
    falsamin nianu-
    scriplis
    csseinscriplionem
    semionis, vixque
    dubitamus
    quin
    noiisil
    Auguslini.
    1
    sirmondus,
    cordistv.i.Vcriusautcmrni.
    J ls.,
    coriis
    tax.
    aliquando
    nonsunt. Pascualihi
    eloquia
    Dei et man-
    datasunl dulciaseriiiiiatai Dchis
    pascnisguslavcrat
    ille
    qui
    dicebal Deo:
    Quam
    dulcia
    fancibus
    mciselo-
    qttict
    luci, super
    tnel cl
    fnvum
    ori meo
    (Pscil.cxvni,
    105)!
    Deliis
    pascuis
    ideni
    ipse
    doniinicisovibuscla-
    mat,
    et dicit: Cuslcileel vicleie
    quam
    suavisesl Domi-
    ntts
    (Psal. xxxin.9). Legeigilur decalogum
    vcteris
    Teslamenti : .Voii
    occides,
    non
    fttraberis,
    non
    falsum
    lesiinwitiumdices
    (Exod.
    xx,
    15-16),
    et crelera.
    Lege
    prceceptorum
    laudemnovi Teslaraenti : Beati
    paupe-
    res
    spiritu, quoniumipsorum
    esl
    regnum
    cwlorum.
    Beali
    milcs,
    quoniumipsi
    liwredilule
    possidebunl
    terram
    (Matih. v, 5, i)
    : el cretera
    consequentia,
    vcl
    similia,
    et
    plura per Prophetas
    ct
    Apostolos
    seminaln. Dc
    his
    uliqucpnscuis
    clamat
    pastor
    ad
    oves, Operamini
    cibiun
    qtti
    non
    peril (J oan.
    vi,
    27).
    Ideoaiileraiion
    peril, quia
    vcrbuinDomininianct in
    alcrnum,
    Yer-
    biimDominicibusluus
    est,
    et nousolum
    cibus,
    scd
    ct
    potus.
    Audi ctini
    per Prophelam
    diccniemvelcri
    populo, Qui
    edttnl
    me,
    adhttc
    esurienl;
    el
    qui
    bibunt
    me,
    adlittcsilienl
    (Eccli. xiv, 29).
    Item
    pcr
    scmel-
    ipsirai,
    Caro
    mea, inqnit,
    vereestcibtts
    ,
    et
    sanguis
    meusverecsl
    poltis(J oan. vi,
    50).
    Non sinil aulem
    longe pascua
    hrec ab
    aqua
    refectionis. Urais !iis
    locus cst EcclesiaDei
    catholica;
    ubi maudatavilre
    suut
    paseua
    ttin,
    el fons
    aquoe
    salienlisinvitani octer-
    iiani, cujus
    reficieris
    fliicnlis,
    cum
    baptizaberisrepa-
    randtisinChristo. Hac
    igitur-aqua
    nisi
    rigala
    fuciint
    pascua lun,
    educari non
    polcris
    :
    quin
    niandaiaDci
    sineCiiristi
    Baptismaiegcrniinare
    non
    possunl,
    ncc
    cdi ndaiiiraoesritietntein.
    i. ConversioexDei
    grctlia,
    nonexmerilis. Semilw
    jusiitiw qtiwncim.
    Ciiin
    crgo per aquam
    rcfectionis
    Christi
    cospcris
    esse
    idoneus,
    ul
    saporepascunrum
    dulciiini
    saticris;
    luiic
    cognosccs,
    et clnniabis
    gau-
    dens,
    el
    diccns,
    Aniinammeamconvertit. deduxitme
    per
    seinitas
    jnslitiwpropter
    nomensuum. Dinbolus
    pcr
    peccntum
    animamliiam
    evcrlit,
    et a Deo
    avcrtil;
    quam
    DcusPaier
    per Chrislum,
    nonmcritisttiisad
    se,
    sed
    propter
    nomcn
    suum,
    converlil. J am
    crgo
    illuminatus,jain convcrsus, jamcrcdcns, jriin
    di\ inis.
    pascuisper nq.uam
    rcfectionissatiatus
    dices,
    Animam
    meamconveriit.Bonacst
    gloria
    confessionistuoc
    ,
    si
    noii sit mulntiocoiiscicntircluac.Tunceniiii verc cl
    iiiinuilabiliconsciculiahoc
    dices,
    cum11011 ob incri-
    lum
    liiuiii,
    sed
    propter
    noracnsuumdiccs.
    Qurc
    sunt
    auien) seiuilic
    j;isliii;e,
    in
    quibus
    tedcdiixil? Audi
    deduclorctnttuini.
    Qitcini
    laia
    esi, inqiiil,
    el
    spaiiosa
    viu
    qttce
    ducil ad
    perditionem;
    arclactutemel
    aitcjusla
    viacsl
    quw
    dttcil udvilam
    (Maith.vn,
    15el
    14).
    Oraiiis
    iiainqtic
    scmilabrevisest et
    compeudiosa.
    Non
    ergo
    per
    delicias
    iniindi, per opulcnliam
    auri et
    argemi,
    lapidibus
    cliani
    vcstibusque preliosissimis conspi-
    cuumhonore
    omni,
    nobililatc
    pra-dilum, snpienlia
    philosophoruni
    cuncia
    tunienlem,
    Deustc ordinavit
    irc ad
    regnum
    cceloruni:
    quia
    hoec
    oraiiia,
    el his
    siiniiia,quibusmalcu|uijtur,qiiihiisuli
    bcncdalur
    (a)^
    efiiciunlur eis via lila et
    spatiosa,
    idest in
    spe
    lan-
    tuni
    quoe
    vidctur
    ;
    el ducit
    eos,
    ciini
    privscmi
    fuerint
    vila
    privali,
    no ad
    spein
    ,
    in
    qua
    non habuerunt
    spem,
    scdad
    jicrditioneni.
    DoniiieruiUciiiinsoniiuiin
    siuiin
    ,
    el nihil invencrtiiit omnesviri divitinruni in
    manibussuis
    (Psal..LXXV, G).
    Pcr scmilas
    justilicc
    ire te
    disposuit,
    id
    est, per
    miscricordiamet verila-i
    tciii. Uuiversruciiimvirc Doraini miscricordia ct
    vcriias
    (Psal. xxiv, 10). Contcmpta
    vialata el
    spa-
    liosa
    ,
    semiins nrctas cl
    coinpeiidiosas
    incedere le
    vull,
    id
    csl, per
    fanieiiiet
    silim,
    per nudilalcm, per
    jcjuniiiiii, per ignobililnteni, per pnupcrialeni, pet*
    paiienlinm, pcr despeclum
    oinnium
    prrcscntiura,
    ha-
    beiiieiii vcro
    spempromissam(b).
    Yisautemevidenler
    cognoscerecorapeiiduiiiisemitarum, pgr qnas jussus
    es nmbulare?
    Diliges
    DomiiiumDeumlutimex toto
    corde
    tuo,
    el cxtota
    ai\imatua;
    el
    proxhnum
    itiunt
    (a)Forte,
    nondalttr.
    (b)1'orte,promissorum. ,
    :
    1649 SERMOCCCLXVII.
    1650
    sicnl te
    ipsum.
    In hisenimduobtismandatisomnisLex
    pendei
    et
    Prophetw(Mattlt.
    xxn,
    57-40).
    Ut
    ergo
    ci!o
    pervcnias,
    si feslinasad
    regnuinccelorum,
    induabus
    liis semitis
    ,
    qnre
    omiiiuin
    captil suul,
    et iiiiain fn-
    ciunt vinra
    ,
    graderc;
    ul
    uuiversas,
    ciira
    pervcneris,
    nnviler le ct sine
    fntigntioncperegisse congaudcns.
    5. Umbrainortisvici
    pxcati.
    Ilns
    crgo
    lcnc
    suinilas,
    inhisinaiionntincessus
    lui,
    intcr diaboli sreviciilis
    insidins,
    ut securiis
    possis
    cnntare
    Deo,
    et dicere:
    Ncitnet si ambttlciveroin tnediountbrce
    mortis,
    non
    timrbomala;
    qttoniam
    tumecumes. Umbrn
    morlis,
    vin
    peecnii esl,
    iu
    qna
    nebulo
    piralnque
    diabolus
    rccie
    gradienlibiis
    relia
    decoptionisexpandil.
    Umbra
    cst, quin
    nibil coramiiiieluci cum leucbris.
    Htijus
    umhrm
    operarcpudianda
    tlocct
    Aposlolus,iiiquiens
    :
    Abjiciainusoperalenebrariim,
    etinduamurarmalucis
    ;
    sictttinclielioncsle
    cimbuleinus,
    nonincomcssationibits
    el
    cbrijtalibus,
    nonincubilibusct
    impudicitiis,
    nonin
    centinitioneelwinulatione
    (Rom.xm, 12(?H5).Quam-
    (liu
    igiiur
    in
    procsenli
    viia
    manes,
    in medio vitio-
    .rum
    (),
    socculariiini
    prcssurarum, quro
    sunt umbra
    nioriis,
    ambulas. Luceat in cortlctuo
    Cbristus, qui
    illumin.nl
    hicorn.immenlis nostrcc
    pcr
    dileclionem
    Dei ei
    proximi
    : ct non timebis
    malii, quoninmipse
    tcciiinest. Non
    te, inquit per prophetnin
    ,
    deseram,
    ncciite
    derelinqituni(J osue i, 5).
    Itemin
    Evangelio
    :
    Ecce
    ego
    erovobiscumomnibusdiebus
    usqtie
    ad con-
    sinmntttionemswculi
    (Mullh.
    xxvm, 20).
    Idoneiisest
    cnsios liuis. Tecumesl DominusDcustuus. Cnvene
    jaclantia
    dcseras
    coniilantem,
    ct reiiianeasdeserlus
    iu iinibraraoriis.
    0.
    Virgadisciptinam,
    bacutus
    adjutoriumsignificat.
    Mensa
    per
    Clirislum
    prwparala.
    Cum
    ilaque
    insidiis
    inimici
    oppugnari
    te in
    umhra,
    et deterrcri
    cogno-
    vcris, apprehendc virgamdiseiplinm,
    et in baculo
    miscricordirofidenlcr
    incumbe,
    ut ciini libi auxilio
    sol
    jiistiticc
    refulscrit
    Christus,
    veraciter
    dicas,
    Virga
    tuacl bacutusttttts
    ipsa
    meconsolalasunt.
    Virga
    uam-
    quc superbumrcgil,
    secundiim
    quod
    dicluincsl in
    Psnlmosecundode Chrislo:
    Rcgcs
    eosin
    virgaferrea
    el
    tanquam
    vas
    figuli confringes
    eos
    (PsaS.-H, 9).
    Uaeiilusvero debilcmsustenlal et Cessum.Mcmento
    crgo correptionis
    cl
    disciplinccvirgcc,
    ut cum
    reple-
    lus ftierisbonisdonorum
    Dei,
    nonexlollaris
    super-
    bia
    ,
    cl murmures adversus eum :
    qnia
    sicul vas
    figuli
    irntus in ea
    confringel
    te. Memento eliam
    adjulorii baculi,
    et nc confidas inviriute
    tua,
    neve
    dicas,
    Sauctus
    sum,
    tilubare non
    possum.
    Multos
    babet
    lapsus
    iiifirmiias
    noslra,
    necsanctilate
    operum
    suoruraadhucinlcrradante
    spinas
    et tribiilos
    posila
    regittir,
    vel habet
    gloriani puritatis. Quamdiuergo
    recleat in terram de
    qua sumpla
    esl,
    nisi baculo
    divinoe
    gralircregatur,
    stare non
    polest.
    Sive
    itaque
    prospereris
    in
    Deo,
    sive lentationum
    lempcslate
    lurberis,
    totnni teinbaculummisericordircDei
    pro-
    jice,
    ut cum
    supra
    eumdonis
    spiriiuaiibuspascendus
    accubueris,
    deleclaius
    guslu
    sunvilatis
    ejus,
    conve-
    liienter
    diras,
    Parasti in
    conspectu
    meoinensamad-
    versuseos
    qui
    Iribttlantme.
    Impinguasti
    in oleo
    caput
    meitm,
    el
    pociilum
    luutninebrians
    qttamprwclarum
    est! Hoc
    per
    orhein lerrnrum fulla
    grati;e
    baculo
    uuiversacantnl Eccle^in. IIoc ndversus
    hcrrclicos,
    J udicos
    ntqueGcntilcs, qui
    eamderidcndo
    Iribulant,
    piwdic.il,
    nonin
    se,
    scd inDomino
    gloriandn.
    Mensa
    namqiicjucimdilntispnssio
    Chrisli
    cst, qui
    se
    pro
    nobisin mensncrucis obtulit sncrificiumDeo
    Pniri,
    donnns Ecclesircsore cnlholicrc vitalc
    convivium,
    corporc
    suonosvidcliccl
    sntinns,
    ct iiichiinnssnn-
    guine.
    Hnc mensa
    pnsta
    ct
    vivificala,
    ndversuseos
    i|iii
    tribiilaiit
    eani,
    exsultal
    Ecclesia,
    liabens
    speui
    vibi".relerure
    per
    siinmvilarn Doniiiiuin
    Clirisluni,
    qui
    (-1111] oleo Ireiiiire
    per
    saiiciura
    Spiiitiun
    imxit
    nbiinde.
    Proptcr
    hanc incnsam
    corripiebnt
    in idolio
    recuiubentesCorinlhios
    Aposlolus,
    dicens: J S'OH
    po-
    tesiis commuuicarcwenswboiniui el inenswdwnw-
    (a)Forte,
    el.
    niortim: non
    potestis
    biberecaticem
    Domini,
    el calicem
    dcvmoniorum
    (l
    Cor.
    x, 20 el
    -1).
    7. Gratiti
    prwveniens
    el
    subsequens.
    Cumvos
    ergo
    divina
    grntia,
    ad
    quampropcralis, advexerit, cogno-
    scctisincnsam
    spiritualisconvivii,
    ul
    agnita
    veritate
    imiisquisqtie
    vcsirum exsultaus
    ,
    el
    gratias
    agens
    Dco, jniii competenlcr
    cl fiducinliler
    dicat,
    Et mise-
    ricordia
    luct.
    subscqnelur
    meomnibusdiebusvilwmcw.
    Mngnuin
    le
    gloricn
    solatiumcomitatur.
    Proptermise-
    riniu vidclicct infirmitalis
    lurc,
    misericordia (eDei
    subscquitiir.
    Sed
    prius
    ul iter. libi vitcccelernccde-
    monstrct, prcevenil le,
    id
    est,
    anlccedil 10
    ,
    secun-
    duni
    qnod
    dicit innlio
    psnlmo,
    Dcus
    mcus,
    miseri-
    cordia
    ejits prwvenkt
    me
    (Psal.
    LVIII,
    11).
    Procvenit
    crgo
    le miscricordia
    cjus,
    id
    cst,
    in vinmle ducit
    ignorantemviam,
    ad Deuni levocai
    longe
    factuma
    Dco; scrvura
    jjeccaii atirahit,
    ut liberum
    fncint,
    nt
    anibulandoinviaoniiiibusdiebusvitcetnccuonerres.
    Subscquiltir
    cliamte
    ,
    custodiens
    lergalua,
    neinsi-
    dians calcaneotuo
    serpens
    diabolus cum
    quo
    tibi
    sunt
    inimicitice, supplantct
    le. Latro
    iiamque
    aut
    occurrcndo
    occidit,
    aut
    exsurgendopost tcrguin.
    Ob
    hoctc
    prsccedit
    el
    subsequitur
    misericordia
    Dei,
    ut
    niedius lutus ambules ct securus omnibus diebus
    viioeturo. Habe
    ergo spem
    ct
    gloriam,
    nonin
    te,
    scd
    in
    proccedenle
    et
    subsequente
    misericordiaDei :
    qua
    prreveiitns
    es
    peccator,
    nt salveris
    ;
    noninventuses
    justus,
    ut
    placuissegloricris.
    8. Grcitiwcl
    cliristianw.profcssionisquisfinis.
    Yide
    aiilein
    quo
    tc
    pcrchicit,
    si nondcscruerisdeducentem.
    Nonin
    agrtim
    niiserioe
    soeculnris,
    ut inter
    spinns
    et
    tribnlos
    pnnem
    inlnboreel.sudore
    conquiras;
    nonad
    marinndiscrimina
    ,
    ul mercimouii cnusa
    lignofragili
    inceria lucra
    secteris,
    ubi inlcntioiie
    qucestus
    multi
    mcrserunl. Ad domumDci tc
    ducit,
    uonut
    hospilein
    ad
    lempus,
    ul
    migrcsexea;
    scd
    habilatorem,
    nl
    per-
    mancasinea.
    Sequitur enim,
    El ul inhubilemindomo
    Dotnhii in
    longiludine
    dierum. Domus hrcc
    Doraini,
    paradisus
    est.
    Longitudo dierirai,
    vita cetcrna est.
    Nonillic
    esuries,
    non
    silies,
    neclaborabisccstusolis
    et
    lunre, frigtis^el lempeslates
    hiemis rionsenlies.
    Trislitinel mocror ineanonsiint. Consortio
    seraper
    snnctorirai bealus eris. Gaudebiscura
    eis,
    et exsul-
    tabis,
    vivcndoellaudandoinsscculasseculoruniDcuin.
    Diciteniminalio
    psnlrao,
    Reati
    qui
    habilanl indomo
    lua;
    inswculaswcttlorumlaudabuntte
    (Psal.
    LXXXIII,
    5).
    IIiccesl
    spes
    fidei
    veslrrc,
    dilectissimi.Accessistis
    adDominiini
    credere;
    feslinaleet
    operam
    datc
    appre-
    hendere
    per
    bonarnconversationem
    quod
    credidistis.
    Noneiiim
    propter praisenlem
    vilamefficiminichri-
    sliani,
    setl
    propter
    futurani vitam
    , quam
    vobiscre-
    denlibus ct in se
    persevcrnnlibus
    DominusChristus
    ipselargitur
    :
    qui
    vivit el
    rcgnat
    cum DcoPntre in
    uuilale
    Spiritus sancli,
    insscculasocculorum.Amen.
    SERMOCCCLXVII
    *
    (a).
    De verbis
    Evangelii Lucw, cap. xvr, 19-51;
    ubi de
    divileei Lazaro
    (b).
    CAPUTPRIMU.M.

    1. DivitiscumLazaro
    pattpere
    comparciiio.
    Avariiici
    inexplebilis.
    AdverlitSanctilasve-
    stra,
    fratrcs
    cliarissimi.ctmecum,tiiarbilror,
    lolamen-
    tis inlentione
    perspexit opulentiamdivilis,
    et
    indigcn-
    liam
    niendicantis;
    unuiii cibis
    cestuanlem,
    et :ilium
    fnmedeficienlcm.Arubo
    quidemhomines,
    amhocar-
    nales,
    ainbomortalcs: sednonambo
    xquales.
    Nalura
    *
    collntusad duosbn. et
    quatuor
    cl. adcb.f. fs.
    g.
    lr.
    m.
    pr.
    rin. vd.ct ad Am. Er. Par. Lov.
    (a)
    Alins,
    23deverbisDomini.
    (b) Auguslino
    tribuiint
    manuscripti onines, magno
    nu-
    mero: sedindubilatamiis
    adjungi
    fidomnon
    patitur
    diclio-
    nisralio
    impropria,inelcgans
    cl nuincrose
    desinens,
    seu-
    tenliis
    quandoque
    siiniliverborumsonostudiosenimium
    terminatis.J iubiuinhnhuerunt
    Lovanienscs,
    verlinusau-
    tein
    siqposililium
    :
    Vindinguspcrro
    censuit
    Augustini
    no-
    miiie,
    si.iionstihi?
    nroliibcrei,jurc
    mcritoinscfibendum.
    1651
    S. AUGUSTINI EPiSCOPI 1652
    iina,
    sedvilanonuna.Nulluseorum
    acoiidilionemorlis
    immiiiiis
    : et tamenunus
    epulatur splendide,
    el alter
    in
    pannis
    ct inxrumriasordescit. Ille delicalis escis
    adiiivenlidne
    coqtiorumgaudebai
    :
    iste,
    si eadereiit
    niicrede mensa
    ejus, exspeclabat.
    Audiant nunc di-
    vilcs, qtii
    nolunt esse
    miseficofdes;
    andiarit
    quia
    una
    omnesnascimur
    lege,
    unavivimus
    luce,
    iinum
    spira-
    mus
    aerem,
    ruia
    quoqueexstinguimur
    morte:
    qtice
    si
    noii
    intercederet,
    nec
    pauper ipse
    durarel. Hiculcc-
    rosus et nuduS
    jaceriS
    Lazarus,
    ad Abrahsesiniim
    Angelorum porlatur
    nianibus. Ecce dives refectus
    ct
    splerididtis
    lartareo carcereclatiditur. Uisiest vestis
    illa
    byssina
    ?ubi vitanbundanset afflucns
    copiis
    riiul-
    tis? Nonnemorlo omniatranscuiit
    lanquam
    limbra?
    Niliil inlnlimusinhunc
    mundttm,
    dicil
    Apostolus,
    sed
    nec
    quidquamauferre possumus(I
    Tim.
    vi,
    7).
    Nihil
    nobiscumtolliraus aut
    rapimus. Quid
    si
    aliqnid
    tnllc-
    remus,
    uouiievivoshoniinesvorarCmns?
    Qnse
    est isla
    aviditas
    cOncupiscerUice,
    cum
    ipsce
    bellucchabeant
    niodunl? TunCenim
    rapiurit, quando
    esuriunt :
    par-
    cunt vero
    prccdse,
    cumsenserinl saiietatem.
    Inexple-
    bilis est solaavaritia divittira.
    Seniper rapit,
    et nun-
    quaui
    satiatur : nec Deum
    liraei,
    nec lioinincm
    rovcrelur : nec
    palri pafcil,
    necmalreni
    agnoseil:
    ncc
    fratri
    oblemperat,
    nec amico-fideinservat : viduam
    opprimit, pupilli
    rerri invadil: libertos in servitium
    revocat,
    leslamentumfalsum
    proferl.
    Rcs nioriui oc-
    cupanlur; quasi
    nori ei
    ijisi qui
    hocfaciuntmoriamur.
    Qnrc
    est
    ergo
    islaaniinaftim
    insania,
    amitlere
    vitam,
    appelere
    raorlera?
    aequil'ere
    auruin
    ,
    cl
    perdere
    cce-
    lum?Sed
    quia
    nemo
    cogital Deura,
    idco manel in
    niorte
    judiciurii.
    CAPIITII.

    2. Divescurdamnatus. Merilotlictum
    est
    divili, Quiarecepisli
    bonainvitu
    tua,
    ei Lctzctrtts
    similittr
    mcila;
    iiunc aulein hic
    consolalur,
    ttt vcro
    cruciaris. Audiantisia
    divites, qui
    iioluni essemiscri-
    cordes. Audiaut
    irrogari supplicia
    cis
    qui
    noltral ero-
    gare
    subsidia. Audiant
    pauperemrefrigeraiilem,
    au-
    diant divitem
    pceiiis gravioribus
    ocstiiaiUem.Pnter
    Abraliam,inquit,
    mitle
    Lazurum,
    ut
    inlhtgal
    cxtrcmum
    digili
    stti in
    acjiiam,
    et
    refrigerel linguammeam; quict
    cruciorin hac
    flamma.
    Atille :
    Memciilo,
    inquit, fili,
    quiarecepisli
    bonainvila
    tua,
    el Lazcirussitnililermalci.
    Pensantur
    pro
    divitiis
    poence,rcfrigeriumpro pau-
    perlale, pro purpuraflamma,
    rcfcctio
    proniidilate,
    ut
    salva sit
    aiquitas stateroe,
    cl non menliaiiir iriodus
    illius meiisuroe: In
    qua, inquil,
    mensi
    (uerilis
    men-
    sura,
    ilaremetieiurvobis
    (Maitli.
    vn,
    2).
    Ideo
    negatur
    iii
    poenis
    inisericordia
    divili,
    quiaipse
    clum
    viverel,
    noluit hiiseferi. J dco
    rogaus
    dives non exauditur in
    tofraeiitis; quin rcgantcni pnupcrera
    non exnudivit
    lii lefris.
    CAPUTIII.

    5. Ad
    cleemosynam
    exhortalur. Dives
    ct
    patiper
    duo sibi sunt eontiniia : sed iterumduo
    sibi sunt neccssaria. Nnlliis
    indigefel,
    si se invicem
    ^
    supporiarenl;
    ct ricino
    Inbornrel,
    si se ambo
    juva-
    renl. Dives
    propler paupcfeni
    fncttis
    est,
    cl
    paupcr
    proptcr
    divitemfaclusest.
    Pauperis
    cst
    orare,
    et di-
    vitis
    erognre;
    Dei cst
    pro parvis maguapensarc. Dc
    iiiisciicordia
    cjus pai'va, raagna
    nascitur
    copia.
    Fe-
    cuiidusesl
    ngef paupcflim,
    cito reddil doniinanlibus
    friictum. Yia cceli csl
    pauper, per qnani
    veiiitur ad
    Patrcm.
    Incipcergoerognre,
    si nonviserrare. Palri-
    inonii
    lui, quo
    es
    ligalns, compedcm
    inbac viiare-
    solvc;
    ut libere ad oceliim
    possis
    accedere
    :
    nbjicc
    nbs te diviliarum
    onera, abjice
    -vincula
    volunlari.i,
    abjice
    puxieiaieset
    loedia, qucc
    le
    pluribus
    in annis
    inquietant.
    Dn
    petenli,
    ul
    pcssis ipse accipere
    : Iri-
    bue
    pauperi,
    si non vis flammis exuri. Da in terra
    (hristo,
    quod
    libi reddat inccelo. Obliviscerc
    quod
    es,
    et attcnde
    quod
    futurus es. Prcesensvita
    fragilis
    cst,
    el in niortcm
    proclivis.
    Nemo
    polest
    stare : sed
    omnes
    cogiinur traiisirp.
    Nolentes
    imus,
    inviii ex-
    imus,
    quia
    mali sumus. Si aulem nritc nos
    nliquid
    liiitterernus,
    nonadinane
    hospilium
    veniremus.
    Qnod
    eniiii
    pnuperi
    dnmus,
    ante nos
    prrcmilliraus
    :
    quod
    autem
    rapimus,
    hic
    toliiiii
    dimittiimis.
    SERMOCCCLXVIir
    (a).
    Deverbis
    Evangetii
    J oahnis
    ,.cap. xn, 25, Qui
    amnt
    aniiiiniii suam
    , perdet
    illara: ei deverbis
    Apostoli,
    ad
    Ephesios, cctp.v,29,
    Ne;i:o
    unquain
    cnrncrn
    stiamodiohabuit
    (6).
    CAPUT PRIMUM.
    -*
    1. Aiiimmiisi
    quk cimat,quo-
    modo
    perdet. Modo,fralrcs,
    ciimdivinalectio
    legere-
    tur,
    atidivimus
    Doraiiiuriidiccnlcm, Qui
    amal animam
    sttctm,perdet
    illam. lluic scnteiuirc
    quasi
    coiitrariuni
    videlur esse
    quod
    ait
    Aposlohis,
    Nemo
    unqunm
    car-
    nemsuamodioIwbttit. Si
    ergo
    nemo esl
    qui
    carnem
    siiam
    odcrit, quanlo ir.agis
    nemoest
    qui
    oderit ani-
    mamsiiam? Multturi
    qiiippe
    aiiimacarni
    praiponittir
    :
    quinipsi
    est
    hnbilatrix,
    caro
    habilaciilnni;
    el anima
    dominaliir,
    caro nutem
    servit;
    nnima
    superior est,
    CarO
    subjecta
    cst. Si
    crgo
    iiemo
    unquam
    carnemstiain
    odio
    habuil, quis
    esi
    qtii
    animaiii suamoderit? Pro-
    plcrhocnoii parvamquaestionem
    nobis
    inlulilprsesens
    evangelicalectio,
    ubi
    iaudivimus, Qui
    antat animcan
    suam, perdel
    illatn. Peficulosumcst ailimam
    amafc,
    nc
    pereat.
    Sedsi
    pfopterea periculosum
    est ut ames
    animamtunm
    ,
    ne
    pereat
    aniniatua
    ,
    ideonondebes
    iilnm
    amnre, quia
    nonvisillam
    perire.
    Si autemnon
    visillam
    pcrirc,
    amas illam.
    Quid
    est hoc? Si
    amo,
    perdo. Ergo
    non
    amem,
    ne
    pcrdam.
    Sed
    quia
    linieo
    pcrdcre,
    idconon
    amo;
    et
    utiqueqnod
    timeone
    per-
    dam
    ,
    amo. Dicitet alibi Dominus:
    Qttid
    prodesl
    ho-
    mhii si loiummundnm
    lucrelnr,
    animwverosttwdclri-
    menliun
    paliatur (Mall/i.
    xvi, 28)?
    Ecce
    qnia
    sic esl
    *
    collalusad duoscl.lad
    gr.
    vm.v. et adAm.F.r.rar.
    Lov.
    (.)Alias,
    57interHorriiiias 50.
    (b)
    Sine
    Auguslini
    nomiae
    Isnquam
    dubiusaLovanien-
    sibusedilus
    csl,
    a\erlinoaulemcl
    vindingorejectus
    ut
    spurkis.Quce
    isli ambo
    rcprehendunt
    inillis anlc
    ca,
    ut
    terlium
    verbis,
    videtiscerte
    modo,
    si
    cujusvitn,

    etc,
    ubi locuni
    Augustrai
    exsermone
    161, cap.i, exsci-i;
    tmii
    aul imitationcinfeliciter
    expvessmncoiiquerunlur,
    caicrte
    inlurpoialorisalicujuS
    manuimmissabic fucrunt.
    seruio,
    nostra
    opiuioue,dignus
    est
    Augusliiin, ipsiqtio
    facilocon-
    venitlilulusa Possidionotatusin
    lacliculo,ca;>.
    8: l)a

    Aj.ostolo, Nemounquam
    carneinsumnoiliohabuit: el e\-

    Evaagciio, OM
    wnat
    atmnam,-
    etc.ln
    nniiquis
    lcciiouariis
    adscribllurRataliSS.Fabiaai et sebastiarii
    rtiartyrum.
    1653
    SERMOCCCLXYIH.
    1654
    amanda
    anima,
    ut lucro loliusmtiiidi
    prseferalur;
    el
    tamenobservcl
    qui
    animain
    amal, quia
    si
    amat, per-
    def illara. Non vis
    perdere eam,
    noli illamamare.
    Sedsi nonviseam
    perdere,
    non
    poies
    eamnonamare.
    CAPUT II.

    2. Amor
    quidamperversus
    et
    qtwd-
    damrectttmodiumanimw. Sunt
    ergo qui perverse
    aiiimamsuamamant : et hoc vult Dei scrmo corri-
    gcre,
    nonul oderint animam
    stiam,
    sedut rcctedili-
    gaiit.
    Mnleenim
    diligendoperdunl
    eam
    ,
    et lit
    quid-
    dam
    magnumquasi prceposlerum
    et contrariuni: scd
    iialamen
    Dt,
    ut si
    diligaseamperverse, perdas
    illara
    ;
    si oderis illanl
    recle,
    conservesillnm.
    Estergo qui-
    dam
    perversus
    amor
    ejus,
    et
    quoddam
    rectumodium
    ejus.
    Sedaraor
    perversus
    abodio
    ,
    odiumrcclumab
    amore
    cjus.
    Quis
    est
    perversus
    animceamor?
    Qiinndo
    diligis
    niiimnmluamin
    iniquitntibus.
    Atidi
    quia
    nh
    odio venit amor islc
    pcrversus
    :
    Qui
    aulem
    ditigil
    iniquitatem,
    odilanimamsiiam
    (Psal. x, 0).
    Odiumau-
    temrcctiini
    vide, quia
    abamorcvcnil.lbidcmDoiniuus
    sccutusait:
    Qui
    aulemodil animamsiiaminhocsw-
    culo,
    invilamwlernaminveniet eam.
    Uliqucquod
    vis
    Invenircinvilain
    cclcriiara,
    raultuni araas.
    Quod
    cnim
    amas ad
    lcmpus, quidprodcsi?
    Aui subduccris
    illi,
    aut subducitur libi. Cumfueris tu
    stibtraclus, perit
    ipse
    ainator : ciirafucrii illud
    sublracluiii, pciilquod
    amasli. Ubi
    crgo
    aut ariialor
    pcril, nuiqiiodamalur,
    non cst anianduiii. Sed
    quid
    est amanduiii?
    Quod
    nobiscum
    jiotesl
    cssc inrclcrnuni. Scdsi visanimam
    luani ina.'lernuinJ iabcre
    salvani,
    (idcriseamad(em-
    pus. Ergo
    odiiini rcclumab amorc
    venit; pcrversus
    araor abodiovcnit.
    3. Modus
    diligendi
    animam.
    Ditplex
    amor.
    Quisigi-
    iur niodus
    diligcndi
    aniraam? Pulalis
    niarlyres
    non
    amabaht aninias suas? Yidciisccrle
    modo,
    si
    ctijus
    vita
    prrcsehlis
    sccculi
    periclilclur, qiiomodo
    nmiri
    cjus
    curruiit
    pro
    ca:
    quomodo
    cbrriluf ad
    ecclesiara,
    rogadir cpiscopus,
    u(
    in(crmi((a(,
    si
    quas
    hnbclactio-
    nes, ciirrat,
    fesline(.
    Quare?
    Pro anima. E( omnes
    con(remiscunt,
    omnibuscccteris rcbus
    intcrmissis,
    festihandumessedeccrnunt. Oranis festinatio lauda-
    tur,
    omnis lardntio accusntnr.
    Quare?
    Pro anima.
    Quidesl, jiro
    anima? Ne moriatur horao. Nonnove-
    raht
    mariyres
    ainare ariiniassuas : el lamenhocest
    pro anima,
    .emorialur homo.
    CAPUT III.

    Morshominis
    iiiiquilas
    esl. Si Cur-
    ris
    pfo
    hac vitaCentum
    millia, quot
    millia debcs
    currerc
    pro
    vitaseterna?Si festinas lucrari dies
    pau-
    cos,
    el
    ipsos
    iucerlos : hodie enim homo a morte
    liberatus;
    nescit utrumcfas moriatur: tamcnsi sic
    currilur
    propler
    liicrum
    paucorum dierum, quia
    et
    usqne
    inseneclam
    pauci
    dies
    sunt, quomodo
    curren-
    dumest
    prO
    vita aeterna?Et tamen
    propler
    haiic
    pi-
    gri
    suulhomihes. Difficileinveriis
    qui
    vel
    passus
    lenle
    movcat
    pro
    vitaaiterna. Amor
    ergoperversus
    animoe
    nbiiiidal;
    amor auiera fcctus valde
    paiicoruhi
    est.
    Nniri SicUtnemo est
    qui
    non
    diligat
    animani
    suam,
    sic nemoest
    qui
    noii amet carnemsuam. Undefieri
    potest
    ut et verumsit
    quod
    ait
    Aposlolus,
    Nemoun-
    qum
    enrnemsuamodio
    habuit,
    et animaiionamelur?
    Piscamiis
    ergo, fralres,
    amare animasnoslfas. Oninis
    voltipias
    sseculi transiloria est. Est amor
    iitilis,
    est^.
    amor noxius: amor amore
    impeditur;
    araor noxius
    recedat,
    el amor utilis succedat. Sed
    quia
    homines
    =nolunt illinc
    recedere;
    ideoinillos lion
    potest
    aliud
    inlroire : ut non
    capiant, pleni sunt; fundant,
    et ca-
    piunl.
    Pleni sunt cnimamofe
    volupialumcafnalium,
    plcni
    sunt amoi'evitrc
    prcesentis, plenl
    surit ainbfe
    auii ci
    nrgeuti, possessionura
    Sseciili
    iiiijtis. Qui ergo
    jilcni sunt,
    sicstnit
    quomodo
    vasa. VisUtiriifet mel
    uiideacetuni lioiidumfudisti? Fraide
    qubd liabes,
    ut
    capias quod
    non habes. Idco
    prima
    renraitialiq
    cst
    huicsrcculo,
    et deiudecouversid ad Dciiiri.
    Qiii
    re-
    ntintiat, fnndit;
    qui
    convertiiur
    , iriiplehir
    : sed si
    nonFial
    corporesolo,
    sedet corde.
    CAPUT IV.

    &.Aniorisinilia.
    Quonfiiiifaiilerii,
    frntres, quoinodo
    crescatisteaniOr. Ilabet ehiiri ihitia
    su.i,
    hnbet
    augirieniasti.i,
    habel
    perfectioliehl
    stiam.
    Et dcberausuosse
    quisccepeiit,
    ut eiiiii ad
    arigraehla
    cohortcmur :
    quis
    uec
    cceperii,
    ut eiirri
    quo incipiat
    moneamus:
    quis
    cl
    cdeperi(
    et
    creverh,
    u( cuni rid
    pcrfeclionera
    iiicilemiis. Pfiriioillud attehdcilCliarl-
    (asvcstra : amores omncse( dilcf(idiies
    prius
    siirii in
    liOminibusde sc
    ,
    et sic de aliafc
    quamdiligiint.
    Si
    diligisaurum, prius
    le
    diligis,
    el sic aufiiiri :
    quia
    si
    tu niortuus ftieris
    ,
    non crit
    qui
    aurum
    possideal.
    Ergo
    dilectio
    unicuiqne
    asc
    incipit;
    et non
    potest
    nisi
    a se
    inciperc.
    Et nerao monetur ut se
    dilignt.
    Hoc
    enimnonsolurii inest hoiniiiibiis
    ,
    sed 6t
    pecoribus.
    Vidclis
    enim,
    fralres
    , qiieinadmodum
    noniantiiriiiri-
    gentes
    besiiceel
    inagiiaauimalia,
    ul siiht boves aut
    cameli vel
    elephanli,
    scdet
    muscar;
    sedctverriiiculi
    minimi
    quoraodo
    noiurii
    mbfi,
    et
    diligarii,
    se. Oniriia
    animalinmorlein
    fugiuiit.Ergodiligunt se;
    custodife
    sc
    voliinl;
    nlia
    velocilaic,
    alia
    latebris,
    ciliaresistbndo
    et
    rcpiignando
    : oinnia thriienariiriiaiia
    pfo
    vita sua
    piignanl,
    mori
    nolunt,
    custodire se volunt. Amnnt
    ergo
    sc.
    lucipe
    et alitid amafe. Sed
    (jilid
    est
    ijjsuhi
    uliud?
    Quidqtiid
    amaveris
    ,
    aul hoc est
    quodiu,
    aut
    iuferiusle
    est,
    atit
    superius
    te est. Si inferius (eest
    quod
    amas,
    ad consolandiim
    aina,
    ad tractandiibi
    ama,
    ad utendtiw
    araa,
    rioii ad
    iiligiihdtnri.
    Yerlii
    grniin,
    ntirum
    amas,
    noUte
    illigarc
    auro :
    quanio
    mc-
    . lior es
    qnnm
    nurum? Aurumenlmteffa est
    fnlgens;
    tu atiteui ul illiimioareiis a
    Doinino,
    ad
    irriagihehi
    Dei factuscs. Cumsit aurumcreaiufa
    Dei,
    nontahien
    fecit Deus aurumad
    imaginemsiiairi,
    Sedte.
    Ergo
    posuit
    sub teaurran. Amor
    ergo
    isle contemnendus
    est. Ad tisuiri assutnendaStint
    ists,
    riOfieis vinculo
    amoiis
    quasi glutino
    hccreridurriest. Nohfaciastihi
    membra
    , quae
    cum
    cccperint praecidi,
    dolens
    atque
    ci'ucieris.
    Quid ergo? Assufge
    ab isto
    aifiore, quo
    amas inferiora
    quam
    tues :
    incipe
    amafe
    paria,
    id
    est, quod
    tues. Sed
    quid
    mullis
    Opusest?
    Si volue-
    ris,
    breviter
    poleris.
    CAPUT Y.

    5. Amorverusel
    probusqub
    ordine
    comporatur.Quo
    ordineautemverumainoferii et ve-
    rnmclinritntemhabere
    possitaus, ipse
    Domiiiusdixit
    nobis in
    Evangelio,
    el evidetiler oStendit. Sic enim
    *655
    S. AUGUSTINI
    EPISCOPI 1656
    ait :
    Diliges
    DominumDeumluumextolo cordeluo
    ,
    el ex tolaanimatua
    ,
    cl ex oinnibusviribus iids;
    el
    proximum
    iuttmsicutle
    ipsum
    (Mallh. xxn, 57,
    59).
    Primum
    ergodilige
    Deum,
    deindele
    ipsum
    ; post
    hcec
    dilige proximuni
    luuni sicut le
    ipsum.
    Prius lamen
    disceamarete
    ipsum
    Vstqdiligeproxiraum
    tuurasictU
    te
    ipsum.
    Namsi te
    ipsum
    rionnosti
    amare, quoraodo
    proximiim
    poteris
    in veritate
    diligere?
    Putanl enini
    nonnulii homines
    legitimo
    ordinese arnare
    , quando
    res alienas
    rapiuni, quando
    seinebriant, quando
    libi-
    dirii
    serviunt, quaiido per
    divcrsas calumnias
    injusla
    lucra
    conquirunt.
    Isti talesaudiant
    Scripturara
    diccn-
    tem, Qui diltgitiniqtiitatem,
    odil animamsuam.Si
    crgo
    amandoiniquitalem,
    te
    ipsumiion
    solumnon
    diligis,
    sed eliamodio
    habes; quomodo
    aut Deumatil
    proxi-
    mum
    diligerepoteris?
    Si
    ergo
    visveroecharitntisor-.
    dinerri
    cuslodire,
    fac
    justitiafn
    , dilige
    miscricordiam,
    fuge.luxuriam; incipe
    seciinduin
    prrccepLum
    Domini,
    non solum amicos,
    sed ctiam inimicos
    diligere.
    Et
    hscccumfideliler cuslodire loto corde
    coniendeiis,
    istis virlutibus
    qunsi quibusdnra gradibus poleris
    as-
    ceiidere,
    ut niercaris Deumlotoanimoet tolnvirtuie
    diligere.
    Et curaad istamfelicem
    perfectionem*
    vene-
    ris,
    omnes
    concupisceniias
    islius miindi
    tanquam
    stercora
    computabis
    : el cum
    prophetapotcrisdicere,
    Mihiautemadhwrere
    Deo,
    bonumest
    (Psal. LXXII,28).
    SERMOCCCLXIX
    *
    (a).
    DeNativilate
    Domini,
    i
    (b).
    1.
    DuplexChristi
    ortus,
    aliits
    unteomnemdiem,
    alius
    indie. NalivitasClirislidivinisteslinwniisillttslrala.Sal-
    vator noster natus dePatre sine
    die, per quem
    factus
    est omnlsdies
    ,
    voluil inlerra habere nalaleni hunc

    diem, quem
    hodie celebramus.
    Quisquis
    liiincdicm
    miraris' cclerniimmirare
    potius aiite.pniiiem
    diem
    permahentcni,
    omnem diem
    creanleni;
    in dieiio-

    dierho nascenlem,
    a maliiiadiei liberantem. Adhuc
    mirare. Qucepeperii,
    et mater et
    virgo
    esi;
    queni
    peperit,
    et infanset Verbumest. Merito ccelilocuti
    sunt, Aiigeligraluiali, paslores
    Icelati.
    Magimiitali 2,
    reges lufbati, parvuli
    coronaii.
    Lacla, mater,
    cibum
    nostrum
    ;
    lacta
    pan.em
    deccelo
    venienlem,
    el Sn
    proe-
    sepi posilum
    velut
    piorum
    cibaria
    jumenlonim.
    Illic
    enim
    cognovit
    bos
    possessorem
    suum,
    ct dsimts
    prwsepe
    domini sui
    (lsai.
    i; 5);
    circumcisioscilicel et
    proepu-
    tium
    ,
    cohcerendo
    lapidi angulari, quorum primitise
    fuerunt
    pastores
    el
    Magi.
    Lnclaeum
    qui
    tnlein fecit
    te,
    ut
    ipse
    fierel in
    te, quitibi
    et muiiusfecundiiatis
    attulit
    conceplus,
    et decus
    virginitatis
    nnn abstulit
    nalus :
    qui
    sibi, priusquam
    nasceretur,
    el ulerumde
    qno
    nascerelur,
    etdiem
    quo
    nascerelur
    elegil.
    Et
    ipse
    condidit
    quod elegit,
    ul
    iljjnc procedefet
    ut
    sponsus
    de ihalamo
    suo
    , quo
    morirSijbus
    oculis
    possel videri,
    et
    augmento
    lucis annuoe
    se?lucem
    niciiiiumvenisse
    1
    Mss.,
    indiemiraris.
    2
    SicnieliofesMss.At
    editi, Nagiinvitali.
    *
    Collalusadirescb. etduosn."adf.
    gr.
    r. t. etadAni.
    Er.Par.Lov.
    (a) Alias,
    de
    Tempore,5.
    (b)
    Lovaniensesdubitantansit
    Augustini.Contra,
    vin-
    1
    dingus
    dicitniliilhabereundo
    ipsiabjudioelur,
    imoasser-
    ;tumAuguslino
    esseaucloritale
    antiqui scriploris,
    inCon-
    'flictu Afnobii
    etsefajiioiiis,
    ad
    cujusoperis
    finemserrao
    iste iolus recilaliu\verum
    Coijfliclushujus
    comtneiilitii
    auclor
    (ipsius
    etiam
    Vindingiconjeclura
    incrilico
    Augusii-
    niano,
    lom.6
    ) vigiliusepiscopus
    nonmeretur
    debiceps
    ullamliacinre
    fideni,postquam
    suaslucubralionescontra
    .Arianosementito
    superiorum
    palruni nomine
    publicasse
    conviclusest. imitari stilum
    Augusliiiisludet,probalurus
    eosermone
    prcedicatas
    ab
    ipso
    duasnativitatesCliristi.con-
    ler
    Appcndicis
    sermoiiem117,
    lestari.
    Prophetcc
    cecincrunl Conditoreracceliel ler-
    rceinterra cumhoiiiinibusfiiturura:
    angelus
    annun-
    linvit Crcntoremcarnis et
    spirilus
    in carne venlu-
    rum.
    Salulavit
    J onnnesexulero in utcro
    Salvatorem;
    Simeoii senex Deum
    ngnovit
    infanlem
    ;
    Anna vidua
    virginem
    niatrem. IJ recsunl lestiiiionia iinlivilalis
    tuce
    ,
    Domiiie
    J esu, antecfuara
    libi fluctussubsterne-
    reiilurlcalcanti, cedcrcnt
    imperanti; anlequain
    venltis
    te
    jubeiiie
    siluisset,
    lnoftuus tevocnnte
    vixisset,
    sol
    le moiiente
    pallnisset,
    terra le
    resurgontcIrenniisset,
    cosiuinteascendeiile
    patuisset: antequam
    ista el alia
    mirabilia
    jaiu juvenilis
    lui
    corporis
    celale fecisses.
    Adhucin manibusraatris
    porlabaris,
    el
    jam
    Dominiis
    orbis
    agnoscebaris. Ipse puer parvulus
    ex semine
    Isrnel, etipse
    nobiscuinDensEramaniiel.
    2. NaiivilasChristi wlerna. Quse
    csl illauoslri
    ge-
    neralio
    Salvatoris, qua gignenti
    Pnlri coxlernus
    est,
    quando
    lianc
    gcnerationlem
    ex
    virgine
    mundus
    expa-
    vit,
    quampia
    fides
    agnovil
    ct
    lennit,
    inlidelitasauiem
    irrisit, superbia
    limiiit
    snperata? Qu:enam
    estilla
    ge-
    neratib,
    qua
    in
    prhtcipio
    eral Verbiun,
    el Verbumerat
    apud Deum,
    et Deus cral Verbum
    (J oun. i, 1)?
    Vel
    quod
    esl hoc
    Verbiim, quod
    dicturusnutenon
    silehat,
    quo
    dicto non siluit
    qui
    dicebat?
    Quod
    cst Verbum
    sine
    tempore, per qtiod
    faclasunt
    leinpnra?
    Yerbum
    quod
    labiamillius
    aperuit cceplum,
    clausilve(iuilirai:
    Yerbum
    qttod
    iiiiliran non habet exore
    loqucnliura,
    ct
    aperit
    ora inutorum: Verbum
    quod linguisgen-
    tium diserlis non
    fit,
    et
    linguas
    infanliuindisertas
    facit.
    Qureiiamcst, inquani,
    illa
    generalio,
    cui Paier
    moricridonon
    cedil, quia
    noneamvivendo
    prcccedil?
    Ab omnibus
    '
    locorum
    lemporumque,intervallis,
    ab
    omni disteutione
    spatiorum, quam
    vel in
    diebus,
    vel
    in
    corporibus
    sentire
    consueviraiis,
    lcvemusad
    eiini,
    quantuni ipsoadjuvaniepossumus,
    nnimani
    nostram,
    si
    quomodo capere
    valeamus el naluin non
    praove-
    . nieiilem
    (fui gignit,
    et
    gignentem
    non
    subsequentem
    qui gignitur,
    Patrein ct Filium: nec
    pariter patres,
    heii^iariter filios,
    sed
    pariter
    oelernos: uon
    utruinque
    generanlem,
    nec
    ulruinque nascentem,
    sed alterum
    sineallero non
    vivenlem
    : el Patrcm
    sempiternege-
    nuisse,
    et Filiiim
    sempi).eriie
    natum esse
    cogitemus,
    si
    valemus;
    si non
    valemus,
    credamus. Nonest
    quod
    hicdicere
    vnlenmus,
    sed tamen non
    longe positum
    est ab
    unoquoque
    nostrum: In itloenim
    vivimtts,
    et
    movemur,
    el sumus
    (Act. xvn, 28).
    Trnnscendamus
    carnem
    nostrain,
    in
    quaparentes
    ante flliosvivunt:
    qiiia
    ut filios
    posseni generare creverunt,
    et filiis
    crescentibiis
    jara
    senescunl. Noiidumnalis filiis
    pa-
    renles
    vixcrunl, quiaetpareiitibusniortuis
    filiivicturi
    sunt. Traiiscendaiiiuset animasnostras :
    pariunt
    et
    ipsccaliquidcogitando,.quod
    secumliabeni sciendo;
    sed
    possunt
    nmittere
    obliviscendo,quin
    nonhabebant
    anfe nascendo. Cuncla
    corporalia, temporalia,
    mula-
    .
    bilia iraiiscendamus :
    ijit
    videanius
    supcr omnia, per
    quem
    factasunt
    omnia.j
    Ascensusnoster incordeest:
    quiaelillead queiii
    aBceniinius
    prope
    est.
    Longe
    auteni ab illo
    sumus,
    iti
    qiiantuni
    dissimilessumus.
    Ascendit
    ergo
    adeum
    sua
    similitudo, qunhi
    iunobis
    fecitet
    rcfecil, qua
    uoiidtim
    perfecta, palpitat
    inflrmus
    aspeclus,
    et ineQabileiricandorem lucisscternai non
    poiest
    inlueri.
    Cujusergoftilgoreni
    menlisacies uon-
    dum
    capit, generationeiejusquis
    enarrubit
    (Isai. LIII,
    8)
    ? Sed Verbumcuro
    fuctumest,
    el liabiltivilinnobis
    (J oan.t, 14).
    3. NativitasChrisli
    lemporaria.
    Hanc
    ergo genera-
    tionem,
    cujus
    hodiernumcelebramus diem, haiic in
    quadignatus
    est
    venirelper Israel,
    etfieri
    Emmanuel,
    nobiscuni Deusincarnis
    infirmilaie,
    nonnobiscumin
    cordis
    iniquitate;
    accedensad nos
    per
    id miodns-
    sumpsit
    ex
    nostro,
    et liberans
    nosper idquod
    rannsit
    in suo
    (visitavit quippe
    Domiluis servos snos
    per
    morlnlem
    infirinilateni,
    ut eosliberosfnceret
    per
    in-
    comnjulabilein
    veriiniem):
    hanc
    ergo generaiioncm,
    cujus
    ul
    curnque capax
    est humana
    fragilitas;
    uon
    1
    Hicinexcusisel a!;cmotJ fcs.
    addilum,seqregata;ve),
    aliena.
    J '
    1657
    SERMOCCCLXX.
    1G58
    illam
    qucc
    sine
    lcmpore
    manet,
    sinc raalre
    super
    omnia;
    .sedislara
    qurein
    lemporc
    faclaesl,
    sine
    palrc
    inler omnia: htinc
    virginis
    filiuni ci
    virgiuum spori-
    suni,
    de
    incorrupia
    mnlrc nascenlcm, incorriiptibili
    verilalefctanicm, laudcinus, anicmiis, ndoremus,
    ul
    in
    cjus
    miscricordin
    de aslutia vicmdinboli Iritrai-
    pheinus.
    Diabolus nd nos
    dccipicndos corruptn
    fe-
    minca nicnle
    subrepsil
    : Christus
    ad nos liberandos
    incorrupla
    feminca ctiara carue
    processit; qui
    est
    bencdictiis
    cumPrUrcct
    Spiritu
    sanclo iusccculascc-
    culorum. Anicn.
    SEUMOCCCLXX'
    ().
    I)eNativitalcDomini,
    n
    (b).
    CAPUTPRIMUM.

    1. Nutivilaiisseucondilionis
    liominis
    qitaittorgenera.
    Ilodiernusdies adhahciidam
    spcm
    vitrc
    nelernse,iiiagnum
    coiilulil
    gaudiumgoneri
    liumano. Piimus
    (c)
    eiiiin
    bomo, quo
    cadenteoiuiics
    cecidimus,cujus
    ruinacsl mortaliias
    nostra,
    noncst
    natus,
    sedfaclus
    ; palre
    iiullo,
    nulla
    raatre,
    scd Deo
    operautc.
    Hsecesl horainis
    priraa
    condilio. Adara dc
    lerra. Seeimdaconditio cst
    lioiuiiiis, qua
    crealur fc-
    ininadclatcreviri. Terlia conditioest hominis
    , qua
    natuscsl homocx virocl femina.
    Quarta
    condilioest
    Dei et
    J iominis,qua
    iiaiusesl Chrislussiueviro de
    1'cmina.Inislis
    quaiuor
    condilionibusunasola nobis
    ti-itala
    esl,
    coelerIres nonsuntinoculis
    carnis,
    sed
    infidccordis.Delerra faclura homiiierasine
    pnlre,
    sine
    niatre,
    non novimus
    ;
    faciamfemiiiaradelalere
    viri non
    novimus,
    lcctain et audilam credidiinus.
    Terlia illausilalacsl uobis
    ipsa quolidiann
    decom-
    plcxu
    raariscl fcminre
    quotidie
    iinsciinlurhomincs.
    J ara
    crgoeral
    iinasineviroet
    femina, jam
    erat allera
    devirosine
    fcminn,jnra
    crattcrtia deviroei
    femina,
    quartn
    restabat sinevirode femina. Sedista
    quarla
    liberavit
    trcs. Prima enimel sccundarucruni,
    ter-
    tiam de ruiua
    genuerunt,
    in
    quarta
    saluleminve-
    nerunt.
    CAPUTII.

    2. Omnis
    fideliumgradus
    Salvatori
    oinniumnaloalleslaiur.
    Exsullcntcrgo virgines; virgo
    peperil
    Cliristum. Nihil inea
    quotl
    voverunll
    piitent
    exlcrniinatuni : mansit
    virgo posl parlum.
    Exsultent
    vidure;
    infantcm Chrislura vidua Anna
    cognovit.
    Exsullcnt
    conjugatre;
    nasciluruin DomiiiumJ csum
    ChrislumElisabethmariiata
    propbelavit.
    Nulliis
    gra-
    dus
    proclcrmissus
    cst,
    de
    quo
    nonhabcrct lestimoniuni
    salusomiiiuni.Numquidenini
    soloe
    virginesadregnum
    ccclorura
    pervcniuni?
    Pcrvcniunt ct viduse
    (d). Magni
    nicrili fuit illaviduasanciaAnna. A
    virginiiale
    cnini
    sua
    seplem
    araiosvixeratcum
    virosuo; quo
    dcfuncto
    usque
    ad scnilemoclatcm
    perveneral,
    cl in senectute
    sancta
    exspcclahat
    infaniiain
    Salvatoris;
    ul
    parvum
    1
    t.ov.,voverctl;relragaiuibus
    cditiscseterisei manu-
    scriptis.
    *
    Kinendalus adIrcscb.adf. n. r. t. v. et adAm.Kr.
    rar. l.ov.
    (a)
    Alias,
    de
    Temporc
    20.
    (b)
    nubiiisnobisliicscrmo
    est, proplcrgentis
    dicendi
    iiiciiliuinaciniiiusaccuratum.Kxempli gralia, p.
    st reccn-
    silosqiialiioi'
    niodoscondilihominis,quodsuhjicilur,
    Sed
    *ista
    quarta
    condilioliberaviltrcs. Priniacniinetsecunda
    o
    rueriinl,
    icrtiainderuina
    gcmieriinl,
    ctc
    , pcrplexe
    (lictiiinesl nc
    improprie.
    Noiinullabic
    repcries
    consimilia
    sernioiiuni vcrorum
    Ati^iislini
    deNaialiDoinini.
    (c)
    lltiicsci-nio
    iucipit
    iniiiullislibris.
    (d)
    videscrm.
    184,cap.2,
    et serni.
    192,cap.
    2.
    viderctnnnosn, parvumagnosceretanicula,
    intraiilcm
    inrauiidiiniSalvalorcmvideret ilura
    (Ltic.
    n,
    56-58).
    E( iu maseulinosexuiria
    ipsa genera
    comracndnia
    sunl.
    Ipse
    Christiis
    pucr
    natus
    csl;
    cxsulteiit
    pncri,
    contincnliam vovciites
    puero. Ipsc
    verc
    integrifaieni
    pudiciticcconsccravii, quisurc
    malri fccundilntcmat-
    lulit, virginitalcm
    nonabstnlit. Simeoii illc scnex diu
    vixerat,
    cujus
    rclas
    comparalur Aniicc;
    ct r.ntlicrnl
    responsum; quod
    non csset visurus moriem nisi
    jirius
    vidcrcl ChristumDomiiii.
    CAPUT III. 3.
    DesidcriumChristinascituriqttan-
    tumin
    aiiliquis
    sctnctis.
    Inlclligile,fralres.quanltim
    de-
    sideriuni hnbcbant
    antiqui
    saucti videndi Christum.
    Sciebantilliini csse
    venturum,
    et onines
    quipie
    vive-
    banl, dicebant,
    0 si hicme inveiiial illa nativitns!
    osi
    quod
    credoin
    ScriplurisDei.videnm
    oculismeis!
    Et ut novciiiis
    qiiantuni
    desidcriumhabebanl
    sancti,
    qui novcrnnldcScripturissanclis virginemparilurnm,
    sicut nudistisctimIsnias
    legerctur, Eccevirgo
    inuterc
    concipiet,etpariet ftlium,
    etvocabiturnomen
    ejus
    Em-
    mctnuel
    (Isai. vn, 14). Emmanuclquidsit, Evangeliism
    nobis
    apcruit dicens., quod inlerprelalur,
    Nobiscttm
    .
    Deus
    (Matili. i, 23).
    Nonlibi
    crgo
    sit
    mirum,qurccum-
    que
    inlitlclis
    aninia,
    non libi videalur
    impossibile
    ut
    virgoparerct, virgoparienspcrranneret. Inlelligena-
    lum
    Dcum,
    ctnon miraheris
    virginispartum.
    Ut
    ergo
    noveritis
    anliquos
    sanctosel
    ju^tos oplnssevidere,
    quod
    conccssuracst huic seni
    Siinconi;
    Dominusno-
    '
    stcr J esus Christus ad
    discipulos loquens
    ail : Mtilii
    jusli
    el
    proplielw
    voluerunt vklcre
    quw
    vos
    videlis,
    et
    non
    viderunl;
    et audire
    quw audilis,
    etnon audierunl
    (Id.
    xin,
    17
    ).
    Mullumsenex istc fuit ad audieoi-
    duni
    serus,
    sedadvidendummalurus. Non
    exspecta-
    vit ut Christumaudiret
    loquenlem, quoniamagnovil
    iiifantem. Et hoc illi concessuineral
    jamdecrepiio,
    quasi
    desideranti et
    suspiranli
    et dicenli
    quotidie
    in
    oralionibussuis:
    Quandovenic(?
    quando
    nascelur?
    quandovidebo?
    Pulasdurabo?
    pulashicine
    inveniet?
    pulns
    isti oculi mei
    videbunl, per quera
    cofdis oculi
    revelabiintur? Dicebatistaiuoraiionibus
    siiis,
    ct
    pro
    desideriosuo
    acccpitresponstun, quod
    non
    gustarct
    mortem,
    nisi
    prius
    vidercl ChrislumDomini.Gcstabat
    eumMariaraaler
    cjus
    infanlem: vidit
    ille,
    ct
    agnovit.
    Ubi novcrnl
    queni agnovit
    ? An intus est rcvclalus
    ,
    qui
    foriscst nalus?
    Vidil, etagnovit. Agnovit
    Simeon
    infautera lacenlcm
    ;
    et occidcriint J udoei
    juvencm
    mirabilia faeicntcm. Cum
    crgocognovisset, accepit
    inulnns
    suas,
    hoc
    esl,
    inbracbia
    sua,
    nniplexaius
    est
    eum. Portabat a
    qnoporlabatur. lpsc
    enimcsl Cbri-
    stus
    sapieutiaDei,altingens
    a fine
    usquead
    finemfor-
    litcr,
    ct
    disponcns
    oiiinia
    suavilcr.
    (Sap.
    vnt
    , 1).
    Quanlus
    ibi
    erai,
    cl
    quamniagnus, quani jiarvus
    fa-
    cluseral? Parvus
    factus, parvos quccrebat.Quidest,
    parvosqucerebat?
    Non
    superbos, nonelalos;
    sedhu-
    miles
    elniilescolligebat.
    In
    procsepidignalus
    est
    poni,
    ul essel
    piorum
    cibaria
    jumentorum. Accepit ergo
    cumSimeon inbrachia
    sua,
    cldixit: Nunc
    dhnillis,
    Doinine,
    servumtuumin
    pace.
    Diriiiltisin
    pace, quia
    vidco
    paccm. Quareergo
    dimiltis in
    pace? Quoniam
    1659
    S. AUGUSTINI EPISCOPI
    IC60
    videruntocuti mei saluiaretttum
    (Luc. n, 2S-30).
    Snla-
    tnre
    Dei,
    DominusJ esus Chrislus.
    Annuntiatediemex
    diesalutare
    ejus (Psal.
    xcv, 2).
    CAPUT IV.

    i. Pueri etseneset
    conjitgaii
    atie-
    stcmturChristo.
    Habelis
    ergo, pueri, puerum
    J esum
    ;
    saucii
    senes,
    scnemSiriieonem. Si aulem
    qnceritis,
    ui et
    conjugalusaliquis
    vir testimoniumDoniino
    per-
    hibcat,
    Zachariamconsiderate. Nerao
    ergo quserat.
    aliud,
    fralres
    mei,
    christiani fldeics,
    aut
    Virgo,
    aut
    vidua
    ,
    aut
    conjugaia,
    aul
    puer,
    aut conliiiens
    ,
    aut
    lixoratus :
    'quidquidJ J IUS
    esse
    quis voluerit,
    non in-
    venit
    quemadmodum
    ad Chrisitim
    pertineal.
    Nonin-
    veninius lestinioniuni
    perhibuisse
    Chrislondulteros
    ,
    fornicatores,
    immundosi El ut a talibusei (esiimo-
    nium
    perhibere(ur, ijjseprrcsliiit, ipse
    donavil. Non
    Cnim
    quisquam
    sahctusviribussuis
    (a).
    Exsultcmus
    ergo,
    cliarissimi. Ab bodierno die crescunt dics.
    Crede in
    Chrislutn,
    et creseit intedies. Crcdidisti ?
    Inchoatus est dics.
    Rapli/.alus
    es? Nntusest Cliristus
    incordc luo, Sed
    miraquid
    Christusnntus sic rcninn-
    sil?
    Crevit,
    ad
    juveiiliileinpcrvenit:
    sedinscncclu-
    lcin non dcclinavit. Crescnl
    ergo
    cl lides
    lua,
    robur
    inveriiai,
    vcltisialcmnesciat. Sic
    pcriincbis
    ndChri-
    stum Filiuni
    Dei,
    in
    priucipio
    Vcibum
    npudDcnm,
    Verbum
    Detrai;
    sed Yerbumcarneni
    faclum,
    ul ha-
    bitaret in nobis.
    Majcstas
    ibi
    latebat,
    ubi infirmitas
    apparcbat.
    In inantissuasSimeoninfirmilalcmaccc-
    pit,
    sed
    majcslalem
    inlus
    agnovil.
    Ncmocontemnat
    lialinn
    ,
    si vult esserciialus. Adillum
    pertinuit pro-
    pter
    nos
    nasci,
    adnos
    pcrtineat
    in illorcnasci :
    qui
    vivii el
    rcgnat
    in sccculasrcculorum. Amen.
    SERMOCCCLXXI
    *
    ().
    tiaKaiiviialc
    Uoiiiini,
    iu
    (c).
    CAPUTPRIMUM.1.Clirisiiduwnctiivilaies.Nalus
    csl
    riObis
    LiodieSalvaior
    ;
    ct ideoliodieoinhi inuiido
    sol venis exorlus est. Dcushoiiio
    factiiscsl,
    ut"!:omo
    Dcus Fieret :.
    el ut servus in domiiium
    vcrtcretur,
    fofriiiihisefvi Ddininus
    accepit.
    lialiiiavii inlcrris ha-
    bitalofcoelofum,
    ut homohabitalor terfa-.habiiaretin
    coelis.Nniusesl
    ergo
    nobis
    Salvator, passtis
    est dicm
    partus repudiatceLegis conceptus
    : iialus autein de
    1'atre
    sempef,
    derriatreseriiel.ElenimDoniini nosiri
    J esii Christi diias
    accepiiiius
    nntiviiatCs:
    primo
    divi-
    nani,
    deindeliumanam
    ;
    sed
    plaiieulr.iraqiie
    mirabi-
    lcm : inillaut
    malris,
    inhac ul
    palris
    ofliciacessa-
    fent: riiiain
    ccterriani,
    ul crearet
    iemporales;
    alierain
    lemporalcm^
    ut
    prseslai-et
    celerhos.Ille
    crgo
    inforiiia
    Dei Patii
    ccqualis,
    illein formaservi Palri subditiis.
    Illecreator
    lemporuni,
    nalus in
    lempore
    est: faeius-
    quc
    esl tarii
    parvus,
    ut ederetur afcmina
    ;
    scdtam
    iliagiiUsiilique peiiriahsit,
    ut rion
    sepafarelur
    aPa-
    IrCi Has
    ergo
    Domini naliviiates eiiaraduo
    evnngeli-
    slnrum lesianlur
    principia.
    Unus eriimdenalivitale
    '
    besidcratufinnostris
    manuscriptis.
    (d)
    Sihiiliajhserrii.
    196,cap.
    2.
    (fi)Allas;
    deDiversis52:
    (c)
    In Breviario1'arisiensi
    legilur
    nomiiie
    Auguslini.
    Ccfie
    qiiidehi
    ipsiiis
    Senleniiasbenenmitas
    inprimopo-
    lissiniiiuietseciiiido
    capiteconlinet,
    sedcasex serniono
    deNalivitate.loaiinis
    Baplistre
    infraordine
    580,
    ubi oiniiia
    Siiiccfiofael
    ajitiiis
    coniiexa
    stini,
    delibalas.tlabelaulcin
    adiilixla
    quampliifitiia
    ab
    Augusiinigenib
    aul stilomani-
    fesle
    aliena,qualia
    istasunt:
    cap.1,
    El ut servnsindo-
    iininihi
    veflefetiir;

    ibideih,
    fJ trecte dies trruniicm
    solis
    iugeai,
    ?
    etc-
    cap. 2,
    Ktfuturisculloribussuisiie-
    ratsenativilatissacranieiiiasancirct.
    divina
    iia.
    aii : In
    pfincipio
    eral
    Verbum,
    ei Verbttin
    erai
    apttd
    Deum
    ,
    et\
    Deus eral Verbam: lioceratin
    priitcipiocipnd
    DcttntlOmnia
    pcripsumfacldsuttt,
    el
    sine
    ipso faclum
    estniltil
    (J oan. i, 1-5).
    Debacvefo
    nalivilatc Immaiia, itii
    evangelista
    alius referl: Liber
    generaiionis
    J csu Christi
    filii
    David
    (Mattli.i,
    1).
    Ilic
    ergo
    natalis
    Dohiini,hic secundrcnativitalisdies esl:
    exsiiliemus et
    Ircleraiir
    in eo. Nec
    immcrito,
    aiicto
    jam
    abhinc
    die, hodie
    luxincremeiittiin
    accipil;
    cura
    liumano
    generi
    inhoc
    utique
    dieveraluxveuerit: ut
    recte diestramitemsolis
    augent, quo
    nobis
    huiic,
    pcr
    qiiein
    lenebris
    rnortijs
    absolvereniur, invexit. Hunc
    ergoPropbeitc
    ariiiuiliiaiites
    ,
    tahquamlucenioe,
    vcn-
    tufuin, prcecesserunf
    diemortus
    ejus,
    et hiiracula
    quce
    essel
    gesiurus
    in
    carue,
    clarissirais
    proeconiisedi-
    (icrunt. Rectum
    nanique
    erat ul
    prrcdicaretiir
    csse
    venturus
    ,
    ne cum
    vbnisset,
    dubitaretur. Ilic
    itaque
    Deus
    noster,
    liomoinler hoiiiines conversatus cst.
    Apparuit
    enimvidenlibtis.
    Iiomo,
    intclligeiilibus
    Deiis:
    hoiTiiiiemiiiluenlibus offerens
    ,
    credenlibus Deuni
    servans.
    Ergo
    iniifmos salvavit
    aspectus
    infirmilaiis
    ejtis
    : firrilos
    qiiccrifCoiiterriplalio
    diviriitatis
    ejuS.
    CAPUTII. 2. Incarnuiioncvisibilis
    Deiis,
    quem
    homo
    sequalur,
    exhibelur.Obsecrovos
    , charissimi,
    intuemini
    qiinni
    ningriura
    sit hociiivsteiiumvcritalis.
    Adsalvaiidosliomiiies
    Legeradederal, Prophelas
    mi-
    serat : ct
    quia
    sanaiidis
    languoribus
    hccc lcincdia
    prcecessertini, ipsum
    |se
    adsalutemeoriimoffcrrcho-
    rainibus Dcus
    voluit.;
    Porro homincsDcuni
    ipsuin
    iu
    substantia sua viclcrdnon
    potucrunt
    :
    speni
    veroho-
    minesstiam
    ponerc
    insolohominenoil dcbeilanl.
    Quid
    ergo
    hic liercl ? Hominem
    sequi
    non
    debebant,
    homo
    sequcndiis
    nonerat
    qui
    videri
    poleral:
    Dcus
    seqticn-
    dus eivit
    qui
    videri non
    poterat.
    Ul
    crgo
    exhiberctur
    hoiiiihi,
    ct
    qui
    abhoihinevidcrCliiret
    qiiem
    hohiose-
    qucreiur,
    Deus factiis est homo.
    Dcniqiie
    euin
    jam
    inler liomincs
    vcrsafclur,
    el tribus
    aposlolis
    inse-
    creto adduciismediiij
    aslarcl,
    subitoeis iniiladivini
    cultiis claritate
    rcspleiiduil
    :
    quodapbslOliqui prsc-
    senlcs
    ernnl,
    vix intueri
    pro
    hiimaiii affeCtusiiifirnii-
    late
    poliierunl (Id. xvn; 1-6).
    Nasci hiiinanitusvo-
    lnit,
    iil nos in
    i.pso
    nascercraur
    ,
    c( fuluris culloribus
    Suis itcr.iiccnaiivitalis sacfanienla sanciret : u( nos
    qui
    a
    iialjvilate
    illacoarctali tenebamur
    obnoxii, Sal-
    vatofis nostri
    vestigia
    coinilali,
    secuudai nalivilatis
    prrcsidio
    ccrto
    polifeinur ; qno
    inDeocl cx Deo
    nali,
    abriiiiiperehnis
    viiicula mofiis
    antiqure,
    cum
    pigiras
    sahilis
    Spirilura
    sahcthmsiiiriefcmus.
    Ergo
    cuin
    appa-
    rcrb horaiiiibusDctis
    tellct, eosqueqnceprius
    raniitln-
    vcral,
    docere eiinin
    procsenscuperet,
    viradivinam
    nssuinpio
    liomine
    teiiiperavit,
    ct
    posuit
    tenebrnslati-
    bnlumsuhlii iii circnilii sno
    (Psttl. xvit,
    12),
    ciirase
    labefriaculocarnis oblexiL Tali
    ergo
    et lamiiicffnbili
    sacrnmenlo
    ;
    Christus Deus rioster el homohahetiir
    cl Dcus
    ; pcr
    malrein
    hoino, pcr
    PnlremDeus.
    Sicque
    fil iil
    iitfiiraqiieiiliid;Sil
    vcrinh
    quodait,
    Pater
    major
    ine'esl
    (J octtt;
    xiv, 28); ct,
    Ego
    et Paler timiihstimtis
    (lcl. x, 50).
    Nani
    diyiiiiialecequatiirPntri;
    inearmi-
    tioiie
    siihdii.ur
    1'atri.
    CAPUT III.

    5. Deus et Iwmo
    quonwdo
    misceii
    poiitii. flifftcitior
    dniinw
    torpdrisqiwpcrmixtio.Qii:i-
    rere lanicn
    quidnni solcnt, qiiomodo
    niiscefi
    jiotuit
    lioino ct Dcus.
    Qiioeriral
    rntioiiem
    lrajiis ravsteiii,
    qtiod
    semel fnctuni
    (jsi
    : cura
    ipsi lictjuaqiiampossiiu
    TCildercraiioncin
    ejus qu;c
    iii
    semper,
    id
    est^qiio-
    Uiodoaiiiniaiiiisceluf
    Corpori,
    ut homolial.
    ErgO
    sic-
    ul
    corporca
    rcs
    incofporcaqucconjiingiiur,
    lit Iiohio
    efficiatur : itnhonio
    coiijuiicius
    est Deo
    ,
    ct Incitiscsl
    Chrisiiis
    (a),
    El (airieriii(liefei
    Ciirisiiis,
    (inii iliriiu-
    cofpofea,
    idcsi
    ,
    aniiriaci Deiislaciiiiis
    conjimgi per-
    iriisceriqucpoiucrunl, quain
    niiscciilrima
    incorpoicn
    aiiiiquecorporea,
    id
    est,
    aiiiui.ict
    corjtus,
    ut
    pcr-
    sona lioniinis cxisiati
    Qiiod
    si Detiscrcator cocli nc
    lefroc
    ,
    cuiri Dctis
    essel;
    liomofacttis
    est,
    c( hiiiiiilia-
    vil
    semelipsum tisqiic
    ad liiorlera
    ,
    mortciii atitera
    ()
    vide
    epist,
    ad
    volusiainun,137,
    u, 11.
    1661
    SERMOCCCLXXII. 1662
    crucis
    (Pltilipp. 11,6-8), quanto
    autem
    superbire
    non
    dehet tcrra et cinis? Yidete
    ,
    fralrcs,
    qiianluin
    sehu-
    milinvil
    proplcr
    homines Deus.
    Quanlum
    se
    dcjicere
    debcl scrvus, quando
    ad tanl.imlmmiliiatcmdoscen-
    dit et Dominns?
    Qurehumililas, charissimi,
    si
    plenis-
    sime ab homkiibiis
    possidclur,
    eliainatl chnritalem
    usque proficiel.
    Nnmdmnaller alteriun existiniatsn-
    (periorem,
    dilectio
    facilccqualitatera.
    Undenonse
    ipsc
    homo
    dcspiciat, propter qiicmutique
    isla subiredi-
    gnatus
    est Deus.
    CAPUTIV.

    i. Hominis
    dkjnitas
    exDei in
    ipsum
    dignatione.
    Et
    ego quidem, fralres, pro quibiis
    im-
    pendi
    et
    sitpcrinipendi cnpio,
    licct
    magnos
    vossem-
    per
    inconscientiameafeccrira
    ;
    tnnien
    majoresquo-
    dani niodo vos res mihi ista
    elficit,
    cuni iiitendo
    qnanta
    sit Doraini mei
    pro
    horainc
    dignalio.
    Vosuli-
    quc
    cstis Dominicoeincarnalionis
    ,
    vosDoininicisah-
    guinis preliuni,
    vos mcrabra Chrisii,
    vobis
    caput
    Clirisius esl :
    pro
    vobis
    nasci, pfo
    vobis
    pati
    cuncta
    iion
    distulit;
    crucem
    qtioqueipsam
    adhoc
    peiiulil,
    ut vos sibi in familiam
    coaptarct.
    Yos
    appellamini
    Chrisli fratrcs
    ,
    vos
    appcllamini
    Cbristi hceredes.
    Proinde, dileclissimi,
    iiniisquisquedigiium
    se
    ipsum
    habeat,
    coram
    quo peccare
    non
    debeal;
    dignum
    se
    existimet,
    coram
    quo
    si delictum
    cogitaverit,
    erube-
    scal. Prelio enim
    magnoempli
    eslis:
    cjlorificate
    et
    por-
    tute Dettmin
    corpore
    veslro
    (1
    Cor.
    vi, 20).
    Hic
    pro
    vobisnatus
    est,
    hic
    pro
    vobisoblatus
    est;
    hicetiam
    ,
    si
    digneagatis,
    habitntinvobis.
    Againusergo,
    medi-
    lanles in
    lege
    Domini dieac noctc
    ,
    ut
    comprehen-
    dere
    eum,
    ut videre merenmur.
    Agamus,
    ut
    qnia
    dignalus
    esl dcscendere
    propter
    hominesDeus
    ,
    ad
    DLUIUhoiiio
    possil
    ascendere.
    SEP.MOCCCLXXII
    *
    (a).
    DeNativitate
    Domini,
    iv
    (b).
    CAPUT PRIMUM.

    1. Nalivilas Cltrisli
    duplex.
    Novitfides
    vestra, charissimi, qttoc
    hanc universnm
    riiultiludiuem
    congrcgavit, quia
    natus est nobishodie
    Salvalor. Natus est dc Patre
    semper,
    de matre se-
    mel
    (c):
    dePatre sine
    sexii,
    dc niatre sineusu.
    Apud
    Patremquippcdefuitconcipientis
    ulcrus:
    apud
    matrem
    defuit semiiiaiitis
    amplexus.
    Prima nalivitas exPatre
    naiuramservavit: secunda nativitas ex matre
    gra-
    tiam seminavit. Hla teniiit
    inajeslalem
    divjncesub-
    slaulire; isiasuscepitsocielalem
    raortalitalishumanse.
    In hac auteinideovenire
    dignatuscst,
    ut fierel obe-
    diens
    usque
    ad mortcm
    (Philipp.
    n,
    6-8),
    et mo-
    rifcndovinceret raorlem.
    Ulraquc
    nalivitas ineffa-
    bilis, utraque
    mirabiiis.
    Quod
    enim cor hiiraa-
    iium
    coraprehenderc, quoeveliiigua
    valcal
    explicare,
    quomodo
    natus sil Chrislus
    semper
    cx
    Deo,
    aut
    quo-
    inodo
    nuper
    ex iilero?
    Quisiiiiclligat
    cocclernumFiiio
    Pntrem, quiseloqnalur virginem
    inalrem? illumsine
    iiiitio,
    siucfine
    gigneniem;
    istani sineIibidineconci-
    *
    Hic
    quoque
    innoslris
    manuscriplis
    desideralur.
    (a) Alias,
    deDiversisSi.
    (b)
    sonomniabic
    sapiuntAugustinum.
    Isludin
    exordio,
    De1'atresine
    sexu,
    dematresine
    usu,
    haudsatisaccu-
    rale
    pronunliiuim
    videtur.Et
    prior pars ejusdem
    senlen-
    lirc,
    Nntusesl de Patre
    semper,etc,
    liabeturetiamin
    supericri
    scrmone. Antefinenicilalur
    hymnus
    Ambrosii de
    cbristi
    Kalali,qui paulo
    anlefueratcanlatus.Numforleri-
    tuscantandiinecclesia
    hymnos
    Ambrosianos
    perAtigusti-
    numfueral iuAfrieamiiivectus? Dicit
    ipse
    in
    ej
    ist.
    53,
    circileraiinwri 400
    scripta,
    CalbolicosaDonatislis
    repre-
    heudi
    quod
    sobrie
    psallantiu.
    ecclesiadivinacantica

    rrophelarum,
    cum
    ipsi

    ait,
    ebrietates suasadcanti-
    cuui
    psalinorum
    bumano
    ingeniocomposilorum,
    inflam-
    ment

    '
    (c)
    Hseccademiniliosermonis
    superioris.
    pientem,
    sine
    corruptioneparientem?Ulraque
    nativi-
    tas mira
    est, quia
    divina est. Sive
    ergo illam,
    sive
    istammcns lnimana
    considerel,
    reclissime
    dicit,
    Ge-
    nerationcm
    ejus quis
    cnanabil
    (Isai. LIH,
    8)?
    Et nos
    quidfncieinus,
    frntrcs?
    Quoniamdigneeloqui
    non va-
    lenius,
    tacere debemus? Absita
    nobis,
    absitut taccnt
    lingua servi, quai-.do
    Nalalis est Doniiiii. Dicaraus
    ergoquodpossiimus, quodlegimus.
    2. Ad Christi
    nupticis
    J udwi et Gentilesinvitali.
    Carne el
    sanguine
    Clirisli
    paschnur.
    Cltrislus
    spon-
    susel
    gigcts,pulclter
    el
    fortis.
    Beatus David deCliri-
    slo
    loquens,
    dicit in
    Psalmis,
    In sole
    posuit
    laberna-
    culuni situm
    ,
    et
    ipse lanquamsponsusprocedens
    de
    Ihulctino
    suo,
    exsulluvilul
    gigas (Psal. xvin, 6).
    Pro-
    ccssitenirahodredesacro
    thalamo, hocesi,
    beatorum
    virgiiicorum
    viscerum abdito
    iucorniploque
    secrelo.
    Processit inde
    virginis filius, virginis sponsus
    : filius
    videlicet
    Marisc, sponsus
    Ecclesioe. Universoceiiim
    Ecclesioc
    loquebatur Apostolus,quando
    dicebat:
    Apla-
    vi vosuni viro
    virgiiiemcuslamexhibereCltrislo(HCor.
    xi, 2).
    CAPUT II.
    -
    Ad haslales
    nuptias Chrisli,
    Pater
    sponsi primuminvitavitpopulum
    J tidccorum.Sed
    quid
    ait
    Evangelium? Qui
    invilaii
    erant,
    non
    [uerunl digni
    (Mattli.
    xxn,
    8).
    Invilalacst
    posteauiiivcrsarumGen-
    tium
    multitudo, ipsairaplevil Ecclesiam, ipsaaccopit
    de mensa domiuicanonvilcs
    epulas,
    aut
    ignobiles
    potus,
    sed
    ipsiuspastoris, ipsius
    occisi Chrisli car-
    nem
    prcclibavil
    et
    sanguiucrn.
    Occisusesl ad
    nuptias
    suas
    ipse
    innocens
    agnus,
    occisus est ad
    nuptias;
    ct
    quoscunique invitavit,
    de carne sua
    pavil.
    Occisus
    epulasprccparavil: resurgcns nuplias
    celebravit. Occi-
    susvoluntariara
    pcrlulit passionem: resurgens dispo-
    silamduxit uxorem. Inulero
    virginis
    humanamcar-
    ncmvcltit arrham
    accepit:
    in cruce
    pretiosissimam
    dolemsuum
    saiiguinem
    fudit: inresurreclione
    alquc
    ascensionc suaoclcrnimatrimonii fcedera robornvit.
    Ascenditenhnin
    ctllttm,captivam
    duxit
    capiivitalem,
    de-
    dil donaliominitnis
    (Psal.
    LXVII,
    19). Quocdona?Spi-
    rilum
    saiictum, pcr quem
    diffusahuinanis mentibus
    cbaritate, inseparnbiliter
    Ghristo
    tanquam
    viro suo
    adhrcsit Ecclesia.Processit
    ergohodietanqtiamspon-
    susde sacro llialamo
    suo,
    e( sicut
    exsequilur
    Psal-
    mus,
    Exsultavtl ul
    gigas
    ad currendamviam. Processit
    ut
    sponsus,
    exsultavit ut
    gigas.
    Pulchcr et fortis:
    pul-
    cher,
    ut
    sponsus;
    fortis,
    ut
    gigas. Pulcher,
    ut
    ametur;
    forlis,
    ut timeatur:
    pulcher,
    ut
    placerel; forlis,
    ut
    viiiceret. Ubi invenilur in
    Scripttiris
    sacfis
    sponsi
    islius
    pulchritudo?Speciosus[ormaprwfiliis
    hominum:
    diffusaestgralia
    in labiistuis
    (Psal. XLIV,5).
    Ubi in-
    venilur
    giganlis
    fortitudo?Dominus
    forlis
    el
    polens,
    Dominus
    potens
    in
    prwlio(Psul. XXIII,
    8). Utrumque
    autem,
    id
    esi,
    et
    pulchritudinemetfoiiitudiiiem
    ineoi
    viderat et intellexerat
    lsaias,
    cuin dicebal:
    Quis
    estI
    isle
    qui
    adveuitexEdom? rubor veslimentorum
    ejus
    ex
    Bosor,
    sic
    speciosus
    instolavestimenticum
    foniiudine
    (Isai.
    LXIII,1)?
    lsle
    ergoprophela, qui
    et
    speciosum
    dixitet
    fortcm, spousum
    noveralei
    gigantem.
    CAPUT111.

    3.
    Viamquomodo
    cucurril
    Chrisius,
    1663
    S. AUGUSTINl
    EPISCOPl
    Ambrosii
    hymnus.Ergo,
    chnrissimi.Ea-stitoiJ
    ut
    gkjas
    udcurrendamviam.
    Qiiamviam,
    nisi mortalem
    viam,
    quamdignntus
    est nobiscumhaberecomniunera?
    Ipsa
    estvia,
    perquam genus
    humanuni transil. Traiiscunt
    enim
    per
    eamvcniendo
    nascentes,
    etabscedendomo-
    rientes. Eliste
    generis
    humani fluviusab
    initiousque
    in
    finemex occullisnalurccvenis
    jugiter
    maual. Deislo
    fliiviorapidoacturbulenlobiberedigiialjiseslChristus.
    Modoaudistisin
    psalmo,
    Detorrenleinviabibit
    (Psat.
    cix, 7).
    Torrcns iste
    produxit
    nosad
    nalivilalcm, per-
    duxit ad mortem.
    Quasi
    ex occulto
    fonlis,
    abyssuni
    maris
    suscepit
    Christus.
    Uiriimquepronobis,
    et natus
    et inortuus cst. El
    quia
    bomiiiesinmedio
    bujus
    flu-
    minis
    constituli,
    plerumqiie
    delectnnlur mundi blnndi-
    mentiset
    illeeebris,
    quce
    Iimo
    hujus
    lorrentisinvolvun-
    tur.atqueinprofundum
    iiifernideniersun! eos,
    quidum
    transeiintes iindasavide
    hnuriunt, sic
    necaiilur,
    slare
    cupienles
    in lorrente
    prcccipitanlc,
    et in
    republica
    '
    qnoerenlcs
    (ixa
    vesligin
    : ideo Dominiistlelonenlein
    viabibit.
    Quidcst,
    inviubibit?Transicnsbibil. Ribit
    cnini cl
    traiisiit,
    nonrcmansit: nec sletit invia
    pec-
    catorura. Item mortera mettiuiit
    homines;
    qtiia
    uc-
    cessecst
    prcccipilari
    omnes
    Imjus
    torrcntis
    impulsu
    :
    Christiisaiiteni mortein
    qnamsponle susccpcral,
    ti-
    merc iion
    potuit;
    ideodictiun
    esl,
    El exsullavitul
    gi-
    gctsad
    currendamviam. Dcsccndit
    cnim,
    ct cucurrit:
    ascendil,
    etsedil.
    Nostis,qnia
    sicconfilcri
    (a)
    solclis:
    postquamrcsurrex:!,
    nsccndil in
    ca-Iura,
    scdet addex-
    terarn Palris. IIuiicnostri
    gigantis
    cxcursiimbrcvis
    sirae ac
    piilchcrrime
    cccinit bcniusAmbrosiusin
    hy-
    mno,
    quempaulo
    a:;te canlastis.
    Loqucus
    cnini dc
    Domino
    Chrislo,
    sic ait: t
    Egrcssns ejus
    a
    Palrc,
    rc-
    f
    gressus ejus
    ndPnlrem:
    cxc.irsiisiisque
    nd
    inferos,
    f recursus nd scderaDei.
    Hsec
    omnia,
    cbnrissimi,
    si
    qiiccramus
    cur facta
    sunl,
    iiivciiiemiis facta
    pro
    nobis.
    Desceniileniin,
    ut
    asccndcrcnius;
    niortuus
    csl,
    ut
    vivcreiiius; resurrcxil,
    ut
    rcsurgcrcraus;
    asccndil
    in
    ccelum,
    ul lerrena
    conlcmncre,
    clcor siirsiimeri-
    gerC
    disceremus.
    Dcnique
    ut lcvaret
    posl
    se
    spcm
    no-
    slram,
    levavit
    primo
    caniein suam: el ut
    spcrarcmus
    hoc secuturumin
    nobis,
    illud
    prcecessitquodaccepit
    ex nobis.
    SERMOCCCLXXIII
    *
    (b).
    De
    EpiphaiiiaDoniini, i(c).
    CAPUT PRIMUM.-1.Clnislus
    manifeslalus
    Ma-
    gis.
    Soleinnitas
    quam
    hodie
    celebranms, propter
    ma-
    iiifesialionemDomini
    Epiphaniccgroecum
    noracnac-
    ccpit.
    Hodierno
    quippedicMagis
    adorantibus
    lanquam
    pritniiiis Genliiim,
    commendniur
    nianifcsialus, qni
    nule
    paiicos
    dies traditur etiamnatus.
    Lapisilleangu-
    laris, qui
    velul
    pariclcsduos, circumcisionisvidelicet
    1
    Forie
    legendum,
    et inre labili.
    *
    itccogniliis
    adC)J .cl. I'.n. r. rm. v. et ndLov.
    (a)
    ln
    syniliolo.
    (b)Alias,
    deDiversisGfi.
    (c) Auibiguiini
    reddiiiuloci
    nonnuUi,(piilins
    lcmcritalc
    aliciijtts
    liibeniallaliunIneilo(rediinus
    inspeclo
    tioriacensi
    vclere
    libro,qui
    en
    pinriiniqiiuprieterit,qureclispliccril
    in
    hoc
    serinoiic,
    uli
    inlo.lliicos cxnisiiiistid.cn
    qu;e
    codcx
    illenonhabcl
    apposiiis.
    et
    prseputii,
    hocesl J udccorum
    atqueGentium,
    de di-
    verso
    venientesinsuri unitate
    copulavit,
    et
    facltis
    est
    paxnostra, qui fecitulraque
    iinum
    (Epltes. n,
    11-22);
    ut
    pastoribiis
    J udocorum
    iirailiaretur, Angeli
    venerurit
    de
    coelo;
    et
    utamngis
    Genliuni
    adorarelnr,
    stellare-
    fulsit c ccelo1. Sive
    ergo per Angelos,
    sivc
    per
    stcl-
    lam,
    coeli enarravcrunt
    gloriam
    Dei: nt in
    ejns qui
    nalus
    estgratia,
    ennrrarent cameiinm
    Apostoli, por-
    tanies Doiiiinura.sicut
    coeli, alque
    inomnemtcrrnm
    exirelsonus
    eorum,
    elin fiuesorbis lerrceverbaeoruiii
    (Psal. XVIII, 2,
    5). Quccqtioniam
    el aduos
    vencninl,
    credinms,
    propter quod
    et
    loquiniur (II
    Cor.
    iv,
    15).
    CAPUTII.

    2. Idemtractalur
    argumenlum,
    Mulla
    igilur
    consideranda
    suut,
    fratres
    ,
    iu hac
    qunni
    audi-
    vimus,
    evangelica
    leclione.
    Magi
    venitint ab
    oriente,
    regem
    J udreorura
    requirunl, qui
    tot
    reges
    J udccorum
    nuiiquam
    antea
    qusesierutU.Requirnnl auteni,
    nou
    aliquem
    virilis oe(aiis
    ,
    sive
    grandicviim,
    liunianis
    oculis
    ,
    inexcelsasede
    coiispicuum, exercitibus
    po-
    tentem
    ,
    arniisterreiitem
    ,
    purpura
    nitentcra
    , diadc-
    maie
    refulgenlem
    [
    vel decruce sibi exsiiltanicm
    ,
    in
    qtta
    universos
    maiiyres rcdimeret
    confilentcs,
    vcl ab
    inferis
    rcsurgcntem,
    aut iucoelosasceiideiilem
    ];
    scd
    recens
    naliim,
    in cimis
    jncciUcm,;ibcribusinhiaii(em,
    nullo ornalti
    corporis,
    nullis nicmbrorum viribus
    ,
    niillis
    parcntuiii opibus,
    nonsuaoolnle
    ,
    non suortim
    pofcslatc prccslantcin.
    Et
    quccruntregein
    J udrcorum
    ,
    a
    rege
    J udreorum
    ;
    ah Iferode
    [
    homine
    ],
    Chrislum
    [
    Dcumcl homiiiem
    ; a tcrreno
    rege liominc, regcm
    ccelorum
    qni
    condidcral bominem
    ]
    : a
    grandi par-
    vulum
    ,
    a claro lateiilcm
    ,
    ab cxcclso
    humilcni,
    a
    loqucnle
    infaiilcm
    ,
    ab
    opiilcntoiuopem,
    a forti infir-
    mum;
    cl inmen
    [qiiamvis
    ab
    Hcrode
    perscqueiile,
    sibi ct aliis Chrislum
    dominanlcm],
    acoiiienincnic
    odorandiim:
    prqfccto
    in
    quo
    nnila
    pomparegia
    vide-
    balur,
    scd vcra
    raajcsias
    adornbatur.
    CAPUTIII.

    5. Ilerodis melusel in
    parvulorum
    ccvcleswvilict.Innocentes
    mciiiijriim
    coronadonati. De-
    niqiie
    Hcrodes tiincl:
    Mngi
    dcsidcraut.
    Regcin
    illi
    cupiunl iiivenirc,
    rcgriuin
    nicltiit illefinire 2.
    Uin<juo
    poslrcmo quourunl
    :
    ijlli, per qucm possint vivere;
    ille,
    qiiem
    vellct Occidcrc:
    ille,
    in
    queni peccatnm
    grandecoraiiiittal; illi,
    qui
    oninia sibi
    peccala
    di-
    niittat. Nccat
    quippe
    Hcrodcs
    parvulosmultos,
    diim
    vult adunius mortcra
    pervenirc.
    Et ciimsrcvicnlissi-
    mam
    s
    et
    criicntissiinam cocdemintot iniiocciitibus
    perfecit;
    se
    ipsum
    tnnta
    iniquitatepriinitiisintci-fccit.
    Interca rex nosler
    [Ghrislus],
    Verbum
    [Dei]
    infnns
    [Deus], Mngis
    illum
    ndoranlibus, pnrvnlis pro
    illo
    moriciUibus,
    sivejaccbat,
    sive
    sugebat;
    el noiulum
    locutiis4-,
    crcdenles
    inveniebal;
    et nonduin
    pnssus,
    etiam
    martyres
    faciebal. 0
    parvuli
    beati, inodo
    unti,
    nunquaiij lentali,
    nonduni
    Iuctati, jam
    coronati! Ille
    1
    i-ioriacensisveltistissimus
    libcr,
    el itl delibalioGemiitm
    Maqisalvarenliir,
    novoadmonitisitnlluminesiclereo.
    2"
    sicFloriacensisMs.At
    cditi,
    timel
    successoreiu,
    niagt
    desideranl
    redemptoreiii:
    iili
    citpiunl
    imeidre
    regnum,
    nic-
    tttilille
    finireregnum.
    3
    tioriacensis
    ,Ms.,
    cctcbralissimam.
    4
    ita ideniMS. AljiveroSlss.cum
    excusis,
    sive
    surgebut
    crescebal,
    el
    nondum,
    oie.
    1665
    SERMOCCCLXXIV. 1C66
    devestracoronadubilaverilin
    passionepro
    Chrislo
    ,
    qui
    eliarn
    Bnplisinumpnrvulisprodessc
    noii existiraat
    Christi. Non
    habebalisquidem
    aUatem
    ,
    qua
    inChri-
    sium
    passiiruin
    crederctis ; scd habebatis
    caniera,
    in
    qnapro
    Chrislo
    passuropassioiiem
    sustinereiis. Nullo
    niodoistosinfantesdesererel
    gratia
    Srilvatorisinfan-
    lis,
    qui
    vencrat
    quoererequodperierat,
    IIOHsolumin
    carne
    nascendo,
    verum etiam in cruce
    pcndendo
    [a
    J inferosdescendendo
    ,
    et inccelis
    ascendendo,
    et
    o.ddcxteramPatris
    sedcndo].
    Nam
    qui poluii
    natus
    hahcrc
    proedicatoresAugclos,
    narratores
    coelos,
    ad-
    oratores
    Magos, poluit
    et illisne
    pro
    eohicmoreren-
    lur
    prreslare,
    si sciret illa morie
    periluros,
    el non
    potius majore
    felicilatevicturos.
    Absit, absit,
    ut ad
    liberandos homines
    [Christus]
    vcnicns,
    dc illorum
    procmioqui pro
    eo interficerentur iiihil
    egerit, qui
    pendeiis
    in
    liguo pro
    eis a
    quibus
    interficiebalur
    oravit.
    CAPUTIV.i.
    Infelices
    J udwi
    fabris
    ArcwNoeel
    lapidibus
    milliariis
    persimiles. Quid
    dicam de iu-
    felicilale
    J udoeoi'um, qui CliristuniquocrcnlibusMagis,
    eliaui
    prophcliam
    indicem
    prolulerunt;
    Bcihlehcin
    civitatem
    designaveruiil[quamipsi
    non
    inveiieriml]?
    SirailesfabrisArcoe
    Noe,
    aliisubi evadereut
    prcesii-
    lerunt,
    et
    ipsi
    diluvio
    perierunt
    : similes
    lapidibus
    milliariis,
    viamostendcrunt,
    uecambulare
    polueruut
    [quia
    slolidi invia
    rcmanseriint].
    Quccsiliim
    esl ab
    eis,
    ubi Chris(usnascerclur :
    responderiral,
    InBe-
    thleliemJ ttdw. Sic enim
    scriptum
    est
    perprophelam
    l:
    El tuBellilelietnterraJ uda
    ,
    nonmiitimaesinducibus
    J uda. Ex leenim
    prodibit
    rex, qui
    reclurus esl
    popu-
    litmmcumlsruel
    (Malth.
    n, 1-G).
    Audierunt et
    abierunt
    inquisilores;
    dixcrunl et remanscrunt
    do-.
    clores :el coiitrariisaffectibus
    scparali,
    illi facti sunt
    adoraiores,
    illi
    perseculores.
    Nunc
    quoque
    J udcci si-
    mile
    aliquid
    nobisexhiherenon desinunl. Nonnulli
    enim
    pnganorum
    utnoveriiilChristiimaiile
    propliela-
    tum
    ,
    quando
    eisde
    Scripluiis
    leslimoiiiaclara
    pro-
    feriraus, suspecti
    neforte a Clirislianisistaconficta
    sinl,
    malmitcrederc codieibusJ udceorum: et sicut
    tunc
    Magi
    fccerunt,
    istosdimittuntinaiiiier
    lectilare,
    ipsi pcrgunt
    (idelileradorare.
    CAPUTY.5.
    Speclaculttmspiriluale
    in
    Iwcfeslo.
    Celebremus
    itaque
    exsultantcs iu
    Domiiio,
    feslum
    diern
    Domini;
    nonsolura
    quo
    cst ex J iidniis natus
    ,
    vcruineliani
    quo
    ksl Gentibus mnnife-lalus. J uvat
    intueri oriiftia,
    etiniinirai
    adduciacoiispeciiim,
    aniiiio.
    cernere
    spectaculo
    spiriluali
    2. Nascitur Christus :
    virgo
    concipil, virgoparit, virgo
    nulril;
    adest -fc-
    cuifdilas,
    nec abest
    integritas. Angcli aimtiiitiant,
    pastoresglorificant,
    cccli enarrant, Magi
    desidefaiit,
    reges
    formidant,
    J udcei demonstranl,
    Genles ad-
    orant: frustraiUur
    ssevientes
    ,
    coronaiittirinfnntes"
    adiiiiranturcredenles. Quic
    cst istahurailis
    celsiiudo,
    inlirrai forlitudo, jiarvuli magnitudo?
    Profecloillud
    Yerbumfecithrcc
    omnia, perquod
    factasunt oraiiia.
    1
    InFloriacensi
    Ns.:Quid
    etiamdehacre
    scriptumesset,
    niemoriler-pronuntiaverunt:
    Etlu
    Beihlehein,
    elc.
    3
    lnFloriacensi
    Ms.,speclaculaspirilualia.
    Yerbura
    quodlonge
    erat anobis
    ,
    carofaclumest
    ,
    ut hnbitarel innobis
    (J oan. i,
    3
    , 1-4).Agnoscamus
    iiaqiie
    i
    tcmporc, pcr quem
    faclasuul
    lcnipora
    : el
    celebraiUcs
    ejus
    fesla
    temporalia,
    prsemia
    desidere-
    musoctcrna.
    SERMOCCCLXXIV
    *
    (a).
    De
    F.piphania Domini,
    u
    (b).
    1.
    Magi
    ad Chrislumslella et
    Angelorum
    reve-
    lalioneperducti.
    Annivcrsaria celebralio dici
    liujus
    anniversariumsermoneni anobis
    exigil,
    debitiini au-
    ribus et cordibus vestris. HodicSalvator noster Ma-
    gos
    adsedetam
    longiiiquagenteperduxit.
    Venerunt
    ut adorarcnt
    infaiilein,
    YerbumDei.
    Qtiare
    vcnerunl ?
    Quia
    stellaminusitntamvideruut. Etunde earaChristi
    esse
    cognoverunl
    ? Videreenim
    polucrunl
    stellain
    ;
    numquidloqui
    eis
    potuit
    ct
    dicere,
    Slella Christi
    sum?Procul dubioalitcr iiidicaliim
    est,
    per aliquam
    revelationein. Tameninusitaterexnatus
    erat,
    qui
    et
    abalicnisadoranduserat.
    Numquid
    non
    regcs
    antc
    inJ uda>aerant
    nali,
    aul
    per
    univcrsain terramin
    diversis
    gcntibus? Quare
    iste
    adorandus,
    et abalie-
    nigciiis adorandus,
    non terrente
    exercitu,
    sed in
    paupcrtatecnrnis,
    latenle
    majestnie
    virlutis?
    Quando
    nattis
    est,
    adoratusest a
    pastoribusJ sraclitis, quibus
    eum
    Augeli
    nunliaverunl : sed
    Magi
    non erant de
    genic
    Israel. ColebnntGentium
    deos,
    hocesi d:cmo-
    nia
    ; qiioriiiii
    fnllnci
    decipiebanttirpotenlia.
    Yiderunt
    crgoqnanidani
    siellam
    inusitatam,
    inirati sunt:
    quce-
    sicruut sinc duhio
    cujus
    esset
    signuin, quod
    tamno-
    vum
    insolitunique.
    viderunl. El
    miqueaudieruiil.pro-
    fccloab
    Aiigelis,
    ab
    aliqua
    admonitioiierevelationis.
    Qucerisfortassis,
    Ab
    Angelis
    bonis
    ,
    an malis? Chri-
    stum
    quidem
    et
    angeli mali,
    hocest
    daemones,
    Filiura
    Dei esseconfcssi stuit. Sedcur uoii eta bonis audic-
    runt,
    quando
    in Christoadorando salus eorum
    jam
    qucerebatur,
    non
    iuiquitas
    dorainabalur? Poliieruiit
    ergo
    illisdicere
    Angeli
    : Stella
    qunmvidistis,
    Christi
    est,
    ileel ndorateeumubi natus
    est,
    et siintil indi-
    cate
    qualis
    ct
    quanlus
    natus. Illi
    autemhocnudilovc-
    rierunt ctadornvcrunt.
    Auruin,
    thusel
    myrrham
    ob-
    lulerunt,
    socuiidumcoiisuetudinemsuam. Taliaeniin
    solebanl offerrediis suis.
    ....
    2. Christusab
    ipsis
    J ttdwis deinonslratusGeniibus.
    Quod
    sane
    antcquamfacerent,
    aiUequam
    eumin ci-
    vilate uhi ualus fucrat
    inveiiireiit,
    venerunt
    quce-
    rentes
    ,
    Ubi naluseslrex J udawrum? Nonne
    poternnt
    elinmhoc rcvclatione
    cognosccre,
    sicut
    cognoveraiit
    illainstellain
    regis
    csse
    J udoeorum^Noiine
    poluileos
    ad illam civitalera cadeni stella
    perducere,
    sictit
    postca perduxit
    ad locura ubi Chrislus cura malre
    *
    necognitus
    adr. rm.v. et adLov.
    (a)Alias,
    deDiversis67.
    (b)
    Incunctaitterasserit
    Magosvisa
    stellaedoctosabAtt-
    gehs
    uisse
    quod
    illaCbristi
    signum
    esset: Et
    utique
    air-
    (i
    dieruut,

    inquil,

    profecto
    ab
    Angelis,
    ab
    aiiqua
    admo-
    uitionerevclatiauis. Prretereadicil
    conciquator,
    res in
    niuneraobl-ilasa
    sia.^is
    secunduntconsuetudinem
    suani,
    qufa
    taliasnlobaniollerrediissuis. Al
    Augustinus
    ineo-
    ruiuiii-jiicri; usiiouiiiliil
    myslcriiagnoscit
    inscrraone
    202,
    1607 S. AUGUSTINIEPISCOPI
    1668
    infanserat? Poferat
    sane,
    non lamenfactum
    est;
    ! tit Iioca J udccis
    inquirerent.
    Quarc
    voluithoc Dcus
    a J udccis
    inqniri?
    Ul diim ostendunl in
    quem
    non
    cfcdiint, ipsa
    suademonsdaiionedaranenlur. Attcn-
    dite
    quiaet
    nunc
    fiuiUprimilioc
    Getilium
    Magi,quanio
    a
    majori irapieiate libcrali,
    lanto
    mnjorem
    diinies
    gloriam
    liberanti.
    Qurcriuit, Ubieslqui
    ncitttseslrex
    J udworum?Herodes
    ,
    audito
    regisnomiiic,
    tanquam
    crmulusconlremiscil. Vocat
    Lcgispcritos, interrogat
    abeis secundum
    Scripturas
    ul indiccnt ubi Chrislus
    nascerelur. Illi
    j-espondent,
    InBetlilehcmJ udw. Per-
    rexerunt
    Magi,
    el adoraverunt
    (Malili.
    n
    , 1-11)
    :
    J udcci
    remanserunl,qui
    deiiioiistraveriiiit.0
    iiiagiium
    sacramenlum! Hodie
    pcr
    J iidrcoruracodicesconvin-
    cimus: fiuntfidcles
    per
    eorumcodices. Ostcndimus
    Paganisquod
    noltinl credere. Nnm
    aliquandoPagani
    faciuntnobis
    Iiujusmodiqureslionem,
    cum
    videntqure
    scripta
    suntsic
    impleri,
    iit
    uegare
    oniniiionon
    possint,
    quod
    ea
    pcr
    Chrisii nomeii inomuihiis
    genlibusproe-
    scntrinlur, qurc
    in sanctiscodicibiis
    prcediela
    rcci-
    taiitur,
    in fide
    rcgum,
    incvcrsionc idoloriim
    ,
    in
    mulationereruni humanarura: ct
    aliquandoaudent,
    uldicant,
    Yidislisita
    ficri,
    et
    laiiqiiaraprsedicla
    sint
    conscripsislis.
    Hoc
    poeiaquidam
    eorumfecit: rcco-
    gnoscuiit
    ista
    qui legcrunl.
    Narravit
    quemdamapud
    inleros
    descendisse, atquc
    inbealorum
    regionem
    ve-
    nisse,
    demonsiralosque
    illi Romanoriim
    principes
    na-
    sciluros, quos jam ipse, qtii
    hrcc
    scribebat,
    nalos
    noveral
    (Virgilius,
    /Eneid. lib.
    6,
    vers.
    752-887).
    Prccterita eiiim
    narravit;
    scd
    quasi
    ftilura essent
    prcedicta,couscripsit.
    Sicet
    vos, inquiunt
    hobisPa-
    gani,
    vidistis hrccorania
    ficri,
    cl
    scripsistis
    vobis
    codices,
    in
    quibus
    boec
    leganlur lanquam prcedicta.
    0
    gloriaregis
    uoslri! MeritoJ udoei a Roiiianisvicli
    siral,
    ncc deleti. Oiiincs
    genlcs
    aRomanis
    subactre,
    iuRomaiiorum
    jura
    transicrunt: hrcc
    gens
    et vicla
    esl,
    et in
    lege
    sua
    niansit, qnanlum
    ad Dei cultuni
    allinet, patrias
    consneliidines
    ritumque
    cuslodivit.
    Eversoetiaiii
    leni[)!osuo,
    exslinclo sacerdotio
    pri-
    stino,sicui
    diclumest a
    Prophelis;
    servant tamen
    circuracisionemet morem
    quemdaiii, quo
    a creteris
    gentibus
    dJ slinguunlur. Propler quid,
    nisi
    propler
    lcstiraoniumvcritalis?
    Sparsi
    stiiil
    ubique J udoei,
    portanles
    codices
    quibus
    Clir-islus
    preedicatur,
    et sicut
    proedictiis
    esl
    proesentattir,
    ul
    jaraPaganispossitos-
    tendi. Profero cotliccm
    , lego prophetam
    : oslendo
    .impleiaih
    esse
    prophetinm.
    Dubiial
    paganus,
    neforte
    hoc
    ipse
    coiifinxerim. Iniinicusmetishabei hunc co-
    diceni, anliquitus
    sibi a
    majoribus
    commendalum.
    Anibos
    indeconvinco:
    J udceum,quia
    id
    proplietalum
    cl
    corapleliimcgocognovi; paganum, quia
    non
    ego
    hoccoiifmxi.
    3.
    Sacriftcium
    ttni Deodebilum. Non
    ergo
    sedu-
    caul dccmonin
    specie
    divinalionis
    incaulos,
    et re-
    rum
    tcmporalinm
    malecuriosos
    ;
    ncc
    superbo
    fasUi
    decipientesimpios,
    sibi s.acrificiorum
    exigant
    hono-
    rcm.
    Yeredivina
    prrodixcriuit
    divini viri uiiius di-
    scipulil.
    Yerumsaciificium
    ,
    uni vcroDcodebctur.
    >
    Locus
    perplexus,qui
    inPilhoeanc librosic
    jacet:
    rera
    iivina
    prwdixerunt
    diviniviriuniitsDeisunt.
    Hujus figurcc
    nhle
    graliara,
    viclimis
    adumhralrc
    sunt.
    Quod
    iinomodofulurtim
    fucrat, multismodis
    jjrovideulia
    divina
    prcciiuiitiavil,
    ul
    quammr.gruiiii
    csset,
    oslenderet.
    Ipse medicus, ipse
    medicamcn-
    tum:
    uiediciis, quiaVerbum; medicanienliim
    , qtiia
    Yerbumcarofacluni est.
    Ipse
    sacerdos
    ,
    ipse
    sacrili-
    cinm.
    I])se
    est
    qui
    mulavil viam
    Magoruin
    :
    ipsc
    cliam nunc niutnt vifamnialortim.
    Cujus
    in cnriie
    nianifeslnlionem,qracgrcece
    dicitur
    Epiphania,jusii-
    fic.iirein
    spirilugentes
    hodiernasolemnitateconce-
    lebfant : ul rcnovct mcnioriam
    soienniitas, vigenl
    devotione
    pietas,
    ferveat
    congrcgaiione
    charitas
    ,
    lu-
    ceat inviuisveritns.
    SERMOCCCLXXY
    '
    (a).
    De
    Epipbania Domini,
    ni
    (b).
    ChrislusJ udwis
    prhnumelposl
    Geiilibus
    manifeslalus.
    Infanlesmartyreseffecli.Duoparietes
    adanguluin
    conve-
    nienles.
    Epiphania
    Ialinenianifeslatioest. Dorainus
    Chrislusante
    paucos
    iiies nalivilatesuaJ udccisran-
    nifesiatus esl :
    hodierno nulein
    die
    per
    slellnm
    Gentibus dcclaratus est.
    Acjnovit
    bos
    posscssorem
    situm,
    el asinus
    prwsepe
    Dominisui
    (Isat. i, 5).
    Bos
    de
    J udrcis,
    asinus de
    Gcnlibus;
    ambo ad unum
    jjrocsepe
    venerunl
    ,
    el verbi cibaria invcnerunt.
    Magi qui
    venerunt adorare
    Cbristum,
    el
    sigiiificnnt
    primiliasGenlium,
    Legcm
    non
    acccperunl, Prophe-
    las nonaudieruiit:
    lingua
    cceli slellafuit.
    Quasi
    di-
    cerelur cis
    , Quida
    yobisqucesivi
    lucri ?Cwlienar-
    raiit
    gloriam
    Dei
    (Psal.
    xvin
    , 2).
    El laiiien He-
    rodes
    turbadis,
    a J udxis
    quoesivit
    ubi nasccrelur
    Chrislus. El
    rcsponderunt,
    In BelldehemJ udw: et
    propheiicum
    testimoniumadhibuerunt
    ; et
    Magis
    adorarc
    pergenlihus, ipsi
    inimobiles
    permanserunt.
    J n
    aggcrelnpides sunt;
    viam
    demoiislraiit,
    cl
    ipsi
    iionambnlant. Tamen
    perrexerunt Mngi
    ad Bclhle-
    hem;
    scdinvenla
    ciyilate,
    unde
    possunt
    doniumin-
    vcnire?Ecce stellailla
    qure.
    fulsitde
    ccelo,
    deduxit
    interra
    ,
    stetit
    super
    locumubi erat
    puer. Quanttis
    famulatus
    clcmcntorum,
    et
    nequilia
    J udseorum!Tur-
    batus est
    Herodes, quasi
    venerit Chrislus
    rcgnum
    quccrcre
    cl iuvcnireterreiium. Natusest coeli
    leo,
    ct
    lurbataest terrena
    vulpecula.
    DominusdixitdeHc-
    rode:
    Ite, dicite
    vuipi
    illi
    (Luc
    xm
    ,
    52).
    Turbala
    quid
    fecil? Occidit infaiites.
    Quid
    focit? Occidil in-
    fanles
    pro
    Yerbo iiifaiite
    (Mctith.n).
    Anle
    manyres
    sanguine
    sunt
    effccti, qtiamposseot
    ore Doniinum
    confitcri. El has
    primilias
    ChrislusmisitadPalrcni.
    Yenil
    infans,
    ct ieruht
    infantes;
    infansad
    nos,
    jnfan-
    tes ad Deran. Ex ore
    infanlium
    el laclenlium
    perfe-
    cisli laudein
    (Psal. vm, 5). Gaudeamus,nobis
    illuxit
    dies.
    Magi primitioe
    Genliuni nos
    significaverunt.
    *
    Emendalusadr. rm. v. et ad
    vign.
    (a)
    Aliasinter
    vignerianos
    9.
    (b)
    Deaucforeincerti
    sumus,
    cruiasicdeHerode
    loqui-
    tur,
    ut duos
    videatur,
    iaianticidam
    nempe
    et alleriimin
    EvaagclioLucre,cap.15,
    nominatuni confundivoluisse:
    qucsijseqiudemAuguslinus
    diserle
    distinguit
    inlib.2de
    Co.iseusu
    Kvangelislaiiini, cap.7,
    ctiulib.22conlraFau-
    st-ii', ca,-.
    8f.
    16&9
    SERMO
    CCCLXXVI.
    1670
    Agnoycrunt
    J udoci
    quando
    nalus
    est, agnoverunt
    Gentes hesterno
    *
    dic. Diversi
    parieles
    ad
    lapidem
    angiilarem
    venerunt,
    inde
    J udsei,
    inde
    Gentes;
    de
    diverso,
    sednonaddiversum. Vidistiset
    nostis, quia
    taiilumase
    parietes longesunt, quantum
    ab
    angulo
    remoti sunt.
    Quantum
    ad
    angulumpropinquant,pro-
    pinquant
    sibi : cumad
    angulum
    venerint,
    hoerent
    sibi. Hocfecit Christus.
    Longe
    ase fuerantJ udsciet
    Gcnics,
    circumcisioet
    prccpulium, Legis
    ct sine
    Leges,
    cultores unius veri
    Dei,
    et multorumfal-
    sprura. Quamlonge
    ?Sedilleest
    pax noslra, qui fecil
    ulraque
    uniim. Sed
    qui
    veneruutde
    J udccis, ipsi
    in
    bono
    pariele
    nuraeranlur : nam
    qui vencrunt,
    in
    ruina non remanserunt. Facti suinus unumilli et
    nos : sed in
    uno,
    non in nobis
    (Ephes.n, H-22).
    Undenalusest Chrislns? DeJ udaeis.Sic habes
    scri-
    plum
    ,
    SalusexJ udwisesl
    (J oan.
    iv, 22)
    : sed non
    solisJ udceis.NOnenim
    dixit,
    SalusJ udoeis
    ;
    sed
    ,
    SaiusexJ udwis. Illi
    comprehenderunt,
    cl
    ipsi perdi-
    derunt;
    illi
    ligaverunt,
    et
    ipsosfugit; ipsi viderunt,
    et occidcrunt: nos nec
    compreheiKlimus,
    ct tene-
    mus;
    nec
    vidimus,
    el
    crediraus; postcriorcssumus,
    el anlecedimus.Illi
    qui
    nos
    prcccesserrait,
    viam
    per-
    diderunt: nosauteme( viaminvenimus
    ,
    et in
    illa
    ambulantesad
    patriam
    veuiemus.
    SERMOCCCLXXYI
    *
    (a).
    DominicainoctavisFaschse
    (b).
    CAPUTPRIMUM.

    \.Magnummiraculum,
    in-
    trarejanuis
    clausis.AudivitCharilos
    vcsira,
    cumsan-
    clum
    Evangeliumlegeretur,
    Pominum
    et Salvatorcm
    nostrumJ esumChristum
    post
    resurreclionemstiam
    clausis osliis inlroissead
    discipulos
    suos.
    Magnum
    miraculum: sedmirari
    desinis,
    si Deum
    cogilaveris.
    Mirumenim
    esse(,
    si solushomohoclecissei.Refcr
    ad
    omnipotcntiam,
    nonad
    phautasiani.
    Ostiisclausis
    intravit.
    Respondeolibi,
    ul scias
    quia
    veracaro
    fuerat,
    cicalrices
    tangendas
    monstravit
    (
    J oan. xx
    ,
    19-27).
    Sedsicul non
    est, inquis,
    nalurre
    corporalis per ja-
    nuam clausam
    inlrare,
    sic non esl naturce
    corpo-
    ralis
    super
    fluclus maris ambulare. Iutravit
    per
    clausaostia,
    responde
    mihi,
    daniihi solidilatcincar-
    nis. Ambulavil
    super aquasmaris,
    daniibi cl lu
    pon-
    duscarnis. Vis nosse hoc
    omnipotciuirc
    fuissc? E(
    Petrodedil
    (Maltli.xiv, 25-29). Qui quodvoluil,
    de-
    dit; quodpropriumera(,
    sibi servavit. Illccnimvi-
    vens
    per
    clausas
    januas iniravit, qui
    nascendointe-
    gritalem
    malrisnonviolavit.
    Ergo, fratres,
    admiraii
    crcdamus,
    credentes
    obaudiamus,
    obaudienles
    spere-
    mus
    promissa,
    si facimus
    jussa
    :
    quia
    ut faciamus
    jussa, ipseadjuvat,
    a
    quosperamuspromissa.
    CAPUTII.

    2. Octavw
    lnfanlium.
    Velusetnovus
    Iwmo. Ilodieoctavccdicuntur
    infaniium,
    revelanda
    !suiit
    capila
    eorum, quod
    est indicium
    libejialis.
    Ha-
    1
    Forle
    J egendum,
    hodierno.

    Forle
    legendum,
    audilores
    Legis
    etsine
    lege.
    *
    Koninventusnisi ineditis.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    160.
    (b) Hujus
    sermonis
    exemplar
    calamo
    scriplum
    nullum
    reperjmus.
    Prinia
    pars,
    cui
    sequenlia
    non
    cohrerent,
    aliuude
    adscitavidetur.conleradsermonem
    217,
    n. 2.
    bet enimlibertalem isla
    spirilualis
    nnlivitas:
    pro-
    prie
    autemcarnisnalivitasservitutem. Dusesunt uti-
    que
    hominis
    nniivitates,
    nasci et
    renasci.
    Nascimur
    adlaborem
    ,
    renascirnur ad
    quietem
    : nascimur ad
    miscrias,
    renascimur ad oetcrnamfelicitaiem. Nnm
    illi
    pueri, infnnles, parvuli, lactentcs,
    malernis ube-
    ribus
    iiihocrentes,eiquantuni
    in eos
    graticc
    confera-
    !
    lur
    nescienles,
    ut
    ipsi videlis, quia
    infantes
    vocanliir,
    el
    ipsi
    habeiiloctavashodie: et isti senes
    , juvcncs,
    adolescentiili,
    omnesinfantes.Una
    quippe
    illoruni in-
    fantia
    peiiinet
    ad
    vetuslalem,
    altera ad novitalera.
    Nara
    quos
    videtisrecenlesa
    parlu,
    veleres nascun-
    tur. Yetushomonosterdictuscst Adam
    ,
    ex
    quo
    na-
    scinmr : novushomo
    Chrislus, per quem
    renascimur.
    Isii
    ergo
    ci novi
    sunl,
    et rcnati sunt adaliamvilara
    ,
    ei est in
    illis,
    si dici
    polest, quandonascuntur,
    nova
    velustas.
    3.
    Bupliztitos
    hortalur neimitenlurmaloschristia-
    nos. In Ecclcsiamali bonis
    pcrtnixli.
    Eccemiscenlur
    hodiefidelibus infaiites
    noslri,
    cl
    tanqiiam
    de nido
    volant. Necesseest
    ergo,
    ut
    parturienles
    cos
    alloqua-
    mur. Sicut enini
    recolitis,
    fratres
    mei,
    liirundhium
    vel doniesticorum
    passerurapullos,quando
    volaredc
    nido
    ccepcrinl,
    mairescum
    slrepilucircumvolanl,
    el
    vocibus
    piis
    testantur
    pericula
    filiorum.
    CAPUTIII.

    Scimus
    crgo niullos, qui appel-
    lanturfideles,malevivcre, etgratirc, quamncceperunt,
    moribus suis non
    convenire;
    laudareDcum
    lingua,
    blaspbemare
    vita. Scimusatilemaliosinter istosmul-
    tos, lariquaiii
    inter miiltamet
    abundantcm
    paloam,
    velut
    grann gcmenles
    iu
    liitura, sed spe
    borrei se
    consolantcs. Duo ista
    genera
    hominura
    scimusessc
    in Ecclcsia. AreamdominicamEcclesiani novimus:
    vcntilaliouemin die
    judicii speramus,
    massamfru-
    meiiti inresurreclione
    desideramus,
    horrcuminvita
    cctcrnasumere
    cupinnis.
    lbi nulla
    paleaerit,
    sicutin
    gelicnna
    nulluin
    granum
    cril. Nunc
    ergo,
    fralresniei,
    cumsciamusduoistn
    gcnera
    hoiiiinumesseinEcclc-
    sia
    , pioruni
    el
    impioruni,
    bonoruract malorum
    ,
    li-
    mcnliuract
    conlemiieiitiiiin,quibusconjunganluristi,
    nescimus.
    Quid
    autcm
    vclimus,
    et
    ipsi
    sciimt: ulruin
    deillisvotnnoslra
    compleaiilur,
    humana
    iguorantia
    sollicitudine
    faligalur, aliqunudoct
    fnlsis
    suspicioni-
    bus
    agitalur.
    Ex his discitur inhac lerra
    ,
    ubi sinc
    tenlatioiic uoii vivilur. Admoneo
    ergo vos,
    sancin
    geruiinn;
    adraoneo
    vos,
    novellsein
    agro
    doininico
    planloe,
    nede
    v.obis
    dicatur
    quod
    devineadoniusIs-
    racl dictura
    est, Exspectavi
    ut
    (acerei ttvas,fecil
    uulem
    spinas(Isai.
    v,
    2).
    Botriiminvobis
    invciiial,qui
    b.n-
    trus
    pro
    nobiscalcatuscst. Uvam
    fciie,
    beiievivite.
    Frttclusenim
    spiritusesl,
    sicutdicit
    Apostolns,
    chari-
    tas,
    gaudium, pax, longtinimilas,benignilas,bonilas,
    mansueludo,fides,conlhientiii,
    castilas
    (Galal.v,
    22).
    Quando
    adnosvenerit
    ngricolanoster, cujus
    nos
    opc-
    rarii
    sumus,
    ille
    qui
    iulus dat incrementuni : nnm
    nos foriri ecus
    plautare
    novimuset
    rignre;
    sed ait
    Aposlolus, Ncquequi pluntal
    esl
    aliquid,nequequi
    ri-
    gat;
    sedDcus
    qui
    incrcmenlumdctl
    (1
    Cor.
    m,
    7); qui
    modo'vidct
    quomodo
    audiatis,qui
    modo
    inspicilquo-
    1671
    S. AUGUSTINIEPISCOPI 1672
    modotiraeafis,
    aut
    jnm
    timere
    incipiatis
    : cumadvos
    ille
    agricola
    venerit,
    inveniat in vobis
    quod
    dixerat
    Apostolus,
    Gmidiummeumel corona
    mea,
    omnes
    qui
    statisinDominO
    (Philipp.
    iv,
    1).
    f
    CAPUT
    IV.

    i. Mali ad
    peccdndum
    inducenles
    j
    cavehdi. Incantationuin remedia illicila.
    Eleemosy-
    j
    na. Fralres
    ,
    filii diitcissimi,
    filii
    charissinii,
    imi-
    j
    lamini
    bonos,
    cavetemalos. Scio cnira
    quia
    veu-
    turi suiilad vos homines roali,
    ct
    persuastiri
    vo-
    bisvinoknliam,
    et dicluri stint
    vobis, Quare?
    Nomie
    et liossurausfidelissimi?
    Scio,
    inde
    doleo,
    inde (i-
    raeo. J am lu si dixeris constaiitcr: Fralcr,
    nec te
    vellem
    facere,quod
    facis,
    sedsi lcnon
    possum
    duccre
    in bonuni raeuiii
    ,
    vel noli nie Irnherc ad mnluin
    tiium. Homirtibusistis,
    ul fieri
    solet, capul
    dolebit.
    Diclurusesl libi vicinustuusaut vicina: Est hic in-
    cnntalor,
    est hic
    remcdiator,
    cl uescionbi maihemaii-
    cus. Tudicis: Chrislianus
    sum,
    nonlicotmihi. El si
    illedixeril
    libi, Quare?
    uoirae
    cgo
    chrislianussum?
    tu dict.uruscs,
    Sed
    ego
    fidclissum.
    El ille libi: Et
    cgobaplizalus
    suiu.
    Fiunt
    angeli
    diaboli
    ,
    mcmbra
    Chrisli.
    Quiaipsumpossidet
    iiiimicus,
    trahere
    quse-
    rit et alium. Invenintvos
    pnratos, qui
    islnvobis
    proe-
    pnravit.
    Ideo
    loquor,
    ideoconleslor,
    ideo non
    laceo,
    ideo vesiiinenla mea excutio,
    ideo in iribunali Dei
    niei excusatuni mehabeo. DicamDeonieo:
    Doraine,
    iion
    iacui; Domine,
    talenlum
    qtiod
    mibi dedisli non
    abscondi,
    sed
    erogavi.
    Hoc
    polerit
    mibi dicerc: Serve
    nequam,
    tu
    dares, egoexigerem(Matlh.
    xxv, 26,
    27
    ).
    Ecce, Doniine,dedi,
    lu
    exige.
    Et si foiievosveius
    titillavcrii
    consueludo,
    habetis
    queminlerpelleiis.
    Major
    est
    adjulor
    quam
    oppugnator.
    J deo
    gemiiis,
    ideo
    oralis,
    ideo
    dicitis,
    Nenos
    inferas
    inlenlationem.
    Observaleillud
    etiam,
    fralres
    mei, quodsupra
    dici-
    tis,
    Dimitienobisdebitanostra;
    utfacialis
    quodsequi-
    tur, sicnletnosdimillhnusdebitoribusnostris(Id.vi,15,
    12). Eleemosynamfacis, eleemosynam,accipis.lgno-
    scis,ignoscelurtibi. Erogas,erogabiturtibi.Deumaudi
    dicenlem,-Dimil(iie,
    el dimiiletitr
    vobis;dciie,
    el dabilur
    vobis
    (Lc. vi,
    37et
    38).
    ln mehlehabete
    pauperes.
    Omnibusdico: facile
    eleemosynas,
    fralrcs
    mei; facite,
    ct non
    perdclis.
    Deocredite. Nonsolumdico
    vobis,
    non
    perditis quod
    facitis
    pauperibus
    : sed
    plane
    dico
    vobis,
    hocsolumnon
    perdilis,
    cselera
    perdiiis.
    Ecce
    videamussi exhilaralis
    pauperes
    hodie;
    liorrea
    ipso-
    rumvos
    estis,
    ut det vobisDeusunde
    dclis,
    et dimit-
    tal.
    quod
    forte
    peccatis.
    Includite
    eleemosynam
    in
    corde
    pauperum,
    et
    ipsapro
    vobiscxorabitDorainura
    (Eccli. xxix,
    15):
    cui est honor ct
    gloria
    in soecula
    sseculoruin.Amen.
    SERMOCCCLXXYII
    *
    (a).
    InAscensione Domini
    (b).
    '
    1.

    Verbttm Det
    digne
    a nobis luudari non
    potesl.
    Quomodo
    exsulluvil ad cnneiidumviam.Cur
    *
    Emendalusadf.
    gr.
    et adLov.
    (u) Alias,
    deDiversis57.
    (b)
    Titulusin excusis
    prcciixus erat,
    ,DCNalivitatcDo-
    bisinPsalmo
    diclum,
    Tollile
    pOr(as,
    etc.
    Dilectissimi
    fra(res,
    dc Verbocclefno
    quis teraporaledignepro-
    ferat verbuin?
    Magnis
    infinia
    quomodo
    sufficiant?
    Laudanl
    cceli,
    laudanl
    virtutes,
    laudantcclherice
    po-
    lesiates,
    latidant cceli
    luminaria,
    laudant
    sidera,
    ut
    poles(
    laudat et terra : nonut
    digneIaudet,
    sed nc
    se
    ingrata
    condemnet,
    Quisexplical, quis loquitur,
    quis
    vel
    snpit
    eum
    qui attingil
    nfine
    tisque
    adfiuera
    fortiler,
    ct
    disponit
    omnia suaviler
    ( Sap.
    TIII
    ,
    1
    ),
    quomodo
    exsultaverit ndcurrendani
    viam,
    ut essel a
    suninioccclo
    egressioejus,'ef
    fecursus
    ejus usquc
    ad
    sumniumcceli
    (Psal. xvm, 6,
    7)?
    Si
    ubiquc atlingit,
    undeexil? Si
    ubiqucattingit, quo
    vadil?Locisnon
    disiendilur, nequetemporibusvarialur,
    nequo
    habet
    accessus
    e.l
    recessus : iuse
    maiicns,
    ubique
    circuit
    totus.
    Qucc
    sunt
    spatiaqurc
    nonhabeiil
    oninipotcn-
    tein, quoe
    nonlenenl
    iniraeiisuiii,qucc
    non
    '
    suscipimit
    venienleiri? Si verbuni
    cogilas,
    nihil diximus.
    Sedut
    dese huniilesdocerel
    aliquid dicere,
    huiniliavil sc-
    metipsum
    formaiiiservi
    accipiens (Philipp. n, 8).
    In
    hacforma
    dcscendi!,
    inhac
    forma,
    sccundumEvan-
    gelium, sapienlirc
    studio
    profecit(Luc. n, 52),
    inhac
    forrna
    patiensfuit,
    inhacforniafortiter
    dimicavil,
    in
    hac forraamortuus
    est,
    inhac formamorteni vicitet
    resurrexil,
    inhac
    forhia
    adcoDlum
    rediil, qui
    decoa-
    fo
    nunquam
    recessil. Renediclus
    ergo
    est insolida-
    menlo
    cccli,qui factus
    est
    pro.nobis,
    secundtini
    Apo-
    slolum, maledklus,
    u'tin GenlibitsbcnedictioAbrahw
    fierct (
    Galat.
    iu, 15, 1-4).
    Exstillavil nl
    gigus(
    Psal.
    xvni,
    6
    ).
    Qualis
    gigas?
    Moiiemmoricndo
    superavit.
    Qualisgigas?
    Porlas infcrni
    fregit: exiit,
    et ascendil.
    Quis
    est isle rex
    gloficc, propler quein
    dicltmi cst
    quibusdamprincipibus,
    Tollile
    portas, principes,
    ve-
    slras;
    el
    elevamini,pOrlw
    wternw?
    Elevaniini,ningiius
    esl:
    anguslceestis,
    non
    capiiis,
    clcvamini.
    Utquid
    hoc?Ul inlroeal rex
    gloriw. Expavescunl
    :
    Quis
    est
    isterex
    gloriw?Nonagiioscitiir.
    NonsoluinDeus
    e=l,
    sedcl bomo: nonsolumhonio
    est,
    scdct Dcus. I'a-
    lilur,
    ceflc Deusesl?
    resurgit,
    cerlehomoesi? Anet
    Deuset homoest? Vereeniin
    palilur,
    et vcrc resur-
    git.
    Hocautein inuno
    eodeinquepsalmo
    bis
    dicitur,
    Tolliie
    portas, principes, vestras;
    el
    elevaiiiini,potiw
    teternw,
    el introibilrex
    gloriw.
    El
    repelilur
    hoc
    ipsuui
    post
    eadem
    verba, lanquani puletur superfluura
    ct
    nonnecessarium. Sedin
    repelilione
    coruindcmvcr-
    borumfines
    attendiie,
    et advertitc
    qunre
    bis dicluia
    fuerit.
    Tanquam
    cnim semel
    resiirgcnti,
    cl senicl
    ascendenti,
    bis
    portcc
    inferorumet cceli
    aperiiiiilur.
    Res enim
    nova,
    inferis Deus
    procsens
    : res
    novn,
    COJ -
    lis homo
    assumplus. Utroquelerapore, uiroqucluco,
    expavescunl principes. Quis
    estisterex
    gloriw?
    Unde
    hoc discerninius? Audi
    quid ulrisque respoudcnli.-r.
    Illis
    inlerrogantibus dicitur,
    Doininus
    forlis
    el
    puicns,
    Domimts
    polens
    in bello.
    Quali
    bello? Morteni
    pro
    mortaiibus
    subire,
    soluin
    pro
    omnibus
    pati,
    non rc-
    mini.Mulatushicesl ad
    exemplariavetera,
    id
    est,
    ad
    leclionaiia,
    in
    qno
    solo
    manuscriiilorumgenerereperimus
    lniiic
    'seruionem,
    abistis
    iucipiuuleinverbis,
    Deverbo

    rvtci-no,
    elc. Haiicl
    aliipiidAugustininni
    slili.
    1
    iioc
    loco. particulancya-is
    ahestamruiuscriiJ lis.
    J 673
    SERMOCCCLXXIX.
    ',t
    -
    '
    1674
    sistere
    omnipolenlem,
    et tamen vinceremorientem.
    Magnusergo
    iste rex
    glorice,
    etiam
    apud
    inferos.
    Repelitur
    etiamhoccceleslibus
    poteslatibus:
    Tollite
    portas, principes,
    veslras;
    et
    elevamini,portw
    wternw.
    Annonsunt
    porlse
    seternse, quarum
    claves
    accepit
    Pelrus? Sed
    quia
    secumhominem
    J evat,
    ibi lan-
    quam
    non
    agnilus
    dicilur :
    Quis
    est isterex
    gloriw
    ?
    Sedibi
    quia
    non
    jam
    certator,
    sedvictor
    est, quia
    non
    dimicat,
    sed
    triumphat;
    non ibi
    respondetur,
    Dominus
    potens
    in
    bello; sed,
    Dominusvirlutum
    ipse
    estrex
    gloriw(Psal. xxm, 7-10)?
    SERMOCCCLXXVm
    *
    (a).
    IndiePentecostes
    (6).
    Charitas
    effectusprwsentiwSpiritus
    sancii.
    Spiritus
    sanclusarrhavitwwternw.Arrhaminter et
    pigntts
    dis-
    crimen.Datur arrhavitw
    wternw,
    ul eamdesideremus.
    Grata est Deo
    solemnilas,
    ubi
    vigetpielas,
    et fervet
    charitas.
    Ipse
    enimest effectus
    prsesentiseSpiritus
    sancti :
    quod
    docet
    Apostolusdicens,
    ChuriiusDei
    diffusa
    estincordibusnostris
    per Spirilum
    sanctum
    qui
    dalusestnobis
    (Rom.
    v,
    5).
    Advenlus
    crgo Spiritus
    sancti unoinlococentum
    viginti
    hominesconslitulos
    implevit.
    CumAclus
    Aposlolorumlegerenlur,
    audi-
    vimus,
    Erant
    congregali
    in unumcentum
    viginti,
    lenentes
    promissum
    Chrisli
    (Act.
    l ei
    n).
    Dixerant
    enimut essenl in
    civitate,quousque
    induercnlurvir-
    tute ex allo.
    Ego
    enim, inquit,
    mitlam
    promissionem
    tneamin vobis
    (Luc
    xxtv, 49).
    Fidelis
    promissor,
    benignus
    dator.
    Quod
    cumin terra esset
    promisit,
    incoelumascendit et misit. Habemus
    pignus
    futurce
    vilscselernce
    regnique
    ccelorum. Nonnos fraudavit
    recenli
    promissione,
    et fraudaturusest futura
    exspe-
    ctatione?Omnesbomiues
    quando aliquodnegoiium
    inter se
    contrahunt,
    et
    pecuniarii negolii sponsione
    relaxantur, plerumqueaccipiunt
    arrham
    ,
    vel dant:
    etarrliadatafidem
    facit,
    etiamremillamessesecu-
    turarri, cujus
    arrha
    prcecessit.
    Arrhamnobis dedit
    Christus
    SpirUum
    sancdmi : et
    qui
    fallerc nos non
    possit,
    securos lamen
    fecit, quando
    arrham
    dedit,
    quam
    etsi non
    daret,
    sinedubio
    quodpromiserat
    ex-
    biberet.
    Quidpromisit?
    Yitam
    aeternam,cujus
    arrham
    Spiritum
    sanclumdedit. Yitaceterna
    possessio
    habi-
    tantium: arrhaconsolatioest
    peregrinantium.
    Melius
    cnimdiciturarrha
    quampignus.
    Hoecenimduosimi-
    J iavidenturinter
    se;
    sedtamenhabent
    aliquam
    dif-
    ferentiamnon
    negligendam.
    Et
    pignusquandodatur,
    et arrha
    quandodalur,
    ideo
    fit,
    ut
    quodpromitiitur
    impleatur
    : sed
    quando
    datur
    pignus,
    reddit borno
    quodaccepit,
    re
    completapropter quampignus
    ac-
    cepit;
    arrhaaulem
    quandodatur,
    non
    recipitur,
    sed
    superadditur
    ut
    impleatur.
    Arrham
    ergo
    habemus:
    ipsumfontem,
    undearrha
    est,
    sitiamus. Arrhamlia-
    *
    Emendatus adcl. r. t. vat.v. etad
    vign.
    (a) Alias,
    iuter
    vignerianos
    24.
    (b)
    Sermoisteaut
    Augustini est,
    aut
    alicujus
    in
    ipsius
    lettioneversati. Confersermonem
    25,cap.8,
    et sermo-
    nem
    156,cap.
    15.
    SANCT,AUGUST. V
    bemus
    aspersionemqnamdam
    in cordibus nostris
    Spiritus
    sancti: si
    qnis
    sen(ithunc
    rorem,
    desideret
    fon(em.
    Utquid
    enimhabemus
    arrham,
    nisi ne fame
    et sili in hac
    percgrinalione
    deficiamus?Esurimus
    enim et
    silimus,
    si tamen
    peregrinantes
    nos esse
    cognoscimus.Qui
    peregrinaltir,
    et novitse
    peregri-
    nari,
    desiderat
    patriam; quam
    dum
    desiderat,
    molesla
    est
    peregrinalio.
    Si amat
    peregrinationem,
    oblivisci-
    tur
    patriam,
    et nonvult redire. Nonest lalis
    palria
    nostra,
    cui
    aliquidproeponamus.Aliquando
    enimho-
    minesdum
    peregrinantur,
    divilesfiunt.
    Qui egebant
    in
    patria
    sua, peregrinationeditescunt,
    etredire no-
    lunt. NosaDoiniiio
    nostro,
    ex
    quo inspiravit primo
    hominiflatum
    vitce,peregrinantes
    omnesnati sumus.
    Palrianostra in coelis
    est,
    cives
    Angeli.
    De
    patria
    nostra,
    utadrediium
    exhorlemur,
    liUerccnobismissce
    sunt, quccquoiidie
    in
    populis
    recitantur. Yilescat
    niundus,
    ametur a
    quo
    factusest mundus
    (a).
    |
    SERMOCCCLXXIX
    *
    (b).
    inKativitateJ oannis
    Baptistse,
    i
    (c).
    J oamieslam
    mctgnushomo,
    utChristumDeum
    pm-
    dicaret. Cur
    prophelw
    tot anle
    per
    Chrislum
    prwmis-
    si. Bcatus
    J oannes,
    fratres
    charissimi, cujus
    hodie
    nativiialera
    celebranius,
    tam
    magnus
    exstilit inter
    homines,
    ut Dominusnoster J esus Christus lale ei
    lestimonium
    perbiberet,
    dicens: Inter nalosmulierum
    non surrexit
    mcijor
    J oanne
    Baplista(Mallh. xi, 11).
    Audivimus,
    cuin
    Evaiigeliumlegeretur, quam
    mirabi-
    liler fuerit ex
    dcspcratione conceplus,
    et
    quanto
    Spiritus
    sancli lestiinonio
    procreatus.
    Pater
    ejus
    eo
    quod
    non
    credidit,
    obmutuit.
    Annuntiatus
    ergoper
    Angelum,
    el non
    creditus, palris
    vocem
    abstulit,
    natus
    linguam
    resolvit
    (Luc. i). Accipileergo
    inhu-
    jus
    rei
    mysterioinagnum
    sacramentum. AnteDomi-
    numJ esuraChristumJ oannes
    proemissusest,
    missi
    sunt
    Prophetseper superiorassecula,
    nec defuerunt
    qui
    Christum
    prsedicarent.
    Tantus enim
    judex
    ven-
    turus
    erat,
    ut multi deberent
    proeireprsecones.Ab
    ipso prorsus
    exordio
    generis
    humani non cessavit
    se Christus
    prophetare,
    et
    venturum
    prsenuntiare.
    Novissimemissusest J oannes
    homo,
    sed
    quo
    homine
    nullusexslilit
    major.
    Venturuserat
    Dominus
    J esus,
    non homo
    tanlum,
    sed et Deus:
    ulique
    et Deus et
    homo
    ;
    Deus
    semper,
    ad
    tempushomo;
    Deus
    ante
    tempora,
    homoinfine
    lemporum; Deusante
    ssecula,
    liomoinfinesseculi.Deus
    qui hominem
    fecit,
    propter
    hominem
    dignalus
    esl homo
    fieri, quem
    fecit.
    Yenturo
    ergo
    DominoJ esu
    Chrislo, qui plus
    est
    quam
    homo,
    ne
    pularelur
    tantumesse
    homo, tesiimoniumdebuit
    illi
    perhiberemagnus
    homo.
    Chrisius,
    inquam,
    Do-
    minus,
    nontantum
    Deus,
    sedetDeuset
    homo: Deus
    qui
    nos
    fecit,
    homo
    qui
    nos refecit.
    J oannesautem
    homo
    tantum,
    sed
    quantus
    homo?Audi de eoDeum
    et hominemdicentem. 0 DomineJ esu
    Christc, quis
    *
    Emendatusadr. t. v. etad
    vign.
    (a)
    videserm.
    23,cap.8,
    etserm.
    156,cap.
    15.
    (b) Alias,
    inter
    vignerianos
    5.
    (c) Hujus
    sermonisstilusnonmultumdissidetab
    Augu-
    stiniano.
    (Cinqmnte-lrois.J
    4675
    S. AUGUSTINlEPISCOPl
    1676
    esl J oannes? Et dicit Deus,
    ln natis mulierumnon
    surrexit
    major
    J oanne
    Baplista.
    0 J oannes
    magne
    homo, quo
    innatis mulierum
    major
    nemo
    surrexit,
    ct tu dic
    mihi,
    o
    ningnehomo, quis
    est iste
    qui pula-
    tur solus
    l
    hoino?
    Quisesi,
    audi :
    Cujus
    non sum
    dignus, inquit,
    calceamenla
    portare.
    Didicimusccce
    pcr
    J oannem,
    et
    per
    homiiiemcredendumesse in
    Chrislum
    ,
    et nonesse
    ponendaraspem
    in
    homine,
    sed in Christo. Ecce habes
    raagiiumhominem, quo
    nemo
    major surrexit,
    ct
    ipse
    est J oannes. Sedvide
    quia
    isteJ oannes amicus est
    spousi; sporisozelat,
    non sibi. Dicitenimadseveiiientibus :
    Ego baplizo
    vos
    aqua; qui
    aulem
    posl
    me
    venit,major
    me
    est, cujus
    nonsum
    dignus
    calccamenta
    solvere;
    illeanlem
    baptiza-
    bitvos in
    Spiritu
    sancto
    (Matlh.
    m,
    11).
    Venite
    post
    me,
    sednolite manere inme: transite ad iflum
    qui
    creavitvoset
    me,quiaipse
    vivilicalurusesl vos
    e.l
    me.
    SERMOCCCLXXX
    *
    (a).
    InNativitateJ oannis
    Baptistse,
    n
    (b).
    1.
    Chrislnm,temporaliler
    natum.
    prwcessil
    J oamtes.
    Nativilates
    Chrisliduw.
    Superbia,
    lunwr. Incarnationis
    causd,
    ut hominiDeus
    exemplumprwberel.Qnietis
    et
    parva
    vox sufficit. Si aulem
    vultis, fratres, quieti
    audire,
    nolilehabere cor in
    auribus,
    sed aures in
    eorde, Hodiernumdicmbeati J oannis
    Raplistcc
    solem-
    nitali illuxisse (radii et credit Ecclesia.
    Oportet
    au-
    temhocde
    ipso
    die
    credere, quod
    sinevarietaie totus
    orbis
    agnoscit
    : sed
    quia
    J oannis esse diem nemo
    dubitat,
    non J oannis
    qui Evangeliuin scripsil,
    sed
    J oannis
    Baptistceprsecursoris
    Domini, qui
    lanlo raa-
    gnus apparuit,
    quanto
    sehumilem
    prccbuil, dicens,
    cum
    ipse
    Chrislus
    putarelur,
    nonsc
    dignumcorrigiam
    calceamenti
    solvere
    ei, quem
    Dominura
    agnnscebat
    .
    (Matth.
    iii, 11),
    utamicus esse mererctur. Nonnulli
    auteni
    putant passionis
    ejus
    diem hodie celebrari.
    Sciat
    prius
    Sanciitas vestra,
    nativitalis esse
    diem,
    non
    passionis.
    Ex
    lectione
    quippeevangelica
    inveni-
    lur
    ejus
    nativilas sex mensibus
    prsecedere
    Domini
    nalivitatem.
    Et
    quoniaiu
    diew nativitalis Domini
    octavo calendarum
    januariarum
    die consensus
    tradit
    Ecclesise;
    restat ut hodiernus diesnalivitatis J oannis
    jntelligalur.
    2. ldem tractalur
    argumentum.
    Proecessit
    ergo
    J oannes Dominum,
    non
    tanquam magister discipu-
    lura,
    sed
    lanquamprxcursor judicem;
    nonut
    super-
    imponeret poteslaiem,
    sed ut
    prseberet
    officium.
    1
    Forte
    legendum,
    solum.
    *
    Emendatusadcl. d. r. t. v. et ad
    Vign.
    (a) Alias,
    inter
    vignerianos
    6.
    (b)
    Huiussermonis
    insignem
    locumde
    duplici
    Christi
    nativitateinserlumbabet sermo
    571,
    necnon
    Appeadicis
    serino127.Etnos
    quidemquin
    vere
    Augustmi
    sil nullidu-
    bilamus: iuter djibios
    lainen
    ipsum
    coDocareidcircode-
    crevimus,quia
    inomnibus
    libris,
    eliain
    manuscriptis,
    a
    mediotere
    inlerpolatus
    acviliatusest. Duo
    bic, prseter
    morem
    nostrum,absquemanuscriplorumauctoritate,
    ne-
    cessario
    praestamus
    :
    primum,
    centumcirciter
    versus,qui
    sermoniserant.centesimi
    vigesimisexti,
    loco
    movemus;
    alterum, quadragiutaplus
    minusaliosversus extra
    pro-
    priamsedemrepertos,
    adeum
    ipsumlocum,quem
    sermo-
    nis126
    pars
    illa
    occupabat,
    revocamus.
    Ccctera,
    si
    quce
    su-
    persunt
    vitia, exemplarium
    veriorumsubsidiOdestitutis
    bstergere
    sive
    detegere
    nonlicuit.
    Ipsjus
    aulem
    testimoiiiumJ oannisdehacresic se ha-
    bet :
    Qui posl
    me
    venit,
    anleme
    facltisesl, quiaprior
    ine erat.
    Ppst J onrinemvenit Dominusnascendo de
    virgiiie
    Mnria
    ,
    non da Palris subslarilia. Duascnim
    Doniipi iialiyilalcs
    aceepifflus,
    unam
    divinam,
    alteram
    humaiisni
    ; ta.men
    utramque
    mirabilem : illamsinc
    nialre, isiam
    sine
    Palrp
    : illamccternara
    ,
    ut crearet
    temppralem;
    banc
    temporalem,
    ut
    prccs(nre(
    se(er-
    nam'.
    IHeenimde
    qupdicjt J oannes,
    non
    Baptisla,
    sed
    Evangelisla, quia
    ln
    principio
    eral Veibum
    ,
    et
    Verbumeral
    apndDeum,
    el Deuserat
    Verbttm,
    et
    quia
    omnia
    per ipsumfaclasunl,
    el sine
    ipsofactum
    esl ni-
    hil
    (J oon. l, 15,1,5)

    illetanttisinformaDei
    sequa-
    lis
    Patri,
    illesine
    tempore
    fabricans
    tempora,
    illeex
    nullo sscculoanteomnia
    sccculajudexsseculi,
    faclus
    est tam
    paryus,
    ut de
    feminanasceretur ;
    sedmansit
    tam
    magntis,
    ut a
    Patrenpn
    separnretur.
    Ej
    prseben-
    (es
    obsequiunj
    et
    lestiraoniuni, taijquam
    liicernse
    ven-
    turo
    diei',
    omnes
    Propiielceprcenuiuianteseumanle
    ipsum
    tiascendo
    venerunt, posl ipsuni
    crcdendoadhre-
    senint.
    Oportebat
    enimut
    proenuiitiaretur
    venturus
    ,
    miraculafacturus :
    quibusmiraculis,
    bene
    inlelljgen-
    tibus indicarelur
    Deus;
    humanoautem
    aspectu
    yiden-
    tibus
    apparerct homo, parvus
    ad
    parvos,
    sedhumiiis
    ad
    superbos
    :
    parvilate
    suadoceus
    horainem,
    ut
    sg
    agnosccrotparvum; ne,
    non
    grandesccndo,
    sedlu-
    mescendo,
    secrederel
    magimm.
    Est enim
    superbia,
    non
    lnagnitudo,
    sedtumor. Ut
    ergogencrisljumani
    istumtumoremsanaret
    ipseniedicus, ipscmedicina,
    nonsoliraimediciimenlum
    adhibcns,
    scd
    medicamen-
    tnmsefaciens
    , npparuh
    iiUerhomineshomo
    ,
    offe-
    rcns Iiominern
    videntibus,
    Deuuiservans
    crcdeniibus.
    Aspecdis
    eninj liumanilnlis
    ejus
    sanavit
    infirmos;
    coiUeraplado
    divinilaUs
    ejus quoerit
    firmos. Et nor-
    duni erant homincs
    qui
    Deumvidetcnt inhominc
    ,
    nec
    poleranl
    viderenisi hominem
    ;
    nec tainen
    spem
    suam
    ponere
    debent in hominc.
    Quid
    ergo
    fieret?
    Homohominemvidcre
    potest,
    homohorniiiem
    sequi
    noii dcbet. Dcus
    sequendttscrat, qui
    videri non
    pote-
    rat : homo
    sequendus
    non
    crat, qui
    videri
    poterat.
    Ut
    ergo
    exhibcretur
    homini,
    et
    qui
    abboininevidere-
    tnr,
    et
    quem
    homo
    seqtieretur,
    Deusfactusest homo.
    0
    horao,
    propter quem
    Deusfactusest
    homo, aliquid
    magnum
    lecredere debes: sed
    descendc,
    ut ascen-
    das; quia
    etDeusdescendendofactusest bomo.Adhcc-
    resce medicamenlotuo
    ,
    imitare
    mngistrum
    tuiim
    ,
    agnosce
    Dominumtuum
    , ainpleclere
    fraircm
    luum,
    iiilellige
    Deumtuum. Hocille(anluse(
    (antillus,
    ver-
    mis,
    non
    homo;
    sed
    per quem
    factusest homo.Hoc
    ergo
    ille :
    quid
    J oannes
    ,
    nisi
    quod
    deilloDorainus
    ,
    nisi
    quod
    deillo
    verax,
    nisi
    quod
    deilloveritasdicit?
    Si enim
    ipsi
    J oanni debemuscrederede
    vcrilate,
    ve-
    ritati noncredimnsdeJ oanne?
    3. Ex verbisJ oannisArianorttmcalitmniw.Verbum
    siqnidem
    erai in
    principio,(actum
    nonerat. Dicattesli-
    monium
    primo
    vcritati
    ipsius paniccps veritaiis;
    et
    dicat teslimoniumhomini Conditor bominis. Primo
    1
    Mss.,
    ul
    crearet
    teinporales;
    hanc
    lemporidem,
    vj
    prwstarctwtemos,
    i(j77
    .
    SERMOCCCLXXX. 1678
    audiamns
    quid
    J oannes de
    Christo,
    et deinde
    quid
    Chrislusde
    J oanne; priorem
    audiamus,
    sed
    posterio-
    rem
    intclligamus
    :
    prior loquatur qui prius
    natus
    est,
    sed confirmetur
    per
    eum a
    quo
    fac(usesl. Posl me
    ,
    inquil, venii,
    et anieme
    (actus
    est. Hic
    jam, qui
    cre-
    dunl fac(umanlecoclera
    per quem
    fac(asunt
    omnia,
    palumniantur
    his verbisvel
    per
    haecverbanobis
    ,
    et
    dicunt,
    Ecce
    quia
    faclus est : J oannes
    dicit,
    Post me
    venil,
    etanieme
    (actus
    est.
    Expone
    mihi
    quidsit,
    ante
    mefactusest.
    Verbaillorumdico,
    et ea disculienda
    propono.
    Soletis
    , inquiunt, dicere, quando aliquid
    taledeChristo
    dicitur,
    uteumPatre minoremoslen-
    dal, quod
    ad hominemsit referenda
    sententia;
    ut
    qnod
    informaDei
    est, oequalis
    sit
    Palri, quod
    autem
    semetipsum
    exinanivitformamservi
    accipiens,
    insi-
    militudinemhominum
    factus,
    et habituinventusnt
    homo, major
    sil Pater.
    Quid ergo
    dicetis ad hoc
    quod
    J oannes
    ait,
    anteme
    factus
    esl? Audi
    quid
    dica-
    mus : sed
    prius
    illud
    vide, quodAposlolusuJ rumque
    dislinguens,
    et unumtamenin
    ulroque eumdemque
    commendans,
    non
    dixit,
    FormaraDei
    accipiens.
    De
    formaveroDei
    quid
    dixit? Ciin
    forma
    Dei essel: re-
    spiciens
    adillum
    qui
    vocatuserat ante
    illum,
    in
    cujus
    Evangelio
    est,
    In
    principio
    erat
    Verbum;
    imo
    respi-
    ciens ad illud
    lumen,
    undeet illehoc dixil.
    Neque
    enimdixit
    J oannes,
    In
    principio
    fecit DeusVerbum:
    qui possetdicere
    ita
    ,
    ut dixit
    Moyses, quia
    decrea-
    lura factaaDominoDeo
    loquebalur,
    In
    principiofecit
    Deus cwlumet terram. Cum
    crgo
    ille,
    si hocsentiret
    quod
    Ariani
    senliunt, posse(
    dicere,
    In
    principio
    fecit
    DeusYerbum;
    nonhocait : sed
    ail,
    In
    principio
    erat
    Verbum.
    Quod
    in
    priucipioeral,
    factumnonerat. Ne-
    que
    enim
    prcecessit aliquid
    de faclo Yerbo. Onhiia
    enim
    quse
    Deus
    fecit,
    Yerbofecit:
    Dixit,
    el
    faclasunl;
    mandavit,
    et creatasttnl
    (Psal.
    CXLVIII
    , 5).
    Inler di-
    centemut
    fiat,
    et
    quod
    factumest. a dicente
    , plurn
    mumdislat: sed si dicens
    est,
    Yerbum
    habet;
    si
    Verbumhabet, per
    Verbum
    fecit;
    si
    per
    Verbum
    fecit,
    Yerbumnonfecit.
    4. Arimwrumcavillalio: similiterdiclumesseinGe-
    nesi,
    Terraerat.
    Quare, inquiunt
    ?Annon audisti el
    de
    terra,
    Terraerat invisibilisel
    incomposita(Gen.i,
    1, 2)
    ? Si
    propterea, inquiunt,
    dicisVerbumfactum
    non
    esse, quia
    dictum
    est,
    Verbum
    erat;
    nec(erra
    ifacta
    est, quia
    dictum
    est,
    Terraerat. 0 csecacl hce-
    reticainsania!
    Attende,
    si est unde
    attendas; audi,
    si est undeaudias : nesonusinaniter aurem
    percu-
    tiat, cujus
    cor verilas non illustrat. Srerba
    ejusdem
    Scripturce
    diclurus
    sum, quse
    ibi invenisticum
    lege-
    res,
    et
    praetermisisti
    cum
    litigares. Nempepropterea
    putas
    lale
    aliquid
    dictumdeVerbo
    Dei,
    curodictum.
    est,
    In
    principio
    erat Verbum
    ;
    quale
    dicttimest de
    terra, quia
    dictum
    cst,
    Terraeratinvisibilisetincom-
    posila.Ego
    tihi inhoclibroGenescos
    superiora
    verba
    recitabo, quodantequamdjceret scriptor
    Dei famu-
    lus,
    Terra
    erat;
    ul
    appareret quia
    facia
    erat, prius
    dixit,
    In
    principiofccit
    Deuscwlumel lerram. Ecce
    cgoprius
    libi edidi
    (a)
    lerram
    faclam;
    etfaclam
    ulique
    (o)Forte,
    ostendi.
    a
    Deo,
    sonante
    Scriptura
    et in aures recusantis ir-
    rumpente,
    In
    principiofecit
    Deuscwlumel terram.
    Factaerant
    hcec;
    sed nondum
    ornata,
    nondumde-
    clarala: lerra nondum
    dislincta,
    sed tamen
    jam
    fa-
    cla. Ne autem
    putares
    conlinuo terram factamsic
    fuisse,
    ut nonineaesset
    quodornaretur,
    subsecutus
    ait : Fac(aerat
    quidem, quia
    in
    principiofecit
    Deus
    cwlumel
    terram;
    lerra
    autem,quam
    fecit
    Deus, adhuc
    invisibiliserul el
    incomposila.
    Ostenditlibi
    qualiserat,
    quse
    facla
    erat;
    non
    quia erat, quoe
    facta non erat.
    Poterat
    ergo
    dicereJ oannes
    ,
    In
    principio
    fecit Deus
    Yerbum,
    Verbumaiilem
    cral; quomodo,
    In
    principio
    fecit
    Deuscwlumet
    terram;
    terraaulemerai: ut isle
    esset ordoverborum
    ,
    In
    principio
    fecit Deus Yer-
    bum
    ,
    et Verbumerat
    apudDeum;
    ul
    intelligeremus
    quia
    hocVerbumcrat
    apud
    Deum
    , quod
    Verbumfe-
    cerat Deus.Nuncvero
    audis,
    Ih
    principio
    erat Ver-
    bum.
    Quidquoeris
    anteriorafactusextremior?Extre-
    mior enimtu inerrore luo facluses : de imo
    loque-
    ris,
    et adima
    respicis.
    Yellem
    ,
    si deimo
    loquereris,
    ut sursurncor lenderes
    ,
    et clamaresde
    profundo
    ad-
    Dominum:
    rumperet
    nuhes
    caliginis
    carnis
    luoe,ape-
    riret oculos humililati lux
    quoe
    venit in
    humililate;
    vidercs,
    ln
    principio
    eral
    Verbttm,
    et Verbumeral
    apudDeuin,
    el Deuseral Verbum
    ;
    Iwceral
    inprincipio
    apud
    Deum.DicatetPatilus
    , Qni
    cumin
    forma
    Dei es-
    set.
    Quid
    de bumana nativilatedicit
    J oannes? Et
    Verbumcuro
    factitm
    est
    (J oan.i, 1, 2,
    3,14).
    Dicatet
    Paulus,
    Semetipsumexinanivil,
    formam
    scrvi
    accipiens
    (Philipp.
    n
    ,
    6
    , 7). Quid
    ergO
    dicebasdeverbisJ oan-
    nis
    Baptistoe?
    Eademniihi nunc ea
    repete, nunc ea
    loquere. Quid
    ait J oannes
    Baptisla?
    Post mevenit.
    Agnosco
    nntivilatem. Illede
    slerili,
    ille de
    virgine.
    Sterilitas conversa est in fecunditatem:
    virginitas
    mansit
    pnst
    feciraditatem.
    5.
    Objectio
    : Cltrislumdici
    faclum,
    in
    quanlum
    Ver-
    bumest.CltristusanteJ oannem
    faclus,
    idestanie
    posi-
    ius
    ipsi
    ei
    prwlalus.
    Sed
    J oannes,
    inquit,
    si
    sccundum
    hocdixisset
    fnctum,
    secundum
    quod
    ex
    virgine
    natus
    est,
    non
    diceret,
    anteme
    factusest; quia
    ex
    virgine
    post
    illumfncluserat.
    Ergo,
    anleme
    factusest, quid-
    est,
    nisi
    quia
    in
    principio
    Yerbumfacluih erat? Sic
    enimanleJ oannem
    era(;
    namex
    virginepost
    J oan-
    nemerat.
    Accipe,
    et si non
    rixaris,
    adverte.
    Aliquan-
    tumenimfortesubobscurumest
    quod
    vis
    intelligere,
    ut rixandotibi
    augeasfumum, quoimpediaris
    abin
    tellectu.
    Scripluram
    illam
    primo
    intuere
    , quoo
    ledo-
    cet utdocilisfias.Esto mansuelusad
    audiendumver-
    bum,
    ut
    inteiligas(Eccli.
    v,
    13).Patereergo paulisper:
    forieinveriiemiis
    quomodo
    diclum
    sit,
    anteme
    factus
    est
    ;dam
    tamennon
    inlelligamus
    factumVerbum
    per
    quod
    factasunt omnia.
    Quoinodo, inquil?
    Si
    potero,
    (licam: si diccrcnon
    polero,
    nontahiennonesl
    quod
    dicat
    qui
    dicerc
    poluerit.
    Credoauteinet
    spero, quod
    illius
    majeslasUnigeniti, qui
    ciimesset
    Verbum,
    in-
    fansfaclus
    esl, aperiet
    infanliam
    linguce
    mece
    ,
    et fa-
    ciet inore
    partura, qui
    fecit in corde
    conceplum.
    Eccedicani ut
    polero
    :
    intelligeut potes;et quod
    non
    poterisinlclligere,
    noli
    reprehendere, quasi jam
    ma-
    im
    S. AUGUSTINIEPISCOPl
    '
    V 1680
    .gnus
    sis;
    sed
    differ,
    utcrescere merearis.
    Cerlehoc te
    movet, quomodo
    diclumsit, Qui post
    mevenit,
    ante
    me
    factus
    est. Moveat
    plane
    ut
    quserenlem,
    non ut
    rixantem.
    Certeet
    egoquoero
    tecum: simul invenie-
    mus,
    si simul
    quoeramus;
    ambo
    accipiemus,
    si ambo
    pelamus;
    ulrique
    nostrum
    aperietur,
    si ambo
    pulse-
    mus. Post me
    venit, inquit: agnosce
    nativitatem ex
    Virgine
    Maria. Anleme
    (acttts
    est:
    quid
    est,
    ante me
    faclus
    est?
    Inteilige, anlepositus
    est mihi. Ille
    qui
    post
    me
    venit,
    factus est anleme.
    Quomodo
    si duo
    ambulent
    in
    itinere,
    et unus sit tardior
    ,
    alter velo-
    cior,
    et
    praecedat
    tardior
    aliquantum
    , post paululum
    autem
    sequatur
    velocior; respicit
    tardior
    prsecedens
    velociorem
    sequentem,
    et
    dicit,
    Post me venit. Et
    ecceacceleranteillo,
    et
    propinquante,
    etadhoerente,
    et
    transeunte,
    videt ille
    anteriorem, quemrespiciebat
    posteriorem
    : cerle si celeritatem
    ejus expavescat
    quodam
    modo ct
    admirelur,
    nonne
    polerunt
    esseisla
    verba
    ejus:
    Eccehomo
    post
    me
    erat,
    et antemefa-
    ctus
    est?
    Quid
    est
    hoc, qui post
    me
    erat,
    antemefa-
    ctus est?
    Qui
    ambulabat
    post me,
    celeritate
    ejus
    fa-
    clumesl ut esset anteme. Namsi
    ubicumquelegeris,
    faclus
    est,
    non
    inlelligis
    nisi formatumesse
    qui
    non
    erat;
    et DominuraDeumdicturus es
    factum,
    de
    quo
    diclumest,
    Factusest miltiDominusin
    refugium(Psal.
    xciii, 22).
    Factus est Dominus
    adjuior (Psal.
    xxix,
    11);
    et,
    Factus esl mihi insaiulem
    (Psal.
    cxvn, 14).
    Quoties
    factus?
    Et
    ipse
    fecit omnia.
    Ergo intellige
    mecum
    verba.
    Nequc
    enimtacuit idemJ oanneset il-
    lud
    quod
    Verbum erat;
    ne ibi
    putares significasse
    Verbum, quando
    dixil,
    anleme
    faclus
    esl: ut noveris
    adhoc
    pertinere
    anteme
    faclus
    est, quiaproecessit
    me,
    quiaglorificatus
    est
    amplius
    me, quia
    cum me in-
    lenderent homines
    praecursorem,
    agnoverunt
    Domi-
    num, quem
    nascendo
    prsecesseram,quemobsequendo
    nuntiaveram; spesque
    eorum,
    concursus corum in
    Dominumfactus
    est; glorificatus
    est ille
    tanquam
    Fi-
    lius Dei
    ,'anle
    me
    factus,
    secundumid
    quodAposto-
    lus
    ait, Proplerea
    Deus exallavit
    eum,
    etdonavitilli
    nomen
    quod
    esl
    super
    omne
    nomen,
    ut innomineJ esu
    omne
    genuflectalur,
    cwlestium,terreslrium,
    et
    infemo-
    rum
    (Philipp.
    n,
    9et
    10).
    Gloria
    ergo ejus
    non esse
    ccepit,
    sedinnotuit. Factus est ante J oannem
    , quia
    prsecessit
    honore J oannem.
    6. Datw
    interpretalioni
    consonareverba J oannis
    subsequenlia.
    Sed videutrummerito.
    Interrogaipsum
    J oannem
    : Ille
    qui post
    le
    venit, quare
    ante tefactus
    est?
    Qui
    te
    sequebatur, quare
    tibi
    prcelatusest?Sequi-
    tur, Qttiaprior
    me erat. Hoc
    est,
    In
    principio
    erat
    Verbum.
    Ergo
    merito anleme
    (aclus est, quia prior
    meerat. Prior
    J oanne, prior
    Abraham,
    prior quam
    Adam
    , prior quam
    ccelumet
    terra, prior quam
    An-
    geli,
    Sedes, Dominationes, Principatus
    etPolestates.
    Quareprior? Quia
    omnia
    per ipsumfacla
    sunt.
    Agho-
    scat
    servus humilitatem suam: ostendat Dominus
    majestatem
    suam. Dicat idem
    J oannes,
    Nonsumdi-
    gnus corrigiam
    calceamenti
    ejus
    solvere. Multumse
    humiliaret,
    si
    diceret, Dignus
    sum.
    Quid
    enimsi dice-
    et
    dignum
    ?
    numquid
    sedercin
    judicio
    ad
    dexleram
    Palris?
    numquid
    venire ad
    judicandos
    vivoset mor-
    tuos?
    Quid
    si diceret
    dignum
    solvere
    corrigiam
    cal-
    ceamenti?
    Magnahumililas,
    si hoc est
    dignus
    amicus
    sponsi.
    Diclurusenimerat amicumseesse
    sponsi:
    et
    ne in illa amicilia
    oequalitas
    forleab
    aliquo imprti-
    denle
    intelligeretur;
    dicitseamicum
    propter amorem,
    dejicit
    se ad
    vesligiapropter
    timorem. Et
    parum
    est
    quod
    se ad
    vestigia deponit;
    nec
    dignum
    se dicit
    solverc
    corrigiam
    calceamenti. Humilis
    profecfo,
    si
    dignurasolvere;
    sed
    quia
    nec
    dignum
    sedicit
    solverc,
    dignus qui
    exaltaretur ab humilitate. Dicat etiam
    aperlius,
    dicat
    distinclius, quid est,
    Post me
    venil,
    anle me
    factus
    est. Dixit enim et
    causam, quiaprior
    meerat.
    Quoniam,
    In
    principio
    eral
    Verbum;et,
    Cum
    in
    forma
    Dei
    esset,
    non
    rapinam
    arbilratus est esse
    wqualis
    Deo. Illum
    oportel crescere,
    meaulemminui
    (J oan. ni,
    30)Oportebat
    ut cresceret
    qui poslcrior
    venit, et minueretur
    qui
    anterior venit. Si crevit
    qui
    poslerior venit,
    ante
    ipsum
    faclus est crcscendo.
    Illum, inquit, oporletcrescere,
    meautemminui. Hoc
    est,
    anleme
    factus
    est. Et
    quomodo
    crevit
    Christus,
    "minutus est J oannes? PrcccessitoetaieJ oannesDomi-
    numinnativitate
    humana;
    creverunt amboannis ac-
    cedenlibus,
    statura
    carnis,
    et
    pervenerunt
    adcertum
    modumsicut homines. SedJ oannes
    homo,
    Chrislus
    Deuset homo
    (a).
    Indiviuitate si
    inlelliganiusquia
    crevit
    Christus,
    absurdi
    sumus,
    ct nimis erramus.
    Crescit enim
    aliquid,
    ut
    proficiat.
    Deus
    quo
    crcscat
    non habet: si enim habet
    quo crescat,
    minor erat
    antequam
    cresceret. Redeamus ad formam carnis.
    Ipsa
    cumJ oanne
    crevit,
    nonillominutocrevit. Refe-
    ramus
    ergo
    fortassis ad
    gloriam;
    et
    intelligamus,
    J llum
    oportetcrescere,
    meaulem
    minui,
    secundumhoc
    dictum, quod post
    me
    venil,
    et anle me
    [aclus
    esl.
    J oannesenim
    personara
    sustinebat
    hominis,
    et
    loque-
    batur ex
    typo generis humani,
    ad
    quod
    salvandum
    venerat Christus. Dixeramus
    autem, fratres,
    humilis
    Deus venit ad
    superbum
    liominem.
    Agnoscal
    homo
    se
    hominem, appareat
    Deushomiui. Etenimsi ideo
    venit
    Christus,
    ut humiliaretur
    homo,
    et ex huinili-
    tate cresceret
    homo; oportebat
    ut
    gloriajam
    cessaret
    hominis,
    et commendaretur
    gloria
    Dei: ut
    spes
    homi-
    nis esset in
    gloriaDei,
    non in
    gloria sua,
    dicenle
    Apos(olo,
    Qui
    glorialur,
    inDomino
    glorielur (I
    Cor.
    i, 31).
    Rec(e
    ergo
    dicilur
    homini, Quid
    habes
    quod
    non
    accepisli
    ? Si autem
    accepisti, quidglcriaris, quasi
    non
    acceperis(Id. iv, 7)?
    Hunc
    lypum
    humilitatis
    humanoeJ oannes
    ostendens, quiaquantumproficiebal
    opinio
    et fama
    Christi,
    non stalura
    Chrisli,
    nonma-
    jestas Christi,
    non
    sapientia,
    non \Terbum
    Dei;
    scd
    fama
    illa, quccccepit
    a
    minimo,
    et
    jam
    tenet orbem
    terrarum:
    gloriaChristi,
    non
    gloriahominis,
    ut
    ngno=
    scat homo Iramililalemsuam
    , impertiat
    Deusdivini-
    tatemsuam. Etenim
    gloriaDei, fralres, gloria
    nosira
    est.
    Quantum
    dulcius
    glorilicalur Deus,
    tantumnobis
    (d)
    sermonissenes
    interrupta
    erat
    transpositis
    huncm
    locum
    quadraginta
    fere versibus,quos
    in
    propria
    sedere-
    peries infra,
    n.
    7, proxime
    ad
    illud,
    Fuimuset nosali-
    guando,
    etc.
    .681
    SERMOCCCLXXX.
    1682
    prodest.
    Nonenimaltiof erit
    Deus, quia
    honoramus
    illum: humiliemus
    nos,
    et exaltamusilluiii.
    Scriptum
    est
    enim,
    Exaltabo
    te,
    Domine
    (Psal. xxix, 2). Quid
    est,
    Exaltabote?ln terra
    erat,
    et eumin
    ccelopo-
    suisti?EthomoexaltatDeum?
    Quidest,
    Exaltabote?
    Altumteconfitebor.Confiteatur
    ergo
    se homohomi-
    nem;
    decrescat
    prius,
    ut crescat. Dicat J oannes
    decrescendoad
    humilitalem,
    nonseesse
    dignum,qui
    solvat
    corrigiam
    calceamenti,
    et
    inlelligat
    se
    partici-
    pando
    illuminalumiieri.
    7. J oannes
    Baptista
    nonerat
    lumen, comparalione
    Chrisliveri luminis.LumenlamenJ oannes
    participa-
    tione
    sapientiw.
    HocenimJ oannes
    evangelista
    dixitde
    illo: rVoneratiltelumen.
    Injuriam
    fortefecit
    J oanni,
    quiaait,
    Non eratitle
    lumen;
    cum
    Apostolis
    dictum
    sil a
    Domino,
    Vosestislumenmundi?Prce(ulerunlse
    Apostoli
    J oanni?Non
    faciunt,
    ne mendacem
    ipsum
    Dominum
    jud.icent,qui dixit,
    In nalismulierumnemo
    exsurrexil
    major
    J oanne
    Baptista(Mallli.xi, 11).
    Non
    utiquemajor
    statura
    corporis,
    sed
    graliaparlicipalce
    sapientice,gratiaparticipatce
    salulis.
    Quid
    sibi
    ergo
    vult,
    iVoneral ille
    lumen,
    sedut teslimonium
    perhibe-
    rel detumine?
    Quare
    hocdixit?
    Novi, inquit, quid
    dicam,
    testimoniura
    perhibere
    delumine. Erat enim
    lumenverumdistincluma
    J oanne,
    ne
    prorsus
    non
    lumen
    J oannes,
    sedut in
    comparationehujus
    luminis
    dictum
    inlelliga(ur,
    Nonerat
    illetumen;
    secundum
    quoddixit, quia
    Eral tumenverum.
    Quomodo
    discer-
    nishocverum?
    Quodilluminat,inqui(,
    otnnemhomi-
    nemvenienteminhuncmundum.Si omnem
    hominem,
    ergo
    et J oannem.Sedutnonvideamurnos
    colligere
    exverbis
    quod
    nonest
    diclum,quamvisconsequenter
    inlelligendum,ipse
    J oannesdicat: Nosomnesde
    ple-
    niludine
    ejusaccepimus(J oan.
    i, 8, 9, 16). Eratergo
    Iumenverum. J oanneslumen
    illuminalum,
    Christus
    lumen illuminans. Naraut noveris
    quia
    liimcnerat
    J oannes,jamperhibea(
    et illi Dominustestimonium.
    Perhibuit
    ipse
    leslimoniumDomino
    suo,
    lestimonium
    verilatisdeDomino
    suo, quod
    habebat aDominosuo.
    Acceperat
    enimaDomino
    suo,
    ul diceret deDomino
    suo: utautemillediceretdeservo
    suo,
    non
    accepe-
    rat aservosuo: et inseChristusde
    J oanne,
    et in
    J oanne Christusde se.
    Ipsa ergo
    verilas
    perhibeat
    testimonium,
    audiamus
    quia
    J umenest J oannes. J u-
    dceisdicitur de
    J oanne,
    llte erat tucernaardens el
    lucens
    (Id. v, 35).
    Et
    utique
    lucerna lumen
    est,
    non
    sicut
    dies,
    sedtamenlumenest.
    Ergo
    lucernaaccen-
    ditur ul
    luceat,
    et J oannesilluminatusest ut
    loque-
    retur. Si
    ergo
    J oannesilluminatusest ut
    loqucrelur,
    agnoscat
    se
    lucerna,
    ne
    superbicc
    vento
    exslingualur.
    Sedfortelumen
    discipuli,
    etlucernaJ oannes? Domi-
    nus enimdeJ oanne
    ait,
    Illeeral lucerna
    ardens,
    et
    lucens: de
    discipulis
    autem
    ,
    Vosestislumenmundi.
    Discipulos
    suos
    proelulit
    J oanni?
    Numquid
    etfidelesiili
    quosalloquifur
    Paulus,
    prseponendi
    sunt
    J oanni, qui-
    bus
    ait,
    Fuislisenim
    aliquandolenebrw,
    nunc autem
    luxinDomino
    (Ephes.v, 8)
    ? Lux
    ergoApostoli,
    et
    lux fidelesex
    peccaloribusjustificali,
    ex infidelibus
    fidelesJ acti; tamenlucernanon sunt dicli
    discipuli.
    Altende,
    forte
    dicli,
    et non alio
    loco,
    sed ibi: ut
    ostenderet
    quemadmodum
    eos dixerit
    lumen; quia
    non lumen
    verum, quod
    illuminatomnemhominem
    venienteminhunc
    mundum;sequereverbaEvangelii:
    Voseslislumenmundi. Non
    potest
    civitasabscondi
    supra
    monlemconstitula.Seddecivitate
    dixit,
    nonde
    lumine?
    Sequere
    adhuc:
    Neque
    accendunllucernam
    ,
    et
    ponunt
    eumsub modio.Talc lumen
    estis, quale
    J oannes: lucemailluminata.
    Tanquamcuj'usvox,
    vel
    quorum
    vox
    pracesserat,
    Tu illuminabislucernam
    meam, Domine;
    Deus
    meus,
    illuminalenebrasmeas
    (Psal. xvn, 29). Quas
    tenebrasin
    Aposlolis?
    Fuimus
    etnos
    aliquando,
    etc.
    (a), quomodo
    illius
    reprobi
    et
    blasphemi,
    Qui priusfui blasphemus,
    et
    persecutor,
    et
    injuriosus.
    Ecce
    (enebrse,
    accendaturlucerna: Setl
    misericordiamconseculussum
    (I
    Tim. I
    ,
    13).
    Et ul no-
    verisde
    ipsis
    dictum
    , Neque
    accendunl
    lucernam,
    et
    ponunl
    eamsub
    modio,
    sed
    supercandelabrum,
    ul lu-
    ceat
    omnibus,qui
    indomo
    sunl;
    statim
    sequitur,
    Sia
    luceal lumenvestrumcoram
    hominibus,
    utvideantbona
    opera
    vestra: sedin
    humilitate,quia
    hominem
    oportet
    minui.
    Quomodo
    aulemDeumcrescere?Et
    gtorificent
    Palrem
    veslrum,
    qui
    in cwlisest
    (Matlh.
    v, 14-16)
    Glorificatur
    Pater, glorificatur
    Filius:
    quia
    Pater
    glo-
    rificat
    Filium,
    et Filius
    glorificat
    Palrem.
    Agnoscat
    se
    ergo
    homo
    humilem, agnoscat
    excelsumDeum
    propter
    se
    humiliatum,
    ut
    homo, qui
    humiliatuserat
    inconfessione
    peccati,
    exallelur in
    adeplionejuslilirs,
    Hsec
    duo;
    Dominuset
    J oannes,
    humilitaset claritas:
    Deushumilis inclaritate
    ,
    homo hurailisin infiriiii-
    tate;
    Deushumilis
    propter
    hominem,
    homohumilist
    propter
    hominem. Deus enimhumilis ut
    prodesset
    homini,
    homohumilisut nonobsitsibi.
    8. Passionisetnalivitatis
    differenlia.
    Chrislus
    crescit,
    J oannesminuilur.
    Agnoscamusergo
    hoecduo et in
    ipsa
    differenlia
    passionum.Legimus
    J oannem
    passum
    martyriumpro
    veritate:
    numquidpro
    Chrislo?Non
    proChristo,
    si nonveritasChristus.Non
    omninopro
    ipsius
    nomine,
    sed tamcn
    pro ipsa
    veri(a(e.
    Nequa
    enimideodecolla(usest
    J oannes, quia
    confessusest
    Cbristum.Sed monebat
    lemperantiam,
    moiiebal
    ju-
    slitiam:
    dicebat,
    Nontibi licethabereuxorem
    fralri$p
    lui
    (Marc
    vi, 18).
    Lex enim
    quse
    Iioc
    jusseral,
    de
    ;
    illis
    jusserat qui
    morerentur sine
    liberis,
    ut
    accipe-
    rent fratresuxores fratruni suorum
    ,
    et rcsuscitarent
    semenfratribussuis.Ubiista oausanon
    erat,
    nihilnisi
    libidoerat. HanclibidincmJ oannes
    ai*guebat,
    castus
    inceslura:
    quia
    etillud
    quodfigurabat,
    tale
    csl,
    Illuni
    oporletcrescere,
    meaulemminui
    (J oan. m, 50).
    Prse-
    ceptumjam
    fuerat,
    ut si
    quis
    sinesemine
    moi'eretur,
    qui magispropinquus
    esset, acciperet
    uxorem
    ejus,
    et suscilaretsemenfralri suo.
    Utquid
    enimhocDeus
    proeceperat,
    nisi ut eo modo
    significarelur
    semeu
    suscitandumfratrisadfratrisnomen?Hocenim
    proe-
    ceptumerat,
    ul
    qui
    inde
    nasceretur,
    nomenhaberet
    (a)
    Deestnonnihil, quosuperiora
    nectebanturcumsub-
    sequentibus
    verbis,quse
    antehaclocum
    superiusdesigna-
    tum
    occupaveranl, alque
    eorumlocoinaliiseditisetnaa-
    nuscriptis
    librisinseiiahicerat
    primapars
    sermonis
    126.
    1683
    S. AUGUSTINIEPISCOPI 1684
    defuncti. Defunclusest Chrislus, acceperunt
    conju-
    gemejusApostoli
    Ecclesiam.
    Quos
    de
    illagenuerunt,
    non
    Panlianos,
    aut
    Pelrianos,
    sedChristianosnomi-
    navcrunt.
    Loquanlur ergohsec
    duo ambce
    jiassiones:
    Illum
    oporlet
    crescere
    ,
    meaulemminui. Illecrevitin
    ligno,
    hicest diminutusinferro. Locutcesunl et
    pas-
    siones hoc
    mysterium
    , loquanlur
    et dies. Nascitur
    Christus,
    el
    augenlur;
    nascilur
    J oannes,
    et minuun-
    tur. Minuatur
    crgo
    honor
    hominis, augcalur
    ho-
    nor
    Dei;
    ut honor hominis inveniatur in lionore
    Dei.
    SERMOCCCLXXXI
    *
    (a).
    DeNalali
    apostolorum
    Petriet Pauli
    (b).
    Pelri et Pauli
    apostolorumdies,
    in
    quotriumpha-
    lem
    coronam,
    deviclo
    diabolo, merueruiit, quantum
    fides Romana
    testatur,
    hodiernus est.
    Quibus
    so-
    lemnis festivitas
    exhihetur,
    solemnis eliam sermo
    reddatur. Laudesaudiant a
    nobis, preees
    fundant
    pro
    nobis. Sicuttraditione
    patrumcognilum
    memoriare-
    tinetur,
    nonuno die
    passi
    sunt
    per
    cceli
    spatia
    decur-
    renle. Natalitio
    ergo
    Petri
    passus
    est
    Paulus,
    non
    quo
    exuteronialris in numerumfususest
    hominum,
    sed
    quo
    ex vinculo carnis iii lucemnatus est
    Ange-
    lorum
    ;
    ac
    perhoc
    ita
    singuli
    diesdali sunt
    duobus,
    ut nuncunus celebretur ambobus.
    Magnum
    hocmihi
    signum
    videlur esse concordirc:
    coaposlolo
    suo no-
    vissimus
    primo, qui
    adeumdcmdiem
    vocatus
    adve-
    nit,
    ad eumdemdiemcoronalusoccurrit. Electusest
    illeanteDomini
    passionem,
    isle
    post
    ascensionem.
    Ordine
    lemporis impares,
    selernitalefelicitalis
    oequa-
    J es: illeex
    piscatore,
    isteex
    persecutore.
    Inilloin-
    firma mundi electa
    sunt,
    ut confundanlur forlia
    (I
    Cor.
    i, 27)
    : in istoabundavit
    pcccatum,
    ut su-
    perabundarctgratia(Rom.
    v, 20).
    In
    ulroque
    ma-
    gna
    Dei
    gratia alqueejtisgloria claruit, qui
    eorum
    fecit mcrita
    ,
    non invcnit.
    Quid
    enini aliuddenion-
    strare
    dignatusest, qui
    ad
    regnumprimo
    vocarevo-
    luit
    piscatores, poslea
    vocaturus
    imperalores,
    nisi ut
    qui gloriatur,
    inDomino
    glorielur(I
    Cor.
    i, 31)
    ?Nam
    utique
    nobilium
    ,
    doctortim
    , poieiiliim
    non saluiem
    contempsit, quibus ignobilcs, imperitos
    inlirniosque
    prceposuit.
    Sednisi
    priuseligereiur
    vililas
    infiriiiorum,
    nonsanarelur inflatio
    superborum.
    Si
    prius
    aChristo
    divites
    vocarentur, putarent
    el dicercnt non iu se
    eleclamnisi
    opulenliam,
    facuudiam
    ,
    filoquenlire
    do-
    ctrinam,
    scicntisc
    splendorcm, nobililatem, generosi-
    tatem
    , tranquillilatem, rcgalempoteslateni;
    atque
    ita
    lemporalibus
    et sscculnribusfelicitalibus
    tumidi,
    tanquamipsi prius
    Christocoiiferrent
    quod essent,
    ut eisilleviderelur
    reddere,
    non
    donare, quod
    fuluri
    csseritgraiiaDei,iiecii)lclligcrenl,necteiierent.Quanto
    crgo nuncmelius, quanto ordinalius, prius
    crexitde
    terra
    inopem,
    el destercoreexullavit
    pauperem,
    ul col-
    locareleumcum
    potentibuspoptdisui(Psal. cxn,7,8);
    ut
    *
    Emendatusadcl. d.r. rm.t. vat.etad
    vign.
    (a) Alias,
    inler
    vigneriauos
    6.
    (b) Augustini
    nomeninveteribusLectionariis
    prcefert,
    neque
    stilusab
    ipso
    omninoalienusvidetur.
    munus
    iiuelligenliceatque
    doctrincenonsolumexDeo
    esset,
    sedetiamutex
    Deoesseapparerel?Cumquanla
    iiaquelcctiliaetquantaDeigloria
    contuemurab animo
    piscalorisconlemniopesiraperaloris?
    fundi
    precesim-
    per.itoris
    ad Memoriam
    piscatoris
    ?ut nec ille ex eo
    quod
    non
    habuit, jaceret;
    neciste ex eo
    quod
    ha-
    buit, superbiret.
    J amveroillud
    quod
    Paulumex
    per-
    secutore suo
    preedicatorem
    suumChristus
    operalus
    est, quid
    valeatadsalutemhominum
    ,
    ne
    quisquam
    magnarum
    sibi conscius
    iniquitatum
    de misericordia
    Dei debeat
    desperare, ipse potiusapostoluseloqua-
    tur.
    Humanus,inquit,
    sermoel omni
    acceplionedignus,
    quia
    ChristusJ esus venit inliunc mundum
    peccatores
    salvos
    facere, quorumprimusego
    sum. Sedideomise-
    ricordiamconseculus
    sum,(in
    me
    primo
    oslenderet
    ChrisiusJ esusomnem
    longanhnitatem,adinformationem
    eorum
    qui
    credituri suntitli invitamwlernam
    (I
    Tim.
    1, 15, 16). Quis
    enimsubmanu
    omnipolenlis
    medici
    de salute
    desperet
    lanlo informatus
    exeinplo,
    consi-
    derans
    evange.lizanlem
    tidem
    quamaliquando
    vasia-
    bat,
    nonsolumevasisse
    pcenampersecntoris,
    verum
    eliamcoronammeruisse
    doctoris,
    et
    cujussanguinem
    in
    ejus
    menibris
    cupiebat
    sccviendofundcre
    , proejus
    iiomine suum
    sanguinem
    credendo fudisse? Habet
    ergo
    Roma
    caput geniium
    ,
    duo Iumina
    gentium
    ab
    illoaccensa
    , qui
    illuminal omnemhominemvenien-
    temin hunc mundum:
    unum,
    in
    quo
    Deus
    abjeclam
    exallavit
    hiuniliialem;
    alterum
    ,
    in
    quo
    dainnandam
    sanavit
    iniquitatem.
    Iniliodiscamus non
    superbire;
    iu
    islo,
    non
    desperare. Quain
    breviler
    magna
    nohis
    exemplaprccmissasunt, quaui
    snlubria
    ; quoeseraper
    conjmemoremus,
    et in eorumlaude lumen verum
    magnificemus.
    Nemo
    ergo
    se de
    bujus
    socculicelsilu-
    dineexlollal : Petrus
    piscator
    fuit. Nemo
    iniquilalem
    propriamcogilando
    misericordiamDei
    defugial:
    Pau-
    lus
    persecutor
    fuit. Ille
    dicit,
    Facius esl Dominusre-
    (ugiumpauperum(Psal.
    ix, 10)
    : iste
    dicit,
    Doceam
    iniquos
    vias
    tuas,
    et
    impii
    adleconvertentur
    (Psal. t,
    1S).
    SERMOCCCLXXXII
    *
    (a).
    Desancto
    stephano(b).
    CAPUTPRIMUM.1.
    Prwceptum
    de
    diligendis
    inimi-
    cis.J csusfrliusNavein
    eremopugnabal,
    et
    Moyses
    ora-
    bat: non
    qiiidem
    arabo
    pugnabaiu,
    et ambo
    orabant;
    sed unus
    pugnabat,
    et aliusoiabat. Merito
    qui pu-
    gnabat,
    nou
    deliciebat; quia
    alter orandovincebat.
    Ita ct
    cgo loqui quideni videor,
    sed aliis orantibus
    loquor,
    ul
    precibus
    eorum
    contingat
    mihi
    quod
    Do-
    niiiius
    ait, Aperi
    os
    tuum,
    el
    egoctdimplebo
    itlttd
    (Psat.
    LXXX
    , 11).
    Si illeabuno lantumorante
    juvabalur,
    *
    Emendalus adduosc. b. etduosn. adcl.
    gr.
    r. v. etad
    Am.Er. par.Lov.
    (a)
    Alias,
    deSanclis4.
    (b)Speciem
    cenlonis
    prre
    sclertbicsermo.Istudinexor-
    dio,

    Loquendojam
    noutimebitcor
    meum,

    etc,
    necad
    superiora,
    necadinferioracouiieclitur.Paulo
    post quod
    legitur,
    nicadvertalveslra
    sanctilas,usque,percepe.
    runl mercedcm
    suatn,
    lolumhoc
    vindingus
    essedicilin-
    doctccuianusassumentum.
    Kol.is, [rceter
    alia
    qucedam,
    venil in
    suspicionem
    etiamrlludiunum.
    5,
    Diaconus
    erat,

    Evangelialegebat,
    elc.
    QuippeEvaugeliascripla
    aule
    SLepbaiii passionem
    nouexsliterunl.siniile
    quidpiam
    di-
    clumest
    supra
    insermone
    319,
    n.
    5,
    sedibi faciliusexcu-
    satur,
    necsufficit til sermo
    caHeroqui probusrepudietur.
    1685 SERMOCCCLXXXII.
    um
    et rioii
    supefabalur; quantomagisego, proquo
    rion
    unus,
    sedinulii
    roganl
    Deummecum?
    Loquendojam
    nonlinifibitcor meum
    , quia
    laudemDomini
    loquetur
    os meum
    (Psal. cxuv, 21).
    Dominus nosier J estis
    Chrislus,
    fraires
    , jubet
    nobis
    aliquid, elpromill.it
    nobis
    aliquid. Qundjubet,
    hic esl :
    quodproraitlit
    alibi est.
    Quodjubet, finitur, quia temporale
    esi:
    quodpromitlil,
    non
    fuiitur, quia
    oclernumest.
    Quod
    jubet, opus
    est :
    quodpromiuil,
    merces est. Hicad-
    verial veslraSanctitas ,
    quanla
    esl
    ejus
    misericordia
    erganos,
    ut laborerahic
    posuerit
    curri
    line,
    merce-
    dcmin ccclosine finc. Et ideo debemtis
    prius
    hic
    Inborare,
    et
    postea
    incoeloniercedem
    sumcre, quam
    hic mercedemvel
    accipere,
    et
    poslea
    laborare. De
    quibiisdam
    enimdicit : Amendico
    nobis, perceperunl
    mercedemsuam
    (Malth.
    vi, 2).
    Sedforle avidns es
    ad mereedem
    ,
    el
    piger
    ad laborera.
    Qua
    fronte
    po-
    stulas
    quodpromisitDeus,
    si non facis
    quodjussit
    Deus? Pritis audi
    monitiones,
    et sic
    exigefepromis-
    siones.
    Prius, inquam,
    audi
    jubentem
    ,
    ct lunc
    exige
    pollicenlem.
    J ubet enini nobis
    ,
    et dicit :
    Diligite
    ini-
    micos
    veslros,
    bene
    facitc
    his
    qui
    vos
    oderunl;
    ctorale
    propersequentibits
    el calumniantibusvos.Audisli
    Opus,
    exspecta
    raercedem: Ul siiis
    , inquit, filii
    Patris ve-
    stri, qiti
    incwlis
    est; qui
    solemsuumoriri
    facitsuper
    bonosel
    malos,
    et
    plttil super justos
    et
    injustos(Id.
    v, 44, 4S).
    CAPUT II.

    2. Chrisli
    exemplum
    orantis
    pro
    suis
    inlerfecloribus.
    Chrislitsoral
    pronobis,
    orat in
    nobis,
    ct oratur a nobis. Altende
    ipsum
    Dominum
    qui
    hoc
    jussit, qui
    I fccerit. Nonue
    post
    tanta
    qucc
    in eum
    commiserunt
    irapii
    J udai, qui
    retribuebant ei raala
    probonis, pendcns
    i;i cruce ail :
    Pater, ignosce
    illis,
    quia
    nesciuut
    quicl fachtnl
    ? Oravit in
    hoiliine,
    qui
    exaiidivil ciira Palre. Nani el modoorat
    pro nobis,
    orat in
    nohis,
    el oralur a nobis
    (a).
    Ul sacerdos
    nosfer orai
    pronobis,
    ut
    caput
    noslrumorat in
    nobis,
    ut Deusnoster orntur anobis.
    Qtinndoergo
    incruce
    pendensorabnt,
    videbat et
    prcevidebat
    orniiesinimi-
    cos
    ;
    sed nitiilosex illisfuturos nmicos
    prrcvidebni,
    ct ideo oiraiibusveninm
    poslulahnt.
    Illi
    s;cviebant,
    el ille orab-.it. Illi dicebant
    Pilnto, Crucifige(Luc
    xxni, 34, 21);
    ille
    clnmabat, Paler, ignosce.
    In
    asperis
    clavis
    pendebat
    : sed lenitatcm non arniilebat. Illis
    jampelebat
    veniarn
    ,
    a
    quibus
    laiilam
    accipicbat
    in-
    juriam.
    IUi
    soeviebaiit,
    illi
    circunilatrabnnt,
    illi in-
    sultando
    caput agilabant, quod
    sauumuon
    habebant;
    quiacapul quod
    est
    Christus,
    non
    habebaiit,
    et
    quasi
    inunosummo medico in medio consliluto
    phrene-
    tici
    circumquaque
    soevicbant:
    pendebat ille,
    ct sana-
    bat. Pater
    , inquit, icjnosce
    itlis. Allendite
    ,
    fralres.
    Magnapietas. Pendebat,
    et taraeii
    petebat
    1. Et non
    descendebat, quia
    de
    sanguine
    suo niedicamentuin
    phreneticis
    faciebat.
    Denique, post
    resiirreciionem
    sanavit
    quos pendens
    insanissimostoleravit : et san-
    guincmquem
    fuderuntsccvientes
    biberunt, credcnies;
    et facli sunl
    sequenles, qui
    eranl
    persequeiiles.
    Ecce
    quare
    venit
    Cbristus,
    non
    perdere quodinVenerat,
    sed
    quoerere
    et salvare
    quodperierat (ld.
    xix, 10);
    ut
    diligendo
    ssevienles
    inimicos,
    faceret credentes
    amicos.,
    CAPUT
    III.

    5.
    ExemplumStephani
    oranlis
    pro
    lapiduforibus.
    Scdnemullumate
    longe
    dicasiniilari
    Dominumluum
    ,
    qui pro
    te
    passusest, relinquens
    lihi
    exeiiiphim
    ut
    sequarisvesligiacjus (I
    Petr.
    ii,
    21),
    attende
    Stephanuin
    conservumluuni. Homo
    erat,-
    sicutet lu: demassa
    peccati
    crealus,
    sicut et lu: eo
    pretio redemplus, quo
    el lu. Di.icoiius
    erat, Evange-
    lia
    legehal, quaelegis
    vel audis et lu. Ibi inveiiit
    scriptum, Diligite
    inimicosvestros
    (Mutth.
    v, 44).
    Didicil
    legendo, perfecit implendo. Qui
    cumaJ u-
    doeissaxorum
    grandinc
    cocderelur
    ,
    non solumnon
    comminabatiir,
    sed
    insuper lapidatoribus
    suisveniam
    precabatur.
    Posiliseiiim
    genibusorabat,
    dicens : Do-
    1
    Aliquot MSS.,
    el lamen
    impendebat.
    (a)
    Enarr.inPsal.
    85,
    n. 1.
    mine,
    ne slaluasillislioc
    peccatum
    (Act.vn,
    59).
    Illi
    lapidabanl,
    et illeorabal. Illi eum
    furorepersequeban-
    tur;
    ille
    pacalus
    Chrisliini
    sequebatur.
    Illi
    malilia
    crccabantur;
    ille
    aperlo
    coelovisoDei Filib
    sapientia
    illustrabatur. llli
    lapidcsmittebanl;
    illeorationes
    prcc-
    mittebat :
    tariquani
    dicens :
    Domine,
    si istos niodo
    occideris
    inimicos, quospostca
    faciesamicos?
    CAPUT 1Y.

    4. Saulo
    Slephani
    oralione
    gratia
    etsaltts
    impelrata. Denique,fralres,
    utnovcrilis
    quan-
    tumvaluerit oraliosnncti
    maiiyris Stephani,
    recur-
    rileiiobiscumadilluinadolescentemnoraineSatilum:
    qui,
    cuni sanclus
    Stcphanus lnpidarctur,
    omniurii
    vestimeiita
    servabat,
    et
    tanquam
    manibusomniuin
    lapidabal (Act. vn).
    El
    poslea
    , sicul
    nostis, acccpit
    epistolas
    a
    piincipibus
    sacerdotum
    ,
    ul
    quoscumquc
    invenisset Chrislianos virosacmulieres
    ,
    vinclosad-
    duceret in
    J erusalem,
    lorquendos
    et
    pimiendos.
    Hic
    cnm iret in
    via,
    subito circiimlulsil eumlumende
    coslo,
    etcecidit in
    terrara,
    et audivitvocerade
    ccelo,
    dicentcmsibi :
    Saule,
    Saule, qiiid
    ine
    persequeris
    ?
    Et ille: Tu
    quises,
    Domhte? Et Dominusadillum:
    Egosttm,inquil,
    J csus
    Nazarenus,quem
    tu
    persequeris.
    Durumest tibi contra slimulttmcalcitrare:
    quia
    non
    stlraulum,
    sed
    pedes quibus calcilras,
    vulnerabis.
    Quid
    mihi et tibi?
    Quare
    me
    persequeris?Quare
    lc
    erigis
    conlramemalo luo
    ,
    et lc non
    po.lius
    huniilias
    bonoluo? Sedcontra tanta mala
    qurc
    conimittisin
    me,
    olim
    quidem
    debui
    perderc te,
    sed
    Slcphanus
    servus meusoravit
    pro
    te. Elisuscst
    sccvieris,
    efectus
    est credens : elisuses(
    lnpus,
    erectus est
    agnus
    : eli-
    sus est
    perseciitor ,
    erectus est
    proodicaior.
    Dicain
    planius,
    dicam
    nperlius
    : clisuseSl filius
    pcrdilionis,
    ereclusesi vas electionis: elisuscsl Sruilus
    ,
    crcelus
    est Paulus
    (Id. IX).
    Namsi
    martyr Slcphanus
    iion
    sicorasset,
    EcclesiaPauhrai
    hodie
    nmi haberel. Sed
    ideode lerraerectusest
    Paulus, quia
    interrainclina-
    tusexauditusest
    Stephanus.
    CAPUTV.

    5. Mala
    precari
    inimkis
    quaminiquum.
    Eccequare
    Dominiis
    dtcit,
    Diligite
    htimicosvestros:
    quiadiligendoiiiimicuni,
    facis nmiciim. Scdconlra
    laiiiaet lalia
    hrcc,
    lu
    quis
    es
    qui nondiligis? Figis
    genu,
    collidisfronlerain
    terrain,
    et dicis : 0 si rao-
    rintur inimicus meus! Dcus
    ,
    si
    qnid
    a le
    promertii,
    occide inimicummeum. Et
    utiquc
    tu
    qui
    orns ut
    homo morintur
    ,
    malusorasconlra malum
    ,
    ct factt
    estis dno mali : ille male
    agendo,
    tti nialcorando.
    Tu malus orando
    incipis
    esse
    quando dlcis, Dcus,
    occidemaliiin.
    Res])ondcl
    libi
    ipse
    :
    Qucm
    vcslrum?
    ^
    Temalum,
    an luuiii iiiimicnm? AdvertatSanclitas
    vestra. J udex homo
    per
    se
    ipsum
    reuni non
    occidit,
    sedjubet,
    el
    spiculalor
    occidil. J tidex
    dicit, Occide:
    et lortor occidit. Kl lu
    quandodicis, Occideiuimicuin
    nieum
    ,
    lefncis
    judiccm,
    ct Deiim
    quairis
    essetoito-
    rem
    (u). Respondet
    tibi Deus: Noncro
    prorsus,
    non
    ero
    peccatoris
    tortor
    ,
    sed
    liberntor; quia
    nolomor-
    lem
    peccaloris,
    sed ut
    convertatur,
    el vivat
    (Ezech.
    xxxin, 11).
    Namsi voluntaiemtiiamhabcrem
    ,
    le
    prius occiderem, antcquam
    invilatusvenircs. Nonnc
    me
    blaspheinasli?
    Nonnemein luis malis
    operibus
    irritnsli ? Noraieiioiiienmcirai de (erra delcre vo-
    luisti? Nonne me in
    prrccepiis
    vcl in servis raeis
    coiuempsisii?
    Si lunc teoccidisseiniiiimiciim
    , qneni
    modofaceremaniicuiii?
    Qtiidergo
    nialeorandodoces
    rae, quod
    nonfeci inle? Imo
    ego,
    dicit libi
    Deus,
    docearn te ut iraiteris me. In cruce
    pendensdixi,
    Paler
    ,
    ignosce
    illis,
    quia
    nesciunl
    qtiidfaciunt.
    Docui
    boc milites
    meos,
    docui hoc
    marlyres
    meos. Prius
    estoel lu
    marlyr
    meus
    ,
    tiromeus
    ,
    adversusdiabo-
    lum: aliter invicte nullo modo
    pugnabis,
    nisi
    pro
    luis inimicis oraveris.
    Quod
    nobis
    prccslarediguo-
    lur
    ,
    etc.
    ()
    Enarr.inPsal.
    33,
    n. 9.
    1687
    S. AUGUSTINIEPISCOPI 1688
    SERMOCCCLXXXHI'
    (a).
    indieanniversariaordinationis
    episcopalis(b).
    CAPUT
    PRIMUM.1.
    Episcopale
    onus
    quomodoge-
    rat, secuminquirendum
    ducit.Die
    quidem
    omni,
    etomni
    liora
    , curaque
    omriinoconlinua
    ,
    dilectissimi, cogi-
    tare debet
    episcopus,quantccdispensaiionis
    sarcinam
    gerat, qualem
    deilla raiionemDominosuo reddat.
    Verumlamen cumdies aniiiversariusnoslrceordina-
    tionis
    exorilur,
    (uncmaximeonus
    hujus
    officiilan-
    quam
    tunc
    primum imponatur,
    adenditur. Iuterest
    autem
    quod
    eo
    die, quo
    id
    prius
    suscepimus,
    taiUtiin
    quemadmodum
    gerendum
    esset
    cogitavimus
    : atvero
    consequentibus
    diebus
    , prcecipueque
    illo, quo
    ejus
    solemnitas
    agitur,
    non solum fulura
    ejtis, quem-
    admodum
    deinceps geri
    debeant,
    caula
    prcevisione
    consulimus;
    verum eliam
    prseterita
    , quemadmodum
    gesla
    sint,
    sollicitarecordatione recolimus : ut nos-
    metipsos
    inbcnefactis imilemur,
    et si
    quaculpanda
    transierunt,
    ne
    repelantur
    curemus,
    ul
    ignoscantur
    oremus;
    et accusationemdiaboli, ubipossumus,
    recte
    agendi
    sedulitatefugiamus;
    ubi autemnon
    possumus,
    confitendi
    pictale
    vincamus. Sicut enim futura
    pec-
    cata, negligendojuslitiam,
    committunlur;
    ita
    prsc-
    terita, injusiiliam
    defendendo,
    firmantur. Sicut
    ergo
    ne fiant
    prospicit charilas,
    iiafacla delet humilitas:
    ut
    quce jam
    non
    possunt
    recte
    agcndo
    non
    admitii,
    possint
    saltem non
    superbiendo
    dimitti. Didicimus
    quippe
    dicerePatri nostro
    , qui
    est in
    coelis,
    Dimitte
    nobisdebilanoslra
    ,
    sicutetnosdimiltimusdebiloribus
    nostris
    (Mattli.
    vi, 12). Quod
    ut veraeiler dicere
    pos-
    simus,
    eliaminiraicosnoslros
    oportet utique diliga-
    mus :
    quos
    lameu
    habere,
    nisi
    cogentejustilia,
    non
    debemus.
    Nam si homines nobis
    pro
    nostris malis
    meritis inimici
    sunt,
    noncurandumesl ut eis debita
    dimiltamus,
    sedtimendum
    potius
    ne reddamus.
    Quo-
    niamsi nos mcrito noslroe
    iniquitatis oderunt,
    nos
    eorum
    ,
    non
    ipsi
    uoslri sunl debitorcs.
    ! CAPCT II.

    2. Debitoribussuis
    ignoscil.
    Die
    ergo
    islo solemni
    episcopatus mei, prius paucisalloquar
    debilores
    meos, qui
    mibi nescientes
    apud
    Deumsuf-
    fraganlur,
    dum faciunt debita
    quoedemitlam,
    ut et
    meamihi debita dimitti
    promerear.
    Yobis
    itaque
    dico
    sive
    prsesentibus,
    sive
    absentibus, quibus
    inimicus
    elficior verum
    prcedicans, quibus
    consulendovideor
    onerosus, quorumrequirens
    ulililalem
    cogor
    offen-
    derevolunlatem: Nolileessesicut
    cquus
    et
    mulus,
    non
    habenlesinlellectum
    (Psal.
    xxxi,
    9).
    Namel hsec
    ju-
    menta eosmaximecalce
    morsuque appetunt,
    a
    qui-
    J juscurantur,
    ut ciirentur eoruravulneraconlreclan-
    tur. Non
    parcis,
    iion
    parco
    :
    adversaris,
    adversor :
    resislis,
    resisto. Luclanos
    comparat,
    sed causase-
    parat.
    Tuinimicuses
    medico, ego
    moi'bo: tu
    diligen-
    i
    *
    Emendalusadduoscl. ad
    gr.
    m.r. rm. t. etadAm.Er.
    Par. Lov.
    \ (a) Ahas,
    24interHomilias50.
    (b) Auguslinum
    non
    sapitstilus,
    studiose
    quidem
    elabo-
    ratus,
    sea
    inepte,absque
    arleet
    ingenio;quo
    fitutsermo
    subobscurussit,
    etinea re
    quce
    commovendisauditorum
    affectibusde se maxime
    comparataerat, frigidissimus.

    AiiterEossuetius,
    qui
    euminter
    genuinosAugustini
    sermo-
    esjnscribendwn
    a.rbitrabatur, M,
    tise
    mece, egopestilenlise
    luce.
    Retribuebant, inquit,
    mihimala
    pro
    bonis;ego
    autemorabam
    (Psal. xxxiv,12).
    Quidorabat, nisi, Paler, ignosceillis, quia
    nesciunt
    quidfaciunt(Luc xxm, 54)?
    Cumvobis
    , inquit,
    de-
    traxerint,
    et dixerintomnemalumadversumvos
    propler
    jusiitiam, gaudete
    et exsullate
    , quoniam
    mercesvestra
    mullaestincwlis
    (Malth. v,
    11et
    12).
    Yoslamencor-
    rigite perversitatemvestram, agnoscite
    charitatem
    noslram;
    reddite dilectionemdileclioni : nolumus
    majorem
    cumveslra
    perdhione
    mercedein. Hoecde-
    bUoribus
    meis, quibusdimilto,
    ut diraittatur
    mihi,
    nunc
    pauca
    suffecerint.
    CAPUT III.

    3. In
    gratiam
    cumeisredire
    cupit,
    in
    quorumforle offensionemincurrit. Deinceps
    allo-
    quendi
    sunt
    paululuni
    eliara illi
    quibus
    debitor sum.
    Namsicut ait
    Aposlolus,
    Grwcisel
    Barbaris, sapienli-
    buset
    insipienlibus
    debilorsum
    (Rom.
    i, 14).
    Namlalis
    debitor eliam
    egopro
    mearumvirium
    exiguilate
    dis-
    pensationisqueportiuncula,
    non
    quibusdam,
    sedom-
    nibus sum. Yerumnunc de his debilis
    loquor, qticc
    niihi
    dimitli,
    non ame
    exigi cupio. Neque
    cnimsic
    tumore vansemenlis
    extollor,
    ut audeam
    dicere,
    ex
    quo liujus
    muneris sarcinam
    porto,
    nullumhomineni
    a me
    perperara
    loesum.Hoccuilibel homini tammtil-
    tis et tam molestisactibus
    occupalo atquedisteuto,
    nedicam
    impossibile,
    cerle difficileest:
    quanto
    ma-
    gis
    rnihi, qui
    novi infirmilalem
    meam, quam
    cum
    meis et
    pro
    me vestrisorationibusdiebus ac noctibus
    offero sanandam Domino Deo nostro? Diversarum
    ergo
    curarumoestibusac difficulialibus
    conlurbatus,
    si
    quem
    forlenonut
    poscebat
    audivi,
    si
    quera
    tristius
    quamopus
    erat
    aspexi,
    si in
    quera
    verbtrai duriiis
    quamoportebat
    emisi,
    si
    quem
    cordecontribulaium
    et
    opis indigumresponsione incongrua
    conturbavi,
    si
    quempauperem
    mihi forteinaliudintcnto
    impor-
    tuniusinstantemvel
    proclermisi,
    vel
    distuli,
    vel etiani
    nutu
    aspero
    contristavi;
    si cui dc me falsi
    aliquid
    lanquam
    homini dehomine
    suspicanli jusio
    ncerbius
    indignatus
    sum,
    si
    quis
    in suaconscicntinnon
    agnovit
    quod
    de illo humanitus
    suspicatussum;
    vos
    quibtis
    pro
    his
    alquehujusmodi
    offensisesse mefateordebi-
    torem
    ,
    simul meveslrumcreditedilecloremf. Nam
    pullos, quos fovet, socpe
    in
    angusliis,
    scd nonlolo
    pedis pondere
    calcat ct
    mater,
    nec idco desinit esse
    mater. Dimittite,
    utdimiltatur
    vobis.Dimittiteamnnii
    vos debila difficultalis, qui
    nec contra iiiimicos de-
    bita tenere debetis crudelitatis. Ad
    summara,
    omnes
    obsecro,
    commendale, vos,
    Doniinocuram
    pro
    vobis
    meam: binc enim
    juste expetopro
    me
    vestrara;
    ut
    quidquid
    mearumest iri
    proeteritum
    offeiisioiium
    pro-
    pitius ignoscal,
    nonseverus
    agnoscat. Quod
    mihi de-
    inceps temporis
    subhac sarcina
    erit,
    itcr
    agentenr
    re-
    gat,
    e( suisoculis
    placenlemvobisque
    ulilein
    faciat;
    ut nonhorrorem ac
    pcenam
    nieam,
    sed
    gnudium
    et
    coronam
    meamvos
    ejusconspectus
    iuveniat.
    1
    SicMss.Atcditi,
    debiiorem,
    1689
    SERMOCCCLXXXIV.
    4690
    SERMOCCCLXXXIV
    *
    (a).
    )
    De
    Trinitate,
    sivede
    Scripturis
    veleribusetnoviscontra
    Arianos
    (b).
    CAPUTPRIMUM.

    1.
    Detts, quid
    sit. Sanctaet
    divina
    eloquia,
    fralres,
    jugilcr,
    imo
    quotidie
    nobis
    salubriterrecilanlur,
    ul animcenoslrre
    pascantnr
    : in
    futuroaulemsceculooeternis
    epnlissaginentur;
    dicen(c
    propbela,
    Satiabor
    dum
    manifeslabilurgloria
    lua
    (Psal.
    xvi, 18). Qualis
    sit autemhcec
    gloriafutura,
    et
    quibus
    divitiis
    floreat, quanloquesplendorepraefulgeat,
    lau-
    darc
    possumus, explicarc
    non
    possumus. Qunre?
    Quialegimus,
    Necoculus
    vidii,
    necauris
    audivit,
    nec
    incorIwminis
    ascendil,
    quwprWparavit
    Deus
    diligen-
    tibusse
    (I
    Cor.
    u, 9).
    Si
    igilur
    lantaetlaliasunl bona
    seteina
    coelestia,qtise
    Dominus
    omnipolens
    prscpara-
    vit sanctissniscatholiciset fidelibus
    populis; quid
    est
    ipseDeus,qui
    taliacl lanla
    proeparavit?
    Quidest,
    in-
    quam, omnipolens
    Deus?
    quid,
    nisi
    inoestimabilis,
    ineffabilis, incomprehensibilis,
    ultra
    omnia,
    extra
    omnia, prceter
    omnia? Oiniiemenimcrealurarasuam
    excedit,
    omnemfacturam
    prreterit,
    universa
    prcccellil.
    Si enim
    quoerasmagiiitudinem,majorest;
    si
    pulchri-
    tudinem, pulchrior;
    si
    dulccdinem,dulcior; sisplen-
    dorem, fulgidior;
    si
    juslitiam, justior;
    si fortitudi-
    nem, forlior;
    si
    pielatem,
    clementior. Nullaenira
    ralio
    patilur,
    ut vel facturafaclori suo
    oequetur,
    vel
    opus
    artiiici
    comparelur:
    sicut
    legitur in.propheta,
    Quifecitfortia, (orlior
    esl;
    el
    qui fecil pulchra, pul-
    chriorillisesi
    (Sap.
    xiu, 3).
    CAPUTII.

    2. TrinitasunusDeus. Arianorum
    error. In sole tria
    inseparabilia.
    In
    igne quoqite
    tria
    inseparabilia.
    Sic autem
    hujus
    uniccedeitatis
    proecelsainsigniaproedicamus,
    ut lamennonsicutJ u-
    dsei,
    sedsicut
    Chrisiiani,
    Trinilaiis divinoe
    mysteria
    pariler
    fateamur.Sicutenim
    omnipolens
    et ineffabilis
    Palerest,
    ita
    omnipolens
    el
    incomprehensibilis
    Fi-
    lius : itaeliam
    Spiritus
    sanctusin Palreet Filio in-
    discrete
    connexus,
    ineffabilis
    atque
    immensus est.
    Pater enimet Filiusel
    Spiritussanctus,
    unusomni-
    potens
    Deus,
    unus in
    trinitale, unus in
    polestate,
    unilas, trinitas, sempiierna majeslas,
    iinum
    potens
    per omnia,
    et trinitasin
    unilaie,
    ct unilasinIrinitaie
    consistit: sednec trinitas
    dividitur,
    necunitas
    sepa-
    ratur. Hac
    igilur
    catholicafidearmaii
    atqueinstructi,
    charissimi,
    nefandos Arianos
    hoereticos,qui
    sehoc
    temporeimpiejaclilant,
    etmultosChristianosnoslros
    seducendo
    corrumpuntatquedecipiunt,
    breviter
    per-
    conlemur, quomodo
    orant
    Dominum,
    qui
    seiuiunt
    conlraDominum.
    Respondentnobis,
    dicentes: Ora-
    musDominum
    ulique
    in
    trinitale,
    sed ut
    legimus,
    Patrem
    majorem,
    Filium
    minorem,
    Spiritum
    sanclum
    inferiorem, quiaipse
    Chrislus
    dicit,
    Pater
    major
    est
    me
    (J oan. xiv, 28).
    CAPCT III. His
    rcspondemus, Sic,
    inquam,
    oratisetcolitisDcum?Sic
    plane;
    sic
    legimus,
    sicco-
    limus,
    sicoramus.Adhosdicimus: Si
    ergo
    ilaDeiim
    colitis et
    oratis,
    hoc non est Deum
    magnum
    uiiuni
    colere et
    rogare,
    sed tres deos facere: et ubi est
    quod
    in
    lege
    divina
    legitur, Audi, Israel;
    Dominus
    Deus
    luus,
    Deusunusest? El iterumalibi
    ait, Domi-
    vumDeumluum
    adorabis,
    etilli soti servies
    (Deut.vi,
    4, 5, 13).
    Si cnimaliudest
    Paler,
    aliud
    Filius,
    aliud
    Spirilus
    sanclus
    ; jam
    nonest una
    trinitas,
    seddivisa
    poteslas. Quomodo
    aulem
    discrepans poleslas
    slare
    potest,
    cum
    juxtaquod
    in
    Evangeliolegimus,
    Domus
    in
    semelipsa
    divisavel
    regnum,
    starenon
    polest(Matih.
    xn, 25)
    ?
    Quomodo
    aulemdivinitasa
    semelipsa
    dis-
    *
    Emendatusad codicesduosbn. et tres cl. ad cb.
    f. fs.
    g.
    lr. m.
    pr.
    rm. vd. etadAm.Er. Par. Lov.
    (a)
    Alias,
    deverbis
    Apostolil.
    (b)
    Cumhoctituloextremumlocum
    oceupatinveteribus
    librisSermonumde Verbis
    Evangelii,qui manuscripii
    omnes
    Angustino assignant.
    Haud
    injuria
    tamendubium
    habuerunt
    Lovanienses,
    inioverlinuset
    vindingussuppo-
    sitjunmafflrmarvmt,
    nonhabentem
    ipsius,
    nec
    stiluoi,nec
    mgerjjum.
    cernitur,
    cumIucis
    splendor
    autsoliscalornullatenus
    separetur?
    Ecceenimsicul
    videmus,
    insoletria
    sunt,
    etseparari
    omiiinonon
    possunl. Quce
    auteni triasunt
    vidcamus:
    cursus, splendor,
    et calor. Videmusenim
    soleminccelo
    curreniem, fulgentem,
    calenlem. Di-
    vide
    ergo,
    si
    potes, ariane, solem,
    et lumdemumdi-
    videTiinitalom. Sed forlassis de sole discernendo
    difficilisest
    ratio, quia
    incoelo
    est,
    et anobis
    longe
    positus
    est. Eccealiud
    proponimus
    elementum
    quod
    niinus
    est,
    el interra nobiscumesl:
    ignemdico, qui
    in mnnibusnosiris
    hnbetur, el tnmennondividilur.
    Et
    ignis
    enimIria
    habet,
    et dividi non
    potesl:
    hoc
    cst, motum,
    lticemet fcrvorem. Si
    igitur,
    nefande
    hoerelice,
    dividerenon
    potes
    crealumsolemet
    ignem,
    quomodopoles
    dividereDeumomniunicreatoreni?
    CAPUTIV.

    3.
    Scripturarum
    testimoniadedivina
    Trinilctie.Fidei calliolicwencomium.Audi autemet
    discehanc
    inagnam
    ct unicamTrinitatemabexordio
    generis
    hunianifuisseostensam.Audi in
    Lege
    el Pro-
    phetis,
    inPsalmiset in
    Evangelio,
    audi in
    Aposiolo
    procul
    dubiodeclaratam.
    Andi,
    iiiqunm,
    inGenesi:
    Fecil Deusliominemad
    imaginem
    Dci.Utsimnl os(en-
    dere(
    insepnrabilemTrinitalem,
    ai( ineo
    libro,
    Et
    Spirilus
    Dei
    (erebulttrsuperaquus(Gen.i, 27, 2).
    Audi
    prophelam
    dicentemex
    persona
    Chrisli:
    Spirilus
    Do-
    mini
    super me,
    proplcrquod
    unxil
    me, evangelizare
    pauperibus
    misil me
    (Isui. LXI,
    1).
    Audi in
    Psalmis,
    VerboDominicwli
    firmati sunt,
    et
    spiritu
    oris
    ejus
    omnisvirtuseorum
    (Psul.
    xxxu,
    6):
    et
    herum^Mem^
    mihi laililiamsaiutaris
    tui,
    et
    spiritu
    priiicipttlwnjqi%
    A
    me
    (Psul. L, 14).
    Audi hocideinin
    EvaiigdfK^coiifffi-
    matum: DominusChristus
    Apostolis
    A\cilfc^p^crjes%
    mihi omnis
    potestus
    incwloelinlerra:
    euitke&bapfizate
    \
    omnes
    gentes
    innomine
    Palris,
    el
    Filii,
    etSvfriiussan-,\
    cti
    (Maitlt.xxvni,
    18et
    19).
    Audi
    ApostoluVtf%#
    dtli- ,
    tudodivitiarum
    sapielttiw
    etscienliwDei!
    quamM^U-%
    tabilia
    suntjudiciaejus,
    et
    invesligabiles
    viw
    ejusf^QuiS^
    enhn
    cognovit
    sensumDomini?Aut
    quis
    consiliurius
    ejusfuit
    ? Aul
    quisprior
    dedit
    illi,
    el reddelurei?
    Quo-
    niamex
    ipso,
    et
    per ipsum,
    el in
    ipso
    sunl omnia:
    ipsi
    gloria
    inswculaswculorum
    (Rom.xi,
    33-36).
    Si
    igitur
    tani veteribus
    quam
    novis
    Scripluris
    satis
    aperleque
    probatum
    cstdivinamunitatemesseTriniiaieminse-
    parabilem, spretispenitus
    hcereticissecunduni
    Apo-
    slolum
    dicentem,
    Hwrelicum
    post
    unam
    correplionem
    devita
    (Tit. m, 10); jani
    fidelesnoslros
    populos
    de
    ipsa
    fidecatholicaconfirmemus.Nullce
    quippe
    sunt
    majoresdiviiire,
    railli
    ihesauri,
    nulli honores
    ,
    nulla
    nmiidi
    biijtismajoi'snbsinniin, quam
    cst fidescatlio-
    lica, quoepeccatores
    homines
    salvat,
    ccccos
    illurainat,
    infirnios
    curnt, catechumenos
    baptizat,
    fidelcs
    justifi-
    cnt, poenitcnlesreparat, justosaugmentat, martyres
    coronai, virgines,
    viduas,et
    conjugalcs
    casto
    pudore
    conservat,
    clericos
    ordinal,
    sacerdotes
    consecrat,
    rc-
    gnis
    ccelestibus
    prccparat,
    inoelernahocreditatecum
    Angelis
    sanctis conimiinicat. Sicut
    ipsc
    Doininus
    proraitlendo
    confirinat: Inresurreclione
    nequenttbunl,
    neque
    uxores
    ducunl,
    sederunl
    wqualesAngetis
    Dei
    (Malth.xxu, 30); per
    Chrisluni Dominumnoslrum.
    SERMOCCCLXXXY
    *
    (a).
    Deamorehominisinhoininem
    (b).
    CAPUTPRIMUM.1. Amorhominisatitts
    rectus,
    alius
    perversus.
    Non solumin
    Novo,
    sed etiara in
    Yeleri Testamento
    admonernur,
    fratres
    dilectissirni,
    qualiter perfectam
    charitatein leneredebeamus. Sic
    *
    Emendatus adduoscl. ad
    gr.
    rm.
    v. et adAm.Er.Par,
    Lov.
    (a) Alias,
    38inlerHomilias 50.
    (b) Exceptoexordio, quod
    hicmale
    aptatumvidetur;
    seposita
    etiam
    conclusione, quse
    CsesariumArelatensemsa-
    pit,
    totum
    corpus
    sennoiiisdoctrinamexhibetacsensus
    Augustini,
    sedhincindeforsitanex
    ipsiusscriptis
    alicujus
    operacollectoset
    digestos.
    stilus
    cerle
    injucundus, resque
    invicemnjinus
    elegaatercompactse,
    1681
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    16]
    enim
    ipse
    Dominusin
    Evangelio
    dixit:
    Diligesproxi-
    iMmlfln(/nmffi.ip*iJ i)i(J tfaH/i.xxii,39).Tractemusergo
    aiiquantum
    de amorehominisinhoniinem:
    quia
    suiit
    amores hominum
    perversi. Ipse perverse
    amatalte-
    riiiii, qni
    ct se
    perverse
    amal:
    qui
    autem rcctc se
    amat,
    et allerum recte amat. Yerbi
    gralia,
    sunt
    amores
    flagitiosi,
    deteslabiles
    : amores
    adullerorum,
    amores
    corruptorum,
    immundi araores. Malosamores
    delcstantur oiniies
    leges
    huraanse,et leges
    divincc.
    Remove
    ergo
    istos
    illicitos, qua>ramus
    licitos.
    2. Liciii amoris
    gradtts.
    Incipit
    licitus amor acon-
    jugio;
    sedadhuccarnalisest. Videtis
    quia
    communis
    est cum
    pecoribus
    : et
    passeres
    illi
    qui personant,
    ha-
    bent
    conjugia,
    et nidos
    faciunt,
    simul ova
    confovent,
    simul
    pullos
    nulriunt. Licilus
    quidem
    amor iste in
    horainibus,
    sedvidetis
    quia
    carnalis est. Secundus
    amor filiorum
    est;
    sedordhuc
    ipse
    carnalisest. Non
    enimesi laudandus
    qui
    amal filios
    ,
    sed detestandus
    qui
    nonamat. Pro
    niagno
    eniralaudaturussuminho-
    minc, quod
    videoin
    ligride? Serpentes
    amant filios
    suos,
    leoneset
    lupi
    aniantfiliossuos.Noli
    ergomagnum
    pulare, quod
    amasfiliostuos. Adhucinhocamoreser-
    pentibus compararis.
    Si non
    amaveris,
    a
    serpentibus
    viuceris.
    Honeslosairioresjamdico:illosenimflagilio-
    sosexclusi.Aliusamor
    qui
    est
    propinquorum,jam
    iste
    videliir
    proprius
    hominum
    ,
    si nonsit consuetudinis.
    Nam
    major
    cst amor
    qui
    extenditur ultra
    propinquoSj
    quamqui
    tenetur inter
    propinquos.Qui
    amat
    propin-
    quossuos,
    adhuc
    snnguincra
    suuni amai. Amet alios
    qui
    non sunt
    propinqui, suscipiat peregrinum; jam
    mullumdilatatusesl aniorisle. Tanlumaulem
    crescit,
    ut a
    conjuge
    ad
    filios,
    a filiisad
    propinquos,
    a
    pro-
    pinquis
    ad
    exlraneos,
    abextraneis adinimicos
    per-
    veniat. Sed ut
    perveniat illuc,
    mulloshabet
    gradus.
    CAPUT II.

    3. Amicitiaalia consueiudinis
    ,
    alia
    ruiionis.De amieitia
    ergo
    videte
    quid
    dicam. Sunt
    ainici, excepta amicitia, quoc
    nec araicitia dicenda
    est, qunm
    facil malaconscientia. Siinl enimhomines
    qui pariter
    mala
    comniittunt,
    ct ideo videnlur sibi
    conjuncli, quia
    conscienliamala
    ligati
    sunt:
    excepta
    ergo
    isianefariaamicilia
    ,
    esl
    qucedam
    amicitiaadhuc
    carnalis
    per
    coiisueludinem
    cohabitandi, colloquendi,
    simul
    conversandi;
    ut conlrisielur
    homo, quando
    deseritur ab
    aniico,
    cum
    quo
    so!ct
    colloqui,
    et ha-
    bere
    conjiinctiones.
    Conveniuntduo
    homines,
    ambu-
    lant secum
    triduo,
    et
    jam
    nolunt a serecedere. Et
    ista
    qusedain
    amiciiisedulcedoest: honesta
    quidem;
    sedadhucdisculiamusillam
    , quiagradus
    ainorishu-
    jus quxrimus;
    et videamus
    quousquepervenerinius,
    usque
    ad aniiciliainlalem
    qtinlem
    dixi. Esl
    ergo
    ista
    amicilia
    consuetudinis,
    non rntionis. llabent illam
    et
    pecora.
    DuO
    equi
    inanducent
    simul,
    desidcranl se:
    si aliadie
    prcecedal
    tinus,
    feslinat
    alter,
    desiderans
    quasi
    araicumsnum: vix
    regitur
    a
    sessore;
    el tam-
    diu
    impetu
    suo
    provocal, quousque perveniat.
    Cum
    pervenerit
    ad eum
    qui- prcecessit,
    sedalur :
    pondus
    illum
    ferebat, pondere
    amoris
    urgebatur;
    venit tan-
    quam
    ad loctim
    suum,
    et
    conquievit.
    Adhucet isia
    amicilia consuetudinis est in
    pecoribus: surgamus
    adhucet abisla. Est alia
    superioramicitia,
    noncon-
    sueludinis,
    sed
    ralionis,
    qua diligimus
    hominem
    propter
    fidemet muluambcnevoleiuiamin islavita
    mortali. Hac
    superius quidquid jain invenerimus,
    divinumesl.
    Incipiat
    homo amare
    Deum,
    et non
    amabilin homirienisi Deum.
    -
    CAPUTIII.

    4. Amiciiiwamor
    graluitus.
    Videat
    enimCharitasvesira
    primum
    amiciticeamor
    qualiter
    debeat esse
    gratuitus.
    Non enini
    proptcrca
    debeS
    habere
    amicum,
    vel
    araare,
    ut
    aliquid
    libi
    prsesiet.
    Si
    proplerea
    Hlum
    ainas,
    ut
    prccstet
    tibi vel
    pecu.
    niam
    ,
    vel
    aliquod
    Coriimoduni
    lemporale;
    nonillum
    amas,
    scdillud
    qtiod prseslat.
    Amicus
    gratis
    araan-
    dus
    esl,
    prop(er sese,
    non
    propler
    aliud. Si homU
    nemtehorlatur amiciticc
    regula,
    ut
    gratis diligas;
    quaragratis
    amandusest Deus
    , qui jube(
    ut hominem
    diligas?
    Nihil delectabiliusDeo. Namin hominesnnt
    quccoffendant; per
    amicitiamlanien
    cogiste,
    ut etiam
    illa
    quse
    offenduntinhoininetolcres
    propter
    amicitiam:
    si
    ergo
    nondebes
    propterquocdam
    tolerandadissolvere
    hominis
    amicitiam;
    Dei amicitia
    quibus
    rebus debet
    cogi.utdissOlvaturale?NihilinveiiisdeleclabiliusDeo.
    Deusnonest unde(e
    offendat,
    si (ueuni nonoffendas:
    nihil illo
    pulchrius,
    nihil illo dulciusl. SeddiClurus
    esmihi: Non illum
    video; qiiomodo
    sumamaturus
    quem
    nohvideo?Ecce
    quomodo
    discis amare
    quem
    nonvides: modoosiendo undeconeris
    videre,
    quod
    istis oculis non
    potes
    videre. Ecce amas
    amicuni;
    quid
    in illoamas? Gratiseumamas. Sedforteamicus
    iste
    tuus,
    ut alia
    omiltam,
    senex homo est : fieri
    enim
    polest
    ut habeasamicumsenem.
    Quid
    amasin
    sene? Incurvum
    corpus,
    album
    caput, rugas
    in
    fronte,
    coiitraclammaxillam?Si
    corpusquodvides,
    nihil deformius
    prae
    seneclute: et tamen
    aliquid
    amas,
    et
    corpusquod
    vides non
    amas, quia
    deforme
    est. Undevides
    quod
    amas? Si enim
    quocrara
    a
    te,
    Quare
    amas?
    responsurus
    es
    mihi,
    Honioest fidelis.
    ErgO
    fidemamas. Si fidem
    araas;
    quibus
    oculis
    videtur
    fides, ipsis
    oculis videiur Deus
    (a). Incipe
    ergo
    amare
    Deum,
    et amabis hominem
    propter
    Deum.
    CAPUTIV.

    5. Deus
    grulis diligendus.
    Audile
    magriurii
    teslinioiiiuin.
    Diaboluscerteaccusatorsancto-
    rumest:
    etqiiia
    non
    apud
    talem
    jtidicemcogil quem
    fallat,
    non
    potesl
    in noscriminafalsadicere. Novit
    apudquerii
    dicat.
    Quiaergo
    falsacontranosnon
    po-
    test
    dicere, quoeril
    vera
    quoc
    dicat. Ideo tenlat ut
    liabeat
    quod
    dicat. Ilic
    ergo
    adversarius
    nosler, qui
    nobis invidei,
    regntimccelorum, qui
    non Vult ut
    ibi
    sinius,
    uhde
    ipsedcjectus
    cst:
    Numquid, inquit,
    J ob
    gratis
    cotitDeum
    (J ob. i,
    9)
    ? Adhucadhoc
    pro-
    vocamUrab
    adversario,
    ut
    gratis
    Deum
    colannis,
    quando
    ille
    quserensquodobjiciat, proraagno sepu-
    tavit invenisse
    quiadixil, Numquidgratis
    J ob colit
    DeumPNon
    quia
    viderat cor
    ipsius,
    sed
    quia
    vidcbat
    divitias
    ejus.
    Caveredebemusnead
    prcemiumdiliga-
    1
    Aliquot Mss.,
    lucidius.
    (a)
    videEnarr.2inPsal.
    32,
    serm.
    1,
    n.
    6,
    etin
    Psal.&f,
    n.8r
    1893
    SERMOCCCLXXXV.
    1694
    niusDeum.Quid
    enim?
    Propterprsemium
    dileciurus
    esDeuiii?
    Qualeproemium
    est
    quod
    tibi daturusest
    Deus?
    Quidquid
    tibi nliud
    dederit,
    minusest
    quam
    ipse.
    Colisnon
    gratis,
    ut
    aliquid
    ab
    ipso accipias.
    Gralis
    coIe,et ipsumaccipies.
    Se enim servat tibi
    Deus, quo
    fruaris. Et si amas
    quoe
    fecit,
    qualis
    est
    ille
    qui
    fecit?Si
    pulcher
    est mundus
    , qualis
    est ar-
    lifexmundi?Evelle
    ergo
    cor tuumabamorc orealu-
    rre,
    ut inhsereas
    Crealori,
    et dicas
    quod
    in Psalmo
    scriptum
    esl,
    Miltiaulemaclhwrere
    Deo,
    bonumesl.
    CAPUTV.

    6. CreaturamdeserloCrealoredili-
    gere,
    adtillerareest. Si aulemdcseriseuin
    qui
    te
    fecit,
    et amasilla
    qusefccit,
    desertoillo
    qui
    le
    fecit,
    adul-
    ter es. Sicciamal
    EpistolaJ acobi,
    adulteros
    appel-
    lans,
    Adulteri.Et unde adulleri ?
    Quaeris
    unde?Ne-
    scitis, inquit, quia
    amicitia
    hujus
    mtindi inimicaest
    Dei?
    Quicumqueergo
    volueritamicusesseswculi
    hujus,
    inimicusDeiconslituilur
    (J acobi iv,
    iel
    5)..Expressit
    quiddixit,
    Adulleri.
    Anima,
    deserto
    Creatorc,
    amans
    creaturamadulteraest. Illiusenim amore nihilca-
    stius,
    nihil deleclabilius. Illo
    deserto,
    hoc
    ample-
    clendo,
    efficerisimmunda. 0
    anima,
    ut illiusam-
    plexibusdignasis,
    dimitleisia
    ,
    ct illi inboere
    gratis.
    Namindedixit Psahnus: Mihi attlemadhwrere
    Deo,
    bonutncsl. Versu
    priore
    sic dixil: Perdidisii omnes
    qui [ornicaiilur
    absle
    (Psat.
    LXXII ,
    28, 27).
    El
    qtiasi
    ostenderet
    quoe
    sit fornicatio
    , subjecit:
    J fiiVii auiem
    adltwrere
    Deo,
    bonmnesl.Niliilaliud
    volo,
    sed
    ipsum.
    Adhserere
    illi,
    hoc esl boiium
    mcuni,
    hoc
    gratuilum
    bonummeuin. ldeo et
    gratiadicitur, quiagratis
    con-
    siat. Cum
    ergocosperis
    Deumamare
    gratis,
    securilas
    est:
    quia
    et amicum
    gratis amas,
    el ad hoc eum
    amas,
    ut tecumamct Deura.Attenditeenira
    ipsain
    aniicitiara
    vulgarem,
    uiide
    ccepimus,per quaihgra-
    dus
    fecimiis;
    altendileillam. Amal maritus
    uxorem,
    et uxor marilum: sinedubio et ille
    illam, et illail-
    lumsalvumvult. Yultillumhabere
    incolumem,
    vult
    illumhabere felicem. Ad
    hocamat, quia ipsa
    vult
    incolumisesseet felix:
    quod
    sibi
    vnlt,
    hocilli vult.
    Amat (ilios:
    quisnamvult,
    nisi salvos haberefilios
    suos?Amat
    amicum:quis
    nisi incolumerahaberev.ult?
    adeout,
    si forte
    eonlingat
    illi
    aliquid, contremiscat,
    coii(ris(elur,conlurbetar, currat,
    accedal: cum ac-
    cesserit, plangit. Quidergo
    vull? Salvurahabere. Si
    crgo
    omnis
    qui amal,
    salvumvull habere
    quodamat;
    siintciligat quce
    sit vera
    salus, incipit
    illamamarein
    se,
    et
    ipsamcogitur
    veramaraareet inamico.
    CAPUTVI.7.Satusvilw
    hujusquam
    vuna.SI ocu-
    liscarneis
    quaerisDeum,
    videtres
    pueros
    de
    igneii-
    beratos
    (Dan.m).
    Sifide
    quccrisDeum,videMachabccOs
    in
    ignecoronatos(H
    Machab.
    vn).
    Salus
    crgo
    illaaman-
    da
    est,
    isla utenda. Haecenim adusumnecessaria
    est
    ; namtransituraest. Nonenimvera salus
    est,
    fratres, quam
    dicunt medici.
    ^Egrotamusquodam
    modo: nam
    ccgritudoperpelua
    est in ista
    fragilitate
    carnis. Pulatisenim tunc hominem
    cegrolare, quan-
    do
    frcbricilat;
    et sanum
    esse,
    quando
    esuril? Sanus
    est,
    dicitur. Yisvidere
    quantum
    nialumest esurire?
    Dimilteillumsinemedicamenlo
    septemdiebus, occi-
    ditur. Sed
    quiaponisquolidiemedieamentum,
    vivit.
    Medicamenturii auiem
    famis,
    cibus
    est; medicamenlum
    sitis, potusest; medicamenlmri
    Inssitudinis,
    somuus
    est; niedicamentum
    sessionis, deambtilaiio
    est;
    me-
    dicamenlum
    denrabulalionis, sessioest;
    medicariien-
    tum
    faligationis,
    dormitio
    est;
    medicamentum
    dormitionis, vigilatio
    est. Et vide
    quam
    imbecillo
    sit
    corpus
    huraanum : hoc
    ipsura ndjutOrium,
    quod dixi,
    qui assumit,
    si in eo
    perseveraverit,
    deficit. Esuriendo cibi
    qucerebas adjutoriura
    :
    ecce adest
    adjutoriumcibi;
    manducas, reliceris;
    si
    plus feceris, plus
    deficis.
    AdjutoriUrri
    sitiii
    qucerebaspotum
    : multumbibendo
    offoCaris, qul
    siliendo
    urgebaris.
    Lassasli
    anibiiiando,
    sedere vis:
    sede
    perpetuo,
    vide si nonlassabis.
    QuidqUidergfj
    assumpserit,
    ut aliud
    pellat,
    ineo
    ipso
    si
    persevcra-
    veril,
    deficil
    (a).
    CAPUTVII.

    8. Verasalusvilawlerna. Aniicut
    ad salutein wleriiam
    diligenduS.
    Charitas
    perfecta.
    Qualis
    cst
    ergo
    isia
    salus, fralres, tfarisilufa, fragU
    lis, perilura,
    vana?
    Verequomodo
    dictum
    est, Quw
    enimesl vilaveslra?
    Vapor
    est,
    ad modicum
    parent
    (J acobi
    iv,
    15). Qui ergo
    iu vita istaamal animam
    suam
    ,
    perdet
    eam.
    Qui qutem
    inhocsscculoodioha-
    btieril animam
    suam,
    in vilamwiernamcuslodit eam
    (J oan.
    xri,
    25). Quse
    est vitaseterna?Yerasalus; Et
    si amicumtuum
    videris, quem
    amabasinhoc
    sreculo
    ul salvus
    esset, quia
    tu
    jam
    Inlemsalutemdesideras
    qucc
    oelerna
    est,
    ad
    ipsam
    salulcm
    diligis
    amicum
    tuum;
    el tolum
    quidquid
    visaraicoluo
    prccstare,
    ad
    hoc vis
    procstare,
    ul illam tecum leneat salutem.
    Amas enim
    justitiam,
    visillumesse
    justum
    :
    amas
    subDeo
    esse,
    viset illumessesubDeo: amasvilam
    cclernam,
    illic eumvis lecum
    regnare
    in
    oclernum.
    Inimicum tuum vides illum
    l
    persequi
    (e, ini-
    quiias
    est
    quoe
    le
    persequilur.
    In illo irasci debes
    misericordia,
    febrit in
    aninia.
    Quoraodo
    ergo
    amicus
    hujus
    socculi secuudum soeculumamans animam
    suam,
    fcbremvult
    expellcrede amicosuo,
    quem
    si-
    mililer amal ut
    sc, proptcr prscseiilem
    salulem: sic
    lu
    quemcumquediligis, proptcr
    vitamoeternamdi-
    lige;
    cuminveneris
    irara,
    indignntionein,
    odium
    ,
    iniquilatem,
    sic concris
    expellcre
    morhum
    aiiimi,
    quomodo
    amicus sceculi raorbum
    corporis
    : ad hoc
    enim
    amas,
    ut facias
    quod
    et tues : et erii inle
    per-
    fccta charitas. Hocsi
    inveneris,
    ad hoc ama
    conju-
    gem,
    adhoc ama
    filiiim,
    ad hoc ama
    propinquum,
    vicinum
    ,
    ignotum, inimicura,
    et erit in te
    pcrfecla
    charitas.
    Qtioe
    si fucrit in
    le,
    vincismuiidum
    ,
    el
    pel-
    litur foras
    princeps
    mundi. Audislis enim
    qiiod
    ait
    Dominus,Princepshujus
    mundimissuscst
    foras(Ibid.
    31)
    :
    quiaipsepassuruserat,
    el
    per passionem
    snam
    facturus in hominibusdileelionem.
    Majorem
    hacdi-
    lectionemnemo
    habel, quam
    ut animamsuam
    ponatprd'
    amicis
    suis(ld.
    xv,
    15).
    Ut
    ergo amarelur,
    prior
    amavit: ut innomine
    ejus
    nemomori
    tiineret, prior
    2
    Apud
    Er.
    Lugd.
    ven. et Lov.
    abest,
    iUum
    /etmelhiS
    ut videtur. M.
    Ca)videEnarr.inPsal.122nn. 11et12.
    169!)
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    1696
    pro
    omnibus mortuusest. Adlioc
    ergo
    ut ccdificaret
    incordibushominumcharitatem
    ,
    misit diabolumfo-
    ras.
    Quo
    foras? Decordibus hominum.
    Cupiditas
    in-
    lro illum
    mittit,
    charitas foraseummitlit.
    CAPUT VIII. 9. Conclusio.Nos
    vero, fratres,
    suprascriptos
    charitatis
    gradus
    cum
    grandi diligen-
    tia
    cogitantes,
    nonreddamusDoniino
    pro
    bonis ma-
    la. Et
    quia
    illeveniens
    alligavitfortem,
    id est dia-
    bolum,
    et nos omnes
    qui
    vasa
    ejus
    fuimusde
    pole-
    stateillius
    abstulU, per gratiamipsius
    evacuati om-
    ,nibus
    malis,
    sludeamus
    repleri
    abundantibusbonis,
    timentes illud
    quodipse
    Dominusdixit
    (a)
    : Cumim-
    mundus
    spiritus
    exierit ab
    homine,
    ambulat
    per
    loca
    arida, quwrensrequiem,
    et non
    invenil; posl
    Itwcre-
    versusinveniens
    domum, undeexiit, vacuam,
    adduxit
    secum
    septemspirilusnequiores
    se: et
    facta
    sunl homi-
    nisiliius
    posteriorapejoraprioribus(Luc xi, 21-26).
    Ne
    ergo
    et nos tale
    aliquid paliainur, quantumpos-
    sumus
    elaboremus,
    in locis viliorum virtules in-
    ducere,
    ut
    possimus
    adDeimisericordiam
    pcrvenire.
    SERMOCCCLXXXVI
    *
    (b).
    Dedileclioneinimicorum
    (c).
    1. Cltariiasetiamad inimkos exlendi debet. Pre-
    ces ab
    ipsojudice
    Christo traditw. Dimiltendumut
    dimittaturnobis. Securus
    apudDeum,
    cui
    roganti
    ne-
    gatur
    veniaa
    [ralre.
    Orandum
    pro
    non
    roganle
    veniam.
    Intendite,
    fralres
    mei,
    ad
    charitatem, quam
    sic
    Iaudat
    Scriplura
    divina,
    ul nihil ei
    cosequet.
    Cumnos
    moneat
    Deus-,
    ut nosinviccm
    diligamus, numquid
    hoclanlum
    monel,
    ut
    diligasdiligentem
    te? Hsecest
    mutuadilectio,
    ltocnonsuflicitDeo
    :.pervenire
    enim
    voluit
    usque
    adinimicos
    diligendos,
    diccns :
    Diligile
    inimicos
    veslros, benefacile
    eis
    qui
    oderunl
    vos,
    el oralc
    pro
    eis
    qui
    vos
    persequuntur;
    ut silis
    filii
    Palris veslri
    qui
    incwlis
    esl, qui
    solemsuumoriri
    facitsuper
    bonos
    elmalos, qui pluil superjttslos
    et
    injuslos(Mallh. v,
    44
    e*45).Quiddicis?di!igis
    inimicumtuum?
    Respon-
    debisfoiie : Per infirmitatemnon
    possum.
    Sed
    pro-
    fice,
    et
    age
    ut
    possis
    : maxime
    quia
    oraturus es
    ju-
    dicem, quem
    fallerenemo
    potest, qui
    acturus est
    causamtuam.
    Iiricrpellaergo
    hunc
    judicem,
    ubi nul-
    lus tabellarius conturbat,
    nullusofficialis
    removet,
    nullus emitur advocatus
    qui possitpro
    te
    preces
    ef-
    fundere,
    aul verbadicere
    quse
    nondidicisti : sed
    ipse
    FiliusDei unicus
    scqualis
    Patri,
    sedensaddexteram
    Palris,
    illius
    assessor,
    luus
    judex,
    docuit le
    pauca
    verba, quse quivis
    idiota
    po(est
    (eneree(
    dicere,
    et
    ineisconstituit libi causam
    luam;
    docuit (c
    jus
    cce-
    lesle
    '
    quomodopreceiis.
    Sed forsilan
    respondebis:
    Per
    quempeto? per nie,
    an
    per
    alium?
    Qui
    tedo-
    cuit
    orarc, ipsc pro
    tc
    allegal precem, quia
    tureus
    eras.
    Gaude, quia
    illeerit tunc
    judex luus, qui
    mo-
    doadvocalustuusest. Ideo
    ergoquia
    oraturus
    es,
    ac-
    1
    Forte,
    docttilte
    jurisperitus
    cwlestis.
    *
    F.mendalus adc'l. et ad Am.Er.Par.Lov.
    (a)
    vide
    Append.
    serm.
    16,
    n. 4.
    (b) Alias,
    de
    Tcmpore
    170.
    (c)
    Dehoc sermonedubitaruntLovanienses.verlinus
    pronunliavit
    nibilbabere
    Augustini.
    Conlra
    vindingus
    so-
    lum
    excipi
    voluitexordiumet
    coiiclusionem, reliquum
    Au-
    gusUni
    esse
    altirjnaus.
    turuses causamtuam
    paucis verbis,
    venlurus adilla
    verba: Dimillenobisdebita
    noslra,
    siculelnosdimillimus
    debitoribusnostris
    (Malth.vi, 12).
    Dicitenimtibi Deus:
    Quid
    niihi
    das, utego
    dimittamlihi debitatua?
    Qua-
    le munus
    offers, quale
    sacrificiuraconscientioetuoe
    iraponis
    altaribus meis? Continuodocuit te
    quidpe-
    taset
    quid
    offeras. Petis
    ,
    Dimittenobisdebilanoslra:
    el lu offers
    , quid
    ?Sicul et nosdimiltimusdebiloribus
    nostris.Debitoresei
    qui
    falli non
    polest:
    habeset tu
    debitorem. Dicitlibi Deus : Tudebitor meus
    es,
    ille.
    debitorluus;
    hoc facio
    ego
    tibi debilori
    mco, quod;-
    tu fccerisdebitori luo. Indeoffersmihi
    munus,
    unde|
    peperceris
    dcbilori tuo.
    Rogas
    me
    promisericordia,
    tunoli esse
    piger
    inmisericordia.
    Allendequod
    Scri-
    plura dicit,
    Miscricordiamvolo
    magisquamsacrifi-
    cium
    (Oseevi, 6).
    Noli offerresacrificiumsinemise-
    ricoi'dia; quia
    nonremifrtunlurtibi
    peccata
    tua
    ,
    nisi
    offerascummisericordia. Sedforledicis: Nonhabeo
    peccala. Quantumvis
    cautus
    sis, fraler,
    tamen in
    carnevivcnsin
    soeculo,agis
    intcr
    pressuras
    et
    angu-
    slias,
    et inter imuimerabilia lenlamenta
    versaris;
    non
    poleris
    esse sine
    pcccalo.
    Cerledicit libi Deus:
    Securus esto de
    pecca(o,
    noli dimiuere si non
    habes
    quodego
    (ibi
    dimiUam,
    sed
    magisexige
    si ni-
    hil debes : si autem debilor
    es, magisgratulare
    te
    babere
    debitbrem,
    in
    quo
    facias
    quod
    fial inle. Audi
    me,
    et discule
    le, quia
    vel de
    (a) paucisprobis, qui
    possunt'
    veraciter orare oraiionem
    dominicam,
    ve-
    raciter
    dicere,
    Domine
    ,
    dimitte
    mihi,
    sicut et
    ego
    dimilto. Non
    fallaciter,
    non
    ficte,
    ex cordevero
    fac,
    ut et inleverumfiat. Si enim
    qui
    le
    lcesit, qui
    in le
    peccavii, pelit
    a tc
    veniam,
    et
    ignoscis; jampoles
    securus
    dicere,
    Dimillenobis debila
    noslra,
    sicutet
    nos dimitlimusdebiloribusnoslris. Namsi resislisro-
    gaiili,
    coniemnerisettucum
    rogaveris.
    Clausisti con-
    tra
    pulsanlem,
    clausum
    invenies,
    cum
    pulsaveris.
    Namsi
    aperueris
    viscera
    indulgeniireroganti te, ape-
    rietetlibi
    Deus, cumrogaveris
    eum. Modoenimillos
    alloquor, qui pelunt
    vcniamafralribussuischrislia-
    nis,
    et non
    accipiunl.
    Eccelusi
    concesseris,
    secu-
    rus orabis.
    Hlevero,
    si te
    rogaverit,
    etsi noncon-
    cesseris, quomodo
    securus eris 2?
    Quisquis
    enimes
    qui peccasli,
    et veniam hon
    meruisti,
    noli timere
    ,
    interpella
    Deum
    ipsius
    et tuum: debita enimsunt:
    numquidpoterit
    debila
    exigereservus, qucc
    donave-
    rit dominus
    (b)
    ? Si forteuon (e
    rogaverit qui
    in(c
    jjeccavit,
    si veniamnon
    deprecatur;
    si
    peccaverit,
    insuper
    adhucet
    irascilur,
    (u
    quid
    facies?
    dimidis,
    annondimiuis? Eccenondimisisti.
    Quare?Quia
    non
    rogavit.
    Si
    prop(erea
    non
    dimisisti, quia
    non ro-
    gavit,
    noli titubare in dominica
    oratione,
    secu-
    rus illam
    dic,
    non tibi
    pectus percutias, quia
    non
    roganti
    non dimisisli.
    Ergo
    ille
    qui
    non
    rogavit,
    remansit :
    exigitur, prorsus exigilur
    ab illo : ve-
    1
    Er.,
    qttia
    tsclde
    paucisprodest,quipossint.Lugd.ven.,
    quia
    velde
    paucisprodest,quipossunt.Lov.,quia
    velde
    panctsprodis,qitipossutU.
    M.
    2
    Forle,
    erit.
    (a) Forte,
    si tuesde.
    (b)
    videSerm.
    211,
    nii,3et4.
    1697
    SERMOCCCLXXXVIL
    1698
    ;
    rumtamenin te sit
    perfecta
    charitas, rogapro
    non
    roganle; quiarogaspro
    multum
    periclitan(e.
    2. Christi
    exemplum
    oranlis
    pro
    insutlanlibusel in-
    lerficientibus.ExcmplumStephani.
    Hic
    jam
    attende
    Magislrum
    et Dominum
    tuum,
    nonin calhedra se-
    dcnlem,
    scd in
    ligno pendenlem,
    circumspectis
    un-
    dique
    lurbis inimicoriim cl dicenlem :
    Paier,
    ignosce
    illis
    , quia
    nesciunl
    quidfacimtl (Luc.
    xxin,
    34
    ).
    Vide
    magistruin,
    audi imilatorem.
    Numqnid
    (unc DominusChristus
    pro roganiibus rogavit,
    ct
    noii
    potius pro
    insullantibus ct iiilerficienlibus?
    Numquid
    deseruitmedicusofficium
    suuni, quiaphrc-
    , neticussccvieba(? Dic
    enim, lgnosceillis, quia
    nes-
    cinnt
    quidfaciunt.
    Salvalorem
    occidunl, quia
    salulem
    non
    quccrunt.
    E contraet tu forsilandiclurus es:
    Et
    quandoego
    hoc
    possumquod
    Dominus
    poluit
    ?
    Quarc
    hocdicis?Attendcubi hocfacit
    ;
    attende
    quia
    incrucc hoc
    fecit,
    nonin ccelo.
    Semper
    enimDeus
    inccelocumPatre : incruce autem
    pro
    te
    homo,
    ubi sciiniiandum
    proebuit
    omnibus.Pro le cnimmi-
    sit
    ipsamvocem,
    ut ab omnibusaudiretur. Nam
    po-
    tuit
    pro
    illis orarein
    silentio,
    sedlu non haberes
    cxemplum.
    Sed si mullumest adte
    Dominus,
    non
    sit adte multumscrvus.Nn
    polesimilari
    Dominum
    tuum,
    cum
    pendcret
    in cruce?
    Stephanum
    servum
    cjus,
    cum
    lapidareiur,
    atiende. Primumait
    lanquam
    scrvtts ad
    Doniinum,
    Domine
    J esu, accipespirilum
    meum
    ;
    et
    posl
    hoec
    genu
    flexo
    ait, Domine,
    nesta-
    tuasillishoc
    peccatum(Act. vn,
    58,
    et
    59)
    : et cum
    hoc
    dixisset,
    obdormivitin
    requie
    dilectionis.Pacem
    pinguissimaminvenit,quia pacem
    inimicis
    optavit.
    Numquid
    et
    ipse
    tunc
    prorogantibusrogavit,
    et nou
    prosrevienlibus,prolapidautibus
    et interficientibus?
    Ilabes
    exemplum,disce,
    vide
    quomodopro
    seslans
    oravit,
    et
    pro
    illis
    genu
    flexit.
    Pulamus, fralres, quia
    plus
    eos
    diligit, quam
    se
    ipsum
    ? Pro severoslans
    tanquamjustus,
    facileexaudiebatur. Nam
    proiniquis
    genufigendum
    erat. Ostendit
    ergo
    dileciionem
    usque
    adinimicosveniam
    rogantes'. Ergo, fralres, propter
    securitalemdominicse
    oralionis, rogantibus
    excorde
    dimittite,
    et ut Dominusvobisvestra
    peccata
    dimittat
    inbocmortali
    corpore
    et futuro
    usque
    in
    scecula,
    etc.
    SERMOCCCLXXXVH
    *
    (a).
    De
    correplioneproximi (b).
    1.
    Corripiendi
    cura sacerdolibus
    imposila.
    Sermo
    Dei adversariusnosler.
    Frequenter
    in
    Scripluris
    sanc-
    rtis audivit Charitas
    veslra,
    fratres
    dileclissimi,
    in
    '
    quo
    sint sacerdoles
    periculoconstituli,
    si noluerint
    Mmplere
    illud
    quod
    contesiatur
    Aposiolus,
    Prwdica
    verbum,
    insla
    opporlune, importune; argue, increpa,
    obsecracumomni
    patientia
    etdoctrina
    (II
    Tim.
    iv, 2).-
    Et
    quia
    tam
    gravepondus
    imminel cervicibus no-
    slris, quibusdicilur,
    Si nonannunliaveris
    iniquo
    ini-
    1
    Forte,
    non
    rogantes.
    *
    Emendatusa'dduoscl. ad
    gr.
    rm.v. et adAm.Er-
    Par.Lov.
    (a)
    Alias,
    5interHomilias 50.
    (b)
    Augustino
    necexordium
    convenit,
    nec conclusio.
    Resinlerseinvenuste
    cobserent,
    etnimium
    ncglecla
    cstin
    dictis
    perspicuitas
    et
    elegantia.Congesta
    hic
    putamus
    Ati-
    gustini
    aut
    verba,
    autsensus.
    quilaiemsuam,sanguinem
    ejus
    demanutua
    requiram
    (
    Ezech.
    III,
    18);
    necessenobis est
    quoscumque
    ne-
    gligentes
    autsecreleaut
    publicecastigare.
    Sed
    quan-
    do
    corripimus,
    ille
    quemcorripimus,
    si malus
    est,
    aitendit a
    quocorripiatur ;
    et faciliusin
    correptoro
    suo
    quam
    in se libentcr
    agnoscit quod
    corrigat.
    Et
    si vcra
    invcnerit, quce
    el
    ipse
    dicat in eum a
    quo
    corripitur, gaudct. Quandomeliits
    gauderct
    dc
    sua
    sanilaie
    corrcctus, quam
    dealieno
    languore
    corre-
    pttis
    ?Ecce
    pula
    vertirnesse
    quoddicis; invenistiali-
    quid
    in hominea
    quoreprehensus
    es :
    tamcn
    per
    illumlibi veriias
    loquebalur; pcr malum, pcr
    ini-
    quum
    tibi veritas
    loquebalur. Qurcrisquidreprchen-
    dasin homine : inveni
    potius quidrcprehcndasin
    vcritate. Velis
    nolis,
    illaest adversaria
    tua, in
    qua
    noninvcnis
    quod
    accuses. lllarafac
    amicam,
    si
    po-
    les. Adversarius tuus sermoDei esl :
    profcral
    cum
    peccaior, profcrat
    eum
    juslus;
    sermoDci
    est,
    incul-
    pabilis
    est.
    Ipse
    est adversariustuus : concorda
    cum
    eo,
    cumescumilloinvia. Viavitaislaest. Advcrsa-
    rius omnium
    iniquorum
    sermo Dei est. Parumlibi
    est
    quod
    cumessetmanensinsua
    beatissimaet se-
    crelissima
    sede,
    venit adle
    ,
    ut esset (ecumin
    via,
    ct tecumvoluitcomitari ?ut cum
    ambulas,
    et in
    po-
    testale
    liabes, componas
    causam
    tuam,
    et
    dicas,
    Quando
    finiturusesviam?et cumlinieris
    viam,
    non
    erit cum
    quo
    causamtuam
    componerepossis
    : et ad-
    versarius tradet te
    judici, judex
    autem
    minislro,
    mi-
    nister autemincarcerem. Nonexies
    inde,
    donecred-
    diderisnovissimum
    quadrantem(Malih. v, 25,
    26
    ).
    Est tecum
    verijum
    Dei, quasi
    adversariusin.via: ha-
    besin
    potestate, compone.Quid
    ate
    qucerit
    adversa-
    rius
    is(e,
    utconcordescumillo?
    quid,
    nisi salutem
    tuam?
    Ambulatcumadversariis
    suis,
    et diciteis ut
    concordent cumillo. Fiat : nondumfinitaest via.
    Quod
    heri nonest
    factum,
    fial hodie. Nondumfiniia
    cst via:
    quidexspectatisquousque
    finiatur? Cumfi-
    nita
    fuerit,
    nonerit aliaubi cumadversarioconcor-
    detis. J udex
    restat,
    minislcr et carcer. Mullisbsec
    via: cumsibi
    plurespromitlerent
    inea
    annos,
    subilo
    fmita est. Scd ecce fac
    quialonga
    erit via
    tua,
    et
    semper
    tecumadversariustuus ambulet : non eru-
    bescis,
    tanto
    tempore
    cumlali adversariohaberedis-
    cordiam? Sermo
    Dei, quanlum
    cst in
    ipso,
    amicus
    luusest : adversariumlulibi eumfacis.
    Ipse
    eniin
    tibi bene
    vult,
    tu libi e contrario male. Ille
    jubet,
    Nonfureris
    ;
    lu furaris: ille
    j'ubet,
    Non adulleres
    ;
    luadulteras: ille
    jubet,
    Fraudemnonfacias
    ;
    tufa-
    cis : vetat le
    jurare ;
    tufalsum
    juras
    : facis
    contra
    omnia
    quoedicit;
    tulibi sermonemDei facis inimi-
    cum. Nec
    mirum, quando
    tti tibi
    ipse
    inimicuses.
    Qui
    enim
    diligitiniquitatem,
    oditanimamsuam
    (Psal.
    x,
    6).
    Si
    ergo diligendoiniquitatem
    odisti
    animam
    tuam,
    miraris
    quia
    odisti sermonem
    Dei, qui
    bene
    vult animcetuse?
    2.
    Correplioproximo
    nonexodio
    adhibenda.
    Ergo
    tacebimus,
    et neminemomnino
    corripiemus
    ?Cor-
    ripiamusplane,
    sed
    prius
    nos.
    Proximumvis corri-
    pcre
    : nihil cst tibi tc
    ipso
    propinquius.
    Quidislon-
    {699
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    1700
    ge
    ?.Tehabes ante te.
    Quid
    enim Dominusnit
    per
    Scripturam
    ?
    Diligesproximuni
    tuum
    tanquam
    ie
    ip-
    sum(Matth. xxn,
    39).
    Si
    ergo
    te
    ipsum
    non
    diligis,
    proximumquomodo
    diligis
    ?
    Regulam
    dileciionis in
    proximum
    ex le
    accepisti.
    Diligo
    eum, inquies.
    Ideo
    dico, prius
    te
    dilige,
    et dic tibi. Si aulem
    vereexdi-
    lectionedicis,
    hianifesium
    est
    quod
    intus
    egil aliquid
    verbum
    quodprocedit.
    Sed timendumest ne tenon
    diligas,
    et velis alium
    corripere,
    et facias hoc cum
    odio. Si autem
    odisti
    fratrem,
    leviora
    objicis
    quam
    facis.Qui odilfralremsuum,
    homicida
    est
    (Uoan.
    m,
    15).
    Audistis,
    hodie lecta est
    Epistola
    J oannis. Ait
    Scriplura,
    ne contemnerent homines
    quce
    inlus ha-
    bent in
    corde,
    et illaaccusarent
    quse
    fiunt
    per
    cor-
    pus,jamqui
    odit
    fratrem
    suum,dixil,
    homicidaes(.Non-
    duni maniisarmala
    est,
    nondumfaucem
    (a)
    obsedit,
    nonduminsidias
    prccpnravit,
    noiidtimvenena
    quoesi-
    vit,
    et reus in oculisDei
    concepto
    odio
    jam
    tenetur.
    Adliucvivit
    quemquoerii
    occidere,
    et occidisse
    jam
    judicatur.
    Si
    ergo
    cumodio
    corripis,
    audes
    aliquem
    homicida
    corripere
    ?An
    quia
    nonle lenent
    homines,
    et ducunt te ad
    judicem,
    ideo inoculis summi Dei
    et
    judicis
    non
    agnoscis
    crimen tuum? Si non vis
    agnoscere
    crimen tuum,
    agnosces pcenam
    tiiam.
    Non enimille
    parcit
    homicidis. Sed
    corrigo
    me,
    in-
    quis,
    cumsumin via.
    Corrigeergo
    te,
    et tunc
    pote-
    ris fratrem
    corripere.
    Leviora
    objicis, graviora
    com-
    mitlis. Feslucamvidesinoculo
    fralris tui,
    trabemau-
    teminoculotuononvides
    (Matlh. vn, 3).
    Hoc enim
    dixit Dominus
    propter
    homines
    qui
    cumodiocorri-
    piunt.
    Irascentem
    corripis,
    et tu odio contabescis?
    Apperide
    inslatera considerationis iram et odium.
    Quid
    est ira?Fervor
    quidam
    animi. Ad
    praesens
    disr
    plicet
    libi. J aminte iraistainveterata
    est,
    ideofecit
    odium. Ira festuca
    est,
    trabes futura crescendo. Sic-
    ut enimfes(ucacrescit in
    trabem,
    sicira inveierata
    fit odium. J amtu
    odisti,
    et
    CQrripis
    irasceniem:
    jam
    in illofesluea
    displicet,
    in te adhuc trabes
    placet.
    Yultisscire
    quarttum
    intersit ?
    Saepe
    invenimusirasci
    patres
    filiis :
    patrem
    odissefiliumdiflicileinvenies.
    Filio
    quehi diligit,
    irasci
    potest pater
    : Irascilur et
    amat, polest
    dici
    ;.
    Oditet
    nmat,
    non
    potest
    dici. Hoc
    dixi
    prppler
    homines
    qui
    minorainaliis
    puiiiunt,
    in
    se
    majora.nori puniunt.
    3. Conctusio.Hsec
    ergo,
    fralres charissiriii ,
    salu-
    britcr
    cogitanles,
    faciamusamicilias cumadversario
    nostro,
    dumsumusinviacum
    illo;
    hoc
    est,
    consen-
    tinmusverboDei,dum
    adhucsunmsin hacvita:
    quir
    poslea
    cumde hocsscculotransierimus,
    nulla com
    positio
    vel
    aliqua
    salisfactioremanebit. J udex
    restat,
    et
    minisler,
    el carcer. Ut
    ergo
    liccc
    omiiia,
    Domino
    auxiliante, possimusiinplere, diligamus
    toto
    corde
    nonsoliimamicos
    ,
    sedetiam inimicos
    : titin nobis
    irapleatur
    illud
    quod scriplumesl,
    Omnislexin uno
    termone
    implealur
    in
    vobis,Diliges proximum
    luitm
    ,
    tanquam
    te
    ipsum(
    Galat.
    v,
    14
    );
    et illud
    ,
    Charitas
    operit
    mullitudinem
    peccalorum(I
    Petr.
    iv,
    8
    ). Quam
    (a)
    Id
    esl,
    locuminsidiis
    opportunum.
    rem
    ipsequi
    est vera
    charitns,
    nobis
    prseslaredigne-
    tur, qui
    cumPalreet
    Sjpirim
    sancto vivit et
    regnat
    Deusin
    soccula,
    elc.
    SERMOCCCLXXXYIII
    (a).
    De
    faciendiseleemosynis,
    l
    (b).
    1. Desolis
    eleemosynis
    mentio
    fil
    inultinw
    judicio.
    Lectio
    ista, fratres,
    qiinm
    modo audivimusde san-
    clo
    Evangelio,
    ad
    elcemosynas
    faciendnsnos hor-
    lalur : et sic
    liorlatur,
    ut in
    judicio
    suo Dominus
    has solas faclas
    imputel
    dextris
    ,
    hnssolns nonfa-
    ctns
    impulet
    sinisiris
    (Mattli. xxv, 51, 46)(c).Non
    quo
    ccclera facla homiiiumvel bonavel malanon
    veniant in
    judicium; scriptum
    est
    eiiiui,
    oninia
    venlura ad
    judiciurii (Eccte. xu, 14)
    : et lainen
    non
    elegit
    Doininusnoster J esns
    Chrislus, prcenun-
    tians nobis
    judicium
    suuni
    veutiiruin;
    non
    elegit
    undcnos
    admoneret,
    nisi solas elecmosvnns. Num-
    quid
    dextris non erit dicendura:
    Quin
    casle
    vixisiis,
    quia
    res alienas non
    rnpuislis, quia
    lidemmeara
    usque
    ad
    sanguinem
    confessi eslis? Oniniaenim
    factaisla bona necesseest honorari in
    judicio
    J csu
    Christi. Rursus
    putatisnon
    esse dicendumsinistris :
    Quia
    fuistis
    impudiei, quia
    fornicati estis
    , quia
    res
    alienas
    rapuistis, quiasuperbia
    vestra et malismo-
    ribus nomen meum
    blasphemari fecistis,
    et caitera
    quceque
    enumerat? Tacet tamen Dominus
    nosler,
    prsenunliaiis
    nobis
    judicium suum,
    omniacoelera
    rectafactsi
    j'uslorum,
    et solas
    eleeinosynas
    commemo-
    raredignatus
    est. Taciiit omni.i niala facta
    iniquo-
    rum,
    et solamslerililalera
    eleeniosynocincrepandam
    esse
    judicavit,
    nonnisi: adnos commonendos.
    Quare
    hoc?
    Quia
    omnia crimina
    eleemosynis
    redimunlur.
    Ideoillamlaudavit
    fecunditatcm,
    istam
    culpavit
    et
    damnavit ariditatem.
    2.
    Eleemosynwpro gravioribuspeccatis
    non
    pro-
    sunt,
    nisi moresmulenlur.Nemohicsine
    peccato.
    Sed
    quod
    audistis,
    omniahialefacta
    eleemosynisredimi,
    nolilesic
    inlelligere,
    ul
    intelligunt quidam perversi.
    Eleemosynae
    enira
    possunl
    libi
    prodesse
    ad delenda
    pcccata proeterita,
    si mores mulaveris. Si autem in
    eisdemmalis
    perseveras, eleemosynis
    tuis non cor-
    rumpisjudicem. Ego
    dico
    propter
    illascelera et cri-
    raina, quce
    omnesmodovitare
    debent, qui accipiunt
    corpus
    Christi et
    sangiiinem.
    Cceierumnon me la-
    tet,
    vitamistain morlaleni el in carne
    corruplibili
    cons(itu(am,
    sine
    peccalis
    esse
    non
    posse
    : sed illa
    quotidiana
    et levia habent etiamsua lavacra
    quoti-
    diana. Hoc
    estquod pectuslundimus,
    et dicimus in
    orationeDominoDeo
    nostro,
    Dimittenobisdebitano-
    slra,
    sicut
    et nosdhnittimusdebiloribusnoslris
    (Malth.
    *
    Emendatusadduoscl. ad
    gr.
    r. rm. v. etadAm.Er.
    Par.Lov.
    (a)
    Alias,
    19interHomiliasSO.
    (b)
    Dubiusfuit Lovaniensibus,
    Verliao
    syuriusvisusest,
    vindingo
    autem
    interpolatus
    et vitiatus.Verbanonriulla
    improprieusurpata,
    veluti cumdiciturn.
    2,

    exliaguo
    omnia
    peccata,

    proredimo
    el
    aboleo; moxque,
    ta-
    men
    exslinguis,

    profinispeccala,seupeccare
    desinis:
    el universimstilus indicatsermonemnonomniex
    parte
    esse
    AugustiniaMim.
    Simillimus veroesttrium
    superioruiHf
    (c)
    vWeserm.
    60,
    n. 9.
    1701
    SERMOCCCLXXXIX.
    1702
    yi, 12).
    Nonenimsinecansa boc
    dicimps,
    aut verp-
    ipse
    ccelestis
    magister
    doceret istam orationem,
    nisi
    nos
    peccatores
    csse
    prccvideret.
    Yidit
    enim qucc
    ca-
    vere
    debennius,
    cl vidit
    qure
    cnveredifftcilesit, Oro-
    nia autem cavere
    impossibile
    esse
    jtidicavit1, qnj
    islamorationem
    quolidianam
    ,
    non
    quoslibet
    Cliri-
    slianos,
    sed
    ipsos
    arieles
    Apostolos
    docuit.
    Ubj
    au-
    (cm
    Apostolipectustundunt,
    et
    dicunt,
    Dimille
    npbis
    dcbita
    nosira,
    \\oo,
    est, peccnta
    nostra
    , audct
    aliqua
    pvictila
    superbire
    de
    justitia?
    Yidele
    qualis
    fuerit
    J onnnes
    apostolus
    :
    supra pcclus
    Domini disciimbc-
    bat,
    denllo illofonte
    snpienlice
    secreta
    liibebaj,
    lnde
    enimbibil
    quod
    in
    Evangelio cruclavit,
    J n
    principiq
    erctl
    Verbttm,
    el Verbum. ernl
    apiid
    Dettm,
    elDeuseral
    Verbitm
    (J oan.
    i,
    1).
    Et nssitlue teslatur
    Evange-
    liuiii, qnod
    Dominus
    pnrcipiie ipstim diligebat (Id.
    xin,
    25clxxi, 20).
    El lauicii
    ait,
    Si dixerimtts
    quia
    peccalum
    non hubemns, nos
    ipsosdecipimus,
    et veri-
    liisin
    nopisnon
    esl
    (I
    J oan.
    i, 8).
    Nec tamen
    qrjia
    ista
    dicuntur,
    dcbet
    quisquam
    sucurnsesse
    homicida,
    si
    proptcr quotidinnas
    fornicaliones etlalrocinia sua
    vc.pcrildicerp,
    Dimitlettobisdebitanoslra.
    Quod
    eiihn
    Dcrasstadiit
    quolidie
    dici
    propter
    levia
    peccala,
    ille
    putat
    adilla
    gravia
    sibi
    posseopilulari,
    a
    quibus
    non
    vult discedcfO,
    sedinhis
    cupit perpcluo pernianere.
    Tundat et de
    his
    pcclus,
    faciatct
    pro
    hjs
    cleemosy-
    li.is,
    sedvitamulata : indo
    recedal,
    ct hucaccedat.
    Si aulcindixcritiii animo
    suo,
    Si
    quolidiana
    faciam
    lairocinia,
    et si
    quotidianiscorruplionibtis
    adulterinis
    me
    contaiiiinern,
    et si
    sortilegosqurcrain,
    idolis sa-
    crificem, malhematicos consulam,
    ctalali vita om-
    nino
    non
    rccedain
    ,
    facicns laincn
    quolidianas
    clcc-
    mosynasexsliiiguooinnia peccala
    :
    tamenexslinguis,
    sedcum
    exstingueris.
    Sic cuini libi erit ista com-
    mtilatiottia
    mala,
    til noii dcsit
    qui
    de te
    dical, Et
    adliuc
    pusiilum,
    etuoneril
    peccator;
    et
    quwrcs
    locitm
    ejus,
    el noninvenics. Vicli
    impiumsuper
    cedrosLibani
    exaltari:el
    iransivi,
    et ecce
    noneral;
    et
    quwsivi,
    et
    nonestinvenluslocus
    ejus(
    Psttt.
    xxxvi, 10, 55,
    56).
    Pereunt
    ergo
    peccata tua,
    sed lecum. Nonenimin
    gehennapeccarc permitleris,
    aut cumte
    ccepcril
    tor-
    quereignis
    oeternus,
    de saiiandis libidinibus
    cogita-
    bis. Pereunt
    ergopeccata,
    scd tecum. Si aulcmvi-
    tam
    mutaveris,
    illa
    percunl,
    lu
    invenieris,
    et dicetur
    de te :
    Mortuuseral,
    el
    revixil;
    perierat,
    el invenlus
    esl
    (Luc. xv, 24).
    SERMOCCCLXXXIX
    '
    (a).
    De
    faciendiseleemosynis,
    ni
    (b).
    1. Panis cwlestisel
    panis
    lerrenus. Consilium
    dandi
    panem
    tcrrenum
    ,
    ul cwleslis
    impelretur.
    Admonet nos Domiiuis de lectione
    evangelica,
    ul
    loquamtir
    vobis de
    impelrando pane
    coelcsli.
    Iste enim
    panis
    terrenus terrce
    necessarius ,
    quia
    1
    Forlc,inclicavit.
    '
    Emendatus adm. r. v.et adSirm.
    (a) Alins,
    inler sirinoiidianos 40.
    (b)
    Sernio
    f.robaj
    nola;el
    Augustinodigiius
    : sed
    poslc-
    rior
    pars
    eademestcum
    posleriorcparie
    sermonis
    60;
    riisi
    quod
    ibi oniissaest lotanarratiodehomine
    qui
    de
    prelio
    whdi
    pupuribu5erogaiat.
    caro noslra(erraest. Fieri autcmnon
    potest
    ut
    pa-
    nemsuuni caro nostra
    haberet,
    et
    panem
    suiimani-
    raanoi) hoberet. Etenimet aiiimaiiostra in
    quadnm
    cgestate
    inhoc srcctilo
    eget pnne suo,
    sicut caro suo.
    Nam
    qui
    non
    egct pane,
    Dciis esf.
    Ergo
    solus
    panis
    non
    eget pane. Ipse
    cst enim
    panis
    animic
    ijoslrrc,
    qui pane
    altero non
    egei,
    sed sibi sufliciens nutrit et
    nos. Manifcstusesl
    itaque panis ccelestis,
    quo pasci-
    tur animanoslra. Scd
    quomodo
    ad eum
    perveniatur,
    ut eo
    snginemur,
    undemodovix micas
    colligimus,
    ne in istafamelicaercmo
    pcreamus; quoiiiodo ergo
    perveniatur
    ad
    saginamlnijuspanis,
    de
    quo
    Dominus
    ait,
    Panemliunc
    qtii manducnveril,
    non
    esuriet;
    elpo-
    tum
    quemego
    dedero
    qui biberit,
    non sitiel inwternum
    (J oan. vi, 51), sagiimmquamdampromittens et sa-
    tictatcm sinefnstidio :
    quomodo ergo perveniamus
    ad hanc salielatem
    pairis, longe
    ab ea saticiate in
    hac
    famepositi,
    consilio
    opus
    est.
    Quod
    consiliumsi
    neglexerimus,
    ad
    panem
    illurasinc causa
    pulsamiis.
    Imoveroconsiliumhoc
    quod
    daturus
    suin,
    vel
    potius
    quod
    commemoraturus: noncniraamedicam
    quod
    vobiscumdidiciiconsiliiiniergohocqiioddicturussuiii,
    nondico
    qnisquiscoiUeinpserit,
    siue causa
    pulsal;
    sed
    quisquiscontempserit,
    omniiionon
    pulsal.
    IIoc
    cnim consilium
    sequi
    et
    agere,
    hoc cst
    pulsare.
    Quid
    cnim
    putatis,
    fralres
    mei,
    quia
    vcre
    quasi
    cor-
    poraliter
    habet Dcus
    qiiamdamjanuamduram,
    quaqi
    claudatcontra
    homincs,
    el ideonohis
    dixil, Pulsale,
    ut vciiiamns el lundamus
    oslium, quousqucpulsan-
    do
    perveniat
    adaurcs
    palrisfaiiiilias
    ln secrcto
    quo-
    dainloco
    constituti,
    et
    jubeal
    nobis
    aperiri, dicendo,
    Quis
    est
    qni pulsni? quis
    est
    qui
    auribus meis
    tccdium
    facit?Date illi
    quodpetit,
    recedat hinc?
    Nqn
    itaest.
    Veruiiitaraeiiest
    aliquid
    siraile. Cerle
    qtiando pulsas
    ad
    aliquem,
    nianibus
    agis.
    Est
    quodagas
    maiiibus
    ,
    qtiando pulsas
    ad Dominum. Prorsus rnaiiibiis
    age,
    manibus
    pulsa.
    Si hocnon
    cgeris,
    non
    dico,
    frustra
    pulsas;
    scd
    dico,
    non
    pulsas.
    Ideo non
    nierehcris,
    ideoiion
    accipies, quia
    non
    pulsas. Quoinodi),
    iu-
    quit,
    vis
    ulpiilsem?
    ecce
    quotidie rogo.
    Renefacis.
    Namel hoc diclum
    csl, Petile,
    et dabilur vobis
    ;
    quw-
    rite,
    el
    invenietis; pulsate,
    et
    aperieiur
    vobis
    (
    Matlh.
    vii,
    7).
    Omniadicta
    sunl,
    Pete
    , quccrc, pulsa.
    Peiis
    orando, qucoris disputando, pulsas crogando.
    Non
    crgoquiescal
    manus.
    Aposlolus,
    cumde
    eleemosynis
    plebein
    moneret:
    Consiliuin,inquit,
    in hocdo : Itoc
    enimvobis
    prodest, qui
    nonsolum
    sapere,
    sed etiam
    velle
    cwpistis
    ubantw
    priore (II
    Cor.
    vui,
    10).
    Et Da-
    nicl
    rcgi
    Nabuchodonosorsic dixit : Consiliummeum
    accipe, rex,
    ct
    peccuta
    lua
    eleemosynis
    redime
    (Dan.
    IV,24).
    2. Neseexlollal
    qui
    dal
    puitperi.Pauper accipiendo
    pltis
    diviti
    prwstal,quam
    ille
    ipsi erogando.
    Si
    ergo
    con-
    siliuni csl
    quod accipimus, quahdo
    nobis
    jiibelur,
    vel
    quando
    nioncnnir ut
    aliquid
    cx co
    quod
    habemus
    indigentibus prccbcamus,
    non
    superbiaiiiiis quando
    damus. Si cnimconsiliiimcst
    qnodaccepisti,
    tibi
    pro
    dcsl
    plusquam
    illi cui dcdisli. Non
    crgp
    nos cxlolla-
    mus
    super opera noslra,
    et
    quasi jihceamus
    nobli
    1703
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    1704
    quod
    beneficia
    prceslamusquibus
    damus. Consilium
    qui
    vult
    accipere,
    hocvult
    acciperequod
    sibi
    prosit;
    et consilium
    qui
    dat,
    consulit. Si
    consulit,
    ei
    prodest
    cui consulit.
    Accipitquisque
    ale
    supplexpauper; quia
    si te
    superbe
    darenon
    decet, quantomagis
    illumsu-
    perbe
    nondeceat
    accipere
    !
    Accipit
    humiliter, accipit
    gratiasagens.
    Tu tamenscitoet
    reminiscere,
    nonso-
    lum
    quiddes,
    sedetiam
    quidaccipias.
    Si enimacci-
    piat
    iste
    pauper
    libertalem
    respondendi tibi,
    si forte
    senserit te
    superbienlemsuper se,
    et dicat
    tibi,
    Unde
    superbis
    ? uude extolleris
    , quia
    dedisli mihi ?
    Quid
    niihi dedisti ? Panem. Hunc
    panem
    si indomotua
    po-
    neres et conlemneres
    ,
    irel in
    seruginem,
    ex
    cerugine
    in
    putredinem
    ,
    ex
    putredine
    interrara
    ,
    terra rever-
    leretur inlerram. Et tu
    quidemporrectcc
    manui mece
    ut
    acciperet, porrexisli
    manuni tuamut dares. Me-
    mentounde fuerit factamanus
    lua,
    et undeinmeam
    apposuisti:
    terram,
    de
    lerra,
    in lerram.
    Deindequid
    facio de
    pane
    tuo? Coraedo
    ,
    molestiamfamiscom-
    pesco
    : bcneficium
    accipio;
    non sum
    iugralus.
    Ye-
    rumlamen lu
    cogitaquid
    le Dominus
    ipse
    Salvator
    commonuerit
    :
    quia
    omne
    quod
    in os
    inlral,
    ht vcn-
    Irem
    cadil,
    el in secessumeimttilur
    (Malth.
    xv
    , 17).
    Rursusque apostolus
    Paulus
    quid
    tibi dixeril : Esca
    ventri,
    et venter
    escis;
    Deusaulemel hunceteaseva-
    cuabit
    (I
    Cor.
    vi, 15).
    Panis
    ergo,
    ut
    dixi,
    lerra
    ,
    delerra
    ,
    in(erram
    ;
    tit fulciatnr terra
    ,
    et reficiatur
    tcrra.
    Quid
    dedisli
    cogitas
    , quid acceplurus
    esnon
    cogitas.
    Yide
    ergo
    ne
    plus
    libi
    prsestemaccipiendo,
    quam
    lumihi dando. Si enimnonesset
    qui
    a teacci-
    peret,
    non
    erogares
    lerrain,
    et noii
    acciperes
    ccelum.
    Pulsoad
    januam
    luam,
    et audis
    me, jubes
    mihi
    por-
    rigi
    undefamesmeasusleiitetur
    ,
    et abhacmolestia
    quam
    mihi
    ingerit, compescatur.
    fiene fecisti. Au-
    dire me
    pulsantem
    noli,
    si audes. Si
    rogaturus
    non
    cs
    ,
    conlemne
    rogan(em.
    Conlemneme
    ,
    si nihil
    pe-
    tis ab eo
    qui
    fecitel meet le. Si autem
    pelilurus
    es
    illud
    quod
    mihi das
    ; quia
    nic
    exaudisli,
    tibi
    prcestas
    ut exaudiaris.
    Ago
    illi
    gratias
    , qui
    remtam
    prelio-
    samtamvili
    pretio
    te facit emere. Das
    quod
    intem-
    porepent: accipisquod
    manet inceternum.Das
    quod
    si iioii dares
    , post paululumprojiceres
    :
    nccipisquo
    in ccternum
    perfruaris.
    Das unde sustenlelur fames
    hominum:
    accipis
    undesis socius
    Angeloruni.
    Das
    undenonesuriat homo
    posl paululum
    famemiterum
    passurus
    :
    accipis
    undefamem
    nunquamsilimquepa-
    liaris. Cum
    ergo
    vides
    quiddes,
    et
    quidaccipias,
    noli
    dare,
    si audes. Videamus
    quis.majore
    damno
    feriaiur,
    cgo,
    cui nondas
    terram;
    aut
    tu[,
    qui
    non
    pervenies
    ad
    euin
    qui
    fecitcoelum
    et terram.
    5. ConsiliumChristi de
    erogandisdiviiiis,
    neItic
    per-
    eanl. Si
    ergo
    consilium
    accipimus,
    facianras
    propter
    nos
    ;
    et nemo dicat
    quiaprcestat pauperi.
    Sibi enim
    plus prccstat, quam pauperi.
    Si verum
    cogitemus,
    fratres
    mei,
    et seciradumverbaDomini nostri
    sapia-
    mus
    ;
    aliter enimsi
    sapuerimus, perimus
    : si nonex
    noslro
    consilio,
    sed ex
    ipsiusvivamus,
    tunc vere vi-
    vimus. Si habemus
    aliquidquodpauperibus demus,
    si non
    dederimus,
    hic
    dimiltimus;
    aut fortecumvi-
    vimus
    ,
    hicamittiraus.
    Quam
    mulli enimsubitobona
    orania
    perdiderunt, qutestudiosissimerecondebant?
    Uno
    impelu
    hoslili universi thesauri divitum
    perie-
    runt. Nemodixit hosii: Filiismeisservo. Cerlevi-
    detis
    quia
    '
    si est inillis
    aliqtia
    fides. Deiis enimlo-
    quendumest, qui
    cbristiani hoc
    passi
    sunt. Nam
    de
    ignorantibus
    Deumnullamentioest. Illi enim in
    hac
    vita
    quodpromagno
    habebant
    perdidernnt,
    aliamvi-
    tamnon
    speraverunt.
    Tenebrceforis
    ,
    tenebrseinlus:
    paupertas
    inarca
    , major egeslas
    inconscientia.
    Dc
    his
    ergo,
    ut
    dixi, quoquo
    modo
    nonest
    loquendum;
    seddeiis
    polius,
    in
    quibus
    esl fides
    aliqua
    christiana.
    Ideo
    dixi,
    aliqua,
    nonrobusta
    ,
    non
    plena;
    quia
    si
    .robusta
    et
    plena esset,
    consiliumDomini non
    spre-
    vissent. Certe tamen
    , charissimi,
    cumviderent do-
    mossuasinanes
    ,
    aut fortenec
    ipsam
    inanitatemdo-
    inorumsuarumvidere
    permissi sunt,
    cum indeca-
    ptivi
    ducti
    sunt,
    curaeis
    discedenlibusflamma suc-
    cessit: cum
    ei'go
    seaitenderent
    inanes, quomodo
    eos
    pceniluit,quia
    non audierant Domiuiconsilium?
    Quid
    enimDominusnoster J esus Chrisltis
    ,
    fratrcs
    ,
    dixit
    diviti illi
    quserenti
    eonsiliumde
    capessenda
    vitaseter-
    na?
    Quid
    ei dixit? Dixit
    ei,
    Perde
    quod
    habes?
    Plane,
    etiamsi hoc
    diceret, Perdetemporalia,
    diceret ut ac-
    quiras
    seterna*.Nonei tamen
    dixit,
    Perde
    quod
    ha-
    bes. Yidebatenimillumamatoremrerttmsuarum. Non
    ait,
    Perde
    ;
    sed
    ait,
    Migra
    ubi non
    perdas.
    Amasthe-
    saurostuos?amas
    pecuniam
    tuam?amasdiviliasluas?
    amas
    prsedia
    tua?
    Quidquidamas,
    interrahabes. Ibi
    habes
    quodamas,
    ubi
    perdas
    et
    pereas.
    Consilium
    do,
    niigra
    incoelum.
    Hicsihabes, perdesquodhabes, per-
    ibis curn eo
    quodperdis.
    Ibi autemsi
    habes,
    nonami-
    bisli,sedsequerisquo
    misisli
    (Maltli. xix,
    16-21).
    Con-
    silium
    ergo
    do
    ,
    etc.
    (a) Quare
    conlempsimuspa-
    trem nionenlein
    ,
    et hostem sensimusinvadentem?
    [Multosergopcenitet.
    Nam
    quidam(quod
    revera di-
    citur
    accidisse)
    liomonon
    dives,
    sedlamenetiamde
    tenui facultate
    pinguisadipecharitalis,
    cum
    solidiim,
    ut
    assolet,
    vendidisset
    (b),
    centumfollesex
    prelio
    so-
    lidi
    pauperibusjussit Crogari (c).
    Factumnest.
    Ibiille
    1
    Apud
    Sirm.
    deest, quia; quam
    vocem
    prsetereasensus
    repellit.
    M.
    s
    Sirm.sichabethunclocum:
    Quidenim,
    dixit? DixU
    ei,
    Perde
    quod
    liabes?
    Placeret,
    si hoc
    diceret,
    perdeiem-
    poruliu,
    ut
    acquiras
    wlerna. M.
    (a)
    Ornissa
    repete
    exsermone
    60,
    n. 7.
    (b) Quanti
    solidumaureumvendideritnon
    declaral;
    in-
    telligiautempotest
    ex
    nOvellavalentinianixxvinterTbeo-
    dosianas,qua
    cautum
    est,
    Ne
    unquam
    intra
    septem
    niil-
    lianummorum
    solidusdistrahatur.Cassiodorus sexolim
    milUbusvendilurndocetlib. 1
    Variarum,epist.
    10:
    Sex,
    inquit,
    milliadenariorumsolidumessevoluerunt.
    SIRM.
    (c)
    Follessereos
    dicit,
    uon
    argenleos. Argentei enim
    foliescentum
    pars
    solidi
    exigua
    nonessent. Utdenarios
    ergoappeUabant,
    lum
    argenteos,
    tum
    sereos;
    siefollesalii
    argenteifuerunt,
    alii serei.Follium
    sereorum
    valor,
    aut
    idemfuitac
    nummorum,
    seu
    denariorum,quorum
    sex se-
    ptemve
    miUiainsolido
    censebantur,aut
    utriusquegeneris
    non
    magnum
    discrimen.Follesaulem
    argentei Augustini
    sevo
    quidvalerent,
    sestimari
    potest
    ex
    l.ege
    urCod.Theod.
    de
    Suariis,
    quce
    porcinaepretium
    in
    singulas
    librassenis
    follibus
    definit,
    et ex iis
    quce
    in lib.22deCivitate
    Dei,
    cap. 8,
    narranturde Florenliosartore
    Hipponensi,
    qui
    grandempisceni
    trecentisfollibusvendidissedieitur.
    Dtrc-
    hique
    enim
    congruere
    onwia
    possunt,
    si
    pro
    follibusasses
    sivesolidisumaulurmonetaenoslrseGallicanse. Ramel
    por-
    ciuoein
    singulas
    librassolidorumsex
    juslum
    fuerit
    pretium,
    et
    graiidenipiscemtreceatisassibusnostrisvendinihilest
    705 SERMOCCCXCI.
    1706
    hostis
    antiquus,
    idest
    diabolus,
    ut
    pceniteret
    eum
    '
    boni
    operissui,
    et
    quod
    obediendorecte
    fecerat,
    mur-
    murando
    delere(,
    immisitfurem
    ,
    el abslulUlotum
    ,
    undepauperibus
    datum
    eratexiguum. Exspeclabatdia-
    bolusvocem
    blasphemanlis,
    invenit laudantis:
    exspe-
    clabntlieri
    titubationem,
    invenitconlirmationem.Hoc
    volebal
    quidem
    et
    inimicus,
    ut
    poeiiilereteum,
    et
    pce-
    niluit. Sedvidete
    quid. Me, inquit, iiiiserum, qui
    non
    totumdedi!Hocenim
    perdidi,quod
    nondcdi.Nonenim
    ibi
    posui, quo
    fur non
    accedit]. Ergo
    si consiliumest
    hoc,
    elc.
    (a).
    SERMOCCCXC'(/>).
    De
    [aciendiselcemosynis,
    111
    (c).
    1.
    Eleemosynw
    comites
    jejuniorum
    in sanclisviris.
    Consilium
    prwmitlendidivilias
    in cwlum. Ad eleemo-
    synasfaciendas,volumus, quanlum
    Dorainus
    donat,
    exhorlari Charitatem
    veslram, quse
    solent in sanctis
    fidelibusvirisessecomiles
    jejuniorum,
    ut nonhabcnli
    addalur, quod
    habenti delrahitur:
    ut,
    cumlucrotuo
    fraudas animam
    luam,
    hoc subducas
    carni, quod
    in
    ccelocousliluas. Habes enim illic horreum
    tuum,
    habescustodemtuum.
    Namque
    ubi
    ponanl
    homines
    tutissime
    quod
    amant in
    terra,
    conducunt sibi loca
    muniiissima,
    el
    quantumpossunt saiagunt
    sibi scr-
    vare, quo
    fures non
    possunt
    accedere. El eishocvo-
    lenlibus,
    hoc servanlibus
    quando potest coniingere
    in (erra? Foriecustos
    ipse
    furerit. HocDorainusJ e-
    sus Chrislus
    attendens, quid
    velint
    homines, quid
    conentur,
    cumres suasservantin
    terra,
    dedit con-
    silium. Inccelo
    servate,
    mihi
    commendatc.
    Qui ergo
    jussit
    le
    dare,
    non te voluit
    perdere,
    sed
    migrare.
    Prsecedattesecuturumres lua.
    Quod
    llluc non
    prce-
    mitlis
    *,
    ubi diunon
    eris,
    ubi
    post
    te
    quis possidere
    quod
    servasli
    possit, ignoras.
    Leva hinc
    ergoquod
    diligis,
    nehic
    diligendohxreas,
    et hocrcndo
    perdas
    et
    pereas.
    Dominustuus
    ipse
    est custostuuset luorum.
    Si amicustuus familiarisde frumento forsilan con-
    servando
    ignoranti
    consilium
    daret,
    ut de inferiori-
    bus ad
    superioralevares,
    ubi melius
    servares;
    nonne
    consilium
    ejus acciperes(d)?
    Dat
    ergo
    illud tibi Do-
    minus tuus : nec te vult
    corrumpi,
    nec lua. Pone
    hic,
    si noii vis
    perdere.
    Vis scire
    quid agatur? Ego
    scio
    quod
    nemomeliusdefabricaistaconsilium
    dare
    potest,
    nisi
    qui
    feciteam. Tu
    dicis,
    Ubi
    reponam
    ?
    Respondet,
    In ccelo: sicenim
    ait,
    Thesaurizatevobis
    thesaurosin
    cwlo,
    ubi
    fur
    non
    effodit, neque
    tineacor-
    rumpil:
    ubi enhn erit thesaurus
    luus,
    ibi crit et cor
    absurdi.
    Quo
    fitutfolliumetsolidorumnostratiumvalorem
    etundem
    conjicereliceat,
    vel afflnem.Verumbsecde
    folle
    accipienda, quatenus
    certumnummi
    genussignificat.
    Fol-
    liisenimalisesuntinre
    pecuniarianotiones, qure
    adrem
    hoclocononfaciunt.Sirm.
    1
    sirm.excodice
    r., egU
    ut
    pwnUeret
    eum.
    Abest,egU,
    aMicb. Ms.
    *
    Forte
    deest,
    hicdimitlisubi diunoneris.
    *
    Emendatusadr. v. etad
    Vign.
    (a) Reliqua
    habesinsermone
    60,
    n. 8et
    seq.,usque
    ad
    finem.
    (b) Alias,
    inler
    Vignerianos
    1S.
    (c)
    In
    manuscriplis
    assignatur
    Sabbato
    post
    Domini-
    cam
    quinlamQuadragesirnre. Mendosus et
    mutilussermo
    sed
    prsetereanibilferehabens
    dissenlaneum
    Augustino.
    (j
    Videserrn.
    60,
    n. 7.
    SANCT.
    AUGUST.V.
    tuum
    (Mallh.
    vi,
    20et
    21). Accipeconsilium,
    oblata
    tibi tanti horrei
    optione,
    unde tibi uon labula sus-
    pensa
    estut
    perpetuo possideres.
    2. Divitiwincwltim
    erogando
    levantur.
    Eleemosyna
    feimsapud
    Deum.
    Quceres
    fortasse
    quornodo
    illucrem
    tuamleves?Noli
    ccsluare,
    et
    cogitando
    scalas aut
    aliqua
    machiiiamenla
    qucererc.
    Sed
    quomodo
    solet
    fieri civibus
    peregrc conslilulis,
    fac
    trajectitium(a).
    Multi sanehoc
    faciunt,
    cumidoncos
    inveqiunt,
    dant
    impigre.
    Fecit Dominustuus
    Christus,
    sursum
    dives,
    bic
    pauper.
    Esurit hic :
    trajeclitium
    a le
    petit,
    ccquum
    restituet.
    Quid ergo dubilas, qttare
    differs
    dare?aut non est idoneusreddere? Da
    pauperibus,
    non
    perdes,
    noli limere:
    ipsi das,
    cura uni ex mini-
    mis
    ejtis
    das. Audi
    Evangelium.
    Cumilli ad
    dexteram
    positi expavescerent,
    enuraeratis
    quibusdam
    necessi-
    talibus, dicentes, Quando
    tevidimusinItis?
    respon-
    det
    Domiiius,
    Cumuni exmhiimis meis
    fecistis,
    mihi
    [ecistis(ld. xxv, 57-40).Ego, inquam, accepi, quando
    pauper accepit
    : in illo
    esuriebam,
    iuillosaliabar. Da
    securus : Dominus
    accipil,
    Dorainus
    petit.
    Nonha-
    bercs
    quod
    ei
    dares,
    nisi
    prius
    ab illo
    acciperes.
    Si
    homiiics
    feuerares, gravares
    : nonest hiclalis
    qui
    fe-
    nore
    gravelur.
    Si vis fenerator
    csse, apud
    me
    es(o,
    dici( libi
    Deus,
    raihi da:
    ego
    cum usuris restituo.
    J am
    nuncerige le;
    dilata avariiiam tuam. Pro uno
    forte
    solido,
    non
    decem,
    non
    centum,
    non
    mille,
    non
    (erram,
    sedcoslum
    accepdims
    es. Si dares li-
    bram
    seramenli el
    acciperesargenli,
    aut libram ar-
    genti
    et
    acciperesauri,
    felicemtc
    gauderes.
    Mutabi-
    tur revera
    quoddas;
    non
    aurura,
    non
    argentura,
    sed
    vitaoelernatibi fiet.
    Mulabitur, quia
    tu
    mutaberis.
    Qui dedit,
    fiet
    angelus. Quoddedit,
    fietsedes
    ange-
    lica. Remediumnonest
    quod
    liberet a
    morle,
    nisi
    eleeniosyna.
    Difficileest
    vilaniistaraduceresinepec-
    catis cuilibetliomiiuim.
    Erogate ergo,
    fra(res
    mei,
    dislribuiteres vestras : facilevobissacculosnouve-
    terascentes,
    thesaurummanentem in
    coelo. Audile
    Psalmum:
    Quanquam
    in
    imagine
    ambulat
    homo,
    vane
    aulem
    conlurbalur; lliesaurhat,
    et nescitcui
    colligat
    (Psal. xxxvm, 7).
    Dateet dabilurvobis
    (Luc. VI,58).
    SERMOCCCXCP
    (b).
    Adjuvenes(c).
    1. A tentationenullawtasvacal. Non
    puerilis.
    Ad
    vos
    mihisermoest, ojuvenes,
    flos
    celatis,
    periculum
    mentis.
    Tempus quidemomne,
    atque
    omnis
    cetas,
    quacorruplibilis
    caro illa
    portatur,
    vacare a lenta-
    tionibus non
    potest.
    Et tamdiu
    quisque
    bonus in
    agoneluctatur,
    neabadversario
    superetur,
    in
    peri-
    culis
    agit, quamdiu
    cum
    illo,
    sicutinareuoso
    quodam
    stadio,
    sic inista morlaliialecontendil. Moxeniraut
    homosoeculo
    nascilur,
    et vilam
    plenammiserioe,
    vel-
    ut
    propheta
    fuluri laboris
    sui, proeconioJ acrymosoe
    vocis
    ingreditur;
    etiamsi noiidumin animo
    suo,
    in
    aninjo tamen
    parenlum
    suorum vel
    quorumlibel
    ho-
    *
    Emendatusadv. etadAm,Er.Par.Lov.
    (a)
    videserm.
    42,
    n. 2.
    () Alias,
    de
    Tempore
    246.
    (c)
    HuncLovanienses
    ambiguumhafjent, suppositi-
    tiumyeiiinusceuset ac
    vindingus.
    Iste
    porro
    ab stilo
    Anibrosiano dicitnon
    abhorrere;
    sed
    profecto
    ab
    Augusti-
    uiano
    priorum
    auiioruni haudabhorret
    magis.
    (Cinquanle-quatre.J
    1707
    S. AUGUSTINIEPISCOPI 1708
    minum,
    in
    quorum
    manibusnutrienda
    ejus
    infirmi-
    tasjacet,
    tentari
    jampotest,
    et diaboli circiimveii-
    lionibus
    rapi,
    aut
    per ligaluras
    exsecrnbiliuni reme-
    diofum,
    aut
    per sacrilega
    sacraGciUitiui,
    autsi forte
    mors
    urget, negligentia
    reiiuntiationisin
    Baptismo
    salutari.
    El,
    ut brevi
    complectar,
    lenlatur illn
    cetns,
    cumasuisinmiindo
    diligitur,
    et inChrislo
    negligi-
    tur. Trahit enini secum
    propaginem
    mortis,
    et inillo
    peccati
    vulnereradicalur, quodprimo
    hominicx
    qtio
    corruplionis originem
    duximus,
    veuenosodonteser-
    peutis
    mflictumcsi. UndesanctusJ obneminenimuii-
    duiri
    dicit,
    a
    peccali utique
    sordibus,
    nec infanlem
    chjirs
    esl unius diei vita
    super
    terrani
    (J ob
    iv, 14,
    sec. LXX
    ).
    Sedde
    jam
    nato
    quidloqunr,
    cumDavid
    luctuosavoceclamel et
    dical,
    In
    iniquilalibus
    concc-
    pttts
    sum,
    etin
    peccatis
    concepil
    memater mca
    (Pscd.
    L,7)? Superflua
    enim
    possent
    videri
    Bnplisiiiala
    re-
    ceiitium
    parvuloriim,
    nisi oiiuiesin Adammoreren-
    tur,
    d
    originale peccalirai per parcntuiii
    viscera
    usque
    adfructum
    prolis
    tramileniorlalitalisexcurrc-
    rel : cumetmortalem
    crealuramDominus
    omnipo-
    tehs
    lege
    sui ordinis
    format,
    el iiiimortalitnterarcuo-
    vationis
    optimus paler
    misericorclioe
    gratia
    submi-
    nistrat.
    2. Necsenilis.
    Quod
    si necinfniitiamoiialis horai-
    his
    prop(er
    corruptioiiis
    vinculuraatentationibusva-
    cat, quid
    decceterisrelaiibusdicnra?.Anfortesenilis
    exceptaest,
    etin carne
    jara
    viciuacadaveri
    sanguis
    acmemhraillicitrc
    concupisceiiticcfiigueriint,
    ct a
    fessoac
    prope
    mortiio
    jam corporc
    maleries leiitn-
    tioniSemarcuit? ImOvero lantus est iumnlisseni-
    bus
    plerumquegurges
    aviditaiisel iusnliabilis
    vorago
    venlriset
    gutluris,
    ut
    quanla
    boni scnes
    prtiileniia
    serenanlur,
    tanta isti vinolentia
    sepcliantur
    :
    quasi
    adhocineis aridavisceraet succoexhaustacurven-
    tur,
    Utad
    vigorempri-tinum reparnnduni
    ebrietnlis
    inundalione
    rigimda
    sinl.
    Quid avarilia, qure
    rndix
    est omniummalorum,
    lioniiein
    frigidissenihus
    tanlo
    ad
    acqii.iren.dufn
    fervciitiusinardescit, qunnlo
    citius
    fplictura
    esl
    quodacquiril?
    mirabili sane dementia.
    Gravioribusenini
    suniptibus
    seonerare
    feslinat,
    cum
    jamperveneril quo
    tcndebat.
    5. J uvenilisvalidius
    hnpugnalur.
    Si
    ergo puerilis
    et
    seniliscetasnonest a lcnuiioiiibus
    libera, quarum
    altera,
    idest
    puerilis,
    nonduin
    peneingrcditiir,
    al-
    tera
    jamegredilur
    islamvitam
    ;
    et ailern
    pnulo
    aute
    non eral,
    altera
    p:>ulopost
    noncrit :
    quid
    scnlion-
    dumest, quid
    dicenduni esl dc
    fingranliajuveuilis
    setalis,
    quceutriusque
    inmedio
    constitutn,
    et ab ih-
    firmitate
    puerilia^jamrccessit,
    et iinnduinad
    torpo-
    rein senectutisaccessit?Hrec
    pluribusalquc majori-
    bus
    tentatioiiumteinpeslatibusquatitiii',
    lircc(Iuctuum
    crebriore
    impctu
    sseculicxundaiilis
    operitur.
    Proesu-
    mit
    viribus,
    forinre
    dignitatejaciatur, pompa
    reruni
    temporaliumprocfulgcre
    aut
    exoptat
    aut
    gaudet.
    Ita-
    quejuvenluli
    maloruinveiicnumest
    quidquid
    veritas
    praicepil,
    escaest
    qtiidquid
    diabolus
    suggeSscrit:
    sed
    amaritudo
    justiticemedicamentum
    esl ulceris
    reialis;
    dulcedoauiem
    injuslitirmuscipiiln
    est (emeiitatis.
    Adhoc
    pertinetquodscriplumest,
    Dulciorasttntvul-
    nera
    amici, quam
    voluntariaoscttlainimki
    (
    Prov.
    XXVII, 6);
    el
    illudquodait David,Conipiet
    me
    juslus
    inmisericordia,
    el
    increptibitme;
    olettm
    autempeccatoris
    nonimpinguelcapul
    meum
    (Psal. CXL,
    5).
    Ural
    verilas,
    el tanien sonet: naraoleum
    peccatoris
    atlulatioas-
    seiitaloris
    niulcet,
    sed
    deeipil.
    Ibi eiiiinleniuir su-
    jfjefbia;
    sedlabiturvila.
    Loquitur
    oiiim
    Propheta
    ex
    pefsonaejusqni jam
    medicum
    quierit, qui
    maiidm
    curanliseliani cumdoloris acerhitale
    supportnl,qui
    aegritudinem
    suamsannri
    poiiusquani
    lnudaii dcsi-
    derat. Periculosumvero esl ulcus
    jnvciiiuiis, quod
    cupiditatibus ignescit, spo turacscit,
    veluptatibus
    coiilabescit. Sed
    spes
    ista
    dcsperatorumest, spes
    rerum
    perituraruin, quoe
    aniinn:niiscrrcHOII
    solvit,
    sedinflat
    affectum,
    facitque
    illamtactumnon ferre
    veritatis;
    ut
    Uande sua. iraniorialiiaie
    desperaus,
    nmet
    dicere,
    ametetiam
    qui
    ista sibi
    dicunt',
    Man-
    duccmusel
    bibamus;
    crasenimmoriemur: oderit au-
    tcm
    dicerectaudire,
    Sobrii
    estole,
    jusii,
    etnolile
    pec-
    care
    (I
    Cor.
    xv, 52,
    54).
    Araet
    perniciosain
    iniinici
    ieuitalem,
    oderil salubremraedici
    asperitalem.
    Ista
    perversilas,
    ista vesauia in
    juvenili
    cetatemaxime
    forraidandaest.
    4. Luxuriantiumverba.Molliliem
    seqitilur
    crudelilas.
    Hincillcnnscitursermohomiraimin
    flngiiia
    diffluen-
    lium
    ,
    et inde in scelera cnidescenlium: Dixerunt
    enim
    cogiiantesupud
    senon
    recte,Exiguum
    el cnmtw-
    dioest
    tempus
    vilw
    noslrm,
    cl nonest
    refricjerium
    in
    fine
    Itominis
    ,
    el nonest
    qui agnilus
    sit reversusab
    inferis.
    El
    paulopost
    : Venite
    ergo,fruamur
    bonis
    quw
    sunt
    ,
    et ulumurcrealura
    lanquaminjuvenlute
    celeriler. Vino
    preiioso
    et
    unguenlis
    nos
    iinpleamus;
    et
    coeiera, qucc
    ineodemlocoaltexuntur
    geslientis
    verha
    luxurice,
    hominiimdevitaceterna
    desperaniium,
    et
    spem
    suam
    lanquam
    inarena
    torrenlis,
    ita in
    lemporali
    camis
    corriipiioneponeiUium.
    Exhacautemimraoderatione
    libidiiiumel
    pulrenlium
    vermibus
    flagitiorum,videte
    iit
    qu;r.
    facinoraet in
    quam
    immaniascelera
    prosili-
    tur. Exhausli cniiii
    atque
    snbversi immoderalorum
    delictorum
    lurpiuracorruplclis,
    diiraseveritatemve-
    ritntissibi
    coiitradiceutisoderunl,Opprimamusergo,
    inqiiiuiU, pauperemjuslum,
    el non
    purcumusvidiiw,
    necsencsrevereamurcunosmulti
    temporis.
    Sit auiein
    [oriiludo
    noslralex
    justiliw; quodinjinniim
    esl
    enim,
    inutileinvenilttr.Circumveiiiamus
    ergojuslum,quoniam
    inulitisest
    nobis,
    ctconlrariusest
    operibus
    nostris.Ta-
    lia deDoiiiiiionostro J esu Christo J udreoruraint-
    pietas cogitavit, Quod
    manifesiiusin verbis conse-
    qiientibus
    invenilur :
    post priulo
    enim
    dicunt,
    Pro-
    millitscienlictmDeisc
    hubere,
    etFitiumDeisenominal.
    Deinderursus
    paulopost
    diciinl : Contumeliael lor-
    mento
    interrogemus
    illum
    ,
    ut sciamusreverentiain
    illius. Morte
    lurpissima
    condemnenms
    eum;
    eril enim
    respectus
    exsermonibusillius. Sed atleudite
    quara
    de
    illissenientiaraferat
    Spiritussanclus, quando
    slaliin
    siibjuiigil
    : Hwc
    cogilaverunt,
    et
    erraverunt;
    excwcavil
    euiinillosmulitiaiilorum
    (Sap. u).
    Omnia
    igitur
    hor-
    renda
    facinora,qua-
    liinenlurinsceleratis
    lioininibus,
    vidcle de
    qua
    labe
    cousurgaiit.4iuid
    enim mollius
    qtiani
    illaluxuria?
    quid
    durius
    qiiara
    isiacrudelitas?
    J amduduin
    dicebant,
    Fruamur bonis
    quwsitnt,
    el
    utamurcrealura
    tunquam
    in
    jiivenluleceleriler;
    el non
    prwtereal
    nos
    floslcmporis,
    el
    ttbiquerelinquamiis signa
    twtitiw: IIIIIIC
    dictinl, Opprimainuspauperem,
    non
    par-
    cttmits
    viditw,
    ncc revereainur
    senem,CircumveitiumUs
    justum,
    contumeliael lormento
    intcrrogemusetim,
    morte
    lurpissima
    condemnemus eum.Vinura
    sequilur 1'uror,
    unguentalormenia,
    sanguisrosas,
    ira loelitiara.A
    talibus
    ligatus, coesus,
    interfeclusest Dominns.
    Quis
    do coronis florentibuscrtienla vinculaforriiidaret?
    Quis
    de suavibus
    poculis
    dolorcssevissimos
    praivi-
    deret?
    Qnis
    de mollibiis
    prntis
    tam dirumcrucis
    ligiiumpr.enoscerel?
    Et lnnien nullaoelasin illa
    luxuria,
    nisi
    juveiiliis,
    flori
    teiiiporiscoinparata
    est.
    Sic enimdixerunt: Ulamurcrealura
    tanquam
    in
    ju-
    venluleceleriler.
    5. J uvenessensibilibusnon
    capiantur.
    Ad
    sapienlia;
    amoremseconveiiant.Vos
    ergo,
    o
    juvenes,
    maxiriie
    liioiiciiiusct
    hortaiiiur,
    ut versevirtutis
    pulchriiu-
    dine
    tapiamini.
    Nulla
    species
    vos
    terresiris,
    nullus
    fulgor metalloruiii,
    nullaneinorum
    amcenilns,
    nullre
    fliiriimpurpurse.nullus
    vel ualuralisvel adhibituscar-
    nis
    oinatus,
    nullus
    quarunilibet
    chordaruni
    alque
    tibiarum
    sonus,
    nuilaodorum
    jucunditas,
    iuilla
    sapo-
    rum
    suaviias,
    nulli
    anijilexus,pulchriludiiii, inspira-
    lioiii, dulcedini,
    fomeulis
    sapienlice
    conferautur. Ab
    bisenini
    qucciurpiter amaiilur,
    non ab
    ipso
    amore
    prohibeinus.
    Amarevuliis?Aiiiate
    sapieiitinm,
    ambite
    ut
    pcrveniatis
    ad eain. Ut non vos cxhofreal
    ejus
    aspectus,
    in horaiiievosinteriore
    componile.
    Sicut
    lascivi oculi ornainenla
    corporis,
    sicillacordis
    inqui-
    1
    Er.Lurcd. ven. etLovamt elimis(qsibidici, M.
    1709
    SERMOCCCXCII.
    1710
    rit. Necdevesirisdiviliis'rlcccornamcnta
    proferatis
    :
    quia
    otlil
    superbos
    et
    qtiasi
    dc suor-e
    jnclarccupien-
    les.
    Quid
    autemhabes
    quod
    non
    accepisli(I
    Cor.
    IV,
    7)
    ?
    Ipsaergo
    donatundeilli
    placeas.
    TaiUum
    diligceam,
    et servabit
    te;
    circumda
    eam,
    et exnliabit
    te;
    honora
    eam,
    et
    amplexabitur
    te : ul dct
    capiti
    tuo coronam
    gratiarum(Prov. iv, 9).
    Claraest el
    quw nunquam
    marcescet
    sapientia,
    el
    facile
    invenilurabhis
    qui
    diti-
    gunl
    illam
    (Sap.
    vi, 15). Proponite
    hanc
    adjungere
    vobis,
    inillam
    suspirate,
    inillam
    exardescile,
    inillam
    deperite.
    Te
    ipsura abnega
    tibi;
    nc illi le
    abneges
    dum
    places
    tibi. Non Iwbel amaritudinemconversalio
    illius(Id. vin, 16).
    Si amalores
    es(is,
    hanc
    amate;
    si
    ibrmosi
    eslis, Deoplacete;
    si
    j'uvenesestis,
    diabolum
    vincite. Daniel ab
    angelo
    vir desideriorum
    appcllatus
    est
    (Dan.
    x, 11). Qure
    illa
    ejus
    erant
    desideria,
    nisi
    quibusinsapienlisepulchiitiidiiiem
    ardenier
    inhiabal;
    quia
    el in
    juvenili
    cctatecalcavitlasciviarn
    ,
    el
    regum
    superbiampressit captivus,
    et oraleonuni clausitin-
    clusus?
    6. Feminisetictm
    junioribus
    diclaconveniunt.ln ec-
    clesiisnon seoslentent.Nec
    vos,
    fcminrcadolescen-
    tuloe
    ,
    alienumavobisarbitreiuiiii huucessescrmo-
    nem. Advosenim
    ,
    non (araeii ul coiifunclara
    vos.,
    boec
    dico,
    sed ut fflias meas charissimns monco :
    juvenilia
    desideria
    fugite. Nuplre
    Stisaniiam,
    vidtirc
    Aunam, virgines
    Mariani
    cogilale.
    Nec in
    publicum
    proptereaprocedatis,
    ul floremfeni vestri oculisho-
    miraimostehlare
    cupientes,
    in donio vilrc inortem
    qureralis.
    Omnisenimcaro
    fenttm,
    el clarilasIwminis
    ut
    floresfeni,Quidergo
    facieliscuin fenum
    aruerit,
    fiosdeciderit? Verbuth aulem
    Doniini, quod
    manet
    inceteriiuiu
    (Isai.
    XL,6-8),
    cineresvestros noii facile
    inventurum
    putalis, qnod
    nunc
    superba
    oelatisviri-
    ditateconlemniiis?Ecceilerumdico
    alqueconiestor,
    juvenilia
    desideria
    fugite.
    Si audilis
    hoc,
    si oblem-
    peratis,
    si
    tanquam
    Dei verburn cum bonore et
    timore
    suscipitis,
    nonsolum
    pulchri
    anteoculos
    Dei,
    sedetiamsaui eritis. Si atilemde hac admonitione
    nostra eliam
    jocos fortasse
    amatoriosvobisfaciatis
    ;
    de
    ipsis
    ferramentis medici morliferavobisvulnera
    infligetis.
    CerleJ udoei
    qui
    Doininumcnicifixerunt
    {
    cum
    audimus,
    horreseimuset
    ingcnti
    exsecratione
    prosequimur),
    sedlamenilli ctimdesua
    luxuriacogi-
    tarent, deliciosorura
    agrorum
    soliludinesmeditaban-
    tur,
    dicentes: Nullum
    pralum
    sit
    quod
    non
    pertrans-
    eal luxuria noslra
    (Sap. n, 8). Quomodoergoparce-
    ret
    Christo,
    si euminvenisset in
    terra, qui qnidcin
    nori solitaria
    prata
    irritandis libidiuibus
    suis,
    sedfre-
    querilissinias
    ecclesias
    elegil regnanlis
    inccelo?Ecce
    lerlio contestor et
    dico,
    desideria
    juveniliafugiie.
    Danielisdesideriiscesluale.
    Filii,
    a
    juvcntute
    veslra
    eligite
    doclriiiani,
    et
    usque
    adcanos invenietissa-
    pientiam(Eccli.
    vi, 18).
    SERMOCCCXCII
    ().
    Ad
    conjugatos(b).
    CAPCT PRIMUM.

    1. Muliercurvala
    symbolum
    generis
    humani.
    Aposlolum
    audiviinusnobis
    diceulem,
    LegalionefttngimurproChristo,
    exlwrtanlesreconci-
    liari Deo
    (11
    Cor.
    v, 20).
    Nonexhortaretur ut reeon-
    ciliaremur,
    nisi iniraici fuissemus.
    Ergo
    erat lottis
    mundusinimicus
    Salvalori,
    amicus
    captivatori:
    hoc
    est,
    inimicus
    Deo,
    amicusdiabolo. El totum
    genus
    *
    Emendatusadduoscl. ad
    gr. ph.
    rm. v. etadAm.Er.
    Par.Lov.
    (a) Alias,
    i9inlerUomilias S0.
    (6)
    In
    manuscnptis
    librisHomilirirum
    quinquaginta
    in-
    scribitur,
    Deniuiierecurva.Inliori autem
    Collectione,
    adI cor.
    vn,appeilaiur
    sermoad
    conjugatos
    : sicetiam
    invetustissimoMsFhimarconensi el aliis
    uorinutlis,qui-
    husincodicibus
    incipit
    adisthsec
    vcrba, cap.2,

    Andite,
    ,t
    cbarissimi,
    >nechabentui'
    quseprcecedunt
    demulieris
    curvsesanatione.Exduobussaliemsermonibusunusiste
    -confiatus
    est, cujuspartes
    dubitarevixlicet
    quin
    omnes
    pertineant
    ad
    Augustiiiuin.
    humanum, tanquam
    ista
    mufier,
    curvalum erat ad
    terram. J am
    intelligerisquidath
    inimicos
    istos,
    cla-
    mat adversus
    eos,
    et dicit Deo: Curvaveruntanimam
    meam
    (Psal. LVI,7).
    Diabolus et
    angeli ejtis
    animas
    homiuuni curvaverunt ad
    lerras,
    id
    est,
    ut
    pronoe
    iri
    ea
    qusetemporalia
    stintet
    terrena, superna
    non
    quoe-
    rerent. Nam
    ulique
    hoc dicit Dorainusde muliere
    ista, quamalligaverat
    satanas ccce decemet oclo
    annis : ct
    jaraoportebat
    eamsolvi a vinculo
    suo,
    et
    solvi indiesabbati. Calumniabanturautcm
    erigenti ,
    qui,
    nisi curvi
    (Luc. xm,
    11-16)
    ?
    Qtiandoquidem
    et
    ipsaqtioe.
    Dcus
    prseceperat
    non
    intelligenles,
    terreno
    corde
    intiicbanlur.Saci'amentumenim
    Baptisini
    *
    car-
    nalitcr
    cclebrabant, spiritualiternon
    videbant.
    j
    CAPUT II.

    2. Concubinashaberenon
    licel;
    nec
    maritctiasuxores
    ducere;
    necamarilo
    repudkttas.
    Au-
    dite, charissiini, membraChristi et raalris
    Catholicse
    filii.
    Quod
    dico
    compelenlihus,
    audiantfideles
    ; quod
    dicofidelibus,
    audiant
    competentes;quod
    dicocompe-
    tenlibusct
    fidelibus,
    audianl
    pcenitentes; qttod
    dico
    fidelibusct
    compelenlibus
    et
    pceiiiieniibus,
    audiant
    calechuraeni,
    audiant oranes:
    onines
    limeant,
    nemo
    contemiiat. Sit niilii inconsolalioncinvester
    auditus,
    ne sit vohis in lestimoniiimdolor meus.
    Couipcten-
    tibus
    dico,
    Fornicari vobisnonlicet. Snfficinntvobis
    aut uxoresattt necuxores : concubiiiasvobishabere
    nonlicet. Audiat
    Deus,
    si vos surdi
    cstis;
    audiant
    Angeli cjus,
    si vos coniemnitrs.
    Concubinasvobis
    habere nonlicet. Et si nonhabetis
    uxores,
    nonlicet
    vobis habere
    concubinas, quasposlca
    diinillatis,
    ut
    ducatis
    uxores2; quantomagis
    damnatiovobis
    erit,
    si haberc
    volueritiset concubinas et uxores3?Non
    vobis licet habere
    uxore.s, quarura priores
    niaritl
    vivuiit: nec
    vobis, feraince,habereviros
    licct, quo-
    rum
    priorcs
    uxorcsvivunt. Adulterina sunt istacon-
    jugia,
    iioii
    jure fori,
    sed
    jure
    cceli
    (a).
    Neceamfe-
    minam
    qurc per rcpudium
    discessit a
    marito,
    licet
    vobisduccre vivo marito. Solius
    fornicationiscausa
    licet uxorciri adulteram diraittere: sedilla viventc
    nonlicet alteramdticere. Et
    vobis, fcmincc,
    nccillos
    viros a
    quibus per rcpudium
    discesserunt uxores
    eorura
    ,
    niaritos
    habereconceditur;
    noii licel: adul-
    leria
    sunt,
    non
    conjugia.
    Contemiiiltir
    Augustinus,
    timealur vel Christus. Nolitehnilari turbammalo-
    rum
    ,
    infideliura
    ,
    filii mei : nolite
    scqul
    vias
    latas,
    quarum
    fiuisadinlerilumducil.
    Qui bapdzatusfuerit,
    aut conlineutiamDeo
    voveat,
    nul
    pcrmaneat ctim
    uxore
    sua,
    aut si non
    liabet,
    ducat uxorem.
    CAPUT III.

    5. Pwnilenliaiis
    qui
    acaslilatis
    pro-.
    posito lapsi
    sunt
    amplectenda.
    Publica
    pwnilenlia.
    i
    Theodosii
    pwnitentia.
    Audile
    me, fideles,
    idest
    bapti-
    zati.
    Qiwrc
    nioriemini
    jam
    renali?
    Quandobaptizali
    per
    viastorluosaset lubricas et immundas
    ilis,
    ne-
    sciiis
    quia perilis?
    Peritis,
    filii
    mei,
    credite. Non
    vultiscredere?
    Qutd
    vobisfacio?
    Qui
    fideles
    estis,
    et
    1
    Legendum
    videtur,
    sabbati.
    2
    sicomnesMss.At
    editi, quaspostea
    ducalis
    uxores;
    omisso,
    dimiltatislU.
    3
    Ecliti,
    et uxoresdimiltatis,Abest, dimUtatis,
    ama-
    nuscriplis.
    ()
    Serm.
    35S,
    n. 5.
    1711
    S. AUGUSTINIEPISCOPI 1712
    audilis
    me,
    si forletaliacommisistis,
    nolite
    addere;
    et ut vobisDeus
    ignoscat,
    orate. Si non
    potuistis
    habere,
    vel
    noluistis, pudicitiamconjugalem
    seucon-
    tinenliam,
    et deviaslisa
    proposito
    vel vinculi
    conju-
    galis
    vel devotseconlinentioe
    ',
    sit invobisdolor et
    humililas
    pcenilentije. Apertius
    dico: nemo
    dicat,
    Non intellexi.
    Qui post
    uxores vestras vos illicito
    concubilu
    maculastis,
    si
    prseter
    uxores vestras cura
    aliqua
    concubuislis
    ; agitepcenitenliam,qualisagilur
    in
    Ecclesia;
    ul oret
    pro
    vobis Ecclesia. Nemo sibi
    dicat,
    Occulte
    ago, apud
    Deum
    ago
    : novit Deus
    qui
    mihi
    ignoscat, quia
    in corde meo
    ago. Ergo
    sinc
    causadictum
    est, Quw
    solveritisin
    terra,
    solutaerunt
    incwlo
    (Malth. xvm, 18)
    ?
    Ergo
    sinecausasunt cla-
    ves datsc EcclesiseDei? frustramus
    Evangelium,
    frustramus verba Chrisli? Promitlimus vobis
    quod
    ille
    negat?
    Nonnevos
    decipimus?
    J ob
    dicit,
    Sieru-
    bui in
    conspeclupopuliconfileripeccata
    mea
    (J obxxxi,
    53).
    Talis
    justus,
    Ihesauri divini
    obryzum,
    tali ca-
    mino
    probatus
    isla
    dicit;
    et resislit mihi filius
    pesti-
    lcntire,
    et erubescit
    genuDgere
    subbenedictioneDei
    superbacervix,
    mens lortuosa?
    Fortassis,
    imo
    quod
    non
    dubitalur, propterea
    Deusvoluit ut Theodosius
    imperalor ageret pcenitenliampublicam
    in
    conspeclu
    populi,
    maxime
    quiapeccatumejus
    celari non
    potuit;
    ct erubescit
    senator, quod
    non crubuit
    imperator
    ?
    Erubescit,
    nec
    senator,
    sed tantum
    curialis, quod
    non erubuit
    impera(or
    ? Erubescit
    plebeius
    sive ne-
    golialor, quod
    nonerubuit
    imperator? Quae
    ista su-
    perbia
    est? Nonnesola sufficeret
    gehennse,
    etiamsi
    adulteriumnullumesset?
    CAPUT IV.

    4. Chrisiianwmulieres
    quomodo
    ze-
    laredebeantfyirossuos.
    Poslremo,
    fratres
    mei,
    audiunt
    me
    viri,
    audiuntme
    femince,
    quid
    ad meirascimini?
    Utiuamfaciatis
    quodscriptumest, lrascimini,
    el no-
    lite
    peccare
    (Psal. IV,S).
    Timere
    debeo,
    ne
    contingat
    mihi
    quod contigit apostolo Paulo, quod
    modocum
    legeretur,
    si intenti
    fuislis,
    audistis:
    Ergo
    inimicus
    faclus
    sumvobisverum
    prwclkans(Galat. IV, 16)?
    Et
    Si ita
    est,
    fiat. Si necesseest ut inimicus simvobis
    ,
    meliusvobis
    oploesse,
    quamjustilioe.
    Commendovos
    custodiendosetiamuxoribusvestris. Filisemeoe
    sunt,
    sicut et vos filii mei estis. Audiantme: zelent viros
    suos;
    non sibi servent vanam
    gioriani, qua
    solent a
    maritis
    impudicis
    malronse
    laudari, quiaimpudiciliam
    virorumsuorum
    cequo
    animo ferunt. Nololalem
    pa-
    tientiamhabeantchrisliancemulieres :
    prorsus
    zelent
    viros suos
    ;
    non
    propter
    carnem
    suam,
    sed
    piopter
    animas illorum. Omnino
    egomoneo, ego prsecipio,
    egoj'ubeo
    :
    episcopus jubet,
    Chrislus in me
    jubet.
    Novitillein
    cujus conspectu
    ardet cor meum.
    Ego,
    inquam, jubeo.
    Nolitevirosvestros
    permittere
    forni-
    cari.
    Interpellate
    contra illos Ecclesiam. Non
    dico,
    j'udicespublicos,
    non
    proconsulem,
    non
    vicariuiu,
    non
    comitem,
    non
    imperatorem;
    sedChristum. In ccete-
    ris omnibus ancilla?eslote virorum
    vesirorum,
    sub-
    diicead
    obsequium.
    Nulla sil in vobis
    protervitas,
    sicMss.Editi
    vero,
    vel vincub
    conjugali,
    vel devolione
    (ontnenaa.
    -
    -
    c-:r;u
    ""
    -1
    nulla
    superbia,
    non conlumeliosa
    cervix,
    non
    aliqua
    inobedientia:
    prorsus tanquam
    ancillseservile. Sed
    ubi ventumfuerit ad illud
    negotium,
    ubi vosbeatus
    Apostoluscequavit,dicens,
    Uxori vir debilum
    reddal,
    similiierel uxor
    viro; subiniulit,
    Uxor nonhabet
    po-
    lestalem
    corporissui,
    sedvir.
    Quid
    te extollis? Andi
    quodseqnitur
    : Similiteret virnonhabel
    corporis
    sui
    polestatem,
    sedmulier
    (I
    Cor.
    vn, 3, 4).
    Ubi adhoc
    ventum
    fuerit,
    clamate
    pro
    re veslra. Aurumluum
    vendit maritus
    pro
    necessitale sua :
    ferto, fcniina;
    ferlo, ancilla;
    noli
    Iitigare,
    noli contradicere. Con.
    templus
    auri
    tui,
    dilectioest viri lui. Si villamtuam
    pro
    necessitatesua
    vendat, quce
    est et lua
    (non
    cniin
    polesl
    esse
    ipsius, qucc
    nonsit
    tua,
    si est charitas in
    te, qucc
    debet esse in
    uxore),
    ferto
    patienler;
    et si
    dubitat,
    tu offer : contemne omnia
    propter
    amorem
    viri tui. Sedcaslum
    opla, pro
    castitate
    litiga.
    Patien-
    ter
    pereat
    villa
    lua,
    non anima
    ipsius
    le
    patiente
    pereat.
    CAPUT V.

    S.
    Caput
    mulierisvir. Ducal hic in
    bonum,
    illa
    sequalur.
    Nondico
    viris,
    ut in haccausa
    zelent uxoressuas.
    Seioquia faciunt,
    novi.
    Quisferat
    uxoremadulleram? Et
    imperatur
    feminceut ferat
    adulterumvirum! 0
    justilia
    !
    Quare, rogo
    le?
    quare
    ?
    Quia ego
    sumvir. Vir es? inforliludinetua
    probe-
    mus, quia
    vir es. Vir es? vincelibidinem.
    Quomodo
    vir, quo
    uxor est fortior? Tu es
    capul mulieris, vir,
    verumest. Si
    caputest, ducat,
    uxor
    sequatur.
    Sed
    ubi rcctaest
    domus, caput
    mulierisvir. Si
    caput es,
    duc :
    sequatur
    illa
    caput
    suum. Sed vide
    quo
    eas.
    Noli ire
    quo
    nonvisut
    sequatur
    : noli ire
    quo
    limes
    pedissequam,
    ne infoveamadulterii simtilrualis : ne
    cumtu
    facis,
    doceas
    quod
    facis
    (a).
    Dolettibi
    anima,
    si infoveamadulterii ambosimul ruatis : doleat
    tibi,
    si tusoltis ruas.
    Zelas,
    nonvisut ruat illa:
    time,
    tu
    noli ruere. Nolite
    autem, pudicissimrefeminoe,
    imitari
    impudicos
    virosveslros. Absita vobis. Autvobiscum
    vivant,
    aut soli
    pereant. Impudico
    maritonondebet
    mulier
    pudicitiam,
    sedDeoillam
    debet,
    Chrisloillam
    debet. Non
    propter
    iilnm
    faciat, qui
    non
    merelur;
    sed
    pi'Opter
    Christumfaciat. Preliumsuum
    attendat,
    ta-
    bulas suas
    legat.
    Postremo
    quod
    libet
    sentiat, qui
    forte
    indignatur, quia
    talia
    dispulo
    : nam
    scio,
    qui
    sapiunt,
    amant
    indeme; quia
    nonsinecausa
    scriptum
    est, Corripesapientem,
    etamabit
    te;
    corripeinsipientem,
    el
    adjiciet
    odissele
    (Prov. ix,
    8).
    Non
    dixit, Incipiet;
    sed, adjiciel; quiajam
    oderat.
    Ergo
    scio
    quiasapien-
    tes amant niein hoc. A communionesecohibeant,
    qui
    sciunt
    quia
    novi
    peccataipsorum;
    nedecancelliti
    projiciantur. Quorum
    autem
    nescio,
    hos coramDefl'
    convenio.
    Agant
    etiam
    ipsi poeniteniiam,
    et
    deinceps
    abimmunditiaabstineant fornicationumsuarura.
    CAPUT VI.6. Pwnitentesmulentur.Calechumeni
    imiteniur bonosde Ecctesia.Posnitenlibusdico:
    quid
    est
    quod agitis
    ?
    Scitote,
    nihil
    agilis. Quid prodest
    quia
    humiliamini,
    si non mulamini? Catechumenis
    dico: exardescitevoluniatead
    percipiendamgraliam.
    Sed
    eligitc
    vobisin Ecclesia Dei
    quos
    ioiilemhii. Si
    _". (a)
    serm,
    132,cap.2,
    n. 2.
    -
    :/..!
    :*
    "
    J f >'" a.
    1715
    SERMO
    CCCXCHI.
    1714
    noninveneritis:
    heumihi,
    Deusmeus!
    quidest quod
    dico,
    Si noninveneritis?
    Ergo
    in
    populo
    fideliumrion
    est
    quem
    invenialis?Per tot
    annos,
    lot honiines sine
    causa
    baptizavimus,
    s'i non ibi sunt
    qni
    servent
    quod
    acceperunl, qui
    custodiant
    quod
    audierunt. Absitame
    ut hoccredam. Meliusnon vobis esscm
    episcopus,
    si hoc ilaest. Sed
    spero esse,
    credo esse. Inde est
    autemroisera condilio
    mea, quia plerumquo cogor
    adulleros
    nosse,
    caslosnossenon
    possum.
    Inocculto
    est uude
    gaudcam,
    in
    publico
    est unde
    lorquear.
    Ergo
    desiderate
    gratiamDei, eligitequosimiteraini,
    cum
    quibusvivatis,
    et cum
    qnibuscolloquia
    dulcia
    charitatishabeatis. Noliteadmitteresusurraliones ma-
    las.
    Corrumpunt
    moresbonos
    colhquia
    mala
    (I
    Cor.
    xv,
    33).
    Vivite
    sicutspicse
    inler zizania: ferletribulatio-
    nes
    hujussccculi,
    sicut
    grana
    inarea. Venietventila-
    tor : nemosit
    passim
    isto
    leraporesepnrator.
    SERMO
    CCCXCIII'(a).
    De
    pwnilenlibus(b).
    Ptenilentianon
    vera,
    si nonvilamutatur. Pwnilenlia
    inextremis
    quam
    incerta.
    Pceiiitentes,poenilentes,poe-
    nitentes
    (si
    laracnestis
    pcenitcntes,
    et non eslis irri-
    dentes),mutatevitam,reconciliamini
    Deo.Etvosenim
    cumcatena
    pascitis.Qua, inquis,
    catena?
    Quwligave-
    ritisin
    terra,
    erunl
    ligata
    el incwlo
    (Matlh.
    xvm,
    18).
    Audis
    ligaturam,
    etDeo
    putas
    facere
    imposturam
    ?Pce-
    nitentiam
    agis, genu figis,
    et
    rides,
    et subsannas
    pa-
    tientiamDei?Si
    posnitenses, poeniteat
    te: si non
    pce-
    nitet, pcenitens
    nones. Si
    ergopcenitet,
    curfacis
    qttod
    malefecisli? Si fecisse
    jjoenitet,
    noli facere. Si adhuc
    facis,
    cerle non es
    pcenitens. Equidem, charissimi,
    segrotant
    homines,
    mittunl ad
    ecclesiam,
    vel
    porlantur
    ad
    ecclesiam,
    et
    baptizantur,
    et
    renovantur,
    et felices
    hinc erunt. Sednon
    ipsa
    est causa
    pceniteniice.Qui
    nondum
    accepit Baptismum,
    nondumviolavil Sacra-
    mentum:
    qui
    autemviolavit Sacramenlum male et
    perdite
    vivendo,
    et ideoremotus est ab
    altari,
    ne
    ju-
    diciumsibi manducetet
    bibal;
    mutet
    vilam,
    corrigat
    se,
    et
    reconcilietur,
    cum
    vivit,
    dumsanusest.
    Exspe-
    ctal eliam
    ipsc
    tunc
    reconciliari,quandoincipit
    mori ?
    Experli
    sumus multos
    exspirasse, exspeclanles
    re-
    conciliari. Deindeetiamdicoin
    conspecluDei,
    limori
    vestro,
    timoremmeum.
    Qui
    autemnon
    timet,
    timen-
    temme
    contemnit,
    sedmalo suo. Audi
    ergo.
    Certus
    8um
    quia
    homo
    baptizatus,
    si
    vitam,
    nonaudeodicere
    sine
    peccalo, quis
    enimsine
    peccato?
    sedvitamsine
    crimine
    duxerit,
    et talia
    peccata habuerit, qusequo-
    tidiedimitluntur in oralione
    dicenli,
    Dimiitenobis
    debita
    nostra,
    sicul etnosdimiltimusdebiloribusnoslris
    {Id. vi,
    12
    ); quando
    diem
    finierit,
    vitamnon
    finit,
    *
    collatusadtrescl. adcr. cb. f.
    gr.
    r. rm. s. et adAm.
    Er.Par.Lov.
    (a) Alias,
    41inter Homilias 50.
    (b)
    Dnbiuserat
    Lovaniensibus,
    Verlinoautemet Vin-
    dingo
    fatsusautcentonisinmodtunexvariislaciniisconfla-
    tusvidebalur.Exstateliaminler
    opuscula
    Ambrosii acCse-
    sarii,
    sedcum
    insigni
    varietate.
    Apud
    Ambrosiumetcsesa-
    rium
    prsetermissisprioribusvigintiquinqueversibus,
    inci-
    pit
    inhsecverba:Admoneo
    vos,ffatres,
    in
    conspectuDei,
    timorivestro
    adjungere
    timorem
    meum,
    etc.Audile
    ergo

    qusc.
    dicturussuni.Certus
    sum,
    etc. Sicinveteri
    quo-
    que
    libroEcclesise
    Carnutensis,
    in
    quo
    tamen
    Auguslini
    no-
    men
    praefert.
    sed transit devilain
    vitam,
    delaboriosaad
    quietam,
    de misera ad beatam: siveiste voluntatesua
    currat
    ad
    Baplismum,
    sivein
    periculoconstitutus
    baptizetur,
    et exeat dehac
    vita,
    adDominum
    vadit,
    ad
    requiem
    vadit.
    Baptizatus
    autem
    desertor et vioiator tanti
    Sacramenti,
    si
    agat pcenitentiamex toto
    corde,
    si
    agatpcenitentiam
    ubi Deus
    videt, qui
    vidit cor
    David,
    quandoincrepatus
    a
    propliela,
    et
    graviterincrepatus,
    post
    comminalionesDei terribiles
    exclamavit,
    dicens,
    Peccavi;
    et mox
    audivit,
    Dominusabslulit
    peccatuni
    tuum
    (II Reg. xu,
    13).
    Tantumvalent tres
    syllabc*.
    Tres
    syllabrcsunt, Peccavi: sedinhistribus
    syllabis,
    flammasaerificii cordis
    ascenditinccelum.
    Ergoqui
    egeril
    veraciter
    pcenitentiam,
    et solutusfuerit a
    liga-
    mento
    quo
    erat
    constrictusct aChristi
    corporesepa-
    ratus,
    et bene
    post pcenitentiam
    vixerit,
    sicut ante
    pcenitenliam
    vivere
    debuit, post reconciliationem
    quandocuraque
    defunclus
    fuerit,
    ad Deum
    vadit,
    ad
    requiem vadit,
    regno
    Dei non
    privabitur,
    a
    populo
    diaboli
    separabitur.
    Si
    quis
    aulem
    positus
    in
    ultima
    necessitate
    ccgritudinissuse,
    voluerit
    acciperepceni-
    tentiam,
    ct
    accipit,
    et mox
    reconciliatur,
    et bincva-
    dit;
    fateor
    vobis,
    non illi
    negamus
    quodpetit,
    sed
    non
    proesumirausquia
    benehinc exit. Non
    prsesumo:,
    non vos
    fallo,
    non
    prsesumo.
    Fidelis bene
    vivens,
    securushinc exit.
    Baptizatus
    ad
    horam,
    securushinc
    exit.
    Agenspcenitenliam,
    et reconciliatus
    (a)
    cumsa-
    nus
    est,
    et
    poslea
    bene
    vivcns,
    securus hinc exit.
    Agens poenitenliam
    ad ultimumet
    reconciliaius,
    si
    securus hinc
    exit, ego
    nonsumsecurus. Undesecu-
    rus
    sum,
    securus
    sum,
    et do securitatem: unde non
    sum
    securus, pcenitentiam
    dare
    possum, securitatem
    dare non
    possum. (Sed
    dicat
    aliqnis
    : Bone
    sacer-
    dos,
    tunescireet nullani securilatemnobisdare
    posse
    dicis,
    si ille
    snlvatur,
    et CbrislHmadire
    meretur,
    cui
    morienli
    pcenilentia dalur, qui
    dum
    vixit,
    dum
    sanusfuit, impcenitensfuil;
    instrueergonos, rogo.quo-
    modobenevivere
    post poenitcntiam
    debcamus.
    Dico,
    abslinetevosabebrietale,
    a
    concupiscenlia,
    a
    furlo,
    et
    maliloquio,
    abimmoderato
    risu,
    averbo
    otioso,
    unde
    reddiluri sunt hominesrationemindie
    judicii.
    Ecce
    quam
    Ieviadixi. Omnia(amen
    gravia^et pestifera.
    Et
    aliuddico: uonsolum
    post posnitentiam,
    abistis viliis
    sehomoservare
    debet,
    sedet ante
    pcenilentiam,
    dum
    sanus
    est; qnia
    si adultimumvitcn
    steterit,
    nescil
    si
    ipsnmpcenitentiamaccipere
    ac Deoet sacerdoti
    pec-
    caia suacoufiteri
    pottfrit.
    Ecce
    quare dixi, quia
    ct
    anle
    pcenitentiam
    benevivendum
    est,
    et
    posl poeni-
    tcntiam
    melius). Quod
    dico altendite : dcbeo illud
    planiusexponere,
    neme
    aliquis
    male
    inlclligat.
    Nun?
    *
    1
    Apud
    Ambrosium: Ecce
    qttam
    levia
    dixi,
    ut
    tacerem
    qravia.
    Incr.
    libro,
    et omisi illa
    gravia.
    In
    reliquis
    liber
    istecr.Ambrosianis editisfereconsentit.
    (a) Quaepaulopost
    cernunturintra
    parenthesim,ipsa
    in
    Ambrosii ac Caesarii editiset in CarnutensiMs.sunt hic
    inserta, atque
    cum
    superioribns
    ita
    cohigata
    : et recon-

    cilialus,
    si
    poslea
    bene
    vixerit,
    securusest. Seddicis:

    Quidest,
    benevixerit?Velhocnos
    instrue,
    bonesacer-
    dos: lu
    nescire,
    etc.
    Postque
    verbain
    parentbesis
    fine,
    et
    post
    poenitentiam
    melius;subiungitur,

    Agens
    vero
    poenitentiam
    adultimumet
    reconciliatus,
    etc. cae-
    terum
    quidquid
    est
    parenthesicontentum,
    abest
    prorsus
    a
    manuscripUs
    hbrisHomiliarum
    50.
    1715
    S. AUGUSTINIEPISCOPI SERMOCCCXCV.
    171A
    quid
    dico,
    Damnabitur? Non dico. Sed nec dieo
    eiiam,
    Liberabilur. Et
    quid
    dicismihi ? Nescio: non
    prcesumo,
    non
    promitto
    ;
    nescio. ATistc de dubio
    liberare?
    vis
    quod
    incertumest evaderc?
    Agepceni-
    tentiam,
    dumsanuses. Si enira
    agis
    vcram
    pceniten-
    tiam,
    dumsanus
    es,
    et inveneril tenovissinmsdies
    ,
    curre ut reconcilieris: si sic
    agis,
    securuscs.
    Quare
    sccuruses?
    Quiaegisti poenitentiam
    eo
    tempore, quo
    et
    peccarepotuisti.
    Si autemtunc vis
    agerc pceni-
    tentiam
    ipsara, quandojampeccare
    non
    potcs; pec-
    catate
    dimiserunt,
    nonluilla. Sedunde
    scis, inquis,
    ne forle Deus dimittal mihi? Verumdicis
    Unde,
    r nescio. lllud
    scio,
    hoenescio. Namideo tibi do
    pce-
    1,
    nitenliam, quia
    nescio. Nam si scirem libi nihil
    prodesse,
    nonlibidarem.ltemsi scireralibi
    prodesse,
    non
    tcadmonerem,
    noijletcrrereni. Duocressunt: aut
    ignoscilur
    tibi,
    aut non
    ignoscilur
    :
    quid
    hortimlibi fu-
    turum
    sit,
    nescio.
    Ergodimitieincerlum,
    tenecciiuni.
    SERMOCCCXCIV
    (a).
    DeNalali SS.
    Perpeluw
    et Felicitalis.
    Duse
    gemmcc
    hodie in Ecclcsiarcfulscrunt ct una
    clarilas :
    quiaPerpelua
    el;Felicitas una
    solcmnitas;
    nec
    potest
    dubitari de
    felicilatc, qucepcrpeluampos-
    sidet
    dignitateiu.
    J unxii illascarceris
    custodia, junxit
    et
    graiia
    :
    quia
    nonest in eis ulla discordin. Simul
    cantaiil in
    carcere,
    simul Chrislo obviamvcniunj.
    in
    aere;
    sirniil
    pugnant
    ad
    vaccam,
    simttl intrabunt in
    patriam scmpiternam;
    simul
    martyriumgerebant;
    una laciabat,
    aliera
    pariebat.
    Perpeiuadicebat,
    cum
    "traderet infantemet nmovcrct Inctciileni :
    Quis
    nos
    separctbii
    acliarilaleChrisli
    (Rom.
    vm,
    3S)?
    Felicitas
    de
    pnrtugemitus
    dabat,
    et
    post
    coraitessuosintre-
    pida
    festinnbat;
    et
    gcmcndo
    liberata, quid
    Christo
    dicebal?
    Dirupisli
    vincitlamca;
    tibi
    sacrificabo
    sacri-
    ficium
    laudis
    (Psal.
    cxv,
    17).
    El bealusDividad
    ejus
    geniftum
    coiisolanduiiidicebat : Det tibi Dominusse-
    cundumcor
    luum,
    el omneconsiliumluum
    confirinet
    (Psal.
    xix, 5),
    0
    fragilitas!
    Tenebrcc
    fugiebant,
    cl
    humanaconditionori transibat. Scd
    qui
    mortemvi-
    cit,
    et iilama
    partnspcriculo
    liberavit,
    el
    Perpetuam
    a lactis
    pondcre
    sublevavit. Cura enimscnlccillius
    gradus
    ascenderent,
    ci draconis insidiosac.ollacal-
    carenl,
    vcnerunt adviridariumcceleslinm
    jjratorum,
    et invencruut illic
    paslorcm
    bonumanimamsuam
    ponentempro
    ovibtis
    suis,
    et lactissuccura
    qucercn-
    tema
    gregibus
    suis. Nam
    sedebat, inquit, pastorju-
    veniset senex
    ,
    viridis
    setale,
    canus
    capitc, qui
    nou
    novitsenectutem. J uvenisinillovultus
    raicabat,quia
    idem
    ipse
    est,
    etanni
    ejus
    nondeficient
    (Psal. ci, 28).
    Cnpiie
    caiiescebat, quiajiistus
    Dominus
    juslitiani
    dili-
    gebat, rcquilateniagnoscebal
    iu
    Martyribus.
    Incircuitu
    ejus
    ovesinclinal.i!
    ctibabant, ipse
    eas
    digitopastorali
    mulgebal,
    in
    qnibus
    invcnieballaciiscopiam
    et fecun-
    dam
    pietatis
    couscienliam.
    Mulgebaldigitis
    ct
    alloquc-
    batur
    patcrnis
    solntiis
    , promissis
    cceleslihns
    prscjja-
    ralis diceus :
    Venite,
    benedicli Palris
    mei,
    percipite
    regnumquod
    vobis
    prwparatum
    esl ab
    origine
    inttndi
    [Malih.
    xxv, 54).
    Et ostendil illislaclis alvca
    puro
    .^torde
    spuiiiaiitiaper
    lucidnin
    eleemosynam,
    cl dicil :
    Esurivi,
    el dedislismiliimandttcare;sitivi,
    el
    po
    laslis
    We
    (/d.3S). AcccpitPerpei
    uaadulci
    pastorc
    lac
    novum,
    antequam
    fundefct
    saiiguineni pretiosura. Ilcspondc-
    runt, Auien,
    et
    cospcruul peterepietatem.
    Orabautin
    carcere,
    securcc
    jam
    de
    paslore. Domine, iiiquiiint,
    non sit arida confessio
    nostra,
    ul et nosmercaurar
    tuis
    pretiosis gregibus sociari,
    et a tiiis
    raartyribus
    non
    separari. Proponilur
    eis in visione
    palosslrn,
    in
    amphithealro
    arcnn
    pomposa.
    Adest ille
    iEgyplius,
    qui
    fuit in cceloLucifer
    speciosus
    :
    ipsepugiiaturus
    (a)
    ExVaticanabibliothecaerutus
    per
    Holstensium.
    volutntur in
    pulvere,
    et
    Perpeluatriumphatura
    Do-
    mino
    Salvatore, adjunxit
    manus in
    crucem, habens
    anlc se dominicum
    juvenem
    defensorem.
    Accipit
    triiimphum
    de
    vieioria,
    et rtimum
    consequitur
    deco-
    rona. Offeramusilli et nos niuneranostra: alii eisiri
    tempore
    offerebant visitationes
    carceris;
    nos offera-
    mus illis volum
    solemnilalis,
    ut
    regnum
    mereamur
    ctimoninibussanctis.
    SERMOCCCXCV
    (a).
    DeAscensione
    Domini,
    vi.
    1. Hodierno die AscensionemDomini in
    ccelum
    celebramus : Sursumcor noninaniler
    audiamus,
    et
    integro
    cordecuraillo
    ascendamiis,
    docente
    Apostolo
    el dicente
    ,
    Si consurrexisliscum
    Christo,
    quw
    sursum
    stint
    quwrile,
    ubi Chrislusesl in dexteraDei
    sedens;
    quw
    sursumsunt
    sctpite,
    non
    quwsuper
    terram
    (Coloss.
    ni, 1,
    2).
    Necessitasaetionis in terra
    sit;
    voluntas
    ascensionisin ccelo.
    Spes hic,
    rcs ibi. Veniet enim
    lempus, qtiando
    res ibi.
    Quandoautemres
    ibi, spes
    nec
    bic,
    nec ihi : non
    quiainanjs
    cst
    spes;
    sed
    quia
    finittur, quando
    vcnerit res.
    Denique
    audile de
    spe
    quid
    dixit
    Apostolus.
    Spe, inquit,
    salvi
    facli
    sumus.
    Spes
    autem
    quw
    videturnonest
    spes
    :
    quod
    auiemvidel
    quis, quidsperal
    ? Si autem
    quod
    nonvidemus
    spera-
    mus, per patientiamexspectamus(Rom.vni, 2i,
    25).
    Atfenditein
    ipsis
    rebus
    huraanis,
    et
    considerate
    quod
    si
    spcrat aliquis
    ducere
    uxorem,
    adhuc
    ergo
    nondum
    habet. Namsi
    habet,
    quidsperat?
    Ducit
    ergo
    uxo-
    sejn, quani sperabat;
    et
    jam
    non
    sperabit.
    Feliciter
    ergo
    finitur
    spes, quando
    venerit res.
    Sperat quisiJ iam
    peregrinus
    ad
    palriam
    suamsecssevenlurum:
    quam-
    diuibi non
    est, speral;
    cum
    veiierit, jani nonsperat.
    Spci
    enimsucccssitres. Feliciter
    spesfinitur, quando
    quodsperabatur
    tenelur. Modo
    ergo, charissimi,
    quod
    audistisut sursumcor
    habeamus,
    ipso
    cordefitul
    de
    illa futuravita
    cogitemus.
    Hicbeue
    vivamus,
    ut ibi
    vivamus.
    2. Eccecnim
    qunnladignatio
    Domini
    nostri :
    qui
    fecit
    nos,
    descenditad
    nos; quia
    cecideramusabillo
    nos. Et ut venirel ad
    nos,
    non
    ipsececidit,
    sedde-
    scendit adnos. Si
    ergo
    descenditad
    nos,
    Ievavitnos.
    J amin
    corpore
    suo levavit
    nos
    caput
    noslrum; ubi
    esl, sequeiitur
    el membra.
    Quiaquoproecessit
    caput,
    secuiurasuntmenibra. Illeest
    caput,
    nossumusmem-
    bra. In
    cceloesl
    ille,
    nosinterra.
    Quasi
    longe
    esl ille
    anobis? Absil.
    Spatia
    si
    interroges, longe
    est: cha-
    ritatem
    interroga,
    nobiscumest. Si enimnon esset
    ille
    nobiscum,
    non diceret ille in
    Evangelio
    : Ecce
    ego
    vobiscumsum
    asque
    ad
    consummalionem
    swcttti
    (Malth. xxviii, 20).
    Si nonest
    jiobiscum,
    nientimur
    quando
    vobis
    diciraus,
    Dominusvobiscum. Non de
    ccelo clamaret Saulo
    persequeiiie,
    non
    ipsum,
    scd
    sanctos
    ejus,
    servos
    ejus;
    el
    quod
    familiarius
    dixerim,
    merabra
    ejus
    :
    Saule, Saule, qtdd
    tne
    persequeris(Act.
    ix,
    !)?
    Ecce
    ego
    hic sumin
    ccelo,
    tu in
    lerra,
    et iu
    perseculoribus'. Quare
    me?
    Quia
    memhramea:
    per
    qurc
    membra mea ibi siim. Non enimsi
    calcetur
    planta,
    nouclamat
    lingua.
    Ille
    ergoperquem
    facittm
    1
    Forte,
    1!
    terra,
    ei mc
    persequeris.
    (a)
    Kunc
    primuniprodit
    erulusex
    vetuslissimocodica
    Remigiano.

    SERMOS. PRESBYTERI ERACLH. f :


    tflB
    st
    ccelamet
    teira, propter
    eum
    qucm
    fecitde
    terra,
    descenditin
    terram,
    et incoelumhinclevavitterram.
    Quodergo
    in illo
    prcc.cessit,
    infinem
    speremus.
    Red-
    det nobis
    quodpromisit
    : securi sumus,
    cautionem
    fecit,
    Evangelium
    scripsil;
    reddet nobis. Plusest
    quod
    impendit
    nobis. Nura
    putamus
    eiiimnoneumreddi-
    turumvitam
    suam, qui pro
    nobis
    jamerogavit
    mor-
    lemsuam?Humilitalempassionis, injurias,
    contume-
    lias,
    omnes
    indignilates
    interra
    suscepit pro
    nobis:
    regnum,
    felicitalem, immortalilatcm,
    ceteniitatem
    non donabit nobis? Malanostra
    pertulit,
    bona sua
    nobisnondonabit? Ad hanc
    spem, quia promissor
    cst
    verax,
    securi ambulemus
    : sed sic
    vivamus,
    ut
    honafronteilli
    dicamus,
    Fecimus
    quodjussisli,
    redde
    quodpromisisti.
    SERMOCCCXCVI
    (a).
    m
    assumplioneepiseopi.
    1. Vos
    quideni, fratres,
    consolatorem
    quseritis:
    sedetiamnosconsolandi
    sumus;
    et consolalionoslra
    nullushominum
    esl,
    sed
    qui
    facilliominem
    ; quoniam
    qui
    feeit
    reficit,
    et recreat
    qui
    creavit. Non
    possumus
    per
    infirmiiateni nisi
    conlristari;
    sed
    per spem
    debe-
    musconsolari. Omnesbonosdiutiusnobiscumvivere
    volumus,
    et inbac
    asperriraa
    vit-adeseri a
    comitibus
    nolumus;
    sed
    prcevenientes
    nos
    qui
    bene
    vixerunt,
    iiortanlur
    exemplosuo,
    ut sivediubic
    vivamus,
    sive
    cito hinc
    eamus,
    sic
    vivamus,
    ut ad
    ipsos
    veniamus.
    Quia
    id
    ipsum
    J ii.c
    diu
    vivere,
    nihil est
    aliud, quam
    (a)
    rossidiusinhidiee
    operumAngustini
    recensethabi-
    tosab
    ipso
    iu
    quorumdamepiscoporumdeposilione
    ser-
    mones,qui
    hactenusdesiderantur.
    Hujusporroargumenti
    esthicsermo
    consolatorius, qui
    anteainter
    Fulgcniii
    sub-
    ditiliosrelatus
    fuerat,
    sederudilorumiorte
    judicio
    inter
    germanosAugustini
    sermonescollocandus.
    diu molesiias sustinere. CumDeo autem Vivereet
    apud
    Deum,
    sineullamolesliaest
    vivere,
    et sineullo
    timorene
    jiereat felicilas,quce
    nonliabet finem. Nec
    debemusarbitrari
    episcopumveslrum,
    fratrem no-
    strum,
    cito hinc
    isse,
    et
    parum
    vixisse. Recteenim
    ibi non
    paruravivitur,
    ubi cummultum
    dicilur,
    non
    finitur. Namhic eliam
    quod
    multum
    est,
    cumlinitum
    fuerit, pro
    nihilo
    deputabilur.
    Nec
    tamenparum
    Iiic
    vixit,
    si
    ejusopcracogilemus,
    nonannosnumeremus.
    Quanti
    alii forlasse
    quodper
    raultosannosnon dimi-
    diarunt,
    ille
    paucis
    annis
    implevit?
    Nihil
    ergo
    aliud
    eral,
    hiceumvelletcnere,
    nisi
    ejus
    felicitaliinvidere.
    2. lnhocenimhabemustristiliamdehominesicut
    homines.
    Quidergofaciemus,
    ut nonsimushbmines?
    Homines
    ergo
    de hominis abscessu humaniter con-
    trislamur : sed
    quomodo
    audivimus lectionemdivl-
    nam, quod
    consummalusinbrevi
    replevittemporalonga
    (Sap.
    iv,
    13)? Ergo
    illic
    tcraporacomputemus,
    sicut
    compulatur
    dies.
    Quidquidergo
    vobiscum
    egit
    hor-
    tando, loquendo,
    se
    ipsumproponendo
    ad
    imitandum,
    ad
    Qeum
    laudandumel
    colendum,tenete;
    etMemoria
    ipsius
    ornatissimavoserilis.
    Nonenimhoc illi
    ma-
    gnumcst,
    recondi tumulis
    marmoratis;
    sedcondi in
    cordibus vestris. Vivat
    sepultus
    in vivis
    sepulcris.
    Sepultura
    enim
    ejus
    memoriavestraest.
    Apud
    Deunt
    vivit,
    ut felix
    sit; apud
    vos
    vivat,
    ut felicessitis. Ex-
    hortari vos adfidclera
    prudentiam
    multis
    verbis
    fpr-
    tasse
    possemus,
    nisi et nosdoloreIiumanovix
    loqui
    sineremtir. Proinde
    quia
    donavit nobis
    Deus,
    ut mo-
    rieiui ad
    lempusprccsentesessemus; quoniam
    dona-
    vit nobis
    ,
    ut funus
    ejus
    deduceremus: deductio
    quse
    debetur
    charitati,
    nihil additfelicitati: donavit
    etiam,
    ut sanclitalemvestram
    videremus,
    vosquealloquere-
    mur
    ,
    ut
    pro
    modulonoslro consolandi vos consola-
    remur :
    quidquid
    nos dolor dicere non
    permitlil,
    co-
    gitandosuppletc;
    ct noster animus in
    recordalione
    tanti
    viri,
    etsi habet hiimanum
    mcerorem,
    nonhabet
    infideleni
    desperationem.
    SERBIO S.
    PRESBYTORI
    ERAGLII,
    DISCIPULI S.
    AUGUSTINI,
    IPSOPRJ ESENTE HABITUS
    (o).
    l.Pulo.ifratres, quod
    meam sarcinam sentiatis;
    et
    peto
    ut tantome onere
    J aborantem, fraternis votis
    tanquamsuppositishumeris,
    suhleveiis.Nambealis-
    simus
    Pater, qui
    hocmihi
    pondusiniposuit,
    scio
    quia
    pro
    meorare nonde^init. Noji enimsoia
    jussione
    ine
    premeret,
    et
    pia
    orationedesereret. Sine
    dubio, fra-
    tres,
    qui jussit
    ut hoc
    feram,
    orat
    ulperferam. Quid
    ergoquodjussit,
    nisi audere
    iguoraniiani prrcsente
    sapienlia,
    et
    loquiimperiliara
    tacentedoctrina?Cum-
    queScriptura dicat, Loquere,
    senior: decetenimle
    (Eccli. xxxn,
    5);
    Pater
    dicit, Loquere, junior
    :
    deleclatenim me. Scitis
    auteni, fraires, quialoqui
    pro
    vobisverbumDei et ante
    jam cceperara.
    Susce-
    pi
    euini
    nuper
    officii necessitale
    cornpulsus; qnia
    liocmunus
    effngere
    non liabebam. Sed facile est
    absentis
    roagistri
    locum
    suppleal.quicumqucdiscipu-
    lus: arduumveroest
    alque
    difficilcdocerecoudisci-
    pulos
    sub
    magislro;
    tali
    prcesertim
    magistro, cujus
    verbisex eo est
    major auctori(as, quod docentem
    linguam
    vilacomilalur. Ad omneenim
    bonum
    quod
    nobis
    insinuaturerudilionisverbo,
    prccced.i,t
    npscon,-
    versalionis
    exeraplo.
    Prcecedit
    nos, inquahi;
    utinam
    vel
    sequamur! Quidquid
    eniininhoc viro
    rajrainur,
    veiieraraur, aniplectiuuii',
    lunc
    creditur ,verea nobis
    amari,
    si non
    pigeat
    imitari. Pro modnlo
    .ergoiipstro
    ad ciimnos
    unusquisquetendamus,
    alqueexisteiis*
    deradicecordis
    ejus
    diversosviriutum ramos
    prout
    yalemus
    singulidecerpamus. Qui
    potest, assequatur
    ejus eloquentinnj
    :
    qui
    non
    potest,
    tene:at
    coiuiiieu-
    tiain.
    Qui potest,
    iinpleal ejus
    auctoritaiem:
    qui non
    potest,
    scctetur humilitalcm.
    Qui potest, apprehen-
    dat
    ejus
    scientiam:
    qui
    nori
    potest,
    imitelur
    ejus pa-
    tientian).
    Atqtreinpnnu.busyiis Domiiii,
    qui pote.sit,
    ambulcl cumillo
    ;
    et
    qui
    noh
    potesl,
    disrat ab
    illb,
    Gaudeauius, fratrcs,
    secuiiduiu
    dispeiisnlionein
    mu-
    1
    Forte,existenles.
    W
    tx
    manuscnptocociiceEcciesise Beuovacensis erutus
    per
    v. c.
    Godefndum
    Herniaiit,ejusdemKcclesiaa canomcuift.
    ni9
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    J 720
    nerumdivinorum
    habere
    nosinipso qaodnon
    habe-
    musin nobis.
    Quidquid
    eniminillo
    vidcmus,
    nostrum
    est,
    si amenius.
    2. Hoc
    ergo tacente,
    nos
    J oqnimur. Hoc, inquam,
    tacentenos
    loquimur.
    Ciclada
    l
    claraat,
    et
    cjgnus
    ta-
    cel: sednonlacel
    loquenlibus
    nobis, quia ipseloqui-
    tur etin nobis. Si enimvobisdicimus
    quodabeodidi-
    cimus.ipsevosdoceisiveper
    se, siveper
    mc. Verura-
    tamen, fralres, hocqnod
    nobis
    imposuitadbucparvis,
    vix
    impletnr
    a
    magnis.
    Sednon
    ideojamdcsperare
    de-
    bcmus,quiaparvi
    siiraus.BcnedixitenimDominus
    pu-
    silloscum
    mngnis(Psf.cxiii,
    15). Multurafortia
    sunl,
    quoeposcunliif
    a
    nobis,
    elnos infirmi sumus. Infirmi
    sunms,
    (fagiles
    sumus,
    ficlilessnihus;
    sed
    quid
    ?Pla-
    cebil Domino
    ponere
    invasefictili,
    poncrc
    tliesaurum
    suum;
    tit dicarnusetnos cumPaulo
    apostolo,
    Habe-
    nttts tliesaurumislumin vasis
    fictilibus(
    II Cor.
    rv,
    7).
    Inmaini eiiimillius noset sermonesnostri
    ( Sap.
    vn,
    16
    ), qui
    datverbtim
    evangelizantibus
    virtulemul-
    ta
    (Psal.
    LXVII,
    12). Quid
    cnim
    pulatis, fratrcs,
    quia
    dispensalorislc
    tam
    sapicns,
    nisi so sciret in nobis
    pecuniam
    dominicamcollocassc,
    jubcrct
    vobis
    aliquid
    crogare?
    Consciussibi est
    opcrum
    suorum
    ;
    conscius
    sibi est
    piorum
    laborum: scit
    qiiantura
    rnesaleverbi
    condierit. Est enira
    ipse
    sal lerroc
    vividum,
    refercns
    apostolicsc.
    doctriiioe
    saporcm.
    Sedvereor necondi-
    inentum
    ejus
    incullocorde non duxerim. Bene
    ergo
    fecit, qiioil
    nostrumvoluit
    giistare
    sermonera. Bene
    fecit, inspicerequanlura
    innobis sui
    snporisngnoscnt.
    Quid
    eniiii aliudexislimnndurii
    ess,
    qtiod
    inter crete-
    ros
    patres, elcompresbyteros
    meos
    loqui
    sub
    couspe-
    clusuome
    potissiniuinjussit, quod
    ante facerenolc-
    bat,
    nisi
    quia
    deeorumnintiiritnle
    ntque
    crudilione
    securus,
    nosira voluil rudimentasic
    probare. Pareo,
    fraires,
    salubrius
    imperatis;
    elcui me diiduminDo-
    mino nulriendum
    crudietidumque
    commisi,
    non stib-
    traho.
    Inspice,
    Pater
    pie
    ct
    Mngister
    bone. Interro-
    ga liuguam,
    et tesiitiioiiiiim
    proclat
    tihi cordis affe-
    ctum.s
    Quidquid
    libi iu nostro sermoiie
    plncuerit,
    agnosce, quia
    luuraest:
    quidquid
    autera
    displicuerit,
    1
    Pro,
    cicada.
    a
    Forte,affeclus.
    ignosce, quia
    meumest: sedsic
    ignosce,
    ut
    corrigas;
    sic
    ignosce,
    ut
    punias. Ignoscas
    mihi
    quia erravi;
    punias mil.iquod
    erravi : ac sic
    parcas homini,
    non
    errori : donec
    paulalim
    totum
    quod
    non ate
    planta-
    tum
    cst, relinqualur.
    5. Sedut vobiscum
    polius, dilectissimi,quam
    cum
    ipsoloquar,
    ne in
    aliquo
    limiles
    palernccjussionis
    cxcedam;
    qui
    meut vobis
    loquerer, imperavit:
    in
    hoc
    ejus
    facto Paulum
    apostolum cogitemus, cujus
    iiiodo
    Epistolam,
    cum
    legeretur,
    audivimus.Cumenim
    divinis
    mysleriis
    adolescentemTimolheum
    prccpara-
    ret,
    coelesiibusque
    doctrinismentemadolescentis im-
    bueret, dicebnt,
    Prwdkaverbum
    ;
    et
    pnulopost, Opus
    fnc evangetislw,
    minisleriumluum
    adimple(
    II Tim.
    IV,
    2
    ).
    Tuncsi diceret
    ille,
    Non
    possum; responde-
    ret
    Paulus, Quarc-
    non
    potes,
    fili ?
    Nonneabinfnntia
    sacras Litteras didicisti
    (Id.
    m,
    15
    )? Hoc, fralres,
    mihi non
    polest
    dici. Sicut enim noverunt
    plurimi
    vestrum, jain
    durus hucadveni. Per omniaenimtem-
    porepuerilis
    oetatis,
    quam
    facilius flectitac
    dirigit
    norma
    doctrinoe,
    rebus aliis
    occupnbar.
    Sed
    plaue,
    quod
    fatendum
    est, postquamveni, quantumpoluit,
    inme
    operatus
    est sanctus
    agricola, multumque
    co-
    natus est noslram
    expugnare
    duriliam.
    Neque
    imbres
    unquammihi,
    neque
    seminadefuerunt :
    et ideonunc
    qui
    semen
    injecit,
    fructum
    requirit.
    Oret ut nn de-
    generaverintgranaejusinnobis
    :
    clquidquidvelinser-
    monibusvcl inmoribus
    ipso
    excolenteet Dominoiu-
    crementumdanle
    processeril, nonspina,
    sed
    spica
    sit.
    Quodergojamreslat,dilectissimi, ipsumparilerdepre-
    cemur,
    ut
    quemadmodumegoullra
    viresmeas
    proece-
    plisejus parui,
    itaomiiiumnoslrumdesiderio se
    ipse
    non
    snbtrahal,
    sed
    post
    huncsermonemnoslrum lo-
    qui
    vobisvel
    pauca dignetur; quse
    discedentes vos
    meminisse
    delectet,
    et recordandosalubriter rumina-
    renon
    pigeat.Verumtamen,
    ne totosermone inexcu-
    salione
    consumpto
    Sanctilatemveslrammonuisseni-
    hil
    videar,
    andile
    me,
    fratres.
    Quoccumque
    a Palre
    nostro
    semper audislis,
    et
    accepistis,
    et
    didicistis,
    hsec
    cogitate,
    bcec
    agite;
    et Deus
    pacis
    eritvobiscum
    (Philipp. iv, 8,9).
    Amen.
    S. AURELII
    AUGUSTINI
    SERMONUM
    QUORUMDAM
    QUI
    ADHTJ CDESIDERANTUR
    FRAGIHENTA
    REPERTA
    J N COLLECTANEIS
    EUGYPH, BED^E,
    FLORI AC J OANNIS ROMANJ l
    ECCLESIJ E
    DIACONI.
    Eic Sermone
    conlra
    Pelagianos,
    in
    Eugypii
    tomo
    2,
    cap.
    287
    aw288(fl).
    1. Urbanus
    episcopus. Pelagianorum
    error,
    liberi
    arbilrii
    viribusvinci
    posse
    tentaliones,
    nec de
    peccato-
    rum tenlaiionibus
    agi
    in oralionedominica.Hla
    duo,
    Dimitte
    nobisdebita nostra,
    sicut et nos dimillimus
    debitoribus
    nostris
    ; el,
    Nenos
    inferas
    in
    tenlatimtem,
    (Matth.
    vi,
    12et
    15), quandoPelagianis objiciuntur,
    quid
    eos
    pulatis respondere?
    Horrui,
    fratres
    mei,
    quando
    audivi.
    Egoquidem
    nonaudivi auribus
    meis,
    sedsanclus
    frater et
    coepiscopus
    meusUrbanus no-
    <(a)
    GitatFlorusadUCor.
    xm,et
    I Tim.v.
    ster, qui
    J iic
    presbyter fuit,
    et modo est SiccensLs
    episcopus,
    cum remeasset ab urbe
    Roma,
    et ibi
    cum
    quodam
    lalia
    senlienle
    confligeret,
    vel seconfli-
    xisse
    referret,
    ctim
    urgeretur pondere
    oi-alionisdomi-
    nicse:
    urgebat
    enim
    eum,
    ct
    dicebat,
    Si innostra
    polestate
    esl non
    peccare,
    et innoslra
    potestale
    cst
    omnes
    peccatomm
    lenlationessolisvolunlalisnostrse
    viribus
    superare, quare
    Deo
    dicimus,
    Nenosinferasin
    tentaiionem?
    quid
    eum
    putatisrespondisse?Rogamus,
    inquit, Deum,
    ne nos inferat in
    tenlationem,
    ne.ali-
    quid
    mali
    patiamur, quod
    nonhahemusin
    poteslale
    :
    neruamde
    equo,
    et ne
    frangampedem,
    ne latro aie
    1721
    FRAGMENTASERMONUM.
    722
    interficiat,
    et
    quid
    lrajusmodi.
    Hsec
    enim, inquit,
    non
    habeoin
    polestate
    : namvinceretenlaliones
    peccato-
    rum meorum,
    si
    volo, efpossum,
    necDei
    adjutorio
    possura.
    2.
    Confutalurmaligna
    hwresisexorationea Christo
    commendatael
    proPelroadhibita.
    Videlis,fratres, quam
    maligna
    hccresis;
    videlis
    quemadmodum
    omneshorre-
    tis : cavetene
    capiamini.Novienim
    calliditateset ter-
    giversationes
    hominum
    impiorum
    aversoruma
    verilate,
    c(
    quiajam
    insuassenlenliascecideruntvinci nolen-
    tiiim; videte,
    obsecrovos.
    Ecceeniminvenitquoddice-
    ret,
    ideonos
    dicere,
    Nenos
    inferas
    in
    tentalionem,
    ne
    aliquidnobiscontingat,
    quodnonhabemusinpotestate
    secundum
    corporis
    lentaiioncm. inde
    ergo
    dicebatDo-
    minus, Vigilate
    el
    orate,
    ne intretis in tenlationcm
    (Malth.
    xxvi, 41)?
    hoc
    dicebat, Vigilale
    et
    orale,
    ne
    pedemfrangalis,
    atit ne
    caput doleatis,
    aui ne in
    damnumincurra(is?Non hocdiceba( : sed
    quiddice-
    bat?
    Quod
    Petro
    dixil, Rogavi prote,
    ne
    deficiatfides
    tua
    (Ltic
    xxn, 52). Rogavi,inquit, pro
    le,
    dicit Deus
    homini,
    dominns
    servo, magister discipulo,
    medicus
    segroto
    :
    Rogavipro
    te:
    quid
    ?J Ve
    deficial: quid
    ?ma-
    nus tua?
    pesluus?
    oculus tuus?
    lingua
    tua, aliqua
    paralysi.
    id
    est,
    dissolutionemembrorum?
    Non; sed,
    ne
    deficiatfides
    tua. Secundumistos in
    potestate
    ha-
    beratts,
    nedcficiatfidesnoslra.
    3. Oraiiones
    Ecctesiw,
    auxilium
    graiiw
    ul non
    pecce-
    musnecessariumesse
    probant.Qunrepronobisrogalur
    Dcus,
    ut concedat nobis, quod
    isli
    dicunt,
    nos non
    debere
    rogare
    a
    sempiternamajestale,
    sed haberein
    po(es(a(e.
    Benedictiones,
    fralres mei,
    benedictiones
    nostras,
    quassuper
    vos
    facimus,evacuant, exinaniunt,
    elidunt. Audilis
    me, credo,
    fratres
    mei, quandodico,
    Conversi ad Dominumbenedicamus nomen
    cjus,
    det nobis
    perseverare
    inmandalis
    suis,
    ambularein
    viarectaeruditionissuce,
    placere
    illi in omni
    opere
    bono,
    et cseteratalia. Prorsus, inquiunt,
    hoctotumin
    potestate
    noslraest constituttim.
    Ergo
    nos inaniter
    taliavobis
    optamus.
    Defendamuset
    nos,
    el
    vos;
    ne
    et nossine causa
    benedicamus,
    et vos sine causa
    Amensubscribatis.
    Fratrcs
    meij
    Amen
    vestrum,
    sub-
    scriptio
    vestra
    est,
    consensiovestra
    est, adslipulatio
    vestraest. Neforle
    aliqui ipsorura
    etnoscondemnent
    etvos,
    defendamusnosde
    apostolo
    Paulo: videamus
    si talia
    optavit plebi suce, qualia
    oramus
    super
    vos.
    Audite
    quid
    dixerit
    quodam
    loco. Rembrevemdico.
    Quid
    dicis,
    onove
    hseretice, quicumque
    me
    audis,
    si
    prscsens
    es?
    quid
    dicis?
    Qtiia
    non
    peccare
    in
    poleslaie
    sic
    habemus,
    ut hocsine
    adjutorio
    divinoe
    gratise
    im-
    plere possimus;
    hoc dicis?
    Hoc,
    inquit. Ergo
    in
    po-
    lestate babemus non
    peccare
    sine
    adjutorio
    Dei?
    Plane, inquil,
    liberumarbitriumnoslrumad hocno-
    bissufficit.
    Quid
    est
    ergoquod
    ait
    Apostolus,
    scri-
    bensad
    Corinthios,
    Oramusad
    Deum,
    ne
    quid[aciatis
    mali
    (II
    Cor.
    xm, 7)
    ?
    Auendistis, audislis,
    accepislis;
    et
    quia
    manifeslissimum
    est,
    sinedubiointellexistis
    quid
    oravit
    Apostolus.
    Oranms, inqnit,
    ad
    Deum,
    ne
    quidfaciatis
    mali. Poterat dicere: Monemus
    vos,
    ne
    quid
    faciatis
    mali;
    docemus
    vos,
    ne
    quid
    faciatis
    mali; juljemusvobis,
    prsecipimus
    vobis.
    Quodquidcm
    si
    diceret,
    certum
    diceret,
    quia
    et voluntas
    nostra
    agitaliquid
    : noncnimvoluntasnosira
    nihilagit,
    sed
    solanon suflicit. Maluit tamen
    dicere, Oramus,
    ut
    ipsam gratiani commendaret
    : ut
    inlclligercnt illi,
    quando
    nonfaciunt
    aliquidmali,
    nonsolasuavolun-
    talesevitare
    malum,
    sed
    adjulorio
    Dci
    iinplereqnod
    jussuni
    est.
    4.
    Prwceplo
    liberum
    arbilrium,
    oralione auxilium
    graliw
    necessuriumostenditnr.
    Ergo, fralres, quando
    prcecipilur, agnoscile
    volunlatis arbitriura :
    qnando
    oralur
    quodprcccipilur,ngnoscitegratisc
    beneficium.
    Utrnmque
    eiiimin
    Scripturis
    habcs: et
    prcccipitur,
    etoratur; quodprcecipitur,
    hoc oralur. Videte
    quod
    dico.
    Prcccipiliir
    ul
    inlelligaraus. Quomodo
    proecipi-
    (ur
    utinlelligamus?
    Noliteessesicut
    cquus
    et
    multts,
    nonhabentcsinlelleclutn
    (Psal. xxxi,
    9).
    Audisti
    quia
    jussumest; pete,
    ul
    possisimplerequodjussufu
    est.
    Quomodo,inquis, peto?
    Audi
    Scripturam. Quid
    tibi
    j'ussum
    esl? Nolileessesicut
    eqtitts
    el
    mitltts,nonha-
    bentesintelleclum,
    Quiajussumest, agnovisti
    volimta-
    tem: audi
    quiaoratur,
    ut
    agnoscnsgrntiam.
    Damihi
    intellectum,
    ut discammandalatua
    (Psal. cxviu,
    75).
    J ussumest ut habeamus
    sapientiam
    :
    quiaj'ussum
    cst
    lego.
    Ubi
    Iegis, inquil?
    Audite:
    Qni insipientes
    cstis
    in
    populo
    el
    slntli, aliquandosctpile(Pscil. xcin, 8).
    J amille
    quid
    dicil? Vides
    quoniodo
    nobis
    proeccpit
    Deusul
    sapiamtis. Ergo snpienlia
    innostraest
    potc-
    state?J aiu
    dixi, prceccplumaudivi,
    volunlatemco-
    gnovi
    : audi
    orationem,
    ut
    graliam
    tu
    possisagno-
    sccre. De
    sapientiaigitur, qutejussaestnobis,
    audia-
    mus
    quid
    dicat
    apostolus
    J acobus : Si
    quis
    aulem
    veslrum
    indigetsapienlia, poslulel
    a
    Deo,
    qui
    dal omni-
    bus
    affluenlcr(J acobii, 3).
    J iibelhr nobiscontinenlia.
    Ubi
    jubelnr? Apostolus
    ad
    Timolhcum,
    Conlinete
    ipsum
    (I
    Tim.
    v,
    22).
    J ussio
    esl,
    prccceplioest;
    audicndum
    est,
    facienduiuest: sednisi Deus
    adjuvct,
    remanemus. Conamur
    quidem
    facerc
    voluntate,
    ct
    nititur
    aliquid
    voluntas : non
    proesumatpotestas,
    nisi
    adjuvelur
    infirmilas. Cerleenim
    jussum
    est: Contine
    te
    ipsum.
    Audi alinmlocum
    Scripturce
    : Et cumsci-
    rem, inquit, quia
    nemoesse
    potesl continens,
    nisi Detts
    del;
    et hoc
    ipsum
    erat
    sapientiw,
    scire
    cujus
    essclItoc
    donum. Et
    quid, inqiiit,
    fcci ?Adii
    Dominum,
    el de-
    precalus
    sum
    (Sap.
    vm,
    21). Quid opus
    est mulla
    percurrcre,
    fratres mci?
    Quidquid
    nobis
    jnbetur',
    orandumest ut
    implealur
    : sed non
    sic,
    ul dimilta-
    mus
    nos,
    et
    quomodoccgrijaceamus supini,
    ct dica-
    mus,
    Pluat Detis escas
    super
    facies
    noslras;
    ut
    prorsus
    nos nihil
    agere
    velimus;
    etcumesca
    complu-
    tafuerit
    super
    osnostrnra, dicamus
    cliam,
    Dens
    glu-
    tiat denobis.
    Aliquid
    et nos
    ageredebemus,
    sttideic
    debcmus,
    conari
    debemus;
    et ineo
    gratias agcre,
    in
    quopotueriinus;
    in eo
    quod
    non
    polucriuius,
    orare.
    Quaudogralias agis,
    caves ne dannieris
    ingrnlus
    :
    quando
    atitcra
    quod
    nondumhabes
    petis,
    cnvesnerc-
    1
    Germanensis Ms.:
    Quidopus
    estmulla
    percurrere,fra-
    tres mei?meo
    quod
    non
    potuerimus, quittquidnobisjube-
    tur,
    etc.
    !T23
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    1724
    maneas inanis, quiaimpcdiris.
    B.ObjeclioPelacjicinorum.Pelagiusquomodocibsolulus.
    Cogitalcergo
    isla,
    fralres
    niei,
    qnisi|uisad
    vosacces-
    serit,
    ctdixcrit vobis:
    Quidergo
    nos
    facimus,
    sinihil
    habemusin
    poteslate
    nisi Deusdet oiniiia?
    Ergo
    non
    nos coronabit
    Deus,
    sedsecoronabit. J amvidclis
    quia
    de illavena venit : vena
    esl,
    sed vencnum
    habel;
    percu^sa
    es(enima
    serpente,
    sananonest. Hoceiiim
    agit
    lioclie
    salanas, quomodoper
    venenaiicerelicorum
    ejiciat
    de
    Ecclesia,
    sicut tunc
    per
    vencnn
    scrpetitis
    ejecit
    de
    paradiso.
    Illumnemo dicnt absolutumesse
    ab
    episcopis
    : absolula
    est,
    sed
    confessio, quasi
    cor-
    reclio
    ipsa
    est absolula.
    Quia
    ea
    qucc
    dixitante
    episco-
    pos,
    calholicavidebanlur :
    qucc
    auiem
    scripsil
    inli-
    brissuis, ejiiscopi qui
    absolveruiu
    , nescieriiiit;
    ct
    forsitancorrectus est.
    Desperare
    cnimdcliominenon
    debemiis, qui
    fortc fideicatholicoe
    adjungi
    se
    maluil,
    ct ad
    cjus gratiam auxiliumqueconfugit;
    forte hoc
    faclurasit : tamen nonhceresiscst
    absoluta,
    scdbo-
    mohoeresim
    ncgans,
    elc.
    Ex
    Sermone
    dePassione
    Domini,
    in ColleclioneBeclw
    et Floriad Rom.v.
    Si enimcuminimici
    esseimts,
    reconciiiuiisitinusDco
    per
    mortemFilii
    cjus;
    mnlto
    macjis
    rcconcitiati,
    sctlvi
    erimhsin vila
    ipsius(
    Rom.
    v,
    10
    ). Ergo
    Chrislus
    pro impiis
    morliiuscsi. El ChristusDeuscsl.
    Quo-
    inodonon
    regnabil
    invciilusinvilaDei
    jtistus, qunn-
    do, neperiret,
    morte Dei
    qurcsilus
    cst
    impius
    ? Invi-
    tacnini Deisalvi criraus, quia
    i viianostra
    pericra-
    mus. Sedcumaudimus ctvilam Dei ct morlcin
    Dci,
    disccrnainus
    quid,
    unde sit. Vitam
    qttippc
    altulil no-
    bis,
    mortem vero
    accepit
    a nobis : nec tamcn
    prq
    suomerilO,
    sed
    pro
    nobis.
    Ilemex Sennonede
    PqssioneDomini,'Beda
    et Florus
    adRom. xn.
    Qtti
    se
    exallat,
    humiliabitur;
    el
    qxti
    se
    humilial,
    exal-
    labilur(
    Luc,XVJ II,
    14
    ).
    Proindccum
    Apostolus
    nos
    admoiieal,
    nesimus
    alta
    sapientes,
    sedhumilibuscon-
    senlicnlcs
    (Rom.
    xu, 16); cogitet,
    si
    potest,
    in
    quantuiiJ
    superbireproecipitium
    feratur
    homo,
    si non
    consenserit
    humili
    Deo;
    ct
    quam
    sit
    perniciosum
    impalicnler
    hominemfsrrc
    quod
    voluerit Dominus
    justus,
    si
    patienler pertulit
    Deus
    quod
    voluil inimicus
    injustus.
    Itemex Sermonede
    Passione,
    Bedael Florus acl
    Rom.xv.
    Ucx
    ergo
    J udoeorumChrislus, subcujuslenejugum
    eiiniiiGenlesmisseesinit iusalutem
    ; quia
    eis niise-
    ricordia
    mnjore
    concessumcsl. Hoc
    aperlius ipse
    oslcndil
    Apnstolus,
    ubiail,
    DicoenimCltrislum
    fuis-
    se minislrumcircumcisionis
    propter
    verilatem
    Dei,
    ad
    confirmandaspromissiones
    Patrum
    ;
    Genlesautem
    su-.
    per
    miserkordia
    gtorificare
    Dettm
    (Id. xv,
    8el
    9).
    Ne-
    qnc
    eiiiradebitum
    eratpanem
    filinrumiollere,
    etmii-
    terecaiiibus,
    nisi caneshtimiliati nd
    colligendas
    mi-
    cas, quns
    deraeiisadnminorumcadcreccrnerent,
    per
    ipsam
    humilitalemexaltati
    atque
    homines
    facti,
    ad
    iosam
    mensammererenuir accedere.
    Ilemex Sermonede
    Passione,
    Bedaet
    Florusad
    Galut. vi.
    Gloriemur
    ergo
    et nos in
    cruceDomini nostri J esu
    Christi, per quem
    nobis
    mundus,
    et nos
    mundocru-
    cifiganinr(Galat. vi,
    14).
    De
    qua
    cruceul non eru-
    bcsceremus,
    eam in
    ipsafronte,
    hoc
    cst,
    in
    pudoris
    domiciliocollocavimus.
    Ilem ex
    Sermonede
    Passione,
    Bedaet
    Flonts ad
    Eplies.
    iv.
    Nequeenim,
    ut nonnulli
    putant,
    vetus
    homocor-
    pusest,
    et novushomoaninia: sed
    eorpus,
    exterior
    liomo
    esl;
    anima,
    interior. In interiore
    agitur
    hoec
    vetnslaset novitas. Cum eniin
    Apostolus dicerel,
    Exuilevosvelerem
    hominem,
    ei induitenovum
    ;
    non
    hoc
    jubebat,
    ut
    corpusdeponerelur,
    sed ul vilain
    mcliusniutaretur.
    Hocdeniqueconsequeiiteredocuit;
    nani volcns
    quiddixeritexplanare,
    Quapropler,inqtiit,
    deponentesmendacium,
    loquimini
    verilatem
    unusquis-
    que
    cum
    proximo
    suo
    ( Ephes.iv,
    22-25
    ).
    ExSermonedeResurreClione
    Domini,
    Bedaet Florus
    adRom.vi.
    Quod
    enimmoriuus
    est, peccato
    morluusest semel
    ;
    quod
    aittem
    vivit,
    vivitDeo.Itael vos
    existimalevosmor-
    tuos
    quidem
    esse
    peccaio,
    viventesatttemDeoin Chri-
    stoJ estt. Hocest
    sacramenluni,
    in
    quo
    hi
    qui bapti-
    zanlur,
    vitse veteris
    experiuntur occasura,
    et novoe
    cxorditinlur
    ingressuni.
    Unde idemdicit:
    Consepulli
    ercjo
    illi surnus
    perBapiismum
    in
    mortem;
    ut
    quemad-
    modumresurrexit
    Christusa
    mortuis,
    sicel nosinnovi-
    talevitwambulemus
    (
    Rom.
    vi, 10, H,
    4
    ).
    Per hoc
    sacramcntum
    agnoscaraus
    nos et
    peccalo
    mortuos
    essecum
    Christo,
    el
    justitioe
    vivereinChristo.Incru-
    cedolorest confessorum: in
    sepultura
    requies
    abso-
    liilorum: inresurrectionevita
    jus(orum.
    Ex Sermoneoctavarum
    Paschw,interCollecianeaJ oan-
    nisdiaconiinGenesimnonduin
    vulgala(a).
    GEN.
    cap.
    i,
    f
    . 5. Luxfacia.
    1.
    DixilqueDeus,
    Fial
    lux;
    et
    [acta
    esl
    lux,
    elc.
    Lucisnoiiiine
    per allegoriam
    omnes
    justos alque
    fide-
    lcs
    appellntosintclliginuis,
    sicul
    dicilAposloltis;
    Fui-
    siis
    aliquando ienebrw,
    nttnc autemlux in Domino
    (Ephes.
    v, $
    )
    Sedlux islafacta cst : Erat
    autem
    lumen
    verum,
    quod
    illuminatomnemhominemvenien-
    leminhunctnunclum
    (
    J onn.
    i,
    9
    ), quod
    nonest fa-
    ctum,
    sednatumdeDeo. Lux illa non
    estfacta,
    et
    per
    lioii fnctamfaciaestista. Sic et
    firmamenlum:
    quomodo
    alucenleDcofaciaes(
    lux,
    sic afirmoDeo
    factumesl QrraameiUuui. El
    inveiiimus
    firmaincnlum
    inEcclesia
    oportereintelligi
    auctorilatem
    divinarum
    Scriplurarum
    : et ideo
    pritislux, postea
    Drmamenlum
    ;
    quiaScriptura per
    horaines
    justos
    facta
    csl, ct nisi
    priusjustificarenlur,
    ut lux
    cssent,
    Scriptura propa-
    gari
    non
    posset,
    ul firinamenlumfiercl inler
    aquas
    et
    aquas,
    mediuminlcr
    populos
    haminuminferiores
    cl
    populosAiigciorumsuperiorcs. Qunre? Qnia
    An-
    gcli
    riondesiderant dc
    Scripturis proficerc,
    ideonon
    stuit sub
    firmamcnto,
    subauclorilate
    Scriplurarum;
    quia
    illi
    speciem
    divinitatis et
    sapientiee
    contemplan-
    (a)
    citaturetiamaBedanondum
    vulgato
    adnTim.m.
    1725
    FRAGMENTASERMONUM.
    1726
    tur. Nos autemmeritosubflrmamento
    sumus, qui-
    busvolunlasDei
    per
    auctorila(cm
    Scripturarumape-
    ritur,
    eic.
    Mareet arida. Herba
    pabttli.
    2. Videmus
    terrani,
    vidcraus
    mare; opera
    Dei sunt:
    ista
    subjacent
    oculis
    nostris,
    illa
    subjacent
    inlcllccli-
    busnostris: isla notasunl carni
    nostrce,
    illa nola
    sunl menti noslrce.
    Quid
    est arida inEcclesia? Ari-
    davocalur omnis anima sitiens Deum.
    Segregatce
    sunt
    eniraaquse,
    et
    apparuil
    arida. Marehocsseculum
    est,
    etmali
    aqua:
    suntamaroe
    ;
    segregatoe
    sunt el con-
    gregatse
    in
    congregalioneuua,
    id
    est, proedestinaloe
    adunum
    finem, quo dirigit
    Deusomnes
    quossepa-
    rat asanctis.
    Scparat
    autem
    Deus;
    nam homo non
    potcst
    isla
    separare
    : et
    apparet
    arida
    per separatio-
    nem. Duoshomines
    ponesimul;
    unus desiderat
    spc-
    ctaculum,
    aller ecclesiam. J uncti
    corpore, separan-
    tur desideriis. Ille
    pertinet
    ad
    aquamamaram,
    hic
    apparet
    arida. Unde
    probamusquia
    arida est istater-
    ra,
    quoesignificat
    hominesbonadesideraiites? Dixit
    Psalmus Deo: Animameasicul terra sine
    aqtta
    tibi
    (
    Psal.
    CXLII,
    6
    ),
    animameasiliit le.
    Sitit,
    aridaest:
    segregata
    est ab
    aquismaris.
    Nonaltendat
    qnia
    non-
    dum
    corpore segregala
    est :
    jam
    desiderium fecit
    segregationem.
    Alii desideraiit
    Beum,
    aliidesiderant
    sseculura.
    Quid ergo
    sitit nrida? Imbrem de
    ccelo,
    imbremde
    nubibus,
    imbrem de
    Scripmris,
    imbrem
    defirmamenlo.Cumaulemdesiderat
    imbrem,
    dulcem
    aquam
    desiderat,
    separalam
    ab
    aqua
    amara. Sed
    Deus novit
    quia
    desiderat arida : latet enimet in
    occulto
    esf.
    Desideria
    maris,
    id
    cst,
    desideria saecula-
    ria
    apparent.
    Si
    quis
    desidcral
    pecuniam,
    movetur
    adipsam pecuniam,
    vult illam
    acquirere ; quia
    visi-
    bilisres est
    pecunia, apparet
    desiderium
    cjus. Qui
    autemdesiderat
    Deum,
    latet desideiium
    ipsius; quia
    latel Deus,
    quem
    desiderat:
    intus
    est,
    occullares esl.
    Sitit
    quidem,
    el arida
    est;
    sed
    apparet
    oculisDci.
    Et non
    prcctermisit
    fructum
    ;
    slatim
    dixit,
    1
    Germinet
    terraherbam
    pabuli.
    Germiuetterra
    ipso
    die
    quo
    fa-
    claestarida. Non
    potuit
    aridailla sinefruclndiues-
    se. Audiamuset nosverbumDei: el
    germinet
    terra
    herbam
    pabuli,
    id
    est,
    bona
    opera misericordice,
    de
    qr.ibus
    dicit
    Isaias, Frange
    esurienli
    panemtunm,
    et
    cgenumsine
    tectoinducindomum
    litam,ele.(isi. LVJ IJ ,
    7).
    Firmamentum
    ergo Scriptura
    Dei est : lumi-
    naria infinnamento
    intelligenda Scripturarum
    : lu-
    niiiia aulemin
    ccelo,
    inlelleclus in
    Scripturis.
    Vis
    pervenire
    ad
    luujen cceleste? Prius lerra esto dans
    fruclus,
    id
    est, praacedantopera
    misericordice:
    post
    opera
    enim
    misericordise,
    venitilluminatiolucis
    illius,
    quamdesideras,
    elc.
    Luminare
    mqjus
    etluminareminiis.
    3. Dixil autem
    Deus, fiant
    luminariain
    firmamenlo
    cwli,
    etdividanldiemet noctem.
    Evangelistse
    lumina-
    ria
    sunt, Scriplura
    Dei iirmamentum.
    Evangelium
    autem, quod
    habet leslimoniuma
    Lege
    et
    Prophetis,
    luminariasunt in firmamentocceli. Parvulus autem
    inEcclesia nondum
    potesl caperecibum,
    sedcst la-
    cleconlenlus,qtiodsignificatluminare
    jninuset stellce.
    Et ideotuminare
    majus
    ad
    potestatemdiei,
    luminare
    minusad
    poleslatem
    noclis.
    Quamdiu
    carnales sunt
    horaines,
    et non
    possuntillamsapientiam,
    per quam
    facla
    siiiitomuia, cogitnrc,
    in nocle sunt : scd non
    deseruil noctem
    ; proestitit
    fidem. Nonenim nocteni
    descruit
    Dcus,
    dedit illi luminnria sua. Dies solem
    quocrit,
    sol ei sufflcit: Iunaet stellcenocli datre
    simt,
    illuminant illani
    ;
    et
    quando
    luna non lucet
    supcr
    lcrram,
    luxilla
    qnre
    esl in
    aere,
    dc stellisesl. Unde
    fit utcxeanins foras
    nocte,
    et videamus
    arbores;
    et
    si noncliscernimus
    ,
    tamenvidemus
    utcuraque
    lucem
    stellarum: ct ideo
    quaudo
    crassa sunt
    nubila,
    lolli-
    lurel Iux
    stellarum,
    ct sic esllionio anle sesub divo
    (a), quomodo
    intus in cubiculo.
    Ergo
    habet et nox
    J uccm
    quamdam
    suam.
    Vidcamus
    quid
    dicit
    Aposlo-
    lus in illis
    muneribus,
    in illisdonis
    spiritualibus
    :
    Unicuique
    datur
    mani[estatioSpiriltts
    ad
    uiililatem.
    Quomodo
    dalur ? Alii
    quidem
    datur
    per Spiritum
    ser-
    mo
    snpientiw,
    alii
    sermoscienliw
    (I
    Cor\
    xn, 7,
    8).
    Qui intelligitquid
    intcrsit inler
    sernjonem
    sapientice
    et sermoiicm
    scienlicc,
    intellcxil
    quid
    iutcrsit intcr
    Itmiinare
    majus
    et liiraiiiare miniis.
    Audiarausser-
    nioiiera
    snpienlice
    : In
    principio
    erat
    Verbiim,
    ct Ver-
    bttmerat
    apud Deum,
    cl Deuseral Verbum
    ;
    hoc erat
    in
    principio,
    etc.
    Qui
    compreheiidihit,
    dies
    cst,
    sol
    illis lucet : sed nisi
    priinum
    a
    nocte, non
    vencrunt
    ad
    lticem; Tenebrwenim
    eraii.l
    super abyssum,
    etdixit
    Deus,
    Fiat lux. Nemo
    dicatquia
    aJ uce
    cccpit. Oiniies
    enimcx
    peccaloribusjustificaraur.
    Cajiiant ergo qui
    possunt quod
    dixi de
    Evangelio.
    Sed
    dicunt
    milij,
    Noninielleximus
    quidest,
    In
    principio.eral
    Verbum.
    Si
    crgo
    adhucnox
    esl,
    attende
    quiaasstimpsitcarnem
    Verbum,
    et fccil tibi
    quasi
    liimen
    nocturnum.
    Verbum
    eniiii caro
    facltimest,
    et
    habilavit innobis
    (J oan. j,
    1,2,5, 14).
    Et inrubo
    loquilur Deus
    per angehjm
    Moysi.
    Audi ubi est sermo
    sapicnfice. Quid vocaris,
    dixit
    Moyses
    ?
    quomodo
    tenuntio
    populo
    ? Si
    diclum
    fueril, Quis
    te misit?
    quid
    dicam? Audi
    sermonein
    sapientice
    : Dices
    ftliisIsrael, Qui
    est misitmeadvos.
    Quispotest capere, Qui
    esl ?
    Coeteravero non sunt.
    Quis yere
    est?
    Qui
    noii
    transil, qui semper
    nianet
    incoramulabilis. Sedistecibus
    graudiumest,
    islesol
    diei est. Et
    quasi
    diceret
    Moysesilli,
    Adhuc
    nox
    sum,
    noctemillumina.
    Aiiquid
    dicam
    quod potest
    nox ca-
    pere, aliquiddicamquod possuut parvuli
    relinere :
    Ego
    sumDeus
    Abraham,
    etDeus
    Isaac,
    etDeusJ acob.
    Ergo, Ego
    sitm
    qui
    sum
    (
    Exod.
    m, 14,
    15
    ),
    ad
    potc-
    statemdiei:
    Ego
    sumDetts
    Abraltam,
    ad
    poteslaleni
    noctis. Fides
    temporaliler dispensata,
    lucet nocli :
    sapientiasemper nianens,
    lucet diei. Nulritin
    noclc,
    utprocedamus
    in diem. Stellce
    ergo
    coeleramunera.
    Quia
    cum
    dixissct,
    Alii dalur sermo
    sapientiw,
    tan-
    quam
    solemin
    potestatem
    diei: alii dalur
    sermoscien-
    liw,tanquara
    lunam
    inpoteslatem
    noctis: dat
    etslellas,
    alii donatio
    curcttionum,
    alii
    proplielia,
    etc.
    Replitia
    animarumvivarum.Virtus
    sacramenlicharilas.
    4. Dixit
    Deus,
    Producant
    aquwreplilia
    animarum
    (a}'vro subaere,
    utHorat. lib..2carm.ode
    3,
    ctPJ in.
    lib.
    14,cap.
    21.
    1727
    S. AUGUSTINIEPISCOPI
    28
    vitiarum,
    et vnlatilia. El
    produxerunl
    aqumpisces,
    et
    celot
    magnos,
    cl volatiliacwli. Et vidit Deus
    quia
    bo-
    num
    est,
    elc. Videamus
    ergo quid
    dicunt
    Scriplurce.
    Lux
    pcr
    lucem,
    justi per
    verbuni. Firniaraentum
    coeli,
    solidaiiieiitum
    Scripturarum. Aqucc
    subflrma-
    mento,
    terrenus
    populus
    :
    aquoe
    suprafirmamentuni,
    ccelestis
    populus.
    Terraaridaab
    aquis
    maris
    scparata,
    aniniresitientesDeuma multitudiiie delictorum
    soe-
    culi. Germinat terra herbam
    pabuli
    et
    ligna
    fructi-
    fei-a, opera
    misericordire.Luminaria in firmamenlo
    coeli, prrcdicatores
    verbi, Evangelistre
    et
    Apostoli,
    dona
    spiritualia.
    Atlendainus
    ergo
    luminariacircum-
    eunlia toluin
    mundum,
    et videte
    queinadinodumpro-
    ducanl
    aquocreptilia
    animarumvivarum. Discurrunt
    Evangelistoe,
    evangelizanltir
    homines.
    Ergo reptilia
    aniniaruni vivarum,
    Sacramenta
    inlelliguntur. Quare?
    Quia
    ad hocsiratSacrameiila
    necessaria,
    ut Gentibus
    evangelizeiitur,
    et deGenlibus homines
    separentur;
    hoc
    est,
    ut
    aquoeproducant
    illse
    amarae,
    et fiaiit
    pi-
    scesdulces.
    Magna
    enimres
    est; gustareaquam
    ma-
    ris nemo
    polest, (a) pisces
    raanducare: amaritiidine
    nascuntur,
    ct
    vegeiauiur.
    Isla sunt Sacramentadul-
    cia, quoe
    missasunt
    per
    totummundum. Sed
    reptilia
    dicunlur
    animaruni vivarum: nondum animaviva.
    Quare?
    Hoc
    aliquantum
    ad
    intelligendum spissum
    est. Audistis
    modo,
    curaleclio
    Icgeretur, quia
    Simon
    Magusbaptizalusest,
    et 11011
    deposuit
    mnlnmmen-
    lera
    (Acl.
    vm, 15-25)
    : habuit forniam
    Sacramenli,
    virluiem Sacramenti non habuit. Audi
    Ajjostolum
    quid
    dicritde
    impiis
    :
    Habentes,inquit, formampiela-
    tis,
    virtulemautein
    ejttsabnegctntes (II
    Tim.
    m,
    5). Quce
    est forma
    pietatis?
    Sacramentumvisibilc.
    Quse
    est
    virtus
    pictatis?
    Invisibilis charilas. Audi virtulem
    pietalis
    : Si
    linguis
    hominum
    loquar
    et
    Angelorum,
    charitalematilemnon
    habeam, faclus
    sumut wramen-
    tum
    sonans,
    etc. Et si illudet illud
    habeam,
    charita-
    iemauteinnon
    habeam,
    nihil sum
    (I
    Cor.
    xm, 1-5).
    NamSacramentasanctaet
    magna
    sunt: sednihil est
    homo,
    si cliaritatemnon babeat.
    Ergo
    virtus Sacra-
    mcnti charitas.
    Quam
    charitatemnon habet hoereli-
    cus,
    cuni
    apud
    eum invcniamformamSacramenti.
    Itaque
    cumadmevenit
    hrerelicus,
    defero formoeSa-
    cramenti,
    ut non
    rebnptizem
    : sed reddo virlulem
    Sacramenti,
    ut radicemcharitatisinsinuem.
    Ipsaergo
    erit aniina
    viva, quam
    lerra
    producit,
    ut animaviva
    sit, jam
    hnbens virtutem Sacrameiiti. Hoc est
    ergo
    quod
    dictuiii
    est,
    Producant
    aqttwreplilia
    animarum
    vivarum,
    etc.
    Anhnwvivwcreatio.Animaviva.Pietasvirtus.Charitas.
    Homoad
    imaginem
    Dei.
    5. Dixit
    quoqtte
    Deus,
    Proditcutlerraanimamviven-
    {einin.
    genere
    suo,
    etc. Seslo diedixit
    Deus,
    Producat
    lerraanimamvivctm: non
    rcptilia
    animarum
    vivarum,
    sed animnmvivam. Et
    produxit
    lerra omnia
    pecora,
    et
    beslias,
    el
    serpentcs,
    et
    quidquidrepit super
    ler-
    ram. El viditDeus
    quia
    bonttmest. Et dixil
    Detts,
    eo-
    demdie
    sexto, quaudo ejecit
    terra auimam
    vivam,
    Faciamus Iwminemad
    imaginem
    et siinilitudinemno-
    stram,
    clc. Diximus
    quia
    fecit Deus
    lucem,
    id
    est,
    (a)
    Fortedeest
    potestQuodcenselMorel,F.lem,Critic,
    p.
    211. M-
    '
    omncs fideles: fecitfirmamentumin
    mundo, ccelum
    inter
    aquasetaquas ;
    fecit firmamenlumin
    Eeclesia,
    auctoritatem
    Scripturarura
    inter
    populosAngelorum;
    quibus
    hocnonest
    neccssaritim,elpopuloshominum,
    qui
    ibi
    qusererenl
    Dcum: fecit Deusinniundo
    sepa-
    ralioneni maris a
    terra,
    fecit Deusin Ecclesia
    sepa-
    rationem
    gentium
    a servissuis:
    sitit terra arida im-
    brem,
    siliunt horainesinEcclesia
    imbremccelestem:
    produxit
    terraherbam
    pabuli
    et
    lignafructifera, pro-
    ducuut el homiues inEcclcsia
    opera
    misericordire:
    fiunt luminaria in
    coelo,
    luminare
    majus,
    sermo sa-
    pienlice;
    luminare
    miuus,
    sermo scientirc:
    stellce,
    dona
    curaiionum, propheticefides, etc;
    omniaista in
    firmamentocceli. Cum
    ergo ccepisserit
    ambulareet
    peragrare
    totura
    muiidum, generarunt aquoc,
    id
    est,
    de Gentibus exsliterunt
    reptilia
    animarura
    vivarum,
    Sacramenla
    sancla;
    et homines consecraii habenles
    formain: forma est cnimSacramenti in
    homine,
    et
    aliquando
    virtus Sacranienti statim
    consequitur,
    sed
    jam
    in terra
    quoeseparata est;
    ideo
    producit
    terra
    animamvivam. Et revera fratresanimamvivamesse
    opusest.Aeceperunlfratres Baptismum(a), sequatur
    formaravirltis. Non sit
    Baptismus
    ad
    judicium,
    sed
    adsalulem. Ad
    judicium
    fuit Simoni
    Mago,
    adsalu-
    teni Peiro. Videamus
    ergoquid
    est nuima
    viva,
    quani
    lerra
    produxit.
    Altendite
    hominem;
    habet
    corpus,
    habet aniraara. Iu
    ipsa
    aniraa multos molus hnbet
    similes
    besliis;
    et habet nescio
    quidaliud, quod
    non
    liabent beslia?.
    Quos
    motus habet similes bestiis?
    Manducareet
    bibere,
    dormire et
    vigilare,
    et
    gene-
    rare. Nonnecoinmunessunt nobiscumbestiis? Islos
    molus
    quisquis
    in luxuriam
    projccerit,
    aiiimammor-
    lunm
    habet,
    non aniraamvivam. Unde
    probamus
    ?
    Audi
    Aposiolum
    :
    Qttw
    aulemin deliciis
    agit,
    vivens
    moriuacsl
    (ITiw. v, 6). Quid
    est
    agere
    in
    deliciif,
    nisi illosmolus
    animce,quoscommunes
    habeniuscum
    pecudibus,
    J axare in
    voluptates
    et
    concupisceniias
    immoderatas,
    in
    voracitalem,
    in
    ebrietatem,
    inforni-
    calioncm,
    in somnolentiam? Indeliciis
    agunt qui
    sic
    vivunt;
    sedvivi morlui sunt. Si autem
    constringanlur
    istceoinnes
    affectiones,
    et isti motus teneantiir ad
    castilatem,
    ad
    continenliam, producit
    terra
    animam;
    quocquia
    morluaerat in
    deliciis,
    restai ut refrenataa
    deliciis
    incipial vivere,
    et haberevirtutem
    pietalis.
    Quce
    est autemvirtus
    pielalis?
    Cbarilas inDcumet
    proximum. Qui
    aulemhabet
    charilalem,
    refrenat
    per
    fidemonines
    libidines,
    omnes
    concupiscentias,
    omncs
    molusanirai
    sui.quos
    communeshabet cum
    pccudi-
    bus,
    erit anima viva. Et
    sequi(ur
    u(
    jam
    forme(ur
    liomo ad
    imagineni
    et similitudinemDci. Fonnaiur
    auteracumomnia
    ista,
    qtirc
    dicta
    sunl,
    ad illuraho-
    minemconcludunlur1.
    Quia
    et fecit Deus
    lucem,
    de
    hominedictumest inEcclesia: et fecit
    firmamenlum,
    propler
    hominemaucloritas
    Scriplurarum:
    et
    separa-
    vit
    aquas
    a
    terra,
    Gentesa credentibus : et
    germina-
    vit lerra herbam
    pabuli, opera
    misericordise: et lu-
    minain
    ccelo,Evangclistcc
    sancti inhomine: et
    pro-
    1
    Forte,
    adixdeUeclum hominis
    conjunguntur.
    (a)
    Indicatrecens
    baplizalos.
    1729
    FRAGMENTASERMONUM.
    >
    1730
    duxit terra
    reptilc
    animarum
    vivarura, Sacramenla;
    et hocinbominibus:
    posteaproduxit
    animam
    vivam,
    refrenationesomnium
    libidinum;
    el hoc inhominc.
    J unge
    istaomniaad inlellectum
    ;
    el fnctusesl homo
    ad
    imaginem
    et similitudinemDei. Attendeundeil-
    lud
    probemus.
    Ideo de
    singulis dicebat,
    ViditDeus
    quia
    bonumest.
    Quando
    autemfecit rem
    meliorem,
    non vidit,
    quia
    melior factaesl. Sed in
    ipso
    homine
    CQiicludit
    omnia
    qurc
    facta
    sunl,
    ct dictum
    est,
    Vidit
    Dcus oimiia
    quwfecil,
    el eccebonavalde.J amdudum
    dicebat de
    singulis, quia
    bonn
    essent;
    hominefacto
    omnianominavit.
    liUelligilurquia
    illa
    singula
    inho-
    mineomniaiiivcniuntur.
    Quocris
    inhoniinelucera?
    Invenisfidem.
    Quocris
    lirmaraentuiii?Invetiis aucto-
    rilatem
    Scripturarum. Quoerissegrcgationemaqua-
    rum? lnvenisfldelem
    segregaiura
    aGeniibus.
    Quseris
    pullulare
    herbam et
    ligna
    fructifera? Invenis
    opcra
    bona, opera
    misericordioe.
    [Quoeris
    Iuminaiia cceli?
    Invenis
    Evangelistas.Quoerisreptilia
    aniniarumviva-
    rum? Invenis Sacramenta.
    Quocris
    uniniamvivam?
    lnveniscoiilinentiam.
    Quocris
    in homine homiuem?
    Inveiiis
    imaginem
    et similitudinemDei.
    Ex Sermone
    de
    Quinquagesima
    resurreciionis,
    Florus
    ad1Cor.l.
    Humiliatusest Dominus
    Christus,
    ut essehumiles
    nosceremus:
    conceptus
    est coiitinensomnia
    ,
    nalus
    est
    gignens
    omnia,
    morluusest vivificausomnia: sed
    post
    triduum
    resurrexit,
    et ascendit in
    cce!uin,et
    humanam
    quamsusceperat carnem,
    adPalris dexle-
    ramcollocavit.Mirabile
    est, fratres,
    ethoc est
    quod
    credere
    impii
    nolunt;
    mirabileest hominemresur-
    rexissein
    carne,
    et inccelumascendissecumcarne:
    sed multoest
    mirabilius,
    lotummundumrem tam
    incredibilemcredidisse.
    Quid
    est incredibiliusDeum
    talia
    fecisse,
    anmundumcredere
    potuisse? Quid,
    si
    et
    ipse
    modus consideretur a nobis
    , qtio
    credidit
    mundns?eliam
    ipse
    veredivinus
    advertilur,
    et valdc
    mirabilisinvenitur. Ineruditosliberalibus
    disciplinis,
    et omnino
    quanlum
    ad sseculidoctrinas
    pcrtinet
    im-
    politos,
    non
    perilosgramraatica,
    nonarmalosdiale-
    ctica, piscalores
    Christuscumrelibus fidci ad mare
    sscculi
    paucissimos
    misit.
    Quid
    dico
    paucissimos?
    Duodecim
    misit;
    et lamei)
    per
    eos sicomni
    genere
    pisciumimplevit
    Ecclesias,
    ut
    plurimi
    ctiamex
    ipsis
    sapientibussseculi,quibus
    videbatur
    ignotniniosa
    crux
    Christi,
    eainfronte
    signentur;
    et de
    qua
    erubescen-
    dum
    putabant, nobisqueinsullabant,
    eamin
    pudoris
    arceconstituant.
    Ex Sermonede
    Aposlolo
    Paulo
    ,
    inconversione
    cujus-
    damFausti
    pagani,
    FlorusadRom. xiv.
    Cor hominisnecvidere
    possumus,
    nec oslendere.
    Deus
    dicit, Quw
    palamsunt, vobis;
    quw
    occulla
    sunt,
    mihi. Paulusdicil
    Aposlolus,
    <
    Fralres,
    nolileanie
    t
    tempusjudicarequidquam,
    donec
    yeniat
    Dominus
    ,
    cetilluminetabscondita
    tenebrarum,
    el manifestabit
    c
    cogitaliones
    cordium
    ;
    el lunclauserit
    unicuiquc
    a
    cDcoi
    (1
    Cor.IV
    , 5).
    Non
    potesinspicere
    cor novi
    christiani.
    Quid,
    cor veterisclu-isliaui
    poles
    ? Dicluri
    estis,
    Sedex necessitate credidit. Posset et de illo
    dici,
    de
    quopaulo
    ante
    loquebamur, Qui prius
    fuit
    blusphemus,
    el
    persecuior,
    el
    injuriosus(1
    Tim.
    i,
    15).
    Et
    ipsi
    eniin
    quredam
    neccssiias
    impacla
    cst : ccelcsli
    voce
    prostralusest;
    ul lunien
    haberct,
    liuneii
    perdi-
    dit. Minare
    quod volueris,
    el
    quantum
    voluerisda
    cuilibethomini:
    quid
    dulciusistaluce?
    Quani
    lamen
    Paulusnisi
    jierdidissel,
    aHeriianinon
    acccpisset.
    De
    necessitalecredidit.
    Quid
    timuit? Dicatur mihi
    quid
    tiinuit. Clamaiitcsoves?Ovesclamare
    possunt,
    mor-
    dcrenoii
    possunt.
    Poluitetin
    ipso
    clamoreoviuinDci
    advcrtere
    gloriamDei,
    et timere
    judicium
    Dci. Exci-
    tatusest asomno
    quodammodo,
    ut considerarct im-
    pleii
    deChristo
    quce
    sunt
    precdicta
    de
    Christo,
    tantum
    posse
    nomen
    Chrisli,
    tantum
    proevalcrcgloriain
    Dei.
    Ilaque
    brcviter dicoCharilali
    vcslrrc;
    Ecclesiani Dei
    alloquor, populum
    Dei
    alloquor
    : Si
    crcdidit,
    tuinve-
    nisti;
    si
    limuit,
    luvicisti. Intcrim
    , fratres,
    ad
    quod
    possunt
    homincs,
    ultra nobis non
    usurpemusquod
    concessumnonest.
    Aposlolus
    dicit :
    Infirmum
    auietn
    in
    fiderecipile,
    non in
    dijttdkationibuscogitationum
    (Rom. xiv, 1).
    Nonnobis
    usurpeinusdijudicarecogi-
    lalionesaliorum: sedDeo
    prsebearauscogitationes
    no-
    stras,
    etiam
    pro
    illisde
    quibns
    forle
    aliquid
    dubitamus.
    Foriedubitataliquiduoviiasipsius.
    Amalcabundaniius
    dubitanlem: araoreveslro curatedecordeinfirmidu-
    bitaiioiiera.Inlerioremfaeiem
    videlc.deqiiagaudeaiis;
    cor Dco
    coramitlite,proquo
    orelis. Sciatiseumdeseri
    amalis, suscipiaturavobis.Plusamalehomiiieiii,qiiam
    prius
    oderatiserrorem. Sicvenit Christus
    oegros
    sa-
    nare,dequoEvangelium
    audivimus:i
    Quia
    noucst
    opus
    t sanis
    medicus,
    sedmalehabcnlibusi
    (Malth. ix,12).
    t Et
    quis
    csl horno
    qui
    cuin
    perdiderit
    unnm
    ovem,
    i noiiiie
    relinquil nonagiiita
    noverain
    monlibus,
    et
    i il
    qucerere
    liiiam
    quseperierat,
    et cuminvenerit
    <
    gaudet
    de illa? Sic
    gaudet
    Pater meusdeuno
    pce-
    nitenlc
    , quam
    de
    nonaginla
    novem
    justis, quibus
    <noii est
    opuspccnitcntia
    >
    (Id. xvui, 12-14,
    etLuc.
    xv, 4-7).
    Sic
    proi'sus
    venitChrislus
    cegrossanarc,
    sic
    senovil deinimicissuismisericorsvindicare.
    Quibus
    fortcaniinusdoletconsorlibus
    ejuserroris,
    adhorain
    irascunlur, postea
    foiiassisimiiabunlur.
    ltaque,
    fra-
    tres,
    commendamuseumet orationibus
    vestris,
    et
    dileclioni
    vestrre,
    et amiciliee
    fidelissimoe,
    et stisce-
    ptioni
    inlirmitalis
    ejus. Quomodoproeitis,
    sic
    sequi-
    (ur : bonamviamdoce(e
    ,
    bonamin vobis invenia(.
    J amfactus
    clirisiianus,
    discernal
    quid
    intersil inicr id
    quod
    dimisitct id
    quod
    invenit. Vilatn
    ipsius
    ei stu-
    diumcircafidemCliristi
    posteriorateraporaconipro-
    babunt : nunc
    autem,
    fratres
    mei,
    nonftiit
    neccsse,
    nonfuit consilii
    pastommrcpellerepiilsaulem,
    dit-'
    ferre
    quserentem.
    Deoccultis cordis velle
    judicurc,
    et vocemmanifestamnon
    acceptare,
    nec cousilii
    fuit,
    nec
    propositi
    noslri. Novimusenim
    quemadnio-
    dum minetur misericors illa Dei avariiia
    undique
    lucra
    quicrentis
    de
    pecunia sna,
    ct dicentis
    pigro
    servo
    judicare
    volenti
    quod
    non
    videbat,
    et circalucra
    colligenda
    Domini
    (orpescenti:
    <Serve
    nequam,
    ex
    <oretuote condemno.Tunicdixisli Iiominemmo-
    1731
    S. AUGUSTINIEPISCOPI 1752
    t
    lestum,
    mctereubi non
    seminavi, colligere
    ubi non
    c
    sparsi:
    i>noveras
    crgo
    avaritiain
    mcam. Tudarcs
    <
    pec.uniam
    mcnmiiuiiiniulariis, ego
    venieiis
    cu.m
    <ustiris
    exigorem

    (Luc.
    xix
    , 22, 25).
    Nos
    ergo
    non
    poluinius
    nisi
    erogarc pccuniara
    doiiiinicani. Exactor
    illc
    erit,
    nontantum
    ipsius,
    sedet oniiiiumnostrum.
    Iinpleamus
    ergo
    oflicitim
    prrerogatoris
    ,
    non
    usiirpe-
    niuslocuincxactoris.
    Itaquc,
    fralrcs
    mei, opus
    Dei
    inaiiimohabete : aliud
    qurerebatis,
    aliud
    disprmeba-
    lis,
    aliud invenisiis.
    0|ius
    Domini coramendaraus,
    servi conservis. Plus ineo
    diligamusquod
    Doniiiius
    noster
    fecit, quam
    id
    quod
    fnccrc volcbamus.
    Meliora
    cnimsuiit
    opcraipsius.
    Et
    magnnni
    cl devotainvocem
    cjus
    audiviraus :
    Majoraltiiii
    nolo,
    christianus esse
    volo.
    Ltclainini,
    exsullate, arapliusquam
    oderalis
    aniate.
    Opus
    suiimCliristoorationibus
    coramciidate:
    aiiiiiiuiii
    lidcleni, pium,
    amicumrudimcnlissenis ex-
    liibete.
    Quid
    iiilcrcsteiiiin
    quia
    vidctis
    jamprovcclam
    cclatem? llora nona vcnit ad vincara
    ,
    merc.edem
    ccqualeniacccplurus,
    clc.
    Ex SermonedeNalali sttncli
    Quaclrati(a),
    Bedanon-
    dum
    vultjalus
    uclII Cor.IV.
    Bealus
    aposloltts
    Paulus adliibuit tesiimoniiiinda
    Scripturis,
    in
    quo
    nobis
    glorinmmartyrura
    coinmcii-
    davil.
    Propler quodscriplum
    cst, intpiit,
    Crcdidi
    pro-
    pler cjttod
    locutttssuin. Et nos
    credinuts, proplerquod
    elloquimur(II
    Cor.iv, 15).Si
    eiiiiiilnniumiiiodo
    credi-
    dissenl,
    ct non
    loquerciiliir,
    non
    pnlcrcutur.
    Credcndo
    apijrclienderunl
    vitam,
    ct
    loqucudo
    iiivcnfcruntmor-
    lcm;
    sed
    nioiicm,
    in
    quacorpuscorriiptibile
    seniiiia-
    rclur,
    ct
    incorruplio
    iuclerctur. Istum
    sensum,
    id
    cst,
    quod
    crcdimus
    proptcr quod
    et
    loquimur,
    alio loco
    idem
    aposlolus
    sic
    cxplicavit
    : Cordecrediluracl
    ju-
    slitiam,
    oreautem
    con(essiofit
    adscitutem
    (Rom.
    x, 10).
    Ex Sermonedetribus
    virgis,
    Bedael Florusacl1Cor.i.
    Quare
    autcni
    primoignobiles, paucosimperiios
    ct
    impoliioselcgcrit Doiiiinus,
    cumhaberct anteoculos
    suos liirbam
    niagnaiii,
    in
    comparationc quidem
    illo-
    rum
    pauperiorumpauciorcs,
    scdin
    gcucre
    suomultos
    divii.cs,uobiles,docios, sapicntcs, quospostca
    eliam.
    collcgit, exponit Apostolus
    sacr.uncnluin :
    lnfinna
    liujus
    niundi
    elegil
    Deus
    ,ul confunditt[ortia;
    cl slutla
    hujus
    miincli
    elegilDeus,
    ul
    confundalsiipknles;
    el
    igno-
    bilia
    hujus
    mundi
    elecjilDeus,
    et ea
    quw
    non
    sunt,
    id
    CSt,
    iioii
    coiiipiilanlur,
    ul
    quw
    stmtevacuentur
    (I
    Cor.
    i,
    27el
    28).
    Vcnerat eniindocerc
    hiimilitatem,
    et
    expu-
    gnare superbiam.
    Venerat hmnilis Deus: nuilomodo
    hic
    prius
    altos
    quoereret, qui
    lamhumilis venerat.
    Primo, quiaclegit
    nasci de ilta
    feniina, quoedcspon-
    sataerat fabro. Non
    clcgit ergo
    amiios
    nntnles,
    ne
    jii hac lerra nobililas
    superbiret.
    Non
    elegit
    snltera
    nasci in
    amplissima
    civilate,
    sednatus est inBethle-
    hem
    J udoo, qure
    nec civitatis lioiiiiiie
    nuiicupatur.
    Hodieque
    illamiiicokcloci illins villam
    appellaiit
    :
    tam
    parva,
    tam
    cxigna, prope
    nulli
    cst,
    nisi
    pristina
    Domiiii Cbrisli naiivitnte nobiliiaretur.
    Elcgit crgo
    (a)
    in Calendario
    Carlhagineiisi
    meiise
    augusto
    cele-
    bratur
    Quadratus,
    et
    rnarlyr
    a
    Possidiodicilurinfndiculo,
    cap.
    9.
    hifirmos, pauperes,
    indoctos :non
    quia rcliquitfir-
    mos, divites, sapientes, nobiles;
    sedsi
    ipsosprimos
    eligeret,
    mefitodivitiarumsuarum
    ,
    merilo substan-
    tiarum,
    merilo natalium sibi
    eligi viderenlur, alque
    inflati de
    hisrebus,
    salutemhumilitatis non
    recipe-
    rcnt,
    sine
    qua
    iienio
    potest
    redire adillam
    vitam,
    undenonlaberemur nisi
    per superbiam.
    IlemexSermonede
    tribusvirgis,
    Bedanondum
    vutgalus
    adI Thess. n.
    Factussum
    parvultts
    inmedio
    vestrutn,
    tunquam
    nu-
    irix
    [ovensfilios
    suos
    (I
    Thess.
    u,
    7).
    Ideo non
    dixit,
    Mater, quiaaliquando
    matresvel delicatiores
    sunt,
    vel
    minus amantes filios
    suos,
    cum
    pepcrcrint
    tradunt
    aliis nutriendos. Rursumsi solum
    dixisset, Tanquam
    nuirix
    fovens;
    el non
    acldidisset,
    filios
    suos:
    lanquam
    alin
    parienle nutriendos
    accepisse
    viderelur. Et nu-
    tricemse
    dixil, quia alebat;
    ct filios
    suos, quos ipse
    pepereral,
    dicens: Filii
    mei, qnos
    ilerutn
    purlurio,
    qttoadusqiic
    Clirisltts
    reformeiur
    invobis
    (Galat.iv, 19).
    Parit
    anleiii,
    sicut
    parit
    Ecciesiain ulero
    suo,
    non
    serainesuo.
    Ex Sermonedebono
    Nupliarum,
    BedaetFlorus ad
    1Cor. vn.
    Qui
    polestcapere, capial (Mallh.
    xix, 12).
    Sednon
    possuni, inquit.
    Non
    poles?
    Non
    possum. Suscipiat
    le
    ntilriloria'
    quredamAposloli auctorilas,
    ul si senon
    conlinent,
    nubant. Fiat
    aliquid,
    unde
    perveniaiur
    ad
    vcniam. Perlineat ad
    vcniam,
    neirruatur inceternam
    poenam.
    Fiat
    qtiod lieef,
    unde
    ignoscalur quod
    non
    licel. Hoc indicat
    qnodsequilur
    : Mallemeos
    nubere,
    quam
    uri
    (I
    Cor.
    vn,
    9). Concessit, inquam, aliquid
    inconiinenlicc
    quiamnjtis
    limuit: timuit
    poenas
    ccter-
    nas,
    tirauit
    quodexspectat
    el inanetadulleros. Etiam
    hoc
    quodconjugali
    vicli
    coiicupiscenlia
    utuulur invi-
    ccmultra necessitatemliberos
    procreandi, ponam
    in
    liis
    pro quibus quotidie dicitur,
    Dimillenobisdebila
    nostra,
    siculetnosdimittimusdebiloribusnoslris
    (Mallh.
    vi, 12).
    E.r,Sermonedeeo
    quodscriplumest, Mallh., cap.xvr,
    24, Siquisvultpostme venire, abnegetsemelipsum:
    Bedanondum
    vulgulus
    adI Thess.v.
    Corripiteinquielos,
    consolamini
    pusiilanimes,
    etc.
    Qtiando
    videt lionio
    aliquein
    male
    vivenlem,
    et forte
    nliquid
    Ecclesioe
    prceslanlcni,
    el non eum
    corripit,
    animo
    fugil. Quidest,
    animo
    fugere?'
    Timere. Tiraor
    cst
    fuga
    interior.
    Qtiarc
    limet?
    Quia
    merccnaritisest.
    Neforteillemale
    aceipiatquodcorripilur,
    el nondet
    quod
    solet
    (a).
    Videt
    lupumvenienlem,
    idest diabo-
    lummalevivenliscolla
    frangeiileni;
    e(
    ftigitanimo,
    abslinet ab ulili
    correptione, plenus
    tiniore.
    Qui
    au-
    lem
    pastor est,
    et est ei cura
    pro ovibus,
    noneum
    dimittat,et
    facit
    quod
    ait
    Apostolus,Corripileinquktos,
    consolamini
    pusillanimes,
    etc. Non
    ergoputetquispium
    paslorem,
    vel
    qui
    se dicit
    paslorem, quia
    iionreddet
    inaluni
    promalo,
    cumrcddat
    poiius
    malum
    pro
    bono.
    Ille enimetsi
    peccator
    est
    scelestus,
    debonissuisdat
    Ecclesice: illeauteni nialum
    pro
    bonoei
    reddit,
    cui
    1
    Bedain
    Mss.,
    nutricatoria.
    (a)
    videserm, 157,
    n, 12.
    17$3
    FRAGMENTASERMONUM. 1784
    subtfShit
    cbrreptionem.
    Sed
    quoniam
    hoc totumde
    dilectionefaciendum
    est; aliquando
    autem liomines
    correptofes
    suos
    putant
    iniraicossuos: ideocumdixis-
    set,
    Corrivite
    inquielos;subjecit,
    coiistlamini
    pusillani-
    mes. Forte enimde
    correplione incipit deficere,
    et
    perturbatur:
    luncle
    oportet
    consolari.
    Suscipiteinftr-
    mos: ne
    per
    infirmitatemcadant. Si titubareeumfe-
    cit
    infifmitas,
    sinusuo
    suscipiat
    charilas. Et ciimista
    dixisselj adjecit
    in
    novissimo,
    Videtene
    quis
    malum
    pro
    maloalkui reddat
    (l
    Tltess.
    i, 14, 15). Ergo
    non
    est malum
    correptio
    si sit. Sed bona
    ovis, quando
    corripilur
    a
    praeposito
    suo, quid
    dicil? Emendabitme
    juslusinmisericordia(Psal.
    CXL,
    5).
    ,Ex SermonedeeO
    quod
    ail
    Dominus,
    Lttc
    cap. XJ ,10,
    11,
    Petiteet
    accipielis:
    Bedanondum
    vulgaius
    ad
    II Cor.xn.
    Invenimusmalos
    petisse
    et
    accepisse,
    el bonos
    pe-
    tisseet non
    accepisse. Quid
    enim
    pejtis
    dcemonibus?
    Et tamen
    porcospetierunt
    et
    acceperunt (Matth. vm,
    31,
    52).
    Et invenittlr Deus non fecisse desiderium
    Apostolofum,
    el
    implesse
    desiderium dccmoniorum.
    Quid ergodicimus,
    nisi
    quia
    novit Dominus
    qtti
    sunt
    ejus(H
    Tim.
    n,
    19),
    eteorum
    omnisqui petit accipit?
    Sedadlracde
    Apostoloscrupulus restat;
    non enim
    ipse
    non erat inler eos
    qui
    sunt
    ejus, qui
    hancsenlen-
    tiam
    dixit,
    Novil Dominus
    qui
    sunt
    ejus. Ergo
    omnes
    qiii suhtejus, petunt
    et
    accipiunt.
    Sed
    qucerimtisquid?
    Ea
    quippequcepropler
    vilamislam
    lemporalempe-
    tunlur, aiiquandoprosunt, aliquandoobsunt: elquando
    eascil Deus
    obesse,
    noneadat desideranlibuset
    pe-
    tenlibiis suis :
    quomodo
    nec medicus dat
    quidquid
    segerpelierit;
    et amando
    negat, quod
    nonamando
    concederet. Exaudil
    efgo
    omnessuosadcelernahisa-
    luteni;
    nonoiraiesexaudit ad
    (emporalemcupidila-
    (em:et ideononexauditad
    hoc,
    ut cxaudiat adillud.
    Denique
    etiam
    ipsa
    verbaconsidefa.
    Quando
    nonac-
    cepit propter quod
    terDominum
    rogavit,
    aitilli:
    Suf-
    ficit
    libi
    graiiamea;
    namvirlus
    ininfirmiiuteperficilur
    (II
    Cor.
    xu, 9). Quid
    amedesiderasut auferalur ale
    stimulus
    carnis, quemaccepisli,
    nein tuis revelalio-
    nibus extollaris?
    Uliquepropterea
    hoc
    poscis, quia
    tibi
    prodesse
    nescis. Crede medico:
    quod imposuit,
    acre
    est,
    sed
    utile;
    facit
    dolorem,
    sed
    parturit
    sanila-
    tem. Virtusin
    infirmilateperficilur.
    Tolera
    ergo
    in-
    firmiiatem,
    si
    desideras sanitatem: tolera infirmita-
    lem,
    si desideras
    perfectiouem, quiavirlusininfirmi-
    tate
    perficitur.
    ExSermonedeverbis
    Aposloli,
    Nonest nobiscollucta-
    tio,
    etc BedaetFlorusad
    Ephes.
    vi.
    Nonesl nobiscolluclalioadversuscarhemel
    siingui-
    nem.
    Quia
    non tanlumtc homo
    persequitur,
    seddia-
    bolus
    per illum;
    ct
    anlequam
    le loedatin
    corpore,
    se
    occiditincorde. Nonestnobis
    colluclatioadversuscar-
    nemet
    sanguinem;
    bominibusadversus
    homincs, qui
    caroel
    sanguis
    sunt: sedadversus
    principes
    el
    polesla-
    tet,reclores tenebrarumharum
    (Ephes. vi,
    12); quia
    quomodo
    eos
    qui
    Iux
    sunt, Christus
    giibernat
    et
    regit;
    siceos
    qui
    tenebrse
    sunt,
    ad omnemalum
    cliabolus
    prseciflitatet
    insngaj. HoC
    ergo
    nos horlalur
    Aposto-
    lus,
    ut nonconlra homincm
    malum,
    sedcontra dia-
    bolum
    qui
    cumillc
    operatur, oremus;
    et
    quidquid
    possumus faciamus,
    ut diabolus
    expellatur
    et homo
    liberetur.
    Quomodo
    euimsi ad
    aliquem
    in
    prcclio
    con-
    siiluluni de
    parteadversariaarmaius
    equo
    sedensve-
    niat,
    noii
    equo,
    sed
    equiti irascitur;
    el
    quaiitumpo-
    lesl,
    hoc
    agerecupit,
    ut
    equitemperculiat,
    et
    eqtium
    possidcat:
    sic circahomiiiesmalos
    agenduin est;
    et
    non conlra
    illos,
    sed contra eum
    qui
    illos
    instigat,
    totisviribus Iaboi'andumesl
    ;
    ut dumdiabolusvinci-
    (ur,
    infclixille
    qtiempossiderecceperat
    libereiur.
    Ex eodein
    Sermone,
    Bedaet Florus ad I Cor. xu.
    Qui
    dicil seinCltristo
    manere,
    debelsicutilleambu-
    lavitel
    ipseambulare(lJ oun.
    n,
    6).
    Quce
    est isla
    via,
    in
    qtia
    Christusambulavit?
    Quse
    est
    alia,
    nisi chari-
    tas,
    de
    qua
    dicit
    Aposloltis,
    Adhuc
    supereminentioreni
    viumdeinonslrovobis
    (I
    Cor.
    xn,
    51)?
    Si
    ergo
    Chris(um
    volumus
    iraiiari, per ipsam
    viaih debemus
    currere,
    quam
    Christus et in cruce
    pendensdiguatus
    est am-
    bulare. Incruce enimfixus
    erat,
    et charita(is viam
    currens, pro
    suis
    persecutoribussupplicabaf.Denique
    sicdixit:
    Pater,
    ignosceiltis,quia
    nesciunt
    quidfaciunt
    (Luc xxni,
    54).
    Et nos
    ergo pro
    omnibus inimicis
    nostris hoc
    jugiter supplicemus,
    ut illis Dominus
    eraendalionemmorumet
    indulgentiam
    tribuat
    pecca-
    toruui.
    Ex
    Sermone,Qualis
    debeat
    episcopusesse,
    etubi
    repre-
    hendit Puulus Pelrum:Beda nondum
    vulgalus
    ad
    I Tim. m.
    Oportetergoepiscopumirrcpreheiisibilem
    esse
    (1
    Tim.
    ni, 2). Quis
    hoc
    negat?
    Sed cum
    oporteat episcopum
    irreprchensibileni esse,
    numquidreprehensibilem
    de-
    cet essechristianuin?
    Episcbpus
    nomen
    groecum
    est:
    latinevcro
    superintcntor
    vel visitator dici
    potest.
    Nos
    episcopi sumus,
    sedvobiscumchristiaiii sumus. Nos
    proprie
    vocamuravisitalione: communiter omnesab
    unctione. Si unctiocommunis
    est,
    el J uctacommunis
    est.
    Quare
    autemnos
    visilamus,
    si niliil boni est
    quod
    invobisvideamus?
    ExSermonede
    Sabbalo,
    FlonisadII Cor.m.
    Cumautemconversus
    fuerit
    ad
    Deum, auferelur
    vela-
    men.
    Velaraen,
    non
    Moyses
    evacuatur:
    velamen,
    non
    lex. Allendite
    quomodo
    Dominus
    venerit,
    el evacua-
    tur velamen:
    quandopependit
    in
    ligno,
    velumscis-
    sum est. 0
    niagnummysterium!
    o ineffabilesacra-
    mentum!
    Transgressoreslegis crucifixerunt, ctlegis
    secrela
    patuerunt.
    Nonnecrux illaclavisfuitDomini?
    Tenuit,
    et clausadissolvit. SedJ udcei etiamdiscisso
    velo
    cooperlam
    habenl faciem
    (a).
    Nos
    aulem,
    ait
    Apo-
    s(olus,
    revelata
    faciegloriam
    Dei
    speculanles,
    int-nmdcm
    imaginemiransformamur
    dc
    gloria
    in
    gloriam,lanquam
    U Domini
    Spirittt(\\Cor.m,
    16, 18).
    Ex Sermonede CalendisJ anuariis contra
    Paganos,
    J oannesdiaconusinLevilkum.
    Aposlolus
    Petrus dicitad
    Ecclesiani,qure
    est cor-
    pus
    Clnisti: Plebs
    suncln, regaie
    sacerdolium
    (I
    Pelr.
    n, 9).
    Tuneeiiiraiinussacerdos
    ungebatur,
    raodoChri-
    stiani omnes
    unguntur. Ungebatur
    et
    rex, ungebalUT
    (a)
    videserm.
    500,
    n. 5.
    1735
    APPEND15L.
    17J56
    et saeerdos,
    cseteri rion
    ungebantur. Utramque per-
    sonam
    gerebat Uorainus,
    nonin
    figura,
    sed
    jam
    inve-
    ritale,
    et
    regis
    et sacerdolis. Obhocde
    ipso
    Domiuo
    dicit
    Aposlolus, Qui factus
    esl ei exsemhieDavidse-
    tundumcarnem
    (llom. i, 5).
    Eece
    ergoregiumgenus.
    Ex semine
    itaque
    David
    propter
    MariamChrislusdi-
    citur, quia
    illa erat ex semineDavid. Sed
    quo genus
    inMaria^Scriplum
    est in
    Evangelio
    sacerdolemZa-
    chariam.habuisseuxoremElisabethdefiliabusAaron.
    Ergo
    de
    generesacerdotali; quia
    lola
    ipsa
    tribusLevi.
    Dieitur aulem in
    Evangelio
    Mariaj
    virgini
    ab
    angelo,
    Cognala
    luaElisabeth
    (Luc.
    i,
    56).
    Si
    ergo
    Elisabelh
    tinadefiliabusAaronsacerdolis
    cognala
    erat
    Marise,
    nondubitatur
    virginem
    Mariamnontantumad
    rega-
    lem,
    sedetiamad sacerdolalem
    sanguinempertinere.
    Quapropler
    inestinDominosecundumhominem
    quem
    suscepit, utraquepersona, regia
    et sacerdolalis. Ideo
    ergo
    tunc in
    figura
    duo
    ungebantur,
    rex et
    sacerdos,
    quod
    inillo
    capite
    noslro
    completumest, cujus
    idem
    nosEcclesiamlolam
    corpus
    essemanifestumest. Unde
    merilo
    genusrcgium
    et sacerdotaledicimur.
    llemexSermonedeCalendisJ anuariis conlra
    Paganos,
    J oannes
    diaconus,
    ibid.
    In illis veleribus sacramentisille
    praefigurabalur
    unusDominusnoster J csus Chrislus. Unus saccrdos
    inlrabat in sancla sanclorum:
    populus
    autemomnis
    forisstabat.
    Numquid
    modo
    episcopis
    ad aliareassi-
    stentibus vosforis
    estis,
    ac non intus? Intr.ibat lunc
    1
    Forie: Sed
    quomodo
    sacerdotale
    genus
    inUaria?
    nnus sacerdosin Sancta sanctorumsemel in
    anno^
    Annustotum
    tempus significat.
    Semel
    ergo
    intoio
    tempore
    intravil in sancta
    sanctorum,
    non
    figwala,
    sed
    vera,
    ullra velamenta
    coelorum,
    unus sacerdos
    noster
    resurgens
    amortuisDominus J esus
    Christus,
    offerensse
    ipsumpro
    nobis.
    Intravit,
    etibiest.Po-
    pulus
    aulemadhucnobiscumforisstat: nondumresuu-
    reximus ire in obviam
    Christo,
    et
    semper
    cumillo
    interius
    permanere,
    cum dicturus est bono
    servo,
    Intra in
    gaudium
    Domini lui
    (
    Matlh.
    xxvs
    21
    ).
    Hoc
    ergo figurabatur
    tunc
    per
    uiiumsacerdolemsolum
    intranlem insanclasanctorum
    etpopulumforisstan-
    tem, quod
    nunc
    impletum
    est
    per
    Dominumnostrum
    J esumChrislumsolumintrantem
    supra
    secreta coe-
    lorum.etpopulumadhuc
    foris
    gementem, spe
    salvum
    faclum
    ; exspectanlem redemptionemcorporis sui,
    qua;
    futuraest in resurrectione mortuorum.
    ltem exSermonede CatendisJ anuariis conlra
    Paga-
    nos,
    J oannes
    diaconus,
    ibid.
    Ipse
    enimsummussacerdos
    preces
    nostras
    offert,
    qui semeiipsum
    holocauslum
    pro
    nobis obtulit.
    Ipse
    est
    qui
    nos
    perdncii, intcrponens se,
    non ut interclu-
    dat,
    sed
    utdirigat;
    nonut
    separel,
    sedut
    reconciliet;
    non ul
    impediat,
    sed ut
    impedimenta disrumpat.
    Ipse
    est
    pontifex
    uinisel sacerdos
    unus, qui praifi-
    gurabatur
    in
    anliquis
    sacerdotibusDei.Ideo
    qusere-
    balur sacerdossinemacula
    corporis; quia
    illesolus
    sinc macula
    peecaii
    vixit etiam in carne mortali.
    Nam
    quod
    in
    corporeprajfigurabaturillorum,
    inillius
    ^ila
    signiflcabatur
    futurum.
    OPEHUM S.
    AUGUSTINI
    COMPLECTENS
    SERMONES
    SUPPOSITITIOS,
    IN
    QUATUOR
    CLASSES SUBJ ECTO NUNC PRIMUM ORDINE DIGESTOS.
    PRIMACLASSISCONTINETSERMONES
    DE SCRIPTURISVETERISET NOVI
    TESTAMENTI.
    SECUNDA,
    SERMONESDE TEMPORE.
    TERTIA,
    SERMONESDE SANCTIS.
    QUARTA,
    SERMONESDE DIVEKSIS.
    Hisclassiliusinserli suntSermonesCJ ESAIUI
    episcopiArelatensis, prteter
    eos
    qui
    inscribunturadMonachos.
    Comparavimus
    omnes eas ediliones initio Retr.
    efConfess.,
    t.
    1,
    memoratas. M.
    CLASSIS
    PRIMA.
    DE YETERI ET NOVO TESTAMENTO.
    SERMOPRIMUS
    (a).
    Dc
    liqnodignoscenlim
    boni et mali. Gen.
    n, 16,
    17
    (b).
    1. Solduntur vanw
    tjumstiones
    de arbore
    paradisi.
    ()
    Aiia.,
    intomonono.
    \b) Augusliiio
    in
    qnibusdam
    e veteribuslibristributus.
    Bellarmiiiijudicio dufcius,
    Erasmiaulemverliuiet
    vindingi
    sentenliaest
    supposititius, atque
    in9 tomi
    Appendicem
    per
    Lovanienses
    rejectus.Ambrosw
    quoque
    ij.srperam
    ad-
    Legimus
    in Genesi dixisse Dominumad
    Adarn,
    Ex
    omni
    lignoquod
    esl in
    paradiso,
    cdelis
    ;
    de
    ligno
    aulem
    dignoscenliw
    boniet
    mali, quod
    estinmedio
    paradisi,
    noncdelis:
    qua
    die aulem
    ederids, mortemoriemini.
    Mullos
    scimus,
    fralres
    charissimi,
    dchacarbore
    quae-
    scriptus fuit,
    et in
    ejus operum
    tomo1 cum
    insigni
    varietateexcusus. Exstatsineauciorisnomine*inveteri
    corbeiensilibroanteannosmille,
    uii
    videlur,descripto.
    1757 SERMOS.
    1738
    Btionesvawas
    moviss^f gui^dicant
    Adamnon volun-
    tate
    peccasse,
    auiain illa aibore fuit
    dignoscentia
    boni et maji:
    et dumhominis
    culpam
    excusareni-
    tuntur,
    sic' Deo conditori
    injuriam
    faciunt.
    Quibus
    ralio reddenda
    est,
    nediulius
    qusesliones
    vanasmo-
    veant,
    aut
    usque
    adliuc in errore laliter sentiendo
    lateant: scdsi volunt
    nosse,
    (aceanl cl
    audianl;
    ne
    .
    stulta
    loquendo, Qeo
    conviciumfaciant. Una arbor
    fuit inmedio
    paradisi, explorans
    hominisvolunlalem:
    in ea vila
    pendebat,
    in ea et mors
    per transgressio-
    nemlalebat: inea
    apparuit transgressio,
    in
    qua
    fir-
    mala fuerat
    legispraceplio.
    Dixit
    Deus,
    Ex omni li-
    gno quod
    est in
    paradiso, edetis;
    de illa veroarbore
    qum
    esl inmedio
    paradisi,
    non
    edelis,
    nemorlemoria-
    mini. Inhoc verbo lex eral a Deo
    positahomini,
    in
    ea fuit
    prrcroium
    l
    constitutumcumin terminalione
    senlentia;Deus
    dixil,
    Si
    gustaveritis,
    morte
    moriemini;
    et diabolus
    dixil,
    Nonmorte
    moriemini;
    et stelit homo
    inter Deum
    factorem,
    et diabolum
    deceptorem.
    Deus
    morlem
    minalur,
    si arborisfructus
    tangalur;
    diabolus
    deosfuturosesseeos
    promittit,
    si arbor illavioietur:
    ct
    appetila
    esi venenosa dulcedo
    2,
    et
    contempla
    est
    salubriias
    pcrpetuae
    vitoe.
    2. Mors in arbore
    facla
    non
    fuit.
    Seddicit
    aliquis
    calumnialor,
    Vitles
    quia
    inillaarbore fuit factamors?
    iicspoiidcanius
    vanse
    quscstioni.
    Nonfuit
    plane
    in ea-
    dem arborc
    facla,
    sed invenla
    per
    hominem: hsec
    probatio
    fuil
    hominis,
    non
    deceptio
    Salvaltfris3.
    Nani si Dcus hominem non
    amasset,
    nec et fecis-
    set;
    nec ct anlea
    prcemoncret,
    si mortificarevoluis-
    &nl.
    Quod
    si anleanon
    prxmoneret,
    nonerat miseri-
    cordia,
    sed
    impictas;
    nec
    justilia,
    sed
    injuslitia,
    ut
    ipse
    misericordilcr fecisset
    hominem,
    et labi fecisset
    injuslc.
    Ha;c
    impietas
    nec in homine esse debet:
    quantomagis
    ncc inDcofuissecredenda
    est, qui'
    fons
    pieiaiis
    ct bonitatis
    est?Quis hominuro.fratres mei,
    opus
    suuni
    perirc patiatur,
    aut fabricamsuamruinae
    tradat,
    aut lilium
    quemgenuit
    infoveammorlis im-
    pingal?
    Si in homine ista crudelilas non
    est;
    nec in
    Deo credas
    fuisse, qui
    fabricam
    suam,
    id est homi-
    nem,
    bene
    disposuil,
    et imminenli
    ejus
    ruinoedesii-
    nam
    pracepti
    4
    suffulsit,
    ne
    caderet;
    sed stare non
    potuil. Quare? Quia
    audire Deumnoluit.
    Quid ergo
    impulamus
    Deo,
    si Adamcecidit;
    qui
    ul
    caderet,
    Dei
    prseceptumconlempsit?
    5. Arboruoneral mala. Resmalcenon
    natura,
    sed
    malousu. Dic
    mihi,
    arbor
    ipsa
    bona
    fuil,
    an mala?
    Diclurus
    es,
    Mala: mala
    utique,
    de
    qua
    homo
    pomum
    rapiendo
    mulcialus
    estmorte5.Ergo,
    arborfuit
    mala,
    an
    Iransgressio
    mandali? Plane arbor : namsi mala
    non
    fuisset,
    Adamnoncecidissel
    6.Itec dicisnonin-
    tendens virtulem
    Scriplurarum.
    Nam sicul
    scriptum
    est in illaarbore fuisse
    dignoscenliam
    boui el
    mali;
    ita
    scriptumest,
    Ei viditDeus
    qumfecit,
    et eccebona
    valde
    (Gen.i, 31).
    Illudcredis
    quod
    teinerroremin-
    ducal;
    et liocnoncredis
    quod
    te ad salutem
    perdu-
    cal? Vis nosse
    qui
    calumniaris,
    quia
    arbor illanon
    fuit
    mala,
    sedbona
    ;
    nec in ea factaest aDeo
    mors,
    sedhomosibi morlemcreavit?Dic
    miiii, calumniator,
    fciTuui bonum
    est,
    an malum? Sinedubio diclurus
    es,
    Malum. El
    quare
    malum,
    et non bonum
    ;
    cum
    oninia
    quac
    Deus
    fecit,
    bonasint valde?
    Quale
    bouum
    1
    InMss.
    duobus,prmmium
    vitm.
    'AliquotMss.,
    didcedomortis.
    *iarm.
    Ms.,
    salulis.
    Atingr.
    Ms.et
    inEr.,
    salutaris.
    4Editi,
    deslinatam
    prmcepto.
    MeliusMss.
    ,
    destinam
    prmcepti.
    Destina
    quippe
    sumitur
    pro
    fabricaj fulcimine.
    SicBedainHistoria
    Anglorum,
    lib.
    3, cap.
    17: Fa-

    clumest ut acclinis
    deslinse,qua?
    exlrinsecuseeclesias

    pro
    munimineerat
    apposita,
    etc. In
    ejusdemcapitis
    tiluloeditionova
    substituit,

    appostaEcclesiae;
    ubi anti-
    ,
    qua,
    destinaEcclesiae. Utitureademvoce
    Augustinus
    in
    fineserm.
    12,
    S. BraulioinVitaS. Isidori
    Hispal.april.
    4
    apud
    Sur.
    s
    ItaduoMss.Al
    editi,
    mutalusestinmortem.
    s
    sis.
    cor., simalanonfuisset,
    homini mortemnon
    pro-
    piuassel.
    SANCT.AUGUST.V.
    dicis esse
    ferrum,
    unde
    homines
    perimuntur? Audi
    ergo
    : nonferrumest
    maluni;
    sed
    qui
    ad facinusuti-
    tur
    ferro, ipse
    malus est. Namvisnosse
    quia
    bonum
    est ferrum? Unus eo utitur ad
    putandum
    vineam,
    et
    alius ad
    perpetrandumhomicidium: alius se
    pascit
    ferro,
    alius innocentem
    perimit gladio
    : unus ferro
    agrumcolit,
    alius infauceferro
    '
    sanguinem
    fundit r
    unus
    operatur
    ferro ut vitam sustentet
    suam,
    aiius
    autem ferro vitam
    eripit
    alicnam. Namet
    judex gla-
    diuin
    portat,
    ut in reum
    animadverlat, innoeenieni
    absolvat. Adhuc
    audi,
    si
    vacat, calumniator.
    Vimuu
    bonumdicis
    esse,
    anmalum?Pulo
    qnod
    bonumdicas
    esse,
    nonmalum
    ;
    et hoc
    asquitalisjudicio,
    non
    ebrie-
    talis
    beneficio.
    Ergo
    bonumest vinum. Bonumvalde.
    Bene, quod
    in vino confessus es bonam esse Dei
    crealuram: et
    ego
    confiteor bonamesse.
    Qnare
    ergo
    unus
    accipit
    cum
    sobrietate,
    alius ad
    ebrieiatem?
    Numquidquia
    unus de eo ebriatur et
    turpisvidetur,
    ideomaladicendaest Deicreatura? Aliussobrie
    bibit,
    et Deumin
    ipsa
    sobrietatebenedicil: nain
    qui
    inebria-
    tur,
    in foveam
    cadil,
    et
    aliquoties
    morlem
    incurrit.
    Cibi
    quos
    nobisDominus
    largiri dignalus
    est ad uten-
    dum,
    non sunt
    mali, sedboni : el tamensi
    amplius
    praesumantur, perniciosi
    siintet nocivi.
    Numquid
    ideo
    dicendacst malaDci
    creatura,
    quianocet,
    aut
    aliqui-
    bus
    perniciosa
    esl? Sed
    quia
    in
    perniciem
    salutissuae
    amplius prxsumunt,
    el
    quod
    Deus
    generi liumano
    largitus esi, ipsis
    nocivumest. El
    quae
    dicturus
    sum,
    bene oninibusnotasunl. Scimus
    aliquos
    ninllo vino
    et cibo
    prscfocatos
    :
    numquid
    in-vino aut in cibofuit
    mors?
    Absil: scd
    intemperantia
    ciborumfecil eos in
    mortemcadere. Sic et ferrumnonideodicendiimest
    malum, quia
    de co lalro facit homicidiiim: scd
    ipse
    inalus
    est, qui
    eoulilur ad
    perimendumhominem. Ita
    et illaarbor nonfuit
    niala,
    sed bona
    ;
    sed fuit
    plane
    nialiim
    quod
    homoDci
    preceptumtransgrcssus
    esl:
    nambomimest
    quidquid
    Deus homini ad
    utendum
    tribuere
    dignalus
    est. EccedeNovoTestamcnto
    pro-
    fero
    testimoniutn,
    bonaesseomnia
    quai
    Deusfecit. In
    Actibus
    Apostoloruin
    Iegimus, obdorniisso'Pclrum,
    et visuni
    vidisse, deponi
    deccelovas
    qnoddamcandi-
    dumut
    linteum,
    in
    quo
    erant
    quadrupedia, volatilia
    et
    serpentia
    terrao
    posita.
    El dixit adeuoi vox:
    Surge,
    Pelre,
    victimaet manduca. El Petrus ait:
    Absit, Do-
    mine
    ;
    quoniammmquam
    conedi omnecommuneet im-
    mundum. Cui dixil:
    2i'c
    Deus
    sanclificavit,
    tu ne
    communedixeris
    (Act.x,
    11-iS). Quidest, calunsnia-
    tor? Eccenon solum
    bona,
    sed et sanctificata
    esse
    omniadivinoore
    probavimus. ;
    4. Peccatumsoli Adx
    imputandum,
    non
    arbori,
    aut
    Deo. Arbor haecnon 1'uit
    mala,
    sed
    bona,
    nec in
    ea
    aliquid
    mali
    potuit reperiri:
    sedhomofuit a seinet-
    ipso malus, qui
    male usus esl bono
    quod
    fecerat
    Deus. In hoc malavoluntas hominis
    cognoscitur;
    ut
    cui omnis
    paradisus subjacuit,
    ad arborem interdi-
    ctam 'T;'num exlendens mortem incurrit. Si unam
    arboreiu ei divinitas
    largiretur ,
    el omnis
    paradisus
    fuisset inierdictus
    ;
    sufficeredebucrat
    quod
    ei
    largiius
    cst DCIIS. Sed
    quiaamplius
    voluit
    quam quod
    ci vo-
    lunlas
    largienlis indulsit;
    et hoc
    quod
    habuil
    ainisit,
    cl in inortem nihilominus incurril.
    PeccatumAdoa
    cui
    imputaiiduni
    esl? Deo
    qui monuit,
    aut ci
    qui
    au-
    dire noluit? medico
    qui
    vulnerato observandi
    pnecc-
    ptumdedil,
    aul vulnerato
    qui
    contra medici
    prce-
    ptum
    noxia
    poma gustando
    causam
    transgressionis
    incurril?Medicorum ars
    cst,
    ut eis
    quos
    viderint ni-
    mia
    segriludinelaborantes,
    ea
    prohibeant qua: perni-
    ciosa
    saluti,
    aut
    periculumprocurent. Quod
    si
    aigrolus
    contra medici
    pneceptumper intempeiantiani
    contra-
    ria
    sumens,
    mortem
    inciderit; quid perlinel niedico,
    qui praevidenscausam,
    observatiouem indixit? lta
    1
    ApudAmbrosium,
    inacie
    ferri.
    Meliuscodices
    nostri,
    in
    fauce;
    id
    cst,
    in
    angusto
    viarum
    congressu,
    insi-
    diiset latrociniisidoneo.Eavoceutilur
    Augustinus,
    enarr.
    inPsalm.
    86,
    Hocfecit ille
    latro,
    ibrtiorin cruce
    quam

    in
    1'auce;

    enarr. inPsalm.
    SS,nccnon
    in
    Evangeliunj
    .loannisTract.
    7,
    u. 12.
    (Cinquanle-cinq
    j
    *m
    APPENDIX.
    1740
    nec medico animarum Deo
    imputandum
    est
    quod
    Adam
    cecidit; qui
    eumanlemonendoinselernumvi-
    vcrevoluit.
    [5.
    Multa
    supersunt
    de istis
    qusestionibusquse
    dieenda
    sunt;
    sed bora
    praeteriit singula dicere,
    ne
    longiludo
    sermonis fastidiumfaciat audiloribus.
    Debilorem
    me
    dico,
    dilalionem
    peto
    : sed vereor ne
    debitor
    ocCurrat,
    ct creditor absentiam
    procuret.
    De-
    bitum curo solvere
    sermonem,
    sed
    pristinos
    meos
    non inveniocredilores:
    aliquosvideo, aliquosrequi-
    ro. 0 creditor
    piger,
    cumveneris
    '
    ut debitum
    exigas,
    quid,,tuam
    abseni.iamprocuras?
    Debitor salisfacere
    crediiori
    cupit;'ef,creditor
    desidiosus absentemse
    facit. Novamrem"vMeo. Inslat debitor credilori ut
    debitum
    recipiat,
    ct illeexcusai. Sed
    quidinterest,
    si creditor venire noluil? Reddat debitor
    quod pro-
    misit8.]
    6. Cur Deus sciens Adam
    peccaturum,
    non eum
    revocavit a
    peccato.
    Adhuc calumniator ille
    prislinus
    tot
    probalionibus
    convictus non
    acquiescit,
    sed
    dieil : Sciebat Deus hominem
    posse peccare,
    an
    non?
    Respondeamus ei,
    ne sibi videalur
    aliquid
    dixisse : Sciebat
    plane.
    Si
    ergo
    sciebat enm
    posse
    peccare, quare
    noneumrevocavita
    peccalo?Quare?
    Quia
    invitumnoudecuit coronare.
    Quisunquam,
    fra-
    tres
    mei, prsemium
    non
    pugnanli
    dat? aut
    quae
    coro-
    na non dimicanti? aul
    quaj
    sine conflictuvictoria?
    Audi
    Aposlolum
    divino ore
    loqucnlcm
    : Nemocoro-
    nalur,
    nisi
    qui legilime
    certaverit
    (II
    Tim.
    n, 5).
    Adain
    nec
    pugnavit,
    neccerlamen cum diabolo
    susccpit;
    sed ad unam
    suggeslionempncmium
    immorlalitatis
    amisit.
    Victus
    estqui
    non
    pugnavil;
    succubuitvolun-
    laii,
    nonnecessilati. 0 calumnialor
    qui signare
    lene-
    scis,
    ct Deovis
    calnmniari, quia
    Adainnonvolunlate
    peccavil! Neinpe
    J obhomofuil similis
    iili, quania
    perpessus
    est ct loleravit?
    Pugunvitforliter,
    ei.vicil:
    a Dcoin
    potestatem
    diabolo
    datusest,
    et susiinuit.
    Et
    utiqiie quem
    sciebat Deus
    penitiis superari
    non
    posse,
    in
    polestatem
    nondebuildare : sedidcotaiiter
    probarc
    cum voluit
    Deus,
    ul nobisexcusationisel
    caluinniiearliculum
    ainputaret. Exspolialus
    diviiiiset
    censu,
    vinci non
    poluit; quia
    nec voluit. Eiiiosami-
    sil,
    el Dominumbenodixit. Parumc t lioc :
    postea
    ulceribus
    plenus,
    instercore
    jacuit;
    el uihil inali ad-
    versus Doiiiinum
    Ioqui poiuii,
    liccldoloribus
    urgeba-
    lur
    loqui;
    scdverbanonfueranl
    improperii.
    Cui
    jam
    uxor non
    adjutorium
    ,
    sed
    deceptio fuit; adjuioriiim
    quidem
    dialioli,sed deceplio
    niariti : suiornata
    3
    a
    diabololalia
    persuadebnldieens, Quaindiupaieris
    lucc?
    DicverbumconlraDominum,
    ulindigneturlibi
    el moriaris
    (J ob
    u, 9).
    0 affeciusuxoris!0
    inalagma
    conjiigalis
    4!
    J nasidixit,
    Confitere
    Deo,
    ui
    propitieturlibi,
    cl vivas:
    Blasphema, iiiquil,
    Deum,
    ut
    indigiielur libi,
    el ino-
    riaris. 0
    argumeiua serpentis antiqui!
    Per iixorem
    pulavit
    J ob
    decipere, cujus
    aiiinium
    viilncrihcs
    ple-
    num
    *
    necsic
    qnidem
    valuitad
    blasphemiamineiure.
    Adamvero
    quid
    lale
    pertulit? quod
    cuindiabolocer-
    tamen habuit? Nihil tale
    pertulit: quare
    diabolo
    po-
    tius
    quam
    Deoobedivil?
    7. Morsexdivinimandali
    contemplu.Scriplurwquain
    reverenler
    accipiendm.
    Sed
    adhuc,
    calumiiiaior,
    dicis:
    Quare
    dixit
    Deus,
    Morte
    moriemini,
    nisi
    quia
    Deus
    ipsam
    moriem
    fecit, quia
    eainnonaverlil?
    Respon-
    1
    Er. et
    aliquotMss.,
    conveneris.
    a
    Quse
    ansulis
    conclusimus,
    licetexstentinomnibusma-
    nuscriptis,
    additalamen
    videntur,
    utexunoIractatu
    fierent
    sermonesduo:
    quorumalterinmanuscriptisaliquot incipit
    al)his
    verbis,
    nebttmncurosolveresermonem.
    Iuterpolalor
    imitalur
    Ambrosium, qui
    IibruradeIncarnalionesicexordi-
    tur :
    Debilmn,Iralres,
    eurosolvendum: sed
    hesternos
    meosnoninveniocreditores.
    3
    Ms.
    cor.,
    subrogata.
    4
    ItaMSS. Al
    edili,
    o
    matiqnilas
    conjugatis!
    Et
    mox,
    Po-
    tuitenim
    dixisse,
    i
    onfiteieneo,
    etc. At
    Mss.,
    Quasidixil,
    Confilere, etc,
    icl
    esl, hlasphemiamDei,ejusque
    iraa
    pro-
    vocationemeasuasit
    fiducia, qtiacoufessionemilliusac
    propitialionem
    suaderet.
    ?vox
    plenum
    desideraturinMS. cor.
    detur libi et in
    hoc, calumniator
    ineptissime,
    si tu
    cumsis homohabens
    filios,
    omnes
    admone^..
    omnibus
    praeceptumdas,
    ut te
    sequantur
    et imitentur iii
    omni-(
    Ims;
    et si unus eorum
    contemptor exsliterh, et
    per-
    malamconversationeni mortem
    incurrerit;
    numquidi^
    ejus
    mors tibi
    imputahda est,
    et non
    polius
    ei
    qui
    1
    luamadmonitionem
    cOntcmnendomortem
    incurrit?
    Sic necDeomors Adai
    adscribenda
    est, qui
    eumante
    transgressioiiem
    neinmorleminciderel monuit. Nam
    manifestumest
    monuisse
    Dominum,
    atque
    noluisse
    hominem
    mori,
    nec
    ipsum
    fecissemorieni. Testifica-
    tur huicverbo
    sapientissimus
    Salomon
    dicens,
    Deus
    morleinnon
    fecit,
    nec
    Imtatur in
    perdilione
    vivoruni
    (Sap. i, 15).
    AdamDei
    praeceplumneglexit,
    et iu
    moriemincidil.
    Revera, fratres,
    imperaloris
    Sacram'
    nemo sine
    periculo
    sui
    sanguinis coiilemnit;
    sed
    omnes
    suscipiunt
    cum iremore ct
    veneratione,
    et
    adorant vilissimamchartulainatrameuto
    scriptam,
    et
    velut divinos adorant
    apices
    :
    Scripturae
    divinuele-
    gunlur,
    verba Dei
    lonanl, ipse
    Dominus
    quodam
    mo-
    do
    praesenspisesenlibusloquitur;
    et nmi
    audilur, aut
    fastidiose
    honiinesaudiunl,
    aul
    quodpejusest,
    seden-
    tes fabulisvacant.
    Imperator
    longeposilus
    de char-
    tula
    loquitur;
    et
    tremilur,
    et
    quasi proesens
    inilla
    chartulaadoralur : Teslamentuni Domini cumrecila-
    tur,
    ab
    aliquibus
    hominibus el conlemniliir.
    Ipsum
    Prophetseclamanl,
    Aposloliproedicant,
    Evangelia
    lo-
    quunfur, per
    se
    ipsum
    hominibus
    confabulatur;
    et
    nonaudilur. Audi
    praesenlemDominumel
    loqucn-
    lem: Dbi
    fuerinl, inquit,
    duovel tres
    congregati
    inno-
    mine
    meo,
    ibi suminmedioeorum
    (Matth. xvm, 20).
    8. AndebuitDeus
    permiiierepeccalum.Sed
    uliqne,
    inquiuntcalumniosi homines
    ,
    Deus non dehuit
    pei1-
    mitlere hominemut
    peccaret.
    0 stulti!
    Qui
    hocdi-
    cunt,
    non
    coiisideraat, quia
    Deusnon
    staiuamfecit
    lapideani,
    aut
    J igneam;;
    sedliominein
    perfecium
    con-
    didit,
    cui el liberi arbitrii
    poteslalemdedit,
    utconsi-
    derarct
    <|iiid
    boni
    appeteret,
    et
    quid
    mali
    conlemnc-
    ret. Debiiil limere
    quod
    minalus est
    Deus,
    et conte-
    iiineie
    quod persuaserat diabolus;
    et
    proposilo
    sibi
    iimnorlalilalis
    prxmio
    ad hoc debuit haberecor
    pa-
    raluin,
    el Creatorissui
    servare
    prxccpium,
    nonex-
    lenninatoris audireconsilium. Non melius
    homineni
    culpoquam
    Deum?
    qui
    hominein
    fecit,
    injuriam
    fa-
    ciat2?0 stulta et vana
    qiisestiu!
    Dicunt
    homines,
    Dcusnondebuit hominem
    perniitiere
    ut
    peccaret;
    et
    non
    dicunt, quia
    horno male fecit Dei
    prxceptun*
    transgrcdi
    ut
    peccarcl: quiantiqiieipse
    homo
    debuit
    iiiorlein
    limerc,
    et ad'interdictamarboremnonacce-
    dere. Si
    quisqiiam
    hominum
    (nolo
    dicere
    imperatoris
    sicculi)jndicis piaeconem
    conteinpserit,
    uon
    rapitut-
    ad
    suppliciuui?
    Dei
    praceptumcontempsitAdam,
    et
    nb
    aliquihus
    defenditur!
    Qnaie
    culpas.Dcuui
    cumluo>
    judicio3,
    el nonIiouiiiieiiisine luo
    periculo? Quare
    iiicusasariilicem, qui
    benc
    fabricavit;
    et defendislio-
    niinem, qui
    aidiliciosuoadesse
    noluit,
    qui
    divini
    pra3-
    cepli
    immemor
    fuit,
    invulnus
    Iransgiessionis
    incur-
    ril?
    9. Adamnonideo
    malus,
    quiugenitor
    homicidm.O
    qui
    Adam
    defendis,
    et Deo
    iujuriamfacis,
    adquod
    te
    iiileiTogo,responde
    inihi. Adambonus
    fuil,
    anmalus?
    Diciurus
    es, Bonus,
    ut
    plena
    sil tuadefensio.Si
    ergo
    bonus
    fuit, quare
    unumlilium
    bonum,
    et aliuni latro-
    iiem
    geniiil?
    Debuit bonosainbos creare : aut
    si,
    ut
    lu
    dicis,
    Deofacicnte
    peccavit,
    anibos inalosdebtiit
    generare. Quare
    unum
    innoceiiiem,
    et aliumcffuii-
    denteininnocenlis
    sanguinemgenuil?
    Unus dedicavit
    marlyrium,
    el alius iuiiiavit
    parricidiiim.
    Ergo
    Cain
    quodgeriiiaiiumoccidit,
    reus non
    est;
    quiagenitor
    ejussuscepii
    reatum,
    cjui
    filiuin creavit* :
    ergo
    Cain
    1
    Mss.et
    Er.,
    sacra. Melius
    Lov.,Sacram,
    id
    estunpera-
    toriam
    epistolam.
    2
    mMss.cor.
    rm., mjuriamfacio.
    3
    Ms.
    rm.,
    cumluo
    periculo.
    MOX
    cor.,
    etnonhominem
    sinetuo
    prcejudicio.
    *
    Additurin
    MS.
    cor.,
    latranem.$i Adaminvttus
    pecca~
    lit:
    ergo,
    etc.
    1741
    SERMOII.
    1743
    inviius
    in
    jugulum
    fratris
    gladium
    fixit. Talem
    j.usii-
    tiam tenent, qui
    legi
    calumniari niluntiir;
    ut
    geniti
    nonsint rei,
    et horum
    genitores
    reatu teneantur ob-
    stricti. EcceAdam
    qui genuit
    latronem,
    ecceCain
    qui
    inlerfecil
    fralrem:
    qui
    ex hisduobusreus est?
    patcr
    qui gennii,
    aul filius
    qui gerraanum
    crudeli morte
    per-
    emit? Cessit
    calumniator,
    tacuitcalumnialor:
    quam-
    vis
    nunquamaliquid
    verius
    dicit, qui
    veritati calti-
    mniamfacit. Ubi es,
    calumnialor?
    Respondemjhipro
    susceplotuo1,qui
    de teei-al
    securus,
    dcfcnde
    quem
    nsqucinodo
    defendebas.
    Quare
    ccssisti ?
    quid
    laouisli?
    Eccc
    pro
    filii realu reus lenetiir
    Adam, qui ge.nu.it
    parrioidam.
    Qpare
    non dicis,
    Non est reus? Exsur-
    rexit
    q.ui
    lacebat: Non
    laceo, inquit; respondeopla-
    ne,
    et defeudo: Nec filius
    pro patre,
    nec
    pater pro
    filioreusest; quiascriplumesl,
    Anima
    palris
    mea
    est,
    el anima
    filii
    mea
    est;
    anima
    qumpeccaveril
    sola
    punie-
    tur
    (Ezech.
    xvm,
    4).
    Quasi expetreclus
    est calumnia-
    tor
    ille, qui
    dormiebat, aperuit
    os
    suum, ccepitloqui;
    sedmodolacebil. Dic
    crgo
    ,
    nec
    paler pro fllio,
    nec
    filiuspro patre
    reus est.
    Respondeprosusccpto tuo,
    cl
    egopro
    Deonieo. DefendeAdac
    causam,
    el
    ego
    Dei
    niei
    "uijuriam.
    Tu dicis iion esse
    juslum
    ut rcus sit
    Adam
    pro
    filio: et
    ego
    consentio-.Si
    palrcm
    non in-
    vojvit
    lilii reatusad
    peceatum,
    ei si.culnon esl
    judi-
    canduin
    pro
    Cain,
    sicncc Dco
    quod
    Adam
    pcccavit
    iniputcmus;
    sed
    sic
    agatnus,
    u.lad
    iiidulgentiam
    Dei
    ventarous.
    SERMOH
    (a).
    Devocalione
    Abrahai, Egredere
    deterra
    tua,
    eic.
    Gen.
    xii,
    1
    (b).
    \.
    Egredi
    de, terro.
    sua
    quid
    sit. Modo
    cumdi-
    vinaleclio
    legerelur,
    audivimusDominum
    bealoAbra-
    haj diccntem
    , Egredere
    delerra
    iua,
    et de
    cognalione
    iua,
    el dedomo
    pairis
    lui. Oninia
    ,
    fralres
    charissimi,
    qnae
    in Velerj Testamenlo
    eonscripia
    sunt,
    Novi Te-
    siamenli
    lypum
    et
    imaginempraaulerunl.
    Sic eniin
    Paulus
    dixit,
    Qmniain
    fiyuraconlingebanl
    illis:
    scripta
    suntautem
    propter
    nos,
    in
    guospnes
    sieculorumdeve-
    nerunt
    (i
    Cor.
    x, 11).
    Si
    ergopropler
    nos
    scripiasunt;
    quod
    lunc in Abraham
    coiporaliter legimusfactum,
    spirJ iualUer
    in nobis vidcmus
    impleium. Egrcdere,
    inquit
    illi Dominus,
    deterra
    tug,
    et de
    cognationetuq,
    el dedomo
    patris
    liii. Ha'Comnia, fratres, per
    sacra-
    menium
    Baptismi
    in nobis et credimuset seniimus
    impleri.
    Terra nostra,
    caronosiraesl: benedeterra
    nostra
    cgrcdimnr, quando
    carualusconsuetudinesde-
    serentes,
    Christi
    vestigiis
    inhseremus.
    Quasi
    nonlibi
    vjdetur
    felicilerdeterra
    sua,
    id
    est,
    de se
    ipsoegre-
    di, qui
    de
    superbo
    elficitur
    liuiniiis, paticns
    cx ira-
    cmidb,
    casiusex
    luxurioso, largus
    ex
    cupido,
    beni-
    gmis
    exinvido,
    placidus
    excrueuto
    (c)?Vere, fratres,
    felicilerdeterra sua
    egredilur, qui pro
    Deiamorcla-
    litercouiuiutaiur.
    Denique
    eliamiu colloculioiie
    pri-
    valaila
    loqui
    consuevimiis,
    ut si
    aliquis
    malusbomo
    subitobona
    operaco?pcrii
    cxercere,
    dicamusde
    illo,
    Exiit i-le de se. Et vere bene dc se exiisse
    dicilur,
    qui repudiaiisviiiis,
    virtutibus delectalur.
    Egredere,
    iuquit
    Doniinus,
    de terra tua. Terra
    nostra,
    id
    est,
    caro
    nostra,
    ante
    Baptismum
    lerra niorienlium
    fiiit;
    perBapiismum
    factaest lerra vivenlium.
    Ipsa
    est illa
    lerra,
    de
    qua
    Psalmislacommemorat dicens,
    Credo
    viderebonaDominiinterrativentium
    (Psal.
    xxvi,
    15).
    Terravivenliumei nonmorieiiiium,
    id
    esl, virtulum,
    non
    viiiorum,utdixi, per Baplismum
    facti sumus : si
    tamcn
    posi acccpiumBaptismum
    ad vitiorumnonre*
    vertimur
    volutabrum,
    si
    posleaquam
    terra vivenlium

    Apud
    Ambrosiumadditur',munere;
    sedmale:
    nam,
    susceptus,
    vox
    auliquapro,
    cliente.
    (a)
    oliin,
    de
    Tempore51;
    et
    post,
    in
    Appendice
    51.
    (b)
    HuncAmcrba.hianaet Erasmiana
    editioreprajsenlat
    inter
    germauosAuguslini
    sermones:inter
    su[iposilitioscol-
    locat l^vaniensium
    censura, quae
    Verlino et
    vindingo
    probalur.
    In
    manuscriplisprcelert
    nomen
    Augustini,
    sed
    lalso. Ex iis
    est, quos
    censeinuscassaiii Arelatensis
    ciiscopi.
    (f)
    casarius.honid.10,el interedilasaBaluzio. 5.
    facti
    sumus, opera
    morti obnoxiaet luxuriosanonfa-
    ciamus. El
    veni,
    inquitDominus,
    in
    terram,quam
    mon-
    straverotibi. Timcenimad
    terram
    , quam
    Dominus
    ostendit,
    cum
    gaudiovenimus,
    si
    prius
    de terrano-
    s.Fra,
    id
    est,
    de carne
    noslra, ipsoadjuvanle,
    vitia et
    peccatarepellimus.
    2.
    Egredi
    de
    cognatione
    nostra.

    Egredere, inquit,
    et de
    cognatione
    lua.
    Cognatio
    isla, vitia
    inlelliguniur
    atque peccata, quse
    nobiscum
    quodam
    modoex
    parte
    pascuntur ',
    et ab infantia malis actibusadduntur*
    ac nuiriuntur. De
    cognatione ergo
    nostra
    egredi-
    mur,
    quando per gratiamBaplismi
    omhibus
    peccatis.
    ct viliisvacuainur : iia lamenut
    poslea"cum
    Dei ad-
    julorio, quanlumpossumus, laboremus,
    ut
    expulsis
    viliis, virtutibus
    repleamur.
    Namsi
    per Baptismum
    malis oninibus
    vacuati,
    desides et
    ignavi
    essevolu-
    mus
    3
    (o),
    timeo ne
    implealur
    illudinnobis
    quod
    in
    Evangelio
    scriptumest,
    C?exieril
    spiritus
    immun-
    dusab
    homine,
    vadit
    per
    locaarida
    qumrensrequiem,
    et non invenit. Postea reversus
    ,
    si invenerilaomum
    vacuam,
    adducit secum
    septem
    alios
    spirilusnequiores
    se,
    el
    ingressi
    habilant ibi : el sunl novissimaillius
    pejora prioribus
    (Mallh.
    XH,
    43-45).
    Ila
    ergo
    de
    cognaiionenosira,
    id
    est,
    de
    peccatis
    et vitiis exea-
    mus,
    ut
    nunquam
    adhaecmala
    postea,
    velut canis
    ad
    vomitum,
    redirevelimus.
    3.
    Egredi
    dedomo
    patris
    sMi.

    Egredere,
    inquit,
    el
    dedotno
    patris
    lui. Et
    hoc, charissimi, spiritu.aliter
    debemus
    accipere.
    Pater nosier anie
    gratiam
    Christi
    diabolusfuit. De
    ipso
    Dominusin
    Evangelio
    J udicos
    arguit dicens,
    Vosex
    palre
    djabolo
    estis,
    et desideria
    patris
    vestri vuttis
    perpcere(J oan. vm,
    44).
    Palrem
    ergo
    J iominumdixit
    diabolum,
    nonex
    ipsonascendo,
    sed
    ipsius nequiliam imitando;
    non
    quod
    ex
    ipso
    potuerint nasci,
    sed
    quod
    eumvoluerint imitari. Nani
    quodprius paier
    noster diabolus
    fuerit,
    ex
    persona
    Dei
    loquenlis
    ad EcclesiamPsalmista
    commeinorat
    dicens,Aitdi, filia,
    et
    vide,
    el obliviscere
    populum
    luunx
    et domum
    palris
    lui
    (Psal.
    XLIV,11). Considerate,
    fraires
    ,
    quod
    dixit :
    Audi,
    inquil, filia. Qui dixil,
    Audi, filiu, paler utique
    est. Et cum
    dicit,
    Obtiviscere
    populum
    luumei domum
    patris tui'; patrem ulique
    aduionet
    derelinquendum.
    Invitamur
    cigo
    a Deo
    pa-
    tre,
    ul beaiaet felici commutatione
    paiiem
    diabolum
    reiinquamus.
    Beiiediabolum
    palrein relinquimus,
    si
    Deoanxilianle calliditates et
    nequilias
    iliius vitare
    semper
    vel
    fugere
    studeamus.
    4.
    Recapitutuliosupra
    diclorum. Hacc
    ergoomnia,
    fratres,
    id
    est,
    ut ad
    exemplum
    Abrahsede lerfa
    nostra,
    conversaiione
    uliquecarnali, possimusexire,
    et
    cognalionem
    nostram
    ,
    vitiavideiicet et
    pcccata
    relinquere,
    et dedomodiaboli
    patris effugere;
    non
    nostris
    viribus, sedChristi
    gralia
    donanienieruimus.
    Et ideo
    quantum possuinus,
    cum
    ipsius adjiitnrio
    laboremus,
    neadconsorliumvel adamicilias
    diaboli,
    aul advitiavcl ad carnales
    cnncupiscentias
    redea-
    mus; [iropter
    illud
    quod scriplum est,
    J am
    sanus
    faclus
    es;
    ainplius
    noli
    peccare,
    ne
    quid
    libi delerius
    contingat (J oan. v, 14)
    : sed Abrahae fidem
    polius
    imitaiido,
    et bona
    jugiter operafaciendo,
    non
    Splum
    ad
    veniain,
    sed etiain ad consortiuni vel arhicitias
    Dei
    pcrvenirepossimus.
    Sedet
    illud,
    fralres cliaris-
    simi, quod
    de haceademre Dominuslocutus est ad
    Moysen
    ,
    cuni
    grandi
    melu et tiemore considerare
    debenms. Sic enimait : CumtradideritvobisDominus
    lerram
    Chananmorum,
    cavetene
    unquam
    cumhabilatc*-
    ribuslerrmillius
    jungatisamicilias, qum
    vobis
    protinus
    sint inruinas
    (f)eiu.
    vn,
    1-1).
    Cuineniin
    per gratiam
    Baptismi
    a nobisomniacriminavel
    peccalacxpulsa
    esse
    crcdamus,
    si
    postea
    ciun
    ipsis
    viiiisct
    peccalis
    1
    Morel,
    Elem.
    Crit.,p. 291,
    censet
    legendum,
    ex
    patxe
    nascuntur,quodaptissime
    consentitcum
    texlu,
    ubi aeco-
    gnationeagitur.
    M.
    a
    ttaunusMs.Alii
    duo,
    malisartibusadducuntm: Editi
    autem,
    malismoribusadduntur.
    3
    Mss.,
    xamsi
    per Baptismum
    nialismonbusvaeuaritit)'
    luerimtiset
    ignaxtfuervnus,tkneo,
    etc.
    (a) CLcsarius,
    liomil.uitsr editasa
    Baluzio,
    4.
    1743 APPENDIX.
    1744
    amicitias
    ponimus,
    dumeis ad
    cupiditatem
    vel luxu-
    riam
    consentimus,
    sine dubio baec amicilia nobis
    efflcilurinruinam. Et ideo
    quantumpossumus,
    cum
    Dei
    adjutorio pro
    salute animac
    laboremus;
    et in
    agro
    cordis
    nostri, quempeccata
    vel crimina
    posse-
    derant,
    virtutes intromitlerecuremns
    ,
    ut innobis
    impleatur
    illud
    quod
    beatus Isaac in
    lypo
    Christi
    benedicens filiumsuumdixit: Ecce odor
    ftlii mei,
    sicut odor
    agri pleni,
    cui benedixitDominus
    (Gen.
    xxvn,
    27)
    :
    quodipseprseslaredignelur ,
    cui honor
    et
    impenum
    cumPatre et
    Spiritu
    sancto insaecula
    saeculorum.Amen'.
    SERMO111
    (a).
    DebeatoAbraham
    (b).
    1. Abrahatn
    juslificatus
    ex
    fide.

    CrediditAbraham
    Deo,
    el
    deputatum
    est ilti ad
    justiliam(Gen. xv,
    6
    ).
    Ecce
    sine
    opere juslificalur
    ex
    iide,
    et
    quidquid
    illi
    legali posset
    observatione
    conferri,
    lolumcredulitas
    sola donavit.
    Ipse
    sibi fuerat
    lex, qui legem
    non
    acceperat,
    natura lamen
    quidquidlegis
    fuerat obser-
    vabat
    (Rom.
    n,
    14).
    AbrabamPater noster radicem
    fidei
    nominisque
    cbristiani
    habebat, qui
    cumex
    pro-
    prietate genuina
    adincerta
    atqueperegrinajuberetur
    exire,
    totadevolione
    complevil
    : cui in relamdura
    nulladubitalio
    fuit,
    sedsenlentiamDei
    tanquamqui
    oplare
    videretur, accepit. Exi, inquit Dominus,
    de
    terraluael de
    cognalione
    tua,
    etveni interram
    quam
    monstraverotibi
    (
    Gen. xn
    , 1).
    Novum
    probaiionis
    genus,
    habenli
    propria,
    exsilia indicere
    peregrina,
    ingerere
    laboremiiineris
    quiescenli, imperarepenu-
    riam
    possidenli,
    et lanlarumfacullatumdominone-
    cessitatem
    imponere peregrinandi.
    Libenter lamen
    fides
    accepit quidquid
    arduumvidebatur incredulis.
    Cui nonest
    magis
    dulce
    proprium luguriumquam
    palatiaperegrina,
    et voluntaria casa
    quam digesta
    prceloria?
    Leve
    cuiquam
    non est dimittere
    propria,
    et sectari alienaincerta
    ;
    dimittere
    quodscias,
    quae-
    rere
    quod ignoras. Quis
    enim
    propria
    sine dolore
    deseruit,
    aut sine
    lacrymisdereliquit?
    Cui nonest
    durumillos consciosnatalium
    parietes,
    dulcia illa
    limina
    atque
    amabilemlarem
    , quem
    et
    parentum
    memoria
    ei
    ipsius
    iufanliaerudimenta
    comiiiendant,
    ubi cunabulaillanovi et moxorientishominisfamu-
    labanlnr,
    ubi secura alludens infaniia inler lucis
    .primordia,
    aut
    pueriles
    anni
    simplicitate felices,
    quos
    sibi inlcr lascivos
    atqueipsius
    aciatisltisusver-
    naculo
    genuina
    solonecessitasexhibebat? Inter haec
    ergo
    tam
    blanda,
    lam
    dtilcia,
    quaj
    omni fuerant
    diflicultate
    relinquenda, Exi, ait,
    de terralua.
    Quis
    hoc sinefidei viribuslibenter audiret? Levius
    proba-
    retur,
    si vel nomen loci
    quo perrexisset,
    audiret.
    Proficiscilur, pergit,
    sociascilicet
    credulitate,
    con-
    juge
    comite,
    it securus
    ,
    it fretus
    , promissum
    sibi
    fidei laboribus
    exacturus, plus sperans
    deincerto
    quam
    fuerat securusde
    proprio.
    It
    ergoper
    desertas
    soliludines, per
    invias
    sedes, per
    natune
    secreta,
    ubi
    bominis
    vestiginm
    necdumrudis lerra
    cognoverat:
    et inter illa omnia
    quse
    Dei
    imperio dereliquerat,
    non
    tugurium,
    noncasam
    ,
    sedinler
    ip^acamporum
    silescentium
    formidolosa
    secrel3, hospes
    lantum-
    modo cceli
    lerraeque,
    nullum
    sufiugiumquo
    diver-
    teret,
    inveniebat.
    2. Tres
    Angelos
    Abraham
    suscipithospitio. Excepit
    tamenAbraham
    peregrinumquercus
    arbor hiimana
    ;
    quce
    venienlemAbraham
    alque
    a'Stivosole
    decoctum,
    amcenitalis suaaumbraculo relbveret :
    cujns
    silve-
    scenlis nemoriscomaia
    luxuries,
    inaestivuiii
    lempus
    diem et urentis solis
    vaporiferos
    radios ramorum
    1
    J Hss. Sic
    habent, prmstaredignetur,qui
    vivitet
    regnat
    cum
    patre,
    etc.
    (a) olim,
    de
    Tempore68,
    et
    post,
    in
    Appendice
    57.
    (6)
    In nostris
    mauuscriptis
    non
    reperitur.
    Editus
    per
    Amerbachiwnet Erasmumfuitcumsermonibus
    Augusti-
    nianis;
    postvero
    per
    Lovanienses in
    Appendice
    cum
    spu-
    riis,
    reluctanteneraine.Confersermonem7
    Ajjpendicis.
    frequentiasuspendebat;
    ut
    quidquidinjuriatemporis
    irrogabat,
    omne auferret et ramorumet foliorum
    densitas.
    Ingreditur ergo
    lucum arhoris
    Abraham,
    sub
    qua
    conslruitur
    qualccumquesuffugium;
    angu-
    slum
    quidem
    bomini,
    sed suffieiens
    majestati.
    Di-
    gnum
    tamenDeo
    palatium
    fidesdevola
    pingebat,
    in
    quo
    fuisset
    majeslas superna pransura.
    Cum
    ergo
    illie
    positus
    curiosis
    oculis.
    ccelum
    inteniaret,
    ecce
    subilo in triumvirorum
    persona majestas incorpo-
    rea de scendit.
    Accurrit, properat,
    manus
    supplices
    tendit,
    et transeuntium
    genua
    osculatur :
    Domine,
    ait,
    si inveni
    graliam
    coram
    te,
    ne transieris
    puerum
    tuum
    (
    Gen.
    xvm,
    3.
    ). Videtis,
    Abrahara tribus
    occurrit,
    et unum adorat. Trina
    unitas,
    et una
    Trinilas. Sumatur
    aqua,
    lsventur
    pedes vestri,
    et
    refrigerate
    sub arbore
    isla,
    et alferam
    panem,
    et
    manducabitis;
    et
    postea
    transibitis in viam ve-
    stram. Et dixerunt
    ei,
    Fac ut dixisti
    (Id. xvw,
    5).
    Serval
    semper
    in bonis tenorem sui
    per-
    fecia
    justitia,
    offert
    peregrinis hospiliumqui
    non
    habet
    tectum;
    el cum sit omni domicilio
    viduatus,
    domicilium
    , quale
    necessitas
    procurabat,
    exhibuit
    transeuntibus. E.tIicet illaminora fuerint
    quae
    offe-
    reliantur,
    locorum
    angustiis magniiudinem
    dederat
    fides,
    quae
    contemni nonmeruit aDeo. Diverluntad
    arboris
    hospitium,
    qnod
    AbrahamDeo
    jam
    fecerat
    dignum.
    Interea
    conspergilur similago,
    fiunl
    encry-
    phiae
    '
    (a),
    mactatur etvitulus. Eisi illisdivinilasnon
    eguit; justilia lamen, quodoplabat, impendit.
    Ecce
    ad humanam mensam ccelestis sublimitas recum-
    bebat,
    cibus
    capilur, pransilatur,
    et conlubernali
    colloquio
    inter hominemet Deumfamiiiariaverba
    miscentur.
    3.
    Hospitalitas
    noti est sinemercede. Et
    quiaapud
    Deuminfructuosa
    hospitalilas
    essenon
    potuit,
    statim
    prelium
    mercedis
    accepit
    : datur filius
    seni,
    datur
    posteritas desperanli, accepit
    senectus
    quod
    minime
    pottiit
    habere
    juventus.
    Ad
    hoc,
    inquit,tempusveniam,
    elerit
    Sarmfilius(Gen.xvin,10).Cumqiiesenilesanni,
    et emortuaSaraeviscerahoc
    posse
    fieri
    denegarent;
    dedit tamen divinae
    prornissioni
    credulitas fidem.
    Patrem, inquil,
    multarum
    gentiumpostii
    te
    (ld. xvn, 5).
    Repletus
    est
    bonis,
    quia
    quod
    ei
    promisit, implevit.
    Ecce in
    ipso margine seneclulis,
    nondum
    prolatis
    legibusrecilalisque,
    asserimusAbraham
    quod
    fuerit
    religiosus;
    et
    qui
    fueral incultura
    justior,
    fuerit in
    credulilate
    probatiori.
    Ecceenimsenex iJ le
    maritus,
    qui
    adhuc unum non
    habeliat,
    inuno lamenDeus
    innuinerabiles
    promillebat.
    Ecceexhauslisvisceribus
    dixit Deusad
    Abraham, Suspice
    in
    coslum,
    etnumera
    stellas: siceril semenluutn. El credidilAbraham
    Deo,
    et
    deputatum
    estilli ad
    justitiam
    (Id.
    x\,5et
    6).
    Defe-
    cerunl Saraevenireinuliebria
    ; quia jam
    lassadefc-
    ceranl membra. Tolum
    corpus
    sulcalur in
    rugas,
    fit
    penirata fronle,
    el exbausla senectule. Deficiente
    sanguine
    in venis tristis seneclus
    delassatur;
    sed
    diviuo
    judicio
    aetalis fervor acccndilur. Meliorcm
    faicit
    divina
    promissionialrem, quain
    aelasnonfece-
    rat
    generare. Accepil genitrix nomen, quod
    ei steri-
    litas
    temporis
    sublraxerat.
    Longe
    deficientibusmem-
    brisIsaac
    concipitur
    : subitoinanesac marcescentes
    venaeredivivo
    sanguine
    ferliuerunt,
    et emortua seni
    viscera calefacto
    sanguine vaporata, tisque
    ad
    par-
    tum
    inquiliuis
    sunt caloribusanimata. J uveniiissctas
    incaluit,
    et calefacto
    sanguinevaporavit.
    Fit anus
    feta,
    fitsenex
    gravida,
    crescit venler
    per
    dies
    singu-
    los,
    et convalescenie
    partu,
    tumescenlisuteri
    capax
    sinusexlenditur. Fil
    sarcina,
    et desideralusaffectus
    exvisceribus
    lassis,
    onusniinium
    cxoptataposteritas.
    Poriabat uteium
    gravem
    lalis
    mater, quae
    inanisam-
    bularevix
    posset.
    Sed
    quia
    credulilatis fuerant
    quae
    acceperat,
    defeclaviscera fides validior animabat.
    1
    Am.,engrisim.
    Melius
    Er.et
    Lov.,encryphim.
    (a)
    sicdictisubcineritii
    panes
    averbo
    graeco,egcruptd,
    quod
    dum
    cpquuntur,
    subcinereabscondantur.
    1743
    SERMOIV.
    1746
    'Marcidse
    mammae, quas
    in vacuos folles subducti
    succi delrimenta
    laxaverant,
    lactei fonlis ubertate
    tcnduntur. Fit raaier in
    pectore,
    fitmater in
    partu
    :
    fil, inquam, mater, quae
    avia fuerat
    per
    aetaiem.
    Deditfidesvelustisnovosvisceribus
    ignes.
    Sic Isaac
    credulitate
    nascitur,
    ut eorumfidesin
    progenie
    enar-
    retur inssecula. Amen.
    SERMOIV
    (a).
    De
    iacca,
    arietevel
    capra
    trium
    annorum,
    lurlure
    quoque
    el columba.Gen.
    xv,
    9-17
    (b).
    \. Carnaleset
    spiritualesin
    Abrahm
    sacrificiosigni-
    ficali. Audivimus,
    fralres
    charissimi,
    Scripluram
    di-
    ccntem: i Locutus est Dominus ad Abram
    dicens,
    Sumemihi vaccam
    triennem,
    et
    capram trimam,
    et
    arietem annorum
    trium,
    lurturem
    quoque
    et colum-
    bam.
    Qui
    tollensuniversahaecdivisitea
    per medium,
    et
    ulrasquepartes
    contrase altrinsecus
    posuil;
    aves
    auiemnon divisit.
    Descenderunique
    volucres
    snper
    cadavera, etabigcbateas
    Abram.
    Cumque
    sol occum-
    beret,
    sopor
    irruit
    super Abram;
    et horror
    magnus
    et tenebrosusinvasiteum. Cum
    ergo
    occubuisset
    sol,
    facla est
    caligo tenebrosa,
    et
    apparuit
    clibannsfu-
    mans,
    el
    J ampasignis
    transiensinler divisionesillas.
    Quid
    ergosignificeiitista, fratres, breviter, quantum
    Dominus
    dederit,
    Charitalis vestraaauiibus
    cupimus
    intimare. BeatusAbraham
    pater
    mullarum
    gentium
    a
    Dominodictus est. Omnes enim
    gentes, quse
    in
    Chrislumcredunt elcrediturae
    sunt,
    lilii sunt
    Abrahae,
    imilando
    fidem,
    non nascendo
    percarnem.Nam
    sicut
    J iulaei
    per
    inlidelilalem
    degeneresfacii,
    exfiliisAbra-
    li;cfilii
    diaboli,
    et
    progeniesviperarum
    sunl in Evan-.
    gelioappellati;
    itae conlrarioomnes
    gentes qnae
    in
    Chrislumfideliier
    credunt,
    Abrahaefilii effici merue-
    runt. Vacca
    ergo
    triennis,
    etariesannorum
    trium,
    et
    capratriennis,
    et turtur vel
    columba,
    figuram
    omnium
    genliuinpraelulerunt.
    Dictasunt autem triumanno-
    rum,
    quia
    omnes
    genies
    in Trinitatis erant
    myste-
    riumcrediturae. Et
    quia
    tola Ecclesiacalholicanon
    solumhabet
    spirituales,
    sedhabet etiamet carnales:
    qtiamvis
    noiiiuilli in Trinitatem se credere
    dicant,
    camales lamen
    sunt, quia
    criminael
    peccala
    viiare
    dissimulant:
    quia crgo
    cum carnalibus sunt etiam
    spirituales,
    ideo tnrtur et colnmba sunt additae. In
    turture et columba
    spirituales possunt significari,
    ut
    inillisiribus animalibuscarnales
    intelligi.
    2. InEcclesiacalholicacarnalescontrase
    posili,
    non
    spirituales. Ergo diligenter attendite, quia
    illa tria
    animaliadivisisse induas
    partes
    dicilur Abrahamet
    contraseinvicem
    posuisse.
    Aves,
    Scriplura inquit,
    nondivisit.
    Quarehoc,
    fratres?
    Quia
    inEcclesiaca-
    tholicacarnales dividuntur; spiriluales
    omnino non
    dividuntur, el,
    sicut dicit
    Scriptura,
    conlraseinvicem
    prseparantur. Quare carnales,
    et
    divisi,
    et conlra se
    positi
    sunt?
    Quia
    omnesluxuriosi el amaloresmundi
    contra seinvicemdivisiones et scandalahabere non
    desinunt. Isti
    ergo
    dividuntur, quia
    sibi invicemad-
    versantur: aves
    autem,
    id est
    spiriluales
    non divi-
    duntur.
    Quare spiriiuales
    non dividuntur?
    Quia
    est
    illis cor
    unum,
    et anima una in
    Deum,
    esi inillis
    unumvelleac nolle. Illis
    enim, quas supra
    diximus
    avibus,
    similes
    sunt,
    turluri scilicet vel columbse.In
    turlure
    castitas,
    incolumba
    simplicitas designatur.
    OmneseniminEcclesiacatholicaDeum
    limentes,
    et
    casli, simplicesque
    esse
    signantur,
    et cumPsalmista
    dicere
    possunt, Quis
    dabii mihi
    pennas
    sicul
    columbm,
    etvolaboet
    requiescam(Psal.
    LIV,7)
    ?El
    iierum,
    Tur-
    lur invenitsibi
    nidum,
    ubi
    reponat pullos
    suos
    (
    Psal.
    LXXXIII, 4).
    Et
    quando
    carnales, qui
    dividi
    possunt,
    gravibus
    vitiorum
    compedibuspremuntur
    in mundo
    ;
    spiriiuales
    diversarumvirtutum
    pennis
    elevantur in
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    34.
    (b)
    tn
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Lovaniensi-
    busdubius
    iuit,
    verlinoet
    vindingosupposititius.
    Nobisvi-
    deluradCsesarium
    perliaere.
    Confereditamab
    Augustino
    cjusdemsacrificii Abrahajexpositionemallegoricam,
    enarr.
    tnpsalm.
    103,
    serm,
    3,
    n,
    5;
    etlibrunii 16de
    CivilateDei,
    cap.
    24,
    allum,
    et duabusvelut
    alis,
    duobusscilicet
    prseceplis,
    diligendo
    Deumet
    proximum, eriguntur
    in
    ccelum,
    et cum
    Apostolo
    dicere
    possunl,
    Nostraautem
    con-
    versatioinccelisest
    (Philipp.
    ni,
    20);
    et
    quolies
    sa-
    cerdos
    dixerit,
    Sursum
    corda,
    securietfideliterdicunt
    sehabere ad
    Deum; quod
    valde
    pauci
    et rari in Ec-
    clesiafiducialiteretcum veritate dicere
    possunt.
    Ideo
    ergo
    aves Abrahamnon
    divisit, qtiiaspiriluales, qui-
    bus,
    sicut
    dixi,
    est cor unum
    etanimauna,
    dividi et a
    Dei vel a
    proximi
    amore
    separari
    nou
    possunt;
    sed
    cum
    Apostoloclamant, Quis
    nos
    separdbit
    acharitate
    Cliristi?
    Tribulalio,
    an
    angustia,
    an
    persecutio
    ? Et cce-
    tera
    qucesequuntur, usque
    ad id
    quod
    dietum
    est,
    Neque
    crealuraalia
    poteril
    nos
    separare
    acharilale
    Dei,
    qnw
    est inChristoJ esuDominonostro
    (Rom. vm,
    35~
    39)? Spirituales ergo
    nec lormenlis
    separanliir
    a
    Chrislo;
    carnales verointerdumeliamoiiosisfabulis
    separantur.
    lllos non
    separat
    nec crudelis
    gladius;
    istos vero
    separat
    carnalis affectus.
    Spirituales
    nec
    dura
    frangunl ;
    carnales eliam bJ anda
    corrumpunl.
    Divisit
    ergo
    Abraham illa animalia in duas
    partes;
    avesauleinnon divisit.

    .,
    S.J udicii exlremi
    figura.Cumautem
    occubuisset
    sol,
    sopor, inquii,
    irruit
    superAbraham,
    et horror
    magnus
    et tenebrosusnimis: el
    appuruit
    clibanusardensel
    fu-
    mans,
    et
    lampasignis
    transiens inter divisionesillas.
    Videte, fralres, quodignis
    isteintcr divisiones illas
    transiens
    dicilur,
    turturem
    quoque
    et columbamteti-
    gisse
    non
    legitur. Vespera
    illafinemmundi
    significa-
    vit: animalia
    illa,
    sicut
    jamdiximus, lypura
    omnium
    gentium
    in Christo credenlium
    praetulerunt. Quse
    tamen
    gentes,
    sicut
    jam
    dictum est,
    quia
    in se non
    solum
    carnales,
    sed etiam
    spirituales,
    id
    cst, non
    solum
    malos,
    sed etiambonos
    habeni;
    ideo
    animalia
    illadivisa
    sunt,
    et
    ignis
    transivii
    per
    ea, secundum
    illud
    quod
    dicit
    Aposlolus,
    Die.senimDomir.ideclara-
    bit; quia
    in
    igne
    revelabitur
    (1
    Cor.
    III, 15).'
    Clibanus
    ille ardens et fumans
    etlampas ignisdiemjudicii
    fi-
    guravit.
    Et ideo
    super
    beatum Abraham limor et
    horror lenebrosusincubuit. Unde
    intelligimus, quod
    si indie
    judicii justus
    vix
    salvabitur,
    peccator
    et im-
    pius
    ubi
    parebunl (1
    Petr.
    iv,
    18)?
    Clibanus
    ergo
    ardens
    et fumans
    signilicavit
    diem
    judicii: diem,
    inquam,
    judiciiin quoerit
    fletusetstridor
    dentium, inquo
    erit
    ululatus,
    et
    lamenlatio, et larda
    pcenitenlia;
    quando
    movebuntur fundamenla
    montium,
    et ardebii lerra
    usque
    adinferosdeorsum:
    quando,
    sicut dicitbeatus.
    Petrus,
    Cozli ardentes
    solventur,
    elementa
    ignis
    ardore.
    tabescenl(\\
    Petr.
    m, 12):quando,
    sicut
    Dominusipseiii
    Evangeliodicit,
    etiamVirlutescoetorumcommovebuntur?
    quando
    sol
    obscurabitur,quandoet
    lunanondabit
    lumen
    suum,
    et slellmcadentdecmlo
    (Malth.
    xxiv,
    29).
    Ubi
    se tunc
    impii
    videbunt?Ubi
    adulteri,
    ubi
    ebriosi,,
    ubi maledici se
    recognoscenl
    ?Ubi amatores
    luxuriae,
    ubi
    rapiores,
    ubi
    superbi
    et invidi
    apparebuni? Quid
    infelices
    pro
    sua defensionedicluri
    sunt,
    quos
    loties;
    admonitos
    ,
    et lamen
    imparatos,
    dies ille
    repererit?
    Cumadillam
    Arcliangeli
    tubamomni buccinaclario-
    remlolussimul
    coeperitmugire mundus, cum,
    sieut
    dicit
    proplieta,
    venerit Dominus
    ponere
    orbemlerrae
    desertum
    (lsai. xiv,
    17),
    et
    peccaloresperdere
    exeo r
    quando,
    sicut dicit
    Seriplura, peccatores
    et
    impii
    mil-
    tentur in
    stagnumignis,
    et
    fumus
    tormenlorumillorum
    ascendetinsmculasmculorum
    (Apoc.
    xiv, 19,
    11). Qut
    lunc
    tremor, quse caligo, quai
    lenebrac criminosos.
    quosquenegligenles
    ac
    tepidosoccupabunt?
    Ne
    ergo
    ei nos in istum veniamuscrucialum
    animac,
    exper-
    giscamur
    dum
    corrigendi tempus est,
    et voluntaiem
    Domini nostri
    tanquani
    boni servi et utiles
    requira-
    mus : ut cumdiesille
    judicii, quem
    clibanusillear-
    dens et fumans
    signilicavit,
    tremendus et nimium
    etiambonis
    expavesccndtisadvenerit,
    noncummor-
    lalibus\qoos
    illaanimalia
    (igurabanl,quiperdiversas
    volupiaium
    conteniionesdividi
    possunt,
    flammisultri-
    cibuscruciemurin
    inferno;
    sed
    simplicilalem
    colunike
    1
    Forle,
    carnalibus.
    1747 APPENDli.
    1748
    et caslitatemlurturis
    praeferentes,spirilualibus
    virtu-
    tum
    pennis
    elevemur in
    ccslum,
    secundumillud
    quod
    ait
    Aposlolus, Simul, inquit, rapiemur
    innubibusob-
    viam
    Christo
    in
    aera,
    etsic
    semper
    cumDominoerimus
    (I
    Tliess.
    iv, 16)
    :
    prsestante
    Domino nostro J esu
    Chrislo,
    cni est hbnor et
    gloria
    cumPatre et
    Spirilu
    sancto insseculasaeculorum.Amen.
    SERMOV
    ().
    Detrijbus
    viris
    qui
    beato Abrahm
    apparuerunl.
    Gen. xvm
    (b).
    1. In lectione
    Scripiurm
    nonlitlermtantum.attenden-
    dum.
    Frequenter
    admonui Cliaritaiem
    vestraro,
    fralres
    dileclissimi,
    ut his
    lecljoiiibus qusc
    diebus islis in
    Ecelesia
    recitnntur,
    non hoelanlumattendere debea-
    trnis, quod
    es littera sonare
    cognosciuius,
    sedrenioto
    velamine
    Utlera;,
    vivificantem
    Spiritum
    fideliter re-
    g.uiranius.
    Sic eriim dicit
    Aposlohis,
    LiUera
    occidit,
    Spirilusaulemvivificat(H
    Cor.
    m, 6). Denique
    iiifelices
    J iidaci,
    el
    pkjs
    infelices
    hcereiici,
    dumsolumJ iitersc
    aspieiuni Sortum, quasl eorpiis
    sine
    anima,
    ilasine
    viviflcanle
    Spiritu
    morlui remanserunt. Nosaudiamus
    Aposlolumdicenlem, quia
    hmcomniain
    ftgura
    contin-
    gebanl
    illis
    ; scripta
    sunt autem
    propter
    nos
    (1
    Cor.
    x,
    11')..
    Videamus
    ergoqiiid sit, quod
    modocumdiviua
    leclio
    legeretiir,
    aiidivimus.
    $.Lollon^einferio)Abraliam.Visusest,if\(\ml,Deus
    Abralim,
    cum
    sederet
    adostiumlabernaculi
    sui,
    adiii-
    ceni Mambre. Ecce
    , inquil,
    tresviri asliterunt
    super
    eum,
    etexiii in occursum
    ejus.
    Atlendite
    , fralres
    ,
    el
    videte
    qualller
    Deus
    apparuil
    Abralisc,
    et
    qualiler ap-
    pariiit
    Lqt.
    AdAbraliaratres
    veniunt,
    et slant
    super
    edm: ad'Lot diioveniuin
    ,
    et scdent in
    platea(Gen.
    xix,
    1, 2). Videle, fralres,
    si non
    dispensatione
    san-
    Cti
    Spiriius
    pro
    meritisres
    geruntur. Et.enim
    Lol
    Ionge
    iiiferlor erat Abraham. Nisi eniminferior
    fuisset,
    a
    bealo Abrabam
    separari
    non
    meruisset,
    neeei So-
    domorumhabitatio
    placiiisset.
    Veniunt
    ergoad
    Abra-
    liaintres viri in
    meridie,
    venerunl adLol
    duo,
    et ve-
    spere
    veniunt : noii enini sustinebat meridianae
    lucis
    fiiaguitudinemLoi;
    Abrahamvero
    poterat plenum
    ful-
    gOrem
    lucis
    excipere.
    3-
    Hospiialitatis
    commendatio.Nuncvideamus
    qua-
    Iiter Ahraham
    ,
    et
    qtialiter
    Lot
    susceperunt
    venien-
    tes.
    Prsesumpsit
    Abraham
    ,
    et occurril obviam eis.
    EVcuin
    occiirrisset,
    festinat adlabernaculum
    ,
    et di-
    cit ad uxorem suam:
    Festina, inquil,
    el
    consperge
    tres mensuras
    similaginis,
    et
    fac
    subcinerhios
    panes,
    quod
    gr;r:ceiy*pv?la;dicitur,
    occnltosvidelicetel abs-
    cbndiitosiiidicans
    panes. ipse
    aulemAbrahamad ar-
    wetttum
    cucurrit,
    et
    accepil
    viiulnm.
    Qualcm
    vitulum?
    Forte
    qui potuit priinu.s
    occurrere? Nonita
    est;
    sed
    vitiiiumboiiuni et
    lenerum. Tulit
    ergo vitulum,
    etde-
    ditpuero":
    Puer
    , inquit, festinafacere
    ettm. Videle
    ,
    fratres
    ,
    allendite
    quani
    ferventi animo
    hospites
    de-
    beatis
    excipere.
    Ecce
    ipse
    Abraham
    currii,
    uxor fe-
    slinat, puer
    accelerat. Nullusest
    piger
    indomosa-
    pientis.
    Ecce
    requalia
    sunt Abrahaeet Sarae
    hospita-
    litaiis oJ ticia.Lotvero
    excepitquidem;
    sed duostan-
    lum
    ,
    et non
    integram
    Trinitatem
    ,
    nec in
    meridie,
    sedad
    vesperum. Eiquideis apposuit? Coxit, inquil,
    azuma
    ,
    etcomederunt.Et
    quia
    merilismulto inferior
    crat
    AJ jraham, nec
    vilulum
    saginatumhabuit,
    nec in
    tribus mensuris
    similaginismysterium
    Trinitatis
    agno-
    vit: altamen
    qiiia
    vel hoc
    qiiodpptuit, benigno
    animo
    obluljt,de perdilione
    Sodomorumliherari
    iironieruit.
    Atlendile
    , fratres
    , quia
    eiiani et
    Lol,
    dum
    hospites
    nohrepellit, Angelosexcipere
    meruit.
    Ecce
    hospiialem
    <J omum
    Angelj ingrediuntur,
    clausac
    hospitibus
    domus
    flammissulfureisconcremantur.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    70.
    (6)
    iii
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Auctorisar-
    lem
    etingeriiuminteffigescomparataOrigenis
    Homiliain
    Ceriesim
    quarla,quam
    llle
    prajfixaprselatione,
    etnonnul-
    lisadditis
    passim
    acdetractisverbisvariavit.Csesarii stilum
    inexordio
    praesertim
    et inconclusionesermoniscernerc
    nobis
    videmur,
    4. Abraham
    mysterium
    Trinitatis
    cognovit.
    Lolio
    pedum.
    Veneruntergotres
    yiri ad
    Abraham,etsteterunt
    super
    eum. Uoc
    ipsum
    videle
    qualesit, quod
    super
    etnnve-
    niunt,
    noncontra eum.
    Subjeeerat
    se
    volimtaii
    Dei;
    et
    ideosupereum
    stare dicitur Deus.
    Asiiterunl,
    inquil,
    supermm;
    nonconira eumad
    repellendum,sedsttper
    eumad
    prolegendum.
    Tres
    viros.suscepit,
    tribusmen-
    suris
    panesapponil. Quarehoc, fratres,
    nisi
    qtiiamy-
    steriumTriniialis
    intelligit? Apponit
    et vilulum
    ,
    qui
    vitulusnon
    estdurus,
    sedbonus et tener.
    Etqtiid
    tam
    teneriim
    , quid
    tam
    bqnurii, quam
    est ille
    qui
    se
    pro
    nobishtimjiiavit
    usque
    adinortera?
    Ipse
    esl illevitu-
    J iissagiiiatus, qiieni pro recepto poenilente
    iiJ io
    jugu-
    J at
    pater. Sic
    eriim
    diljexilDeusmundum
    ,
    ut Filium
    suuiri
    unigenituiri
    daref
    (J dan. ui, 1G).
    Tribus
    crgo
    oc-
    cui-rit
    Aiiraliam,,
    el.uiiumadorat. Iueo auiem
    qiiod
    tres
    vi.dit,sicut.jara
    dictum
    est,
    Trinilalis
    mysicrium
    iiitcllexit :
    quOcl
    aufeni
    quasi
    unum
    adoravit,
    in tri-
    buS
    personis
    uniimDeiimesse
    cognovit.
    Adunumlo-
    qtiiliir diceris,
    Declinaad
    puerutn
    tuum. Addil
    etiam,
    quasi
    ad honiines
    loquens, AccipUun,inquil, aquam,
    etlavenlur
    pedes
    vestri.
    Discite, fratres,
    abeaioAbra-
    liam
    bospites
    libenler
    exeipere, pedes
    eoriimcumliu-
    niilitaleet
    pietate
    lavare.
    Lavate, inquam,
    sanctorum
    peregrinaniiuoi pedes,
    ne forteinillis remaneat
    pul-
    vis,
    quem
    ad
    judiciumyestruin
    possiiil
    de
    pedibus
    suis
    exciitere. Sic enimin
    itvangelio
    dixii:
    Qui
    nonsusce-
    pefil
    vos,exeunlesexcutiie
    pulverem
    de
    pedibus
    vestris.
    Amendico
    vObis,tolerabiliuserit terrwSodomoruinin
    diejudicii, quamiUi
    civilali
    (Matlii.
    x
    ,
    ii-eiiS).
    Hoc
    ergopraevidebat
    in
    spiritu
    Abraham
    ;
    ct ideovolebat
    praevenire
    et lavare
    pedes,
    ne
    quid
    forte
    pulveris
    re-
    sideret, quod
    adiestinioniumincredulitatisexcussum
    posset
    indie
    judicii reservari.
    Propterca ergo
    dicil sa-
    piensAbrsiham,
    Accipiamaquam,
    el laventur
    pedes
    ve-
    stri.
    Diligenter
    lisec
    audite, fratres, qui hospitalitalem
    exercere non
    vullis,
    qui hospilem
    velut hostemexci-
    pitis.
    Ecceliealus Abraham
    ,
    dumhorainesferventer
    exciperet, ipsum
    Deum
    suscipcrehospitaliiaiis
    con-
    templationepromeruit.
    Ilocetiam in
    Evangelio
    Chri-
    stns confirmavitdicens
    :
    Hospesfui,
    el
    suscepistis
    me
    (Id. xxv,35).
    Nolite
    ergonegligereperegrinos,
    neforle
    quem
    non
    excepislis,
    ipsc
    sit Christus.
    5.
    Sequitur
    de
    eodemiarjjumento.
    Ubi tamen factum
    sit hoc? Adilicem
    Mambre,
    quod,in
    lalina
    lingua
    inler-
    pretatur visio,
    sive
    perspicacia.
    Vides
    qualis
    sit locus
    in
    quo
    Dominus
    polest
    habereconvivium? Deleclavit
    eniirieumvisioet
    perspicacia
    Abrahse.Erat enim
    mqn-
    dus corde
    ,
    ul
    posset
    Deumvidere. Intali
    ergo
    loco
    ,
    ct in lali corde
    polest
    Dominus
    {
    habere eonvivium.
    De ista visioneDoiriinnsin
    Evangelio
    locutus cst ad
    J udseos dicens : Abr.aham
    exsultavil
    ut videretdiem
    meum
    ;
    vidit et
    gavisus
    esl
    (J oan. VIII,
    56). Dieni,
    in-
    quii,
    meum
    vidit; quiamyslerium
    trinitaiis
    agnovit.
    vidit Palremdiem
    ,
    Filiumdiem
    , Spirilumsanclum
    diem,
    el inhistribusunumdiem:
    sicutetPater
    Deus,
    el Fifius
    Deus,
    et
    SpiritussanctusDeus,
    othi tresunus
    Deus.Namei
    singulatini singulsequsequepersonaeple-
    ims Deus
    ,
    et totae
    ires;
    simul unus Deus.Namet illis
    tribusmensurls
    simiiaginis,propler
    unilatemsubstan-
    iise
    ppnincongrue
    Pater et Fiiius el
    Spiritus sanctus
    inlelligilur. Quod
    tamenetalio
    modopotest
    accipi,
    ut
    Saram
    inlelligamiisEcclesiam, tres mensurassirnila-
    ginis, fidem,
    spem
    et
    charitalem. In his enimIribus
    virUilibusuniversaefructusconlinentur Eociesiaj.
    Qui
    hsectriainsemeruerit
    habere, securus
    polest
    adcon-
    viviumcordissui totamTrinitalem
    excipere.
    $. DescendereDeus
    quomodpintelligalur.-Postliicc
    dixil Dominus
    gdAbraham,ClamorSodomonimel Go
    morrluBascendit ddme: descendi
    ergo
    ul viderem
    ,
    si
    sermo
    qui
    venil
    qd
    me
    ,
    operecompteaiur;
    an nonest
    ita
    ,
    ut sciam. Hsec
    Scripturse
    sunt verba
    ;
    videamus
    quid
    in his
    inlelligi dignum
    sit.
    Descendi, inquit,
    ul
    viderem.
    Qnando
    ad
    Abraharii
    responsa redduntur,
    non dicitur descenderc
    Deus,
    sed
    supraipsum
    asta-
    re
    : nunc autem
    quia peccaiorum
    causa
    agilur,
    de-
    1
    ^icapudongenem
    additur,cumjngetis
    suis.
    1749
    SERMOVI.
    1750
    scenderedicittir Deus. Videfle ascensionem et de-
    scensionemlocalemsentias.
    Indignum
    est hOcde ih-
    corporea
    et
    ubique
    fotasentire subsiantia. Sedde-
    sceuderedicilur Deus
    , quando
    curamhumanaefra-
    gilitalis
    habere
    dignatur. Quodspecialius
    de Domino
    ac Salvatore nostro sentire debemus
    , qui
    Seniet-
    ipsum
    exinanivit,
    servi formam
    accipiens(Philipp.
    '
    , 7).
    7.
    Quoinodb
    nesciatDetts
    peccatores.
    Sed videartius
    quid
    esl
    qiioddicit,
    Descendiut
    viderem,ulrumsermo
    qui
    ad me
    pervenit,operecomplelus
    sit;
    annonest
    ita,
    til sciam.Soleritenimnos hinc
    impugnarePagani,
    et
    niaximeimmundissimi Manichsei
    (a)
    dicenles : Ecce
    nesciebat Deus
    Legis, quidagerelur
    inSodomis.NOs
    enimSanointelleclu
    respondemus
    et dicimus,
    quod
    aliier dicitur Deus nosse
    justos
    ,
    aliter noverit
    pec-
    Catores.
    Denique
    de
    juslis quid
    dicitur? NovitDomi-
    ims
    qtti
    sunt
    ejus (II
    Tim.
    n, 19).
    De
    peccatoiibusquid
    didltir? Discediteame
    ,
    omnes
    qui operamini iniqui-
    ialem
    , quia
    non novivos
    (Mallh.
    vn
    , 25).
    Et
    ilerurii
    Paulus
    Apostolus
    : Si
    quis
    est
    Domini, inlelliget qiice
    iiico
    ; qtii
    autem
    ignorat, ignorabitur (I
    Cor.
    xiv,
    57et
    38). Quid
    est
    ergo,
    Nescio? Nonnovi vos
    ,
    non vos
    agnosco
    in
    regnlamea,
    non invobis
    recogriosco
    inia-
    ginein
    raeam.
    Cognovit
    invobis
    juslitia
    mea
    quodpu-
    niat,
    el non
    cognoscit
    misericordia
    quod
    coronet: ac
    si
    quorum
    aclus
    indigni
    Deo
    sunt, indigni
    etiamiio-
    titia Dei diciintur. Descendi
    ergo
    ut videam
    ,
    nOiiut
    egoquidaguiit
    sciam: sedut
    ipsos
    scientiamcadi-
    gnos
    cfficiam
    ,
    si
    quosipsorum
    inveniam
    justos,
    Si
    iquos
    inveniam
    pcenitenies,
    si
    quos
    lales
    quos
    debeani
    scire.
    Deniquequia
    nullus
    qui pcenileret,
    nullus
    qui
    converierelur inVenlusest
    prceterLot, ipse
    soluscO-
    gnoscilur, ipse
    solus deincendioliberatur. Nos
    vero,
    fraires
    ,
    demus
    operam,
    et lales essecumDei
    adju-
    torio laboreinus
    ,
    ut
    digni
    liabeamur rioiitia
    Dei;
    ut
    nos et
    agrtosceredignetur
    el
    scire, preeslaiite
    Domino
    nostro J esnChrislo
    ,
    eic.
    SERMOVI
    (b).
    Deiinniolatione
    Isaac,
    i(c).
    i. Exordium. Lectio
    illa,
    fratreS
    cliarissimi,
    in
    qua
    bealus AbrahairtIsaacfiliumsuuminhblocaiislumle-
    gilur
    oblulisse
    ,
    ideoinordinesiiodielms
    Quadrage-
    simcenon recitatur ,
    quia
    ,
    sicut
    ipsi
    nostis
    ,
    in
    vigi-
    liis
    Paschcopropler
    sacramenluihdominicse
    passionis
    reservatur. Et
    quia
    turicriohest iti
    spatio,
    ut de iSla
    possit
    aliquid dici;
    nunc
    ,
    si videtur
    , exposilionehi
    ejus
    seciindum
    quod
    eam
    patres
    nostri
    inspiraiile
    Do-
    niinO
    traclaverunt,
    Charitatis vestrse
    auribus, qiiai)-
    lum
    pOssumus,
    breviter intimemus.
    2. Trinilatis
    myslerium
    .Dixil
    ergo
    DominusadAbra-
    liam
    ,
    Tolle
    filium
    ttmm
    , quemdiligisIsaac,
    et
    offer
    eummihi in holocauslum
    super
    unutnmonlium
    ,
    quein
    monstraverolibi. At ille
    surgens
    Stravitasinani
    suatn,
    et
    lulil secttmduos
    pueros,
    etIsaac
    filiumsuum,
    et
    perve-
    nil ad locum
    , quem
    ei osienderatDominus
    ,
    dieterlio
    ;
    (Gen.
    xxn,
    2et
    seqq.).
    kbrahamenim
    quandolsaac
    filium
    suuin
    oblulit, lypum
    habuit Dei Patris
    ;
    Isaac veroii-
    guram
    DoiriiniSalvaloris.
    Qiiod
    aulemad locumira-
    molalionisdie teriia
    pervenilur
    ,
    niyslerium
    Trinita-
    lis osteriditur. Nam
    qiiod
    dies lertius in sacrariierito
    vel mvsterio
    accipi
    debeat Trinitaiis
    , frequeiiier
    in
    voluminibussacris
    invenitiir,
    sicut inExodo :
    Viam,
    inquit,
    triumdierumibimusin deserto
    (Exod.
    v, 3).
    (a)
    DeManichaeis niMl in
    Origeuishomilia,
    a
    qua
    etiam
    abest
    quse
    moxoccurrit
    vox,

    Legis.

    (b)
    Alias.deTempore
    71.
    (c)
    ln
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Conflatusest
    abincerto
    auctore,
    et
    interpolatus.
    Habet
    quaedam
    exoh-
    genis
    HomiliainGeriesim
    octava,
    et
    qusedam
    aliundecdn-
    gesla.
    In
    roamiscriptis
    nostrisstrictius
    pauloquam
    ineditis
    exordium
    habelur,
    huhcin modum: <t Lectionis
    illius,
    fra-
    trescharissimi, inqua
    beatusAbrabamisaacfiliumsuum
    ainholocausto
    legiturobtulisse,nunc,
    si
    jubelis,
    exposi-
    Ktionemsecuudumquodeampatres
    nostn
    inspiranlepo-
    minotractaverunt,
    Cbaritatisvestrae
    auribus, quantum
    possumus,
    breviter intimamus.Totle
    fiiium
    luumii etc.
    Quod
    exordiolumexCsesarii verbis
    expressumvidetur.,
    Et iterum
    quando
    ad
    montemSinai
    venlum
    est,
    di-
    cium est
    populo
    :
    Sanctificamthi,
    et estdte
    pdrati in
    dielertia
    (Exod. xix, 15).
    Et J osiie
    IrahsiiuhisJ orda-
    "nem
    ,
    ut indieterlia
    popiilusparalus
    ess6t
    adriionuit
    (J osuei,
    11).
    Et
    Dominusridsier die tertia
    resurre-
    xit
    (Matth.
    xxvin).
    Hoc ideo
    diximus, ciuia
    lieatus
    Abrahamdielerliavenit ad
    locUm,quein
    ei osteiide-
    rat Dominus.
    3. Chrisli
    figura
    aries et
    Isadc. Duo
    pueri quos
    cum asina remanere
    jussit , lypuin habuerunt
    populi J udceorum, qui pro
    eo
    quod
    in Chrisio non
    erant
    credituri,
    ideo ad lociimubi
    immolandus
    erat,
    ascendere vel
    pervenire
    non
    poterarit. Asiua
    illa
    significavit Synagogam. Aries vero ille
    qui
    in-
    ter
    spinas
    cornibus
    tenebatur,
    et
    ipse typumDomini
    habuisse videtur. Nafti et Clirislus
    rjuasi cornibus
    inter
    spinas bcerebat, quando
    ad crucis cornua cla-
    vorum confixiorie
    pendebat. QuOd
    vero
    Isaac
    ipse
    sibi ad immolandum
    ligna delulil,
    et inhoc Chri-
    stum
    figuravit, qui
    ad locum
    passioilis
    Crucemsuani
    ipseportavit.
    De
    quoniyslerio
    niulloantediclumfue-
    ral
    per prophelam
    : Ei
    erit,
    inquil, principatusejus
    super
    huinerum
    ejus (Isai. IX,6).
    TuricenimChristus
    principatum snper
    humeros
    habuit, quando
    crucem
    suamadmirabili liuniiiitaie
    poi-tavit.
    Nori
    incongrue
    cruxChrisli
    principatumsignificat. Nam
    per ipsam
    et
    diabolus
    vincitnr,
    et totus mundusad Christi noti-
    liamvel
    graiiam
    revocatur'.
    Deuique
    sic et
    Aposto-
    lus
    dixit,
    cumde
    passione
    Domini
    loqueretur
    : Fa-
    clus, inquit,
    obedietis
    usque
    ad
    mortem,
    mortem
    ciu-
    lemcrucis :
    proplerquod
    et Deus
    illum
    exdltavil,
    et
    donavilitti iionien
    quod
    esl
    super
    omnenomen
    (Philipp.
    n,
    8 et
    9).
    Hocideodicimus
    ,
    fratres
    ,
    ut
    agnosceret
    Charilas veslra
    quod principatus Chrisli,
    de
    quo>
    scriplumest,
    El erii
    principatussuper
    humerum
    ejus,
    non sit alius nisi crux
    ejus.
    Et ideo leclio
    ipsa
    In
    Pascha
    legiiur, quando
    Isaac
    verus,
    cujus lypumge-
    rebat filius
    Abrahse,
    pro gertere
    humanoin
    patibulo
    ciucis
    affigitur.
    4. In
    pueris
    Abrahm
    figura
    esl
    J udmorum.^Legtiur
    in
    ipsa lectione, quod
    veniens bcatus Aliraham cum
    filio
    suo,
    viderit locUma
    longe,
    et dixerit ad
    pueros
    suos,
    Sedetehic
    CMmasina;ego
    el
    puer
    prgficiscemur,
    et
    cum
    adoraverimiis,
    reverlemur advos.
    Quarejiueris,
    qui liguram
    habuerunt J iidseoruni
    dicitur, Sedelehic
    cumasina?
    Numquid
    asinaillasedere
    polerat,
    ciia-
    rissimi? Sedideo
    dicitur,
    Sedetecum
    asina;
    quia
    J u-
    dceorum
    populus, qui
    in Christum
    crediturus non
    eral,
    slare non
    poterat,
    sed ul debiliset velut
    pec-
    cator
    languidus
    ,
    qui
    baculumcrucis
    despexerat,
    in
    lerram casuruserat. Dixil
    ergo
    Abraliam
    beatus,
    Se-
    detehiccum
    asina;
    ego
    et
    puer
    proficiscemnr,
    et cutti
    ndoraverimus,
    revertemuradvos.
    Quid
    est
    quoddicis,
    beateAbraham? Adimmolandum
    filium
    vadis,
    et di-
    cis
    quod
    ctmi filioreverteris? Si euminllolocausiiirn
    obtuleris, utique
    tecumredire non
    polerit.
    Potuitro-
    spondere
    beatus Abraham : Vcrum dico
    ,
    et offero
    filium,
    el cumfiliorevertar ad vos. Tanta estenim
    fidesmea
    ,
    ut credam
    quod
    ille
    qui
    mihi eumde raa-
    tris sterilis utero
    dignatus
    esl
    dare, ipossit
    etiameuin
    mortuum suscilare : et ideo verum
    dico, quia
    cttm
    adoraverimus,
    revertemuradvos.
    5. Adam
    sepullus
    in
    Calvarimloco.
    Quod
    auteni
    aries occisus
    est,
    et Isaacnonest
    occisus,
    ideofa-
    ctum
    est, quia
    Isaac
    figura
    et non veritas erat. In
    ipso
    enim
    designatum
    est
    quod postea
    in Christo
    completum
    est. VideteDeumcumhominibus
    magna
    pielate
    certantem : Abrahammortalem filium non
    morilurumobtulit
    Deo,
    cl DeUsinimortalemFilium
    pro
    hominibustradidit morii. Potest lamenclebeato
    Isaae,
    et deillo arieteetiamsic
    iiiteiligi,
    ut inbeal
    lsaac
    signilicata
    sil
    divinilas",
    iii arieie humanitas
    Cbristi. El
    quia
    in
    passione
    non
    divinilas,
    sed hu-
    manitas crucilixa
    creditur;
    ideonOn
    Isaac,
    sedaries.
    immolalur. Dei enim Filiusvel
    Unigenitusofferlur,
    1
    Mss.,
    renovatur.
    1751
    APPENDIX. 1752
    'et
    virginis prlmogenitus
    immolatur. Auditeet aliud
    sacramenlum.
    Beatus
    Hieronymuspresbyter scripsit,
    ab
    antiquis
    et senioribus J udceorumsecertissimeco-
    gnovisse, quod
    ibi oblatusest
    Isaac,
    ubi
    postea
    Do-
    minus Christus crucifixus
    '
    est
    (a). Denique
    ab eo
    loco unde beatus Abraham
    jussus
    est
    proficisci,
    ter-
    tio die adlocumubi Christus crucifixus est
    perveni-
    tur.
    [Eliam
    hocantiquorumrelationereferlur, quodet
    Adairi
    primus
    homo in
    ipso
    locoubi crux fixa
    est,
    fuerit
    aliquandosepultus;
    et ideoCalvaricelocumdi-
    cluin
    esse, quiacaput
    liumani
    generis
    ibi dicitur esse
    sepultum.
    Et vere
    , fralres,
    non
    incongrue creditur,
    quia
    ibi erectus sit
    raedicus,
    ubi
    jacebat segrolus.
    Et
    dignum
    erat,
    nt ubi occiderat humana
    superbia,
    ibi
    seinelinaret divinamisericordia : et
    sanguis
    ille
    pre-
    tiosus etiam
    corporaliter pulveremaniiqui peccatoris
    dum
    dignaiur
    slillando
    contingere,
    redemissecreda-
    tur
    2
    (&).]
    Hcecenim,
    fratres
    charissimi,
    secundum
    quodpoluimus,
    e diversis
    3
    Scripturarum
    volumini-
    bus
    , pro
    animsenostrse
    prorectucollegimus,
    el cha-
    ritatis
    contemplaiione suggessimus. Vosvero,
    auxi-
    liante Domino,
    dum
    frequenlius Scripluras
    divinas
    relegilis,
    si
    diligenter atlenditis,
    credo
    quod
    etiara
    nieliorem
    expositionem
    invenire
    possitis
    \
    [6. Baptismi
    sacramenlumnon
    negligenter
    aut tar-
    dius
    requirendum. Rogo
    vos
    , fralres,
    ut
    quicumque
    aut
    lilium,
    aut vernaculumsuum
    baplizari desiderat,
    jam
    nunc eum Ecclesiseofferrenon differat :
    quia
    non
    est
    justum,
    ut res
    quse
    lam
    magna
    ,
    tam
    prae-
    clara
    credilur, negligenter
    aut tardius
    quam expedit
    requiralur.
    Timeoenimne
    aliquse
    mulieresideo lar-
    dius-infanlulos suos
    offerant, quia
    cum
    ipsis
    ad
    Vigi-
    lias venirc dissimulant. Cerlissime euim credimus
    ,
    quod qui
    sialim
    incipiente Quadragesima,
    eos
    qui
    baplizandi
    sunt offerre
    voluerint,
    et cum
    ipsis
    ad
    Vigilias
    feliciter
    venerint,
    et filii eorum
    legilimo
    or-
    dine
    accipient Baptismi sacramentum,
    et
    ipsi acqui-
    rent
    indulgentiam peccatorum, prsestante
    Domino
    nostro J esu
    Cliristo,
    ete.
    ]
    SERMO VII
    (c).
    De immolalione
    Isaac,
    u
    (d).
    1. Novum
    praecepti genusest,
    homini
    legem
    sce-
    leris
    dare;
    et
    religiosura
    habere,
    si
    impium
    voluerit
    perpetrare.
    Abraham si
    parricidium fecerit, juslus
    est;
    si non
    fecerit,
    indevolus est.
    Quid
    sit
    ergo,
    quodnunquam
    Deumnisi
    pielate placamus? Cupit
    sibi vota
    offerri,
    noncrudeliler coli. Ecceinter
    jiie-
    tatem
    patris
    et devotionem
    Dei,
    filiumest
    quidem
    scelus
    oceidere;
    sed Deum scelestiusnon audire. In
    anguslo posita
    est
    perfectajuslilia.
    Parricidium
    jube-
    ris ut
    facias,
    tuis te manibus orbaturus.
    Quid
    hoc
    esl ?
    Imperat parricidium, qui prohibet
    homicidium?
    J ubetur, inquit,
    filium
    victimare,
    solatium
    paternse
    1
    sicinMSS. ineditis
    autem,
    immolatus.
    2
    Manuscripti
    nonhabent
    quse
    ansulisincluduntur.
    3
    Mss.,
    dedivinis.
    4
    HicsermodesinitinMss.
    (a) Legitur
    inCommentariis inMarc.
    cap. 1S,
    sedHiero-
    nymoperperamadscriptis.
    (b)
    Id
    quidem,quod
    deAdami
    sepullura
    inCalvarise loco
    dicilur,
    tradunt
    TertuUianus,
    lib. 2contra
    Marcionem;
    ori-
    genesinMatthseum,
    tract.
    35;
    BasiliusinLevit.
    cap.5;
    Am-
    brosiusin
    Lucam,cap.23; Chrysostomus
    in
    J oannem,
    ho-
    mil.
    84, etc.;
    sed
    improbatHieronymus
    in
    Matthseum,
    cap.
    27.
    (c)
    Alias,
    de
    Tempore
    73.
    (a)
    in
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.NonenimAu-
    gustinum,
    sedauctoremrefert
    plane
    eumdemacsermo
    Appendicis
    tertius
    perLoyanienses jam
    olim
    rejectus.
    utin
    illosermonehaud
    procul
    abinitio
    praeceptumdivinum,
    Exideterra
    tua, sic
    exponebatur,
    Novtun
    probationis

    genus,
    habenti
    propria,
    exsiliaindicere
    peregrina;
    ita
    in
    hujusprincipiodicitur,
    Novum
    preecepti genusest,
    ho-
    mirii
    legem
    sceleris dare: ~
    pro interpretanda
    sci-
    licet Dei
    jussioneilla,quampraemilti
    hic
    oportebat,
    sicuti
    wferiushabetur,
    Accipefiliumtuum,
    et
    offer
    mihi
    Ulimi.
    senectulis,
    et unicum
    pignusposteritatis: qni quanto
    serior,
    tanto
    dulcior; quanlo
    solusaut
    unicus,
    lanto'
    charior et dilectus. In
    uiroque.senes
    creandce
    prolis,
    desperatioretinebat; utpote post tempus
    '
    quod
    na-
    i
    lura
    fraudaverat,
    setas in sene
    paire,
    slerilitas in
    anicula matre. J amenim Saraactus suaevulvse
    per-
    dideral,
    et senem
    patrem
    vis
    generandi lassaverat;'
    quia
    fructumslerilis non babebal. Ecce subito fri-'.
    gens
    vulvamalernanon inslinclu
    libidinis,
    sed fo-
    ]
    mite virlutis
    incaluit,
    redivivo successit flore
    ju-
    .
    ventutis. Moerentis
    jam
    artus
    corporis viruerunt,
    marcidamembraet annosseselatistabe
    pallenlia, pue-
    riticerubore
    viruerunt,
    et insttccido
    tepore
    2
    veiera-
    scens
    jam corpus,
    non
    tanqiiam concubilus,
    sed
    promissio
    vegetabat.
    Canis
    jam togatumeaput
    albe-
    bat,
    et
    rugas
    suasvulvainventretendebat. Tumebat
    ulerus
    gravidco,
    tremebat
    gressus
    in
    poplite.
    Gesta-
    bat onuslum
    uterum, qusecorpusjam
    non
    regebat
    incurvum. Novissimisannis felaet fessa
    mulier, quse
    lion noverat in
    .juventuteconcipere,
    discit in sene-
    ctutelactare. Discite
    conjugati
    vacare effectumsc-
    minis,
    ubi non fuerit munus
    aucioris, ipso
    dieenle :
    Priusquam
    le
    formarem
    in
    utero,
    novi le
    (J erem.
    i, S).
    2.
    Accipe, inquit, filiutnluum,
    el
    offer
    mihi illum
    inunttmde monlibus
    quem
    demonslraverotibi
    (Gen.
    xxn, 2). Senexpater
    et unici
    niaier,noviparenles,et
    veteres
    genitores,
    ad lamacerbumnonmovenlur im-
    perium.
    Hilaris
    aceingebatur, qui
    nec timoremfaci-
    noris
    formidavit,
    nec
    implerequodjussus
    est
    degener
    animus dubilavil.
    Spes
    illa fulura tot
    gentiumpa-
    terna manu
    jubeiur
    occidi. Devotus
    pater
    eo voto
    suscepit parricidiiim, quo susceperat
    filium: nec re-
    fert utrum
    impendat
    aut
    perdat;
    dum
    quoquo
    raodo
    quod acceperat,
    reddat. 0 Domine
    piissime, quem
    scis
    patri dileclum, quidimperas
    victimandum?Nunc
    nuper
    senemsterilem
    fecundasti;
    et lam cito
    quod
    donaveras, repetisti
    ? Ubi est
    quod
    senibus
    prcesti-
    tisli?Ergo
    iratus
    poies lsedere,
    sicut
    propitius
    im-
    peras
    orbilatem? Absita nobisistaincredulitas. Deus
    pro
    nobis filiumsuum
    jussit occidi,
    uouuostros ma-
    ctari. Ideo
    jubetur
    filium
    occidere,
    ut manifestetur
    mundo, qui jam
    notus fuerat Deo. Nam
    quomodo
    in-
    nocenlisdesiderat
    sanguinem, qui
    reumdamnat
    pro
    sanguine?
    Demonstrare cunctis hominibus devotio-
    nem
    voluit, qui parricidium
    ut
    fieret,
    imperavit.
    Pa-
    ret illico
    imperiis, prseceplisobteraperal, pergit per-
    cussor
    paralus;
    imofiliuscum
    palreproficiscitur
    mo-
    riturus :
    atque
    utinam lantummodo
    moriturus,
    non
    insuper
    el
    palris gladio
    obiturus.
    3. Venerunt
    ergo
    ad
    locum, quem
    dixerat
    Deus;
    ambo
    pariter
    aramconstruunt
    sacerdotes; ligna
    arce
    imponit,
    filium
    alligavit,
    et exlenlo
    gladio, angelus,
    Ne
    percutiaspuerum,
    exclamavit: oculis
    respfce,
    et
    videarietemin
    vepre. Videte, fratres,
    Abraham
    pa-
    tientia fortem
    , devolioneconslantem
    ;
    noncuni ali-
    qua
    fera
    luctantem,
    sedcumnalura
    pngnanlem.
    De-
    volio
    dicebat,
    Percute:
    pietas clamabat,
    Parce. Illa
    revocabat;
    isla
    provocabal.
    Filius lunc moriturus
    ja-
    cebat:
    erigil
    dexleram
    feriturus,
    ct locum
    qiio
    libens
    percutiebat, aucupat. Parce,
    inquit,
    Abraham.
    Qiri
    jusserat
    ut
    feriret,
    modo vociferatur ut
    parceret.
    Sciebat eiiim
    probatum palrem
    et in devotionefer-
    venlem
    gladiumtemperare,
    el filiumnon
    perimere;
    sednec cremare.
    Parce, inquil,
    devote
    pater; parri-
    cidasine
    crimine,parce.
    Tuumsacrificium
    quodpara-
    veras
    intendi, egoquodjusseram
    ut obtulisses
    accepi;
    in voto
    probavi, quod
    in facto
    renni; acceplavi
    vo-
    tum,
    nec
    repuli sacrificium;
    laudo
    fidem,
    nec
    reprobo
    pielatem,
    nec tibi
    patior
    inferri orbitalem. Perfecta
    sunt
    omnia,
    et salvasunt universa. Vincilurinnocens
    hostia
    ;
    neofferentisdevotio
    putarel
    seminus
    aliquid
    exhibere,
    si
    impatienlia
    doloris victimacalcilraret.
    Ecce
    spirituali prcesagio
    meum
    praevenisti
    consilium.
    1
    Am.,ulpotepossetlempus.
    8
    Lov.,
    insuccido
    tempore.
    1753
    SERMOVIII. 1754
    Quod
    enim
    paravi pro
    toto
    mundo,
    tu
    jam
    deliberasli
    infilio
    tuo.
    Quod
    in
    Unigenito
    meo
    disposui,
    tu in
    tuo unico
    perfecisii:
    unde benedicentur inteomnes
    gentes.
    Amen.
    SERMOVIII
    (a).
    De
    puero
    Abraham.,
    qtti
    missusesladRebeccam
    (b).
    i. J uramenltim
    per femur
    Abrahw.Pauloanlecum
    divinaleclio
    legereiur,
    audivimus
    quod
    bealus Abra-
    bamvocaverit
    puertimsuum,
    et dixerit
    ei,
    Ponema-
    numluamsub
    feinurmeum,
    ul
    adjurem
    le
    per
    Deumcwti
    et
    lerrm,
    ttl non
    accipias
    uxorem
    filio
    meode
    fitiabtts
    regionishujus
    (Gen.xxiv,2, etc.);
    cl
    quod
    illeobediens
    posuerit
    nianumsub
    feu.ore,
    et
    juraverit
    ei. Ilsec
    enim
    omnia, fraires, qu:e
    in Teslainento Yeteri reci-
    tantur,
    si lanluiu sccimdumliiteramvoluerimusac-
    cipere,
    aut
    parvum,
    aut nullumlucrum animcecon-
    sequemur.
    (juid
    enimnobis
    prodcst, qui
    adecclesiam
    ad audiendtimDei verbumfideliter convenimus,
    si
    nobis
    dicatur, qnoil
    Abrahammiserit
    pueium
    suum,
    ut de
    reginnoloiiginqiia
    adducerel uxoremfilio
    suo,
    cum et in islis
    rcgionibus
    hoc
    freqnenler
    videamus
    fieri ?Nosvero, fratres,
    sequenles
    bealum
    apostolum
    Paulum,
    credamus
    quia
    omnia
    quccscriptasiini,
    J u-
    dseisin
    figuracoutingebant,
    nobis aulcininverilate
    completa
    sunt
    (1
    Cor.
    x,
    11).
    Dixit
    crgo
    Abraham
    ad
    puerum
    siium,
    Mittemanumluamsub
    fetnur
    meum,
    el
    jura per
    Deumcozitel lerrm.
    Quid
    est
    hoc,
    fialres ?
    Sicdixit beatusAbraham,
    Mittemanumtuamsub
    fe-
    mur meum:
    tanquam
    diceret,
    Miitemaniimtuamad
    allare : aut
    dicerel,
    Miitemanum luam ad arcam
    Testamenii :
    aut,
    Exlende nianumad
    templum
    Dei:
    et
    jura
    mihi. Femur
    langebat,
    ct
    per
    Deumcceli et
    terrse
    jurabat.
    Nonenimerrabat bealus
    Abraham,
    quando
    hocfieri
    imperabat:
    sed
    quiapropheticespi-
    rilu
    repletus,
    noverat desemine suo Chrisiumcoeli
    et lerrceDominuin
    nasciturum. Ideo
    quando
    servus
    suus fcmurillius
    contingebat,
    non
    per
    carnalemem-
    brum,
    sed
    per
    Deumvivumetverum
    juramenla prce-
    stabai.
    Quia
    Abrabam
    genuit
    Isaac,
    Isaac
    genuil
    J a-
    cob,
    J acob
    genuit
    J udam: de
    cujus
    semineChrislus
    Dominusnatusest
    (
    Matih.
    l, 2-16).
    2. ServoAbrahmoccurrilRebecca, quamille,
    habilopa-
    renttim{ratrisqiieeiipsiusconsensu,Isaacdominosuotixo-
    rem
    accipit.Elsteliljuxlafontem,
    eldixitincordesuo:
    DomineDeusdotnini
    mei,
    si
    fecisli
    tnisericordiamcum
    Aomino
    meo,
    eccestoad
    puieum,
    et
    puellaquw
    venerit
    haurire
    aquam,
    si ei
    dixero,
    Da mihi
    bibere,
    cl illare-
    sponderil
    mihi,
    El tu
    bibe,
    etcamelisluishauriam
    aquam;
    ipsa
    est
    quamprwparasti
    dominomeolsauc. Necdum
    puer
    incordesuoverba
    compleveral,
    el ecce
    apparuit
    Rebecca,
    habens
    hydriam
    in
    scapula.
    El dixil adeam
    J J MW
    : Damihibibere.Al illacilo
    deposuithydriam,
    el
    dixil : Etlu
    bibe,
    domine,
    elcamelisluishauriam
    aquam.
    Et cum
    interrogasselcujus
    esset
    filia, responditei, quod
    filia
    essetBathuelis
    ,
    etsororLaban. El incurvavilse
    homo,
    et adoravil
    Deum,
    eo
    quod agnoveralquodipsi
    essent
    parenles
    dominisui
    Abrahm,
    et
    protulit
    inaures
    ad ornandam
    [aciem
    suam,
    etarmillas
    posuil
    in mani-
    bus
    ejus.
    Atilla vadensnunliavit
    parenlibussuis, qui
    exeunlesbenedixerunl
    Deum,
    et cuitt
    gaudio
    et honore
    suscepcrunlpueruin
    Abrahm.Atilleloculusest adeos
    de
    Rebecca,
    ttl eamdarenl dominosuoIsaac. Illi au-
    tem dixerunt : Clamemus
    puellm,
    et
    quwramus
    iltius
    tsolmtalem.
    Cttmque
    vocala
    esset,
    dixerunl adeam:
    Visire cumhomineislo? Atilta
    respondens
    dixil :
    Vadam.
    3. Abrahamel servus
    ipsius,quorumfigurm.
    Rebecca
    desponsaia
    Isaac
    figura
    Ecclesiw.
    Nunc,
    fratres cha-
    rissimi, quantumpossumus,
    breviter
    quid
    ista
    signi-
    ficeut,
    videamus.Beatus
    Abraham,
    quodpuerum
    diri-
    gebat,
    ut
    acciperet
    uxoremfilio
    suo,
    lypum
    habebat
    (o) Alias,
    de
    Tempore
    78.
    (b
    Iu
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Dubiuserat
    Lovaniensibus,
    verlinoet
    vindingosuppcsitilius. Nobisporro
    videtur esseCcesariiArelatensis.In
    manuscriptis
    nostris
    non
    potuitreperiri.
    Dei Patris, sicut et
    quando
    euminbolocaustoobtu-
    lit,
    Dei Patris
    imaginem
    figurabat:
    puer
    autem
    ejus
    verbum
    prophelicumdesignaliat.
    Misit
    ergo
    Abraliam
    puernm
    suumin
    regionemIonginquam,
    ut inde ac-
    ciperet
    uxorem filiosuo:
    quia
    miserat Deus Pater
    propheticum
    verbum
    per
    universamterram
    ,
    ut
    quse-
    reret Ecclesiam
    catbolicam
    sponsamUnigenito
    suo.
    Et
    quomodoper piierum
    AbrahsebealoIsaac
    sponsa
    adducilur
    ;
    ila
    per
    verbum
    prophelicum
    Ecclesia
    Gentiumadverum
    sponsum
    Chrislumde
    Ioiiginquis
    regionibus
    invilalur. Ubi lamen inveriilur
    sponsa
    illa,
    quce
    Christosociandaeral?
    Ubi,
    nisi ad
    aquam
    ?
    Verum
    est,
    charissimi
    ,
    nisi Ecclesiaad
    aquam
    Ba-
    plismi venisset,
    Christo sociaianonesset. Rcbecca
    ergo
    Abrahse
    puerum
    invenitad
    puieum,
    ct Ecclesia
    invenit Clirisiumad
    Baplismi
    sacramcnium.
    Quid
    lamen
    post
    hsecfaclumest'? Protulit
    puer
    inaures
    aureas,
    et dextralia
    anrea,
    et dedit ca Rebeccoe.In
    illisinauribusaureis
    significabaiitur
    verbadivina: in
    illisarmillis
    aureis, opera
    sancla
    ; quia
    in manibus
    opera designantur.
    Videamus
    quoniodo
    hsec dederit
    Chrislus Ecclesise. Puer
    ergo
    obiulil inauresaureas
    ad ornandamfaciem
    Rebeccoc,
    ct Christusverbadi-
    vina
    margarilis
    oninibus
    preiiosiora
    dedit Ecclesiae:
    et armillas
    posuit
    in manibiis
    Rebeccc,
    et Christus
    dedit
    opera
    sanctainmanus Ecclesire.
    Considerate,
    fratres
    charissimi,
    et
    gaudele
    ,
    et Deo
    gratiasagite,
    quia quod
    in illis
    figuraiumest,
    in nobis Christo
    donante
    implctum
    est : ct
    quomodo
    Rebecca nec
    inaures haliere
    potuii,
    nec armillasin
    manibus, nisi
    Isaac
    per
    servuiusuuni transniiticret
    ;
    iiael Ecclesia
    necverba divinain
    aurihus,
    nec
    opera
    sanclahabere
    potuisset
    in
    manibus,
    nisi luccilli Chrislus
    per
    suam
    gratiam
    et
    per
    suos
    Apostoloscontulisset.
    Quod
    au-
    tem
    interrogatapuella
    a
    parentibiis,
    utiumvcllet ire
    cum
    puero
    ,
    respondil,
    Vctdo:
    aperte
    hocinEecle-
    sia videmus
    impleri.
    lbi
    interrogatur
    volunlas Re-
    beccse,
    hic
    requiiitur
    voluntasEcclesiie.Rebeccnedi-
    citur,
    Visirecutnhoinineislo? et
    rcspondcl,
    Vado.
    Ecelesiaedicilur
    , Crcdis in Clirisluin? et
    respon-
    det,
    Credo. Rebecca non duceretur ad Isaac nisi
    dicerel,
    Volo: nccEcclesia
    Chrisio
    jungeretur,
    nisi
    dicerel,
    Credo.
    4. Isaacveniensin
    agrum, ftgura
    Chrisli inmundum
    i/Mn'.AccepitergopuerRebeccam,
    etexhibuillsaac.
    Videamuslamen ubi euminvenerit. Invenil eumact
    puteum
    J uramenli.
    Videte, fralres, puer
    IsaacRe-
    beccam ad
    puieum invenit,
    el iterura
    ipsum
    lsaae
    Rebecca ad
    puteum
    invenit. Verumest : necChri-
    stus
    Ecclesiam,
    necEcclesiaCliristum
    invenit,
    nisi
    ad
    Baptisrai
    sacramenlum. Exierat
    ergo,
    sicut dicit
    Scriptura,
    beatus Isaac ad
    vesperum
    in
    agrum
    act
    meditandum.
    Agcr
    illemundi
    figtiram
    habeliat. Exie-
    ral Isaac in
    agrum,
    quia
    Christus ventiirus erat m
    mundum: Isnac ad
    vesperumdiei,
    Chrislusinfine
    mundi. Isaac
    crgo
    ad
    nieditandumin
    agrumproces-
    sit:
    quia
    Chrislusinniunduui
    pugnalurus
    contradia-
    holum
    venit,
    ut eumvinceret
    jusie,
    dumabeo occi-
    dereiur
    injuste ;
    ut moriendomortem
    dcsiruerei,
    et
    resurgendo
    vitam credcntibus
    condonaret. Et
    quo-
    modo Isaac
    corporalilcr Rebecca,
    sic Clnisto
    spiri-
    lualiter
    jungerelur Ecclesia,
    accipicns
    in
    praesenli
    pretiosam
    arrham
    sanguinemsponsi sui,
    acceptura
    dotem
    postinodumrcgni
    sui.
    Quam
    reinbeatus Pe-
    trus
    apostolus
    evidcnter
    enuntiat,
    dicens: Nonenitn
    inquit,
    redempii
    estisauroel
    argento,
    sed
    pretioso
    san-
    guine tanquamagni
    immaculati
    (I
    Petr.
    i, 18, 19).
    5.
    Synagogaper
    Saram, Ecclesia
    per
    Rebeccamad-
    umbralu.

    Accepiiergo
    Isaac
    Rebeccam,
    et intromisit
    eamintabernacuiumtnalrissuw:
    accepil
    ChrisiusEc-
    clesiam
    ,
    et eam in loco constituit
    Synagogae.
    Per
    infidelitalemenim
    Synagoga
    a Deo
    separala
    et mor-
    lua
    est,
    et
    per
    lidemEcclesiaChristo
    conjuncla
    et
    vivilicataest.
    AccepilergoIsaacRebeccam,
    etintan-
    lum
    dilexil,
    utdolorem
    qui
    exmorlemalris
    acctderat,
    lemperaret.
    MorseuimSarse inlidelilatem
    signilicat
    Synagogce.
    Morilur
    ergoSara,
    etinloco
    ejus
    jiebecca
    tfte
    APPENDIX. 1756
    ducilur :
    Synagogai
    repudialur,
    ut introducatur Ec-
    clesia.
    Accepilergo
    Isaac
    Rebeccitm,
    el inlanlumdi-
    texil,
    ut trisliliam
    quw
    demalrismorleaccideratlem-
    peraret
    :
    accepit
    Chrislus Ecclesiam,
    ct in tanlum
    dilexil,
    ul dolorem
    qui
    dc
    perdilione
    niatris
    Syna-
    gogie
    acciderai,
    amoreEcclesiic
    mitigaret.
    Nainsicut
    infidelitas
    Synagogce
    Chrislo irislitiamfecit
    ;
    itailli
    fides Ecclesisehciitiam
    generavit
    : et
    quomodoper
    maliiiam
    Synagogcc
    tiiiam
    geiiiem J iidseorum,
    nec
    ipsam
    tamen
    lotam, perdidil ;
    ita tolum mundum
    per
    fidemEcclesiseChrislus Dominus
    acquisivit.
    Et
    quia
    de
    nobis,
    fralres
    cliarissinii, sponsam
    sibi
    spi-
    ritualcm,
    ChristusDominus
    prseparavil, quam
    eliam,
    sicui
    dixi, sanguineprelioso
    redemit:
    ila, ipso
    ad-
    juvante, unusquisque
    beneficiain se muneredivino
    collaia,
    nonsolum
    cuslodiat,
    sedetiam
    augereconten-
    dal,
    ut nihil ineumaut
    per
    luxtiriamsordidum
    ,
    aut
    per superbiam
    tuinidum,
    aut
    per
    iracundiam com-
    bustum,
    aut
    per
    avariliam
    obscurum,
    aut
    per
    invi-
    diam
    vipereo
    veneno
    percussumappareat. Quiaju-
    stumest ut
    sponsus
    ille
    speciosus
    forma
    prse
    filiishomi-
    rium,
    nihil innobisde
    supra
    diclis
    peccalis
    inveniat,
    quod
    oculos susc
    majeslatis
    offendat: cui est honor
    et
    imperium
    cumPalrc et
    Spiritu
    sanclo inscccula
    sasculorum.Amen.
    SERMO
    IX*().
    Desancla
    (b)
    Rebecca
    (c).
    1.
    lncrepanlur qui
    ecclesiamraro adeuntautverbum
    Dei audire
    negligunt.
    Isaac, inquit Scriptura,
    cresce-
    bat et
    confortabalur (Gen.
    xxi, 8)
    : id
    est, gaudium
    crescebal Abrahce
    respicicmi
    nonad ea
    quce
    viden-
    tur,
    sedadea
    quas
    nonvidenlur. Nonenim
    gaudebat
    de
    prcesentibus
    Abraham,
    nec de diviliis niundi et
    aciibussoeculi.Sed visaudireAbrahamunde
    gaude-
    rel? Audi DominumadJ udseos
    dicentem: Abraham
    paler
    vester, inquil,
    desideravilut videreldicm
    meum;
    el
    vidii,
    et
    gavisus
    est
    (J oan. vni, 56).
    Per hoc
    ergo
    crescebat Isaac,
    per qund
    Alirahccillavisio
    qua
    vide-
    bal Chrisli
    diciu,
    et
    spes.quse
    in
    ipso erat, gaudia
    cumulabat.
    Alque
    utinaiucfficereminiet vos
    Isaac,
    et
    essetis
    gaudium
    malris veslrceEcclesise. Sedvereor
    ne adhiic in tristitiaei
    gemilu
    filiosEcclesia
    pariat.
    Annonesl ei trisiitia ct
    gemittis,
    cumvosnonconve-
    nilis adaudiendum Dei
    verbiim,
    et vix diebusfestis
    ad ecclesiam
    prucedilis;
    et hoc non lamdesiderio
    verbi
    Dei, quam
    sludiosoleiiinitaiis,
    et
    publicscquo-
    dam modo reniissionis
    obtentu?
    Quid igitur ego
    fa-
    ciarii,
    cui
    dispensalio
    verbi credita est?
    Qni
    licet in-
    ulilis servus
    sim, accepi
    lamena Deodistribuendam
    familisndominicse
    tritici niensuram?Sedvide
    quid
    ad-
    dit:
    Dislribuendam, inquit,
    in
    tempore
    tritici mensu-
    raui.
    Qiiidergo
    faciain?
    Ubi,
    vel
    quando
    vestrum
    lempus
    inveniam? Plurimumexhoc,
    imo
    pene
    totum
    mundanis
    occupationibiis
    terilis : inforo
    aliud,
    aliud
    in
    ncgotialione
    consumitis;
    alius
    agris,
    alius litibus
    vacat: ad audiendumvcrbumDei
    nemo,
    aut
    pattci
    admodumvacant. Sed
    quid
    vos de
    occupalionibus
    culpo? Quid
    de abscntibus
    conqtieror?
    Prsesenles
    eliamet inecclesia
    positi
    uonesiis
    intenli;
    sedcom-
    muiieset ex usu fabulas
    teriiis,
    et verbo Dei vel le-
    ctionibusdivinis
    lerga
    converlilis. Vereorneet vobis
    dicaiur illuda
    Domino, quod per prophelam
    dictum
    est : Converleruiil
    ad tnedorsa
    sua,
    et non
    facies
    suas
    (J erem. xxxn, 33).
    Quidigitur egofaciam,
    cui mini-
    (o)
    Alias,
    inler
    vignerianos
    12.
    (b) Epithelum,
    sancla, hic,
    et
    infra,
    nomini Re-
    beccae
    semper adjungitur
    in
    Augusliniauis manuscriptis;
    nunquam
    vero
    in
    origenianorumoperum
    libris.
    (c)
    lii
    Appendice
    nuno
    primum
    collocatur.
    Augustino
    adscriptusest
    in
    aliquotmanuseriptis
    el ex iis
    vulgatus
    fuerat cura
    Vignerii, qui
    eumdemsermonemaBarlholo-
    msaode Urbino
    sub
    Auguslini
    nominecilatumio Mil-
    leloquioreperiebat.AjmdOrigenem
    est nomiliainGenesim
    deciuia,
    sed
    posteriore
    paiie
    truncata.
    inlcgraui
    exhibcnt
    Origenianorumoperuni
    libri editi et
    maausuipti,
    ad
    quos
    graviora
    uic
    erratacastiganda
    curaviiuus.
    sterium verbi credituni est?
    Qucelegmitur
    myslica
    sunt,
    in
    allegoricisexponenda
    suni sacramentis. Pos-
    sumnesurdis el aversis auribus
    ingereremargaritas
    vcrbi Dei?Nonita
    egil
    *
    Aposlolus;
    vide enim
    quid
    dicit:
    Qui
    Legem,ihquit, legistis,Legem
    nonaudistis?
    Abrahamenimduos
    filios habuit, etc, qnibus addit,
    Qum
    sunl
    allegorica(Gatal.
    iv, 21-24). Numquid
    sa-
    cramenla
    Legis
    eis
    aperuit, qui nequelegunt, neque
    intelligunl?
    Sed
    Legemlegcniibusdicebal,
    Legem
    non
    audistis?
    Quomodoergo poteromysteriaLegis,
    et al-
    legorias, quas
    ab
    Apostolo
    cdoclus
    sum,
    aperire
    et
    prodere iis, quibus
    et audilio et lectio
    Legis
    inco-
    gnita
    est?
    2. Exhortalio ad orandum.
    Asperior
    vobisfortasse
    vidcor;
    sed non
    possum
    linire
    parielemlapsantem.
    Timeoenimid
    quodscriptum
    est:
    Populusmeus,
    qut
    beatificanl
    vos,
    seducunt
    vos,
    et semitas
    pedum
    veslro-
    rum conturbant
    (Isai.
    iu, 12). Tanquam
    filiosmeos
    charissimos moneo. Miror si nondumvobisinnoluit
    via
    Christi,
    si nec hoc
    quidemaudistis,
    quod
    nonest
    lalaet
    spatiosa,
    sedarclaet
    angusta
    via
    est, quce
    du-
    cil adviiam
    (Malih. vn, 14).
    Et vos
    ergo
    intrate
    per
    angustam
    porlam, relinquilepereunlibus
    laliludinem.
    Nox
    prmcessit,
    dies autem
    appropinquavit(Rom.
    xnir
    12), inquil Aposlolus
    : Ut
    filii
    lucisambulale
    (Ephes.v,
    8)
    :
    Tempus
    breve
    esl;
    supercst
    ut el
    qui habent,
    lan-
    qtiam
    non habettlessinl;
    ct
    qui
    tttunliir hoc
    mundo,
    lanquam
    nonutanlur
    (\Cor. vn, 29, 31).
    Sinc inter-
    missioneorandum
    Aposlolusprxcipil (l
    Thess.
    v,
    17).
    Vos
    qui
    ad oralionesnon
    convenitis,
    quomodo
    com-:
    plelis
    sineintermissione, quodsemper
    omitlilis?Sed
    et Chrislus
    prcecepit, Vigilate
    et
    orate,
    neinlretisin.
    tentationem
    (Mallh.
    xxvi, 41). Qtiod
    si illi
    vigiiantes
    et
    orantes,
    et
    semper
    Vcrho Dei
    adhcerenles,
    lenta-
    lionemlamen
    nequaquamfugerunl; quid
    faciunt
    hi,.
    qni
    diebussolemnibuslantum ad ccclesiamvcniunt?'
    Si
    jusius
    vix salvus
    sit, peccaior
    el
    impius
    ubi
    pare-
    bunl
    (I
    Pelr.
    IV,18)?
    5.
    Dcsponsatiospiritualis.Piget
    me
    aliquid
    dicere
    ex his
    quse
    lcclasunl. Namel
    Aposlolus
    dicitdehu-
    juscemodi
    sermonibus, quod inleipretabiles
    sunl ad'
    dicendtim
    ; quoniam
    vos,inquit,
    imbecilles
    facti
    estisad.
    audiendum
    (Hebr. v, II).
    Videamuslamenhoc
    quooT
    nobisrccilatumesi. Rebecca,
    inquit Scriplura,
    venie-
    bat cum
    filiabus
    civilalis liaurire
    aquam
    de
    puteo
    (Gett.
    xxiv, 15e(16).
    Rebccca
    quoiidie
    veniebat ad
    puieos, quotidie
    hauriebat
    aquam
    : et
    quia quotidie
    vacabat ad
    puteos,
    idcirco inveniri
    poluit
    a
    puero.
    Abrahoe,
    et inmairimoniosociari Isaac. Hcecfabulas^
    putatis esse,
    et hisiorias narrare in
    Seripturis Spiri-
    tumsaiicluni? Animarumest ista
    eruditio,
    el
    spiri-
    tualis
    doctrina, quoe
    le docet
    quolidie
    veniread
    pu-
    lcos
    Scripiurarum,
    ad
    aquas
    Spiritus sancii,
    et hau-
    rire
    semper,
    ac
    plenum
    vasdomum
    reportare
    : sicut
    faciebat etiam sancla Rebecca
    ; quae
    non aliler
    jungi potuisset
    lanto
    palriarchseIsaac, qui
    ex
    repro-
    missionenatus
    est,
    nisi hauriendo
    aquas
    : et in lan-
    lum
    hauriendo,
    utnonlantum
    posset potare
    eos
    qui:
    domi
    sunt,
    sed et
    puerum
    Abrahse: et non lanlunv
    ptierum,
    sed et
    eousque
    abundarel
    aquis, quas
    hau-
    riebat de
    puleis,
    ul et camelos
    possel adaquare^
    Usqueqtto
    cessarent,inquil,
    bibenles
    (lbid., 19). RSyste^
    ria sunt
    cuncla, qusescripla
    sunt.
    jVuIt
    ct te siM
    Clnisius
    desponsare
    : ad le enim
    loquiiuc-
    perpro-
    phetam, diccns, Desponsabo
    te mihi in
    mternum,
    et
    desponsabo
    lemihi in
    fide
    el
    misericordia,
    ut
    agnoscai
    Dominum
    (Osee
    n, 19(20). Quiaergo
    vult te sibi de-
    sponsare, pramiltii
    ad te
    puerum
    istum. Puer iste
    sermo
    propheticus
    est,
    (juem
    nisi
    prius susceperis,
    nubereChrislo non
    poteris.
    Scilo
    lameii,
    quia
    nemo
    inexercitatuset
    imperilus
    sermonem
    propheticum
    su-
    scipit;
    sed
    qui
    scit haurire
    aquani
    de
    profundopu-
    lei : et
    qui
    intantumscit
    haurire,
    ul etia'miis sUfii-
    ciat
    qui
    iiraiionabilcs et
    pefversi videntur, quorum-
    1
    in
    origeniauis
    libris:NonUaaU,
    1757
    SERMOX.
    *$
    figuram
    cameli tenenl;
    ut et
    ipsepossitdicero, qnia
    sapieiilibiiS
    el
    insipientihus
    debitorsum
    (Roih.i,
    14).
    Deniiue sicdixerat in cordc suo
    pu.er
    istc,
    Ex
    his,
    inquit, virginibus,qttW
    venerunl' acl
    ciquam,qncecuitiqtie
    dixerit
    mihi,
    Bibe
    lu,
    etcamelosluos
    ndaquabo, ipsa
    erit
    sponsa
    dominimei
    (Gen. xxiv, 14)
    Sie
    crgo-Re-
    becca, qnsaioterpretaiur
    Palieniia,
    u'tvidit
    pueriim,
    et
    inspexitprophelicuni
    vcrbum, dcponitde
    humcro
    hydriani; deponit
    enimelatam
    gra^cso
    facundicearro-
    gaiiliain
    : et ad Iiumilemct
    simplicemprophciicuni
    se inclinanssermoiieni dixit,
    Bibe
    lu,
    cl cametosad-
    aquabo.
    4. Sermo
    Dei el
    pascil,
    el
    paschur.
    Sed dicis for-
    lasse: Si
    piier prophetici
    sermonis lenet
    fignram;
    qnomodopolatur
    a
    Rebecca, quamipsemagispotare
    deherct? Vidc
    crgo
    neforlesicut c( Dominus
    J esus,
    cum
    ipse
    sit
    pariis
    vilse
    (J oan. vi, 33),
    et
    ipsepasc.it
    animasesurienies; ipse
    rtirsumcsurirese
    faleiur,
    cum
    dicil, Esurivi,
    et dedislismihi manducare
    (Mattli.
    xxv,
    55)
    : ct ilerumcum
    ipsc
    sit
    aqua viva,
    et
    pottim
    det
    mnnibnssilicnlibiis;
    riirsum
    ipse
    dicit adSamarita-
    iiam,
    Damiltibibere
    (J oan. iv, 7)
    : sic el
    proplieticus
    scrmo,
    cum
    ipsepotum
    det sitienlibus;
    nihilomiiuis
    ipse
    abhis
    potari
    dieaiur,
    cumsiudiosorumexcrcitia
    ct
    vigilaiitiamsuscipit.
    Talis
    ergo
    isla
    aniina,
    qua?,
    agil
    ciincta
    palienler, quae
    lam
    proinpta
    est,
    ei lanla
    crudiliorie
    subnixa; quse
    de
    profundis
    haurire scien-
    ti;e fluenla consuevil, ipsa potesl copulari nupliis
    Christi. Nisi
    ergoquotidie
    veniasnd
    puleos,
    nisi
    quo-
    tidiehaurias
    aqnas;
    nonsolumalios
    polare
    non
    po-
    teris,
    sed
    ipsequoque
    sidni verbi Dei
    palieris.
    Audi
    el Dominnmin
    Evangelio
    diccnlem:
    Qtii
    sitit,
    vcniai
    el bibat
    (Id.
    vu, 37).
    Sed tu,
    ut
    video,
    noii
    esuris,
    nec silis
    jusliliam.
    El
    quomodopolcris dicere,
    Sicut
    cervusdesideralad
    [onlesaquarttm,
    itadesideral anima
    meaad
    le,
    Detts. Sitivit animameaad Deum
    vivum;
    quando
    veniamet
    apparebo
    anle
    conspecltimejus
    (Psal.
    XLI,2*15)?
    5. Dies
    Dominiqttotidie
    esl Christianis.Obsecro
    vos,
    qui
    auditorioverbi
    semper
    assisiiiis, palicnter
    au-
    dile;
    doncc
    paululum
    negligentes
    acdesidescommo-
    ncamus. Ilahetotepatieiiiiam
    .
    qoiade
    Rcbccca
    vobis,
    id
    est,
    de
    palienlia
    serinoest: ct necesseest noseos
    qui
    collectam
    negligunl,
    et audiredeclinanl vcrbum
    Dei, paululumper paiienliamcastigarc
    :
    qui
    nonde-
    siderant
    panem
    viice,
    nec
    aquani
    vivam,
    qui
    non
    exeuut de
    caslris,
    nec
    proeedunt
    de domibus
    luteis,
    utcolligaiii
    sibi
    manna, qui
    nonveniuul ad
    petram,
    ul bibanl de
    spirituali pelra
    : Peira enimesl Christus
    (ICor.
    x,
    4),
    ut ait
    Apostolus.
    Habeiote, inquam,
    vos
    paululumpatientiam;
    sermoenimnobisad
    negli-
    genles
    cst,
    et eos
    qui
    malebabent : sani enimnon
    indigent
    medico,
    scdnialehabeiiles.
    Dicilemibi
    vos,
    qui
    lanturafeslisdiebusad ecclesiamconvenilis,
    cse-
    teri diesnonsunl
    festi,
    aul nonsunt diesDomini?J u-
    daaorumesl diescertoset raros observaresolemnes:
    el ideo adcosdicil
    Dominus,
    Neomeniasveslraset
    sabbata,
    el diem
    macjnum
    non
    sustineo;
    jejuniuni,
    el
    ferias,
    el dies
    festos
    vestrosoditanimamea
    (Isai.
    i,
    13
    et
    14).
    Odit
    ergoDeuseosqui
    unadic
    pulant
    feslum
    diemesse Domiui.
    Christiani omni die carnes
    Agrii
    comedunt,
    id
    esl,
    carnesVerbi Dei
    quotidiesunmnl;
    Paschaenini nostrumimmolatiiseslChrislus (ICor. v,
    7).
    El
    ijuia
    lexPaschselalis
    est,
    ut in
    vespera
    come-
    datur, propterea
    in
    vespera
    mundi
    passus
    est Domi-
    nus,
    ut tu
    semper
    manducesdecamibiisVerbi
    Dei',
    qui semper
    in
    vespera
    es, usquequo
    veniat mane. Et
    si inhac
    vespera
    sollicilnsfueris,
    el in fleluac
    jeju-
    niis,
    vel inomnilabore
    justiiise
    vitam
    duxeris; pole-
    ris et tu
    dicere,
    Ad
    vesperatn
    demorabilur
    flelus,
    etad
    malutihumtwtilia
    (Psal.
    xxix, 6).
    Lsotaberisenim
    niane,
    id
    est,
    insseculoventuro,
    si inhocsicculofru-
    ctum
    justili*
    infleluetlabore
    collegeris.
    Venite
    ergo
    vos dum
    tempusest;
    bibamusde
    puteovisionis,
    ubi
    deambulat
    Isaac,
    et ulii
    proceditad
    exerciiium.
    1
    Hccloco
    TOX, Dei,
    abestab
    Origenianorum
    Ooef umli-
    bris. _...
    SERMOX
    (a).
    De
    conceplu
    Rebeccm.Gen.
    xxv(*).
    1. Eritdili seaccommodent ad
    simpliciumignoran-
    tiam.
    Expositionem
    sanctarum
    Scripiiirarnni
    si eo
    ordineel illo
    eloquio.quo
    a sanctisPairibns sunt
    exposilse,
    Cbariiatis veslrseaurlbus voliierimusin-
    tiinare
    ;
    nonnisi ad
    paucos
    scholasiicoscibusdoctri-
    nie
    polerit pervenire, reliqua
    vero
    populi
    multitudo
    jejuna
    remanebit. Et ideo
    rogo humiliter,
    ut con-
    lentsasint eruditseaures verba rustica
    'quanimiter
    sustinere, duinmodolotus
    grex
    Domini
    simpiici, et,
    ut iiadixerim
    , pedestri
    sermone
    pabulumspiriluale
    possitaccipere.
    El
    quiaimperiti
    et
    simplices
    adscho-
    lasiicorumaltitudinemnon
    possunt ascendere,
    erii-!
    diti se
    dignentur
    ad illorum
    ignoranliara
    incliiiare.
    Quiaquod simplicibus
    diclum
    fuent,
    scholastici in-
    telligere possunt; quod
    autemeruditis ftierit
    prsedi-
    catum, simpliccscapere
    nonvalebunt.
    2.
    IsaacClnisti,
    RebeccaEcclesiw
    figtira.
    J aeobet
    Esauintttero
    Rebeccw,
    boniettnaliinuteroEcclesice. Le-
    ctionobisdebeato
    Isaac,
    ct sancla
    Rebecca,
    el
    parvu?
    J is
    qui inejus
    iilerocollidebaniur, reciialaest1,
    Quod
    auteni beaius Isaac
    lypum
    habuerit Doinini
    Salyato-
    ris,
    pene
    nulli habetur
    incoguiium.
    lsaac
    ergo
    Chri-
    stuin
    Dominuni;
    beaia aulemRcbecca Ecciesiamfi-
    guravit. Qu;e
    cuinmulto
    lempore
    ad
    excmplumipsius
    Ecclcsiicsierilis
    permaneret,
    beato lsaac
    oranie,
    et
    Domino
    donante, coucepit.
    Sedcollidebantur
    parvuli
    inuiero
    ejus; qtiornm
    molestiamnonsustinensdixii:
    Sisic tnilii
    fulurumerat,
    quidnecessefuilcohcipere?
    Et
    ait illi
    Dominus: Dua:
    genles
    inuleroluo
    sunl,
    etduo
    populi
    clevenlreluo clividentur,
    populusquepopulum
    superabil,
    el
    nuijor
    aervieltninori Haic
    omnia,
    fratres
    charissimi,
    sieut tlicit
    Apnslolus,
    in
    liguracontinge-
    bantillis;
    scripta
    snnl auleni
    prnpler
    nos
    (I
    6'or.
    x,
    11). Concepit ergo corporalilcr
    de bealo Isaac Re-
    lmeca:
    quiaconcrptuia
    erat
    spiritualiier
    cleChristo
    Ecclesia. Sed sicut duo
    parvuli
    in ulero Rebeccse
    collideliauiiii';
    siccl inuteroEcclesiaeduosibi
    poptili
    jiigilerailvcrsantur.
    Si enimautsoli
    mali,
    aut soli boni
    essent;
    uims
    populus
    esset:
    quia
    vero inEcclesiaet
    boni
    inveiiiunlur,
    et
    mali; lanquam
    invenlre
    spiri-
    tualisRebecciedno
    populi
    colliduutiir,
    humiles sci-
    licet et
    supcrhi,
    casli el
    adulteri,
    niansueli et ira-
    cundi,
    benigni
    et
    invidi,
    miscricordes et
    cupidi.
    Boni enimlucrari volunt
    malos;
    -mali vero exstin-
    guere cupiunt
    bonos. Bonorumdesiderium
    est,
    ut
    qui
    mali
    sunt, corriganlur
    : nialorumsludiuiii
    est,
    ul
    qui
    boni
    sunt,consumantur.
    Uuum
    cslgenus piorum;,
    aliud
    impiorum; genuspiorum
    adcoelum
    erigitur per
    humilitatem; genusimpiorum
    adinfernum
    demergi-
    lur
    per
    elaiionem. Omnesenim
    qui
    in Ecclesiaca-
    .
    tholicalerrena
    sapiunt,
    lerram
    diligunt,
    lerramcon-
    ciipiscunl,
    ei ouinem
    speni
    suaminterra
    constiiuunt,
    ad Esau
    pertinenl. Quicumque
    ideoDeoservire
    oplat,
    ul honoribus
    crescat,
    et lucra terrena
    percipial;
    et
    ipse
    ad
    Esau,
    idest,
    ad tcrrcnam felicitalem
    perii-
    nere
    cognoscitur.
    InEsau cnim carnales
    inlelligun-
    lur;
    in J acob vero
    spirituales.
    Isli enimsunt duo
    poptili,
    sicul beaius
    Aposlolus
    evidenler
    assignat,
    cumcarnalesdemonslral,
    et
    spiriiualc.s
    insinuat. Sic
    enimail :
    Manifesla
    aulcmsunl
    opera
    carnis,
    quw
    sunl
    fornkatio,
    immundilia,ttixuria,
    idolorum
    serviius,
    vene-
    ficia,
    inimicilim,coittentiones,
    wmulalioncs
    , irte, 'ixm,
    dissensiones,sectai, invidke,
    liomicidia,cbrietcilei,coni-
    essuiiones,
    etc. Ecce
    operaperlinentia
    adEsau.
    Qui
    auteinsunl fructus
    qui peiiineant
    ad
    J acol),
    idcm
    1
    Mss.:Dielertio
    nobis,
    lectiorecitalaesl.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    78.
    t
    ,,
    (b)
    In
    Appendice
    nunc primum
    collocatur.
    DubltiHi
    habueruntLovauicnses,
    verliuuset
    viudingussupp.osili-
    tium:
    quem
    nos,
    lamelsi
    Augustino
    in
    mariuscriplis
    tri-
    buatur, ponimus
    Csesarii
    quarlum.
    Habilusluit
    tfempore
    yuadragesimoc.
    Denum.
    3,
    vid.
    cajsiirii htimil:
    2,
    47&
    APPENDlX.
    1760
    apostolus
    in
    consequentibus
    adjunxit,
    dicens: Fru-
    clusaulem
    Spiritus
    estcharilas,
    gaudium, pax', longa-
    nimitas, fides,
    bonitas, benignitas,
    modestia,continen-
    tia.
    (Galat. v, 19-21).
    Ecce
    opera spiritualia
    ad
    beatiim
    J acob,
    id
    est,
    ad
    piorum populumperli-
    nentia.
    3.
    Poputusmajor,
    J udmi; minor,
    Gentes.
    Quod
    an-
    temdictumest,
    Populuspopulumsuperabit,
    et
    major
    serviet
    minori,
    secundiun
    litteram in Esauvel J acob
    non videmus
    impletum:
    nonenim
    corporaliter
    beato
    J acob Esau servisse commemorat
    Scriptura. Quo-
    rriodo
    ergo
    hoc
    oporteat intelligi,
    aut
    qualiler major
    populus
    minori
    serviat, spiritualiter
    debemus intelli-
    gere.
    Nisi enim
    fieret,
    non hoc sancta
    Scriplura
    commemoraret.
    Qnomodoergopopulusmajor
    serviat
    minori, qui hocdiligenteratlendit,
    inChristianisvel
    iii J udseis
    aguoscit. Major
    enim et senior
    populus
    J udaeorum
    juniori,
    id
    est, populo
    chrisliano servire
    probalur,
    dum
    per
    tolummuudumlibrosdivinseLe-
    gis
    ad instruclionemomnium
    gentium porlare
    co-
    gnoscitur.
    Ideoenim
    per
    omnem lerram J udsei di-
    spersi sunt,
    ut cum
    aliquempaganum
    ad fidemChri-
    sli voluerimus invitare,
    et ab omnibus
    Prophetis
    ipsum
    Christumesse annuntiattini testamur;
    et ille
    resistens dixcrit,
    a nobis
    potius quam
    a
    Spiritu
    sancto libros divinse
    Legis
    esse
    conscriptos;
    nosha-
    beamus undeeum
    redarguere
    certa ratione
    possimus
    dicenles ei: Si de ineis libris libi dubitatio
    nascitur,
    ecceJ udaeorum
    libros, utique
    inimicorumnostrorum
    (quos
    certum
    est, quodego
    conscribere
    vel immu-
    tare non
    potui), ipsos relege;
    et cumin
    ipsis
    hoc
    inveneris, quod
    et inmeis,
    noli esse
    incredulus,
    sed
    fldelis. Hocordine
    major populus
    minori servire co-
    gnoscitur,
    dumetiam
    per
    illorumlibros ad creden-
    duminChristo Genlium
    populus
    invitatur.
    4.
    Populusmajor,
    tnali; minor,
    boni. Sedet alio
    modo
    populus major
    servit minori.
    Quo, inquis,
    or-
    dine? Illo
    utiquequo
    mali serviunt bonis;
    non
    uiiqtie
    obsequendo,
    sed
    persequendo.
    Qnomodo
    mali ser-
    viunt bonis?
    Quomodo persecutores
    martyribus,
    quomodo
    limaevel mallei
    auro, quomodo
    molceser-
    viunt
    tritico, quomodopanibus coquendisfurnalia,
    nt illi
    coquantur,
    illa consumantur. Quomodo,
    in-
    qiiam,
    mali serviunt
    bonis?Quomodo
    infornaceau-
    rificis
    palea
    servit
    auro;
    uhi sinedubio
    palea
    consu-
    mitur,
    aurum
    probatur.
    Non
    ergo glorieniirr,
    necse
    extollant
    mali, quando
    bonis
    aliquas
    tribulaiiones
    immiserint:
    quia
    cuni illos
    persequuntur
    in
    corpore,
    se occidere
    probaiilur
    in corde. Lt advirum bonum
    perveniat
    hominismali adversilas,
    jam
    illius animara
    putrefacit iniquitas. Qui ergo
    maloanimo virumbo-
    rum iracundiscfurore succensus conatur
    incendere;
    utrum ille
    possit exuri,
    adhuc dubium
    est; quodau-
    temiste
    jam
    ardeat dubiumnon est:
    quia
    forte ille
    vir bonus
    spiriluali
    succoet sancti
    Spiritusrefrigerio
    plenus, apposilopersecutionis igne
    non
    ardet;
    ille
    vero
    qui
    eumconatur
    cxurcre,
    sinedubio non
    polest
    uonardere 2. Deuno
    crgo
    semine
    Isaac,
    Esauna-
    scilur el J acob:sicut deuno
    Baplismo
    Domini Salva-
    toris et de uno Ecclesiseutero
    procreatur populus
    christianus :
    qui
    lamen
    pro
    morumdiversilate,
    sicut
    Esau et
    J acob,
    in duas
    partes
    dividitur;
    cum ex
    fruclibus
    operum
    una
    pars cognoscitur
    carnalis;
    alia
    spiritualis.
    Ideoautem dixit,
    Major
    serviel
    minori,
    quia semper major
    esl numerus malorum
    quam
    bo-
    norum. Et sicut illi duo
    parvuli
    in utero
    Rebeccae;
    ita et isti duo
    populi
    in ventre Ecelesice
    usque
    in
    diem
    judieii collidunlur; dum,
    sicut
    jamsupra
    dixi-
    mus,
    humilibus adversanlur
    superbi,
    dum castos
    adulteri
    persequuntur,
    dum, quorum
    infinitusest
    numerus,
    ebriosi sobrios inseclanlur,
    dum
    benignos
    invidi
    semulantur,dumeleemosynariosraplores,
    dum
    pacilicos exstinguere cupiunt iracundi,
    dumeos
    qui
    '
    lnr. Ms.tres adduntur
    virtules, paiientia,
    man-
    suetudo,
    castitas.
    2
    sic
    edili,
    At
    Mss.,
    sinecjtubio potest
    ardere.
    ccelestia
    sapiunt,
    adterram retrahere luxuriosi co-
    nantur.
    5. Virlutesin
    Quadragesima
    colendm.Unde
    rogo,
    fralres
    charissimi,
    ut
    quicumque
    inhismalissesen-
    liuntobnoxios,
    dum
    tempus est,
    cumDei
    adjulorio
    sludeant transferri addexteram
    ,
    et relictis vitiorum
    sordibus,
    advirlutumornamentaredirefestinent: ut
    in
    diejudicii
    ab auditu malo
    liberati,
    illam vocem
    desiderabilemmereantur
    audire,
    Euge,
    serve
    bone,
    inlrain
    gaudium
    Doniini lui
    (Matlh.
    xxv,
    21).
    Alten-
    lius tamen
    rogo
    et
    admoneo,
    fratres
    ,
    ut ad
    Vigilias
    malurius
    surgere studeatis,
    ad
    Tertiam,
    ad
    Sexiam,
    adNonamfidelilerveniatis
    (a).
    Castilatemanleom-
    nia
    per
    tolam
    Quadragesimam
    et
    usque
    ad finem
    Paschseeliamcum
    propriis
    uxoribus
    custodixe.
    Quod
    pransuri eratis, paupcribus erogate.
    Pacemet
    ipsi
    ha-
    bete,
    et
    quos
    discordes
    agnoveritis,
    adconcordiam
    revocate.
    Peregrinos excipite,
    ncc vos
    pigcat
    eorum
    pedes
    abluere. Non erubescat exercerc
    chrisiianus,
    quodimplere dignatus
    est Christus. Cumbona vo-
    liintale
    pauperibus
    secundumvires vestras elccmo-
    synaserogate
    : hilarem enim datorem
    diiigit
    Deus
    (II
    Cor.
    ix, 7). Impedimenta mundi,
    si ad
    inlegrum
    non
    poteslis abscindere,
    vcl ex
    parte aliquatempe-
    rale,
    ut leclioni vel orationi
    *
    possitis
    insistere: ut
    in
    sanctoexceptorio pecioris
    vestri
    spiritualevinum,
    id
    est,
    verbumDei abundanlius
    reponentes,
    repudia-
    tis omnibus criminibus
    alque peccatis,
    cumliberaet
    sincera conscienlia Deo servire
    possiiis
    : et cum
    sancia solemnitas Paschalis
    advenerit,
    charilalem
    nonsoltimcum
    bonis,
    sed eliamcummalis fideliler
    retinentes
    ,
    cum
    gaudio
    exsullalionismundocordeet
    casto
    corpore
    adaltare Domini
    possilisaccedere,
    et
    corpus
    et
    sanguinemejus unusquisque
    veslrumnon
    ad
    judicium
    animse suai mereatur
    accipere
    :
    prse-
    slanteeodem Doraino nostro J esu
    Cliristo,
    cui est
    honor et
    imperium
    cum Patrea et
    Spiritu
    saiictoin
    sceculasseculorum. Amen.
    SERMOXI
    (b).
    Debeato
    J acob,
    i
    (c).
    1. Chrisli
    mysteria
    in J acob adumbranlur. Cumdi-
    vina leclio
    legerelur,
    fratres
    charissinii,
    audivimus
    quod
    supplicante
    sancta Rebecca
    ,
    lsaac vocaveril fi-
    liumsuum
    J acob,
    et dixerit ei ul
    porgeret
    in
    Mesopo-
    tamiam
    Syrise,
    ct indesibi uxorem
    acciperet:
    cl
    quod
    illehumililer obediens
    patri abieril,
    el in
    ipso
    ilinere
    veneritad
    quemdamlocum,
    et
    supposuerit lapidem
    capiti
    suo
    atquedormierit,
    ct viderit in somnis sca-
    lam
    usque
    ad coelos
    peilingentem,
    ct
    Angeios
    Dei
    asccndenteset descendentes
    per eam,
    Dominumau-
    lemincunibentemscalseet dicentemsibi :
    J acob,
    J a-
    cob,
    noli
    limere, ego
    sumtecum,el
    ego
    erosociusiline-
    ris lui
    (Gen.
    xxvm
    ,
    1-5
    , 10-15).
    Beatusenim
    lsaac,
    fratres
    charissimi, quando
    iiliumsuum
    dirigebat
    in
    Mesopolamiam,
    Dei
    Pairisiypumpncfigurabat;
    J acob
    vero Chrislum Dominum
    designabat.
    Beatus
    ergo
    1
    Mss.non
    habent,
    velorationi.
    8
    m
    manuscriptis
    sermonisconclusio
    est, prwstante
    eo-
    demDominonostroJ esuchristo
    cfui
    vkii cum
    Patre,
    etc.
    (a)
    DeCaesarioin
    ejusvita,
    lib.
    1,
    n.
    10,
    dicitur: In-
    slituitut
    quotidie
    Terliae
    , sexlseque
    et Konse
    opus
    in
    sancli
    stephani
    basilicaclericicum
    hymniscantarent;
    ut
    si
    quis
    fortesaeculariumvel
    poeniteniium
    sanctum
    opus

    exsequi ambiret, absque


    excusatione
    aliquaquolidiano
    interesse
    posset
    officio. OmittiturPrimae
    officium, quod
    nonnisi
    Dominica,
    Sabbaloetfeslissolemnibus
    persolvijus-
    sit
    Caesarius,
    uti
    liquet
    ex
    Appeadicequamregulaeprimse
    Sanclimoniaiium
    subjecit.
    (b)
    Alias,
    de
    Tempore
    79.
    (c)
    m
    Appendice
    nunc
    pi
    imumcollocatur. Fuitdubius
    Lovaniensibus,supposititius
    Veiiinoet
    vindingo.
    Kobis
    esl ex iis
    quos
    censemusCsesarii
    quinlus.
    Hajjitusfuit
    tempore Quadragesimse.
    De nuin.3 vid.enarr.in Psal.
    50,
    n.
    5,
    et
    Appendicis
    hujus
    serm.
    8,
    n.
    4;denum.
    5,
    Enarr.inrsal.
    44,
    n.
    20,
    el inPsal.
    119,
    n. 2.
    1761
    SERMOXII.
    1762
    Isaac
    neglectis
    mulieribus
    regionis
    in
    qua
    habitabat,"
    mittebat filiumsuum,
    ut in
    regione longinqua
    sibi
    uxorem
    acciperet
    :
    quia
    Deus Paier missurus erat
    Unigenitum
    suum, qui repudiala Synagoga,
    deGen-
    tibus sibi Ecclesiamsociaret. Hoc.
    lunc in verilate
    completum est, quando
    J udseis
    Apostoli
    dixerunt:
    Vobis
    quidemprimum
    oportebatloqui
    verbum
    Dei;
    sed
    quia
    vos
    indignosjudicaslis
    mlernm
    vitm,
    ecceconverti-
    mur ad Genies
    (Acl.
    xm,
    46).
    2. J acob baculum
    porial,
    Christus
    lignum
    crucis.
    DebeatoJ acobnon
    legimusquod
    cum
    equis
    aut asi-
    nis aut camelis abierit: sed hoc lantum
    legimus,
    quod
    baculuminmanu
    poriaverit.
    Sicenim
    ipse
    dum
    supplicaret
    Domino
    ,
    dixit: Domine
    , inquit,
    minor
    sumomnibusmiseralionibus
    luis,
    cumbaculomeotrans-
    ivi J ordanem istum,
    eteccecumduabus turmis
    regre-
    dior
    (Gen.
    xxxu, 10).
    J acob
    ergo
    ad
    accipiendam
    uxoremexhibuil
    baculum;
    et Christusadredimendam
    Ecclesiamdetulit crucis
    lignum.
    J acobdormiens
    po-
    soillapidem
    sub
    capilesuo,
    ctviditscalam
    pertingen-
    lemad
    ccelum,
    el Domiiiumincumbentemscalsc. Vi-
    dete, fralres, quanta
    sintinhocloco
    mysieria
    : J acob
    typum gerebat
    Domini Salvatoris,
    et
    lapis quem
    supposuit capiti suo,
    niliilominusChristumDominura
    figiirabat. Quarelapis
    ad
    caput
    Clirisiuni
    significet,
    audi
    Aposlolum
    :
    Quiacaput
    viri Chrislus
    (I
    Cor.
    xi,
    5). Deuique
    unxil beatus J acob
    lapidemipsum.
    Alten-
    diteuncium, et
    inlelligilis
    Chrislum. Christusab uu-
    ctione,
    id
    est,
    a cbrismate uuctus
    interprelatur.
    3. Scala
    quw
    visaest
    J acob, quidfiguret.
    Sedsi J acob
    Domiiiiimiaterra dormiens
    Ugurabat, quid
    est
    quod
    incoeloDominusscalscinnixus incumbebat?
    Quomo-
    do ChristusDominuset in cacumine scalsein ccelo
    ,
    et inbeato J acobesse videbatur in terra?
    Quod
    au-
    tem et in coslosil Christuset in terra
    ,
    audi
    ipsum
    CJ irislumdicenlem: Nemoascendilin
    cmlum,
    nisi
    qui
    decmlodescendilFilius
    hominis,quiest
    incmlo
    (J oan. m,
    13).
    Advertite,
    quia
    et
    ipse
    Dominuset incoeloet in
    lerra secssedixit. Christum
    Dominum,
    fratres cha-
    rissimi, caput
    esseEcclesiscconlitemur. Si
    caput
    est
    Ecclesice
    ,
    secundum
    caput
    in ccelo
    est,
    secundnm
    corpus
    interra.
    Denique
    cumbeatusPaulus
    apostolus
    persequeretur
    Ecclesiam,
    Cliristusdecoeloclamavit:
    Sanle,
    Saule,
    quid
    me
    perse.jueris(
    Acl.
    ix, 4)?
    Non
    dixit, Quidpersequeris
    servos meos? nec hoc
    dixii,
    Quidpersequeris
    nieinbramea? sedhoc
    dixit, Quid
    me
    persequeris
    ?J am
    quasi pede
    calcalo
    linguaclamat,
    Calcasli
    me;
    cum
    uliquelingua
    calcari non
    posset:
    sed
    per
    concordiamcharilalis
    caput pro
    membris
    omnibusclamat. J acob
    ergodormiebat,
    et Dominum
    in cacuminescalse videbat incumbere.
    Quid
    esl in
    scala
    incumbere,
    nisi in
    lignopendere? Considerate,
    fratres, quis
    in
    Iigno
    crucis
    pendens pro
    J udseisora-
    verit;
    et
    agnoscelisquis
    ad J acob scalseincumbens
    decceloclamaverit. Sed
    quare
    hoc in iiinerc factum
    esl, anteqnam
    J acohuxorem
    acciperel
    ?
    Quia
    et verus
    J acobDominusnosler
    prius
    in
    scala,
    id
    esl,
    in cruce
    occubuii,
    et
    poslea
    sibi Ecclesiam
    sociavit,
    dans ei in
    prsesenti
    arrham
    sanguinissui,
    daturus dotem
    post-
    modumsui
    regni.
    4. Dominus scalw incmnbens Citri&tum
    figuravit.
    Quod
    nutemel J acob
    dormiens,
    et Dominusscalsein-
    cumbens,
    Christum
    figuravit,
    attendite et videlerei
    hnjus
    altiiudinem. CumenimSalvator noster deNa-
    thanael
    loquens
    beatumJ acob nominasset,
    dicens:
    Ecce
    Israelila,
    in
    quo
    dolusnon
    est;
    in
    consequentibus
    dixit: Amodovidebiiiscmlos
    aperlos,
    et
    Angelos
    Dei
    ascendenteset descendentesad Filiumhominis
    (J oan.
    i, 47,
    51). Quod
    J acob
    per figuram
    in somnis
    viderat,
    hocde seDominusin
    Evangeliisprsedicahal.
    Videbi-
    tis,
    inquit,
    cmlos
    aperlos,
    et
    Angelos
    Dei ascendenleset
    descendenlesad Filiumhominis.Si ad Filium
    Angeli
    descendebant,
    quia
    in terris
    erat; quomodo
    hi
    ipsi
    Angeli
    ascendebantadFilium
    hominis,
    nisi
    quia
    et in
    coeliserat? AcsicinJ acob
    ipsedormiebat,
    et deccelo
    adJ acob
    ipse
    clamabat.
    5.
    Prwdicalores,Angeli
    asccndenteset clescendentes.

    Hmc
    omnia, fratres,
    sicnt
    Apostolusclamat,
    in
    fi-
    guraconlingebanl
    illis:
    scripla
    sunl aulem
    propter nos,
    in
    quosfinis
    swculorumdevenil
    (1
    Cor.
    x, 11). Quomo-
    do
    tamen, fraires, Angeli
    Dei ad Filiumhominisin
    coelum
    ascendant,
    et ad
    ipsum
    Filiumin
    terramde-
    scendant,
    diligenter
    attendile.
    Quando
    enim
    prsedica-
    tores Dei de
    Scripiuris
    sanclisalta et
    profunda, quse
    nonnisi a
    perfeclis inlelliguntur, annunliant, ascen-
    dunt ad Filiumhominis:
    quando
    veroilla
    preedicant
    quse
    ad
    corrigendos
    mores
    pertinent,
    et
    qusc
    oinnis
    populus iiilelligere possit,
    descendtmtadFiliumho-
    minis. Sic el
    Aposlolus
    dicit :
    Sapienliamloquimur
    inler
    perfectos
    :
    sapientiam
    non
    hujussmculi;
    sedarca-
    nam,
    absconditam,quamprwdesiinavit
    Deusanle
    smcula
    in
    gloriam
    noslram
    (Id. n,
    6el7).
    Isla
    quando
    diccbat
    Apostolus,
    sinedubioascendebatad Filiumhominis.
    Quando
    aulem
    dicebat,
    Fugile fornicalionem
    (Id.
    vi,
    18); quando
    diccbat, Noliteinebriari
    vino,
    in
    quo
    est
    luxuria
    ( Ephes.
    v,
    18
    ); quando deiuinliabai,
    Rudix
    otnniummaloruinesl
    cupiditas(1
    Xii.
    vi, 10):
    inhis
    verbis
    lanqiiamArigelus
    Dci dcscendebai adFiliura
    hominis.
    Quando
    autem
    diccbat, Quai
    sitrsumsitnlsa-
    pile,
    non
    quwsttper
    lerrctm
    (Coloss.111,
    2),
    asccndcbal:
    cumvcro
    dicebai, Sobriiesiolc,
    etnolile
    pcccare(I
    Cor.
    xv, 54),
    el
    reliqua quce
    ad
    conigcndos
    mores
    perti-
    nent
    pradicabat,
    lac doctrincemiiiislrans
    iaii(|iiam
    nutrix
    parvulis, descendebal; quia
    illa
    loi|iiebalur
    quae
    ctiam
    inipciili capcrc possenl.
    Hoc ordinc ct
    ascendilur et dcsccndilur ad Filiinn
    homiiiis,
    cumet
    perfectis
    cibus solidustribuilur
    (llcbr. v,
    14),
    ct do-
    clrincelac cliain non
    iiegatur.
    Scdct bealusJ oanncs
    ascendebal, quando
    dicebal: ln
    principioerulVerbnm,
    et Verbum
    eratctpudDeutn,
    el Dettserai Verbum.Salis
    inaltuni
    ascendebal, quando
    ista dicebat. Scd
    quia
    Angeii
    Dei nonsolum
    asceiiduul,
    sedcliamdcsccn-
    dunt;
    inclinanssead
    parvulos,
    dixit : Verbumcaro
    faclttni esl,
    el habitavil in
    nobis(J oan. i, 1,
    14).
    6.
    Recapituliiiiosupra
    diciorum.Ut hsec
    qusesupc-
    rius
    suggessimus,
    sanelis cordibus vestris
    possint
    le-
    nacius
    inhaerere,
    breviter
    quce
    dicla siinl
    repclemus.
    Beatus
    lsaac,
    sicut
    diximus, miltcns liliuin
    siuim,
    ly-
    pum
    Dei Palris habuil : J acob
    qui
    missus
    est, Chri-
    stum Dominum
    designavit. Lapis qucm
    ad
    caput
    habuit,
    et oleo
    unxit,
    ct
    ipsc significavit Dominiun
    Salvatorein. Scala
    usque
    adcoelos
    attingens
    , crucis
    figuram
    haljuii. Dominus innixus scalee
    ,
    Christus
    crucifixusosicudiiiir.
    Angeli
    ascendenles et descen-
    dentes
    per eam, Apostoli
    et
    aposlolici viri,
    el omnes
    doctores Ecclesiarum
    intelliguntur; ascendenles,
    quando perfeciis perfecta pra>dicant; dcscendenies,
    quandoparvulis
    et
    impcritis simpliciaquceintelligere
    possint,
    insinuant. Nos
    vero, fratres, qui
    omnia
    quoe
    in veteri Tesiamento
    figurata sunt,
    innovo Testa-
    mento videmus esse
    coinpleta; quantas possumus
    Deo
    gratiasreferamus, qui
    uobisntillis
    prsecedentibus
    meritis lanla
    prcestaredignatuscsl; lotisviribuscuni
    ipsius adjutoriolaborantes,
    ut hseclanta et laliabe-
    neficia non nobis
    judicium pariant,
    sed
    profectuni.
    Quinimo
    ita
    spirilualiter
    studeamus
    vivere,
    et bonis
    operibus semper insistere;
    ut cumnos
    castos,
    so-
    brios, miscricordeset
    piosjudicii
    dies
    invenerit,
    non
    cum
    impiis
    et
    peccatoribus puniamur;
    sedcum
    juslis
    et Deumtimentibus
    pervenire
    adscternamBeatitudi-
    nem
    mereamur, prcesiante
    Domino
    nostro,
    etc.
    SERMOXII
    (a).
    DebeatoJ acob,
    n
    (b).
    1. J acob Salvaloris
    typus.
    Matritnonia
    Patriarcha-
    rumad
    puteos.
    Freuuenter Charjlati vestrse
    suggessi-
    mus,
    fralres
    dilectissimi,
    bealum J acob
    lypum
    ha-
    buisse
    etfiguram
    DominiSalvatoris.
    Deniquequomodo
    Christus venlurus erat in
    miindum,
    ut
    jungeretur
    Ecclesice,
    ila in bealo J acob hoc
    prceliguratumest,
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    80.
    (b)
    In
    Appendice
    minc
    primum
    collocatnr.Lovaniensi-
    bus
    dubius,
    Verlmoet
    Vindingosupposititius. liohisveroest
    Csesarii scxliis.
    1763
    APPENDIX.
    mi
    quando
    in
    regionem
    longinquamperegrinaius
    esi, ut
    cbnjugiopi
    sbriiretur. Abiit
    ergO,
    sicifi
    audistis,
    bea-
    tus J acob,
    in
    Mesopotariiiam
    ad
    aceipiendamuxorcni,
    ct
    cum veiisset ad
    quemdam puieuni,
    vidil Rachel
    vejjientem
    cumovibus
    patris
    sui;
    el cum
    agnovisscl
    cbnsobrinam
    stiam
    esse, adaquatogrege
    osculaiuscst
    eaiii
    (Gen.
    xxvni, 6;xxix, 2-11).
    Si
    diligenter
    au-
    distis; fratres,
    pnleslisagnnscere
    nonfuisse
    siijecausa,
    quodsanciiPairiarchsfiriiatrinioniaad
    putcosauifonles
    invcniuiil. Si hoc semel laiilummodo
    evenissel, pnle-
    rai
    aliquis
    dicere non
    proaliquasignificalioue
    factum
    csse,
    sedcasu
    potius
    accidisse: cuui vero et beata
    Rebecca, qusejungenda
    erat
    Isaac,
    ad
    puleum
    inve-
    nitur
    (ld.
    xxiv, 45),
    et Rachel
    quam accepturus
    erat
    J acob,
    ad
    puleuinagnoscitur (Id. xxix, 9),
    mhi-
    lominuset
    SephoraquseMoysijuncta esl,
    ad
    puleum
    reperilur (Exod.
    u, 16);
    sinedubio
    aliqua
    in his sa-
    cramenia debemus
    agnoscerc.
    Et
    quia
    toli tres isli
    patriarehse typum
    Domini Salvaioris
    prscfcrebant,
    ideo ad fontes vel ad
    puteos
    invcniunl mairimonia
    ;
    quia
    Christus ad
    aquamBaplisini
    invenlurus eral Ec-
    clesiam.
    Dcnique
    veniens J acob ad
    puteum, prius
    gregem
    Rachel
    adaquavit,
    et
    postea
    osctilalus est
    eam. Verum
    csl,
    fraires
    charissimi;
    nisi
    prius per
    aqnamBaplismi
    christianus
    poptiltis
    amalisomnibus
    abiuaiur
    , pacem
    Chrisli habere non meretur. Num-
    quid
    bealus J acobvidens consobrinam
    suam,
    non
    eam
    potuit
    osculari
    priusquamaquamgregibtis
    darei?
    Potuit sine
    dubio,
    sed
    mysieriumgerebatur. Oporte-
    bat enim ut
    per gratiamBaptismi
    abTmini
    iniquitate
    vel
    discordialiberaretur Ecclesia
    ,
    et sic
    pacem
    cum
    Deq
    haberemereretur.
    2.
    Liq
    et
    Rachel,
    Synagoga
    et Ecclesia.
    Quod
    au-
    teni iri illa
    peregrinalione
    dims
    uxqres accepit J acob,
    duos
    populosfigurabat,
    J udseorumel Geniium. Nain
    ih adverilu Chrisli non
    parvus
    nuraerus etiam de
    J udaeoriiin
    populo
    ineum
    legilur
    crcdidisse. Sicenim
    in
    Apostolorum
    Actibusconlinetur,
    quia
    crediderunt
    u.i.ia
    die iria
    millia,
    iieiualia die
    quinquemillia, item
    postea
    multamillia
    (Aa.
    n, 41,
    44). Quod
    auleih
    (liio
    populi
    inChrisium
    crediderinl,
    eliani
    ipse
    Do-
    iiiiimsin
    Evangelio
    confirmat,
    ulji ail :
    Babeoetalias
    oves,
    qum
    txonsunl exhoc
    ovili,
    el illas
    oporlet
    mead-
    ducere,
    ut
    fial
    unus
    grex,
    el unus
    pasior (J oun. x, 11).
    Dusc
    ergo
    illse
    inulieres,
    id esl Liaet
    Rachel, quse
    beaioJ acob
    fueranl
    jqncl,
    istos duos
    populosfigu-
    raveruiii;
    Lia J udseorum,
    Rachel Geulium. lslis
    duobiis
    populis
    velul duobus
    parielibus, tanquam
    lapis angiilarisjiinctus
    est Christus. In
    ipso
    enimse
    oscuJ aii suiit,
    et in
    ipso
    cetcrnara
    pacem
    iuvenire
    nieruerunl,
    sicut
    Aposlolus
    dicit:
    lpse
    esi
    pax noslra,
    qui fecitutraque
    unum
    (Ephes
    u,
    14).
    Quomodo
    fecit
    uiraque
    ununi ?
    Utique
    tluos
    gregesjungendo,
    el duos
    paricles
    sibi invicem
    copulando.
    3.
    J acob
    dives
    rediens, figura
    Chrisli.
    Denique
    vi-
    dete
    quid posiea
    consecuius esl. Dicit enim Scri-
    plura, quodpost
    inccdivesfactusfueril beatusJ acob
    (Geti.xxx, 43).
    Sicut enimsaiiclus J acob
    crevit,
    ac
    ditatus esl,
    el cum infinita subslanlia ad
    pairiam
    reversus
    est;
    ita el verus J acob Doniinus iiosler
    J esus Cbrislus
    veniens in hunc
    miindum,
    ct isias
    dua.s
    sibi
    plebes,
    id
    esl,
    Genliumel
    J udaeorum,
    cmi-
    socians,
    iiiiiumerabiles
    ex eis filios
    spiritualiler gc-
    nuit et
    creavit,
    ac dilatus est nimis.
    Denique
    audi
    ipsum
    diccnlem,
    Dalaesttnihi omnis
    potestas
    incwlo
    et in lerra
    (Maiih.
    xxvni, 18).
    Nam
    exspolialo
    dia-
    bolo,
    revcrsus
    acj
    Palrem
    magnas
    secumdiviliasre-
    po.rfay.it,
    secundum
    quod
    Psahnista deeo multoante
    pKedixerat,
    Ascendens
    in
    alium, captivam
    duxit
    capti-
    vitMfem(Psut, LXVII, 19).
    4
    Labqntypusdiaboii.
    RevertenleaulemJ acobadpa-
    triam
    suam, persecutus
    esl eumLabancumsociis
    suis,
    etscrutatusomriemsubstaniiamejus,
    nihilderebussuis
    invenit: el
    quia
    desuonihil
    invenil,
    tenereeumoranino
    non
    potuil (Geu.
    xxxi, 23-35).
    Labanhic
    typumdiaboli
    habuissenon
    incongruedicitur; qui
    et idolisservie-
    bat,
    et beato
    J acob, qui typum
    Domini
    pr;eferebai,
    advcrsarius erat. Persecutus est
    ergo J acob,
    nihil
    apud
    eumde j-ebussuis invenit. Audi hocet verum
    J acob in
    Evangelio
    dicenlem: Ecce venit
    .princeps
    hujusmundi,
    etinmenihitinvenil
    (J oan. xiv,
    30).
    Con-
    cedat nobis divina
    misericordia,
    ut etiam in nobis
    nihil desuis
    operibus
    noster adversarhis
    recognoscat.
    Si enimde suonihil
    invenerit,
    lenere nos vel revo-
    care abseternavitanon
    poterit.
    Et
    ideo,
    fratres cha-
    rissimi, diligenter aspiciamus
    arcellas conscicnlioB
    nostrce, perscrutemur
    latibula cordis
    nostri;
    ct si
    niliil ibi
    quod
    addiabolum
    pertinet invenimns, gau-
    deamus,
    et
    Deogratias referamus;
    el
    quanttimpos-
    sumus,
    cum
    ipsius adjutoiio studeamtis,
    ut
    januae
    cordis nostii
    semper
    aperiantur Chrisio,
    et
    usque
    ad
    finemclaudantur diabolo. Si vero
    aliquid
    de
    operibns
    veJ calliditate diaboli in animis nostris latitare co-
    gnoscimus,
    velut venenum mortiferumevomerevel
    exspuere
    feslinemus: utcuin nobisinsidiari
    voluerit,
    et nihil
    quod
    ad se
    perlinet potuerit invenire,
    con-
    fusus
    abscedat,
    et noscum
    Prophelagralias agenles,
    clamemusad Domiiium: Liberasti nosex
    aftligenlibus
    nos,
    et eosaui nos
    oderunt,
    confudhti (Psal.
    XLIH,
    8).
    Lia
    ergo,
    sicut
    supra
    1
    diximus,
    significat
    illam
    plebem
    qtice
    deJ udieis
    juiicla estChristo;
    Rachel vero Eccie-
    siie,
    idesl omnium
    geniium typumgessit.
    Et ideo
    Lianonest furala idola
    palris sui,
    sedRachel
    (Gen.
    xxxi,
    19); quia post
    adventum Cluisti non
    usque-
    quaqueSynagoga
    idolisservisse
    cognosciiur,
    sicul dc
    Ecclesia Gentium manifestissime
    comprobaltir;
    et
    propterea
    non
    apud Liam,
    id
    est,
    Synagogam
    : sed
    apudRachel, qusetypum
    Gentium
    prceferebat,
    idola
    Laban
    legimus
    laluisse.
    5. Luctatio
    J acob,
    J udwos Christum
    persequenlcs
    designal.Quod
    autem
    venil J acobad
    J ordanem,
    et
    transmissis
    omnibusrebus
    jpse
    solus
    reniansit,
    et !n-
    ctabatur cumviro
    nsque
    duhi
    veuiret aurora
    ;
    J acob
    in illa colluctaiione
    J udseorum
    populum figuravit;
    Angelusqui
    cum illo
    luctabalur,
    tvpum
    Salvatoris
    Doiiiini
    prcefereliat.
    Luelalur
    J acob
    cum
    Angclo;
    quia populus
    J udseorumluctaiurits erat cumChrisio.
    Viricebat J acob
    Angelum
    :
    quia
    J udceorum
    populus
    Cliiisluni
    usque
    ad' niortem
    perseculurus
    eral. Et
    quia
    non
    lotu.s
    populus J uda'orum infidelis exislit
    Chrislo,
    sicut
    jam supra diximus,
    sed non
    pa.rva
    mullitndo iu nomine
    ejus legitur credidisse;
    ideo
    Angelus
    teii^it femur
    J acob,
    ei claudicare
    coepit.
    Pes
    enimilleiu
    quoclauiicabal,
    J udooos
    qui
    inChristum
    nou crediderunt
    figurabat;
    ille vcro
    qui
    santis re-
    niausil,
    illorum
    lypti.mgessitqui
    Christuni Doininum
    receperunt.
    D.eniqiieidiligentcratlenditc,
    qma
    J acob
    in illa colluclaiione ct
    vincebal,
    ct bencdictionein
    petebat.
    Cuni eniin dixisset
    Angelus,
    Dimitle
    me;
    rcspondil J acnb,
    Non dimittam
    le,
    nisi benedixeris
    milii. )n co
    quod
    vincebat
    J acob,
    J udicos
    persecu-
    luros Christum
    significahai;
    inco
    quod
    bencd.ictio-
    nem
    petcbat,
    illum
    'popuhun ligurabal qui
    inChri-
    stum Dominumcrediturus crat.
    Dcnique quid
    ei
    dixit
    Angelus?
    Si conlraDominum
    fortisfuisli, quanto
    tiiagis
    conlra homines
    prwvakbis(ld.
    xxxu,
    23-28)?
    Hoc luiic
    iiupletumest, quando populus
    J udceorum
    Chrisium Dominumcrucilixil. Dimitle
    me, inquit
    Angclus, jam
    ascendil attrora. Hoc
    jam
    resurreclio-
    nein Domini
    figuravit;
    quia
    Dominus,
    sicut
    optime
    nostis,
    anle luccm
    legitur
    rcsurrexisse a morluis.
    6. J acob baculum
    porluns, imago
    Chrisli crucem
    gerenlis:QuoA
    autcmJ acob
    lypuni
    Domini
    figuravit,
    etiamliinc
    coginisciinus, quod
    orans Deumul eum
    de nianu Esau fralris sui
    eiipercl, Domine, inqnit,
    minor sumcunctis miserationibus
    luis;
    inbaculomeo
    transivi
    J ordanem,
    et eccecttmduabus turmis
    regre-
    diqr
    (Ibid., 10).
    Verum
    est,
    fralres
    charissimi,
    ba-
    culo crucis Chrisltis
    apprehendit
    mundiiin. el cum
    duabus
    lurmis,
    id
    est,
    cumduohus
    popnlis
    adPairem
    rediil cum
    triumpho.
    Hsec
    ergo,
    fratres
    charissiini,
    frequentius cogitate,
    cl veltit niunda aninialia
    spiri-
    tualiler rmninanies ulilcm et necessariuin
    ciluiin,
    vcstris animis
    prsevidete
    : illum
    ulique
    ciijumdc
    quo
    1765 SERMOXIH.
    1766
    I)ominus
    ait, Operqmni
    noncibum
    qui perit,
    sed
    qui
    jfermanet
    iii tildm
    wierngm(J oan.
    VI, 27)
    : ad
    quam
    vbs Doramus
    per
    siiam pieiatem perducat,
    cui est
    nonoi'
    et
    imperium
    cum
    Patre,
    etc.
    SERMOXIII
    (a).
    Debealo
    J oseph,\(b).
    \.
    J acob
    De\ Patris, J oseph
    Chrisli
    typumges-
    sii.
    Frqtres. J oseph
    J udmos et
    peccatoresdesignanl.
    ^Quotiesvobis,
    fratrcs
    charissimi,
    lectiones deTesta-
    mentoVeteri recitantur,
    sicut
    frequenier admonui,
    npn
    hoc snlum debetis altendei'e
    quod
    sonal in
    verbo,
    sed
    quodinielligiiur
    el
    sapil
    in
    spirilu.
    Sic et
    Apostolus
    adraonel
    nos
    dicens,
    Littera
    occidit, spiri-
    lus auiem
    vivifical(\\Cor.
    m,
    6).
    Haic enim omnia
    <juae
    inVeteri Testameiito
    legunlur,
    sicut dicil
    Apo-
    Slolus,
    in
    figuracontingebanl
    illis, scripla
    snnt aulcm
    propter
    nos
    (1
    Cor. x,
    11).
    Cuinenim
    populus
    Chri-
    siianus
    fideliter
    adecclesiam
    venit, quid
    ei
    prodcst
    quod
    audit
    qualitcr
    sancti Patriarchse aut uxores
    acceperint,
    aut filios
    procreaverint,
    nisi
    quare
    hcec
    facla
    stint,
    aut
    quid
    rcs
    ipsiefiguraverint, spirituali
    scusu
    perspexerit?
    Ecce
    audivinius
    quod
    beatus J a-
    cob
    genuerit
    filiuni,
    et vocaverit nomen
    ejus J oseph,
    et eum
    plusquamreliquos
    filios suosdilcxerit
    (Gen.
    xxx,
    24
    et, xxxvn, 3).
    Hoc locobeatus J acob
    figu-
    ramhabuil Dei
    Patris,
    sanclus
    quoque J oseph typum
    gessit
    Domini Salvalpris. Diligebatergo
    J acob filium
    suum;
    quia
    et Deus Pater
    diligit Unigenitumsuum,
    sicut
    ipse
    dixit: Hicest Filius meusdileclus
    (Malth.
    3ii, 17).
    J acob misit
    filium
    suum,
    ut de fralribus
    sollicitudlnem
    gereret;
    et DeusPaler misil
    Unige-
    nitum
    suuni,
    ut
    genus
    humanum
    peccalis languidum
    visilarel.
    J oseph
    dum
    fratres
    suos
    qusereret,
    errabat
    in eremo
    ;
    et Ghristus
    genus
    humanpni requirebat,
    quod
    errabat in
    mundo, quo
    in
    mundo
    quasi
    et
    ipse
    errabai, quia
    erranles
    requirebat.
    J oseph
    enim fra-
    tres SIIOS
    quairebat
    in Sichiniis. bichima
    iulerpre-
    talur Humerus.
    Semper
    enim
    peccaiores
    dorsum
    magisquam
    faciem
    ponunt
    infaciem
    justi.
    Humeri
    enimretro sunt. Sicut enim fratres
    J oseph
    invidia
    percussi,
    fraternsedUectionidorsum
    magisquam
    fa-
    cies
    offercbant;
    ita el infelices
    J udcei,
    veniente ad
    cos sahuis
    auctore,
    invidere
    poiius quam diligere
    nialuerunt. Delalibusdicilur inPsalmo: Obscurentur
    oculi
    eorum,
    ne
    videant;
    et dorsumillorum
    semper
    incurva
    (Psal.
    LXVIJ I,
    24).
    2. De
    prelio
    vendiitonis
    J oseph
    nonconveniunttrans-
    latiottes.Inveuil
    ergoJ oseph
    fraires suosin Dolhaim.
    Dolhaim
    iiilerpretatur
    Defectio.Vere in
    grandi
    de-
    feciione
    erant, qui
    defratricidio
    cogitabant.
    Viden-
    tes
    ergoJ oseph
    fratres
    sni,
    demorte illiustraclave-
    runt "sicut videntesJ udiei verum
    J oseph
    Dominum
    Chrislum
    ,
    nt eum
    criicifigerent
    iinoouinesconsilio
    staluerunt.
    J osephexspoliaverunt
    fratres sui luniea
    polymiia
    et
    talari;
    et J ud;ei Clirislum
    pcr
    mortem
    crucis
    expoJ iavernnt
    luuica
    corporali. J oseph
    exuliis
    tunicamitliiur in
    cislernam,
    idest inlacum
    ;
    el Chri-
    stus
    exspoliaiuscarne
    humaiiadescenditin infernum.
    J oseph posteaquam
    de cisterna
    levalur, Ismaelilis,
    id
    est,
    Gentibus
    venditur;
    et Christus
    posteaquam
    de
    inferno
    rcgredilur,
    abomnibus
    genlibus
    fidei com-
    mercio
    comparatur. J osephper
    consilium J ud;c
    tpi-
    gintaargenteis
    distrahilur;
    et Chrisius
    per
    consilium
    J uda: lscariotiseoderanumerovenundatur.
    Quod
    au-
    temindiversistranslationibusnon
    sequali prelio
    J o-
    seph
    scribiiur venundalus
    ;
    sedalii dixcrniil
    viginti
    argcnteis
    ,
    alii
    triginta
    ;
    hoc
    spiritualiter significavit,
    quod
    Christusnou
    cequaliler
    ab omnibus credendus
    (a)
    Afias,
    de
    Tempore
    81.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.ALovaniensi-
    busin
    Augnstinianorum
    sermonmn
    numero,
    sed
    absque
    Au-
    guslini
    noiuine
    tanquamdubius,
    relictusest: averiino
    et
    vindingospuriis
    accensiius.Kobisvero videtur nu-
    merandusinler sermones
    Csesarii,qui
    hic Ambrosii
    ex
    Iibrode
    J oseph,capp.
    2
    et3,ipsos
    eosaem
    plerumquesen-
    gus,
    et eacleminterdumverbarettilil.
    vel
    diligendus
    esset.
    Denique
    etiamnunc in
    Ecclesia
    alii eum
    plus diligunt,
    alii minus.
    Ipsi
    enim
    plus
    valet
    Chrislus, qui
    eum
    majori
    charitate dilexerit.
    J osepb
    descendil i
    jEgyptum;
    et
    Chrisius inniun-
    dum.
    J oseph
    a
    penuria
    frumenti salvat
    ^Egyplum;
    ct
    Chrislusafameverbi Dei liberat mundum. Nisi enim
    J oseph
    fralres sui
    vendidissent,
    defecerat
    ^Egyptus.
    Fratres,
    verum
    est;
    nisi ChristumJ udeei
    crucilixis-
    sent, perierat
    mundiis.
    3. Invidiwvenenomorsintravilinorbem
    lerrarumMi-
    deamuslamen, fratres
    charissimi,
    undein beatumJ o-
    seph
    fratressui tamcrudeliter ssevierunt.Unde
    , nisi
    invidise
    veneno, per quod
    mors inlravit in orbem
    terrarum?
    Denique
    audi
    Scriplnram
    dicentem
    ,
    Invi-
    debanl ei
    fratres
    sui,
    et non
    polerant
    ei
    loqui quidquatn
    pacificum.
    Vidit enimbeatus
    J oseph
    somnimn
    ,
    quasi
    stanlemsc in
    agro
    cumfralribus
    suis,
    et
    J iianipulos
    alliganlcin,
    ctfralrum
    manipulos
    adorare
    manipuium
    stiiini
    (
    Gen.
    xxxvn, 4, 7).
    Ilocinillo
    J oseph
    luncim-
    plelumesl, quando
    euni in
    iEgypto
    adoraverunt fra-
    tres sui. Et non
    incongrue
    coacli sunl sleriles ma-
    nipuli
    fructuosuin
    monipulumadorare, per quem
    de
    faniis
    pcriculo
    liberandi erant.
    4. Somnittm
    J oseph
    inChristoduntaxat
    implelum.
    Vidil etiani aliud
    soinnium,
    quod
    sol et lunaet unde-
    cimslellseadorarent eum. Cui
    respondit pater suus,
    Numquidecjo
    el muler
    lua,
    el
    fratres
    tui adorabimuste
    super
    lerram
    (Ibid. ,9,
    10)
    ? Hoc in iilo
    J oseph
    impleriiionpotuit:
    innostro aulem
    J oseph,
    id
    est,
    DominoJ esuCliristo
    ,
    somnii illiussacramenla com-
    pleta
    sunt. Sol enimet luna et undecimstellseeum
    adoravertint, quandopost
    resurrectionemsanctaMa-
    ria
    , quasi luna,
    et beatus
    J osepli
    velul sol
    (a),
    cum
    undecim
    stellis,
    id
    esl,
    beatis
    Apostolis,
    inctirvati et
    proslrati
    sunt anle
    eum;
    et
    implcta
    est
    propheliaquce
    dixeral : Lattdale
    cum,
    sol et
    luna;
    laudate
    eum,
    omnes
    stellmel lumen
    (
    Psal. CXLVJ II
    ,
    5).
    Namin
    iantiimin
    illo
    J oscphimpleta
    noncst
    somiiiiiiujiisinierpretatio,
    ut mater
    ipsius
    antemulios annos
    legalur
    fuissc de-
    funcia, quamprsefala
    somniaille vidisset. El rcvera
    quomodo
    fralribus
    ipsiuspoiest convenire,
    quod
    cum
    quasi
    slella: adoiare
    possent, quos
    invidia;nox ob-
    scuros et lcnehrosnseffecerat?J amenim
    claritalem
    stellarum
    perdidcrant, quiin
    selumencharitatis ex-
    stinxerant. Merilo
    crgo
    liocin DominoSalvaloreno-
    slro veriuscredimusliiisse
    complelum,
    (|uem,
    sicut
    jain
    anlea
    dixi,
    ct beatuin
    J osepli
    et beatamMariara
    cuiii undecim
    Apostolisfrequeutiuslegimus
    adorasse
    (Matllt. xxviu,
    17).
    Nam
    quodAposloli
    lumen stcl-
    larum
    habuerini, ipse
    Domiuusin
    Evangelio dicit,
    Vosestisluxmuntli
    (Id.
    v,
    14
    ).
    Et iierumde
    i[isis
    ac
    suis siniilibns
    ,
    Tuncjusii, inquit, [ulgebunt
    sicutsol
    iti
    regno
    Palris eorum
    (Id. xm, 45).
    5. In
    J oseph
    sola
    Aigtjplus,
    in Cluislo universus
    mundus
    augmenltim
    hubel.
    Qttis
    esl
    qui
    reddil mula
    pro
    bonis.
    J osephinterpreiaiur Augiucnlatio
    sive
    amplia-
    tio. Sedin illo
    J osepli anipliationem
    non
    habuit,
    nisi
    sola
    iEgyplus;
    innostro vero
    J osophauginenluiu
    ha-
    bereuuivcrsus nieruit nnmdtis. Hle
    J oseph
    erogavit
    Irilicum
    ;
    nosler
    erogaredignalus
    est vcibum. lnom-
    liienterrani exivil sonus
    Aposlolnriim,
    el infinesor-
    bis terrceverbaeorum
    (Psal. xvni,
    5).
    Nos
    ergo,
    fia-
    tres
    dilcctissiuii, qui
    imllis
    prcecedcnlibns
    iueritis
    tanla bona
    per
    misericoidiam vcii
    J oseph
    Domini
    (a) velutsol,
    idest velutalter
    parentum,
    in
    J osephi
    somriio
    per
    solem
    siguificaliisQuodAmbrosius,
    lib.deJ o-
    seph,cap. 2,
    hisveibis
    explicavil:Quis
    esl ille
    quem

    parentes
    et iratresadjraveruut
    su[;erterram,
    nisichri-
    stum
    J esum,quando
    euiuMariaet
    J oseph
    cumdisciLUlis

    adoraverunt,
    Deuiuverumesseinillo
    corpore
    couUten-

    les;
    de
    quo
    solediclum
    est,
    l.audateeum
    sol,
    el
    lttnu,i)
    etc.
    Baronius,
    adannuni CUrisli
    12,hujus
    sermonisauctoritate
    male
    fretus,Auyustiuum
    facitsectatoremillius
    opiuionis,
    cui adhaerelArnaldusAbbasBonsevallis inlibrode
    operi-
    buscardinalibus
    cbrisli,
    tractatude
    Passione,
    scilicetJ o-
    sephpost[
    assionemvelresurrectionomDomini adhucfuisse
    superslilcm.
    1767
    APPENDIX.
    1768
    nostri J esu Chrisli consecuti
    sumus,
    ad
    quos
    non
    umbra
    veteris Testamenti,
    sed
    ipsa
    veritas
    vemi;
    quantum
    possumus,
    cumDei
    gratia laboremus,
    tit
    qnod
    nobiscontulit
    judicatus, integrum
    inveniat
    ju-
    dicalurus.
    Qui
    tibi tanta
    contulit,
    scit
    quanlum
    re-
    poscat.
    Idera
    ipsecum
    venerit,
    redditurusest
    quodpro-
    misit: sed
    requisiturus
    est
    quodredemit;
    et
    quod
    dedit in
    primo
    advcntu
    ,
    exacturusest in secundo.
    Nemo
    ergo
    Christo Doininonostro reddat mala
    pro
    bonis.
    Quis
    est
    qui
    ita
    impieagit? Qui accipit
    dulce-
    dinem,
    el reildil.
    amaritiidinem;
    qui accipil vilam,
    et
    restituil
    mortem: mortem enim
    reslituit, qui
    se
    ipsum
    male vivendo interficit.
    Qnis
    esl
    qui
    reddit
    niala
    pro
    bonis? llle
    qui
    cuin deberet dare
    propria,
    rapit
    aliena; qui pio
    charilatereddit
    odium,
    invidiam
    pro beiiignitale, pro
    humilitate
    superbiam, pro
    ca-
    stilateluxuiiam.
    Quis
    est
    qui
    Christo reddil mala
    pro
    bonis? llle
    qui
    cumdeberet lectioni
    iusistcre,
    et ad
    Ecclesiamcurrere, eligit poiius
    ad tabulas
    ludcrc,
    spectacula
    furiosa,
    vel
    cruenta,
    vel
    turpiafrequentare;
    et
    quemoportet peccala
    suaorando
    , legendo,
    clee-
    mosynas
    faciendo
    consumere,
    sludet
    poliusaugere,
    et
    amplius
    cumtilare.
    Quis
    esl
    qtti
    reddit mala
    pro
    bonis?
    Qui pro
    luce
    lenebras,
    pro benignilate
    mali-
    tiam, pro
    sobrietaleebrietatem
    , pro eleemosynis
    ra-
    pacitatem, projustitiainiquitatem
    restiluil.
    Qui ergo
    hsecmala
    adjuvante
    Dominonon
    admisit, quanlum
    polest,
    munerain se divinacustodiat :
    qui
    verohis
    malis se senlit
    obnoxium,
    et
    inlelligit
    obvolutum
    ,
    cito ad
    pceiiitenticc
    medicamenla
    recurrat,
    et ante-
    qriam
    aniniatenebrusade
    corpore
    mortis suaodisce-
    dat, eleeinosynis, jejuiiiis
    et oralioriibus remedium
    sibi in die necessilaiis
    acquirat.
    Sic
    ergo agamus,
    fralres,
    ut ante tribunal
    Christi,
    et
    qui
    boni
    sunt,
    coronam,
    et
    qui negligentessunt,
    veniam
    consequan-
    tur;
    ul illosornel vita
    iulegra,
    islosvaleat excusare
    correcla:
    prseslanle
    DoininonoslroJ esuClnislo
    ,
    cui
    esthonor et
    imperium
    inssoculasseculorum.Amcn.
    SERMOXIV
    (n).
    Debealo
    J osepli,
    n
    (b).
    1. Invidianec
    fratribusipsisparcit.
    Debealo
    J oseph
    scriplum
    est,
    fratrcs
    charissiiui, quod
    ei invidebanl
    fratres
    sui,
    et ideo non
    polerant
    ei
    loqui pacilice
    (Gen.
    xxxvn, 4).
    Vcriiin
    est, dileclissimi,
    quia
    lam
    pernieiosus
    eslinviiiise
    morbus,
    ul ncc
    geniianis,
    non
    dicam exlianeis
    ,
    parcere possit. Dcnique
    stalimin
    iniliomundi Abel
    juslum
    Cain fraler
    injuslus
    occidit
    (ld. iv, 8). J osepli crgo
    sanctus et fidelisDominifa-
    mulus,
    tribiilalionibiis
    magis justus oslcudilur, qui
    primuni per
    invidiamafralribusIsmaelitisinservum
    addiclus, abcisqnc
    vcnditus a
    quibus
    sevideral ad-
    oralum;
    deinde
    iEgyplio
    domino
    traditus, semper
    la-
    men
    ingenui
    animi teiiuil
    digiiitatcm;
    docuitque
    exeroplo
    suo et servos liberosin non
    peccando,
    et
    nonconditioiicin
    cuiquam
    obesse,
    sedmentem.
    2.Cw/aineo
    qui
    male
    videt,
    nonineo
    qui
    malevideri
    nonvull.Cumesscl decoruscl
    speciosusfacie,pulchri-
    tudinem vullus sui non ad alienamderivavit
    inju-
    riam,
    sedadsuam
    graiiam
    conservavil : hocse
    pul-
    chriorem
    judicans,
    si non
    dispendio
    castitalis,
    sed
    cullu
    pudorisspeciosiorprobarelur;
    et illumcsscvc-
    rumdecorein, qui
    nonalienos oculos
    caperet,
    nec
    mentes
    fragiles
    vulneraret. Crimeiienimdoiiiinccsuce
    fuit, quse
    nialevidit;
    nonbeati
    J oseph, qui
    malevi-
    deri non voluil. Nec in eo
    qui
    visus
    csl, culpaest;
    quia
    non cral in
    poteslate servili,
    ut nonvideretur
    adomina: maritus debuil cavere uxoris oculos. Di-
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    85.
    (b)
    ln
    Appendiee
    nunc
    primum
    collocatur.Totuscen-
    tonisinstar
    compactus
    est exvariorum
    diclis,
    scilicel Pe-
    lagii, Ambrosii,Cypriaui,
    et ex
    fragmenlo
    sermonis
    515,
    de Susannaet
    J oseph.
    Cccterumauclior
    paulo
    et sin-
    cerior nunceditur adlibrumTheodericensemanleannos
    septingenlosclescriptum.
    Denum.1 vid.
    Pelagii epist.
    ad
    Demeliiadem,cap. 5;
    denum.
    2,
    Ambrosii librumde
    J oseph,cap.5;
    denum.3et
    4, Augustini
    serm.
    313,
    n.
    0-8;
    denum.
    5, epist.Pelagii,cap.5;
    denum.
    6, usquc
    admc-
    dium,cpist.ejusdem,
    n. 18.
    scant tunc et viri cavere oculos
    feminarum,
    cum
    amanlur et
    qui
    nolunt aniari.
    Denique
    adamalusest
    J oseph, qui
    amanlem
    contempserat:
    et beneexcu-
    savit eum
    Scriplura, dicens,
    Immisit oculosuxordo-
    tnini
    ejus
    in
    J oseph
    : hoc
    est,
    non iste se
    ostenlavit,
    nec ille
    cepit
    incautam: sed illa reiia sua
    immisit,
    et
    indagine
    sua
    captaest;
    catenassuas
    sparsit,
    etin suis
    vinculis
    colligata
    est. Dixil autem
    illi,
    Dormi niecutn
    (Gen.
    xxxix
    ,
    7
    ).
    Primaadullerii oculorumtela
    sunt,
    secuiidaverborum. Sed
    qui
    uon
    capitur oculis, po-
    test verbis resistere.
    Excusatur,
    quodingressus
    est :
    prsedicalur,quod elapsus
    esl. Nec
    pluris
    fecitvesti-
    menla
    corporis,
    quam
    animi caslimoniam:
    reliquit
    tanquam
    nonsua
    , quse
    adultera manibus
    delinebat;
    et aliena
    judicavit, quce
    lactu
    impudicaepoluerant
    comprehendi. Magnusplanevir, qui
    venditusservile
    tunc nescivit
    ingeniiim,adainatus
    non
    redamavit,
    ro-
    galusnonacquievit, apprehensusaufugit.
    3. Amor
    impudicus
    non est amor.
    Concupiscitur
    adolescensa
    domina,
    necad
    concupiscentiamprovo-
    catur;
    rogalur,
    et
    refugil:
    unahacinre blanditurac
    sjipplicat, quse
    incseleris
    imperabal.
    Amabat
    illum.
    an
    polius
    se?
    Ego puto quia
    nec
    illum,
    nec se. Si
    illum
    amabat, quare
    volebat
    perdere?
    Si se
    amabat,
    quare
    volebat
    perire
    ? Ecce
    probavi, quia
    non ama-
    bat : veneno libidinis
    ardebal,
    non flamma cha-
    rilaiis lucebat. Sed illenoverat videre
    quod
    illanon
    noverat. Pulchrior erat intus
    J ose|ih quam foris;
    pnlchrior
    in lucecordis
    quam
    infacie
    corporis
    : ubi
    illius femiiiseoculusnon
    penetrabal,
    ibi
    ipse
    sua
    pul-
    chriiudine fruebatur. lntuens
    ergo
    inleriorem
    pul-
    chritudinemcaslitatis in
    speculo
    conscienlice
    suce,
    qtiando
    illam
    maculari,
    quando
    violari illius feminse
    tentatione
    perraitteret? Quod
    ergo
    videbat
    ille,
    si et
    lu
    vis, poles
    videre
    pulchritudincmpudicilise
    interio-
    remel
    spiritualem,
    si habesad illam
    qualescumque
    oculos.
    Exempli gralia
    tibi
    aliquid propono. Ipsam
    amasin
    conjuge
    lua?Noli
    ergo
    odissein
    aliena, quod
    amasin tua.
    Quid
    enimamasin
    conjuge
    tua?
    Utique
    casiitaiem. Ilancodisti in
    aliena,
    cum
    qua
    conciim-
    bendo
    ejus
    vis
    perdere
    castitatem.
    Quod
    amasin
    lua,
    hocvisinlerficereiualiena?
    Quomodo
    habebisora-
    lionem
    purilatis
    homicidacastitatis? Serva
    ergo
    in
    conjuge
    aliena
    quod
    servare
    cupis
    intua:
    quia
    et in
    uxoreluacastilatem
    poiiusdiligisquam
    carnem.
    4. Caslitas
    adamanda,
    noncaro. Secl forte exisli-
    mas teamaioremessecarnisuxoris
    luce,
    et nonca-
    siitalis. Sordida
    quidemcogilafio,
    iniseia et volu-
    ptuosa
    libido: sedIIOHlc dimitlosine
    cxcmplo.Tupu-
    las
    quod
    carnem anias uxoris tuse:
    ego
    enimdico
    quod
    castitatem
    plus
    amasiu
    conjuge.
    Sedul teabso-
    lutissiine oslendamanialorem esse castilatis
    magis
    quamcarnis;
    hauc
    plus
    amas in filiatua.
    Quis
    enim
    hominum
    est, qui
    non filias suas castas esse velil?
    Quis
    hominumesl
    qui
    noii filiarumsuarum
    congau-
    deat caslitali?
    Numquid
    et ibi carnemamas?Num-
    quidconcupisciscorpuspulchrum,
    ubi
    exhorrescisin-
    cestum?Ecceconvici teamatoremesse
    casiitatisma-
    gisquam
    carnis.
    Denique
    si habueris
    conjugempul-
    chram,
    et
    forle,
    nec
    caslam,
    nec
    sobriani;
    numquid
    amascarnem
    pulchrara,
    et non
    polius
    delcslaris?
    Consideratur
    quidem
    foiis
    pulchriludo
    corporis;
    sed
    iiitus
    pulchriludo requiritur
    casliiatis:
    qua;
    si non
    fuerit,
    omnis conlinuo amor
    corporis refrigescit;
    quia quamvis pulclniludo consideietur,
    plus
    lamen
    amorisvicissitudo
    requiritur
    inlus. Si
    ergo
    araatorera
    tecastitatis
    convici, quid
    le
    offendisli,
    ut eam non
    amesinte?
    Quod
    amasin(ilia
    tua,
    amahocinuxore
    aliena:
    quia
    et (iliatuauxorerit aliena. Ama
    ergo
    et
    in lecastitatem. Namsi amas uxorem
    alienam,
    uon
    continiiohabebis: caslilatemsi
    amaveris,
    moxhabe-
    bis,
    auxilianle
    Domino,
    eam. Sicancillam
    pulchram,
    aut
    elegantem
    uxorcmalienamamare
    debes,
    ut eara
    quasi
    exira leet foris
    requiras
    : si caslitalem
    amas,
    apud
    te
    estquod
    amas. Blanditur tibi castiias
    sancla
    intusincubiculocordis
    tui,
    suavisest
    ejus
    amplexus,
    lion habet araaritiidiiieni conversalioillius. Non
    te-
    1769
    SERMOXV.
    1770
    <sum
    liiigatcastitas,
    nonte
    subvertit,
    in nullo tibi in
    domoconscientiseconiradicit. Ama
    ergo
    et inleet
    inaliis
    casiitatem,
    ut habeas eeternambeatitudinem.
    Si
    ergo
    ct inlehancvalde
    pulchram
    amaveris, quae
    castiias
    dicitur;
    imitaberisbeatum
    J oseph, qui
    noluit
    impudicse
    mulieri ad concubitumillicitumconsen-
    lire; repulit concupiscenliam
    alienam,
    amplexus
    est
    pudicitiam
    suam. Fecit iaraen illa
    quod
    comminata
    est,
    mentita est
    viro,
    credita est : adhuc
    paliens
    Deus. Traditur
    J oseph
    sanctusin
    carcerem,
    custodi-
    tur
    tanquamreus,
    a
    quo
    nonoffensusDeus. Sednec
    ibi defuit
    Deus, quia
    illenonobnoxiuserat. Adfuit
    Dominus sanclo
    J oseph.
    Et
    quia
    sanclum
    amabat,
    mulierisamorenonvincitur castus
    animus, ncc eelas
    adolescentisc
    permovit,
    nee
    diligeniisauctoritas,
    con-
    temptamfrequentare
    dominam. Ore
    proprio
    adole-
    scenli tendit
    insidias,
    secrelo ac sineteslibus manu
    impudens apprehendit, procacioribus
    vcrbis hortatur
    ad
    crinieii;
    nec ibi
    quidem
    vincitur : sed ut verba
    verbis,
    iia et res rebus
    refert;
    nam
    qui frequenler
    rogatusnegaverat,
    tunc
    comprehensusaufugit.
    5.
    BenignitasJ oseph.
    Mirali eslis caslitatem J o-
    seph, aspicite
    nunc
    benigniratem.
    Ille
    proodio
    reddit
    chariiaicm: et cumviderct fralres
    suos,
    imoinimi-
    cosex
    fralribus, cumque
    abeis
    agnosci vellet,
    dile-
    ctionisaffectum
    pio
    dolorelestalusest. Deosculabalur
    singulos,
    et
    irriguis
    fletibus
    pavenlium
    colla
    perfun-
    dens,
    odiumfratrum charitatis
    lacrymis abluebat,
    quos
    tamvivo
    palrc quammortuo, germanosemper
    amore
    dilexit;
    necrecordalur illumin
    quo
    adnecem
    fuerat
    dejectus lacum;
    non
    cogitavit
    addictam
    pretio
    gerraanitatem;
    sed
    pro
    malis bona
    resliluens, jam
    tunc necdumdata
    apostolica prseceptacomplevit.
    Ergo
    bealus
    J osephcogitans
    versccharilatis dulcedi-
    nem,
    venenum
    invidise, quo
    fralrcs suos noverat
    fuisse
    percussos,
    Deoauxilianie
    ,
    studuit de corde
    suo
    repellere.
    6. lnvidia
    comparaturmrugini
    el
    viperis.
    Et
    revera,
    fratres, quid
    infelici invido
    praestatinvidia, quem
    se-
    crellsconscienlise
    quibusdamungulis
    livor
    ipse
    dis-
    cerpit,
    et alieuamfelicitaiemtormeniumilliusfacit?
    Quam, inquam,
    niercedemex odio suo
    recipiet,
    nisi
    horribiles animsc
    lenebras,
    et confusaementishorro-
    rem
    , qui
    vultu
    seinper animoque
    moerente.voto
    quo
    vult alii
    nocere,
    se
    cruciat, quem
    ssevissimis
    exagiia-
    tumslimulis ab omni consilioac menlis sobrietale
    deturbal? Et ideo
    observemus, fraires,
    viiii
    hujus
    incursum,
    ne forle
    participesoperis
    diaboli invenia-
    mur,
    el
    pari
    cum illo sententia
    condemnemur. Sic
    enim
    scriptum
    csl: Invidiadiabolimorsintravitinor-
    bemlerrarum.Imilunlur autemeum
    qui
    sunt ex
    parle
    ipsius(Sap. n, 24, 25). Quod
    malumlsedit
    parum
    aliquid
    eliameos in
    quosinteuditur; gravius
    lamen
    et
    perniciosius
    eos
    prius
    a
    quibusprocedit, affligit.
    Sicul enim
    cerugoferrum;
    ilainvidiaillam
    ipsam
    ani-
    mam,
    in
    quaest,
    intcrirait et consumil.Et
    sicutaiunt
    viperas
    dilaceratoct
    disrupto
    illo
    ipso
    materno
    utero,
    in
    quoconceptcesuut, nasci;
    itaet invidiaillam
    ip-
    sam
    animam,
    a
    quaconccptaest,
    consumit et
    per-
    dil
    (a). Qualis
    hcecanimsetinea
    esl, qucccogitaiio-
    num
    tabes,
    pectorisquaniarubigo,
    zelarein lioniine
    '
    donum
    Dei,
    et inmalum
    proprium
    bona
    alienacon-
    vertere, aliorumquegloriam
    facere
    pcanamsuam;
    et
    velut
    quosdampectori
    suoadmovere
    carnifices, cogi-
    talionibuset seusibus suis adhibere
    tortores, qui
    se
    intcsiiniscrucialihus lacerent? Noncibustalibuslee-
    tus,
    non
    potuspoiest
    esse
    jucuiidus. Suspiraiur
    sem-
    per
    ab eademet
    ingemiscilur
    ac
    dolelur,
    diebus ac
    noclibus
    pectus
    obsessumsine inlermissione lania-
    tur :
    quia
    zelusterminumnon
    habet, permanensju-
    giter
    malumet sinefine
    peccalum.
    Et
    quanlum
    ille
    cui invidet successumeliore
    profecerit,
    tantuminvi-
    dus iu
    majus
    incendiura livoris
    ignibus
    exardescit.
    Hincefficitur
    pallorin facie,"tremor
    in
    labiis,
    stridor
    (a)Deincepspleraque
    ex
    Cypriano,
    inorat.deZeloet
    livore.
    SASCT. AUGUST. V.
    in
    dentibus,
    verbarabidaet effrenataconvicia.
    Quis-
    quis
    illeest
    quem
    zelosuo
    persequitur invidus,
    sub-
    terfugere
    eum
    poierit
    et vitare: invidusvero refu-
    gere
    nonvalebii.
    Ubicumquefuerit, adversarius suus
    secum
    est,
    hostisin
    pectoresemper
    inclusus. Deni-
    que
    Dominusin
    Evangelio,
    cumeum
    discipuli
    inter-
    rogarenl, quis
    inter illos
    majoresset, respondit: Quis-
    quisfuerit, inquit,
    minimusinomnibus
    vobis,
    hicerit
    magnus
    (Mallh. xvm,
    4). Quoverboomuemcausam
    et matenammordacisinvidiseeruit el abscidit.
    7. Venena
    fellis,
    quicumque
    invidus
    est,
    evomat.
    Chrisliano
    ergopopulo
    zelarenon
    licet,
    nonlicet in-
    videre: de humililatead summa crescit. Audi bea-
    lumJ oaunem
    apostolum
    in
    Epistola
    sua
    dicenlem,
    Qui
    odit
    fratremsuum,
    homicida
    est;
    el iterum
    , Qui
    dicitsein
    luceesse,et
    fralrem
    odit,
    in
    tenebrisestel inte-
    nebrisambulat,etnesctlquovadat(\J oan.m,ih,eli\,iO).
    Descenditenimin
    gehennamignarus,
    et eccus
    pree-
    cipiialur
    in
    poenam,
    recedensscilicel aChristi luiiiine
    monentis el dicentis
    , Ego
    sumlux
    mundi; et, Qui
    creditin
    me,
    nonambulabilin
    tenebris;
    sedhabebillu-
    menvilm
    (J oan.
    vni,
    12).
    Quomodo
    autemvel
    pacein
    Domini,
    vel charilalem
    lenet, qui
    in zeli vilio nec
    pacificuspolestesse,
    nec securus? Nos
    vero,
    fratres,
    Deoauxiliante, zeli"vel invidiaevenena
    fugienles,
    nonsolumcum
    bonis,
    sedetiam
    erga
    maloscharila-
    tis dulcedinemteneamus: ut nosnon
    reprobet
    Chri-
    stus
    propter
    invidiscmalum: sedlandet
    poiius
    et in-
    vitet ad
    prcemium,
    dicens
    -.Venite,benedicti,
    percipite
    regnum(Malth. xxv,
    34)'.
    Sil in manibusdivina le-
    ctio,
    insensibusdominica
    cogitatio,
    oratio
    jugis
    om-
    nino non
    cesset,
    salularis
    operalio perseveret;
    ut
    quoties
    ad lentandos nos accesserit
    inimicus,
    scm-
    per
    nos bonis
    operibus
    inveniat
    occupatos.
    Conside-
    rel
    ergo unusquisque
    conscientiam
    suaui;
    el si sevi-
    det de
    prosperitale proximi
    sui invidiseveneno
    per-
    cussum,
    evellat de
    pectore
    suo
    spinas
    et
    tribulos,
    ut
    in eosemenDomini
    quasi
    in fertili
    agroniultiplicata
    frugelocupletet,
    utdivinaet
    spiritualisseges
    in
    copiam
    fecundscmessisexuberet. Venena
    ergo
    fellis,
    quicum-
    que
    invidusesl
    evomal,
    discordiaruni virus
    excludat,
    purget,
    Deo
    adjuvante,
    meniem
    quamserpenliinis
    li-
    vor infecerat: amariiudooniuis
    iiividisc.,Chiisti
    dul-
    cedinelenialur. Amet eos
    quos
    ante
    oderai,
    diligat
    quibusinjuslis
    obtrectalionibusinvidcbat: bonosimi-
    tetur,
    et demeliorum
    semper profeclibusgiatuletur.
    Non
    derogel sacerdolibus,
    nec
    pr;cpositos
    suosvene-
    natisdentibus
    laceret,
    faciatseillisadunatadileciione
    pariicipem.
    Dimittelur
    ei, quando
    el
    ipse
    dimiserit:
    accipientur
    sacrilicia
    sua,
    cum et
    ipse pacificus
    ad
    Deumaccesserit.
    Cogilel unusquisquep
    uadisi deli-
    cias, regnum
    coeleste
    desideret,
    ad
    quod
    misericor-
    des
    atque
    unanimes Christus admillit.
    Cogitemus,
    fratres, quod
    filiiDei ii soli
    pi>*sunl
    vocari
    qui
    sunt
    pacifici,
    secundumillud
    quodscriptum
    esl : ln hoc
    cognoscent
    omnes,
    quia
    mei
    discipuli
    estis,
    si dileciio-
    nemhabueriiisad
    invicem;
    et
    ilcrtmi,
    Hocesl
    prmcep-
    lum
    meum,
    ul
    diligatis
    invicem
    (.loan.
    xiu,
    35,34).
    Ad
    quam
    dilcciionemvos
    pius
    Domiunshonis
    operi-
    bussua
    protcclioneperducat, cujus
    est lionor ci
    glo-
    riacumPatre et
    Spiritu
    sanctoincuucla
    sceculasse-
    culorum. Amen.
    SERMOXV
    (*)'.
    Debeato
    J oseph,
    ni
    (b).
    i. Cur
    J oseph
    sorlemsuam
    palri
    notamnon
    fecerit
    slalim. Inbealb
    J acob,
    fralres
    charissimi,
    el insan-
    cto filio
    ejus J oseph, qui diligenter attendit,
    rem
    (d)
    Alias,
    de
    Tempore
    82.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur. Dubius
    remanserat Lovaniensium
    censura, suppositiliuspostea
    verliniel
    vindingisenlentiarenuntiatustuil.Csesario adscri-
    bendum
    censemus,
    lametsi exeunte num.6nunnihilba-
    beat
    excerptum
    ex
    Pelagii
    ad Demetriadem
    Epislola,qua3
    quidemAugustini
    aut
    Hieronymi
    esseolimcreditaest. De
    num.
    3,
    vid.Csesarii homil.14exeditisa
    Baluzio;
    deuum.
    6, pelagiiEpist.
    ad
    Demetriadem, cap.
    b.
    (Cinquante-six.)
    1771
    APPENDIX.
    1772
    toiiriis
    admirabilemDeumfecisse
    cognoscit.
    Primum
    noncredo
    fuisse sirie
    causa, quod
    Doiiiinus
    , qui
    se
    loiies
    dignalus
    fueiat ostenderebeato
    J acob, per
    tot
    annos noluj.1ei irtdicare, quod J oseph
    filius
    ejus
    vi-
    verel,
    sed
    permisil
    eum
    longa
    alfliclioneconsumi. Si
    iioc
    quisquam
    sineceria ct evidenti ralionefaclum
    esse credit,
    vel hoc
    consideret, quod
    nccfilius
    cjus
    J oseph
    inlam
    proximopositus, permissus
    sit ad
    pa-
    tremsuiimmillere
    ,
    ul ei nuntiaret
    quod
    non solum
    viveret,
    sed eliam in
    grandi
    Iionore
    posilus
    esset.
    Abillo cnim loco ubi erat beatus J acob,
    us.jue
    in
    iEgypium
    vix crant trccenta millia. Unde
    fiequen-
    tissime
    ex
    ./Egyplo
    in locura illumubi J acob
    erat,
    plurimi
    properabanl;
    et ex illo locoad
    iEgyptum
    infiniiee
    multitudines
    assidueconfluebaiil. Sedfone
    aliquis
    dicit, quod
    bealus
    J oscpli parvulus
    exieril a
    patre
    suo;
    et ideorecordari eumnon
    potuisset.
    Non
    ita
    est,
    fralres charissimi. Puer enimsexdcciman-
    norumnullaratione
    parentes
    suos
    poterat
    oblivisci.
    Namintaiuumcosoblitusnon
    erat,
    ut fratres
    suos,
    ubi
    primum
    vidil, agnoveril.
    2. Occutto
    Dei
    judicio
    nonnd
    patrem
    suummisit.
    Seddicit
    aliquis
    , quiapro
    co
    quod^Egypiio
    domino
    serviebal,
    licentiam
    aut
    potestaiemnon
    habueril mit-
    tendi ad
    palrem
    suum. Eliamsi hoc
    quasi
    vcrisiinile
    videaiur; posteaquam
    decarcereeduclus
    est,
    et clo
    -
    niinus faciusest in toiamlerram
    iEgypti, per
    illos
    septem
    annosfeitilitatis,
    et illosduos
    qui
    transacti
    sunt
    lempore
    inopiseantequam
    fratres sui ad eum
    descenderent; per
    istos novemannos in irecentis
    millibus non
    pttluit
    niiltere ad
    palrem
    suum?Sine
    ulla dubitaiione
    potuit
    : sedocculto
    judicio
    hocDo-
    iniuus fieri uon
    permisil;
    intanlumul nec lunc se
    manifcsiarel fralribus
    suis, quando
    ademendumtri-
    licumvenerant:
    quinimo
    duiissimeeis
    loquens,
    fra-
    trem illorumin vin.culis
    tenuil,
    el ad
    patrem
    suum
    eos euiii
    grandi
    doloreretlire
    jussit.
    5. CurSimeonel
    Benjamin
    retinendo
    palris
    dolorem
    auxerit. Aucnditc adhucel aliud
    majusmiraculum,
    et videie
    quomodo
    beatus
    J oseph, qui pairem
    suum
    noverat
    pro
    seiiilolcrahilcinamaritudinem
    suslinere,
    quasi paruin
    essct
    quod
    ante
    peiiuleial, insuper
    et
    Benjaniin
    ei fecil aufcrri :
    quo
    faelo
    iilique
    noverat
    eum
    niultiplicempa*surum
    essedolorem. lhcceiiim
    omiiia
    Spiiilus
    saucli
    dispensalionefacla
    fuissecredo.
    Deus enim
    , ctijtis judicia pleriinique
    sunt
    occulia,
    nuuquam
    lamen
    injusta, qui
    bealoJ acobnoluit in-
    dicare liliiinistiuni vivere
    ;
    illeeliamsanctuin
    J oseph
    non
    permisii
    ut
    patri
    suo
    gloriam
    stiamiimitiarel:
    quinimo
    adliucSimeoninvinculisleneiidoel
    Benj'a-
    niinauferendo, ipsiuspairis suiaugusLias
    cumulavil.
    Hsecauiem
    ,
    fraires
    charissimi,
    si fidelitcret
    diligen-
    ter
    atlernlimus,
    cum
    grandi
    misericordiaDominum
    fecisse
    cognoscimus.
    Abiniiioenimmundi hocDeus
    in sanclis suis
    exercuit, quod
    iii beatoJ acobcum
    grandi pielatecomplevit.
    Sed hoc
    quare
    sit factum
    diligenler
    ailendile,
    4. AmiciDeinonsineminuits
    peccalis,qttw
    iribula-
    lionis
    igne
    consumuntur.
    Quamvis
    enini servi et amici
    Dei
    capiialia
    ciiniina
    vitaverint,
    et multa
    opera
    bona
    fecerinl;
    lamen sineniimilis
    peccatis
    cosiuissenon
    credimus
    ; quia
    nonmenliiur illc
    qui
    dixit : Nonest
    immunisa
    peccalo
    ,
    nec
    infunscujus
    est tiniusdiei vila
    super
    lerram
    (J ob xv, 15,
    scc.
    LXX).
    Et beatusJ oan-
    nes
    evangelista
    ,
    qui utique
    nieritis nonerai inferior
    sancto
    J acob,
    clamatet dicil : Si dixerimus
    quiapec-
    catumnon
    habemus, ipsi
    nos
    seducimus,
    etveriiasin
    nobisnonesl
    (I
    J ocm.
    i, 8).
    Et illud
    quod
    alibi scri-
    ptum
    est : J uslus
    sepliescadil,
    et
    resurgit(Prov. xxiv,
    16). Quiaergo,
    sicut
    jain
    diclum
    est,
    sineisiisminu-
    tis
    peccatis
    J acobcssenon
    potuit;
    volensDens
    ipsa
    parva peccaia
    in hoc seculo tribulationis
    igne
    con-
    sumere, implevil
    ineo
    quodipseper Spirilum
    san-
    clumdixit : Vasa
    figuti probat fornax,
    el
    Iwminesju-
    stos tenlalioIribulationis
    (Eccli.
    xxvu
    , 6) ;
    el
    illud,
    Flagellal
    Deusomnem
    fdiumqtiemrecipit(Uebr. xu,
    6);
    et
    illud,
    Permullastribulationes
    oporletnos
    intrare
    in
    regnum
    Dei
    (Act.xiv, 21).
    Ut
    ergo
    sanctumJ acob
    Deusnoster veiul aurum
    , purgalum
    in futuro
    judi-
    cio
    prsesentaret,' prius
    ab illo omnesmaculas
    pecca-
    torum
    abstersit;
    ul lueo
    ignis
    illearbiter
    quod
    exure-
    ret,
    inveiiirenon
    possel.
    .
    5.
    ExemptoJ oseph
    docemur
    casitgari
    eum
    qui
    non
    tnagis
    aDeo
    quam
    ab homineauxilium
    postulal.
    Quodctiam
    in
    ipso
    bealo
    J oseph
    facluni esse
    cognoscimus.
    Cum
    enim,
    sicutdixit
    Scriplura,
    Dominuscssct cum
    eoj
    et
    gratiam
    ei
    apud
    doiiiiiiumsuumet
    apud princi-
    pem
    carceris dcdisset
    (Gen.
    xxxix
    , 2, 4, 21), prso-
    venlus luncest ut ab honiinc auxilium
    postularet,
    dicens
    magistropiiicernaruni
    : Memenlo
    mei%
    cumlibi
    bene
    [tierit;
    el
    suppiicaPharaoni,
    ttt tne
    ejicial
    cieislo
    carcere
    (Id. XL,
    14).
    Et
    quia
    noiidum
    scriptumeral,
    Bonumesl
    sperare
    in
    Domino, quamsperare
    inhomine
    (Psat.
    cxvn, 8) ;
    ctimin oniniijus Dci
    gratiam
    ine-
    ruisset, subreptum
    est illi ul ab hiuiiineauxilium
    pelerei.
    Pro
    qua
    readditi sunt
    duoanni, quibus
    adhuc
    leiieretur incarcere
    , tanquam
    dicerel ei Deus:
    Ego
    libi ostendo
    ,
    ut
    niagis
    ame
    quam
    abhoiiiinedcbeas
    auxiiium
    postularc.
    Sine ullaenini dubilationecre-
    dendum
    esl, quodpro casligatione
    sancli
    J oseph
    non
    permisit
    Deus
    magisirumpiiicernarum
    ut inniente
    haberet, quod
    ei sanctus
    J osephquando
    decarcere
    dimissus
    est,
    supplicaveral.
    Et
    quia
    ctiamet
    ipse
    J oseph quamvissanctus,
    tuncsinc
    peccato
    essenon
    poterat;
    ideolanlo
    tcmpore
    fuil incarcere
    clausus,
    ut in eo
    implerclur quod
    scriplum
    est :
    Ego quos
    amo
    , arguo; elquos diligo, casitgo
    *
    (Apoc.
    m
    , 19).
    6. Cur
    J osepli
    lamdure
    egeril
    cum
    [valribus.
    Si di-
    ligenier attendimus, fraires
    charissimi, ijuodcrga
    healumJ acobDeumfecissecrcdimus
    ,
    hocetiamJ o-
    seph
    circa fralres suos exercuisse
    cognosciinus; qui
    ulique
    tam
    sanctusfuit,
    ul eosodiohaberenon
    po-
    luissel. Untle credcndum
    esl, quod
    ideoeostantis
    tribulationibus
    fatigaverit,
    ut illosadconfessionein
    criniiiiis,etadn)cdicanieiiiuin
    posnileniiseprovocarel.
    Denique
    cum
    ingenii
    dolorc clixerunlsc merito
    pali
    illa,
    quiapeccassent
    infratremsiuiinvideutes
    angu-
    sliam
    ejus (Geu.
    XLII
    , 21).
    El
    quia
    sciebatbeatus
    J oscph, quod
    Iratribiis suis fralricidii crimen sine
    grandi pocnitentia
    indulgeii
    non
    po>set,
    semcl ac
    secundo cl leriio illos mcdicabili
    tribulalionetan-
    quam spirituali
    ignedecoxit; nonul se
    vindicarel,
    sedtitillos
    corrigeret
    ct de lam
    gravi
    crimiiielibera-
    ret.
    Deniquepsiusquampeccalum
    suu.n
    conlilerenlur,
    el ciimen
    quodjdniiscranl, mutua iuler se
    castiga-
    lione
    consumerenl,
    nec
    agnoscendum
    eis se
    dedit,
    nec
    pacis
    osculumeis indulsit. Cumvero illos
    pro
    peccato quod
    in
    ipsum
    admiseranl,
    humiliter viciit
    afflictos
    ,
    deosculatusesl
    singulos,
    ct
    per singulos
    flevil,
    et
    pavcntiiim
    colla
    pio
    oculorumrore
    peiiun-
    dens,
    odiumfratium
    chaiitatis
    lacryinis
    abiucbat.
    7.Correptio[raleriia.Talilerindiitgi!iictitmaliis,qualiler
    volumttsulnobisindulgealDeus.QuodeigoDeusiubeato
    J aeol.)
    fecit,
    et
    quodJ oscpli ei'ga
    fratrcs
    exercuil,
    hoc
    ctiamel nos inillis
    qtti
    innos
    peccavcrinl debemus
    iinjilcre
    : ut non
    ipsos,
    sed
    pcccala
    coriim
    sludcamus
    odisse;eiitavelimussccundumculpa.-mcriladui'issima
    castigatione
    conijjere ,
    ut eos
    semper
    slude;iiiuisin
    vcritate
    diligere.
    Hcecsi facimus
    , fiatres
    chaiissimi,
    impletur
    in nobis illud
    cjuod
    sciiptum
    esl: Invicem
    onera veslra
    portale,
    et sic
    adimptebilis
    legem
    Christi
    (Galat. vi,
    2).
    Ad
    extremum ut
    loium
    quod dixi,
    brevi
    sermone
    concludam
    , taliter
    indulgeainus
    eis
    qui
    in nos
    peccaverint, qualitcr volumusul nobis
    indulgeat Deus,
    quoties
    inillum
    peccamus.
    Hocsi
    faciinus,
    securi
    possmnus
    dicere,
    Dimitienobisdebita
    nostra,
    sicut et nos
    dimittiinus
    ckbiioribusnoslris
    a
    (Matih. vi, 12).
    8.
    Propterpauperes
    qtii
    ad
    opera
    sua
    feslinanl,deJ o-
    seph
    alia
    loqui
    resefvalincrastinumdiem.
    Adhucnosde
    leciabal curaChariiate
    vestra debeato
    J osephaliquid
    1
    Totusn.5in
    mauuscriptis desideralui'.
    2
    Hicin
    manuscriptisabsolvitursenuo
    per clausulam,
    qttodipseprmstaredtgnelur,qui vkil,
    otc.
    1773
    SERMOXVI.
    1774
    lqui:
    sed
    propterpauperesqui adopera
    sua
    festinant,
    Weliusest hoc ut nobis in diemcraslinam reserve-
    mus. El ideoconversi ad Dominum
    misericordiam
    ipsius deprecemur,
    ut desiderium audiendi
    verbum
    Dei,
    quodin
    nos
    placatus
    contuJ it,
    et
    augere seinper
    et conservare
    digiietur, qui
    cum Paireet
    Spiritu
    sanclo vivit et
    regnat
    insseculasoeculorum.Amen.
    SERMOXVI
    (a).
    Deeo
    qvodscriplumest,
    Mbrluusest
    J oseph,
    et filii
    lsrael
    creverunt,
    etc. Exod.
    i,
    6
    (b).
    1. Mortuo
    J osephmulliplicanlur
    Israelilce
    ^morluo
    Chrisio Christiani. Audivimusin lectione
    quse
    lecla
    cst,
    fraires charissimi,
    qualiter
    mortuo
    J oseph
    filii
    Israel creverunt,
    et
    mulliplicali
    sunt
    nimis,
    el
    quasi
    herha
    germinaverunt.
    Quid
    esi hoc, fralres charis-
    siini ? Donecviveret
    J oseph,
    nonreferuntur crevisse
    fiiii
    Israel,
    nec
    quodmulliplicali
    sunt nimis : sed
    posteaquam
    morluus
    est,
    sic
    germinasse
    dicuntur
    sicut herba;
    cum
    utique
    sub
    patrocinio
    vel defen-
    sione
    J oseph magis
    debuerant crescere et
    multipli-
    cari. Sedhsec,
    fralres
    charissimi,
    in illo
    J osephfigu-
    rala
    sunl;
    innostro autem
    J oseph,
    id
    est,
    Domino
    Christo,
    inveritate
    complela
    sunt. Priusenim
    quam
    moreretur,
    id
    est, quamcrucifigereturJ oseph noster,
    pauci
    ineumcrediderunt:
    posteaquam
    vero mortuus
    est ct
    resurrexit,
    inuniversomundo
    multiplicali suiit,
    elcreverunt
    Israelitse,
    id
    est, populi
    Chrisliani. Sic
    et
    ipse
    Dominusin
    Evangeliodixit,
    Nisi
    granumfru-
    menti cadensinterrammortuum
    fuerit; ipsum
    solum
    manet : si gutem
    morluum
    fuerit,
    mullum
    fruclum
    affert (J oan.
    xn, 24, 25).
    Postea enim
    quamper
    passionem preliosumgranum
    frumenti raorluumest
    et
    sepultum, per
    universura mundum de uno iilo
    grauo
    messis Ecclesice
    pullulavit.
    Non
    enim,
    sicur/
    aiitea,
    jnJ udaeatantumnolusest Deus, nec solumiri
    Israel
    magnum
    nomen
    ejus
    colitur;
    seda solisortu
    usque
    ad occasumnomeri illius coliaudatur.
    2.
    Populus
    lsrael in
    J Egypto,
    el animain
    carne,
    sub
    duobus
    regibus.
    lntereamortuo
    J oseph,
    surrexit novus
    rex in
    J Egyplo, qui ignoraljatJ oseph,
    et
    alloquitur
    ad
    gentemsuam,
    ul
    persequanlur
    filiosIsrael. Dumrex
    illeviveret
    qui
    noverat
    J oseph,
    non referuntur af-
    flictl fuisseftlii
    Israel,
    nec inluto et latere
    faiigati,
    necmasculi eorum
    necati,
    et feminoe
    vivificatoe';
    sed
    posteaquam
    surrexit rex ille
    qui
    nonnoveral
    J oseplr,
    omnia ista
    gesta
    referunlur.
    Hmcenim, fralres,
    se-
    cundum
    quod
    dicit
    Apostolus,
    in
    figuracotuingebant
    populo
    J udmorum:
    scripla
    sunt autem
    propter
    nos
    (lCor.
    x,
    11).
    Quod
    inilliscarnaliter
    figurabalur,
    iu
    nobis
    spiritualiter adimplelur.
    Et nos
    ergo,
    si dili-
    genler
    atlendimus,
    intus iii nobisinhomineinteriore
    hsccfieri
    frequenler agnoscimus.
    Animaenimnosira
    aut a
    legilimo regeregilur,
    aut a
    tyranno
    vaslalur.
    Si enimDeo
    adjuvanie, jusle
    et sancte
    vivimus,
    si de
    castilate,
    demisericordiaet
    pceiiiteniia,
    etdecseteris
    liis simiiibus
    cogilamus,
    licet adhuc in
    yEgypto,
    id
    cst,
    incarnesimus,
    tamen a Christo
    rege guberna-
    niur : et
    ipse
    nos
    regit,
    et in lulo et in latere non
    consumil,
    nec nos ctiris tcrrenis vel nimiissoliicitu-
    dinibusatterit et
    affligit.
    Si veroanimanoslra
    coeperit
    declinarea
    Deo,
    et ea
    quae
    sunt
    turpia
    et inhoriesta
    seclari,
    lunc
    prudemia
    carnis
    qiiee
    inimica est
    Deo,
    repudiato rege
    Cliristo,
    subdit infeliciacolla
    lyranno.
    Quod
    cumfuerit
    faetum, alloquilur gentem
    suam,
    id
    esl,
    corporeasvoluptales; e.t
    vitiorumducibusadcon-
    silium convocatis initur deliberalio adversus filibs
    1
    codicesr.
    M.,
    reservatm.Nec
    immerito,
    si
    attenda-
    tur
    quaepaulo
    inferius
    leguritur,
    scilicet: masculos
    interfi-
    ciant
    etfeminasreservent;
    etilerum: riros
    occidere,et
    feminasreservare.
    H.
    (d)Alias,
    de
    Tempore
    84.
    {b)
    In
    Appendice
    riunc
    primum
    collocatur.Dubium
    ixivanienses
    habuerunt; supposilitium
    afHrmantver-
    linasel
    vindingus.
    Conlinet
    excerptaquaedamexorigene;
    Csesarii autemstilumetmonitausitatarefert. Denum.1et
    5vid.
    origeuis
    homil.1inExoduni.
    Israel,
    id
    est,
    adversus
    cogilationes
    sanctas et acce-
    plabiles Deo, quomodo circumveniantur,
    c[uomodo
    opprimantur,
    ut lutoet lateribus
    affligantur,
    ut ma-
    '
    sculos
    interficiant,
    et feminasreservent. In
    masculis
    intelligitur
    sensus
    rationalis,
    in
    femiiii$
    eoncupiscen-
    tiacariiis. Vult
    ergo
    diabolusinnobis
    viros
    occidere,
    et feminas
    reservare,
    id
    est, sensumin nobisratio-
    nalemac Deum
    videnlem
    exstinguere,
    ef
    quce
    adcon-
    cupiscentiam
    carnis
    pertinent
    reservari.
    3.
    Qumscripla sunt,
    ad
    noslramdoclrinam
    scripta
    sunU Non nobis hsec ad hisloriam
    lantum
    scripta
    sunt,
    nec
    putandum
    est divinos Libros
    ^lgyptio-
    rum
    gesta
    narrare :
    sed, qum
    scripta sunt, sicut
    Aposiolus
    ail,
    adnoslramdoclrinamet
    commonitionem
    scripla
    sunl
    (Rom.
    xv, 4);
    ut tu
    qui
    hcec
    audis,
    et
    gratiamBaplismi jam
    conseculus
    es,
    et
    annumeralus
    es inter filios
    Israel,
    et
    suscepisti
    in te
    regem
    Chri-
    stum,
    si
    post
    liocdeclinare
    volueris,
    et
    pro cnpiditate
    opera
    saeculi
    agere,
    aclus
    lerrse,
    et
    liitea,
    id
    est,
    Iu-
    xuriosa
    explereministeria,
    agnoscas
    el
    inlelligas
    quia
    surrexit interex alius
    qiii
    nescit
    J osepli.
    Rex
    utique
    ^Egypti ipsetecogit adopera sua,
    non
    justitise,
    sed
    iniquitali
    servire :
    ipse
    le facit laleremsibi
    operari
    et lulum:
    ipse
    te
    superpositisniagistris
    et
    corapulso-
    ribus ad
    opera
    terrena et luxuridsa
    flagris
    et ver-
    beribus
    agit: ipse
    est
    qui
    tefacit
    discurrere
    per
    saecu-
    lum,
    marisacterrai elementis
    prociipiditalelurbari':
    ipse
    esl rex
    iEgypti, qui
    teforum
    pulsarelitibus
    facit,
    et
    pro exiguo
    terrse
    cespile
    propinqubsjurgiis
    fati-
    gare
    :
    ipse
    est
    qui
    fe
    persuadet
    luxuria
    castitati in-
    sidiari, decipereinnocentiam,
    indomotua
    qiice
    sunt
    fceda2,
    foris
    quce
    sunl
    crudelia, intra
    conscientianj
    quse
    sunt
    flagitiosa
    commitiere. Si
    ergo
    taies
    videris
    esseactus
    luos,
    scilote
    regi ^Egyplfmilitare;
    id
    est,
    non
    Christi,
    seddiaboli
    spirilnagi.]
    4. Non
    sufficit
    cormalis
    vacuari,
    titsi etbonis
    imptea-
    tm: Nos
    igitur,
    fratres
    charissimi, qui
    ajite
    adveiUnm
    Domini SaJ vaioris vasaet doinus diaholi
    fuimus,
    et
    per graliam
    Christi de
    potestateipsius
    liberari
    merui-
    nius, quanlumpossumus, ipso
    adjuvanle, laborare
    debemus,
    ne a nobis malis actibus riosiris
    offensus
    Christus
    abscedal,
    el diabolusillo
    recftdeiite
    succedat:
    ne forlecor nostrumvcro lumiue
    effiigatotcnebrossi
    nox
    occupet,
    neinriobis
    impleaturilliid quod
    inEvan-
    gelio scriptum
    est: Cumexierit
    spiritus immundusab
    homine,
    vadit
    per
    loca
    arida, qumrens
    requiem,
    el noii
    invenit; post
    hmc
    clieit,
    Revertarin domuin
    meamttnde
    exivi.Et inveniteam
    scopismundalam,
    el adducit
    secum
    septem
    alios
    spiritus nequioresse,
    el
    ingressvhabiiant
    ibi: el erunt novissimahominisillius
    pejora prtoribus
    (Luc.
    xi,
    24-26).
    Hoc
    enim, fratres, de
    Christiano
    etiam
    baptizato
    intelligendum
    est. Per
    graliam
    Ba-
    ptisnii
    vacuatur
    quisque
    omnibusmalis :
    postea
    vero
    cumDei
    adjulorio
    laborare
    debel,
    ut
    impleatur
    omni-
    bus bonis. Namsi
    aliquem
    liberatuma
    iriaifs.yacuum
    abonisinvenerit
    inimicus,
    adducitsecum
    sepiemqlios
    spirilusnequioresse,
    et erunl
    novissimahominisillius
    pejoraprioribus.
    El ideounde
    exptilsa
    est
    luxuria,
    in-
    troducatur castitas : undeeradicaiaest
    avariiia, plan-
    letur
    eleemosyna
    : undemalitiavel
    inyidia
    expelliuir
    charitas dominelur. Et
    quia
    veniens
    Dominus
    noster
    alligavitfortem,
    id
    est, diabolum,
    et vasa
    ejus,
    idest
    nos de
    potestate ejus eripuit (Malth. xn,
    29); quari-
    lum
    possumus,
    ipso
    auxiliante,
    studeamus,
    ut
    illia
    quo
    salvali
    sumus,
    loto cordeet toto
    animo
    usque
    ad
    vitcerioslraeterininum serviamus. Et
    quia, expulso
    diabolo,
    domumsibi denobisubi
    requiesceret,
    et vasa
    in
    quibus habitarel,
    facere
    dignatus
    esi
    Cnristus, ip
    domosuanon
    paliatur injuriam.
    Nihilibi
    inhoiiestum,
    nihil
    sordidum,
    niliil
    dcprehendai'
    obscuruni : sedita
    domiciliumcordisnostri fide
    plermm,
    et
    vacuummalis
    omnibus
    semper inveniat,
    ut nosnonsolum
    frequen-
    1
    Apudorigenem,
    elementaturbare.
    3
    origenes, jurgiis faligafe
    : ul nonillud
    dicam,
    caslitati
    imidiari,
    innocentiam
    decipere,
    domi
    /-
    da,
    etc.
    1775
    APPENDIX. 1776
    tius
    visitare,
    sedetiam
    jugiler
    habitareinnobisdi-
    gnetur; qui
    cumPairect
    Spiritu
    sanclovivitet
    regnat
    in sceculasseculorum.Amen.
    SERMOXVII
    (a).
    De colluclalione
    jEgypliorum
    et Israelilantm
    (b).
    1. Tentationes
    ingravescunl
    instantePaschale.
    Quam-
    vis,
    fratrescharissimi,
    omni
    tempore
    verbumDei cum
    grandi
    desiderionos
    oporleat
    fideliter
    semper audire,
    in istis tamendiebus
    specialiter
    leclioni divinsein-
    sistere,
    ct desaluteanimsenostreedebemusaitenlius
    cogitare
    :
    quia
    licel
    per
    totuni anni
    spatium
    Chrislia-
    nornm
    popnlus
    multis vitiorumlluelibus callidiiate
    diaboli
    faiigelur,
    advenientetamen Paschali solemni-
    tate, majore impetu
    conlrafideles
    quosquc
    se
    prse-
    parare
    consuevit,
    et
    gravioribuspeccalorum
    slimulis
    corda nostra
    compungere
    vel
    inquietare
    conlendit.
    Sicul enimindiebusislisadsimilitudinemdiaboli et
    angelorum
    ejns
    rex Pharao et
    ^gypliorum populus
    persequebanlur
    filios
    Israel,
    et lulo eos ac laleribus
    affligenles
    adamaritndinem
    perducebanl
    : ita et hoc
    tempore
    iinminente Paschali solcmnitate
    , quia
    veros
    Israelitas
    qui baptizandi
    sunl,
    dolet diabolusdesuo
    exercitu vel
    possessione
    discedere,
    graviores
    consue-
    vit tribulalionesimmittere,
    et
    majora
    scandalacon-
    citare. Sed
    nos,
    si
    Moysensequimur,
    id
    esl,
    si
    Legem
    libenter
    audimus,
    et retro
    respicere
    vel desiderare
    iEgyptum
    nolumus;
    Pharaone submerso
    per
    sacra-
    menlum
    Baplismi,
    velut
    per
    iransitum maris
    Rubri,
    de
    ejuspotestale
    vel servitioliberamur.
    2. Diabolusnon
    persequiiur
    nisi bonos.Deus
    bonos,
    diabolus
    matoshabel minislrossuos. Cerlissimum
    est,
    fratres
    charissimi, quiaquomodo
    tuiic
    ^Egypiii
    filios
    Israel multis tribulaiionibus ad amariludinem
    per-
    ducebant: ita,
    sicut
    jam
    diximus,
    et inboc
    tempore
    diaboluset
    angeli ejus
    fidelesChristianoset bonis
    ope-
    ribus deditos iinpugnare
    vel
    inquietare
    non cessant.
    Hoctamenscitole, fratres, quia
    diabolusnon
    perse-
    quitur
    nisi bonos. Malos
    enim, luxuriosos, cupidos
    et
    superbos persequi
    diabolus non consuevit : amici
    enim
    sunt
    sui,
    et
    seiuper
    voluntatemilliusfaciunt.
    El inlanlumeos non
    persequilur,
    ut eltam
    per
    illos
    alios
    persequatur.
    Malosenimhominestliabolus
    quasi
    malleos vel
    flagella
    habere consuevit.
    Denique
    non
    persequilur
    bonos,
    nisi
    per
    malos. Habel
    ergo
    Deus
    minisirossuos;
    habetel diabolus
    adjutores
    suos. Deus
    enim
    per
    homines
    bonos, lanquamper
    minisiros
    suos,
    agit
    omue
    quod
    bonurnest : diabolusvero
    per
    homi-
    nes
    nialos,
    velul
    per
    satellitessuos
    ,
    exercet omne
    quod
    maliimesl. Deus
    per
    bonoruui niisericordiam
    nudosvestil: diabolus
    per
    malorumavariliainvestitos
    exspolial.
    Deus
    per
    hnminesbonosdiscordesadcon-
    cordiamrevocal: diabolns
    per impios
    el
    superbos
    eos
    etiam
    qui paccm
    haberevideulur,
    adscandalavelliies
    insiigat.
    Et
    quia longum
    est ire
    per singula,
    ut
    pro
    cerlo
    agnoscat
    el
    inlelligat
    Cbaritas
    ve-lra, quia
    sicut
    omne
    quod
    bonuni
    est, per
    bonosliomin-s
    agil Deus;
    itaomne
    quod
    est crudeleet
    iiupiuni, pcr
    malosho-
    mines consuevit exerccre diabolus:
    denique
    consi-
    derate,
    fratres,
    et
    corporalibus
    ctiamoculis
    videbitis,
    quomodopopulus
    diaboli
    peisequilur populum
    Chri-
    sti;
    dum adulteri
    pcrsequuulur
    caslos,
    insectantur
    sobrios
    ebriosi,
    liuniilibusinsidianlur
    superbi,
    beni-
    gnos
    invidi,
    largos cupidi,
    el eos
    qui
    mansuetudinem
    vel
    patientiam
    reliiient,
    affligere
    non desinunt ira-
    cuntli. El ideoconsideret
    uiiiisquisqiic
    conscienliam
    suam,
    el si sevidet el in
    cogilatimie
    el insermoneet
    opere emper quod
    bonumest
    diligerc
    et
    quod
    ho-
    nesiiimest
    jugiler
    exercere;
    iiiinisirumse Dei esse
    cognoscai
    et
    gaudeat
    Qui
    vcrose
    ipsum
    iiitusinter-
    rogans
    viderit se
    quod
    maluni
    esl,
    non solum
    cogi-
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    8S.
    (b)
    in
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Inter Au-
    gusliuianos,
    sed
    absque Augusliniuomiiie,
    Lovanien-
    ses
    rehquerunt.Auguslinosupposilum
    asserueruntverli-
    ,nuset
    vmdingus.
    Huncnosomninocsesariiessenullidubi-
    tamus.
    tare,
    sedetiamdicercvel
    exercere;
    adj'ntorem
    dia-
    boli seesse
    intelligat,
    siniul et
    doleal;
    et dumadhuc
    peccatrix
    et tenebrosaanima in
    corpore
    suolenctur
    inclusa,
    cumDci
    adjutoriodepotcslale
    diaboli seco-
    netur eruere : ne fortesi illummalis
    operibus
    insis-
    tenlemmors
    repentina rapuerit,
    cumdiabolo
    cujus
    voluntalcm
    exercueril,
    mereatur audire : Discedila
    a
    me, maledicli,
    in
    ignem
    mlernum.
    3. Conlrariis sanare
    conlraria,
    deslructisque
    vi-
    liis,
    virtules sluerestudeamus. Nemo se circumvc-
    niat,
    fratres charissimi.
    Unusquisquecujus opera
    vel volunlatesexercet inisto
    sceculo,
    cum
    ipso
    crit
    poslmodum
    in futuro. Ac sic omnis homoaut cum
    Chrislo
    regnalurus esl,
    aut cumdiabolo in inferni
    supplicio
    cruciandus. Et ideodum
    tempusest,
    etciun
    Dei
    adjutorio
    innostra
    potestate
    consisiit,
    unusquis-
    quequi
    semalis
    operibus
    in sinistra esse
    cognoscil,
    priusquatn
    de hac lucc
    discedat,
    ad dcxteramtrans-
    ire
    contendal,
    ul non cumsinisiris audiat, Discedite
    a
    me, maledicli,
    in
    ignemmlernum;
    sedacl dexteram
    inier
    agnos
    audire
    mereatur, Venite,
    benedictiPairis
    mei, percipiteregnum(Matth.xxv, 41,
    34).
    El ut hsec
    omniacumDei
    adjuloriopossimusimplere,
    atteniius
    dedandis
    eleemosynis cogitemus. Qualiter
    aulemde
    sinistratranscalur ad
    dexieram,
    cvidenset manifesta
    ralio demonstrat.
    Qui
    fuit
    ebriosus,
    sit
    sobrius;
    sit
    patiens qui
    ftieral
    iracundus; qui
    soleliatres alienas
    rapere, incipiat
    etiam
    proprias pauperibuserogare;
    qui
    solebat
    maledicere, benedicat;
    qui
    solebat
    per-
    jurare,
    etiama
    juramento absiineat; qui
    consueverat
    detrahere, semper quod
    bonumest
    loqui sludeat; qui
    fuerat
    invidus, pius
    esse
    contendat;
    qui
    erat
    superbus,
    sil humilis. Et hoc ordine
    semper
    conlrariis studea-
    mus sanare
    contraria,
    et destructis
    vitiis,
    virtuies
    festiuemusstruere. Et hocordine
    qui
    sunt in
    sinistra,
    transireconenlurad
    dexteram,
    utantetribunal celerni
    J udicis
    quicumque
    talisesse
    voluerit,
    audiremerea-
    lur, Etige,
    serveboneel
    fidelis,
    inlra in
    gaudium
    do-
    mini tui
    (Ibid. xxv, 21).
    Ad
    quod
    vosDominus
    per-
    ducere
    dignetur,
    cui est honor cumPatre et
    Spiritu
    sanclo insoeculasseculorum.Amenl.
    SERMOXVIII
    (a).
    Dc
    Moyse,
    u
    (b).
    1. Christusin
    Moysefiguralus.
    Ecclesiain
    ftlia
    Pha-
    raonis. In lectione
    divina,
    fraires
    charissimi, quce
    nobisrecilaia
    est, audivimus, quodposieaquam
    san-
    cius
    Moyses
    nalus
    csl, propter
    metuin Pharaonis
    missussit in fiscellam
    scirpeam,
    el
    projeclus
    incarc-
    ctiun fluminis. Si
    diligenter atiendimus,
    fratrcs cha-
    rissinii,
    sicut beaiumIsaacct-J acob et
    J osepli,
    ila
    Moysenlypum
    Chrisli
    preelulissecognoscimus.
    Dc-
    nique
    considerale
    diligenlius,
    ct videbilis
    quanta
    in
    illosint
    figurata mysleiia. Moyses
    a iiiuliereJ udaea
    nascitur,
    el a Pharaonis (ilia
    adoplatur.
    Filia cnim
    Pharaonis Ecclesiam
    figuravil, qtise
    exieral dedomo
    patrissui,
    el veniebat ul lavaretur
    adaquam.
    Pharao
    indiaboli
    typumaccipitur
    : lilia
    ejus, sicutdixi,
    Ec-
    clesia
    inlelligilur. Quod
    autem
    paler cjus
    cliabolus
    anlea
    fucril,
    Dominusin
    livangelio
    J uda'OSincrc-
    pans
    ait:
    Vos,inquit,
    ex
    palre
    diaboloesiis
    (J oan. vm,
    44).
    Pairem
    ergo
    diabolum
    habuimus,
    non ex co
    nascendo;
    sed
    ncquitias
    illiusimiiando. Exieral
    ergo
    filiaPliaraonis de domo
    palris sui, quaoquauivis
    im-
    pium
    habuerit
    patrem,
    ailamenei dicitur
    per prophe-
    tam:
    Audi,
    filia,
    et
    vide;
    el obliviscere
    populutn
    tuttm
    et domum
    patris
    tui
    (Psal. XLIV, 11). Qui
    dicit

    Atidi,
    filia, pater
    est. Et ille
    qui
    admonetur
    obliviseendus,
    1
    In
    manuscriptis
    sermonisconclusioea
    est,
    Deoautem
    noslrohonoret
    gloria
    insmculasmculorum.Amen.
    (a) Alias,
    de
    iempore
    86.
    (b)
    in
    Appeudice
    nunc
    primum
    collocatur.J amante
    dubiuseral
    Lovaniensibus,
    Verlinoet
    vindingosuppo-
    sitilius.Seusus
    quosdam
    etnonnullasab
    Origene
    vocesac-
    cepil
    illius
    auctor, nonalius, opinamur,
    nisiCaesarius. De
    num. 1 vid.
    origenis
    homil.2in
    Exodum;
    de num.
    8,
    homil.4.
    1777
    SERMOXlX.
    1778
    '
    pater
    nihilominusnominatur: ac si Deus
    paler
    ad-
    monet,
    utdiabolum
    patreni
    debeat
    derelinquere.
    Hsec
    ergo
    est Ecclesia
    quoe
    exiit de domo
    patris
    sui dia-
    boli,
    etad
    aquani,
    idest,
    ad
    aquamBaptismi
    festina-
    vit,
    ut lavaretur a
    peccalis, quse
    in domo
    patris
    sui
    contraxerat.
    Denique
    statimvisceramisericordiseac-
    cipere
    meruit,
    et
    collcgitMoysen
    a
    parenlibus
    suis
    projectum
    influmine.
    Moysesergo
    a malresua
    pro-
    jicilur,
    eta Pharaonisfiliainvenitur
    alquecolligilur
    :
    el ChristusDominusa
    Synagoga
    ,
    de
    qua
    nalus
    est,
    rcpudiaaur,
    et abEcclesiainvenitur
    atquesuscipilur.
    2. Ecclesiarursusin
    J HlhiopissaMoysi
    uxore.
    Posl-
    quam
    atitemcrevit
    Moyses,
    abiil in
    regionemlongin-
    quam,
    et
    accepitjElhiopissara
    uxorem.
    Agnoscite,
    fratres,
    hocnon
    parvum
    esse
    myslerium. jEthiopissa
    illa ex Gentibus
    erat, quam
    bealus
    Moyses
    duxit
    uxorem
    ; quia
    et Chrislusex Gentibus sibi socialu-
    rus erat Ecclesiam.
    Moysesdereliquit populum
    suum
    in
    longinquisregionibus,
    et
    jEthiopissseconjungitur
    :
    el Chrislusderelicto
    populo
    J udeeorum
    ,
    deexiremis
    regionibus
    Ecclesiee
    sociatur;
    illi
    utique qwae
    dicit
    inPsalmis: A
    finibus
    lerrmadteclamavi
    (Psal.
    LX,
    3).
    Audr cx
    persona Ecclesise,
    in Canliciscanlicorum
    ait Ecclcsia:
    Nigra
    sumet
    formosa(Cant.i,
    4).
    Quid
    est, Nigra
    sumel
    formosa;
    nisi
    nigra per naturam,
    formosa
    per gratiam; nigra originali peccato,
    for-
    mosa
    Baptismi
    sacramento?
    5. In rubo
    Synagoga.
    Dum
    ergopasceretMoyses
    oves soceri sui in
    deserto, apparuit
    ei Dominusin
    "
    ruho
    ,
    et dixit
    Moyses
    :
    Vadam,
    el videbo
    qvare
    ru-
    busardetet nonconstimiiur.Et
    appropiiiquanli
    dixit
    Dominus: J Ve
    appropinques
    huc,
    sedsolve
    corrigiam
    calceamenti
    tui;
    quia
    locusin
    quostas,
    terrasanctaest
    (Exod.
    in, 3,
    5).
    Rubusille
    genusesl spinarum.
    Ar-
    debal
    enim,
    et nonconsumebatur.Inrubo
    significata
    esl
    Synagoga
    J udceorum.Multoenim
    lempore
    in eis
    fervor et flammasancii
    Spiritus
    fnit: et tamen ita
    conlra Dei
    gratiani
    rebelles
    semper Spiriltii
    sancto
    resliterunt.-ut
    eorum
    peccata
    vel
    sacrilegiaigne
    san-
    cti
    Spirilus
    consuminon
    possent.
    4. Verbabonaex
    Deo,
    malaexdiabolo.Dixitaulem
    Dominusad
    Moysen
    :
    Veni,
    el millamtein
    jEgyplum.
    Et
    respondensMoyses
    dixit:
    Domine,
    nonsumerudi-
    tus,
    el tardussumad
    loquendum.
    Et ait illi Dominus:
    Ego aperiam
    os
    tuum,
    et inslruamte
    qumoporlel
    te
    loqui(lbid.,
    10,
    et
    iv, 10).
    Beati sunt
    quorum
    os
    Dominus
    aperit,
    ut
    loquantur.
    Omnibusenim
    qui pro
    verilate
    , projustitia, procastitate,
    pro humilitale,
    pro
    misericordia
    loquuntur;
    sineulladubilalioneos
    illorumnon
    aperit
    nisi Dominus.Sicut econtrario
    qui
    de
    luxuria,
    deavaritia
    ,
    de
    superbia
    ,
    de
    rapinis,
    de scurrilitatevel
    nequilia
    assidue
    loquuntur; quis
    iliorumos
    aperiat,
    non
    opUs
    est dicere:
    potest
    hoc
    unusquisque
    sineulla
    diflicultalecognoscere.
    Et
    ideo,
    fratres
    charissimi,
    auxiliante
    Domino,
    bona
    jugiler
    cogitemus;
    ut os nostrumnon crudelis
    advcrsarius,
    sedDeus
    piusaperiat.
    Exabundanliaenimcordisos
    loquilur (Luc. vi, 45). Unusquisque
    nostrum
    cujus
    prseseniiamsusceperit
    in
    corde, ipsius
    verba
    pro-
    ierreconsuevitexore. Nostrumauiemcor
    aperiatur
    Christo
    ,
    ei claudalur
    diabolo;
    ut innobis
    impleatur
    illud
    quod
    deDominoet
    populo
    sancto
    scriplum
    est:
    Et
    habitabo,inquil,
    ineis, etinambulabo
    (Levit.xxvi,
    12);
    et
    iterum, Ego
    et Pater
    veniemus,
    etmansionem
    apud
    eum
    faciemus(J oan.
    xiv, 23). Qui semperquod
    justtim
    est
    loquitur,
    el Deusinillohabitat,
    et
    ipse
    in
    Deo.
    5.
    VirgaMoysi,
    crucis
    mysterium. DixitergoDominus
    ad
    Moysen
    :
    Quidest, inquit, quod
    inmanu
    gestas
    ?Et
    illeait :
    Virga.Projice, inquit,
    eaminlerram.
    Quam
    cum
    projecisset,
    versaesl in
    serpenlem,
    ilaut
    fugeret
    Mo-gses (Exod.
    iv, 2e/3). Virga
    illa,
    fralres
    charissimi,
    crucis
    mysteriumpraeferebat.
    Sicutenim
    per virgam
    ./Egyplus
    decem
    plagispercutilur;
    itaet
    per
    crucem
    totusmundushumiliaturet vincitur: et sicutPharao
    et
    populusejusper virgse
    sacramentum
    affligitur,
    ut
    adserviendumDeodimittat
    populum
    J udaeorum;
    ita
    et diaboluset
    angeli ejusper
    crucis
    mysterium
    fali-
    ganiur
    et
    premuiiiiir,
    ut a Dei servilio revOcareuon
    possint populum
    Christianum.
    6. J Wcrnus
    Moysi. Quod
    aulem misit
    Moyses
    ma-
    numsuaminsinumsuum
    ,
    et
    prolulit
    eam
    leprosam;
    et ileruiii
    misil,
    et
    protulit sanam,
    et carni
    reliquse
    similem
    (
    Exod.
    iv,
    6et
    7),
    non oliose dcbemus
    accipere.
    lumanu
    illalypus Synagogae
    vel Ecclesiee
    gerebatur.
    Sicut
    prior
    fuit
    populusJ udseorura,
    poste-
    rior Gentium
    ;
    ilaante fuit
    Synagogaquam
    Ecclesia.
    Sed
    quia
    Ecclesia
    eligilur
    et
    Synagogarepudiatur;
    ideo in
    primis
    manus
    Moysi leprosa efficitur, et
    postea
    carni
    reliquae
    similis reddilur : acsic
    Syna-
    gogapropter
    infidelitalem
    leprosarelinquitur;
    Eccle-
    sia
    quasi
    manus sanaadomne
    opus apta prceeli-
    gilur.
    7.
    Moysesprohibetur
    uxoremdueeresecumin
    jEgy-
    plum.
    Levavil
    ergoMoysesSephoram
    uxorem
    suam,
    et veniebatin
    J Egyptum
    : et astilit Dominuscontra
    eum,
    et volebatoccidereeum
    (Exod.iv,
    20,24).
    Forsi-
    taninhocloco
    possumusintelligere, quoddisplicue-
    rit
    Deo, quareMoyses
    lanta mirabilia
    faclurus,
    uxo-
    ris
    impcdimeiiliim
    secumducerevellet in
    iEgyptum.
    Unde dalur
    inlelligi, quod
    ex illo loco remiserit
    uxoremsuaraadsocerumsuura. Namintantumsine
    illa descenditin
    jEgyptum,
    ut
    posleajam
    ineremo
    coiistitulo
    Moysiipsam
    uxorero
    suam,
    sicut
    legimus,
    J etro
    cognalus
    suusadduxerit
    (ld. xviu, 5,
    8).
    8.
    Serpens
    ex
    virga.Quod
    autem
    virgaprojecta
    in
    terramversaest in
    serpentem, quidsignificei
    videa-
    nius.
    Serpensprosapienliareputalur ;
    sicutDnminus
    in
    Evangelio
    :
    Estole,
    inquit, prudentes,
    sicut
    serpen*
    tes
    (Matih. x, 16). Virgam
    crucemdiximus
    figurasse.
    Crux
    ergoqtise
    infidelibusstultitiaesse
    creditur,
    sicut
    dicit
    Aposlolus,Geni"i6ussfuta7ia(I
    Cor.
    i,
    25); post-
    eaquam
    interrammissa
    est,
    id
    est,
    ad
    passionem
    Domini
    preeparata;
    versaest in
    serpentem,
    hoc
    est,
    in
    sapienliam
    : et intanlam
    sapienliamquse
    omnem
    mundi istius
    sapientiamdevoraret;
    denique-
    omnes
    serpentes quos
    magi
    incanlalionibussuis
    fecerant,
    deglulivit.
    Per
    virgamergoiEgyptus flagellatur;
    et
    per
    crucemmundus
    vincitur,
    et diabolus
    superalur.
    Oremus
    ergo,
    fratres
    charissimi,
    utet nobisChristus
    Dominus
    pro
    sua
    pielate
    concedat mundi
    hujus
    con-
    cupiscentiam
    vincere, et dediaholoet
    angelis ejus
    anle tribunal suum
    (lelicem
    victoriam
    reportare
    :
    cui honor est et
    imperium
    in ssecula sseculorum.
    Amen.
    SERMOXIX
    (A).
    De
    Moyse,
    n.
    \. Flamma
    Spirilumsanctum,
    rubus J udwos desi-
    gnat. Magnaquidem
    sunt,
    frairescliarissimi,
    et velut
    qusedam
    involuta
    mysieriorum.
    Dei sacramenta: et
    quanivis
    omnianon
    possimusevolvere,
    breviierlamen
    quod possumus,
    ChariUilivestne
    suggerimus.
    Non
    fuitsine
    causa,
    fralres
    charissimi,
    nec
    sinealiqua
    si-
    gnificatione
    secreti, quod
    inruboflamma
    erat,
    etru-
    busnoncremabatur
    (Exod.
    m,
    2).
    Rubus enim
    spi-
    narum
    genusest;
    necinlaude
    aliquaponi potest,
    quodpeccatori
    homiiiiterra
    produxit.
    Nam
    primitus
    peccanti
    homini dictumest : Terra
    spinas
    et tribulos
    germinabil
    libi
    (Gen.m, 18).
    Namel
    quod
    rubusnon
    cremabatur,
    idest,
    flammanon
    comprehendebatur,
    non
    aliquid
    boni
    significarecognoStitur.
    Inffamma
    enira
    intelligiiur Spirilus
    sanctus: inruboel
    spina
    significatur
    J udeeorum
    populus,
    durus
    atque super-
    bus. Flammaenimillasinedubioboni
    aliquid signi-
    ficabal,
    in
    qua
    vel
    angelus,
    vel Dorainus
    apparebat.
    Deniquequando
    venit
    Spiritus
    sanclus
    super Apo-
    stolos,
    viseesuntillis
    linguae
    diviseevelut
    ignis (Act.
    (a)
    Nunc
    primumvulgatus
    ex veteri lihro Theoderi-
    censi,
    in
    quo
    exstatsine
    auctorisnomine,
    cumBomihls
    Caesarii
    Arelatensis, cujus
    etiamstilumreferre nobis
    videtur. Huic
    comparari
    interest
    sermonem;
    quem
    in-
    ter
    Augustmianos septimum,
    noasineullahsesitatione coi-
    locavimus.
    1779 APPENDIX. 178*
    n, 3).
    Utinametnos
    comprehendatignisiste;
    nenos
    duros
    inveniat,
    el concremare
    non
    possil.
    Oremus
    polius
    utin nosardeal
    ignis
    isle,
    et
    peccalorum
    no-
    strorum
    spinas perimatatqueconsumat.
    2.
    Ignes
    duo,
    charilatis et
    cupidilatis.
    Duo enim
    suiit
    ignes
    : est
    ignis
    charitatis de
    Spirilu sanclo, est
    ct
    igniscupiditalis.
    Illecombnrit omne
    quod
    malum
    esl;
    iste consumitomne
    quod
    bonurnest. fn aninia
    enimubi
    ignis
    charitatis
    arserit,
    omnenialumcoii-
    sumit;
    sicul econtnrio in
    quo igiiis
    cupidilalis
    ac-
    census-fuerit,
    nihil
    quod
    bonum esl remanebil. Et
    ideo
    unusquisque
    curral adconscientiarii
    stiam,
    et si
    in se seniit
    qualemcnmque
    sciiilillam
    compunclioiiis
    accensambonis
    operibus, gratiarii
    inseniisericordise
    diviheecusiodiat,
    et
    ignem
    compunclionis aecendai;
    iilum
    ignem
    de
    quo
    Dominusdixil :
    Ignem
    venimil-
    terein
    lerram,
    et
    quid
    volo nisi ttl accendalur
    (
    Ltic.
    xii,
    49)?Qui
    vcro insc flammam
    cupidiiatis
    ardere
    cognoverit,
    cumDei
    adjutorio
    lotis viiibus claboret
    exstinguerecupidilateni,
    accenderecharilatcm.
    Quid-
    quid
    eriim
    boni feccrit lioirioin
    quo cupiditasardet,
    sinemora
    aliqua perilurum
    est: sicut econlrario sl
    aliquas negligenlias
    admiserit in
    quoignis
    fuerit cba-
    ritatis,
    sinedilaiione coiisumet,
    cl domlnaii
    penilus
    non
    permillel. Populus
    enim J udscorumzeli vel Cli-
    pidilalis
    incendiocremabatur : et ideorubusille
    si-
    gnificabatpopulum, qui
    Deo
    reluctabatur;
    J udeeorum
    uiique populum spinosum,
    de
    quo scriptuui
    est :
    Exspectqvi
    ttt
    facerel
    uvas, fecit
    auiem
    spinas (Isai. v,
    2). Adipsum
    enim
    populuni
    Moyses
    niitlebatUr : et
    ideorubus
    ardebal,
    et non
    cremabatui', quia
    duiitia
    J udaeorum,
    siciil
    dixi, Lcgi
    reluciabatur;
    nani
    si ille
    populus spinis
    non sociaretur
    ',
    non ab eo
    spinis
    Christuscoronaretur.
    3.
    MoysielJ osiieprmcipilur
    solvere
    corrigiam
    calcea-
    menii.Clamavit
    ergo.Dominus
    ad
    Moysen
    ; Solvecor-
    rigiam
    calceamentilui;
    locusenimin
    quo
    stas,
    terra
    sanctaest
    (Exod.
    m,
    5).
    Hoc
    quodbeato Moysi,
    etiam
    successori suo
    J osue, qiiando
    ilii Dominus
    apparuit,
    legitur
    fuisse
    prsecepiura. Quando
    enini vidit viruiii
    contraseslantem
    evaginatogladio,
    dum
    quis
    essetiii-
    quirerel, respondil
    ei :
    Egu
    sum
    princeps
    exercitus
    Domini;
    el ntincvenio.Et
    subjungens
    ait : Solvecotti-
    giamcalceamenti
    lui;
    locus
    eniminquostas,
    terrasancia
    est
    (J osuev, 13-16). Rogo
    vos,
    fratres
    charissimi,
    ut secundumsanctamconsuetudinemvestram atien-
    tius adhibeatisaudire
    quod
    ex hacre
    anliquorum
    Pa-
    Irumrevelalione
    cognovimus.
    El
    quia
    res ad inlelli-
    .
    gendum
    difficilisest et
    obscura, patienler accipite
    :
    quia
    nobisnecesseest
    aliquafrequenter repetere; quo
    faciliuseavestris
    possimus
    sensibusintimare.
    4.
    Quare
    illud
    utriqueprmcepium.
    Quidper
    terram
    sanctam
    significetur.
    J udeeis ex
    Lege praeceptum
    fijerat,
    ut si
    quis
    sine filiisde hac luce
    discederet,
    uxorein
    ejusgermanus
    suus
    acciperet;
    et
    quaiiii
    ex
    eis filii
    nascerentur,
    defuncli fratrisnominecenseren-
    lur,
    etiionadscriberentur illius
    filiiqui genuerat,
    sed
    illius
    cujus
    relictam
    acccperal.
    Ob
    quam
    rem
    plures
    ex.populo
    nolentes filiossuosalteriusnomiue
    appel-
    lari,
    non
    acquiescebant accipere
    relictas fralrum
    suorum
    : et
    quicumque
    seexcusare
    voluisset,' duce-
    jbaturin
    porlam,
    et veniensfratris siii reficla excal-
    ceabateura,
    et
    exspuebat
    illi in
    facieni,
    et
    appella-
    baturDomus
    discalceati;ac
    sicilli
    qui
    nonfuturuserat
    sponsits,
    solvebanlur
    corrigioe
    calceamenti
    ejus; qui
    enim
    acquievisset,
    omnino non solvebantur
    (Deut.
    xxv, 5-10).
    Hoc ideo
    dixi,
    fratres
    charissimi,
    ut si
    lolumnon
    possumus,
    conemur
    intelligerequse
    causa
    fuerlt,
    ul
    Moysi
    et J osuediceret Dominus: Solvecor-
    rigiam
    calcedmenlilui: locusenimin
    quo
    stas,
    terra
    sanctast.
    Quare
    hoc diclum est
    eis,
    iiisi
    quia
    non
    crant
    J egitioiisponsi
    ?
    Sponsus
    enim
    legitimus
    Eccle-
    sisecatbolicsealius essenon
    poterat
    nisi
    Chrislus,
    de
    quo
    dicit
    Apostolus, Despondi
    vos uni viro
    virginem
    castamexhibereCliristo
    (II
    Cor.
    xi, 2);
    et de
    quo
    Psal-
    *
    Augustinus,
    serm,
    7,
    n.
    2,significaretur.
    mislamulto ante
    proedixeral,
    Et
    ipsetanquamspon-
    sus
    procedens
    deihalaihosuo
    (Psal. xvm, 6).
    Bealus
    quoque
    J oannes
    Baptisla
    evidenlissimede eo locu-
    tus
    est,
    diccns :
    Qui
    habel
    sponsam,sponsus
    esl. Hoc
    utique
    deChristodixit : dese amem
    quid
    dixii?Ami-
    cnsautem
    sponsi
    stal el audit
    eum,
    el
    gaudiogaudet
    propler
    vocem
    sponsi (J oan. m, 29).
    Etut evidentius
    Christum
    Dpminum
    esse
    Icgiiimumsponsum
    oslen-
    derel,
    ail: Hicest
    ciijjus
    nonsum
    dignuscorrigiam
    cal-
    ceamenlisolvere
    (Id. I,
    27). Quare corrigiam
    calcea-
    menli
    ejus
    non
    prsesumebat
    solvere?
    Quia
    noverat
    eum
    legitimulrt
    esse
    sponsum
    Ecclesiac.
    Moyses
    enim
    et
    J osue
    jubentur
    calceanieiila
    solvere.quia figura-
    barit
    sponsurii,
    et
    spbiisi
    ipsi
    noii erant.
    Denique
    vi-
    dele
    quid
    ad
    Moyseh
    vel J osiie dixerit Dominiis:
    Solve
    corrigiam
    calceainenti
    tui;
    locusenitnin
    quo
    stas,
    lerrasahctaesl.
    Numqnidhoc,
    fratres
    charissimi,
    secundamlitleram
    inlelligi polest?
    Unde enim tcrra
    illa
    quamcalcabant, polerat
    esse
    sancla, qux
    sine
    dnbiosimiliserat lerrse
    reliquse?
    Sed
    diligenter
    al-
    teridile
    quid
    fuerit
    dicium,
    Locus enimin
    quo slas,
    terrasanclaesi. IIoc
    \
    est
    diccre,
    Christus
    cujus figu-
    rafn
    portas,
    et
    ciijiistypura
    habere
    videris,
    terra
    sanctaest. Vereterrasanctaest caro Domini noslri
    J esu
    Christi, per quem
    sanctilicatasuiitomniacoele-
    stia
    atque lerrestria,
    de
    quo
    dicit
    Aposlolus
    : Paci-
    ficunspersanguinem
    suum
    quw
    incmlissunl et inlerra
    (Cotoss.
    i,
    20).
    5.
    Aposlotifratres
    Chrisli uxorem
    defuncti accepe-
    runt.
    Ideo
    ergo,
    fratres
    charissirni,
    sicut
    supradixi,
    qui
    noltiisset
    uxorem defuncti frairis sui
    accipere,
    discalceabalur,
    et
    exspuebaiur
    in
    faciem; qui
    vero
    acquievisset relictam
    defuncli fralris
    accipere,
    filii
    qui iiascebantui',
    nonillius
    qui generabat,
    sedillius
    (jui
    defunclus
    eral,
    nomine
    appellabanlur
    :
    quam
    remin
    Aposiolis
    videmusesse
    impletam.
    Namde-
    fuiicto
    fraire,.ld est,
    morltio
    Cliristo,
    qui
    dixeral :
    Itc,
    nuhlidte
    fralribus
    meis
    (Matth. xxvm, 10);
    uxo-
    rem
    ejus,
    id
    est,
    Ecclesiam
    Apostolisuscepcrunl.
    Sic
    eiiim
    Aposlolus
    Paulus dicit : In Christo J esu
    per
    Evangeliumego
    vos
    genui (I
    Cor.
    iv,
    15).
    El tamen
    quicumque per
    doctrinam
    Apostolorum
    de Etclesia
    n"ati
    sunt,
    nec
    Petriani,
    nec
    Pauliani,
    scd Christiani
    suiit
    apjjellaii
    : ut
    figura
    illa
    compleretur quae
    de
    uxoredefuncti fralrisfueralin
    Lcgeprcemissa.
    Infelices
    vero licereticiuonita
    fecerunt;
    scd
    quasi
    crudelissimi
    pervasores, rapienles
    uxoremdefuncii frairis
    sui,
    et
    per parles
    laceranieset scindenies
    Ecclesiam,
    omnes
    qui per
    sacrameritiim
    Baptismi geiicranlur, impu-
    deniissiriiafrdntenon
    Christi,
    scdsuonomine
    appel-
    lari
    populos
    voluerunt.
    Denique
    inEcclcsiacatliolica
    defuncti,
    id
    esi,
    Chrisii nbmineomnes
    qui
    nali fue-
    riiitappellantur
    Cliristiani. Inhsereticisvero
    alii Do-
    naiistse,
    alii
    Manicliiei,
    alii
    Ariani,
    alii Fortiani
    l
    di-
    curiluf. Sed
    quia
    duces hxreticorum
    sponsi legitimi
    nori
    fuerunl;
    non
    Cfirisli,
    sed suum nomen
    populis
    imposuefurit.
    6.
    Audilores, qualiacumqueprmdkator iiUimel,
    al-
    leniius
    perscrulentur.
    Et ideo
    rogo, fraircs,
    nt milii
    indulgeat
    sancla Cliaiitas
    vcstra, quia
    dttm ex eo
    qUOdMoysi
    dictum
    est,
    Sotve
    corricjiam
    calceamen-
    ti
    itii,qualemcumque
    vobis
    inlelligentiam
    insinuare
    coiiatus
    srim, producliori
    vos forte sermone
    quani
    debui,
    videor
    faiigasse.
    Et licct non sit
    quod
    in hoc
    seriribne
    placefe
    possit,
    vci votum ac desiderium
    nostrura Chariiati vestrse credo
    quoddisplicere
    non
    debeat, qui expositionem
    lantse
    rei,
    ctsi ul
    dignuni
    cst,
    expedire
    non
    polui
    : conlendotamenvelnl lincas
    quasdarii
    et
    qualiacuraqiie
    indicula vestris sanctis
    se)isibus inlimare, quoc
    vos attentius
    perscrutanles
    etiammelius
    quam
    nos
    suggeiimus,
    Christo
    inspi-
    raiite,
    medilari
    possilis
    1
    Forte,Foliniani;sev.,
    Photimani.
    1781
    SERMOXX;
    1782
    SERMOXX
    (a).
    Dedecem
    plagis Mgtjptiorum.
    Exod.
    cap.
    vn-xu
    (b).
    1.
    Moyses
    Lex
    intelligilttr. Virga
    crttx Christi.
    Moyses
    ad
    jEgyplumvenicns,
    fratres
    charissimi,
    de-
    fert et
    virgarn, quacasiigat
    el verberat
    J Egyplum
    de-
    cem
    plagis. Moyses
    Lex
    inteUigiliir, qu;e
    dala est
    buic
    iiiundo,
    utcumdeccm
    plagis,
    idesl dcceinman-
    datis
    queeinDecalogocontineniur, corripiatct
    emen-
    det.
    Quod
    auiciii Les
    Moyses inlelligi possit,
    Domi-
    iiusin
    Evangelio
    tlixil : Habenl
    Moysen
    et
    Prophelas
    (Luc. xvi,
    29);
    id
    est, Legem
    el
    Prophelas. Virga
    vero
    pcr qiiam/Egypiusstibjicilur
    etlMiarao
    stipera-
    lur,
    crucisChrisli
    iiiiaginemprseferebat, per quam
    niunilus!iic
    vincitur,
    et
    princeps Iiiijus
    inundi cum
    piincipalibus
    et
    poteslalibustriumphatur. Quod
    au-
    iini
    virgaprojecla
    fit draco vel
    serpcns,
    el devorat
    iEgypiinruui scrpenles; serpens pro sapienlia poni-
    tur,
    sicut
    scriplum
    esl: P.slole
    prudenles,
    siculser-
    pentes(Maitli.x, 16).
    Idcirco
    virga
    Moysi,
    id
    cst,
    crux
    Chrisli,
    posteaquam
    ad terras
    descendii,
    id
    est,
    pnsleaqii.im
    adcredulitateinet fidemhominum
    venif,
    conversaest in
    sapicuiiain,
    et lantam
    sapienliamquae
    oinneiii
    yEgypiioruin,
    id
    est, liujus
    mundi
    sapientiam
    dcvorarel.
    2.
    PlagmjEgijpiwrum. Sanguis.
    Ranw.
    Ctjnomia.
    Morsanimatiuni. Ulceraetvesiccv.Tonitrua. Locustm.
    Tenebrm.Mors
    primogenilorum. Qiiodvcroaquie
    flumi-
    nisvcriiiniur in
    sanguinem,
    saiis convenienler
    apla-
    lnrutfinviusciiiHcbrainrum
    parvulos
    crudelinecetra-
    dideranl,
    auctoribussceleris
    poculumsanguinis
    redde-
    rei,
    ci cruorem
    pollutigurgilis, quemparricidali
    cee-
    de
    maculaverant, potando
    senlirent. Secunda vero
    plaga
    in
    qua
    inducunlur
    ranse,
    indicari
    figuraliter
    ar-
    binor carmina
    poeiarum; qtii
    inani
    quadam
    et inflata
    modul.itione,
    vclut ranarumsoniset
    caniibus,
    mundo
    huic
    decepiionis
    fabnlas iiittilerirat. Ad niliil enim
    aninial illudutile
    esi,
    nisi
    quod
    sonumvocis
    impro-
    biset
    imporlunis
    clamoribusreddit. Post hoc scini-
    phesproducuntur.
    llocaniiual
    pennisquidemsuspen-
    dilur
    per
    aera
    volilans;
    scd adcosublileest et minu-
    tura,
    ut oculi
    visum,
    nisi acute
    cernentis,
    eludat:
    corpus
    tamcncui
    insederit,
    acerbissimolerebrat sti-
    niulo
    ;
    ita ut
    quem
    volanlemvidere
    quis
    non
    valet,
    seiiiiat stimulantem. Hoc
    ergo
    animalis
    genusdignis-
    siine
    puto
    arti
    philosophiee
    vel hcereticorumcallidi-
    tati
    comparari, qu:e
    minutis et sublilibus verborum
    stimulis animas
    terebrat,
    ct tanlacalliditatc circum-
    venit,
    ul
    deccptus quisque
    nee
    videat, nec
    intelligat
    unde
    decepius
    sit.
    Quarlo quoque
    in loco
    cynomyia,
    idest,
    muscacanina
    inducitur, quseCynicoruni
    se-
    ctsemerilo
    comparatur , qtii
    ad
    reliquasdeceplionis
    suse
    improbitales,
    eliam
    voluptalein
    el libidinemsuin-
    mum
    prcedicanl
    bonum.
    Q.uoniaiiiigitur per
    h;ccsin-
    gulapriusdeceptus
    est
    mundus,
    advenienssermoet
    LexDei
    hujusceinodi
    eumcoi
    repliouihus arguit,
    ut
    cx
    qualilatepcnnarumqualiialesproprii agnoscat
    er-
    roris.
    Quinto
    in locoaniinaliumnece vel
    pecuduni
    iEgyplus
    verberatur. Vecordiainhoc
    arguilur
    stulli-
    liaque
    mortaliuin
    , qui tanquam
    irrationabilia
    pecora
    cultumet vocabulumDei
    imposueruntfiguris
    nonso-
    lum
    hominum
    ,
    sedet
    pecorum.
    Unde
    juslo judicio
    faclum
    est,
    uf in
    quibus
    cullumcredebant inessedi-
    vinum
    ,
    in his viderenl miseranda
    supplicia.
    Ulcera
    posthsecetvesicae
    cum
    fervorc,
    sexloinverbere
    produ-
    cuntur : et videlttr
    mihi, quod
    in ulceribus
    arguatur
    dolosa et
    prurulenta
    l
    malitia
    ,
    invesicistumenset
    inflata
    superbia,
    infervoreiroeac furorisinsania. Huc
    usque per
    errorum suorum
    figuras
    mundo
    supplicia
    lemperantur.
    Post haecvero verbera veniunt de su-
    pernis
    voceset lonitrua
    ,
    et
    grando,
    et
    ignis
    discur-
    1
    sicAm.At Er. et
    Lov., purulenta. ApudOrigenem,
    fraudulenta.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    87.
    (b)
    tn
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.
    Totus,
    ex-
    cepla recapitulatione,deseriptus
    est ex
    origenis
    ho-
    miliain Exodum
    quarta, perpaucis
    mutalis. Indidem-
    quaedaai
    incommenl.Psal.
    77,
    el
    104,apudliieronysnum.
    rensin
    grandine.
    Videte
    temperamentumdivinsecor-
    rcpiionis.
    Noncumsilemio
    verberat; seddat
    voces,
    el doctrinamccelitns
    mittil, per quampossil
    culpam
    sttam mundus
    casiigatusagnoscere
    : dat el
    grandi-
    nem, jier quam
    loneraadhucvastentur nasccntiavi-
    tiorum: dat et
    ignem,
    sciensessc
    spinas
    et
    tribulos
    peccalorum, quos
    clcbcat
    ignis
    ille
    dcpascere,
    de
    quo
    dicit Dmninus:
    Ignem
    veni milterein terram
    (Luc.
    xu,
    49).
    Per liiincenimincentiva
    voluptalis
    et libidi-
    nis consumtinttir.
    Quod
    autem
    locuslariimoclavoin
    loco fit
    nieniio, puloper
    lioc
    genusplagsc
    aut delra-
    heniis, ant
    sempcr
    asediscordantis
    l
    humani
    gene-
    ris
    inconstantiam
    designari.
    Locuslaenimcum
    regem
    non
    habeal,
    sictil
    Scripluradicil,
    wifl acieordinatum
    ducil exerckum
    (Prov. xxx,
    27)
    : hominesvero cuni
    ralionabilesa Deofacti
    sint, nequesemetipsos
    ordi-
    nate
    regcrepotuerunt, neque
    Dei
    regispatienter
    mo-
    deramina
    pertulerunt.
    Nona
    plaga
    tenebra: sunt: sive
    ut mentiseoruiii coccilas
    argualur,
    siveut
    intelligant
    divinse
    dispensationis
    et
    providentisuobscurissimas
    csse
    rationes. Posuit enimDeus
    ,
    sicul Psalmistadi*
    cit, tencbraslalibulumsuum
    (Psal. xvn,
    12)
    :
    quas
    superbi audacter et temerc
    pcrscrulari cupienles, et
    aliaexaliis
    asserentes,
    incrassaset
    palpabiles
    erro-
    rumdevoluti siinl tenebras. Ad
    ullimum, primogeni-
    torum
    iiiferlur inlcrilus.
    Primogenila
    ^gyptiorum
    non
    incongrueprincipatiis
    et
    potesiates
    mundi
    hujus,
    id
    est,
    diabolus ct
    angcli ejus inlelligiinlur, quos
    iii
    adventu suo Cliristnsdeslruxisso
    a
    dicitur,
    id
    est,
    captivos
    dnxisse,
    cl
    triuniphassc
    in
    ligno
    crucis su;e.
    Possumus
    primogciiiia^Egypliorumaccipere
    etiam
    omnesatictores et invenlorcs falsarum
    quse
    in hoc
    mundosunt
    rcligionum, quas
    Clnisli verilascumsuis
    exstinguit
    auctoribus.
    3.
    Recapilulqtiosupra
    diclorum. Et ut lisec
    quce
    dicta
    sunl,
    lenaciiisvestreememorisc
    inhsereanl,
    et
    ea velut mundaanimalia inorecordisrevolverc
    ,
    et
    spitilualiler
    rumiiiaie
    possilis,
    breviter
    recapitula-
    tionemfacimus.
    Quod
    enimin
    primaplagaaquoe
    con-
    vcrtuntur in
    saiiguiiiem; significaiilur
    doclrinse
    phi-
    losophorum, quseparvulos
    sensu
    decipiunt. Quod
    vero insecunda
    plaga
    muliitudoranarum
    ;
    inlelligun-
    tur in eis carmina
    poetarum, qttoe
    nullis
    unquam
    prodesse
    poinerunt.
    Intertia
    plagasciniphes,
    id
    cst,
    niuscaeminulissiinac
    producuntur, gravissimo
    slimulo
    corpora
    compungcnles
    ;
    et ineis
    pliilosophice
    artis
    astutia
    ,
    et iiifelicitimhsercticorumvenenavel com-
    meniasubtilissima
    designantur. Quartaplaga
    musca
    canina
    inducitur;
    et
    Cynicorum
    doctrinsomerilocom-
    paratur,
    qui
    inter
    reliqua
    mala libidinemsumnium
    preedicant
    bonum.
    Quinto
    locoanimaliaocciduntur
    ;
    el
    significatur
    inhoc vecordiavel stultilia
    hominum.
    Sexto loco
    ulcera, puslulse
    et vesiceecura fervore
    mittuntur : in ulcerihus
    arguitur
    dolosact
    prurulenla
    maliiia
    ;
    in
    vesicis,
    tunienset inflala
    superbia;
    infer-
    vore,
    iroeacfurorisinsania. Posieavero
    septimo
    loco
    tonkruaet voccs deccelo
    mittunlur,
    simul el
    grando
    vel
    ignis
    : invocibuset tonilruis
    agnoscitur
    doclrina
    coslestis;
    in
    grandine, disciplinaquamaccipiuntpec-
    catores;
    in
    ignc, gratia
    sancti
    Spiriius, per quam
    libidinum
    voluptates
    et
    peccatorum
    iribuli obnsu-
    munlur. Octava
    plaga
    locuslse
    inlroducuniur,
    animal
    dente
    noxium;
    et
    significatur
    ineis
    superbia
    homi-
    num
    nialignorum, qui
    seinvicemfalsisleslimoniiset
    proditionibuspersequunlur.
    De
    quibus Apostolus
    di-
    cit : Si invicemmordelisei
    comedilis, videteneabin-
    vicemconsumdmini
    (Galat. v, 15)-
    Nona
    plaga
    tenebroe
    inducuntur; per quas
    coecilasmenfisvel cordis
    argui-
    tur. Decima
    plagaprimogeuiiapercutiunlur;
    in
    qui-
    bus aut
    spiritualesnequiliee,
    aul
    originaliapeccala
    in-
    telligi possiint, quee
    venienteChrisio
    per roysterium
    crucisel
    graiiamBaptismi
    deleri vel
    exstingui
    mani-
    feslissime
    comprobantur.
    Haoc
    ergo,
    fratfes charis-
    1
    itahicediti.Atin
    Origenishomilia,
    dissidentis
    semper
    aseetdiscordantis.
    3
    origcncs,
    traduxisse.
    1785
    APPENDIX.
    1784
    simi, quse
    illo
    tempore per figuras
    et
    imagines legi-
    mus
    facta, gaudeamus
    et
    gratias
    Deo
    agamus, quia
    in nohis
    per ejus
    misericordiamet sentimuset vide-
    mus esse
    completa
    :
    regnante
    Dominonostro J esu
    Chrislo,
    cui est honoret
    imperium
    cumPatreet
    Spi-
    ritu sanctoinsseculasseculorum.Amen.
    SERMOXXI
    (a).
    Dedecem
    Plagis
    el decem
    Prmceplis.
    Exod.
    cap.
    vn-
    xu;
    et
    cap.
    xx, y
    .
    3,
    17
    (b).
    1. In
    plagis
    vulnera,
    in
    prwceplis
    medicamenla.Non
    est sinecausa
    ,
    fralres
    dileclissimi, quod prsccepto-
    runi
    Legis
    Dei numeruscum
    plagarum
    numero, qui-
    bus
    J Egypluspercutitur, exsequari
    videlur. Namsicut
    decem
    prseceptasunlLegis, quibus
    adcullumDei
    po-
    pulus
    admonetur;
    iiadecem
    plagieleguntur, quibus
    superbia jEgyptiorumaffligitur.
    Consideremus
    ergo,
    cur et ibi deeem
    praecepta,
    et hic decem
    plagae
    me-
    morentur. Ideosine
    dubio, quia
    et inilliserant vul-
    nera
    ,
    et inislis medicamenia
    ;
    et
    opus
    erat ut tam
    periculosis
    decem
    plagarumvulneribus,
    decem
    proe-
    ceplorum
    medicaminasubvenirent. Unde
    rogovos,
    fraires,
    nolilehocotiose
    accipere; quia
    si auxiliante
    Deo
    diligenler
    attenderitis, poteritisagnoscere
    dccem
    illa
    proecepta
    illis decem
    plagis per
    ordinemcontra
    se esse contraria. Namde
    primo preeceptoprima
    plaga percutitur,
    de secundo
    secunda,
    de tertio
    terlia,
    et sic
    usque.ad
    decimumnumerum
    perve-
    nitur.
    2.
    Aqua
    in
    sanguinem
    vertilur,quia
    sensus
    impiorum
    obtenebratur.Primum
    prseceptum
    est in
    Lege
    deuno
    Deo. Non
    erutU,inquit,
    tibi alii dii
    prmter
    me. Prima
    plagaiEgyptiorum, aqua
    in
    sanguinem'conversa.
    Com-
    paraprimumprseceplumprimseplagse.
    Deumunumex
    quo
    sunt
    omnia,
    in simililudinem
    aquseaccipc,
    ex
    quageneranlur
    universa. Ad
    quam
    autemrem
    perti-
    net
    sanguis,
    nisi adcarnera mortalem?
    Quid
    est
    igi-
    tur conversio
    aquae
    in
    sauguinem,
    nisi
    quia illi, qui
    credere in Deum
    noluerunt',
    sicut dicit
    aposlolus
    Paulus,
    Obscuratumest
    insipiens
    cor eorum: dicentes
    se esse
    sapientes,
    stulli
    facti
    sunt
    (Rom.
    i,
    21
    ,
    22)
    ?
    Aquaergo
    in
    sanguinem
    vertitur; quia
    sensus
    jEgy-
    ptiorum
    obscurus et tenebrosus efficitur. Et
    justo
    Dei
    judicio
    factum
    est,
    ut de illo fluvio
    sanguinem
    Mberent,
    in
    quo
    Hebrseorum
    parvulos
    necare con-
    sueverant.
    3.
    Ranm,
    philosophi
    vel hmretici.Secundum
    proece-
    plumest,
    NonassumesnomenDei lui invanum.
    Qui
    enim
    accipiet
    nomenDei sui in
    vanum,
    nonmunda-
    fbitur.Nomen Domini J esu Christi veritas est.
    lpse
    enimdicit :
    Ego
    sumverilas
    (J oan.
    xiv
    , 6).
    Et
    quia
    veritas
    mundat,
    vanitas
    inquinat;
    videamushuic se-
    cundo
    prcecepto
    conlrariam
    plagam. Quse
    est istase-
    cunda
    plaga?
    Ranarumabundantia. In ranis heere-
    tici
    intelliguntur atque philosophi.
    Habcs
    congruen-
    ter
    significatam philosophorum
    vel hsereticorum
    vanilatem,
    si consideresranarum
    loquacitatem.
    Phi-
    losophi
    enimvel
    heeretici,quia
    inChristoomniafalsa
    'InMss.
    plerisque,
    nisi
    illiqtti
    credereDeumnolue-
    runt.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    95.
    (b)
    in
    hujus
    tomi
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    FuitoliminAmerbachiauaet Erasmianaeditioneduobus
    locis
    reprassentatus,
    scilicetinter Sermonesde
    Tempore,
    ac
    praeterea
    inter
    populares quosdam
    tractatus, quos
    Erasmusinfinetomi noni
    disposuit:quo
    locoinscribeba-
    tur,
    Deconvenientiadecem
    prseceptorum
    etdecem
    pla-

    garum.
    m
    mauuscriptis
    verotitulum
    babet,
    De
    coapta-

    flonedecem
    praeceptorum,
    etc.continet
    magna
    ex
    parte
    fragmenlum
    sermonisinter
    Augustinianos
    octavidedecem
    plagis,
    subdiversa
    praefatione, quaequidem
    in
    Regio
    et in
    SorbonicoMs.
    aliquanto
    auctior
    incipit
    ab his verbis:
    Quia
    sermo
    qui
    nobisrecitatus
    (forterecitandus)est,

    pro
    necessitate
    expositiouis
    modieum
    prolixior
    essevide-

    lur,
    ideoPsalmoscitiusfacimus
    consummari,
    utnonCha-
    ritasvestradiutiusstando
    fatigelur,
    et
    pauperes
    homi-
    i nesad
    opera
    suaconsuetudinariarevertantur. Nonest
    <
    siat
    cnusa,
    fratres
    dilectissimi,
    etc.
    esse
    dicunt,
    ransesunt clamantesin
    paludibus
    limo-
    sis :
    superbiamenim,
    inanes
    contcntiones,
    etstrepi-
    tumvocis habere
    possunt;
    doctrinam
    sapientise
    in-
    sinuare non
    possunt. Qui
    enimchrislianaeveritali
    contradicunt,
    et insua vanilate
    decepti
    decipiunt,
    ransesunt tsediumafferentes
    auribus,
    noncibummen-
    tibus.
    4. Sabbatum
    spiriluale. Sciniphes
    ,
    inquieii
    el lur-
    btdenli.Terlium
    preeceplumest, Memento, inquit,
    diem subbali
    sanclificare.
    In lerlio islo
    prsecepto
    insinuatur
    qusedam
    vacationis
    indiclio,
    scilicel re-
    quies cordis, tranquillilas
    mentis,
    quam
    facit bona
    conscientia. Ibi enimest
    sanctificatio,
    quia
    ibi est
    Spiritus
    Dei.
    Denique
    videie
    vacationem, hoc
    esl,
    quietem. Super quem, inquil Dominus, requiescam,
    nisi
    super
    humilemjet
    quielum
    et irenientemverba
    mea
    (Isai. LXVI, 2)? Inquieti ergo
    resiMunt a
    Spi-
    ritn
    sanclo,
    rixarum
    amatores, calunmiarumsemi-
    tores, inquieludine
    sua non admittunt adse
    quie-
    naiores, conientionis
    roagisquam
    charitatis ama-
    lem sabbati
    spiritualis. Spirituale
    enimsabbalum
    nou
    observant,
    nisi
    illiqui
    seita
    teraperateoperihus
    terrenis
    accommodant,
    ut tamenlectioni et
    oralioni,
    etsi non
    semper,
    cerlevel
    frequenler insistant,
    se-
    cundiiin illud
    Apostoli,
    Atlendeteclioni et doctrinm
    (l
    Tim.
    iv, 15);
    et
    iterum,
    Sineintermissioneorate
    (IThess. v, 17). Qui
    enimlales
    sunt,
    quotidiespiri-
    tualiier sabbattimcolunt.
    Qui
    vero
    inquieti sunt,
    et
    jugiler
    terrenis actibus
    implicanlur,
    de
    quibus
    scri-
    ptumest, Impedimenla
    mundi fecerunteos
    miseros;
    sabbalum,
    id
    est, requiem
    haberenon
    possunt.
    Con-
    tra islorum
    inquietudinemdiciiur,
    ut
    tanquam
    sabba-
    lumhabeantincordeet sanctificationem
    Spiritus
    Dei.
    Eslo, inquit,
    mansiietusad audiendum
    verbum,
    ut
    inlelligas (Eccli. v, 15).
    Cessaab
    inquietudine
    tua
    ,
    non sit tumultus
    quidem
    incordeluo
    per corruptio-
    nem volantis
    phanlasmatis
    ad sirailitudinemmusca-
    rum
    inquietantis,
    vel
    compungenlis
    te. Deumintelle-
    clurus es dicenlemlibi : Vacateel
    videle,quoniam
    egosum
    Deus
    (Psal. XLV,11).
    Tu
    per inquietudinem
    vacarenon
    vis,
    contentionumque
    luarum
    corruptione
    coecatus
    exigis
    videre
    quod
    non
    poles?
    Attenditeler-
    tiam
    plagam
    huictertio
    prsecepto
    contrariam. Scini-
    phes
    nataesunt interra
    jEgypti
    de
    lirao,
    muscoemi-
    nutissimae, inquielissimee, inordinate
    volantes,
    in
    oculos
    irruenles,
    non
    permitlenles
    homines
    quie-
    scere,
    dum
    abiguntur,
    el irruunt dum
    expulsse
    iterum
    redeunt.
    Quales
    sunt istoc
    muscse,
    tales
    suntbomines
    inquieti, qui
    sabbatum
    spiritualiterobservare,
    id
    est,
    bonis
    operibus sludere,
    et lectioni vel oralioni insi-
    sterenolunl. Taliasinedubiostint
    phantasmata
    cor-
    discontentiosorum: et
    quomodocorpus
    humanumab
    istis muscis
    affligitur;
    itacor istorumdiversis
    cogitar
    lionibus
    inquietatur atquecompungitur.
    Tenete
    prse-
    ceptum,
    cavete
    plagam.
    5.
    Cynomia, parentumcontemptor.Sequilur quar-
    tum
    praaceptum,
    Honora
    palrem
    tuutnet
    matremtuam.
    Huiccontrariaest
    quartaplagayEgyptiorumxuvo/*ui,
    id
    est,
    muscacanina
    ; greecum
    enimvocabulumest.
    Qui
    enim
    parentes
    honorare
    dissimulat,
    muscaeum
    canina,
    id
    cst,
    nequitiadiaboli,
    spiritualiter affligit
    etcruciat: caninumestenim
    parentes
    non
    cognoscere;
    nihil lam
    caninurii,
    quam
    cum
    illiquigenuerunt,
    non
    agnoscunlur.
    6. Moechusmutatur in
    pecus.Quiuliim
    pracceplum
    est,
    Nonmcechaberis.
    Quintaplaga,
    morsin
    pecora.
    Omnisenim
    qui
    aut uxore
    propriaintemperale,
    exce-
    pto
    desiderio
    filiorum, utilur;
    aut
    certe,
    quod
    est
    crimen
    gravissimum, qui
    uxori ant filise
    aliense,
    aut
    ancillsevel susevel alterius
    insidialur,
    victus
    cupidi-
    late
    bestiarum, tanquam
    amissohomineerit
    pecus;
    non
    quasi
    conversusinnaturam
    pecoris,
    sedinforraa
    hominis similitudinem
    pecorishabens,
    qui
    nonvult
    audireDeumdicentem
    ,
    Nolile
    fieri
    sicut
    equus
    etmu-
    lus, quibus
    nonest intellecius
    (Psal. xxxi, 9);
    et il-
    lud,
    Homocuminhonore
    esset,
    non
    intellexit; compa-
    ratus
    estjumenlisinsipienlibm,
    etsimilis
    factui
    ett illis
    178S
    SERMOXXII. 1736
    (jPwf.
    xtvin, 13).
    Sedsi
    pecus
    essenon
    times,
    vel
    mori sicut
    pecus
    time.
    '
    7. Ardorbonusetardor malus. Sextum
    praeceptumj
    Non occides.Sexta
    plaga, puslulse
    in
    corpore,
    etve-
    sicsebullientesetscaturientes incendiaulcerumdefa-
    viilafornacis. Talessunt animaehomicidales: ardent
    ira
    ; quiaper
    iramhomicidii fraterniias
    perit.
    Ardent
    homines
    iracundia,
    ardent et
    gratia.
    Namet
    qui
    vult
    subvenire, fervet,
    et
    qui
    vult occidere,
    fervet: ille
    praecepto,
    isle
    morho;
    ille bonis
    operibus,
    iste.sa-
    niosis ulceribus. 0 si
    possemus
    videreanimas homi-
    Cidarum,
    sine dubio
    plus plangeremusquampulres-
    centia
    corpora
    ulceratorum.
    8. Lucrum
    injustum.
    Famesanimwet
    corporis.
    Se-
    quitur praeceptumseptimum,
    Non
    furaberis:
    et
    plaga
    sepiima, grando
    infruclibus.
    Quodper
    furtumcontra
    Dei
    praecepium
    subducis,
    decoelo
    perdis.
    Nemoenim
    habet
    injustum
    lucrumsine
    justo
    damno. Verbi
    gratia,
    qui fiiiatur, acquirit
    vestem
    ,
    sedccelesli
    judicioper-
    dit fidem : ubi
    lucrum,
    ibi damnum
    ;
    visibililer J u-
    crum,
    invisibiliter
    damnum;
    lucrum snacsecilate,
    damnumdeDomiui nube'.
    Ergo
    qui
    suomalodeside-
    rib forinsecns
    furantur, justojudicio
    Dei intrinsecus
    grandinanlur.
    0 si
    possent
    furesaut
    raplores aspicere
    agrnm
    cordis
    sui, profeclo lugerent
    et
    plangerent,
    dumibi noninvenirenl
    quod
    inos animsemitterent;
    eliamsi infurlosuoinvenirenl, quodgutturis
    aviditate
    sorberent.
    Major
    est fames animee
    quam
    corporis,
    major fames, periculosior plaga,
    et
    gravior
    mors.
    Quodpejusest,
    mulli
    per
    islamfamemanimsemortni
    airibulant,
    et viventes
    porlant
    fiinerasua.
    Viverequi-
    dem videntur in
    corpore;
    sed malis aclibusmorltii
    probanlt'v
    in anima. Et multi inanimafamelici,
    de
    vanisdeLciis
    gloriantur. Denique
    bonumChristianum
    Scriplura
    intus esse divitemdicit : Absconditus,
    in-
    quit,
    cordis vestri
    liomo, qui
    esl anle Deumdives
    (I
    Petr.
    m, i);
    nonante
    homines',
    sedanle Deum
    ,
    ubi Deusvidet.
    Quidergo
    libi
    prodest,
    si ubi homo
    non
    videt, furaris;
    et ubi Deus
    videt, juslo judicio
    grandinaris
    ?
    9.
    Locusla,
    detraclor. Octavum
    praeceplum
    est,
    F^alsumteslimoniumnondices.Oclava
    plaga, locusla,
    animal dente noxium.
    Quid
    autemvult falsuslesiis
    ,
    nisi nocere
    mordendo,
    et consumerementieiido? Et
    ideonosadmonet
    Apostolus,
    nenosfalsiscriminibus
    appelamus
    :
    Si, inquit,
    mordetisetcomeditis
    invicem,
    videteneabinvicemconsumamini
    (Galal.
    5
    , 15).
    iO.Actusmatrimonii
    quando
    nonsine
    peccato.
    Adul-
    leri
    furore
    excmcantur.Nonum
    praeceptum
    est,
    Non-
    concupisces
    uxorem
    proximi
    lui. Nona
    plaga,
    densaete-
    nebrae. Si enim
    peccatum
    est uxorem
    propriain
    ,
    e\-
    ceptacausafiliorum, agnoscere; qualeputaspeccatum
    est,
    nonsoliiminsua
    peccare,
    sedet alienam
    appe-
    tere? Vere densoesunt tenebrse: nihil enimsicdolet
    incorde
    patieniis, quo
    modosi uxor illius
    appelatur;
    et
    qui
    hoc
    facitalteri,
    nihil est
    quod
    sicvelit
    pali.
    Alia
    mala solent'homines
    patienler excipere;
    hoc autem
    nescioulrum
    unquam
    inveniri
    poluerit, qui
    tolerabili-
    ter ferret. 0
    quam
    densastenebras
    patiunlurqui
    talia
    faciuntettalia
    concupiscuut!
    Vereexcaeeaiilurfurore
    horribili: furor enimindomitus
    est,
    alienamuxorem
    commacularevelle
    atquepolluere.
    11. Hmredilalemambientesalienam.
    Primogenila
    cordis
    fides.
    Decimum
    prapceptumest,
    Non concu-
    pisces
    ullamrem
    proximi
    lui. Huicmandalo
    plaga
    con-
    traria est
    deeima,
    mors
    primogenitorum.
    Omnesres
    quashabenlbomines,
    hseredibus
    servant;
    el inhsere-
    dibus nihil
    primogenilis
    charius.
    Qui
    volunl res alie-
    nas
    tanquamjustc possidere,
    haeredes se
    quserunt
    fieri a morientibus:
    qnid
    enimtam
    jtistumvidelur,
    quam
    rem sibi derelictam
    possidere?
    Dicitenimali-
    quis
    : Dimissumest
    mihi;
    teslamenium
    lego.
    Nihil
    videtur
    justius
    ista voce. Tu laudas
    quasi jure possi-
    1
    Ita
    plerique
    Mss.cum
    Auguslino.
    At
    s.,
    de nomini
    visione. c.
    autem,
    deDomini
    mquitale.
    Edili
    vero,quiajam
    vmtsine
    wquitate.
    dentem
    ,
    Deusdamnat
    injusteconcupiscentem.
    Vide
    qualis es, qui optas
    leab
    aliquo
    hseredemfieri : non
    ergo
    visut habeal suos hseredes
    ,
    in
    quibus
    nihil est
    charius
    primogenilis
    ? Proinde in
    primogenilis
    tuis
    punieris, qui concupiscendo
    res
    alienas,
    id
    est, quse
    tibi
    jure
    non debenhir, quasi juris
    umbra
    perquiris.
    Perdis
    ergo primogenita
    tua. Sed facileest
    quidem,
    ffatres, corporaliter perdereprimogenilos;
    mortales
    enira sunl homines,
    siveante
    parenles
    sive
    post pa-
    rentes moriluri morianlur : istud molesium
    est,
    ne
    per
    hanc occultamet
    injusiamconcupiscenliampri-
    mogenila
    cordis lui
    perdas. Primogenila
    cordis nostri
    fides
    est;
    nemo enim bene
    operatur
    nisi fides
    proe-
    cesserit. Omnia
    opcra
    tua bona filii tui sunt
    spiri-
    tuales
    ;
    sedinteristoslibi
    primogenita
    fidesest.
    Quis-
    quis
    remalienamocculte
    concupiscit,
    internamfidem
    perdit.
    Erit enim
    priinum
    sinedubiosimulator obse-
    quens
    non
    charilate,
    sed
    fraude,
    veluti amanseuma
    quo
    se
    cupit
    fieri hseredem. Amarcsedicit eum
    quem
    mori
    desiderat,
    et ut rerum
    ejus
    sevideat
    possesso-
    rem
    , optat
    ut
    proprium
    non
    relinqnat
    ha-redem.
    12. Adhortatio.Haec
    , fratres, comparatio,
    et
    quo-
    dam modo conlrarietas decem
    prseceplorum
    et de-
    cem
    plagarum
    cautos nos
    faciat,
    ut liabeamus se-
    curi res nostras in
    prseceptis
    Dei :
    res, inquam,
    no-
    stras interiores
    ,
    et inarcacoilscientieenosirse
    reposi-
    tas.
    Ipsi
    sunt tliesauri
    noslri, quos
    nobisnec
    fur,
    nec
    latro
    ,
    nec vicinus malus
    polerit aliquando
    auferre,
    ubi neclineanec
    rubigo
    est metuenda. Istaesunt eiiim
    veroedivitioe
    ,'id est,
    bona
    conscientia,
    justilia
    ,
    mi-
    sericordia
    ,
    caslitas
    atque
    sobrieias.
    Qui
    lalibusrebus
    plenus est,
    diveseril,
    etiamsi de
    naufragio
    nudus ex-
    ierii. Sed hsec si
    diligenler
    altendiiis
    ,
    et
    quse
    sunt
    mala
    fugere,
    et
    quse
    bona sunt voluerilisauxiliante
    Deo
    exercere,
    erilis
    populus
    Domini,
    et
    de^iniqua
    ^gyptiorum
    socielale,
    id
    est, spiritualiumnequilia-
    rum
    perseculione
    liberati, adterrani
    repromissionis
    poteritis
    feliciler
    pervenire
    :
    pncslante
    Domiuono-
    stro J esu
    Clnisio, qui
    vivitet
    regnat
    insseculassecu-
    lorum. Amen.
    SERMOXXII
    (a).
    Deeo
    quvdscriplnmesl,
    Induravit Dominuscor Pha-
    raonis. Exod.
    cap.
    IX
    , y
    . 12
    (b).
    1. De Plwraonts induralione
    Quolies
    lectio illa
    recilaiur,
    fralres
    cbarissimi,
    in
    qua frcquenler
    atidimus cor Pliaraonis Doininuni
    indiirasse,
    non
    soluni
    laicis,
    sedeiiam
    aliquibus
    clericis solet scan-
    dalum
    generare.
    Dicunt enim
    aliqui
    inler se: Cur
    iniquitas
    illa Pharaoni
    impulatur,
    cum Dominus
    cor illius indiirasse referalur? Et
    quia
    de hac
    re immundissimi Manichsei
    sacrilego
    furore Scri-
    pluram
    veieris Testamenli
    reprehendere
    solent;
    rogo
    vos,
    fratres, diligenter altendile, quia
    etsi non
    quanlum
    dehemus,
    ceiievel
    quantumpossumus,
    hre-
    viter volumus Chariiati vestree
    suggerere, qualiter
    obduralionem
    illamdebeatis
    accipere.
    2. Obduraliocordisex
    desperalione.
    Indurat
    Dcttsper
    patientiam
    . non
    per polenliam.
    Primo hoc fideliler et
    firmilercredal Dileclioveslra
    , quia nunquam
    Deus
    deserit homincm,
    nisi
    prius
    ab homine deseraiur.
    Cum enim semel et secundoei terlio
    unusquisque
    gravia peccala commiserit; exspeclal
    lamen illum
    Deus,
    sicut
    per proplielamdicit,
    ul converialur et
    ;
    vivat
    (Ezech. XXXIII,
    11).
    Cumvero in
    peccatis
    suis
    cceperixpermanere,
    de multiludine
    peccalorum
    na-
    scitur
    desperatio,
    ex
    desperaiione
    obduralio
    genera-
    (a)
    Alias,
    de
    Temjjore
    88
    (6)'lnAppendice
    nunc
    primum
    collocatur.DubiusLo-
    vaniensibus
    , supposititius
    verlinoet
    vindingo
    fuit. Est
    ex iis
    quos probamusCaesarii, cujus
    vid.Homil.14inter
    editas a Baluzio.Incensura
    hujus sermonis,
    ade
    ipsum
    videri essedeindurationePharaonis
    libellum,
    de
    cujus
    auctoreadversus
    Hincmarum,
    lib. de
    Praedestinatione,
    cap.1,
    et rardulum
    Hieronymo
    eumasserenlescontende
    batur.Adi
    Lugdunensis
    Ecclesiae librumdeTribusEijistolis,
    cap.
    39.
    1787
    APPENDIX. 1788
    tur. Dumhomines
    negligentes
    in
    primis despiciunt
    peccaia
    sua
    , quia parva
    sunt;
    crescenlibusminulis
    peccaiis
    addticunl etiam
    ciiniina,
    el-ciimulnmfaciunt
    et
    demergunl. Quod
    cumfacium
    ftierit, impletur
    boc
    quodscriplum
    est: Peccalorcumvenerit
    inprofundum
    maloriun,
    contemnit
    (Pruv.
    xvm,
    5).
    DeInlibuf.
    Apo-
    stolus dicil :
    Ignoras qundpaiienlia
    Dei ad
    pxniien-
    tiamteadducit?Tuauleinsecundumduriliamcordislui
    el cor
    impmnilens,lhesciuriziis
    libi iramin
    dicirw(Rom.
    li, i, 5).
    Et detali obdiiralioiiectiamalibi
    legimus
    :
    Equus
    indomilusevaditclitrus,
    et
    filius
    remisstisevadit
    prwceps.
    Ei iierumde
    corrigendo
    lilio
    Scriplura
    dicil:
    Tundelatera
    filii
    lui,
    clum
    infaits esl;
    ne
    indurel,
    et
    non consenliattibi
    (Eccli.
    xxx , 8,
    12).
    Isla enim
    testimonia
    Scripturarum
    ideu Cliaritali vesinn insi-
    nnaro
    volumus,
    ut
    inlelligatis, qtiia
    obdurafio non
    Dei
    potentiacompellenleperficiiur.sed
    Deiremissione
    vc'1
    indiilgenliageiicralur
    : ac sie Pharaonciii non
    clivina
    potciilia,
    seddivina
    palientia
    credcndacst ob-
    durasse.
    Dcniquequolicscumquc
    citmDei
    plagapcr-
    cussit,
    affliclus
    pcenitiiit.
    Atubi ci remissionemdivina
    iiidulgenlia
    dedil,
    iterum se in
    supcrhiam
    elalus
    erexii. Iloc
    ergo
    dcfinilissimecreditc, fraircs,
    ct hoc
    inlelligilc, quiaquoties
    Domiims
    dicit,
    Ego
    inilurabo
    cor
    Pharaonis;
    non aliud
    intelligi
    voluit, nisi,
    Ego
    suspendamplagas
    racasel
    flagella ',
    unde eum
    per
    iiidulgentiam
    meamcontra me obdurari
    pormittam.
    5.
    Alteraobjeclio
    deeodem
    argumento.SeAforlealiquis
    dicat, quare
    illumDeus
    parcendo
    indurari
    fccerit,
    et
    quareflagellaremoverit.
    Hncloeo securus
    egorespon-
    deo,
    IdeoDeustolies
    ffagellaremovit,quiaPharao pro
    ingciili ciimulopeccalornmsuorum,nontanquamfilius
    ademeiidalionemmcruil
    corripi,
    sed
    lanquam
    hostis
    pcrmissus
    est induraii. Tanteecnimillitis
    iniquilatcs
    prsecesseraul,
    elDeum toties
    sacrilego
    ausucontem-
    pserat,
    ul iniilo
    impleretur quod
    delalibus
    Spirims
    sanclusdixit: In laborehominumnon
    sunl,
    etcumho-
    minibusnon
    flagetlabuntur
    : ideolenuit eos
    superbia,
    operti
    simt
    iniquilate
    et
    impietatesua; prodiitquasi
    ex
    adipeiniquitas
    eorum
    (Psal. LXXII,5-7).
    Ecce
    qualiter
    obduratur,
    qui
    ad correclionem
    casiigari
    a Domino
    non inerclur. Deillis auteni
    quos
    indurari Dei mise-
    ricordia non
    permiltit, quid scriplum
    esl?
    Flacjellal
    Deus omnem
    fitiumquemrecipil (Hebr. xn, 6);
    et
    iierum, Egoquos
    aino,arguo
    el
    casligo(Apoc.
    m, 19);
    et
    ilerum, Qttem
    enim
    diligit
    Dominus,
    corripil (Prov.
    iii, 12).
    Dehac obdurationeeliam
    proplieta
    ex
    per-
    sona
    populi
    ad Dominum
    clamat,
    dicens: Indurasti
    cor
    rwstrum,
    nelimeremuste
    (Isai. LXIII, 17). Quod
    utiqne
    nonesl
    aliud, uisi,
    Deseruisti cor
    nostruni,
    ne
    converteremur ad te.
    Quam
    remmultis
    prsecedenti-
    bus
    sacrilegiis
    in
    populoJ udeeorumimpletamesseco-
    gnovimus.
    A. Induralioex
    graliwabsenliasequiiur.
    Ncmo
    ergo
    cum
    Paganis
    aut ManichaeisDei
    justiliam reprehen-
    clcreaui
    Qiilparepraesumat:
    sedcertissime
    credat,
    quod
    Phaiaoneni non Dei
    violenlia,
    sed
    propria
    ini-
    quilas
    ct indomaliilis
    superbia
    conlra Dei
    prsecepta
    toties fccerit obdurari.
    Quid
    esl aulem
    quod
    dixit
    DCIIS, Ecjo
    indurubocor
    ejus; nisi,
    Cumabilloablala
    fiicrii
    gratia mca,
    obdurabitilltim
    nequitia
    sua? Et ut
    hoc evideiitius
    pos-il agimsci, aliquam
    siniilitiidinem
    derchusvisibilibus Charilati
    vcsiricproponimus.
    Sic-
    ut enim
    quolies
    niinio
    fiigore aqua coiisiringitur,
    solis calore
    supervenienle
    re?olviiur,
    et discedenie
    codcmsole iterumobduralur : ilanimirum
    peccato-
    ruin
    fiigore refrigescil
    charilas
    multorum,
    et velut
    glacics
    obduraniur;
    et cum cis ilerumcalor divinse
    hiiscricordisc
    supervencril,
    rosolvunlur
    ;
    illc
    utique
    calor de
    quo sciiptum
    esi; Nonest
    qui
    se abscondat
    a catore
    ejus(Pstd. xviu,
    7). Quod
    eliam
    erga
    Pha-
    raonem
    impletum
    esse
    cognoscimus,
    a
    quo quoiies
    f)agellaremotasun,t,conlra
    Deuinscobdiiralus
    erexit;
    quoties
    veroaffliclus
    esl,
    humiliter
    supplicavit.
    1
    Ms.
    c,
    et
    flagellaremovendo,
    eum. elc. "..
    vcro,
    s. ct
    ful.|
    ne
    flagellem,
    unde
    eum,
    tc.
    5. Cur Deus non omnesmisericordiler
    flagellet.
    Quarqtione
    dicatur indurare.
    Quare
    autem
    Dominus
    nosier non onines ilamisericorditer
    flagellat,
    ut
    nullum contra se obdurari
    permitlat?
    Atil
    illorum
    iniquitali qui
    obdurari merenlur
    , adscribendum
    est,
    ant ad inscrulabilia Dei
    judicia referendum,
    qu.-e plerumque
    suut
    occulla, nunquam
    tamen
    injusla.
    Nobis
    crgo
    sufficial
    pie
    et humililer credere
    illnd
    quod Apostolus dixit,
    Nuinquidiniquitasapud
    Deum? Absil
    (Roin. ix, 14);
    et illud
    quod
    in
    cantico
    consuevimus
    psallere,
    Deus
    ficlelis,
    in
    quo
    nonesl ini-
    quilas(Deut. xxxu, A).Unde,
    sicut
    jarosuperiussug-
    gessi
    de
    Pharaone,
    lioc sine
    aliqua
    diibitalionecre-
    damiis, qtiod
    etim non lam Dei
    potentia qtiani
    Dei
    paiicntia
    feceritobdurari.
    Quam
    remeliam
    ipso
    con-
    fitonieevidenler
    agnoscimus.
    Sic enim
    ipse
    cumca-
    stigaretur, justitia compcllenleprofessus
    est: Domi-
    niisjastus, cgo
    aulemei
    populus
    meus
    impii (Exod. ix,
    27). Quaergo
    conscienfiaclnistianus Deum
    injiistum
    csse
    conqueiilur, quemjuslum
    cliamrex
    impius
    con-
    fiiettir?Namin laiiiumnoi>etimDeus
    irrevocabiliter
    obduravit,
    ut
    post
    decem
    plagas populum
    Dei non
    solum
    climitterct,
    sedetiani exfre
    compelleret. Quod
    enimdccem
    [ilagispercussus
    fecisse
    legitur, post pri-
    mam
    casligationemimplere poluisse cognoscilur.
    Quam
    rem eliam circa vernaculos nostros exer-
    ccrc
    consucviinus,
    quos
    nimisdelicate aut salis re-
    misse
    nutrimus,
    vel
    quibus frequeiitcr peccantibus
    indulgemus.
    Ciimenim
    pejores
    de
    ipsa
    remissione
    reddunlur,
    solemus eis
    exprobranles
    dicere:
    Ego
    le
    laleni
    feci; ego
    libi
    parcendoproterviam
    tuam
    negli-
    genliamque
    '
    nulrivi. Et haecnonideo
    dicimus, quod
    exvoluniatenoslra inlantam sint
    superbiam
    dcvo-
    luti;
    sed
    quiamagis
    debonitate vel
    indulgentia
    no-
    stra fuftiintoljdurali.
    I(a
    et DeusdePharaonefecisse
    dignoscilur
    : dumabilloineffabili
    benignitaleplagas
    suspendit,
    illcobduralo corde conlraDeuni
    superbus
    erigiiur.
    6.
    Quoiies
    peccavimtts, eleemosyne
    vel
    pwnilenliot
    tnedicamentwnanimwvulneribus
    apponerefeslinemus.
    Ego
    vobis
    ,
    fratres
    charissimi,
    hcec
    suggerendoquasi
    inclicula
    quoeclam
    directa et obscura insinuare cu-
    ravi : vosvcro si
    pio
    et fideli
    animo,
    sicut consue-
    vistis, Scripturce
    divinsesacramenla
    respicilis,
    Do-
    mino
    donanle,
    pleniusquid
    rei verilas
    habeat, cogno-
    scelis. Nos
    vero,
    fralres
    charissimi, qui
    in
    veritale
    agnoscimus,quod
    ex mulliludine
    peccatorum
    despe-
    ralio
    nascitur,
    etex
    desperatione
    obduratio
    generalur,
    secundumillud
    quodsupra
    dicturo
    est,
    Peccalorcutn
    venerilin
    profnnclummalorum,
    conlemnii
    (Prov. xvm,
    5): quoiies
    nobis
    aliqna peccata subrepserint,
    sine
    ullaraoramedicamenlum
    eleemosynce
    vel
    pceniteniice
    fcstiriemusanimarumriostrarumvulneribus
    providere.
    Cliliter enim
    malagma
    calidisadhucvulneribus
    appo-
    niliir,
    et cilo ad sanitalemvulnus
    reducitur, quod
    putrescere longa
    abusionenonsinitur. Et ideo
    quo-
    tiescumquedelinquimUs,peccata
    noslra
    judices
    nos
    sentianl,
    non
    palronos;
    accusatores
    suos,
    et nonde-
    fensoresesse
    cognoscant;
    secundumillud
    quod
    scri-
    plum
    esl :
    Iniqttitatemmeamegocognosco,elpeccalum
    tneumconlramecsl
    semper(
    Psal.
    L,
    5).
    Tu
    agnosce,
    el Deus
    ignoscit.
    Nam
    quo pacto
    Deus
    dignetur igno-
    scere, quod
    inse honio
    dedignaturagnoscere? Quo-
    modoenimsi
    aliquaplaga
    aut
    aliquod
    vulnusincor-
    pore
    nostro
    supervenerit,
    sine
    aliqua
    mora medicum
    requirimus,
    el medicameula
    apponere
    festinamus: ila
    el inanimsevulneribiisexercere
    clebemus;
    ne forte
    si
    plus
    de
    corporisquam
    deanimscsalutesolliciti su-
    iinis, injnsto judicio
    ancillamdominse
    prseferenles,
    increpationcraprophcticam
    tnereaiiiur
    excipere
    : Ho-
    uio,
    iiiquil,
    cuinin honore
    essel,
    non
    ittlellexit;
    compq-
    ratusest
    jumenlisinsipieiilibus,
    et similis
    factus
    estillis
    (Psitt.
    XLVIII
    ,
    15).
    Ilocenim nobis
    expedit,
    ut
    plus
    cieanima;
    quam
    de
    corporis
    incolumitate
    cogitemus,
    ei
    imagineiii
    Di-iiiainnobis
    sludeauius
    excolere,
    ut
    1
    iii
    siss., negligentia
    mea.
    1789
    SERMOXXIII. 1790
    ante Iribnnal selerni J udicis sineconfusione venire
    possinius:prsestante
    Doniinonoslro J esu Cliristo,
    qui
    cumPalre et
    Spirilu
    sancto vivit et
    regiialperomnia
    sseculasacculorum.Anien.
    SERMOXXIII
    (a).
    DePharaonisswvitiaet submersione.Exod.
    capp. 1,
    v. xiv
    (b).
    i. PharaonisscvvitiainHebrwos.
    .lEgyplioruni
    tur-
    fnocifflef marilimos fluctus alienum iter
    ingressoe,
    aqoa
    vindice
    ptiniuntur,
    iii illosinditionemrevoca-
    rent,qui
    Deumhabebant
    peculiariter
    defensorem.
    Quos
    iumediumriiarini alvei sinum
    desperala
    iraxit
    audacia,
    inaiiis furof iroe
    amplius provocabat
    insa-
    nia
    ;
    confuiidenttbuset innaluramsuamredeunlibus
    undis,
    graviler
    eos
    per
    diversamoxliltus
    cxccpit,
    ct
    insepultos
    bestiarum
    paslibusarena
    servavit.
    Elegerat
    Deus
    MoysGn,qui
    Pharaonem virtutibus invitaret,
    signis
    et magnalibusadmoneret,
    vindiclaterrcrct,
    ct
    lerriiumseverilale
    compescerel.Sed
    dicis:
    Quomodo
    posset
    liberari
    admonitus,
    qui jam
    Dei scinciitiatra-
    hebalur?
    Obdurabo,inqtiil,
    corPharaonis
    (Exocl.vn,
    3).SententiamproluIit,quam
    se
    facturumpromiserai,
    non
    qiiamjam
    fecissemonsirabat.
    Obdurabo,inquit;
    non,
    ObdUro.Aliudest faeere,
    aliud esl
    quod jam
    fCcisse
    promiltitur,
    ncc tamen
    implclur,
    ut nietii ler-
    rili
    corrigantur.
    Consumi Hebraios
    pr.tcepit
    lulo
    ,
    lalcre, paleisdenegalis,
    ut tandem
    affiicli,
    si bellum
    conlingeret iEgypiiis,
    iionvalerenl resisiere civitati.
    Levanluf
    ergo
    machinoe
    usqtie
    ad
    ceeliira,
    lurrcs emi-
    nent,
    et
    aplissime
    construunl fahricam: non
    qtiod
    deessent aedificia
    civitati;
    sed
    populumperire quce-
    rebat, qui
    divino favore
    pollebat. Augelur populus
    dum
    opprimilur,
    et dum
    putat
    minui, quotidie
    cro-
    scit:
    plusinsequilur, quasi possct viucere, quos
    di-
    vina
    majeslasproedixerat
    essevictores.
    <>.. Idemtraclatur
    argumenlum.
    Inter hxc
    prsecepit
    vocari
    obsletrices, imperat
    ut Hebrseartimsi uati cs-
    sent
    masculi, necarentur,
    et sexusinfeiior servarc-
    lur. 0
    prodiga
    furoris audacia! Necduni nalis
    poena
    mandatur,
    el ante
    principium
    vitse
    periculum
    conci-
    latur.
    Cohibe,
    nefarie
    boino,
    insaniamtnam.
    Quos
    necduin
    vides, inseqneris
    :
    quid
    scclcslius? Nondum
    nalos occidis. Servet ordinemfcrilas
    tua;
    nascantur
    anle, quospunias.
    Prseslant tamen
    parlumminislroe,
    nolueriinl exerceread
    perniciem, quod
    didiceranl ad
    saltilem,
    facilius Hebrseasriiulieres
    qtiaiii ^gyptias
    parerediCenles;
    necillis obsletricumministeriasunt
    necessaria, quibus
    Deus
    provenit
    adanimas liberan-
    das. 0
    magniim
    humanilalis
    ingenium,
    ct
    pitimpro
    salute meiidacium! Tantum timuerunt obstetrices
    Deum,
    ut
    prneceptaregis
    conlemnerent,
    el raulierum
    sacrariaconservareni. Sed incredulusPharao inal-
    terumsenocendi aditum
    vertit,
    ul
    quod
    occullean-
    tea
    teritaverat,
    in
    populis palam
    facerel;
    omnem
    Hebreearamasculinam
    prolemjussil
    occidi.
    Quod
    ubi
    ad aures matruinrumor
    advexit, pulsatum
    est
    plan-
    ciibus
    ccelum;
    el cumab
    ipsis
    uberibusavulsa
    prolcs
    raperetur
    adinortem
    ,
    succedebatdolor vincens
    par-
    turientis dolorem. Nullatamenmalcr infeliciorfuc-
    rat,
    nisi
    quoe
    fccundior erat.
    Oplabanl
    lamenomnes
    sleriles
    esse, quam
    fecundee
    parerent. Quid impic
    insanis?
    quid
    crudeliter scevis?Licel
    pluiiniis
    inson-
    tium mortes acerbas
    inferas,
    el aniinasmiserorum
    crudeliier
    creines,
    libi necis
    augelur,
    cl
    poenee
    non
    delrahiiur meritum.
    3.
    Moysi
    nomen
    myslicum.
    Cumenim
    passimpar-
    vulorum
    corpusculadejicerenlur
    in
    fluminc, Moysen
    manus
    excepit humana, quempro
    tolius vindiclee
    causa
    queerebant.
    NamcumPharaonis filiaviridanli
    in
    ripa
    tremula
    posceret
    fluenti
    lavacra,
    invenitiu
    loculo, quempater
    non
    posset
    nulrire
    supplicio.
    Ad
    (fl)Ahas,
    de
    Tempore
    89.
    (b)
    tn
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Ejusdem,
    uti
    yidetur,auctoris,cujus
    sunttertiuset
    septimySt
    quem
    ediicanduminnutticemmatcr adducitur
    (Exod.
    ii,
    5);
    adaleudumoccasio
    conjunxit affeclum, qiiem
    regis
    tlivisernl mclus. Novummiraculi
    genus,
    focit
    miscricordiamfilia
    parricidoe.
    Namcluni
    parvuhun
    servat
    ignara, palremdccipit
    incaula.
    Dignuni
    mali-
    lice
    cjus
    sceleris
    erat,
    ut filiee
    provisi.onepcriret, qui
    gcniiriccs
    inlertlixcrat
    pariurire. Competensproccs-
    sit divina
    vindicla,
    ul stiis affcclibus
    punirettir,
    el
    Moyses pro
    aliisexuendis exucretiir. A fluciibuscle-
    niqiiemysticalinguaMoyses
    nomen
    accepit,
    et Plia-
    raonis nccem
    qtiamprxparaverat
    in
    noininc,
    influ
    minemaris invenil.
    Hic, operanle virga, jier
    medios
    fluctusac si
    pulverulenlos
    exhibet
    gressus, imperio
    suspensam
    in
    alliiudinemonliiimeiigiluiidam,
    ut Dci
    plcbeni
    redderet salvam.
    4; Masculos
    pueros
    Hebrmorumin amnem
    projici
    jubet.
    Audislis ncfariam
    criidclissimamquc
    vocem
    durissimi Pliaraonis : Masculosin amnem
    projicile,
    feminasviviftcale.
    J ubet hostis in flumen
    parvulos
    projici, jubet
    iniiocenles crudeli morte necari. Non
    prohihct nasci,
    dnm naios deccrnit occidi.
    Quos
    cnimr.ecdumvivcre natura
    concesserat,
    cossenten-
    lia
    jani
    siisiincl ad
    pccnam.
    0 novaelinaudita cru-
    delitasI Ante
    judiciumcelebratur, quam
    rcus
    ipse
    damnclur : anieseiiienlia
    profertur, quam
    obnoxius
    sentenlicederaonstrelur.
    Uiique
    reorummos
    est,
    ut
    reatus sui seuteniiam
    cxspectare
    soleant. Necenim
    reus
    potcsl
    antc
    damnari, quamejus culpa cceperit
    manifcslari. Ui veroni c rei
    nati,
    nec realus sui sen-
    lentiicnierilo
    mancipali.
    Nascebanlur
    enini,
    rionut
    vii;esalutis
    pcrciperent
    fructum
    ,
    sedut esset
    quos
    crudclilas sxculo faceret luctum. Nunc
    praecipis,
    quod
    faclumdebeies ulcisci. Non natoruiii
    pietas,
    noii
    parenlum
    dolor lc
    fleetil, qui
    inter infantium
    morlem
    parentumque dolorcm,
    seevilioetuso
    expleri
    seiilcniiam
    gaudes.
    0
    pareiUum
    vota
    crudclia,
    loetiiia
    luctibus imraulata! Ad facinus
    profuit, quidquid
    in
    corumfciicitalc
    processit.
    Gaudebai,lcetissimushostis
    inler matlcnles omnium flelus.
    Qiianlcepericrunt
    dolenlium
    preces.quanlse
    iucassumeffusoasuiit
    lacry-
    mce
    ,
    quauti geniitusululatusque
    muilorum
    ,
    cum
    pa-
    renles manibusnatos
    exponi viderenl, qui
    simileni-
    liilominus mox facturi fuisseni?
    Suosjam
    casus in
    aliisalii cernebant. Alii conlinenlesfilios
    suos,
    cum
    jam
    cclarenon
    possenl, ex|ionebarit:
    alii mox editos
    exposueiiinl,
    ne
    quanto
    rctinerent
    lardius,
    lanlo
    emittercnt crudclius.
    Quanli pro
    filiis
    oplaveruntmo-
    ri?
    quanli
    senleuliaincoiitcinnerevoltierunt
    tyranrii?
    Satiemus, inquiunt, eum,
    et noslro mcerore
    ejus
    sseviliam
    repleamus.
    5.
    PrimogenitorumJ Egyplijusla percussio.
    Percuti-
    lur
    ^Egypiusprimogeniti aifectu,
    ut exsese
    cognos-
    cerent, qtianms
    dolor
    sitfiliorum, qui
    nccaverunt
    filiosHcbrseorum.
    Percutitur, inquam, J Egyptuspri-_
    mogenitorum
    affectu
    ,
    oriturque
    funeslusclamor. Di-
    gnilas
    nullum
    excusabal,
    nec aliumconditio
    ojipri-
    inebat. Nonservus ad
    obsequium,
    nondomimis ad
    imperium.
    Non
    regem
    honor
    excusabat,
    nec
    inopeni
    necessitas alienabat. Slabant Hebrcei vindicladomi-
    nante illsesi
    quos
    nontanlum
    propria
    saluslceiosrcd-
    .diderat,
    sed et hosiimii
    plaga
    la'tiores cfieceral.
    Exeiinl
    lceii,
    excunt
    securi,
    Domino
    prolegente
    in-
    victi. Tunc
    pcenilei
    Pharao
    quodvivat,
    el evasisse
    cumlania
    cjus
    sccleranonsusiinebaiit: ut
    qtii
    intan-'
    lis
    plagis
    nullamcmcndaverat
    culpam, qucc
    fuerat
    compclensexquirebat. J ungil currus,
    cxercilum
    proe-
    paral,
    aciem
    dirigii;
    nemo
    reliuquilur, qui
    salvari
    mereatur. Iiicludunlur
    persequentibus/Egypliis
    He-
    brcei inter marc et hostes
    ,
    inter undas et
    gladios.
    Hincmare
    spumat,
    indearma coiuscant:
    hincaqua-
    rum,
    indearmorum
    strepilus.
    Sic
    operari
    Deussuis
    assucvit,
    ul ubi defecit humanum
    consilium,
    illic in-
    tercedat divinum
    adjulorium.
    6. Mirabililer Deus
    providet
    insuos.
    Quibus
    visis
    populus
    territus formidabat.Cum
    conspicerct rapidos
    cursus influereIitloribus
    mare,
    volvcnle
    scquora
    fla-
    mine collisa
    laxare,
    niox universi exclamabant ad
    1791
    APPENDIX.
    im
    ducemHebrseum: DumPharaonis dominiocarere
    volumus, discrimen, inquiunl,
    inveninius;
    et cum
    voluntarie servire
    nolumus,
    ad
    periculumperveni-
    mus : exhibes
    mala, quibus
    adhuc
    usque promiltis;
    necteinteritusnostri auctorem
    intelligis,
    dumtanlis
    malisobnoxiumnon
    agnoscis.
    Quibus Moyses
    san-
    ctissimusait: Ne
    formidetis, viri,
    estotefidearma-
    li,
    credite verburo
    quod
    senlietis
    futurum,
    credile
    victoriamvestram
    jamproperare,
    et
    genlis
    furentis
    interitmn. Non consentientibusventis
    aquarum
    volu-
    mina
    impeifectis
    cursibus refrenanlur,
    ne hostes
    vestros ante
    puniant quamjubenlur.
    Siaiimdivino
    jussu virg;e
    iclu
    rumpitur mare,
    eldivisis undiscara-
    pos quos
    natura non
    noveral,
    exhibuit. Hiantibus
    uiidis
    freii,
    arcana ei maris secreta declarat unda.
    Eiigilur
    incumuluni
    pelagus,
    et muroruminslar stis-
    pensos
    exhibelfluctiis. Fil littusubifuerat
    pelagus,
    et
    limiterecto via
    porrigiiur,
    ubi
    populus
    Domini raira-
    bililer
    graderelur.
    Ilis
    namque
    visis
    populus
    Domini
    propter
    secuncta
    gestacognovit,
    ei
    jussu
    divinoin-
    trepidus
    inlroivit.
    Ambulabat, inquit,
    securus,
    Do-
    mino
    pugnanle
    invictus.
    Sequilur
    Pharaonis exerci-
    lus
    aquarumsnpplicio periturus.
    Puiabat illic
    posse
    se
    pugnare,
    ubi soluscumsuis fuerat
    periturus.
    Sic
    itaque
    Dorninuslocutus cst
    Moysi
    : Nunc advenit
    ^Egypli
    intcritus.
    Quos
    enim
    disperderevolui,
    sup-
    plicio
    hoc abolere
    disposui.
    Ad
    pristinum
    statumre-
    deat
    maris,
    quod
    fuerat;
    ut salulem
    justis,
    interilum
    operetur injustis.
    Confeslim
    jussu
    diviuo
    impetti
    faclo
    jEgypiii rapiunlur,
    etruina
    aquarumoppressi
    lluctu
    volvente inlitiore
    projiciuniur,
    antemortui
    jEgyptii
    quam
    iucolumes
    pervenirent
    Hebrsei. H.TCviudicla
    debebatur,
    ut cilius
    periret, qui consequi denegavit
    salulem.
    SERMOXXIV
    (a).
    Deviatriumdierum. Exod. vin
    (b).
    I. Trahsilus maris
    Rubri, Baptismifigura.
    Trina
    mersio. In lectionibus
    divinis, quae
    nobis
    proeteri-
    tis diebus recitatoe
    sunt,
    audivimus
    Moysen
    di-
    xisse
    Pharaoni,
    Viamtriutndierumibimusindesertum
    cutnomni
    populosacrificare
    Domino.
    Videamus,
    fra-
    tres
    dilectissimi,
    quid
    sit illud
    quod
    dixil
    Moyses,
    Viamtriumdierumibimtisin
    deserlum,
    el immolabi-
    musDominoDeonoslro. Hsec
    quidem
    volebat
    Moy-
    ses; sed contradicebat Pharao,
    et nolebat filios Is-
    rael a se
    longe
    discedere. Nolebat
    princeps hujus
    mundi exercitumDomini Iriumdierura sacramenta
    cognoscere;
    illa
    utique sacramenta,
    de
    quibus pro-
    phela
    dixit:
    Vivificabit
    nos
    posl
    duosdies
    ,
    indieler-
    liasuscilabil
    (Osee
    vi,
    5).
    Prima dies
    passio
    Domiui
    Salvaloris
    est,
    secunda
    qua
    descenditad infernum
    ,
    tertia autem resurrectionis est dies. Et ideoin die
    terlia Deusantecedebat eos
    per
    diemincolumnanu-
    bis
    , per
    noctemautemincolumna
    ignis; duciturque
    populusper
    mareRubrum. Tres cnimdies non in-
    congrue possumus
    dicere,
    Patremel Filiumet
    Spi-
    ritumsancium:
    quia
    el Pater dies
    esl,
    et Filiusdies
    est,
    et
    Spiritus
    sanctusdies
    est;
    el hi tres unusdies.
    Via
    triu.m
    dierum
    , qua
    exitur de
    jEgypto,
    recte in-
    telligitur
    ille
    qui
    dixit :
    Ego
    sum
    via,
    verilaset vita
    (J oan.
    xiv,
    6). Quia
    nemovenil ad Palrem
    ,
    nisi
    per
    ipsum. Ipse
    est via
    ,
    per quampopulusqui
    Deocon-
    jungitur,
    de
    jEgypto,
    id
    est,
    de idolorumobserva-
    tioneeducitur : el
    per
    mareRubrumChristi
    sangui-
    ne
    rubicundum,
    et
    quodam
    modo
    jam
    tunc in
    my-
    sterio
    consecratum, tanquamper Baptismi
    sacramen-
    lumPharaone subinerso,
    populus
    Dei
    eripitur.
    Et
    vereita
    fit,
    fralres :
    quando
    insalntari lavacroter-
    tio Christiani
    merguntur,
    tunc
    jEgyplii,
    idest ori-
    ginalia peccata
    vel aclualia
    crimina, quasi
    inRubro
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    90.
    (b)
    Iri
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Pleraque
    sunt
    Origenis,
    ex
    ipsius
    inExodumHomiliis
    deprompta.
    De
    num. 1vid.
    ejus
    homil.5 et
    3;
    denum.
    2,5,
    homil.
    3;
    (J e
    num.
    &t3j
    homil.3el 6.
    mari
    sepeliuntur;
    et filiisIsrael
    pertranseuntibus
    ad
    Dei
    servitium,
    sola
    patiuntur peccalanaufragium.
    Et
    si
    aliquis
    dubitet et
    putet
    nonomnia
    peccata
    deleri
    per Baptismum,agnoscat
    et
    iutelligat, quiaquomodo
    nulJ usremansit
    jEgyptiorum,
    sicnihilremanet
    peni-
    tus
    peccatorum.
    |
    2. Clamorsanclorumsinevoce.3ed
    antequam
    mare
    Rubrum
    transireiur, clamavit
    Moyses
    ad Domimun.
    Quomodo
    clamat? Nulla
    ejus
    vox clamoris auditur
    ;
    et lamendicitadeum
    Deus,Qttid(lumasadme(Exod.
    xiv,
    15)?
    Velimscire
    quomodo
    sancii sinevocecla-
    ment ad Deum.
    Apostolus docel, Quia
    dedit Deus
    Spiritum
    Filii sui incordibusnoslris
    clamantem,Abba,
    pater (Galal.
    iv,
    6).
    Et
    alibi,
    Ipse Spiritusinlerpellal
    pro
    nobis
    gemilibusinenarrabilibus;et
    iterum, Quiau-
    temscrutaturrenesel
    corda,
    scit
    quid
    desiderel
    Spiriltis;
    quia
    secundumDeum
    poslulatpm
    suiciis
    (Rom.VIII,
    26,27).
    Sic
    ergo inspirante Spiuhi sancto1, apud
    Deumjjer
    silentiumsanclorumclaiuor audilur.
    3. Crucis
    mysterimn
    in
    virga. Hqyniumspiriltialetn
    quisexstinguil.
    Postheec
    jubelur RlojBesvirgapercu-
    teremare
    (Exod. xiv, 16).
    In
    viigauiysterium
    sanclse
    crucis
    agnoscite.
    Etverum
    est,
    fiaire: atlenditeenim
    et
    videte,
    quod
    nisi
    virgasupra
    niaie
    elevetur, popu-
    lus Dei dePharaonis
    potestale
    nonlollilur. Sic
    est,
    fratrescharissimi. Si sancta crux elevala non
    esset,
    Chrislianus
    populus
    inceternum
    '/eiisset.
    Elevatavero
    virga,
    id
    esi,
    cruce
    erecta,
    cedil
    mare,
    cedunt et
    fluctus
    ejus:
    hoc
    est,
    vincitur
    rauiidus,
    et mundi
    istiuspoteslates. Cogiturergo
    fluctusinctimulum.et
    unda
    insemelipsa repressa
    curvatui. Solidilatemre-
    cipitliquor,
    elsolum marisarescit iu
    pulverein.
    Bo-
    uiiateni Creatoris
    inlellige.
    Si voluulnli
    ejusoblempe-
    res, si
    legemipsiussequaris, ipsa
    libi elementaetiam
    contra sui naturamservire
    compellit.
    Oremus
    ergo,
    fratres
    dilectissimi,
    ut Dominusnoster
    quod
    de
    jEgy-
    ptiis
    fecitinmari
    Rubro,
    faciatincordeetin
    corpore
    nostro,
    ul det nobisvirtutemel
    adjuiorium Spiritus
    sancli,ut in nobis
    ipsis
    spiriiualesjEgypiiospossimus
    exstinguere.Exstinguitnamquespirituaieni^gypiium,
    qui
    non
    agitopera
    tenebrarum.
    Exstinguit/Egyplium,
    qui
    non
    carnaliter,
    sed
    spiritualitcr
    vivit.
    Exstinguit
    yEgyptium,qui cogitaliones
    sordidaset
    impuras
    vel
    depellit
    ex
    corde,
    vel omnino non
    recipil:
    sicut et
    Aposiolus
    dicit : Assumciifessculum
    fidei, inquo pos-
    simusomnialela
    maligniignitaexslinguere.(Ephes.yi,
    16).
    lloc
    ergo
    modo
    possumus
    hodiecliam
    ^Egyptios
    videremortuoset
    j'acenles
    ad
    littus, submergiquadri-
    gas
    eorumet
    equos.
    PossumuseliaraPuaraonem vi-
    deresubmergi,
    si lanta fide
    vivamus,
    ut Deus
    pacis
    conlerat satanamsub
    pedibus
    nostrisvelociter.
    4. Via triumdierum
    quid intetligalur.
    Via etiam
    triumdierum
    potest inlelligi,
    bene
    cogitare,
    bene
    loqni,
    bene
    operari.
    Et revera
    qui
    hoc
    agit,
    et tota
    animi virluie
    custodit,
    non in
    nocle,
    sed in die
    ambulat;
    nec filius
    lenebrarum,
    sedfiliusluciseffi-
    citur : el
    impleturin
    illoillud
    quod Aposlolus
    dicit :
    Fuislis
    aliquandotenebrm,
    nuncautemluxin Doinino
    ;
    ul
    filii
    lucisambulaie
    (Id. v, 8). Quando
    fuimuste-
    nebrse,fratres ?
    Utiquequando
    viasnoclisambulavi-
    nius,
    id
    est, quando
    raalum
    cogitavimus,
    malumdixi-
    mus,
    nialum eliam
    operati
    siimns. Posiea verove-
    nienlesad
    Chrislum, per ipsiusgratiam relinquamus
    operatenebrarum,
    etbene
    cogitando,
    bene
    loquendo,
    bene
    operando,
    viamlucis currere feslinemus. Istae
    ergo
    sunt tres
    vice,
    per quas pervenitur
    adcoelum:
    sicutet illsetres aliee
    sunl, per quas
    amatoresmundi
    perveniunt
    in
    infernum,
    hoc
    esl,
    malum
    cogilare,
    malum
    dicere,
    malumfacere.lsta esl lalaet
    spatiosa
    via
    quse
    dueil
    adperditionem.
    Et
    per
    islasviasdives
    purpuratus
    descenditininfernum:
    per
    illasveroalias
    Lazarus adAbrahse
    pervenire
    meruit sinum. Istas
    tres viasobsidet
    inimicus,
    sicutde Pharaonisexer-
    cilu
    legimus
    : Eleclosascensoreslemosslantesdemersit
    1
    Apudorigenem:
    Sic
    ergointerpellanleSpiritu
    sancto
    apud
    Deum.
    1793 SERMOXXV.
    1794
    jii ntareRubrum
    (Exod.
    xv,&,~
    sec.
    LXX).
    5. Idemtraclatur
    argumentum.
    Qui
    snnt isti electi
    ascensores?Elecli
    utique
    adiaboload
    luxuriam,
    ad
    mahliam,
    adomniummalorum
    caput superbiam.
    Et
    lii
    ergo
    lerni
    stantes,
    istas tres obsidenl vias, ut ille
    aut hominemad
    opera
    mala
    subvertaf,
    aut illeser-
    monemmalum
    elicial,
    aut ille
    cogitationeroiniquam
    extorqueat.
    Sedfelix
    estqui
    totas ires istas
    vias,Deo
    adjuvante.
    devilans, per
    totumtriduumdePharaonis
    societate
    discedit;
    iia ut nullumilli diem
    princeps
    subirahattenebrarum,necsplciidoremfideiejus
    verlat
    in noclem. Et
    ideo, fralres,
    faciamus illud
    quod
    scriptum
    est: Omnicuslodiflservacorluum
    (Prov.
    iv,
    25).
    ConsideremuscumDei
    adjuloiio,
    et cuslodiamus
    cor.simul et conscienlias
    nostras;
    et si est
    quisquam
    in
    nobis,
    cui
    cogitationem
    nialani
    aliquis
    de
    principi-
    bus tenebrarura
    injecit, quantura potest
    lahoret,
    ut
    vel insermonenon
    peccet:
    id
    est,
    ul si ei diabolus
    unumdiem
    rapuit
    et convertit in
    noctem,
    vel secun-
    dumdieminilloobiinerenon
    possit.
    Si veroet
    hpc
    subtililalecallidissima
    potuerit obtinere,
    ut malum
    et corde
    cogilerous,
    el ore
    loquamur; sijam
    duos
    perdidimus,
    vel unumdiemcum Dei
    adjutorio
    con-
    scrvemus,
    ne etiamnos
    usque
    ad
    opera
    mala
    possit
    nequitia
    inimici subvertere. Si vero et hoc faclurn
    est,
    nontamende misericordia
    desperemus;
    sedcito
    pcr poeniteniiam
    de luio foecis
    pedes
    animoenostree
    excuterefeslinemus. Nonenim vult Dominusmor-
    lem
    peccatoris,
    sedul convertalur et vivat
    (Ezech.
    xxxin,
    11).
    Sic lamen
    conveiiamur,
    neilerumrelro
    respiciamus, nequeopera
    mala
    quoe
    fecimus
    ,
    facia-
    mus : necrevertamur
    quasi
    canisad
    voiuitum; sed
    ad
    preiiosam
    et desiderabilera
    patriamtendentes, per
    viambonorum
    operumperveniamus
    ad
    regnum,
    re-
    gnanteDomino
    noslroJ esu
    Cbristo,qui vivitetregnat
    in sseculasseculorum.Amen.
    SERMOXXV
    ().
    Deamara
    aqua
    el manna.Exod.
    capp. xv,
    xvi
    (b).
    i.
    Aqua
    amara, Legis
    littera. Inleclione
    qnse
    nobis
    admissas
    legenda
    est,
    fralres
    charissimi,
    audituri
    siimus, quod
    filii lsrael
    post
    transilum marisRubri
    venerunt ad
    Mara,
    id
    est,
    ad
    aquam
    amarani;
    etnon
    poleratpopulus
    bibere
    aquam,
    eo
    quod
    esset amara.
    Pro
    qua
    rc Dominusbealo
    Moysi
    ostendit
    lignum,
    et
    misitillud in
    aquam,
    et facia est dulcis
    (c).
    Mirura
    admodum
    est,
    ul
    lignum
    ostenderet
    Moysiquod
    mit-
    teret in.
    aquam,
    et faceret eamdulcem:
    quasi
    vero
    non
    potuisset
    sine
    J ignoaquam
    diilcemefficere
    Deus;
    aut
    Moyses
    nesciebat
    lignum,
    utDeusilli ostenderet.
    Sedvidendum
    est, quid
    decorisinhisintcrior habeat
    sensus. Rubrumenim
    mare,
    sacramentum
    Baptismi
    signilicavit: aquaamara, Legis
    lilleram
    signilicavit.
    Denique
    Lex si secunduni litleram
    suscipiatur,
    satis
    amaraest.
    Quomodo
    nonesset amara
    quae
    occidit,
    dicente
    Apostolo,
    Lilteraoccidit
    (II
    Cor.
    m,
    6)
    I
    Quid
    enimlam
    amarum, quaro
    ut
    puer
    octavodiecircum-
    cisionisvulnus
    accipiat,
    el
    rigorem
    ferri tenera
    patia-
    tur infanlia?Amarumsatiset
    peramarum
    est
    hujus
    modi
    poculumLegis,
    in tantumut
    populusDei,
    non
    ille
    qui
    in
    Moysebaplizatus
    esl inmari el in
    nube,
    sed
    qui
    in
    spiritu
    et
    aqua baptizalusest,
    non
    possit
    biberedeista
    aqua
    : sedne
    gustarequidem
    decircum-
    cisionisamaritudine
    potest,
    nechosliarurri ferreama-
    ritudinem
    valet,
    nec sabbali observantiam. Si vero
    ostciiuatDeus
    lignumquod
    miltalur inliancainaritu-
    dinem,
    utdulcis fiat
    aquaLegis, polest
    deillabibere
    Chrislianus
    populus.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    91.
    (b)
    in
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Ex
    Orige-
    niamsHonriliis in
    Exodumdescriplusesl,exceptis
    verbis
    perpaucis
    cumconclusioneet
    praefatione: quaequidem
    ln Ubris
    manuscriptisincipil
    hunc inmodum: He-
    sternadie
    audivimus,
    fratres
    charissimi,
    cumdivinale-

    ctio
    legeretur,quod
    filiiIsrael
    posttransitum,

    etc.j
    (c)
    Abhinc
    origenes.
    2.
    Lignum
    undedukescitamara
    Lex,
    sapientia.Quod
    est islud
    lignumquod
    Dominusostendit?
    Salomon
    demonstrat,
    cumde
    sapientiadicil,
    quialignum
    viiat
    eslomnibus
    ampleclenlibus
    eam
    (Prov.
    m,
    18).
    Si
    ergo
    lignumsapientise
    Chrisli missumfuerit in
    Lege,
    et
    osienderit nobis
    quomodospiritualiterintelligi
    debeat
    circunicisio,
    quomodosabbata,
    quomodo
    Lexobser-
    vanda
    sit,
    luncefficitur
    aqua
    amara
    dulcis,
    etamari-
    tudo
    Lcgis
    converlitur in
    dulcedinem
    inlelligentise
    spiritualis;
    et lunc
    potest
    bihere
    populus
    Dei.Ut
    ergo
    possil
    bibi
    aquaamara,
    ostendit Deus
    lignura quod
    niiltalur in
    eam;
    ut
    qui
    ex ea
    biberil,
    non
    moriatur,
    necaniaritudinemsenliat. Unde
    constat,
    quod
    si
    quis
    sine
    lignovitai,
    id
    est,
    sine
    mysieriocrucis,
    sine fide
    Chrisli,
    sine
    inlelligentiaspiriluali
    biberevolueril tle
    Legislitlera, per
    amariliidineiiinimiammorialnr. Ilsec"
    sciensPaulus
    aposlolus
    dicebal
    quia
    littera occidit:
    hocesl
    apertedicere, quiaaqua
    amara
    occidit,
    si non
    per Spiritum
    in dulcedinemcommutetur.
    Lignum
    ergoin aquammitlilur,
    utindulcedinemcnmmutelur.
    Verum
    est,
    fratrcs. Tuncamaritudo
    abaqua
    tollitur
    ,
    quando
    crucis
    lignumBapiismi
    sacrameuto
    conjun-
    gitur.
    5. Manna
    cmpil
    dominicadiedari.
    Manna,
    verbum
    Dei.
    Quomodomanducandum.Etilludadverlite,
    fratres,
    quod
    J udaiornm sabbato Deus manna
    nunquain
    omuino
    plnerit,
    necmeruerunt J udaeiut eorurasab-
    bato
    graiia
    illisdeccelodescenderet. Innostraaulem
    dominica dionon solnm
    seniper
    venit
    manna,
    sed
    cliamab
    ipso
    dieveniendi iniiiumfuil.
    Semper ergo
    nobisDomimis
    pluit
    mannadeccelo. Coelestianaiii-
    que
    sunt
    eloquia
    ista
    quoe
    nobisdicia
    sunt,
    et a Deo
    desceuduntverba
    quoe
    nobis recitata sunt: ct idco
    nos
    qui
    lalemaiina
    suscipimus,semper
    nobismaima
    daiur deccelo.UndcinfelicesJ udseidolendi
    etlugendi
    suni, quia
    manna sicut
    susceperunt palres ipsorum,
    ipSi
    non merentuf
    accipere
    : illi
    uunquam
    manna
    manducant. Nonenim
    possunt
    manducare illud
    quod
    est minulumsicul semen
    coriandri,
    elcandidurosicut
    pruina.
    Nihil eniininverboDei
    miiiulum,
    nibil
    sublile,
    nibil infulices J udeei seutiuni
    spirituale;
    sed loium
    pingue,
    totum cra>sum. lncrassatum est enimcor
    populi hujus(Matth.
    xiii,
    15).Sedet inlcrrogatio
    no-
    minis hoc idem sonat. Mannaenim
    interpreialur,
    Quid
    esl hoc? Videsi non
    ipsa
    nominisvirtiisad di-
    sceiidumle
    [irovocal;
    iitcumaudieris
    Legem
    Dei re-
    cilari in
    ccclesia, semper
    eiiam
    interroges,
    et dicas
    docloribus, Quid
    esthoc? Hocenimest
    quod
    indicat
    niamia. Tu
    crgo,
    si vismanducare
    maiiiia,
    id
    esi,
    si
    cupissuscipcre
    verbiim
    Dei,
    scitoilludminutnmesse
    et valde
    sublile,
    sicutsemencoriaiidri.Habetenimin
    se
    aliquidolcris, quo
    uutrireet recreare
    possit
    infir-
    nios;quia qui
    inliriims
    est,
    olera manducet
    (Rom.
    xiv,
    2).
    Habet
    aliquidrigoris,
    et ideo ut
    pruina
    est.
    Candoris autero et dulcedinishabet
    plurimum.Quid
    enim
    candidius, quidsplendidius
    erudilionedivina?
    Quiddulcius, quidve
    suavius
    eloquiisDomini, quse
    dulciasunt
    supcr
    mel et favum
    (Psnl. cxvin,
    105)?
    4.
    Quid
    sil diesexlo
    duplumcolligere.
    Vermesex
    ntanna. Sed
    quid
    est
    quoddicit,
    ul indfesextodu-
    pluin colligaiur
    in
    reposiiioneni, quantum
    sufliciat
    etiamsabbalo?Hocsecundumnostraro
    inlelligeniiam
    nonoiiosi necsecuri
    prseteriredebemus;
    sed
    per
    elee-
    mosynas
    recondcre, quanlum
    sufficiatel in futuro
    die. Si
    quicl
    enimhic boni
    operisacquiras,
    si
    qnid
    juslilise,
    misericordiseet
    pielatis recondas,
    hoclibi
    infuturoseeculocrit cibus.
    Denique
    hoc ct
    Aposlo-
    lus
    admonet,
    dicens :
    Qum
    enimseminaverit
    homo,
    hwcet metel
    (Gulat.vi, 8). Quid ergo agimus nos,
    qui
    ainamusillud recondere
    quodcorrumpalur,
    uon
    qnodpermaueat
    et
    perdurel
    in
    crasiinuin,
    id
    est,
    in
    fuluro saeculo?Divitesavari et
    cupidi'
    heec recon-
    dunt
    quoe
    in hoc
    sseculo,
    imocumhoc soeculocor-
    rurapeutur
    :
    qui
    atiiemboua
    opera recondunt,
    illa
    1
    Apudorigenem,
    divites
    hujusswculi;
    nec habetur
    avari el
    cupiai.
    1795'
    APPENDIK.
    1796
    permahent usque
    in crastinum.
    Deniquescriptum
    est,
    quod
    qui
    inlideles
    fuerunt, servaverunt,inquit,
    de
    mqnnd,
    et ebullierunl ex eo
    vermes,
    et
    compulruil.
    Illud aUiem
    qupdpro
    die sabbati
    reponebatur,
    non
    cst
    corruptum, neque
    verraesebullierunt in
    eo;
    sed
    permaiisjl
    integrum.
    Et tu
    ergo
    si
    propier prcesentein
    vjtam
    tamummodo et
    propter
    amoremsoeculi Ibe-
    saurizes,
    continuo vermesebulliuni.
    Denique
    audi de
    peccaloribus
    et his
    qui prcesens
    soceulum
    diligunt,
    quai
    sit
    prophetse
    sculeiitia:
    Vermes,
    inquil,
    eorum
    nonmorieiUur
    (lsai.
    LXVI, 24).
    Isti stint vermes
    quos
    generat
    avaritia. Isti suiit vcrmes
    quos gene-
    rat divitiarum
    cceca
    cupidilas
    '.his
    qui
    liabenl
    pe-
    cuiiias,
    etvidentesinnecessitatefralressuosclaudunt
    ab eis viscera sua.
    Propterca
    et
    Apostolus
    dicit:
    Divitibusauleinsmculi
    hujuspracipe
    non
    superbe
    sa-
    pere, neqae sperare
    inincerto
    diviliarum;
    seddivites
    sint in
    operibus
    bonis, [ucile
    tribuanl,
    communicentet
    thcsaurixentsibi veramvitam
    (I
    Tim.
    ,yi, 17-19).
    5. Peccanti verbumDei
    fit
    vermis. Seddicit ali-
    quis
    : Si niiuuia verbum Dei csse
    dicis, quomodo
    vcrnius facit? Vcrum
    cst,
    fralrcs : nonaliundefiimt
    vcrmes in
    nobis,
    nisi ex verboDci.Sic cuim ait:
    J Vtsivenissemet loculnscis
    fuissem,peccalumnoi\
    habe-
    renl
    (J oan.
    xv,22). Poslsusceptuiu
    atiteiuvcrbumDei
    qui pcccal,
    cfficiturei
    ipsum
    verbum
    vermis,
    qui
    ejus
    seinpercoHScicnliain
    fodiat,
    et arcaua
    jiectoiis
    rodat.
    C. Verbuin
    Dei
    sapil cuitjueproul
    vitlt. Nunc
    ergo
    feslinemus ccelesle
    maiiiia
    suscipere.
    Istud enim
    lnaiina, prout
    vult
    quisquc,
    lalcni
    saporem
    reddit in
    ore
    ejus.
    Audi eniui et Domitiumdicciileinhis
    qui
    acccdunl
    ad so : Fial libi secitiulum
    fidem
    tuam
    (Matlh.
    vm, 13).
    El lu
    ergo
    si veibum Dei
    quod
    in
    ecciesia
    proedieatur,
    lolafidc ct lotadevolionesus-
    cipias,
    (ietlibi
    ipsum
    vcrbiim
    quodcumquedcsidcras.
    Vcrbi
    gratia,
    si uibulaiis,
    consolatur le,
    dicens: Cor
    contrittim
    et
    humiliatum, Deus,
    nou
    despicies(Psal.
    h, 19)-
    Si loelaris
    prospere,
    fulura cumulat libi
    gaudia,
    dicens : Lmlaminiin
    Domino,
    el
    exsullale,
    jusli (Psat.
    xxxi, 11).
    Si iracundus
    es, initigal le,
    di-
    ccus
    : Desine ab ira
    ,
    cl
    derelinqueindignaiionein
    (Psal.
    xxxvi, 8).
    Si incloloribus
    es,
    sanat
    te,
    dicens:
    Dowinus
    sanat omnes
    languores
    tuos
    (Psal.
    cu, 5).
    Si
    pauperiaie
    consumeris,
    cnnsolaiur le,
    diceus : Domi-
    nus
    erigit
    clelerru
    inopein,
    el de slercore
    erigil paupe-
    rem
    (Psal.
    cxu, 7).
    Sic
    crgo
    mannaverbi Dei reddit
    in orc luo
    saporemqucracumque
    volueris. lloc tauien
    si
    (piis
    infideliler
    suscipiat,
    et non
    comedal,
    sedab-
    scondal,
    vcrmes ex co cbulliunt. Puiasneeo
    usque
    duduceiidum
    est verbum
    Dei,
    ut eliam vcrmis fieri
    putclur?
    Nonlehic lurbct auditus : audi
    prophelam
    cx
    persona
    Dominidicciilem:
    Ecjo
    aulem
    sumvermis,
    etnonliomo
    (Psal.
    xxi,
    7).
    Sicut enim
    ipse
    est
    qui
    fit
    aliisinrtiinam,
    aliisauleininrcsurrectionem;
    ilaet
    ipse
    cstqui
    nunc ininanna
    fidclibusquidem
    dulcedo
    nielHs,
    inliclelibusautuai vermisefficilur.
    7. J jeciioni diviuw studeamusinmlere. Et
    ideo,
    fratros charissiini, qiianium[lossuinus
    ctimDci
    a.dju-
    lorio,
    lectioni tlivinaesludeamus insisicre,
    ttt
    Legcm
    Dei
    spiritualiler
    inereamur
    aguoscere;
    tit nobisver-
    buin Dei
    nonefliciatur
    vermis, qui
    nosirasconscien-
    lias
    jugiier argual
    el
    afiiigat;
    setl illud
    implcatur
    in
    nobis
    quod
    scripumi
    csl:
    Quam
    dalcia
    faucibus
    meis
    eloqnia
    iita,Domine,
    supcr
    mcl et
    [avum
    ori tneo
    (Psul.
    cxvm, 105)! Quamgraliain
    oremus ul nobisDeus
    pro
    sua
    pietate
    proestaredignetur
    : cui est honor et
    gloria
    insxcula sscculorum.
    Aiiien.
    SERMOXXVI
    (a).
    De
    Raphidin,
    de
    petrapercussa,
    el cteAmalec.
    Exod. xvn
    (b).
    1.
    Quid
    sit dedeserloSin venire in
    Raphidhu

    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    95.
    (b)
    m
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Nib.ilfere
    coulinet
    prceter allegorias
    et verba
    plerumqueipsa
    Origenis,
    exhomiliainUxodumundeeima.lneo
    quod
    n.5
    {xisioiigencmdicit
    auclor,
    Israslitisi.i Mnalociias
    puguan-
    libus
    Moysou
    iioii
    exlondisso
    niauus,
    sjdUutuiii
    elevasse,
    Omnes, inquit Apostolus, qui
    volunt
    pie
    viverein
    Christo,
    perseculionempatiuntur (II
    Tim.
    m, 12),
    et
    ab hostibus
    impugnanlur.
    Et ideo
    agens
    quisque
    iter
    viioe
    hujus,
    auxiliante
    Christo,
    indesinenier debet
    esse
    armalus,
    et stare
    semper
    incaslris. Si
    ergo
    el lu
    semper vigilare volueris,
    ut le
    cognoscas
    in Domini
    castris
    niiliiare,
    observa illud
    quod
    idera
    aposlolus
    dicit,
    Nemomilitans
    Deo, implical
    se
    negoliis
    smcula-
    ribus,
    tttei
    placeat
    cui se
    probavit(ld. n, i). Qui
    si ila
    mililas,
    ut arebus seecularibusliber
    sis,
    el ineastris
    Dei
    agassemperexcubias;
    et dicitur dete
    illud,
    quod
    paulo supcriusaudiviraus, quia per
    verbumDomini
    cxeasdedescrto
    Sin,
    ct veniasin
    Raphidin.
    Sinenim
    inlerprelalur Tentalio; Raphidinvero,
    Sanilas
    judi-
    cii.
    Qui
    beneexit de
    lentaiione, el
    quera
    lenialio
    probabilemreddit, ipse
    venit adsanilatera
    judicii.
    In
    die enim
    judicii
    salvus
    erit,
    et sanitas cumeo
    erit,
    qui
    iu tenlalione vitoe
    prsesenlis nunquam
    contra
    Dcum
    murmurans,
    minimc fueritvulneralus : sicut
    in
    Apocalypsi legimus, Qui viceril,
    daboei ederede
    iigno vilw, quod
    estin
    paradiso(Apoc.
    n,
    7).
    Vcnit
    ergo
    ad sanitatem
    judieii, qui
    bene causamalterius
    audiens, disponit
    sermonessuosin
    judicio,
    etmunera
    siijier
    innocentem
    nonaccipil
    1.
    2. Siiis
    muliiplex. Quid ergo
    in
    consequenlibus
    Scriptura
    commemorat?
    Sitivit, inquit,
    ibi
    poputus
    aquatn,
    el murmuravit conlra
    Moysen(Exod.xvu,
    5).
    Vidcturfortasse
    exsuperfluo dicium, quoddixit, quia
    aquam
    sitivcrit
    populus.
    Cumenim
    dixisset,
    Sitivit
    popultts; quicl opus
    fuit ut
    adderet, aquas
    ?Sic cniin
    habct
    anliqua
    translatio.
    Quare
    hoc
    addidii,
    nisi
    quia
    aijuamsitivil, qui
    debuit sitire
    jusliliam
    ? Beali enim
    qui
    esuriunt el sitiunt
    juslitiam(Matth. v, 6).
    Et ite-
    funi,
    SilivitanimameaadDeumvivum
    (Psal. XLI,5).
    Mullocenimsunt siles. Sitiunt
    justi,
    siliunt et
    pecca-
    lores;
    illi
    juslitiam,
    is.tiluxuriam:
    jusli
    sitiunt
    Deum,
    peccatores
    sitiunt aurum.
    Sitivitefgopopulusaquam,
    qui
    debuit sitirc
    justiliam.
    5. Christus
    percussapetraqumfonles
    eduxit. Beltum
    quis
    diaboloindicit. Dixit
    ergo
    ad
    Moysen
    Dominus:
    Tolie
    virgam,
    el
    perculepelram,
    ul educat
    populoaquam.
    Ecceesl
    peira,
    et habct
    acjuam.
    Sed heec
    petra
    nisi
    percussafuerit, aquas
    omnino non habet:
    percussa
    vero fontes
    producit
    et
    flumina;
    sicut in
    Evangelio
    legimus
    :
    Qui
    credit
    inme, flumina
    deventre
    ejusfluent
    aqum
    vivm
    (J oan. vn, 58).Percusstis
    enimChristuset
    in crucem actusnovi Testamenti fonteseduxil. Ne-
    cesse
    ergoerat,
    ul ille
    percuteretur.
    Nisi enim ille
    percussus
    fuisset, elde sacro
    ejus
    latere
    sanguis
    et
    aquamanasset,
    universusmundussilimverbi Dei
    pa-
    ticns inteiisset 2. Percussil
    ergoMoysesvirga
    bissi-
    licem.
    Quid
    est
    hoc,
    fratres? Nechoc
    puto
    essesiue
    myslerio. Quid
    est
    hoc, quod
    non
    semel,
    sedbis
    virgapercussa
    est
    petra?
    Ideo
    secmidavicepetraper-
    ctitiliir
    , quia
    duo
    ligna
    incrucis
    palibuloeriguiitur
    :
    quia
    inuiio
    ligno
    sacrasmanus
    expandit,
    inalio vero
    a
    capitcusque
    ad
    pedes
    iinmaculalum
    corpus
    exlcn-
    dil. Bibit
    crgo
    de
    petra popnlus,
    el slatimbelluminiit
    coiitraAraalec.
    Videtc, fralres,
    quiapostquamaquam
    quisqtiede petrabiberit,
    id
    est,
    Chrisli sacranienia
    susceperit,
    necesse est illi ad
    pugnamprocedere.
    Taradiu enim
    aliquis
    diabolumconlra se
    piignanlcin
    non
    scnliet,
    quamdiu opnra
    illius exercere voluerit.
    Qui
    vcro illum
    reliquerit,
    et de
    peira
    bibensChri-
    stum
    sequi elegerit,
    necesseest ut illum
    palialur
    in-
    fesltim,
    cui
    jusio judieio
    voluit
    prseponereChrislum.
    Quisquisergo
    Chrislo
    conjnngilur,
    non ad delicias
    ,
    noii ad
    volurjlates,
    sedad
    prseliumprseparelur
    :
    quia,
    Omnes
    qw.
    volunt
    pie
    viverein
    Cltrisio, perseculionem
    paimntur (II
    Tim.
    III, 12); etiterum,
    Permultas tn-
    dissentientemhabet
    Augustinum,
    serm.
    352,
    n.
    6;
    etlib.
    12eonlra
    Faustum,cap.
    50.
    '.
    origeues, qui
    bene
    disponit
    sermonessuosin
    judicio,
    Quidergo,
    etc.
    2
    Apiidorigcncm,
    omnesnossitimverbi Dei
    patere-
    liiur.
    1797
    SERMOXXVH.
    1798
    bulationes
    oportet
    nos inlrare in
    regnum
    Dei
    (Act.
    xiv, 21).
    4. Primasacri nominisJ esu m
    Scripturis
    menito.
    Imminente
    ergo
    bellofiiiisIsrael,
    Moyses
    vocal
    J esum,
    ct dicil adeum:
    Eligetibivirbs,
    et
    pugna
    contraAnta-
    lec.
    Usque
    ad liunclocumbeati
    hujtis
    nominisrnen-
    tio;
    id
    est, J esuSj nusquam
    factaest; Hic
    primum
    vo-
    cabuli
    hujussplendor
    obfulsit.
    Moyses
    vocat J esum
    ;
    LexiiivocatChrislum.
    Elige, inquit,
    libi viros
    polen-
    tes. Non
    poteral Moyseseligere
    viros
    potentes
    : J esus
    solus
    est,
    qui polest
    viros
    potenteseligere; ipse
    uti-
    quequi
    dixit
    Aposlolis
    suis: Arttvosme
    elegistis,
    sed
    egbeiegi
    vos
    (J oan.
    xv,
    16). Ipse
    est
    qui
    domumfor-
    lis
    iniravit,
    ei vasa
    ejus diripuil (Mallh. xn, 29).
    5.
    Moyses
    manus
    levavil,
    nonexlendit.Levaretna-
    nus, quid
    sil. Oraiione
    pugnalur
    advicloriam.
    Moyses
    aniem ascendit inveiiicemcollis. Et
    factum
    esl cum
    elevarel nianus
    Moyses,
    vincebat Israel.
    Aclveiiite,
    fraires :
    Moyses
    niaiius
    quidem
    cleval,
    non lamen
    extendit. Cui
    ergoservabatur,
    ut manus
    exlenderet,
    nisi DominonostroJ esu
    Christo,quiexientus
    incruce
    universumorbem
    complexurus,
    brachia
    pictatis
    ex-
    pandit? Moysesergo
    levavitmanus : el J icetnone.x-
    pandit,
    lamen
    ipsa
    elevalione
    myslerium
    crucisosten-
    dit.
    Videte,fraires, jamtuncpersacrameniiim
    ciucis
    superatas
    esseadversarias
    gentes.
    Et
    nos,
    fraires di-
    leclissimi, si, adjuvanleDomino,
    manus
    criginius
    diabolum
    superamus.
    In manibus
    opera
    debemus ac-
    cipere.
    Si
    ergo
    laliasunt
    opera
    tua
    ,
    ut illa
    possis
    in
    alluni in
    conspeclu
    Domini levare
    , potes
    eiiamet lu
    inte
    ipso
    adversariosluos
    exstinguere.Quis
    benema-
    nus levat nisi
    qui per eleemosynam
    incoclo
    jugiler
    ihesaurizal?
    Quisergo
    benemanus
    levat,
    nisi
    qui
    as-
    sidue victumac vestitum
    pauperibus
    subministrat?
    Quis
    benemanus levat? Ille
    uiique qui implcl
    illud
    Aposloli
    :
    Elevanles, inquit, puras
    tnamissineirael
    disceplatione(I
    Tim.
    u,
    8). Quiaergoquoiidie
    nobisct
    vobis
    pugna
    iinmineteonlraadversarias
    poleslates,
    si
    volumus
    vincere,
    manus
    lioslraa,
    id
    est,
    aclus nostri
    et conversalio nosiranon sit in lerris :
    sed,
    sicut
    Aposlolusdicit, Super
    lerramambuluntesconversaiio-
    nemhabeamusincwlo
    (Philipp. m, 20). Scripium
    est
    lameu
    , quia
    sicui vitulus
    ablingit
    in
    campis
    lierbam
    viridem
    ,
    ita
    populus
    Israel
    ablingel populum
    Anialee
    super
    terram
    (Num. xxn,
    i).
    Per
    quod
    indicari viclc-
    tur, quiapopulus
    Deil nontammanu et
    armis, quain
    voce
    pugnabat
    et
    lingua,
    id
    est,
    oraiionemad Deum
    fundebat;
    et ideoadversarios
    superabat. Ergo
    et lu
    si vis
    vincere,
    audi
    Aposiolum
    dicentem: Orationiin-
    sislentes,
    et
    vigilanles
    in ea
    (Coloss.iv, 2).
    Hoecest
    Chrisiiaiii
    pugnagloriosissima2,
    non in suis viribus
    prcesumere;
    sed
    semperDei
    auxilium
    implorare,
    cui
    est honoret
    imperiura
    cumPatre et
    Spiritu
    sancloin
    seeculasoeculorum.Amen.
    SERMOXXVII
    (a).
    De
    filiis
    Israel
    (b).
    i. IlcecdicitDominus
    Moysi,Sine,
    ul
    faciam
    tein
    gentemmagnam(Exod.xxxn, 10).
    Graveest
    disculere
    personam, qui
    ininfidelitaiem
    cadit,
    dum
    majusquod
    accepit perdil. Quis
    J udeeoruminexsolubilesnodos
    nescit?
    Quisperfidiam
    etaudaciamnon
    deponit?
    Le-
    gunt elogiasua, quod
    in
    prsevaricationeparentum
    non
    defuissetvindicta. lrala severitas
    promilur,
    et contu-
    macia non emendatur : clcmenlia levius
    irascitur;
    quia
    ciliusmiseretur.
    Ipsius
    erit
    judicium,
    el
    probare
    dignum,
    et
    delinquenlibus
    indulsisse
    peccatum. Quid
    dico? Deusillos
    horruit,
    aut amavit? Absit. Si hor-
    1
    Hic
    origenesaddit,
    ul a
    majoribusaccepimus.
    2
    origenes
    : swc estcliristiani
    pugna, quasuperal
    ini-
    micum.
    (a)olim,
    de
    Tempore97;
    et
    post,
    in
    Appendice
    39.
    (b)Apud
    Amerbachiumet Erasmuminter
    Augustinianos
    sermones, apud
    Lovaniensesvero mter
    suppositilios
    reperilur.
    Parumaut
    nihil,
    dictionisel stili
    ratione,
    distat
    a
    sermone
    hujusAppendicis tertio, septimo
    et
    vigesimo
    itcrtio.
    ruit
    peccatores,
    contempsit:
    sed
    amavit;
    ideo fre-
    quenter
    indulsit.
    Reverlimini,inquit, adme, etrevertar
    advos
    (Malach. ni, 7).
    Eorum
    quidem
    sunl
    scelera
    ,
    aut rea
    lingua,
    aul conscienliacriminosa,
    Vos,
    inquit,
    de
    palre
    diaboloeslis
    (J oan. vin,
    ii).
    Non
    potest
    dif-
    ferri
    vindicta,
    ultionon
    prccrastinabitur. Tantaenlm
    stint crimina
    usufpalione concepta,
    ut nort
    pafeant
    generi,
    cuiiirci videanturauctori.
    Clamaverurit,
    inquitj
    ad
    Dominiim,
    cutntribulcirenlur
    (Psat. cvi, 6)
    :
    milli-
    lur dux
    qui populnm
    Israeliticumredderet
    liberatum.
    Paranlur
    vEgypliis dignse
    et innumerabiles
    plaga?
    igiiominicc;
    advindiclam
    sciniphes
    processerunt,
    vi-
    neas hruchus
    assumpsit,
    fruetifera
    ligna
    locustavasta-
    vit: tcrroremet
    grandinem, ulcera,
    lumulius, voces,
    flammas,
    addicla
    pecora,
    armenta
    proslrata, aquas
    in
    sanguiiiemniutalas, prostratas ranas, pisces
    occi-
    sos :
    prseduranlur
    elementa nullo
    rigore,
    siccanlur
    fluenlain rci miraculo
    cufvala,
    et inriiuro
    suspcii'
    ditur umla: insiieiumiter miranlur
    fluctus,
    miratur
    ct
    populus.
    2.
    Qnid,
    incrcdule
    popule,
    nocte
    desperas?
    Signuni
    libi erit
    columna, quam
    Cliiislusilluminat.
    Securus
    iter
    quodarripis
    vado
    ;
    antecedet leClnistus.
    Etquia
    proscquitur
    Clirisltis, fiducia,
    non
    tcrror,
    debct
    csse:
    securusad
    promissapervcnies;
    atqueutinamnonrebel-
    les.
    Apcrimn
    inirant niare
    yEgyplii, quoscircumfusi
    fluctusfeslinamerruentes
    perdunt.
    Medii
    inarisarena
    ungulamsensil,
    mare cursus sustinuit
    equitnm.
    Sed
    hsec viudicla
    debebattir,
    ut citius
    periret, q.ui
    conse-
    qui denegavil
    salutem.
    Quid
    dubilas de hoste?
    Tule
    jam procedc,
    iiiortuum
    videbis, probabis
    defunctum,
    cui antefucrasservus.
    o. In eremum
    exitur,
    nec
    contumclia
    difjfertur.
    Murmurani,
    peluut cepas
    et
    pepones,
    merilo
    insulsi,
    et
    quos
    iinn
    graliac
    sales
    condiunt,
    vilem
    expetunt
    ci-
    bum.
    Cepas ail,
    ut
    extorqucrenlur
    cis
    lacryma;
    ex
    delictocolleclic.Non
    aquarum
    in
    fluviisuatura
    dege-
    nerat,
    coinmuuem
    liquorem
    amariiudo
    iristavcrat
    ;
    lignuin miiiiltir,
    dtilcedo
    reparatur. 1'etra
    percussa
    silicniiljiis
    polumprsebuit virga
    : nec
    velernosa eis
    dissulasiintvestimenta: arvosierili nondefuit
    manna.
    Pulmenlarinm
    poscilur,
    desideriis
    omnia
    conferun-
    tur.
    Saporem
    scnsit
    quisquequera
    voluii in
    ore,
    duin
    mandticavil.
    4. Pelutil sibi
    quod
    colcrent :
    alquo
    utinamsim-
    plicilcr poslulassent.
    Sed
    plebs quso
    dolales
    tabulas
    lege
    marili
    perceperal,
    dc
    corruplcladisponit,
    cl de
    adulleiio
    cogilat. Quitl te, infidclis,
    vis
    jiingere
    con-
    sorfio
    digno
    ? Mater lua
    displicuil, rcpudiata perli-
    bellum
    repudii, promimiantc
    Isaia
    (Isai. L,
    1),
    nec
    snminocliarisniatees
    digna,
    cuni
    cxsccrabilibusfaclis
    videaris
    ingrala.
    iVou
    servies,
    inquit,
    deoctlieno
    (Deul.
    vn,
    16).
    Aiirum
    igni apponitur,
    ct
    ingrali
    infaiisnim
    sccius
    expeltiiit,
    adoranl
    iraagineinquain
    succensus
    ejecerat ignis.
    Ubi cst
    qtiod
    mandalnm
    esl,
    Audi
    lsrctel;
    DominusDetts
    tuus, Deusunitsesl
    (Id. vi,
    i)
    ?
    Vilulus tuus uhi
    erai,
    ctiinlibi Chrislnsin niari ili-
    nera
    pneparabai
    : mare
    aperuit,
    siticuiibns
    |ioium
    pra.i)iiil,fessosjejunioreparavit?
    Liixtniosa
    gcn.lililas,
    poslsaturiemlusumqucerit. Seclil,
    \nt\mi,populusmnn-
    ducareel
    bibere,
    etsurrexerunlludere
    (Exod xxxn, C).
    Al(|ueuiiiiamvcrb.siiiisscu(dicla,iionfactisfuisseulad-
    missa. Ecce
    jampaler
    Abraham
    iransfcrttir
    ingcnlein
    magnain. Ecccquid
    criminisadmiliit
    priniitivus,
    quid
    gratiaj
    niereitir secundus. Ventlidisli milii
    primatus
    tuos.deliclofaclusscrvulusfralrituo.
    liadixquidemme
    aliena
    portat,
    sednova
    gratia
    mcum
    capul
    impingual.
    Duceiii se
    ergo
    Doininus
    ingrato populo prir.hebat,
    exercilumCliristi
    per
    inaccessaloca et devia
    deserta
    terrarum DOIIlurbavit itor
    ignoium. Igilur
    exorilur
    impugnantc
    diabofo
    profanalentatio,
    fit
    repenlepo-
    pulus
    tlivinisbcneficiis
    ingralus,
    inens
    ejus
    a
    vcritaio
    desciscil,
    descruil viire
    largitorem,
    cl seculus est
    morlis auctorcin. Unde
    simulacra colenliumcseca
    slullitia,
    imo non
    ferenda
    demenlia,
    morlali manu
    forniatiiinvitulum
    putare
    divinum?
    AcerbiOrindigniias
    rcruiii
    csi,
    ul
    pccoiis
    si(
    figura lerrori,
    etcum Deus
    1799
    APPENDIX.
    1800
    animaliaomniahomini
    subj'ecerit,ipse
    se infamula-
    tum
    pecudum
    spontedejecerit.
    Adeoformatur vitulus
    stultorum collalionibus
    inauratus : et
    quem
    nullus
    naturalismotus
    quacumquc
    fleciebat,
    eum denicniia
    perfidorumsubjugata
    cervice
    portabal:
    et
    eujus
    aures
    nullus
    penelrabat
    auditus,
    vel
    aliqua
    commoliosen-
    sibilis
    agilabat,
    has incassumdemenlis
    populi
    oralio
    stulla
    pulsabat:
    et cui visumraodulantibus
    palpebris
    vitali motuarliflcis
    phantasia
    non
    dederat,
    nec
    geni-
    trix nalura
    contulerat,
    eumvidentes
    ingrali
    Deo
    sup-
    plices
    adorabant. Proccedebal
    in eremo
    populum
    ca-
    rens
    spirilu
    vilulus
    figuratus,
    ui lali duce demens
    populus
    uterelur, qualis
    fuerat et
    ipse
    delictis effe-
    ctus.
    5. Et ne lanti mali sinevindicla in
    posteros
    ma-
    naret
    exemplum,
    statim vindicalur in reos. Dum
    enhnmalisraodus
    imponilur,frangilurlicentia pecca-
    tOrum.
    Frequenier
    enim
    plagisdisciplinacorrigitur,
    si nihil
    proliciant
    hortamenia
    juslorum
    : adamnabi-
    libus faclishominesvindicta
    compescit,quos
    inbonis
    operibus
    beneficiaDei relinerenon
    possunl.
    Si enim
    non inter
    primospeccantiumlapsus
    consulerel,
    sed
    infulurum
    suspenderet
    ullionisoccursumdivinacen-
    sura, procul
    dubio scelesiorumonraiumlatius
    pro-
    eessisset
    audacia.
    Denique
    si vis luorum
    proficere
    disciplinam,
    exerce censuram. Ubi Dei futuroevin-
    dictai solliciludo
    versatur,
    illicaul non
    peccalur,
    aut
    lardius
    delinquilur.
    Censura eniroinlerdum
    quidam
    suscipiuntsupplicium,
    ul multi
    corrigantur
    in
    paucis;
    ne
    postmodum
    ira commotus
    incipiat grassari per
    niullos. Risus
    frequenscorrumpil
    mores,
    relaxat
    quo-
    que
    nervos
    rigoris
    aslriclos : severus aulemvullus
    custosest
    disciplinoe.
    Si enim
    delinquentibusfrequen-
    ter
    induiges, peccaior
    non
    proflcit
    adsaluiem.
    SERMOXXVIH
    (a).
    De
    exploratoribus
    el debotro
    (b).
    1. Viri duo
    ferenles uvam,
    duo Tcslamenlaet
    duo
    prmcepta.
    ChristusinmedioduumTeslamenlorttm.
    Modocum divina lectio
    legeretur,
    audivimus
    quod
    tempore
    illo
    quo
    missi sunt duodecim
    exploralores
    adconsiderandamterram
    reproniissionis,
    duoex illis
    uvammiroe
    magniludinis
    in
    phalanga
    delulerint -ad
    filioslsrael
    (Num. xm, 21).
    Duo
    isti,
    fratres dile-
    ctissimi,
    multis modis
    intelligi possuni.
    Namet duo
    Testamentanon
    incongruesigniiicasse
    credunlur, et
    duo
    prsecepla quibus diligitur
    Deus et
    proximus.
    Possuntetiam
    '
    inhisloriael
    allegoriainielligi. Quod
    aulemduumTeslamenlorum
    lypum
    habuerint,
    hinc
    evidenter
    agnoscimus
    ; quiaquomodo
    inmedioduo-
    rumillorumuvaexhibita
    legitur,
    itain medioduum
    TestamentorumCbrislus Dominusevidenter
    agno-
    scitur;
    secundumillud
    quodscriplumest,
    ln medio
    duumanimalium
    cognoseeris(Habac.
    in, 2,
    sec.
    LXX),
    id
    est,
    in medioNovi vel Veteris Testamenli.
    Quod
    autem
    dicit,
    In
    medio,
    non
    intelligendumest, quod
    ChristusinterNovumetVeiusTestamentumsicfuerit
    medius,
    utneciuNovonecinVeleri coniinerenir.Non
    ita
    est,
    fratres charissimi. Scd
    quod ait,
    In tnedio
    duumanimatium
    cognosceris
    : hoc senliendum
    est,
    quod
    sit in medioVeteris
    Testamenti,
    et in medio
    Novi,
    id
    est,
    inlus ininteriori et
    spiniuali
    intellectu
    ;
    noninliltera
    quse
    nonsolum
    J udscos,
    sedeiiamhoe-
    reticosomnesconsuevit
    occidere,
    scdin
    Spirilu, qui
    omnesChrislianos
    spiritualiter intelligentes
    vivificat.
    Hocest
    ergo,
    In medioduumanimalium
    cognosceris,
    ininteriori sensuNovi siveYelerisTeslameiiii.
    2. Mariaterra
    promissionis.
    Exhibitaest
    ergo
    uva
    aduobus. Isti aulemduo
    qui
    uvamde icrra
    repro-
    missionisafferre
    meruerunt,
    sicul
    jamdiximus,
    pos-
    1
    Forte,enim.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    100.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur. DubiumLo-
    vanienses
    reliquerunt:supposilitium
    sensueruntVerlinus
    el
    Vuidingus;
    nosCaesarii essesentimus.
    sunt
    intelligi
    etiamduo
    prceceptadilectionis,
    id
    est,
    Diliges
    Deum
    ;
    el
    Ditigesproximum. Dcnique
    consi-
    derate, fratres, quia
    sicut illi duo
    pendenlem
    uvam
    atiuleruni
    ;
    itaet deisiis
    duobus,
    id
    esl,
    dilectione
    Dei et
    proximi dicilur,
    In litsduobus
    prwceplis
    lota
    Lex
    pendet
    et
    Prophetm(Malth. xxn,
    57-40).
    Sicut
    enirauvaillaChrislumDeum
    figuravit;
    ila et terra
    repromissionis,
    in
    qua
    natus
    esi, sanctoe. Marisevide-
    lur
    imaginemprxtulisse.
    In
    ipsa
    enim
    impletum
    esl
    illud
    quod scripium
    csl
    , Veritusde lerra orla est
    (Psal. LXXXIV, 12). Quomodo
    autembeataMarianon
    fuit lerra
    repromissionis, quoeper prophetam
    niulto
    anle
    promissa
    esl? SNam
    per
    bealumIsaiamDominus
    eamaniemuliaannoruni
    spatiarepromisit:
    siccnim
    ait,
    Ecce
    virgo
    inutero
    concipiet,
    et
    parielfitium(lsai.
    vu, \i).
    Exhibilaest enimuvadeterra
    repromissio-
    nis.
    lpsa(a)
    est enimde
    qualcginius,
    Suxerunimel de
    pelra,
    el olenmde
    ftrmapelra (Deut. xxxu, 15).
    Et
    de
    ipsa scriptum esl,
    Petra aulemerat Christus
    (I
    Cor.
    x,
    i);
    el
    illtid, Cum
    adipe
    renitimel
    sanguine
    uvm;
    et
    ilerum,
    Lavubitinvinoslolam
    suam,
    el ami-
    ciumsuuinin
    sangnine
    uvm
    (Gen.XLIX,
    11). Hecc,
    in-
    quam,
    uva iu
    lignosnspensa
    duorumdefertur obse-
    quio, quee
    nobis
    iitique,
    sicut
    jam
    dictum
    est,
    duum
    Testaroentorum
    repraesentaiuroraculis,
    qu;e
    in
    ligno
    crucis
    pependit, cujns
    vinumin
    pretiumnoslrum,
    passionisexpressioneprofluxit.
    5. Dtio
    fcrenles
    uvam
    ,
    J udmus
    popultis
    el Chrislia-
    nus. Cbrislussalus
    credenti,
    onusnoncredenti. Sed
    operoepretiura csl,
    arcana sacraraentorum
    aperiri
    effeciibusrerum. Ilancuvamduo deferunt inserto
    vecle
    pendeiitem.
    Possuutisti duoeliamClirisiiaiium
    vel J udaicum
    populumfigurare.
    Isli
    ergo
    sunt
    duo,
    id
    esl, Synagoga:
    vel Ecclesiae
    populi.
    Et
    quia prior
    fuit J udoeorum
    populus, pnecedil J udscus,
    sequilur
    Christianus : salutemsuam hic ante
    conspeclum
    suum
    gerit,
    ille
    post
    dorsum
    ;
    hic
    obsequiumprrc-
    ferl,
    ille
    contemptum.
    Ideo et deJ udocis
    Propheia
    lestatur,
    Obscurenluroculi eorumne
    videant,
    etdor-
    sumillorum
    semper
    incurva
    (Psal.
    LXVHI ,
    24).
    Incc-
    dunt duo sub sacro fasceordine suo : hic
    semper
    videt,
    ille
    semper relinquit.
    J iidaeusaulem
    proxi-
    mum se
    eeslimat;
    sed absentat. Christianus
    ergo
    prsesenti
    munere
    fruitur;
    J udseussoloonere
    pr;e-
    gravalur; quia
    Chrislussicut credenli
    salus|
    ilaonus
    est noncredenli. J udais enimille
    specialiler
    aiiiiun-
    tiaius
    ;
    de
    quibus
    dictum
    est,
    In sua
    venit,
    etsui eum
    non
    receperunt(J oan. i, 11);
    faclusest eis
    lapis
    offeu-
    sioniset
    petra
    scandali
    (Rom. ix, 52,
    55):
    et
    qucm
    Israel non
    cognovit,
    Genliiimfides
    recepit.
    Et ideo
    post sequilur
    isle
    ;
    sed
    spem
    suamsuboculishabens
    anteceditet
    proficil:
    ille
    prior graditur;
    sed
    deserit,
    et recedit. Portat
    quidem
    Chiistumin
    LegeJ udams;
    seda
    gratia quam
    in
    niysleriisporlat,
    avcrsus est:
    quiaquempreedicatione
    suscepii electus, corde
    per-
    dit
    incredulus;
    el
    quem
    unus
    aspernaiur
    in
    Lege,
    alier miralur in
    corpore.
    UndearaborumDominiis
    et
    Redemplor
    noster ab hoc
    adorante
    geslalur,
    ah
    illoseaversante
    suspenditur.
    Acsic
    impletum
    est in
    J udoeis,
    Posucrunl adtne
    dorsa,
    el non
    facies
    suas
    (J erem.xvm,
    17).
    i. Sarcina Chrisli
    kval, non
    premit.
    Aut
    Chrisli,
    aul swculi
    jugo
    quisque
    subest.Et
    quia
    Christuui Do-
    minum, quemprior populus
    J udseoruinet
    post
    dor-
    sum
    reliquit
    et
    crucifixil,
    nos
    posieavenienlesadoiaie
    et
    portaremeruiraus,
    secundumillud
    quodAposlelus
    ait:
    Glorificate
    et
    porlateDeumin
    corpore
    vestro
    (1
    Cor.
    vi,
    20); quanlum
    possumus,
    cum
    ipsins adjiilorio
    laboremus, nea cervicibusnostristamsanctani sar-
    cinammalis
    operibusdeponamus.
    SarcinaenimChri-
    sti
    levare
    consuevil,
    non
    preinere.
    Sic el
    ipse
    in
    Evangelio
    dixit :
    J ttgum
    meumsuave
    est,
    etontismeum
    ()lpsa
    scilicetuva Christus.
    Eodemquespectat
    il'ud
    infra,
    KEtde
    ipsa
    scriptum
    est:
    quod
    adMariamrefe-
    rendumexistimavit
    vindiugus,
    censorhaud
    o&quus hju3
    1801 SERMOXXIX.
    1802
    ievs
    (Matth. xi, 50).
    Si enim
    jugum
    Christi subdita
    el huniili cervice
    suscipimus, magis
    nos
    porlat, quam
    nnobis
    porlelur.
    Sicut enim
    jugum
    sseculi
    semper
    premit;
    ita
    jugum
    Christi levareconsuevit. Et
    quia
    oinnishomoaul Christum
    portando erigilur,
    aut
    ju-
    gum
    socculi sustinendo ad inferiora
    depriiiiilur;
    nttendat
    unusquisque
    conscienliamsiiara: et si se
    sanciis
    cogitationibus
    et bonis
    operibus jugumClmsti
    porlarecognoveril, gaudeat
    el Deo
    gralias agat,
    et
    cum
    grandi
    solliciludinevel timore
    perseverare
    con-
    lendat:
    qui
    vcro luxuriosis
    cogilalionibus
    et malis
    operibus
    durissimomundi
    hujusjugo
    senimium
    gra-
    vari
    cognoscit,
    orationibus, jejuniis
    vel
    eleemosynis
    projiciat juguni diaboli,
    ut mereatur
    excipere jiigum
    Christi;
    el de omnibus malis aclibus suis cum
    pro-
    pheia
    fideliterdicat:
    Disrumpamus
    vinculaeorum
    ,
    et
    projiciamus
    anobis
    jugumipsorum(Psat. u, 5).
    Tunc
    enimdeilla
    spirituali uva,
    de
    qua
    nobisvinumlocli-
    tiae
    prelum
    crucis
    expressit,
    cumsecuraconscienlia
    bibere
    poterimus,
    si nos nec luxuria
    sordidaveril,
    nec iracundia
    combusserit,
    nec inflaveril
    superbia,
    nec avariiia
    obscuraverit,
    nec invidia
    vipereo
    veneno
    percusserit.
    Omniaenimistadecordesuodebet ex-
    pellere, qui
    ad allare desiderat vel
    oplat
    accedere.
    El
    quiaspirilualis
    vindemia,
    id
    esl,
    Paschalissolem-
    nitas imminet,
    in
    qua
    fesliviiale botrus
    ille,
    de
    quo
    superius
    diximus, per injuriam
    vel
    pondera
    crucis
    expressusest;
    delanla ac tali uva
    accepluri
    calicem
    salularis,
    et vinumlsctilioe
    bibiluri,
    exceploria
    cordis
    vel
    pecloris
    noslri cum
    grandi
    nitore ac
    diligenlia,
    jejuniis, vigiliis, orationibus,
    eleemosynis,
    et
    prccci-
    pue
    casiilatis nilore mundemns: comra nullumho-
    minemodiumincorde
    servanies,
    ct non solumami-
    cos,
    sed eliam inimicos et advcrsarios
    diligentes,
    cumsecuraconscientiainoralionedominica
    dicamus,
    Dimitte nobisdebila
    noslra,
    sicul el nos dimiliimus
    debiloribusnostris
    (Matth.
    vi, 12); procslanie
    Domino
    noslro J esu
    Christo,
    cui est honor ct
    imperiura
    cumPatre el
    Spiritu
    sanclo in soeculasoeculorum.
    Amen.
    SERMOXXIX
    (o).
    Deeo
    quod
    senior
    populus
    in deserlomorluus
    esl,
    el
    junior
    in terram
    repromissionisingressus
    esl
    (b).
    i. Israelilarum
    populus
    senior
    J udwos,
    junior
    Genles
    figurat.
    J tistitia el misericordiaDei
    erga
    Israelilas.
    Scire et
    intelligere
    debemus
    ,
    fratrcs
    dileclissimi,
    quia
    senior
    populus
    J udawum,
    qui propier
    incredii-
    litatemindeserto morluus
    est', signilicavitpriorem
    populum
    J udseorum:
    parvuli
    vero eorum
    ,
    id
    esi,
    junior populus figuravit popnlum
    Genlitim. Sicut
    enimseniore
    populo
    morluo, junior
    terrani
    repro-
    missionis
    accepit;
    ita
    reprobato
    J udocorum
    populo,
    junior populus
    Chrislianorum
    gratiam
    divinoebene-
    dictionis obtinuil.
    Tamen,
    fratres
    charissimi,
    non
    transilorievel
    negligenier,
    sedcum
    ingenli
    iremore
    considerandum
    est, quia
    de sexcenlis millihus duo
    tantumlerram
    rcpromissionisingressi
    sunt. Hoc
    ergo
    audiant, qui
    ilaDominummisericordem
    essevolunt,
    *
    Sermoisludhabet exordiumint. veteri codice:
    Qtta-
    draginta
    isti
    anni,fralrescharissimi,
    de
    qttibus
    modocum
    divinaleciio
    tegeretur, audivimus,quoclfilii
    israel
    per
    longissimos
    viwcirctntusineremocommorati
    sunt,
    diffici-
    lesacduros
    prmsenlis
    vitwhumunariimmiseriarum
    expri-
    mebantlabores.inde
    propler
    nimia
    peccala,qum
    inhac
    vita
    abundant,
    desexcentismillibusnon
    plusquam
    duoviri'
    repromissionis
    lerraminlraverunt: sicut
    ipse
    Dominuslo-
    quitur
    ad
    incredulum, Quia,inquit,
    mnrmurastiscontra
    me,
    nonintroibitisin
    lerram,proquajurati patribus
    vestris:
    parvulos
    autemvestrosinlroducam
    interram, qum
    vobis
    displicuit.
    seniorille
    populus,fratrescharksimi,qui pro-
    pter
    incredulilatemindeserlomortuus
    esl,
    clc.
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    102.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    jirimum
    collocatnr.DubiusLova-
    niensibus,
    Verlinoet
    viudingosupposililius
    luit. csesarii
    essenosminimedubitamus.Denum.
    2, versus
    liaem,
    vid.
    caesarii llomil. 11 ex edilis a
    Baluzio;
    de num.
    i,
    Howil.25et4.
    SANCT.AUGUST.V.
    ut
    justum
    essenoncredant. Si enim
    diligcnter
    atien-
    dimus, fratrcs,
    et
    erga
    illa sexcenlamillia
    quse
    in
    crcmo morlua
    fueranl, Deusnosier misericors
    fuii;
    el circa illosduos
    qui
    terram
    repromissionis
    inlrave-
    runl, justus apparuit. Quomodo
    non fuil
    misericors,
    qui
    eos
    perquadraginia
    annos reservavil et
    exspecta-
    vit ad
    pcenitentiam;
    et nonsolumconverli
    noluerunt,
    sedetiani
    fiequenti
    rebellionecontraDoiiiiniiinmur-
    muranles
    ,
    ad
    peccaiorum
    siiorumcuinulum
    gravio-
    rem
    semper
    sarcinam
    addiderunt?
    Qiiomotlononest
    misericors, qui
    nos tanto
    temporeexspeclat,
    ut cor-
    rigamur? Numqnid
    lam
    prolixamisericordia
    potest
    Deo auferre
    justitiam? Quanto
    enimdiulius
    exspe-
    clat,
    lanlo
    gravius
    vindical.
    Quando enim
    prolixis
    ,
    temporibuspeccamus,
    et nihil raali a Doniinosusti-
    :
    nemus, palientiaesi,
    non
    negligenlia
    : nonille
    polen-
    liam
    perdidit,
    sed nos ad
    poenilcnliamreservavit.
    Ergo
    et inillis
    qni
    inercmo niortui
    sunt, misericors
    |
    fuil, quos
    tania
    loiiganimilalesusiinuit;
    et in
    illis
    duobus
    promissacomplevil, quos
    fidei
    merito inler-
    ram
    repromissionis
    induxil.
    2. SentenliaDei in
    peccanles
    non
    intmulabilis.Con-
    versio non
    procrastinanda.
    Sed dicit
    aliquis,
    quod
    etiamsi
    egissent poenitentiam,
    lerram
    rcpromissionis
    inlrare non
    poluissent; quia
    Deus
    definitamillis de-
    dcrat
    senlenliam,
    dicens : iVou
    inirabilislerram
    pro
    qttajuravi palribnsveslris,
    sedin solitudine
    jacebunt
    cadaveravestra
    (Num. xiv, 25,
    29).
    Nonita
    est,
    fra-
    tres chaiissimi :
    atque
    utinam lam cito
    peccator
    homo
    resurgat
    ad
    pceniteniiam', quam
    cito Deus
    eliamdefinitamvult mulare seiitenliam. Audi
    ipsum
    Doniinum
    per prophetam spem
    maximam
    humauo
    gencri proiiiitteniein
    :
    Repeute,inquil, loquar
    ad
    gen-
    lem,
    ut
    propeccalis
    suis
    faciam
    eismalum: et si
    pro
    iniqnUatibus
    sttis
    egeritpwnitentiam,
    el
    egopmniientiam
    agamsuper
    malo
    quodcogitavi
    ut
    facerem
    eis
    ,
    el non
    faciam(J erem. xxvi, 5). Videte, fratres,
    quanla
    sit
    circa nos
    pietas
    Dei
    nostri;
    et
    agnoscilcutruin velit
    negare inisericordiam,
    qui
    de
    conversione noslra
    suamdixeratmutaresententiani 2.
    Convertaraur
    ergo,
    fraires
    charissinii,
    nec
    emendationem
    nostratn ad
    extremumviloenostrce
    lempus
    differre
    velimus: sed
    audiamus
    prophelam
    dicentem
    ,
    Noli
    tardare
    converti
    acl
    Dominum,
    nec
    differas
    de die in diem
    3
    (Eccli.
    v,
    8); quia
    nescitis
    qumsupervenluraparial dies
    (Prov.
    xxvn,
    1).
    0
    homo,
    quare
    differs de die in
    diem,
    forteliodiehabilurus uliimumdiem?
    Semper ergo,
    fraires
    charissimi,
    cum
    ingenli
    timore
    aiquetremore
    ad memoiiam
    revocerous,quod
    lantasit
    apudDomi-
    numnoslrum
    justitia ut,
    sicnt
    j*amsupra
    dictum
    est,
    desexccmisroillibusduolantuin
    terram
    repromissio-
    nis inlraverint. Hoecsi huniili et contrito
    cordeassi-
    due
    cogilarevolumus,
    salubremnobis
    metum incu-
    lientes,
    medicainenta nobis de alienis
    vulneribus
    facimus,
    ct alioruni mors
    proficit
    ad
    noslram
    saliitein4.
    5.
    Exemplum
    severilutisDei in
    Israelilarum
    puni-
    tionetnoverenosdebelad
    pwnitenliam.Pmnarum
    ceter-
    1
    Codex
    t., pcccalor
    homorecurratad
    pmnitcntiam.
    8
    Codex
    t., qui
    adreversioncm
    noslram,
    suam
    desiderat
    mularesententiam.
    3
    sicexMs.t.
    iNOlite
    tarde convertiad
    Dominum,
    nec
    differutis
    dediein
    diem.]
    *
    Post verba
    proficil
    ad nostram
    salulem
    ,
    Ms. t.
    hic addit;
    Qui'
    lamen sint isli duo
    , qui J udmorum
    popultttn
    ad terram
    repromissionis
    invitanl,
    vet
    quid
    spirilualitersigtiificent,diligenkratlendite.Duoislivelus
    etnovumTestamentum
    sigmficant.
    istisenimduobus
    duci-
    bus,
    idest novoel veteri'restamenload
    terramverm
    repro-
    missionis,
    id
    est,
    mlernambealitudinem
    pervenilur.Deistis
    dtiobusrestainenlis
    legimus,
    mmedioduorum
    animatium
    cognosceris.fi
    vetus
    namque
    el novmn
    ieslamcnttim,
    etsiali-
    qiiibus
    lockinlittera
    discrepanl,
    tamenin
    veritaleconcor-
    aant,
    el dkerso
    cjenere
    duottntim
    loqmtntur.sed et aliter
    duoisti
    intetligipossunt.
    Duobus
    ducilmsenimaclterram
    repronnssionis
    ascenditur:
    quia
    ad
    cltristitmhistoriaet
    allegoria,
    ftde
    el
    operibus,
    charitaleDeiel charitate
    proxi-
    mi
    pervemtur.
    Etmox
    jjrosequitur
    ; nerum
    alque
    tlerum
    rogovos,
    etc.
    (Cinquante-sept.J
    *
    ,
    1803
    APPENDIX. 1804
    narum
    argvmenltmi.
    Iterum
    atque
    iterum
    rogovos,
    fratres,
    et
    admoneo,
    ut istamsevcrilaiemel
    jnsimn
    judicium
    Dei, quo
    senior ille
    populus pro peccato
    murmuralionis
    indeserto
    coiisumplusest,
    cum
    grandi
    semper
    metuet sollicitudine
    cogiiemus;
    et sic
    ame-
    musDeimisericordiam,
    ut tamen
    jusliiiam
    limcamus.
    Parcit modo et lacel: sednon
    sempcr
    laccbil. Moilo
    enim
    pro
    ineffabili
    pietale
    suanon solumnosaiiino-
    net,
    sedeliam
    rogat,
    ut uosa
    peccoiis
    iriortifcrisre-
    vocemus. Audiamus
    illuni dum
    rogal;
    ne nos
    posica
    nonaudiat ille,
    dum
    judicat.
    Audiamuseum
    per pro-
    phelam
    dicenicm, Fili, inquit,
    miserereanimwtuw
    placens
    Deo
    (Eccli.
    xxx,
    24). Quid
    adhaic
    respondc-
    fcithumana
    fragililas
    ?Dcustc
    rogal
    utlui
    miscrearis,
    et nOnvis: causamtuain
    apud
    te
    agit,
    et a teno:i
    polest
    impetrare.
    Et
    quomodo
    teaudit illeindic
    ju-
    dicii
    supplicantem,
    cumtu cum
    pro
    tc
    ipso
    nohieris
    audire
    roganlem?Quis
    enimnon
    expavescat
    et inc-
    tual,
    fralres
    charissimi,quodproquadragiuia
    dierum
    spalio,
    annis
    quadragintapopulus
    J ndccortim
    pocnain
    recipere
    meruit in eremo? Si enim
    pro
    unius diei
    culpa
    uniusarini
    spaliumrecoinpensaiiduiu
    cst
    pcena;
    nos
    qui
    tanla
    quolidiepeccata cominillimus,
    si clcc-
    mosynarumverpcenilentisc
    nonsiibvenerint mcdica-
    menta,
    limeo ne nobis non inferanlur
    lemporalia,
    sedscternasupplicia.
    i. Peccatorumvulneradumrecenlia
    sunt, facilins
    curanlur. Et
    quia
    calidisvulnciibus solent medica-
    menia celerius subvcnire,
    quoticscumquepeccavcri-
    nius,noii exspectciTms
    mortilera sccurilatc vulncra
    ipsa putrescere,
    iiec iterum vulncra vulnerihusau-
    geamtis;
    sedconiinuoad
    spiriuiaicin
    medicumrecur-
    rentes,
    salutem
    rucipere
    iesiiiicmus. Et ideo
    quo-
    riiodo
    quando
    in
    corpore
    vulnus
    accipimus,
    si slatim
    niedicanienta
    requiiinius,
    cilo sauitaiem
    recipere
    poterimus
    : itasi nioram
    feceris,
    neccssecst utlar-
    diusadsanilatem
    plaga ipsarcdeat,
    aul
    aliqua
    foctla
    cicalfix in
    corpore
    nostro rcmancat. Si luccincor-
    pore facimus, quantomagis
    inanimoaviiluerihusad-
    liiberedebemus,
    nbi ad
    imagincm
    ct similiiiidiiicm
    Dei facli sumus? Si tantani curam
    inipciidiiuus
    cor-
    pori, quod,
    velimus
    nolimus,
    in
    pulvercmredigen-
    duriiest; quaiUam
    sollicitudinemCLcuram
    erga
    salu-
    lemanimsedebemus
    apponerc? ttt,
    sicutdicit
    A|J O-
    siolus,
    sinemaculavel
    ruga(Ephes.
    v,
    27)
    mcreamur
    arile tribunal coterni J udicis
    apparcrc
    : ne forie si
    iriuitis
    peccatorum
    vulneribus laccrati ct vitiorum
    pannis
    sordentibus irivoluli,
    adillud
    iiupliale
    convi-
    viumvenerimus,
    dicalur nobis illud
    quod
    ille
    spon-
    sus
    cpelestis
    irt
    Evangclio
    dixit, Amice,quomodo
    liuc
    inlrasli,
    nbnhabensveslem
    niiplialem
    ?Avcrtatanobis
    Deusillud
    quodseqtiilur.
    Cumenirab;c
    pcccalor
    i!le
    audiens
    obiiiuiesceret,
    dixit
    pafciTairiilias
    :
    Ligaie
    illi
    <maiiusel
    pedes,
    el
    projicile
    in lenebrttsexleriores: ibi
    erilfletus
    el stridordetuium
    (Mcttih.
    xxn
    12,15).
    Ecce
    qualerii
    sentcntiam
    acccpluri sunt,
    qui majorcm
    de
    "corporequam
    deanimasoiliciliidinem
    gcruni;
    ct
    plus
    cogitafltqualilcr
    carosua
    parvissimoicmporc
    vivntin
    oculis
    hominum, quamquo
    niodoanimasuaornata
    bonis
    operibus
    adbeaiiludinemvulsimililudiuem
    pcr-
    venial
    Angeloriiin.
    Hoec
    ergo,
    fralrcs
    charissimi,
    sicut
    superiussupplicavi,
    si allentiusYolucriiuus
    cogitare,
    reinedianobisindienecessitalis
    acquiriinus
    : ut cum
    dies
    judicii
    vencrit,
    non cinn
    impiis
    el
    peccaloribus
    ipuuiamur;
    sed cum
    justis
    cl Deuni liraenlibus ad
    aHerna
    praemia
    felicilerveniamus
    , auxilianleDomino
    J esu
    Christo,
    cui est honorct
    imperium
    cumPatreet
    Bpiritu
    sanctoinsxculasseculorum.Amen.
    SERMOXXX
    (a)
    Dulliuribulis
    (b).
    i.
    Thitribula, Scripturw.
    Thuribula
    wrea,
    hw-
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    88.
    (b)
    iri
    Appendice
    uune
    primum
    collocatur.
    Descripius
    est
    exorigenis
    nomiliainNumerosnona.InFuliensiuiuveleri
    codieeadsciibiturHieronyjno.
    relicorumdicta. Hmresumutilitas. Ambitioclerico-
    rumresecalur.
    Modo, fratres
    dileclissimi,
    cumdivina
    luctio
    Iegerelur,
    audivimusdixisseDominumad
    Moy-
    sen,
    nl lliuribulain
    quibussuperbi
    illi acrebellesin-
    censum
    oblulerant, conllarel,
    et
    producta
    inlaminas
    allari
    affigerct
    : nt essent in leslimoniiimrebellium
    ct
    superborum.Thuribtila, inquil
    Domiuus
    , qumsan-
    ctificala
    stintinmorlibtis
    peccatorum,[acito
    eulaminas
    ducliles,
    el circumdaexeisaltare:
    quia
    oblalasntttcO-
    ram
    Domino,
    clsancitficata
    sunl
    (Nutn.xvi, 57e/58).(fl)
    Iloc
    ergo per
    hanc
    figiiram
    videlur
    ostendi, quod
    Ihmibula
    ista, quocScriplura
    liominatoerea
    , iinagi-
    nem tcncant
    Scriplline
    divinse: cui
    Seripluroe.liaere-
    lici
    igncm
    alienum
    imponenles(b),
    hoc
    est,
    serisum
    perversum
    et
    hilelligeniiam
    alienama Deo
    ety;eriia!i
    conlrariam
    introdiicentes,
    incensum
    Dominq.non
    suavc,
    scdexsecrabile ofleruni. Ista
    ergo
    tfiuribula
    a:rea,
    id
    est,
    hsereiicoruin
    voces,
    si adhibeamusad
    aliare Dei
    ,'
    ubi divinus
    ignis esl,
    ubi veralidei
    prse-
    dicalio,
    melius
    ipsa
    veritasex falsorum
    comparalione
    fulgebit.
    Si enim
    ,
    ut verbi
    gratiadicam, ponam
    dicta
    ArianorumvclManichseorum
    *,
    aul allcriuscuiuslibet
    haireticorum,
    etliaxsermonibusveritatisae
    Scriptu-
    rarumdivinarum
    teslimoniis,
    velutdivini altaris
    igrie,
    confuiem;
    nonneevidentioreorumex
    ipsacompara-
    lione
    apparebit impielas?
    Nani si doctrinaecclesia-
    stica
    simplexessel,
    et
    nullisexlrinsecushcereticoruni
    dogiviaiiini
    assertionibus
    cingeretur,
    nou
    poterat
    lam
    elara et lamexaminalavideri fidesnostra. Sedid-
    circo tlocttiiiamcatholicamconlradiceiuium
    ofesidct
    impngnalio,
    ut fides nostranonotio
    torpescat,
    scd
    nuiliisexercilationibuselimetur.
    Propter
    Iioc
    deniquc
    et
    Aposiolusdicebat,
    Oportet
    aulemel hwreses
    esse,
    ut
    probaiiquiquemanifestifiant
    inler
    wos(I
    Cor.
    XT,
    18).
    Hocesl,
    dicere, Oporlet
    baerelicoriinillmiibulisaltare
    circumuari,
    ut ceiia et manifestaomnibusfiatfidc-
    lium
    aique
    infideliumdiffereniia. CumenimCdesec-
    clesiaslicavclut aurum
    ccsperitfulgere,
    ct
    praedicaiio
    ejus
    ut
    argenlumigneprobatuni
    iniucnlibus
    resplen-
    duerit,
    tunc
    majore
    cum
    turpiludine
    ct dedecorehse-
    relicorumvoces obscuri seramenlivililatesordebunt.
    Hiccaulemdiximusde
    thuribuliseoruni
    qui
    condem-
    nati
    sunl, quoe
    altari
    jubenlur affigi, quod
    ex cOra-
    paralioneimpiorumjusti
    clariorcs
    appareant:
    siriiul
    ut el
    posteris
    daretur
    exempluni,
    ne
    quis pwesum-
    ptionesuperbi spirilus
    non sibi a DeodatumlAunus
    ponlificatusinvaderet;
    sed ut illi
    cedal, queni
    iion
    ambitiohumana
    ,
    nonfavor
    corruptus asciverit, nec
    miineruni oblatio
    prolanasubrogaverit,
    sedmerilorum
    conscicnliaet Dei voluntas
    assumpserit. [Quod3ergo
    perlulerunl superbi
    illi
    Levitoe,qui
    Dominonon
    ju-
    benle sibi sacerdoiium
    vindicabanl,
    hoc
    patinntirr
    qiiicumqtte
    se. in
    episcopalus,
    aut
    presbyferatus,
    aut
    diaconalus
    officium,
    aut
    muneribus,
    aul adulatrontbus
    impiideiiler
    conantur
    ingercre. Quo
    modo combusti
    sniUilli in
    corpore,
    sicisli exurutitur incordc.l
    2. Aaron
    typus
    Christimedialoris.
    Quid
    Antjetns
    vi-
    slalor
    cxpavit.
    llorlatur
    ergoMoysesponlificein
    ma-
    gtium,
    ut offerat ineensumin
    casiris,
    cl exoret
    pro
    populo.
    J am
    enim,
    inquit,
    vastari
    populnscwpit.
    Iu
    spiritu
    videbat
    Moysesqiiocgerebaniur. [Abiit ergo
    Aaron,
    ut offerrel incensum
    propopulo,
    et sletit in-
    ter vivosct
    raorluos;
    et
    mitigaius
    est furor Dei
    3J
    (Num. xvi, 46-48).
    Si intellexisli hislorise
    ordincin,
    el
    oculis,
    ut ita
    dicam,
    cemere
    potuisii
    slanlem
    pon-
    tificemmediuminler vivoset mortuos. Ascendeiiuuc
    1
    Apud
    origenem,
    niarcionisaul
    BusiHdis, loco,
    Ariano-
    rumvelMantchmoruin.
    -
    Hcecnonhabet
    Origenes,
    sedalia
    plura
    eoruniloco.
    3
    Horum
    loco, apudorigenemprolixior
    historiaede-
    scriptio.
    (a)
    A!)hinc
    Origenes.
    (b)ignis
    alierius
    impositusfuerat,
    noninihuribulisda
    quibusNum.
    xvi
    agitm-,quaequeproducta
    in
    laminasjussa
    sunl altari
    affigi;
    sedin
    aliis,
    erroreNadabet
    Abiu,
    Le-
    st. x:
    quod
    hicet
    apud.origeriemconlunditur.
    1805
    SERMOXXXI. ISOG
    ad verbi
    hujus
    celsiora
    fastigia,
    ct vide
    quomodo
    verns
    pontifex
    J esus Christus
    assumplo
    ihiiribulo
    earnis
    humanoe,
    et
    stiperposilo igne altaris,
    anima
    sinedubioilla
    magnifica
    cum
    qii;i
    natusest in
    carne,
    adjecio
    etiamincenso
    qui
    est
    spiiilus
    immaculatus,
    mediusinter vivoset mortuos stctit.cl
    mortemnon
    permisit
    ullra
    grassafi:
    sed
    ,
    sicut
    Apostolus dicit,
    dcslruxil eum
    qui
    hahebat mortis
    imperium, idesl,
    diaholum
    (Hebr.
    11,14);
    Ut
    qtti
    in
    ipsum pontificem
    Chfislum
    credit, jam
    non moriaiur,
    scd vivat in
    oeieriiuni.Hocfuit
    ergomysleriumquod postea
    futu-
    riirii
    jarn
    lunc
    angcliis
    ilfe, qui popultimvaslabat,
    expavit. Agnoscebat
    enim
    liguram
    tiiuribiili,
    ct
    ignis,
    et
    incensi;
    et
    qualis
    offerendaesset Deohosliaab eo
    qni
    medliis mortiiorum
    vivorumque
    r.onstilueridus
    efat, prccvidebat:
    et illOs
    qiiidcm
    tunc
    iinagopi-sefi-
    gurata salv;ivit,
    ad nos anlem salulis veritas
    ipsa
    pervenit. Neque
    cnifn indumcnla
    ponlillcispurpura
    aelana
    byssoquc
    conicxtaeruhuissct
    angelus
    illeva-
    staiOr: sedisla
    qusc
    futitraeranl iiidumeniaDominiet
    Salvalorisnoslfi
    singiilaris
    el
    magiii pontificis
    inlel-
    lexit;
    et his
    eessii.qtiibus utiijue
    tiniversacrealiira
    iriferiorerat.
    5.
    Qui viventes,qui
    mortuiindie
    jndicii.
    Pnlo au-
    lem
    quod
    nonsoltiin
    prirao
    adventn Doniini el Salva-
    toris nostri forma
    ipsacomplela
    sit: sedeademfor-
    lasse sefvabiiiii' el in secumio. Veiiiet enimilcrum
    Filius
    liOntinis;
    et cum
    vencril,
    sine dtibio invcnict
    quosdamqiiiclem
    mortuos
    , quosdam
    aulcm vivenies.
    Hocloconon
    incougruc
    moftui
    iniclliguoiur
    illi, qui
    nimieialescelerumin
    peccalis
    suis iuortiii
    compro-
    bantur,
    viventesauleinilli
    qui
    in
    opeiibus
    vitoc
    per-
    nianseriiil
    (a).
    Verunuamuii
    utfolihct mo-do-stabit
    cliani irifuturo
    magnus
    hicPonlifcxet Salvalornostcr
    niedius vivorumctmorliiorum.
    Sedet lunc fortemc-
    dius vivofuni el morluorumstare diccndus
    est,
    cnni
    slaiuet oves
    quidcm
    a
    dextris,
    hocdosauiem a sini-
    stiis,
    et dicet his
    qui
    adcxtfiserimt:
    Venile,
    benedicti
    Pcitris
    mei,
    percipite~regntim
    cjitod
    vobis
    paralum
    esl ab
    origine
    muhdi. IHsautem
    qui
    a siuisiris sunt
    dicel,
    lle in
    ignem
    mlernum,opcrarii iniquilalis, qucmprm-
    paravit
    Pater meusdiaboloel
    angeltsejus(Mallh. xxv,
    54,
    41), quoiliam
    non novi vos. Et sunl
    utique
    mor-
    tui,
    qui
    in
    ignerri
    mitlunliir octcrimm
    : sunt autemvivi
    illi
    qui
    miltimlur ad
    rcgnum.
    Ad
    quod regnum
    vos
    pius
    Domihus
    perducere
    pro
    sua
    pietatc dignelur,
    cui
    esl hoiioret
    imperium
    cuiri Palre ct sancio
    Spiritu
    in
    soeculasceculorum.Amen.
    SERMOXXXI
    (b).
    De
    iircjaActrpn(c).
    t.
    Vitgci
    esl
    prihcipum.
    Oiiiiiis
    princeps
    trlhus
    po-
    piili
    h:ib.et
    virgain.
    Nonenim
    potest quisregerepripri-
    fum,
    iiisi liabeat
    virgam.
    Undeet Paultis
    aposiolus,
    qnia princeps
    erat
    populi,
    idcirco dicebat :
    Quid
    titltis? in
    virtjti
    vettiamciclvos,
    anineluirilateel
    spirittt
    iitiinsuetudinis
    (I
    Cor.
    rv, 21)?
    Omnes
    ergo priucipes
    iribuuui habeant ncccsseesl
    virgas
    suas. Sedumiscst
    solus,
    sicut
    ScfipUira
    dicil
    (vcrus
    pontifex
    ille
    ctijus
    Aaron
    sacerdosjircefercbatliguram.
    llnjus
    ero
    virga
    germinavit.
    Sicutenim
    virga
    Aaron
    germinavit
    in
    |io-
    pulo J iiclseortim;
    ita cfiix Chrisli lloruit in
    populo
    Genliurn').
    Verum
    quoniam,
    ul
    ssepe
    osiendinms,
    ve-
    rus
    pontifcx
    Clirislus
    csi, ipse
    solus
    cst_cujus
    virga
    crucisnonsolum
    germinavit,
    sedcl
    floniif,
    et omncs
    credeiiiium
    poputorum
    fructus cxhibuil.
    2. Nuciscum
    Legeallecjoricii
    cotnparatio.Quis
    au-
    tcin istecstfrucius
    qucm
    altulit?
    Amygd.iloe,inquit:
    amygdahe,
    fratres,
    nuces sunt 2.
    Qui
    friictus
    pfimo
    quiileiii
    indumenlo arnarus esl,
    sequenti
    rmuiituf ac
    lc^giltir,
    lertio sumentem
    pascit
    ac nntrit. Talis
    crgo
    1
    Iloruai loco'
    Origeries
    :
    fonhfex Aaroii, cvjusvirga
    gsrniiif.init.rerum,
    etc.
    *
    ApiidOrigenem,xtwis, inquit
    :
    qui fractus,
    etc.
    (a)
    Huic
    intelligenliae
    duasalias
    prsefertorigenes.
    (b)olim,
    de
    Tempore99;
    et
    post,
    in
    Apjiendice
    40.
    (c)
    Allera
    pars
    est
    origeuis
    hoinilisein
    Numei;6s
    9.
    est in Ecclesia
    Christi,
    doclrina
    Legis
    et
    Propheta-
    rum. Prima liiteroefaCiessntisainara
    est,
    qu;c
    cir-
    cumcisionemcarliisproecipil.quoedesacrificiisniaiidat,
    et coctera
    qnsaper
    occidentcinIitleram
    desigiiaiifur.
    Ha;c
    omnia, tanquam
    nmarum
    uriciscoiiicem,
    projiec.
    Secundoinlo.coad muiiimentalecta
    '
    pervetiics,
    iii
    quo
    vel moralis doclrinavel ralio conlinenliie desi-
    gnatur
    :
    qu;e
    necessaria
    quidem
    stint ad chstodiam
    corum
    quoe
    servanlur
    inliinseciis;
    fraugcnda
    tameii
    quandoqtie
    sine
    dubi.o
    et
    djssplvenda
    suirt. Otsi vcrhi
    causa
    dicamus,
    abstincnliaciboruinet
    castigaiio
    tor-
    poris,
    donec sumus in
    cofpore
    isio
    corrupiibili
    ct
    passibili,
    sine dubionecessaria
    est;
    cuin aiilcinsii-
    pervcniente
    morieconfractumfueiit et
    resblutiim,
    ct
    resurrectionis
    temporeincorriiptibile
    ex
    corniptibili
    redditum, alque
    ex animaii
    spiriluale,
    non
    jara
    labore
    affliciionis,
    necabstinehiioe
    casligaiioue,
    seil,
    qualitaic
    sui nulla
    jam cnrpori corruptela
    doininabiiur. Sic
    ergo
    ct nuiic
    [diirior
    testa nucis velut
    2]
    necessaria
    aljstinent;oeratio
    vidclur,
    et
    postmodum
    non
    quoe-
    rcnda. Teiiio aulem
    loco,
    reconditum
    [vclut iririucc]
    iiivcnies secrefum
    mysteriorumsapienfioe
    ef scieulioc
    Dei
    sensum,
    quo
    liulrianliir et
    pascaniur
    ariiriio!san-
    cire,
    nonsolumin
    procseuti vila,
    sedetiamin fiitura.
    Ipsecnim
    esl
    ponlificalisfructus,
    de
    quo promiltitur
    his
    qni
    csuiiiint et siiiu.nl
    justitiam, quia ipsi
    salura-
    hutitur
    (Matih.
    v,
    0).
    Hoc
    igitur
    modo in omnibus
    Scripinris liiplicis hujiissacrame.nli
    ralio
    percnrrit.
    Sic
    etSapieniia moncl,
    ttt clescriljamuscamnobisin
    cordc
    triplicilcr,
    Ad
    respontlendwm,inquit,
    verbtim
    verilaiis
    hisquiproposuerint
    nobis
    (Prov.
    xxii,
    Wel
    21).
    Nam
    quia
    sacramentumsacei'dotaleest
    virga
    nucis :
    idcirco arbitror eliam
    J eremiam, qui
    erat.unus ex
    saccrdoiibuscx
    Anaihot,
    vidisse
    virgaronuceam,
    ct
    prophctassc
    dc eaiila
    qu;escripla sunt, yel
    de
    virga
    iiiicca
    ,
    vcl de J ebetesiveollasuccensa
    (J erem.H, 1,
    11,12e(15): quasi
    ostcmlcret
    per
    iioecin
    virga
    nucea
    cssu
    vitam,
    ct inlcbeic sticcensaessc mortem. Vila
    enimcl mors
    poniiifrantc
    facicmnostram: etest vila
    qiiidcm
    Christus in sacramcnlo
    nucis;
    mors
    aulem
    diaboliisin
    fignra
    lebetis siiccensoe.Si
    ergopeccavc-
    ris,
    portioiieiii
    tuam
    pones
    cum olia succensa: si
    aiiteni
    justeegeris,
    cfliciclur
    port.io
    iuain
    virga
    nucea
    cum
    inagnoponlifice.'.Sed
    Ct inCaniicis caniicormn
    sponsa
    ciiciturdescendereinhortiun nucis
    (Canl. yi,
    10),
    ubi cliam
    parilcr
    cum nucihus sacerdoialiuni
    qiiodam
    motio
    pomorumcopiampcrscribilurinvenisse.
    S. LiberalitasDei.
    Diligcntcraltcn.dile,fraircs,
    quia
    iiniiin
    proraisil
    Deusfuluriim
    invirga
    : et
    phira
    dedil.
    Vcrum
    esl,
    fratrcs : consiicfudinis stire rem
    fecit
    Domiiiiisnoster.
    Seniper
    enim
    majora iribiiit,
    qiiara
    proniillil.
    El
    eril,
    inquil ,
    Iwmo
    quemcumqueelegero:,
    vircjaejits germinabit.
    Hoc esl soliim
    (juocipmirasit
    Deu.s,
    ut
    virgaojnsquemelcgcrit, gcnriiuci.
    tfbi'vero
    ad rcm
    venilur,
    ut
    qiiod promissuin
    cst, bsicndaiur
    iiripleiiun
    ,
    non uniimillucl
    quoc!prmnissuiii fnerat,
    cfleciuni dicitur; sed vide
    quanla
    acfducuiu.ui'.- Ait
    eiiini
    Sciiplura,
    Ecce
    cjerminavilvirga
    Aaroniit domo
    Levi. Iloc est unumilliidsine
    diiijio, qtiod
    fuerat re-
    promissnm.
    Scdadduniuf cl
    alia,
    ei
    diciluf.jBr
    pro-
    ditxil
    [rondes,
    et
    protulit flores,
    el
    germinavil
    nitces
    (Nitm.
    xvn, 5, 8).
    Ciirn
    crgo
    de sola
    gcrmine
    ftiisset
    rcpromissum,
    vide
    quaritalargiltir
    Deiis;
    ut nonso-
    liiui
    gcrmcn produxcfit,
    sedet frondes;
    ei non
    so:
    liiin
    J Vondes,
    sedet
    flores;
    ct non soluin
    florcs,
    sed
    et frucius.
    4. Resurreclionis,
    figura
    el
    prmrogalivwqucilitor.
    Quidigitur
    cst
    qirad
    ex his
    colligere
    el
    coulernplari
    possinms,
    videanius. Priinumoinniuinresurrcclionis
    (jxniortiiissacramentiimiuhisevidenler
    agnoscimus.
    Virga
    eiiimarida
    germinat,
    cum
    corpus
    exsiinctum
    coeperii
    rcviviscerc.
    Qucc
    sunt autem
    qualuor ista,
    qti;uresurgeiiii corpori procstabuntur?
    Ut seminalum
    '
    orige.ies,
    testm.
    2
    veiija hic et
    paulo
    infrauncisinclusa
    origeni
    addita
    sunt.
    !807
    APPENDIX.
    1808
    in
    corruptione, snrgat
    in
    incorruplione;
    et seminaium
    in infirmitate, surgat
    in
    virtute;
    et seminatum in
    ignominia,
    surgat
    in
    gloria;
    et seminalum
    corpus
    animale, resurgat corpusspirituale(1
    Cor.
    xv, 42-44).
    Isla sunt
    qualuor, qusevirga
    arida
    corporis
    nostri in
    resurrectione
    germinabit.
    Sed redeamus ad ea
    quoe
    de
    virga
    dicere
    cceperamus.
    5. Vitm
    spirilualis gradus qtialuor
    adumbraulur.
    Possumus
    adhuc sic
    intelligere
    eorum,
    quoe
    in
    virga
    germinaverant,
    differenlias. Omnis
    qui
    iu Christo
    credil, primo
    morilur;
    et
    post
    hocrenascilur. El'*est
    etiam in his
    figura, quod virga
    arida
    poslmodum
    germinal.
    Est
    ergo primuin geimen, prima
    hominis
    inChristo
    confessio. Secundofrondescii,
    ubi renalus
    donum
    gralioe
    ex
    Spiriius
    Dei sanclificalionesusce-
    perit.
    Inde affcrt
    flores,
    ubi
    proficere coeperil,
    et
    niorumsuavilate decorari,
    ac
    fragraiitiain
    miscri-
    cordioeet
    benignilalis
    effundere. Adullimum
    quoque
    aifert etiamfrucius
    juslitise
    , quibus
    non solum
    ipse
    vival,
    sedet aliisvilam
    proebeal.
    Ciimautcmad
    per-
    fectiimvenerit,
    et
    prolulerit
    exse vcrbum
    fidei, ver-
    buinscienliseDei,
    et
    [pcr
    doclrinainstiam
    ']
    alioslu-
    crifccerit
    ;
    hoc esl aliulisse
    fructus, quibus
    alii
    nutriantur. Sic
    ergo singuli quique
    credentium de
    virga
    Aaron, quoc
    Clnislus
    est, germinanlur. Quorum
    qualuor
    isUe
    differeriliscinaliis
    Scripluroe
    locisvelut
    setatcs
    quatuor designanlur, quas
    J oauues
    aposlolus
    in
    Epistola
    sua distinclioiie
    mystica cnmprehcndit.
    Ait cnim:
    Scripsi vobis, pueri; et, Scripsi vobis,
    aclolesccnles;
    el,
    Scripsi
    vobis,
    jiivenes; ei, Scripsi
    vobis,patres(I
    J oan.
    n, 12-14).
    ln
    qiiihusulique
    uon
    corporales
    cetales
    a,
    sed
    spiritualinmprofecluum
    dif-
    ferenlias
    ponit
    : ut etiamin boc saccrdolalis
    virgoe
    germine
    observavimus
    designari.
    (i. UnusChrislus
    flos
    el
    virga,
    diversusdiversis.Ha-
    bentur
    ergo
    omnialuecnon
    lamin
    virgaAaron,
    quam
    in ea
    virgaquoe
    exiil deradice
    J esse,
    et flore
    qui
    de
    radice
    ejus
    ascendil, super qiicin reqnievit Spiritus
    Dei
    (Isai.
    xi, 1,2).
    ln
    quo
    iiuc hoc
    ipsum
    videiur
    oliosum, quod
    exirc dicitur
    virga,
    et flos
    ascendere,
    Quamvis
    enimunussit Christns
    per substanliani,
    sin-
    gulis
    lamcn diversus eificiiur,
    prout indiget
    is
    qui
    operalur.
    Qui ergo segnior
    est et
    negligenlior, pro
    disciplina
    Christus ei eflicitur
    virga;
    el in
    virga
    non
    ascenderedicitur,
    sedexire. Exeuiidiim
    namque
    esl
    ci
    qui
    inuliliset
    ignavus
    est,
    deeo statuin
    quo
    non
    recte consisiit,
    et iranseundumadalitimsiatumtan-
    ,'quamvirgcecompulsione,
    id
    est, severitale,
    docirinoc
    J rigidioris
    admonilu.
    Qui
    vero
    jiislus est, qnia jusius
    sicut
    palma
    floret
    (Psal.
    xci, 15);
    in hocascendere
    dicitur Christus. Sic
    ergoqui
    verbcribus
    indiget,
    exit
    adeuin
    virga
    :
    qui
    auteni
    proficil
    ad
    jusliliam,
    ascen-
    dit ei in Ilorem. Ascendit
    autem, quousque
    afferal
    fructus
    Spiritus, qui
    sunt
    cbaritas, gaudium
    ,
    pax,
    paiientia,
    ct
    reliqiuc
    virlutes
    (Galal. v, 22,
    25),
    in
    Chrislo J esu Domino nostro
    qui
    vivit ct
    regnat per
    omniasseculasseculorum.Amen.
    SERMOXXXII
    ().
    De
    serpente
    mneoel de
    virgaMoysi(b).
    i.
    Serpensmneusftgura
    lncarnaiionis.Morsamorsu.
    DiabottisinAdam
    quasi juste,
    inChrislum
    injusle
    scvviil.
    AdmdebiiumClirislttsexsolvit.Inleciione
    quse
    nobis
    recitala est,
    fraires
    charissimi,
    audivimus
    quod
    eo
    tcmpore, quo propter stiperbiani
    J udceorumcl iiiur-
    liiufalionemeorum conlia Doniiiitima
    seipentibus
    icgulis,
    id
    est, basiliscis,
    in dcscrto
    poptilus
    vasia-
    balur, proeceperit
    Dominus
    Moysi,
    ut
    serpentem
    1
    Hseceliam
    verba,per
    doctrinam
    suam,ongeni
    addita
    sunt.
    *
    origencs,corporalis
    mtatis.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    101.
    (d)
    In
    Appendicc
    nunc
    prinuim
    collocaluivInter
    Augusli-
    uianossermones
    ahsqueAuguslini
    noniinerelictusaLova-
    niensibusfuerat:averlinoautemel
    viudingospuriis
    aceen-
    ailus.Dubitamus ansitintcrCicsariaims uuinerandus.
    a^neum
    faceret, eumque
    in
    ligno suspcnderet, quem
    percussi respicientes'
    ab interilu sanarenlur
    (Num.
    xxi, 4-9). Scrpensiste,
    fratres
    dilectissimi,
    licel hoc
    salis mirumcssc
    videalur,
    lamen
    liguravjt
    incarna-
    lionemDomini. Durumforlealicui videri
    poleral
    isla
    significalio,
    nisi hoc
    ipse
    Dominusin
    Evangelio
    suo
    dixisset.Sic enimail: Sicut
    Moysesexaliavilserpentem
    in
    deserlo,'ita
    exallari
    oportel
    FiliumIwminis
    (J oan. ni,
    14). Suspensus
    est
    ergo
    lunc
    serpens
    ocneusin
    conlo;
    quia
    Clnistus
    suspendendus
    erai iu
    ligno.
    Tuncenim
    quicumque
    fuisset a
    serpcniepercussus, serpentem
    ncneum
    respicieliat,
    el sanabatur : nunc vero huma-
    num
    gemis, quod
    a
    spirituali serpentc
    diabolo
    per-
    cussuin
    fueral,
    Chrislumcrcdendo
    rcspicil,
    el sana-
    lnr.
    Qiiicimiquepercussus serpentem
    illuni oeneura
    non
    vidisset, iiioiiebaiur;
    ita
    est, fraires,
    nisi
    quis-
    quc
    in Clirislumcrcdiderit
    crucilixum,
    diaboli ve-
    neno
    pcriniitiir.
    Tunc enim
    unusquisquerespiciebat
    scrpentemmortuum,
    ut
    posset
    evadcrevivum: nunc
    vero
    qui
    vull diaboli vitare
    veneuum,
    Christum re-
    spicialcrucilixum.
    Et
    quia
    mors a niorsunomen ac-
    cepit,
    ei
    generi
    humanomorsu
    anliqiii serpenlis
    ac-
    ciderat,
    et mors nisi a morie
    superari
    non
    poteral;
    ideo mortemClirislus
    sustinuit,
    ut
    injusta
    mors
    ju-
    slam vinceret
    niortcm,
    et liberaret
    reosjusie,
    duni
    pro
    eis occidebatur
    injuste. Quidquid
    euiindiabolus
    iu Adam
    cxercuerat, quasi juste
    videbatur
    egisse
    iu
    hoininc, qui
    seunius arborisdeleclationevendiderat.
    InAdam
    ergoquasi
    in
    proprio
    survo
    jtire
    sibi domino
    dominiumvindicavit: in
    passioue
    autem
    Cbristi,
    in
    quo peccaii
    maculamnoti
    invcnil, injuslc
    nialaomnia
    perpetravil.
    Sic et
    ipse
    Dominusin
    Evangelio
    dixit :
    Eccevenil
    princepshujusintindi,
    el in menihil invenit
    (
    ld.
    xiv, 50).Quid
    est, ni/ti/tuii(>iii(.9Niilluinomnino
    pcccaiuin.
    El.iuPsalmis:
    Qum
    non
    rapui, inquil,
    lunc
    exsolvebam
    (Psal. LXVIII,
    5). Quodergojuste
    debehat
    Adam,
    Chrislus
    injusle
    moiiem
    suscipiendopersolvii.
    Ille
    expandit
    manuui ad
    pomorumdulcedinem; isie,
    ad crucisamariludinem: illearborem
    necis;
    isiesa-
    lulisoslendit: illeseconlra De.um
    crexil,
    et
    cecidil;
    Cluislus se
    humiliavil,
    ut oiiines
    erigeret
    : Adam
    mortemuniversis
    inlulit,
    et Christus vilaroomnibus
    reparavit. Respiciebatergounusqnisque
    ad
    scrpentem
    ccneuro,
    etavenenalis
    serpenlibus
    sanabalur.
    Serpens
    Deneusin
    ligno positus
    venena vivorum
    serpentitini
    superavit,
    et Chrislusincruce
    suspensus
    et
    morluiis,
    anliqua
    diaboli venena
    reslrinxit',
    et omnes
    qui
    ab
    eo
    percussi fuerant,
    Iiberavit.
    2. Cur
    serpenswneus,
    non aureus aut
    argenteus.
    Quare
    lamen
    serpens
    illenonde
    auro,
    nonde
    argenlo,
    sed de xraniento liierit
    faclus, videamus. Hocmihi
    videtur, quod
    duas
    significaiiones
    habere
    pnssit:
    uuam
    propter diuturnitatem;
    quia
    vasascncadurarediuliiis
    solent : aliam
    propter
    vocis
    clarilatem;
    naminler
    omnia
    meialla,
    vasaserea
    majorcm
    lirmilum
    reddere,
    ct
    longius
    sonaresolent. Docirinanoninunataiitum
    gcule
    J udocorum
    innotcscero,
    sed
    per
    nniversunimun-
    dumclaro saluiiferoe
    pnedicalionis
    sono
    polerat per-
    vcnire: ideo
    serpcns
    illeaiieus
    eflicilur,
    ut dociiina
    Chrisli inuniversomundoclarius
    prxdicetur;
    secun-
    dum illud
    quod
    de
    Apostolisscriplumest,
    7oinnem
    terramexivitsonus
    eorum,
    el in
    fines
    orbislerrmverba
    eoruin
    (
    Psal.
    xvni,
    S).
    5.
    Qtti
    Diaboti
    venenis
    percussi siinl,
    ad Cliristum
    fideliieraspicianl.
    Et
    tamen, fratres,
    ciiain
    secundum
    medicoruiii canialiuiii
    disciptinam, quibus
    de morle
    serpenlis
    conlravivorum
    serpcnliuiiivenena,saltibria
    proeparantur
    antidola,
    non cst
    incongruum
    ut mor-
    luumdebeat
    serpentcmintendere,
    qui
    a vivorumser-
    penlium
    venenis desiderat liberari. II;ec
    ergo
    omnia
    ideodiximus,
    utquoscuniqueserpentis,
    id
    est,
    diaboli
    et
    angelorumejus
    veuena
    percusserint,
    adChristum
    qui
    in similitudineilliusscnciin
    liguosuspensusest,
    fideliier
    aspiciant,
    ut cumbeatoPaulo
    aposlolo
    dicere
    '
    roiie,
    restinxil.
    1809 SERMOXXXIII.
    4819
    possint:
    Mihi attlemabsit
    gloriari,nisi
    incruceDomini
    nostri J esu
    Chrisli, perquem
    mihi mundus
    crucifixtts
    esl,
    el
    ego
    tnundo
    (Galal
    vi, 14).
    4. Crucis
    myslerictinvirgaMoysi.
    Et
    quia
    de beatoe
    crucis
    mysterio
    diuiius
    loqui
    el dulceesl et
    salubre,
    reliquasejussignificalioncs
    breviter, si
    jubelis,
    Cha-
    riialisveslrseaurihus iiitimamus.
    Quid
    enim
    dulcius,
    quid
    suaviusvel
    cogiiari
    vcl dici
    potcst, quam
    sancioa
    crucis
    mysterium, per quam
    non soluui ab inferis
    revocari,
    sedctiamincceloselcvari meruimus?
    Quia
    sinculla dubilalione
    ubi.capnt
    noslrumChrisiumas-
    cendisse
    crcdimus,
    membrailliussecuturaesseconfi-
    dimtis.
    Ligni
    cruciseiiammnbra vel
    figuroe
    inveteri
    quoque
    Testamenlo
    plurimiim
    valueruiit. Nullum
    Moysessignum
    sine
    ligni
    sacramento
    peregit.
    Utenim
    signa
    et
    prodigia
    in
    yEgypto
    faceret,
    virgamaccepit
    a
    Domino,
    et ad
    signaquoequc
    divinitus
    audiebat,
    et di-
    cebaturei,
    Eleva
    virgam
    tuam
    (Exod. vn,
    9
    ).
    Nonuti-
    que
    Deus
    virgoe
    auxilio
    indigebat;
    setl
    erigebatur,
    ut
    scire
    possemus,quantum
    essel illudfuturi
    liguimystc-
    rium, cujus
    fueralumbra
    figuralurovirgoe
    illiussacra-
    menlum. Forlesi Rubruni maredividendum
    est, juhe-
    turMoyses
    elevare
    virgam;
    el mare
    cognoscensvcnturi
    ligni figtiram,
    niox iler
    populopandit
    insuetum
    (lcl.
    xiv,
    16-22).
    Si ad
    aquam
    Marrhoeamarani
    venitur,
    nisi
    lignum
    iuse
    susceperil,
    nondulcescit
    (Id. xv, 25).
    Quse
    res erat indicio,
    aroariludiiiemGenlium
    per
    li-
    gnum
    crucisinusumdulcedinis
    quandoque
    essever-
    lendam. Si aulem
    nonhabelaquaro populus
    undebi-
    bat, pelralignoperculilur;
    et dat
    per gratiamquod
    non habuerat
    per
    naturam. Si Amalec socvushoslis'
    occurrit,
    J esus filiusNave
    virgam
    tenere maiiu
    jube-
    tur,
    et
    Moyses
    brachiasuain modumcrucis exten-
    dere;
    acsic
    per liguram
    cnicis vincitur
    insuperabilis
    iiiimicus
    (Id.
    xvir
    ).
    Sed nec Elisoeus
    ligni hujus
    myslici
    viiiulem
    penitus ignoravit, qui
    securimde
    manubrioiu
    gurgiiem.lapsain,
    missoinflumine
    ligno
    de
    profundo
    evocavil
    (IV Reg.
    vi, 5-7.); signilicans
    utique
    dura corda et ferreas hominumcervices de
    profundo
    emersas errore, ligno
    crucisessein
    posle-
    rum
    suhjugandas.Ocruxcujus
    tanlusac talis
    ducerpi-
    tur fructus! Frucius
    aulem
    crucis, glorioc
    esl resur-
    reclio. Hicfrucius
    ligni hujus
    vere
    plantalus
    estsecus
    decursus
    aquarum; semper
    enimcruci
    Baptismajun-
    gilur.
    Dedithoc
    lignum
    fructumin
    temporesuo,
    dcdit
    fructuminlerimDominiresurrectione
    ;
    dabit et cum
    apparuerii
    deccelis
    ille, qui
    visus esl
    super terram,
    ctim
    prsDcedenteipso
    crucis
    signojamfulgido
    venerit
    de
    supernis
    : lunc
    resurgentcorpora
    sepiiltorum,
    lunc
    exsullabunt sancti in
    gloria,
    tuucinsuis cubilibusl;c-
    tabuntur, qui
    nuncdesui
    rcgis
    ac Domini cruce non
    confundunlur,
    sed
    potiusgloriantur.
    SERMO
    XXXIII
    (a).
    DeBalaamel Balac
    (b).
    i. Exordium.
    Leclio
    quse
    nobis hodierecitata
    esl,
    fralres
    charissimi,
    dicit
    quod profecli filii
    lsrael col-
    locaveruntcastraab OccidenleMoab
    juxla
    J ordanem
    conlraJ ericho,
    et vidit Bcdac
    ftliusSephor,
    et
    reliqua
    omnia
    quoe
    de Balaamel asino scribit hisloria
    plena
    negotiis(
    Num.
    xxn).
    liuerior verointelleclusmulto
    negotiosior
    : et nesciosi facilesit vel
    ipsas
    lanium
    historicas
    explanare
    sententias : Deotamen
    donante,
    breviter
    quocpossumus
    perslringemus.
    2. Balaam
    maguspolinsquamprophela.
    HicBalaam
    famosissimuserat in arte
    magica,
    et in carminibus
    noxiis
    proepoiens.
    Non enim habebat
    poteslaiem
    vel
    artem verborumadbenedicendura;
    sedhabebat ad
    maledicendum.
    Dsemonesenimadmaledicenduminvi-
    lantur,
    nonadbenedicendum.Et icleo
    quasi experlus
    iu
    talibus,
    in
    opinione
    erat omnibus
    qui
    erant in
    (fl)
    Alias,
    de
    Tempore
    105.
    (b)
    Iu
    A.';pendice
    nunc
    primum
    collocalur. Ex
    Origenianis
    inNumeros homiliis15et
    14,fragmenlaqusedam
    exhibet,
    nullo
    quidem
    hic nexu
    cohserentia;
    sed
    aliquandoaplius
    colligata
    in FuUensiumMs. in
    quo
    multisex eodem
    fontehaustisscntemiisauctiorinveuiiur.
    Orienle. Nisi enim
    experimenlaejusplurimaprseces-
    sisscnt,
    quodfrequenter
    maledictishostemverlisset
    armalum,
    non
    utique prsesumpsissel
    rex hoc
    posse
    fieri
    sermonibus quod
    fcrrocl acievix
    posset impleri.
    Ccrtiis
    ergo
    Balac de
    hoc,
    et
    frequenler expertus,
    omissisomnibusinsiriimentiset auxiliis
    bellicis,
    mit-
    lit ad eum
    legatos,
    dicens:
    Veni,
    nuncmaledicmihi
    popuhiinliunc,
    qttia[ortior
    hic est
    quam
    nos: si
    forte
    possimusaliquosperculere
    ex
    eis, elejicere
    eosdeterra.
    Et addidil :
    Scio,
    inquil, quodquosbenedixeris,
    bene-
    dicli
    erunl;
    et
    qaos tnaledixeris,
    malediclierunt.
    Ego
    noncredo
    qtiia
    sciret rex,
    quod quibus benedixerit,
    benedicti cssent : sed videiur mihi adulandi
    gralia
    hscc
    dicere,
    ut artem
    ejus
    efferens et
    extollens,
    prompiiorem
    eumreddat ad facinus. Sedtandemve-
    niunt adBalaam
    legati.
    Venerttnl
    enim,inquit,
    senio-
    resMoabel seniores
    Madian,
    el divinaculainmanibus
    eortttn.
    Igitur
    Balaamdivinaculis
    acceptis,
    cumsole-
    rent daciiionesadse
    venire,
    fugatisquidem
    doemoni-
    bus vidit adesseDominum.Veuit
    ergo
    adBalaam:
    iion
    quoddiguus
    esset ad
    quem
    venirel
    Deus;
    sedut
    fugarenlur illi,quiei
    ad maledicendumetmalefacicn-
    dumadesse consueverant.Et dixitDeusad Balaam:
    Nonettscum
    eis, neque
    maledicas
    populum;
    est enim
    benedictus.DeusireBalaam
    alque
    invocaredocmones
    ad maledicendum
    prohibel:
    si tamen a
    cupidilate
    cessasset. Sed
    quiapersislil
    indesiderio
    pecunise,
    in-
    dulgens
    Deus arbitrii libeiiali rursus ire
    permisit.
    Ascendil
    ergo
    asinam Balaam: occurrit ei
    angelus
    qui
    excubabat
    pro
    lsrael, de
    quoscriptumest,
    dicente
    Dominoad
    Moysen
    :
    Angelus
    meusibitlecum
    (Exod.
    xxxii,
    34).
    Periendenti
    ergo
    irc conceditur : invia
    conterilur abasina. Sed
    magus
    dsemones
    videl,
    an-
    gelum
    non
    videt;
    asinalamenvidet : non
    quotl digna
    esset videre
    angelum,
    sicul nec
    loqui dignaerat;
    scd
    ul confutaretiir
    Balaaro,et,
    ut ait
    Scriptura
    in
    quo-
    dam
    loco,
    Mulumanimal humanavoce
    respondens
    ar-
    gueretprophetw
    dementiam
    (II
    Petr.
    u,
    16).
    Hsecasina,
    itl est, Ecclesia, prius portabat Balaam,
    nunc auteni'
    Christuro
    ,
    cx
    quo
    soluiaest a
    discipulis,
    et a
    quibus
    innexa erat vinculisrelaxata
    ,
    ut Filius Dei sederet
    super cam,
    ctcum
    ipsaingrederelur
    sanctamcivitalem
    J erusalem;
    et
    complerelurScripturaquoedicit,
    Lw-
    lare, filia
    Sion: eccerextuusvenitlibi
    mitis,
    sedenssu-
    per subjugalem(Malth. xxi, 5),
    id
    est,
    asinam. Asi-
    nam,
    credentessinedubioexJ udoeis
    dicit;
    et
    pullum
    novellum,
    cos
    profectoqui
    suut exGentibuscreden-
    tesinChrislum
    (a).
    3. BalaametBalac
    quorumfigurw.
    Balaam
    hic, qui
    interpreialur Populus
    vanus,
    videlur mihi habere
    personam
    Scribaruraet PharisseorumJ udaici
    populi.
    Balac
    vero, qui
    Exclusiovel Devoralio
    interprelatur,
    el
    ipse
    hahere
    personamintelligendus
    est uniusali-
    cujus
    mundi
    hujuscoiiirarioepotesiaiis, quseexcludere
    et devorare
    cupiat
    Israel. Primum
    ergo
    omniumde
    ipso
    Balaam
    requiramus,
    cur in
    Scripluris
    nuncvitu-
    perabilisesl,
    nunc laudabilis
    ponilur.
    Nam
    vitupera-
    bilisest,
    cum ocdificat
    aras,
    etvictimas
    imponitdse-
    nioniis,
    et
    apparatu magicoposcit
    divinaconsulla:
    culpabilisest,
    cumconsilium
    pessimumdat,
    ul
    po-
    pulus decipialur per
    mulieres
    Madianitas,
    et cultum
    idolorum. Rursus laudabilis
    osleiiditur,
    cumverbum
    Doroini
    ponitur
    inore
    ejus,
    cum
    Spirilus
    Dei fit
    super
    eum,
    cumdeChristo
    prophelat,
    cumJ udociset Gen-
    tibusde adventuChristi
    mysteiia
    fuiura
    pronuniiat,
    cum
    pro
    malediclionibusbenedicliones
    populolargi-
    lur,
    et nomenlsrael
    super
    visibilem
    gloriammysti-
    cisexcolit
    eloquiis.
    4. Peroratio. Hsec,
    fralres
    charissimi, pauca
    de
    plu-
    rimis,
    prolempore
    vobisdicta
    sulficiant;
    sedomniain
    cordediligeiiiissimereiinele,
    et cordavestra
    semper
    ad
    spiritualiaagnoscenda
    convertite: ut
    quia
    oranem
    prophetiamjam per Evangelium
    nobis Dominusre-
    velavit,
    ad iilud
    gaudiumpervenire
    mcreamur, quod
    ()
    Huc
    usque
    ex homil.
    Origenis
    15in Kum.J amex
    homil.
    )4,
    subfinem,
    1811
    APPENDIX. 1812
    pie
    el
    justfi
    vivenlibusDominns
    repromisit; ipso
    ad-
    juvanie qui
    vivitet
    regnat
    cumPatreet
    Spiritu
    sanclo
    insoeculasseculorum.Amen.
    SERMOXXXIV
    (H).
    Quodjuslo
    Dei
    judiciofilii
    Israel lerram
    promissionis,
    expulsis
    Chananwis,receperinl (b).
    1. Chananmi
    jusle
    e lerris
    expulsi.
    In lectionihus
    quoe
    nobisrccilatoesunl,
    fralrescharissimi,
    audivimus
    quod
    inortiio
    Moyse,
    J esus
    susceperit priiicipalum
    ,
    ci transito
    J ordanc,expulsis
    vcl inlerfeclisChananoeis,
    lcrras eorumliliisIsrael Iradiderit
    possidendas(J o-
    stie
    i, etc). Quoties
    lectiones
    isioe,
    fralres
    charissimi,
    de Teslamenlo Veteri recitantur,
    solent
    Pagani,
    vcl
    maximeimmundissimi Manie.hoei,
    ore
    sacrilego
    bla-
    sphemare,
    el dicere :
    Qusejustiiia
    Dei fuit,
    ul filios
    Israel
    per
    violenliamde terra
    jEgypti
    lollerel,
    et
    posteaexpulsisChananaeoruin
    gentibus,
    terras eorum
    eis traditlcrit
    possideudas?
    Undeneforte
    simpliees
    qiiosqiic
    vcl
    imperilos
    islamurmuratio
    prorana
    deci-
    piai, quanliim possum,
    brevilcr,
    Deo auxilianle
    ,
    Sanctilaii veslrocdemonslrare
    cupio
    ab
    anliquis
    Pa-
    tribus tradilam verissimamralionem;
    el ostcndere
    qtiia
    Deusnoster nonsolummiserieors,
    sedcl
    justus
    esi,
    et
    judiciaejus plerumque
    sunt occulla, nunquam
    tamen
    injusta.
    2. Prima
    ratio, injustapossessio.
    Altera
    ratio, qraves
    realtis.Tradunt
    mujorcsnoslri, quodquando
    lilii Noe
    omnemlerraminter seinvicemdiviserunt, lerra ista
    quse
    dicilur Chananoeoruni,
    indivisioneorbis seniori
    lilio
    Noe,
    idcst
    Sem,
    in
    possessiouem
    obvcnerit,
    et
    eam
    lempore
    non
    parvopossederit
    :
    postea
    veroin-
    crescenies
    populi
    Chananai
    (de
    illo
    ulique
    filioNoe
    Cham, qui
    a
    palre
    fueratmaledicius)
    veneriintadloca
    illa;
    ct
    per
    violenliam
    expulsis
    fratribus suis,
    idest
    filiis
    Pem,
    lerrameoruni more
    barbaricopossederunt.
    Et
    quia
    beatusAbraliamde
    generc
    Sem
    legitur fuisse,
    lilii
    ejns,
    idest
    populi
    Israeliloc,
    non alienamtarram
    tradenieDomino
    pervaserunl;
    sed suam
    propriam,
    quam
    per
    violenliam
    palrcs
    eorum
    perdiderant,
    rece-
    perunt.
    Et
    quia
    ChananaVi , exccplo
    illo
    peccaio,
    i|iiOd
    possessionem
    alieuaminvaserant,
    mulianefanda
    et inauditacrimina conimiitebant;
    in
    lantum,
    ut
    fluando
    DominosSodomam
    ct Gomorrhamsubver-
    teret,
    dixisso
    legatur ,
    Necdnmenim
    complelm
    sttnl
    iniquilciles
    Ainorrliworum
    (Gen.
    xv,16):
    et
    exspectabal
    Dominusul aul
    converlerenlur,
    el
    agerent poeniten-
    tiam;
    aut
    certe,
    si converti nollent,
    criminacrimini-
    btiscumulanles,
    et
    peccandi
    mensuram
    iirtplentes,
    justissimam
    Dei sc-iuenliamsustinercnt. Quia ergo
    oos
    duplicitcr
    invenit reos divina censura, pro
    eo
    quod
    et lerras alienas iuvaserant,
    et
    poslca
    scelera
    et crimina inaudila commiserant; justo judicio pu-
    niiiiitur
    ,
    et Israeliiico
    populo antiquorum
    palruni
    possessio
    reformatur. Et haic
    quidera
    secundumlit-
    leram,
    sicul inlibrissancloruminvenimus,
    Charilati
    veslroeruslicoel
    simplici
    scrmone, quem
    loli inlelli-
    gerupnssent,
    iusinuandacredidimus;
    ul habeatis
    quid
    respondcre possitis
    immundissimis
    el
    sacrilegis
    Ma-
    niihocis.
    Quiaergo,
    sicut
    jam
    dictnraest,
    filii Israel
    aniiqiiorumparenlum
    suorumlerrani
    recipiunt,
    non
    alienam
    quasi per injuslitiam
    tollunt.
    3.
    Terrqpromissionis,
    hopnnes
    cmte
    peccatum.
    Vir-
    tutibusnutivacordis
    possessio.
    Et hoec
    quidem
    secun-
    dumlitleram
    jusfo
    Dei
    judiciogesia
    refcrunlur. Sed
    quia
    ,
    sicut dicit
    Apostolus,
    Omniain
    figttra
    cotttiti-
    '
    gebanl
    illis; scripta^sunt
    autem
    propter
    nos,
    in
    quos
    fines
    swculornmdevenerunt
    (I
    Cor.
    x, 11)
    :
    quideliam
    spiritualiter
    ista
    significent,
    si
    diligenter,
    sicut Deo
    (o)Alias,
    de
    Tempore
    10i>.
    (b)
    m
    Appendice
    nunc
    ijrimum
    collocatur.
    ALovaniensi-
    businter
    Augustinianos
    siue
    Augustinj
    nomineUtdubius
    relieiusest: aVerlinoet
    Viodirigprejectus
    cum
    suppositi-
    tiis. Ccesarii slilumetddelririamrefert. Sedin finehabet
    additamenlum
    ex sermone545,
    nn.
    9, 10,
    desusannaet
    J oscpn,
    supra,
    col.1497.Derium.1vid.Caesarii homil.
    14,
    inter ediiasa
    Baluzio; denum,3,homil.
    10et23.
    inspiranle consuevistis, altenditis,
    rationeevidenlis-
    sima
    cognoscelis.
    Terra
    repromissionis, quam
    loiies
    Dcusdicit lacle et melle
    manantem,
    nos
    fuijnus',
    anlequampeccarel
    Adam
    ; qnanclo
    innobisnihilaliud
    erat.
    quani quod
    misericOrdiaconliilcrat Conditoris.
    Postquara
    auteminAdamomnes
    peccavimus,dequo
    dicit
    Aposlolus,
    OmnesinAdammoriiinlur
    (I
    Cor.xv
    ,
    22);
    ct
    iterum,
    Ex uno omnes in condeinnationem
    (Rom.v,
    16ef
    18),per iransgressionemprinii hnminis,
    lerram
    rcpromissionis
    Cliatianrci
    coepcrantiiossidere.
    Voluntas enimDomini
    possessioiiem
    cordis noslri
    ,
    non
    viliis,
    sed virtulibus nattiraliler
    deputaverat.
    Sed
    posl procvaricationem
    Ad;einsolescenfibus
    viliis,
    lanqiiampopulis
    Chananseis,
    a
    propria regione,
    id
    esi,
    ab intellecluvel mentc
    rationali,
    viiiules sanci;e
    depulssesunt,
    ct vitiarcmauseruni. Cumauttm vir-
    tulibus rursum Dei
    gratia possessio
    animoenostr;c
    fuerii resliiula
    ,
    non lamalienas
    occupasse
    terras
    ,
    quam proprias
    videbimur
    recepisse.
    Cum*eiiini
    ,
    auxilianie
    Domino,
    a
    populo
    virtulibus contrasedi-
    micaniibus
    ,
    vitia fucriul
    supcrala,
    locum
    qucm
    sibi
    incorde nostro
    conctipiseentiae
    vel foruicationis
    spi-
    rilus
    retentabat, deinceps
    casiilas
    occupahit; quuni
    furor
    cepit, sapientia possidebit; quem
    tristiiiamor-
    tem
    operansinvaserai,
    salutariset
    plenagaudiiJ seiilia
    Obtinebil; quem
    dcsidi;c
    lepor
    vel
    iicgligentioc
    vasli

    bat,
    hinnilitas
    honcstabit;
    quemcupidiias
    obscurum
    fecerat, misericordia ad clariiatein
    piistinam
    revo-
    cabil;
    quem
    invidiaveneuosuo
    pcrcusseral, benigua
    simplicilas
    adornabit. Iia
    singulis
    viliis
    expnlsis
    ,
    eorum
    loca,
    id
    est, affeclus,
    virtulesoconlrario
    pos-
    sidebunl.
    Ipssc
    lamcn
    virlutes,
    (ilii
    Israel,
    id
    csl,
    aniinocvideutisDeumnonimmerito
    nuncupaniur
    : ct
    cum
    universas,
    Deo
    auxilianie,
    cordis stii
    expulcrint
    passiones,
    nonlamalienas
    possessioncspervasisse,
    quam
    proprias
    terras
    recuperasse
    credcndsesuni.
    4. Nonnisi
    per
    J csum
    rccuperalur;
    el
    post
    transitiiiu
    J ordanis,
    Iwcest
    Baptismum.
    Etillud
    advertile, fratrcs,
    quodspecialiler
    ad donum
    graliacperiincrecognosci-
    lur. Non enim
    per
    bonuin
    naliine,
    nec
    per Legem
    liltene:
    quia
    non
    per Moysen,
    id
    esl, per Legcm
    veteris
    Teslamenli,
    sed
    per
    J esumsucccssorcrii
    Moysi
    lerra
    repromissionis
    lsraelilico
    populo.
    reformatiir.
    Siccnimet
    Aposlolus
    ail :
    Nihil, impiit,
    ad
    per[ecitim
    adduxil Lex
    (Hebr.
    vn,
    19).
    Non
    pcr Legislilterain,
    sed
    per evangelicaingraliam, genles
    crtideleset
    pes-
    simoe,
    id
    esl, originaliapeccata
    vel acitialiacrimina
    ,
    deterra
    repromissionis,
    id
    est,
    Clirislianorumcordi-
    bns,
    J usuducente
    potucrunl effugari;
    sicut
    ipsc
    in
    Evangeliodicil,
    Nemo
    potesl
    domum
    (orlis inlrare,
    el
    vasa
    ejusdiripere,
    nisi
    prittsuliicjaverit[orlem(Muttli.
    XII,29)
    : el
    ilerum, Confidite,
    ego
    vici
    mtindum(J onn.
    xvi,
    35).
    Sicul ciiiiii velusAdamconscniiciido dia-
    bolo,
    nosdeterra
    repromissionis
    exclusit: itaccon-
    trario novusAdamChristtisresistcndo
    diabolo,
    nos
    ad
    antiquampalriam
    revocavii.
    5. Ictemtraclaiur
    arguinentum.
    Et
    hoc,
    fralrcs,
    attendile, quia
    lerra
    rcpromissiouis
    non
    rceipiitir,
    nisi
    prius regnanlc
    J esu J ordanis fiuvius liaiiscafur.
    Ilacst,
    fratres :
    quiaad.spirilualcm
    lerrani
    repro-
    missionis,
    id
    est,
    ad conscicntiam
    puram,
    nomiisi
    pcr
    sacranienlum Baplismi pervenilur.
    Pur
    ipsum
    eniui
    lluviuin J esus Israclilicum
    populum
    iransire
    fucit,
    quemposiea
    verusJ esussuo
    Bapiismo
    cmisccravil2.
    6. Adversitas
    mquanimilerferenda.
    Haicciiini
    quse
    vobis
    suggessimusr
    fratres
    cliaris^inii,
    velut munda
    animalia
    spiritualiter
    ruminate.
    Scripliim
    esl
    ilaquc,
    Quos
    Deusamat, arcjnil
    cl
    casiigat( Apoc.in, 19);
    ei,
    Vflsa
    figuli probal fornax,
    ethomines
    jttslos
    tenlatio
    tribttlalionis
    (Eccli.
    xxvn, 6). Quoiics
    Doniino
    dispcn-
    1
    Mss.,
    Deus
    laudat,
    nos
    fv.imus.
    8
    Hoec
    verba,quempostca
    verusJ esusstw
    baptismo
    con-
    secravit,quse
    desiduranturin
    editis, ciuseque
    acaesaiio
    quamnonsintaliena,liquelexsermone
    Hmox
    exhilieiido,
    n.
    4,
    in
    manuscriplis
    efijciuntfinemsernioniscum
    verbii,
    quivivit,
    elc.
    1813
    SERMOXXXV. 1814
    santetrihulari
    pcnniltimur,
    vel
    aliquas
    adversitates
    contra
    justitiam
    sustinemus
    , paticiiler
    et
    ajquanjmi-
    ler,
    aiixilianie Domino, sufieramus, propler
    illud
    quod Apostolus
    ait : Non stint
    condignmpassiones
    hujustemporis
    ad
    [uturamgloriam, qum
    reselabilurin
    nobis
    (Rom.
    VIII,18).
    Cimiiribulamur,
    aDominocor-
    ripimur,
    ul noncnmhocmundudamneinttr
    (I
    Cor.xi,
    .32)..Magis
    limere
    debeiuus,
    si aut iiuilasaul
    parvas
    iribujationes in lioc sorculo
    patimur
    :
    quia
    si Deus
    flagellai
    omnemfilium
    quemrecipil,
    sinc dubio
    qiiem
    iion
    flagellat,
    non
    rccipit.
    Si
    pro
    lerrenis bonis tanlos
    lahoresel tam
    graviapericula
    homincs
    ocquo
    animo
    patiuniur, quarepro
    fide,
    thesatiro
    octerno,
    sumus
    pigri
    ?
    Quare
    sumus llmidi
    pro
    illis
    divitiis, quas
    uec
    naufragia
    nobis
    possuuiauferre?
    J usius enimnatifra-
    gus
    cvadit dives.et nudus. Hisdivitiis
    pleiuis
    erat
    sancliis J ob. Nihil indomo
    remanserat;
    omnia uno
    iclii
    pe.rierunt,quibusopulcnluspaulo
    aiitovidcbaliir:
    subilomeiidicusin slercore
    setlet,
    a
    capile usque
    acl
    pedes
    verniibus scatens.
    Quid
    istamiserianiiserius?
    quid
    inlcriorcfelicitatefelicius?Purdiderat omniailia
    qn;c
    dedcral Deus : sed habebat
    ipsum qui
    omnia
    dederat,
    Deum. Nudus, inquil,
    exivideuleromalris
    mew,
    nudusreverlarinlerram. Domintis
    dedit,
    Domi-
    nus
    qbslutil;
    sicutDomino
    placuil,
    ita
    [aclum
    est : sit
    nomenDominibeneclictum
    insmcula.Certe
    pauper
    est,
    certe nihil habel. Si nihil
    remansit,
    de
    quo
    tbesauro
    isiae
    gemmoe
    laudisDei
    proferuntur?
    Postcalentator
    ad carnem accessit : omnibus snblalis leniai-ricem
    uxorem
    reliqiiit.
    Evam
    dimWit,
    sed Adam ille non
    fuil. Et ibi
    qualis
    invciUusest?
    quomoiiorespondil
    nxori
    blasphemiamsuggerpiili?
    Locuta
    es, inquit,
    qnasi
    ttnaex
    insipienlibus
    mulieribus.Si bona
    snscepi-
    mus de manu
    Domitii,
    mala
    quare
    nonsustineamus
    (J ob,
    i et
    n)?
    0 virum
    pulfem
    et
    integrum
    ! o fcedtun
    et
    pnlchriim
    ! o vulneraiumet sanimi! o inslercore
    sedeolem,
    el incoelo
    regnanlem
    ! Si amamus
    ,
    imi-
    temur : ut
    imilemur,
    laboremus.
    Adjuvat
    ccrlantem,
    qui
    cerlamenindixit.Nonlesic
    speciat
    Dcusin
    agone
    cerlanlem,
    ut
    populusaurigam.
    Clamareenim
    novit;
    adjnvare
    non
    novit : coronamfeneam
    pararepotesl;
    vir.essubminislrare non
    potest.
    Ilomo enim
    esi,
    non
    Deui. Ei
    forte
    dura
    spectat, plus
    laborat sedendo
    ,
    qiiam
    illeluclando. Deus
    quaudo speciat
    ceriatores
    suos, adjuval
    eosinvocanle^. Namvoxathleise
    ijisius
    est inPsalmo : Si tlkebam,
    Molttsesl
    pestneus,
    mise-
    ricordiqtua, Domine,
    adjuvabat
    me
    (Psal. xcin, 18).
    Non
    ergo
    simus
    pigii,
    fralres
    mei; quacramus, pela-
    nius et
    pulsemiis. Qui quoeril,
    invcnil; qui pel.it,
    accipil,
    ei
    pulsaiili apericliir (Luc.
    xi, 10); praslante
    Domino noslro J esu
    Cliristo,
    cui esl honor el
    impe-
    riurii cuni Patre et
    Spirjlu
    sancto in socculasoeculo-
    runi. Amen.
    SERMOXXXV
    (a).
    Deeo
    quod
    J esus
    prcecepilpopulo,
    ul
    parati
    essentad
    transeundumJ ordanem
    ;
    el desubversionemurorum
    J ericho
    (b).
    i.
    MoysesfigtiraLegis.
    J esus
    figura
    veri J esti. Tri-
    nitalis
    fides
    ad
    Baptismum.
    Sieut
    frequculer
    Charitali
    Vestroe
    suggessimus,
    fraires
    charissimi, Moyses
    non
    soIumlypumChrisli,
    sed etiam
    figuramLegis
    intelli-
    gitur
    habuisse.
    Denique
    inmonleubi Dominusirans-
    figuratus esl, Moyses
    el Elias
    loqucbanlnr
    cuiii eo
    (
    Matth.
    xvii,
    3
    )
    : et in illis duobus Lex ct
    Prophc-
    tia
    significaloe
    sunt.
    MorluoergoMoyse,
    J esus
    suscepit
    iriiperium;
    el cessanle
    Lege,
    Dominus iiosler vcrus
    J esus totius mundi obtinuit
    principalum.
    J esus
    ergo
    ille, qui lypum
    Domini
    prscferebat,
    veniens adJ or-
    danera
    ,
    dixit ad
    popnlum,
    Parate vobiscibosaddiem
    tertium
    (J osue 1,
    11).
    Diem
    tertium,
    fratres chaiis-
    simi,
    Trinitalis
    agnoscimus
    esse
    mysieiium. Quos
    ergo
    cibos
    pramararedebemus,
    ut addiem teftium
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    106.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Lovaniensium
    opimone
    dubius: verlini et
    vindingi judiciosupposititius
    est. Rostraautemsententiacsesarioadscribendus.
    veniamus? Videtur mihi
    quod
    cibusiste fides
    iutelligi
    debeal : Cliristianisenim fides
    esl, per.quara
    inTri-
    nitatcm
    creditur,
    et adsacramentum
    Baplismi per-
    venitur.
    Quodergo
    tunc J esus illedixit
    populosuo,
    hoc nunc el vcrus J csus
    per
    ministros suos dicit
    popnlo
    Cliiisliano.
    Quid
    esl animaliud
    dicere,
    Parale
    vobiscibumad diemterlium
    ; nisi,
    Trinitalis
    suscipile
    sacraincntum ? Post hsec J ordane
    transilo, quasi
    Baplismi complelo myslerio , populus
    Israel terram
    rejiroinissionis ingtedilur.
    Verura
    esl,
    fratres charis-
    siiui,
    nisi
    quis per Baptismi
    sacramentum
    transierit,
    terramverse
    repromissionis,
    id
    esl,
    seternambeatilu-
    dinoni nonvidebit.
    2.
    Exploratores duo,
    duo
    prmcepta.
    Mittit larnen
    J esns duos
    cxploratores
    atl civitatem
    J ericho,
    el sus-
    cipiuntur
    a nierelrice
    (J osuen).
    Inhis duohus missis
    duo
    prseceplainleHigunlurgcminoe
    dileclionis.
    Quia
    et revera
    quid
    nobisaliud annuntiant illi
    quos
    mittit
    verus J csus
    ,
    nisi ut
    diligamus
    Deum
    , diligamus
    ct
    proximuiii
    ? Dixit
    ergo J esus, Prmparate
    vobis
    cibos,
    el eslote
    parali
    indiemlerlium.Sicut enim tunc
    proe-
    paralis cibis,
    die terlio venlura est ad J ordanem
    fluvium:
    i.ia
    ct nunc inEcclesiacalholica
    assumplis
    spiriiunlibus
    cibis
    fidei, spei
    et
    charitatis, pervenitur
    ad Triiiiialis
    mysierium
    el
    Baptismi
    sacramentum.
    3.
    Lcipides
    in
    J ordane, Patriarchw
    ;
    in caslris
    po-
    siti,
    Aposioti.
    TiilitaulemJ esus duodecim
    lapides,
    et
    posnit
    inJ ordane: et ex
    ipso
    J ordanetulit aliosduo-
    decim
    ,
    et fixitiu lococastrorum
    (Id. v).
    Illiduode-
    cim
    qui
    missi sunt in J ordanem
    ,
    videnlur mihi
    typum
    habtiisse Patriarcharum : illi vero
    <;ui
    levati
    stiiit de
    J ordane, figurain
    habuisse
    AposlOlorum.
    Posl moriemenim
    Moysi,sepultis Patriarchis, Apo-
    stoli surrexcruiit. Sic et inPsalmo
    legimus
    : Pro
    pa-
    tribus,
    inquil,
    tuisnali stinl tibi
    fitii
    : conslitueseos
    principcssuper
    omnemlerram
    (Psal.
    XLIV,
    17).
    Sic
    sepultis
    Patriarchis
    Apostoli
    surrexerunt. J esus duos
    nii.llil
    exploratores
    :
    quia
    vcrus J esus doclurus
    erat,
    quomodo scpullo
    seniorc
    populo
    in
    deserto, juuior
    populus
    J csu duce in terram
    repromissionis
    indu-
    catur.
    4. J udworumet Gentium
    figura.
    Namsenior ilte
    populustypum
    habtiit J tidseoruin
    ; j'unior
    vero
    popu-
    lus
    figuram
    liabuit Gentium. Ille
    populus senior,
    transilo mari
    Rubro, sepelilur
    ineremo :
    junior
    vero
    populus
    adhoc Iransit J ordanem
    fluvium,
    ul
    accipiat
    regnuni.
    Vcrum
    est,
    fratres
    ;
    nemo bealiludinem
    regni
    coelestis
    accipit,
    nisi
    prius per Baptismi
    Sacra-
    menia transieril. Namdcilloseniore
    populo
    nonam-
    plius quam
    duo nieruerunl terram
    repromissionis
    iuirare : el in
    ipsis
    duobus
    aliquid figuratum
    esse
    cognoscimus.
    Sicut cnim
    supra
    dicium
    esl,
    duo sunt
    prsecepladilectionis,
    quoe
    Cliristianum
    populum,
    ut
    vilamailernam
    percipiant,
    invitanl. Iia illi duo fue-
    runt, qui
    J udoeorum
    populo
    consilium
    dabanl, quod
    si iti Deum
    crederent,
    feliciterterram
    repromissio-
    nis introirenl.
    5. J ericho
    iijptis
    mundi. Sacerdolalis tuba. Tubw
    soiutsterroris
    est,
    nonoblectaiionis.PoSthsccad civi-
    fateni J cricho ventiun
    csl,
    et muri
    ejus
    clamore
    po-
    puli
    et souo tubaruni
    usque
    ad fundamenta
    dejecli
    stint
    (
    J osue vi
    ). J ericlio, fratres,
    lypum
    hahuit
    niniidi
    hujtis.
    Sicut enim ttiiiccaneiuibnsluhis muri
    illius
    cccidci-uni;
    ilaet nunc
    oporlel
    utcivilas
    mundi,
    id
    est, superbia,
    cumsuis
    liirribus,
    avarilia
    scilicet,
    irividia
    atquc
    luxuria
    ,
    simulque
    cum
    populis,
    id
    est,
    omiiibus
    coiiciijjiscenliisnialis,
    assidua sacerdolum
    pra:dicatione
    deslruatur
    atque dispeieat.
    Non
    ergo
    oportct,
    ut sacci^doiesiii ccclesialacearit
    ; sed au-'
    diaul Dominumdicenlem
    , Clatna,
    ne
    cesses, quasi
    lubaexallavocemluam
    ,
    et annuntia
    populo
    meosce-.
    lera eorum
    (Isai.
    tvni, 1).
    Clamare
    fergojubemur;
    et vehenienier ciamare nec
    parcere voci,
    ut
    parca-
    nuis saluti. Ne
    parcas, inquii,
    id
    est,
    peccatoris,
    initjuitali:
    netacendo
    pereas ',
    et dtim verecundiee'
    1
    Mss.: reccaiork
    iniquitatem
    netacendo
    prmlereasj
    >
    sensus
    in.co.nipletus,'
    nisi
    addideris,
    ne
    pereas.
    1815 APPENDIX.
    1816
    ejus consulis,
    non consnlas
    sanilati,
    nevulnera il-
    lius
    quse
    clamando resecare
    poleras,
    reticendo in
    pejus
    enulrias. Clamare
    ergo jubemur ; et,
    ne
    quis
    se
    uon.audisse dicat,
    aut
    quemquam
    voxlateat sa-
    cerdotis,
    veliementerclamare. El nefortehoc
    ipsum
    non
    sufficerel, addidit,
    dicens: Sicul lubaexaltavo-
    cemluam. Scitis
    quod
    tubsesoiiusnontamoblecta-
    tjonis
    esse
    soleat,
    quam
    lerroris
    ;
    nec lam delecta-
    tionem
    proeferre, quam
    inferre formidinem. Tuba
    itaque peccaloribus
    necessaria
    est,
    qnse
    nonsolum
    aures eorum
    penetret,
    sed et corda concuiial; nec
    delectet
    cantu,
    sed
    casliget
    audilu : ut strcnuos
    quosque
    hortetur in
    bonis,
    ct reinissoslerfeat
    pro
    delictis. Namsicul in
    prsclio
    lubaformidolosi militis
    meiUem
    dejicil,
    et aniinumviri forlis
    accendit;
    ita
    et
    sacerdotalistuba menlem
    peccatoris
    humiliat,
    el
    meniem
    jusii
    corroborat: et uno
    codeini|ue
    sono ista
    adhorlalio, quemadmodum
    si lortior
    fuerit,
    advin-
    cendumilli lerrorem inculit
    ;
    ita si tardior
    fuerit,
    relaxat ad
    peccandum.
    Iloecenim consueiudo ttibse
    est,
    ut
    delinqueniiumopera dissipel,
    ci saiictorum
    faclaconfirmet.
    0. Per lubasmuri J ericho
    ruunt, perprwdicalionem
    iniquitas. Denique per
    sacerdotalcs lubas J ericlio
    muri, qui
    intraseconlinebant
    pcccatorempopulum,
    corruerunt. Nonillos
    pulsavitarics,
    non
    expugnavit
    machina
    ; sed, quod
    miruni
    est,
    sacerdotalis sonus
    ac luboeierror everlil. Muri
    qui
    adversus ferrum
    inexpugnabiles exslilerant,
    sacratubarum vocecol-
    lisi siini.
    Quis
    eniinnon
    sliipcal
    in illo facto sono
    saxa
    disrnpta,
    fundamenia irralionabilium rerum
    clangore
    esse
    quassala ;
    el ilauniversa
    collapsa
    ,
    ut
    cumvictoresnihil niaiiu
    loederenl, apud
    adversarios
    nihil siabile reinaneret ? Scd
    quamvis
    muros illos
    nemo
    continguret, expugnabantur
    lameuforinsecus
    sono
    justorum,
    intrinseeus
    peccatorum.
    Sic enini
    sequo
    Dei
    judicio ctjusiis aperuerunt
    viam
    ,
    el de-
    fensionem
    perfidis negaveruiu.
    Sed hoecomnia in
    figura
    facta
    esse,
    nonduhiumcst. Namsacerdotales
    illius
    leinporis
    lubas
    quid
    aliud
    procfigurasse
    credi-
    nius, quamhujustemporis
    sacerdotum
    proedicaliones,
    quoe
    noncessani
    peccatoribus
    lerribili sonoausterum
    judicium
    nuntiare
    ,
    trisiem
    gchenna!
    interilum
    proe-
    dicare
    ,
    et
    quodam
    comminationis
    strcpitu
    aures de-
    linquenlium
    verberare ? Sicut enini ttrac tubarum
    clangor
    deslruclis coemeiuorum inuiis ad
    populi
    inieriora
    pervenil;
    ita nunc
    pratdicalio
    sacerdolum
    deslruclis
    pravis cogitalionibus
    ad anim;c nuda
    per-
    transit. Et sicut sacroevocissonusconturaacem
    popu-
    lumdcstruxit et
    caplivavit
    ;
    itaci nuncsacerdotalis
    proedicaliopopulumpeccatoremsuljjugat
    et
    caplivat:
    sicutdicil beatus
    aposlolusPaulus,
    Armamiliiiwno-
    slrwnonsunl
    carnalia,
    secl
    poleniia
    Deoaddestrnctionem
    munitionum,
    consilia
    deslruenles,
    el omnemalliludinem
    extollentemseadversusscienliam
    Dei,
    el in
    caplivilalem
    redigenles
    omneminlellecluinin
    obsequium
    Chrisli
    (
    II
    Cor.x,
    4ei5).
    Videte
    igitur
    si nou sacerdolumlin-
    guoe, juxla
    dictum
    Apostoli, qusedam
    sunt arma
    verborura,
    quibus
    deslruilur vana
    cogilatio,
    et inflata
    superbiacaptivatUr.Septemergodiebus,
    sicut Scri-
    ptura dicit,
    muri J ericho sacerdotalihustubis cir-
    cumdali ceciderunt. Undenos
    spiritualibusspirittialia
    comparantes (I
    Cor.
    n,
    13
    ),
    dicimus
    quod
    Iioc
    seplc-
    nario numeronunc
    per
    sacerdotes Dei non tamuna
    civitas deslruilur
    , quam
    toliusmuudi
    iniquitas
    dis-
    sipalur.
    Namsicut in
    singularis
    urbis
    nuucupatione
    universi mundi habilus
    liguratur ;
    ita
    septem
    dierum
    circulo toiius mundi
    spatia dislinguuiilui', per qusc
    sacerdolalium
    prsedieuionum
    tubse
    ipsi
    socculoexci-
    dium
    annunliant,
    et
    judicium
    comminanlur
    : sicut
    scriplum est, Quoniam
    ntundtis
    peribil,
    el omnia
    quce
    in mundosunt.
    Qui
    autem
    [acit
    voluntatem
    Dei,
    manel inmternum
    (1
    J oan.
    n,
    16el 17
    )
    : donanle
    ipso
    qui
    vivil et
    re^nat per
    soccula.
    SERMOXXXVI
    (a).
    De
    Gedeon
    (b).
    1. Prmdeslinationis
    adumbratio. Hodicrnadie au-
    divimus, fratres, quod
    cum sub arbore
    quercu',
    GedconliliusJ oastritici messem
    virgacaidcret,
    An-
    gelopromittente
    audire
    meruerii,
    ul a
    poteslale
    ,
    ini-
    micorumin
    liberlatem Dei
    populum
    vindicaret. Nec
    mirnni,
    si est electnsad
    gratiam;
    cumsubumhra
    jam
    tunc sanctoecrucis et venerabilis
    sapientiseprsedesti-
    nato Iiicarnationisfuturse
    mysterioconstiluius, fera-
    cis
    segeiis
    sensihilia
    delalibulisfrumenla
    producerel,
    eleclionemque
    sanctorurii a
    purgamenlis
    inanis
    paleoe
    sequeslraret
    :
    qui lanquamvirga
    veritalis
    exercitali,
    superflua
    veleris
    hominiscum
    ejus
    actibus
    deponeu-
    les,
    quasi iirtorculari,
    ila inEcclesia
    congreganlnr.
    Ecclcsiaenimtorcularest fontis
    oelerni,
    in
    qua
    ccele-
    siis vitisfructusexundat.
    2.
    Redemptionis
    nosirw
    figura.
    Christus
    petra
    relale
    ad carnem.Gedeonverocum
    audissel,
    quodper
    eum
    Domiiius
    plebcra
    suama multiludioehostiumlibera-
    ret2,
    obtulit insacriiiciumhsedum
    caprarnm, cujus
    caruem,
    secundum
    prxcepla angeli,
    et
    azymasupra
    pclramposuit,
    ct ea
    jureperfudit. Quse
    simul ut vir-
    goecacumine, quamgefebat, angelus
    Dei
    conligit,
    de
    petra igniserupit; atque
    ila
    sacrilicium
    quod
    offere-
    battir,
    absumptumest3.Quoindicio
    declaratumvide-
    tur, quodpetra
    ilta
    lypum
    habuerit
    corporis
    Christi :
    quiascriptumest, Bibebantuulemde
    spiriluali conse-
    quenli
    eos
    pelra; petra
    uulemeral Chrislus
    (I
    Cor.
    x,
    4
    ). Quoduiique
    nonaddivinilaiem
    ejus,
    sedadcar-
    nemrelatum
    est, quse
    sitienliumcorda
    popnlorurape-
    renni rivosui
    sanguinis
    inundavit. J amtuuc
    igilur
    in
    myslerio
    declaralum
    est,
    quia
    DominusJ esusincarne
    sua loiiusmundi
    peccata
    crucifixus
    aholerel; necso-
    lumdelicla
    factorum,
    sedeliam
    cupiditaiesanimonrai.
    Caro enimhoediad
    culpam
    facti
    referlur, jus
    ad ille-
    cebras
    cupiditalura;
    sicut
    scriplumest, Quiq
    concu-
    pivitpopulus
    cupiditateinpessimam
    : et
    dixerunl, Quis
    nobisdabil carnes
    (Nutn. xi, 4)? Quodigitur
    exlendit
    angelusvirgam,
    et
    leligitpeiram,
    de
    qua
    cxivit
    ignis,
    ostendit
    quod
    caroDomini
    Spiriturepleta
    divino
    pec-
    caia orania hiimansccondiiionis exureret. Unde et
    Dominus
    ait, Ignem
    veni millerein lerram
    (
    Luc.
    xn,
    49).
    3.
    Sacitfictorum
    veterumabolitiorevelala. Christus
    hwdus,ovis,
    vitulus.
    Crucismysterium.
    Advertit
    igilur
    vir doclus et
    proesagns
    fulurorum
    supernamysleria;
    et ideosccunduraoraculaoccidit vituluma
    palre
    suo
    idoiis
    dcpulalum,
    el
    sepiennem
    aliumimmolavitDeo.
    Quo
    facloraanifeslissimerevelavii
    post
    adventumDo-
    mini omniaabolendaesse Genlilitatissacrificia
    ,
    so-
    lumque
    sacriliciumDeoDomiuicse
    passionispro
    reli-
    gione
    4
    populi
    deferendum. Elenimvilulusille
    typum
    Christi
    prcefere.bat.Seplem
    autemaniiorum
    eral, quia
    in Chrisio
    septemspiritualiumplenitudovirlutum,
    ut
    Isaiasdixit,
    habitabat
    (Isai.
    xi,
    2).
    Huncvitulumet
    Abrahamoblulil,
    quando
    diemDomini
    vidit,
    et
    gavi-
    susesl
    (J oan. vm, 56).
    Hicesl
    qui
    nuncinhoedi
    lypo,
    nunc in
    ovis,
    nuncinviiuli offerebalur :
    haedi,quod
    sacrificium
    pro
    delictis
    sil; ovis,
    quod
    voluniariaho-
    stia; vituli, quodimmaculaiasitviciima. Proevidit
    ergo
    mysterium
    sanctus Gedeon.
    Denique
    trccentos
    elegit
    ad
    proclium;
    ut ostenderel non in numero mulliludi-
    nis,
    sedinsacramentocrucismundumab
    incursugra-
    1
    Ful.
    Ms.,
    hesterna
    die,
    etc. Ambrosiusverosic inci-
    pit: nierobaal,
    sicut
    iegimus,
    cumsubarbore
    quercu.
    2
    Ambrosius :
    commotusoracuto
    cedeon,cumaudissel
    qitoddeficientibus
    tket
    popttlorum
    millibus
    ,
    inunoviroDO-
    minus
    plebem
    suamabhostibus
    tiberdre,obtuitt,
    eic.
    3
    Ful.MS. cum
    Ambrosio,
    assumptum
    est.
    *
    Ambrosius, proredemptione.
    (a)
    Alias,
    de
    Ternpore
    108.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    i.rimum
    collocatur.
    Excepta
    re-
    ca(iilulatione
    in
    quam
    sermo
    desinit,
    nihil eocontinetur
    aliud,
    nisi
    quoeapud
    Ambrosiumlibro1de
    Spiritu
    sancto
    jjrooumii
    vice
    prcefivaesi,
    enarratiode
    Gedeone;
    nonta-
    nien
    tota.
    1817 SERMOXXXVII.
    1818
    viumhosliumesseliberandum
    (J udic.
    vn, 7).
    Trecenli
    enimin
    groeca
    T, lau,
    simililudinemcrucisostendunt.
    4. Rosin
    vellere,
    lumin
    area; fidespriinum
    inJ u-
    dma,
    exinde
    apud
    Genles.El lamenlicet forlisesset et
    fidens,pleniora
    adhucdeDominofuiuracvictorisedo-
    cumenla
    quoerebat,
    dicens: Si salvasin manu mea
    lsrael, quemadmodum
    locultts
    es, Domine,
    ecce
    egopo-
    noItmmveltusin
    area,
    etsi ros
    faclttsfueril supervellus,
    et
    super
    omnemlerram
    sicciias,cognoscamquia
    inmanu
    measecundum
    promissa
    lua
    populum
    liberabis.Et ita
    factum
    est. Sed
    adjecit poslea,
    ul rursus ros
    proflue-
    ret
    super
    totam
    terram,
    ct siecitas esset invcllere
    1
    (J udic. vi,
    et
    vn).
    Ros cnimin vellerefides orat in
    J udoea:
    quia
    sicut rosverbaDeidescendunt. Undeet
    Moyses
    ait :
    Exspectetnr
    sicul
    pluviaeloquiummeum,
    etsicul rosverbamea
    (
    Deul.
    xxxu,
    2
    ). Ergoquando
    tolus orbis infrucluoso seslu Gentilis
    superstilionis
    arehai,
    luncerat ros illecoelestisvisilalionisinvel-
    lere,
    id
    est,
    in J udoea.Postea vero
    quam
    oves
    quce
    perierant
    domusIsrael : unde
    puto figuramjudaici
    vellerisadumbraiam:
    oves, inquam,
    illoefonlem
    aquoe
    vivoe
    negaverunl,
    ros fidei exaruit in
    pectoribus
    J u-
    daeorum
    , meatusque
    suosfonsilledivinusincorda
    Gentiumderivavit. Indeest
    quod
    nuncfidei rorelo-
    tus orbishumescit. Atvero J udaei
    Propheias
    suoset
    consiliarins
    perdiderunl.
    Nec
    mirum,
    si
    perfidioe
    snb- .
    eunt
    siccitatem,quos
    DominusDeus
    propheiici
    imbris
    uberiate
    privavit,
    dicens: Mandabonubibusne
    pluantsu-
    pcrvitteamislam(Isai. v,6).Esienimpropheticse
    nubis
    pluviasalularis,
    sicut el Daviddixit: Descendetsicut
    pltivia
    in
    vettus,
    etsiculslillicidiastillanlia
    super
    lerram
    (
    Psal.
    LXXI, 6).
    Hanc nobis
    Scripturse
    divinsctolius
    mundi
    pluviampollicebanlur, quoeSpirilus
    rore di-
    vini
    rigaret
    orbemsub Domini Salvalorisadvcnlu.
    Venit
    ergojam
    ros,
    venit et
    pluvia,
    venil Dominus
    stillicidiasecumccelesliadeferens: et ideo
    j'am
    nos
    bibimus,qui
    antesitiebamus,
    et divinumillum
    Spiri-
    tum liaustu interiore
    potamus.
    Hoc
    ergo proevidit
    sanCtusGedeon
    :
    quia
    verumet
    spirilualem
    rorem
    eiiamGenles
    naiionesque
    crant fidei
    perceplione
    bi-
    bitnroe.
    5. Ad
    quid
    vellusinarea. NontamenotioseGedeon
    vellusnecin
    campoposuit,
    necin
    prato;
    sedin
    area,
    ubi messisest tritici
    (messis
    enim
    multa, operarii
    au-
    tem
    pauci [
    Matth.
    ix, 37])
    : eo
    quodper
    lidemDo-
    mini inEcclesiafuluraesset messisfecundavirtulnm.
    Necillud otiosum
    esl, quod
    cxsiccavitvellusJ udai-
    cum,
    et rorem
    ejus
    misit in
    pelvim,
    ut
    replerelur
    aqua,
    nontamen
    ipse
    exeorore
    pedes
    lavit. Alii de-
    bebatur tanti
    procrogativamyslerii. Exspectabaiur
    Chrisius, qui
    sordesomniumsolus
    posset
    abluere.
    Nonerat tantus
    Gedeon, qui
    hocsibi
    myslerium
    vin-
    dicaret. Nonenim
    Gedeon,
    sedFilius hominis
    venit
    non
    minislrari,
    sedministrare
    (Id. xx, 28) (a).
    6.
    Recapilulalio.Rogovos, fratres,
    ut non
    moleste
    accipiatis,quodpropter
    tardiores
    quosque
    et
    simplices
    aliqunties
    ea
    quaedicunlur,
    breviter
    replicamus. Qui
    enimlitterati et docti
    sunt,
    Deo
    propitio
    sinelabore
    intelliguntquaa
    dicunlur :
    reliquis vero,
    id
    est,
    idio-
    lis
    atque simplieibus,
    nisi brevis
    recapitulalio
    facta
    fuerit,
    timeo ne ex his
    qusedicunlur parumcapere
    possint.Gedeon,
    fralres
    charissimi, typumgessil
    Do-
    mini Salvaloris. Et
    quia
    trecenti secundum
    groccum
    computum
    crucem
    faciunt,
    italuncGedeonin irecen-
    tis virisJ udaeorum
    populum
    decrudelissimis
    gcnli-
    buseripuil; quomodopostea
    Chrislus
    per inysleriuin
    crucislotum
    genus
    humanumde
    potestate
    diaboli libc-
    ravit. Torcularenimubi messem
    terebat, propteras-
    siduas
    tribulationes,
    Ecclesiae
    -typumgessit.
    Messis
    quaeccedebatur,
    Chrislianum
    populumsignificavit,
    qnem
    adveniensChristus
    virgadisciplinoe
    vel haculo
    crucissuoea
    paleis,
    id
    est,
    a
    pcccalis
    omuibus
    sepa-
    1
    Hocloco
    apud
    Ambrosium
    quaestio
    isthsec
    paucis
    enoda-
    tur. Ctrtmnon
    quasi
    incredulusesse
    videatur,quifreqaen-
    libus
    informatusindiciis
    ctdhttc
    plttraposcebat.
    (s)
    Huc
    usque
    Ambrosius.
    ravit. Namet
    angelus
    ille
    qui
    venit ad
    eum.et ipse
    in
    typnm
    DnmiuiSalvatoris
    accipitur.
    Arboremsub
    qua
    stetil,
    et
    virgamquamtenuit,
    crucem
    significasse
    ma-
    nifcstumesl. Pefra
    illa, super quam
    Gedeonoblulit
    holocauslum,
    Christuserat : sic enimait
    Apostolus,
    Petra atilemeral Christus.Msedusille
    qui
    ohlatus
    est,
    humanum
    genuspeccalis
    obnoxium
    designavii. Quod
    angelus virga
    sua
    teligit pelram,
    el exiil
    ignis,
    et
    consumpsit
    hsednmillum: crux
    leligit Christum,
    et
    de
    peira, quse
    eral
    Chrisfus,ignis'
    exii!
    charitatis, qui
    humani
    geiierispeccataconsumpsit.
    Dese
    ipso
    enini
    verus GedeonChrislus ir.
    Evangelioait, Ignem
    veni
    milterein
    terram;
    el
    quid
    volonisi utacccnclatur?Tau-
    rus vero
    quemoccidit,
    et
    ipse
    Dominum
    figurabat,
    qui proredemplionegeneris
    humani oblaUisesl.
    Quod
    autem
    seplem
    amioriim
    crat,
    septemplicemgraliam
    Spiritus sancti, qui
    in Cliristum
    venil, significassc
    videlur. Vcllus
    quod
    in area
    posuit,
    et
    rogavit
    Donii-
    num,
    ul insolovellere esset ros
    ;
    et in omui lerra
    siccitas,
    et factumesl
    ila;
    el ifcriira
    rogavit,
    utvellus
    renianerel
    siccum,
    et in tota area esset ros : vellus
    sigiiificavitpopulumJ udseorum,
    area nulem in lolo
    mundo
    populum
    oniniumGenlium. Et
    quia primo
    lempore
    ros verbi Dei in solaJ udsea
    fuit,
    et toltis
    mundusin siccitale
    remanserat;
    ideo
    primum
    ros in
    vellus
    vcnit,
    el area sicca
    fuil; poslea
    vero
    quando
    J udoei ChristumDominum
    occiderunt; per passionis
    injuriamexpressum
    est
    vellus, et remansitJ udoeorum
    populus
    aridus et
    siccus,
    et inloiam
    aream,
    id
    est,
    inuniversum
    mundiim,
    adomnes
    gentes,
    nonsoluiu
    ros,
    sed eiiam
    pluvia
    verbi Dei et
    Aposlolorum
    flu-
    mina
    pervenerunt. Denique
    in uiiiversaterra
    quasi
    area,
    rore
    gratiocspirilualisirrigatur
    Ecclesia
    ;
    et in-
    felix
    Synagoga
    abomni humorevel
    pluvia
    divini ver-
    bi siccaremansil et arida. Ut haec
    ergospirilualisplu-
    via,
    cl rosdivinse
    gratioeperseveret
    in
    nohis,
    onmm
    quoeproedicantur,
    salubriter
    cogitemus,
    et nobisinvi-
    cem in
    colloquendo
    velut munda animaliaruniine-
    mus : ut ulilem
    succum,
    undeanimanoslrainselcr-
    numvivere
    possit,
    habere
    possimus,
    et talibusdeliciis
    saturati cum
    propheta
    diceremereamur :
    Quam
    dul-
    cia
    faucibus
    meis
    eloquialua,
    Domine
    (Psal.
    cxvm,
    103)!
    Sedluncinnobisdulcedoverbi Dei
    polerit pcr-
    manere,
    si Iioceiiamaliis
    plena
    et
    perfecta
    charitate
    frequeutius
    referendo volueriinus
    ingcrere;
    ut non
    solumdc
    nostra,
    sedeliamdealiorumsalule lucra
    nobis
    spiritualiapossimusprovidere
    : auxilianteDo--
    mino nostro J csu
    Chrislo,
    cui esl houor el
    impe-
    riumcumPatre et
    Spiritu
    sancio in seeculasoeculo

    rum. Amen.
    SERMOXXXVII
    (a).
    DeDavidetIsai
    palresuo,
    etdeGolia
    (b).
    i. Idem
    potest
    esse
    figura
    diversorum.Istti
    typus
    Dei Patris. ln
    Scripturisdivinis, fratres
    ciiarissimi,
    una
    eademque persona, prout tempus
    est et
    locus,
    diversam
    significationem
    habere
    potesl.
    Nambealus
    Isaac
    (quodoplime
    novit Sanciilas
    veslra), quando
    a
    patre
    oblaius
    est, ChrislumDominum
    figuravil;
    cum
    vero filio sno J acob
    bcnedixil,
    et ad
    accipieiidam
    uxoremin
    Mesopotamiammisit,
    J acob
    typum
    habuit
    Chrisii,
    et Isaac Dei Patris
    imaginemgessit.
    lterum
    bealus J acob
    typiiin
    Clnisti
    habuii, quaudo
    uxorem
    accepit;
    Dei Pairis
    figuraragessit, quando
    beatum
    J oseph plus
    omnihus (iliis
    diligebal,
    et tunicamei
    polymilamfecit, quoe
    iiicarnalioiiemDomini Salva-
    loris
    significaret. Quomodoergo
    lunc factum.
    est,
    1
    inMs.ful.:crux
    tetigitpetramquw
    erat
    christus,
    et
    ignis,
    elc.
    (a) Alias,
    de
    rempore
    197.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur. PerLovanien-.
    sesrelictusintcr
    Auguslinianos, tanquam
    dubiuscarebat
    Auguslini
    nomine.
    rosleaper
    veilinumut
    viudiugumipsius
    nonessecerto
    probalum
    fuit.CajsariumArelatensemfaci-
    liusreiert
    quamAugustinuin,
    tamelsi
    hujus
    nomineinBre-
    viariismultis
    legalur
    Dominiea
    posl
    Pentecosteu
    quarta.
    A
    Parisiensinonila
    [iiiclemexpuncti
    s esl.
    1819
    APPENDIX;
    1820
    fralres
    eliarissirni,
    in beatis
    Patriarchis,
    Isaacvitleli-
    i
    cet etJ acoli;
    ilaet inIsai
    patre
    David
    liguratum
    esse
    '
    cognoscinius.
    Quando
    enimDaviJ nTiuinmittebal,
    ut
    reijuirerot
    fratres
    snos, lyptmi
    Dei Patris liabtiissc
    vidctur. Isai mieil David,
    ul
    re.|nirei'ct
    fraires
    suos;
    et DeusPater inisit
    Uuigeniluin
    suuin,
    ex
    cujtispcr-
    sona
    scriplum
    esl,
    Narrabonomenttiutn
    fratribus
    meis
    (Psal.
    xxi, 23).
    Ad
    rcquiremlos
    enimfratres stios
    vencrat Clirisius, quantlo
    .dicebat,
    iVonSMHI missus
    nisi adoves
    perdilas
    domtisIsrael
    (Malih.w, 2-i).
    2. David
    figurti
    Christi.Dixil
    ergo
    Isai acl Davidfi-
    liumsuum:
    Accipeephi poleulw,
    et decem
    (ormellas
    casci,
    et
    vade,reqidre frcilres
    tttos.
    Epjii,
    fr.ilres
    mei,
    triummodiorum
    mensuraest : el iniribnsiriensuris,
    niystciium
    inlelliii.itur
    Triuilalis. Benenoveral boc
    mysterium
    eiiamclbealus Ahraham.
    Deniqiiequando
    siib ilice Mambr.ein irilius
    personis
    sacrameuiura
    Trinitaiis videre
    promeruil,
    tria sala similoariiisccii
    prcccepil.
    Tria
    sala,
    trcs niensur.esunl. Ilanc
    crgo
    nicnsurain cl Isai dcdit (iliosuo. ln dccemformellis
    casei, intclligiturdccalogus
    vcterisTestamcnti. Venii
    ergo
    Davidcumtribus mcnsuris el tleceinformcllis
    casei, ut
    fralres suosin
    praoliopositos
    visilarct:
    quia
    venturuseral Chrisluscum
    decalogoLegis
    et
    inystc-
    rio
    Trinilatis,
    ul
    genus
    humauuin de
    polcslale
    tlia-
    boli libcraret.
    5. Frater
    increpansDavid,
    J ttdmivcldiabolusCliri-
    sti adveiUuminvidenies.Venienleatilem
    David,
    uniis
    e fratribus suis
    increpavit
    euro,
    dicens:
    Qunre
    climi-
    sistipauculasovesillas,etvenistiadprmlium(\
    liey.xvu)?
    Fraler isie
    sc.nior,qui
    David
    lyptim
    Ooniini
    geren-
    tem
    per
    maliliam
    increpavil, significavilpop-ilum
    J u-
    doeorum,
    qui per
    invidiamChristo
    Domino, qui pro
    salule
    generis
    humani
    vencrat, deiraxerunl,
    et mnl-
    tis
    frequenlerinjuriis
    affecerunl.
    Qitctre,inquil,
    diini-
    sisli oves
    illas,
    et venkti ad
    prwlium
    ?
    Quasi
    iion libi
    videtur
    per
    os
    ejus
    saluii homiimmiuvidens diabo-
    lus
    loqui: lanquam
    si diccret
    Ciirislo, Quare
    diuiisi-
    sti
    noiiaginta
    et novemovcs
    quoe
    uon
    crravernui;
    et
    venisli ul unam
    requircres qu;eperiurat(Matilt.xvui,
    12),
    ei eamdemanu
    spirimalis
    Golioe,
    itl
    est,
    de
    po-
    testate
    diaboli, per
    crucis baculain
    liberalam,
    ad
    ovile
    propriuin
    revocires?
    Qitare, inqiiil,
    dimisisli
    pauculas
    ovcsitlas? Malo
    quiclem
    el
    superho animo,
    sed lamenveriiindiccbat :
    quia
    J esus,
    sicnt
    jam
    di-
    clumesl,
    diniissurus erat
    uonaginta
    ct noveiiT
    ovcs,
    iit
    qmereret
    iinam,
    ct adovile
    proprium,
    id
    csl,
    ad
    Angelorum
    corisoiiiijm
    revocarci.
    i. Leoetursus a Duvidoccisi, diabolusa Clnislo
    spoliatus.PiiiiSquaiii
    veniret
    David,
    cii'ii
    jam
    uncius
    essel a bealo Samueie,
    sicut et
    ipsc
    Sacili
    regi
    dixe-
    rat,
    cl leohemct ursumsinc arraisoccidit."Setl ct
    leo el ursus
    lypum
    diaboli
    proefernnt:qui pro
    co
    quod
    de oVibusDavid
    aliquitl
    invadere ausi
    sttnt,
    ipsius
    Davidvinuie siml suffocati. lioc
    lotcnn,
    fra-
    tres
    charissimi, qtiod
    ituic in David
    lcgiiiiusftgura-
    lum,
    inDoniinouoslrnJ esu
    Chrislocoguoscimiis
    cssc
    coroplcuim.
    Tuncelcnimleoiiemet ursiira
    siraugula-
    vii, qiiando
    adinfcrnadcscendeus. omuesde"eoriim
    faucibuslihcravit.
    Denique
    audi
    prophelain
    ex
    pcr-
    sona Domini
    snpplicaiitem
    : Erttea
    frctmea
    animam
    meam,
    etde mcinttcanisunicainmeam: liberamecx
    oreleonis
    (Psat. xxi, 21,
    2-2).
    Et
    quia
    ursns ininanii
    forlitiuiincm
    habet,
    etleoinorc: inistisduahusbosiiis
    ideiti diaboltis
    figuratus
    est. Iloc
    cr;o
    ex
    persona
    Cliristi diclum
    csl,
    ul unica
    ejus
    Ecclusiade
    manu,
    id
    csl, de potestale
    diaboli lollercliir.
    5. AnteChristiimnec
    animus,
    necviressunl ad
    pu-
    gnandum.
    Diubolus
    post
    advenluinChristi
    religalits.
    Venjtergo David.et
    inveiiil J iidaiorum
    populum
    in
    valleTereliinllii
    posilum,
    ut contra
    Allophylos
    dinii-
    caret; quia
    vuniiirus crat verns David
    Christus,
    nl
    deconvallc
    peccalorum
    sive
    lacrymarum
    huiiianuni
    genus
    erigerct.
    Siabant auieminvallecontra Ailo-
    phylos.
    Iii valle
    crant; quia
    cos
    pcccaloruraponthis
    oppresserat.
    Siabant
    eniin,
    ei
    puguare
    conlraadvcr-
    iarios uouaudebant.
    Quare
    nonautlejjanl?Quia
    Da,-
    vid,
    qni lypum
    Chrisli
    gerebal,
    nonduni venerai. Ve-
    rumesl, liatres cliarissimi.
    Quis
    eniinconlradiabo-
    Iuni
    ptignarepotcral, antequam
    ChrisfiisDominus
    gentis
    humanumdc
    poiestate
    tliabo.liliberaret?David
    entin
    inlcrjirclalur
    Manufoiiis.
    Quid
    co
    fortius,
    fra-
    Ircs, cjui
    universuin munduni
    vicil,
    armatus non
    ferro,
    sed
    ligno
    ?Siabant
    ergo
    filii Israel conlraad-
    versarios
    quadraginta
    dies.
    Qiiaclragiiiiadies,
    pro-
    pier quaiuor ionipora
    et
    qualunr partcs
    orbis
    ..terrse,
    vilara
    [iroescnlemsignificanl,
    in
    qua
    conlraGoliam
    cl cNcrcilum
    cjus,
    id"
    esi,
    contr.i diabolum
    cHangclos
    ojns,
    Chiisiiaiioriim
    populus puguarc
    non dcsinil :
    neclamc.nvinccrc
    posset,
    nisi vcrusDavidChiisltis
    cmn
    bactilo,
    id
    esl,
    ciiui cr-ucis
    mysterio
    descemlissct.
    An.taadveutuiii enim Cluisli sohiltiscral
    di;<boius;
    venieiis Chrislusfccii de eo
    quod
    in
    Evangclio
    di-
    climi
    esl, N.emo
    potesl
    inlrareindomiiin
    foriis,
    el vasa
    ejitsdiripere,
    nisi
    priusatiignvcril forlem
    (Malth, xn,
    29).
    Venit
    ergoClirislus,
    et
    alligavit
    diabolum.
    fi. Morderenon
    polesl
    nisi voleulem.Sed dicitali-
    quis
    : Si
    nliigatusesl, quare
    adhuctaiilum
    pravalct?
    Veruin
    esl, fratres, mullum
    praevalel;
    setl
    tepidis
    et
    negligcniibiis,
    et Deiiiniu verilaie non limenlibus
    domiuatur.
    Alligalus
    est cnim
    tanquam
    innexuscanis
    catenis;
    et neniincin
    potest mordere,
    uisi eum
    qui
    se
    adillumnliro mortiferasecuritate
    coiijunxerit.
    J am
    videle, fiaires, quam
    siullus
    liomo
    ille
    est, qucm
    ca-
    nis in catena
    positus
    niordet. Tu lead illtim
    per
    vo-
    1-jiiitaies cl
    cnjiidiuies
    s;ucnli noli
    conjungere;
    et ille
    ad luiifin
    piicsuiuel
    accedere. Latrar.e
    poiest,
    sollici-
    lare
    poicst;
    mortleie non
    polest,
    nisi volenlem.Non
    eiiini
    cogcndo,
    sed suadendonocet: nec
    exlorquel
    a
    nobis
    coiisciisum,
    sed
    pelil
    ().
    7. 7iiJ i(icttmbaculoconlra
    Goliam.Cliristuscum
    crucecontradiabolum.Golias
    propriogladio,
    diubolus
    propriainiquilalepercussus.Metnbru noslraarina
    dittboli,
    vct
    lempta
    Dei. Venii
    crgoDavid,
    el iuvcnitJ ndccorum
    popiilum
    conlradiabolutn
    prculiantem;
    et cumniil-
    Inscssct
    qui prscsnmeret
    ire ad
    singularecerlamcn,
    ille
    (["i liguram
    Chrisli
    gcrebat, processil
    ad
    proe-
    liuui,
    tulit batiilumin iriauu
    sua,
    et exiil contra Co-
    iiain. El in iilo
    -quidcm
    lnnc
    (iguratum
    est
    quod
    in
    DoniinoJ esu Christo
    complelum
    cst. Venitenimve-
    rus David
    Cliristus,
    qui
    couira
    spiriiualemGoliam,
    itl
    cst, conlra diabolum
    pngjmiurus
    crucemsuam
    ipse portavit. Videtc, fratres,
    ubi beatus DavidGo-
    liam
    percnsserit;
    in lioiite
    utiqne,
    ubi erueis
    signa-
    ciiluiii tioii Iiabeh.il/Sicut eniinbaculuscrucis
    lyptira
    habiiil;
    itaeliaiet
    lapis
    illcde
    quo percussusesi,
    Christuni
    Dominum
    (iguravii.Ipse
    esl eiiim
    lapis
    vi-
    vus,
    de
    quoscriptuinesl,
    Lapidemquemreprobaverunt
    wdificantcs,
    hic
    facttts
    cst in
    capul iinguli(Psal. cxvn,
    22).
    Quod
    auleinDavidiionliabens
    glndium
    ascc-ndit
    super Goliam,
    el suocum
    proprio
    inlcrfecit
    gladio;
    desigualum
    est
    quocl
    in advenlu Christi suo
    gladio
    diahohis victns
    est, qui pcr uequiliaiii
    suamei in-
    justam persecuiionemquam
    cxercttit in Clirislum
    ,
    oiiinituii in cum crcdenlium
    perdidil prhicipatuiu.
    Quod
    auteiuannaGoliic David
    posuil
    intabernaculo
    suo;
    arniadiahoii nos fuiinus.Sicenini dicii
    Aposio-
    ius
    ,
    Sicul euimexhibuislismembrct vestrctarma
    iniqiti-
    talis
    peccalo;
    ilaet nttncexhibetemembravestraarma
    jaslitiw
    Deo: ei
    iterum, Nolile,
    mi\u\i,exhibere
    mem-
    bravcslraarma
    imquiutiispcccalo(Rom.vi, 10,
    13).
    Atiiiacnini iniiiiici nostri inisil Chiislus iulabcrna-
    culo
    s:io,
    quatido
    uos
    qtii
    domusdiaholi
    fueramus,
    per ipsittsgiaiiaintcmplum
    Dei csscmeruiimis.Nam
    ct vicissimnos iu
    ChriSto,
    ei innobisChrislushahi-
    lare
    cgnoscittir; Quod
    auteni Cluislus iunobisiia-
    bilel,
    Apostulusprobai,
    cuni inimoiiori homiuedi-
    cit liabitcireChristum
    per ficiein
    in cordibusnoslris
    (Kphes.
    ni,
    17).
    Quodaulemilerumnoshabiteniusin
    Chrisio, idem
    apostolusdesignavjt,
    dicens:
    Quotquot
    inChrislo
    baptizati cstis,
    Chrisltim
    induisits(Galal.iu,
    (u)
    iisec
    expressa
    sunt ex
    episiolaPelagii
    ad Deme-
    triadern,cap.23,cujusverba,cliawaliasGesaijusmjjtatur.
    1821
    SERMOXXXIX.
    1822
    27).
    El Dominus
    in
    Evangelio
    ad
    discipulos
    suos:
    Ego, inquil,
    tii Palre
    meo,
    el
    vosin
    me,
    el
    ego
    invobis
    (J oan.
    xiv, 11).
    8.
    Spiriiualis
    Golimin
    frontepercussio.
    Quod
    vero
    nonin aliomembro,
    sedinfronle
    percussuscst;
    hoc
    significalquod
    modoinnostris
    Compelenlihus
    exer-
    celur :
    quiaquando
    catechumeiiiisinfronle
    siguatur,
    spiriiualis
    Golias
    percutitur,
    el tljabolus
    effugalur.
    Et
    quia
    decordibusnosiiis
    per graiiara
    Chiisli diabolum
    effugalum
    esse
    cognoscimus puriter
    et
    senlimus;
    quanturapossunius,
    cum
    jpsius
    adiutorio
    laborenms,
    ne malis
    operibus
    noslris,
    et
    impiis
    vcl luxtiriosis
    cogitationibus
    iterumeumin nosinvitarevelinius1;
    ne forle
    (quod
    Deusnon
    pnlialiii') implcalur
    innobis
    illud
    quodscriplumesi,
    Citminunundits
    spiritus
    exie-
    ril abhoinine,
    vadil
    per
    locaarida
    quwrensreqttiem,
    el
    non
    invenii:
    post
    licec
    yeversus
    ad
    domum,
    de
    quq
    exie-
    rat,
    invenil eam
    scopis mundaiam;
    el addttcil sccttm
    septemcdiosspirilusnequiores
    se: etsunt novissiinaho-
    minisillitis
    pejoraprioribtts(Mallh.
    xn, 43-15). Quia
    ergo
    nos,
    nullis
    procccdentibus-meritis, pcr graiiam
    Baplisini
    vaeuali sumus omuihus
    malis,
    ctimDci ad-
    juioiiosludeauius repleii spiiiiualibus
    bonis: ut
    quo-
    tiescumque
    nosdiaboluslcniare
    voluerit, sernper
    nos
    Dei
    Spirilu plenos,
    et bonis
    operibus
    invcniat occu-
    patos;
    ul
    implcaiur
    in iiobisillud
    quod scriplitmest,
    Qui perseverpverii usque
    in
    finem,
    liic salvus eril
    (Id.
    x, 22).
    Quodipseprocstaredignetur, qui
    vivil et
    legnal
    iusoeculasseculorum.Amen.
    SERMO XXXVHl
    (a).
    De
    ptagapopuii
    propter
    Dtwid,
    ct dealtaris
    wdiftea-
    tionein
    area
    AreunaJ ebuscei
    (b).
    1. J udmorimi
    rcprobalionis,
    et electionisGenlium
    fi-
    gura.
    Modocimi
    Reguoriim
    lectio
    legerctur,
    audivimus
    qucid
    ciimDei
    plaga
    soeviretin
    popnlo-J ud;eorum,
    an-
    gclus
    Doniini
    qui percutfcbat,
    steicrit
    juxla
    aream
    Areuna J ehusoei:
    et ait
    Doroinus
    angeloperculienli
    populum, Sufficil,
    nunc
    coniinemanwn
    litam;
    et ces-
    savil
    plaga
    a
    populo. Areuna,
    fralres
    charissimi,
    rcx
    erat J ebusoeoruni,
    el
    portemaliquampossidere
    vide-
    batur inJ erusaiem
    :
    qiiia
    licct omnes in circuiiu na-
    lioncs subijitpefiierint
    regi David;
    non lamcn
    permi-
    pil Deus,
    ut
    jebusai ad
    integrum
    delerentur : sichl et
    jpse
    alibl dicit,
    Et
    ego
    nondelebootim.esGenies,
    nt in
    J psis experiar,
    ttlrumtimeaut
    me(J udic.
    u, 21,
    22).
    Dicil
    crgo propheta
    ad David:
    Ascende,
    et consiitue
    qltare Dominoin
    area AreunaJ ebuswi. Rex vcroille
    paganuspopu.luin
    Genlium
    figurabat,
    Adverlile,
    fra-
    tres, quia
    injudocorumterra iioij inventus est locus
    (dignus, u.bi
    aliare Domini
    poneretur;
    sed in terra
    Geniiuni jppus eligitur,
    ubi et
    angelus
    videtur,
    cl
    Piimin!
    ajtare couslruiiur,
    et sic
    ira
    omiiipotenlis
    Poiiijni miligalur.
    J am lunc
    figurabalur, qpod
    in
    J udoeoiiimcordibus
    ad offercndas
    spiriluales
    hosiias
    lqciisdigiius
    non
    possil
    inveniri;
    sedGentiiini
    lerra,
    id
    est,
    Cliristiaiiorumconscientia
    eligilur,
    jibi
    lein-
    l.iluin
    Domini collocelur.
    Quam
    rem
    Aposlolus
    evi-
    dcnler osiendit.
    duiiiJ udoeos
    iucrepat,
    dicens:
    Vobis,
    iuquil, oportuitloquiprimum
    verbum
    Dei; sedquiavos
    indignosjudicaslis
    wlernwvitw,
    ecceconveriinmrad
    Gentes
    (Act.
    xm, 46).
    Hocesi
    dicere, Quia
    Christum
    repiilislis,
    el
    dignuro
    locumnon
    pr.rparastjs
    in
    quo
    allareDomini
    poiicreiiir,
    in terra
    Gcnlium,
    id
    esl,
    in
    cordibus omniuin
    populorum
    altare Dominicolloca-
    nius. El indeest
    quod
    nobis idem
    aposlolus
    clamat:
    Templum
    Dei scutclum
    csl, quod
    eslisvos
    (I
    Cor.
    m,
    17).
    Et ideoalleudile,
    fratres charissiiiii, quia
    tqnc
    gciililis regis
    lerra
    eligilur, quando popujus
    J qdaao-
    ruin Dei
    plagapercutilur
    :
    qnod
    in
    passione
    Doiniiri
    1
    Reliqua
    exMss.Horumlocoiueditishsec
    pauca,
    ul eo
    inspircmle
    ad mterna
    prwtniafeliCiler
    veniremercamur.
    Quodipseprmslaredignetur,
    elc.
    (n)
    Alias,
    de
    Tempore
    198.
    (b)
    In
    Appendice
    mme
    primum
    collocatur.Lovaniensibus
    dubins,
    verlinoet
    Vindingosupposititius
    videtur.Ccesario
    uon
    iudigQUS.
    videmtisesse
    completum.
    Nam
    quando
    J udoeorum
    pc-
    pulus crucifigens
    Dominnm
    reprobatur,
    tunc inarea
    Gcntiiim,
    id
    ost,
    in omni
    terra,
    allare Dominoconse-
    cratiir.
    Angelus ergo
    Domini in area
    regis gcnlilis
    stetit;
    et verus
    angelus,
    id
    est, Christus,
    Geniiuin
    populum
    visilavit.
    2. IdemIractalur
    argumcntum.
    Rex
    ergo ipse
    ob-
    lulit beaio David areamet boves ad
    liolocabsliim;
    sedrex David
    accipere noluit,
    nisi
    prius pretitnn
    daret : el boc in adveniu Domini Salvatoris
    imple-
    tiimest. Nam
    qtiiagratia
    nullis
    proecedenlibus
    nieri-
    lis, gratis tlalur;
    Geutium corda sihi assumere
    noluit,
    nisi
    priiis pro
    eis
    pretiumsanguincm
    daret.
    Quid
    crgo
    dedit?
    Quinquaginla, inquit,
    siclos
    argcnti
    (II
    Reg. xxiv).
    In
    quinquagenario
    nuniero
    ,
    et
    gratia
    Spiritus
    sancti
    inlclligiiur ,
    et
    peccaiorum
    remissio
    designalur.
    Nam
    quinquagesimo
    die
    Spiritus
    sanclus
    Apnslolis
    niittiltir
    ;
    et inveteri Tcslamento
    quinqua-
    gesimus
    annusreinissioni ei
    iiidulgentice
    consecralur.
    David
    quidein
    illi
    argentum
    dcdit;
    nosler vero Da-
    vid
    , cujtis
    ille
    typumtenebat, pretiosumsanguinem
    fuclit.
    Ergo
    ut aream
    pagani regis
    David
    cmeret,
    siclos
    qiiinquaginla
    oblulil;
    et verusDavid
    Christus,
    ul inareaGeniiumaltaresibi
    constilueret,
    quinqua-
    gesimo
    die
    gratiamSpiritns
    sancti et
    p.ccatorum
    in-
    dulgentiam
    dedit. Et
    ideo,
    fralres
    ,
    quia
    innobiset
    denobis
    templum
    sibi
    dignalus
    esl facere
    ,
    indomo
    suanon
    patialur injuriam
    :
    quia
    si a
    peccalis
    nostris
    injuriam
    pertulerit.cilodiscedil;
    ei
    voeiuiseroeanima:,
    de
    qua
    ille discedit! Sine dubioenim
    qui
    a lumine
    dcseiitur,
    atenciiris
    occupatur.
    Ita
    ergo
    cum
    ipsius
    adjulorio agere
    studeamus
    ,
    ut tam
    pium
    Dominuni
    nonsoluin
    iiospitumrecipere,
    sedeliam
    perpetuum
    babitatorem babere nieream-ur:
    procstante
    Doinino
    nostro J esu
    Christo, qui
    vivit et
    regnat
    in soeculasac-
    culoiiini. Aineii.
    SERMOXXXIX
    (a).
    De
    judicio
    Salomonis inter duas meretrices: conlra
    Arianamhceresim
    (b).
    1. Ecclesiacalholica
    et hmresisAriana in duabus
    mereiricibus.
    Filii
    wqualitas
    ex
    omnipolenlia
    et bonilale
    Palris
    demonstratur.Deduahus
    meretricibus,
    dileclis-
    simi
    fralres, quoe
    ad
    judicium
    Salomonis
    venerunt,
    iinde
    nohisad
    vesperam
    leciiorecilanda
    est;
    ex
    qui-
    bus una
    quoe
    erat non soltim luxuriosa
    -,
    sed eliara
    crudclis et
    impi.i,
    clamabat ad
    regem
    ,
    ut dividi
    ju~
    berct infantem
    : nunc si
    ljbeuler accipilis,
    de
    ipsis
    quid
    sancii Paires nosiri
    exposuerunt,
    Charitatisvc-
    stroaanribus
    cupimus
    inlimare. Illaenim
    quoe
    cla-
    mabat,
    ut
    puer integer servarettir,
    Ecclesia; catho-
    licoe
    lypttmgcrebat:
    illaaliacrudeliset
    impia, qtioe
    clamahat
    ut
    puer dividereiur,
    Arianamhairesimde-
    sjgnabat.
    Calholicaenim
    quasi
    mater
    piissima
    omni-
    bus
    bccreiicis clamabal: Nolite Chrisiumminorem
    facere
    Paire,
    nolite unifateni
    dividere,
    noliteunum
    Deumdiversis
    gradibus
    dividendo,
    veluli idolaGen-
    liuminvestiis cordibus
    fabricare,
    tolumnobiscum
    possidete
    : si vultis habere
    pacem,
    noliJ cunitalem
    scindcre. Non enim si vos
    totumlenueritis
    ,
    nohis
    nihil remauet. Tanlaesl illitis
    omiiipoteniia,
    ul eum
    orones
    louim
    possideant, etsinguli
    totum. Sed
    impia
    et crudelishscrcsisclamat :
    Nqn,
    seddiviclatur,Qnid
    esl,
    Dividatur
    ; nisi,
    NonFilius
    aiqualis
    sit Patri ?
    Dumeniin Filio subirahil
    acqiialitaiem
    ,
    el bomiiu
    omnipolenlemquedencgavii
    Pairem, DeusenimPa-
    tcr,
    si
    potuit
    filiumsihi similem
    gignere,
    eluoluil;
    non est bonus : si
    voluit,
    et non
    potnil;
    noii est
    omnipotcns.
    Certi
    esloie,
    fraires
    mei, quia
    huicsen-
    leiitiociuillus
    uni|uam
    Ariahorum
    poterit respondere
    ;
    sed
    quoties
    eonslricii fueriiit verissiniaraiione,
    vclut
    anguis
    lubricnsad
    alias.quascuraquc quocslioiics
    cal-
    lidasel lortuosas
    reftigiunt.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    200.
    (b)
    In
    Appendice
    nuuc
    primum
    collocatur.
    Descriplus
    est
    exoralionecontra
    quinqueUaereses, cap.,6,
    1183 APPENDIX.
    1824
    2. llmreditastestamenloChrislirelicta,
    Ergo,
    fra-
    trcs
    cbarissimi,
    lestamenlum
    profero,
    verba lesla-
    toris refero. Si habet
    quod
    dividaiur
    ,
    ibi invcnio: si
    non habet
    quod
    dividatur,
    ex
    ipso
    testamenlo illis
    resisto. 0 infelix
    hseretice, quid
    babet lestamentum?
    Audi,
    Pacemmeamdo
    vobis, pacemrelinqito
    vobis
    (J oan.
    xiv
    , 27).
    HBBC
    est Christianorum hoereditas.
    Etquisest ipse
    testalor?
    Legelesianienlum,
    et in-
    venis. Cum
    prophela
    de Domino
    loqueretur,
    ait:
    Magnificabilurusque
    ad lerminos
    lerrw,
    etisteeril
    pax
    (Mich.v,
    4et
    5).
    GloriainexcelsisDeo.
    et interra
    pax
    hominibusbonmvoluntatis
    (Luc.
    n,
    14)
    : non divisori-
    J bussanclse unitalis
    ,
    sed hominibusbonmvolunialis.
    Ipse
    est
    hsereditas, ipsetesialor; ipsumquseris
    divi-
    dere?
    Quidpartiris
    unum? Si unum
    diviseris,
    inie-
    grum
    nihil habes.
    5. Dei divisio. 0 Ariana hoeresis crudelis et
    impia,
    erubesee! J udicanle Salomonc
    ,
    nierc-
    irix ne uiiuni vivum
    ,
    ne
    undecumqiie coiiceptum
    eliamnalum
    proileret,
    nondimisitdividi filiumsimm
    ;
    ct tu dividisDeuintiium? Illa eisi
    merelrix, tamen
    pia^quia
    maler :
    tu, hairesis, irapia; quia
    nonma-
    ter.
    Quodparis, prscfocas; quod
    uon
    paiiuris,
    con-
    gregas.
    Viscera tua
    duruerunl;
    illius tremuerunt.
    Quiddicit illa, quoelypumgerebal
    catholicsemalris?
    Daleilli
    puerutn,
    el nolitedividereeum
    (III Reg. m).
    Eilius meusesl: scdmelius
    apud
    illam
    migrct nalus,
    migret lottis;
    lamen
    apud
    me maneat niaiernus af-
    feclus. Daleilli
    pueruin,
    nonauferantur
    vola,
    mem-
    brorumillius
    integrilas
    non
    dividatnr,
    nemihi
    pieias
    auferaiur.
    Quod dicit,
    Dale itli
    puerum,
    el nolite
    dividere;
    ecceet
    ego
    dico
    ,
    Toium
    posside,
    et noli
    dividereDcum.
    Non, inquil;
    sedsi vishabere
    pacem,
    divide haireditateiii. Sine
    pnejudicio
    dico. El
    quo-
    modo habeo dividcre? Audi : Pater
    major
    mc
    esl,
    Filius minor,
    Spiritus
    crealura. 0
    partes
    ! o
    jtisliiia
    !
    o
    sequitas
    ! Facio
    parlem; quia
    divido
    pacem.
    Sienim
    fracta fuerit
    pax, j'am
    non est
    pax.
    Sed
    quomodo
    apud
    le
    pax
    illibata
    est, apudqueiii
    fides
    integra
    non
    est? Unde
    quia
    mecumvis
    possidcre,
    et
    pacem
    \is
    dividere,
    hoereditalemnonvisdividere?
    4. Servandaunitas inDomino. Posiremo
    ,
    si rnore
    tuo non
    paci,
    sed
    perfidioc
    studes
    ;
    vadc,
    interpella
    jndicem
    Chrisium
    ,
    vkleanius
    quid
    libi diclurus est.
    Dic ei
    quod
    in
    Evangelio
    dictumest :
    Dotnine,
    dic
    fralri
    tncout dividaimecumhmrcditaicm.Sine dubio
    respondet
    tibi :
    Amice, quis
    meconsliinil
    judicem
    aut
    divisorem(Luc.
    xu
    ,
    13
    ,
    14)
    ? Vis
    dividere
    pacem,
    et
    quseris
    habere
    judicempacem; judcx
    luus noloesse.
    Pax sum
    ,
    consentienlibus
    assideo,
    liliganles fugio.
    Si enimomnibus Clnistianisraeis
    per
    unamvolunia-
    tem unumcor habereconcedo
    ,
    quomodo
    inler meet
    Patrein divido
    uniiatem,
    qui
    omnibus fidelibusmeis
    unumcor et unamiribuo
    charitaiem?
    Quid
    ait Do-
    iniuiis
    Pliilippo?
    Tanto
    lempore
    vobiscumsum
    ,
    et non
    cognovislis
    me?
    Philippe, ego
    veni Patri incotead-
    jungere,
    tu noli me
    separare. Quid qusris quasi
    allerum
    prceler
    me?
    Qui
    tne
    viclet,
    videtet Patrem
    (J oan.
    xiv,
    9).
    Tanlaest innobissimililudo
    ,
    ianla
    nriilas
    ,
    lanta charilas
    ,
    ut
    ego
    inPaire sim
    ,
    et Pater
    iirme. Per
    qiiam
    unilatemvosDoininussibi
    jungcrc
    et conservare
    dignelur
    :
    praslaiiic
    codem Doniino
    nostro J esu
    Chrislo, qui
    cumPatre ct
    Spirilu
    sancto
    vivit et
    regnal
    insseculasoeciilorum.Amen.
    SERMOXL
    (A).
    De
    Elia(b).
    1. Elias Satvaloris
    typus.
    Gentesin
    corvis
    figuratm. "
    Ecclesia
    nigra
    et
    formosa.
    In lectionibus
    quse
    nobis
    diebus isiis
    recitantur,
    fralres
    charissimi, frcquentcr
    admonui,
    ut non
    sequamur
    liiteram
    occidenlem,
    ct
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    201.
    (*)
    Ip
    Appendice
    nune
    primumcollocatur.
    Lovanienses
    dubiu.Ti
    reliquerunt: verlinusel
    Yindingussupposililium
    probaul.
    Osurio nos adscribendumcensemus.
    Legitur
    in
    RomanoBreviarioDominica
    postPentecosteniiona;sedex-
    clususestanovoFarisiensi.
    vivilieantem
    Spiritumrelinquamus.
    Sicenim
    Aposto-
    lus : Litlera enim
    occidit,
    Spiritus vivifical
    (II
    Co*.
    III, 6).
    Si enimhoctanlumvolumus
    inlelligere, quod
    sonatinlitlera
    ,
    ant
    parvam
    aul
    prope
    nullama>di-
    ficaiionemdedivinislectionibus
    capiemus.
    Illaeiiim
    omnia
    qu;e
    recitanlur
    , typus
    erant et
    imago
    futuro-
    rum. In J udoeisenim
    figurata,
    in nobis
    graiia
    Dei
    donanle
    completa
    sunl. Beatus enim Elias
    typum
    habuil Domini Salvatoris. Sicut enirii EliasaJ udoeis
    perseculioiieinpassus est;
    itaelverus EliasDominus
    noster ab
    ipsis
    J udaeis
    reprobalus
    est el
    contemptus.
    Elias
    reliquif. genleni
    suam
    ;
    el Christus desertiit
    Synagogam.
    Eliasabiil indesertum
    ;
    el Christus ve-
    nit ininundiim. Elias in deserlo corvis ininisiraiili-
    bus
    pascebatur ;
    et Christus in deserto mundi
    hujus
    Genliumfidereficitur. Corvi enimilli
    qui
    beato Eliaa
    jubente
    Domino
    minisirabant,
    G ntium
    populum(igu-
    rabant.
    Propterea
    et dc Geniium Ecclesia
    dicitur,
    Nigra
    sumel
    formosa, filia
    J erusatcm
    (Canl. i, 4).
    Unde est Ecclesia
    nigra
    et formosa?
    Nigraper
    na-
    turam,
    formosa
    per gratiam.
    Unde
    nigra?
    Eccein ini-
    qiiitaiibusconceplus
    stim,
    etindeliclis
    peperit
    metnaier
    mea. UndeJ ormosa?
    Asperges
    me
    hyssopo,
    et munda-
    bor; tavabis
    me,
    et
    stiper
    nivemdealbabor
    (Psal. L,
    7,
    9).Undenigra
    ?
    Apostolusdicit, Videoaliam
    legem
    in membris
    meis, repugnnnlemlegi
    nienlis
    mem,
    el
    caplivum
    meducenlemin
    legepeccati.
    Undeformosa?
    Quisme
    tiberabitde
    corpore
    morlis
    Inijus
    ?GraliaDei
    per
    J esumChristumDotninumnoslrum
    (Rom.vn,
    25-25).
    Vere EcclesiaGenliucncorvis similis
    erat,
    quando
    vi-
    vcntemDoniinum
    coiitemnebal,
    el anle
    acceptamgra-
    tiam,
    velul moriicinis
    cadaveribus,
    idolisministrabat.
    2. Deus omni bene
    operanti loquitnr.
    Vidua
    quw
    Eliam
    suscepit,
    Ecclesiw
    figtira.
    Post hsec
    jubetur
    Elias
    proficisei
    in
    SareptamSidoniorum,
    ut ibi
    pascatur
    a
    vidua. Sicenimad eumDominusdixit : VadeinSa?
    reptamSidoniw;
    ego
    mandavi
    vidttm,
    ttl te
    pascal
    ibi.
    Quomodo
    el
    per quem
    niaiidavit Deus
    viduoe,
    cum
    prope
    iiulliistuncaliusesset
    propheta,
    cum
    quo
    Deus
    manifesiius
    Ioquerelur,
    nisi
    bealus Elias?
    Quia
    licet
    essent eo
    lempore aliqui
    de filiis
    Prophelaruin;
    ila
    perseciuionein
    J ezabel
    metuebant, ut vix vel abscon-
    diti evadere
    possent. Ego, inquit
    Dominus
    ,
    mandavi
    vidtiw.
    Quomotlo
    niaiidat
    Doiiiinus,
    nisi
    inspirando
    quod
    bonumest inlus in anima
    per graliam
    suam?
    Ac sic omnis homo
    qui
    boni
    aliquidoperalur,
    Deus
    illi
    loquitur
    inlus. Nemo
    ergo
    de
    se,
    sedde Domino
    glorietur. Numquid
    lnnc in J udaia non erant mulloe
    viduas?Et
    quidfuit, quod
    nullaJ udceorumviduabeato
    Elicecibiimmeruil
    niinistrare;
    sed ad
    viduam
    gen-
    lilero
    miitiiur,
    ut ab
    ipsapascatur?
    Viduaenimista
    ad
    quamPropheia miliilur, typum
    Ecclesise
    gerebat;
    sicut el corvi
    illi,
    qui
    Elioe
    liiiiiislraverant, figuram
    Geiitiumhabuerunt. Venit
    ergo
    Eliasad
    viduam; quia
    Christusveniurus erat adEcclesiam.
    5. Mors
    spiritualis
    credenli neeessaria.
    Sed videa-
    mus,
    lialres
    dilectissimi,
    ubi bealus Elias viduam
    illam invenit.
    Exierat
    enim,
    ul
    aquaseiavaret,
    et
    lignacolligeret. Quidenini
    aqua
    el
    quidlignasignifi-
    cenl,
    videamus. SatisenimistaduoEcclesiscetamica
    et
    necessaria esse
    cognoscimus,
    id
    est,
    liguum
    et
    aquam. Denique
    sic
    scriptum
    esl : El eril
    lanquatn
    li
    gnumquodplanlatum
    esl secusdecursus
    aquuriim(Psal.
    i, 5).
    Namin
    ligno
    crucis
    mysterium,
    in
    aqua
    osteu-
    dilur
    Daptismaiissacramentum. Exierat
    ergo,
    ut col-
    ligeret
    duo
    ligna.
    Sicenim
    respondit
    beato
    Elia:,
    cum
    ahcacibuin
    peleret. Dixiteuini : Vivit
    Dominus,quia
    nonhabeonisi
    pugillumfarinw,
    etmodicttmoleiinvase:
    et ecce
    egoexeo,
    ut
    coltigam
    duo
    ligna,
    et
    faciam
    mihi
    cibumel
    filio meo;
    el
    manducabimus,
    el moriemur
    (III Reg.xvn).
    Siciu
    ergosupradixi,
    viduailla
    lypum
    babcbat
    Ecclesioe,
    liliusviduoc
    figuramgerehal populi
    Cliristiani.
    Venienlc
    ergoEIia,
    exiit vidua
    colligerc
    duo
    ligna. Vitlete, fraires, quia
    nmi dixit
    tria,
    ncc
    quatuor,
    nec iiniim
    lanluinuiodo
    'lignum;
    sedduo
    liguacolligere
    voiuii. Ideoduo
    liguacolligebal, quia
    in
    typo
    ElioeCJ hristum
    excipiebat.
    Duo
    ligua
    volebat
    1825
    SERMOXLI. 1828
    colligere,
    quia
    crucis
    mysterium
    desiderabat
    agno-
    scere. Crux enim Dnmini Salvaloris duobus
    lignis
    aptata
    est. Ideoduo
    ligna colligebal
    vidua illa
    , quia
    inillum
    qui
    induobus
    lignispependit,
    credituraerat
    Ecclesia. Dixit
    ergo
    vidua
    illa, Colligo
    duo
    ligna,
    ut
    faciam
    cibummihi et
    filio
    tnco;
    et
    manducabimtis,
    et
    moricmur.Verum
    esl,
    fralres dilcclissimi : nemo in
    Chrisiumcrucifixum
    crederc
    merehitur,
    nisi buicsoc-
    culomorialur. Nnm
    quicumqiiecorpus
    Chrisii
    digne
    manducare volueril,
    necesseest ul moriatur
    procler-
    ilis,
    el vival fuluris.
    i. SusciiationisGentium
    figura.
    Hmc
    fil
    alotaTri-
    nitale.Vidua
    ergo
    illa,
    sicut
    diximus,
    Ecclesiam
    figu-
    rabat;
    fiiiusviduae
    lypum
    Gentilis
    populi procfcrebat.
    Filiusviduoedefunctus
    jacebat; quia
    et liliusEccle-
    sise,
    id
    est, populus
    Gentiummullis
    peccalis
    cl cri-
    roinibusmortuusest. OranteEliafiliusviduocsuscita-
    tur : venienteChristofilius
    Ecclesioe,
    id
    est, populus
    Christianusdecarceremorlisreduciiur. Eliasinclina-
    tur in
    oratione,
    etvivificalurviduoe
    filius;
    et Cluisius
    procumbii
    in
    passione,
    et susciialur
    populus
    Cliri-
    stianus.
    Qnod
    aulem tribus vicibusbeatus Eliasad
    resuscitandum
    puerum
    incurraius
    est;
    hoccliaman-
    tequamego
    dicam,
    credo
    quod
    Charil.itisvesiroe
    proc-
    venit inlelleclus.Nam
    quod
    irihusvicibus
    inclinalur,
    mysleriuin
    Trinilalisostendiltir. Vidu;eenim
    (ilium,
    idest,
    populum
    Gentium
    ,
    necsolusPaler sine
    Filio,
    necPaler et Filiussine
    S[>iritusancto,
    sedtolaTri-
    nitas suseilavit.
    Denique
    hoc eiiamin sacramenlo
    liaplismalis
    demonslralur,
    dumteriiavicevelushomo
    mergiliir,
    ut novus
    surgcre
    mereatur.
    5. GrflficE
    per
    adventumChrisii
    conferendmficjura.
    PrmdkavitChristus
    annostresel mensessex. Posthoec
    osieudit sebealusElias
    regi,
    et ascendit in monlem
    Carmeli,
    el
    posuit caput
    sutiminter
    genuasua,
    et
    oravit ut Dominusdaret
    pluviamsuper
    lerram. Et
    dixit ad
    pueriun
    suum:
    Respice
    conlramare. Et re-
    iiunliavit
    puer,
    se
    pemius
    nihil vidisse. El ait illi:
    Vade,
    etconsidera
    septies.Seplima
    aulemvicerenuii-
    tiavil et dixit: Videonubeculam
    parvulam, qunsi
    ve-
    sligium
    hominis,
    ascendentemdemari
    (III Reg. xvni).
    Et subito coiilencbrali sunt
    cceli,
    et faclacst
    pluvia
    magua.
    Elias
    ergo,
    sicut
    dixinms, figuram
    habuit Do-
    miiiiSalvaloris. Eliasoravit,
    el saciilicium
    obtulit;
    et
    Chrislus
    pro
    universomiindose
    ipstim
    immaculatum
    sacrilicium
    tradidit. Eliasoravitininoiiie
    Carmeli;
    et
    Chrisiiisin nioiiteOliveli. Elias
    oravit,
    ut
    pluvia
    in
    terrani
    veniret;
    et
    Cluistus,
    ut incordibushuinanis
    graiia
    divinadese.endorel.
    Quod
    aulemdixit Eliasad
    pucrumsuiim,Vade,
    etconsidera
    septies;sepliformein
    sancli
    Spiritus graiiam,
    quoe
    danda erat
    Ecclesise,
    designabat.
    El
    quiaipse
    dixit sevidissenubeculam
    piirvulani
    asccndeuiemdemaii
    ;
    carnemClirisli
    figu-
    rabat, quoc
    inmari mundiistiusnasciluraerat.
    Quam-
    obrcm,
    ne forle
    aliquisdubitel,
    nubemillamvesti-
    giura
    hominishabuissc,
    dixit : illius
    utique
    hominis
    qui dixit, Quem
    dicttnl IwminesesseFlliumIwminis
    (Maiih. xvi, 15)?
    Sicul
    ergo
    orante Elia
    post
    tres
    annoscl sexmenses
    pluvia
    decoelodescendit;
    ilaet
    in advenluSalvaiorisiribus annis et sex
    mensibus,
    quibusprocdicaredignaiusest, pluvia
    verbi Deiloium
    niundumfeliciler
    irrigavit.
    Et sicut lunc inadvenlu
    Eliocomnessacerdotesidolorumiulerfecli suntetde-
    leii;
    ita in advenluveri
    Elioe,
    id
    est,
    Domininostri
    J esu
    Chrisii,
    observatio
    sacrilegaPaganorum
    deslru-
    claesl.
    (!.
    Rccapilulatio.
    Hoecbreviler Charitatis
    yeslrce
    sensilius
    imimanles,
    velul
    paucacapitula, quasi qu;c-
    dam
    indicula,
    fideivestreeoculisdeinoiisiramus, per
    quoc
    saucladcsideriavestra ad
    perscrutanda
    divina
    mysleiia
    saluhriter incitentur : ct ul
    spiritualepabu-
    luiiri sanctis animabus vestris
    jugiter
    ruminandum
    salubri consilio
    procuremus,
    neibrledememoriaex-
    cidat, sijubetis, recapiiulaiionem
    ex his
    quse
    dicta
    sunt,
    faciamus.Sicul
    ergo supra
    diximus, sanclum
    Eliam
    inlelligitelypum
    habuisseDominiSalvaioris.
    Denique
    sicut Dominus
    posleaquam
    multa? "irtutes
    exercnit, posleaquampassusest,
    resurrexit ct ascen-
    dit inccelum: ilael Elias
    post
    mirabilia
    quseper
    eum
    Deus
    fecit,ignco
    curruelevaluradcoelum.
    Quod
    Elias
    deseruil
    J udiram, significavitquod
    Chrislus
    reliquerit
    Synagogam.
    Corvi
    qui
    Elise
    minislraverunt,
    sicut
    jam
    dictum
    est, liguramgentilis populi
    moiislraverunt.
    Viduailla
    quoe
    eumin
    Sareplastiscepit, typuni gessit
    Ecclesioc.Duo
    lignaquoecolligebat,
    crucis
    mysterium
    figurabaiit.
    Ilocc
    ergo,
    fratres
    charissimi,
    si
    sineera,
    sicut
    credimus,benignitaiesuscipiiis,
    et velutniunda
    aniinaliaassidua
    cogitatione
    in vestris cordibusru-
    niinalis, implebiliir
    invobisillud
    quodscripiumcst,
    Thesaurusdesiderabilis
    requiescit
    inore
    sapientis
    (Prov.
    xxr, 20)
    :
    regnanteipso
    DeonostroJ esu
    Chrisio,
    cui
    est hoiioret
    imperium
    cumPatreel
    Spiritu
    sanctoin
    soeculasocculorum.Amen.
    SERMOXLI
    (a).
    De
    Elismo,
    i
    (b).
    1. ManichwiVelusTeslameniumuttde
    blasphemant.
    Prophetm
    Elisaiimvo
    conlempti.
    Parvuloriim
    percussio
    misericordiw
    macjisquain
    crudetilatis
    fuil.
    Sevcrilalis
    hujusexemplum
    deNovoTestamento.Ciundivinale-
    clio
    legereiur,
    audivimus
    quod prcetereunte
    beato
    Elisoco
    pueri
    irridenies
    clamaverunt, Ascende,
    calve.
    Ob
    quam
    rcm
    ,
    oranle
    Elisoeo,
    egressi
    sunt duo ursi
    de
    salfu,
    et laceraverunt
    quadraginla
    duos
    pueros
    (
    IV
    Reg. n, 25).
    Inimici Dei et hostesaniniaesuoe
    immundissimi
    Manichoe.i, qui Scripturam
    VelerisTe-
    siamenti nonsolum
    reciperenolunt,
    scdetiamrabido
    ore
    blasphemarcproesumunt,
    solentdicere:
    Quoc
    fuit
    lania crudelilasin
    Elisseo,
    ut
    propter jocularia
    verba
    infaiiluni, quadraginta
    duos
    pueros
    fecerit lacerari?
    Et ideo
    qualiler
    eoruminsanise
    respondendumsit,
    brevitcr Charitali vesirse
    suggeremus. Tempore
    illo
    quo
    beatus Elisoeusin J udsea
    fuit,
    tam ille
    quam
    reliqui Propheioe,
    non solumnon honorabanlur ex
    maxiina
    partepopuli,
    sedetiamirrisui et
    opprobrio
    habebaiilur,
    et velut insani
    atquearreptitii
    credeban-
    tur : in
    tantum,
    ut eo
    lempore quo
    beatus Elisoeus
    unumdefiliis
    Prophetarummitleret,
    ut J ehu
    ungeret
    in
    rcgem,principesqui
    sedebantcum
    J ehu,
    dicerent:
    Quid
    ad levenilinsanttsiste
    (Id. ix,
    11)? Prophelain
    Domini
    videbant,
    et eumesse
    arreptilium blasphe-
    niabant. Naminillo
    lempore
    sancti
    Prophetse
    itain
    grandi coiuemptu
    et
    opprohriohabebantur,
    ul etiara
    beato
    Elisoeo,qui
    laniamiracula
    faciehat,
    sicui
    supra
    diximus, pueri indisciplinaticlamarent, Ascende,
    cal-
    ve; ascende,
    calve.
    Quam
    remeiiam
    parentibus
    suis
    insliganiibus
    fecissecredendi sunt.
    Manifesle
    pueri
    illi non
    clamarent,
    si hoc eorum
    parcntibtis displi-
    ceret. Dolens
    ergo
    beatus Elisaeusdeintcrilii
    popuii,
    imo sanclus
    Spirilusper
    bealnmElisoeumvolensre-
    primeresuperbiamJ udseorum,
    fecitvenireduos
    ursos,
    et laceravcrunl
    qiiadraginta
    duos
    pneros;
    ul
    percussis
    parvulismajoresreciperentdisciplinam,
    etmorsfilio-
    rtini fieret
    disciplinaparentum;
    et
    Prophelamquem
    mirabiliafacientemnolebant
    amare, discerent vel
    timere. Sedila
    perscveraverunt
    J udsei inmalis
    suis,
    ut sibi de medicameniis vulnera
    facerenl;
    el inde
    acquirerent inoriem,
    unde
    polerant
    obtineresalutem.
    Converterunt enim sibi lucemiu
    tenebras,
    et dul-
    cedinera in amiiriludinemcommutaverunl.
    Denique
    implelum
    esl inillis
    quodscripiumesl,
    Percussi
    filios
    veslros
    ,
    et
    disciplinatn
    non
    recepislis(J erem.
    n
    ,
    30).
    Nemo
    crgo
    bealoElisscoore
    vipcreoderogare proc-
    sumat:
    quia
    hoc
    quod
    de
    pueris
    illisfacium
    est,
    non
    lara
    ipse propria
    virtute, quamper
    illuni
    Spiriius
    sanctus fecissecredendus est. Sed
    hoc,
    sicut
    dixi,
    pro grandi pieiale
    et incffabili misericordiafactum
    est;
    ut
    quia
    Deo humiliter
    proedicanlibus
    Prophelis
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    20i.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    jirimum
    collocatur.DubiusaLo-
    vaniensibus,
    aVerlinoet
    Vindingosupposititiusputamr.
    videtur nobisadcsesariuin
    pertinere.
    Vid.
    ejushoniil.
    li
    intereditasav. c. Baluzio.
    1827
    APPENDIX. 1828
    J udseinolebantcredere,
    vel cumsevcritatevindictam
    irroganlem
    meluerent,
    cttimentcsmortem
    corporuni,
    vel sicsalulem
    requirerenlaniniartim.
    Quam
    rcmnon
    soluminVcleri Teslamcnlo,
    sed etiaminNovo
    per
    bealumPeirmn
    aposlolum
    iuAnaniaet
    Sapphira
    lo-
    gimus
    fuisse
    completam
    :
    quos
    ideo Peiri senlentia
    damnavit,
    ut miliiis in oblationibusvel muneribiis
    stiis
    Spiriiui
    sanctomctitiri
    prsesmnat.
    2. J udmoruminsnniain
    passione
    Domini. Punilio
    eoruin
    per
    Tilttmel
    Vespasiannmfutura figuratur.
    Quqt
    J uclwi ttiuc
    perempti, quol captivi.
    El
    quidem,
    fralres charissimi,
    sccuiidumlllleramilacredeudum
    esl,
    ul
    suprasiiggessiinus
    , quod
    bealnsElisoeusnoii
    iracundi.e
    morbocoinmolus
    ,
    scclzcioDei
    succensus,
    ad
    corrigendtimpopulum
    J udocorum
    pafvulos
    illos
    permisit
    lacerari;
    non ul
    viudicaret,
    sed
    poiius
    tit
    illos
    corrigeret
    : laincninhocfncloeliam
    passio
    Do-
    mini Salvaioris
    prscliguiata
    fuisseevidenler oslcndi-
    tur. Nam
    (juomodopucri
    illi
    indisciplinali
    clamave-
    ruiit bcato Elisoco, Ascende,culve; ascende,
    culve
    ;
    ita el inscnsaii
    populi
    J udocorumveroElisoeoChristo
    tempore passionis
    voce
    sacrilegaclamavcrunl,
    GVH-
    cifige, crttcificje(Luc.
    xxiu,
    21).
    Quidesl,
    Ascende
    ,
    calve
    ; ascenck,
    calve?nisi,
    Asccnilecruceminloco
    Calvariac:.Et hoc allciidile, fratres,
    quia
    sicut stib
    Etiscco
    quadraginta
    duo
    pueii
    lacuraii
    suut;
    itaet
    posl quadraginla
    duosanrios
    passionisDominica:,
    vc-
    nerunl duo
    ursi, Vespasianus
    ct Tiitis. Ei hoc,cousi-
    derate, fralres, quia
    in
    sole.muiiatc
    Paschali facia
    est obsidioJ tidieoruin;
    ut
    justo
    Dci
    judicio
    cxonini-
    biis
    provinciiscongregali
    J udai,
    in
    ipsis
    dicutis
    pce-
    nam sibi dcbilamsustinercnl,
    in
    qtiibus
    vcrumEli-
    saMiriiDOrainUriict Salvatorcmnoslrum in cruce
    stispenderanl.
    lilo eniin
    ,
    id
    csl, qi.iadragesimo
    sc-
    ctmdoannoadie
    passinnis
    Dmiiiiii
    noslri, quasi
    divina
    lrianu acti
    J udaei,
    J erOsolvmis,
    sicui
    solebaiit, a.d
    celehrandum
    Pascha
    conveireranl. Inhistoriis
    legi-
    nius, qiiod
    lunc tricics ceutenamilliahomiiiumex
    J ud;cis
    J erosolymis
    luefinl
    congrcgala
    : ex
    quibus
    fcrfo et faineuiidecies centena niillia
    legiiiiiur
    esse
    consmripta
    ,
    cl ceritummillia
    juvenum
    Romam
    per-
    ducti sunt in
    Iriimipliiiiii.
    Duobusenini annisobsessa
    est civitas illa
    ,
    el lanlarhullitudomortuoruni deci-
    vitate
    projecta
    cst,
    ut iniiris
    ipsa
    cadavera
    cooeqtia-
    rcntur.
    Isloni
    crgo
    vaslalioncm
    figurabant
    illi duo
    ufsi, qui quadragjiUa
    duos
    puerospropler
    iriisioncin
    beali Elisocilacerassedicuutur : cl
    impletumcstquod
    dixerat Psalmus
    ,
    Exierniinavileam
    aper
    desilva
    ,
    et
    singuiarisferus depaslus
    est eam
    (Psal. LXXIX, 14).
    Quia,
    sicutdictum
    esl, post quadraginta
    dtiosannos
    aduobusursis,
    Vcspasiano
    et
    Tito, gens
    illa
    sacrilega
    quod
    merebalur, excepit.
    5.J udworum
    injelicitaie
    moniti,ficlem
    rectainteneniesel
    ehdritatem
    inlegram
    conservantes,
    setvireDominolubbre-
    mtts.Et
    quia
    iuielicesJ udxi
    propler superbiamrejiu-
    diiirict
    despici,ac pcr
    lotuminundum
    dispergi
    merue-
    rtint; nosquibustaula
    bcncficia
    pielasdivinaconcessit,
    cnm Oniriihuioililalefidemrcclam lenentes
    ,
    et ut
    superbia
    innobislocuminvcnirenon
    possit,
    charita-
    tem
    iiilegram
    cumomriibushominibus
    conscrvanles,
    usque
    adfinemvilocnoslra?mundocofdeelcastocor-
    pore
    scrvircDominolaboremils: ul
    posl
    lahorembo-
    nOrum
    operiim
    ,
    illamdcsiderabilemvocemaudire
    meretiriiitr, Euge
    serveboneet
    fidelis,
    inlrain
    gau-
    diiihi Doniiniitii
    (Matiii.
    xxv, 21)
    :
    quia
    bcneadmi-
    liistrasli vitain
    tcmporaneam, accipescnipiieiiiam
    ;
    qtiia
    ctistodisti
    prcliumsanguinismei,
    sumeconsor-
    lioin
    regiii
    mei. Ad
    quod regnum
    vos
    pietas
    divina
    perducere diguclur, qu;e
    vivil et
    regnat
    inseecula
    socculoruiii.Aracii.
    SERMOXLII
    ().
    De
    Eliswo,
    n
    (b).
    i.
    In EliscsoClirisiiisexhibettcr.Iti vidiid
    pgh-
    ta)
    Aliasy
    de
    rempore
    206.
    ((>)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatuf. Exeorumnu-
    pere,
    Ecclesia.Illa adebilis
    per
    oleum
    ,
    hmca
    pecca-
    tis
    per
    charilalemsolula. SicutdebeatoElia
    diximus,
    fralres
    charissimi, quodtypnni
    habueritDominiSal-
    vaioris : ita et saficlumElisocumcoiifideiueret se-
    cureasserimusSalvaiorisnosiri
    iniagiiiempfa>lulisse,
    Clamavitenimad bealumElisscum
    ,
    sicutinleciione
    divinaaudisiis
    ,
    vidua
    qtioedam,
    et voceflebili
    suppli-
    cavit,
    dicens : Virineusmortitits
    est,
    eleccecrcdito
    -
    res
    veniunl,
    ctvolttntniihi tollere
    filios
    meos.Illeaulem
    interrogavit eam, quitl
    haherel indomosua.
    Respon-
    dit mulier
    ,
    ct ait : Vivit
    Dominus,
    qitia
    non
    habeo,
    nisi modkuiholei
    ,quoungar,
    Et dixitElisoeus: Pcte
    vasctuvicinisliiis
    ,
    el ctatisoostio
    ,
    miiteexillooleo'in
    omnia
    vusa;
    el cum
    plena(uerint, vende,
    el reddecre-
    ditoribustuis. Vidua
    ista,
    fratres
    charissimi,
    typum
    Ecclesioe
    proeferebat;
    sicutel illa
    quse
    ineruitbeatum
    Eliam
    cxcipcre.
    Vidua
    ergo ista,
    id
    csl,
    Ecclesia
    ,
    debitiim
    gravecontraxerat,
    nonsolidorum
    ,
    sed
    pec-
    catorum. Debitum
    habebat,
    el creditoremcrudelissi-
    mumsustinebal :
    quia
    se
    diaboloniultispeccaiisobno-
    xiamfeceral. Sicenimel
    prophelapr;rdixit
    : iii
    pec-
    calisveslrisvehditi
    eslis,
    cl insceleribusVestrisdimisi
    tnalremveslram
    (Isai. L, 1).
    Vidua
    ergo
    illa
    pro
    laui
    grandi
    debito
    captiva quodam
    modolenebalur. Ca-
    ptivaerat, quiarcdemplor
    nondumvenerat.Sed
    post-
    eaquam
    viduamislamverns
    redemplor
    ChrisfusDo-
    miiius
    visiiavit,
    ab omnibus debitis liberamfccit.
    Unde enimillavidualiberata
    sit,
    videamus. Unde
    ,
    nisi de
    aiigmcnlo
    olei ? Inoleomiscricordia
    intelligi-
    lur.
    Ergo
    viduseilli ideodebitum
    creverat,
    quiaolcum
    misericordi;c
    peccandoperdiderat. Considerate,
    ffa-
    tres : dcfecit
    olcuiii,
    etdebitum
    crevil;
    crevil
    oleum,
    et
    periit
    debilum: creverat
    cupidilas,
    cl
    periil
    chari-
    las : redit
    chariias,
    el
    perit iniqiiilas.
    Venienlevcro
    Elis-.eoCtiiisio Domiuo
    ,
    vidua
    ,
    hoc
    est,
    Ecclesia
    ,
    per augmentui'riolei,
    id
    est,
    donum
    gratiae
    et miseri-
    cordioe,
    vel charilaiis
    pinguedine,
    da
    peccatorum
    de-
    biioliberatur.
    2. Vasa
    vacua^
    Genles.
    Quid
    lamenei
    beatus
    Eli-
    sxus
    dixcrit,
    videamus. Peie vasamuliaa viciniset
    proximisluis,
    et clausooslio
    infunde
    invascttlisvici-
    norttm.
    Qui
    cranl isli vicini. nisi Genlium
    populi?
    Et
    licetviduaillaEcclesioc
    lypumhahuerit,
    lamenvidua
    cr.il;
    et ideovicini illi undevasa
    peicbarilur,
    popu-
    lumGenlium
    figurabani.Quoe
    lamenvasavacuaexhi-
    bebantur
    ,
    ut olcummisericordia>.
    accipere
    mereren-
    tur :
    quia
    omnes
    Gentes, antequam
    donum
    gratise
    corisequaiiluf,
    fideel chariiateet bonis
    operibus
    va-
    cu;c esse
    probantur. Denique
    omnes
    qui
    adsalutare
    Baplismumconscqiiendum
    Ecclesise
    offerunlur,
    et
    elirisma
    el oleumbenedictionis
    accipiunt;
    Ut
    jam
    non
    vasa
    vacua,
    scd Deo
    plena,
    et
    lemplum
    Dei esse
    mereantur.
    5. Amor
    propriusinops
    cl
    indigens.
    Charitas
    dives,
    el omnibusabundans.
    Erogando
    crescit. Considerale
    ergo,
    fralres charissimi :
    quamdiu
    viduaillaoieum
    in vasculo
    jjroprio habiiit,
    necsibi
    sufficiebat,
    nec
    debituinreddere
    poterat.
    Vernni
    est, charissimi, qui
    se solum
    diligit,
    nec sibi
    suflicit,
    nec
    peccatorum
    suorumdebiiumreddit : cumveroinalienis
    vasculis,
    id
    est,
    omiiibtisviciiiisct
    propinquis,
    el omnibus
    omuino homiiiibus
    ccaperil
    oleumchariiatis infun-
    dere
    ,
    tunc et sibi
    suflicerc,
    et abomnibussedcbitis
    poterit
    liberare. Et
    vere, fralres,
    lalis esl naiura
    sancti amoris et veioe
    cJ ianiatis,
    ul
    erogando
    cre-
    scal;
    et
    quanlum
    inaliis
    plusexpeudilur,
    lantumin
    seahnndaiUiiiscumuletur.Cibum
    corporis
    si voluefis
    cgenti tribuere,
    ad
    proesensquod
    illi
    dederis,
    tuha-
    bere non
    potcris
    :
    panerii
    charitatis si dedefiscen-
    lumboniinibiis
    , imeger manel;
    si universomundo
    iafgiri vplueiis,
    libi nihil deficit: imononsolumnOn
    deiicltj
    SCdoraniumillorum
    quihuslargitus
    fueris
    ,
    lutriiitt
    fibl'muiii|iiiciter
    crescil.
    Verbigratia,
    unum
    mefo
    est, qpi
    manent
    per
    Lovanienses
    dubii,per
    verlhnun
    et
    YTindinguin
    a^erunlur
    supposililii.
    CaesariO
    pernos,
    ne-
    rnuie',-
    Uti
    siieramus,reluctante,
    restituetur.
    1829
    SERMOXLIII. 1830
    panem
    charilatis
    habebas;
    si nemini
    dedisses, ipsum
    solurahaberes : millchominibus
    dedisti,
    roille
    paiies
    acquisisli; qriia
    tania est
    possessiocliariialis,
    ul et
    singulis
    loia
    sit,
    et omnibus
    iniegra
    csse
    possif.Efgo
    et aliis
    dedisti,
    et lu nihil
    penitus perdidisii
    : ifrio
    nonsolum
    no.npcrdidisli.sed
    sictit
    jamdixi,qttidquid.
    aliis a te collafumest,
    lu
    ceniupliciler acquisjsti.
    Ergo,
    fralres
    chaiissimi, agnoscite
    viduamnon
    alio,
    nisi de
    oleo,
    a suis creditofibusabsolufam
    ;
    etiiitcl-
    ligile
    Ecclesiamcatholicamnon
    nliundc,
    iiisi
    per
    oleum misericordioeDei,
    de suis ftiisse criminibus
    liberalam.
    i. Vdsacharitatis
    , homines,itnplentur
    cumaman-
    lur. Sed hoc aiieiidite
    , fraires, <piod
    mulier illa
    quamditi
    babtiil
    vasa,
    ubi oleum
    inftinderet,
    tamdiu
    oleurii crevil. Namdixit filio
    suo, Afferntihi
    vcts.Et
    ille
    respoiidit,
    Non habe.o. Et ail
    Scriptura
    steiisse
    oletihi, posteaquam
    ubi
    poneret,
    non invenil.
    Sic,
    dilcclissimi
    fratres. lamdiucliaritas
    augetur, qnaiii-
    diuiribuilur. Et ideoetiamcxindustriadohemusvasa
    quocrere,
    ubi oleum
    possinms
    infundere:
    qniaproba-
    Vinitis
    quod
    duni aliis
    infundimiis, plus
    fialieinus.
    Vasa
    cliarilaiis,
    hominessuut. Si cliarilaiisoleovo-
    liimusabundare,
    nonsolum
    bonos,
    sedetiani malos
    deberous
    diligere
    : honos
    , qiiia
    boni
    suni;
    malos
    ,
    ut
    borii fiaiil. Habetenimhancvirtulemoleuinchariia-
    tis
    ,
    uteibonos meliores
    faciat,
    et malosde
    pcccalo-
    rumtcnebfisadlucemveritaiis rcducat.
    S. Ctausobstibvel
    aperlbquisagal. Quod
    autcmait
    Scfipiura,
    clausoosiioviduamillamoleuminvasculis
    infudissc;
    hoc
    sigiiilicavit,
    ul
    uiiusquisquc
    eleenio-
    synam
    ciaiisoostiofacial,
    id
    cst,
    pro
    soloDei
    amore;
    nonidcoul laudelurab
    horiiinihus,
    scd
    utapud
    Deuin
    invenire
    graliani
    mercaiur.
    Qui
    cnim
    pro
    laiidehu-
    mana
    ClCcniosynam
    facit,
    aperto
    ostio
    facil; quia
    apefltim
    omnihiis
    palel'.Qtii
    vero
    pro
    solaviiaaitcrna
    et
    pro
    femissione
    peccalorum
    bona
    opera fecerit,
    eiiarnsi
    publice
    faciat,
    clausoosiio facit :
    qiiia
    deilla
    eleemosyria
    nonhoc
    quoeritquod
    vidulur,
    sed
    quod
    nOnvidetur. Laus enim humana
    vidctur;
    oelernuin
    pfoqmiu!l
    ftO.n
    videtur. SCdaudi
    quid
    dicit
    Apostolus
    :
    Qilat
    enim
    videntur,lethporalia
    stint;
    quw
    atttemnan
    videntur,
    wterna
    (HCor.
    IV,18).
    Secttrus
    ergo
    unus-
    quisque eleeiiiosyriam
    faciat,
    tanlumul
    pro
    illa
    glo-
    riamhunianamnon
    requirat.
    C. Mutier Sutiw ex steritilaleacl
    foxiinclilalem
    transiens,
    Ecclesiw
    lijpus.
    POst hscc
    audiviraus,
    quod
    durii heatus Eisceus transiret
    per Suiiam,
    quocdani
    niulier
    riiagna susceperit
    ciiin
    ,
    et dixcrit
    ad virilrii suum: Animadverlb
    quod
    lioinoiste vir
    Dei sil:
    [aciumus
    illi
    cclmaciilum,
    el
    ponctmits
    ei in
    eo
    lcctnm, niensain,
    sellainel candelctbruin
    ;
    nt
    quando
    vciicrit
    ,mdnealibi.
    Et mulier illa slerilis
    crat,
    scd
    orSnie
    Elisseo;,genuit
    filium. Sic ct
    Ecclesia,
    anle-
    quam
    Chfistus
    veniret,
    stcrilis fnit. Et sicut illa
    ,
    oranle
    Elisoco,genuit
    filium;ita
    ci
    Ecclesia,
    vcnienle
    adsc
    Christo, geliuii popultmi
    Chrisiianum.Sedfilius
    mulieris
    illius.duro
    Elisoeusabsens csset, morlutis
    cst: sicet fllius
    Ecclesise,
    hoc
    est, populusGentium,
    aritequaiii
    Chrislus
    vcnirel, peccalis
    moiiuus eral.
    Descendentedemonlc
    Elisoeo,
    filiusviclucehuic vitrc
    reddilur;
    desceudeniedeccclo
    Christo,
    filius Eccle-
    siae,
    id
    est, populusGenlium
    susciiatur : sedhoc
    qtia-
    lite.r
    faclum
    sit,
    videamus.
    7.
    Prwcepltiih
    nonresalttlandiin
    Scripluraquidve-
    tet. Ul
    puer
    Eliswi, sic nec
    Moysespoluit
    vitamred-
    dere. Morluoenim
    filiosuo,
    mulier illa
    ahiit,
    el vesti-
    giis
    se sancii Elisoei
    proslravil.
    BeatusveroElisceus
    dedit baculumsuum
    puero,
    et dixit adeum:
    Vade,
    et mittebacutummeum
    super[ackmpueri.
    Si lesalu-
    tavetit
    homo,
    nonresaluleseian
    (IVReg. iv).Hoc loco,
    fratres, videle,
    riealicui
    subrepat impiacogilaiio,
    et
    dicat
    quodaugurium
    beaius Elisoeusobservarevolue-
    rit;
    et ideo
    jusserit puero suo,
    nl salulantemsein
    vianonresalutaret.
    Frequenter
    hocin
    Scripturis icgi-
    mus : sed
    pro
    celerilateesl
    dicluro,
    non
    pro aliqua
    superflua
    et
    sacsjiega
    observalione
    prspceptum
    . ac si
    diceret,
    Itavelociter
    ambula,
    ul nullisfabulisinvia
    occtipari
    attl relardari
    pMsiiriias.
    Abiif
    crgopiier,
    ct
    misit baculum
    super
    faciem
    pneri;
    ct
    periirtis
    noit
    surrjxit. Puer isle
    typura.
    habuit beali
    Moysi.
    Misit
    enimeuni DeusCurabaculoiri
    jEgypiuiii
    : sedbacii-
    liissincCliristo
    flogellarejEgypnimpoliiil;
    de
    origi-
    riali vcrovel acluali
    peccato liljerare
    vel resiiscitare
    non
    poluit. Nihilenim,
    diccnte
    AposlolO,
    ad
    perfectitm
    adduxii Lex
    (llcbr.
    vu,
    19). Opus
    erat ut
    qui
    hacu-
    lum
    miscrat,
    ipse
    dcscenderet. Baciilns siiie Elisicai
    riihil valubat;
    quia
    crux sineChfisto
    niliilpotbrai.
    8. Eliswusse inciutans
    pnerum,
    Chfisinsse huini-
    liansmuiulumresnscilavil.Veriil
    cfgo
    beatiis
    ElisaHis,
    ct asccndil in
    ccenaculum; quiayeiUufiis
    erat Chri-
    sius,et
    ascensurus cfucis
    patibuluni.
    Incliiravitse
    Elistcus,
    ut
    piiciiini resuscilarot;
    huiniliavit seChri-
    stus
    ,
    ut mundumin
    peccaiisjacentemerigeret.
    Misit
    Elisoeus
    ociilossuper ocutos,
    iiiamis
    super
    liianus. Vi-
    deic, fratres, quaiilura
    sevir
    illeperfecloc
    oetatiscon-
    iraxit,
    ut
    parvulo
    morttioct
    jacenli congfuefet. Quod
    enimElis;vus in
    pueroprocfignravit,
    hoc intoto
    gC-
    nere humanoClirisius
    implevii.
    Audi
    Aposiolum
    dt-
    ccnlero,
    Hitmiliavil
    semelipsuin,factus
    obediens
    tisqtie
    ctdmortem
    (Philipp. II, 8). Quiaparvuli eramus, pnr-
    Vuiumsefccit
    ; quia
    mortui
    jacebamus, pius
    semedi-
    cus inclinavit:
    quia
    el rcvera
    , ffalreS,
    nenio
    potest
    jaccniemcrigere,
    si so
    nolueritinclinare.Quod
    aulein
    puer
    oscilavit
    septies, sepiiformisgratla
    sancti
    Spi-
    riius
    ostcnditur, qu:c
    Immano
    generi,
    ui
    resiisciieiur,
    inadvunliiChrisli iribiiilur. De
    ipsoSjjiritu
    dieit
    Apo-
    stolus,
    Si
    quisSpiritum
    Clirisli nbh
    habel,
    hicnonest
    ejtts(Ilom. vui, 9). lpsum
    etiam
    Spirilum
    Dominus
    dcdit
    discipnlis, qtiando
    insufflavitef
    dixit, Accipite
    Spirilumstutclum(J oan.
    xx ,
    22).
    Oscnim
    quodain
    modo
    snpcr
    os
    losttit,
    quando
    insnffiando
    Spirilum
    dedil. Gralias
    crgoagamuspiissimoRedeiriplori, qui
    nos niillis
    proecedcnlibus
    merili.s
    susciiavit;
    et noh
    soltundemorle
    perpeiua eripuit,
    scd
    et.iaiuadjuvaiite
    graliaipsius,
    si
    beiieegerimus,
    oclerna
    praimiarepro-
    iiiisit .
    quodipseproeslaredignetur, qui
    cumPatre et
    Spiritu
    sanclovivit et
    regnat
    Dcusinsocculasseculo-
    rum. Anicii.
    SERMOXLIII
    (<t).
    DeNaatnan
    Syro(b).
    1. CumNaaman
    regisSyrioeprinceps perfusus
    le-
    pra fuisset, cumqtie
    horrendoe
    plagae
    maculosoaffe-
    clus
    conlagio
    ,
    et sibi
    jam
    el cunelis
    horrerel;
    dolebat
    rex
    Syri;e
    talis so viri
    privatumauxilio,
    per quem
    plurima
    confecerat
    bella, gentes domuerat,
    victorias
    perpelrarat,
    ct demanu
    hostium, Syrorum
    populum
    liheravcral. Tuiicaudit Naaman
    apud
    lsraelem
    popu-
    luiri Elisscuraesse
    prophetam
    sanctissimnm,
    mirandis
    viiiiitibus
    prseditum,
    et
    stupendis operibus
    nomina-
    lum; per qiicmposset
    et causai
    periculoliberari,
    et
    perniciosa
    varietale
    tergi.
    Moxsiuim
    pergil
    ad
    regem,
    cnmmeudari se litleris lsraelitarum
    regi dejioscit,
    Confesliminhuncmodumrex ad
    regem
    litterasmit-
    tii.
    Misi, inquit,
    adteNaamanservum
    meum,
    ut cu-
    reseuma
    lepraipsitts.
    2. Uas liiterascumrex a
    rcge
    missas
    acciperet
    ct
    legisset,
    sciditvcstimenta
    sua,
    dicens:
    Videle,inqiiil,
    videle
    quoniam
    maliliamiste
    conquirit
    : misit etiimad
    me
    Iwminem,
    ttt curemeuma
    lepra ipsius. Numquid
    Deussum
    cgo, ul
    moriificare
    aul
    vivificarepossim
    ?0
    fidesNaaman
    piincipis
    ! o islius
    perlidia
    regis
    ! Naa-
    man
    Syrus
    lideliter fustinat
    adDeum;
    et rex
    peiiidus
    sutimdiscindii vestimeiUiim.Diflidunt
    qni noveianl;
    el
    qui
    uon
    noverant,
    credunt. Domestici
    repugnant;
    et cxtcrni festinaiit. Rex
    Syrise
    credit
    posse
    lieri
    quod
    audierat;
    el rex Israel noncretlit fieri
    posse
    quod
    noverat. Alieni currunt ad
    auxilium;
    et
    propiii
    ccejesiedenegani
    donum.
    Qui prsedicaredebuit,
    de-
    (a) Olini,
    de
    Tempore207;
    el
    post,
    in
    Appendice
    62.
    (0)
    InccrliauctorisetJ oanne
    Chrysostomo,
    cuiduobusla
    maouscriplisaclseribitur,iiidiguus.
    1851 APPENDIX.
    *S32
    alruit;
    et
    quidestrucrepotuit,
    feltinavit: ut tanlo
    glo-
    ria
    potior
    esset exlernis
    , quanto perfidia
    innotuerat
    rcgis.
    5. Tunc adElisocumciim
    regis
    commotio
    perve-
    nisset:
    Mitte,inquit,
    ad
    me,
    mhteNuamaii
    Syrnm
    :
    ul scial
    quia
    est DettsinIsracl. Adducitur
    ilaquc
    ad
    ostiumhominisDei Naaman
    Syrus
    cum
    quadrigis
    ct
    equitibus,
    et
    polentatu magnifico.
    Ad
    quem
    exivil
    homoDei,
    dicens:
    Vade,
    et
    baplizarc
    inJ ordanese-
    pties;
    etmundaberis.
    Quo
    audilo
    ,
    Naaman commotus
    prOripuit
    se,
    dicens:
    Ego
    dicebam
    quoniam
    cmielnd
    mehomo
    Dci,
    et
    imponetsuper
    memantim
    suam,
    etin-
    vocabitDominumDeum
    suum;
    el cttrabil mea
    lepra
    mea. Si enim
    aquis
    memundari
    oporlel,
    nonnemeliores
    sunt
    aquwpenes
    nos?Tunc dixit adeum
    quidam
    ex
    suis:
    Numquiddifficile
    verbum
    esl, quod
    loetitusest
    Prophela
    aci le?
    Quarenonfacisquod
    dixil ? Tunc rc-
    verjsus
    est Naanian
    ,
    et descendit in
    J ordanem;
    et
    baplizatus septics,
    ascendit indemundalus: et facta
    est caro
    ejusquasi
    caroinfanlis
    pueri.
    Tuncmiratur
    Naaman, tuncstupet,
    tunc
    Prophetamconspicil,
    lunc
    coelumallendit. Miraturuno
    jussu-
    adfuisse
    virlutera,
    miralur
    operatum
    Deum,
    miralur detersumtanti lem-
    porisvilium,
    miratur
    sesecorpore
    mulaiumet mente.
    Pcrniciosa ab eo
    conlagio pellitur,
    et
    oplala
    sanitas
    reparalur.
    Tolus homonaturoc redditur
    ; quiaperfe-
    ctavirlus in
    Propheta
    sanctissimo
    operalur.
    Gaudet
    Naaman, Propheia
    loclalur;
    ab
    utroque
    Dominuscol-
    laudalur. Gaudel Naamanse
    quodoptavcral, perce-
    pisse;
    et
    quodperdiderat',
    invcnisse. Gaudel Pro-
    plieta
    in
    opeiu;
    et loelaiur
    populus
    in virlute. Gaudet
    J udoea
    , quod
    venienlibusad sc
    pncstel
    auxilia: di-
    cunl et Geiiies,
    inlsrael esse
    quodapud
    seinvcnire
    nou
    possunt.
    Seiniiialur
    per
    Gentes
    gleria
    Dei.
    Qui
    curatus
    est, prsedicat; qui sensit,
    annuniial : nec
    jam
    (lubium
    habetur
    quod dicitur, quando Syria,
    quod
    inNaaman
    conspicii, proteslatur.
    4. Tunc lsclusNaamantlisseo offuii
    munera,
    lunc
    saniiatis volo dona ut
    accipiat, deprecalur. Accipe,
    inquil, accipe
    munera
    quse
    oflcro lihi :
    qusedono,
    trihuo
    libenler,
    assuine. Noncnim
    preiiiim
    curatio-
    nisestistudquodtribuo;
    necsaniiatem
    perceptam
    islo
    niunereredimo
    :
    quippe
    cumsaniiasisiam
    quain
    me-
    rui, preiio
    nec
    poierit
    redimi,
    ncc ullomunere in-
    veniri. Mihi, inquil
    Elisseus, quod
    offers non acci-
    pio; quodingeris,
    ut alienumrecuso. Necenim
    ipse
    tibi sanitatem, qua
    loeiuses,
    procslili;
    nec
    pernicio-
    suravitiumin te
    egoipse correxi,
    nec
    naluraj,
    ut
    aesiimas,
    reddidi : sed est
    potens
    incceleslibus
    Deus,
    cujusimperio
    servio,
    olficio
    pareo,
    servituli insisto
    ,
    cui soli tuus
    dicandus est
    aniinus, pra-parandus
    est sensus,
    iribuendus est famulatus. Iluic enimsi
    soli servieris,
    aut si
    obsequia
    illi debila
    manciparis:
    qnanta
    mercberis
    , conjice,
    cui
    anlequam
    servieris
    ,
    tantam
    meruerissanilalem.
    5. MoxNaaman
    cullus sibi divinos
    indicit, super-
    siiliosos
    abscindit. Moxse Deumvenerari
    teslatur,
    el deleslari
    idolum
    profiieiur.
    Moxse
    qnemaguovil,
    Dominumcolere,
    et
    ligmentaquoecoluerat,
    abhor-
    rere
    proloquitur.
    Nunc, inquil, coguovi quia
    Domi-
    nus coleudusest solus. Nunc
    piimum
    addidici
    quia
    uiius veneraudusest Deus: coeleri enimdii Genlium
    nec salvare
    poterunl,
    necnocere;
    qnippequi
    humaiio
    indigenles
    auxilio,
    auxilia
    ipsi proustarcn.on[lossunt.
    Neccnimservare
    polerunt qui
    scrvantur,
    aut vitara
    tribuere
    qui
    nonvivunt,
    aut sanum
    quempiam
    colen-
    tium faccre, qui
    se non
    possunt
    de non colenlihus
    vindicare. TuncNaanianproficisciiur
    in
    Syriam
    helus,
    tunc adsuos
    propeiat
    sanus. Loctantur omnes
    qui
    cumeo irisies advenerani,
    gaudent
    cuncti
    qui ejus
    valeludinemexhorrebant, magnalia
    Dei sccumcon-
    cti
    loquunlur,
    virlutes
    ejus
    universi cuminviceni l'a-
    bulanlur.
    6. StatimGiezi
    Prophctoepucr
    secum
    loquilur,
    di-
    cens :
    Quoniam
    dominusmeusaNaaman
    Syro
    noluit
    *
    itaMss.At
    editi,
    crediderat.
    quidqiramaccipere, egopergam;
    ut
    quod
    ille
    noluit,
    suinam.
    Pergit propcre,
    festinantcr accurrit:
    qncm
    cum
    post
    sefestinanteni
    pueri Syri conspicerent,
    ac
    domiiioiiuriliarent;
    moxNaanian
    suorumsiaiuitcur-
    ius, vehicula
    retrahit,
    animalia
    fleetit, ipsepro|ierus
    acfcslinans in obviam
    redit,
    causasexquirit,
    ad se
    propcrandi
    rationes
    exposcit.
    Illesimulator ac fallax
    aplat mendacium,
    falsum
    componit:
    dicita
    Prophela
    sibi esse
    mandatum, quasi
    argenti aliquidmiiieret,
    quod
    advenientibus ad se
    Propheiarum
    liberis tri-
    biHssel. Inslanler Naaman
    puero duplutn quampe-
    lierat
    dedit, quod Proplietocsupplex ipse acdepre-
    cans dare non
    quivit. Quo acceplo
    in
    sequcstri
    de-
    posito,
    Elisoeo
    apparuit, atque
    in
    ejusconspeclu
    solilo
    inorc consistit.
    Ubi, inquitPropheia, fuisti,
    velquid
    rei ac
    negolii gessisli
    ?
    Nusquara, inquit,
    islhincdis-
    ccssi; nusquam
    atuis
    conspectibus
    abfui. TuncPro-
    pheia
    sanciissimus
    erumpit
    in vocem: Nonne cor
    nieum,
    inquit, fuit
    tecum?Scio
    quemadmodumpropera-
    ril Naamaninobviam
    tui,
    a
    quoaccepisli argentum
    :
    el
    possidebis
    exeo
    agros,
    el
    vineas,
    et
    olivela,
    servoset
    anciltas;
    cl
    lepra
    Naaman
    Syri applicabitur
    tibi el se-
    mini tuo
    usqiie
    in mternum.Etstatimdiscessitabeole-
    prosusskul nix(W Reg.v).
    0admiranda
    potenlia
    Dei!
    o sublimc merilumElisai ! Uuo in
    lempore duplex
    virtus
    oslenditur,
    et
    gemiuapolcstasProphetam
    san-
    ctissimumdemonstrat. Curalur Naaman
    Syrus;
    el le-
    pra
    Giezi
    peifundilur
    servus.
    Syro
    fidesaltulit
    glo-
    riam
    ;
    et servo
    perfidia
    inlulit
    poenam
    : illede
    Syria
    veniens,
    quoddesideravil, accepit
    : hic de
    Prophetoe
    exiens
    domo, plagam
    sibi de
    perfidiaacquisivit.
    Naa-
    mancuratur et
    gaudet
    : Giezi vulneratur el dcilet.
    Alius suis redditur
    sanus;
    alius cunclis osienditur
    mactilalus: alius
    exemplum
    virmtis
    ostendilur;
    alius
    ineritumfallacioedenionstralur. Curalur
    (ide,qui
    fuc-
    rat
    maculatus;
    etmac.ulatur
    periidia, qui
    fuerai sauus.
    Naamaninviiat ad
    Deum;
    Ciezi
    profertur singulis
    in
    exemplum.
    Per NaamanDominus
    collaudatur; pcr
    Giezi
    judicium
    ccelestemetuilur. Indesalus
    nascilur,
    hiiicnielus :
    indcgloria petitur,
    J iincfraudis molestia
    forroidalur : ut his
    exeroplis
    et lidei
    pretium, etper-
    fidioe
    supplicium
    cunclis
    genlibus
    monstraretur.
    SERMOXLIV
    (a).
    DeEliswoel Giezi
    puero(b).
    1. Elismus
    Dominum,
    Giezi J iidam vel J udwos
    figuravit.
    Avari siinl
    leprosi. Frequenter
    Cliarilati
    vcstroe
    snggessiraus,
    fr.ilres
    charissiini,
    bealum Eli-
    socum
    lyptim
    habuisseDoroini Salvaloris: Giczi au-
    lem
    discipulusejus
    non
    incongrue
    J udain
    tradiiorein,
    vel J udaiorum
    populumintelligitur figurasse.
    Sicut
    cnimGiezi ideoservicbat beaio
    Elisoeo,
    ut
    pecuniam
    posset acquirere;
    itaet J udas
    propterea
    adhoeserat
    DominoSalvatori,
    ul fraiidum
    faceret,
    etterrenas di-
    vitias
    congregarei. Denique
    sicde illoin
    Evangelio
    scriptum
    est :
    Quia
    fur
    erat,
    el locittos
    habebat,
    et ea
    quwmillebanlur, porlctbal(J oan. xu,
    6).
    Nam
    Giezi,
    qui gratiaromagistii poiuerat promereri,
    sicul et do-
    niimis suus cousecutus fucral bcali
    Eiioe,cupiditate
    vicius,
    meruit inoclernumcrudcli
    lcpraperfundi.
    J u-
    das vero
    pro
    amore
    pecunioe
    et
    apostolatus gratiam
    perdidil,
    ct
    laqueo
    viiam linivit. Ac sic
    inielligimus
    omnesavaros
    etcupidos,
    iutusinanima
    peccaiilejira
    esse
    perfusos.
    2. Naainan
    pncllw,populus
    Genlium
    acquiescenspro-
    phetiw.
    Naamanvero
    princepsmiliiiae,qui leprosus
    erat,
    el
    suggerenle
    ancilla ad beattimElisocumsa-
    () Alias,
    de
    Tempore
    208.
    (b)
    lu
    Ap[iendice
    nunc
    primum
    collocatur.DubiusLova-
    nieusibus,spurius
    veriinovidebaturel
    vindingo,qui
    alle-
    goriam
    hicn. 2 tradilain
    , scilicet,
    Audivit
    poputus
    Gen-
    tium
    propbeliain,
    el venitad
    cbrislum,

    observatcum
    illaconveuire
    , quoesupra
    in
    Ajjpeudicis
    sermone
    8,
    n.
    5,
    reperilur
    hisverbis: lla
    per
    verbuui
    pro[phelicum
    Ecde-
    siaGentimnadverum
    sponsum
    Chrislumde
    longinquis

    regionibus
    invilatur.
    sermonis
    utriusque
    caesariuinau-
    clorem
    jjonimus.
    Hie
    [iorro
    tertia
    parssermonis, qua;
    iu
    editis
    deeral,
    restilulaestex
    manuscriptis.
    1833
    SERMOXLV.
    1834
    nandus advenit, populum
    Gentium
    figuravit.
    Puella
    illa
    quoecaptiva
    ducta fuerat de
    J udoea,
    et
    suggesse-
    rat domillx suce,
    quod
    si ad beaium Eliscemnsuus
    domiiiiis
    pergeret,
    saiiitalem
    recipcrcl; puella,
    in-
    quam,
    illa
    proplieiioeiinagincm gcssit
    :
    quia
    licct
    tcmpore
    illoinsolaJ udsca
    gratia prophciiocfioruit,
    tamennon
    poluit
    fieri ut nonctiumad vicinas
    genles
    beata illa noliiia
    pervcniret.
    Audivit
    ergo
    Naaman
    puellam,
    et veuit ad Elisscum
    : audivit
    populus
    Gen-
    tium
    propheiiam,
    et vcnil ad Clirislum. Naamanve-
    niens ad Elisa-umsanatur a
    lepra
    : cl
    populus
    Gen-
    tiumvenieiisad
    Chiisium,
    abomui
    jicccatorumlepra
    purg.iinr.
    3. J tidmi titnc
    leprapercttssi,
    cnmGeulesabedlibe-
    ratw. Potest tamen,
    sicnl
    jam
    dixi,
    Giezi ctiainJ u-
    dseorum
    piipulumiigurare,qiiicotempoiepeccatilepra
    percutitur, ([iioabea
    Guiiliiiin
    populuslibcralur.
    Deni-
    que
    sic iufulicesJ udoci in
    passioiie
    Dominiclaroave-
    runt :
    Sangitisejtis super
    nos el
    sttper filios
    noslros
    (Malih.
    xxvn, 25).
    Tunc cnim
    peccati lepra perfumli
    nieritcrunt, quando
    contra coelestemmedicnmore
    sacrilego
    clainaverunt, Tolle, lotle, cructfige
    eum
    (J oan.
    xix, 15). Ergo
    co
    lemporc
    in illis remansit
    lepra, qtio
    ad uos iransiit
    gratja. Denique
    sic et
    apo-
    stolus Paulusad eos loculusest,
    diccns :
    Vobis,
    iu-
    quit, oporluitprimumloqui
    verbum
    Dei;
    sed
    quia
    vos
    indignosjudkaslis
    wlernwvilm,
    ecceconverlimttrad
    Gentes
    (Aci.
    xm, 4G).Quando
    docuina
    apostolortira
    ad Genles iransiit,
    tunc in miseris J udaiis
    peccati
    lepra
    remansii.
    4. Vocatioitis
    Genliiim
    ad
    fidemper Bapiisinum
    figura.
    Quid
    tameii liiaiidaverii bealus lilisocusNaa-
    mau
    Syro,
    videamus. Vacle,inqnil,
    cl luvare
    septies
    inJ ordane.
    Quod
    atueii)audiensNaaman,
    ut lavaretur
    septies
    inJ oidane, indignalus
    est,
    et itolubal
    anuuere,
    et ahamicissuis consilio
    accepio, acquievil
    ullava-
    retur,
    ci
    puigalus
    esl: hoc
    signilical, quiapopuius
    Geniium,aiileqiiani
    Cbristus
    cruciligcrclur, ipsc per
    seChrisio
    loquenii
    nou crcdidit;
    sed
    poslea procdi-
    cantihus
    Apostolis
    adsacrameiilumBaptismi
    fideliter
    venit. DixitElisicus
    ad
    Naaman,
    ut lavaretur
    sepiies
    in J ordane. Videfe, fralres,
    Elisseus
    mitlit Naaman
    ad J ofdanemlluviuro
    ; quia
    Clirisius
    populuui
    Gcn-
    liummissuruseral ad
    Bapiismum.
    Quod
    aulcm Eli-
    sseusnoii
    persuipsuui
    Naauian
    letigilaut baptizavit;
    hoc
    sigiiificatum
    cst,
    quia
    Ciuistus non
    per
    se
    ipstira
    venit ad
    populum
    Genliuiii,
    sed
    per Apostolossuos,
    quibus
    dixil:
    Ile, baplhaie
    omnesGentesin nomine
    Patris,
    el
    Filii,
    el
    Spirilus
    sancti
    (Mallh.
    xxvm, 19).
    Et hocaiiendite
    : Naaiuan
    qui populum
    Gciiiium
    figu-
    rabat,
    iuillo llnviosanitalcui
    recepit, quem postea
    Christus suo
    baptismatc
    consccravii.
    Quocl
    veio au-
    dicnsNaaman,
    ut lavareiur
    septies
    in
    J ordanc,
    indi-
    gnatusest,
    dieens:
    Numquid
    nonmeliorasunl
    flumina
    regionis
    mew, flutnina
    DiimasciAlbanael
    Pharphar,
    tttinipsis
    luVLrelntunder?
    Ilcicillo
    diccnte,
    consilium
    dederuntscrvi sui,
    ut
    acquicscerclProplieioc
    consilio.
    Quid
    auiem
    significet,
    fratres, diligcnler
    atlcndilc.
    SanctusElisoeus,
    sicui diximus, typum
    lialjeb.itDo-
    mini Salvoloris
    : Naaman
    ligurabat populum
    Gen-
    tium.
    Quid
    vcro
    quod
    de stiis flumiuibussaiiitatein
    seesse
    rccepluruui
    credebat? Iloc
    indicabal, quod
    genus
    humanuui de liberoaibiuio
    el dc
    propriis
    me-
    ritis
    pnesuniebal.
    Sed
    propria
    nicriia sine
    gratia
    Christi
    lcpram
    habere
    possunt,
    sanitaieiii haberenon
    possiinl.
    Cnclunisi ad
    exeiiipliim
    Naamanhuinanuni
    genus
    consiliiiinElisici audisset,
    et
    per
    Chrisii
    gra-
    tiain dciiuim
    Bapiismalis
    huniililer
    accepissct,
    ab
    originali
    ct actuali
    lepra
    liherari non
    posset. Lava,
    inquil, seplies
    : dixit
    proplei' septiformemgraliam
    Spiritus
    sancli, quoc
    in Chrislo Doniino
    reqtiicvil.
    Dcniqiiequaudo
    iueo lluvioDomiiius
    baplizalusest,
    Spiriius
    sauctusin coluinbou
    speciesuper
    cuinvcnit
    (J oaji.
    l, 52).
    5.
    Qui baplizantur,
    nctsci
    incipiunt.
    Ciun
    ergo
    in
    figura
    Bapusmi
    Naamau
    in iiuvium
    descendisscl,
    Facia
    est, inquit,
    caro
    ejus taiiquampueri purvuti
    SANCT.ALGUST.V.
    (IV Reg. v). Videte,
    fratres
    charissimi,
    hanc simi-
    litudineminChristiano
    populocompleri.
    Noctiscnim
    quia
    omnes
    qui bapiizaulur,
    sive scncs
    siut,
    sive
    juvenes,
    omnes lameninfantesnascimtur. Prima
    ge-
    neratio
    producit
    ad
    morteni;
    secunda
    generaiio pro-
    ducit ad vilam. Prima
    general
    filios
    ir;c; sccuuda
    gencrat
    vasa miscricordiie: sicut
    Aposiolusdicii,
    ln
    Adcnnomnes
    nwriuntur,
    inChrislooniiics
    vivificabun-
    lur
    (\
    Cor.
    xv, 22). Quoinotloergo Naaroan,
    cum
    cssct
    senior, seplies
    lavando niundalus est
    quasi
    parvulus;
    ila
    qui
    factusest
    peccalisvetcribus
    senex,
    ei muliis
    iiiiquilatum
    maculis velut
    lepra perfusus,
    gratia Baplismi
    ila
    rcnovalur,
    ut ineo ncc
    originalis
    nec actualis
    lepra peccati
    rcinaucat : ct
    qui
    fucrat
    ciimiiium
    ponderibusseroper incurvus.ad
    excmplum
    Naaniansalulari lavacrorenovatur ui
    parvulus;
    ila
    ut iu eo
    iinpleattir
    illtid
    quod
    de Cbrisload Eccle-
    siam
    Aposlolns
    aii,
    Ut exhibecusibi Ecclesiamnon
    habenteinmaculamvel
    rttgum(Ephes. v,
    27).
    G.
    Magna
    Dominiinuneranonnobis
    jucliciuihpariant,
    sed
    profectum.
    Qtiotl
    auieni
    postcaquam
    mundaluscsl
    Naaiiian,
    iiinneraohiulit healo
    Elis;co,
    et illc
    accipere
    noliiit : Ciirisli iu hoc
    gralia ligurabalur, quoe
    idco
    gratia
    dicilur,
    quia gr.ilis
    datur. Sic ciiira
    Dominus
    in
    Evanguliodiscipiilis
    dixit,
    Infirnioscurate,
    morluos
    suscilate,
    dwmones
    expetlile
    :
    gralis accepisits, gralis
    dttte
    (Matth. x, 8).
    Et
    quia
    oiiinia sacramenia et
    inysieria
    Dumiiti
    nosfri,
    qucc
    in J udiciserant
    prxii-
    gurala,
    iu nobis vidcmiis csse
    complela
    : elsi non
    possuniusquantas (lebemus,
    vul
    quauias possumus,
    Dco
    gralias ruferanius, qtii
    nobis tanta bonanuilis
    pneccdciuibus
    bonis ineriiis
    largiri dignaius est;
    et
    pro
    saluie nostra non solum
    discipulos niisit,
    sed
    ctiaiu
    pur
    sc
    ipsedcscendii,
    cl
    pro
    nobis
    (lagella
    et
    opproluia
    el
    reliquas, quaslcgimus,injuriaspaliunler
    cxccpil.
    Vulneraius
    cst,
    ut vulneia noslra
    curarei;
    inortuus
    esi,
    ui nosdeniorle
    perpeiualiberaret; ad
    inferna
    desccndit,
    ut uos de faucibus
    crudelissimi
    draconis
    eriperet; resurrexit,
    ut nobis
    spem
    resur-
    reclionis
    iribuerct;
    incccluni
    ascendit,
    ut
    quo
    eura
    sequi debcremus,
    oslenderet.
    Quid
    crgo
    retribucmus
    '
    Domino, pro
    his niuneribus
    quoecogitare
    nou vale-
    mus,
    neclumvobisvaleamtis
    explicare,
    iiiSi
    ui, sicut
    jam dixi, qiiaiilaspossumusgratiasjugiler
    referen-
    les, ipso
    auxilianle
    studeamns,
    ul munuravc! bene-
    ficiastianonnobis
    judiciumpariant,
    scd
    profccium.
    Eliain
    implereproecepla
    iiliuslaboreiuiis: utcuni dies
    judicii vciicrit,
    ab audiiu malo
    liberali,
    illa ad nos
    voxdesiderabilis
    dirigalur, Veniie,benedkii, percipiie
    regnumquod
    vobis
    paratum
    estab
    origine
    mundi
    (Id.
    xxv,
    51)
    : acl
    quod
    nosDominussttbsua
    proteciione
    pcrducat.
    Amen.
    SERMOXI.V
    (a).
    De
    Eliswo,
    cl securi in
    gurgilelapsa(b).
    1.
    Lapsus
    htinuini
    generisftgura.
    Modocum divina
    lcctio
    lcgcretur,
    fraires
    charissiuii,
    audivinius
    quod
    eunie beaioElisajocum(iliis
    Proplieiaruni
    adJ orda-
    ncm
    lluviiim,
    dtiin sibi
    lignacoucidcrciil,
    ceciderit
    sccurisin
    aquam
    : elille de
    cujus
    mauu
    corruil,
    cla-
    mavitad bealumElisicura,
    Heudomine
    tni,
    et
    ipsam
    miituo
    accepcram!
    Post luec in locoubi sccuris illa
    corruerai,
    bealus Elis;icusinisit
    lignum,
    cl naiavit
    fcii'um
    (IV Reg.
    vi, 4-7). Elisocum,
    fralres dileciis-
    simi,
    lypiiin
    habuissuDoinini
    Salvatoris, frcqucnier
    Charitaii vcslne
    suggussiihus.
    Setl ei in
    pucro, qui
    crat clefiliis
    Propheiaiiim,
    cui scctirisdc manu
    lapsa
    csi,
    iion
    incoiigrne
    ChristusDoniinus
    intelligiiur.
    Se-
    curis illa
    qit.c\ecidit,
    Adamsive lolum
    genus
    hu-
    niaiiiiui
    signilic.iShO
    diciiur. Tcnebat
    ergo
    lilius Pro-
    (a) Alias,
    du
    Tompore
    210.
    (b)
    lii
    Appeudice
    uune
    primum
    collocatur.EademLova-
    mciisiuindeisto
    atcjue
    de
    superiorc
    dubitatio:eademeliam
    Veiiiuict
    vhidiugi
    ceusura.EidemauctoriCoesario tribuen-
    diiniiacile
    judicabis.
    Denum.3vid.
    ejus
    homil.
    16;
    de
    num.
    4,
    hoiuil.12el 57.
    (Cinqtutnte-huit.J
    1833
    APPENDIX.
    1836
    phetarum
    securiminmanu
    sua;
    et Dominusac Sal-
    vator nosierhumanum
    genusquod
    creaverat,
    inmanu
    polenlioe
    suae. Sed
    quomodo
    securis illa de manu
    Prophetoc
    in
    profundum
    corruit;
    ilact
    genus
    huma-
    num de manu Dei
    omiiipotentis per superbiam
    se
    cxcussit,
    el
    cecidit,
    el inlluvioluxiiiioovel omniiim
    peccalorumgurgite
    sesubmersit. Securis
    ergo
    illa
    in
    profundojacebal, quiagenus
    humiuiuminoiniiium
    criminum
    abyssura
    inieliciruina
    corrucral;
    sicutscri-
    ptuin
    cst,
    Infixus
    snmin limo
    profundi
    : et
    iturutn,
    Deveni inaltiiudinem
    maris,
    el
    lempeslas
    demersil me
    (Psal.
    LXVIII, 5),
    oi
    reliqua.
    Fluviusenimilleubi se-
    curis
    cecidii, signilicat prxterflueiUcm
    el
    fugitivam
    et in
    abyssum
    descendunlem
    voluplatem,
    vel luxu-
    riamsoeculi
    hujus.
    Fluviuseiiiraafitiendonomenac-
    cepit.
    Et
    quia
    omncs
    peccatorcs
    iransitoriis
    volupta-
    libus inhocreiiiesvel inbiantesfluere
    dicmuur;
    ideo
    securisillainfluvioet inlimo
    jacebat oppressa.
    2.
    Figiira reparalionis
    illius.
    Relapsus
    cavendus.
    Veniens
    ergo
    Elisocus,
    misit
    lignum,
    et natavit fer-
    rum.
    Quid
    est
    lignum
    millcre,
    ct ferrumin lucem
    producere;
    nisi
    palibulum
    crucis
    ascendere,
    el de
    profundo
    inlerni humanunt
    genus crigere,
    ac de
    omiiium
    peccalorum
    limo
    per
    crucis
    roysteiiuni
    libe-
    rare?
    Postquain
    vero natavit
    ferrum,
    misit inanum
    Propheia,
    et
    reccpit
    illud,
    et
    redjit
    aduiilesusus do-
    iriini sui. Iiaet denobisfactum
    *csl,
    dileciissimi fra-
    tres,
    qui
    demanuDomini
    superbiendocecideramus,
    pcr
    crncis
    lignum
    iterumad mannmvel ad
    potesia-
    temDotninireduci meruimus.Et
    ideo, quanluni pos-
    sumus,
    cum
    ipsiusadjuiorio laboremus,
    ne ilerum
    superbiendo
    de.manu Doniini corruamus. Et
    quia
    nullis
    proecedeniibus
    meritisde tenebris
    prodncli
    su-
    musatt
    lucem,
    dc morieadvitam
    revocati,
    de mul-
    tis erroribus inviamrcducti,
    currainus dura lucem
    habemus,
    ne
    prsclcreiinlia
    salulis
    lempora negliga-
    mus: necnosdelecletmundi
    hujus
    maleduicisutni-
    mium
    periculosa
    loutitia;
    ne iierumde
    operibus
    san-
    ctis,
    et de
    justilisevia, quasi
    de manuDominicor-
    ruentes,
    adluxuriosummundi
    hujus
    fluviumrccur-
    ramus,
    et in omnium
    peccaiorum limo,
    iufclici
    ilerum
    ruina, mergamur
    : sedaudiamus
    Aposlolum
    %
    diceniem,
    Si consurrexisliscttm
    Chrisio, qttw
    sursum
    sunt
    sapite,
    ubi ChristusestindexleraDei
    sedens;quw
    sursumsunt
    quwrite(Culoss.ui,
    1et
    2). Quore
    dicit,
    Si resurrexistis,
    nisi
    quia
    cecideraraus?El alibiidcm
    Aposlolus,Surge, qui dormis,
    el
    exsurge
    a
    mortuis,
    el
    illnminabit libi Chrislus
    (Ephes. v, 14). Quasi
    non
    libi videlur ad securimin lirno
    jacentem
    clamare?
    Surge, inquit, qui
    in
    profundogurgitedormis;
    et
    per
    crucis
    mysterium
    illuminabitlibi Christus.
    3.
    Qui peccat,
    destruit
    templum
    Dei. J am isla
    omnia,
    fralres charissimi, per Bapiisnii
    sacramen-
    lum,
    Deo
    auxiliante,
    sic
    agere studeamus,
    ut nobis
    Leneficia
    Domini nostri non
    yudiciumpariant,
    sed
    proleclum.
    El ita dulccdinemcharitatis, puriiatera
    cordis,
    elcastitatem
    corporis
    leneamus
    ,
    nein nobis
    Dei sacramenla
    paliantur injuriam.
    Si enim verum
    est,
    imo
    quia
    verum
    esl, quod
    dicit
    Apostolus, quia
    lemplum
    Dei
    sumus,
    et
    Spiritus
    Dei habiiat innobis
    (I
    Cor.
    in, 16), quolies aliquod peccatum
    aut
    cogi-
    tando,
    aut
    loqucndo,
    aut
    opcrando perficimus,
    tem-
    plunr
    Dei destruimus,
    et ei
    qui
    in nobishahilal in-
    jurias
    irrogamus.
    Et ideosi
    quis
    in se
    lemplum
    Dei
    aut
    turpibuscogitationibus
    sordidavit,
    aut luxurioso
    sermone
    polluii,
    vel
    quibuscumqiie
    criminibusforle
    jamusque
    adfundamenladestruxit;
    dttni
    lempttsesl,
    cum Dei
    adjuiorio
    sludeal
    reparare perdiia,
    eri-
    gere lapsa,
    dcstniclaque
    consiruere: ut cumdies
    judicii
    venerit,
    elsi coronani non mcretur
    accipere,
    vel ad
    peccalorum
    mereatur
    indulgenliampervcnire.
    Quod
    autemdixi,
    vel ad
    peccatorumindiilgeiiliam,
    pfo
    humilitale
    quse
    nobissatisest
    nccessaria,
    videor
    suggessisse.
    Nammedicusille ccclesiis
    compunciis
    pceniteiUibus,
    et
    eleemosynaslargius
    facientibusnon
    solum
    veniam,
    sed eliamcoronam
    recompensare
    consuevit.
    i. Conclusio.
    Ergo,
    fralres
    eharissimi, elsi.negli-
    gens,
    lamen
    qualjscumqueprocco
    veritalisa Domino
    constiliuus, quod
    el vobis
    expeditatidire,
    ctme
    opor-
    let
    dicere,
    si non
    quanlumdebeo,
    vcl
    quantumpos-
    sum, suggero, clamo,
    admoneo.
    Qui
    coniemnit
    praj-
    conem,
    timeat
    j'udicem.Nullus
    ex vohis antetribu-
    nal Chrisli se excusare
    potcrit,
    nou se fuisse
    admonitum,
    ut omnibusviiiis
    resisteret,
    el virtulibus
    operam
    darct. Et
    quia
    vobis
    quid
    vilare vel
    fugere
    debeatis, frequenterosicnsum esi.clquid agere
    vel
    expeleredebeatis, assjdua
    praidicaiionc
    monslralum
    est;
    sicDeoauxiliante
    agile,
    ul vobisadmoniliono-
    stra
    magis
    ad
    proemiumquam
    ad
    judicium
    ante tri-
    bunal seicrni J udicis
    proficiai.Quodipse
    vobis con-
    cedere
    dignelur,
    cui est honor
    ei
    gloria
    iu soccula
    socculorum.Amen.
    SERMOXLVI
    ().
    De
    fatne
    Samarim
    (b).
    1. Duma culluDei
    gensiniqua discedit,
    horrenda
    fame
    comprimitur,
    et
    jusla
    necessitatelurbatur. Ve-
    nit, inqiiii, filius
    Adadezer
    regisSyrim,
    in
    Samariam,
    el obsediteam: el
    factq
    est
    fatnesmagna,
    itaul venun-
    daretitr
    capitl
    asini
    quinquaginla
    siclis
    argenti,
    cl
    qtun-
    que
    siclk
    arcjentiquarlapars
    cabi stercoriscolumbini.
    Cur
    famcm,
    o
    miserrime,.pateris
    ? Cur
    inopiam
    tc-
    leiiimamscnlis? Cur tania
    penuria
    laccraris? Cre-
    scit famis
    quolidie pocna; quia quotidie
    crcscil et
    culpa.
    Perseverant
    flagella; quia
    in
    populopcrseve-
    rant et delicta.
    Propter
    leeuimboslis
    irruii,
    iuimi-
    cus
    obsedil,
    adversarius tua
    pabula
    devoravit. Tu
    esuris: et ille
    pinguescit.
    Tufamcmhorridam
    pateris;
    et ille de luis
    pabulis,
    suis vacat
    epulis.
    Tu asino-
    rum
    cadavera,
    et siercoracolunibarum
    argenlo
    mer-
    caris. Callida
    deinceps vita,
    damna
    peccata.
    delicta
    compesce,
    ad Deum
    convertere, relinque idolum,
    abominare
    figmentum
    ;
    tunc
    poteris
    hoslesdivinoad-
    jutoriovincere,
    et ccelesti
    prscliosuperare.
    Nec
    quis-
    quam
    tibi
    polerilnocerc ulterius,
    si damnatoscelere
    divinusin le
    germinaverit
    culius. Prohnefas! Hor-
    renda cadavcraetcolumbarumslercora
    peccatorpo-
    pulus vescitur,
    nec Dei cultum
    quserit: inquiiiatas
    carneset horrendasescasfameset
    necessilas
    poscit,
    et adhuc
    figmenlum
    hominumduritiacolit:
    pabula
    deneganlur,
    et illicitaa
    peccaloribus
    exhibentur :
    Detisa
    populo peccatore
    non
    quccrilur,
    et idolum
    adoratur. Muiaturin
    figmenlumDeicultura,
    mutalur
    rtiigio,
    raulaiur etesca: roulaturDei sancta
    cultura,
    mutantur ethominibus
    pabula,
    inlerdicta vescuntur.
    Ulenim alienumest
    quod colilur;
    ita alienumest
    quod
    conira
    regulaiii
    esuritur. Nec enimdifficileest
    populum
    famem
    possesentire, quem
    male vivendo
    constat
    spiiilualiter
    esurisse.
    2. Interea crescuntcumvitiis
    augmenlafamis,
    et
    peccata
    matrumcadavera
    appetuntfiliorum,
    etalternis
    vicibusmulieresdueesuosnalosdevorare
    disponunt.
    Prohdolor! lncibum
    pietasveriitur,
    in
    pabulum
    sus-
    cepla
    soboles eomniiulatur. Ante
    parricidiumgeri-
    tuf, qtiam
    adfunestas
    epulas
    venialur. Animaarlu-
    bus
    elicitur,
    el malrumviscera
    polluuulur.
    Innocens
    sanguisefliindilur,
    ut
    parentum
    famesrahida
    sagine-
    lur.
    Apud
    illas enimtotum
    crudele,
    nefandum
    esl,
    inquain,
    insontis
    sanguinemfundere,
    innocenliscar-
    nes
    concoquere,
    decoclosartusavidis faucibustraus-
    '
    vorare;
    ut natum
    epnverlat
    in
    cibum, quem
    Deus
    condiditinsolatium. Sed
    posiquam
    ad funestas
    epu-
    lasvenlum
    essel",
    aliera niulier alierain exhorlatur :
    Recipe, inquit, recipe,
    miscranda
    matcr,
    in viscera
    filium
    nuper
    visceribus
    procreatum.
    Eslotui nati se-
    pulcrura,
    eslo
    ejus corporis
    diversorium: esto
    ejus,
    ut ila
    dixerim,
    monumentum.Intra te
    paululum
    co-
    inestus
    infans
    redeat, qui proe
    famevivere
    jamjam-
    que
    non
    poterat.
    Matemi sinus
    qui
    vitalem.inlra so
    enulrierant,
    etnuirilumin luce
    protulerant, particu-
    (a) otim,
    deTeumore
    211;
    et
    post,
    in
    Appendice
    63.
    (0
    incertiauctorisetinerudili.
    1837
    SERMOXLYH.
    1858
    laiimsibi reddilum
    recognoscanl. Rccipiat
    nunc co-
    nieslum
    ulerus, quem
    vivumediderat
    parlus. Repelat
    habitaculum
    mortuus,
    unde
    ntiper
    cxicrat
    vivus;
    quoniam
    fames
    urget,
    necesaitas
    cogit.
    Curenimnaio
    sujierstile moriar,
    et 11011
    magis
    nalura
    ego
    mater
    consumani?
    3.
    Igiiur
    cumhoecmulier comestum
    j'amconspi-
    ceret
    puerum,
    suum abisla clade sublrahit filitim.
    Negat
    sefacluramin
    proprio, quod
    ctun inaiie feee-
    rat inalieuo. Suflicit,
    inquil, milii,
    snflicit tuo sce-
    leri, mulier, consensisse;
    sufficil mefuneslas
    epulas
    degusiasse,
    et innoceiiliscarnibtis uiea viscera
    pol-
    luisse, Crudelecnimlecum
    pariicipavi cnnsiiium,
    ut
    nefandumexerccremdemeofilio
    parricidiuin
    :
    qitod
    tecum
    admisi, expiare
    non
    possum,
    iiefaiidumscelus
    recusarenonvaleo.Esto saltemrelevataiu
    rneo,qu;e
    sic
    gravaris
    inluo : desine mco
    scelcre, desine luo
    graviore
    commisso. Utinain nec lu
    faceresquod
    tu
    lecisli,
    nec
    ego
    sce.lusadmitlerem
    quod inciirri;
    ut
    hoHiicidium
    faccrcm,
    el
    parricidium perpelrarem.
    Exmedisce
    quid
    feceris:
    qnia
    cl
    cgo per
    te merui
    quod
    aniiseiiin.
    Quare
    islud
    quod cogis
    non
    facio,
    qnod
    suades
    elfugio, quodingerispcrhorresco.
    4. Tuncad
    rcgum
    altera alieram
    pcrtraliit,
    ad
    ju-
    dicium
    ducii,
    causamlanti sceleris
    publicavit, quod
    enormilas facinoris
    publicarc cocgit. Tunc, inquara,
    sceleratumfactiiin
    prodidil
    dolor,
    Uincimmaiiefaci-
    nus
    |iietas pcrfida
    dcuudnvil. Ardet insana
    mulier,
    quiaparricidiumfecit; ardel, quia
    filuiinsuumclcvo-
    ravit:sed
    plusaidcl, qtiia
    in illa dade liliiimsuuro
    alianon inimolaul. Aut
    ego
    cum
    liac,iiiquit,
    moiiar :
    aul cerlc ut btce
    ineum,
    ita illitis naium iuvadain.
    Pactumnosliuni
    jusliliainitjtia,
    rex
    juslc,
    conlirina:
    quia ego muiquaiu
    meuiu naltim
    occiderem,
    nisi
    suum occidcuduin amaro
    placilo
    locavissel.
    Ergo,
    domiiicrex,
    aul meum
    qui
    comustus
    esl, reddat;
    aut
    suum
    qui
    esl
    aljsconclilus,prodai.
    Certe tit
    dignum
    cst, utrasquenos pari
    seuienlia
    perculu;
    ne aut
    ego
    posl
    taiiiuiii faciuus
    vivam,
    aut hoecsuse
    gaudeat
    nun
    iuisseinsuiiinlilium
    parricidaro.
    5.Quoaudilo
    rex vustimenia
    conscidit,
    vuliummu-
    tavit: et conlinuo
    [iropheta
    ad
    regemmandavit,
    Hwc
    dicil
    Dontinus,
    lictc
    hora,
    crastina
    dic,
    mensurasimi-
    laginis
    sklo
    emelttr,
    el cluwmensurcehordei sicloin
    porta
    Sanutriwemenlur.Nuntiai
    Proplicla
    sanctissinius
    ad
    regcm
    ccelitus
    ubertaiem, quam
    solalidcscrede-
    ret,
    ei
    pciiidia posse
    lieri
    dcuegarct.
    Nuniiai in lo-
    cumfainisfuluramabundanliam
    similaginis,
    nunliat
    cessaturam
    fainem,
    siiccessnrainubciiatcm. Nimtiat
    subilo
    magiialia
    Dui successuravirtute
    Aliissimi;
    et
    addiiur
    proprio
    scelcri
    peifidia
    l.ominis.Tunc hoiuo
    qui
    raissus fueral a
    rcge
    ail:
    Nec,
    si calaractwcasli
    aperianlur,possunlfieri quw
    narraniur. 0
    perfidia
    ho-
    miiiis! Non credit
    promissain
    lieri
    ubeiiatein,
    qui
    horrendamsenscral
    egeslalem.
    NeeconsidoratDuura
    proinisitse
    ahundaiiliaiii,
    qui populo irrogarat pe-
    nuriam. Scelestissimuhonio,
    cur iiiiraliilibiisnon
    crcdis? Cur farranon
    accipis?
    Cur
    proniilteiileni
    Do-
    niiuiiin
    pcihciTCscis?
    Crcde,
    quod
    crudcntibus
    dalur;
    crede
    piipiilofulur-uin,ciijus
    ie
    jainnogaveiis
    socium.
    Et
    quia
    bonistaniis
    iudiguus
    es,
    hac lihi viderecon-
    ceditur,
    et
    possc peifrui dcnegatur.
    6.
    Igitur
    dumh;rc
    gcniiittir,
    audilum fecit Domi-
    nus ineaslris
    Syric,
    ut
    populo proinissam
    tribueret
    ubeiiateni:
    quadiigavum
    slrepilus,
    el curruumsoai-
    lus,
    ct armalorumiumiiltusinimicoriiinauribus ma-
    luit icsonarc,
    ul
    posset jam
    sutim
    populum
    libcrare.
    Quostrepiiuperculsi
    inimici
    fugiunt,
    sine
    pugnaicrga
    vcrtuiit,
    iilensilia
    relinquunl;
    et Isracliloc
    cgressi
    ci-
    vilaicm,
    caslia liosliuin iuvadunt
    deprocdautes.
    Re-
    verlenie
    ergopopulo
    onerafo, illequi
    non
    crediderat,
    cccidit
    lapsus,
    ct iiberiaiemvideusin.
    populocecidit,
    pressus
    est
    (IV lieg.
    vi et
    vn).
    SERMOXLVII
    ().
    DebealoTobia
    (b).
    1. Bealus
    Tubias,qui panem
    suumnoverat
    frange-
    reesurienii,
    mcrccdemceleremmercenario
    procpafat
    laboranli. Paiientcr leclione
    percepta, quoenuper
    ost
    recitaia,
    adniirabamur
    patrisliliiqueiractatom, qtiem-
    admodtim
    angelus monet,
    quem
    a'stimabanl tcrre-
    nuinsub ccelesti
    glorta
    mercenarium. Ad hoccniin
    csccitatisiiicurrii
    exiiium, ulangelum
    suscipeiet
    me-
    dieuiii, quidivinis
    facibusineensussicanbelavit: Ito-
    tteslaestoratiocum
    jejtmio
    et
    eleemosyna.
    Oratio
    justi,
    ciavisest cceli. Ascendit
    precalio,
    et descendit Dei
    miseratio. Licet alta sil
    terra,
    altum
    cceltnii;
    audit
    lamen Dcus hominis
    linguam,
    si mundam habeat
    coriscienliam.Cumsensibus
    loquilur,
    si sit solusno-
    sler
    gemilus.
    Sufficilamibus imbcr
    oculorum, (lelus
    citins attdit
    quam
    voces. Oratio invidi solet deauri-
    bits
    propulsari.
    Erat
    pairis
    et (iJ ii anima
    una,
    dum
    esset
    proprielasmeiiibrorum,
    erat illis
    singnlarisger-
    maniias animorum.
    Fili,
    inquil,
    dimillamus istura
    hominem
    adjicienies
    ad merccdem
    placitam; quia
    nobis mulla
    opere
    suo contulitbona. Et filiusrclato
    traclatu
    alloquitur palrem
    :
    Paier, numquidnam
    isti
    tambencdicto
    operario
    merccs lantum
    placita
    debet
    pensari, cujus
    bonus ducatus non
    potesl
    seslimari?
    Parumilli honoris
    reddemus,
    si
    ejus
    merilismensn-
    ram
    figamus. Numquidipse
    idlantum'
    exhihuii, quod
    placuit?
    Hoc
    placnerat,
    ut milii
    rcgionem
    et
    virura,
    cui
    argenlmnconimendasti,
    demonstrarei. Primo iter
    quasi
    cceleste
    carpens,
    etmihi ettibi
    paravit
    necessar
    riumde
    piscecollyritiin
    : me
    deduxit,
    argenliim
    rece-
    pit,
    Sarammihi uxorem
    desponsavil.
    Mercedc
    placi-
    la. tanlum est
    dignus, qui
    mihi
    lanquam
    caicsiis
    exstitit
    paranympluis; et, qnodpiuscst,
    bone
    pater,
    oGiitoriimtuoiiimmacnlas
    alhugine
    delracla
    curavii,
    el totamclomumnoslramilluminatisoculoruni iuo-
    rum
    lampatlibus
    iliusiravit? Clariusmodo
    video, quia
    te videiitcni
    aspicio.
    Nonne
    iste, oplinie paier,.
    di-
    gnus
    est niedia subslanlia? Isle lalis ductor
    alqiie
    provisor,
    medicus
    atquecustos,
    ul
    dixi,
    medisesub-
    siantioc,quamipse
    mecum
    perlul.l, accipial porlio-
    nem, qui
    niihi diicalu suo (anlam
    procbuitpielatem.
    Placet bono
    patri sapienlis
    filii
    responsio. Rogare
    co3,iit
    mcrcenarium,
    ul mercedissnccsumalefrectum.
    Frater, inquil, ctccipequod
    luum
    esl;
    el tuncvadcsal-
    vus.
    Rccipe
    niercedcmluam
    ; quia procbuisti
    mihi et
    filio meo bonani misericordiain.
    Tolle,
    ut
    dixi,
    mc-
    diam
    siibsianliam, quam
    cummeo (ilio
    reporlasti

    nam
    gratia quam
    tibi
    debemus,
    nou
    potest pondc-
    rari,
    2. Continuo
    angelus gaudet
    de
    cogilalamercedc,
    qui
    missus fuerat
    gratis
    faccre
    pielatem. Tobis,
    in-
    quit,
    vel
    Tobia, quid
    demeamerccdesatis
    siiperllue
    cogitalis
    ?Habete
    quod
    vobisdonavit Pater illecuic-
    siis.
    Ego
    minisier sum
    curationis,
    illeanclor sanila-
    tis. Nescuis
    cujns
    niercenarii
    ojieperfrui
    meriiisiis.
    Deftinclos
    capliviiatis sepelire
    non
    tiiiiuisii,
    Tobis:
    ascetiderunt atl Dominum
    opera tua; quia
    reliclo'
    prandio,
    reddidisli mortuum
    sepultunc. Ego
    Domino
    niedullatainluli sacrificia
    pro
    venerabili
    sepiiltura,
    cgo
    direcltis sum
    operarius
    fori ccelostis. Motiuum
    sepelistis,
    ct inoriisaciileumnon timuistis.
    Ipse
    se-
    pulluspro
    vobisvocetacita
    proclamavit.
    Probaiionis
    fuerat civcilas
    oculorum,
    unde
    paiieutia
    lua ciarius
    meruissct dc coeleslibusoniamentiim.
    Ego
    sttmRa-
    phael,
    tinusex
    seplemAngetis,qui
    assisiimusaniecia-
    ritaiemDei. Non
    incligco
    liuctu humanocmercedis:
    divilemmc facitcotivcrsalio
    niajcsiatis.
    Divesestille
    qui
    me
    misii, gratis jussit inipcudi, qui gratisipse
    concessii. Nec
    ipsum
    lionorem
    graiiarum
    niihi
    depu-
    letls; i|uia
    niliil ineisviribus
    percepislis.
    Deumbene-
    dkile,
    el illi
    confitemini,
    ct
    ipsumgtorificctte, quia
    vobis-
    cumfecit bona(Tob.
    xn).
    5. Subito
    patefaclo uiyslerii
    ccelesiis
    honore,
    voca
    ()
    olim,
    de
    Tempore226;
    et
    posl,
    in
    Ajjpendice
    Ca.
    (b)
    inceiiiaucfoiisetiiicrucliU.
    1859
    APPENDIX.
    1840
    Raphaelisangeli
    atloniti,
    Tobisct Tobias
    collapsi
    in
    terram
    proruerunt,
    vocemircmulam
    penitus
    occulta-
    verunt, quia
    voccminsolilamaudicrunt.
    Quid
    me-
    ruislis, pater
    Tobis
    filiusque
    Tobia? Merccnarium
    haberc cceleslcm,
    ct
    lanquam
    operarium
    locarc icr-
    rcstrcm?Celavitvobis
    angclus
    nomcn: Azarius
    sitm,
    inquit,
    Attaniw
    magni filins(Tob.
    v, 18):
    el non
    di\it,
    Ego
    sum
    Raphael
    angetus.
    Celavil in
    primo
    nomine
    dignilaiem,
    nefaccrct
    locatori terrorcin. Si cnimdi-
    ceret, Ego
    sum
    angclus,
    non esset Tobioemercena-
    rius. Servala
    cst
    dignitas
    nominis;
    ul
    poslrcmo
    ma-
    gnitudo
    clarcscerel
    dignitatis.
    Videte, charissimi,
    quantum
    sit
    eleemosynoe
    mcrilum:
    angclum
    mcruit
    habere
    operarium.
    Vfdctis
    quanlumproficii,
    moiiuos
    septiire;
    ul oblatio
    ejus perangeltim Raphaelem
    ad
    coelcstem
    ascenderct
    majcslalem.
    Vidctis, quia
    elee-
    mosyna
    a morteliberat,
    ct
    ipsapurgat peccata.
    Fa-
    cit
    purgationem
    oculorum,
    libcrat a lencbris
    pecca-
    torum. Tobisviasua
    deducitur;
    Sara lot viris con-
    Irislala, per angelum
    malrimonio
    copulatur.
    SERMOXLVIII
    (a).
    DeJ uditli,
    i
    (b).
    i. Non sufficitmorlalis
    eloquentia juslorum
    om-
    niumoralioneseximias
    alquetriumphosgravidasque
    referre viiiutes,
    quas
    omnipolens
    Deusdctlit eis
    qui.
    lius solet conferrc victoriam, qui
    viros ac fcminas
    vigerc permisit,qui
    el llammamcamini
    refrigcrio
    di-
    spersil,
    etinsidiososcxcrciius capile
    sublatonudavit.
    NamcuraHolofcrncsillc filiorumIsracl,
    imosui ca-
    pilis
    inimicus,
    exterarum
    gcntium
    sihi
    jtisvindicarel,
    atque
    obsidione, arniis, igiubus.qiioquc pugnarcl,
    necnon
    et multarum
    geniiumcampos
    carnisrocssibtis
    oneralos in cinercm
    pascenlo
    flaronia
    converlcrci;
    J udilli sanciissima, cujusprccibuspaluit
    cocluni,
    ora-
    lionis
    arlcarmavictriciafabricavit,
    qiiibus
    advcrsacon-
    fligeret,
    cl
    pavcsccnlcs
    virosfeminavindicarct.
    Sqtioic-
    balcivitas
    obsidioncbarbarseferitaiis:
    iiacnimiiniver-
    sa
    languebant,
    ut in manibus hostiuni
    jaro
    iradi com-
    niodius
    judicarcnt,
    quam pcrniciosoc
    lamis
    popula-
    tionevexari. Ecce J udilh
    post preccm
    ct
    saccuni,
    post
    cinerem
    adcultus
    puellarcs
    rcdil, spcs
    omniuro
    populorum
    proccclit,
    sollicitos
    populos
    rctldiliirase-
    curos sua
    sapieulia
    consolalur, qua: promitlciis
    victo-
    Tiam
    quam
    omnisnatio
    mirarclur, poriam
    sihi
    pau-
    luluro
    rcmolisobicibus
    poslulat aperiri.
    Prodiil sccu-
    ra linius
    ptielloccomitatu
    coniciila,
    ci hosliuinscctuis
    grcssibus
    properavil
    in caslra. Inira rourossolliciia
    fuit,
    secura
    lit dum ad limcnda
    pervcnil.
    In
    qua
    fc-
    rninainsidiossepulchriiudinis
    iiovilaleinhostiliscxer-
    ^eilus
    vchemenlcrexpavii,
    ut in
    ejus obscquio
    vircs
    .'amillerenl,
    arma
    projicercnt,
    et collacurvarenl.

    2. Deducitur
    ad
    priclorium
    subjcclis
    orditiibus
    fraus Holofernis,
    et
    higentis
    victoriacivilaiis.
    Quani
    cumvideret
    llolofcrnos,
    solutusestscnsibus,
    aniinain
    cumcapile perdilurus.
    J acuil cnimdcdccus
    jiivciium
    mulieris
    vultu
    capiivus;
    licuil niulicri cxarmare
    ju-
    vencs,
    cl dcbellarcviclorcs,
    solliciiamdclcndcreci-
    vilatcni,
    ct barbarum
    subvciieic hullaiorem.
    Dcccpit
    sinccra
    corruplum,
    fefcllilcasla
    pollulum,
    pudicapc-
    imit adiilicrum,
    sohiia
    jugiilai
    chiiostira. Illacnini
    lambarbaros animosinsicliosisui vuliusfraudccon-
    fuderat,
    ut eum
    ligarct
    iiiiiliaruiuaric
    fabiilariim,
    ut
    redderet inlcr cxercitusvicium,
    et inlcr arina ca-
    piivum.
    Paralur convivium
    regi,
    J udiili inleiossc
    ju-
    belur. Illaconscnlii,
    utvincat: acccdiiad
    ciuiviviiini,
    liihil de cihisaul de
    poculis
    hosiiiin)
    giislaiura, ipwc
    suis iiiensilibus voluit cssc conicnla.
    Quamvis
    illc
    liCllalor
    an.ioruiii lameasiissiiii.efcmiua:malcsanus
    ailcndcrcl vultum
    : illal:\mcn,qnarc
    vencral,
    dc
    cjus
    Capilecogilahat; quo
    snblalotlelcriis civibussiibvc-
    nircl. cl nnilia
    capiia
    nicretur, dcicndcrci,
    vimhca-
    rct.
    (a) olnu,
    cie
    Tempnrc
    22R:oi
    posi,
    in
    \ppeniice
    G>.
    (/')
    inccriiaiicionsci !iiciu<li;i.
    3. At ubi convivii
    sagina
    fines
    excessit,
    et
    gravis
    calicibus somntts
    successit,
    videns J udilh
    inimici
    corporis
    inclinatasebrielale
    cervices, surgens ipsius
    cruentum
    arripuit collum,
    comam
    quoque
    barbari
    capilis
    maiiu
    occupavit. Domine,
    inquit, confirma
    brachiummeum. Et
    percussit
    terlio incotlo
    ejus;
    et
    amputavil capul ejus.
    Exiens
    foras, iradidit
    jmellsc
    caput Holoferuis,
    et misit illudin
    peram.
    Et
    postpu-
    sillum exivit foras
    quasi
    ad oralionem secundum
    consueludinem.Eccccostiias. Orationisfavorecasli-
    laspudorempropriuin
    servavit iiuaclumet
    qiiielum,
    decepilquc
    alienum. J acel inclusum
    cadaver,
    et
    jam
    forisesl
    caput.
    Cum
    palmifera
    caslitaleJ tidith ad
    civessollicitefcstinat: nec
    prohibelur rcgrcssu,
    cui
    quasi
    ad orationemanlcirc fuerai concessum. J am
    rccipit
    allonila civiias lanlosviclricisredilus Irium-
    phales, jam
    luclus converlunlur in
    gaudium, jann
    porlaeplenissima
    sccurilale
    pandunlur, jam pendet
    muris vicloribus
    capul.
    Omniserat incivitateviclo-
    ria,
    et inhostilibnscaslris tremor crat et
    fuga(J u-
    dith.
    x-xv)
    ;.
    J udith in civitaiecumsecuris secura.
    Ubi enim assiduis
    pulsalur
    oraiionibus
    ccelum, po-
    lentia
    semper
    calcatur armorum. Eccc
    gloriosse
    fe-
    minoecaslilateni servavit
    oratio;
    et hosiemservare
    non
    poluit
    mtiltitudo.
    Lugentem
    civitalcmunafemina
    valuii
    vindicare;
    et lanlus exercitus
    regem
    non
    poluit
    custodire.
    SERMOXLIX
    (a).
    De
    J udillt,
    u
    (b).
    1.
    Quoliescumque
    bellicus rumor
    terribili fama
    crebrescit,
    aul horrisono tubarum
    clangore,
    vel rau-
    cisonoxris caniu
    increpuerit
    leihiferum
    murmur,
    feminisacdebilibusformidolo^a
    imago
    mortis occur-
    rit :
    iiurepida
    viroruni fortium
    pectorasolent Iaudis
    amore
    flagrare, aique
    bellica
    sorte,
    ubi funesloinibre
    densali
    praiiantes
    niortiferaobumbralione (excrint
    paries
    consertas sub stridulo telorum
    cursu,eventuv
    jain
    crranles
    lelhilcro, prsecipili
    ardore
    lriumphales.
    propintiuant
    ad
    palroas.
    J udith
    bellalor animus alie-
    num
    pcctus
    obsedit. Illa
    abjeciaformidinefeininarumi
    viclnriamin
    periculisquairens,
    necmoriemin
    peri-
    culis
    limtiit,
    ncc
    aittbiguilatem
    formidavit. Guiu
    igi-
    tur BclhuliocmoeniaIloloferneshostili obsidionecal-
    carci,
    et avcrlcns traclus
    aquarum, prima
    indiee-
    rct ccrtamina
    siccitatcm; J udilh llens sui
    conjugis
    foedcraaccrbo discidio
    rnpla lugubri lamentalione
    servabat.
    Qua;
    ut
    repertl caplivandoe
    civilatisinducias
    postulatas,
    mox ci
    privatiim
    dolorcni
    congcminavit.
    civilalis coninumis dolor.
    Qu;ccxorata,
    consurgeiis.
    abluil
    aqua corpus siiuin;
    imponcns
    sibi ornainen-
    tum, pcndiilas
    aurcas divitias
    snspcndil,
    el manihus.
    lapillalos
    circutos
    splcndciucsiuduxii, llitcnlcssiiius-
    purpureoc
    vcsiis
    gcnimaio
    collugiipcciorc,
    casiovulia
    prius
    diniicaiura
    qiiam
    lcrro. Moiiiliiiinicla
    pudorL
    sempcr adversa,
    lioslcm lcrire didicciuiit. Ccnlis.
    suoeviutlcx
    siimpsit
    oiiiaiiicntonuii
    anua,
    iion dft
    bello
    tiuptias
    suhitura
    ;
    sodde civii.uc bcllairix
    pro-
    ccdit
    spousa.
    Ncclitil lcviias
    ornaius,
    ipii
    ad liomici-
    diiini tanii
    capiiis apiah.iiiir. IVrgit
    divnni
    Spiriln
    dticta,
    ct
    singtilaris
    ancilhcsolaiiocontciiia.
    Spccies
    cusiodii, (|ii;c
    blandiiur; ci nc violciiicr
    pudicitta
    custodila
    lailatur,
    llolofciiicm
    alloquiiur,
    m
    dcsidc-
    riiiiii inanc
    confipiilur
    .-
    lujo, iiiqiul,
    tincillulua.
    mi(
    sitmeDoniiiiusDeits
    (accrercm,
    tn
    qua
    iiurnbiiKrom-
    nis
    qtti
    ciudknl cam
    ; quontam
    tntattii tua Deumcceti-
    observo
    ;
    cl nttncibo
    pcrntictcm,
    ctoraboad Doniinum:
    cceli:ct nuniiubitmiln
    quanclo
    (actcl
    lixc,
    etducam<a*
    pcr
    mcdittm
    J itdwam,
    cl
    ponamscciemtunmtn mcctits:
    civilalc,
    ctctmisnon mutiet
    tingua
    suaconlia
    le, quoj-
    niammilithwcostcnsasunta Domtno.Nondcctut
    pa-
    (lic.uii
    niciiiiri,iioii
    iiiiclligciitihiisdixit, pcrfcutacii-
    hiis
    quodproinisit.
    2. Duni
    rcgi
    alioscrinonc
    imaginarus
    vcrbishlan-
    (a) ulrni,
    dc
    Tcmporc220;
    et
    post,
    in
    AppcniJ ice
    07.
    (C)
    ii-cciiiaiictorisctuierudiii.
    1841
    SERMOLI.
    1842
    ditur,
    bellator animus lascivia
    solvilur,
    in amorear-
    morurn
    lorpent
    vires inntimerabiles
    mililum,
    luxu
    regificonupliarum
    pompa
    nullonubente
    constrnilur,
    cuncti ebrietale solvuntur. Nondelicalamalrona
    pu-
    gnavit,
    sed
    sopor
    libi
    qiiem
    ferias
    proeparavit.
    Con-
    slructo thalamoconcitaiur ad diiceni
    protiumamore,
    viclum
    soniiio,
    elisum virum in
    strato;
    bcUatoris
    crines
    implicuiipulchriludinedigilorum, post
    teneri-
    '
    tudincm
    fusi,
    cbeni
    capulumquoeiil.
    Mucro malro-
    namnon
    terruil, sed
    annavit, qu;e
    ita
    pugnavit.
    Co-
    rusciis ensis
    caput
    abslulil
    hosti, persolvitur,
    in
    pa-
    triis nioeuibiis
    vicloiiasuspendiiur (J udiihx-xv).
    Ar-
    niis
    siupentibus
    cunei
    densaniur,
    procpostero
    ordine
    triumphanl. Seqtiiturbelltim,
    vino
    fiisi,
    solnti
    somno,
    in certainen tiec
    clamore
    provocanleconsurguiil,
    te-
    guntiir
    armiscornscantibtismoiiies.
    Quid,
    alienigena,
    frcrais?
    quid
    bella
    coniponis
    ?
    quid
    aciem
    paras,
    ha-
    bens
    ([uciu
    in cuhiculo
    quscras?
    Onittemvariumftt-
    roris
    impettiniretinc,
    lantuinvobis
    rcliquimusducem,
    agnoscendampartem
    habemus in
    porta pendenlem.
    Tanlamanimus de Deo
    suseepil
    largilaieni, quanlam
    creduliiassibi
    poterit
    vindicarc.
    . SERMO L
    (fl).
    Debealo
    J ob,
    i
    (b).
    i.
    Promptiorem
    me ad
    loquendum
    vcstraSancli-
    tas
    proemonet;
    eiiam dudum de
    Scripluris
    insiuuala
    omni cumdevotionedicendi fiduciam
    tribuit, qucin
    Deus
    gralanler
    vobis audireiuonstravit. Sic et nos
    vestraSanclitas deJ ob dicentem
    accipiat,
    ut audiro
    se
    lanquam
    rusticumcrcdat. Non fucosermonesin-
    feclosdicere
    arbitrctur,
    qui
    illius
    magislcrio simpli-
    cilerdicere
    profiietur.
    AdvcrsusJ obdiabolus
    pugnam
    impelravit, cujus
    filios ruina cum
    cxsiinguerei;
    fa-
    ctus est
    post
    divilias
    inops, posl
    familias
    solus, post
    iiumerosam
    sobolein,ntillius
    patcr , palriinonio
    nau-
    fragus,
    in
    corpore
    edaces
    pcsnas
    uuo roborefidcisus-
    tinebat. Divitioein
    inopiam
    ceciderunt. Hic nova
    expergiscilur
    nuditale: niillus fuit
    proximns; qtiia
    rara est miserisamicitia.
    Corporis
    saniiasvulneribus
    iminulalur, gaudium
    in dolorem
    convcrtilur, iiullus
    artus
    qui
    non
    flagcllis
    valctiidiiium
    agitetur. Denique
    sub
    slerquilinio jacuit pracclarajusliiia,
    ct cumvul-
    nerata caro
    probaretur
    in
    mcmbiis,
    incolume
    pecius
    servabat interius. Nihil erat a
    capiieusquead pedes,
    quod
    non
    affligerel pcrna. Undiqiie
    ciiciimvallanli-
    bus
    pcenis
    sielit: ct unde fervebat diaboli
    invidia,
    inde
    sumpla
    est
    faligala
    vicioria. In
    corpore lorque-
    batur
    ,
    et
    spirilu probabatur.
    Vermihus
    corpus
    in-
    quielis
    doloris tolcrabat
    gcminaia supplicia, quam
    fluxaecarnis
    piilredincmpraidurabat
    fecunda cala-
    n)itas:nonnoclibusqtiies,
    nondiebusrequies. Torque-
    batur, etorabai. Aliud
    poslulabat hostis,
    aliutl
    pre-
    cabatur
    vociferaiiocoiifessoris.Dissolutis
    nervis,
    sa-
    nici
    profluviumasperior
    lesta
    radebat,
    atrox crucia-
    lusmtilabat.
    Reges
    non
    agnoscebat,
    el confossiim
    corpus
    iu slercorc recumbebal. In
    natifrago corpore
    incolumis
    jusliiialutatur,
    el
    periclilaniiliusmembris,
    auclori vulnerum
    pectus
    servatur.
    Omnia, excepto
    spirilu, occupavcrat
    hosiis.
    2. Non fuit
    qui reciprocum
    redderet munus mer-
    cedibiis
    ;
    delicalamatronainalienis domibus
    servit,
    qua; imperare
    consueveral. Ubi
    post
    solis occasiim
    diurna
    supplicia
    dure
    transigebat, quielem exspecta-
    bal,
    et
    faiigatis
    malrona
    digilis,
    succedeuleni diem
    lacrymanlibus
    oculis dcducebal. Orbala in mcerore
    filiorum mulier locatur ul
    servial,
    nec atl
    lacrymas
    vacat. Adhucmalroua
    jamvidua, ubique
    mercena-
    ria, nusquam
    domina
    ; nec
    slerilis,
    nec
    rnaler, uleri
    sui laniaiusdeflet :
    Eccc, inquit, niarite, qu;cpate-
    ris : dic
    aliquid
    adversus
    Deum,
    el
    morere. Peccavit
    sola,
    quoc
    viro misericordiam
    denegabat;
    ohlivisci
    uxoremJ obin filiis
    didicerat,
    et oinnibus meinbris
    lluens,
    solus animus lideliter
    rcpugnahal.
    Rellator
    (a) Olim,
    de
    Tempore224;
    et
    post,
    in
    Appentlice
    61
    (b)
    lncerliauctorisetineruditi.
    mundi in uno viro
    torquetur,
    dum
    torqnet
    et
    poena,
    revertilur inaucloreni.
    Ecce,
    inquit Doroinus,
    tradam
    illumtibi: animamilliuslanlummodocuslodi
    (J ob
    i et
    n).
    Secure
    pugnat, qui
    hosle
    metuenlc servalur. Sic
    hostis
    furebat,
    ut limeret :
    infligit
    doloremcrudeli-
    ias
    ;
    et deficit insuis viribus. Pcena
    fugata
    revertitur
    sanilas,
    et cicairicihtis
    felicior redditur medicina.
    Celerius curat
    Dominus, qtiam
    vulnerat inimicus.
    In
    gaudia gemiius inigravere,
    et iri fossis vulne-
    runi nunierabantur moniimeiua
    victorisp.
    Propter
    J oh
    regina, propler quem
    et mercenaria. Du-
    plici regredilur fenore,
    ut amissa
    possent duplo
    reci-
    pere.
    SERMOLI
    (a).
    De beato
    J ob,
    n
    (b).
    1. J ob in
    prosperis
    el inaclversisvictor. Thesaurus
    jusli fides.
    ln
    lectionc
    quse
    nohislecla
    est,
    fratres cha-
    rissimi, audivimus
    quod gloriosissimus
    Dei athlela
    conlra hostem
    callidissimumadmirahiliter
    praiialus
    sit : et secundum
    quod Aposlolus ail, Speclaculum
    Deoel
    Augelisejus
    el hominibus
    (I
    Cor.
    iv,
    9
    ) dignum
    non sine
    ingenli
    adroiralione
    audire,
    et
    quodarn
    rnodo
    oculis fidei videre meruimus. Vidimusbealum J ob
    nonsolumconlra felicitatem
    mundi,
    sedetiam con-
    tra
    paupertatem
    el
    aspenimos
    dolores,
    et contrafi-
    liortim
    orbitatcmfoiiiter ct feliciter diroicanlem.
    Qui
    cum cssct
    dives,
    nullum
    contemptum habuil;
    ctim
    penuiiampalerelur,
    neminem
    blasphemavil,
    neccon-
    tra Dei
    dispensationemmurmurare
    procsumpsit
    : sed
    locuplesdicebat,
    Domusmeaomnibusviatoribus
    paluit,
    el develleribusoviitm
    mearum
    calefacti
    sunthumeri in-
    finnorum
    (J ob. xxxi,
    19e;20).
    Poslea
    vcro,
    cum
    pau-
    pertate premeretiir,
    in
    angusiiisloquebalur,
    Dominus
    declit,
    Domiiius
    abslulit;
    sicul Domino
    placuil,
    ila
    (a-
    ciumest
    (Id.
    i el
    n).
    Foiiiter colluctalus est diabo-
    lus;
    setl aihletaro Dei
    superarc non
    poluit.
    Immanes
    suscitavit
    flttctiis;
    ct firmissimam
    petram
    commovere
    non valuit. Machinationessuas
    adhibuit; et lurtim
    validissimamnoii
    proslravit.
    Arborem
    concussit;
    et
    decutere
    poma
    nonvaluit : et ramos
    quidcm
    confrc-
    gil,
    sedradici nihil
    nocuii. Parietem
    perforavit,
    sed
    ihesauruiii auferre non
    potuit
    :
    thesaurum autem
    dicononauri et
    argenli,
    sed fidem
    jusli.
    Huncenini
    ejus
    ihesaurumdiabolus
    diripere festinahat, quando
    eumomni facullale nudatum
    plaga
    intolerabili cru-
    ciabal. Vitlisii
    aiigmentari
    fluctus,
    vidisti
    petram
    firmissimam,
    vidisli turrim
    inexpugnabilem,
    viclisti
    Deum
    glorificaium,
    etdiaboluin confraclum: ct
    quali
    iioroineliunc
    jusiumappellcm,
    ignoro.
    Athlelanieum
    voeem? Ked
    proecellit
    tantaniin
    copia
    coronarum.
    Peiram cum dicam? Sed firmioremvideo. Miliiem
    appellaho?
    Sed
    robuslioreiii cernoconslantia. Titrrim
    eumnominabo? Sed
    eminet
    sapientia.
    Arboremeum
    dicam? Seddecorosior invenitur. Frnclumillum
    ap-
    pellem?
    Sed
    pretiosiordemonsiratur. Tliesaurumeiim
    nominabo? Sed
    copiosior
    esse
    dignoscilur.
    Et
    quali
    vocabnlo
    appellem
    sanclum
    illum,
    noninvenio.
    2. Et dives
    potcsl
    esse
    bonus,
    el
    pauper
    beattts.Pau-
    perumconlemptusquam
    cavendus.Audianthoec
    divites,
    audiant luec
    paupcres, quemadmodura
    hic beatusvir
    in diviiiissuis ct felicilale
    benignus dispensator
    ex-
    slilil divitiarum
    ,
    et in
    leniaiione
    paupertatis palien-
    (er et foiiiter toleravil.
    Vides
    igitur
    non csse
    impos-
    sibile divitemessein
    operibus bonis,
    et
    paupercm
    per palienliam egcslalis
    posse
    esse bealum. Nolo
    mihi
    dicas, quia
    paupeiiatem
    limeo.
    Paupeiiatein
    li-
    mes,
    et
    peccatuin
    non mctuis? Nolo timeas
    pauper-
    latem: sed
    iniquitatemtiine, quae
    maler est tormcn
    -
    lorum. Dominusa le
    stipeudiumposiulal,
    et dare ei
    nonvis. Cumenim audis eum
    dicenteni, Quttmdiii
    fecislis
    uni exniinimis
    istis, utique
    si tribuas
    pauperi,
    Christofeneras. Si contrahisa
    paupere
    manuin
    luam,
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    225.
    (b)
    m
    Appendicenuncpiimumcollocatur. EratI.ovanien.
    sibus
    dubius,verlinoct
    vindingospuiius.
    Auctorisesl erti'
    diti et
    [ii,
    sednobis
    ignoti.
    1845 APPENDIX.
    1844
    quomOdo
    et
    qua
    fiduciainilladieet fuaDominomi-
    sericordiam
    postulabis?Nonnc arguct te,
    dicens: Vi-
    disii me
    nudum,
    et non
    operuisti; esurienlem,
    cl non
    pavisti (Matth. xxv, 40, 43)?Quid
    tuadhsec
    respnn-
    debis,
    et
    quam
    veniam
    deprecaberis?
    Nonne con-
    scienliatuareumte
    faciet,
    et obmutesces? Et tu
    qui-
    deramulliset
    preiiosis
    vel
    rxquisilis
    deliciisinterdum
    usque
    ad
    crapulam
    saliaris;
    el
    pauperi
    unde csmiein
    repellat,
    ve) cibum
    simplicein
    dissimtilas
    erogare.
    Vestibuseliamniinium
    pretiosis
    indulus
    inccdis;
    ct
    pauperi
    nudo nec vilissimuni irihuis vestimeiilum.
    Domumtuam inomni
    porayjacoinponcrc
    vel ornare
    contendis; forsilannecin
    angulocjusperegrinum
    vel
    pauperemrecipis.
    Sed
    qui
    lnlis
    est,
    ctimei irrevoca-
    bilis advenerit
    finis,
    si
    poeniieniia
    iion
    subvencrit,
    perget
    ad inferos nudus bonis
    operibus,
    remanenle
    dornocumomni ornalu suo in lesiimoniutnavarilise
    siioc.
    Unusquisnue
    enim
    prsetereimtium
    dicet : Usec
    dpmus
    illiusfuit
    raptoris, praidonis,
    avari.
    Quantas
    viduas
    afflixit, quanlosorphanosdenudavit, quantos
    miseros fecit,
    ul hanc domumtanlis
    expensis
    deini-
    quilalequsesitiserigerel!
    3. Nobitium
    nondignilascttlpanda,
    scd
    faslus.
    Homo
    quam
    Deochariis.Scd
    dicitaliquis
    : Nobilissum,
    ct in
    lionore consliiuius. Nobilitatemnemo
    reprehendil,
    deisiis
    digniiatibus
    nemo
    disputat, quoe
    a Deobene
    liominibus concediinlur. Diviles
    ergo
    in honoribiis
    conslituios,
    si
    juste
    et caslc et misericordiiervixe-
    rint,
    repreiiendere
    nemodebel. Illi verodolendi sunt
    et
    lugendi, qui
    inflali
    superbiadignitalum, pulanl
    se
    inimbrialcs ciim
    ipsadignitate
    tuturos;
    et nonconsi-
    dprant conditionem
    stram, quia
    deterra
    sunt,
    ei in
    pulveremredigentur,
    et
    pro parva
    lsetiliaviise
    hujus
    (si
    lamenlsctiliavel vitadicenda
    est),
    perpetua
    susii-
    nebunt tormenta. Atlendis
    pauperem,
    et
    despicis,
    ct
    non
    recogitas quoniam
    homo
    cst,
    sicut et lu : homo
    charact amica
    possessioDei, homocujus
    causa firma-
    tum est
    ccfilum,
    el extensum est
    mare,
    fundataest
    lerra; propier quem
    sol oritur et
    occumbit,
    lunacre-
    scit et
    deficil,
    aslra micanlia
    surgunt.
    Tune
    ergocon-
    temnis hominem
    paupcrem, propter quem
    Deuslalia
    et tariia
    consiituit;
    adextremuro
    ,
    ut adhuc
    amplius
    dicam, propier quem
    Dei Filins humanamcarnemas-
    sumpsil, opprobria
    ct
    flagcllasustinuil,
    crucem
    per-
    tulil.el
    flagelliamaritudincm
    sensit,
    mortern
    gusiavii,
    ad inferna
    descendit,
    et eos
    qui
    a diabolodeiineban-
    tur olmoxii
    ,
    sanguinis
    sui
    preiio
    liberavit? Ecce
    quania
    et
    qualia
    humano
    geueri pieias
    divinaconces-
    sit. Videte
    ergo
    si
    justum
    est ut a nobis
    pauper
    quisque despiciatur,
    cui lot beneficia
    pielas
    divina
    largitur.
    4. Dei in
    pauperes favor.
    Amemus
    ergo,
    fralres
    charissimi,
    el non
    despiciamuspauperes
    vel
    peregri-
    nos
    ;
    ne nos ille
    despicial qui propter
    nos
    pauper
    fa-
    ctus
    est,
    cumesset dives
    (II
    Cor.
    vm, 9).
    Conside-
    rale, fratres,
    el
    diligenter
    ailendite, quia
    ab initio
    nullum
    paupercm despicere
    voluit Deus. Nam sicut
    in
    Scripiuris
    divinis
    frequcnter
    el
    diligenter audisiis,
    ut
    superbiam
    et vanitalcm mundi
    reprimeret Deus,
    lion
    elegit
    rhetores,
    non
    eloqnenles,
    non
    consules,
    lion
    diviies,
    iion
    polenies, quibus
    verbi sui secreta
    commitieret: sed aut
    opiliones,
    sicut Pairiarchas et
    bealum
    David;
    aut
    piscalores,
    sicul bcalum
    Pelrum,
    vel
    reliquos Apostolos;
    ut
    per
    infirma desirue.ret
    forlia,
    et
    per
    lmmiliaexcelsa et
    superba dejicerel.
    Amemus
    ergo pauperes,
    nt cumillo
    partem
    habere
    possimus,
    qui dixit,
    Discitea me
    qiiia
    niilissumet
    humiliscorde
    (
    Matth.
    xi, 29).
    Nara
    quiagenus
    hnma-
    num
    per superbiam
    niorlak;
    vulnus
    accepcrat,
    Chri-
    slus medicamenlumhumiliiaiis exhibuit. Noli
    ergo
    despicere
    huruileni
    pauperem
    :
    qui
    cumsihi
    pauper
    sit,
    facerc le divitem
    potesl. Qui
    enimdivites
    sunt,
    "imiientur beatumJ ob buroililer
    largas eleemosynas
    facieiUcni.
    Non extollanlur in
    prosperis
    : et si sini-
    Slrum
    aliquid,
    Domino
    permittenle
    ,
    perlulerinl.non
    de.primaiiiur
    adversis
    ;
    el iunullocontra Dei
    jndicia
    murmuranies,
    sedhumili et
    pia
    conscieniiacumbeaio
    J ob
    dicant,
    Dominus
    dedit,
    Dominus
    abslulit;
    sicutDo-
    mino
    plactiit,
    ila
    fcictum
    esl : sit nomenDominibenedi-
    cltim: cui esr hunor
    ei
    iuipsrium
    eumPatreet
    Spirilu
    sancto,
    in cunciasoceulas;rculornm. Amen.
    '
    SEKMOLH
    (a).
    Debeato
    J ob, m;
    el deverbisPsalmi
    xcvn, 5, 6,
    Psallile Dominoin
    cithara,
    etc.
    (b).
    i.
    Quispsallat
    in
    psallerio
    el cithara. J oblubadu-
    ctilis.J ob
    afflicttts
    ad
    pttrgationem
    levium
    peccatorum.
    Bcatus
    J oh, fralres
    dilcciissimi,
    de
    quo
    nobis be-
    sterna leclio recifala
    cst,
    lam sanctus
    fttil,
    ul in
    illo
    coinplereiiir
    illtid
    quod
    in Psalmo
    Spiritus
    san-
    ctus
    dixit, Psallile; Dominoin cilhara el voce
    psal-
    mi. Non vocem
    solam,
    sed
    opera
    assumite : ut
    non lanlum
    canlemus,
    sed et manibus
    opereinur.
    Qui
    canlat el
    operatur,
    psallit
    in
    psalterio
    et ci-
    Ihara;
    qui psallit
    in
    psalterio,
    divina decceloverba
    cariit :
    qui
    auleni
    operatur
    manibus
    ,
    humana
    opcra
    pcrficit.
    Extende
    mauus,
    et da
    pauperi,
    nudum
    vesli,
    hospitio
    recipeperegrinum.
    Sedcum
    facis, pie
    ac hi-
    lariter fac : recole illi le
    facere, qni
    dicturus
    est,
    Esitrivi,etdedislismihitnanducare(Matih.xxv,c)^).y\-
    dete
    qualiaorgana
    adjunganlur
    insimiliiudinihus. In
    tubis, inquit,
    ductilibus.Bealus J ob
    , fraires dileciis-
    simi,
    itaDei
    Spiritu plennserat,
    ut velutduciilis luha
    Iandes Domini dulciter decantaret. Sic enimde lali-
    hussonitus
    est,
    In tubisduclilibusel invocetttbwcor-
    new. Ductilesareoe sunt
    tuboc,
    et (undendo
    prodti-
    cunliir.
    Quando
    enim
    prodncuniur
    ?
    Quando
    malorum
    hominum
    perseculionerapalimur,
    si
    patienler
    omnia
    SUSlinemus,
    et
    nuuquam
    conlra
    dispensationem
    Do-
    mini
    murniuramus, vapulando
    erimus tubaeductilcs
    adIaudemDomini
    prodticta?,
    si cumtribulalione
    pro-
    ficinms. Tribulalio lunsio
    esi, profectti!productio
    est. Tubaductilis erat
    bealus
    J ob, quando
    a diabnlo
    percussuslanlis damnis,
    orbitaie eliamfiliorumaffli-
    ctus,
    innullo contra Dominummurmuraril. Ttinsione
    iila tantic tribulalionis factus esl luba dueliiis.
    Ergo
    audiainussi
    ipsa
    luba bene sonuit.
    Audi,
    Domimts
    dcdil,
    Dominus
    abstiilit;
    sicul Domino
    piacitil,
    ila
    fa-
    ctiimesl : sil nomenDomini benedklum. Yideie
    ,
    fra-
    tres, quomodo
    ci
    qliamdiligentcr sonuit, quam
    sua-
    vemsonumdedit.
    jNec
    hoc soluro
    sufficil,
    nisi adhuc
    tuiidaliir. Datusest
    1
    aulcm in
    poteslalemsaianoe,
    ut
    caro
    percutereiur.
    Percussus
    esi,
    ccepit pulrescere;
    iiaut eumscatenles
    globi
    vermiumexararent.
    Ipse
    tamenbeatusJ ob
    quamlibet
    esset
    jusius ,
    nonlamen
    fuit sine
    pcccatis. Neque
    enim melior erat sancto
    J oanne
    evangelisla, qui ail,
    Si dixerimus
    quiapecca-
    iumnon
    habemtts,ipsi
    nosseclucimus
    (I
    J oan.
    i, 8).
    Per
    illamenim crudelissimam
    pcenaiu
    minula
    peccata
    pitrgabanlur. Quain
    remcliam
    ip.se
    inielligens,
    Deo
    gratias referebat; df,
    negligcnliarum
    suarum
    qnasi
    ve-
    rissimus
    judex,
    nop
    moili lintco
    ,
    sed lesta radebat
    saiiiemfluentem.
    2. J ob
    iufirmus
    mcliorAdam
    inlegro.
    Ex omnibus
    tamenbonis
    snis,
    solaei adiaholomulier reservatur.
    Supposita
    est uxor Eva
    , quasi
    ad seductionem. Hoc
    eral neccssarium
    ,
    ul uxor ci
    reservarelur :
    equidem
    non adsolatium
    niariti,
    sedad ministeriumdiaboli.
    Suggessit
    mulier
    blasphemiam
    : J ob non
    oblemperat,
    sedrccusat. Evamh&amin
    paradiso
    non
    repulit;
    rc-
    pulit
    J ob Evamin
    sterquiliuio. In siercore scdebat
    J ob,
    cum flneret
    yermibus
    aique pulrescerel
    : sed
    melior J ob
    viilnerib|tis
    plenus
    in
    slercorc, qtiam
    Adara
    integei'
    in
    paradiso. Equidem
    adhuc uxor sua Eva
    erat;
    sed
    jani
    ille Adam non erat.
    Quid ergo
    dixit
    mulier ?
    BlasphemaDeum,
    el morere.
    3. Diabalnsmalleus
    universwlerrw. Ecceaudivimus
    quomodo
    tunditur luba ista. Percussit eumdiabolus
    (fl)
    Alias,
    de
    Tempore
    222,
    (6)
    Iu
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.ExLovanien-
    siumcensuradubiusinter
    Augustinianos
    sermoncsreman-
    serat. observavit
    post
    Verliuum
    vindingus, quse
    ineole-
    guniur, pleraque
    ex
    Augustini
    inPsal.97enarrationeesse
    huctranslata.
    ms
    SERMOLIII.
    4846
    a
    capile usque
    ad
    pedesgrayi
    vulnere,
    et
    pulrescens
    vermibussedcbatinstercore. Audivimus
    quemadnio-
    dumlunsusest : tub;c
    hnjus
    ductilisvocem
    dulcem,
    si
    placct,
    audiamus.
    Respondit
    eniin uxori : Locttla
    es, inquil, quasi
    unaex
    insipienlibtts
    miilkribus: si bo-
    na
    stiscepimus
    demantt
    Dotnini,
    mala
    quare
    nonlotere-
    mtts
    (
    J ob \ et u
    )
    ? 0 sonum forlcm! osontimdul-
    cem!
    Qnem
    non dormientcm excitel sonus istc?
    Quem
    11011 excitet
    proosumptio
    iu
    Domino,
    ul adver-
    susdi.iholumsccurus
    procedal
    in
    proclium;
    et non
    sesuisviribus
    obtcclurus,
    sedDci auxilio
    prolegen-
    dus?Ipsc
    enim
    adjulorium
    dedil,
    qui
    eum lentari
    pcrmisit.
    Nouenimlunderetdiabolusdesc
    ipso
    : ni-
    hil enimfacere
    poterit,
    nisi
    quod dispensalio
    divina
    permiserit.
    Deilliusenim diaboli
    poeiia
    futura
    pro-
    phcla
    coniniemorans
    aii,
    Contriiuscsl malleustiniver-
    smterrw
    (J crem.
    L,
    23
    ).
    Malleumuniversoc
    lerroe,
    diabolumroluil
    inlclligi.
    De
    ipso
    malleoin manuDo-
    niini
    posilo,
    id
    csi,
    in
    polestateDei,
    liindiinturducli-
    les
    lubsc,
    id
    esl,
    animsc
    sanclai,
    ut resoncnt Dei
    laudes.
    4. Adiabolotundunlur
    justi
    et
    injusli.
    Deisto mal-
    leoet
    justus
    tundilur et
    peccator
    ; ille,
    ut
    probetur ;
    ille,
    ut
    puniaiur
    : aut cerie
    utjuslus angeatur
    inbo-
    nis,
    cipeccator corrigatur
    a malis. Sub istoenim
    mafleoin
    nianu,
    id
    est,
    in
    jioieslaie
    Domiuiconsiiiii-
    to,
    turidiiiilur non sohini
    humiles,
    sed et
    superbi:
    sedhnmiles
    producuntur, supcibi
    comminuuntur ut
    vilrum. Una
    eadenique
    tunsiobonos
    producii
    acl
    glo-
    riam,
    malos
    redigit
    infavillam: ut
    impleatur
    ineis
    itludquodscriptum
    est,
    El eril
    lattquainpulvis,quem
    projicil
    venltis
    afacie
    lerrm
    (
    Psal.
    i,
    4
    ).
    De
    ipso
    cnim
    malleo
    quolies
    animoc
    sancise,
    Dco
    dispensanie
    vel
    permillenle, tundunlur,
    in nullo
    nitirmurant,
    innul-
    lo
    penilus conlradicunt; magis humiliicr,
    vclul du-
    ciilis
    tuha, proclamant,
    J ustus
    es, Domine,
    et
    justa
    judiciattta(
    Psal.
    cxvm,
    137
    ) ;
    adlmc minus
    paii-
    mur, quam
    meremtir. Et hocc
    fjuidcm
    dicunt animac
    sanctae.Animoevero
    superboc
    et
    peccaiis obnoxiun,
    quotiesaliqua
    adversitate
    pulsanlur,
    rcbelles contra
    Dominummurmurare
    prsesuiniini,
    dicentes:
    Dcus,
    quid
    libi fcci ?
    quare
    lanla
    palior
    mala?
    Quibus
    in
    conscientia
    respondet
    divina
    juslilia
    : Bece
    dicis,
    0
    Deus, quid
    tibi feci ? Verumest
    qnia
    nihil milii
    fecisli,
    sedtolum libi : si enim
    aliquid
    boni
    fecisscs,
    mihi feceras. Cumvero
    pcccata
    el ciiminacoinmisi-
    sti,
    tibi orania
    fecisti,
    non mihi. Et
    quiaqumcttm-
    que
    seminaverit
    homo,
    hmcet
    tnelel;
    nonesl
    injuslum
    quodspinas
    el (ribulos
    peccatorumcolligat, qui
    ne-
    quiliam
    seminavit. Nos
    vero,
    fralres
    cliarissiini,
    au-
    diamus
    Aposlolum
    diccutein, Seminemus
    qttod
    bonum
    esl
    adomnes,
    maximeaddomesiicos
    ficlei.Timeamns,
    ne
    forte,
    si incarne
    seminamus,
    secundum
    Apostolum
    de came melamus
    corruplionem
    : sed
    ipso
    aiiestan-
    le,
    seitiinerousin
    spirilu,
    ut de
    spirilu
    nielaniiisvi-
    tam oeternam
    (Galat.
    vi,
    8-10
    ) ;
    ad
    quam
    nosDonii-
    nus sub sua
    protectione perducal,
    cui est honor et
    imperium
    insseculassuculorum.Amen.
    SERMOLIII
    (A).
    DeverbisPsalmi
    xnx, 20-23,
    Sedensadvcrsus fra-
    tremtuum
    dcirahebas,
    elc
    (b).
    i.
    Eleemosyna
    sine
    juslitiw
    studio.
    Frequenter,
    fra-
    tres charissimi,
    cumPsalmistacanlamusvcrsiculum
    illum,
    per quem
    detractores
    spirituali gladio
    feriun-
    lur. Siccnimail: Sedensadversus
    fratrem
    tuumdeira-
    hebas,
    el adversus
    filiummalris
    luw
    ponebas
    scandalum.
    [ Quod
    autcm
    dixit, Sedens,
    hoc oslendere voluit
    quod
    non transitorie
    detraxeril,
    nec ci
    subrcptum
    sit,
    ut malcde
    proxirao loqueretur. Sedens,
    id
    esl,
    ex otio :
    quasi
    ad hoc
    vacans,
    ut
    derogares
    proxi-
    (a) olim,
    2 ex Homiliis
    50;
    et
    ijost,
    iu
    Appendice
    sermo15.
    (b)Desumplus
    ex
    Auguslini
    enarrationeinpsalmum
    49,
    sed
    quibusdam
    mutalisel addilis. Additaansulisconclu-
    duntur.
    moluo. Hwc
    fecisti,
    et tacui.
    Nemo,
    fraifcs
    charissi-?
    mi,
    falsasccurilatese
    decipiat,
    et
    ptitet
    se ante tri-'
    htinal Christi nonesse
    ventiirum, necreddilurumde
    factis
    propriis
    raiionem. Venietenim DominusDeus
    noster,
    ci uon silehil.Modoenimsilere
    diciiur, quia
    adhuc vindiclam
    suspendere
    videtur.
    J
    Hmc
    fecisti,
    et
    tactti.
    Quidest, Tacui, nisi,
    Non
    vindicavi, severita-
    tem meam
    distuli, palienliam
    libi
    prolongavi, pceni-
    tentiamtuam diti
    exspectavi
    ? Hwc
    fecisti,
    el tacui.
    Ego
    aulemcumadhuc
    exsjiectarem,
    ul le
    poeniterel;
    luet me
    contempsisti,
    et
    Aposlolum
    audire
    noluisti';
    scdsecundiimdtiriliamcordis tui et cor
    impwnilens
    thesainizasli libi iVflmmdie irmet
    revetaiionis
    justi
    judicii
    Dei
    (
    Rom.
    n, 4,
    5
    ).
    Q.ldemlractalttr
    argumenlum.Suspkalus esiniqtte,
    qnod
    erotibi similis. Parumest
    quia
    mala faeta tua
    placcuttibi, placereputas
    el mihi. Deum
    quia
    non
    siatim
    paierisultorem,
    vis tenere
    participem,
    et laii-
    quamcorruptumjudicemprsedse
    sociumvishabere.
    [
    Deniullis
    quserapuisli parvaseleemosynasfaciens,
    et adhuc
    peccata
    non
    deserens, quasi corruplumju-
    dicem
    pnlas
    te
    posse
    rediniere:
    cum,
    si eliam lolum
    dares,
    el
    peccata ipsa
    non
    deserens,
    le
    ipsum
    dcci-
    peres, pccuniamperdendo,
    et
    peccala
    non rediraen-
    do.
    ] Suspkalits
    es
    iniqtie,quod
    erotibi similis.
    Argttam
    le.
    Quando
    YeiiielenimDoininusDeus
    noster,
    ndn si-
    lebit.
    Arguam
    te. Et
    quid
    faciam
    arguendo
    le?
    quid
    tibi faciara? Modote non vides : facio ut videas
    le;
    quia
    si
    videreste,
    et
    displiceres libi, placeres
    mihi :
    quia
    vcrofe nonvidens
    placuisli tibi,
    displicebis
    et
    mihi et lihi
    ; mihi,
    cum
    judicaberis ; tibi,
    cum
    ardebis.
    Quid
    enim tibi
    faciam,
    inquil?
    3. Coufl
    postdorsum,
    malnanle
    facicm
    sibi
    propo-
    nenda.Constilttamteanle
    faciem
    luam.
    Quid
    enimvis
    latcre tc
    ipsuni.
    Indorso luo tibi
    es,
    nonte vides :
    facioul videaste
    ; quod
    tu
    post
    dorsumliium
    posui-
    sii,
    cgo
    antefaciem luam
    ponam.
    Videbisfceililatem
    liiam,
    nonut
    corrigas,sed
    ut erubescas.
    [Modoenim,
    fratres
    chaiissimi,
    omnes amatores
    luxurioe,
    et
    qui
    cum delectalione faciunt
    iniquitatem, peccata
    sua
    posl
    dnrsiun
    projiciunl
    : si vero
    aliquid
    boni casu
    aliquo
    vcl
    per quamlibet
    occasionem
    feceiint,
    ante
    se
    ponunt
    ; et inde assidue
    glorianttir,
    et dicunt :
    Ego
    ilhiin
    liberavi, ego
    illi
    benefeci, ego
    illi lantum
    dedi. El dumbona
    quoeper
    illosDeus
    fecit,
    sibi assi-
    gnaiii, pervaniiateni perdunt, quodper eleemosynam
    acqiiitere
    videnlur. Acsic anietribunal Chrisii
    per-
    dilishonis, quoo.
    anle se
    habebant,
    peccata quoepost
    dorsuin
    projcceranl,
    anlefaciemeorumrevocantur :
    et sine ullo tcrmino suslinebunt
    supplicium, qui
    si-
    bi,
    dum
    vivcrent,
    noluerunt
    providere
    remedium. Et
    hocc
    quidem
    faciuiil
    illi, qui plus
    diligunt prsesentia
    quam
    fulura.
    Qui
    vero deanimoesusesalutealteulius
    cogilani,
    econtraiio
    faciunt;
    bona
    qitsecnmque
    fece-
    rinl, post
    dorsiim
    projiciuut;
    mala autern
    quoecUm-
    queillissuljicpserini,
    antc oculos
    ponunt:
    et dumde
    ipsis
    in
    proesenii
    soeculo
    ertibescuul;
    et vuinerata
    ctirare,
    et moriua
    resiiscilare,
    et sordidaabluereto-
    ta fidei dcvoione coiitendiiiit:ul curaindie
    judicii
    anie tribunal Cluisti
    vcneriut, mala
    quoe
    anlefaciem
    snaui
    postieranl,
    el bonis
    operibus redempla sutit,
    aufuraiuur;
    hona
    quoe.piopier vanitatem,
    post
    dor-
    sum
    projcccrant,
    anleoculos
    collocentur,
    et merean-
    lur
    atidire, Vii(e,
    benediciiPatris
    mei,
    pereipite
    re-
    gntim(Muttli. xxv, 54).
    Etjicet hoccila
    sint,
    non
    laineii deillis
    despcrandiini est, qui
    adhuc malasua
    non sohini
    corrigerc noluiil,
    sedeiiam
    defensarenon
    eruhesciiiit: sicut necillacivitas
    desperata fuit,
    de .
    qua
    diclum
    cst,
    ]
    Tridttum
    ,
    el Ninive subvertetur
    (
    J onm
    lii,
    4
    ).
    In
    ipso
    lamentriduo idonea fuit con-
    verti, orare, piangere,
    et de
    pcena
    imminenti miseri-
    cordiam
    promereri.
    Audiant
    ergoqui
    tales
    sunt,
    dum
    1
    sic editi.AtMss.
    gr.
    et
    rm.,
    El meet
    J poslolum
    con-
    iempsisii.
    Subdittamen
    %v.,audire.
    Moxuierque,
    secun-
    dumduritiam
    cordis;
    sine
    particula,
    sed.Pauloaliterhaljet
    Augusiinus,
    ineumdeni
    psalmum.
    1847 APPENDIX.
    1848
    licel audiretacentem
    [id est,
    in
    prsesenli
    nonvindi-
    cantem
    ].
    Veniet
    enim,
    etnon
    silebit,
    etlunc
    arguel,
    quando
    correctionis locusnnlluseril. Staiuam
    le,
    in-
    quit,
    ante
    faciem
    tuain. Modo
    ergo
    tu,sicul.
    jam
    supra
    dictum
    esl, quisquis
    lalis
    es,
    fac
    quod
    libi minaiur Do-
    minusfacere :
    tolleteadorso
    luo,
    ubi tcviderenon
    vis,
    dissimulansafactis
    tuis;
    et consiituetcaniele.
    Ascendetribunal mentis
    tuoe,
    eslolibi
    judex, forqueat
    le
    limor, erumpat confessio,
    dic Dcotuo :
    Quoniam
    iniquitatem
    meam
    egoagnosco,
    el deliclummeitmanie
    meest
    semper(Psal.
    L,
    5
    ). Qttoderatpost te,
    liatante
    -
    te
    ;
    el ciimfacluro fuerit anle
    le, puniatur
    a le
    '
    :
    ne lu
    ipseposteaa
    Deo
    judice
    fiasante
    le,
    el nonsit
    quofugias
    a le.
    4. Deum non landanl
    iniqui,
    nec
    jnsti sttperbi.
    lnlelligite
    aulem
    hwc, qui
    obtivisciminiDominum.

    Non
    cogitabas
    devilatuamala:
    intelligc
    le,
    qui
    obli-
    tus es Domirium.Ne
    qttandorapiai
    sicul
    leo,
    et non
    sitquieruai. Quidest,
    sieul leo? Sicul
    polens,
    sicnt
    forlis,
    sieul illecui rcsistere nemo
    potest. [
    Illi enim
    quos snpra
    diximus,
    id
    esl,
    amafores
    lniindi,
    in ore
    suoDeuralaudarevidentur ; sed
    longealiudoperibus
    exercere
    probanlur
    : secunduin illtid
    qtiod
    ait
    pro-
    phei3, Populus
    hiclabiisme
    hoiwrat;
    cor autemeorum
    longeest
    a
    me( lsai. xxix,
    15).
    Sedclamal illis
    Si>i-
    ritus sanctus :
    ]
    Peccatori attlemdixit
    Deits,
    Utquid
    ttt
    enarras
    juslitias
    mects
    ,
    el assumistestatncnlttinmeum
    per
    osluum?
    Tanquam diceretei,
    Nihil iibi
    prodest
    quod
    laudasDeum. Illis enim
    qui
    bene
    vivunt,
    prod-
    est
    quod Iaudant;tu
    autcm si laudas
    [
    ei
    peccata
    non deseris
    ],
    nihil libi
    produsl,
    Ulquid
    melaudas?
    [
    Andi
    Scripiuraiu
    dicentcin,
    ]
    iVonest
    speciosu
    laiis
    in ore
    peccaloris(
    Eccli.
    xv,
    9
    ).
    Si cnini
    malevivis,
    et bona
    dicis,
    noiidum laudas: sed rursus si ciim
    coeperis
    bene
    vivcre,
    nicritis luis
    irihnis,
    nondum
    laudas. Nololecsse lalroncminsullanlciii crtici Do-
    nijiii : sednec teillumvoloessein
    lemplojaclanlem
    merila
    sua,
    et occuliantemvulnera sua. Si fuerisin-
    iquus,
    et
    perseverans
    inilla
    iniquilale,
    nondico
    libi,
    non
    proderit
    laus
    ;
    scdnoii me
    laudas,
    laudemistam
    essenoii
    deputo.
    Rursussi fueris
    quasi justus,
    id
    est,
    humilis el
    pius;
    ct
    dejusiilia
    inflatus
    incesseris,
    et
    aliosintua
    comparationecoiitenipseris,
    aul
    supercx-
    tuleris
    te, lanquam glorians
    demerilis
    tuis,
    nonrae
    iaudas. Necillemc laudat
    qui malevivit;
    necilleliie
    laudat, qui quasi
    de suo bene vivit. Sed
    numquid
    i.lle
    Pharisoeus
    quasi
    dcsuo lalis
    eral,
    cum
    diccret,
    Graliastibi
    acjo,quia
    non sumsicttl cwteri hominiim?
    Gralias Deo
    agebat
    exeo
    quod
    bonuminsehabebat.
    Quamvisergo
    boni
    aliquid
    in le
    sit,
    nonex le esse
    quod
    bonum
    est,
    seda Deo le
    acccpissc profilere.
    Tameh ineo
    ipso
    si tc exluleiis
    supra
    aliumnouha-
    bentem,
    elatus
    tcneberis,
    nonduinlaudatormeus eris.
    Primo
    ergocorrigere
    a via
    pessima, incipe
    benevi-
    vere, intellige qtiia
    non
    corrigeris,
    nisi dono Dei :
    A Dominoenim
    gressus
    hominis
    dirigenlttr(Psal. xxxvi,
    23
    ).
    Hoc cum
    iiilcllexcris,
    faveci
    aliis,
    ut sini
    quod
    et tues :
    quia
    lioc eras et lu
    quod
    illi sunt. Favc
    quanlumpotes,
    et noli
    desperare
    : non enim
    usque
    ad le dives est Deus.
    [
    Quod
    cnimlihi
    dedit, crede
    quod
    etiamet aliiset velitel
    possil
    dare.
    ]
    Non
    ergo
    laudat, qtii
    cum
    jamcceperit
    bene
    vivere,
    clesuo
    pu-
    lat esse
    quod
    bene
    vivit,
    non
    acccplum
    a Deo: nec
    illelaudal, qui
    cuni scial se
    quodbenevivit, accepis-
    se a
    Deo,
    tamen
    2
    usqye
    adsevull essedivilumDcum
    [
    et non vult ul etaliissit niisericors
    Deus].
    Illeila-
    quequi dicebat,
    Gratiastibi
    ago,Deus,quod
    nonsum
    sicut
    cmlerihominum,injusti, raptores, adulleri,
    siculel
    Publkanus isle
    ;
    nonneet ilii
    poterat dicere,
    Domi-
    ne,
    donaelPublicano huic
    quod
    mihi
    douasii,
    supple
    el mihi
    quoe
    nondumdedisii?Sed
    jarnquasi
    salura-
    tus ructabat.
    Pauper
    vcro
    illc,
    id esl
    Publicanus,
    quid
    dicebat?
    Domine, propitius
    eslomihi
    peccalori.
    1
    Hsec
    verba,
    el cum
    factmnfuerit
    anle
    le,punialurate,
    nec habentMss.neo
    Augustiims.
    *
    SicinMss.Atin
    editis,
    lantum.
    Ideodescendit
    juslificatus
    Publicanus
    magisquam
    ille
    Pharisocus
    (
    Luc.
    xvm,
    10-14). Ergo
    audile
    qui
    be-
    ne
    viviiis,
    audiie
    qui
    rnale
    viviiis,
    Sacriftcium
    lattdis
    glorificabil
    me. Nemomihi oflert
    hoc
    sacrilicium,
    et
    malusest. Non
    dico,
    Non mihi hocolferl' malus
    ;
    sed,
    Nemo inihi hocofferl malus.
    Qui
    eniin
    huidat,
    boims csl :
    qttia
    si
    laudat, eliambene vivil
    ;
    qui
    s
    laudai,
    iion solum
    lingualaudai,scd
    el vitacumlin-
    gtia
    eonsenlit.
    5. Adhortatio.
    [
    Et ideo
    rogo
    vos
    ,
    fralres cha-
    rissimi, quantum possumus,
    cum Dei
    adjiitorio
    siudeamusul
    quomodo
    Deiiinlaudamusvocibus
    ,
    sic
    ciiambonis
    moribus.collaudemus.Meliusesieuimta-
    cereet henefacere
    ,
    quam
    Dcumlaudare ct
    peccaia
    coiiimiilere.
    Qui
    enimlaudat Deuinviiasinuil et lin-
    gua,
    vocibus
    pariler
    et bonis
    operihus, dupliciler in
    se
    provocatgratiam
    Dei. Si vero
    non
    proevalet
    Deum
    laudarc
    vocihus,
    laudel bonis
    operibus,
    assiduisoralio-
    nibtis, cogitationibus
    sanclis.Si enimhoec
    diligcnler
    at-
    lendimiis,
    cl inhocsoeculocumsecnraconscienlit lau-
    dare Dominum
    possumns,
    et in fuiuroad iicrnum
    gaudium
    fcliciter veuiemus
    (a)].
    SERMOLIV
    (b).
    Deeo
    quodProphela
    dicit in
    PsalmoLXXXHI
    ,3,4,
    Cor meumct caro meaexsultaverunt iu Deumvi-
    vum
    (c).
    1. PlentisamorDei excluditamoremswculi.
    Qui
    cor
    cl caroinDeumexsullent.Seeunduni
    apostolum,
    fra-
    ires cliarissiini
    ,
    qui
    salis
    diligit sicciiluni,
    nonha-
    bci
    plemim
    divini amorisaffectum. Sicenimaudislis
    legi
    :
    Qni ditigitswculttm,
    nonesl
    perfecla
    charitasDei
    inillo
    (I
    J oan. n
    ,
    15).
    Ac
    per
    hoc tunc
    pcrfccte
    in-
    cipil
    clnisiianus fulurainel
    acteinamviiam
    diligere
    ,
    cumvilam
    proesenlemccepcrit
    nonamare. Et ideosta-
    tira
    sequitur
    inPsalmo
    ,
    Cormeumel caromeaexsui-
    tciveruntin Deiitnvivum.Confirmal
    quodsupra
    dixe-
    ral,
    Deumse
    amare,
    non
    soeculum. Exsultavil in
    Deumvivum
    ;
    nonexsiillavil inhoc mundo
    ,
    uecex-
    sultavil in
    aliqua
    obleclamenla
    quoc
    mundi
    sunt,
    id
    est,
    iionindiviliis
    ,
    noii inhonore
    ,,non
    inluxuria
    ,
    non inebrielate
    ,
    non.in vanilalihus
    mortuis,
    et cito
    cumomni suoamoremoriluris
    , sedinDeutnvivum.
    Quare
    non
    dixil,
    In Deiimlanlum
    ,
    sed
    addidit,
    1n
    Deumvivum? Utostenderet seilicet
    quia
    lotum
    quod
    iioii
    pcrlineret
    adDei
    eultum,deberemus
    haberequasi
    mortuum.
    Simulque
    considerateliocdiclo subtilita-
    lem scrmonissacri : Cor metim
    ,
    inquit,
    etcaro ex-
    suliaveruniinDettnivivum.
    Numquid
    non
    sulficerel di
    ccre
    ,
    CormeumexsuliuviiinDetimvivum
    ,
    nisi addi-
    dissei,
    ctcaromect?Videamus
    crgoqiiomodo
    inDeuni
    et cor simul ei caro honiiiiisexsultat.
    Quomodo,
    nisi
    ut homoet carneel cordeDeosurviat?Corenimex-
    sultat in Dcum
    , quaudo
    honeslaet sancta
    cogital,
    quandoreligiosaopera
    etDco
    jilacita
    concupiscit.
    Caro
    aulem
    exsullat, quando pudicaesl, quando
    sobria
    ,
    quando
    nulla
    impurilale
    pblluitur, quando
    nullis im-
    miiiidis aclibussordidaiur. Videieeiiime diversoet
    agnosciie
    ,
    quam
    vcra siul
    quoo
    dico : si viderit ali-
    quis
    veslrumliominein
    injusiadiceniem,
    numquid
    di-
    cere
    poiest quod
    cor
    illiusexsultet inDeuni vivum?
    Aul si
    quis
    aliuni vidcril ehriosum
    ,
    impudicum,
    for-
    nicalorem
    , numquid
    dicere
    pntustquod
    caro
    ejus
    ex-
    sultel in Deumvivum? Nnllaeiiimcaroexsullal in
    Deum,qu;e
    vivil invilio. Ideo
    ergoPropheiadicebat,
    Cornieunielcaromea
    exsutiaverunlinDeum
    vitiuin;quia
    etcorderetinebat
    plenamreligionisfideni,
    elcarnc ser-
    vabat devotam
    corporis
    sanciilatem.
    1
    ApudAuguslinum, offeral.
    (a)
    Caesarii
    stilus,
    cum
    isthic,
    tuminaliis
    quibusAugu-
    stini dicla
    interpolantuf,
    additamenlisinessevidutur.
    (b)
    Alias, 55exHomiliisSO.
    (c)
    in
    Ap|iendice
    nunc
    primum
    collocatur..lamauleii
    Lovaiiiensumedilione
    lanquam
    dubius
    cai-ebatnomineAU-
    guslini;
    cui falso
    adseriptumfuisse,nondiflicilecumver-.
    lino ot
    vindingo
    ex siiloet
    iflterjiretaudi
    ratione
    di.udt
    cabis,
    1S49 SERMOLV.
    1850
    2. Christus
    ,
    turlur et
    passer.
    Voxlurturis
    ,
    doclrina
    castitatis.Chrisli dotntts
    ,
    Ecclesia.
    Pidli,
    Cliristinni.
    Nec sine causain
    coiiseqiientihus
    stalimPsalmisla
    siibdidil,
    diccns : Etenim
    passer
    invenitsibi domuin
    ,
    cl litrlur niclum
    sibi,
    ubi
    reponal pultos
    sttos.Intur-
    lure cl
    passere
    Salvator noster
    significalur,
    fratres
    charissimi. Passcr
    eiiini,
    nl
    scilis, purparva
    avis
    csl;
    luiiur aulcm
    ,
    ul
    lcgiiuus, pudicissiina.
    Et idcoSal-
    vaior nosicr
    passcr
    dicius
    est, quia
    docuit
    primiis
    lititnililalcm
    ;
    laruir dictus
    cst, qtiia
    docuit
    piimus
    casiiialein. Uiiclecliam inCanlicis canticorum
    pro-
    phcladicil,
    Voxlurlurisaudilaesl interranoslra
    (Canl.
    ii, 12).
    Vox
    lurturis,
    tloclriua
    inlclligilur
    Salvato-
    ris. Autlirc
    caipit, purilalcmcastjiatis
    adamavit. Et-
    enim
    pusser
    invcnilsibidomttm
    ,
    el lurlur nidum
    sibi,
    ubi
    reponai putlos
    suos.
    Qua;
    esl cnimdomus
    Christi,
    nisi EcelcsiaDci?
    Qu;c
    cst dorous
    Chrisli,
    nisi cou-
    vciitus
    populi
    chrisliani ? Hanc
    ergo
    doniumSalvafor
    cum
    ingcnli pielatequocsivit,
    cl
    invenit;
    hane
    pe-
    culiariter
    diligit.
    Mcrilo
    peculiariter diligii, qitampe-
    euiiarilcr suo
    saugiiinecomparavit.
    Inhac
    ergo
    domo
    Salvalor
    congrogal pullos
    suos.
    Quosergo
    credimus
    Chrisii
    pullos
    ?
    Quos,
    nisi
    populos
    chrisliaiios? De-
    niqiicqtti
    sinl D.miini noslri
    pulli, ipse
    hodiecon-
    vcnlus vesler osiendit. Dumenim
    aspicio
    vestram
    coiigrcgalionem, ecmgregasse
    in ecclesia
    pullos
    vi-
    deoSalvaiorem.
    Quarovislegamus
    inaliis librisscri-
    pltlin,
    ttt
    supra
    dixi
    ,
    El turtur nidumsibi
    ,
    ubi re-
    ponal pttllos
    suos;
    sed
    ulrumquc
    in
    persona
    Ecclcsioc
    beneconvunii : icl
    cst, quod
    nosSalvator ct
    congre-
    get
    ct
    repocal. Cingrcgal
    enitn
    nos,
    ut dociiinam il-
    iius audiamus : el
    reponil,
    ui ab insidiisdiaboli tuli
    cssu
    possimus. Quod
    ul
    faciai,
    ct
    quoiidiefaciat, pre-
    cemur DcuinSalvaioruin
    iiosirum;
    cui esl cuiu Patre
    et
    Spiritu
    sanclohonor et
    gloria
    insoeculasocculoruui.
    Auicn.
    SERMOLV
    ().
    Deeo
    quodscripium
    esl inPsalmo
    cxvm, CC,
    Boniia-
    tem,
    cl
    disciplinam,
    ct scieiiliaiii doceme
    (b).
    1.
    Quid
    orandum. Bonitati necessaria
    disciplina,
    et
    vtrique
    scienlia.Inler cielera
    quibus
    beatus Davidin-
    firmitatibusnostrarummedelur aniiuarum
    ,
    sub
    qna-
    damtriniiatis
    regula
    orandi nos formam
    teuere,
    lan-
    quamperilissimusraagisler,
    crudiil,
    dicens : Boni-
    talem
    ,
    el
    disciplinam,
    et scienliamdoceme
    ,
    Domiiie.
    Sollicitins
    iiaque,
    fratrcs
    ,
    intendile
    quas
    sibi
    potis-
    simurovirlulesiribui rex
    propheticusdcprecalur
    : Bo-
    nilutem
    ,
    et
    disciplinam
    , inquil,
    cl scienliamdocetne
    ,
    Domine.Vercnovit recte
    vivcre, qui
    recte novit ora-
    re. Noncnim
    puiiit
    mundatiarum diviiiarumihesau-
    ros,
    non
    regna finiiima,
    non
    lcmporaprolixiora
    vi-
    vendi;
    sedbonitatemsedoceri simul el
    disciplinam
    poposcit.
    Bonilascnim facitaroabilein
    disciplinam,
    el
    disciplina
    eflicit
    inculpabilem
    bonitalem. Nec
    quem-
    qnara
    lalere
    puto, qtiia
    bonilas sine
    disciplina
    deli-
    ctoriimmaier
    est,
    ct
    disciplina
    sine bonilale iristis
    qiwdam
    aniariludo vivendi. Scienliain
    pneslari
    sibi
    pariier implorat,ul
    noverit scietticr
    sapienlerquu
    dis-
    tinguere qui
    sint termini boiiilatis
    ,
    et
    qiiam
    debeat
    habere
    disciplina
    mensuram
    ;
    nc foiie aut liimioere-
    inissionisviliobonitasinconsuitafccdetur
    ,
    aut disci-
    plitia
    durior
    ipsa
    sui auslerilale ctudelescat. Vis,fra-
    ler,
    honns esse
    peccanti?Beniguequidem
    facis: sed
    iil vere sis
    bonus, vigorera
    ei adliibe
    disciplinoe;
    ut
    tua illi bonilas
    proliciat
    adsaluiem.
    Qiiemutique
    si
    nullacoercentisccnsuric
    iiicrepalionelerrueiis,
    per-
    niciosacrit ei hsccboniias tua
    ;
    quiapcrmittis perire
    peccantem, quempotueras
    salvare correctum. Rur-
    sum
    ,
    si niiiiio
    disciplimcrigore
    nullainscientia bo-
    nitatis
    '
    pnctenderis
    mcdicinam
    ;
    dum
    rigorem
    luuiii
    refugil pcccans, pcccoli oegiiuidiiiem
    nou curabis.
    1
    Iu31s.f. sananiisbonilatis.
    (a) olim,
    i cx Homiliis
    50;
    et
    post,
    ih.
    Ajjpendice
    sermo14.
    (/>)
    incerli
    auctoris,
    noaiaeruditi,
    El
    quoe
    (andemvivendi ralio
    erit, quoevcjuslilia orit,
    ut solutior lenitas cohihenliam
    '
    pncbeat peccatori,
    aul immoderata severilas a
    lapsu
    nonrevocet delin-
    qucnlem?
    Utautembonitatis
    hujusdisciplinanquc
    ma-
    gisleriiim
    iu noslrisfttisse
    niajoribus, plenius perfe-
    ciiusquc discarous, patica
    de
    pluribus
    veiicrabilium
    patrum
    recenseamns
    exeinpla.
    2. Has vklules inse exhibuitPelrus.
    lmplcvit
    sine
    duhiobonitalisac
    disciplina:
    isliusforiuaiubualtisPe-
    trtts,
    cum
    ,
    sicut vere boiius
    ,
    ohlatossibi diciiur cn-
    rasse
    infirmos;
    ct ut
    disciplinoc
    ccelcslis
    amaior,
    jusia
    ultione
    punisse
    niendaces
    perhibctur.
    Nimirumbo-
    niiatis
    ejus graliam
    lestatur iEneas illu
    dubilis, qui
    claudusab
    infantia,sedensin
    porta lempli
    Dominiai-
    qucmendicans,
    in nomincCbrisli
    J esu,
    Apostoli
    cu-
    rantis
    imperio aiitiquamacccpii
    sanitaieni
    (Act.
    ix
    ,
    51).
    Probaverunl el
    disciplinoecjus
    seveiilalein Ana-
    nias et
    Saphira, qui
    disirahentes
    agrumquero
    ven-
    derc nemo
    cogebat,
    dumde
    pretii qiianlilate
    men-
    tiiinlur
    Apostolo,
    morlemsibi falsitate mercati sunt
    (Id. v, 1-11). Qtio
    faclo edocuit
    gloriosissiiiius
    Pe-
    irus
    ,
    incsscsibi bonitatemac
    disciplinam,
    dum rc-
    mcdiimi
    procstatinlirmo,
    et
    competcntem
    suiiiil de
    mciidacibusullionem:
    quotl
    eumrectc
    sancieque
    fc-
    cisse ccelestis
    judicii
    consensus o-tendii. De
    |)crfu-
    ciioneveroscienli
    ejtisquisainbigal, qui
    Christuni
    Doininumvivi Dci Filium
    esse,
    deccelosibi Palrere-
    velanie,
    coguovit?El quia
    bonilas ac
    disciplina
    scien-
    liaque
    non
    duerat, pascendas
    illi Domiiiussuascom-
    niendavit oviculas
    (Maith. xvi,
    16-19).
    3. Paulussimiliter. Tenuit bonilaiemac
    disciplinam
    eliam
    gloriosissimus Paulus, qui,
    ut
    ejus seripia
    tesianiur,
    discipulis
    suis cl
    ^i"gam
    correclionis ct
    spirilum
    mansucluditiis
    pnelen^ebat; propicr quod
    faciebal euin omnibus et amabilem
    boniias,
    el disci-
    plina
    tcrribilem. Nara eliam inter
    ipsa
    niiindi
    pri-
    mordia ul boiiitatem ac
    disciplinam
    Cluisti doccicl
    ecclesias,
    cl removeri
    jussii peccanlem
    a coinmu-
    nionc sanclorum
    (I
    Cor.
    v, 5),
    et eumdeni
    recipi
    cor-
    reclum
    (II
    Cor.
    u,
    0-9).
    Descicnliaaulem
    ejus quid
    nos
    dicenius,
    curoomneseumnoveriiil inccelesiibus
    didicisse, quoc
    doceret in lerris? Ibi taliase menio-
    ravit
    edoctum, qualia loqui
    morlalibus non liceret
    (Id. XII,1-4).
    4. ltemJ oannes
    Baptisla.
    Ilabuit nihilominus ho-
    nilatemet
    disciplinam
    lcslis dominicus ct
    baptisia
    J oanues,
    qui resipisccntes
    a
    peccalis
    suis
    propheiicoe
    pictatis
    affatu
    pocniiciitisebaplisinodiluebat; afque
    ut vere
    legaliuni priecoptorum
    cnslos
    immobilis,
    et
    Ilerodeni
    regem
    deillicilaaccusabat
    uxore,
    el cunciis
    adsecoiicuireiilibus
    purgaiioris
    vitai
    prxcepta
    man-
    dabal. Scientiouaiiteinillius
    plenitudincmquispolest
    aguoscere, qni quod pro
    salule mundi vcnil e coulo
    ,
    piiinus
    orniiihus revelavit?
    5. Peroratio. Videte
    ilaque, Iratres, quo
    orandi
    compendio
    et
    qua paucilate
    verborum
    perfectionem
    vivendi vencrabilis
    Propheia quxrebal.
    Brcvissimo
    namque
    seruione
    conclusit, quidquid spiritualium
    habut inultiiudo viiiulum. Si
    ergo
    ille
    Propliclaruni
    proecipuus
    hancdoceri sea Deosanclioris vitoeviani
    laniopere precabalur; quid
    facere nos
    oporlet, qui
    et lardi scnsusiiilirmilale
    lorpemus,
    cl noxia remis-
    siorisvitoeconsiieludine
    depravamur
    ?
    Nos,inquam,
    niagis
    orare deberous
    , dicentes,
    Bonitatem
    ,
    el clisci-
    plinant,
    etscientiamclocenos
    ,
    Domine:
    qualeniis
    in
    nobis boniias maliiiam
    vincat,
    vilia ac
    volnptalcs
    disciplinacoerceai,
    et
    igiioraiitia?.
    csecitalem
    scienlia
    veritatis illiiminel. Si enim scieris
    omnipotenleiu
    DeiimPatrem
    Filiumqueejus unigeniluin
    unius esse
    substanlioc,
    Spiritumquoque
    sancturo
    pari
    credicleris
    octernilate
    regiiaulem,
    nulla
    nnquam
    te vel
    Pagano-
    rumvana
    persuasio,
    vel Ariauorum
    perfida
    lurbabit
    inipietas.
    Si fiiiuri
    judicii
    scieniiacor luuromentera-
    quu repleverit,
    hahebis in tttis moribus
    disciplinam.
    1
    Aut
    conibeniiain,; ulraqueenimvox iaasu erat
    apud
    veteres, pro,
    connivenliam.u.
    mi
    APPENDiX.
    1852
    Rursus,
    si
    disciplinaeipsitis
    mensuram
    regulasque
    servaveris, congruam
    tenebisin omnibusbonitalem:
    I
    quia
    bonilasest
    lemperamentumdisciplinse,
    et disci-
    plina
    condimentumesl boniiatis. Cave
    ergo,
    fratcr
    ,
    ne ila vclisbonus
    videri,
    ut
    abjiciasdiscipliiiam;
    aut
    ita arduam secteris
    disciplinam,
    ut removeas boni-
    ,
    latem.
    Qnibus
    bealus Davididcirco seieniiam
    preca-

    tur
    adjungi,
    ul directo menlis nosiras
    jutlicio
    scire
    possimus, qualiier
    in nobisesse
    possit
    ct districtior
    bonitas,
    et blandior
    disciplina.
    SERMOLVI
    (a).
    DeverbisPsatmi
    cxxxv, 1,
    Coiifilemini
    Domino, elc,
    riecnonProverbiornm.
    cap. 111,11, 12, Fili,
    nene-
    glexeris disciplinam
    Dei,
    elc.
    (b).
    i.
    Confessionis
    necessitas.Dei ad
    indulgendumpro-
    pensio.

    ConfilemihiDomhw,
    fralres
    charissimi,
    quo-
    niani bonus
    esl,
    quoniam
    in swcultimmisericordia
    ejus.
    Remedia
    purgandi
    facinoris
    Spirilu
    sanclo instruenle
    addiscimus;
    non aliter veniam
    posse mereri,
    nisi
    nostra facinora fuerimus Deo
    jubente
    confessi.
    Quid
    enirncclat
    peccalor, quod
    Deotesie comrnisil?
    Qnid
    erubescit
    fateri, qui peccalis
    non crubuit
    coinqui-
    nari? Dilual
    crgo confitendo, quod peccando
    inlb-
    cerat;
    satisfaclione
    abluat, quod
    delictorum maculis
    sordidarat: sit cautior
    post delicium, qui
    anle deli-
    cliimfuerat
    segnior; scqualur
    inbouisaclihusCliri-
    stiini, qui
    inmalisdiabolum
    sequebalur. Conftlemini,
    inquii,
    Domino
    , quoniam
    bomisest. Nonvuit ulcisci
    malitiam
    , qui
    confiieri delicta
    persuadet
    :
    optnt
    sol-
    vere
    confitentes,
    ue contumaces
    punire cogaiur.
    Quare
    admonitio Dei faciat
    sollicilum,
    ne severitas
    faciat
    ptinitum.
    Peccatorum cnimnos nierilis
    *
    fla-
    gellari frcqucnler,
    nemo
    prutlens qui abnuat,
    ncmo
    siullus
    qui
    non
    intelligat.
    Vult enimDcusadinonuri
    frcquentef, qnos putat
    essecorrectos
    a
    : vult tenla-
    tionuni severitate
    corrigere, quos
    sua
    patienlia
    viderit
    esse
    depravalos
    3; vult, inquam,
    hactenus rcformare
    peccantes, delinquentes corrigere,
    vocare
    crrantes
    ,
    et acl
    spcm recupcrandse
    salutis
    ipsos jam
    mortuos
    stiscilare. Gaudet enim
    Deus,
    si correctos viderit
    quos
    craendat : loetaiuret si
    justos
    immuiatosinme-
    lius
    conspexerit quos flagellai.
    Ex illo
    ergo
    aflectu
    cl
    lerrorem,
    et
    ininas,
    et verbera iu
    peccatores
    missa
    proticere
    ad
    pravos corrigendos, quam
    adreos
    pu-
    iiiendos
    exoplat.
    ViillenimDeus
    misercri
    cunclorum,
    vult
    ignoscere,
    vull se exhibere
    propiiium,
    si
    quem
    niuiaiisaclihusvideril esse corrcctum. Si
    dcreliqne-
    rint, inqtiit, fitii
    tui
    legem
    meam,
    el in
    prmceptis
    meis
    non
    ambtilaverint,
    si
    justificalibnes
    meas
    profanaverint,
    visilctboin
    virgafacinora
    eorum,
    ei in
    flagellk
    delicla
    eorum: misericorcliamntttemtneamnon
    dispergam
    ab
    eis
    (Psal.
    LXXXVUI,
    3t
    34).
    2.
    Flagetlti Dei, bene.ftcia
    sunt etremedia. Deindo-
    lenliadolendttm. Hoccsiinl remedia
    quibus
    consulit
    Dcus,
    hoscest medicina
    qua
    hominumcurantur vul.
    ncra;
    hisemendanttir
    uiiliialibus,
    vitia
    corrigunlur ,
    lioiiiinuiii tnalitia rcfrcnalur. Beucficiahaec
    sunl
    di-
    vina,
    non
    verliera;
    nec ut noccant diviniius
    irrogan-
    lur
    ,
    quoc
    adhocvciiiunt ut liomiuibiis
    palerna
    cle-
    nientia consulalur.
    Ego
    , inqtiil, quosamo, arguo
    el
    casligo{Apoc.m, 19).
    Et iterum:
    Fili,
    ne
    negtexeris
    disciptinam
    Dei. nec
    defeceris,
    citmttb eo
    Cbvreplits
    fueris. Quem
    enim
    diligil Deus, corripil
    4
    :
    fiacjellal
    1'
    fiicl.ov.etEr.At Am.et Mss.
    cl.,
    Peceatornmmoni-
    tis.
    neliquiMss.,peccalorum
    nwrle.Moxixi
    gr.,
    nemo
    imprti-
    dens.
    !
    InMs.
    uno,corrigendos.
    m
    Lov.,correptos.
    3
    Meliorisnoue
    Mss.,impravatos.
    4
    In MSS. r. cl. et v. sernio
    incipit
    ab hisverbis:
    Qitem
    ehim
    diligil
    Deus
    corripit; eiqueprsefigituriitulus,
    De
    flctqetlk.
    ()"o)im,
    46 ex Homiliis
    50;
    et
    post,
    in
    Appendice
    sermo20.
    (d)
    incerli
    aucloris;
    tametsi invictorino
    quodam
    manu-
    scriplo
    hic
    ijiso
    sermo
    jiriorejiarleminutus,
    nec nisi ab
    istisvefbis
    ificipicns,

    Quem
    eiiim
    diligitDeus,corripit,
    assignatur
    coesario.
    autemomnem
    filiumquem
    assumit.
    Igitur
    si omnem
    ad
    hoc
    flagellat
    ut
    corrigat,
    ad hoc aulem
    corrigil,
    ut
    Patri,
    id
    csl,
    Deo
    dignumexhibeat;
    limeat
    qui
    non
    flagellalur,
    ne filius esse non
    possit
    : limeai
    qneni
    corrigure
    Deusnbnvult in
    soeculo,
    quia
    eum
    supplicio
    deslinavil
    post
    ssnculum: limeat
    qui
    adhuc insoeculo
    gaudct
    el
    loclatur,
    ne
    l
    in acternumconlrisielur et
    ploret:
    limeat
    qui
    ctun
    jusiis
    insocculonon
    dolul,
    ne
    cum
    pcccaioribus
    iii
    supplicioperenni
    selaceret.
    3.
    Affiujunturpeccatores,
    ul
    emendeniur;
    et
    jttsli ,
    ut
    probcniur
    ac
    proficiani.
    Sed si
    peccalores, inquit,
    delictorum suorum
    riieriloislainsseculo
    patiuniur ;
    cur
    iionnunquaii) <t\.
    sancti
    yiri
    pariier
    et
    acque
    cum
    peccatoribus
    afflictanlur
    !,
    nisi
    quia
    ad emcndalio-
    nem
    pcccatoribus, jlustis
    ad
    probalionem
    isia
    ptoli-
    ciunl? Ut enim
    pcccatores
    liisrcmediis
    corriguiitnr
    a
    malis;
    ita
    justi
    baclenus
    augeiitur
    in bonis. lllos
    enimemendat
    Deus,
    ut
    corrigat;
    hos vero
    probat,
    ul
    augeat
    : illosa
    cjiljiarevocat;
    hos sancliores sibi
    reservat. Illic
    pecc.atacorrigmuiir,
    hic mcritavirlutis
    augenlur
    -
    illic recofdatio
    poenileiis,
    hic
    puroe
    meniis
    Isclitia
    gaudens.
    Ille
    indulgenliam
    divinam
    exoptal;
    hic
    prflcmiapromissajam cogitat
    : ille
    piumjudiccm
    veniam
    posiulat;
    hjc
    justumrenumeralprcm
    exspe-
    clat : ille
    sollicitus,(ilpossit impetrarc quodpostulat;
    hic
    securus,
    quiapcitcstquod
    merelur
    accipere.
    Nam
    peccantes
    salteraeiiicndalione Deus
    coiiteril, nein-
    venial maliiia
    crescenle
    quod
    vindicet : odit enim
    'siipplicium, qui
    anle
    proestruit 3,
    ne condemnet.
    Gaudeal chrisiianiis in
    advcrsis;
    quia
    aut
    probatur,
    si
    jiisius est;
    aut si
    peccaior est,
    emendatur. Con-
    irislelur
    sane, quem flagellacorrigere
    divina non
    possunt
    : limeal fuluri
    jndicii suppliciuro, qui
    insa1.-
    culo
    pncsenli judieis conlemjisil
    remedium. Gaudeat
    peccator,
    si cuiii
    justo
    in soeculo
    contristelur,
    ut
    post
    soeculumcum codem
    muneretur. Vos,
    inquit
    Dominus
    , plorabitis
    et
    plangelis;
    smculum
    atitemgaa-
    debii. Vos tristes
    erilis;
    sedtrisliliaveSlrainIwlitiam
    veniet
    (J oan. xvi,
    20). Quis
    non hrevi
    lempore
    con-
    trisiaii
    exoptel,
    ut tn scternumloelitia
    perenni
    cum
    Christo
    tritiinpbet?quis
    non
    precsenlis
    lcinporis
    flelus
    pensaregaudio
    fuiufo desideret?
    Exiguum,
    niomen-
    taiieiimet breve
    esf, quidquid
    boni maliveinsacculo
    esl. Tentatio
    vos,inquil, twnapprehendal,
    nisi humana.
    Fidelisautem
    Deus,qni
    non
    putilur
    vos
    ferreplusquam
    polestis;
    sed
    (acieVcum
    tentatione
    exituin,
    ut
    possilis
    tolerare
    (I
    Cor.
    x, 15).
    Sedeliamiribtii! Dcussecuri-
    lalem,
    et ad
    tempiisfragilitati
    nostrie
    indulget
    *.
    i. Milili Chrisli
    Sempervigilandum.
    In
    pacemagis
    vigilandttm.
    Sit niilesChrisli
    armatus,
    sil
    sollicilus,
    sit
    cautus,
    sil de Deosolo sccurus.
    Yigilct
    in
    pace
    cautior, quam
    inbello
    vigilafe
    consuevit: nonsit se-
    cuiitaie
    remissus,
    rie
    aliqua
    ex
    pariesubrepat injiui-
    cus.
    Sobrii, inquil,
    esloteet
    vigitale;
    quia
    ddversaritis
    vesterdiabolus
    tanqnum
    leo
    rugiens, aliquem
    devorare
    quwretts
    circttil
    (I
    Petr.
    v, 8). Quanto
    hoslis
    vigilal,
    ul
    noceat;
    lanlo christianus
    vigilel,
    ut vincat. Nun-
    quam
    ciiiin
    vigilaiilibusobrepil
    inimicus
    ;
    nunquam
    sollicitoscircumveiiithoslis.
    Nequc
    enimlunc lanluin
    cavendus
    cst, quando
    bellumDei servis indicit : in
    pocemagisvigilandum
    est
    nobi-;
    exercendus
    animus, j
    exerccnda
    virlus,
    mentis intentio Dei timore lir-
    '
    manda. Fac.it eiiimhoslis
    secnros, quoscupit
    esse
    !
    captivos;i'acil,inquam, sectiros,
    ut incaulos
    subigat!,
    sopitos
    et iiiermes
    fippriiiiat,
    vulnerel eos
    quos vigi-
    lare minime
    perspexerii.
    Si
    quis
    miles sub
    impera-
    loris
    conspeclu
    ceftaincn cum
    hoste
    inierit; quanla
    instantia
    , quanta
    virtute
    pugnabit,
    ut
    placere
    illi
    1
    Hicet
    hifra,ut,
    pro,ne,
    inMss.r. et cl. !
    3
    mMss.
    duobus,afliciuntur.
    Affeclantur,
    inaliis.
    3
    Sic
    MSS.,
    uno
    exceptorecentiore.qui
    cum
    editishabet,
    prmslilit.
    4
    itaMSS.
    potiores.
    Aliiautem
    duo,
    seuctiamtribuetDeus
    securitutemad
    lempus fragiiitatk
    nostrm.Ms.
    qnidam
    recealiovcum
    editis,
    sedtamentribtdlDeussecuritatematt
    lempusfragilitati
    noslrw
    indulgens.
    8
    sicdubMss.AIedili
    omittunt,subigat.
    1853 SERMOLVIH.
    1851
    cui
    militat, possit
    1Nec
    stipendiumpromotionemve
    polerit adipisci,
    nisi
    supcrans
    hosteraforliicrvicerit'.
    Vigila,
    christiane,
    suboculis
    Dei,
    ut
    perfecta
    victo-
    ria coroneris;
    pugna
    cuin
    diaholo,
    aui
    jam
    arraalus
    es Christo : lecura esl Deus, qui
    le
    opiat vinccre,
    tecum esl
    Chrisius, qui
    tecle.sidcratmunerari. Con-
    temne
    pracseniia,
    ut
    pcrcipias
    futura :
    temporalia
    sperne,
    ut oeterna
    possis accipcre.
    Possidebis co>
    lum, quod
    diabolus
    possidere
    noii
    [loluit;
    habcbis
    pa-
    radisum,
    unde
    iiiimicusexcltistisesttaccipics
    oelerni-
    talera
    , quam procvaricaior
    hosiis araisit. Illuraad
    terrain
    perfidiadejccil;
    tein cceliiroficles
    imponit
    :
    ille conlemnendocoelesiivirtule
    privatusest;
    tuscr-
    viendo
    angelica roajesiatu
    sulTultiises : illi aHcrna
    isuntsuppliciadeslinata;
    iibi divinasuni
    prtemiaproe-
    paraia
    : ille
    perfidus
    cum
    perlidis iiitcribil;
    tu san-
    ctilicatus cum sanclis
    rcgnabis;
    itt
    qui
    fueras tem-
    poralis
    et
    mendicus,
    sis ;cterna
    gloria
    decorattis. Nec
    quidquaminsseculoformidabis; quia
    auctoremformi-
    dinis diabolumcurosocculo
    respuistia.
    Amen.
    ,
    SERMOLVII
    (n).
    '
    De muliere
    forti
    et de Ecclesia
    ,
    in Proverbiorum
    cap.
    xxxi,
    10-31
    (b).
    i. VerbumDei cordis
    fervorefovendum.Rogovos,
    fralres
    charissimi,
    ut secunduni consueludinemfitle-
    Iiumcumsilenlioel
    quicte
    ea
    quoe
    vobis
    prsfidicanlur,
    accipiatis.
    Animusenimnoster
    quando,
    donanle
    Deo,
    aliquid poluerit
    delcclionesanclarum
    Scripturarum
    concipere, spiritualeiii
    nidumincordihusveslris de-
    siderat invenire. Et idco velut castissimi turturcs
    divinaverbasancii
    Spiritus
    fervore in nidumcordis
    vestri fovere
    contendite,
    nee
    permillatis
    ul in vobis
    semenverhumDei
    peccaiorumfrigore congelescal,
    propter
    illnd
    quodscriplumest,
    Abundttvii
    iniquitas,
    refrigescil
    charitas
    (Matlh. xxiv, 12).
    Estote
    niagis,
    sicutdicit
    Apostolus,Spirilu ferventes(Rom.
    xn,
    11).
    Quomodo
    enimcoliimhoevel turtures
    postquamge-
    nueiint
    ova,
    si illa
    periniserinl refrigerari, pcrdent
    frucium
    illorum;
    ita et
    vos,
    si
    concepiuni
    verbum
    Dei
    per
    ohlivionem
    refrigerari permittiiis,
    dcsidcra-
    bilemfructumhaberenon
    potesiis.
    Proeslaieinvobis
    nidumseimonibus
    sanctis,
    secuudum
    quodscripium
    esl,
    Turiur invenitsibi nidumubi
    reponat pnllbs
    subs
    (Psal. Lxxxm, i).
    Et
    quoniain
    nobis
    Scriplura
    Salo-
    nionis commcndat raulicrem
    mognam,
    liabentcm
    magnuinvirum,dicens,
    Mulierem
    forlemquisinvenicl?
    idcodehac secuudumtciiorcni
    paucaquoc
    Deusdi-
    gnatur suggerere,
    auribus veslris
    cupiinus
    inlimare.
    2. Ecclesiacalhblkalalere non
    potesl.

    Mttlierem
    fortemquis
    inveniel?Diflicileesi invenire
    eam,
    et
    difficileest nescire eam. Nonne
    ipsa
    cst civitas in
    monle
    quoe
    abscondinon
    poiest (Mailh.
    v,
    14)?Quare
    ergo
    diciuni
    est, Quis
    inveniel?ciiin dici
    debuerit,
    Quis
    noninveriiet?Sedluciviialeminmonte
    positain
    vides: ut auiemin moiiie
    poncretur,
    inventa cst.
    Ipsa
    esl eniraovisilla
    quocperierat.
    Et revera
    ,
    fra-
    trcs,
    Ecclesiacaiholica
    est, quoejam
    illustrata
    esl,
    iquiscrgo
    eamnon vidci?
    Quando
    latebat
    quis
    eam
    invcniehat?Sicut enini
    jam
    dictaest
    ipsa
    civitas
    ;
    ila
    et ovis
    quamperdiiani quoesivitpasior. Ipsepaslor
    inoiisesi : ovis
    ergo
    in humeris
    ejus
    civitasesl in
    moiite. Facile est eamvidcrecollocaiaminmonte.
    Quomodo
    auium,
    eam
    invenircs,
    cumlaieret inter
    vepres
    et
    spinas uiique
    dcliciorumsuorum? lbi eam
    quicsisseuiagnum,
    ibi invenisse mirabile cst. llccc
    ejus
    diflicilisconuncndaiur iiivcnlio
    ,
    cum
    diciiur,
    Mulierem
    forlemquis
    inveniel? id
    est,
    Ecclesiam.
    Quis
    non videl eam
    jam
    a Chrislo
    inventam, jam

    uaMSS. At
    editi,poleritdespkerc,
    si
    superans
    hostem
    fortiter
    vicerit.Erubescit
    siquidemdespici,
    nisi
    superet
    ho-
    ssem
    fovli
    victo-ia.
    -
    iii triiiiis
    >;ss.,superasli.
    (..) Alias,
    du
    Teaiporc
    218.
    ((>)
    iu
    Apt.enUi.c
    liunc
    [
    rimumcollocalur.
    Deseriptus
    csi c.\
    August
    ai soraiouc
    57,
    uouuullis
    mulalis,
    el addito
    exorciio
    , quod
    adCcesarii stilum
    jjrope
    accedit.
    emiiienfem,
    jam conspicuam, j'amgloriosam, jain
    ornalam,
    jam lucidam; et,
    ut cito
    explicem,
    loto
    terraium. orbe diffusnm?MulieremislamEcclcsiam
    qui qiitcsivil
    ct
    iiivenit, Christus
    agnosciliir.
    Et
    postquim
    cam
    invenit, non solummodo du
    spiuis
    pec.calorura
    suorum
    eripuit,
    sedcliam
    lapidibns
    pre-
    tiosis orn.ivit : ideodu
    ipsadicitur,
    Pretiosiorcsl /-
    pidibus prcliosis.
    Volo aliud comiuendare
    Charitali
    veslnc,
    quantumcapiiis, quanlumtimeo, quanlum-
    que
    limeredehctisdehis
    lapidibusprctiosis.
    Sunt in
    Ecclesia
    lapides pretiosi
    et
    scmper fucrunt, docii
    scilicet,
    ahundanius scieniia cl
    eloqiieiuia
    ut oniiii
    insiruciioiie
    Legis.
    Preliosi
    plane
    isli
    lapidessuiil;
    de
    ipsis
    fuit
    Cypriaims,
    de
    ipsis
    fttitAmbrosins
    ',
    et
    cseteri eoruni similes. Ex eorum numero
    quidiun
    erraverunt abornatu
    hujus
    raulicris.
    SERMOLVIII
    (a).
    Ineumdem
    locumProvcrbiorum, cap.xxxi, f
    .10-31
    (/>).
    1. Ecclesiain mttltis
    ftgurctla.
    Ecclesia
    catholica,
    fralres
    chaiissimi,
    nonsoluni
    posl
    advenlumDoinini
    et Salvatorisnosiri
    proedicataesl;
    sedetiamabiniiio
    muiitli muliis
    (iguris
    ct sacramentis secrciioribus
    designata.
    Namet in sanctoAbcl Ecclesiacatholica
    fuit,
    et in
    Noe,
    et in Abrahaiu
    ,
    et iu
    reliquisusquc
    ad adveiiliun Domini Salvatoris : de
    ipsa
    enimait
    Salomon,
    Mulierem
    fortemqnis
    inveniel?
    Quoddixit,
    quisinveniel,
    difficullalem
    inveniendi,
    non
    impossibi-
    litatuni
    opoiiul intelligi.
    Mulicr isla
    fortis,
    Ecclesia
    est.
    Quomodo
    non csl
    fortis, qinc
    ab initiomundi
    tanlis tribulaiioiiibus
    faiigatur;
    et tamennou vinci-
    tur? Mulierem
    forlemquis
    inveniel?
    Quis
    alius
    ,
    nisi
    Clirislus?Nouaiiieinuamforiera
    invenit;
    sed inve-
    niendofmicni fecit. Namut eam
    inveniret,
    nonaginia
    novemdimisil in
    iiioiitibus,
    el
    quoesivii
    unaui
    qu;e
    erravcrat,
    et hurauiis suis
    impositam
    adovilc
    pro-
    priiiin
    rovocavit
    (Luc. xv, i, 5).
    2. Lanael liittim
    quidsignificenl.

    LanametUnum
    fecil
    manibtissuis. Lanilicamcl tinificammairouam
    islamsanctus scrmoduscrihit.
    Qiixris
    foriea
    nobis,
    quid
    sit lana
    , quid
    liittim? Lana carnale
    aliquid,
    liuuni vuro
    spirituale significat
    :
    quia
    in ordineve-
    siimenioruminlcriora sunt linea
    vesliraenla,
    lanea
    vero cxleriora.
    [Lana
    ctiamtle
    commixtioneaniina-
    liumttascitur. Linuni vero sine carnis
    voluptate
    tle
    terra
    procreatur;
    idco castiiatis
    iniaginemprxiurre
    videlur : iii tantumul sacerdolesVelerisTcsiameiili
    ex
    proeceptoLegis, propler
    casiilalis
    indicium,
    lineis
    fcmoralihusuterentur.
    Ergo
    in lanacarnale
    aliquid,
    in lino vero
    spirituale signilicatur.
    Pro Iaudecliam
    ponuntur.]
    Invcniseiiim
    hominein
    porrigenleni
    iiianu
    eleeuiosynaspauperi,
    nec tamende Deo
    ibicogilan-
    tem
    ,
    secl liominibus
    placerecupienlem
    : laneani ve-
    slem, quoc
    vidcri
    potesl,
    habet;
    interiorem lineain
    nonIiahel. Invenisaliumdiccntein
    tibi,
    Suffieil milii
    conscicntia
    niea,
    Duum
    colo,
    Dcum
    adoro; quid
    niihi
    opus
    cst ad ccclesiam
    iro,
    aul visibiliturChiislianis
    miscuri?lineamvnlt habere sine lunica. Nonnovit
    nei|ue
    comiuenclai lalia
    opura
    mulicr isla. Invenit
    hoccmulier tantimet
    linum,
    el
    fecil
    utile. Mulli iuve-
    niuiit;
    sed nou faciunt titile mariihus stiis. Cum
    lihenter
    audilis,
    invcnitis: cuni bcne
    vivitis,
    facitis.
    3.
    Quid
    coluniel
    fusuiii.

    Brachiasua
    firmavit
    in
    fuso.
    Deftiso islo
    , qtiod
    Doiniuus
    dcderil,
    dicam:
    neque
    euimista laniiieiasuiita viris aiiena. Infuso
    lanificium
    signat,
    iu ianilicioboiium
    opus lanqiiaiii
    casla: iuulierisctmairoiia;
    irajiigra. Diligeiiler
    lanicn
    attendeinlanificiodno
    iiisiiiiniunla,
    columel fusuni. i
    In cololatta
    involtila,
    qu;e
    liloducenda transual ini
    fusura.
    Quod
    incoloinvoluuiiii
    est,
    adhucin
    sinislra,'
    -
    ApudAuguslinum,
    Donatus.
    (a) Alias,
    de
    Tem;;ore
    217.
    (b)
    in
    appendicc
    nuuc
    primum
    collocatur.Exeodemfonte
    baustusunde
    [
    rKcuduiis.conclusioreierre Coesarii
    inge-
    niumvidetur. Additameuta alia
    pneeipua
    uncuiulisdistin-
    guenda
    curavimus.
    *855 APPENDIX.
    18S6*
    et nondum
    infusocst' :
    quod
    infusocollccinm
    est,
    jampraileriluin
    est.
    Opusergo
    tuinnin fuso
    sil,
    non
    in
    colp.
    In colo cniln est
    quod
    faclurus
    es;
    in fuso
    quotl
    fecisii. Vide
    ergo
    si habes
    aliquid
    infuso. Ibi
    enimfirmantnr brachiatua
    ,
    ihi erit fortisconstnnlia
    tua, ibi sectirns Dcodices :
    Da, quia
    dedi; dimitte,
    quiadimisi; fac,
    quia
    feci.
    Qnodpendet
    in
    colo, atl
    fusum
    trajiciciidum
    esl : non aulem
    quod
    colleclum
    est in
    fiisum,
    ad columrevocandumest.
    Ergo
    \ide
    quid agas,
    ul liaheasin
    fuso,
    ut brachiatuafirmesin
    fuso,
    quod
    te consolelur ,
    quod
    le
    conlirinet, quod
    tibi det fiduciam
    deprecandi
    ct
    sperandi.
    4. Christus
    clupliciter
    el
    simpticiler
    landandus. Se-
    quiiur,
    Mttniissuas
    aperuit pauperi.
    Eia,
    fralres,
    (jxercele
    lanificittmsanclum. Si
    quis
    habet
    plenum
    celiariiini, plentim
    horreum
    ;
    omniaistaiucolo
    suiit,
    transcanl infusura.
    [In
    sinistra
    sunt, quamdiupau-
    peribus
    noii
    erogaveris
    : al ubi
    coeperiscleemosynam
    facere,
    iransfurunlur addexleram
    ,
    et lil
    opus,
    undc
    veslis
    fieri
    possit.
    ]
    Omneschmestki
    ejus
    vestiti sunt.
    Numquid
    de nudilaieservorumsitoriimsolliciluscrit
    vir
    ejus
    habens
    conjngem
    lalem?
    [Quis
    esl isi.e
    vir,
    nisi ClirislusTaut
    qua>,
    est
    conjux,
    iiisi Ecclosia
    (a)?j
    Vesiili
    sunl, quolquol
    in Christo
    bapiizali
    suiit. Et
    boni scrvi ct mali vesiiti sunt. Noncessat illamulier
    omnes vcstirc : ul nemo
    queratur
    et
    dicat,
    ldeo non
    SIIIIIbene
    operatus, quia
    non sum bene veslilus.
    Dupticiapaltia[ccit
    virosuo. Pallia laudes
    sunl,
    fides
    el confessiones. Laudas
    Dcuin,
    laudas homincm. Du-
    pliciter laudas,
    el
    simpliciter
    laudas :
    thi[)liciier,
    quia
    honioest cl Deus
    ; simpiiciter,
    non ut sis fielus.
    Pholiiiiis, a
    <|iiO
    hasreliciPlioiiniani
    appellautur, quasi
    simplexpallium
    fucitviro sno. Soluracnimhomincra
    crcdidit,
    ChiistumDeuracolcre noluil. Exisiit aliur
    lexeus viro suo
    pannosumpalliiiin.
    Ait
    unim,
    Chri-
    sius Deuse^l
    lanlum,
    onuiino homioisiiibil liabens :
    hoc Manichai dieunl. Pholiniaiii
    dictinl,
    ilomo tait-
    lujii
    cst;
    Manichoei
    dicunt,
    Deus lanltira esl.
    [Ecce
    de
    quali
    cctiesia
    quam pretiosa
    'vcslimcnla
    proce-
    dimi. Et
    propterca
    de illa
    scriplum
    est
    quod] dupli-
    cia
    pallia
    feceral virosno.
    Dupliciapallia;
    confilcnmr
    enimDeumin
    hotninc,
    el IioininemiuDeo. De
    bysso
    et
    purpura
    vestimenia
    spiriiualia prwparavit.
    De
    bysso
    caiididoi
    confessioneui,
    du
    purpuragloriosainpassio-
    ncm.
    Byssuin
    ,
    cumDeum
    conliicniur, agnoscimus
    :
    purpuras
    in
    mariyribus
    collaudamus.
    [S.Eleemosijittts facientes,decolo
    traliere
    festinemus
    acl
    fiisum,
    eldesinislra
    iransferamus
    addexleram.
    Nos,
    fra-
    (res,quiiius
    Deus.
    lanltimboiiumconferre
    dignatusest,
    ut nec deJ udais, nec de hoereticis
    nasccreiiiur,
    sed
    caiholica:
    Ecclesiociiliiesseinereremtir; quantumpos-
    suniiis,
    Deo
    graliasreferamus,qui
    nobisfidem
    rcciam,
    elsibi
    placitaminspirsre
    velinsinuare
    digualus
    est: ct
    totisviribus
    (quia
    hdessiuc
    operibus
    nossalvarenon
    po.lcst)
    ad
    spiriluale
    laiiificinmillud noslros auimos
    praiparemus. J ugiter
    idco
    elecmosynas
    ficieiiles,
    de
    colotrahere fcsliuemusad
    fusum,
    ctde sinisiratrans-
    feramus ad dcxteram : ul
    per eleemosynaspaupu-
    rum stolam
    unusquisque
    noslruni
    prscparel
    inxter-
    num, ut,
    sicul dicil
    Aposiolus,
    incoelesti convivio
    vesiili el twnnttdi iiweniamur
    (II
    Cor.
    v, 3):
    nenobis
    dicatur, Amice,cptomodo
    hucintrasti nonItabensvestein
    nuptiatem(Mctttli.
    xxn,
    12)?
    sed
    magis
    abatttlitumalo
    liberali,
    ilhfmfelicemet desiderabilemvoccmaudire
    niereainur,
    Venile
    ,
    benedictiPalris
    tnei, pcrcipile
    rc-
    gnuincjttodprwparatum
    esl ab
    origine
    tnundi
    (Id.
    xxv,
    34); quodipseproeslaiedigneinr.]
    SERMOLIX
    (b).
    Detribus
    pueris
    missisin
    (ornacemignis(c).
    1.
    Tyranni
    swvitiain tres
    pueros.
    J ubet
    lyraii-
    1
    Auguslinus,
    adhuc
    fulurumest; qttod
    in
    fuso
    est.
    (d)
    Hocnuucab
    Auguslino
    abest: sed
    tainenreperitur
    in
    veraBedoeCollecUone
    adGalat.i.
    (b)
    Alias,
    de
    Tempore
    240.
    (c)
    m
    Appendice
    iwiic primum,
    colloeatw,mccrti aucto-
    nus fofnacem
    incendi,
    et
    quanlum ipseigne
    furoris
    ardebai,
    lantosaiiciiores
    pueros
    consummabat. Nunc
    uiidaiilisfumi densilatoiccBliim
    contegitur,
    nunchor-
    rificosonituChaldoeicuncli lerrentur
    ;
    ut
    magniiudo
    divinoeseveritalis
    per supplicia
    mOnstraretur. Saivie-
    bat vi.ileniusinimicus
    ,
    supplicium
    suis famulis
    quoe-
    silurus.
    Sncviehal,
    nonul
    jusios trucidaret,
    sed ut
    suis inierilutn
    procurafcl. Soeviebat,
    non ut cresce-
    renl
    pcenarumauginenta,
    scdut cunctismonslrarelur
    divina
    polestas;
    ut cluiii
    irapii suppliciisgloriareniur,
    flammarum
    impetti
    vorarcntur. Saiviebant scelerali
    Chaldai
    suppliciispraisentibusperituri,
    et fulurorum
    ignari
    minisiri
    jussaacceleranl, parant incendia,
    flam-
    mas
    exaggerant.
    Crudelitas
    ejus possidet raenlera,
    saiviliaimmutat voluiUatera.
    2. Tres
    pueri
    in
    forhace
    illwsi. In fornacemmissi
    sunl
    sancii, fugiuntflammrc,
    cediuit
    ignes,
    incendia
    expavescuut.
    Timent
    ignes
    loedere
    quos
    ftieraiit
    jussi
    incoliimes reservare. Ostendunt
    justorum
    meritum
    ,
    duin
    fyramti
    coiuemnuiil
    imperium.
    Licetsanctiscum
    igne joc.iri, quibus
    cuinhominibus nonlicuit com-
    niorari. Licuit infornaceDeum
    venerari, quemapud
    homincsiionlicuithonorari. Licet flammarummereri
    obseqiiia,
    qui
    nonraeruerant Chaldseorum
    supplicia.
    Licei
    ignibus
    conservari
    ilkesos, quoslyrannus
    dede-
    rat exurendos. Licutiri
    pcena
    esse
    securos, quos
    ex-
    ira
    pcsiiam
    nonlicuii esseiniaclos : ut ubi
    inleritus,
    ibi salus
    ;
    ubi
    supplicia,
    ibi invenireiiliir
    refrigeria.
    Accipe, lioslis,
    a
    suppliciisexemplum, qui
    humanita-
    tis
    perdidisti
    consilium.
    Fugiunt ignesjustos, quos
    injusie
    damnasti :
    expavescunt flammoc,
    et innocen-
    lcs
    pronuntiant, quos dignossupplicio depuias
    : ct
    qu;e
    sfvirc
    constieverini,
    dignos
    sanctos infornace
    cernebani. Damnant hosteset absoiviint
    ignes..
    Clial-
    d;ci
    adjiciunl,
    ct
    poenoe
    defendunt. Homines
    sa^viunt,
    et
    supplicia
    veiieraiitur.'
    Tyrannus putabat
    tanlum
    lornienta
    possessevire;,quantumipsesacrilegus
    exi-
    stimabat se
    potesiateiii
    habere.
    Ignes justis cedunt,
    ardores flaramarumin
    refrigeriumveiiuniur,
    el in-
    sliliiloenaturoevoraccs
    impetus
    obliviscuntur
    ;
    ut
    ju-
    stosvcneraules
    timcrent,
    et cnrumhosies
    persequen-
    tcs
    punircnl. Ignesjustos hospitio
    cumomni honore
    suscipiunt,
    ct libenter
    obseqtiiumpraubent.
    llostis
    niutato
    gencre s;cvit,
    nec
    aliqua pietate movetur,
    nec humaniiate hlanditur. Posset
    vincere,
    si
    ignibus
    imperaret. Olferuniuriergo ignibusjusii
    vesiilu
    lecli,
    vinculis
    colligali
    : defendunlur ardoribus
    justi,
    et
    quos
    vis humana
    (iamnavit,
    ignis
    absolvil. Nihil co-
    gilat,
    nihil nieluit. Sic
    namqiie
    crudelitas
    tyrannica
    siipcralaprosiernilur ,
    duin sui salellitesdevorantur.
    Cernit
    pceham,
    ct survorumDei
    aspicit gloriam.
    J u-
    siii
    ignesobsequiuinprsestant,injustis
    inleriturasub-
    minisirant. Dumvindical
    flamma, impii necantur,
    et
    justi
    salvanlur.
    3. Miraculum
    agnoscittyrannus.
    Cumad fornacem
    lyrannns
    fesiinanier
    accederet,
    siujiet laudeni,
    mira-
    lur
    factum,
    vcneralur Deumcumtribus
    pucris
    iufor-
    nace.
    Aspicil juslo divinoque
    ambilu
    protegi, quos
    nuper jusserat
    violenitis
    exsiingui.
    In illisinfornace
    viclel, quem
    inillisante non esse
    puiarci. Quo
    visu
    lerrilus furori addil lenilalein : fit
    repcnteconfessor,
    qui nuper
    fuerat
    persccutor.
    Proedicat
    quem paulo
    anle
    negabat,
    venerari
    praccipit,qui
    verieranles da-
    rnnavit.
    Rogatde
    foruace
    justos procedere, precatur
    de
    igue
    Dei famulos
    prosilire. Exite,
    inquit,
    servi Dei
    excelsi.Nuncme defensoremDei
    profileor, cujus
    ini-
    micum fuisse
    constat;
    ut
    cujus
    servos
    ignarus perse-
    quehar, ejtis
    inimicosut
    defensor,
    ulciscar. Tunc de
    fornace
    egrediuntur
    illsesi
    Hebroei,
    loetaiituriiicolii-
    ntes, triiimphaiitvictores, quod
    Dco fideliterscrvie-
    runt,
    ct fucorem
    tyranni conlempseruiit(Dan. iu).
    ris
    est,
    suseindicendofaeullaiiset
    eloquentioepeviculam
    facienlis:
    cujus
    itiiem
    ingeuiumsapiunt
    alii
    quiclamsu[ie-
    rius
    impressi
    sermoues,
    scilicel
    5, 7, 25,27,46, etc, qui-
    queproxiniesuhsequitiir,
    60,
    f85?
    SERMOLXI.
    1358
    SERMOLX
    ().
    DeSusannct
    (b).
    i. J usli in swculi insidik Deo liberanle victo-
    res.
    Quoliescumque
    in hoc
    pervcrso
    socculoconira
    laudahiles viros mulliformes leiidmitur
    insitlioe,
    vel
    diversoccalumniarum
    emerserinl causse
    , quid
    homo
    nesiilens
    cogitet, quid
    diabolus
    machiiielur,
    nonme-
    ittel
    justus, quia
    cutn
    ipso
    esi Christus.
    Eligalur
    borao
    milesin
    pr;iiin
    consiiliitus
    ,
    oflicia
    sumper
    exercere
    virluttim. Untim
    ergo
    dedtiohus
    amplcciltur
    : aut
    pa-
    icficlis insidiis, ujus
    iiinocenliain
    popttloclarescit;
    nui
    persequenlibus
    iiiiinicis
    praiveniiis,
    cum condi-
    lionemmorlis
    excesseril,
    molcsiiiss;i'culaiibus libe-
    raius, poiitim
    securiialisinlrahit. Daniel
    prophcla
    nec
    iii laciim
    projecius
    leonura limore
    pcrcitlsusexpivit;
    seil inier islabestiarum
    oraconsisiens,
    Domiiiuinloia
    itienie
    placavii,
    el tvraniiicas
    di-jiosiiiones
    ilhcsus
    evasit. Zacharias
    pontifcxtnagmis, pro
    cullu
    Dci,pro
    Icgibus
    socris, pro
    censurain
    leuiplo saccrdoial.i
    re-
    bellcm
    increpans populum.
    niorlcra conslantcr accc-
    pit,
    ci deiesiabilis acics J ucheorum
    cjus
    cruorc
    pavi-
    nicnlumiufecii. Zacharias
    martyr (riumphat,
    ci Da-
    niel confessor cxsultal : unus nmrilur cl
    liiiiiiipliat,
    allur evadit et
    regnal.
    Seclnec fuinineus sexus snis
    fraudatur
    exemplis, qui pudiciliou
    ornalumsalubriler
    reservavit.
    2. Snsrimio:
    pericultim
    el liberatio.Susanna
    illuslris,
    decus
    pudiciiioc,
    vicit
    ittipudeiiliamjudiciim, pclulaii-
    liamsenioium
    corapressit
    audaccm
    ;
    necaslilas inca
    paieretur
    injuriam.
    Slahal Su-aiina in
    jutlicio
    falso-
    ruiii mendacibus
    opjiressa
    tcsiimoniis daniuatoruin :
    siabat iion
    lanqiiamrea,
    srd
    procastilalelirmiler
    mo-
    ritura. Ihat
    crgo pudira
    ad
    suppliciiim,
    non aclulle-
    rorum
    corpus,
    iu
    quo
    exlrynia libidoexai:,cTat
    ,
    el
    diabolusinllainmaveral.
    Quoil protcxeral
    virtos,
    et
    ortiabal
    puihir,
    ilhesttniihai iniuoriis exiliiini.
    Egre-
    giump
    uiahat
    caput, cujns
    vullum
    iniigra
    tonscien-
    tiasublimali.itadcoflhim.
    Proplcr
    damna
    pudoris,
    sa-
    littisvola
    comprcssit;
    etcui liierunichara
    procroia
    ca-
    Stitiitis,
    vilie
    gaudiuiu
    o. namisit.
    Coalcmpsit iiuuro;
    et consccula
    esl loluni : ei
    qir.e
    moii voltiil, cuin
    glo-
    ria castiiiiiis evaMi;
    et
    quani
    seniciiiia
    pravacbjcce-
    rat,
    illuslrisconscieiili:c
    intcgiilacrigebai, tnclusque
    Dei et iinmincnlissacri
    judieii
    iitdubilntacrcdulilas.
    0 amor iiiinestaiiset
    Lcgis
    !Su.-.annaadullcrii con-
    scienliam
    gr.ivioremjudica-.it, quam pceiiom.
    Cum
    duceretnr,
    n;ui dolehai de
    supplicio; qiioiiiaingaode-
    Ital de iesiiraoiiio falsitlico.Iniuicensaccu.-aliir
    per
    senleiiliani;
    sednniuDei
    suspcndiiiir poeua;
    ut
    judi-
    cantium
    falsitas
    deiiudare.iir,
    e( inriocens
    purgaretur.
    Infirmus sexus conlra viros
    stirgii
    foiiior,
    expngnat
    lihidinemcastilas et
    honcstas,
    impulsu
    luxiiriai hor-
    reuda
    prosieniitur
    improbilas.
    Susaiiria
    propriain
    vir-
    lutcm animi scrvavit, ct
    judicimii populorum
    con-
    jsianier
    excepii.
    Coiifl;intur dc innoceiile falsa cri-
    Miina.Uleenimmunilus
    est, qui
    Dcuinhahuerit de-
    feusorem.
    Denique
    Daniel
    prophcta
    iusiiitclu Dei
    commonilus,
    Reclitein
    judicium,
    exclnmavif.
    Slupet
    populus pro judicio repeniino ;
    revocalur addicta
    ;
    falsostcstes
    pavor
    invadil. Guinii diabolus
    , quodip-
    sius coiniiicnianudaniur :
    gatuleiii Angcli
    de
    pudoris
    jnlegritatc comperta, quod
    defemliiliirin lerris veri-
    iaiS
    fatigata.
    I
    ierrogaiuni
    est
    (juo
    inloro Susannafa-
    cinu>s,quo arguebaiur,
    admisil.
    Ilic,
    Sub
    lenlisco,
    dicit; ille, Subprino.
    C:\rn
    ergo
    eorum
    discrcpani pro-
    lata
    rcsponsa, sicrepugnaiiiia
    diciorumfacianudaii-
    tur, ut
    vigore
    meiilis
    increpalo populo,
    (eslibuscon-
    fusis veritas ostenderetur. Gaudot
    populus
    de
    pudo-
    ris
    iniegrilalc
    :
    triumphat iiiariliis,
    qtiod
    litlaminve-
    jieritcoiijugem
    : lxiatur
    familia,
    quod
    nihil iiiveiietit
    (a)
    Olim.de
    Tempore
    242,
    et
    josl,
    in
    Appendice
    69.
    (b)
    iacerli auctoriset inerudiii.uhscrvare
    juvatipsum
    inBibliotheca Patrum
    exlsare,
    tomoeditionisColoniunsis
    5,
    Parisiensis2,
    tametsibrevioralicmaatoet
    passiinvarium,
    ibiquu
    sicui ct iu
    Itemigiauo
    ?.is.Zenoni^eroneusi tri-
    bulum.
    inca
    quoclpunial, quocl
    ndtilterii facluni
    noninvene-
    rit,
    nec homicidiumdiabolus
    quod procurabat,
    im-
    pleveril (Dan. xin).
    SERMOLXI
    (a).
    De
    Pace,
    itt illitd
    Evangelii
    Mallhwi
    cap. v, f
    . 9
    ,
    Felices
    pacilici,
    etc.
    (b).
    1. Pacis
    frtictus.
    Concordia
    fratrum.Felices
    pacifici,
    quoniamfttii
    Dei vocabuniur.Meritum
    chrisliatisevir-
    ttiiisvilescit in
    cunctis,
    si uniiatemnonhabeal
    pacis,
    nec
    pervenit
    ad
    vocabulum
    filii,
    nisi
    per
    nomen
    paci-
    fici.
    Pax
    est, quoeexspolial
    hominemserviltitc
    ,
    dat
    nonien
    ingenuum,
    niuial cum
    coudilione
    personara;
    ex famulo
    liberum, (iliumfacitex
    servo;
    [
    Deum
    pa-
    ircm
    vocat,
    el commutat servum in
    filio,
    nmicum
    facit cx
    Dco, paireni
    reddit ex Doniino.Sic sic
    facil,
    qui
    nonvull
    perirc, quod
    facit. Felices
    pacifici,
    quo-
    niam
    ftlii
    Dei vocabunlur.En liliusDei csse
    incipit,
    qui pacifictts
    esse
    ccepit.
    Non vuli lilius
    dici, (|iii pa-
    cificus nolucril inveniri :
    negat
    sibi
    pairem Deum,
    qui
    hocrcs
    pacis
    esse
    ncquivil'.
    Severumsensurus est
    Deum, qiiem
    clcmuiilein
    blanduraque
    dcdignatus
    est
    paireni.
    Feitces
    pacifici,quoniamftlii
    Dei
    vocabittilur.
    Gaudcamus hoc noniine
    qnasi
    filii ct lioeredes
    Dui,
    cohairedosauieni Cliristi.
    Quantaesi hujus pacis
    re-
    tribuiio, hau-editiilciii
    possidure
    cum
    Christo,
    subsian-
    liamPatiis habere cuiu
    Filio, ccelesle
    regiuimpaiii-
    cipari
    cum
    Domino,
    cl in
    consoiiium
    perpettiilaiis
    adroilii ciim
    Doiuino?
    Quse
    sit haic
    pravitas
    moruni,
    invidere
    melioribus,
    atqucin
    sordidioiibus
    inh;crere,
    adoptati
    victoriain
    perdcre,
    ac nolle
    Itaircdiiatcrnre-
    giioiiiui
    ccelesliiiui
    possidere?
    EteirimfilinmseDei et
    cohiiredem
    denegai
    Chrisii,
    qui
    recusaveiit 1'alrisrc-
    giminegiiberuari.
    Pax concordia esi
    fralruni, sicut
    sciiptiim
    est : In tribus
    placuit spirilui
    meo
    ,
    qum
    snnt
    probala
    coramDeoel homiitibus: concordia
    fratrum,
    el
    amor
    proximorum,
    et vk el miilier
    consentietiiessibi
    (Eccli. xxv,
    1
    c/2).]
    Concordia
    ergofrainiin,
    voluulas
    Dci
    esl,
    jiicuiidiias Ciirisli, perfectio snnctilati.s, ju-
    sliliic
    rcgula,
    miitcria
    docirina',
    morttm
    cuslodia, al-
    qiiu
    in rubusoiiinibiis latidahilis
    disciplina..
    Pax suf-
    fragiumprcciimest, supplicaiioiium
    facilis
    alqiiciin-
    pclrabilisvia;
    t|tiia
    dusiduriorumomuittm
    compelons
    cstphiiiliido
    [siotii scriplum
    in
    Apnstolo
    (Philipp. iv,
    7).
    Pax
    ergo
    coiivcntionis.imabilemDcofacil iufra-
    tribus,
    qii;c.
    charilalis indicat
    leslinionium].
    Pax di-
    lcctionis nialer
    est,
    concordioc
    viiiciihmi,
    ac
    pur;e
    mcntisindiciummanifestiim:
    quia
    sihi
    exigit
    deDeo
    quodvelit,
    quidquid
    voluerii
    petat,
    et
    quiclquid
    vo-
    luerit siiniiil.
    2. Chrktttm
    spernitqui pacem
    non
    custodit.Pax
    proe-
    ceplisregalihus
    coriservanda
    esi,
    Domino
    Chrislodi-
    ccnle,
    Pcicemmeamdo
    vobis,
    pacem
    relinquo
    vobis
    (J oan. xiv,
    27). [Qui discipulus
    Clnisti
    csi,
    Chrisli
    pracccpta
    servat: scrvare
    iiiandaluii),
    est
    pacum
    in
    oinnihiis cusiodire. Namdividere
    unilatem,
    nonest
    magislrttrnseqtii;
    sctl
    cjus
    maiidatiini calcarc.
    Sequi
    ciiim
    Christiim,
    est liahere
    jiacem
    : et non
    sequi (jtiod
    pacis usi,
    hoc est hoc liabere in
    magislro
    ex
    parle
    qnoddiligas,
    ei ux
    parlequod
    damnes. Illudest amare
    doctorem,
    doctoris niandata in
    omnibus
    custodire,
    dicentis : Pcicem
    meamdovobis,
    pacemrelinquo
    vobis.
    Libet,
    li
    alrcs,
    in
    paceproiraheremoras; delcclat hoc
    dixissc
    frequenier,
    cl ilerum
    atque
    ileruro
    prseconari,
    Pacemmecundo vobis
    , pacem
    dimillovobis.
    ]
    In
    pace
    vos
    diraitlo,
    in
    pace
    vos
    diinisi,
    in
    pace
    vosiuvcniam.
    Proficisccns voluil clare
    quod
    dcsidcrabat rcdicus in
    omnibus invenire.
    [Consnltiim
    voluit essecui decle-
    rat,
    (|iii usqne
    ad
    regressum
    siiiini
    servare
    quod
    prastiieral, impcrabat. Qtiid
    ergo
    factuius esl
    homo,
    1
    Alcuinusin libro de
    Yirtulibuset
    Yiliis,cap.6, qui
    pacificns
    esseconlemnU.
    (a) olim,
    de
    Tempore1G9;
    ct
    post,
    in
    Apuendice
    57.
    (0)
    EstPelri
    chrysologi
    sermo
    quinqiiagcsimns tcrlius,
    sedhic
    passimiiiierpolaius,
    seumultisauciior
    scntentiis,
    quas
    comiuoustrani ansuke.CoufcrAlcuiui librunulc viiiu-
    tibuset
    Yiliis,cap.
    6,
    185
    APPENDIX.
    18$0
    cumvenerit
    Deus,
    ct
    qiioesiliim
    non invenerit
    quod
    donavii?
    qua
    excusationeusurus,
    qui pacem
    servare
    non
    poluit?
    Pacemmeamdo
    vobis,
    pacem
    dimillovo-
    bis.]
    ln
    pace
    vos
    dimisi,
    in
    pace
    vosinveniam. Re-
    gale
    niandatuin servate: divina vox esl. Inveniam
    quod
    cliraisi.
    3. Ptix
    opus
    Dei;
    discordia
    ,
    diaboli. Plantare
    pa-
    ceiii radicilus
    ,
    Dei
    cst;
    evcilere
    penitus
    ,
    inimici.
    Amor fralris ex Deo
    est;
    odiumexdiabolocousiat.
    Propier quod
    daranandasual odia
    ; quiasciiplumesl,
    Qui
    oderil
    fralrem
    suum,
    homicidaest
    (\
    J oan.
    m, 15).
    Cohibeaniusiram; quia scripiumesl, Qui
    irascitur
    fratri suo,
    reus erit
    judicio (Matlh. v, 22).
    Amanda
    est pax,
    ct
    diligenda
    concordia. lsia sunt
    qu;egnne-
    rant
    '
    cliaritatem;
    ct sciiis sccundum
    Apostolum,
    quod
    Deuschariiasest
    (1
    J oan.
    IV,8).
    SineDeo
    est,
    qui
    non habet charilalcm.
    [
    Paiernus alfeclus non
    potestnon
    ainare, quoddocei.]
    Pax
    plebis,gloria
    est
    sacerdoiis
    : el
    parcnfum
    loelilia, pcrfceta
    charitas li-
    '
    Iiorum
    2.Sacerdoiis
    est,
    admouere
    quod
    ducel;
    jilu-
    bis cst,
    audirc
    quod
    raonel.
    Qtiidipiid
    non
    licei, pa-
    storis est
    prohiberc
    nc
    fial; gregis
    cst
    audire,
    ui fa-
    ciat 3.
    Utraqucconveniant;
    ut universasalvatastinl:
    nec Deusinvenit
    inplebe quodpiinial,
    nec sacerdos
    potest
    habcre
    qnotl
    clolc.il.Scrvcmus
    maiidala, qnoe
    viloc
    sunt;
    teneal se
    profundoepacis
    nexibtis
    colligala
    fraternitas,
    et salutaii vinculo
    charilatis,
    nuilua se
    dilectioneconstringat; quia
    dileclio
    iiingnauiraum
    fa-
    cit.
    [Suavis
    esl
    dilectio,
    non
    zelatur,
    non :rmulalur.
    Dilecliononcst
    falsiloqua,
    non
    iiiflatur,
    uihil decle-
    coris admillit,
    non
    quoerilqu;e
    sua
    stinl,
    noncxacer-
    baiui',
    non
    cogiial malum,
    non
    gaudut
    in
    iiijuslilia;
    congaudet
    aulein verilali. Oinnia
    crcdit,
    oninia
    spe-
    ral,
    omniasuslinet
    (1
    Cor.
    xiu,-
    4-7
    )].
    Dilcciio
    crgo
    omuibusvolisacdesidcriis
    ampleclenua
    esi,
    qua:
    lot
    bona
    potesl
    hahere, qnot procmia.
    Cusiodicndaonini-
    bus viribus
    4
    pax
    est; quoniam
    Deus
    scmper
    in
    pace
    est. Non habeat locum
    quoobrcpai
    iniinicus,
    ne in
    trilici
    segetein
    valeatzizaaia
    seiuiiiarc,
    cl sccuro
    jam
    rustico et
    sjielongi
    laboris eluso
    exspeclattis
    fruclus
    in
    ipsa
    messis matiirilniesnbdticaliir;
    aut viuumve-
    tustate
    suavius,
    in acriori subito
    perfidia
    denrtitatum
    in effusoefoecisse
    perniixlioiiecoiijtingai;
    aui inier
    dulcia niella
    ,
    felle venena amirriorasulfundat
    [
    aut
    inler vernanles floribus
    campos
    ac
    pratoruiii
    yaiie-
    tate
    gemmalos,
    tribiiloiiiin
    intcrjcclioneanimasgrali
    odoris
    occidat].
    Procul conlenliones, procul
    liies et
    odia, procul
    roaledicta initlanuir : et
    quia laqueus
    mortis est
    lingua
    snsuiTOnisac
    bilinguis,parcat
    iinus-
    quis!|iie
    animoc
    stioe,
    ne in
    supplicium
    suumvincula
    sibi mortis adducat. Aniate
    pacera;
    et
    tranquilla
    suiit
    omnia: ut el vobis
    prxniia
    el nobis
    gaudia
    reserve-
    tis
    ,
    ut EcclesiaDei in
    pacis
    unitalc funclata
    , perfe-
    ciamicneatis
    disciplinam,per
    J esuinChrisiumDonii-
    iium
    nosirum,
    cui est
    gloria
    in ssecula
    soeculorum,
    Amen.
    SERMOLXII
    (a).
    Deverbis
    Evangelii
    Mallhmi,cap.
    v, 43-48,
    el
    cap. vi,
    1-fi, Ego
    atitemdico
    vobis, Diligite
    inimicosve-
    Slros,
    etc.
    (b).
    i. Inimiciis
    quomododiligendus.
    Proximus
    quis.
    Graduroesse
    aliquem
    inPbarisseorum
    justiiia, qiue
    ad
    Legerapertincl,
    hinc
    intelligilur, quod
    multi ho-
    1
    Addil
    Chrysologus,
    ct ntilriunt.
    s
    ApudAlcuinum, vaxplebkestsanilas,
    gloriasacerdolis,
    et
    palriw
    twlitia,
    elterror
    hoslium,
    sive
    visibiliitm,
    siveinvi-
    sibilium.
    3
    chrysologus,
    acvellene
    fiat.
    4
    Ajiucl chrysologum,
    cusladienda
    prm
    omnibusvirttili-
    bus,pax
    est.
    (a)
    olim,
    de
    TemporeW; etpost,
    in
    Appendice
    58.
    (b)
    Constatsentenlhset
    interprelaiionibusemendicatis
    ab
    Augustino,
    lib.1de SermoneDomiuiin
    -monte,
    Hiero-
    nymo,
    in
    Malth.,cap.
    3et
    0; Cassaiio,
    homil.7interediias
    a
    Baluzio;
    etsermonehic
    subsequenli,
    etaliis.
    mincseosetiama
    quibusdiligunlur,
    oderunt
    ,
    sicut
    luxuriosi filii
    parentes coerciiores luxurioesuoc.As-
    ccndit
    ergo aliquemgradum,
    qui proximumdiligit,
    quamvis
    adhucoderil inimicum.
    Ejus
    autem
    iuiperio,
    qui
    venit
    Legemimplere,
    non
    solvere, perficiei
    be-
    nevolcnliamci
    benignitalem,
    cumeam
    usque
    adini-
    mici dileclionem
    perduxerit.
    Namille
    gradusquamvis
    nonuullus
    sit,
    tam
    parvus
    est
    tamen
    ,
    ul cumPubli-
    canis
    possit
    essecommunis.
    Necquod
    in
    Legedictum
    est,
    Oderisinimkum
    timtn, vox
    jubenlisjusio
    est ac-
    cipienda,
    sed
    permiilenlis
    infirmo.
    Sicautem
    diligen-
    dus est
    inimicus,
    non in
    quantuminimicus;
    sedin
    quanlum
    homoest : ut ei hoc velis
    provenire,
    quod
    tibi; id
    est,
    ut ad
    regnum
    correclus
    revocatusque
    perveniat.
    Proximusost auiemomnis homo. Omnes
    proximi
    sumusconditioiielerrenoenalivilaiisel mor-
    lalitatis,
    et eliam
    spe
    ccelestis
    hocreditaiis;
    quiane-
    scimus
    quisquid
    futurus
    sit, quoniam
    aul
    J tidscus,
    aut
    hocreticiis,
    aut
    Paganus
    : forleeniin
    per
    misericor-
    diamDei convetieiur ad
    Deum,
    et inler sancios
    pri-
    mumlocurahabere
    merebitur.
    Quod
    in
    Lege
    Dominus
    non
    inimicos,
    sediiiimicum
    proecipilodiri; ut
    qui spiri-
    lualeserant in
    Lege, solumdiabolumodio
    haberent,
    cujus
    odiumChrislusnonvenil
    solvere,
    sed
    adiinplere.
    2.
    Pmcepta
    Dei nonsitnt
    impossibilia.
    A dilectione
    nemose
    potesl
    excusare.Ego
    autemdico
    vobis,
    Diligitc
    inimicos
    vestros,
    benefacile
    illis
    qui
    oderunlvos.
    [Mujli
    proccepla
    Deistia
    imbecillilale,
    non
    sanctorum
    viribus,
    sestiinanies,
    puiant
    esse
    iinpossihilia
    quie
    praccepla
    sunt;
    ei dicuni
    sufficereviiiuiibus nouodisseiniini-
    cos,
    cscteiiim
    diligereplusjjroccipiquam
    huinanana-
    lura
    patialur.
    Sciendumesl
    ergo
    Chrislumnonim-
    possibiliaproecipere,
    sed
    perfecta; quoe
    Davidfecilin
    Saiil ct Absalon.
    Slephanusquoque
    manyr pro
    ini-
    micisse
    lapidaniibus
    deprecatus
    est : el Paulusana-
    lheniaesse
    cupitpro perseculoribus
    suis.
    Hsecaulem
    J esus cl docuil el
    fecit,
    dicens: Paler
    ,
    ignosce
    Ulis]
    (Litc. xxni,
    31). [Inreliquisopeiibus
    bonis
    inturdum
    potesl aliquis
    qualemcumqiieexcusalionem
    praeien-
    dcre : in hahcnda vcro dilectionenullns se
    poterit
    excusarc.Polest mihi
    aliquisdicere,
    Non
    possumje-
    junare
    :
    numquidpotcst dicere,
    Non
    |)ossum
    amare?
    Poiest
    dicere, Proplerinfirraitatem
    corporis
    mei non
    pnssum
    avinocl carnibus
    ahsiinere:
    niuiiquidpolest
    dicerc,
    Non
    possumdiligere?
    Poiest
    aliquis dieere,
    virginilatera
    senon
    possescrvare;
    polest
    dicerenon
    posse
    resloias
    vendere,
    el
    pauperibuscrogare
    : num-
    quidpoiest diccru,
    Non
    possum
    diligerc
    inimicos?
    Noneiiimibi aul
    petles
    laborant
    currendo,
    aut aures
    audiendo,
    aiifmaniis
    operandolassantur
    ;
    utnos
    per
    ipsara
    excusalionem
    J ibcrarcconemur '. Non nobis
    diciiur,
    llead
    orieiilejn,
    et
    qiioeriie
    chariialem: na-
    vigaie
    ;id
    occidciilcm,
    cl
    invenietis
    dileciionem.Inlus
    iucordenoslro
    csl,
    ubi redire
    juberour,
    diceule
    pro-
    pheta, Redite, prwvarkatores,
    adcor(Isai. XLVI,
    8).
    Nonenimin
    longinquisregionihusinvenilur, quod
    a
    nohis
    pelil. |
    El orale
    pro
    perseqttenitbus
    el
    calunmian-
    libusvos.
    Qiiid
    aliud
    pro
    inimicis
    oranduui
    est,
    nisi
    hoc
    quod
    ait
    Aposlolus,
    //( del illis Deus
    pwnitenliam,
    et
    resipiscanl
    a diabali
    laqueis,
    a citto
    capti
    tenentur
    (UTim.
    n, 25,
    26)?
    3.
    Prwceplo
    de
    diliqcitdis
    inimicisnil in
    Scripturis
    adversum.
    Quinain
    sinl
    proquibtis
    nonorandum.Pec-
    ;
    calumad mortem. Scdhic merito
    movet, quomodo
    liuic
    praecepto
    Domini non sit
    adversum,
    quod
    et in
    Prophetis
    inveniunlur mulloe
    imprecalionesadversus
    inimicos, quoc
    raalcdiciiones
    puianiur
    : sicuti
    estj
    illud,
    Fiat mensaeorumcoram
    ipsis
    in
    laqiteum(Psal.
    Lxvni,
    25),
    el coetera
    quoe
    ibi
    dicuiilur :
    ct J oannesi
    aposlolusaif, Qui
    scil
    fratrem
    suum
    peccarepeccalutn
    non ad
    mortem, petat,
    etdabilitrei vita
    peccanti
    non
    admorlem.Esl
    peccatum
    ad
    mortem,
    non
    pro
    illodico
    ul
    rogel quis
    (I
    J oan.
    v,
    16).
    Dbi
    primovidendum,
    quiaProphetoeper iraprccationem
    quid
    essel fulurum
    ceciiierunl,
    non
    oplaniisvolo,
    sed
    spirilu praeviden?
    '
    csesarius, per ipsamfaiigalionemexcusare
    possinms.
    1861
    SERMO
    LXH. 186?
    tis :
    qui
    maximesolent
    figura imprecanlis
    futura
    prsedicere,
    sicut
    ligura procteriti temporis,
    ea
    qusc
    venturaerant, socpe
    cecinerunt. Deinde in
    Apostoji
    verbis
    inielligendtim
    esse
    quosdam
    fratres
    ,
    protjui-
    busnonorarenobis
    proecipitur;
    cumDominuseliam
    pro persucutoribus
    noslris nos orare
    jubeat. Quoe
    solvi
    quacstio
    non
    potest,
    nisi faleamur esse
    aliqua
    peccala
    in
    fratribus,
    inimicorum
    perseculionegra-
    viora. Fratres aulemChristianos
    significari,
    mullis
    divinarnm
    Scripturarum
    documentis
    probari potest.
    Peccatum
    ergo
    fratris ad morlem
    pulo esse,
    cuiu
    post agnitionem
    Dei
    jier gratiam
    Domini noslri J esu
    Chrisli
    qnisqueoppugnat
    fralcrnilalcm,
    et adversus
    ,
    ipsamgratiam, qua
    reconciliatuscst
    Deo,
    invidenli;e
    '
    facibus
    agitur (a).
    Peccalumauteni nou ad morlem
    est,
    si
    quisquam
    non amoreni a fraire
    alicnaverit,
    sedofliciafraierniiaii
    debila, per
    infirmiiaiemali-
    qnam
    animi nouexhibuerit.
    Quapropier
    ct Dominus
    incruce
    ail,
    Pater
    , ignosce
    illis
    ;
    quia
    nesciunt
    quid
    faciunl.
    Nondumenim
    graiiaSpirilus
    soncli
    parlici-
    pcs facti,
    socielatemsanctocfratcrnilatis inierant.
    Et beatus
    Siephanus
    in Aclibus
    Aposlolorum
    orat
    pro
    eis a
    quibuslapidaiur (Acl.
    vn,
    59)
    ; quia
    non-
    dum Christo
    crediderant, neque
    adversus illam
    coiiimuiiem
    graliam
    diiuicabanl.
    Apostolus
    vero
    Paulus
    proplerea,
    crcdo,
    non orat
    pro Alexandro,
    quia
    frater crat;
    ct ad
    morlcm,
    id
    csi,
    fralernitatem
    invidentia
    oppugnando, peccaverat.
    Pro his aulem
    qui
    non
    abruperant
    amorcm,
    sed limore^uccubue-
    rant,
    orat ut eis
    ignoscatur.
    Sic eiiiindixit : Alexctn-
    der mrariusmullamalamihi oslendit: reddei illi Deus
    secundum
    operaillius; quem
    et tudcvita: valdecnim
    reslitit sermonibusnostris. Dcinde
    siibj.ungilpro qui-
    bus
    orat,
    iladicens : 1n
    prima
    mea
    defensione
    nemo
    tnihi
    adfuil,
    sed omnesme
    dereliquerunt
    : non illis
    imputelur(II
    Tim.
    iv, 14-16).
    Et nota
    quod Aposlo-
    lusnon
    ait, Reddat; sed,
    Reddetilli Dcussecundutn
    opera ejus
    :
    quod
    verbum
    proenuiiliaiuis
    cst,
    non
    iinprecantis;
    sicut de illa
    hypocrisi
    J udoconimest
    dicium,
    cui eversiouemimminere
    cerncbal,
    Perculkt
    te
    Detts, paries
    dealbale
    (Act.
    xxm, 5).
    4.
    Quid
    orent sancli
    pelentes
    vindictam. Peccati
    regnumquomodo
    evertendum.
    Qusciitur
    autcni
    quo-
    modo huic
    proeceplo,quo
    nobis
    jubetur,
    Orcile
    pro
    persequenlibus
    el caliimtiiaulibus
    vos,
    illud non
    est
    conlrariura, quod
    in
    Apocalypsi legilur, martyres
    orare
    Deum,
    ul vindicentur
    (Apoc.
    vi, 10)
    ? Sedhoc
    quempiam
    moverenon
    oporlet. Quis
    cnim audeat
    affirmarc,
    cum illi sancti candidati sc vindicare
    petivermil,
    uirumcontra
    ipsos
    homines,
    an contra
    regnumpcccati petierinl?
    Nam
    ipsa
    cst sinccra ct
    plena justilise
    et misericordioeviudicta
    marlyrum,
    I
    ul everlatur
    regnumpeecali, quorcgnaiuc
    lanla
    per-
    pessi
    sunt. Ad
    cnjus
    eversioneni nitiiur
    Apostolus,
    diccas : Non
    ergoregnet peccatum
    in veslromortali
    corpore(Rom.
    vi, 12).
    Dcstruittir auterocl cveiiitur
    peccali regnum
    ,
    partiin
    correctione hominum
    ,
    ul
    caro
    spirilui subjicialur;parlimdepravatione per-
    severantiumin
    peccalo,
    ul iia
    ordinenlur,
    ut
    jusiis
    cumChristo
    regnautibus
    molesti esse iion
    possint.
    I Quisergo
    convincit
    sanctos,
    nontalemsuamvindi-
    i
    ctama Dominoesse
    deprecatos
    ?
    \
    5.
    Qui
    sint
    ftlii
    Dei.
    Quod
    auteni
    consequenier
    I
    posilumest,
    Ut silis
    filii Pqtris veslri, qtti
    incmiis
    eil: ex illa
    regula inielligeiiduni
    est,
    qua
    J oannes
    dicit,
    Dediteis
    poleslalemfitios
    Dei
    fieri (J oan.
    i, 12).
    Unus enimnaluraiiler Filius
    est, qui
    ncscit omnino
    peccare
    : nos aulem
    poteslaleaccepia
    eflicimur
    filii,
    in
    quanlura
    ea
    quse
    ab illo
    proccipiunlurimplemus.
    Unde
    apostolicadisciplinaadopiionemappellat, qua
    in asleniam hoerediiatem
    vocamur,
    ut cohoercdes
    Chrisli esse
    possimus(Rom.
    vm, 17;
    Gatat.
    IV, 5)
    Filii
    ergo
    eflicimur
    regeneraiione spiriiuali,
    ul ad-
    opleniur
    in
    rcgnuraDei,
    non
    tanquani alicni,
    sedlan-
    quam
    ab illo facli et coudili.
    Iiaqtie
    non
    ait,
    Facite
    isla, qui
    eslis filii :
    sed, facite,
    itt siiis
    fiiti
    Pairis
    (fl)
    I Relract.
    cap.19,
    n.7.
    vestri.Nosaulemcum
    patimur inimicos,
    lioc
    clamare
    dehemus, Pater, ignosce
    illis. Phreneiici cnim
    sunt,
    aconlraiio
    spiritupossidentur,
    ut nos
    persequantur;
    ct
    majorempcrseculionem
    a diabolo
    paliuntur. Qui
    sotemsuuin oriri
    facit super
    bonosel
    malos,
    ct
    pluit
    super juslos
    el
    injuslos.Scriplumest,
    Orietur titnen-
    tibusvobisnomenDomini sot
    juslitiw,
    ui etiam
    plu-
    viam
    accipiasirrigationcm
    doctrinoeverilatis
    (Matach.
    iv,
    2); quia
    et bonis ct malis
    apparuit,
    bonis ct
    malis
    evangelizatus
    cst Christus. Sive istumsolcm
    mavis
    accipere
    nonsolum
    liominiim,
    sedeliani
    peco-
    rum
    corporeis
    oculis
    prolalum;
    et istam
    pluviarn,
    qua
    fiucius
    giguuntur, q.ui
    ad rcfectioncm
    corporis
    dali suni :
    quod probabilius inlelligi
    existimo : ut
    illesol
    spiriiualis
    non oriaiur nisi bonis et
    sanclis;
    quia
    hoc
    ipsumest, quod plangunl iniqui
    in illo
    libro, qtti Sapicnlia
    Salomouisinscrihilur, El sal
    non ortus esl nobis
    (Sap. v,6)
    : et illa
    spirilualis
    pluvia
    non
    irriget
    nisi bonos
    ; quia
    malos
    signifi-
    cabat vinca
    ,
    de
    qua
    dictum
    est,
    Mandubonubibus
    tneis,
    ne
    ptuaiil super
    eamimbrem
    (Isai. v, 6).
    6.
    Qui
    sinl
    Publicani,
    Ethnici. Inimici
    plitsditigendi
    qucim
    amici.

    Si enim
    diligitis
    eos
    qtti
    vos
    diligiint,
    quam
    mercedemhctbebitis ? Filios ct
    parcnles
    amat
    lalro,
    amat el
    leo,
    amat ct
    draco,
    amant et
    ursi,
    amant el
    lupi.
    Si enimamantes non
    diligintus
    filios
    vcl
    parenics, pejores
    leonihus vcl
    supra
    dictis be-
    stiis sunuis. Si vero amantibus vicem
    reddimus,
    adhiicnihil ab islisbesliisdislarevidemur. Nonneel
    Pubikani hoc
    faciunt
    ? Puhlicaui
    suul, qui
    sectanlur
    lucra
    ,
    et
    exigunt vectigalia per negotiationes,
    et
    fraudes,
    et furta, sceleraque
    ct
    perjuria.
    El si saluta-
    verilis
    fralres
    veslros
    tantum, quid amptius(aciiis
    ?
    Nonne et Elhnici hoc
    (ttciunl
    ? Ethnici ex
    groeco
    in
    latinum
    iiiierpretautur
    Gentiles.
    E0;
    enim
    grocce
    gens
    dicitur. Si
    ergo, inquit,
    etiam
    peccatores,
    Publi-
    cani,
    Eilinici
    crga
    dilectoressuosnaturaducenorunt
    essc
    bcnelici; quanto magis
    vos
    , quibus
    ut
    gradus
    professionis
    eximior,
    ilactiranecesseesl sil verila-
    tis
    uhcrior,
    laliori sinu dilectionis
    aroplecli
    debelis
    et non amaiites? Nam
    diligere
    inimicosDcus
    proe-
    cipit.
    Et
    pctulantes
    huinanarnm mentium
    motus,
    piiblicoe
    charitatis
    frangis affcctu,
    non solumiram
    abullioiie
    dupellens,
    sed eiiaminamorcm
    miligans
    injuriosi: quiagentiumesl,
    amantes
    amare;
    et com-
    miiue
    esi, diligere diligentes.
    Plus
    diligendi
    sunt
    iniinici
    quam
    aroici.
    Qui
    enim inimici
    sunl, corpori
    adversanlur,
    et animoe
    proeparant
    selerna
    proemia
    :
    quiaqui
    carnalianostraet terrena
    rapiunt,
    ccelcslia
    nobiset
    spiriiualiacongregant.
    Nonne
    roagisdiligen-
    dus est
    quamodicndus, qui
    nobisdat seternas
    opes
    ?
    Amici verocarnisnostrocnohissuaviasuadere con-
    lendiint, quoe
    animsc nostrse
    prseparant
    xternam
    niortem.
    7. Idemtractalur
    argumentum.

    Estole
    ergo
    vos
    per[ccti,
    sicnl el Paler vesler cmleslis
    perfectus
    est.
    Quis
    autemlioec
    facit,
    nisi
    pleneperfecteque
    miseri-
    cors?
    Quo
    unoconsiliomisuriadevitatur
    ,
    opilulante
    illo
    qtii
    ail,
    Misericordiam
    magis
    volo
    quamsacrificium
    (Oseew, 6).
    Pcrfectio
    naiiiqne misericordioe, qua
    plurimum
    animoelaboranli
    consulilur,
    ullra dilectio-
    nem inimicorum
    porrigi
    non
    poiest. Ideoque
    sic
    concluditur,
    Esloleves
    perfecti,
    sicut el Pater vesler
    perfeclus
    esl : ila
    lameii,
    ut Deus
    intelligattir per-
    fectus
    fanquam
    Deus,
    et anima
    perfecta tanquam
    anima.
    8.
    Prcecepla
    observanlur
    dupliciler.

    Attendite
    ne
    justiliam
    veslram
    facialis
    coram
    Iwminibus,
    ut
    videamini ab eis:
    alioquin
    mercedemnon habebitis
    apttd
    Patrem
    vestrum,qui
    incwlisest.
    Cavele,inquit,
    juslilium
    vcstram
    facere
    coramhominibus: id
    csl,
    hoc
    anirao
    jtistevivere,
    et ihi constituerebonum
    veslruro,
    utvosvideant honiines.
    Atioquin
    mercedemtwnlutbe-
    biiis
    apud
    Patrem
    vestrum,qui
    incwlisest: nonsi ab
    hominibusvideaniini,
    sedsi
    propterea justevivatis,
    ul ab liomiiiibusvideamini.
    Namet
    Apostolusdicit,
    Si adhuchontinibus
    placerem,
    Christi servusnonessem
    1863'
    ;
    APPENDlXi
    1864
    (Gatal.
    i, 10)
    : cuni alioloco
    dical,
    Sicutel
    ego
    omni-
    bus
    per
    otnnia
    placeo(I
    Cor.
    x, 53).
    Omnemcuram
    reruin
    prscsentium
    amovet,
    et altentos lanlumes<?e
    in
    spe
    fuiuri
    jubel
    :
    neque
    scciari vel homimun
    I
    favoremosienlationebonilalis,
    vel
    jactnntiam
    rcli-
    gionis,
    oralionis
    public;copia
    ,
    sed iniraconscicn-
    tiam(idei fruclumboni
    opcris
    conlineiidiim
    ;
    quia
    humanse
    laudis conscctatio camlaiitiim
    , quain
    ab
    hominibusexspectal,
    mercudemsit
    receptura.
    J usii-
    tianon aliud
    esl, qnam
    non
    peccare
    : non
    pcccare
    aulein, Legisproecepia
    servare.
    Pricceplorum
    aulem
    obscrvalio
    duplici genere
    continetur,
    ut nihil corum
    quscprohibeniur
    facias,
    ct omuia
    quajjubentur
    im-
    plure
    conicndas. Hocest cnim
    quod
    Psalmista
    dicit,
    Recedea
    malo,
    el
    fac
    bonum
    (Psat. xxxm,
    15).
    Si a
    malo
    recesseris,
    et nonfeceiis hoimm
    , transgressor
    es
    Legis
    :
    quoe
    non lanluin in raalorumacluumab-
    ominaiione,
    sedinhonorum
    perfeclionecompletnr.
    Neque
    hoc solum
    tibi
    proccipiiur,
    ul vcslittimsuis
    non
    spolies
    indumentis;
    sedul
    spnliatosoperias
    luis.
    9.
    Hypocrita.
    Nenwsine
    hypocriseos
    labe.

    Cum
    ergofacis
    eleemosynam,
    noli tubacanereanle
    te,
    sicttt
    hypocrilw[aciunt
    in
    synagogis
    el
    vicis,
    ul
    honorificenlur
    ab hominibtis.
    liypocrila groeco
    sermone simulalor
    interprelalur
    :
    qui
    diunintus malus
    sit,
    bonumse
    palarii
    oslendil.
    Nomcnaulem
    hypocrite
    Iranslaturo
    esl a
    specie
    eorum, qui spectaculis
    teciafacieince-
    dunt, dislingiienies
    vullumcoeruleo
    nivcoque
    colore
    ei caleris
    pigmenlis,
    habcniessimulacra
    oris,
    linlea
    gipsaia,
    ei variocoloredistincla,
    iionnunqitam
    colla
    et mantiscrcta
    perungentcs,
    titad
    personic
    colorcm
    pervcnircni,
    el
    populira),
    duininludis
    agerent,
    fal-
    lerent,
    roodoin
    specicviri,
    modoinformafuminse
    ct
    rcliquis pra-stigiis.
    Qtucspeciesarguinenti
    trans-
    latacst iuhis
    qui
    falsoiiicedunl
    vultu,
    et siinulant
    quod
    non smu.
    Sed
    liypocriseorum
    maculamnon
    habere,
    aut
    paucoruiii
    aui nullorumest. Nam
    qtii-
    cuinque
    vult scviduri
    qttod
    non
    est,
    bypocrila
    esl.
    [Qui
    luhacanit facicus
    eleemosynam,hypocrila
    esl.
    Qui
    in
    synagogis
    el in
    plalearum anguiis orat,
    ul
    videalur ahhominibus,
    hypocrila
    est.
    Qui jejunans
    dcroblitur facicm,
    ul veuliis inanitalemdcmonsiret
    invuliu
    ,
    ct hic
    hypocriia
    est. Ex
    quibus
    omnibus
    intclligitur hypocritas
    esse, qui
    laciunl
    quodlibet,
    ut
    ab lioiniiiibus
    glorificcniur.
    Mihividuturet ille
    hypo-
    crita esse,
    qni
    dicil frairi suo,
    Dimiitettl lollam
    (esiitcum
    de oculottto : iiani
    propler gloriam
    hoc
    faceruvidelur,
    ul
    ipse
    esse
    juslus
    videatur. Uudeei
    a Dominodicilur
    , Ilypocrita,
    ejiceprius
    irabemde
    oculottto
    (Ltic.
    vi, 42).
    Non
    ilaqucvinus,
    scdcausa
    virlulis
    apud
    Dcuni
    iuercedurahahel. El si a rccia
    sumiia
    paululum
    dcviavcris,
    non inierest ulruni ad
    dexleramvadas,
    an ad sinisiram
    ;
    cumvcrumilcr
    afiiiseiis.
    Sgiianier
    antein
    dicit, Receperuttl
    merce-
    demsuam: hoc esi
    ,
    non
    Dei,
    scd
    suam.]
    Laudati
    enim sunl ab bominibus, quorum
    causaexercuere
    viiitues.
    10.
    Quid sinistra; quid
    dexlra. Dexlrceel sini-
    strwcttia
    explicalio.
    -
    Te anlem
    (acienleeleemosy-
    nam,
    ncscial sinislra lita
    quid (aciat
    dextera. lu
    dexlcra
    inieUigilur
    amor Dei;
    in
    sinislra,
    vaniias
    vel
    cupidiias
    niundi. Si
    pro
    hiiniana laudedederis
    eleemosynam,
    toluni est siuisira: si vero
    pro
    remis-
    sione
    peccaiorum
    ,
    loliimdextcra lacil.
    Quid
    est
    crgo,
    Nesciulsinislra
    qtiidfaciat
    dcxtera; nisi, Quod
    facil Dci
    atnor,
    non
    coriauiipal
    inanilasvel
    cupiditas
    mundi?
    Namsi
    hocaliquis
    secundumliileram
    impleri
    posse
    crcdit, quid
    faciet?Si cnimraanusdextcradolue-
    ril, iiumquid
    desinislra
    elceriiosynani
    darenondehel ?
    In
    superiorihus,
    Cavete,inquil, tiejustiliainveslramfa-
    ciatis coramhominibus:ubi
    jusliuamgeneraliier
    no-
    niinavil,
    deinde
    paiiicuhuitcr
    exscquiiur.
    Est enim
    pars
    aliquajustiiioeopusquodper cluemosynam
    fit:
    et ideocomieclitdicendo,
    Ciun
    crcjofuciseleemosy-
    num,
    noli tubacancreanleie. Adboc
    rcspicit quod
    superius
    ait,
    Cavele
    fttcerejustitiam
    veslramcoramlio-
    minibus,
    ul
    scilicet,
    videaminiabeis.
    Qtiod
    aulemsc-
    qiiilur,
    Amen
    dkovobh,
    perceperunt
    mercedem
    suam;
    ad illud
    respicitquodsupraposuit,Alioquin
    mercedem
    non hcibebitis
    apudPqtremvestrum,
    qui
    in cmlisest.
    Deindc
    sequitur,
    Tcattlein
    facicnlecleemosynam.
    Cuin
    dicil,
    Te
    auiem,quid
    aliud
    dicit,
    quam,
    Non
    quomodo,
    i!li?Quid
    crgo
    inihi
    jubei?
    Te
    igilnr, inquil, faciente
    eleemosynam,
    nesciat sinislralua
    quicl facictl
    dexlera
    ttia.
    Ergo
    illi sic
    faciuni,
    ut sciatsinislraeorum
    quid
    faciai dexlera.
    Quodigilur
    inillis
    citlpatiimcst,
    hoc
    lu facerevuiaris. In eis aulcm hoc
    culpalumest,
    quod
    ila
    faciunt,
    ul laudeshominiim
    quoeranl.Qua-
    propler
    nihil
    consequeuiius
    sinisira videlur
    signili-
    care, quamipsani
    dcluclalioneinlaudis. Dexteraau-
    teiii
    significat
    iiiicntioiicm
    implendiproccepta
    divitia.
    Nescial
    ergo
    sinislra
    qiticlfaciat
    dexlera: id
    esl,
    non
    scmisceal conscientiseluselaudishumanse
    appeliiio,
    cuiii in
    elcemosyna
    faciendadivinum
    proecepumi
    con-
    tcntlis
    implere.
    Ul sit
    eteenwsyna
    tuain
    absconso.
    Quid
    esi in
    absconso,
    nisi in
    ipsa
    bona
    conscientia,quoc
    oculis humanis denionsirari non
    polesi,
    necverhis
    aperiri
    ?Mttlii foras faciunt
    eleemosynain,
    et inlus
    iion
    faciunl, qui
    vcl
    ambiiione,
    vcl
    alicujuslempora-
    lis rei
    gratia
    , niisericordesvoliint videri. Et Puter
    litus
    qui
    videl in
    absconso,
    reddel libi.
    Hcciissimeom-
    iiinoet verissime.Si cnim
    praemiuro
    abeo
    exspectas,
    qui
    cbnscieniisc
    inspccioresi,
    sufliciallihi ad
    prome-
    renduni Deum
    ipsa
    coiiscieniia.
    11. Ctibiculitm.Ostium.
    Qum
    sinl oralionis alw.

    Et ctimoraiis
    ,
    non eritis sicul
    hypocritm, qui
    amanlin
    synagogis
    el in
    antjulis plalcurunt
    slanles
    orare,
    ui videanlttrab Iwiiiinibus.
    Neque
    hic ab ho-
    minibnsvideri ncfas Cst: scd ideo hoec
    agere
    ut
    videaris,
    cl frucius in eis
    exspcctciur
    placendi
    hominibus.Plaieoc
    perpetuoe
    aclaiiorcsciviiaiumvioc
    siint,
    juxia proprictolcmlii;gu.egrocca:
    alatiiudinc
    nomiiialse:
    TIJ .KTV)
    cnimlalumdicilur. Amendicovo-
    bis,perceperunl
    mercedemsuam. Et hincosicndil Do-
    niinusinse
    prohibcre,
    ut ea niurces
    ajipeiaiur, qtta
    gaudenl slulli,
    cumlaudanlur abhominibus. Tuau-
    lemcum
    orabis,
    inlrain
    cubictilum,
    el clatiso
    ostio,
    orct
    Patreminabsconso.Cubiculum
    quod noriiiiial,
    non
    occullamdoinuin
    ostendil,
    sed cordis nostri secre-
    lum. HincPs.ilinisia
    tlicil, Qttw
    dicilisincordibtisve-
    stris,
    etincubilibusvestris
    compunijiniini (Psal. iv, 5).
    El clattdentcs
    oslia, orcile,inquit,
    ciclPutremvestrtim
    inabscondiio.Paruni esl intrarein cuhiciila
    ,
    si os-
    tium
    pateat importunis,per quod
    osliumea
    quoe
    foris
    sunt, inipiohe
    se
    iiiiiiiirguni,
    et interiorano^tra
    ape-
    liuiit. Foris auiemdicimusesseoinnia
    icmporalia
    et
    visihilia,quocper
    osfium, ide^tcarnalem
    sensiim,
    in
    cogilaliones
    noslras
    peneiranl,
    et lurboevanorum
    phaniasiiiaium
    orautibus
    obstrepunl.
    Claudendumest
    crgoosiiura,
    id
    esl, cnrnali sensui
    resistentluro;
    ut
    oralio
    spirilualis dirigattir
    ad
    Palrem, quoe
    fitin in-
    limo
    cordis,
    ubi oratur Pater inahsconso.
    Qui
    vero
    vultorationcmsuamvolarcad
    Deum,
    faciatiili duas
    alas,
    id
    esl,
    eleemosynam
    ct
    jejunium
    , et ascendat
    ccleriier,clexaudieuir.
    Ei Paier
    ttius,qui
    videtinabs-
    conso, reddet tibi. Et hoclali clausulaicriiiiiianduin
    fuit. Nonciiimmonet nuncul
    orcnius,
    sed
    ijuomndo
    oreraus
    ; neque
    ut
    supcrius,
    ut
    clecniosyiiam
    facia-
    mus,
    scd
    quo
    animofaciamus:
    qiioniam
    de corde
    mundando
    proccipit,quod
    nonnuindat nisi
    simplex
    iiitenlioin oelernani vilam
    ,
    soloct
    puro
    ainoresa-
    picniioe.
    SERMOLXIII
    (a).
    Deverbis
    EvaiigeliiMatlhwi,cap.
    vi, 1-6,
    Nesciat
    sinislratua
    qciid
    facial dcxieratua,
    etc.
    (b).
    1.
    Eleemosyna
    in
    pttblico,
    el laineninoccullo.Evan-
    gelicaleciio,
    iratrcs
    cliarissimi, tju;e
    nohismodore-
    ciiiita
    cst,
    vidclur mihi
    quod
    secundumlilieramnon
    possil inielligi
    : ct ideo Duoauxilianlc
    reqiiiramus,
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    60.
    (0)
    ln
    Aj)|iendice
    nunc
    primutn
    eoli.ocatur. Lovanicnsihus
    cluuius,
    \ eilinoel \
    indingospuiius
    est : nobisCscsarii
    vcruj felusvidetur.
    1865 SERMOLXIV.
    1866
    qnaliler
    ad
    ejus spiritualem
    sensum
    pervenire possi-
    mus. Sicenimait
    Dominns,
    Atlenditene
    jusiitiam
    ve-
    slram
    faciatis
    coram
    hominibus,
    ut videaminiabeis: et
    iterum,
    Cum
    facis eteenwsynam,
    nesciat sinislratua
    quidfaciat
    dexlera
    lua;
    ul sit
    elecinosyna
    tua in ab-
    sconso.
    Quomodo
    hoc secundum lilleram
    accipere
    I
    possumus,
    cum
    ipse
    Dominusilerum
    dicat,
    Sicluceat
    ! lumenveslrumcoram
    hominibus,
    ttl videanlvestrabona
    opera,
    el
    glorificent
    Palrem veslrum
    qni
    in cmlisest
    (Mailh. v,
    16
    )?
    Quomodo
    hic
    dicit,
    Nescial sinislra
    lua,
    quidfaciat
    dextera
    tua;
    cumalihi
    dicat,
    Sk lu-
    ceal lumenveslrumcoramhominibiis,
    ut videani
    opera
    vestrabona?
    Diligenter
    allendite,
    fratres
    ,
    et inlelle-
    ctumdivinoc
    Scripturoe
    humililer et
    sapienter requi-
    rile. Nonenimsihi
    ipse
    Dominusin
    Evangclica
    le-
    clioneconlrariusesse
    potest.
    Nam
    qttiaeleemosynom
    el occultefieri
    ipsedixit,
    et
    publice ipseadmoriuit,
    ut sibi
    proeceptaejus
    non videantur esse
    conlraria,
    intelleclumsobrium
    quaerit.Qui
    enimideofacitelce-
    mosynam,
    ut ab hominibus se Iaudari
    desideret,
    eliamsi occulle
    fecerit, publice
    facit;
    quia
    laudcmab
    bominibus
    quocrit.Qui
    vero
    eleemosynampro
    solo
    amoreDei
    facit,
    ut ad
    opus
    boniimillum
    reliqui
    irai-
    tentur,
    et non
    ipse,
    sedDominus
    collaudetur,
    etiamsi
    publice
    faciat
    eleemosynam,
    absconse
    facit;
    quiapro
    eleemosyna
    illanonboc
    quodvidetur,
    sed
    quod
    non
    videtur
    desiderat;
    nec ab hominibus laudem
    ,
    sed
    mercederna Deo
    optat accipere.
    2.
    J ejunium pubiicmn. Quid
    dexlra
    , quid
    sini-
    slra. Iloc etiam et de
    jejunio
    debemus
    accipere.
    Cum enim
    ipse
    Dorainus
    dicat, Ungecaput luum,
    el
    faciem
    luam
    lava,
    ne videaris
    jejunans
    homini-
    bus
    (Id. vi, 17): ergo
    conlra Christi
    proecepta
    facimus, qui publicejejunium
    indiciraus,
    et vidente
    lolo
    populopariter
    cum
    ipsojejunamus?
    Et inhoc
    sensu
    oportet intelligi,
    ut nemo
    pro
    laude
    htimana,
    sed
    pro peccatorumindulgentia,
    vel
    pro
    misericordia
    divina
    jejunet:
    et
    unusquisqueinterroget
    conscien-
    liam
    suara;
    et si
    pro
    solo Deo facit
    eleemosynam,
    securus et
    publice
    faciat,
    ut
    quicumquevideriut,
    imitcntur. Namet illud
    quod
    dicit
    Donwnus,
    Nescial
    sinistralua
    quidfaciat
    dextera
    lua,
    adhoc
    quodsupra
    .
    dixiraus,
    perlinerecognoscitur.
    In dextera enimin-
    telligitur
    amor
    Dei;
    iii
    sinistra,
    vanitasvel
    cupidilas
    mundi. Si
    pro
    laudehumana dederis
    eleemosynam,
    lotumsinislra
    facit,
    dextera omnino nihil facit : si
    vero
    pro
    remissione
    peccatorum
    et amorevitoeoeter-
    noe
    eleemosynamdedeiis,
    lotumdextera facit.
    Quid
    eslergo,
    Nesciatsinislralua
    quidfuciat
    dexlera
    lua;
    nisi, Quod
    facitamor
    Dei,
    non
    corrumpat
    aut
    perdat
    vanitasvel
    cupiditas
    mundi? Namsi hoc
    aliquis
    se-
    cundumlitleram
    impleri posse
    credit,
    quidfaciat,
    si
    ei manusdexteradolueril?
    Numquid
    desinisiraelee-
    mosynam
    dare non
    potest?
    Aut si vult
    captivum
    re-
    dimere, quoinodo
    ant sacculum
    solvere,
    aut arcam
    aperirepoterit,
    si sinistrammanuradexleracsusenon
    junxerit?
    Aut si
    peregrinumoplat cxcipere,
    etsecun-
    dum
    prseceptum
    Domini sanctorum
    pedes abluere,
    nonvideo
    quoraodo
    liocnescienlesinisiramanu
    pos-
    sit
    impleri.
    3. Orationes
    publicw.
    Qui fiant
    ciauso oslio.
    Quo
    loco
    iemporaliaroganda.
    Adhoc
    perlinet
    etiam iJ lud
    quoddixit,
    Cicm
    oralk,
    nolitein
    angutisplatearum
    ora-
    re: sed
    intra, inquit,
    incubiculum
    tuiim,
    etclausoostio
    oraPatremtuuminabscondito.Ecce
    ipsi
    bene
    agno-
    scitis
    quia
    nonhoc
    semper
    secuuduralillerara
    pote-
    ril
    impleri.
    Namet nos
    ipsi
    et toius
    populus
    nonso-
    lumin cubiculisnostris
    oramus;
    sed eiiam
    publice
    ad ecclesiam
    convenimus,
    ct siroul cum orani
    po-
    pulogenua
    ileclimus.Et
    numquid
    hoccfacienles
    prse-
    ceplis
    Cbrisli contrarii
    sumus, qui
    dixitut iii cubicu-
    lis clausooslio orare debeamus? Nonila est. Unde
    etiamet isie sensus
    superiori
    sentenliaeconveniens
    esi.
    Qualilerergo
    hoc
    intelligi
    debeat,
    atlende. Si
    quando
    oras
    Deum,
    et hoc abillo
    pelis quodvidetur,
    publice
    et
    aperto
    ostio
    oras; quia
    hocaDeovisacci-
    perequod
    videtur. Si vero
    pro indulgentia peccalo-
    SATVCTADGTJ ST. V.
    rumet
    pro
    vila seterna
    volueris
    supplicare, ctiamsi
    publice oraveris,
    clauso ostio
    oras;
    quia
    non
    pelis
    quodvidetur,
    sed
    quod
    nonvidetuf.
    Quseenimvideu-
    tur, temporaliasunt; qttoc
    atilemnon
    videiitur,
    ocler-
    nasunt
    (II
    Cor.
    iv,
    18
    ).
    Si
    temporalia
    quseris,
    sicut
    jaradixi,
    publice
    et
    aperlo
    osiio
    oras
    : si octerna
    quoe-
    ris, secreiaest oralio
    uia;
    quia
    non
    quoevideniur,
    sed
    quoe
    non videntur
    optas accipere. Qui ergo
    illa
    quse
    non
    videnlur,
    in verilale
    qusesicrit,
    et iila
    quee
    videnlur,
    Deoremuneraiile
    percipiet; quia
    nonmen-
    titur
    qui dicit, Quwrite
    primumregnum
    Dei et
    jusli-
    tiam
    ejus,
    et hwcomnia
    adjkienltir
    vobis
    (
    Matlh.
    vi,
    33
    ).
    Ncchocsic
    dicimus,
    ul
    pro
    rebus
    temporalibus
    Deumnon
    oremus;
    id
    est, pro
    sanitate
    corporum,
    atit
    pro pace lemporuro,
    aut
    pro
    abundaniia frucluuin.
    Dehemusct islaa Deo
    pelere;
    sed secundo et lertio
    loco:
    ulptimas partes
    inomni
    intenlionenostrocora-
    lionis,
    aruoraniimeel
    desideriumvitseseternoeoh(i-
    neat. Orenuis
    ergo procorporc;
    sed sine ulla com-
    paratione amplittspro
    anima
    supplicemus.
    Et
    ideo,
    charissinii, quoties
    vobisisia
    evangelica
    lectio
    legi-
    lur,
    ordine
    quo suprasuggessimus, intellcclum
    ejus
    debelis
    accipere:
    ut sivein
    eleeniosynis,
    sive in
    je-
    jiiniis,
    scuin
    oratiouibus,
    siveindextera vel in si-
    nistra,
    hocservare
    sludeamus,
    ut
    quidquidagimus,
    non
    pro
    vanitatcvel
    cupiditaiesoeculi,
    sed
    pro
    amore
    oeternoebeatiiudinis facianms.
    Quod ipse procslare
    dignetur, qui
    cumPalreet
    Spiritusancto vivitel rc-
    gnat
    insoeculasoeculorumAmen.
    SERMOLXIV
    (a).
    Deverbis
    EvangeliiMatthmi,vi,
    Cum
    jejunatis,
    etc.
    etdeOralione
    dominka,cap. vi, f
    . 1-18
    (b).
    1. Homini duo
    prmcipue
    meditunda.
    Plangendus
    casus. Duo
    sunt, charissimi,
    quoe
    principaliter
    attendere debet htimana
    circumspectio;
    et
    digni-
    tatemsuoe
    conditionis,
    et excelleniiamsuoereforma-
    tionis:
    dignitalem
    suac
    condilionis,
    ui
    pcccare
    timeal;
    excelleniiam
    rcdemptionis,
    ul
    gratioe
    redimenlisin-
    gratus
    nonexistal. Sola
    quippe
    voluntate
    Redempto-
    ris homo de terrsevilitatesublevaius
    est,
    et adDel
    similitudinem
    privilegio
    rationis
    sublimatusest. Hanc
    miser honio
    pcrdidit,
    cumdiabolica
    persuasionese-
    ductus
    ,
    aCondilorissui insiituto
    superbiendoreces-
    sit.
    Quemlapsum
    Psalmista
    considerans, quasi
    do-
    lendodiccbiit: Homocutnin honore
    esset,
    non
    inlel-
    lexil;
    comparalits
    est
    jumenlis
    insipieiuibus,
    etshnilis
    faclus
    estillis
    (Psal.
    XLVUI
    , 13).
    Dcsumnia
    erectione
    proprio
    arhitrio
    corruens,
    merito uliima
    dejcctione
    damnaius
    cst, qui per
    se cadere
    poiuit,
    setl
    per
    se
    resurgere
    nonvaluit. Hunccasuro
    plangere
    habetquo-
    tidianislamcniishumana
    fragilitas;quateuuseoredeat
    perquotidiaualamenta,
    undecorruit
    per
    vana
    oblecta-
    menta;
    ct
    quoo
    cccidit
    peclesuperbioe,
    res.urgere
    stu-
    deat
    pede
    obedienfioe.IIocaftendens
    Psalmistadice-
    bat,
    iVoveniattnihi
    pessuperbiw;et,
    Ibi
    ceciderunt
    qui operanluriniquilatem;expulsisunl,
    nec
    potuerunt
    slare
    (Psnl.
    xxxv,
    12et
    15). Expulsi stinl,
    ab
    iiuima
    quiete;
    nec
    polueruni
    stare, idesi,
    perseverare, sicut
    per
    eumdcroPsalmistamdeeisdein
    dicitur, Quiacaro
    sunt,spiritus
    vadens,
    etnonrcdiens
    (Psal.
    LXXVII,
    59).
    2. Necessariamedicinalis
    gralia Redemploris.Chri-
    slusverboet
    exemplo
    docuit.Ad hanc
    ergo
    reversio-
    nemsiveresurreclionemnecessaria fuii
    medicinalis
    gralia Redemploris, quse
    sanaret
    humilitate,
    quod
    corruplum
    fueral elatione
    superbise.Assumpsil
    crgo
    VerbumDei formam
    scrvi,
    in
    qua posset conservos
    verbo
    inslruere,
    et ad
    excmplum
    vitoe.suoe
    moruin
    disciplina
    inlormare. Iluniililatein
    quippe
    et
    obedien-
    tiamvcrbocl
    cxemploinsinuabat,
    quandodiscipulis
    exhorlandodiccbat: Tollite
    jugum
    meum
    supervos,
    et
    discilea me
    quia
    mitis sumet humiliscorde:
    jugum
    enimmeumsuave
    esl,
    et onusmeumleve
    (Maith. xi,
    (a) Alias,
    do
    Tcmporo
    1S2.
    (/>)
    Ui
    Appendico
    nunc
    primumcollocalur.
    Excerptaquse-
    damexlibro2desermoneDomini inmonte
    conlinet;prae-
    fationemverootconclusionemhabetaliundeascitam.
    (Cinquanteneuf.J
    1867
    APPENDIX.
    1868
    $,$ei
    30).
    J ugum
    enim
    ejus
    obedientiserhcritoest sua-
    ve,
    cuiservire
    estregnare;
    et onus
    proeceplorum
    levc,
    quod
    non
    premendo gravat,
    sed
    adimplcndo per
    gratiamadjuvat.
    Insinuavit eliamvcrbosobrietatem,
    iibi dixit,
    Non
    gravenlur
    corda veslrain
    crapula
    el
    ebrieldie
    (Luc.
    xxi, 34):
    docuit
    exemplo, qui
    turbam
    se comitantem non refecit
    sumpluosis
    deliciis,
    sed
    panibris
    hordeaceis
    (J oan.
    vi,5-13).
    Docuit etiam
    iritenlionem
    noslratn ad internabona
    ditigens, quali-
    ter esset
    jejunandum,
    quando
    dixit,
    Cnm
    jejunalis,
    nolile
    fieri,
    skul
    htjpjcritw,
    tristes: illos noians
    , qui
    Iue-luOsissordihus
    rigorem
    siinulaiil
    abslineiiiioe,,
    ut
    videantur
    honiinibuS
    jejuiiaiilcs.
    Qualiter
    eiiamsit
    facienda
    eleeriiosyna,
    silenlio
    prscicrire
    noluit,
    ubi
    dixit: Cum
    [aciseleemosynam,
    nescialsinislraliia
    quid
    faciat
    dexteralua. Hocdocumenlo
    insinuansquia
    elee-
    mosynam
    ut orone
    opus
    miscricordiai
    quod
    facimus,
    nonvenalidolaudeshomiaum, sedpropterinieiuionem
    vit-.seseternse, qtisejier
    dexteram
    siguificatur,
    facere
    admonemur. Qualiterquoque
    essel oranduni,
    admo-
    nuit,
    ubi
    ait,
    Tu anlemcum
    oraveris
    ,
    intraincubicu-
    lum;
    id
    est,
    habetocor
    quieluin,
    ct abomni liimullu
    exterioramliberum: et clauso
    osiio,
    id est,
    exclusa
    phantasmatum
    lurba
    ,
    ora Patremluum.
    3. Petendorum
    quorumlibel compendium.
    Tria
    pe-
    ttintur ctdmlernam
    vitam,quatuor
    ad
    temporalem.
    Eccc
    diciumest
    qualiter
    sit orandmn: addil eliam
    quid
    sit
    oraiidurii,
    ila
    subjurigeiis,
    Sic aulemorabitis: Paler
    nosler, qui
    esin
    cmlis,
    elc. Hoecoialio
    compundiosis
    verbis
    ,
    id
    est, sepleiii pclitionibus
    ,
    omiies
    species
    oraliouis
    comprehendil,quibus
    Deum
    iiitcrpellamus,
    aut
    pro,appetetidis
    bonis
    ,
    aul
    pro
    viiaudis
    irialis,
    aut
    pro
    deleiidis conimissis. Haruin
    sc'ptempetitionum
    tres
    pfilispositsepertinenl
    ad rclernilaiem
    ; qualuor
    seqtientes,
    ad vilse
    prscsentis
    nccessilaleni. Namno-
    minis Dei sanclificationem,et
    advuiuum
    ejus quo
    in
    claritate venturus est,
    et
    completam
    voluntalcm
    ejus
    sicut incceloel in lurra
    ,
    sive
    justos
    et
    peccatores,
    siye
    animarii
    et
    corpus,
    siveChiisiumet Ecclesiam
    iritelligamus,quaiiivis
    abhumili advenluChiisti exor-
    dium, suinani,
    tameii nonnisi saeculi terminatione
    complebunluf.
    Et omniairia inoeternummanebi"4.
    Reliqtia
    aulerri
    qualuor
    ad hanc viiam
    lem|)ora!em
    perlinere
    videntur :
    quia
    et
    pauis quotidiauus
    el
    spi-
    riuialis,
    licct sit
    semp
    ternus
    ,
    adhoc tanium
    lempus
    perlinel,
    in
    quaiilum
    minislratur animoc
    quibusdam
    signr.s
    et diciisvel
    scriptis;
    et ideo
    panisdicitur, quia
    laborando et dissercudo
    discitur,
    et ita
    quasi
    man-
    dendo
    glulitur.
    Nunc
    quoquc pcccata
    dimiltuntur
    iiobis,
    el hos dirailtimtisaliis, quoe
    est inlcr
    qualuor
    secUnda
    petilio.
    Et nunc lenlaiioncs vitaranostram
    iiifeslaiit;
    et
    ipsa
    liberatio amaloadhancvit.im
    per-
    tiriet; quia
    Dei
    jusiitia
    mortemincurrirous,
    unde
    ip-
    siusraisericordialiberandi sumus.
    Quoe
    cumila
    sirit,
    ipsarum petilionum
    verba
    diligeniius pertractanda
    sunl,
    ut inlellecta et
    majoremgenerent
    cordisaffe-
    ctiim,
    et
    quodpelitur,
    advelociorem
    perducutur
    ef-
    fectum.
    i. UndeCliristiania J udwis
    distincli,
    indeinler se
    indistincli.
    Charitalisexcitatio.Fiducia
    impelrandi.
    Cur
    orantesconverlimitr
    adorienlem. Dicamus
    ergo,
    Pater
    noster,
    cui non
    timore,
    sed amore famulamur. Non
    hoc
    populopriori
    diclum
    est,
    ul Palremorarel: sed
    Dominusinsinuatus est
    eis,
    cui nonfiliali obediebant
    amore;
    sedservili
    subjicicbantiir
    timore. Adroonentur
    autemhoc verbo divites el
    nobiles,
    ctimchristiani
    facli fuerint, quatenus
    senonextollani adversus
    pau-
    peres
    et
    ignobiles
    :
    quoniam
    simul
    dicunl,
    Pater no-
    sler, quod
    vereac
    pie
    dicerenon
    possunt,
    nisi sefra-
    tres esse
    cognoscant.
    Hocnominect charilas excila-
    tur;
    quia
    filiisnihil charins debel
    esse, quampater
    :
    et
    supplex
    affeclus,
    cumhnmines dicuiu
    ,
    Pater no-
    sler : ut
    quocdainimpetrandi priesuinpiio, qnodpeli-
    tur;
    cumeliamatite
    peiiiioncm
    lam
    lnagnum
    donum
    accepimus,
    ul
    possiinus dicere,
    Pater noster.
    Quid
    enim
    jam
    nondet filiis
    petentibus Pater, qui jaro
    hoc
    ipsunt dedit,
    ut essent filii? Postremo
    quanta
    cura
    aninium
    ejus langit qui dicit,
    Pater
    noster,
    ut lanlo
    Patre non sit
    indignus
    ? Utatur
    ergo populus
    Novi
    TeslameiHi
    voce,
    populus
    novusad aelernilalemvo-
    calus,
    Pater noster. Oralio fraterna est: non
    dicit,
    Pater
    meus, tanquampro
    setanlum orans
    ; sed,
    Pa-
    ter
    nosler;
    omnesvidelicetunaoratione
    corapleciens,
    qui
    seinChrislo fralres esse
    cognoscunt. Qui
    habilas
    in
    cmlis,
    id
    est,
    in his
    quorum
    conversalio est in
    ccelis'. Et accommodalissimaest ista simililudo
    ,
    nt
    tantum
    spiritualiter
    distare credaiur inter
    justum
    et
    jjeccatorem,
    quantumdistatcorporaliler
    inler ccelum
    et lerram. Peccatori enimdicium
    est,
    Terra
    es,
    el in
    lerrainibis
    (Gen.
    m,
    19).Cujus
    rei
    signilicandoegralia
    cumadorandum
    stamus,
    adorientem
    vertinmr,
    unde
    coelum
    surgit:
    non
    ideo, quod
    ibi sit
    Deus, lauquam
    eselerismundi
    parlibus reliclis;
    sed ul admoneatur
    animusadexcellentioremnaluram
    consurgere,
    id
    est,
    ad Deum.
    5. Enumeranlur bealilitdines.TimorDei. J am
    quid
    pctenclumsit,
    aiiendaiiius.
    Sanctificetur
    nomenluum.
    Quod
    nonsic
    pelitur, quasi
    non sit sanclumDei no-
    meii;
    sedut saiictumhaheatur ab
    hominibus,
    et ila
    innolescal illis
    Deus,
    ul exislimenl
    aliquid
    sanctius
    lioii csse:
    quo magis
    limeant euni
    olfendere, quia
    jusluin
    est nomenDei
    sanctificare,
    et Deuni
    limere,
    de
    quodicilur,
    Dominusnomenilli
    (Amosix, 6).
    llic
    timor
    primo gradu
    esl inter
    beatitudines,
    de
    quq
    di-
    citur,
    iiiifium
    sapkntiw
    limor Domini
    (Eccli. i,
    16);
    etalibi,
    TiuiorDomini
    sanclus, permanens
    insaculum
    swculi
    (Psal. xviu,
    10).
    6. Pieias.
    Sequitur,
    Adveniat
    regnumluum,
    id
    est,
    maiiifesletur roundo. Sicttt
    praisens
    lux absens est
    csecis;
    itaDei
    regnum, quaravisubiquesit,
    deest la-
    ineii
    iguoranlibus
    : vel
    ila,
    ut lu iu
    nobis,
    et nosin
    le,
    le
    donanle, regnamus.
    Hocc
    peiilio
    ad
    pietalem
    pertinel, quoe
    est secundo
    gradu
    iuler bealitudiries.
    Si enim
    pietasest, qua
    beati sunl
    mites, petamus
    ut
    veniat
    regnum
    Dei in
    nos,
    id
    est, milescamus,
    etnon
    resisiamus.
    7. Scientia.
    Sequitur,
    Fiat voluntas
    lua,
    sicut in
    cwloetinterra: idest,
    sicut in
    Angelis,
    ilaet inho-
    niinihus;
    ct sicut in
    justis,ita
    et in
    peccatoribiis:
    vel,
    itaconsentiatcaro luoe
    volunlati,
    sicutconseulit
    spirilus.
    Hocc
    pelilio
    adscienliam
    perlinet, quoe
    lertio
    gradu
    est inler beatitudines. Namsi scieniia
    est, qua
    beali sunt
    qui lugent;
    oremus ut fial voluntas
    Dei,
    sicut in
    coelo,
    ila et in terra : id
    cst,
    ut coiisentiat
    caro
    spirilui; quia
    nonaliunde tanlumdolere debet
    huniana
    miseria, quanlumindequod
    caro
    concupiscit
    adversus
    spiritum,
    et
    spiriitis
    adversuscarnem
    (Galat.
    v,
    17):
    ut cum
    Apostolo
    exclamare
    cogamur, Ittfa-
    lix
    egohomo, qnis
    meliberabitde
    corporehujus
    morlis
    (Rom.
    VII
    ,
    24)
    ?
    8. Forlitudo.
    Sequitur quaria petitio,
    Panem-no-
    strum
    quolidianum
    danobishodie.Potest et
    simpliciler
    inlelligi
    de
    corporali cibo,
    et
    spiritualiler
    de
    pane
    di-
    vini verbi. Si de
    corporali agilur,
    non extendit
    peli-
    lionemsunin in
    longum
    isle
    orator;
    proeceptum
    se-
    quitur evaugelicum,
    ubi
    dicilur,
    Notile
    cogilare
    de
    craslino. Crastitiusenitndies
    ipsecogilabit
    sibi
    (Mattlt.
    vi, 54).
    Sicet bealus
    AposloluSmonel,
    Habentesvi-
    clumel
    legumentum,
    hisconlenii simus
    (I
    Tim.
    vi, 8).
    Si vero
    spirilualiter accipiaspanemislum,
    vel
    ipsum
    Clirislum
    inlellige, qui
    est
    supersuhslantialis
    animoe
    jjatris; quia
    omnein
    superat subslantiam, qui
    de se
    ipso ait, Ego
    sum
    panis
    vivus
    qui
    de cwlodescendi
    (J oan. vi, 41)
    : vel
    ipsum
    intellecitimverbi
    divini,
    qui
    nobisnecessariusest adreliciendasruinas
    animoc,
    donec
    cognominatur
    hodic. Hsec
    pelitio
    ad forliludi-
    nem
    peiiinet, quicquarto
    loco
    ponilur
    ascendenlibus
    adsumrnambeatitiidinem. Si cnimfortiludo
    est, qua
    beali iioiil
    qui
    csiirlunl cl siiiunt
    jusliliam;
    orandum
    uobis
    esl,
    ut detur nobisiste
    panisquotidianus
    ,
    quo
    conforlati adillam
    perfectam
    saturitatemvenire
    pos-
    sinms.
    1
    August.j
    id
    est,
    insamlis
    etjustit.
    is&j
    SERMOLXV.
    1870
    j.Cohsiiium.
    Sequituf,
    Et dimiltenobtsdebildno-
    sifa: Forte
    jieecavit
    in le
    aiiquis,
    dimitteilli veniairi
    1
    a te
    pelenti;
    riedumfrairi
    negas misericofdiam,
    tibi
    claud&sPatris
    indulgeriliam,
    dicenleJ acobo
    apostolo,
    judicium
    eritmsinemiserkordiaei
    qui
    non
    fecit
    miseri-
    cordiam
    (J acobin, 13).
    Petiiio hoecrefertur adcOnsi-
    ljum, qubdquirito
    Ioco
    pbnitur
    inter
    gradus
    beatiiu-
    dirium. Si enim consiliiim
    est, quo
    beati sunt
    misericdrdes;
    dimittamus
    ergo
    debitoribus nostris
    debitasua
    ;
    et Sic
    ofemus,
    ut dimitiantur nobisde-
    bila nostra,
    id
    est, peccaiarioslra, propter quoe
    dif-
    fefimur att
    impelranda venia,
    nisi eamacceleret ffa-
    ifum
    indiilgehtia.
    10. Inlcllectus.
    Sequitur,
    Et ne nos iriduTdSih
    tehtaiionem;
    Id
    est,
    ne
    patiaris
    HOS
    inducj
    inteniaiio-
    nerii. Aliudest eriim
    teniari,
    sine
    quo
    nullus
    probatus
    est
    justUSi;
    aliud in tehlationem
    induci,
    id
    est,
    a
    tentatofe induei. Hoe esl
    efgo quodofamus,
    ut hbh
    pefmitlat
    nosDeus tentari
    siipra
    id
    quodpossumus;
    sed faciat crimlehlatione
    proveiituin,
    ut
    poSsiiiius
    siisiihefe
    (I
    Cor.
    x, 13).
    Petitio hoec
    peftihet
    adin-
    teilectum, qui
    Sexto lofco
    poniliif
    in nufrierobeatiiii-
    dinurri. Si eriimiriielleclus
    est, rjuo
    beati soritriiundo
    corde,
    id
    est, qui purgatum
    habent oculum mentisa
    ieiTetio
    pulvere;
    Oremusnoniriduci
    in
    tenlalioiiefii;
    id
    est,
    nori habere
    duplex cor,
    sed unumet
    simplex
    appetere
    bbiiuni.
    11.
    Sapientia. Sequitilr,
    Sedliberanosahtulo
    ;
    non
    iariluni
    i.nqiiod
    induci
    possumus,
    sed etiamab illo
    iri
    qiio
    iiiducti
    sumus, quo jieracto
    riiliil fcstabit lu-
    gendum.
    Iluic
    peiilioiii congruit sapientia, qua;
    se-
    ptimuni
    inter bealiludines Obiinei locum. Namsi
    sapiciitiaest, qiia
    besi suiil
    pacifici,
    id
    esl, qui
    ordi-
    natis moribus suis
    coguht
    oiiiriiaservire
    spifitui;
    orandumcst
    itaque
    riObis,
    ut liberemur araalo.
    ljjsa
    eniiri libcfatioliberosirosfacil.
    id
    est,
    filios
    Dei,
    Ut
    spirituadoptionis
    clamemus,Abba,
    Paier
    (Rom. yur,
    13).
    Amenauleni inhis
    peiilionihussignifical
    inttubi-
    taniei' a DominOcoiiferri
    quod pctitttr,
    si ultimse
    conditionis
    pactum
    fifmiter tenealur.
    12. Tria
    peccalorum
    reniedia.
    Triplex peccahdi
    ra-
    txo. Hoeciria remediorurri
    gehera spiritiialiter
    cdni-
    mendavii nobisccelcsiss
    Medictis,eleemosyriani
    vide-
    licet et
    jejunium
    et
    oratidiiem, quibus latiquaiii
    hiedicinalibus anlidolis,
    possemus
    inveierata mala
    curare,
    pr;esentanea
    pellere,
    et servando saliilem
    futUracavere. Et
    corigrue
    triasunt
    genera cuiatioriis,
    sicuttria
    proeceduntgenera
    corruplionis.
    Oiritteeriiin
    peccaium
    aut fit inahinia
    per
    conscnsiim
    pravoesug-
    gestionis
    ad violandumDei
    Ieinplum
    : aut Dt riiale
    lileodO
    corpore
    ad lsedendum
    proximum, qtiod
    est
    facihdroSUm: aut fit male ulendo
    corpore
    iidcof-
    rumpendum
    se
    ipsum, quod
    est
    ffagitiosuni.
    Facihbra
    enitri licet
    per corpus fiant, qualia
    siiril Iioiriicidia
    ,
    fapinoe,
    furta
    ;
    rion lamen
    corpus
    facientis
    afficjuht
    vel
    corrumpunt.
    De
    quibus
    dixii
    Aposlolus,
    iimhe
    peccalumquodcumquefeeerit
    liomo,
    exira
    corpiis
    est.
    Flagitia
    veroel
    per corpus fiuiu,
    et
    corpus
    afficitiht
    et irificiurit.De
    quibus
    dicit
    Aposloliis, Qui
    aulem
    fOrnicatur,
    in
    corpus
    suum
    peccat (I
    Cor.
    vi,
    18).
    Me-
    rito
    ergo
    facinora
    qttse
    exlra
    corpus
    fiunt,
    eleemosyna
    ianquara
    exteriori
    purgantur
    mediciria:
    quia
    sicut
    facinus nocuit
    proximo,
    sic
    eleemosynaquse
    extra
    nos
    est,
    et
    per corpus
    lamen
    datur, prodesse
    debet
    proximo. Flagitia
    vero
    congrue
    mcdicinali mundantur
    parciriionia; quia
    sicul caro loclatraxit ad
    culpam,
    sic
    afOictareducere
    debet ad veniam. Si
    qui
    vero
    sunt
    quibus
    lisecraedicamentanon
    congruant,
    ut vel
    eieemosynam
    dareriori
    possint propter
    nimiam
    pau-
    perlatem,
    aut
    jejunare propter
    stomachi imbecillita-
    tem,
    habent terlium
    genus
    medicinse,
    a
    quo
    seexcu-
    sarenon
    poterurit,
    nisi
    qui
    morbos animsesuoesanare
    coriiempserint.
    Hoc
    ergo niedicamentum, quod
    nulli
    sansemenli deesse
    potest,
    studioseet
    piefrequente-
    mus, implentes
    illud
    apostolicum prseceptum,
    Sine
    intermissioneorate
    (I
    Thess.
    v, 17).
    Hoc eriimantido-
    tumitaoihnibusiriorbisoccurrit,
    ut
    assidualummor-
    bbS oirines
    depellat,
    et GniniU
    corriipia if.tegritati
    festituat, prscstarife
    Dohiinonoslro J esuChristo
    ;
    ciii
    est honor et
    gloria
    inssecula
    siBculorUhi.Arnen.
    SERMOLXV
    (o).
    Rursumin Matthmi
    cap. w,
    9-13: De oraliorieDomi-
    nica
    (b).
    i. Per hanc
    vocetn,
    Pater
    noster,
    bonitaiemDei et
    grd-
    liam
    protesiamur.QuouianiDominosubveniente
    atque
    guhernante, jaro
    estis in
    fegiaconstitulij
    ct
    prope
    est
    dies
    quo
    adcoelestis
    regis
    veluii consistoriurii
    veniatis,
    moneo
    vos, charissimt,
    ut
    precem
    legitimam
    Patri et
    Deoofferendarnantediscalis.Nam
    quia
    faslidiosamens
    hominumet
    ignara
    coeleslium,necscire nec
    invenire
    poterat, quemadmodum
    Deura
    digne pfecaretur;
    ipse
    verus Dominuset
    niagister
    ostendit et
    docuit,
    per
    se
    quidem
    sauctos
    Apostolos, per
    illos autem
    iios, quoiiiodo
    debeainuSorare.
    Sic,
    inquit,
    orabitis:
    Pater
    nosler,
    qui
    esiri
    cmlis,sanciificetur
    namenluum:
    adveitiat
    regnnm
    luuth:
    fiat
    volunlas
    iua,
    etc. 0 vere
    ccelestis
    oratio, quse
    lola est ofatio 1Nam
    singula
    verba si
    prout sunt,
    latitistractflfe
    voluerimtis,
    dies
    anle
    quam
    seriiio deficiet. Altamenbreviler
    pereur-
    rannts.
    Dicimus,
    Paler
    noster,
    qui
    esin cmlis.Sic in-
    cipiendo,
    boiiiiatemDeiet
    graiiampfotesiamur. Nam
    quarido
    nosterrestres et
    misefi, imbecilleset inutiles
    servi,
    auderemusvulturii
    levantesad ccelum
    dicere
    ,
    Pater
    nosler;
    nisi
    ipse per
    suumnobis
    Unigenitum
    lianc fiduciam
    proesiilisset
    ? SiCut
    scriptumest, Quot-
    quot
    autem
    receperunleum,
    dediteis
    poteslatemfilios
    Dei
    fieri,
    his
    qui
    creduntin nomine
    ejus
    (J oan. i,
    12).
    Accepiaigitur potesiate
    Patremvocamus Deum:
    quia
    per
    fidem
    spirittimadoptioiiisaccepimus,
    ut nos fa-
    CtosDei filios
    gfatulemuf.
    2. Decet
    gratiasagere,
    qtti graliatn
    meruerunt.
    Quid
    signiftcenthmcverba,
    Advenialregriumtuum.Semper
    ud
    Dei,
    nonadnoslramvolunicitemdebemus
    respicere.
    Dein-
    dedicimus,
    Saitctificetur
    hohienluum.Hoc
    actiogratia-
    flim
    est,
    veliitsi
    dieaiuf.Sanclum
    sit
    etberiedictumno-
    nierituum. Dcceteniiri
    graiiasagere, qui gfaiiam
    me-
    fuefunt. Advenial
    reghum
    liium.NOri
    utiqtie
    ut
    incipiat
    ille
    fegnafe, cujtis
    fegiium
    estomniumSoeciildrum: sed
    J ioc
    optamus,
    ul firiemnoSlrisfaciat
    malisj
    et
    veiiiens
    fleerieloncisassumatin
    regrium.
    Hbeenimdictoadmo-
    iieniuf,
    ubi viiarri nostfatii et subslantiam
    etregnum
    sjicirare
    debeairiiis. Similiier
    dicimus,
    Fiat
    volunlas
    tuct,
    sicitl incmloei ihlcrra.
    Quis
    ehimobslat
    Deo;quo-
    iirinusfial
    volimiasejusubique'
    ?Sedhoc
    OramUS;
    iit
    sicul iii ccelofitvoluntas
    Dei,
    libi
    nullus
    offendit;
    ita
    tirtulem nostrisaiiimis
    tribuat,
    ut
    ejus
    voluntatemnbs
    qrii
    stimus in
    terra,
    facereet
    implere posSiriiUs;
    Vel
    cerle curh
    dicimus;Fi/o/MM(flsr!(a,
    dOcemur
    Seriiper
    ad
    Dei,
    nonadliosiram
    respicere
    voluntalem:
    quia
    in
    nostra voluniate
    aliquoties
    contraria
    sunt;
    iri Doriiini
    autemvolunlateviiaest
    semper
    et boniias.
    3. Avaritim
    exlirpatio,
    etmortk recordalioih
    voce,
    hoclie.
    Consequenterj'ampostcoelestiai
    eliam
    lerrestria
    postulamus,
    sed tamen necessaria. Nairi dicimus
    ,
    Panemnostrum
    quolidianum
    danobishodie. 0
    sapieii-
    liavera et divina
    providenlia, quse
    docuit et
    panem
    solum
    petere,
    et hodie nominare: Hoceiiihi dicto et
    avidilas cum avaritia
    tollitur,
    et huinansevilocinsi-
    nualur incerlurii: secundurii
    illnd,
    Nolitesollkiti esse
    incraslinum
    (Matlh. vi,
    34).
    Vereenim
    inconveniens
    esset,
    Cumin mullos annoset
    lempora,
    vel cerie in
    aliumdiemnecessaria
    poslulare,
    cui forlesub nocte
    esset vilafinienda. Sicenimet ille
    avarissimus
    dives,
    qui
    restructis horreis et
    repletis
    dixerat ad auiroam
    suam,
    Habes mulla bonain annos
    multos, epulare;
    1
    Cyprianus,
    wamDeo
    qukobsistit,quominusquod
    velit
    faciat.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    126.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    cotlocatur.Diibiusvide-
    batur
    Lovaniensibus; spurius
    verlinoet
    vindingo,quibus
    observatumest
    precationis
    dominicaD
    petitionesalilrex-
    poni
    solereab
    Augustino. Auctor,quisquis
    tandem
    est,
    eum
    Cyprianorlerumqiip,
    conscniit.
    1871
    APPENDIX.
    1872
    audivita
    Domino,Slulte,
    hac nocte
    repetunt
    animam
    tuam
    '
    :
    quwprwparasli,ctijus
    erunl
    (Luc.xn,
    19 et
    20)
    ?
    Compeienterergo
    oramus, panem
    nostrum
    quo-
    lidianumhodie nobisdari :
    quia
    craslinusdics
    quid
    pariat, ignoramus.
    i. Fralri luo dimiitendum,
    ul libi dimitlal Pater.
    Dicimus
    deinde,
    Dimillenobis debitunoslra. De-
    bila, fratres, peccataintelligunlur.
    Namdebitumcon-
    trahitur, quotiescumquedelinquilur
    :
    quod
    debitum
    quandoque
    solvi in
    gehenna
    necessc est. Et
    qnia
    hiimansc
    fragililati
    nondeest
    quolidie
    unde
    delinquat;
    ideo
    petiinus
    utdebita
    nobis,
    tlumsumusin
    corpore,
    dimiliantur,
    ne
    usque
    ad novissimum
    quadraiitem
    desudemus. Bene autem
    adjungilur,
    Dimitienobis
    debita
    noslra,
    sictttel nosdimillimusdebitoribusnoslris.
    Vides, charissime, quanla
    nos conditione divinus
    sermo
    praesiringal
    2. Dimilte
    ergo,
    ut dimiltalur tibi.
    llabes
    aliqucm
    debitorem
    qui
    inle
    peccavit,qui
    forte
    injuriani
    fecil;
    dimilteilli
    roganli, indulgeposcenti,
    parcepcenitenli
    : ne dum
    dcncgas pielalem
    fratri
    ,
    tibi claudas
    indulgentiam
    Palris.
    5. CurtenlelDeus.J amveroitlilissimofineoratiosa-
    cracompleiur
    orandoconlratcntalionemel malttm.Di-
    cirausenim,
    Et nenosinducasin
    ienlnlionem,
    sedlibera
    nosamalo.lnducitDeusinleiiialionem
    hominem,
    cum
    tenlaripermiltit, ulprobet,
    non
    perimat.
    Teniatautem
    non
    quasi
    mentium
    iiesciushumanarum;
    sedul suosfi-
    deles faciatinsoeculomanifestos,
    sicul
    scriplumesi,
    Vasa
    figuliprobatfornax,
    hominesaulem
    justos
    lenlu-
    lioiribuiattonis
    (Eccli.
    xxvn,
    6).
    Sic Abrahamtenla-
    vit in
    lilio,
    et honoravit
    (Gen.xxn)
    : sic J obdando
    inlenlaiiouesvarias
    probavit(J ob
    i et
    u):
    sicsanctos
    Aposlolos,
    sicbealissimos
    roarlyres per ignemquo-
    que
    et
    gladios
    coronavit. Ex
    quo apparet,
    aDeoten-
    lationes
    hujusmodi
    provcnire;
    et dtabolumnihil sine
    Dei
    permissione
    valere.
    lirgo
    Deussolusadorandus
    cst, qui polest
    educerede tenlatione. Educit
    vero,
    cumliberat a malo: amalo aulem
    liberat, qtiando
    super
    id
    quodpossumus
    ,
    non nos
    permitiit
    lentari.
    6. OrationisDominkmsuinma.Habelis
    , fralres,
    oslensum,
    et
    quem
    debeatis
    orare,
    et cui
    gratias
    agere,
    et
    cujus cupere regnum,
    vel
    exspeclare
    vo-
    luntalem. Deinde conlra lenlationes et raalura
    ,
    cujus
    sit auxilium
    procslolandum.
    Ecce in
    paucis
    omniaetin brevilale.
    completa. Quia ergo
    non dif-
    ficile discitur
    ,
    imo facile relioetur
    ,
    omnes hor-
    tor taraviros
    quani
    fuminas,
    disciterelinere: ut cum
    fueriiis
    gratiam
    Domini
    quaiucupitis, consecuti,inter
    omnessanctoshanc
    precem
    orecoi:sono
    proferrepos-
    sitis,
    etcorde
    mundo
    diligere;
    ut Chrisiussedcnsad
    dexleramPatris inorevesiroverbasua
    videns,
    et in
    cordevestrosua
    proecepla,
    et hic vos
    custodiat,
    et
    fuluro ocvo
    3
    dignos
    cfficiat.
    Ipsi gloria
    insocculassc-
    culorum. Amen.
    SERMOLXVI
    (fl).
    Deverbis
    EvangeliiMatihmi,cap. vu, 1-5,
    Nolite
    j'u-
    dicare,
    ut non
    judicemini,
    etc.
    (b).
    1.
    Aperta
    mala
    judicanda;
    non aulem
    quw ignota
    aut dubia. Prwslat demalisbene
    quam
    debonismale
    suspicari.
    Mala
    aperlapossunl
    et debenl
    judicati,
    sed
    cumcharilale.Audivimus
    cvangelislam
    diceiilem,
    fra-
    tres
    charissimi,
    Noliie
    judkare ,
    ut non
    judicemini.
    Quid
    est hoc, fralres,
    cum
    ipse
    Dominusinalioloco
    Evangelii
    dixerit,
    Nolilesecundum
    faciemjudicare;
    sed
    juslumjudiciumjudicale (J oan. vn, 9.i)
    '. et alibi
    1
    InMs.
    r.,
    nacnocleanimatua
    egredietur
    dete.
    Apud
    Cyprianum,
    fliiimatm
    expostutatur.
    s
    Cyprianus,
    Addidit
    legem,
    cerlanosconditioneet
    spon-
    skne
    constringens.
    3
    1'oiie, regno.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    202.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    colloeatur.Dubiuminter
    Augusliniauos reliquenmi
    l.ovanienses: hincvero
    expun-
    gendum
    cum
    stipposiliiiis
    verlinusct
    vindingusjudicaverunt.
    csesariisaneslilumel monleni refert.
    Porroin manu-
    scriplis
    sic
    incipit:
    Modocum
    Evangelium
    legeretur,
    au-
    diviinusDomimimdicentem.
    etc.
    dicatur,
    J udkium
    verum
    judicale
    (Zach. vn,
    9)
    ?
    Non
    enimsibi divinalectio
    conlrariaesse
    potesl;
    sedin-
    tellectuni sobiium
    quoerit.
    In
    conversalioneenimhu-
    raana, dileciissimi,
    sunt
    aliqua, quoeratiouabililer
    rcprelienduntur
    : sunt vero
    quocdam,quoc
    non sine
    peccatojtidicantur.
    Aperia
    enimmalact
    judicari
    et
    argui
    debent : illa
    vero
    quoc
    aut
    ignorainus,
    aut
    ulrumbonoanmalo
    anirao
    (iaiu,scirenon
    possumus,
    judicarepenitus
    non
    debemus. Yerbi
    gratia,
    vides
    homiiiem
    frequentiusjejnnare;
    congaude,
    et noli ni-
    mis
    laudare;
    quiapoiest
    hoc
    pro
    huniana
    gloria
    fieri :
    scdet noli
    viuiperare; quiapotest
    et
    pro
    Deoet
    pro
    animoeremedio
    jejunare.
    Vidislialiumindicto
    puhlico
    jejunio
    velle
    prandere;
    cuni dilectione
    admone. Si
    dixerit se
    pro
    stomachi
    lassitudine
    j'cjunare
    non
    posse,
    crede et noli
    judicare
    :
    quiaulrumque potest fieri,
    ut
    pro gula
    vcl luxuria
    pranderevelit,
    et
    prae
    infir-
    milate
    jejunare
    non
    possit.
    Vidisli
    alterumsubditis
    suiscumseverilate
    disciplinamimponere,
    et indul-
    genliam
    lardius
    dare;
    noli
    judicarecrudelem:
    quia
    forsitannonhocfacitmorbo
    iracundioe,
    sedzelodi-
    sciplinoe
    el amore
    justitioe;
    propter
    illud
    quod
    scri-
    plumcst,
    Zelusdomustuwcomeditme
    (Psal.
    LXVHI
    ,
    10).
    Forte
    aliquis
    vicinusaut amicus
    tuus,
    dumani-
    mumsuumhabet inrebtis satissibi
    nccessariisoc-
    cupalum,
    laidius te
    salutaverit, aut lardiusoccurre-
    ril, quamdebuit;
    noli eum
    superbum
    jiidicare,
    noli
    malignumcrederc,
    sed
    magis
    hocaut
    pcr
    oblivionem
    aul
    per negligeniiam,quainperdespectum
    vel
    super-
    biamfiiciumcrede:
    quia
    forieet tibi
    hoc,
    ut est hu-
    mana
    fragilitas,
    frequentcr evcnit,
    ut rebus aliisni-
    niisintentus
    ,
    aliquid
    minuscauteaut minus sollicite
    fccissc
    vidcaris;
    et tamennoluisli te
    pro
    hacrcmalo
    auimo
    judicari.
    In
    islis
    ergo
    et inhis
    similibus,
    quse
    utruin bono an malo animo
    fiant,
    scirc non
    possu-
    niiis,
    meliusest ut ad
    partem
    dexteramnoslrumani-
    mum
    decliuemus:
    quia tolerabilius cst nos iu J ioc
    prsevenire,
    ut eos
    qui
    mali
    sunt,
    bonosesse creda-
    miis, quam
    ut
    consueludine
    judicandi,
    eiiamdebo-
    nis
    quod
    malumest
    suspicemur.
    Deistis
    ergo
    rehus
    qusc
    sunt Deonoloe
    et nobis
    incognilse, perieulosc
    nostros
    proximos
    judicamus.
    De
    ipsis
    enimDominus
    dixit,
    Nolite
    judkare,
    ut non
    judiceniini.I)eillisvcro
    quoeaperta
    sunt et
    publicaniala
    , judicare
    et redar-
    guere,
    cumcharitate tainen el
    amore,
    et
    possumus
    et
    debeinus;
    odio
    habenles nonhominem
    , sed
    pec-
    catum
    ,
    non
    viliosum,
    sed
    vitium; dcicstantes mor-
    buro
    potius, quam
    segroluin.
    Nam
    publicusadulter,
    raptor,
    assidue
    cbriosus,
    proditor
    et
    superbus,
    si
    ju-
    dicati vel
    castigati
    non
    fiierint,
    implebitur
    ineis il-
    lud
    quod
    beaius
    martyr Cyprianus
    de
    lalihusdixit:
    Qui peccantem
    verbis
    adulantibus
    palpal, peccati fomi-
    temsubininklrat.
    2. Ira subilanea
    festucaesl; ittvelerala,irabes. Cor-
    disoculumlurbal iru
    ,
    odiutnexcwcat.Ad hanc
    rem
    perlinet,
    fratres
    charissimi,
    etiam
    illud, quod
    inhac
    ipsaevangelica
    leciior.e
    audivimus:
    Quidenimvides
    feslucam
    inoculo
    fratrislui,
    el trabeminoculotuonon
    vides? Vidisli enim
    honiinemsubito
    irasci;
    noli con-
    liiiuo
    judicare,
    sed
    exspecia
    paululum
    : forsiian
    quam
    vclociter
    irascitur,
    lam
    celeriter
    niitigalitr. Quid
    la-
    men festuca
    , quid
    trabes
    signilicetvidcamus.
    Subita
    enimiracundiafeslucaest: illa
    vero
    quoe
    in
    longum
    lcmpusprotrahitur ', trabescfficitur.Ut
    ergoirasci,
    et ciio
    placari,
    festuca
    est;
    ita
    iracundiadiuincorde
    servata
    ,
    trahesest.
    Ergo
    ira inveteraia
    converliiur
    in irabem. Et
    qua
    fronle ille
    qui
    odiumservat in i
    corde,
    illum
    judicare
    procsiunit,
    in
    cujus
    oculonon-.
    trabem,
    sed
    fesiucamesse
    cognoscit?
    Namcordisi
    oculumfesluca
    lurbat,
    trabes excsccat.
    Quoddixi,
    fraires, Scripturarumdebeo
    lesiimoniis
    approbarc.
    Quomodo
    iracordisoculuni
    lurbat,
    audi Psalmisiam
    dicenlem,
    Turbatusest
    prw
    iraoculusmeus
    (Psal. vi,
    8). Quoraodoautem odiumoculumcordis
    excoecal,
    J oannes
    evangelisla
    leslalur :
    Qui,
    inquit,
    odit
    (ra-
    1
    Hicaddunt
    edili,
    dum
    per
    odium
    falsissuspicionibus
    milritur.Sedha;cverbadesuntin
    manuscriptis.
    1873
    SERMOLXVII.
    874
    tremsuum
    ,
    in tenebris
    est,
    etin tenebris
    ambulat,
    et
    nescil,quovadal;
    quoniam
    tencbrwobcwcuverunt oculos
    ejus(I
    J oan.
    u, 9, 11).
    Secundumhscc
    ergoper
    subi-
    taneamiracunuiamcordisoculus
    turbatur; per
    odium
    lumencharitatis
    exstinguilur.
    5.
    Recapitulatio.
    J udkium temerariumnon
    parvum
    veccaium.Ergo,
    fralres
    charissimi,capiiulavobisquoc-
    damet iudicula
    , qualiter
    II.TC
    intelligere
    et
    accipere
    debeatis,
    insiimo.Namvos Deo
    propitio,
    meliush;cc
    capere
    etobservare
    poleslis.
    Ut hoec
    qusedixi,
    tena-
    (ciusvesiriscordibus
    inserantiir,
    breviier
    rejieloquod
    suggcssi.
    lnhis
    ergorebus,
    sicul
    jamsupra
    dixi, pe-
    !riculosealios
    judicamus,quoe
    dubiumestutrumbono
    i an maloanimo
    fiant;
    id
    cst, jejunare, vigilare,
    elee-
    mosynas
    facere
    ,
    a vinoet a carnibusvel abstinere
    vel non
    abslinere, etreliqua
    his
    similia,quoepro
    Deo
    et
    pro
    humana
    gloria
    fieri
    possunt.
    Et
    quiaignoramus
    quo
    animo
    fiant, judicarepenitus
    nondebemus.Pro.
    pterea
    hsecdixit
    Dominus,
    Nolile
    judicare,
    ul
    nonju-
    dicemini.
    Propter aperlam
    vero
    iniquitatem
    diclum
    est,
    Argtte,obsecra,increpa,
    cumomni
    palienlia
    etclo-
    ctrina
    (11
    Tim.
    iv, 2).
    El illud
    quodjamsupra
    mcmo-
    ravimus,
    J uslum
    judiciumjudkate.
    Hoec
    eniin, fratres,
    si
    diligenter,
    sicutcredimus
    , considerare,
    et cum
    grandi sollicilndine,
    Deodonante,
    observare
    volumus,
    nonde
    parvopeccato
    cumDei
    adjutorio
    liberamur.
    Maximacnim
    pars generis
    humani indiscrelo
    judicio
    ad
    reprehendendumprompta
    et
    parala
    csse
    proba-
    lur;
    cumlamennonitasevelitab aliis
    jttdicari,quo-
    modovult alios
    judicare. Propler
    hoc
    Scriptura
    di-
    vina
    admonet,
    dicens:
    Priusquaminlerroges,
    nevilu-
    peresquemquam;
    etcum
    interrogaveris
    ,
    corripejuste
    (Eccli. xr, 7).
    Oinnishomo
    prius
    sevult
    inlerrogari;
    et
    poslea,
    si reus
    est, palienter
    tolerat
    reprehendi.
    Et
    quia
    omneshoc nobis volumusab aliis
    fieri, ju-
    stumest ut hoc in aliis sludeamus
    implere.
    Prius
    cum
    patienlia inierrogemus,
    et sollicili simus
    ;
    et
    cum
    aliquid
    cerlitis
    agnoverimus,
    lunc aut si mala
    sunt, reprehendure,
    aut si
    bona,
    defensarevelimus:
    propler
    illud
    quod scriplumest,
    Omnia
    qumcumque
    vullisul
    (aeianl
    vobis
    homines,
    el vos
    facite
    iliissimili-
    ter. Hwcest enimLexel
    Prophelw(Malth.
    vu
    , 12).
    El ideoconversiad
    Dominum,
    ejus
    iraploremus
    auxi-
    lium,
    ut
    ipse
    nobiset veraradiscrctionemet
    perfe-
    ctamcharitaiem
    proes(arepro
    sua
    pietatedignelur;
    cui est
    gloria
    et
    imperium
    cumPatre et
    Spirilu
    san-
    cioinsoeculasseculorum'.
    SERMOLXVII
    (a).
    Deverbis
    EvangeliiMallhmi,cap. vn, 13, 14,
    Intratc
    per anguslamportam, etc, deque
    duabus
    viis,
    arcla
    el lala.
    1. Liberumarbitrium.
    Audislis,
    fralres
    dilectissimi,
    cum
    Evangeliumlegerelur,
    duas Doniinumcomme-
    morassevias : unam nieiuendam
    atque terribilera,
    alleramambiendamet mulluradesiderabilem
    ;
    unara
    per quampostparvum
    laborem
    jusii eriguntur
    incce-
    lum,
    alteram
    per quampost
    brevem dulcedinem
    amatoresmundi
    perlrahuntur
    inlartarum.
    Inlrate,
    inquit, peranguslamportam; quia
    lala
    porla
    el
    spa-
    tiosavja
    esl, qum
    ducitad
    perditionem;
    el multi
    sunt,
    qui
    intrant
    per
    eam.
    Quam
    arcta
    , inquit, porla
    el an-
    gusta
    via
    est, qum
    ducitadvitam
    ;
    et
    pauci
    sunt
    ,
    qtti
    inveniunleam! Ecce
    ,
    fraires
    dilcclissinii, proposuit
    Deusin
    conspectu
    totius
    generis humani, quid
    de-
    bearous
    expiare, quidvitare, quid
    desiderare
    , quid
    1
    Huiusconclusionis locoMss.haec habent: Et
    quia
    sicut
    ipsi
    videlis,
    plnres
    exnostrisdeecclesianuncabsentes esse
    videnlur,
    et illis
    qualemcumque
    admonilioneminaliamba-
    stlicamreservemus: et
    forsitaninspirat
    etiliisDeustttvel
    ibi
    pro
    animmsumsalute
    conveniant;
    cni esthonoret
    gloria
    insmculasmculorttm. .imen.Forsitaneodemdieinduabus
    basiUcis
    concionatus,
    in
    j;rima
    concioneususest eacon-
    chisioae,quaj
    exstat in
    maauscriptis
    et alterainse-
    . cunda.
    (a)
    Proditnunc
    primum
    ex Ms.
    Theodericensi,
    ubi
    Augustinotribuitur,
    sedlalso.Doctrinametstilum
    Caesarii,
    cujussunl
    alii
    prope
    omneseodemveteri coclicecontenti
    sermoaes,
    exhiberevidelur.
    fugere, quidtimere, quid
    intotocorde
    diligere;
    et si-
    cut
    per prophetamipsepraedixerat,
    Antehominem
    ,
    inquit,
    vitaet
    mors, quodplacuerit,
    dabilurilli
    (Eccli.
    xv, 18)
    : et
    iterum,
    EcceItabes
    ignem
    el
    aquam,
    mor-
    lemel
    vilam;
    elige
    vitam,
    ut vkas
    (Deut.
    xxx
    ,
    19).
    Hoclotiim
    quodsupradiximus,
    id
    est,
    bonuraet ma-
    lum,
    inistis duabuscontineturviis.
    Proponitur
    enim
    nohis ineisinfernumet
    regnum,
    Chrisluset diabo-
    ]
    lus,
    altitudoet
    profundum.
    Dei enim
    per graliam
    in
    poiestate
    habet
    unusquisquequiddiligat,
    et ad
    quod
    placueritporrigat
    manum.
    2. Vimarclw
    Christus,
    lalm
    prwest
    diabolus.
    Ulraque
    vianon
    carnis,
    sedcordisocufts
    dijudicanda.
    Vioeenim
    arctoeet
    angustoeproesidet
    ChrisUis: vioelataeet
    spa-
    liosoe
    prseesl
    diabolus. Christus invilat ad
    regnum;
    ille sollicitat adinfernum: ille leval in
    altum;
    ille
    deprimit
    in
    profundum.
    Diabolusoslenlatfalsas dul-
    ceclines,
    ut trahat ad veramamaritudinem: Christus
    invital adbrevem
    asperilatem,
    ut
    perducat
    adlon-
    gam
    beatitudinem.Si solumoculus
    corporisaperitur,
    decipit
    noslataet
    spatiosa
    : si verooculiscordisat-
    tendimus,
    securosnosreddil duraet
    aspera.
    3. Chrislusel
    peregrinantiutnvia,
    el
    Angelorumpa-
    tria. Invicem
    ergonos, charissimi, admoneanuis,
    in-
    vicemnos cumvera charitate
    jugiter
    inviteraus,
    ut
    magis
    brevemel
    angusiam
    debeamus
    eligereviam,
    per quam
    mereamur ad
    paradisi
    latitudinem
    perve-
    nire. lllamvero
    viam,
    quoepost
    brevemlatitudinem
    consuevit amaloressuos in infemi
    profunda
    demer-
    gere, quantumpossumus,
    Deo
    auxiliante,
    debemus
    rupudiareatque
    contemnere. Sinamus
    ergo
    sinislram
    viam,
    cujus
    fiuisintroducit in
    gehennam;
    et
    sequa-
    mur
    dexteram, quoe
    advitamducit aeternam.Ad il-
    lum
    perveniredebemus, qui
    est
    via,
    el
    vita,
    etveritas
    (J oan. xiv, 6).
    Nec
    mirum,
    si adillumfideliter
    per-
    venimus, per quem
    fideliter ambulamus. Nam
    quia
    ips;e
    est
    via, per ipsum
    currimus:
    quia
    vero
    ipse
    est
    patria,
    consummato cursu ad
    ipsunpervenimus.
    Cumcnimsecundumdivinitalemsit
    requies
    et
    palria
    Angelorum,
    secundumhumanitatemfactusestvia
    pe-
    regriiiantium. Quia
    est
    requies
    et
    patriaAngelorum
    vel omnium
    fidelium,
    ln
    principio
    erat
    Verbum,
    et
    Verbumeral
    apudDeum,
    et Deuseral Verbum:
    quia
    est via
    peregrinantium,
    Verbumcaro
    factumest,
    el
    habilavitinnobis
    (ld. i, 1, 14).
    i.
    Beneficiumredemplionis.Quando
    de
    paradiso
    postpeccatumprimi
    hominisinliunc
    mundum, quasi
    in convallera
    lacrymarumprojecli sumus,
    et viam
    perdidinius
    simul et
    palriam,
    ambulavimussoliludi
    nes
    difficiles;
    viaraautemDomini
    ignoravimus(Sap.
    v,
    7).
    Sed
    pitis
    et raisericorsrex
    patrise
    nostroenon
    solumservossuosadnos
    frequenter
    sluduit
    mittere;
    sedetiam
    dignaltis
    est
    ipsedescendere,
    et
    viam, per
    quam
    reveiieremur ad
    palriara, prseparare.
    0
    homo,
    si
    pigereras,
    ut
    qusereresviam; ipsa
    levia
    dignata
    est
    quserere
    : si
    piger
    erasveniread
    viam; ipsa
    adte
    viavenit;
    Surge
    et
    ambula; fuge
    viamsoeculilatamet
    spaliosam,quoc
    tead
    tempusdelectat,
    et inselernum
    cruciat: curre
    per
    viam
    Christi,
    in
    qua parvissimo
    lempore laborabis,
    et
    poslea
    cum
    Angelis
    sine fine
    gaudebis.
    5. Duo
    pedes
    adcurrendumin via
    Chrisli,
    charilas
    duplex.
    Forte
    dicis,
    Per viamChristi
    quomodo
    debeo
    f
    currere? Si ambos
    pedes
    sanos
    habes,J eliciter cur-

    res.
    Qui
    sunt isli duo
    pedes?
    Si
    diligisDominum,
    et
    jj;
    diligisproximum.
    In hisduobus
    prmceplk,
    sicut
    Apo-
    i
    slolus
    dicit,
    universaLex
    pendet,
    el
    Prophelw(Malih.
    I
    xxn, 57-40,
    et Galat.
    v, 14).
    Si
    diligis Dominum,etf
    non
    diligisproxiraum;
    unumlantummodo
    pedem
    ha-|
    bes,
    non
    potes
    currere : si
    diligisproximum,
    ct non
    diligisDominum;
    clauduset inutilisremansisti. Curre
    ergo per
    viain Christi:
    ipsa
    est enimvia. Pcr istam
    viamdileciioniscliam
    ipse
    Dominusincruce
    pendens
    cucurrit,
    quandopro
    inimicis
    oravit,
    dicens:
    Pater,
    dimitle
    illis; quia
    nesciunt
    quidfaciunt(Luc.xxui, 34-).
    Per istamviam etiambealus
    Stephanus
    ita studuit
    virililer
    currere,
    utcoeluin
    apeiium,
    etChristum
    quasi
    APPENDl*.
    187
    in occiirsumsuumvel
    adjutoriumstanlem,
    inerere-
    tur
    aspicere(Act.
    VII,55).
    6. Bumililassit charilaliscomes.Sed
    quia
    humili-
    ter debes
    currere,
    si viseeleriter
    pervenire,
    vide
    quia
    in
    iilum,
    et
    per illum,
    et ad illumciirris,
    qui
    dixit :
    Discite tne
    quia
    milis sumei liitmiliscorde
    (Matlh.
    xi, 29). Quidquid
    boni
    operis,
    sivein
    eleemosynis,
    siye
    iri
    jejuniis, siye
    inoralionibusDeoofferrevolue-
    ris, totuni
    perdis,
    si cumveracharitatemitisel bumi-
    lis cordeessenolueris. Et ideo sicut
    jam suggcssi,
    inter
    reliquaopera
    bona,
    humilitalemel charitatcm
    prsecipue
    tenere conlendile: ut istis duobussanctis
    et
    spiritualibus pedibus possitis
    (ideliler
    currere,
    et
    ad oeternambealitudinem feliciter
    pervenire; per
    eum
    qui
    vivil et
    regnat
    in ssectilasoeculorum.Amen.
    SERMOLXVIII
    ().
    J )e eisdem
    verbis
    Evangctii Malthmi,cap.
    vn, 13, 1-4,
    J J ata
    et
    spatiosa
    esl
    via,
    elc.
    (Admonitio
    istaconthiet
    qualilerper peccatumprimi
    ho-
    minisde
    paradiso
    inmfernumniundi
    hujusprojeetisumus,
    iitad infefioreminfernuirinonmereamur
    peccatorumpon-
    dere
    venire,
    sedbonis
    operibus
    velut
    quibusdamgradibus
    adsuperioremacjjruicipalempalriam
    lotisviribuscone-
    mur
    ascendere.)
    1.
    Inferni
    duo. Adatn
    posl lapsum
    inter
    paradisum
    et
    infernuminferiorem.
    Scio,
    fratres
    charissimi, quod
    iioii
    possit ignorare
    sanctaCbaritasvestra,
    Adam
    pa-
    ireiii' noslrum inler
    paradisi
    delicias fuissecolloca-
    tiim; sed, perstiadunle
    diabolo,
    Dei
    prsecepta
    con-
    leirinens
    1
    inistiiismundi miserias,
    velut de
    superiori
    Iocoad
    infcriorem,
    fuisse
    dejeclum. Supernumergo
    est
    paradisus,
    infernumesl liicmundus. Aliudinfcr-
    num
    est,
    in
    quo post
    mortem
    peccalores
    et
    impii
    de-
    hierguntur.
    Nain
    quod
    duosuiit
    inferni, propheta
    hoc
    evidenter ostendil dicens:
    Deus, qui eripuisti
    animatn
    meatnex
    infernoitiferiori(Psal.
    LXXXV, 13).
    Nonenim
    diceret inferiorem
    infernum,
    nisi esseet
    superiorem
    scircl. Deus auiem nostcr
    mjseraior
    el
    misericors,
    patiehs
    et
    multuni misericors, qttando
    nos inAdam
    patre nosfro
    de altiliidine
    paradisi justo judicio
    suo
    jn
    infernqni
    miindi istjus
    deposuit, pro
    ineffabili
    pie-
    iate ad
    infer|orem
    infernurii nosruina
    pervenire
    no-
    liiit;
    sed
    quodarii
    modointer
    paradisnm
    et inferiorem
    infernumveliitinmedio
    cpllocavit:
    ut si
    pcenilenliam
    vejlemusagere,
    ad
    altitudinemprincipalispairioe
    nie-
    reremur
    ascendere;
    si
    yero
    inilla
    tyrannidesuperbioe,
    per quam
    suadenlediabolocecidimus,
    velimus
    jugiler
    Piermariere,
    ad Snferioris inferni
    profunda,
    unde
    |am
    reditusessenou
    possit, peccati pondere
    preme-
    remur.
    2. ia(a via
    qd
    infernuminferiqrem,
    arctaad
    paradi-
    sumducit. Hoec
    ergo,
    fratres
    charissimi,
    nontransilo-
    rie,
    sedcum
    grandi
    limoreactremore
    considerantes,
    inlelligaraus
    nosinisto
    superiori
    iuferno
    per
    Dei mi-
    sejicofdiam
    positos,
    ut
    magis
    ad illum
    qui
    nos crea-
    vit,
    desideremus
    bonorum
    operumgradibusremeare,
    quam
    cumillo
    qui
    nos
    decepit,
    adinferioris infenii
    profunda
    descendere. Et
    quia posili
    sumus
    lanquara
    ihter
    aquara
    et
    ignem,
    velut inier summumbonuni et
    summum
    inalum, quasi
    interriiinam inferiorisinferni
    et altitudinem
    paradisi,
    audiamusDominuminScri-
    pturis
    cura admirabili
    pietate
    clanianlem: POSKI
    te,
    lnquit,
    inter mortemel
    vitam; elige
    vitam,
    nl
    vivas
    (beut. xxx,
    19).
    De
    istjs
    duabusviisnos Doniinusin
    Evaiigelioadmonuit, quaridodixit,
    iflla el
    spatiosa
    est
    viq,
    (jum
    dttciladmortem
    ;
    el mulli sunt
    qui
    inlrant
    per
    eam: arcta el
    angusia
    via
    esl, qum
    ducil ad
    vitam;
    et
    pauci
    sunt
    qui
    inveniunteam. Et
    quiaper
    arclamet
    angusiam
    reditur ad
    paradisum,
    et
    per
    illamlalamin
    lliuni inferioreminfernum
    descenditur;
    duni adhuc
    1
    dcmDei
    adjuiorio
    possumus
    et in
    potestaie
    nosira
    consistii,
    sicut
    jam supra suggessinius,magis
    cone-
    '
    imur
    jier
    arctamet
    angustam
    ad
    paradiSum
    conscen-
    rdere,
    quain pcr
    illamlafamel
    spaiiosam
    ad infcrni
    i
    iegendumabsquedubio,
    contemnenlem.
    (a)
    Fnithoniiliamtercsesariaiias
    jjer
    v.c.
    stephanum
    Ba-
    '
    luzium
    ex
    fegio
    cbdice
    vulgatas
    ordinelertiadecima.
    suppliciapervenire.
    3.
    Qiii per lalam,
    qui per
    arclamviamincedant.Bre-
    vk
    ulriusque
    vimaut laboraut tmlitia.Sedforte
    aliquis
    dicit: Vellemscire
    qui
    sint
    illi,
    qui
    cum
    periculoso
    gaudioper
    latam
    descendunt; qui
    autemsint
    illi,
    qui
    per
    arctam et
    anguslam
    cum lahore
    conscendunt.
    Omnesenim
    amatorcsnnundi,
    superbi, avari,
    rapto-
    res, invidi, ebriosi,
    et adulteria
    commillentes,
    slate-
    ras dolosaset mensuras
    dujjliceshabenles,
    odiurain
    corde
    reservantes,
    malum
    pro
    malo
    reddentes, spe-
    ciaculavel cruerUaet furiosavel
    turpia diligentes,
    per
    lalamet
    spaliosam
    descendere
    comprobantur
    :
    casti veroet
    sohrii, misericordes, jusliliara tenenles,
    secunduni vires suas
    eleemosynas prompto
    et hilari
    animo
    facientes,
    contra nullum hominemodiumin
    corde
    servantes, per
    arctam et
    angustam
    viamad
    superna
    asccndunt. Et licet adhuc hic in
    corpore
    babiiarevideantur in
    terris, lamensecundum
    Aposto-
    lumconversaiioilloruminccelisesl
    (Philipp. m,
    20):
    ut sacerdote
    dicente,
    Sursum
    corda;
    securi
    respon-
    deant se haljere ad Dominmn.
    Considerate, rogo,
    fralrcs;
    et nonsolumcum
    dolore,
    sedetiamcurali-
    inore,
    cos
    qui per
    viamlalara et
    spatiosam
    praecipi-
    tanlur, arguile,
    dicenles el conlestanles
    eis, quod
    post
    J jrevc
    gaudium
    habiluri sunl sineflne
    suppli-
    cium. Illisvcro
    qui
    per
    arctamet
    angustam
    conanlur
    ascendere, congaudete,
    ct eis vosfideliter
    sociate,
    et
    cum
    ipsis
    ad altitudineravel beatitudineni SBternae
    vitoe
    pervenire
    contendile. Netimealis
    quia
    laborem
    habiluri estis invia:sed
    gaudete, quiamagnumproe-
    miuininvenielisin
    palria.
    Undeilernm
    alque
    iterum
    rogovos,
    fratrcs
    charissimi,
    ut et
    justorumpost par-
    vum laboremsetcrnnm
    gaudiumconsideremus,
    et
    peccatorumposl
    transitoriam helitiamsinetillofine
    siippliciumlimeamus; consideranles
    quia
    nec
    illi,
    qui per
    arctam et
    anguslam
    cum labore videntur
    ascendere, longo tempore
    laborare videnlur. Nara
    quomodo
    illi
    qui
    cuiri iufelici
    gaudio
    avarilioevel
    liixurioe
    serviunl,
    consimiplo
    itinere vioelaloecum
    diabolo arsuri sunt in inferno: ila e contrario illi
    qui
    falsa
    gautlia
    vioclaloc
    yel
    vitoeluxuriosoe
    despir
    ciunt,
    uhi
    curstimvise
    angusloecoinpleverint,
    adAn-
    gelorum
    consoriium
    pervenire
    merebuniur inccelo.
    i.
    jEger
    sanitalem
    cupiensjungat
    se
    medico,non
    morbo. Et
    quia
    de
    superiori paradiso,
    loco ubi est
    vera
    bealitudo,
    et de duobus infernisloculi
    sumus,
    et
    quidfugere
    vel
    quid
    desiderare
    debeamus,
    secun-
    dum
    possibilitaleni
    quani
    Deus
    dedif, breviter demon-
    stravinius
    ;
    suiit
    alia
    triaadeamdemrera
    jjciiineiilia,
    quoc
    Charitaii
    yestrse
    cupimus
    inlimare. Triaenim
    sunt,
    de
    quibus
    uiiiiter ac fideliter
    cogitare
    et
    possu-
    mus et
    debenjus
    : et ista tria in
    coiiversalipne
    hu-
    manafieri eliani
    corporalibus
    oculis
    frequenier agnor
    spimus.
    Est enim
    medicits, oegrotus,
    et
    morlius. Si se
    junxerit segrotus
    cum
    medico;
    duo
    sunt,
    vincifqr
    niorbps.
    Si se
    eegrolus magismorbo
    quamniedico
    voluerit
    jungcre;
    et
    ibi, quia
    duo
    sunt,
    vincilur me-
    dicus: narn si medico
    consentiret, pereunte
    morbp
    segrolus evaderet-; quia
    duos conlra se
    pugnanies
    vincercnullatenus
    posset. Quareislam
    similitudiiiein
    posuerim, diligeiuer
    attendite.
    Medicus,
    Deus est:
    oegroliis,
    homo
    esl;
    peccaluro,
    morbusest. Si se
    jun-
    git peecator
    cura
    Deo,
    qui
    est verus
    medicus, slatini
    peril mprbus.
    Si
    vero infelix
    peccaior diligit
    morbum
    suum,
    ut
    niagis
    se
    peecalissuis, lanquam
    niortiferis
    morbis,
    velit
    jungere, quam
    ccelesii medicoadhocre-
    re; morbuin;
    id
    est,
    peccatnmsuum,
    nonsohimac-
    cusarenon
    acquiescit,
    sedetiamfronle
    impudeiitissi-
    nia defensare
    contend(t
    : dumse
    peccatis
    suis
    viilt
    jungere, quasi
    videtur coelesiem
    medicumvincere
    ;
    sed
    per
    istaminfelicem
    victoriam, lanquamper
    latam
    et
    spatiqsam
    viamdescendii in
    geliennam. Quia
    si
    medico consentire
    voluisset, pereunlc. peccato,
    lan-
    quam crudelissimo
    morbo, per
    arclamet
    angusfam'
    yiamascenderemeruissetincoclum.
    5. AdhorttUioad
    eleemosynas, orationesel
    jeju-
    nia.
    Hoecergo,
    fraires
    charissimi, lideliter
    cogi-
    1877
    SERMOLXIX.
    1878
    lanles
    ,
    dumadhuc cumDei
    adjutorio
    in nostra
    potestate
    consistit, peccatorum
    nosiroruravulnera
    quasi
    venenamorlrera horrescenies
    , eleemosynis,
    oralionibiis, jejuiiiis
    insistenles
    ,
    et
    proecipueper
    charitatem
    , qux
    nonsolum
    amicos,
    scdetiam
    ipsos
    diligitinimicos, tanqnamper
    medicamenia
    spirilua-
    lia
    , pro recipienda
    sanitate aniniarumnosirarumad
    illius coeleslis medici misericordiam recurranius.
    Ipse
    enini
    dixil,
    Nolomorlem
    peccaloris,
    sedttl con-
    vertaturet
    vival;
    et
    iterum,
    cumconversus
    ingemueris,
    sqlvuseris
    (Ezech.
    xxxm,
    11).
    Ad
    quam
    saluteinnos
    prp
    sua
    pielate perducat, qui
    cumPalre et
    Spiritu
    sanctovivitet
    regnat
    in soeculasseculorum.Amcn.
    SERMOLXIX
    (fl).
    ^
    Ineumdemlocum
    Mallhwi, cap. vu, 13,
    li : de
    pere-
    grinatione
    Chrislianorttniet de duubus
    viis,
    altera
    ad
    cmlum,
    altera ad
    infernum.
    1. Anwresuttl
    simttl,
    qui
    absunt
    corpore.
    Scrino
    nobis ad vos
    est,
    fratres
    charissimi,
    de eo
    quod
    in
    Evangelioaudislis,
    Arclaet
    ctngusla
    vici
    est, quw
    ducil
    ad vitam
    ;
    el
    spatiosa, qum
    dttcitadmoriem: sivede
    peregrinatione
    Chrisliaiiorum.Si
    lemporis
    neccssilas
    permitleret,
    fralres
    charissinii,
    noii soliuii semel in
    anno,
    sedetiamsecundovel terlio vos visitare vo-
    lebamus: ul et nostrasimul el vestradcsideriadc
    conspectu
    vestro saliare
    possemus.
    Scd volunlascu-
    pit, lemporis
    necessitasnon
    permittil
    : nihil lamen
    nobis vel vobis
    impedil, quod
    iios
    corporaliter
    lar-
    dius videmus
    ; quando
    amore el charitale
    semper
    pariter
    sumus. In isla cnim
    peregrinaiione
    muiidi
    hujus,
    eliamsi in unacivitalecsse
    possemus,
    simul
    esse non
    poleramus.
    Est enim alia
    civitas,
    ubi
    Christiani boni
    nuiiquam
    sunt abinvicem
    separaii.
    2. Dumsttnt
    civilales,
    munditsel cmlttm.In swculo
    peregritiussil, qui
    vult civisessecwli. Chrislianorttm
    patria, civilas,
    cives
    , parenles,
    rex. Duscstint civi-
    laies,
    fratres charissimi : una cst civiias mimdi
    ;
    aliaestcivitas
    paradisi.
    Incivitaleinundibonus clni-
    slianus
    semper peregrinalur
    ;
    in civilale
    paradisi
    civisesse
    cognoscitur.
    Islaesl civitaslaboriosa
    ,
    illa
    quieia; isiamisera,
    illabeata: in
    is(a
    laboraiur
    ,
    in
    illaloctatur et
    quiescilur
    :
    qni
    inistamale
    vivit,
    ad
    illam
    pervenire
    non
    poterit. Percgrini
    essedebemus
    iri hocsseculo
    ,
    ut civesessemercamur inccelo.
    Qui
    ahiat
    munduro,
    et civisesse vult in
    mundo, partein
    nonhabetiri coelo. Inhocenjm
    probamus quodpe-
    regfini sumus,
    si coelcstem
    palriam
    dusideramtis.
    Nemq
    se
    circtimveniat,
    fratres
    dilectissinii,
    Chrisiia-
    norutri
    palria
    vel civilasnonest hic : Christiaiiorum
    beatiludo veraet oclernafelicitas nonesl liic.
    Qiii
    felicitalcm
    quserit
    in
    mimdo,
    non illamhabehil iii
    ccelo. Patria nosira
    paraclisus est,
    civitas
    nqstra
    J efusalemest illaccelestis
    ;
    cives noslri
    Angeli sunt,
    parentes
    noslri
    Palriarchoe
    stint et
    Proplieloe,Apo-
    sloli et
    mariyres;
    rex hoster Christus est. Sic
    ergo
    in ista
    peregrinaiione
    vivanius
    ,
    ut illaintalem
    pa-
    triam
    , quamdiu
    hic
    sumus,
    desiderare
    possimus.
    Qui
    enim malevoluerit
    vivere, patriam
    illamdesi-
    derarenoii
    pdlest.
    3. Sanclonim
    gqudium
    de bonanostra
    vita,
    trislilia
    demala. J amadiliam
    patriam
    nos
    proecessit
    mnlto-
    rumPairiarcharumct
    Prophelarum,
    eiiam
    Apostolo-
    runi et
    martyrumgloriosus
    exercitus
    ,
    et mulla mii-
    liacoiifessorumet
    virginum,
    et non
    parvus
    numerus
    fidelium
    jiopuloruni
    :
    qtii
    omnes
    jara
    inbeata
    requie
    constiluti,
    nos
    quolidie expansis
    brachiischaritatis
    exspeclant,
    desidtranlcs
    pariicr
    el
    orantes.ut de
    arena mundi
    islius,
    in
    qua
    contra diabolumnobis
    pugnare
    necesseesl,
    viclores nos cum
    triumphoet
    exsuiiationcinilla
    palriaparadisi suscipiant.
    Si enim
    (o)
    Proditnunc
    y.rimum
    ex duobusMSS.
    Corbeiensibus,
    quibus
    inlibrisCajsarii noinen
    prsefprt;
    nisi
    quod
    inaltero
    exTris
    vetustiore,
    ciiniCajsirianis
    ailiquot
    sermonibusAu-
    gustiuo
    adsLTibilur a
    piiniamanu,
    sedasecundaCsesario.
    Conferad
    superiores
    sermones67et 68.rroetereadenum.
    7vid. Caesarii
    hp'rhll.19,
    in
    (ine;
    denum.
    8,
    homil.21et
    10,etAppendidshujus
    serm.
    29,
    n. 4.'
    bene
    agimus,
    si diabolica
    peccata
    cl mortiferas de-
    J ectalioncscoiUemnimusin hoc
    mundo, omnibus
    illis
    gandiagcneramus
    incoelo: si vcroDeumcon-
    temnimus,
    el muiidum
    diligimus,
    crimina et
    peccata
    complecliniiir;
    illos
    qnidemomnes,
    ut
    supra
    dixi-
    mus, Angelos, Aposiolos
    et
    martyres
    conlrislamus
    inceelo
    ,
    e( nobis octernum
    proeparamus
    iricendium.
    i Christtis
    spectat
    et
    adjuvat pro
    secertantes. Di-
    versaChrisli et diaboli
    promissa.
    Ecce
    exspectat
    nos
    Christusincceloeum
    Angelissuis, qualiler
    coniradia-
    bolumctangclosejusrepugnemus.
    Non
    timeamus,
    fra-
    tres, quia
    non
    solumnosChristus
    exspeciat,sed
    eliain
    adjuvat.
    Noliie
    limure,
    nolite
    desperare
    : soevit
    qui-
    demdiabolus
    ;
    sedconsolationem
    porriget
    Christus.
    Exspeclat
    te
    pugnanlem, adjuvat
    telaboranlem
    ,
    co-
    ronat le viiicentem: noli
    desperare,
    noli suecum-
    bere. Taleni
    Imperaloremsuper
    tc
    habes,
    et times?
    Considera
    quid
    sit
    quod
    libi
    promiitit diabolus,
    et
    quid
    sit
    quod
    tibi datuius est Chrislus. Diabolus
    promiltil
    falsam
    dulcedhiem, Christus verambeati-
    tudinem: diabolus
    ingerit
    vana
    gaudiamundi,
    Chri-
    stus verambcatitudinem
    paradisi.
    Diabolus
    peradul-
    terium
    providel
    uniushoroelibidinisdelectationem
    ,
    ut occidal animam immortalein:
    Christuslibi com
    niendal
    castilalem
    paucorumdierum, quibus
    vivis
    iu immdo
    ,
    ut tibi simililudinem
    Angelorum
    reddat
    in caio. Diabolus
    pro
    lala et
    spaliosa
    luxurioevia
    soilicitat in
    infernum:
    Christus
    pro
    arcia et
    angusia
    castilaiiset mi^ericordioeviaiuvital inccelum.
    5. Libertas
    eligcncli
    viamdexlram aut sinislram.
    Viwlcttwdulcedobrevisel
    falsa,
    sed
    pwnatonga
    :
    arclwecontrario.
    Eccc,
    homo, habesaquam
    et
    igncm,
    vitam cl moiiem
    ;
    habes aute tebonumet
    malum,
    habes iiifcrnumet
    regmiin,
    habesfalsarodulcedinem
    mundi,
    et verain bealititdinem
    jiaiadisi.
    Dala est
    libi
    poieslas per gratiainChrisii,
    ad
    quod
    volueris
    ponige
    niaiimii :
    cligeviiam,
    ut vivas
    (Deut. xxx,
    19);
    reliuqiic
    sinislrain et
    spatiosamviam, quoe
    trahit ad
    morlcm,
    el tene dexleramet
    angustam,
    quoc
    lefelicilerducit ad vilatn. Non te
    teneal,
    non
    ledelectet sinislra. Illius latitudo
    ampla quidem
    est
    el
    planii,
    et diversisfloribusornata : sedfloresillius
    cito
    marccscunt,
    ct inter
    ipsos
    florcs
    serpentes
    ve-
    nenosi se
    frcqucntcrabsconcluut;
    ut dumlu adfalsa
    gaudia curris,
    Y'enenomorliferoferiaris.
    Amplaest,
    sed non
    longa.
    Atiendis
    per qualem
    viamvadis
    ;
    et
    non aitcndis ad
    qualeiii patriam pervenis.
    Si mihi
    non
    credis,
    admortemlesuhtrahis : imo si inChri-
    sto noii
    credis,
    in inferno
    peribis.
    Sic enim
    ipse
    Do-
    miniis in
    Evangelio
    dixit. Lalaet
    spatiosa
    viaest
    quce
    ducit ad morlem
    ;
    el mulli sunl
    qni
    intrant
    per
    eam.
    Deleclal
    quidem;
    sed
    decipit.
    E conlrario
    dextera,
    via non tecontrislet aut tcrreal : arcta
    quideinest,
    sediuii
    longa.
    Ncc in illalala
    diu
    gaudclur,
    ncc in
    isla
    anuisla diulahoratur. Illa
    post
    brevem lalitu-
    dinemad aitcrnas
    angustias trahit;
    ista
    post
    breves
    angustias
    -adocternambeatitudinemducit.
    6.
    Laboranduin,
    ut bonis
    operibusgaudium
    in cmlo
    nobis
    comparemus.
    Sie
    ergo
    cumDei
    adjuiorio
    labo-
    ,
    rarc
    concniur,
    fratres,
    et
    pecpaia
    repudiaqfes,
    bpnis
    ,
    nos
    operibus
    exornemus : ut nos rex nosler Cliri-
    '
    stus
    ,cives nostii
    Angeli,parenies
    liostri
    Palriarchx',
    i
    Prophetie, Apostoli, martyres,
    confessoreset vir-
    j
    gines, qui
    nos
    jani
    in civitateni nosirani J erusalem
    ccelesiemfcliciter
    prsecesserunt,
    ciiin
    gaudio
    et ex-'
    sulialione
    suscipiant.
    Sic
    ergo agamus, fratrcs,
    ut
    per
    bona
    opera
    nosira
    gaudium
    (iat inccslo
    sripcr
    umim
    peccalorera pcenitentiamagentem;
    sicut
    ipse
    Dominusantea
    dignatus
    est
    prsedicere(
    Litc.
    xv,
    7
    ).
    Si
    ergo
    inccelo
    gaudiumfacimus,
    quandoposnilen-
    tiam
    agimus; ulique
    tristiliani
    generamus,
    quando
    ad
    peccatorum
    noslrorum
    voluplatem
    recurrimus.
    7. Charilas
    intecjra.
    Ideo
    ,
    fralres charissimi
    ,
    ut
    possimus
    omuia
    puccala,
    Deo
    adjuvaiile,
    evadere;
    studeamus chaiilatein
    inicgram custodire,
    et non
    solum
    amicos,
    sedeliaminimicos
    diligere,
    et onines
    supplicare velle, pro
    cunclis hominibus orare. Si
    1879
    APPENDIX.
    1880
    cnim omnibus hominibus feceris hoc, quod
    libi
    jpsi
    volueris
    ;
    ad
    iniegrumpeccalorumjanuara
    clau-
    dis. Non enimeril itnde ad aniniamluani
    possit
    inlrare,
    si non solum
    amicos,
    sed etiamininiicos
    volucristolocorde
    diligere.
    8. Ad
    eleemosynaiii
    exltortalio.
    Rogovos, fralres,
    Sicin hocinundo
    vivamus, quasi hospites
    et
    pere-
    grini. Quidqnid
    de
    aliqtio
    labore,
    de
    quocumque
    jttsio negolio,
    de
    qualibet justa
    militia
    acquirimus,
    per eleemosyiiam
    in oclcrnam
    palriam reponamus,
    excepto
    victu
    quotidiano
    et veslilu
    simplici.
    Nec
    in ista
    peregrinaiione
    nos consumat luxuria
    ;
    sed
    ad
    palriam
    hosiram transmiltat miscricordia. Iter
    agimus, fratres,
    ad
    palriam
    lcndimus: nonluxurie-
    mur in ilincrevitoe
    hujus, nunqiiam
    simus securi
    ;
    Sed
    semper sollicile
    aique
    caule
    vigilanles,
    nonno-
    bisdelicias
    prseparemus
    in via : ut
    qui quidem
    me-
    lius ad
    pairiamportare possimus,
    si in isla
    patria
    pro luxuria, pro gula, pro
    cbrieiate
    ,
    quidquidpos-
    suinus
    Iaborare, cousumimus
    ; qualiler
    ad illam
    selernam
    veniemus?
    Qua
    fronte inter
    Angelos
    et
    Archangelos
    bonis
    operibus nudi, peccaloruinpan-
    nis sordentibus
    involuti,
    et malis aclibus
    vulnerati,
    inlrare
    possimus
    ?
    Quidquidperditura
    erat
    gula,
    reponat
    eleemosyna; quidquid
    in lerra avaritiaob-
    ruit,
    miscricordiaincceluni iransroitlat : ut
    quando
    de lioc
    corpnre
    anima
    cgreditur, splendidis
    vesti-
    bus,
    elcastiialis,
    misericordiseac
    patientise,
    humi-
    litaiis cl
    concordke
    margariiis
    ornetur
    ;
    ut audire
    mereamur a
    Domino, Eucje,
    serveboneet
    fidelis,
    et
    reliqua. Isla, fratrcs,
    dcsiderare
    debemus,
    el illam
    aliam
    seiueuliam
    expavescere, quam
    auditura est
    anima bonis
    operibus
    nuda et viliorum sordibus
    invohua. Sic enirode tali animaDominusinEvan-
    gelio loquilur,
    dicens :
    Amice,qtiomodo
    httciutrasli
    7ionhabensveslem
    niiplialem
    ?et illo
    obmulescenle,
    dicit niiiiistris :
    Ligale
    illi manuset
    pecles,
    el
    projicile
    euminlenebras
    exleriores,
    ttbieril
    fletus
    etslridordeu-
    tittm
    (Maiih. xxn,
    12, 15).
    Avert.at
    a nobis Deus
    islam
    sententiam, quam
    audituri
    stint,
    quicumque
    jnodo
    pro
    nulla
    elcemosyna
    ant nihil aul
    parum
    in
    ccelum
    reponunt.
    Detalibusdicil
    Apostolus,
    Anima
    qum
    indeliciis
    esl,
    vivensmorluaest
    (I
    Tim.
    v, (5).
    Isli tales cum exierint de
    corpore
    suo, non cum
    Lazaro ab
    Angelis
    in Abrahoe
    gremiosublevaniur;
    sed cumdivile
    purpurato
    ad inferni
    profunda
    mer-
    gunlur.
    Hocc
    ergo considerantes, quaiUumpossu-
    mus,
    contringamus
    viclum el veslilum
    nostrum,
    dumsumusin hoe mundo: ut
    postobilum
    nostrum
    de
    eleemosynarum
    nostrarum
    preiiosissimis
    el
    splen-
    didis veslibus ornari mereamur in
    ccelo,
    et illam
    desiderabilemvocemaudire
    , Euge,
    serveboneet
    fi-
    delis, quia super paucafuisti fidelis,
    supra
    multale
    constituam
    ;
    intrain
    gattdium
    Dominilui
    (Matlh. xxv,
    21) ;
    ad
    quod gaudium
    nos Dominussub sua
    pro-
    teclionc
    perducat, qui
    vivil et
    regnat
    cumPatre et
    Spirilusancio,
    in
    Trinitateunus
    Detts,per
    omniasoe-
    eula
    sseculorum.Amen.
    SERMOLXX
    (a).
    1)everbis
    Evangelii Matthmi,
    cap. xi, 23-30,
    Confi-
    teor
    libi, Pater,
    etc.
    (/>).
    1.
    Sanctura
    Evangelium
    cum
    legerclur, fraires,
    au-
    divimusDominumJ esumexsuliassein
    Spiritu,
    et di-
    xisse,
    Confiteorlibi, Pater,
    Dominecmliet
    terrm,quia
    abscondislihwca
    sapienlibus
    et
    prudenlibns,
    et revelasli
    ea
    parvulis.
    Huc
    usqueinterimverbaDomini.Si
    digne,
    si
    diligenter, si,
    quodpriniuraest, pieconsideremus,
    invenimus
    primitus,
    elc.
    2.
    Postremo
    aperit ccelesle
    mysterium, qnod
    sic
    placuerit
    Deo,
    ut
    parvulis
    magis quamprudentibus
    istius mundi
    graiiam
    suamrevelaret.
    Quodaposlolus
    (fl)
    olim,
    de
    Tempore48;
    et
    post,
    in
    Appendice
    33.
    (b) conflatusestex
    Augustinianis duobus
    sermonibus67
    et
    71,quosinternonnnlla
    insertasuntAmbrosii etahorum
    ffagmenta.
    Paulusslilo
    plenioredigessit,
    dicens: Nonnestultam
    fecit
    Deus
    sapientiamhujus
    mundi? Nam
    quoniam
    in
    Dei
    sapientia
    non
    cognovit
    hicmundus
    per sapienliam
    Deutn
    , placuit
    Deo
    per
    slulliliam
    prwdicationis
    salvos
    facere
    credentes
    (I
    6'or.
    i,
    20!
    21). Ailergo,
    lla
    ,
    Paler,
    quoniam
    sic
    fuil placitum
    antete. Cceleslium
    enimverborumarcana
    atque
    virlutes
    sapienlibus
    abs-
    condunlur,
    et
    parvulis
    revelanlur :
    parvulis
    mali-
    tia,
    non
    sensu; sapienlibus
    vero siulliiioe
    proesum-
    piione,
    non
    prudentioe
    causis.
    Factiquehujusoequi-
    lalemDominus
    paternoevoluntalisjudicioconlirmal;
    ut
    qui dedignanturparvuli
    iuDeum
    fieri,
    siulti dein-
    ceps
    in
    sapientia
    suafiant. Vides
    quam
    lerribilis in
    consiliisDominus. Disceversehurailiialis
    exempla,
    nectemere discutias
    supernsedispensalionis
    consi-
    lia. Cumeniin intulisset
    ulrumque,
    scilicet
    quod
    aliis adventus sui sacramenta
    revelaverit,
    ab
    aliis vero
    absconderil;
    nonmoxraiionem
    reddidit,
    sedsic Deo
    placilum
    dixit: hocosteudens
    manifeste,
    quia injusium
    esse non
    potest, quod placuit juslo.
    Acne
    quid
    inillominus
    quamquod
    inDeo
    est,
    ocsti-
    marelur,
    slalimsubdidil: Omtttatnihi
    iraditasunl a
    Patre meo. Pulcherrimus
    connectilur de fide
    locus,
    quando
    omnia sibi tradiladicil a Patre suo. Cum
    omnia
    legis, omnipolenlemagnoscis,
    non decolo-
    rem,
    non
    degenerem
    Patris. Cumtradita
    legis,
    Fi-
    liura
    confiteiis,
    cui
    pernaluram
    omuiaunius suh-
    stanlioe
    jtire
    sunt
    propria,
    non donocollaia
    per gra-
    tiam. Traditaautem sibi dicit omnia
    ,
    nonsolum et
    lerramvel coetera
    quocipse
    condiditacfecitelemen-
    la;
    sedhos
    qui per
    Filiumaccessumhabent adPa-
    trem,
    et anterebclles
    Deo, posteaper
    (idemseniire
    cceperunl
    : unde et alio loco
    dicit, Omnc
    qitod
    dat
    mihi
    Paler,,
    ad meveniet
    (J oan.
    vi,
    37).
    Et nemono-
    vil Filium
    ,
    nisi
    Pater;
    neqtte
    Patrem
    quk novil,
    nisi
    Filius,
    el cuivoluerit
    Fitiusrevelare.Cum
    diceret,
    Ne-
    monovit
    Filium,
    nisi
    Pdler; non
    dixit,
    Et cui volue-
    rit Pater revelare:
    quemadmodumcum
    dixcrii,
    Ne-
    mo novil
    Palrem,
    nisi
    Filius; addidit,
    El cui volue-
    rit Filius revelare.
    Quod
    non ita
    iiitelligendumest,
    quasi
    a nullo
    possit cognosci,
    nisi asoloPatre: Pa-
    ter autemnonsoluma
    Filio,
    sedeliamabeis
    quibus
    revelaverit Filius. Sic eniro
    potius dictumest,
    ut
    inlelligamus
    et Patrcm et
    ipsum
    Filium
    per
    Filium
    revelari :
    quia ipse
    est menlis noslroe
    lumen;
    ut
    quodposfeainlulil,
    el cttivoluerilFilius
    revelare,
    non
    Palrem
    lantum,
    sed etiamFilium
    accipias:
    ad lo-
    tumenim
    quoddixit,
    illaiumest. Verboenim suose
    Pater declarat. Yerbumenimnonsolumid
    quodper
    verbum
    declaratur,
    sed eliamse
    ipsum
    declarat. Ut
    sciasautem
    quia
    sicut Filius Pairem
    quibus
    vultre-
    velatipsum,
    audi dicentem
    ipsum
    DoiniiiumJ esum
    ,
    cumlaudaret
    Pelrum,
    quod
    cumFiliumDeiessecon-
    fessussit : Bealus
    es,
    Simon
    Bar-J ona, quia
    caro
    et
    sanguis
    nonrevelavit
    tibi,
    sed Pater meus
    qui
    est
    incwlis
    (Maiih.x\\,
    17).
    Audiamus
    ergo
    eum
    qui
    sequitur,
    etdicit : Venilead
    me,
    omnes
    qui
    laboraliset
    oneratiestis.
    3. Miruiii
    quibusdamvidetur, fratres
    charissimi,
    cum audiunt
    Dominum
    dicentem,
    Venilead
    me,
    omnes
    qui
    laboralis et onerati
    eslk,
    el
    egoreficiam
    vos. Tollile
    jugum
    meum
    supervos,
    el discilea
    me,
    quoniam
    mitissumel hutnilis
    corde,
    et
    invenietisre-
    quiem
    animabus veslris.
    J ugum
    meum lene
    est,
    et
    sarcina mea levis: considerant eos
    qui jugumip-
    sum,
    elc.
    SERMOLXXI
    (a).
    Devcrbis
    Evangelii Mallhwi,
    cap. xiu, 24-30,
    Cum
    dormirent homiries
    ,
    venit
    inimicus,
    et
    supersemi-
    navit
    zizania,
    elc, deque
    aliis
    locis,
    exhorlatoriusad
    bona
    opera
    (b).
    I.
    Inimicus,
    in
    figura
    homo
    dictus est. Domi-
    fa)
    Alias,
    de
    Tempore
    233.
    (b)
    In
    Appendlce
    nunc
    primurn
    collocatur.Dubiumha-
    buerunt
    Lovanienses;supposititium
    asseruit
    post
    veriinum
    1881 SERMOLXXI.
    1S82
    nus ae
    Redemptor
    noster in
    Evangelio
    suo
    loqui-
    tur,
    dicens : Cumdormirenl
    homines,
    venil ini-
    micus,
    el
    superseminavil
    zizania.
    Inimicus,
    in fi-
    giira
    homo dicius est. Audi
    Apostolumdiccnlem,
    Fuistis
    aliquando
    tehebrw;
    nuncautcmlux in Domino
    (Ephes. v, 8).
    Audi,
    homo: nonenim illededit tibi
    lenebras, qui
    dedit tibi lucem.
    Quovadis,
    homo?
    quo
    traheris?
    Quid concupiscentias
    carnalos
    sectaris;
    quando audis, Spirilu ambulale,
    et
    concupiscentias
    carnisnolite
    perficere(Galat.v, 16)?
    Audi
    potius
    Do-
    minum
    dicentem,
    Converlimini ad
    tne,
    el convertarad
    vos(Zach. i, 3).
    Acceditead
    eum,
    el
    illuminamini;
    el
    facies
    veslrmnon erubescent
    (Psal. xxxm, 6).
    Audi
    ,
    liomo;
    si recesseris a
    Deo,
    non
    effugies
    rnantim
    ejus
    : si autemadcum
    accesseris,
    illicohabebis
    eum,
    quianusquam
    recedit. Audi
    prophelam
    dicentem
    ,
    Si
    ascenderoin
    cmlum,
    luillic
    es;
    si descenderoin
    infer-
    num,
    ades
    (Psal. cxxxvm, 8).
    Ubi
    ergo
    nonest Deus
    quem
    tu
    fugis?
    Maluseslu
    , qui
    bonum
    fugis;
    mors
    es
    lu, qui
    vitam
    fugis.
    Involveretevis
    tenehris,
    ubi
    teabscondas: sedillumlatere uoti
    potos, cujus
    ocu-
    li oraniavident. Aitautem
    Aposlolus
    :
    Quemfructuin
    habuististuncin
    illis,
    in
    quibus
    nuncerubescilis
    (Rom.
    vi,
    21)
    ?
    Sequilur
    vox
    judicis,
    dicens :
    Ile,
    male-
    dicti,
    in
    ignemmlernum, qui paralus
    est diaboloet
    angelis ejus(Matth. xxv, 41). Ergo qui fugit
    Domi-
    nutn
    ,
    et recedit
    a
    Deo,
    ille
    confunditur,
    et
    peril
    in
    sua
    impietate.
    Ut
    ergo
    non
    pereat lunc,
    iiirocrever-
    talur ad
    Dominum;
    et
    illuminabilur,
    cl vullus
    ejus
    nonerubescet.
    2. ZizaniainEcclesia
    qui
    sint. Amor Christi
    sttper
    omnia.Dicam
    taroen,
    fratres
    mei, quod
    sentio: et
    quod
    dixero, intelligite.
    Inter vos
    segeles
    Deimixtasuntzi-
    zania,
    id
    est,
    amatores
    mundi, amatorespecunise,
    ama-
    loresdeliciarum,consulloresnugarum,
    otnnes
    quoeren-
    tes
    quse
    sua
    sunt,
    non
    quoe
    J esu Chrisii. In Ecclesia
    Christi ficte intrantes, promittenles
    et iionfacien-
    tes,
    voventes
    et non
    reddentes,
    renuntiantes malo
    et ilerumidem
    facientes;
    hsec
    araanles,
    zizaniasunt.
    Non amant illi
    Christum, qui aliquid plus
    amant
    quam
    Christum.
    Audi, homo,
    voeemDomini Dei
    tui:
    Qui ditigit, inquit, palrem,
    aut
    malrem,
    aut nxo-
    rem,
    aul
    filios,
    aut
    filias,
    aut
    fralres,
    aul
    agrossuper
    me
    ,
    nonestme
    dignus(Id.
    x, 37).
    Si vistenere
    quod
    non habes
    ,
    dirailte
    quod habes;
    ut amor Cbristi sit
    incordetuo.
    3.
    Qui
    vult
    qum
    Dei
    sunl,
    sua dimillat. Ecce
    pe-
    tis a
    Deo,
    et dicis:
    Domine,
    damihi.
    Quid
    libi da-
    bit, qui
    aliunde manus tuas videt
    occupatas
    ?Ecce
    Dominus vull dare
    quse
    sua
    sunt,
    el non habet ubi
    ponat.
    Vide
    ergo, dimittequod tenes;
    el
    accipisquod
    quoeris
    : dimitte
    temporalia etcaduca;
    et
    accipies
    oeternamet
    perpetuam
    vitam: dimitte
    terrena;
    etac-
    cipis
    ccelestia.Ail autem
    quidam
    ad J esum:
    Magkler
    bone, qnid
    boni
    faciam,
    ut habeamvitammlernam?
    Uliquequi
    dicebat, Quid
    boni
    faciatn,
    vitamseternam
    desiderabat : sed
    plus
    amabat
    quod
    tenebat. Vidit
    Dominus
    occupalas
    manus. Dare
    vult;
    et non habet

    ubi
    ponal: occupaloe
    sunt manus
    accipientium.
    Dicit
    enimlibi
    Dominus, Vade,vendeomnia,
    el
    dapaupe-
    ribus
    (Id.
    xix, 16,21),
    et
    pone
    illa in
    coelo; quia
    interra
    impediunt.
    i. Non
    perdunturqumpauperibus
    danlur.
    Quid
    li-
    mes,
    o
    homo,
    dare
    pauperibus?
    Non
    perdcsea;
    sed
    servanlur tibi in coelo. Nonut
    perdas jussi,
    dicit
    Dominus;
    sedubi
    ponassuggessi.
    Post haec
    habebis,
    homo,
    thesaurum non in terra
    perilurum,
    sedin
    ccelo
    perinansurum. Aliquando
    venit homitii tribula-
    vindingus,qui
    hic
    reprehendit
    1confusionemrerumdis-
    similium,
    2locutiones
    Augustinoinsuetas,
    5"doctrinama
    veratheologia
    abnorrenlemin
    capitequarto,
    ubi
    quaestioni
    iUi,Quare
    iilumvocatadse
    Dominus,
    et illumnon
    vocat;
    uni
    subvemt,
    etuni
    non,

    etc., respondelur,
    Huncdi-
    n
    gnum
    habet
    pro
    bonis
    operibus
    suis,
    iliumhabet indi-
    t.
    gnumprooperibussuis
    malis.F.t
    paulopostconcluditur,
    Etcumhoec
    feceris,gratiam
    meam
    percipies.

    Quibus
    in
    verbiscontinerividetur
    Pelagiidogma,
    Gratiamsecundum
    msritanostradari.
    lio,
    venit limor damni.
    Times,
    o
    homo,
    ut non
    pe-
    ciiniamtuam
    perdas,
    times ne
    argenlum
    luum
    per-
    das,
    times ne
    possessionem
    luain
    perdas;
    et non
    timesnc tu
    ipse
    (otus
    pereas?
    Pro hocdicis falsum
    tesliinonium, pro
    hoc mentiris el
    rapis
    aliena
    ,
    pro
    hoc
    juras
    ct
    perjuras, qnod
    omninolexvetat. Nonne
    cumhoecoinnia
    facis,
    tolnsfenumes
    ,
    totus
    stipula,
    totus
    palea;
    cl nonliines ne tofus ardcas?
    Semper
    turbata est aiiinia tuaamoribnssoeculi.
    Dic, Qnare
    trisiises,
    aniiua mea? et
    quare
    conlurbas
    me(Psa!.
    XLI, C)?
    5. Aurumin
    lerra,
    ctex
    terra,
    etterraest. Avartis
    pro
    aurosuohabeltristiiiam, paiitur tribulalioncm,
    habcf
    periculaservorum, pericula
    latronum. Avarusamalati-
    rumplusquamanimamsuam: iu, cliristianc,ainaChii-
    slum
    plusquain
    omniatua. llle fervet hfamore auri :
    tu, clirisiiane,
    ferveinamore
    Christi;
    eterisbealnsiu
    regno
    Cliristi.
    Audi,
    o
    homo,
    auniiri interra
    est,
    ct
    ex terra
    est,
    el lerra est, ct
    pars
    lerroeest.
    Impitts
    dum
    diligitcreaturam,
    offendil Creatorem
    ;
    el aroit-
    tit eum
    ,
    qui
    creavit cx nihilo omuia.
    Audi,
    o
    homo,
    Honlu
    perdis
    Deuin
    ;
    sed
    ipseperis
    aDeo. Ulecst
    redemptor animoo, quem
    vis
    amitterc.
    Qtiid
    cnim
    proderil tihi,
    si tolummunduin
    lucreris; animsevero
    tusedelrimentum
    paliaris(Hlalth.xvi, 26)
    ?
    C. Cur Deusvocel
    alitim,
    el aliumnonvocet.
    Exper-
    giscere aliquando,
    o homo
    ,
    et amaChiislum. Hoee
    est enim
    sapientia vera,
    id
    cst,
    ainaie Christum.
    Mulii eiiim
    dicunt,
    el scire
    volunt, quare
    illumvocat
    adse
    Dominus,
    et illumnon
    vdcat;
    uni
    suhvenii,
    ct
    uni non
    ;
    hunc
    digiuirahabet,
    et illuro
    indignum;
    islum
    honorat,
    et illumcruciat et
    affligii. Audi,
    o
    homo. Hunc
    digniiin
    habet
    pro
    honis
    operihus suis;
    illumhabet
    indignumprooperibus
    suis malis:
    (piia
    debitor est Dominus
    ,
    et reddet bonisbona
    ,
    et malis
    mala. Dicturuses
    forsitan, Quare
    illesic?
    Respondet
    tibi DominusDeus
    tuus, Quia
    bonumnon
    denegavi:
    sed dixi
    prius, Lavainini,
    mundi estote
    (Isai.t, 16).
    Quid
    volebas?
    quidquserebas
    ?
    quid
    cupiebas?
    Gra-
    liamDei.
    Ergo
    si
    graliam
    Dei
    quairis,
    aufer
    priinum
    nequitiam
    ab anima tua et a
    conspectu
    oculorum
    meorum
    ; jam
    ccssaa
    malo,
    et fac
    boiuim; inquire
    pacem,
    et
    sequere
    earotolisviribustuis
    (Psal. xxxiu,
    15)
    : et cumhsec feccris
    ,
    ct
    graliam
    meam
    perci-
    pies,
    et oculi mei
    super
    te
    erunt,
    et aures mesead
    preces tuas,
    et
    priusquam
    me
    inquisieris, dicara,
    Adsum.
    7. Bona hic
    providenda.
    Misericordiw
    spes
    nonest
    nisi mkericordibus. lnimkns sibi
    fil, qui
    non
    indulget
    inimico.
    Rogandumpro
    eo
    antequamroget. Qualis
    debeal csselaus Dei. Faciamusbona
    ,
    fratres charis-
    simi,
    ul mereamurinfuturosaiculo
    invenirereqtiiem,
    quam
    nobisDominusnosier
    prornisii,
    dicens : Beali
    miserkordes, quia ipsi
    misericordiam
    consequentur
    (Matth.
    v, 7).
    Et cura
    prophcia
    aDominoexsulian-
    tes dicaniiis
    ,
    Misericordiamet
    judicium
    caiitabo
    tibi,
    Domine
    (Psal.c, 1).
    Misericordiam
    iiiveiiitiiu,
    qui
    sunt misericordcs. J udiciuin timeant
    conlemplores,
    qui
    ncc sibi
    parcunl,
    nec miserentur aliis:
    qtii
    di-
    cunt, Peccemus,
    et
    parcet
    nobis
    Deus,
    quia
    nriseri-
    cors est et bonus. Omuino misericors utbonusest
    Deus: sed
    quimodo parcit,
    in
    futuronon
    parcet.
    J u-
    dicium
    paratum
    liabent sine misericordia
    irripii.
    In-
    telligamus, fratres,
    et videamusubi
    spum
    nosiram,
    ponere
    deheamus. Misericordiailli
    qui
    fecit misefi-
    cordiam. Beaii
    misericordes; quia ipsis
    miscrebitur
    Deus.
    Spes
    est in misericordia
    ,
    si ah
    opcre
    iniseri-
    cordioenos nonfnerimusaridi. 0
    homo, quidquseris
    a Deo
    misericordiam,
    si
    ipsc
    nouesmisericors?
    Quid
    quoeris
    a Deo
    indulgeiiliam puccaioriim
    tuorum
    ;
    cum
    ipse
    lihi simili non
    indulges? Audi, homo,
    audi
    YoccmDomini Dei
    lni,
    ubi dicit
    ipse, Date,
    ei dabiltir
    vobis; dimillile,
    et dimilleturvobis
    (Luc. vi, 37,
    38).
    Audi
    iterumubi
    ipse dicis,
    Dimillenobisdebilano-
    stru,
    sicitl et twsdiuiillimusdobiloribusnoslris.Si enim
    tu non dimiserisadversario
    tuo, ipse
    libi
    prius
    eris
    adversarius. llle le loesitauferendo
    pecuniamtuairji
    1883
    APPENDIX.
    1884
    liute l&dis nori
    indulgendo
    advcrsariotuo. Forsitan
    dicturiis es : Non illi
    parcam; quia
    mo lsesit mnl-
    tum,
    et
    sanguinem
    meum
    quscsivit.
    Tu si non illi
    indulges, perditionem
    animoeluoehabebis :
    insuper
    adhiic
    dicis,
    Nonilli
    parcam, quia
    adversarius mihi
    fUit,
    Crede
    mihi, bomo, pejor
    tibi eris
    adversarius,
    si non illi
    parcas.
    Dicis
    tu,
    Illemenon
    rogat.
    Si le
    ille
    npnrogat,
    tu
    prb
    illo
    roga;
    ut ei aDominodimit-
    tajur, quod
    in tc
    deliquit.
    Namsi lu
    dicis,
    Nonilli
    parcam
    ; litigare vis,
    non dimitlere. Et
    qua
    fronie
    aui
    qua
    fiduciadicturuses Dominottto, Dimitte,
    quia
    ego
    dimisi? Considera,
    o
    homo,
    et videaliam
    legem
    in membris luis
    repugnanlem legi
    nieiitis tuaj,
    et
    caplivantcm
    te in
    lege peccaii (Rom.
    vn, 21).
    J am
    ipse captivus
    traheris;
    et
    exspoliatori
    irasceris?
    Nemonobis
    imputet,
    fralresmei,
    si
    per
    vosdomini-
    cani
    pecuniamdiiplicare
    rion
    potuerimus.
    Mali servi
    crimtis,
    si nonfeceiimiis
    quod
    nobis
    proeceptum
    est:
    si aiitcmfecerimus
    ,
    boni servi efinuis
    ,
    et ciimDo-
    niiiiosine lineloclabimur.Illumomnesaroemus, per
    quehi facti
    siimus
    ;
    illum
    diligaraus
    , per quem
    re-
    deropti
    simius.
    Pro illonosinvicem
    diligamus
    inhoc
    sscculo,
    ut cnmeo
    gaudere
    mereaniur
    pariter
    in fu-
    tiiro :
    quoniam
    sic
    piacuit
    Domino Deo noslro de
    nobis
    ,
    ut liicconsiituti cumvcslra Cliaritalecante-
    niiisCi.LaudemusDominum
    ,
    fralres
    , lingua,
    corde,
    ore et voce. Sic enimsibi vult dici laudem
    ,
    ul non
    sitirifer nos discordia

    sed vult essein nobiscon-


    coVdiam
    vpcibiis
    et moribuS. 0 fclix laus in
    ccelo,
    ulii
    leniplum
    Dei
    Angeli
    suiit! Ibi estconcordiasumma
    laudaiitium,
    ubfnulla
    lex inmembrisnosiris
    rcpu-
    griat;
    ibi nonest
    rixa,
    neculla
    cupidiias.
    llic
    crgo
    carifemus
    Dorninolaudemsolliciti,
    ut illic
    possirous
    esse"securi.
    ; "8. Hicnon securitas,
    sedsolitcitudodebelesse. Cor-
    pus,
    carcer.
    Quare
    auieiri hic sinius
    sojlicili,
    fratres
    mej
    ? Ahdite
    quafe
    :
    qiiia
    tenlalio esl vita humana
    (J ob yii', 1).
    Sic
    nahique
    riosDominusexhoflatur suo
    eloquiQ,
    dicens, Vigilale
    el orale,
    ut nonintreiisin
    lehidiwriem'(Matth.
    xxvi, 41).
    Nonvisesse
    sollicitus,
    quandb'
    videris
    dicere,
    Dimitienobisclebitahoslrd?
    Quoniodo
    essecurus, qui qiioiidie
    videris
    petcre
    re-
    missionem
    peccatofum
    ?
    Quomodo
    es
    securus, quandq
    adniic
    dicis,
    Diniitteriiihi
    peccalamea;
    et Iterumdi-
    cis,
    Eihe hoi
    inferas
    ih
    tentationem,
    sedliberanosa
    mdlo
    (Id.
    vi, 12,13)
    ?
    Quoriiodoefgb
    videris
    clamare,
    Liberanosa
    malo,
    si
    securus es
    ?
    Audi, homo,
    audi.
    Tues
    riialiis,' quando
    teDeusliberat ate
    ipso
    malo.
    Yides\li'arri Iegerii
    in merabristiiis
    repugnatitemlegi
    mehfis
    1
    tuse,
    ct
    captiyariterii
    teiri
    legepeccaii.
    Audi
    quid'"s'uhius
    nos, quid
    riobiscum
    portanius.
    Quamdiu
    in
    corporemprtis
    huj*us
    continemur,
    vitiumnobiscum
    portamus.
    Audi iterurri
    prOphetam
    dicentem,Domine,
    eilucAecarcere
    animamhieam
    (Psal.
    CXLI,8).
    Carcer
    meiisestj usquedurii
    in
    corpore
    riiorlis fuero. Nam
    qnaridb
    fuerode
    hoc
    corpore
    liberatus,
    lerra lerrse
    redditur,
    spiritus
    ccelo
    f
    ecipitur.
    Vadb
    ergb,
    dimitlo
    terram; qriia quamdiii
    hie
    stim,
    mente servio
    legi
    Dei,
    carneautem
    legi peccaii.
    9.
    Qui
    ih'.'resiirreclione
    lolushomo
    spirilualis.Dicet
    aliquis perfidorum
    :
    Ergo
    cum fueris ab hac came
    liberatus, jani
    noneris tu nisi
    spiritiis.
    Audi
    ergo,
    lioeretice.Carriem
    quam
    dico,
    non iii seternum
    pono,
    seli
    bip
    deporio. Respondet
    incredulus :
    Ergo
    red-
    iljjrus
    ijs
    aa
    cdrpus
    rnortis?Et unde
    tam
    piam
    vocerti
    ciaraasti,
    Educ decarcereahimammecim?
    Audi,
    im-
    periie,
    et
    coritra
    quotidianas
    J ectionessurde. Redeo
    ajl corpus
    non mortis
    hujus; quiacorrupiibile
    hoc
    iBduetuf
    incorruptione,
    et mortale hoc induetur
    im-
    morlaliiate.
    Modoest animale,
    tunc erit
    spiriiuale.
    Neniopotest
    acpipere
    oetefnale,
    nisi
    prius temporale
    dimlserit.
    Ergo
    dimitte
    temporale
    hoc maluin
    ,
    ut
    accjpias
    seternale
    illud bonum.
    'ftt.Terra
    viventium
    et terra morienlium. Audite,
    Iratres,
    et cavete. Hicenimiter
    agimus,
    el initinere
    ppsjti
    suinus;
    nondumin
    patriampervenimus.
    Ca-
    vcamus "eos
    qui
    in iiinere nobis
    insidiantur :
    quia
    hic
    agunt
    advorsus
    nps,
    ne ad
    patriamriqstram,
    id
    est,
    ad
    paradisum
    reverlamur. Terra autem
    ista
    morieiuium
    est;
    illavero virentium
    est,
    de
    quapro-
    phefa dicebat,
    CredoviderebottaDominiin lerravi-
    vcntium
    (Psnl, xxvt,
    13).
    Inillaatilemterra
    semper
    vivctur,
    el
    nunqtiam
    morieiur. Lucet terrailla
    plus
    qnamspeciesargenli,
    ubi cives
    justorumAngelisunt.
    Illi in lcrra illa
    gaudent;
    nosinterra ista
    lugeamus,
    ut ad illorum
    gaudia pervenire
    mereamur.
    Videte,
    fratres : eccehic in itinere
    posili
    sumus
    ;
    insidiator
    nosier diabolusadversatur in
    via,
    nobis
    quserit
    no-
    cere,
    ne intcrramvivcntiumreveriamur. Duoeirim
    sunt
    prsecepla, dileclissimi, quoe
    nobisomninosunt
    observanda: id
    est, Diliges
    DotninumDeumtttumex
    lolo corde
    tuo,
    etex tolamente
    lua; et,
    Diligesproxi-
    mumluttm
    tanquam
    le
    ipsum.
    ln hisduobus
    prmceptis
    totu Lex
    pendel
    et
    Prophelm(Malth. xxu,
    37-40).
    Quicumijue
    enirii in his duobus
    proccepiis
    ambula-
    veril,
    festinet invia
    ;
    et
    pervenielad patriampara-
    disi,
    ubi loetanturomnessancti
    ingloriaRcdemploris
    sui,
    et laudemdicuntiioniini sancto
    ejus, qui erepli
    sunt de liac
    ])eregrinafionis
    airumna
    ,
    el vivunt sem-
    per
    inJ setitia
    sempiterna.
    SERMO
    LXXII
    (A).
    De verbis
    Evangelii Matlhmi,
    cap. xiv, 23-32,
    ubi
    Dominus
    super aquas ambulavil,
    el Petrus lilu-
    bavit
    (b).
    1. Texltis
    exposilio. Audivimus,
    et
    quodam
    modo
    vidimusin lectione
    proesenli, navicellam
    peficlilan-
    lem
    ,
    Christumpericlitantibus snbvenieiilem,
    Petriim
    venienti Christooccurrentem. In
    quibus
    oninihusmi-
    raculum
    exspectavirous; mysterium requiramus.
    Quaudo
    eniro
    possumus
    de divinis
    bperibiisqu;e
    le-
    guntur, ipsoaspirante qui facit,
    intelleclum
    alicujus
    myslicoesignificationisexsculpere, quasi
    deabsirusis
    favorum
    eeljis
    mella
    pfodpciraus
    : vel ChriSii rJ isci-
    pulos iraitahles, spicas
    inahibus corifricamiis
    (Luc.
    vi,
    1)
    ;
    ut ad laienlia
    graiia'perveriiamus,
    et ineis
    vitaminveniamus. Ascendit
    efgo
    Dominusnosler J e-
    sus Chrisius
    ,
    ut leclum
    est,
    inmontemsoltisorare.
    Monsaltitudo est:
    quid
    ehim iii hoc mundo altius
    ccelo?
    Quis
    vero iri
    cpelurri asciindit,
    novit
    oplime
    fides veslra. Cur autem solus ascendil?
    Quia
    nemo
    ascenditin cwlum
    ,
    nisi
    qui
    decielo
    descendil,
    Filius
    hominis,qui
    estin cxlo
    (J oan. m, 13).
    Quamvis
    el in
    fuiecum
    veiierit,
    et nos onmessua niembracolle-
    gerit,
    aclevaverit in
    ccelum,
    etiamtunc solusascen-
    del :
    quia caput
    cum
    1
    corpore
    suoUnusest Christus.
    Nune auterri 'soluin
    caput
    ascendit,
    medialor Dei et
    horainum homo Christus J esiiS
    (I
    Tim.
    u, 5)
    :
    ipse
    ascendit solus
    orare;
    quiaipse
    ascendit ad Palrem
    pro
    nobis
    interpellare.
    '
    2.
    Navicelln^
    Ecclesia:
    ntare,
    smculum:
    dntenna,
    crux. PersecutioEcclesiam
    dilatavii;
    orbein ditavit.
    Veruniiameii,'chafissimi,
    dum ille orat in
    excelso,
    naviculaiurbatur fluctibiisiri
    profundo. Quia
    insur-
    gunt
    fluctus,
    polest ipsa
    naviculaturjjari : sed
    quia
    Christus
    orat,
    nori
    potest mergi.
    Navicellani
    quippe
    islam, fraires,
    Ecclesiam
    cogitale;
    lurbulentum
    niare,
    hocsseculum.
    Quaiidoaliquis
    impjse
    voluniatis,
    maxi-
    moc
    poteslatis, perseculionem
    indicit
    Ecclesioe,
    et
    quanium
    iri
    ipso
    esi,
    christianumnonienconaiur ex-
    stinguere, super
    naviculamChrisli
    grandis
    undacon-
    surgit.
    Sed in his icntationibus
    erigatur
    antenna,
    ut
    suspensa
    arbori cruccraChristi
    figuret;hancchrislia-
    nus
    respiciat,
    fethoii deficiat:
    quia
    sicut dieit
    aposio-
    lus
    Pelrus,
    Chrisius
    pro
    nobis
    passus est, relinquens
    (a)
    AliasdeverbisDommi
    14;
    et
    post
    in
    Appendice
    2.
    (b)
    In
    prius
    excusis
    libris,
    necnoniniis
    qui
    riuac
    sernjo-
    nem
    AugustinoadscribuntmaimsCriptis,
    mutilus
    plus
    tertia
    parteerat,
    sic
    incipiens:
    cum
    sanctum
    Kv.angeliumlege-
    retur,
    audivimusnavicellam
    periclilantem,
    (iirisuim
    jicri-
    clitautihussubvenieiUem.

    Edilurbicad
    ali.juotoptiuisc
    nota?
    manuseriplos rediutegvatus,
    in
    quiiius
    ucmien
    j.rsb.e.rt.
    Eraclii
    presbyteri,
    illiusvidulicet, quem
    suumin
    ejiiscopaiu
    successoremdesignavitAugustinus.
    4885 SERMOLXXlII.
    tipMsexemplum,
    ut
    sequamurvesligiaejus(I
    Pelr.
    11,
    21).
    Dicit etiaihbeatnsJ oannes,
    Sicul enimChristus
    pro
    nobisanimamsiiam
    posuil,
    sic el nosdebemus
    pro
    (ratribusanimasponere(1
    J oan.
    m, 16).
    Huic
    ergo
    an-
    terinse,
    id
    est,
    cruci
    Chrisli, simplex
    conversalioet
    pura
    confessio
    tanqtiam
    candenliavela
    religenlur.
    Et
    nsecvelanoslrailuctibus
    abluantur, vestisque
    tenda-
    tur,
    ut sinemaculact
    ruga
    inveniatur.
    Quantumiibet
    raafe
    sasviat,
    ventus incumbat,
    inter flatus
    et fluctus
    navisistaturbelur: lantumnon
    mergalur,
    et curritl.
    Deriiqueppsteaquam
    navis hoecsedificataest inJ eru-
    salem,
    alque
    indein medio
    pelagi hujus
    frementis
    emissa
    est,
    sesiuaniiumvolumina
    undarum,
    et furen-
    tiumffabra
    ventorum,
    dumeamhuc
    atque
    illuccir-
    cumferunt, pmniumgcntium
    litlorihus
    appulerunt,
    peregrinas
    merces
    quocumque
    venit,
    advexit.
    Quid
    enini lam
    peregrinurn
    interra
    nostra, quamper pcc-
    nileritiani
    rernissio
    peccatoruro,rcgnumque
    coelorUm?
    Et tamen
    pporie6at
    Christum
    pati,
    et
    resurgere
    atnor-
    tuisierlio
    die,
    el
    prmdkari
    ittnomine
    ejuspmnitenliam
    ei
    yemissioneinpeccalorumper
    omnes
    gentes,incipienli-
    bttsab
    ierusqlem!
    (Luc.
    xxiv, 46).
    Ab'
    ipso
    enim
    portu
    nijvis
    hor-e
    prima
    anchoramsolvit.
    3.
    Christiqnus
    securussitetsollicilus.
    Adulalores,
    la-
    teriies
    scopttli:
    oblreclalores,
    canesmarini. Crttci ad-
    heerentemmorderenon
    possunl.Navigetergo,
    charis-
    simi, liaviget
    hoccdominicanavisinter
    procellas
    soe-
    CiiliCnristo
    proiegente
    secura,
    Deodonanlesollicita.
    Nbn
    enirrj quia
    innavi nauclerus
    vigilat,
    ideo
    flebet
    hautadormire.
    Vigilat
    ille,
    de
    quo
    veraciier
    scriptuni
    est,
    jVpndormiet,
    neque
    dormilabil,
    qui
    cuslodit
    Isrqel
    (Psgl. cxx,
    4):
    sedeliam
    ipse dicit, Vigilate
    etora-
    te,ne
    intreiis
    in
    ienlalionem
    (Mallh,
    xxvi, 41).
    Dnde
    ergo
    debemusesse
    solliciti,
    et unde secttri?
    Sollicili,
    guja
    dixii, quod
    inhocmnttdo
    pressuramhabebitis;
    se-
    curiaulem,
    quia
    rnoxaddidil, Confidile,ego
    vicimun-
    duni
    (ioan. XYI,33):
    soliicili, quia
    teniationesfulu-
    ras
    praenunliavilnobis; securi, quia
    nondesinitiiiter-
    pellarepro
    liobis. Caute
    ita(|ue,
    fratres
    mei,
    atque
    solliciteinler sieculi fluctus
    gubernati,
    inile
    navigium
    in bonis aclibus veslris: necdens oblrectatoris
    yos
    rrangat,
    riccadiilalorislinguadecipiat.
    Adulatoresve-
    stros
    laiiquain
    laienies subundis
    scopulosoljsefya.te,
    Quandp
    ciiimmare
    tranquillum
    est,
    luncsaxalalen-
    fia
    non
    yidciitur
    : si tribnlalionis
    procella cpnsurgit,
    tiirj.cinter
    undarummontesveniceni
    loilutit,
    tunc
    iij
    ejs
    apparetpericulum
    quod
    latebat.
    Neque
    eniinsuf-
    iicit lalibus dcsercre iribulanieni,
    nisi eliam
    oppu-
    gii^re
    coneuiur et
    premere.
    Hoc
    ergo genus
    huma-
    hurii,
    vejiit"asperrimas
    cautes
    placidasuperficiepe-
    J agi yeritisobtectas,
    chris(ianusevilet. Uoccbreviter
    deadiiiaioribusdixerinuis.ObirectatoresomniriocOn-
    temncndi siinl; quia
    canesmarini snnt. De
    profundo
    amarjttjdinis
    latrare
    possunl;
    morderenon
    possunt,
    .
    Sed
    quamdiu
    morder-enon
    possunt?Quamdiu
    in
    navf
    'sedeS.
    Quidesl, quamdiu
    innavi sedes?
    Quamdiucru-
    cera
    Chrjsti tenes,
    ab
    cjus
    naviculanonrecedis.
    Eri-
    gamusin
    ccelo
    nieniem,
    etnoncuremusinvidammeri-
    f,eni(a).
    Inhoc sanc
    procelloso
    et lurbulentomari
    eiiani diabolus
    aspiraps
    baccjialur
    armataclasseter-
    ribilis,
    et
    circuniqiiaqiie
    discurrens,
    comniealusobsi-
    det iimoccntium.
    J pse
    est eiiini de
    quo
    ait
    aposiolus
    Pelrus :
    Adversarius
    vesler diabolus,
    lanquain
    leoru-
    gicns,qumrensaliqttem
    devorarecircuit.Et
    quia
    subdi-
    ait,
    Cui
    resjsiitefirmi
    in
    fide(I
    Pelr.
    v, 8, 9),
    exer-
    cenlurcohtra
    eum
    proficicntiumquotidiana
    ceiiamina.
    Beliiimhocdescribehat ille
    maxinuis
    campi doctor,
    bellura
    lioc
    describebat, quando
    dicebat: Nonesl vo-
    (a)Forte, iitvidumdentem,
    ut
    opinalurMorel,
    Elem.
    Crit.,
    p. 254,
    233.
    Quo
    melius
    intelligaturhujus
    correclionis
    op-
    portunitas,fegeproecedentia.
    u.
    1
    IJ OV.,et currat,
    quae
    verhadcsuntin
    manuscriptisnon-
    nullis.
    sSequentiausque
    adinitiumnumeri
    quarli
    reslituuntur
    ex
    probse
    notseJ ibris.HoruinlocoMss.alii: venil
    erqo
    Do-
    tninttsadvisiitmdos
    discipulos suos,qui
    turtabunturmmari
    quartavigiiia
    noctis.
    Qtturta,etc.,"utinlfa,
    n. 4.
    biscoltuctatiocurncarneel
    sanguine;
    sedadversus
    prin-
    cipattisetpolestates,
    rectoresmundi,tehebfd]rumhdfujrij
    adversus
    spiritualia nequitim
    incwlesiibus
    (Ephes. \\i
    12).
    Iu his
    eigo, fratres,
    inlioc
    labore, fnlibccerta'--
    mineconstiiutos
    ,
    illavos
    aposlolica
    seiileniiacbiiso-
    lelur: Dominusin
    proximo
    est;
    uiltit solliciii
    fueritis
    (Phitipp.iv,
    5
    ec6).
    4.
    Vigilia.
    Venit
    ergo
    Christus ad navim suam
    quartavigilianoctis,
    et visilavil eam.
    Quarla vigilia
    noctis,
    extremapars
    noctisest.
    Vigiliauna
    Ires horas
    habel,
    ac
    per
    hoc nox
    quatuor vigilias habet,
    ternis
    horis
    per singulasvigilias
    distributis.
    Quaria
    ergo
    vi-
    gilianoclis,
    hocest
    penejamnocte
    firiita. Sic veniel
    infine
    soeculi,
    iniquilatis
    nocle
    transacta,
    ad
    judicaii-
    dosvivoset motiuos. Venitenim
    ritinc,
    sicut
    audislis,
    valdemirahililer ambulans
    super aquas. Surgebant
    fluclus;
    sedcalcabaiitur: fremens
    pelagus
    suhDomirii
    vesiigiismurmtirabat;
    sedtameneumvolensnolens
    portabat. Quanlumlibettumores
    siecttlipolestatesque
    consurgani,premil
    corum
    capul,iioslrumCapttt.
    Cum
    vero
    appropinquarelnaviculoe,
    turbati sunt
    prse
    limore
    discipufi,
    et
    exclamaverunl,putantesphaiuasma
    esse.
    QuibusDominusait: Habele
    ftduciam;
    ego
    suni,nolile
    limere.
    Quidest, Ego
    sum?Nonsuni
    pjiantasmaquod
    pu|atis, agnoscileqiiern
    videlis. Aclhancvoceni exsi-
    liil Petrus ct ait:
    Doinine,
    si tu
    es,jube
    mcoenifeadte
    superaquas.
    Si tu
    es,
    nonmiror
    quod
    solidamcarnem
    supur liquentis
    elementi
    lergasuspendis. Quid
    cnim
    niiruni, si Condilori
    suocreatura
    famulatur?Hocego
    nonmiror: fac
    quodmirer, amb|ilet
    Peiriis.
    3. Fidei mors
    atque
    resurrectio.Fac
    cjiiod
    mirer,
    J fube
    mevenireaclte
    superaquas.
    Scioenim
    quod
    cor-
    pus
    humanumiiaturoc
    lege
    nonsinilur in
    fiuctibus
    II-
    quidis
    haberefixa
    vestigia;
    sedacccdat donum
    gro-
    tioe,
    et
    paululum
    cesset
    lexjslanafurse: Si tu
    esjube
    meveniread
    tesuper aqiias.
    Tutleus
    es; ego
    homo
    sum: voluisti de
    meq
    habere infirmilatemin carne
    quamponas;
    habeamet
    ego
    de tiio
    potestatem,
    ut
    undame
    porlet. Domine,
    si tu
    es,jube
    iiievenireadte
    super aquas. Quomodo
    cnimtnihi iii mari non erit
    yia,
    si tu
    jusseris, qui
    propter
    nosfactus cs via? Et
    Dominus, Veni,inqqii.
    Necdiibilavii
    Peirus;
    audivit
    Domini
    verbum,
    el mox
    cucurril ad Verbum: cito
    credidjt, quiafidc|is
    hoinoerat. Sedcuni surrexisset
    yentus validus,litubavit; quia
    lioino erat. Titubatio
    ista, fratres, quasi
    morslidei fuit: sedubi
    exclariiavit,
    fidesilerumresurrcxit. Non
    titubaret,
    nisi crederet:
    sed nec
    clamaret,
    nisi crederel ?.
    Dotnitte, inquit,
    sqlvutn
    me
    fac!
    EtDominus
    cxfensa
    njainiJ evaviteum;
    et ail
    illi,
    Modicw
    ficlej,quare
    dubitasli?
    Pqsset
    te
    yeiituseliderc, quenj
    non
    ppjtuituiida
    soii)ere?posset
    te ventus
    everlere,
    quem
    non
    poluit
    fluctus
    operire?
    PIuserat
    quodfeceras;
    mare
    calcaveras,
    fluctus
    pres-
    seras,
    venlos
    viceras; Quaredubilasli?InPetro ila-
    que
    communisomniumnoslrum
    considerandacondi-
    lio est: ut si nosin
    aliquo
    lenlalionumveniuscona-
    lur
    subvertere,
    vel uuda
    submergere,
    clamentusad
    Chrislum.
    Quidest,
    clamemus?Oremus.
    Porriget
    iile
    manum;
    et eruet de
    profundo.
    Etenim mapus
    ejus
    deducet
    uos,
    et continebit nos dextcra
    ejtis,
    donec
    nosad
    sempiterna
    sua
    promissaperducat.
    SERMO
    LXXIII
    *
    (o).
    Deverbis
    EvangeliiMalthmi,
    cqp.xvn, 20,
    Hocgenus
    in
    nulloejicilur,
    nisi
    oratione
    et
    jejiinio(//).
    1.
    J ejunii effeclus.
    Adversusdsemonum
    nequiliam,
    .
    '
    ItaMss.
    quosinreliquis
    seculisumus.Cseteri cumedi-
    tis,
    Nonambularetnisicrederet: sednec
    mergcrelttr,
    hisi
    dubitaret.verba
    sequentiausque
    ad
    voces,Quiire
    dubila-
    sli ?m
    Pefroilaqtte,etc.,
    exeisdemfoniibus
    J iausimus,
    ex
    quibussuperiora.
    (a) Alias,
    de
    Temjjore
    230.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.De
    lipc
    ser-
    monedubitare
    permittunt
    Lovanienses : Yerlinusautemct
    Vindingus
    haud
    injuria
    slatuuntnonesse
    Augustini.
    1887
    APPENDIX.
    1888
    quse
    nobis Dominusarma
    ostendit,
    debenms
    ulique
    retinere. Hoc, ait, genus
    innullo
    ejicitur,
    nisi oralione
    etjejiinio.
    Hseecum
    pleua
    fideexerceniur, pieias
    est.
    Pielas autemadomniautilis
    est, professioncm
    ha-
    bens vitoe
    prxsentis
    et fuluroe
    (l
    Tim. iv,
    8). Inspi-
    ciaraus
    ergo
    uiiliier orationisfruclusel
    jejnnii; quia
    ipsa
    sunt armaadverstts
    improhascogitalinncs. J eju-
    nium
    purgat
    menlem,
    subleval sensuro,
    carncm
    spi
    riiui
    subjicil. J ejunium
    cor facil coitlribulalumet hu-
    miliaium, quod
    Deusnon
    spernil. J cjuniumconcttpi-
    scetilhcnubulas
    dispergit,
    libidinuinardores
    cxstinguit,
    castiiatis verumlumenaccendil.
    J ejuniiim
    vurbosila-
    temnon
    amat,
    divitiarum
    superfluilaluinjudical,
    su-
    perbiam spernit,
    humililalem
    commendat, prastat
    liomini se
    ipsum intelligere,
    quod est,
    infirmutnet
    fragilem; atque
    dnmiiase
    intelligit
    imbecillcm,
    aptius
    viiiute Dei
    adjutoriumquscril
    ct
    accipit
    :
    qtueril
    au-
    lem
    per frequenies
    orationesct obsecraliones.
    2. Oralio,
    jejttnii refectio.lpsaqitid
    sit. Oralio
    qui-
    deni refectioest
    jejuniorum,
    ct advocat
    graiiamSpi-
    riiussancti. Oratioduritiamcorclis
    mollit,
    austerita-
    tem
    tempurai, jejunium
    dulcilicat. Sicul enimsine
    potu
    nonest
    plena
    refeciio;
    sic
    etjcjunium
    sineora-
    tionenon
    potcst
    aniiaam
    peiiecte
    iiuliire.
    Quid
    est
    auiem
    oraiio,
    nisi ascensioaninioedelerrestiibus ad
    ccelcsiia, inquisitiosiipernnriiin,
    invisibiliuindcside-
    rium? Abeal dissensio soeculariuminortim, quibus
    prcmitur
    mens
    humanaquotidie. Oraiioconjunclio
    est
    Spiritui
    sanclo: si lameniuoralioneintciilussit ani-
    mus;
    sicut clamat
    Prophela,
    Sitivitin teanima
    mea;
    quam
    mnltipliciter
    libi cara mea.
    Quid
    aulem silien-
    dum
    cst, sequiiur:
    Ul videat virlutemitiam. Credile
    niilri si advidendain
    plenam
    vinutemDei
    plenesitiat
    animahnmanoesubslaniioc,
    necfastidiovictadissinut-
    let, replebitur adipcei pinguedinespiriluali
    : etsitiens
    illamDei visilationein,
    sensu
    proprio
    curo fitiecla-
    mabil,
    Adhwsil
    animamea
    posl
    le, suscepil
    medextera
    tua
    (Psal.
    LXII,2, 3, 9). J ejunium
    tollit
    ineiiiam,
    de
    auimo
    impediraenta
    carnaliaaufert. Oratio vero
    per-
    severaus
    jungit
    Duo; atque
    ila
    gaudens
    assisterese
    Domino
    gloriaiur.
    Adhiercns aulemanima
    Doraino,
    incipit
    seciiriiatcra
    habereet
    libertatem;
    ncc
    pavores
    sustinet nectimores.
    Suscepto
    aulerotanto
    patrocinio
    dexlcra; Dei, quomodopoterit
    noceri ab
    aliquapote-
    slate? sicnl
    scriptum
    est, quod
    nemoillud
    rapil
    de
    manii Patris
    (J oan.x, 29);
    hoc
    prscstaljejunium,
    hoc
    prsestal
    oralio.
    SERMOLXXIV
    (a).
    De
    verbis
    Evangelii
    Mallhwi, cap.
    xxn, 2-14,
    Simile
    faclumest
    regnum
    coelorum
    homini
    regi, qui
    fecit
    nuptias
    filiosuo:
    deque
    adullerino habituvirorum
    acmulierum
    (b).
    <
    1. Pater
    familias
    Detts est. Audivimus ex
    pa-
    '
    rabola
    evangclicaquenidampalremfamilias
    nupiias
    filio suo
    fecisse,
    et adeas
    plurimos
    invilasse. Inter
    quos
    cuni
    ingrcssus
    csset
    qnidain
    nonhabenshabiium
    nuptialcm,
    visus
    apatrefamiliasjussus
    esl nonlantura
    excludi a
    nupliis,
    sedin lcnebras exterioresretrudi.
    IIouc
    parabola
    insensaios homittes
    liujtts lemporis
    evidenler
    redarguii, quamvis
    aliiori discussioneali-
    quid
    secretius et sacratius
    possit intelligi.
    Prius
    ergo
    quseramus, quis
    sit iste
    palerfamilias, quis
    sit isie fi-
    lius, quoe
    sint isioe
    nuptioc.
    Quibusperspectis,
    facilius
    inielligerepolerimus,
    cur illeah liis
    nupliis
    exclusus
    sit, qui
    adeas eumadulterina veste accessit. lntclli-
    giinus ilaque
    hunc
    patrcmfamilias,
    DeumPalrera
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    247.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    primum
    coUocalur. Dubiisermonis
    notam
    inLovaniensiumedilione
    babet; Auguslinianis esl,
    stiloet
    ingenio,jiane
    dissimilis, juxta
    verlinumetVindin-
    giim.
    IvonisCarnutensis nomineedilus
    eslprimum
    aJ ureto
    exYiiilorino
    codice,
    tumaGussanvillaadcodieem
    Regium
    et adPelavianum
    recogmius.Qua
    exeditionenonnullahic
    emendarelicuit.
    omnipotentera,
    cui famulantur universse familise
    Gentium, qui
    coseiernumet
    cooeqtialem
    sibi
    genuit
    Filiuminccelissine
    maire,
    interris sine
    patre
    : cui
    nupiiasfecit, qtiando
    ei Ecclesiamcx omni
    geiiere
    hominum sociavit. Adhanc Chrisii et Ecclesioeso-
    ciclalemconvocali sunt nobiles cl
    ignobiles,
    diviles
    el
    pauperes,
    omnis
    conditio,
    omnis
    sexus,
    onuiis
    oetas.
    2.
    Reprobi
    mulitunus. Intcr hos accessitunus
    qui
    soliisexclttdi
    mcruit,
    quia
    habitumlalium
    iiuptiarum
    sancliiati
    congrueiiteni
    non habuil.
    Altendile,
    fra-
    tres,
    istetintisiriulti
    sunt;
    et lamenhoeclotamultilu-
    dounitatis nomine
    comprcheuditur.
    Mullienimsunt
    quaiitum
    ad numeruni
    personalisdiscrelionis;
    sed
    unussunl
    per
    consonaniiamunius
    pravilaiis.
    Sicut
    cnimEcclesiaunaesl
    per
    fidemsub
    cajjiteCliristo;
    ila
    tolareproborumnuilliliido, sivepaleat
    sive
    lateat,
    uniim
    corpus
    estsub
    principe
    diabolo.
    Qui ergoper
    infidelitatemmanifeslea Deo
    reccdil,
    adhas
    nuptias
    non acccdil :
    qui
    vero fidelis
    est,
    accedit
    corpore,
    recedit
    mente,
    nohiscumintrat
    ccclesiara,
    commuiii-
    cat nobiscumChristi
    rncnsam. Boni et mali
    pisccs
    adhuclatenl inlra
    refia,
    donccdividantur inlitlore.
    Adhuc ioleratur
    palea, donec ventiletur area-
    Tunc manifeste
    apparebil, quia
    mulli
    vecaii, pattci
    elecli.
    3. Ilabilus
    itnpttdicuscarpbris
    inviris: inmutieri-
    bus. DabitusadullerinusCreatbri
    injuribsus.
    Tunc isle
    adulterator habitus
    nitplialis, jussu palrisfamilias
    et
    manifesleexcludetur,
    el incarceremrelrudetur. Inie-
    rimlamenamiei
    sponsi
    lalemsimulatoremnon
    igno-
    rant; quia
    habitiis
    impudicuscorporis,
    nuntiusest
    adulterini cordis.
    Impudicus
    auleinhabilus
    corporis
    sui in
    viris,
    superflua
    et inordinata
    capillaliira,
    vestimenlorumque
    muliebrium affeclata
    similiiudo,
    calceameniorum
    quoque
    melas necessilatisexeedens
    sirnulaia
    longiiudo
    : in
    mulieribus,
    facies
    fucala,
    vi-
    riliuni vesiimenioiiim
    imiiaiio, capillorum
    nativico-
    lorisadulleralio. Ilic hahilusin
    utroque
    sexuadulte^
    rinus
    esl,
    cl sanctarum
    nuptiarum
    societale
    indignus,
    ct a
    conspectu
    latui
    sponsi
    ct tanioe
    sponsseprorsus
    amovendus. Necsilenlio
    proeleiire
    hoc debent amici
    sponsi, diligenles
    decorerodomusDei. Debenl
    hujus-
    cernodi
    adulterispubliceoblalrare
    : nedicatur de
    eis,
    Cfliiesmtili latrare non valenles
    (lsai. LVI,10).
    Qui
    enim
    quanlilalem
    vcl
    formam,
    quara oiiinipotens
    et
    prudentissimusplasmaiorfinxit,
    inaliam
    iransfigurare
    contendil,
    nonne evidenter dicere ei videtur
    qui
    se
    finxit,
    Cur mefecisti sic?
    Improbatemeritas,
    Condi-
    toris
    plasma
    ila
    vMilicare;
    ul
    qiianlilalem
    suamet
    formam
    , quaiilum
    iu se
    est,
    inaliud
    transfiguret,
    quod
    si anatura
    haberei, incomparabiliter
    sc habere
    doleret.
    i. A Palribusdamnatur. Diaboli
    opus,
    nalurwnttt-
    tatio. Nec isladicimus a nobis
    tanquam
    ex nobis.
    Ilabcmtis
    patres
    noslros doclores
    cgregios, qui
    anie
    nos conlraisla
    scripseruni, etirreffagabili
    auctoritate
    damnaverunt. AudiamusPaulumdociorem
    Geiilium,
    de
    superflua capillatura
    dicenlem
    Corinthiis, Vir si
    comam
    nulriat,
    ignominia
    estilli
    (1
    Cor.
    xi,
    14).
    Cum
    cnini vir ex Dei ordinalione
    priraatumhabeatsupra
    mulierem, qui
    conlrabonoreinsui sexus
    superfluita-
    te
    capillorumcapul
    velat,
    primaturo
    suumsibi
    ahju-
    dical;
    ul nierilo tleeo
    dicalur, HomocuminIwnore
    esset,
    non
    intellexit,comparalusesl,
    ut vera
    dicamus,
    iioi)lantum
    mulierihus,
    sedeliam
    jumeniis
    insipienti-
    bus
    (Psal. XLviii,
    21).
    J udicio cnini
    legumjure
    ab
    oblenladignitaiedejicilur, qui privilegio
    sibi concesso
    abtiiitur. Audiamns et beatum
    Cyprianumegregiuui
    maiiyrein,
    et suavissimum
    docloretn,
    deadulierino
    habilu
    disputantein.
    Dicil enimin
    epislolaqnam
    scrir
    bit,
    dc Habilu
    Virginum
    :
    Ojws
    Dei el
    facluraejus
    et
    plttsmaejus
    ntitlo mbdbadullerari debel inhabilu
    ',
    flavo
    colorevel
    nigro,
    vel
    qtiolibeldenique
    lineamenta
    1
    cyprianus,
    adhibilo.
    1889 SERMOLXXV.
    1890
    nativa
    corrumpente
    medicamineidicit enim
    Deus,
    i Fa-
    ciamushominemad
    imaginem
    el similitudinemnostram
    (Gen.
    i,
    26)
    : el audet
    quisquam
    mulareet converiere
    quod fecil
    Deus? Manus Deum
    offendunl',
    quando
    id
    quod
    ille
    formavit,reformare
    et
    transfigurare
    con-
    lendunt: scientes
    quodopus
    Dei est omne
    quod
    nasci-
    tur
    ; diaboli,
    quodcumque
    mulalur. Si
    quispingendi
    ar-
    lifex
    vullum
    alicujus
    et
    speciem
    et
    corporisqualitatem
    mmulocotore
    signassel,
    et
    signatojam consummatoque
    simulacro,
    manusalius
    afferrei,
    utet
    jamformata,jam
    pictaquasi peritiorreformarel; gravis priorisarlificis
    injuria
    el
    justaindignatio
    videretur.Et in
    sequenlibus:
    Non
    meluis,
    necumresurreclwnisdies
    veneril,arlifex
    luusnonle
    recognoscat,
    el ad sua
    prmmia
    el
    promissa
    venientemremovealel
    excludat,
    increpansvigore
    censo-
    ris et
    jttdicis
    dical:
    Opus
    hocmeumnon
    est,
    nec
    imago
    Itmcnoslra
    esl,
    cumle
    flavo
    medkamine
    polluislia,
    cum
    formamquam
    dederam
    libi,
    mendacio
    deformasti; fa-
    cies
    corrupla est,
    membruaiienasunl: Deumvidere
    non
    poteris; quoniam
    oculi tibi nonsunt
    quos
    Deus
    fe-
    cit,
    sed
    quos
    diabolus
    infecil
    ?
    H.Deumin
    corporequisportet.

    Auditetne
    ilaque
    ut
    parenletn;audile,qumso,
    vosdocentem
    parilerac
    monen-
    tem;
    audileutiiilatibusveslrisetcommodk
    fideliterconsu-
    lentem.
    Estoletales,qualesvosDeusariifex fecit
    : estote
    taiesquaies
    vosmanusPatrisinstiluil.Manealinvobis
    fa-
    cies
    incorrupla,
    cervix
    ptira,formasincera,
    acalceamenlis
    superfiukpedesliberi,
    crinesnullo colore
    (ucati,
    oculi
    conspiciendo
    Deum
    digni.Aposloli
    vox
    est,
    quem
    Dominus
    vas etectionis
    appellavit
    : ilicil
    enim,
    Primus homode
    terra, lerrenus;
    secundushomode
    cmlo,
    cwleslk.Sictil
    portavimusimaginemlerreni,
    sic
    portemushnaginem
    cwlestis
    (I
    Cor.
    xv,
    47
    e(49).
    Hanc
    imaginemporlatvirgi-
    nitas,portat integrilas,porlatsanctitas,portal
    el
    veritas;
    portantdisciplinm
    Dei
    memores,
    juslitiam
    cum
    religione
    retinentes,
    stabilesin
    fide,
    humilesin
    tinwre,
    adomnem
    toleranliam
    forles,
    ad suslinendam
    injuriam
    mites,
    ad
    faciendam
    mkericordiam
    faciles, fraternapace
    tinani-
    mes
    atque
    concordes
    (De
    liabilu
    Virginumcapp. 2,4):
    quoe
    omnia
    observare, diligere
    et
    iropleredebcmus,
    ut
    Apostoli proeceptumadiinplcarous. Empti
    eslis
    pre-
    lio
    magno; glorificale
    el
    portate
    Deumiu
    corpore
    vestro
    (I
    Cor.
    vi, 20).
    Deumenimin
    corpore
    noslro
    porta-
    mus, cum
    imaginemejus per
    inimiindasel
    profanas
    adinvenlionesnou
    deformamus,
    cum
    per
    ointiiaser-
    vilutis
    obsequia redemptoris imperio parere
    stude-
    mus. Itaeirira
    imaginem
    suamin nohis
    recognoscct,
    et
    nupliali
    vesteornatosasuo
    saiiclorumque
    consor-
    liononexcludet:
    qucd
    nohismisericorditer
    proeslare
    digneiur, qui
    vivit et
    regnat
    Deus
    per
    omniassecuta
    sseculorum.Ainen.
    SERMOLXXV
    (a).
    Deverbis
    EvangeliiMatthmi,capp. xxiv, 19,
    Vse
    proe-
    gnanlibus
    et
    nuirientibus,
    etc.
    (b).
    1.
    QuidScriplurm
    hic
    promiltanl.
    Scireet
    intellige-
    re
    debemus,
    fralres
    charissimi, quiaChrislianis,
    dum
    inhoc
    corporevivent,
    tribulalio deessenon
    poterit.
    Sic cnim
    nos,
    sicut
    audistis,
    conleslanir
    Aposlolus
    dicens : Oiimes
    qui
    votunt
    pie
    viverein
    Christo,
    perse-
    cutionem
    palienlur(
    U Tim.
    m,
    12)
    ;
    et
    iterum,
    Per
    mullastribulaliones
    oportet
    nosinlrarein
    regnuin
    cwlo-
    rum
    (Acl.xiv,
    21).
    Venluri sunt dies iribulationiset
    malarum
    tribulalionum;
    venluri
    sunt,
    sicut dicit
    Scriptura
    : et
    quanlnm
    accedunl
    dies,
    augenlur
    tribu-
    lationes. Nemo sibi
    promillat quodEvangelium
    non
    promitlit. Quomodo
    enim
    appropinquante
    line
    mundi,
    sicut dicit
    Evangelium,
    abundabit
    iniquitas,refrigescel
    charitas
    (Mallh.xxiv, 12);
    sic
    propler ipsasiniquila-
    '
    ApudCyprianum,
    Deo
    inferunt.
    Et
    mox,
    nescientes
    quod
    opusDei,
    etc.
    s
    Cyjirianus,
    cutem
    falso
    medicamine.
    (a)Alias,
    deVerbisDomini
    20;
    et
    post,
    in
    Appendice
    4.
    (b)
    cominet
    excerpta
    ex
    Augustini
    enarrationeinPsal.
    39,
    n. 28.in cseterisferecaesariumreterre nobisvidelur.De
    num.2confercsesariihomil.24.
    tes
    nunqtiam
    decrit adversilas.
    Opus
    cst ttt animum
    nostriimnonsolumad
    pcenitentiam,
    sedeliamad
    pa-
    tieniiam
    praeparemus.
    Fratres
    mei,
    obsecro
    vos,
    at-
    tcndile
    Scripturas sanctas,
    si
    aliquid fefcllcrunt;
    si
    aliquiddixerunt,
    ei aliler accidit
    quam
    dixcrunt: ne-
    cesseest ut
    iisque
    in fineni sic
    fiat,
    quemadmodum
    dixcrunt. Nonnobis
    prorailtunt Scripluroc
    nostra; in
    hoc
    socculo,
    nisi
    tribulaliones, pressuras,
    angustias,
    augmenia
    dolorum,
    abundantiamtentalionum. Sicut
    ct
    ipse
    Dominusin
    Evangeliodicit,
    ln muiido
    pressu-
    ram habebilis:
    et iterum,
    Mundtis
    gaudebit,
    el vos
    trisles
    erilis;
    sed trisliliavestra verlelurtn
    gaudiuni
    (J oan.
    xvi, 33,
    20).
    Ad isla
    proecipuc
    nos
    pareinus,
    ne
    imparati
    deticiamus.
    2.
    Prmgnantes
    et ntilrieiilcs.Avari arles. De
    ipsis
    enim tribulalionibus cum
    Evangelium legerelur ,
    audistis,
    Vm
    prwgnanlibus
    el nulrkntibus. Proc-
    gnanles sunt, qui
    in
    spe
    intumcscunt :
    iuiirienles
    autero,
    id est
    lactantes, qui jam adepti
    sunt
    quod concupierant.
    Elenira mulier
    proegnaris
    in
    spe
    iumct
    filii,
    nondumvidet filium:
    quoe
    autem
    j'am lactat, ampleclilur quod sperabat.
    Prsegnans
    esl, qui
    res alienas
    concupiscit
    ;
    nutriens
    est, qui
    jam rapuit quodcoucupierat.
    Et nt hoc
    apertius
    etiam
    simplicesinielligerepossint, aliquam
    similitu-
    dinem
    proponamus. Concupiscitaliquis
    villaui alie-
    nam,
    et dicit: Rona csl isla villa vicini mei : o si
    meaessel! o si
    odjungerem
    illam.el facercmdeisto
    fuiidoet deillounilaiem!Amatet avariiiannitalem:
    quod
    amal bonuin
    est;
    sedubi amandum
    sit,
    nescit.
    Forledivesest vicinusille
    qui
    hahet villam
    bonam,
    ct
    suspicalur quod
    illamnon
    possil
    tollere
    ; quia po-
    lens homo
    est,
    cl
    prsevalet
    secdnlra illumdefende-
    re : ncc
    concupiscil,
    nec
    improegnatur;
    nihil
    sperans
    non
    concipit,
    nonest
    prsegnans
    animo. Si vero
    juxta
    aliquis
    vicinussit
    pauper, qui
    vel in nccessilale
    po-
    silus
    est,
    ut
    possil vendere;
    vel
    poiesl
    oppriini,
    utco-
    gatur vendure; iiijiciiuroculus, sperat
    se
    possc
    lol-
    lere aui villamaut coloniam vicini
    pauperis,
    et im-
    miltit illi
    aliqttas
    tribulaiiones. Verbi
    graiiaagit
    se-
    cretius
    apudeosqui possunt,
    ut illum exactoiijsaut
    afflictnm
    affliganl,
    aut in
    aliqua puhlica
    adminislra-
    lione
    consltingant:
    ex
    quihus
    conlraclisdebilismul-
    tis nccessehabeal iufelixvendere
    cascllam,
    undeaut
    ipse,
    aut filii sui stislenlabanlur. Necessitate
    ergo
    conipulsus
    venitad
    illum, per cujus nequiliam pre-
    iDiluret
    affligilur
    : et nesciens
    quod ipsitts
    immis-
    sione hoc
    paiitur,
    dicit ad eiim: Da
    mihi, doroine,
    rogo
    lc,
    paucossolidos;palior necessitatem, urgeor
    acreditore. Et ille: Non habeo modo in manibus.
    Idcosedicit inmanibusnou
    habere,
    ut ille
    oppressus
    calumnia,
    necessehabeatvendere.
    Denique
    cumei
    dixcrit, quod pro
    nimia afflictionesua
    compellalur
    dislrahcre,
    slalimille
    respondet:
    Elsinon habeo
    pe-
    euniam
    propriam, undecumque
    studeomuluare
    ,
    ut
    libi ainicomeo
    subveniam;
    et si itaneccsse
    esi,
    eiiam
    argenlum
    nieuro
    distiaho,
    ne tu
    injuiiam paliaris.
    Qnando
    beneficium
    petcbal, professus
    est
    penilus
    noii
    habere : at ubi dixit
    quodpossessionem
    suam vcn-
    derei, quasiamico
    scsubvenire dixit : et cum eum
    ad hancnecessitatem
    adduxeril,
    dicit illi ul vendi-
    lionemfacere
    debcat;
    et
    procascila,
    pro ^quaprius ,
    verbi
    graiia,
    foriecenlumsolidos
    offerebat,
    ut eum
    opprimi viduril,
    nec medieiatcm
    pretii
    dare
    acquies-
    cit. Islisenini
    lalihus,
    sicut
    jam supra
    dictum
    est,
    Evangclislaproclamat.
    Vm
    prwgnantibus
    el nulrien-
    tibus: istis eniui vacerit indie
    judicii,
    et ab auditu
    malonon
    polerunt liberari;
    sedaudiluri
    suni,
    Disce-
    ditea
    me,maledicti,
    in
    ignemwternum,
    qui paraius
    est
    diaboloel
    angelisejus
    :
    quia esurivi,
    el non dedistis
    milii
    manducare; sitivi,
    el non dedislis niihi bibere
    (
    Matlh.
    xxv,
    4) et
    42).
    Hocloco
    diligenlcr
    atlendat
    Charilasveslra. Si in
    ignem
    millilur
    qui
    non dcdit
    rem
    propriam; pulas
    ubi milteudus est
    qui
    invasit
    alienam? Sicumdiabolo arderc
    habet, qui
    nuclura
    non
    vestivit; putas
    ubi arsurus
    est, qui exspo-
    liavit?
    1891 APPENDIX.
    1892
    t.
    lstud,
    Vm
    prmgnantibus,
    nonest adlilleramin-
    telligenduhi.
    Onihishoirio
    Concipit;
    dlins de
    Chfisld,
    aiiusdedidbolo.Et ideo
    quotiescuroque
    vobis evari-
    gelica
    leciidfecilala
    fuerit,
    in
    qua dicit,
    Vm
    prm-
    gnaiitibus
    el
    nulrifniibus,
    non hocdemulieribus
    legi-
    tihiOSvifoshabehlibuscfedite.
    Qtiid
    euinl mali fecit
    hiUlier, quoc
    de
    proprio
    niarito
    concepit
    ?
    qiiare
    illi
    in die
    judicii
    riiale
    erit, quoc
    hoc1'ecit
    qubd
    Deus
    jus-
    sit? Ndn
    ergo
    demulieribus
    qux jusle concipiunt
    et
    pariuiit,
    lioccrederidum
    est;
    sedde
    illis,
    quossupra
    dixiihiis; qui injuste concupisceiido
    fem
    alienam,
    iihprapgriati
    cssevidentur : de
    quibus scriptum legi-
    hius; Concepitdolorem,
    et
    pepcrit iniquitalem(Pscil.
    vii; 13).
    Onuiiseiiimhoroo
    concipit,
    nec ullris
    potcst
    essesine
    conceptu
    : sedalii
    concipiunt
    de CllrislO
    ,
    alii dediabolo. Sicut enirii deillis
    qui
    adiabolocon-
    cipiiiiit,
    dicilur, Goncepildoloreni,
    el
    peperiliniquita-
    lerit\;
    ilaet deillis
    qtii
    a
    Spirilu
    sanclo
    concipiunt,
    scriptiunest,
    A iinwreluo in titero
    concepimus,
    el
    peperithusipifitum
    sdlulistitw
    (Isai.
    xxvi,
    18).
    4. Sursuincof. Hsec enim
    quoediximus,
    ffalrcs
    chafissiirii
    , qui diligenlcr
    atlendit
    ,
    ul
    supra
    dicta
    irialaaut fuisSein
    se,
    aul forsilanadhucesse
    cogno-
    scit,
    Citose
    corrigat.
    Noneniui riocentmala
    prscter-
    ita,
    si nori
    placent;
    adliucenimesl
    pcenilendi
    et cor-
    rigehdi
    lociiS.Nonduinfaclaest illa
    disjurielio
    alio-
    riiiri ad
    dexlerarii,
    aliorumadsiriistram
    (Matih. xxv,
    53') ;
    hohduiri
    apud
    inferos
    sunuis,
    ubi esl dives ille
    sitiens,
    et
    stiljam
    dcsiclerans
    (
    LHC.
    xvi,
    22
    ).
    Audia-
    miis duroviVitrius, coriigainur
    : non
    concujjiscarrius
    rbs
    alieiias,
    et
    improcgnati
    tuirieanius;
    Hecveliraus
    jierveiiire
    ad
    illas,
    et cas
    adipisceudo lanquain
    filios
    bscuiemur.
    Quarido
    enim
    conctipiscil aliquis
    rem
    aiieiiarii,sicu.tjarii
    dictum
    est,
    animasua
    quasi
    cou-
    cfepisse
    Videlur: si vero
    qUodconcupiscii, per
    ali-
    ijiiam
    callidiiatcmaut
    iiequiiiani poiuerit
    oblinere,
    quasi
    iiatiiiii fiiiumosciilari ac nutrire
    cognoscilur.
    Ndii
    ergo
    sicariiemusisia
    lerrena, fratrCs,
    ul
    perda-
    iiiiisccelestia.Miilaiidmnesl
    cor,
    levanduni est
    cor,
    iioii liichabitemus
    jam
    coide. Mala
    regio
    est amor
    iriiindi: siifficiat
    quod
    hic adhuc in carueessevide-
    mur. AhciiamuS
    Apostblum
    dicentem: Si surrexisiis
    cuih
    Chfislo, qiim
    sursttmsunl
    sapile,quw
    sursumstinl
    {juwrite,
    hcn
    quwsiiper
    terram
    (Coloss.
    m, 1, 2).
    Non
    appai;ei qiiod
    vobis
    pi-omissum
    cst :
    jam
    enim
    para-
    iiiiri est;
    sed non vidutur.
    Coiicupiscendoiniprse-
    ghaii
    iis? liinc
    irhpfaignare
    :
    concupisce
    vitani
    seie/-
    liairi
    ;
    ad
    qiiam
    viiainteinviliuDeus,ipsa
    sit
    spes
    lua:
    cerluiseiit
    pailus titus,
    noherit aborsus. Non tem-
    pdi-aiU.ef
    airipieclefis quod pepereris
    ;
    sedinseter-
    liUiri
    poSsidebis.
    5. jpi-dmissoi-iini
    in
    Scripluris
    cerliludo',
    Quod
    enim
    proniissuiii
    esl,
    siriedubiodaiidum
    est,
    sed adhuc
    fetrd Cst: nOndabiiur modo
    ,
    sed dabilur
    postca.
    Videie
    jahi quarita
    data
    sint,
    Ifalres :
    quis
    illa vel
    riuihefafe
    pfoevalet?
    Deomnibusenimrebus
    quoe
    no-
    bis in
    Scripluris
    divinis
    proiriissse
    sunt,
    uisalantum-
    inodofemaiisil. Deuscnirri
    qui
    in tanlis rebus ve-
    riiiri
    dixit,
    iuunaiios fallit?
    Scripium
    est deEcclesia
    qiiiaerit;
    ct videtur
    quia
    est.
    Scriptum
    est de idolis
    quia
    noii
    erunt;
    et videtur
    quia
    noii sunt.
    Scriptum
    esi
    quiaperdituri
    erant J udsei
    regnum;
    et videtur.
    Seiiptuni
    esl dehocreticis
    quia
    fuluri
    craut;
    et vide-
    tur.
    Scriplum
    est dedie
    judicii, scriptumestetde prse-
    miis bonoi-um,
    et de
    poena
    malorum: nemo se cir-
    cnmvehiat,, fratres; quomodo
    illa omnia venerunt
    quoeproroissa
    sunl,
    sicet dies
    judieii,
    el roalorum
    pceiia,
    el
    juslorumprocinia
    sineulladubilationeven-
    tui-asUnt.Et ideo
    unusquisque
    nostruni,
    duui
    licet,
    et cumDei
    adjutorio
    in
    potesiate
    nostra
    consisiil,
    et
    peccaia
    vitaie,
    ei
    quod
    bonumcst exerccre conten-
    dai;
    ut cuinilledies terribiliset mettiendusadvene-
    ril,
    iioncttm
    impiis
    et
    peccaloribusperenni
    incendio
    concrenielur ;
    sed cuni
    justis
    el Deumlimenlibus
    pcrvenire
    ad suleiiium
    prouniium
    mereatur :
    qtiod
    jpse prsestaredignelur,
    cui cst houor et
    imperium
    in
    eacula,
    etc.
    SERMQ
    LXXVI
    ().
    Deverbis
    EvangeliiMatlhmi; cap. xxv,
    1
    13,
    Shriile
    erii
    regriUiii
    ecelofumdecerri
    virgiriibus,
    ete.
    i; Somtius
    vifgihum,
    thors. Media
    hdx,judicii
    dies.
    Iii leclidiic
    evarigeliCaqiisc
    nohisdedfeceni
    Virgiriibus
    fecitatacsi,
    ffatffes
    dilectissiriii; dictuih.
    est
    quod
    omiies
    virgihes
    drhavefunt
    ianipades
    suas: sed
    fdtum
    hon
    habueriintoleuihcuih
    Iqmpadibrisprmparatum'; pru-
    dentesverb
    stimpsertinlpleiim
    iri vasissuis. Mbrdriidii-
    ietn
    facieiUespohso,
    dortriilaverunt omri.es el dofmieritnt.
    Mediaauteinnbcteclahior
    fdclits
    est: Ecce
    spohsus
    ve-
    nit,
    exileobviahi ei. Twicsurrexefiinl omhes
    virgines
    illw,
    el ornaveruhl
    Iqthpades
    suas.El curiifaluaruni vir-
    giuuriilanipaclesexsiingiiefeiituf,rogaveruntfeliquas,
    fii
    qiiaf
    tiroVaSiser.it
    bteum,
    iiteisdarent deoleo
    suo;
    el illoedixefuril : Ne
    forle
    tton
    sufficial
    nobiset
    vobis,
    ite
    potitis
    adveiideiitescl emitevobis.Dumaulemifent
    emere,
    vciiit
    spohsuk,
    ei qum
    paratmerdht,
    iiUraveruht
    ciuneoad
    nuplicis;
    etclausacsl
    jahud.
    Veneruht
    po-
    siea
    retiquwvirgines
    diccnles:
    Domine,Dothine,
    aperi
    nobis.
    Quibus
    dictum
    e$l,
    Nescioundeeslisvos.Ctim
    ait, Sponso
    mordm
    facienie
    dorihiiaveruntomneseldor-
    miertinl: soinriiisillemortem
    sigiiificat.Deniqiiie
    sicut
    Apostolusail, Dedbrinieitlibusaulemnolumus
    ignorare
    vos,
    [ratres(1
    Tliess.
    iv, 12).
    Media
    nox, qiiarido
    cla-
    liior faclusest
    lhaghtis, significat
    diem
    judicii
    :
    pro-
    plcr igiiorantiam
    diclumcst mcdiandcle
    2
    ;
    quia
    rie-
    riioscit
    quandoauttjua
    hora
    diesjiidicii
    veniat.
    2. Oleumritisericordiavelcharitas.
    Obligatio
    adlar-
    gaseleemosynas. Qtiod
    aulemomnes
    virgines
    ornave-
    ruiit
    lampadessuas,
    ostendiiur
    quod3et
    ili;e fattise
    liabuefiini
    aliquidolei,
    sed
    parumfuit,
    ul eissufficere
    omriirionon
    posset: deniqueslaiimexsiinguicceperunt.
    Unde,quantumpossumus,
    cumDei
    adjulorio,
    labora-
    fedebenius,fratresciiai'issiroi,ulquiaiiioIeomisericor-
    diavel ciiaritas
    intelligitur,
    taiituiu
    reponamus
    iti vasis
    animariim
    nostrartim, quatiiura
    nobissufliciatinaeier-
    num. Nemini sufficit
    parum,
    fratres
    dileclissimi,
    nisi
    qui
    forle
    pra; patiperlaleplus
    darenon
    praivalet.
    Ple-
    naanimselucerna
    opusest,
    ut
    per
    charilatisoleiimlu-
    men rioslruiriluceatitt oeleniuin.Cui Deusdedit lar-
    gioremsubstanliain,
    quantuiii potest,
    laxetmantisad
    eleeinosyiiaiii,
    neccredat
    quotl
    ei
    possit
    sufficere
    pa-
    rum: sed se considuiet
    uiuisquisque
    ex eo
    tempore
    qiiosapereccepit, quantum
    debeal
    pro
    his
    quoe
    male
    ci.gitavit,
    male
    locutus,
    vel male
    opcralusest;
    allen-
    dat
    muliiuidinein
    peccalorum,
    et
    singulorumpretia
    diligenlcr
    appendat;
    videal
    quantum
    debeat
    pro
    men-
    daciis
    ,
    projurameniis, pro perjuriis, pro
    malediclis
    vel
    deiractionibus,proehrielate, progulaatque
    lrixu-
    ria, procogilaiionibussordidis, pro
    sernionihusotio-
    sis. Consideret
    uiiusquisque
    istaomniaet his
    similia,
    quoe
    necnuiiierari
    possunl;
    el lunc
    agnoscetqtianlas
    eum
    eleeraosynasopOrteil exercere; qui
    etiamsi to-
    lum
    denius, nisiproupoiideraveriiDcimisericordia,
    re-
    diinerecuncla
    peccata
    non
    possumus:
    vel
    humililer*,
    Conlritoet
    compunctocorde, quanttini possrimUs,
    fa-
    ciamus;
    et noii
    pro
    laude
    humana,
    sed
    prO
    Dei
    prae-
    ceplo
    et viiseauernoe
    coiitciiiplatione
    faciamus.
    3- Undetimor
    virgiiitimsapienium.Pauperes nego-
    tiatores. Oleumin vasis
    opera
    bonaittconscientia.Adu-
    lalores
    ,
    olei vendilores.
    Quod
    autemdixeruni
    virgiries
    fatuoesapierilibus
    , Date
    nobisde oleo
    veslro;
    et illoc
    respohderunt,
    Ne
    [brte
    nmi
    sufficiat
    twbisei vobis:
    1
    itacodexcarthusiae Porlarum
    [
    oleuin
    tampudibus prm-
    paraiiim.]
    8
    Sicidemcodi
    [diciuth
    esl media
    nox.]
    3
    lneodemcod.
    [orndveruntlampades;
    el illm
    fatuie
    etc.]
    4
    ldem
    cod.,undeImmiliter, eontrito,
    etc.
    (a)
    caisai-ianis uomiliis
    jampridem
    accessitihBibliotheca
    PatrumeditionisCclOniensis anni
    1618;.
    tom.
    5,part. S,
    pag.790,
    etsubCsesarii nomineexstatinsis.unocod.Ger-
    manensiet alleroCarthUsise Portarum.Denum. 2 vid.
    Csesarii homit.
    15;
    denum.
    o;
    homil.35et
    18;
    Uenum.
    6,
    homil.32.
    1893 SERMOLXXVI.
    im
    hocoeslimofmmiliter dictum
    '; quia
    tanlus terror et
    tantaexaminaiiberit indie
    judicii,
    ut elifimilli
    qui
    olcuriimiscricbrdirese
    intelligunl
    ahundantiiis
    proepa-
    rasse,
    riieiuarit nceis
    possit
    adomnia
    peccata
    redi-
    riiendasufficere. Illiidvero
    quod
    dicttmi
    esl,
    Ite
    po-
    \
    liusad
    veridentes,
    etemite
    vobis; polusl
    hoc de
    pau-
    i
    peribus inlelligi. Ipsi
    sunt
    ncgoliatores
    , qui
    oleum
    I
    animaiuni
    lampadib.iis
    iiecessarium vcndunl. Per
    ipsbs
    eriihi
    hocnegoiiuni
    Christusexerccreconsucvii.
    lh
    ipsis
    eniiij accipit
    lcrrena
    , repensaturus
    seterna.
    Dferiique
    sic
    ipse
    dixit, Quamdiu[ecislis
    utti ex mini-
    niis istis
    ,
    mihi
    (ecislis(Malth.
    xxv
    , 40). I.ampades
    aiitem,
    animoe
    iiitelligiintur.Vasa
    atiiemillaubi oleum
    ;
    reservatur
    ,
    conscieniioebonoe
    signilieaiUur.Qtiid
    est
    ,
    aulemoleurainvasishaberc
    ,
    nisiintusinconscientia
    '
    opera
    honarecondere? El
    quia opera
    bonaalii fa-
    iunt
    pro
    Dei
    amore,
    alii
    pro cupiditale
    laudishu-
    manoc,
    virgines
    illocet
    quod
    in
    corporevirgineserant,
    et
    quod
    se
    vigiliiss,
    psalmis
    ,
    leciionihusvel oratio-
    nibus
    exercebant,
    totuni hoc
    pro
    laudc
    humana,
    non
    pro
    Deovcl
    pro
    OElernabealittidine
    faciebant;
    ideo
    hiorte inlerveniente
    ,
    ubi ab eiscessavit laus homi-
    num,
    simul illis defecitet oleum. Namillud
    qiiod
    eis
    diclum
    est, Ite
    polius
    ad
    vendentes,
    etemilevobis
    ,
    potest
    ct sic
    accipi,
    ut vcntlenles
    inlelligantur
    illi
    qui virgines
    fatuas blandisadulationibus
    proedicani.
    Unde
    iiiielligitiirquod
    omnes
    qui
    laudeshumanasac-
    ciperecupiuut, quod
    iu
    opere
    Deiexercere
    videutur;
    liuriianisassenlationibusvendunt, accipienles
    vanam
    lauderii,
    ct
    procmia
    selerna
    perdentes.
    Ulscaulem
    virginesquoc
    oleum habuerunt invasis
    sttis,
    omiie
    opus
    bonuni iritus in conscieiitiam
    posuerunl; quia
    hochoii
    pfolaude,
    sed
    pro
    misericordiadivinafece-
    runi.
    4.
    Virginum
    exercilia,
    ne
    virginitas
    sit vana. Hoec
    efgO
    fideliter
    cogilanies,
    fratres dileciissiini
    , quia
    parabola
    isla ad universaraEcclesiam
    pertinel, qui
    iion
    possuntservare virginilatemcorporis, inlegriia-
    temcuslodianl cordis: ut si adcoronam
    marlyrum
    sive
    vifginitra
    non
    potuerint pervenire,
    salteni vel
    omnium
    peccatorumindulgentiam
    mereantur acci-
    pere. Virgines
    vero
    quoeintegriiaiem corporis
    ,
    Deo
    auxiliante, cuslodirint,
    loiis
    viribus,
    cumDei
    adju-
    iorio,
    laborareconiendantverbositatem
    fngere,
    de-
    tractiohemvei hiufmuratioriemvelul diaboli venena
    respuere,
    invidioe
    superbiocque
    morbum
    3
    quasi
    ho-
    slisgladiuni perlimescere,
    obedieniiamhnmilitcr cu-
    stOdire
    , nunquairi
    senioris
    procceplacontemnere,
    lectioriiet oraiibni
    insistere;
    si infirmiias non
    pro-
    Iiibet,
    ad
    vigilias
    cum omni alacritate
    consurgere,
    siveiti
    oralOrio,
    siveinalio
    quolibet loco; semper
    quod
    ad obedientiamvel ad lmmililatem
    pertinet,
    Sludeantexore
    proferre
    : si trislem
    viderint,
    con-
    solenlur
    ,
    si iriobedienlem
    agnovcrint, castigare
    noncesserit.
    5.
    Ubiqtie
    adjulores
    Chrisli et diaboli.
    Qui
    ministri
    diaboliinmonasiefiis.Et
    quia
    inoroni
    professione
    et
    boni inveniunturet
    mali,
    et inEcclesiaChristi non
    soluiii
    iniicum,
    sedetiam
    paleoereperiunlur
    : inve-
    niunlur, quodpejusest, clerici,
    monachi el sancti-
    inonialesila
    hegligenles
    el
    lcpidi,
    ut nonvelut
    spiri-
    tuales
    apes,
    dulciaanimarum mella
    conficiant,
    sed
    velut crudelissimoe
    vespoc
    vcnenatis
    linguoe
    aculeis
    ,fratrum corda
    perculiant.
    Isti tales non
    adjutores
    Chrisli,
    seddefensores
    diab^li
    esse
    probantur. Qui
    j
    siforte viderint fralremvelsororemcontra scniorem
    siiperbos
    exislere
    4,
    non solumstudent
    mitigare
    6
    ,
    Sed
    magismalignis
    sermonibusad
    majorem
    eumfu-
    1
    codex
    Porlarum,
    hoctimoreesthumiliterdictum.
    "
    Sicexeodemcod.
    \_et quw
    in
    corporevirgineserarit,
    et
    iqum
    se
    vigiliis.]
    *
    idem
    codex,
    invidimvel
    superbiw
    morbum.Sicduoista
    necteresoletc&sarius.
    *
    Sicex eodemcod.
    [
    conlrasenwrem
    superbe
    exi-
    stere.^
    *
    Porte;
    norisolumnonstudent
    mitigare.
    rorerri conarilur
    accendere,
    diceiiles
    quqd
    hoenec
    possit
    nccdebeat diutihs sustinen : librtaritiir
    etiajh
    ut islasenioribus
    pceniteal, quare
    eos
    patefnapietate
    admonere vel
    castigare
    voluerint. Sed
    quia
    inorriiii
    proposilo,
    sicut
    jain dixinius,
    non solum
    adjutofes
    vel
    i.ninisiri
    diaboli ad inobedientiamvel
    supefbiarii
    callida susurrationc succcnduiit :
    adjuiores
    Clnisti
    blanda adhorlationect sanctoac salubri consilioad
    hiimilitatcni vcl maiisueludinemrevocarecontendurit.
    Illi cnim
    qui
    iuclero vcl inmonaslerio
    positi
    et seet
    alios ad
    superhiamcrigunt,
    velut
    pharetraesagittis
    diaboli
    pletioBsimplicium
    corda
    percUtefe,
    etcliafila-
    tcmin
    cis,
    humililatemvel mansiieludinemconantur
    exsiingucre.
    6.
    Qui
    veroChristi.Sed
    quia
    i)eo
    pfopitio
    inmedio
    palearuin
    inveniiiirct lriticurii
    ,
    ahimse
    sarictse,
    qtise
    veltitarmariaChristi
    spiritualibus
    amidbtis
    plena
    esse
    probantur,
    quidquid
    illi
    vulheraverint, cceleslibus
    iiiedic.iiiieiuis
    apposilis
    curare
    nondesiriuni,
    dicenles
    cuicumquc supcrbo,
    Noli
    superbire, fraier; quia
    scriptiiiuest,
    Superbk
    Deusresktit
    (J acobi
    iv
    ,
    6)
    :
    noli
    irasci;
    quiascriplumest,
    Ira
    in,sinu
    insipientis
    requiescit(Eccle.yu, 10); etiterum,
    lra
    virijusliiiaiA
    Dei non
    operalur(J acobi. l,
    20).
    Si forle inobedien-
    lem
    viderint,
    blandeet humiliter
    dicunl,
    Noli essfe
    inobediens, fraler; quia scriptunt est,
    Obedientid
    super sacriftcium(I Reg. xv,
    22);
    et
    Aposiolus
    cla-
    mat,
    Obedile
    prwposilk
    vestris et
    subjdceleeis;
    qitin
    ipsi vigilanl proanimqbus
    vesiris, tanquatii
    fqtiorieni
    reddituri
    (Hebr.
    xiu
    ,
    17).
    IstoeariiiriseDeo
    plerise
    si
    tepidttm
    el
    negligentcrrivideriiit,
    de
    spirituali
    arriia-
    rio,
    id
    cst,
    decorde
    bono, prblatis
    riiedicamentisad
    conipunciionem
    conaninr accendere: si delrallenterii
    ac rourmuranlein
    viderint, dicuntei illudheali
    Apo-
    stoli, Nequemurmtiraveritk,
    sicttt
    quidam
    eorumriiur-
    muraverunt,
    et
    perieriiiil
    abexlerminatore
    (j
    Cor.
    x,
    10)
    :
    nequedetraxcritis, quiascripturii est, Qui
    de-
    trulitt
    (ralri,
    detrahit
    lecji (J qcobi
    iv
    ,
    11)
    : et alibi
    ,
    Qui
    delrahit
    (rairisuo,
    eradicabilur.
    Etper
    haiic sari-
    ciam admoniiioncma
    maliloquiodetefrentes,
    adIati-
    dandumDeuroeos
    incipiiintprovocare.
    Si vefbosuiti
    velcoiiientiosumagiioveriht,
    medicamfentiirii iacitur-
    nitatis
    apponunt,
    dicenles
    illi,
    quod
    inVeferiTesta-
    menlo est
    scriptum, Audi,Isfdel,
    ct iace
    ;
    et iiliid
    quod
    dc Domino
    Siilvatofe
    pfophetatum est, Sicul
    agnus
    coramlondenlese
    obinutescei;
    ci sicut
    ihtiiushbri
    aperkns
    ossuum
    (lsai.
    LUI
    , 7) ;
    el
    illud,
    bmiteVerbuiri
    oliosttm
    qtwd
    Ibculi
    (uerintlibihihes,
    fedderii raiiohehi
    deeoin die
    judicii (Matlh. xii, 56). Tai.ibuseriirfiet
    hissimilibus
    inedicamentis,
    quidqiiid
    vasailiaboli stii-
    duerinl
    vulnerare,
    vasaChfisti conlehduritet corian-
    tur ad sanitalemrcducere. Sive
    ergb clfeficiis,
    sivc
    monaclius,
    sivesaiiclitriOnialis
    , coiisidefetcbriscieri-
    tiani suam
    ;
    et si
    hene
    loquendoadjutbreih
    Cliristiet
    defensorem
    justitioc
    seesse
    cogrioscit*,
    gaudeal
    ei
    Deo
    gratiasagat,
    el
    ipso
    aiixiliante
    perSeverel
    usque
    in finem
    ; quia
    non
    qui
    cceperii?
    sed
    qui perseveravefit
    usque
    in
    fiiiem,
    hic salvuserit
    (/".x,
    22). Qui yerd
    per siiperbiam, per
    hiobedieniiartivfeliiividiam
    adju-
    torcmvel vicariuni esse se Sentit
    diaboli,
    doteatde
    prseterilo,
    caveat de
    fuluro;
    et
    per humilitatemcon-
    strttat, quod per superbiselyrarinidtemdfestruxerat;
    quod
    iracundia
    succenderata,
    miliget
    marisueludo

    quod
    malitia vel inobedientia
    exasperaverat,
    chari*
    tatis dulcedo
    componat
    : et diim adhuc aiiimailla
    tencbrosa
    , quse
    diaboloservife
    consueverat,
    inisto
    mortali
    corporerelinetur,
    reriifediuriisibi in diene>
    cessilatis
    acquirat:
    ut dfeSinislfatrahslalusin dexte-
    ramcumovibusChristi audire
    mereatur, Venile,
    be-
    nedicli, percipileregnumquod
    vobis
    paratitm
    esl ab
    1
    Textussic reslituitur auctoritalecodicisPorlar.um.
    Iquiascriptumest, Qui
    detrahii
    frairi suo, eradicabitur.
    Qui
    talia
    ioquendo adjutorem
    et
    defensoremjustilimseesse
    cognoscit. .. .
    -
    's
    Sic emendaadeumdemcodicem.
    {quod.persnper'
    bim
    tyrarmidem
    destruxerat,mltigetmctnsueludo,]
    1895 APPENDIX.
    1836
    originemundi(Matth. xxv,34).
    Et licethoecita
    sint,
    fratres
    dilectissimi,
    hoc taineii
    oporlet
    ul nec boni
    desanctis merilis
    cxiollaniur,
    ncc illi
    qui
    inali fue-
    r.iut ',
    nimia
    dusperatinncfranganlur;
    scdilli hiimi-
    J iiei-perseverent inbonis,et
    isti cito
    corriganlur
    a
    malis : ut cumdics
    judieii veneril,
    et bonoscoronare
    possit
    vita
    integra,
    ct malosvaleatexcusare
    correcta,
    procstanleDomino,
    elc.
    SERMOLXXVII
    (a).
    Deverbis
    Evangelii
    Malthmi,
    cap.
    xxv,
    34-43
    , Venite,
    benedicii Palris
    ,
    etc.
    (b).
    i. Leclio sacra
    frequenler usurpctnda.
    Detis in-
    vilttsvindkal. Modocum
    Evangeliumlegerelur,
    fra-
    ties
    charissimi,
    atidivimiisdicenlemDomimim
    ,
    Ve-
    nite,
    benedicliPatris
    mei, percipileregnnmqttod
    vobis
    paralttm
    cstab
    origine
    muncti. Ul
    ergo
    islam vocem
    desiderabilem
    audire,
    ct ab audiiu malo
    possitis
    cvadere
    ;
    totis
    viribus,
    Deo
    auxilianle,
    aliendileet
    hanc leciioncmdivinamindomibus vestris vel incc-
    clesialibeiilcr
    etobcdienter, frcquenlerlegcre,
    etau-
    dirc facite. Sicutenimvox illadesiderabilis
    esi, per
    quam
    dicilur
    miscricordibtis,Venite,benedicli,
    percipite
    regttum;
    ita e conirariosceleraiisctininiisuricorclibus
    meluendaesl el valdelerribilis
    , quaro
    audiluri
    sunl,
    quibus
    dicendiim
    est, Discediieame,makiicli, inignem
    wlernum.Avorlatanobishoc Deus
    ,
    fralrcs charis-
    simi,
    el abaudilumalonosliberare
    dignelur;
    ut in
    nobis
    implcatur
    illud
    quodscriptumcst,
    In memoria
    wterna eril
    jtistus,
    ab auditu malonontimebil
    (Psal.
    cxt, 7)
    : Ifocenimerit audilum malum
    ,
    quod
    audi-
    turi sunl
    impii,Discctliteame,maledicli,
    in
    ignem
    mler-
    itiiin. Irrevocabiliscnimseiilcntia
    eril,quoeapiissimo
    Deoideomulloanle
    proedicitur,
    ul a nobistotisvi-
    ribnscavcalur. Si enimnosDcusnoslervellct
    punire,
    non nosantelot soeculacommoiierct.Invitus
    qiiodam
    moilo
    vindical,
    qui quoinodo
    evadere
    possimus,
    multoanledemonsirat. Nonenim te vult
    percutere
    qui
    libi
    clamat,
    Observa.
    2. Cmtumnobis
    prwdeslinatum,
    non
    gehenna.
    Consi-
    derate tamen
    quid
    dicturus cst addexleram
    positis
    :
    Venile,inquil, benedicii,
    percipiteregnumquod
    vobis
    paraium
    estab
    origine
    mundi.
    Adveriite,
    fratres clia-
    rissimi, qnia regmiro
    cceloruinnobis
    proedeslinaiuin
    est?
    gehcnna
    autem
    ,
    non
    nobis,
    seddiabolo
    prsupa-
    ralaesl.
    Denique
    sicauditmi suul adsinistram
    positi,
    Disceditea
    nie, maledkti,
    in
    ignemwternum,
    qui pctra-
    tusesl: noit
    dixit, Vobis; sed,
    diuboloel
    angelisejus.
    3.
    Eleemosynw(aciendm
    necessiias.
    Rogo
    tatncn
    vos, fralres,
    lidcliler et
    diligenler
    attendiie et illam
    senieiUiam
    quam
    audiltiri sunt
    impii,
    et illam
    quam
    audituri sunt sancti.
    Venile,inqttii, benedicti,perci-
    pileregiium.Quare
    ?
    Quiaesurivi,
    ctdedisiismihi man-
    ducare; sitivi,
    el dedististnihi
    bibere,
    el
    reliqua.
    Pec-
    catoribus
    aittcm,
    Esurivi
    enim,inquit,
    el nondedistis
    ntihtmanducare.
    Ergo
    nocilli
    qui
    addcxteram
    erunt,
    ideo
    accepturi sunt, quianunquampcccaverunt;
    sed
    quiapeccaia
    suamundare
    elecmosynis
    studuerunl:
    et illi
    qui
    ad sinistram
    eruiil,
    non ideonullenltir in
    .ignemse:ernum,
    quia peccaiorcsfuerunl;
    scd
    quia
    peccata
    sua
    eleemosynis
    redimero noluerunt. Acsic
    let illos
    largiias
    sola
    glorificabit,
    et islossolasicriliias
    conclcninabit:
    qtiia
    sicul
    impossibile
    ustul ullushonio
    esse
    possil
    sine
    peccalo;
    sic
    per
    Dei misericordiam
    possibile
    est ut bonis
    operibus,
    et
    pracipue
    elecmo-
    synis
    se
    unusquisque
    redimat a
    peccalo
    : ut noninco
    *
    Siccodex
    Portarum,
    \fuerunl.]
    (d) Alias,
    desanclis38.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur. Exiisest
    quos
    Lovanienses
    rellquerunldubios,
    Verlinuset
    vindingussup-
    posititios
    pronuntiarunt.
    CaesarioadscribuntMsS. Corbeien-
    ses
    duo,quorum
    alter tamena socundamanu
    correetus,
    Aagustino
    antetribuebat. Denum.Svid. Caesariihomil.
    24ethomil.4inlereditasa
    Baluzio;
    denum.
    0,
    homil.12
    inter easdern. ,>.....,^s*n.,
    ..- A,.~~
    illud
    impleatur quod scripfumest, J udiciumsinemi-
    serkordiailli
    qui
    non
    fecil
    misericordiam
    (J acobin,
    13);
    sed
    magis
    adeumsententiailla
    perlineat,
    Beati
    miseri-
    corcles,quoniain
    misericordiam
    consequenlur(Mallh.
    v,
    7);
    et
    illud, Dispersit,
    dedit
    pauperibus;
    juslilia ejus
    ntanetinswculumsmculi
    (Psal. cxi,
    9).
    4. Sterililas soladamnalionisrea. Ad
    judkium
    qtti
    nonveniant.Et hoc
    consideraie, fratres,
    pro
    qua
    re
    miltentur iu
    ignem
    oelcrnum.Nonenimillis
    dicendum
    csl, Quia
    homicidium
    fecisiis, quia
    adulteriumcom-
    misisiis, quia
    alienamsubslantiam
    rapuistis
    :
    sedhoc
    soluni audituri
    stmt, Qntaesttrivi,
    el non
    dedktismihi
    manducare.
    Rogovos,
    fratres
    charissimi,
    noliieh;ec
    transitorie
    cogitare, [nec
    credatis
    quotl
    hoc deJ u-
    d;eis
    lantumaulPaganis
    vel
    hoerelicisfuerit diclum:
    seddefimiissimecredite
    ', quia
    hoc
    Clnistiani et Ca-
    tholici, qui
    in malo
    opereperseverare
    voluerint,
    au-
    dituri suut. Ad
    judicium
    enimnon
    veniunt necPa-
    gani,
    nec
    hoerelici,
    ncc J udaei :
    quia
    de
    ipsis
    scri-
    ptumcsi, Qui
    non
    credit,jamjudkalus
    est
    (J oan.ui,
    18).
    "Et ideo inter illos
    qui
    ad sinistram
    mitlendi
    sunt,
    non solumlaici
    erunt;
    sedel
    mulii
    episcopi,
    quodpujus
    est;
    clerici
    mali, vel monaclii
    cupidi
    vel
    superbi,
    simul el
    sanctimoiiialeset
    viduoe
    iracundsc,
    superbx,
    vel
    cupidic
    : ct si eis
    fruciuosa
    poeniienlia
    non
    subvenerit,
    audituri suiit illam
    metuendamet ir-
    revocabilein
    vocem,Disceditea
    me,
    maledkii, inignem
    wternum.]
    Senienlia
    istu,
    si eamlideliter et cumin-
    genti
    ireraorevoluerimus
    audire,
    aboiiini
    opere
    malo
    nos
    poterit
    revocare.
    5.
    Raplorumqualia
    tormenla:
    qualia
    male
    ageniium.
    Diligenterergo
    attendite
    quid
    Yerilas
    dixcrit,
    Discc-
    dilea
    tne, malcdkii,
    in
    ignemmlernum;
    qttiaesurivi,
    el nondedklismihi
    manducare. Si in
    ignemmitlitur,
    qui
    csurienli non dedit
    panem
    suum
    ; pulas
    ubi mit-
    tendus
    esl,
    qui
    lulit alienum? Si in
    igncm
    miililur,
    qui
    nudumnon
    veslivit;
    ubi
    mitiendus
    esl, qui
    vesli-
    luin
    exspoliavit?
    Si cumdiabolo
    damnatur, qui hospi-
    libusnon
    proebuit
    domum
    suam; pulas
    ubi
    millendus
    est, qui
    tulit alienam? Si
    perilurus
    estqui
    incarcere
    non
    visitavit2;
    quid
    de illo
    fiet, qui
    forie
    injuste
    in
    carcerem niisil?
    Rogo vos, fralres, hic altendite:
    quainspem
    haberc
    possunl
    qui
    mala
    faciunt; quando
    illi
    periluri
    sunt
    qui
    boua non faciunl?
    Denique
    et
    aliolocoDoniinus
    terribiliter nos
    admonel,
    dicens:
    Omnisarbor
    qttw
    non
    facil [rttclumbonum,
    excidelur
    et in
    ignem
    mitlelur
    (Malth. vu,
    19).
    Non
    dixit, Quse
    facil friiciummalum
    ; sed,
    quw
    non
    facitfructum
    bo-
    num. Hinc
    ergo possurousevidenler
    agnoscerequas
    poenas
    arbor
    spinosa
    in die
    judicii patiefur; quando
    illa
    quoc
    Ifucltironon
    dederit,
    excideturel in
    ignem
    millelur.
    0. Fides sine
    operibus
    Christiananil
    pradesl.Nemo
    se
    decipiat,
    fralres
    charissimi,
    nemose
    falsaspe
    cir-
    cuniveniat; cbrisliani iioniinisnonfacil Sola
    dignitas
    clirislianum. Nihil
    prodcst quodaliquis
    christianus
    vociitur cx
    nomine,
    si hoc non ostendit in
    opere.
    Scriptum
    esl
    enim,
    F^idessine
    bperibtts
    nwrluaesl.
    Qni
    eniro
    cretlit,
    ct
    opera
    bona non
    exercet, clamat
    illi
    Scripturadivina, 2',inqttit,
    credis
    quia
    Dettsunus
    esl;
    bene
    facis
    : etdmnwnes
    credunt,
    et
    conlremiscunt
    (J acobin, 17,
    19).
    Acsic
    qui credunt,
    et
    opera
    bona
    iion
    faciuni, fidemdscrooimmvidentur babere.
    Qui
    yero
    non
    credunl, pejores
    doemonibus
    comprobanSur.
    Et illud
    diligenier considerandumest
    quod
    Dominus
    dicit,
    Qui
    attdil verbameael
    facitea, ipse
    esl
    qui
    di-
    ligit
    me: et
    ilerum,
    Si
    quis
    diligil me,
    mandatamea
    cuslodil
    (J ofl/i.xiv, 21,
    23).
    Et sine dubio
    qui
    non
    custodit, non
    diligil.
    Sedet illudvaldelimendum
    est,
    quod
    iterum Dominusdicil:
    Quidprodestquod
    dici-
    lis, Domine,Domine,
    el non
    facitisqum
    dico
    (Matlh.vn,
    21,
    ciLuc.
    vi,
    46)?
    Scire
    debemus,
    fratres charis-
    1
    Mss.omittunt
    quse
    uncinulis
    dislinximus
    , quse
    ni-
    hilominusacsesariistilohaud
    abhorrent,apudqueminter
    cseieras
    voces,
    definiOssime credile,
    nonrarooccurrunt.
    2
    Er.
    Lugd.
    ven.
    etLov.,siperituruseslquicarceremnon
    visilavit. M.
    1S97
    SERMOLXXVIII.
    1898
    fiimi,quia
    nihil
    prodest
    verbis
    proferre
    fideml,
    et
    iactis deserereveritalem. Sicut enimnobis11011
    pla-
    cet,
    si servi nostri verbisse
    prolileantur
    nostraesse
    uancipia,
    et tamennonvelint
    implereopera
    sua: ita
    nccDeo
    placet,
    si se
    quisque
    christianuinverbistan-
    tummodoesse
    pronuntiat;
    et
    operaquse
    ficri
    jussit
    Christus, implere
    dissimulet.
    Denique
    beatus
    Aposlo-
    lus,
    cumdercddendaralione.in die
    judicii loquere-
    tur,
    ita
    pronunliavit,
    dicens:
    Oporlet nos, inquit,
    omncsslare anle tribunal
    Christi,
    ul
    referal unusquis-
    quepropriacorpork,
    protit gessil
    sive
    bonum,
    sivema-
    lum
    (II
    Cor. v,
    10);
    et Doriiinusin
    Evangelio,
    Tunc,
    inquil,
    reddet
    unkuique
    secundum
    opera
    sua
    (Matlh.xn,
    27).
    Non
    dixit,
    Secundum(idemsuam; sed,
    Unicui-
    quc
    secundum
    opertt
    stta:
    quia,
    sicut
    jamsupradixi,
    J acobus
    aposlolus
    clamat,
    Fides sine
    bperibus
    mortua
    est. Nos
    ergo,
    fralres charissimi,
    si
    pcenam
    evadere
    ct adoeteruambealiludincmvohimus
    pervenire;
    non
    solumcredamusin
    Deum,
    sed etiamlotocordedili-
    gamus,
    et
    quontumpossurous,ipso adjuvanle,
    bona
    opera
    facerestudearous: ut
    cum, ipsoauxilianle,
    fe-
    cerimus
    quseproecepit, ipso
    remuneranle mereamur
    recipere quaapromittil,
    per
    Doininumnostruin J e-
    suni
    Christum, qui
    cum Patre ct
    Spiritu sanclo,
    unus Deusin
    Trinilale,
    vivitet
    regnal per
    oniniasse-
    culasseculorura.Amen
    s.
    SERMOLXXVIII
    (a).
    Bursum
    inMallhwi
    cap.
    xxv, 34-45,Venite,
    benedicti
    Palris
    mei, etc.,
    exhortaiorius
    ad
    [ackndas
    eleemo-
    sijnns.
    i. Lectionisistius vis. Audivimnscum
    Evangelium
    legeretur,
    lerribilemvocem,
    riictuendam
    pariier
    ct
    desiderandam Domini nostri setitenliam. Terribilis
    est
    propter
    illud
    quoddicit,
    Disceditea
    me,maledicli,
    in
    ignem
    miernum;
    desiderabilis
    propter
    illud
    quod
    ait, Venile,benedicti,percipileregnum.
    Quis
    eniinau-
    dila hac voce non coniremiscat simul el
    gaudeat?
    Gaudeat
    quidem,quia
    ChrislusChrislianisservissuis
    dignalus
    est
    promitlere regnum
    ; conlremiscat,
    quia
    peccatoribus
    ignem
    niinaluraeterrium.
    Rogovos,
    fra-
    tres,
    ul lectionem
    istamallentocordeet sensusem-
    per vigilaniissimo
    audialis : et
    quia
    neclaboriosaest
    ad
    parandum,
    semper
    illain memoriter
    teneatis,
    ct
    virlutemilliusassidue
    cogiletis. Qui
    enimlectionem
    istam
    diligenler
    allendit,
    eliamsi
    reliquasScripturas
    legere
    non
    potuerit,
    adomne
    opns
    bonumfacieudum
    ct adomnemalum
    fugiendum
    istailli leciiosolasuf-
    ficere
    potest.
    2. Salulisveldamnationis
    quw
    raiio. Allendite
    ergo,
    fralres,
    et videte
    quid
    sit
    quod
    Chrislus illis
    qui
    ad
    dextcramfuluri
    sunf,
    sc dicturura esse
    prominit:
    Venile, inquit,
    benedicli, percipileregnum
    :
    quia
    esu-
    rivi,
    el dedistismihi manducare;siiivi,
    etdedislismihi
    biberc,
    etcactera
    quoesequuotur.
    Illis vero
    qui
    adsi-
    nislramerunt,
    quid
    diclurusesl? Discedilea
    me,
    ma-
    iedicli,
    in
    ignem
    mlernum,qui paralus
    estdiaboloet
    angelisejus.
    Esurivi
    eiiim,
    etnondedislismihi mandu-
    care; sitivi,
    etnondedislismihi
    bibere,
    et
    reliqua.
    At-
    tendile
    ergo,
    fraires,
    et videte
    quia
    non
    dixit,
    Disce-
    dilea
    me,maleclkti; quia
    furtum
    fecistis,
    quia
    falsum
    lcstimoniumdixistis, quia
    homicidiumaut adulte-
    rium
    commisislis, quodgravius
    essenondubilatur :
    1
    A
    manuscriptis
    abest
    vox,fidem.
    5
    Codex
    cl.,
    niereamui-
    reciperequmprotnitlit,regnanle
    DominonostroJ esu
    christo,
    cuiest
    gloria
    insmcutasmcu-
    lorum.J men.
    (a) Auguslini
    nomenin Mss.Yraticanoet
    Remigiano
    praefert.
    AtiuBibliolhecaPalrum,
    homiliaCsesarii esl or-
    dine
    tiigesimanona;
    et
    verius,
    nostro
    judicio;
    tametsi
    sermoillic
    quoad
    reliqua
    mendosiorexcusus
    sit,
    et
    paulo
    ahiis
    quam
    m
    pracdictis, quos
    hicsecuti
    sumus,
    manuscri-
    plis reprsesenletur.
    Denum.1 videCsesarii boiuil.
    4;
    de
    uum.3,
    homil.
    2i;
    denum.
    5,
    Homil.2et22; denuru.6,
    hoaiil.22.
    SAKCT.AUGUST.V.
    non lioc
    dixit;
    sed
    ait,
    jEswriui
    enim,
    etnon
    dedistis
    mihi
    manducare; silivi,
    et nondedislismihi bibere: et
    non
    dixit, Quia
    res alienas
    tulistis, quod
    magis
    ini-
    quumest;
    sed
    ait,
    De
    subslaniiaveslra
    pauperibus
    non dedistis :
    nou, Quia
    mala
    opera fecistis; sed,
    QuiaDona
    facerenoluislis.Acsicetillos
    qui
    addexle-
    ramfuturi
    sunt,
    solamisericordia
    liberabit;
    et illos
    qui
    insinistra
    sunt,
    solaavaritia
    condcmnabit.
    Qnod
    autemdiclumest illis
    qui
    adexlris
    sunt, Venile,
    be-
    nedicli,
    percipileregntim;
    nonideohocaudiluri
    sunt,
    quia
    non
    peccaverunt:
    sicutillisadsinisiramnonest
    dicturus,
    Disceditea
    me,
    maledicti, qtiiapeccaslis;
    sed
    quiapeccata
    vestra
    eleemosynis
    redimerenolui-
    slis. Sine
    peccalo
    nullushominumesse
    potest: sed
    lameri
    peccala
    suaredimere
    eleemosynis
    omnis
    liomo,
    auxiliaute
    Domino,potest.
    3.
    Quattlitmplectendi
    sinl tnale
    ctgentes.ln
    islaenim
    sentenliaDomini
    quadixit, quod
    ille
    qui
    esurienlern
    non
    paverit
    et liuduranon
    vestierit,
    mittctur in
    ignem
    seternum,
    possumus
    evidenier
    cognoscerequali
    lor-
    menlo vel
    quali pcena
    damnandi sunt illi
    qui
    male
    faciunt; quando
    illi in
    ignemmitlunlur, qui
    bona
    non faciunt. Si enim cumdiabolo condemnatur
    qui
    pauperibus
    non dedit
    panemsuum; ubi
    damnandus
    est ille
    qui
    tulit alienum?Si in
    igneni
    mittitur
    qui
    nudnmnon
    veslivit; putas
    ubi
    mitlcnduscst ille
    qui
    vestitum
    exspoliavii?
    Si in infernumdamiiatur
    qui
    peregrinuro
    non
    cxcepit
    in domuni
    suam; puias
    ubi
    damnandusest ille
    qui
    tulit doinumalienam?
    i. Ad
    opera
    bonaexhortatio.Hoec
    ergo,
    fratres di-
    lectissimi,
    fideliler
    cogilantes, qitanlumpossumus,
    bona
    opera
    facere
    studeamus,
    et secundiimviresno-
    stras de
    pauperlicula
    noslra
    peregrinis
    et
    pauperibus
    erogemus
    : ut et
    peccataqute
    fecinms
    rcdimamus,
    et
    de
    ipsis
    bonis
    operihus
    octernanobis
    procmia
    proepa-
    remus. AudiarousDominuin
    dicenlem,
    Beali miseri-
    cofdes,quoniamipsimiserkordiam
    consequunlur(Mallh.
    v, 7).
    AudistisenitnveramDomininoslri
    seiiientiam,
    per quam
    nobis
    regnum
    ccelorum
    promittitur
    si elee-
    mosynas facimus,
    si esiirienles
    pascimus,
    silieriles
    polamus,
    nudos secundumvires nosiras
    vestimus,
    peregrinosexcipimus; hoccomniasi lideliter
    agimus,
    securi anteliibunal oeterniJ udicisveniemus: et
    timc
    inmemoriaocterna
    justi erimus,
    et ab audito malo
    nontimebirous
    (Psctl.cxi,
    7). Quid
    est
    audiluni ma-
    lum,
    nisi illrid
    (quod
    a nobisDominus
    dignelur
    aver-
    lere!) qtiod
    adsinistram
    positi
    attdiluri sunt
    impii,
    Discedilea
    tne,
    maledkli,
    in
    ignem
    mlerntim?
    5.
    Eleemosynw
    commendalio.Teneto
    ergovos,
    fra-
    tres,
    ad
    eleemosyiiam
    ant
    misericordiam
    ;
    quia
    elee-
    mosyiia
    amoiie
    liber.it,
    et
    operarium
    suumnon
    per-
    mitiit irein
    tenebras.
    Unusquisque
    eiiim
    pro viribus
    suis, quantum proevalet, porrigat pauperi
    manum
    suam,
    Qui habPtaUrum,
    det aurum
    ; qui
    habet
    argen-
    tum, argentum
    tribuat:
    qui
    verononhabet
    pecuniam,
    cumbono animo
    porrigat peregrino
    bucccllam;
    et si
    nonhabel
    integram,
    ex co
    quod
    habet
    frangal
    et tri-
    buat. Taleni enini Dominus
    per prophetam
    dignatus
    est
    pauperibus
    consolationcmvel
    securitatem
    jmpen-
    derc,
    ul non
    diceret,
    Daesiirieuti lolum
    panem
    tuum
    ;
    sed,
    Frange
    esurienti
    panem
    tuum
    (Isai.
    LVIII
    ,
    7)
    : et
    si nonhabes
    inlegrum,
    vel
    particulam
    aliquampar-
    ..liaris.
    6. Hilari aninw tribuendum.
    Lttcratur
    qui
    tribuit.
    Et ut scias
    quidquid
    bono
    anirao.
    obtuleris, quam
    sit
    acceptabileDeo,
    audi
    Dominumin
    Evangelio
    de
    viduailla
    quoc
    duosnummos
    oblulit,
    dicenlera,
    Vtdua
    hmc
    magis
    omnibusmisil :
    quia reliqui qui
    diviles
    erant,
    ex co
    quod
    illis ahundabat
    dederunl
    aliquid;
    illaverololuin
    quod
    babuit
    obiulil(Li!c.xxr,
    cteti)
    :
    et ideoraeruit ut illaraDominusore
    proprio
    coliau-
    daret. Faciat
    ergounusquisquequod
    prsevalet,
    et ex-
    ceplo
    victuraiionabili el vestilu
    simplici,quidquid
    illi
    superfuerit,
    heluset hilaris
    pauperibus
    tribuat.
    Qnare
    lseluset hilaris?
    Quia
    dat
    parum,
    ct
    accipit
    mullmn
    ;
    porrigil nummuin,
    et
    comparat reguum; tribuil
    par-
    vam
    pccuniam,
    et
    accipit
    vitani
    oeiernam: dat lem-
    (Soixante.J
    1899
    APPENDIX.
    1900
    poralia,
    ut mereatur seterna
    ;
    porrigit
    caduca,
    el re-
    cipit
    sinefinemansura. Ecce
    proqua
    rehilari et hono
    animo daredebenms. Si tibi homofidelis
    diceret,
    Da
    roihi unum aureum niimmum,
    et reddo tibi solidos
    uareos
    centura:
    numquid
    noncuin
    gaudio
    dares
    unum,
    ul
    acciperes
    centum?
    Quanlomagis, qia
    dicit libi
    Deus cceli et terrse, Qui pauperi
    tribuil,
    Deo
    (encrat
    (Prov.
    xix, 17);
    ct, Quamdiufecislis
    uni exhis
    (ratri-
    busnieisminimis,
    tnihi
    (ecistis;
    elinPsalmo,
    J ucundus
    homo
    qui
    misereluretcommodat
    (Psat.
    cxi,
    5);
    debes
    conimodare
    Deo in lerra
    quod mullipliciter accipias
    in vilamscternam?
    Ut cumin
    conspectu Angelorura
    ante tribunal selerni J udicis veniremerueris,
    secura
    et liheraconscieniia
    dicere
    possis,
    Da, Domine, quia
    dedi; miserere, quia
    misericordiamfeci:
    egoimplevi
    quod
    jussisti,
    lu redde
    quod promisisti.
    Iterum
    alque
    ilerumadmoneo, fialres,
    ut
    semper
    istam
    evangelicam
    leclioncm memoriter teneatis,
    et totis viribus cum
    Dei
    adjulorio
    laboretis
    : ut seternum
    iguem possilis
    evadere,
    et ad ccelorura
    regna
    feliciter
    pervenire;
    ipso prscstante
    qui
    vivit et
    regnat
    insscculasseculo-
    rum. Amen.
    SERMOLXXIX
    (a).
    Deverbis
    Evangelii
    Malthmi,cap.
    xxvi, 31-35, 69-73,
    Omnes
    vos scandalum
    jjatieraini,
    elc.,de lapsu
    Pelri
    (b).
    1. Homosine
    Dei
    gratia.
    Cur Deus Pelrum subde-
    seruil. In leclione
    evangelicaquse
    nobisheslerno die
    rccitata est,
    fralres charissimi,
    audivimusDominum
    dixisse
    discipulis
    suis : Omnesvosscandalum
    patieiuini
    inhactwcle
    propler
    me. Cui bealus Pelrus : Etiamsi
    omnesscctndalhati
    [uerinl, egonunquam
    scandalizabor.
    Scd Dominus inspeclor
    cortlis
    respondil,
    et dixit:
    Amen
    dico
    libi, anlequamgctlluscanlet,
    ter me
    negabis.
    Iile autemdixit
    : Etiamsi memori
    oporluerit pro le,
    non le
    negabo.
    Videie,
    fralres
    cliarissimi,
    verus ct
    ccelestis
    medicusvcnamcordis
    inspexerat,
    et
    qua
    hora
    tenlalionis pondus
    vcl infidelitatis
    frigus
    venturum
    esset, prajdixerat.
    Medicus
    priedicabat,
    et
    a-grotus
    ne-
    gabat:
    seduhi adhoramvenium
    esl,
    falsumfuit
    quod
    proiuisevat
    homo,
    el verum
    appiirtiil quodproedixerat
    Deus.
    Quid
    euim homosineDei
    gralia
    pojfit,
    limor
    beali Petri
    aposloli
    evidenler
    ostcndil. Pcrfolum enim
    liberum arbiuium,
    uon addiloetiani Dei
    adjutorio,
    promiserat
    se
    pro
    Dominoniorituium. Sed
    qciid
    est
    homo sine
    gratia
    Dei, nisi
    quod
    fuit Petrus cumne-
    garel
    Chrislum
    ;
    et nisi
    quod
    ait
    propheta,
    Omnkcaro
    fenum(Isai.
    XL,6)?
    Et ideobealuiii Pelrum
    paululum
    Dominus subdeseruit,
    ut in illo totum hunianuni
    geiiuspossel
    agnoscere,
    niliil sesinc Dei
    gratiaprsc-
    valere
    ,
    et ut Ecclesisereclori futuro
    ignoscendi pec-
    canlibus
    quoedam
    regula poneretur.
    2. Pelrtts
    nalura austerior. Credendoeenim erant
    Petro
    apostolo
    clavesEcclesioo: imo creditocsunt ei
    claves
    regni
    coelorum.Credenda
    quoque
    ei eral
    popu-
    loruminnumeramullitudo, quoe
    esset
    pro
    su;enaluroe
    vitiis, jiassionibus,
    culpis
    involuta
    atque peccatis.
    Denique
    sic adeumSalvator dicit:
    Tibi, inquit,
    dedi
    clavesregni
    cwlorum.Deinde
    sequitur,
    diccns :
    Qum-
    cuniqueligaverissupei-
    lerrctm,
    erunt
    ttgala
    et in cwlo
    (Matth.
    xvi, 19)
    : videlicei ul iuclavibusfidclis
    jani-
    lor,
    in scntenliis esset clenientissimus
    dispcnsalor.
    Eral enim
    revera liicPetrus
    jjaulo
    durior et
    severus,
    sicut
    ejus
    austeritatem
    truncala ob Chrisii
    injuriam
    servi
    principis
    sacerdoluindeciarat auricula. Ilic
    igi-
    tur tamdurus
    tamque
    severus,
    si donumnon
    peccandi
    aDomino
    fuissel
    indeptus, qtuu
    vcniacomuiissis
    po-
    pulis
    donarelur?
    Sed idcircodivinoe
    provideiuioc
    se-
    crelum
    ila
    temperavit aique perraisit,
    ut
    primusipsc
    laberetur
    ac rueret in
    pcccaturn, quoergapeccanles
    duriorem
    sententiam
    proprii
    casusinluilu
    lemperaret.
    (a) Alias,
    de
    rempore
    124.
    (b)
    In
    Ajjpendice
    nunc
    primum
    collocatur.Lovaniensibus
    dubius,
    verlinoel
    Vindingosuppositilius
    est. Stilusrevera
    nou
    sapitAugusluium.
    Quautumigilur
    divini muneris
    erga
    salutemhomi-
    num, quantum
    curoe
    quantumque
    sollicitudinisim-
    pendaiur,
    advertiie. Totius
    corporis
    morbumin
    ipso
    capile
    curat
    Ecclesia?,
    et in
    ipso
    verlice
    coinponit
    membrorumomniumsanilatem
    , in
    ipsa
    confessionis
    Chrisli
    crepidiiie,
    in
    ipso
    immobilisfidei
    fundamento,
    inPelro scilicet illo
    qni dixerat,
    Etiamsi me
    oporleat
    mori
    tecum,
    nonte
    negabo.
    5. Pelri
    lapsus
    el
    pmnitentia.
    Hic est
    Pelrus,
    qui
    divinarevelalione
    prior
    omniumveritaieinmeruitcon-
    fileri, dicens:TttesChristusFiliusDei
    (Matlh. xvi,16).
    Hictantus et talis venit ad illam
    nocteni,
    in
    qua
    Do-
    miniis
    iradebalur,
    et cumsecalefacerevclletad
    pru-
    r.as,
    accessit adeum
    puella,
    cl dicitei: El iuhesierno
    diecumhominehoceras. Atillemox
    respondit:
    Ncscio
    hominemisium.
    Quid
    agis,
    o
    Petre,
    futurcerector Ec-
    clesioc?
    quidloqueris?
    Iniuere
    quid
    sis
    inierrogatus,
    vel
    quid inierroganli responderis.
    Vox lua
    repenle
    iiiutala est: hoc est omne illud
    quodcilo,
    sed non
    cauloserraone
    promiseras?
    Hocest toium
    quod
    cliam
    omnibus
    negantibus
    te
    usque
    admortem
    perseverare
    juraveras?
    Nondum(idemtuaro
    aliquis
    leniavit
    alqtie
    discussit,
    tiondumle ob Chrisli
    negationem
    advcr-
    sarius traxil ad
    publicum,
    nondumcs
    apud reges
    et
    jjrscsidespropter
    noroeii
    ejus
    exhibitus: ttonlibi ila-
    gella,
    nondumsunl adroolalormenta.
    Qnisporro
    est
    qui
    le
    inlerrogat, quod
    tamcilo
    negasti?
    Nonesl ser-
    vus,
    non
    liber,
    nou
    pliarisscus,
    non
    scriba,
    nonsacer-
    dos,
    non
    miles,
    non
    cunlurio,
    non
    spiculaior;
    nulhis
    poslremo
    eorum
    qni
    auctoriiale sua
    possct
    formidi-
    neminculere confitenli : muiier le
    simplici
    vocein-
    terrogal,
    el fortasse nec
    proditura confessum;
    nec
    vurolantum
    mulier, sed
    puella;
    et nonsolura
    puella,
    setl
    osliaria,
    vile
    procul
    dttbio
    abjectunique
    manci-
    liiuin.
    0 res
    stupenda!
    Puella accedens iidemPelri
    discussit,
    ei mirum si soliditatemPelri non
    lurbo,
    non
    imber,
    sedroris levissima
    gutta
    translixit. Petrus
    lahia
    puelloe
    non
    suslulit 1;
    sed ubi locuta
    esl,
    ille
    turbaiur. Processitserrao
    puelloe
    etimmohiliscolumna
    concussaesl. Verumtamcn insiabat illa
    inlerrogaiis,
    el dicebal : Et tu hesternodie cumliominehoceras?
    Petrusautemeo
    magisoppressusforraidiue,
    homiiiein
    se scire
    negavit. Queinrespiciens Clirislus,
    suorum
    fecitrecordari sermonum. At ille
    iitlelligens
    (aclum,
    conversusad
    pcaniieuiiuui
    aniarissiniellevit.
    Agnovit
    enini sibi ut horaini
    pcccati irrepsissepernicieio,quod
    totiim
    hacienus,
    ut
    nicinini,
    divinitus
    procuralura
    cst.
    4. Pelri
    lapsus
    noslri cutisa
    perinissus.
    Videtc
    ergo,
    fratres
    charissimi, quemadmodumexiguocculpoeper-
    miiliiur
    subjacere
    tanlus
    apostolus
    : ut eniendalus
    elationisvilio
    alque correctus, iniegro
    veslialur mo-
    derationisetcleinentioeinduniento.J ameiiimeruditus
    es el edoctusin
    Petro, quemadmodum
    eumDoroiiius
    tui causa
    patitur
    circumscribi
    delicto, quemadmoduin
    illuni fidei
    pietatisquesigniferum,
    et
    generis
    humani
    columnam
    permiserit
    inelu dominante
    quassari;
    ut
    populorum
    doctorihus et
    magislris
    esset
    exemplum,
    aDeosibi uon
    peccaudi gratiam
    minime
    condonatam,
    sicut dicit
    apostolusPaulus,
    Considerans
    te,
    neet tu
    ienleris
    (Galai. vi,
    1).
    Cumforie
    quis
    fuerit inEcclesia
    delicto
    proevenlus,iioii
    statim
    ahjicial, condeinnel;
    sed
    compatiatur
    ac
    lugeat,
    consoletur et
    revocet,
    comiuodet
    jacenti affeclum, porrigat
    manum,
    erigat
    lapsum, spem
    ei divinscclemenlia'.
    repromittens,
    sub
    qua
    eliamservire
    exemplo
    tanlorum
    comprobal
    ma-
    gislrorum.
    Heecautem
    nos,
    ut
    supra
    memoravimus,
    non
    juslosculpaudo,
    sed
    peccatores
    ad
    spem
    erigendo
    prolulimus;
    et
    primoquidem
    virtules
    ejus
    exlulimus,
    ut et
    justis
    formam
    cautelas,
    et peccatoribus salulis
    monstraremus
    exemplum.
    1
    Forte,
    sustinuit.
    1901 SERMOLXXXI.
    1902
    SERMOLXXX
    (a).
    In Mallhmi
    cap.
    xxvii, 5-10: de J uda
    proditore,
    el
    de
    agro
    in
    peregrinorumsepulluramcomparalo
    ex
    prelio
    venditionisChristi
    (b).
    1. J udas severissimussui
    jitdex.
    Rctinet Suicli-
    las
    vestra, fralrcs,
    nos vohisboc
    jarn proxima
    Do-
    tuinica
    l
    procdicassc, ([uod
    J udas lscarioih
    propria
    senleniia
    coiideiiiiialus,
    ad Plioi-isxosDomiuicisan-
    giiinis
    inerccdem
    reporiarit,
    ct actns
    painiteniia
    re-
    fudcril vendilianis
    prctium;
    sedconseienlioesuoenon
    rcsolvci-itscclus.
    Dcniquepost
    redditum
    prclium,
    la-
    qtieo
    se
    suspemlit;
    ut
    qui
    s<". multavcral
    pccunia,
    niul-
    larct ct vita.
    Intclligens
    cniin
    quaniuin
    admiserit
    scclus,
    nonsulfecil ei
    sacrilegii
    carcrc inercede
    ,
    nisi
    careret ei saluie.
    Dignum
    enim se niorte
    jiidicaf,
    quod
    Christumvilani onuiiumtradidisset. Severissi-
    nius
    igilur
    J udas sui
    judex,
    vel inulcisccndocoafile-
    lur, quemnegaverat
    intradondo. Resliiuii
    crgo pc-
    cuuiamP!iaris;eis
    ;
    sednccPharisai camlibenlerac-
    cipiunl
    : dicuut eniro illieitumsibi esseinsuis eam
    liabcrelliesauris. Yide
    igitur quanla
    visdominicoesit
    pccunise, quam
    inde J udas
    rejicil,
    hinc Pliarisoei in
    luculos nonrccludunt. J usti enim
    sanguinis preliuin
    pcnimescit iniquilaspossidere.
    2. ProvidenliaDci inusu
    prelii
    Clirisli.
    Acjerfiguli,
    mitndus.Consiliumlameuiiieuut
    Pharisoci,
    ut ex ea
    agcr figulicomparelur,
    in
    quoperegriuorumcorpora
    collocenlur.
    Qnod quidem providentia
    Dei lacluin
    puto;
    ut
    prelium
    Salvatoris non
    peccaloribus
    sum-
    ptumpraibeat,
    sed
    peregrinisrequicm
    subministret;
    non
    sacrilegis
    sil ad luxum
    ,
    seddefunclissit ad se-
    pulcriiin
    : ut
    jam
    exindeChristusct vivos
    songninis
    sui
    p.issioneredimat,
    etmorluos
    preiiosajiossessione
    3
    su-cipiai.
    Preiio
    crgo
    Dominici
    saiiguinis ager
    (i-
    goli coinparaiur. Lcgimus
    in
    Scriptttris, quod
    lotius
    gcucris
    humaiii salus
    redempla
    sit
    sanguiue
    Salvato-
    ris,
    sicul ait
    a/iosiolus
    Peirus
    : Hoc
    scienles,qttia
    non
    corruplibilibus
    auro vcl
    arcjcnloredempti
    estistlevana
    veslraconversalione
    paternwtraditionis,
    sed
    4
    pretioso
    sancjiiiiiequasi agni
    immaculciliet incontaminali J esu
    Chrisii
    (I
    Pelr.
    i, 18,
    19). Igilur
    si
    prelinm
    vilieno-
    slric
    sanguis
    esl
    Domini,
    vide
    ergoquia
    illanonlam
    redempla
    sit
    agri
    lerrena
    fragililas,quam
    totiusniuiidi
    iiicolumiias
    seiiipiterna.
    Ait
    namqiieevangelisla,
    Non
    enimveuil Chrklus ul.
    jttdicet
    mttnduin,
    scdul scitvelitr
    iiiundus
    per ipstim(J oan. ni,
    17).
    Vide, inquain,
    ne
    pocunia
    illanontain
    eomparala
    sit
    agri
    parvaporlio,
    quam
    lotiusmundi
    copiosapossessio;
    sicut ail David
    propheta,
    Poslulaatne
    ,
    el dabolibi Genteshwredila-
    tem
    ttiam,
    et
    possessionem
    luamterminosterrce
    (Psal.
    li,
    8). Agercrgo
    istc mimdiishic toius csl
    ,
    iu
    quo
    nos
    dispcrsi
    ei disseiiiiiiali Dominofruclum
    boniope-
    ris
    gcriiiinarous
    (c).
    5.
    Figiilus,
    mundi Dominus.Sedfortassa
    perquiras
    a me
    ,
    si
    ager
    miindu^est, qiiisnam
    sit
    ligttlus, qui
    mundi
    possit
    habcrc doniinalum?Nisi
    fallor,
    ipse
    est
    figulus, qui
    vascula
    corpuris
    nosiri fecil cx limo
    ,
    de
    qtio
    dicit
    Scriptura,
    Et
    (ecil
    DettsIwminemde limo
    terrm
    (Gen.n,
    7); ipse
    est
    figulus, qui
    carniumno-
    sirarumccenosumlulum
    vapore
    sui
    spiritusanimavit,
    ct nialeriamfluiclam
    atque
    lerrenam
    ignco
    calorcde-
    1
    m
    manuscriptis
    desunt
    voccs,proxinmDominica;
    et in
    editis
    jiarticula, jam.
    2
    Inn. et
    cl.,
    ut
    qui
    semulaverat
    per pecttniam,
    multi-
    retel vilam.
    3
    Apud
    S.
    Maximum,
    mortuos
    preliosapassione.
    inuno
    ws.,
    mortttis
    pretiosampassionem,
    clc.
    4
    llaedili.Al
    apuduaximum,
    sonenim
    redempli
    esliscor-
    rttplibilibtis
    attrovel
    arcjento,sed
    prelioso,etc.
    Manuscripti
    autem,
    Nonenim
    redempti
    estisaurovel
    argenlo,
    ctreli-
    qua.
    (a) Olim,
    de
    Tempore128,
    et
    post,
    in
    Appendice
    48.
    (b)J ampridem
    auctori suo
    reslitutus,
    aiaximo
    ejjiscopo
    Taurinensi,cujus
    nomun
    geric
    in
    seripiis
    ct cxeusisli-
    bris.
    (c)
    SimiliahabelAmbrosiuS in
    c-ap.
    22Lucre.
    coxit :
    ipse, inquam,
    esl
    figulus,
    qui
    nos
    per
    manus
    suas formavil ad
    vitam, per
    Chrislumsuumreforma-
    vil ad
    gloriani,
    sicut ait
    Apostolus,
    Ad
    eamdemimagi-
    nem
    reformamur
    de
    gloria
    ad
    gloriam(II
    Cor.
    m,
    18):
    scilicet,
    nt
    qui
    a
    priore
    faclura
    propriis
    viiiiscorrui-
    niiis,
    insecunda
    nalivilaie
    liguli hujus
    misericordia
    reparcraiir ;
    hoc
    esl, qui per
    Adoe
    traiisgressioneiniu
    morlcmcecidimus
    , por
    Salvatoris
    graliam
    denuore-.
    siirgamtts. Ipse plane
    est
    figulus,
    de
    quo
    dicit
    Apo-
    Stolns,
    Numqttid
    dicil
    figmenium
    ei
    qui
    se
    finxil,Quare
    tne
    finxisti
    sk? ct
    itcrnm, Nttmquid
    nonhabel
    polesta-
    lem
    figulus
    luti exeailemmassa
    facere
    alitid
    quidem
    vas
    in
    hoiiorein,
    aliudveroinconlumeliam
    (Ront.
    ix
    ,
    20
    ,
    21)?
    Exeodumeiiimluto
    corporis
    nosiri
    Deus, tamen
    pro
    nieritis
    siiigiiloniin,
    alioscustodit ad
    regnum,
    aliosrcservat ati
    pcenam.
    4.
    Perrgrini,
    clevoticliristiani.Iis Christttsest
    sepul-
    tura. Islius
    itaquefiguli ager
    Christi
    sanguineeinpius
    est
    peregiinis
    :
    peregiinis,
    iiiquam, qui
    erant sine
    dorno,
    sine
    pairia,
    ct loto orbeexsules
    jaciabantur,
    requies
    Chrisii
    sanguinc providetur;
    ut
    quibus non
    est inniuniio
    posscssio,
    hisinChristo sit
    sepullura.
    Isiosauiem
    pcregi-inosquos
    csse
    dicimus,
    nisi devo-
    tissimoscbrisliiinos
    , qui
    reiiuntiaiUessocculoet
    nihil
    possidenles
    in
    iiuindo,
    inChrisli
    sangiiinerequiescunl?
    Cliristianusenim
    (|iii
    rauiidiiranon
    jiossidel,
    hic lo-
    tuin
    possiclct
    Salvatiireiu. Ideoauiem
    peregrinis
    Chri-
    sli
    sepuliuraproinitlilur;
    ut
    qui
    sea
    carnalibus viliis
    lanquam perugrinuiii
    et alieiium
    cusiodieril., hic
    Christi
    rcquiem
    mercaiiir.
    Sepullura
    enim
    Christi
    qiiitl
    est
    aliud,
    nisi
    requics
    chrisliani? Nos
    ergo pe-
    regrini
    in hocmu;ido
    sunius,
    el
    (anqtiamhospiles
    in
    hac
    luce
    versiiniur, sicul ait
    Apostolusdicens, Elenim
    duinsumusin
    corpore,peregrinamur
    aDoinino
    (II
    Cor.
    v, 6). Percgrini, inquam, stinius,
    et nobisSalvaioris
    sangiiinis prolio
    '
    cnipta
    est
    sepuliura. Consepttlti
    eiiim
    sttmiis,
    sicut ait
    Aposlolus,
    cumillo
    perBapii-
    smuminmortem
    (Rom. vi, 4). RaptisniumigiturChri-
    sti nobisesi
    scpultura,
    in
    quopeccalis niorimur,
    cri-
    niinibus
    scpeliatur,
    ct vetcrishominiscoiiscienliare-
    soluia inaltcramiialivitateni redivivainfanlia
    repa-
    ranitir.
    Biiptisinuni, iiiqttain, Salvaloris nobis est
    sepulltira
    :
    quia
    ibi
    perdimus quod
    anie
    vixitnus,
    et
    ibi dciiuo
    accipiraus
    ul vivamus.
    Maguaigilur sepul-
    turso
    luijus
    usl
    gratia,
    in
    qua
    uobiscl ulilis inors in-
    ferlur
    ,
    el iuilior vitadonatur 2.
    Magna, inquani,
    hu-
    jusgraiia scpulltinc, t|ii!0
    et
    purificat
    pecciitorem,
    et
    vivilicat moriciilcm
    ;
    acljiivanieipso, qui
    vivil el re-
    gnat
    insouculasicculoruin. Amen.
    SERMOLXXXI
    (A).
    Deverbis
    EvangetiiMarci, cap.
    viu,
    1-9,
    Cumturba
    multaessct ciiinJ esu
    ,
    nec
    haberent
    quod
    mandu-
    carent,
    elc.
    (b).
    1. Christi divinitas el humanilas in mullis elucet.
    Eiiiychclis
    error
    refcllitur.
    A.tiiudiuem
    diviniiatis
    suouet miscricordiamhiiro.iiiitaiisniullis et
    variis
    modis in
    Scripliiris
    sanclis Doininus noster
    J esus
    Chrislus
    osiendil, qiieniadmoduiii
    solel in
    inysteriis
    et
    saciainentis;
    utut
    peieniesaccipiani, elqtiairentes
    inveiiiani,
    ct
    pulsaiuihusapurialur.
    Omniaeniin
    (|iiac
    inhocmttndo sub
    fragililale
    nostraexhibuii
    miracula,
    nobis
    prolicimil.
    Non
    uliqiie
    sine catisa faciebatea
    Doininus,
    vel
    quasi
    frustra et htaniler.
    VerbumDei
    esl
    Chrislus, i|ui
    nonsolum
    sonis,
    sedetiaui factislo-
    1
    Hoec
    verba,
    sanguinispreiio,
    ex
    editioneMaximi hau-
    simus,
    cuniincaiteriseditisetiu
    manuscriplis
    nostrisdesi-
    derenlur.
    2
    itaMs.cb.
    Alii,
    condonatur.
    (a) Ali-as,
    de
    Tcmpore
    209.
    (b)
    (n
    Appeiidice
    nuac
    |.rimumcollocatur.Inter
    Augustinia-
    nos
    absqueAugusiiui
    noniine
    lanquam
    dubiusrelictuserat
    j;ur
    Lovaniunses. Sedmerito
    postea
    fiiit
    repuiliatusper
    verlimunet\
    iudingum,qtii
    damnalumhic
    Eutychetis
    crro-
    rem
    aliqiianto[J ostAugustini
    oliilumexoriri
    coepisse
    ob-
    servabant.r.xordium
    caiitis
    1ct2
    sumpsit
    auclor ox Au-
    guslini
    sori'.io:ie2'i2
    ,
    qui incipil
    :
    Muftiset variismodis
    <v ct adiiudiuenicii\iuitaiis
    mix,

    ctc.
    1903
    APPENDIX.
    1904
    quitur
    liominibus. Hocenim eiiam
    quod
    hodie de
    saucto
    Evangeliolectumest,
    quocrit
    intellectorem: et
    cumfuerit ini.ellecium
    , spirituale
    facit
    gaudium.
    Et
    in haclectionesimul considcrandaest inunoeotlem-
    quc Redemplore
    nostro
    disjtinclaoperatio
    divinitalis
    et
    huniaiiitalis, alque
    omnimodisdcleslandus error
    Eulychctis, qui
    uiiaintaiiluminCliristo
    dogmaiizare
    jjrocsumitoperalioiTem.
    In alterulra eiiim
    parte
    vel
    qui
    solumhominemfuissc
    dixcrit, gloriamnegabit
    Condiloris;
    vel
    qui
    solumDeum
    , negabit
    misericor-
    diam
    Redemptoris. Nempequodsuper
    lurbammise-
    retur
    Dominus,
    nevel
    inedia,
    vel
    longioris
    visedefi-
    ciat labore,
    noverimusaffuctumesse
    atquecompas-
    sionerohumarise
    fragiliiatis
    :
    quod
    autem de
    septem
    panibus
    et
    paucispiscibus
    satiavil
    qualuor
    milliaho-
    niinum
    ,
    credimusdivina;
    opus
    cssevirlulis.
    2.
    Turbw,
    Gentes.Cibtts
    quocarebanl,
    Lex
    Moysi.
    Attendat
    ergo
    Sanctitasvestra,
    quia
    hocnobis
    proposi-
    tum
    est, quod
    cumvestra charilaie
    Iractemus, quid
    sibi velit
    hujus
    rei tantuin
    myslcrium, quod
    eomodo
    seDeum
    discipulis
    demonslrassesanctatestatur Scri-
    ptura , quoinodo
    Evangeliuni
    narrat. AiteniinEvan-
    gelista
    in hodierna leclione
    : Cummullatttrbaesset
    cum
    J esu,
    nechuberenl
    quodmandttcarent,
    convocalis
    discipulis
    aitillis: Misereorlurbwhuk. Sed
    requiraraus
    quod
    ait
    supcrius,
    In illisdiebuscumturbamultaessel.
    Superius
    eiiiraaccesserunt J udoeiadSalvalorcm
    ,
    ac-
    cusanles
    discipulosejus,
    co
    quod
    nonlolisroaiiibus
    manducarenl.
    Quos
    Dominus
    redarguit, quiaquoe
    de
    cordc mala
    procedunl,
    ea
    potius
    horairiem
    coinquina-
    renl. Et rcliclis
    illis,
    vcnil in finibus
    Gentiuin,
    ubi
    mulier Chananoca,
    qu;e
    est rnater
    genlilium, pro
    filia
    sua,
    id
    est, Ecclesia,
    Domiiiuin
    duprer.atur
    :
    quoe
    lam-
    diu
    postulavil,
    donec
    accipcrel quod petebat.
    Post
    lisec ilerum curavit mututn et surdum
    (Marc. vn).
    Ergo
    inhisdiebuscummultiludo
    popttli concurrisscl,
    nechaberenl
    quod
    mandiicarctU: turbas enirohic om-
    nesgenlis siguilicare
    crealtiras
    inielligimus, pro qui-
    bus
    ipse
    Dominus misericordia
    coniniovetur,
    (juod
    nonhuberenl
    qttod
    maiidiiccireul : hic
    spirilualiter
    de-
    bemus
    iniclligere;quod
    ideononhabebanl
    guod
    man-
    ducarent:
    quia
    Genles
    Legom
    non
    habebaiu,
    id
    est,
    quinque
    libros
    Moysi,
    non
    Prophelas,
    DOII
    prsedica-
    tionemsancti
    J oannis; quia
    Geniesnon
    pcr
    Leg^m
    ,
    sed
    per
    fideiii veneruiitad
    Redempiorcm.
    ldcoliiduo
    perseveranl,
    hocest,
    in
    naliviiaie,
    in
    passione,
    in
    resurreclionc Domini;
    sivciu
    Patre,
    ct in
    Filio,
    et in
    Spiritu
    sanclo. Persevurarecnim
    , permancre
    est in
    confessione,
    sicut
    ipse
    Dominusait:
    Qui
    aiitem
    perse-
    veraveril
    usque
    in
    finem,
    hicsalvuseril
    (Matlh.
    x,
    22).
    Dicil
    ergo
    Dominus,
    Non habeni
    quod
    mttnducent:
    quiaLegem
    nonhabent : el dimittereeos
    jejunosnolo,
    ne
    deficiani
    in
    via;
    ul
    qui per
    fidemChristi credide-
    runt, per
    fidcmChrisli salvarcnlur.
    Quidam
    aulemex
    hisdelonge
    venerunt.
    Longc
    enini
    eraulGentesaDeo,
    crrando
    per
    idola. El modo omuis
    qui peccat, longe
    esi a Deo.
    3. lncreduli
    Aposloli,
    doncc revelenlur
    myslcria.

    Dicunl
    disciputiejits
    : Uncieislos
    quis poterit
    salu-
    rare
    panibus
    in solitudiue? Adhuc
    Aposiolos
    tenebat
    incredulilas,
    donec
    mysicria
    revelarentur : nec re-
    cordabanlur
    qtiod
    fccerat de
    quinquepanibus
    etduo-
    bus
    piscihus.
    El
    inlerrogavil
    eosJ esus
    quol panes
    ha-
    berent.
    Qui dixerunt, Seplem.
    Et
    prmcepillurbw,
    ul
    discumbercnl
    super
    ierrain. Et
    accipienspanesgralias
    egit,
    el dedit
    discipulis
    suisul
    apponereni.J il piscessi-
    mililer beneclixil,
    el
    posuil
    anteillos, El manducave-
    runl,
    et salurali suut
    ,
    cl sustulertinl
    seplentsportas
    plenas.
    Eranl auicm
    qui
    manducaverunt
    quasi qualuor
    miltia,
    exlra mulieresel
    infanles.
    Et virlules
    quidem
    Domini manifestissiraecredimus essefaclasin
    prse-
    senli : scd
    quid
    laleat in
    myslerio, ipsiusgraiia
    do-
    nante
    requirainus.
    i.
    Duplicispcinummultiplkalionis
    collalio.Prima
    J udwos
    j
    alleraGentesexhibet. In
    superiori
    enimle-
    clionede
    quinquepanibus
    el duobus
    piscibusquinque
    milliahoiiiiiiumsaliavit : liic
    septcmpanihtis
    salura-
    vit
    qiialuor
    mil.lia
    hominum. Ibi
    discipuli saggerunt
    Domino, dicenles,
    LOCMS desertus
    est,
    el Iwra
    prte-
    leriit;
    dimilleturbas
    ,
    ut eUtttesincastellacinantsibi
    escas
    (Marc.
    vi,
    31-44)
    : bic
    penitus
    lacent
    discipuii;
    sed
    ipse
    Doroinus
    pro
    eis sollicitus esl.
    Videamus
    quare
    lacent.
    Quia
    necdumroissi fucrant
    prsedicarc
    Gentibus,
    sed
    poiius
    adoves
    perditas
    domusIsrael.
    Prior
    ergo
    illa
    parabolaperlinel
    ad
    J udseos;
    islavero
    ad Genies. Ibi
    quinquepanes fueranl,
    hoc
    est, quin-
    que
    libri
    Moysi
    : hicvero
    septempancs, qui
    sunt se-
    pliformis Spiritus
    dona
    ,
    sicut ait sanctus Isaias
    pro-
    phela, Spirilus sapientiw
    el
    inletleclus,
    spiritus
    con-
    silii et
    [orliludinis, spirilus
    scientimel
    pietalis;
    el re-
    plebit
    eum
    spiitlus
    timork Domini
    (Isai. xi,
    2e(3).
    lhi duodecim
    cophini pleni Spiritu
    sancto: hic
    septem
    ecclesioe,
    sive
    septem
    candelabraaurea. Ibi duo
    pi-
    sces, qui
    sunl duo
    Tesiamenla,
    sive unus liber
    omnium
    Prophelarum,
    vcl
    (a)
    sancii J oannis
    proedica-
    tio : hic indefinitusnumcrus
    jxmitur, quoc
    sunl dona
    graliarum,
    sicut ail
    Apostolus,
    Alii
    per Spiritum
    datur
    sermo
    sapkntiw,
    alii sernw
    scienliw,
    alii
    prophetia,
    atii
    genera linguarum,
    alii
    interprelalio
    sermonuni:
    omniavero hcec
    operalur
    unus
    alque
    idem
    Spirilus
    (I
    Cor.
    xti, 8-11).
    Ibi
    super
    fentim
    recumbunt;
    et hic
    super
    terram.
    Ulrimqueuna conversalio,
    una
    gratia,
    una
    virtus,
    unadeitas. lbi
    super
    fenum
    disctimbunt,
    hoc
    est,
    raortificata
    opera
    carnis
    ; quia,
    Omniscaro
    fenum,
    ait
    prophela(Isai.
    XL
    ,
    6)
    : hic
    super
    lerram
    discumbunt,
    id
    est, opera
    lerreriaconculcant. Ibi
    quinque
    miilia
    refecti, qui
    numerus
    perlinet
    adJ u-
    dicos
    ;
    nam
    post
    ascensionem
    Domini, loquenle
    san-
    cio Petro
    , quinque
    milliasuul
    baplizaii (Act.
    IV
    ,
    4):
    hic auiem
    quatuor
    millia
    ,
    hocestdetotalerfaomnes
    Gentesa
    qualuor
    cardinibus
    cceli,
    de
    septiformi
    san-
    cti
    Spirilusgralia
    esse
    rejiletas
    invitamoclernam.
    S.
    Aillwriqtio.
    Et ideo
    , dileclissiini,
    nos
    qui
    non
    jiei' Legem,
    sed
    per
    iidem credimus in
    Domino
    nosiro J esu Christo;
    qui
    non ex
    operihus,
    sed
    ipsagratia
    sumus
    redempli; qui
    nonex
    quinquepani-
    bus
    ,
    id
    e.st,
    ex
    quinque
    libris
    Moysi,
    sedex
    septi-
    formi
    gratiaSpiritus
    sancli sumus
    repleti,
    sicutbca-
    lus Isaias
    prophetaverat,
    diceiis
    , Spiritussapienlim
    et inlelleclus
    , spirilus
    consilii cl
    (orlilttdinis,spirilus
    scieutiwel
    pielatis
    ;
    et
    replebil
    illum
    spiritus
    timorisDo-
    mini : in hac
    ergo seplifornii Spiriius
    sancti
    gralia
    nianeamus,
    in
    qua
    vocali
    sumus, repleti
    dono
    Spiri-
    tus
    sancii,
    per
    DominuinnosirumJ esiimCliristum
    ,
    qui
    vivitel
    regnat
    in unitflte
    ejusdemSpiritus
    saiuti
    Deus
    , per
    oinniasseculasscculorum.Amen.
    SEItMOLXXXII
    (b).
    Deverbis
    Evangetii
    Lucw, cap. in, 12-14,
    Vencrui.l
    aulemel Publicani adJ oaunem
    ,
    eic.
    (c).
    Nusi. 1. Conditionullaexcusal
    peccalorem.Stipen-
    dia. Mililiachrisliani
    prima.
    Noniiullifraires
    , qui
    aut
    iniliiiiB
    cingulo
    deiineiiiur
    ,
    aul inaclusunt
    publico
    conslituii,
    cum
    peccanl graviter,
    hacsolenla
    peccalis
    suis
    prima.se
    voce
    cxcusare, quod mililant;
    et ne
    bene
    aliquando
    faciaiit,
    occupatos
    se roalisaciibus
    conquerunlur
    :
    perinde
    '
    quasi
    militia
    Iiomiimm,
    non
    YOlunlasin
    culpa sil;
    ita
    quod ipsi gurunt,
    ofliciis
    suisadscribunt. Nonenimniilitare
    ,
    clelictum
    esl;
    sed
    propler priedammilitare, peccalmn
    esl. Nec
    rempu-
    blicam
    gcrere,
    crimiuosimi
    cst;
    sedideo
    agere
    rem-
    publicam,
    ul reiu familiarem
    politisaugeas,
    videtur
    esse dainnabilc.
    Propterea
    ctiim
    providuntiaquadain
    militanlibus sunt
    stipendia
    consliiula
    ;
    nedumsura-
    pttts quacrilur, pncdo gi-assclur.
    lllud aiilein
    quale
    est
    qtiod
    cuni ob errorcm
    aliqueni
    a seuioribus ar-
    guunltir,
    et
    imputaiur
    alicui deilliscur ebrius
    fucrit,
    1
    InMss.
    jjlerisque,proinde.
    (a) Forte,
    et.
    (b) Olim,
    deverbisDomini
    19;
    ct
    post,
    in
    Appendico
    3.
    (c)
    Pridem
    rejeclus
    aLovaniensibus
    fuit,qui
    Maxioii
    epi-
    scopiesse,
    aciuterAmbrosians
    reperiri
    monuerunt.Au-
    gustino
    in
    manuscriplis
    bonemullisconstanteradscvibilur.
    Certe
    quidem
    nonad
    Augusli.ium,
    sedloiienecadMaxU
    raum
    pertiuet.
    1305
    SERMOLXXXiII.
    4008
    cnr res alienas
    .pervascrit,
    cscdcmcur tiirbulenlus
    adniiserit;
    slatim
    respondeal,
    Quid
    haheboni facere
    ,
    horno soecularisct miles?
    Niimquid
    monachumsum
    jirofussus,
    aut clericum?
    Quasi
    omnis
    qui
    cluricus
    noii est,aut monachus
    , possit
    ei licere
    quod
    nonli-
    cet. Cunclis
    igitur
    ofliciis,
    sacrisin
    Litieris, procscri-
    biiur nornia
    vivendi,
    oronisadbenevivcnduro
    provo-
    caittr
    sexus,
    oclasct
    dignitas. Igitur
    nemoseexcuset
    publicis
    actibus
    ,
    nemo de
    occupaiionc
    militioccon-
    qneratur. Apud
    omnemchrislianumrjrimalioneslatis
    dcbetessemililia.
    2.
    Vectigaliajttsta.
    Prmdones
    pttblici.
    Namut id
    quod dicinuis,
    auctoritate
    evangelicacomprobemus,
    .videamusleclionem
    , qusepaulo
    anledecttrsaest: ait
    enim
    Evangelium,
    Veneruntautemel Pttblicani ed
    J oannem
    ,
    ut
    baplizarentur
    ab
    eo;
    el dixerunl adeum:
    Magisier, quid[aciemus
    ? Atilledixil: Nihil
    amplius
    exigalis, quamquod
    constitulumest vobis. Iionesta
    plane
    Puljlicanorum
    interrogatio,
    acsancti
    Propheise
    justa responsio.
    llli enimsollicite
    interrogant,
    neaut
    jgnoranlesplusexigendopeccatumincidant,
    aut ces-
    santes
    publicamdecipiant
    fuiictionem: hicautemmo-
    derate
    prsecipit,
    ut et
    iniquitas
    Iocumnon
    habeat,
    et
    consiilulumhabeat
    vecligal
    effectum. Nonenimdi-
    xit,
    Nihil
    exigatis
    ;
    sed
    ,
    nihil
    ampliusexigatk.
    Unde
    inlelligimusquodapud
    Deumnontam
    exactio, quam
    exaclio
    iniqua
    damnetur : dicitenim
    ipseDominus,
    Reddite
    qttm
    Dei
    suiit,
    Deo
    ;
    et
    qum
    Cmsaris,
    Cmsari
    (Malth.
    xxii, 21). Igituf quod
    Csesar
    proecipit,
    feren-
    dum
    est; quod Imperator indicit,
    lolerandumest:
    sedfit
    inlolerabile,
    dumillud
    proeda
    exaclionisaccu-
    mulat. Hocautem
    qualeest, quod
    iidem
    ipsi qui hujus
    modi necessiiales
    procurant, peccatis
    suis
    peccata
    congeminant:
    hoc
    est, qnod
    fraudessuasac
    rapinas
    commodumvocant,
    cum
    ipsaprocda
    inferalur incom-
    modum? IUudautemadduntsceleribussuis
    ,
    ut
    quos
    indcfensos viderint, ipsos potius persequanlur;
    et
    pulant
    senecessiiatesdecepissepublicas,
    nisi domos
    deceperint orphanorum
    : ita
    quorumpater
    anlebi-
    duumforsilar.fuerit amicus, collega,
    vel
    fraler,
    in-
    tervenientemorle, ejusdem
    liberi
    habeanlur tanquam
    ignoli,
    vileset miseri. Viduaautemsi
    quafuerit,
    aut
    sic
    irijuriisexagitatur
    ut
    nubat;
    aut si voluerit inca-
    stilalis
    permanereproposito,
    dandomunerainfacul-
    lale vix
    perntanet.
    Cumhisergofraudibusrepleverint
    sacculos
    suos,
    videasillosloetoset accuralosadec-
    clesiam
    properare,
    et Deo
    gratias agerc, quasi
    ab
    ipso
    illis haec
    pecunia
    conferalur;
    iJ lud
    quoquepec-
    canles, quod rapinarum
    stiarumDeumvolunt esse
    participem.
    3. Mililantiumnomenad
    plures
    exlenditur. Dicit
    enimsanctum
    Evangelium, Inierrogaverunt
    illumet
    nuliles, Quidfaciemus
    el nos?AitillisJ oannes : Ne-
    minemconculialis
    , neque
    ealumniam
    (aciulis;
    sedcon-
    tenli eslole
    stipendiis
    vestris. Hic
    jain cognoscere
    se
    debet oranis homo
    qui
    miliiat. Nonenimtanlumde
    hismiliiantibus
    Scripturaloquitur, qui
    armatamilitia
    delinenlur
    ;
    sed
    quisque
    militioesuse
    cingulo
    uiitur
    ,
    dignitatis
    suaemilesadscribilur :
    atque
    ideohoecsen-
    tenlia
    polest
    dici,
    verbi
    gratia,
    militibus,
    protectori-
    bus,
    cunclisquerectoribus.
    Quicumquestipendia
    sibi
    publice
    decreta
    consequitur,
    si
    ampliusquoerit,
    tan-
    quam
    calumnialor et
    concussor,
    J oannis sententia
    condemnatur.
    Usque
    adeoautemhocinolevil
    maliim,
    ut
    jamquasi
    exconsueludinevendanlur
    leges,
    cor-
    rumpaniur jura,
    sententia
    ipsa
    venalis
    sit,
    et nulla
    jam
    causa
    possit
    essesinecausa.
    4.
    Clerici,
    milites.
    Cinguius
    eorum,
    Stipendium.
    Cle-
    ricusnonclericits.Hoccaulcradivinasentenlia
    qusead
    milites
    loquitur, potest
    eliamadclericos
    retorqueri:
    quia
    eliamsi non militarevideamur socculo
    ;
    tamen
    Deoet Dominomilitamus,
    sicul ait
    Apostolus
    , Nemo
    mititans
    Deo, obligal
    se
    negotiis
    smcularibus
    (II
    Tim.
    H, 4)
    :
    videmur, inquam,
    nonmilitareremissisac
    fluentibustunicis: scdhabemusmilitiocnoslroecin-
    gulum, quo
    caslimoniscinleriora
    conslringimus;
    de
    quocingulo
    Dominusaitad
    Aposlolos
    suos,
    Sintlumbi
    vestri
    prwcincii,
    el lucernmardentesinmanibus
    vestris
    (Luc. xn, 35).
    Milites
    igitur
    Christi sutnus
    ,
    et sti-
    pendium
    ab
    ipsodonativumquepercepimus*,
    sicut
    dicit beatus
    Apostohis, Qui
    deditnobis
    pignttsSpiri-
    lus: lioeesl
    qni Spiriius
    snnciinos
    remuneraiionedi-
    lavit. Si
    quis ergo
    Christianorumhocdonativocon-
    tentusfortenon
    fuerit,
    et
    quoeritamplius,
    incipit
    hoe
    ipso
    carere
    quod
    meruit.
    Quod
    specialilercoiuingiu
    hocreticisArianis : dumenimnescio
    quid amplius
    quocrunt,
    inyenienles
    erroris
    spiritum, graiiam
    san-
    cti
    Spiriiiis pcrdiderunt.
    Nainet catliolicusclericus
    hacsentenliarelinetur. Si enimnoncontentus
    slipen-
    diis
    fuerit, quse
    de
    altario,
    Douiino
    jubenle,
    conse-
    quitur ;
    sedexercet mercimonia
    , iniercessionesven-
    dit,
    viduaruromuneralibenter
    amplecliiur
    : hicne-
    gotiator roagis poicstvideri, quain
    clericus. Necdi-
    cere
    possunuis,
    Nemonosinvasores
    -
    arguit,
    violen-
    lioeiiullusaccusat:
    qtiasi
    noniiiterdum
    niajoremproe-
    dama viduis blandiinenia
    eliciant, quam
    tormenUu
    Nec inlerest
    apud
    Deumuiruravi ancircumvenlione
    quis
    res alienas
    occupet,
    dummodo
    quoquopacto
    te-
    neat alienum.
    SERMOLXXXIII
    (a).
    De
    verbisEvangelii
    Lttcw,
    cap. vn, 36-50,
    Venitmulier
    quse
    eral incivilaic
    peccalrix(&).
    1. Pmnilenliaomnibtis
    agenda
    est. A
    quibusprm-
    cipuejejunandum.
    J amdies
    jejunii,
    fratres charis-
    simi,
    dies
    obsecraiionis,et,
    ut
    inanileslius
    dicam,
    pcenitentise
    nobis
    tcmpus
    advenit. Omnesdebemus
    agere pcenitentiam; quia
    onines erravimus. Nani si
    Scripluroe
    tesiimonionec unius diei infans mundus
    est
    (J ob xiv, 5,
    sec.
    LXX); quis
    seimmunemau-
    debit
    profileri, poenitenlise
    remedia
    refutare, quoe
    eiiamsanctis
    intelligit profuisse?
    Dies
    jojunii,
    dies.
    reconciliationissunt. Nam
    per
    escaminAdoe
    pccca-
    lum
    ineidimus;
    et
    per jejunium
    Deoreconciliali su-
    musin
    Christo,
    sicut
    Aposlolus
    ait : Deuserat in-
    Chrklo mundumreconcilianssibi
    (II
    Cor.
    v, 19).
    Exigit
    anobisDeus
    jcjunium;
    ul
    gulselaqueus3,quo
    Adam
    strangulatusfuerat,
    dissolvatur: et nonsolum
    nosacibis vult
    abstinerc,
    verumet a vitiiset ma-
    liliis.
    Deniqueper prophelam
    claroatDominus
    dicens,,
    Desiniteamalis'
    1,
    veslris,
    discilebontim
    (acere(lsak
    I, 16e(I7).Quid
    enim
    prodest
    abstinerca
    carnibus,
    et carnalia
    opera
    non
    deponere,
    dicenteDomino
    J esu,
    Non
    coinqtiinal
    hominem
    quod
    intral in
    ore,
    sed
    quod
    exil deore
    (Matth. xv, II)?
    Ilinc enimDeus
    jejtuiia
    J udacorum
    reprobavit; quia
    ab
    escis,
    nona
    peccalis
    abstinendumessedixerunl. Undeet
    increpat
    eosdi-
    cens,
    In diebusenim
    jejuniorum
    vestroruminveniuntur
    voluntales
    vestrm,
    et omnesdebitoresvestros
    repelilis
    (Isai.
    I.VIII,3).
    Absit hoc a
    populo Christiano, qui
    jejunii tempore
    nihil aliud
    novit,
    nisi
    misericordiam,
    qua ipse
    servatus est. Et ideo
    quiajejunii tcmpus
    iristat,
    accedainusad mensam
    Domini,
    et reficiamur
    convivio
    Chrisli;
    ut
    quemadmodumElias,
    in virlute
    illiusesc;c
    longapossimusjejunia
    tolerare.
    2. Mulier
    peccatrix,
    Eccksia. Audistisin
    Evangelio
    quod
    rccumbenteDomino in domo
    Pharissci,
    Venit
    mulier
    qum
    eral in civilate
    peccalrix,deferens
    secum
    alabastrum
    unguenli;
    el slans retro secus
    pedes ejus
    lacrymiscwpit rigare pedesejus,
    el
    capilliscapilis
    sui
    tergebat,
    et
    unguenloungebal.
    Non mediocresit hoc
    mysleiium.
    Ceniimus
    quod
    indomo
    Pbarisaei,
    hoc
    1
    Itaediti. At
    Mss.,donumque percipimus.
    'a
    ApudAmhrosium,
    invasionk.
    8
    InMs.
    ch., gulmlocus,
    mendose.Mehus
    n., gulw
    nodtts.
    4
    Itar. codex.At Mss.cb. hicet
    paulosuperius,
    De-
    sinitea
    maleficiis;
    n.
    autem,
    Discedilea malitiis.Porro
    LXX
    , Quiescile
    a maliiiis.
    (a) Alias,
    14ex
    Vignerianis.
    (b)-Quatuor
    m
    manuscriiilis
    inventusest:
    rtefriusAugu-
    stino,
    duoCorbeienses Ctesario
    liibuunt,Nacarricus autem
    codex
    ipsum
    habet
    absque
    auctonsnomine
    1907
    APPENDIX. 1908
    est,
    in
    Synagoga
    Dominus recumbehal;
    non re-
    quiescebal.
    Quemadniodum
    aulero in
    Synagoga
    re-
    quiescere poterai,
    in
    qua
    hurailemet
    qttictiim, super
    queni requiescerel,
    invenirenon
    poierat?
    Eccemulier
    peccalrix. Quse
    esl istarnulier,
    nisi Ecclesia exGen-
    tibus, quse pcccatrix
    erat, quaindin
    non
    adyenerat
    reniissio
    peccalorum?
    At ubi vcnit Dominus,acccssit
    ad
    Bapiismum;
    et faciaesl sine
    macula,
    siue
    ruga.
    Aguum
    etenimimmaculaium
    sequendodeposnil
    om-
    nes maculas
    peccaloruro.
    Acccssit
    peccalrix
    secus
    pedes
    Chrisli. Peccator ad
    pedes
    accedit; juslus
    ad
    capul: peccator lacryraislavat pedes
    Domini; jusius
    autemoinne
    corpusojusjjretioso perfundit unguenlo.
    Sed
    ignarus mysierii
    Pharisacusdice.bal
    inlra
    se,
    Hic
    si esset
    propheia,
    scirel
    utiquequw
    el
    quaiis
    estmulier
    qumlangitewm.
    Maleiste incredulus
    scsiiniabatDo-
    niinum a sedebere
    peccatores expellere
    :
    qui
    enim
    venerat non vocare
    justos,
    sed
    peccaiores, quomodo
    polei-at peccatorum
    consoriia declinare? Non coin-
    quinalur
    a
    peccatoribus, qui
    laclu
    corporis
    sui
    pec-
    catores einundai. Fons a-ternusnon
    polest
    sordidari,
    sediimndatioiiestiaahluit univcrsos.
    3.
    Os, manus, scapulm,
    et
    pedcs
    Chrisli. Idcocon-
    verstis ad mulieremdixit Simoni: V.ideshanc mu-
    lierem? Inlravi in domumtuam :
    aquampedibns
    meknon
    dedisti;
    hwcautem
    lcicrymis
    suis
    rigavitpedes
    meos,
    el
    capillis
    suislersil. Oscutummihi non
    dedisti;
    hmcautemcx
    quo
    intravil,
    non cessavitosculari
    pedes
    meos.
    Propltr quod
    tibi
    dico,
    remilluiUurei
    peccqia
    mulla,
    quia
    dilexil mitltum.
    Ingressus
    Dotninus do-
    mum
    Pharissei, aquam pedibus
    suis non
    qtioesivit;
    quia
    eos
    peccalorum lacryrnis
    reservabal:
    osculum
    Pharisoei non desideravil; quia dignius peccalorura
    osculum
    ju.dicabal
    : imo
    capul
    suura ei.
    unguenlo
    no-
    luit
    perungi,
    ne
    impinguarelur
    oleo
    peccaloris.
    Om-
    nesenimin Cinisto unum
    corpus
    sumus,
    sed diversa
    membra,
    alia
    infirraiora,
    aliafortiora
    (Rom-
    xn,
    4ct
    5).
    Os
    ejus
    eral bealus
    apo.stolus
    Paulus, qui
    dicebat,
    An
    experimentumqumritis ejus qtti
    in me
    loquitur
    Chrislus
    (II
    Cor.
    xiu, 5)?
    Manus
    cjus
    sunt
    Apostoli
    venerabiles, pcr quas
    mulias saniiaies el innumera
    operatus
    esl mirabilia.
    Scapulseejns
    sunl
    niarlyres
    sancti,
    in
    quibus
    est a diversis
    perseculoribus
    fla-
    gellalus; denique per prophetam
    ail, Posui
    scapulas
    measin
    flagetla(Isai. L, 6, jtixta LXX).
    Si enimsu-
    periora ejus
    membrasunl
    sancii, pedes
    Doniini
    quos
    alios nisi
    peccalorespossurnus
    oesiimare,quos
    Eccle-
    sia saiicta suis
    lacrymis
    delinit,
    et
    prelioso
    miseri-
    cordioefovet
    unguento?
    Noli hos
    spernere peccatores,
    quiapedes
    Christi
    sunt;
    sed
    require
    eos
    diligeutius,
    require
    in
    carcere, require
    in
    cu.stodiiSyrequire pau-
    pefern
    et
    egeiium;
    et Cum
    inveneris, misericordiai
    jbisoleum
    praebe,
    mitle in
    pedes
    Chrisli
    unguenlum
    :
    ut et de le dicatur,
    Dimksa stint ei
    peccata multa,
    quia
    dilexit mttllum: ctti enitnminus
    diiniititur,
    minus
    diligit,
    Et
    ideo, fratres, plus diligamus; quia plus
    dimissura est
    nobis,
    el
    pfura proesicmus,
    a Domino
    misericordiamconsecuturi : cui est
    gloria
    in soecula
    sseculorum.
    Amen.
    SERMOLXXXIV
    (a).
    De verbis
    EvangeliiLucm, cap. xi, 1-4, Domine,
    doce
    nos
    orare, etc,
    cum
    exposilione
    Oralionis domi-
    nicm
    (b).
    1. Deus Christi
    specialis
    Pater,
    iwsler in cmn-
    muni.Cwlum,
    ubi abest
    cu/pe.Apostoli
    sancti dicebant
    ad Dominum
    J esum,
    Dbtnine,
    docenos
    orare,
    sicul
    J oannes docuit
    discipulos
    suos. Tunc ait Dominus
    .oralionem,
    Pater
    nosler, qni
    es in
    ccelis,sanctiftcettir
    nomentuum. Advenial
    regnum
    tuum. Fiat volunlas
    luq,
    sicut incmloet in terra. Pancmnostrum
    quotidianum
    danobishodie. El dimitle
    nobisdebila
    nostra,
    sicutet
    ,nos aimi(/imsdebitoribusnostris. El ne
    paliaris
    nos
    (a)
    Olim,
    deVerbisDomini
    28;
    el
    posl,
    in
    Appendioe
    3.
    (b)
    Totus
    exscriptus
    est ex Ambrosiilibro5 de Sacra-
    lentis, cap.
    4.
    induci in
    lcntalioitem,
    quam
    ferre
    non
    possumus:
    sed
    libcrq
    nosa mctlo.Vides
    quam
    brevis
    oratio,
    et om-
    niiim
    plena
    virtulum? Primus
    scrmo,
    quantsegralioe?
    0
    lionio,
    faciemluam
    jion
    audebas ad ccp.hunaltol-
    lerc,
    oculos luosin tefram
    dirigebns;
    ei snbiioacce-
    pisti graliain
    Christi, pjtinia
    tibi
    peccata
    dimissasunt:
    ex malo
    servo,
    factuscs honus lilius : ideo
    proesume
    non de
    operalione tua,
    seddc Clirisli
    giatia;
    Gratia
    enimsalvati eslis
    (Ephes.
    u,
    8), Apostolus
    ait. Non
    ergo
    hic
    arrogantia
    est,
    sed fides:
    proedicarequod
    acccperis,
    nonest
    superbia,
    seddevolio.
    Ergo
    attolle
    oculosacl
    Patrem, qui
    le
    per
    lavacrum
    gcnuit,
    ad
    Pairem
    qui per
    Filium te
    redemit,
    et
    (lic,
    Patcr
    nosler. Bona
    preesumpiio,
    sed moderata. Patrem di-
    cis, quia filius;
    sed noli libi
    aliquid sjjecialiter
    vin-
    dicare. Solius Ch.risli
    specialis
    esl
    Pal.er,
    nohisom-
    nibtisin
    conimune,
    esl Paler :
    quia
    illum. soluin
    ge-
    nnit,
    rios creavit, Dic
    ergo
    el lu
    per gratiam,
    Pater
    noster,
    ul liliusesse
    nierearis;
    Ecclesiseconttiilu
    1
    et
    considerationete
    ipsepommenda.
    Paler
    noster,qui
    es
    in
    cwiis.
    Quidest,
    in cmlis?Audi
    Scripluram
    dicen-
    lcm,
    Excelsus
    super
    \omnes
    cmlosD.ominus
    (Psal.
    cxn, 4).
    Et
    uhique
    hahes
    quodsuper
    ccelosca-.lorum
    Dominussit:
    quasi
    nonin coeliset
    Angcli,
    quasi
    non
    in coeliset
    Dom.inationps;
    sedinccelis
    illis,
    de
    quihus
    diclum
    est,
    Cwii
    enqrranl gloriam
    Dei
    (Psal. xviu, 2).
    Ccslumesl
    ibi,
    ubi
    culpa
    cessavii.Coslumest
    ibi,
    ubi
    flagitia
    non sunt.
    Ccelum
    cst
    ibi,
    ubi nulluramorlis
    esl vujnus.
    2.
    RccjnujnDeigratiq.
    Paler
    nosler,qui
    esin
    cmlis,
    sanctificeitir.
    nomensancltim
    luuminnobis*.
    Quid est,
    scinciiftcetur
    ?
    Quasi optemus,
    ul sanciificetur ille
    qui
    ail,
    Estotesancti, quiael ego
    sanctussum
    (Levil.xix,2):
    qtiasi aliquid ei.
    ex
    iiqstra precalione
    saucii.iication-is
    accedai? Non: sed sanctificetnr in
    nobis,
    ul adnos
    possil ejussanclificaiippei-venjre.
    Paler
    nosler,qui
    es
    in
    cwlis,sanciifieelur
    nomen sanclumluumin nobis.
    Adveniat
    regnum
    ttmm.
    Quasi
    non
    sempiternum
    sit
    Dei
    regn.um. Ipse
    Dominus
    dicit, Ego
    in hocnatus
    sum
    (J ocm.xvm,
    37);
    et lu
    dicis, Pater,
    venial re-
    gnum
    tuum:
    quasi
    nojii
    vencrit? Sed ttinc venil re-
    gnumDei, quando
    esiis
    graliamcjns
    conseculi:
    ipse
    enim
    ait, Regnunt
    D'ei
    inlra vosesl
    (Luc. xvn,
    21).
    Veniat
    regnum
    tuum. Fial vohtntas
    lua,
    sicul in
    cmlo,
    el inlerra. Panemnbslrum
    qublidianum
    danobisIwdk.
    Sanguine
    Chrisli
    pacificala
    sunl
    omnia,
    vel in
    coclo,
    vel in lerra
    (Coloss. r, 20);
    sanctilicalumesl cce-
    lum, dejecius
    est diabolus. lbi
    versalur,
    uhi ct homo
    qucni
    illc
    decepit. Fiaf.
    voluntas
    tua,
    sktit in
    cmlo,
    etin
    terra:
    hocest,
    sit
    pax
    in
    terra,
    quemadmodumjii
    coelo.
    3. Consecralio
    corpprk
    Chrisli.
    Grceciscommunio
    rara.
    Quotidianasiifldefur.
    Panemnostrum
    quoiidia-
    numda nobishodie. Memini scrmonis
    mei, cu,m
    d.e
    Sacramentis tractarerh : dixi-
    vobis, quod
    anie verha
    Clirisli, quod
    offertur, panis dicalur;
    ubi Cbrisli
    verba
    deprompla fuerinl, jam
    non
    panis dicilur,
    sed
    corpus appellatur. Quareergo
    inOralione
    dorninica,
    qtiseposiea sequilur,
    ait,
    Panem nostntm?
    Panem
    quidem
    dixit,
    sedImofcio-j
    dixil,
    hoc
    est,
    supersub-
    stanljaleiii. Nopisle
    panis qui
    vadit in
    corpus,
    sed
    ille
    panis
    viloe
    seterriac,
    qui
    animoenoslrsestihsian-
    tiam fulcit. Ideo
    ergOgroece
    Hwww>diciiur :
    laiinus
    auiteiii
    himc
    panem\quotidianum
    dixit :
    quia
    Groeci
    dicunt advenientemdiem3.
    Ergo qnod
    latinus dixit
    el
    grocctis,utrunique
    wlilevideiur :
    gr;cciisulruinque
    uno.sermone
    significavit;
    laiinus
    qiioiidianitm
    dixit.
    Si
    quotidianus
    est
    panis,cur post
    annum
    illumsumis,
    quemadinodu.m
    Grseoi
    in Orienie facere consueve-
    runt?
    Accipequotidip, quodquolidie
    libi
    prosil:
    sic
    1
    ltaLov.cumMs. cl. At hseduoc
    voces,
    Ecclesimcon-
    tuilu, in.
    atiiseditisac
    riianuscriplispuncto
    dividuntur: et
    plures
    Mss.
    habeul,contuere;
    pro,
    contuilu.
    2
    kajc
    verba, sanclmn,et,
    in
    nobis,
    hic et iafraLova-
    niensesomisei'uut.
    3
    Manuscripli plerique
    omitlunt
    vocem, diem; quse
    ta-
    menexsiat
    ajmd
    Ambrosium.
    1909
    SERMOLXXXV.
    1910
    vive,
    ul
    quotidie
    merearis
    accipere. Qui
    non me-
    i-eiui-
    quoidie accipere,
    non meretur
    posl
    annum
    acciiere.
    Quomodo
    sanctus J ob
    quolidie pro
    filiis
    offcTehai saerificium,
    ne forte
    aliquid
    vel incorde
    vel inseriiione
    peccassent. Ergo
    tu
    audis, quodquo-
    tiescuimiuc
    olferlur
    sacrilicium,
    mors
    Domini,
    resur-
    reciio Domini,
    elevalio Dornini
    significetur,
    et re-
    niissio
    peccatorum,
    et
    panem
    istum viloe noslrse
    quoiidiaiium
    1
    non assumis?
    Qui
    vulnus
    habet,
    me-
    dicinamreo-Mi-it. Vulnus
    est, quia
    snb
    pcccalo
    su-
    inus: medicinaest coelesleet venerahile Socramen-
    luin. Paiiemnostrum
    qttotidianum
    da nobis hodie.
    Quolidie
    si
    accipis,qtiotidie
    libi hodieest. Tihi hodie
    csl
    Clirislus,
    libi
    quolidieresurgil.
    Quomodo?
    Filius
    meusestu,
    ego
    hodie
    genui
    le
    (Psal. n,
    7).
    Hodic
    est,
    quaiidoChrisiusresurgit.
    Ileri el hodie
    ipseesl(Hcbr.
    XIII,
    8),
    Paulus
    apostolus
    iail. Sedet alibi
    dicit,
    Nox
    prwcessil,
    cliesaulem
    appropinquavit(Rom.
    xin, 12).
    Noxheslerna
    proccessil,dies
    hodierniis
    appropinquavit.
    '
    4. Atiis
    diinillendum,
    ul twbis dimiltat Deus.
    Qui
    se Deocommilitin
    tenlalionibus,
    diabolitmnontimel.
    Sequilur,
    El dimille nobis debila
    noslra,
    sicut et
    nosdimiltimusdebitoribusnoslris. Debilum
    quidest,
    nisi
    peccalum? Ergo
    si non
    accepisses
    alicni fe-
    noris
    pecuniam,
    non
    egeres:
    et ideo
    peccatuni
    tihi
    imputatur.
    Ilabuisli
    pecuniam,
    cuni
    qua
    divcs nasce-
    reris. Dives
    eras,
    ad
    imaginem
    Dei et similiiudinem
    facius;
    perdidisti quodhabebas,
    hoc
    est,
    huroiliia-
    lem: dum
    arroganliam
    2
    desiderasvindicare
    , perdi-
    disli
    pecuniam.
    SicutAdamnuduscs
    faclus, accepisti
    a diaholo dehitum
    , quod
    non eral necessarium: et
    itleo
    qui
    eras liber in
    Chrislo, debitor factuses dia-
    bolo. Caulionemtuam lenebat iniroicus: sed eam
    Dominus
    crucifixit,
    el suocruore
    delevit;
    abstulil de-
    hilurotuum
    ,
    reddidit libertatem. Bene
    ergoait,
    Di-
    millenobisdebila
    noslra, sicul et nosdimitlimusdebi-
    toribusnoslris.Vide
    quid
    dicas.
    Quomodocgodimiito,
    sicet tudiinillcmihi. Si
    dimiseris,
    bene
    convenit,
    ut
    dimitlalur tibi: si non
    dimitiis, quoraodo
    eumcon-
    venis? Et ne
    patiaris
    nos induci inlenlalionem
    quam
    ferre
    non
    possumus
    : sedliberanosa malo. Vidc
    quid
    dicat,
    quam(erre
    non
    possnmtts.
    Non
    dicit,
    Nonindu-
    casnos inleniationem
    ;
    sed
    quasi
    alhletatalemvult
    lentationcm, quam
    ferre
    possit
    humana
    condilio,
    et
    unusquisque
    ut a
    malo,
    hoc
    est,
    ab
    inimico,
    et a
    pec-
    caloliberelur. Potensest autemDominus
    qui
    absiulit
    peccatumvestrura,
    et deliclavcstra
    donavit,
    lueri et
    custodirevosadversumdiaboli adversantis
    insidias;
    ut nonvobis
    obrepat inimicus, qui culpamgenerare
    consuevit. Sed
    qui
    Deose
    commitlit, diabolumnon
    limel: si enimDeus
    pro nobis, quis
    contranos
    (ld.
    vui,
    31)? Ipsiergo
    laus
    etgloria
    a
    soeculis,<et
    nunc et
    semper,
    et inoniniasoeculasacculorum.Aiuen.
    SERMOLXXXV
    (a).
    De verbis
    EvangeliiLucm,
    cap.
    xt, Quis
    veslrumha-
    bebit amicum
    ,
    etc
    deque
    J oannis
    cap. xvi, Usque
    modonihil
    pelislis,
    etc.
    (b).
    1. Orandi Dei incitamenta.Pius etdivesDetis.Fa-
    citisaccessus.
    Angeli prompli
    ad nunliandumDomino
    qukjttnutin-pulsaveril.
    Oraliosil instansel
    perseverans.
    Sttavis Dominuset niilis
    ,
    fralres
    charissimi,
    ha-
    bel
    jantiampietaiis,
    nec
    repellit
    inde
    pulsantes,
    sed
    culpal poliusnegligentes. Neque
    enini
    aliquiclpetilur
    quod
    non
    liabeal,
    utcumnon
    dederit,
    erubescat. Di-
    vesest ct
    pius,
    affluenset
    benignus;
    dat et nonim-
    properal:
    iniolunc thesaiiri domus
    ejus
    trisliliam
    pa-
    tiuntur, quando
    desunt deleclabiliafaslidia
    petiiio-
    :
    '
    In
    manuscrijitis nonnullis,
    quolidie
    2
    Manuscripti
    non
    pauci,arroganlk.
    Duo
    alii,
    dtimlever
    arroganliam.
    (a) Alias,
    deTempore
    171.
    (6)
    m
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.DubiusinLo-
    vanicnsium
    cdilioiiereinansurol:
    supjjosititins postea
    Ver-
    ltinet\
    iniingi
    sententiadeelaratus
    est,
    nemiuem
    jam,opi-
    nannir
    , qui
    iu
    Augustiui
    lectioue
    tantisjier
    vcrsatus
    iuerit,
    vindicemliabiturus.
    nnm.
    Ipse
    Dominus
    dicit,
    Usc/ue
    modonihil
    pelktis;
    Petite,
    et
    accipielis, ptilsate,
    et
    aperietur
    vobis.
    Ego
    sumosiiumet
    j'anua.Qnare trepiclatpulsando
    roanus
    vcsira,
    ct dorinitai inmendicilaleconscienliavestra?
    Ego
    sutn
    januaviise,
    nonhorrescosordidum
    pulsato-
    rein,
    non
    pauperemrepudiopetitorem
    : lantumnemo
    suam
    negligal paupertatem. Pulsaie,
    et
    aperielur.
    Stant
    Angeli
    ad
    januain;
    ut
    introducant,
    nonut re-
    pellant;
    ut
    suggerant,
    non ut terreanl. Nillla est
    pompa
    in
    janiia
    mea.
    Ego
    sum
    janua, qui
    sustinui
    crucis
    ignominiam.Quare
    limeant
    petenlesegenliani,
    cumnujli
    aliquando denegavit
    misericordiam?
    Quis
    speravit
    iu
    Domino,
    ct confususcsl? Si
    pulsant qui
    desitlerant
    castitatem,
    dat eis continuo
    gratiam
    ct
    sanctilatcm,
    et dicit
    eis,
    Noliteambulare
    polluti,
    no-
    lileincederemaculosi. Sancli
    eslole, quiaccjo
    sanctits
    sum
    (Levit.xix, 2).
    Si accedal
    pupillusparva
    manu
    pulsarejanuaiii paternam,
    nuntiant eiim
    Angeli
    Do-
    niiiio:
    Pupilluspulsal,
    defensionis
    pielalemexspectal,
    rcspondeilli,
    Domine: Tibienimderelictusest
    pauper,
    pupillo
    lueris
    adjutor(Psal. x, 14,
    secundum
    Hebrwos).,
    Respondet
    illi
    qui
    dives
    est,
    misericordia
    plenus,
    qui
    miseris
    pater
    cst:
    Ego
    sum
    judex viduarum,
    et
    paler
    orphanorum.
    Nemoloedat
    quosegosuscipio,
    nemoex<>
    spoliet quosegodefendo. Etqui
    accesserintad
    ipsam
    jamiam, quamvis
    dividantvocem
    disparis precis
    ,
    la-
    menabiiniusdiviiis
    palrisfamilias
    domoomnesacci-
    piuntpietatem.
    Hocamat
    januaSalvatoris,
    ut
    pulsa-
    loribus
    semper
    abundet
    opportunis, imporlunis.
    Pro-
    ptereaipse
    Dominttsvidens
    januam
    suama
    jjetitorum
    voce,
    a
    pulsontium
    clamore
    silere,
    invitatomnes ad
    orationem,
    omnibus
    paralus
    irihuere
    pietaiem.
    Pe-
    tite;
    et si non
    acceperitis,
    adhuc
    petite,
    et
    persevc-
    rate
    pulsare.
    Nolite
    deficere; quia
    non necat Dcus
    fame animam
    justi. Qui
    tamenvolueritessedtilciter
    humilis
    etbenignus,
    securus
    tanquam
    in ttiiissimo
    porlu
    consislil.
    2. Trinilatis
    mysleritim. Opponit ergo parabolam
    cnjusdamhominis, cujushospesimprovisusadvenit,
    et
    hospeshospitemexcepit: passus
    est
    verecundiam,
    abiil conlinuoaddomumdivilis
    magnam;
    nonsine
    sacramenio tres
    petit panes; quia
    unus
    hospes
    erat
    gratiapietatis,
    sedsnbstantia Trinilatis. Nonneunus
    hospes
    erat in
    iribns, qtii
    venitad
    pairem
    Abraham?
    Uospes
    et
    amicus, pransor
    et
    mansor;
    et omniailli
    in trinitatesunt exhibita hiimanilalis
    obsequia, quia
    Triniialis
    gloriarefulget.
    Trimumaitulit vitulum
    pa-
    ter,
    tres mensuras
    siinilaginisconspersit
    futurama-
    ter, paritura
    filium
    proquojiater
    mactaret
    agnum,
    et
    ipsacorpus
    Christi intrinilate
    jam
    fecerat sacramen-
    lum. Iia et iste
    amicns,
    veniente
    hospite; pergit
    ad
    domum
    divitis,
    et irium
    panumallegat
    necessilatem:
    pulsat,
    ct nullus
    respondet
    de
    janitoribus, quia
    omnes
    tcnueral
    soninus;
    non
    Angeli,
    non
    Archangeli,
    non
    Prophelse,
    nonminislri. Etille
    pulsat, quamvis
    nemo
    respondeal.
    5. Pulsandum
    quandoque
    ad
    imporlunilatem,
    ut
    aperiat
    Paterfamilias.Quandoque
    Paterfamiliasad
    importuni-
    tatempulsantisresponditillide
    interioribus
    sacris,
    de
    throno
    quietis
    :
    Quidpulsas
    sine
    tempore, qui piger
    fuisti cura
    tempore?
    Dies
    fuit,
    et inluminenonam-
    bulasti;
    nox
    supervenit,
    ct
    pulsareccepisti.
    Excusat
    tempus (juod improbus queerit
    affeclus:
    jam pueri
    guiescunt,
    et nonest
    dignum
    ut
    propter
    te
    injuriam
    paliantur
    :
    anlequamvenires,
    diutius
    vigilaverunt:
    modo
    pro lemporequieverunt,
    nonest
    qui possil
    libi
    dare
    responsurii.
    El ille:
    Domine,
    a te
    peto,
    ad te
    pulso,
    imote
    pulso
    : tues
    janua,
    tu
    surge,
    da mihi
    misericordiara, qui
    non es
    dedignatus
    de luto limi
    formare viscera mea. Minislerionon
    indiges, quia
    omnia
    potes.
    Sed si
    pueri
    tui
    dormiunt,
    tunondor-
    mis, qui
    cuslodisIsrael. Gratis
    peto,
    sub
    gratia
    men-
    dico,
    nonsub
    Legeproesumo.
    Sedsi Lexet
    Prophetse
    usque
    ad
    J oannem; sedttia
    gratia
    non habet linem.
    Quo
    devenerunt
    pueri lui, Prophetsctui,
    et
    ego
    novi:
    sed
    lu, Domine,qui
    cs initiiimct
    finis, primus
    et no-
    vissimus
    (Apoc.xxu, 15),
    noli adineloediarenovissinia
    1911 APPENDIX.
    1912
    . horanoclis
    pelentem, qui
    nocteraedia
    captivam
    duxisti
    caplivitalcin. Quid
    facietPaterfaroiliaslanti
    persevera-
    toris voceconslriclus?Nonexcitat
    prophelani,
    nonim-
    miltit
    angelum,
    non
    archangelum: ipsesurget,
    eldabit
    illi
    quanium
    desiderat. Rene
    perlinax
    ille
    petitor
    et
    nocturnus mendicator ad
    hospilempropriumrepe-
    davit,
    divesfactus
    refecit;
    nec
    hospes
    ab
    hospile
    ir-
    refecius discessit.
    4.
    Hospes
    in
    nocle, gratia
    iti
    ignoranlia. Hospes
    decmlo,-
    botta
    cogilatio.
    Chrislus.
    Quis
    esl iste ho-
    spes,'rogo vos, fratres, qui
    in nocte venit,
    et ira-
    paratum hospitem
    invenit: imo ideo nocte venit
    liospes
    in
    perpetua
    et deficienle
    pauperiate?
    In
    '
    nocie vcnit
    hospes, gratia
    in summa
    ignoranlia,
    in
    magna cgenlia
    : immitiit tristitiam
    , quando
    dicit
    nocturnus
    pctitor,
    In Iribtilafwiieitivocuvi
    Dominum,
    '
    el exauclivitmein latitudine
    (Psal.
    cxvn, 5):
    et ite-
    rum,
    Mttltwtribulaliones
    jusloruin,
    et de omnibushis
    liberavileosDominus
    (Psal. xxxiu,
    20), quoiiiampro-
    ximns csl. Ideo
    hospes supervenit improvisus
    su-
    bilo,
    cum
    quispiam
    locdioafficilur
    pressurarum.
    Su-
    pervenit
    illi orandi desiderium
    ,
    flendi
    arripiens
    vo-
    tum. IUa hora
    hospes
    venit
    gralia
    : ut
    compungat
    coriscientiam,
    nc in sua raorialiir
    egentia
    : sedeat
    '
    et
    pelat
    ad
    divitem,
    nonsuis
    merilis,
    sedmeritisho-
    spitis venienlis,
    et
    accijiiai
    tres
    panes:
    ut inPatre et
    FilioetsanctoSpirilupossit
    el
    ipsepascerecaeierosin-
    digentes. Quidquid
    boni
    cogitaverit
    bomosubitocorde
    percussus,
    sciat'
    quiahospes
    illevenit de coelo.Et
    bene
    venil, qui
    noclevenit: inIribulalione
    subvenit,
    non
    ingerens
    isedium,
    sedaffeclum.
    Elquia
    Dominus
    Christus
    ad
    discipulos
    suos clausisosliisin tribula-
    lione
    vcnil,
    iion
    speratus,
    sed
    oplatus,
    salulavit in
    pace,
    et
    hospcs hospites
    suosrefecit in
    pace(J oan.
    xx,
    19)
    : nonneesl iste
    hospes qui dicit,
    Eccesto et
    pulso;
    si
    quisaperuerit tnilti,
    intrabo et cmnabocum
    illo, ego
    eiPaler tneus
    (Apoc.
    ni,
    20)? Quam
    bonado-
    mus
    ,
    ubi Paier et Filius
    ingreditur liospesamicus,
    qui etSpiriliis
    sanciiis1
    Ipse
    ibi exhibet indomo
    pau-
    peris,
    in
    hospitio puriialis
    diversa
    pulmentaria; pro-
    pter
    cocnamDominicam.
    Quoe
    sunt isla
    pulmeniaria
    ?
    Gaudiiim
    , longaniniitas,
    continenlia
    , fides,
    castitas.
    Tantummodonon
    pigeat hospitem suscipere
    Domi-
    num:
    ipse
    secum
    portat
    dulcedines
    deliciarum,
    ut
    pascal
    ibi loelanlesexercitus
    Angelorum.
    Cumillo
    liospilepax
    est et
    jucundilas
    :
    qui
    venil ad
    hospitem
    suum,
    non
    torquere,
    sed
    pascere;non exspoliare,
    sed
    vestire;
    non
    percutere,
    sed sanare.
    Ipsumhospiiera
    semper apertis
    cordis nostri
    januis suscipiamus,
    et
    nunquam
    nobis dominetur
    lyramius inimicus,
    el in
    omnibus,
    Chrislo
    donante, ejus
    mandataserverous.
    SERMOLXXXVI
    (a).
    Deverbis
    Evangelii Lucm, cap. xn, 16-21,
    Hominis
    cujusdam
    divitis uberes atlulit
    possessio
    fru-
    clus,
    etc.
    (b).
    I. Avaricwcilas.

    Hominis
    cujusdam
    divitisuberes
    altulit
    possessio(ruclus
    ,
    el
    cogitavitapudse,
    dicens:
    Qttid[aciam, quoniam
    non habeo
    quocolligamfruclus
    meos?
    Etdixit : Hoc
    faciam;
    destruam
    apotltecas
    meas
    et
    horrea,
    et
    majora
    wdiftcabo
    : ut illuc
    congregemfru-
    ctusmeos
    ;
    et dicatnanitnm
    mem,
    Habesmullabonare-
    posita, gaude
    et
    jucundare.
    Dixil aulemilli Deus:
    Slulle,
    hac nocle
    exposcitur
    a teanima lua: ea
    qum
    congregasti, ctijus
    erunt? 0 csecitas
    avari,
    fratres di-
    lectissimi ! Unanoxei
    superabal,
    et de multorum
    annorumvita
    satagebat. Gaudebal, quia
    niultuni sibi
    nascendiimvidebat;
    et nonnoveral
    quia
    nihil secum
    tollebal,
    sed hicomniadimitlebat. Noxei vilamfu-
    gabat';
    et de craslino
    cogitabat. Quod
    in aliis ex-
    1
    inMs.
    v.,
    Nox enim
    fugabal.
    m
    aliis,
    mx autem
    fu-
    qabat.
    Innullis
    vox,
    vitam.
    (a) Alias,
    48exHomiliis 50.
    (b)
    ln
    Ajjpendice
    nunc
    primum
    collocatur.Lovaniensibus
    dubius,
    verlinoel
    vindingospurius
    cst.
    Quod
    hicn. 3 de
    decimisconcionalor
    admonet,
    inselatem
    Auguslini
    haud-
    quaquam
    quadrat.
    spectabat,
    in se non
    sperabat.
    Utique
    viderat et ille
    niorienies,
    viderat
    possidentes;
    viderat neminemse-
    cumtollere lerram.
    Quaiiti
    stml et modo
    qui
    sicdi-
    cunt: Tanluni liabeo
    ,
    laritumfacio
    ,
    lanlumvaleo!
    Quibus
    respondendumest,
    Siulle,
    hac nocteanima
    tua
    aufertur
    a te:
    qum
    congregasii, cujus
    erunl ?Lse-
    tatur dives
    stullus,
    nocle
    moriturus.
    Quanlumcum-
    qtie cupiditas
    radicessuas
    ubiquedislendat, quan-
    lumcumquerapiat,
    necesse est in una hora tolum
    dimitiat.
    2.
    Avartts
    ftlios
    non amat. FiliorumcuraDeocom-
    mitlenda. Seddiclurus es : Habeofilios
    quibus
    labo-
    rem,
    haheo
    quibus
    prospiciam,
    habeo
    quibus
    curam
    maximam
    geram. Quam
    curam
    geris filioritm,
    uteos
    obruas
    lacrymis
    miserorum?Nonest hocfilios
    amare,
    sed
    potiusjugulare.
    Nescis
    quia.
    arbor in
    fruge
    di-
    gnoscilur?.Nescis
    quiaquod
    inradice
    celatur,
    inra-
    mis
    declaralur;
    et
    quod
    latet in
    foliis,
    enilescil in
    pomo
    s
    1Nolo te talem
    palrem
    senlianl liberi tui :
    nolo sic
    provideas,
    ut
    magis
    invideas. 0
    quanli pau-
    peres nascuntur,
    et
    posimodumdiviies efficiuntur'.
    quanti quibus
    magna
    boereditas
    dimiltitur,
    et
    postmo-
    dumad
    peuuriam
    redigunlur!
    Si
    ergo
    Dei est
    pau-
    peremfacere,
    Dei est
    ditare;
    cur
    providus
    filiorum
    existis? Cur
    rapis, quoepost
    le si forte maneanl ne-
    scis;
    et tibi
    perpeluampcenaranutris,
    et filiisluis
    doloremdimittis? Dicit.cnim
    sapientissimus
    illeSalb-
    mon, Qui
    congregal aliena, relinquil fitiis dotorem
    (Eccti.
    xiv
    ,
    15).
    Et rursnm dicitur in
    Psalmis,
    Ve-
    ruinlamenin
    imagine
    Dei
    perambulal
    homo
    a,
    Dfliiecon-
    turbalur.
    Tltesaurizat,
    el nescitcui
    congregat
    'ea
    (Psal.
    xxxvm
    ,
    7). Quid
    thesaurizas
    , avare, quodnescis?
    Quid
    auri
    argenlique pondere delectaris,
    et condis?
    Quidimagineni
    regis sculptam
    servas in
    solidis;
    et
    imaginem
    Condilorisinhominibusdeteslaris.
    3. Decimm
    eleemo.tynwlargiendw.
    Excusalioabelee-
    mosynapropterfilios.

    Redae,
    dictura
    est, Cmsari,quw
    surilCwsaris;elDeo,
    qumsuntDei(Matth.xxn, 21).Ma-
    jores
    nosiri ideo
    copiisomnibus
    abundahanl,quia
    Deo
    decimas
    dabant,
    etCoesaricensum
    reddebant. Modoau-
    tem
    quia
    discessitdevoiio
    Dei,
    accessit indicliofisci.
    Noluimus
    partiri
    cumDomino
    decimas;
    modoautem
    lotumlolliltir.Hoctollit
    fiscus,quod
    non
    accipitChri-
    stus : hoc
    magisdatur, quodpauperibus
    non
    eroga-
    lur.
    Noli, inquitSalomon, parcere
    ihesaurkluis
    (Eccli.
    xxix
    ,13).
    Tribuendaesunt
    eleemosynsepro
    modoet
    quanlitaie,
    sicul
    scripluraest, Proul
    habuerk, fili, fac
    eleemosynam
    : si
    exiguumhabueris,
    ex
    ipsoexiguo
    com-
    municaesurienti
    (Tob.iv,
    8 et
    9).
    Absconde
    eleemosy-
    namincorde
    pauperis
    : el hmc
    pro
    teexorabitad Do-
    minum
    (Eccii. xxix, 15).
    Sed
    dixisti,
    Habeo
    quibus
    dimillam. Pone
    quia
    habebuntfilii tui
    quoddimitlis;
    lunihil
    habebis, quia
    nihil anle temisisti : de filiis
    curam
    gessisti;
    tibi aulem
    prodesse noluisli. Ecce
    post
    le
    peregrini
    transeunt et
    isti;
    sinecausacucur-
    risii,
    cum
    Aposlolusdicat,
    J ViAiZintulimusin hunc
    mundum,
    verumnec
    auferrequidpossumits(I
    Tim.
    vi,
    7); quia
    Domini est
    lerra,
    et
    pleniludocjus (Psal.
    xxtii, 1). Audis,
    Sursum
    corda;
    et curas dicere
    3,
    Ha-
    bemusad
    Dominum. Si
    aliquid
    illuc
    misisti,
    habes
    quod
    ihi
    quseras
    : si nihil misisti sursum
    ,
    nonhabes
    quod
    ibi
    quseras.
    In lerra ubi
    posuisli,
    ibi
    qusere
    :
    (]uiascriplumest,
    Ubi est
    thesqurus
    liius,
    ibi estetcor
    tuum
    (Matlh. vi,
    21).
    .
    4. F^enuslicitum.
    Debiloresnon nimium
    urgendi.
    Et Deus libi audi
    qui.d
    dical.
    Quid
    ? Vis
    fenerare,
    minusdare et
    plusaccipere?
    Eccemihi
    da,
    dicit Do-
    minus :
    ego accipio miiius,
    et dabo
    plus. Quando
    quseris
    undecrescat
    pecunia,
    hominem
    quacris, qui
    quandoaccipit, gaudet; .quando reddil, plangit:
    ut
    accipiat, precatur;
    ne
    reddat,
    calumniatur. Da
    quidem
    homini,
    et noli averterefaciemluarnabco
    qui
    mutuo
    1
    Mss.
    omnes,
    in
    poma.
    2
    itaMss.tres. nm.
    autem,
    imacjinem
    Dei
    perambulat
    liO-
    mo.Editi
    vero,
    in
    imagineperlransit
    homo.
    3
    In
    Mss.,
    etcurrisdicere.
    4913
    SERMOLXXXVIIl.
    1914
    petit;
    sed
    accipequantuhi
    dedisti : nam et benefi-
    citim
    perdidisti,
    et si hoc
    ipsum quod
    daturus es
    ,
    exigalur.
    Forlead manumnon habet unde rcddat :
    perlulisli
    petentem, exspecta
    nonhabenlem. Nolicla-
    mareet dicere,Numquid
    feuus
    quoero
    ? Tatttuni
    peio,
    quantum
    dedi;
    lioc
    rccipiaro.
    Nones
    meniiius,
    ve-
    rum
    dicis,
    nonesfenerator; et viscui
    dedisti, quoerat
    feneratorem,
    ut tibi reddat. Sed si
    propierea
    fe-
    nus nen
    exigis,
    ne tefencralorem
    judicet Deus, prc-
    mis, suffocas,exigis
    : si tanlum
    exigis, quanium
    de-
    disti;
    suffocandotamenet in
    angusftis
    rctinendo,
    be-
    neficiumnon
    prsestiiisti,
    sed
    majoresa.ngustias
    intu-
    listi. Sed forlc
    dicis,
    Habet undc reddere
    possit
    :
    habet
    possessionem;
    vendat: habet
    domiim;
    vendat:
    habet familiam
    ;
    vendat. Frater tnus
    quando
    a
    te.pe-
    liit,
    ideole
    petiit
    nc
    vendcret;
    proplerea
    non
    fnciat',
    quia
    subvenisli,
    ne fiercl. lloc vult
    Deus,
    hoc
    jubet
    Deus. Sedsi avarus
    es,
    modoaudi
    quidipsc
    Douiinus
    in
    Evangeliodicat,
    Stutle,
    hacnocle
    exposlulalur
    anima
    tuaale: ea
    quwprwparasti,cujtis
    erunt? Sic estomnis
    qui
    sibi
    thesaurizat,
    el nonesl in Deiimdives.
    SERMOLXXXVll
    (a).
    Deverbis
    Evangelii
    Lucw,cap. xm, 18,19,
    Cui simile
    est
    regnumDei,
    etc.
    (b).
    i.
    Sinapisgranrtm
    virtute
    magnum.
    Fideschristiana
    specieparva,
    sed
    magna
    virlule. Dicit Dominus in
    Evangclio
    : Cttisimileesl
    regnum
    Dei? el cui simiteil-
    tudwslimabo? Simileesl
    granosinapis, quodacceplnm
    Iwmomisil inhortum
    suum;
    et
    crevit,
    et
    facta
    estar-
    bor,
    et volucrescmli
    requieverunt
    inrainis
    ejus.
    Movet
    fortassesensus
    vesiros, quare regnum
    Dei tam
    prse-
    claruro
    atquemagnificumgrano sinapis exiguo
    com-
    paretur ,
    el
    spei
    noslroain se lam
    grande
    solalium
    ,
    rei vilissimoesimilecssedicaiur :
    prseserlim
    cumalibi
    idcmDominus
    discipulis
    suis dicai
    ,
    Si habueriiis
    fi-
    dcmsicut
    graniimsinapis,
    dicelishuic
    monli,
    Totlereel
    jactare
    in
    tnare;
    et
    fiet
    (Mallh.
    xvn,
    19). Igitur
    si lides
    taitia
    est, quocpotest
    ah
    ipsissedibus,
    montiumfun-
    damenta
    transforre,
    necessaiio et
    granum sinapis
    magnumest,
    ad
    cujus
    similitudinerofidemhabere
    coinpellimur. Magnum
    auleni
    dixerimus,
    non
    specie,
    scd virtute;
    ct non
    fidei, qualiiate oleris, comparau-
    dum,
    sed
    vigore
    acrimonioe
    cosequandum.
    Namsi di-
    ligenlcr
    inlendamus, inveitimusrecle aDominolianc
    similitudinem
    comparalam.
    Sicut enim
    granum
    sina-
    pispriraa
    fronle
    speciei
    sueeesl
    parvum, vile, despe-
    clurn,
    non
    saporemproeslans,
    nonodoreracircumfe-
    reDS,
    nonindicans
    suavitatem;
    at ubi teri
    cceperit,
    statimodoremsuum
    fundit,
    acrimoniam
    exliihet,
    ci-
    bura flammei
    saporis exhalat,
    et tantofervoriscalore
    succendiiur,
    utiuirumsit inlamfrivolistautum
    ignem
    fuisseconclusum:
    ctijus
    eliamseminiscibumhomi-
    nes,
    hiemis
    proecipuetempore, magnapro
    suavilate
    percijiiunt; quatentisrepeliant frigora,
    humorcs
    ege-
    rani,
    visceruminlerna
    calefaciant;
    soepeeiiam
    cxhoc
    capiti
    adhibent raedicinam
    ,
    ul si
    quid
    invalidum
    ,
    si
    quid ocgroltim
    fuerit,
    sinapis igne
    curetur : ita
    ergo
    et fideschrisliana
    prima
    fronlevideturesse
    parva,
    vi-
    lis el
    lenuis,
    non
    poienliam
    suam
    ostendens,
    nonsu-
    perbiam proeferens,
    non
    gratiamsubminisirans;
    at
    ubi diversislentalionibusleri
    cceperit,
    staiim
    vigorem
    suum
    prodit,
    acrimoniam
    indical,
    calorem
    dominica:
    credulitatis
    aspirat,
    et lanlodivini
    ignis
    ardore
    jacta-
    tur,
    ut et
    ipsaferveat,
    et
    participanlem
    sibi ardefe
    compellat.
    Sicut insancto
    Evangelio
    duoex
    discipu-
    lis
    dixerunt 2,
    dtimcum
    ipsispost passionem
    suam
    1
    itaMss.Editi
    autem,
    non
    fecix.

    Mss.haec
    verba,
    duoex
    discipttlis, omittunt,
    etistasuh-
    stituunt,
    Etmnausel
    Cleophas
    dixertml;
    necminima
    hinc
    additurauctoritas
    manusciiptis
    sermonem
    huncAmbrosio
    adscribentibus,
    cui nimirumhoc
    singulareest,
    ut
    unius
    exduobus
    discipulisquibus
    Christus
    post resurreclionem
    sesevisibilem
    jjricbuit,
    Emmaum
    nomen essecredide-
    nt.
    (a) olim,
    desanclis
    51;
    et
    post,
    in
    Appendice
    81.
    (b)
    Editusolimet inter
    Ambrcsii
    Sermones,
    ejusque
    in
    manuscriptis nomine
    inscrijiius
    repcritur;
    sedibi
    a.imianto
    Dominus
    J oquereiur,
    Nonnecornostrumeratardensin
    nobisin
    via,
    dum
    aperirel
    nobkDominusJ esus
    Scriptu-
    ras
    (Lttc. xxiv, 32)
    ?
    Ergo graiiumsinapis
    nienibro-
    rumviscera
    calefacit; fideiaulem
    vigor
    cordium
    pec-
    caia comburit. Et illud
    quidem asperuni algorem
    frigoris reinovet;
    hsccaulem delictoruindiabolicuui
    frigusexpellii. Sinapis, inquam, granuminiquos
    hu-
    morcs
    decoquit corporum;
    fides autcm lihidinum
    lluenlaconsumit. El
    per
    illudmedicina
    capiti procu-
    ratur; per
    fidemaulem
    spiritualecapul
    nostrum
    ,
    quod
    esl Chrislus
    Dorninus, soejiius
    refovetur. Sedet
    fidei
    juxtacomparationemsinapis
    sancto odore
    per-
    fruimur,
    sicut ait
    Apostolus
    beatus
    , QuoniamChristi
    bonttsodor sumitsDeo
    (II
    Cor.
    n,
    15).
    2.
    Laurentius,
    granumsinapis. Igilur
    sanclummar-
    '
    tyrem
    Laurenliuni
    grano sinapis possumus compa-
    rare, qui
    diversisaitritus
    passionibus, per
    totumor-
    bein
    gralia
    mcruil sui
    fragrare
    martyrii. Qui
    enim
    anteaconstiiutus in
    corpore,
    eral
    liuniilis, ignotus
    et
    vilis;
    postcaquam
    vexaius
    , laceralus, exusiusest,
    universis
    pcr
    tottimniundum
    eccle:.iisodorumsuse
    nobiliiatisinfuclit.Recie
    igitur huiccomparatio copu-
    lalur :
    siqttidemgranumsinapis
    cum
    lerilur,
    accen-
    ditur;
    Laureiitius cum
    patilur,
    iiiflammatur : illud
    fervorematiritione suamovet
    ';
    hic
    ignemplurima
    vexatione
    suspirat. Sinapis, inquani,
    invasculocalido
    decoquilur;
    Laiirenliiis incraticula ffammarnm
    igne
    lorretur. Artlebal
    ilaque
    exlriusecus heatus Lauren-
    liusmarfyr lyranni
    soevientisincendiis
    ;
    sed
    major
    il-
    luminlrinsecus Clirisli amoris flainmatorrebat. Et
    quamvis
    rex
    improbuslignasubjicerel,
    incendiama-
    jora supponeret;
    lamcnsonctus
    Laurenlius hasflam-
    mas fidei calorc uonsentil : et diirnChristi
    proccepla
    cogilal, frigidum
    esl illi
    oranequod palilur.
    Neccnim
    poteslin
    viscerihus
    ignium
    lorroenla
    seniire,
    qui
    sen-
    sibus
    paradisi refrigeria possidebal.
    J aceal licntante
    pedcslyranni
    exusta
    caro, corpusexanime;
    nihil ta-
    mendeirimenii
    patilur
    in
    terris, cu.jus
    ariimusdemo-
    ralur in ccelis. Exlenditur
    ergo super
    flammarum
    ignolosglobos,
    ct
    saipius
    versatur in
    latera;
    sed
    qiiantopluspoenaruinpatitur,
    tanto
    amplius
    Chrislum
    Dominuni
    peiiimescit.
    Novoadmirationis
    genere
    alius
    illum
    lorquet,
    et alii socvieniislornierila
    proficfunt.
    DevolioremLaureniiumSalvalori
    supplicia
    atrociora
    fecerunt.
    SERMOLXXXVHI
    (a).
    Rursumde verbis
    Evangeiii Lucw, cap. xn, 18, 19,
    Cui similcest
    regnum,
    etc.
    (b).
    1. Fides
    chrisliana, regnum
    Dei.
    Vigoris
    illius
    sym-
    bolum,sinapi.
    Cui similecsl
    regnum
    cwlorum?et cui
    similewslimabo
    illud,
    ait Dominus: Simileest
    grano
    sinnpis,
    elcsclcra. Mnlla
    perstrinximus, quibuspro-
    baremus
    rcgnum
    Dei
    grano sinapis
    non immerilo
    comparari,
    et dislantiam in sola esse sesiimaliotie
    vorborum
    ,
    non in collalione virtutum :
    siquidem
    clirisliana fides
    , quoeregnum
    Dei
    est,
    eumdeinvi-
    goremobtinet, quem sinapis
    nalura
    depromit.
    Nam
    sieut cum
    sinapis
    succum
    sumimus,
    vullu contrista-
    mur,
    frorile
    coniraliimur,
    ad
    lacrymas pernioveiiiur,
    et
    ipsam
    salubrilatera
    corporis
    nostri cum
    quodam
    flelu auslerilalis
    accipimus;
    illinc enim amariludo
    nos
    exasperat,
    acriroonia
    peneirat,
    hinc calor
    ignei
    saporisaccendit;
    et loto
    perturbati corpore
    lunc ma-
    prolixior,incipiens
    abhocce
    exordio: l.ibenternos
    prse-
    dicareet
    gratanter oj.us
    Deifaceremanifestumest: sed
    scumvidemus
    plures
    e fratribus
    pigrius
    ad ecelesiam

    convenire,
    etc.
    nolalurque
    habitusinnatali Laurentii
    manyris.
    1
    m
    MSS., fervorem
    allrUionissumevomU.
    (a) Olim,
    deSanctis
    53;
    et
    post,
    in
    Appendice
    82.
    (0)
    Hunc
    quoque
    Ambrosio
    tribulumvidemuset in
    ejiis
    operumvulgatis
    et in
    manuscriplislibris,
    in
    quibusincipit
    inhsocverba:
    superiore
    Dominica
    parabolam
    Dumini dis-
    serentes,
    in
    quaait,
    Ctiisimileest
    regnumcwlorum,
    etc.
    ACvctsus iinemmultis
    quoe
    hic
    desiderantur,
    auctior
    illic
    exbi.etur.
    I91S
    APPENDIX.
    1916
    gis
    sarii efficimur,
    cum
    araplius
    dcploramus
    : iiaet
    cumfidei chrisiiaiioemandala
    pcrcipimus,
    conirisla-
    mur
    animo, alfligimiircorporc,
    ad
    lacrymaspcrrao-
    vemiir,
    et
    ipsam
    saluteronostramcuin
    qiiotlani
    fleiu
    ac mcerore
    conseqiiiniur.
    lndueniin
    jejuniii
    nos ex-
    aspcrani,
    illinc
    peccaiorum
    conscieulia
    macerat;
    hinc
    patrimonii jaclui-a perlurhal:
    ct loloconlrislali ha-
    bilu
    magis
    salutem
    eonscqnimur,
    si
    amplius
    de-
    fleamus
    ,
    secuiidum
    quod
    ait
    Doiiiiiius,
    Vos
    plorabitis
    el
    flebilis;
    scccutum
    atttem
    cjaudebil(J oan. xvi, 20).
    Sicut autemcum
    sinapi capul
    fortecurandum
    cst,
    jn-
    bennir abrasos
    captllos
    (leiuere, impcdinienta
    culis
    universa
    dcponcre,
    ut imdo
    corpori pcrfeclius
    medi-
    cina
    perveniat
    : itact cumaniina
    per
    fidemcuranda
    est, proecipimur
    anobis suhslanliamauferre
    soeeuli,
    impedimenla
    auri
    argenliqiicdeponere,
    ul el nudoect
    soli animoc
    congrueiuiusspiriiualis
    medicina conve-
    nial.
    Quisquis
    enimrebus muiiciietdivitiis soeculiob-
    volulus
    est,
    huic (idei medicina
    nop prodcrit. Ergo
    quod
    stiecus
    sinapis
    in
    corpore,iioc
    lideschristiana
    operalur
    inaniina.
    2. Clirisius
    littmilis,grctnumsinapis.
    Gtoriostts
    fil
    ar-
    bof.ramiillitis, sancti.Scdquoniam
    incademdominica
    scnlcritia
    scriplumcst, Quodacceplum
    lioinomisil in
    liorlum
    stium;elcrevit,el
    facla
    est
    arbor,
    el volucresre-
    ^uiecerun/inraiiiise/us;diligciitiusi-equiraniusquisistc
    sit, cuihieccimciaconveiiiani.Diximussuperiussaiictis
    marlyribus, qtii
    diversisattriii suni
    passionibus,
    na-
    luram
    sinapis posse congrucre.
    Scd
    quoniam
    dicit
    Scriplura,
    El
    crevit,
    el
    facla
    esl
    arbor,
    el volttcresre-
    quieverttnt
    inramis
    ejtts
    : arbilror hoc
    ipsi
    ChrisloDo-
    iiiinoreclius
    comparari, qui
    nascendoinhominchti-
    miliatus ut
    granum
    est;
    ascendendoadccelumexal-
    taius ut arbor est. Granum
    plane
    Chrisius
    esl,
    dum
    patilur;
    arbor
    est,
    cum
    resurgil.
    Granttm, inquam,
    esl,
    cumfamemesuriens susiinel;
    arbor
    esi,
    cum
    quinque
    milliaviroruni
    quinquepanihus
    saturat: ibi
    sierilitatein liumanaconditione
    patilur,
    hic satieia-
    lem
    propria
    divinilale
    largilur.
    Granumauiemdixe-
    rim
    Dmninum,
    cum
    cacdilur,conlemiiiiur, incrcpa-
    lur : arhoreroautem
    ,
    cumcoecos
    ilhiminal,
    mortuos
    resuscitat, peccala
    condonal.
    (a)
    Ramosaulem
    hujus
    arhorissi
    requiras,
    invenies
    quia
    ranuis esl Peirus
    ,
    rainus esl
    Panliis,
    ramuscst heatus
    Laurenlius,
    cu-
    jns
    hodie nataliiia
    celubramus;
    rami sunl omnes
    Aposloli
    vel
    martyres;
    ad
    quos
    si
    quis
    se fortiter te-
    nerc
    volueril,
    fluctihussaiculi mitiime
    submergeiur
    :
    quin potius
    sub unibra iilorum
    latiiiuis, gehennse
    iion
    palielur
    ardorem
    ,
    securuset dediabolicoctero-
    pcsialis procella,
    et de
    judicii
    exureiilis
    incendio;
    ipsoadjuvantequi
    vivit cl
    regnat
    inunitate
    Spirilus
    sancti
    Deus,
    clc.
    SERMOLXXXIX
    (b).
    Deverbis
    Evangclii
    Lucw, cap. xvn, 21, Regnuro
    Dei
    iniravosest: etdeverbis
    Apostoti
    ad
    Rom.,cap. xiv,
    17, Regnum
    Dei nonesl
    csca,
    etc.
    1. Exordium. Audivimuscum
    Evangeliumlege-
    relur
    ,
    dicente Domino
    , Rcgnutn
    Dei inlravosesl.
    El
    qnia
    sciebat
    quod
    tionomnes
    poterant inielligere
    quod
    diccbal;
    cimi
    dixissel, Regnum
    Dei inlra vos
    cst, quasi
    ab
    aliquointerrogarelur,
    subdidit
    dicens,
    Regnitm
    Dei nonesl escael
    potus,
    sed
    juslilict
    -ei.
    pax
    et
    gaudium.Rogoergovos,
    fratres
    charissimi,
    con-
    sidereniiisconscienliasnosiras; videamus,
    si
    regnuni
    inlra arcellas animsciiosirse
    repositum
    hahemus. Si
    esl ibi
    justilia,
    si
    pax,
    si
    gaudium,
    securi
    sumus;
    quiaregnum
    Dei intrn nos esse
    cognoscimus.
    Sed
    qusc
    est isia
    justilia , qtisepax, quodgaudium,
    dili-
    gcnier
    atiendite.
    2. J uslilia
    pcrfecta.
    J ustilia
    ergo
    vcraet
    perfec(a,
    ipsa
    est
    quoe
    nonfacitaliis
    quod
    sibi non vult. Sed
    dicit
    aliquis
    :
    Quis potest
    omnibushomiuibus bene
    (fl)
    Permultahicomissa.
    (b)
    Fuit csesariihomiliain BibhoihecaPatrumordine
    decimanona.
    facere?Polesl lamenomnibushominibusbenevelle:
    quod
    cnm
    feceris,
    dicil tibi
    evangelisla,
    Gloriainex-
    celsis
    Deo,
    el in terra
    pax
    Iwminibusbonwvolunlalis
    (Luc. ti, 14).
    Polesl dicere
    aliquis, Facultatemnon
    haheo:
    miniqiiidpotest dicere,
    Boriamvoluniaicm
    haberenon
    possuiu?Ipsa
    cst
    crgo
    vera
    justilia, quse
    omnibus hominibus
    quod
    sihi vnli
    oplai;
    lioc
    quod
    sihi
    vult,
    illisevenirc desiderat.
    Ipsa
    cst vera
    justi-
    lia, qiucpro.ainore Dei,
    non soliini
    amicos,
    sed
    eliam
    ipsosdiligit
    inimicos. Scd istamveram
    jusii-
    liam, fratres,
    luiicaliisbcne
    impeixiiiiius,
    si et nos
    habcre desideramus. Nara
    qiioiuodoquisquam
    aliis
    largiiur, quod
    insc
    ipso
    haberenon
    cognoscilur?
    Sed
    forte
    aliquisinierrogat, quomodo
    in nobis
    justitiam
    servarcdebemus.
    3. J ustiliaa
    jttre
    dicendoinler dtias
    parles
    adversas.
    J us
    aniinm,
    el
    jus
    camis J ustus in aliosesse
    inquit,
    qtti
    nonesl inse.
    Altcndilo,
    fralres
    , justitia
    videlur
    inilii
    quod
    indenomen
    accepit, quia
    iniraduas
    par-
    tcs adversas el conirarias
    sibijttsiejudicare
    consue-
    vil. Eia
    , fratres,
    agntiscanuts
    et innobis dtio
    quoc-
    damcssc contraria. Namcaro
    concupisc.it
    adversus
    spiritum,
    et
    spirilus
    adversuscarncm
    (Gatal.v, 17).
    IJ abemus
    ergo
    et inlcriorem lioniinein
    ,
    et cxterio-
    rem: habcmuscarnemet
    animam;
    hoc
    est, liabe-
    nius
    dominamet ancillam.
    Si
    ergo
    vis ut libi cre-
    dam
    , fjuotl possisjusle
    causamaiiuriiis
    judicare,
    in
    lc
    ipso
    volo
    priinumagnoscere.
    Eslo
    jiislusjudev
    in
    lc
    ipso
    '
    : iribne animoo
    quodclignumcst;
    rcserva
    carni
    quod opus
    cst: iribuetlominoe
    quod
    illi suffi-
    ciatinscternum
    ;
    ethoclaiiliimrescrva
    ancilloe,
    tinde
    viverc
    possit
    inmundo. Nara si domina
    humiiinlur,
    el ancilla
    crigitur;
    si domin.-eaut
    paruin
    aul uihil re-
    poniiur
    in
    ccelo,
    el tolum ancilhe rescrvatur in
    niundo
    ;
    ecce
    jam
    in
    nobismciipsisjusii
    nonesseco-
    gnoscimur.
    Et
    quomodo
    catisaaltcriusdirecloordine
    a nobis
    auditur, quaudo
    iunobiset in nostracausa
    niliil
    juslilioe
    reservatur? Hoc solum
    scio, fratres,
    quodnunquam
    allerius causam
    juste judicarepoie-
    lit, qui
    inter auimamel carnemsuam
    juslitiam
    le-
    nerenolueiil. Inaninia eniroet innienie ad
    imagi-
    iiem Dei facli
    suinus;
    secundumcarnem vero de
    limolerrscformati sunms.
    Qui ergo ptus
    amat car-
    nem
    quara
    aniroam
    suam,
    iniagiiieiu
    Dei vult
    depo-
    nere deorsum
    ,
    et lerrain
    erigere
    sursum: et
    qui
    iu
    se
    ipso
    lam
    injuslusest;
    si causamaltcrius
    audierit,
    sinedubio
    justitiam
    non tencbit. Et ideo
    qui justi-
    liamtenere
    desideral,
    a se
    ipso
    incipial;
    ct inse
    priusjnsiitiamteneat,
    et inlcr carnem et animam
    suam
    justtts judex
    esseconsuescai. Carni viciumet
    vesiiluro
    siinplicero
    ctmediocrenireservct in
    nnuido;
    et
    quod
    esl
    melius,
    aniniam
    per clecniosynas pouat
    inccelo. Namsi aliier
    fucerit,
    el se non eraendave-
    ril,
    si in hoc
    perseverarevoluerit, quomodojudicat
    in hoc
    sseculo,
    sic
    judicandus
    esl infuttiro. Et hoc
    quidem
    de vera
    justiiia
    2
    breviler diclumsit.
    4. Pax vera. Mullis
    displket
    Deus.Pax
    perfectaest,
    si cumDeo. Pax enim
    quse
    sit
    vera,
    debelis
    agno-
    scere. Nonest enimillavera
    pax, quam
    sibi inviccm
    videniur
    praaslareraptores
    et
    ebriosi,
    maledicictsu-
    perhi.
    Isla nonest dicenda
    pax, qu.ii
    deradicecha-
    rilaiis non
    consurgit. Qui ergopacem
    veraindeside-
    rat,
    primum
    cumDeo
    pacem
    habcrecontendai. Sed
    dicil
    aliquis
    :
    Quis
    esl
    qui pacem
    cumDeo habere
    nonvelit? Ule
    utiquequi
    sic non
    vivit, quomodo
    Deus
    proecepit
    essevivendum.
    Quis
    est hic
    qui pacem
    cumDeonon habeal? Cui
    displicel
    Deus. Scddicit
    aliquis
    : Et
    quis
    ita insanus
    est,
    ut illi
    displiceat
    Deus?Si te
    ipsumdiscutio,
    foriete
    ipsum
    invenio,
    cui
    displicet
    Deus. Dic
    mihi,
    rogole, nunqiiam
    mur-
    muiasti contra abundaniiam
    pluviarum? nunquam
    ariditalem
    queslus
    essiccitatum?
    nunquam
    murmu-
    1
    itavetusliberclaromontani
    collegii.[Estoisiiusjudex
    inle
    ipso.]
    2
    lladuoMss.
    [
    cteveslra
    juslilin]

    1SI7
    SERMOXC.
    191S
    rasti contra felicitalemmaloruiii hominuni?
    nunquam
    iraius
    es conlra violenliamventorum?et ut
    quod
    est
    amplius
    dicam, nunquam blasphetnasii, quando
    vi-
    nearumfruclus
    amplius
    non
    collcgisii?
    etsi inomni-
    bus istis le conlra Deum
    aguoscis
    el
    intelligis
    non
    murmurasse, scitote
    pacem
    veramcumDeohabere
    inomnibus
    quoe
    libi acciderint : clama
    quod
    illebea-
    tissimusJ ob cumconscienliasecura
    clamabat,
    Do-
    minits
    dedil,
    Dominits
    abslulil;
    sicutDomino
    placuil,
    ila
    (ticliim
    est: sit nomenDontini benediclnm
    (
    J ob
    l,
    21).
    Namsi
    quando
    bunetibi
    esl,
    laudas Dominum
    ,
    et
    quando
    tibi
    malecsl,
    murmurasconira
    Doroinum;
    non habes
    pacero
    curo
    Deo,
    nec
    potes
    dicere cum
    Psalmisla,
    BenedkamDominuminoiniii
    tempore(Psal.
    xxxin, 2). Quisestqui
    bencdicit Dorainumi omni
    tempore? Queni
    non felicitas
    corrunipit,
    ncc adver-
    silas (errcl. Prima
    ergo
    et vcra
    pax est,
    mcnmDeo
    pacifici
    simus. Cumhocfaclum
    fuerii,
    ctiant in no-
    bis
    ipsispaccm
    habe.re
    potcrimus.
    Nam
    qui
    cumDeo
    pacern
    habcre
    nolucrit,
    in se
    ipsopaccm
    haherc non
    poierit.
    Sit
    ergo pacifica
    cum Deoanirna
    nostra,
    ut
    anim;cnoslroesit subditacaro noslra
    ;
    namsi tc non
    regit superior,
    crueiiitle ct
    affligit
    inlerior. Inclinet
    sub
    jugo
    Dei cerviccmsuam aniraa
    tua;
    ut et sub
    jtigo
    anima;tuoccnllumsiiiiin
    subjiciat
    carotua. Tunc
    erit
    pax
    vera
    aiqueperfecia, qnando
    nonsoliini cum
    aliis,
    sed cliamnobiscum
    paciiici
    sunuis. Scd
    quia
    adliucin
    proelio
    sumus
    ,
    el contra diabolum
    pugna-
    nms
    ,
    ue de vicloria
    despcremus
    ,
    si cum Deo
    pacifici
    sumus. Et si Deo
    coujuncii sumus, quo-
    modo
    poiest fieri,
    ut diabolum limeamus? Talem
    imperatorem
    tecum
    habes;
    el diabolum limes?
    Sub tali
    rege
    mililas;
    et de victoria duhitas?
    Adversalur
    quidemquotidie
    diabolus;
    sed
    proeslo
    est
    Christus. Illevult
    premere,
    isie
    levare;
    illevuli oc-
    cidere,
    istevivificare: scd securi
    estole, fralres;
    plus
    valet ad
    erigendum
    Cbristus
    , qiiam
    ad
    depri-
    niendumdiabolus. Si
    ergo,
    sicut
    supracliximus,ju-
    stiiiamet
    pacem
    tolo corde
    scrvemus,
    tunc etiam
    verum
    gaudium
    habere
    polerimus.
    S. Gaudium
    verum,recjnum
    ccelorum: et hoc Chri-
    slus. J ustiiiw
    alquepacis [ruclus
    esl.
    Quod
    est verum
    gaudium,
    fratres,
    nisi
    regnum
    ccelorum?
    Quod
    re-
    gnumcoelorum,
    nisi Christus Dominusnosler? Nam
    quod
    verum
    gaudium
    Chrisius
    sit,
    in
    Evangeliolcgi-
    nuis. Sic enim
    angeli
    ad
    paslores
    dixcrunt: Ecce
    evangelizamus
    vobis
    gaudiumtnagnum. Atlendite,
    fra
    -
    tres,
    et videle
    quiaverumgaudium
    non
    est,
    nisi Chri-
    stus Doroinusnoster 1.Sic cnim
    Angeli
    suotestirao-
    nio lirmavcruiit. Cumeniiri
    dixisscnt,
    Evaitgetizamus
    vobis
    gaudiummagntimquod
    erit oinni
    populo;
    statim
    subjecerunt,
    Quia
    natttscsl vobisIwdie
    Salvator,
    qui
    csl ChrisiusDominus
    (
    Luc
    n, 10,11 ). Scio, fralrcs,
    quod
    verum
    gaudium
    omneshomincshabere volunt :
    sed
    ipse
    se
    circniiivenit, qui
    uon vult
    agrumcolcre,
    et vultdefruciu
    gaudere; ipse
    se
    decipit, qui
    nonvult
    arborem
    plantare,
    et vull
    poina colligere.
    Yerum
    gaudiurn
    rion
    possidelur,
    nisi
    paxel jusiitia
    tcneaiur.
    Prima est enimet
    quasi
    radix
    jusiilia; secunda,
    pax;
    lerlia, gaudium
    : de
    justitia
    nascitur
    pax,
    de
    pace
    gaudiumgeueralur.
    J uslitia el
    pax quasi
    hona
    opera
    cssevidcntur
    ;
    gaudiuin
    vero fructus esse bonorum
    operum inlelligiiur.
    Nunc
    ergo
    faciendo
    jiistitiam
    ct
    pacemtenendo, quasi
    in bono
    opereparvo lenipo-
    re laboramus: sed
    poslea
    dcfructu bonorum
    operura
    sine fiue
    gaudebimus.
    Audi
    Aposiolum
    de Chrislo
    dicenlem, Ipse
    est
    pax nosira, quifecil utraque
    unum
    ( Ephes.II, 14).
    Gaudiumvero
    quodipse
    sit
    Christus,
    jam
    anlea diximus: cl Douiinus J esus Chrislus in
    Evangefio,
    cum suis
    discipulis loquereiur,
    ilacos
    exhortalus
    est,
    diceus :
    Iterttm, inquii,
    videbo
    vos,
    el
    gaudebil
    cor
    veslrum,elgaudium
    vesirumnemololleta
    vobis
    (J oan. xvi,
    22
    ). Quicl est,
    Gaudiumveslrum
    1
    itaexduobusvss.
    [cjuodregnmn
    coslomn,
    nisichristus
    Donwmsnoster?ik enim
    mqeii,ctc.]
    nemolollel avobis
    ; nisi,
    me
    ipsurn
    Dominumnemo
    lollet a vobis''rAdendite conscientias
    vestras,
    fra-
    (rcscliaiissiiiu : si est invobis
    jusiitia,
    id
    est,
    si omni-
    busliouiinibiishoc vullis et
    desideratis et
    optatis,
    quod
    vobis
    ipsis;
    si est invobis
    pax qusc
    nonsohun
    ad
    amicos,
    sedeliam
    usquead ipsospcrveniat
    inirai-
    cos
    ;
    sciloic
    qtiiareginunccelorum,hocest,
    Christus
    Dominus,
    inanet in vohis.
    Qui
    vcro ad conscienliam
    suam
    recuri-ens,
    non ibi invenerit
    jusliliam,
    sedava-
    riliam
    ;
    non
    paccm,
    sed discordiam: non
    gaudium
    de
    speviloextcrnoc,
    scdcarnalemleliliamde amore
    luxurioe:
    agnoscal
    et
    ititelligat, quia
    nonin illore-
    gnat
    rex
    LegisCliristus,
    sedcrudelis
    lyrannus. Modo,
    fralres,
    dumadhuc vivimusin
    hoccorpore, possumus
    nos cum Dci
    adjulorio
    emendare
    alque corrigere.
    Si vero nos mullis criminilmsinvolutosultimusdics
    jnvcnerit, corrigendi tempus
    noneril. Eiitenim lunc
    sicut omiiibussaiiclisoetcrniim
    gaudiuni,
    iia
    peccato-
    ribus sinefino
    supplicium;
    sed illis hoc
    crit, qui
    se
    per pcenilcniiaui
    cmciidare nolnerunt. Tunc dicturtis
    cst Cliristus atl siuistrain
    positis,
    Disceditea
    me,
    maledkti,
    in
    icjiicm
    miernum: ad dexleramvero
    posi-
    tis, Venite,benedicti,percipileregnumquod
    vobis
    para-
    ftoii cst ab
    origine
    mundi
    (
    Matlh.
    xxv, 41,
    54).
    Ad
    quam
    beatitudincmnos Dominttssubsua
    prolectione
    perducal;
    cui est honor et
    gloria
    et
    imperium
    cum
    Palre ct sancio
    Spirilu
    iu ssccula sseculorum.
    Amen.
    SERMOXC
    (A).
    Deverbis
    Evangelii J orinnis, cap. n, 1-10,
    Dielertia
    nupliocfiebant,
    etc.
    (b).
    1.
    Quidsignificenlnuplim
    islw:
    quid
    sex
    hydrim:quid
    ternwmctrcim.lllud, fralres
    chorissinii, quod
    dieter-
    tia
    nuplias factas, elaquam
    inviiiuni conversamfuis-
    se,
    modoctiin
    Evangeliumlegurctur, audistis,
    videa-
    nms.
    Qu;e
    siint illai
    implioc
    ? Hic
    acquisilio
    el
    repara-
    tio nosiravolis et fuslis
    niiplialibus demonstralur;
    sicul alio
    loco,
    cumchoro ei
    symphonia
    redilus (ilii
    junioris excipitur.
    Suxaulem
    hydriie
    siintsex mundi
    hnjus oulaics,per quasjusii figuram
    et
    lypum
    Domi-
    ni
    proctulerttnt, capiunt
    veromelretas binas vel ler-
    nas :
    qnia
    fideminira seconlineut Trinitalis. Sedvi-
    deamus
    quid
    dicilsermodivinus
    ; ipsa
    sacra
    Evangc-
    lii relraclenius oracula.
    2.
    Mysleriumreparalionis
    liumanm.Christus Eccle-
    simarrhas cleclit et dolem. In CanaGaliloeoe
    aquas
    in
    vinum
    convertit,
    et laientemsub homine divinonim
    operuin
    viriutcm detexil. Die
    , inquit
    tertia
    nupiim
    fiebanl. Quoe
    sunl isloc
    nuptioc,
    nisi
    gaudia
    salutis
    hiimanoc?
    Quare
    dietertia? Sive
    quia
    nobis
    myste-
    riuro Trinilatis
    oslendit,
    sive
    quia
    djetertia
    resurre-
    xit.
    Ilaque tanqtiam sponsus procedens
    de thalamo
    suo dcsccndit ad
    terras,
    Ecclesiseex Gentibur,con-
    gregandoe,stisceptaincarnatione,
    jungendus.
    Cui
    qui-
    dem
    Ecclesioe, qu;e uiiquc
    sumus
    uos,
    ct arrhas et
    dotemdedit.
    Arrhasdedil, quando
    nobisest ex
    Lege
    proinissus ;
    dotem
    dedit,
    quandopro
    uobisest immo-
    laius : et aliotnodo
    potesl accipi,
    ut
    arrbas, praesen-
    tem
    gratiam;
    doiem
    iiitelligainus
    vitam oeieriiani.
    Videamus
    quid agat
    inCana Galilacse: hic
    jam pro-
    deant nobis Doroini
    stupenda
    miracula.
    3.
    Regenerationissymbolum.
    Siatuunlur
    hydrioc
    ca-
    pientes
    metrelas binas vel lernas
    ;
    mctretas a
    metro,
    id
    cst,
    mensura:
    impleiilur hydrioe;
    mulanlur subito
    1
    Itacumiisdem
    manuscriptis.[Quidest, Gaudiumve-
    strumnemotolletavobis?
    atlendite,etc.]
    (a) Alias,
    ex
    Vignerianis
    10.
    (b)
    in
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.Non
    Augusti-
    num,
    cui in
    aliquotmauuscriptisassignatur,
    sedomnino
    Csesariumrefert.
    Reperitur
    hic
    ipse
    sermoin
    Bibliotheca
    Patruminter EusebioGallicano tributosordine
    quintus,
    cura
    insigni
    tamen
    varietate,
    et eorumomissione
    quoe
    hic
    totonum.6contiuentur.Idemsermoin
    Viudocinensi Ms.
    cadem
    parte
    truncatus
    est, atque
    ibi Fauslino
    adscriplus.
    i)onuni.6videCa?,sarii homil.
    7,
    9et
    11,
    ex editisaBa-
    luzio.
    1919 APPENDIX.
    1920
    aquse;
    homines
    postmodum
    mutaii: etdurainme-
    lius
    reformantur,
    velut
    Baplismaiis
    vim
    loquuniur,
    quodam
    modoin illissimililudo
    regeneralionisexpri-
    milur : et dumaliudex alio
    efficiuntur,
    dumin
    spe-
    ciem
    graliorem
    inferior
    creatura transferlur
    ;
    myste-
    riumsecundoe
    nalivilaiisaperilur.
    Nihil in
    ipsisaquis
    de sua
    quantitale
    ininuitur ;
    et duminse
    maneant,
    aseomninonobilicommulatione
    degeneranl.
    Pereunt
    subsianlioe
    suse,
    et
    acquiruntur
    aliense: fortior tenui
    malerioo
    apponilur sapor,
    et occullafluenlislevibus
    -virtus
    infundilur,
    et
    aquarum
    naiura inebrialur
    ;
    sic
    novo moreCreaioris sui
    potentiam
    confileniur.
    Quis
    potest
    istaconvertere, nisi
    qui poluil
    et crcare?
    4.
    Vitittm,
    Scripturw
    sacrw.
    Aquwviiiuin, qralia
    succcdens
    Lcgi.

    Deficienleergovino,
    dixil adJ esttm
    mater
    ejtts
    : VtjwtHnonhabenl.J am
    primo
    loco
    requi-
    ramns,
    quid
    sitvinum, quoddcfecissedicitur, etquod
    silaliud
    vinum, quod
    mirabiliter
    j)r:cparatur, quod
    archilriclinus meliusesse
    pronunliat,
    dicens : Omnk
    homo
    primum
    bontimviiium
    ponit;
    etcitminebriati
    fue-
    rinl,
    tuncid
    quod
    deleriusesl : tuveroservasli bonum
    vinum
    usque
    nunc Viimmmultislocis
    accipimus
    divi-
    na
    proecepla,
    ct
    Scripturas sanclas,
    meracissimum
    vigorem
    ccelestis
    sapieniiac
    conlinenles, quibus
    ad
    tinioremDei incalescantsensus,
    et inehricntnr affe-
    ctus
    ;
    secundumillud
    quod
    de
    Sapienliasciiplumest,
    Paravit mensam
    sttam,
    miscuilvinumsuumin cralera
    (
    Prov.
    ix,
    2
    ). Scripturarum
    divinarum
    virtus,
    si
    quandoalicujus
    inleriora
    iinpleverit,
    dicere
    polerit
    cum
    propheta,
    Polasti nos vino
    compunctionis(
    Psal.
    tix, 5)
    :
    et,
    Poculumluumincbrians
    quamprmcla-
    rumesl
    (
    Psal.
    xxn,
    S
    )! Operante ergo
    Chrislo in
    Cana
    Galiloeoe,
    vinum
    defucit,
    et vinum
    lil;
    id
    est,
    umbra
    removetur,
    el veritas
    proesentatur
    : recedit
    Lex, gralia
    succedit;
    carnalia
    spiritualibus
    conimu-
    tantur: in novumTestamenlum observalio velusfa
    transfunditur,
    sicut heatus
    Aposlolus
    dicit, Velera
    iransieriint,
    el eccenova
    (acia
    sunl omnia
    (
    II Cor.
    v,
    17
    ).
    Quomodo
    aulem
    hydrioe
    illoe
    impleloeaqua,
    ni-
    hil rflinuunturab eo
    quod
    erant;
    et tamen
    incipiunt
    esse
    qnod
    noncrant: iiaLex non
    perit per
    adveu-
    lumChristi
    absoluta,
    sed
    proficit.
    Vino
    ergo
    delicien-
    te,
    vinumaliud miuistratur. Ronum
    quidem
    est vetus
    Testamentum
    ;
    sedsinc
    spirituali
    inlellectuvanescit
    in littera : novum vero odoremvitoe reddit in
    gratia.
    5. J lftracu/uni
    maximum,
    conversio
    peccatork.
    Cum
    hoecita
    sint,
    archilriclinum
    ipsumproeposiium
    indo-
    mo
    sponsi videamus, qucm
    seniire
    possumus.
    Et
    quem
    aliumnisi beatumPaulum
    inlelligeredebemus,
    qui post Legis lilleram, acceplum
    Novi Teslamenti
    mysterium
    suavissimumvelodore
    velgustu, spiritua^
    liumsensuum
    fragranlia repletus
    et inebriatus cx-
    clamat et
    laudat,
    Tuservaslibonumvinum
    usquead-
    huc Vicleamustamen
    quemadmodum
    vinnm
    ipsum
    laudat: Nec
    octtlus,inquit, vidit,
    necattris
    audivil, qum
    prwparavil
    Deus
    ditigeiilibns
    se
    (
    I Cor.
    u,
    9
    ).
    Ecce
    vera,
    ecce
    praedicanda miracula, quoe
    innobis
    ope-
    ratur, quando
    de
    pessimis
    bonos
    facit,
    de
    superbis
    Iiumiles,
    de inhonestis
    caslos,
    deseclatoribussoeculi
    amicos. Dei.
    Quocpolest majora
    exercere
    miracula,
    quam quando
    hominemvermemet
    pulredincm
    di-
    gnaiur
    in siatum
    angelicumpromovere,
    de terrenis
    inccelestibus
    collocare,
    et in
    gratiam
    suoe
    adoplionis
    assumcrc?
    (5.MuneraDeo
    grala. Quidergo
    retribuemus Do-
    mino
    , pro
    omnibus
    quoc
    retribuit nobis?aut
    quando
    reddere
    poterimusquod
    nec
    cogitare
    sufficimus?Nec
    tamen
    despcrandum
    est, quod
    nihil
    repensarepossu-
    nius; quia
    tanta
    es.t pietas
    Domini
    nosiri,ut apud
    eumvoluntas
    perfecta
    faciendi
    repuletur pro opere
    facli. Omnia enim
    iroplevit, qui quod poluit
    feeil.
    Quidergo
    retribuemus
    Domino,
    nisi ut humilitercor-
    pore
    bumiliato
    ,
    etcorde conlriiodicamus
    , Domine,
    prppitius
    estomilti
    peccalori(Luc xvm, 15)?
    Illeenim
    holocaustomata.
    diligil, qui
    et cor contriium el hu-
    miliatumnon
    despicit.
    Non a nobis
    requirit quod
    nos
    implere
    non
    possecognoscit.
    El ideo
    qui
    eleemo-
    synaslargiores erogare
    non
    possuni,
    vel
    pafum
    ali-
    quid
    secundumvires suas cuni bonavolunlale
    dispen-
    sent.
    Qui virginitaiisgloriam
    non
    proevalent
    obtinere,
    cum
    propriis
    uxoribus caslitalem
    studcanl,
    Deoau-
    xiliante, servare; justiiiam diligant,
    charilaiemte-
    neant, paticnliarncolant,
    ebrielaiemvelul inferni fo-
    veam
    fugiant,
    omnes homines
    perfeclo
    animo dili-
    gant: probonis orenl,
    ul a
    sanctooperenonrecedant;
    pro
    malis
    supplicenl,
    ut cito seadmeliora conver-
    tant. Hoccenimet his
    similia,
    fratres
    charissimi,
    nec
    nimiumdura, nocimportabiliaesseprobantur:
    ubi sola
    bonavolunias
    fuerit, impossibile
    nihil erit. Nonenim
    nos Deus ad
    comparandam
    viiamoeternam
    ,
    aut in
    Orienlem
    ,
    aut in
    Occidentem
    per
    itinera laboriosa
    transmiltit;
    adnos
    ipsos
    nos
    dirigit, quod
    innobis
    per
    suam
    graliamconlulil,
    hoc
    requirit:
    sic enimin
    Evangelioipse dixit,
    Regnum
    Deiintravos
    est(Lnc.
    xvn
    , 21.)
    Et ideosit in nobisvera charitas
    ,
    et bona
    volunlas;
    utillud
    Evaiigeliuin
    innohis
    impleatur,
    Pax
    hominibusboruevolunlatis
    (Id. n,
    14.) Quodipseprse-
    siare
    dignetur, qui
    vivitel
    regnat
    Deus
    per
    oraniasoe-
    culasoeculorum.Amen.
    SERMOXCI
    ().
    Rursumin J oannis
    cap. n, 1-10,
    desex
    hydriisaqum
    mutatwinvinumin
    nupliis
    CanaGatilmw.
    i.
    Hydrim sex,
    sex
    muncli mtales. Sex hominum
    Wtales.
    Hydriw
    istw
    mysleriis
    Christi
    plenw.
    Sicut
    j'am
    aliquando
    cliarifaii veslrse
    snggcssimus,
    fratres cha-
    rissimi,
    sex ilhe
    hydrioe.quas
    modo
    Evangelica
    leciio
    menioravit,
    et
    quarum
    aqua
    invinumrautala
    est,
    sexaiaies mundi istius
    figurabant.
    Et ut solelisau-
    dire,
    unaaUas
    impleia
    cst abAdam
    usque
    ad
    Noe;
    secunda,
    aNoe
    usque
    adAbraham
    ;
    eiiamsicut evan-
    gelista coinmemorat;
    tertia
    ,
    ahAbraham
    usque
    ad
    David
    ;
    quorta,
    a David
    usquc
    ad
    iransmigraiionem
    Rabylonioc; quinla,
    a
    transmigratioiie
    Babylonioe
    usque
    adJ oannem
    Baptistam;
    aJ oanne
    Baptista
    et ab
    adventu DominiSalvaloris sexiarclas
    agitur
    (Malth.
    i.) Quoe
    res etiamin humaiioevitoecursu evidenier
    agnoscitur.
    Primus enim
    gradus
    est,quasi prima
    selas, infantia; secunda,pueriiia; tertia, adolescentia;
    quarla, juvenlus; quinta, senecitis;
    sexlaest illa
    per-
    matiira
    ,
    quse
    etiam
    decrepita
    dicitur. Non
    ergo
    tibi
    mirum
    videalur, quando
    audis mundumistumsex
    oclalibris
    consummari;
    cumhoc videas etiamhomi-
    numsetalibus
    adimpleri.
    Inislis sexoctalibus
    mundi,
    quasi
    insex
    hydriis prophetia
    nondefuit. Plenoe
    ergo
    erant isloe
    hydrisemysieriis
    VeterisTestamenli : sed
    quando
    in illis Chrisltis non
    intelligehatur ,
    nonex
    ipsisvinum,
    scd
    aqua
    bibebatur.
    2. ChristusinAdam.Prima
    ergohydriaimpleta
    est
    lemporibus Adam,quando
    Dominus
    emisit
    soporem
    in
    eo,
    et lulit unamdecostis
    ejus,
    et fabricaiusest
    camin mulierem
    (Gen.
    u
    , 21,
    22
    ). Quid
    enimaliud
    tunc
    significavit,
    nisi
    passionem
    DominiSalvatoris?
    Dormit
    Adam,
    et de
    laiere
    ejus
    lolliiur
    costa,
    fabri-
    calur Eva:
    inclinato
    capiie
    dormivit in cruce Cliri-
    stus
    ,
    et de Ialere
    ejus
    formatur Ecclesia. Cumenim
    percussus
    est in
    laiere,
    cxivil
    sanguis
    et
    aqua(J oan.
    xix, 30,
    34); sanguisrederaptionis, ctaqua Baptisma-
    lis.
    Quasi revera, fralres,
    non
    poluit
    Deusindefacerc
    Evam,
    undefecerat et Adam. Sed
    jam
    tunc in il!o
    velere
    Adam,
    de
    cujus
    cosiafabricataest
    Eva,
    novus
    Adam
    significabalur,
    de
    cujus
    latere formandaerat
    Ecclesia. Sedhsec
    prophetia, quia
    in illaJ udseorum
    populus
    Chrisluin non
    intelligebat,
    nonvinum
    ,
    sed
    aquamsapiebat.
    5. In Noe. Secunda
    hydriaimpleta
    est iri
    Noe,
    cu-
    jus lemporibus
    ita
    per niysteriumarcsevel diluvii
    ge-
    nus humanumsalvatur
    (Cen.vi,
    el
    seq.), quomodoper
    (fl)
    Prodit nunc
    primum
    ex
    quatuor manuscriptis,
    ubi
    absque
    auctoris nomine
    subjungilur
    sermonibus
    quibusdam
    Augustinianis.
    Et
    Augustiniquidem
    doctrinam
    exbibet,
    sedstdumomnino
    ca?sarii,qui
    hicTraclatumnoi
    numinJ oannis
    Evangelium
    imitatur.
    4921
    SERMOXCH.
    1922
    cmcisvel
    Baptismi
    sacramenturain advenlu Doraini
    Salvatorisdeocternamorte loius mundus
    eripitur.
    4.In Abraham.Terlia
    hydria
    implela
    est inAbra-
    ham,
    cui Doroinus
    jussit
    ut ad simililudinemDoraini
    Salvaloris
    filiumsuumofferretin holocauslum
    (
    Gen.
    XXII
    , 1-19).
    Nam
    quomodo
    beatus Isaac ad locum
    holocausti
    liguum
    ipseporiavit;
    ita ct verusIsaacad
    locum
    passionis ipse
    sihi crucis
    jjatibulumbajulavit
    (J oan.
    xix,
    17).
    5. DavidinmultisChrislum
    figuravit.Quartahydria
    impleta
    esl inDavid, qui
    et inhumilitate,
    et inman-
    sueludiuc,
    cl in multisuibulationibusChristumDo-
    minum
    figuravit.
    Inler
    reliquaquaeper
    euiuDominus
    loqui diguatus
    esl,
    etiam hocclamavit :
    Surge,
    Do-
    mine,judicare
    lerram. Cui dicilur, Surge,
    nisi ei
    qui
    obdortnivil?
    Surge, inquit,
    Domine, jttdicare
    lerram.
    Dormisti
    judicalus
    a
    terra; surge,
    ut
    judices
    terram:
    ut .in te
    implealur,
    quod Scriplura proedixit, Quo-
    niamtuhmreditabisinomnibus
    genlibus(Psal.
    LXXXI
    ,
    6.
    Prophetia
    deChrislo in Dankle.
    Quinta hydria
    implela
    esl
    lemporibus
    Danielis,
    qui
    sedixit vidisse
    proecisumlapidem
    demonie sinc manibus,
    et cre-
    visse
    ipsumlapidem,
    et
    implesse
    universam faciem
    terroe
    (
    Dan. n
    , 54, 55).
    Videie, fratres , qnia
    mons
    ille,
    unde
    lapisproecisus
    est, implevil
    omneni lerram.
    Monsille
    significatrcgnum
    J udaeorum
    ;
    de
    quo
    monle
    proecisus
    esl
    lapis,
    id
    est,
    tiatuscst Clnistus :
    quod
    autem
    ait,
    Sine manifms
    ,
    hoc
    intelligitur, quia
    sine
    operenupliali;
    in manibusenim
    opera intelligiintur.
    Mons
    ergo
    ille,
    hoc
    est, regnum
    J udoeorum,
    noii im-
    pluvit
    lerratn
    ; quia antequam
    veniret Christus
    ,
    no-
    tus erai tanluminJ udoeaDeus.
    Poslquam
    veroChri-
    stus
    venit, ilagratia
    suauniversum
    implevitmunduni,
    ut iuomnem lerram exiret sonus
    Apostolorum,
    et
    in finesorbisterroeverbaeorum.
    7. DevocationeGentiuminJ oanne.
    Lapides,
    Gen-
    tes. Lex Chrklum
    non
    inlelligentibus, aqua
    ; secus,
    vinum.Sexia
    hydriaimpleia
    est
    per
    bealumJ oanneni
    Baptistam.Ipse
    enimcumvidissetad
    baptismum
    suum
    venire J udaios
    ,
    dixil ad eos:
    Progenks viperarum,
    quis
    vobisoslendit
    fugere
    a venluraira? Facile
    fructus
    dignospcenitentim.
    Potens est enimDeus de
    tapidibus
    isik suscitare
    filios
    Abraltm
    (
    Matth. in
    ,
    7-9).
    Quos
    euim
    intelligi
    voluit
    lapides,
    ex
    quibtis
    suscitari
    pos-
    sent filii Ahrahoe
    ; quos ulique,
    nisi omnes Gentes
    ?
    Et
    quare
    oiiinesGenles
    lapides
    crant?
    Quoraodo
    la-
    pides
    non
    erant, qui lapides
    colehanl ?Seddicitali-
    quis
    ,
    Etsi
    aliqui lapides
    colebant, numquid
    ideola-
    pides
    sunt? Audi
    Scfipturam
    dicentem: Simitesiltis
    fianl qui faciunt
    ea,
    el omnes
    qui confidunt
    ineis
    (Psal.
    cxui, 8).
    Istoe
    ergo
    sex selales
    mundi,
    velut sex
    hy-
    drise, impletse
    sunt a
    ministris,
    id
    est,
    a Palriarchis
    et
    Prophetis.
    Veniens
    ergoChrislus,
    nonillam
    aquam
    jaclavit,
    et aliammisit;
    sedillam
    ipse
    invinumcon-
    veriit.
    Quafe
    hoc?
    Quia
    nonvenerat
    Legem
    solvere
    ,
    sed
    adimplere.
    Non
    repulit
    Vetus
    Tesiamentttm,
    et
    sic condidilNovum
    : sedillud
    quod
    in litiera
    Legis
    aquam sapiebat,
    dum
    spiritualiter inlelligi fecit,
    aquam
    in vinumconvertil.
    8.
    Disciputi post
    Chrislinwrlem
    infideles. Denique
    inlanlumante adventumChrisii VetusTeslamcnlum
    aqua
    erat,
    itaut
    qui
    eum
    legebant,
    et Cbristumnon
    intelligebant,
    ab
    ipso
    DorainoChristostulti
    appella-
    rentur. Nam
    posl passionem
    Domininostri iler
    agen-
    tibusduobusdiscipulis,
    et adcastellumnomineEm-
    niaus irevolentibus, junxit
    se
    illisDominuset Salva-
    tor,
    et dixitadeos :
    Qui
    sunl hi
    sermones,
    quos
    con-
    ferlis
    adinvketnambulantes,
    etestistrisles?ki illi inler
    reliqua
    dixerunl
    : De J esu Nazareno,
    qui fuit
    vir
    propheta,polens
    in
    opere
    el sermone.0 beati
    discipuli!
    ilainvobisinfirmataest
    fides,
    ul
    prophetam
    dicatis
    Doniiinim
    Prophelarum
    ?
    Numquid
    laliter audistis
    beatumPetrum
    apostolum
    confiteri
    ?Nonrecolitis
    quid
    Doraino
    interroganli responderit
    Petrtts? Tu
    , inquit,
    esChrislusFiliusDei
    vivi
    (Matth.
    xvi, 16).
    llle Filium
    Dei vivi confessusest;
    et vos
    creditis fuisse
    prophc-
    tam?LicetethocnomenconvematDomino
    Salvatori,
    secundum
    quodMoyses
    ait:
    Prophelam
    vobissuscitabit
    Dominus
    vester,
    lanquam
    me
    ipsum
    audielis.Erit aulem
    omnk anitna
    qum
    nonaudieril
    Prophetamillum,
    exler-
    minabiturde
    plebe(Deul. xvni,
    18,19);
    tamen
    quanclo
    hoediscipuli
    illi
    dicebant,
    verum
    Deumesse Christum
    omniniodisnon credebant.
    Denique
    videte
    quid
    di-
    xerunt :
    Nos, inquit, sperabattvtis quiaipse
    essel redem-
    pturus
    Israel. 0
    discipuli,sperabalis; jamdesperastis?
    Latro dicii in
    cruce,
    Memenlo
    rriei, Domine,
    cumve-
    nerisin
    regnuin
    luum: et vos
    dicilis;
    Nosaulem
    spe-
    rabamus. Eccevosnoncredebalisvel
    resurreclurum;
    el latro credidit eliam
    regnaturum.
    Cura
    ergo
    indi-
    scipulis
    ita
    refrigerassel
    fides
    ,
    ut ialia
    loquerenlur,
    respondit
    Doroiuus: 0 stttlti el tardi cordead creden-
    dum
    (Luc xxiv,
    13-23). Quare
    stulti erant?
    Quia
    adliuc
    aquain
    bibcbant : adhtic Christus
    aquamspi-
    ritualiter inviniimconverli non fecerat.
    9. Melreimbinw
    vellernw,
    Trinitatis
    mysterium
    et
    prwcepta
    charilatis.

    Capienlessingulw
    melrelitsbiuas
    vel ternas. Non enim
    dixit,
    Alioe
    capiebant
    binas,
    alisc
    lernas;
    seddeomnibiis
    dixit, quiacapiebant
    sin-
    gulw
    melrelttsbinasvelternas. Et
    quia
    secundumlitte-
    ramhoc
    iiuelligi
    non
    polest,
    vidcamus
    quid
    spirilua-
    lilerin illissentire
    possimus.
    J ainenim
    supra diximus,
    quodaquaillaquoe
    erat in
    hydriis, prophetia
    vel
    Vetus
    Testamenium
    possitintelligi.: quareergo metrelqsbi-
    nasvelternas?Sineduhio
    propier riiysierium
    Triniia-
    tis.
    Quareeiiaro
    vel binas?
    Propter
    duo
    proecepla
    di-
    leclionis. ln
    Lege
    eiiiroel
    Prophetis
    nonsolum
    my-
    sleriumTrinilaiis
    agnoscitur,
    sedetiainduo
    proecepla
    charitatis assidue
    prsedicaniur.
    Videamuslamensi et
    in
    Evangeliopossimus
    invenircmelretasbinasvel ler-
    nas.
    Ego, inquil,
    el Paler unumsttmus
    (J oan. x,
    50);
    eccehabes binas. Davel temas.
    Ite,
    inqitit, baptizate
    omnes
    geitles
    innominePatris et Filii el
    Spkitus
    san-
    cti
    (Matth.xx\i\\, 19);
    eccehabeslernas.
    10.
    Qualiler
    fervor
    animi
    fovendus. Unde,
    fratres
    dileciissinri,
    quia
    hoc
    quod
    fecil in
    Apostolis
    Christus,
    etiaminnobis
    impleredignatusest;
    ut
    qui per
    infi-
    deliialem
    tepidi
    eramuset
    frigidi, per
    fidem
    ferventes
    essemerearour in
    opereDei,
    cuin
    ipsius adjutorio,
    quantumpossiimus,
    laboremus
    ,
    ut
    usque
    in fincm
    bonorum
    operumperseverantiam
    lenere
    mereamur
    ;
    etita inleclionibussanclarum
    Scripturaruranosexer-
    cere
    jugiter sludeanius,
    ut cum
    Prophela dicere
    possimus,
    Polasli nosvino
    compunclionis(Psal.
    LIX
    ,
    5);
    et iterum
    ,
    Calixluus inebrians
    quani
    prwclarus
    est
    (Psal.
    XXII
    ,
    5)!
    Sicut enim
    per
    amoremDei
    aqua
    nostia invinuinconversa
    est;
    i(ae
    contrario limere
    debemus,
    neamando
    mundum,
    el
    ejus concupiscen-
    liasdiligendo
    ,
    vinumtioslrum
    convertatur in
    aquam.
    Et ideo
    quantumpossumus,
    bonis
    operibus
    insisten-
    tes,
    Dei misericordiam
    deprecemur;
    ut innobis
    opera
    vel beneficiasua
    ipsejiro
    sua
    pietale
    cuslodiat :
    qui
    cumPatre et
    Spirilu
    sancto vivitet
    regnat
    Deus in
    sseculasseculorura.Ainen.
    SERMOXCII
    (a).
    IleminJ oannis
    cap.
    u
    ,
    1-10,
    de
    nupliisin
    Cana
    Galilmw
    (b).
    1. Cur Chrislus ad
    nuplias
    venit. Cur
    ait,
    Non-
    dumvenil Iwramea. Domini et Salvatorisnoslri vir-
    tus,
    fratres
    cliarissimi, prsesenle
    leclioneevidenler
    ostendilur,
    cum mirabilia
    ejus
    nonobscurilatc ver-
    borum,scd eloquii purilale
    narrantur.
    Denique
    Evan-
    gelisia
    ila
    mysterii
    interna
    cusiodit,
    ut rem
    gestam
    lidosermone
    designct
    : sic enim
    ait,
    VocaluseslDo-
    minusJ esusad
    nuplias,
    et malersua. Ncc
    dedignalus
    est conversationem
    hoininum, qui
    usumcarnis exce-
    (
    peral;
    ncc sseculariainstituta
    coniempsit, qui
    adhocc i
    (a)
    Alias,deTempore41.
    (b)
    In
    Appendico
    nunc
    primum
    collbcatur.Dubium
    Lova-
    nienses
    relinquuut,sujjposililium
    asserunlverlinusel vin-
    dingus.
    Auctor
    quippc,
    bicinnum.
    5,
    Mariam
    nonpulal
    dici
    mulierem: contr-.ivuro
    Augustums
    inserm.
    52,
    n. 10et
    alibi
    jjassiin.
    19S5
    APPENDIX.
    1924
    veneral
    corrigenda.
    Interfuit
    nupliis,
    ut concordise
    jura
    firmaret: interfuil
    nuptiis,
    etcomessationes uon
    retiuit
    nupliarum;
    ut
    psalroos
    el
    tympana
    ad DeiPa-
    tris
    gloriamprocdicandam
    concilarei
    ',
    ut Paier ho-
    norarelur in
    Filio,
    et a Palre Filius noscerclur.
    Erat, inquit,
    mater
    ejtts
    ibi.
    Quani
    libcnter Mariaad
    has
    nuptiasvenit,
    in
    quibus
    Dei mirabilia
    eomprohal.
    Vinumdivina
    suggeslionesuggeritur
    defecisse. Num-
    quidlatere
    Deum
    poterat, quicl
    in ea domo
    ,
    in
    qua
    crat, gererelur?
    Sednon
    ignorans
    rerum Deus re-
    spondit
    :
    Quid
    niihi et tibi
    est,
    mulier? Nonclitmveuit
    horamea. liac
    responsione
    intciimdebersuisadver-
    lere, (|tiod
    de
    nupliali
    vino
    pars ali(|iia
    adhuc foiie
    rescderal : ideononclumerat Domiiii
    plena
    horavir-
    tuliroi;
    ne miscere
    magis
    elcniciita, quam
    mularevi-
    deretur. Scd
    ait,
    Nondiimvcnil hora
    mea;
    tit iia
    simDei mirabilia
    nianifesta,
    ut nec
    argutnenlo
    valcal%
    ininiiciis
    ,
    nec
    perfidia
    J udseiisiiisiraulot.
    2. Nihil animus
    fatlitur, qui
    Deuin
    fidelilerconfitelur.
    Et dicit Maria minislris:
    Qucvcumque
    dixeril vobis
    ,
    facile.Quam
    beneroaier Doniini crcduliialemsuadet
    minislris
    ,
    ut non desint vina
    prandciiiihus
    :
    Qum-
    cuinquedixeriv, facile. liilelligimusjam
    esse
    myste-
    rium,
    cum Dei inandala se nossu
    ,
    sollicite matei*
    horiatur. Ait DominusJ usus admiuislros :
    Implele
    lnjdriasaqua.
    El cum
    itnplevissctit,
    ait: Hauriie
    nunc,
    ct
    ferle
    archiirkiino.
    Qiiodcuinprinceps
    arcliitriclinus
    acccpisscl,
    stalimintelloxil vinaillala
    posterins
    esse
    subliniia. Et cum nescirut
    ijuod
    Domiiius
    lecissct,
    sponso
    ail:
    Quid
    lamseromcliora
    profers
    viua
    ,
    cura
    hoec
    jtrima
    essedebucraiit? Yidimus
    crgo
    couvenire
    mysteritim,
    el
    quod
    Salvaior
    dicit,
    Nondumvenit
    horamea: et cumaccusat
    princeps
    acliilricliiius lar-
    dilalcm
    spousi,
    vitleamus ailenlius ordinis
    hujus,
    quicEvaiigclisladesignat, apertainyslcria.
    Videamus
    qiia;
    sint
    uuplioc,qui
    miiiistri,
    qui piinceps
    arcliitri-
    clinus, qui sponsus, quomodo
    ad
    nuplias
    Deus
    , quo-
    modo
    Maria;
    unde
    exaqua vinum, quare postea
    me-
    lius, quare
    Deusin liora diiferre voluerit.
    Equidum
    imllasutit
    apud
    crcdenliummcnlesocculla
    mysteria.
    Nihil animus
    faliitur, qui
    Detimfidelilcr coiifilelur.
    Nam
    qui
    scit Salvatoris advenluin vilseuostrocesse
    rcmedium,
    facile viiiutis
    ejus
    misericordiam
    pura
    veritale
    cognoscit.
    3. EcclesiaChristumad
    nuplias
    vocat.Abeo
    optat
    vinum.
    Quid
    Chrktumdetinebat.Yocaiur
    Salvalor ad
    nuptias;
    hoc
    cst,
    Ecclesisevoto
    Spiritus
    sancius in-
    vocalur. Venitcum
    discipulissnis,
    idcst in hoc
    loco,
    turbasanctorum.
    Quid
    dici
    ajjerliuspotest? Mirabilia
    Dei Mariamatcr
    exspeclabai,hoccsl,virtulemChristi
    exspectal
    Ecclesia :
    appropinquare conipcllit;
    ait
    enim
    Maria,
    Eccevinadeficiunt: id
    esl,
    quare popu-
    lus
    jara
    noninvenit remedium?MariaDeum
    probare
    festinat;
    vinumEcclesia
    oplat excipere;
    ut liat ex
    nupliali prandio spirituale
    convivium. Dicit enim
    ,
    Quid
    mihiet tibi
    est,
    mitlier?
    Numquid
    mtilieremdicit
    Mariam,quscvirgopostpartum
    inventaest? Sed
    3
    Ec-
    clesiam
    , quse
    nonsolum
    mulier,
    sedeiiammeretrix
    niiiicupatur, quse
    erraiilem
    populum
    et
    per
    oevumet
    lubricam aHatemlascivum
    , lanquara prosliluiara
    suscepitsponsam,
    et
    quasi
    doclamater adornat. Non-
    dum, inquit,
    venit Iwramea: hoc
    est, passionis
    lempussuperest.
    Nondumvcnil hora
    mea; nondum
    populus
    credidil,
    nondumJ udoeus
    insequittir
    : adhuc
    habet diabolus unde
    lselelur,
    adhuc
    triumphi
    mei
    palma
    non
    proditur,
    adhuc locumcrucis
    persecuturus
    ignorat,
    ae necdumJ udas menlitur. Nondumvenit
    hora mea: sunt
    prius quscpurgentur
    insoeculo
    ;
    et
    sic vila
    proficil
    in
    populo.
    4. Ecclesiadocet
    parere
    doctori. Vinum
    oplimum
    nonnki exhauslodeteriori. Vinum
    oplimum,
    sanguis
    Chrisli. DicitMaria
    ministris,
    Facile
    quwcumquejttsse-
    rit;
    hoc
    est, obtemperate doctori,
    ministris
    mandat
    1
    Forte,
    concmnarel.
    2
    Forte, tegumento
    velet.
    3
    suuplendum,
    dkit.
    Ecclesia.
    Qui
    sunt
    ministri,
    nisi officia
    Levilaruiu
    ,'
    quoe
    Dei
    niysleriis
    stinl
    depulala
    ?
    lmplenlur
    hydriau
    aqua; hocest,
    vacuatoe
    nuptiali
    vino
    ,
    id
    cst, potu
    sorditlo,
    fonlis
    puriiale supplenlur,
    et
    bcnediclione
    Doinini in
    saporein
    vini
    veitunlur;
    utexaqua
    spiritus
    poiiini qtii jain prandeniibus delccer.it,
    rcputaret.
    Aquani
    invinumconvurtit:
    humanos
    fragilitati
    virtus
    augelur. Princeps
    architriclinusvinumnielius
    probai:
    hoccsl,
    doiniiiici
    vigorissaporem
    humanacordasen-
    seiiint. Nam
    qui primum
    vinum
    mclius
    judicavit ,
    prinuis
    ct crcdidii.
    Quod
    viiitim
    cst, quodoptimiun
    judicatur , quod
    architriciinus
    princeps qucritur
    sero
    prolaitiin,
    nisi
    sanguis
    Doroinicoc
    passionis? Hoc cst
    eniin
    quod
    Deusinhora
    suspeudit,
    hoc esl
    quod
    mi-
    nislri
    suscipiunt,
    hocest
    ([iiod
    servat
    sponsus,
    hoe
    est
    quodprinccpsarchiiriclinus, qui
    ficlei
    pritnusesl,
    veneralur. Advertamus
    ergoallctito cordenossanclas
    Scripluras
    audire
    debere;
    ut coeleslemdoctiiiiain
    fida crcdulilale
    pOssimusagnoscere,
    ct ab omui
    nuindi
    hujus impcdiiiicitto
    libcrari
    ; ipso adj'uvaule
    qui
    vivil et
    regnat
    iu
    saiculasocculorum.Amen.
    SERMOXCIII
    (a).
    Deverbis
    EvangeliiJ oannk,
    cap.
    iv, 5-15
    ,
    Venil J c-
    susincivitaiem
    Saraariss, qu;c
    diciiur
    Sichar,
    elc.,
    et denon
    di/ferende
    Baptismo(b).
    l.ChristuslegilimttshmresJ acobesl
    faclus.Inleclione
    Evangelii
    iiilirniiialeiiihumani
    gencrissuscepisse
    Do-
    niinuii) J csum
    Clirislum,
    pluiiissimenobis sanclits
    Evangelisla
    inonslravit.
    Siqtiidciu
    cuni
    dixisset,
    ve-
    nisscDoininumincivitalem
    Scunariw, quw
    cliciturSi-
    chur,
    juxla prwdiumqttod
    dedil J acob
    J oseph ftlio
    stto;
    in
    quo
    prmdio
    erat
    fons J acob;
    addidit, J esus,
    inquil,
    faligalus
    exilineresedebal sic
    stiprapuleuin.
    Venil Dominus tiusier J esus Chrislus ad
    procdiiiiii
    quod
    sanclus J oxob
    J oseph
    filiostio
    dereliquerat
    :
    quod
    prxdium
    uonlam
    J oseph, qtiam
    Chiisto
    ,
    ar-
    bitror dcrelicinm
    , cuj'usfiguram
    sanctus
    J osepli pa-
    triarcha
    poiiabat, quemveresol adorat et luna
    , ct
    oraiicsslella; benedicunl. Adhoc
    proutlium
    ideovenit
    Do!iiiiius,u(
    Samarilani,qiti
    hourediiaicinsibi
    patriar-
    ch;cIsrael vindicare
    ctipicbanl, agnoscerunt possus-
    sorein
    sutnn,
    et
    converterciUurad
    Christuiii, qui
    le-
    gitiraus patriarchse
    hscresest faclus.
    2.
    Fctiigaltir
    Chrislusob
    infirmiititem
    noslram.Re-
    quiescil
    in
    fidelibus.-J estts,
    inquit, faligalus
    exilinere
    sedebalsic
    supra puteum.
    Yidete
    diversitalein
    ruysie-
    rii. lnter
    Aposlolos
    cxsultabat in
    spiritu
    in
    inonle
    positus;
    uon solum
    conforlabat
    cos,
    verum etiam
    gloriam
    his
    propriaro demonstrabat : iu
    Samaria
    conslilutus
    , futigalus
    exilineresctlebat
    supraputeum.
    Nuraqtiid
    Dei virttis
    polcrat
    fatigari?Nonutiquc
    :
    sed
    faligabalur, quod
    fideiem
    populum
    invenirenoii
    po-
    terat. Tunc
    ergo fatigatur
    Christus
    , quando nullaiu
    virluteminsuo
    populorecognoscil.
    llodieijiic faiigat
    eumiuobedientia
    nosira,
    fatigal
    euni inliiinilas nos-
    tra. Iiifirmi enirasumus
    , quando
    nonca
    qnac*
    loriia
    sunl
    aiqueperpelua,
    sed
    temporalia
    et catluca scc-
    tamui'. Bene
    ait,
    Sedebal
    suprapuieum,
    non
    requies-
    cebat;
    quoiiiam
    in
    Samarilauis non
    polerat
    requies-
    cere. El hora
    , inquil,
    erat
    quctsi
    sexta. SexlatlieDeus
    delimoterroe hominem
    liguravit;
    sexlahora vc-nit
    Sainariamvisilarc : ut
    qui
    ineum
    Samariiani crecie-
    rent,
    ipse
    inhis
    incipcrel
    rei|uiescerc;
    ul verumillud
    quielis
    sabbalum
    celebrarel. Sedebal
    crgo
    Doininus
    supraputettm.
    5. Christus
    fons
    cur
    supra puieum
    sedit.- Et vsnit
    Samaritana nmlier haurire
    aquam. Magni.m
    mysie-
    rium. Venit mulier ad
    jjuteum; et foiiiem
    qtiem
    noii
    speravit,
    invenit. Dicit ad eamDotninus: Da
    milti bibere.BonusDominusullro seoffert non
    qtise-
    renti,
    ut
    compleatur
    illud
    propheticura,
    Palam
    ap-
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    92.
    (b)
    in
    Appendice
    nuncrriniumcollocalur.F.ratifidem
    apud
    Lovanienses
    duhius, apud
    Vcrliiiumul \
    iii.ii.i^ii.a
    spurius.
    (iesarii stilutn ct vciba contiiiet.
    lio nuni. i
    vnlosorm.
    AjipeudicUi"S,
    u. Gut
    40,
    n. 5
    1925
    SERMO:XCIV.
    1926
    purui
    non
    qumrentibus
    me,
    inventus sumab his
    qui
    non
    inlerrogaverunt
    nomcnmeutn
    (Isai.
    LXV,
    1
    , sec,
    LXX).
    Petit bibere daturus : sedil
    supra pulcum;
    ut non in alliludine
    quoeramusaquam,
    sedde eo
    fonle
    qui supra
    omues
    aquas
    est,
    saluiaria nobis
    pocula
    hiiuriainus.
    Quis
    est fons
    ,
    nisi Doniinus no-
    sler J esus Christus,
    cui dicilur, Quoniamapud
    te
    esl
    fons
    vitw
    ,
    et inlumineluovidebimusluinen
    (
    Psal.
    xxxv,
    10
    )
    ? Bonus
    fons
    qui
    nos de
    hujus
    vitse re-
    frigeravit
    incendio,
    et inundatione sua ariditateni
    nosfri
    peclorissuperavit.
    4.
    jBajjitsmutitqui
    differiinl,
    donum Dci nesciunt.
    AdvenlusChrisli
    gralia.
    tliide et mtilieri
    dicitur,
    Si
    scires donum
    Dei,
    et
    qnk
    esl
    qui
    dicit
    tibi,
    Da mihi bi-
    bere;
    lu
    forsitanpelhses
    abeo
    ,
    el dedkset libi
    aqttam
    vivam.Nonomnes sciunt doiiuroDei
    ; quia
    non om-
    nes desideranl
    aquam
    vivam. Si enim
    desiderareiil,
    nunquam
    circa se
    Baptismi
    sacramenta differrent.
    lgitur
    de se
    pronunliant,
    et vitsesuoetestimoniiun
    perdtinl *, qui
    ideovolunt lardius
    baplizari,
    ul ffa-
    gitia
    et scelera inulla commitlant. Noli
    differre,
    o
    homo, remedia
    salulis lu;e :
    quoniam
    nescis
    qtiando
    a le anitnalua
    repelaiur. Denique
    Samariiana
    ignara
    mysterii,
    dicehal :
    Domine,neque
    hauritorium
    habes,
    et
    puteits
    est alttis. Ante adveniumDomini cl
    puteus
    altus
    erat,
    ct sine haurilorio
    aqtiam
    sibi
    unusquis-
    que
    haurire non
    poteral.
    VenitDominusfons
    vivus,
    ul Pharisseorumc.ordadilueret,
    sitim
    exslingueret,
    pectorasaliaret,
    non
    quocrens
    hauritorium,
    sed uliro
    se infuiidensmeiitibus
    siiigulorum.
    Et addidit : Om-
    nis
    qui
    biberilex hac
    aqua quamego
    dubo
    ei,
    iion
    siliel inwlernum;
    sed
    fiet
    ineo
    fonsaqttw
    salientisin
    vitatn mternam. Unum
    Baplisiuum
    docei, qui post
    iiigressiiin
    icterni fonlis et ccelestis
    poculi
    sacramen-
    lum, unumquemque
    noslrumsilire non
    patitur.
    Et
    idco nos
    quihus
    lanlabeneficianullis
    prsecedeulibus
    mcritis
    proestiiit
    divina
    miseiicordia, quatituinpos-
    suinus,
    cum
    ipsius adjutorio
    laboreraus,
    ut tantse
    piclaiis gratia
    non nobis
    judiciumpariat,
    sed
    pro-
    feclum.
    Quud ipse praestaredigneiur,
    cui est lionor
    el
    gloria
    in socculasoeculoruni.Amen.
    SERMOXCIV
    (a).
    Dc veibis
    Evangetii
    J oannis, cap.
    v, 20-50,
    Sicut Pa-
    tcr suscilat niortuos, elc;
    necnon
    cap. vi, 57-40,
    Onuiu
    quod
    dat mihi
    Pater,
    etc
    (b).
    I. J uclkiumaliud discrelionis,
    aliud damnationis.
    Atidistis,
    fraires charissimi,
    in leclione
    evangeiica
    Dominum
    clicenlem,
    Skut enimPuler suscitai mor-
    tuosel
    vivificat,
    sic et Filius
    quos
    vult
    vivi/icat.Neque
    enimPuter
    judicat queinqu-:m,
    sed
    judkium
    omnede-
    dit Filio. Et
    tnajora
    hisdeuionslrabitei
    opera
    : id
    est,
    non soluminfirmos curare,
    sed et morluos resus-
    cilare.
    Quod
    dicit, Neque
    Pater
    judicat quemquam,
    vel secundumdivinitaiem;
    quia
    tiemo
    potest
    eum
    inlueri ncc aadire : ut
    illud,
    Deumnemovidil un-
    quam.
    Sed
    judtcium
    omne dedit Filio : id
    est,
    ul
    iile
    qui
    fuit
    judicatus
    secunduincarnem,
    abilloom-
    nes
    judieeiiiur.
    Amen,
    amendico
    vobis,
    quia
    qui
    ver-
    bummeum
    uudil,
    el creditei
    qui
    misil
    me,
    habetvilam
    mternain
    ,
    el in
    judkium
    non
    venii;
    sed iransit a
    mortein vilam.
    Quod
    dicit,
    ln
    judicium
    non
    venil,
    qui
    verbummeum
    audii,
    etcredilei
    qui
    misil
    me,
    discre-
    lionem factamesse inter
    justos
    el
    peccalores
    a Do-
    miuo cernitur : ac si dicat,
    innmnero
    jieccaiorum,
    qui
    ista
    fucerit, iion^^iiet
    ;
    sed transit denwrtead
    vitam: hoc
    est,
    de
    superbia
    ad humilitaiem
    ,
    deodio
    acl charilatera
    ,
    de
    temporalibus
    adoeterna
    migrabil.
    Amen,
    amendico
    vobis,quia
    venit
    hora,
    et nunc
    est,
    quando
    morltii audienl vocetnFilii Dei
    ;
    et
    qui
    audie-
    rbtl,
    vivent.
    Mortui,
    idesl
    peccaloresinlelliguiilur,
    qui
    audierunt Christum
    ,
    et non crediderunt. Et
    quod
    1
    Forte,produnt.
    (a)
    olim,
    22exHomiliis
    50;
    et
    post
    in
    Appeudiee
    18.
    (b)nujussermonisjiars
    altera
    excerpta
    esl ex
    Augustino
    jnJ oannem.
    subdilur,
    Vivent
    qui
    audierint : ideo
    recapitulalur,
    eo
    quod paulosuperius
    deresurrectione
    peccatorum
    dixcrat
    ;
    hic autemderesurreclione mortiioruralo-
    quitur.
    Sicttl enimPater habetvilamin
    semetipso,
    sic
    deditet Filio viiamimberein
    semetipso
    : et
    poteslalem
    dedil ei
    judiciumfacere, quia
    Filius hominisest. Sic
    dedit
    ergo
    Pater Filiovilam
    giguendo,
    sicut
    ipsc
    ha-
    bet.
    Quod dicit,
    Dedil ei
    judiciumfacere, pro parte
    caniis
    quamassumpsit,
    dedissePalrumFilio
    jndicium
    dici
    cognoscimus
    ;
    et fulurum
    judicium
    liic
    signifi-
    cat : in
    quo judicio
    aslabit DominusJ esus
    Clirislus,
    et reddel
    unicuique
    secundum
    operacjus ; quiajtidi-
    cium hoc loco clamnationeniet
    pconampeccatorum
    intelligirous.
    Namubi dicit Psalmista
    ,
    J udica
    me,
    Deus,
    el discernccausamnieam
    (Psal. XLII,1) ; judi-
    ciiim
    discrctionis
    cognoscinius.
    Nolile mirari
    hoc,
    quia
    veniel
    hora,
    in
    qtta
    omnes
    qui
    innwnumenlis
    sunl,
    audientvocem
    ejtts,
    et
    procedenl,qui
    bona
    egerunl,
    in
    resurrectionemvitw
    ; qui
    veromala
    egeriinl,
    in resur-
    rectibiiem
    jttdicii.
    Nbn
    pbssumercjbegb
    a
    memctipso
    facerequiclquam
    : sicul
    audio,
    judico,
    et
    judkium
    meumjustum
    est
    ; quia
    twn
    qumrb
    gloriatnmeam,
    sed
    volunlalem
    ejttsqtti
    misittne. Hocloco
    apertissime
    re-
    surrcctionemfuluram
    proiiuniiat.
    Et
    quoddixit,
    Non
    possitm
    ecjo
    a
    memclipsofacere
    quidquctm
    : ac si di-
    cerel,
    Idcoa mu
    ipsoquidquam
    facere non
    possum,
    quia
    a
    memctijiso
    non
    veni,
    seda
    Paire.
    Quoddicit,
    Sicul auclio
    , judico, elc.,
    audilio ista inocterniiale
    faclaesse
    significaiur.
    2. HumilisChristo
    duttts,
    nec
    poteslperire.
    Resurre-
    ctio
    duplex,Oinnequod
    dal milii
    Pater,
    adme
    veniet;
    et eum
    qui
    venit ad me
    ,
    non
    ejiciain[oras
    *.
    Magnnm
    peneiraleel
    dulce
    secreluii),
    sine
    tocdio,
    sineamaritii-
    dineiiialarum
    cogilaiioniim,
    sine
    inierpellaiione
    ten-
    talionumeldulorum. Noiuieilludsecretum
    cst, quo
    iiilrabit illecui diclurus est
    Doniinus,
    Serve
    bohe,
    merilo
    2
    iulra in
    gaudium
    Domini tui
    (Malth. xxv,
    21)
    ?
    Ego
    cl eum
    qtiivetiil
    ad
    me, inquit,
    non
    ejiciam
    [oras.
    El
    qui
    ad me
    vcnil,
    iiuniilis (it
    ; qui
    niihi
    adhairet,
    humiliscrit:
    quiaiion
    facielvoluntatem
    suatn,
    sed
    Dei;
    etidco non
    ejicieiur
    foras. Hwc esl aulem
    volunlas
    ejtts qui
    misit me
    Patris,
    ul omne
    quod
    dedit
    mihi
    Pctlcr,
    non
    perdatn
    ex
    eo,
    sed
    resuscitemil-
    tuclinnovissimodie.
    Ipse
    illi daius est
    qui
    servat hu-
    miliialem
    ,
    ci htiiic
    accipil: qni
    nonservat humilila-
    teni, longe
    est a
    inagistro
    humililalis. Utomne
    quod
    cleclil
    mihi,
    noit
    perdttin
    cxeo. Hoccnoncsl.volunlas
    in
    conspectu
    Patris
    raei,
    ut
    pcruat
    unus de
    pusillis
    istis. Deiiimcntibiis
    possnnt perire,
    de
    jrasillis
    nihil
    periet
    :
    quia
    nisi fuerilisde
    pusillis
    istis
    a,
    non in-
    trabiiisin
    rcguum
    ccelorum
    (Id.
    xvm,
    5).
    Omne
    quod
    dat mihi
    Paler,
    non
    perdam
    exeo: sed
    resuscitaboit-
    lud in novissimodie. Vidute
    quemadmodum
    et hic
    geminam
    illamresurrectioneni definiat.
    Qui
    venil ad
    me,
    modo
    resurget
    humilisfactusinmeinhrisroeis:
    sed resuscilaboeumin novksimodie
    ;
    id
    est,
    secun-
    dumcarneiii. Hmcesl cnimvoluniasPalris
    mei, qui
    misit
    me,
    ttt omnis
    qui
    videt Filiutnetcredit in
    eum,
    habeatvilammternam
    ;
    el
    cgo
    resuscitaboeuminno-
    vissimodie.
    Superiusdixit, Qui
    ctuditverbum
    meitm,
    et credil ei
    qui
    misil me: modoautem
    , Qui
    videtFi-
    liumet credil in eum. Non
    dixit,
    Videt
    Filiuro,
    et
    credit inPatreni
    ;
    hoc est enim credere in
    Filium,
    quod
    et in Paircm :
    quia
    skut Pater habetviiamin
    semelipso,
    sicdedil el Filiolutberevitamin
    semelipso
    :
    ut omnis
    qui videl,
    et credil in
    ipsum,
    habeal vitam
    wternam
    ;
    credendoet transeundoinvitam
    tanquam
    prima
    illaresurrectione. Et
    quia
    nonest
    sola,
    et re-
    suscilabo
    eum, inquit,
    innovksimodie.
    1
    Hicomissa
    sunt,quseapud
    Augustinum, Quale
    estinlus
    illud,
    undenonexilur
    foras
    ?
    2
    ApudAugustinum,
    servobenemerito.
    3
    Augustinus,
    skut
    pusiUus
    iste.
    1037
    APPENDIX.
    128
    SERMO
    XCV
    (o).
    Deverbh
    Evangelii
    J oannis, cap.
    xi,
    1-44
    ,
    Lazarus
    amicus
    noster dormit
    : sed
    vado,
    ut asomno sus-
    citemeum,
    etc
    (b).
    1. Diuimias
    Chrhli demonstralur
    insuscitationeLa-
    zari.
    Apostoli
    non suscilarunt
    morluos virlute sua.
    Mullisquidem
    signis
    acvirtulibus Dominus
    acSalva-
    tor nosier
    Christus
    J esus divinilalis suoe
    polciiliam
    declaravit,
    sedmaxime
    inLazari moiie,
    ut in
    prac-
    senti
    ieclione
    audivit Dileclio vestra;
    oslcndens se
    esse de
    quo
    scripluni
    erat,
    Dominus
    viriutumnobis-
    cum, susceplor
    noster Detts J acob
    (
    Psal. XLV
    , 8).
    Quas
    tamenvirtutes
    Dominusac Salvator noster du-
    plici genere
    operaius
    esl
    ;
    el
    corporaliter
    el
    spiri-
    tualiter,
    idest,
    visibiliter et invisibililer,
    ul
    pcr
    visi-
    bile
    opus
    invisibilem
    viriutem
    osienderet.
    Superius
    caecum
    a nativiiale
    lumine oculoruro
    illuminavit vi-
    sibili
    opere (J oan.
    IX, 1-7),
    ut invisibili illa vir-
    luie coccitatcni
    J udoeorum
    cognitionis
    suoe lumine
    illustraret
    : in
    pracsenli
    vero leclioneLazaro
    mortuo
    vilamdonavit,
    ut incredula
    cordaJ udoeoriim
    demorte
    peccali
    suscitarel
    in vilam.
    Denique
    mulli J udocorum
    propter
    Lazarum
    Christo Domino
    credideiunl. Co-
    gnoverunt
    enimin resuiTectioiie
    Lazari manilustam
    Filii Dei
    polenliaiii
    :
    quia
    morli
    poieslate proprja
    imperare
    non est
    condiiionis hiimaiioc,
    seddivincc
    natursc. Legimus quidem
    el
    Aposlolos
    morluos sus-
    cilasse(Act.
    ix, 40; xx, 9,12),
    sed illi ut
    susciiarent,
    Dominiim
    oraYerunt ;
    susciiaverunt
    autem non sua
    vinuie,
    nec sua
    poteslaie,
    sedinvocatoiioniineChri-
    sli, qui
    morli
    ac vitacdominalur:
    Filius auleni Dei
    Lazarum
    viriute
    propria
    suscilavit. Deniquo
    ut ait
    Dominus,
    Lazare,
    cxi
    (oras
    ;
    siatimille
    cgressus
    de
    nionumenlo
    est :
    neque
    mors lcnere
    poterat, quem
    Vita.vocabat.
    In naribus humor
    scpulluroc
    eral: L:i-
    zarus
    vivus astabat.
    Non
    exspeclavit
    mors iieralam,
    voeem
    Salvatoris
    audire ; quia
    virtutem vitocferre
    non
    polerat
    : sedadunam.voccm
    Domini mors et
    corpus
    Lazari
    de iiioniimento,
    el animaroditnisit de
    inferno ;
    el tolus Lazarus de
    monumenlovivus
    pro-
    cessit, qui
    lolus ibi non fueral.
    Tardius
    quis
    deso-
    mno suscitatur, quam
    Lazarus
    demoiie. Humorcor-
    poris
    adhuc erat in naribus J udoeorum;
    el Lazarus
    vivus aslabal.
    Sed
    jam capul
    leciioiiis
    ipsius
    videa-
    nms.
    2. Ciir
    ChristusdeLazari
    morte
    gaudet
    el
    flet. Lucry-
    marum
    Chrisli
    virlus.
    Aitergo
    Doininusad
    discipulos
    suos,
    ul audivil
    iu
    pracsenli
    leclione
    Dilectioveslra :
    Anitcus,inquit,
    nosler Lazarus dormil;
    sedvacio,
    ul a
    somno
    suscilem
    eum. Benedixil Dominus,
    Amicusno-
    ster
    Lazarus dormit; quia
    verc de morte velul cle
    somno er.it
    surrecturus.
    Sed
    discipuli ignorantes
    cur
    hoc Dominus. dixisset,
    aituit acl illum:
    Domine,
    si
    dormit,
    sanus
    erit.
    Tuncrespondens,
    aii
    illismanifesie:
    .'Lazarus
    morluusest;
    sed
    cjaudeopropter
    vos,
    ut creda-
    tis,
    quta
    nonibi eram. Sedsi
    gaudere
    se dicit hic Do-
    liiinus
    proptur
    discipulos
    de Lazari
    morle, quid
    esl
    quod posiea
    flessereferiur
    in Lazari morle? Sedad-
    vertamus
    raiionem
    gaudii,
    et
    lacrymarum.
    Gaudebat
    Dominus
    propter
    discipulos;
    flebal
    propler
    J cdocos.
    Propter
    discipulos gaudebat;
    quia per
    resurrectio-
    neroLazari
    confirmari
    hahebat tides
    ipsoruin
    inChri-
    sto
    :
    proplcr
    J udoeorum
    flebat
    incr.edulilatem; (|tiia
    nec resurgenle
    Lazaro,
    ChristoDominofucranl cre-
    diluri. Aut forte idcircoffevil Dominus,
    ut
    lacrymis
    suis mundi
    peccaia
    deleret. Si Petrus
    jioluit lacryma-
    rumsuarumfusione
    propria peccataabstergcre,
    ctir
    non credimus
    lacrymis
    Domini iuuiidi
    peccaia
    deleta
    fuisse? DeniqueposllacrymasDominimulti
    expopulo
    J udseorum
    crediderunt.
    Yicit ex
    parle
    incrcdtilitatein
    (a)
    Alias,
    de
    Terhpore
    104.
    (b)
    to
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.DubiusLova-
    niensiumsentenlia;at
    veriini et
    vindingi
    censura
    sup-
    posilitius
    est. ConferTractatum49inJ oaunem.Coetcrtim
    sapit
    auclorem
    pium
    ct insacrisUticriscxerciiatuni.
    J udoeorumdoininiece
    pietalis alfeclus,
    et discordes
    mentes eorummollivil
    prima
    fusio
    lacrymarum.
    Et
    idcircoforte
    utrurnqne
    deDominoin
    prsesenli
    lectione
    refertur, quod
    el
    gavisus
    sit,
    et flevit:
    quia qui
    se-
    minat in
    lacrymis,
    ul
    scriplum est,
    in
    gaudio
    metet
    (Psal.
    cxxv, 5). Lacrymscergo
    Domini
    gaudia
    mundi
    siint:
    quia
    idcircoille
    lacrymas
    fudil,
    ut nos
    gaudia
    merereniur.
    Sedredeamus acl ordinem.
    3. Christusabsenssimul el
    prwsens
    Lazari morli. Ait
    ergo
    ad
    discipulos
    stlos :
    Amicus,inquil,
    nosterLaza-
    rus morluus est: sect
    gaudeo propter
    vos,
    ul
    scialis,
    quia
    noneramibi. Adverlamuset bic
    myslerium, quo-
    modo
    non se illic Dominus fuissedicit. Cuinenira
    dicit manifesle,
    Lazarus nwrtuus
    est; prsesentera
    se
    illic
    fuisse,
    evidenter osiendil.
    Neque
    eniinhocdicere
    Dominus
    potuisset,
    nullosibi
    nuntianle,
    nisi
    prsescns
    fuissei-
    Quomodo
    enimin
    loco,
    ubi Lazarus mortuus
    esl, prsesens
    nonerat
    Dominus,
    qui
    omnialocatolius
    mundi divina
    ptileslalecircumvenil?
    Sed hic
    quoque
    Dominusac Salvator nosler sacramenlurainsecarnis
    acdivinilaiis ostendit. Nonerat ibisecundtimcaniem :
    hic erat secundumdivinitatem;quia
    Deus
    ubique
    est.
    4. Cur Deus
    interrogat
    de rebus
    quas
    non
    ignorat.
    Ob
    culpw confessionem
    salvalur
    Adam,
    ob
    negationem
    Caindamnatur. Cum
    ergo
    venisset Dominusad Ma-
    riamet MarthamsororemLazari,
    vidensturbamJ u-
    dseorum,
    ait : Ubi
    posuislis
    eum?
    Numquid
    nesciebat
    Dominusubi
    positus
    esset
    Lazarus, qui
    absens mor-
    tuumLazarum
    pionuntiaverat,
    et
    qui
    divinitatissrise
    majeslaie
    ubiqtie
    erat? Sed hoc Dominusexveleri
    consueludine fecit. Namel Adainsimililer ait: Ubi
    es,
    Adam
    (Gen.
    m, 9)?
    Non
    quia
    nesciret ubi esset
    Adam: sed idcirco
    iiuerrogavit,
    ut
    peccatum
    suura
    Adamore
    proprio
    coufiierelur,
    ul
    posset peccali
    ve-
    iiiam
    promereri.
    Interrogat
    et
    Cain,
    Ubi esl
    fraler
    luus
    Abel?Et ille
    dixit,
    Nescio
    (Id. IV,9).
    Non
    quia
    ne-
    sciret ubi esset Abel,
    idcirco
    iuterrogavil
    Cain: sed
    ul ctimille
    negaret, parricidiumejus argueret quod
    in fratremcomniiseral.
    DeniqueAdam, quia
    interro-
    gaiui
    Domino
    confessusest
    peccatumquod
    comnii-
    sit,
    veniacredditus est :
    Cain,
    quia negavit parrici-
    dium
    quod
    comiiiisit,
    seterna
    pcena
    damnatus est. Sic
    cumhicdicilDominus,
    Ubi
    posuisiis
    eum?nonidcirco
    inlerrogat, quia
    nescirel ubi
    posilus
    esset Lazarus :
    sedut turhaJ udaioruin ad monumentumLazarise-
    querenlur:
    ut videntesdivinara Chrisli
    potentiam
    in
    Lazari resurreciione,
    ipsi
    adversus se teslesexiste-
    rent,
    si lantsevirluti noncredureiit. Dixerat enimilr
    lis
    superius
    Domiuus: Si miki non
    credilis,
    vel
    operi-
    fiiis
    credite,
    et
    cognoscilequia
    Pater in me
    est,
    et
    ego
    inillo
    (J oan. x, 58).
    5.
    Quod
    humanwvktulis
    est,
    hominibusdimittitDeus.
    Deindecumvenisset ad
    monuineiituro,
    ait adcircum-
    stantes J udoeos,
    ToMifehinc
    lupidem.Quid
    dicimus?
    Numquid lapidem
    Dominusa monumento
    proecepto
    removere
    non
    poterat, qui
    inferni clauslra
    propria
    viiiute removit? Sed
    quod
    abhominibusfieri
    poterat,
    homines facere
    proecepit:quod
    auiemdivinsevirlutis
    eral,
    stra
    polentia
    demonslravit.
    Lapidem
    enimamo-
    numcnlo
    revocareliumanocvirtutisesl; animamvero
    al) inferno revocare,
    solius divime
    polentioe
    esl. Ve-
    rum
    facile,
    si
    voluissei,
    sola
    jussione
    verbi removere
    amonumeiito
    lapidempoluissel, qui
    verbomundum
    creavit.
    6. VirlusvocisChrisli.
    Miragulumallerum,
    Lazarus
    ligcilhpedibus
    ambulans.
    CuniJ Pgo
    removissent
    lapi-
    demamonumerito,
    ait
    magna
    voce:
    Lazare,
    veni
    (o-
    ras! osteiidensseessede
    quoscriplumcrat,
    VoxDo-
    mitti in
    virlute,
    vox Doinini in
    magnificentia(Psal.
    xxvin,
    4);
    et
    iterum,
    Eccedabitvirluli suwvocemvir-
    lulk
    (Psal.
    LXVII, 34).
    Virlulis
    plane
    et
    magnificeritioe
    voxisla
    est, qusc
    slatimLazarumde mortead vitam
    revocavit,
    et ante anima
    corpori
    reddita esi,
    quam
    sonum
    vocis miserat. Licet alibi esset
    corpus,
    alibi
    anima;
    tamenvoxisla Domini statimet animumcor-
    pori
    retldidit,
    et
    corpus
    animou
    reproescnlavil.
    Dcler-
    lila eiiim mors
    esi,
    audila vocc lanlocvirlutis. Nec
    1929
    SERMOXCVI.
    1930
    mirumsane,
    si ad unam vocem Domini
    resurgere
    Lazarus
    poluit; quando
    omnes
    qui
    in monumenlis
    sunt,
    ad unamvocemsolamresurrecturosin
    Evange-
    lio
    ipse
    declaravitdicendo,
    Venil
    hora,
    quando
    omnes
    qui
    inmonumenlis
    sttnl,
    audientvocemFtlii
    Dei,
    etre-
    surgenl (J oan.
    v, 25).
    Undcsinedubiolunc morsau-
    dita voceDomini onines morluosa se
    potuisset
    di-
    miuere,
    nisi
    proprie
    vocatumLazarum
    cognovisset.
    Ut ait
    ergo Dorainus,Lazare,
    exi
    foras;
    statimilteexi-
    vit
    tigcilis
    manibuset
    pedibus,
    el
    faciesejus
    sudarioerat
    cooperta.
    Quid
    el hic dicemus?
    Numquid
    Dominusin
    Lazaro
    sepuliurac
    vincula
    rumpere
    non
    polerat, qui
    iuorlisvincula
    disruperal?
    Sedhic Dominusac Sal-
    vator nosler
    duplicem
    virtuleminLazarosttoe
    opera-
    tionis
    ostendil;
    ut vel sic incredulilati J udoeorum
    lidemereduliiatis infunderet. Non enim minorisad-
    '
    miraiionis
    est,
    Lazarum
    Iigalum
    pedibus
    ambulare
    poluisse, quam
    amortuis resurrexisse.
    SERMOXCVI
    (a).
    Rtirsusin
    Evangelii
    J oannis
    cap. xt, 1-44,
    desuscita-
    tioneLazari
    (b).
    1. Licet omnes virtutes
    quas
    in tcrris Dei Filius
    majeslalem
    suam
    proditurus
    implevit,
    mirari tanlura
    homines
    valeanl,
    ut verbis definirenon
    possint:
    ex-
    cedit laraen omne
    miraculum, quod
    Chrislus cjrca
    Lazarum
    fecit,
    cui non
    segro
    reddidil sanilatem,
    nec
    debililatis
    languore
    viribus
    1
    medelam
    prolinus
    verbo
    reslituit,
    non
    denique reliquias
    animac adhuc
    possi-
    denli vitamrursus
    reddidil;
    sed
    jam sepulto, jam
    moimmciuisrecondilo, jamlegitimistemporumspa-
    tiis
    adscriplo
    iuferis
    inquilino,
    ab
    ipsa
    sede
    pallenle,
    destructa
    legetartarea, mancipium
    morlis
    redirejus-
    sil ad
    superos;
    et
    post
    conciliaslridenliumumbra-
    rum,
    post profundas
    noctis oelernse
    caligines,
    vitam
    ducere,
    in conviviodiscumbere,
    frui discumbentium
    colloquio, prandere
    et
    gaudere
    fecit:
    alque
    ut mira-
    culumdivinacvirtuiis
    accresceret,
    dumconvivisin-
    lerrogantibus
    tristia loca
    pcenarum
    *,sedesque
    alta
    nocte
    semper
    obscuras,
    Lazarusindicat
    diligenti
    nar-
    ratione
    per
    ordinem;
    diu
    qnoesitilongisqueleropori-
    bus
    ignorati
    invenerunl landeminferi
    proditorem.
    2. Necleves
    jamproecesserant
    inmultiscurationi-
    busdiverssevirtules.
    Neque
    enimleviasunt vel ludi-
    cra
    proeter
    Lazarum
    quoe
    Chrisius
    implevit: quod
    claudi
    redintegratisgressibus
    cucnrrerunt,
    et
    acceplo
    beneficiosanilatis Domino
    graiias
    rclulerunt; quod
    rnanci
    ulrasque
    manusadceelumcumlaudibusleva-
    verunt; quod
    resolulasunl mutisclaustra
    linguarum,
    et
    post
    horrificumvocisinarliculatoc
    mugitura,
    vin-
    culonodaloe
    linguoedisrupto,
    ex oredividuosensibi-
    liaverba
    processerunl; quod
    coccus
    recepit lumen,
    quod
    violentusdolor nube crassi humorisobscurans
    aborbiurosede
    rapuerat;
    et noctemfuneralsefrontis
    exculiens,
    dumlotum
    recipit visum,
    fesurrectionem
    coccusmeruit oculorum.
    Recepit
    liic
    quiderooculos,
    alter
    accepit;
    et
    quod
    natura non
    dederat,
    manus
    Cbrisli formavit.
    lmposuit
    enimfronti
    pulveremsputo
    conspersum,
    et adlactumsacroemanus
    operis
    disci-
    plina
    festinansluciferas
    gemmas
    orbibus
    proeparatis
    infixit;
    cl
    quod
    natura non
    dederal,
    Christusartifex
    integravii.
    Hoecomnia cunctis fuere
    miraculo,
    dum
    fiebant.
    Quis
    eiiim
    protinus
    saxeusmirari non
    coga-
    tur,
    cumomniadamna membrorumnon niedicinoe
    pigmentis,
    nec arle
    aliqua,
    nec
    remediis,
    sed solo
    tanlummodovideretsermonis
    imperio
    restilula? Parva
    hseclamenadChrisii
    potentiam
    videhantur,
    nisi ami-
    cusChristi Lazarus moreretur.
    Qucm
    ideo Chrislus
    vitoenaturse
    rcstituil,
    ut mutaret naluram,
    et vitse
    ordinemverteret,
    ut unushomo serael
    nasci,
    et bis
    1
    InMSS.
    plerisque,
    necdebititalis
    fugavitlanguorem,
    necviribusetc.
    a
    aaniiscripti
    non
    pauci, trislegapmnarum;
    et sic
    forte
    corrigendus
    vetuscodexcl.
    ubi,
    tristitia
    capilena-
    rtttn.
    (a)
    Olim,
    deverbisDomini
    S2;
    et
    post
    in
    Appendice
    6.
    (b)
    Incertiauctorisetinsulserhetorem
    agentis.
    SANCT.AUGUST.V.
    mori
    disceret,
    ut conditionemmortis novaresurre-
    clionis
    lege
    turbaret.
    3. Invadit
    igitur
    Lazarum
    pernicies
    inimica
    languo-
    ris,
    el fornacefebriumanhelum
    corpus exurens,
    mi-
    serandi hominis robur
    quolidie
    edaxincendiumab-
    sumcbat. J acebat visceribus anhelis
    exoesluans,
    crebrisquesingultibuscorpusexcussum, migraturam
    de domo
    corporis
    animam
    promittebat.
    Non
    amici,
    non
    consilia,
    non
    fomenta,
    non artis
    magislerio
    re-
    mcdia
    provisa
    succurrunt: omniaenim
    qusepro
    sa-
    lutedala
    fuerant,
    inconlrariumvertebantur.
    Languor
    enimislenon
    aliquoremedio,
    sed solamortefuerat
    finiendus: et mors
    ipsa per
    resurrectionemChristi
    vincenda. Aderantautera dusesorores
    languenti,
    et
    casumdolenles
    juvenis, segroiantis
    lectulo
    jugiler
    in-
    hserebant. Fovebantvero
    jacentem
    lalibus
    frequenter
    alloquiis
    :
    Palienter, inquitint, susline,
    fortitcr
    dura,
    noli
    desperalione
    corruere. Dumenim
    languorem
    istumfortitudine
    toleras,
    cura
    sustines,
    cum
    foveris,
    venit inter hoec
    Christus,
    ut
    credimus; forsitan et
    sanaberis. Sed
    quid
    vos,
    o Mariaet
    Marlha,
    pro ger-
    raano tantiis dolor exurit?
    quid j'ugibus suspiriis
    optatis
    mori cumfratre? In contrarium
    potius
    voia
    pectoris immulalc, precamini
    crementa
    languoris,
    augmenla
    febrium
    quserile,
    et ut inexlremavitseli-
    mina
    tempestas
    morbi ssevientiscitius
    impingat,opta-
    te. Frater enim vester
    Lazarus, cujus ingemiscitis
    tantoaffeclu
    languoreni,
    nisi moiitius
    fuerit,
    nonre-
    cipiet
    sanitatem.
    i. Urebat
    igiiur segrotum
    febris
    assidua,
    edax
    flamma
    penelrabili vapore
    siccabat. Incumbit
    quaestio-
    narius
    corpori dolor,
    tolushomosoevientium
    morbo-
    ruraoneribus
    premitur ;
    ut
    corporis
    vinculis anima
    resolvalur. Vicitlandemsuccum
    corporis
    oegritudo,
    et caminusfebriumexlremodivorliode sede
    corpo-
    ris animam
    compulitemigrare.
    ScindebantMariaet
    Martba
    germanse vestes,
    laniabant iratis
    unguibus
    genas, spargebant
    evulsos
    crines,
    ululalibus astra
    pulsabant:
    el lamenincumbentes
    funeri,
    aroplexae-
    que corpus exanime,
    inania
    figenlesoscula, socpius
    noc dicebant:
    Poieras, miser,
    nec
    aegrotare,
    nec
    mori,
    si nullaratio fecissel Christumabsentem. In-
    tcr omnes enim
    quibus
    sermone medico
    desiderata
    concessit,
    si te
    quoque languentem
    conlingeret
    aut
    videret;
    non te
    frigidi corporis sopore oppressum,
    non
    spoliaium
    Iuminevideremus: imo illo
    proesenle
    non tibi febris
    accederel,
    non invaderet
    dolor,
    non
    aegritudo
    vaslaret. Tanta est eiiimillius
    oronipoten-
    tia;
    utetiam
    jam
    mortuus
    resurgeres,
    si
    veniret. Pro-
    cedit interea
    funus,
    longoque
    ordinetrislibus obse-
    quiis
    decoiatuni inferlur
    septilcris
    :
    absconditur ca-
    valo
    saxo, luctuosisque
    vocibus
    conclamatur.
    5. Yenit
    igitur
    ad Rethaniam
    Christus,
    claustra
    mortisdivina
    potentia
    destruclurus. Occurrunt
    lacry-
    mosoe
    sorores,
    funushomiuis
    conlestantes,
    Dei auxi-
    lium
    requirebant (erat
    enimei insilusamor
    1
    Lazari,
    erat sororum
    ejus quscdam
    dilectio
    apud
    Dominum),
    deservitiisamoiis sui
    pignus
    intrinsecus
    deponentes,
    iti viscerihushahereDominumvidebantur. Sedinter-
    rogat
    de
    lacrymisDeus;
    et licel
    sciretquid
    contigerit,
    tamen ex illarumvoce
    optat
    audire.
    Lazarus,
    in-
    quiunt, quemdiligebas,
    mortuus est. 0 invidia! o in-
    fidelisconventio! Teadhuc
    posito
    in
    soeculo,Lazarus
    amicusluusmoritur. Si ainicus
    moritur, inimicus
    quid
    paliatur?
    Parumest si libi nonsoli
    superi
    serviunt:
    ecce tuum dilectuminferi
    rapuerunt. Lazarus,
    in-
    quiunt, quemdiligebas,
    rnoritur. Exclusithumanilatis
    consueludinem,
    et voxillftmortalitaiisdicit: amicus
    Dei
    plus
    debuit
    vivcre;
    sedmoritur.
    6. Dominusnosler J esus Cliristus inlendens in
    lacrymas
    mulierum, quoejugibus suspiriis oplabant
    mori cuin
    fratre,
    admausoleuraLazari unacumdi-
    scipulis
    suisvel
    prolixis
    turbis accelerat. J amenim
    inlracavalumsaxum
    qualuor
    dies habuit ut
    jacebat,
    1
    ItaMss.
    plures.
    Aliicumedilis,
    erat eniminsilusamo-
    ri, etc,
    et
    mox,quwdam
    deleclatio.
    (Soixanle-une.)
    i^\
    AP-PEjpX.
    1952
    jam
    fluesceniiun),
    membrorum leterrj.mus fojtpr pro-
    liibebiiVacfeessuiti, jam
    ihconcavisorbiljus
    labidosilii
    ro.arcescenles
    resederant
    pculi,
    iamdeiiciebat riafinrii
    moliituclb,jatri
    ricius brisdentibus'nijdalis jiof|-ebai,
    jani
    nudata cute, laxsi
    feniporibus
    cerejjri
    sedes
    te-
    grriiiib
    alteiiuatopallesceiisj
    capijlis
    suljinderaresceri-
    tibiis
    appafebat;jairi
    Mariaet
    Marljja
    spfores
    Lazarj,
    quse
    Chfislum
    freqiientef
    resuscitasse
    triortuosvide-
    rant,
    fratrein
    suuiri
    ppsse
    resuscitafi
    jjeriitusnpncre-
    debant; Ibi vereChrisliis
    pfqpatus
    est
    Deus,
    ubi tan-
    i turii
    fecit,
    quanlurn
    aiisa
    npri
    est etiain
    ipsa
    tjdes
    pplare.
    Et comnibius
    spiritu
    dixit : l)bi
    posuistis
    ettm?
    N'on iamen
    locum
    sepulii ignorare
    credi
    debuerat;
    sedfidem
    populj
    approbare
    volebat.
    Venitigitur
    Chri-
    stus ad moiiuroentujii
    iu
    quo
    Lirzarusdotiiijebat,
    et
    noji taiiquam
    riiprtUurri,
    sed
    ianquamsarium,tanquarri
    viyum,
    tapquam
    audire
    paraturii,
    (le
    sepulcro pT-cjli-
    nus evpcayit.
    Lazqre, itiquit, prodi foras.
    lidep
    dicSt
    iipmeri,
    rie
    pmries
    nioiiui
    cogereijlur
    exire. Clarnat
    famic
    act
    riiqnumeniuni;
    lurbaritsemferi, exspeciant
    audieritiampmriesmortiji, quserunt
    suanpmina
    vbci-
    tafi: Se, inquiiuit,
    Ctnos Dominus
    susci.iabji?
    Ubi-
    cunique
    CiiiiSlussteterat, paiebant
    iiifeti. Subitou.na
    voxiiilercepiicoeierps,
    1
    Lqzare,
    vini
    fgrqs.
    Nondilsilio
    ullar,eVineiresurgerilehi, 11911
    tardani rediius anjfrioe,
    hbp iiripediiini
    virjciil.asepulturoe,
    Inyoluliis ()mei's,
    npdisque
    lineis irfetitus,
    vpce
    Christi ciUus
    egreditur,
    surgit;'aibul^'ti'cjirrit.
    Et ne
    quidquisquani
    deosse
    diceret
    fesurgehii, pfoesentibus
    cunclis agit gratjas
    Redeinpiqri.
    "'' ' '
    '
    SEriM.0
    XCVII
    (a).
    Deverbis
    Evangelii
    J bannis, cap.
    xiv, 27,
    Paceromeam
    do
    Vobis,pacein
    incamrelinquo
    vobis
    (0).
    Pax
    quid
    sil.
    Quid fttciat.
    Quatis
    sit. J aclura
    illius
    qtianla.
    Conlutnaciw
    erimen.
    Discordia. Do-
    miiii vok
    est,
    lraires cliarissimi,
    Pacemmeamdo
    iwbis, pacem
    relinquo
    vobis.
    De
    pace
    dicluri, pritis
    quoepacis
    sinl coronioda,
    vidcamus:
    Est
    pax
    serenitag
    nieiuis, tianquilliias
    aninii, simplieilas
    cordis,
    amo-
    lisyiiiculuni,
    consoiiiuni
    cliarilalis. lloccest
    quse
    si-
    mullates lollit,
    bella
    compescit, compriinit iras,
    su-
    pefbos
    calcal,
    huniilesaniat,
    diseordes sedal,
    inimi-
    cosconeoidai,cunctis
    est
    placila.
    Non
    quoerilalienum,
    nihil
    depuial
    suum;docet amare, quas
    odisse non
    novit. Nescit exiolli,
    nescitiuflari. Hanc
    ergoqui
    ac-
    cepit,
    teueat; qui perdidit,
    rupetat; qui amisit,
    ex-
    quirat: quoniam
    qui
    in cadein non fuerit
    invcntus,
    abdicatur
    a Paire,
    exlucredaiiir a
    Filio,
    niliiloniinus
    a sanclo
    Spiritti
    alienusefliciuir.
    Respuil
    cniramurius
    oblaiuni, qui
    dalie
    lugis conlempscrit
    bonuiii: nec
    polerit
    a'd iioeredilalciii
    Doinini
    pervenirc, qui
    tesla-
    mentum
    noluerit obsurvaru. Non
    poiest
    concorciiani
    bahcre cumChristo, qui
    discors voluerit cssecum
    chrisliaiio.
    Contumacioe
    crgo
    crimen
    esi, quodjube-
    tur cotiieinncrc, quodpncCipitui'nolle, quodimpera-
    IUFdecliuarc. Quiti
    libi coiiimunecumdiscordia,
    chri-
    s.tiane? Quid
    siinuliales amas, (juod
    auctori
    jjacis
    placere
    nou
    poiuit?
    Quid
    exerces initnicilias,
    qiias
    evadere
    >ibn
    jiotuil
    ncc
    ille, qtii
    eas
    prinius
    iijvenit?
    Initio naaique
    ininiicitias in
    proloplasium-dum
    ser-
    pens
    exeril,
    inteiiicitur;
    dum
    bijraijii invitlet, ipse
    prostefnitur;
    dumAdani
    cupit ducipere, ipsepiiiiiir
    tus
    jugulalur.
    (iuare
    aul Chrisli charitaleiii
    ample-
    ciere,
    chiisiiaiie,
    aut discordioeauctori
    de
    siniilitu-
    dine
    operuiu' parem
    ic esse
    cognosce.
    iSernioidem
    [usior,
    sicuii
    hqbelur
    in
    Recjiq
    ifs. nec-
    nqh
    iit. Colberlino,
    in
    qyo prwfigilur
    titultts iste:
    Serhib
    sancli
    Auguslini
    in Cwna
    Domini,
    de
    pqce

    discipulk
    comniendata.

    Dqmipi
    est ista
    vpx,
    Pucemmeamdo
    vobis,pacem
    1
    Mss.omnesaddunt
    vocem,ipsius
    : sed ahi
    post yer-
    bum,operum;
    alii
    postjiarticulam,
    le.
    (a) olim,
    deVerbisDomini
    57;
    et
    post,
    in
    Ajjpendice
    7.
    (b)
    stitoconveaitcumsermone
    Aijpendicis75,
    necnon
    cum
    oi, ciintJ n-ysologo
    tribuitur.mias.
    regio
    uotato3793.
    adscnbiturAmbrosio.
    dimittovobis.De
    pace dictiiri, prius quae
    sint
    pacis
    comriiodaaudianius. Est eriirri
    ^ax
    sefeniias riientis,
    trancjiiiliiias
    anjriii,
    simplicitas cofdis,
    araorisvincu-
    lum,
    consorliurii cliariiatis. Hsecest eniin
    quse
    simul-
    laies
    tollit, bejla
    coiiipescii, Comprimit
    iram:
    super-
    i)'ps
    calcat, humilcsamat, discordias sedat,
    inimicos
    coricordat, placita
    cunctis. Non
    quocritalienuni,
    nihil
    depiifat
    surim,
    I)ocet
    aniare, quoc
    odisse non novit.
    Nescit
    extolli,
    neseit
    inflari
    :
    humilisotnnibus,
    mitis
    esl omnibus. Iu
    ipsa requies,
    in
    ipsa irauquillitas.
    Pax
    quoe
    exercelur in
    chrisiiano,
    consummatur in
    Christo. Hanc
    qui .amaverit,
    Dei hoercs
    csl; qui
    con-
    tenipserit,
    Chrisio rehellis esl. DominiiscnimChri-
    stus
    adPalreni
    remeans,
    hsereditarium
    bonum, idcst,
    jiacemsqani,
    suis
    cultorjhus
    dereliquii,
    dicens : Pa-
    cem
    nieqm
    do
    vobh, paccin
    dimillo
    vobis.Hanc
    pacem
    iqui acceperit,
    feneat;
    qui perdiderit,
    rcpelat;
    qui
    ainiseril, exqqifat; qiioiiiamqui
    in eadein
    pace
    in-
    ventus non
    fuefil, abdicalii!'
    a
    Paire,
    exhoeredatura
    Filio;
    et exulus et
    nudus,
    iuvenictur ab eodemDo-
    minoalienus, Respuet
    roumis
    oblatum, qui
    datoe
    legis
    contempserit
    bonum : nec
    poterit
    ad lucreditalem
    Dnnjini pervenire, qtij
    lesianieiitonoluerit inservire.
    Paceijj
    qiiam
    Chrisius dipijsit, christiane, ample-
    cfere
    Uiocredilaifi
    Dei ut cuilor
    adhoere,
    voluntalem
    Oomirii
    inietrarisfusamoslende.
    Beati,inquit, pacifici,
    qnoniapi.
    ipsi
    filii
    f^ei vocabuniur
    (Maith.
    v, 9).
    Scri-
    ptiiin
    est
    fjiscordilius, scriplum
    est
    inimicis, Fjlius
    esse nisi
    pacificus
    non
    potest;
    iniinicos abdicavit,
    qui
    pacificps
    filios fecit.
    Aul enim
    dalam
    pacem,
    jphrjstiaiie,cpiiserya, aulgloriam
    libi
    saluljsablatam,
    si
    nonaniaveris paceni, eognosce.
    Non
    poiest pro-
    injssaChrisli
    percipere,
    qui
    cumfratre nolueriicon-
    cordari
    :
    npn polestcopcordiain
    habere
    ctiin(iirislo,
    qqi
    discovs
    vpliierjl
    esse cmu christiano.
    Si de nobis
    3
    piirisio
    yicaria passio peterelur,
    et Filii
    Dej
    san-
    gqjs, qpi pro
    nobis
    eflitsus
    esi, ad
    pensandumnostro
    sangujiie
    qqoereretur; quantaiiistaufiavej officip
    fue-
    j-atfestinaiidiira,
    ut
    ef jqssa
    taiitoe
    niajestaiisexplei-es,
    e^
    vicaria
    passioiiQdependeregouderes, ef pro
    morie
    yitani 3'cqiiifere,
    el
    jjassionereciprocacompensare?
    Af
    liqnc quomodopotefis pro
    Chrislo aniiiiani
    po-
    nere, qui fjacem
    ab eodetn
    delugatam
    polueris
    con-
    seryai-e?Cpntuniaciiecrimen
    est, quodjubetur
    con-
    tenjnere, quod
    proecipitur
    nolle, quocl jmperalur
    decliiiare. Pax euitn Clnisti est bonum
    ; discordia
    djaboii malum
    : auclori
    respondet, qui
    de
    ulroque
    ajferutruin
    eligit.
    puid
    libi cuui
    discordia,
    cliristiane,
    qrisepri|icipeiii
    siiuindiabolumintereroit?
    Quid
    amas
    simuiialerii, qusc placere
    auctdri non
    potuit? Qujd
    excrces
    iiiimicitiajj,quas
    evadere non
    potuii
    nec
    ille,
    qtii
    eas
    prinius
    invcnil? Inimicilins in
    proloplaslo
    duin
    serpens
    cxcj'cet,
    iiileriiciliu-;
    dumhoniini invi-
    del, ipseprqsternitur; dupi
    Adaro
    docipit, jugulatur.
    At
    coiitraCliiistus lanlum
    bomini
    chariiale
    adhsesit,
    taiiluqi euiii uipca
    benignilate aniavit,
    ul eumcoin-
    nieii.darei J Patii,
    sociaret
    sjbj,
    dtim
    carncmpropier
    ipsum
    dcsceridensincluit.
    Scriptum esf, Iitvidiqdiq-
    boli
    mors
    inirqvil
    inortemterrarnm. Imitantur
    qutetn
    itium,
    qui
    suni
    eqpqrle
    illius
    (Sqp. u, 24, ^5).
    Non
    csidiitin
    cjiristianurn, qu;
    cadii
    ip diapolum
    :
    quia
    chrjslianpmcpiiojecefconservare, qiiod
    eum
    conslata
    Dorninp
    didicisse.
    Qua
    dere autemChristi charitatem
    amplecli debeiiius,
    ut cumilloin oeteriia
    beaiitudine
    yivere
    possiinus.
    Amen.
    SEI5MQXCVIII
    (a).
    Deiisdemverbis
    Evangetii J oannis, cap. xiv,
    27
    (b),
    1.
    Pax,
    hmredilasChristi.
    Pacificus, filius
    Dei. Le-
    gimus
    in
    Evangelio,
    fratres
    charissimi, quod
    Salvator
    (o)
    Alias,
    de
    Tempore
    16(3.
    (0)
    iri
    Appendice
    liuiic
    primum
    collocatur.
    Conlinet
    caput
    sexlumex'Aic.riini
    opere
    devu'tutibusel Yitiis.Addendum
    alteram
    partcmejusdemsermoais,
    abisiisverbisuum.
    4,
    (iHascitaque
    unauimilassub
    Apostoiis,
    etc.
    accepiam
    esse
    ex
    Cypriarii
    librodeunitateEcclesise.
    1935
    SERMOXCIXJ
    1934
    etDominus
    noster,
    cum
    appropinquarct passioni,
    et
    transiturasuumdehoc mundo adPatrem
    discipulis
    insinuaret,
    inter alia verba
    quse
    obsui commcmora-
    tionemdilectiscomitibussuis
    impendcrat,
    maxime
    pacis
    bonumct unitalis
    quasi speciale
    munus illis
    commendavit, dicens,
    Paceiumeamdo
    vobis,pacem
    meam
    relinquo
    vobis: ac si
    diceret,
    In
    pace
    vosdi-
    misi,
    in
    pace
    vosinveniam. Proficiscensvoluit
    dare,
    quse
    desiderabat rediens inomnibusinvenire: hanc
    suis hocredilalern
    dedil,
    dona onmiasuse
    pollicila-
    lionis et
    prsemia
    in
    pacis
    conversatione
    (n) promisit.
    Atqueideo, fratres,
    si hseredesChristi esse
    volumus,
    in
    ejus pace
    esse et maneredebemus. Paccm
    nobis,
    sicut
    audislis,
    Chrislus
    dedit,
    concordes
    atque
    una-
    nimes esse
    jirsecepit,
    dileciioniset charilatis foedera
    incorruplaatque
    inviolatamandavit.
    Cujuspacis
    or-
    narnentamirabiliteralio oste.ndit
    loco,
    diceus : Beali
    pacifici,quoniamftlii
    Dei vocabuntur
    (Mallh. v,
    9).
    Et si liliusDei
    incipit
    vocari,
    qui pacificus
    esse
    jam
    ccepit;
    nonvult filiusDei
    dici,
    qui pacem
    noluerit
    amplecli
    :
    negat
    Deumsibi
    palrem, qui pacificus
    esse
    contemnit. Pacificos
    ergo
    esse
    oporlet
    Dei
    filios,
    corde
    mites,
    sermone
    simplices,
    afTeclione
    concordes,
    fidelilersibi unanimilaiisnexibuscohocrentes.
    2. Pax cum
    quibtts
    servanda. Pacis
    effeclus.
    Sed
    haec
    pax
    cumbonis et Dei
    proecepta
    servanlibuscu-
    stodienda
    est,
    non cum
    iniquis
    et
    scoleratis, qui pa-
    ceminler sehabent in
    peccaiis
    suis. PaxChrisli ad
    salutem
    sempiternam proficit: pax quse
    in diabolo
    esi,
    ad
    perpeluam
    venit
    perdiiiouem.
    Paxcum
    bonis,
    et beJ luincumviiiis
    semper
    habendumest : malasi-
    quidemimpiorum
    hominumodiohabendasuul. Nam
    homines
    ipsi, quamvis
    mali
    sint,
    amandi
    sunt, quia
    crealura Dei sunll. Pax vero
    quoe
    inbnnis
    est,
    con-
    cordiamfratrumet charitalem
    copulat proxiinorum.
    Paxspiritiroi
    Dei
    specialiterjjromerelur, pax
    dileclio-
    nismaler
    est, pax
    indiciumest
    sanclitalis,
    de
    qua
    Dominus
    per prophelam
    ait : Pacemel veritatemdili-
    gile(Zach. vm,
    19).
    Pax
    plebissanitas, gloria
    sacer-
    dotis,
    el
    patrioeloelitia,
    et terrorhosliumsivevisibiliiini
    siveinvisibilium.Omnibusviribus
    paxeslcustodicnda,
    fratres; quia semper
    in Deo
    manet, qui
    in
    pace
    saucta
    manei,
    el cumsanclisDei societalemhabet.
    3. Sacerdolis munus. Sine
    paceaccepta
    nbti est
    oratiovel oblatio.Sacerdotis
    est,
    in
    pacepopulum
    ad-
    nionere
    quod
    debeat
    ageru; populi est,
    inhumiliiale
    audire
    quoc
    monet saccrdos.
    Quidqtiid
    non
    licet,
    pasiorisestprohihere
    ne
    fial; plcbis,
    atidircnefacial:
    atque
    unilatisvinculumomnes debent
    proelali
    siinul
    el subditi infideet dileciione
    per
    oiiinia survare:
    quia
    sine
    pace
    non
    suscipiltir
    sacerdolis
    oralio,
    nec
    plebis
    oblaiio. Si
    ergo
    voliiraus vclociter a Deo
    exaudiri,
    et
    gratanler
    munera nostraaheo
    accipi,
    debemus
    uiique
    in
    pace
    conversari. De
    qcia
    nos
    ipsa
    Veritas
    inslrucredignalaest:
    Si
    offers,iiiquit,
    mnntts
    tiiumacl
    altare,
    el ibi recordatus
    ftterisquia[rater
    litus
    habet
    aliquid
    adversumte:
    relinque
    ibi munustuutn
    ante
    allare,
    el vade
    prius
    reconcUiuri
    [ralri luo;
    etlunc
    veniens
    offeres
    muintsiiium
    (Mtiiik.\,25
    et
    24).
    i. Pax el ttniias
    swpe
    in
    Scripluris
    coinmendatw.
    Quiaergo
    uniiatemnosiramel concordiamDcusde-
    siderat,
    oslendil
    ipse
    Salvaiorin
    Evangelio
    ad
    Palrem
    ita
    loquens
    :
    Pater, inquit, sancte,
    servaeosin.nomine
    tuo
    quos
    dedisti
    mihi,
    utsint tintimsicutetnos
    (J oan.
    xvn, 11).
    Undeet
    Apostolus
    fideles adhoriaiur di-
    cens,
    Obsecro
    vos,fratres,
    ut
    idipsumsapiatis,
    ettinum
    dkalis omnes
    (l
    Cor.
    i, 10)
    : el ilem,
    Non
    sit,
    inquit,
    inlervoszelusetconlentio
    (Rom.xm, 13).
    Omnisama-
    rilttdo,
    el
    ira, et
    indignatio,
    el
    clnmor,
    et
    blaspliemia
    tollalura vobisctimomnimalitia
    (Ephes. iv, 50)
    : ilem
    alibi
    ait,
    Suslinenlesinvicemin
    charilaie,
    solliciti ser-
    vareunitalem
    spirilus
    invincuto
    pacis.
    Unum
    corptts,
    ettinus
    spiritus,
    sictttvocatiestisinuna
    spe
    vocalionis
    veslrw
    (Ibid. %-i).Hoecilaque
    unanimitassub
    Aposlo-
    1
    Apud
    Atcuinum:Non
    homines,
    omissisdeinde
    verbis,
    amcindi sum.
    (a) Forte,
    conservalione.
    lis olimfuit. Sic novuscredeniium
    populus,
    Domini
    mandala
    custodiens,
    charitatemsuamlenuit. Probat
    Scripluraqusedicit,
    Turba autemeorum
    qtii
    credide-
    rtinl,
    unaanitnaet mente
    agebanl(Acl.iv, 32):
    et ite-
    rum,
    El eranl
    perseveranles
    omnesunanimesin
    oraiione,
    cummulieribusetMaria
    quwfueral
    maler
    J esu,
    et
    fra-
    tribus
    ejus (Id. i, 1-1).
    Et ideoefficacibus
    precibus
    orabant,
    ideo
    impelrare
    cum fiducia
    poterant quod-
    cumque
    de Deimisericordia
    postulabant.
    5. Cliciritalisdiminuiio,
    ftdeidefectus.
    Innobisvero
    sic unanimitas diminuta
    est,
    ut et
    largilas opera-
    tionisinfractasit. Domustunc
    venunidabant,
    et the-
    saurossibi in ccelo
    reponenles,
    distribuendainrisus
    indigentiumprelia Aposlolis
    offerebant
    (Id.
    n,
    45):
    at nuncde
    patrimonio
    nec decimas dainus
    ;
    et cum
    vendere
    jiibeal
    Dominus,
    emimus
    potius
    et
    augumus.
    Sicinnobiseniarcuit
    vigorfidei,
    siccredeniiurnrobur
    elanguit.
    El idcirco Dominus
    tempora
    noslra
    respi-
    ciensin
    Evaugelio
    suodicenSait: Filiushominiscum
    venerit,putas,
    inveniel
    fidem
    interra
    (Ltic
    xviu,
    8)
    ?
    Videmusfieri
    quod
    ille
    prscdixit.
    ln Dei
    timore,
    in
    legejustilioc,
    in
    dilectione,
    in
    opere
    fidesest. Nemo
    fulurorum meliim
    cogitat.
    Diemet iram
    Doiniiii,
    et
    incredulisvciitura
    supplicia,
    et staluta
    per/idis
    seter-
    na lormenta nemo considerat :
    quae
    melueret con-
    scienlianoslra, si
    crederet; qujanon Credil,
    omnirio
    nonmetuit:si auteni
    crederet, etcaverel;
    si
    cav<)-
    ret, et evaderet.
    -
    '
    '
    6.
    Vigitaniia.
    Excifemus
    nos, quanlqm possumus,
    dilectissimi
    fralrcs,
    et soinnoineriiocveteris
    ahriiplo,
    adohscrvandael
    gcrcnda
    Doiniiii
    pracepla vigilenius.
    Sinius
    talcs, qunles
    nos esse
    ipsu
    proccepit,
    \licens :
    Sint lumbi eestri
    prwcincti,
    cl lucernmctrdentes: el vos
    sitnileshominibits
    exspeclanlibus
    doininum
    stium, quan-
    dorevertcilura
    nupliis
    : ttl cttmvencril el
    pulsavcrit,
    aperiant
    ei :
    ci,
    Betttiservi
    iili, qttos
    c.dvenicns domihus
    invenerit
    vigilantes (Id. xu,
    55
    37).
    Accinctos nos
    esse
    oporfei
    : ne cum
    cxpeditionis
    dies
    venerit,
    irri-
    peditos
    el
    implicatos apprclicudal.
    Luciiit in honis
    operibus
    noslruni luiilenet
    fulgcat;
    ul
    ipsturi
    lunieii
    nos ad liicemcliarilalisoclernocdehac saiciili noctie
    perducat, qtio
    cum
    Christo, qiii
    est vcnc
    pacisauctor,
    et ctimsanctis
    angulisejns
    selerna
    paee'et purpetua
    felicilate fruamur :
    proeslanti)
    Domiuo
    noslro jesu
    Christo, qui
    cura Pafre et
    Spirilu
    sancto vivit' et
    regnat Deus, pcr
    oraniasoeculasieculortim.Ameii.'
    SKRMOXCIX
    (a).
    Deverbh
    Aclitum, cap,
    m,
    1-8,
    Pelrus et
    J qannes
    ascendchaiit in
    templum,
    elc(b).'
    1.
    Paupertatisevaiigelicw
    commendatio.Post resur-
    rectiouem
    Chrisii, qiioruinopeiumpalrocinio
    prtcdi-
    catio
    Aposlolormn niuiiiatur,
    lectio
    quain
    audislis
    exposuit. Ascciulenles,
    inquit,
    Pelrus ct J oannes in
    leinplum,
    iiiateriain
    sornioni,
    id
    csl, praidicatiorti
    in-
    grcssum, pcr signapraqiarariiin.
    Pncccdcre
    quippe
    stupor debttil,
    ut iniraudserei
    cxpoMlioseqiierelur.
    Fulgor' crgo siguoruui populorum
    conla
    purcussil.
    Nam eral
    quidam
    anttlivilalcstta
    claudiis, qui pnrla-
    balurinanibiis,
    el
    meiidkabtit,
    inquit,
    ad
    Speciosampor-
    lam
    leinpii
    :
    qui
    ciiin
    icgrcdienli-svidissel
    Aposlolos,
    eleeniosynain
    ex more
    posrebat.
    Sed Ciiniin eiun
    converlissent
    intiiituni,
    niliil cfuidiisultra noiiiinso-
    lamen
    oppericns,
    crcdiditaffluiluramvilemde
    Aposto-
    1
    in
    plerisqueMss.,fulgur.
    (a)
    Olimcloverbis
    Ajiostoli 20;
    et
    post,
    in
    Appendice10.
    (/j)
    Incertiaucl/jris.aui Uuenoruiiliiltranstulil. ex
    AURU-
    Stmo,
    ut lacile
    videtur;
    nec aliuslorte ust ab eo
    qui
    scripsit
    scrniones
    5, 7,
    25. Enimvero
    quemachiioclunj
    legiinussoi-ut.
    o. n. 1. <cKovumurobationis
    gerius,
    chabenti
    propria,
    exsilia
    indicere,
    serm.
    /,
    n.
    i,
    Kovum
    pr;ccupti genus
    est humini
    legem
    sceleris

    dare;
    serm.
    23,
    n.
    5,
    Kovummiraculi
    genusj
    fecitmisericordiamfilia
    jiarrieidoe
    : itaethic
    babemus,
    n.
    5,
    Novo
    geuere
    luuc
    niagisprodest(aurum), quando
    contemnitiir. Cailerancc siilusdissenlit. lioc et de
    sermone153diceru
    licual,
    in
    quoparilef
    videre
    est,
    n.
    4,
    Kovosanclilicalionis
    generu,
    Chrislumnoatani
    layij; unda,

    quam
    lolaost.
    1935
    APPENDIX.
    1936
    lorum manibus
    largilatem.
    Sed Pelrus
    apostolus
    ait
    ad
    eum,
    lntende
    in nos.
    Quos
    cum
    respexisset, Argen-
    tum, inquit,
    etaurutnnonestmihi; quod
    nuiem
    habeo,
    Iwclibi do: innomine
    J esu Christi
    Nazareni
    surge
    et
    ambula. Verborum
    ipsorum
    ordinemdcbemus dili-
    genter exponere.
    Nequeenimpertinebat
    ad
    rem,cum
    virtutum
    divitioe
    sequerenlur,
    ut census
    pauperies
    narraretur,
    nisi
    ipsam
    virtulera voluisset
    Apostolus
    cumsui atteslatione
    proferre.
    Neenimmirareris
    pos-
    sessorem virtutum,
    ante
    professus
    est ahrenuntia-
    tionemdivitiarum. J uste
    nimquesequebatur,
    ullar-
    girelur
    signa, quiopes contempserat.Quidhacpauper-
    tate ditius?
    quid
    hacvirtule
    pauperius
    ?Teslimonium
    ergo
    virtutis secuturaest
    professiopaupcriatis.
    Unde
    et
    Apostolus
    loquebalur, Tanquam
    nihil
    habenles,
    el
    omnia
    possidenles(II
    Cor.
    vi, 10).
    Quid igitur
    hac
    pauperlale
    dilius?
    Argenium
    etaurumnonhabeo.Sed
    quid
    habet, qui argentum
    non habet?
    Eloquium
    ve-
    liemens, eloquiumigne purgalum
    :
    qui
    aurum non
    liabet,
    fidemhabet.
    2. Auri vililas. Curila abslrusum.Videamus
    quid
    amplius
    coruscet aurum, quod
    itaest in
    abscondilo;
    ul illud videatur
    providens
    hominibusnatura dam-
    nasse,
    nec
    exposuisse
    rcmsuccensuramoculos
    cupi-
    dorum :
    atque
    ut
    adjuvarelur paupertas
    diflicultate
    parandarum
    divitiarum,
    cumlaborefecit
    quseri,quod
    noluerat inveniri.
    Ergo
    videamus:
    qui
    aurumnon
    habet, quid
    habet? Fidem
    habet,
    virlutemhabel.
    Expendamus quod
    diximus, quid amplius
    coruscet
    aurum, quod
    aerumna
    perquirit, quod
    avaritia
    cupit,
    quod
    sollicitudo custodit;
    aurummateria
    laborum,
    periculosa
    res
    possidenlium;
    aurumenervalio virtu-
    tum,
    aurum malus
    dominus, proditor
    servus.
    Ergo
    Sui
    aurum
    non
    habet, quid
    habet ?Fidemhabct. Vi-
    eamus,
    ut
    diximus, quidamplius
    coruscet
    aiirum,
    quod
    nenio tulum
    habet,
    nisi
    qui scmper abscondil;
    aurum, quod
    in
    perniciein
    domini
    fulgei; aurum, quod
    per
    lenebras
    quse.rilur,per
    tenebras custoditur
    ;
    au-
    rum, cujus iuquisilio
    damnntos
    habet, cujus
    amor
    J udam
    fecit,
    etne alicui sitnomen
    ignolum,
    de
    apo-
    stolo
    proditorem;
    aurum, quodapudavaruin
    animum
    prscferiur
    et Christo : in
    cujus appetiiu congrua
    Ma-
    gister
    Geniium aucloriiate detonuit
    dicens,
    Avaritia
    qum
    estidolorumservilus
    (Ephes.
    v, 5). Quidergo
    ara-
    pliusrefulget
    aurum, quod
    sordidus dominus
    habet;
    aurum, quod
    amplius
    cruciat
    apudquein largius
    fue-
    rit; aurum, quod
    amanti senihil desua
    possessione
    permitlit,
    refundensei reatum
    suum,
    cui usumsuum
    negat gravis acquisilio
    ',
    serumnosa
    possessio
    ?
    3. Auridamnatur
    usus,
    nonnalura.Periculose
    posside-
    /ur;/i-Mc/Hoseafcdica(ur.Nectamencumhsecdicinius,I)ei
    creatura damnatur: sed
    quoniam
    obcoecaia
    prudentia
    hominumidin
    magnumpretiumrecepturnest, jam
    in
    infamiamrei
    redundai, quidquid
    de raala
    cupiditate
    suscipitur.
    Ideo
    ergo
    res illa
    vituperaiur,
    iitavariiia
    condemneiur. CsclerumDominusait
    per prophelam,
    Aurumel
    argenlum
    meumest
    (Aggmi
    u,
    9).
    At si
    per
    se malares
    esset,
    Deiessenon
    possct.
    Verum
    procbut
    materiammisericordioe
    apud
    bonos
    animos;
    et novo
    genere
    lunc
    magis prodest, qtiando
    coniemnitur;
    ut
    ipsa
    sui condilionetestetur
    quoniam
    malacst rei
    ejus
    possessio, cujus
    abdicatiofructuosaest. Pr;cbut
    ergo
    maleriamsubveniendi:
    Dispersil, deditpauperibtts;ju-
    slitia
    ejus
    manet inwternum
    (Psal.
    cxi,
    9).
    Vis
    ergo
    nosse
    quamjusli judicis
    res sint aururoet
    argenlum
    ?
    Avarus inde
    torquetur;
    inde misericors
    adjuvatur.
    Exerceatur
    ergo
    rei
    conlemplus pcr coniemptum
    uti-
    lis. Ad
    possessionemejus
    non onuies
    idouei;
    adcon-
    templumejus
    omnes idonei.Nenio
    ergo
    non
    potest
    in-
    ter
    eosreputari, qui disperserunt tribueruiilquepau-
    peribus,
    justitia
    eorumnianet inoaiernurn: nemonon
    inter eos
    reputari polest, qui
    benevoluerit
    per fuga-
    ciumrerum
    despectumplacere
    Deo.
    i.
    Paupertatk prelium. tVlagnoe
    felicilatisesl condi-
    tio
    Christianorum, quibus
    claritudo
    regni
    in
    pauper-
    1
    IULov.etEr. AtAm,cum
    MSS., gravis
    accusatio.
    tate
    posita
    est. Possidere
    quod
    cumlabore
    requiritur,
    paucorum
    est: contcmnere
    quod
    cumfructu
    conle-
    mnas,
    omniumesl. Felicitas
    ergo magna
    Christiano-
    rum,
    quibus
    datumest ut
    pauperlate
    faciant
    pretium
    regni
    ccelorum. Nontibi
    displiceatpaupertas
    tua: ni-
    hil ea
    potest
    ditius inveniri. Visnosse
    quamlocuples
    sit? Ccelumemit.
    Quibus
    thesauris conferri
    possit,
    quod
    videmus
    paupertali
    indultum?Utad
    regnum
    cce-
    lorum veniret
    dives, possessione
    sua obtinere non
    possel:
    nunc obtinet ul
    conlemptuperveniat.
    Multo
    ergoplusfulget
    lides
    quam
    aurum. Aurumlalehris le-
    nebrescit amicura
    ';
    fides
    ingenilosplendoreconspi-
    cuat: aurumtulo
    prodi
    non
    potest;
    lidesbono
    publico
    semper fulgel, digniiatem
    fidei frducia
    ipsa
    testatur:
    aurumnec inler convenientestutum
    est;
    lidesetiam
    inler
    pugnantes
    securaest.
    5.
    Pauperis
    divitim.
    Quid ergo
    donavit
    Apostolus
    pauper censu,
    dives
    fide,
    lectionisordo
    proloquitur.
    Aurumel
    argenlum
    nonestmihi. Sed
    pro
    his
    quid
    ha-
    bet?
    Quodautetnhabeohoc libi do: in notnineJ esu
    Chrisli
    surge
    et ambula. Deeffeclibus
    pretia
    rerum
    seslimentur.
    Qui
    aurum
    donabant,implebantpauperis
    venirem, majus
    onus
    pedibus
    debilihus
    futurum,
    sola-
    banlur
    infirrnitatem,
    saniiatemreddere nouvalebant.
    Illeautem
    qui
    aurumnon
    possedit,
    sanitatemdedit.
    Deodives
    est, inops
    auri. Auruinel
    argentum
    nonha-
    beo: ideo
    igitur
    lanlas virlulum
    opes proetulit. Quod
    habeohoctibi
    do;
    innomineJ esu Chrisli
    sttrge
    cl am-
    buta. Hoc
    plane
    nonin
    marsupio,
    sedinanimotene-
    batur.
    Quid
    ei dedit? In nomineJ esu Christi
    surge
    et
    ambula.
    Pauperem
    hominem
    expavit
    infirmitas
    oequa
    lege
    et
    oequapolentiaregescapiivosquecoiisiringens:
    non
    poluit
    suslinere
    jussionerapauperisregibus
    domi-
    nans. Parumest
    quodinfirmitalemnominamus; pau-
    peris imperium
    etiam natura non
    perlulit.
    Illeenim
    clauduserat exuleromairissiiw. Debililas
    ilaquequani
    ei
    invexeratnaliviias,
    vi
    pauperisjubenlis
    exclusaest:
    quodprofecto
    non
    fieret,
    nisi
    pauper Apostolusple-
    nus esset illo
    Deo, qui
    est auctor naturoe.Nihil
    ergo
    hac dilius
    paupertale. Quiddonat,
    qui
    aesnonhabel?
    Virtutem
    largitur, gratis
    confert.
    Quid
    enim
    nonpo-
    test? In nomineJ esuCltrisli
    surge
    etambula. Obedien-
    lioe
    subdilur,
    quod
    ex necessiia(eveniebat. Dicilur
    liomini,
    Surge, quod semper optabat:
    sed
    qnoniam
    naturalibus vinculis
    impedituserat,
    non
    poterat quod
    volehat. Nunc
    autemtanta facilitateinsensibiliaser-
    viunt,
    utadnutuui
    jubenlis
    illa
    pedum
    infirmitasavo-
    laret.
    Surge
    etambula. Et
    surrexit, inquit,
    conlinuoet
    slelit. Animo
    imperalur,
    et
    pedes
    serviunt:
    Exsilient,
    inquit prophela, lanquam
    vituli devinculislaxati
    (Ma-
    lach.
    iv, 2).
    6. Resurreclionkvelocilas.Et
    consolidalmsunl ba-
    ses
    pedumejus.Quanlavelocitaleres
    agatur,
    altendite.
    Vixaures debilissermoiniraverat
    jubenlis,
    et conti-
    iiuovis sanitalis
    irrupit,
    et exclusainlirmitate usui
    menihraruddunlur.
    Teslimonium
    velocisresurreciio-
    nis esl velocitasex debilitate
    snrgeniis.
    iit
    momento,
    inictu
    oculi,
    in novksimatuba: canetenim
    tuba,
    et
    morlui
    resurgenl,
    el nos immulabimttr
    (I
    Cor.
    xv,
    52).
    Fuiura metire do factis. ln
    quanto
    momento
    mortui
    excitentur;
    debilibusanaiura crede
    vestigiis.
    Surrexil: consolidalw
    sunt,
    inquit,
    buses
    pedumejus.
    Parumerat
    quod
    dicebatur in usumclaudusredisse:
    virtusei cumsanitatercstiliiitur. Noneiiim
    dixit,
    Re-
    siituloe
    sunt; sed, Consbiidalwsunt bases: lamabun-
    danlem
    rccipiunt sanilalem,
    ul ferant laborem. Ea;st-
    liens, iiiquit,
    ambulabat.Saltus
    frequenter
    etiamsanis
    gravis
    est. Nonsenserunt illi
    pedespigraremedia,
    nec
    velul
    unguenti
    modo lita
    vesiigia
    revocanlur : ad
    momentumvis
    medicinse
    irrumpentis ostenditur,
    si-
    gnaturque fuga
    iiifirmitatis exclusoc.Sic exsilit
    qui
    sanatur a
    jjaupere.
    7. Carabbtiwnalurw
    est,
    et aDeo. Viliutnomnein
    voluntate.
    Sanalur
    ergo
    ab
    Apostolis
    caro : hoc
    ipso
    indicans, quid
    aDeosuoconditoremerealur. Convin-
    1
    SicMSS. Atin
    editis,
    animum<
    1937 SERMOC.
    1938
    cantur
    itaquesignis
    omnibusManichsei:cunctasalu-
    tis
    genera, quse
    carni
    deferuntur,
    testiirjoniumbonse
    naluroesunt.
    Digna
    enimdivino
    operecomprobantur,
    quoe
    noncredunlur
    indigna
    beneficiis.Noraenaucto-
    ris sui membra
    cognoscunt,
    cumeis
    dicitur,
    In no-
    mineJ esu Chrisii
    surge
    etambula.Si esset caroadia-
    bolo,
    nomenChristi forroidare
    potuisset. Obsequium
    sanalorum,
    tesiimoniumConditoris est. In nomine
    J esu Christi
    sttrge
    cl amdu/a. Inlulerat natura debilita-
    tcm: ad
    ipsamquodani
    modoinvocaii nominisaucto-
    ritasdestinatur.
    Cognoscitqui jusserit, obsequilurque
    suo
    Domino,
    refragaturque
    conlrario. Si caro a dia-
    bolo
    est,
    expugnanda
    esi aChristi
    discipulis,
    noncu-
    randa. Si raiionem
    interroges, obliganduin
    est
    quid-
    quid
    inimicumest. Nolohocsoltim
    cogilationi
    credas:
    divinaadhuncseiisumsuccurrat auctorilas. Dominus
    ait in
    Evangelio:
    Nemo
    ingreditur
    iudomum
    forlis,
    ut
    vasa
    ejusdiripiat,
    nisi
    prius alligaveritfortem(Malth.
    XII,
    29).
    Insuis
    ergo
    erat
    operibus
    diabolus
    alligan-
    dus: nunc
    aulera non
    colligaturdiabolus,
    sed hono-
    ralur,
    si res
    ejus per signa
    curatur.
    Magni
    J ieneficii
    debilor Chrisiuscarni
    cst,
    si
    quodpossit,
    in
    ejns
    sa-
    luteinonstravit. Nonesset maleria
    loquendi,
    nisi le-
    slimoniummisericordia: carocurala fecisset. Suffra-
    gatnr proedicalioni
    Christi
    caro,
    in
    ipsa
    est admini-
    stratio
    signorum.
    Claudus
    surgit,
    ut
    Aposloliloquan-
    tttr.
    Diximus,
    quoniam
    si
    hujus
    Dei
    opus
    caro non
    esset;
    illeclaudusnonerat in
    pcdihussanandus,
    sed
    in brachiis
    colligandus.
    Nunc autem
    surgit claudus,
    ul
    Apostoli
    loquanlur, prseitorque
    fit
    procdicalionis
    :
    ut Christi
    Evangeliumsonet,
    claudusexsilil.
    Impu-
    denler
    Aposlolifeceruni,
    si Deieoruro
    opus
    caronon
    est: nuncaiilem
    quoniain
    iddicere
    sacrilegiumest,
    non faciunt
    Aposiotiimpudenter.
    Caro
    igituropus
    Dei
    est: cum
    formatur, opus
    Dei est: cum
    condhur, opus
    Dei est: cum
    producitur,
    Dei
    opus
    esl: curo
    regene-
    ratur, opus
    Dei esl: cum
    signalur, opus
    Dei cst:
    cu.m
    curatur,
    opus
    Dei est.
    Quid
    debet diabolototiesres
    Dei?Irrideanlur
    ergoManichsei,
    et
    propter
    honorem
    Dei carnis naiura
    laudetur; atijue
    omnevitiuminvo-
    lunlate
    ponatur, spes
    emendationishominibus
    sugge-
    ralur,
    ut se
    intelligant
    noncarnis
    necessitale,
    sedlan-
    tumvoluntatis
    pravilatedelinquere.
    Nosauiemcarnem
    divinoadscribimus
    operi, quam
    videnmsinChristire-
    surreclioncdiviniconsorlii
    gloriamconseculam,quam
    aChristo conditoresuo
    suscepit, qui
    vivitet
    regnal
    in
    sscculasseculorum.Amen.
    SERMOC
    (A).
    De verbis
    Acluum, cap. iv, 52-35,
    Nemo
    quidquam
    ex eo
    quodpossidehat,
    suum
    propriuro
    essedice-
    bat
    (o).
    1. Charitas
    fervenspriorumfidelium.
    Fraternitas
    charitalis
    major quamsangtiinh. Legimus
    inlibro
    qui
    Aposlolorura
    Actibus
    adscribitur,
    tanlamsuhmerao-
    ratis virisdevolioiiem
    plchisfuisse,
    ita
    populi
    Chri-
    stiani lloruisse
    priinilias,
    ut
    postacceplam
    fidemnemo
    domum
    propriam
    sihi
    defenderet,
    et neroosuumali-
    quidvindicaret;
    sed
    jure
    fralernitatisessent illiscun-
    cta cotnmunia: scilicel ut
    qui
    eodemconsortio reli-
    gionistenebantur,
    eodemconsortiofruerentur el
    vitrc;
    J ioc
    est,
    ut
    quibus
    erai una
    fides,
    esset una substan-
    tia,
    et
    quihus
    eral communis
    Chrislus,
    communises-
    setelsumptus.
    Nefasenim
    putabantreligiosiviri,
    eum
    sibi
    participem
    nonadsciscerein
    substantia, qui par-
    ticeps
    essetin
    gralia; atque
    ideofralerniiale charila-
    tis omnibuscommuniterutebanlur: nisi
    quodmajor
    esl fraierniiasChrisli
    quamsanguinis.Sanguinisenim
    fraterniias similitudinemlantummodo
    corporisreferl;
    Chrisli autemfraternitasunanimilatemcordisatiimse-
    quedemoiislrat,
    sicut
    scriplum est,
    Eral autemcre-
    denliumcor
    atque
    animauna. Vere
    ergo
    frater ille
    est,
    (a) Olim,
    deverbis
    Apostoli2o;
    et
    post,
    in
    Appen-
    dice9.
    (b)
    ExsiateliamintersermonesAmbrosiiet Maximi. Hu-
    jus
    essecensel
    postLovanienses
    viudingus,
    qui
    tam
    corpore quam
    unanimitate
    germanus
    est i
    verus, inquam,
    frater
    est, cujus
    idem
    spirilus
    et vo-
    luntas infratreest. Melior
    ergo est,
    sicut
    dixi, fra-
    ternitale
    sanguinis
    Christi fraternilas:
    quoniam
    inter-
    dumilla sibi inimica
    est;
    Christi autem
    fralernitas
    sineintermissione
    pacifica
    est: illa
    inter secommu-
    niacumsemulatione
    dividit;
    hsecetiamcum
    gratula-
    tioneeommunicat: illainConsortio
    soepedespieitger-
    manum;
    hoecassumit
    frequenter
    alienurn.Tanta
    ergo,
    sicut
    dixi,
    illo in
    iempore
    ehristianse
    plebis
    devotio
    fuit,
    ut nemodomumsuam
    diceret,
    nenio
    proprium
    aliquidvindicaret,
    sicut ait sanctus
    Lucas,
    dicens:
    Nemo
    quidquam
    exeo
    quodpossidebat,
    suum
    proprium
    essedicebat. Non
    enim, inquam,
    erat
    quisquamegens
    ittter
    ipsos.
    Beaia
    igilurplebs,quoe
    dum
    plures
    inChri-
    stohabet
    diviles,
    nulluminsseculo
    habet
    indigentem
    :
    et
    quoe
    dumseternas
    cogiiat divitias,
    a frairibus lem-
    poralemrepulit paupertatem. Vendebanl
    enim,
    sicut
    ait
    Scriptura, prmdia
    el domos
    suas;
    et
    prelia
    vendilo-
    rumanle
    pedesApostolorumponebant,
    ut
    erogaretur,
    proutcuiqueopus
    erat. Videlesanctorumvirorum fi-
    dem,
    quemadmodum
    propter
    Christumlotose
    exspo-
    liahant
    palrimonio,
    et nihil sibi
    rcliqui faciebant:non
    enimverebantur neesurirent
    ipsi,
    dumtimebant ne
    alius esuriret.
    2. Charilas
    jamrefrigescens.
    Vere
    dives
    vixjamin-
    venilur. Hocc
    igitur
    sub
    Aposlolis
    fuit in
    plebe
    devotio.
    Modo
    quid
    simile
    reperimus?
    Et certe idemChristus
    in
    nobis; sednon idemanimus in nobis: eademin
    plebe
    fides
    ;
    sednonin
    plehe
    est
    ipsalargilio.
    Itaalter
    dealterius
    inopia
    non
    cogiiat;
    ul illud sil
    quod
    dicit
    Aposlolus
    : Alius
    quidemesurit,
    aliusnulemebriusest
    (I
    Cor.
    xi, 21).
    Nam
    plerique
    Chrisliani non solum
    propria
    non
    distribuunt;
    sed eliam
    diripiunt
    aliena:
    non
    solum,
    inquam, colligentes pecunias
    suas ad
    pedes Apostolorum
    non
    deferunt;
    sedetiam confu-
    gientes
    fratres suosrelrahunt a
    pedibussacerdotum.
    Nuncest illud
    tempus, quod
    descrihitbealus
    aposto-
    lus dicens: In novissimisdiebus abundabil
    iniquitas
    multorum,
    el
    refrigescet
    charitas
    (Matth. xxiv,
    12).
    Modoenim abundant avaritiaet
    iniquitas, quoe
    ante
    largilalis
    bonilate cessabant: et
    refrigescit
    charilas
    fraternitatis, quocprius
    Christi amorefervebat. Tanta
    enimsub
    Apostolis
    fralernitatis dilectio
    fuit,
    ut tunc
    in convenlu suo non itiveniretur
    indigenlia
    : tanla
    autemmodo Clirislianitatis dissimulalio
    est,ut
    in
    ccfilunostro vixinvenias
    locuplelem;
    locupletem
    au-
    temnontamfacultalibusdicovix
    inveniri,
    sed
    ope---
    ribus. Aitenim
    Apostolus,
    Divitessintinbonis
    operU
    bus(\Tim. vi,
    18). Locuplclem
    enimin Ecclesiain-
    lelligi voluit,qui
    divesinChiisloesl. Namet ibi
    quod
    ail,
    sub
    Apostolis
    lieininem
    indigentemfuisse, oslen-
    dit
    ulique
    lota
    '
    eos
    gralia
    fuisse fide
    prseditos.ut
    omnes coelestiumdiviiiaruraabundaverini
    largitate.
    Raro
    igilur
    hoc
    tempore
    invenimusin
    chrisliano
    po-
    pulolocuplctem;
    ct si
    plcrique
    in
    domibusaurosint
    divites,
    lameninEcclesia
    juslilia
    sunl mendici.
    3. ltliberalk
    elecmosyna.
    Ananias
    fraudis
    el sacrile-
    gii
    reus.Dumenimcirca
    pauperes
    rion
    pro
    eo
    quod
    proevalcnt operaniur,
    nechoc csl
    gratumquod
    offe-
    runt, nccilludest saliabile
    quod
    reservant. DicitDo-
    liiiiius ad
    Cain,
    cumofferretmunera:
    Si aulemrecte
    offcras,
    recleattlemnon
    dividas,
    peccasli,quiesce(Gen.
    iv,
    7,
    sec
    LXX).
    Sicet
    lu, christiane,
    nonrectedi-
    vidis, qui
    de tanlo auroluo
    majorempartem
    mam-
    "
    nionoc
    servas, quam
    Domino
    largiris.
    Sic
    namque
    Ana-
    nias in Aclibus
    Apostolorum,
    dum
    pulat
    se recte
    offerre,
    et 11011 recte
    dividit, pecuniamquamobtulit,
    perdidit;
    et
    quam
    domi
    reservavit,
    araisit:
    pecuniam,
    inquaro, pariter perdidit
    etsalutem. Duni enimexeo
    quod promiserat parlem suhlraxit, sacrilegii
    simul
    condemnalur et fraudis:
    sacrilegii, quod
    Deumin
    pollicitationefefellerit;
    fraudis
    , quodinlegris
    mune-
    ribus
    porlionemquamdamputaverit
    sublrahendam.
    Aitenim
    aposlolusPetrus,
    Nonesmenlilus
    hominibui,
    itaEr.etAm,eumMSS. At
    uy.|
    tamt.
    1939
    APPENDIX.
    1940
    tedDeo
    (Act,v,i).
    Si
    ergo, fralrcs,
    Ananias con-
    ilemnatur, qubd
    nontotumdederit
    quod
    desuo
    ipse
    promiserat;
    quid
    censemus de eo
    qtii
    noii vultred-
    dere
    quod
    aliis
    repromisil?
    Vidcle
    ergo
    cl
    vos,
    fra-
    tres,quid promiserilis
    Deo.cumprimuro
    fidei
    gratiam
    percepistis.
    Ecceabundant incivilatcnoslra
    hospites:
    facite
    quod polliciti
    cslis;
    ne dicatur et vobis
    quod
    Ananisedictum
    esl,
    Nonmeriliti estis
    hominibus,
    sed
    Deo.
    SERMOCI
    (a).
    Deverbh
    Acluum, cap. x, 1-28,
    Ascendit Pclrus in
    ccenaculum
    circahoram
    sexlain,
    cl cum
    esurirel,
    voiuit
    gustare,
    elc
    (b).
    1, Animaliamunda vel imniunda
    quos signiftcent.
    Ac\Ecclesiam
    qui perlineant.Prwcepla
    J iidaka cur le-
    gat
    Ecclesia. Cibuschrislianiis. Vasoslensuin
    Pelro,
    Ecctesia.Modocumleclio
    AcfuumAposioloiunilegere-
    tlir,
    auclivimus
    quod
    bealusPelrus circahornmsextam
    dscenderii
    iucwnacutum: etcum
    esttriret,
    volnit
    gusia-
    re. Paranlibtts aulem
    discipulis,
    ille
    (aclus
    est inex-
    cessumentis: el viditvas
    grande
    velutlinteum
    magnutn,
    quatuor
    tineis
    appensum
    de cmlo
    submitli,
    ubi erant
    omriia
    quadrupedia
    ct
    serpentia
    lcrrm. El voxdecmlo
    sonuit: Petre,
    maclaetmandttca.Al illedixil:
    Domine,
    tusch
    quia
    ccmmuiteetimmunditm
    nunquam
    mandu-
    cavi.Et vox iterttm:
    Qttod
    Dettsmitndavil,
    lunecom-
    munedixeris.Hoc
    faclutn
    esl
    per
    ler,
    et
    receptum
    cstvas
    incwlo.
    Quidergosignificcnlisia, hreviicr,
    si
    jubelis,
    Charilatis veslroeauribus
    cupimus
    inliniarc. Omnia
    auimaiia
    quocprobibiia
    snnl J udscis
    manducare, sigua
    sunt
    rerum, et,
    sicut dictum
    csl,
    timbrsefuturorum:
    veiuti
    quodscriplum
    est eis
    ,
    ut
    quoo
    sunt ruminantia
    et fissa
    ungula, ipsa
    manduccnl;
    qiiorum
    aulemunura
    vel
    utrumque
    defuerit,
    non manducent
    (Deut. xiv,
    6ii.7j.In
    hisautemaniiiialibushoniines
    quidamsigni-
    ficaniur non
    perlincnles
    ad socieialemsanctorum:
    lissa enim
    ungula
    ad nlorcs
    ,
    ruminatioveroadsa-
    pientiampertinet. Quare
    adniores lissa
    uiigula?Quia
    djfficiielabilur; lapsus euim, peccali siguum
    est.
    iiimiinaljo autem ad
    sapicutiam
    doclrinoe
    quomodo
    jjerlinet? Quia
    dicit
    Sr.riptura,
    Tliesaurus desiderubi-
    lis.requiescit
    inore
    sapienlis;
    vir autemslultus
    glulit
    il-
    tum(Prov. xxi, 20).
    Qtiiergo
    audil, et
    ncgligentia
    fit
    obliviosus, quasi glulit quod audivii,
    ul
    jam
    in ore
    non
    sapial,
    audilionem
    ipsamscpeliens
    oblivione.
    Qui
    aulemin
    Lege
    Domini meditatur dic ac
    nocte,
    tan-
    qriariirumirial,
    et in
    quodamquasi palalo
    cordis
    verbi
    sapore
    delectalur. Hoc
    ergoquodprseceptum
    est J u-
    dacis, signilical quod
    ad
    Ecclesinm,
    id
    est,
    ad
    corpus
    Cliristi,
    ad
    graliam, socielaiemque
    sanclorum non
    perlineant
    illi
    qui
    aul
    negligenles
    auditores
    sunt, aul
    mor.esmalos
    liabent,
    aul in
    uiroque
    vitio
    reprehcn-
    i duiilur. Sic coelera
    quoc
    in hunc modum
    prsecepia

    daiasunt
    J udoeis,
    unihraticoesunt
    significatioiies
    fu-
    lurorum.
    Posteaquam
    venitluxmundi
    Dominusnosler
    i J esiis
    Christus,
    tantummodo ut
    intelligautur,
    non
    etiam
    ul
    observentur, leguniur.
    Dalaest
    ergo
    licenlia
    Chfistianis,
    ul nonsecundumvanani hancconsuelu-
    dinem
    faciant,
    sed manducenl
    quod
    velint cummo-
    deratione,
    cum
    henedictione,
    cum
    graliarum
    aclione.
    Fortassis
    ergo
    et Petroitadictum
    esl,
    Occideel man-
    duca;
    ut
    jam
    nontcneret
    observalioncmJ udscorutri:
    noniamen ei
    quasi gurges
    ventrisel fccclavoracilas
    imperata
    est. Sedlamenut
    intelligaiis,
    hocin
    ligura
    esSe monslralum
    ei,erant
    in illo vase
    serpuntia.
    Nrimquidpolerat
    manducare
    serpeiites? Qtiid
    ergo
    sibi vult ista
    siguificatio
    ?
    (a) ohm,
    45ex Homiliis
    SO;
    et
    post,
    in
    Appcndiee
    19.
    (b)
    Huncin
    manuscrijitis
    tilulum
    praefert,Excerptade

    opere
    saucli
    Augustiniepiscojii,
    devisioneboali Pulri
    apostoli,
    et deCorneliocenlurione: id
    est, ex scr-
    mone149inter
    Augusliaianos, qui
    in
    pi
    icribus
    udilionibus
    fuitdeDiversis
    vigesimus
    sextus.
    Exccrptisautem
    praia-
    tio
    additaestet
    recapitulatio.
    2.
    Aninialiq,
    Gentes.Petrus
    figuramgestat
    Eccle-
    siw.VasilludEcclesiam
    significat; quatuor
    linese
    qui-
    bus
    dependebal, quatuor partes
    orbis
    terrarum, per
    quas
    exienditur Ecclesiacatholica
    , quseubique
    dif-
    fusaest.
    Quicumqtteergo
    voluerit in
    parlemire, et
    per aliqtiam
    hoeresiniabuniverso
    conscindi,
    non
    per-
    linel ad
    qualuor
    linearumsacramentum. Si aulemad
    visionemPelri non
    perlinet,
    nec adclavcs
    quoe
    dat;e
    suut
    Pelro, perlinebit.
    Ideoenim
    qualuor
    lineissub-
    mis-uraest vas
    illud, quia
    a
    quatuor
    venlisdicit Deus
    congregandos
    sanctossuosinlinem
    (Marc.
    xm
    , 27):
    quia
    nnnc
    super
    omnes istos
    qualuor
    cardines fides
    evangelica
    dilatatur. Animalia
    ergo
    illaGentessunt:
    omnesenimGentes
    quoe
    immundseerant erroribus et
    siiperstitionibus,
    et
    concupiscentiis suis, anlequam
    vcniret
    Christus;
    illo
    adveniente,
    donatis sibi
    pecca-
    tis,
    mundsefaclscsunl. Unde
    jam post
    remissionem
    peccatorumquare
    no
    recipianlur
    iu
    corpusChrisli;
    quod
    esl Ecclesia
    Dui, cnjus personam
    Pelrus
    gesta-
    bat? Peirus inmuliislocis
    apparet, quodpersonarb.
    gestet
    Ecclesioe.Si Petrus
    figuramgestabal Ecclesiac,
    et Ecclesia
    corpus
    Chrisli
    est;
    recipiat
    in se
    quasi
    iri
    escamsuam
    jam
    mundatas
    Gentes,
    quihus peccata
    dimissasunt.
    3. Gentiumoccisioel manducalio.Unde misit ad
    illumCornelius
    genlilishomo,
    el
    qui
    cumillo
    erant,
    cujus eleemosynoeacceplse
    mundaverutit euro ad
    quemdam
    modum: rcstabat ut
    lanquam
    cibus niun-
    dus
    incorporapetur Ecclesiac,
    hoc
    est,
    corpori
    Do-
    mini. Petrus autcm
    trepidabat
    tradereGeulibusEvan-
    gelium
    :
    quia
    illi
    qui
    crediderant ex
    circumcisioiie,
    jjroliibebanl Apostolos
    tradere incircumcisiscbristi-
    anam
    fidem;
    et dicebant non eosdeberead
    pariici-
    pationemEvangelii accedere,
    nisi
    suscepissent
    cir-
    cumcisionem, quse
    tradila erat
    palribtis
    eorum. Vas
    ergo
    illud dubitalionemsustulit Pelro
    ;
    et ideo
    post
    illatn visionemadmonitus est a
    Spirilu sanclo,
    ut
    desccntleret et iret ctini cis
    qui
    venerant a Cornc-
    lio,
    et
    perrexit.
    Conieliusenini et
    qui
    cnmillo
    crant,
    tanquam
    ex illis animalibus
    habehanlur, quoc
    in
    vase erant demoiistrata:
    quos
    lamoii
    jam
    iimiida-
    verat
    Deus, qui eleemosynas
    eorum
    acceptaverat.
    Occidendi
    ergo
    erant el niauducandi: id
    est,
    ut inler-
    ficeret in eis vilam
    procteritam, qua
    nou novcrant
    Christum;
    et transirent in
    corpusejus, lanquam
    in
    novamvilam socielalisEcclesioe.Namet Pelrus
    ipse
    cum ad eos
    venissei, commeinoravit brcviter
    quid
    sibi inillavisione monsiratum sit. Aitenim: Et vos
    scilis
    qitam
    illicitumsitviroJ udwo
    conjungi
    ct
    accedere
    ud
    alienigencts
    : sedmihi ostendil
    Deus,
    neminemcom-
    munemaut immundumhotninemdicere.
    Quodulique
    liincoslendit
    Detis,
    cuni voxilla sonuit:
    Quod
    Deus
    mundavit,
    tuneimmiindttmdixeris.
    i.
    Linleum,
    incorrupitonissymbolum.
    Ter decwlo
    sttbmissumin
    mysterium
    Trinilalis.
    Quatnortittem,qtta-*
    luor
    parles
    orbis.Forlasse
    quseratur
    eliam
    illud, qua-
    relintcum
    erat,
    in
    quo
    erant illaanimalia.Non
    utique
    sinecausa. Novimuseiiim
    quod
    linlcum linea non
    coiisumit,
    quse
    veslesalias
    corrumpit.
    Et ideo
    qui
    vult
    ad
    mysieritini
    Ecclesiai calholicoe
    pertinere, excltidat
    de cordesuo
    corruplionem
    malarum
    concupisceulia-
    rum;
    el ila
    incorrupiibiliter
    firmelur in
    lide,
    ul
    pra-
    vis
    cogilationibus
    lanquam
    tineis non
    penclrclur,
    si
    vull adsacramenlumilliuslintei
    pciiinerc, quo ligu-
    ralur Ecclesia.
    Quare
    aulemter dc ccelosubmissum
    csi,
    nisi
    quia
    oiiinesGenlcsin iiomineTrinilatis ba-
    ptizantur, quoe pcriinenl
    ad
    qualuor partes
    orhis
    terrse,qua
    disseiniiiaiur
    Ecclesia, quamsignificabant
    quaiuor lineoe,quilius
    vas illud
    connectebaiur,
    et in
    nominePatris ct Filii el
    Spiriius
    sancti credentesin-
    novaniur,
    ut
    perliiieaiil
    adsociefatemconimunioiiem-
    que
    saiictorum?
    Quatnor ergo lineoe,qualuor parles
    orbis,
    cl irina subniissio
    mysterium
    Trinitalis osten-
    dit.
    Quoe
    reseiiamdtiodcnariumnumerum
    Apostolo-
    ruiii
    ostendit, lanquam
    lernis
    pur qualuor depulalis
    :
    qttaler
    cnini
    tria,
    duodecimGunt.
    Etquia per quatuor
    partes
    orbis terne
    inysterium
    Trinilalis
    prajdicaturi
    1941 SERMOCII.
    erant duodecim
    Aposloli,
    ideo
    quatuor
    linese lertia
    vice
    de ccelodemissoesunt.
    5.
    Recapitulatio.
    SicUt
    ergosupra
    dieluih
    est,
    bea-
    tusPelrus
    typum
    Ecclesiachahuitcatholicoc.
    Quod
    au-
    temasccndit in
    solarium,
    hoc
    significat, qu.od
    Eccle-
    siaalcrrenis
    cupidilalibusspirilualiter
    ascensuraerat
    in
    alium,
    etcor siirsum
    habitura,
    secundumiliu.d
    quod
    Aposlohis
    dixit,
    Nostraauiemconversalioincmlisest
    (Philipp. iii, 20). Quod
    aulemPelrus
    esurivii;
    hocsi-
    gnificavit, quod
    I.cclesia salntemGenlium esuriret.
    Liiiieumiilud
    quod
    deccelodeinissiim
    esl,
    Eeclesiam
    signiiicavit.
    Animalia
    quoe
    in linleo
    eranl,
    oninium
    Genlium
    prseferebanl imagincm. Qualuor
    linea;
    qui-
    bus vas illud
    dependebat, qualuor partes
    mundi,
    iii
    quibus
    Chrisii
    Evangclium procdicaiur, significasse
    viilenliir.
    Quod
    lerlia vice submissumest vas
    illud,
    significavitmysterium
    Trinitatis et sacramcntumBa-
    piismaiis. Quod
    auiem diciiimest
    Petro,
    Mactq
    et
    manduca;
    hoc
    siguificaltim
    est,
    quod
    Ecclesiacalho-
    lica omnes
    qui
    iuChrislumcrediint
    prins occisura,
    et.postmodum
    manducatura
    esset;
    hoc
    cst,
    occisura
    csset
    infidelilatem,
    ut insererel (idem. Neinoeniin
    po?
    icst inChrislum
    credere,
    nisi
    prius
    moriatur
    qtiod
    fuit;
    seciinduroillud
    quodApostolusail,
    Mortui enim
    eslis,
    etvitavesiraabscondilaesl cumChristoinDeo
    (Co-
    loss.
    iit,
    3
    ).Quoiiiodoeiiimqui
    abhocreticiscircumve-
    niuntur,
    vivi dovorantur ainorle : sicilli
    qui
    adChri-
    stumveniunl moriuntur
    proeteritis,
    ut vivantfuiuris
    ;
    pereunl diabolo,
    et Christo
    acqiiiruiilur ;
    moriuntur
    morli,
    et felicilervitoc.inscruntur.
    Quam
    rcmuletiam
    innobis
    pielas
    divina
    implere
    el confirmare
    dignelur,
    assiduis oraiiouibus
    supplicemus, prsestante
    Domino
    nostro J esu
    Chrislo, qui
    cumPatre ct
    Spirilu
    sanclo
    vivit et
    regnat
    insseculasoeculorum.Anien.
    SERMOCll
    (A).
    Deverbis
    Apostoli,
    Rom.
    cap. vn, lS,
    Nonenini
    qnod
    volo,
    facio
    bonuiii;
    sed
    quod
    odi
    malum,
    hoc
    ago (b).
    1. Cavendumne loctts
    Apostoli
    male
    intetligalur.
    Leclio
    divina, quoe
    de
    apostoli
    Pauli
    Epislola
    reciia-
    lur, quoliescumquelegitur,
    limcndum
    est,
    ne niale
    inlellecladet honiiiribusoccasionem
    quocrenlihiis
    oc-
    casionem. Proclivessunt
    quippe
    hominesad
    peccan-
    dum,
    et vix seconlinenl. Ubi
    ergo
    audierint
    Aposto-
    lum
    dicenlem,
    Nonenim
    qttodvolo, faciobonum;
    sed
    quod
    odi
    ntalttm,
    hoc
    ago; agunt malum,
    el
    quasi
    di-
    splicenlcs
    sibi
    quiaagunt malum, putant
    se
    Apostolo
    esse
    similes, qui dixil,
    Nonenim
    qnod
    voto,
    fucio
    bo-
    num;
    sed
    qttod
    nolo
    maltim,
    hoc
    ctgo.Nonnunqnam
    cnim
    legitur,
    et nunc nobis
    ingerit
    necessiialemdis-
    pulandi,
    ne homiriesmalesumeiitessalubremcibum
    vertant iri venenum. Sic
    ergo
    inlendal Charilas ve-
    stra,
    donec
    quod
    Dominus
    donaveril, dicam
    vobis;
    ul ubi meforlelaborare viderilis iii difficultatealicu-
    jus obscurilalis, adjuvelis
    me affectu
    pietatis (c),
    Oporlet igiiur
    ut virtutum sensus ex iniimodicenlis
    nieliamur
    affectu,
    et
    quod
    beatus
    Apostolus
    dixeril
    bonum, qnidve comparalione ejus pronuiiliaverit
    malum,
    nonnuda
    significationeverborum,
    sedeodem
    qtto ille,
    disculiamus
    inluitu,
    intellectu
    quoqueejus
    secundum
    dignitalempronunliantes,
    ac rrieritum
    per-
    scrutemur. TuncenimsenlenliasDeo
    inspirantc pro-
    J atas,
    secundum
    proposilum
    ac voluiilaleni
    ejus
    com-
    prebendere poierimus,
    cumeoruma
    quibuspromul-
    galse sunt,
    slatum ac meritum
    perpendentes,
    non
    verbo,
    sed
    experimentis parem
    induerimus
    affectum,
    pro cujus
    qualitate
    sine duhiovel
    concipiuntur
    uni-
    versi
    sensus,
    vel sententise
    profertiniur.
    2.
    Quodnam
    illud bonuni
    quodApostolus
    non
    potuit
    perficere. Contemplctlionis
    merilum. Bonainse
    majori
    (a) Olim,
    de
    Tempore45;
    et
    posl,
    in
    Appendice
    51.
    (6)
    initium
    quidem
    est
    Augustini, decerptum
    ex
    ipsius
    sermone
    151;
    sed
    quodsubsequiturdeincejis,longe
    di-
    islat ab
    ipsiusinterjjreUuidi
    ratione. Auctoristamenest
    eruditi et
    pii.
    (c)
    HUC
    usqueAugustiuus.
    1942
    bono
    comparatacessantvideri
    bona,
    Quamobrem
    quid
    sil
    pfihcipaiiler boriuni
    qnod
    Apostoliis
    riori
    pofjierit
    perficefe ctiin
    vellet,
    diiigerititts
    indagemus.
    Mulfa
    enim
    riovimusbona
    quse
    beatum
    Apostbiiiiii,
    omnes-'
    que
    illicismerili virosct
    habuisse
    per nafurarii, etac-
    quisisseper gratiani
    hegare
    ndft
    possuiiius.Est enim
    boua
    castitas, laudabilis
    coniirieiitia, miranda
    pru-
    dentia, larga
    humanilas,
    circumspectasobrieias, mo-
    desta
    teniperaniia, piaiiiisericorclia
    ,
    sancia
    justilia;
    qitoe
    oiiiniain
    AposioloPaiilo
    ejusquccOiisoiiibusiia
    plena
    alqueperfeclafuisSenOndtibium
    est,
    iil virtu-
    liim
    potiusqiiainvcrbofum
    magisterio
    ab eis reliaio
    docereiiir.
    Quiclquod
    jugi Ecclesiarum
    ora.niiim
    cura,
    ac
    pervigili
    sollicitudine
    semper
    exusii surit?
    Quan-
    ttiin lioc
    niisericordioe
    bontim, qtianta
    perfectto
    est
    ,
    pro
    scandalizanlibusuri,
    cum
    infirniantibiis
    infirmari?-
    Ciiiii
    ergo
    tantis
    Aposlolus abundaverit
    bonis,
    qriid
    illud
    esthoni,
    cujus pcrfectioiie
    cafuerit,
    non
    poteri-
    mus
    agrioscere,
    nisi inillurii
    quoipselocutusest,
    pro-
    feceiirhiisaffuclum.Omries
    itaqtlequas
    diximus cum
    habuisse
    virlutes,
    quamvis
    velut
    geriiraoesplepdidissi-
    moe
    alquepretiosie
    sint; tamensi
    prseclaro
    illi
    atque
    proscipUoiiiargariio, quod
    ille
    evangelicus
    negotialor
    iiiquifens,
    universis
    quocpossidet
    veridiiis, coinparare
    .desidcfat, couferantur,
    iia eorum
    meiiiiimrevilescit
    atque
    conlcriinitur,
    uteis
    Sine.cuiictatiorie
    distraciis,
    unitis tantiiili boni
    possessio
    Idcnpletet
    bonorum
    inr-
    nUmerabilium
    venditbfem.
    Quid
    cfgo
    est
    unum, quod
    illistaniis
    lamqueiiinumerisbonis Iam
    incomparabi-
    liler
    prscponafur, ut
    spretis
    abjeClisqueomnibus so-
    luiii debeat
    possidefi? Nimirumiila
    parsoptima,
    cua
    jus magiiificentiamac
    perpetuilatem
    cumrelietosus-
    ceplioni.s
    atquehumanitatis officioMaria
    proelegisset;
    ita
    proedicalura Domino:
    Martha,
    Mdrtha,
    sotiicita
    es,etiurbaris
    ergaplurima;
    paucis
    vuro
    opusest,
    aut
    eliani uno. Mariabonam
    parlem
    elegit,qum
    noh
    aitfe-
    relur iibea
    (Ltic x, i\,
    &).
    Una
    ergo
    et solaestcoii-
    templatioDei,
    cui
    merilo omnia
    juslificationumme-
    rila, universa virlutiim
    studia
    postponuntur.
    Et illa
    quideni
    omnia
    quoe
    in
    aposlolo
    Paulo
    fulsisse
    prsedixi-
    mus,
    non soluin
    bona et
    ulilia,
    verumeliairi
    magna
    ,
    aiqueprseclara.
    Sed
    sicut,
    verbi
    gratia,
    slanni metal-
    \
    lum,
    quod alicujus utililaiis cl
    gratisc
    putabalur,
    fit
    '
    argenli
    conlemplalione
    vilissimum;
    et
    rnrsum auri
    comparationemeritum
    evanescitargenli;
    aurum
    quo-
    qiieipsumgemmarumcollatione
    conlemnittir;
    et
    ipsa-
    rum
    nihilominus
    quarovis
    insigniummulliludo
    gem-
    marum,
    unius
    margarihe Candore
    superalur:
    ita illa
    omniamerita
    faculiatis, quamvisnon Solumin
    proe-
    senti bonael utilia
    sint,
    verum
    etiani donUmoelerni-
    tatiis
    acquifaiit;
    lamensi diviiise
    contemplalioiiis
    me-
    ritis
    conferantur,
    viliaatque,
    utiia
    dixerimi
    vendibilia
    censebuntur.
    3. J RCS creatmundevdlde
    bonw.
    Quatetamenvanilas.
    Et ut liaric
    eairidem
    comparatioriem
    etiam
    Scriptura-
    rrirri corififmet
    auctoritas, nonnede
    uriiversis
    quoe
    a
    Deocreala sunt
    generaliter
    Scripiura dicit,
    Et ecce
    orrihid
    qiimfecil
    Deusbonavalde
    (Gen. i, 51);
    et ite-
    rtim,
    Universa
    quwfecit Deus, bonam
    lerhppre
    suo
    (EcCli.
    lii,
    11
    )?
    Hsec
    igitur quoe
    in
    procsenli
    nonso-
    iurii bona
    simpliciter,
    verumetiamctifii
    additameiito
    valde bona
    prortuntianlur
    (sunt
    onimrevera in hoe
    mundo
    commorantibus
    riobis,
    aut ad usum
    vitoe,aut
    ad
    corporis medicinani,
    aut ad
    aliquam
    causam
    igrio-
    tsenobisutilitalis
    accommoda
    ;
    vel certe ineo etiam
    valde
    bona,
    quod
    faciuntrios
    invisibilia
    Dei,
    acrealu-
    ra
    mundi, per
    ea
    quoe
    factasunt
    intellecta
    conspicefe
    [Rom. i,
    20], sempilernam
    quoque
    virtutem
    ejtiS
    ae
    divinitatemex
    tanla,
    lamque ordinata molitionefa-
    bricoe
    mundialis,
    el omnium
    quse
    ineasunt
    subsisten-
    lia
    contemplari)
    : hocc
    tamenomnianec boni nonien
    tenebunt,
    si futuroilli
    soeculo
    comparentur, u.bin.ulla
    bonorum
    immutalio,
    nuljia
    est veroebeatitudiriisfor-
    niidanda
    corruptio. Cujus
    mundi ilabeatiludodescrt-
    bitur : Eritlux lunwsicutlux
    solis,
    etlux solis
    scptem-
    vlkiter sicutlux
    seplem
    dierum
    (Isai, xxx,
    26). J fegiia
    igitur
    jh&cet
    prxclara jutuilu
    atqueiiiirifica,
    si fui.u-
    1943
    APPENDIX. 19U
    ris exfide
    repromissionibus
    conferanlur. continuova-
    nifas
    apparebunt,
    dicenle David: Omniasicutvesti-
    menlum
    veterascenl,
    el sicul
    operlorium
    mutabh
    eos,
    et
    mutabuntur;
    luautemidem
    ipsees,
    etanni tui non
    defi-
    eient
    (Psal. ci,27e(28). Ergoquia
    uihil est
    jier
    semet-
    ipsum stabile,
    nihil
    immutabile,
    niliil
    bonum, nisi
    Deitas sola;
    omnesvero creaturso ul bealitudinem
    aeternilalisvel iramutabililalis
    oblineant,
    non
    hocpcr
    suam
    naluram,
    sed
    jier
    Creatoris sui
    parlicipalionem
    et
    graliamconsequentur;
    tenere meritum bonilatis
    Creatori suocollaianon
    possunl.
    i. Bonilashumanadivinwintuitumala.
    Quod
    si eliam
    manifestioribusadhuc lestimoiiiis
    hujus
    seiitenliscra-
    tionemvoluerimus
    astruere,
    nonnemulta
    pronuntiari
    bonain
    Evangeliolegimus,
    et arborembonamet the-
    saurumbonum? Naraet bonum
    hpmincm,
    et bonum
    servum:
    qiria,nonpolest,inquit,
    arbdrbona
    malosfructus
    facere(Malth.wt, 18);
    et,Bonushomo
    debonothesauro
    cordissui
    profert
    bona
    (ld. xu,55); et, Eugc,
    serve
    boneel
    fidelh(Id. xxv, 21)
    : et
    utique
    omnessecun-
    dumsebonosessecumnondubium
    sit;
    si
    respicia-
    nius ad bonitatem
    Dei,
    nullus eorum
    pronuntiatur
    bonus,
    dicenteDomino: Nemo
    bonus,
    nisi solusDeus
    (Luc xvni, 19). Cujus
    inluitu eliam
    ipsi Apostoli,qui
    electionismeritobonitatem
    generis
    humani uiuliisex-
    cesserant
    modis,
    mali dicuntur essea Dominoadeos
    ita
    loquente
    : Si
    ergo
    vos,
    cumsilis
    mali,
    nostisbona
    datadare
    filiis
    vesiris
    ;
    quantomagh
    Paler vesier
    qtii
    in
    cmlis
    esl,
    dabitbona
    pelenlibus
    se
    (Id.
    xi,
    13)?
    Deni-
    que
    sicut bonitasnostra
    supernse
    bonitatisintuilu in
    malitiara
    verlilur;
    ilaeliam
    justitia
    nostradivinsccol-
    lata
    justiiioe,panno
    menslruatseuniversa
    jusliiia
    no-
    Strasimilis
    deputatur,
    dicente lsaia
    propheta
    : Sicul
    pannus
    menstruatmuniversm
    justiliw
    nostrw
    (lsai.
    Lxiv, 6).
    5. Lex in se
    bona,Evangelii
    intuitunonbona.Minus
    peccantes,impiorum
    collatione
    Scripturajustificat.
    Et
    ut
    aliquid
    adliucevidenlius
    inferamus,
    Legisquoque
    ipsius prsecepta
    vifalia
    , quoc
    dicunlur ordinaia
    per
    Angelos
    inmauuMediatoris
    (Galal.
    m,
    19),
    el de
    qua
    idem
    aposloius, ItaqueLex, inquit, sancta,et
    mcmda-
    tumsanctum,
    et
    juslum,
    et bonmn
    (Rotn. vu, 12);
    si
    perfectioni evangelicaeconferantur,
    minimebonadi-
    vino
    pronuntiaiUur
    oraculo:
    aitenim,
    Et cledieis
    prm-
    cepla
    non
    bona,
    et
    juslilias
    in
    quibus
    nonviventin eis
    (Ezech. xx,
    25). Aposlolusquoque
    ita novi lumine
    Testamenti
    gloriamLegis
    affirmat
    obtundi,
    ut eam
    evangelicicoraparalionefulgoris
    nec
    glorillcalam
    esse
    pronuntiet,
    dicens: iVani nec
    gloriosum
    cst id
    quod
    glorificalum
    est
    propter
    excelleniem
    gloriam(11
    Cor.
    ui, 10). Quamcomparationem
    etiamin
    parle
    contra-
    ria,
    id
    est,
    in
    peccalorum
    merilis
    compensandis
    Scri-
    plura conservat;
    ul eos
    qui
    multominus
    peccaverini,
    impiorum
    collalioiie
    j'ustificet,
    dicens :
    J ustificata
    est
    Sodomaexle
    (Ezech. xvi,
    52);
    et
    iterum, Quidenim
    peccavit
    soror lua Sodotna
    (lbid.
    48)? et,
    J uslificavit
    animamsuamaversalrix
    Israel, comparationepeccalri-
    cisJ udm
    (J erem. ni, 11).
    J ta
    igitur
    et universarum
    merila
    virlutum, quoesuperiuscomprehendi,
    cum
    per
    sebona
    alquepretiosasint,
    lamentheoricaeclaritalis
    comparationefuscanlUr.
    Multumetenirasanclos
    quam-
    visbonorum
    operum,
    lerrenis tamenstudiis
    occupa-
    tos,
    a
    contemplalione
    summi illiusboni retrahuut ac
    retardant.
    SEIUIOCIII
    (a).
    Deverbh
    Apostoli,
    Rom.
    cap. vn, 24, 25,
    Condele-
    ctor enim
    legi
    Dei secunduminteriorem homi-
    nem,
    etc
    (b).
    1. Sanclk
    ipsh
    non
    g"eestunde
    jugiler getnanl.
    Pugnm
    interiorh et exteriorh hominis. Cum
    ergo
    semetipsos quolidie
    senliant sancti terrense
    cogi-
    tationis
    pondere
    proegravaios
    at>illamciuis subli-
    (a)
    Olim,
    de
    Tempore47;
    et
    post,
    in
    Appendice
    52.
    (b)
    Eumdemomnino
    prse
    sefert
    auctorem,acsermosu-
    ,
    perior,cujusyidetwessccontiuuatio.
    milaledecidere, etinvilos,
    imoveroeiiamnescien-
    tes
    ,
    in
    legempeccati mortisquetraduci; atque
    ut
    coelera
    praelcrmiltam,
    illissaltem
    qu;esuperius
    com-
    prehendi,
    bonis
    quidem
    ac
    juslis,
    sedlamen
    lerrenis,
    a
    conspectu
    Dei
    operibus
    avocari : babent
    profecto
    pro quibus
    adDeum
    jugiter ingemiscant,
    habent
    pro
    quibus
    in verilate humiliati
    atque compuncti,
    non
    verbis
    tanlummodo,
    sedaffectu
    semeiipsospronun-
    tient
    peccalores;
    ut veniam
    pro
    omnibus
    quoequoli-
    die
    superali fragilitate
    carnis
    incurrunt,
    a
    gratia
    Do-
    mini
    j'ugiler postulautes,
    veras
    pcenitenlioclacryinas
    indesinenter effundanl :
    quippe qui
    videant iisdem
    ipsis se, pro quibus
    conlinuo dolorevexati sunt
    ,
    etiam
    usque
    ad Deuni
    j'ugiter ingemiscant,
    seslibus
    involulos,
    etiam
    ipsas supplicationes
    suasoffurrese
    sine
    cogitationum
    anxietatenon
    posse. Expetii igitur
    se humanis viribus desidcraiam fidem
    ,
    obsislente
    carnis
    sarcina,
    non
    possecontingere, neque
    illi
    proe-
    cipuosummoque
    bono secundumcordissui deside-
    rium
    posseconjungi;
    sedab
    ejus
    intuilu
    caplivos
    ad
    mundanatraduci : ad
    gratiamDei, qui impiosjusti-
    ficat, convolanles,
    cum
    Apostolo'proteslanlur
    : In-
    felixegohomo, quis
    me liberabit de
    corpore
    mortis
    hujus
    ?Gralia Dei
    per
    ChristumJ estunDominumno-
    strum. Senliunt enimse bonumistud
    quod voltint,
    non
    pos^eperficere;
    sedilltid
    quod nolunt, quodque
    oderunt
    malum,
    id
    esi, cogitalionura
    motusel curam
    corporaliumrerum, seraper
    incidere. Et condelectan-
    tur
    quidemLegi
    Dei secunduminteriorcm
    hominem,
    qui
    visibiliauniversa
    transcendens,
    conalur Deo soli
    semper
    uniri : sed vident aliam
    legem
    in membris
    suis
    ,
    id
    esl,
    in nalurahumanoecondilionis
    inserlam,
    qu:e repugnai legi
    menlis
    eoriiro, pertrahil
    senstim
    violenta
    legepeccaii; compellens
    scilicet
    eos,
    relicto
    illo
    principali bono,
    lerrenacogitalione
    submilti.
    Quoc
    quainvis
    necessaria
    atquecorpori
    utilis
    videatur,cum
    dispensationi religiosoccujuspiam
    neccssitatis
    impenr
    ditur :
    comparatione
    lamen illius
    boni, quod
    sauclo-
    ruin oinniumobleclal
    inluitum,
    mala
    uliqiie
    ab eis
    ac
    fugiendadecernitur, qui per
    eam
    quoquo
    niodo
    vel admodicuni
    lempus
    abillius
    purfuctsc
    beatitudinis
    gaudio
    relrahuntur.
    %.Lex
    peccali.
    Universalhesl.Vereenimlex
    peccali
    esl,quain luimanogeneriproevaricatiosuiiiiduxitaiicto-
    ris.perillius noxain,
    in
    qucm
    lalacsl
    sequissimijudicis
    illasenlenlia: Malediclalerrain
    operibus
    tuis;
    spinas
    et
    tribulos
    germinabiltibi,
    el in sudorevulttislui edes
    pa-
    nemluum
    (Gen. m,
    17-19). Hoec, inquani,
    est lex
    raembi-isomniuminserta
    mortalium, quserepugnat
    legi
    nieiilis
    noslrsc,
    eamquc
    adivinoarcet intuiiu :
    quoc
    malediclalerra in
    operibus
    nosiris
    post agnitio-
    nemboiii ac
    mali,
    cogiialionuni spinascoepit
    ac tri-
    bulos
    germinare
    :
    quarum
    aculeis carnis oblusis se-
    mina
    proefocaniur,
    neilluin
    panein
    noslrum
    , qui
    de
    coelo
    descendit,
    quique
    confortatcor
    honiinis,
    cdcre
    absque
    vullus nostri sudore
    possimus.
    Oinne
    igilur
    humanum
    genus
    hiiic
    generahler legi
    sine ullacxce-
    plionesubjicitur.
    Nullusenim
    est, quamvis
    sanctus
    ,
    qui supra
    dictum
    panem
    noncumsudorevultussui
    ,
    et sollicitacordisintentione
    percipiat
    : coeieruracora-
    mtini isto
    pane
    multi
    ,
    ut
    vidumus,
    divitessine ullo
    vultussui sudorevescunlur.
    Quaro
    ctiam
    legem
    bea-
    tus
    Aposlolus spiritualemassetil,
    dicens : Scimtis
    eniin
    quia
    lex
    spiriiualkest;
    ego
    autemcarnalhsum
    ,
    venumdalussub
    peccato(Rotn.vu,
    14). Spiritualis
    enim
    est
    lex, qusejubet
    nobis ut in sudorcvulius nostri
    comedamusillum
    panemverum, qui
    decoelodescen-
    dit: sednoscarnalesfecitvenumdatioilla
    jjeccaii.
    3. Adainvendidillibertatetn.Inde
    posteri
    nascuiilur
    servi.
    Quod, rogo, istud, cujusvepeccatum
    esl? Sine
    dubio
    Adcc,cujusprsevaricalione,alque,
    utita
    dicaro,
    negolialione dainnosa,
    fraudulenloque
    commercio
    venditi sumus. Oninemenim
    prolemsuam, serpenlis
    persuasione
    seductus illiciti cihi
    pcrceplione
    dislra-
    clam, jugo perpetusc
    serviiuiis addixit. Hic
    naraque
    mos solct inter vendeiileni
    cmcnieinque
    servari,
    ut
    is
    qui
    se alieuo
    cupit
    douriuio
    mancipare, aliquid
    1945
    SERMOCIV.
    1940
    pretii pro jactura proprise
    libertatis el addictione
    perpeluse
    serviluiisa suo
    conseqtialuremptore. Quod
    eiiaminter Adam
    atqueserpenlein
    manifestissimevi-
    demus
    impletum.
    Uleeniraa
    serpente pretium
    liber-
    tatis suaeesu interdictsearboris
    capicns,
    a naiurali
    iibertaiediscessit:
    illiqueraaluilscmclipsumperpetua
    vendere
    servitute,
    a
    quo
    veliii
    pomi
    ielhale
    preiium
    fuerat assccutus:
    quadeinceps
    coiulitione
    conslrictus,
    inon immerito oninem
    posieriiatis
    su;e
    progeniem,
    'perpetuoeidem.cujus
    effeclusest
    servus,
    snbdidit fa-
    mulatu.
    Quid
    enimaliudservile
    conjugiuropolest pro-
    creare, quam
    servos?
    i. J ure tamenstto hinc non ceciditDominus.Sed
    Iwmineminvitum
    liberari,
    el
    injustum
    el malum.
    Quid
    ergo? Nuniquidemptor
    isleversulus et callidus Do-
    mino vero
    alque legitimojus
    dominalinnis
    eripuit?
    Nonilaest :
    neque
    enimsicilleomne
    peculium
    Dei,
    unius fraudis dolositaie
    pervasil,
    ul
    polentiam
    do-
    minii sui verus dominator
    amitierel, qui ipsum
    quoqueeinploreni, qiiaravisrefugum
    vel rebellem
    ,
    tamen
    jugo repriinit
    servitutis. Scd
    quia
    omnibusra-
    tionalibuscreaturis arbilrii libertatuni Creator indul-
    seral,
    eos
    qui
    se contra fas edacis
    concupiscenliie
    transgressione vcndiderant,
    inviios ad
    ingeniiatn
    liberlaiem revoeare non debuil. Abhorret
    siquidem
    abillo
    jiistilioc
    et
    pielalis auctore, quidquid
    bonitati
    ajquilatique
    contrarium esl, Mahiinenim fuerat,
    si
    concessselibeiiaiis beneliciurarevocasset :
    injtisium,
    si liberum
    hqminempolenlia
    sua
    opprimens alqne
    captivans,
    liheruuis
    acccplseprivilegiumexscqui
    non
    sivissel; cujus
    saluieminfuluratiincssceularescrva-
    vit,
    ut recio ordine
    complerctur
    staiuti
    temporis ple-
    niludo.
    Oporiebat
    enim
    ejus
    sobolemtamdiusubavita
    conditione
    durare, quousque
    eamdem
    origiualibus
    vinculis liberalam
    ,
    in
    anliquum
    libcrlatis statum
    ,
    prioris
    Domini
    gralia pretio
    sui
    sanguinis
    reformarel:
    quampiefatis
    inslinclu
    potuit
    eliamtunc solvare;
    sed
    noluit, quia
    eumdecreti sui
    irrumperc
    sanctioncm
    seqtiiias
    nonsinebat.
    5.
    Iniquilas
    noslrcevenditionis
    causa,
    el
    redemplionh
    obslacuium.Visnossecausaro vendilionisluoe?Audi
    ipsum
    lledcniptorem
    tuuro
    per
    lsaiam
    prophetarn
    apertissitnc jiroclamanlem
    :
    Quis
    esl isieliber
    repudii
    malris
    veslrw, quo
    dimisi eam? aut
    quis
    est creditor
    vieiis,
    cui vendidi vos?Eccein
    iniqttilatibus
    vestrhven-
    dili
    eslis,
    el insceleribtisvestrisdimisi malremveslram.
    Viseliaincvideuier
    agnoscere
    cur te
    jugo
    serviiutis
    adcliclumrcdimere
    jjolentiie
    suoevirlule noluerit ?
    Audi
    quitl
    ad
    supcriora, quibus
    eisdemfamnliscau-
    som vniunlariocvenditionis
    exprobrat
    , adjccerit
    :
    Ntimquid
    abbrevialael
    parvulafacta
    estman.usmea
    ,
    ttl non
    possim
    redimere? aul non esl in mevirlus ad
    libcrandiim
    (Isai.
    i 1,
    2)
    ?Sed
    quid
    huic
    potentissimic
    niisericordia:
    c.jussemper
    obstiterit,
    idem
    prophela
    deinonstrat :
    Ecce, inquit,
    non esl abbrevialamanus
    Domini,
    ut salvare
    nequeal; nequeaggravala
    est attris
    ejus
    ut nonexaudiat : sed
    iniquitales
    veslrwdiviserunt
    inter voset Deuin
    vestrum,peccala
    veslraabsconderuiit
    faciemejus
    a
    vobis,
    neexaudirel
    (ld.
    LIX,
    1et
    2).
    0.
    Legispeccali
    vis.
    Quiaergo
    carnalesnos
    fecit,
    et
    spinis
    ac tribulis condemnavit illa
    prima
    Dei male-
    dictio, nosqtte
    ita
    iniquo pater
    noster commcrciove-
    numdedit,
    ut
    bonumquod
    volumus
    agerenequeamus,
    dumdivisi a niemoriasuniroi
    Dei,
    ea
    quoe
    humanoe
    fragilitalis
    sunl,
    cogilarecompcllimur,
    dum
    purilalis
    amore
    fiagranles,
    incenlivis
    naturalibus, quoepeniius
    ignorare
    velimus,
    etiam inviti
    plerumquecompungi-
    mur; scimus, quia
    non liabitat in carne noslra bo-
    num
    (Rom.
    vn,
    18),
    id
    est, hujus, quamdiximus,
    theoriocatquejmritaiisperpeluajugisquelranquillitas:
    sedfaclumest istud
    pessimum
    ac
    lugubre
    divortium
    ,
    ut cum menie
    Legi
    Dei servire
    velimus, nunquam
    scilicet volentesacharilate divinadimovere
    conspe-
    ctum;
    lamen carnalibuslenebris circumfusi,
    quadam
    lege peccaii
    ab eo
    quod
    bonum
    novimus, cogamur
    avelli: scilicetad curas
    cogitationesqueterrenas,
    ab
    ^lla.
    menlis celsitudine
    decidentes,ad quas
    nos lex
    peccati,
    id
    cst,
    illa senlentiaDei nonimmerito con-
    demnavit,
    quam primus
    deliclor
    excepit.
    Et inde
    esl,
    qnotl
    bealus
    apnslolus
    cum
    apertissime
    faleatur
    inevilabili
    se,
    vel omnes
    sanctos, peccati hujus
    ne-
    cessilale
    consiringi,
    lamenneminemeorum ab hoc
    esse damnaudum audenler
    enuntial,
    dicens : Niltil
    ergo
    nuncdamiialionisest his
    qui
    sunl inChristoJ esu.
    Lexeniin
    Spiritus
    vilwin ChristoJ esu liberavit mea
    legepeccali
    et morlis
    (Rom. vm, le(2);
    id
    est,
    quoti-
    diana
    graliaChristi,
    omnes sanclossuosabhac
    lege
    peccati
    ct
    mortis,
    in
    quani jugiier
    vel nolenles co-
    guntur incurrere,
    cumreraissionemdebilorum suo-
    ruma Domino
    precantur,
    absolvit.
    SERMOCIV
    (a).
    Deverbis
    Aposloli,
    I Cor.
    cap. m,
    11-13,
    Fundamen-
    lumaliudnemo
    potest ponere,
    elc
    (b).
    I.
    Igne
    minuta tantitm
    peccala purganlur.
    In
    lectione
    aposiolica,
    fratres
    charissimi,
    audivimus
    Aposlolum
    diccoleni : Fundamentumaliud nemo
    po-
    lest
    ponereprwter
    id
    quodposilumesl, quod
    esl Chrhliis
    J esus. Si
    quis
    autem
    superwdificalsuprafundamentum
    hoc,
    aurum, argentum, lapidespreliosos,ligna, fennm,
    slipulam, uniuscnjttsqueoptts manifestnm
    erit. Dics
    enimDomini
    clectarabit; quia
    in
    igne
    revelabitur,
    et
    uniuscujusqiteopusqualesit, igniscomprobabit.
    Si cu-
    jtts optts
    manserit
    quodsupermdiftcavit,
    mercedemacci-
    piel.
    Si
    cttjiisopus arseril,
    detrimentum
    palietur
    :
    ipse
    autemsalvtis
    eril;
    sk tamen
    quasi per ignem.
    Multi
    surtt
    qui
    leclioneni istammale
    intelligenles
    falsasecu-
    riiaie
    decipiunlur,
    dumcrcdunt
    quod
    si
    supra
    funda-
    meniuro Christi
    capitalia
    crimina
    scdificent,
    peccala
    ipsaper ignem
    (ransilorium
    possinl purgari,
    el
    ipsi
    poslea
    ad vilam
    perpeluam pervenire.
    Inlellectus
    iste,
    fralres
    cbarissimi, corrigenduscst; qniaipsi
    se
    seducunt, qui
    talitersibiblandiunlur. Illoenim trans-
    ilorio
    igno,
    tle
    quo
    dixit
    Aposlolus, Ipse
    autemsatvtts
    erit,
    sictamen
    quasi pcr ignem,
    non
    capilalia,
    scdmi-
    nula
    peccaia purganlur.
    Et
    quamvis, quod pejus
    est,
    non solum
    majora,
    sed etiam
    minula,
    si ni-
    mium
    (c) plurasinl,
    mergunl:
    de
    ipsisniajoribus
    sive
    minoribus
    peccalis,
    etsi non
    onuiia,
    vel
    aliqua
    commemoranda
    sunt,
    ne
    aliquis
    seinanitcr cxcusare
    corieltir,
    et dicat,
    nescirese
    quse
    sint ininuta
    peccala,
    vel
    quoe
    crimina
    capitalia
    '.
    2. Peccata
    capilctlia.Etquamvis Apostoluscapilalia
    plura coinmeinoraverii,
    nos tamenne
    desperafionem
    facere
    videamur,
    breviter dicimus
    quoc
    sint illa : sa-
    crilegiura, hoinicidium,
    adulterium, falsumteslimo-
    nium, furiuni, rapina, superbia, invidia, avaritia; et,
    si
    longo temporetencatur,
    iracundia
    ;
    et
    ebrietas, si
    assidua
    sil,
    iu eorumnumero
    computalur. Quicum-
    que
    enira
    aliqua
    de islis
    peccatis
    in sedominari co-
    gnoveril,
    nisi
    digne
    se emendaverit, ct,
    si habuerit
    spatium, longotumporepcenilenliamcgerit,
    et
    largas
    tieemosynas erogaveril,
    et a
    peccatis ipsis
    abslinue-
    rit;
    illofransitorio
    igne
    de
    quo
    ait
    Aposlolus, purgari
    non
    poterit,
    sedocleiiiaillumflammasine ulioreme-
    diocruciabil.
    3. Peccataminttla. Abhisiinmunhnemo. Animam
    non
    occidunl,
    se.d
    (wctant. QIIDC
    aulem siut minuta
    peccala,
    licet omnibusnola
    sinl,
    lamen
    quialongum
    cst ut omnia
    rcpliceiilur, opus
    est ut ex eisvel
    aliqna
    nominemus.
    Quolies aliquis
    aut incibo aut in
    poiu
    plusaccipil quam
    necesse
    sit,
    admiriula
    peccaia
    no-
    veril
    pertinerc. Quoliesplus loquiluf quarooportet,
    aut
    plus
    tacet
    quam expedit. Quoliespauperem
    im-
    portune pelcnleiii exasperat. Quotics
    cuni
    corpore
    sit
    sanus,
    aliis
    jejunantibus prandere
    voluerit;
    aut
    soronodeditus lardius ad ecclesiam
    surgit. Quolies
    1
    csesariusinBibliotheca
    patrum,quw
    autemcriminaliu
    et
    capUalia.
    (o.)Alias,
    desanctis41.
    (b)
    nrat innibliothecaratrumhomiliacaesariioctava.
    (c) Forte,
    nimirum.
    1947
    APPENDIX.
    1943
    excepto
    desiderib filiofumuxoremsuam
    cognoverit.
    Qtibties
    incarcereclausOSi
    et invinculis
    positos
    lar-
    diUS
    fequisieril. Quoties
    infirmos lardius visilaverit.
    Si discOrdesad concordiamrcvocare
    neglexerit.
    Si
    plus
    aUl
    proximura,
    aut
    uxorem,
    aut
    lilium,
    aut ser-
    vuai
    exasperaverit quam
    oportet;"
    si
    amplius
    fuerit
    blaUditus
    quamexpedil.
    Si
    cuicumquemajori perso-
    nseaut ex
    vohiniaie,
    aul ex necessilaleadulari vo-
    luefit. Si
    paupcribus
    esurientibuscibumnon
    dederil;
    aut nimium
    deliciosa,
    aut
    sumptuosa
    sibi convivia
    propparaveril.
    Si se inecclesiaaul exlra ecclesiam
    fabulis
    oliosis,
    de
    quibus
    iudie
    judicii
    ralioreddenda
    esf, occupaveril.
    Si dumincaute
    juramus,
    et cttm
    hoc
    per aliquam
    necessitalem
    implerenon poterimus,
    utiqueperjuramus.
    El cumomiii facilitate vel.teme-
    rilaie
    inaledicimus;
    cum
    scriplum
    sit, Neque
    maledici
    regnum
    ,Dci
    possidebunt(I
    Cor.
    vi, 10).
    Etcum
    aliquid
    suspicamuf
    lemere, quod
    tamen
    plerumque
    non
    ita,
    ut
    Crediinus,cohipiobatur,
    sineulladubitatioue de-
    liiiquimUs.
    Hoec
    eniin,
    et his
    similia,
    ad niinuia
    pec-
    caia
    pertiiiere
    non dubiuni
    est, quoe,
    siciit
    jamdixi,
    eriiinietari vix
    possunt,
    et a
    qitibus
    nonsolum
    popu-
    lus
    ciifislianus,
    sedeliamnullnssanctorumimniuiiis
    esse
    poiuit aliquando,
    aut
    poterit. Quibus peccalis
    licet occidi aniiriamnon credamus;
    ila lamen eani
    velut
    quibusdam
    pustulis,
    et
    quasi
    horrenda scabie
    replentia
    deformemfaciunl,
    ut eamad
    amplexus
    illius
    sponsi
    ccelesiisaut vix,
    aut cum
    grandi
    confusione
    venire,
    permillaiit
    : de
    quoscriplum
    est, Aptavil
    sibi
    Ecctesiamnon habentemmaculumaut
    rugam(Ephes.
    v, 27).
    ,i. Aul bonh
    operibus,
    aut
    igne,
    aut hic
    inflkth
    a
    Deo
    pmnhpurganlnr.
    Quibusproficianlinfliclw
    aDeo
    pmnm.
    Et ideoconliiiuisorationibus,
    ct
    lfequenlibus
    jejimiis,
    et
    largioribus
    eleemosynis,
    el
    proecipue
    *
    per
    indulgentiam
    eornm
    qui
    in nos
    peccaht,
    assiduere-
    diniantur;
    nefortesimul colleciacumulum
    faciant,
    etdcmergont
    aniinam.
    Quidquid
    eniinde islis
    pecca-
    tis a riobis
    redcmptuin
    non
    fuerit,
    illo
    igne pur-
    ganduin
    est,
    de
    quo
    dixit
    Apostolus,
    Quia
    in
    igne
    revelabilur: el si cuius
    opus
    arserit,
    delrimentum
    pa-
    tielur. Aut
    enim,
    dum inhoc mundo
    vivimus, ipsi
    nos
    per pcsnileniiamfaligamus
    : aiit
    certc,
    voleuie
    aut
    pefriiitienie
    Deo,
    multis tribuiaiioiiibus
    pro
    islis
    peccatisaffligimur;
    et si Deo
    graliasagimus,
    libera-
    mur.
    Quod
    ita
    lii,
    si
    quoties
    marilus,
    aut
    uxor,
    aut
    fiiius moritur
    ;
    vel si suhslantia
    nobis, quamplus
    qiiarrioportel
    airianius,
    aufeiiur. Licet
    plus
    Christum
    qriamipsam
    sUbslariliam
    diligamus,
    et si necessitas
    fiieril,,
    nialiinus
    ipsam
    subslanliam
    perdere, quam
    Glirisium
    negafe
    : taroen
    quia,
    sictit
    jaro
    dixi,
    si
    ))lus
    eam
    quam
    opoiiet
    diligimus,
    amittcfe camaul dura
    vivimus,
    aut diiin
    morimur,
    siiie
    grandi
    dolorenon
    possumus
    : ct tamensi
    Deo, qui
    illama nobisauferri
    velut
    piiis pater permittit, tanquani
    honi lilii
    gratias
    figamus,
    el niinusnos
    pati quaraniercmur,
    cumvera
    liumiiitaie
    proleramus
    ;
    ila
    peccataipsa
    inhoc sav
    culo
    purgantur,
    ut iii fuiuro ille
    ignispurgatorius
    aut
    rion
    iiiveniat,
    aut cerle
    parum
    inveniat
    quod
    exural.
    Si autemnecintribulationeDeo
    gralias agimus,
    nec
    bonis
    operihuspeccala
    redimimus, ij)si
    tumdiuinillo
    purgatorio igne
    moras habebimus, quamdiu supra
    dicla
    peccataminuta, lanquamligna, fenura, stipula,
    consummantur.
    5.
    Ignis pnrcjaloriiqtialispmna.
    Sed dicit
    aliquis
    :
    Non
    periinet
    adme
    quamdiu
    mofas
    habeam,
    si lamen
    ad viiamseternam
    perrexero.
    Neiriohoc
    dicat,
    fratres
    charissimi, quia
    ille
    purgaloriusignis
    durior
    erit,
    quam quidijuidpolesl
    in hoc sscculo
    pcenarum
    aut
    cogitari,
    aut
    videri,
    aut sentiri. Et cumdedie
    judicii
    scrijitum
    sit
    quod
    cril dies unus
    tanquam
    miUe
    anni,
    et mille anui
    lanquain
    dies unus
    (Psal. LXXXIX, i);
    1
    InBibliolhecapatrumomiltiturhic
    particula, prmci-
    pu.
    fetinfxa
    post verbum, demergant;
    deest
    vox,
    ani-
    mam,
    undeScit
    Unusquisque
    ulrumdiebusan
    me.nsibuSj
    an
    fofteetiamet annis
    per
    illura
    ignera
    sit trajisituriis?
    Et
    qui
    modonecunum
    digilum
    suumin
    ignerii
    viilt
    mittere,
    timcat necesse est vel tunc
    parvolempqre
    cumanimaet toto
    corpore
    cruciari. Et ideototisvir
    ribus
    unusquisqiielabdret,
    ut
    capitalia
    crimina
    possit
    evadere,
    et minuta
    pepcata
    iia
    operibus
    bonis redi-
    niere,
    ut de
    ipsis
    nihii videattir
    remanere,
    quod
    ille
    ignispossit
    absumere. Illi autem
    qui capiialia
    crimina
    committunt,
    si
    quamdiu vivunt,
    ea redimere
    pocni-
    lenti; medicameniis
    nolnerint,
    ad illum
    ignem,
    dc
    quo
    dicit
    Apostolus,Ipse
    autemsalvus
    erit,
    sic lamen
    quasi per igneiri,
    sicut
    jam
    dictum
    cst,
    venirenon
    po-
    terunt;
    sed
    magis
    illani duramet irrevocabileinsen-
    tenliam audituri
    sunt,
    Dhceditea
    me, malediclt,
    in
    ignem
    mlernttm
    (Matth.
    xxv, 41).
    Et
    ideo, qui
    ab isla
    perpetuapcena,
    et ab
    illo purgatorioigne
    desiderant
    iibefari,
    crimina
    capitalia
    nonadmiltant: aut si
    jam
    commiserunt,
    fructuosam
    agant pcenitentiam,
    ct illa
    parva
    vel
    quolidianapeccata
    bonis
    ojieribusredimero
    nondesislant.
    '
    6.
    Qiiibus operibui
    minuta
    peccata
    redimanlur.
    Qiiibus
    tamen
    operibus
    minuta
    peccala redimanlur,
    pjenius
    vobis
    insinuare desidero.
    Quolies
    infirmos
    visilamus,
    in carcere
    clausos,
    et
    positos
    invinculis
    requirimUs,
    discordcs ad concordiam revocamus
    ,
    indictoin Ecclesia
    jejunio
    jejunamus, pedesbOspilU
    bns
    abluinius,
    ad
    vigilias frequenter convenimiis,
    cleerriosynam
    antebstium
    prsclereunlibuspaupcribus
    damus,
    inimicis.
    riOslfis, quotics pelierint,
    v^niam
    indulgemiiS
    : istis
    operibiis,
    et his
    similibus,
    minuta
    peccaia
    redimuntur
    quoiidie.
    7..
    Qtiibus
    capitalia
    deteantur. Pmnitentia
    publica.
    Pro
    capiialibus
    verocfiminibus honhocsolumsufli-
    cit; sed addendse surit
    lacrymse,fugitus
    et
    gemitus,
    continuaiaet
    longotemporeprolractajejunia, largio-
    res
    elceniosyiioe
    *
    erogandoc,
    ulifo nos
    ipsos
    acom-
    munioneEcclesise
    removeriies,
    ih luctuet intristitia
    mulio
    lemporepermanentes,
    et
    pcenitentiam
    etiam
    puhliceagentes
    :
    quia justurri
    est ut
    qui
    cummulto-
    rumdestruclioriese
    perdiderit,
    cummuliorumsediil-
    cationeseredirriat. Ad
    extremumnonest
    impossihile
    vel
    gravequodsiiggefo
    : vel sic
    lugeamus
    exslinctam
    noslram
    aniinarri,
    quomodo
    alienamcarnemmorluam
    plangimus.
    S'iaut
    uxor, aut
    lilius,
    aul marilus mortui
    fuerint,
    in terramsecollidunt
    homines, capillos
    tra-
    liendo, pecloratunderido,
    iri lucluel
    jioenilenlia,
    vel
    in
    lacrymis
    non
    parvo tempore perseverant. Rogo
    vos, fratres,
    exhibearans aniinoe
    nostroe, quod
    illi
    exhibent alienaecarni. Ethoc
    videte, fratres, quam
    malum
    sit,
    rit
    quairamus quod
    non
    possumus,
    et
    lion
    quseramusqqodipossumus
    a. Carriem
    quam
    non
    possumus susciiare, plangimus;
    et ariimam no-
    slram morlciamrioii
    plangimus, quam possumus
    per pcenilenliam
    ad statiim
    pristinura
    revocare. Sed
    quod
    nobis
    pejus
    cst, corpus
    mortuum
    plaugiraus
    quod amaraus;
    animara vero moriuam
    quam
    non
    amamus
    ,
    nec dolenius
    ,
    nec
    plangiraus,
    Et ideo
    muiala vice
    incipiainusplus
    Dominumairiare
    quam
    servum,
    id
    est, plus
    faclorein
    corpOf
    is
    qUam
    cor-
    pus ; plus
    dpminam
    qiiam
    ancillam
    ,
    id
    est, plus
    animamad
    imaginem
    Dei factam
    ,
    quam
    carnem
    de limo terrse formatam: ut ciimdie ullimo caro
    noslra
    putrescere,
    et a vermibus devorari
    cceperit
    in
    sepulcro;
    aoima in Abrahse
    gremio Angelorum
    manibus
    elevetur, j
    "et in die
    judicii recepto per
    resurreclionem
    corpore
    audire raereamur :
    Euge,
    serve
    bqne
    el
    fidelh,
    intrain
    gaudium
    Dominilui
    (Malth.
    xxv,
    21).
    1
    HicinBibliothecapatrum
    additur,
    etiam
    plusquam
    nd&
    ipsi
    valere
    possumus.
    slta Csesariusin BibliothecaPatrum.At
    apudAugusU"
    num,
    wt
    lugeamusqubd
    non
    possumus
    susdtare. car
    nem,
    etc.
    1D49
    SERMOCV.
    1950
    S.
    Recapilulalio.
    Sors
    triplex
    hominumin
    jttdicio.
    Et r.t
    luec,
    (J UPR
    supfadiximus,
    cordibusvcslrislena-
    citisvilcaiilinluerere,cl
    ipsaapostolica
    leciio
    plciiiiis
    possit iuiclligi,
    brcviicreaCliaritafi veslroevolo re-
    jiubi-u.
    OaiU's saucii
    qui
    Dcofkleliter
    serviutit,
    le-
    ciio;ii cl oraiioriivacare
    ,
    cl.inhonis
    opcrihuspci-se-
    vei-arecoiiicnduiil,
    uuc
    capitalia
    criraina,
    nci-niittula
    puecala,
    id
    osi,
    ligna,
    fuiiunicl
    slipulainsupra
    ftrada-
    iiicalnmChrisli,
    sed hona
    opura,
    icl
    cst,
    aurum
    ,
    ar-
    puiitiiai,!apiduspreliosos
    siiperoedilicautes, per igncm
    jiltiin. tle
    quo
    ditil
    Aposiolus,
    Quia
    in
    iqne
    reveiubi-
    ittr, abs;|iie
    uliaviohilionc
    l
    ir.in>ibiini.illi
    vcro, qtii
    qiiamviscapiialia
    criminanon
    admillaiu,
    etatl
    perpe-
    li-andaiiiiiitua
    peccata
    sttiil
    faciles,
    el atl redimcnda
    stiiil
    ncgligeulcs;
    advilainreternam, pro
    eo
    quod
    in
    Clirisliiiiic-rcdideriint,ctcapilalia peccata
    iionadmi-
    scrutil,
    venturi su::t: sud
    prius
    aul inhticsscculo
    per
    Dei
    jusliliam
    vel miscricordiain,
    sictit
    jam
    dicluniest,
    amarissimisliibiilalionibtisstint
    cxcoquendi,
    atit illi
    ipsi pcr
    imillas
    cleem.isynas,
    cl
    pracipue
    dnminiini-
    cis suis cleraculcr
    indulgem, pcr
    Dei inisericordiain
    liburaiidi;
    aul curtuillo
    ignu,
    dc
    quo
    dicil
    Aposlolus,
    lotigoteiuporc
    cruciandi,
    tii adviiamivtcruamsine
    macula el
    rugapei-veiiianl.
    Ulivero
    qui
    aut hoinici-
    diiim,
    aul
    sarrilcghtm,
    aut
    acliilieriiiiii,
    vcl
    reliqua
    his
    similia
    coimnisi.-ruitl,
    sicnl
    jain
    dlcluiu
    esl,
    si cisdi-
    gnapceniicnlia
    nmi sithvcnurit,
    non
    pur purgaloriimi
    ignem
    transirenierchuniurad
    vilam,
    scdoclernoiti-
    ceiidio
    procc.pitabunlur
    admoiicin.
    9.
    Mujora peccaia
    Deo
    juvttnle
    vitare,
    minulavero
    nmoreinimicorumcl
    eleemosyiiarumlurgitatc
    redimere
    ttibtiraiv.htm. Etideo
    qiiolies
    iuleclionc
    aposlolica
    aii-
    dieritis,
    Si
    quhsttprtifundameiitumChrislisuperwJ ificttl
    ctttrum.
    argeiilmn,lnpidespreliosos;
    de sanciishocet
    pcrlcclis
    christiauis
    accipiie, qui
    velutaurum
    purga-
    luni iiiercbuniuradiclerna
    prauniaj
    ervenire. llii vcro
    qui supencdilicantligna,
    feiiuiucl
    stipiilam,
    dubonis
    chrislianis,
    sed
    uegligciiiibtis
    miiiuta
    peccatapurgare,
    ut
    s;vpe
    diclumcst,
    inlclligitu
    :
    quaspoccata
    siiiec
    divina
    jusiitia
    tnultisiribuhiiioiiibus
    purgaverit,
    ncc
    unusquisqueclecmosynarumlargilalereclenieril,
    riori
    sine
    grandi
    cloloreiuiilis
    implchiiur
    illud
    quod
    dicit
    Apostolus,
    Si
    ciyiisopus
    arseril,
    deirimentum
    paliclur;
    ipse
    auleinsatvus
    erit,
    siclamcn
    quasi perignein.
    Nenio
    lanien,
    sicut
    jamsiqira
    (iicitiiu
    esl,
    sc
    ipsum
    circum-
    vcniat,
    ul hocciiam
    procnpitalibusci-imiiiibus,
    si in-
    curata
    remanscrint, possu
    lieri ci-cdal. Et
    ideo,
    sicul
    jamsoepeclixi,quaiiluui possmiius,
    cinnDei
    adjulorio
    laboremus;
    ut et
    majorupcccala possirausevadere,
    eliiiinnla sine
    quihus
    csse non
    possuiiins, jitgilcr
    amoieinitnicorum
    ,
    ct
    cleciiiosynaiiiinlar^ilale
    rcdi-
    riiere:
    procslante
    DoiniuoJ csu
    Clnislo, qui
    cuinPa-
    Ireel
    Spiriiii
    sanclo vivit ct
    rcgual
    Deusinsoccula
    saiculorum.Amen.
    SERMOCV
    (a).
    Devcrbis
    Apostoti,
    I Cor.
    xu, 20,
    Si
    palitur
    unum
    membrum,C(impaliunluromniaracmbra,
    etc
    (b).
    1. Amormulitus
    membrortim,amoremdocel
    proxi-
    morum.
    Qualiicr
    nosinvicom
    diligeredebeamus,
    fra-
    tres
    charissimi,
    c(iam de saniiaie vel
    iiifirniiiate
    membroiiim
    corpoialiiini posstinius
    evidenicr
    agno-
    sccre. Si enini sicnos amare volueiiiuus
    , quoiriodo
    1
    In Bibliothoca
    Palrum,
    siueviolenlia.In Sorbonico
    Ms.,
    dnedilalione.
    (a) Olim,
    13exHomiliis aO
    ;
    et
    post,
    in
    Appendice
    17.
    (b)
    i:i
    manussriptis
    sic iuscrihiiur:
    F.xcerpla
    de
    hbns
    Augustini,qualilcr
    vura ct
    |.erfecla
    dilectiuser-
    vandaust: etdediluciione
    mumhrorum, quomodo
    omnia
    membra
    serviunl,quandospina
    calcalur.
    Exccrpti
    au-
    temsiiul
    sensus,
    non
    vcrba;
    ul IbrteaOsario. Duiium.
    i et 2vid.
    Augustini
    enurr. incsal.
    150,
    u.
    (i;
    cl.

    iiuii)
    o, enarr.mPsal.
    86,
    n.
    S;
    deuum.
    4,
    euarr.2ui Psal.
    50,
    n. 3.
    se invicemamant membra
    corporisnostri, pcrfepta
    iii noljischarilas
    polerit
    custodiri. Consideraleet vi-
    dele
    quid
    fial innohis carnaliier
    quantlo
    sanum
    pst
    capiil, qitnmodocorigaudcntoninia
    meinbra,
    et
    pia-
    cetil sibi de
    singulis
    caiera inembra : e conlra-
    rio aiifcni
    quamlo aliquid
    mali
    patitur
    uiiiim
    nien)-
    briiin,
    coinpafitintur
    omnia membra."Ecce
    spinam
    calcal'pes
    :
    quid
    tam
    longe ab oculis
    quani pes?
    Longc
    est
    Ioco,
    proxiiiuis
    charilaiisalfectu. Modicuin
    piingil spina,
    el
    perparvuin
    loctun
    teiielinpede;
    vide
    quomodo
    illuc coiivcriuiUuromniamembra. Primo
    ipsa spina
    dorsi incurval
    se,
    ct
    deponunt
    se illtic
    omnia tiiemhra.
    Nuinquid
    oculi cessant
    qtiirrere?
    Numquid
    anrcs ccssanl.audire? Forle alii
    qui
    vident
    nbi
    sil, diciint, Eccenbi cst : statimhoc audiunt
    au-
    rcs ct
    scqiiiiiitnr
    consilitim: ibi et oculi
    quocfunt,
    et
    nianiis
    opcraniur, el,
    ut
    tlixi, lolum
    corpus
    iiluc in-
    cnrvattir,
    ct nihil vacol inhominead
    Siiuvcnieiidurii;
    et solnii!in
    pecle
    factumcst
    vulnus,
    et ioluin
    quod.est
    inIioiiiiiie
    operatur. Numquid
    omni.i
    puncta
    sunt.?
    Atlentlilc.
    Niiiii(|iiid
    mmiiadoleiu? Sanaest
    inanus,
    sani snnt
    oculi,
    saniimest
    copnt,
    sanaalia
    merabra;
    i]jsepcssannscsl,
    ibi lantum
    dolet,
    ubi
    punctus
    est :
    iionest
    ergo
    coiiiniuiiiscalamilas
    omnibus;
    sed
    per
    conipassioiiem
    charitatis oniniaveniunt ad subve-
    niendum,
    cl oinnia voltintsuccurrere: ut
    implealur
    quod
    ail
    Aposlolus,
    Si
    pulilur
    tmummembrum
    , cqntr
    paliuntitr
    oiitnia
    mcmbrii;
    el si
    glorificalur
    unummem-
    briini,
    congaudent
    amniumembrci.
    2.
    Invidus,
    tabesresccanda.Virtutesalienw
    per
    cha-
    riicilem
    ftiiiit proprim.Qiticlergo?
    Nescio
    quis
    habet
    do-uiniDeiin
    virlulibtis;
    noii liabestu
    ;
    noli
    inviilere,
    ne
    pnccidaris
    de
    corporc. Videte,fratres,
    qui invidet,
    sic csl
    quoniodotabes,
    quoinodovulnus, quomotlo
    aposleina.
    Non vis
    congaudcreglorificato?
    Videt iti
    te invidioornorbumconlcsiisille
    medicus,
    el
    proecidet
    le de
    corpore
    : noli
    ergo
    invidere.
    Sedquicl
    facis?
    Gaude. Noli dicereinanimo
    luo, Ego
    si
    chrisliaiius
    esseni, uiique
    el adDeuin
    pciiinercm,
    possem
    facere
    quotl
    aliusfacil. Taleest cnimacsi diceret et
    auiis,
    Ego
    si ad
    corpuspertincrcm, possem
    viderelunarii
    et solem: et itonilludhabel laroennecaurisnecriia-
    nus;
    sedfaciuut
    singulaquod possunt,
    et cumcon-
    cordiaserviuntsibi invicemomnianiemhra.
    Sicergo
    et lu
    cnngautle
    illi cui Deus
    aliqtiamgraiiampeculia-
    fiter dedit: et
    poies
    inillo
    quod
    inlenon
    polcs.
    llle
    liahet foiie
    virginilatein;
    araa
    illnra,
    et luacsl. Ite-
    fuminhabes
    iuajoreinpatientiai.u;diligat le,
    et siia
    Csl. Ille
    pofcst
    satis
    vigilare;
    si non
    invidcs,
    tuum
    est siudiiiui
    ejus
    : lufortc
    polcs ampliusjejunare;
    si
    aniatte,
    suumest
    jcjtmiiiin
    liiiim.Hoc
    idoo,
    quiii
    in
    illotues :
    per proprietaleni
    enimnoii es
    lu, pcr
    cliii-
    ritatcmtues.
    3.
    Exempluin
    charitatisinChrislo.
    Coiisiderate,
    fra-
    trcs,
    el videle
    exempium
    Doniini
    noslri,
    qui
    nos
    pe-
    fegrinos fecil,
    et
    jussit
    ut
    per
    charitaiis viameur-
    rcndoveniaiuusadcoelcslcm
    civiiafem.
    Nuraquid
    ali-
    quispofest
    diccre
    (juiaocgrolavit
    hicDominus?
    Quid
    cst
    ergoquod
    ait,
    Infirmusfui,
    etnon
    visitaslisme?
    Qnidesl,nisi quodipsi confiietuur,Qtiandotevidimus
    esurientem,
    ciutsilienlem
    ,
    aul nudnm
    ,
    aut
    infirmniri,
    aitlin
    carcere,
    el nonminislraviintistibi?Et
    ille,
    quaiii-
    visscdeat in
    eoelo,
    lamen
    coinpaiiensinembrislaho-
    rauiihtis
    , qttiacapul
    cst mcmbroritincl uuiversi cor-
    poris, Quandoitni,inqttil,
    exmiuiinismeistwn
    fecislis,
    i
    ucc milti
    fechlis (
    Malth.
    xxv, 45-43
    ).
    Iteruin
    jaiii
    i
    ceiic erat in
    coclo,quando
    Paiilumex
    persncuiore
    fe-
    cil
    prscdicaiorem
    : uani iniseiius
    ejiis,
    ct
    iucorporans
    cumuniverso
    corpori
    suodixitde
    ccelo,Saitle,
    Saute,
    quidmepersequeris(Acl.ix,
    i.)l Niimtjiiicl ergoipsUin
    pefs.cquebaliir
    iucuio?
    Quid
    cst
    ergo
    , Quid
    me
    per-
    sequeris?Per.icquebaliir
    Sanlus
    2
    Clirislianos
    ,
    iiuin-
    quid
    Chrisiiiiu
    i,ui
    sedebal iu ccelo? Sed
    quia ipse
    1
    Mss.
    alicjui, spinctm
    habet: et sic forte
    corrigendi
    dul)
    alii,
    ia
    qciibus
    habetur,
    cavet.
    8
    Mss.,
    paulus.
    1951
    APPENDIX.
    1952
    erat inChristianis, compatiens
    membris omnibus. Ut
    verumesset
    in
    ipso, quod
    ait: Si
    patilur
    unummem-
    brum, compaliuntur
    omnia
    membra, quid
    ail?
    Saule,
    Saule, quid
    me
    persequerh?
    Cerle
    jam
    in coelosum
    ;
    tamen
    quando
    rainimos meos
    persequeris,
    in
    ipsis
    niembris meisadhuc
    egopersecutionem
    patior.
    i. Membrasunl morlua
    qui
    dealiorumtribulatione
    gaudent.
    El illudattendite, fratres, quod
    etiam nos
    aliquoties
    facimus,
    atlendite. ln
    populoquando
    sta-
    tur,
    et est
    aliqua
    coarctatio;
    si alter alterum
    calcet,
    lingua dicit,
    Calcasme. Num
    ipsa
    calcala csl?
    Quid
    est
    ergo quod
    sonat,
    Calcasme?Si et ille
    respondeat,
    Libera
    es,
    o
    lingua,
    inore tuovocemhabes:
    ego
    si
    calcavi, pedem
    calcavi.Sedcharitas
    dicit,
    Calcas
    me;
    compassio
    iinilalis et vinculum
    societatisdicit. Sicut
    ergo
    dicere
    cceperam
    , cognoscant
    omnes
    invidi,
    qui
    dealiorum
    ,
    etiamsi inimici eorumsint,
    tribula-
    tionibus
    gaudent, quia
    membrasunt
    pulrefacla,
    ab-
    scissaet
    morlua;
    et ideononliabenl sensum: etcuni
    discedunt ab aliis
    membris,
    non
    sentiunt, quia
    sine
    sensu eranl. Sensus nosler, fratres,
    una fides
    est,
    charilas unasanilas cst1: leneamus fidem
    tanquam
    sensum,
    tenearouscharilalem
    lanquam
    sanitatem. Et
    quamvis
    diversa memhra diversa munera
    liabeant;
    tamenacharilatis unitale tenentur,
    et omnia meren-
    tur ire
    post caput. Caput
    enimincoelo
    est,
    nos hic
    laboremus et invicemoneranoslra
    porlemus
    :
    quo
    enimivil
    caput,
    cscteramembraiturasunt. Cerleau-
    distis
    quodpaulo
    anledicium
    est,
    Dominumclamasse
    de
    ccelo, Saule, Saule, quid
    me
    persequerh
    ?
    5. Palienti non
    compatiens
    exiraEcclesiamest.
    Rogo
    vos, fralres,
    si Dominuset Salvalor
    noster, qui
    nul-
    lum
    peccalum habuit,
    lanto affectu nos
    peccatores
    amare
    dignalur;
    ut
    quod
    nos
    patimur,
    se
    pati
    teste-
    tur :
    quare
    nos,
    qui
    sine
    peccato
    non sumus
    ,
    et
    qui
    peccata
    nostra
    per
    chariiatem
    redimere
    possumus,
    non tam
    perfeclo
    amore
    diligimus;
    ut
    quidquid
    mali
    alius
    perlulerit,
    charitalis
    alfectu
    compatiamur,
    ct
    quidquid
    boni alius
    acceperit, quasi
    nos
    ipsi accipia-
    mus,
    ita
    gaudeamus,
    et
    pro
    illo
    qui accepit,
    Deo
    gra-
    lias referamus? Ecce
    jam,
    ut dictum
    est, patilur
    ali-
    quis
    aut tribulaiionemaut damnum: si doles
    proillo,
    in
    corpore
    Ecclesise
    conslitutus es;
    si non
    doles,
    prsecisus
    es. Chariias enim
    quse colligit
    et vivificat
    omniaEcclesisemembra,
    si tevideritdealieriusruina
    gaudere,
    statirate
    proecidet
    a
    corpore.
    El forie
    jam
    ideo non
    doles, quia proecisus
    es : si enimibi
    esses,
    sine dubiodoleres. Considerate, fratres,
    ct
    diligenter
    attendile, quia
    tamdiu dolet
    meinbrum, quamdiu
    in
    corpore
    continetur
    : si autem abscisum
    fuerii,
    nec
    dolere
    poterit,
    nec sentire. Cum cnim inanus aut
    aliudmembrum fuerit abscisuma
    corpore,
    si loium
    .
    corpus postea
    mullis
    partibus dividatur,
    manus illa
    non
    sentit; quiajam
    a
    reliquorum
    niembrorumsocie-
    tate divisa est
    alquedisjuncla
    : talis est
    christianiis,
    qui
    de alterius aut
    damnis,
    aut
    affiictioiribus,
    aut
    eliaro morte non solumnon
    dolel; sed, quodpcjus
    est,
    forteeliam
    gaudet.
    Et
    quiajam
    cst alienusacor-
    pore,
    ideoaffeclumcharitalis nontenet incorde. Nos
    vero
    ,
    si veramet
    perfectam
    charilaiemvolumuscu-
    stodire,
    omnessicut
    nosmelipsos
    studeamus
    diligere;
    ut
    quiacaput
    nostrumChristus
    esl,
    et membraillius
    nos esse
    mcruimus;
    cumChristus
    appnruerit gloria
    noslra,
    et
    per
    concordiara
    charitalis, quasi
    vera et
    pcrfecla
    membra illius
    absque
    ullo dolo malilioevcl
    invidioe,
    omnes
    homines, sicutnosmetipsos, amanles,
    cum
    ipsoapparere
    mereamur
    in
    gloria.
    1
    SicMss. Al
    editi,
    una
    fides
    est,
    una
    charitas,
    unasanitas.
    8
    mMss.deest
    vox,
    tamen.Et
    mox, teneantur;pro,
    te-
    nentur:
    et, ibit; pro,
    irit.
    SERMO CVI
    (a).
    Deverbis
    Aposloli,
    I Cor.
    cap. xm, i, 7, 8,
    Charilas
    omnia
    lolerat,
    omnia
    credit,
    omnia
    sperat,
    omnia
    sustinet
    (b).
    i. Exordium. DesideriumCharitatisveslrsea no-
    bis
    exigit
    debilum sermonis officium. Sed tanla
    snnt
    quoc
    terreant et revocent animum
    nostrum;
    ut
    si velimus
    parere
    desiderio
    vestro,
    non sit sine
    peri-
    culonoslro :
    primum, quodjuvenisloqui cogar prae-
    sentibus
    senibus;
    deiude
    ,
    temerarium esse arbitror
    loqui
    velle
    imperiliam1,
    inter eos
    quos
    roboravil an-
    tiqua
    doctrina.
    Oplabamergo
    silentio
    proeterire,
    et
    illumlocumtutissimum
    eligere,
    audire
    potiusquam
    aliquid
    dicere. Sed
    quid
    facio?Iustat vester
    amor,
    re-
    vocathoster
    pudor; cogit
    sanctorum
    patruraj'ussio,
    a
    quibus
    si velim obsecrans veniam
    peiere diceiis,
    Ignoscile,
    sancti
    patres, ignoscite; parcite
    nostrse
    verecundioe,parcite
    nostrse
    oetati,
    raaximecumreco-
    lamvobisfuisse
    praeceptum,Loquimini,
    seniores
    ;
    de-
    cel enimvos
    (Eccli. xxxn, i): ipsi
    sanclacharilate
    qua
    prsevalenl,respondebunl
    raihi, Loquere, juvenis;
    de-
    lectat enimnos.
    Quibus
    si
    repelam,
    Saucli
    palres,
    quidloquar?
    rursummihi
    respondebunl, Quod
    ano-
    bis
    ssepe
    audisti,
    memento
    , fili, quia
    abinfantiasa-
    cras Lilterasdidicisti
    (II
    Tim.
    m,
    1S).
    Sednec sicvo-
    bisexcusatusesse
    potero, quorum
    cordaislamesua
    voce
    pulsabunt
    :
    Quid
    nietuis
    proferre
    verbum?Si
    oeias
    revocat,
    Paulus Timotheo
    juveni proecipiebat,
    dicens: Nemoadolescenliamluamcontemnat
    (I
    Tim.
    iv,
    12).
    Prwdica
    verbum(\l
    Tim.
    iv,
    2).
    Si serraode-
    est, pele,
    et
    accipies
    : uonenimvosesiis
    qui loqui-
    mini;
    scd
    quod
    donatur vobis
    ,
    hocministraiisnobis.
    Ilis coarctalus
    angusliis, quo
    me
    conferam,
    nisi ad
    sancta
    vestigia
    charilatis?
    eamquedeprecor,
    ut donet
    mihi
    aliquiddignum
    dese
    dicere, quod
    el meum
    sup-
    pleat
    minislerium
    ,
    et veslrum satiet desiderium.
    2. Virtutes
    charitatkquaiuor.
    Nonsuntsineinvicem.
    Necesl
    aliquis
    sanclussineillis. Inler cseterasvirlutes
    ejusdem
    charitatis
    quas
    commemorat
    apostolus
    Pau-
    lus, quod
    Charitasnon
    wmulatur,
    non
    agit perperam,
    non
    irrilatur,
    non
    inflalur,
    non
    cogilatmalum,
    el coe-
    tera : inultinio
    qualuor ejus
    virlules breviler com-
    prehendit, dicens,
    Omniatoleral,
    omnia
    credil,
    otnnia
    sperat,
    omnia
    Susiinel;
    charitas
    nunquam
    excidit.Ex
    his
    igitur qnatuor
    virlulibus sanctoccharilaiis
    loqui
    convenit Sanciitali
    vcstrae, deleclalque primilus
    in-
    tueri, quemadmodum
    velut
    quatuor
    cardines orbis
    contincns,
    totum
    possederit
    munduro.
    Requiramus
    igitur,
    si
    placet, aliquorura exempla sanctoruin,
    eo-
    rum
    scilicel, qui
    hisvirtulibus sanctoecharilatis
    pos-
    sessi sunt : et eis
    singulis
    ita
    singulatiibuamus,
    ut
    omnes in omnibusesse noscamus :
    quoniam
    omnis
    qui pie
    lolerat,
    recte
    credit;
    etomnis
    qui
    recte
    credit,
    aliquidsperat;
    et
    qui sperat,
    sustinet,
    neah
    spe
    ca-
    dat. Sed
    jamquinam
    isli sinl
    videamus, quorum
    fi-
    dem,
    in
    quantumdesuper adjuvamur, assequi
    valea-
    mus. Virtus charitatis
    quoe
    omnia
    tolerat,
    eminuil in
    sancto
    Noc; quae
    omnia
    credit,
    insancto
    Ahraham;
    quse
    omnia
    sperat,
    in
    patribus nostris,
    id
    cst,
    in
    po-
    pulolsrael,
    unde
    ipse
    noster exortus
    estDominus;
    quse
    oHiiiia
    suslinel,
    in
    ipsocapite
    noslro Dominono-
    stro J esu
    Christo, qui
    est vera
    charitas, qusenunquam
    cadit. Nec coelerossanclos ab his virtutibusvesira
    Charitas
    deputet
    alienos:
    quos pro
    brevilale
    tempo-
    ris,
    et
    pro
    sermone
    suscepto
    ita
    prxiermissos
    csse
    cognoscite:
    ut lamencertissimenoverilis omnes esse
    in
    Christo,
    et in omnibusChrislum.
    1
    Inveteri Ms.
    Divionensi,
    in
    perUia.
    Forte
    legendum,
    in
    imperitia.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore4B,
    et intomo9.
    'b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Auguslino
    abjudicavit
    jam
    olimErasmusin tomo
    nono;
    verlinus
    etiam
    , Vindingus, atiique
    observantmelhodumet ra-
    tionemdisserendinonesse
    Augustini, muftoqueminusipsi
    convenire
    quodpro
    sermonisexordiodicit
    concionator,
    se
    abinlantiasaerasLitterasdidicisse.Kon
    indigaus
    vero
    qui
    alieuiex
    ipsius
    afumnjs
    assiguetur,
    -
    1953
    SERMOCVI.
    1954
    3. Prima virtus
    charitalh,
    omniatolerare.Sed
    j'am
    videamus
    quemadmodum
    sanclus Noe
    possederit
    vel
    possessus
    sit virlule
    charitatis, quoe
    omniatolerat.
    Pra-dixit ei Deus
    quodiniquitale
    hominum
    crescenle,
    diluvio
    perderel
    mundum.Staiimilleadmoniluscon-
    fugit
    ad
    lignum,
    et
    postcamporum
    amoenorum
    faciem,
    angusiiis
    sc reclusit
    arcoe,
    tolcrat coeli
    fremitum,
    so-
    nilum
    aquarum
    , fragorem
    nimborum
    ;
    et
    post
    isla
    omnia, qui
    solet
    gaudere
    consorliohominum
    ,
    socius
    quodam
    modo efficitur
    serpentium
    ac ferarum. Nec
    expavesciivirisle, quod
    cumeosint ferocinarca: imo
    ilii
    agnoscit
    ordinemsuum
    feriias, quia
    se
    cognovit
    humaniias;
    ct
    jubenli
    homini
    obediunt, quia
    homi-
    neni
    supcriori
    Dominoohedisse
    cognoscunt.
    Osten-
    sumest inNoe
    quid
    Adam
    procceplum
    conlemnendo
    perdiderit:
    et demonstralumest
    posse
    hominesbe-
    stiiseliam
    dominari,
    si subdant seobedienliaCondi-
    lori.
    Exspectat
    et tolerat sanctusisteftnemdiluvii :
    necanlequamftniatur,
    causaferarumarca
    relinquilur
    (Gen.vi-vni).
    Tolerat bonusmala: ct doneein fine
    eliam
    corporeseparenlur,
    inlus
    nianens, corde,
    non
    corpore, separalur.
    i. Hanc
    cupientiquidprwslandum.
    Si
    qtia
    csani-
    ma, qure cupis possidere
    virluiemcharilatis
    quoe
    omnia
    tolerat, relinqne
    mundum,
    confuge
    ad crucis
    J ignum,
    nonmetuas
    procellas
    el lurbines
    hujus
    dilu-
    vii: non
    mergeris
    si
    ligno portaberis;
    novit
    guber-
    nare
    qui dignalus
    est
    creare,
    tanlum adsil virtus
    charitatis
    quoe
    onmialolerat. Nullares teabarcoeso-
    lidilale evellat. Permanc
    bonus,
    et tolera malos:
    meliusenimestut inlus
    posituspropter
    bonosloleres
    malos, quam
    forasexienset
    periens,
    et bonosrelin-
    quasetmalos.Siergosunt
    lecum
    feroe,idest,
    sunttecum
    inEcclesia
    pravadocentes,
    faJ sa
    seniienles,
    hoerelici
    vel
    schismaiici,
    aut etiam
    ipsi
    mali
    ca.tholici,
    morefe-
    rarumanimasdevorare
    quacrenlium;
    tolerentur
    usque
    adfinem
    soeculi,(anquam
    finemdiluvii.
    Rugiantlicef,
    fremant
    denlibus, atque ipsam
    arcam
    confringere
    conenlur,
    non
    expavescas
    :
    finifo
    diluvio,
    illas
    rapiet
    inanisac
    spinosasilva,
    lefertilis
    suscipit
    lerra:
    post
    linem
    soeculi,impii rapienturad
    lenebras
    exteriores,
    ubi est flelusel stridor dentium
    ; pios suscipit
    lerra
    vivenlium
    (Mallh.
    xxv, 30, 46).
    Namct
    ipse
    sanctus
    Noe
    post
    finemdiluviioblulil sacrificium
    Deo;
    sedde
    animalibus
    mundis,
    nondeimmundis
    (Gen.vni,
    20).
    Simul enimet raundact immundaanimalia inarca
    natare
    potuerunt,
    sed raalaadsacrificiumDei non
    pervenerunt.
    5. Secundacharitalis
    virtus,
    omniacredere.Eminet
    in
    Abraham,
    cttmomniadimiltit.De
    filio
    nondubilat.
    Sed
    jam
    hinc
    aliquando
    Iranseamus,
    ut coetera
    per-
    scrutari valeamus. Procedai in medio sanctus ille
    Abraham;
    et suo nosdoceat
    exemplopossidere
    vir-
    tuleracharitatis
    quse
    omnia
    credir,qui
    nonestcuncla-
    tusadunamvocalionem
    relinquere palriam
    sedem
    ,
    domum,
    familiam. Orouia
    relinquuntur,
    ut Domino
    prsecipienti pareatur.
    Exi, inquit
    ei Deus
    ,
    dedomo
    tua
    ,
    etde
    cognatione
    tua,
    el veniinterram
    quamcum-
    que
    tibi ostendero
    (Id. xn, 1)
    : nec
    apud
    se iste san-
    ctus
    cogilavit
    aut
    dixit, Qtio
    eam? cui me commit-
    tam? in
    quam
    terram vadam?sedstatimut
    audit,
    surgil, currit, festinat,
    accelerat. Terram
    promissam
    non
    videt;
    sed credendoeainfirmitcr reiinet. Am-
    bulat recto itinere
    ,
    nec oberraniibus
    vestigiis
    alibi
    quara debuit,
    declinavit:
    quiaqui
    eumad
    ignolam
    lerram
    millcbat, ipse qui
    railtebat iiondimittebat.
    Neceum
    ipse
    fefellit: reddiiur mercescredenti. Ad
    terram
    pervenit,
    dilatalur, mulliplicaiur
    : ex
    paupere
    efficitur
    dives,
    ex
    ignohili potens,
    diiatur omnibus
    bonis;
    etinillo
    impleturquod
    Dominusin
    Evangelio
    suis
    discipulispromisil,
    dicens: Si
    quh
    ditnheritdo-
    mum
    ,
    atit
    agrum,
    aul
    parentes
    causanominis
    mei,
    et
    inhacvila
    cenlttplumaccipiet,
    etin
    futuro
    swculovitam
    consequetur
    mternam
    (Mallh. xix, 29).
    Cumulaturad-
    huc
    hujus
    lidei
    nierces,
    et seni
    proniillilur
    (ilius.
    Adestvirtus charitalis
    quoe
    omniacredit.
    Audil,
    ex-
    sullal, ampliusdiligit, suscipit
    filiumex
    conjuge
    ste-
    rili, quamspepariendi
    destitutam
    sterilitas
    setasque
    jam iecerat, aique
    in illo
    benedictionemomnium
    gcntiumpromissam
    firmissimetenet
    (Gen.xvni,
    10).
    6. Filiumimmolal.Amicus
    fil
    Dei.
    Amkosquidfaciat.
    Sedadhuceumcharitas
    probat,
    probalumque
    com-
    mendal,
    et
    quemadmodum
    nihil Deo
    prseferat,poste-
    ris monstrat. Vocat eum
    DominusdecoelodicCns:
    Abraham! Abraham! Et ille
    lanquam
    servus obe-
    diens:Ecce
    sum,
    ait. Et
    Dominus:
    Accipefilium
    luum
    illum
    quemdiligisIsaac,
    et vadein lerram
    excelsam,
    el
    offeres
    eumholocausluminunum
    montium
    qttemtibi
    dixero.Nccliac
    quidemjussionelurbalur aut
    frangi-
    tur servusfidelis: adest enimei virlus
    charitalis
    quse
    omniacredit.
    Surgit,
    domum
    pergit,
    asinam
    slernit,
    -
    lignaconcidit, gladium
    ct
    ignemsumit, puerum
    si-
    mul
    adducit,
    el
    pergit
    adlocum.Tuncintentusfactus
    Isaac, palreminlerrogat
    dicens: Paler. Et ille:
    Quid
    esl,
    fili?
    Et filius:
    Ecce, ait, ignis
    el
    ligna
    : ubi est
    ovis
    quam
    immolalurusesad
    holocauslum?Et
    patcr
    re-
    spondit
    .- Deus
    providebit
    sibi ovemad
    sacrificium,
    fili
    mi.
    Magnum
    hicel
    grande
    video
    sacramenlum.
    AliudAbrahamcorde
    gestabat,
    aliud fllio
    promitte-
    bat: sed
    neque quoc promillebat, filiiim
    fallebant;
    uequc aliqua
    infirmilas cor
    ejus
    a
    proposito
    im-
    nmlaverat.
    Quidpluribus?
    Pergit viam, videt locum
    de
    longe,
    et siatuens
    ptteros
    suos
    ibi, eis laliavcrba
    profert
    dicens: Sedetehic cum
    asina;
    ego
    aulemet
    pueribimttsttsqueilluc,
    el ctim
    adoraverimus,
    reverte-
    muradvos.0 sancle
    Abraham, quid
    est
    quod
    dicis,
    cumaliudlibi de
    pueroagendum
    sil?Numquid
    aut
    te,
    aut tuosfallis?
    Non,inquit:
    sed
    quoe
    prophetice
    vel
    dicovel
    gero,
    virtus
    charitalis in
    me irianens
    quoe
    otnnia
    credit,
    et facit et dicit. Audioenimeamsine
    strepilu
    vocis inlus ad cor
    loquentem
    et
    dicentem
    mihi,
    Tu
    quidem
    licet
    resurrecturura
    credens,
    pleno
    et
    perfeclo
    volo
    puerum
    ducas
    immolandum
    ,
    filius
    tuus inistosacrilicionon
    cremalur, quiaresurrectio
    Filio Dei servalur. MeriioAbrahoe
    hujus
    viri fidem
    commenioransJ acobus
    aposiolus
    ait :
    CredidilAbra-
    ham
    Deo,
    eldepulatuin
    estitli
    adjustitiam,etamicusDei
    appellatusest(J acobi\i,
    25). Amicos,
    ut
    novimus,
    con-
    jtinctio
    animorumfacil : unde
    quidamsapiens
    hujus
    inundi
    ail,
    Idemvelle
    atque
    idem
    nolle,
    ea
    demum
    firma
    amkiiiaest
    (Sallust.
    Catil.
    cap. 12). Ergoamicos,
    tit
    novimus, conjunctio
    aniniorum
    facit.
    Quemadmodum
    istesanclusanimum
    coiijunxerit
    Deo,
    ut
    ej'usamicus
    appellarelur, vuItisnosse?Sicutcnim
    DeusPalerunico
    Filionon
    pepercit,
    sed
    pro
    nobis
    omnibustradidil il-
    lum
    (Rom.
    viii,
    52);
    iiaetisteunicofilionon
    pepercit,
    sed
    jubentc
    ut
    immolaretur,
    ei
    qui dederateumde-
    votocordeobtuliteum.
    7. Isaac
    lypus
    Chrisli
    patknlk.
    Sed
    quoesequuntur
    videamus. Delectalenim
    nos,
    adjuvanleDominoDco
    noslro, hujus
    hisiorioe
    plenam
    vobis
    reddere
    raiioncm.
    Postquam
    relictis
    pueris,
    ad locum
    sacrificii
    palcr
    cumfilio
    venit,
    aram
    construit,
    lignacomponit,
    manus
    filio
    ligat, imponit
    euminaram
    supra
    ligna, deponit
    humana
    paternoepieiatis
    indicia,
    induit
    sacerdolisdi-
    ram
    conslantiam,educit
    gladium,
    ut
    perimat filium.
    Quidvidetis,
    fratres? Niliil hic
    sentimus
    humanum,
    quia
    lotum
    cognoscimus
    divinum. Sed et ille
    filius,
    qui paulo
    anteovem
    requirebat, sub
    ingenti silenlio
    talialieri insesentit: et ita
    patiens
    invcniiur,
    lan-
    quamjam
    ille
    esset, qui
    sicut ovis ad
    immolandum
    ducius
    esl,
    et
    tanquamagnus
    coram
    tondeniesesine
    vocc,
    sicnon
    aperuit
    ossuum
    (Isai.uu, 7).
    0 et
    lu,
    sanctclsaac,
    indicanobis silenlii
    hujus
    tam
    granie
    secreturo.Pauloantenihil intefieri
    sentiebas,
    et a
    patre
    arietem
    requirebas
    :
    nuncautem
    manibus
    ligaris,
    inaram
    imponeris,lignoquodam
    modo
    suspenderis;
    ct modolaces.
    Taceo,
    inquit.
    Dic
    quare
    :
    obsecro,
    novcrimus.Vullis
    nosse,ait, quare
    modolaceo?
    Quia
    figuram
    illius
    gesio, qui
    voluntate
    ponitanimamsuam,
    nonnccessitatc
    (J oan- x, 17,18).
    Inhoctam
    grandi
    myslico
    fidei
    sacramento,
    et
    Abrahamsanctus
    appa-
    ruit
    probaius,
    et (iliusin
    proesenti
    est
    liberalus,
    in
    quo
    est Chrislus
    prsenunlialus(Gen.xxn).
    *m
    APPENPJ X.
    1956
    8. A sectatore
    charitath omniacredenth
    quid expe-
    Iql
    Deus,
    Si
    qtia
    esanima
    , quoecupis se.quivestigia
    liijei patris
    tiostri Abrahain,
    exi de terra luaet de
    cOgriaiiono
    lua, rclinque populum
    luuin et donium
    '
    patris
    lui
    : id
    est',
    fidelitcrrcmintia diabolo
    ,
    pompis
    ei
    aiigelisejus;
    et
    scquere
    viamrectam,
    quoe
    le
    pur-
    ducal adteframin
    qua
    ditescas
    etemiueas,
    etefflcinris
    sociiis'Ahrahoe.
    Sedcumista
    qinnia
    fcceris,
    si viruis
    charitalis.
    quoc
    ommacreditesl in
    le,
    adhuc tenlabit
    te; (it"probatum
    coronabitle.
    Expelit
    alesacrilicinin
    dilcctii
    lui.
    Quid
    a le
    expclit? Quod
    Abrahamilli di-
    ciuiti
    est,
    Damihi unicumditecliitn
    lunm;
    libi dicit
    ]Sapieniia
    , Damihi, fili,
    cor lutiin
    (Prov.
    xxiu, 26).
    '
    jps
    est dileclusunicus.
    Quid
    metuisofferrecor luuin?
    '
    pffer
    sacfificium,
    coiilriiionemcordisDominoDeo
    luo;
    et
    (ljc
    ci
    cdroprophcta
    : Holocauslisnondeleciab.eris.
    Siicfificium
    Deo
    spifilus
    conlribulqlus;
    cor coniriltim
    ,
    ethtimilialumDeitsnoii
    despiciel(Psal.
    L, 18e(19).
    '
    Nihil
    rtfetiias
    tali saerificiooblato: et
    Deo

    acceplum
    j.rit,t
    quod
    obluleris, inlegruni pcrmanpbit.
    9.
    Tertiqvirlus,
    omnia
    sperare.
    Aliam
    virtuiem
    cha-
    Titalis
    quse
    Otntiia
    sperat, placctinspiccre?
    J lanc
    su-
    .pefiuS'plpjji
    Israel et
    palribtis
    nostris
    assignasse
    '
    cOgfiOscipijir. Ejus naniqtic
    virliilis voXest in versu
    iijppfopiielico,
    fii te
    speraverunlpalres
    noslri; spera-
    '
    Verunt,
    etliberaslieos
    (Psal. xxi,
    5).
    Kt
    ipsi ex.jEgypto
    fugerejiibenlur,
    terraeis lac ci mel fiuens
    promiiii-
    iuf (Exod.
    iii, 8)-Per
    mare
    P.ubrumiraijseunl,
    ad
    ereniqrt)
    veniunt : ducebat cos
    spes charitalis,
    ut

    discefent prius
    Deurii"ainare
    gratis.
    Reddilur el his
    inerces fidei : nonenim
    poiest
    non
    reddere, qui
    se
    doiiando digiialur
    facere debilorcm. Post cremum
    meilade
    pelra siixerunl, panem
    cceliinaiiducaverunt
    (Id.
    xiv-xvi);
    nonsunt
    jirivali
    a
    desidcriosuo, quod
    fejieraverunt,
    terram eiiam
    proinissionisacceperuiit.
    10. Virlittis
    hujus
    exercitia.
    Exsurgal
    aiiima
    qtioe
    hujus
    charilatis
    virlute
    comprchensaest,
    et
    fugiat
    ex
    ifigypto.id
    est,
    ex
    hnjus
    s;ecnli
    desideiio, pergat
    ad
    rnareRubruni,
    scilicet Cbristi
    Bapiismum
    ;
    ideoru-
    brum, quia
    Christi
    sangiiinepui-purai.ura. Persequan-
    lnr liosies:
    peccata
    cumsuoatictorc
    diaholo,lanquam
    iEgyplii
    cutii suo
    regePharaone, socviani,
    sequaiiiur
    fugieriies
    :
    qiiitl
    metuis?
    Ustpie
    ad
    aquam
    sicviunl.
    iiigredierislu, ingredientui-
    el illi
    posl
    te : sed
    aqua
    .
    conversa
    illis erit in
    peinieieiii,
    libi
    proficiet
    adsa-
    iutem;
    illos
    obruel,
    le
    abluet;
    illos
    damnabil,
    tc
    liberabit. Post lioec
    suscipios
    mel de
    pcira, qtio
    sitini
    iuamsalies. Pelra
    enimerat Chrislus
    (I
    Cor.x.
    i),
    ex
    cujus jjrocceplislanquam
    ex
    fon(il)iisdulccdinissa-
    tiefis. Gustabisei
    panera,
    illiunscilicei
    qui dixit, Ego
    sum
    panis
    vivus
    qtti
    decwlodescendi
    (J oan. vi,
    151):
    guslabis,
    et videhis
    quani
    suavis
    a
    est Domiiuis
    (Psal.
    xxxiii, 9).
    El si in te eininet viiius
    chnrrXaiJ s
    quoe
    omnid
    speral, per
    eremumlenccessecsl
    iransire;
    id
    est,
    utaris hocmundo
    taiiquam
    nonulens
    (I
    Cor.
    vn,
    31);
    ut inhacvia
    peregriiuim
    le
    poveris
    esse,
    si ler-
    ratn
    proiriissioniscupisiulrare.Ilscc
    lerra est de
    qua
    prophela
    canlal ct dicit : CredoviclerebonaDominiin
    terravivenliiiin
    (Psal.
    xxvi,
    15).
    11.
    Qtiarla,
    omniasuslinere.
    Quatita
    Chrktussttsli-
    nuil. Ullimavirluscharitatis
    restat, cjuse
    omniastisli-
    net, ej, hunquam
    cadit. Ilanc
    ipsi capili
    nostroDomino
    J esu
    Clirisioconvenire
    noviinus.
    Ideoin
    ullimo,qtio-
    niara linis
    Lcgis
    Ghrislns
    (jRom.
    x,
    i). Qtiania
    auteni
    pro
    nobis
    ipsesiisiinuerit, puto
    Chariiatcmveslram
    ignorare
    non
    posse.
    Tamenexinde
    aliqnid dicam,
    si
    lamendelarito
    aliquiddignc
    dicani. Prius
    illud,
    quod
    Deus
    homo, quod
    Verbumcaro faclum csl
    (J oan.
    i,
    14); quod
    muliabona
    fecit,
    el mala
    perpessusest;
    quod
    mortuos
    siiscilavil,
    et inorluus
    cst; quodsingu-
    1
    inMs.ful.deest
    vox, Deo;cujus
    locoinaliissubsli-
    tuitur,
    tibi.Athuic
    particulse
    incl.
    superscribitur
    asecuada
    manu,
    ilti.

    s
    Edili, quoniamsuqvis.
    At
    Mss.,qttam
    suavis.Etsic
    ipse
    Augustinus passlm,
    ubi citathuncversieuluni.
    laris
    jllapalieiiliapeiiulit
    diabolum
    tentatorem,
    dis-
    cipulumIraditorem;
    quod ipsum
    J udam
    priusqnam
    ostcnderct
    Iradkorem,
    perltilitfurem,
    et ante
    expcri-
    mentumvinculorum
    , lerucisac
    mortis, lahiis
    cjus
    do-
    losisnoii
    ncgavii osciilnm
    pacis.
    ln
    ipsa
    anlcin
    morie
    qtianla
    siistiiiuil?Perlulit odiorum
    flammas,minislras
    pessimi
    cordis
    linguas.
    Clamaverunt
    J ucloei,
    Crttcifige,
    crttcifige(Luc
    xxiu,
    21)
    : ul rci
    remancrcnt
    J udai,
    innocens ab eiscrucifixusest FilitisDei. Ad
    crticcm
    ducitur, expalmaiur, qui
    est vera
    palma
    victorioc.
    Spiniscoronatur, qui spinaspeccaiorum
    venil confrin-
    gere.
    Ligalur, qui
    solvit
    compeditos.Lignosuspendi-
    lur,
    t|ui erigit
    elisos
    (Psal. CXLV, 7, 8).
    Aceio
    potaiur
    fons
    vitcc, disciplina
    jcsedilur,
    salus
    vulneralur,
    vita
    moritur : occidit ad
    terapus
    vitain
    niors,
    ut in
    per-
    peluum
    aviia
    occidcroiur
    mors.
    12. J udmiin
    Chrisli
    nwrtevicli.Christo
    quomodo
    ser-
    viant.
    Quid
    IricJ udoeiinhacmorleClirisli
    exsullavcrunt
    quasi
    viclores
    ,
    el duii) tcii-enuinet caducuin
    rcgnimi
    liniuerunl
    perdere, Kcgem
    caii etlerr.cnondubitave-
    runl
    occidere?
    Sednec.sicul
    pulaverunt,victorescxsti-
    terunt.
    Sienimviceriipl,regiiuiiiquomodoperdidcruiil?
    quomodo
    nunc
    usqueservi
    rcmaiiseiiinl?lsla
    namqiie
    caiisa
    est, qiria
    ab
    ei^
    Clirislus oecisusesl.
    Dixorunt
    ajrad
    se
    principesJ ucloeorum,
    ut
    evangelisiananat:
    Vittelh, iuquiunl,qu\a
    tolnsmiindus
    post
    eumabiilfsi
    (liiniserimuseum
    vivere,
    venient
    Romani,
    cl lollentnobis
    locutnet
    regnitm(J oqn.
    xi, 47,
    48).
    EtChrisiuin occi-
    dcrunl;
    et lociimel
    rcgnumperdidcninl.
    Quid
    vohis
    profuit,
    oinsani J iidui,
    quotl
    laniumscelu-iadmisisiis?
    Nuraqiiidquia
    Chrisio
    Domitto,
    ul
    decuii,servirenolui-
    stis,
    iduoejiisdominjocaruisiis? Dumilli serviuni rc-
    ges, quibusvosservifis,
    facliestismali scrvi bonorum
    servoruin Chrisli. Per
    ipsos
    conlcrit
    conlumaciani
    veslram
    , per ipsoscjissipat
    consilia
    veslra, pcr ipsos
    retribujl scelefaves[ra in
    capita
    veslra.
    Ipse
    auiem
    Domimis
    quemvos
    iiiteremistis,
    nonvos
    scrvos, scd
    liberosesse
    cupiebut, quando
    dicebat: Si vos
    Filius
    libcravcrit,
    tuncvere.liberi erilis
    (Id. vni,
    56).
    Vos
    aiilemDominumDeiim
    rcgem,
    et
    ipsain
    verani liber-
    latem non solum
    repudiastis,
    vcruni eliam
    necare
    cupienlcs clamastis,
    J VOHhabemus
    recjem,
    nisi soktm
    Cwsarem
    (Id. xix,
    15).
    Sudno inhoc
    quideraglorie-
    niini
    (juod
    Chrisium
    occidisiis,
    aclumcsl
    potins
    de
    vobis,
    ct nescistis. Audite
    ipsiim
    Dominum
    dicentem
    per prophelam, Ego dormivi,
    el somnum
    cepi (Psal.
    lii,
    6)
    : somnum
    appellans
    moiloin a
    vohisillalam.
    Cociertim
    quaiis
    mors
    poiuit
    csse
    iriiluana, maxime
    illius, qui per
    eiimdein
    prophctam
    alio
    loco
    dicit,
    Ntimquidquidormit,
    non
    adjiciel
    ttl
    resurgat(Psal. XL,
    9)? Ego, inquil,
    dormivi:
    cgo,qui poiestaleinhabuo
    ponendi
    animammeam.
    Egodormivi;
    non
    quia
    soe-
    vistis,
    non
    quia
    insanistis":
    egoimplevi quod
    volui:
    vosinscelereremansisiis.
    15. Vircs
    charitat\s.
    Quis
    exegit
    tanla
    isladeDeono-
    slro, fratres,
    pro
    nostra
    rcdenipiione
    ac
    salule,
    nisi
    charilas
    quscnunquain
    cadit?0
    charitas,quam
    roagnas
    vires
    habes, quoc
    de cceloDcum
    deposuisli!
    0 chara
    sanctilas
    ,
    osanctaacvera
    charitas, quoe
    laniaesin
    leriis,
    quanta
    erisinccelis?
    Quoe
    lanlum
    poies
    inhac
    pugna
    mortalitalisadhuc
    sollicita, quaiitumpoteris
    in
    illa
    poceperfecta
    secura?
    14. PatientimChrhli imitaiio.
    Evigilailaquc,
    omnis
    aniinachrisiiana
    ,
    et si in teeniinel virius
    charitatis
    quoe
    omnia
    suslinet, Dominilui imitare
    vestigia.
    Chri-
    sttts
    enim,
    ait
    apostolus
    Pctrus
    ,
    pro
    vobis
    pctssusest,
    reiinqticns
    vobh
    exemplttm,
    vd
    sequamini
    vesligiaejtts
    (1
    Petr.
    n,
    21).
    Et
    si ille
    proplcr
    lede
    ccelestisedead
    lerrenadcscendit: lu
    propter
    le
    fugelerrena,
    appete
    coelesiia.Si dulcisesl
    mundus,
    dulcior est
    Chrislus:
    si amarus est
    mundus,
    omriia
    pro
    le
    suslmuit Chri-
    stus. Vialibi
    factusest
    ipse
    Salvator:
    surge,ambula;
    habes
    quo,
    noli
    pigrescere.
    Sed forte
    quaeris, Quo?
    Videsenimviam
    ,
    et
    qtiairisquo
    ducat hocc
    ipsa
    via?
    Adveritaiemel ad vitaroducit. Si amas
    veritalem,
    si amas
    vilam,
    et
    cupis
    adverilatemct ad vitamve-
    nire,
    avianoli crrarc.
    Video, inquis, viam,
    et
    cupio
    1957
    SERMOCVII.
    1958
    ambulare:
    sed aniara est, asperaest;
    arctaenimet
    angiisia
    via
    est, quoe
    ducit advitam
    (Mattli.vn,
    14).
    Ciirislustransivit,
    et adlnic
    aspera
    esl?
    Caput
    trans-
    iit,
    ct membradubilant? SudChristus,
    inquis,
    Deus
    ct
    homo; ego
    auicm horoo. Tot
    jiiillia
    iiiariyrnm
    traiisierunt;
    ct adhuc libi
    aspcra
    cst? Tiansicriint
    senes,
    Iransicrniit
    juvenes,
    iransierunt
    puuri, puclloe
    tt-ansierunt,
    viain
    i|iiani
    liincbastrilaro lihi fecerunt.
    j
    Amhula
    ergoviam,
    securus
    ambula.Quid
    cnironvtuis
    iu hac
    vja?Morlcm?Et nioiieni
    liiucs, qui
    advitam
    curris? Si bonus
    cs,
    beueinhic viacurris : niorslibi
    jauuaerit, quoe
    lc rcpraiseiilct,
    non
    quoe
    aufuratvit;e.
    Atnbula
    ergo
    viam: imo
    ipse(|iii propler
    tefaciusest
    via, ij)se
    leducat
    per
    sc
    ipsuin
    adse
    ipstira. Ipsc
    enim
    esl
    yja, ycrjtas
    cl viia
    (J ocm.
    xiv,
    f>).
    Dic
    ergo
    Deo
    luo,
    oaninia fiduliset
    pia
    ; clic,dic,
    secura
    dic,
    etcuin
    prophela
    veiaciler cxclama, Deduc
    tne, Domiue,
    in
    viqtua,
    el ambitlaboinvcrilalettta
    (Psal. LXXXV,
    11).
    Tuncadte
    securus
    pcrveniaiu,
    si infinem
    usque
    tua
    gratia
    non deseiar. H;>;c,fraires
    dilectissimi,
    quse
    dqnoipsius
    ch-ifilalisdictasunl Sanctilaii
    veslrsc,
    iia
    haTeanl cordibuset scnsibusvesiris
    ;
    ut eadem
    ipsa
    chariiag fruclumili vobisinveniat
    operis,
    nonfolia
    laudis.
    SERMOCYII
    (n).
    Iitirsttindeverbis
    Apostoli,
    I Cor.
    cctp.xm, 1,
    Si lin-
    guis
    liominuni
    loquar
    et
    Aitgcluruni,
    charilatem
    atiiemnon
    habeani,
    nibil inilii
    prodesi,
    ctc. Dedi-
    lectioneDciel
    proximi,
    amicorumet
    iniinkorum
    (b).
    i. Chariias
    [acit
    ttt sitil simiil
    separctti
    corpore.
    Qiiantiimuos,
    fi-atrcs
    dilcclissiuii, Cliarilas ve-ira
    desideret, ex ineis aniniis
    recog:
    osc.o. Et licct vos
    J iumililalcmmeani assiduevidere
    veliiis,
    lainen
    co,
    si
    posset fieri, frequenlius
    dc
    conspeciuvesiro,
    ct
    yestra
    el meavelleni desirieriasatiari'. Sed
    pafienier
    toleraredebemiis, quod implere pro (eiiipniiim
    ue-
    cessiiale iion
    possunius.
    Sed licet
    corporalitcr nos
    propier
    niultas neccssiiaics videre non
    valcaraiig
    ,
    cli.iiitalelamcnet sanctoamorc
    scmper pariter
    su-
    mus'. Pro
    qua
    reniliil nocct
    corporis scparatio,
    uhi
    est animorumvera et sinccr.i
    conjunciio. Cliaritas
    euim
    ipsa
    vcra
    est,
    qusecoiporaliiui'
    scpar.itos
    con-
    suevit
    spiritualiicr cdpulare atque conjungere.
    Duo
    enim
    qui
    sesancloamore
    diliguut,
    eiianisi iiiiussit in
    Orienle,
    alius in
    Occidcnlc,
    ita
    chariiaic
    congliiii-
    nanlc
    jungunlur,
    ui
    imnqtiam
    ab invicum
    sepai-cii-
    ttir. Audi
    Aposiolum
    dicentumlauderover;eet iuie-
    gra;
    cliariiatis. Sic eiiimait : Si
    Ungttis
    hominumlo-
    quar
    el
    Angelorum,
    charilateinattlemnon
    liabeam,
    nihil
    milii
    prodesl,
    clc. Et
    post paucaaddidit, dicens: Cha-
    ritas
    pctlknsest, benignacsl,
    et
    reliqua.
    Et licet sufli-
    cicnter
    proeconiacjns plenus Spiritu
    sancto Paulns
    aposlolus pradicavcrii;
    tantcn
    quia
    saacla
    tharilas
    dulcecst ac salubreviuculummenlium
    , eliain nos
    parvuli
    secundtimmodulum
    uoslrum,
    de
    illa,
    quan-
    .iuri
    possiimus,coiiquiranius.
    2. Divitiarumbonustisusacharitatedhcendus.Cha-
    [ritas
    oleum.Chariiasbonaordinatrix.
    Magna;
    sunt di-
    Ivilioe
    charitalis, cbarissimi,
    sinc
    qua
    dives
    pauperest,
    el cum
    quapauper
    divesesl. Nam
    dives,
    si chariia-
    1
    Editi,ett)estroc/meovellemdesideriosaiiari.
    t., Ms.
    de
    coitspectu
    noslroet
    veslratnetmecnndesiderosatiariani-
    inam-ific
    iiosd.
    sequimur.

    SicMssiEditi
    vero,
    et
    sattctoamoreusi
    parilersunius.
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    42.
    (b)
    in
    Appendice
    nunc
    jjrimum
    collocalur.Hunc
    intcr
    Augustinianossermones,
    sed
    absque
    Augiislininomirie,
    tanquamduhium,
    manerevoluerantLovanienses.
    Exjiun-
    gendum
    censuere
    verlinuset
    \indingus. ijabet
    sen-
    tealiametverba
    qusedamdescripta
    ex
    Auguslini
    sermone
    350.caesarii
    feluniesse,
    sieumaliis
    ipsius
    homiliis
    compa-
    raveris,
    facileasSentieris.
    Auguslini
    riomenialso
    pracfert
    Inlibrisante
    septingenlos
    annos
    descrijitis,
    Colberlinoel
    Theodericensi. vid.adsermonem
    hujus'Appeudicjs
    112.De
    num.
    1,
    vid. serm.
    Appendicis 69,
    n.
    1;
    vid.Cajsar.ho-
    mil.
    10,
    ex edilisa
    Baluzio,
    et
    Auguslim
    serm.
    550;
    de
    num.
    2,
    Cacsariuminfinehomil.
    50;
    de num.
    4,
    serm.
    Appendicis 69,
    n.7.
    lem
    nonhabeat, quid
    habet?
    Quamlibct
    grandis
    sub-
    slanlia sine
    charitate,
    inanis ct vacuaest. Cliarilas
    eliamsi de lerrenis facullalibus nihil
    habeal, plena
    cst. Unde
    quamlibetaliquiscopiosas
    divilias
    habeat,
    si charitas inillonon
    fuerit, nihil boni ex illis
    facere
    polerit, quia
    sinevera et
    ccelestiumviiiutum
    matre
    cl
    magistraquid
    facere
    dcbeat,
    et
    quando
    vel
    quan-
    tum
    darcdebeai,
    oniniiionoii novit. El
    ideo,
    quanlum
    poiesi, unusquisqueelaboret,
    ul habeal
    chariiateii), ttt
    habealluccm, uthabeatoleum.Cliaritas oleo
    compara-
    lur.Nam
    quoinodooluiim
    oninihus
    humoribussupcrius
    esse
    cognoscilur;
    itacliariiasomnihusvirlulihussub-
    limior
    coinprobaiur.
    Namsi
    aliquis
    inlinilasdiviiins
    possideat,
    et non
    haheatcharilalem.sic est, quomodo
    si habeat
    plures
    lucernasel niulias
    lampndes,pingue-
    dinemnonhabentes. Lucerua
    yel
    lampas
    sine oleo
    accensa fiini3re
    potest,
    felere
    potesl,
    lucemhabere
    non
    potcst:
    siccl
    qui
    habet diviiias sine
    chariiale,
    ardere
    potest
    dciracundia
    \
    fiuiiarede
    superbia,
    fe-
    leredeavaritia: siuccharitate
    peniius
    non
    polcst
    lu-
    ceni habere. Charilassi inte
    fuerii, quamliltet
    libi
    sit
    grandissubstantia,
    novit
    quid
    deilla
    agere
    debeat.
    Ipsa
    scit
    optinip,
    cui vel
    qiianluro
    porrigat, quid
    tri-
    buat,
    quid
    rescrvel.
    Ipsainlelhgilquanlumanimoc
    re-
    ponat
    in
    ccjelo,
    ut
    quaiiluiii corpori reservel in inun-
    do. Satishonaordinalrix
    est, fralres,
    bene
    noyit
    con-
    grcgare ipoestaie,
    quodpossit
    iuhieme
    hahere;
    hoc
    esl^scit
    providcrepcr lieemosynain
    in hoc
    sicculo,
    quod
    invenial in fuiuro.
    Habcte
    cliarilalem, fraties;
    quia
    sineilli
    quidquid
    aliudboni in hominc
    fuerit,
    nihil essu
    poierit.
    5. Chariicts
    vera, qitw
    inimicos
    compleclitiir.
    Chari-
    lasrctdixbonorum
    operitm.
    Sed et verain cliarilatem
    hahete,
    iialres.
    Qu;u
    cst vcracliarilas?
    Quoe
    oiiniem
    iioroinem
    diligil,
    sicut se
    ipsuni. Est vura charilas
    quoe
    iionsoliuii
    iisqitc
    ad
    amicos,
    sed
    usque
    ad
    ipsos
    pervenil
    ininiicos.
    Ncnio su
    circinnveniat, Ifaires.
    Qui
    islamchariialcmnoo
    habueril, Deunividerenon
    polcrit,
    i ccaudire
    murebitur, Venile,
    bencdictiPalris
    mei,
    percipileregntim.
    Cerlevidciis
    (piod
    inlectionc
    evangulica
    uihil aliud
    Doinittus
    iiomiaaverjl
    de uni-
    vcrsjs viiiuiibus,
    nisi solam
    clcemosynani qu;c
    ctiin
    cliarilalc
    opcralur.
    Durainis
    lacuil,
    radicctii lanlum-
    modo
    noiiiinavit,
    itadicens :
    Venite,
    benedicliPatris
    tnei, percipileregnum;
    esurivicnim
    ,
    el dedislismihi
    mtinilucare
    (Malll).xxv, 54,
    55).
    El
    ilcrnm
    ipse
    Do-
    tiiiiius:
    Verumlanten.dale
    eleeiiiosynam,
    el ecceontnia
    niuitdastini vobis
    (Lttc.
    xi,
    i\).Oniiiis bonio
    qui
    charila-
    lcinvult hahcrc inliiiuro
    sa-culo,
    faciat
    illani sihi
    pa-
    tronaminhoc
    miindo,
    ut illam
    propiiiain
    invcniat
    iii icleiiium. Nam
    qiiomodoarhor, quaiiilibctpnlchra
    sit ef
    fruclifera, noti iiuiest vivcre sipe radice: sic
    quaiihet opcra
    botta
    pcrseverare
    non
    poleruiil
    sinc
    cliarilaie.
    lpsa
    est enira de
    quaApostolus
    dicit :
    In
    charituteradicali cl
    fuitdali( Ephes. m, 17).
    i. Clictritas
    semper
    ditlcis. Talem
    cfgohabeamtis
    chariiaieii), fraircs,
    ut omnes honiines lolo corde
    amare
    possimus.
    Si loiiiin
    genus
    liumanumsic dih-
    g|s quoraodi)le,
    iion remaiisit
    januaundepeccalum
    intrel in le. Omnes
    adilus, unde
    diabolus
    ad ani-
    piam
    ingredilur, daudis,
    sj lotus
    homjnes,
    sicut
    le
    ipsuni,
    dilcxeris. Et
    revera, fralres,
    quomodopoicst
    fieri ul
    aliquis
    alicri boinini iiialnm
    facial,
    si illiiiu
    sicut sc
    ipstim
    dilexeril.
    Diligecrgo,
    et
    quidquid
    vo-
    lueris,
    fac. Amaex lolocorde
    tuo,
    et
    quod
    volueris
    exercein
    proximo
    tuo. Si
    irasceris,
    dtjlce
    est;
    quia
    dechaiilate
    procedit:
    si
    corripjs,
    suave
    est;
    si casli--
    gas
    eljani et
    flagellas, acceptabile
    cst.
    Quare hoc,
    fiatres?
    Quia
    verusainor
    est,
    quandocorripis
    et ca-
    sligas. Quando
    etiamdeEcclesiafuras
    projicis,
    ama-
    ritiidovidclur ssevireinore
    s,
    sed dulcedoservatur
    1
    Editi,
    accensa
    fttmarepotest
    de
    iracundia;
    omissis
    ycr-
    his
    intevmediis,feterepotest,lucem,
    elc. :
    qiise
    ex Mss.
    restituimus.
    '
    s
    inMS.cl. videtursonare. Et
    mox,
    dttlcitudoser*
    valur.
    1959
    APPENDIX.
    1960
    incorde: necfratrcm
    quasi
    inimicumodio
    bahes,
    sed
    peccalum
    velut morbum
    persequeris.
    E conlrario
    sunt, qui
    subfalsaadulalionediilcedinemsolent in
    ore
    proferre,
    et dolumvel amariludinem in corde
    servare. Vos
    aulem, fraircs, dilectissimi,
    veramcha-
    ritelemlenenles, quoe
    falsa
    est,
    fugitc.
    Audile
    Apo-
    stolurodiceulem,
    Charilas
    decorde
    pttro,
    et conscien-
    tia
    bona,
    el
    fide
    non
    ficla(I
    Tim.
    i,
    S). Ego, fratres,
    quando
    de charitate
    loquor,
    lacere non
    possum.
    Quare
    hoc?
    Quia
    salis dulcisestcharitas.
    Qui
    illam
    hahei.quod
    dico
    inlelligit: quivero
    non
    hahel,
    forsi-
    lan meirridet et
    despicit. Quare
    irridet?
    Quia
    quam
    dulcissit
    chariias,
    non
    gustavit.
    Gustet
    ergo
    et vi-
    deat
    quam
    suavis est Dominus. Deus charitas est.
    Quid
    dulcius
    Deo,
    fratres?
    Qui nescit,
    audiat
    prophe-
    lam
    dicenlcm, quodpaulo
    anle
    suggessi,
    Guslateet
    videie
    quam
    suuvhest Domimis
    (Psal.
    xxxiu,
    9).
    0
    quam
    felixet bealaesl
    anima,quse
    charilatemmere-
    turhabere! Charitas, fraires,
    sitienli
    potusesl,
    esu-
    rienti
    cibus,
    inamaritudine
    positisdulceilo,
    in tristi-
    tia constilulis vera el
    iiilegraconsolatio,
    ilucluanli-
    bus
    porlus,
    errantibus via
    , peregrinanlibus patria.
    llanc
    ergo, fralres, tenete,
    hanc totaaviditate dili-
    gile.
    Si amatores
    cstis,
    aniate
    charitatem;
    si
    forles,
    vincite
    cupidilalem
    ;
    si
    peregrini,
    desiderate
    patriam.
    Ipsa
    vos
    ergo charilas,
    si illamlenere
    volueriiis,
    et
    gubernat
    inhoc
    socculo,
    et
    perducit
    ad
    regnum; prse-
    staute Domino
    nostro, qui
    vivitet
    regnat
    inssecula.
    Amen.
    SERMOCVIII
    (a).
    Deverbis
    Apostoli,
    I Cor.
    cap.
    xin
    , 15,
    Nunc aulem
    manent
    fides,spes,
    charitas,
    tria
    hsec;major
    autera
    horumest charilas
    (b).
    1. Chrislianonecessaria.Fides.Illitts
    effectus.Qualis
    essedebeat.
    Quicumque
    chrislianumnonien
    tenet,
    ct
    quicumque
    sacramentis divinis est
    imbulus,
    fratres
    charissimi,
    necesseestut
    religionis
    christianoeratio-
    nem
    sciat,
    et fidci veritatem
    agnoscat; ejus quoque
    fidei, quoe,
    ut
    Apostolus
    ait, per
    dileciionem
    operatur
    (Galal.
    v, 6), quoc
    in
    prsesenli
    conforlat ac roborat
    credentes,
    et infuluro
    perducit
    ad Dei
    conleroplaiio-
    nem. Namtria
    quoedamproposuit
    animscnosirsene-
    cessariabealuset
    egregius
    Genlium
    Doclor,
    dicens :
    Nunc aulemmanent
    fidcs, spes,
    charitas,
    tria
    hwc;
    major
    autemhorumest charilas. Pfimum
    ergo
    fides
    calholicachrisiiano necessariaesl:
    quia
    in
    ipsa
    dis-
    tinguuntur
    filii Dei afiliis
    diaholi,
    filii Iucis a filiis
    tencbrarum; per ipsam
    renascimur in
    Baptismate,
    ct
    salutemseternam
    impetramus,sicutscriptumest, Qui
    credideril el
    baplizalusfueril,
    salvuseril
    (Marc. xvi,
    16).
    Iioec
    porta
    est
    vitse,
    hsec
    januaregni.
    Per
    ipsain
    discilur veritatisscienlia
    ,
    et
    percipitur cognitio
    divi-
    nitatis; per ipsamgraliam
    Dei invenimus.Aliler au-
    temDeo
    jilacere
    non
    possumus
    :
    quia
    sinefide
    iinpos-
    sihileest
    placere
    Deo
    (Hebr.
    xi, 6).
    Vereenimbeaius
    csl
    qui
    et rectecredendobene
    vivit,
    et benevivendo
    fidemreclam custodit.
    Igiiur
    sicut oiiosa est fides
    sine
    operibus bonis,
    ilaliihil
    proficiuntopera
    bona
    sinefiderecta. UndebealusJ acobus
    aposlolus
    dixit:
    Quidproderil,
    (ratres
    mei,
    si
    fidem
    se
    quis
    dicat
    habere,
    opera
    aulemnonhabeal?
    numqttidpoterit
    salvareeum?
    Fides sine
    operibus
    oliosaesl. Sicutenim
    corpus
    sine
    spiritu
    emorluum
    esl,
    itael
    fides
    sine
    operibus
    moriua
    est
    (J acobi
    n, 14, 17,
    26).
    Fidemanle
    omnia,
    fralres
    mei,
    rectamet immaculaiamhabere
    contendite,
    et
    secundum
    apostolicoe
    institutionis
    normam, Symbo-
    lumasanctis
    patribus
    constilutummemoriter
    tenete,
    et
    religiose
    viventesobservare
    studele;
    hocrelicorum
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    55.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Dubiusin
    Lovaniensium
    editione,supposilitius
    verlini censuraest
    ac
    vindingi; qui practer
    aliaobservathocinsermone
    proximum
    omnemchrislianum
    dici,
    cum
    ipseAugustinus
    enarr. inrsa*.
    11,
    el in serm.
    539, itemque
    inserm.
    90,
    n.
    7, proximiun
    omnemhominemvelil
    iutelligi.
    Conflatus
    st ejtAlcuini
    opere
    devhiutibuset
    viiis,
    cap.
    2-4.
    dogmalapestiferafngite,
    maleficorumet
    incantato-
    rumvenenamorlifera
    horrescile,
    divinorumet sor-
    tilegorum
    nefandas
    traditiones, quse
    cum
    doemonibus
    socielalcm
    habent, penitus respuile
    : ut niliil
    aliud
    quamquod
    catbolicafides
    laudat, amat, prsedicat,
    in
    inenlesivein
    professione
    seumoribusleneatis.
    2.
    Spesfirma.
    De
    peccalorumquorumlibet
    venia,
    si
    lamena
    peccundocessetttr;deqtte
    Dei solalioin
    pres-
    sttris. Post hanc
    ergo fideni, spem
    firmamhabere
    disciie, quoc
    animumnoslrumadinvisibilia
    trahit,
    ct
    inlenlionemnosiramincoelestiaet oclerna
    inseri*,,
    et
    quodam
    modo nexibns insolubilibus
    ligal
    :
    qua)
    iion
    decipit,
    sedfideliter
    obsequentes
    adoefernambeatitu-
    dinemperducit.Nemoigitur, quamvisingenlipeccato-
    runi
    pondere prematur,
    de bonitaledivinoe
    pietalis
    dcsperaredebel; sedspe
    certoemisericordioeiliiusin-
    dulgentiam
    sibi
    quotidiauisdeprecari Iacrymis,quam
    recte
    sperarepossunt,
    si
    abactione
    pravi
    operis
    ces-
    sabunt. ldeo non
    propler spera
    venioe
    perseveranter
    peccaredebemus;
    nequequia
    Deus
    justepeccatapu-
    nit,
    veniam
    desperare
    debemus: ut
    nequc
    cumliducia
    peccemus, neque
    rursus
    peccaia desperemus;
    sed
    utroquepericuloevitato,
    et a malo
    declinemus,
    el dc
    pietale
    Deiveniam
    speremus.
    Similiteret inomniuni
    iribulalionum
    angustia, spe
    insolatiura
    supernocpie-
    tafiscurrendumest:
    quia
    inillosolo omnis
    spes
    et
    salus sinedubio
    cousistit,
    dicente
    prophela
    : In
    Deo
    salularemeumet
    gloriamea;
    Deusauxilii
    tnei,
    et
    spes
    meainDeo
    est
    (Psal.
    LXI,
    8).
    5. Charitas
    spe
    el
    fidemajor.
    Prmmiumestsanclo-
    ruin. Cumenimfideinreclaiuet
    spem
    firmam
    vobis,
    fratres, persuademus,
    hocmaxime
    hortamur,
    ut cha-
    riiateminvobishabereet
    opere
    ostendere
    per
    omnia
    satagalis.
    Per
    ipsani
    cnimet cum
    ipsa
    beatiludinem
    veramhabilurosvosessesciaiis:
    quia
    sinehacnetno
    videbit Deum. Hsecaulemideo
    major
    fideet
    spe
    ab
    Aposlolo
    esse
    narralur, quia
    csetcris
    recederitibus,
    ipsa
    sola
    permanebii.
    Fidei enim succedit
    spes,
    ct
    spei bealiludo;
    cbaritali autem non
    transmufaiio,
    sedsolarestat
    perfeclio.
    Hsecomniumarx est virtu-
    tum
    ,
    ha?c
    promissioregni,
    hsec
    pncmium
    sunimum
    est sanctortiminccslo:
    quia
    in
    pcrciini
    gaudio
    niliil
    gralins,
    nihil dulcius habcnt saucti
    j)erfecto
    amore
    Dei.
    Quemquiaprocsentemvidenl,
    suavius
    diligunt,
    et dulciusfruuntur
    ipso
    bono.
    i. In
    prwceptis
    Dei
    principatnm
    lencl.
    Oportet
    vos
    scire, fratres, quia
    in omnihus
    proeceptis
    Dei
    charilas obtinet
    principatum,
    sine
    cujus perfeclione
    Deo nihil
    placere posse
    Paulus
    aposlolus
    lestatur
    (I
    Cor.
    xni, 1-5) :quia
    nec
    marlyrium,
    nec
    soeculi
    coniemplum,
    nec
    eleemosynarumlargitionero
    sine
    charitatisoflicio
    quidquamproficereposse
    oslendit.
    Undeet
    ipse
    Dominusa
    quodam
    scriba
    interrogatus
    quod
    csset mandaluni
    maxiinum, respondil
    :
    Diliges
    DominumDeumtuumex lolo corde
    luo,
    et ex tola
    anima
    tua,
    el extotamentelua. Addidit
    quoquc
    : Se-
    cundutnsimileesl
    huic, Diligesproximum
    luuinsicutle
    ipsum.
    In hisduobusmandalistolaLex
    pendet
    et Pro-
    pltetm(Matlli.
    xxu, 57, 59, i0). Quod
    vero
    ait,
    Ex
    lolo
    corde,
    et lola
    attima,
    el lola
    tncnle;
    id
    est,
    loto
    inlelleclu,
    lota
    volunlate,
    et ex omni meinoriaDeum
    esse
    diligendum.
    Dei vero dilectio in
    observationc
    mandatorum
    ejus
    lola
    consistit, sicutalibiait: Si
    quis
    diligitme,
    sermonesmeosserval
    (J oatt. xiv,
    25).
    Unde
    et
    ipsa
    Veritasalibi ait: Inhoc
    cognoscent
    omnes
    qttia
    mei esth
    dhcipuli,
    si dilectionemhcibtierithadinvicem
    (Id.
    XIII
    , 55).
    llem
    Aposlolus
    : Plenitudo
    legis
    estdi-
    lectio
    (Rom.xm, 10).
    ItemJ oannes
    evangelista
    :
    Hoc,
    inquit,
    mandalumhabemusa
    Deo,
    ut
    qtti diligitDeum,
    diligal
    et
    proximum(I
    J oan.
    iv,
    21).
    5.
    Proximus,
    omnh chrislianus. Si forte
    quislibet
    quoerat,quis
    sil
    proximus
    : sciat oinncmchristianum
    recte
    proximuradici; quia
    omnes in
    Baplismo
    filii
    Dui
    sanctificamur,
    ut Iratres simus
    spirilualiler
    in
    charitale
    perfecta.
    Nobilior est
    generatio spirilualis
    quamcarnalis,
    de
    qua
    in
    Evangelioipsa
    verilasait:
    Nhi
    quis
    renatus
    fuerit
    ex
    aqua
    et
    Spiritusancto,
    non
    1961
    SERMOC.IX.
    1962
    potest
    introirein
    regnum
    Dei
    (J oan. ui, 5).
    Qui
    autera
    taliier
    intelligensproximumdiligit,
    sinedubiochari-
    talemveramin
    semetipso
    lenebil. Ilocc
    igilur, fralres,
    diligenter
    considerato,
    ut cumftdeet dileclioneve-
    stram
    operemini semper
    salutem
    ,
    habentes
    spem
    firmam, quiaquidquid
    boni in
    proesentiagitis,
    infu-
    turo abilloinocsliuiabililer
    remunerabimini, qui
    au-
    clor et
    proleolor
    est noslroc
    sahitis,
    J esus Christus
    Dominus
    nosier, qui
    cumPatreet
    Spirilu
    sanctovivit
    et
    regnat.
    SERMOCIX
    (a).
    Deverbis
    Apostoli,
    II Cor.
    cap.
    v, 10,
    Omnesnosma-
    nifesiari
    oportel
    ante tribunal
    Christi,
    ul
    recipiat
    uiiusqutsqueprout gessit,
    sive
    bonum,sive
    malum.
    Derestirrectionis
    fttiurw
    cerlitucline
    (b).
    i. Christianornm
    gaudium
    in
    spe.
    Chrhlianorttma
    Paganisprwciputim
    discrimen.
    Qualesresurgemus.
    Oin-
    niuni Christianorum
    spes,
    fralres
    cliarissimi,
    infutu-
    rum
    tcmpus
    exleiidiiur;
    ut
    quod
    hic servimus
    Deo,
    alibi nos servisse loeiemur.liic eiiimnobis
    posita
    sunt
    certamina;
    sed in futuro soeculocertaroiimm
    proemia
    reservaia:
    juste siquidem
    el
    provide
    divina
    sapieniiaseparavitlempus
    laboriset
    proemii.
    Hic
    ergo
    laboramus,
    hicservimus
    Deo,
    et mandala
    ejus
    serva-
    mus;
    ut infuluro
    socculo,
    id
    est,
    inccelorum
    regno,
    oeterna
    procmiacapiamus.
    Scire enim
    debemus,
    fra-
    tres
    dileciissimi,
    quid
    nobis
    Scriptura
    divinacom-
    mendat,
    id
    est,
    fulurumesse
    judiciumDei,
    quod
    posi
    rcsurrcclionero
    complebilur
    mortuorum.Hoccst
    quodpraecipue
    Chrisiianosa
    gentili
    errore secernit :
    quia
    illi hanc lanliimmodovitamesse
    credunl;
    et
    idcosineDeo
    esse,
    ct diversis
    peccalisatque
    erimi-
    nihus noii meiuunt
    inquinari:
    nos vero ita in hac
    vita
    conversamur,
    ut nos ad aliam
    proeparemus,
    in
    qua
    et bonis
    bona,
    et malismala
    relribucntur,
    sictit
    dixit
    Aposlolus,
    Omnesnos
    manifeslari oportet
    anle
    tribttnal Chrisli,
    ul
    recipiatunttsquhqueprout gessit,
    sive
    bonum,
    sivemalum.Sicut hic modoasiamusin
    ecclesia,
    et nos invicem
    praesenlesaspicimus;
    ita
    eliam
    post
    resurrectionemmorluorumastaturi surous
    anletribunal Christi. Hancetiim
    ipsam
    animamtunc
    habehimus, quain
    modo habemiis
    : et in hoc
    ipso,
    quo
    nunc induimur;
    sumus
    corpore
    suscilandi. Non
    cnimsicuttnutaaniiiialiafacti
    sumus,
    nonsicut
    equi
    et
    boves,
    ut octernamorte
    pereamus
    :
    qui postquam
    hic
    vixerimus,
    alibi
    judicabimur;
    ut aut
    propeccalis
    pcenas,
    aut
    pro
    honis
    operibusproemiaconsequarout
    oeterna.
    2. Resurreclioex
    omnipolenlia
    el verilateDei denwn-
    slratttr. Nemo
    ergo,
    fraires charissimi,
    de resurre-
    cti.iiic
    desperei,
    in
    qua
    Chrislianorum
    spes
    lotacon-
    sislit.
    Crediie, fratres, Aposloloprocdicanti
    : ct tiihil
    deresurrectionedubitanles,
    addieni
    judicii
    vos
    proc-
    paratu.
    An forte sicut
    impii
    et increduli non
    putalis
    fieri
    posse
    ul amortuis
    resurgamus
    ?Planedicat
    hoc,
    qui omnipoteiileni
    non credil esse
    Dcum,qui
    hoc
    proinitiii
    liuurum. Nosauiem
    qui
    scimusDei omni-
    polciiiisesseviiintem,quia
    promisisse
    '
    eum
    legimus,
    quod
    resurreciionemiiioriuoium
    laciat,
    non
    possu-
    nitis de resurrectionedubilare, quam
    se facturuni
    esse
    proniisit, qui
    et
    omiiipoteus
    est,
    et mentiri
    nescit.
    5. Item ex crealione. Et ex seminum
    vivificatione.
    Sedle
    appello, qiiicumque
    infideli animoderesurre-
    clionedubilas,
    et
    putas
    non
    posse
    moiiuossuscilari.
    Quid
    est
    aroplius,
    exnihilofacerehomines
    quivivani;
    aneos
    qui
    facli sunt
    atque vixerunt, reparare post
    moriem?
    Utiquephis
    est facere
    quodnunquamfuit,
    quain repararequod
    fueril.
    Quomodoergo impossi-
    bileessedicisut Deus
    , qui
    hominemformavitexni-
    1
    IlaAm.el Er.cumMss.nonnullis.AlLov. et Ms.
    fs.,
    qua
    promisisse.
    inMss. cl. et
    rm., qui promiskse.
    Divio-
    nensis
    autem,quam
    misisse.
    (a) olim,
    deVerbis
    Apostoli5i;
    el
    post,
    iu
    Ajjpen-
    dice11.
    (b)
    mcertiauctoris.
    SANCT.AUGUST.V.
    hilo,
    reformet?
    Quomodo
    nos suscitare non
    "potest
    conversosin
    pulverem, qui
    si etiaiu innihilumred-
    iremus,
    facere
    poterat
    ul
    essemus;
    sicutet fecit nos
    esse,
    ciimantea
    nunquam
    fuissemus?Itaenimbealus
    apostolus
    Paulus dixii: Sed dicunl
    atiqui, Quomodo
    resurgunl
    morlui?
    qttati
    autem
    corpore
    veniunt? lnsi-
    piens,
    lu
    quod
    seminasnon
    vkificalur,
    nisi
    prius
    moria-
    lur: el
    quodseminas,
    non
    corpusquodfulurum
    esl semi-
    nas,
    scdnudtim
    grantim,
    ut
    pula
    trilictaut
    alkujus
    cm-

    terorttm: Deus autemclatilli


    corpus,
    sicut
    volttil,
    et
    unkuique
    seminum
    propriumcorpus(1
    Cor.
    xv, 35,
    58).
    Noli
    ergo,
    incrediile
    homo,
    deresurreclione
    dubitare.
    Qui grana
    seminum
    tnorlua,
    et
    putrefaclavivificai,
    per qttoe
    in hoc sseculo
    vivas;
    multo
    magis
    le
    ipsum
    resusciiabit,
    ut vivasinsetemura.
    Qui
    illa
    reparat,
    quoc
    tibi sunt
    necessaria; quomodo
    te
    ipsum
    non
    reparat , propter quem
    et alia
    reparare
    dignaius
    est?
    ':i. Rcsurrectionem
    fuluram
    rescreatmteslantur.Ita-
    que
    si vclimuscoiisiderare
    quoe
    in islosoeculovide-
    mus,
    diviiueadministralionis
    operasigna
    sunt fulu-
    rorum. Tola
    crgo hujus
    mundi
    administratio testi-
    moniumest resurrectionis futuroc. Videmus
    certe
    hiemisadventitarbores
    spoliari pomis,
    nudari
    foliis;
    sedeasrursusverno
    teniporespeciemresurreclionis
    exprimere
    :
    quoeprimo quidemincipiunt
    lurgcre
    iu
    geinmis,
    tumornari in
    floribus,
    vesliri in
    foliis,
    et
    poslmodura potnis gravari. lnlerrogo te, infidelis
    horao, qui
    de resurrectione dubitas:
    Ubisunt
    isia,
    quoeteroporequo
    Deus
    disposuit producuntur? Dic
    niihi,
    ubi latilant
    antequamproducanlur, quoe
    nus-
    quamquidemvidenlur;
    sedlamen
    Deus, qui
    omni-
    potens est,
    et eaex nihilo
    condidit, secreta suavir-
    tute
    producil?
    Ilinc
    jam
    ad
    campos
    ei
    prala
    rcspicile,
    quae
    oestaletransactaherbissuis
    spoliantur
    ac
    floribus,
    et nudaremanent
    ipsaspalia terraium;
    sed
    iterum
    veris
    lemporcrevesliuntur,
    et novo
    ubiquegerniine
    incipiente
    Iselatur
    agricola.
    Certe herba
    quoe
    anle
    vixit el
    morilur,
    rursus reviviscit ex
    seminc: sic
    eliamet noslrum
    corpus
    reviviscitex
    pulvere.

    5. Rcsurrectio
    Chrkti,
    pignus
    nostrw. Sed
    dicis,
    o
    homo
    incredule,
    Ideocredimusfulurumut
    arbores,
    cl herboeet oninia
    reviviscanl, quia
    illa
    jara
    facta
    cognoscimus
    ;
    undeatilem
    cognoscerepossumus
    quia
    inortni
    resurguni,
    cumadhuca mortuis ncmo sur-
    rexerit?
    Quisquishoc
    dicis
    velcogilas,
    audi
    patienter,
    et
    intellige sapienter.
    ldco ciiim Dominusnoslcr
    J esus Chrislusmori voluitet
    resurgere,
    ne lude re-
    surrectionedubitares. Tamen
    quomodo poies
    dubi-
    lare, quia
    nos sumus resurrecturi a
    mortuis; cum
    hoc
    promitlat Deus,qui
    nescil
    aliquando
    menliri.qui
    et
    poiest
    facere
    qnidquidvult, quia omiiipotensesl;
    ei
    implet
    omnia
    qusepromitiit, quia
    verax
    est,
    et
    mendaciumineononest? Et dedit nohis
    pius
    ctmi-
    sericorsDominusvirlulissuse
    pignus,
    el
    grandi
    tesii-
    monionohis
    spem
    resurreclionis
    oslendil; quia
    uni-
    getiitiim
    Filium suum
    pro
    nobis
    hominera factum
    el niortuuiii aniortuissuscitavil. ldeoenim
    Domiiuis
    nosler J esus Chrisiusnasci ex
    homine,
    id
    est, ex
    Maria
    virgine,
    est
    dignaius,
    etaJ udoeis
    cruciiigi,
    et
    dieterlia
    resurgere;
    ut nos lali
    exemploanimali,
    re-
    surrectioncm ex nioiiuis ceriissinie
    crederernus:
    quamqui
    noii credit
    fuiuraui,
    nechoc
    quidem
    crc-
    dit,
    quod
    Cbrislusresurrexerit amorluis.
    Qui
    aulem
    DominumJ esumresurrexisse a moiiuis
    confilelur,
    necde sua
    potcrii
    dubiiare. Abslineie
    ergo
    vos ab
    omni
    opercroalo,
    ab
    inimicitiis,
    ab
    ebrieiaie,
    afor-
    nicaiione,
    a
    furto,
    a
    perjurio,
    afalso
    teslimonio,
    dc-
    iraciioiie:
    quia
    hoccomniaodit
    Deus,
    eteos
    qui
    isla
    faciunt, puniet
    iufuturo. Estole autem
    benigni,
    mi-
    sericordcs,
    invicemhonorem
    habenles,
    eteasemp-jr
    operantes, quoe
    insanctissuis
    diligitDeus,
    ut
    possi-
    tis ctimsanctis
    ejus
    adseleiiiamet immortalem
    glo-
    riam
    pervenire,
    et vivere in ssecula
    socculorum.
    Araen.
    (Soixanle-deux.J
    1963
    APPENDIX.
    1964
    SERMOCX
    la).
    Deeisdemverbis
    Apostbli,
    II Cor.
    cap. v,
    10
    (b).
    1. Deushic
    misericbrs,infuturojuslus.
    Morth diem
    recardari.Modo,
    fratres
    charissimi,
    cuiudivinalectio
    legefelur,
    audivimus beatum
    Apostolum
    lerribiliier
    iioset salubriter admonenlem. Sic enim ait: Omnes
    nos
    manifeslarioportet
    antetribunal
    Chrisli,
    ut
    rcferal
    unusquhque
    propriacorporissui, proul gessil,
    sivebo-
    Lnutnsivemalttm.
    Quaiii
    remeliamDomiuusinEvan-
    I
    gciio
    denuiitiat,
    dicens: FiliusIwminisvenluruscstin
    gioria
    suacum
    Angelis
    swis;
    el lunc reddet
    tmicuique
    secvndunl
    opera
    sua
    (
    Mallh.
    xvi,
    27
    ). Diligenlcr,
    quocso,
    allendile,
    fralres
    charissimi, ct mecum
    pari-
    ter
    cxpavescile; quia
    non
    dixitquod
    reddet
    unicuiqtie
    secundunimisericordiam
    sttam,
    sed secundum
    opera
    sua. Hicenim est
    misericors;
    ibi
    justus.
    Nain
    quod
    non statimin
    pcccaloresvindical, palientia
    est, non
    negligentia
    : nonille
    potcnliamperdidii;
    sednos ad
    pcenitentiam
    reservavit. Undevalde timendum
    esl,
    ne
    quanto
    diutius
    exspectat
    ut
    corriganuir,
    lanlo
    gravius
    viridicet,
    si emendari noluerimus. Cumhocc
    ita
    sint,
    scireel
    inteUigercdebeinus,
    fratres charis-
    simi,
    nihil nobis esse
    salubrius, quam
    ut damnatis
    omnium
    proesentiura
    rerum
    volupiaiibus,
    id
    potitts
    cogitcnuis, quando
    erimus dehoc sseculotransituri
    vel
    quando
    labernaculumnostri
    corporis
    ullimo die
    supervenieiite deposiluri,
    el iterum illud resurre-
    ctionis
    tempore recepluri,
    ut cumeodem
    recipiamus
    prout gessiraus,
    sive
    bonum,
    sivemalum.
    2. J udkiumexlremutnsibi exhibcre. Et ideo
    rogo
    vos, fralres,
    ul
    quotidiecogiferaus, quales
    eriinus
    indie
    judicii purissiinis Angclorurnconspectibus
    of-
    ferendi,
    et oelerno J udici rationemde libris con-
    scieniioercddituri. Reniolis omnibus
    prohationibus,
    ceiiumest,
    in dieilia
    ipsum
    ante se hominemcon-
    sliluenduro,
    et
    ipsaro
    sui vilam
    *
    incordis
    speculo
    de-
    monslrandam,
    cl lestes contra eam non aliunde
    deforis,
    setl inttisda
    ipsa
    anima
    proferendos. Adji-
    cicndaerunt
    nonaliqua peregrina,
    sodnimiuni nota
    testimonia,
    id
    est, opera
    sua. Ordinabuntui'antein-
    felicemanimam
    peccala
    vel crimiua
    sua,
    ut eamet
    convincat
    probatio,
    et confundal
    agnitio;
    secuudum
    illud
    quodscriplum
    est : AraiiflHi
    le,
    ei consiituamte
    attte
    faciem
    inam
    (Psal.
    XLIX,
    21). Ouicumqiie
    se
    modo,
    dum
    licet,
    emendare
    neglexeiii,
    anle illtim
    cceleslem
    populumprimumexcepturus
    est deconfu-
    sione
    supplicium
    : et anima
    quoe
    modo
    per poeni-
    tenliamcompendiosaniIrausactaspeccatorum
    suorum
    pulredines
    curare
    dissimul.it,
    anteilludIribunal roc-
    tuendum sine ullo
    remedio,
    in
    perpetuo
    laiiaro
    manebit8.
    5. Pwnitenliam
    infructuosamfructuosaprmvenire.
    Quee
    cumita
    sint,
    bene nobisciim
    ageretur,
    si
    jam
    nuncsic
    pcenileremus
    super
    rnalis
    noslris, quomodo
    tunc sineulloremedio
    pceniiebimus
    : si foeditateset
    confusipnesnostras, quemadinodum
    tunc visuri su-
    mus,
    sic
    jameas
    nuncvidereet horrere
    possemus.
    0
    1
    InBibliolheca
    Patrum,tpsam
    sibiammam.

    Prsedietoia
    libro,
    in
    perpetuo
    vulnerataremanebit.
    (a) olim,
    de verbis
    Apostoli53;
    et
    post,
    in
    Appen-
    dice22.
    (b)
    luter
    Augustini
    SermonesdeVerbis
    Apostoli, quorum
    inclasseolim
    apud
    Amerhachianamel Erasmiaaameditio-
    nem
    exstabat,
    non
    reperilur
    in
    manuscrijjtis.
    Hic
    ipse
    tra-
    ctalussubFausti
    nomine,
    sed
    paalo
    auctioret
    qualis
    hoc
    loco
    exhibetur,
    abHenricoCanisio
    primum,
    lummBiblio-
    thecaPatrum
    vulgatus
    est.At
    qui opuscula
    veraetindubi-
    talaFausii
    perpenderit
    et
    Coesarii,
    nuicdubio
    proculadju-
    dicabit,
    nonFausto.EnimveroLirinensium
    scriptorum
    ser-
    mOnesita confunduntur,
    ut
    quos
    Caesariiesse
    constat,
    Fausto;quosveroFausli,
    Csesario
    adscriptos
    videamus:
    nonnullosetiam
    utriusque,
    ac forte
    Hilarii,Eucherii,
    alio-
    rumque
    traclatus
    comprehensos reperiamus
    colleclione
    illa,
    cui
    generale
    Eusebii
    (quasijiiiviri,
    ut
    groecesonat)
    nomen
    J ntUtHmesl.Parshujussermonis multomaxuna, quaescilicet
    anum.2adfinem
    usquecompfehenditur,
    exhibetur iu
    EusebiiGallicanihomil.1 in
    Epijihaniam. Prseterea,
    de
    num. 1vid.serm.
    Appendicis29,
    n.
    1,
    el Csesariumiiriiio
    honul.
    15;
    denum,
    5,
    eumdei*"%ehomil.31.
    si
    jam
    nuncfaciem
    peccalricis
    animreliceret oculis
    corporis intueri,
    et
    conscientisenoslrse vullumin
    octilorum
    prsesentiarapernutteremur adducere!
    Quod
    si
    liceret,
    necdici
    polest quanlo
    siudio
    quautoque
    nielu
    urgeremur
    fcedata
    componere,
    roaculata
    lergere,
    vulneralacurarc.
    Ideoquequia
    non
    possumus
    oculis
    corporis, iuspiciamusnos,
    in
    qtianlum possumus,
    oculiscordis: et
    unusquisque
    conscieniiamsuani ante
    consjiectum
    interioris hominis
    constiliiat.
    Ipsi
    nos-
    metipsoscasiigenms
    :
    ipsi
    nobiscumralioneni
    dequo-
    lidianaconversalionefaciarnns.
    Alloquatur
    seinse-
    cretis
    unaquoeqiieanima,
    et dical: Videaniussi hanc
    diemsine
    peecato,
    sine
    hividia,
    sine
    oblreclalione,
    sinemurinuralione
    transcgi;
    vidconmssi
    hodie,quod
    ad
    profeclum
    auimse
    periinet,
    opcratus
    snm. Puto
    quod
    hodiementiius
    sum,
    per
    iramvel
    concupiscen-
    liamviclus
    sum;
    necalicui bene
    fcci,
    nec
    per
    timo-
    remseternoemorlis
    ingemui. Quis
    mihi reddat hanc
    dicm, quam
    inanibus rebus
    pcrdidi, qua-mcogita-
    tionihusnoxiis
    pessiiiiisqueconsumpsi
    ? Ac
    sic,
    fra-
    tres,
    deomuibus
    negligcnliis
    noslris
    compungamur,
    in
    cubilibus,
    id
    est,
    incordibus nostris
    ipsi
    ttoscon-
    demnemus, ipsi
    nos
    accusemus
    quotidie
    J udici no-
    stro;
    et dum in hac carue
    sumus,
    corilra
    ipiam
    carnem,
    auxiliante
    Domiuo,qtiolidiedimicemus, vin-
    camus
    volupiales
    et
    dclectationesnoslras: ut nobis
    lempus
    illud
    cxspeclalissiinum
    ac
    bealissinium;elur-
    noevitocfulicinuilalione
    succedat,
    qnando implcbitur
    illtid
    quocl
    Dominus
    dixil,
    Et erunl similes
    Angelis
    (Maiih. xxu, 50);
    el
    ilcruii),
    Tunc
    justi ftdgebunt
    sic-
    ut sol in
    recjno
    Palris ecrum
    (Id. xm,
    45).
    i. Slalus beatorum.Putas
    qualis
    tunc erit
    splen-
    dor
    animaruin, quaudo
    solisclariiaiera liabebit lnx
    corporum?
    iimc emm cumad istam
    beaiitudinem
    veneriraus,
    nullaerit
    iristitia,
    ntillus
    timor,
    nullain-
    iirmilas,
    uulla mors. Nullusnobis obsiabit ad ser-
    viciidumDeo
    nostro,
    nulla
    jam
    nobis obslahit inlir-
    milas,
    nulla contradicel miseroocarnis
    adversiias,
    nullavcl ulterius
    rtjmanebit
    pugnandi
    necessitas.Ve-
    niet, inquam, tempns, quando nullusdesiderelur ci-
    bus,
    omnisquerefectio;
    nullasenliatur
    jejunii
    lassi-
    tudo,
    nullatimeatur vcl de carne
    inquieludo,
    vel de
    boslelentatio: sedadversarioin
    inferniprofunda
    de-
    triisti, perfruemur
    hacprimum
    felicitale.uiincipiamus
    necvclleulira
    peccare,
    nec
    jwsse.
    Cessanie omni
    iniquiiaie,
    omni
    miseria,
    omui
    mcerore,
    loiuminno-
    centia,
    tolimi
    felicitas
    possidebit: nullam inferior
    miseriam,
    nullamfelicior liuiebil
    invidiam; quia
    exinanitaet
    penilus
    exslinclatransivit. In
    pecloribus
    hoininumchatiias
    Angelorum,
    quihtis admixli ho-
    mines
    jam
    ccelesli
    receplacarne,
    sinecarnis inlirmi-
    lale
    fulgebunl:
    et ideonulltimulterius
    patieniur
    de
    sempiterna
    Dominisui
    viruite
    fastidium,
    nullum sub
    perenni
    laudurasuarum
    exsultatione defccliim. Ha-
    bebinius
    plcnam
    bealitudinem, fratres,
    inler illaim-
    mc-nsabeneficiaDomini
    noslri,
    ut
    nunqnam
    cesse-
    niusinreferendaei
    gratiarumaclionede
    bcaiilutline,
    qua
    sumus
    fruiluri, colueredesellecii
    ejusqui
    dicci :
    Venile,benedicli,percipiteregnuutqiiod
    vobh
    paralair
    esl ab
    origine
    mnndi
    (Icl. xxv,
    54),
    donante
    ipso
    cu.
    esl honor et
    gloria
    inssecula
    soeculoruin.Amen.
    SERMOCXI
    (o),
    Deverbis
    Apostoli,
    Ephes. cap.
    v,
    15, 16,
    Redimen-
    tes
    tempus, quoniamdies mali siinl. Adduntinsu-
    permanuscripti:
    i Et in
    illud,
    Dasnummnsul
    emns
    tibi
    panem;
    dimitle
    aliquid
    malo
    homini,
    ul emtis
    tibi
    requiem
    >
    (b).
    1. Diesmalos
    faciunt
    maliliael mheria.
    Aposiolum
    cum
    legcrelur, audistis,
    imoomnesaudivimusdicen-
    temnohis : Videle
    quomodo
    caute
    ambuletk,
    non ut
    insipienles,
    sedul
    sapientes;
    redimentes
    lempus, quo-
    (a)Olim,
    10ex50
    Homiliis;
    et
    post,
    in
    Appcndice
    16.
    (6)
    Esl sermo
    iuteger 167;
    sudniulta
    jassim
    mtermi-
    scenlur,
    qusesciliceluiiciulisclisiiiixiinus.
    1965
    SERMOCXI.
    96
    niam
    diesmali sunt. Dicsmalos, fralres,
    dusercs fa-
    ciunl,
    malitiael miseria. Per maliliamhominumet
    miseriam
    hominuni
    dicuntur
    '
    dics mali. Ciclerum
    dies
    isti, quantum
    perlinel
    ad
    spatia
    liorarum
    ,
    ordi-
    nali sunt,
    ducunt vices suas
    , agunt
    lempora.
    Orilur
    sol,
    el occidit: sol iierumorilur,
    et occidit: veniunt
    tempora,
    transcunt
    tempora.
    Cui raoleslasunt tero-
    pora,
    si homines sibi molesti non sunl?
    Ergo
    dies
    malos,
    sicut
    dixi,
    duocres faciunl,
    miseria hoininuni
    et inalittabominum. Sediniseriahoroinumcommunis
    est : nondehei maliiiaessecommiinis.
    2.
    Regeneraiio
    liberal
    tt miseria et
    qua.
    Christiani
    serviiti tnercesnoninhacvita. Christiani animuscirca
    lemporalia
    et wiernabona.
    [Ex quo
    enimde
    peccato
    Adainomnes iniseri naii sumus,
    communisest mise-
    rh. Sedcontra
    geiieratioiierii
    quac
    nos miseros
    fecit,
    providit
    Deus
    rcgeneratiouein
    ,
    unde nos a raiseria
    libcrarei. Generaiiomiliit in miseriam:
    regeneralio
    designat
    adbealiludinem.
    Nonenim
    quia
    dixi, rege-
    neraiio liberat amiseria
    ; jam
    nos conlinuout
    rege-
    nerati sumus
    ,
    beati sumus. Si mox
    regenerati, jam
    beali essemus,
    el dies honos
    ageremus
    ;
    non nobis
    diceret
    Apostolus, qui jam regeneralis
    et fidelibus
    loquilur,
    fiediinenles
    lempus, quoniam
    diesmali sunt.
    El
    regenerali
    dies malosduciiuus,
    quousque
    finialur
    pcena
    niorlalitatis,
    et succedal
    gratia
    sumnioefelicita-
    tis. Si tiihil nobis adfulurumsseculum
    prodest quod
    colimusDeum; utquid
    coiinius eum? Ut hic habea-
    mus feliciiatem?
    Quanti
    illambabent
    qui
    non colunt
    Denm? Ut hic senescamus
    el
    decrupiii
    efficiamur?
    Quanii
    senescunt
    blasphematores
    Dei? Ideocolendus
    est
    Deus,
    ut cultores
    illius habeani filioset nonsint
    stcriles? Filios De.usel leonibus,
    et
    onagris,
    el ser-
    pentibus
    dal. Non
    ergo pro magno
    et vcro bono
    pe-
    tendum
    est, quod
    et
    J udoeis,
    et
    Paganis,
    et
    houreticis,
    eiiamct
    ipsis
    besiiisdatur. Auruinenini et
    argentum,
    honores, (ilios,
    et
    patrimouia
    mullahabenl eliamct
    mali.
    Qui
    enini vere chrislianusest,
    non isla omnia
    transiloriadebet
    petere
    : sedtotum
    pondus
    intentio-
    nisvel orationissuaead
    expetendam
    oeternambeati-
    tudinemdubel
    impendere.
    lslaeniin
    lemporaliabona,
    et
    quaudu
    dat
    Deus, gratiocagaritur
    : et
    quando
    tollii,
    similiter
    gvaiioeagauiur.
    Ista
    quando
    voluerit
    tribuat,
    quando
    vnlueril
    lollal: laiilum
    est,
    ul se
    ipsum
    uobis
    nonaufcrat.
    5.
    Temporaprmsenlia
    non sunl
    infelkiora priori-
    bus. Nemo
    ergo
    dicai m corde
    suo, fralres, quando
    auditis lectionemistam heati
    Apostoli,
    Redimenles
    temptts, quoniam
    dks mali sunt : nemodicat incorde
    suo,
    Pareutes noslii dics bonoshahuerunt,
    nosma-
    los dies hahemus.
    Quare parentes
    nostri?
    numquid
    non cliristiani fuerunt? Isla lectio nomierecilata est
    ipsis lcmporibus Apostoiorum
    ? Anle tot
    annos,
    quando
    recitahalur,
    nonadeam
    gemebalur,
    el
    quod
    dicebat
    agnoscubalur?]
    Ex
    quo lapsus
    est
    Adam,
    et
    de
    paradiso projectus,
    nunquam
    fuerunt dies nisi
    mali. Islos
    puerosqui
    nascuntur
    inlerrogemus, quare
    a
    ploratuincipiuul, qui
    et ridere
    possunt. Nascitur,
    et
    slalim
    plorat
    :
    post
    nescio
    qriot
    dies ridel.
    Quando
    plorabat
    nascens,
    propheia
    suoecalamitatis erat :
    lacrymoe
    enimlestes sunt miserioe.Nondum
    loquilur,
    et
    jamprophetat
    in labore sc futurumet inlimore:
    '
    et si benevixeril
    2,
    et
    juslus
    fuerit,
    ceiie in mediis
    tenialionibus positus
    seniper
    liinebit.
    [Quid
    enim
    quiajusius
    est? Ecce
    juslus
    estj
    Quid
    ait
    Aposlolus?
    Onines
    qui
    voliint
    pie
    viverein
    Cltrhlo, persecutionetn
    ptitienlur
    (II
    Tiw.
    ni, 12).
    Ecce
    quia
    dies mali
    sunt,
    sine
    perseculione
    hic vivere
    justi
    uon
    possunt.
    i. Piorum
    persecuiio
    pacis tempore.
    Perkutum in
    falsisfrairibus. [Sed
    dicitismihi :
    Quid? quandopax
    est, quando
    jtrovinciarumjudices
    honorant Eccle-r
    siam, quando
    inmiicos
    reges
    Ecclesia non
    palitur,
    1
    itaMSS. At
    editi,
    ducuniur.
    s
    itaLOY. AtMss.,
    si
    bene,bene,
    si
    vixerit,etc, quampar-
    ticulam,bene,
    etiamterlio
    repelunt
    Am.et
    Er.,scilicet,
    si
    bemvixerit.
    quando
    omnes
    legesproipsasunt; quomodpqui pie
    vivunt, persecutionem
    patiuntur? Qui
    inter malos
    vivunt, persecutionem
    paliunlur.
    Quare?] Qnia
    om-
    nes mali
    persequuntur bonos,
    nonferroet
    lapidibus,
    sed vila ct moribus.
    Numquidaliquis
    sanctumLoth
    persequebatur
    inSodomis?
    Nemoilli
    molestuserat:
    ei tamen inter
    impios vivebat,
    inler
    impuros,
    im-
    liiundos,
    superbos, hlasphemos; persecutionem
    pa-
    tiebatur,'
    non
    vapulando,
    sed inler malos
    vivendo.
    [Omnis
    enim
    qui justus
    et
    piusesi,
    quando
    videt ali-
    quos
    male
    vivere, luxurioe
    scrvire,
    jusiitiam
    non
    lenere
    ,
    superbiamseciari, chariiaiem
    contemnere;
    quando
    islos lalesvident illi
    qui
    boni
    sunt,
    dolent,
    affliguntur
    et contrisianlur.
    Lugent
    eiiini cum
    Apo-
    sioloeos
    qui peccaverunt,
    ci non
    egerunt poeuilen-
    tiaro
    (II
    Cor.
    xu,
    21).] Quisquis
    ine
    audis,
    et nondum
    vivisiii Clnislo
    pie, iiicipe
    in Christo
    pie
    vivere. Et
    pro quo
    dico?
    [Numquidajiostolus Paulus,
    qui
    eo
    tempore
    fuit
    quaudo
    adliuc in mundo fides nova
    emanabal,
    ct necesse erat ut multos
    adversarios
    palerelur, quia
    hoc diclumest de
    Christo,
    In
    signum
    ctti conlradicelur
    (Luc u,
    5f)
    :
    nuiiiquid
    eas
    (anluin
    perseciiliones
    coiiiriieinorat, quas paliebalur vel a
    judscisvel a Genlibus? Non
    ipsas
    tanium:
    namillas
    sicconimeniorat. A J udwis
    quinquies
    quodragenas
    una
    minus
    accepi
    :
    lapidatus
    sum
    (II
    Cor.
    xi,
    24
    ,
    25),
    et
    coelera
    qu;e
    novinius
    , qiiando
    lcgimus.
    Sedilli erant
    eliain
    persecutiones,
    sine
    quibus
    in
    hocsoeciilonullus
    juslus
    vivere
    potesl.'
    Foris
    pugnw,
    inlus
    timores
    (Id,
    vu, 5).] Denique
    cura
    commemorarcl
    pericula sua,
    Perkitlh,
    inquit,
    in
    mari, periculk
    in
    fluminibus,
    periculis
    in
    deserlo,
    perkulis
    iu
    tulronibus,
    periculh
    in
    fctlsisfralribus (Id. x\,
    26).
    Csetera
    periculapossunt
    quicscure
    :
    pericula
    a
    falsisfratribus
    quiescerc
    usque
    ad finemsieculi non noverunt.
    5. Redimere
    tempus.
    Redimamus
    ergo lempus,
    quonittin
    diesmali sunt.
    Exspectalis
    a ine forte scire
    quid
    est
    icmpusrcdimere,
    quomodo
    habemus redi-
    niere
    lempus.
    Diciurus sum
    quod pauci andiunt,
    pauci feruni, pauci
    aggrcdiuntur, pauci agunl:
    tamen
    dicam,
    quouiamipsi pauci qui
    meaudiluri
    sunt,
    inter
    malos
    vivunl; quoniqni
    dks mali sunl.
    Redimentes
    lempus;
    hoc
    esi, qnando aliquis
    lihi
    ingerit liiem,
    pcrdu aliquid
    ut Deo
    vaces,
    non litibus
    perde ';
    ex
    eo
    cjuodpurdis, pretium
    esl
    leniporis.
    Certe
    quando
    pro
    tuis nccessitalibus
    procedis
    ad
    publicum,
    das
    iiummos,
    ei cmislibi
    panem,
    aut
    vinum,
    aut
    oleum,
    aul
    lignuin,
    aut
    vesiem,
    aut
    aliquamsupcllectilem,
    aul
    quodcumque
    tihi
    opus esl;
    das ct
    accipis, aliquid
    amitlis, aliquidacquiris;
    hocest emere. Naiusi
    nihil
    aniillas
    ,
    et
    habeas
    quod
    non
    hahebas;
    aul
    invenisli,
    aut donafuai
    accepisli,
    aul
    hsereditale
    acquisisti
    :
    quando
    aiitem
    aliquidamiltis,
    ut
    aliquidhajjeas,
    lunc
    emis :
    quod habes, empluni est; quodamiltis, pre-
    liumesl.
    Quomodo
    ergoperdisnummos,
    utemas tibi
    panem;sic pcrde nuinmos,
    ut emas tibi
    quieiem.
    Eccehocesl
    tempus
    rediinerea.
    6. ProverbiumPunicum. Liles vitare.
    Proverbium
    notumcst
    punicum, quod qtiidem
    laline vobis di-
    cam; quia punicc
    non omncs noslis. Punicumest
    provcrbium anliquum,U!
    enim habeas
    quieicm,
    perde aliquid.
    Audi
    proverbium
    anliquurri,
    ulile et
    necessarium. Pestilentiaante ostium venit et num-
    muiii
    quocrit
    : duosilli da
    ,
    et ducat se.
    [Pestileniia
    est iiomo
    nialus, qui
    te vult
    per
    calumniam ex-
    spoliare
    :
    pesiilentia
    est homo
    mahis,
    caluninia-lor,
    prodiior.
    lsle lalis sic
    est, quomodo pustula
    mala
    in
    corpore.
    Sicut enim
    quando jiustulam
    ineur-
    rit
    hoino,
    dcsideral ut cito
    spondylumfaciat,
    el
    optat
    ut sine
    aliquamora, ipsa
    raala
    pustula aliquani par-
    1
    ItaAm.etEr.cumMSS. AtLOV. cum
    Augustino,
    dever
    bis
    Apostoli,
    utDeo
    vaces,
    non
    iilibus.Perde
    ercp,
    etc.
    '
    Mss.
    postverbum,redimere,subdunt,
    Attdi
    proverbitm
    antiquum,
    etc.
    ,
    omissis
    ahis. in
    Augustiniams
    autem
    editisac
    manuscriptispostverba,punkutnest
    proverbiitm.
    anHqiaan,subsequiiur:i-eslikntianuiiwnimqjieerU,
    etc.
    1967
    APPENDIX. 1968
    ticulara tollat de
    corpore,
    et cum
    ipsa discedat;
    ne
    venenum
    ipsius
    lolum
    corpus occupet,
    et animam
    pelat:
    itaet
    quando
    iniquus
    et malus
    homo, qui
    non
    vult nisi titibusvacare, aliquam
    libi calumiiiam
    facit;
    pnta
    illmn esse
    pustulam
    malam,
    et
    acquiesce
    ut
    qualemcumque
    particulam
    desubstaniiatua
    perdas;
    ne
    dumtenimium
    litigandooccupas,quietum
    cor
    habere,
    et Deovacare non
    possis.] Numquid
    non
    supra
    di-
    ctum
    proverbium
    de
    Evangelio
    videtur nalum? Num-
    quid
    aliud dixil
    Dominus, quam,
    Redime
    tempus,
    quando
    ait,
    Si
    quis
    vtilt
    judicio
    tecum
    conlendere,
    et
    tunicamtttamtollere,
    dimilteilli et
    pallium(Mallh. v,
    40)?
    J udicio vult lecum
    contendere,
    et tunicam
    tuamlollere? Avocaretehabet liiibusa Deo
    tuo;
    non
    habebis
    quietum
    cor,
    non habebis
    tranquillum
    ani-
    mum. Everleris
    cogitationibus
    tuis,
    irritaris adversus
    ipsum
    adversariumluum? Ecce
    tempus perdidisti.
    Quaiito
    meliusnummum
    amitteres.et lempus
    redime-
    res? Certe omnibus
    placuit quod
    dictum
    est;
    [venio
    ad
    negotia
    vestra,
    et ibi vos
    invenio.]
    7.
    Sequilur
    delitibus.Et
    tamen,
    fratres
    mei,
    in cau-
    sisvestris,
    in
    negoliisvestris.quaiidoadnosdijudicandi
    veniunt,
    si homini chrisliano
    dico,
    ut
    pro tempore
    redimendo
    perdat aliquid suum; quanto majore
    cura
    et ftduciadcbeoilli
    dicere,
    ut reddat alienum? Am-
    bos enimchristianos audio. Illecalumniosus
    qui
    vult
    facere alteri
    causam,
    et tollere ab
    illo,
    velut
    pro
    compositionegaudet
    adista
    verba, Apostolus dixit,
    Redimenles
    tempus, quoniam
    dies mali sunt: faciam
    calumniamchristiano;
    ille velit
    nolit,
    dat raihi ali-
    quid,
    ut
    tempus redimat; quia Apostolum
    audivit.
    [
    Videne
    foiie,
    cumte
    pulas
    astulum
    ,
    invenias lili-
    giosum,
    et malit
    erogare,
    ut vincal
    le, quamperdere,
    ut careat
    le.]
    Tamen si illi dicturus
    sum,
    Perde ali-
    quidotiosus(a),
    redime
    tempuSjApostolumaiidis.auo-
    niamdiesmali
    sunt;
    si illi
    qui
    bonuset
    justus
    est
    dieo,
    Perde
    aliquid,
    ut sis
    quielus
    : libi non sumdiclurus
    ,
    calumniose, perdite,
    lili
    diaboli,
    Nullamcausamha-
    bes,
    et res alienas auferre
    moliris;
    causam non
    habcs,
    et calumnia
    plenus
    es? Chrislianus es
    lu;
    numquid
    volo illum
    acquircre,
    et le
    perdere?
    Si illi
    dixero,
    Dailli
    aliquid,
    ut recedat a
    calumnia;
    tuubi
    eris, qui
    habebis
    pecuniam
    de calumnia? Ille
    qui
    propter
    vilandamcalumniam
    tetnpus
    a te
    redemit,
    hic lolerat dies raalos : tu
    qui
    caluraniis
    pasceris,
    et
    liic habes dies
    malos,
    et
    post
    dies
    ipsos
    habiiurus es
    in die
    jiidicii pejores.
    Sedforte
    rides, quia.nunimum
    attendis.
    Ride,
    ride
    ,
    et conlemne:
    ego erogem,
    ve-
    niet
    qui exigat. [Scd
    credimus deDei raisericordia
    ,
    quod
    sic omiiibusuonsolumsanclisei Deumtimen-
    tibus chrislianis
    ,
    sed etiam illis
    qui
    multis litibus
    et se et alios
    inqnieiant, ipse pius
    Domimisin-
    spiraredignabilur,
    utonini conienlioneet oeinulalione
    semota,
    ita
    paci
    et charitati sludeanl: ul non
    propter
    discordiam
    ,
    Dei iraeundiant
    incurrere;
    sed
    magis
    propler
    dilectionemet
    pacem
    ad seteruamereamur
    prsemiapervenire
    :
    jirocslante
    Domino nostro J esu
    Christo,
    cui est honor el
    iroperium
    cum
    Paireet
    Spi-
    ritu sancto insseculasseculorum;
    Amen.]
    SERMOCXII
    (b).
    De verbis
    Apostoli,
    I Tim.
    cap.
    I
    , 5,
    Finis
    proecepti
    est charilas decorde
    puro,
    et conscientia
    bona,
    et
    fidc
    non ficta
    (c).
    1. Charitas
    aliquid
    breve et
    magnum.
    Charilas
    dtilcis. Si charitali veslroenos
    possimus
    frequcntius
    prscsentari,
    fratres
    charissimi,
    Christo
    adjuvanle,
    de sanciarum
    Scriplurarum copiosis
    foniibus,
    etsi
    Iion abundantes
    rivulos,
    cerle vel
    qualescuraque
    (a)
    Forte,potius.
    ib)Alias,
    de
    Tempore
    41.
    (c)
    ln
    Appendice
    nunc
    primumcollocatur.Exiis
    est
    qui
    snnt Lovaniensibus
    quidemdubii,
    Verlino
    autem
    et
    Vindingospurii.
    Toluscsesarii stilumel
    ingeniumcum
    Augustini
    doctrina
    reprsesentat.
    De num. 1vid.
    Caasarii
    horoil.
    20;
    denum. 2
    ,
    homil.10ex editisa
    Baluzio;de
    uwa.
    5,
    homil.32.
    gutlulas poteriraus
    sanctisanimabusvestris infunde-
    re : ut uberriraa
    atque
    fructiferacordisveslri
    terra,
    accepta
    verbi Dei
    pluvia, copiosam
    niessembonorum
    opcrumgerminet;
    ut venieris
    Dominus,
    in
    agro
    cor-
    dis vestri non solnmtricesimum
    ,
    sed
    sexagesimum
    et centesimumfructuni se invenire
    congaudcat, qui-
    busfructibus horrcum
    prreparet
    in
    ccelo,
    non incen-
    dium in inferno. Sed
    quia
    niullis
    occui>aiionibus
    im-
    pedimur,
    humilitatem nosiramvobis secundumde-
    sideriumveslrum si
    praesenlare possumus', aliquid
    hreve in
    sermone,
    sed satis
    magnum
    inanimarum
    salute,
    Deo
    donante,
    insinuare vobisvolumus: in
    qtia
    brevitate si
    diligenter altenditis, quid
    animoc
    vestroecoiivcnit
    potestis
    inveniie.
    Quidergoest
    istud
    breve et ila
    raaguum,
    ut
    possit generi
    liumanosuf-
    ficere?
    Apostolusdicit,
    Fims
    prwcepli
    estcharilas de
    corde
    puro,
    et consciehtia
    bona,
    et
    fide
    non
    ficla.
    At-
    tendite, fratres, quid
    in verbis
    brevius,
    el
    quid
    in
    rebus
    magnificentiuspolerit
    inveniri, quam
    charitas
    decorde
    puro,
    et conscienlia
    bona,
    et
    fide
    non
    ficla
    ?
    Islabrevilas et ut tenealur memoriter est
    suavis;
    et
    ut custodiaiur
    fideliter,
    dulcis.
    Quid
    dulciuschuita-
    le,
    fralres charissimi ?
    Qui nescit, gustet
    et vidcal.
    Quidergo gustare debet, qui
    vult ut illi dulcedosa-
    pial
    charitatis?
    Audite, Iralres, Apostolum
    dicen-
    tem,
    Deuscharilasesl
    (I
    J oan.
    IV, 16). Quiddulcius,
    fraires?
    Qui nescit,
    attdiat Psalmislam dicentem
    ,
    Gustaleetvidete
    quam
    suavhesl Dominus
    (Psal. xxxm,
    9).
    Deus
    ergo
    charitas est.
    Qui
    habel
    charitalem,
    Deusinillo
    manet,
    et
    ipse
    inDeo.
    2. Divitem
    facit.
    Si charitalemhabes
    ,
    Deum
    habes;
    etsi Deum
    habes, quid
    non habes?
    Dives,
    si chariia-
    temnon
    habet,
    quidhabet?Pauper,
    si charilatcmha-
    bet, quid
    non babel? Tu forle
    putas quod
    illesit di-
    ves,
    cujus
    arca
    plena
    est
    auro;
    et illenonsit
    dives,
    cujus
    conscientia
    plena
    est Deo? Non ita
    est,
    fra-
    tres : illevero dives esse
    videtur,
    in
    quo
    Deusha-
    bilare
    dignatur. Quid
    enim de
    Scripturis poleris
    ignorarc,
    si le
    charilas,
    hoc
    est,
    Deus
    cceperitpos-
    sidere?
    Quid
    enim de bonis
    operibus
    non
    poleris
    implere,
    si fontembonorum
    operum
    merueris in
    corde
    portare
    ?
    Quem
    adversarium
    liraebis,
    si re-
    gem
    Deum in le habere merueris? Tenete
    ergo
    ct
    custodiie,
    fratres
    diieclissimi,
    dulceac salubre vin-
    culumcharitaiis. Sed atite omniaveram charilalem
    tenete,
    non illam
    quac
    tantum
    promiitiiur ore,
    et
    nonservatur incorde
    ;
    sedillam
    quoe
    sicex ore
    pro-
    fertur,
    ut lamen in cOrde
    jugiter
    teneatur : ttt ini-
    pleatur
    invobis
    illud-quod Apostolusdicit,
    In clta-
    ritate radicali
    atquefundali (Ephes. III,
    27).
    Radix
    enim omniura bonorumest
    charitas;
    sicut et radix
    oroniuramalorumest
    cupidiias
    : sicut inchariialeni-
    hil
    unquammali,
    itain
    cupiditaie
    nilni
    unquam
    boni
    poteril
    inveniri.
    5. Radicesduw in cordibushominum
    planlatw.
    Ex
    unanihil
    mali,
    ex alianihil
    prodit
    boni. lsloeduoora-
    dices,
    fratres
    dilectissimi,
    induobus
    agris
    aduobus
    plantantur agricnlis
    : unam in cordibus bonorum
    planlat Christus,
    aliamin cordibus malorum
    planlat
    diabolus. Nec de chariiatis radice nascitur
    aliquid
    mali,
    nec de radice
    cupidilalis aliquid
    boni. Non
    enim mentitur
    veritas, quae
    in
    Evangelio,
    cumde
    islis duabus radicibus
    loquerelur,
    itadefinivit di-
    cens,
    Arbor bona
    fructus
    bonos
    facit;
    et
    ilerum,
    Non ;
    polest
    arbor bona
    fruclus
    malos
    facere, neque
    arbor
    mala
    (ruclus
    bonos
    facere.
    Hoecsententia nonest
    mea,
    fratres,
    sedDomini. Tania
    ergo
    sit in nobisabun-
    dantia
    charilalis, quse
    nonsolum
    usque
    ad
    amicos,
    sed eliam
    usque
    ad
    ipsosperveniat
    inimicos. Et ideo
    quia
    audistis et laudem
    charilatis,
    et
    viluperationem
    cupidiiatis,
    allendat
    unusquisque
    et
    consideret
    agrum
    cordis sui : et
    qui
    in secnaritatem
    viderit,
    gaudeat,
    et lota cordis
    vigilanlia germina
    insesancia cusio-
    dial.
    Qui
    vero in
    agro
    cordis sui
    qualcincumquc
    slir-
    pem cupiditalis inspexerit,
    Christo
    adjuvante,
    ex-
    lta Ms. t. At
    editi, reprmscnlare
    non
    possumus;
    sine
    particula,
    si.
    1969
    SERMOCXIII.
    1970
    slirpet cupidifatem,
    et
    plantet
    charitalem. Nam
    quamdiu
    hoc facere
    noluerit,
    fruclus bonosafferre
    non
    poterit.
    El cumbonosfructus non
    altulerit,
    di-
    cit de
    ipso
    Christus Dominuscoeli et
    terrse,
    Arbor
    qnm
    non
    facitfructum
    bonum;
    excidetur
    ,
    etin
    ignem
    mittetur.
    (Malth. vn, 17-19).
    Si lenondelectal dul-
    cesfructus charitalis
    afferre,
    vel
    spinis peccalorum
    tuorum
    igncm
    non debes metuere?
    Omnis, inquit,
    arbor
    qum
    non
    facit fruclum
    bonum,
    excideturel in
    ignem
    mittelur.
    Quamdiu
    radicemnon
    mutaveris,
    fruclus
    legilimos
    afferre non
    poterts
    : et sine causa
    quod
    bonumest
    promiltis
    in
    ore; quia
    hoc
    implere
    non
    potes, quamdiu
    radix bonitatis nontenetur in
    corde. Islas
    ergo
    duas
    radices,
    sicut
    supradixi,
    duo
    agricolaeplantare
    consueverunl. Unam
    plantat
    Chri-
    stus in cordibusfidclium
    ,
    alteram
    planlat
    diabolus
    incordibus
    superborum
    : acsic una
    plantatur
    incne-
    lo,
    allerainiuferno.
    4. Fidelittm
    corda,
    cmlum.Corda
    cupidorum,
    terra.
    Seddicit
    afiquis
    : Si incordibus fidelium
    planlatur,
    ulique
    fidelesadhuc inmundo esse
    videnlur; quo-
    modo
    ergo
    radix illain ccelo
    plantatur?
    Visscire
    quomodo?Quia
    corda fideliumcoelurasunt, quia
    in
    ccelos
    quotidie erigunlur.
    Namdicenle
    sacerdote,
    Sursum
    corda;
    sectiri
    respondent,
    HabemusadDo-
    minum:
    quia,
    ut
    Apostolusdicil,
    Noslraauiemcon-
    versatioincwlkesl
    (Philipp. iu, 20).
    Si
    ergo
    lideliom
    conversatioinccelis
    est, quia
    vera charitas in illis
    est,
    radixcharitalisinccelo
    plantala
    est. E conlrario
    radix
    cupidiialis, quse
    in cordibus
    superborumest,
    qniasemper
    lerram
    cupiunt,
    (erram
    sapiunt,
    terram
    diligunt,
    et omnem
    spem
    suaminterra
    constiluunt,
    ininferno
    planlata
    csl.
    5. Maliscavenda
    desperatio,justhprmsumplio.
    Pm-
    nilentianon
    differenda.
    Et licethaecita sint,
    altamen
    nec
    peccatoressuperbi
    debenl
    desperare,
    nec hnmi-
    les
    justi
    in
    aliquoquasi
    de sttismeritis
    superbire
    :
    quia
    el
    justi
    si dese
    prsesumpserint,
    cito
    perdunt
    ra-
    dicem
    charitatis,
    el
    peccalores
    si ad
    pcenitenliam
    con-
    verlunlur,
    evulsa
    cupiditate,
    cilo
    planiamrecipiunt
    charitatis. Et ideo
    qoi
    boni sunt,
    custodiaut
    qtiod
    Dci munere
    perceperunt;
    et
    qui
    mali
    sunt,
    studeant
    reparare quod
    infeliciier
    perdiderunt.
    Nenio se ad
    illud
    lempus
    reservet tunc
    pcenitenliam
    vel charita-
    tis dulcedinem
    retinere, quandocceperit
    dehacluce
    migrare.
    Nonse ad hoc
    reservet,
    ut insenectutead
    pceniientia:
    medicamenia
    confugiat
    :
    quia
    nescit
    quid superventura pariat
    dies.
    Qua
    fronle salutem
    suamin
    tempore
    sencctutis
    dissimulat,
    cumunius
    dicispalio
    certusessenon
    possit?
    Et ideosi morlem
    limere
    nolumus, semper parati
    csse
    debemus,
    ut
    cumnos Dominusde hoc sseculo
    jusserit vocari,
    cumsecura
    conscientia,
    et non cum
    desperalione,
    sedcum
    gaudio
    ante
    conspectum
    scterni J udicisve-
    niamus,
    ut ibi feliciteraudiie
    possinius, Euge,
    serve
    boneel
    fidelis,quiasuperpaucafuhti fidelh,super
    mul-
    tateconstiiuam: intrain
    gaudium
    Dominilui
    (Matth.
    xxv, 21).
    Ad
    quod gaudium
    nos Dorainus
    pro
    sua
    pietaleperducat, qui
    vivit et
    regnat per
    cunclasa>
    culasocculorum. Amen.
    SERMOCXIII
    (a).
    Deverbis
    Apostoli,
    adHebr.
    cap. i, 5,
    Splendor
    est
    enimlucisoelernoe
    ,
    et
    iraago
    invisibilisDei
    (/>).
    1. De Deo
    qualis
    aut
    quanius sit,
    non
    dijudi-
    candum.
    Quid
    sil Deus.
    Apostoli
    leclionemmecum
    pariter audislis,
    dilectissimi. Ait enimde Domino
    J esu
    Christo, Splendor
    esl enimluch
    mlernm,
    el ima-
    go
    invhibilis
    Dei,
    eo
    quod
    et
    iroago
    solisluxsua
    sit,
    quoe
    de eodemsole
    procedil. Quippe
    cum
    constet,
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    190.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Descriptus
    est
    exvigihi Tapsensis
    librodeFide contraPailadium
    arianum
    secundo,cap. 5-7,
    iuFrancisci Chiifletii edilioue
    p.ag.
    516etsea. Prioresduo
    versus
    loco
    prselationis adjecti
    suut.
    lumenisluddivinitatis
    sestimari, comprehendi
    etde-
    finiri non
    posse,
    ideo
    prsemoneo
    ut tantumde unl
    tate
    subslanlise
    spiritualiter
    credalis,
    et Filiumve-
    rum deveroPatre
    cognoscatis.
    De
    qualitate
    autem
    rei
    requirere
    nondebelis:
    quia
    Deuscredi se
    voluit,
    non
    dijudicari,
    nec
    exarainari;
    quia qualis
    aut
    qiianlussit,
    sciri non
    poiesl.
    Hoc enim
    Prophetse,
    hoc
    Apostolipraidicaverunt.
    Deniqueprocaptu, pro
    viribus, pro
    fidenoslra
    intueamur,
    Deus
    quid
    sit:
    et videamus an ei
    possit aliquid comparari.
    Cerle
    hocesl
    Deus,
    quod
    et cutndicilur non
    polestdici,
    cum
    oestimaturnon
    potestsestimari,
    cum
    compara-
    lur non
    potest comparari,
    cumdefinitur
    ipsa
    defmi-
    (ione crescit:
    qui
    ccelummanu sua
    cooperit, pu-
    gno
    omnemmundi ambilum
    claudil; quem
    totum
    omnia
    nesciuni,
    etmetuendo
    sciunt; cujus
    nomini et
    virtiili famulaiur hic
    orbis,
    et
    ipsa
    sibi elementorum
    succedenlitim
    momentanea vicissiludo servienduin
    teslatur'.
    2. Filii diversanomina.
    Singulorum
    rationes.Videte
    ergo,
    si
    polesl aliquidesse,
    cui
    possit
    PateretFilius
    comparari,
    quia
    talis est Filius
    qualis
    et Pater. Non
    enim
    ipse
    cumPalrciinum se
    diceret,
    nisi talemse
    de
    Patre,
    qtialiscstPaler,
    sciret. Ratio
    qiiaedam,quse
    apud
    Craicos
    /iys,-nuncupalur, quee
    iiiterPalrem* et
    Filium
    personas
    vel vocabula
    dislinguil, quia
    et
    ipse
    Filiusraliodicitur:
    qu;c
    lanieuratiomultisnominibus
    appellatur,
    modo
    verhum,
    roodo
    virlus, modosapien-
    tia,
    modo
    dexlera,
    modo
    brachium,
    modo
    margarita,
    raodo
    lliesaurus,
    modo
    reiia,
    modo
    aralrum,
    modo
    fons,
    modo
    peira,
    raodo
    lapisangularis,
    modo
    homo,
    modoagnus, modoviiulus,
    modo
    aquila,
    modo
    leo,
    modo
    via,
    verilas et
    vita,
    cumsit Deus omnia in
    omnibus: ut
    per
    hoecvocabuladivinaruni
    disposilio-
    num
    mysleriacognoscanlur,
    nonut
    ipsamajestas
    Fi-
    J ii Dei
    proprie
    definitamonslreliir. Hoc criimFilius
    Dei, quod
    Paler
    est, nonaliud, idest 3, per quem
    omnia facta siint. Naroet hoc Verbum
    nuncupa-
    lur;
    quia semper
    in
    Paire,
    et de
    Patre,
    et nihil
    Paler sine eo
    jussit
    aut fecit. Virlus
    dicilur, quia
    proprie
    de Dco
    est,
    et oiiuiis
    poteslas
    in
    ipso
    con-
    sistii.
    Sapienlia appcllalur, quia
    non aliunde
    quam
    dePairc
    veniens,
    credeniibusarcanaccelestiarese-
    ravil. Dexlera
    nuncupalur, quiaper
    eumomniadi-
    vina
    operaperfucta
    sunt. Brachium
    dicitur, quia
    ab
    ipso
    omniaconlinciilur.
    Margaritaappellatur,
    ulnihil
    eo
    pretiosius
    babealur. Thesaurus
    dicitur, quia
    in
    ipso
    omnes
    opcs,
    diviiioecoelcstiiim
    regnoruni
    re-
    conditoc
    coguoscunlur.
    Uelia
    dicilur, qniaper ipsum
    etin
    ipso
    demari socculidiversarum
    gentium
    mulii-
    ludo, more
    piscium
    , per Baptismum
    in Ecclesia
    congregaiur,
    ubi bonorum
    maloriimque
    discrimen
    agnoscitur.
    Arairum
    nuncupatur, quiasigno
    crucis
    ejus
    dura
    pectorasubjugantur
    4,
    ul necessariosemini
    proeparentur.
    Fons
    aquoc
    vivse
    appellatur, quia
    exeo
    silientiacordaccelestis
    aqusegratiairriganlur.
    Pelra
    dicitur, quia
    credenlibus
    fortiiudinem,
    incredulis
    duriliam
    proeslal.Lapisangularisdicilur, quia
    ulros-
    qtieparieles
    Novi ct VcterisTestamenli
    ipse
    unuset
    medialor in
    semelipso continens, copulavit.Agnus
    appellaiur,
    ut iunocentiaet
    passio
    Christidemonstre-
    tur. Homo
    dicilur, quia
    secundumcarnem
    propter
    noshominesnasci
    dignatus
    esl. Vitulus
    diciiur, quia
    propler
    nostramsalulemimmolari suslinuit.
    Aquila
    diciiur, quiapost
    venerabileniresurrectioncmadPa-
    tris sui revolavitsedem. Leoesl
    dictus, quiaipseest
    rcx
    regum, quia
    mortemac diabolumvirlulis suoe
    poteslate
    cotnminuit. Via
    est,
    quia per ipsnm
    ad
    Patremaccessuscsi. Vcrilas
    est, quia
    inendacimn
    nescit.Vita
    est, quia
    datvitam.
    Ipsc
    universa
    signilicat.
    1
    lstud,serviendum,
    nec est in
    vigiliiopere,
    neciuMs.
    ,
    nemigiano.
    9
    Er.Lugd.
    ven.Lov.sic: Ratio
    quidem,qumapiidGrmcos
    I.oqosnmtctipalur,
    inler
    patrem,
    etc. M.
    '3
    Ms.rm
    ,
    idem.
    *
    ln
    nemig.cotlicu, subiguntur. ,..r
    1971
    APPENDIX. 1971
    3. Filit cumPalre
    mqualilas.
    Esl
    ergo
    Patcr Deus,
    immensus,setemus,incomprehensihiIis,
    inocslimabilis.
    EsletFilins
    Deuset
    Doniiiiusiiosieriantusquanlusest
    Paler; sednonalinndeqiiam
    dePatre:
    quiaLno,inquil,
    deDeoPatreexivi
    (J oan. xvi,27,28),
    hoc
    cst,
    lumen
    deluroine.Sedneex eo occasionem
    aliquam
    hoereli-
    cus
    capial,
    cumduo nominavel duas
    personas
    ,
    id
    est,
    Patris
    et Filii
    statuo, quasi
    duosdeos exdiver-
    siiate
    conlingam
    : nos vero Patremet Filiumilano-
    miuamns,
    ut unumDeuminhis
    personis
    etin omni-
    bus
    assignemus.
    Porro Paier acFiliusetsi duoc
    per-
    sonse
    credunlur,
    ratione lamen el subslanliaunum
    sunt:
    quiainocqualium
    socieiasmcliorisollensa
    est,
    et
    injuria
    est
    ejus qui
    verus est
    Deus,
    si
    nxm
    veriis alius
    compareltir.
    Deumenim
    qui injusie
    conipafat,
    violat. Cum aulem
    ego
    Palrem el Fi-
    liurri
    slaiuo,
    unitatem
    generis assigno:et
    si iilam
    in
    personis
    divido,
    discrctiotamen
    personarum
    rur-
    sumeademiiominainunitatem
    sui,
    naturalisfoederis
    lege,consignat.
    SERMOCXIV
    (a).
    Deverbh
    Apostoli,
    ad Hebr.
    cap.
    XII, 1,
    Tantam
    habenteset nos nubem
    testium,
    etc.
    (b).
    1. In
    agonegrande
    cerlameit.
    Aposlolicalectio,
    fra-
    tres
    mei, nuper
    auribusuostris
    insoniiif;
    cl
    qtiantum
    oplatum
    esl cordibusnosirisinseri?Hortabalur
    quippe
    nosciiiii
    paiientiaatlpromissnm
    nobis
    proeroitimago-
    nis: in
    quaparte,
    fateor,
    pusillaiijmitalis
    meocaniroura
    valde
    periiiovil..Qiiis
    enim
    polcst
    cum
    patieniia
    cur-
    rere?Solci in
    agonegrande
    esse
    cerlaiiicn;
    sltidet
    unusquisque
    al>aliononvinci.
    Quomodocrgopaiiens
    erit, qui supurare
    coniendii?Si lentus
    est, vinciiur;
    si
    curril, iinpieias
    cerlal, sudal,
    dimicat:
    quampa-
    tientiam servat? Nisi
    quia
    forte, fralres,
    ceiiaracn
    bocnosirumnonest
    corporis,
    sed
    animi;
    currere
    nostrumnonest loci,
    sedmeiitis.
    'Z.Sancti,
    nubes.Sanclk
    jam
    requiesesl el
    palien-
    iia,
    Superius
    ostenditbeaius
    Apostolus,
    ad
    quale
    nos
    ccrtamen
    provocaverit.
    Enunierat eiiim omnium
    sanclorum cefiamina iiominalim,
    el ciun ttirham
    sanctortimenumerasset,
    ait: Taniumhabcntesel nos
    nubemtesliitm.Si lestes
    sunt,
    obscnrinonsiiiit.
    Quo-
    modo
    ergo
    inibessunt? Non obsciiritaie
    ,
    sed celsi-
    tudine. Dehisenim
    loquebatur,qui jara
    ciini Deore-
    quiescebant,
    et
    desuper
    nosiulerra
    abscondcbaut;
    et
    tamenait, Posiquam
    certaverunl,cxspectant,
    nesine
    nobis
    perfecliperftcianttir(Hebr.
    xi,
    59e(40).
    Cucur-
    rerunl, pervenertmt;
    et lamennondum
    accepcrunl,
    quia
    nos
    exspeciant.
    Et ibi
    ergo paiieniia,
    donecve-
    nial
    Dominns,
    el illuminetabsconditct
    tenebranim,
    el
    manifesiet
    consiliacordis
    ;
    el lunclauseril
    unicttiquc
    a
    Dco
    (\
    Cor.vs, 5).
    Latiserit tttnc
    Quid
    nuuc^Re-
    quies
    el
    palientia.
    Tantctm
    ergo
    habentesmibemte-
    sihtm, Abraham, Isaac,
    et J acob
    , J oscpli, Eliara,
    Elisseum,
    Paulum
    ,
    J acobtim.El
    quis
    numcrettantam
    iiubemlestium?
    5.
    Slephani palientia.
    De isto numero sanclorum
    virorum
    Stephanus
    bealissimuseral,
    qui primus
    in
    hujus
    cucurril cum
    paficniia
    stadio
    sseculi, qui
    dum
    ahincredulissaxeo csederetur crebrius
    imbre, pa-
    tieniiamsacronon amisitex corde. Tuncadversus
    (a) Alias,
    deDiversis97.
    (b)
    ln
    Appeudice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Supposi-
    litiumasserunt verlinusct
    Yindingus
    :
    quibus
    ut as-
    sentiamuriacii cumstili
    durilies,
    lumralio
    mlerprelandi
    scripturam,
    cumexeitatur infelixJ udoeoruminnumera
    multitudo,
    et fremens in delicalos duros mittit
    lapides
    arlus.
    Cur,
    insana
    J udoca,
    freinis? Cur in
    Marlyrem
    duros
    oculos
    figis? Quemputas
    luis
    lapidihus mori, jara
    secreta
    coepitconspicerecceli;
    necluas
    jam
    formidat
    lapidiferas
    sseviresuoin
    corporeinanus, quia
    cceluin
    jsm
    ei
    aperuit
    Chrislus.
    4. Currendum
    ,
    et ideo
    peccali
    onus
    deponendtim.
    Peccalum
    agile-
    Et
    nos, fralres,
    cmn
    patientia
    cur-
    rainusad
    proposilum
    nobisfidei
    agonera. Quomodo
    currimus, qui
    oucrati sumus? Gravanl nos
    pon-
    dera. Nam nemo currit
    onuslus,
    dum vix cum
    sudore
    perveniat
    levis.
    Vocamur,
    veniamus: et
    ne noii
    perveniamus,
    currarous.
    Quod
    consiliura
    oneralis? Vcnilead
    me,
    omnes
    qtti
    lciborulisel onerati
    estis
    (Matlh. xi, 28). Yoliimus,
    o
    Doniine,vohimus;
    et iion
    possumus
    : aut forie nec
    voiunuis,
    proeve*
    niente
    (a)
    sarcina
    gravamur,
    cl nolumtis.
    Adjuva
    nos
    etmisererenoslri. Tu
    dixisli,
    Sinetne nihil
    potestis
    facere(J oan.xv, 5). Propterhoconus, imploremus
    Dci
    auxiiium,
    et audiamusPauli consilium.Videleeniin
    quod
    secultis
    adjunxit.
    Dtminobisostenderet laniam
    lnibemlestitim
    , quasi cogitanlibus
    cl dicentibus
    ,
    Quis
    illuc
    surgil?quis
    ad illos
    ailingit?
    viditonuset
    jiressuraronostram; prrcslitit
    consiliuni dehilibusct
    infirmis
    elgravatis,
    et
    ait, Exponentes
    onusomne.Et
    utoslenderet
    quid
    sit
    onus,
    seculus
    adjunxii,
    El
    agilepeccatum.
    Onus
    lardura,
    forle
    pcccalumpossit
    quisipie
    vitare.
    Quid
    est vUare
    agilepeccalmii?
    Sur-
    git
    subito in
    cogiiatione,
    facil doledalionem: mox
    irahil mentem. 0
    agilitas
    cerlaI Currecoiitra
    istuni,
    nonte
    vincat, proevcni, exspecla, cxpone pecca-
    lum, jirojice
    foras
    iniquiiatem, suggestionem,
    de-
    J edatioiiem. Sedut hoe
    possis,imj)loia
    eumsine
    quo
    nihil facere
    poles.
    lrrita
    peccatum,
    oifer niedica-
    menlum.
    5.
    PaiietUia,
    Dei resest. Cum
    palientiacurramus,
    non
    stemus,
    sednec
    perturbemur
    : sedcum
    palientia.
    Quidergo
    ? lita cst
    patieiilia?
    Absit. Audi bealum
    inarlyrein Cyprianum
    :in
    quodamcapiiulo
    suo sic
    ait,

    Paiienlia,
    Dei resest
    (Serm.
    deBono
    paiien-
    liw).
    Uridehoc et
    ipse
    de
    Spirilu
    sanclo
    per David,
    Tu es
    patienlia
    mea. Et ut
    osienderet
    quacurrerel,
    et
    quopervenit
    :
    Domine, inquit, spes
    meaa
    juveniuie
    tnea
    (Psal. LXX,5).
    Dicensautcm
    nuiltipiicem
    nu-
    bemlestium
    Paulus,
    obltilit
    soleni, per quera
    luraen
    videredebeamus.Ait enim
    lanquam
    intenubriscon-
    stiiulis :
    Respicienlibus
    ad
    principemfidei,
    el
    perfeclo-
    remJ esum.Si
    ipse
    princeps, ipse perfeclio;
    verum
    est, quia
    sine
    ipso
    nihil
    possumus
    facere.
    Quid
    au-
    lem fecit
    quod
    nos imitari debeamus?
    Numquid
    quod
    Deus est?
    numquidquod
    Patri
    rcqualis
    est?
    numquidqnod
    creator coeli et lerroeest?
    Quis
    hoc
    imiietur? 0
    homo, quando
    creatura
    ocquabitur
    Crea-
    tori? Noli
    superbesapere,
    audi
    quid
    debeasimitari.
    Proposilo
    sibi
    gaudio,
    suslinuit
    crttcem:
    adexeroplum
    passionis
    sarmentisoblulitvitem.
    Quod
    in sarmeutis
    superffuumest,
    abscindendum
    est,
    ut fructumaffe-
    rat multum.
    6.Laus
    Siephani
    prolomartyrk.Charissimi,
    quoraodo
    susiinuit
    passionem
    nisi
    per palieiuiam?
    Deiali
    pal-
    milefuit
    beaiissimuset
    primus martyr Siephanus,
    qui primus
    seculiisest
    colioerensYiti. Securuscurn
    videret
    sanguinemvilis,
    fudit
    songuinemsuum;
    et
    lapidaluspro
    Christo
    Domino,
    socculorum
    rege, pri-
    nuis meruil
    niarlyrii
    sui immarcessibilcmcorouirm
    accipere.
    (a) Forte,premente.
    CLASSIS II
    SERMONES
    DE
    TEMPORE.
    SERMOCXV
    (a).
    DeAdventu
    Domini,
    i
    (b).
    i.
    Quidprmstandum
    antecelebritatem
    Nalath' Do-
    mini. Labcrandumut Chrisli
    corpus digne
    percipia-
    tur.
    Appropinquante jam
    sacratissima solemnita-
    te, qua.
    Salvator noster inler homines nasci mi-
    sericorditer
    voluit,
    fratres charissimi
    ,
    attentius
    considerale
    qualiter oportcat
    nos in adventu tantse
    potenliseprsepaiari,
    ut
    Regem
    el Domiiiumno-
    strumlaeti
    atquegaudcntes
    cum
    gloria
    et laudibus
    mereamur
    suscipere,
    et in
    conspcclu cjus
    inler coe-
    tus felices snnciorum
    graiulando
    exsultare, magis
    quam
    abeo
    propter
    foediiatemnoslram
    repulsi
    inier
    peccatores
    ociernamcoiifusionemmcreri. Et ideo
    rogo
    et
    monco,
    ul
    quanlumpossumus,
    cumDei
    adju-
    torio
    laboremus,
    ut inillo diecum
    pura
    et sincera
    conscieniia,
    mundocordect caslo
    corpore
    ad altare
    Domini
    possitnus
    accedere,
    el
    corpus
    et
    sanguinem
    ejus
    non ad
    judicium,
    sedadreniedimn
    animoeno-
    slroemereamur
    accipere.
    In Chrisli enim
    corpore
    vitanoslra consistit,
    sicut el
    ipse
    dixit: Nhi man-
    ducaverith carnemFitii
    hominis,
    el biberilis
    ejus
    san-
    guinem,
    nonhabebitisvilamin vobis
    (J oan. vi, 54).
    Mutel
    ergoviiam, qui
    vult
    accipere
    vitam. Namsi
    nonmutet
    vitam,
    ad
    judiciumaccipiet
    vilam: et ma-
    gis
    ex
    ipsacorrumpilur, quam
    sauelur ; magis
    occi-
    dilur, quam
    vivificeiur. Sic eniin dixit
    Apostolus
    :
    Qui
    manducal
    corpus
    Domini,
    etbibit
    sangitinemejus
    indigne,judicium
    sibimanducal etbibil
    (1
    Cor.
    xi, 27).
    2. Mundandaconscknlici.El licet nos omni lem-
    porebonis operibus
    ornalos ac
    splendidos
    essecon-
    veniat,
    prsecipue
    lamenindieNalalisDomini
    ,
    sicut
    in
    Evangelio ipse dixit,
    lucere debent hominibus
    opera
    veslra
    (Matlh. v, 16).
    Considerate, quseso,
    fratres, quandoaliquis
    homo
    polcns
    aut nobilisna-
    talemautsuumauthiii sui celebraredesiderat, quanto
    studio ante
    plures
    dies
    quidquid
    in domo sua sordi-
    dum
    viderit,
    ordinat emundari, quidquidineptum
    et
    incongruumprojici,quidquidulileel
    necessarium,prse-
    cipitexhiberi:
    domuseliam,
    si stibobscura
    ftieril,
    deal-
    batur, pavimeniascopismundanlur,
    et
    divcrsisrespcr-
    sa floribus adornanlur
    ; quidquid
    eiiamad lsetitiam
    anirai el
    corporis
    delicias
    pertinet,
    omni soHicitudiiie
    (a)
    Alias,deTempore
    sermo1.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Dubiusinter
    Auguslimanos
    relietusfuerat in Lovaniensiumeditione:
    supposititiispostea
    veflini et
    Yindingi
    censurafuit
    adjun-
    ctus,
    cumobstili
    simplicitatem,
    lum
    quiaapud
    eoshomi-
    nesest
    habitus,
    qui
    usum
    quolidianoc ccmmuaionis, quem
    inEcclesiaOocidenlali
    vigere
    suosevo
    Auguslinus
    in lib.2
    deSermoneDominiin
    monte,
    n.
    26,
    ct
    epist. S4,
    n.
    4,
    le-
    stabatur, receptum
    non baberent :
    quandoquidem
    islbic
    auditoresadviltemulationemidcirco
    invitaatur,
    ut indie
    KataliDornini
    possint
    mundocordeet casto
    corpore
    ad
    altareaccedere,CasarioArelalensislilusetdisrmlandi
    ralioreslituere
    cogit;
    tametsi
    Augustino
    adscribantnon-
    nuJ li
    manuscripti
    in
    quibus
    sermo
    incipit
    inh<ecverba:

    Propiliadivinitale,
    lfatres
    dilectissimi,jam
    advenitdies
    in
    quo
    NataleDomhriSalvatoriscum
    gaudiodesideramus

    celebrare.Etideo
    rogoelmoneo,
    ut
    quanlumpossunms,
    lalioremus,
    utinillodie cumsinceraet
    pura
    conscien-
    tia,
    etc. Cumhoceodemexordioeditusetiaminter
    Ambrosianos
    reperilur.
    Denum. 1conferCaesar. homil. 2
    etserm.
    App.S,
    n.
    S;
    denum.
    5,
    Coesar.
    homil.5 ex
    editis a
    Baluzio,
    necnonhoniil.
    52;
    de num.4
    infine,
    homil.
    21,
    ubi
    Augusiiu.
    iiuitatui-i-iiciiirid. c, 74.
    providelur.Ulquid
    ista
    omnia,
    fralres
    charissimi,
    nisi utdius natalitius cum
    gaudio
    celebretur hominis
    moriiuri? Si
    ergo
    tanla
    jyrseparas
    in natalitiotuo
    ,
    aulfilii
    lui; qtianla
    et
    qualiaproeparare
    debes sus-
    cepturus
    nalalemDomini tui? Si talia
    prseparas
    mo-
    rituro; qualia praiparare
    dcbes sclcrno?
    Quidquid
    ergo
    nonvisinvenirc indomotua
    ,
    quantum potes,
    labora ut noninveniat Deusinanimalua.
    5. Ornandabonis
    operibus
    anima.
    Culpam
    slalimse-
    qualurpwnilentia.
    Certe si te rex terrenus aut
    qui-
    cumquepaterfamilias
    ad suurti nalalitium
    invitaret,
    qualibtis
    vestimentisstuduresornalus
    incedere, quara
    novisac
    nilidis, quani splendidis; quoruni
    nec velu-
    slas,
    noc
    vilitas,
    nec
    aliqua
    focdiiasoculos iuvitanlis
    offenderet? Tali
    ergostudio,
    in
    quanlum proavales,
    Christo auxiliante
    coiilende,
    uldiversis viriulumor-
    nametuisanima lua
    composita, simplicitatis gcmmis,
    et sobrielaiis floribus
    adornaia,
    ad solemnitatemRe-
    gis
    selerni,
    id
    est,
    adNatalemDominiSalvatoris cum
    secura conscientia
    procedat,
    castiiate nitida
    ,
    chari-
    taie
    splendida, eleemosynis
    candida. Christiiseniin
    Doininussi teila
    composiium
    natalitiumsuum cele-
    brare
    cognovcril, ipse per
    se
    venire,
    et animam
    luamnon solum
    visitare,
    sedetiam
    requiescere
    et in
    perpetuum
    in illa
    dignabitur
    habilare : sicut scri-
    ptumcsl,
    Et inhabitaboin
    iltis,
    el inambulabo
    (II
    Cor.
    vi,
    16);
    et ilerum
    ,
    Eccesto ad
    ostiitm;
    et
    ptttso
    :si
    quh
    surrexeril el
    aperuerit milti,
    inlrabo ad
    illum,
    et
    cwnabo
    cumilto,
    elillemecum
    (Apoc
    ni,
    20). Quam
    felix est illa
    anima, qusc
    vitam suam
    iia,
    Deo auxi-
    lianle,
    sluduerit
    gubernare,
    ut Christum
    hosj)ilem
    et
    habitatorem nicrealur
    excipere
    : sicut e
    contrario
    quani
    infelix esl illa
    conscienlia,
    tolo
    lacrymarum
    fonte
    lugcnda, quse
    seitamalis
    operibns cruenlavil,
    ut ineanonChrKlus
    requiescere,
    sed diabolusinci-
    piat
    dominari! Taliseriimanima
    ,
    si
    medicamenlum
    pcenilentioe
    non cilo
    subveneril,
    aluce
    relinquitur,
    a
    tenebris
    occupatur;
    vacualur
    dulcedine, implelur
    amaritudine;
    amorle
    invaditiir,
    a vita
    rejpridialur.
    Nonlamende Domini
    pietale
    diflidat
    qui
    talis est
    ,
    nec morlifera
    desperalione frangatur ;
    sed
    magis
    ad
    pcenilentiam
    cito
    confugiat,
    cl dumadhuc novasunt
    et calenl
    peccalorum
    suoruro
    vulnera,
    sic sibi adhi-
    beat medicamenta
    salubria; quia
    medicusnosier om-
    nipolens
    Deus
    est,
    et sic consuevit
    plagas
    nostras
    curare,
    ul
    neccicalricumvesligia postipsius
    medica-
    minaremaiieanl.Tdeo eiiam ab omni
    inquiiiameiito
    ante
    ejus
    Natalemmultisdiebusabslineredebetis.
    i. Viiiaantesolemnilalescavenda. Odium
    prwser-
    tim.
    Quoticscumquc
    aut Nalalem
    Domini,
    aut reli-
    quas
    solcmnitales celebrare
    disponitis
    , ebriclatera
    anie omnia
    fugite,
    iracundioc
    quasi
    bestioecrudelissi- I
    nioc
    repugnale,
    ocliiimvelut venenum mortifernmde
    cordevestro
    rcpellile
    : et laniasil invobis
    charilas,
    qusenon
    solum
    usque
    ad
    amicos,
    sedetiam
    usquead
    ipsos perveniat inimicos;
    utseciiri
    possilis dicerein
    oraiione dominica: Dimittenobisdebiia noslra
    ,
    sicul
    etnosdiinillimusdebiioribusnoslris
    (Matlh. vi,
    12).
    Nam
    qtii
    sescit vel unumhoniinemodio
    habere,
    ne-
    scioad altare Domini
    quomodo
    socuros
    possit
    acCe-
    dere : cnm
    proecipue
    beatus J oannos
    evangelista
    iei'-,
    \
    ribililer clainel,
    et
    dicat, Qui fralremsuumodtt,
    hmw'
    cidaest
    (I
    J oati.
    m, 15).
    Namvestruin est
    judicr
    utrumhomicida
    anlequampocnitenliamagat,
    y
    merc debeat Eucharistiam
    accipere.
    Add'
    adhucsanctus
    J oaunes,
    et clamat dicei
    1'
    tremsuum
    odit,
    intenebrhest,
    etin tenebris
    ambulat,
    et nescil
    quo
    vadat; quoniam
    tenebrwobcwcaverunt
    oculos
    ejus;
    et iterum, Omnis, inquit, qui [ralrem
    Siinmnon
    diligil,
    manetin
    morle;
    ct
    iterum,
    Si
    quis
    dixeril
    quiadiligo
    Detnn,
    el
    [ralrem
    suum
    odil,
    ntendax
    est.
    Qui
    enimnon
    diligil (ratretn
    sitinn
    queni
    videl,
    Deutn
    qnem
    nonvidct
    quomodopotesl diligere(l
    J oan.
    u, 11; ni, 14; IV,20)? Qtiictimquucrgootliuni
    vel ira-
    cundiamservat in cordc,
    ct sub lali toiiitrno nec
    terreinr nec
    expergisciiur,
    nondorraiens
    ,
    sedmor-
    luus essecredendus
    esi.
    5. Adlwrlalio.
    H;tc
    ergo
    ,
    fratres charissimi
    ,
    quotidie cogitantes, qui
    boni
    sunt,
    cum Dei
    gra-
    lia conlendanl
    perseverare
    in
    operibus
    bonis:
    quia
    non
    qui
    cceperil,
    sed
    qui persevcraveril usque
    iufi-
    nem,
    hic salvuscrit.
    Qui
    verose ad
    eleemosynam
    lar-
    dos,
    el adiraciindiam
    promplos,
    et atl exercendam
    luxuriam
    proccipilesessecognoscuul,
    auxilianle Do--
    mino,
    feslinent sea malis
    eruere,
    ut
    quoe
    bonasunt
    mercantur
    iroplere:
    ul cumdies
    jutlicii
    vencrit,
    non
    cum
    impiis,
    sedcura
    juslis
    ct misericordibus
    perve-
    nire ad oeierna
    proemia
    riiereantiir; proesiante
    Do-
    minonosiro J csuCliristo, qui
    cuin Patre ei
    Spiritit
    sanclo vivit cl
    rcgnal
    inssuculasicculoruin. Amen.
    SERMOCXVI
    (a).
    DeAdvenlu
    Domini,
    u
    (b).
    1. NalalisDoniini noninvenial
    imparatos-
    Sanctam
    et dcsiderabilem
    , gloriosam
    ac
    singularcm
    solemni-
    tatem,
    hoc
    est,
    nativitalemDoniini
    Salvaloris,
    fra-
    trcs dilcclissimi,
    devotionefidelissima
    suscepturi,
    (o-
    lis viribus nos debcmus cum
    ipsius atljulorio proc-
    parare,
    cl onines laicbras animocnostroe
    diligenler
    aspicere;
    neforiesit innobis
    aliqnodpeccatiim
    abs-
    conditum, quod
    et conscieniiam noslram confuii-
    dal ac
    riiordeat,
    et oculosdivinrc
    majcslaiis
    offendat.
    Namlicet Chiistus Donriiius noster
    post passionem
    suamresurrexerit, ct incoclnm
    ascenderil;
    conside-
    rat
    tamcn,
    ut
    crcdiintis,
    et
    diligcntcr
    alfciulil, quali-
    ter se
    unusquisque
    servorum
    ejus
    sinc
    avaritia,
    sine
    ira,
    sine.
    superbiaaique
    luxuria adceluhrandam
    ejus
    nailvilalemsludeat
    pramararealque componerc
    : et
    secundiim
    quoduiuimqiiemque
    bonis
    opcribus
    orna-
    tum
    viderit,
    ilailii
    graliam
    suoemisericordia:
    dispen-
    sabit. Si enimviderit charitalis luce
    vcsiilum, jusli-
    tisevel misericordioe
    margarilis ornatum,
    castuin
    ,
    hiimilem, misericordem, benignum
    et sobrium
    ;
    si
    lalem
    agnoverii, corpus
    el
    sangtiinem
    suumci non
    adjudicium,
    sedad remcdium
    per
    sacerdotttmsuo-
    rum
    minisleriumdispeiisabit.
    Si vcro
    aliqucin
    viclerit
    adullerum, ebriosuro, cupiduro
    et
    superhum,
    limeo
    ne hoe illi
    dicalur, quod
    in
    Evangclio
    Dominus
    ipse
    dixit, Amice,quomodo
    hticinlrasli iwn hcibensveslem
    nuplialem? Et, quod
    avcrtat
    Deus,
    fiat illud
    quod
    se-
    quitur, Ligale
    illi manusel
    peiles,
    et
    projicile
    eumin
    tenebras
    exteriores;
    ibi eril
    flelus
    el stridor dentium
    (Malth,
    xxn, 12, 15).
    Ecce
    qualem
    sententiamindie
    jtidicii excipiet, qui
    sine remedio
    pcenitunticu
    ad
    festivitalein Domini vitiorumsordibus
    inquinatus
    ac-
    cesserit.
    2. Diesest
    nuplialis
    Chrisii. In
    nuplih
    Chrisli
    qitm
    sponsa, quh
    cibus. InNatali enim
    Domini,
    fralrcs di-
    lectissimi, qttasi
    in
    nupliisspirilualibus, spousic
    stiac
    Ecclesi;cChristus
    adjunctus
    csl. Tuncveriiasde lerra
    orla
    esl, luncjustiliadceoeloprospexit(Ps/. LXXXIV,
    12);
    tunc
    processit sponsus
    de Ihalamo suo
    (Psal.
    XVIII,6),
    lioc
    est,
    Vurhuin Dei cleuturo
    virginali.
    Processit cnimcuni
    sponsa
    sua
    Ecclusia,
    id
    esl,
    hunia-
    namcarnem
    suscepil.
    Adistas
    ergo
    tam sanclas nu-

    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    2.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.InLovanicn-
    siumeditionemariseratinter
    dubios;
    verlini autcmetviu-
    dingi
    sententia
    rejeclus
    1'uit.Pertinereistum
    quoque
    ad
    CtEsarium,
    cui iuCorbeiensiMs.
    adscribitur,
    conslabitex
    aliorum
    i[
    sius sermonuin
    comparalione.
    l)u num. 1et2
    vid.serm.
    Appendicis 29,
    n.
    4;
    den.
    S, sujira
    serm.
    104,
    n.
    3;
    den.
    0,
    serm.
    Aj>p. 10,
    n. 5.
    APPENDIX. 1978
    plias invilati,
    el adconviviumPatris elFilii et
    Spi-
    rilus sancli
    intraluri, videte
    qttalibus
    indumeiilis
    debeamus ornari. Et ideo
    miindeiruis, quaniutnpos-
    sumus cumDei
    adjulorio,
    cordasimul et
    corpora
    no-
    stra: ul cceleslisilleinvilator nibil innobis
    sordidum,
    niliil
    fceiidura,
    nihil
    obscurum,
    uihil oculissuis
    depre-
    hcndal
    indignum.
    Hoec
    ergo,
    fralres
    dileclissirai, non
    transitorie,
    scd cuin
    ingenli
    irumore debenius al-
    lcndere. Invilali enimsumus ad
    nuptias,
    ubi nos
    ipsi,
    si
    beneagimus, sponsse
    erinius.
    Cogileiuus
    ad
    quales
    nuptias,
    consiclerenuisad
    qualemsponsum,
    vel ad
    quale
    conviviuminvilati suinus. Invitati eniin surous
    ad
    nierisam,
    ubi non invenitur cibus
    hoininum,
    scd
    panis ponilur Angelorum.
    Et ideovideamusne forte
    intusin
    anima.ubi
    deberoushonorum
    operuramarga-
    riiis
    ornari,
    ibi
    apparearaus
    vitiorum
    pannis
    velerihus
    involuli: et
    quando
    eos
    qui
    boni sunt in ocitlisDei
    caslitasreddet
    candidos,
    luitceos
    quimali sunt,
    red-
    det luxuriasordidalos.
    5. Ante
    sotemnitalesquidagendum.
    Et ideo
    quoties-
    cumqtie
    aul diesNaialis
    Doroini,
    aut
    reliqua:
    feslivi-
    tates
    adveuiunt,
    sicut
    frequenler
    admonui,anlophircs
    dies,
    noi) solumab infelici concubinaruin
    cotisortio,
    sed etiam a
    propriis
    uxoribus
    absiinele,
    ab omni
    iracundiavosalienosefficile:
    peccalaprseterita pcr
    eleemosynamctpoenilenliam
    redimantur : contranul-
    luni lioniinemodiumincordeteneatiir :
    quodsolchat
    vanitas
    per gulampcrdere, incipiat jusliiia per
    mise-
    ricordiam
    pauperibuserogare; quod
    Iuxuriavel
    gula
    dissbpavit
    in
    mundo, pielasrcponat
    inccelo.
    4.
    Pauperes
    ad conviviumvocandi. Et licet lioc
    expediat,
    ul
    semper eleemosynas
    faccredeheamiis:
    proecipue
    tamenin sanclis soiemniialihussecunduui
    vircs nostras abuiidantius
    erogemus, pauperes
    ante
    oninia
    frcquciilius
    adcoiiviviuni vocerous. Nonenim
    est
    jusium
    ttt insancla solemnilatein
    populo
    chri-
    stianoad uriimiDominum
    peiiittente,
    alii
    incbrientur,
    alii famis
    j)ericulo
    crucicnlur. Et nosetomnis
    popu-
    lusunius Domiiii scrvi
    suiiuis,
    uno
    pretio redenipti
    sunius, pari
    conditionein huncroundum
    inlravinuis,
    simili eliamexitu
    inigratiirisumus; elsihuneagimus,
    ad imambcaiiludiueui
    pariler
    veuiemus. Et
    qu.ire
    pauper
    tecumnon
    capiat cibuin, qui
    teciiin
    acceptu-
    rusesl
    regntim? Quarepaupcr
    noii
    accipiat
    vel vele-
    rem
    tunicam,
    qui
    leeum
    reccpturus
    est iramortalila-
    tis siolam?
    Quarepauper
    non mcreamr
    accipere pa-
    nem luum
    , qui
    lectmi meruit
    accipere Baptismi
    sacramcnlum? Cur
    indignus
    cst
    accipere reliquias
    cibornii)
    iiiorum,
    qui
    tecumad conviviumventiirus
    est
    Angelorum? Audiie, fratres,
    amliie non
    ineiim,
    sed Domiiii cominune
    procceplum.
    Sic enirnait iu
    Evatigciio
    : Cuin
    (acisprandium
    attl
    cwnam,
    noli invi-
    lctre
    divitcs,
    qtti
    leiterum
    reinvitent,
    et
    ficil
    tibi retribu-
    tio: sedvoca
    pauperes
    el
    claitdos;
    el bealus
    eris,
    quia
    nonhabent
    undcretribhant
    libi;
    retribueturautemtibiin
    relribulione
    jnslorum(Luc xtv,
    12-14).
    5. Amici eliam
    invitandi,
    sed rarius et ad
    parca
    convivia.Seddicit
    aliquis
    :
    Ergo
    amicos aut
    parenles
    nondchcoad conviviuminvitare?
    ftogandi
    snnt et
    parenlcs
    ct
    viciui;
    sedrarius
    rogandi
    sunl. Et non
    niniissuiiipluosaetduliciosa,
    sed tara
    parca
    et sobria
    vel honesta illis dcbenl convivia
    praparari,
    ut re-
    inancal unde
    possint pauperes refici,
    unde
    possit
    ali-
    quidiiidigentibuserogari
    : ut ciirndies
    judicii
    venc-
    ril,
    noncum
    impiis, qui
    iiiinc
    pauperes
    dcspiciunl,
    audiaroiis,
    Disceditea
    me, maledicti,
    in
    iguemmlernuiii;
    sedciim
    jusiis
    et
    miscricordibusaudireincreamtir,
    Venile,
    benedicliPatris
    mei, percipite
    regntim
    : esuriti
    eiiim,
    etdedistismihi
    manducare;silivi,
    etdedisttsmihi
    bibere(Mallh.
    xxv, 41,
    54el
    55)
    :
    simul etiam nobis
    illavox desiderabilis
    dirigatur
    ,
    Euge,
    servebone et
    fidelh, quia stiper patlcaftthli fidelis,
    supra
    mulla te
    conslituam
    ;
    inlra in
    gaudium
    Domini liti
    (Ibid. 21).
    0.
    Recapilulaiio.
    Seduthsec
    quscsuggessimus,
    sen-
    sibusvesti;c Charitalis (enacius
    inhseieani,
    breviter
    qusedicia
    siintiteramiis. Hoceiiim
    adnionuiinus,
    fra-
    tres,
    ut
    quia
    NalalisDomini
    imminet, tanquam
    ad
    1977
    SERMOCXVII.
    1978
    nuptiale
    et ccelesteconviviumabomni luxurianitidi
    et bonis
    operibus
    adornati nos
    per
    Christi
    adjutorium
    prjcparemus, eleemosynaspauperibuserogemus,
    ira-
    cundiam
    vel odiuro
    quasi
    vunenumdiabolidecordibus
    noslris
    respuamus.
    Casliialcm eiiam cum
    propriis
    uxoribusficlelilerconservale: adconviviavesirafre-
    quentius pauperes
    evocale : ad
    vigilias
    malurius
    surgiie
    1: inecclesiastantes aut orate aut
    psallite;
    verhaoliosa
    a
    aut soecularianec
    ipsi
    ex ore vestro
    proferie,
    el eos
    qui profcrre
    voluerint, casligate:
    pacem
    cumomnibus
    cnstodite,
    et
    quos
    discordes
    agnoscilis,
    adconcordiamrevocate. Hoccsi
    lideliler,
    Christo
    adjuvanle,
    voluerilis
    implere,
    et inhoc sse-
    culoadaltareDominicumsecuraconscienlia
    poteritis
    accedcre,
    et in fuluroadselcrnambcatiludinemfeli-
    citer
    perveuire; procslanle
    Dominonoslro J esuChri-
    slo, qui
    vivitel
    regnat
    insocculasscculorum. Amen.
    SERMOCXVIl
    (a).
    InKatali
    Domini,
    i
    (b).
    i. Gratiadiei
    hujus. Rogo
    vos,
    fratres
    charissimi,
    ut libciiti aiiiiiiosermones
    quos
    Doroinus
    dabit,
    sus-
    cipiatis
    in hac dulcissima
    die,
    in
    qua compunclio
    cliaminfidelibus
    venit,
    in
    qua
    misericordia
    tangiiur
    irapius,
    veniaro
    sperat compunctus,
    reditumnonde-
    speral capiivus,
    remediutndesiderat vulneralus;
    in
    qua
    nascittir
    Agnus, qui
    tollit
    peccatum
    nuindi. ln
    cujus
    nalivitaie
    qui
    conscienliamsecuram
    habel,
    dul-
    ciusgaudet; qui miseram,
    allenlitistimct:
    qui
    bonus
    est,
    affecluose
    orat; qui peccator,
    devolissime
    suppli-
    cat. Dulcis
    dies,
    vere
    dulcis,
    et cunclis
    pcenitenlibns
    veniam
    portans.
    Promilto
    vobis, (ilioli,
    el certus
    sum,
    quia
    iu hac diesi
    quis
    ex corde
    pceniluerit,
    et ad
    vomilum
    peccati
    reversus non
    fuerit, quodcumque
    petieril,
    dabilur ei : lantum infideuon
    dubiiei,
    de-
    leclationemnon
    repelat.
    Hodietotiusmundi
    pecca-
    tum
    lolliiur,
    et
    peccaior desperat?
    2. Pmniteniiamcerlam
    quid faciat.
    Pwnitenliavera
    seu libera.Sedvidete
    qualis
    debet esse
    pcenitcntia
    :
    quia
    mulli assiduesedicuntesse
    peccalores,
    ettamen
    adhuc illos delectat
    peccare.
    Professio est,
    non
    emendalio: accusalur
    anima,
    non sanatur :
    pronun-
    tiaiur
    offensa,
    nonlollitur. Pcenitenliamcertam non
    facil,
    nisi odiuin
    peccali,
    et amor Dei.
    Quando
    sic
    pceniles,
    ut libi amarum
    sapial
    in
    anima, quod
    ante
    dulcefuit in
    vita;
    et
    quod
    le
    prius
    obleclabatincor-
    pore, ipsum
    lecrucict in
    corde; jam
    tunc bene
    inge-
    iniscisad
    Deum,
    et
    dicis,
    Tibi soli
    peccuvi,
    etmalum
    coratnte
    feci (Psal. L,6).
    Bene,
    Ttbisoli
    peccavi;quia
    nullushominumsinu
    peccaio
    : et
    ideo,
    Tibi soti
    pec-
    cavi, quia
    tttsolushomiiiiimsine
    jicccato
    3.
    Da,
    Do-
    niinc miscrieorcliani
    nrisero,
    qui
    lamdiu
    pepercisti
    criminoso. Incliiiel adremediumhumililas
    pceniten-
    tis, quempermovere
    non
    poluit
    diuturnitas
    peccato-
    ris. Dicilli infletucordis:
    Aspiceiufclicem, pietas
    immensa; resjiicecrudelem,
    misericordia
    publica.
    Desperalus
    ad
    onuiipolentem
    venio
    ,
    vulneratusad
    medicumcurro. Serva
    pielatem
    mansiieludinis
    4,
    qui
    tarodiu
    suspendisli gladium
    ullionis : delenumerosi-
    tatem criiniriura muliitudine misericordiarum. Isla
    est, filioli,
    vera
    5
    pcenitenlia, quando
    sic convertittir
    1
    MS.
    vd.,
    ad
    rigilwsmartyrumsurgite.
    cb.
    vero,
    adri-
    giliasfrequenlius surgite.
    *
    incb.
    sis.,
    luxufiosaverba.Etmox
    vd.,pro,
    autsmcu-
    laria, habet,
    aul
    jocularia.
    3
    Er.
    Lugd.
    ven. et
    Lov.,
    quia
    nullttsestsine
    peccato.
    M.
    *
    Mss.
    atii,
    scrtiaconsuetudinem
    pietalis; alii,
    serva
    pietalem
    consuetttdink.
    *
    iuMss.
    j.lerisque,libera,pro,
    vera.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    7.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur. EratLovanien-
    sibusdubius: sedverlinoet
    Vindingospurius
    cst. Stilus
    simplex,
    etCsesariani similior
    quamAugustiniani.
    cselerum
    auclorem
    sapitgravem
    et
    pium,
    ut nemo
    dilfitebitur;nec
    indignus
    est
    iheodulpho
    Aurelianensi
    cpiscoio,cujus
    no-
    minein
    Sjiicilegii
    tomo
    quinto
    exvaticani codicisauclori-
    late editumest
    ffagmeutum,l
    ostrumamsermonis
    hujus
    partem,
    scihcetauum.7adfiaeui
    usquecornpleetens.
    M.
    quis,
    ut ad
    peccatum
    non
    revertatur; quando
    sic
    poe-
    nilel,
    ul non
    repelat.
    5. Vanilnsdelectalionistransilurm.Felkitas
    liujus
    vitmvera.
    Sint, videainus, aliqui
    vestrum fories et
    virlulemanimarum
    exercenlesSqui
    inistadieverba
    mea
    pro
    sua salutesic
    aucliant,
    ut viriliter viliorum
    mollitiem
    abjiciant, tanquam qui pugiiant
    : revera
    fortius
    pugnani, qui
    conlra se
    pugnanl. Aperianl
    au-
    res suas
    adprocceptaChrisii, quoc
    fortasse
    paluerunt
    huc
    usque
    adaudiendaludibria.
    Aperianl
    oculossuos
    ad
    nilorein, qui
    liuc
    usque
    ad
    ignoniiniampaluerunt.
    Compungat pceniientiacriminuro, qtiem
    huc
    usque
    transpunxil
    delectatio
    voluptalum. Erigat adjuncta
    virlus, quem
    vilia
    proslraverunl. Apcrianl
    medica-
    mento
    2
    narcs
    suas, quibus
    illafetetconsueliido
    pec-
    cali.
    Aperiat
    vobis illeoculos
    cordis,
    qui
    hodie
    pro-
    pter
    nos
    dignatus
    est
    nasci,
    ut videamusillutn.
    Quod
    putatur
    dtilcemodosatisesseinbrevitale
    temporuiii,
    quam
    araarumerit in
    igne
    octernoI
    quamgravi
    et
    perpetuapcenapunieuda
    erit breviias dcleclationis!
    Deleclatio
    occidit,
    et
    proeteriil;
    viilneravil,
    et trans-
    iit;
    miserum
    fecit,
    et
    abiit;
    infeiieemreddidit,
    el re-
    liquit. Qiiamspeciosus
    est animi nilor!
    quam
    fclix
    conscientiabonis
    operibusplena!
    Si beatumsecre-
    dit,
    qui
    hoc
    possidetquod
    dimissurusest
    posi
    morlero;
    quam
    securus est,
    qui
    illud
    proemiumsperat, quod
    nunquam
    amissurusest
    per
    aiernitatem ! Si
    potens
    dicitttr, qui
    mundo
    imperat; quam
    beatus esl
    qtii
    Deuminconscientia
    pura porlal!
    lil
    idco,
    dulcissinii
    filii, concupiscile
    roundiliam
    cordis,
    habeiedileclio-
    nemDei el
    proximi.Peccalores, dimitiite,
    uldiniilta-
    lur vobis.
    J usli,
    non
    peccate,
    ut
    pernianeat
    Chrislus
    invobis2.
    i. VovendumDeonascenli.Voladiversa.Votum
    opli-
    mum.
    Quoe
    cumila
    sint,
    videtur
    niihi, charissimi,
    ut
    nascenli Domino
    etUedemptori
    nostrovoia
    promiila-
    mushodie
    ,
    el reddamus
    ;
    sicul
    scriplum
    est, Vovele,
    el reddile DoininoDeoveslro
    (Psal.
    LXXV, 12).
    Nos
    dulciter etconfidciuer
    voveamus;
    illedahit
    possibili-
    laiem
    ,
    ul rcddcre
    possimus
    : nostanlum
    quidijuid
    illi
    proiniilimus,
    dc illo
    speremus.
    Scdfortasseinterro-
    gatisme, quicl
    debeaiisbodievoverevelreddere. Sunt
    multi
    qui vovenl,
    alius
    pallam,
    aliusoleiimvel ceram
    ad luminaria noclis
    ; alius,
    ut viniimnonbibal
    per
    aliquot
    annos
    ; alius,
    ut
    jejunia
    certo
    leniporc
    fa-
    cial;
    alius
    ,
    utcarnes noncoinedai. Nonesl isiudvo-
    tum
    oplimnm
    nec
    perfectum
    : adhucmeliusvolo.Non
    eget
    Deusnec
    specie
    tua
    ,
    nec oleotuo, nec
    jejunio
    luo : sedhoc
    quod
    inlc hodieredemit, ipsnm
    offer,
    hoc
    est,
    animamtuam. Et si
    inlerrogas
    me, Quo-
    modo offerani aniniammeam
    , quara ipse
    habct in
    polestaic
    ?
    cgo
    tibi
    respondeoquomodo
    : Moribussan-
    ciis
    , cogiiationibus
    castis
    , opcribus
    fruciuosis
    ;
    di-
    verlendo amalo
    ,
    convcrlendoinbonum
    ;
    daninando
    vitiiim
    ,
    amando
    Deum;
    diligcndoproximnm
    , impen-
    dendo misericordiani
    miseris; quia
    et
    ipsi
    miseri fui-
    mus, aiilequam
    redimercmur : dimittendo illis
    qui
    in nos
    peccant; quia
    et nosonuiessub
    peccato
    fui-
    mus :
    superbiara
    calcando
    ; quiaper superhiampri-
    nuis homo
    decepius
    esi :
    abjiciendo
    invidiam,
    quia
    pcr
    invidiam
    decejiil
    diabolus
    genus
    humanuin.
    5.
    Qualiter
    de suo
    quisque
    voveal. Iracundus.
    Impudicus.
    Invidus, Ilomicida. Delraclor Immith.
    Superbus.
    Ebriosus.
    Qure
    cumita
    sint, erigiteom-
    nes animos
    veslros,et
    nullus
    sil,
    sive
    liber,
    sive
    servus,
    sive
    ingenuus, qui
    nonhodieDcovolumolfe-
    rat simul et reddat:
    quia
    nimisiniserumest utDeo
    aliquid
    non olfcramus de nostro
    , qui
    animamsuam
    pro
    nobis
    posuit;
    et
    propler nos,
    cumesset
    oclernus,
    1
    Er.
    Lugd.
    ven.: sanevidemus
    aliquos
    veslrum
    formas
    el
    virtutemanimorumexercmtes. Lov.:Scine
    videamusanaliqui
    veslrumita
    forlessint,
    et virttttemanimorumexercenles.
    lidemlibri
    paulopost,
    motlia
    vitia;
    et
    ler, pttgnat.
    M.
    *
    Addunlhicedili
    vocem,
    pwnitenliw,
    et
    paulopost,pro,
    qnibus
    itla
    fetet,habenl,qtiibus
    ittis
    /e(e(.Manuscriptos
    se-
    cul sumus.
    1
    HicMs.
    nemigianus
    concluditistuni sermonem
    per
    hsec
    \er\t$L,ipsoprwstwttequicum ratre,
    etc.
    1979
    APPENDIX.
    1980
    carriem
    susccpit.
    Nuhc
    itaquequicnmque
    iramcontra
    aHerumtenet,
    tamen
    propter
    amoreiii Dei
    dimittat;
    elobluUt volum. Si
    qnis
    consuevil
    jani longa
    diuliir-
    nitate iii luxuria volulari,
    resipiscat aliquando,
    et
    exouiiat sordcs suas
    per compunciionem;
    et damet
    incONJ e suoinorationesecretiusadDomiuum: Piis-
    sinie Domme,
    misoricordissime
    Deus,
    sufficiatmilii
    quod
    liuc
    usque
    peccavi, quod
    te
    contempsi, quod
    fetOribuscarnis meoesatisfeci:
    jamluine,
    le
    insjii-
    rante,
    voveo
    me a
    nequitia
    meaconversurum.Cum
    lisec
    fecerit,
    et isteobtulit votum.iterumsi
    quis
    invi-
    dia tenetur
    fratris,
    et felicitateilliusaut actione
    j)ro-
    spera
    non deleclatur,
    quod
    est
    peccaiumusqtie
    ad
    mdftem
    ;
    promitlat
    et
    ipsein cordesuo,
    mitaiurum
    4
    se
    pOlius
    actus'bonos,
    quam
    livorem
    ejtisdem
    habitu-
    rum : et cura haec
    fecerit, etipseobliilil
    voturn. Si
    quis
    vero sibi consciuse.stde
    homicidio,
    indical sibi
    ipse
    incordesuo
    pceniieiuiam,
    et vindicetinse
    ipso
    malasua
    ,
    et staiuat sibi anle Dctimruciatum
    peeni-
    teiilioeet
    spalium;
    et aiiiinum
    plumimveneno, quem
    ante effusio
    sangiiinlsproximi sauciavil,
    cruciet
    per
    abslinentiamct humiliialem: et coiiiiiiiiiiicareimlla-
    tenus
    pfsesumat;
    ut non
    dupliciter
    seinfeiix
    damnet,
    dumin corde crimimimliorroribus
    pleno
    sacratissi-
    mum
    corpus
    Doniini
    periculose procsumitaccipere.
    Quod
    si
    quis
    setalem
    agunscit,
    el
    hoccfecerii; etipse
    offert votum. Si
    quis fortc,
    ut
    assolet,
    dctraliere
    semper consuevit,
    et alioriimacliones
    obloqui,
    nec
    suas
    respicere
    ;
    voveal Iiodie Deoin corde
    suo,
    et
    dicat : Huc
    usque
    dealiis
    dixi,
    menon
    iuspexi ; ego
    crammiserior,
    el aliosmiserosexistimabam: el ideo
    nuricstifficil
    quodpeccavitlingua
    mea,
    amodoemun-
    dare delihero. Ecce
    qui
    hocc
    facit,
    offerl votuiri.Si
    quis
    criidelemse
    sentit,
    misericoidiamanimi vovcat
    lieo
    ;
    si
    qiiissuperbim),
    voveal huinilitalcm. Si
    quis
    vinoriimiumest
    dedilus,
    sobrielalemvoveatDeo. Si
    qiiis
    seriiori suo
    peccavit,
    veniam
    pelat;
    et si illenon
    sapuerit
    petere,
    Illelainendiinittat.
    6. Votorumtcitium
    frucins. Attcjeli
    custodesvolano-
    stra
    offerunt
    Deo. Et cumJ i;econuiiafeccrilis
    ,
    cha-
    rissimi,
    oJ ferlisvotumDeo
    placiium,
    el
    quasi
    remu-
    neratis Christnm. Et
    post
    hoecveniet vobisbencdi-
    dio
    ,
    ct volavesiraoffurenturante tribunal
    Clnisti,
    et,
    sicut dixit
    Salomon,
    monumentumvestruin
    non
    accipiel
    oblivionera
    (Sap.
    n,
    24)
    : et diceturde
    vohis,
    Ecce
    pojrtilus
    meus
    qucmacquisivi saiigiiinemeo;
    saiuravit nie
    votis, implevit
    me odoramenlis:
    cgo
    ero eis
    quasi Dominus,
    et
    ipsi
    enint milii in
    popu-
    luiii,
    et non erit
    ultra
    in eis
    captiviias
    aut tieso-
    latio. Piiteraus
    quam
    dulce
    esl, quaiido
    vota no-
    Stra
    talia, qualia dixi, Angeli qui
    custodes vitic
    nostroe
    sunt,
    anle
    conspeclumdivinae
    majustalis
    ohlu-
    lefint. Si
    aliqoid
    offerimusbomini tei-renoet moii-
    turo
    ,
    et tamen
    speramus
    nos abilloroultum
    reeepiu-
    rosel
    adjuvandos
    : si Deo
    aliquid
    de noslrisnioribus
    offeramus, quaniumrecipiemus
    ?
    7. Incarnali Ghristirecordationk
    (rucltis.
    Nuncita-
    qne
    exsultemuSinomino
    , gaudeanius
    cutn fletu
    ,
    metiioressimus
    dignaiionis
    (livinscel
    captivitatis
    no-
    siroe.
    Quemcumquepoientia elevat,
    veniat illi in
    meiitemhumlliias
    Chrisli;
    ul lion
    diiigatur
    ad
    ilhim
    senteiiiiaista
    , Quidsuperbh
    ,
    ierrael cinh
    (Eccli. x,
    U)
    ?
    Quando
    videmus
    quemcumque
    rniserumaul
    egc-
    nnm
    ,
    veniat
    nohis
    in iiiciitein misericordia Dei
    ;
    quandocajxivum,
    veniat nobisinmentem
    redemplio
    Domini noslri.
    Quandopeccatumqtiodciimcjue
    dele-
    etat aut
    subrepil,
    sit nobisinmemoria
    quodj'am
    de-
    leta sunt
    peccata
    noslra. Non
    jierdanius prcitium
    sanguinisChristi,
    necmaculeniusslolamanimsc
    per
    iniquitatem,
    aut
    rapinam, autooBCupisceniiam.
    J a-
    cuimus, jam
    erecii
    suiims;
    vulnerati
    fueramus, jam
    sumus sanati. Nonerit excusatio
    qiialiscumque.
    J )ia-
    bolus
    potesl
    ad rnalum
    invitare,
    noii
    potest U'ahere;
    deleclationcm
    infert,
    non
    potestatem;
    consiliumin-
    gerit,
    nonconflictum.
    'ltaMss.
    potiores.
    Ahicum
    edilis,
    meditaturum.
    8.
    Virginibusqnid
    curandumaut cavendum.Nunc
    ergo propter partum
    beatseMarisesit roihi sermoad
    virgines,
    sivead
    viros,
    sivead
    fcminas,
    sive
    viduas,
    sive
    pceuiierites,
    sive
    pauperes,
    siveservos. Nonest
    apud
    Deumnisi meritorumdiscreiio. Atiditenieita-
    que, quicumque
    dono Christi in
    corpore virgines
    estis. Generaliier
    loquor
    ad
    omnes,
    auditeme.
    Qui-
    cumque agnoseit
    se esse
    quoddico,
    studeatut cor-
    poreetcordesilvirgo.
    Sic
    gaudeat
    delucro
    corporis,
    si nonliabeat damnumaninisc.Gaudeattamendelam
    pretioso
    dono
    Christi;
    gaudeat
    cum
    humililate,
    fleat
    cum
    pietate.
    Gratias
    agat, quia
    tantamfclicitaleniin
    integrilateporiat
    :
    loetelur,quia
    secuturusesl
    Agntim
    quocumqueierit;
    si tameninore
    ejus,
    sicut
    legimus
    in
    Apocalypsi,
    niendaciumnoninveniaiur
    (Apoc.xiv,
    4, S).
    Orel
    perseveratili.ini,
    ul nonilli
    qualiscum-
    que
    delecialio soeculiaut invidiadiaholi tontumdo-
    num
    lollai, lantain claiiiaiem
    innubilel,
    lanlumni-
    toreminfuscel. Teneal forliter
    ,
    non
    perdat
    rcmirre-
    J iarabilem,
    n.onuno momentodelectationisamiiiat
    gratiamcorjioris,
    nonconlralial
    lurpitudinem
    anirase
    per piilchriuidinem
    formoc
    corrnpuv,
    non illumcon-
    cupiscenlia
    vincal. Si nie
    audiurit, permanet
    :
    quod
    si non
    audierit,
    amissurusest
    quodnuuquaro
    esl re-
    paralurus.
    9.
    Qtiid
    conjugalis.
    Quid
    vidith.
    Quidmulieribus.
    Ilertiraadvosniilii serrao
    est, qui conjiiges
    habeiis
    ;
    moneo ut castuhabealis. Namct Elisaheih
    qu:c
    lon-
    g;cvistemporihns
    casiecummarito
    vixurat,
    et ambo
    fidelesanteDominuni
    fueronl,
    moruil
    jain
    deemoriuo
    seminehaberc
    lilitim,qtti
    et sauctilale
    parenles
    orna-
    rel,
    el
    procdicaiione
    mullos
    i.nlidules
    converieretftuc.
    i).
    Iterumvobis
    loquor, qure
    cstisvidu;e:
    custodile
    vidnilotem
    ,
    noncstoteverbosoe
    ;
    sedcuni sileutiocx-
    sjieclate
    Domriiuiu
    , qui pupillum
    ct vitiuam
    s.is^ipil;
    sedbonamviduam
    ,
    sedillam
    qnrc
    in
    oraiione,
    inhu-
    miiiiale,
    in
    eleuniosynis
    est
    pro:npta
    : si certeunde
    faciat non
    habet,
    voiuntaiembonamet
    cogitationem
    siriceramhabeat.
    Mulieres,
    nonmaledicite, non
    ju-
    rate
    ,
    noneslote
    promptte
    ad
    loquendnm.
    Foiiedicis
    importunum
    esse
    (juod
    dico. Noniuihi lacerelicet:
    plns
    liineoillttm
    qui jubel, quam
    illum
    qui
    delraliit.
    Ego
    dico:
    qui agnoscit, eiuendet; qui
    insenonre-
    cognoscit,
    audiat et
    teneat,
    ut aliis
    pro
    salutedicere
    possif.
    10.
    Qttid
    pmnilentibus.Plangeredocte.Nuncjamad
    Y-os
    loqiior, poeiiitentcs, qtti posiiituniiatn
    inecclesia
    accepislis etagiiis.
    Perseveraiuiu
    fletu,
    in
    compiin-
    ciionedocte
    jjl.mgite.Quidest,
    dotie
    plangiie
    ?Id
    esl,
    ul noii
    quiuratis
    inoralione
    lemporalesres,
    sedocler-
    nambeaiitudineroet remissioneni
    peccatorum.Qui
    sic
    orat,
    ij)sedocie.i)lai)git.Noncadeiiladierramlacrymse
    vestrte; quia
    vcruxest iilccui
    propheia
    dixit: Posuhti
    'lacrymas
    measin
    conspeclu
    tuo
    (Psal. LV,9).
    Vosinodo
    satisdebeiisamare Denm
    ,
    et de limore
    jam
    addile-
    ciionem
    li-ansire; quia
    sic
    legimits
    in
    Evangelio
    de
    peccatrice iila,
    Cni multum
    dimiuiiur,
    mulltim
    diligit
    (Luc.vu, 47).
    Et ideomultiimdehelis
    diligereDeum,
    qui
    vos
    exspeetando,
    et non
    puniendo,
    ad
    jroeiiiten-
    liam
    perducoredignaius
    est.
    11.
    Aposlrophe
    ctd
    pauperes.
    Nimc ilerumadvos
    mibi sermo
    esl,
    paupcres.
    Vosdico
    pauperes, qui
    mendicalis, (jui
    de
    clceniosyna
    Chrisliai.wumviviiis.
    Consolamiiii,
    consolamini: tribulalioveslraconver-
    te.tur
    in
    gaudium,
    et dolor vester inlsetitiam.Non
    vobis sit
    ingratum,
    quod mendicaiis,
    nec ideo in
    corde vestro
    aliquid
    contra Deum
    dicalis; quia
    ille
    jusius
    el
    pius
    est inomnibus
    operibus
    suis. Etideole
    lecit
    pauperein,
    ut sufferendobrevem
    inopiam,
    setur-
    namvitam
    acquireres
    : et divitemideo
    feeit,
    utdurii
    tibi
    superfltiadaret,
    remedium
    peccatis
    suis
    acquire-
    ret. Et ideo
    palicntes
    estote
    ,
    et
    exspectate
    Do-
    minum.
    12. Adservos.Etiamsermomihi est ad
    vos, servi,
    quicumque
    dorainos carnales habetis
    ,
    cuicumque
    servitii condilioueindcbelis: obedite
    doroinis
    vesiris
    diligite
    excorde
    ,
    nonadocuiura
    servientes,
    sedmi-
    1981
    SERMOCXIX. 1982
    nisterium ex amore facicntcs
    (Eplies.
    vi, 5-7); quia
    et illosDeuscoiislituitul vohis
    doininenlur,
    etvosut
    servialis. Bene servite
    propier
    Dcum, quia
    debono
    servitio mercedem habebilis. Si boni
    fiieriiis, nje-
    liores eritis dominis malis:
    quia apud
    Deumanima
    uniuscujusque
    non cst discernenda nobililate
    ,
    sed
    opere
    ;
    nec
    genere,
    scdaclionc. Ideonuncadimmes
    mihi sermo
    fuit, quia
    Clirisms
    pro
    onmibusmorluus
    est
    (11
    Cor. v
    , 15).
    Et ideoservale
    qusedixi,
    ut de
    vobis fruciuin
    habeam,
    el vos omnes inccelestibus
    horrcis,
    uhi frumenla
    congregandasnnt,
    misericors
    Dominus
    inlromitlat, qui
    vivil et
    regnat
    insoeculas;e-
    culorum. Amen.
    SERMOCXVM
    ().
    InNatah
    Domini,
    n
    (b).
    1. Filius Deinonmntalurcum
    ftl
    liomo,
    Hodie,
    fra-
    tres dilectissimi,
    celebramus Dominicsenalivitatis
    diem
    ,
    id
    est,
    Domitii nosiri J esnClirisli:
    qui
    cum
    acqualem
    trinitatem
    l
    cumPalre
    possideat, qui
    cum
    ccelum,
    lerramac
    maria,
    et omnia
    quoe
    in eis
    sitnt,
    pari
    cumPatrevirluie
    firiuaveril,
    in iiovissimislem-
    poribus
    homonasci exhoinine
    dignattis
    est,
    sic no-
    stram
    suscipiendo
    naluram,
    ul non
    permularcl
    suam.
    Permanente
    enim
    iiilegro
    diviuitalis
    statu, assumpsit
    hoiiiineinDei
    Filius;
    necaniisil
    quod erat,
    sed so-
    ciavit sibi
    qttod
    in
    ipso
    anlenon fucrat. Invisibilis
    ergo
    seciiiidumdivinitaiemDeiFiliusvisibilcmsusce-
    pit
    boniineii),
    immorlalis
    morialcm, impassihilispas-
    sibilem,
    et nt lotumbrcviter
    compreheiidam,
    Deus
    hoininem.
    Quidqnidergo
    infirraitatis
    legirous
    inChri-
    sto,
    id
    esl,
    quodesurivil, quod doltiit, quod
    eliam
    mortem
    pro peccaiis
    nostris
    suslinuit, suscepto
    hoc
    pro
    salulenosirahomini
    dcpulemus,
    salvaillius
    qui
    suscepil,
    ideslVerbi
    Dei,
    reverenlia:
    qui
    i(ahumanita-
    terodivinitati suoe
    junxii,
    ul eam
    post passionem
    im-
    passibilem
    faciat;
    nonauteraut
    licret, qtiodcogitari
    scelus
    esl,
    diviniias
    ipsapassibilis.
    2. NalivilasChristi
    vera,
    sednonconsuela.Per Itttnc
    lamen
    conjugia
    nondainnuvil.Nain clsi in Dei Filio
    exdivinilaiect huraaniiatcuna
    pcrsonaest,
    cumla-
    menaudisnalumexhomineDei
    Filium,
    noli coinmu-
    nemhunc ibi crcderc nativiiaiis exoriumex
    opere
    conjugali, quodquidein
    aDeoest
    conslitulum,
    uthu-
    manitas
    prop.igetur. Aliter, inqiiam,
    ibi fuit hu-mani-
    talis
    exortns, longc
    anostranalivilate diversus. Nam
    elsi in
    eadem, qua
    nosnaturaliier
    sunuis,
    veritate
    carnisnatusesl
    Clirisius;
    nonlamenco
    quo
    nosmore
    conceplus
    et naius esl de
    conjugio,
    icl
    cst,
    iindecoc-
    teri exorli
    sumiis,
    licct onuies
    procreentur
    homincs.
    Namet mirabiliter
    procrealus
    est.
    Legiliina
    illaconi-
    mixtio liominis hoinini
    quidcra,
    licei
    juxla
    divinain
    auctoritaiem
    cnlpa
    nonvacet 2, nontamen
    elianiglo-
    riosaest. InChrfclivcro nativilalc sinecommixlione
    propagalio
    omiii
    prorsus gloria
    ct honorecumulatur.
    Dominus
    iiaque
    noster J estis
    Chrislus,
    ortlinonaiivi-
    .taliscxcepio,
    homoverus
    procrcatus
    ex
    virgineest,
    eodemque omiiipotcntisesiguo conccpius
    et natus.
    Virginem
    habuit nialrem
    , cum. porlaretur
    inuiero
    virginis,
    ct cumexutcrofunderelur : uec lainen.isla
    nalivilas
    conjugiadaiiinavil,
    sud
    poieiitiain
    divinilatis
    honoravit.
    S.NobiscumDeus. Olim
    hujus
    novso fecundilatis
    signum
    Isaias
    prophcta prtcdixurat
    :
    Ideo, inquii,
    rfalii!Dominus
    ipse
    vobis
    signttm.
    Ecce
    virgo
    in utero
    concipict
    el
    parkl ftlium,
    el vocabilur nometi
    ejtts
    Emmanuel
    (lsai.
    vu,
    14). Quodsignatissime
    deChristo
    Dominonostroesl
    propheiatum
    : Emmanuel eniiii in-
    1
    Forte,
    divinitatem.
    *
    Forte,
    cttlpa
    vacet.
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    8.
    (b)
    in
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Dehocsermo-
    neidem
    alque
    de
    superioreLovanienses,
    idemverlinuset
    Vindmgus judicaverunt.
    videlurad asserendamChrislidi-
    vinilatem
    compositus,
    forteana
    vigilioTapsilano, quiplura
    ejus generis
    aseedita
    opuscula
    contraArianossubvete-
    riuaPalrumiiomine
    j
    ublicavit.
    terpretatur,
    NobiscumDeuS.
    Ergo
    Salvator noster ab
    eifecturerumetiarii hocnomen
    accepit,
    ul vocaretur
    NobiscumDeus. Et
    ipse
    timc Deuscumomnibusno-
    bis esse
    dignalusesi, qnandosuscepit
    hanc carnem
    ,
    utperhoniinem, quivisibiliserat,
    conversari videretur
    in terris. SicenimJ eremias
    prophetapromiserat,
    di-
    cens: Hicest Deus
    noster,
    ctnonwsitmabiluraliusad
    ettm.Hicadinvenitomnemviam
    disciplinw,
    e'lIradidit
    iilamJ acob
    puerasuo,
    el Israet dilectosuo. Post hwc
    in terris visus
    est,
    et cumhominibusconversalusest
    (Baruch
    m,
    56-58).
    Undeet
    ijjse
    Dominusad disci-
    pulos
    suosin
    Evangelio
    dicil: Tflnro
    '.emporevbbiscum
    sum,
    etnon
    cognovislis
    me?
    Qui
    videt
    me,
    videtel Pa-
    iremmeum
    (J oan. xiv, 9),
    et
    reliquaqusesequuritur.
    TaliaenimDei Filius
    per assumptum
    hominem
    opera
    faciebat,
    ut ex
    ipsaopernm
    clarilate ct Patris simul
    et Filii divinilas noscerelur.
    Quod
    si
    diligenter
    re-
    spiciamus
    ad
    causam,
    propler quam
    Dominuslolum
    lioc sacrameiUiim
    susccpti
    hominis
    impleredignatus
    esl,
    lunc vcreohtinebimusnobisillud
    impleluni
    esse
    proplielicnm.
    4.
    Duplex
    cattsa
    Inccirnalionis,repqratio
    etinstruclio
    noslra.
    Diiplexeiiimpriiicipaliler
    causa
    est,
    ob
    quam
    Dei Filiusfacius cst filiushominis. Una
    esl,
    ut se-
    cunduni horoincmomuia
    paiiendopro nobis,
    a
    pcc-
    catorumnos vinculisliberaret. Sic enimIsaiasrtro-
    pheta prsudixcrai:
    Hk
    peccaia
    nostra
    pbrtavit,
    et
    pro
    nobis
    dolel;
    et
    rursus, lpsc
    autemvulneralusest
    pro-
    pler peccala
    noslra. Erudilio
    pacis
    noslrmin
    co;
    livore
    enim
    ejus
    nossanali suinus
    (Isai.
    LIH
    , 4,5).
    Altcra
    vero causacst Doniiniese
    passionis,
    ut
    nos, quos
    san-
    guine
    suorcdemit a vitiis
    alque
    crimiiiibus
    ,
    nonso-
    lumdoclrimeauxilioel
    graiisc,
    scd eliam
    exemplo
    suo ad studiumsancfilatis
    accenderet;
    ut nos noii
    niodo
    priecipientem Dominum,
    sed etiam
    exemplo
    suoad virlutis
    lasligiaprovocanlem, niajore
    alacri-
    tatc
    sequeremur,
    et
    juslissimum
    Domiiitimac
    pium
    Palrem,
    secundtimseiiienliambeati
    Petri,
    Filii imi-
    tatione colcremus. Sic euimPelrus ait: Chrisius
    pas-
    sttsesl
    pro
    nobh, tiodis
    reliuquenscxemplum
    ut
    seqtta-
    mini
    vesligiatjus. Qui pecccttum
    non
    [ecil,
    necdolttsin-
    veiilusestinore
    ejus
    :
    qui
    cum
    malcdiceretur,
    nonma-
    ledicebal;
    citin
    pttteretur,
    non comminabtittir;
    tradebat
    aulem
    judicanti
    se
    iiijuste
    :
    qtti peccatu
    hostra
    ipseper-
    lulitin
    corpore
    stto
    super lignnm,
    l
    peccalis
    morliti,
    justiiim
    vivcimus
    (I Petr.w,
    21-24).
    Prseslct aulcm
    Doininusnostcr J csus
    Chrislus,
    ut
    gratia ejus adjuli,
    ad
    vcstigiaejus sequendaproperelis;
    ct
    peccalis
    om-
    nibus acviiiis
    mortifu-ati,
    aclsolavivalis
    operaju;-li-
    tisc
    exerceuda, gratiasagcntes
    Patri
    Deo,
    cui
    cstgio-
    ria ct
    impcriuiii,
    et Dominonostro J esti
    Clnisio,
    ei
    Spiritui
    sancio insoeculasxculoruin. Anien.
    SERMOC^J X
    (a).
    InKalali
    Domini,
    m
    (b).
    1.
    Reparalur
    homo
    supcrbuspcr
    liumilemDeum.
    Primi Iwminis
    procrealio
    reuovutitr.
    Legimus,
    et
    fidelitcr
    reiincmus, quod
    sub
    ipso principio
    nascen-
    lis mundi in
    jirimo
    honiine fecerit nos Deus ad
    imogincra
    et sirailitudinemsuam. Ecce in liae dic
    nuitatavicefaclnsest Deus
    adimaginem
    el similitu-
    dinem noslram. In
    primis
    de suis melioracontuiit:
    insecundis dc noslris mieriora
    suscepil.
    Per inier-
    dicioearboris
    gustumpriini
    homiuisincauta
    fragilitas
    tenlavit
    appetere
    ambiiionedanraabili Domini sui di-
    vinitatem, persuadenle
    diaboloet
    dicenle,
    Si
    deligiw
    Iwc
    guslaverilis, aperknlur
    oculi
    veslri,
    et eritissictil
    dii
    (Gen.m, 5). Ideoqueagnoscamuspii
    Patris admi-
    rabilembonitalem.
    Homo,
    sollicilantu
    inimico,
    Deus
    cssevoluit
    per superbiam
    : et Deusliomofactus est
    per
    misericordiam. Innovatur in nobis
    quodam
    modo
    (a)olim,
    de
    Tempore9;
    et
    post,
    in
    Appendice
    2f.
    (b)
    Incerti auctoris
    est,
    nec
    injuriaper
    Lovaniensesre-
    jeclus
    : lamelsi
    quod
    continereainnt
    .j.ierasque
    senten-
    liasexHomiliis s. Bernardiin
    EvangeliumMissustest,
    haud
    bene nobis
    comperlum
    sit. Den. 1 et 2 vid.Euseb.ho-
    mil.2.
    1983 APPENDJ X.
    1984
    per
    Chrisli divinitatem
    specics
    illius
    antiqui
    ct inci-
    pientissoeculi, quandoprimus
    Adamdelimi maleria
    liguratur.
    Ecceenimnunc secundtis
    Adani, quasi
    de
    inlactaacrudi
    lerra, virginis
    decarneforraatur.
    Ecce,
    inquam,
    iterumcessantibus nalurac
    legibus,
    novns
    IiomOinnovam
    vitaro,
    soloDeo
    operanleperficilur.
    2.
    Spiritus
    sancli
    operalio
    declaral Christi sanctila-
    temet divinilatem.Promillilur
    ergo
    filius
    virgini per
    visitationem
    Spirilus
    sancti.
    Quidmiriim,
    si sinccor-
    ruptione nascitur, qui
    de saiiclificalione
    concipiinr?
    Nonenimdecebatut
    qui
    nobisafferebat
    salutem,
    soli
    matri
    prscriperet dignilatem. Spirilus, inquit,
    sanclus
    superveniet
    inte.
    Dignumplaneerat,
    ut
    regali
    onu-
    standa
    pariu, prius
    cceleslis
    regis
    sanctificareturin-
    gressu.
    Unde Dominumet Salvatoremnoslrumnon
    ideo
    simplicem
    hominem
    credamus, quia
    exhomine
    nasci videmus: fasnon
    est,
    ut non Deus
    credalur,
    cui descensuroadlerras a Deohabilaciilum
    prsepara-
    tur. Divina
    ilaqueoperanie polentia
    credcntis viscera
    fecundantur,
    et in
    ligno
    morlali vitocarbor
    inseritur,
    et
    portans
    in seomniavirlusabinfirmiiate
    portatur
    :
    et
    qui lerra, mari, cceloque
    non
    capitur,
    inlra unius
    corpusculi
    iiiembra
    suscipilur.
    Decrealura suaCrea-
    lor omniun)
    procrealur,
    ct derivulosuofons
    magnus
    exorilur : radix omniuni de
    virgullo
    suo
    iiascitur,
    et
    vilis vera
    palmilis
    sui fructus efiicitur. Adestecce
    exoplaiissimus dies, gratia geminata resplendens,
    candofe
    quidem
    consucti luminis
    illuslralus,
    sed
    proe-
    cipue
    radiantis uleri
    fulgore
    coruscus. 0 dies dierum
    omniura
    noviias,
    lucruin
    lucis,
    et
    dispendium
    cocci-
    tatis : in
    quo
    octernussol desummaaltiludineclari-
    talis
    palernoedcscendens,
    vulvse
    virginnlis
    adilumre-
    seravit,
    et tolius mundi
    caliginemfulgida
    corusca-
    lione
    repressit!
    3.
    Prophclia
    de
    virgineoparlu.
    Ducite,
    fidelesChri-
    s.li,
    festivissima
    gaudia;
    res nobis hodie
    perfecla
    est
    nova
    , quoc
    olimfuerat
    repromissa
    ,
    ul sine
    virginei
    delrimenlo
    pudoris,
    filiuiii lactarent ubera
    genitri-
    cis. Hrecillaest novitas J eremioe
    propheloe
    valicinio
    nuntiata:
    Faciet, inquit,
    Dominusnovum
    snpra
    terrum.
    Et
    quasi qiiamdam
    lucernani
    hujusobscurilalisacccn-
    dens,
    coniiiiuo
    subjecit,
    Femina circumdabitvirum
    (J erem. xxxi, 22):
    hoc
    cst, inquit,
    novum
    quod
    su-
    per
    terramdicoDominutnesse
    faeturum, quia fe-
    minacircutndabilvirum.
    Adverlitc, fralres,
    et mc
    po-
    lius veslrointellectu
    proecedite,
    Femina
    ,
    inqtiil,
    cir-
    cumdabitvirum. 0 feniina
    super
    feroinas
    benedicla,
    quse
    et virum non
    cognovit,
    et virumin ulero cir-
    cumdedit:
    quse
    concubilu carnali non
    langitur,
    ct
    tamen carnea
    prole
    de
    spirituali
    seroine
    gralulatur!
    Circumdat Mariavirum
    angelo
    fideni
    dando;
    quia
    Eva
    perdidit
    virum
    serpenli
    consenlicndo; Faciel,
    in-
    quit,
    Dominusnovum
    super
    terratn.
    i.
    Angeli
    ad Mariatnallocutio.Ut
    igilur
    exhibcndsc
    hujus
    novilatis
    lempusadvenit,
    coelestis
    ad
    Virginem
    proemittilur
    nunlius. Salutal
    angeluspuellam
    viri sa-
    lutationis
    ignaram;
    terretur
    virgo
    novitateverborum.
    Ad
    quamangelus,
    Ne
    timeas,inquit, Maiia;
    invenisti
    enim
    gratiamapud
    Dominum.
    Ne,inquit,
    ad
    conspectura
    meum,
    MaterDomini
    mei,
    terrearis :
    egoconceptio-
    nis tuoeminister advcni; ipse
    me misitad te
    qui
    est
    nasciturusex
    le; ipse
    tihi
    per
    meannuntiat
    gaudium,
    cui
    placuit
    inutero tuocumliumananalura
    mysticum
    sociare
    conjugium.
    Invenhti
    gratiamapud
    Dominum.
    Ecce
    concipies
    el
    pariesftliuin,
    non
    cujuslibet
    tnerili
    hominem,
    sedloiius mundi Salvatorem.
    Ne, inquit,
    timeas.
    Abjice
    abs leomnemnictum
    socculi,quoecon-
    ceplura
    es
    gaudium
    mundi.
    Revolve,Maria, propheli-
    camleciionem
    :nequeenim
    lescieiitiadiviiiorumpolest
    prselerireLibrorum, quseipsamplenitudinemparitu-
    ra es
    Prophetarum.
    Recoleinlibro Isaise
    prophetse
    virginemquamlegisli; etgaudequia
    tuessemeruisli.
    Tu ibi
    prsesignata
    es
    virgo
    : lu ecce
    concipies
    inule-
    ro,
    non de
    viro,
    sed de
    Spirilu
    sancto : et
    gravida
    eris,
    et
    incorruptamanebis, jwiriesfilium,
    et
    virgini-
    talis non
    palieris
    deirimenlum. At
    illa, Ecce,
    inquit,
    anciila
    Domini, fiat
    mihi secundumverbumluum.
    5. GraliaexinanitionhVerbi. Mox
    igitur angelus,
    Virginisaccepto
    consensu ccelesiis
    regionis
    accolas
    repctil:
    eteccesuhiio
    secrelum
    Virginis
    ineffabilis
    po-
    leniia
    penetravii.
    IritratArtifexniundiangustiasveniris
    hiimaiii,efficilurgravidamaterii)iacta:eleccetanqtiam
    sponsus
    de
    thalamo,
    MariseChrislus
    procedii
    ex ute-
    ro. Oceullaiur in
    niembrisinfanlispoienliamajesialis,
    Deus
    pendel
    ad ubera
    genilricis.
    Pannorumvilium
    squalore
    contegilur,
    durissimi snffcrt
    prsesepis
    an-
    gustias,
    et lotiimmiscricorshumililer
    jialilur,
    dum-
    modomundus
    qui perierat,
    liberarelur. 0 buatain-
    fanlia, per quam
    nostri
    generis
    vila est
    reparala!
    0
    gratissimi, delectabilesque vagitus, per quos
    stri-
    doresdcntium
    oeternosqueploratus
    cvasiraus! 0 feli-
    ces
    panni, quibus peccalorum
    sordes extersimus!
    0
    proesepesplendidura,
    in
    quo
    non solum
    jacuit
    fenum
    animalium,
    sedcibus invenlusesl
    Angelorum!
    Lacla, Maria,
    Creatorem
    luum,
    lacla
    paiiemcceli,
    pretiura
    mundi. Procbelambenli
    mamillam,
    ut
    pro
    le
    ipseproebcatpercutienli
    niaxillain. Nulrialur in-
    fanslacte tuorum
    uberum,
    ut
    pro
    le etiam
    accipiat
    aceti
    polum.
    Feranl cumnunc manus
    luac,
    ut manus
    pro
    le
    poslea figanlur
    in cruce. Poslremotuilli ut
    mater
    temporalem
    ministra
    subslanliam,
    ul
    ipsenobis
    et libi unacumPatreel
    Spiritu
    sanctovilamtribuat
    sempiiernam. Quodipse procsiare
    dignetur, qui
    cum
    Pairect
    Spiritu
    sanclo vivit cl
    gloriatur Deus, per
    omniasoeculasocculoruin.Amen.
    SERMO
    CXX(a).
    InNatali
    Domini,
    iv
    (b).
    1. Per
    (eminampeccalum
    oritur. Per
    feminam
    era-
    dicalur. Hodie
    puer
    natusest
    nobis,
    hodie
    filius
    dattts
    esl nobis
    (lsai. ix, 6). Puer,
    inquam,
    nonteneriludine
    memhrorum
    invalidus,
    sed
    inculpabili generalione
    procclarus.
    Hodiernaenimdie
    geiiitricis
    iniiocentioe
    cl
    puritalisSpiiilum
    saiiclumdeclarat auctorem. Ho-
    die filiusdalus estiiobis. Nuncnobisest
    dalus,
    qui
    est ante soeculanalus : daius in
    partu Virginis,
    filius
    destibslantiaGenitoris. Cum
    igitur
    servilemcasam
    jier
    ostiumfidei
    spretus' quondam
    Dominalor
    iniraret,
    rubiiit inviolala
    virginilas.
    Nec
    pessulumpudoris
    in-
    fregit,
    etin sacrisvisccribusradius seternoeclariiatis
    effujsit. LaHetur
    ergo
    omne mundi
    hujusexsilium,
    exsullet sseculum
    paulo
    anle
    captivum.
    Misit Deus
    Filium
    suum, qui nascatur,
    et
    lerreat; moriaiur,
    et
    vincat. Tcrruit
    namque
    Herodem
    natus,
    vicif diabo-
    lum inriocens crucifixus.
    Cela, Domine,
    sub
    pelle
    carnis arma
    virtulis,
    habilum
    majestatis paulisper
    occulta.
    Tege
    le in tilero
    Virginis; egredere
    ct coti-
    grederc
    ex tenloriosacrse
    Virginis.Aplapro
    memu-
    scipulam,
    ubi totamIiberescrealuram. Sedlanti hu-
    jusebnceplus
    ac
    parttts
    et causamet miraculum
    per-
    traciemus. Ut
    igitur
    vilioriiin sordibus
    obsoletus
    horribiliter
    squalesceret mundus ab
    origine jam
    in
    paradiso caplivtts,
    femina
    causafuit. Sic enirascri-
    pliim
    esl: A mttliereinilitim
    faclum
    est
    peccali,
    et
    per
    illamomnes morimur
    \(Eccli. xxv, 35).
    Et
    aposlolus
    Paulus :
    Vir,
    inquit,
    sedttctttsnon
    est; mulierautein
    seduclain
    prmvaricationefaxla
    esl
    (II
    Tim.
    n,
    14).
    Per
    hanc
    ergo
    mundus rerumnabili
    servitute
    depressus,
    sub
    jugo
    diaboli anxiacollasubmiserat: a
    quo
    enim
    quis
    devictus
    est,
    huic et servusaddiciusest. Soluia
    igilur
    elemuntorum foederata
    compage,
    diluvium
    hominem
    delevit,
    crimen delere non
    potuit.
    Isaac
    sierilis,
    non
    virginisfilius,
    crucismeruit
    signaporia-
    re;
    apprehendi nieruit,
    vinciri mernit: nontamenmc-
    ruilet
    occidi.Moyses
    ad
    aquas
    piirificandasexponitiir;
    agmen eripit,
    Deo
    mittente, J udaicum,
    noii totum
    1
    ItaMs.
    gr.
    At
    editi,speratus.
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    21.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    pri (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Lovaniensilms
    dubiuserat,
    spurius
    Veriinoet
    vindingo.
    Slilus
    Petavio,
    in
    lib. delncarnat.
    14,
    nimiscolhumalusvidebalur.Confer
    sermonem
    194,
    in
    quo
    non
    paucaipsis
    iisdem
    atque
    hic
    verbis
    repetuntur.
    1983
    SERMOCXX.
    1080
    liberat
    mundnm;
    exterminat
    jEgyptum,
    non
    pecca-
    tum; regem
    Pharaoiiem frelo hiante
    occidit,
    non
    diabolumcuni suis
    legionibuspernecavit.
    David in
    iniquilalibus
    sc fatelur essc
    conceptum
    : nec
    ipso
    ergo
    mundi
    poluit
    auferre
    peccatum.
    Cum
    per
    bas
    igiturtemporumgirantium
    rolasmundialecurriculum
    volverctur,
    neque quispiani
    mederetur; et, ingra-
    vescemibiis
    culpis,
    ruinae
    pnecipitis
    icluet fremitu'
    toliusorbismenibra
    pulvescerent,
    et nemosuccurre-

    ret : ad feiiiinamcansa
    revertitur, etorigo perorigi-
    nnm deirimcalur.
    Origo peccali per
    Genilricem
    Cbristi cxstinclaest:
    prosapiesirapielalisper prosa-
    pieinpictaiis
    ablaia
    esl, slirps
    inorlis
    per slirpem
    vitne.Hactenus
    cansam,
    nunc et
    opertos
    oblulus mi-
    raciilisrevelemus'.
    2.
    Virginei parlus
    miracula. Clnisium
    virgoparit;
    mnlatur
    natura,
    deletur cl
    culpa.
    Proncisumest-illnd
    Evoo
    infelicilaiiselogiuin,
    ln irislitia
    pariesfilios(Gen.
    III,
    16)
    :
    quia
    isla in kelitiaDoniinum
    pariurivit.
    illa
    enim
    luxil,
    isla
    reluxit;
    illa
    lacrymas,
    ista
    gaudium
    in venlre
    portavil: qnia
    illa
    peecalorem,
    isiaedidit
    innocentein.
    Spirilus seminavit,
    non
    luxus;
    Deus
    sevil,
    non maritus.
    Virgogenuil; quiavirgoconcepit.
    Inviolala
    peperit; quia
    in
    couceptu
    libidononfuit.
    Utrobique
    miraculnm,
    et sine
    corruplionegravida,
    et
    in
    parlu virgopucrpera,
    niatiimoniumin
    fide, par-
    tus iu
    virgine.
    3. Gabrielisverba
    expendunlur.
    Fidei Maricesublimi-
    tas. Gabriel ille horum
    sponsalium
    inlernuntius fuil.
    Quiddixerit, quidaudierii,
    referal:
    Ave,inquit,gratia
    plcna,
    Dominuslecum. A salulatione
    incipit, qui
    sal-
    vationemin
    lingua porlavit.
    Sileat nunca
    feminis,
    silcal loriuosi
    serpeniis
    malesuadibilis
    sibilus;
    ad
    inatrcmDomininosiri
    angelus
    cst locutus :
    Ave,
    in-
    quil, graiiaplena,
    Dominuslecum.Graiiareferlur
    pro
    culpa; plcnadicilur,
    nonvacua:
    iniplela
    esl
    ergo
    gratia,
    et evacuala est
    culpa.
    iloc modoet
    ipsa
    ve-
    nerabilis
    Virgo
    nosirain suoCanlico
    plausil':
    Esu-
    rientes
    implevitbonis, el divilesdimisii inanes.
    Ave,
    inquit,
    gratiaplena,
    Dominustecum: tecumin
    cordc,
    lecumin
    ventre,
    lecumin
    utero,
    lecumiu auxilio.
    Gratulare,Viigo,
    Cbristusrex eccelosuovenitin ule-
    rum tuum. Ex sinu Palris in uterum
    dignaius
    esl
    descendere Geniiricis: sednec
    regionem
    suamma-
    jesias
    iuliiiila dcseruit, neceum
    virginalis
    aulacuin
    accepisset,
    inclusil. Fides a lerra inccelumerecta
    cst : huic Chrislus
    insedit,
    et
    per ipsam
    in
    lemplum
    pudbris
    intravit.
    i. Evmmalediclio
    per
    Mariamdeletur. Mulieretiam
    virgo.Benediaa,inquit,
    tuinter
    mulieres,quoe
    vitam
    el viriset mulieribus
    peperisli. Ede, incul|iabilis
    fe-
    mina,
    inviolabilcm
    virum;
    et sicct feminamsalvabis
    et virum.
    Matergeneris
    nostri
    pcenaminlulitmuiido;
    GenilrixDomini nostri salulemel feminae
    gessit
    et
    viro. Auclrixilla
    peccali
    maledicta: sicenimin eam
    seiilcmia decreii
    principalis invehitur,
    Malediclatu
    inter mulieres. Auctrix
    ergo
    hoecmeriii
    beuedicta
    ;
    ilacnimadeamcceleslisnuntius
    infert,
    Benedictalu
    inter mulieres. Genere sexuali onines
    appellanlur
    equidcm
    coinmuniter
    mulieres, equidem
    eliamincor-
    rupla virginilate, pudoris proprietale
    distantes. llla
    occidendo
    obfuit;
    ista vivilicando
    profuit
    :
    percussit
    illa;
    isla sanavil. Pro inobedientiaenim obedientia
    commutatur,
    et fides
    properfidiaconipensatur.
    5. Maria cantusexsultationis.Plaudai iterum
    orga-
    nis
    Maria,
    el inter velocesaniculos
    lympana
    concre-
    pent
    : resullent canlus
    digilis, parial
    Christumlu-
    denlibus
    psalmis.
    Concinantlaelanles
    ehori,
    el alter-
    nanlibus modis dulcisonacarminamisceanlur. Musi-
    cum Maria iuler
    juvenculas
    melos
    exerceat, quia
    dulceverbumsaneli
    Spirilus plectns
    modulaniibus
    parturivit
    in lerra J udaua
    3, qux
    et
    ipsa lympanum
    1
    Er.
    Lugd.
    ven.et
    Lov.,
    nunc
    aptos
    obtutusmiraculisre~
    velemus. M.

    Er.
    uigd.
    ven. et
    Lov.,excludatcantus
    digitis.
    M.
    'Ians.gr.,
    intereratetJ udasa.
    crudelitalis
    aptabat,
    et Christumin
    ligno
    tendebat.
    Postquam
    enimsceleris
    errabunda manus
    incompo-
    silis numeris
    discrepavit, confestimbarbarus illefra-
    gor
    truculenii stridoris
    infremuit,
    Crncifige,crucifige
    (Luc. XXIII,
    21). Reciproealoigitur
    die
    quo
    criminosa
    Algyptussorberetur,
    lympanum
    Marioenostroe
    pulsa-
    tumverbum
    cdidit,
    et SIISC
    linguoepulsabulo
    puerpera
    nostra Ittlos sui oris cantnseffudil.
    Audiamnsigilur
    quemadmodum
    tympanistria
    noslra
    cantaveril: Ma-
    gnifical
    anima mea
    Dominnm; el exsultavit
    spirilus
    meusin Deosalutari meo:
    quia respexil liumililatem
    ancillcssum: ecceenimex hocbeatammedicenl
    omnes
    generationes. Quia
    fecit
    milii
    magna qui potens
    esl.
    Causam
    igitur
    invalescenlis errali
    niiraculum novi
    parlus evicit;
    el Evae
    planctum
    Marisccantuscxclu-
    sit.
    6. SobolisauctorDeus.
    Deniqueposl
    illiusbenedi-
    cibilissalulalionisct
    proesagium
    et
    triiimphum,
    tacila
    s.ecuinViigo
    inentisaltercaiione
    confligit,qualisesset
    ista salulatio. Nunliusinleriin ccelesiis
    exsequilur
    :
    Ne
    timeas,
    Maria
    ;
    invenislienim
    graiiamapnd
    Dcum.
    Ecce
    concipies
    el
    pariesfilium,
    etvocabisnomen
    ejus
    J e-
    sum.'Aiilla
    dumsciscitatiir
    moduni, audit
    auclorem
    sobolisDeum.
    Quomodo,inquit, fiel istud, quoniam
    virumnon
    cognosco?Spiritus,
    inquit,
    sanctus
    super-
    venietin
    te,
    etvirtusAllissimi obmnbrabitlibi.
    Ideoque
    quod
    nascelurexle
    stmctum,
    vocabiturFiliusDei. Ex-
    pandat
    nunetides
    splendemis
    uteri
    pulclira
    lentoria,
    obumbret
    virius, Spiritus sibilet, naiurali caloie!e-
    pulso
    tenuis
    virginem
    aura
    rcfoveat,
    el fluente
    re-
    frigcrio spiranientis
    cceleslibus
    venliletur,
    alvusvir-
    ginalis
    sertis
    verecundiaecoronelur.
    Flamnieus ibi
    rosa;
    fulgor anlielet, albens lilium
    candicet, mollis
    viola
    rulilei,
    purpurei sparganlur
    flores
    ,
    cl varioni-
    lore
    depiclus
    Christi ihalamus
    cxornetur.
    7. Salnsmiindi
    pependit
    ex assensuMarim. Fides
    Mariai ccelum
    aperit. Respondejam,
    Virgo
    sacra:
    viiam
    quid
    tricas
    inundo'/ Assensumtuum
    Angelus
    prastolalur;
    inde est
    quod
    nuntius iste moratur.
    J am audisti
    quomodofiel istud;
    quoniam
    Spiritus
    sanctus
    superveniel
    in
    le,
    el virtusAltissimiobumbiabit
    libi,
    ut
    prolcm gignas
    et
    virginitalem
    non
    perdas.
    J anua cceli
    quondampcr
    Adani clausa
    jam
    sonuil,
    per ipsam
    internunlius isle
    processit. Deusin
    porta
    est, angelumquein
    moraris
    exspettal.
    0 beata
    Maria,
    sajculumomne
    captivuin,
    luiim
    deprecaiur assen-
    sum
    ;
    (e Domino
    niundus sua: fidei
    obsidcm
    fecit,
    per
    le
    parentum
    suorum
    injurias
    abstergi depreca-
    lur *.
    Ipse prior qui
    offensusest
    misit, claiisirum
    quod jniquitas
    nostraccelo
    infixeiat, reseravil. Est
    nobis
    aditus,
    si
    assen.sustuus fuerii.
    commodatus. Et.
    nobis
    siiccmris,
    et tibi :
    quia
    el nobis
    pceuasuccessit
    ct tibi.
    Nuptias
    Filio suo in tuo
    ilialamo
    pncparavit
    Deus: in
    ip-is sponsalibusgaudiisrelaxavii
    qiiidquid
    eumoffenderatmundus. 0 et
    lu, angele
    lanli
    rcgis
    nunliect secreti divini
    legate, qui
    ex
    palatio
    inipe-
    ratorias
    niajeslatis indulgeiniamreis, vilam
    inorluis,
    et
    pacis
    sacramentaattulisti
    captivis,
    uigevirgineui
    non de Dei munere
    diffidciitein,
    sed de muneris
    magniludinecogiianlem
    : fave
    partibus
    saxuli,
    con-
    seiussecretoruincoeli.Laclabuiitursocii
    tui,
    si
    nego-
    tium
    juveris
    mundi. Nosavcstroconsorlio
    impietalis.
    nosiroe mucro divisit :
    per
    vos de rcditu nostro
    iraclatur.
    lnspice squalentcm
    nostri carceris mise-
    riam, et
    loquere
    feslinus ad Mariam:
    Usquequo
    moraris
    ,
    o
    Virgo,
    uuntiumfestinaniem? Intuere
    Deumin cceli meveslibulo
    suslinenlem:
    responde
    verbum,
    et
    suscipe
    filium
    ;
    da
    lidem, el senti virlu-
    tem:
    pande
    sinus
    roseos, Virgoperpeiua;
    fidcstua
    modoaut
    aperit ccelum,
    aut claudit.
    8. Cliristi
    desponsatio
    cum
    homine,
    cumEcclesia.

    Ecce, inquil,
    ancillaDomini: introeat rex incubicu-
    liimsuum
    , fiat
    mihi secundumverbum' tuuiii
    (Id. i,
    26-38,
    46-52).
    Nec
    mora,
    reverlitur
    nuntius,
    et
    nuptialem
    thorum
    ingreditur
    Christus.
    Accipit
    siolatu
    3
    Ms.
    gr., per
    te
    parens
    suorum
    injuriasdeprecatur,
    1987
    APPENDIX. 1988
    carnis intra tbalamum
    Virginis
    ,
    inlra Ihesaurnm
    ma|eslatis
    sacculum
    cawis. IVivinitaii
    sponsatur
    ho-
    mo~,proemiuiri
    accipit
    caro. Procedit Christus
    quasi
    sponsus
    de thalamo suo; prasagio nupiiartnn
    exiit
    ad
    canvpum
    soeciili,
    cucurril sicul
    gigas
    exsullando
    per
    vianv:
    pervenil
    usque
    ad crncis
    llwrum,
    et ibi
    firmavit,
    ascendendo,conjugium
    ;
    ubi cumsenliret
    anhelanlem
    in
    suspiriis
    crcaturam
    ',
    commereio
    pie-
    tatisse
    pro conjuge
    dedit.ad
    pcenam.
    Tradidil
    quo-
    que
    earbuneiilum, la-nquam
    sui
    sanguinisgemmain,
    et
    copulavii
    sibi
    perpeluo jme
    maironam.
    Aplavi
    v,o$,,inqnit
    Apostolus,
    inii i>iro
    virginem
    castamexlii-
    bereClnisto(11
    Cor.
    xi, 2).
    Erce nunc
    quou
    fuerat
    foeila,.
    faetacsl
    pulelira
    ; qua;
    fucrat
    captiva,
    facta
    esl lihera : J udoeaaulem
    quoe
    fucrat
    libcra,
    facla
    est ancilla
    ; quia
    vidil vilamsuamin
    ligno pcnden-
    tem
    ,
    et noncredidil libcranlem. Gaudeamus
    crgo,
    fraires,
    in commcrcio
    Dei et
    hominis, sponsi
    et
    sponsos,
    Christi et Ecclcsias,
    Salvatoriset
    Virginis.
    Exsultemus
    in(ideet ad
    parlumVirginis, quoc
    dum
    desponsarelur
    fabro,
    cceli
    nupsil
    Architrclo. Vcnc-
    remur Christum
    in
    praasepi, qui quadrilidum
    mun-
    dum
    replevit
    in lide. Adoremus
    pannos
    inlanlke,
    quibus
    meruimus
    emplaslra
    naluroe.Ilouuratc
    paslo-
    res, qui primi mysterium
    ab
    angelis
    didicerunt.
    Plaudamus
    cuncli cumcoelestibus
    Angelisofliciisque
    divinis,
    ct cceli ac lerroe
    pacem
    bonoavolunlaiis
    hominibiisnunliemus.
    Date
    gloriam
    inexcelsisUeo:
    redempli
    credile daiam
    paccm
    esse
    captivis.
    Estote
    homincs bonasvoluntatis,
    ut mereamiui
    proemium
    liherlalis, ipso
    donanle
    qui
    vivil et
    regnat
    insoccula
    sseculorum.
    Amen.
    SERMOCXXI
    ()
    InNataliDomini,
    v
    (b).
    1. Tes(iiO)iium
    perliibenies
    Salvatori.
    Quis
    tanla
    rcrum vcrborumque copia
    inslnicius
    existat, qui
    liujus
    dioi
    gratiam
    dignispossit
    laudibus
    procdicare
    ?
    Undc si
    hujiismodi
    nulliis esl,
    non erubescimus
    ctiam,
    si nobisnilidior diccndi facundiadcsit : vel
    mediocri tanienscrmone
    partum
    sacioe
    Virginis,
    ct
    ortumDominici
    eorporis
    disserentes conabimur ex-
    plicare.
    Natalisest
    crgo
    liodie
    Salvatoris, charissimi,
    in
    quo
    lunicn additmn mundo
    csl,
    ct immorialitas
    quoeper peccalumpcricrat,
    mortalibus reddila esl.
    Nataliscsl hodie
    Salvalnris,
    de
    quoangcius paslori-
    liusdicit,
    NatusestvobisIwdieSalvator
    (Luc.
    n,
    U):
    de
    quo
    ct
    prophcta
    dicit,
    Filius datusesl
    nobis, puer
    nalus est nobis
    (Isai.
    IX
    , 6).
    Nascilur
    crgo quctn
    rcgem
    genlium
    alius
    propheta
    teslatur,
    el nascitur
    cxvirginc,
    sicut
    seriptumesi,
    Ecce
    virgo
    in utero
    concipiel,
    el
    pariet filhun,
    cl vocabitisnomen
    ejus
    Hmmanuel
    (ld.
    vn, 14); quod inierprclatum
    est ex
    hebraica lingua
    in lalinum
    Iranslata,
    Nobiscum
    Deus.
    jPnedicamus
    hodie natum de
    virgine
    Salva-
    torem,
    cl infanlem
    in
    procsepioposiium
    cmn
    vigi-
    lanlibus
    pasloribus
    monili ab
    Angelis
    adoramus.
    Exhibcamus
    fidem
    virtutibiis,
    reverentiam sanctis
    testibus
    prabeamus
    ,
    et Simeoni
    cognoscenli,
    ct
    AnnooDominum
    confilcnli,
    ct J oanni
    baptizanti,
    ci
    J ordanis
    purgationi,
    ct sancto
    Spiritui desceudenti,
    ct cnelis
    apertis,
    el Patri teslimonium
    perhibeuli,
    ct
    virgini permancnti,
    et stcil.r-
    fulgenti,
    et columboe
    dcsceiiilcnii,
    el
    ipsi
    Doniino omucm leiiiaiionein
    diaboli
    superanti.
    1
    lacditis,
    nbiconsenlirel ulienanlemin
    suppliciis
    crea-
    luram.
    ()
    olini,
    de
    Tempore
    ^O;
    et
    posl,
    in
    Appeadice22.
    '
    (6)
    in
    manuscriplis
    variiscum
    insigui
    varietaie
    reperi-
    tur.Quidam
    iillotumomitlunt
    quod
    ansulis
    comprehensum
    est,
    abillis
    veriiis,
    rra;dic.amiis
    liodie,elc, usque
    ad
    finemn. 5. 1'roetereaaliudet aliudin diversiscodicibus
    halielurexordium,inque
    nonnullisPetri r.avcnnatisno-
    riien
    proefixum
    esl.llic
    |iorro
    n. 4
    leguniuraliqua.
    haud-
    quaquam
    lamen
    omnia, ejus
    loci
    verba, quemrassianus
    Inlibrode lncarnatione
    septinio
    cital ex
    ignolohacteuus
    AmbrosusermonedeChrisliNatali: scilicet,Videmiracu-
    t
    lum,

    etc. Denum.4videeademinserm.194,
    cap.
    1.
    2.
    Virgineiparlusprwstanlia. Virginitas
    eum
    gestat
    vi
    menle, quem
    Maria in venlre. Ilodie
    ergo peperit
    Viigo, qni
    Deo(ilios
    faccret, qui
    sententiam
    proe-
    vaiica.lionis
    exclud^rel, pcanam
    morlis
    eriperet,
    ct
    vitam
    perpeluam
    credentibiis condonarct.
    Portavit
    inutero filiummaler
    omnibus, qu;e
    sunt anle nuiri-
    menta,
    majorem,
    et hunc fuditformaservi in
    lcrris,
    quem
    habenl
    Angeli imperatorem
    in coelis.
    Peperit
    filium
    maler,
    a
    quo ipsa
    nutiirelur
    polius qiiam
    nutriret : niortali alvo immorialem
    suscepit liospi-
    tem,
    et in tcrrestri
    hospitio
    cceleslem
    virgoimpera-
    torem
    suscepii.
    Beata
    virginitas
    desinit esse
    jam
    morlis ancilla
    ; quia
    illuminlra se
    gcslat
    in
    mentc,
    qiiem
    Maria
    portavit
    inventre. Nulli
    virginilas
    ser-
    vituti succumbit :
    quia
    illum
    diligit, qui
    humano
    gencri
    allulil liberlatem. Coeleslis
    propagogcrmiua-
    bat in
    ulero,
    ct in eximio
    parlu virginea
    viscera
    coruscabanl. Iluinanis
    grcssibus portabotur
    vectura
    deifica,
    el in
    anguslo pudoris
    ciibiculoeum
    qucm
    cceli non
    capiunt,
    sancta
    Virgo portabai inclusuni;
    el
    peperil
    eum,
    non
    qui
    nascendo
    pollueret parien-
    tem
    ,
    sed
    qui
    a
    pollulione
    soeculiimdelavaret. Sancta
    ciedidit,
    sancia
    concepit,
    sanclior eflicilur
    post
    partum.
    5. Mirabilis
    parlus.
    Mundi
    fit
    consolatio.
    Exstilit
    autem
    ipsi virgini ipse
    filius
    qui
    erat
    sponsus, ipsc
    genilusqui
    eral
    genilor.
    Illicfuit
    paranympha
    credu-
    litas,
    paranympiuisareliangelus
    : mater
    spoiisa,
    et
    ipsequem pcperit
    Chrislus
    sponsus, quem
    sanctus
    Spiriluscopulavit,
    Gabriel
    angelusnimiiavit,Angelo-
    rum exercilus
    decaniavit,
    el stella
    fulgida
    demon-
    stravit. Fecil
    gravidamviiginemipse, qui
    erat nasci-
    lurus cx
    virgine. Expavit
    in
    partu
    suo subito inater:
    Deus
    per angeluni loquebatur,
    et
    virgo
    auribusim-
    praDgnabalur.
    Audiat oiiinis octas
    quod nunquam
    audivit.
    Virgo partu
    suo
    nupsit, virginitalcm
    dum
    pareret duplicavil,
    Illium
    quem genuit
    adoravit.
    Cessel omnis sollicitudo
    ;
    Christus nobisvera secu-
    rilasadvenil. Cessctoninis
    infirmitas;
    hodie
    Salvator
    apparuit.
    Cessent
    bella,
    dcsinant
    lites; hodie
    pa.v
    vera de coeiodescendit. Ccsset omnis amariludo
    ;
    hodie
    per
    lotummundummelliflui facli sunt
    coali.
    Fugial mors; quia
    vitanobisbodiedeeoeloe.-l dala.
    Hodie
    super
    terramcanunt
    Angeli,
    loetanturArcli-
    angeli, glorianlur Prophelic,
    inviiantur
    sancti,
    lur-
    bantur
    mali, gratulantur boui,
    visumcoeci
    recipiuui,
    auditum
    surdi,
    claudi
    gressmn, leprosi
    mundantur,
    tristes
    hclificanlur,
    iufirmi sananlur. et mortui resu-
    scilantur. Solusdiaboluset omniacnmeo
    dajmonia
    contremiscuiit; iquia
    restauratur
    genus
    liiimanuin
    per
    interilumdiaboli. Christus vobishodie rcdcm-
    ptor apparuit.]
    4. VirtusDomini cxordine
    nuscendi;
    et variisde
    ipso
    teslimoniis.Probat virliitemDomiui ordo na-
    sccndi.
    Concipitvirgo
    virilis
    ignara
    consoriii : im-
    pletur
    uterus nullo humano
    pollulusamplexu.
    Vide
    niiracuLummatrisDominici
    corporis. Virgoconcipii,
    virgogravida,virgo
    cum
    parturil, virgopostpariuin.
    Praeclara
    ergo
    ilia
    virginilas,
    ct
    gloriosa
    fecundilas.
    Yirlusmmidi nascilur
    ;
    et nulius
    parienlis
    esl
    gemi-
    lus : vacuaiur
    uterus, infans
    excipitur;
    nec lamen
    virginitas
    violalur. Fasenim
    erat,
    ul Dominoexvir-
    gine
    secuudumcarnemnasccnte meriium
    crcsceret
    caslilatis;
    ne
    per ejus
    adventumvioiarentur
    integra,
    qni
    vcniebal sanare
    corrupta.
    Nascilur
    ergo pucr,
    ponitur
    in
    prscsepio(ha
    c sunt enimDomini
    prima
    cunabula,
    nec
    regnator
    coeli bas
    dedignalur
    angu-
    slias)
    : siat
    Maria,
    el matremseloeta
    miratur,
    et de
    Spiritu
    sancto
    protulisse
    se
    gaudet
    : ncc
    quia
    peperii
    innupta,
    tcrrelur
    ,
    sed
    quiagenueril,
    cumexsulta-
    tione miraiur. Namcumsaftculodcbilus
    Salraiorig
    properaret
    advenlus,
    adMariain
    virginem
    venit
    Spi-
    riius
    sanclus,
    ul fuerat ab
    angelo
    anle
    prfcdiclum
    dicente, Spirilus
    sunctusveniet
    super le,
    ct
    virtus
    Allissimi obumbrabittibi :
    ideoqnc
    el
    quod
    nascelurex
    le
    Sanctum,
    vocabiturFiliusDei
    (Luc. I,
    35).
    Reete
    crgo
    in
    ejus
    adventucceleslia
    veneramur, quemde
    1989
    SERMOCXXIII.
    1990
    ccelovenisse manifeste
    cognoscimus, quem
    nalum
    pro
    nostrasaluteDei Patris et
    Spirilus
    sancii virlute
    comperimus.
    Multis enim ante nuntiabatur indiciis
    novacoeloventura
    progenies.
    Vides
    ergo,
    cliarissime,
    Salvatoris orlmn,
    Dei esse virtulcm
    ;
    cum de eo
    Propheta;
    11011
    taceant,
    el
    Spiritus
    sanctus falealur.
    Quidpracelarius
    stellsenuntio?
    quidMagorum
    mani-
    festa confessioiie?
    qnidPropheiarum
    tam simili et
    tamcontinualascnlenlia?
    Ubique
    notusest
    Dominus,
    ubiqne
    natusex
    virgine
    nuiitiaiiir.
    5. Beata
    Virgolypus
    Ecclcsias.Et.
    quoniam
    enmse-
    cundumcarnemnatumex
    virgiue
    dixinius
    ,
    nunc ea
    quoespirilualiter
    seniire
    possuinus,
    disseramus. Vi-
    deamus
    ergoquae
    est illn
    Virgo
    lam
    sancia,
    ad
    quam
    Spiritus
    sanctusvenire
    dignatus
    est :
    quoe
    (am
    spe-
    ciosa, quam
    Deus
    elegit sponsam
    :
    quse
    lam
    copiosa,
    cujus generalioiiem
    cunctus orbis
    cxcipiat
    :
    qua'
    lam
    casta
    ,
    ut
    possit virgo
    esse
    post parliim.
    Nonnciufi-
    gura
    Mariae
    lypum
    videmusessesanct;oEcclesi;e/ Ad
    hanc
    utique"siinctiis
    dcscendit
    Spiritus;
    huic virtus
    obumbravit
    Aliissimi,
    Iiine
    poiens
    virtutc Clirislus
    egreditur.
    Hoceest immaculata
    concubitu,
    fecunda
    partu, virgo
    castitate: hocc
    concipit
    non
    viro,
    sed
    Spi-
    ritu;
    lisec
    paril
    nondolore
    ,
    sed
    gaudio;
    hsec mitrit
    non ubere
    corporis,
    sedlacte doctoris. lioccest
    igilur
    sponsa
    Chiisti et
    gentium
    mater, qu;c
    se
    plenam
    mi-
    ratur,
    et felamlxtatur. Inhac
    ergo
    die
    qua
    Salvator
    nascilur, splendor
    lucis
    augetur,
    lenebrarum
    caligo
    minuilur. In hacdielnx ccele>-liscrcdeiilibus reddi-
    tur,
    cl inocteruanociediabolica
    figmciita
    damnantur.
    Inhac dielux crescil ex luminc
    ,
    virtutumvirtus at-
    tolliitir, gloriaoeternitatiserigitur, reparalionem
    suam
    Dominosecunduni carnemnasccnic mundus
    ample-
    ctilur. Plenasit
    ergo
    diei
    hujusfestivitas,
    in
    qua
    Deus
    noslri memor lerrena visilare
    dignatus est,
    el amis-
    sammoilalibuslucemadveulus sui clarilalerestituil:
    quiaipse
    est
    splendor
    ct
    gloriasetcrna,
    Doniinusno-
    ster J esus
    Cbristus;
    cui esi honor et
    gloria
    in soccula
    soeculorum.Amcn.
    SERMOCXXII
    (a).
    in
    NataliDomini, vi(fc).
    1. Christi nascenlis
    beneficia.
    In advcntu Do-
    minico,
    frairescliarissimi,
    solulus cst onmis
    paternoe
    prsevaricationis
    melus, quem
    diabolicisdudumfrau-
    dibus incurrit circumvcnta mortaliias. Adest cnim
    nobiscceli
    terracque
    J udex
    , qui
    rescNso
    cliirographo
    deliciorum,
    reatumnostrummiseralusabsolvit.Adest
    illeDoniinus,
    quijugumcapiivitalisanliqiisc
    anostris
    eervicihus
    solvens,
    mceroremmundi aHernalibertate
    J setificet.Adestrex ille
    mansucttis, qui per spatia
    to-
    tius
    orbis,
    coslcslis
    jiistitioegressibusincedens, super-
    bientemfnrentis inimici conterat
    lyrannidein.
    ilodie
    namque, parturienteMnria,
    natus esl nobis Dei Fi-
    lius;
    ul
    germana
    carnisnoslraa
    conceplioneproduclus,
    crealoasehominiet
    pietatempalcriiain
    cl fralernum
    largiretur
    affeclum.
    t-
    2. NuscendimodusDeum
    probal
    el hominem.Et na-
    tus saneabinlaclaest fcmiua; ut eum
    pariler
    ct lio-
    mineinleslaretur
    partus
    humanus,
    ct Deum
    probaret
    seierna
    virginilas.
    Nainsicut i.on
    potcrat
    nisi caro de
    carne
    nasci;
    ilanon
    p
    iterat Deicarodefeminco
    utero,
    nisi sine
    generanteprodire. Proptcr quod
    ait
    ange-
    lusbeaiissimseMariee:
    Spiriius
    sanclus
    superveniel
    in
    te,
    el virltisAllissimiobumbrubillibi: et
    quod
    nascetur
    exlesanclum
    ,
    vocubiiurFilius Dei
    (Luc. i, 3S).Spi-
    riius, inqiiit,
    sanctus
    supervenielin
    te. Idcirco
    tibi,
    Ira-
    ler
    ,
    viriutem sancti
    Spirilus angelicus
    sermo
    prae-
    texit,
    ne
    conjc-cturis
    carualis
    dispiitationishebetatus,
    casleslelibi
    ipsemyslerium
    lerrena
    arguineniatioiie
    confundas.
    5 Modi islius
    possibililas.
    Nascendi Ires
    species
    mi-
    rabiles. Aut non
    putas
    eumnovum
    puerum
    in alvo
    () Olim,
    de
    Tempore11;
    et
    post,
    in
    Appendice
    23.
    (b)
    Maximo
    episcopo
    tribuiturinlibris
    inemisuripiis
    el ia
    excusis.
    Virginispoluisscformare, qui
    cum
    primumcondere'
    hominem,
    neesemen
    patris,
    necvisceramalema
    quoe
    sMt? Dic
    itaque, qnicumque
    es
    supernsedispensatio-
    ms arbiter el
    discussor,
    qu;c
    libi videlur virtus emi-
    nenlior, partum
    dedisse
    virgini,
    aut
    peifectum
    ho-
    luineni creasse de terra? Primiis enim
    liomo,
    nt ait
    Apostolus,
    de
    lerra, lerrenus;
    secunduslionwde
    cmlo,
    cxleslis
    (I
    Cor.
    xv, 47).
    Si contra naiuramesseconten.
    dis,
    quod
    in
    myslerioredemptionis
    nostra; sineviro
    puellaasserilurconcepisse; cujus, qua;so, natuneest,
    qaod
    in
    parcnte gcueris
    nostri caro sine carne for-
    mataebl?
    Qiia;
    esl ista
    ratio,
    imo
    quam
    crecaconteii-
    tio,
    ut nou crcdatur Deus facereliomiiiem
    posse
    de
    femina
    , quem
    credilur de
    pulvere
    fecisse?Si
    Omnipo-
    lentis,
    obomo
    ,
    lali in
    negoiio
    esse
    perspicis
    volunta-
    tem,
    de
    opere
    cur reiraclas?
    Omniaeniin,
    sicut
    legi-
    lur,
    Dominus
    quaivoluil, fecit
    incailoetinlerra
    (Psal.
    cxxxiv, G).
    Elsi sollicitus
    perscruleris, prseter
    liunc
    legitimum
    liumanoe
    coneeptionisusnm,
    tresvalderni-
    rabilesnascendi
    speciesoperatamreperiesTrinilatem.
    Ei-priina
    est
    qiiidem, quod
    Adam
    liguratus
    exlimo
    csl:
    secunda, quod
    mulier formatademasculo: ter-
    tia, quoe
    et coelcstis
    est, quod
    Christus
    proeessit
    ex
    virgine. Quid
    horumnon novum?
    quid
    horum non
    mirabile?
    quidhorum,
    nisi (idem
    scqiiamur, inqtiisi-
    lio
    polerit
    humana
    complecti?Quod
    autem
    myslico
    hoc
    conceplu
    visitaremundiimsuuni Dei
    dignatus
    est
    Filius,
    nostne liocsalmisnecessitas
    llagilabat:
    niini-
    rumul ca;lestis(audem
    generatio
    repaiaFet, quod
    na-
    tivitasterrena
    p.erdiderat.
    4. Christi liianiHias
    potentimsignis
    revelatur. Virtu-
    tesliacdiecommendatcv. Sedfortossisbune
    qui
    natus
    prsedicatur
    ex
    feinina,
    dumvilibusobvolvitur
    pnnnis,
    diim
    jacere
    contenlusest in
    priesepi,
    dum
    lacrymosis
    vagitibui concrepat,
    dummaternis lactatur
    uberibus,
    Deumesscdiffidis. Imo
    |ier isla,
    frater,
    adverte
    eum,
    et ut liominem
    infirmapro
    infirmis
    pertulisse,
    et ut
    Deum
    potentiam
    exercuisse cceleslem. Hie
    namque
    qui
    sordentibuscirciiindatur
    pannis, regiisper
    Chal-
    doeosmiineribushonoratur. Hic
    qui
    in
    proesepi
    humi-
    lis
    jacet,
    luminenovi sideriscoruscat eccelo. Hic
    qui
    vagilus
    reddit
    iiifanliac,angelici
    exercitusvocibuscol-
    laudatur. Hic
    qui
    lemineolacte
    nuiritur,
    mullahomi-
    nommillia
    parvissimopane
    satiavit.
    Quid
    illud
    adji-
    ciam, quod
    i>etimillumet verumDei esseFiliumre-
    surgens
    a mortnisLazarus
    probat, receptus
    adlumen
    caecus
    aniiuniiat,
    venerandis
    ejus
    calcata
    vesligiis
    marisunda
    leslatur,
    et
    quod proccellit
    haecomnia
    ,
    resultans e ccelo vox
    palerna
    confirmal?
    Propter
    quod, dileclissimi,
    tam
    magnnm
    hoc
    nativitatis Do-
    minicsesaeramentum
    dignis
    voeibus
    honoremus. Dili-
    gamus prse
    omnibuscastitatem:
    quia
    ut
    placerehanc
    sibi Chrislns
    oslenderet,
    pudiciliam
    uleri
    virginalis
    elegit.
    Sectemur
    misericordiam;
    qiiiapietatisestquod
    salvamur. J usiiliam sollicitetcneamus
    ; quia
    ad hoc
    Unigenitus
    Dei eflici
    dignalus
    est
    homo,
    ut veritatem
    proedicans,
    universammundi faeiemdamnala
    iniqui-
    tate
    purgarel.
    SERMOCXXIII
    (a).
    IaKatali
    Domini,
    vu
    (6).
    1. Chrisli admiranda nativitas.
    Virgo ante,
    et
    post parium.
    NativilasDomini nostri J esu Christi to-
    lummundumnovaadventussui hodie luce
    perfudit.
    HodiedecceloDeusdescenditad
    hominem;
    ut incce-
    lis homini
    prtcpararel
    ascensum. Hodie
    accepimus
    natum
    Dei, virginis filium,
    omniumcredentiiimSal-
    valorem
    ,
    Deumde
    Palre,
    hominemde
    matre,
    Deum
    occultum,
    homineiii manilestum. Et
    quoniafn
    diabo-
    lus
    per serpciilem
    Evse
    locutus, per
    Evoeaures mundo
    (a)Olim,
    de
    Tempore15; etpost,
    in
    Appendiee
    24.
    (b)
    inter
    Fulgentii
    sermones
    vulgaluspridem
    fuerat.Mo-
    nent Lovanienses
    reperiri
    in
    manuscriplis
    aut
    Fulgenlio
    tribuium,
    aut Severiano.Innoslrisnonalius
    quam
    Au-
    gustini
    nomea
    praalcrt
    : sedfalso.De
    num.1vide.ver-
    baYvonisCarnutensisin sermonede Aimuntiat.E. Ma
    liaj.
    1991
    APPENDIX.
    1991
    infulit morlem;
    Deus
    per angelum
    ad Mariam
    protu-
    lit
    verbum,
    et cunctissaeculisvitam
    effudit, angelas
    sermonem
    ejecit,
    et Christum
    Virgoconcepit.
    0 con-
    junclio
    sinesordibusfacta,
    ubi maritussermo
    esl,
    et
    uxor anricula! Hoc
    splendore concipilur
    Dei
    Filius,
    hac mundilia
    generatur.
    Nullafieri
    potuil gravedo
    concipienli,
    nullaIristitia
    parlurienti
    :
    qui
    enim ve-
    ncrat iristeIoetificaresxculum,
    venlrisnonconlrista-
    vit
    hospilium.
    Deccelismedicustransiens
    per virgi-
    nem, posl
    transituin suum
    illacsamfecit
    virginemper-
    manere :
    qui
    enim
    disrupta corporum
    membra in
    aliis
    poleral
    redinlcgrare langendo, quantomagis
    in
    sua malre
    quod
    invenit
    integrum, poiuit
    nonviolare
    nascendo? Crevit enim in
    ejus parlu iutegrilas
    eor-
    poris potius quam
    decrevit,
    et
    virginilasampliata
    est
    potiusquamfugata.
    In
    angiisli corporis
    membrosus-
    tinuit, quidquid
    suslinent cceli. Plenasunt
    viscera;
    et iiulliimnovii
    Virginis
    conscientia'. Cumesset
    gra-
    vida,
    salubri levitate
    plaudebat
    : lumen enim
    quod
    intra se
    habebal, pondus
    habere non
    polerai.
    2. Maria
    fenestra
    ei scalacceli.llestauralrix
    femina-
    rum. Mariai bonacontraEvcsmala. Facta est Maria
    fenestracceli,quiaper ipsam
    Deusverumfuditsa;cu-
    lis lumen. Facta est Maria scala
    coelestis; quia per
    ipsam
    Deusdescendit ad
    terras,
    ut
    per ipsam
    homi-
    nes ascenderemererenlur adcoelos:
    ipsis
    cnimlice-
    bit ascendere
    illuc, qui
    Deumcrediderint ad lerras
    per virginem
    Mariamdescendisse. Facta esl Maria
    restauratio feminarum;
    quiaper ipsam
    aruina
    priniae
    nvalcdiclionis
    probanlur
    essesubtraclse.
    Tria
    denique
    mala Evsea tribus bonis Marioe
    probantur
    exclusa.
    NamEvsedictum
    est,
    ln doloribuselinirislilia
    paries;
    et udvirumconversiolua
    ,
    el
    ipse
    dominabilurlui
    (Gen.
    iii, 16).
    Tribus
    ergo
    hismalis se
    subjugant
    feminae
    quae
    Mariamnon
    sequunlur, dolori, trislitioe,
    servituti.
    Mariaauleme conlrario
    quamproeclarissimis
    tribus
    bonissublimetur ausculta,
    salulationis
    angelicse,
    be-
    nedictionisdiunoe,
    el
    pleniliidiiiisgratioc.
    Sic enim
    eam
    legitur angelus
    salulasse :
    Ave, Maria,
    gralia
    plena,
    benediclalu inler mulieres
    (Luc. I, 28).
    Cum
    dixisset Ave,
    salutalionem illi coeleslemexhibuil :
    cum
    dixil,
    Gratia
    plena,
    ostendit ex
    inlegro
    iramex-
    clusam
    primoe
    sententia;,
    et
    plenam
    benedictionis
    gra-
    liamrestitutam: cum
    dixit,
    Benediciatuinter mulie-
    res, virginilalis ejus
    benedictumfruclum
    expressit;
    ut ex eo benedicladicatur inier
    mnlieres, qua;cum-
    queperseveraverit
    virgo.
    Benedictatuinter mulieres
    ;
    malediclaenimEva
    fuerat, quam
    nunc credimus
    per
    Mariaiuadbenediclionis
    gloriam
    remeasse.
    5. Maria
    feminarum
    omnesstalus
    suscepil. Venite,
    virgines,
    ad
    virgintm,
    et loclamini.
    Deponite
    male-
    dieljonem
    prsevaricationis
    ,
    et benedictionemrestau-
    rationis assumite.
    Projicite dolpres quos
    Eva
    per
    serpenlem
    accepil; etquos perangelum
    Mariasusce-
    pit,
    honores assumite. PeUiteinslitiamcoiicipienlis 2,
    geniitus parlurienlis
    abjicite,
    ut solusvobisislevir-
    ginis
    Filius dominetur.
    Vemte, virgines,
    ad
    virgi-
    nem
    ; venile, coiicipicntes,
    ad
    concipienlem
    ; venite,
    parienles,
    ad
    parieniem; venite, malres,
    ad
    mairem;
    venite
    ,
    laclantes
    ,
    ad laMantem
    ;
    venile
    , juvenculsu,
    ad
    juvenculam.
    Ideoomnesistos cursusnaluroc
    virgo
    Mariain Domino noslro J esu Cbristo
    snscepit,
    ut
    omnibusadse
    confugienlibus
    feminissubvenirei : et
    sic restaurarct omne
    genus
    feminarumad sevenien-
    tium nova Eva servando
    virginitalem;
    sicut omnc
    genus
    virorumAdamnovus
    recnperat
    DominusJ esus
    Chrislus, qui
    cumPalre et
    Spiritu
    sancto unus Deus
    vivitet
    regnat,
    etc.
    1
    Ita
    manuscripti
    et editi. AttameninLov.
    additur,
    con-
    tagium;
    etinMS. unoamauu
    recenti,
    virum.
    *
    ItaLov.et Er.cumMss.n. et
    gr.
    amanusecunda.Nam
    gr.
    a manu
    priaia,
    necnOnrm. cb.
    habent, concupi-
    scentis.At n. alter cum
    vd., Expellitetristitiam,concupi-
    tcentiam
    abjicite.
    SERMOCXXIY
    (fl).
    InNatali
    Domini,
    vm
    (b).
    1. Chrislus
    mihi,
    nonsibi nascitur. Ut hodieame
    possit,
    fraires
    charissimi, majeslasnalivitalis
    Domi-
    nicoe
    procdicari, per
    vosmihi aDominofacultas est
    impclranda, quatenus ipse
    verbuminoresui consli-
    tuat
    saeerdotis,
    nec nostri oris
    dedignelur officium,
    qui
    nostrsecarnis liodie
    dignatus
    est inire commer-
    cium. Nonenim
    ,
    fratres
    ,
    ineffabiledivinoe
    genera-
    lionis conicndimus
    aperire mysteriuin;
    sed nostroe
    salutis
    magnum
    et mirahile
    geslimus gaudium
    nun-
    tiare,
    sicut dixit
    angeliis,
    Ecceannuntiovobis
    gaudium
    magniim,quod
    critomni
    populo(Luc. n,
    10).
    Niillum
    hodie, fralres, coneeptus,
    nullumterreat
    parlus.
    Ubi
    enim
    virginilasconcipil, inlegritas parit,
    Dei esl vir-
    tus
    conscia,
    non
    voluptas.
    Audi
    angclimi dicenlem,
    Spirilus
    sanclus
    superveniel
    in
    le,
    el virlusAilissimi
    obumbrabillibi
    (Id. i,
    5o).
    liodie, fratres,
    noninchoa-
    lur
    dcilas,
    scdhumanilasinnovalur : hodienatuscst
    nonsibi
    Chrislus,
    scdmibi. Accedite
    ergo
    ad eumel
    illuminamini,
    el vultus veslri non erubescent
    (Psal.
    xxxin, 6)
    :
    quia
    hodie111sole
    posuit,
    sicut dixil
    pro-
    pheta,
    labernuculumsuuin
    (Psal. xvui, 6).
    2.
    Virginilasnunquam
    nuda. Divinum
    est,
    fralres
    charissimi, quodgerilur,
    non huinaniim.
    Nunquam
    estnuda
    virginitas, qu;clegminepudoris
    sedecoravit'.
    Addomiciliumcastitalis
    angelus
    mcdiator
    advenit;
    ut
    regi
    aulam
    ,
    Deo
    lemplum,
    etccelcsii
    sponso
    tba-
    lamum
    procurarct.
    Nascenle eniinDominonon est
    ablala,
    sedconsecrala
    virginitas; quoeipsasponsum
    genuit
    sui
    pudoris , ipsa
    cuslodi
    prsebct
    lideleservi-
    tium: fela
    ,
    sed
    virgo
    ;
    virgo,
    sed
    maler;
    sierilitale
    enim
    caruit,
    non
    pudore.
    Adslat
    sanctitas,
    sinceri-
    tas, pudicitia, castitas, integritas,
    fides
    , et oinnes
    simul adfuerevirlutes
    ;
    ut
    intrepida
    famulasui uteri
    porlarel
    anclorem
    ,
    et ccelestem
    paritura virlulem,
    sexus
    suiviclrix, dolorem
    gemilurnque
    nesciret. Beata
    fecunditas, qnoc
    et honorem
    acquisivitmaternum,
    et
    caslitatis
    proemium
    nonamisit.
    3.
    Explicanlur mysteria
    nascenlisin carne
    ; locum
    indiversorionon
    habenlis; pannis
    involuli. Non
    ergo
    dedignalur inhabitare, quod
    esl
    figurare dignalus
    :
    nec
    indignalur
    inse carnem
    contingere, quam
    cce-
    lcsti manuante contrectavit in
    pulvere.
    Venitadfa-
    cicm
    luam,
    ohomo
    ; quia
    luad
    ejus
    faciem
    pervenire
    non
    poteras
    : et
    qui
    erat
    invisibilis,
    factus est
    pro
    tua
    redempiione
    visibilis. Venil a luis
    pairibus po-
    slulalus. Audi vocem
    clamantis,
    Ostende
    faciemtuam,
    etsalvi erinius
    (Psal.
    LXXIX
    , 4).
    Astat testis innocen-
    lioe,
    assertorpudoris,
    nec amisissedolet
    sponsam.sed
    gloriatur
    se
    agnovisseDeum; sequitur
    non ut mari-
    ttis
    ,
    scd ul
    famulus,
    et
    obsequium
    seei
    gaudet
    im-
    pendere,
    cui
    conspicit
    onmes
    Angelon
    deservire.
    Nascens
    ergo
    Christus non invenil locumin diver-
    sorio, per quem
    oninis creatus est locus : el velut
    peregrinns nascilur, qui
    totiusorbis cst Dominns
    ;
    ul nosccelestis
    pairioc
    faceret esse
    nitmicipes.
    Pan-
    nisobvolvitur
    ,
    ut scissamhumani
    generis
    uniiatem
    suo
    rcdintegraret
    in
    corpore, totumque
    immorlali-
    latis vestimentuni
    purpureo sangtiinis
    colore
    fulgens
    in
    ccelestiaregna
    defcrret.
    Nascitur,
    fralres
    ; utipsam,
    quamprimus"homo
    viliaverat, melioraret naturam.
    J acol in
    pannis;
    sed
    rcgnat
    inccelis: humiliatur in
    ciiiiabulis;
    sedinnubibustonat: in
    prxsepi ponitur
    (Luc. n, 7), quia
    omnis
    carofenum(Isui. XL,6),
    Isaia
    dicente,
    monslratur. 0 fenum
    , fratres, cujus
    flos
    ccelestemmutatur in
    2
    panem, quo
    vescendo
    perveni-
    mus advitamaclernam!
    1
    llaMs.cb.inalteroautem
    cb.,
    in oslerno
    pudore
    suo
    decoralur.Aiiii editis
    ,
    cetemo
    pudoris
    sui hoiwredeco-
    ratur.
    8
    UaMs.At
    editi,
    KOS
    fenum,fratres, ejusqueflos
    ccele-
    stememundumur
    in,
    etc.
    (a)
    olim,
    de
    rempore24;
    el
    post,
    in
    Appendice
    26.
    {b)
    Incertiauclori^-
    1*95
    SERMOCXXVI.
    1994
    SERMOCXXV
    (a).
    InKatali
    Domini,
    ix
    (b).
    l.CurDeus hominem
    suscepit
    ex
    Virgine.
    Nativi-
    talemDomini noslri J esu Christi secundumcarnem
    iia
    Evangelisia apertissime
    demonstravit,
    ut osten-
    deret eumex
    Spiritu
    sanctoet Maria
    virginenatnm,
    propler
    haereticorum
    aslutiam, qui negant
    Dcumho-
    minem
    snscepisse.
    Sed ideo Dominusnoster
    virgi-
    neumsibi
    requisivil hospitium,
    ut nobisoslenderct
    incasto
    corpore
    Deum
    poriari
    debere. Adhocenim
    Deushominem
    suscepit
    in
    se,
    ut et nosDeumsusci-
    piamus
    in
    nobis,
    sicut
    ipse
    dicit,
    Manelein
    me,
    el
    ego
    in vobis
    (J oan.
    xv,
    i).
    0 sacrumet coelesle
    myste-
    riuminnalivitateDomini!
    Concepitvirgo anlequam
    sponsum
    haberet, parit antequam
    nubat;
    et
    quod
    ad
    laudem
    perlinet
    nominis
    Domini,
    et mater et
    virgo
    coepit
    esse
    post partum. Virgo
    enim
    concepit, virgo
    peperit, virgopost partum
    illibata
    permansit. Quem
    cum
    portaret,
    limuit;
    cum
    pareret,
    adoravit :
    quem
    cum
    pcperisset,
    minor eral mater
    quam
    filius.
    ! 2. CArisii
    generatio
    in Adam
    prcefigurala.
    Grande
    nobis
    myslerium
    divina
    majeslas
    inAdoe
    figuraproe-
    misit. Sicut enimDeus noster cum
    primum
    Adam
    facere
    vellet,
    nonex
    conjunctione
    viri aut mulieris
    hominemul esset
    effecit;
    sed
    accipienslerram,
    linde
    hominem
    facit,
    divina
    quadam
    arte formavit : ita
    sineviri
    conjunctione
    Deumin
    virginali
    alvoincor-
    porari dispen.savit.Ergo
    si lunclicuit hominemsine
    faomine
    nasci,
    cur non licuit hominemsinehomine
    per
    Mariam
    virginemprocreari
    ?
    Quoniam
    sicutAdam
    ex terra
    virginefiguralus
    est,
    itaet Christusex vir-
    gine
    natus
    agnoscilur.
    Ibi lunc flatus Dei de terra
    vivumhomiiiem
    surgere
    fecit advitam: hicmundol
    Spirilus
    sanctusdeMaria
    virgine
    Christumhominem
    iiguravit,
    in
    quo
    Deusad
    reparalionem
    hominisha-
    bitaret. Adamenimibi lunc
    nascilur;
    hicrenovaiur
    el resuscilatur in Christo.
    Fuitergosimilisreparalio,
    quomodo
    fuit et hominiscreatio.
    Denique
    sicuttunc
    inalvoterroeSalvalor Adoeniembra
    composuit;
    sic
    etiamnunc in
    virginis
    alvo Chrislus sua mcmbra
    composuil.
    0
    grandis paticnlia
    Salvatoris; exspectat
    nasci sua membra
    quae
    fecil! Scd ideo illevoluit
    nasci,
    ut nos iterumviveremus. Deuslatebat in ho-
    mine : humiliataest
    virlus,
    ut
    pietasaugeretur;
    et
    quod
    ad laudemnominis
    ejuspertinet,
    visaest
    po-
    testasminusvellc
    quampossit.
    Humiliavitseuthomo:
    nec horruit Deushomineminduere
    , quem
    adsuam
    Palrisqueimagiiiemfiguravit,
    unde libensDei Filius
    voluit hocesse
    quod
    fecit. Namidco Deusnoster
    Filiumsuummisit ad hominem
    libcrandum,
    ut cui
    dixeral,
    Faciamushominem
    (Gen.i, 26), ipse
    eliam
    liberator
    esset, qui
    fueratel crealor.
    3. CurChrislusexmuliere. Cur
    per
    mulieresresur-
    rexissenunliatur.Sed
    quare
    Deusnosternascendo
    per
    Virginem,
    nos sic voluit reformare ad viiam? Ut
    quiaper
    mulieremin hunc mundummors
    intravit,
    salus
    per Virginem
    redderetur.
    Denique
    et
    quando
    Ghristusterliadieabinferisresurrexit, priimim
    mu-
    liercs
    perangelum
    adorantesoccurrunt:
    quibusideo
    jubetur
    resurrectionem
    Apostolisnunliare,
    ut homi-
    nibus
    ostenderetur,
    Ecce
    per quam
    cecidistisinmor-
    tem, per ipsam
    vobisresurrcctio mortuorumnuntia-
    tur. Mulierenim
    quiaprior guslaverat, prior
    etiam
    resurrectionem vidisse
    monstratur,
    ut non
    pcrpetui
    reatus
    apud
    viros
    opprobrium sustineret;
    et
    quse
    culpam
    nobis
    transfuderat,
    iransfudit et
    gratiam.
    4. Caslilalisnecessitaschrislianumesse
    cupienti.
    De-
    1
    ltacb.Ms.At
    editi,
    mundum.Ms.autemn., Iiicmundus
    perspiritum
    mnclurndeMaria
    virgine
    christumhominem
    figuravit
    advilam.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    17.
    (b)
    in
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Lovaniensi-
    bus
    dubius,
    spurius
    Verlinoet
    vindingo
    videbatur.Non
    sapiiAugustinum:
    habetverononnihilexAmbrosioinLu-
    cam.
    SANCT.AUGUST.V.
    nique
    Dominusnosterideo
    per
    castoe
    virginismembra
    venil ad lerras
    ,
    ut osienderet Deura
    castiiatisesse
    auctorem.
    Ergo
    sicuti Deusnoster nos
    suscepit
    in
    se,
    et nos
    suscipiamus
    Deuminnobis. Porlemus
    ergo
    et
    nos Deum in casto
    corpore, quem
    virginis
    .casta
    membra
    porlaverunt.
    Christusenim
    magister
    esl ca-
    slitatis : et ideo
    qui
    castitatem non
    habet, portare
    Chrislumnon
    potest.
    Sed et
    nos,
    charissimi, qui
    Deocredimus
    ,
    ut
    semper
    Christumin cordenoslro
    porlare possimus,
    castos ac
    puros
    nos
    exhibeamus
    ab omni
    peccato;
    ut Chrislus
    habitare
    possit
    inno-
    bis.
    Qui
    cnimChristumnonhabel in
    se, chrislianus
    non
    potest
    dici. Nec enim ita se
    extollere debet
    unusquisque,
    ut clirislianumsenominedicat
    tantum,
    et factisinimicumostcndat.
    Quomodochrisiianus
    est',
    qui
    contra Chrisli
    proecepta
    vivere
    contendii? Sed
    vos
    qui
    Deo
    servitis,
    et
    ejus proeceptacusloditis, po-
    lens est vohis concedereviiama:ternam
    ,
    qui
    cum
    Patre et
    Spiritu
    sanciovivit et
    rcgnai
    insoeculasse-
    culorum. Amen.
    SERMOCXXVl
    (a).
    InNatali
    Domini,
    x
    (/).
    1.
    Utraque
    Ckristi
    generalio
    inler se
    comparatur.
    Maler Chrisli
    semper virgo, quceseinper sponsa.
    Generalio
    utraque incomparabilis.
    Veneranda na-
    tivitas Salvatoris
    , qui
    natus in carne
    est,
    humi-
    lilatis est
    instrumentum, pielalis mysterium,
    et
    auernse
    spei
    remediummanifeslum. Hac die est
    natus ex
    virgine matre, qui
    anie ssecula
    aeter-
    nusest
    genitus
    ex Deo Patre. In illa
    nativitale ex
    impassibili
    nascitur
    Genitore;
    in isla cx
    incorrupta
    natus,
    est
    virgine.
    Illam solus Pater scivit
    ipsequi
    genuil;
    hancinsesola
    Virgoet
    malerinlemeraia co-
    gnovit,quse
    virumin
    concipiendo
    non
    pertulil.
    InPa-
    tre
    impassibiliias,
    inmatre
    incorruplibilitas;
    inPatre
    perpetua divinitas,
    in matre seterna
    virginitas.
    Sic
    enimad eam Dominus
    loquilur per prophetam,
    Et
    desponsabo
    temihi in celernum
    (Osee.n, 19). Sempcr
    ergo virgo
    est,
    quoesemper sponsa
    est: et
    quoa
    voea-
    bulo
    sponsae
    non
    caruit,
    inaeternum
    virgopermansit.
    Et
    desponsabole, inquit,
    mihi
    inceternum;
    quiaquoe
    sponsa
    oetcrna
    dicilur,
    aeterna
    virgo probaiur.
    Ex
    Patre
    invisibiliter,
    ex matre
    visibiliter;
    sed incom-
    parabiliter
    ex
    Patre,
    atque incomparabiliter
    ex ma-
    tre:quia incorruplibiliter
    in illa nativitatc
    Patrem
    Deumhabet sinehomine
    matre;
    in ista matremha-
    bet
    virginem,
    sedhominemnonhabet
    patrem.
    Inilb
    coseternusest
    Patris,
    et coaelernusauctoris: inista
    filiusest
    virginis,
    et auctor est matris.
    Ipse
    cnimfor-
    mavituterum
    qui
    descenditin
    uterum;
    exivitdeute-
    ro,
    et non
    corrupit
    uterum: ut
    qui
    DeumPatremha-
    bet in
    ccelis,virginem
    matrem haberet in terris. In
    illo sine
    tempore genitus,
    in isla infine
    lemporum
    natus. lnillonascilur sine
    fine,
    in ista
    concipitur
    siue
    semine. In illosine initio
    generationis,
    in ista sub
    condilione
    Legis
    et carnis. Inilloinvisibilis
    Deus,
    in
    istavisibilishomo
    per corpus
    :
    quia
    Verbumcaro
    fa-
    ctum
    esl,
    ethabilavilinnobis
    (J oan. i, 14).
    Inilloim-
    passibilis,
    inista mortalis. In illo
    excelsissimus,
    in
    ista
    subjectus: subjeclns siquideminjuriis passionis
    et
    mortis;
    mortis autem crucis
    (Philipp. n,
    8).
    Sed
    per
    haccomniaest
    gloriosus
    in
    coelis,qui
    victor in
    omnibusinvcniturinterris.
    2. Diei Natalis Chrisli
    prcerogaliva.
    Resurrectionis
    Chrisli dics idem
    qiii conceptionis.Elegit
    sibi in
    qua
    nasceretur
    diem, qui
    fccit omnem
    diem,
    et
    non sine
    gratia proclationis
    coeteris est diebus
    babendus hic
    dies,
    in
    quo
    Deus in hominem
    (a)
    t
    lias,
    de
    Tempore
    22.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur. ExLovanien-
    siumcensuradubius,
    supposililius
    veroestverlinisenten-
    tiaac
    vindingi,qui
    istudmaximeobservatab
    Augustiniano
    stiloalienuminition. 4: omnis
    ergohujus
    nativilatis.

    schola,
    humilitatisest
    officiua,palienlisemassa,
    virtuti

    agonia.
    (Soixante-trois.J
    m
    APPENDIX. 1996
    flpcetor
    fiiisse promotus.
    Denique
    ex hodierno
    dies accepit
    incrementum,
    et
    angmenia
    sumit cur-
    sussui, qui
    elecliis
    ad
    gioriam,
    Dei noscitur. Copce-
    plus
    esteiiim
    aequinoxio
    verno,
    el natus est solstitio
    hiberno.
    Etquadieest
    conceptus
    in utero Yirgjpis,
    in
    ipsa
    resurrexil
    abinferis cum
    gloriapassionis.
    Et
    in
    conceplu
    tamen,
    cl iii
    nalivilate
    ejus
    dies
    accepit
    incremeiitum
    : et nascentevera.luce,luciset diciaug-
    menlatur pfficium-
    Advertite inlerea, fralres,
    ad-
    vertite dominicum
    sacrameiUum.
    In nativilale
    ejus
    dies
    prolicit,
    in
    passione
    deficit,quia
    asexta
    liorale-
    nebr.e
    lactaesunl
    per
    loiam
    lerram
    usque
    ad horam
    nonain
    (Malth.
    xxvu, 45). Elquod
    imniinulumesl in
    passione,
    ampliatum
    esl in resurreclionc.
    Eccecst
    illud,
    Dies
    diei eructal verbimi,
    el nox nocli iudical
    scienliam
    (Psal.
    xvm, 5)
    : dies nativilaiis
    diei
    passio-
    nis,
    el dies
    passionis
    diei resurrectionis;
    nox nativi-
    talis
    nocti
    passionis;
    et nox
    passionis
    nocli rcsurre-
    ctionis
    annuutiat veibiun
    : iilic natum,
    liic
    passum
    ;
    in illa
    Angeloruni
    gaudiuin,
    inista totius mundi Iu-
    clum,
    sed
    tamen omninm
    in resurrectione
    irium-
    phum
    :
    quia
    in
    vesperum
    abundabit flelus,
    ei ad ma-
    lutinum
    loelilia
    (Psal.
    xxix, 6); vespertimpassionis,
    quando
    sequebatur
    eummultiludo
    populi,
    et mulicres
    lameiUabaiUuretplangebaiit;
    matuiinumresurrectio-
    nis, quo
    mulieres
    cuin
    gaudio
    a monumenlo curre-
    bant,
    et
    discipuli
    cum
    gaudio
    admonumeiilumfesii-
    nabant.
    3.
    Myslerium
    cresceiitis
    diel inNatali Christi.
    Elegil
    ergo
    hunc diem
    sibi ad nativilatem,
    nobisad felici-
    talem;
    sibi
    ad
    obseqnium,
    npbis
    ad
    gaudium,
    Sic
    enim
    pastoribus
    Angelus
    pra:<J icavil
    :
    Ecce, inquit,
    annunliovobis
    gaudium,
    quod
    erituniversceterrce.
    Qua-
    re?
    Qnia
    naluseil vobishodieSahator, qui
    esl Chrislus
    Dominus
    (Luc.
    n,
    10
    etH);
    ut mcrito
    a nobis hodie
    canlandumsit,
    Hic-est
    dies
    quemfecil
    Domhius,gau-
    deanms
    et lcetemur
    ineo
    (Psal.
    cxvij, 24).
    Crescitecce'
    dies cum ortu iiascentis, el lucrativo proventu
    vcl
    successibusmomeiiiorum
    :
    noclisqiie
    imininulo
    curri-
    culo defectionem
    sentiunt opera
    lenehfarum.
    Die
    eiijrn
    seterno naseenle, augmeiitiim
    ilebuil
    dieslem-
    poralis
    accipere:
    non ut Oies
    aiiqiiid
    nascenli confer-
    ret,
    sedul ex nasceute dies
    prserbgaiivam
    incremciili
    vel felicitaiis
    acquirerci,
    et fierel foli mundo feslivus,
    in
    quo
    verusDeus
    hoiuonatusest
    in
    carnc perfectiis.
    4, Polenlia
    Clirisli elucet
    in cxinanilionc sui.
    Omnis
    ergo hujus
    nativitatis
    schola
    ,
    humilitaiis
    est olficina, paiientioe
    massa,
    virlutis
    agonja.
    Pri-
    mum
    quia
    voluitimmensus
    et
    onuiipoiens
    Dei
    Filius,
    cujus incapabilispotentia
    el
    incomprehensibilis
    ma-
    gniiudoccelumsimulacmundumconiinet,
    ambit,
    ain-
    plectiliir,
    excedit,
    tanta
    se
    angustia
    et subtilitalecon-
    trahere,
    ut intra uleruni Virginis
    clausus,
    et
    quod
    habebat ip majestale
    comprimeret,
    et
    quod
    erat in
    virtute
    celaret: tantaque
    se humilitate
    deponerel,
    ut
    filius hominis
    esse vellet, qui
    Dei Filius
    uunquam
    esse
    cessaret.
    Sed hoc non nisi Deus
    posset.
    Inlra
    roagnitudinem
    enim
    suam se occullasse
    cuin
    polens
    sit,
    nonhumanoeiiifirniitalis,
    sed divinae
    viriiitisest.
    Nemoenim
    hominum
    se
    polestabscondere
    aut celare
    -quod
    nascitur
    :
    quia quanquain
    sit inomnibusnatu-
    ra mortalis,
    ilon
    potest
    tanien
    quisquam
    sibi
    dcrogare
    quod
    natus est.
    Deus autem nosler in eo
    polentiam
    majestatis aperuit,
    cum
    se intra terminos
    humanse
    infirmitatis
    abscondit:
    ut
    omnipotentem
    se in hoc
    maxime
    sacramenio monstrarel, qup potestaii
    suse
    subjiceret
    id
    quod per potestatem
    naturie coelestis
    omni
    subjcctione
    liberum
    permancrct.
    Natus enjm
    Deus ex Deo
    Patre,
    homo esse voluit:
    sedid
    quod
    Deusanle natusest,
    non anusit.
    Ila eiiimesse
    bonio
    yoluil;
    et ideo
    quod
    hominis iuit,
    non-inea
    qua
    na-
    tus
    est,
    conditione
    permansit,
    Susoepit
    eiiimex Ma-
    ria
    virgine
    ho.miiiemverum, quemper
    resiirreciionis
    gloriain
    levavitinccelum.
    Humiiitasergo
    Christi sub-
    limitas est
    corporis
    nostri:
    quia
    cumhumiliatur
    Do-
    minus,
    exaltatus
    est
    homo;
    elitaexaltalus
    est servus,
    ut inDominosimul fierel
    ipsequi
    Domiuus. Hocbea-
    lissimus Paulus
    probat,
    dicens :
    Qui transfiguravit
    corpus
    Immilitalisnostrm
    eonformecorpori gloria
    suce,
    secundum
    operaiionem,
    ul
    posset subjicereijii
    omnia
    (Philipp.
    iij, 2J ),
    Et ilerum, Qui
    cum m
    forma
    Dei
    constiiutusessei,nonrapinamarbiiralusestessesecequa-
    lemDeo; sed
    semetipsumexinanivit, formam
    servi ac-
    cipiens;
    in
    simililudineliominis
    consliluius,
    el habitu
    inventusut homo: humiliuvilse
    usqnead
    mortem,
    mor-
    lemautemcrucis.
    Proptcr
    quod
    el Deusillum
    exaltavit,
    el donavitei nomen
    qued
    est
    super
    omnenomen
    (Id.
    a,
    6,
    elc),
    SERMOCXXVH
    (a).
    InNalali
    Domini,
    xi
    (b).
    NativilalesDoinhiiduai.
    Superbia
    non
    nuignitudo,
    sed
    tumor.Humililalisnecessilas.Clirislus
    unigeniius
    et
    pri-
    mogenitns.
    Anniversaria Domini
    Incaruatio,
    et vestroe
    Fralernilatis tam
    freqiieiiscongregaiio,exigit
    a nobis
    debitum
    sermonis
    oflicium. Iiaque.fratres.affeciu pio,
    cordedevoto
    jauuam
    Domini
    pulsemus
    :
    ut
    cl nobis
    Iribuat fiduciamulilia dicendi,
    et
    vestraeChaiilali
    fructum audiendi.
    Adjuvet ilaque
    nos humillimos
    suos
    Salvaior el
    magister
    hurniiiiaiisDomiiuisnosler
    J estisChristus, virginis filius, virginumsponfus,
    vir-
    giiiali
    utero
    corporaliter
    nalus,
    virginali
    connuhio
    spiritualiler cpiijiigatus.
    Hodie
    itaque
    nasci
    dignatus
    esl, per qHem
    facla sunl omnia: maneiis
    quodest,
    exhibenstilii
    quod
    es
    ; maneos
    apud
    Patrem indivi-
    nitale, susceidt
    noslraminfirniilatcmia humanitate.
    Duas
    namque
    nalivilates Domini
    accipimus:
    uiiam
    divinam, akerambumaiiam, tamenulrainque
    mirabi-
    lem;
    illam
    siiiema|lre,
    istam
    sinepalre:
    illam
    oeternam,
    ul crearet
    temporiiles; liaiictemporalem,
    ul
    prasstaret
    seternos. lUeenimde
    quo
    tlicil J oannes
    evangelisla,
    quia
    in
    principio.
    eral Verbum,el
    Verbtimerai
    apud
    Deum,
    etDeuseral Verhum,
    el
    quia
    omnia
    per ipsuni
    facia
    sunt, et sine,ipsofacium
    est nihil, quod factum
    est: illelaiitus,
    ille in forma Dei
    sequalisPatri,
    iile
    sine
    lempore
    fabnicator
    temporum,
    illeex nuilo soe-
    culo,
    anteomnia
    seecula,jtidex
    soeculi,
    faciusest tam
    parvus,
    utde femina
    nasceretur;
    sedmansittamma-
    glius,
    ul aPalre non
    separaretur.
    Pra;beiiiesei obse-
    quium
    el
    lestimonium, lanquam
    luecrnaj vcnluro
    diei,
    otnnes
    PropheUepranuntiaiites
    ante
    ipsutn
    na-
    scendoveiierunt, posl
    credendo adhoeseriint.
    Oporle-
    bat enimut
    pra^nuiUiarelur
    venlurus, faclurus mira-
    Cida
    ; quibus
    miraculis bene
    iulelligentibusappareret
    homo
    parvus
    ad
    parvos,
    sed iiumilisad
    superbos:
    parvilate
    suadocens
    hominem,
    ut se
    agooscerel par-
    vum
    ;
    nenon
    graiidescendo
    secrederet
    inagjiiim.
    Est
    enim
    superbia
    non
    magniludo,
    sed lumor.
    Quod
    au-
    tem
    lumei,
    videlur
    maguum,
    sed nonest sanum. Ut
    aulemCrcator
    generis
    humani islumtumorem sana-
    ret, ipsemedicus, ipsemedicina,
    non soiummedica-
    riientum adhibens
    apparuit
    inter homines
    homo,
    of-
    ferens hoiniiiciii
    videmibus,
    Deumservans credenti-
    bus.
    Aspectus
    enim bumilitatis
    ejus
    sanavil infir-
    riios; coiuemplaiio
    diviuilatis
    ejus qua;rit
    firmos.
    Et dumerant
    homines, qui
    Deumviderentin
    homine,
    nec tamen
    spem
    suam
    ponerent
    in
    hominc, qui sequi
    liondebet : Deus'
    scquendus
    erat,
    qui
    videri non
    po-
    terat 1.Ut
    ergo
    exhiberetur
    bmnini,
    etquiab
    homine
    viderelur
    et
    quem
    hoino
    sequeretur;
    Deusfaetusest
    homo.
    Aliquid
    te
    magnum
    credere debes. Sed
    quod
    1
    Totusiste
    locusdepravatus,poterit
    ex
    cap.
    2
    sermonis,
    371
    snpra,p,1660,|n.2, corrigimelius,quamexmanu3crip-
    tis.Namalii
    hic,
    Etdumeral interhomines;
    mox
    alii,
    necta-
    men
    spem
    suam
    ponere
    debentin homine..Tumvd.
    Ms.,
    oiaissa
    partieula,
    <j|iii,
    subdit,sequi
    nondebet
    Deus:sequen-
    dus,
    etc. Tres-aliiomitlunthas
    voces,quisequi
    nondebet
    Deus.
    &
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    28.
    (b)
    In
    Ajjpendicehuiieprimum
    collocalur.
    Compluresalte-
    rius
    sermonis,
    videliceto71,supracitati,
    sententiaseoriti-
    nel,
    sednecsiaiiliter cohoerentes,
    nec
    semper
    illibatas.
    Huac
    itaque
    sermonemex islo altero
    profectum
    arbitra
    mur,
    noncontra.
    1997 SERMOCXXVIII.
    1998
    Verbumcaro
    faclum
    est,
    et
    habi/avitj
    nobis
    (J oan- i,
    4r3, |,4),
    eadem
    Sapienl^
    quoe
    de Deo
    genjjii <est,
    di-
    griaia
    estetian)
    jnier
    homine^crear.i;
    ad
    qitodperli-
    net i.llud,
    Dominuscreavilmein
    principio
    viarmnsuti-
    ftfiu
    (Prfiv.
    viu,
    22) {es,t
    enjm
    ejus prjncipiuroeapyt
    Ecclesj*, quoid
    est
    Christus),
    uomiiiem
    per quemvj-
    veiidi
    iexen?p)um
    nobisd.aretjur,bc-eest,
    viaceriaqua
    perveniremus
    ad
    Deuni, Nouenim redire
    poluimus
    nisi
    humilitate, qui per superbiamlapsi sumus; sieut
    diclumesl
    primse
    noslraecrealurae
    , Gustate,
    el
    erifis
    sicut dii
    (Gen. iu, 5). Hujus igitur
    humililaiis exem-
    pluoi,
    id
    esl,
    vjae
    quoerendum
    ftiil.
    Ipsereparator
    no-
    ster inse
    ipso
    demoiistrar.e
    dignatus esl, qui
    nonra-
    pinam
    arbitralus esl cssese
    cequalemDeo,sedsemet-
    ipsum
    exinanivit
    formam
    servi
    accipiens{Philipp. n,
    ii,
    7);
    ut crearetur homo in
    principio
    viarum
    ejus
    Verbum
    per quod
    creata sunt omnia.
    Quapropter
    unigenilus
    el
    primogenitus
    Dominus nosier diviiia-
    rum
    Scriplurarum
    auctoritate
    proedicatur; uoigeujttis
    de
    Paire, priinogeniliis
    amortuis.
    Quapropter
    secun-
    dumid
    quod unigenitus est,
    non habet fratres: se-
    cundum id
    quod primogenitus esi,
    fratres vocare
    dignaius
    esl omnes
    qui posl ejus
    et
    per cjus prima-
    tnmin
    gralia nascimurper adoptionem
    fiIiorum,sie-
    ut
    aposiolica disciplina
    commendal. Naluraiis
    ergo
    fihus secundumid
    quod primogenilus
    est
    frater,
    de
    ipsa
    Patris substantia unicus naius
    est,
    id exisiens
    quod
    Paler
    esl,
    Deusde
    Deo,
    lurnendelumine. Nos
    autem non lumen naluraiiter
    sumus;
    sedab iiiolu-
    mine
    illuminamur,
    ul
    sapientia
    lucere
    po^simus,
    per
    eum
    qui
    vivit et
    reguat
    in saaculasoscuiorum.
    Amcn.
    -
    SERMOCXXVIII
    (a).
    InNatali
    DOfljuii,
    xu
    (b).
    1, Reparationis
    nostrccremedium.SolusCliristussine
    peccatp
    nafus. Dominus nosler J esus
    Cbristus,
    fra-
    tres
    charissinii, qui
    in
    seternuui esl cuuciorum
    crea-
    for,
    hodiede matre
    nascendo,
    factusesl nobis sal-
    yat.or.Natusest nobishodie in
    tempore per
    volunla-
    lem
    ,
    ii.inos
    perdueat
    adPairis
    sciernitaieni, Facius
    esi Deus
    hotuy,
    ul liomof.ieretDeus. Ut
    panem
    An-
    jgelornm
    ltianducarethomo,
    Dominus
    Angelorum
    bo-
    xliefacluscst bomo. Ilodie
    impleta
    est
    propbeiiailla,
    quiedicit, Rorale, cceli, desuper;
    el nubes
    pluantju-
    sluin"
    gperiulur terra,
    et
    germinet
    Salvaldrem
    (Isai.
    XLV,8).
    Faclus esl
    igil.grqui
    fcceral, u.l inveniretur
    qui perierat.
    Sic
    e.nimjn Psajmis
    homo coiifileiur
    ,
    Priiisquumhuudliarer,
    egopeccavi;
    et
    ile.rum,
    Erravi
    sicutovis
    quwpcriii {P$ai.jcxvni, 67,
    176).
    Peccavit
    liomo,
    el factuscst' rcus : naius est homo
    Deus, ut
    libei-aretur
    reus. lioino
    igitur cecidit,
    sedDeus de-
    scendil : cecidit homomiscrabiliter,
    descendit
    Deys
    misericordijer;
    cecidii homo
    jier superbiam,
    descen-
    dit Deuscuin
    gratia.
    Sic
    namque
    maler
    Domini
    aban-
    gelo
    audivit:
    Ave, graliaplena,
    Dominuste.cum
    (Luc.
    l, 28). Qui
    naius est
    prinio
    siiiematre in
    coeLis,
    ho-
    dienatus esl
    sjue
    palre
    ii) (erris. 0 niira.cula!
    o
    pro-
    digia,
    fratrescliarissimi! Nafirrse
    jura
    mutanlur iii
    hy-
    liiine: Deus
    nascitur, virgo
    sineviro
    gravidatur.
    Mox
    viri nesciainsernio Dei
    niarital
    : siniul facla est
    ma-
    ter et
    virgo;
    maier
    facta,
    sed
    iiscoi'r,up.ta;yirgo
    ha-
    bensfilium
    ,
    nesciensvirum;
    seniper
    clausa,
    sednon
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    15.
    (h)
    lii
    Appendice
    nuac
    primum
    colfocatur.EratLovanien-
    sihus
    dubius,falsusVerlino.e.t
    viadingo,qui observaat.con-
    sarcinalumessexvariis
    Augusiiui
    locisiaconcinne
    dige-
    stis,
    etea;n
    coacioaem
    qua;
    aliasordiaeerat5de
    Tempore
    (nunc 539),
    totaiu'ere
    complecti.
    Idetiainin
    primisiiopro-
    baat
    quiihie
    mim.5dicilursiiDeoaianovatusKtate:vit.iata
    scilicetseuteutia
    Augusliui, quiiu
    i>sal.
    59enarraiioiie,
    u.
    18,
    dixit,
    (i
    taciusia
    pueropuer,
    iuaovatusfide.

    Porro
    pn
    maauscriptis
    si
    qui
    sdaia
    excipiasqui
    sermoaem
    plus
    ter-
    tia
    iarle
    decunaturn
    babeut,;.rieiiiitlitur
    istudexordium:

    Audislis, iratres,queiiiadinodum
    lieatus
    evaiigcllsta
    hotlie

    generationis
    chrisli retuhl sacrauientuni.
    ciirisli, inquit,

    generatio
    sicerat.
    aiifecunda,Solqsenira sine
    p.eccato&t
    nat.u.s, quem
    siiievirjh
    complexuaon
    conciipiseenija
    carjiis, s.edobe-
    dientia
    genuit meniis,
    Virgo
    concepit,
    s.ola
    yuhieri no-
    slfomedicinam
    parere potuit, qusenonex
    peftcalivul-
    nere
    germcn pix prolis emjsit.
    g,
    Chrisiusheri ei hodie. 0
    mira
    exquisitaque
    com-
    pago
    ! o nuvaet iuandiia
    commixtio! Deus
    qui
    est
    et
    qui eral, fit;
    crcator
    ,
    crealura.
    Qui jmiiieususcs.l
    capiuir;
    diviteseoiistiiueiis,
    pauper efficilur :
    incor-
    porcus
    cariie
    veslitur, sermo
    crassescij., yid.etur in-
    visiiiilis,
    pal|>a.tiir
    impaipabilis, comprehftuditur in-
    comprehensibiiis, immortalis
    occidiiur.
    Queoj coelum
    ,et teira
    benedieil, iu
    pr;e$epioaiigusto cojlocatur.
    Numeratur in
    sa;cuIo,qui
    (!st
    autesoecula.
    J esus
    C/iri-
    stus Imi et
    hodi.e,fdem
    jpse
    ei insaicula
    (Hebr. XIII
    8).
    Heri dixit
    propt^r
    mortaljtatcm;
    hodie, propier
    oeieriiitaieiii.Merito
    bodjelocuti
    suru
    cceli,
    gralulati
    sunt
    Angeli, pastor.esjucmidati,
    MagJinvitatj,
    reges
    lurbaii,
    inartyres coroiiati, daj.moiies
    effiigati.J giiur
    cum
    gaudiodicamussauctse
    virgini MarJ :e
    matfl J J b-
    mini nostri J esu
    Chrisii;
    d.icanius,
    ct
    nononfunda
    -
    mur :
    Lacta, maler,
    Cliristum, ef Domhium
    nosirum
    el cibum. Lacla
    panem
    decoelo
    venientem^et
    in
    pr;-
    sepi positum
    velul
    piorumcibaria
    jiunefliujruni,
    HJ ic
    eiiiro
    cognovil
    bos
    possessoremsuum, efasiims
    prfssepe
    Domini sui
    (Isai. i,
    5)
    :
    eircuiiieisio
    sciljcet
    et'prae-
    putium,
    cohau-eudo
    lapidi-angulari,
    quorumprimi-
    lia; (uerunt
    pasfores
    ej
    Magi
    K Lacta
    eum
    qui
    lalem
    J ccit
    te,
    ui et
    ipse
    fieret
    io
    te, qui tjjii
    et
    munus fe-
    ciinditatis allulit
    coiiceptus,
    et
    doiiimi
    virginiia.*is
    uon
    abstulit liafus :
    qui
    sibi
    antequam
    nascer.etur,
    et ute-
    rumde
    quo nasceretur,
    et
    civitalemin
    qua nascere-
    tur,
    et dicinin
    quonascereiur,
    elegit,
    et
    ipsecondi-
    d,it
    quodcJ egit.
    Sic
    namqtieoJ improcdictumest: Mater
    Sion
    dicet, ilomo,
    el homo
    factus
    estm
    ea,
    M
    ipsefun-
    damt eamAltissimus
    (Psal. LXXXVI,
    ,S).
    5. Shueonisdesiderium.0
    omnipoienlianascentis !
    o
    magnificeniia
    decoeload iterram
    descendentis! Ad-
    hucinulero
    porlabatur;
    et ex utero matris a J oanne
    Baptisla
    salutabator. J n
    templo
    praisentabaiur;
    et a
    Simeone sene
    famoso, anuoso,
    probato, cor.onato
    agnoscebalur.
    Tuiic
    cognoyjjt,
    tunc
    adoravit, Uinc
    dixil :
    Nunc, Domine,
    dimiliisservumluumin
    pace;
    quoniam
    videruutoculi mei
    salutare tuum
    (Luc.
    n 29
    ei
    50).
    DiHerebalurexirede ssecuio
    , .ujvideret natum
    per quem
    coiiditumest
    sa^culum.
    Agnovit
    iufantemse-
    nex,
    lactusest iii
    puero pucr. InnovaOisest in
    aaiate
    qui plenus
    eral
    pietate.
    Simeon
    senex J ei-ebatChri-
    stum iniantem
    ;
    Clirislus
    regebat Simeonis
    senectu-
    tem. Diclum ei fuerat a Domino
    quod
    non
    gustaret
    morlem,
    nisi videret Christum
    Domini natum.
    Natus
    estCiiristus;
    et
    iinplelumesidesideriumsenis inmun-
    di
    ipsius
    seiieclute.
    ipse
    ad senem
    hominemvenit
    qui
    munduiii inveteralum inveiiit. J nisto
    quidem
    sa3-
    colodiuesse
    nolebat;
    et Christumin hoc sseculovi-
    dere
    cupiebat,
    canlauscom
    propjieta,
    el dieens: Osien-
    de
    nobis,Domine,
    misericordiam
    luam,
    et saiularetuum
    da uobis
    (Psal.
    LXXXIV
    ,
    8).
    Denique
    ut
    noveritis ila
    essc istius J aititiam
    , conclusitdicens :.Nuncdimiais
    servumluumin
    pace; quia
    viderunt ocuii mei saiulare
    luum.
    i. TcslimonianativitatisChristi.
    Prophetse eecine-
    ruiUConditoremcoeliet terrsein lerrii ctim
    honiini-
    bus fiiturum:
    angeliis
    iiunliavit Creatorem
    carnis et
    spiriliis
    ineariicveiituruni:
    salutavit
    J oamiesex ulero
    in utero Salvalorein: Simeonsenex Deum
    agnovit
    in-
    faiiiem
    ,
    Annavidua
    virgineni
    matrem.
    Hmcsunt te-
    stimenia nalivitalis
    Hise,
    Doniine
    J esu,
    aniequain
    tibi
    substeriierentur fluctus maris
    calcanii, cederent im-
    peraiui; aniequam
    ventus le
    jubentesiltiisset, mortuus
    tevoeaute
    resurrexisset,
    sol lemoriente
    palluisset,
    terrate
    resiirgentetremuissei,
    ccelumleascendente
    pa-
    tuissel. Adhuc enimin
    manibusmatris
    parlabaris;
    et
    1
    MSS.
    , miqi
    mulati.
    8
    veriia,
    etiu
    prwsepipositum,ete.,
    usque
    adistalacta.
    eum,
    desunl iuMS.
    germau.
    1999
    APPENDIX. 2000
    jam
    Dominus
    orbis
    cognoscebaris.
    5. Christusubiquepulcher.
    Ubique
    enim Christus
    Dominus
    pulcher
    occurrebat: pulcher
    in
    ccelis, pul-
    cher
    in lerris;
    pulcher
    inPatre
    Verbum, pulcher
    in
    matre
    caro etVerbum; pulcher
    inutero
    Virginis,
    ubi
    non amisil divinitatem,
    cum
    suscepit
    humanitatem:
    quia
    cumhic esset,
    cummanibus
    portaretur,
    locuti
    sunt coeli, gavisi
    sunt
    Angeli, Magos
    stella direxit.
    Adoratus
    est in
    praesepio
    cibariamansuetorum
    ;
    ado-
    ratus est in
    lemplopuer
    Christus a sene Simeone
    ,
    gestatiis
    est inulnis,
    a
    quo ipseregebatur.
    Pulcher
    CrgoChristus
    in
    miraculis;
    in
    flagellis,
    in
    sermonibus,
    in verberihus
    pulcher;
    noncurans
    mortem,
    et mor-
    tuossuscitans; pulcher
    in
    ligno,pulcher
    in
    ccelo,pul-
    cheret
    in
    sepulcro.
    Quisigilur,
    fratres
    charissimi,
    non
    adoret
    primum
    etnovissimum,
    iniliumel
    finem,
    eta
    (Apoc.
    xxn, 13)?quis, inquam,
    nonadoret
    per quem
    aspiravit
    dies, effugatoe
    sunt umbroe?
    6. Chrislus
    quid
    a nobismercalus,
    quid
    reddidit. Na-
    '
    tus est
    imperator,
    ut absolveretur
    peccator.
    Sicenim
    scriptum
    est
    :
    Infirma
    mundi
    elegit
    Deus,
    ul
    confun-
    dat
    fortia (I
    Cor. l, 27).
    Dominus enimJ esus Chri-
    stus
    per
    carnem
    quam
    suscepit,
    tribuit nobis
    magnam
    spem, magnam
    consolationem, magnamgratiam.
    Na-
    tus
    est, quod
    nonnoveramus
    : lactatusest amatre
    ,
    suxit
    quod
    noveramus.
    Mercatusesl a nobis
    quod
    hic
    abundat,
    nasci et mori.
    Resurgere,
    el inseternumvi-
    vere,
    nonhic erat. Invenithic vilesmerces
    terrenas,
    et terrestribus altulit
    peregrinas
    et ccelestes.Si
    expa-
    vescis,
    o
    quisquis
    es
    auditor,
    mortem
    Christi;
    ama
    resurrectionem
    Christi. Mulli
    quidem contcmpserunt
    liumilemChrislum,
    et non
    pervenerunt usque
    adal-
    titudinemChristi.
    Qui
    autemadoraverunt humilem
    ,
    invenerunl excelsum.
    7.
    Legisfigura,
    baculusEliscei.Fidei chrisliana;
    fun-
    damenium.Audiunl J udsei,
    el
    dicunl,
    NosterestChri-
    slus. 0 J udacicoeci,
    si veslrum
    agnovistis, quare
    occi-
    distis? Dominus
    quidem
    suscepit circumcisionem,
    ablalurus
    ipsam
    circumcisionem
    :
    suscepitumbram,
    daturus lucem; suscepit Uguram,impleturus
    verita-
    tem.
    lpsequidem
    vobis
    Legemdedit;
    sedin
    qua
    fuit
    Elisoeus,quando
    resuscitavit
    mortuumfilium
    cujus-
    dam
    religiosse,
    inea
    J igura
    dataest Lex. Hocfactum
    est. Nuntiatusesl Elisaeomorluusinfans: dedit servo
    suo
    baculum,
    et ait illi:
    Vade, inquit,
    el
    pone
    baculum
    super puerum,
    el reviviscel
    (IV Iteg. IV,
    29
    ). Accepit
    servus baculum, posuitsuper puerum;
    et nonresur-
    rexit.
    Propierea
    J udoei
    Legem accipere potuerunt,
    vi.vereinillanon
    potueruni.
    0
    lu, J udaee,
    audi
    Legem
    mutalam,
    si vismulari;
    si nonvis
    mutari,
    invetustale
    habes damnari: noli amareveterem tunicam. Pater
    tuus crucilixit Chrisium;
    lu odisti: ille
    manu,
    tu
    corde;
    ambo facinus
    implestis. Displiceal
    tibi
    quod
    fecit
    paler
    tuus
    ;
    audi
    quod
    dicitDominustuus
    :Paier,
    inquil,
    inme
    manens, ipse
    mihi mandaiumdedit
    quid
    dicam,
    et
    quid
    loquar,
    etscio
    quia
    mandalum
    ejus
    vita
    leternaesl
    (J oan.
    xn, 49,
    50).
    Si mandalumPatrisvila
    selernaest,
    si VerbumPalris cst vila
    oeterna; qui
    lo-
    quebatur
    erat vilaaelerna. Non
    ergo
    fecit
    aliquicl
    a
    se,
    quia
    nonest ase. Seda
    quo
    est? A Paire. Pater enim
    Deus,
    sednondeDeo: Filiusaulem
    DeQs,
    seddeDeo:
    ideo
    Filius, quia
    deDeo
    gcnitusest,
    el
    semper Filius,
    sineinitio
    geiiitus,
    et lamen
    genilus.
    Et
    quomodo
    hoc
    intelligatur,
    audire
    exspectatis
    ame: audite
    proplic-
    tam
    per
    me,
    Generalionem
    ejus quis
    enarrabil
    (Isai.
    LIII,8)?
    Et lamenniultadiximusde
    ejusgeneratione,
    seddeea
    quoe
    demalreest. Caeterum
    quomodo
    natus
    est de Patre in
    ccelo,quispotest explicare?quispo-
    test enarrarevel
    invesligare?
    Teneamusnosad istam
    humanam
    nalivitatem, per quam
    nobisDensdonavil
    gratiam.
    Gralia, inquam,
    donata,
    nonmercesreddi-
    ta
    ; quiaqui
    creavit,
    sanat. Per
    ipsam
    levat
    ruenlcm,
    per ipsam
    curat
    segrotantem,per ipsam
    coronat vin-
    ccntem.
    Ipsa
    est
    fides,ipsa
    est
    veritas,
    hoc est chri-
    Stiamefideifundamentum,quia
    unushomo
    per quem
    ruina,
    alinshomoChristus
    per quem
    structura. Ceci-
    dit
    qui
    non
    mansit; erigil qui
    non cecidil. Ruit
    ille,
    quia
    dimisit
    manentem;
    manens Christus in Patre
    descenditad
    jacentem.
    8. GeneralioChristi divina.
    Ipsepuer parvulus
    ex
    semine
    Israel,
    et
    ipse
    nobiscumDeusEmmanuel.
    Quae
    est illanoslri
    generatioSalvatoris, quagignenli
    Palri coseternus
    est; quando
    hanc
    generalionem
    ex
    virgine
    mundus
    expavit, quampia
    Udes
    agnovit
    el le-
    nuit,
    infidelitasautem
    irrisit, superbia
    timuit
    supera-
    ta?
    Quaenam
    est illa
    generatio, qua
    in
    principio
    erat
    Verbum,
    el Verbumerat
    apudDeum,
    etDeuserat Ver-
    bum
    (J oan. i, 1);
    vel
    quod
    esl hocVerbum
    quod
    diclu-
    rus anteanon
    silebat,
    quo
    dicto non siluii
    qui
    dice-
    bal?
    Quod
    est Verbumsine
    lempore, per quod
    facta
    sunt
    lempora;
    Verbum
    quod
    labianullius
    aperuitcoe-
    ptum,
    vel clausit fmitum
    ;
    Verbum
    quod
    initiumnon
    habet ex ore
    loquentium,
    et
    aperit
    ora
    mulorum;
    Verbum
    quodlinguisgentium
    diserlisnon
    fil,
    el lin-
    guas
    infantiumdiserlas facit?
    Qusenamest, inquam,
    illa
    generaiio,
    cui
    pater
    moriendonon
    cedii; quia
    non
    eamvivendo
    proecedit,
    aliena ab omnibus locorum
    temporumqueintervallis,
    abomiii dislenlione
    spalio-
    rum, quam
    vel in diebus vel in
    corporibus
    senlire
    consuevimus?
    9. Hancmeditantielevandamens
    super
    omniacreata.
    In tantum
    quislonge
    csl a
    Deo,
    in
    quantuin
    dissimilis.
    Leveninsad
    eum, quanlumipsoadjuvaniepossumus,
    animas
    noslras,
    si
    quomodocaperevaleamus,
    et na-
    tum non
    proevenientemqui gignit,
    et
    gignendo
    non
    subsequentem qui gignitur;
    Patrem et Filium nec
    pariter patres,
    nec
    pariler lilios,
    ct
    pariter
    aeternos:
    non
    ulrumquegenerantem,
    nec
    utrumquenascentem;
    sedalterumsineallero nonviventem: etPatremsem-
    pitemum genuisse,
    et Filium
    sempilernum
    natum
    esse.
    Cogitemus,
    si valemus
    ;
    si non
    valemus,
    creda-
    mus. Non est hic
    quod
    dicere
    volumus;
    sedtamen
    non
    longepositum
    esl ab
    unoquoque
    noslrum: Inillo
    enim
    vivimus,
    et movemurel sumus
    (Acl. xvn,
    28
    ).
    Transcendamus carnem
    nostram,
    in
    qua parentes
    ante filios viviint:
    quia
    ut filios
    possent generare,
    creverunl;
    et Uliiscrescenlibus
    jam
    senescunt. Non-
    dumnatis filiis
    parerilesvixerunt; quia
    et
    parentibus
    mortuis fllii victuri sunt. Transcendamuset animas
    noslras,
    pariunt
    et
    ipsoealiquidcogitando, quod
    se-
    cumhabent sciendo
    ;
    sed
    possunt
    amittereobliviscen-
    do, quia
    et non habebant antea nascendo. Cuncta
    corporalia
    el
    temporalia
    ct mulabilia
    transcendamus;
    ut videamus
    superomnia, per quem
    factasunt omnia.
    Ascensusnoster incorde
    est, quia
    et illud
    quo
    ascen-
    dimus
    propeest;
    longe
    aulemabillo
    sumus,
    in
    quan-
    tumdissimiles sumus. Asccndit
    ergo
    adeumsua si-
    mililudo, quamiq
    nobisel fecitet refecit:
    quia
    non-
    dum
    perfectepalpitat
    infirmus
    aspectus,
    et ineffabi-
    lemcandoremlucisielerna;non
    polest
    iutueri.
    Cujus
    ergofulgorem
    menlisacies nondum
    capit,
    Generaiio-
    nem
    ejus quis
    enarrabil?Sed Verbumcaro
    factumest,
    et habiluvil in nobis
    (J oan. i, 14).
    llanc
    ergogenera-
    tionem, cujus
    hodiernumcelebramus
    diem,
    hancin
    quadignatus
    est venire
    per lsracl,
    et fieri Emmanuel
    nobiscumDeus in carnis
    infirmitate,
    nonnobiscum
    incordis
    iniquitale,
    accedensad nos
    per
    id
    quod
    as-
    sumpsit
    ex
    nostro,
    et liberansnos
    per
    id
    quod
    mansit
    in suo
    (visilavit quippe
    Dominus servos suos
    pcr
    morlaiem
    infirmiiaiem;
    ut eosliberosfacerct
    per
    in-
    commutabilem)
    veritalem: hanc
    ergo generalionem,
    cujus utcumquecapax
    est humana
    fragilitas,
    nonil-
    lam
    quae
    sine
    lemporemanet,
    sinemalre
    super omnia,
    sed isiam
    quoe
    in
    tempore
    faclaest sine
    patre
    inter
    omnia;
    hunc
    virginis
    fjliumet
    virginumsponsum,
    dc
    incorrupta
    matre
    nascenlem,
    et
    incorruplibili
    veritatc
    fetaniem
    laudemus, amemus,
    adoremus : ul in
    cjus
    misericordia de aslutia victa diaboli
    triumphemus.
    Veniamusadeum
    credendo, proficiamusgratiasagen-
    do, agnoscamusperseverando.
    Veniamusad
    illum,
    et
    inier nOsconcordehius.
    Quare
    de
    ejus
    nalivitateliii-
    gamus?
    An ut medicumvocantemnon audiamus?0
    infelixinfirmitas! Venitad
    segrotummedicus,
    et lili-
    busvacat
    aegrotus.
    Cclebremus
    ergo
    Natalero
    Domini,
    2001
    SERMOCXXIX. 2002
    fralres charissimi,
    advcntumDei et hominiscelebre-
    mus;
    ut nosadDeumrevertamur.
    Igitur
    diemfestum
    celebremus,
    nonhumansedevotionis,
    seddivinoedi-
    grialionis
    ;
    noninfirmitalis,
    sedseiernilalis;
    nonfor-
    mationis,
    sedreformationis
    Domininostri J esuChri-
    sti:
    qui
    cumPatreet
    Spiritu
    sancto,
    etc.
    SERMOCXXIX
    (a).
    Decalendis
    J anuariis,
    i
    (b).
    1. J anus
    quis fuerit.
    Idololalrice
    origo.
    UndeJ ano
    duce
    facies.Superslilio
    calendarum
    januariarum.
    Dies
    calendarumislarnm,
    fralres
    charissimi,
    quas
    J anua-
    rias
    vocani,
    a
    quodam
    J anohomine
    perdito
    acsacri-
    lego
    nomen
    accepit.
    J anusautemistedux
    quidam
    et
    princeps
    hominum
    Paganorum
    fuit :
    quemimperiti
    homineset rustici dum
    quasi regemmetuunt,
    colere
    velutDeum
    cceperunt;
    detulerunt enimei illicitum
    honorem,
    dumineo
    expavescuni regiampotestatem.
    Homines
    quippe
    stulli et
    ignorantesDeum,
    illostunc
    maximedeos
    existimabant,quos
    inter hominessubli-
    mioresessecernebant.Acsic factumest utuniusveri
    Dei cultusad mulladeorumvel
    potius
    doemonioruni
    nominairansferretur. Diem
    ergo
    calendarumhodier-
    narumdenomine
    J ani,
    sicut
    jam
    dictum
    est,
    nuncii-
    parunt: atque
    ut ei homini divinoshonores conferre
    ctipiebant,
    etJ inemuniusanni et alteriusinitiumde-
    pularunt.
    Et
    quiaapud
    illos
    januarise
    calendseunum
    annum
    implere,
    et alterum
    inciperedicebantur,
    istum
    J anum
    quasi
    in
    principio
    ac termino
    posuerunt,
    ut
    unumannum
    implere,
    alterum
    incipere
    diceretur. Et
    binc
    est,
    quod
    Idolorumcultores
    ipsi
    J ano duas fa-
    cies
    figurarunl;
    unam ante
    ipsum,
    alleram
    post
    ipsum;
    unam
    quaepraeteritum
    annumvideretur
    aspi-
    cere,
    alteram
    quse
    futurum: acsichomines
    insipien-
    tes duas ei facies
    deputando,
    dumeumdeumfacere
    cupiunt,
    monstrumesse fecerunt. Voluerunt in deo
    suoesse
    praecipuumPagani homines, quod
    est etiam
    in
    pecudibus
    monslruosum.Et ideo
    optima
    erroris
    sui declaratione
    atque
    indicio,
    dumeum
    religiosa
    va-
    nilate
    magnum
    deumvideri
    volunl,
    dsemonium
    pu-
    blicarunt.
    2. Cervulum
    facientes.
    Viri
    feminas
    induentes.Ilinc
    itaque
    est
    quod
    islisdiebus
    Pagani
    homines
    perverso
    omniumrerumordineobscenisdeformitatibus
    tegun-
    tur;
    ut tales
    utique
    se facianl
    qui colunt, qualis
    est
    iste
    qui
    colitur.Inisiiscnimdiebusmiseri
    homines,
    et, quodpejusest, aliqui baplizati,
    sumunt formas
    adulteras, species
    monslruosas,
    in
    quibus quidem
    sunt
    quseprimumpudenda,
    aut
    potius
    dolendasunt.
    Quis
    enim
    sapiens polerit credere,
    inveniri
    aliquos
    sanaementis
    qui
    cervulum
    facientes,
    in ferarumse
    velint habilumcommutare?Alii vesliunlur
    pellibus
    pecudum;
    alii assumunt
    capitabesliarum,gaudenles
    et
    exsullantes,
    si lalilerseinferinas
    spccies
    transfor-
    maverint,
    ut hominesnonessevideanlur
    (c).
    Ex
    quo
    indicantac
    probant,
    nontamsebabitumbelluinum
    (a)
    Alias,
    inter
    viguerianos11,
    in
    primaparteSupplem.
    (b)
    in
    Appendice
    nune
    primum
    collocatur.
    Augustiho
    adscribitvetus
    quidam,quoVignerius
    ususfuisse
    videtur,
    bibliothecae
    jam
    Colbertinae codex: sed
    quominusipsius
    esse
    credatur,
    obsistitcumdiceudi
    ralio, quae
    Caesarium
    potiusrefert,
    tum
    quoeposterioris
    sevi
    est,
    acdifficulter
    anteCaesarii
    tempusreponipossit
    observatiohicn. 5faeta
    de
    publicojejnnioper
    omnesEcclesiascalendis
    januariis
    asanctis
    aatiquispatribus
    mdicto.Etalter
    quidem
    exNa-
    varricis
    mauuscriplis post
    sermonemde
    Circumcisione,
    cui
    iste
    proximesubjungilur,
    absolutum,
    habetsic:
    Exjilicit
    sermode Circumcisione Domini.
    incipit
    sermosaucli
    MaxenliideKataliDomini. lacalendisJ anuariis.Etmox
    subsequllur
    sermo,
    Dies
    caltmdarum,
    etc. sedinhoc
    sermonenullumdeDominicanativitateverbumoccurrit.
    SubnomineJ Faustini
    episcopi per
    BollanduminAclissan-
    ctorum,tomol,editus est advetus
    exemplarAceiense,
    esu
    Aciacli, apudBurguodiooes
    monasterii. sermones129
    et130incsesarii vita
    reperiuntur.
    (c)
    HiucilluslralurAutissiodoreosis anno578
    celebrati
    coucilii canon
    1,quo
    Konlicctcalendis
    januariis
    vetula
    habere,
    quam
    sensum.Nam
    quamvis
    diversorumsi-
    militudinemanimalium
    exprimere
    in se
    velint;
    cer-
    tumest
    lamen,
    inhis
    magis
    cor
    pecudumesse.quam
    formam.J amveroillud
    quale
    et
    quamturpeest,
    quod
    viri
    nati,
    lunicismuliebribus
    vesliuntur,
    et
    turpis-
    simademumdemulalione
    puellaribusfiguris
    virilero-
    bur
    effeminanl,
    nonerubescenteslunicismuiiebribus
    insereremilitareslacertos: barbatasfacies
    praeferunt,
    etvideri feminsevolunt.Et merilovirilem
    jam
    forti-
    tudinemnonhabent,
    qui
    inmulierishabitumtransie-
    runt. J ustoenim
    judicio
    Dei evenissecredendum
    est,
    ut militaremvirtutem
    amitterent, qui
    feminarumse
    specie
    deformassent.
    3.
    Superstiiionesalicn.
    Slrence.Et
    quia
    Deus
    placa-
    tusvobis
    inspiraredignalus
    est,
    ut
    pro
    amore
    fidei,
    isla miserabilisconsuetudode hac civilaleininte-
    grum
    tolleretur; rogovos,
    fraires
    charissimi,
    ut vo-
    bisnonsufficiat
    qtiodipsi
    hoc
    malum,
    Deo
    donante,
    nonfacitis: sed
    ubicumque
    alibi fieri
    videritis,
    ar-
    guite, castigate,corripite,
    etveslrosalubriconsiliode
    islo miserabili
    sacrilegio
    stultoshomiiiesremovele.
    Et utad
    integrum
    vos divinsemisericordiseconse-
    crelis,
    etiamillas alias
    observationes,
    velutdiaboli
    venena
    respuite, quas, quodpejusest, plures
    in
    po-
    pulo
    cbristianoobservarenonerubescunt. Suntenim
    qui
    calendis
    januariis auguria
    observant,
    ut focum.
    dedomo
    sua,
    vel aliud
    quodcumquebeneficium,
    cui-
    cumque pelenli
    nonIribuant. Diabolicaseliamslre-
    nas,
    et abaliis
    accipiunt,
    et
    ipsi
    aliistradunl.
    Aliqui
    etiam
    rustici,
    mensulas in istanocte
    quaepraeleriit,
    plenas
    multis
    rebus,
    quoe
    admanducandumsunt ne-
    cessariac,componentes,
    lota nocle sic
    composilas
    esse
    volunt,
    credentes
    quod
    hocilliscalendoo
    janua-
    rioe
    procstarepossint,
    ut
    per
    totumannumconvivia
    illorumintali abundantia
    persevereni.
    Et
    quia,
    sicut
    scriptumesi,
    Modicum
    [ermenium
    lolammassamcor-
    rumpit (
    Gulat.
    v,
    9),
    eliam
    ista,
    el aliahis
    similia,
    quap, longum
    est dicere,
    quse
    ab
    imperilis
    aul
    parva,
    aut nulla
    peccata
    creduntur
    ;
    avestris ordinalclami-
    liisremoveri: et hoc
    praccipile,
    ut sic calendasislas
    colanl, quomodo
    aliorummensiumcoleresolent.
    Qui
    enim
    aliquid
    dc
    Paganorum
    consueludineinistisdie-
    busobservarc
    voluerint,
    limendumest neeisnomen
    christianum
    prodcsse
    non
    possit.
    4.
    J ejunium
    olimindiclumincalendis
    januariis.
    Per-
    sonatiIwminesnon
    aspiciendi.
    El idcosancti
    anliqui
    patres
    nosiri considerantesmaximam
    parlem
    honii-
    iiumdiebusistis
    gulae
    vel luxurisc
    deservire,
    et cbrie-
    talibuset
    sacrilegis
    salialionibus
    insanire,
    slatuerunt
    inunivcrsum
    mundum,
    ut
    per
    omnesEcclesias
    publi-
    cumindiceretur
    jejunium(a).Ul agnoscerent
    miseri
    hominesintantumscmale
    facere,
    ut
    pro
    illorum
    pec-
    catisnecesseesset omnibnsEcclesiis
    jejunare. J eju-
    nemus
    ergo,
    fralres
    charissimi,
    in istis diebus
    ;
    et
    cumveraet
    perfecla
    cbaritateslulliliammiserorum
    hominum
    liigeamus,
    ut vel sic
    intelliganl
    malum
    suum,
    dum
    pro
    seviderinl
    piiblicum
    observari
    jeju--
    nitim.
    Neque
    enim
    desperandum
    cst,
    quod
    illosDcus
    possit
    nostra orationcvel
    castigationecorrigere, qui
    perapostolumsuum
    ineffabili
    pictatepromisitdicens,
    Qui
    converti
    fecerit peccutorem
    aberrorevia;
    suce,
    sal-
    vabit
    animamejusamorle,
    el
    operietmulliliidinempec-
    calorum
    (
    J acobi.
    v,
    20
    ).
    Qui
    cliaministiscalcndis
    stullis hominihusluxnriose liidcnlibus
    aliquam
    hti-
    inanitatem
    impenderit, peccali
    eorum
    participem
    se
    essenondubitet.Nam
    qui
    desaluteanimoesuaefeli-
    autcervolo
    facere,
    velstrenasdiabolicasobservare. Lo-
    gendum
    vetulamautcervulumfacere,
    utins.
    Efigii
    vita,
    lib.
    2, cap.13,
    seuintractatude uectitudinecallio-
    licse
    coaversationis,
    vide
    Halitgar.
    inPaiiitenl.
    cap. 6;
    Burchard.lib.
    19,cap.5;
    et Bonifacii
    episcopiMogualiai
    epistolam
    adZacliariam
    papaai,
    cap.
    6.
    (a)
    Dehocsolemni
    jejuoio
    facitmenlionemconciliumTo-
    lelauum
    4,
    can.
    11,
    et Turouense
    2,
    can. 17.
    J amque
    olim
    Augustiaus
    siciasermone
    198,
    de
    Calendis
    J anua-
    riis, populum
    exhortabalur: Inebriaatur
    ilti,
    vos
    jeju-
    nate. C
    %m
    APPEttdfX.
    2001
    citer
    cogiiat,
    ftrsujiS
    de iffrs dolere debet vel
    ftere,
    qoarn
    cuiii flfisvel
    de rllisad ihTeiicemrisnni suum
    aiim*anTrelaxare. Vos vero, fratres, qui
    Deo
    propi-
    $tf
    fjjbotidie
    clamare
    consiievisiis,
    Oculi iiici
    sempei
    aiDoh\iimm(
    Psdl.
    xxiV,
    15
    );
    et
    iterurii,
    Adtete-
    vtivioculoS
    meds,qiii
    hdbilasinccelis
    (Psat.
    cxxii, 1)
    :;
    imti
    oportet
    tftfleuli
    vesiri, qui
    assidueiri eeclesiavi-
    gifentes
    adf Detttrl
    sanctifi.cantur,
    videndoluxUriani
    stuMoTuinfioThiirum, poiloantur. Magis dedignm
    debetis
    atquedespicere;
    opera diaboli;
    iit ih vobis
    iritegrapermarieat
    eharltas Christi. Clamate
    ergocum.
    piropheta,
    dicenles,
    Averleoculos
    nieos,
    nevideanl va-
    nitatem
    (
    Psal.
    cxVm,
    37
    )
    : timeriies iHud
    quod
    ait
    AfJ WStoiltis,
    Non
    poteslis
    calicemDomini
    bibere,
    ei cali-
    ceiiidcemoniorum.Non
    poleslis
    mensceDomini
    parlicir>
    pes*
    esse
    ,
    eiiiierisce
    dcempniorum(t
    Cor.
    x,
    20ei 21
    ).
    Seii credo de'Dei
    misericordia, quod
    ita
    per
    vestranJ )
    caStJ gaiiflnem
    ilforumstuliitia
    corrigendaest,
    ui non
    soiinri
    pro
    vobis,
    sed eliam
    pro
    illorum correction
    qui
    iesiro'
    exenrploproficient, duplicia
    vobisaDomi-
    ITO'
    prscmhtrepensehtuf
    :
    procstanteipso
    Dominono-<
    slr6 J esu
    Christo,
    Cui e's(
    gloria
    et lionor in sseeula
    sseculotdfii.AriTen.
    SERMOCXXX
    (a).
    Decaiendis
    J anuariis,
    n
    (b).
    1. Peccdtorumoriinium
    fontessuperbia
    el error. Er-
    ror.
    Quomodo
    in
    superbiam
    irdnseat. Larvalornmde-
    mentid.
    Quomodb
    iisdcemondominetur.Oniiie
    pecCa-
    tuitf,
    fratres
    charissimi,
    aul
    per superbiam,
    aut
    per
    crrorfthi diabolusilitroinitiit: errorem
    per ignorau-
    tiam, per coiitemptumsuperbiam.
    Istoedtioeres suot
    Origihes
    omnium
    peccaioruhi.
    Error csl
    quasi
    levius
    crirtienj
    iitesi
    appelilio voluptatum, intemperansgu-
    la, procacisjoci tilrpis
    loetilia
    , spectaculi amhitus,
    lacilis
    lingua, incogitata
    et inordinata
    prsesumptio
    :
    error gltam est inutilis observalio
    auguriim,
    cultus
    dieriim
    anliqiiacsiiperstitioiiis, inquisilio
    fiilurorum.
    Sedhsec'iri
    superbiam transeuiil,
    cum
    cognita
    sine
    "emendatioiiepermanseriiit.
    Sic enimfit ut stulloelae-
    titiae
    coiusa,
    diimobservantur calendaruni dies aut
    aliatuiri
    siiperstitionumvanitas, per
    licentiamebrieta-
    tis et ludorum
    turpem canlum,
    velut ad sacrificia
    suadaemohes
    inviienjur.
    Illorum cst enimsuavesa-
    crificium,
    cumaul dicilur a nobis
    aliquid,
    aiit
    fit,
    quo
    honestas,
    qiioe
    est amica
    justitise, improhis
    acti-
    busviolatadiscedat.
    Qnidenim
    est taiu
    demensquam
    virilemsexumiii formam
    mulieris, lurpi
    habilii com-
    mulare?
    Quid
    tamdeniens
    quani
    deformare
    faciem,
    et viilius
    iiiduere,
    quos ipsi
    eliaindoemones
    expave-
    scuhl ?
    Quid
    tamdeinens
    quamincompositis
    moiibus
    et
    impudicis
    carminibtisvitiorumlaiidesinverecunda
    delectatione canlare? indui ferino
    habiiti,
    etcapreae
    aut cervosimilem
    fieri,
    ul homoad
    imaginem
    Dei et
    similitiidinemfaclus sacrificiumdamioimmfiat? Per
    liDeeillemalorumartifexse
    inlromiliit,
    utcaptis pau-
    latim
    perludorumsimilitudinem
    mcntibusdominelur.
    Ergd
    cuni hoec
    quse supra
    dicta
    sunt,
    convaluerint,
    superbia
    Dedinimieasuccedit :
    iiaecper negligeniiam
    (a) Alias,
    inter
    Viguerianos15,
    in
    primaparteSupplem.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    primum
    coflocatur.Ancloris
    pro-
    fecto
    ejusdem
    estcuni
    superiore.
    In
    Floriacensi codice
    per-
    aatiquo
    sicinscribitur:
    Incipit
    serluosancti Sedati
    e[ji-

    scopi,
    decalendisJ amlariis. Vlxdnbitanuis
    qiiinibisit
    legeadum
    sancti
    caisarii,
    focosancti Sedati.
    Quan-
    quam
    exslitit.
    episcopusquidarn
    Bilerrensisnoniineseda-
    tus, qui
    coaeilioToletauo
    5,
    amio
    589,
    subscrij.sit, isqlie
    a
    nonnullisaUctor
    putaturhominaj
    de
    Epiphahia
    saneiisedali
    episcopiinseriptae,
    ctin lomo15Bibliothecas patriimirri
    pressaj.
    HECC
    vero,quod
    observarenuac
    oportet,
    nihilaUd
    est
    quam
    centomiiltiscoaslansmale
    compactisseriiionum
    aliorum
    iragmeatis.
    Kam
    jirimam
    illius
    partem,

    Proxirtiej

    fratreseharissiini,

    etc., reperimus
    iusermone
    qui
    infra
    estl56 Aiediamabillis
    verbis, lllud,
    fratres
    charissiirii,

    qttod
    die
    tertia,

    etc.,
    iaveuiesinCaesarli sermone
    qui
    supraest90.
    Posteriorem
    partem
    videsisin sermonefiic
    135,
    etc.
    reiigionis"
    et
    c6hteniptuin
    tiihofis
    Dei,
    cdnfenliones
    eliam
    advefsossaiictas
    Scripturas primilus
    imromit-
    tit,
    deiride ainbitione
    furens,
    vaniiate
    tu]tnenstinno-
    nestai
    appeteiis,
    honesta
    despiciens,
    elaiiohis
    spiriiu
    in
    Kaiifragiamorum,
    veiut
    qusedaih
    immoderataiur-
    binis
    procellagrassatur.
    ITincriividiamalorumomnium
    radix, quoealienaprofeettfvekit propriismalisuritur,
    inesxtinguibili flanuna,
    velut futurus
    gehennoeignis,
    viventiiimanimas
    jam
    nohc secrefoardore
    consumit,
    mordacibnscuris
    aiigit. Quid
    enimiitoesseniiserius
    potesl, quem
    infelicqrfaeit alieriafelicitas? Atitubi
    remediuminyeiiial; ^ni
    nonsoinm suo
    malOj
    sed
    ajieno
    iionomiser esl ?Hinc
    ira,
    qusesemper
    est irii^
    micaconsiik),
    foveamin
    quam
    cadat,
    ct
    laqucosqsi-
    bus
    ipsacapiatur,
    iiineet-itv
    2. Talescoercendi.
    Vosve.ro,
    fratres
    charissimi, qun
    bus Deushonestos ctsobriosmores donare
    dignaluS
    est,
    sanctamconversationem
    qnam
    divinoiril/nere
    percepistis,-
    vicihis,
    vei familiisveslris assidtiacastw
    galione
    iransfundite,
    et noliteeis
    permittere
    vefbs
    turpia
    aut cantica ltrxnriosa
    proferre
    :
    quia
    iri illura
    redundat omne
    peccattim, qui
    uon vult
    peceantes
    probibere,
    cum
    possit. Quicitmque'ergo
    in calendiS
    januariis quibusciimque
    miseiis bominibus sacfile-
    1
    go
    rilu
    iiisanieiitibns, potins qnam J udeiilibuSj
    ali"
    qnam
    humanitatem
    dederiiit,
    non
    hominibits,
    sed
    daemonibusse dedisse
    cognoscant.
    Et ideosi ifl
    pec-
    catiseorum
    participgs
    essenon
    vuttis,
    certulumSive;
    juvencam
    ',
    ant alia
    quailibet portenta,
    ante domo#
    veslras venire non
    permittalis
    : sed
    ca^iigatepolitfS
    alqueeorripile,
    et si
    potestis,
    etiarocUmseverifaiei
    distringile;
    ut devCstra
    salute,
    etde aliorumcorre-
    ctione
    dnpliCem
    mercedem
    possitis,
    Deoreffluneraft-
    le, pereipere. Rogoi
    autem
    vos,
    fratres
    diteciisslmij
    ul-
    qiiia
    de fideet de honestate morui
    Vestrorum,
    Deo
    propitiante, coiifidimus,
    nonvobis
    sufflciai, quOd
    ipsi
    boni
    esti9; sed,
    1
    sicut
    jamsupra suggessi,
    slude-
    le
    utper
    vestramadmoiiHionemaborumeiia/ri
    negli-
    gentias corrigatis;
    !ut rion solumde saneta vesira
    conversaiione,
    sed etiam de aliorum
    Correctione
    aUerna
    pra;niiacapiatis.
    Admonete
    ergo
    familiasve*
    strasui infelicium
    Pagancrumsacriiegas
    cohsueiu-
    dines nonobservent.
    5. Sirena;.
    J ejnnandum
    incalendis
    janiiariis.
    Sunt
    enim
    aliqui, qucd pejus est, quos
    ila observatio inl-
    mica
    subvenit,
    ui indiemcalendarumsi forte aul vi-
    cinisaii
    peregrinanlibus opus
    sit,
    etiamfocumdare
    dissimulent. Multi
    prseterea
    slrenas et
    ipsi offerre,
    et
    abaliis
    accipere
    solent. Ame
    omnia, fratres,
    adcon^
    fundendam
    Paganorunr
    carnalemel luxurlosamlstii-
    lianij exceptis
    illis
    qui pr;e
    irifirnlilateahstinerenott
    prsevaleiit,
    omnesauxilianie Deo
    jejunemus;
    et
    prd
    illis miseris
    qui
    calendas
    islas, pi-0gula
    et
    ebrietate,
    sacrilega
    consuetudiiie
    colunt, Deo, quantumpossu*
    mus, supplicemus.
    Etdum ea
    queeipsi
    faciuntexhor
    rescinms, insuper
    ct
    pro
    illis
    oramus;
    et de nostra
    benignilate
    ct de illorumcorreclione
    dupliciter,
    do-
    nante
    Deo,gaudeamns. Propitio
    Deo,
    fratresdileclis-
    simi,
    ilanos
    pro
    saluie aniniieveslraefidelilerac Ii-
    benter
    audilis,
    ut nobislibereet cumorthli fiduciaea
    quai
    saluii vesirocnovimusesse
    necessaria,
    studeamtis
    ciiihcharitatb
    suggerere, etquid ageie
    vel
    quid
    viiare
    debeaiisostendere. Et
    ideo, rogovos, fraires,
    ut
    quia,
    Deo
    iiispiraiile, aniiquamPaganorum
    consuetudinem
    religionis
    affeclu
    ipsi despicilis,
    alios
    qnosciimque
    observare
    viderilis[
    cumcbaritate et maiisuetudine
    castigetis.
    i. VamishonorPlanelisdelatus.
    Unde,dies
    planeta-
    runi nominedicti. Vrimaeorum
    nuncupaiio.
    Talis
    ap-
    pellaiio
    resumenda.
    INonnullieniminhsccmalaIahun-
    tur,
    tit
    diligenicr observent, qua
    dieinitiiiere
    exeant,
    honorem
    procstanles,
    aut
    Soli,
    aul
    Luiiie,
    aut
    Marli,
    aul
    Mercurio,
    aut
    J ovi,
    aut
    VeneH,
    aut Saturno. Ne-
    scientes
    miseri, quia
    si se
    perpcenitentiam
    nouemen-
    *
    vetuscodexf. sii<eanulas.Exduobusn.Mss.
    alter,
    sive
    agmcutam;aller;
    siveanniculam.
    200o"
    SERMOCXXXI.
    2000
    daveriht,
    cumillis
    paflemhabeMfitininferno,
    quibus
    vanumhonorem
    impefidere
    videntur in mundo. Anie
    omnia, fralres,
    untversa
    !s(a
    sacrilegiafugilc,
    et tah-
    quamdiaboli
    hiorliferavenenavilale. Etsulem enim
    el IunamDeus
    pro
    nobisetnobis
    profutura
    consliluit,
    nonut istaduoluminaria
    quasi
    deoscofamus
    ;
    scdilli
    qui
    eanobis
    dedit, quantas possumus grafias
    fefersU
    mus. Mercuriusenim homofuit
    mlserabilis, avarus,
    crudelis, impins
    et
    superbus.
    Venus autein hieretrix
    fuit
    impudicissima.
    Et ista monslruosa
    porteiita,
    id
    est,
    et
    Mars,
    et Mercurius
    et J oviset Vciius et Saiur-
    nus
    eoteniporedicuiitur
    nati, quo
    filii Israel eranl ifi
    jEgypto.
    Si tuncnati suiil, uttqite
    dies
    isti, qui
    iilorum"
    noniihibusappellaiiiuf,
    illo
    lemporejarri erafit;
    etse-
    cundtim
    qtiod
    Deusinstituerai,
    sic nomeii
    habebant,
    idest
    prima
    et sCcunda,
    et
    tcrtia,
    et
    quarta,
    et
    quinta,
    et sCxtaferia
    1
    : Scdmiseri hoilfineset
    iinperili qul
    istos sordidissimoset
    ihipiissiriios
    lioinihes,
    iit
    suprai
    diximus,
    liincndo
    poiius, quani
    amando
    colebanl, pfd
    illoriim
    sacrilego
    cullu, quasi
    inhonorc
    ipsofum,
    to-
    tius
    scplimanic
    dies
    shigiilis
    eoruin rioifiiriibusconse-
    crarunl; utquorum sacrilegia
    venerabarilur in
    corde,
    eoruin noihina
    frcquentius
    liabere viderehtiir iii ore,
    Nos
    vero, fratres, qui
    non inboininibus
    perdilis
    at-
    quesacrilegis,
    sed inDeovivo et vero
    spem
    habere
    cognoscimur,
    niillumdiem docmonum
    appellaiione
    dignum
    esse
    judicemus, neque
    observemus
    qua
    die
    itinere
    proficisci
    debeamus,
    sed etiam
    ipsa
    sordidis-
    simanomiiiadedignemurexore
    proferre, eliumquarn
    dicamusdiem Martis,
    diem
    Mereurii,
    dicmJ ovis
    (a);
    scd
    prirtiam,
    et secundam,
    vel tertiam
    feriam,
    secun-
    dum
    quod scriplum
    est,
    nomincmus. De his eliam
    nominibuset vestras familias adinonete. Tunc enim
    invobis
    perfecta
    animscsanitas
    permanebit,
    si
    per
    veslramadmonitionemadeos
    qui
    muliis
    peccatis
    vul-
    nerati
    sunt,
    mcdicamentum
    spirituale pervenerii,
    Undenonsolumillos
    qui
    vestri
    sunt,
    freqttenter
    cum
    sevcritate
    corripite;
    sed etiamexlraneoscumchari-
    tate
    jugiter
    admonete,
    ut vobis
    pius
    et misericors
    Dominus,
    nonsolum
    pro
    vestra,
    sedetiam
    pro
    alio-
    riimsaluleoelerna
    proemia
    retribual,
    cui est honor et
    gloria
    insaecuiasaeculorum.Amen.
    SERMOCXXXI
    (b).
    Ia
    EpiphaaiaDomini,
    i
    (c).
    1. Slella
    siiigularis.
    Christum
    non
    indicavil,
    sedut
    qucereremr
    exciiavil.Sicttt dies liodiertiusanniversa-
    riofeditu commoriei hos, quod
    Dominumnostrurii
    J esiini adoraveruhtMagi, tanquamprimitise
    Gentium:
    italiuicsolenihilati deistolanto
    myslerio
    noster etiam
    serinodebetur. Undevestramcoiiimoheo
    Charitatem,
    recehtemdiem
    prislinum
    recolite, quo
    Dominusnatiis
    est: Cl liuic hodiernuni
    adjuhgite, quo
    a
    Magis
    adora-
    lusest. Neceisslella
    loqui potuil, cujus
    essel,
    vel
    cujus
    excellentiampra;sign4ret:
    iiOvumlamenet
    singulare
    siduseffulsit, atque
    illosetiam
    qui
    solent sidera dili-
    genler
    intiieri,
    novo miraculo exterruit.
    Nunquam
    enimtali siella
    qiiisqhatti
    est
    signilicatus; quia
    nuh-
    quani
    lalis est natus. Verumiamen
    quis
    esset,
    ubi es-
    set, quoruiii
    fex esset,
    sidus
    illud,
    etsi
    lacebal,
    luce-
    bat. Sed
    qiisereritia
    Deuset
    pulsanlia
    cordanohfrau-
    dans,
    alioriiodosinedubio
    petentibus fevelavit, quod
    1
    vox,feria,
    hicadditaMsse
    videtur,
    cum
    ejus
    locosub-
    inteltigenda
    forleesset
    vox,
    dies.Inveteri codicef. omft-
    tilur,
    et
    quintaet
    sexta
    feria.
    (a)
    HUriC
    loqueridi
    Usumeliam
    AugUstinusimprobat
    eharr.iri Psal.
    95,
    n.
    5, cupitque
    ut Christiani
    corrigant
    et
    eeclesiasticoritu
    loqUantur.
    (b)
    Alias,
    t inleradditosaParisiensibus.
    (c)
    la
    Appeadice
    nunc
    primum
    collocatur.Lovanienses
    dubium,
    Verlinuset
    vindingnssiipposilitiUrii
    habent.Stilus
    revera. ab
    Augustiniaao
    manifestediversus: sed eliam
    ipsius
    doctrmaeadversumest
    quod
    hie
    dicilur,
    stellamna-
    gis
    bleiifiloaatecliristumnaffiim
    apparuisse.
    Kamsleilie
    ap-
    larilioaemAugustinus
    ad diefti Nativilaiis'christi refert
    insermonibusde
    Epiphania200,201,202,
    etc.
    slellaindiearenon
    potuil. Quem
    modum
    qtiidem
    Scri-
    ptura
    non
    dicit,
    sed
    intelligendum prudentibus
    dere-
    liquit
    :
    atque
    iu
    ipsa narratione,
    ilndehoc
    intelligcre
    possimus,
    ostciidit.
    2. Tumaliarevelalio
    manifestavk.Cnm
    enimBdlh-
    lehemciviias, secundum
    Scripturas,
    aJ udaiscomme-
    morata essct ubi Clirislumnasci
    oporteret; quia
    domtis
    latebat ubi Dei Verbuminfans
    jaceliat,
    eademstella
    Magosperduxit
    addomum
    ,
    sub
    cojtis
    tecto erat
    qtii
    fecerat
    mundiim,
    et
    quem
    nuniiaverat cceltun
    ;
    IiuC
    usqiiepatuit prsecedentis
    sideris
    fulgor.
    Sedut illi ad
    Herodem
    regem
    J udteofuffiiioh
    reverterentur, qui
    se
    velle dixerat adrirare
    quemcupiebat occidere, peC
    somnium
    leguntur
    admoniti.
    Itaquodeloqiii
    stellanort
    potuit,
    aliaDeus revelaiionemonstravit. Sic intelii-
    gendumest,
    non
    per
    solam
    stellam, quamvis
    oculis
    sois insolita et
    inexperta
    luce
    fulgeniem, Magos
    ifi
    Oriente
    poluisse cognoscere, quisnam
    esset
    signillca-
    tionetanti sideris
    diglius, cujus
    testisille
    fulgor
    exi-
    sieret, qucm
    clarumlanta claritas
    riunfiarel,
    ubi
    qitoe-
    reretur
    quo
    eundum
    esset,
    ut inventus adorareltif.
    Sedalianimirumrevelalione divinitus indicatbm
    est,
    qtiod
    Iuce sideris tacite
    signabatur.
    Et cum
    iiiagna
    admiratiofie
    qu:erentibusqtiid
    sibi
    vellet, etquO per-
    tineret
    quod
    novum
    apparebal
    in
    cado,
    non
    utique
    loquenle ipsosidere,
    sed aJ iter intimatum
    cst, quis
    descendisset de
    ccelo,
    et divinitate
    prsesidens coelo,
    jaceret
    in carne sub ccelo. Tunc
    quippe inlelligiluf
    indicattim, cujus
    esset stella
    qusejam
    diu
    videbalur,
    quando
    uatusest
    qui per
    illam
    signilicabatur.
    3. Slella
    per
    biennium
    apparuit.
    Namfermebiennio
    visaest miranlibus
    quid
    esset. Sed
    posteaqtiam
    Chri-
    stonatorcvelalumest
    Magis,jam
    non sidus essemi-
    randum;
    sedcuni
    qui
    sidere
    pnriuintiatusfiierat,
    ado-
    randum
    , regemque
    esse J udoeoruui : abOrienteve-
    nerunt,
    et bodierno die adoraverunt
    quem
    ante
    pau-
    cosdies natum
    csse, atque
    illam
    stellani, quse
    sibi
    per
    bienniuni
    apparueral, ejus
    fuissedidicerunt. Ilicdicit
    aliquis
    : lllamstellambiennio
    apparuisse
    unde inon-
    stratur?
    Evangelii
    verliarecolamus. Ilerodes
    nempe
    rex J udaiorum
    ,
    cuma
    Magis
    fuisset
    illusus, quod
    in
    somnis moniti ad eumredire
    noluerunt,
    ne indicare-
    tur ubi Chrislus fuisset
    inventus,
    abimatuet
    infra
    oc-
    cidit
    infantes.
    Uoc aulem
    qua
    causa
    feceril,
    hoc
    est,
    quare
    abimatuetinfraoccidi
    parvulosjusseril,
    Evan-
    gelista
    non
    lacens,
    secundum
    lempus, inquit, quod
    cx-
    quisieral
    a
    Magis(
    Mutth.
    n, 16).
    Ecce unde osiendi-
    tur,
    nonlunc
    prinnun apparuisse
    stellam,
    quando
    na-
    tus csl
    Christiis,
    boc
    est,
    ante
    paucissimos
    dies;
    sed
    biennii
    leniporepranuntialione
    fulsissesidcrea :
    quae
    tunc est
    cognita cujus esset, quando
    missi sunt ado-
    rare in
    terra, quem
    in coelo
    jam
    viderant
    praesigna-
    tum.
    i.
    Quid
    biennati
    apparitionesignelur.
    Duodileclionis
    prcecepta.
    DuoTeslanienla.DuoCliristi adventus. Duas
    hominis
    geneses.
    Si
    quis
    aulem
    quaerii,quareper
    bien-
    nium
    pracmuuians
    Chrislumstella
    claruerit, possunt
    videri dtiobus annis duo
    signilicataprsecepta
    : iinum
    dilectionis
    Dei,
    alterum
    proximi,
    in
    quibus
    duobus
    prceceplis
    tolalex
    penclet
    et
    Prophetce(Id. xxn, 40).
    Sic enim
    quod
    infiuilevidebatur
    per
    inulta
    diffusum,
    ista est brevitatc couclusum: ut limc
    intelligatur
    di-
    xisse
    prophcta,
    Verbumenimconsummanset brevians
    faciet
    Dominus
    super
    lerram
    (Isai. x, 23); ipseigitur
    duobus
    praeceplis
    consummavit
    verbuin, cujus
    duobus
    annis stella
    proeiiuiiliavit
    adveiilum. Possunt in his
    duobusannis etiamduo
    intelligi Testamenta,
    veluset
    novum. Nnnenimaliusauctor
    estLcgis qualerremur,
    et alius
    gratioequa juvamur
    : cum
    ipsedixerit,
    Si
    crederelis
    Moysi,crederetisetmihi;
    demeenimillescri-
    psit (J oan.
    v,
    46);
    et
    ipse
    sit
    sapienliaDei,
    de
    qua
    dicluin
    est,
    Legem
    autemet misericordiamin
    lingua
    poiiut(Prov.
    xxxi,
    26).
    Sed
    quoniamperduosannos
    duo
    lemporasigniiicata pottus accipi posstmt-,
    eliam
    duos Clirisii
    possumus inteliigere adventus;
    unuiu
    humilitatis. allcrumclarilatis : et duasnostras
    geiie-
    ses, quia
    ille
    per quera
    facfa sunt
    omnia, vitique
    au-
    2007
    APPENDIX^ 2008
    ctorambarumest; unam
    qua
    incarne
    nascimur,
    aliam
    qua
    infiderenascimur.
    5. J udceorumet Genliumadunatio. Exsultemus er-
    i
    go,
    et
    jucundemur
    in eo
    quempanni involverant,
    et
    I
    Angeli
    nuntiabant:
    qui
    in
    prsescpijacebat,
    el inlraastra
    fiilgebat:quemregemsempiternum,
    Gentibusadoran-
    dum,nondiadematisgemma.sedcoelistellamonstrabal:
    qui uberasugebat,
    et
    laetentesmartyresfaciebat. Agnc-
    scamuslapidcmangularem,inquo
    duo
    parietes
    dedivcr-
    so
    yenierites,
    unusexcircumcisione
    J udacorum,
    alter ex
    praputio
    nationum,
    fideli osculo
    copulanlur
    :
    lpse
    est enim
    paxnbstra, qui fecil ulraque
    unum.
    lpseve-
    niens,
    sicut audistis
    per Aposlolum, evangelizavilpa-
    eemhis
    qui longe,
    et
    pacem
    his
    qui prope (Ephes. n,
    14, 17). Prope
    erant
    pastores; lorige
    erant
    Magi:
    utrique agnoverunt, utrique venerunt;
    et secundum
    Isaiam
    prophelam, utrique
    in
    prsesepi
    cibaria
    sua,
    tanquam
    bos et
    asinus,
    invenerunt
    (Isai. i, 3).
    Hos
    enim
    populos
    ex J udaeiset GentibusChrislus
    glorifi-
    caius
    assumpsit, primilias
    nalus
    accepit.
    Adnos
    ergo
    maxime
    hujus
    diei
    perlinet gratulalio, qui
    ex Genti-
    bus venimus.
    6. Munera
    Magorummyslica.
    Protulerunt
    Magi,
    quando
    Clirislum
    adoraverunl, aurum, ihus,
    et
    myr-
    rham
    (Maiih.
    u, 11)
    :
    aurum, quia regemviderunl;
    thus, quia
    Deumintellexerunt.
    Cognoverunt
    et car-
    hem
    passuram;
    namet
    myrrhamprotulerunt
    adse-
    pulturam.
    II;cc illi secundumconsideraiionemsuam.
    A.nobis
    aulemaurtim
    accipit,
    si
    eleemosynas
    facia-
    mus; thus,
    st oraliones
    fundamus;
    myrrham,
    si
    pro
    illo moriamur. Proinde
    quiaEpiphania
    manifestalio-
    nem verbo
    groeco
    indicat
    (latens quippeMagis
    do-
    mini inlantia
    cnpientibus
    adoraremanifeslatur indice
    stella),
    nos viam
    fulgentis Evangelii scquamur,
    et
    sancte adoremus cui manifesii
    sumus;
    ut
    quando
    Deus roanifeste
    veniet,
    nec infans
    erit,
    quia
    non
    silebit
    (Psal.
    XLIX, 3),
    in dextera
    ejus apparere
    me-
    reamur.
    SERMOCXXXII
    (a).
    tn
    EpiphaniaDomini,
    n
    (6).
    1. Hodie
    copulati
    cumGenlibusJ udcei. Domini et
    SalvatorisnostriJ esuChrisli adventusincarnein
    ipso
    de
    Virgine
    rudi
    ejus
    exorlu manilestari Gentibuscce-
    pit,
    cumad eumadorandum
    Magi
    ab Orienlevene-
    runt. Hic dies solemnissimus debita sanclitate est
    faclus
    Ecclesioe,
    maxime
    quae
    crevit ex
    Genlibus,
    et
    angulari lapide
    alterum
    parietem
    struciura uberiore
    compegit
    : ut ille
    pax
    nostra faceret
    utraque
    unum
    {Ephes.n, 14),
    ex circumcisioneet
    proepulio
    condens
    Ecclesiam. Undeet
    iapis angularis
    dictus
    est,
    tan-
    quam
    inse
    copulans
    exdiversitate
    venientes,
    ut com-
    mutaret
    utrosque
    in uno
    corpore Deo,
    sicut
    prophe-
    ticaet
    evangelica
    et
    aposlolica
    doctrinalestatur. Nalo
    itaquc
    Dominoex
    Virgine, quem
    diem
    nuperrime
    celebravimus,
    pastores
    admonili ab
    Angelis
    secundum
    Lucam
    evangelistam
    adinfanlisVerbi
    praesepe
    vene-
    runt
    (Luc. II, 9); pastores
    aulem illi Israelitaafue-
    runt: eccc
    prsesignalus
    est unus
    paries,
    ad
    angularem
    lapidcm
    decircumcisione
    percurrens.
    Paucis diebus
    inde
    transactis,
    hodie
    Magi
    ab Oriente venisse cre-
    duntur,
    et illius
    parvnli magnitudinemcognovisse,
    quos
    Malthseus
    evangelista
    commemorat
    (Matth. n,
    1-19).
    Eccealius
    paries
    ex
    praeputii desperaiione
    |
    concurrens nos
    proprie Oguravit,
    et diemnobis fe-
    \
    stumfamiliari lsctitia
    geminavit.
    j
    2. Stellaante biennium
    apparuit. Quid
    Magos
    ad
    adoranduminduxeril. ln cceloeiiimvidenlcs
    ignotis-
    simam
    stellam,
    nonante
    paucosdies,
    sedante ferme
    biennium,
    sicut
    inquirenti
    Herodi
    patefecerunt (unde
    a bimatuet
    infra
    occidil
    infanies
    secundum
    lemptts,
    ut
    (a) AHas,
    de
    Tempore
    35.
    (b)
    In
    Appendifce
    nunc
    primum
    collocatur.Dubiusvide-
    baturLovaniensibus : al Verlinoet
    vindingo
    falsus,iisdem
    ocilicetindiciiset
    argumenlis,quibusrejectus
    estsermo
    superior.
    scriptumest, quodinquisierat
    a
    Magis);
    hancstellam
    sicut
    intelligitur, admirali,
    cujus
    etiam
    esset,
    conse-

    J uehli
    revelatione hbsse
    meruerunt,
    regis
    videlicet
    udseorum:
    eoque
    nalo cumet hoc
    ejusgraliacogno-
    Vissent,
    ad eum adorandum hodieoccurrere
    potue-
    runjt.
    Non
    utique regi J udaeorum, quales
    alii esse
    solebant,
    hunc tam
    magnum
    honorem
    longinqui
    alie-
    nigena;
    et ab eodeni
    regno prorsus
    extranei a se
    deberi
    arbitrabantur;
    sed talem nalum esse didice-
    rant,
    in
    quo
    adorando se salutem
    quse
    secundum
    Deiim
    est,
    consecutiiros minime dubitarent.
    Neque
    enimsctaserat saltemcuiadulatio humana
    serviret;
    non sub
    poplite
    sella
    regalis,
    non de
    membris
    pur-
    pura,
    non de
    capite!
    diadema
    fulgebat
    : non
    pompa
    faraulantium
    ,
    non terror
    exercilus,
    non
    gloriosorum
    fama
    prseliorum
    hos ad eumviros ex remotis terris
    cuiri tanto vdto
    supplicationis
    attraxerat.
    J acebat ire
    prsesepi puer
    ortus
    recens,
    exiguuscorpore,
    contem-
    ptibilispaupertale
    : sed
    magnumaliquid
    latebat in
    parvo, quod
    illi
    homines
    priinitiae
    Gentiumnon terra
    portante,
    sedccelonarranle
    didicerant,
    ad
    quod
    lam
    ex
    longinquo
    lam
    supplicesveniebanl, quod
    inlucndo
    non
    videbant,
    et
    promereri
    adorando
    cupiebaiu.
    Re-
    gina qtiidem
    Austri venerat a finibus terroe
    audirc
    sapienliam
    Salomonis: necilla
    regni ejussublimitate,
    sedmenlislucecommotaest
    (111Iteg. x, 1; Malth.
    xii,
    42).
    Verumtameninerat in Salomonedoctrina
    ,
    qiiae
    verbis
    ejus longissiine
    aclatissimediffamatisad
    discendum
    potuit
    studiososanimosexcitare :
    proinde
    illanon latentem
    Deum,
    sed
    loquentem
    hominem
    ,
    non adorare
    venerat,
    sedaudire. Hicautem
    qui
    do-
    naverat illam
    sapientiamSalomoni,
    et eral virtus ac
    sapientiaDei,
    infirniiialecamis
    indulus,
    adhuc
    per
    pusillam
    aelatemtacehat in
    lerris,
    jamper amplissi-
    mam
    majestalem
    clarebat' incoelis.
    3.
    DeteslandaHerodis
    crudelilas,
    sed
    magis
    miranda
    sluttiiiaJ udceorum.
    Quid
    limes
    ,
    Herodes?
    quid
    ma-
    ligna
    menleturbaris? Si salutem liiam
    sapias,
    ille
    natus est
    per quemrpgnum
    Dei
    videas,
    non cui re-
    gnum
    hominiiminvideas.
    Quid
    ssevis?
    quid
    occidis
    infantes?quid
    aetaleminnoxiamnoxius
    noxtogladio%
    inseclaris? A
    gladioregishujus
    nemoerit
    crudelitate,
    sed
    pieiale
    securus. Detestanda
    ergo regis
    Herodis
    insania : sed
    magis
    miranda stullitia J udieoruni
    ,
    propter quosjudicandosdisposilione
    divinaseacon-
    specluMagorum
    Christum
    quaerentium
    parumper
    illa
    steila sublraxil.
    Apparuit namque,
    ut locum in
    quo
    puer fueral, demonstraret. Poterat
    utique
    indexeliam
    civitatis
    existere; sed
    quod
    inBelhlehemJ udoeChrislus
    nascerelur,
    deLibris sanctis
    interrogati
    J udaei
    pro-
    ferre
    debuerunt, parati
    ad
    legendum,
    caeciad intel-
    ligendum,
    duri ad
    creliendum. Hos
    ergo
    eiiamnos in
    vetustaie litterae
    diihiitamus,
    et ex eorum
    adjuti
    codicibus, adoranduiii Chrislumcumislis
    alienigenis
    agnoscamus.
    SERMOCXXXIH
    (a).
    In
    EpiphaniaDomini,
    m
    (b).
    1.
    Solemnilaliscausaet
    ralio.Causam, dilcctissimi,
    et
    ralionem
    solemnitatishodierna?,,saepe
    vobiset
    evange-
    lica
    narralio,
    et
    observanlioeconsuetudo
    palefecit:
    nec necesseest ita nunc
    quee
    inter
    Salvatoris nostri
    liumana
    primordia
    sunt
    gcsta
    ,
    replicari
    ut de
    splen-
    dore novi
    sideris,
    de
    Magis,
    Magorumquemuneribus,
    desaevilia
    Herodis,
    et de
    interieciioneinfanliumdis-
    seramus; cum,
    sicut
    nostis,
    et inslellae
    fulgore
    Dei
    gralia,
    et intrihus viris vocatio
    Gentium,
    et in
    rege
    impio
    crudelilas
    Paganorum,
    el in
    occisioueinfan-
    lium,
    cunciorum
    manyrum
    forma
    praecesseril.
    Sed
    quia
    in sacratissimo die reddendum
    exspeclationi
    veslrseesl sacerdotalissermonis
    officium,
    nitamur ut
    1
    IlaMss.omnes.Al
    editi,
    cUmtabat.
    8
    mMSS. desunt
    voces,
    noxio
    gladio.
    (a) olim,de
    Tempore
    35;
    et
    post,
    in
    Appendiee28.
    (b)
    EstLeonis
    papsedeEpiphaniaDomini
    octavus,ipsique
    inomnibus
    manuscriptis
    tribuitur.
    3009
    SERMOCXXXIV.
    2010
    possumusadjuvanteSpiritu
    Dei,
    et
    per intelligenliae
    semitas
    pervenire,
    ut
    cognoscamus
    sacramentum
    praesenlis
    festi adomniumfidelium
    temporapertine-
    re;
    necullomodohabeatur
    insolitum,quod
    in
    dispen-
    saiionumordineadoratur
    anliquum.
    2. Incarnalionisnecessilas.
    Quamvisergo
    omnis
    animachrisliananihil
    indignum
    debeat' deFilii Dei
    majesiateseniire,
    et transcensis
    incipienlis
    fidei ru-
    diraenlis,oporteat unumquemque
    ad sublimiora
    pro-
    ficere;
    necesseest lamen inlirmilalem mentishu-
    manse,
    dumverumhominem
    accipit Christum,
    de
    ipsa
    naluraenostraecommiinione
    irepidare,
    et
    per
    initiavel incremenla
    corporea
    ad
    agnilionem
    unius
    cmn Paire deitaiis difiiculler accedere. Sed ubi
    inter
    caligantescogilalioncs
    radius
    supernse
    lucisre-
    fulscrit,
    cunclanlis fidei moras
    splcndor
    verilalis
    abrumpat:
    ut cor liberumetavisibilibns
    absolutum,
    lumen
    intelligenliaelanquam
    ducemstellam
    sequa-
    lur; quia,
    sicut
    Aposlolus
    ait,
    DominusJ esusChrislus
    in
    gloria
    Dei Patris esl
    (Philipp. n, 11)
    : ut
    quem
    venerabaturincunishumililer
    jacenlem, ipsum
    sine
    differentiaadoret cumPatre
    regnantem.
    Hsecautem
    manifestatio,dileclissimi, quoe
    hoesitantiiimnebulas
    dissolvitanimarum,
    el itafacitinnotescereDei
    Filium,
    ul dehoc
    quod
    idemest eliam bominis
    filius,
    nihil
    paiianturobitaculi,
    ad
    praesentis
    fesli
    pertinetdigni-
    Hatem : el veraest infanliaSalvatorisdeclaratio dei-
    taiis,quandocamis
    sensusabhumanisaddivinatrans-
    fertur;
    ut
    quosdeprimunl experimeniainfirmitaium,
    erigant signa
    virtutum :
    quia
    tali auxilioet natura
    nostta
    indigebat
    et
    causa,
    ut
    reparare
    humanum
    ge-
    nusnecsine
    majeslatepossethumilitas,
    nec sinebu-
    militate
    majcstas.
    3. flic nemosil securus.J arnveroctim
    singulorum
    fidelium
    profectibus,
    divinorumelucet cuslodiaman-
    dalorum, implelurquequod
    dictum
    est,
    Sic luceat
    lux veslracoramhomimbus
    ,
    ul videant
    opera
    veslra
    bona,
    el
    magnificenl
    Patremvcstrum
    qui
    inccelisest
    (Malth. v, 16); quis
    iliic non
    proesentemintelligat
    deitalem,
    ubi veram videt
    apparere
    virtutem?
    quae
    utique
    sinc Deonulla
    est,
    nec
    proprietalem
    obtinel
    deitaiis,
    nisi
    Spiritu
    sui
    vegetelur
    aucloris. Dicenle
    enini
    discipulis
    suis
    Domino,
    Sine menihil
    polestis
    facere(J oan. xv, 5),
    dubiumnonest homincmbona
    agentem,
    ex Deohabere ct effectum
    operis,
    et ini-
    liumvoluntatis.Undeet
    Aposloluscopiosissimus
    li-
    deliuni
    cohortalor,
    Cm
    timore, inquit,
    el Ircmore
    veslramsalulem
    operamini
    : Deusesi enim
    qui opera-
    tur invobisetvelleel
    operari, pro
    bonavoluntate
    (Phi-
    lipp. n, 12, 13).
    Et hrecsmictiscausaest tremendi
    ^lquemetuendi,
    ne
    ipsisoperibuspietatis
    elati dese-
    rantur
    opegratia;,
    el remaneant in infirmitatena-
    turx.
    4.
    Signainhabitalionis
    Deiinnobis.Charilasomnium
    virtulummater.
    Qui
    antem
    experiri cupit,
    anin
    ipso
    Deus
    habilel,
    de
    qnodicitur,
    J uirn6ifisDeusinsanclis
    suis
    (Psal. LXVII, 36);
    sinccroexaminecordissui in-
    leriora discutiat,
    ei
    sagaciter quaeratqua
    humiHlalc
    repugnet superbioe,qua
    benevolentiaoblucteturinvi-
    diae,quam
    noii
    capialur
    adulantium
    linguis,quamque
    bonisdelectetur
    alienis;
    an
    pro
    malonon
    cupiat
    ma-
    luinreddere, malilqueinultas
    oblivisci
    injurias, quam
    imaginem
    et similitudinemsui Conditorisamitlere
    ,
    qui
    omnesad
    cognitionem
    sui
    generalibus
    inciians
    donis, pluil superjuslos
    el
    injustos,et
    solemsuumoriri
    facitsuper
    bonoset malos
    (Matlh.
    v, 45).
    Ac ne in
    mullislaborel sollicitaediscretionis
    inspectioa, ipsam
    matremvirtutumomniumcharitaleminsecrelissuse
    menlis
    inquirat
    : et si eamdileclioni Dei et
    proximi
    toto inlentamcorde
    repererit,
    iia ut eiiaminimicis
    suis eadem velil
    tribui, quae
    sibi
    optat impendi ;
    quisquishujus
    modi
    est,
    Deumet reclorerael habi-
    taloremsui esse non dubitet :
    quem
    tanlo
    magnifi-
    1
    Post
    verbum,debeat,
    additurin
    Mss.,fide.
    '
    Mss.cb. etn.: Acneinmullisinvanum
    laboret,
    sol-
    Itcitediscrelionem
    inspiciat.
    cenlius
    recipit, quanto magis
    in
    se,
    sed in Domino
    gloriatur; quoniamquibusdicilur, Begnum
    Deiinlra
    vosesl
    (Luc. XVII,
    21);
    nonnisi
    aguntur
    illins
    spiritu,
    cujusregunturMmperio.
    Scientes
    igitur , dilectissimi,
    quod
    cliaritasDeus
    est,
    qui operatur
    omniainomni-
    bus;
    seclamini
    charilatem,
    ilaul inunumcastacdile-
    ctionisaffectumuniversorumfideliumcordaconcur-
    rant. Transeant a nobis
    vana, ei,
    ne nos
    occupent,
    constanli desidcrioadea
    quaesemper
    sunt
    niansui-a,
    tendamus.Sacramentumenitn
    prsesentis
    fesli
    oportet
    innobisesse
    perpeluum
    :
    quodutique
    sinefinecele-
    brabilur,
    si inomnibusactibusnoslrisDominusChri-
    stus
    appareai, qui
    vivitet
    regnal
    cumPatreet
    Spiritu
    sancloinsoeculasseculorum.Ainen.
    SERMOCXXXIV
    (a).
    In
    EpiphaniaDomini,
    IV
    (b).
    1. De
    Epiplianice
    celebrilalediversatradilio.
    Licet,
    fratres
    dileciissimi,
    desolemnitalediei
    hujus
    veterum
    sit diversa
    Iraditio;
    una tameh sanclaedevotionis
    esl fides.Et
    quanquam
    nonnulli hodieDominumno-
    strumJ esum Christumslella duce venientibus ab
    Orienle
    Magis
    aesliment
    adoraluni;
    alii autem as-
    scranteum
    aquas
    invinamutasse
    ; quidam
    vero ba-
    plizalum
    illiunaJ oanneconlirment: inomnibusDei
    Filius
    creditur,
    inomnibusestnostra
    '
    fesiiviias.Nam
    quodMagis,uliquegentilibus,
    et adorare
    Dominum,
    et niimeraofferre
    concedilur,
    Genliumest
    proefigu-
    rata voeatio:
    quod aquoe
    Iransformanlur in
    vinum,
    religionis
    nostroe
    designatur
    arcanum:
    quod
    vero
    UuenlisJ ordanis
    baptizalur J esus, aquae
    nostro Ba-
    ptismati
    consecrantur.
    Oportet itaque, charissimi,
    ut
    aliqua
    nunc de
    ipsobaptismate
    Sanclitali
    veslroe,
    prout
    Dominus
    donaverit, proferamus;
    ut simul et
    humilitatemSalvatoris
    nostri,
    et
    mysteriorumgloriam
    cognoscatis.
    2. J oannis
    baplismus
    criminanon delebal.Christi
    humililas.Praidicabal indesertoJ oannes
    baplismum
    poenitenlisepopulopeccatoria,
    non
    quo
    criminatom-
    missa
    deleret,
    sed
    quo
    emendaret
    errantes;
    namre-
    missio
    peccatorum
    Chrisli
    gratioe
    servabalur. Con-
    fluebat
    ergo
    ad
    J ordanem,
    desiderio
    lavacri,
    diverso-
    rum
    copiosissima
    mtillitudo, quorum
    esseul lam
    scelerati
    actus,
    vita lam
    perdita,
    ut eosvenerabilis
    Baptistavipereo
    semini
    compararet.
    Inter
    hujusmodi
    homines ille virtutumccelcstium
    Doniinus,
    ille
    qui
    respicit lerram,
    el
    facil
    camIremere
    (Psal. cm, 32),
    Christus
    J esus,
    non
    dedignatur
    humilisel
    quietus
    ad
    servuli sui
    baptismumproperare.
    Sed
    quid
    mirum
    dc mansneludineSalvatoris,
    si se
    Prophcloe
    manibus
    iuelinavit,quise
    ab inimicissuis
    passus
    esl
    crucifigi?
    3. J oannisdeChristotcslimonium.
    Quoproperante
    ad fluvium,
    talem J oannes circumslantibus lurbis
    erupit
    invocem: Ecce
    AgnusDei;
    ecce
    qui
    tollil
    pec-
    calamundi
    (J oan. i, 29)
    : hocest
    dicere,
    Cessate
    jam,
    cessalea
    baplismo
    meo
    quo pcenilenliasuscipitur
    3.
    Ecce
    Baptislaper quem
    criminadimilluntur: desinile
    ultcrius aconservo vestro
    haplizari
    velle. Praasens
    est Dominusomnium
    nostrum, qui baplizat
    ad
    vitam;
    illum
    sequimini,
    illi
    credite,
    abillo lavacrumsalutis
    tola mente
    supplices postulale,
    a
    quo
    et
    ego ipse
    baplisla
    vester
    cupio baptizari.
    Non renuit
    quidera
    J csus lestimoniumvocis
    hujus;
    sed
    qui per
    ordinem
    vellet universa
    complere,
    nihilominus
    .baplizari
    se
    expctit
    aJ oanue. El
    Baplisla
    devotus
    baplizaudi
    sui
    polentia
    tremefaclus
    ait, Ego
    atedebeo
    baptizari,
    et
    tuvenisadme? id
    est, quoniamego
    crealura
    sum,
    lu
    Creator; egoservus,
    tu
    Dominus;cgoiigura,
    tuYe-
    ritas. At
    J esusait,
    Sine
    modo;
    sic cniin decet nos
    1
    SicMss.
    Editi,
    vera.
    *
    m
    editis,populo
    inremissionem
    peccatorum.
    Manuscri-
    ptos
    seculi
    sumus.
    3
    Edili,pcenitentia incepit.
    (a)
    Olim,
    de
    rempore37;
    et
    post,
    in
    Appeudice
    29.
    \b)
    iu
    manuscriptis
    etexcusislibrisMaxiniotribuitur.
    2011
    Appinbix. 20(*
    imptete
    bmhem
    justhiam.'
    West, Quid
    nuricistacoift
    -
    memofas?
    Prdpositumsiisceptse
    '
    humiiiiatis
    iihpleh-
    ddhi est. Tilncille
    qiii prsesuriiere
    forniidabat,
    velo-
    citer
    paruU
    praecipientisIhiperio.
    i: Trtnit&Ai
    inariifestaiio,
    Chrisii
    potentia. Baptiza-
    tiif
    tirgo
    J esus hbn
    sibi,
    sednobis:
    baplizaiur
    ,
    non
    ut
    piirinceiUr
    aquis,
    sed iil
    aqiias ipse
    sanclilicet:
    bapiizaiur
    hoviisliomo;
    ut noVi
    Baptishiatis
    consti-
    tuai sacfamentum,
    Aperti
    sunt, iriqiiit,
    ei cceli:oesti-
    mo.iit In ccelestibiisessBi miraculumde his
    quse
    gerebahtuf
    Sh
    teffis,
    sicut ait
    Scripitira,
    Iri
    queni
    con-
    cupfsctmlArigeti prospicere(l
    Petr.
    i,
    12). Qiioniodo
    enirt
    pbteraht
    tiori hiirari Virlulesccelorthfiel Domi-
    nationes. Cherubiirtet
    Serapbiin,
    ciimViderentDo-
    minum sabaoth in fluvio ab bomine
    baptizari?
    Ut
    autem J oannis attestatio eTiamccelesli leslimonio
    confirmetur,
    videt
    Spiriliim
    saiictum
    Corporalispecie,
    quasi
    columbam.descendentem,
    et manenlem
    super
    J esufh:: audit et Palf erii
    diceriteiii,
    Hic esi Filius
    milis
    UilectitSi
    in
    quo
    mihi bene
    coinplacui(Matlli.
    lii,
    14
    17);
    Adveftile;
    dileclissimi
    fratres, quanta
    nobis
    in
    baptismate
    Domiiii nostfi J esii Christi
    palefacia
    sit
    gralia,
    quarri
    shbiili Sacfalhento Trinitas se ho^
    dieholliiili feVelavit.Pater enliii auditur Ih
    vOce,
    Fi-
    lius manifeslaiUfin
    liomine,
    Sbii-itussanclus
    digno-
    sciiur ih coltilhba.
    Quiim
    mirifiboaiitem
    mysterio
    Doihihushostef J esus GhristusVeltaclu
    cbrporis sui,
    vel tfansiiu
    glotiiE
    siiieomileiiiadnibiiielituhi creatu-
    rarii
    sahctificat,
    vivllicat et illustral"?
    Aquas
    enini
    cotisecrat,
    duril
    baptizathf;
    terram
    saiitiificat,
    dtiiii
    sepeliiuf;
    hiortuos
    sriscitat,
    diiiii
    resufgil;
    ccelesiia
    gidfificat,
    dhmascendil iti
    crjelurii,
    etscdet addexie-
    raih Patris.
    SERMOGXXXV
    (a),
    ta
    EpiphahiaDomini,
    v
    (fc).
    i, Unda
    aniplins
    ditata
    quam
    Maria.
    Ihlelligefe
    possnnuts,
    fratres
    charissimi, quaiitamgratiaili
    Cliri-
    sto Domino
    debeamiis, qui
    vota votis
    accumulat,
    gaudiagaudiismulliplicai.
    EceeenimadliUccxsulla-
    musGhrislumDoiniiium
    nalhm;
    el
    jani
    euiuliciamur
    pro
    salutehumani
    generisbaptizaliun.
    Necdiiinortus
    ejus
    est
    expleta fesiivitas;
    et
    jam bapiismatis ejUs
    est celebrandasolemnitas. Vixtiatus esl hoiuhiibUs
    ;
    et
    jam
    renascitur sacramenlis. Hodie
    eninij
    licet
    post
    inultaannof um
    cufricuia,
    cohsecratrisest inJ ordane;
    Ita
    ergodisposuit DOhiihus,
    ut volisvota
    subjiingeret,
    hbo
    est,
    ut uno
    eodemque lempnre
    et ederetur
    per
    Vir^incm,
    et
    per mysleriuiri gigneretur; esseique
    continUala
    feslivitas,
    carnis naliviiatis
    atque bapli-
    1
    iri
    editis,propositumsuscepi.
    fm.
    MS.,Proposilum
    siin-
    ctmhumilitatis.
    (a) Alias,
    de
    Tehipore
    36.
    (b)
    Iri
    Appendice
    nuhc
    primum
    coilocatur.DubiusaLO-
    valiiensibus,
    aVerluioauteulet
    Vindingosupposililius
    lia-
    betur. Konverbaduutaxatinusltata
    Augustino; qUaliasuiit,

    pura
    iinda
    submersum,
    Mariae
    castilicatio,
    aaria
    caiculis

    alligavit,Magorum
    beata
    legalio;
    sedcoatraria
    qnoque
    ipsrusdoclriaae
    cohtinet,atque
    usu
    periculosa,
    ut cum
    de
    Christo
    dicitur,jani
    reaascilur
    sacramentis,
    cohsecratus
    est
    ihJ ordane, pefmysteriumgigaeretur,
    ete.
    Quoe
    haefesifaventFelicis
    trgelitarii, eoutraquem
    Alcuihusdis-
    ptitafis
    lib2
    i

    Inbaptismate,

    ait, J oaunis,
    ift
    qtioChfi-
    slus
    baptlzatusest,
    honfuit
    regenefatio.
    ifabeshacde
    re
    fnsignemAugustfni
    seutentiamih
    epislols187,
    n.51:
    Profectoille
    singulariter
    nafus
    est,
    eui renasci non
    optis
    fuit.In
    Remigiano
    codice
    praeierl
    nomeriAmbrosii. id
    falso
    quidem,
    sed editusforteestex
    suppositis
    Ambrosioser-
    moriibus,
    siveabeodeifiauctorea
    quoprodiil
    sermo
    apud
    Ambrosiurii
    17,
    de
    BaptismdChristi,
    ubi
    ipse
    Doiminus
    pari-
    ter dicitur
    consecralus,
    natuset
    generatusper myste-
    rium: ita ut hasc
    ipsa
    dies ihi Satalis
    ejuSvocetur;
    quem^modttftf
    etiri hocsermone
    legereest,
    c
    Nafalis
    ergo
    hodiealter est
    quodam
    modoSalvatoris. >>Praetefea'
    quse
    hic
    J oseph
    inter et DeumPalreininstituitur
    compafatio,
    nonaliisfefeverbis
    ekplicatur
    insermone10
    apfid
    Ambro-
    siu.n.Suhtetalia
    qusedaifi
    etimaliis
    quibusdato*
    Ambrosia-
    msSeroionibuscouvementia.
    smatis: ht
    quehfadihaduhi
    ttinc eiimmiramtir m6ot-
    rupia
    matre
    progehitum;
    ita et nrihc
    suscipiariltig
    illum
    pUfa
    Undasubinersum: et
    gloriemiir
    iii
    utrdque
    faCto,qhia
    J llium
    geiiuit maler,
    et casta
    est;
    et
    quia
    Cliristumunda
    laVit,
    et Saiictaest. Nani sicut
    post
    parttuhglofilicala
    festMaria;
    castificalio;
    ita
    post
    ba
    -
    ptislnumaqtioe
    est
    puriflcatiocomprobata
    : tiisi
    qiKtd
    penehiajofi
    inunere,
    qiiamMaria,
    hndadiiataest. llla
    enilhsibi lantuni meriiil
    castilatem;
    istanobisconltt-
    lit sahctilicaiiolietil.Illameruit ne
    peccaret; ista,
    Ut
    peccata purgaret.
    llla
    propfia
    delictaase
    repudiat;
    ista iii se
    per
    Dei
    gratiam
    aliena colidonal. Uli est
    collala
    virginitas;
    isli dbftaia fecunditas. Illauuuni
    procreavlt,
    ct
    virgo
    est;
    isla
    generat plures,
    et
    pura
    est. llla
    proeter
    Chfisiumnesclt ariuni
    iillum;
    isla
    cUmChristohiater est
    populdrum.
    2. NalivitasCliristisecunda.Nataiis
    ergo
    hodieat-
    ler est
    quodam
    niodbSalvaioris. fJ ameisdemeiim
    signis,
    cisdem miraCulis
    cognosciniusgeniium,
    sed
    ntinc
    hiajore fnysteriobaplizalum.
    DeniqueSpif
    ilus
    saiicliis, qui
    tuhc illi inUteroadfuit
    (Luc.
    i, 5S),
    md-
    do eum iri
    gurgile
    circumfulsit :
    qtii
    lunC Mafianl
    castigavit,
    nUnc fluenta sanclificat. Pater
    qui
    tunc
    obUnibraVitin
    virtute,
    niiiicclaniat invoci;: et
    quasi
    maliirioreconsilio,qiii
    tuncumhrain
    preestitit
    nalivita-
    ti,
    modolestimonium
    perhibet
    verilati. AilenimDeUs:
    Hic est Filius nieus
    dilecius,
    in
    quo
    mihi
    complacui
    (iiatth.
    ni,17).Hst'cpfimaproeclarior.
    Pra'clari6r
    plane
    cstsecunda
    qiiamprima
    nativilas. Illaeiiiiii
    sinelcsle,
    silentioCiiristiim
    genuit;
    islacumdiviniiatis
    pfofes-
    siohe
    DpminumJ Vapiizavil.
    Abillasc
    J osepti, qiii pa-
    ter
    putabalur,
    excusal: inbacse
    pater, qui
    noncre-
    debalur,
    iusinuat. |bi
    laborat
    suspicionibus nsater,
    quiaprofessioni
    lieeral
    pater;
    hic honoralur
    genitrix,
    quia
    divinitasfilium
    prolestiitur. Honoratior, inquam,
    sccunda,
    qtiamprima
    nativilas :
    siquidempater
    hic
    Deus
    majestalis inscribitur;
    illic
    J oscph
    arlifexoesii-
    malur. El licei in
    utraque
    Dominus
    per Spiritum
    san-
    ctuhi et nalus
    sit,
    el
    baptizatus;
    tamcnhonoraiior est
    qni
    deccelis
    clamat,
    quamqui
    inlerris laborat.
    5. Deus
    Puter, faber. J oseph ergo
    faber in terris
    pater pulatialur
    esse Domini Salvaloris
    (Id. xnij
    55),
    nec abhoc
    opere
    Deus
    qui
    vere cst Pater Do-
    mini iioslri J esuChristi excludilur : namest et
    ipse
    faber.
    Ipse
    enimest artifex,
    qui bujusmundi
    machi-
    namnon solum
    mirabili,
    sedetiamineffabili
    potenlia
    fabricatus
    esl; tanquam sapiens
    archileclus coeltim
    subtilitate
    suspendil,
    terrani mole
    fundavii,
    maria
    calculis
    alligavil. Ipse
    est
    arlifex,
    qui
    ad mensuram
    quamdam supcrbia; deponit fasligia,
    humililalisex-
    trema sublimat.
    Ipse
    est
    arlifex, qui
    innostris mori-
    bus
    praecidil superfluaopera,
    ulilia
    quseque
    conser-
    val.
    Ipse
    esl
    arlifex, cujus
    securimad
    radicemno-
    slram
    positam
    J oannes
    Baplisla
    coinminatur: utomiiis
    arbor
    quse
    normam
    jusloe
    discretiouis
    exccsseril,
    ex-
    cisaradicitusiradatur incendio
    (Id. m,
    10); qiisfc
    au-
    lem mensuram veritatis
    habucril,
    coelesli fabricse
    depuletnr.
    4. Chrislitsclum
    bapiizalur, aquas
    mnndal. Hodie
    ergo baptizatur
    Dominusin
    J ordane..Quale
    est hoc
    baptismum,
    ubi
    purior
    est fonle ille
    qui mergilur;
    ubi dum
    susceplumai|uadiluit,
    non sordibus infici-
    lur,
    scd benedi.ctionibusbonoraltir?
    Quale, inquam,
    Salvaioris est
    baplismum,
    in
    quo purgaiilur polius
    J luenta
    quam purganT?
    Novo enim sanctificaiionis
    genere
    Christumiiontam lavit
    luida,'
    quam
    lotaest.
    Namex
    quo
    Salvalorin
    aqua
    semersit. exebomnium
    gurgituni
    tractus
    cunclorumqiie
    fontmmvenas
    myste-
    rio
    baptismatis cqnsecravit:
    ut ubi
    quisque
    ih rio-
    mtiieDoniini
    bapiizari volucrit,
    nonfamilluminuiidi
    aqtiadiltiat, quam
    Ghristi unda
    purificet.
    Salvatof au-
    leriTideo
    baptizari voluit,
    rioii ut sibi mtuidiiiamac^
    quireret,
    sedut nobisiluentamundaret.
    5. Munera
    mysticd.
    Iriterea'
    Magorum
    beSfa
    legaiio
    perducla'
    ad sacracuriabularadiuiri
    deSupcr
    enrren-
    tem miratur. J udaeam
    praeccdit ^tliiopia, peccaii
    exucnda
    nigredine,
    et J ideiinduendacandore.
    Quara
    201
    SERMOCXXXVI.
    2014
    stnpenda
    dignatio!
    Intcr
    amplexusgenitricis
    includi-
    lur, qui
    ccehim
    lerranique complectitur
    : insinuma-
    iris latet, qui regnum
    1'alris excedit. Per
    simplex
    of-
    iicium,spirituale
    revelalur arcanum:humanitas cer-
    nilnr,
    et diviniias
    adoratur. Exbibent
    anrum,
    ihuset
    myrrham,
    plus
    in
    mysteriis quam
    in conscientiisof-
    fe.reutes.
    Inanri muncre
    regiadignitas,
    in thuris va-
    pore
    divina
    majestas,
    in
    myrrhse specie sepelienda
    demonstratur
    hiimanilas : ac sic Trinitalem oblatio-
    nuni numerus
    loquitur,
    unitatemdevotio una testa-
    lur. Pcr iioc
    ergo pervigili
    inteniione cordis ccelum
    semper
    stude:inms
    aspicere,
    si adChristum
    cupimiis
    pervfcnire.
    Dirigal ergo
    nobis semilas vitae
    perfecia
    siella
    juslilia', qui
    dixit,
    Non
    apparebis
    in
    conspeclu
    meo vacuus
    (Exod.
    xxm, 15).
    Offeramus ei aurum
    lidei,
    pietaiis
    aromaiaj
    castitatis holocausta.
    Spiritua-
    lem
    qtioque
    myrrham
    habeainus in
    nobis,
    quoe
    ita
    animas noslras condiat,
    ut illoesasa
    peccati
    eorru-
    plionc
    cusiodiat :
    quod ipse praesiare dignetur, qui
    vivii et
    reguat
    insaeculasseculorum. Amen'.
    SERMOCXXXVI
    (a).
    InEpiphaoia
    Domini,
    vi
    (b).
    1.
    Quadruplex
    in hac die Christi
    manifestalio.
    In
    qualibel
    saltilisnostrce
    mijsteria
    continentnr.
    Proxime,
    fralrcscharissinii,
    ejus
    modi
    redemplionis
    nostrtece-
    lebravimus sacramenlum, quo
    Deus hominem cum
    iiifinnilalibiis indtiil. Hodievero illud
    colimus, quo
    se inlioinineDcusvirtutibus
    declaravit, pro
    eo
    quod
    iu hac
    die,
    sive
    quod
    inccelosiellaorlus sui imntium
    prrlmil
    (Maiili. n),
    sivc
    quod
    iu Cana Galilaesein
    couvivio
    nuptiali ai|uainin
    vmumconverlil
    (J oan. u);
    sivc
    qiiod
    mJ ordanis imdis
    aquas
    ad
    reparalionem
    liiimani
    gencris
    suo
    baptismo
    consccravit
    (Maitli. III,
    15);
    sive
    quod
    de
    quinquepanibus quinque
    millia
    libmiiumi saliavil
    (Id. xiv, 19)
    : in
    quolibel
    horum
    salulis iiosiroe
    mysleria
    coiitinentur et
    gaudia.
    Nobis
    enini cx
    Virgine
    nalus
    est, quod
    slella monstravit:
    nobisc\
    b.ipiisino
    lavacrumconcesstim
    est, quod
    in
    J ordanis alveo consecravit: nos
    quoque
    in melius
    esseniiiiaiidos
    operis
    niiraculo
    prseinonstravil,quando
    aquas
    invina convcriil
    (c).
    Et
    ideo,
    fratres charis-
    simi,
    inoiiini aciunoslro slellamlidei
    pneparemus;
    ct iueuslodia
    puritaiis,
    Chrisli
    bapiismuni
    celehre-
    mus :
    quia
    luccCbristi
    regeneratio,
    noslrsefidei con-
    firmaiioesl. Insinuavitcnimnobisniuiierissui bene-
    licium
    per
    secundoe
    nativilatis
    cxempluiii,
    et
    qnod
    facerc voluil, prior ipse
    fecit.
    Legimus
    J ud;eos di-
    versa sub
    Lcgc
    habuisse
    baplismala;
    sed iiuHiimex
    his eonira
    pr;uvaricationis
    uialum
    generalem poiuit
    conferreinedieinam. El ideo
    pro
    absolulioiielotius
    niuiidi
    indigebanl rcgcncratioiiis aquse
    2
    ccelitussan-
    clilicari. El
    quia pcr
    universummundiimsacramen-
    lum
    liaplismi
    hiimano
    generi opus erat,
    omnibus
    aquis
    boiiedictioiicindedil, quaudo
    inJ ordanis al-
    venmunica ac
    singtilari pieiate
    descendit. Ttinc
    cnimChrisium Doinhium
    non tamlavit
    unda, qtiam
    cst lota
    (d).
    Tibi
    ergo
    nascendoChristus
    advenit,
    tihi

    Tolushicn. 5deesl in Mss.r. et rm. Habeturau-


    temineditisel in sermoneSedati,
    de
    quosupra
    adser-
    nioncm150.
    8
    itaveiuscodexvd. Cselericum
    editis,aqaa.
    (a) Alias,
    de
    Teui|K>re
    29.
    (b)
    ln
    A|ipeiii!ico
    nuiic
    priinum
    collocatur. Dabitimrelia-
    quuiil
    l.ovauieiises; supposililiuin
    Verlinuset
    vindiugtisasse-
    ruut.
    Elnieiitoquidem
    : nam,
    uliwn morenmriuliiiraeulo
    qiiinqticpainmi,quod
    liicin
    Epiphaniae
    festocelebrari
    dicitur;
    sieulin
    superiorc
    seneoiie,
    sieiuisto
    baptismus
    christi re-
    generalioappellamr.
    lisdomverbisin
    utroquepronuotia-
    lur,
    CiirisluinDomiuuui
    no;i lamlavil
    tuida,'qtiain
    lota
    est.
    Habesque^ralerea
    in isto
    subscquente
    tractalu
    complura
    imsermonisde
    Epiphaiiiaqui
    setlato
    j
    lumalte-
    rius
    qui
    EusebioinBiblioUieca Patruminscriiiitur.Porroiri
    codicesavarricosermo
    noameongrue
    divisiisestin
    duos,
    quorum
    allef abliisverbisn.5
    incipit,
    Proximeabhae
    die,
    fratres
    charissiiui,
    1)elc
    (c)
    Huic
    usque
    nonnullacumEusebioccmvenienla.
    (d) lnsuperioreserin.,n.4.
    vivendo
    militavit,
    tibi moriendo
    conflixit;
    quem
    vi-
    des
    pro
    te
    mortuum, pro
    te
    intelligebaptizatum.
    2.
    Aquce
    omnesinChrisd
    baptismo
    bcnediclce.
    talis
    oiiiiiinoetiamante
    baptismum fuit,
    et
    jdeo
    pr.iecur-
    sor
    ejusalque baptista
    ita eurHcumadse
    bapiizaa-
    dus
    veniret, alloquitilr: Domine, ego
    a le debeoba-
    piizari,
    el lu venisad me!
    Qnid
    ev/dentius
    de Cbristi
    nondum
    baplizati puritate, quid
    fortius?
    Ego
    a lede-
    beo
    bapiizari:
    id
    est,
    qui
    fonses innocenliseet
    pleni-
    tudo
    justitioe, qui
    nullo
    indigens
    dare
    scis,
    nescisac-
    cipere. Ego, inquit,
    a ledebeo
    baplizari; qtiia
    lecum
    exhibes,
    et inte
    possidespuritatis
    munera et
    bapti-
    smatis
    sacramenla;
    et
    quod egodabo, te
    largiente,
    per gratiam,
    tuoblines
    per
    natnram
    (Ibid. 14).
    Alfa-
    ctu membra
    tiiiguiuur,
    el fiueuta ditanttir: vitalem
    gratiam
    non
    corptis
    ex
    flumine,
    sedflumenliiutuatur
    ex
    corpore.
    Descendereinsefonleinsuumfelixunda
    miratur,
    sub uno momeuto rcmedia aeteruaconci-
    pieos,
    et nova Deum
    regeneraiionis
    fecunditate
    par-
    luriens; quod acceperai,
    hoc
    reddcns;
    ct
    quod
    non
    habebat, accipiens.
    Inler bsecmirum
    esset, quod
    se
    Dominusservi subdidit
    benediclioni,
    nisi et cruci se
    subdidissetet morti 1.
    3. Peccali
    gruvitas
    ex remedio
    pendenda.
    Peccalum
    quanla
    curacavendum.Et ille
    quidempreliosum
    sibi
    csse bominem
    pretii ipsius dignitate perdocuit,
    ut
    hinc
    quoqueiiitelligamusquamgrandes apud
    seoesli-
    met Deusnosler huuianorum criminum
    causas, pro-
    plerquas
    non
    angelum,
    non
    arcliangelum,
    sedDeum
    misit ad terras
    ; quaingravis
    sit
    peccati
    et
    quam
    dura
    conditio, proditremedii magnitudo. Qiiania
    malorum
    discussioerit
    qua
    damnabiiniur
    impiis,
    sollicitudoin-
    dicat
    qua
    redimuntur
    pii.
    Otnni
    ergo diligenliaaique
    vigilanliacaveamus,
    ne vulneret diabolus
    quod
    sana-
    vit Deus: ne
    per
    consensiim
    cordis, per llagilium
    corporis,
    servilulem
    quam
    debemus
    Doniino, magis
    exhibere
    probenmr
    iniinico. Et
    quidem
    si
    quis
    vio-
    lenlus ac
    pnepotens aliquid
    de facullale nostra ac
    proprietale rapuisset,
    iionne
    digiuim
    summo odio
    duceremus? nounemerilo
    lanquam
    hosiemdelesla-
    remtir? Cur
    per peccaluiu
    diabolo
    conseiilienius, qui
    nobis nonsiibstantiamvult
    auferre,
    sed vilam
    ;
    non
    terram
    fraudare,
    sed
    coelum;
    non iines
    angustaepos-
    sessionis,
    sed infinita
    spatia
    :eicriiilaiis? Inter
    hoeCj
    o
    homo,
    si
    dignilatem
    factura;
    tuee,
    si
    pietatem
    circa
    teDomini lui voluerisoesiiinarede
    pretio,
    non
    poteris
    dubitare de
    regno.
    i. Fides Triuitalis el Incarnationis in
    Magorum
    muneribus.
    Magi quomodo
    imilandi.
    [Ipsi
    aulem
    Magi,
    qui
    ad illaccelestis
    pucri
    venerandacitnabulastellae
    indicio
    pervenerunt, quid
    aliud
    expresserunt
    in illis
    muncribus,
    nisi fidemnostram? Ineoenim
    quod
    tria
    offeruntur,
    Trinitas
    intelligitur
    : in eo vero
    qtiod
    ires
    suni,
    et
    siiigulisingiilaofferunt,
    inTrinitaleunitas de-
    claratur. Per aurum rex
    ostendilur,
    Deuslliuredi-
    gnoscilur; per myrrhani, quse
    condiendis est
    apta
    corporibus, sepultiira crucifigendi
    homiiiis
    pra;dica-
    lur. Secunduni
    haec, cbarissimi,
    nos
    quoqueperso-
    nam
    Magorumspifitualibus
    imitemur
    obsequiis.
    In
    primis
    lamdiu
    qu;eramusCbrisiiim,
    donec illumin-
    venire mereamur. Ducatum nobis
    prsebcat,
    velut
    stella
    cceli,
    lux lidei. Hoecnobisillum
    ostendai,
    non
    jam
    in
    prasepi vagientem,
    sed in summacceli arce
    dominanlem
    ;
    necin malris
    gremio,
    sedinsolioPa-
    tris
    adoranduni;
    nec ulterius in humilitate
    jtidican-
    dum,
    sedad iudiciumcum
    majestate
    venturiim. Sit
    quasi
    triuni munerum
    oblalio,
    Trinitalis
    perfecta
    confessio. Credntur a nobis unitas siue confusione
    conjuncta,
    Trinitas sine
    separaiione
    distincia: Pater
    et Filius et
    Spirilus
    sanctus untis Deus credaniuf
    j
    lres
    personse,
    sednontres subslaiitioe
    (a)]. Quantuht
    aulein adcoelestisnaturoeordiuem
    pertinet,
    inPatre
    1
    Quae
    hocnumero2 continenturdesunt iri matiuscri-
    ptis.
    2
    Hoc
    loeo,impii,
    necnoninfra
    vox, pti,
    deerat editis.
    Atin
    inanuscriptisutraquereperitur,
    (a)
    Eusebiiverba.
    SOiS
    APPENDIX.
    2018
    et Filioet
    Spirilu
    sanclo itaconfitendaest unadivi-
    nilas,
    ul nec
    singularispuietur
    inTrinilate
    persona,
    nec
    triplcx
    in unilale substanlia : sedita
    assignetur
    pluralilas
    unitati,
    ne Trinitati subtrahatur
    oequalitas.
    Et licet intromittalur inunadeilate
    numerositas, non
    sil lamen
    recipienda
    diversitas. Ita
    ergo
    fideliumcor-
    dibus
    disponendus
    est Dei
    cullus,
    ut nonadmittatur
    vel inunitate
    separalio,
    vel in Trinitale
    permixtio.
    5. In Chrisli
    baptismobaptizamur, aqucepurganlur,
    effeclusBapiismi
    declaralur. Proxima enim
    '
    ab hac
    die,
    fratres
    charissimi,
    sacri Nalalisdienatus est Do-
    minus,
    ntinc
    baptizatus.
    Tunc nos
    genuit
    ad
    vitam;
    nunc
    regeneravit
    ad salutem : tunc Adamsusce-
    pit perditum;
    nunc abluit
    peccatorem.
    Venit
    ergo
    ad
    baptismum,
    sicut
    scriptum
    est. Sed
    quid
    ablueret
    qui
    munduseral?
    Utique
    utmundusablueret immim-
    dos. lllnm
    ergo
    currentes
    aquse
    tunc
    infundebant;
    scd
    peccala
    nostra secum
    portabant.
    De illo
    gultse
    baplismalisfluebant;
    sednostra in
    gultis
    criminade-
    iluebant. 0 misericordiasimul et
    potentia
    Dei! Nec-
    dumeramus in
    mundo,
    et
    jam
    abluebanuir in
    bapli-
    smo
    ;
    nmndali inillosumus
    antequam
    nati. Nam
    ipsa
    fuit
    baptismatis
    ralio,
    ut
    aquoequoepurgaluroe
    nos
    erant,
    ab illoariie
    purgareutur.
    Et cum
    ascendisset,
    iiiquit Scriplura,
    de
    aqua,
    vidit
    apertos
    ccelos
    (Matth.
    in, 16). Numquid
    lunc ei ccelum
    apertumfuerat,
    cu-
    jus
    ociili coeloruminterioracernetiant ?Sed ideocce-
    lum
    aperilur,
    ut
    mysteriumBaplismatis
    inhoc decla-
    relur :
    quia quando
    homo de
    Baptismo egreditur,
    tunc ei
    janua regni
    ccelestis
    aperiiur.
    6. Unde
    Mugorum
    lantadevotio.
    Myslica
    eorummu-
    nera. Placita Deodona. lllud vero
    quale
    est
    quod
    Magi
    veniunt adDeum
    natum,
    imoducuntur :
    posi-
    lumin
    prsesepio
    videnl;
    nec
    apud
    sensus eorumhu-
    mililas nalivilalis reverenliamdivinitatis imminuit:
    '
    adorant
    corporibus,
    honorant
    muneribiis, veneranlur
    officiis? Oculishominem
    videnl;
    et Deum
    obsequiis
    confilentur. Yidebant enimin eo
    qni
    natus
    fnerat,
    plus
    esse
    quod
    animi
    homimim,quamquod
    oculi
    pro-
    viderent. Domiims
    qui
    tunc
    corporaliter
    natus
    fuerat,
    pcr ipsum
    oinnia nata erant. Videbatur
    qtiidem
    in
    prsesepio,
    sed dominabatur in
    coelo;
    iulra cor-
    pusculumcrat,
    sedintra se omnia conlinebat. Na-
    tus
    quidem
    ex niatre
    fuerat,
    sedmalrcmsuam
    ipse
    creaverat. Et ideo se ei
    Magihumiliabant, quia
    fa-
    mulari astra cernebant : Deumenimesse
    cognosce-
    bant,
    cui coelesliaserviebant. Et idcirco etiam
    ipsa
    corUmmunera divino
    mysterio plena
    erant. Aurum
    namque,
    ut
    audistis,
    et
    liiiis,
    et
    myrrham
    obtulerunt
    (ld.
    n, 11). Tripliciumergo
    munerumnumerotri-
    plex signilicaiio
    conlinetur. Inthure
    signant
    Dei ho-
    norem
    ;
    in
    auro, regiamdignilalem;
    in
    myrrha,
    cor-
    poris sepulluram.
    Offeramus
    ergo
    et
    nos,
    dileclissiml
    fraires,
    sinceraet sancta mnnera Deo
    nosiro,
    castita-
    tem,
    fidcm, patientiam,
    cbarilaiem, menles
    humiles,
    probos mores,
    animas Deo inhabitalorc
    condignas.
    Haecsunt enim
    placita
    Deo
    dona,
    haec
    grata muiiera,
    quoe
    illi
    quidemoffertintur,
    sed offereniibiis
    prosunt.
    Nullaenim re
    ille,
    nullo munere
    cget
    :sed hoc illi
    munus
    optimuin est,
    ul causas habeal munerandi.
    Nihil anohis
    amplins exigit,
    nihil
    ampliuspelil
    nisi
    salutemnoslram. Omniacnim sibi
    praestari
    a nobis
    putat,
    si ilanos
    egerimus,
    ul nobisabillocuncla
    prac-
    stenlur;
    auxilianle
    ipso
    Domiiionosiro J esu
    Cbrislo,
    cui est lionor cum Patre el
    Spiritu
    sancto in saecula
    saeculorum.Amen.
    SERMOCXXXVII
    (a).
    In
    EpiphaniaDomini,
    vn
    (b).
    i. Chrislus
    primvm
    innotuit in
    baplismo
    suo. Dies
    Epiphaniortimgroeco
    nominesicvocaiur.
    Qubd
    enim
    1
    Hic,
    sublala
    particula,enim,ineipit
    alter sermoin Ms.
    Navarrico.
    (a) Alias,
    inter
    vignerianos3,
    in
    primaparte Supple-
    /nenti.
    (b)
    in
    Appendice
    mmc
    primum
    coliocalur.
    Auguslini
    no-
    men
    gerit
    m
    manuscriplispluribus.
    InCorbeiensicodice
    nos
    apparitionem,
    vel
    ostensionem
    dicimus,
    id
    Grseci
    epipbaniam vocant.
    Hoc auteni ideo
    dicimus,
    quia
    hodieDominus
    noster et
    Salvator
    apparuit
    secundum
    carnemin terris.
    Licet enimolimnatus esset ex Ma-
    ria,
    et
    trigintajam
    arinorum
    explesset selatem;
    tamen
    ignorabatur
    a
    mundo. Eo
    temporecognitus
    est,
    quo
    ad J oannem
    Baptistam,
    ut iu J ordane
    baplizaretur,
    advenit: et voxde cceloPairis intonantis audita
    est,
    HicestFilius meus
    dileclus,
    in
    quo
    mihi bene
    complacui
    (Mallh.ni,
    17). Quem
    Paler decoelisvocemonstrave-
    rat,
    hunc
    Spiritus
    sanctus
    verus,
    quasi
    in
    columba,
    et
    super caput
    illius
    sedens,
    tactuvoiuitdemonstrare;
    ne
    quis
    aliusFiliusDei
    putaretur
    ex
    populo.Quid
    hac
    humiliiale
    sublimius,
    vilitaie nobilius?
    Baplizatur
    a
    servo;
    et aDeoFilius
    appeJ lalur.
    Inler
    publicanos,
    et
    merelrices, etpeccalores
    ad lavacrum
    venit;
    etsan-
    ctior est
    baptizatore
    suo.
    Baptizalur
    aJ oanneincar-
    ne;
    sed
    ipse
    J oannemin
    spiritu
    lavat.
    Aquoequoe
    cae-
    tera
    mundareconsueverant, Domino
    nostrolavante,
    mundatsesunt. J ordanis fluvius
    ,
    qui
    eo
    lempore,
    quandopopulum
    Israel dux.itJ esus
    Nave,
    et adterram
    repromissionis
    induxit,
    ftierat exsiecatus: nunc
    toiis,
    si
    potuisset,
    undis inunumlocumvoluit
    congregari,
    ut Domini
    corpusatlingeret. J ordanis, inquit,
    rever-
    susestreirorsum
    (Psdl. cxm, 3).
    2. Psalmi
    vigesimi
    oclavi brevis
    expositio.
    Ecclesice
    anteadesertce
    fecunditas.Videte, fralres,
    quomodo
    id
    qtiod
    in
    Evangelio
    leetum
    est,
    in
    vigesimoet octavo
    Psalmo fuerat anle
    proedictum
    : VoxDomini
    super
    aquas.
    Locutusest eiiimDei Filinsad
    J oannem, Sine
    modo
    ;sic
    enim
    oportel
    nos
    adimplere
    omnein
    justiiiam.
    Sequitur,
    Dominusmajeslatisinlonuil;quando
    PaterFi-
    lio
    teslimonium
    reddidit,
    dicens : HicestFiliusmeus
    dilectusin
    quo
    mihi
    complacui
    (Mattli.
    ui, 15, 17).
    Vox
    Doinini
    confringenlis
    cedros.
    Bapiizattis
    esl enimChri-
    stus
    ;
    eterecti
    prius
    atque
    sublimes
    daemonescorrue-
    runt. SucciditeosDominus
    quasi
    cedros
    Libani, el com-
    minuiteos
    tanquamvilulos;
    fragmenta
    arborumven-
    lilans,
    et
    calcibus
    slirpes
    in diversa
    dispergens.
    E
    conlrario de
    Salvatorequid
    dicitur? Et dileclussicut
    filius
    unicornium.DileclusDominus
    atque
    Salvator est
    Filius Dei : unicornium
    ',
    filius
    crucis,
    de
    quo
    dicitur
    incanlico
    Habactiic,
    Coniuainmanibus
    ejus
    : ibiabs-
    condit
    forlitudinem
    suam
    (Habac. m, &). Poslquam
    autemdilectus istecrucifixus
    est, implelum
    esl illud
    quod sequitur
    in
    Ps'almo,
    Vox Domini intercidenlis
    flainmamignis.
    IUoeriim
    baplizato,
    et universomun-
    do,
    Christo
    Iavante,
    nrundaio, gehennaeignis
    exslin-
    ctus est. Vox Domini conculientisdesertum. Deserta
    fuil
    Ecclesia,
    quaeprius
    filiosnonhabebat. Ad
    prae-
    dicationeni Christi deserta ista commota
    est;
    et
    par-
    lurivit,
    et
    peperit,
    et nata est inunadie
    gcns
    lota.
    Simul
    illa, quaranlea
    dicebatur desertum
    Cades,
    hoc
    est desertum
    sanctiiatis, siquidcm
    nonhabuerat sau-
    ctitatem, ccepitparere
    cervos et sanctorum
    suorum
    emittere
    greges, qui serpentesinterficiunt, qui
    venena
    contemnunt :
    quibusdiscurrentibus,
    et in tolo orbe
    Cliristi
    Evangeliumpraedicanlibus,
    ln
    lemploejus
    omnesdicenl
    gloriam
    Deo.
    Sequilnr,
    Dominusdiluvium
    inhabitare
    facit.
    Consideremustotum
    orbem,
    respicia-
    musbarbaras
    nationes, Romanum
    quoque
    mente lu-
    stremus
    imperium
    :
    ubique
    Christo
    credunl,
    uhique
    in nostrum Dominum
    baptizantur;
    el ilafil
    ut non
    una
    aqna,
    sed
    quodam
    modosit diluvium
    baptismo-
    rum.
    Quapropter,
    fralres
    cbarissimi, quoniam
    con-
    summalumest Tabernaculuni
    (hoc
    cnimPsalmi istitis
    titulo
    proenotatur);
    et
    quoniam
    Ecclesiavivis
    lapidi-
    bus constructaest :
    afferamusDominofilios
    Dei,
    af-
    feramus ei filios
    arietiim, Aposlolorumatque
    sancto-
    rum
    ;
    et iniiteniur Salvatorem
    noslrum, qui
    et
    ipse
    ante800
    annosscriptoreperitur
    sine
    nomine
    postepistoJ am
    Hieronymi.
    Remigianus
    autemMs.
    tribuit
    Ambrosio,
    inler
    cujns
    Sermonesetiameditus
    est, paucis
    mutatis.
    Apud
    Ain-
    brosiumincipitin bunc modum: Hanc
    baptismi
    jesa

    Christi,

    elc., estque
    ordine18.
    1
    ApudAmbrosium, estquefitiusunkornium.
    2017
    SERMOCXXXIX.
    2018
    pastor
    et
    agnusappellatur, qui pro
    nobisimmolalur
    in
    jEgypto, qui pro
    Isaac lenetur in
    sentibus;
    et di-
    camus,
    Dominus
    pasciime,
    el niliil mihi deeril: inloco
    pascuce
    ibi me
    collocavil;
    super aquamrefectionis
    edu-
    cavitme
    (Psal. xxu, 1, 2);
    cui est
    gloria
    in saccula
    sseculorum.Amen.
    SERMOCXXXVIII
    (a).
    In
    EpiphaniaDomini,
    vm
    (b).
    1. Homines
    Angelis compares. Aperiatur
    hodie
    omne
    os, dileclissimi,
    et collaudet omne
    verbum,
    Dei Verbum
    quod
    effulsit de ccelo. Lsetetur omnis
    anima,
    omnisconcinat
    lingua,
    et terra Domini
    psal-
    lat.universa. Hodieenim
    gratiamlucis,
    indie
    lucis,
    filiuslucis irradiat. Consentianl terrena
    coelestibus,
    hymnum
    dicant cumsummisPoleslalibus cuncta
    quae
    videntur inmundo. Hodie enimeffulsit veritas cum
    rege
    ccelesti.Christi euim
    proesenlia
    veroelucisad-
    venlus est,
    et lotins mundi
    plena
    liberlas. Adverle
    ergo, charissime, dignam
    DeoEcclesioe
    disciplinam,
    adverlecceleslisdcsiderii
    inexstinguibilemilammam,
    adverle
    corporis
    hanc naturam
    Angelorum
    minisieriis
    cosequari.
    Hominesenimde terra
    ,
    el habiianies in
    terra,
    quos
    etiamterra
    nulrit, supernis
    Poteslalibus
    semulantur.
    Negant
    enim
    propler
    charilatemChristi
    naiuram
    corporis,
    el minislerium
    suscipiunt Angelo-
    rum.
    Quid
    enim aliud
    agunl Angeli
    in
    ccelis,
    nisi
    quod
    divinis
    obtemperant
    nulibus?
    Quae
    siml
    etopera
    in terra sanctorum,
    nisi
    angelicam
    vitam
    agere
    in
    terris,
    et
    dignis
    Deumlaudibus
    proedicare?Quorum
    ergo
    idemest
    officium,
    ambiguum
    nonesl
    quod
    cadem
    possit
    esseet
    dignitas.
    2.
    J oannes,
    lucerna. Hodie
    ergo, charissimi,
    Do-
    ininusnoster J csus Christus in J ordanis fluentade-
    scendit : non ut
    ipse sanclificaretur,
    sed ut
    aquis
    ftiturisviialibussanctilicationem
    ipseproeberet.
    J oan-
    nes
    crgo implebat
    habilumsacerdoiis. AdeumRe-
    demplor
    orbis
    accessit,
    ul
    baplizaretur
    in
    aqua, qui
    baptizantem
    illuminabat in
    Spiritu.
    Venit
    crgo
    rex ad
    pwcursorem suum,
    Deus ad
    prophetam. J oannes
    ergo, charissimi,
    non
    ignorabatdispensationis
    mysle-
    rium, per quod
    Dominuslnimano
    generi
    remedium
    proepararet
    : sed nec eum fefellil
    corporis habitus,
    nec caro
    quoe
    videbatur elusii. Et ideo luccrnaCliri-
    sto meodicius est
    per prophetain
    :
    quia
    Filium
    Dei,
    qui
    earnisobscuritate
    laiebai,
    lumiuestii cordis
    agno-
    vit
    primus,
    et
    ignorantihiisdigilo
    demonslravit. Hic
    est
    ergo
    lucerna illa
    mirabilis,
    de
    qua
    illud
    est,
    Pa-
    ravi lucernamChristo mco
    (Psul. cxxxi,
    17).
    Hunc
    ergo
    Pater Filio
    proeparavii,
    non
    quod
    Verbum
    Dci,
    quod
    erat liimenverumet Sol
    juslitiae,
    Iiiccrnoelu-
    mine
    indigerel;
    sed
    quia,
    ut
    superius diximus, pri-
    nius
    agnovit
    humani
    gcneris Redemptorem.
    $'
    3. J oanne Dominum
    baptizanle, colligilur mysle-
    riumTiinitatis. Adverle
    autem, dilectissime,
    mi-
    raculum Dominicac
    majeslalis. Quando
    ad carnem
    venire
    disposuilDominusqni
    adnos
    venit; pro
    amore
    liominisetiamhomoDeri
    dignalus
    est: et erat novum
    miraculum,
    Deusinter
    homines,
    Dominusinter ser-
    vos,
    Creator inter
    crealuras, inter saiictificaudossan-
    ctiiicans. Tunc J oannes DominumJ esum el om-
    nium
    Redemptorem
    ,
    lionio
    qui redemplus fuerat,
    baptizavit,
    non fiducia
    provocalus,
    sed
    praeceptione
    subjectus.
    Tunc
    geminoe
    voces
    propbelicae
    sonue-
    runt : Vox Domini in deserlo
    ,
    vox Domini
    super
    aquas (Pscd. xxviti,
    3/
    8).
    Nunlius veritaiis clama-
    bat; et Deus
    gloriae
    intonabat: et erat ibi inununi
    toiius
    gloria
    Triuitatis adorandse.Pater de
    supernis
    Filium
    praedieabal:
    Filius in lerris ordinem sacra-
    iissimse
    disposilionis implebal:
    et
    Spiritus
    sanctus
    Trinitalis indissolubile
    myslerium colligabat.
    Haec
    est
    ergo, charissimi,
    Trinitas
    unilalis,
    quao
    est unilas
    :
    Trinitatis :
    quae
    nos
    per
    innumeras solemniiatestuea-
    (a) Alias,
    deDiversis65.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Augustino
    ab-
    judicatur
    verliniet
    Viudingisententia,
    cui noshaudinviti
    subscribioius.
    tur, atque
    bicet in.aelernum
    custodiat
    per
    Dominum
    nostrumJ esumChrislum.
    SERMOCXXXIX
    (a).
    In
    EpiphaniaDomini,
    ix.
    1. De
    voce, Epiphania.
    Dies ista et
    feslivitas,
    quam hodie, fralres, celebratis,
    ideo
    Epiphania,
    id
    est, apparilio
    sivemanifestatio
    appellalur,
    quia
    in
    ea
    Christus, stella
    duce,
    Geniibus est
    manifestatits
    (Mailh. u),
    et aJ oannehodiedicilur
    baptizatus (Id.
    Hi,
    16), etaquam
    in vinum
    poiestatc
    divinaeumcon-
    vertisse narrattir
    (J oan.
    n).
    Utinamsicut
    perslellam
    novam hodie Christus
    Redemptor
    noster
    ostensus
    est Gentibus; ita
    per
    ccelestedesideriumveslris
    ipse
    semper
    manifesiumsefaciatcordibus : et
    qui
    a servo
    suo hodie
    baplizari voluit, donetvobis,
    ut
    quod
    in
    Baptismopromisisiis, per
    liumilitalisvirtulemser-
    vare
    possitis;
    et
    qui aquas
    hodieconvertit inviiinm
    ,
    quidquid
    invobis
    insipidumest,
    iu
    spiritualemcom-
    mutet intellectum.
    2.
    Magosqualiter
    imilemur.
    Erigite, fratres, ad
    Deumanimas veslras
    ,
    et videtecorda et
    cogiiaiiones
    vestras,
    utet
    pro
    bonisactibus
    veslris Dco
    gratiasaga-
    tis,
    ct
    malavestralonge
    a vobis
    projiciatis. Imitemini
    istos
    Magos,
    ul eo studio et ardore
    semper
    ad ec-
    clesiam
    venialis, quo
    illi
    desiderio de
    longinquis
    regionibus
    Chrislum
    adorare venerunt. llli
    pre-
    liosa munera
    oblulerunt,
    et vos offerte illi
    animas
    veslras;
    si
    fidem, spem, charitaiem,
    posnitenliam,
    humilitatem,
    el castitatem
    diligilis
    :
    fationabiliadona
    illi
    offeratis,
    id
    est, vos
    ipsos; quiaplus
    Deusvos
    ipsos, qtiam
    subslantiam
    vestram
    diligit.
    Mulli
    enim
    sunl
    qui
    faciunt
    eleemosynas,
    et tamen
    peccare
    non
    cessant. lsti
    quasi
    sua
    otferunt Deo
    ,
    et se
    ipsos
    diabolo. Nullam babet Deus cum
    diabolo
    partcm
    (II
    Cor.
    vi, 15)
    : et ideo sive
    furlum,
    sive J uxu-
    riam
    , sive odium
    , sive
    superbiain,
    et
    quidquid
    maliest,
    a vobis cum Dei
    adjutorio
    repellite;
    ut
    tolos vos vester Creator
    possideat. Attendite
    quia
    Herodes Christum
    qusesivit;
    sed ideo non
    invenit,
    quia
    male
    quocsivil
    : et vosmale
    Chrislum
    quoeritis,
    si bona
    opera pro
    liumana laude facitis.
    Cavelene
    taliter
    qua;rendo,
    etillumnon
    inveniatis,
    ct vos
    ipsos
    perdatis. Magi
    ad Herodem
    intrantes, stellam
    perdi-
    derunt;
    et vossi addiabolum
    accesseritis
    peccando,
    lucem
    spiritualem
    non
    habebilis,
    nisi forte
    per
    con-
    fessionemet
    pcenitentiamdenuo ab illo
    recesseritis.
    Moneone inlrelis ad
    Herodem
    ; quia
    meiiusest
    pec-
    catum
    cavere, quam
    emendare. Namsi
    diabolosua-
    denie, peccaverilis, per pcenitenliam
    autem, Deo
    adjuvante,
    abillo
    recesseritis, graliamperditamreci-
    pielis
    : sicutcl
    Magipostquam
    abllerode
    recesserunt,
    stellam
    quamperdiderant,
    videremeruerunt.
    Magorum
    munera.llli
    Magi
    ires
    regesesse
    dicunlur,
    et iria
    niiinera,
    hoc
    est,
    aurum, llius,
    et
    myrrham
    oblulerunt:
    quoniam
    verum
    Deum,
    el
    regem,
    el ve-
    rumhominemin carne mortali
    apparuisse cognovc-
    runt. Et
    vos, fratres, offerte illi aurum
    ccelestis sa-
    pienli.e,
    et thus mundse
    orationis,
    et
    myrrhamper-
    feclse
    mortificalionis. El sicut illi
    per
    aliam viam
    reversi sunt in
    regionem
    suam
    (Muiih. n,
    12);
    iiaet
    vos, qui
    a
    paradiso
    recessistis
    superbiendo, inohe-
    diendo,
    et cibum
    proliibitumcomedendo, curale illuc
    pcr
    bumilitalemet
    obedienliam, alque
    nbslinenliam
    redire. Vila-ista
    proesens
    peregrinalioesl,
    palria
    vcro
    vcslra
    paradisus
    est. Et
    quia
    nimis slulli sunt
    qui
    exsilium
    propatriadiligunl,
    vos
    despicite
    liancmise-
    ramet incerlamvilam
    ,
    ut
    pervenire valeatis ad
    pa-
    triseccelestisfelicitalemcertissimam. Ad
    hoc
    nanique
    Filius Dei de cuelovenit ad
    terras,
    ut vos
    ejus
    exem-
    plasequendo, posseiis
    de terra incceliim
    ascendere.
    Quodipse
    vobis
    concedat, cujus regnumetimpcrium
    sinetine
    permanel
    insoeculasseculorum.
    (a)
    Exstatinter Ambrosianosordine
    duodecimus:
    sed
    Ca;sarianis omninoest
    annumerandus.
    Csesar., hom.
    16,
    etex
    editisaBaluz.9.
    2019
    APPENDIX.
    2020
    SERMO
    CXL
    (g).
    inQuadragesima,
    1
    (b).
    1.
    Quadragesima
    corpori
    et animcesalubris.
    Quibus-
    namnoxia. Ecce,
    fratfes charissimi,
    Deo
    propilio,
    tempus Quadragesimae
    venit: el ideo
    rogo,
    diJ ectissi-
    m\ ut
    djes
    istos
    corporibus
    salubres et animsemedi-
    einales
    iia cumDei
    adjutorio
    saneie ac
    spirUualiler
    celebremus;
    ut observatio
    sanctaeQuadragesimse
    non
    nbbis iudicjumpariatj
    sed
    profeeitim.
    Sj
    emm
    negU-
    aenter
    agimus,
    si nos nimiis
    occupaiiombus
    impliea-
    niusrsi
    castitatem
    servare nolumus,
    si
    jejunus
    et
    vigiiiis
    et oralionibus
    non insistimus,
    si
    Scnpturas
    divinas aut
    ipsi
    non
    legimus,
    aut
    legentes
    aliosnon
    J ibenter audimus, ipsa
    nobis
    niedicaineiua conver-
    luntur in
    vulnera;
    ct indehabebiinus
    judicium,
    unde
    potuimus
    babereremedium.
    2. Pia
    Quadragesimai
    cxercilia. Et mco
    rogo
    vos,
    ffatrescharissimi,
    ad
    Vigilias
    maturius
    surgile,ad
    Tertiam,
    ad Sexlam,
    ad Nonamante omniaconve-
    jiite. Nullusse a sancto
    opere
    stibtrahai,
    nisi
    quem
    infirmitas, autpublica
    utilitas,
    aut forlecertaet
    gran-
    ds
    necessitas
    tenuerit
    occupatum.
    Nee solumvobis
    sufficiat
    quod
    in Ecclesia
    divinas lectionesaudiiis:
    edliamindomibus vestris aut
    ipsi J egite,
    aut alios
    iegenles requirite.et
    libenter audile. llecolite,
    Ira-
    tres,
    sententiam
    Doinini
    nostri
    qua dicit,
    Si loium
    mmdum lucreturhomo,
    animceautemsucudelrimenlum
    patiatur; quam
    dabit commutationem
    pro
    auima sua
    (Malth.
    xvi, 26)
    ? Et illudanteomniamemoriter re-
    tinete,
    el
    jugiler
    expavescitequodscri-piumest,
    Im-
    pedimenla
    mundi
    fecerunl
    eosmiseros.Sic
    ergo
    teoc-
    cupabis
    indoroolua,
    ut non
    negligas
    animamtuam.
    Adextremum
    si non
    amplius,
    vel tantimi labora
    pro
    anima
    tua, quantumpro
    narne tua laborare teconsi-
    deras.
    3.
    Opera
    bona
    seqttiiur
    dulcedo,
    mulaamariludo-
    Et
    fdeo,
    fratres cbarissimi,
    nolite
    diligere
    mundnm,neque
    ea
    queein
    eosunt; q-uia
    mundustransit el
    concupiscenlia
    ejus(l
    J oan.
    n,
    15, 11). Quid
    autem
    permanet
    inho-
    ihtae,
    nisi
    quodquisque
    aul
    legendo,
    autorando,
    aut
    fcona
    opera
    faeiendo
    pro
    animsesalute in thesauro
    eonscientise
    suocreeondideril? Infelixenim
    voluptas,
    infciicior
    cupidilas
    alque
    luxuria,
    per
    '-transiioriam
    dulcediuemproeparant'
    sempiternam
    amariludinem:
    bslinentiavero, vigiiiae,
    oraliones
    alquejejuniu.inper
    ferevissimas
    ang.uslias
    perducunt
    ad
    paradisi deiicias;
    euia
    ponmentitur
    Veritas, qu;e
    in
    Evatigeliodicit,
    Arcla
    et
    angusta
    viaest
    quce
    ducil ad
    vitam;
    ct
    pauci
    sunt
    qui
    inveniunteam
    (Matth.
    vu,
    15,14).
    Nec
    per
    latamviam
    diu
    gaudetur,
    nec
    per aiigustam
    et
    asperam longo
    tempore
    laboratur
    :
    quia
    et isti
    post
    brevemtrislitiam
    accipiunt
    vitamseteriiam,
    cl illi
    postparvum
    gaudium
    patiuniur
    sinefine
    supplicium.
    4.
    Quadragesima
    tolius anni cibariaanimce
    provi-
    denda.
    Dmnna
    repardnda.
    Et
    ideo,
    fralres
    charissimi,
    in istis
    quadraginta
    diebus, quasi
    totius anni
    cjbaria
    animsenostroe
    jejunando, legendo,
    vel orando
    provi-
    dere
    debemus.
    Nam licet
    per
    totuiii
    annum,
    Deo
    propitio,
    lectiones
    divinas
    frcquenler
    et fideliter au-
    diatis;
    ih islis tamen dicbtis de
    pelago
    et fluciibus
    iiTiindi
    hujtisquasi
    ad
    porlum Qtiadragesims:
    confu-
    gienles
    debemus
    requiescere,
    et lectioues
    diyinas
    in
    exceptorio
    cordis nostri cum silcnlioet
    pace
    susci-
    pere:
    ut Deo
    propitiopro
    amorevilteauernoe
    v.acan-
    tes, quidquid
    in navictila animsenostrsc
    per
    lolum
    aiiniimmultis
    tempcslatibus,
    id
    est, pecca.ioj-um
    flu-
    ctibus,
    aut fractum,
    aut dissolut.um
    aliquid,
    aul cor-
    {a)
    Alias,
    de
    Tempore
    55.
    (*)
    Ui
    Apoeudiee
    nunc
    priaium
    colloeaUir.Eral
    Lqya-
    iensibusdubius,
    falsusverliaoet
    Vindiago.
    cum
    ioxime
    subsequenteac
    caesariaais
    aliis
    semionibusconveniealiam
    et
    cogaalioiiem
    habet
    quairi
    niaximam.Denum.1vide
    Ap-
    pendicis
    serm
    11,
    n.
    6,
    uecnon
    Caesar.,
    homil.57exeditis
    a
    Baluzio;
    denuai.
    .2,Appeud.serm,-10,
    u.
    5,
    el serm.
    69,
    n.8;
    derium.
    i, Appeud.
    serm.
    10,
    nu.
    5.,etS8,u.4;<de
    num.
    5,caesarii
    homil.
    21,
    mliae.
    rupliim,
    aut
    perdilumest,
    omni sojlicitudine5n
    isiis
    diebus
    reparare
    stude.amus
    atquecomponere.
    J Et
    quia
    nos
    necessgest,
    dumadhuc iuisto
    corpuseulo
    sumus,
    procellas
    et
    tpriiines
    saceuiiistius
    susiiuere, quoties-
    cuinque
    nosaitt
    jier tempeslaies
    durissimns
    averlere,
    aut
    per voluplates
    mollissimas
    decipere
    volueril ini-
    micus; semper nos, adjuvanui
    Deo
    ,
    conlra se inve-
    niat
    prieparatog.
    ,
    Oficupqiiones
    swculisallem
    iemperandce.
    Mundus
    aul ridetur a nobis,
    aui
    ipse
    yidef
    nos. Unde
    iterum
    rogo,
    ut
    occupajiojies
    sseculi
    biijus
    iu islis diebus
    sanctoeQiiadragesiinae,
    si non
    polestis
    abscindere,
    studeaiis vel ex
    parle aljqua i.einperar.e
    : ut
    praiciso
    damno
    et
    gloriosjssimo
    fruelu
    hocs;eciilum
    fugieuies,
    sublrahatis
    aliquas
    horas
    occupationi terreiiie,
    iu
    qui-
    bus Deovacure
    possitis.
    Nam
    islc
    niiwdus, aut
    ridet
    nos, aul ridetur a
    pobis
    :
    aut-acquiesci.miis
    el
    des])i-
    cimur,
    aut conlemnimusut ;e,tern;i
    praemiaconsequa-
    mur. Ac
    sjc
    aut coiiicmniset
    despiris
    iiuuidum,
    aut
    acquiescis
    el
    preirieris
    vel calcaris a mundo. Sed
    meliuseslui calces muiidmn, etcalcalo eo
    gradum
    libi
    facias,
    per quem
    in sublime conscendas. Hoec
    enini,
    fraires
    charissimi,
    quaepro
    sahuecoinmuni de
    veslra obedieniia
    priesumenlessuggeiini.us,
    si secun-
    dum vestram
    consueludinemet J ibenter auditis
    ,
    et
    fideliier
    implere
    coniendilis
    ;
    et Pascba cum
    gaudio
    celebrabiiis,
    el ad vitamoeternamfeliciler venielis.
    Quod ipse prsestare digiielur, qui
    cum Patre et
    Spiriiu
    sancio vivil et
    regnai
    in saeculassecuiorum.
    Amen.
    SERMOCXLI
    (a).
    In
    Quadragesiina (b),
    n.
    1. Dies
    Quadragesimce
    vitam
    prcesenlem,
    diesPasclue
    fuluramdesignanl.
    Dominus
    et
    SaJ vaior
    noster, qua-
    liier ad eum
    post
    multas
    hegligeutias
    veniredebea-
    nius,
    fratr.es
    cjiarissiiiii, per propbeiam
    uos J wrtalur
    et admonet
    dicens, VenHe,
    adoremus ei
    procidamus
    ante
    Dcum,
    et
    ploremus
    caram Domino
    qui fetit
    nos
    (Psal.
    xciv, C);
    ei
    iteruro,
    Cowerlhnini
    ad me in
    folocor.devesiro,
    iii
    jcjunio
    et
    fletu
    et
    planclu
    (J oel n,
    12).
    Dies enim sanci;c
    Quadragesimse,
    fratres cha-
    rissimi,
    si
    diligenter allciidimiis,
    vilani soeculi
    prse-
    senlis
    significant;
    sicut el dies Paschseoelernambea-
    litudineni
    prsefiguranl.
    Et
    quoinodo
    in
    Quadragesima
    quasi
    tristitiam habemus,
    ,ul iu Paschaordioe
    legi-

    lim,o
    gaudeamus
    : sicet inhoc soeculo
    quamdiu
    vivi-
    mus, jjflenitentiam
    debemus
    agere,
    ut in fultiro
    pos-
    simus
    peccatoruminduJ gentiamaceipere,
    etad oeler-
    num
    gaudiumpervenire.
    Sed iladebet
    unusquisque
    pro
    suis eriminibus
    suspirare, J acrymas fundere,
    eleemosynasdare;
    ut Deo
    atixiliante, quamdiu
    vivit,
    semper
    crimina
    ipsa
    conetur
    effugere.
    Sicut enim
    sineminulis
    peccalis
    nullus
    unquam
    aut fuit aut csse
    poterit
    : itasine
    '
    capiiaiibus criniinibus,
    donanle et
    auxiliante Deo,
    onuiimodis esse
    possumus
    1
    et de-
    bemus.
    2.
    Quadragesima,tempus
    messisac vindeniim
    spiri-
    tualis.Quod
    carni
    cibus,
    idanimceverbumDei.Canava.Et
    ut hsecobtinere
    possimus,
    si nosalio
    tempore impe-
    dimefitani.undi
    delinent
    obligalos,
    velindiebussanetse
    Quadragesimae,
    in Domini
    lege,
    sicut
    scriptum est,
    die
    noctuque
    mediiemur
    (Psal. i, 2):
    el itacor no-
    strumdivinse
    legis
    dulcediue
    repleamus,
    ut in nobis
    jiullumlocumvirlulibus
    vacuum,qnem
    obtinere
    pos
    sint
    vitia, relinquamus.
    Sicut enim
    lempore
    iiiessium
    vel
    yindemiarnm,
    rindecaro nostra
    possit
    sustenlari,
    colligitur;
    ita in diebus
    Quadragesimoe, quasi
    in
    1
    lumanuscriptis
    et
    apud
    Ambrosium
    desideralur, pos-
    sumus.
    (a)
    Aliasde
    TemporeS6,
    (b)
    Iu
    Appendice
    nuuc
    primum
    collocalur.Idem
    atque
    de
    superiore
    est
    Lovaaiensium,
    idemverlini et
    viadiagi
    judicium.
    Inter Ambrosianos
    reperitur vigesimus,quiutus
    :
    Csesariolamentribueresuadetcumjduorummauuseriplo-
    rum
    Corbeieusium,qui ipsi adscribunt,auctoritas,
    Uua
    maximestiJ iconsensio.
    2021
    SERMOCXLlI.
    m&
    6pirituali
    vindemiarumvel messium
    iempore,
    unde
    animanoslra inoelernum
    posstl vivere,congregetur:
    quia
    sicut
    negligens quisque,
    si
    lempore
    vindemia-
    rtim ve! messium nihil
    coliegerit,
    per
    loltini anni
    spalium
    fatne
    torquebitur;
    ita
    qui
    in hoc
    lempore
    spiiiluale
    Irilicuin et cceleste
    mustum
    jejunando,
    legendo,
    oraudo iu horreis animoesua;
    providere
    et
    coiigicgare ueglexerit,
    inaueriiumdurissiinamsilim
    el crudeleiu
    iaopiaiii
    suslinebit. Certissime
    scilole,
    fratres
    cliarissimi, quia qualis
    est caro
    qtisepost
    mullos dies
    pereipit cibtini,
    talis esl anima
    quoe
    as-
    sidueiion
    pasciiur
    Dei verbo : et
    quoinodo
    cnro
    per
    famemet
    inopiam
    tetiuiset sicca veittl
    quoddam
    si-
    mulacrum
    efiicilur;
    itaet
    aiiima,
    si verbi Doieibonon
    paseittir,
    arida et inulilis et ad nullum
    opus
    honum
    congrua
    itivciiitur.
    Considerate, fratres,
    si et hor-
    reum el canavam
    (a)
    et cellariumannis
    singulis
    re-
    plenius,
    undeuno aniiocibum habeal caro
    noslra;
    puias, quanium
    debemus
    recundere,
    unde in acler-
    numsuslentelur auimanoslra?
    3.
    Occupationes
    commulentur.Tubulceludus.El
    ideo,
    fralres,
    vel istis
    paucis
    diebusrecedanl
    impedimenta
    mundi,quse
    secunduni
    Scripturam
    mullos
    negligentes
    miseros faciunt. Rccedal
    carnalislaUilia.recedaiu
    ve-
    nenis
    plena
    mundi isliusblandimenta. Carnis
    gaudia
    minuantur,
    ut animselucra
    spiritualia procparenlur;
    propter
    illud
    qnodscripiumest,
    Vwvobis
    qui
    ridetis
    nunc, quialugebitis
    et
    fiebitis(Luc.
    vi,
    25);
    et
    illud,
    Beati
    qui lugent,quoniamipsi
    consolabunlur
    (Mallh.
    v,
    5). Temptisquod
    nobisfuriosuslabula; ludus so-
    iebat
    auferre(fc),
    lectio divina
    incipiat occupare.
    Otiosis
    fabulis,
    et mordacibus
    jocis,
    et detractionibtis
    vcnenalis
    colloquia
    de
    Scripturis
    sanctis sutcedant.
    Horarum
    spaiiis,
    in
    quibus
    solebamus ctim damno
    auima;
    delineri,
    visitenlur
    infirmi, requirautur
    in
    carcere
    consliluli, peregrini suseipianlur,
    et discor-
    des adconcordiamrevocenlur. Haecsi
    facimus,
    fra-
    tres,
    indenobis
    pararepossumnsmedicamenia,
    unde
    nobisvulnerafeceramus.
    4. Prandia
    pauperibus eroganda.
    Ccencecibi nec
    suavesnecuimii. Caro ut
    ancilla,
    animaut domina
    Iraclelur. Ante omniaiudiebus
    jejimiortimquod
    so-
    lebamus
    prandere, pauperibus erogemus;
    ne forte
    aliquis
    sibi
    sumptuosasccenas,
    et
    exquisitissaporibus
    epuJ as
    sludeat
    proeparare,
    el
    corpori
    suo
    niagis
    com-
    mulasse, quam
    subtraxisse ciborum abuiidauliani
    videatur. Nihil
    prodest
    totadie
    longtim
    duxisse
    jeju-
    nium,
    si
    poslea
    ciborum suaviiate vel nimietate
    anima obruatur. Illico mens
    replela torpescit,
    et
    irrigala corporis
    noslri terra
    spinas
    iibidinum
    ger-
    minabit. Sit
    ergotcmperaius cibus,
    et
    nuuquam
    ni-
    miinnventer
    expletus;
    et
    plussemper
    decibocordis
    quam
    de cibo
    corporis cogitemus
    :
    quia
    intns in
    hoinineinleriore facti stimus ad
    imaginemDei;
    in
    carneautemdelimolerrocformali sumus. Et
    vidcle,
    fratres,
    si
    juslum
    est ui caro noslradelenrafaetain-
    lerdumbis in die
    capiat cibum;
    et aninia in
    qua
    ()
    HicexMss.restituimusvocem
    canavam,
    id
    est,
    cel-
    lam
    penariaro
    vel
    vinariam,gallice
    cave.
    Qua
    voce
    utilur
    idem
    ipseCassariusiasermoaequiiaterAugusliaiaaos
    alias
    fuit61de
    Tempore,
    nuoe
    Appendicis 273;itemque
    iusuae
    ad
    Virgiaesregulsecapite
    50
    staluens,

    Qusecellario,
    si-
    *
    vecanava?,
    sivevestibus
    praponuulur,
    etc.vide
    Regu-
    lamS.Aureliani ad
    Moaachos, cap.21,
    el Isidorumiiicloss.
    victoriulib2rlePersecutioneVandalicaeam
    usurpalpro
    ergaslulo
    seucavea.
    (b)
    ExstatEliberilani concilij can.
    79,ctConstaatinop.
    6can.
    50,
    deiis
    qui
    aleasivetabulaludunt. Fuitetiam
    aliquantlo
    civilibus
    legibusveUtustabulaeludus,
    de
    quo
    Kovell.
    J usliu.
    123,
    J ulianus
    aalecessor,
    Coustit.
    115,capp.i,
    9. Karrat
    tamea
    Gregorius
    Turoaensisinnist. lib.
    10,
    n.
    10,
    accusa-
    tam,quae
    Pietavensi s.
    Crucismonasterio
    pi'aeerat,abbatis-
    sam,quod
    adtabulam
    Iusisset,
    respondisse
    Nccin
    iegula

    per scripturamprohilieri,
    neciacanonibus.
    Adtabulam
    ludeates
    reprehenduuturrursumiafraia
    sermoue
    146,
    n.4,
    el inCaesarii homiliaex editisa Baluzio
    lerlia;
    sediu
    eomaxioietractatu
    qui
    iater
    cyprianioperavulgatus
    est
    deAleatoribus,
    imago
    Dei cst,
    vix
    post plures
    dies
    aceipiat
    Dei ver-
    bum: cum lamen
    cxpediat
    nobis ut
    amplins
    Dei
    imiigiiiem
    in
    nobis, quam
    noslramcarnem honorare
    debeamus.
    Qui
    enimde solacarne
    cogiiant,
    besliis
    ct
    pecoribus
    similesstinl :
    eiqui
    ita
    agiint,jam
    inse
    Dei
    iiiiaginciii
    coiilriverunt. Caro
    ergo
    velut
    ancilla
    gubernelur;
    et aninia
    innquam
    domina
    legitima
    re-
    iiciaiur. Namet si aliter fuctum
    fuerit,
    si nos non
    agiiosclums
    d
    iinagineiii
    Dei
    lacios,
    et
    plus
    de carne
    quam
    de anima
    cogiienuts,
    tiineo ne nos
    Spirilus
    suncius
    per prophelamarguat,
    dieens: Ei homocum
    in honore
    essel,
    tton
    inlellexil;
    comparcilus
    est
    ju-
    menlis
    insipientibus,
    el simiiis
    faclus
    est illis
    (Psal.
    XLVIll, 15).
    S. Lectionesdivinai in
    ecclesia,dotni,
    et
    refectionis
    tempore.
    Leciiones divinas et in
    ecclesia,
    sicut con-
    suestis,
    libeuler
    audiie,
    ei in doniibns
    yestris rele-
    gite.
    Si
    aliquis
    ita fuerit
    occupaliis,
    ut anle refectio-
    nem,
    Scripiurse
    divinse non
    possit insistere,
    non
    cum
    pigcat
    inconviviolosuo
    aliquid
    de divinisSeri-
    pluris relcgere
    : ut
    qtioriiodo
    caro
    pascilur cibo,
    sic
    animareficiatttr Dei
    verbo;
    et totus
    horno,
    id
    esl,
    et
    CAleriorcl
    interior,
    de sancto et salubri -convivio
    satiaius
    exsurgat.
    Namsi solacaro
    re(icitur,et
    anima
    Dei verbonon
    pascitur;
    auciila
    saliatur,
    el domina
    fame
    tonpietur
    : et hoc
    quain
    sit
    injustum,
    Sanciilas
    vestra iion
    polcst ignorare.
    El
    ideo,
    sicut
    jam dixi,
    lectiones divinas iilo desiderio et
    iegere
    el audire
    debetis,
    ut de
    ipsis
    indomibus
    vestris,
    el
    uhicumque
    ftieritis,
    ctiam
    loqui
    el alios doeere
    possitis,
    et ver-
    bum
    Dei,
    veltit munda
    aiiimajia, cogilalione
    assidua
    riiminantes,
    utilem
    siiccmn,
    id
    est, spiriiualem
    sen-
    sum,
    ct vobis
    sumere,
    et
    aliis,
    Deo
    auxiliante, pro-
    pinare possitis
    : ut in vobis
    impleatur
    illud
    quod
    scripliimcst,
    Et calixluus inebrians
    quamyrceciarus
    est
    (Psul. xxn, 5)! implentes
    illud
    quod
    bealus
    Apo-
    stolus bortatiir el
    admonet, dicens,
    Sive
    mcmducatis,
    sive
    bibilis,
    sivealiud
    quidfacilis,
    omniaad
    gloriam
    Dei
    faciie(I
    Cor.
    x, 31).
    Si inlirmilasnon
    proliibet, qtioti-
    die
    jejunatc,
    ad
    Vigilias
    alacri etfervenlidevotionecon-
    surgite, propter
    illud
    quodscriptumesl,
    Denocievigi-
    lat
    spiriius
    mcusad
    te,
    Deus
    (Psal. LXII,
    2);
    et
    iterum,
    Ad te
    orabo, Domine,mune,
    et exaudiesvocemmcam
    (Psal. v,
    i);
    et
    ilerum,
    Medianocle
    surgebam
    ad
    confitendum
    nomini
    luo,
    Domine
    (Psal. cxvni,
    <J 2).
    Ad
    quam
    reni eiiamDoniiimsetSalvalor noster inEvan-
    gejio
    horlalur ct
    adinonet,
    dicens:
    Vigilaie
    et
    orale,
    lieinireiisinlenlaiioncm
    (Matili.
    xxvi,
    41):
    quod
    ipse
    prastare dignclur,
    cui est honor ct
    imperium
    cum
    Patre
    el
    Spiriiu sancio,
    etc.
    SERMOCXLH
    (a).
    In
    Ouadragesinia,
    m
    (b).
    1.
    J ejunare
    non
    valens,
    largioreseleemosyna.s
    ero-
    get. Rogo
    vos el
    adinoneo, fratres
    cliarissimi,
    ut
    inisto
    legitinio
    ac sacralissimo
    Quadragesimae
    lem-
    pore, exeeptis
    dominicis
    diebus,
    nullus
    prandere
    prasumat,
    nisi J orle ille
    quemj'ejunareinfirmitas
    iion
    permittit: qttia
    aliis
    diebus, jejtmare,
    aut re-
    niedium,
    aut
    pnemium cst;
    in
    Quadragesima
    non
    j'cjunarepeccatum
    est. Alio
    tempofequi j"ejunat,
    ac-
    cipiet iiidulgenliam
    : in
    Quadragcsima
    qui potest,
    et non
    jejunat,
    seutiet
    pcenam.
    El
    ipse
    tamen
    qui je-
    junare
    non
    proevalet,
    secrelius sibi
    soli, aul si est
    alitts
    infirmus,
    ctun
    ipso sibi
    indomosua
    prseparet
    (a)
    Aiias,
    de
    Tempore
    62.
    (/))
    ia
    Appendice
    nunc
    primum
    coHoealur. Dubiis
    per
    Lo-
    vanienses^suoposititiis per
    Verlinum
    etSViadiogumannume-
    ratusfuit. Inter
    spuriosAmbrosii
    quqque
    sermonesestvi-
    gesimus
    sextus.Sedveriusinter
    Csesarianos
    reprsesenlalui'
    iu
    Bibliotheca1'atrumet inBibliotlieca
    Lirineusi,
    etcerti;
    Ca;sariumclamant
    singula
    ferc
    verba,
    adeo
    utminimevi-
    deaturfideshabendarecenlioribus
    aliquotmanuscriptis qui
    Faustiiioadscribuut.Denum. 5videCaesarii honiil.
    22,
    et
    serm.
    Apj.endicis 78,
    n.
    5;
    denuni.
    5,
    serm.
    Append.142;
    denum. 6, Ciesariihomil.
    21,
    et sermouein
    superioreni,
    n.
    4;
    denum.
    7,
    Caesar. in
    iiaehomil.
    33;
    denum.
    8,
    cie-
    sar.homil.1.
    '
    8023
    APPENDIX.
    2024
    quodaccipiat;
    et illos
    qui
    sani
    sunt,
    et
    jejunare prae-
    valent,
    ad
    prandium
    noninvilet :
    quia
    si hoc fece-
    rit,
    nonsolumDcus,
    sed eliam homines
    intelligere
    possunt
    illumnon
    pro
    infirnritale
    non
    posse,
    sed
    pro
    gulajejunare
    nonvelle. Sulficiatilli
    quod ipse
    jejunare
    non
    prsevalei
    : et
    magis
    cum
    gemilu
    et su-
    spirio
    et animi
    doloremanducel,
    pro
    eo
    quod
    aliis
    jejunantibus,
    illeabstinerenon
    potest. Quidopus
    est
    unicuique
    infirmo
    aliquem
    sanum
    rogare
    ad
    pran-
    dium,
    ut sibi eliam
    augeat
    dealterius
    gula pecca-
    tum?Proco tamen
    quod
    non
    potestjejunare,amplius
    debet
    erogarepauperibus
    : ut
    peccalaquae
    non
    polest
    jejunando
    curare,
    possil
    eleemosynas
    dando redi-
    merc.
    2.
    Eleemosynajejunio
    melior.Bonumest
    jejunare,
    fratres;
    sedmeliusest
    eleemosynam
    dare. Si
    aliquis
    utrumquepotest,
    duo sunt bona
    : si veronon
    polest,
    meliusest
    eleemosynam
    dare. Si
    possibilitas
    nonfue-
    rit
    jejunandi, eleemosyna
    sufficil
    sibi sine
    jejunio; je-
    junium
    sine
    eleemosyna
    omnino
    nonsufficit.
    Efgo
    si
    aliquis jejunare
    non
    polest, elcemosyna
    sine
    jejunio
    bonumest : si vero
    praevalet,jejunium
    cumeleemo-
    synaduplex
    bonumcst.
    J ejunium
    verosine
    eleemosy-
    na
    ,
    imlluni bonumcst: nisi forteilasil
    aliquis pau-
    per,
    ui non habeat omnino
    quod
    tribuat. Uli
    ergoqui
    non habuerit undc
    tribuat,
    sufficit volunlasbona
    ,
    secundumillud
    quodscriptum
    est,
    Gloriain excelsis
    Deo,
    et interra
    pax
    hominibusboncevoluntalis
    (Luc.
    ,
    14).
    .,_
    3. Abeanemo
    facileexcusalur.
    Sedquiseritquisepos-
    sitexcusare,
    cumetiam
    pro
    calice
    aquaefrigidae
    mer-
    cedcmse
    Dominusrcddiiurumesse
    promiserit(Matih.
    x,42)?Et quare
    frigidae
    dixit? Neforte se
    possel
    aliquis pauper
    de
    lignorumpenuria
    excusare;
    aul di-
    cere,
    se vasculumubi
    aquam
    calefacerel,
    non ha-
    bere '.
    Denique
    et
    per
    hcattim
    prophetam,
    fratres
    charissimi,
    Dominus
    ila hortatur et admonet elee-
    mosynam
    fieri,
    ui
    prope
    nullus
    pauper
    sit
    qui
    seva-
    leat excusare. Sic
    enimail : Iloc est
    jejuniumquod
    elegi,
    dicil Dominus:
    Frange
    esurienti
    panem
    luum.
    Nondixit ut
    integrum
    darct;
    cumforle
    pauper
    ille
    aliumnonhaberet :
    sed, Frange, inquil;
    hocesldi-
    cere
    ,
    Eliamsi lanla
    panpertas
    libi
    est,
    ut nonhabeas
    nisi unum
    panem,
    ex
    ipso
    lamen
    frange,
    et
    pauperi
    tribue.
    Et
    cgenum
    , inqtiil,
    acsinelectoinduc indo-
    mumtuam
    (lsai.
    LVIII
    ,6,7).
    Si
    aiiquis
    ila
    paupcr
    est,
    ut non habeat unde
    tribuat
    pauperi
    cibum,
    vel
    in uno
    angulo
    domus
    suse
    peregrino praeparel
    lec-
    tulum.
    Quid
    nos ad haecdicluri
    sumus, fratres,
    vcl
    quam
    exciisationem
    habere
    polerimus,
    qui amplas
    et
    spaliosas
    domos habeiiles,
    vix
    aliquandodigna-
    mur
    excipere peregrinum;
    ignorantes,
    imo noncre-
    denles.quod
    in omnibus
    peregrinisChristus excipi-
    tur,
    sicut
    ipse
    dicit,
    Ilospesfui,
    et
    suscepislis
    me; et,
    Quamdiu
    uni ex minimis
    islis
    fecislis,
    mihi
    fecistis
    (Matth.
    xxv, 35, 40).
    4. Chrislusin
    pauperibusrcciphndus
    ,
    ut nos
    ipse
    in
    patriam
    recipiat.
    Laboriosum
    et faslidiosumno-
    bis
    csl,
    in
    pauperibus
    recipere
    Christumin
    patria
    nostra
    : timeonenobisillevicemreddai in
    ccelo,
    et
    nonnos
    recipiat
    inbeatiliidinem
    suam. Contemnimus
    illmninmundo: limeo nenosilleiterumcontemnat
    in
    ccelo,
    secundumillud
    quodipse
    dixit,
    Esurivi,
    et
    nondedistismilti manducare; et, Hospesfui,
    etnon
    suscepistis
    me; et, Quamdiu
    non
    fecislis
    uni cxminimis
    istis,
    necmihi
    fecistis.
    Et
    quidpost
    hsec
    sequitur,
    fra-
    tres? Averiat
    hocDeusa nobis. Hocenim
    postea
    ad-
    didit,
    dicens : Disceditea
    me, maledicli,
    in
    ignem
    celernum,
    qui paralus
    est diaboloet
    angelisejus(Ibid.
    42-46).
    Hsec
    ergo,
    fratres charissimi,
    rionIransito-
    rie,
    necsolis
    corporis
    anribusaudiamus;
    sedlidcliler
    audientes,
    eliamul alii teneant et
    implcant,
    verbo
    pariter
    ct
    cxeinplo
    doceamus*.
    1
    IlicMss.auo,
    omissisintermediis,subjungunt:
    omnia
    enim
    complevil,qui quodpoluilfecit,
    etc., quse
    habentur
    versus
    DnemSermonis.
    s
    Hicsermo
    ineditisterminabaiurclausula, prceslnnlc
    5.
    Objurganturqui
    diviliascoacervant.
    Quidergopost
    haecdixii Dominus
    perProphetam?
    Si videris
    , inquit,
    nudum, operi
    eum.
    Ego
    inhac sententia
    neminem
    judico; unusquisque
    atlendat
    conscienliamsuam. Me
    tamen
    arguo
    et
    reprebendo, quod
    forie
    aliquoties
    evenitut
    per negligentiam
    vestimenticula mea
    ,
    quse
    debucrunt
    acciperepauperes,
    devorarenlur a tineis :
    ct timeonemihi
    ipsi pamii
    in leslimonium
    proferan-
    lur indie
    judicii;
    secundumillud
    quod
    J acobus
    apo-
    slolusterribiliter
    increpat dicens,
    Agitenunc,
    inquil,
    divites,
    plorate
    ululanles inmiseriis
    quce
    advehienlvo-
    bis. Diviticevestrce
    pulrefactcesuut,
    el
    veslimentave-
    slra alineiscomeslasunl. Aurumet
    argentum
    veslrum
    ceruginavit,
    el
    wrugo
    eoruminleslimoniiimvobis
    erii,
    et manducabitcarnesvestrassicui
    ignis.
    Thesaurizaslis
    super lerram,
    et indeliciisenutristiscorda veslra in
    dieoccisionis
    (J acobiv, 1-5).
    liaccomnia
    ,
    sicut
    dixi,
    fratres
    charissimi, quoeper Aposiohnn
    coiniiiina-
    tus est
    Christus,
    licet nosnimiiim
    terreanl; nonla-
    men de Dei misericordia
    desperandum
    est. Adliuc
    ego
    et mei similes
    negligenles
    cum Dei
    adjulorio
    possunuis
    nos
    emandare,
    si
    volumus,
    si et
    cleemosy-
    nas, quas
    huc
    usqueparctus
    fecimus
    , largius eroge-
    mus,
    et
    pro
    peccatisprseteritis
    cumdoloreet
    gemiiu,
    cum
    spereparationis,
    Dei miscricordiani
    deprecc-
    mur.
    6.
    J ejunium
    nonsil sine
    eleemosyna.
    Prandia
    paupe-
    ribus
    erogentur. Ergo,
    sicut
    supra suggessi,
    fraires
    charissinii,
    jejunia
    nostra
    eleemosynarumpinguedo
    commendet; quia
    laleest
    jejuiiium
    sine
    eleemosyna,
    qualis
    sineoleolucerna. Namsicut
    lucerna, quoe
    si-
    neoleo
    accendilur, fumigare potest,
    lucemhabere
    non
    polest
    : ila
    jejunium
    siue
    eleemosyna
    camem
    quidemcruciat,
    sed charilatis
    '
    lumineanimamnon
    illustrat. Interimvel
    quod
    ad
    praesensagiiur, fratres,
    sic
    jejunemus,
    ut
    prandia
    nostra
    pauperibuserogen-
    lur;
    ut
    quodpransuri eramus,
    nonin noslris saccu-
    lis,
    sed in
    visceribus
    pauperum reponamus
    :
    quia
    manus
    pauperisgazophylacium
    est
    Christi, qui quod
    accipit,
    ne in lerra
    pereat,
    in ccelo
    reponit; quia
    quamvis
    cibus
    queih pauper
    accipil, consuinatur,
    merces tamenboni
    operis
    incojlo rcconditur. Nam
    si
    prandia
    nostra
    exquisilis saporibus,
    et
    mulliplica-
    tis ferculis
    expendere
    sludeamiisad ccenam
    ;
    si cor-
    pori
    nostrodelicisenon
    subtrahuntur,
    sedeiiamdu-
    plicantur
    : sicut modo
    corpori
    nihii
    minuitur,
    sic
    animacnihil
    augetur.
    7. Casiitas
    per
    tolam
    Quadragesitnam
    servanda.
    Hacc, fralres,
    timens
    magisquam
    de vobis
    aliquid
    sinistrum
    credens,
    admoneo. Scio enim
    plures
    ex
    vobis,
    Deopropitio,
    et
    peregrinos
    assidue
    excipere,
    ctpauperibus frequenler eleemosynam
    dare. Et ideo
    quodsuggero,
    adhoc
    proiiciat,
    ut
    qui faciebat,
    am-
    pliusfaciat;
    qui
    vero non
    faciebat,
    aut forle lardius
    faciebat,
    lamsanctamsibi et Deo
    placilamoperaiio-
    neminconsuetudinemmiltat. Et licet
    crcdam, quod,
    Deo
    inspirante, semper supervenientibus
    feslivitati-
    bus,
    castitalemante
    pluresdies,
    etiani cum
    propriis
    uxoribus custodiai Charitasveslra :
    lamen,
    liccl ex
    superfluo,
    eliam
    quod
    vos facere
    credo,
    charitaiis
    coiiiemplationecommoneo,
    ut
    per
    totam
    Quadrage-
    simamet
    usque
    ad finemPaschae
    castilatem,
    Dco
    auxiliante, servantes,
    in illa sacrosanctasolemni-
    tate
    Paschali,
    charitaiis luce
    vestili,
    eleemosynis
    splendidi, oralionibus, vigiliis
    et
    jejuniis,
    velut
    quibusdam
    ccelestibus et
    spiritualibus margarilis
    ornaii,
    non solum cum
    amicis,
    sed etiam cum
    inimicis
    pacifici,
    libera et secura
    conscieniia,
    ad
    aliare Domini accedenles
    ,
    corpus
    et
    sanguinemejus
    non ad
    judicium,
    sed ad remedium
    possilis
    acci-
    pere.
    8. Bonavoluntale
    implenlpauperesprmceplum
    elee-
    Dominonostro*etc.Alteramsermonis
    partem,quam
    exhi-
    beol Mss.
    pluresjam
    seorsumdederat
    post
    Marum
    vigne-
    riusin
    Supplemento.
    '
    itaMss.At
    apud
    Cffisariumet
    Ambrosiuin,
    claritatts.
    2025
    SERMOCXLIY. 2026
    vwsyna.
    Sed cum de
    eleemosynis loquimur,
    non
    conturbelur
    angustapauperlas.
    Omniaenim
    complc-
    vit,
    qui quod poluit
    fccil:
    quia
    volunlas
    perfecta
    faciendi
    reprilabitur
    proopere
    facli. Sedliocillehn-
    plerepoterii, qui
    omnem
    pauperem, quasi
    se
    ipsum
    considerarevoluerit;
    ul sic
    pauperi
    tribual, quomo-
    do si iuseintali necessitale
    esset,
    sibi fieri
    cuperet.
    Ilsec
    qui fecerit,
    et NovietVeterisTestamenli
    pra;-
    ceptacomplebil, iniplcns
    illud
    evangelicum
    : Omnia
    qucecnmque
    vullisul
    faciunl
    vobis
    homines,
    el vos
    facile
    itlis
    simililer;
    hcecest enimLex el
    Prophetm(Mallh.
    vu,
    12).
    Ad
    quam
    veroeet
    perfeclse
    charilalis
    legem
    pius
    vosDominussubsua
    protectioneperducat; qui
    cinnPatreet
    Spiritu
    sanctovivit et
    regnat
    inssecula
    soeculorum.Amen.
    SERMOCXLIH
    (a).
    In
    Quadragesima,
    iv
    (b).
    1.
    Quadragesima
    sanclorumexemplis celebrata,Moysi,
    Elice,elipsius
    Chrisli.Omnevitaenostrae
    tempus,
    sla-
    dium
    quoddam
    debemus
    putare
    virtutum,
    et adcce-
    lestebravimntota virtutecontendere. Sedhoc
    proe-
    cipue
    in
    Quadragesimae
    diebus
    implendum
    est,qui
    abslinenlioeac
    jejuniis
    dedicali,
    tanlumnobisadvir-
    luiemanimi
    conferunl, quantum
    et de
    corporevo
    J uptatemdecerpunt.
    Est autem
    legitimus
    numerus
    iste
    jejunii,
    et
    qui
    his sanctiscelebratur
    exemplis.
    Moyses
    Legcmaccepturus
    a
    Deo, quadraginla
    dies
    ac noctes
    absque
    cibo
    potuque.transegit,
    et ad sus-
    cipiendam
    Dominivoltintalem
    jejunusproeparatus
    est
    (Exod.
    xxxiv, 28).
    Elias
    post quadraginta
    dierum
    jejunia
    curru
    igneo
    delioc mundoad
    superna
    ccelo-
    rumiranslatus est
    (III Reg. xix, 8). Ipsequoque
    Do-
    minusacSalvatornoster
    quadraginla
    diebus
    jejunans
    dediaboli tenlationibus
    triumphavit,
    ut ad
    prsedica-
    lionem
    Evangeliijam
    victoraccederet
    (Mallh. IV,2).
    Merito
    ergo
    etiainnoshunc dierumnumerumcusto-
    diredebemus
    jejuniis, quemper
    talia
    exempla legi-
    musconsecratum.
    2. Tuncvirlus
    facilior.
    Celebremus
    ergo
    hosdies
    cumomni alacritatementiset
    gaudio,
    eteosoinnibus
    epulis,
    omnibus
    corporalibus
    deliciis
    proeferamus.
    In
    hisenim
    praecipue
    diebusad
    implendam
    Dominivo-
    lunlatemanimusaccenditur,quando
    maxime
    per
    abs-
    linentiam
    voluplas
    carnis
    exstinguilur.
    Tunc enim
    adDominumet
    ejus
    futura
    promissa
    totamens
    purior
    facla
    festinat,
    cumnulla
    crapula,
    nullacibi ac
    potus
    satietatecrassalur. Undeet Salvator in
    Evangelio
    di-
    xil: Attendile
    ilaque
    vobis,
    ne
    gravenlur
    cordaveslrain
    craputa
    etinebrietuleel in
    cogilalionibus
    scecularibus;
    et
    superveniat
    invosdiesilla
    lunquamrepenlina
    : tan-
    quainlaqueus
    enitn
    superveniet
    universo
    tnundo,
    el nemo
    effugiel(Luc.
    xxi,34ei 55).
    Sedel illaest in
    Quadra-
    gesimae
    diebus
    grandisutililas, quod
    dumeliama li-
    citis
    abslinemus, magis
    ac
    magis
    admonemur illicita
    vitare.
    Qui
    enimabstinernusnosa
    carnibus, quibus
    aliisdiebusuli
    licet; qui ergo
    isla
    vitamus, quse
    ali-
    quando
    licent; imprimispeccatafugiamus, quoe
    om-
    nino
    nunquam
    liceni.
    3.
    J ejuniumprwcipuum,
    aviliis.
    ltaque
    si volumus
    benejejunare
    a
    cibis,
    anieomnia
    jejunemus
    etavitiis.
    Quid
    enim
    prodest
    vacuare
    corpus
    ab
    escis,
    etani-
    roam
    replere peccatis? Quid
    enim
    prodest pallidum
    esse
    jejunio,
    si odio et invidialivescas?
    Quid
    enim
    prodest
    vinumnon
    bibere,
    et iracundiaevenenoin-
    ebriari?
    Quidprodest
    abslinereacarnibusadeden-
    dum
    creaiis,
    et
    malignis
    obtrectaiionibus fralriun
    membra lacerare?
    Quidprodest
    si abstineamus ab
    his
    qusealiquando
    licent,
    et faciamusilla
    quoe
    nun-
    quam
    iiceni? Deuscnimilloshonoral et
    diligit, qui
    illiciia
    fugiunl.
    Sic
    ergo,
    ut
    dixi, jejunemus
    a
    cibis,
    ut
    multo
    magisjejunemus
    et a
    vitiis,
    ut sanctorum
    ope-
    rum ubertale
    saturemur;
    ul el infuluro mereamur
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    64.
    (6)
    m
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Dehocdubi-
    lare
    permittuutLovanienses,
    sed
    ipsumrepudiari
    nonin-
    juria
    voluntVerlinuset
    viodingus.
    SANCT.AUGTJ ST. V,
    ipsorumopcrum
    retributione
    satiari,
    sicul inEvan-
    geliolcgimus,
    Beuli
    qiti
    esuriuntet siiiunl
    juslitiam,
    quoniamipsi
    salurabunlur
    (Mallh.v, 6).
    4. De
    parcimoniapauperesreficiantur.
    Illamenim
    conipensalionemmagis eligeredebemus,
    nt a cibis
    quibus
    nos
    abstinenuis,
    eos
    pauperibus
    ac debilibus
    largiamur;
    secundtimillud
    quodscripiumest,
    Beati
    qui
    contenli sunt
    esttrire,
    ut alii
    reficiunlur.
    Satis Deo
    acceplum
    est
    mumis, quando indigens saturattir,
    quando
    midus
    veslilur, quando
    iranon
    perficitur,
    et
    iracundise
    lempus
    non
    reservatur, quando
    malum
    pro
    malononredditur. Tunc
    grala
    sunl Deonoslra
    jeju-
    iiia,
    si illi
    qui
    necessitaie
    jejunani,
    relicianiuranobis.
    Tunc illamDomini senientiamaudire
    merebimur,
    Amendico
    vobis, quamdiufecistis
    uni exminitnis
    islis,
    mild
    fecistis(Id.
    xxv, 40).
    0
    benignissimum
    Domi-
    numadedomanrkmhominum
    avariliam, qtii
    sibi dari
    dicit, quod
    vel minimo
    pauperi
    donatumfuerit! Vo-
    bis
    aulem, fralres, praesiet
    Domini
    misericordia,
    ut
    ei
    jejuniis
    el
    elcemosynis
    inbonis
    opcribusserviatis,
    ut adacternamet veramviiamvos
    perducat ipse, qni
    vivitet
    rcgnat
    iti soeculasseculorum.Amen.
    SERMOCXLIV
    (a).
    la
    Quadragesima,
    v
    (a).
    1.
    J ejunii
    ulitilasostenditur
    exemplisMoysi
    el Adce.
    Adest nobis venerabileet medicinale
    Quadragesimoe
    lempus, cliarissimi, per quodjejunantespeccatorum
    nostrorumvulneracuraredebemus.
    Quantum
    sit
    ergo
    bonum
    jcjunii, quantumque
    homini
    gralioeconferat,
    brevi sermone
    exemplis
    addilis disseramus.
    Moyses
    pritnusquadraginla
    diebusac noctibus cum
    jejunas-
    sel, Legem
    Domini
    acciperemeruit, per quampopulis
    imperaret. Impelraverunt
    uniushominis
    jej'unia,quod
    lotitis
    populi
    salurilas
    desperaverat.
    Advertamus
    ergo
    quanla
    sit inter
    jejunium
    et saturilatem
    distantia,
    iii-
    ler ventremvacttumct
    pulmonesepulis
    oesluantcs.
    Moyses ergo quia jejunavit,
    Dominumvidit
    (Exod.
    xxiv,
    18)
    :
    populus, quia
    manducavitet
    bibit,
    idola
    fabricatuscst. Sed
    quid
    de
    Moyse
    et Israeliticamul-
    tiludine
    loquar
    ?
    Princeps
    illebumani
    generisAdam,
    quamdiujejuiiavilservansmandatum, inparadisofuit:
    ubi vero
    comedit, cjeclus
    est de
    paradiso(Geri.m).
    Et
    qui
    in
    paradiso
    Dei
    virgofuerat, ejecius
    de
    para-
    diso
    cognovit
    uxorem.
    Semper
    enim
    juncta
    est satu-
    ritati lascivia.Vicinasibi sunt venter
    etgenitalia,
    et
    pro
    membrorumordine ordo viiiorum.
    Ejecit ergo
    nosde
    paradisocibus;
    reducat
    esuries, reducal
    je-
    junium.
    Diximus
    ergo quid
    sanctus
    Moyses
    meruit
    jejunando
    : deindeel cunctosvideamus,
    2. Iiem Elice. Sanclo Elise
    jejunanti
    eliamele-
    nientafamulatastint. Hie
    deuique
    iribusanniset sex
    mensibus cceluni clausit
    (III Reg. xvn, 1;
    J acobi
    v,
    17)
    : ad
    cujus
    vocemeliam
    supernumdescendit
    incendium
    (IVReg. i, 10).
    Et cuineumJ ezabel
    regina
    vellel
    occidere,
    et fessussubarborefrondosa
    jaceret
    in
    soliludine,
    angelus
    ad eum
    millitur,
    et dicit ei:
    Sume
    paululumpanis
    et
    aqnai(111Reg.xix,
    5).
    Yidete
    quanta
    sit Dei clemcnlia
    ergajejunantes,
    charissimi.
    Non
    sufiiciebat,quiaangelum
    ad
    jejunantem
    Dominus
    miserat,
    qui euni,
    utcibum
    suineret, admoneret: sed
    eliain
    prsecipit
    ul
    longiusfugiat persequentem.
    Ait
    ergo,
    Sume
    puululumpanis
    el
    aquw.Quadraginta
    enim
    dicrum
    jejunio perreclnrus
    erat
    per
    deserlum
    usque
    admonteinSina.
    Numquid
    ei Doniinus
    qui
    coelumet
    terram
    fecerat, cujus
    oinnisest
    creatura,
    non
    potuit
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    65.
    (b)
    in
    Appendice
    mmc
    primum
    collocalur.Dubiumre-
    linquuntLovanienses,suppositilium
    asseruatVerlinuset
    Vindiagus.Hieronymo
    ia
    Uemigiaaocodice,
    inaliisfere
    manuscriptis Augustiuo
    tribuitur: sed
    falsa,
    utstiiusevin-
    cit,
    inscrirjtione.
    Maauscripti plerique
    sermonemordiuntur
    abhisverbis,
    Moyses
    quadraginta
    diebus
    acnoctihus,
    etc.
    Decseterononuiliil
    passimvariaut,praesertim
    ia
    fine,
    ubi
    haec
    omittimt,
    sed
    jejunia
    aostraut
    pleuasiot,etc,
    ser-
    moaemque
    itacoacludunt:salteai
    paucis
    diebusDomiiio
    viverodebeaums.!'orro
    quod
    hicnuin.1de
    Adamlegi-
    tur,
    iisdenifereverbisdiciturinfrainserm.
    147,
    n. 2.
    (Soiocante-quatre.j
    027
    APPENDIX.
    2028
    ineremo
    per angelumprandium
    millere,
    sicutDanieJ i
    inlacumleoniim
    per
    ilabacuc misil
    (Dan.
    xiv, 53)
    ?
    Sedsciebat Deus
    prophetam
    suumleniaiitemdiabo-
    lumaliter
    superare
    non
    pnsse,
    nisi
    jejuniis
    eruditus
    insidiantis
    inimici tenlamenia
    repelleret.
    3. llem Danielis,
    J oannis
    Baplislce,
    el ex
    ipso
    Evungelio.
    Dislantiainter
    jejunum
    el saturum. Daniel
    qtioque
    ille futiirornm
    guarus,
    et advciuus Domini
    conseius,
    ct eversionis J erttsalem maiiifesiissinius
    praedicalor,
    idcoVir desideriorum
    appellalus
    esl, quia
    panem
    dcsiderii noncoiricriil,
    el
    poimnconcupiscen-
    lioenonbibit, quiamagis
    Christttin
    quamepulas
    de-
    siderabal.
    J oannes
    quoqueproecursor
    Dominiloctlsiis
    ihercnio et
    agrcsti
    melle
    nulritur,
    non aniiiialium
    carnibus,
    non volucrumsuavilalibus. Poleral
    ntique
    juxla
    J ordanem
    posittispiscimn
    sibi exhiberedelicias:
    sed
    pcenilentiam
    prsedicalurus
    ,
    doctrinam
    rigoris
    et
    jejunii
    exemplo
    suo
    n.agis
    debuil docere
    quani
    voce.
    In
    Evangelio qtioque
    cimi
    quidam
    doemoue
    plenus
    Domino
    fuissetoblalus
    , quemApostoli
    ctirare
    nequi-
    veranl; interrogaiitcs
    audiunl a
    Domino,
    istitis modi
    genus
    non
    posse ejici
    nisi oraiionibus et
    jejuniis
    (Matlh.
    XVII, 20).
    Videle
    ergo, charissimi, quanta
    sit
    jejunioriim
    virtus,
    ut idfaeere
    jejuniavaleanl, quod
    Aposioii nequiveranl.
    Omitlocoetera: sed
    unusquis-
    que
    consideret
    quaula
    sit inter
    jejunium
    el saturi-
    tatemdistanlia
    ,
    intcr venlremvacuttmet
    rcfertum,
    inter rubentem
    faciemet ora
    pallentia,
    inler os
    jeju-
    numetlabia
    crapula
    dissoluta,
    inler
    oppressumepulis
    sensum,
    el inedioelenuitate
    vigilanlem.
    4. A
    quibus
    abstinendum
    et
    quare. J ejunia
    nonsinl
    sola. Nondicohebdomadas,
    non
    duplicaia,
    nonmul-
    liplicatajejunia
    ;
    sedvel
    singulos
    dies
    absque
    ciborum
    luxuria
    transigamus.
    Cessent
    lavacra,
    vinavel carnes:
    non
    quod
    crealuramDei
    judicemus
    esse
    danuiandam;
    sed
    qui
    loloannonobis
    viximus,
    saltemvel
    paueos
    dies vivamuset Domino.Sed
    jejunia
    nostra ut
    plena
    sint el
    sufferta,
    misericordioe
    pingucdincsaginentur;
    demus esurientibiis
    prandium
    noslrum.
    Nec
    putes,
    jejunia
    solasuflicereadsanandavulnera
    peccalorum,
    nisi medicamenio
    eleemosynae
    recreenltir.
    J ejunium
    ergo
    tuumte
    casliget,
    sed laetificetalterum: ei ila
    frucluoSaeerunt
    angitstiae
    tuae,
    si alteri laliludinem
    proestenl
    Sic
    jejuna,
    ut inaliomanducante
    prandisse
    le
    gaudeas.
    Rilaremenimdulorem
    diligit
    Deus
    (II
    Cor.
    ix, 7).
    Nammanducante
    paupere
    debonis
    Inis,
    pran-
    det Christus
    qui
    se in
    paupcre
    esurire testatur.
    SERMOCXLV
    (a).
    In
    Quadragesima,
    vi
    (b).
    1.
    Quadragesimm
    diuturnilas non
    faslidiencla.
    Hos
    sanctseQuadragesimoe
    dies,
    fratres
    charissimi,
    debe-
    mus omni veneratione
    suscipere,
    ncc
    longiorem
    mi-
    meruin
    bujustemporis
    fastidire:
    quia quantoplures
    dies sunt
    jejunii,
    lanlo
    major
    esl cattsa
    rcmedii;
    quanio proiixior
    absiinenlias
    cursus,
    liinto
    rcdemptio
    copiosiorcst
    salutis
    ; quanlo
    auslcrior cura
    vuliicrum,
    tanlo medicinaesl salubrior
    peccaloruin.
    Deusenini
    qui
    estnostrarum
    medieus
    animarum, congruum
    tem-
    jms
    iiistiiuit, quod
    ct
    jusiis
    satissil adorandum
    ,
    et
    pccealoribus
    sullicial ad
    rogandum;
    illis
    requiem
    posiiilanlibus,
    his vi'iiiam
    deprecantibus. Congruiim
    eiiiin
    lempus
    est
    Quadragesimae,
    nec breveest ad
    exoranduu),
    nec
    louguni
    est ad
    promcrciulum. Qua-
    draginla
    eniui dieruni
    jcjuuiisqu;evisiuiquilaspecca-
    toris cxorari
    potesl,
    et
    quaniavis
    severitas
    judicis
    iuitigari.
    Illi
    longum
    cl fasiidiosumforlesil
    tempus,
    qui
    necoral de
    culpa,
    nec
    sperat
    devenia.
    Despcratio
    enimnecconfiteri descelere,
    nec
    indulgentiam
    novit
    sperare
    de
    judice.
    Sanclus
    igitur
    el salutaris
    Quadra-
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    69.
    (b)
    la
    Appendiee
    nunc
    primum
    collocalur.
    Lovamensibus
    eral
    dubius,
    falsusVerlinoet
    vindingo.
    Maximi nomen
    prse-
    fert in
    nemigianocodice.
    conlineluonnuilassonlentiasser-
    monisinter Ambrosianos
    irigesimiprhni
    : de
    quo
    Anibro-
    sianosennonedicendumruvsusiafraadsermonem117.
    gesinioe
    cursus
    est, quo jtidex
    adducitur ad miseri-
    cordiam,peccator
    ad
    poenitentiam,justus
    ad
    requiem.
    Ilisenini dicbussoliio
    amplius
    et diviuilas
    miseretur,
    ct
    delinquentia deprecatur ',
    et
    justitiapromerctur.
    Patent eiiiin
    oniiiia,
    el cceli ad
    iiidulgendum,
    et
    pec-
    cator adcoiifiteiidiim
    ,
    et
    lingtia
    ad
    poslulaiidum.
    2.
    Quadragenarius
    numerus
    nnjsticus.
    Diluvium
    ef-
    feclus
    misericordim.
    Salularis,
    inquam,
    el
    myslicus
    est
    quadragenarius
    niimerus. Nain
    primum
    cuiii mundi
    faciem
    iniqtiitas
    hominiini
    possideret,
    tol dierumcur-
    riculoDeus effusisdecoelointbribus uuiversamler-
    ramdiluvio
    superfudit (Ge.n.
    vu
    ,
    4).
    Vidcs
    ergo j'am
    illo
    lemporemysleriiim
    in
    ligtiradisposiiuni.
    Namsic-
    ul lunc
    quadraginla
    diebtis
    pluil
    ad
    purgandum
    niun-
    dum;
    ila et nunc
    quadragiuta
    diebus miserelur ad
    hominem
    pnrificandum. Qtianquam
    et illius
    lemporis
    diluvitimmisericordiadicenda
    est, quoiniquiiasop-
    pressa est,
    ct
    juslitia
    conscrvala. Pro misericordia
    enimfacluir
    est,
    til et
    jusli evaderent,
    el
    iniqui
    am-
    plius
    iion
    peccarent.
    Pro misericordia
    plane
    videmus
    illudfuisse
    diluvium,
    quo,
    veluli
    baptismoquodam,
    toliusmundi faciesest innovata: scilicet ul
    qui per-
    ditorumhominurii sceleresordebat ad
    crimina,
    beati
    Noehabilalionefloreret ad
    gratiam;
    et
    qui iniquila-
    liserat
    prostibulum
    2
    tunc, modo fieret domicilium
    sancliiatis.
    3. Diluviumnostrisimititudo
    Baptismi,
    necnon
    Qua-
    dragesimulisjejunii. Diliiviuinjnquam,
    illud
    hujusno-
    slri fuitsimilitudo
    Baplismalis.
    Ilocenimtunc
    gesliiin
    est, qtiod
    nimc
    agilur
    : lioc
    cst,
    ttt exuberantibus
    aqiiarum
    fonlibus
    pericliiarcniur
    vitia
    , jusliiia
    sola
    regnaret, mergerentur
    in
    proftindumpeccata,
    san-
    ctitas vicinaccelo
    poriarelur.
    Tunc
    eniin,
    sicut
    dixi,
    boc
    agebalur, qnod
    nnnc
    agilur
    in EcclesiaCbristi.
    Nani sicul Noearcasiibniersisomnibus viliis
    pecca-
    torumadultaferebattir
    (a);
    ita
    Baptismaiis
    fonteccelo
    vicina
    porialur Ecclesia,
    el delelis omniuin
    supersti-
    lionibus
    idulorum,
    fides
    rcgnai
    in
    terris,
    quaede
    Sal-
    vatorisarca
    procedif.
    Sanctum
    crgo
    ct sacraluiii
    Qua-
    dragesiniselempusest, quod
    sialiin ab iniiio
    ccepit
    inler
    justos injustosque
    diseernere
    ,
    bonos a inalis
    qttodamjudicioseparare. Quodquideni
    similitcr fieri
    eliaininhac nostra
    Quadragesinioe
    observalione
    |ier-
    spicinius.
    Nam
    per
    bos
    quadragiiila
    dies
    separaiilur
    mali a
    bonis; lioccst, liixuriosusa caslo
    ,
    a
    jejuno
    intemperans 3,
    a clirisliano
    geulilis
    :
    separalur,
    in-
    quani,
    malusa bono: hoc
    esl, pcccator
    a
    juslo ,
    dia-
    jjolusa
    sancto,
    hoereiicusa iideli. Reliclis eniinbis
    oninibusadsimililiidiuemdiluvii
    (anquam
    innaulia-
    gio sseculi,
    solaadinslar arcseillius inaltiiincum
    suisvirtiilibiiselevatur Ecclesia.
    4.
    Ecclesia,
    arcatricameralu.Vox Noe
    prmdicanlis
    e.rcidiummundi. Nainel nos, etsi
    pectatorrs,
    adimi-
    lalioncmsancti Noeaiiniinliamiisvobismundi liitu-
    runi essecxcidium
    ;
    elillos lantiimiiiododicinnts
    pe-
    ricultim
    evasttros, quos triplex
    arca inlrase
    greinio
    rcligiouis
    incluscril.
    Triplox
    cnimarca esl Ecclesia
    ;
    qiiia
    Trinitatis coniinct sacrameiitum. Namcuindicit
    Scriplura
    bicamcraiamel iricameraiamcam
    fuisse,
    ulique
    deinonstrat
    Iriplici
    divinilatis illam
    gralia
    essedisliticlam
    (Id. vi, 16,
    sec.
    LXX).
    Aiinuntiainiis
    igilur
    sicul
    Noe, inuudi fuliiruni esse
    iiaiifragiuni,
    cl
    ad bancdomiim
    confugere
    omnes lioniinesadnione-
    mus. El sicutNoe iiiios snos inarca
    recepit;
    ilaet
    nos filios nostros
    oplamus
    in ista arca
    susciperc.
    Quisquis
    eiiiminhacdoinovult habiiare
    nobisciini,
    noster esl filius. Seddicit
    aliqttis,
    sancti Noe
    pra;di-
    calionisvoceintn
    Scripturis
    minimeesse
    difscriptam.
    1
    Ms.
    n.,
    el
    diligeniiadeprecatur.
    Ms.vero
    rm.,
    el de-
    precatiojusti requiempromerelur.
    1
    IladuoMss.At
    editi,
    purgalorium.
    Ms.autem
    rni.,
    pijralerium.
    '3
    luMS.
    rm., prandens.
    (a) Morel,
    Elem.
    Qit., p.82,
    eeoset
    legeadum,
    ad alta
    ferebatur.
    H;eclectioeo
    magis
    est
    probauda,quod
    slatiin
    Fcclesia
    tauquaui
    ccelovicina
    repraesentalur.
    M.
    2029
    SEiiiiO CXLYi.
    2030
    Audi
    igilur.
    Noeelsi tacebat
    voce, opereloquebatur
    ;
    silcbal
    lingua,
    fabricationeclamabat. Nani
    iilique
    cum
    operarelur opusnovum,
    etntilli
    aliquandd
    coni-
    perlum,
    admonebat cunclos
    ,
    novis
    pcrictilis
    nova
    labernacula
    prscparari.Loquebaiurergoopere,
    et di-
    cebal illud
    evangelicum
    Domini
    dictum,
    Si niilii non
    credilis, operibus
    credite
    (J oan.
    x
    , 58);
    ct
    credendo,
    periculum
    evadere
    poterilis
    :
    prteslaute
    Doininono-
    stroJ esu
    Chrislo, qui
    vivitel
    regnat
    cumPatre ct
    Spiritu
    sancloinsseculasauculoriim.Amen.
    SERMOCXLYI
    (o).
    In
    Quadragesima,vi (b).
    i.
    J ejunium
    inutileab
    iniquiiate
    nonrecedentibus.
    Superiore
    Dominicadiximus
    ,
    hocesse lidei nostroe
    opusprimum
    ,
    ul horum
    quadraginla
    dierum curri-
    culo dcvolissime
    jejunemiis,
    et istamcssc causam
    salutis
    nostroe,
    si hoc
    temporc
    absiinenlise
    operain
    commodemus.
    Alque
    ideo,
    fratres dileclissimi,
    inspi-
    cere debemus
    quae
    sit
    liujus
    fonna
    jejunii;
    ut
    respi-
    ciamus
    quanla
    sit
    ejus
    utilitas. Est enim interdum
    imilileet inane
    jcjunium, quod
    licel ventremetotnnia
    viscerasuccosaturitatis
    exbauriat,
    nonlamcnacce-
    ptum
    esl
    Dco; quia
    nientemei iniimos sensus ini-
    nimea vinculo
    iniquitaiis
    evacuat.
    Quid
    eniiu
    prod-
    est
    jejunare
    visceribus, et luxnriarevenatibus;
    abs-
    tinere a cibis
    ,
    et errare
    peccatis; castigarecorpus
    inedia
    ,
    mcnlemexercere
    nequilia;
    vimunforle uon
    bibere
    ,
    et ebrium
    cogitatiouemaliguitatis
    incedere?
    Nisi
    quod
    faciiior esl causasaturi sive tcmulenti
    ,
    quaminiqui pariler
    et
    jejuni.
    llleeniiii
    peccare
    ali-
    quando
    desinil, qui
    ebrius
    aliquando
    obdormit : hic
    aulemerrare non
    cessat, qui
    exercilatus
    nialo,
    et
    je-
    juniis semper invigilat.
    Inutileet inaneest tale
    jeju-
    nium, quod
    inediamenibra
    debilitat,
    et aniinama
    perdilione
    nonliberat. De
    quo jejunio
    dicil sanctus
    prnpheta
    ex
    persona
    Domini:
    Uiquid
    milii
    jejunalis?
    Nonlale
    jejimiumelcgi,
    dicitDominus
    (Isai. LVIII,O).
    2. Piiseliamexercitiisnon
    oacantibus,
    seclvenationi.
    An
    putatis
    illiun
    jejuuare,
    Iralres,
    qui primo
    diluculo
    ad ecclesiamnon
    vigilat,
    uou bealoruni
    marlyrum
    locasancta
    perquirit;
    scd
    surgeuscongregat
    scrvulos,
    disponit
    relia,
    canes
    producit,
    salltis
    silvasqucperlu-
    slrat : servulos,
    inquam,
    secutii
    pertraliit ,
    fortasse
    magis
    adecclesiamvenire
    cupientes;
    ct
    volupiatibus
    suis
    peccaia
    accumularaliena,
    nesciensreumseftilu-
    runi lani desuo
    delicto,
    quam
    de
    perdilione
    servo-
    rum?Tola
    igitur
    dievenatibus
    immoratur,
    nunccla-
    moremiinnioderatum
    efferens,
    iiiincsileiiiiiimlaicn-
    ter indicens
    ;
    betussi
    aliquidrepererit,
    iratus si id
    quod
    non
    habebal,
    amiserit : et lanlo studio
    geril,
    quasi
    idcoiudictum
    jejunium
    fuerit,
    til venclur. In
    his
    ergo
    luxuriis,
    fraircs
    ,
    diciie
    quis
    cullussil,
    Uei,
    quae
    menlis
    pnssit
    esse
    devotio; qui proptereajejuiiat,
    iion ul Deo;iul oraiionibus
    vacel,
    sed ttt lota die
    oliosuset lii.cr
    proprias
    exerccat
    volupialcs
    ?
    Quam-
    vis
    igilur qui bujusmodi
    es
    , fralcr,
    vespere
    ad do-
    nium
    redeas, qiiainvis
    declinante
    jam
    sole
    manduces;
    potes
    videri tardius
    rcfecisse,
    nonliiinenDouiino
    j'e-
    j'unasse.
    Nec enim
    poles
    videri volunlaiem tuani
    exercens,
    fecisseDomiiiivolunlaicm. ll;ecciiini vo-
    luiilasest
    Doniiiii,
    ut
    jejunenius
    acibis
    pariier
    ct
    pec-
    catis. Abstinciuiaiiiindicamus
    corpori,
    ut avitiisma-
    (b) Alias,
    ex
    vigneriaais
    15.
    (b)
    in
    Appeodice
    nuac
    priaium
    collocatur.Ambrosioad-
    scnbiturin vetericodice
    Remigiano, estque
    inter Amhro-
    siauosin
    posterioribus
    excusisordiae41,
    incipiens,
    Dixi-

    mussuperiorcDociiiaica.

    Qtio
    exordio
    designalur
    iorte
    sermo
    apud
    Anibrosiuai
    29,qui incqil,
    Tesfiinouiuin
    [ior-
    hibet.
    H<ecenimilii
    feguulur
    : Isludaulem
    prsece-

    ptumejus
    est
    priiuum,ulhisquudragi-atadiebus, .jejuniis,'

    oralionibus,vigiliisoperam
    commodeinus.
    videtursa-
    pere
    Ca/safium
    , qui
    idiufineliomili;eexedilisa Baluzio
    terli.edelibavit
    quod
    Uiciavenatoreslaliusdiciluracve-
    hemenlius. Deaum.4 vide
    supra
    serm.
    Appeudieis111,
    n.
    3,
    et homil.5ex edilisa
    Baluzio;
    deuuin.
    5,
    suira
    serm.
    111,
    n.
    i,
    et
    142,
    n. 3,
    gis
    animamabsiinere
    passimus.
    Frenumenim
    quod-
    damesi liixiiriintisa:iiiii;r
    cnrpus
    exliaustum.
    Quis-
    quis
    eniin
    jopinat,
    ct
    peccat,
    lucrtim
    escarumfecisse
    viilctur,
    lionsalutis: ei
    parccndocopiisreplesse
    cel-
    larium. no;i menicm
    saginasse
    virlulibiis.
    3. Dominoruminservos
    nequiiia.
    Servusheri
    frater,
    canibuslamen
    posthabiius.
    Nonnulli aulem
    diviiiorum
    immcmores
    pr.eciptoruin
    ,
    ita circa servos suos ct
    subdilossibi
    piiiesialcm
    dominationis
    exercenl,
    ut in
    hisdiebusiiondiibiteni
    flagris
    eos
    cedere, pcenis
    af-
    ficere,
    eo;i
    pedibuspra'pedire;
    ei si fortecumad re-
    ficiendum
    venitur,
    tardiusiiiinister
    adfueril,
    slatim
    eumverbcribuslaniare
    ,
    el
    prius
    se sntiare servuli
    sanguine, quain
    couvivii
    volupiate.
    Ilorumtale
    jeju-
    nium
    esi, quasi
    ideo
    jejunalum
    est, nonut
    divinjtaiis
    misericordiam
    provocaret,
    sedui clanioremfamilia!
    ingcmiscentis
    effuiiderel.
    Quisquis
    autemDei mise-
    ricordiam
    pronicreri ctipil, ipsc
    dcbcl
    prior
    essemi-
    sericors.
    Scriptum
    cst eniin, Qua
    tnensnramensi
    fue-
    ritis,
    cademmensuraremelieiurvobis
    (Luc.
    vi,
    38).
    Et
    quodmagis
    diileiidiini
    cst,
    ciiristianusdominuschri-
    stianoinbisdicbusservonon
    parcit,
    miriime
    respi-
    cieus
    quod
    elsi scrvuscsl
    condiiione,
    gratia
    lamen
    fiater est. EteniinsimilitcrCliristum
    induit,
    iisdem
    participat
    sacrainenlis
    ,
    eodem
    quo
    et
    lu,
    ulitur Deo
    Patre
    ;
    cur temui itlalur nl fratre? Suni eiiini
    pleri-
    que, qtii
    de venaiiotiibus
    rcdeuntcs,
    magis
    caiinm
    qiiaiii
    servorum
    gerunl
    curain
    , qui
    iacimiteos
    juxla
    sevel accumlierevel dormirc
    , quotiiliantiin
    illis ci-
    bumsua
    pnesenlia
    miiiistraiiles,
    qui
    utrumservi eo-
    rumfame
    uiorianlur, ignoraiit
    : ei,
    quodestgraviii:.
    si
    diligenter
    bis
    prtcpar.iium
    uon
    fiieril, |iro
    caneser
    vusafficitur. Yidcsetiam in iinnuiilloruin
    domibus
    nitidosct crassos cancs
    discurrere; bomines anieiii
    titubantes et
    pallentes
    inceileie. Isti
    ergo
    inisercbnn-
    lur
    patiperibusaliijtiando,qui
    tiiiniiiieservissuismi-
    serenlur ?
    i.
    J ejunium
    Dco
    acceplum.
    Scire
    igitur debenius,
    fraires,
    acccpium
    csseDeo
    jejuniiim,
    nonsojum ut
    absiinenlia
    corporacasiigeinus,
    sedeiain
    hninilitale
    aninias indtiamus. Simusad servulosmiles
    , blandi
    ad extraneos,
    ad
    egenos misericordes, pacifici
    ad
    oiiines.
    Surgenlcs prinio
    diluculoadecclesiamfesli-
    iiemus
    ,
    referamiisDen
    gratias
    , |ieccatis
    veniam
    po-
    stulemiis
    , rogantespra-ierilis
    deliclis
    indulgenliam,
    fiiluriscaulelaiii.Totadiesitnobisassiiluavel
    oralio,
    vei leclio.
    Qiii
    litleras nescit, saucliiin
    magisirum
    perquirens, cjus
    confabulalione
    pascatur.
    Nulli
    actus
    sseculi,
    actusdiviuitatis
    inipediaiu
    : nonluduslabula?.
    menteni
    avocet,
    iion
    vnluplns
    eaniimsensus
    abducat,
    non
    ncgotii compendiiim
    auimumaviditate
    ferverlat.
    Quidqiiid
    enini alimi
    [)r;<'le,r
    mamlalumDci
    feeeris,
    quamvisabslinca,,
    u n
    je
    unas. IleC esl eniili
    jeju-
    nium
    salutiire,
    ut sicui absluielur
    corpus
    ab
    eptilis,
    ilaet aiiituarefreneiur aviiiis.
    5. Prandia
    pauperibus crogaitda. J ejunium
    sine
    eleemosijiia,negoiialionisgenus.
    Illud
    cliain, fratres,
    ad
    perfcctioiicinjejiinii
    laceiuliiiii non
    est,
    ul
    qui
    absiinemus,
    et miuiiue
    prandeimis,
    hoc
    leinpore
    prandia
    no-tr.i
    |)aiipcribus erogeuiiis. Hsec.enim
    est vera
    jnslitia,
    si le
    esiiriente,
    detuociboalius sa-
    ttirelur : ct lu
    [iro
    dclictis tcis Demiiium
    roges,
    et
    ille
    pro
    lesatialus cxoret.
    Ulrunique
    libi
    proliciet,
    el tua
    f.iiues,
    et saturitas ineiidicoruiii.Cocterum
    qui
    sicahslini
    l,
    ul uiliil
    pauperibiis
    desnis
    epulislargia-
    tur,
    videtur
    qiia-stuiii
    sibi fecissesuum
    jejimium,
    et
    negotiationem
    exerciiisse
    parcendo.
    Ad hoc enim
    abstiiiuii,
    nonut
    plaeeret
    Deo,
    sedne
    ampliiis
    ero-
    garet;
    el ideo bona cst
    oleemosyna
    cuin
    j'ejuuio.
    Quasi
    eniui
    quoddamncgotialionisgeiuisesl,
    ut lam
    parce
    vival,
    ut ahstincmiasuainoiiaclios
    clcricosque
    pricccdal.
    Nisi hoc
    interesi, quod
    illi boc
    qusestus
    causa faciunt,
    nos salutis: illi
    pecuniaj compendio
    auiinassiiasinaceraiU
    ;
    uos
    propler
    animarumlucrum
    noslra
    corporacasligaraus.
    2031 APPENDIX.
    2032
    SERMOCXLVII
    (a).
    In
    Quadragesima,
    vm
    (b).
    1.
    Quadragesima
    a Christo
    consecrata,
    denecessitale
    tervanda.Si bene
    retinet, fratres,
    vesfra
    Dileclio,
    hoc
    superiore
    Dominica
    procdicavimus, quod
    sanctam
    Quadragesimam
    abslinendo
    ipse
    Dominusconsecrave-
    rit,
    et totdierum
    iioctiumque
    currieulocibumomniDO
    non
    capiens,
    unumacsolidum
    jejunii corpus
    ^effece-
    rit :
    quod
    in totumnon
    observare, sacrilegiumest;
    cx
    parte
    aulemviolare, peccattim
    esl. Hocenimfecit
    causa salulis
    noslrse,
    ut remutilem nonsolumdo-
    ceret
    verbis,
    sed eliam
    exemplis
    inslrueret : ul iis-
    dem
    vesligiis quibus
    ad fidem
    currimus,
    ad absti-
    neriliam
    graderemur.
    Sed videamus
    quoc
    causa
    exstiterit,
    ut
    jejuuia
    sibi Salvator
    indiceret,
    et
    ipse
    primus
    bonushumani
    generis
    medicus
    jejunaret.
    Bo-
    riusenimmedicus
    poculumquod a;gro
    dalurus
    cst,
    ipseprius guslat, utpcritiam
    artis suaeanteinse
    ipse
    demonslrel : ut
    experimentum
    oegeraccipiens,
    secu-
    rus sil de
    poculo,
    securiordesaluie. Deinde
    quo
    loco
    lioc
    ipsumlempusjejunii procuratit.
    Dicitenimevan-
    gelista
    abstinuisse Domiiium
    quadraginla
    diebuset
    noclibus indeserlo
    (Malth.
    IV,
    2).
    2. Institutionisilliusralio. Caslilalis
    prodiga
    saluri-
    tas.
    Admprimi
    el secundi
    comparalio.
    Arbilror
    ilaque
    causamliancesse
    jejunii,
    ut
    quia primus
    Adamin
    paradiso consliiutus, per iiucmperantiamgtilae, glo-
    riam immorlalilalisamiserat
    (Gen.
    III, 17),
    eamdem
    immortalitatemsecundus Adani Christus
    per
    absti-
    nentiam
    repararel.
    Et
    quia
    conlra maiidatum Dei
    giistans
    deinterdictaarbore
    peccalum
    morlisincide-
    rat;
    nunc secundummandatumDomini
    jejunans
    vitoe
    justitiam
    merereiur. Hoc enim
    agit Salvaior,
    ut eis-
    dem
    vestigiis, quibus
    admissafuerant
    delicta, pur-
    gcnlur
    : hoc
    cst,
    ut
    quia
    homomanducando
    delique-
    ral, corrigat
    abslinendo
    ; vel,
    quiacpulando
    mulierem
    cognoveral,
    nunceamdem
    jejunandodespiciat.
    Adam
    enimEvamnonnisi
    intemperanliaprovocanlecogno-
    vit.
    Quamdiu
    autemmansit inillisinlemcrata
    parci-
    tas,
    mansit et
    impollulavirginitas
    : et
    quamdiu jeju-
    naverunt abinterdiclis
    epulis,
    laindiuel a
    pudendis
    jejunaverepeccalis.
    Fames enim aniica
    virginitatis
    est,
    inimicalascivise: saturitasverocaslitalem
    pro-
    digit,
    nutrit illecebram.
    Igitur,
    sicut
    dixi,
    hoc
    agit
    Domiiuts,
    ut iis
    praejudiciis, quibus
    homo obnoxius
    peccatis fuerat,
    libcretur.
    Propterea namque per
    omniasecundumsimililudinemAdsenasci
    voluil,
    ut
    secundumsimilitudinemAdseomniahominis
    peccata
    dissolveret. Adamenimde lerra
    virgine
    natus
    esl;
    et Christus deMaria
    virgineprocrealus.
    llliusmatei-
    num solum necdum rastris scissum
    fuerat;
    isiius
    maternumsecretum
    nunquamconcupiscentia
    viola-
    tum. AdamDei manibus
    plasmatur
    elimo
    ; Cliristus
    Dei.Spirilu
    formalur in ulero.
    Uterqtieergo
    oritur
    Dco
    Patre, uterque virgine
    ulitur
    matre, ulerque,
    sicul
    evangelisladicil,
    iiliusDei est : scdAdamcrca-
    lura est
    Dei,
    Christusvcrosubstantia
    (Luc. iu, 38,
    et
    I,
    32).
    3. CurClirislusin
    deserlojejunavil.
    Mnlieris
    prwsentia
    quampericulosa.Hocergoagit
    DominussicutAdamse-
    cundus
    :utquod priorhomo manducandoperdiderat,
    hoealter
    jejunando recipiai,
    ac
    legem
    in
    paradiso
    abslinenliaedatamiudeserto custodiat. Sciebatcnim
    1
    in
    prius
    editis
    Auguslinianorum
    Sermonum,lempus.
    (a) olim,
    de
    Tempore77;
    et
    posl,
    in
    Appendice
    58.
    (b)
    Exslatinier Ambrosiaoos ordine
    trigesimus
    nonus:
    tribuendusfOrleeidem
    auctori,cujus
    est sermo
    hujusAp-
    pendicis
    143.Namislisinhocsermoae
    verbis,
    noe
    supe-
    rioreDominica
    prsedicavimus, etc,
    indicari
    pariler
    vide-
    tur sermoex Ambrosianis
    trigesimusprinuis,
    in
    quo
    lisec
    habos: Hancenim
    Quadragesimam
    nobisDomintis stio
    je-
    junio
    consecravit.
    Quoddixi,jejunio,
    etc.
    Queinadmoduin
    etiamhic
    jejuuumeorpus
    dicitur
    dcserluui;
    itaillicha-
    belur,
    Desertumomno
    jejunium
    cst. Dentim.2vide
    .supra
    serm.
    145,
    n. 1el serm.
    l2o,
    n. 2: dc ntim.
    4,
    vid-3
    [serm,
    interAmlirosiaoos 51.
    praeceplum
    Dei nontmiusloci
    legeni esse,
    sed
    mundi.
    Noncniminierest
    divinitatis mandatumulrum
    domt
    anin
    agro cnstodias;
    cnm
    ubique
    sit
    qui
    proecepit.
    Indeserio
    ilaque
    Salvator
    implet
    mandaium
    Dei,
    ut
    ibi Adamservaret
    errantcm,
    ubi fuerat de
    paradisi
    possessione
    projectus.
    Adamenitn
    expulsus
    de
    para-
    diso,
    inculta mundi deserta sustinuit. In deserto
    ergo j)rimum
    homini salus
    refundilur,
    ubi desunt
    epuloe,
    ubi desunt
    delicioe, ubi,
    quod
    est omnium
    malorum
    causa,
    deest etmulier. Potuerat enimAdam
    inter illas
    paradisi
    deliciasinconcussus
    stare,
    si Eva
    ibidemcumdiabolicisinsidiis
    '
    nonfuisset. Conve-
    niens
    ergo
    est desertum
    saluti,
    ubi nonesl Eva
    quoe
    persuadet,
    non est mulier
    quse
    blanditur. Videlerem
    miram: in
    paradiso
    cumAdamdiabolus
    deeerlat,
    in
    deserlo cumChristodiabolus
    dimicat; ubique
    insi-
    dialur
    honiini,
    ubiquecongreditur
    : sedubi mulierem
    invenit, vincit;
    ubi mulierem non
    invenit,
    viclus
    abscedit.
    i. Deserlum
    quoddam
    corpusjejunum
    et caslum.
    Formam
    igitur
    dedit nobisDeusinlioc
    facfo,
    ut
    je-
    juniorum
    lempore (anquam
    deserlum habitanles
    ,
    abstineamus
    epulis, volupfale,
    muliere
    2;
    nec con-
    jungatur
    nobis
    Eva,
    ne nosa casta observatione
    ,
    illecebrosa
    persuasione
    stibverlat. Indeserto enini
    quodam
    modovidelur
    Iiabitare,
    qtti Quadragesimae
    temporejejuntis
    et castuscst. Deserlum
    planeqtiod-
    dam
    ipsumcorpus
    est
    christiani,
    cuni non
    replelur
    cibis,
    noii
    poculisirrigatur,
    sedarentis inedise
    squa-
    lore
    negligitur. Desertum, inquam,
    csl
    corpus
    no-
    strum,
    cum abstinentia
    marcescit
    caro,
    sili
    pallor
    obducitur,
    et
    contemplu
    rerumtotiushominis
    species
    inculta
    sordescit. Tunc Christus Doiuiniishabitat
    deserlum
    pectorisnostri,
    cum terrain nostramfame
    squalidam
    acsiti aridamesse
    reperit;
    secundiiiii
    quod
    ait
    propheta
    David: Sicul in terra deserta ei invia
    etinaquosa,
    sicin sanclo
    apparui
    tibi
    (Psal. LXII,
    3).
    Aliter enimsicul insancloei
    apparere
    non
    possumtis,
    nisi terra
    corporis
    noslri fuerit deserla mundaiiis
    deliciis,
    inviadiabolicis
    concupiscenliis,
    ct
    inaqnosa
    libidinosis illecebris. Tunc habitans Salvaior lioc
    deserlum
    corporis nostri,
    omnesibi diaboli factiones
    exsuperal,
    el sccretum acsecuruma
    cogilnlionibiis
    socculiessesunmfecil liabilaculuin: ul
    deinceps
    nos
    inlra
    nosmetipsos
    velut insolitudine
    constiluli,
    non-
    nisi coelum
    respiciamus
    et lerram
    ;
    boc
    esl,
    nonco-
    gitemusalium,
    nisi cceleslis
    regni Dominiiin,
    et ter-
    renoeresurrectionis auclorem.
    SERMOCXLVIII
    ().
    In
    Quadragesima,
    ix
    (b).
    1. Renovationi suw
    jugiter
    inciunbendum.Indi-
    visaDei el hominis
    operalio.
    CurDeusdal
    prwcepla.
    Apostolica, dilectissimi,
    doctrinanos
    adiiionei,
    ut de-
    ponenles
    veleremhominemcumaclibus
    suis,
    dediein
    diem sanclaconversatione reiiovcmiir
    (Eplies. iv,
    22, 25).
    Si enim
    lemplum
    Dei
    sumus,
    et nienlium
    nostrarum
    Spiritus
    sancttisliabitalor
    est,
    dicente
    Apo-
    slolo,
    Vosenimeslis
    templum
    Dei vivi
    (I
    Cor.
    m,
    16);
    mtilla nobis
    vigilantia
    lahorandtim
    est,
    ut cordisno-
    stri
    receplaculiiin
    lanio
    hospile
    non sil
    indigiium.
    Et
    Sicutindomibusmaniifactislaudabili
    diligeuiiapro-
    videudumesl,
    ut si
    qtiid
    aul infusione
    imbriuiii,
    aut
    lurbine
    procellarum,
    vcl
    ipsa
    fueril
    auliquiiate
    cor-
    rtiptum,
    cita in
    integrum
    cttra rostituat : ita
    jttgi
    oporlet
    solliciludiiic
    proecaveri,
    ne
    quid
    in nostris
    animis
    incomposilum,nequid
    inveniaturimmundum.
    Qtiainvis
    enimocdificiumnoslruin sine
    ope
    sui non
    subsistal
    arliiicis,
    nec fabrica noslra
    possit
    esse
    incolumis,
    nisi ei
    proteciio proefuerit
    condiloris :
    taiiien
    quia
    rationabiles
    lapides sttmus,
    ct viva
    1
    ApudAmbrosium,
    illecebris.
    !
    Ms.
    I.ugdunensis,voluplale
    mulieris.
    (a)oliui,
    de
    Tcmpore65;
    et
    post,
    iii
    Appendice
    56.
    (b)
    iistLeouis
    papae
    de
    Quadragesiicaquiiitus,eique
    in
    mauuscrijvtis
    adscrihilur.
    2033
    SERMOCXLIX.
    203*
    materies,
    sic nosauclorisnostri exstruit
    manus,
    ul
    cum
    opifice
    suo etiam is
    qui reparatur, opereiur.
    Gralioe
    igilur
    Dei obedientiase hiimananonsubtra-
    hat,
    necabillo
    bono,
    sine
    qtio
    non
    potest
    bona
    csse,
    deficiat;
    ac si
    quid
    sibi
    inipossibile
    aut arduumin
    mandalorumeffeclibus
    experilur,
    noninse
    remaneat,
    sed ad
    adjuvanlem
    recurrat :
    qui
    ideo
    prseceptum
    dat,
    ut excitet
    desiderium,
    et
    procstet auxilium,
    di-
    cenle
    propheta,
    J octa
    cogitationem
    tuamin
    Domino,
    et
    ipse
    te enutriel
    (Psal.
    LIV,
    23).
    An forte
    quisquam
    taminsolenter
    superbit,
    et itase
    illsesum,
    itaimma-
    culatumesse
    proesumit,
    ul nullius
    jam
    renovalionis
    indigeal?
    Fallitur
    prorsus
    ista
    persuasio,
    et nimia
    vaniiate
    velerascit, qui
    inter tentaliones istiusvitoeab
    omni sevulnerecredit immunem.
    2. Vilalitec
    plenapericulis.
    J ustorum
    pericuta:
    oblre-
    clantium
    lingttw,
    scandalum
    exiniquorumprosperilale.
    Slellarum
    polcstas
    nulla. Plena sunt omnia
    periculis,
    plena
    omnia
    laqueis;
    incitant
    cupiditalcs,
    insidianlur
    illecelirsejblandiunlurlucra,
    damnadeterrent: amaroe
    suntobIoquenliumlinguse,necsemperveracia
    suntora
    laudanlium. Indesscvit
    odium,
    hinc
    dceipit
    mendax
    oflicium
    ;
    ut raciliussit vitare
    discordem, quam
    de-
    clinarefallacem. In
    ipsis
    antemvirlutibusoblinendis
    tamdubiusmoduset tamincerla discrelio
    est,
    ut si
    qiiisqiiam
    inter bonorum
    malorumque
    confiniasubti-
    lissimi discriminis
    potuerit
    servare
    mensuras,
    dilfi-
    cile sit ut bene sibi consciam
    probitalem
    obtreclan-
    lium
    lingua
    non
    mordeal,
    et
    iniquorum
    evadat
    oppro-
    bria,
    cui est amica
    juslitia.
    J amcumad
    ipsas
    rerum
    temporalium
    varietates
    cogitatio
    liumana
    convertitiir,
    qtiantoe
    se
    opponuntcaligines, quanli pravarumopi-
    nionumoboriuntur errores
    ;
    ut tle
    objeclu
    contrario-
    rumsumalur materia
    querelarum!
    Namlicetomniiim
    fideliumcordanon
    dubilent,
    nullismundi
    hujus par-
    libus
    nullisquetemporibusprovidentiam
    abessedivi-
    nam,
    nec de slellarum
    potestate, quoe
    nulla
    est,
    ssecttlarium
    negolioruni pendere proventus,
    sed
    scquissimo
    et ciemenlissimo summi
    rcgis
    arbilrio
    cuucta
    disponi; quoniam
    sicut
    scriptumesl,
    Universw
    viwDomini misericordiaet veritas
    (Psal. xxiv, 10)
    :
    lamencum
    qusedam
    nonsecundumdesideria nostra
    procedunt,
    et subhumani crrore
    judicii superior
    est
    pierumqueiniqui
    causa
    quam jusli,
    vicinumnimis
    atqueconliguuin
    est ut ctiam
    magnos
    animos ista
    concutiant,
    et in
    aliquod
    illicitaecausationismurmur
    impellant
    :
    siquidem
    islis varietatibus etiamexcel-
    lentissimus
    prophela
    David
    usquc
    ad
    periculum
    se
    turbalum
    profilelur
    et
    dicil,
    Mei aulem
    pcne
    moii sunt
    pedes,pene
    effusi
    sunt
    gressus
    mei; quia
    zelavi in
    pec-
    caloribus,
    pacempeccalorum
    videns
    (Psal.
    LXXII,
    1,2).
    Unde
    quiapaucorum
    est tamsolida
    fortitudo,
    ut nulla
    iniquitatumperlurbalionequaliantur,
    et mullosfide-
    liumnonadversa
    lantum,
    sedeliamsecundacorrum-
    panl;
    sanandis
    vulneribus, quibus
    humanainiirmitas
    saueialur, diligcns
    est adlhbenda curatio. Ideoenim
    de
    periculisquibus
    mundus hic
    plenus
    est, qusedam
    breviler
    percurri;
    ul dicenle
    Scriptura, Quisgloria-
    bilur caslumsehabere
    cor,
    aul mundumseessea
    pec-
    calo
    (Prov.
    xx, 9)
    ? omnessibi
    intelligant
    delictornm
    indulgentiam
    et
    reparalionis
    necessariamesseniedi-
    cinam.
    3. Pcenitenliaomnibusnecessaria.Deus omniscius.
    Quando
    aulem, dilectissimi, opporlunius
    ad remedia
    divina
    decurrimus, quam
    cum
    ipsa
    nobissacramenta
    redemptionis
    nostrse
    temportimlege
    rcferunlur ?
    Quae
    utdignius
    celebremus,
    saluberrime nos
    quadraginta
    dierum
    jejunioprseparemus.Nonenim
    hi
    tanlumquiper
    mortis Chrisli
    resurrectionisquemysterium
    innovam
    vilam
    Baptismo
    sunt
    regenerandi,
    sedetiamomnes
    populi
    renatorumutililer sibi etnecessarie
    praesidium
    liujiis
    sanctiiicationis
    assumunt:
    illi,
    ut
    quoe
    nondum
    hahent
    accipiant;
    isti,
    nt
    aceepta
    cuslodiant: dicenle
    Apostolo,Quistat,
    videalnecadat
    (I
    Cor.
    x, 12).
    Nemo
    lania est iirmitate
    suffullus,
    ut de siabiliiatesuade-
    beat essesecurus. Uiamur
    igilur, dilectissimi,
    salu-
    berrimi
    lemporis
    venerabilibus
    instilulis,
    et sollict-
    liorecura Cordisnostri
    specniatefgamus. Quantum-
    libet enimcasteet sobriemortalis hsec
    yila
    ducatur,
    quodam
    tamcn
    pttlvere
    terrenoeconversationis
    asper-
    gitur
    : ct nilor menliumad Dci
    imaginem
    conditarun
    non ilaa fnmo loliusvanilalis alienus
    est,
    ut nulla
    possit
    sordc
    fuscari,
    el non
    seinper indigeat cxpoliri.
    Quod
    si etiant
    cautissimis aniinis necessariumest
    ,
    quanto
    illis
    amplius
    est
    ex[ietendum,qui
    lola fortet
    anni
    spatia
    autsccuriusaut
    negligentiustransegeruni?
    Quos
    chariiate debila
    commoiienuis,
    ut nonideo sibi-
    mel
    blandiantur,
    qnia
    nobis conscientise
    singuloruni;
    jiatere
    non
    possunt
    : cnmoculosDei simul
    universa
    cerneiilis non abdita
    locorum,
    non
    parielumseptai
    secludant;
    ncc solumei acta ei
    cogitata,
    verum et
    agenda
    et
    cogilanda
    sint
    cognita.
    lsta
    ergo
    scienliai
    sumini
    judicis,
    isteest trcnieiidiis
    aspectus,
    cui
    |>er-
    viumest omne
    solidum,
    et
    apertuiii
    onine
    secrelum;
    cui obscura
    clarcnl,
    iiiuia
    respondcni;
    siienliumeoai-
    J itetur,
    ct siuevocemens
    loquilur.
    Nemo
    palientiam.
    bonitaiis Dei de
    peccaforum
    suorum
    impunilale
    con-
    temnal : nec ideo illumoeslimei non
    offensum,
    quia
    iiecdum
    cstcxpcrlus
    iralum. Non
    suiillongoemortalis
    vilae
    inducitc,
    ncc diuturna est licenlia
    insipieniium
    voluptatuni
    ina:iernarum dolorcm
    transitura^pcena-
    rum,
    si duni
    jusliliou
    svnlcniia
    suspendilur, pceniten-
    tia;medicinanon
    quocrilur.
    i.
    Quam
    pcriculose
    orat
    cupidus
    uliionis. Prwstaest
    misericordiamisericordi.
    Confugianuisergo
    ad
    prse-
    senlem
    ubi(|tie
    misericordiam
    Dei, et ut
    sanctum
    PascliaDomiiii
    digna
    observautia
    celebretur,
    cuncto-
    rumfideliumcorda sanctificentiir. Milescatssevilia

    mansuescat iracundia: remitiant sibi omnes


    culpast
    invicem
    suas, necexactor sit vindictie
    qui jielitor
    est
    venioe.Diccnlcs
    eniin,
    Dimitienobisdebitanoslra,
    sicuh
    el nosdiitiillimusdebitoribusnosiris
    (Mallh. vi, 12);
    durissiniis nosvinculis
    alliganius,
    nisi
    quod profile-
    mur
    implcamus. Unde,
    si orationis
    hujus
    sacratissi-
    mum
    pactum
    nonlolasui condilione servatutB
    est;
    nunc saltetnconscientiamsuam
    unusquisqueeogno-
    scat,
    etalienis
    ignoscendodelictis,
    aboliiioneisuorum
    obtiueat
    peccatorum.
    Dicente
    nanique Domino,
    Si
    dimiscrilishominibus
    peccalaeorum,
    dimiilet el vobist
    Puter vesler
    qui
    inccelisesl
    (Malth. vi,
    14
    ;
    Luc.
    vi,
    57)
    : non
    longe
    est ab
    unoquoquequod poscit;
    cum
    de
    beiiignitatesupplicis
    sententia
    pcndeat judicanlis.
    Qui
    hiimanaruni
    precum
    misericors et
    justus auditor,
    sequilati
    suoede nostra lenitaie
    proescribit,
    ut nou
    habcret in cos
    jus severitatis, quos
    non
    invenissefc
    cupidos
    ullionis. Clementes autemet miles animos
    etiam
    largitas
    decct. Nihil enim
    digniusest,
    quam
    ut
    homosui auctoris sil
    iinitator,
    el secundummodum
    propria;
    faculiaiis divini sit
    operis
    cxsecutor. Nam
    ctui) aluntur
    esurienies,
    vestiuntur
    nudi,
    fovenlur
    inlirmi,
    noiiiic auxiliumDoinini manus
    explet
    mini-
    stri,
    et
    benignilas
    servi munusest Domini?
    Qui
    cum
    adeffectus miseiicordioesuae
    adjulorc
    non
    egeat,
    ita
    suam
    omnipoleniiamlemperavit,
    ut laboribus hoini-.
    B
    num
    per
    bomines
    subvcniret,
    et nierito Deo
    gratiae
    :
    referrcntur de
    pietatisofficiis,
    cujusopera
    videntur
    infamulis.
    Propter quodipse
    Dominus
    discipulis
    ait:
    Sic luceal lumenveslrumcoram
    hominibus,
    ut videntes
    opera
    veslra
    bona, magnificent
    Patremvestrum
    qui
    in
    ccelisesi
    (Mailh. v, 10), per
    ChrisiumDominumno-
    slrum, Ainen.
    SERMOCXLIX
    (a).
    InCoenaDomioi.
    De eo
    quod scriplum
    esl in
    EvangelioJ oannis, cap.
    xni, 4-8, Surgit
    a
    coena,
    et
    ponit
    veslimenta
    sua,
    etc.
    (b).
    1. Lotio
    pedumperegrinisexemplo
    Dominiexhibenda.
    1
    Sichabcntmss.Editi
    vero,
    audivimus.
    (a) Alias,
    de
    Tcmpore
    127.
    (b)
    lii
    Appeudice
    uuac
    primum
    collocatur.Lovaniensibus
    dubius,
    Verlinoautemet
    vindingospurius
    videbatur.Au-
    giisliuum
    certeilludminime
    sapitquod
    infinen. 1
    dicitur,
    ioliune
    pedum,
    nonsolumniiuuta
    ,sed
    eliam
    capilaliapec-
    cala
    purgari,Longe
    cuuliusiileinsermone
    9,
    deDecem
    2035
    APPENDIX.
    2036
    Hodie,
    fratres charissimi,
    audiluri sumus
    1
    evangcli-
    stamdiceiuem, Quia
    cumsurrcxisset
    a ccena
    Dominus,
    posuit
    veslimentasua,
    el
    prwcinxit
    se
    linleo,
    el
    cwpit
    lavare
    pedes
    discipulorum
    suoruin.
    Quidnos,
    dileclis-
    slmi,
    hoc locodicturi suiiius? Qiiam
    cxcusationem
    proetendere
    poterimus,
    qui dedignamur impendere
    peregrinis,
    quod
    ille
    dignalus
    esl
    iinpcndere
    scrvis
    suis? Sedsunt forle
    aliqui
    viri
    potentes
    et nobilcs
    ,
    sunt
    aliquse
    delicatie niatronx, quoe
    dedignanttir
    so
    inclinare
    usque
    ad
    vestigia
    sancloruni in hoc niundo
    pere-trinantium
    :
    Iiospilumpedes
    nonsolum
    ipsi
    non
    dignantur
    abluerc,
    sednec suo,ruii)
    qiiidemcuiquam,
    ui
    pro
    se faciant, imperare.
    Erubescunt forsitan no-
    biles delicatis
    manibus
    viri,
    vel mulieres christianae
    in hoc intindo sanctortiin contreclare
    vestigia
    ; quia
    hocnatalium
    praVrogaiiva
    non
    palitur.
    Mala
    nobilitas,
    quoeper superbiam apud
    Dcumreddit
    ignobilem.
    Erubesctiiit
    ergo
    nobileset
    potenles
    sanctis ct
    pere-
    grinis
    abluere
    pedes
    in lmc s;eculo
    : sedsi senon
    correxerint, plus
    babenl erubescere et
    dolere,
    cum
    abillorumconsorlio
    scparali
    fuerinl infuiuro. Tnnc
    sine ullo
    posnitenlisu
    reinedio
    affligentur,
    cumillos
    quosdespexeranf, propter
    humililatemvidcrinl aeci-
    pere regnum,
    se
    proplcr superbiam
    meruisse
    suppJ i-
    ciuni. Timeamus
    ergo,
    fralres,
    illtid
    quod
    beattts
    apostolns
    Pclrus linniit, qitando
    audivit Dominuin
    dicentem,
    Si nbn laverole,
    non habebis
    partem
    me-
    cum* : ne forteet
    nos,
    si saiiclnruui
    pedesdedigna-
    mur
    abluere, parlem
    cuiii illisnonmereamitrhabere.
    Inclinemusnos
    potius
    adsaiictorumvel
    pcregrinorum
    vesligia
    :
    quia
    cumbocsanctaImniilitate
    complemus,
    illorum
    quidempedes
    manibiisnostris
    tanginius,
    sed
    aniinarum noslrartini sordcs et niaculas
    pcr
    fidem
    et humiliiatemabluinms,
    el nonsoiuin
    iniiuiia,
    sed
    etiam
    capitaliapeccata pnrgaiiius
    3.
    2.
    Mysteria
    in dieCcenaiinslituta. Gaudele
    ergo,
    dilectissimi,
    et exsullaiein
    Doinino,qui
    nobisinhoc
    die saluliferoc consolationis
    mysteria
    consecravit.
    Undeaulemcommendavil Dominus
    corpus clsangui-
    nemsuum? unde,
    nisi de Immilitatesua? J Nisieiiiiii
    essel humilis,
    ucc
    mauducarclur,
    ncc biberctnr. Re-
    spice
    alliliidinem
    ipsius
    : ln
    principio
    erat Verbum.
    Ecce
    qualis
    est cibus
    scmpiicrnus.
    Sed iiiandiicant
    Angeli,
    manducanl
    superna;
    virtutes,
    manducaiitC03-
    lestes
    spiriius,
    manducantet
    saginaulur;
    ct
    inicgruuv
    manet
    quod
    eos satiat et loc.iiiicnt.
    Quis
    aulemliomo
    posset
    ad illumcibumascendere?
    Qnia
    crsioad illum
    panem
    homo non
    poteral ascendere, dfgnalus
    cst
    panis ipse
    descendcread bomincm: et boccuni in-
    effabili
    pietate
    faclum
    cst; quiaoporlebal
    ul mensailla
    Angelorum
    lactesceret,
    et ad
    parvulospervenirel.
    Sic
    ergo
    fecit
    Sapientia Dei,
    sic nos
    per
    cnrnisasstim-
    plionempavitpane
    coelesli:
    qttia
    Verbiiincaro
    faclum
    est,
    ethabitavitin nobis
    (J oan.
    1, 1,
    14).
    Yide
    crgo
    hnmiliiaiem, quia paiicm Angelorum
    mauducavit
    homo : id
    esl,
    Yerbuiu
    illud,
    unde
    pascuntiir
    An-
    geli, sempiternum, quod
    est
    cequalePalri,
    mandu-
    cavit homo.
    3. NiliiLnisi de
    adjutorio
    Dei
    prwsumencliim.
    Prce-
    sumptio
    Petri. Et
    ideo,
    fralrcs
    charissimi,
    quia
    nos
    Dominusnostcr
    paiicniiamdocuit, pcena libcravil,
    morte
    redemil, speremus scmper
    inDiuiiino,ctnihil
    sihe
    ejus
    voluntateet
    adjutoriopnesumanins.
    Noslis
    enim
    quid
    tenierebealus Pclrus
    promiseril
    Christo:
    Et si
    omnes,inquit,
    scanduHznti
    fiterini
    in
    le, ecjo
    nnn-
    quam
    scandalizabor.Doniihtis
    (jtiinoverat fragililalem
    bumanani,
    el sciebal noncssein
    jiromissione,
    sedin
    Chordis,cap.
    11
    ,
    n. 17. Konnullatamenverlia
    Augustini
    habel hic
    sermo,
    et centonisiustarvariislaciuiisconstat.
    Denum.2videenarr. inrsal.
    X5,
    serm.
    1,
    n. 0.
    1
    SicMss.Edili
    vero,
    cmdivhmts.
    8
    Hicineditis
    addiiur,
    i-.tdumrelrus
    rccusat, negrtt
    illi
    christus
    regnum,
    uisi
    accepiisciobseqniimi;quod
    abesta
    manuscriplis.
    a
    Quaesequunlur usque
    adfi.iemu.
    5,desuiit
    in
    5lss.;et
    inhisad
    superioravorua,peccaiapurqamus,
    i nctmiesub-
    jungiUir, Vnde,
    dilectimmi
    fratres.
    coiisuitimalionevirtutem :
    Amen,
    inqttit,
    dico
    tibi,
    qnod
    in liac
    nocie,
    anlequcnngallus canlet,
    ler mene-
    gabis.
    Dicil ei bealiis
    Pclrus, Etiamsi memori
    opor-
    tueiil
    lcciim,
    non le
    negabo.Yideie, fratres, respon-
    sioiiem
    discipiili,
    cl
    intciligite
    dileclionis
    csse
    quod
    dixit. Sed
    quia per
    soluni sui amoris
    slttdium,
    non
    addito eliam
    adjutorio Dohiini,
    voiuit esse
    promis-
    simi,
    stare non
    potuit per liominein,
    quod
    subdivi-
    nitate
    peiidcbat.Tttit
    quidcii)
    in
    voluntale, sed non
    fuit in virtule : sicnl
    ipsc
    Dominus
    dicit, Spiritus
    promplusest,
    caroautem
    infirina(MaH/f.xxvi, 33-33,
    41);
    et
    ifcrum,
    Shie me nihil
    poleslisfacere(J oan.
    xv,
    5). Usque
    ad mortein
    promisil,
    ei in timorene-
    gavit.
    Ilabuerat
    confessioiicm
    niirabilem,
    si habuisset
    inconsummationeviriutem.
    4.
    Conscientiaa
    pcccalis
    cxpurganda. Unde,
    dile-
    ctissimi
    fralres, rogoel
    admoneo
    vos,
    tit
    unusqtiisque
    rectirral ad lesiem
    idoncum,
    id
    esl, conscienliam
    suain : el si ibi
    aliqua
    vulnerainvenerit
    peccatorum,
    conliigiat
    ad
    remedium
    lacrymarum; pcenileal
    sefe-
    cisse
    quodfecil, incipial vigilanlissimo
    corde
    practer-
    ila
    curare, praesentiavitare,
    futura
    prospicere,
    et
    Deo
    auxilianle, repellcre
    :
    quia
    quamdiu
    quis
    in hoc
    soeculovivere
    possit ignorat;
    nec licet
    evadere,
    nisi
    pceniteiiliaproccurrente.
    llludaiite
    omnia,
    dileclis-
    simi
    fratres, quod specialiter pcrtinet
    ad
    iidelcs, pia
    fideel lotaanimi devoiione
    cogitate,
    accessuros vos
    ad altare Doniini Dei nostri.
    Iuspiciie
    universa lati-
    bula cordis
    vestri;
    nefortesinl ibi
    aliqua peccata,
    qu;e
    nccdiimcurata sint
    eleemosynisalque jejuniis
    :
    el limeteillud
    Apostoli, Qui
    manducaveril
    corpus
    Do-
    mini el biberit
    sanguinemejusindicjne,
    reuserit
    corpo-
    tis et
    sunguinis
    Domini.Probel aulemse
    ipsumIwmo,
    el sicde
    corpore
    illo
    edal, ct decalicebibat
    (l
    Cor.
    xi,
    27
    ,
    28).
    Niillus ex vobis contra ulltimhominem
    odiiini reservet in corde
    suo;
    ut securi
    possilis
    di-
    cerc,
    Dhnitlenobisdebila
    nostra,
    sicul etnosdimilli-
    musdebiioribitsnostris
    (Malih. vi,
    12).
    Castitatemau-
    teni ante omuia
    eusiodiie, gulamrefrenale, ehrieta-
    lem
    fugile, pauperibus
    secundum
    quod
    vires
    suppe-
    tuiil,
    eleemosynas
    date.
    8. Perseverandumin
    piisoperibus.
    Et hocanteom-
    nia
    rogo,
    fratres
    cliaris^iini,
    tit
    gaudiumquod
    nobis
    luic
    usque
    de veslra devotione
    fecislis,
    iu diecra-
    stina,
    id
    est,
    inPassione Doinini
    eompleatis.
    Non
    enim
    qui cceperif,
    scd
    qui perseveraverilusque
    in
    fi-
    nem,
    liic salvuseril
    (Id. xxiv,
    15).
    El ideosic
    agere
    dcbetis,
    ne
    perunius
    dici
    negligenliamperdalisquod
    jier
    lotam
    Quadrngesimamacquisistis.
    Sic est enim
    tota
    Qiiadr.ige.simnabstiucre,
    orare vel
    psallere,
    et
    in
    passioneDomini,
    id
    cst,
    inParascevedeecclesia
    sc
    subirahere;
    quoinodo
    si
    (|iiis
    cuin
    grandi
    labore
    sludeal tcrram
    colorc,
    et messcmnoninereattir acci-
    pere.
    El ideo
    rogo
    vos, ut nullusdeccclesiasesub-
    irabat,
    nisi forte
    qucm
    aut
    corporisinfirniiias,
    aut
    grandis
    et
    pubiica neccs.-itas tcnuerit
    occitpatum.
    lpse
    eiiiiii inPaschali solemnitate
    legilimumgaudium
    poterit celebrare;
    qui
    inPassioneDominise noluerit
    cleec.clesi;cconveiiiu
    subiralierc.
    Qui
    ineinhac
    sug-
    gesiione Iibenle.r audicrit, conlido
    quod
    illi Deuset
    in
    hocsscculocl infuturo
    gloriosaprtcmiarepeusabit.
    Quodipseproestare:dignelur, qui
    cumPalre
    etSpirilu
    sancto vivitet
    regnat
    insfcculasxculorum. Amen.
    SERMOCL
    (a).
    DePassionc
    Domiui,
    i
    (b).
    1. J udas J esmn non
    viclcbal, elsi mulalus non
    eral.
    Oiiutes, inqtiit
    Doniiuus
    J estts, scundalum
    pa-
    lieminiin liacnocls.
    Discipuli
    terrentur lali
    audilu,
    et
    J .udam
    iionlerrel tanti sccleris
    cogitalus. Consulile,
    Apostoli,
    Doiiiiiiinn
    ;
    infcrrogatc, discipuli , Magi-
    sirum.
    Qui mecum,inqtiii,
    miltitmanumin
    paropside,
    ipse
    iraditurusesl me. 0 induratamfrontem! Taliade
    scaudit,
    et adbuc delcctiitur
    accumbere;
    videl
    pu-
    (a) Olim,
    de
    Tempore121;
    et
    post,
    ia
    Appendice
    46.
    (b)
    Incertiaucloris.
    2037
    SERMOCLI.
    2033
    blicari suam
    conscienliam,
    el adbuc manum
    porrigit
    adbuccellam.
    Numquidego sum,
    Rabbi?0
    J uda,
    cui
    dicis,
    Numquid ego
    sum,
    Rabbi?
    jam dic, Ego
    siim. Nonestoblivio nescientis, sed
    pielasmiserantis.
    Tu, J uda, quemposseditcupiditas,
    omniain tenovit
    diviuifas: sedv;elibi in
    quo
    semel
    periit
    humanitas.
    Omnes, inqiiil,
    sccmdalum
    patiemini
    inliuc nocle.Et
    Pelrus : El si omnesscandalizaii
    fuerinl
    in
    te, ego
    ta-
    mennonscandalizabor.
    Coeperunl
    altercari medicus
    ct
    ocgrolus
    : ille sine
    oegrilutline
    seesse
    putabal,
    ille
    futuram accessionem videbal. Cui Dominus ait :
    Pauliilum
    sequestremiir,
    donec rei exitum
    compro-
    heniiis. Et J udas :
    Quem
    osculutus
    fuero, ipse
    esl,
    teneteeum
    (Mallh. xxvi, 31, 23, .25, 33,
    48).
    0 si-
    gnum sacrilegum,
    o
    plaeilimi fugiendum,
    ubi ab
    osculo
    incipitur liellum,
    et
    per pacis
    indicium
    pacis
    rtimpitiir
    sacramenlum! Vencrunt ad
    horlum, qui
    jam
    anlea
    perdideranl paradisum, quaerenlcs
    Dotni-
    numJ esumCbristuni :
    egrediuiilur quoerentes,qui
    anie
    prsevcnerant
    venientes. Slat
    J esus,
    et
    dicunl,
    J esum
    quwrimus.Aspicit
    eos
    ipseSalvator, quosproe-
    cedebat J udas lenebrosusducator. Ducaium
    proebe-
    bat, ctMagislrum
    non
    videbal,
    non
    quia
    J esus iniila-
    bilis
    eral;
    erat
    quod
    eral. Lucemin tenebris
    qu;e-
    rebanl;
    sed lucemlenebrsenon
    coniprebenderunt.
    Sedaudianiusvocem
    lucis, qui
    dicil lenebrisvenien-
    tibtiscuni
    laternis, Qitemquwrilis?
    Hli
    dixcrunt,
    J e-
    sum.
    RcsponditJ esus, Egosum
    : audilavoceahierunt
    proslrali
    infaciemcoecilatis
    (J oan. xvtn, 4, 5, 7, 0),
    Sed
    quia
    lucel lux in tenebris
    (ld.
    i, 5),
    excitat
    elisos a mortuis. Itcruin dicii
    eis, Quemquwritis?
    J estim,
    inquiiini
    Et ait
    illis, Ego
    sum.0 insensali J u-
    dsei!
    Inicrrogaslis,
    et
    cecidisiis;
    levati
    esfis,
    et
    ingrali
    eslis.
    Qoa
    vosconculieuiini coniminationc vel ler-
    rore,
    qui
    adsolamcecidistis
    simplicem
    vocem?Dic
    Israel, Venisli
    tenere
    me; quiaego
    defendi tea
    per-
    sequonlibus
    te? Uiinamlenercsme,
    et non
    pcrderes
    te. In
    aquisparielesconstrusi,
    faculamcolumnaemi-
    canlis
    erexi,
    -iCgyplios
    cxcitaie
    percussi,
    loianocte
    pro
    te
    pngnavi
    : factumest
    mane,
    ct transisti inco-
    lumis mare. Maleme
    qua-rilis;
    ideocecidistis. Ecce
    qualiter
    cadunt, qui
    malcDoininimi
    quaerunl.
    2. Pelri
    lapsus.Ejusdemfletus.
    Teiietur inlereaDo-
    ininusad
    saccrdolumprincipcmperduceiidus:el
    cum
    discipuli
    laberenlur,
    Petrus
    promtssnr egregiusccepit
    ambulare
    longius, pervenit
    ad
    principis
    domum. Et
    quia
    Pelrtim
    frigus urgebat,
    calefaciendussollicilus
    assislebal. Ecce ille
    qui
    nihil inlirmitatis se
    putabat
    liabere, paulatiin ccepil
    advcrbamedici
    pervenire.
    Negat
    tcrritusChrislum,
    qui
    se
    proniiseral
    animam
    pro
    eo
    positurum.
    Prostravit eumanicula
    decrepita,
    quasi gravis
    febricula. Pressit eum
    letbargicus
    so-
    ninus,
    el
    ceplleumpncco impiger
    maliitintis. Audit
    gallumcanianiem,
    et vidit se
    discipulus
    Dominiim
    offeudisse.Subancilla
    ccepitpondcrevergi atque
    de-
    niergi:
    nonerat
    qtii adjuvarel,
    nisi de interioribus
    prsetorii
    PetrumDominus
    respexisset.
    Cumnox me-
    diadeclinatumsubito lencret incursum, gallus
    can-
    tavil,
    et
    nocle*naufragusrespiravit.
    Contuni invcnit
    lidei
    liberalem, quousque impelleret
    navem,
    ut in
    medio
    scopulorumportiim quiererel lacrymarum.
    Vidil navim cordis stii sine mercibusnudam: flere
    coepil
    amare; quia
    Dominumsuum
    ccepil
    amare.
    J esus
    pelagonavigaiorem
    lerrebat,
    Petrus de
    guber-
    natoresccuritalcm
    sperabat.
    Domine,
    inquitPetrus,
    ubi medimisisti? Luisientiium
    video,
    te adhuc non
    video.Lavasti
    pedes
    meos,
    lersisti linteo
    tuo;
    Iumine
    tuo
    aperioculos
    meos:
    quandopossumvidere
    le,
    nisi
    respexerisme? Ilapermansit
    inaniaritudine
    lacryina-
    rum, (|iioiisque
    Dominusde
    portiserumperet
    infero-
    rum. Pelrus
    lacrymas
    fudit
    confessionis,
    et J udas
    osculum
    porrigit
    falsitalis.
    3. Vendilionis Chrisli
    prelium.Orale,inqnit
    disci-
    pulis,
    neintretisintentalionem
    (Mallh.
    xxvi,
    41).
    In-
    quieta
    noxin
    fugamcompulitpiscaiores.
    Paslor le-
    netur,
    et Petrus turbatur.
    Ipse pastor
    tristis
    erat,
    anima
    ejuslurbatur,
    divinilas inconcussa lscialur.
    Orat
    scmel,
    orat et
    ilerunr,
    tertioqueprecatur.
    Tan-
    quainaquila lcgebat
    nidumstiumvelamento
    penna-
    rum;
    et solliciiuscum
    oraveral,
    ad
    pullos
    reverle-
    balur,
    propier quos
    iristitiam
    patiebatur.
    Oblulerunt
    J udoei
    trigintaargenteos.
    Ille lali
    preiio
    debet com-
    parari,
    cui non
    potest aliquid
    ocstimari.
    Bene,
    Syn-
    agoga, Iriginta
    stateres
    argenti ponsasli,
    dum Dei
    Filium
    suspendisli.
    Abiit
    ergo J udas,
    et
    laqueo
    se
    suspendit. Vide,J uda,
    scntenliamdivina;
    majeslalis,
    quse
    te
    puniri
    noluit manibus alienis. Pendesinla-
    queo,
    el
    argenlumjacet
    in
    templo.
    Nullus
    gratulatur
    de tali
    commcrcio; quiasacrilcgumprontmtiatprc-
    tium. Nonlicet milli in
    corbonam,
    quoniamprclium
    sanguinis
    esl. Ecce J udaeorum
    iniprobitas
    condemnat
    admissum,
    ct noncondemnat
    sacrilegium.
    Si toliere
    non
    licetprelium,
    cur
    implere
    feslinashomicidium?
    Aui
    preliiini
    innoceniis
    saiiguinis
    incorbonamnon
    licebat
    mitlcre, ipsum
    iniiocentemliccbal occidere?
    Emeruul, inquit, agrum
    in
    sepulturamperegrinorum.
    Invenil landem mens caecaremediuin. Ad
    requiem
    peregrinoriim
    Salvatoris
    deputanl pretium.
    Licetnon
    agnoscani, impletur
    tamen
    mysterii
    sacramentum.
    4.
    Apparenlsigna
    inmorteJ esu.
    Interrogavit
    Pilatus
    J esum. Tu es rex J uilmorum? Et
    J esus,
    Tudixisti.
    Qui
    ait
    vulgo,
    Quem
    vultisdimittam
    vobis,Barabbam,
    anJ esum?
    Vulgusclamal,
    Crucifigatur!
    0 inordinata
    ncquitia judicantis!
    Pronunliat
    innocentem;
    et eli-
    gendi
    triliuii facullalem. Mulia enimsum
    passapro
    juslo
    islohac
    nocic,ejus
    muliermandat. Innativilate
    mundi uxor ducit virum ad
    morlem;
    in
    passione
    Chrisli uxor
    provocat
    ad salutem : illic
    serpenlis
    subtilitas
    prsccipitat;
    hicterror
    angelicus
    revocat: ut
    inde
    inciperct venia,
    ttudevidenlur
    prorttpisse pcc-
    cata.
    Aqtta
    iiianus
    lavat, dicens,
    Innocenssuma san-
    guine hujus jusii (Mullh. xxvn).
    Illuminaiur
    per
    aqusemysleriumjudicissensus,
    et Clirislum
    pronun-
    tiat
    juslum, ulpopulttm
    facercl reum.
    Magnum
    tibi
    delicli vindicas
    principatum.
    Ecce
    jtidex
    Salvatorisse
    amore
    excusat; et tradiior se cumJ udaeis
    propria
    voce condemnat. Omnia stint elciuenla
    permota,
    cceliimiionest
    quieium, ctnncapiit
    Domitiicumcola-
    pbis
    verbcratur. Noncuria coelesliscoelocontenta
    permansil, quia
    incommotionefuerunt. Ccidi lumi-
    naria
    conturbanitir,
    ei destationibussuis stellaesul-
    phurcae
    cadunl in
    lapsuin. Ligni cuspiderumpilur
    Golgolha,
    rcsonant niallei
    securesque ca:denles,
    scinduntur iiioniis sacrati
    petra;
    : ille solusPelrus
    qui fucratsuper pelrani, t.mquam
    iiimolleintenuem-
    que
    areiiiimsolvebaiurex
    petra.
    Latroveniam
    petiit,
    deilate
    fargicnlepercepii.
    lllesui metninisse
    rogavit;
    Salvator in
    paradiso
    secuin vcnisse
    proinisit.
    SERMOCLI
    (u).
    DePassione
    Domini,
    n
    (b).
    1. Christuscur Irislis.
    Suscepit
    Dominustristitiam
    noslram,
    ut nobis
    largirctnr
    lsciiiiamsuam. Et vesti-
    giis
    nostrisdcscendii
    usque
    ad moriis
    serumnam,
    ui
    nossuis
    vestigiis
    revocaret advitain.
    Percuiiam,
    in-
    quii, paslorem,
    et
    dispergcnlurovesgregis(Mutth.xxvi,
    51).
    Tristis
    eral, quia
    nos
    parvulos relinquebat.
    Aniniatristiseral non
    pro
    sua
    jxissione,
    sed
    pro
    no-
    stra
    dispersione.
    Proditoreinosculo
    libcnlerstiscepit';
    iion
    quia
    DeusDei Filiusmoriem
    titnebat,
    sed
    quia
    nec malos
    pro
    se
    perire
    votebat.
    J uda,
    osi/oFilium
    hoministruclis
    (Luc.
    xxu
    ,
    48)? Fungebarisdisciplina
    virtutis,
    et
    discipiilus
    factus es consilii
    iuiquitalis?
    Officio
    s
    sanguincm
    fundis?
    pro piguore
    amorisvul-
    nus
    infiigis?pacisarguinenlo
    moriemimmillis? ser-
    vus Dominuni
    tradis, dicipulusmagistrumprodis?
    1
    Ambrosius,
    charitalis
    officio.
    2
    Horum
    loco,
    proditorem
    osculo,elc,
    inAmbrosiiConi-
    meatariis
    legitur, iransfer
    liunccalicema menon
    quia
    Deus,
    (tc.
    (a)
    olim, de
    Tempore117;
    et
    post,
    ia
    Appeadice
    43.
    (b)
    CoustatfruslulisexAmbrosioiu
    Lucamcap. 22-24,
    decerptis
    :
    qua; apud
    Ambrosiumnon
    reperimus,
    uncis
    distioguuntur.
    2039
    APPENDIX.
    2040
    Utiliorasuttl Vulnera
    amici, quam
    voluntariaoscula
    inimici
    (Prov.
    xxvu,
    6). Signo
    dalo,
    ab his
    qtti
    cum
    fuslibus venerant,
    dctinctur.
    lnjicil
    manus
    lurba,
    nectuntur vincula
    ,
    deridelur
    juslitia,
    el traditur ab
    injuslitia.
    2, Pelrus
    quarepercutil
    aurem.
    Quare
    frigel.
    Que.m
    negal.
    Percussit
    ergo
    Pelrus aurem
    jiueri principis.
    Quare
    Pelrus?
    Quiaipseaccepil rcgni
    ccelorumcla-
    ves
    4,
    et
    solvendiligandiqueipseadeplus
    est
    polesla-
    tem. Abscissaest
    pueri
    auriculamale
    audienlis,
    aure
    interiore Chrislum male
    inlelligentis, qui
    non est
    passus
    Cliristum
    prophetam
    sesliinari,
    sedDeiFilium
    docuit fideli confessione
    signari.
    Limussuum
    agnoscit
    operalorem,
    et caro suam
    sequilur operatricem.
    J ubere
    potuit: operari
    maluit, qtii
    e limolerraucor-
    poris
    membra
    formavit, qui
    hosies suosnon
    passtts
    est vulnerari. Illi
    juslo
    mortem
    inferebanl; persecu-
    torumvulnera istesanabat. Pelrus
    sequebalur
    a
    longe
    :
    neque
    enim
    negarepoiuisset,
    si Cbristo Dominoad-
    haesisset. Ter
    me, inquit, negabis.
    Indomo
    principis
    sacerdotum
    ignis
    ardebat,
    ubi Peirus occullusscdebal.
    Frigus
    erat,
    ubi Christusnonerat. Pelrus abancilla
    prodilus ncgat.
    MallemPetrtim Doniinum
    negasse,
    quam
    J udamDominumvendidisse2.
    Inlerrogalus
    Pe-
    trus : Et
    lu, inquit,
    exillises
    qui
    cumGalilmoerant.
    Nonenimerat
    qui
    in
    principio
    erat 3.Hominem
    nega-
    vit,
    hominumconsorlium
    reluiavit: noncnimhonii-
    nis erat
    aposlolus, qui
    fuerat Chrisii
    discipulus.
    3. Petri
    flelus. Ager figuli. Ergoflevil
    amare
    (Luc.
    xxu, 50, 54,
    34, 56, 02)
    : maluit
    ipse
    suumaccusare
    peccaium
    ,
    ut
    justificarelur
    fatendo, quamgravarelur
    negando. Lacrymas lego,
    satisfactionemnon
    lego.
    Pelrus
    negavit
    innocte
    ;
    sedconlitctur indie. Ilabe-
    bat
    lacrymas
    Pelrus
    , quas pio
    fundebal affeclu: nou
    habebai
    proditor
    flelus
    , quibtisculpamablueret;
    ut
    duni reus suo
    jndicio
    daimialiir, spontaneum
    facinus
    cxpietur
    *.
    Peccavi,inquil, quod
    iradiclerim
    sanguinem
    juslum.
    EtJ udaei: Quicl
    adnos?luvideris
    (Malth.xxvu,
    i).
    Pertinacibus sludiis funesiamsibi viiidicantsan-
    guinis
    auclionem,
    cumrefunderel venditor
    sacrilcgii
    mercedem. Dum
    preliumsanguinis
    a J udaeoritm
    ga-
    zopbylacio separatur,
    ct
    ager figuli
    Cbrisii
    pecunia
    comparatur,
    locushumandis
    peregrinorumreliquiis
    :
    prophetiae
    lestimoiiitiinadimpletur,
    ct
    surgentis
    Ec-
    clesise
    mysieriuni
    revelalur
    (Zuch.
    xi, 12). Ergo pre-
    tio
    sanguinis
    emitur nuiiidiis: venit enimttt salvetur
    niundus. Nonenim
    cognovit
    mundus
    cum, qui
    fuerat
    in mundo niuiidus.
    i. Chrislusincrucevermisetscarubmus.
    Accusalur,
    et tacet. Renelacet, qtti
    defensione
    non
    eget
    : am-
    biant
    defcndi, qui
    timenl vinci. Nontttreus excusat
    se tacendo
    ",
    sed
    despicil
    falsidicosnon refellendo.
    Manus
    qtiidem
    Pilatus
    lavit,
    sedfaclanonlavit. Uxor
    verberalur in
    ncctc,
    admonel virum in die. Yeritas
    faligatur,
    et aservoDominus
    judicalur.
    Coronamde
    spinis
    aimexam
    coinpungcnles
    , capiuejuscoronant,
    et illudenlesadorant. Ul rex
    salulatur,
    ut victorcoro-
    nalur : el
    quasi
    Deus et Dominusadoratur. Pulchrc
    crucem
    ascendit, judicio
    viclor assistit. Talis
    ergo
    ascendit,
    qui
    ssecuiumvincere
    parat.
    1'osueruntlilu-
    lum
    scriplum,
    Hic cst
    J esus,
    rexJ uclworum.Vermis
    in cruce,
    scarabaeusin cruce. Bonus vermis,
    qui
    hsesitin
    ligno;
    bonusscarabaeus,qui
    clamavil e
    ligno.
    Quid
    clamavil? Ne slaluas
    6
    illis Iwc
    peccatum.
    Illis
    1
    NecvideturabsrehicomissaAmbrosii referreverba:
    llle
    condemnat,qui
    et
    absolvit, quoniam
    idemet
    tigandi,
    etc.
    2
    Ambrosiussic: ponamus
    necjasse
    Pctrum, quia
    dixil
    Dominus,
    Terme
    negabis;
    malo
    negasse
    petrum, quam
    fefeltisse
    Dominum.'
    3Ambrosius,
    rerbumwlermtalis
    refugii
    illesohts
    erat, qui
    in
    principio
    erat.
    4
    ApudAmbrosmm,
    cl
    spontaneosupplicio
    fachmscxpia-
    tur, pietas
    Domihi, qui
    se
    ipse
    nolletnlcisci,
    eldivinitas
    probaretur, qui
    conscienliunt meniisinvhibili
    potcstate
    in-
    lerrogaret.
    "
    Forte,
    accusal.VideverbaAmbrosii sermone
    sequeati,
    n, 1.
    6
    ApudAmbrosium, Pater,
    dimilte
    iliis;
    hoc
    esl,
    nesta-
    tuas,
    etc.
    uiiquepelebntveniam,
    a
    quibusaccipiebatinj'uriam
    Ilodie,
    iiiquil',
    mccumerisin
    paradiso.
    Ncc
    mirum,
    si
    converso
    culpamignoscebat, qui
    insiiltanlibiis
    veninm
    relaxabat. Poliwerunl eumacelo
    (Matth. xxvu, 48).
    Bene ad consummanda omnia
    corruptio
    sincerilaiis
    baurilur.
    Ilaque
    acetum
    bibilur,
    vinumcuni fellenon
    bibilur. Sinceriiati non debuit amariiudo
    misceri;
    quia pro
    nobis Dominumsine
    peccaio
    docuit cruci-
    figi
    2
    (a). Pater, inquit,
    in manus tuas commendo
    Spirituin
    meum
    (Luc.
    xxiu, 58, 34, 43,
    46).
    Beno
    tradidit, qui
    nonamisit.
    Spiritus
    Palri
    commendatur,
    ul
    peccatoritm
    vincula resolvanlur. Sol occiditsacri-
    legis,
    ui
    speclaculum
    obumbraret ftinestis: finduntur
    peirse,
    etJ udseorumcordadurantur. Elemenla
    fugiunt,
    terra
    concolitur; judex arguit,
    miles
    custodit,
    monu-
    nieiila
    reseraiilur,
    et J udseorum
    perfidia
    denudatur.
    5. Cur
    J oseph
    occulle
    pelil corpus
    J esu.
    [Discipuli
    vigilant,
    et fletibusoculos moestossomnus invidus
    caplat. J udaei,
    quid
    curiosi
    eslis,
    ubi caro crucifixa
    remansit? Infiammisctimtribus
    puerisapparuit, qui
    postea parvulus dignaius
    est
    nasci.]
    Stabanl lamen
    liuiliercshaecvidentes
    (Ibid., 49),
    stabal et inaierDo-
    mini suofiliofeslimoiiiuin
    perbibente(J oan. xix, 25).
    J osepb
    et NicodemusChristum
    sepeliunt (Ibid., 39).
    Unus
    juslus,
    alter in
    quo
    dolus non erat. Namsi
    Apostoli sepelirent,
    dicerent non
    sepultum, quem
    J udaei iiunliaveruni
    raplum.
    Nicodemusnocte venit
    propler
    melumJ ud;eorum.
    Simplicilas
    enim
    quaeri-
    tur,
    noiiambiiiodesideratur.
    Quoriiodojustus
    latebras
    periculi limeret,
    qui corpus
    nontiinuit
    sepelire?
    Ideo
    occulte
    postulavit,
    ut
    corpuscelarel 3,
    nonut
    pericu-
    lum
    prsecaveret.
    Mulieres
    longestabant,
    quaediligen-
    ter locumservabant. Sexus
    nulat,
    devotiocalet. Et
    cum
    discipuli fatigareniur,
    sohe lamenab
    angelo
    ne
    timeanl admoiientur. Noli
    me, inquit, tangere;
    non-
    dttmenimascendi ad Palrem meum. Nondumlibi
    ascendi, qua;
    viventemcummorluis
    quaeris.Quarc
    primum
    mulieri? Per mulieremmors anleaest nun-
    tiata, per
    mulieretnvitaliominibus
    reparatur. Mulier,
    quidploras(Id. xx, 17, 15)?
    MulierChrislumvide-
    bat,
    sed hortulanum
    pulabat.
    Deusest
    qui adoralur,
    hoino
    estqui
    tenebatur.Non
    (b)renuitlangi
    afemina
    ;
    quia
    nonomnes
    possunt
    Clirisium
    langcreresurgcn-
    tem
    , quemtetigerant
    in
    corpore
    commorantem.
    SERMOCLII
    (c).
    DepassioneDomini
    ui;
    etdeSusanna
    (d).
    1. Cur Chrislusaccusalussilel. Forsilan mirumvi-
    detur
    vobis, fratres,
    cur Dominus
    apud praesidem
    Pilatuni a
    principibtts
    sacerdotum accuselur
    ,
    ncc
    aliqtiemjam
    eorum
    responsione
    convincal;
    cumuti-
    qneingratain
    accusationem nonnisi
    repellere
    solet
    subsecutadefensio.
    Miruni, inquam, sit, fratres,
    quod
    argualur Salvator,
    et laceat. Tacilurniias enim
    pro
    consensu
    habelur;
    videtur
    nainque
    conlirmare
    quod
    objicitur,
    cumnon vult
    rcspondcre qttodquaeritur.
    Accusalionein
    ergo
    stiamDominus lacendo non fir-
    mat,
    sed
    despicit
    non
    repellciido.
    Beneenim
    lacet,
    qui
    defensionenon
    indiget.
    Amliial
    defendi,
    qui
    metuit
    superari.
    Festinet
    loqui, qui
    timet vinci. Cliristusau-
    tem cumcondemnalur
    , exsuperat;
    cum
    judicatur ,
    viucit,
    sicut ait
    Propheta,
    Ut
    justificeris
    insermonibus
    luis,
    el viricascum
    judicaris(Psal.
    L, C). Quid crgo
    1
    Adde,
    lalroni.
    8
    Recedit
    exscriptor
    ab
    Ambrosio,
    a
    quo mysteni
    alia
    ratio
    profertur,
    irfostenderelur
    , inquit,
    sineamuriludine
    immortalitas
    resurgentiumfutura.
    3
    Ambrosius, inipetraret.
    (a) lorel,
    Eleai.
    crit.,p. 161,opinalurIegeaduni,decuit,
    pro,
    docuil. Haacsensusnoii
    rcquirit correctioneui,quse
    taincnnoaestcoateniaeoda. M.
    (b)
    Forle,
    num. M.
    (c) olim,
    de
    Tempore118;
    el
    posl,
    in
    Appendice
    44.
    ,(d)
    Maximoin
    mauuscriplis
    etin
    impressis
    iribui monent
    Lovanicnses.
    Ipsap.orroe.-t,qu;e
    in
    ejus
    Hamiliaruinlibris
    exhibeliir
    posl
    Douiiaieamiur.ainis
    prima, quse
    et iasub-
    sequenle
    ibidemUomiliacitatur.Nonnulla lajaenAmbrosii
    in
    Lucam,cap.25,
    verbahabelhiucinde
    iaspersa.
    2011
    SERMOCLIII. 2042
    opus
    erat ei
    loqui
    ante
    judicium,
    ctii
    ipsumjudicitim
    erat
    plena
    victoria?Vineit
    ergo,
    cum
    judicalur
    Chri-
    stus; quia
    sicinnocens
    approbatur
    : undeait
    Pilalus,
    Innocens
    ego
    sum
    asanguinehujusjusti (Matllt.
    xxvn,
    24).
    Meliorest
    igitur
    causa
    qtise
    non defenditur
    ,
    et
    probatur
    :
    pleniorjuslitia, quse
    nonverbis
    aslruitur,
    sedveritale fulciiur.Taceal
    lingtia
    necesse
    est,
    ubi
    ipsa
    veritassibi adest : laceat
    Iingua
    inbono
    negolio,
    quoe
    inmalas
    (o)
    causasoblincre consuevit.Nolosic
    defendi
    justiiiam,
    sicul solet
    iniquitas
    excusari.
    Quod
    vincitChristus,
    nonoralionis
    esl,
    sedvirtutis. Scivit
    enini
    Salvator, qui
    est
    sapienlia, quomodo
    lacendo
    vinceret,
    quomodo
    non
    respondendosuperaret
    : at-
    quc
    ideo causam suammaluit
    comprobare, quam
    dicere.
    Quoe
    enimres illuin
    coinpelleret
    ad
    loquen-
    dum,
    cmn silcniio satis sufficeret ad vinccndum?
    Fortasse metus eum
    cogeret,
    ne saluiem
    perderet,
    nisi
    quod ipsa
    erat lota causavictoriae.Suamenim
    salutem
    perdidil,
    ul salulemomniumlucrarelur. In
    se vinei
    maluit,
    ul viclor esset incunclis.
    2. Susannacaslilate
    defensa.
    J udicem
    virginem
    me-
    relttr. Scd
    quid
    de DeoChrislo
    loqtiar?
    Susannamu-
    licr inimicosstioslacuit et vicil'. Non cnim
    apud
    Danielem
    judiccm
    verborumseratione
    defendit,
    non
    palrocinii
    sermonetutalaest : sed insancta femina
    taccnte
    lingua, pro
    ea castilas
    loquebatur.
    Caslilas
    enimSusaunaeadfuitiu
    judicio, quoc
    eamdefenditin
    paradiso
    : ibi enim
    pudoriejus
    consuluit
    ,
    hic
    saluii;
    ibi,
    nemacularelur
    pudicilia; hic,
    ne innocenliada-
    mnarelur. Caslilasenim Susannoeet
    presbyleros
    im-
    pudicos
    convicit
    in
    paradiso,
    et in
    judicio
    falsosac-
    cusaloresoblinuil; bisque
    viclrixreosfacit lestimo-
    nii, quosreos
    fecerat adulterii :
    atque
    landem
    judi-
    cemmerelur caslitas Daniclem
    puerumjuniorem,
    necdum
    pnbescentis
    eetatis.Mulltim
    igitur
    dcDeo
    pu-
    dicitia
    conscquilur,
    cum
    judicemvirginempromere-
    lur. Securaenimcstde victoria
    castilas,
    cui est
    j'u-
    dicatura
    virginitas.
    Pudicitioeauicm causas nisi vir
    pudicus
    audire non debuit. Talemenim arbitrum
    meretur
    caslimonia, apudquem
    non
    pericliletur
    vere-
    cundia.
    5. Danielisel Pilali idem
    judicium.
    Pilali
    iniquilas.
    Cognitoigilur
    DaiiielSusannse
    negolio,
    cumcamfal-
    sisaccusationibusvellet
    plebsimperita
    damnare
    ,
    ait
    idcm: Mitndus
    ego
    suma
    sangitinehujus(
    Dan.
    xm,
    46).Quo
    dicto,peccantis populi
    revocavit crrorem.
    Ilac
    ergo
    voce circa SusannamDaniel
    utilur, qua
    circa Dominumustisest Pilalus. Ait enim
    Piialus,
    Mundus
    ego
    suma
    sanguinehttjusjusli (
    Malth.
    xxvu,
    24).
    Eadem
    igilur
    sentenlia
    absolvilurpudicitia,qua
    est
    etabsoluta
    juslilia.
    SedDaniel melius
    quam
    Pilatus:
    illeenim
    pudicumsanguinem
    nec
    condeninat,
    et li-
    beral; hicaulenijusli sangninemconfileltir,
    cl tradil.
    Quid
    enim
    profuit
    teslimonium
    perbibuisse
    innocen-
    lioe,
    et velutreumaddixisse
    nequitiae;
    nisi
    quodgra-
    vius
    peccalum
    est unum
    eumdemque
    et
    pronunii.ire
    juslum.et
    traderc criminosis?
    Ipse
    enim
    iniquilatis
    suscteslis
    est, qui
    ore
    absolvit,
    et corde condemnat.
    Lavritlicet manussuas
    Pilalus;
    tamen sua facla
    non diluit:
    quamvis abslergere
    se
    putaverit jnsli
    sanguinem
    destiis
    membris;
    eodemlamen
    sangnine
    mensejus
    tenetur infecta".
    Ipse
    enim
    occiditChrislum,
    qui
    eumtradidil occidendum.J udex enimbonuset
    constans,
    ne
    sanguinem
    innocentis
    addiceret,
    necin-
    vidiaecedere debuit,
    nec limori. Daniel
    ergo
    melius
    quam
    Pilatus. Ille
    peccantispopuli
    rcvocavit erro-
    rem;
    liicauiemfurentis
    Synagogaesacrilegium
    con-
    Crmavit.
    1
    Ms.vd. a secunda
    manu,
    iacendovicil. Ambrosius
    autem
    omillit,
    immicos suos.
    (a) opinaturMorel,
    Elem.Crit.
    p. 235,
    meiius
    legendnm
    inmalocausasoblinere.Cui sentenlioe
    adversamur;
    uihil
    est euiuicur lexlusmutetur.Laliaedici
    jwtest
    neul.
    ge-
    ncreincausas
    oblinere,pro,
    incausasexerceri. M.
    SERMOCLIli
    (a).
    DePassione
    Domiui,
    iv
    (b).
    1. Munduslotus
    redempius.
    Admonet
    nos,
    fralres
    charissimi,
    adsolemnilatemDominicse
    passionisipse,
    in
    quo
    eani necmuta elementa lacuertint. Celebret
    eam lux fidei
    linguishominum, quam
    conclamave-
    nmt eliamsilentia tenebrarum. HodieDominus no-
    sier instalcracrncis
    pretium
    nostrsesalutis
    appendit,
    et unamorteuniverstim
    mutidum,
    sicutomniiimcon-
    ditor,
    ita onuiium
    reparalor
    absolvil. Indubilanler
    enim
    credamus, quod
    tolummundum
    redemit, qui
    plus
    dedil
    quam
    totus mundiisvaleret. Merilumcnini
    redemptae
    mercedis
    digniias insignis prclii super-
    gressa
    est. Inter
    redemptum
    el redimentem
    dispen-
    salio
    fuit, compensatio
    non
    fuit.Quiergo
    non liabe-
    bat
    peccalapropria
    ,
    digne
    delevit alicna: solus hic
    pia
    victima
    pro
    omnibus
    cecidit,
    ut omnes levaret.
    Et
    quia
    debitumsolus non
    habuit,
    reclefenusmise-
    ricordiae
    pro
    debitoribus
    erogavit. Perpende
    inter
    haecqui
    talem
    pro
    nobisdedit
    pecuniam, qualem
    a
    nobis sil exacturususuram. Inhac
    ilaque
    die lidcs
    prophelicsc
    antuiiilialionis
    impletaest,
    ila dicenlis:
    Corpus
    meumdedi
    perculienlibus,
    el
    genas
    measvel-
    lenlibus; faciem
    meamnonaverti a
    [ceditatesputorum
    (Isai, L, 6). Suscepil
    mala
    noslra,
    ut tribueret bona
    sua. :
    2. Homo
    quam
    Deo
    charus, quantumvaleat, quan-
    tumdebeal.
    Mysleriumchlamydis
    coccinew
    ,
    coronw
    spinem,
    silis in
    cruce,
    veli
    scissi,
    et monumentorum
    aperiorum.
    llinc
    intelligamus, quaulum
    hominemdi-
    ligeredignatus
    sit ante
    culpam,quem
    sic
    diligil post
    ruinam.
    Agnosce,homo, quanlum
    valeas
    ,
    el
    quan-
    tum
    debeas;
    et dumlanlam
    redemplionis
    luae
    perspi-
    cis
    dignilatem, ipse
    libi indicilo
    peccandi pudorem.
    Ecce
    proimpiopietasflagellatur, pro
    stulto
    sapientia
    illuditur, pro
    meudaceverilas
    necalur,
    damnalur
    ju-
    stitia
    pro iniquo,
    misericordiaafiicilur
    pro crudeli,
    pro
    misero
    replelur
    sinceritas
    aceto,
    inebrialur felle
    dulcedo,
    addiciiur innoccntia
    pro reo,
    moriuir vila
    pro
    mortuo.
    Expavit
    scelushominumnalura rerum
    ,
    et
    quem
    creaturarebcllisnon
    agnoscit,
    eum mundi
    Dominumiremensterra
    lestatur,
    et cceli
    regem
    sol
    fugiens
    coniitetur.
    Chlamyde
    coccinea
    induitur; quia
    sanguine martyrum
    siiorumEcclesiac
    corptis
    orna-
    tur. Corona
    spineacapiti cjus imponilur; quia pun-
    ctio
    peccalorumnoslroruni, quorum
    remissione Re-
    demptorisgloria
    slruilur,
    aridis trihuUs
    comparatur.
    Studeamusnuncc
    diverso,
    ut membrorumvita
    cajii-
    lissitcorona.
    Quod
    verosiiireseincruce
    posilus
    di-
    cit,
    fidemincredulse
    gentisconcupiscit:
    sed e contra
    acetum malilise
    porrigunl; quia
    viiium
    sapienlisc,
    quod
    aDeo
    acccperant, peccandocorruperant.
    Vcliiin
    templi
    scinditur;
    quia Synagoga
    honore nudatur:
    observatio
    anliquadissolviiur;
    Ecclesiaeunilas
    proe-
    monslralur. Monumenta
    aperiunlur, quiamorlisjura
    juresuperanlur.
    Laxaia sedetarlarca a Dominorc-
    rum
    profundoe
    noctis clauslra
    reseranlur,
    et
    quem
    homiues non
    recipiunt,
    inferi Deumesse
    cogno-
    scunt.
    3.
    Mysterium
    J udmvendili Chrisli
    pretiumrefun-
    (a)
    Olim,
    de
    Tempore
    114;
    et
    post,
    ia
    Appendice
    41.
    (b) Ejusdcm
    forsitaoauctoris
    est, eujusplera;que
    e
    illis
    quae
    subnomineEusebii circumferunturHomilise.
    Enimveroillicsolemnius nihilconversioneillaad
    homiaem,
    cumiisdem
    quibushieurgelurverbis,ut
    atlendat
    quaatuoi
    exCrealorisaestimatione
    valeat, quantum
    ei debeat. Ita
    homil.2de Pascha:
    Perspiee,
    o
    homo,quantumvaleas,
    et
    perpendequautum
    debeas.
    Perspicequantumvaleas,
    ut tandemvilisessetibi
    desinas;
    utvel
    per
    hocerube-
    scendo
    subjacereviliisdedigneris.
    Ita etiamhomil.1
    et2 de
    Symbolo,
    in
    expositioneverborum,
    Indevenlurus
    estjudicare,
    etc.
    Denique
    homil.6de
    Pascha,
    ^lislime-
    mus,

    inquit,
    in
    quaotum
    suumservum
    diligerej>o-
    luitaute
    culpaui,quem
    sic
    glorificat post
    ruinani.HatE
    ipsa
    verbaliica. 2.Videsermoaem
    subsequentem,
    n.8.
    Denum.1videEusebiiiniineet circamediumhomil.6
    de
    Pascha;
    denum,
    2,
    videEuseb.bomil.1de
    symbolo.
    2043
    APPENDIX. 2044
    dentis.
    Quod
    aulem
    triginla
    argenteos
    J udasvenditor
    profantis
    refudit;
    indicabat nihil sibi Cbrisli
    pretium
    profulurum,
    sed salutis benefieiuiiiscelere stio aliis
    conferendum.
    Videanms
    quid
    lioc refuso
    prelio
    em-
    pltim
    esse
    eloquia
    divinatestaniur. Emerunt, inquil,
    exeo
    agrumfiguli
    in
    sepulluram
    peregrhwrum(
    Matth.
    xxvn, 7). Figulus.
    Christuscsl: agerChristi
    Ecclcsia,
    acquisiiioperegrinorum
    populus
    Genliuin.
    Superest
    ,
    cbarissimi,
    ut
    agri liujus quolidiani atqtie perpetui
    sludeamus cssecultores
    : seniinemus in eo
    frugem
    bouaecmscieiUia:,
    ut cum
    leinpus
    niessis
    ,
    id
    est,
    consuuimaiionis,
    et dies reddendae
    ralionis advene-
    rit, cumsccuritateetexsnllaiione
    botiorum
    operiun
    nianipulos
    reporlemus,
    cl
    posl
    conlrilinncm
    jeju-
    niorum
    proeseiilis
    Qiiadragesima;,
    laudabiliumac-
    liiumcandorevesliti,
    et inuuinentocastilalis
    ornali,
    ad feslafutura
    procedamus,
    et Pascba illud seter-
    num
    |)iorum
    inserli conciliis
    celebremus:
    praesiante
    Doininonoslro J csuClnisto, qui
    cum
    Palre,
    elc
    SERMOCLIV
    (a).
    DePassioneDomini, v;
    et debeatoLalroue
    (b).
    1.
    Scoptis
    Ckrisli
    in
    mysteriis
    camis.
    Frequenter
    au-
    divimus,
    fralrcs dileelissimi,
    bealtim Patilum
    apo-
    slolumdicenlem,
    Deuseral in
    Chrislo,
    mundumrecon-
    cilianssibi
    (II
    Cor.
    v, 19)
    : id
    est,
    divinitas
    opera-
    baliir in
    corpore;
    apparebaf
    in
    fragilitale
    humanitas
    ,
    et invirtute
    majeslas.
    Adhoc
    itaque
    nobiscum vixit
    in
    carne,
    ut
    praeferrel
    nobis
    excmplajusiitioe
    ;
    adboc
    pro
    uobismorlemsubiit,
    ut conferret munera salutis
    auernoc.Hominem
    adboc
    induit,
    ut
    erudiret;
    ad hoc
    tradidit,
    ut rediriieret;
    adhoc
    resumpsit,
    ulin Deum
    sumeret. Vitama.i lioc
    dcposuit,
    ul
    donaret;
    morlem
    ad hoc
    suseepii,
    nt vincercl
    : cui lamcn morli
    prse-
    suinpluni
    dominiumreddituroc
    , quasi
    servus
    quidem
    succtibuit,
    sed
    quasi
    Dominus
    iniperavit. Siquidem
    nccanimaminferni
    porta,
    nec
    corpus
    tenere
    potuil
    scpiillura
    :
    quoeper
    illud tridtitim
    nequaqtiam
    car-
    ncinmortali
    corrnptione
    violabat; quia
    ininfernosub
    cadcmmora
    regnum
    mortis animadeslruebat.
    2. ImmensaDei inhoininem
    dignatio.
    Christi mors
    hominem,
    resurrectio
    Deum
    prodit.
    Lalronisabsolutio
    fit
    mundi
    spes
    el consolalio. Salutis
    spes
    ex duobus.
    Quid
    relribuemns
    Domiiio
    pro
    muneribus laiitsedi-
    gnaiionis?
    De
    plcniludinc
    ccelesti iu facturamse
    suain faclor
    exinanivit, figulus
    in
    figmentum
    suum
    transiit,
    et Rex coeli liomini miiitavit.
    Mililavit,
    dixi ;
    crux enim
    pugnanteni
    indicat
    ,
    resurrectio
    triumphaiitem.Quisianlaii)
    possit
    narrarc
    pielatem
    '?
    Asummo ccelo
    egressioejus (Psal.
    xvui, 7),
    et
    usquead
    inferni
    profunda
    descensio. ln una eadem-
    que persona quam
    bcne manifeslaiiltir liumana
    pariter
    el divina?Nam
    sedem tarlari
    penelratiirus,
    hominemseconfessusest dum
    descendcret;
    Deum
    se
    prodidit
    dutnrediret. Utrcdimeret
    impios,
    sicut
    ait sermo divirms,
    ut rediiuerel
    iniquos,
    inter
    iniquos
    reputaius
    esi
    (Isai.
    LIII,12),
    inier
    duos, quos
    dexlra
    lsevaquelegimus[icpendisse(
    Luc.
    xxin,
    35).
    Se
    ip-
    sumconfusioni,
    et
    opprobrio
    crucis
    liadidit,
    ui la-
    tronem
    glorificaret.
    Sedsi bene
    respicimus
    , non illi
    soli boc
    proesiiium
    dcjircticiidiinus.
    Nam dum lam
    iusignem
    reumrclaxat,
    duintanio debitori refnndit
    iinnianisdebili caulioncm, lumiano
    gcncri conscripsit
    securilalein;
    ul consolatioac
    spes
    (icrct.fotius
    popu-
    li
    ,absolulio
    unius
    desperali,
    et
    privatum
    donumin
    1
    verba, Quis
    laniampossit
    narrare
    pielalem,
    desuntia
    manuscriplis
    et
    apud
    Eusebium.
    (a) olim,
    de
    Tempore120;
    et
    post,
    in
    Appendice
    4S.
    (b)
    Exstaiiater nomiiiasiuBibfiothecaPalrujii subno-
    m.ioeEusebiivulgatns;ibique,
    siculiu
    maauscnptisiacipit
    abhisverbis,
    Deuseral iu
    cbrislo,
    elc. Nou
    iadiguus
    esl Fauslo
    semipelagiano,cujusiiispeclo
    lib. 1de Libero
    Arbitrio,cap. 7,
    et-lib.
    2, cap.6,
    mox
    iutelligesi|:sius
    esse
    loquendi
    modos
    quos
    habesbicn.
    o,
    fides
    novella;
    a.
    7,
    credulitatisaffeclum;
    n.
    9,
    felicilas
    credulitatis,
    ere-
    dulitalis
    compendiosa
    devolio.Denum.4videEusebii
    honiil.
    10
    dePascha;
    denum.
    8,
    conierEuseb.homil. 2de
    Pascha,
    et
    supra
    serm.
    153,
    n. 2.
    pttblicum
    crescerct lieneficium.
    Quare indubilanter
    credendiim
    est, quod
    lalroni illi adcommehdalionem
    fidei
    su;e,
    etiamcausa
    spei
    nostraeel ulilitatisacces-
    serit. Immensaenim Dei noslri bonitaslibenler iri-
    bnit,
    qu;eetiamgeneraliter profulura praenoscit.
    El
    ideo
    jtixta
    fiduciamlaniac
    clemonlise,
    si
    quis
    nostrum
    criminasua
    probabili
    coiiversafione
    damnaverit,
    et
    Cbrisluni tolocorde
    credidcrit,
    etiamnunc latroni
    '
    in
    semetipsoingressumparadisi aperuisse
    senoverit.
    Quantumagitin spe
    2
    salutishumanse
    magniludo
    fi-
    dei,
    et altitudo diviiiarummisericordiseDei 3? Ecce
    homincminsceleribus involtitum
    pcena
    misit ad in-
    noceniiam,
    et dffensa
    penluxil
    ad
    gloriam(a). Quem
    saluli
    culjiaperdiderat, perditioinvenil,
    cruciatusab-
    soIvit,dannialio
    consecravii.
    3. Lalro salutemmerilo
    oblinet,
    Clirislumcredens
    clum
    derelinquitur.
    Sednonsinecausatanltimmeruit.
    Yideamus
    quo temjiore
    fidelis
    apparuil.
    Ecceinter
    signaalque
    virtutes attestantibus miraculiset accla-
    mantibus,
    aliquoties
    in
    discipulis
    mcns
    jam
    robusla
    litubavit;
    et nunc Christi
    suppliciis quodam
    modo
    coniradiceniibus in lalrone iides novellaconvaluit.
    Sub
    ipso passionis tempore
    ab ancilla
    interrogalus
    unusex
    diseipulis
    beaius
    Pelrus, peculiarius
    Christo
    eogniius,
    ita
    respondit,
    Non novi hominemislum
    (Mttith. xxvi, 72)
    : et iste
    qui
    ante non
    noverat,
    ex-
    cIamat,
    Memento
    mei, Domine,
    cumvenerisin
    regnum
    tuum
    (Luc.
    xxui,
    42). Quamsingularis
    et
    quam
    slu-
    penda
    devotio!Sub illo
    lempore
    credidit rens
    , quo
    negavit
    eleclus. Laudabiliushoc
    itaque
    inlatrone ac
    magiiificentiusfuit, quod
    hominemaddiclumet inter
    cxlremadeficienlem
    supplicia
    ,
    Deum
    credidit, quam
    si inter virlutum
    opera
    credidisset. Non
    itaque
    sine
    causatanlummeruit.
    4. Deum
    confitens
    dum
    palitur.
    Adverlamus
    plenius,
    quo tempore
    Dominumconfileiur. Fervebat
    iniquitas
    persequentium,
    exsultabat
    impieiasblasphemanlium;
    conlrilio,
    livores et vulnera solumCbrislnmhomi-
    nemdemonstrabanl. Sacrarummanuumiu
    ligno
    cru-
    cis
    exlensio,
    et reverenda
    confixio,
    quae
    condemna-
    bal Adseet Evoemanus ad inlerdictum
    ligni
    cihum
    ingemiscenda
    sscculis
    transgressioiieporreclas;
    hoec
    ,
    inquam,
    conlixio
    per
    omniainfirmitatemhominisas-
    serebai. Illisae
    per
    Ialuslanceceiremenda
    percussio
    quaiitum
    ostendebat
    hominem,
    lanlum abscondebat
    Deum.
    Aposlolispost
    divinamiracula
    desperantibus,
    solus liic non
    acquiescit
    scandalocrucis et
    mortis;
    solus bic lestis est
    majestatis, qui
    socitis
    probalur
    doloris
    ,
    et ideoadhucinlatrociniis
    posims,
    invisibi-
    lemDeum
    angelicisjam
    oculis videt.
    llliiminaverat,
    credo
    ,
    nascentemfidemlateri
    jam
    credenlis inChri-
    slum
    propius corpore
    admola
    divinilas, quoe
    se lar-
    gius
    submomentoillo
    peragendaeredemplionis
    infu-
    derai.
    S: Oralionis illhts
    fides.
    Lalro
    tnaiiyr.
    Videamus
    auteni
    qualis
    fueril
    ipsa deprecalio
    confitentis. Me-
    menlo
    , inquit,
    mei, Domine,
    cumvenerisin
    regnum
    tuum. Non
    dixit,
    Si Deus
    es,
    de
    pracsenli supplicio
    eripe
    me: sed
    magis, Quia
    Deus es
    ,
    de fuluro
    judi-
    ciolibera me.
    Quam
    citoetmi
    replevitSpiritus
    sancti
    eruditio,
    jier quam
    futuri exaininis diem
    cogilans,
    elsi intolerabilc
    probat
    esse
    quodsenlit, gravius
    ta-
    men
    intelligit
    esse
    quod
    metuil. Prscdicatsaeculis
    ju-
    dicem
    regemque
    sseculorum: iiondum
    Vocatus,
    et
    jam
    electus;
    nondum
    famulus,
    et
    jam amicus;
    nondum
    discipulus
    ,
    el
    jammagistcr, atque
    ex J alroneconfec-
    sor.
    Mcmenio, inqiiit,
    rnei. Gloriosavoce
    prsesenles
    lemperal
    cruciatus.
    Temperat,
    diximus:
    quia
    elsi
    pcenacoeperat
    in
    latrone, novo
    genere
    consummalur
    iu
    marlyrc.
    De
    ligno
    crucis
    clamal;
    sed
    jamlempora
    retribulionis
    cogiiat.
    1
    Ita
    maauscripli
    etEusebius.At
    editi,
    eliamcumlatrone.
    s
    Editi
    Augustiaiani:Quantumsitin
    spe,
    etc.
    3
    medilishic
    addebalur,
    et
    palientim
    mugnitudo,
    osten-
    ditur cum
    liominem,
    etc. Eusebiumet
    mauuscriptos
    seeutt
    sumus.
    (a)
    cavea
    semipelagiano.
    2045
    SERMOCLIV.
    2040
    6. MercesLaironi
    promtssfl.Videamusquid
    inter ista
    respondeat
    diveset
    larga
    Dei bonitas:
    (pia;
    sicut ex-
    cedit
    voia,
    ita
    gratiam adj'tingit
    ad nierita.
    Hodie,
    inquit; taiiquam
    si diceret, Quid
    ine
    , in(|uil,
    o fide-
    lissime
    comcset unicctanli leslis
    Iriumplii, quid
    me
    '
    tanlopere
    exoraiidum
    putas,
    ut indie
    judicii
    mei me-
    mjneriintui?
    Quid
    mc ad
    pra-senloni
    rctribiitioncm
    paratuin,
    in
    lenipora
    lam
    longa
    dissiniulas?
    quid
    in
    fulura sa-culalidcmin te
    perfectamfaligas?
    Hodic
    mecinnerisin
    paradiso(Luc. xxm, -45).Ergotanquam
    haeredilariact
    palernasedes,qua; expuiso
    Adam,
    qu;e
    expulsis
    duobiis
    ,
    rlausaest innumcris
    populis,
    tein-
    troennlereserabilur.
    Ingrcdere
    illuc
    prinnis;
    sedin-
    grcssu
    feliciore
    quainprimus.
    Intra
    paradisuni,
    ne-
    quaqiiam
    ttllraciimAdamvisnrusiiilernum. Nullum
    illiccibimi
    h-thalcm,
    iiiillain
    jamIcgem,
    nullamar-
    borem
    peiiimescas
    :
    ego
    libi illic ero vicluset vila.
    Et neforie
    verearis,
    nctibi
    aiiquis
    lioslisiuillobcalo
    neinore.ne anliquus
    ille, lairo
    insidietur, posscssio
    libi illie mc inlrudiiccnlefirniabiiur. Recedat
    ergo
    infidelilas, qnto
    Deuinel hoiuinemnon
    rccognnscil.
    Namsicut diabolus est
    qui
    de
    paradiso expulit;
    ita
    Deusest
    qui
    reduci'..
    7. ChrislumincruceDeitm
    te&tanlur, judicium
    illiusde
    lalronibus,
    miraillius
    palicnliu,
    creulurauniversa.Homi-
    nisquanta
    durities.Secimdiiui
    h:vc,charissimi,
    per
    oin-
    iiem
    gestonini ordincm,
    Deunisttbhnmine
    agnoscamus
    operantem.
    Positusin
    paiibulo
    velul arbiler inmcdio
    damnatorum, iicganleiiircpulit, susccpil
    confitenlem;
    huncdepiuat rcgno
    ,
    illum
    rclinquii
    infcrno. Per bxc
    ergo
    crcdamusiu
    majestaiejudicaturum, qttenijam
    in
    crnce et misericordiam
    '
    videmusexercere et
    judi-
    cium. Credanius, ihip:am, Deum,
    vel e>csolavirtuie
    palienlioe, qui
    dtnnablioininecrnci et ncci
    iradilur,
    sic
    quoque
    homini
    gloriampollicclur
    :
    qui
    illas
    ipsas
    injurias
    ct
    |ilagascongeslas
    in
    corpus
    suiim convcr-
    tit in
    preliuni
    noslriim. Sedet
    ipsa
    totiusmundi ra-
    lionabilis creatura motilitissuis Deiiin
    loquitiir.
    Nam
    inmedia
    passione
    DoiniuiSalvatoris ccelesliaet ter-
    rena
    lurbantur;
    lux cumnocle
    miscctiir,
    elemenla
    qualiiiiitur,elabanliqiiismiiiisieriiscffugantur. Aperte
    rerumnatura
    perspiciiur
    comniovcri,
    velut invindi-
    ctamauctorissui velil arniari. Terra
    ipsa
    concussaa
    fundamcntissuis,
    quasi qu;e
    criicemDominivixsusli-
    neat 2, lanqtiam
    ad scelus
    proprium
    contremiscit.
    Dies
    refugo
    lumine
    , quomodopolcst,
    siimitlamen-
    lum
    ,
    et luscotristiiimtcnebrarum
    babitti,
    morelu-
    gcntis,
    induilur : et sicut lota cceli faciesDominicse
    nalivitalis
    gloriam
    novaluce
    lcstalur;
    ilacrucisin-
    juriam
    novisleuebrisdeteslatur. El
    quoe
    duriliacor-
    dislitimani?Vseeis
    qui
    inier islanon
    credunl; quan-
    doquidem
    creaiura
    insensibilis, quoerccipere
    non
    pofcst
    credulitalis affectum, dat laineii Dcoconles-
    sionis
    obse(|iiium
    : el cuiii
    pro
    solohomineClirislus
    morliius
    sit, perhibet
    ei lamenetiam
    pars
    illamttndi
    lesiiinonium
    divinilaiis,
    ad
    quam
    non
    perveiierunl
    beneiicia
    passionis.
    8.
    Quantum
    homovaleal el debeat.
    Quam
    reuscum
    peccut.
    J udicii
    fuluri obtivio,magnapeccatipcena.Quse
    cum ita
    sinl, charissimi, agnoscat
    liomo
    qiiaiuum
    valeat,
    el
    quantuiii
    illtimDeo obnoxiumfaciat vel
    naluravel
    gralia. Agnoscat
    bomo
    qiianluni
    abillo
    cxspectel
    Deus;
    et
    qtiem
    lanta
    dignatione
    habuit clia-
    rum, quam
    velit esse in conversatione
    pretiosum.
    Aguoscat
    homo
    quantuti)
    valeat,
    et
    qiianiiim
    dcbeat:
    et dum
    prclium
    stuim
    cogitat,
    vilissibi esse
    desinat,
    et
    polius
    vicemmunerisSalvatori cx
    ipso
    bono
    suo,
    idest,de
    conservala salute restiiuat. Custodiamus
    ergo
    sollicile
    quod
    lanti sudoris commercioCliristus
    redemil. Reus
    itaque
    erit non
    parvi pretii,
    sedsan-
    guinis Christi, qui
    violat el cominaculat
    auiniam,
    1
    Inmss.el
    apud
    Eusebiiuudesiderantur
    voces,
    elmiseri-
    cordiam;adjectse
    hic lotlecoaUamentemaucloris
    pela-
    gianistae.
    >
    Eusebius,quasi qucezuper
    crucemDenmvixSJ IS-
    tineat.
    Christi
    sarguine
    et
    passionemundatam;
    blasphemus,
    homicida
    ,
    casiiialis
    proditor.
    Hoeciria
    capilalitcr
    oc-
    ciduni. CoiilestiumirChariiati veslrae
    causasaclerno-
    riimmaloriuu.
    Blaspbcinus, liomicida,prodiior
    casli-
    tatis
    sinc, expiiguator alien;e;id est,
    qui legitimi
    ciibilis
    jura Iransgredilur, qui
    exlra
    conjugem
    suam
    per
    nioriifcros crrat
    amplexus,
    reus erit oeternae
    mortis :
    quia
    vileminse babuit
    sangiiinem
    Redem-
    ptoris.
    El
    quia
    clamat
    Apostolus
    ,
    Nequerapaces,
    ncqiie
    adutteri
    rccjiaim
    Dei
    possidebunt(I
    Cor.
    vi,
    10);
    abslineamus niaiiusab
    alienis,
    oeulosab alienafc-
    minacaveanms: nc
    corpori
    illi
    quod
    denostroChri-
    slus
    assumpsit, iiijuriam
    faciamusinnostro
    eorpore.
    Caveamiisita
    peccalis
    et criminibusvilam
    prodere;
    ut aduos iion
    respiciat propbeiia
    illa
    terribilis,
    Non
    est, inquit,
    Deusin
    conspcclucjus, potluunturviwejus
    in omni
    lempore, auferuntur jttdicia
    ttta a
    facieejus
    (t'sal. ix, 5).
    Irremcdiahile
    perjculumesl, sicaliquem
    vitiis el
    cupidilatibus
    frcna
    laxare,
    nt seraiionem
    Dcononmemincritreddittirum
    ; quiaputo magna
    sit
    jampeccati pcena,
    iiictinnac ineinoriamfuluri
    per-
    didisse
    judicii.
    Nonnobis ita dulcia sint
    pauperum
    spolia postiiioduin
    nimis aniaricaiura.
    Nibilominus,
    sicut dictuni
    csl^
    refugiamus
    carnis alienaeabomi-
    nanda
    conlagia,
    viiemusobscena inimicui
    voliiptmis
    incendia. llsec
    qui agil, charissinii,
    de
    stiptila
    acli-
    gnis iniquilatumpcrpeiiio.s
    sibi succcndit
    ignes,
    et
    nunquamexstinguendos
    conciimal
    vapores.
    Nonlanli
    cstvita,
    si ad hoc vivnt
    lioaio,
    ut in
    paucisliujus
    vibeannis consumat
    actcrnos,
    et subbrevi finecon7
    greget
    sibi
    pcenas
    sinefincmansuras.
    9. Lalronis
    exemplum
    neremissiorisvitwsil occasio:
    quiapuucisfides
    Latronis,
    el multi htichiani
    spe
    de-
    cepti.
    Scd ne forte
    , cliarissimi, aliquem
    niiiiissccu-
    riimfaciat aut reiiiissuiii tamnova felicilascreduli-
    lalis.no
    fortc dicat
    aliquis
    in corde suo: Nonme
    usque
    adeoconturbet el cruciet rea
    conscienlia,
    non
    ine
    usque
    adeo co iristet
    culpabilisvita;
    videosub
    momento,
    video sub
    exiguo spalio
    laironi crimina
    sua
    donala,
    et mibi resoluta nieiite
    coiicipiuntiir
    *.
    Primuni consideranda est in latrone illo nonsolum
    crcdulitalis
    compcndiosadcvotio,
    sed
    lemporisillius,
    sub
    qtto
    iionc
    agcbaiiliir, occasio, quo juslorumlegi-
    lur lilubasse
    perfectio.
    Deindeanlernilulidemlatro-
    nis
    ostende,
    et ttinclibi laironis beaiiuidinem
    polli-
    ccre. Immitlitdiabolusseciirilalcm
    ,
    ul inferal
    pcrdi-
    tioncm:
    neque
    dinumcrari
    possimi, quan(,oslia;c
    ina-
    nis
    spei
    umbta
    dcceperil.
    Detcrreant, quaeso,
    nos ab
    hac
    persiiasione
    iniumierabiles
    populi
    sublali
    securitate
    nudiet vacui
    bonis,
    el malis
    pleni,
    exbacltice
    pncrepti.
    10. Sttliilis
    lempusdifferre, periculosissimum, slul-
    tissimuni,
    Deoodibile. Lalrosalulis
    opus
    nondislulit^
    Quotidieexpavesccnda
    transilus nostri et
    conunigra-
    tionis inccrla
    hora; qu;e
    el modo vel
    insperala
    vel
    subila
    sunt,
    cl in auermimreniediiscaritura sunt.
    Praiveiiieiulnsesulicsquiprarveiiireconsuevii. Ipse
    se
    scdticit,
    et demortcsua
    ludit, qui
    hoc
    cogitat:
    Po-
    lcstuiilii extrciiii
    temporisindulgenlia
    suhvenire. Non
    est hoc:
    priiuum, qtiia pericnlosissima
    cst in ulli-
    niuni dicm
    proinissa
    securilas; deinde,
    stultissiinum
    cst ut causa
    qtta;
    de nccessitaiibus
    agitur
    aHernis
    ,
    iimlililalibiisvihc deficiciiliscomniiliatur extremis.
    Odibileost
    apud Deum, quando
    Tiomosub fiducia
    pocnilemiae
    insciiccttilemreservatx liberius
    peccat.
    Credite, cliarissimi,
    diflicileest ttt callidadissimula-
    lio ordinaudic consiinimalionisobtinere
    digna
    sit fa-
    cullalcm:
    apud
    illuriicordis
    interpretem
    ars nonad-
    niifiitur :idsaltitcii).Ille
    autem,
    de
    quo
    locuti
    sumus,
    bealus
    latro, beattis, inquam,
    non
    jam juxta
    viam
    iiisidias
    lendens,
    sedviani
    ipsam
    in Cbristo
    lenens,
    acviitc
    pnedaiii
    subilo
    rapiens,
    immulato
    gencre
    et
    nova
    spolia
    dc niorte
    propriareportans,
    illenec sa-
    ltilis
    lempora
    sciens
    distulit,
    nec remediastatus sui
    1
    Fortelegendum,
    conceduntur. Autcerteabundant
    verba,
    el miltiresolutamente
    concipiuntur.
    Et
    ipsaquidem
    omit-
    tuutcumEusebiomanuscripti.
    2047
    APPENDIX.
    2048
    in momenta ultima infelici fraude
    posuit,
    nec re-
    demptionis
    suae
    spem
    in
    desperationis
    novissimum
    reservavit: nec
    religionem
    ante,
    necChrislumscivit.
    Quod
    si
    scisset,
    fuissct forsitan intcr
    Apostolos
    non
    poslrcmus
    in
    numero, qui prior
    factus est in
    regno.
    Ergo
    etiamex hoc inexlremo
    placuit
    Deo; quia
    ad
    consequendam
    fidemnon fuit extremahora
    illa,
    sed
    prima. Opus
    est
    ergo
    ut sibi liomo
    quolidiano
    acfu
    provideai,
    et
    procuret
    bonam consummationem:
    opus
    esl ut lotavitanoslratalissit in
    conversatione,
    ut libcri mereamur essein fine. Incessabililer diem
    transiius nostri et
    tempusjudieii cogitames,
    nos
    quo-
    que
    cumlalrone
    jugiler proclamemus,
    Memcnto
    mei,
    Domine,
    cumvenerisin
    regnum
    luum.
    SERMOCLV
    (a).
    DePassione
    Domioi, vi;
    seudeCruceetLalrone
    (6).
    1.
    Cruxjamgloriosa,
    donoruminnumerabiliutncausa.
    Hodiernadie Dominusnosler
    pependit
    in
    cruce,
    et
    nos
    cpulamur ',
    ut discamus
    quoniam
    crux Cbristi
    feriaesunt et nundinoe
    spirituales.
    Antea
    namque
    cruxnomencondemnaiionis
    erat,
    imncvero faclaest
    res honoris :
    prius
    indanuialionemalcdicti
    stabat,
    nunc in occasionesalulis erecta est. Haecenimcrux
    innumerabiliumnobisbonorumexslitit causa
    : liocc
    nosde crroribus liberavil,
    haecnos sedentes in te-
    nebris
    illuminavil,
    haecnos a diabolo
    expugnatore
    reconciliavii
    Deo,
    et ex alienatis restituit in dome-
    siicos, de
    longinquis proximos
    fecit,
    de
    peregrinis
    reddidit cives. Haecest eniin inimiciiiarnminlercm-
    ptio, pacis
    firmamentum
    ,
    ct omniumnobis bono-
    rum lliesaurus.
    Proptcr
    hanc
    jam
    non erramus in
    soliludinibus
    ;
    viain cnimveritatis
    agnovimus
    : nec
    jam
    exl.ra
    regnum
    sumus
    ;
    j'anuam
    enim
    regis
    inlra-
    vimus :
    jamignitas
    diaholi
    sagittas
    non timemus
    ;
    foniemciiimvitae
    , quoexstinguerenlur,
    invenimus.
    Propter
    hanc
    jam
    iu viduitatenensumus
    ; sponsum
    enim
    recepimus
    : non
    expavesciintislupum; quia
    bontim
    pastorem
    invenimus : dicii
    enim,
    Ego
    sum
    pastor
    bonus
    (J oan.
    x, 14). Propler
    hanc non for-
    midamus
    lyrannum
    ;
    regj
    enimadlioeremus:
    propter
    hanc diem festum
    agimus
    ,
    crttcismemoriamcele-
    branles.
    2. Crucis
    fcstivilas
    a Patilo inslitula.
    Crux,
    allare.
    Chrislus,
    sacerdosel Iwsiia.Ilaet
    Magisler
    Geiilium
    docet,
    propter
    crucemanniialemfeslivitatemconsli-
    tuia.
    Epulemur,inquit,
    nonin
    fermenlo
    veleri,nequein
    fermento
    malilimet
    nequitiw,
    sedin
    azymis
    sinceri-
    talisel veritaiis.Deindecausam
    agenda;
    solemnitatis
    adjiciens,
    ail :
    Quoniam
    Paschanostrum
    pronobis
    im-
    molalus esl Chrislus
    (
    I Cor.
    v, 8,
    7
    ).
    Ubi autem
    sacrificium,
    ibi et
    inlerempliopeccalorum;
    ubi inter-
    emplio peccatorum,
    ibi reconciliatioDei
    ;
    ubi re-
    concilialio
    Dei,
    ibi voxImliliwetsalutisintabcrnacu-
    lis
    jusiorum(Psal.
    cxvu,
    1S).
    Sed et omnis terra
    la-telur : Pascha nostrtim
    pro
    nobis immolulusest
    Christus. El ubi immolalus
    csl,
    dicilo. In altitu-
    dinecrucis. Novumest altare sacrificii
    lmjus
    ;
    quo-
    niamet immolalionova et admirabilis.
    Ipse
    enimet
    hostia cral et sacerdos : hoslia
    quidem
    secuiidum
    carncm,
    sacerdos vero seciindiini
    Spirilum.
    Idem
    ipse
    ct offerebal
    quidem
    secuiidum
    Spirilum;
    offere-
    batur verosecundtimcarncm. Audi
    igilur
    nunc
    quo-
    1
    ItaediticumduobusMss.Atversioalterain Mss.et
    antiquioribusChrysoslomi impressis,
    [estivilatem
    nimia
    Iwlitiacetebramus.Graeca
    editio,
    eorten
    agomen.
    venit
    Gretsertts,fcsiumagimus.
    8
    ApudCurysoslorinini,
    paulos
    eortazeinparainei.
    Grelse-
    rus,
    paulusmonetut
    fesiimlalemacjumus.
    Aliaversioanti-
    qua,
    Paulus
    prwcepilpropter
    crticem
    feslivilatetn
    celebrari.
    Moxaddit: Diem
    itaquefestum
    celebremus;
    ubi
    gra;c.
    eorlazbmen,etGretserus, ferkmur.
    Melius
    sanequam,
    epulemur.
    (a) Olim,
    de
    Tempore130;
    el
    post,
    ia
    Appeudico
    49.
    (b)
    J oannis
    Chrysostoini
    nomilia
    est,
    sedUic
    decurtata,
    et
    veterealteraversioue
    quae
    io
    nianuscriplis
    aciu
    antiquio-
    ribuschrysoslomiedilis reperitur,deterior,muiusque
    cou-
    sentiens
    grtecse
    dictioni,
    modo
    iitraque
    hoecmariifestaveritPaultis :
    Omnis,
    inquit, pontifexqui
    exhominibus
    accipitur, pro
    Iwmi-
    nibusconsliiuilur: undenecessariumestut el
    ipse
    ha-
    beal
    quodoffcrat(Hebr. v, 1).
    Ecce
    ipse
    offerebalse
    ipsum.
    Alibiverodicltini
    csl, Quoniam
    Domiausse-
    mel oblalusesl
    pro
    oblaiionesui
    ; deinceps,
    utmullo-
    rum
    auferal peccata
    l
    : secundoverosine
    peccalo
    vid:-
    biturhis
    qui exspcclanl
    eumin salutem
    (Hebr. IX,28).
    Ecce islliic
    oblalusest,
    ibi se
    ipsum
    obltilii. Vidisll
    quoriiodo
    simul el hostia cl sacerdos factus
    est,
    ct
    altareerat crux.
    3. Cursubdio
    immolalus,
    nonin
    templo.
    Cruxom-
    nemlocnmin
    lemplum
    consecravil.El
    cujus
    rci causa
    noti in
    lemplo
    offcrtur boee
    bostia,
    sedexlra civita-
    lemetextra muros? Ut illud
    impleretur quodscrip-
    lum
    esl, Quoniam
    inter
    iniquosdepulalus
    esl
    (Isai.
    Lin, 12). Ctijusigilur
    rei causainallitudine crucis
    inimolaiiir,
    et non sub
    tegmine
    ocdificii? 01)hoc
    scilicet, ut aeris naluram
    mundarel, propterea
    non
    in
    allari,
    nectecto
    supcrpnsito,
    sed suhccelo.Aer
    enim
    purgabatur,
    cuminaltiludineimmolareturovis:
    terra eliam
    purgabalur, quia
    stillabat
    sanguis
    Do-
    mini
    super
    cam. Ideo non sttb
    tegmine, neque
    in
    lemplo
    J udocorum
    ;
    ut nonsubtrahercnt sacrificium
    salulare J udoei!.
    Neqtte
    exstimes
    pro
    illa lanlum-
    modo
    gente
    hanc Iiostiamofferri :
    propierea
    enim
    cxtra civilatemet exfra muros
    ;
    ul
    intelligas quo-
    niamcommunisesthoslia
    progenere
    humanooblaia:
    et ideo
    communisestpurificalio,
    nonex
    aliquaparle,
    queniadmoduni
    ftierat in J udaeis. NamJ udoeisideo
    prsecepit
    Deus
    relinquere
    universam
    terram,
    et iu
    uno locoofferre
    sacrificia,
    et vota reddere
    ; quo-
    niamimmundacrat liincuniversaterra fumoarartim
    el nidore
    bustorum, cxleroruniqueinquiiiamenlorum
    eorum
    quoe
    de
    profanis
    Gentilitim
    sacrilegiis
    infere-
    banlur
    super
    cam. Nobisvero
    jamquoniain
    Cbrislus
    advenicns universamterram
    expiavit,
    omnis locus
    oratoriumfactusest. EtidcircobeatusPaultts borta-
    tur et
    pracipit
    sineinlermissioneorare
    ubique,
    di-
    cens : Voloororeviros inomni toco
    ,
    levuntesmanus
    sauclas
    (1
    Tim.
    n,
    8
    ).
    Yidcs
    quomodo
    mundaiiisest
    orbis lerrartim ? Et idco
    ubique
    sanctas maiiusle-
    vare
    possumus, quoniain
    universa lerra sanctificata
    est
    ;
    utsanctior sit
    qtiain
    illainiuterioribus
    lempli
    vcteris sancta sanclorum. lbi
    namquc
    irralionabile
    animal ovisofferebaiur
    ;
    hicaulem
    spirifualis
    oblata
    cst. Et
    quanlo major esloblatio,
    tanto et eniinen-
    tior sanctiflcatio : idcirco festivilas
    epulationis
    est
    crux Clirisli.
    4. Crux
    paradisum
    reseravit.Vis disccre et aliud
    crucis bcneficium?
    Paradisum anle
    quinque
    millia
    vel
    amplius
    fcreannorum
    clausum,
    bodie nobis
    ape-
    rttit. Inhae enimdieet iii hac lioralatroiieni intro-
    duccns
    Chrislus, duplex
    benefieium
    operalus
    esl :
    unum
    qiiidem quia paradisumaperuit,
    aiiud vero
    quia
    Ialroiieminiroduxil. Ilodie reddidit nobis
    pa-
    Iriam
    principalem,
    hodie redttxit uos in civitatem
    paternani,
    et oelernaindonuini redonavit cnmmimi
    hoillinumiialura;. Hoclie
    , inqiiit,
    ineciimerisin
    pnra-
    diso
    (Lttc. xxni,
    43). Quid
    dicis? Crucilixus
    es,
    ct
    clavis
    confixus,
    et
    paradisumproiuittis
    ?
    Ita, inquii;
    utin
    ipsa
    cruceviriulemmeam
    agnoscas.Qtioniaiii
    res ha;c tristilioc
    videbatur,
    ul nonincrucis
    ligmim
    attendas,
    sedvirluiem
    ejusqui
    crucifixtts
    cst,
    dis-
    cas : incrucebocniiraculum
    operatusest,
    tindema-
    xime
    potentiam
    suiiin declarat
    Omnipolctis,
    iion
    mortuttm
    resuscilans,
    non mari et vcntis
    itiiperans,
    iiondiemones
    ejicieus,
    scd crucilixus ct
    conspulus
    infacie
    ,
    clavisque
    confixtis
    ;
    cum
    injurias
    et male-
    dicla
    susciperet,
    deristts
    atqueconiempiusnialignam
    illam
    atque longo
    scclcrimi tisu
    obduralamlatronis
    menlemimmutare
    proevaluit,
    tit ex
    utroque
    virlutcm
    1
    versio
    velus, cliristussemeloblalusatslulilmidlorum
    peccatct.
    Eccehic
    oblalus, ibi,
    etc. Itafere
    Chrysosto-
    mus.
    5
    Addithicversiovetus
    jamlaudata,
    etsibimetvindi-
    carenl.
    2049
    SERMOCLV.
    2050
    ejusinspicias.
    Ineodemenim
    lemporepassionis
    cru-
    cifixusunivcrsamcreaturam
    turbavit,
    etsaxa
    dirupit:
    durioremvero
    lapidibus
    animamatlraxit
    pariter
    et
    honoravit dicens
    : Hodiemecumerisiii
    paradiso.
    Et
    ccrle cheriibimcustodivit
    paradisum
    : sedhicetiain
    cberubimDominusest. Flammea
    rhomphsea
    ibi vol-
    vitur : sed
    ipse
    et flaminoe,
    et
    geheimoe,
    et
    vitoe,
    et morlis
    potestaiem
    babei.
    5. Lalronisinccelum
    ingressus
    Dominnmvaldecom-
    mendal. Et
    quidem
    nemo
    regum aliquando passus
    est lalronemliominem,
    aut
    quempiam
    alium
    ejus-
    demnaturaeconservuinsecumassuinensilaincivita-
    tem iriiroducere: sedChrislusboc
    fecit, qui
    morfis
    et diaboli
    victor,
    ct sacratissimam
    ingredienspatriam
    seCumlatronem
    inlroducit,
    non conciilcans
    paradi-
    sumisiius
    pietatisojiere,
    sedhonorans
    ;
    neque
    con-
    fundenslatronis
    inlroilu,
    sedilluslrans. Honornam-
    quc paradisi est,
    lalemDoininuinhabere
    , qui
    eliam
    latronem
    diguuni
    facere
    possitparadiso
    deliciarum.
    Elenimcum
    publicanos
    et merelricesintroduceretin
    regnum
    coelorum
    ,
    non
    confudit,
    sed extulit
    regnura
    ccelorum;
    ncque dejecil,
    sed
    potius
    bonoravit
    para-
    disum. Honor
    cnim,
    ul
    diximus,
    est
    paradisi,
    lalem
    habere Dominum, qui
    et latronem
    dignum
    facere
    possit
    deiiciiset
    possessioneparadisi.
    Talisesi enim
    Domini
    regnumcoelorum,
    ul et merctrices et
    publi-
    canosita
    probabiles
    reddat,
    ul
    digniappareantgralia
    ei
    gloriaquse
    illicest.
    Quemadmodum
    enimmedicum
    tunc maximeadmiramur
    ,
    cum viderimuseumdiffi-
    cilesbominumvaletndines curantcm
    , morlisquepe-
    riculamedendi arlevincenlem: ilaetChristum ad-
    mirari
    juslum
    est, quando
    insanabilia vulnera in
    corporibus
    et nientibus cnral, quando publicauum
    el merelricemadtantamsanitalcm
    perducil,
    ut eliaiu
    ccelo
    dignos
    osiendat.
    6. Lulronismeritum.Lalro,
    doclor.El
    quid
    tale
    ege-
    ratlatro,
    ut
    post
    crucem
    quam
    meruerat, repente
    paradiso dignus j'udicaretur
    ? Vis breviter dicam
    virluiemfidei
    cjus
    ?
    Quando
    Petrus
    negavitdeorsum,
    tunc illeconfessusesi sursum. El ha;cnonut accu-
    sans beaiissimumPetrumloculussum
    ;
    absit: sed
    lalronis
    magnanimitalem
    ostenderevolens. Namille
    discipulus
    minas
    ahjectsepuellse
    nousustiiiuil : lalro
    veromullitudinemlotius
    populi
    videnscircumstanlem
    ct
    clamaniem,
    insanas
    blasphemias
    ct
    opprobia
    al-
    que
    maledicta
    jaculaiuem,
    non attendil
    illis,
    non
    cogitavit
    visibilem
    abjectioncmejusqui crucifigeba-
    tur
    ;
    sed oculisfideihseccunctatranscurrens,
    et ut
    abjecla
    et leviaveritalis
    impediinenlapraetericns
    et
    relinqnens, cognovil
    Dominum
    cceli,
    et ait dicens:
    Memenlo
    n\ei,Dpmine,
    in
    rccjno
    tuo. Nc
    ergo
    brevi
    commemorationedimittamuslalroncmistum
    , neque
    confundamur doclorem
    accipere, quem
    Dominus
    noster non erubuit
    primum
    in
    paradisum
    inlrodu-
    cere; ne, inquam,
    erubescamus
    magistrum
    habere
    hominem, qui
    anle omnem
    generis
    luuiianinaturam
    meruit
    dignus
    haberi
    regno
    coelorum: sed
    singula
    inlenliusdisquiramus,
    utvirlutemcrucis
    agnoscamus.
    Noudixit ad eumDominus
    qucinadmodum
    ad Pe-
    trum,
    Veni
    posl
    me,
    faciam
    le
    piscatorem
    hominum
    (Mutlli.
    iv, 19).
    Necdixit ad eum
    queinadmodum
    adduodecim
    discipulos,Quoniam
    sedebiiis
    super
    duo-
    decim
    Ihronos,judicantes
    duodecimiribusIsruel
    (ld.
    xix, 28);
    sednec
    qualecumquo
    verbum
    dignatus
    est
    ei
    dicere,
    nullummiraculum
    ostendii,
    nonmortuum
    resusciialum
    ,
    non dsemoneni
    expulsum
    ,
    nonmare
    obediens
    ,
    non
    deniquealiquid
    aut de
    regno
    cceloruni
    bei loculus
    ,
    autde
    gehenna
    comminalus
    est : et
    prior
    omniumJ atroconfessus
    e.steum,
    et hocalio
    expro-
    brante.
    lmproperabat
    enitnci illealiuslairo.
    7. Lulro el Lairo. Lalronischarilaset
    prmdicalio.
    Vidisti lalronemet lalronem: amboin
    cruce,
    ambo
    cxconversalionelatronum
    ,
    amboexeadem
    maligni-
    talevenientes
    ;
    sed
    jam
    nonamboineisdemmenlibus
    etmerilisconstituli. Namalius
    quidemrcgnumadipi-
    scebalur,
    alittsvero in
    gehcnnam
    millebatur. Ilaet
    pridie
    in
    discipulis
    similediscrimenfuii. Namet J u-
    das
    qitidemdiscipulus,
    et illi undecim: sedilli
    qui-
    demdicebant Domino
    ,
    Ubi vis
    paremus
    libi Pascha
    manducare? iste vero se ad tradendum
    Dominum
    procparabat,
    et
    dicebal, Quid
    vuliismilii
    dare,
    el
    ego
    vobiseumiradam
    (Mallh. xxvi,
    17,15)?etilliquidem
    ad minislcriumdivinumse
    proeparabant,
    hicaulem
    ad tradendumfestinabat. Ita et inhoclocolatroet
    lalro
    ;
    sed unus
    quidemimproperahat,
    aliusadora-
    bal;
    alius
    blaspbemabat,
    alius
    laudabat,
    et
    blasphe-
    manlem
    corripiebal,
    dicens
    ,
    NeclulimesDominum
    tuum? Yidisti fiduciam
    latronis', vidisti libcranrvo-
    luntaleni in cruee: vidisli
    philosopbiam
    intribula-
    tione,
    et reverentiamdivini timoris in
    supplicio
    '.
    Quod
    enini in
    semelipsoerat,
    ct clavisconfixusnon
    sauciumintelleclum
    , neqne
    confixumscnsiimhabe-

    bat, quis
    nonadmireturet
    conipungalur
    ?Etenimnon
    solum
    quod
    in
    ipso erat,
    sed et ea
    quse
    circase
    ijistim
    erant
    relinquens,
    dcallero curam
    gerebat
    in
    crucc
    ,
    doctoreffcctus
    ,
    et
    corripiens,
    etdiceus: Nec
    tu limesDominumluum?
    Noli,
    inquit,
    atlendere
    ju-
    dicio huic
    quod
    deorsum
    est;
    alius
    judex
    invisibilis
    est. Ne
    ergo
    consideres
    quia
    deorsuni a
    judice
    mor-
    tali condemnalusest : non cnimlaliasuiil
    supcrna
    judicia.
    Hic aulemin terreno
    judicio
    et
    jusli
    conde-
    mnantur
    ,
    et
    injusti effugiunt;
    ct rei dimilluntur
    ,
    ct
    innocenfes
    piiniuniur
    : volentes
    namqiie
    ct nolentes
    mullum
    errantqui judicant. Ignorantes
    enim
    justiliam
    seducuntur : vel certe
    scienles,
    per
    avariiiamcor-
    rumpuntur,
    ut
    sanguinem
    innocentemvendant. In
    supernis
    veroniliil lale. J udcxcnim
    j'uslus'est,
    et
    ju-
    dicium
    ejus tanquam
    lnmcn
    prodiit,
    nonhabensle-
    nebras
    nequeignoraniiam.
    Ut
    ergo
    non
    dicerei, quo-
    niamdamnalusdeorsumin
    lerris, et
    adjudicalus
    est
    pceiiae
    ,
    perduxit
    eumad
    judiciumsupernum,
    com-
    memoravit tribunal illud
    horribile, taiitumnondi-
    cens sibi :
    Rcspice,
    el non
    porlabis
    sentenliamda-
    mnalionis
    acternse, necslabis insorte
    judictim
    cor-
    ruplorum, rcspiciens
    adsaluiemftitiirumin
    supernis
    judicittm
    a.
    Vidisii
    philosopliiani
    lalronis
    ,
    vidisti in-
    lelieclumet doclrinam
    ;
    stibitoinicluoculi decruce
    in ccelumtransilivit: iia
    jam
    exabundanlia
    receptae
    justiiisBproximumillumvel socium
    quondam
    suum
    arguens,
    nl
    dicerel
    ei,
    Non
    limes, inqiiit; quoniam
    in
    ipsojudicio sumus,
    id
    cst,
    ineademcondemna-
    tione?Nonne
    , inquit,
    et tuin
    ipsa
    crucees?
    Quam-
    obremin
    quo
    socium
    increpasposnse,
    te
    ipstimpro
    illo reumstatuis?
    Quemadmodum
    enim is
    qui
    in
    peccalisest,
    si aliosaudeat
    accusarc,
    se
    ipsum
    anle
    iliosaccusal : itael is
    qui
    inacrumna
    posiiuscst,
    si
    aliis eam sui oblilus
    exprobral,
    sibi anle illosdicit
    opprobrium
    :
    Quoniam,inquit,
    in
    ipsojudicio
    sumus.
    8. Latronis
    confessioejusquefructus.Quidagis,
    o
    latro?satisfacere
    incipiens,
    socitimtibi Dominumfe-
    cisti?
    Non, inquit:
    emendohaucdeme
    opinionem
    in
    subsequcntibus.
    Namneoeslimes
    quodpropterda-
    mnationis
    consortium,
    criminis
    quoque
    consortem
    fecerit Dominum
    ,
    subtexuit
    emendalionem
    ,
    dicens :
    Et nos
    quidemjusle; digna
    enim
    palimur
    his
    quw
    com-
    ,
    misimus.Vidisti confessionem
    perfectam,
    vidisliquo-
    modo in cruce se exuit a
    peccatis.Dic,
    inqttit,
    tu
    iniquilales
    tuas
    prior,
    ut
    juslificeris.
    Nemo
    compulit,
    nemo vimfecit: sed
    ipsesedivulgavit, ipseconde-
    niiiavit, dicens,
    El nos
    quidemjusle; digna
    enim
    fa-
    clis
    recipimus
    : hic aulemnihil mali
    gessil.
    Memento
    mei,Domine,
    in
    regno
    tuo
    (Luc. XXIII,
    40,41,42).
    Non
    esl aususante
    dicere, Memento
    mei, Deus, quamper
    confessionem
    iniquilatisproeleritoe,
    sarcinam
    pecca-
    1
    versio
    vetus,
    el in
    pxnaprudentiam.
    Tum
    subdit:
    Quod
    enimsuimemor
    [uit,
    quod
    mentesana
    vigitabat
    clavorum
    confixione constrictus,
    quis}
    etc.
    Chrysostomi
    autem
    poste-
    rior
    inlerpres,Quod
    enimstbi
    prmsens
    [ueril,quod
    destatu
    meniisnonsit
    dejectus,
    etsi clavis
    affixus,
    etc.
    utrobique
    autemdeest
    vox,compungatur.
    a
    Mss.Corb.
    versio,
    Nec
    stabisinfra
    cum
    corrupiisjudi-
    cibus;
    scd
    excipies
    sursumverum
    judicium
    : oudestese
    metatbnkatb
    anlhrbpbn,
    allatliaumaseis.kai
    apodcxi
    ten
    anblhenkrisin.

    2051
    APPENDIX.
    2052
    tortim
    deponeret.
    Vides
    quanta
    ressit confessio.Con
    fessus
    est,
    et
    paradisumaperuil
    : confessns
    cst,
    et
    tauiacfiduciscrobur
    accepit,
    ul de lalrocinio
    rcgiium
    deposceret,
    considerans
    quantoruin
    bonorumnobis
    causasit crux.
    9.
    Crux,
    insigneregni.
    HincCliristusincoslwnlutit.
    Dicito
    milii, latro, regnuin petis; quid
    in eo lale
    vides a
    quo jietis'?Dic
    niilii;
    iiani
    quod
    in con-
    spicuoest,
    clavosetcruccmcernis. Sedba;c
    ,
    inquii,
    crux
    , ipsaregni insigne
    cst : et
    propterea
    J esumre-
    gemappello
    , quia
    videocriicilixtiin.
    Opus
    ciiim
    regis
    cst,
    viiamsuam
    pro
    his
    quibus regnal opponerc;
    unde et ait
    quiapastor
    bonusanimuiusuam
    ponil pro
    ovibus
    (J oan.
    x,
    11,27-29): igituret
    rcx bonusanimam
    suam
    ponit pro
    bis
    quorumprinceps
    cst.
    Quoiiiain
    igilur
    atiimamsuam
    posuit,
    idcoeuui
    regemcogno-
    sco
    ,
    etDoniinuni
    appcllo.
    Mementomei, inquit,
    Do-
    mine
    ,
    in
    regno
    tuo. Considerasti
    quomodo
    el
    regni
    in-
    signe
    sit crux.
    Qnod
    si aliundevisdiscerehoc
    ipsum,
    non
    reliquit
    eam
    stipcrtcrram,
    sedattraxit inccelitm.
    Unde hoc
    ipsum
    scire
    potes
    ?
    Quiaparitcr
    cum
    ipso
    vcniet insccundoet
    gloriosoejtis
    adveulu
    ;
    ut discas
    quomodomiia
    et
    magnilica
    eslcrux. Undeet
    gloiio-
    sameam
    dixit,
    inea
    glorianteAposlolo.
    10.
    Ipsnmreferei
    inudventusecundo.AdvenlusCliri-
    sli secunditslalens non
    eril,
    el
    quare.
    Crucis
    fnlgore
    obscurabtintur
    sol,
    luna el slellce.
    Angeti
    Irementin
    judicio
    exlremo,
    et
    quare.
    Sed videamus
    quomodo
    ciiincruceveniet: necessariumcstcuiincthoc
    ipsiim
    oslenderc. Si
    dixerint, inquil,
    Eccein
    prompluatiis
    est
    Christus,
    ecceinsoliludine
    est,
    nolite
    credere,
    de
    secunda
    proesentia
    suoe
    glorke
    dicens
    propter pseudo-
    cbrislos,
    et
    propter
    falsos
    prophetas ,
    et
    pro-
    pter
    Aniicbrisiuni
    ;
    ne
    aliquis
    errore
    prscventus
    in falsos incidat christos.
    Quoniam
    Cliristi Salva-
    loris adventum
    proeveniel Antichristus,
    ideo sol-
    licite
    proecavendumest,
    ne
    quispasloremquserens,
    lupum
    inveniai : obhoc
    praedieotibi,
    unde
    dignoscas
    veri
    pasloris
    adventum. Nam
    quiaprimus
    adventus
    ejus
    latenler faclus
    est,
    ne;tslimes
    qiioniam
    secundus
    advenlus
    ejus
    talis
    erit,
    bocdedit
    signum.
    Iloccenim
    fuitvolunlas
    ejus,
    ul
    primus
    adventuslaienlcr
    fieret,
    et
    quiererel quodpericrat
    : secundusveroadvenlus
    non ita
    erit;
    sed
    , Quemadmodum, inquit, [ulgur
    exiensaboriente
    apparet
    inoccidente
    ,
    ilaeril advenlus
    Filii hominis.Subiioomnibus
    apparebit,
    necerit in-
    d.igensquisquam inlerrogare,
    sive
    hic,
    siveilliccst
    Christus.
    Quemadmodum
    enimcum
    fulguremicuerit,
    non
    egemus inquirere,
    si facta sit coruscalio: ita
    cumrevelatio
    procsentia;ejus
    efftilseril,
    non
    indigebi-
    mus
    interrogare,
    anveneritChristus. Sed
    quodquoe-
    riiur
    ,
    si cum cruce
    venict,
    requirainus;
    riecenim
    promissseexpositionis
    oblitussuin. Audi
    igilur
    stibse-
    quenfia
    :
    Tttnc, inquit, quundo
    venlurus
    esl,
    solob-
    scurabilur,
    el iunanonciabillumensuum. Tantaeniin
    erit eminenlia
    splendoris
    inCliristo
    ,
    ul etiamclaris-
    sima coeli luininaria
    pr;e fulgorc
    luminisdivini ali-
    scondanlur. Tunc stellw
    cadent,
    quandoapparuerit
    signutn
    Filii hominis in coelo.Considcrasii
    qtiania
    virtus sit
    signi,
    hoc
    csl,
    crucis : Sot
    obscurubititr,
    el
    luna non dabil litmensuum
    ;
    crux vcro
    fulgebit,
    et
    obscuralisluininaribusco3li,delapsisqiie
    sidcribussola
    radiabit : utdiscas
    qtioniani
    crux ct lunalucidioret
    soleerit
    pracclarior,i[uoriimsplendorem
    divini lttini-
    nis illusirata
    fulgoresuperahit. Qiicmadmodum
    enim
    ingredientemregem
    incivitatem
    2,
    cxcrciius antece-
    dit, praiferens
    humeris
    signaalipie
    vcxilla
    regalia,
    et
    ambilti
    prieparaliouis
    armisoua; anminliat r>
    gis
    in-
    Iroitum: ila Doininodcsccudentetleccelis
    pra-cedct
    exercilus
    Aitgeloriim,qni sigiuiin
    illud,
    id
    cst,
    irium-
    phale
    vcxillum siiblimibiis bumcris
    pricferentcs,
    divimun
    regis
    cceleslis
    iugressum
    lcrris trcnieiilibtts
    1
    Er.
    Lug;d.
    ven. el Lov.Diciio
    mihi, lalro,
    regnmnpe-
    leris,quid
    ineolalevidesa
    quopelis
    ? M.
    '
    Er.
    Lugd.
    et ven.
    Qtiemadmodum
    ingredienterege
    in
    ctvUatem. M.
    ntmliabunt.
    Tunc, inquit,
    commovebuntur virlutescce-
    lorttin
    (Matth. xxtv, 26)
    : de
    Angelisdicit; tremor
    enimillos
    appreliendef.,
    et litnor
    magniis. Cujusigi-
    tur rei causa
    ,
    dicmibi?
    Quia
    lunc lainterribileerit
    jiidicium
    illud
    ,
    ut ctiamab
    Angelis
    limeatur. Omnis
    enim nalura
    generis
    huniani
    incipict judicari ,
    et
    astare terribili
    judici.
    l
    Quamobremergo
    liinc
    Angeli
    conlremiscent,
    etundetremor
    apprehendet
    cos?non
    enim illi habent
    judicari.
    Sed
    qucmadmoduin
    prin-
    cipe judicanle,
    nousolum
    rei,
    sedet officia
    qtioe
    ui-
    liil sibi conscia suut, timoreet iremorc
    comprelien-
    duiilur
    propterjudicis
    lerrorem: itaet tuiiccum
    ge-
    nus huiiiammi
    judicabitur,
    etiamcoalestesministri
    pavebunt,
    et lerribilem
    apparatumjudicisintueiites,
    borrendaibrmidineconlremiscent.
    11. Cur crux in
    judicio apparebil.
    Sed
    quare
    crux
    apparebit tunc,
    et
    quam
    ob
    causamin
    ejus proelatii
    Doiiiiniisadveiiict?Raiio
    perspiciia
    esl:
    iitagnoscanl
    consiliiim
    iniquitaiis suoe,
    (pii
    Doiiiiiium
    niajestatis
    crucifixerunt; pcr
    boc enini
    sigmim,
    inipndens
    J u-
    dseorum
    redarguiiur impictas.
    El
    quomodopropler
    lioc
    ipsum
    habens cruccm
    veniet, atidi
    ipsum
    in
    Evangeiioprotestantem, quia
    Utnc
    plangenl
    omnesIri-
    bus
    lerrm,
    videnles
    iiccusatorem
    sutitn,
    id
    est,
    ipsam
    crucem
    ;
    et
    ipsaarguentecognosceiitpeccatum
    suum
    sero,
    et fruslra falebuntur
    impiam
    caccitatem.
    Quid
    auteni
    miraris2,
    si crucemaffcrens
    veniel,
    ubi et
    ipsa
    vulneraosiendct?Tunc
    videbiint,inquit,
    in
    quem
    compunxerunt
    (J oan. xix, 37). Quemadmodiimcnim
    inThoma
    fecit,
    volensincrcdtilitalcm
    discipuli
    erro-
    remque corrigere pro
    miiltorumfide
    ,
    et
    ingerens
    ostendit illi
    signa
    clavorum
    ,
    ci
    ip.-a
    dcclavis
    vttlnera,
    el
    dixit,
    Mitle
    mctnuip
    tuam
    ,
    el vide
    ;
    quoniamspiriius
    ossael carnemnon
    kabet,quemadmodum
    mevidelisha-
    bere
    (Id. xx,
    27
    ;
    Luc.
    xxiv,
    59)
    : liincostcndetvul-
    nera, et crticem
    manifeslabit,
    ulostendat
    quoniam
    ipse
    est
    qui
    crucifixusesl.
    12. Chrisliincrttce
    pro
    inimicisoralio.
    Orulionisil-
    lius
    effeclus.
    Nonsolumatilemde
    cruce,
    seddevcibis
    ipsis quae
    incruce
    habuit,
    immensain
    pieiaiem
    ejus
    possumus
    considerare. Namcumadliucincrucccon-
    fixus
    esse!,
    dicebal:
    Pulcr,
    dimilteillis
    peccatum;
    tion
    cnimsciunl
    quidfuciunl
    (Luc. xxut,
    54).
    Etcrucifixtis
    pro
    illis
    qui
    crucifixeraiil
    orabal;
    et
    quidem
    illi edi-
    vcrso
    dicebant,
    Si FilittsDei es
    , descendedecruce.
    Scd
    propter
    liocnondesceuditdccrttce
    ,
    qiioniam
    Fi-
    lius Dei est.
    Propter
    lioceiiim
    venit,
    ut
    cruciiigerelur
    pro
    nobis.
    Dcscende, iiiqiiiunl,
    dc
    cruce,
    el
    credimus
    inle
    (Malth. xxvn, 40,
    42).
    Hsccvcrbasunloccasio-
    nes iiicredulitaiis. Nam
    plus fecit,
    quani
    si decruce
    dcscendisset. Multoenini
    majus
    fuit
    lapidc
    admonu-
    iiientuni
    appusito
    resurgero, quam
    de crucc descen-
    dere. Lazarumcliam
    quulriduaiuimjam
    fuiicrcfeti-
    dtiiu de
    sepulcro resuscitassc
    inajus fuit, quatn
    de
    cruce descendcrc. Et iili
    (|iiidcmdicebant, Si Filius
    Dei
    es,
    salva
    teinelipsum
    (Marc.
    xv,
    50)
    : isleautein
    oimiia
    suslinebat,
    tii.illosliberarct
    qui crucifixcruut.
    Dimitie,
    inquii,
    i7//s
    peccaimn. Utique dimisil, si
    vclleut
    pceniterc.
    Si eniinnon
    dimisisscl illis
    pecca-
    liim,
    necPaulus
    posl
    Ecclesioe
    pcrseculiuncm
    aposlo-
    lus
    exslitisset;
    si nondimisissctillis
    pcccaium, non
    ulique
    slalim
    post assiiniplionemejus
    triamilliaet
    quinque
    milliaet mtilianiiiliacredidissenl.
    Quoniam,
    inquit,
    mttllamillia
    J udworumcrediderunt
    (Acl. n,
    41,
    el
    IV,4).
    Audi
    quid
    dicunt Paulo
    aposlolo.Firfcs,
    inquiunl, fralcr, quol
    milliasuntJ udceorum
    qui
    credi-
    deruut
    (ld. xxi,
    20)?
    15. J mitalioChiisti. Non
    impossibilis.
    Slepltanus,
    apostolus.
    Imitatorcs
    ergo
    Doiiiini. esse
    debemus,
    et
    pro
    inimicisorare
    excmploipsius, qtii
    citinesset cru-
    cifixus, pro crucifigcnlibus
    se Patreui
    postulabat,
    ut
    1
    laMss.deestvox
    ,
    judici; cujuslocoapudchrysoslo-
    mum,i.emati,
    tribmv.di.
    3
    versiosiss.corb.
    juxtagrsecum:ridcnles
    accnsalorem,
    et
    agnoscenles peccalum;
    el
    quid
    miraris
    si,
    etc.
    2053
    SEHMOCLVJ . mi
    dimitteret illis
    peccatimi.
    Et
    quomodo
    ,
    inquis, pos-
    sumDoniinuiuiniilari? Si volueiis, poleris.
    Si enin)
    impossibilc
    erai imitari
    euin, quomodo
    dicebai.
    Di-
    scileumc
    quoniam
    milissitmel liiimiliscorde
    (Mallli.
    xi, 29)?
    Namsi
    impossibiie
    cssct iniilari
    etim,
    nun-
    qiiani
    Paulus
    dixissel,
    lmilalores mci
    eslote,
    sicul et
    ego
    Cliristi
    (I
    Cor.
    vi,
    1
    ).
    Quod
    si Domiuumimitari
    iion
    vis,
    imilare serviim
    ejus Siephaiuini, quem
    et
    aposlolum
    dico;
    nani et illeDomiiiumimilalus est.
    El
    queinadmoditm
    Clirisltisinter
    crucifigeiiles
    sere-
    iinqueiis
    crucein
    , rclinqiiens propriam pcrscculio-
    nem, procrm-ifigonlibus
    se
    deprecabatur
    Pairem:
    iia et servus
    ejns
    iutcr
    lapidanles
    se, suscipiens ja-
    culasaxortiinet dolores
    qui
    ex
    ip^is
    fiebant, diccbat,
    Domhie,
    nc stutnasillis
    pecctlum
    lioc. Audisti
    quo-
    modo secundumDominumloculiis scrvus. llle
    ail,
    Pttler,
    dhnilleillis
    peccutum;
    nesciunlenim
    quidfa-
    ciunl
    (Luc. xxiu,
    54
    ).
    Al iste
    dicil, Domine,
    nesla-
    liiasillis
    peccalum
    Iwc. El ut
    discas, quoniam
    cnm
    omni solliciludine
    oravit, Posilis, inquil, genibus
    orct-
    bal
    dicens,Domine,
    nestaluasiliis
    pecculum
    lioc
    (
    Aci.
    vn,59), quivivis
    et
    icgnasin
    sseculasocculorum.Aineii.
    SERMOCLYI
    (a).
    DePassione
    Domini,
    vu
    (b).
    1.
    Redemplionis
    noslrw
    beneficium.Qttid
    Deus
    pro
    ipsoexigai.
    Dilectissinii
    fratres,
    Dominusnosicr J e-
    susCbristusnobissalulem
    exbibuit;
    divina; verona-
    tur;enihil minuit. Gratias
    ergo agamuspietati ejus,
    qui
    infirmiiati noslrse de liominesuovilale
    compo-
    suit medicamenlum.
    Magniliceiuus
    eum, quia
    iuil-
    lumdivinaevirtulis,
    dum nobissiibvcnil, feceritde-
    trimenium. Vcre
    pius,
    vere
    Salvaior, qui
    in tanlum
    dilexerit
    opussiiuin, qui
    in tanluin
    rc|iuiaverit
    ser-
    vumsuum,
    id
    est,
    liumanum
    genus tniiversiim,
    ut
    culpamejus
    suoverbere
    expiarei,
    vulncra
    ejus
    suo
    livoresanarct.
    Deuique
    ille
    peccal,
    hic
    vapulal;
    ille
    procvaricaiur,
    isle
    cruciiigitur.
    Qttis
    lioc
    existimet,
    et
    quis cogilet?
    Quiscompensel
    Dominum
    pro
    servis
    mori
    dignatum?
    Et hoc
    pro quibus?
    Pro
    sceleraiis,
    pro impiis.
    Quitl libi, Domine,
    rctribtiet
    opus
    luum
    bonumale
    factum, propria
    voluntaic
    pcrversum,
    sed
    luamiseratione
    reparalum? Qttid
    abco
    pro
    tanlisbc-
    neficiis
    expetis?Numquidaliquidejuseges,
    aut abeo
    quod
    ei non dedisti, requires?
    An
    forle,
    imo hoc
    quairis,
    ut
    aptum
    faciascui
    miserearis,
    ut
    dignum
    constiluas
    quem
    iiiimorlalitalislua;
    parlicipem
    red-
    das,
    ut faciashonum
    queni
    coronesinoeternum?
    2. ArsDei ttt lerrm
    subveniret,
    et
    juslitiwfucerel
    sa-
    tis. Scd
    quid
    a nobis,
    ut hoc
    relribucres, acccpisli?
    Nibil
    cerle,
    an
    aliquid?
    Indiilgeat
    Domiiiiislernc nii-
    seroe,
    si
    qiiidpiaii!
    terract cinis
    pra-siimpserit
    dicere.
    Non
    repudiel insipienlem,
    te.d
    rcspicial
    conlileiilem.
    Dical tcrra Doinino
    suo,
    dical lio; o factori suo:
    Nempeaccepisti aliquid
    ex
    me, quod
    nonhabuisli in
    te. Yolensenim
    subvenire
    terr;c,
    sed exccdcreno-
    lens nioduui
    jusliliae,
    mortalcm morlcluaiedimcre
    cogitabas:
    sed unde mori
    posses
    ex lc niliilominus
    nonbabebas. Tu
    omniporeiis,egoegetis;
    tu immor-
    talis, cgo
    mortalis:
    accepisti
    ex me
    cgeslatempul-
    veris, sunipsisti
    de meniorlem
    carnis;
    fudisti
    pro
    me
    prctiumredeniplionis.
    0
    pretiosumpreliuni per-
    dilorutn! Dicant
    nuncquiredempli
    sunla
    Domino,quos
    liberavil de tnanu hoslis:
    Confitemim
    Domino, quo-
    tiiambonus, quoiiiam
    in smculummisericordia
    ejus
    (Psal.
    cvi, 2,
    1
    ).
    Dicatei terra
    redenipta,
    terr.i irri-
    gala; redemplasaiiguine,irrigatabaptismate: Magna
    iniquiias
    mca,
    sed
    major
    est
    retJ emptio
    ttia.
    5. Ilinc diaboluselususet
    prostralus.
    Audiat
    ergo
    (a)
    Aliasde
    Tempore
    122.
    (b)
    ln
    Appendice
    nuac
    primum
    collocatur.Lovanieusibus
    dubius,
    faisusverlinoet
    viudingo
    videtur. Hucomnino
    sermonem
    huac,quem
    in
    mauuscriplis
    iruslra
    qutesivimus,
    rejicerecompellit
    dicendiratioab
    Augusliniaaa
    maniieste
    dissidens.Denum.1videserm.
    100,
    n.
    5,
    et serm.
    163,
    u.
    1;
    denum.
    3,
    conferserm.
    139,
    n. 5.
    vocemDomini mei humani
    generis adversarius,
    et
    nibil
    jani
    sibi
    npplaudat
    el.itus :
    quia pro
    totius
    mundi facinor.-iuctucc
    pcpeudit
    Doniimmnoster J e-
    su- Clnislus.
    Nutic, inqiiil,judicium
    est
    mundi,
    nvnc
    princepsliujits
    tnundi mitlctur
    furas.
    El
    ego,
    cumcxal-
    laliis
    fuero
    a
    lerrn,
    oniniatraliamad me
    ipsum(J oan.
    xn,
    51
    e(52).
    0
    qiiain
    benete luo
    imp<nu,diabole,
    percnssisli!
    Crcdtilitastua tibi
    exiliuin,
    nobisaltulit
    conimoduni : diiinnulli
    parcis,
    le
    ipsum
    landem in-
    ferimis. Per unins dclictiun oinnes
    captivasti; per
    iiniiis
    jusliliam
    onines nibiloiniiuisamisisti. Si illiiiu
    qui
    tibi coiisenserat
    invasisli,
    isliimin
    quo
    niliil in-
    veneras cur indebite occidisii? Effudisti inuoxium
    sanguiiiem;
    redde daniiiaiain
    progoiiicin.
    Tu cerfe
    ille
    es, qui
    libi divinitatis similiiiidinem
    arrogabas
    elatus : nunc ab boniinedivino
    prosierneris super-
    atus. Et
    quidmirum,
    si
    tc, ulpote
    creaturamsuam
    ,
    virtus divina fecissci? Sed hoc est
    magnuin atque
    mirificuin,
    ut dc
    pulvcre
    assumcrei undetuam
    nequi-
    tiam
    prosternerei atque
    contereret: ul
    qui supra
    si-
    dera
    superbtiscrigebaris,
    iiuiica came
    supereris. J lle
    igilur sauguis(jiieincfiiidisti,
    te
    vicit,
    mercdemit.
    Dcnique
    iliiiin
    bibo;
    el vcneni lui
    perniciem
    saivatus
    ultra nonlimeo. PrsGvaluisiiin
    parndiso;
    sed vicius
    cs de
    patibulo. Quid
    oiibi
    circmujeclainparadisoig-
    ncam
    rhomphniamopponis?
    Ecce cxaltati Crucifixi
    profJ uens
    unda rcstiuxit versaiilemflammam. J am-
    jampalet
    luiniano
    gcncri paradisus,
    in
    quo
    lalronem
    coiifiienlcni reduxit DoniiiiusJ esus Christus.
    4. llinc
    paradistis
    reseralus.Conversio
    nunquam
    lar-
    da. Lalronis
    fides.Unde,
    et
    quare
    istamululio.0
    quam
    grandeiiiyslerium
    ! Paradisus
    qui
    claitsuslueral
    prae-
    varicalori, jam
    reseratur latroni. An forte el in hoc
    latronelolum
    lioniiiieiii,
    vcl illumetiam
    primumge-
    neris litimani
    parcntem
    advertereconvenit? Si enim
    is
    qui
    aliis interliciendoiiilulerat moriem
    , lalroiiis
    accepit
    nomen:
    quanioinagisqui ipsam
    morlem,
    qtiae
    noii
    erat, pcccando iuvenit,
    tatronis non immerilo
    criincn incurrit? Cbrislus attiemait latroni:
    Hodie,
    inquit,
    mecttmerisin
    paradiso(Luc. xxui,
    43).
    Cui
    aliquaiido, charissimi,
    lardavideatur csse
    convcrsio,
    cuni lalronis
    jain pendeiilis, jam
    moricnlis non fue-
    ril
    reptidiata
    confessio? 0
    ampla
    Doniini
    miseratio,
    oblivisceulis
    injusti crimen,
    suscipieniis poenitenlis
    fideni;
    pro
    sceleredamiialumfacientis
    eleclum,
    mor-
    lis debiiorcmrcddciilis oeterniialisviiae
    panicipem!
    Scd
    planebujus
    latronisexliema
    quidem,
    sed non
    niinima
    fides, qui
    Dominumtunc non suscilantcm
    moriuos,
    sedmorientem
    pro peccatoribnspropemo-
    diim
    agnoscere
    et conliteri
    pronieruil!
    Solus
    denique
    Pcirus
    [lassionis
    timorc
    pcrterriius, quasi
    liominem
    denegai,
    lairoCTticifixumadorat: scdPetrum Domi-
    litts corrcxil
    respiciendo,
    lalronem vero beatificavit
    in
    gloria
    assiimendo.0 latronein
    laudabilcm,mirubi-
    lcm, imilabilein,
    soevioiiiem
    gladio,
    violenlum
    coelo,
    rajiinis iiihiaiilem,
    lideferventem! Sed hmcmulatio
    dexterwExcetsi esl
    (Psal. LXXVI,
    11);
    ul versamvi-
    cein redderei diabolo Christus:
    videlicct,
    ut
    qtiem-
    admodum diabolus
    primimi depravando
    hominem
    abslulerat de
    paradiso,
    sic Cbrisius lalronemconfi-
    lcnteni crtieret de inlerno. Ille
    priesiinientem
    dein-
    lerdiclo
    lignodeccpit;
    iste
    pendentem
    de
    pcenali ligno
    redeinit.
    5. Lalronis voxnobis
    usurpanda.
    Elenim
    , fralrcs,
    assumamuset nosvocemlatronis
    liiijus,
    si nonvolu-
    musesselatrones. Dicamuset nos: Memento
    nosiri,
    Domine,
    cuin veneris in
    rcgntim
    liium. Hanc
    ergo
    confessionemilliussancti
    latronis,
    fratres
    charissimi,
    quam
    decanlaudo
    protulinuis,
    et
    respondendo pro-
    pria
    voce
    fccimus,
    devotionecertissima
    proferamus
    :
    el sic
    dicamus,
    ut
    audiamur;
    sic
    confiteamur,
    ut sal-
    vemur. Fide
    ergodicamus,
    cordeclamemus.
    Ipse
    au-
    lemDominusnosler J esus Christus aiidiet
    profecto
    vocemnoslri
    clainoris,
    si
    iniegram
    devotionem
    ap-
    probaverit
    mentis.
    Ipseperducal
    nosadarboremvi-
    uc, qui
    eruit nosdelacumiserisc.
    Ipse aperiat
    nobis
    jantiasparadisi, qui confregitportas
    inferni.
    lpsepo-
    2055
    APPENDIX.
    2056
    pulum
    siiumeruat a
    flagcllo, qui
    secontineri
    permi-
    sit anle
    prxsidem
    PonliumPilalum.
    Ipse
    in
    rcgiuim
    suum
    perducat
    confitentes, qui pali dignatus
    est
    pro
    impiis
    iiiiiocens: ut sitnoinen Doininibenedictuni in
    saeculasoeculorum.Amen.
    SERMO
    CLVII(fl).
    In
    vigiliaPaschse,
    i.
    DeverbisGenesis,cap. i, 1-61,
    In
    principio
    fecitDeus
    ccelumet
    terram,
    etc.
    (b).
    1. Sermonisexordium.Mullastint et
    magna
    vene-
    randse Paschse
    niysteria
    , quoe
    divinis Libris sunt
    consecraia,
    et in
    anliquis
    J udaeorumarchivis fuerant
    reservata; quorum
    admirabilis ratio et
    mira,
    fi-
    des
    pura, religiosincera,
    veluli
    quodam
    vclaminele-
    cla,
    suamsanciilaieminahdilis
    occulebant,
    et
    prisci
    antisliies adumbralacerncbant,
    el sacrificiacruenla
    niuneribusofferebant.Hancariifexnonlerrenis colo-
    ribns,
    sedcceleslibusvirlutibus,
    clypeo
    devolionisauro
    coruscaiile
    depinxit,
    et animumtenaciter
    diligens
    in
    ipso lemplo
    hiimani
    corporis dedicavit, inlegris
    et
    acerrimis sensibus officia
    distribuil,
    et amoremin
    ojus
    cordeconclusil. Et cumille clarusrector asfro-
    rtnn, poli genilor,
    dux
    diei,
    luminis
    imperalor,
    inter-
    jcelor genninis
    ,
    autumui
    lemperies,
    auni cursumet
    quadriparlitalcmporimi spatia compleverit,
    diei liu-
    jus
    solemnitatemnosdocuit celebrare. Quanta
    nobis
    bonaDominicse
    passionis
    admirabiles
    triiimpbi
    contu-
    leriiit,
    morlali et humanavoce nec
    praedicare,
    nec
    memoritcr valeoenumerare. Ex illo
    iiaque
    beneficio-
    rum
    accrVo,quse
    ccelestisiiitmificenliahumano
    generi
    largila est,
    unuin
    granum
    lidei,
    quod
    in seconlinel
    mulliplicem
    vitoe
    rationem,
    in
    gremiosapientiae
    col-
    locabo: ut in
    ipso prudenlioe
    sulco coalescat divini
    serinonis imbre satum
    , magnaque
    et admirandaex
    modica
    praebealstirpe,
    et oralionis
    opacitale
    cxube-
    ranlia
    praestct.
    2. Luxcreala
    , quanlampoluit
    mortalis oculusca-
    pere.
    Terrainvisibilis.Fil visibilis.

    In
    principio,
    in-
    quit, [ecil
    Deuscwlumel lerram. Exclusil omniumin-
    fcliciumerrores:unum
    imperalorem
    DeumPatrem
    oslendit,
    unumcoiidiioreinuniversilalisFiliumin-
    dicavil. Fiat lux: ci
    facia
    csl lux. EtviditDeus
    lucem,
    quia
    bonaest: non
    quod
    Deusliiccmantc non
    nosset,
    quam
    nonnisi visam
    laudaret,
    cuni sil luxsolus om-
    nium
    ipse,
    sicul
    evangelista
    tcstalur,
    Ego
    sumlux
    mundi
    (J oun.
    vni, 12);
    cl
    Apostolus,Qui
    habitatlu-
    cem
    inuccessibilem, quam
    nemo
    Itominumvidit,
    necvi-
    dere
    potesl(I
    Tim.
    vi, 16).
    Hanclucemdixitinsoe-
    culo
    , quia
    bonacst secuitdumIiominem
    ,
    nousecun-
    dumDeum.Deusenimnonlaniamhanclucem
    iribuit,
    quampnicratipselargiri;
    sed
    quantum
    niortalisocu-
    lus
    caperepotuit. Necqui
    universumorbem
    illuminat,
    tribuerct
    splendorem,
    nisi
    quem
    morlalis
    capere
    aut
    sustinere
    uliquepossel.
    Terraerutinvisibilisetincom-
    posila.
    Sedterrainvisibiliscssenon
    poterat:
    cui
    ergo
    invisibiliserat?Si
    Angelis;ubitaniamolesabscondipo-
    terai?si
    hominibus;
    adliuchomononeral. Deus
    quipjie
    fundavit terram
    super aquas,
    et medielaiem
    aquarum
    superccelosimposuit,
    ctmedietalem
    abyssisdemersit,
    et inmaria
    congregavit,
    etsicterra
    apparuit.
    Ei dixit
    Deus: Fiat
    firmamenlum
    inter
    aquam
    el
    aqttam.
    Et
    vocavilDeus
    firmamenium,
    cmlum.Vidctis
    quiaaquam
    super
    iirmameiitumcceli
    imposuit,
    ct
    per separatio-
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    131.
    (())
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    colloralur.Est
    ambiguus
    Lovaniensibus : sed Verlinoet
    vindiugo
    falsus. Abhis
    quippe
    observatur
    Augustinum
    in lib. 15Coofessionum
    cap.6-9, aliisqne
    locisidouiniaoafhrmare
    quod
    hic
    uega-
    tur,
    scilieet
    SpiritumDei,
    qui
    ierebatur
    superaquas,
    fuisse
    Deum.
    Ipsi
    eliaminlib.2ad
    Simplicianum, qua;sl.1, displi-
    cuisseeorumnominaliui
    opiuiooem,qui
    illum
    iutellige-
    rent
    spiritumesse,

    quomundi,ail,
    molesuniversa
    ista
    corporea,
    velut
    auimatur,
    administerium
    quorum-

    que
    gigaentium
    etinsua
    specie
    continendaruni
    corpora-
    ,
    humcreaturarum.
    nem
    aquarum
    arida ferra
    appamit,
    el
    recedentibus
    aquis
    visibilem
    significavit
    ?
    Quod
    autcm
    invisibiliset
    incomposita,
    nccdum
    fuerai ordinata
    ,
    necduni
    diver-
    sisfriictihns
    plena.
    5.
    Spitittts superaquas,
    non
    Deus,
    redres Dei.Est
    scminarhisanimundw
    conditionis.
    Spirilusduo,
    Dei et
    mundi.

    Tencbrw,
    inquil,
    erant
    superabyssos,
    et
    Spi-
    rilus Dei
    ferebatursuperaquas.
    Si enimfaculamin
    tenebris
    inferas,
    conlinuo illuminantur
    universa:
    quanfomagis
    ubi Deus
    erat, lenebraeessenon
    poie-
    ranl?Hic
    spiritus quidem
    res est Dei : non tamen
    ipse
    Deus
    inlelligetur
    esse. Nametsi
    spiritusdicilur,
    non omnis
    spiritus
    Deus est. Sic enim
    spiritus
    Dei
    diclus
    est, quomodo
    et
    angelus
    Dei: hoc
    est,
    res
    Dei;
    non tamen
    ipseDeus, qui spiritus
    Dei.
    Hicergo spi-
    rilus
    qui superferebalur aquas, seminariusest ani-
    inandseconditionis: undect
    aquae
    et terraemox
    jussu
    Dei
    emerserunt; quia
    nec
    aqua,
    nec terra
    viveret,
    aut
    aliquidgenerarel,
    nisi hocDei
    spiritus
    animaret:
    unde et lerra
    frugcs,
    ei
    aquaproduxit pisces.
    Duos
    atilem
    spirilusesse,
    unum
    Dei,
    alterum
    hujusmundi,
    Apostolus
    dicit:
    Nosjam
    nonhabemus
    spirilumhujus
    mundi,
    sedespiriiumqtti
    exDeo esl
    (I
    Cor.
    n, 12)
    :
    utosleuderet alterum esse
    spiritum Dei, qui
    Deus
    esl;
    alteritm
    spirilumhujus mundi, quo
    animanlur
    universa. Amos
    propheiadicit, Quisolidat
    tonilruum,
    el condidil
    spirilum:
    cutn
    utiquc qui
    Deusdici
    nqn
    poterat, generatus.
    4.
    Exposiiio allegorica
    ierrw
    invisibilis, divisionis
    aquarum,
    terrm
    germinanlis, solis, lunw,
    aslrorumet
    piscium.Fecitergo
    in
    principio
    cwlumetterram: cce-
    lum
    spirilum,
    lerram
    carneni,
    lioc
    est, hominem
    spi-
    ritualem;
    inprincipio,
    hoc
    est,
    inChristo.
    Interroga-
    verunl eum
    J udoei, Quem
    tedicis?
    Respondit,
    Prin-
    cipium, qui
    et
    loquor
    vobis
    (J oan. vm,
    25). Terra,
    inqiiit,
    invisibilisel
    incompositu.Quia
    caniemhominis
    Christusassumere
    disponebat,
    incomposita
    dicebalur.
    Composita
    necdum
    crat;
    quia
    necdum
    Gabrielisan-
    geliannuiitiationecompi)sila,iiecdum
    assumpiioneDo-
    niini visibilisfacla
    ,
    necdumvirfulum
    frugibusplena.
    Divisio
    aquarum,
    judseorum
    populorum
    el Chrislia-
    noruin
    ,
    sicut
    Apocalypsis
    :
    Aquasquasvidisli,
    populi
    suntel nationes
    (Apoc.
    xvu
    ,
    15).
    Cum
    aquas
    dicitsu-
    per
    ccelos
    impositas, chrislianum
    populum
    niiiiliat.
    Tertiadie
    germinai
    lerra hcrbam
    pabuli
    secundum
    suum
    genus,
    et omne
    lignuin
    faciensfruclum. Cum
    igitur
    terram
    germinarejubet,
    in
    Ecclesiacalecliu-
    meni sunt
    quasi
    herboe: eum
    credunt,
    velut in cul-
    mos se
    erigunt.
    Fideles
    quoque
    in
    spica
    maturi ac-
    crescunt;
    undeet sanctorum
    grana
    in
    horreisccele-
    stibusreconduntur.
    Lignum
    eiiim
    fruclifcrum,diversa
    sunt
    genera
    sanclorum
    Quasarboresnecturbinescu-
    piditatumpossunt
    everlere
    ,
    nec ardenlis
    libidinis
    llaniniacexurere.
    Fiat,
    inquit,
    luminare
    majus
    inin-
    choatione
    diei,
    et luminureminusi
    inchoationenoctis.
    Sol Christus
    est;
    LunaEcclesiainorbe
    completa,
    so-
    lis clarilale
    quotidie
    illuslrala. Stellae
    quoque
    lu-
    cenles
    ,
    sanctoruni sunt
    millia;
    id
    est, Aposloli,
    Pa-
    triarchoe,
    marlyres,
    virgines, sacerdoles
    , cuncli
    justi pariter
    et fidelesvirlutumsuarumJ lammara-
    diantes.
    Quinta
    diefetus suos
    pisces
    el aves factum
    esi ut
    producerent.
    In
    comparationepiscium
    sanctos
    dicinius
    ,
    qui
    in
    aquaRaptismatisvivunt. Ideo
    pisces
    benediciionem
    primo
    consequi meruerunt,
    quia
    fi-
    delesinsacramento
    Baplismatisbenedici
    potuerunt.
    Sextavero die fecitDeushomiriemad
    imaginem
    et
    similitudinemstiam.
    SERMOCLVIH
    (a).
    in
    vigilia
    Paschae
    (b),
    n.
    1. A Pilalo
    J oseph petit corpus
    J esu.
    Peracta
    (d) Alias,
    de
    Tempore132;
    et
    post,
    in
    Appendice
    50.
    (b)
    lncerti
    auctoris,
    qui
    cumbicPetrum
    resurrectionis
    Filii Deiel antecrucemconscium
    fuisse;
    ijisumque,
    cum
    videret resurreclionem
    quam
    Dei Filius
    praenunliaverat
    iiuplelam,
    quisollicitusvenerat, securumabscessisse
    dicat,
    in
    Evangelium
    Lucae
    cap.18,
    etJ oaniiis
    cap. 20, jieccare
    2057
    SERMOCLIX. 2058
    passione
    Domininostri J esuCbristi,
    et resurrectione
    in
    qua
    fideinostraeomnis summaconsislit, eraergit
    quidam
    J oseph,
    olim
    quidcm
    amatorct
    discipulus
    Do-
    mini,
    et
    qui pro
    ratione
    temporis
    defuncto
    exsequias
    occultas
    impendebal;quia
    et nofi niisericordiamfuror
    perseqiieuliumprohibebat.
    Quod
    factumilaJ oannes
    evaugelista
    narravit:
    Rogavit, inquit,
    PilalumJ o-
    seph
    occulle
    , propter
    melumJ udmorum;
    el
    pelivit
    eor-
    pus
    J esu,
    et
    permisit
    Pilatus
    (J oan.
    xix, 38).
    Cumin
    animo
    religioso
    metus cuni devotionecertaret,
    ex-
    cogitavit
    statim
    quod
    et fidei salisfaccret et timori,
    occulle
    postulans;
    ul ethumomandaretoccisum
    ,
    et
    declinaretinsaniam
    J udscorum.J udexveroeumdem
    serval
    animummortuo,
    quemimpendit
    audito: nam
    quem
    coactus
    dederat
    posnoe,
    libenstradit
    sepulturse.
    Postquam
    vero
    corpus
    J esu humalum
    est,
    stalim
    po-
    tenliam
    suam
    repetit, qua
    veneratrediiura
    majestas.
    Namcujus
    nativitashominisostenderatfilium,
    mors
    proditlit
    Deum.
    2. PelrusChristiresurreclionisanlecrucemconscius.
    CumenimMaria
    Magdalene
    venisseiad
    monumculum,
    quam
    memoremSalvaioris,
    amissa
    fide,
    devotioinIa-
    crymas
    compellebat,
    vidensrevolutumaforibus
    iapi-
    dem,
    cum
    noninvenissel
    in
    sepulcro
    Dominum,epe-
    pit
    acrius
    dolere,quodperdiderat
    et defunctum.Mox
    autemadPetrum
    ejusdiscipulumpervolal,quempro
    merili
    qualitale
    vel
    fidei, major
    de
    ejus
    obilu cura
    tangcbat:
    nuntiat
    inane
    sepulcrum; quaeriturcorpus
    ablatum. Petrus
    veroresurreciionis
    Filii Dei et ante
    crncemconscius, quampraedixerat
    ipse passurus,
    subtali nuutio
    nonflevitautdoiuit: sedmoremsuum
    indivinisviriutibus servans,
    properatexperiri quod
    credidit. Ad
    sepnlcrumitaque
    Domini celeri cursu
    fcslinat,
    lselior rediturus,
    si non invenirel
    quem
    quocrebat.
    Beatusautem
    Evangelisia
    etex
    consequen-
    libus
    probat poteiiiiam
    resurgentis.
    Venit, inquit,
    SimonPelrus,
    etintroivitinmommenlum: et cumnon
    invenisset Dominum,
    vidil linieamina
    posila,
    el suda-
    rium
    quodfuerat
    supercapuiejus(Id.
    xx,
    Gel
    7).
    J am
    inanifeslusDeus,perlaturusqueni
    viviiicaveratmcce-
    lum
    ,
    et morlcmvacuat et
    sepulcrum.
    Namlinlea-
    mine,
    quo
    fuuus
    tegebatur, exposiio, rcliquit
    terrse
    "morlisexuvias,
    vilali
    jaincorporc
    indula
    raajeslas.
    Petrus
    igitur
    vidensresurreclionem,
    quam
    Dei Filius
    proenuniiaveral,
    impletam, qui
    sollicitus
    venerat,
    se-
    curus
    abscessit.
    3. Mariaab
    angeloobjurgata.
    Mariatamenresurrc-
    ctionis
    ignara
    noncessat
    lacrymas
    fundere,
    nesciens
    bancesse
    Dominici
    corporisgloriam, quamputahat
    injuriam.
    Cujus
    iiianemmcerorein
    angelusmagispro-
    liibet
    quam
    consolatnr,
    uleliam
    Evangelista
    (estatur:
    Maria, inquil, quidploras?
    Si
    spiriluaii prudentia
    in-
    lenlionemdivimsermonisinlelligas,lacrymarum
    cau-
    samnon
    lanquamignarusinlerrogat,
    sed
    imporlunos
    flelusdolenlis
    objurgat.
    Maria
    ,
    inquit, quidploras,
    cuinvacuomonuniento,
    non damnofuneris,
    sedme-
    rito
    rcsurgenlis,
    J esuChristi
    corpus
    virlus
    sibi,
    non
    facinus
    vindicasset?Culpat
    eodem
    tempore
    a Maria
    lacrymas
    fundi, quo
    dcbuit
    gloriari.
    Quidploras,
    aut
    queni quaeris?Angelusinslruit
    nescientemsanocon-
    silio,
    nevivenlem
    quaereret
    in
    sepulcro. Quaemulier,
    quia
    revixisse
    quem
    flebat,
    ncc
    correplacognovit,
    sujierQuispostmodumlacrymis
    revocatur vocitmsre-
    k
    surgenlis.
    SimilibuselenimJ esusMariamverbisal-
    loquitur
    :
    Mulier,iuquil, quidploras,
    aul
    quemqumris
    (Id.
    xx, 13, 15)?
    Hocest
    dicere,Mejamviveute,pro
    -quo
    mortuo
    lacrymas
    fundis?
    aui,
    Me
    prscsente,quem
    qtia-ris?
    AtillaJ esuiii sccundo
    appellalacognoscens,
    divinse
    majesiatis operanlepotenlia,
    vivuminvenit
    quemquoerebat
    occisum,
    J estiinChrislumDominum
    nostrum;
    cui
    semper
    inPatre
    gloria
    insseculassecu-
    'lorum. Amcn.
    videtur
    vindingo,
    verlinoetLovaniensibus. Quod
    n. 2de
    Maria
    wagdaleueper angeluaiobjurgatanarrat,
    convenit
    ferecuminitiosernionis interAmiirosiaaos
    56, quae
    etiam
    interMaximi Homilias est
    quarta
    de
    Sepullura
    Domini:sed
    niagoampartemdecerpta
    exAmbrosio inLucam.
    SANCT.AUGCST.V.
    SERMOCLIX
    (a).
    De
    Pascha,
    i
    (6).
    1. Hwc dies cwlerislucidior. Dierum
    omnium
    mater. Non
    queo,
    fratres
    cbarissimi, quod
    mente
    concipio
    ,
    ore
    proferre;
    etcordismei lsetiliam
    lingua
    non
    explicat.
    Hocautemnonsolum
    egopaiiur, qut
    cupio
    narrare
    quaesentio,
    sedetiamvos inecum
    pa-
    timini, plus
    exsultantesinconscientia
    ,
    quam
    inelo-
    quioproferentes.
    Videlurmihi hsecdies cselerisdie-
    busesse
    lucidior,
    sol mundoclariorilluxisse
    ,
    astra
    quoque
    et omnia clemenlalaelari : et
    quaepaticnte
    Domino
    proprium
    lumen
    relraxerant,
    et noluerunt
    Creatoremsuum
    aspicerecrucifixum,
    ecce nunc vi-
    ctorem
    illum,
    et abinferis
    resurgentem
    novoclaritaiis
    suae
    prosequuntur
    '
    obsequio.
    Credil
    ccelum,
    credit

    terra,
    el
    sagenaquse
    lolummundum
    piscataest,
    J u-
    dseoslenerenon
    potuit.
    Hmcesl dies
    quamfecit
    Do-
    minus
    ,
    exsullemusettwtemurinea
    (Psal.
    cxvn
    , 24).
    Quomodo
    Maria
    virgo
    materDominiinteromnesmu-
    lieres
    principalum
    tenet;
    itaetintercoeterosdieshaCc
    omniiundierum mater est. Remnovamdico
    ,
    sed
    quaeScripturarum
    vocibus
    comprobalur.
    Haecdieset
    unade
    septem,
    ef
    extra
    septem
    est : hoccest dies
    quseappellatur
    octava
    ;
    undeet in
    qnibusdam
    Psal-
    morumtitulis
    stiperscribitur,
    Pro ociava
    (Psal. vi,
    elc).
    Hseccst dicsin
    quaSynagoga
    (initur
    ,
    et Ec-
    clesia nasciiur : haecin
    cujus
    numeroocto aiiiniae
    servatsesunt inarcaNoe. Et
    qnid
    mihi necesseest
    infinila
    replicare?
    Diesme
    deficiet,
    si volueroorane
    diei islius
    exponere
    sacrameiilum.
    2. Adhanclolasabbati
    gratia
    translata. J usti corona
    Chrisli
    aquo
    el ornanlur.Hoctantum
    dico, quod
    uni-
    versasabbati
    gralia
    et
    antiqua
    illa festiviias
    populi
    J udseoruindiei istiussolemnitatemulalaest. Illi in
    sabbatononfaciebant
    opus
    serviie: nosindiedomi-
    nica
    ,
    hocesl indie
    resurreclionis, opus
    servilenon
    facimus; quia peccatis
    et vitiisnon servimus:
    Qui
    enim
    facitpeccatum,
    servusest
    peccati(J oan. vm,
    34).
    llli de domibus suisnon
    egrediebantur
    : et nosdo
    domoCbristi non
    egrediamur*;
    sumuseniminEc-
    clesia.llli nonaccendebanl
    ignem
    indiesabbati : nos
    econtrarioaccendamusinnobis
    igncmSpirilussancti,
    et omnevilium
    excoquamuspeccalorum;
    de
    quoigne
    Dominusait :
    Ignein
    veni mitlerei
    terram;
    el
    quid
    volo,
    nisi ut ardeal
    (Luc. xif, 49)?
    DesideratDomi-
    nusistum
    ignem
    arderein
    nobis.,
    secundum
    Aposlo-
    ltim,
    idest,
    Spiritumsanctumfervere(/}om.xn, 11),
    ut non
    refrigescat
    charilas Dei. Illi
    per
    diem
    sabbati
    nonambulantin
    itinere; perdiderunt
    cnimeum
    qui
    dixit, Ego
    sumvia
    (J oan.
    xiv,
    6):
    nosatilcin
    dicimus,
    Beatiimmaculaliin
    via, qui
    ambulanlin
    lege
    Domini
    ;
    et ilerum
    ,
    Viatnverilalis
    elegi: et,
    Viam
    jusii/icalio-
    numtuarumdoceme
    (Psal. cxvin,
    1
    , 30,
    2i>).
    Illi
    de
    spinis
    Dominumcoronaverunt:nosautemsi fueri-
    mus
    lapidespretiosi,
    nostrumDominum
    coronamus.
    Caputimperatoruai
    sseculiistiusornant
    diademata:
    nosideoin
    capile
    nostri
    regis imponiinur,
    ui orne-
    mur a
    capite
    s. llli non
    receperunl
    Chrislum
    ,
    etsus-
    cepluri
    sunt anlichrislum: nos
    recepiinushumilem
    Filium
    Dei,
    ut habeamus
    postea iriuinplianiein.
    Et
    ad
    exlremum,
    nosler bircusanteDominumimmola-
    tur in altari: illorumhircusanlichristus
    conspulus
    et malediclus
    projicitur
    in soliludinem. Noster latro
    cumDomino
    ingressus
    est
    paradisum
    : illorumlatro
    homicida
    alqueblasphemus
    morilurin suo
    peccaio.
    lllisBarabbaslalro dimittitur : nobisChristus occi-
    ditur.
    -
    l
    ita
    Mss.,
    uno
    exceptocb.,
    in
    quo,proteslantur.
    inedi-
    tis
    autem,
    veneranlur.
    s
    MS.cb.
    addit,
    id
    esl,
    amandatis
    ejus
    non
    declinemus;
    nechabet,
    sumuseniminEcclesia.
    8
    in MS.
    cb.,
    nos ideoin
    capilibus
    nostris
    signaculwn
    nostri
    regisimponimus,
    utornemurachristo.
    (a)
    Olim,
    de
    Tempore136;etpost,
    in
    Appendice
    51.
    (b)
    lntersermouesEusebio
    inscriptos
    exstaretradunt
    Lovanieases;
    sediaillis tamennonnisi
    quod
    ad sensus
    contenlus
    reperitur.
    Exstatverototus
    quod
    adverbaiu
    Hieronymi
    tomo
    9,
    cum
    spuriisopusculis.
    (Soixante-cinq.)
    3059
    APPENDIX.
    *sr
    #560
    3. J Hodtecasit
    porla
    reserata. Ecclesim
    porta, porta
    paradisi.
    Pro
    quibus
    universis,
    iralres charissimi
    ,
    consona
    paritervoce
    cantemus: Hwcestdies
    qiiamfecit
    boriiiiius,
    exsultemus
    etIwlemurin ea.
    Igiieam
    illani
    rhbmphaeam
    et
    pafadisi
    jariuam, qua'm
    nullus
    poiuit
    effrihgere,
    bodieChrisUiscum
    latrorie.reseravit.
    Ho-
    dieilixit Cbristus ad
    Angelos
    :
    Aperiie
    mihi
    portqs
    jnstiiim,
    ingressus
    iheas
    cbnfiieborDbminq; quae
    cura
    semel
    aperla esl, nuiiqtiamcredehtibys
    clauditur.
    Ex eo
    leinpore quo psissus
    esi Dominus
    usque
    ad
    prses"enteiii
    diem,
    baec
    porta
    et clausaestet reserata :
    clausa est
    peccaloribus
    et
    incrediilis,
    reserataest
    juslis
    et credenlibus.
    Per hanc
    ingressus
    est Petrus
    ,
    per
    hanc
    ingressus
    esl
    Paulus, per
    hahc
    pmnes
    sancti
    elmarlyres
    intraverunt, per
    banc
    qubtidie
    de loto
    niundo
    jnstorum
    aninise
    ingrediuntur.
    Duaeenihi sunt
    portoe,portaparadisi,
    et
    porla
    Ecclesise:
    per portam
    Ecclesioeintramusin
    porlamparadisi.
    Ita
    ergo
    debe-
    mus vivere
    ,
    ne
    ejiciamur
    de
    domoilla,
    et
    ejecti
    foras
    a besliis devoreinur
    :
    quas
    inaliolocoi
    prophcta
    for-
    niidans,
    commemoransait,
    Ne tradas bestiisanimam
    confilenlem
    libi
    (Psal. LXXIII, 19).
    Eccenunc Domi-
    ntisslansin
    paradisi janualoquitur
    adnos
    qui
    sumus
    iudomo
    ipsitis
    congregali,
    et dicit: Hmc est
    porla
    Domirii;justi
    inlrabitnl
    per
    eam
    (Psal. cxvn, 19, 20).
    Quodipseproestaredigneiur, qui
    vivit et
    regnat
    in
    sseculasseculorum-Amen*.
    SERMOCLX
    (a).
    De
    pascha,
    n
    (b).
    I. Cliristus
    quomodo
    libere
    egit.Quondm
    modomors
    mortis tt morsus
    inferni.
    Passionemvel resurre-
    ctioneinDomini et Saivatorisnostri J esu
    Christi,
    fra-
    tres
    dileciissimi,
    licet omniaVeterisTestamenti vo-
    ltiminamultoante
    pfsedixerint;
    tamenetiam
    per
    6s
    David
    proplielaeSpiritus
    sanclusevidenler ostendit
    ,
    dicens : Deusultionuni
    Dominus',
    Deus ultionumti-
    bere
    egit(Psat.
    xcui,
    1).
    Solusetenim
    ipse
    libere
    egit, qui
    nobishodie oslendit
    qiiid egerit.
    Libere
    enim
    egil,
    de
    quo
    multo ante fuerat
    proplietatum,
    quiafactus
    dslskut hbmosine
    adjulorio
    inler morluos
    liber
    (Psal.
    LXXXVII
    , 5., 6).
    Vullis tamen scire
    quid
    egerii?
    Audife
    quid
    fecefit. Nulla
    necessitate,
    sed
    pffjpria
    volunfaieiri
    ligno
    se
    suspendipermisit,clavls
    corpus
    suum
    perforari
    non
    renuit,
    animam
    poneiido
    morieni
    susiinuit,
    carnerii in
    sepulcro reposuil,
    et
    comitantesecumanima ad inferna descendil.
    [Per
    hanc
    elecli, qni quamvis
    in
    iranqtiillitatis sinu,
    la-
    men
    apud
    inferni claustra
    tenebantur,
    ad
    paradisi
    amcenareducii sunt,
    Quod
    ante
    passionem
    dixii,
    in
    resurreclione
    sua Dominus
    implevit
    : Si exaltatus
    fuero
    , inquit,
    a terra
    ,
    omniairahamad me
    (J oan.
    xn, 52).
    Omniaeteriim
    traxit, qui
    de electis suis
    apud
    inferosnulluinreliqiiit
    : omnia
    abstulit, utique
    electa.
    Neque
    eniminfldeles
    quosque
    et
    pro
    suis cri-
    rainibusselernis
    suppliciis
    deditos
    ,
    adveniamDomi-
    nusresurgendo reparavit:
    sedillosexinferni claustris
    rapuit, quos
    suosin fidecl actibus
    recognovit;
    Uride
    recte etiahi
    per
    Oseam
    dicitur,
    Eromors
    tuq,
    o
    mors;
    eromorsus
    tuus, inferne(Oseexiu, 14).
    Id
    namqne
    quodoccidimus, agimus
    ut
    penitus
    non
    sit;
    ex
    ep
    autem
    quod
    mordemus,
    parteiri absirahimus, par-
    temquerclinquimus
    :
    quiaergo
    inelecfissuis foridi-
    1
    Sic
    plerique
    MSS. eb.autem:uwcest
    portaDomini; justi
    inirabunt
    per
    eum.Feslinemus
    ergo, frdtres
    mei,
    monert-
    le
    Apostolo,
    initlam
    requieln;
    ne
    quis
    errandoincidalin
    tenlaiionemet
    laqueum
    diaboli:sedad wterna
    prwmia
    festinemns,qumipsepromisitquipro
    nobisnwrtuusestet
    resurrexit;
    cui est honoret
    poteslas
    inswculaswcutorum.
    '
    jmen.
    ,
    La)
    Alias,deTempofe137; etpost,
    in
    Apperidice'52.
    \b)
    Cousarciualus ex
    Gregorii
    et Eusebhseritentiis,Et
    qufdem
    liic
    plufa
    suatansulis
    inclusa,
    quse
    mihime
    fepe-
    riuntur
    inmahuscriptis,quibus
    detractlscaeteraihtefse
    aptius
    cohKrerent. Denum.
    1,
    vid.homil.
    GregOrii papas
    22
    in
    Evangelium;
    denufh.
    2,
    vid.Eusebiihomil.1de
    Pascha;
    denum.
    3,
    corifer
    ejusdem
    homil. 1 de AsCensioheDo-
    toini;
    denum.
    5,
    vide
    Append.
    serm.
    163;
    n. 1.
    tusj
    occidit
    niortem,
    morsmortis
    exstitft;
    qulsf
    vero
    ex infcrno
    parlemabstulit,
    et
    partem reliquit,
    non
    occidil
    fundilus,
    sedmonforditinfernuni;Ait
    ergo.,
    Eromors
    tua,
    omors: ac si
    aperte dicat, Quist
    m
    eleclismeistefunditus
    perirno.
    Efomonus
    tmti,
    in-
    ferne;
    quia
    sublatismeistein
    parte
    transigo.:
    tunc
    enimDominusnoster J esusChristus
    illuiii]
    fenebra-
    '
    rumet mortis
    principern colligavii; legiones
    illins
    perlurbavit: poriarum
    inferni vectesferreosconfre-
    gil,
    omnes
    justos, qui originali peccatii
    astricti te-
    nebantur, absolvit; captivos
    in libertateiri
    pristirtam
    revocavit, peccatorum
    tenebris obfcccatos
    sptendida
    luce
    perfudit.
    2. Vocestarlari adadventumChristi. Eeee
    audistis,
    quid
    defensor noster ultionisDominus libere
    egisse
    describitur.
    Postquam
    enirii
    exaltatus,
    id
    est,
    a J a-
    dseisincruce
    suspensns
    est,
    ut hseebreviter cuncta
    perslringam,
    moxul
    spirilumreddidit,
    unita suae
    divinitaii anima ad inferorum
    profunda
    descendii.
    Cunique
    iCncbrarumterminum
    quasi quidamdeprx-
    dator
    splendidus
    ac terribilis
    attigisset, aspicientes
    eum
    impfse
    ac tarlarcie
    legiones,
    territseactrementes
    inquirerecceperunt
    dicenfes:
    [Quisnam
    estisteterrl-
    bilis,
    et niveo
    Splendore
    coruscus?
    Nunquantnpslcr
    talem
    excepit
    tartarus, nunquam
    in nostr^mcaver-
    namlalemevoihuitmundtis. Invasor
    iste,
    non de-
    bitor;
    exaclor
    est,
    non
    precator
    :
    j'udicemvidemus,
    non
    sUppIicem.
    Venit
    jtibere,
    non succumberc
    ;
    eripere,
    non manere. Ubinam
    janitores
    nostri dor-
    mierunt,
    cuni isiebellator clausiravexabat? Hicsi
    reus
    esset,
    tam
    poiens
    nonesset. Si eum
    aliquapec-
    cata
    fusc.arent,iiunquam
    nostratartarasuo
    dissiparet
    fulgore.
    Si
    Deus, utquid
    venit?Si
    homo, quid prae-
    suiripsit?
    Si
    Deus, quid
    in
    sepulcro
    facit?Si homo
    ,
    quare
    peccatores
    solvit?
    Nmnquid
    cum
    auctorenostro
    fcedus
    composuit;
    aut
    forte
    congressus
    et
    ipsum
    vicit,
    et sicadnostra
    regnaascendit?
    Certemortiuis
    erat, certe
    victuseral. lllusus est
    prseliator noster,
    nescivjt
    quam
    hic
    stragem'pfocufaret
    inferniocrux
    illafallens
    gaudia nosira,
    parturiens
    daiuna nostra.
    Per
    lignum.
    dilati
    sumus,
    per ligntim
    evertimur :
    perit
    poteslas
    illa
    semper populis
    formidaia.'Nullus
    iiicvivus
    intravit,
    nemocarnifices
    terru.it, riifhqiiain
    huiccoenolentoIdcoel
    nigrasempercaligiiie
    ca;cato
    jucundum
    lumen
    apparuit.
    Aut forte sot de murido
    migravil
    ? Sednecccelumnobis
    astraqueapparent;
    et lameninfernuslucet. Defendereconlra
    ipsiini
    cu-
    stodiamcarcerisnostrinonvalemus.Male
    intravimus',
    lumenlantumobtenebrare
    neqtiivimiis: insuper
    et de
    nostrointerituformidamus'.
    3. Tartdri adsuum
    principemapostrophe.
    Undeest
    istetam
    splendidus,
    tam
    forlis,
    lam
    pfceciafus,
    lam-
    que
    terribilis? Muiidusifle
    qui
    iiobissubditiis
    fuit,
    sempefque
    noslris usibus moftis iribiila
    persolvit,
    nunquani
    nobis talem
    rriisit,
    ntinquam
    talia inferis
    muneradestinavit.
    Quisergo
    iste
    est,
    qui
    sic inlre-
    pidus
    nosiros fines
    ingredilur;
    el nohsoluiri nostra
    supplicia
    non
    verelur, insuper
    et aliosde vinculis
    nostrisabsolvk? An forle
    ipse
    est illede
    quo priu-
    ceps
    noster
    paulo
    ante
    dicebat, quodper ejus
    mor-
    tem,
    totius muhdi
    acciperetpoteslalem?
    Sedsi isle
    est,
    in"
    CpnlrajriUrii
    csl Tioslri
    praeliatoris
    versasen-
    tentia: et
    diiinj
    sibi vinCereVisUs
    est, ipsepoiius
    victus
    atqoeprostraths
    est. 0
    princeps
    nostcr,
    hicne
    est illede
    cujus
    tibi
    semper
    fulnramorfe
    [ilaudcbas?
    ipsene
    eslin
    cujus
    crticeomnemmundumtibi
    suliju-
    ganduin
    essecredebas?
    ipsCne
    est in
    cujus
    exitunobis
    tanta
    spoliapfomillcbas?Quid
    est
    quodegisti? Quid
    est
    quod
    faeerevoluisii?Ecce
    jam
    totaslibi tenebras
    suo
    sptendorefugavit,
    et oriinesluoscarceres
    fregil,
    1
    AjiudEusebium,nigrati sumus;
    etsicforte
    corrigendi
    Msa.in
    quibus,
    intratisumus.
    a
    Hiein excusisdesinitEusebiiliomilia: sed in manu-
    scriptis
    hostrisquorum
    unusEusebiinomen
    praeferl,longa
    SrpUxior
    est,
    et
    plerasquo
    coutinetsentenlias
    quae
    bie
    eincepsexponunlur.
    2061 SERMQ
    CLXi.
    2062
    captivos
    ejecit, ligatos
    SQJ VU , !uctq$eqr,um
    in.aaii.
    dium.commuta.vit.
    Eece.ipsi qui sup
    nostris
    splepaiii
    suspirare lormeniis, ins.uitanf
    nobis de
    perceptioiie
    salutis;
    et nonsolum
    jam
    nihil
    yerentur, insupey
    e|
    minantur.
    Nunquam
    h'<cita
    superbierarit
    mortu.i, nec
    aliquando
    sic
    poluerunt
    lseti esse caplivi. Utqiiid
    hue
    islum addueerevoluisfi, quo.veuienle pmnes
    siiiU
    lsetitiae
    restttuli, qui
    ante
    fuerant desperaii?
    Niiliis
    hie
    jam
    solituseorum
    niugitusauditur,
    niilius
    resbhaf
    gemitus. [Factum
    est autem caplivis redcmpiioiiis
    commerciuni.]
    0
    princeps
    noster,
    illastuas divitias
    t
    quas primumacquisieras per paradisi amissioneni,'
    nunc
    perdidisti per
    cruceni:
    perit
    omnis lseliliatua
    i
    jnluclum conversasunt
    gaudia
    lua. Dum tu Chri-
    stum
    snspendisinligno, iguoras qtianla
    daiiuia
    susfl-
    neasininferno.Praeviderenpnpqteras, quia
    eversoreiri
    regni
    tui in
    mortenr
    sine
    reafu aliquo perdiicebas?
    Si
    aifenderes causam,requireres culpam,
    In
    qupnihil
    mali
    cognoveras,quare
    eum
    ad noslram
    patriarii
    per^
    ducebas? Istumlibcrum
    adduxisti;
    et totos obnoxios
    perdidisli.. .
    4. justorumadChristumobsecralio.Post istaseru-
    delium ministrorum infernalium
    voces,
    sine
    aliqua
    moraad
    imperium
    Domini acSalvatorisnostri omnes
    ferrei confracli sunt vectes: et eccesubiioiiiiiuinera-
    biles sanctorum
    populi, qui
    tenebanlur
    in morle
    captivi,
    Salvatorissui
    genibus obyoluti, iacrymabili
    eumobsecratione
    deposcunt,
    dicenles:
    Advenisti,
    Redemptor mundi; advenisli,
    quem
    desiderantes
    quotidiesperabamus
    ; advenisli, quem
    nobisfuturum
    Lex nunliaverat el
    Prophela;,
    advenisti donans in
    carne vivis
    indulgenliampeccatoribus
    mundi : solve
    defunctos
    et
    capiivos
    inferni.
    [Venisli post longas
    lacrymas, eripe
    solus
    qui passus
    es
    pro
    nobis. Cceli
    condilor,
    d
    inferos.
    intrare
    dignalns
    es : te eniin
    nostra
    vocabanf
    suspiria,
    te
    larga requirebant
    la-
    menta: unde
    spes despcratis,
    undeconsolaiiointor-
    mentis. In
    adyentu tuo
    catena nostra
    cecidit,
    nox
    effugit.
    Vita
    venientemors
    moriiur,
    nec lorlor
    instat;'
    nec
    percussor.
    Damnati vota
    capiunt:
    Creator
    impe-
    ral,
    non invasor. -In
    tyranno
    catena
    innectiiur;
    et
    tortor noster
    jicena
    torquetur.
    Solve,
    Redemptof
    mundi,
    defuncioset
    eaptivosinferni.]
    Descendist| pro
    nobis ad
    inferos;
    noli
    iiobisdeesse.cumfueris
    rever-
    surus ad
    superos.
    Posuisti tilulum
    gloria;
    inseeculo
    ',
    pone signum
    viclorioeininferno.
    5. Tormentasua
    in.tortpres.
    convertunt.Nec
    mora;
    postquam
    audilaest
    postulatio atque
    allercatio innu-
    merabilium
    caplivorum,
    statima Domini
    jussu
    omnes
    anliqui justi jura poteslalis accipiunt, aique
    in suos
    tonores
    ipsi protinus
    lorinenla converiunt,
    humiti
    supplicatione
    cumincffabili
    gaudio
    Clamantes
    Domino,
    atque
    dicentes:
    Ascende,
    Domine
    J esu,
    spoliato
    in-
    ferno,
    el auctoremortisvinculisirretito
    ,
    redde
    jara
    lselitiamraundo. J ucundentur in ascensu tuo fideles
    lui, aspicientcs
    cicatrices
    corporis
    tui. Fecit hocCliri-
    stus
    ,
    sicul
    jamsuperius
    dictumest. Facta
    proeda
    in
    inferno,
    vivusexiit de
    sepulcro
    :
    ipse
    sc sua
    polentia
    suscitavit,
    et iterum se immaculata carne vesiivil.
    Discipulis
    suis
    apparuit,
    ut dubitalionemauferret in-
    credulis: clavorum
    yulnera
    demonstravil,
    ut nullam
    suspicioncmrclinqueret
    Manichseis.Manjfesteman-
    ducavil el
    bibit;
    postea
    veroin
    conspectu
    multoruui
    apparuit.
    Per nubemjnccelos
    asceuail,
    et seinsede
    suaadPatris dexteram
    ,
    unde
    nunquam
    Verbumdis-
    cesserat,
    coljocavit.Exsultent
    crgopopuli chrisiianij
    pro quibus sanguis
    effususesi Cbrisli. J ucundemur
    oranes in
    Doraino, qui
    resurrectionem carnis sole-
    mniter celebramusin
    Christo.
    Omnisper
    lotummuri-
    dumcaiholica
    graluleiur Ecclesia; quia
    ChristusDQ-
    minus e(
    desua divinitatenihil
    mintiit,
    et lioiniiicni
    quern
    fecerat liberavit.
    Unde
    exsullantes vocehumili
    supplicemus,
    ut
    pro quibus
    ista
    perlulit,
    cumvenitin
    muiidum,
    liberatosnosdemanuinferi attolleresecum
    dignetur
    inccelum: cui esl honor et
    gloria
    cum
    Palre
    et
    Spirilu
    sauclo insoeculasaeculorum.Amen.
    1
    SSss. fereomnes,inccelo.
    SERMOCLXI
    (o).
    De
    Pascha,
    ni
    (b).
    1. DescensusChrisli ad
    inferoseffcclus.,
    Digne,
    fra-
    tr.es
    charissirni,
    piis
    studiis
    exsui|eri?usiri Cliristo sub
    priese.rifi soJ emnitate, iii
    qua
    riobjs
    iriferorumdives
    s.polits
    terlia dies reddita
    est; cejsitudode
    profuiidis,
    liix
    de tenebris,
    vifade
    mprtUis. Ecce
    quaritumpro
    salufeoviuiri
    pefdilafiimbenigriapii pastoris
    sollici-
    tudodiscurrit. Sub
    uuo
    eodemquetempore
    et
    liomi-
    neiri
    usque
    adharadisiimrevocare
    dignatur,
    e.t
    morletn
    usque
    adinferria
    persequiitir, gloriosius captivandani
    in
    regno suo,
    et
    magnificentius
    in
    suis sedibustriuni-
    phandam.
    Ad
    descensumitaque
    ccelestis
    Doniini
    pro-
    ltindumiuferi
    panditUr, peregrinum
    sibi
    lumeninferni
    iibx selerna miratiir,
    Expavit ergo
    nox subito hon
    suuiri morluum
    , ipaoexpavit
    moriemsuam.
    Aderat
    enirh
    ille, qui
    dudtira
    per propliciam
    suumdixerat:
    0
    mors,
    ero mors
    lua;
    ero morsus
    tuus,
    inferne
    (Osee. xtii, 14).
    Ef ideo
    hpn
    solumineoinvenireriori
    pofuif
    quod tenerel;
    sed etiam
    quos
    antea
    retinebat,
    fevocari ad
    superos
    se
    nolente
    conspexit, et
    quem
    debitoremsuum
    putabat, exactorepi potius experta
    est;
    et
    quemquasi captivum
    ihferiii vinculis
    astringeu-
    dum esse
    credebal,
    (juasi
    liberatorein cum
    recepta
    capliviiate
    redire mirata
    est; a,c
    sic
    quetudesceiisiorie
    liomihem
    judicavcrat,
    Deum
    regressionecognovit.
    2- Sine
    incarualioneVerbi
    poiuit
    homq
    liberari: at
    nondecuit. Potuerat
    quidemDomintis
    nosler, fra.tres
    charissimi,
    hostem
    humani
    generis
    sola
    majestate
    prosternere
    sine
    iiicarnationis Iiumilitate
    ,
    siriecer-
    tamine
    passionis
    ; sed
    homo, qui proprio
    trarisgres-
    sionis crimine
    tenebattir
    obnoxius, qui per
    culpanTi
    suamincufrerat
    servitutem, noii violei.ilia
    liberahijus
    fiiit,
    sed
    mjsericordia rediinendus. Et
    quia DeUs
    oequilas
    et
    justitia esl, ipsesib.i
    lex est: et
    quia
    homo
    judicii
    et
    juris
    sui ac liberi
    arbitrii
    proedilusvoiuri-
    late
    ; qui voluiilarius
    ruerat,
    injustum
    erat ut
    erlge-
    retur inyitus.
    jEquius
    et ssalubriiis
    ftiit,
    u.t
    qui per
    superbiam
    a diabolo
    persuasus
    fuerat ad
    mo.riem,
    a
    Deo
    per humilitatem sollicitaretur
    l
    ad
    vitam, J usto
    ergo
    ordine
    qui per calliditatemmalevoli
    serperifis,
    non
    impulsus,
    scd
    seductus fuerat ad
    perditionem,
    rursurii
    per sapientiam benevoli
    Redenipioris
    uon
    coiiipellitur,
    sed
    ducilur ad salutem: ut
    qui cmn
    sua
    1
    itaMss.
    potiores.N.,
    suscitaretur.
    Editi,
    solidaretur
    ;
    etin&a.sotidateleruiladvitam.
    (a) Olim,
    de
    Tempore156;
    et
    post,
    in
    Appendice
    54.
    (b)
    Homiliaest iater Eusebiaaas
    primsecollectionisde
    Pascnate
    riona,ejusdemomnino,
    utexstiloet
    rebus
    liquet,
    auetoris, cujus
    suntHomiliaeibidem de
    KalivitateDomini
    2,
    depascbate
    2, 6, 7,10,11,
    et
    quse
    sulisequiturdebeatb
    Latroue,aliseque
    bene
    mullse;
    id
    est,
    Fausti
    semipelagiani,
    noslra
    qnidemopinioue,
    ielus.
    Ijisius
    certe seraionesin
    Hoiniliarumcolleciionejlla.subEusebii
    nomine
    plurimos
    oblrudi
    liquet:
    atque
    huncinfaustumdocUiremrelert illud
    imprimis
    exhomilia4de
    Epiphania,

    Gratiadivina ubi

    infirmilatisnostrteiaveuerit
    votum,supponilauxiiium.
    Itemque
    exhomiliadePaschate11istud: Per
    Hberumarbi-
    tritimest
    exceptaeaptivitas,per
    liberumrursus
    arbitrium
    eratrestituendalibertas.Dominusenim
    quiianuamrese-
    rat,
    eliamsollicitudinem
    pulsantisexspectat,

    Neque
    li-
    Cet prseterire, quse
    ihidem
    proxiroo
    ante
    locohabentur
    verba:
    Proplereahomo,
    si inobedienliae
    lapsu
    et
    liberae

    meutisassensuadiaboloseductus
    fuerat,
    non
    coaptus;
    a

    tplius
    rationis
    aequilatisqueauctoreinvitandus
    erat, nou
    atfrahehdus:
    iuiquissimum
    videtur
    siquidem,
    ui
    qui
    ce-

    eiderat
    voluatarius,erigerelur
    inyilus.
    Quae
    clictaiahoc
    eiiaml61
    sermone,
    n.
    2, legere
    est
    absqueulla, quod
    ad
    sensum,varietate.Hic
    pQslremo
    seniipelagianorum
    haere-
    simredolel doctrina
    illa, quod
    Tliomas
    resurreclioaem
    Doiaininon
    negavit,
    sed
    dqcefiyoluit,confirmari deside-
    ravit:
    quod
    in
    ipso
    Christushon
    dubitaiionis
    vitium,
    sed
    solliciludinisiustruxitaffectum:
    quoddeniquemerito
    curiosae
    perscrutationis
    non est exclusa
    sedulitas.-"De
    num. 1vicfeEusebii-homil. 7de
    Pascha;
    de num.3confef
    serm.
    Appendicis 103,n.4,
    etEusebiihomil.depascha6et
    11;
    denum.
    3,confer.Euseh.homil.
    deNaliyilateDomini
    %
    de.Symbolo1,
    10 de
    Pascha,
    et 1
    dqAs^pnsioue;
    dft-
    num.4 et
    3, conferEuseb.
    homit.lude;l'asehar
    2063
    APPENDIX.
    2064
    voluntatecorruissevidebatur,
    cumsuarursus volun-
    tate
    repararetur;
    ut esset virtuti ac remuneratibni
    locus. Non
    ergo
    eum
    pra;ripit per
    violenliam
    ;
    sed
    pi.lius per justam
    benevolenliain
    sollicitat et erudit
    ad vitam:
    quiabenignitasprovocantis
    etiammeritum
    desideral
    acquiescentis,
    et
    dignanlissimi
    medici siu-
    dium,
    inlirmi
    requiril
    assensum.
    Cujus
    iiieffabilemad
    erudiendos nos
    dignationem
    eliam
    prsesensEvangelii
    lectiodeclaravil.
    3. Cliristusde
    Virgine
    nalus
    potuil januis
    clausisin-
    trare. Ait
    enim,
    sicut audistis: Cuniessetserodie
    illo,
    iia
    sabbalorum,
    vcnil
    J esusjanuis
    clausis
    ,
    el stelil in
    tnedio
    discipulorum.Quid
    mirum,
    si Dominusaddisci-
    pulosglorificalumcorpus
    claustris
    stupentibus
    intro-
    niisit, qui
    illsesomaterni
    pudoris signaculo, januam
    mundi
    liujus
    inlravit, cujus
    ortum natura nescivit.
    Non
    dubiies,
    si
    poieniiam
    exercerevideas
    triumphan-
    tem, quem
    tam
    stupendaperspicisegisse
    nascenlem.
    Qiiid
    hic
    respondebunt
    J ndaei, sepulto
    Dominodisce-
    denles,
    et
    signanteslapidem
    cnmcnstodibus?
    Quse
    cumita
    sint, quomodo
    eum
    repellere potuil objeclus
    repaguli, quem
    noncocrcueral
    pondussepulcri?
    Imo
    quomodo
    eumobseraladomusexcludere
    poluit, quem
    includere mortis
    porla
    non
    poluit? Quid
    mirum
    ,
    si
    substanliamcorporis
    nostri
    perclausa
    ostiatransmisit,
    cui eliam
    peneiralia supernorum
    et solis
    Angelis
    fa-
    miliaresecretum
    patere
    consuevit?
    4. In Thomanondubitantis,
    sed
    inquirentisaffectus.
    Ejus inquniliofil
    univcrsilatisinstruclio. Curcicatrices
    oslenderit Christus. Cum
    ergo
    dixissenl alii di-
    scipuli,
    Vidimus
    Dominum; respondit
    Thomas,
    et
    dixit eis :
    Nisividero, inquit,
    inmanibus
    ejus fixuram
    elavorum,
    el miliam
    digilum
    meuminlocum
    clavorum,
    et mitlammanusmeasinlatus
    ejtts,
    noncredam.
    Quam
    bona
    ignorantia, quoe
    erudivit
    ignaros, quae
    insiruxil
    incredulos!
    quam
    bona infidelitas, quac
    sxculorum
    fidei militavit? Nisi
    videro, inquit,
    in manibus
    ejus
    fixuram
    clavorum.Voxisla
    iiiquirenlis est,
    non ne-
    gantis.
    Dumhoc
    dicit,
    doceri
    voluil,
    conlirmari desi-
    deravit;
    et ideo ad eumDominusitaait:
    Infer digi-
    tumtuum
    huc,
    et videmanus meas;
    el
    affermanum
    tuatn,
    el milleinlalusmeumDum
    benignum prscbet
    Veritas ac moderatum
    responsum,
    in
    Aposlolo
    suo
    non dubitaiionis
    vitium,
    sed sollicitudinis instruxit
    affectum.
    Quiaergo
    illoin
    lempore
    tanti
    myslerii
    no-
    vitas
    versabatur,
    meritocuriosae
    perscrulaiionis
    non
    est exclusasedulitas.
    Accedit, quod
    inhis
    Aposloli
    verbis mundi utilitas
    agitur
    : unius
    inlerrogatio,
    uni-
    versilaiis est insiructio. Ostendit
    ergo
    manus et la-
    tus. Necessariumenimcrai ut mauifestarum
    prsesens
    expressio
    cicalricumcruciiixi
    corporis
    faceret
    fidem;
    quiasplendor
    novaelucis
    prislinam
    obduxerat veri-
    tatem,
    et
    cognitionemquodam
    modo clariias obscu-
    raverat. Visis
    ergo
    cicairicibus, respondil Thomas,
    et dixit : Dominus
    meus,
    et Deus meus
    (J oan. xx,
    19-28)!
    Novo
    generevestigia
    vulnerumdivinilali
    per-
    hibent teslimoiiium;
    quia templum
    erat Dei indu-
    mentum
    corporis
    vulnerali. Duashocloco inChristo
    mirare substantias. Fixuram
    perspicit corporis;
    et
    Deum
    praedicat majestatis.
    5. Cumiisdem
    corporibusresurgemus.
    ldeo mors
    tomno
    assimilala,
    etresurreclio
    grano
    trilici.Ubi sunt
    qui
    dicunl animas
    novis,
    in
    quibus
    antea non
    vixerint,
    corporibus
    induendas? Ecceinresurrectionisauctore
    hoc
    ipsum
    videoresurrexisse
    quod
    cecidit : et ideo
    mortui dormiredicunlur
    juxta prophelam, Numquid
    qui dormit,
    non
    adjiciet
    ut
    resurgat (Psal. XL,9).
    Quare
    moriem somno assimilavit?
    Quia
    in uno
    eodemque
    liomine
    numquidalteresiqui
    insomnore-
    solvitur,
    alter vero
    qui
    in
    ejusdem
    somni
    slupore
    ad
    vigilandi
    officia suscilatur? Non
    ulique;
    sed
    ipsa
    absque
    dubio raembra
    evigilasse
    credenda
    sunt, quae
    dormitionis
    stupore
    laxata sunt. lta mors
    corporis,
    3uod
    in
    pulverem
    confeclura
    susceperit,
    idem
    ipsum
    iscussarestituel: nec
    rude,
    sed redivivumvasco-
    gnatus spirilus recognoscet.
    Et
    propterca mysterium
    resurreclionis etiamde mininiis cxponens
    iia
    Apo-
    stolus
    loquitur,
    resurrectionera
    grano
    triitci
    compa-
    rans : Elenimlu
    quod
    seminas,
    non
    vivificattfr,
    nisi
    prius
    morialur. Si
    quando,
    utmoris
    est,
    frugesputri-
    bus sulcis
    agricola
    fenerante
    credunlur, niiiiiquid
    aliudest
    quodsepelitur
    in
    semina,
    aliud
    quod
    vire-
    scit in
    germina
    ? Sed
    singulaqusequecorpora
    nonde
    nihilo;
    sedde sui
    origineproducuntur,
    et recenliade
    veteribus innovanlur. Cumaiitem de resurrectione
    IoquereturApostolus,
    dicens:
    Quodseminas,
    nonvivi-
    ficalur,
    nisi
    priusmoriatur,
    vides
    quia
    mors
    quod
    susceperit,
    hocrefundil ? Et
    unicuique,inquit,
    semi-
    num
    propriumcorpus(I
    Cor.
    xv, 36, 38)
    : non
    ulique
    a
    genere
    suo
    alieuum,
    sednaturaesuae
    proprium,
    et
    de materioe suae
    qualitate reparalum.
    Revocabilur
    ergo
    incontuberniiim
    pristinum
    animoeel
    corporis
    unitas,
    el nullis
    unijuam
    saeculisdissocianda
    germa-
    nitas. Nostrum esi
    gralia
    Aucloris et
    Redemptoris
    inniti: ut ad iilorumnumerum
    perlinere videamur,
    de
    quibus Apostolus
    dicit : Simul
    rapiemur
    obviam
    Cliristoinaeraetin
    nubibus,
    et sic
    semper
    cum Do-
    minoerimus
    (I
    Thess.
    IV,
    16). Dignum
    cniin esse
    ju-
    dicavit,
    ut
    germana corporis animaeque
    subslanlia
    cumChristosimul
    regnet
    in
    ccelis, que
    Christoser
    -
    vivitin lerris.
    SERMOCLXII
    (a).
    De
    Pascua,
    iv
    (b).
    1. Thommsolliciludo
    fidem
    omnium
    firmavit.
    Tlto-
    mas
    fidelis
    non dubitavit. Retinet Sanciilas
    veslra,
    fratres,
    superioremtraclatum,
    in
    quoscripsimussan-
    ctuin Thomain
    apostolum,
    ad confirmaiidamfidem
    omniiim, post
    resurrectionem Dominici
    corporis
    membra
    palpasse,
    et ad
    repellendamanibiguiiatem
    universorum,
    vulnerum
    ejus
    cicatrices scruiari vo-
    luisse. Nonenim
    propler
    se lantumhoc
    operatus
    est
    beatus
    Aposlolus
    : sed
    quod
    sibi
    gessit,
    cunclis
    pro-
    fecil. Cumsuamenimexercuit
    sollicitudinem,
    fidem
    oinniumconlirraav.it.
    Quis
    eniraex hoc dubilet red-
    iisseamortuis
    Salvalorimi.cujusposi
    inferos
    praesen-
    liam
    agnoscat oculus,
    atlrectet
    maiuis, digittis pcr-
    scrulelur?
    Quamvisigitur
    modicaefidei
    homo, quam-
    visimbecillis
    ingenii chrislianus,
    nunquam
    sollicilu-
    dinemsuam
    inquisilioni
    Thomae
    aequipararepotuis-
    set.
    Nunquam
    enim
    postagniiionem, conversaiionem,
    loquelam
    aususesset
    petere
    ut etiam tactuChrislum
    perscrtitarelur
    in
    Cbrislo,
    et in
    ipso
    liomine
    quem
    cerneret,
    lioniinis
    corpus inquireret,
    el resurre-
    clionem
    ejus
    non tam mirabilium
    gloriacrederet,
    quampassionis injuria comprobaret.
    Thomas
    ergo
    cumesset
    sanclus,
    fidelisei
    justus,
    boeconinia solli-
    cilerequisivit;
    non
    quod ipsealiquiddubilaret,
    sed
    ul oroiiem
    suspicionein
    incredulilatisexcluderet. Nam
    suffeceratiili ad fidem
    propriam,
    vidisse
    quem
    no-
    verai : sednobis
    operalus est,
    ul
    tangerei quem
    vi-
    debat;
    utsi fortediceremusdelusosesse
    ejus oculos,
    non
    possemus
    dicere manus illius fuissefruslratas.
    lnresurrectionis enimmanifeslationede
    aspectu
    aiu-
    bigi potest,
    de tactu non
    polest
    dttbitari. Constat
    enim verilatis
    ipsius teslimonio,
    rcdiisse abinferis
    Salvatorem.
    2.
    Primogenitus
    ex mortuisChrislus.Parlus resur-
    reclionis.
    Quis
    non
    spem
    suamin Christo collocet?
    Quis
    nonfidemsuam
    ponat
    in
    Domhio;
    ul dumillum
    credit ab
    inferis, ipse resurgat
    a morluis? Dicit
    beaius
    Aposlolus
    : Si enimmortui non
    resurgunt,
    ne-
    que
    Christusresurrexit
    (I
    Cor.
    xv, 15). Quiaergo
    snr-
    rexil
    Christus,
    suscitabunlur ct mortui:
    qoia
    resur-
    rexit
    Dominus,
    et servuli reviviscent.
    Ipse
    enim
    est,
    sicul ait
    Apostoius, Primogenilus
    ex morluis
    (
    Coloss.
    i, 18).
    Sicuienimest
    apudsuperos
    idem
    primogeni-
    tus inmultis
    fratrihus,
    itael ab inferisest
    primoge-
    nitus ex defunctis.
    Primogenitus
    aulemdicilur
    quis,
    (a) olim,
    de
    Tempore161;
    et
    post,
    in
    AppcndiceS6.
    (b)Ejusdem
    forteauctoris
    cujus
    estsermo
    superior, qui
    hujus
    sermonisexordiovidetur
    designari, quique
    hunc
    ipsum
    sermonem
    proxime
    anteceditiaMs.Corbeiensi. De
    num.1confersennoneaj
    nrsecedentem,
    n i.
    2065 SERMOCLXiV.
    2066
    ex eo
    quod
    secuturis aliis
    primusgignilur. Primoge-
    nitus
    ergo
    Christus vocatur ex
    mortuis, quodpri-
    mumillumexinferni tenebrisinlucemresurrectionis
    partus
    ediderit. Parlus enim dicendus
    est,
    ubi
    per-
    mutalione
    qtiadam
    anima tartari
    legibus morilur,
    ut
    redivivo
    corporis
    usni renascatur. Nativitas enim
    resurrectionis
    apudsuperos,
    mors
    qusedam
    est infe-
    rofum.
    3.
    Qui
    mors moriaiur.
    Qui
    mors in vicloriacon-
    sumpla.
    Unde
    ipsa
    mors mortem
    quodam
    modo
    pati-
    tur,
    dumei invitamdefunctorummullitudo subtra-
    hitnr. Namsicbealus
    Apostolusdicit,
    Novissimaau-
    teminimicadesiruelttr
    mors;
    et
    iterum,
    Absorpta
    esl
    morsinvictoria.Cum
    ergo
    absumitur mors in victo-
    ria,
    defectionis
    quadam
    suocinlernccione deslriiilur.
    Defeclionemauiem
    patilur,
    cum
    polestas cjus
    cun-
    clis
    resurgeutibus
    vacuatur. Videamus autem
    qtiid
    sit
    quod ait,
    mortemin vicloria esse
    consumpiam.
    Consumpla
    est
    plane
    mors invicloria
    sua,
    dumChri-
    stuminferui
    legibus subjiciens, ipsa se,
    ctun eum
    vincit,
    obruit. ln eoenim,
    in
    qtto
    illuin
    quem
    sesu-
    perasse
    credebat,
    possedit,
    ab eovicta est cumre-
    surrexit. Totam
    ergo
    lidemnostraminresurrectionis
    gloria
    collocare
    debcmus,
    et in fulura
    magis
    vita
    sperare
    deDomino. Sicenimait bealus
    Apostolus:
    '
    Si in hacvitalantuminChristo
    speramus,
    miserabi-
    lioressumusomnibushominibus(ICor.
    xv, 26, 34,19).
    Miser
    ergoeslqui
    in bactantum viia
    sperat
    in Do-
    mino. Miser
    plane
    esl;
    quia
    cilo
    spesejussubducilur,
    duracitohoecbrevisvila iinitnr. Nam
    spes
    illiusca-
    duca
    efficitur,
    dum
    temporali
    Iransilti dulcedinis
    ejus
    voluplas
    elabilur. Detali enim
    spc
    dicil
    Aposlolus,
    Spes
    autem
    quce
    videtur,
    non esl
    spes(Rom.vm, 24).
    Infutiira
    igilur
    vila
    speremus
    in
    Doniino,quoc
    solida
    est
    atque perpetua
    : ut non miserabiliores cunctis
    hominibiis,
    sedmeliores esse
    possiinus, per
    Domi-
    numnoslrumJ esum
    Christum, qui
    vivitel
    regnat
    in
    ^soecula
    saeculorum.Aincn.
    SERMOCLXIII
    (a).
    De
    Pascha,
    v
    (b).
    i. Christidivhiitatisindiciu.
    Gaudete,
    fralres cha-
    rissimi, quia redemptionis
    nostrae
    pretiumpersolu-
    tumesl. Nonmodica
    quanlitaieconsiamus, proqui-
    bus
    ipse
    factus esl
    pretiumqni
    rcdemit. Christus
    enimDominusel Salvator ideonatus
    est,
    ut
    docerel;
    ideomortuus
    esl,
    ut sanaret *.Crux fuit morlifera
    Chrisio,
    sedsalutifcrachristiano. Surrexit Salvator
    cunclisdivinilatissuaemanifcsttis indiciis. Namse-
    cuta est eumstella
    post
    ulerum, gloriapost sepul-
    crura.
    Regressum
    custodit
    angelus, qui
    nuntiaverat
    nasciturum. Reddunt inferna
    victorem,
    et
    superna
    suscipiunttriumphantem.
    Tulit errorem
    natus,
    mor-
    lemcalcavit
    occisus,
    revocavit abinferis
    quein
    crea-
    vit: in illius cruce et
    prelium
    noslrum
    pependit
    et
    regnum.
    Redil inlticemcreatura ctimDomiiio*.Lu-
    men cnimexiumine
    suscipere
    meruisti, quod
    cum
    Christus oculos
    clauderet, perdidisti. Projiciant
    su-
    peri tenebras, quas
    Salvator noster etiam inferis
    denegavit. Congaudeant
    hic elementa
    quaeplanxe-
    rant; quia
    Christusde sua
    majestate
    nihil
    perdidit,
    et hominera
    quem
    feceratliberavit.
    2. Mortis Christi necessiias.J udsei tamen
    perfidi
    monumentum
    lapide signaverunt,
    ut non haberet
    Chrislus
    egressum
    : sedsi eum raundus non
    capit,
    sepulluraquomodo
    cuslodit? Tenelur
    ibi,
    sedubi-
    que regnat'.
    Difficile
    surgeret,
    si non
    antequam

    AdditMs.
    cb.,
    resurrearitulmuneraret.
    '
    Ethicin eodemMs.
    additur,quce
    olim
    fuerat
    tenebrata
    piaculo.
    3
    MS.
    idem, Quomodo
    leneturintumulo
    qui ubique
    re-
    gnat
    ?
    (a)
    Olim,
    de
    Tempore138;
    et
    post,
    in
    Appendice
    53.
    (b)
    lncerli
    auctoris,
    qui
    sententiashic nonnullassermo-
    numEusebii
    habet,
    sivehueex Eusebianis
    sermonibus,
    'veinEusebianos sermoneshinctranslalas.Den.
    1,
    vide
    ppend.
    serm.
    160,
    n.5.
    resurgeret
    alios suscitaret. Nam
    quomodo
    de
    sepul-
    cro exire non
    posset, qui
    ex
    incorruptis
    visceribns
    salva
    virginiiateprocessit?
    Fefellit
    custodes, exsilivit
    de
    sepnlcro, apparuit discipulisjanuis
    non
    apertis.
    Indeclausus
    exiit,
    Iiucexclususintravit. Immensse
    majestaiis
    arcanumfecii etiain in morte
    mystcrium.
    Crucifixusredit ab
    inferis, et
    triumpbah
    lnfer ma-
    num
    tuam, Thoma,
    lateri
    Salvatoris:
    tangevulnera,
    quse
    nostra
    peccata
    fecerunt: scrulareunde
    sanguis
    effluxit,
    ui nobis
    sanitatis
    poculum
    propinaret.
    Intuere, Thoma,
    pretiumnoslrum, signa
    clavorum
    diligenler atlende;
    et in
    ipsis
    vulneribus
    niedica-
    menlumvel thesaurumhumani
    generisrecognosce.
    Nisi hoc
    ligno figeretur, ligni
    illius
    pra;varicatio
    minime tolleretur. Sed ideo se ille
    percuti voluit,
    nc nos diutius
    peccata percutcrent
    :
    innocenieni
    tradidit,
    ut reumabsolveret.
    Quistantam
    dignepos-
    sit
    eloqui pielatem?
    Innocens
    affligitur,
    ut noxius
    liberelur;
    ul redimaiur
    servus,
    occiditur filius'.
    Ulitur
    pii
    et fortissimi
    regis
    officio, dum
    cicatrices,
    quaspro
    salute
    populi
    sui
    excepil,
    ostendit.
    3. CurChristuscicalricesservavit.
    Aspicite.,
    Phari-
    ssei,
    vacuum
    monumenlum,
    et
    impielatis
    vestrae
    cognoscitesacrilegium.
    Clavos
    quos
    lixeratis
    agno-
    scimus,
    et
    quem
    occidistisadoramus. Videle
    quem
    compunxistis.
    Poterat clavorumsuorumfixurasDo-
    minusresurreclionesua
    compqnere
    : sedidcoreser-
    vanlur,
    ut
    qui
    hoc
    sacrilegiumcommiserant, videant
    et confundantur. 0
    Pharisaei, irapios
    vosvidemuset
    perlidos
    a. Uni mors data
    est,
    ut omnibustolleretur.
    SedChrislusDominus
    quando
    mortein
    stiscopit,
    ita
    corruptionem
    non
    sensit, quomodoquando
    natus
    est,
    iniegrilatem
    virginitas
    nonamisit.
    Properate,
    disci-
    puli,
    et
    acceptapotestaieper
    omnes
    geiiles
    excur-
    rile. Renascantur in
    Spirilit, qui
    nascunlur incarne:
    aqua
    lavacri
    dilual,
    quidqtiidpraevaricalio
    sordidavit.
    Baplizentur
    omncs
    gentes
    in nominePalris et Filii
    et
    Spiritus
    sancli : ut
    implealur
    illtid
    quodscriplum
    est,
    xVisi
    quis
    renatus
    fuerit
    ex
    aqua
    et
    Spiritusaucto,
    non
    polesl
    inlrare in
    regnum
    Dei
    (J oan. in, 5).
    Nos
    vero,
    charissiini, qui
    nullis
    praecedenlibus
    meriiis
    de inferi carccre et de lenebris seternaenoclis me-
    ruimus
    liberari,
    ita
    sohrie,
    casteac
    pie
    viverestu-
    deanius,
    ul stolam
    Raplismi
    sine
    aiiqua
    luxuriae
    macula
    integramiilibatamqueservantes,
    adaeterni
    sponsi llialamum,
    et ad illud ccelesteac
    nupliale
    convivium cliaritate
    splendidi,
    bonortim
    opertiin
    margaritis
    ornaii feiiciler veniamus
    ; ipsoadjuvanle
    qui
    cumPalre et
    Spirilu
    sancto vivit et
    regnai
    in
    soeculasacciilorum.Araen.
    SERMOCLXIV
    (a).
    In
    Pascha,
    vi
    (b).
    1.
    Agni legalis figuraimplelur.
    Velussacerdolium
    aboletur.
    Agims
    ille
    legalis, cujus
    iimnolalioneanti-
    quus
    Hebrseorum
    populusjEgyptiae
    serviiutis
    juguni
    abjecit, quomodo
    mullimodis sacrameniisveriorera
    sanctaeEcclesiac hosliamin
    figura
    sui
    conlineat,
    tunc
    potissimumipsa
    rerumveritate
    probalumest,
    quando
    Paschunoslrumimmolaliisesl Chrisius
    (1
    Cor.
    V,7): qui
    sicutovisadoccisionemduclus
    est,
    el sicut
    agnus
    coramtondenlese sine
    voce,
    sicnon
    aperuit
    os
    suuin
    (Isai. LIII,7).
    Isteesi
    agnusqui
    inallari crucis
    hosiiavivaDeoPalri
    pro
    nobisinodoremsuaviialis
    oblatus,
    transilumnobis de
    regione
    umbraemortis
    adterram
    repromissionispatefecit.
    lste
    est, inqtiam,
    qui
    simul victimaet
    sacerdos,
    omnemveterissacer-
    dotii et sacrificii umbramclaraluce
    revelando, figu-
    fis et
    senigmalibus
    finera
    imposuit
    : novo autem
    'Verbis,
    occidil ur
    filius,subjunguntNss.,dspicile,
    Phari-
    smi.
    Mss.,unoexcepto,proricros.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    150.
    (b)
    in
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.DubiusestLo-
    vaniensibus, spurius
    verlinoet
    Vindingo.
    Alium
    longe
    ab
    Augustinoexhibet,
    tumdieendi
    ratione,
    lum
    scripturarum
    usuel
    applicatione.
    2067 APPENDIX.
    2068
    Ecclesise
    populo
    novumsacerdotiumet novumsacri-
    fieium
    initiavit;
    ut videiicethovufnvinurii in Utres
    nbvosmitteretur
    (Maiih.
    IX,17).
    :
    2. Inriovantufel arrident omnia: lerra
    fructibus
    et
    floribus,
    cmtumtwtiori
    [acie.
    Sol
    jam
    clatior. Luna
    plena.
    Et hcvchomiriis
    ergo
    :
    quanto magisipse
    debet
    Imtari.
    Quod
    si
    grariuiri
    frurrienti cadeiis iri terraih
    et morlutimtammirabiliter omniainnovavit
    (J pdit.
    xn,
    24);
    mullo
    magis
    in se
    ipso
    Tedivivumcuih
    fruclu
    multiplicatoresurgens
    cunctafecundavit. Elt
    nonsolum
    spiritualibus
    raiioriabilislerfaeincrenreri-
    tis,
    sedet
    ipsis quoqne
    terrehissemhiibiishocfetti-
    pore amplioremproventum
    dedif. Unde ihodo ih
    gerinina erumpentis
    terraetola hilarior faciesvario
    sudrum frucluum
    Ornatu,
    omnem
    haclenus;quasi
    mortuamrerum
    nalufam, resurgenti
    suo Dohfirib
    cdnresusciiat i ubi arborumetherbarum
    gi-ata
    VenuJ -
    Slas,'
    divefsb
    quidemgerminumriitmere;pari
    tanien
    'geslu lsetitioe, singulari
    huie solerirnitati festiva
    occurrit. Decceli autemnunc
    usquequOdam
    mbdo
    tristi,
    tandemvero laetafacie
    quid
    dicam,'
    quae
    ali-
    quandiu jarii
    densa
    caligirie
    nubium
    adoperta
    aeris
    hujiis spatium
    omne turbavit? Et ecce
    repenie,
    quasi juslitia
    de cceloin terram
    prospiciente(Psal.
    txxxiv, 12),
    mira serenitas murido
    arfidet,
    et ih
    unam lsetiiiamcceli et lerroevota concurrunt: ut
    Deumet hominein Chrislumeommuni
    exsujiaiione
    excipiani, qui
    communem
    utriusque pacem
    afferre
    venerat,
    etmedium
    parielem
    maceriae
    solvens,
    fecit
    ntraque
    urium
    (Ephes.n, 14).
    Hincasiroruinomnium
    fomes, splendor
    illcsolarissuamfronlemadniodiim
    rugatam, jam jamqueexpurgat:
    et
    quasi
    rex corf-
    spicuus
    in diademate
    capilis
    sui,
    in dle
    despoiisa--
    tionis
    suse,
    et in die laeliiiaecordis
    sui,
    caeterisque
    stellisvelutcomilibussuis
    largiora
    luminis sUidona
    impendit.
    Luna enimab
    ipso
    ortus sui die
    seriVper
    in
    quodam
    sui
    dispendioposita,
    ad
    paschaliagaudia
    pleno
    selumine
    parat.
    Et ut cunctabreviler
    perstriu-
    gam;
    sicut omne
    quod
    in rebus
    subsislit,
    divina
    dispensatione
    hominis
    imperio
    servit: sic de saluie
    humanaomnibiisunaexsullatioincumbit. Cum
    igitur
    pro
    homineomniscreaturataniisindiciissua
    gaudia
    monstret, consequens esl,
    ut ab hominibus
    ipsis
    lestimoniatali loetitisenon desint.
    3. ResurrectioChtisti
    prwfiguruta
    in
    Adam,
    in
    Noe,
    et in J ona.
    Proefigurata
    est in
    prOtoplasfo
    Adani
    Christi resurrectio :
    quia
    sicut llle
    post soporetn
    surgens,
    EvamdelateresuoJ abricatam
    agnovit(Gen.
    ii,23);
    itaChristus a morte
    resurgens
    exvulriefe
    laterissui sedificavitEcclesiam.Noe
    quoque
    vir
    agri-
    cola,
    cum
    planlasset
    vineam,
    et inebriatusvinoob-
    dormisset,
    et
    discooperlus jaceret
    in labernaculo
    suo, expergefactlis
    a
    somno,
    iiliosuo vereciindjam
    suamhon celanti maledictum
    perpetuoe
    servituiiS
    imponens,
    Christum
    significavit:~qui
    vineamsuam
    fccit
    Ecclesiam, cujus
    amore
    poculopassionis
    in-
    ebriaius,
    et
    assumptae
    carnis
    tegmine
    nudatusamof-
    tuis
    resurrexit,
    sicut
    ipse
    ait inCanticis:
    Exspoliavi
    tnetunica
    mea, quomodo
    itiduar itla
    (Cant. v, 3) ?
    J onasVero
    qhaliter
    et
    ipse
    inse Domini morteni et
    resurrectionem
    expresserit, evangelicus
    serriio
    aperle
    declarat
    (Malih.xii, 40).
    4. Paschw
    spiriiualis
    celebralio.
    Quiaigitur, iratres,
    omnis creatufa
    quodam
    charitatis officio
    nOstrae
    saluti
    cOngaudet,
    liosirumest leJ thoc riobisinusuni
    vivendi
    aliquid
    traJ iere: necomnhraisomniumlaeti-
    tia
    jus
    suumin nobls
    amillat,
    quos
    causaetolius
    summairi
    capiiespectat.
    Et
    prinumi quideih,
    velut
    oves
    pascuaeDomini,
    inara
    cordis, igne
    charitatis
    assati, nosmetipsos
    offeramus hosliain
    viventefnj'
    sanctam,
    Deo
    jilacentem(Rom. xli, 1)
    :
    et-azymis
    continenlise,
    morlificaia
    jam
    liabentesmembfanoslra
    quse
    sUht
    super terram,
    id
    est, foriiicatioiiem,
    im-
    munditiam,
    et cacteravitiorum
    ergastuladecliriemus,
    et in stationevirlulumsedemnobis
    aptemus
    : mor-
    tuis
    quoqueoperibus abrenuniianies,
    fructum
    opti-
    mum,
    ut terra
    bona, afferamus, cxemploque
    bouoe
    arboris in omni bonitate et
    justilia fructificemus.
    Neveroet claritassolis nostrsedesft
    conversatroui,
    laceat lux nostracoram
    honiinibus,
    ul vfdeant
    Opera
    nostra
    bona,
    el
    glorificent
    Patrem nostrum
    qui
    in
    ccelisest
    (Matih. V,
    16).
    Si
    igilur
    ita
    agcnles
    ultimus
    nosdies
    invenerit,
    erit nobis
    qriandoque
    ih
    pra;mio
    ipsaquoquecorporum
    resurrectio : ubi ciChristus
    appatverii
    vild
    noslra,
    tunc et nos
    apparebimuscum
    ipsoin gloria"(Coloss. in, i,
    S), qui
    vivii *et
    regnat
    Deus
    per
    oihhiasseculasseculorum.Ariicn.
    SERMO
    CtXV"(a).
    "
    In
    Pascha,
    vn
    (b).
    i. Morsel resurreclioDominivarie
    prmsiqnatw.
    ln
    Adam,
    inNoe.
    Sacramentum,dileciissimi,Dominicae
    resurrectionis divirtavoluit
    providentia
    variis
    figuris
    rerumel
    Prophetarum
    oraculis
    aliquotiespraesignari:
    quatenus per
    omnes saeculi labcntis aelatesomnis
    sanctomm
    spes
    ad illtira
    tenderet
    sohim, qui
    est
    exspectalio
    omnium
    geritium.
    Unde illud
    quod
    in
    ipso
    mundi nascentisexordio maler omniumviven-
    tiumEvadecostaviri dormientisesl
    producla(Gen.
    ii,
    22),
    mairem credentium Ecclesiamex latere
    Christi in crnce morienlis monstrai exortam: sicut
    inaclu
    evigilantisAdoe,
    figura
    cstDomini
    resurgentis
    a morle. Unde dicil
    Apostolus,
    Factus est
    primus
    homoinanimam
    vivenlem;
    secundus
    homo,
    in
    spiriiutn
    vivificantem(I
    Cor.
    xv, 45).
    Noevero
    qui
    in
    opere
    arcae et
    ipso
    suo nomine
    requiem
    Dei in sanctis
    significal(Gen.ix),
    in covel maxime
    Rederaploris
    nostri
    figuramreproesenlat,quod
    cuinesset
    agricola,
    vineam
    plantavit,
    et vini
    poculo ebrialus,
    in suo
    tabernaculoest denudalus.
    Qtiae
    res adillum
    proprie
    spectat, qui
    calice
    passionis
    adeo factus cst
    ebrius,
    ut
    ipso
    legmine corporis
    imdarelur ad
    tempus;
    et
    siatiminresurrectione
    evigilans,
    illis darei benedi-
    ctionem, qui
    in
    myslerio
    venerantur
    ejuspassionem,
    irrisoribus autem suis
    dignam
    maledictionem. Da
    quo
    calicedicit
    Psalraista,
    Cdlixmeusinebrians
    quani
    prwclarus
    est
    (Psal: xxli, 5)!
    et in
    Evangelio
    Domi-
    nus,
    Caticem
    quem
    dedil mihi
    Pater,
    nonbibamiUutn
    (J oan. xvln, 11)?
    2. ln
    Moysivirga,
    inJ ona.
    Mysleriumlemporisquo
    celebralurPascha.
    VirgaquoqueMoysi
    iii terram
    pro-
    jecta
    et in draconcm
    conversa,
    cumleneretur
    per
    catidani rediit iterumin
    virgam(
    Exod.
    vil)
    :
    quia
    ilta
    poiestas
    divirise
    majestatis
    deccelodescendensad
    terram
    pronobis
    voluit esse
    mortalis; sed
    postpef*
    aclamcarriis
    assumptsedispensationehi,recepit
    sead
    patefnocdfextefse
    sedem. De J ona
    quemabsorplnh
    piscis
    evomuitilloesumin
    aridam,
    evidentem\mb&-
    irius
    ipsius
    Domini
    seriieniiam, qu
    d sicut iltefuerit
    iri venlreceti tribusdiebuset tribus
    noclibus,
    itafo*
    rel horaiiiisFilitisincordeterroe
    (J onwn;
    Matth.
    xn,
    40).
    Exstanl et alia
    quanl plurima
    dehac
    solemnitata
    soleniriitaiumsancta
    preeconia,quibus
    ohinibusasli-
    pulairir
    et
    ipsateriiporunl ralio, quoe
    Paschaleihter-
    fninumvernali dedicavit
    aequihoctio,
    eifpectato
    dun-
    taxalsequehfe prirfli
    mensis
    plenilunio
    :
    ut,
    sicul ab
    iiiferioribussol iri alltim
    proficiens, primo
    hUric
    adoequailongitudinenoCles,
    Ittnaeliain
    per
    diurria
    suselueis ilicrCmeiHavidetnf esse
    plenissiina;
    iia
    resurgehs
    ab infcris Sol
    J ustiiisc,
    Ecclcsiameatcnus
    in
    lenebfisconstilulaiii suoillustral el luinine.
    3. MbHei teswreclioChrisiiimiianda.Hoecsunt sa-
    crosaricta
    hhjus
    diei PaSClialia
    gaudia,
    hoccsseculis
    omnibus desideralaet
    praedicata
    solenmia:
    quae
    nos
    semper aninio:venerari,
    seriiper opere pro
    modulo
    hhiirb
    justuhi
    est
    imiiari, stcutilicH
    apostolus
    J oan-
    nes:
    Qui
    dicit se in
    Chrislqmanere, debet, sicut ille
    ambuldvit,elipse
    ambulare
    (I
    J oan.
    a, &').
    Et ille
    qui-
    dem
    jiro
    nobis ad
    terapuscfucifixus;
    tios
    quotidie
    (B)Alias,
    de
    Tempore
    153.
    (b)
    ih
    AppendiCe
    hunc
    primum
    collocaftir.nemanserat
    dubius
    apud
    Lovanienses : sed
    per
    verlinuinet
    vitidingum
    rejectus
    fuit.Koiiuullamcumsermone
    superiore
    habetaffi-
    hilateni.
    SERMOCLXVIH.
    S070
    crfjcem
    tollefe, et ipsirmsequi oportet {Luc. jx, 23).
    Mortem
    illeadJ lofara
    gustayit; IIQSsemper deb&rniis
    morliticarenrembranoslra, quse
    sflnt super terr;ii|),
    fbrnicalioneft, imroundiliam,
    et
    esefera(Cotoss. jii,
    5).
    Resurfexitille a roortuis; resurgere
    nos
    jubeniar
    a
    vjtjis,
    dicente
    Apostolo
    ;
    Surge.,qut 4qtmi,
    et
    $$r
    surgeamorlms,
    etilluniinabitle
    Chr\slus( Ephes.v,
    ||j.
    Qiiod
    si rirodocarnCni nostrarir
    pro Cbfislp
    ciini
    yitijjs
    et
    concupiscenliiscrucifixerimus, cottiplahiafi
    eliaih
    similitudini morlis
    ejiis (
    Row.
    vf, ),
    mortificalione
    vitiorum
    fuerimus,
    cum
    Chrisfiis
    apparuerit
    vitano-
    stra,
    tuncet nos
    apparebimus
    cum
    ipso
    in
    gloria(
    Co-
    loss.
    ni,
    i), qui
    cumPalre et
    Spirifu
    sancto Vivitet
    regnalinsaecula
    saeculorum.Amen.
    SERMOCLXVI
    (<?).
    In
    Pascha,
    yiu
    (b).
    Saluiis humanmlaxaiio. Salutis
    bumanae,
    fra-
    tres
    cliarissiini,
    et muridi rediviva libertas non
    mpdica
    laxalione
    requiriiur;
    sed Cbristi
    sanguine
    temperatur (c).
    Sed
    quanlum
    venerabiiis diei hu-
    jus
    officiuro credentibus conlulil
    gaudium,
    tan-
    tum
    jncredulis iiiterilum
    portayit
    et J ticium. Confert
    J aHjliamCWistianis cx
    hde; ingerit pcenam
    J udaeis
    desperantibus
    excr.uce.J J J is
    injuria
    Filii Dei setcrnam
    conlulit
    mortem; nobisad
    pcrpctuamproficit
    saiutem.
    Quis, rogo,
    divinoe
    pietatis
    excessus
    est,
    vel
    quanta
    amoris
    plenitudo
    monstratur? Ad hoc Deus
    propter
    homiiiem
    perditum
    de ccelovoluit
    desceiidere,
    nonut
    hohoreni inmundo
    accipereviderelur,
    sedut
    susperi-
    'deretur incruce. Et duinvoluit
    deceptumlaqueis
    mor-
    tis
    eximere, ipsam
    subjre
    non
    dedignalus
    est mortem.
    Et
    qualein
    mortem?
    Quae
    detestabilior omni morte
    ejstitissel. Hoc
    Apostolusasseverat,
    dicens : Humi-
    tiamt,
    iiiqiiit,
    se
    usque
    ad
    morlem,
    mortemautemcru-
    eis
    ( Philipp.II,8).
    Unde
    posl
    mortemvictrix resur-
    rectio
    parabatur. Dicamus,fratrcs,
    Hac esl dies
    quam
    fecilDominus,gaudeamus
    et
    epulemur
    inea
    (Psal.
    cxvu,
    24)
    : hoc
    estPascbaquod cplimus;
    in hoc
    peregrina-
    mur,
    hoe
    prseteiitiimredil,
    hoc volvittir infuturum.
    SERMOCLXVH
    (4).
    in
    Pascha,
    rx
    (b).
    i-
    Quareagnus
    ad
    vesperam
    immolattts. Dens mi-
    sericordise et
    justitise
    tiodie resurrexit a mortuis
    per potentiam Patris,
    ut Paulus ait, Qui
    suscita-
    vit euma morluisCGalat,
    i, 1);
    et
    propheta,
    Inier
    mortuosliber est
    (Psal. LXXXVII, 6).
    In
    quo
    et nos
    omues
    postresurgiemus,
    et vivemus.
    Quia
    enim
    prsesli-
    tit nobis ducatumad
    fegnumsutim, jubemur
    et nos
    praeparare
    viam
    Doniino,
    hoc
    est, humililalem,
    di-
    lectionemD.eiet
    proximi, justitiam, bonitatem,
    inte-
    gritalem, patientiam, charitatem, prudentiara, pieta-
    tera et innocentiani. Haecomnia
    praecepit
    nobisDo-
    minus
    per semetipsum exemplis, qui per agnura
    significatur, [Quoeritur ergo, quare agnus
    iste non
    die,
    sedad
    vesperam
    immoletur. Hseccausamanifesta
    est.
    Domipus
    enimnoster ac Salvator in consuiiima-
    lionesaeciilofum
    passusest,
    ut J oannes ail: Fitioli
    triei,
    novissimaItora est
    (\
    J oan.
    n,
    18).]
    Hodie
    fidesEcclcsiaeconfirmalaest in
    Chrislo,
    el in se-
    lu)
    Alias,
    de
    Tempore
    142.
    fft)
    to
    Appendicenuncpfimumcollocafur.
    Dubium
    Lovar
    nienses
    habenl,
    Vierlinuset
    vindingussupppsitilium.
    Nec
    Stilus,
    riecula
    quae
    McafterturPsaifhi
    117,f.24,lectib
    Au-
    grfsfino
    cohvefiit.
    ~"' "
    "(c)Morel,
    Elem.
    crit., pp.161,182,existimat
    legenduiD,
    comparalur,pro,temperatur;
    riecifrimerito. M.
    (a) Alias,
    ae
    Tempof
    e154.
    (e)
    Sa
    Appendiee
    nuric
    primum
    collocatiir,. Dubius
    estiLoj-
    vanieasibus: sedverlinoet
    viadiagofalsus; neque.
    bis
    probaturquod
    auctor.sineteste
    docet,
    indomiaicumdiem
    offlmairjaiacidisse
    miracula,
    sciliceVtransituiiimarisBiibfl^
    b^ijsniuln
    chrisfiin
    iordane,'mpta}l|pjaem'-'auu!e rnyinjifh,
    qpuiqueparmrnmiiUipfrcSionefii,
    ete.
    01133
    tofcimsihclu-
    dimus,
    sunt
    cujusdam
    sermoois
    Hieronymo
    supppsiti,
    qui
    instSifiS,'<( Iri-vigiliapaschse'<ie"esu"^ii;
    "ek
    iricipit,

    Hodie,
    Iratrescharissimi,
    populus
    israel.
    Excerpta
    inde
    ista
    quae
    hic
    habenturcrediriius,quia
    iltic
    magis
    cohaerent
    cuui
    CKtcris.
    mine Abrahaeomnes
    gentes
    benedicuntur. ac Sal-
    vator
    mundi
    innotuit,
    et
    pleiiamsupefnis
    ciyibus
    et
    bominibuslsetitiam
    contulit,
    ciim
    vivumse
    pdsf pas-
    slonemsuam
    jifaelraitjuxtapromissumsuum.
    ""
    2. Dominicusdies
    quql mysteriis claru$.
    J udiciii
    dies. Bene
    quoque
    dominicussermo
    1
    ac resurrectio
    Domini
    coiijungiintur.
    Venerabiiis est liic
    dies,
    qui
    dpminicus
    dies et dies
    primus
    atqueperfeclusest,
    et
    dies
    clarus,
    in
    quo
    visaesf
    primalux (Geh.i, S),
    in
    qup iransgressi
    sunt filii Israel mare Rubrum sic-
    cis
    pedibus(a;o(if.xiv),
    et iri
    quo pliiit
    riiannafiliis
    Israelin
    desertq(Id. xvi),
    et
    quo
    Dominiis
    baptiza-
    tusest inJ ordane
    (Malth. iu). Quo
    viritirride
    aqust
    ijj
    CanaGalilscaefactumest
    (J oan. n), qlio
    benedl-
    xjf
    poniipus quinquepanes , quibus
    satiavit
    quiuqiia
    milliahominum
    (Matih.
    xiv).
    In
    qiio
    resurrexit Do-
    liiinusa morte
    (Id. XXVTIIJ ,
    qiip
    intravit Doniirius
    ln
    donips clausas,
    ubi eranl
    discipuli congregati prbpter
    metumJ udsoorum
    (J ogn. xx, 1'9)
    : in
    quo Spiriius
    sanetusdescendit in
    Ajiostolos(Act. n,
    4),
    et
    in
    qup
    "speramus
    DominumnostrumJ esiimChristumad
    ju-
    diciumventunum: in
    quo
    die
    pmriis
    creatura refor-
    mabjtur in
    melius;
    ut sol et
    iuna,
    sepltiplum
    lumeh.
    accipiant,
    et sancti hoinines
    yitamaelernam
    proptelr
    i
    meritabonseobedienliae
    recipiant
    aDeo.
    SERMOCLXVIII
    (o).
    in
    Pascha,
    x
    (b).
    i. Pascha Cliristi
    quid
    sit. Pasclia
    Christi,
    fratres
    dileciissimi, regnura
    est
    Cceli,salus
    mundi,
    vila cre-
    denlium,
    occasus
    inferi, gloriasupernorum,
    resurre-
    clio
    mortuorurn,
    testimonium
    miserationis
    diyinas,
    prsemiura redemptionis hUiiiaiise, contrilio raortis
    abolitae.
    Quae
    feslivitasDei sacrala
    mysferio
    et co-
    gnita
    sacramenlo
    ,
    virtutem Doiniriicaerestirreciionis
    perAngelos indicat, per Apostplos manifestat, per
    cordacredenliumbona
    muJ liplicai.
    Hic
    igilpr
    est
    dies,
    dilectissimi, quem
    fecit Dominus
    (Psal.
    cxvn, 14),
    ut
    audistis,
    excelsior
    cunctis, lucidior
    universis,
    in
    quo
    Dominus
    resurrexit,
    in
    quo
    sibi no.vam
    plebem,
    .
    ui
    ipsi videtis, r.egeneraliOniss.piriluconquisiyjt,
    ia
    quo singulorum
    mentes
    gaudioef
    exsultatione perfu-
    dit. Hic
    ergo
    dies resurreclionis
    Chrisii,
    defunctis
    vita, peccatoribus venia, sanctis est
    gloria
    :
    siquidem
    operatione
    virlutumelevat
    deimis, suscifat
    de
    lerre-
    nis,
    collocatin
    excelsis,
    consummat
    justos,
    firmatdu-
    bios,
    damnat incredulos. Adhoc enimDominushodie
    resurrexit,
    ut
    imaginem
    nobis fuluraefesurrectionis
    ostenderel: et ideohodievitali
    lavacrp
    resurgens
    Dei
    populus
    ad insiar resurrectionis Ecclesiamnoslrarii
    splendore
    nivei candoris illuminat.
    2.
    Baptismusfuturw
    resurreclionis
    imago.
    Lalroms
    devolioimilanda. GratiasDeonosiro
    ageredebemus,
    quod
    dumsancli Pascbaesolemnitalem
    colimus,
    fu-
    tti.raeresurrectionis
    speciemjam yideamus.
    Resurre-
    clurumest enim humanum
    genus
    insaeculi
    eonsum-
    niatione
    posl raortem,
    niiiic
    resurgit
    in
    Baptismo
    :
    susciiandus est tunc Dei
    populusposl soporem,
    nunp
    suscitatur
    post
    infidelitatem: libcrandus esl lunc a
    rhortali conditione,
    nunc iiberalurab
    ignorantise
    cse-
    cilate : renasciturus est ad
    selerriitatem,
    iUincrena-
    scitiiradsalutem. Omries enim
    qui
    olim iri
    Chrisfp
    feaptizail,
    assumere non
    possunt candicjamvesteni,
    cbnversationem saltem caiididani hon
    relinquant.
    -Soielsub
    nigro
    habituanimasatis
    puralaiitare;
    nec
    mukuminlerest si nonhabet
    quis
    candidamvestem.
    Talis latro fuit illein
    Evangelio,qui
    crucifixus cum
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    163.
    (b)laAppendicenuncprhnum
    ccdlocaUir. InLovanien-
    siumeditioneduhius
    est, supiposititius
    verocensiiraver-
    liui et
    vfndiagi.
    Conflatusest ex duabus
    partibus,quarum
    pbsteriorquidem
    csesarii,
    prior
    vero
    Fausli,
    stilumretert:
    sedinista
    posterioreparte
    noncoaveaiuat
    niariuscripti.
    Horumautem
    plerique
    adillaverban.
    2,
    Attendite
    ergo,
    charissimiet
    videte,etc, dispulationemdeinceps
    maxime
    diversam
    subjiciuut
    Denuai. 3coaferhomil.12exedilis
    a
    Baluzio,
    et csesariihomil.
    15;
    de num.
    4,
    caesariihomil.
    55et31.
    -2071
    APPENDIX. 2072
    Salvatoreclamassedicilur,
    Memento
    mei,Domine,
    dum
    veneris
    inregnum
    luum
    (Luc.
    xxm, 42).
    Altendite
    ergo,
    cbarissimi,
    et videte
    quid
    fidelis
    obtinet, quid
    mere-
    lur.
    Regnum
    Salvaloris
    lalro
    jioscil
    incruce: el dum
    pcense
    muliitiidiiiem
    patilur,
    ad
    prcemia
    aeterna
    per-
    dticitur. Imitamini
    ergo ejus
    devolionem,
    imitamini
    amare Christum:
    quod poscit
    lalro
    moriendo,
    vos
    desideratebene vivendo. Illius credulilali
    paradisus
    aperitur,
    et nostrae
    spei
    aeternorummonstratur firrai-
    tas
    prsemiorum.
    Lsetemur
    ergo
    et exsultemusinhac
    die,
    in
    qua
    Dominus
    resurgens percnlitmortem,
    intu-
    lit salutem.
    3.
    Fidejussorumofficium.
    Hoc
    ilaque
    admoneo,
    fra-
    tres
    dilectissimi.utquoties
    Paschalissolemnitas
    venit,
    quicumqueviri, quaectimque
    mulieresdesacro foiite
    filios
    spiritualiter exceperuni, cognoscant
    se
    proipsis
    fldejussoresapud
    Deumexstitisse: et ideo
    semper
    illissollicitudinemverse
    charitatisimpendant.
    Admo-
    'neant,
    ut castilalem
    cuslodiant, virginitatemusque
    ad
    nuptias servent,
    amaledictovel
    perjuriolinguam
    re-
    frenenl,
    canlica
    turpia
    vel luxuriosaex orenon
    pro-
    feranl;
    non
    superbiant,
    non
    invideant,
    iracundiam
    vel odiumincordenon
    leneant; auguria
    non obser-
    vent, phylacteria
    vel characteres diabolicos nec sibi
    hec suis
    aliquando suspendant, prsecaniatores
    velut
    minislros diaboli
    fugiant;
    fidemcalholicamleneanl,
    adecclesiam
    frequentiuscurrant, contempla
    verbo-
    sitalelecliones divinasatlenlis auribus audiant;
    pcr-
    egrinosexcipianl,
    et secundum
    quodipsis
    in
    Baptismo
    dictum
    est, hospilumpedes
    lavent
    (a); pacem
    et
    ipsi
    teneant,
    et discordesadconcordiamrevocareconten-
    dant,
    sacerdotibuset
    parentibus
    honoremet aniorem
    verae charilalis
    impendant.
    Hacc
    ergo
    omniaet his
    similiasi filioset liliasvestras admonerecontendilis,
    cum
    ipsis
    adaelernambeatitudinemfeliciler
    perve-
    nietis.
    *
    i. Ad
    mdificalionemproximi quisque
    teneittr. Nemo
    se
    circumveniat,
    fratres
    cbarissimi;
    nullus liomosibi
    soli
    vivit,
    aut sibi soli moritur : sedsicut
    frequenler
    suggessi, quanloscumqiie aliqnis exemplo
    sanetse
    vilae
    aedificaverit,
    cumtanlis et
    pro
    lanlismcrcedem
    bealseretributionis
    accipiet;
    et
    quanliscumque
    exem-
    plum
    malae
    conversationis,
    eiiamsi non eumilli se-
    (o)
    Haec
    verba,
    sicutilla
    Csesarii, infra,
    serai.
    2i>7,
    n.
    2,
    ubi inter
    ea, proquibusDeijustitiae
    obnoxii
    sumus,
    recen-
    set
    quod
    secundum
    promissionem
    nostramin
    Baplismo,

    hospitibuspedes
    lavare
    negleximus;
    illuslranturaati-
    quis
    Ecclesiae rilibusaaostroEdmundoMartene
    nuper
    vul-
    gatis,
    lib.
    4, pag. 160,
    ubi exMissali Gotbico-Gallicano in-
    ter
    Baptismi
    ritusrecensetur: Dum
    pedes ejuslavas,
    dicis:
    Ego
    tibi lavo
    pedes.
    SicutDomiausnoster J esus
    Christusiecit
    discipulissuis,
    tufacias
    hospilibus
    et
    pere-

    grinis,
    ut habeasvitamseternam.
    Ilem,pag.169,
    ex
    alioMissali
    Gallico, post
    infusumchrisma
    subjicilurtilulus,
    Adlavandos
    pedes;
    ac deindeha;cformula: Domi-
    nusetsalvalornosterJ esusCuristus
    Apostolis
    suis
    pedes
    lavit.
    Ego
    tibi
    pedeslavo,
    utet lufacias
    hospitibus
    et
    pe-

    regrinisqui
    adte venerint: hocsi
    fecens,
    habebisvi-
    lamxternani. ConcinithisvetusMissaleGallicumMusaei
    ItaUci,
    lom.1editum.sicenimhabet: Collectioad
    pedes

    lavandos;
    acdeinde:
    Ego
    tibi lavo
    pedes.
    SicutDo-
    minusnosterJ esusChristusfecit
    discipulissuis,
    itaettu
    facias
    hospitibus
    et
    peregrinis.
    Dominus nosterJ esusCliri-
    stustersit
    pedesdiscipuforumsuorum,
    et
    egolaciolibi;
    tu facics
    peregrinis, hospitibus
    et
    rauperibus.

    Hinc
    colligere
    est Gallumiuisse auotoremsermonis
    de Unctione
    capilis
    et de Pedibus
    lavandis,
    editi in
    Appendice
    tomi
    sexti,
    ubi ad
    Neophytos
    hsechabetur
    exhortatio:
    Implelis
    autemomnibus
    sacramealis,
    eliam

    mandatumvobiset
    exemplo
    et sermonetradidimus. La-

    vimusenim
    singulorumpedes,
    ad imitationemvosno-
    slram,
    imo
    ipsius
    Dominiet salvaloris
    noslri, provo-

    cantes,
    ut
    quemadmodum
    nosvestros
    pedes lavimus,
    itaeliamvos
    pedes
    fratrumet
    hospilum
    lavare
    debeatis;
    nonsolum
    hospitales
    vosesse
    doceamus,
    sedetiamhu-
    militer
    hospites
    itahonorantes
    quos
    inveslra
    suscepistis

    hospitia,
    ut
    erga
    eosservorum
    lmiilere
    nonerubescatis

    ofiicium.
    quantur, prsebuerit, pro
    tantis se malisrationemno-
    veritredditurum. Et
    ideo,
    sicut
    jamsuprasuggessi,
    neopbytisiiostris,aiixilianleDomino, exemplum
    bonae
    conversationis, quanlum possumus,
    debemusosten-
    dere: nt non
    pro
    illorum
    destructionepcenam
    reci-
    pere,
    sed
    poiius pro
    acdificationead
    indulgentiam
    peccatorum
    merearaur
    pervenire; prasstante
    Domino
    nostro J esu
    Christo, qui
    vivit
    etregnat
    in saeculasae-
    culorum. Amen.
    SERMOCLXIX
    (a).
    In
    Pascha,
    xi
    (b)
    4. Introitus Chrisli
    per
    ostia clausamiraculumest.
    Lectio
    evangelica,
    fraires
    charissimi, quae nuper
    au-
    ribusnoslris
    insonuif,
    conlinet
    magnum
    miraculum.
    Quamvisubique
    sit
    Domimis,ipsius
    miracnlumcon-
    linet
    beneficium,
    in
    quoacceperunidiscipuliSpiriitim
    sanctum.Miraculum
    esl, qtind
    Doniiimsnoster J csus
    Christtis incarnevera intraverit ad
    discipulos per
    osliaclausa.
    Requirisa
    meforsiian
    rationem,
    et
    argu-
    menlum
    requiris.
    Si
    vera,
    inquies,
    caro fuerat
    quae
    resurrexil,
    quomodoipsa
    clausis
    januis
    ad
    discipulos
    introivil?Ilane
    vero,inquies, cnjuspiamcapii
    auditus,
    quod
    non observal
    opus,
    et intrare
    quisquam
    limenin
    corpore poiuit?
    Redde
    mihi, inquis,
    ralioncm.
    1. Hincnondatur ratiovel
    exemplum.
    Admiracula
    fidesexigilur.
    Thomm
    fides
    mortua. 0
    homo,
    si ralio-
    nema me
    poscis,
    nonerit
    mirabile;
    si
    exemplum
    quseritur,
    noncrit
    singulare.
    Credis
    nempe
    Domimim
    Christum
    snper aquas
    niaris firmis
    gressibns
    ambu-
    lasse? Credis
    utique.
    Dicis
    igitur
    milii : Si
    per
    ostia
    clausaCbrislus
    intravil,
    ubi est
    corporis
    modus? Et
    ego respondeo
    : Si
    snper
    mare
    ambulavil,
    ubi est
    '
    corporispondus?
    Recedant
    paulisper
    modus et
    pon-
    dus : illeha-c
    fecit,
    cui nihil
    impossibile
    est. Chrisius
    qui
    carnemsuam
    potuit
    de
    sepulcro producere,
    non
    poiuil
    clausis
    januis
    ad
    discipulos
    introire?
    Quando
    audis
    miraculum,
    serva
    fidem,
    non
    inqiiiral
    auimus
    rationem. Hincest
    qtiod
    et Tbomas
    discipulus
    tituba-
    vif,
    neccredidil: sedeumDomiuus
    postea
    confirma-
    vil. Dixerantenimei
    condiscipuliejus
    : VidimusDo-
    minttm. llle :mlem: iVisi
    vitlero,
    inquit,
    inmanibus
    ejus fixuramclavorum,
    el millam
    digilum
    meumin
    latiis
    ejus,
    noncredam.Sciebat enimclavis in cruce
    confixum,
    sciebal lancealalus
    percussura
    :
    hxcsigua
    quaerebat,
    ideononcredebat. Mantis
    quserebat
    et la-
    lus;
    et dumcnriosusexislitin
    vulnere,
    mortemincur-
    rerat inJ ide. 0 beale
    Aposiole,
    anteoculos luosCbri-
    siusLazarum
    jiotuit suscitare,
    el
    ipse
    non
    poterat
    de
    sepulcrosurgere? Quserisloca
    clavorum,
    et obliluses
    miractila tanta
    signorum
    ? Normeante oculos tuos
    t
    csecos
    illuminavit,
    paralyticossanavit, leprosos
    mun-

    davit? Sic
    pcrdidisli
    in triduo memoriam
    magistri,
    ut
    potentise
    non crederes Chrisli? MorsChristi in
    carne,
    vitatua debet esse in fide. Vidisti
    quidem
    percutientcmlancea;
    sed divinam non
    peneiravit
    potentiam.
    3. Chrisli taclu revixit. Ecceiternmvenit Dnini-
    nus,
    ne
    periret discipulus,
    et dicit Thomae:
    Infer
    digitum
    luum
    huc,
    etvide.manus
    tneas;
    et
    affermanum
    luam,
    el mitteinlalus
    meum,
    etnoii csse
    incredulus,
    sed
    fidelis.
    0
    pietas Salvatoris,
    quae
    non
    dedignatur
    locura
    oslenderecicairicisI
    RespondilThotnas,
    etdixil: Do-
    tninusmeusel Deusmeus! Modoest Doniinuset Deus
    tuus; quia
    voluitut
    videres,
    neincredulilaleanimam
    perderes.
    Meriload eumDominussic
    loquilur
    :
    Qitia
    vidisti
    me,
    credidisti: beali
    qui
    non
    viderunt,
    el cre-
    diderunt, (J oan. 'xx,
    25-2U).
    Ecce
    discipulus
    tre-
    pidavit ;
    Ecclesia
    quod
    non vidit credit. Bealum
    meritum
    nostrum, fratres,
    si in Ecclesia caiholica
    teneatur
    acccplum. Hicaccipiturmerces,
    ubi verate-
    nelur ct
    cognoscitur
    fides. Hanc
    igilur
    Ecclesiam
    Christussuaresurrectione
    constituit,
    in hac seterna
    (a)olim,
    de
    Tempore159;
    et
    post,
    in
    Appendice
    KS.
    (b) mcerti
    aucloris,qui
    verbisutitur
    Augusliui,
    Serm.
    247,
    u.
    2,
    advolusiauum
    episl.
    157.
    2075 SsKRMOCLXXI.
    207*
    prsemia
    eollocavit.Credite,fratres, illesperel reqniem,
    qui
    nondiscesserit aradice : cui est honor et
    gloria
    insaeculasasculorum.Amen.
    SERMOCLXX
    (a).
    In
    Paseha,
    xn
    (b).
    1. In
    hortovolnptalis
    Dominum
    requirit Maria,
    in
    necessiialedeserlionis Christummoesla
    requirit
    Ec-
    clesia: ul in
    paradiso
    salteminveniat
    consolatorem,
    quia
    in
    campis
    arentibusviderenecdumraeruit
    plan-
    talorem. Ubi Dominus
    surgit,
    ibi
    piumplantatorem
    Ecclesia trisiis
    inquirit. Resurgit
    Dominus in horto
    deliciarum
    propaginatis
    secuni
    planiariis
    mortuorutn.
    Et
    depictus
    est illeresurreciionis hortus excelsisSan-
    clorum
    cedris,
    botris
    Prophelarum, pinetis
    cum
    pal-
    malis, fruclibus
    amigdalae,
    olivse,Abel, Enoch, Eliae,
    Zachariae, Abrahae,Isaac,
    J acob. Et in
    campo
    are-
    scenle
    requiritEcclesiaDeumAbraham,
    Deum
    Isaac,
    et DeumJ acob.
    Quis
    enimnondelectelur
    post
    defor-
    milatemdesertionis
    per campos
    nullisvestitosarista-
    rum florenlibuscomisintrare
    paradisum voluptatis?
    inlueri
    posl
    diessiccitalis
    arefactiscorticibusgemmas
    arbores lerroe
    plangentes,;
    intueri mella
    fragrantia,
    malogranata
    roscidantia, iacteoset coccineos
    amig-
    daiarumel
    persicorum
    fJ ores
    atlendere; quos
    An-
    gelos
    delectabat
    aspicere
    inillahorticuli
    casa,
    id
    est,
    illoamceno
    sepulcro,
    ubi sedebant
    Angeli,
    miusadca-
    put,
    aller ad
    pedes
    ?Foris
    per
    hortum
    legebant
    mun-
    dumvineae
    resurgentium
    beatorum.
    Angeli
    delecla-
    banlur inilloresurrecliouis
    die, quia
    toiam
    jiacaverat
    terram. Delectabateosvelutamomumet
    cinamomum,
    Tesurrectionis novusodor suavitatis ex
    mortuis, ubi
    fragrabant
    balsama
    roraulia,
    vulnera Christi mortuos
    irriganlia.
    Oblectabatrosa
    sanguinis
    emicantis lilium
    a morte
    pnrrecliimcampi
    fiorentis. Illo Maria
    caput
    anxium
    declinabat,
    et linteisdominicse
    sepullurse,
    ve-
    lut latissimis
    plaiani
    foliisin
    plateis,
    suos
    tergebat
    ffebilisoculosa
    lacrymis pielalis. Aspexit
    : vidit la-
    cumfontis
    demorie
    surgenlis, etquasi
    herbas virides
    de illo
    lacu, quae
    niUrientibus
    aquisper
    iacunea vcl-
    lera contexuntur.
    2. Illa sindonemcumsudario
    contemplala
    fontem
    non
    invenii,
    et nonestsiliens satiata
    ;
    sedardentio-
    re sitiens
    deplorat
    affectu.
    Necplane
    solatium
    recepil
    Angelorum; quiavidcrecupiebat primogenilum
    mor-
    tuorum. Dicunlei
    Angeli,Mulier,quidploras?
    Utinam
    et uobis dicerenl inter
    lacrymas
    necessitalisnostrae:
    Servi
    Dei, quare ploratis?
    Essel nobis renovatio
    gaudiorum
    in
    monumento,
    esset nobiset amceniias
    in
    campo,
    et securitas in
    pelago,
    et munimen in ca-
    stro.
    Atque
    utinamet
    ipse
    nos
    interroget, qui
    dixit
    Marise, Mulier, quid ploras,
    el
    quid qttwris
    ? sic et
    nobis
    diceret, Quem
    quoeritis,
    et
    quareploratis
    ? Di-
    ceremus:
    Domine,
    nos
    plangimus,
    et te
    quserimus,
    sinequo
    nihil valemus
    ; quia
    iute
    vivimus,
    movemur,
    el suraus. Te
    quaerimus
    :
    quare
    vivos
    repulisli, qui
    mortuossusciiasli ? Floruil
    resurgenle
    tecura tremo-
    rc
    gehenna;
    el marcescit sine frtictihus terra. Pe-
    traeecce
    proruperunl planiariis
    inortuorum
    ;
    et sul-
    ci lcrrarum induralis
    visceribus,
    segetum
    nesciunt
    ornamentum.
    Te, Domine,
    quserimus,
    a
    quo qusesi-
    lisumus;quia
    conversi sunt dies festi nostri in lu-
    ciuni,
    et cantica inlameiitalionem.
    Alleluia, quae
    est
    dcleciatio
    Angelorum,
    cumtimorecanitur
    piratarum;
    cilhara nostrafacla
    estlugubre
    canlicmninter
    lacry-
    mas
    esurientium,
    etobscurata
    super caliginem
    fune-
    ra
    morluorum.
    3. Dicamusel noscum
    Maria,
    Sustulerunl Dominum
    demonumenlo,
    el nescioubi
    posuerunt
    eum
    (
    J oan.
    xx,
    12
    ).
    Dic nobis
    ,
    Domine
    , Quid ploralis? quia
    in-
    lerrogatio
    luaest consolationoslra :
    quomodo
    si di-
    cat medicus
    segrolanli,
    Noli
    ilere;
    nonne enimdat ei
    (o)Alias,
    ex
    vignerianis
    20.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primumcoUocatur.Nihifhabet
    Augustiniamsalis, ipsoeliam,qui prinius
    huncin
    Supple-
    nento
    operunj
    Augustuii vulgavit, judicevignerio.
    securitatemde facili sanitate? Ubi sunt
    Angeli
    tni?
    Dicanl
    nobis,
    Quidploratis
    ?Et si hon
    dicimus,
    Stis-
    tulertint Dominum
    nostrum; dicamus, Sustulernnt
    patrem, sacerdolem,
    mediatorem
    nostrum. Sicut
    enimsineDominoeral moesta Maria
    ;
    ila sine
    pro-
    prio
    sacerdotelrislis
    gemit
    Ecclesia. Sed
    qui
    dixit
    Mariae, Vade,
    dic
    discipulis
    meis,
    prmcedant
    meinGa-
    lilwam
    (
    Mailli.
    xxvm,
    10
    ); ipse
    nobis
    dicet, Nun-
    tiale
    populis meis,
    ut me
    prseveniant
    ad
    ecclesiam,
    ut citovideant
    palris praesentiam,
    et inea
    percipiant
    indulgenliam.
    SERMOCLXXI
    (fl).
    In
    Pascha,
    xin.
    DeResurreclionemortuorum
    (b).
    i. Certissimaresurrectionis
    fides. Veritaiistestimo-
    nioet
    exemplocomprobala.
    Certissimaest GduciaChri-
    slianorum,
    divinituspromissa
    restirrectio
    mortuorum.
    HancenimYeriias
    ipsapromisit:
    Veriiasautemmen-
    tiri non
    potesl; alioquin
    Verilas non
    est,
    si mentiri
    polest.
    Vera est
    igiiur
    de resurrectione
    corporum
    promissa
    verilas :
    quia
    Veritasmenliri non
    novil,
    to-
    tumnecesseest
    utimpieat quodpromisit.
    Hancenim
    restirrectionem
    corporum,
    ut futuramcertissiineno-
    verimus,
    ipse
    Dominusnobisin suo
    corporedignatns
    est demonstrare. Resurrexit
    Christus, ut resurre-
    cturumse nondubiletciiristianus.
    Quod
    enimpraeces-
    sit in
    capite, sequelur
    in
    corpore.
    2. Moriesdum. Morlis
    primm
    duw
    partes.
    Mors se-
    cunda. Morlis
    primwpartem
    secundam
    Clirislussusce-
    pil.
    Resurreclio
    duplex.
    Nosseenim
    debemus, dileclis-
    simi
    fratres,
    duasessemortes el duas esse resurre-
    ctiones. Dicitureiiimniors
    prinia,
    dicilur et secutida.
    Porro, primae
    monisduae
    suntparles
    :
    una, qua pec-
    ealrix anima
    per culpam
    discessita
    Creatore
    suo;
    al-
    tera, quajudicante Deo, exclitsaest
    per pcenam
    de
    corpore
    sno. Mors'autem
    secunda,
    ipsa
    esl
    corporis
    et
    aninae
    punitiosempiierna.
    Per morlem
    ergo primam,
    animaboni et mali
    hominis a
    suocorpore separatur ;
    per
    mortemvero
    secundam,
    animasolius
    mali homi-
    nisinaelernumcum
    corpore
    suo
    cruciattir.
    Utraque
    ergo
    mors omnem
    hominem
    lenebatobstrictum:
    quia
    naturae
    transgressio
    untimquemquepeccaii
    propagi-
    ne
    tenebatobnoxium. Venil autemDei Filiusimmor-
    talis
    etjustus,
    et utmoreretur
    pronobis,
    carncmmor-
    talem
    suscepitex
    nobis : in
    qua
    carne
    quia
    nulltim
    poluit
    habere
    peccatum,
    sinereatu
    pertulil peccali
    supplicium.
    Secundam
    itaqueprimie
    morlis
    parlem,
    id
    est, solius
    corporis
    mortem. Dei Filius
    pro
    nobis
    accepit, per quam
    a nobis el
    dominalionem
    peccati,
    et
    pcenam
    aeternae
    pumtioms
    exclusit. Hoc
    ergoCbri-
    slus in suis fidelibus
    misericorriiler
    operaiur,
    ul bic
    eos
    primo
    inanima
    resuscitet,
    donans
    lidem,
    ut rc-
    cte
    credant;
    tribuens
    charitatem,
    nt
    bonis
    operibus
    libenter insistant : in
    novissimoverodic ad hoc eis
    corpora
    resuscitare
    dignabliur1,
    uteis seternambea-
    tittidinem
    largiatur.
    3.
    Qui
    a
    prima
    veniaturatisecundam.
    Resuscitali er-
    go
    inaniraa
    per iidem,
    dileclissimifratres, cum
    jusiitia
    vivamus,
    ut etiam
    corporead
    seternamlaetiliaihrcsur-
    gamus.
    Discedamusab
    operibus
    malis,qu;e
    moriificanl
    animani,
    etiam dumvivii
    cOrpus;
    ut in
    aUernUbo-
    nis et anima nostra merealur esseel
    corpus.
    Serve
    mus
    primae resurreciionis
    munus,
    quod
    nobis
    :er
    fidem
    largitusestChristus;
    utcum
    resiirrexerimus cor-
    pore,
    mereamur cumChristo Salvaioresine fr><> ve
    gnare.
    Tunc absorbebitur mors in
    vicloria(l
    Cor xv
    54),
    tunc dabilur lidelibusvera
    viia,
    veraque
    hvtiii
    lunc Deus
    pro
    merilis fidei
    aiqtte
    bonorinii
    oper-.
    dabil suis fidelibus
    regnum
    ccclorum
    ;qui
    vivit el re-
    gnat
    cum, Patreel
    Spiritu
    sanctoinvirlufe
    Deus,
    ete.
    1
    Apudodilonemsichabeturhiclocus:Adhoceos
    corpore
    resuscitare
    diqnabitur.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    162.
    (6)
    m
    Appendicenunc
    prifnumcollocalur.EratLovanlen-
    sibus
    dubius,
    falsusverlinoet
    vindingo,qui
    ab
    Augustino
    aUenumidesse
    observant
    quodhicbabeturdeduabus
    par-
    tibusmortis
    prinia;.
    inBiblioth.
    cluniac.hic
    ipse
    estOdilo-
    nisAbbalissermoVde
    Resurrectione.
    S075
    APPENDIX. 2078
    SERMOCLXXH
    (a).
    Dominica
    rn
    qctayis
    Easchae,'att
    feophytos
    (b).
    i. PaschalissolemnUashodiernafestivitalecqnclu-
    dilur : et ideo hodie
    neophytoruiii
    liabilusc;priimu-
    tatur;
    ita
    taraen,
    ut caridor, quide
    haViluaepohUjif,
    seraper
    in cbrdeteneatur. In
    qusijprimum
    quidein
    iijr
    nobis
    agendum
    est,
    ut
    quia
    Paschalesdiei
    stinl,
    id
    est, indulgentia;
    ac remissionis,
    ila a
    npbis
    si*iieto-
    rumdierum festivitas
    agatur,
    ut
    felaxajlohecofpo-
    rum
    puritas
    meniisnonobfuscetqr;
    sed
    potiiis
    absti-
    nentes abomni liixu, cbfietate, lascivia,demus ope-
    ramsobriseremissioriiacsanttfse
    sinceritati: ut
    quid-
    quid modo'Xjorporali
    abslinentia
    non
    acquirimus,
    meritium
    purilalequseramus.
    Adompesquidetnper-
    tinet sef
    mb, quos
    curanostra
    complectitur
    : vewim-
    tamen hodie terminala sacramentorum splemnitatti
    vos
    alloquimur,
    novelia
    germinaj
    sauctitas
    regenera-
    la
    exaqria etSpirilu, gernienpium,
    exainen
    noyel-
    lum,
    flos nosifi honoris et frucluslaboris; gaudium
    et corona
    mea,
    omnes
    qui
    slaiis
    inDamino
    ( Paitipp,
    iv, 1). Apostolicis
    Verbisvos
    alloquor,
    Ecce nox
    prmcessit,
    diesautem
    appropinquavit
    :
    abjiciteoperale-
    nebraruin,
    el induilevosarma lucis; sicutindifi, hqne-
    sle ambulemits: nbnin comessalioriibus
    el
    ebrietatibus,
    nonincubilibnsel
    impudichiis,
    nonincontentieneet
    wmulalione
    ;
    sed induite DominumJ esum C/uislun
    (Rom.
    xiii,
    12-li):
    2.
    Habemus,
    inquit,
    cerliorem
    propheticum
    sermo-
    nem,
    cui
    benefacith
    intendentes, tanquatn
    lucernmin
    obscuro
    loco,
    donec dies
    lucescat,
    et
    lucifer
    oriaturin
    cordibtis
    vestris(
    II Pet.
    i,
    19
    ).
    Sini
    ergo
    iumbi accin-
    cti,
    etlucernce
    ardetvtes,
    el vossimiks
    hominibus
    exspe-
    ctunlibus
    daminumsuum,cjuando
    veniala
    niiptiis(Luc.
    xn, 35,30).
    Ecce dies adveniunt,
    in
    quibuS
    Dominus
    dicit,
    PMsiHum
    (J oan:
    xvi,
    16
    ); inqhit,
    etc
    Tanto
    magis
    autem
    spiriluati opere
    fundimr, quanto
    magis animus, qui
    eam
    fundit,acarnali
    yoluptate
    sus-
    pendituf. Quadraginta
    diebus
    jejunavit
    MoysesLegis
    administrator, quadraginla
    Elias
    Prophetarum
    excel-
    lentissimus, quadraginta ipse
    Domiiiuslestiraonium
    habensa
    Lege
    et
    Prophetis, per quembaplismus
    illis
    praeponitur.
    J oannesenira
    baptizavit
    Cliristura,
    cum
    seChristo
    profiterelor
    minorem. Christus aufem
    ba-
    ptizat christiamim,quiseostenditet
    J oannemajorem:
    sicut
    circumcisionemcarnis,quamvis
    eainet Chfistus
    accepit,
    sednemochristianus
    jamaocipit.
    Meliusham-
    que
    multo est sacramentum
    resorrectionis Christi,
    eic......... Undeadveniente
    jam
    morlis suae
    teinpore
    Pelrodixit,
    Postutavitsalanas
    vexarevossicut
    tritieum;
    sed
    ego
    oravi
    prote, Pelre,
    ne
    deficial fides
    lua :~unde
    etlu
    conforlafraires
    tuos
    (
    Luc,
    xxn,
    31
    el32).
    Efpla-
    ne confortavitnos
    per Aposlolum
    : vel
    quando
    ei cum
    hisduobus
    jcjunii hujuS
    celebratoribus, Moyse
    vide-
    -
    J icel ei
    Elia,
    in rriontesebstendit. Nosaulem
    quia
    tam
    longuin jejtmiumperpeiuare
    non
    pbssumus,iit
    pertotdies
    et noctes nihil alimentorum,
    sicut
    illi,
    accipiamus; saliem, quantumposstimus,
    1aciamus,et
    exceptis
    diebus,
    per
    quois
    certis decausismos Eccle-
    siae
    prohibet jejuriare,
    DbminoDeonostro vel
    quoti-
    dianaanobis
    crebrojejuuia exigamus.
    Sedlicetsicut
    a cfboet
    potu
    abstineritia
    pertotdies
    non
    possit
    esse
    coniinua
    ;
    lamen
    pt-opter
    hominum
    rroresj ;qniper
    vaniloquia,
    el'
    seductiories,
    'et
    praVas
    iconsuetudinfe
    nobismolestam
    pro
    vobiscuramihferre
    n-on
    cessant,
    tempus
    humitiandaeanimae
    quanlumpotui.commen-
    davi.Sunt enim
    quidam qbservatores
    Qiiadragesimae
    deliciosi
    polius, quatnTeligiosi/elC.'.......
    dohsidera-
    (o)
    olim,
    de
    Tempore157;
    et
    post,
    in
    Appendice
    86.
    (b)
    Hoc
    ipso
    die
    iegitur
    in Bfeviarjisbeie niultisfcum
    Augustini
    nomiae. Etexordium
    qtudem,qnbd
    incertiau-
    ctoris
    est,
    adhuacdiem
    pertlhet-:
    sed
    reliquum
    sefinouis
    ah istisninanuii
    yerWs,
    -
    habemus, ihquit,
    oeftiorem

    propheticnmsermcaiem,

    etc.,
    exsermoue
    210,quoide
    Quadragesimali jeiunioagit Augustinus, deseriptumfuit,
    nulla
    fere,
    nisi
    quae
    hiccerniturin serie dictorum,
    facta
    tautatione.
    te, lratres,
    utrum cluistianus sit
    diccndus,
    qui
    his
    diebusinimiciliasnonvtilt
    finire, quasnunquam
    de-
    buit exercere.
    SERMO
    CLXXHl
    (a).
    pe
    Letania,
    i
    (b).
    1. Diesmedicinales.
    Quaiiter
    cuindiabolocerlandum.
    Ecce,
    fratres
    dilectissimi,
    dies sancli et
    spiriiuales
    adyeniunt,
    et animabusnostris medicinales: et idco
    quiciinique
    voliierit
    peccalorum
    suomm sanarevul-
    nera,
    non
    despiciat
    medicamenlasalubria.
    Ipse
    enini
    non
    requirit
    indiebus talibus
    medicum,
    qui
    se non
    sentit
    segrotum.
    Ef quis est,
    fratres
    dilectissimi, qui
    sicsc inarena iniradi istius
    gaudeat repugnare,
    ut
    nulHim
    possit
    a diabolovutnus
    excipere? Quis
    enim
    conlramilliadaemonumdie
    noctuque
    ila stare
    poluit
    semperarmatus,
    ut
    nunquam
    fuerit diaboli calliditale
    percussus
    ?
    Quis
    enimvel
    cogilare,
    nondicamenume-
    rare, praevaleat
    dolosetinsidiasboslis
    aniiqui,
    de
    quo
    scriptum est,
    'Cui nomina
    mille,
    et millenocendi
    artes? i Et
    ideo,
    fratres
    charissimi, quomodoipse
    exomni
    partenos semperyuliierareconatur;i(a
    unus-
    quisque
    iioslrum cumDei
    adjuiorio
    contrailliusin-
    sidiastotisviribus
    praeparelur:
    et
    quia
    nosnonsolum
    per dura,
    sedeiiam
    per
    blandaconlendit
    elidere,
    et
    vulneraab
    ipso
    infiicfa
    nori solum
    amara, sed, eliara,
    quod pejus est,
    male dulcia
    frequenter excipimus;
    medicaraenta
    spiritualia,
    id
    est,
    omnia bona
    opera,
    quantuui
    Doraino
    largientepossumus, parata semper
    jiaberedeberaus.
    Audiamuswgo
    consiliumbeati
    Apo-
    stoli,
    el contradiaboli insidiasarmisnos
    semperspi-
    rilualibusmuniamus.
    Sumite,inquit,
    sculum
    fidei,
    lori-
    camjuslitim,
    el
    galeam
    salulis,
    el
    gladiumspiritus,quod
    estverbiimDei
    (Ephes. vi,
    16et
    17).
    Quid
    enimmali a
    diabolosusiinere
    poterit, qui
    se talibusarmisinstru-
    xerii?
    Consurgit
    ille cum
    infidelilate;
    tu resisle illi
    ciimfide. Ille
    pugnat
    cum
    superbia;
    lu,
    cumhumili-
    tale: illeexhibetluxuriam
    ;
    turetinecastilatem.
    Ap-
    prebendit
    ille
    nequitiam
    ;
    tu
    justitiam
    tene : ille
    sug-
    gerit iracundiam;
    tusectare
    patientiam.
    llle immitlit
    avaritiaui;
    tu exercemisericordiara: ille
    gulani,
    tu
    abslineiiiiam. Siinililer et in caeterisrebus
    semper
    conlrariaadversus
    nequitias
    diaboli studeamusarma
    proponere;
    et
    nunquarn
    nos
    poterunt
    illiusmachina-
    meiua
    decipere."
    Ut
    ergo
    haec
    possimus,
    Deo auxi-
    J iante,
    complere,
    et hostem
    callidissimum,opilulanle
    divina
    ^ralia , revincere; jejuniorum, vigiliarura
    aique
    orationum
    annis,
    nobisdebemus
    j'ugiter pro-
    videre.
    2. TresLetaniarumdies universacelebratEcclesia.
    Castri cozleslisdesertoresl abecclesiasesubducens.
    Quse
    licet nobisomni
    tempore
    necessariaesse
    probenlur;
    prsecipue
    in islis tribus
    diebus, quosregulariter
    in
    toto mnndocelebrat
    Ecclesia,
    nullusseasanctocon-
    ventusubducat: nullus ecclesiam
    quasi
    ccelestisme-
    dici
    scholam, occupatus
    terrenis actibus
    dereliuquat,
    nulluscastra
    Spirilualia
    deserat.
    Scientes enim,
    fra-
    Ures
    charissimi, quiaqui
    tcrreno
    regi miliiat,
    si sede
    acie
    pugnaturus
    limore
    compellentesubtraxerit,
    non
    solum
    gloriam
    vel
    praemiaparata
    non
    accipiet,
    sed
    etiam
    praesenlis
    vilae
    periculum
    non evadet :
    qualis
    ergo
    est ille
    qui
    terreni
    regis
    exercitum
    deserit,
    sine
    dubiotalis
    judicandus
    est et ille
    qui
    inisiisiribusdie-
    bus Cbristi ecclcsiam
    derelinquit. Quicumqueergo
    sine
    aliquainUrmitate,
    aut cerla
    occupatione,
    inisiis
    diebusDei
    populutodeseruerit,
    in illoceelesti
    regno
    nori
    praemium
    sed
    opprobrium,
    non
    gloriamsedigno-
    miniam
    recepturum
    seessenoverit: et
    quidem
    talis
    (a)
    Alias,
    ex
    Vignerianis
    23.
    (*)
    Iri
    Appeudioe
    mihc
    pnriium
    collocatur.Haec
    ipsa
    est
    inBibliothecaPatrumhomiliaCaesarii
    37,
    cuietiaminMs.
    Porlarumetinaliistribuitur.Mutilamet
    interpolatam
    vi-
    gnerius
    dederat in
    SupplementoopefumAugustini.
    De
    nhoi.$videCassar. infiuehomil.
    33,
    et
    supra,
    serm.
    142,
    n.
    7';
    denum.
    3,'
    videserm.
    Sequentem,
    n.
    35,
    etsewh.
    140
    ,
    n.
    1;
    de num.
    4,
    yideCsesar,imtioiomil.
    13,
    tt
    Ajipend,
    serm.
    45,
    n. 4.
    2077
    SERMOCLXXIV.
    2078
    quasi rugitiyuS
    et deserlor
    castrorum
    coelestium,
    seter-
    nam confusWeriV
    et
    qigmirii
    meritis
    sujssupplicium
    sustinebit. Sed
    absit,
    fralres
    charissimi,
    ut devobis
    talia
    suspicemur.
    Uhde tiniens hoc
    polius, quam
    de
    vobis simstfurn
    aliquid
    credens,
    prsesumosugge-
    rere:
    magis
    enimdevestradevotione
    confldens,
    credo
    vosvelut
    apes
    1
    pruderitissitnas
    ad
    alveariumChristi
    fideliler
    festinare',
    ut
    dnlcedjneta
    spifiinalis liielljs
    ex
    divinislectionibus
    possitisaccipere,
    et
    curn
    propfceta
    dicere, Quatri
    dulcia
    fauci%ds
    nieis
    eloquiqtua, Domtne,
    super
    tnelel
    favum
    ori meb(Psal. cxyili, 103).
    3. Letariiarumdies
    qualiiei;
    celejirandi. Quis
    inde
    fruclus.
    Peccdtiscessanlibus
    cessqtii,
    et
    ftagella.
    Et
    qriia
    per
    tolum
    arinum,
    frafres charissimi,
    nobis
    peccato-
    rumvnlnera
    slibrepuiit,
    in
    isiistribusdiebus
    fideliler
    ad eccJ esiaft
    IcurrariiUS,
    et
    contrito
    cordevel humi-
    liato
    corpofe
    Dei misericofdiam
    deprecemur
    :
    Ut
    otonium
    peccatorum
    nostrOrum
    yulnera,
    isto
    friduano
    compunctioiiis
    medicamento,
    adsanitaleni
    prisVmam
    revocemus.
    Nemo
    efgO
    sibi ex
    industria
    aliqtias
    bccu-
    pationes
    studeat
    proyidere,
    nemose otiosis fabulis
    occupare
    : neindesibi vulnera
    faciat,
    undesibi
    para-
    re medicamenta
    poluerat.
    Nemoiftististribus diebus
    aut
    sanguiiiem
    tollat,
    aut
    polionelnaccipiat;
    nisi forte
    Boc infirniitashimium
    periculosa compellat.
    Convi-
    yiola
    nobisetiam
    quadragesiniali
    ordine
    praeparemus,
    et
    magis legendo, psallendo
    vel
    orando,
    aniiiiabus
    nostfis
    spiriluales eptilas, quara
    corporales
    delicias
    fequiramus
    : ut ^id
    integrumDeOvacarites,
    et miseri-
    cordiamillius
    suppliciierexorantes,
    et acunclis
    infir-
    mitalibus
    sanari,
    et
    a
    peecatis
    omnibUs
    ertii,
    et de
    iam
    frequenli
    inuridatione aquarum mereamur
    per
    Dei misericordiamliberari. Pro certo enim credere
    debemus,
    fralres
    charissimi, quia
    si
    peccala
    npstra
    cessarent,
    statitn
    flagclla
    nobis debitadjyinamiseri-
    cordiaremoveret. Sic enito
    ijpsepef propbelampro-
    mittere
    dignatus est, dicens,
    Conveniminiad
    me,
    et
    cohvertarddvbs
    (Zdch. i, 3);
    et
    iterum,
    Cum
    conyer-
    sus
    ihgemueris,
    tuncsalvuseris
    (Isai.
    XLV,
    22
    ). pon-
    veriamur
    ergo
    ai)
    meubfa,
    dumin
    npsira
    sunt
    pote-
    stale
    remedia,
    el
    piura
    ac
    misefiCordefn Dorainum,
    quempeccandoirritavimus,
    bonis
    operibus
    admiscri-
    cordiam
    provoceirius
    : lit
    ipse
    secundmn suam
    con-
    sueludinem,
    et adversa
    repetlere,
    et
    prOspera
    nobis
    dignetur pro
    sua
    pielate
    concedere.
    4.
    Qualiler
    ecclesiacum
    fruclu
    colalur. Ilerum
    atque
    iterum
    rogo,
    ut
    qui
    ad hcclcsiae
    alvearium,
    sicut
    j'am
    dixi,
    quasi
    addulcissimumChristi
    favura, plena
    deVo'-
    tione
    concurrurit, velut
    apespruderitissimae
    dediver-
    sis divinarum
    Scripturarum
    fJ Oribusintra se cellulas
    prseparent,
    ubi sancla et ccetestiamella
    suscipianl.
    Qui
    veroel tarde
    veniunt,
    Ctcito
    discedunt,
    iieccon-
    fenti sunt
    exspectare,
    donecdiviiia
    mysteriacompleaii-
    tur,
    nonsunl ihter Chrisli examina
    reputandi: quia
    non bohis moribus
    spirilualia
    rriella
    conficiiint,
    sed
    per
    superbiam
    et
    contemplum
    et
    ^eimpediunl,
    etalios
    exemplomalaeconversationisevertunt. Etideo.fratres
    charissimi, quicumque
    Dominuminverilate
    diligunt,
    et adecclcsiamcito
    veniuht,
    eitlarde
    discedunt, per-
    sevcrentin
    opere
    borio,
    et
    otiOs&s
    vel
    ssecplaresfabu-
    fcs,
    velut verienuih
    mortiferuiii
    respuentes, magis
    psallefe
    etorarecorienlur : et
    contetohentesamariiu-
    dinem
    mundi,
    in iecclesia
    requirant,
    unde
    accipiant
    dulcedineiriChristi.
    tjui
    verb
    negligenfes
    sunt,
    et ad
    ecclesiarririonsoliimfardeveniuht,
    sedeliam
    prius-
    quam
    mystefia
    cbmpleantuf, abscedunl;
    et in
    ipsa
    ecclesia otiosisfabulis
    vacantes,'
    nec
    ipsi psailuiif,
    necalios
    psalJ ere
    velorare
    permitfuni: qui
    lales
    sunt,
    citose
    coriigahl;
    nesibi in eo loco
    praeparerittooi^
    teto,
    ubi invenire
    poterani
    vitam.
    Egoquod
    nieumest
    admoneo:
    qui despicit prseconera,
    timeat
    judicem.
    D.ura
    qu.idemsunf
    medici
    yulnera2;
    sedsanos
    faci.unl:
    dulfciaviderimf rinindi
    oblectamenia,
    sedmalefJ eci-
    piunt.
    Audile
    ergo me, fratres,"roganieto,
    audite
    ipa-
    1
    SicunusMs.
    [credo
    velul
    apes].
    idem
    Ms.,ferramenta.
    terna
    pietate admonentera : ut vobis Deuset in hoc
    sseculosanitatem
    corporiim,
    iibertatem
    ffiicliuira,
    et
    peccatornm
    inaulgentiara tribuht,
    et iri
    futuro ad
    seterna
    praemia
    feHciter
    perveriirfe
    coricedat. Sic
    ergo
    divina
    piefas
    moderetur acius
    rioslros,
    et ariitoasno-
    stras
    gubernaredignetur;
    ut curii
    teriipus retfibutio-
    his
    advenerit,
    et
    egoqui yos
    cutn charitate
    adiffoneo,
    bbtineremerear
    veniam,
    et
    Charitas vesira
    pro
    beni-
    gna
    obedieniia
    perveniat
    ad
    coforiara; pfseslante
    Do-
    minonosfro
    J esn
    Christo,
    cui est honor et
    iriijieriuia
    in saeculasa3cuiorum.
    &nien.
    SERMOCLXXIV
    (a).
    De
    Letania,
    u
    (6).
    1. Tristitiabrevicavendaestmterna.Scire
    debcmus
    et
    inteliigere,
    fratres
    charissimi, qujaiJ icS'cotoputi-
    ctionis et
    poenilentise
    cetebratous : et
    ideq
    hoh nOs
    bpoftet
    nimiorisu vel in
    aliqrio
    minUsCantoet cbil-
    gruo
    cacliinrio
    dissolvi;
    timerilcs illud
    qubd
    Dominus
    fri
    Evangeliodixit,
    Vmvobis
    qui ridelis, quialugebilis
    et
    fiebitis(Luc. vi, 25):
    et illtid
    quod
    alibi
    scfipturii
    feSt,
    Exlrema
    gaudii
    luctus
    occupat(Prbv. xfv,
    13).
    Nec
    aliquibus
    durumesse
    videaiuf, quodmagis
    ad trisli-
    tiamvel
    plancunh, quam
    ad
    laetiliam,
    vos
    provocare
    Videmur. Si eniln
    dillgeriter attendilis, fi-atres,
    in
    omnibus
    Scripturis
    hocDominusliortaiur et
    admonet,
    ut sic inhocsaeculo
    dcbeamuscsse
    sollicili,
    ut infu-
    turo
    possimus
    esse
    securi,
    siCul
    aitPsalmiSta, Quise-
    minantin
    lacrymis,
    in
    gaudio
    melent
    (Psal. cxxv, S);
    ct in
    Evangelio,
    Beati
    ~quitugeni;quoniamipsi
    conso-
    labuntur
    (Malth. v, 5)
    :
    quia
    arctaet
    angitsla
    viaest
    quae
    ducit ad
    vitam;
    lala et
    spatiosa qtiic
    trahit ad
    mortem
    (Id. vn,
    15etli).MeliusestViobisp6sl paiicas
    anguslias
    ad selernambeatiludineiii
    pervenire, qualh
    post
    brevemIsetitiamadinferin
    profunda
    dcsccndcre.
    Undetotisviribuselaborare
    debemus,
    ut
    pcenampitr-
    purali
    divitis
    possimusevadefe,
    ei ad'bealiludinerir
    pauperis
    Lazari
    pcf
    vehire
    (Luc.
    xvi). Quid
    eiiimilli
    profuit superbiadiviti, quod
    liic
    parvoterhpore
    luxu-
    riostis
    pascebatur
    deliciis
    suis,
    et nuncsine ulloter-
    niino infefni flammara
    pascit
    medullis suis? Melius
    est
    ergo
    ut vos
    parvotempore
    ad salubrerii trislitiarri
    provocemus,
    et
    postea
    vobiscumadceiernamiactitiam
    perveniremereamur;
    quam
    si vobisad
    lempus
    falr
    samdulcedineiri
    velimus
    ingefere,
    et
    postea
    vobiscurii
    pcrpeiuam
    amaritudihemseiitire.
    "
    2. Dierumistorutriexercitiaet
    finis.
    Pax
    temporum
    pace
    cum
    proximis procuranda.
    Et licei orimi lem-
    pbfe,
    fratres
    charissimi,
    vobis
    opdrleat
    Dei miseri-
    cbfdiam
    corpore
    contrito et corde
    compuncto requi-
    refe,
    et ab illb
    indulgentiam peccatorumfidcliter
    postulare
    : ntinc tamen
    propter
    imminentem
    peccatis
    nostris debitamet
    gravissimani severilafem,
    cumin-
    genti rugilu
    vel
    gemilu,
    assiduis oraiionibus et lar-
    gioribuseleembsynis
    debemusDei misericordiamim-
    plorare;
    Ut
    ipse
    nobis
    toisericordiamet benedictio-
    rieiu
    aquarum
    coelestium
    tribuat, pacem
    reddere
    digrietur, peccalorumindulgeniiamdare,
    et
    prospera
    dignetur pro
    sua
    pietate
    coricedere. In his diebus
    praecipueotiosis
    fabulisfinera
    conemurimpohere; et,
    qurihtum
    vires
    suppeturit,
    orare studeamus el
    psal-
    lere. Et si
    paceratemporum
    desiderarrius
    accipere,
    nondissimutemus
    paceto
    cum
    proximis
    custodire. Si
    enimin veritate vis Ut vincatur diaboltis inimicus
    itius,
    cilo tibi reconcilielur
    proximus
    tuus. Contra
    liulltimbominemdesaeviatira tua
    ;
    et cito ate indi-
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    175.
    (b)
    ln
    Appendice
    nuncprimumcollocatur.DubiumLova-
    nienses,
    falsumVerlinuset
    Vindingus
    habebant.Caesarii
    genulnus
    est
    stttus,ejusque
    usitataesuritislae
    pufases:
    ln
    omnibus
    SCripturis
    diviriis.Etlicet omni
    tempore.
    Cum

    ingentirugitu
    vel
    gemilu.
    Ittdesibi faciuntcrudeliavul-

    nera,
    unde
    haberepotuer.ant
    medicaraentasalubria.Cre-
    do,

    seu,
    cfedimus"de Dei
    misericordia,

    etc. De
    num.1videCsesarii homil.8et
    7,
    eX11 ex editisa Ba-
    luzio;
    demim.
    2,
    vide
    supra
    Appendicis
    serm.
    173,
    n.
    2$
    denum.5vide
    sermonem
    superiorem,
    n.
    3,
    et Csesarii ho
    mU.
    10,12,29,
    etc.
    2079 APPENDIX.
    gnatio
    divina
    cessabit,
    secundumillam
    promissio-
    nemDomini et Salvatoris :
    Si, inquit,
    dimiseriiisho-
    minibus
    peccata
    eorum,
    dimitlel el vobisPaler vesler
    cmleslis
    peccata
    veslra
    (Matlh. vi, 14).
    3. Ecclesia
    frequentanda.
    Nullus sibi de industria
    aliquas occupationesinquirat, per quas
    se de eccle-
    siaeconventu subducat. Sinedubio
    peccalorum
    suo-
    rum vulnera
    diligit, qui
    in islis tribus diebus
    j'e-
    junando,
    orando-et
    psallendo
    inedicamentasibi
    spiri-
    lualia
    non.requirit. Abundanl,
    et nimiumabundant
    negligentiae,quas per
    lolumanni
    spatiumcongrega-
    vimus: ct idcovel in islisIribus
    diebus,
    quod
    adni-
    loremvel
    purgaiionem
    animse
    pertinet, agere
    stu-
    deamus. Nolitevosdeecclesia; conveiilu
    sublrahere;
    qnia
    non tam
    longo spalio faligamur,
    ul hoc susti-
    nere non valeamus. Sicut
    qui
    in islis sex horisde
    convenluecclesiaenonsubducit
    se,
    magnum
    reme-
    dium animaesuaanoscitur
    providere
    : itaecontrario
    qui
    aut
    per cupiditalem,
    aul
    pro
    alia
    qualibel
    minus
    necessaria
    occnpatione
    adesse
    noluerint,
    inde sibi
    faciuntcrudelia
    vulnera,
    unde haberi-
    poteranl
    medi-
    camenta
    salubria;
    el indese
    gravanl,
    undesublevare
    potuerant.
    Sedcredo de Dei misericordia
    quod
    ita
    vobis
    inspirare dignabitur,
    ut non
    negligentiampec-
    catorum
    acquirere,
    sed
    magis pcr compunctionem
    jejunando,
    orando,
    psallendo,
    ei
    eleemosyuas
    faciendo
    ad remedium
    possilis iiidulgenlie pervenire; prae-
    stanleDominonostro J esu
    Chrislo,
    cui est honor et
    gloria
    insseculasacculorum.Amen.
    SERMOCLXXV
    (a).
    DeLetania
    (b),
    m.
    i.
    J ejunandumprwsertim
    a vitiis.
    Quoniamjeju-
    niorum
    tempus est,
    fralres
    cbarissimi,
    de
    jejunio
    cum Sanclitale vesira iractandnm
    est;
    ut sciaiis
    quemadmodumjejunetis. J cjunia
    enimChrislianorum
    spiritualiter polius, quam
    carnaliler exercenda sunt.
    Undea
    peccatis principaliter jejunemus;
    ne
    jejunia
    nostra,
    sicut J udaeorum
    jejunia,
    a
    Domino
    respuan-
    tur.
    Quale
    est enimuta cibis
    quos
    Dominus
    creavit,
    nescio
    quis impostor absiineal;
    ct
    peecalorum
    sa-
    gina piiiguescal?
    J Vonlale
    jejuniumegoelegi,
    dicit
    Dominus.Nam si
    flectas, iriquit,
    ut circulumcervicem
    luain,
    ciliciumautemel cinerem
    substernas;
    necsicvo-
    cabo, inquit, jejuniumacceplum.
    Sed
    quid? Solve,
    in-
    quil,omnetnnoduminiquilalis,elobstinaiionemmalorum,
    Dimille
    afftictos
    in
    requiem,
    et omnem
    iniqtiam
    conven-
    lionem
    dissipa.
    Parum est enim
    jejunium
    abstinere
    tantiimmodo a
    peccatis,
    nisi addamus et bona.
    Frange, inquit,
    esurienti
    panem
    itium,
    et
    egenos
    sine
    tecio induc in domumluam. Si videris
    ntidum,
    vesli
    eum
    (lsui.
    LVIII
    , 5-7).
    Porro autem
    jejuniis
    nostris
    etiamiltud
    oporlet accedere, quod
    DominusinEvan-
    gelioprscccpit
    : Cum
    jejunutis, inquit,
    nolite
    fieri,sic-
    ut
    hypocrilw,
    trisles
    ;
    exlerminanlenim
    faciessuas,
    ul
    pareanl
    hominibus
    jejunantes
    : amendico
    vobis,
    rece-
    perunl
    mercedemsuutn. Vos autemcum
    jejunatis,
    un-
    gitecapilavestra,
    ne
    pareatis
    hominibus
    jejunantes
    : et
    Paler vcster
    qui
    videtin
    occulto,
    reddel vobisin
    palam
    (Mqlih.
    vi,
    16-18).
    Quare, fralrcs, pervidet
    Sanclitas
    vesira,
    aliter
    jejunia accepiari
    non
    posse,
    nisi conli-
    gerit legaliler jejunare.
    2.
    J ejunium
    sinesanclitaleDeo
    ingralum.
    Secundum
    Aposloli dictum, Fratres,
    me
    quidem
    hmceademvobis
    dicere nou
    pigel,
    vobis autem lutissimum
    (Pltilipp.
    iii.
    1).
    Sedet Dominnsin
    Evangelio, Omnis, inquit,
    scribadocittsin
    regno
    cwlorttm,
    similis est homini
    pa-
    trifamilias,qui profert
    de ihesaurosnonovael vetera
    *
    1
    SicEr.
    Lugd.
    ven. Lov.Sicetiam
    grsecum
    et
    Vulgata.
    in
    B.,qui profert
    dehorreosuonovaetvelera. M.
    (n) Alias,
    de
    Tempore
    172.
    (b)
    in
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.EratLovanien-
    sium
    judieiodubius,
    verlini autemet
    Vindingi
    seuteulia
    propter
    stili
    duritiem,supposititius. J ejuniitempore
    habi-
    lumesse
    liquet,
    sedaueo
    quod
    uuuo
    Rogalionumappel-
    latur,
    hicertumest: tametsi sermolocumin
    editiset ma-
    nuscriptis
    obtineatantefestumAscensionis.
    (Malth. XIII,52). Utergo
    sciat Sanclilas
    vestra,
    fra-
    tres, nonsolumnnvadicenda
    sunl,
    sedet veterare-
    petenda.
    LegimusSpiriium
    sanctum
    per
    Isaiam
    pro-
    phetam
    laliler
    imperfectos increpantem
    :
    Neomenias
    veslrasetsabbalumel diem
    magnutn
    non
    suslineo,
    dicit
    Dominus
    (Isai.
    i,
    15). J ejunium
    est
    quod pr<
    bat Al-
    Mssimus,
    nonsolumintermissa
    corporis refectio,
    ve-
    rumetiama malisactibusfactadiscessio.
    Itaque
    cura
    ne mens tua
    gravetur oppressapeccatis, neque
    ani-
    mus luus vitiorumillecebris
    delectelur;
    et
    digna
    Deo
    exsolvisli
    jejunia.
    Caeierumsi
    corpus
    luum
    jejimia
    J ongaconsumpserint, alque
    illi sublraxeris
    cibum;
    cnmnondelrahis vitiain
    malis
    perseverans, magis
    horres
    quam placeas
    I)eo. Timc erunt Deo
    accepta
    jejunia,
    si
    operibus
    sanplis
    fuerit
    expiata
    conscieniia.
    Cnrehim
    corpusfamediscrucias.cui turpiter peccando
    J ilandiris?
    Principaliler ergo
    animus
    jejunet
    a
    malis;
    et sic
    corpus
    stibeat exefcenda
    jejunia.
    Namcumsit
    jejunium
    animse
    humiliatio,
    quale
    est humiliari
    cibo,
    eiaugeri peccato? Qui igitur corpnri
    suo
    jejunia
    de-
    votus
    indicit, principaliier
    renunliet
    viliis, cupidita-
    lumfomites
    comprimat,
    frangai
    impetus menlis,
    li-
    bidines
    vincat,
    faces avariliic ardenlis
    exstinguat,
    latiusque
    factis vim dileclionis
    exiendai, atque
    in
    alimenta
    pauperum abrupii apparaius impendia
    lar-
    giatur.
    3. Nec Deummovetadvota
    impetranda. Quwaulem
    facileimpetrent.
    Omnia
    ergocorporis
    nefanda
    peccata
    animi virlute
    calcentur;
    ul et anima sanctilaie cor-
    poris adjuvelur.
    Tuncenimet
    impetrari poteritquod
    oplatur,
    si
    ccrpus
    castum
    animusque
    dcvotusadolfi-
    ciasanclitalis
    implendaper
    curam
    observationis in-
    cedal.
    Haecsunt
    qnse
    divinamcommovent
    pietalem,
    quse
    ad
    impetrandam prccibus
    sanctitalem
    semper
    aditumfaciuni. Cauerumsi
    caput substernas, atque
    cineres
    desuper spargas,
    si
    denique
    collumluumve-
    lut
    cifculum
    torqueas, atque
    adexorandamclemen-
    liamDei
    largos
    fletus
    effundas,
    nibil
    proficies.
    Com-
    movere enim divinam non
    poieris pietatem, qui
    circa
    proximos
    tuos
    nCglexisli
    debilamcharitaiem :
    scriptum
    est
    enim,
    Non
    lalejejunium egoelegi,
    dicit
    Dominus.Namsi
    fleclas
    ut circulumcervicem
    luam,
    cilkium aulemel cinerem
    substernas;
    nccsic
    vocabo,
    inquit, jejunium acceptum.
    Sedsotveomnemnodum
    iniquitalis
    et obslinalionemmalorum. Dimille
    quassatos
    in
    requiem,
    et omnem
    iniquam
    conventionem
    dissipa.
    Frange
    esurienli
    pancmluum,
    et
    egenos
    sinelecloin-
    ducindomum
    luam;
    st videris
    nudum,
    vesti
    eum,
    el
    domesticosseminis tui ne
    despicias
    : tunc
    erumpel
    temporaneum
    Ittmenluumetveslimenlalua ciloorien-
    tur1,
    ei
    prwibit
    anle te
    justitia tua,
    et clarilas Dei
    circumdabilte : lunc
    exclamabis,
    el Deusexaudiel
    te;
    dumadhuc
    loqueris,dicet,
    Ecceadsum
    (ld. LVIII,
    5-9).
    Haecsunt enim
    quibus
    homoel refecluscibo
    frequen-
    ter
    impelrat quodexopat,
    et
    jejunans majoraprsemia
    consequitur
    sanclitalis.
    i.
    Qum
    Deo
    acceptajejunia.
    Tale
    jejunium
    deleclat
    Christum,
    tali
    denique
    delectatur
    omnipoiensDeus,
    quem
    ad
    jejunandum
    noniramaniumdelictorumfre-
    quens
    reatus
    impellit,
    non
    deniqueadipiscendaeglo-
    rise
    temporalis,
    vel cuniulandi
    pairimonii cupidiias
    inanis
    incendil;
    sed
    urget semper religionis
    affecfus
    et de.votasinceriias :
    quam
    cum fuerint comilala
    plensepietatis officia,quanlum
    ille
    valebit, quanium
    ilte
    proficiet
    ?Taliter
    agerido
    merebilur statim
    prae-
    senteni Dominnm
    propitiumque
    sentire.
    Imple ergo
    miseralionis
    officia;
    et sanclificasti
    jejunia. Sagina
    pauperumviscera;
    etanimatuarauneribussanctitalis
    pinguescit.
    Vesti
    nudum;
    et lua
    peccata
    contecta
    suut.
    Pcregrinumhospitio
    luocontende
    suscipero;
    ut
    ct teDeusinccelorum
    regnasuscipiat.
    1
    Ms
    n.,
    runc
    erumpetquasi
    manelumen
    luum,
    el
    sanilastuacitiusorietur.
    2081 SERMOCLXXVII.
    SERMOCLXXVl
    (a).
    InAscensione
    Doniini,
    i
    (b),
    i. MiraculaDomini
    propter
    nos.Ascensioilliuscau-
    tio nostrm. Christi dumnaturw.
    Oniiiia, charissimi,
    quae
    DominusJ esus Chrislusinhoc nuiiidosub
    fragi-
    litate nostra miracula
    edidit,
    nobis
    proficiuni
    :
    qui
    dum humanam condilioiiem sideribus
    imporlavit,
    credenlibusccelum
    palere possemonstravit;
    el dum
    victoremmorlis in ccelestia
    elevavit,
    victoribus
    quo
    scquantiir
    ostendit. Ascensio
    ergo
    Domini catholicse
    fidei confirmatiofuit: ut securi in
    posterum
    credere-
    mus miraculi illitis
    donum, cujus jam
    in
    pra-senii
    percepissemus
    effectum
    ;
    et fidelis
    qnisque
    cum
    jani
    tanta
    perceperil,per
    ea
    qusecognoscil praestita,
    discut
    sperare promissa,
    ac Dei sui
    pra-terilani pra-senlem-
    que bonitatem, quasi
    fulurorum teneat cauiinnem.
    Super
    excelsa
    ergo
    cceli terrennm
    corpus imponilur,
    ossaintra
    sepulcri angustiaspaulo
    ante
    conclusa,
    An-
    gelorum
    coalibus
    iuferuntur,
    in
    gremium
    immortali-
    talis mortalis nalura iransfunditur : ct ideo sacra
    apostolicae
    lectionistestatur
    historia,~Cum
    luecdixis-
    set,
    inquit,
    videnlibusilliselevutusesl
    (Acl.i, 9).
    Dutn
    audis
    elevalum, agnosce
    militiaeccelestis
    obsequium.
    Undehodierna fesiivitasIiominisnobiset Dei sacra-
    liienta manifestat. Suh una
    eademquepersona,
    in.eo
    qui elevat,
    divinam
    potentiam;
    in eoautem
    qui
    ele-
    vatur,
    humanam
    cognosce
    subsianiiam.
    2.
    Eulychelis
    error. Arii error unde
    profluxil.
    Ideo-
    que
    omnibtisinodisdetestandasunl venenaOrienlalis
    erroris, qui impia
    novilate
    pracsumitasserere,
    Filiuin
    Dei ac filiumbominisuniusessenalurae.In alterutra
    enim
    parle,
    vcl
    qui
    solumhomiiiemfuisse
    dixcrit,
    negabil Condilorisgloriam
    :
    vclqui
    solum
    Dcum,
    ne-
    gabit
    misericordiam
    Redemptoris. Quo geuere
    non
    facileArianus
    e.angelicam poierit
    babere
    veritatem,
    ubi FiliumDei nunc
    sequalemlegimus,
    niinc rnino-
    rem.
    Qni
    eiiim unius naltiraeSalvatorem nosirtim
    morlifera
    persuasionecrcdiderii,
    autsoltiinhominem
    de coelo
    missum,
    aul solumDeum
    cogilur
    dicerecru-
    cifixum. Sed non ita est. Moriemenim nec solus
    Deus
    senlire,
    necsolus homo
    superare potuisset.
    Nos
    ergo
    noverimus
    duplicem
    in Chrisio
    gemiiiainque
    subsianiiam
    ;
    dePaire
    copleslem,
    denialreterrenain.
    Quamuiramque
    in uuo
    eodemqneRedemplore
    suis
    prompltim
    est testimoniis
    explicare. Quasi
    homodi-
    cebal, Quia
    Paier
    mujor
    tneesl
    (
    J oatt.
    xiv,
    28);
    sed
    idem
    quasi
    Deus
    pronuntiabat, Ego
    el Paler ttnum
    sumus
    (ld. x, 30). Quasi
    Iiomo
    dicebal,
    Trislisestani-
    mamea
    usque
    ad moriem
    (Maitll.xxvi, 3S);
    scd
    qtiasi
    Deusfiducialilerloquebalur,
    Polestalemhubeo
    ponendi
    animam
    meam,
    et
    potestatem
    habeoiterumsumendieam
    (J oan. x, 18). Quasi
    homo in cruce
    pendebat;
    sed
    quasi
    Deus
    regnum
    coelesledonabat
    (Luc. xxni, 43).
    Ariatii aulemciinfusamenledistinciassubslantias
    pc-
    nilus non
    videntes, quac
    eranl
    hominis,
    ad Deumim-
    pieretulerimi,
    credentes
    quod
    minor
    loqueretur
    di-
    vinitas,
    ubi
    juncia
    Deohominisdemonslrabatur infir-
    mitas. Nutlam
    ilaque
    facienles inler coelestia et
    terrena
    ralionem,
    duminler Deumet hominemdi-
    siinguerc nesciuiit,
    Dci substantiam divi^erunl : et
    diimad sola bominis verba
    respiciunl,
    Deumsine
    inlellectus lumine
    perdiderunt.
    Nos
    vero,
    ul
    prsefati
    (a) Olim,
    de
    Tempore176;
    et
    post,
    in
    Ajipendice
    58.
    (o)
    Sub
    Augustini
    nomine
    legitur
    iaBreviarioRomauoin
    octavaAscensionis.
    Expuuctus
    autemiuit a
    Lovanieusibus,
    eo
    quod
    essetinlerEusebiauosdehocfestosecundus.Sen-
    tentiasnon
    paucas
    continetex Fausli lib. 1de LiberoAr-
    bitrio,
    etex
    ejusdem
    ad
    Gregorium
    diacouum
    epistola.
    Gu-
    jus
    etiamlibri ae
    epistola;jJ eraqueargunienla
    seuverba
    reperire
    estiuEusebiihomiliadeisativitateDomiai
    prima.
    UndeetnostradeEusebiauis
    Homiliis,quodsemipelagia-
    numillumdoctorem
    plurimaeresipiant,opiaio
    roboratur.
    Deuum.2videFaust.
    cap.1,
    lib. 1deLibero
    Arbitrio,
    etin
    episl.
    ad
    Gregoriumdiaconum,
    et Eusebiihomil.1deKali-
    vitale;
    de num. 3 vide Euseb. homil. 1 de Kativiiate
    Domini;
    de num. 4 vide Euseb. ia finehomil. 1 de
    Ascensione,
    ethomil.2de
    Symbolo.
    sumns,
    Dei et hominis
    dupticem substantiam,
    sed
    simplicem
    noverimus
    esse
    personam.
    3. Valeniini error
    rcfellitur.
    Ille etiamerror valde
    refugiendusest,
    qui impie
    asserit
    quod
    bealaMaria
    solumDcum
    pcpererit,
    eo
    quod
    sibi
    Salvalor noster
    cceleslemnescio
    quam
    carnemintra visceramaterna
    perlCcerif,
    et itafransierii
    per Virginisuterum,
    quasi
    jier corpus
    alieiitini. Sed cumdicat
    per prophetam
    scrinodivinus,
    Delorrenleinvia
    bibet;
    propterea
    exal-
    labit
    capul (Psal. cix, 7):
    si nonest
    corpus nosirum,
    quoinodo
    est
    capul
    nostrum? Et cumalio loco
    pro-
    pheta coiiimemorai,
    Parvulus natits est nobis
    (J sai.
    ix, 6)
    : nontinbisuatus
    est,
    si nihil
    sumpsit
    cx
    nobis;
    si niliil de noslro
    suscepit,
    nihil nobis
    praesiiiit.
    Proinde,
    cliarissimi,
    si noninnostracaruc diabolum
    triuinphavii,
    se
    exercuit,
    non ncbis vieii: si nonin
    noslro
    corpore resurrexil,
    condilioni nosiraeresur-
    gendo
    nihil conliilit. ilaec
    qui dicit,
    susceptae
    ct
    asstimpla;
    carnis non
    intelligit rationem, confundit
    ordinem,
    evacuat utililatem: si imn in noslra carne
    peregit
    inedicinam
    ,
    solam
    ergo
    cx honiincnascendi
    elegit injuriam.
    Recedat a
    sensibus nostris tam
    peri-
    culosa
    persuasio.
    Denostro esl
    qtiodapprehendit';
    de suo est
    quod
    donavit.Meumtestor csse
    quod
    ceci-
    dit,
    ut meumsil
    quod
    resurrexit. Meuintestor
    esse
    quodjacuit
    inlra
    luiiiulum, ut ineuinsil
    quod
    ascen-
    dit in
    coelum.In illo
    itaque
    nosiri
    generis
    corpore
    nos Chrisii mors
    vivificavil,
    nosresurrectio
    erexit,
    nos ascensio coiisecravii. Inillo noslrae
    originis
    cor-
    pore
    ccelestibus
    regnis
    arrham nostrae conditionis
    imposuit.
    i. Ascendilur
    post Chrislum, spe
    et
    cupiditalum
    re-
    slinciione. Elaboremus
    ergo, cbarissimi,
    ut
    quemad-
    modumDomiiiusin bac die nostro cum
    corpore
    ad
    siipenia conscendit;
    iia nos
    post iilum,
    ipiomodo
    possttmus, spe ascendanuis, et corde
    sequamur. Ipso
    afleciu
    pariier
    et
    profeciu
    ascendamus
    post illum,
    eiiam
    per
    vilia ac
    passiones
    nostras.
    Quomodo
    per
    passiones
    noslras? Si
    uiique uuusquisque
    noslrutn
    subdere eas sibi
    siudeat,
    ac
    super
    eas siareconsue-
    scat,
    cx
    ipsis
    sibi
    gradum construit, quo possit
    ad
    superiora
    consccndere.
    Elevabunl
    nos,
    si fuerint in-
    jra
    nos. Devitiisuostrisscalamnobis
    facimus,
    si vitia
    ipsa
    ciilcamus.Namcumbonitalis aiiulorenonascen-
    dit
    malitia,
    ncc cum
    magistro hiiniilitalis
    superbia,
    nec cumFiiio
    Virginis
    libido
    atque
    luxuria.
    Non,
    in-
    qtiam,
    asceiidiintvilia
    post
    virtutum
    parenlem, pec-
    cata
    post jnsiiim,
    nec infirmilales ac
    morbi
    possunt
    irc
    posl
    mcdicum.
    Igitur
    si intrarc
    ipsius
    medici re-
    giiuiii volumus,
    prius
    vuiuera nostra curemus. Ordi-
    nemus et eusiodiainusinnobissialuiu
    ulriusque
    sub-
    slantiae: ne
    aniinam,
    nobiliorem
    uiique
    homitiis
    por-
    lionein,
    tarlaro
    pars
    devolvat
    inferior;
    sedsecutn
    potius
    ccelosanctilicalum
    cor|>usacquiral
    natura
    glo-
    riosior :
    ipsoadjiivante, qui
    vivit et
    reguat
    insajeula
    sseculoruin.Amen.
    SER.MOCLXXVII
    (a).
    hi Ascensione
    Domiai,
    n
    (b).
    1.
    Qualiter
    cumClirisloascendalur.
    Salyatornosler,
    dilectissimi
    fratres,
    ascendit in
    ccelum;
    non
    ergo
    turbeimir inlerra. Ibi sit
    mens,
    et hic erii
    requies.
    Asceiidamus cumChristo inlerim corde : ciini dies
    ej'uspromissusadveneril, sequemur
    et
    corjjore.
    Scire
    iamen
    debemus, fralres, quia
    cumGhrislononascen-
    dit
    sujierbia,
    non
    avnritia,
    non
    luxuria,
    nulltim vi-
    liumiiostrum ascendit cum Mediconostro. Ei idco
    1
    ItaFaustusin
    Epistola
    ad
    Gregorium.Atedili, ap-
    jpendit.
    (u) Alias,
    de
    Tempore
    17o.
    (6)
    In
    Ajjiendice
    aunc
    prioiuoi
    collocalur.IaBreyiario
    Boinaaoetaliis
    quibusdamlegitur
    Domiaicainlfa oclavaui
    Asceasiouis. Lovaaieusibustaoien
    dubius, Verliuoet vin-
    diogo
    falsusvidelur.HabetaonuullaEusebiaiiisermonisde
    Ascc.sione
    primi
    et secundi:sedmulto
    pluraAugustiniani
    sermonis261.Denum.1confersermonem
    su;,eriorem,
    h,
    4;
    denura.
    2,
    vide
    Augustini
    serm.261et 331.
    S08S
    APPENDIX.
    2084
    si
    postMedicum
    desideramusas.cendere,debemus
    yi;
    tiavel
    peccaladeponere.
    Omnesenim
    quasi quibus-
    dam
    compedibus
    nos
    premunt,
    et
    peccalprum
    iios
    re-
    tibus
    ligare
    contendunt
    : et ideo cum
    Dei adjulorio,
    secundum
    quod
    ail Psalmisla, Dirumpamus
    vinculq
    eorum
    (Psal.
    n,
    5);.ut
    securi possimus
    dicere
    Domino,
    Dirupisli
    vincula
    mea,
    libi
    sacrificabohosliqm
    laudis
    (Psai.
    cxv,
    16et
    17).
    ResurrectioDomini
    spes
    nostra
    esl,
    ascensioDomini
    glorificatio
    nostraest.
    2. Sursumcor
    dupliciter.
    Ascensionisbodiesolem-
    riiaeelehramus
    : si
    ergorccle,
    si
    J ideliter,
    si
    devote,
    Si sancte,
    si
    pie
    asceiisionem
    Domini
    celebrainus,
    ascendamtiscum
    illo,
    et sursum corda habeamus.
    Ascendenles
    autemnon extollamur,
    nec de nostris
    quasi
    de
    propriis
    meriiis
    prsesumanius.
    Sursumau-
    tem corda habere debemus
    ad Dominum. Sursum
    enim
    cor non ad
    Domiiium,superbia
    vocalur
    : sur-
    sumautem
    cor ad Dominum,reiugiumyocatur.
    Vi-
    dele, fralres, magnum
    miraculuni. Altusest Deus:
    erigisle,
    el
    ftigit
    a
    te;
    humilias
    le,
    el descenditadte.
    Quare
    hoc?
    Quiaexcelsus,
    et'humilia
    respicit,
    etaltade
    longecognoscil(Psal. cxxxvn, 6).
    Humiliade
    proximo
    respicil,
    ul
    allollat; alta,
    idest
    superba,
    de
    longe
    co-
    gnoscil,
    ut
    deprimat.
    Resurrexit enim
    Christus,
    ut
    spem
    nobis
    darel, quiasurgit
    liomo
    qui
    morilur : ne
    morieiido
    desperaremus,
    et vilamnostramin morte
    iiiiitam
    putaremus,
    securos nos feeit.
    Sqlliciii
    cnim
    erainus de
    ipsaanima;
    et ille nobis
    resurgendo
    de
    cainis resurreclione
    fiduciamdedit.
    3,
    Fide
    cqr mundqluni
    Deurn ad se allicit. J lu-
    mililaterelinel. Christusvia et
    pairia
    nosira.Crede
    ergo,
    ut munderis.
    Prius te
    oporlet
    credere : ul
    postea per
    fidemDeuni merearis
    aspicere.
    Deuui
    eiiim, yidere yis?
    Aiidi
    ipsum,
    Beali mundo
    corde,
    quoniamipsi
    Deuinvidebunl
    (Matlh.
    v, 8).
    Prius
    ergo
    cogita
    decorde niundando:
    quidquid
    ibi vides
    quod
    displicet Deo,
    tolle. Venire ad te vull Deus: audi
    ipsumdicenfeni, Ego
    et
    Pqler veniemus,
    etmansioneni
    qpud
    eum
    faciemus(J oan.
    xiv, 25).
    Ecce
    quidpio-
    iniitit Deus.Si
    egqqualiscumquefragilishomo,
    ven-
    fiirum
    me ad dbiiiuiii tuam
    proinilterem,
    sine
    dubio
    mundares
    eam, superfluaprojiceres, quse
    eranl neces-
    saria
    praepaiares
    : Deusad cor
    fuum
    venire
    yult,
    c.t
    piger
    es ei dolriummundare? Omniavilia inimica
    sunt
    Deo;
    el
    idep ipsb
    auxiliante
    projice illa,
    si
    yis
    cxcipere
    Deum.Non enim
    amat Deus habitafecum
    avaritiaimniunda,
    sordidael
    insaiiabili,
    cui infideles
    lioniines
    seryirevoluiil,
    el Dcumvidere
    cupiiint.
    Et
    iti
    efgO
    mundacor tuuni. Si
    potes,
    id
    age,
    id
    operare,
    ul Chfistusmimdetubi maneat.
    Roga, supplica,
    hu-
    miliare : audi
    Scripturam
    dicenlem,
    Deus
    superbis
    resistil
    (I
    Petr.
    v, 5).
    Esto
    humilis,
    utinte
    requiescat
    J jieus.ldem
    ipse
    Cliristus tibi esl viaet
    patria;
    se-
    cundum hominem
    via,
    secundumDeiim
    patria.
    Si
    J tSeliler
    ctirris,
    per ipsum
    vadis,
    et ad
    ipsuni perve-
    riies. Elenim iibi aelefna via
    assumpsit quod
    non
    erat,
    non
    amisitquod
    erat.
    J psiusergo
    misericordiam
    deprecemur;
    Ut nobis fidemreclain et intellectum
    sibi
    placitum
    ad exercenda
    opera
    bona concedat:
    quodipsepraestare
    dignelur, qui
    vivit et
    regnat per
    omnia.
    SERMOCLXXVIH
    (a).
    ln Christodivinael humananatura.
    InAscensione
    Domini,
    m
    (b).
    1. AscensionisDomininostri J esuChristisanctuset
    solemnisdieshodie
    illuxit;
    exsullemuset
    jucundemur
    ineo.
    Christusdescendit;
    inferiora
    patuerunl:
    Christus
    ascendit; superiora
    claruerunl. Chrislusin
    sepulcro;
    mentiatiiiir cuslodes: Christusin
    iiilerno;
    visitenttir
    quiescentes.
    Christusin
    ccelo;
    credant onnies
    gentes.
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    177.
    (b)
    m
    Appendice
    nunc
    pfifnum
    colloeatur.
    Apud
    Lova-
    nieuscs
    dubius,
    inVerliniautemet
    vindihgiopinione
    noh
    pmnjrio
    siiuriusest.
    Qusedam
    hic reveia
    SapiuntAugusii-
    uuui,
    sedubuomnia.
    Ipseergo
    debet esseauctor
    nostri sermonis, qui
    est
    largitor
    nostraesaliitisl Naiinde
    quoaliquidloquamur
    vobis, uisi de
    iltb
    qui
    modoex
    Evangelioloquebaiur
    oinnibiisnobis? Ascerisrirusenimad Palremdicebat
    discipulis
    suis
    ,
    Hac locutussum
    vobis,
    cumadhuces-
    semvobiscum. Paractelusautem
    Spirilussanclus,quem
    miltel Paler innomine
    meo,
    illevbs docebit
    omnia,
    et
    '
    commonebitvosomnia
    quwcumque
    dixi. Non turbelur
    eor
    vestrum,
    nequeforniidet.
    Audislis
    quia
    dixi
    vobis,
    Vadoad Palrem
    nieum; quia
    Paler
    major
    me est.
    Ascensururaenimsedixitad
    Palrem,
    et contrislati
    sunt
    discipuli, qnod
    eos
    corporali
    formadesercret:
    et ait illis :
    Quia
    dixi
    vobis,
    Vadoad
    Patrem,
    tristiiia
    implevit
    cor vestrum.Si
    diligerelisme, gauderelis
    uli-
    que,quia
    vadoad
    Palrem; quia
    Paler
    major
    meest
    (J oan. xiv, 2S-28)
    : hoc
    est,
    ac si
    diceret,
    Ideosub-
    trahovestrisoculisislatoserVi
    formam,
    in
    qua
    Paler
    major
    me
    est,
    ut ab oculiscarnis servi forma
    re-
    molaDominum
    spirilualiler
    videre
    possitis.
    2.
    Ergo
    et
    propter
    verani formamservi
    quam
    sus-
    ceperat,
    verum
    dixit,
    Pater
    major
    me
    est; quia
    tili-
    que
    homine
    major
    est Deus: et
    propter
    verainfor-
    mamDei in
    quapermanet
    cum
    Palre,
    vernm
    dixil,
    Ego
    el Pater unumsumus
    (Id. x, 50).
    Ascendit
    ergo
    adPatrem
    per
    id
    quod
    homoerat: sedmansit inPa-
    tre
    per
    id
    quod
    Deus
    efat; qtiia
    incarneadnos
    pro-
    cessit,
    et aPatreYionrecessit.
    Ascendit,inquam,
    ad
    PatremVerbura
    quod
    carofaclum
    est,
    ut inliabiiaret
    innobis
    (Id. i, 14);
    et suam
    pr*senliamrepromisit,
    dicens,
    Ecce
    ego
    vobiscumsumomnibusdiebus
    usque
    ad consummalionemsmculi
    (Mallk.xxvm, 20).
    Secnii-
    dtimformamservi
    (a),
    dicitdeilloJ oannes
    apostolus,
    Ipse
    estverus
    Deus,
    elvilamternd
    (]J oan. v,
    20):
    se-
    cundumDeiformamdicildeillo
    aposlolusPaulus, Qui
    cumin
    forma
    Dei
    essel,
    non
    rapinam
    arbitralusesl esse
    se
    mqualem
    Deo;
    sed
    semetipsum
    exinanivit,
    formutn
    servi
    uccipiehs(Philipp. n, 6).
    Secundumformam
    Deiipsc
    de se
    J oquitur, Ego
    el Pater unumsumusisecun-
    dumformamservi
    dicit,
    Trisiisest animamea
    usque
    ctdmoriem
    (Matth.
    xxvi, 58).
    Uudeilla
    fiducia,
    unde
    isiaformido?llla
    utique
    voxex
    proprietale
    subslan-
    lise;
    istaveroex
    participalione
    infirmitatis
    assumptae.
    Haec
    ergo, cliarissimi,prudenter inlelligenlesde
    Scri-
    pturis sanctis,
    dum
    legimus
    discemamus: sed dum
    discernimus,
    nefortasse
    erremus,
    intelleclumab
    ipso
    Domino
    postulemus,
    cui est honorel
    gloria
    insaecula
    sseculorum.Amen.
    SERMOCLXXIX
    (b).
    inAscensione
    Domini,
    iv
    (c).
    i,
    Aposlolorum
    animusadascensumChristi,Ascen-
    sionis
    ergo
    Domiriicse
    inclytum
    ei
    regale mysterium,
    quod
    Chrislus terramlevavit ad
    ccelum,
    canit etiam
    totus
    mundus,
    et feslis
    agit gaudiistriuniphos
    Do-
    mini sui:
    quia
    erexit .aterra
    inopem,
    et destercore
    exaltavit
    pauperem(Psal. cxu,
    7), eumque
    levatit
    adPatrem.
    Quisigilur
    illuc
    polesl ascendere,
    et ae-
    reosdaemones
    transire,
    nisi ille solus
    qui peccalum
    non
    poluit
    habere? Crux
    ergo
    illa non
    obfuit,
    sed
    profuit; quia
    el
    nobisChrislus
    vicit,
    et ille
    ineasu-
    perarinon poluit.
    Non
    sepulcra,
    noninferi
    viclricem
    domuerecarnem:
    expendit Deus
    pro
    homine
    quod
    decreyerat,
    et
    rapuil quemvolebal. Videnthoc
    prse-
    sentes
    Apostoli,
    et
    paulaiimseriielipsum
    ad
    superna
    lolleniein, pectorepavi#,
    mente
    confusi,
    oculistrc-
    pidi consequUntur,
    doriec.uliro solutara hubemse-
    rena dies
    exciperet,
    et
    fulgore
    coruscovallatumhu-
    manis
    conspectibus
    occullaret. Cum
    ergo
    eumdisci-
    puli
    tanlo lumine
    perculsi
    non
    viderent,
    et curiosos
    oculos
    jubar
    rubidumcoruscisictibus
    evitaret,
    confe-
    stimex victoribus
    arigeli
    dirccli
    duo,
    metu etdolore
    (a) Forte,
    Dei.
    (b)
    Alias,
    de
    Tempore
    178.
    (c)
    in
    Appendice
    nuac
    primum
    collocatur.Dubitarede
    hoc
    permiltuutLovanienses; repudiari
    vult
    post
    verlinum
    vindiugus,meptipoetsepotiusquaia
    oratorisecudiliovus
    cssedemonstrafis.
    ms
    SERMOCLXXXI.
    prbstratos
    Apbstolos
    verbistalibiisconsolantur : Viri
    GdlUwi,
    fliiidstatis
    aspicienles
    inccelum?IsteJ esns
    qiii
    assumptus
    est a vobisih
    ccelum,
    ila.
    veniel
    querhadmd-
    dutnvidistiseumeuntemin
    cwlum
    (Act.
    i;
    11),
    Sic
    ye-
    niet, iiiquiunt;
    manifesltis, quemadmodum
    ftuncex-
    tollilur
    super
    astra
    praeclarus
    : e't
    poli
    secreta susci-
    piunl qtiem
    refundant.
    2.
    Aeris,
    cceli
    ccelilumque
    affeclio. Sarictificatur
    di-
    viriocomitatuimmensiis
    aer,-
    et omnisilla volilaris
    turba
    per
    auras Chrislo ascendente
    transtringit;
    pa-
    vet omne
    coatum,
    mutantur aslra,
    conCurrit confe-
    siimfolmineusilletoilitiscccelestisexercitiis. Viderit
    regem
    stitimvivaecarnis manubias
    feporlafe, atque
    hostedebeltato hominem in
    superna
    cbnscendere:
    agnosctint
    in cicatricibus
    sigria
    bellornm,
    adorant in
    carne vulnera
    jam
    sanata,
    ubi nihil
    peccati
    niacula
    exslinxerat,
    nec
    quidpiamsua
    viriilenlia
    grayidus
    ille
    veneni draco
    vomuerat; serpens
    enim
    vestigium
    ih
    petra
    non
    figebat.
    Plaudunt
    agmina,
    tubx
    sonant,
    lac-
    tis seitiiscenliablandamodulaminachorisfunduntiir.
    Ecceconfestim
    splendidus
    illesenatusccelestisex re-
    gnis
    solvilur.
    Namque
    in imis
    poli
    lsetacarminibus
    regia ampla
    Dei
    feseratur, undique
    siderei
    repagula
    coeli,alque
    astrifefi orbisarcanasoluta
    periitus
    com-
    page patescnnt.
    Recessit in
    geminam
    areetodivisus
    aer,
    et lati ardua cceli latefa
    concisismarginibus
    de-
    peiiderunl.
    Fit Unusibi sineccelo
    dies,
    et claristitu-
    bat'
    fulgOfibns,
    et tunc alternis inler seita resonarit
    obsequia
    lsetacarminibus
    : Tollite
    porias, principes,
    vestras
    ;
    et
    elevamini,portm
    wternales,
    etintroibitrex
    gloriw.
    Ascehdebatenimcruoris rubofe
    pcrfusus,
    a
    tropaeis
    viclricibuslanrealus.
    3.
    Angeiorum
    admiratio. Viderunt ccelites ciiricli
    speciosom
    vulncribus
    Clirislum, spolia
    castris
    tyraii-
    nicis
    reportata;
    et admirahtes
    fulgentia
    divinaevirtii-
    tis
    vexilla,
    talibtis
    concrepanl hymnis, deducuiitque
    laetantes:
    Qisesi, inquiunt,
    islerex
    glorim?
    Et
    aiuiit,
    Dominusviriuium
    ipse
    esi rex
    gloriw(Psai. xxui, 7,
    10).
    Hic est ille candidus et
    roseus, compunctus
    a
    mulliludine: hic est itle
    qui
    non habtiit
    specicm
    ne-
    quedecorem (Isai.
    LUI,
    2),
    infirmusin
    laqueo,
    fortis
    in'
    spolio;
    vilisin
    corpusculo,
    armalus in
    praelio,
    fce-
    diisin
    morte,
    pulcher
    in resurrectione;
    candidus ex
    Virgine,
    rubicundus
    in
    cruce;
    fuscus iri
    opprobriq,
    clarus in ccelo.
    Quando
    id
    quispiam, fraires, nosset,
    nt Deuslaleret in
    earhe, majesias
    habitaret in cor-
    pore;
    et iiainmnndo
    gererct praelium,
    ui
    ipsum
    cor-
    pus post sepulcra
    mox levaTetad ccelum?
    Recepit
    Igitur
    se intra
    yelamiiia
    divinacnm carne
    majestas,
    didicil ccelum
    portafc
    hominem, aique
    sub
    pedibus
    Christi farhulaniiaaetliera
    jacuerttni.
    Ecce jamporta
    patet, quam
    clauserat
    Adam^
    claustrum
    quodcce|o
    lniquilas
    ihtixerat,
    reseratuhi.est. Si
    quis
    sead Chri-
    stura
    tenuerit,-
    et tiniussubsiantisePalremet Fiiium
    -
    et
    Splritum
    sancium
    confessus
    fueril,
    cceli
    januas per
    ipsum
    securus
    iiitrabit. Amen.
    SERMOCLXXX
    ((.).
    in^Ascensione
    Domini,
    v
    (b).
    i. Cwlorum
    gaudia
    in ascensioneDomini,
    Quan-
    f
    tis ornatibus.
    gaudiorum-
    refulsit hodie aula cce-
    f lofurii!
    Arigeli
    cnimvota sua
    sperata
    diutius
    recepe-
    runt,
    et
    hymnum
    dixerunt. Iri allevatiorie
    poriarum
    lux
    inccelis, splendorin januis; quia
    Clirislusrursum
    ascendit
    procederis
    de thalamo srio
    (Psal. xvm, 6),
    ascensurus in throno suo. Undesanctus David
    posuit
    orgahum
    suuminforibus
    coelbiTim,
    canlans
    pnlicum
    iiovum:
    quoniara qui desccndit, ipse.
    est.
    qiii
    ascendjt
    super
    omnesccelos
    (Ephes.
    rv, 10).
    Laetioribus
    ergo
    plectrisorganumtangensresultat,
    etdicit
    prolofcrum
    eeterni consuliscernens non auro
    gemmisque
    deco-
    1
    Forte,
    rutildt.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    179.
    (*)
    to
    Appendice
    nunc
    primumcollqcaUir.
    DubiusLova-
    niensibus,spurius
    verlinoet
    vindingo
    videtur.
    Superiori
    sermonishlo
    etratione
    dicendi
    non
    absimilis.
    Sub
    Fulgep,-
    turionfine
    ante
    aliquot
    afmos
    perpefam
    editusfueratciiih
    Stflisequeriirsernioiie, cujus"
    cbrilernuni.5.
    rum,
    sed nubium
    glacie
    candidatum:
    Qui ponit,
    iri-
    quit,
    nubem
    aseensumsuum,
    qui
    arirbulat
    Supef jien-
    riasventorum
    (Psal. cnij 3).
    J arii eniiri
    super aspidem
    et basiliscum
    aihbiilavit, ef
    conculcavif ledriemet
    draconem
    (Psal, xc,
    13)
    :
    pede moftis, plausii
    resur-
    rectioriis. Mirabilisin oculis
    nosiris,
    clarificatus co-
    ruscat
    ascensjonis virtutibus,
    sedenS.super
    riubein
    leverii, compluensAposlolos pacis
    haeredilatee't te-
    stamentariacharitate :
    Pacem,
    inquit,
    tneamdo
    vobts,
    pacemrelinquo
    vobis
    (J oan.
    xrv;
    27)..
    2.
    AposioJ orum
    mcereniiumobsecratio.Adhanc me-
    lodiam sonantium
    organorum,
    ante aulam
    regiam
    cceloruminvilati
    sequnntur Apostoli,
    benedictionis
    j|ratiam
    petituri: gradiunluf
    ciimDomino filii
    sponsi
    pignusaccepturi Spiritus
    sancti. Levansautemmaniis
    suasbenedixit eos
    (Luc. xxiv, 50),
    dedit eisarrham
    sponsalem
    muneris
    pretiosam,
    nonex auro
    gemmis-
    quedistinclam,
    sedcharitatis anSuliscontextamcate-
    nara, qua alligali sequanlur
    eumad
    sponsamAgni
    J erusalem
    patriamsempiternam. Domine,
    inquiufit,
    quare
    nos
    derelinquis ascendens, qui
    nos
    elegisii
    in
    ripa praecedens?Domine, quando
    sumus verba lua
    snper
    mel et favumeminus
    percepturi,
    et
    slillantis
    rofantisque gratioe
    balsamurii de ttiislabiisac fauci-
    buslibaturi? Aut inslrue
    quoascendis,
    atitnedescras
    cum ascendis:
    quasi
    scuto
    benignitaiis
    luaeremansi-
    mus in
    aperto
    nudaii, tanquam
    pulji
    fnatris
    atople-
    clentis
    pennatan
    velaminedestituti.
    Quandoveniesad
    nos, qui
    redemisti nos? Mors
    tua. fuit
    peccaluni no-
    strum,
    sit ascensus tuus
    pignus
    noslrum: ne nimis
    absorpti
    moerore
    mergamur, quos
    Clevastide
    gemiti-
    bus inferorum.
    3. Eorumconsolatio.Ascendens
    ergo
    Domiiuis
    alur
    ifmorumsuorum tristitiam excelsa de riube
    SUspi-
    ciens,
    emitlit consolalores
    moeroris,
    nuiitios ascen-
    denlis,
    et indices revertentis.
    Viri,
    inquiUnt,Galilmi,
    quid
    statis
    aspicientes
    incmlum?hicJ esus
    qui
    assum-
    plus
    estavobisin
    cmlutn,
    sic
    veniet,quemadmoduni
    vi-
    distis eumeuntemin cwtum
    (Acl. i,
    11).
    Sic veiiiet:
    unaerit
    eveclio,
    una leciica
    nubifera,
    una
    species
    mansuela;
    sed
    juslis clarifica,
    et
    peccatofibtis
    me-
    tuenda. Non vos terrebit
    adventus, quos
    consolafur
    ejus
    ascensus. Sic
    veniet,
    clavorura vulncra illaesa
    demonstrans,
    et foraminumcruenta monilia.
    Vobis
    filiis
    sponsi
    cumcoronamccelestisexhibebit
    itoperii,
    crucis vulnera non
    mutabit; quiasignurir
    Filii homi-
    nis
    fulgebit. AcceploergoApostoli
    asceridcutisman-
    daio
    (Luc.
    xxiv,
    i9), desuper
    ventufosaucti
    Spiritus
    pignorepreiioso,
    in
    lcmplo
    erant unanimes
    cpjlau-
    dantes Dominom
    (Act. i, 14),
    ut una eos
    jnvenirel
    corona
    ignca
    advcntanlium
    graliarum.
    In
    templo
    ergo,
    fratres, semper
    unanimes demoremur: et iri
    dbmo
    Domini ambulantes cumconcordia
    pacis ejtisspere-
    musadventum,
    et in
    templo ejus
    omnes
    dicamus
    gloriara(Psal. xxvm, 9);
    ut etiam
    ignisgratise
    insi-
    dat
    super
    nos. Amen.
    SERMOCLXXXI
    (a).
    inAscensione
    Domini,
    yi
    (b).
    i.
    Apostotorumqffectusinascensiqne
    Christi. Delectat
    aspicere
    Chrisium
    Dominum
    poflatQfiis,nubjbus
    as-
    cendentem,
    Cum
    reSufgChs
    a raortuis
    fevefii
    ccepit
    ad
    cceluto,
    uride vehefat salvare'
    gehUS
    liumaiium.
    Qui suntquiexspectanl (c)
    ascenderitem
    ?Qui
    videfunt
    resurgentem, fugeruntpendehleni,
    el
    Sequuiiiur
    oculis
    ascendentem- Timor.i.ncrnce,
    amor
    in-nuhes,
    Visus
    delectabilisinaere. 0 dulcisdescendentisaffectus! o
    delectabilis evolantis
    aspectus! Facif vale;
    et bene-
    dicit in
    pace.
    Illi se
    commendant;
    et itle
    hen:ed'Pl'0-
    nis
    gfaliam
    relinquif.
    Rehediciteos
    exferisismafiibus,
    el
    pfaeparatis
    iri occursum
    imponilur
    nubibus
    (Liic,
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    180.
    (b)
    m
    Apperidice nunc
    prifriufri
    collocaliir.Et
    isfflfh
    r.6va-
    nienses
    dubium,
    verlinus
    et.Vindirigtis sprifiumhabepl.Iq
    quibusdammariuscriplis
    tribuituf
    Futgeritio:
    Sed.eidefhtri-
    bu-endus
    auctori,
    cui duo
    subefioreS.DehuTU. 5eorifel
    sermbnem
    antecedenterii,
    n. 3^
    (c) Pro,spectani.
    2087 APPENDIX. 2088
    xxiv, 50, 51).
    Finit
    eloquiusi,
    et
    j'amrepetit
    coelum.
    Candidaenimsubito
    apparuit
    nubis
    evectio, parala
    in
    coelo.
    Apparuit
    nubes,
    "intravit in
    eain, qui
    educit
    nubesabextremolerrae
    (Psai.
    cxxxiv, 7):
    ut oble-
    ctarel oculos eorumnubisamcenitas, etirroraret eos
    ascendenlis deccelo
    suavitas,
    nesota desideranlium
    inanis remaiierel anxietas.
    2.
    Angeli mystertorum
    xuntii. Ecce in
    ctypeo
    Acliiuin
    Apostolorumpendenlium
    vivunt
    picia
    lu-
    mina
    piscalorum;
    adestconsoiator
    qui
    ascenditsal-
    vator. Mittitconlinueduoscceiestes
    praefores,
    ut alu-
    liinossuossecurosredderet metuentes,
    el in
    gaudium
    cohverlerel
    lacrymantes. Oporlebat
    enim ccelesles
    milli
    consolatores,
    neremdiierenl
    trepidi piscalores.
    Namet cum
    imperalor
    de urbe transit ad
    urbera,
    et
    ejus
    nunlialur
    advenliis,
    uonuiitliintur nisi domcsli-
    ci,
    prsetores
    '
    ac
    palalini,
    ut liiinlient
    provincialibus
    quod
    est
    regis
    advenlusattt rcditus : ita ct Domino
    ascendenle
    praelorum
    coelestiiuu turba
    resplenduit
    decantanlium,
    ut
    lanquam provincialiumrespirare
    facerenl a limorecorda
    pastortim. Qiiando
    etiatn
    pa-
    tilur ac
    resurgit,
    domesiici
    Angeli
    desiinantur,
    ul a
    nube ac
    praelorio
    monuraenli resurrexissenuntiarciit
    Doniiimmcceli: et nunccu.n
    ascendit,
    dechoro
    prae-
    cedenliumPoteslalumel mullitudinc caniantiumin
    aere
    caslrorum,
    duo
    palalini
    ccelestis
    imperii dirigun-
    tur;
    ul et llebilia
    tequicscerent
    lumina
    piscatorum,
    hyranum
    ccelestemreeitaiit.
    3.
    Qualis
    redilurusestChrislus.Piscalores
    viri,
    in-
    quiunt,
    Galilaei,quidaspicitis
    inJ esumeuntemincce-
    lum? Sic veniet
    quemaimodum
    vidistiseumetinlemin
    exlum
    (Act.i,ll).Profeclus
    estdesiderabilis,
    nonveniet
    vobislerribilis : nubesin
    occursu,
    nubes in redilu.
    Vulnera
    portavit; ipsa
    iterum
    reporlabit.
    Crucemre-
    tulitcum
    iriumplio, signuni
    Filii hominisvobis
    parebil
    incoelo.Sicveniet,
    in
    ipsocorporc,
    in
    ipsaimbe,
    in
    ipsa
    veriiate;
    vobis in
    aniore, impiis
    in tremore.
    Beati
    quibus
    vere
    dicilur,
    Sic veniet,
    quemadmodum
    vidistiseumeuntemincwlum.
    Nuiuquid
    sicvenietoculis
    peccalorum? Ipsa
    erit veriias;
    sednoneril
    ipsa
    secu-
    rilas. Dies erit trcmendi
    judicii,
    desccnsus
    Angelo-
    rum
    ,
    resnrreciio moriuorum. Ascendent
    Angeli,
    el
    quodamdigito
    lnbsesonanlis
    tangent sepulcra
    terrse
    tremenlis;
    ut
    pignora
    resliluant tbrono
    ignco judi-
    canlis. Ascendent
    Angeii
    ad
    sepulcraProplielarum
    et
    ipsorumApostoloruniomniumquesanctorum,
    el di-
    cent eis: Ecceest
    qui
    siciterumredil
    quomodo
    ascen-
    dit. Nosdivimus
    quia
    Sic
    veniel,quomodo
    etimvidistis
    eumemincwlum:
    qui
    deduxistis
    euiitem,su^cipite
    red-
    euiileiii. Istaalloculiononesl
    linguarumseptuaginta
    :
    sed
    patenter
    nubes dicunlur
    pluviales,
    ui occurrant
    inroreel
    refrigerosa
    amocniiale,qui
    conscientiaenon
    conlinenl
    quaesiionem.
    Pctamus
    ergo
    a DoininoDeo
    noslro,
    utsieul hodieAseensioniscelebramus
    lempus
    ct
    diem,
    ilarcverlenlis mercamur matutiiiaui
    susci|)cre
    piet.iteni
    : ut dicanms
    ei,
    Mane
    udorabo, Domhie;
    maneaslabo
    libi,
    el
    contemplubor
    le
    (Psul.v,
    iei
    5).
    SERMO
    CLXXXII(fl).
    In
    Pentecosle,
    i
    (b).
    i.
    Spirilus
    sanclusDeus.
    Mujeslalis
    sociits.Tritiilalis
    expressio.Redemploris
    vicaritts.Post illam
    singularcm
    iiiMignemque
    vicioriam
    , qua publicus proptignalor
    lnundo el militavit et
    vicil, postquamfragililalcm
    1
    Cujalius
    subslituendum
    putat,prolectores.
    () Alias,
    de
    Tenipore
    18D.
    (b)
    lu
    Apjjendice
    nunc
    primuai collocatur.Dubius
    per
    Lovanienses
    reuiauseral; per
    Veriinuuiautemet vindin-
    gum
    ialsus
    asserilur,
    tua>exslili
    diversitale,
    tumexeo
    quod
    vox
    gladialores
    perperamusurpatur
    hocloco
    n. i : intradiloremet
    gladiatoresgladiumstriogit.
    Hu-
    jusceporro
    sermooisverba
    qusedamdeprehendimus
    iaEu-
    sebianis
    Homiliis,
    scilicet1de
    Symbolo
    isthaec:
    Kogabo
    Patrem: Filiusest
    qui inteHigilurrogaturus,
    Paterest
    '
    qui
    iniicatur
    rogandus,
    biiuitussauctus
    qui promiliiiur
    aPalremittendus.EtiuiiaiuiiaiteminHomil. dePen-
    tecoste.Den.
    1,
    conferEusemiverbahomil.1de
    synib.;
    Uen. 3eti conierEuseb.homiidePentec.
    conditionis nostrsenon soltimde inferis
    eruit,
    sed
    etiamin
    regni
    sui excelsa
    subvexil,
    in liacdie
    juxta
    verbumsuumsancfum
    Spiritumdonavit,
    de
    quojam
    Aposlolis
    suis
    dixerat,
    Et
    egorogabo
    Patrem,
    et
    aliumParaclelumdabit vobis
    (J oan. xiv,
    16).
    Alium
    utique
    non
    minorem;
    alium
    Paraclelum,
    id
    est,
    similis
    gloriae
    vel
    naturae, ejusdemque
    substantiae

    ut
    discipulorura
    fides veridica
    sponsione
    ad
    exspe-
    ctalionemlanti muneris
    praeparata,
    illum
    quem
    sibi
    a Dominoinlocum
    Dei proroissum
    esse
    meminisset,
    verumDeumesse
    cognosceret.
    Et
    alium, inquil,
    Pa-
    racletum:
    maj'esiatisintellige socium, quemmaj'e-
    stati
    perspiciscomparatum.
    El
    ego rogabo, inquit,
    Palrem
    ,
    et alium Paraclelum dabil vobis.
    Quam
    benesub tiiulo
    promissionis,
    dislinclionem
    applicuit
    Trinitatis! Paler est
    qui
    indicatur
    rogaudus,
    Filius
    est
    qui intelligilur rogaturus, Spiritus
    sanctus
    qui
    promittitur
    a Patre miltendus.
    Quanta
    et
    quam
    in-
    effabilis
    pielas Redempioris
    t
    Honiinem
    poriavit
    ad
    coelum,
    et Deummisit ad lerras.
    Quaula
    est auctori
    cura
    pro
    insiauralione facluraesuae! Ecce ilerttm
    nova de
    supernis
    medicinamillitur : ecce iterum
    infirmossnos
    per
    se
    ipsammajeslas
    visitare
    dignalur.
    Ecceiterumhumanis divina
    raiscenlur,
    id
    est,
    vica-
    rius
    Redemploris;
    ut beneiicia
    quae
    Salvator Dominus
    inchoavit, pecoliari Spirilus
    sancli virtute consum-
    met: et
    qtiod
    ille
    redemit,
    iste
    sanctificet; quod
    ille
    acquisivit,
    iste custodiat: ac sic uniias deilatis
    per
    unitatem
    graiiae
    ac muneris
    approbatur,
    ui
    Spiritus
    sanctus Deusin subslanlia unus
    ,
    in
    persona alius,
    aeqtiali
    miseralione
    unicus, cequali
    reverentiasit co-
    lendtis.
    2. J Von
    jam visitalor,
    sed hubilalor wlernus. Per
    substanliam,
    non
    per operalionem
    solam.
    Apostoli
    so-
    lisradii et
    lampades.
    verilalis.
    ErgoSpiritus
    sanctus
    in hac diead
    praeparala
    sibi
    Apostolorum
    suorum
    lempla,
    velut imber sanctificationis
    illapsus
    est, non
    jam
    visilator
    subitus,
    sed
    perpetuusconsolator,
    et ha-
    bitator aeternns. Namsicut de
    semetipsoApostoiis
    suis
    dixerat,
    Ecce
    ego
    vobiscumsumomnibttsdiebus
    usqneadconsummalionemswciili (Maltli.xxvm, 20)
    : ila
    eliamde
    Spiritusanclo, Paracletum,inquil,
    dubii vo-
    bis
    Paler, quivobiscum
    sil inwternum.Adfuit
    ergo
    iu
    liacdiefidelibus suis iton
    jamper gratiam
    visilatio-
    niset
    operationis,
    sed
    peripsani prsrseniiammajesta-
    lis :
    atque
    in vasa non
    jain
    odor
    balsami,
    sed
    ipsa
    substanliasacri defluxil
    unguenll,
    ex
    cujusfragrantia
    J aiiiudololius orbis
    impleretur,
    et
    appropinquaiiles
    adeorum
    doclrinam,
    Dei fierent
    capacesatqueparii-
    cipes.
    Sedil
    ergo super singulosquasi ignis,
    de
    quo
    Salvalor nosler
    testalur, Ignem
    veni mitiereinterram
    (Luc.
    xn,
    49),
    de
    quo
    dicium
    est,
    Deusnoster
    ignis
    consumensest
    (Deul. IV,24). IpseitaqueApostolos
    suosvivaelucis fonte
    perfudit;
    ut
    ipsi postmodum
    universummundum
    lanquam
    duodeeimsolisradii ac
    lotidem
    lampades
    veritatis
    illumincnl,
    et inebriali no-
    vovino
    repleant atqueirrigenl
    sitienliacorda
    populo-
    rum.
    3.
    Apostolorumperfectioniquidadjecit
    udventus
    Spi-
    rilussancii.
    Inquiramus
    hocloco
    post
    resurrectionem
    vel ascensioncm
    Domiui,
    quid
    adhuc
    adjicipossitApo-
    siolorum
    perfeclioni per parlicipalionem Spirilus
    sancti. Eral
    quidem
    ineis
    fides;
    sedfiduciaeconstan-
    tiadeerat. J am
    quidem
    Chrislum
    per
    universa
    pole-
    rant
    praedicare
    : sed adliuc
    pro
    Christo
    usque
    ad
    morlemcerlare non
    polerant; usque
    adeoutiiiillum
    ex
    discipulis
    coronaverit
    palmamariyrii
    anteadven-
    tum
    Spirilus
    saneli.Prseterea
    jam
    recesserat exoculis
    eorumDominus
    J esus, qui
    eos
    prsedicalione
    visibili
    osados
    loqucns corroborabal,
    et vinutummiraculis
    inslruebat: cl dum cumeo
    eranl,
    facile credebant
    quae vidcbant;
    fides
    adjuvabalur aspectibus, prae-
    sentibusconfirmabatur
    operibus, signis
    acvirlulibus
    pascebalur. Postquam
    vero DominusJ esus sublalus
    ex oculis eorumrecessitjti
    ccelum,
    non sufiicicbant
    attonitae ac
    irepidae
    eorum
    nientes,
    ut
    dignumerat,
    ccelcstiaet xterna
    cogitare
    : nec
    prsevalebacl
    adliuc
    2089
    SERMOCLXXXII.
    2090
    '
    portare angusla
    eorum
    pectora
    divinortimsensuum
    I
    raagnitudiiiem;
    ul
    posscnt iulelligere
    Cbrisium
    quo-
    I
    niodoeral VerbtimDetis
    apud Deuni,
    sicul eis
    ipse
    Dominusadhucin
    corporc
    constitiuusevidenter insi-
    iiuat, diccns,
    Mulla hubcovobis
    dicere;
    scdnon
    po-
    testis ea
    porlare
    tnodo: cttmaulemvencrit
    Spirilus
    verilalis,ipse
    vosclocebil omnemverilalem
    (J oan.
    xvi, 12,
    15).
    Vides
    quod posldisccssionemadoraiitla;
    siimmse-
    qtic
    Virtmis
    discipulorumpeclora
    dilatata
    sunt,
    ad
    i
    susliiiendam
    niagnitudincni
    divini luminiset inlelli-
    genliam-verilalis?
    Deus
    iiaque
    est
    qui potest post
    mu-
    nificeiiliani suam accumulare
    graliam, atigere
    sa-
    pientiam,
    confirmarecoiistautiam.
    4.
    Apostolorum
    slalusanleel
    post
    advenlum
    Spiriius
    sancli. Anle
    error, post supicnlia.
    Thomw
    htfidelilas.
    Atiorum
    poslmodumfides.
    Pelri in
    perseculoresjttdi-
    cittm.
    Slepltanusposteacorrigit. Qui
    ante
    timidi, fiunt
    subindead omniatormenia
    itttrepidi.
    Videamus
    ergo
    ante visiialionemccelcstis
    consolaloris, quautum
    cis
    de
    liiagiianiiiiilale,quantum
    de
    perfectione
    defuerit.
    Nam
    primtim
    cum eum
    supra
    lumeiiiia marisdorsa
    vidissent subslratis fluclibus
    ambulanleiii,
    et cum
    aqnarum
    iter inslabile sub divinissolidaret undafa-
    mula
    vestigiis,
    lurbati suiit
    diccntes,
    Phanlasma
    est,
    et
    prae
    timore clamavcriint. Post iiifnsioncmvero
    Spirilus
    sancti
    jam
    non
    dicunt, quiapliantasma
    est:
    sed,
    In
    principio
    eral
    Verbittn,
    el Verbumeral
    apttd
    Deum,
    et Deuserat Verbum: et
    ileruni, .Erat, inquit,
    lux
    vera, qvm
    ilinminal omnemhominemveiiienlemin
    hunc mundum
    (Id.
    i, 1,
    9);
    et
    Apostolusdicit, Quia
    ipse
    est anle omnes,
    etomniu
    per ipsum
    constant
    (Co-
    loss.
    i,
    17).
    Untisauteinex
    discipulis
    Thonias
    nondum
    lmjiis
    muneris benediclione
    dilatus,
    cuin in
    eorpore
    jamglorificato,
    in
    corporejain
    ccelesti
    pcr
    carnis vut-
    ncraDeum
    (|u;ererel,
    et ad credendam
    ineorruptibi-
    J emdivinilalemfixuris clavorurncl cicatricuin lesti-
    nioniis
    indigcrel
    : Nisi
    videro,inquil,
    inmanibtts
    ejus
    fixitrumclavorum,
    el tniltummunummeaminlatus
    ejits,
    noncredam
    (J oun.
    xx,
    2o).
    Aiius vero
    jam
    sancli
    Spi-
    ritus eruditione
    revlelus
    confideiucrcxclamat :
    Quod
    eral ab
    inilio,
    qttod
    audivimus,qttocl
    vidimusocutis no-
    slris, quod perspeximus,
    et manusnoslrce
    palpaverunt
    de Verbo
    vilm,
    et annuittiumusvobis vilam
    celcrnam,
    qumeratapud
    Palrem.el
    apparuilnobis(Uoan. l,
    lc<2L
    Et iterumalio locoPaulus
    apostoltis
    lania;
    niajesialts
    locuplelalusillapsu
    fiducialiter
    prolcslalur
    : Etsi co-
    gnovimus
    secundumcarnem
    Clirislum,
    sed
    nuncjam
    non
    novimus
    (II
    Cor.
    v,
    16).
    BeatusPelrus Domini
    passioiie
    jamproxima,
    iiondumdivinaParacleti
    inspiratione
    fundalus,
    nolens
    a seChristum
    corporaliter
    sejiarari,
    in tradiioremet
    gladiatores
    '
    gladium
    stringit,
    et vim
    vi a;slimat
    repellcndain. Steplianus
    autem
    plcnus Spi-
    ritu
    sauctoj'ain
    non interra Chrislum
    reqnirit,
    sed

    apertoccelo
    vidil
    gloriam
    Dei :
    ne|ue jam
    dovin-
    dicta
    cogitat,
    sed
    pro perseeutoribus
    suisexoral el
    supplical:
    Domine,ne
    sluluasillishoc
    peccatitm
    (ACI.MI,
    59).
    Anteadventumvero
    Spiritus
    sancli sub
    ipso
    cru-
    cis dominicse
    lempore,
    alii ex
    discipuliscffuganiur,
    alii uniusancilla: voce
    tcrreniur,
    el melu corda ire-
    pida peneiraiiie,
    Dominumsuuni
    negare coguntur.
    Post illustrationeiKvero et
    conlirmatioiicm
    Spiritus
    sancli,
    cuslodiis exeruciati, verberibus
    afflicli,
    ibant
    gaudentes, quiadigni
    essenl
    pro
    Christi nominccon-
    lumeliam
    pati:
    el
    qui
    anlenegaveranl eum
    juramen-
    lo, Quia
    nonnovimus honiineni
    isluin;
    iuinc
    propler
    eumin
    suppliciisgloriaulur,
    el
    ojieraiile
    insc
    Spiri-
    tu
    sancio,
    parumputantcsse quod pro
    Cbrisli aniore
    paiiuntur.
    Et
    quiante verbisdeterrebaniur, nuiiepoe-
    niscl cruciatibus
    roboranliir,
    et
    CliristumDominum
    non
    jam
    vocibus,
    sedniorlibus
    coiifitentur
    -,
    ae di-
    lectionis
    magniludinemsanguinis
    effusionetestanlur:
    el inter haeccalefacti el acceusi mero
    dominicaecha-
    ritalis
    exclamaut,
    Nonstini
    condignwpussioneshujus
    1
    AMs.vd.
    abest,
    et
    gludiutores.
    8
    sic
    legendum
    cumcodicevd.
    [sed
    moribus
    confi-
    tenlur.)
    SANCT.AUGCST.
    V,
    temporis
    ad
    futuramgloriam, qumrevelabiturin
    nobis
    (Rom.
    vui, 18). Ergo
    beati
    Aposloli
    illolidei
    igne
    fer-
    vcntes,
    de
    quo ipsc
    Dominus
    dicil,
    lgnemveni
    millere
    in
    lerram,
    el
    quidvolo,
    nisi ul
    accendatur
    (Luc. xn,
    49)
    ?ab
    impia
    multiiudine
    puiabanlur
    ebrii el nuisto
    pleni
    : et dicebaut ad
    invicem, Quiamusto
    pleni
    sunt
    isti
    (Act.
    n,
    15).
    At vero novovino
    replcti erant;
    quia Spiritu
    sanclo
    jam
    fuerant
    innovati,
    et
    appare-
    bat ineis
    quodipse
    Dominus
    dixerat,
    Novum
    vinum
    inutresnovosmiUendumesl
    (Mutth. lx,
    17).
    5. Nonsoli
    AposloliSpirilus
    sancti muslo
    inebriati;
    hoc
    fervent
    vilatti
    perfectamseclantes;
    fervebanl
    et
    martyres.
    Istudvero novuinvinnmnon
    putemtissolos
    tunc
    Apostolossuscepisse.
    Hoc muslo
    jnflammanlur,
    et hoc
    praeelaropoculo quotidie inebriantur etiam
    corda
    fidelium,
    et atiimse
    convertentiiim.
    Quod
    fre-
    quenter
    lieri
    videmtis, quando pro
    desiderio
    salutis
    suae
    parentes
    et
    patriam
    suam
    fugiunt;
    exciint
    nutlo
    compellente
    deterraet de
    cognalionesua,
    et morlui
    liuic
    muiido,
    alios
    spiritualiter aniinarum
    inquirunt
    parenles,
    et liberi sub
    jugo veniunt,
    et
    pauloante
    clari
    atque
    snblimes humilia
    afTeclant,superba
    fasti-
    diunt,
    et
    cupiimtessequod
    antedespexerant,
    et
    odissc
    incipiunt quod
    fuerant :
    praesenlium
    hospiies,
    fulu-
    rorum
    appelitnres,
    acternamillam
    patriam
    confempla
    temporalium
    falsitate
    *
    suspirant. Hoe
    itaque musfos
    spirituales
    animaeincbriataeet
    penituscommutatieab-
    stinentiam
    deliciis, vigilias
    dnlcibus
    soinnis, pauper-
    latemdivitiis
    anieponunt
    :
    arduumconira vilialabo-
    rem, jiicundissiniam
    computant
    volupiatem. Dulce-
    scunt eis
    vilia;
    ei
    quaeprius ftierant
    pretiosa,
    vile-
    sciint.
    Diligiint
    inimieos
    suos,
    et
    benefaciunl liis
    qui
    se oderunt : nonconvincuiitiir
    2
    indignanlibus,
    non
    irritaniur in
    opprobriis, non
    frangtmiur
    in
    injuriis;
    prorsus
    lioiuin niliil sentiunt
    propter
    fervorem
    Spi-
    ritiis sancii et
    proptcr
    a-lernatn
    relributionem.
    lloc
    spintuali
    mero
    calebantmartyres, quandoabjicientes
    et
    post
    se
    jaciantes
    omniasaeculi
    blandimenta
    , ibant
    ad
    passioncs,
    obliviscentes
    facultates et
    alTecliones,
    palrimonia
    acniatrinioniasua
    ;
    et
    vincenles
    armataiu
    contra se
    parvtilorum
    pignorum fletibus
    pietatem,
    vociferantes
    quidemparentes,
    pulvetem miltentes in
    capiiasua,
    ct matrcs
    faciessuas avulsis
    crinibusdi-
    laceranles. Scdilli ha-c
    omnia, tanquamebrii, non
    videbant,
    ncc
    cognoscebant suos :
    quia infusoprae-
    cordiissuis
    Spiritu sancto,
    ad
    dolores,
    ad
    supplicia,
    tanquam
    ad
    consolaiioneset ad
    prtvraiafeslinabant.
    0.
    Quomodo
    quotidie
    invilandtts
    apud
    nos
    Spiritussan-
    clus.
    llaqtie
    aniiiversariumqitidemdicmcelebranuisde
    adventu
    Spirilus
    sancii: sednos ita
    agamus,
    ut
    quo-
    lidieeiini ad noscaslis
    operibus et cnstis
    pecioribus
    invitemus. Ita enim
    puri alque
    purgati
    scnsibuset
    cogiiationibus
    essc debetnus: itanos
    oportet
    ori et
    cordi adliibcre
    custodiam,
    ut nos
    dignos
    semper ejus
    visiiationcet
    illumiiiationefaciaumsct
    videaimn-iibe-
    ri esse ab omni inimuuditia
    cogitaiiomim;
    quia,
    ut
    dixi,
    Perversw
    cogilaliones
    separant
    aDeo
    (Sap. i,
    5).
    Studeaniusliberi esseaborani
    obfrectatione
    omniquc
    malitia; quia
    inmalevolam
    animamtion
    iitgredilur
    sa-
    pientia,
    nec habilabii in
    corporc
    subdilo
    pecculis
    3
    (ld., 4).
    Per iramac
    superbiam,
    aiiimae
    ncgligentiiiin
    Spifitus
    sancli cnstodiact
    proteclioiic nudani.ur.Non
    crgo jier lnijusmodi
    passioncscunlrislemus
    Spiritiiiii
    saiictum: sed
    potius
    cttiii ad sedem
    cordis nostri
    per
    gratiam
    humililalis ct
    pacis mausuctiidincm
    evoce-
    iiuis ac la.-tiliceinuscum
    operibus
    et
    profeciibus
    no-
    slris :
    quia ipse dicil,
    Super qucrn
    requiescam,
    nisi
    super
    humilcmel
    quietum,
    el
    trettientem
    sermonesmeos
    (Isai. LXVI,
    2)?
    Si
    crgopromcrcri
    cupiiiius
    lanli visi-
    latoris
    ingressiim, iinintlemiis
    primuni donuimaniin;c
    noslrseab
    indignis
    carnalis
    concupisceiiliae
    passioni-
    bus,
    a
    superbia:
    aboiiiinationc,
    a felore
    jaciaiitiso,
    a
    leporis horrore,
    de
    quo ipse
    Dominus
    dicit, Utinam,
    1
    Ms.
    vd., feticiuile.
    2
    Forte,
    conviciantur.
    3
    Er.
    Lugd.
    ven.
    ho\.,nec
    habitat
    mcorpore
    subditopec*
    catis. M.
    (Soixante-stx,J
    .-.
    ^
    2091
    APPENDIX.
    2092
    inqtiit, frigidus
    essesatttcaiidus
    ;
    nuncvero
    quiatepidus
    es, incipiam
    tecvomereexoremeo
    (Apoe.
    m, 15e(16);
    id
    esl,
    exvisceribusinlimi cordis
    exspuere. Prsepa-
    remus
    itaquehanc
    domuin
    quolidie
    adsacri
    regis
    ad-
    ventum
    , eamque
    diversis
    probabilium
    morum flori-
    busadornemns.
    Repleamus
    eam
    jucundis prctiosisque
    odoribus caslilalis,
    fidei el
    compuiiclionisincenso,
    balsamobenevoleiitiae,
    et
    tbymiamate
    charitalis: ul
    ampulatisviliis,
    et virlutibus
    insertis,
    destrucla in
    nobishabitationcdiaboli,
    mutemur in
    leniplumDei;
    ,ut
    lambeattis
    hospci
    nitidodelectatus
    hospilio,
    sla-
    bilem ac
    perpetuam
    in nobis facial mansionem.
    Propler
    hoc enimad noS ille
    descendit,
    ut nosad
    illum
    possemus
    ascendere: cui
    estgloria
    ciun Palre
    el
    Spiritu
    sanctoiii saeculasseculoruni.Amen.
    SERMOCLXXXIII
    ().
    Ia
    pentecoste,
    n
    (b).
    i. Exordium. Fratres charissimi
    ,
    hodierna die
    anniversaria soleifinitas
    agiltir, qua
    die Dominus
    nosler J esusChrislus
    Spirilmn
    sanctum
    misii, quem
    discipulis
    anle
    promi^erat.
    Dixerat
    cnini,
    Non
    potesl
    ille
    venire,
    nisi
    cgo
    abiero
    (J oan.
    xvi, 7). Qnadragesi-
    mo
    ilaque
    die
    post
    resurreclioncmsuain, cujus
    sole-
    mnilatem antedies decem
    egimus,
    ascendil in cce-
    lum;
    ncc immemor
    pollicitatiouis
    suae,
    hodic misit
    Spiritumsanctiim,quoimpleti
    sunt
    prius
    ceiitumvi-
    ginli, qui
    simul fuerani
    congregati, caradcmque
    Do-
    iiiiiii
    promissioiiem
    fideliter
    cxspcclabanf. Scriplum
    est enim,
    Subitodecwlosonus
    fuclitsest,quusiferrelur
    flalus
    vehetiiens:cl viscesunl illis
    Ungum
    diviswsicul
    ignis,qtti
    etinsedit
    superunumquemque
    illorum;
    el coz-
    peruiitlincjuis
    otnnibus
    toqui,
    quomodo
    Sphilus
    sanclus
    dabctleis
    pronuntiare(Aci.n, 2-4).
    Flatus illea car-
    nali
    palea
    corda
    mundabal; ignis
    illefenuni vcieris
    coiicupiscenliae
    consumebat.Ita
    quippe
    tuncDeo
    pla-
    cuit sancli
    Spirilus
    sui
    significarepra-senliani,
    ut
    qui
    eum
    accepissenl,lingtiis
    omnibus
    loquerenlur.
    2. Cur
    Spirilus
    venire
    nequibal,
    nhi Cliristusabiret.
    Prius
    itaque
    breviter
    videaiiius,quare
    dixit
    qtiando
    -cum
    promisit,
    iVoii
    potestipse
    venire,nisi
    ego
    ubiero.
    Neque
    enim
    separabilis
    esl a FilioDei
    Spiriius
    san-
    ctus,
    aut
    impotens
    erat
    eopncsenteveiiire,
    n
    quonon
    polestomninodiscedere.
    Sed
    quomaiiidi.scipulisadb.uc
    iniirmisformamservi Domiuus
    demonstrabal,
    in
    qua
    Verbumcarofactum
    esl,
    ethabitavilinnobis: carnem
    veroDomihietiamcarnales
    polerant. intueri;
    forma
    autem
    Dei,
    in
    qua
    non
    rapinam
    nrbitralusest cssese
    Dequalem
    Deo,nonpolesl aspiriltialibuscogitnri:pro-
    pterea
    dixit,
    Non
    potesl
    ille
    venire,
    nisi
    ecjoctbiero;
    tan-
    quam
    diceret, Quamdiu
    circa carnemmeam
    occupa-
    tur vestercarnalis
    affectus,
    lamdiumeamdivinitaiem
    lion
    suscijiitsjiiritualis
    vcslerobluius.
    DonoeiiiinSpi-
    1
    rifussaneti
    promiserat
    eosintroducendosinomneni
    veritalem,
    sicut
    scriptumesf,
    Fidemundunscorclaeo-
    rum
    (Id.
    xv,
    9).
    Beali aulemmundo
    corde, quoniam
    ipsi
    Deumvidebunt
    (Maith.
    v, 8).
    Absccssil
    ilaqtte
    corporalis
    formaDominia
    corporalibus
    oculiseoruin
    ;
    ut
    per Spirilum
    sanctumdivinitasDominiiiisinuare-
    lur cordibuseoruin.
    5.
    Linguarummunus,Spirilus
    sancti
    prmsenliw
    si-
    gnum.
    CharilasEcclesiam
    congrcguvil.
    Quomodojam
    fidelisquisquelinguistoqitutur.
    Nuncdeinde
    videamus,
    quare
    lunehocerat
    siguuni [irtesenliaaSpirilus
    san-
    cli,
    ut
    qui
    euiii
    accepisseut, liuguis
    oituiibns
    loque-
    renlur.
    Neque
    enini etiamnunc cumdatur
    Spirilus
    sanclus, qui
    enm
    accipiiint, loqiiuntur linguis
    omni-
    bus, quo
    evidenli miraculo sc illo
    lempore
    denion-
    slrabat. llie
    inielligendum
    cst, fralrescliarissimi,
    hunc
    esse
    Spirilumsanetuin,qtto
    charitasDcidiffundituriu
    cordibusnoslris
    (ROIII.Y, f>).
    iil
    quoniam
    charitasEc-
    clesiamDei
    congregalura
    fucrat loloorbe
    tcrrarum,
    quod
    ttiticctiamunushomo
    poierc.i,
    ut
    Spiritum
    san-
    ctuui
    accipicnslinguis
    omiiibus
    loquercliir,
    tunc
    Spi-
    ()
    oiiiii,
    de
    'i'em[iore188;
    et
    posl,
    in
    Appendice
    61.
    (b)
    conflatusestex
    Augusliiii
    senlentiis.Denvuu.1vide
    sermonem271.
    ritu sancto
    congregataipsa
    unitas Ecclesise
    linguis
    omnibus
    loquitur.
    Proinde si
    quisquam
    dixeritalicui
    nostrum, AccepistiSpirilumsanclum;
    quare
    nonlin-
    guisomiiibusloqueris?responderedebet,Loquorsane
    omnibus
    linguis; quia
    ineoChrisli
    corpore,
    hoc
    est,
    inEcelesia
    sum, queeloquitur
    omtribus
    linguis.Quid
    enimtunc aliud
    significavitDeus,
    nisi
    Spiritus
    sancli
    prsesentia
    Ecclesiamsuam
    Iinguis
    omnibus loetitu-
    ram?
    Iinpletum
    est
    itaquequodpromiseratDoniinus,
    Nemomillil vinumnovumin ulres
    veleres;
    sedvinum
    novumin utres novos
    tnillil,
    ul
    utraque
    conserveniur
    (Mttltli.
    ix,
    17).
    Merito
    ergo
    cumaudirenlur
    Iinguis
    omnibtis
    loqui,
    nonnulli
    dicebanl,
    Hi musto
    pleni
    luni
    (Act.
    n,
    15).
    Namfaeti fueranl utres
    novi,
    saiictilatis
    gratiarenovali,
    ul vino
    novo,
    lioc
    esl, graliaSpirilus
    sancii
    repleli, linguis
    omnibus
    loquendofervereni,
    ct
    Ecclesiamcalbolieam
    per
    omnium
    gentiutnlinguas
    fuiuramevidenlissimoillomiraculo
    prsesignareni:
    ac
    per
    hocrecte creduiilur hscrelici
    Spiritum
    saiictiiin
    non
    habere, qui dividunluracorpore, quodperonnies
    genteslinguis
    omnibusmeruit
    personare.
    4. Diemhunc
    qui spiritualiler
    celebrent.Huucita-
    que diem, dileclissimi,
    sic celebrate
    tanquara
    mem-
    J iraiinilatis
    corporis
    Chrisli. Nonenimfruslra cele-
    bratis,
    si hoccslis
    quodcelebratis,
    illi Ecclesiaeco-
    liaerentes
    quam
    Dominus
    implensSpiritu
    sanctototo
    niundo crescentem
    cognoscitsuam,
    et
    aglioscilur
    a
    sua
    taiiqnamsponsus
    a
    sponsa;
    non
    perditpropriam,
    quia
    nemo
    supponit
    alienam. Vobisenini inomnibus
    gentibusconslitulis,
    hoccst Ecctesiae
    Chrisii,
    mem-
    bris
    Chrisii,corporiChrisli,sponsseClirisli, Aposlolus
    dicil, Sufferenles
    invicemin
    dilectione, sludeniesservara
    unilatem
    spiritus
    invinculo
    pacis(Ephes.iv,
    2ef
    3).
    Vi-
    dete
    quia
    ubi
    praecepit
    ut sustineamus
    invicem,
    ibi
    posuit
    dileciionem: ubi
    spiritum
    nominavit
    unilalis,
    ibi ostendit vinculum
    pacis.
    Hsecesl domusDei de
    vivis
    lapidibusfabricata,
    in
    qua
    taiem
    patremfamilias
    deleclat
    babitare, cujus
    oculosruina divisionisnon
    debetoffendere.
    SERMOCLXXXIV
    (o).
    InPentecoste
    (b),
    m.
    1.
    Spirilum
    sunclum
    Aposlolis
    suis Dominus
    pro-
    mittit. Discessuruse mundo
    isto,
    et ascensurusin
    ccelumDominusnoster
    alque Salvalor,
    fralres cha-
    rissimi, promisitAposiolis
    suis
    quod Spiriltiin
    san-
    ctumadeos
    mitterel, qtiando
    ad DetimPatrem
    ipse
    remeasset. Sic
    enim,
    ul nunc
    audislis,
    ad
    discipulos
    suoslocutus
    est,
    dicens: CumautemveneritParacle-
    tus,quemego
    millamvobis
    Spitilumverilatis,qui
    aPa-
    Ire
    procedil,
    illelestimonium
    perhibebit
    de ttie
    (J oan.
    xv, 26). lmpletaest, cbarissimi,promissioSalvaloris.
    Ascendil DominusJ esus
    Christus;
    descendit
    Spirilus
    sanctus.
    Superest
    ut hoc
    utrtimqueimpleatur
    inno-
    bis,
    id
    cst,
    ut habeamus
    Spiritum
    sanctum
    qui
    de-
    scendit,
    et
    per
    bonamvilamChrisltim
    sequamtirqui
    ascendit. Misit
    ergo
    nobisSalvalor
    Spiritumsancttim,
    sicnl
    discipulis
    suis
    ipsepromisit,
    dicens:
    Expedil
    vo-
    bisut
    ego
    vadam: si enimnon
    abicro,Paraclelttsnon
    venielad
    vos;
    si ctutem
    abiero,
    mittamcumadvos
    (Id.
    xvi,
    7). Quoddixit,
    Mittum
    ettm;
    neforle
    aliquis
    vC-
    slruni
    cogiietquodquasi
    deinferiore
    dixerit,
    Miltam:
    vel,
    sicut liaeretici
    (c)
    dicunt,
    quod Spiritus
    sancfus
    qtiasi subjeclusacserviensDeo,
    parcalimperami.
    Absit
    avobisista
    suspieio.
    InTrinitaleenimnonminusali-
    quid,
    aut
    majus
    :
    quia
    si inDeo
    aliquid
    minus
    dicitur,
    imperfccla
    divinifasaccusatur.
    2.
    CredendusuniisDeusinTriiiitute.lSndeobsecro
    vos,
    charissimi,
    ut fide
    integra
    unumDeum
    inTriniiaie,
    et
    Trinitatcmiu unitate
    credalis;
    ne
    pedes
    veslrorum
    sensuum
    claudicent,
    aul oculi
    parumvideant,
    aut
    manusaridsefiant. Omnisenim
    qui
    fidemcatholicam
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    184.
    (6)
    Ia
    Appeadice
    nuoc
    primum
    collocatur. EstLovanien-
    sibus
    duliius, spurius
    et
    ineptus
    verlinoac
    Vindingo.
    ln
    Theodericensi codiceMaximi
    nonien,
    iuFossateusi
    auteni
    etGermaaensi Leonis
    praefert:
    sedia
    utrisque
    falso.
    (c)
    Ma.cedoiiiani.
    .2093
    SERMOCLXXXVI.
    2094
    '110:1berie
    sequitur, pedes
    debileshabet;
    qui
    veritatis
    ltteemnonvidel,
    oculorum
    caliginempalitur; qni
    mi-
    sericofdi i:fruclumnon
    habet,
    manuumaridilatesicca-
    itir. Id
    ergoagife,
    id
    elaborale,
    ne
    aliqua
    membfo-
    rumveslrorom
    porlio
    hac debililate
    vilietur,
    neaut
    gtila
    invobis
    horreal,
    aut avaritia
    displiceal,
    aht in-
    J idelilas
    laiigiieal
    : ul cmundati
    penitus a.cpurificali,
    habitatulimi Dei
    efficiamiiii,
    et
    Spiritus
    sanctus
    qui
    descendisseliodie
    legitur,
    invobis
    semper
    esse
    digne-
    tur; pr.i-stanle
    DominonostroJ esu
    Christo, qui
    vivit
    et
    regnat
    insaeculasaeculorum.Amen'.
    SERMOCLXXXV
    (a).
    ln
    Penlecoste,
    iv
    (b).
    1.
    Quorumdamopinio
    de AscensioneDominiihdie
    'Peiitecdsles. Cur
    quadraqinla
    diebus
    posl
    resurrectionem
    l:icremansit.
    Saiictifali vestrae, charissimi,
    votbrum
    jarii
    noiadebet essefeslivilas.
    Quidenim, qua
    ratione
    curemus,
    ex
    ipsaaniiuacelebfitale
    cognoscimus.
    Nam
    curii in
    vesligia
    suaiierUihrevolvitur iransaclasbte-
    mnitas,
    docliores
    efficimur,
    duineamdem
    saepius
    ce-
    lebramus. Penfecostes
    ergo
    curalur
    2
    hodie,
    hoc
    est,
    qiiiriqUagesima
    dies a resurreclione Dominica: non
    quod
    bac
    die,
    sicul
    pteriqueputant,
    adccelosSalva-
    tor ascenderil. Nam
    post
    resurrectionem curir
    Apb-
    slolis
    conversatus,
    quadragesima
    die ad Dei Patris
    dexleram
    rcmeavit,
    sicut Lucas
    evangelista
    ait:
    Qui-
    busetiamexhibuilse
    ipsiim
    vivum
    postpassibriemsuafti;
    per
    dies
    quadraghilaapparens
    eis
    (Acl.
    1, 5). Quadfa-
    ginlaergo
    dierumcurriculoconversalionemsuamdi-
    scipulis
    Salvator
    exhibnit;
    scilicct ut laiito ntimerb
    resurreciionis
    cjusgratia
    I.Ttarcmur,
    quanto
    et
    pas-
    sionis
    ejus injurias
    flevcramus
    ; lolidemqtie
    dieruih
    sjiatio
    eo reficeremur
    pra:scnle,
    qtto
    jejunaveramus
    'ab'sentie,
    Noii
    igilurliodieChrislusascendit
    ati
    cceluth;
    sed Chrisii
    Spirilus
    desceridit de
    cdelo,
    sicut
    ipse
    Doriiiiius
    promiltens
    ait: CtimdulemascenderoadPa-
    irem,
    millamvobis
    Puracleltim, Spiritumveritatis;
    et
    ipse
    vosclocebilomriict
    (J oait.xvi, 7). Magnaptanegra-
    tia, dtiplex gaudium; 'qiiod
    et abeUnteni Cbristum
    non
    amisimus,
    et vcnientem
    Spirilumpossidenius.
    Narii illumretinemus lidei
    tuerilo,
    huncsaiictificatio-
    nis accessu.
    2. Christum
    regnanlem
    astruit
    Spirilus
    adveniens.
    Spirilus
    sanctus
    quid
    doceal. Unius cst citmCliristo
    subslanliw.

    Cumiero,iriquil,adPalrem,
    tiiittamvobis
    Paracletum. Creditnus
    ergo
    ad Patrem
    pervenisse
    Filium,
    cutovidcmustid
    Apostolos
    descendissePara-
    deiuiii. Credimuscum
    , inquam, regnare
    in ccelis
    ,
    querii
    cerniriiusmimeradonare in
    lerris;
    sicut scri-
    plum
    est
    per Prophctam
    : Aseendensiuaitum
    , capti-
    vamduxil
    cttplivilatem,
    dedil donaIwminibus
    (Psal.
    LXVII,
    19).
    Viclor
    utique
    muneratur, victor donalar-
    gilur.
    Undeet Salvator
    victor,
    diabolicum
    post.trium-
    phum,quosdecaptivitaleliberavil,
    etiam
    benedictiohe
    ditavif. Liberavitaulem
    nos,
    cumad
    resiirgendum
    J per
    se
    ipsum
    tartara nobis
    aperuit; dilavit,
    cumad
    (regnaiidumper
    Paracleiumnobiscoeleslia
    reseravit.
    'Quibusdam
    enim
    quasi profectuumgradibus
    tuncde
    ilriortead vitamdidicimusremeare .modoautemde
    jierris
    ad ccetosdocemur
    ascendere,
    sicut
    scriptum
    est, lpse
    vosdocebitomnia.
    Quid
    docel
    Spirilus
    san-
    ctus?
    Dtique
    hoc novit docerc
    quod
    sanctum est.
    Qtiid
    docet nos Paraclelus? IUud
    uiiquequod
    dixit
    Saivator : Muliahabeovobis
    dicere;
    sed non
    potesiis
    1
    In
    manuscriptis
    desunt
    verba, prwstante
    Domino
    ,
    etc.,usque
    adGneni.
    '
    Editi,
    Pentecoslen
    ergoagamus.Manuscripli autem,
    cu-
    ratur,
    id
    esi, celebraltir,Qua;yox
    et eoseusuiohomiliis
    Waximi 1et.5iuPeotecoste
    usurpalur.
    (o)
    Ohm,
    de
    rempore183;
    et
    posl,
    in
    Appendice
    60.
    (b)
    InTheodericensi codiceAmbrosio
    per|)cramtribuitur
    imacumtrilius
    aliis, qui
    incseteris
    maauscriplis
    aomine
    J laximi
    prseootaatur. ipsse
    aimirumsunt
    ejus
    hoinilise tresde
    hoc
    festo,quaruai
    dua;iaterAmbrosianos etiam
    sermoues
    impressae reperiuulur.
    De
    num-
    1couferhomiJ .Maximi 5
    inpentecoste;denum.
    2 vidcMaximihomil. 1 et 2 ia
    veatec.
    ,portare
    modo: cumveneritilte
    Spiritusveritalis, ipse
    vosdocebitomnia
    (J oatt. xvi,
    12eil3).
    Bonns
    igitur
    magisler
    est
    Paracletus, quia
    docet
    quse
    Clirislusdi-
    cendaservavit. Hocenimdocct
    Spiritus
    sancius, quod
    Dominusdicendumhaberescdixit. Bontis
    plane
    ma-
    gister est, qui prscceplorum
    exectilof est Salvaloris.
    Necesseest
    igitur
    ut uniussil cumChrislo
    subslantiae,
    quera
    videmnsuniuscumCliristoesse
    doclrinae.
    5. Adhotialio.Et ideo
    ', charissimi,mundemusnos
    ab omni
    inquinamentocarnis;
    ut
    Spiritum
    sanctum
    promereri
    el
    acciperepossimiis.
    Si hunc miindum
    relinquimus,
    nossimilem
    Paracletum,
    sicut
    Apostoli,
    id
    est, Spiritum
    veritatis
    quera
    miltet nobis
    Pater,
    accipiemus
    :
    quoniam
    non est
    personarumacceptio
    apud
    Deum
    Palrem;
    sed
    promissaApdstofof
    iimnobis
    proficiunl,
    si
    opera
    el desideriaet aclus
    gerimusquos
    Ajwstoli
    fecertint. Si vero
    legem
    Dominiimmacula-
    tamet converlentemanimas
    impletido
    mandata
    ejtis
    perliciamus, nosmetipsos
    hseredesDominiet co!i;erc-
    des Christi ad haereditatem
    sempiternairi,
    et adcom-
    morationem
    Angelorum
    cum
    gratia
    Cbrisli cotomilli-
    mus :
    quodipseprsestaredignetur, qui
    vivitel
    regnat
    insaeculasaeculorum.Amen.
    SERMO
    CLXXXVI
    (a).
    iu
    Peutecoste,
    v
    (b).
    i. Diesisteotnni wvosolemnis.Prw cwteriseminet
    sacrameniis.
    Perpetui
    munerisrefulsithodie
    ornanieii-
    ttim, quandocongregatio
    sancta
    diseipulorumaccipere
    riieruit
    Spiritum
    sanctum.Antehosdecemcirciler dies
    celebravimusDomini Chrisli
    pium
    ascensum: Doini-
    riicae
    resurrectioiiis
    quinquagesimus
    hodiedies
    eluxit,
    ih
    qiib
    die
    Spirittis
    Dei flammalacharilate radiavit.
    Patriarchaeomneset
    Prophetsesotemnitatemistorum
    festorumdieruni sanclaveneratione
    deputabant:
    sed
    istumdiem
    prae
    onmibus soleriihitercelebrabant. In
    isio numero
    quinqiiagenoesupputationis
    multa sunt
    niysteria
    sanctitdiis:
    qui
    anriusvocatur
    Remissionis,
    propinans
    servis miihera libeftatis. Paiifus
    beaius
    iestiriabat isttim diem
    J brbsolymis celebrare, quem
    sciebat
    prae
    omnibus diebus
    sacramenlis mirificis
    'eminere. In islo
    die,
    lunc dictis
    jamtemporibus
    in
    riionteSinai
    MoysesLegemaccepit,
    et mandalaDei
    populo propalavit.
    Ibi Deus in montem
    descehdit;
    hic
    Spiritus
    sanctus
    igneis linguis
    demonstratusad-
    venit. Ibi
    tonitrua,
    et
    voces;
    hic ilammati
    jingiiis
    variis etuicaiit Piscalores. Sicui toodbdiviiia
    fjagina
    J oquebatur,
    Cum
    cbmplerenlur,iiiquit,
    diesPenteco-
    cosles
    (Act.11,1,
    sqq.),
    etc.
    2.
    Apostoli
    benedicunlur muslo
    pleni. Quampul-
    chra
    est,
    fratres
    ,
    cliarifaiis
    conjunctio, qiiaepara-
    tumcor
    semper
    exhibel Deo! lnvehit eos concor
    dia
    charilaiis;
    et
    collnstrayil eos inundaiis divi-
    hilas deitatis. Advenit
    ignisdiviiuis,
    nori
    coiriburens,
    scd
    illuminaus;
    non
    consumens,
    sed luceiis. In-
    venit cordium
    recepiaculamuuda;
    et tribuit
    gratis
    cliarisiijalum
    dona. Viditsanclorumvasoriifn
    purissi-
    "mumsiiuim
    ;
    et vinum
    toiltere
    dignatus
    est novum.
    Cceperunt
    vasaeorumvinuin bulliendo
    ruclare,
    et
    linguis
    omnium
    genlium
    resonare. At
    quomodo
    11011
    cunclarumnationuni haberenl noliliam
    linguarum,
    qui
    insese
    susceperuht
    sancli
    Spirilus
    mysteritim,
    et
    ignisgratiae
    sacranieiiturii?Dumraiilti de tam
    magno
    arcano
    mirarenlur,
    alii deridentes
    dicebant, Quia
    mu-
    sto
    repleii
    sunl
    (Acl. 11,13).
    Bene
    quidem
    nescientes
    dicebant :
    quia
    mustumebulliendo onines sordes
    projicit foris;
    ut et odorem
    cusiodial,
    et suavitatem
    abscondat. UtresnOvivinutnnovuni
    susceperunt;
    ut
    et vinumilloesum
    reservarent,
    et
    ipsi
    innovitatesan-
    cli
    Spiritus
    ambularent. Deisto
    Spiritu
    sancto
    pro-
    pheladicebat,
    Emilte
    Spirilumtuum,
    el
    creubunlur;
    el
    1
    Conclusio haeeabestat. Ms.
    Quae
    quidem
    lotidemver-
    bis
    reperitur
    in
    homiliaquam
    deeodemfcstoediditliabanus
    Maurus,
    cum
    quolegimuspaulosupra,
    HOS similemPara-
    cletum
    accipiemus;jiro,
    nonsimilemPuracletum.....
    accipiemus.
    (a) Alias,
    inter
    Vign.i,
    in
    parteprimasuppl.
    (b)
    ia
    Append. nunc
    primum
    coilocalui". KiliilhabetAu-
    gustiui.
    2095
    APPENDiX.
    2096
    renovabis
    facietn
    terrce
    (Psal,
    cni, 30).
    Renovataest
    vere terrnefacies,
    innovalain
    mcliori, quatidolingna
    encliarislaudesdecaniavit
    polcnlite
    cnelcstis
    ,
    el me-
    los. insonuit deitatis. De islo
    Spiritu
    saueto idem
    propheia
    dixit,
    VerboDomini cwli
    firmali sunl,
    et
    Spiritu
    oris
    ejus
    omnisvirtuseorum
    (Psal.
    XXMI
    , 6).
    Ignivit
    ccelos, qui
    fecerat ccelos : misil flammam
    divinam,
    et
    pra-paravit
    ad cantandum
    organa
    sua.
    Ergo,
    fralres,
    istumdiemcumtimoreDei
    cclebremus,
    quandoindulgentiamaccipereSpiritus
    sancti mcrui-
    mus.
    SERMOCLXXXVII
    (a).
    ln
    Pentecoste,
    vi
    (6).
    Lex
    scripta
    el
    /exgrafiai.lnsupcrioribuscoenaculi
    in-
    venitApostolos,et scripsit Lcgem
    inmciilibns
    eorum,
    qui
    inallomonte
    Legeminlabulisscripserat:
    intabulis
    lapideispropler
    duritiamcordis
    J udseortim
    ;
    at nimcin
    menlibus
    Apostolorum:quia
    ibi lerror,
    el hicamor. Ibi
    scripsil Legem
    cum
    fulgorepracmicante
    ;
    hicinstruxit
    (a) Alias,
    inter
    vigiierianos2o,
    in
    parte
    sccunda
    Supple-
    menli.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Kon
    Auguslini
    esl,
    sedauctoris
    cujusdamiguobilis,
    uti vcl
    i[.sesentit,
    qui
    iu2loui.
    suppiemenlivulgavcratviguerius.

    -
    .
    - :
    -. r . .
    aposlolicas linguas
    in
    igne refrigerante.
    De monte
    illo
    fngiebant populi,
    ne vocemDei terribililer lo-
    quentis
    audircut;
    bicomnesde tolo s.eculonationes
    non
    fugiunt,
    sedconvcniuni audire
    toquentem
    in or-
    ganis
    suis
    Spirilum
    sanctum. Attdistis iioniinatos
    Parlbos, Medos,
    lndos et
    Persas,
    Creles et Arabes
    (Act.
    n, 9),
    accauieros
    quos
    lectioActuum
    Apostolo-
    rumnomiuavit: toius mundiisibi
    erat, quadragesima
    dies ascensionis Domini cos
    congregaverat
    :
    quia
    decem
    praeceplorum
    numerus lolam aucloriiateni
    Scriplurarum
    compleclilur
    in orbe lerrarum. Ideo
    qnaiuor
    deni faciunl
    quadraginta, supcrest
    aliusde-
    narius, qui
    esi vilsca;ternae
    denarius,
    ut mercedem
    de
    pignore
    sancti
    Spiritus acciperent
    Piscatores. In-
    vcnlum
    est; implelum
    est
    quodpromissuni
    esl. Dafa
    est denarii pretiosi
    decimasacramenti arrha
    ; super-
    esl
    quinquaginta
    dierum
    gratiapromissa,
    el
    perfccta
    lselilia. Conclusum
    esl
    Pascha,
    lacet
    Alleluia,
    sed
    noii cum
    mcestitia; qt|iapignus
    sancli
    Spiritus
    acce-
    pimus preliosum
    : ut
    quotidie
    habeamus
    ipso
    habi-
    tante
    solatium,
    ut cumChrjslovivamus,
    el
    per ipsum
    adPascha venturi
    tempons
    racolumesiterumvenia-
    nius.
    \jM-jt/Mi$>jM&
    MMM*
    SERMONES
    DE
    SANGTIS.
    SERMOCLXXXVIII
    (a).
    InfestoS.Vincentii
    (b).
    1. Exordium. Cunclorumlicet, dileclisstmi, glo-
    riosas
    martyrtim passiones, quos
    distincla
    regio-
    nibuslocameruerunl,
    una lidesfaciat omnibusindi-
    screlo honore venerabiles;
    propriam
    lamen sibi in
    hoc venerationis
    obscquio
    illi vindicanl
    digniiatem,
    qui
    EcclesiamDei ei documcniis
    prsecacteris
    erexe-
    runt,
    et
    patrociniis
    adjiiverimi.
    Inter
    quosjusle
    bea-
    tumlevifamViiieeiiliiiin,cujus
    confessionc el morte
    Christum
    incredulis
    prxdic.iliim
    incunclanter
    agoo-
    scimus,
    caiholicis slttdiis celcbrainus.
    Qui
    ut fide-
    liumdevoiionem
    Deosiudiosius
    commondarct,
    altiori
    charilatis
    flammescens
    affectu,
    morti sese landeni
    iideliter obtulit:
    quo
    videlicel robur fidei in solidis-
    sima
    petra
    Christo fniulaiuin, sequacihus
    imilandum
    darelur;
    necnon el semen
    aposiolicx pra-dicationis
    per
    eum
    pluribus
    disseniinatiini,ope
    sua;inlerccssio-
    nislutum
    acperfectacconsumiiialionisfriige
    refcrtum,
    in cceleslibusdenuimliorrcis conderclur. Hnnc
    ergo
    amplius propria
    venerenlur, qiiem
    eliam
    percgrina
    mirantur
    :
    quatenus
    eis se
    Iargiorem
    exbibeat in be-
    neficiis, quibus
    seamabiliorem
    cognoscct
    in
    gaudiis;
    fiaique
    in
    ejus
    solemniiateuberior Isetitiae
    ambiius,
    de
    quo
    fidci,
    creviteffccius.
    2. Levha
    sangtiinis
    Dominiciminisler.Tormenlisin-
    viclus.
    llujus deniquespirilus
    lanto virtutnmiiinnere
    claruit,
    ut sacri ministerii fultus
    officio,qui
    Filium
    Dei Dominumiiostrumseculurus essct iu
    passione,
    (a) Alias,
    desanctis15.
    (b)
    in
    Appendicc
    nunc
    primum
    collocalur.mexcusis
    librislocutiiobtinueratinlersermoneset Leouiset
    Augu-
    stini;
    lmicveroinnoslris
    [,ro[ie
    ouinibus
    niaiiuscri[)lis
    assi-
    gnabatur.
    SednecLeoninec
    Auguslino
    tribui
    patiturstilus,
    judice
    Quesnelio
    iri
    0[)erum
    S.I.eonislomo
    1,[ag.
    584.El
    verose
    ip.se
    auctor
    Hisj
    anum
    geiue
    declarat inscrmonis
    exordio:
    islisqueprseserlimvcrbis,
    liune
    crgoani]ilius

    propriavenerenlur, quem
    e-1'uni
    peroKnnamirautur,

    sigmficat
    scvincciitium
    iimrtyivmapud
    ecse.-leiiarc
    , qui
    locmnincohmt
    pra;dicationeipsius
    ct
    [
    assioiievel
    corporis
    pnesentia
    illustralumctcousccratum.
    ejusdem
    Christi calicemcredentibus
    prius
    ministraret
    insalutem.
    Cujus
    haustti felicitermenle
    ebrialus,
    ra-
    bidi bostis
    atque
    inChrislumssevientisiusaniani in-
    lerrilus
    adiil,
    modestus
    sustinuit,
    securus
    irrisit;
    sciens
    paratus
    esseut
    resisterel,-nc.scicns
    clattisesse
    qtiod
    vinceret:
    (piiacttjus
    amore
    spiriiualibus
    armis
    [iraemuiiitusresistebat, ejus adjuiorioquidquidpce-
    liaruminilliunfureulis ira
    excogitabat, insuperabilis
    forliler
    paliendo
    vincebat. Ideo liiinc non laminse
    iguitiesartaginis,
    non
    eqtnilei,
    non
    ungulsel'crrca;([ue
    mainis,
    non vires
    pavendccccedeniiuin,
    ncc dolor
    seissorum
    membrorum,
    non foci
    fragor
    el
    strepentis
    in
    patentibus
    visceribussalis
    injeciio,
    Daciani
    quive-
    runt
    aliquatenussubderejussioni:
    scddumintanium
    ejus
    vecordiaelumor
    cxcresccret,
    nt taiitis
    passionura
    subactumdoloribusaul vicisseaut interemisseselse-
    tabundus
    extollerel, snsccptaspe
    fruslraius,
    undevi-
    ctor visus est
    apparerc,
    inde vicius
    compulsus
    cst
    erubeseere; quoniamquo
    Dci
    Marlyr
    duriori
    urge-
    balur
    poena,
    eo
    arapliori
    confessionisexsullabat con-
    slanlia.
    5.
    Operalio
    diaboti in
    Daciano,
    Clnisli inVincenlio.
    Clam
    torquelur
    Vincentiiis.Unde
    ipsius passionis
    vel
    uliinia
    pcrvidcre
    seti
    memorari, fratres,
    evidenlius
    placet; quaienus
    animadvertat Sanciitas
    vestra,
    quo
    diabolussmim
    perduxeril
    dolis
    niinisirum,
    vel
    qno-
    modoChrislussuumin fineiii
    usque
    scrvavcril famu-
    jum.
    Ex
    quo
    illudsane crat
    inirabile, quiaquantum
    islecxlrinsec.us
    mulliplici pceuarumgenerc
    conlritus
    arclabalur,
    tantuni inlrinsecus cx^ultante interiori
    boniine dilalahalur :
    qtiaiitiimque
    ille exlerius
    ja-
    cianlia
    temporalis polenti;u inflabaiur,
    laiituminie-
    rius
    despici
    sc
    perpendens,
    interiori vexatusliomine
    pra-focabalur.
    Contemni
    igitur
    se videns
    sseviebat,
    nec
    inquemjam
    vindictaminferivl iiiveniebat.Vide-
    bat
    nanique
    desaevienliunimanuscarnificum
    plus
    in
    eo iuvenirevulneris
    quamcorporis
    :
    solimiquevigen-
    tcm
    s|)irilum
    coslullitiam
    cxprobraresuam,
    (piopro-
    vocabat verilatis iiorma,
    Quaproptcr
    credcus
    quod
    causamconfusionis
    avcrtcret,
    si
    personamqtue
    se
    sprevcrat,
    ausenfaret. minusque
    Dacianus erubesce-
    8097
    SERMOCLXXXIX.
    2098
    ret,
    si Vincentium
    populus
    non
    videret, jussit
    euraa
    publico
    removcri. Sednc sic
    quidem
    careret
    stippli-
    cio,
    contusa
    quo jacebat
    lesla
    siibslernilur;
    ut vis
    acumiiiisconcisamraolem
    superjecti corporisplusdi-
    scinderet,atque
    reddila tornientis membra
    quae
    se-
    carent,
    obvia
    suscipereiil fragiuina.
    i. A Deo
    sanatur,
    etinmolli lectomoritur.Fallilur
    lamenvineendi
    opinioneca^ca
    crudclitas. Namdivina
    boiiiias.dileclumsuum
    amplius
    iu confessionecomi-
    tata infcrl novamlenebris lucem,
    et tabernaculum
    spleudidum
    obscuruni reddit
    ergaslnliim.
    Fovebatla-
    ceros arlus medicaDei
    maiius,
    el vcnusliori
    pristinse
    sanilalis
    augmcnlo
    fossi laierisdamna
    supplebat.
    J n-
    solita
    igilurliujtis
    luminisc.laritate
    perculsi obstupue-
    recustodes:
    quin
    et
    vocem, Angdis liymiium
    Dco
    coiicineiitibus,
    meus
    pallidi janiioris expavil.
    Currit
    exanimisminislerad
    praesidem,quemgravius
    relalio
    imniii, quam
    ictuserat
    percussuragladii
    : etcumnon
    possct
    ex
    magnitudine
    rei lacere
    quod
    viderat,
    tre-
    mor
    judicemoccupal,
    dolor
    lacerat,
    furor inllammat.
    El ne in
    poenis
    vincensVincenlius
    gloriammartyrii
    obiinerel, Citius, inquit Dacianus, producalur
    ecar-
    cere;
    ne dtiminsistimusrebellem
    punire,
    videamur
    euih
    polius
    victoriacoronare.Profertur
    iiaquc
    exillo
    tetri carceris
    baratbro,
    coelesli
    qiiidemgratia pul-
    cbrior,
    et si adbuc esset
    passurus,
    robuslior. Sed
    ubi desideriumad
    regni
    vocaiionemlcndeiuisnullo
    pcenarum
    vel moriis
    gcnerefrangeudiimintelligit,ju-
    liel invidamens lenioris slrati fulcra
    substitui,
    ac
    blandiori eum
    requie
    confoveri;
    scilicetut si amolo
    paululiim
    carnificeanimam
    quielus
    exbalaret,
    dicere-
    lur non esse
    occisus,
    sed mortuus:
    quasi
    noncum
    poena perenierit,
    cum
    quo
    et
    pcena
    siniul
    perie-
    rii.
    5. Feris
    objeclumcorpusejus.
    Inlcrea bealitmVin-
    cenliumccelestisaula
    suscipit,
    ac bcata-.felicitatis
    muneredonat. Ad
    cujus ingressumangelici
    lsetantur
    spiritus, omnesque
    simul
    coiicivesgratulantur
    sancli.
    Nosque
    libi
    gratiasagimus,
    DoniineJ csu,
    quod
    anima
    tuo
    digna
    consorlio,
    quaeperlinax
    lulit
    supplicitim,
    mendax
    fugit obsequium
    : et
    qusc
    fuitcoiiteiua
    perse-
    cutor
    quod
    furerei,
    sit
    dedignataqttodparceret.
    Co-
    gnitoigilur
    sanclo
    ejus
    abccssu
    judex
    insanus,
    etquia
    Cbrislusvicissel inVincentio nesciens
    Dacianns,
    il-
    lius sibi
    promitlit
    cadaveris
    exposilionevindiclam,
    cujus gemil
    ex virlule victoriam. Feris
    namque
    et
    canihus
    ccepla
    furoris
    superbia
    absunienduin
    projici
    mandat licioribus: ut
    talipastu
    eoruin
    impleret
    ven-
    trem, quorumipsegerebat
    meiilem.
    6. Corvus
    tuelur,
    litpus
    veneraittr. Sed ul divinis
    excrescenlibus bencficiis
    majoris
    vicloriaeVincentio
    gratia
    confcratur,
    miltiiur
    corvits,
    avisiniinicacada-
    veribus, expositas corporis dapes
    servalura
    jejuna.
    Hinc,
    fralres
    dilectissimi,
    hinc advcrlite dislincta
    meritorum
    obseqnia.
    Elias
    quondamimpias
    Achab
    vel J ezabelis mainiscaule
    declinans,
    indesertocor-
    vismiuislraniibus
    pasciiur
    : assertor autemveritatis
    Vincenlius Daciani rabie
    perempius,
    feris
    exponilur
    consumendus,
    sed corvofamulanteservatur illsesus.
    Obtinuit
    ergo
    Eliasdivino
    nutu,
    corvis
    prscstantibus,
    quoaleretur (III Reg. xvn); praeslitum
    est
    Vinceniio,
    obsequentc quoque
    corvo,
    ne comederetur.
    Qui
    ut
    ccelitusse custodem
    designaium
    osienderet,
    adven-
    tanies
    reliquasaves
    eminusnon
    segni impeluperlur-
    babat;
    inier
    quas
    immancm
    quoqueluptimprojiius
    accedentem,
    velnli
    qui
    commissuiiiihesauruin sacri-
    lega
    audacia atiaminare
    praestimerei,pennis
    el alis
    diverberans
    procul abegit.
    Sed ille
    quod
    nonlamad
    inferendam
    venisset
    injttriam, quam
    ad
    augendam
    miraculi
    pompam, quadam
    sui habitudine
    stupidus
    indicabat. 0
    impudens
    furor,
    et stultavesania! Cor-
    vus
    obsequitur, lupus
    veneralur;
    Dacianus
    persequi-
    lur,
    nec erubescit velle se adbuc ferox
    perdere,
    quem
    mansuefactabeslialis feritas
    satagebat j>rote-
    gere.
    7. Inmaredemersumliiloriredditur. Undeadoccu-
    leudam
    Marlyris
    laudemnon
    jarasecretum,
    sed
    pro-
    fundum
    elegit;
    credens sibi ad delitescendam
    ejus
    gloriam
    non clauslra fidem
    servaiura, sed.maria:
    quasi
    non idem elenienli Dominus
    esset, per quera
    dudumci carccrisabditaccelesti
    fulgore
    radialami-
    cuissent. Datur naulis
    mergendumcorpus
    in flucti-
    bus;
    ut ad auxiliumsaliem
    aequoraprolicerent,
    cui
    advincendumChristi militemterra defecisset.Ena-
    ;
    vigalisiiaque magna
    ex
    parte
    freti
    gurgitibus, proje-
    ciuminier sorbentes uiidas
    praepotens
    esl Dei dexte-
    ra
    consecula;
    et
    qusespiritum
    inlulerat in
    ccelum,
    corpus
    moxretulif ad
    sepulcrum.
    Sic
    prsedicator
    ve-
    ritatis, charissimi,
    nec tormenlorumvincilur
    poenis,
    nec lenebrosi carceris
    superatur angustiis.
    Nonbe-
    siiis
    projectusdilaniatur,
    non
    profundorelilur;
    sed
    litlori
    reddilur, prseconio
    diffamatur : ut
    qui
    vere
    confessus fueral nomen
    deiiatis,
    inverilatesibi ad-
    esse
    experiretur
    divinae
    suffragia
    bonilalis.
    Cujusglo-
    riosamvirtulumvilamita
    preliosae
    mortis
    gratia
    de-
    coravit,
    ut
    quod
    vivendo
    docuit,
    moriendoconstan-
    tcr
    astruxerit:
    eratque consequeusquatenus
    ad
    ejus
    visionem
    per
    mortem
    atiingeret, quemprobabilis
    vi-
    Ueconversatione
    semper
    atlestatus
    fuisset,
    sciens
    quod
    de
    contcmplupraesentis
    vilae
    gloriasurgit
    bca-
    litudinis
    seternae; praeslanie
    Domino noslro J esu
    Christo,
    quivivitetregnat
    Deusinsaeculasaeculorum.
    Amen.
    SERMOCLXXXIX
    ().
    mfestoconversionis S.Pauli
    (b).
    1.
    Prophelia
    J acobde
    Renjamin
    inPaulo
    impletur.
    HodiedeAciibus
    Aposlolorum
    lectiohsec
    pronuntiata
    est,
    ubi Paulus
    apostolus
    ex
    persecutore
    Christiano-
    runi,
    aiinuntiaior factus est Christi.Proslravitenim
    *
    Christus
    persecutorem,
    ut faceret Ecclesisedocto-
    rem:
    percutiens
    eum
    etsanans,
    occidensetvivificans.
    Occidit
    agnus lupum,
    faciens
    agnum
    de
    lupo
    s. Iia
    enimeratin
    pra:claraprophetia,
    cumJ acob
    patriar-
    cha benediceretfiliissuis
    , prsesentialangens,
    fulura
    prospiciens.
    Prtedictumerat
    quod
    in Paulo
    contigit.
    Erat autem
    Paulus,
    sicut
    ipseteslatur,
    detribuBen-
    jamin (Pltitipp.
    ut,
    5).
    CumaulemJ acobbenedicens
    J ilios
    suos,
    venissetadbeiiedicendum
    Benjamin,
    ait
    deillo :
    Benjaminlupusrapax. Quidergo? lupus
    ra-
    paxsempcr
    ? Absit: sed
    qui
    mane
    rapiet prwdam,
    ad
    vesperam
    dividetescas
    (Gtsn.
    XLIX,27).
    Hocin
    apos-
    tolo Paulo
    impleiumest; quia
    et deillodictumerat.
    J am,
    si
    placet,
    audiamusillummane
    rapientem,
    ad
    vesperam
    escasdividenlem.
    2.
    Paulus,
    tupus
    mane
    rapiens.
    Maneel
    vesperepo-
    silasunl
    pro
    eo ac si
    dicerelur,
    Prius et
    postea.
    Sic
    ergo accipiamus,
    Prius
    rapiet, postea
    dividet escas.
    Auendite
    rapiorem
    :
    Suttlus,inquit, acceplisepislolis
    a
    principibus
    sacerdolum
    ibat,
    ul
    ubicumque
    inveniret
    Chrislianos
    3,
    ad sacerdolesaltraheret et adduceret
    (Act.ix, 1, 2), utiquepuniendos.
    Ibal
    spirans
    ctan-
    1
    Hic
    Mss.,omissis,
    Prostravit
    enim,etc, subjiciunt,
    Per-
    culienscum
    chrislus,
    etc.
    2
    ilaMSS. At
    editi,occisus
    agnus
    a
    lupis,faciensagnos
    de
    lupis.
    3
    Sirmondus eMSS. m. et
    v., cumque
    inveniretviwDei
    seclatores.
    (a)Alias,
    deSanctis
    M,
    etdeDiversis55.
    (b)
    lu
    Appeudice
    nunc
    primum
    collocatur.Constatex
    sermonumdiversorum
    fragmentis.
    Nam
    exordium,

    Hodie
    de Aclibus
    Apostoloruin,

    elc.,
    esl sermonis
    278,
    ex.
    cujus
    initio
    desumptum
    etiamilfud
    est, quod
    hic
    jiro
    con-
    clusione
    ponitur,
    Utilitasautemrei
    gestae,
    elc.Medium
    vero,
    abislis
    verbis,
    Perculienseumet
    sanans,
    occidens
    et
    vivificaiis,

    etc, perlinet
    adsermouemde
    aposlolo
    Paulo,279,qui
    interSirmondianos erat24.
    Atque
    hsectola
    1
    eststructurasermonisalias11de
    sauctis, qui
    in nomano
    Breviarioetaliis
    quibusdamad
    FeslumconversionisS. 1'auli
    legilur:
    atsermo
    qui
    deDiversisfueral
    5S,
    uihilabilloin
    prima
    etaiedia
    parlediffereus,
    hocin
    postrema
    diversus
    erat, quod
    hisce
    verbis,

    audito.ejus
    uoaiinenoncontur-
    bari, proximesulijuagehatur
    coaclusiouis
    loco,
    o
    beate
    Auaaia,
    meritoialimoremte
    dares,etc, quem-
    admodumhabesinfrainfinesermonis
    201.
    m&
    APKEPIX. 31#
    h.elanscsfsde$j
    hic
    estm,an.prapiens..
    Namel
    quaiido
    lapidatus.
    est
    Stephaiuis primii.smartyr pro
    nomin.e
    Chfisti,
    'evidentitisaderat
    ef
    Saulus :
    el
    sic aderat
    lapidanlibus,
    ut non ei sufftcerctsi tantumsuis ma-
    nibus
    tapidaret.
    TJ t enimesset
    in omnium
    lapidan-
    tiuiii mainibus, ipse
    omiiiumyesti.mcnta
    servabat:
    inagisSEeviens, pmqesadjuyapdo, quam
    suisliiaiiibus
    lajjjdando(Act.vu, 5.7).
    Audivimus,
    mane
    rapiel;
    vi-
    dearaus
    qdtjesperaniqualiter
    dividai
    es.cgs.
    o. Ad
    vesperuin
    dividii escas.
    Pqultis forma
    credere
    iiicipientiutn.VoceChristi decceloprostratus
    ,
    el ac-
    cipiepsdesuper
    interdjctumjam
    sseyiendi,
    cecidil in
    facierasuam; priusproslernendus, ppstoaerigendus;
    prius percutiendus,posleasanandus
    :
    nonenim
    inillo
    ppsteaChfistusviveref,
    nisi occidereliir
    ineo
    quod
    male
    anle
    yixisset. Quidergo prostratus
    audit? Sau-
    le, SfAule, quid
    me
    persequeris?
    D.urum
    esl tibi conlra
    sliniu,lu,mcgkilrare.
    Et ille:
    Quises,
    Domine?El vox
    desuper
    :
    Eqo
    sumJ esus Ncizarenus
    quein
    lu
    perse-
    qy,eris.Memhrisadliuc
    posiiis
    in
    terracaput,
    clamabat
    ilicpelo, el non
    (J ieebat,
    Quid persequeris
    fideles
    nieos; sed, Quidme persequeris?
    Et ille:
    Quid
    me
    jub.esfacere
    ?
    J apflJ iarat
    seadobediendum, qui prius
    saeyiehafad
    persequendum.
    J ani
    fprmatur
    ex
    perse-
    cqip.reprspdicator,
    exJ upoovis,
    ex J ioste
    miles;
    au-
    dit
    quid
    faceredebeat. Csecussane faclus
    est,
    ul in-
    terioreluce
    fulgeret
    cor
    ejus. Exterjpr
    luxad
    tempns
    subtraclaest
    pefsecutbri,
    ut
    redcjefelurpraedicatori:
    et lameneo
    lemporequd
    caeteraiion
    videbat,
    J esum
    videbal.Itaetexipsacaeciiateejusiiiformabaiur myste-
    riumcredentium, quodqui
    inClirislumcredil
    ipsum
    in-
    tueri
    dcbet,
    cseteranecnaia
    compulare.
    Creaturaviles-
    cat,
    utCreator incordedulcescat. Videamus
    ergo.
    i. Sauli immdnis
    fatiia.
    Addnclusesl ad
    Ananiam,
    ctAnanias
    inlerpfelalur
    Ovis. Ecce
    lupus rapax
    ad-
    ducitur adovem
    sequendain, nonrapiendam.
    Sedne
    rapienfem
    ovis
    expavesceret J upum, ipsepasior
    de
    ccelo
    qiii
    omnia
    faciebat,
    nnntiavit
    lupum
    venlurum
    ovj,
    sednon
    ssevituruin.
    Et tamenlamiinmanisfama
    luptim
    illum
    prsecesserat,
    ut non
    possel
    ovis audito
    ejusnomine
    non conturbari. Namcum
    Dominus
    J e-
    suseidemAnaniseiiuntiassetSattlum
    vcnisse, jam
    ut
    crederpl,
    et
    ad
    eum
    Ananjam
    ire
    debere;ait
    Ana-
    nias :
    Domine,
    audiiiiamullisde viro
    hoc, quod
    mnl-
    tamalasanctisiuis
    operulusesl;
    et nunclilleras
    acccpit
    a
    principibus
    sacerdolum
    ,
    ul
    ubicumque
    invenerilttd
    nominis
    seciatores, pertrahat.
    Doniinusautemad il-
    lum:
    Sine; ego
    illi oslendam
    quanta
    iilum
    opor-
    teal
    pali pro
    nominemeo
    (Act. ix, 4-16).
    Miraet ina-
    gna
    res
    geritur
    :
    lupo
    ssevitia
    iriterdicilur; lupus
    ad
    ovem cablivus dticilur. Tanta auiem
    prseeesserat
    fama
    lupi raptoris,
    ut
    ejus
    nomine auditofimeret
    oviseiiara
    sub
    manu
    pastoris.
    Confortatur;
    ne
    jam
    putet
    saevientem
    ,
    ne timeat limentem. Ab
    Agnopro
    ovibus
    mortjio,
    fil ovissecurade
    lupo.
    5.
    Quanlumvispaliamur,prwponderatquodspera-
    mus.
    Egq,inquit,f//t gsiendamquanta
    illum
    opotieat
    pati protwtntnemeo.
    Ubi
    terrof,
    ilii
    sajus
    '.
    Qui
    fa-
    cieljat cpntranQinen
    pastoris, pafifur
    pro
    noinine
    pastoris.
    0 saevitia! o misericordiaI Vides illum
    praeparare
    ferrtim:
    secaturuscst,
    non
    perempiurus;
    curalurus,
    non
    pccisurus.
    Chrislus
    dicebat,
    Ego
    illi
    ostendam
    quania\llumoporteatpuli pro
    nominetneo.
    Sed
    qiio
    fiiie?
    Ipsumqjit
    pafieJ iaturapdite,
    :
    Nqtisuvi
    condignm
    passiorieshufusleptporisacffuluramgloriatn
    qum'reyelubflur
    in
    nobis
    (fiojii.yiji, 1);
    ac
    si dical,
    Safiyiatmundtis, J reriiat mundus,
    increpei linguis,
    coruscel
    armis, quidquidpotest faciat; quid
    faciel ad
    id
    quodaccepluri
    smnus?
    Apperido
    quod
    palior
    con-
    tfa id
    quqdsperp.
    :
    hocsentio,
    illud
    credo;
    et
    tameii
    plus esf qiiodcfedo,
    quarqqqod
    serilio.
    Quidquidcst
    'flTiqpV saeyitpfonpinine
    Cliristi si
    pofest
    vivi
    %
    tole-
    f
    !taia
    Mss,nonnulliset
    ia
    sermonealiasdenivcrsis56.
    At
    hj Ms.
    decuiiufa,
    libi
    error,ibisahis.
    in
    m.,
    obi terror?
    td>t
    sgulus
    ?
    *
    itaMSS. Ateditihicet
    mox,
    vinci.
    rabile
    est;
    si non
    potest vivi,
    migrare
    hincfacit:
    non
    exstinguit,
    sed accelerat
    ipsum praemium, ipsani
    dulcedinem; quae
    cum
    venerit,
    sine fine erit.
    Opus
    cum
    fine;
    mercessinefine. Namel
    operarius
    defice-
    ret in
    via,
    nisi attenderet
    quidacceplurus
    esset. Cum
    enimaltenderis
    quid
    sis
    accepturtis,
    omnialibi enmt
    vilia
    quaepateris,
    nec
    digna
    aestimabis
    pro quibns
    illud
    accipias.
    Miraberislantumdari
    pro
    tanlillo la-
    bore. Vianostra Chrislus
    est,
    Cliristumattcndite.
    Pati
    venit,
    sed et
    glorificari; contemni,
    sed ctiara
    exaltari; riiori,
    sedeliam
    resurgere.
    6. Pauli conversionis utililas.
    Islacogilanles.
    fraires
    charissimi,
    non
    desperemus; quia
    clsi
    peccatores
    sumus.magnum
    niedicumhabemus.
    Ipsum
    Medicum
    audite: Non
    veni,inquit,
    vocare
    justos,
    sed
    peccato-
    rcsad
    pmnitenliam(Matlh.
    ix,
    13).
    Ulilitas autemrei
    gestsehujus
    haecest :
    Apostolusipse
    commemoratin
    Epistolissuis.
    Dicitenini ad hoc sibi veniani dalam
    omnium
    peccatorum suorum,
    ut neino de se de-
    speret, qui
    fuerit
    magnis peccatis invotutus,
    et in
    magnis
    sceleribus irretitus :
    quasi
    veniam non sit
    acceplurus,
    si conversusfuerit ad eum
    qui pendens
    incruceet
    pro persecutoribusoravit,
    dicens:
    Pater,
    ignosceillis, quia
    nesciunl
    quidfaciunl(Luc.
    xxut,
    54).
    Factus est ille ex
    perseculorepraidicator
    cl doctor
    Geiitium.
    Qui
    pritts, inqoil, fui blasphemus,
    cl
    perse-
    cutorel
    injuriqsus
    *
    (I
    Tim.
    i, 15).
    Videsmeriltirncul
    pcena
    debebaiur?
    Ergo pcena
    non
    redditur,
    sed mi-
    sericordiam
    propcenaconsequithf.
    Gratiaenimsalvi
    efiicimurde
    peccalis
    nostris
    ;
    largiente ipso
    Domino
    noslro J esu
    Clirislo, qui
    vivitet
    regnat
    insaeculassc-
    culorum. Amen.
    SERMOCXC
    (a).
    mCalbedraS.
    Petri,
    i
    (b),
    1.
    Feslivilalisratio.Inslittitiosoleninilafishodiernae
    aseiiioribusnostris
    Calhedrsenomen
    accepif,
    ideo
    quodprimus Aposlolorum
    Pelrus liodie
    episcopalus
    cafhedram
    suscepissereferatur. J lectc
    prgo
    Ecclesiae
    Nalalem sedis illius
    coltinl,'
    qpam Apostolus jiro
    Ecclesiarumsalute
    suscepit,
    dicenfe
    Domino
    :
    Tues
    Pelrus;
    et
    super
    hanc
    pelram mdificabo,
    Ecclesiam
    meam
    (Malth.xvi, 18).
    Petrum
    jtaqtie
    fundaraenlum
    Ecclcsise
    Dominushoiniiiavit: el ideo
    digue
    J Undanien-
    lumliocEcclesia
    coljl, snpra quod
    ecciesiasticiaedi-
    ficii altitudo
    consurgit.
    IJ tide
    conyenienter Psalmus
    qpj
    lectus
    esl, dicil, Exulient
    etttnhi Ecclesia
    plebis,
    et
    in cqthedrasertiqrum
    laudent
    eum
    (Psat. cvi, 52).
    BeneautemeumDeusmEcclesiaexaltari
    prsecepit;
    qpiadignum
    est ui
    ftiiidamenttmi
    hocin
    Epplesia
    ho-
    noretur, per qupd
    ad
    ceelum
    cqnscenditur]Qqod
    na-
    tajisergo
    cathedrsehoc-ie
    colilur, sacprdofale
    hono-
    ratur ofliciuni. Sibi
    hoc
    Ecclesise
    prsestaiit quibus
    necesseest ut ianio
    pjus
    liabeant
    digniiatis',
    qttanlo
    1
    InseritliicMs.db Cultura
    :
    sed misaicordiamconse-
    ciilusstim.nwcmisericordiwdona
    f\terunl,
    nondebitame-
    ritontm. vt
    ercjo
    eumDomiimssic
    vocuret,quwmeritq
    ejusprwcesseranl?
    mndko
    qumpwcesseratttcoronandum,
    sed
    quai
    damnandum.Ecclesiw
    persecuioremfecitpacis
    praidicaloreiH. Ecce,
    fratres,
    cui debebutur
    paeria,coronq
    debetur.
    Qvi,inqttil,fui blaspliemus,
    et
    persecutor,
    el
    inju-
    riosus.
    rides,
    etc.
    8
    sic
    Mss.,
    At
    editi,
    sibi hwcEcclesiwhnicem
    prwstanl;
    quia
    tanlQuecesse
    plttshabel
    Ecclesia
    dignilalis.
    (g)oiini,
    deSanctis
    J S,
    el
    ppst,
    iu
    Appendice
    74.
    (b)
    lnccrti
    aucloris,
    non
    Auguslini, judipio
    Lovauiensium:
    licetliac
    ipsadiesubejus
    noniiae
    legalur
    inr.omanoBre-
    viario.'Augustinbailijudicaiii
    etiamverlinuset
    vindingus.
    Usumenimcbuiereiidiciboset vinum
    super
    tuuiulosde-
    funetorum,
    quem
    hicmirarisedicil
    ooncionator,
    fi-equen-
    latuminAtricaviderat
    Augustiuus,
    uli
    patet
    exIib.6con-
    fessionum,cap. 2;de
    Moribus
    Ecclesise, cap. 54;
    con-
    tra rausluni,
    lib.
    20, cap.21; epistola22,
    n".
    G,
    etc. In
    mapuseriptis
    qHidetp
    nonnullis
    posl
    lioec
    verba,

    quanlo
    'sacerddtaleoiDciuai
    pluslionoris,
    riiliilde illa
    |,rorsus
    observatione,
    sed
    deiiiceps
    de
    hujiis
    festivitatisoccasiouo
    lautumaiodo
    disputatur.
    Veruni baic feslivitasA.rieams
    igaota
    fuissevideturaetate
    Augustini,
    neciuEcclesiae Car-
    thaginensis
    calendario
    uujicrriiiie
    vulgatoreperiliir.
    in
    as.}
    S.PetriCarnutensisadscribilurS.cletnenli. /
    tioi
    SERMOCXCH.
    2102
    sacerdotale
    officiuipplus
    honoris.
    2.
    Supersiitiq
    Itcic'c\ieinducta. Animmsanctce
    jatn
    suntcumChrislo. Cumsolemnilatemhanc
    Ecelesijs
    merjto
    religiosa
    observatioinlroduxerit,
    rniror
    cnr
    apudquosdam
    infideles
    1
    hodie
    lam
    perniciosuserrqr
    iiicreverit,
    tit
    super funiulos
    defuncloruui cibos et
    vina
    conferant;
    quasi egressse
    de
    corporibus
    animaj
    cafnalescibos
    requirant (c). Epulas
    enimet
    refeclip-
    nescaro tanlum
    requiril; spiritusaujeni
    el animabis
    non
    indigent.
    Parare
    aliquis
    sttis
    cliarisdicit, quod
    ipsedevorat; quodpraestal veniri, iniputat pietalj.
    Cessate
    ergo, fratres,
    ab hoc
    genlili
    infidelilatis er-
    rore. Anim.eenim
    sanctse, quse
    in hoc sa:culo aut
    per
    vilseinnocenliam
    purse
    sunt,
    aut
    paeniienliae
    sa-
    tisfaclione
    purgantur,
    aSalvatorenostro
    recipiunltir,
    ct cumeo esse credendse
    sunt,
    secundtim
    Apostoh
    diclum, Cupio
    dissolvietessecumChrislo
    (Philipp. i,
    25).
    Animae
    ergo
    fratrnm
    parentumque
    nostrorum
    rqinime
    cibis
    carnalibqs
    deleclanlur : offendi hisma-
    gispossuntquamdelectari,
    si cumillsoin sacrisse-
    dibus
    maneant,
    vos eas interra essecredatis. Ces-
    sateergoab
    liis
    erroribus, et,
    sicut
    scriplum
    est, Qum
    sursumsunt
    supite,
    non
    quwsuper
    lerram
    (Coloss.iu,
    2)
    : ut
    supersfitipnesfideinostrsecpnlrariasrepudian-
    lcs,
    dnni ea
    qiise
    Deo
    pjacifa
    sunt
    facitis,
    etiamvos
    cmri
    Cliristp
    in aeternuin esse
    possitis.
    Quod.ipse
    praestaredignelur,
    etc'
    SERMOCXCI
    (6).
    lnCathedraS.
    Petri,
    n.
    1. Concurrit
    [estnm
    hoccum
    Quadragesima.
    Quam-
    vis solcmniias festivitalis jibdiernsea nobis merito
    hoiioretiir; quia
    duni NalalemCathedrac
    colimus,
    cpiscopalum
    Petri
    apostpli
    veneranuir : tamen
    quan-
    documqiie"in'traQiiadragesiinae
    dies hsac solemnilas
    venefil,
    facere eam nobis
    iJ ebef
    sanclorumdierum
    revercntia
    gratiorem.
    BeneenimNafalem
    Calhedrae
    infer
    ipsa jejunioruminitja
    nobisDeus
    prscstilit
    : ut
    dies
    quseprius
    erat
    inteniperanfjoe
    ,
    nimcsit sobrie-
    taiis;!quaeefatgolae,
    sit
    absliherijiae;qusoeratpeccati,
    sit sanclitatis. Et
    quia
    increduli hominesvidentur ad
    superstiiionem
    hanc
    specie
    essc
    pieiaiis attracti,
    ostendameis
    qua
    rationeanimas
    defuiicforuni
    suorum
    juvare
    utilius
    possipl.
    %.
    Quibus
    tnqdisdefunclis
    subvenialur.
    Qrent
    quoli-
    die
    pio
    cliaris
    suis', inlerpelleiii
    bominum voce
    flebili,precenlur
    eiserroriun veniam,
    lapsuum
    reniis-
    sionem'; pascanf
    esurienies,
    vestiant nudos: uf si
    qiiid
    dcfiinctoruni
    negligentia
    minusfactum
    est,
    fide
    viveniiuifi
    impleatur^
    Adhibeat
    quoque
    unusqiiisque
    pro cfiriris
    siiis saricloruni
    preces,
    sacrificia
    offerat,
    ef
    sacefdolaii eos
    prosecutiime
    Domiriocoiniuendel.
    Quodquidem
    a
    nobis
    sj
    forie
    requiralur
    unde dica-
    tur : cumhoc nonnostra doclrina
    sit,
    sed Ecclesia-
    rum
    ;
    et si Ecclesiarum
    ,
    utique
    Dei, quiamagisler
    Ecclesiarumcsf omniura Dehs: iiaillitisvcrbisre-
    spondebimus,
    Hscc
    sunf quse
    charos vestros
    juvare
    possmit',
    iisccsiinf
    refrigeriaquiescentium,
    liaecrc-
    mcdiadefunelofiun.
    *
    Ms.
    rm., fideles.
    Aliicum
    edilis,infideles;
    id
    est,
    incre-
    dulos,
    uti vocaatur
    iii sefhione
    subsequeati,
    n. 1.
    (a)
    Al)iis
    j orro,quse
    hic
    reprehenduntur,
    obseryalioni-
    bus'in hac
    festivitafe
    deterreri fidelesTuroaease2cori-
    ciliimianoi
    567,
    'caol
    22,
    jubef:
    Suhtetiam
    quf
    ia festi-
    viiateCathedfaedoinrii
    petri aposloli
    cibcsniortuisoffe-
    runt, etposimissasfedeuhtesad
    domos
    jroprias,
    ad

    Geatiliuin
    vevefiuaturerrorcs:
    adrilusnimirum
    quos
    obseHabaht
    Pagani
    iii'Peralibus,
    quse
    iaprisco
    Caleadario
    Roniatio
    iacipiuatdievigesiuia
    Seiiruafii.
    cf
    durantfere
    uwraeaidliaem
    ejuscjeui
    meiisis: iu
    quiiuis
    Maaes
    placa-
    bantur
    ',
    eoruni
    luqUtlis
    cibb
    quo
    veseerCulur
    apposito.
    Uude
    varro,
    tib.
    5
    o"e
    LinguaLaiiua,

    Feralia,

    iaquit,
    abiaferiisetfef
    endo; qiiod
    feruuttum
    epulas
    ad
    sepul-
    crum, quibusjus
    ibi pareutiire.
    (b)EodemstiloCoiiscfiiiiUs esl,
    el iaidemobservationis
    sive
    superstitipnis genus,quodrej;f
    eheriditurin
    superiore
    sermone;
    cuisermoni
    pfoxiuiesubjecius
    ia veteribusli-
    bris,
    imdcum
    ipstiia
    unum
    eorpus
    redaclusia
    quibusdam
    manuscriptis
    reBcritur.
    5.
    Dapessepulcris
    appositce
    nihil eis
    prosunl.
    Cibi
    autemet
    pocnla,
    quaesepulcris superponuntur,
    si
    qtia superslitionis
    istius curaaddefunctos
    pertiriet,
    laedihis
    magisquam deleciari
    possuni.
    Huic si ali-
    qujs
    vinuin
    offerat, quem
    sentit
    pro
    vini
    et
    gulae
    ni-
    niietate
    torqueri,
    contnmelia hoc
    magis
    est
    quani
    liumanilas, exprobraliocriminis,
    nonofficiunichari-
    tafis. Ita fit ut
    videanlur defunctis
    peccaloribus
    a
    charis suisnontamamorissolatia
    tribtii, quam
    con-
    scicnliaetormeiUactimulari. Ilaec dc
    peccatoribus
    diximus. Si auieni sanctnsest cui hsec
    parantur,
    nihil
    quidcm
    adeum
    perlinent.
    Ulud
    unusquisque
    vestrum
    agat quod sujierius
    diximus
    ,
    ut
    per
    orafiones, per
    eleemosynas, per sacrificia, per
    oblationeset de-
    funcfis
    suis
    prosil,
    et
    ipse
    sibi : id
    est,
    ut si
    peccator
    est
    pro quo
    II.T.C
    agit,
    allevcntur
    peecala ejus;
    si
    atitemsanclus est
    pro quo
    sncrificiaDeo
    offerf,
    in
    aetcriiumcumSanctisessemercatur :
    prseslanleipso
    Dominonostro J esu Chrislo
    ,
    cui
    esf lioiioret
    gloria
    in sscculasacculorum.Amen.
    SERMOCXCII
    (a).
    incaihcdraS.
    Petri,
    ui
    (b).
    i. Pelrus suis erroribtis
    profecit. Dignilas
    et ratio
    nominisPetri.
    Nostis,
    fratres
    charissimi,
    beatissimum
    Pelruin in Salvatoris
    passionc
    suis
    erroribus
    profc-
    cisse,
    et
    posleaqoamnegavit
    Dominuin
    ,
    fuisse
    apud
    Dominummeliorem. Fidelior eniinfaclus
    eslposlea-
    quam
    fidemse
    perdidisse deflcvit; alque
    ideo ma-
    joremgratiamreperit quam
    amisil.
    Tanquam
    bonus
    enim
    paslor
    luendum
    gregem acccpil
    : ut
    qui
    sibi
    antealiilirmus
    fuerat,
    fierct omnibusfirmamentum
    ;
    et
    qui intcrrogaiioiiis
    leufatione
    nntaverat,
    eaeleros
    lidei stabililale fnndarel.
    DeniqucJ M-O
    soliditalede-
    votionisEcclcsiarura
    petradicitiiT,
    sicutaitDominus:
    Tucs
    Pelrus, et
    super
    lianc
    pcirummdificabo
    Eccle-
    siamtncam
    (Mallh.
    xvi,
    18).
    Petraenimdicilur
    ,
    eo
    quodprimus
    innalionibuslidei fiiiidanieiita
    posuerit,
    et
    tanquam
    saxumiinmobilc loiiiis
    operis
    cbrisiiani
    compagemmolemqtie
    contineat. Petra
    ergo pro
    de-
    volionePelrus dicilur
    ;
    ct
    petrapro
    virtule
    Dominus
    iiuiicupatur,
    sicui ail
    Aposlqlus
    : Bibcbantuutemde
    spirituali sequenle
    cos
    pelra; peira
    autemerat Chtistus
    (I
    Cor.x
    , i). Keciccnnsoriitimmerclur
    nominis,qui
    consortiuin iiieretur ct
    opcris.
    Irieadcmenimdomo
    Pclrus fundamcnlum
    ponit,
    Pelrus
    planfal;
    Dominus
    incremcntum
    dat,
    Dominus
    irriguurn
    suhministrat.
    Petrus
    crgo
    tentaiioiiibiissuis
    proficit,
    fletibusstiis
    gaudet, periculis
    suis crescit.
    2. Pelri
    gressussuperaquas.
    Fidesnstenlatur.Mira-
    biliorest
    quum
    transilus Israel
    per
    tnure. Sic
    namque
    in maredum
    super
    undaslemerariusviator
    ingredi-
    tur,
    nutat
    incessu,
    sedconvaJ esciiaffeclu:
    periclita-
    tur
    corpore,
    sed dcvotionenon
    labitur; mcrgitur
    pedibus,
    sedChrisli
    dexterasuslentaiur. Sustentabat
    enim
    fides, quem
    unda
    mergcbat
    : et
    quem
    fluctuum
    procclla lurbabat,
    Salvatoris dilcctio confirmabat.
    Ambiilabat enim in mari Pelrtis
    magis dileclione,
    quampedibus(Malth. xiv, 29).
    Nonenimvidebat ubi
    pedumvesligiumfigerei;
    videbat atilcmubi
    figeret
    vesligium
    cliarifatis.
    Innavi enim
    positus
    considerat
    Dominum;
    et amore
    ejus
    ducttisdesccndit inmare.
    (a) Alias,
    deSanctis16.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primumcollocatiir.Remanserat
    apud
    Lovanieuses dubius:
    rejicilur
    ut
    spurius
    avcrliubet
    Viiidiago.
    IulerAmbrosii
    quippe
    et Maximi
    Sermones,
    nitt-
    tatoduntaxat
    initio,
    excusus
    est, i[:sique
    Auibrosioin
    TheodericeasiMs.
    inscfibilur,
    sic
    incipiens
    :
    Adsiruxi-
    mus
    superiore
    DomioicasanclumPetnim
    \\\ salvatoris

    passione
    suiserroribus
    profecissc,
    elc'
    Quibus
    verbis
    ncsciasan
    desigaeturbomifia
    a|iud Maximuin5,,
    dei'ceoi-
    teutia
    Petii,
    qui
    est scrino
    apud
    Ambrosiumexbrdium. liss-
    bens, Sa?[iius diximus,

    etc,
    idemque
    in veteri codioe
    antemillcanuos
    scripto
    nomen
    Augustini
    lalso
    [irseferens.
    Hujus
    niiiiirumsermoiiiscooclusiosic
    Iiabef

    vid.elecrgo
    quanluai
    Dctus
    profueritPetro.
    Antcquaiii fierct,') etc.
    CoaferAmbrosii
    cooimentarios inLucaa
    caput23,
    sens..
    6.,
    devariisactionibus.
    2103
    APPENDIX. 2104
    Non
    cogilat
    lahentes
    aquas,
    nonflnentacurrentia :
    et
    duni Cbrisliim
    respicit,
    non
    respicil
    eleiiientum
    ;
    c-edil fidemetiaminlcr undassolidmn invenireve-
    sligium.
    J acteiur licet fiuctibusmare, ventis
    pelagus
    conlurbelur;
    11011 lamenPctri
    Uirbatnr semila
    , quae
    dueitad Dominum. Ambulat
    igitur super aquas
    Pe-
    trus,
    et sub
    pedibusejus
    mollisundanoncedit.
    Legi-
    mus in Veleri
    Tesiamento,
    filios Israel
    per
    mare
    Bubruni siccis itincribusambulasse
    ,
    el ad securita-
    tem
    gradieiitium
    ,
    ne laberetiirunda
    ,
    insolidilatem
    quamdam
    fuisse mutaiam
    (Exod.
    xiv,
    29).
    Quanlo
    liic
    melius, quando
    ambulanle Petro ncc niutatur
    unda,
    ncc
    labilur;
    necsolidatur
    aqua,
    nec
    refugil
    ?
    Melius,
    inqiiain, esl,
    ubi cadcmunda
    quaefltictuat,
    el sustcnlat;
    ubi idein
    gurgesqui inergit,
    el famula-
    tur. Illieut
    poiTareturper
    marc
    populusIsracl,
    mea-
    ttim suumnatura
    perdiderat
    : liic
    porlatur
    in
    aquis
    Pelrus,
    clcursuin siuimfluciitanoii
    perdunt.
    5.
    Deficietttefidedeftcil
    semiia. Nonttisi
    perpericula
    venituradChristum. Temerarius
    ergo
    vialor
    Aposto-
    lus novi iiinerisviam
    carpit,
    niodo curvaii
    gurgitis
    molem
    ascendit,
    modosubsidentis
    und;csinusdescen-
    dit,
    et inler inarinos fluctiis asccnsus illi ilineris
    descensusqiie
    non decst. Sed nbi lurbatus
    ventis,
    exagiiaius procellis, incipit
    limcr-e
    quod
    credidil :
    statimei
    gurgessulitraliitur,
    unda subduciltir. Mox
    eniiiidefatiscenli fide,defatiscil etseinita. Tuiicexcla-
    roansad DomintimJ esum
    ,
    salvmn sefieri
    dcpreca-
    lur.
    Queinapprehcnsum
    manu Salvalor
    liberat,
    et
    subjimgil
    diccns,
    Modicce
    fidei,quare
    dubitasli
    (Maltli.
    xiv, 50,
    52)?
    Hoc
    est,
    Cur lam
    parvse
    fidei
    es,
    ut
    qui
    credendo ininareambulare
    cceperas,
    non id
    perse-
    verando transires ?
    scriplutn
    estenim, Qui
    perseve-
    ravcril
    usque
    in
    fiiiein,
    liicsalvuseril
    (Icl.
    x
    , 22).
    Sed
    duiii cimciaris
    etdubilas, itcrquod ingressus
    fueras
    pcrdidisti.
    Cur,
    inqiiam,
    tammodicaefidei
    es,
    utnon
    eafide
    quavenirecceperas, pervenires? Intelligeergo
    quia
    inmari crcdulitaste
    porlabat, perfidia
    submer-
    gebal. Igitur ,
    fratres
    ,
    sanctusPclrus duiu
    flucliiat,
    dum
    mcrgitiir,
    dum
    periclitattir,
    sic
    jicrvenil
    adDo-
    niiniiin : ostendens nobis
    quod
    nonnisi
    per pericula
    properattir
    adCbristum. Multi enimdiabolici (Iuclus
    sunl inhoc
    niundo,
    lentationummulta
    naufragia,
    a
    quibus
    ila liherari
    possumus,
    si clamantibus r.ia-
    nuni suam Salvator extenderit. Nos
    ergo
    clamarc
    ad Dominumnon cessemus
    ,
    ille auxiliumsolitum
    non
    negabit
    '
    J esnsDominus
    noster, qui
    cumPalre
    et
    Spiritu
    sanctovivit et
    regnat
    insseculasaeculorum.
    Ainen.
    SERMOCXCIII
    (a).
    DeAnnuntialione
    Dominica,
    l
    (b).
    1. Diaboluseaarte
    qua
    hominem
    deluseral,
    aChrislo
    delusus. ChristusDeusel homo.Fratres dilecfissimi
    ,
    hodiedies
    illuxit,
    iu
    quo
    Cbristus ex
    Virgine
    carnem
    suscepit.
    Humilitatisvoluil induere
    formam,
    uta
    pee-
    catisliberarcl animasnostras.
    Transgrcssio
    illius
    primi
    hominis lotiini
    deceperat
    mundum;
    ut nullunresset
    saluiisremedium,
    nisi Christusadvcnireteccelo. Gau-
    debal tetcrrimus draco,
    quia
    venenuiii
    praeparaverat
    liomini novo : sedadhocdescenditChrislus inntc-
    rum
    Virginis,
    ut exindehuinana
    susciperet membra,
    quse
    traderet
    cruci.el
    morteminducere.t
    antiquodra-
    coni. Ususenimfuerat diabolusconsilio
    malo,
    ut
    per
    serpenlem
    mulieri
    loqueretur,
    et diabolusnon
    agno-
    sceretur.
    Sedhincadnibilum
    redigil
    illumDeusDei
    Filius, qui
    deccelo
    descendit,
    ut liunianum
    suscipc-
    1
    In
    manuscripto
    Theodericensiclauditursermo
    per
    verba,
    non
    negabit.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    14.
    (b)
    m
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.DubiusLova-
    niensium
    opinione,spurius
    sententiaverlini
    alque
    vindiu-
    gi, qui
    huncsermonemNalivitali Christi
    ioiprudeoter
    ad-
    scriptum
    inanleeditis/uisse
    reprehendil; ipso,
    inrjuit,
    exordiorenuenteel loto
    contextu,quo
    deIncaroalioue
    disseritur.Sedin
    manuscriplis
    lainenoinnibusetiaminter
    SermouesdeNatafi Domini loeuaihabuit.
    ret
    corpus,
    tcndensei
    laqueummortis,
    per
    visionem
    videlicet
    carnis;
    ut
    quasi
    ad hominemsolumlenlator
    accederet,
    et Dominum
    penilus ignoraret.
    Videbat
    carnem,
    sed
    ignorabal
    Domini
    inajestatem;
    cerncbat
    infirmilateni,
    el nonvidebal deitatem. Kemansitcon-
    fusus
    diabolus,
    duminhomine
    apparuit
    Doininus.Sic
    a DeoPalre
    descendit,
    unde
    iiunquani
    discessit. In
    terris erat; et ccelosnon
    deserebat,
    sicul
    ipse
    Domi-
    nus ail : Nemoascenditin
    cmlum,
    nisi
    qui
    deccelode-
    scendil, Filiushominis
    qui
    esl incwlo
    (J oan. m, 15).
    ln lerris ut bomo
    loquebatur bominibus;
    el in ccelo
    se esse fatebalur ut Deus. Deitasenimnonminora-
    tur,
    cuminfirinilas
    assumilur;
    et illud
    quod
    nonerat
    acccpil,
    et Deusinansit
    quod
    abinitiofuit.
    Quod
    enini
    homo
    iitit,
    nobis
    proluil,
    sibi nihil niiniiit. Exinauivit
    plciiitudinenideilatis,
    formam
    suscepil humilitalis;
    et
    Patri mansil
    scqualis.
    2. Marimmerilumet
    prmrogalivw.
    Talis
    cligifur
    Vir-
    go,
    deloto scilicet
    mundo,
    quse
    lanlumhaberet me-
    riium,
    ut Dei Filiumin
    scmetipsasusciperet,
    et
    post
    partum
    onini modo
    virgo permaneret. Ave, inqtiit,
    Muria, cjratiaplena,
    Domhius
    lecum;
    benedictaluin-
    ter mulieres:
    quia
    ecce,
    concipies
    ct
    puriesfilium,
    el vo-
    cabisnomen
    ejits
    J esum;
    ipse
    enimsalvuin
    facietpopu-
    lumsniiina
    peccalis
    eorum
    (Luc. l,
    28-52). Virginila-
    tisjtira servabis,
    filium
    babebis,
    et nomen
    virginis
    nonamilles. Tanla est enimilladivina
    potenlia,
    ut
    et malremreddat
    Iccundam,
    et
    virginem
    servei illse-
    sam. Ideobenediclaluinter
    mulieres,quia
    ex
    Spirilu
    sancto
    concipies,
    ubi nonest carnalis
    mariius,
    sed
    divinadignoscitur
    virtus. Lactabisinranlem
    proprium,
    Creatori
    succumporrigeslaetis,
    elcibis ccelestibussa-
    tiaberis. Pannis iuvolvcs
    pueruin,
    qui
    libi immorlale
    coiidonabilindhmenlum. ln
    praesepioponcs
    infanlilia
    membra, qui
    ccelestemtibi
    praeparabit
    mensain. Om-
    niaqua;
    nufriciscausadebenturcirca
    puerum
    celebra-
    bis,
    ut
    quodipsepromisit
    sanctis
    suis,
    et lu
    ipsa
    li-
    beniius
    consequaris. Quid
    multa?
    Exsulia, Virgo,
    de
    tanlo
    prnmisso,
    nuntius discessil
    angelicus;
    et ven-
    Iris
    hospitiumingreditur Deus, qui
    vivil et
    regnat
    in
    sseculasaeculorum.Amen.
    SERMOCXCIV
    (a).
    DeAnnunliationeDominica
    ,
    n
    (b).
    1. Evm
    datnna,
    et Marim
    beneficia.
    Adest
    nobis,
    di-
    lectissimi, optatus
    dies beataeac venerabilis
    semper
    (a) Alias,
    deSanclis18
    (b)
    ln
    Appendice
    nune
    primum
    collocatur.Dubiumre-
    liaquuutLovanienses,
    et
    Fulgentio
    a
    quibusdam
    tribui di-
    cuut.
    Rejiciunt
    omniuoulfalsuai
    verlinusetYindingus.
    Nec
    injuriasaae,
    lametsiinBreviarioRomanoetnoimullisaliis
    legatur
    sub
    Auguslini
    nOminedie1et2anuuaesoleainitatis
    proplerDei[.arse
    Kalivitatem
    celebrandaininslitulae. Eniiu-
    verosi deNalivitaleB.
    virginis,
    sicutivereinmanuscri-
    ptisnoslris,
    uao
    exceptocorbeiensi,inscribilur,composi-
    tus
    fuit;
    auctoremhabeatnecesseesl recentiorem
    Augu-
    stino, qui aliquolies
    lestaturin Sermonibus deNativilate
    .loanais
    Baplistae , hujus
    tantumetchrisli Domini Nativita-
    leminEcciesiaa;vosuocelebrari solitam.sediti
    quam-
    cumque
    B.Maritediemreieralursermoais
    exordiuoi;
    ccrte
    nulluoi
    ipsiusvirgiais
    festuai exbibetcalendariumanti-
    quum
    ia
    cartbagineusi
    Ecclesia
    usque
    ad
    Augusliai
    saliem
    obitum
    qui
    ineo
    consignatur,
    usitatum.Praeterea
    quod
    liic
    ffigidissime
    num.2diciturde
    Sabellianis, fingere
    illosquod
    Maria,non
    decursis
    novemaconceplioaenieusibuspepererit
    Christum,
    sedIbriuito
    repererit
    parvulum,
    id
    neque
    modo
    relutalur,neque
    afias
    uaquani
    reiutalumvel
    couimemora-
    tumesl ab
    Auguslino
    : iaio
    Patripassiauos,
    qui
    suotSaliel-
    liani.
    dixisse
    ipsum
    Patremnatuoi ex
    femina,
    observalin
    serm.
    S2,
    n. 6. Nec
    praetereundumsileutioesl sermouem
    in duobus
    maauscriplisGermaaeasibus
    pra;f'errenomen
    Hieroaymi
    :
    quo
    nomiue
    persequeiadigaus
    videlur.
    opus
    quippe
    est
    imperilialicujuscoosarcinatoris, qui huccongcs-
    sit
    plures
    adverbumsententias
    superiorumsermonumH9
    120,121,
    necaon
    seroionis208,deAssumptione
    B. Maria;'.
    Denuai. 1vid.serm. 120aa. 2
    usque
    ad
    8,
    uisi
    quod
    ibr
    plura
    hiaciude
    iaserunlur;
    de nuui.2coaferserm.
    208,
    deAssumnt.B. M.num.
    i;
    de num.
    3,
    videsernj.
    120,
    n.
    7,
    etserm.
    121,
    n.
    i;
    deeodemnum.5et4videserm.
    119
    Ajjpend.,
    n.
    2-4;
    de num.
    5,
    serm.
    208,
    de As-
    sumpt.
    n. 11.
    2105 SERMOCXCIV.
    2106
    virginis
    Maria;: ideocum summaexstillaiione
    gau-
    deat lerra
    nostra,
    lantse
    Virginis
    illustraladiesolem-
    ni '. Ilaecesi eiiimflos
    campi,
    de
    qua
    orluni est
    pre-
    liosumliliumconvallium
    , per cujuspartttm
    niulalur
    naliiia,
    protoplaslorumque
    deletur et
    culpa.
    Prseci-
    sumcst ineailludEvaeiafelicilatis
    elogiumquo
    di-
    citur,
    In irislilia
    pariesfilios(Gen.
    ui, 16)
    :
    quia
    isla
    in IseiiiiaDominum
    parlurivit.
    Evaenim
    Iuxit,isla
    exsullavit;
    Eva
    lacrymas
    ,
    Maria
    gaudium
    invenlre
    portavit: quia
    illa
    peccatorem,
    ista cdidit innocen-
    lem.
    Virgo quippegeiuiit, quia virgo concepil;
    in-
    viotaia
    peperit, (juia
    in
    conceptulibido
    nonfuit.Utro-
    bique
    niiraciilum
    ,
    et sine
    corruptionegravida
    ,
    et in
    partuvirgopuerpera.
    Descendit
    angelns
    decoalomis-
    sus aPalre Deo innosirse
    redemptionis
    exordium
    ,
    adbeatamsalutandamMariam:
    Ave,
    inquit angelusad
    eam
    , graliaplenci,
    Dotnhtustecnm.
    Implela
    est
    ergo
    Maria
    gratia,
    et Eva vacuata est a
    culpa.
    Maledi-
    ctio Evaein bencdictionemmutatur Mari.e: Ave
    ,
    gratia ptena,
    Domintistecum. Tecum Dominusin
    corde,
    tecum in
    venlre,
    tecum in
    utero,
    lecumin
    auxilio.
    2. Mariaomnem
    superal
    laudem.
    Gralulare,
    beata
    Virgo:ChristusrexecceIosiio
    vcnilinuterum
    tuum,ex
    sinuPalris iniiternm
    dignaiur
    descenderematris. Be-
    nedicla, inqtiil, lu,
    itt
    miilieribtis,
    quse
    vilamet viris
    el mulieribus
    peperisli.
    Maler
    generis
    nostri
    pcenam
    inliilit
    muiido;
    f.enilrix Domininoslri salntemallu-
    litmundo. Auctrix
    peceali Eva;
    aucirix merili
    Maria,
    Evaoccidendo
    obfuil;
    Mariavivificando
    profuit.
    Illa
    percnssit;
    isla sanavit. Pro iiiobedienliaenini obe-
    dieniia
    comnintalur,
    fides
    pro perfidiacompensalur.
    Lacta
    igiturMariagestat
    infaiiiem.exsultans
    amplexa-
    lur filium
    , poriat
    a
    quo pnrlabatur.
    Nccforluilu
    , ut
    finguni
    S.ibelliani,repcrit parvulum;
    seddecursisno-
    vemmensibus
    peperit
    Cliristum. Plaudat nunc
    orga-
    nis
    Maria,
    et inter velocesarticulos
    tympanapuer-
    peraeconcrepent.
    Concinaiil lsctantes
    chori,
    et alter-
    nantibus niodulisdulcisonacarminamisceantur. Au-
    dite
    igilur quemadmodumlympanislria
    noslracanla-
    verit : ait cnim
    , Magnifical
    animamea
    Dominum;
    et
    exsullavil
    spirilus
    meus inDeosalulari meo:
    qttia
    re-
    spexit
    liumililatemancillm
    sum;
    ecceenitnex hocbea-
    lammedicenlomnes
    generationes.Quiafccit
    tnihi ma-
    gnaqui polens
    esl. Causa
    igilur
    tanla; invalescentislae-
    litiseeral miracnliimnovum.NovusMarise
    parluspar-
    tumEvae
    evicitJ ,
    et Evsc
    planctum
    Mariaccantusex-
    clusit.
    5. MundisaluscxMarimassensu
    pendel.
    Mana ma-
    ter et
    virgo.Nupsitipsi
    Deo.J eremimde Marxa
    pro-
    pheliu. Denique
    post
    illiusbenedictionis
    praesaginm,
    dumtaciiasecnm
    Virgo
    menlisaltercalione
    cnnilige-
    ref, qualis
    essel ista
    salulalio;
    nuntius interimcoe-
    leslis
    exseqiiilur
    : Ne
    timeas, Maria;
    imiemsfi
    gra-
    tiam
    apud
    Dominum.Ecce
    concipies
    in uleroel
    paries
    filiutn,
    el vocabisnomen
    ejtts
    J esum. Al illa :
    Quomo-
    do, inquit, fiel
    istttd
    , qttonium.
    virumnon
    cognosco
    ?
    Et
    angetus
    adeam:
    Spiriltis, ait,
    sanclus
    superveniet
    in
    te,
    el virlusAllissimiobtimbrabil
    tibi; ideoquequod
    nascelitrexteSanclum
    ,
    vocabiturFilius Dei. J amau-
    disti
    quomodofiel huc,
    responde
    nunc
    verbum; nlquid
    turbaris morio? Audisti
    quomodoftel
    hoc
    , q,uiaSpi-
    rilu&santlus
    snperveniet
    iti
    le,
    ul
    prolemgignas,
    et
    virginitatem
    non
    perdas;
    iilium
    proferas,
    et
    postpar-
    tum
    incorruptapermaneas.
    0 beata
    Maria,
    sa.-culum
    omne
    caplivum
    tiium
    deprecatur
    assensum:
    le,
    Do-
    mina
    4,
    mundussusefideiobsidemfecit.Noli
    morari,
    *
    Itaedili.Accedunt
    gr. duo,
    in
    quibus,
    solemnitate. Cor-
    beiensisautcm
    liabel, concepltt.
    AlteritemCorbeiensis
    cumFossaiensi,excesstt.J iicliaelinus
    vero,
    Natali.
    !
    Itael).Ms.et
    m.,
    nisi
    quoil
    inlioc
    est,errali,pro,
    twti-
    tim.Inedilisautem: Cattsam
    igitur
    invalescentis errali mi-
    racitliimnovi
    partus
    evicit.
    3
    Et hic secuti sumusMs.
    cb.,
    cmn in aliislibris sit
    quomodosupra
    serm.
    120,
    n.
    7,
    vilam
    quid
    tricasmundo?
    *Forte,
    te
    Domino;
    ut
    supra,
    serm.
    120,
    n. 7.
    Virgo
    : nunfio
    festinanter
    responde
    verbum,
    et su-
    scipefilium;
    da
    fidcm,
    et senli
    virluteiii.
    Ecce,
    in-
    quit,
    ancilla
    Doinini, fiat
    milii
    secundumverbuintittim
    (Lttc. i, 2(5-58
    ,
    4(5-49).
    Necmora
    , reverliiur iiiin-
    tius,
    etvirginalem
    thulamum
    ingredilur Christus. Ef-
    ficitur subiio
    pra-giians
    bealaDei
    geniirix,
    et cuncta
    per
    saecula
    praedicatur
    bincfelix.
    Concepil
    moxadcre-
    dulitatem
    verbi,
    virilis
    ignara
    consortii :
    impleiur
    utc-
    rusnullohumaiio
    pollutusamplcxu.
    Exstai
    itaqucviigo
    cum
    concipit,virgogravida, virgo
    ciira
    paril,
    el
    viigo
    post
    parlum.
    Prseclara
    ergo
    illa
    virginitas,
    et
    gloriosa
    fecundilas. Exsultat
    Maria,
    ct nialremse lietamira-
    lur,
    et
    deSpirilu
    sancto se
    peperissegandel: necquia
    peperit
    inntipla, lerreiur; sed
    quiagenueril,
    cuinex-
    sultationemiratur. Gaudeamus
    ergo
    el
    nos, fratres
    ,
    in die lantse
    Virginis', quae
    diim
    dcspousaretur
    fa-
    bro,
    cceli
    ntipsit
    architecto.
    Promittitur enimci-Fi-
    lius
    per
    visitaiionemsancli
    Spirilus.
    Htecillaaudicns
    gaudet,
    cupitque
    eflici malcr.
    Quid
    igitur
    mirtim
    ,
    si
    sine
    corruptionenascitur, qui
    de sanciificationecon-
    cipitur
    : Non enimdecebat ut ille
    qui
    nobis alfcre-
    bat
    salutem,
    malri
    praeripcrel inlcgritatis digniia-
    lem. Nam
    qui
    terra,
    mari
    cceloque
    non
    capilur,
    in-
    Irauirius
    corpuseuli
    meinbra
    suscipiiur.
    Hcc est,illa
    novifasJ eremue
    propbelae
    vaticinio
    pncnunliala
    : Fa-
    ciei,
    inquit,
    Dominusnovum
    stiperterram;
    femina
    cir-
    cumdabilvirum
    (J erem. xxxi, 22).
    Ofemina
    super
    fe-
    minas
    bcnedicla, quse
    viriimoniiinonon
    novil,
    et vi-
    rum suotitcro
    circumdedit! Circtimdat virumMaria
    angelo
    fidein
    dando; quia
    Eva
    perdidil
    virum
    serpenti
    consentiendo.
    4.
    Angeli
    ad Mariamverba. Mctrimobedienliucom-
    inendalur. Salulal
    angelus puellam
    viri salulaiiotiis
    ignaram;
    lerreitir
    Virgo
    novitaieverborum. Ad
    quam
    angelus,
    ut
    superius protulimus,
    dixit : Nelimeas
    ,
    Matia
    ;
    invenisli enim
    graliam
    apud
    Domittum.
    Ne,
    inquit,
    a
    conspeciumeo,
    mnier Domini
    mei,
    ter-
    rearis :
    cgoconccplionis
    luseminister adveni
    a,
    non
    ut
    virginitalem
    ainillcrcs
    interveni;
    ipse
    memisit ad
    te
    , qui
    cst nasciturus cxle.
    Concipies
    enimel
    parics
    filium;
    non
    cujuslibet
    meriti hominem
    ,
    sed totius
    saeculi Salvatorem.
    Reeole, Maria,
    in libro
    Isaia;,
    prophetae virginera quam
    parituram legisti (
    Isai.
    vu, 14);
    et
    gaudeatque exsulta, quia
    tu esse me-
    ruisti. Tu ibi
    prafigurala
    es
    Virgo,
    tuecce
    concipies
    in
    ulero,
    nondeviro
    ,
    sedde
    Spiritu
    sanclo : el
    gra-
    vida
    eris,
    et
    incorruptaperinanebis.
    Paries
    quidem
    filium
    ,
    ct
    virginjtafis
    non
    patieris
    detrimcntum. Ef-
    ficicris
    gravida,
    et eris mater
    semper
    intacta. Sen-
    ties
    ponderaventris,
    et
    pudorem
    nou
    perdes
    castiia-
    tis.
    Intumescentuberatua,
    etintacia
    manent
    genilalia
    tua. Atilla
    dixit,
    Ecceancilla
    Domini,
    fial
    tnihi se-
    cundumverbutnluum. O felix
    obedientia,
    o
    insignis
    gratia, quse
    dum (idemluimiliter
    dedit, cceliinse
    opificemcorporavit! Implevit
    in ea
    Dominus, quod
    diidurii
    praedixerat
    : Obedientiammalo
    quamsacrifi-
    cium,
    el scienliamDei
    plusquam
    holocausta
    (Oseevi,
    6
    ).
    Haccfuitvera obedientiaomni sacrilicio
    gralior,
    liaecvoluntascunclis Iiostiis
    acceptior ;
    hinc
    prome-
    ruit
    gloriam, quamipsa postinodum
    plausit: Ecce,
    ait,
    exhocbeatummedicentomnes
    generaiiones.
    5. Ad bealam
    Virginemprecaiio.
    O beata
    Maria,
    quis
    tibi
    digne
    valeat
    jura graliarum
    ac laudum
    prae-
    conia
    impendere, quaesingulari
    tuo assensumundo
    succnrrisii
    perdito? Quasiibi
    laudesfragilitashumani
    generis persolvat, quse
    sololuocommercio
    recupe-
    randi aditum invenil ?
    Accipe itaque
    quascumque
    exiles, quascumque
    raeritis luis
    impares gratiarum
    acliones : et cum
    susceperis vota,
    culpas
    noslras
    orando excusa. Admittenostras
    prcces
    intra sacra-
    rium
    exauditionis, reporta
    nobisantidotnmreconci-
    liationis.Sit
    per
    teexcusabile
    quodper
    le
    ingerimus;
    1
    HicediticontrafidemMss.
    loco,
    tantm
    rirginis;
    subsli-
    tuebant,
    unnunlialionis
    quccperjngelumhodte
    facta
    estad
    aures
    rirginis.
    s
    iuMs.
    m.,mm(ius.
    2107
    APPENDIX.
    2108
    fiat
    impetrabile quod
    fidamenle
    poscimus. Accipe
    quod
    ofTerimus',
    redona
    quodrogamus
    ;
    excusa
    quod
    timemus.(Quia
    tu es
    spes
    unica
    peccatorum, per
    le
    speramus
    veniamdeliclbrum
    ;
    et in
    te,
    beatissima
    ,
    nbslroruni
    estexspectalio prsemiorum'.)
    Sancta Ma-
    ria,
    succurre
    miseris, juva pusillanimes,
    refove fle-
    bilcs
    ,
    ora
    pro populo,
    interveni
    pro
    clero,
    iniercede
    pro
    devolofemineosexu. Sentianl omnes tuum
    juya-
    men, quicumque
    celebranl luamcommemorationenia.
    Assiste
    parala
    votis
    poscentiiini,
    ct
    repende
    onini-
    Ihis
    oplaium
    effeelum.Sit libi siudiiimassidqeofare
    pro popnlo
    Dei, quse
    meruisii liencdicta
    prelium
    ierrc mundi
    s, qui
    vivit et
    regnat
    in ssectilassccu-
    lortim.
    SERMOCXCV
    (a).
    DeAnnunliatione
    Dominica,
    III
    (b).
    1.
    Maria, poria
    indomoDomitiiclausa.Castissimum
    Mariae
    virginis
    ulerum, sponsaevirginis
    clausUravcntris
    cubiculum
    , signalumpudoris
    coenaciilunimerito
    ple-
    nissime
    collaudarem,
    si mosscmmeterem
    quam
    non
    seminarem,
    de
    qna
    sic
    Aposlolns
    dicit,
    Qttwcumqite
    seminaverit
    homo,
    hwceimelel
    (Gatatvi, 8).
    Verumest
    omnino,
    verumestbocomiiem
    hominemmeterequod
    seminavit:Dens
    soltispolcstmelereqiiodnon
    scmina-
    vil,
    sicul
    ipseFiliusVirginis
    in
    quadam
    leclinneEvan-
    gelii
    ail,
    Meloubinon
    seininuvi,
    el
    coltigo
    ttbitton
    sparsi
    (LMC.XIX,22). Dicat,dical
    :solusdicat
    iialusexYirgine,
    Filius
    Mariae,
    dical
    sponsse
    malri stta;,
    Ifeio nbi nan
    seminavi,
    ct
    colligo
    nbi non
    sparsi.
    Dicalet Maria: Et
    ego
    lefilium
    generavi
    ;
    sed
    virgiiiilatem
    mcamnon
    violayi
    :
    regritim
    lciiui
    virginiiatis,
    el
    regemgenui
    casiilatis:
    ingredienlem
    et
    egrcdientem
    habui in
    pa-
    taliovciilris Filium
    imperatoris,
    ci de manibtismcis
    rion aniisi clavem
    regii pudoris.
    Porta facla snm
    cceli
    ; janua
    faclasumFilioDei. Illa
    porla
    faclasum
    clatisa, qtiam
    invisione divina Ezechiel vidit
    pro-
    ptiela,
    de
    qiia
    inmedicit
    prophefizans.
    Vidi
    porlam
    indomoDotniniclausam: etdixil adme
    angelus,
    Porta
    hwc
    qitnmvides,
    non
    aperielur,
    et Itomonon transiet
    per
    eam
    ; quoniam
    Dominussolusinlrabit, et
    egredie-
    tur
    per ettm,
    el clctusaeril inwlernnm
    (
    Ezech.
    xuv,
    2').
    0 rriifabilis
    Prqplielse
    visio
    ;
    sed mirabilior
    pro-
    plietiseadimplelioIQtiid
    est
    porta
    indomo Domini
    clausa,
    nisi
    quod
    Maria
    Vifgoseniper
    crit inlacla?
    Et
    qnid
    est,
    Hbmotwntransietnercam
    ; nisi, J osepli
    noii
    cognoscet
    cam? Et
    quid
    esf,
    Dominussolusin-
    irctbitct
    egredietur per
    eam
    ; nisi, Spifitus
    sancltis
    impronghabit
    eam,
    et
    Angeloriim
    pominus
    iiascetur
    per
    eahi ?Et
    quid
    est, Clausq
    eril itt ceternutn
    ,'
    nisi
    qiiiaefit
    Maria
    vifgb
    aiile
    partupi, virgo
    in
    pariu ,
    vifgopost"'partum
    ? Dical cr!;oMaria: Porta facta
    snrii coeli',
    jaiuia
    faclastuii
    Fijio
    Dei':'jlli
    facta sum
    jaiiiiacl,msa,"qiii post
    suam resiiirectioiieni
    ingres-
    sus^esfaddiscipulos^siiospcr qstia
    claiisa
    ;"qui
    natus
    de^veiilfe
    irieo,
    inemalrcm'diinisitiiitactam,
    adim-
    plevit
    venffem
    meiiiii divinitate,
    et iileruiu mcum
    noii cvacuavitcasfitaie: exivil de
    yenlre liieq, gi-
    1
    vcrbahic
    parenthesi
    inclusadesuntin
    manuscriptis
    et
    inserm.
    208,
    db
    Assuhfptiorie.
    's.llaMs.cb.cnmedilis.
    Alii,(uum
    Natale. Et
    infra,
    inserm.
    208,deAssUmiifionp,
    tunmnomett.
    3
    F-cUli,
    ritfdemptorcni
    ferre
    mundi. Ms.
    m., prolem
    ferre
    iiiuttdi". iiniisex
    gr.,
    bfinedicUmi prolem
    proferre
    niun-
    do.
    K\{tr^r.,'bbiediclampticempxofenemmdb:perquae
    vcrbiia iisdeni'Mss!seruto''claiidilur. Seculisumuslis.
    cb;,ihquohaibhisiiper
    iiddituf
    cfaUsula, prwstunte
    "Deiet
    liominisTilib,cjttetiiportusliin
    itlero
    nedemplbrem
    ac Db-
    minum'nostrum<J estimchtislum, quicmri
    P&treac
    Spiritu
    sunctounusveusinTtiniklevicilet
    regnatper
    omniasm-
    ciila
    sm.cutorum.
    Mtett.
    ''(fl)!'6jjni,''de^empbfe
    18;
    el
    pesl,
    in
    Appendice2o.
    (b)
    iloriimisesf
    lneftiditi,jiiiJ icioLovariieiisiurii.
    incodi-
    cibusadmodumvetustisinvenitur: unusexillis
    Cofpeieri-
    sis
    Ambrosium,
    cteteriferc
    Augustinuni auctorein,
    sedim-
    merito,designant.
    ganieo
    cursu
    raagnificus,
    ct venter meus nonest
    pu
    -
    dore
    evacttaltis,
    nec in
    conceptione
    inventasumsine
    pudore,
    necin
    parturitione
    inventasumcumdolore.
    0
    riii.raet laudabilisinter feminas
    ,
    in
    qua
    ab
    angelo
    esf
    salufala
    yirginilas,
    sola
    imiiraegnata
    riec
    viliata,
    pxpnerala
    ncc
    evacuata;
    quia
    sicest ab
    angelo
    salu-
    lafa, 4re, inquif, gratiaplena,
    Dominuslecum! Fe-
    lixunibilicus
    casfitafis, qhemamplexus
    non
    letigit
    maritalis! Considcro
    cpnceptum
    litum
    . beala
    Virgo,
    el
    expayesco;
    infueor
    parttimtttum,
    et
    coniremisco
    ;
    adpro
    Filiuin
    tiiitoi,
    ct
    reviyjsco.
    2.
    Aiigeticq
    salulatio.
    Enarra, obsecro, mihi; qtto-
    modq meftiisfi
    tlici nurns
    Domini,
    ct
    sponsa
    Filii
    '^ei
    '
    Qiiodfpgp,
    indica
    mihi;
    sedtamen
    colloquenli
    fccum
    ignosce
    mihi :
    ignosce, inqtiain,
    milii.quod
    aiideani
    servus, atque
    utiiiam vel
    boniis,
    et non
    etiaminuiilis
    ct malus
    servus,
    et ideo maltis
    servus,
    qiiia
    non tecumcumtreniore
    loquor
    nt servus :
    ig-
    nosce
    crgo
    mihi
    , quod
    audeamcum
    sponsa
    Domini
    mei confabtilari
    ;
    el tamcnindicamilii
    quomodopo-
    tuerit DeiFilius
    per
    te
    generari. Audile, fratres,
    au-
    dite Mariamnobiscimi
    loquentem
    ;
    carne absenlem
    et"spiriiu pra-seritem;
    verecundia
    virginitalis
    vul-
    tuin avertenteni a
    cotlocmore,
    et iiidicantem
    qito-
    mqdoinipragnata
    sif
    a
    Creatorc.
    Erara, inqtiit
    Ma-
    ria
    ,
    indonio
    mca,
    piicllaJ uclsea,
    ex semine David
    regisgenerala
    : adttllafacla
    stim,
    et
    dcspousala
    sum
    coiijugi,
    et
    placui
    altcri non interveniente
    adullcrio,
    secl intercedeiUe
    Spiritu
    sanclo.
    Desponsala
    sumho-
    mini
    jiulaeo,
    ct
    plactti
    liomini Deo:
    desponsavit
    nievir.
    jtida:us, ef
    atlamavitnieChristusDeus.
    igno-
    rayit quidemsppnsus
    mctts
    J oscphquod
    meadamas-
    scf Dcps
    mctts,
    ei,
    putavii quod
    adtiltcrio
    imprasgna-
    tus esset venter mous.
    Namqtieignoranle J oseph
    sponso
    mco
    ,
    venif
    ad me
    quidammagiitts
    Cbristi
    paranymphus
    ,
    non
    pairiarcha prinius,
    aut
    prophcla
    egrcgius
    ;
    setl Cabriel ille
    arcliangeliis,
    facie ruli-
    lans,
    veste
    coniscans,
    incesstt
    mirabili, aspectu
    terri
    biji, yisifavitct.pertiirhqvitme, salulayitetgravidavit,
    dixitquc
    mibi :
    Avc,
    graliaplena,
    Dotninuslecum.Do-
    minus,iiiquil.,
    lecum
    ;
    sed
    plusquani
    mectiin.Domi-
    nus lecum
    ;
    sednonsictitmecuin. In meenimlicet
    sit
    Etominus,
    menieiipsum
    creavit Dominus
    ;
    per
    le
    auteni
    n^aseiiurus
    est. Ita est
    cnini, Maria,
    Dominus
    tectim, iif
    sit incorde
    luo,
    sitin uiero luo
    ;
    adiin-
    pleat
    nieiiteni
    tnam, adimpleat
    venlrem luum
    ;
    pro-
    cedat formosusde utero
    tuo, lanqitamsponsus
    de
    ihalamo suo
    ; egreclialur
    rex ex
    iniiinq
    venlre
    luo,
    tanquam
    rex de
    cnjiiculo
    suo
    ; procedat princeps
    cx
    atijafegaii ;
    itaut
    virginitaiem
    luamnonfacial vio-
    lari.
    5.
    Sequitttr
    deeodem
    argnmento.Dixitque
    ei :
    Quo-
    mpdofietislud,
    ut
    ufero
    gravescampudico,
    ct inimu-
    nissiui a
    maritq; quoniam
    virum
    penilus
    twn
    cogno-
    scq,
    ?
    pesponsaia namqiie
    sumhoniini
    justo ;
    si cum
    illo
    nqn cohyenero, iiticieeril
    qtioclgenerabo
    ?Scd
    si
    potest
    fieii ut
    ef cpncipiaminlacla,
    cl
    generem
    cjausa;
    inclica
    niodunT,cf paratinn
    inveniesanimum
    meuni. Omnibus enim nie modis
    exnpto ego
    Deo
    meo
    ;
    uf
    et liabcam
    prolepi,
    et iion
    perdamjittdorem.
    Refert
    angclus
    Gabricl niodum
    concepiionis, quod
    in verlioficret Sahatoris.
    0, inquil,
    Maria
    virgoDei,
    sponsaDei;
    dilecta
    Dei,
    filia
    Dei,
    maler
    Dei,
    si hiinc
    ameniodtim
    requiris, quomodovirgoconcipias,virgo
    parias, elpostparium viigo permaneas,
    vcl
    qtfomodo
    fiet inte
    qui
    fecitte
    ;
    attdi
    me,
    et ne
    periurberis
    in
    le:
    Spirilus
    sancttts
    superveniet
    in
    te,
    etvitiusAllissimi
    obumbrabil
    tibi(Luc. i, 54, 5S).Ifa
    tevirlus Allissimi
    oburiibrabit,
    ut nec aostum
    patiaris libldinis,
    el ma-
    ter sisCreatoris.
    i.
    J oseph
    lurbalur. Nescit interea
    J pseph
    Mariae
    sponsus, quid
    cumca
    egerit angeltis.
    Siibito
    J oseph
    inluitu familiari et licenlia maritali
    aspicit
    Mariam
    conjtigem
    suam: vidit in ea tumrsocnles venas in
    gutlure,
    el allenuari facieni,
    poslremuin
    vidil eam
    gressibusgravari
    ;
    intellexitMariaeitteruin
    gravidari.
    Turbalur J oseph
    homo
    justtis,
    nuod Miriam
    quain
    21Q9
    SERMQCXCyi.
    SHQ
    de
    templo
    Domini
    acceperat,
    et nondum
    cognoverat,
    gravidam
    senliebal
    >,etquam
    nonmernerat in
    conju-
    gii
    honore, jam
    haberet in confusjone; secumque
    diua-stuansac
    disputans,
    dicit : Undehoc
    contigif
    ?
    quid
    evenil ?Non
    cognovi,
    non
    letigi
    ;
    si non
    tetigi,
    ilon violavi
    ;
    si non'
    violavi,
    non
    gravidavi.
    Heu !
    Iieu !
    quidcontigit
    ?
    quid, pulas,
    evenit ?
    per quem
    Maria siececidil ?
    qucm
    sibi
    plus quam
    me adulan-
    leminvenit ?
    ego
    enimcumlicentiamhaberemma-
    riialein,
    anielhorum
    imptiarumpuellarem
    non
    vexayi
    pudorem.Timui, multumqiiepertimui, quod
    in illo
    Mosaicolibro
    Legis
    sententiali est verbo
    prsofixum
    :
    quodqusccuniqiievirgopalernam
    donium
    fcedaverif
    atlultcrio,
    morienda
    lapidibussubjacebit
    :
    sjmililer
    et vir
    quipudoris
    vestitnentum
    palri
    non
    detulerit,
    coramque
    tesiibus
    replicaverit, pudorisquesignacu-
    lumutin
    demonstraverit,
    moriendum el
    ipsi cum,
    virgine
    erit.
    Ulrosque ergo
    libidinarios hac
    Mpyses
    sehtentiaferiri voluit, simulque
    adulleros
    perire
    nian-
    davif.
    Sic
    namque
    ait :
    Auferetisopprobinm
    dedomo
    Israel;
    el omnis
    qui audietit, limebil,
    el non
    agel
    im-
    pie (Deut.
    xxn, 21,22).
    Hanc
    Moysi
    sententiam
    prsecavebam',ipsamque
    J uxuriamin meo
    corpore
    re-
    trenabam,
    maxime
    quia
    et Davidfiliam
    esse,
    el
    regali
    mefunctum
    sacerdotioprsenoscebam
    3. Sed
    quoniam
    nihil inirum
    est,
    nihil
    novum,
    nihil absconsom
    quod
    non
    revelelur,
    et occultum
    quod
    nbn in
    publicum
    veniat,
    inDavid
    regis
    filia
    aliquandp
    recolohistoriam.
    David
    regcm
    in BersabecUriceCeihoci
    niulierem
    au-
    daciaexlulit
    regalis,
    nec eumtimor terruil maritalis:
    MariamDavid
    regis
    filiam
    cogitalioinipulit puellaris,
    ncceamlenuit terror
    parentalis. Quidcrgo
    faciam?
    quidagam
    ?
    Anxior, gemo,
    doteo
    , curro,
    consilium
    quaero,
    nec
    plenum
    invenio.
    Prodo,
    aut laceo?
    Quid
    faciam
    penilus
    nescio. Prodo
    adulteriuin,
    aut taceo
    propter opprobrium
    ? Si
    prodidero,
    adullerium
    qui-
    demnon
    consentio,
    sednseviim
    3
    crudelilaiisincurro;
    quia
    secundumlibrum
    Moysilapidaridam
    esse
    cogno-
    sco. Si
    tacucro,
    malumconseniio
    ;
    et cumadulteris
    portionemnieampono. Quoniamergo
    iaceremalum
    est, adulierium
    proderepejus
    esl;
    ne
    per
    me fiatho-
    micidium,
    dimitlaml.acite
    conjugium. Cogituvil,
    in-
    quit, J oseph,
    sicut
    Evangelium
    dicil, occutte
    dimit-
    tereMariam
    conjugemsuam( Mallh.i, 19.). Cogiiavit
    ut esset
    alierius,
    cum
    jam
    esset
    alterius4, no.n,men-
    tis
    refragaiione,
    sedJ idei
    concepfione.
    S.
    PerAtigelumJ oseplipuculur. Propheliw
    de
    Maria
    explicanlur,
    Sednoh linieat MariaDavidillius
    magni
    regis filia, quoiiiam
    sicut in Davidveniani contulit
    sermo
    prophelalis,
    sicMariamliberat
    angelus
    Salva-
    toris. Veni
    jani,
    Mafer
    Domini
    casta,
    iu
    qua
    non
    fnif
    virilis
    appelitio,
    sed
    Spirilus
    sancti
    adimpletio; quam
    nonviolavit
    J oseph
    vir
    J udaeus,
    sedsolus
    irapraegna-
    vit
    omnipolens
    Deus
    ; quse
    noncs commixta
    J oseph
    sponso
    tuo,
    nec
    cognila
    alicui
    viro,
    sedsoli
    onuiipo-
    tenti Deo.
    Invoca, Virgosancta, DonhriuratnumDa-
    vid
    patrem
    tuum,
    non illumDavid adullerio fusca-
    tum,
    el UriseCetbaeihomicidio
    divulgatura
    : sedillum
    dicoDavidforli manu
    praeliatum,
    diu cum diabolo
    altercatnm.
    SurgatDeusin adjiitoriumluum;
    miltat
    decceloangelumsuum,
    etvisitet insomnis
    sponsum
    Itinm.
    Susper.daijudiciumMoyses
    suum,
    ne
    J oseph
    vindicel inadulleriumluum.
    Paratitaque J oseph
    ani-
    mum in
    lempore, quo
    Mariam
    possit
    occulte
    dimiilere.
    (J .
    Sequilur
    deebdem
    argumenlo.
    Ecceiterum
    Yir-
    ginis
    ille
    paranymphus,
    non
    homo,
    sed
    angelus
    Ga-
    briel ille
    conspicuus,
    cceli cursor
    sequissimus,
    medio
    noclisIibraminedicitad
    J oseph
    in visione:
    J oseph,
    1
    siss.
    potiorcs,postverhum,setttiebat, subdunt,secum-
    quediu, etc.,
    oniissisverbisintermediis.
    s
    InMss.
    nonnullis,
    el
    re.qdle
    sacerdolium
    prwnoscebom.
    Ineditis
    autem,quia
    David
    filium
    meessesciebam
    3
    MSS.
    yelustiores,
    neceih.At.
    n., nefas.
    4
    ItaJ lss.
    poliores.Quidamalii,
    ttt esseladullera.Edifi
    adulleriirea. tan.
    codice,
    ut
    esseladulterium, cumjam
    es-
    sel
    mysteriion.
    inquit,
    fili
    Dayid,
    cur
    tahfum
    tfitjularis, quid
    multum
    contristaris,
    cuf in somiiri
    cogitando desudas,
    cur
    vigi.lahdo
    trislis
    ambulas,
    cur deMariamalamlibi in-
    geris suspicionem,
    cum
    ijisa
    libi
    generatura
    sit Sal-
    valorem? Aufer
    zelotypiaeanimum; qtii
    nascelur ex
    ea, ipseestqui imprsegnavit
    eam.
    Ideoeniin, J oseph,
    iristis cst anima
    tua, quiaquaecumquelegisli
    in
    pro-
    pbetia,
    noninlellexisti in
    Maria,.
    Ilinc est omnistri-
    stitia
    tua, quod sponsam
    luam noiitlum
    cognoveris,
    el
    gravidamsentis, necaliudiii eanisi adultcriuinsu-
    spicaris. J oseph,
    fili
    David,
    naius ex
    genere
    sacerdo-
    tali,
    non soltim
    sacerdolali,
    veriimetiamet
    rcgali,
    filius
    Prophetariim,
    socitts
    Scribarqm
    : illeDeus
    qui
    scripsit
    mirabiliain
    Legc sua, ipse
    fecitmirabiliairi
    conjuge
    tua.
    Qiiidauiemstint
    Dei
    mirabilia,
    nisi
    qutie
    hominibus sttnt
    impo.ssibilia?Mirabltia
    ergo
    Dei iri
    Lege
    non
    legisti
    ?
    Quod
    si cliam
    Icgisli, quarenpn
    intellexisti ?
    Ipsaccrte,
    Lex
    quamquotidielcgis,
    sine
    graphio scripfa
    esl intabulis
    lapidcis. Lege
    et inlelli-
    gequotl panem
    in ereinolerra
    produxerii, cujus
    se-
    men interra aralor nullus
    indus.il."Virga
    efiaiii Aa-
    ron
    aiinissicca
    cjuamplurimis
    sine
    aquarevixit,
    iti
    templofloruit,
    nucesqtie
    clausa
    sub, tectq produxitl
    Ergo qui scripsit lapideas
    tabulas sinestilo
    fcrreo,
    ipsegravidayit
    Mariam
    Spiritu
    saiicto : et
    qtti produ-
    xil
    pancm
    in
    ercmp
    sine
    seminalore, ipse
    fecuiidavit
    Virginem
    sine
    corrupiione
    : cf
    qtii fepil virgara
    sinc
    pluviagerminare, ipse
    fecil
    iil(am
    pavid
    sinesemine
    generave. Postremo,
    J pseph
    filius
    David,
    filiusPro-
    pheiarum,
    non
    legisti
    Isaiameximiuin
    Propbelarum
    quiddixerit, queiiiadmotl.tini scripserit, Eccevirgoin
    ytero
    accipiel,
    el
    pariel lilinqi,
    et vocab.iturnonien
    ejus
    Emmanuet
    (Isai. v|i,
    14)? Qqodprgb legisti
    inLi-
    bristuis, aspicc
    inMariaocnlis
    tujs
    : ut
    digne
    dicas
    caplicuni David
    patris lui,
    Sicut
    aiidiv.hnus,
    ilnelvi-
    dimus
    incivilateDomini
    viriuluii),
    incivilaicDei nostri
    (
    Psal.
    XLVII, 9). Accipeergo.
    Mariam
    conjtigeinluam,
    semper
    dcea
    securus,
    el iniinllosissoiticiius:
    quia
    qiiodconceptum
    esl in
    ejus ulero, ppii
    csi de
    pecca-
    . tp,
    ,sed
    de
    Spiritu
    sancto
    ;
    el
    qui
    nascelur cx
    ejus
    ulero,
    nonvocabitur filius
    J udsei, sed
    yocabiliirFi-
    UusDei. Habe
    ergo, J oseph,
    cum
    Mariaconjuge
    ttia
    coinmunem
    virginiiatero
    membroruni
    ; quia
    dc
    vif-
    ginibusmembris Virtus nascitur
    Aqgeloruin. SifMa-
    rja
    sponsa
    Christi carnis
    suaeyirgiuiiale
    seivata
    ;
    sis
    aulemcl tu
    pafer
    Christi cura
    caslitatis, ef lionorifi-
    centia
    virginitatis
    ; ut de
    virgiriibusmeiiib.visgcncre-
    tis sseculis chrisliauis
    sponsuravirginifalis
    ct mari-
    tum
    castitatis, conniiuiiera
    siugulis virginihus.cf moj-
    ritatis,
    inquo
    nulla sit
    zelotypia; qttia
    yirginilas
    sa-
    lutatipneimpraegnata
    est in
    Maria.Magnmii
    mciiuim
    virginitatis,
    fratres.
    Virginiias Maricq
    angcli
    saluta-
    lipne
    est
    impraegnata,
    aJ oannedeulcro est
    salulata,
    et
    generans virginitas
    Mariaeab
    Angclis
    est
    bodic
    collaudala,
    et laclans
    virginiias
    Mariae
    per
    slcllain
    de
    cceloest
    proedicata,
    cl a
    Magismunetibus lipnorata.
    Gaude
    itaque, J oseph, nimitimquecongaudevirginir
    tali
    Marise,quia
    solus meruisli
    virginalepossidere
    conjugium
    :
    quia per
    merilum
    virgiuilafisiia
    scpa-
    ratuses a concubitu
    uxoris,
    ut
    pater
    dicaris Sal-
    vatoris, qui
    vivit et
    regnat
    in sscculasacctilorum.
    Amcn.
    SERMOCXCVI
    ().
    InKataliJ oannis
    Baptista;,
    i
    (b).
    i. Ratio
    singularis hujusfeslivilatis.
    J oannes
    lypus
    (a)
    Olun,
    deSanctis
    20;
    et
    post,
    m
    Appendice
    70.
    (b)
    nac
    ips^
    diein ROHiano Breviario
    legitur
    subnoinine
    Apgustini:
    sed
    ipsifaiperi
    liaudinimerilofuit
    pcr
    l.ovanicii-
    ses
    perquo
    verfinuniet
    Vindingumabjiidicatus. ConsensiO-
    heni insensibuset inverbishabet
    quamplurimaiu
    cum
    Fausti
    scriplioiiibusvariis,
    scilicetciini honiilia
    quam
    ipsius
    esse
    supra
    adscrmonem
    17(>dixinms;
    Euseliiaua' de
    phristi
    Nalali
    jirima,
    ubi rnodo'eodom
    'explictiiurj
    roccssio
    VerbiaPatrc.cum
    ejusdeiii
    1'ausli
    Epistolisprima
    ad1'eIL-
    cemetsextaadRuriciumconvenitin
    dislingTiendis clubbiis
    abslinentise
    generibus:
    eum
    ipsius
    librodeLibero
    Arbifrio,
    2111
    APPENDIX.
    2112
    Legis.
    Postillumsacrosanclum
    Domininatalcm
    diem,
    nuiliushominis naiiviialem
    legiinus celebrari,
    nisi
    soliusbeali J oannis
    Bapiisttc.
    Inaliissancliset ele-
    ciis Dei iinviiiiiisillumdiem
    coli, quo
    illos
    postcon-
    summalimiemlaborum, et dcviclura
    triumpbatum-
    quc
    nniiidumiu
    perpcluas
    aeternilatcs
    |ira:seiis
    haec
    vila
    parturiit
    ;
    inaliisconsumnialaultiini dici merila
    celebranlur
    : inhoceliam
    prima
    dics et
    ipsa
    etiatn
    hominisiniiiacoiisecranliir;
    pro
    liac
    alisque
    dubio
    causa, quia per
    buncDominusadventum
    suuin,
    ne
    subito
    homines
    insperamm
    non
    agnoscerenl,
    voluit
    esselestaium. J oaiuicsaulein
    figura
    fuil vetcrisTc-
    siamenti,
    et inse formam
    prseiulil Legis
    : et ideo
    J oaniies
    pnenuiuiavit
    Salvaiorem,
    sicul Lex
    gratiam
    prsrcucurril.
    Quod
    auteni iiondttni natus desecrelo
    rnaterni uleri
    prophetavit,
    et
    expers lucisjam
    leslis
    est verilaiis: hocest
    intelligendtini, quod
    lalens sub
    velamineet camelittera;,
    cl
    Rcdemptorem
    mundo
    spiritu praDilicavit,
    ct nobis Domimimnostrumdc
    qiiodamLegis
    tilero
    proclamavil. Ergo quia
    J uda:i
    erravernnt
    a
    venl*e,
    id
    cst,
    a
    Lege(|ua:Christogra-
    vidaerat
    ;
    Erraverunla
    venlre,
    locutisunt
    falsa(
    Psal.
    LVII,
    i
    )
    : idcohicvenilinleslimonium,
    tttleslimonium
    perhiberel
    delitmine
    (
    J oan.
    i,
    8).
    Qiiodaulem
    J oan-
    nesincarcereconstiltitus
    adChrislum
    discipulos
    suos
    ordinai
    (
    Af//.
    xi,
    2
    ),
    Lexad
    Evangelia
    iransmit-
    tit.
    Quae
    Lex
    jttxialypiini
    J oannis
    quasi ignoranlise
    clausa
    carcere,
    in obscuroet in occullo
    jacebat,
    et
    J udaic;c caecilalis sensus inlra litteram lenebatur
    inclustis.
    2. Lucernaardens. Dehocbeatus
    Evangelislapro-
    loquitur,
    llte erat lucerna ardetts
    (J oan.
    v, 55
    );
    id
    cst, Spiritus
    sancli
    igne
    succensus,ut
    mundo
    ignoran-
    tia; nocie
    possesso,
    liimensaluiis
    ostenderet,
    et
    qua-
    si inter dciisissiinasdelicloruni
    lenebras, splendidis-
    siiiium
    jusiiiisc
    solem lucissua;radio
    demonstrarel,
    dese
    ipsodicens, Egovoxclamanlisindeseiio(
    Matili.
    in, 5).
    Videamusin
    quo
    descrto,
    id
    esl,
    inGeiuitim
    populo.
    Vacuaenimlimorc Dci
    pectora,
    et
    Spiritu
    sancio
    carcntia,
    deserto
    squalentis
    cremi
    coinparan-
    lur. Dcscrtusenimerat hic muiidusabonuii cultura
    fidei et timoris
    Dei,
    et
    pcccalorum spinis
    obsitus
    squalebal tanquamager
    ineiiltus,
    cl nullam
    penilus
    bonorum
    cperum
    fecunditalem
    aitulerat,
    niillumitn-
    brem
    graliaespiriiualis acceperat.
    Miliitur bealus
    J oanncs,
    qui
    cuiii
    perpropbctieamaiquc aposlolicani
    praedicationem,
    anniiiitiando
    pcenilcntiam,quasi
    ru-
    dem
    campumpro-cinderet,
    feciindarel el
    excolerel,
    iliviniverbi seminibus
    implerel:
    cl ad maiuramfru-
    gem,
    id
    est,
    ad
    regcneralionisgraliamprsepararet.
    5.
    Quw
    suoinorturevelel.J amillud
    quanlaegloria;
    est, quocl
    Zacbaria; sacerdoii seni el. Elisabetbslcri-
    li a
    Gabricle,
    id
    esl,
    ab illo
    angelo promiuitur,
    a
    quo
    MariscnativitasDoniini, nnnlialnr : ei
    quasi
    ex
    aliquo
    similis
    Doinini,pra-miltitiir
    iiliussterilisanle
    filiuni
    Virginis,
    ii;.-scio
    quod majus
    miractilum
    ipsa
    nativitatedeelarans.
    Insperata prole posteritas
    mu-
    neratur ;
    quia
    novo
    partu
    erat muneranda et ditan-
    da
    virginiias.
    Pra-miltitur
    anieJ esnmChristtimJ oan-
    nes,
    quasi
    Teslaiiieiituinvetusante novum
    ;
    ut dies
    diei eruclcl verbum,
    et sacramentorumobscura
    pro-
    fundiiasevidenlioribusnova:doctrinae
    mysteriisreve-
    lelttr. Praemitlitur
    ergo
    luccrnaanle
    solem,
    servus
    anle
    Dominuin,
    amicus anle
    sponsum, prscco
    ante
    judicem,
    voxante verbiim. Et ideodese
    dicit,
    Ego
    voxclamaniisindeserto.
    Quid
    est
    quod
    bealusJ oannes
    vocemsccsscdixil? Id
    esi, quia
    Verbi annuiilialoret
    praidicator
    erat.
    $io.9,
    innonnullis
    quae
    liicnum.6
    leguntur
    vorbis: cum
    'viinilia
    eliamiaterEusebianasdeNalivilatesanctiJ oanuis
    E^uuda, quamquidem
    exista
    j-raesertimscnteulia,
    sci-
    vit
    quod
    nonsuificerel
    eligentisgralia,
    nisi
    invigilaret
    collahoraiitis induslria
    ,
    Fausti esse
    coniiciiuus, qui
    si-
    ffifle
    ([uid,
    iamdixitinliiiro1deI.iheroArbilrio.Observa-
    inustaudemEuscbianahomiliaadsionacbossccundacon-
    lineri
    [:arlemsernionishUjusnonexiguam,
    ai)illisnimirum
    verbis
    liuni.6: Kovimus
    quia
    (auiiliariternienshumana
    <indiversishujus
    mundi
    illeeebris,
    etc.
    i. Verbttm
    qtiidsil, quid
    vox. Hic
    jam
    sollicitere-
    quiramusqttid
    inter verbtimsil et vocem.
    Scriplurac
    sanetaeverbtimessedcfiniiitii.
    qnnd
    infra animi si-
    lentimii nicnle
    concipimus;
    verbum"essedeliniunt
    ipsamcogiiaiiiinem.
    qua-
    adliticinlracnnscienliscse-
    crclarclinctiir : vocem
    vero, per quam
    verbiim
    pro-
    ferlur iniiiediimi.
    Vox,
    sonusest imlex
    cogitalionis;
    verbumvcro
    ipsacogilalio.
    Sicuteniiii
    quando
    ver-
    bum corde
    concipimus,
    necessaria est vox
    quasi
    quoddam
    vebiculum
    verbi;
    ct
    quamlibet
    verbum
    ipsuinper
    oris sonuni adaliuni
    (raiisferamus,
    lamen
    illud
    inlcgruni
    eliain inlra
    nos,
    id
    est,
    claiisumalo-
    qtiente iransferliir,
    ul lamen in sua sede lenealur:
    ita el
    oninipoieiis
    Paicr innotcscere nobis
    volens,
    Sapientiam
    etVerbumillucl
    quod
    in
    principio
    eral Deus
    aptid
    Dcum
    (J oan. t, 1),
    sicut
    ipseteslalur,
    Eructa-
    vit cor meumverbumbottum
    (Psul.
    XLIV, 2),
    bealum
    J oannem,quasi
    vocem
    perquam
    adnosverbumsunm
    proferrct, assumpsit. Quodquidein
    verlittmde illa
    sedeilaad nos
    descendil,
    ut in
    sinu,
    id
    est,
    in
    pro-
    fundoPaterni
    peeloris permanerel,
    tcrrena
    visitans,
    el cceleslianon
    relinqucns.
    5. J oannis
    prm
    cwieris
    Prophelis gtoria.
    Medialor
    esl novi el vclerisTestamenli. llanc
    iiaque gloriam
    beatusJ oannes
    Baptisla
    non de
    longin(|uo,
    sicut re-
    liqui Propbclse;
    sedvicinuset
    proximus
    aulccessit.
    Illi adventum
    regis
    anle mulia
    teni|iorapraalicave-
    runt,
    alii
    dixerunl, Quandoque
    venturus
    est; alii,
    Ecce cito venit : iste autem
    quem
    venlurum
    prae-
    dixil,
    venisse
    monslravii,
    et
    prophetiam
    suam
    ipso
    quem
    aiuniiiiiabatassistcnte
    complevil.
    Adliuc
    itaque
    in utero inairis su;e
    S|>irilu
    sanctoest
    repleius,
    et
    suam
    ipsitts
    iialivitalem
    pro|)ln>iaudopra-veuil;
    ad
    simililiidineiii Domini sanclilicalus
    aiilcquamnattis,
    intraviscera
    exsulians,
    et Salvatoris adveniumma-
    terno ore
    protestans.
    Vere lucerna ardens,
    in
    quo
    tam
    singularis gralia
    divinse
    dignalioniselfulsil,
    ut
    jain jamqiie
    adfore
    Redeniptorem
    saticUc
    genitricis
    voce
    narraret;
    el
    per eam,
    velut
    per qnamdam
    ve-
    ritaiis
    luccrnam,
    nondumin Iuceni
    prolaius
    oslen-
    derel. Hicest illenovi et veierisTestamenli idoneus
    mediator,
    ct
    gloriosi Agni digiuts
    ostensor :
    qtti
    Do-
    minuni siinmet aiiiuiniiareuno
    tenipore
    meruil et
    videre,
    una
    eademque
    sua; uativitatis selateet nova
    incipiens,
    etveleraconcliidens.
    C. Vis
    faciendaproplerregnum
    cwtorttm.De
    per-
    sona
    bujus Evangelisla
    teslatur,
    A
    diebus, inquil,
    J oannis
    regnntn
    cwlorumvhn
    palitur(Mttllli.
    xi, 21).
    Novimus
    quia
    familiariler niens hiiinanain diversis
    hujus
    minidi illecebriset
    concupiscenliis
    devicta fu-
    git laborem, expetit voluptateni,
    et vix adducitur ut
    consuetudiiiema sevilan
    prioris
    excludat: sedcum
    coeperitcogilare
    uliimi dici
    necessitatem,
    ac fuluri
    judicii pondus,
    incitaia et siimulatavel
    spe pnemii
    vel limore
    supplicii,
    volunlariiunbeHtimindicil
    pas-
    sionibus,
    et vim facit
    pristinis
    s*iiis
    desideriis,
    et
    violenter sevincere
    ipsa
    contendit. Non eiiimsiiie
    violenlia fieri
    potest
    ut de aliundanlia et dcliciis
    ad famemet
    sitim,
    ad abslinentiam et crucem
    transeai;
    ut somno
    prius alque
    olioaniicam
    carnein
    conlritione
    vigiliisque
    couficial.
    Non, inquani,
    sine
    violeutia lieri
    polest
    ut
    uniisquisquc
    iracimdiaii)
    pa-
    tientia, superbiam
    liiimiliiatc
    conimiitet;
    amore
    pau
    perlatis,
    divitiarumac sufficienikuafllueiiiiaiii su-
    percf;
    vinolenliam
    sobrietate,
    luxiiriam
    castitate
    coiidemnel;
    et liomo sttbito iu viriimtranslorme-
    lur
    perfectum,
    et
    quodam
    modo aller reddaiur ex
    altero;
    ac sica lalibus
    per
    violcntiarn
    reguum
    cce-
    lesle
    diripilur.
    7. Dttoabsiinenlim
    genera.
    Duoauieni siinl absti-
    nenliseet crucis
    gcncra,
    unum
    corporale,
    aliud
    spiri-
    luale.Unuma
    poiuatqucepulisteiii|ierare,appeiilum
    gul;e
    adeleclalionibusetmollissimissiiavitalibuscocr-
    cere,
    ab bis
    quaepcr
    taciumet
    gusiumvisumque
    decipiunt,
    sensum virililer
    revocare,
    ac vinleuier
    abslraliere. Alternmabslinenlia;et crucis
    geims
    cst
    pretiosius
    atoue
    sublimius,
    motus animi
    regerc,
    et
    2115 SERMOCXCVII.
    2114
    perturbationes
    illiusmodestiae
    tranquillitateplacare,
    irteac
    superbiaeimpetusquasi
    ferambesiiamrcfre-
    uare,
    litigareqnotidie
    conlra vitia
    sua, incrcpare
    se
    quadam
    censoriaausteritate
    virtulis,
    et rixara
    quo-
    dammodocumbomineititerioreconserere. Preliosa
    haeciu
    conspectu
    Dei et
    gloriosacrux, cogilationes
    malas in
    potestalemrcdigere,
    voltuilalcs
    proprias
    abnegare, easquc
    inicriori examinatione
    discutcre,
    et
    regeniis imperio subjtigare;
    a scrmone
    alque
    opere quo
    anima
    lacdilur,
    lanquam
    a cibis noxiis
    abstinere,
    et sensiimab his
    qusc
    coniraria
    sunl, spi-
    riiuali
    lemperanlia
    sobriumcuslodire. Ilat-c
    qui
    facit,
    perrupiopassionis
    mttroviolenleradcoelorum
    rcgna
    conscendit. Yim
    itaque
    sibi faclura esi
    anima,
    ut
    jialmam
    lahorum,
    quara
    sibi snblrahi mullisinimicis
    adversanlibus
    sentit,
    viribus conlendat
    cripere.
    Ne-
    cesse
    ergo
    est cumsumniolaboreex hoclnundora-
    perepalniam
    salulis,
    el
    quasi
    cxcubaiilibuscircum-
    jectis
    Itostibusobsessos
    pervigili
    inleiilionefructus
    dcccrpere,
    et
    pra-dam
    a tliesatirovitaevelut deme-
    dio
    abrc-ptani
    sacculi
    hujtts
    incendio
    rcportare.
    8.
    liapit
    Ecclcsia
    Synctgogwrccjnum.Regnttm
    no-
    sirumClirislus.
    Rapitmt
    el homhtes
    cntgelisaposlatis.
    Esl ct aliud
    direplionisgcnus, qitando
    aliis
    promissa
    et oblaia
    diripimus.
    Saivator ad hoc vcl maxime
    susccpta
    incarnationedcscenderat,
    ut J udacorum
    po-
    puluni juslificaret:
    sicut
    ipse
    in
    Evangelioloquilur,
    Non
    siim,inquit, tnissus,
    nisi ad oves
    quwperierunt
    domuslsrael
    (Matlh.
    xv,
    24).
    Sedct
    discipuli
    ilain-
    credulam
    Synagogtcplebemcoargticbani: Vobis,
    in-
    quiunt, priusoportueral
    vcrbumDei
    loqui;
    sed
    quia
    vos
    indicjtiosjudicaslis
    wlernw
    vitm,
    ccceconvertimur
    adGenies
    (Acl.
    xm, 46). Ergo
    cutn J ttdsti uiuiiera
    sibi
    parata respuerenl, publicani
    et
    peccatores
    ex
    Genlibns
    credidermif;
    ac sic
    rapit
    Ecclesia
    Syna-
    gogseregnum.Regnum
    enimnostrumChrisiusest.
    Rapimusitaqueetini,
    cumaJ tidseis
    occiditur, sepe--
    lilura nobis.
    Rapimus
    aulcni etimillis
    dormienlibus,
    sictit
    ipsi
    in
    Evangelin
    confileniur:
    Diciie,inquituu,
    oiiifl
    discipuliejus
    nocle
    venerttnl,
    el
    fnrati
    sunl eum
    vobisdorinienlivus
    (Mallh. xxvui, 15). Surgatergo
    qtii
    dorinil;
    ne furieClirislum
    per negligenliam
    re-
    solulus
    ainiiiai,
    duni mens
    ejus
    in infidelilatecl in
    lorpore
    dormilal.
    Rapilur itaqttcrcgnumccelorum,
    dum
    negaiur
    a
    domesticis,
    et a Genlibus adoratur.
    Rapilur,
    cumatiisadsaluiem
    mittitur,
    ab aliisinve-
    uilur;
    cuinsui eum
    recusanl, suscipiunt
    alieni;
    in-
    secianlur
    proprii, coniplecluntur
    inimici :
    qtiando
    hatredilaiemcivis
    respuit, peregrinusinvatlit;
    (ilius
    repudiat,
    servus
    recognoscil.
    Adliuc et alio ordine
    regnuni
    coeloruinvini
    palitur, quando
    illudIiomines
    acquiriiiitquodangeliperdiderunt,quando
    illucado-
    plati
    tmmiles
    ascendunl,
    unde
    superbi
    incolaeccei-
    derunt.
    Ergo
    cuminter tantos
    invidos,
    inler lanlos
    lalronesel invisibilesinsidiaiores
    vivamus, quibus
    tandem viribus coelorum
    regna captemus
    ?
    Quis,
    inquam,
    nisi obediendodocloribus,
    cl viliis et in-
    jusiiiiis
    ex
    cupiditate
    nascentibus resistendo,
    de-
    flendo
    peccata,
    el ea
    jejuniis atque eleemosynis
    redimendo
    ?
    SERMOCXCVII
    (a).
    InKalali J oanuis
    Baptistae (b).
    1. Solius Domini et J oannis Nativilas celebralur.
    Qui
    ex
    muliere,inferior
    esl J oanne. Natalemsancti
    J oannis,
    fratrescharissimi,
    hodie
    celcbramns, quod
    nulli
    unquam
    sanclorum
    legimus
    fuisseconcessum.
    SoliusenimDominiet heali J oannis dies ualivitatis
    inuniversomundocelebratur
    et colitur. Illumenim
    sterilis
    peperit;
    isium
    virgoconcepit.
    In Elisabeth
    (a)
    Alias,
    desanctis21.
    (b)
    in
    Appendice
    nunc
    prinium
    collocatur. Manebat
    apud
    Lovaniensesdubius
    :
    rejeclusestper
    verli.umetviudin-
    gum.
    Conslal
    excerptis
    ex
    superioresermone,
    exEusebia-
    nis de hocfestocluobus
    ,
    ex eo
    qui apud
    Ambrosium
    estineademcelebritate
    secundus,
    exduobusdemuminler
    Augustinianos
    287-289. Conclusio sliliestcaesanani
    sterilitasvincitur;
    in
    beataMaria
    conceplionis
    con-
    suetiidomutalur. Elisabethvirum
    cognoscendo
    lilium
    gcnuit;
    Maria
    angelocredidit,
    et
    conccpit. ilominem
    conccpitElisabelh,
    el bomiuem
    Maria;scdElisabelh
    solum
    hoiiiinem,
    MariaDeumel hominem.
    Quid
    sibi
    vult
    ergo
    J oannes? Unde
    inlerpositus, tindc
    prae-
    missus?
    Magtuisigitur J oannes,
    cujus niagniiiidini
    cliamSatvator leslimoniimi
    perliibet,
    dicens: Non
    surrexilinternatos mulierum
    tnajor
    J ounnc
    Baplisla
    (Matth. xi, 11).
    Prsecellit
    cuuctis,
    eininct
    universis;
    anteccllit
    Propbcias, supergrediiur
    Patriarclias;
    et
    quisquis
    de nmlierenatus
    esi,
    inferior est
    J oanne.
    Dicitforlasse
    aliquis
    : Si intcr natosmnlicruin-J oan-
    ncs
    inajor est, major
    est Salvatore. Absit. .loannes
    enim natus
    mulicris,
    Christus aulem
    virginis
    n.itus
    est;
    ille
    corruplibilis
    utcri sinibus elfusus
    esl,
    isle
    impollutae
    vulvaeflore
    progenitus.
    Ideoautemcum
    J oannis nativitaie Domini
    generalio depulaiur,
    ne
    Dominusexlra veritatemvidcalur condiiionis bu-
    manae: si
    comparetur
    boniinibus
    J oannes, praemis-
    sus est' aule Deutii.Tanta in illo excellentia
    erat,
    tanta
    gratia,
    ut
    ipsepulalus
    sit Chrisliis.
    Quidergo
    dixitdeChrislo? Nos omnescle
    plenitudineejtts
    ac-
    cepimus(J oan, I, 16). Quidest,
    Nos omnes?
    Ergo
    Prophcta-, Patriarchae,
    Apostoli,quolquot sancli, et
    anteincariiatioiicm
    pramiissi,
    vel abincarnaio
    missi,
    omnes nos de
    plenitudineejusaccepimus
    : nos vasa
    sumus,
    illefonscst.
    2. Ul
    Cltrisli,
    sicJ oannisnativilas
    plena
    tnysterio.
    Itemet
    uiriusquepassio.
    Si
    ergo
    intelleximus
    myste-
    rium,
    fralres
    mei,
    J oannes bomo
    est,
    CliristusDeus
    esl:
    liumilietur
    hoino,
    et exaltelur
    Deus,
    sectmdum
    illud
    quod
    deDomino
    ip.se
    J oaiuies
    dixit,
    Illum
    opor-
    tet
    crescere,
    meaulemminui
    (Id. m,
    50).
    Ul humi-
    liaretur
    homo,
    codienatuscsl
    J oannes, quoincipitint
    decresceredies: ul exalielur
    Deus,
    eodie iiatusest
    Christtis, quo incipiunt
    crescere dies.
    Magnimi
    sa-
    crameiitmn,
    fratrcscharissimi. Ideo
    cclcbramusNa-
    talem
    J oannis,
    sicutel
    Chrisli,
    quia
    et
    ipsa
    nativitas
    plena
    est
    mysterio. Quo
    mystcrio,
    nisi
    buinilitalis
    nostra;;
    sicut nativitas Christi
    plena
    cst
    myslcrio
    altiludinisnostra;?
    Ergo
    inboiniiie
    rainuamur,
    ut in
    Deo
    crescanius;
    in nobis
    liiiiniliemur,
    ut in illo
    exalteniur
    ;
    liuinilioturhumana
    praesumptio,
    ut cre-
    scat divinamiseraiio. Nam
    liujiis
    rei
    sacramentum
    eliamin
    passionibus
    amborum
    impleliim
    esl. Ul mi-
    nueretur
    homo, caput
    J oannis abscinditur: ut exal-
    tetur
    Deus,
    Cbrislusin
    lignosuspendilur.
    5. CurJ oannesliicernu
    dicius,
    ei anieCliristnm
    prw-
    missus.Curvox.
    Legistypumgessii.Quarcautembeaiura
    J oannemDominusetSalvalornostcrlucernamessedi-
    xeril,etquareeumniitliaiiie
    sevoluerit,breviter,siju-
    belis,
    Cliarilatisveslrse
    aiiribuscupimusinlimare.
    Prae-
    missusesteiiimvelutvoxanteverbuin
    ,
    lucernaante
    solem,prsecoanlejudicem,servusanlesdomiiium,arai-
    cusanic
    sponsum.
    Et
    quia
    universummundtim
    pec-
    catorumleiiebraeet nox infidelilatis
    oppresserat,
    et
    solem
    jusliliseaspicere
    non
    valebat; beatus J oannes
    quasi
    lucerna
    prscmittitur,
    ul cordis
    oculi, qui lippi-
    tucline
    iniquitatisoppressi magniim
    et veruni lumen
    vidcreuon
    polerani,
    adlumenlucernse
    priinumquasi
    lenuem
    splendorem
    videre
    consuescereiil;
    el
    paula-
    tim
    peccatorum
    nubilo
    remoto, etinfidelitatislnunore
    digesto,
    advenicntc
    Cbrislo,
    abilloccelestilumine
    lae-,
    tificari
    possentpotiusqtiamtorqucri.
    Sictitenim
    lip-
    pientes
    oculos ad videndum
    provocas,
    si
    exiguum
    splendorem
    Iticernae
    ostendcris;
    et
    amplittscrucias,
    si liinicn
    magnumingesseris
    : itaDominuset Salva-
    tor
    nestcr, qui
    cst lumen
    verutii,
    nisi
    prius
    beatum
    J cannemvelut lucernam
    prsemitteret,
    claritatemil-
    lius tctus mundtis suslinerenen
    ppsset.
    Lequatur
    J oannes,
    et dical,
    Ego
    voxclamantisindeserto
    (ld.,
    i, 25).
    Vox
    erat; quia
    VerbiDei
    spiritureplebalur
    *.
    1
    itaeditiet Eusebius. Al Mss.duocb.,vox
    erat;
    quia
    rerbum
    prceibat
    :
    clamabat,quiaspiritu
    sancto
    plenut
    erat.
    91115
    APPENDIX. 2116
    Sicut
    sermo vocis
    quodam
    modomirasterio ac velii-
    culo
    adaudientem
    a
    J oquente
    transmiiutur
    ;
    Uallle
    Chrisirimsonans,
    Verbi erat minisler el
    porlitor.
    Sanctus, inquam
    ,
    J oannes
    typum
    in se
    Legis, quse
    Christumlongeper
    signa
    etmd.cia monslrabat,
    oslen-
    dif et ideo
    misit
    adChrislum
    diiosde
    discipulis
    suis.
    Isli duodiscipuli
    a J oanne
    adCbrislumnussi,
    forte
    duo
    populi
    sunt, quprura
    unusexJ udseiscredidit al-
    ter ex Genlibus.
    J eannes
    dirigtt
    ad Clinsttim;
    Lex
    mittUadgraliam,
    et
    per Evangelii
    fideni,
    veleremde-
    siderat
    astrui
    veritatem.
    i Adltortatio.
    Nosvero,
    fralres cliarissiuu,
    ul tam
    sanclam
    feslivitatem
    nonsoluin
    corporali,
    scdeliam
    sniriluali
    cum
    gaudio
    celebrare
    possimtis,
    sccundum
    vires nostras
    addandaseleemosynas,
    et ad lenendam
    cnmomnibiispacem
    nostrosanimos
    prccparemus
    : et
    abomni scurrilitate
    vel
    tnrpiloquio
    nonsoluin nos-
    metipsos
    sedct omnem
    familiamnostramel umver-
    sos adnos
    pertinetites
    pro
    atoore Dei cl zelosarielse
    disciolinsoprolribere
    tolisviribus laboremus, necper-
    mittamusvoluptuosos
    quosquc
    solemnitatemsanctam
    canlica
    luxuriosaproferendo
    pollttcre.
    Ttinceiutii
    pro
    nolnssanclus
    J oanncsquidquidpctienmus
    potent
    ob-
    tinere
    si nos festivitalem
    suam
    pacificos,
    sobrios,
    castos' absque
    ullo
    turpiloquio
    cognovcnl
    celebrare.
    H-cerao
    fratres charissimi, pro paternu
    solhciiu-
    dinesu^ero
    : namDco
    propitio
    ita devesfradevo-
    tione conlido, quod
    iionsolumvos
    ipsos,
    sedetiam
    ohinesqui
    ad vos
    pertihenl,
    ciimommhoiiestateca-
    lOssobriosque
    conscrveiis.
    UndcDco
    gratiasagens
    stirmlico,
    ul
    qui
    vtibisdedit ea
    qure
    sanclasunt iidc-
    liler incipere,
    concedat
    vobisfcliceto
    perseveranliara
    custodirc, qni
    ctimPalrc
    el
    Spirilu
    sanclovivit ei re-
    gnat
    inssecula
    sseeulorum.
    Ainen.
    SERMO
    CXCVUI
    (a).
    mNalali
    J oannis
    Baptistte,
    m
    (b).
    i J oannes
    singulari
    celebrilate
    colitur. liutnana
    extedit
    merita. Hodie,
    dileciissimi fralrcs
    ,
    J oan-
    nis qui
    Domini
    prcocucurril
    advcntum,
    natalemdiem
    colimus
    quod
    nulli sanciortim
    meminimus attribu-
    ttim

    hodie, inquam
    ,
    nalalemdieraUnicaac
    singu-
    lari celebritate
    veneramur.
    Unde
    quia
    eura recle ex-
    lollere
    nonvalemus
    humanse
    voeis oflicio
    , prsedice-
    mus
    dominicse
    altestationis oraculo, proloqtiente
    Chrislo quia
    inter nctlosmulierum
    non est
    major
    J oanne
    Baptista (Matth,
    xi,ll). Ipse
    liocdicit ;
    ct
    ideoccnosce magnificenfiam
    laudisex
    digiuiaie
    lau-
    dantis-
    acsicdumnemo
    illo esse
    major
    asseritiir m
    tnatismulierum,
    datur inlelligi, qhod
    J oaiiuesliuina-
    norumfugit
    mensuram
    mentbrum
    l.
    2 Voxest. Cliristocrescenle
    mniuttur. Ghrtstumortu
    et conversaiione
    signavit.

    Ego
    vox clamunlisinde-
    serto(Isai.
    \h ,
    5)
    : liocesl dicere,
    Nonsum
    ego
    Ver-
    buro
    quod
    erat in
    principio-Detis
    apudDeUm;
    sedvox
    jpotius,
    id
    esl,
    miriisiersUmVerbi,
    ul
    per
    mead au-
    ditus hominurii sensiisque pervemat.
    Unde beatus
    Bapiisla pari
    humililale
    pronuntial,
    Illum
    dporlet
    crescere;
    meautemminui
    (J oan.
    m, 50).
    i//in, liiqtlit,
    ovortet crescere; quia per
    omnemmtindumChrisli
    Evangelium
    dilalatur
    : meautem
    tninm, qtua
    J oannis
    prophelia
    fmitiir.
    [lllumoportet
    crescere,qui
    entexal-
    laridus in cruce
    : mecmiemminui, qui
    sumiruncau-
    dtis in
    capite.]
    J oannis
    enim
    prophelia
    fitierii
    accepil;
    quia
    i
    qui prophelabatur,
    advenil. J oannes
    ergo
    ior-
    inatfi venturi
    Doniini nativitaie
    et conversatione
    5
    si-
    gnavit.
    J oannes nascitur
    de sene
    palrc
    : Christusde
    1
    itaanudEusebium.
    Atin
    Mss.,
    humanorum
    futt
    men-
    suramerilorum.
    meditis
    autem,supra
    huitianorum
    fttit
    mensurammerilorum.
    2
    Ms.
    gc.ytwlivitatem
    el conversalionem.
    (a)olim,
    desanctis
    56;
    et
    post,
    iu
    Appendice
    81.
    (b)
    Maximo
    perperam
    adscribitur in Thcodericensi.
    Ivis.
    Eusebianaest
    hoiniliade h'ocfeslo
    pfima,
    sedmu-
    tilatael
    iriterpolata.
    Adistamhotniliaih
    quajcumque
    riou
    pertinent,
    cpiniaenturansulis;eaque
    Csesariumreferreyi-
    deatur.
    "
    ,,..
    .,-.----
    matre
    virgine
    inmtttidi senescentis
    aetate; selate,
    in-
    quarii,
    illa
    quae
    efat
    fideet
    operibus
    infecunda. J oan-
    nesvenit
    desperatageneratione per sterilem;
    et Cbri-
    stusnaltira
    obslupescenteper Virginera.
    Illesalutem
    praedicavit;
    hic conlulil. llle
    baptizavit
    iu
    pceniteii-
    liarii;
    iste
    regenerayil
    in
    gratia.
    5. Liberlasillius in
    arguendo.
    Pravorum
    correptio
    quando
    exlra
    culpam
    oiniititur. Piumad
    pravos
    corri-
    gendosarlificium.
    Hicest euimJ oannes
    qui impicia-
    lem
    regis Herbdis, qui
    uxoremfratrisviventisinvasc-
    rat, publica
    auctoijitale
    condemnans
    , propter jusli-
    liam
    perdidit vitain,
    scdlitcratus est
    gloriam.
    Et nos
    interduiri
    progratia
    hominumvel limoreolfensionum
    prseferimus adiilationem,
    et vendimus veritalem
    ,
    [non
    limentes illud
    qttod
    terribililer
    scriplumest,
    Si
    nonannuntiaveris
    iniqno
    iniguilaleni suam, sanguinem
    ejus
    detnanutua
    recjuiram(Ezecli.
    m,
    18).
    Solenl ta-
    men
    aliquolies
    docloresEcclesiienon
    proiiegligcntia
    peccantium
    ab
    increpalionecessare;
    sed
    quia
    eos li-
    ment ex
    ipsacastigationead pejora
    mala
    prorumpcre.
    Quando pro
    hac rc non
    prsedicant sacerdotcs,
    non
    possunt
    habere de taciturnilaie realitm:
    quia
    sicul
    viri boni interdiimex dura
    increpationecorriguntur;
    ila econlraomties eliam
    superbi
    lenissima admoni-
    lione ad
    pej'orapraecipitiaprovocanlur.
    Naminlan-
    lum
    praedicalpres
    Ecclesia;
    aliquoties
    non cx voltm-
    tate
    ,
    sed ex hecessilale
    peccalores
    non
    arguunl;
    tit
    interdiim
    spiriluali
    medicanientoet cbaritatis artili-
    cio
    superhos.quosque
    etiam
    indignis
    laudibus
    prose-
    quaiitur
    : ut dumcrubescunl falsaesse
    quae
    dceisdi-
    cuniur,
    adeiTiciidaiioiiemvilaeet bona
    operaprovo-
    centur;
    scciiiidiimillud
    quod scriptumest, Quoniam
    laudalur
    peccalor
    iudesideriisanimm
    siue;
    el
    quiiniqua
    gerit,
    benediciittr
    (Psal.
    x
    , 5,
    sec.
    Hebrmos).
    El
    quia
    vcraest illa
    sapienlis
    viri seiitentia
    ,
    Sient vera latis
    ornat,
    ifafalsa
    castigat:
    nonest tamen
    impossibile
    apud
    Deum
    ,
    ul eliarii illi
    qui
    humanislaudibusinvi-
    lati bona
    opera
    exercere
    cceperint,
    Detisillishocin
    amorehi et consiietudinem
    vertat;
    secundumiilucl
    qriod
    de
    sapienlibiisquidaindixit,
    Bene
    consiiescere,
    pudebitdissriescerbietiterum,
    Bona
    loquamur,
    traus-
    iet sermo inafiecfum. Beatus tamenJ oannes
    piena
    et
    perfecta
    liberlate malnit
    injusta susiinere, quam
    jusla
    noii
    dicere.j
    Unde
    evangelico
    bealus
    ipse
    J oan-
    nes
    alloquib
    cordanoslrasaluiifero
    pulsat
    oraculodi-
    cens :
    Ecjo
    voxcldmanlisindesetio
    ,
    Parale viamDo-
    mini,
    reclas
    facite
    semitasDei iiostri. Si tenearaus in
    nobisverbum
    verilaiis,
    afiectum
    justitiae;
    erit inno-
    bis illa
    via, per quam
    lmniaiulm
    pecfus
    Christus in-
    gredilur.
    Ideoauiem
    dicit, Ego
    vox clamanlis. Vox
    prscconisjudicemloquiiur,
    clamor
    judicium
    commi-
    halur.
    i. Slaiusmiseriwvel
    {elicitalisquandoque
    mutandus.
    Et
    consequcnter aiinuntiat,
    Omnisvallis
    implebiiur,
    et
    omnismonsel collisliumiliabilur
    (Luc. ui, 4, 5).
    Hoc
    est
    ergoquod
    aliisverbis
    Evangelisla commemorat,
    Qui
    se
    exutlat,
    humiliabilur
    (id.xiv, II). [Veniettem-
    pus,
    fraires
    dileclissimi,
    ut se
    superbum
    fuissesine
    ullo remedio
    doloat, qui
    senuncsalubrifer humiliare
    dissimulat. Veniet
    lempus,
    tit bumiles elcventur in
    ccelos,
    et
    supCrbi
    ininferni
    profundamerganlur.
    Ve-
    niet
    iempus
    ut seavari omnes fuissediviles
    doleant,
    a
    quibus
    nuncCbrisli
    pauperes
    irridentiir. Nonserii-
    per
    iste
    qui
    nupc esf,
    humaiiseconsuetudinis ordo
    servabilur : non
    semper
    Lazarus fame
    torquebittir ,
    nec
    semper
    avarus divesdeliciarumabundantia
    per-
    frueiur : sed cilo et illede
    sterquilinio
    ab
    Augelis
    elevabitur in
    paradisum,
    el ille
    qui eleemosynam
    nb-
    luit
    dare,
    si
    poeiiilciitia
    non
    subvenerit,
    deluxurioso
    convivio
    rapielur
    in lartarum
    ;
    ut
    qtii
    inliocsaeculo
    pauperi
    noluil daremicam
    ,
    ininfernononfnereatur
    acciperegiitlain;
    et
    qui pauperempascere
    noluit de
    deliciis
    suis, pascat
    flafnraasde medullis
    stiis.]
    Nos
    vero, fraires, quaritum
    possnmits,
    J aboremus,
    ul
    quod
    superbia
    lumiauiii
    'clatuiriquereddiderat,
    hurailitate
    et maiisueiudine
    cbihplanetur; quodiniquitasdepra-
    vaveral,
    direclione
    justitisecorrigalur; quod
    malitia
    17
    SERMO
    CC.
    2118
    exasperaverat,
    bonilalis
    gratiatemperetur.
    Inter hscc
    studiainveniatnosChrislns
    .Doniinus;quiaipse
    con-
    ferre
    dignalus
    est viara
    , per quam
    nos
    [icrducat
    ad
    patriam
    : ut denobisdicere
    diguetiir,
    Ei inambutabo
    el inhabilaboin
    eis,
    el eroillorumDeus
    (Lcvit.xxvi,
    12).
    Si inistosaoculoambulaveritiniinbis
    ,
    illichabi-
    tabit innobis
    , qui
    vivilet
    regnat
    in sx-culasaeculo-
    ruih. Ameh.
    SERMOCXCIX
    (a).
    InKalaliJ oannis
    Baplistae,
    iv
    (a).
    1. J oannes
    parenlibus
    cqtnmendalur
    Atiritmdelerra
    lcgere qui
    iiovcrunl,
    ubi divitemseiiserunl
    venam,
    ibi
    quidquid
    est
    arlis, quidquid
    laboris
    est, impen-
    dunt. El nos, fratres, quia
    insanctoZachariaccele-
    steinvidemuslaierelliesaurum
    ,
    in
    ipso
    tolum
    quod
    sermonisest
    noslri, quod
    vesiri auditus
    esi, occupc-
    iitns; quateiius
    commuiielucrtim
    sit, qttod
    ''iiciii
    commtini labore
    acquisiluin. Fttit, inqtiil,
    indiebus
    Herodis
    regisJ udmw,
    sacerdos
    quidum
    nomiueZacliu-
    rius,
    etuxor
    ejus
    noinineElisabethde
    fdiubtts
    Aaron.
    El
    crunl, inquil,
    umbo
    jttsli
    tinle
    Deum,
    iiicedentesin
    oninibusmandatisel
    juscificationibtis
    Doinini sine
    que-
    rela. Beali
    igitur,
    fratrcs,
    quos
    in saicttloisto
    aliqua
    culpa
    iion
    perculit,
    nuilumvulnerat crlmen. Beali
    plane isti, qnos
    ulla non
    poluit aliquandotangere
    qiierela.
    Incedenles, inquil,
    inomnibusmandaiiset
    pislificalionibus
    Domini sine
    querela.
    Si
    pueritia,
    si
    adolescenlia,
    si
    juventus
    corumexsiitit sine
    querela,
    uJ ii lotummaximesolel esse
    querela: qualis
    esse
    pqtuit
    eorumsenectus? Si lale ftiil
    initittm, qualis
    esse
    poiuit
    finis?
    2. Elisabelhslerilis
    ,
    doneciransiret
    ciipidilalis
    sen-
    stis.J oannisencomia.

    Et non
    eral,inquil,
    i//is
    fiiitts,
    eo
    qiiod
    essetElisabelhslerilis
    (Luc.
    i. 5, 6,
    7).
    Non
    dixil,
    Nonerant illis
    filii; sed,
    Nonerat illis
    filius
    :
    qtiia singularis
    fuiurus
    erat, qiti
    de talibtiserat
    nascilurus. Audi Domimundicentem
    ,
    Nonest
    major
    iiiier natosinulierumJ oanne
    Baplisla(Maltli.
    xi,
    11).
    Eo
    qnod
    essetElisabethslerilis. Erat
    quidein
    Elisa-
    bethsterilis
    corpore,
    scd fecundaviriutibus
    ;
    tarda
    soboli,
    sednontardaDeo
    ;
    non
    germineclausa,
    sed
    >
    tempbfe;
    non
    negata pignoribus,
    sed servata
    my-
    slerib. FralrCs,
    Elisabclhsaticiae
    parius
    nonablalus
    est;
    sed
    dilalus,
    donec
    perlransirel tempuscarnis,
    passipcorporis, conjugiinecessiias,
    voluptatiscatisa,
    cupidilalis
    sensus,
    el lolum
    qnod
    hunianamconfun-
    dit, gfavat,
    oncratconscicntiam.Mundabatureniin
    tongotempore
    sacrificii
    domus,
    sanctitatis
    hospitium,
    metatummelaloris
    Christi, angeli domicilium,
    aula
    Spiriliis saricti,
    Dei
    lemplum. Templum
    Dei
    estis,
    inquil Apostolus,
    el
    Spirilus
    Dci habilat in vobis
    (1
    Cbr.
    iii,
    16). benique
    ubi tola
    corporis
    sedataest
    querela,
    el in toltimfacti sunt sine
    querela
    : mox
    sterilitas
    fugil,
    reviviscit
    sencctus,
    fides
    concipit,
    parit
    caslitas,
    iiascilur
    raajor
    hoinine
    l, par Angelis,
    tuba
    coeli,pracco
    Chrisli,
    arcantim
    Palris,
    Filii nun-
    tius, signifersuperni regis,peccalorumvenia,
    J tidaeo-
    rum
    correctio,
    vocatio
    Genlium,
    et ut
    propriedicam,
    Legis
    et
    gralise
    iibula
    , qusediploidem
    stimmi sacer-
    dotis sancloPatri
    jungebat
    in
    corpore. Evangelista
    ergo
    virlutes
    palris matrisqite
    describil : ut ex
    generantium
    nicritis
    dignitas germinis noscerctur;
    et
    probareiurmajor
    lioinine,
    qui
    ortu suoexcedebat
    legera
    nativitaiis human;e. Sed si
    processurusest,
    jam
    nascalur
    J oannes, qttia
    instal nativitasChristi.
    Surgat
    novus liicifer
    , quia jubar jam
    veri solis
    erumpit.
    Detvoccm
    prxco, quia
    adest
    judex;
    clamet
    luba, qtiia
    venit rex : cl
    quiaproccssurus
    est
    Deus,
    angelusjafti praecedat.
    5.
    Qiiam
    illusttis
    attgcli
    deJ oanne
    propheiia.
    Eam
    ipseimplel
    necdumnulus. Veruin
    quia quod stipra
    hominem
    est,
    homo rcferre non
    sufficit;
    virlutem
    1
    m
    Mss.,
    Itominiim.
    (a) plirn,
    desanctis
    22;
    el
    post,
    in
    Appendice
    77.
    (/i.lpsa
    ostPetri
    Chrysologi
    tiavemiatis
    episcopi homilia,
    hictahreri rioh
    pfocul
    abexordio
    decurtata
    nascentis
    angeliaiigelus jamloqtiatur. Diidt,inquit,
    Angelus
    adZticliariam: Ne
    timeas,Zacharia,
    exaudila
    est obsecraiio
    lua,
    et Elisnbeihuxor tua
    pctriet
    libi
    filium,
    el vocttbisttomen
    ejus
    J ounnem;
    el erit
    guu-
    diumlibi et
    exsnltulio,
    etmulii in nalivitale
    ejusgctu-
    debunh Etii eitiin
    mugnus
    coramDomino
    ;
    viiiumet
    siceramnon
    bibel,
    el
    Spirilu
    sanclo
    replebilur
    cidlntcex
    uteromatris
    suce,
    ti mullos
    filiorum
    lsrncl conVerlet
    ad DominumDeum
    ipsorttm.
    El ecce
    prtvcedel
    aule
    illumin
    spirilu
    el virluteEtimconverterecorda
    pctlrum
    in
    fitios,
    ctincredulosud
    pritdeniiamjnslorum, parart
    Domino
    plebemperfeclum(Luc.
    t,
    15-17).
    Vacat
    hic,
    fralres,
    liiimanusscniio,
    silct
    pncdicalioIraclatoris,
    quandoangclicopneconio
    J oannis
    gloriapracdiealur,
    virlus
    iiisonat,
    laus collatidatur: uec est
    quod
    illi
    jamadjicial
    bomo. cui Deusconiulil lolum.
    Sphilit,
    inqtiit,
    sanclo
    replebilur
    adhucex uteromctlrissuw.
    Videiis fraires, queiiiadiiiodum
    J oannes anic
    per-
    vcnit atl cciduui,
    quamlaugeret
    terram;
    anle
    acce|)it
    divinum
    Spiiilum, quain
    liumaiiirai
    ;
    anle
    suscepit
    diviiiamuiiera, quani corporis
    menibra
    ;
    anle
    ccepit
    yivcre
    Dco
    , quam
    sibi : imo aute vixit ille
    Deo,
    qiiani
    Iteusvivcrel illi, jnxla
    illud
    Apostoli,
    J amnbn
    egovivo,
    sedvivitinmeChrislus
    (Galat.n,
    20). Sexto,
    inquii,
    mensc.sutcmairiscxsulial in uiero
    (Lttc.i,
    44),
    et inulernra
    Virgiuis
    venisseiiuniiaiChrisluih.
    Fervens
    nuntiiis, qtii
    auli;
    gcslivit
    niiniiare
    quam
    vivere.
    Impaliens
    dux
    , qui anlequainpcrveniret
    atl
    ccrpus, pervcnit
    ad
    regeni,
    antc
    rapuit
    arnia
    quam
    nicmhra,
    anteaciem
    petitquam.lucera,
    et ul vinceret
    inunduni,
    vicit aute naturaiii.
    I|ise
    enimsinevisce-
    ribus visceia malris
    exsuscifal;.
    ct
    qnia
    tardabat
    corpus
    ,
    solo
    spirilu
    i::
    plet evangelizaniis
    officium.
    Quid
    dicani,
    fratres? J oaiines
    atiteqtiiirii
    Christttm
    praecedcrel,
    se
    ipsumpraccessit. Pairis, riiatris,
    J iliicorda iiiius
    alqtie
    idcm
    implcl Spiritus
    sahcliis
    ;
    ut uno sanctilatis
    organo
    resonct iialivitalisDPlni-
    nicaecanlileiia.
    SERMOCC
    ().
    mKalaliJ oannis
    Bapiista;,v(b).
    1.
    Imperater
    cceli el terne
    qui
    nos ftiit visilare
    dignalus, Proplielarmii
    oraculisolimcsl
    pracdicatiis.
    Al)
    ipsoquippe
    exordiomundi
    pr;cdicalirs
    est nobis
    advenlus Doniini Salvatoris.Noneiiim
    potuit
    venire
    Verbuminterramsinevoce
    pneconis.
    Pnedixerunt
    Prophelic, qui
    veiilttruni DorainuniChristuranitn-
    liaveruni in
    carnem;
    sanclus vcro
    J oannes,
    cujus
    liodiecelebrandusNaialis
    illuxit,
    nonsolumYerbura
    prophctavit,
    sedcxiwis deinonslravil. Meritoinier
    cseteros
    Prophelas raajorappellalur, qtti
    nonsolum
    praedicavit
    et monstravit
    ,
    sed etiam
    baplizavit.
    Major
    J oannes
    Baplista
    dietus est : ut lamen non
    sit
    discipulussupraMagistrum, neque
    servUs
    super
    Doiiiinum
    ,
    In ncttis
    , inquit,
    tnulierumnonstirrexit
    major
    J oanne
    Baplisla (Malth.xi, 11).
    Mutieium
    dicit: nam
    qui
    ex
    Virgine
    natus conditbr et recior
    mundi est el doiiiiniis....
    2. Missusesl
    angelus
    itl
    templtiin
    ad
    Zacliariam,
    qni siiscepturum
    cuinfiliiirriin senecluie
    nunTiaVit;
    Yirgini
    eliamMaria;
    angelus
    nuntiusfuit : sedMaria
    credidil,
    Zacbariasdiffidit Et
    qui diffidil,
    silenlio
    conileninalur;
    quse
    credit,
    laudibiisjionorhtur....
    0 beala
    maier, qu;e
    lalcm
    portavitnatittii, qtfi
    Dei
    Filium
    pnectirrensmmtiavii,atqttebaptizavil!
    Cariiit
    Elisabetb slerilitaiis
    opprobrio, qntc gentiit
    filitihf
    deccelo
    proraissiiin,qui
    iiiundi divitias
    conlemnens;
    coelesiia
    regnaquaesivil.
    Ut
    pneirel
    Verbtiminvir-
    tuleet
    spiritu
    Eli.e
    ,
    adbticinuiero
    positus,
    Malris
    Dominiatlesse
    pra-seiiiiamcognovit.
    Venicntisleslis
    esf
    fidelis,Scripluradicenle,
    Ul
    fucta
    est voxsalu-
    talionisluw in auribustneis
    ,
    exsullavit
    infansprw
    (a)Alias,
    inter
    vignerianos5,
    in
    parle
    secunda
    Supple-
    menti.
    (b)
    ln
    Appendice
    mtnc
    primuni
    eolloCatur. iuuliluscstet
    mendismultis
    hiquinaius,ueque
    cuiii
    Atigastihiaiiis,
    si
    dicendirationem
    sjicctes,conijiarandus.
    2119
    APPENDIX.
    2120
    gaudio
    inuleromeo.
    Ipse
    mihi demonstravit
    quia
    tti
    es malcr Domini
    mei, qtiae
    venisti ad mc. Antemihi
    magislcr
    faclusesl
    qnara
    filius;
    ante me
    ijisedocuit,
    quaraego
    eumlactarem;
    nondiimscit
    pulsarc
    ubcra
    'mea,
    el novit instruerecoiiseieiiiiaui ineani : cceluni
    et lerram iioiidumvidil,
    et inlra viscerameaDcuni
    cceliac lerra;
    cognovit. Qnalis
    esl iste
    iuinlius,
    qui
    deoccultis
    cognoscat
    Dominum? Inoccullis
    loquitur
    niyslerium,
    nunliat miraculum.
    5.
    Unde, inquit,
    tnilii,
    ul veitialad me tnater Do-
    mini
    (Mattli,
    i, 11, 44, 45)
    ?Unde
    lioc,inqtiit,
    mihi?
    lpse
    eiiim Deus, cgo
    homo
    ;
    illc
    Dominus, cgo
    au-
    lem servus
    ;
    ille
    Crealor, ego
    creaiura :
    ipsc
    nie
    plasmavil
    intra viscera,
    qui
    suae nialris
    implevit
    visccra. UndeIwc
    , inquit,
    tttihi? Nullasunt
    merila,
    el
    prseceduiit
    milri divina bcnelicia. Dua; invictae
    yiriutis
    siral
    raatres, slcrilis,
    et
    virgo.
    Dusenaves
    oneralsede ccelo: una fert
    promissum
    de
    viro,
    alia
    portal
    Verbtimex Deo : una
    prsemisil prscconem,
    alia tulit
    judiccm;
    una lucerna
    illuminalur,
    alia
    sole:
    virgo porlal
    sponsum,
    slerilis fert amicuin.
    Namet
    lcmporibus
    disl.inclis
    paruerunt
    certissima
    signa
    sanclitalis. J oannes nascitur die deficienle
    ;
    Dominus nasciiur die crcscente : ul caro
    deliciat,
    spirilus
    convalescat.
    Oporlel crgo,
    fratres
    cbarissimi,
    in tanlis mirabilibus
    gaudcntes,
    ul credamus el de
    Adani facere
    4
    ,
    et fecttndani reddere slerilem.
    Qui
    matris servavit
    pudorem, assumpsit
    nomen
    floris,
    non amisit candorem;
    pudorem
    servavit
    virginis,
    mysterii
    lumen exhibuit.
    Qui
    sc
    ipsum
    iradidit
    pro
    nobis, prsestel
    etiamel
    prospcra
    nobis.
    Qtti
    vivit et
    regnat
    insaeculasceculorum.Amen.
    SERMOCCI
    (a).
    InNatali
    apostolorum
    Pelri et
    Pauli,
    i
    (b).
    1. Pelrns
    per signa,
    Pctulus
    per Epislolas ubique
    clarus.
    PrimumPelri
    signum
    clauclisanalio. Rri
    httjus
    conveniettlio.
    Pelrtts
    pelra,
    Paulns vas
    ;
    ambo
    quam
    Ecclesimnecessarii.Noiuni vobisomuibiis
    est,
    fratres,
    et universoiiiundonoiissiniura
    , quod
    heaiissimorum
    Pelri et Pauli Malalisest bodie
    ,
    nec
    aliqiiampartem
    orbis latere
    polesl
    lanta devotio:
    siqiiideui
    ctimde
    bis dicat David
    proplieta,
    In
    pinnem
    lerram cxivit
    sonus
    eorum,
    el in
    fines
    orbislerrmverbaeorttm
    (Psal.
    xviu,5);
    in oinnem lerram niirabilis Petri virtus
    diffusacst,
    et in (incsorbis terr;e
    Epislolarum
    Pauli
    verba
    pciielrarttnt. Quis
    cnini non
    aticiivil,
    quodpri-
    miiin
    s
    beatus
    aposlolus
    Petrtissedcnti ad
    Speciosam
    porlam
    templi claudo,
    et cx mairis sua: vcntreolim
    jam
    debili, pedtitn
    rcslituerit
    firmitatem;
    ut
    quod
    natura niinus
    coniuleral, aposlolir.agratiarepararcf?
    Cuni eiiim
    claudtts ille
    slipemrogans, aliquid pcctt-
    nisese ab
    Aposlolis
    crcderet
    accepturiira,
    ail illi
    apostolus
    Pelrus :
    Argentum
    el aurumtton
    lutbeo;sprf
    quod
    Itabeo,
    hoclibi do: innomineDomini
    noslriJ esu
    Chrisli Nazareni
    surge
    el aiitbula
    (Act.in, 6).
    Beata
    plane largitas, qua: pelenti argciuum
    quideni
    non
    conlulii,
    sed conlulit saniiatem! Beala
    largiias, qtia-
    de lliesauris aurumnon
    proliilit,
    sed
    protulil
    mcdi-
    cinaui I Beatuset illeclaudus,
    qui
    dum
    stipemquserit
    pecunisc,
    diviliasincoluinilatis
    accepit!
    Ilocenimab
    Aposlolis
    donaluin
    meruil,
    quod
    iiullis lliesatiris a
    medieis rediruere
    poiuissel.
    Primum
    crgo signum
    mirabiliumstiorumPctrus
    fecit,
    claudo
    pcdum
    resti-
    tuerido
    vestigia.
    Diximus
    frequenler, ipsum
    Petrum
    pelraro
    a Domiiio
    iiuiiciipatura,
    sicul
    ait,
    Tu cs
    Pelrus
    ,
    el
    super
    hanc
    pcirammdificabo
    Ecclesium
    meam
    (Mallli.
    xvi, 18).
    Si
    ergo
    Peirus
    petra
    cst
    supra quam
    a-dificaturEcclesia
    ,
    rccte
    pritis pedes
    sanat;
    ul sicut inEcclesia-fidei fuiidanicntumcon-
    1
    Forle,
    ut
    credamus,
    etDeummatrem
    facere
    virqinem.
    a
    Editi
    Augusliiiiaui, primus; repugnautibusAmhrbsianis
    etMss.
    (n)
    Olim,
    desanclis
    20;
    ef
    post,
    in
    Appendice
    78.
    (b)
    Exstat
    quoque
    inter
    vulyatos
    Ambrosii
    nomiueSermo-
    nes,ipsi
    yeriusforte
    quamAugustino
    irihutus.
    linet,
    itaet in hominemembrorumfundamenlacon-
    firmel :
    rccle, inquam, primiiiu
    inchrisliaiio
    pedes
    curat;
    ut
    jara
    non
    trepidus,
    nec iiubecillis
    possit
    supra pctram
    Ecclesitc
    stare,
    scd robuslus et fortis
    inccdere. Ubi aulemverbaPauli
    apostoli
    nou
    leguii-
    tur?
    Quis
    locusealitlerisnon
    inscribit,
    corde
    relinet,
    conversalione custodit?
    Qui
    Paulus a Doiuinovas
    clcctioniscsl noniinatus. liomira
    vas,
    in
    quopreliosa
    mandalorum Christi
    prsecepta
    conduiiiur ; boiuira
    vas,
    de
    cujus plcnitucline
    subslanlia viiso
    populis
    semper erogalur,
    et
    plenuni
    est.
    0|itimaAposlo!oruin
    noniina,
    pelra
    ei
    vasculum,
    necessariadoraiii Salva-
    toris. Doiniisenim
    pelrarum
    foriiludinc
    conslruilur,
    uiilitalevasisonialnr. Pelraad
    ftrniilalem,
    ne laban-
    lur,
    sustentat
    populos
    : vas ad cuslodiam
    ,
    ne ten-
    lenttir, operil
    Clirislianos.
    2.
    Quam
    congrucit
    quoduna
    die
    pussi, quod
    Petrus
    confixuscruci, quod
    dePctuli cervicelac
    proftiixctit.
    Exitus vero eorumdehoe sscculo
    quam
    beatus fue-
    rit,
    nemo
    qui
    nesciat. Nam
    prima
    ba:cin illisbeati-
    ludo
    csf, quod
    ambouua die
    passi
    esse
    noscuniur:
    scilicct ut
    quos
    una fides servitio
    devinxerat,
    una
    dies
    marlyrio
    coronarct. Dcindc
    ipsa passio
    diversa
    licel in
    singulisfueril,
    tamen
    quaiuarefe-faest
    gra-
    tiae saiielilate? NamPetrus
    crucis,
    sir.-.t
    Salvator,
    exiltim
    tulit,
    et dominicacclevotionis
    similitudinenec
    in morte
    discerplus
    est : scilicetut
    qtieni imitabatur
    fide,
    imitarelur et
    passione.
    De Pauli
    vero
    cervice
    ciraieam
    persecuiorgladiopercussisset,diciturfluxisse
    magis
    laclis
    unda, quamsangiiiuis,
    et mirutu inmo-
    dumsanclum
    AposloltiraBaptismi gratia
    in
    ipsa
    ca3de
    exslitisse
    spleiididumpoiitis quam
    cruentum.
    Qnae
    quidem
    res in sanclo Paulo
    stupenda
    nonesl.
    Quid
    enim
    mirtim,
    si abundat lacteuutritor
    Ecclesi;e?sic-
    ut
    ipse
    atl Coriuihios
    aii,
    Lacvobis
    poiumdedi, non
    escam
    (I
    Cor.
    m,
    2).
    Haecest
    planc
    repromissionis
    illa
    lerra, quampairibus
    nostris
    proinisit Deus,
    di-
    cens: Dabovobisterram
    fluettlem
    lacel mel
    (
    Exod.
    iii, 17).
    Nonenini de hac terra locutus
    est, qure
    ma-
    nantibus
    aquis
    cceniun
    involvit,
    Iutumquepermiscet:
    seddeillalerra Pauli et similium
    Pauli,
    qu;ej'uiter
    purum stiaveqtie
    dislillal.
    Qiise
    enim Pauli
    Epistola
    lioii melledulcior
    esl, laclecandidior?
    Quae
    Epistolse
    tanquara
    ubera
    , Eeclesiaruin
    populos enutriunt ad
    salutein. Decervice
    crgo Apostoli pro
    sanguine
    lac
    maiiavit.
    Lcginuts
    in
    Epistolaipsius, quoniam
    caroet
    sunguisregnum
    Dei tton
    possidebunt
    (I
    Cor.
    xv, 50).
    J am
    igilur
    Paulus
    possidetregnum; quoniani'caret
    sanguine, qui iinpedire
    dicitur
    regnaturos. Adbuc
    ergo
    Paulusin tenis
    posiius,
    eiiatuin
    regni
    coelestis
    siibslanliaintransforiiiatur.
    5.
    Quomodo
    marlyrttm
    celebranda
    memoria.Ideo
    fratrcs charissinii
    ,
    quoiiescuinque
    mariyrum me-
    morias celcbramus
    ,
    prselermissis omnibiis
    sseculi
    actibus sine
    aliqua
    dilatione
    concurrere debemusad
    domum
    Dci,
    reddere illis
    bonorificenliam, qui nobis
    saliileineffusionesui
    sanguinis
    pepererunt,
    qui
    tam
    sacralamhosiiam
    pro
    noslra
    propitiatioiieDomiiiose
    obiiilerunl:
    praescrlim
    cum dical ad
    sanctos suos
    oiiinipoicns Deus, Qui
    uos
    Iwnoral,
    melionoral el
    qui
    vos
    spernit,
    me
    spemit (Luc. x,
    10).
    Quisquis
    eV"o
    honorat
    raartyres,
    bonoral et
    Chrisium;
    et
    qtti sper-
    nit
    sanclos, spernit
    Doniinum
    nostitim
    , qni
    vivit et
    regnat
    cumPalre ct
    Spirilu
    sancto
    Deus
    ',
    elc.
    SERMOCCIl

    (n).
    inKatali
    apostolorum
    Petri et
    Pauli,
    n
    (b).
    1.
    Aposloli
    inter se
    pures,
    Pelro tameitct PatJ o in-
    feriores.
    Pelro
    potenliw,
    Paulo sciemiie
    clavis
    credila.
    Cumomnes beaii
    Aposloli paremgratiainapud
    iio-
    1
    Haecclausula
    sermonis201abesttotaaMs.
    t.,necvide-
    tur cohisrerecum
    superioribus.
    (fl)Oiim,
    deSanctis
    27;
    et
    post,
    in
    Appeudice79
    _
    (b)
    Inexcusislocumetiamliabetinlcr
    .Sermones Ambro-
    sianosetMaximianos. Ex
    maiiuscri[.iis
    vero,Auguslinoqui-
    dam,
    alii
    Ambrosio,
    scdmulto
    pluresMaximoassi-nant
    Hujus
    nomine
    legitur
    initomauo
    Breviariodie
    au-^iulii!
    Denum.ovide
    Hegesipjium,
    lib.
    5,cap.
    2.
    "
    3121 SERMOccm.
    2122
    minumsanctitatisobtineanf,
    nescio
    quo
    (amen
    pacto
    Petrus et Paulusvidentur
    prse
    cseteris
    peculiari qua-
    daminSalvatore
    fidei virtute
    praecellere. Quod
    qui-
    deni ex
    ipsius
    Domini
    judicio possumus approbare.
    NamPetro,
    sicut bono
    dispensatori,
    clavcm
    regni
    cceleslis
    dedil; Paulo, tanquam
    idoneo
    doclori,
    magi-
    steriumecclesiaslicaeinstitutionis
    injunxil:
    scilicetut
    quos
    isteerudierit ad
    salutem,
    ille
    suscipiat
    ad
    quie-
    tem;
    ut
    quorum
    corda Paulus
    patefecerit
    doctrina
    verborum,
    eorumanimabus Pelrus
    aperiat regna
    cce-
    loiuiii. Clavemenim
    quodam
    modoa Christo scien-
    liaeei Paulus
    accepit.
    Clavisenimdicendaest
    qua
    ad
    fidem
    pectorum
    duracorda
    '
    reserantur,
    mentiumse-
    creta
    panduntur,
    et
    quidquid
    intrinsecus clausumle-
    netur,
    in
    palam
    raliouabili manifeslalione
    produci-
    tur.
    Clavis,inquam,
    est
    quae
    et conscienliamadcon-
    fessionem
    peccati aperil,
    et
    gratiam
    ad aelernitatem
    mysterii
    salutaris includit. Ambo
    igitur
    clavesaDo-
    mino
    perceperunt;
    scientiseislc,
    ilie
    potentise.
    Divi-
    lias immortalitatisille
    dispensat;
    scienlisethesauros
    iste
    largilur.
    Sunt enimthesauri
    scientiae,
    sicut scri-
    ptura
    est: In
    quo
    sunl omnesIhesauri
    sapienliw
    et
    scientimabsconditi
    (Coloss.
    n, 5). Ergo
    beati Petrus
    et Pauluseminenl inter universos
    Apostolos,
    el
    pecu-
    J iari
    quadani praerogativaprsecellunt.
    2. Pelrusel Paulusmeritis
    wquales.
    Curuno
    die,
    uno
    in
    loco,
    subuno
    tyrannopassi.
    Cur in Occidenle.Ve-
    rum inler
    ipsos quis
    cui
    praeponalur,
    incertumest.
    Puto enimillos
    aequales
    esse
    meritis, qui acquales
    suut
    passione;
    ct simili eos fidei devotione
    vixissc,
    quos
    simul videmusad
    marlyrii gloriampervenisse.
    Nonenimsinecausafactum
    putemus, quod
    una
    die,
    uno in
    loco,
    unius
    tyranni
    toleravere sententiam.
    Unadie
    passi
    sunt,
    ut adChristum
    pariter perveni-
    rent; unoin
    loco,
    nealteri Roma
    deesset; sub uno
    perseculore,
    ut
    sequalis
    crudelitas
    ulruuique
    constrin-
    geret.
    Dies
    ergo pro
    merito,
    locus
    pro gforia, persc-
    culor decretusest
    pro
    virtute. El in
    quo
    tandeinJ oco
    martyriumpertulerunt?
    lnurbe
    Romana, quseprinci-
    patum
    el
    caput
    obiinet nationum
    fscilicei,
    ut ubi ca-
    put superslitioniserai,
    illic
    caput quiesceret
    sancti-
    tatis; el ubi Genlilium
    principeshabiiabant,
    illicEc-
    clesiarummorerentur
    principes. Cujus
    autemmeriti
    sunt beatissirai Pelrus et
    Paulus,
    hinc
    possumus
    in-
    lelligere, quod
    cumDominusOrientis
    regionempro-
    pria
    illuslravcrit
    passione,
    Occidentis
    plagam,
    ne
    quid
    minus
    csset,
    viccsui
    Apostolorumsanguine
    il-
    luminare
    dignatus
    est. El licet illius
    passio
    nobissuf-
    ficiatad
    salutem,
    tameneliamhoruin
    marlyrium
    no-
    biscontulitad
    exemplum.
    5. Morliseorumcausa. Orationisvitius. Cur Simon
    Magus
    volareinaltum
    permissus.
    Hodiema
    igitur
    die
    beati
    Apostolisanguinemprofuderuut:
    sedvideamus
    causara
    quare
    isla
    perpessi
    sunt : scilicel
    quod
    inler
    caeleramirabilia etiam
    magum
    illumSimonemora-
    tionibus suisde aeris vacuo
    praecipiti
    ruina
    prostra-
    verint. CumeniinidemSimon se Chrisium
    diceret,
    et
    tanquam
    filiumadPatrem assereret volando se
    posse
    conscendere, atque
    elatus subilo
    magicis
    arti-
    busvolare
    ccepissel;
    tuncPetrus fixis
    genibus.preca-
    luscst
    Dorainura,
    el
    precalione
    sanctavicit
    magicam
    levilalem. Prior enim ascendit ad Dominumoralio
    quamvolatus,
    et
    antepervenit justa pelitio quam
    ini-
    quapraesutnptio.
    Anle,inquam,
    Petrus interri.s
    posilus
    obtinnit
    quodpetebat, quam
    Simon
    perveniret
    adcoe-
    lestia
    quo
    lendebat. Tunc
    igitur
    Pelrus velut vinctum
    illumdesublimi aere
    deposuil,
    et
    quodampraecipilio
    insaxoelidens
    ejus
    crura
    confregit;
    et hocin
    oppro-
    briumfacli illius: ut
    qui paulo
    antevolare tenlave-
    rat,
    subiioambularenon
    posset;
    et
    qui pennas
    as-
    sumpserat, plantas
    araitleret. Sedneforlehocmirum
    videatur, quodmagus
    iste
    praesenteApostolo per
    ae-
    rem
    aliquandiu
    volitaverit,
    hoc
    patienlia
    Petri fecii.
    Permisit enimillumsublimius ascendere
    ,
    ut allitts
    1
    Itaiu
    Augustinianis
    etAmbrosianis editisetinnonnul-
    lisMss.inaliisautemet
    apud
    Maximum, peccatorum
    dura
    corda. ,,
    .
    _.,,:-
    SANCT.AUGUST. V.
    caderel: voluit eumin
    excetstimlevari ad
    conspec-
    tum
    omnium,
    ut ruentemillumdeexcelsooculi om-
    nium
    pervidcrent.
    Ilaec
    igitur
    est
    iniquitaliselafio,
    ut
    in aliumse
    ferat,
    insublimese
    erigal:
    sedsanctaora-
    tio omnemhumiliat
    superbiam,
    universam
    dejicit
    va-
    nitaiem.
    SERMOCCHI
    (a).
    mKatali
    apostolorum
    Petriet
    Pauli,
    ni
    (b).
    1. Petrus ad
    J udmorum,
    Paulus ad Genliumsatu-
    temeleclus.Ilodieduoscliristiani nominis
    fimdatores
    exsultantisEcclesiaefestaconcelebrant. Hi enim
    duo
    elecii stitit adduorum
    populorurasalutcm; Pclrusad
    J udaeorum,
    PaulusadGentium:
    Pefrus,
    ut in
    J udaea
    veterem ac desertum
    repararet agrum, atque
    eum
    subumbra
    Legis
    infrucluosiimet a calore veri
    solis
    abscondilum,
    lidei salubritate el
    gralise
    fecundaret;
    Paultis vero ad Geutes
    mitiitur,
    ut terram
    novam,
    quse
    nullaraanteadederat
    frugera,
    nulliimfueral ex-
    perta cullorem,
    aratro dominicsecrucis
    proscinderet,
    et inrudi
    campo
    Christi ncvellam
    infatigabilisopera-
    rius excitaret. Petrus
    itaque
    vineam ubi
    jam
    fuerat
    rcparat;
    Paulus
    planlat
    ubi non erat.
    Petrus inJ u-
    daeisarborcm ab
    antiqui germinisnobilitaie
    degene-
    reminradice sua
    excolit;
    Paulus vero in alieno fo-
    mite
    peregrinos
    Geniium
    ramosinserit.
    Petrus inJ u-
    doeisdevite
    spinasresecat;
    Paulusin
    Genlibusuvam
    derttbetovindemiai. Petrus
    domumresedificalinrui-
    nosis;
    Paulus novis
    erigit fundamenlis. Petrus in
    J udaeis male fecunda
    excolit;
    Paulus in
    Genlibus
    nondumcullafecundal. A Peiro inJ udseisolea
    repa-
    ratur;
    aPaulo inGenlibusolcaster inseriiur.
    Petrus
    inJ udaeismollit
    duritiara;
    Paulnsin Gentibus
    illumi-
    nat
    iguorantiam.
    Pelrus tenebras vitiatis
    pellit
    ex
    oculis;
    Paulus reddidit oculos a nativitate
    caccaiis.
    Varioacdivcrso
    genere
    innumeri
    populi
    ad tiniusre-
    gis
    militiam
    congregantur;
    ac sic duo
    polentissimi
    ducesPetrus
    aniiquiim
    develeribus
    reducit, Paulus
    novtimdc tironihusChrisli conducit
    exercitum.
    2.
    Negolialoressunl,
    et
    spiriluules dispensalores.
    Discurrunt
    ilaqueper
    univcrsummuiidumduo
    splen-
    didissimi
    negotialores, porlantes
    coramGentibusct
    regibus
    et filiisIsrael
    pretiosa
    fidei mercimonia. Cir-
    cumferunl aromala
    justiliae,
    thura
    divinasveneraliouis,
    inceiisuin
    corapunclionis,
    balsaraumcaslitalis. Illi
    igi-
    lur sal
    prudeiitiaespiritualis, de
    quibus dicitur, Vos
    eslis sal lerrm
    (Matlh.
    v,
    15); quibus uiique
    animae
    condianlur,
    et inviolatseabaeterna
    peecali
    corruptione
    serventur.
    Erogantper
    ouineni lerram
    spirituales
    dis-
    pensatores pretia
    salutis, tbesauros
    sanctitatis.
    Quae-
    runt
    quos
    secumad ccelumattrabant
    piissimi
    ani-
    marum
    parentes, dispares partittmstudiis, operum
    merilis
    pares.
    5. In muliis
    wquales.
    PaulusNovi
    TestamentiJ onos.
    J Equales
    enim illos ac similes
    per
    varia ac
    diversa
    virlutum
    genera
    dixerhn. Namelsi cum
    Petro Chri-
    stus vixit in
    lerris; sedPaulum
    compellarenon de-
    dignalur
    e coelis
    [adhuc
    eliam
    persequentem.
    Sed
    in
    opere persequentis Apostoli
    fidem
    prsevidebat;
    et
    ideo
    quia prospexit zelum,
    honoravit
    affecium. Et
    quia
    sub
    proposiloplacendi Deo, agebatur ignarus
    ad
    culpam;
    statim
    post
    adinonitioncmcucurrit
    devotus
    (fl)
    Alias,
    deSanctis29.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Duliius
    erat
    apud Lovanienses, supposililiusapud verlinum
    et
    vindiugum.
    Si cumEusebianade hoc festo
    homilia
    conluleris,
    nondifficileex verbiset modo
    loquendi
    in-
    telligesejusdem
    esseauctoris
    utrunique
    sermoueiu,
    sci-
    licet
    ipsius,
    nisi
    faliimur,
    Eausli
    semipelagiani.ccrte
    pelagiaui
    hominissunl verbaistanum.5: Sedin
    opcre

    persecjuentisApostoli fidenipravidebat;
    elideo
    quiapro-

    spexit zeluni,
    honoravitaffeclum.verba habel Ain-
    brosianisermonisdeSS.Nazarioetcelso.
    Conclusio aliunde
    sermoni assula
    videlur;
    el
    Auguslinum,cujus
    nomine
    in
    RomanoBreviario
    legitur
    infestos. 1'etriad
    vincula,mini-
    merefert. Denum.
    1,
    2 et
    3,
    videEuseb.homil.de hoc
    fcslo.
    (Soixantesept.)
    APPENDIX.
    2124
    ad
    graliam
    ll.
    Qnamohrcm
    etsi in
    corpore
    nonesl lo-
    cutns ciiraCnristo
    p.ulus,
    non iniimsilludesi
    quod
    locuiusest Cliiistiisin
    Paiijo,
    dicenleeodein
    : Anex-
    perimentumquwrilh
    ejus qui
    in me
    loquilur
    Chrislus
    (II
    Cor.
    XIII,5)?
    Acsic
    queni
    foris
    praidicalionihus
    proferebat
    3,
    inlusci.rde
    gesiabat.
    Ncscio
    igilur quid
    ei defnerit sanciilatis,
    de
    cuj'uspectore
    Dominus,
    quasi
    de
    peculiari teniplo
    stio,
    salutaria
    popnlis
    red-
    debat oracula.Pelrusanibtilare
    siiperaquasdebiia
    soli
    Deo
    jxitesiaie prsesumpsit,
    et rerum
    obstupescenle
    nalur.i
    per
    insueii iliueris novasvias
    penduluui
    in-
    fc.reiis
    gressuni,
    lumeniiamarisdorsa calcavit: sed
    ii-inniihor
    Paulus, qui,
    sicul
    ipse
    desedicil, nocle
    el dieii)
    profundo
    nia.ris
    fnil
    (Id.
    xi,
    25).
    Non
    miiior,
    inqiiain,
    Paulus,qiiem
    velut Novi Teslumeiiii
    J onam,
    die ac n>cte
    per
    inaris
    profunJ ajaclaiiiin
    absorbttit
    fhiclns, cf
    reddidil,
    quasi
    sacrura
    deposilum
    violare
    no.ii audeiis, quasi
    fainnloeiiui sinniradacuslodiens
    IJ jacsiim
    populorum
    pra-dicalionibus
    reservabata.
    4. Petrus deslructor
    Synagogm,
    Ecclesiw
    reparalor.
    s
    Hicesl
    quoque
    beatusPetrusin
    illaccelesiium
    discipu-
    lorum
    s.cliolapraccipuus,
    ac
    prbnus
    idoncus
    qui
    verba
    vifae
    exChrisii ore
    suscipiens.perEvangeliipotestalem
    J uda-oruragenlemperdjtamqusererei,
    et abdicatos
    ad
    bair.edjlaleravocaret, inierpresLegis,
    asserlor
    gra-
    liae,
    destriiclor
    Synagoga-,
    Ecclesise
    reparator
    : etideo
    so.liis
    iiiier
    Aposiolos
    meruil audire, Amendico
    tibi,
    quia
    luesPelrus,
    et
    super
    hanc
    petrgmmdificttbo
    Eccle-
    suiiniiteam
    (Mailh.xvi, 18); digntis
    cerle
    qui
    a-difi-
    candisindonioDei
    populislapis
    essel adfiindanieii-
    111111,
    coliimnaad
    susieniaciilum,
    clavis ad
    regnuin.
    Di' lioc
    ail
    sernio
    divinus : Ei
    ponebant,inquit, infir-
    mos
    suos,
    ul nmbrasullem
    transeuntisPelri obumbrarel
    eos
    (Act.v,
    15).
    Si lniic
    opejii
    ferre
    poierat
    umbra
    corporis. quanlo inagis
    nunc
    pleniludo
    virtutis? Si
    t.unc
    Viipi>licaiiiibus pj-oderat
    aura
    qutcdampertrans-
    cuiiii.s.
    qnauioniagisgralia
    iiiinc
    permauenlis
    ?
    5. ViiicttloruinPelri commendalio. Merilo
    per
    omnes
    Christi
    Ecclcsias
    auro prc.liosiiis
    habelur ferruni illud
    prt-.naliiimvinciiloruin.
    Si tarainedicabilisliiil obnm-
    bra.iii)v.isiiaiiiis,<|uantoinagis
    caienavincienli?Ut
    umbra.
    i.uqham,
    traitseunlisPelri obumbrareleos. Si
    iiiauis
    q.iia-d.aiii sprcics
    vacua:
    imaginis
    liabere
    potuit
    iu.se vi n
    salulis,
    qiia.uio
    plus
    de
    corpore
    inci-uerunt
    allrahi-r.e
    saltibiilalis ferrco
    pnndere
    sacris
    impressa
    meiiibris^incnla
    passionis?
    Si ad
    praesidiasupplicau-
    liniulani
    pou-ns
    fuit aiile
    iiianyriimi, quanto magis
    cffic.iX
    iiii-t iriumphiira?
    Felices illi nexus
    qui
    de
    iuaniciscl
    c<>mp<-dihus
    incoronara
    inniaiidi, Aposlo-
    Itiiu
    c.ouliiigenies niariyrein
    reddiderunl. Felices
    cafena;, qtia;
    nudaiis
    pene
    ossibus inh;crenies, vivas
    rclit|iiias
    de
    sanguinis
    sudore
    jam
    allrita carnera-
    pue.iitiiit,taciusqiie
    menibrorumcruciaiussui sancti-
    iicat
    ihslrinneiilurii,
    in
    quo
    dnmafflicliocreseit ad
    pcenain,
    causa
    pcena:
    proficit
    ad
    gloriam.
    Fcliciavin-
    Ctila, qjn.i!
    reumsuuni
    usque
    adChrisli cr.uccmnon
    (a;n
    coiidciiinafiira,
    quani
    consecraluramiseruiit. In
    illa
    iia.ju
    cruceiniitai nicteeus sacrificitraiRed<-m-
    i.iori'., ca|iiie
    intefra
    demergi elegil.
    0 viriushu-
    nrilifalis
    ingcniUe,
    bonorari ctiain
    supplicii genere
    1
    Quaeclaudunturansulis, omitlitMs.f.
    J Ms.f.: csic
    quidem
    (ibrie, quem) linguaprmdicans
    hpminibus
    prwferebat.
    3
    QU32
    sequuntur
    nonhabet^:s.
    f.,
    sed eorumloeoha;c
    subjicit,quajetatius
    coluerent
    sujierioribus,
    el Eusebia-
    nosexdictaboihiliasensus
    magis
    exhibeul: retrus
    igilttr
    regni
    cmlestisclaves
    mcrv.il;
    el .anloadhttcin
    coipore
    cbnslitutocmlommctattstra
    puttterunt,
    sicut
    ipsedicit,
    scio
    hotriinemin
    chrhto,
    sivsin
    corpore
    siveextru
    corpns,
    retts
    scit,
    ruptumitsqite
    aa te-tiumcmlum.
    Qttw
    citmita
    siut,
    nonsolttmbeati
    aposloli
    i-etruset
    Paulns,
    sedetiummulii
    cumeiseiper
    eoscwleslesill-.isclaveslenere
    ttrbitrandi
    surit,
    qui
    stbi triis
    laboribus, invit:ml>et
    cooperantecitruto,
    iliiiuswcttli
    januamputef.-chml, qui
    si.ii
    iwiusjustilimiii-
    troducente.
    gratia
    reseranl
    spi,
    ituali
    fclkium
    meil irtim

    regiiante
    DominbnoslroJ esu
    christo,
    cui esthonorel
    qloria
    flswculaswcalomm.
    periimescit;
    et
    qui
    non recusat
    dominici tormenta
    palibuli,
    simililtidinem
    evpavcscittriuniplii!
    SERMO
    CCJ V
    (fl).
    InNatali
    apostolorumpelri et
    Pauli,
    iv
    (b).
    i. Pelrus a Panlo
    qttwrilur,
    el limel. Fiiioli
    mei,
    audile
    nos,
    et liberatevos. Currile
    provobis,
    el nobis
    praestalis
    et vobis. Cominiineerit
    gaudiuralioslruin,
    si vos
    viderinuis induereCliristum.
    J uvenes et vir-
    gines,
    seniorescum
    jiinioiibiisad
    graliam
    fcsiineit:
    mater nostra
    pariendo
    nondisccrnil a-tales.
    Ipsagc-
    nuit
    Pelrum, ipsagentiitAposlolosomnes,
    ipsageiuiit
    PatiJ um,
    ut ex
    lupo
    fieret
    agnns. Tanquam
    naliisest
    Saulus,
    crevit,
    et factusest
    niaginis. Bapijzatus
    est
    a
    matre, illutninalusa
    Palre;
    et
    ca;pit
    vellePelruin
    videre: et cum
    quaereret
    eumvalde
    vidcrc, magis
    eumPeirus
    coepil
    timere. AudivitenimPetrus
    quia
    Sauluseiim
    quaereret.
    Noli
    limere, beate
    Pclre;
    quia
    iion Saulus te
    qusent,
    sed Paulus vas eleclionislc
    cupk
    videre. 0 sancte
    Petre, benedic
    Paircm, et
    suscipe frairem;
    et
    habescum
    quopossis
    defenderc
    malreni. 0 beale
    Petre, quia
    conversusesl
    Saolus,
    mira.ris; qualis
    es
    ln,
    erit el
    ipselalis,
    et iunis
    vobis
    eritNatalis.
    Qui
    fecii exSanlo
    Paiilum,
    ipse
    focil ex
    SimonePelrum. Unusvos
    bonoravit,
    uiuisvoscoro-
    nabit. Mutavil
    persecuiorem,
    mutavitet
    piscaiorem;
    etsi le
    priorem,
    illum
    jiosieriorcra
    : lamcn
    ambobus
    iinura donavit bonorcm.
    Veni,
    sancle
    Paule, vcni,
    seqnere
    Petrum
    ;
    sed
    docentera,
    non
    lugientein.
    Fu-
    giehal, quando
    lehesciebat.
    2. Pauli saliilem
    oralio meruit
    Stepliani.
    Namiste
    beati-sinius
    Paulus,
    sicnl inleciioneAciuum
    Ap.islo-
    lorum,
    cum
    rcciiarewr, audivimus, coelesii voce
    piostialusest.
    Dinnfuritadcaulas
    Iii[<inarabie, dmn
    exosumsibi
    nomeniniiocenlis
    Agnipersequiiur,
    ilinn
    quaerildiscerpere
    aut
    vexare
    gregein,
    audivil alliso-
    nam
    vocem, Suule, Saule,
    quid
    me
    persequeris?Quid
    fruslra insanisti
    comra nomcn
    inenm,
    et occidisti
    Martyrem
    ineiini?Olim
    qiiidem
    debui
    perderele;
    sed
    Stepbantis
    nieusoravii
    pro
    le. El ille:
    Quises,
    Domi-
    ne? Et Donihiusad illurn:
    Egosum,
    inquit,
    J esus
    Nazarenus
    quem
    lu
    persequeris(Acl.ix, i,
    5). Caput
    decceloclainal
    pro
    membris.
    Inquietatur
    corpus;
    el
    decoeloinloiiai
    Chrisius, Saule, inquil, Suule, quid
    me
    persetpteris
    ?
    Quid
    esl
    qu<>driigieutis poli iiiugit
    arcanuin,
    ei contrastevitianiPauli mililia
    conquerilur
    cceli;
    uisi ut
    qtii
    nmi credideral
    resiirgeiilein,
    saliem
    crederet
    in
    ccelosedenlem? Nani
    dicitur Ananiau:
    Accedead
    eum,
    et
    signa
    eutn
    characleremeo: miilla
    enim
    palielur
    pro
    nominemco.Et ille:
    Domine,
    audivi
    amttltisdeviro
    hoc,
    quia
    muliamala
    fecit
    saticlistuis.
    Aitilli Doiniiuis:
    Vade,
    quoniutn
    vas
    eleclioni&est mihi
    (Ibid., 15, 15).
    3. Puulus
    patitur
    quce
    itifligebai
    mala. ObealeAna-
    nia,
    raeritoin
    liraore
    trcpidares,
    si fortismaiiunon
    esset cui
    railitares. Namideo
    prosternitur superbia,
    Ut
    erigalur sanctitas. Venit
    ergo Anauias,
    baplizavit
    Saiiluni,
    et fecil Paulum.
    Baptizavit iiipiini,
    ct lccit
    aguum
    : et
    coepiniushabere
    pra;dicaloreiii,quem
    ba-
    buiiiius
    |ierseciit<ircm.
    Deniqueccepupraedicare
    Cbri-
    stum,
    cui anlea
    resislelial; par..lii>
    paii proeo,
    conlra
    qucm
    anlea
    pugnabat.
    Patilur
    Paulus
    quod
    feceral
    Saiilus.Saulus
    lapiilavil;
    Paiilus
    la|)iilalus
    est. Saulus
    Cbrislianos
    virgisalfecil;
    Paiilus
    |iro
    CliriMo
    quin-
    quicsquadragi-nas
    una mimis
    acci-pil.
    Sralus
    [><:rse-
    cuttis esl Ecclesiam
    Dei;
    Paulns
    submissiisesl m
    sporla.
    Saulus
    vinvit;
    Paulus viiicliis csi i.l cluiii
    Saulussa-vicns
    qua-ril
    niinueri-iiuiiiernillCliiisliano-
    ruin,
    etiati)
    ipse
    accessit ad
    iiiiraeriimconfcssoitira
    () Alias,
    desanclis23.
    (b)
    lu
    A|jj,endice
    uuac
    |
    rimuaicollocatur.Dubiumv>-
    liiiquuat Lova.iienses,
    rcjiciuui
    .ut lalaiiiuverli.iuset
    \iiiiliugiis.
    Lno.iiiuveu-ri codi.-eo-i'i.ci.-.iisi ad.-cri..itiii-.
    inalii.-.
    quiiiusdaai.lugusti.i
    : scd liouiinsauc i.loctoni.ii
    erutii.ioiiet
    gravitaie
    liidiauuscsx. r.tilo
    ,
    avu.u..listal a
    superioribus
    seruiohibus187et 195.Habct verbaet>am
    nonnullasermonis
    proximesubsequeutis.
    2125
    SERMOCCV.
    2120
    Et dnmiiifcrt aiiis
    i.c.cm, su.ccpit ipsepro
    Chfislo
    hiorlem. Duininlrat
    lupusrapax
    inslabula
    pecudis,
    subiloet
    ipse
    faclusesl ovis.
    ltaquequisjamdt-speret
    de
    magnitudine
    criniinis,
    aut de burailitale
    generis?
    NainbeaiissiiiuimPetrum
    piscalorem
    raodo
    geiiibus
    provoliiiis
    ariofatexcellcntia
    impcratormii;
    iminaiiera
    credeiitiom
    pers
    cuiOremPaiiluraven<-raturGeiiiiiim
    multilridocredenlium,
    per
    DoiiiiitumnosirumJ CsUih
    Chrisitirii, qni
    cmn Palre et
    Spiriiu
    sanclo
    vivif
    ct
    regnat
    insa:culasaectiloriim.Airien,
    SERMOCCV
    ().
    luNatali
    aposloloruni
    Petriet
    Pauli,
    y
    (6).
    1. Pelri vocalio
    exponilur.
    Piscatoriset
    pe.rsecutoris
    sacratissimtimdiem,
    gefnimc
    f<-stivit;itis
    occursti,
    de-
    votione
    praecipua
    hodie celebramus;
    ille
    quo
    relia
    evasil sa-culi, isfe
    quo
    ex
    prac-done
    corifessnrfactus
    esiChristi.
    Eligit
    ecce
    duos,
    iinum
    piscatoreiri,
    alfe-
    rum
    grassatoreni.
    Illumvocal cx
    litlore',
    adisluni
    clamalexa-ibere:
    illumacceisil
    ex
    poiuo,
    isiuiutcr-
    rei dcccelo.
    Dumenini Peirus
    lineacasiralavaret in
    freto,
    Christosretia niisii inverbo.
    Cepit
    Chrisliis
    ,
    cepitet Peirus; Clirjstusdiscipulum
    ,
    Pclrus
    piscieu-
    lum: cl diiinlirciiiiidat
    gciilein squameam, ipse
    in-
    cidii inretia. Prwieriens, inqtiit,
    jcsusvidii
    duos
    fra-
    Ires, Simonemqtti
    dtcitur
    Peirus,
    ei Andrenm
    frultem
    ejus,
    retiq
    miltetilesin
    ijiare;
    erarii
    enim
    pkcaiores.Qui-
    bus'Clirisyiis
    sicait:
    Yenite,iuijiiil. pgsi
    me,
    et
    faciam
    vos
    fieri pisctitores
    hqnihium.
    Atilli reliclis
    relibus,
    se-
    cutisunieum
    (Mallli.
    iv, 18-20).
    Stabai.Petrus niobi-
    lifale
    gurgilis
    peiidule.s,
    et iuler obseuras
    aquas
    in-
    quieii
    maris,
    viciiwi
    quem
    iion habebat, anificio
    rei|uircbat.
    Niitabat
    siijit-r
    anibiguam
    iindam,
    ut
    pos-
    sei
    indagare
    capturainV
    Variofeffiir
    refertiirque
    vesti-
    gio
    ,
    stat niobilis,
    ct niovetiif slabilis".Riraaturinter
    ciecosmtifini
    germinis
    flnctiis, et-snb obscnraurida
    fugilivaminscquitiir
    praidam
    Conclnsiis
    aqua
    Carcer
    jacialur
    in
    pelagiis, disposilapratenditiir niuscipula,
    erigilur
    maculosussubui.da
    paries,
    iit caftca'
    pisCi-
    bu- in mari custodia: et duminsiiiiaturPelrus
    gre-
    gibusaequuris,
    ipse
    iur<-lialriciditSalvaloris. Fit de
    pradoiu- praed
    i,
    de
    piscalorepiscaiio,
    de
    pirata
    c;f-
    plivilas.
    Vii/e,inqiiii.posl
    mect
    faciamvosfieri pisca-
    tores
    hominum.At illi reliclisrelibus
    suis,
    secu.i snnt
    eum.tiiuiieuiinPeirus in
    haiiioqiiaeiiteoncluderep\-
    scein,
    haiiiiimverhi raisiiChrisius,el
    ipsurii
    lenuil
    pi-
    seaioreni. DisicndebaiPetrus sinuosbiini voluihiiie
    vacuamcorlinainl': et diim
    insequiiiirgravidiseinper
    aeqiioiisprolein, captorera
    suiiinfecitmlitloreChli-
    slimi Salvaloreni.Trahebat,
    et trahcbatUr: exercebat
    in
    sequorevio.Ientiam
    ,
    et
    paticbatur
    in uieule
    captii^
    ram. 0
    aquigenum
    pirata reptilium,
    deseruisti
    arii-
    ficiuraboc,
    muiasii de
    pis<e
    ad
    pisce.m.(Est
    enim
    Chiislus
    pscis
    ille,
    qui
    adTobiamascendildeflumine
    vivus:
    ujusjecoreper prtinaspassionis
    assato,
    fuga-
    lus est diaboltis;
    et
    per
    amariludinemfellisaffiaius
    esl c;ecus,
    et IMimiuatusesl
    iiiundiis.)
    De
    pisce,
    in-
    qnam,
    ad
    piscehi,
    dereti adE<
    clesiara,
    deinarfad
    foniem, decaptore
    facuisest
    captura. Rcliqtiit
    enitri
    saluinfluctuans,
    et cceiil amiiulare
    post piscein.
    Si-
    mililudoariis inllaiiiniatdesidcriumatidiciilis
    ;
    ul
    qui
    aiiti-
    captorium
    jaciebat
    in
    salo,
    verbi minc retia
    spargafin
    niurtdo Tunc onim
    pisces
    induxit;
    nunc
    aiitiin homines
    sagenisspiritualibu-
    irrelivil'.
    2 Pttuli conversio. Paulusautem
    parvus,
    sed cx
    parvo
    inagnus,
    duin dieeretur Saulus,
    sidere;e
    1
    ItaMss.r. et
    gr.
    At
    f.,
    sinuosavolumina,
    et vocat
    cohortem.
    Ineditis
    autem,
    ut alii
    qua.nplureshujus
    ser-
    monisloci,
    sicel istevitiosareddebaturinhuuc
    fnodufn,
    inion
    /it,
    volvit insevacuamcoilinam.
    "
    (a)
    Alias,
    deSanetis28.
    (p)
    la
    Ajipeadlce
    uunc
    primum
    cojlocatur.
    ExLova-
    nieiisiuuicensuradubius,
    ex veriiriiautemel
    viadingi
    Seriteiifia
    sujipdsililius
    est.Nou
    periliori
    sl.lo
    conscriptus,
    quahiserih6'superibr,t\\io
    cumsermoneia seuleuliiset
    yerbisquibusdam
    convenit.
    Vocisliibacoutefritiis. caditelisusaudacia,
    nt semi-
    nef eiecttisinmundodictrinani
    Sttule,
    inqnit, Suule,
    quid
    me
    persequeris?
    Ibat cnim Saubis furia-
    equis
    inveclus,
    dirumtoto
    pectore
    virus
    efflabaf,
    saiicio-
    rumqtiesangiiiiicm
    siliens, per
    tolamJ uda-aminsa-
    niseferebatiir
    habenis,
    ut Chrisii membralaniaret in
    terris. Fit vana
    religione
    crudelis el
    quaestionarius
    innoccntium. Per
    carapos
    sceleratissimi
    aggcris
    eva-
    gatur;
    ui J udaea
    qu;ejam primo
    saevieratin
    capile,
    crudelitaieiii exercerel in
    corpore. Acceperat
    enim
    Saulus
    poleslalem
    a
    principibus
    sacerdolum
    ,
    ut bo-
    mines fidei uostrse
    occideret.ei germiiiaritert'
    fidei
    campura
    iiiaiiuncfariadelruncarel. Dum'
    ergp
    pbflat
    SaulusfunereuincontraraililesChrisli
    gladiuto, fuj
    mineuiii deccelo
    aceipit telum;
    dura
    grassatifr, per-
    culitur;
    dnmChristi sanctos
    persequitur, viqletiio
    radioccelestislumiiiisc;ecalur: et
    qui
    silfflaiofiosii
    perbiie
    ailversusDeutu
    erigebatur,
    divinseVocls
    lerfi
    bilitale
    prosiernitur
    :
    Suule,
    inquit, Saule,quid
    iht
    perseqtietis(Act.
    ix,
    2
    9)
    ?
    Capul pro
    membris
    clairiaf.
    Inqiiieiaturcorpus;
    et inionatCbrislusin
    cdelisj'
    Saii-
    te, Saule,
    quid
    me
    persequeris
    ?
    Quid
    est
    quod
    rii-
    gicntispoli raugitl arcantira,
    etcontra
    saeviliatoPatili
    provinciaconqtierilur
    cceli; nisi ut
    qui
    nori
    credi.de-
    fat
    restirgcntera,
    saltemcrederetin ccelissedenteW:
    et
    qui
    dcfunclo
    Apostoloruiu
    Doininoasseveraverat
    ex
    sepulcro nieiidaciuin,
    decceloviventis
    acciperet
    lestimonium?
    Saule,
    inquii, Saule, quid meperse-
    qneris?
    Subilo
    igilur
    hastadivinse
    increpationis
    pro-
    stratus ad
    tcrram,
    et sa-.viiiara
    perdit
    et
    seriiitam;
    deponit
    feiitatem,
    et incurrit oculortim
    csecitalem;
    coepit
    habere ducalores,
    quos
    habuerat antesecu-
    iores.
    5. In J udwos
    increpalio.llbinam,
    Paule,
    curre-
    bas, qtiando
    videbas? Ecce nunc oberrans
    qire-
    fis
    J ocum;
    et
    qui persequebaris Cbristiim,
    c.ecUs
    curris ad maniira.0 Saule
    rapax
    lupe,
    coraerlisti:
    sed
    exspeclapaululum,eldigerens
    digerefis
    *. Credis
    ergo,
    o Saule,
    in Deo',adhibes fidem
    pcrfido?
    Nmi
    solent ista; manusin
    saiiguiuepollui,
    si non-eadhnc
    abeisvideriscruciari. Parumerat
    geueri ttio,
    qiiod
    cfucifixeratCbristiim;
    instrper
    ei inanusiniuere iVoh
    formidavitinccelum.
    Impfessup.uibnfo
    carnein,
    po-
    suitadoslium
    sepulcricust.ides.
    J amChristusaseeri
    dit adPairem; etadhnc
    genitrix
    tuaiioucaruit feri-
    late. 0 J ud.-ea
    Pro|i4ielariim
    sangiiine
    lemulenTa', neC-
    dumsaliataes?A
    sanguine
    Abel
    usque
    ad
    sanguinem
    Zachari;elluminatui sceleris
    spumant;
    et
    teadliue
    lisqne
    nonsaiiaut?
    Aborigiiie
    inundi
    sanguineinbibis,
    et adbncsiiis'' Necdiimlui faciuoris in Clnistouhda
    siccavit;
    et
    jara
    alvcuslui scelerissiiit? ModoCbri-
    stum
    patibuioconlixisii;
    et taut cito
    cujiidiiate
    sa'u-
    guinis
    aruisti?Sed ecce
    pf
    stemiiur
    crudelitas,
    ut
    erigaiur
    sanetilas: cadil niiies
    diaboli,
    ut
    sufga.i
    si-
    giiiler
    Christi.
    i. Petri etPauli
    martyrium.
    MittifPefrusinsalum
    fetiaculum;
    circumfertPaulus domii.icuminmuudo
    vexilhun. El ille
    piscalur
    hoiiiines, et isie tilul<)
    Chrisii
    signat
    Genliles.Curriini
    iitrique
    ad
    palraam
    marlyrii,
    et
    ulfiquC perveniiint
    ad corouam: non
    quidem
    eodem
    lemporiscursu,
    sedeodemanrii re
    vertcntis occursu. Petrus
    pro
    C.rislo
    capite
    deorstnn
    in
    ligno suspenditur;
    P.iulus
    pro
    Cbristo
    pugione
    IruiicaUir.Ille
    propriis grcssibus proficiscebatur
    ad
    Clirisiiim, oculisquesuperiora respieieiis,
    beatiiiu
    spiriiuin
    deducebal ad
    <
    oaliiin
    ;
    isleceryicemcurvabat
    ad
    pcenam,
    et offerebatvcrlicem
    capiiisadcOronam.
    Petrmn crux
    necat;
    Pauluni
    gladius
    imraolat. Duo
    genera supplicioruni
    Doinini et
    Chrisli,
    in duobus
    Aposlolis
    Cbristi. Petrus
    paliltif
    crucem
    ;
    Paulussen-
    tit Dominicilateris
    pugionem.
    Piscatorem
    suspeiidil
    haiiuts
    crucis; perseculorem
    imicro rainuit
    persecu-
    1
    Editi,mugitpopulus;
    Ms.,
    rugientepopulo:
    tt
    mox,
    mi-
    litia
    conquerilur; jiro,provincia.
    Fioriaceusemseculisumus.
    s
    us.
    v.,digeres;
    f.,
    digereris-sioxuterque,
    adhibeserqo
    fidcm
    rideo;
    vel
    potius,'
    htdtvo.
    mi
    APPENDIX. 2128
    toris.
    Nuncadmemoriarapiscatoris
    flectuntur
    genua
    imperatoris.
    Ibi radiant
    gemmae
    diademalis,
    ubi iul-
    gent
    beneficia
    l
    piscatoris.
    Ex
    piscatore
    fecit Domi-
    inis
    Apostolorum
    principera
    ;
    ex
    persecutore
    fecit
    apostolicum
    confessorcm.
    Prscstilil
    passio
    socios,
    quos
    feceral
    fidei
    prsedicatio
    copulatos.
    Veneremur
    ergo principes
    gregis,
    si volumus
    seterni caulas m-
    trare
    pastoris.
    SERMOCCVI
    (a).
    InNatalisanctiLaurentii,
    i
    (6).
    '
    1 Laurentiusmundumhiflummatciclmarlyrium.
    Mar-
    turium
    spiriluale. Igneigttis
    vim
    restinguil
    Laurenlius.
    Beatissimi
    Laurenlii marlyris,
    cujus
    Natalem hodie
    celebramus , passionem
    nossc
    vos
    credo;
    ct
    quanla
    in persecuiionepertulerit,
    Dilcclionem
    vcsiramscire
    posse
    non dubilo.
    Tanla
    cnim
    ejtis marlyru glona
    exslitit,
    ut
    passione
    sttamundum
    illuminaveritumvcr-
    sum
    Illuminavit
    plane
    mundiim
    LaurenliuscoIumine
    quoipse
    succensusest;
    et flammis
    quasipseperlubt,
    omniumChristianorum
    cortlacak-fecit.
    Quis
    ciumhoc
    cxemplo
    nolil
    pro
    Chrislo
    ardere ciunLaiirciilto,
    ut
    possit
    a Chrislo cumLaureiilio
    coronan
    ?
    Quis
    nolit
    ad horam
    sustinere
    Laurenlii ignem
    , ul xternum
    ge-
    hennsenonpalialur
    incendium?
    Beali
    igiiur
    Laurciilii
    exemplo provocamur
    ad
    marlyriimi,
    acccndtmur ad
    lidem incalescimus
    ad clevolionetii.
    Elsi nobis
    perse-
    culoris
    flammadeest;
    fidci taraenHammanondeest.
    Non
    ardemus
    quidem
    corporepro
    Cbristo,
    sedarde-
    mus
    alTectu: non
    subjicil
    mihi
    pcrsectitor ignem,
    sed
    stnweritmihi
    igncra
    desideriuin
    Salvatons. Esseautcm
    Salvalorisignem
    legimus
    in
    Evangelio,
    dicenleeodem
    Domino,
    Nescitis
    quiaveni icjnem
    milleremlerram? et
    auidvolo
    ,
    nisi ul accendalur
    (Luc.
    xu, 49)
    ?
    Quolgne
    succensi
    Amahtis
    el
    Cleopbas
    dixerunt
    2: Nonnecor
    noslrum
    ardenserat innobis,
    dum
    loqueretur
    in
    vta,
    et
    aperiret
    nobis
    Scripturas(lcl.
    xxiv, 52)
    ? IIoc
    igilur
    ijme
    etiam
    lieatus Latirentitts accensus,
    Ilaramarum
    non senlit
    incendia
    : et dttm
    Chrisli ardel desideno,
    uersecutoris pcena
    non ardet. In
    quantum
    eium m
    illo fidei
    ardor fervet,
    in tantum
    stipplicit
    flamma
    frigescil. Corporali
    enim beatus Laurenlras
    laborat
    incendio
    : hinc amore
    Chrisli succenditur,
    indc
    per-
    secutoris
    flamma
    torquelur:
    sed divinus Salvalons
    ardor malerialemlyranni
    restinguit
    ardorem.
    Quam-
    vis enim in favilla membra solvanfur,
    fidei tamen
    forliludo
    nonsolvilur
    :
    corporis qyidem
    deirimentum
    suslinet,
    sedlucrum
    salulis
    acquirit.
    2 Diulurnum
    paiilur
    supplkium.
    Tribus
    ptieris
    non
    inferior.
    Nonenim
    ,
    fratres
    ,
    bealus
    Laurentius cita
    vel simplici passione
    perimilur.
    Nam
    qui gladio per-
    culitur
    semet morilur;
    qui
    in flamniarum camtno
    mergitur,
    uno
    impetu
    liberalur : liicautem
    longaet
    'multiiilici poena
    cruciatur;
    ut mors ei non desit ad
    supplicium,
    et desit ad finem. Dicilur emm ab lllo
    saevissimopersecutore
    bsecbealoLaurentioconstituta
    Dcena
    ut ardentiumexposila
    mole
    carbonum,
    insu-
    per
    eumferrea
    craledistentumlenta flammaconsu-
    iiierel;
    ut non laminflanimaiido
    citoiiilerimeret Iio-
    minem', quam
    diu exurendo torqueret:
    ita ut cum
    unumlatus
    exuslum
    perseculor
    cerneret,
    almd latus
    j<niibus objiceret
    exurendum.
    Legiraus
    Ananiam,
    i
    inMs.r., fulgelsuppiicium.
    "
    Editi,
    duoilli
    disapuli
    dixerunt.Atcb.
    Ms.,
    Amahus
    el cleovhas
    dixerunl
    :
    quomodo
    etiamhabel idemsermo
    aoud
    Anmrosiuni.
    Acceditcodext. in
    quo,
    Emaliusel cleo-
    vlias

    etsiciani supra
    insermone86,
    adeumdemlocum.
    AnibrosiusporroinLue.se
    caput24,
    eosdem
    discipulos
    Amao-
    nemet
    Cleopham
    vocat.
    .
    (a) Olim,
    deSanctis30;
    et
    post,
    m
    Appendice
    80.
    (b) Dignus
    est
    qui legatur,
    Lovaniensium
    judicio.t
    nter
    Ambrosii
    Sermouesreperilur
    in
    excusis, ipsique
    inMs.
    Ccrbeiensi
    et inTheodericensi
    inscribilur.conieradeius
    commcnlaria
    inLucamet adsermones
    hujusAppendicis 86,
    87 commentariis
    iisdem
    plurimumcongruentes.
    Cseterunt
    conclusio
    abistisverbis,
    Nos
    vero,
    fralres
    dileclissimi,

    ctc desumpta
    cstexCsesarii scrmonede
    Marlyribus,qui
    esthifra224.
    Azariam et Misaelembeatissimos
    pueros
    a
    rege
    in
    camino
    ignisinclusos,
    in
    pcEiiarum
    suarumdeambu-
    lasseflammis
    ,
    et
    igneos globospedibus
    conculcasse
    (Dan.
    iu
    , 24).
    Undeet bealusLaureiuius nonniinori
    est
    gloriaprseferendus
    :
    siquidem
    illi in
    pcenarum
    suarumflammis
    ambuiabanl;
    bic et in
    ipso supplicif
    sui
    igne
    discumbit: illi
    vestigiis pcduni
    conculcave-j
    runl incendia;
    iste laterumsuorumdiifusionereslin-
    guit. Illi.inquara ,
    siantes
    in-poena
    elevatis manibus
    orabant Doniinnm; hicautem
    prostratus insuapoena,
    toto
    corpore
    Dominum
    deprecafur.
    5.
    Igneduplici
    se
    rogat
    exuri. Iterum
    ergo
    beatus
    Laurentius indorsum
    supinus verlitur,
    et renes
    ejus
    ignibus
    exuruntur : ul
    impleretur
    Psalmi
    prophelia,
    quaedicit
    ex
    personaLaurentii,
    Proba tne
    ,
    Domine
    ,
    et tenta
    me;
    urerenesmeoset cor meum
    (Psai. xxv,
    2). Duplici
    se
    uliquepostulat igne
    comburi. Namsi
    desolomundi
    igneloqueretur,
    sulficeret renes lan-
    tum exurendos incendiis oblulisse. Cor aulem nisi
    Christi flammanon uritur :
    atque
    ideo ad
    compro-
    bandara devotionemsuam
    geminum
    sibi
    ignem pos-
    tnlat;
    ut luciaminehabitoostendat in se
    plus posse
    ainorem
    Christi, quam poenamlyranni.
    Honoremus
    igitur , fratres,
    beaftimLaurenlium
    , qui
    dum fide
    sua
    persecutoris
    J lammas
    vicit,
    oslendit nobis
    per
    ignem
    fidei
    gehennse
    incendia
    superare,
    el amore
    Cbrisli diem
    judicii
    non timere.
    i. Ul
    martijres
    imilemur. Nos
    vero,
    fratres dilec-
    tissimi,
    si ad consortiumsanciorum
    martyrum per-
    venire
    volumus,
    deimilatione
    martyrumcogitemus.
    Dehentenim
    innobisi
    elc.
    (a)....,
    ut infuturosseculo
    bonorumfructus
    colligerecumgaudioet
    exsultalione
    possimus, praestante
    Deminpnpstro J esu Christo
    ,
    qui
    vivit et
    regnat
    in saeculasaeculorum.Amen.
    SERMOCCVII
    (b).
    IuKatalisancli
    Laurentii,
    u
    (c).
    1.
    Marlyribus quid
    debeamus. Laurenlius ob tria
    merilo colendus. Cumomnes beatos
    martyres, quos
    nobis
    antiquitas tradit,
    honorificenlia
    digna
    mi-
    remur; praecipue
    tamen beali Laurenlii
    martyris
    triumphum
    debemustota devotione
    suscipere. Majo-
    rem
    ergo
    aflectumibi
    debeo,
    ubi crcdulitalemmeam
    cogit contemplatio,
    quam
    ubi fidemmeam liortaiur
    opinio. Majorem, inquam,
    affectumibi debeo
    ,
    ubi
    perea quaevidi,
    compellor
    devotionecredere eliam
    illa
    quae
    nonvidi. Nani cum
    odio, aliquanta
    milii ini-
    possibilia
    videbantur : sed
    ccepi
    eacrederc
    potuisse
    fieri,
    dumsimilia faCtaesse
    conspexi.
    Et ideotem-
    poris
    nosiri
    passio,
    banc nobis tribuit conferre
    gra-
    tiara,
    ht fidem
    prseteritam
    confirmaret.
    Snpradictum
    igitur
    virumbealumlota debemus
    devoiione susci-
    pere
    :
    primum, quia preliosum saiiguinem
    suum
    propter
    Dominum
    tradidit; deinde, quod prserogali-
    vamnobis
    apud
    Dominumnosirum non minimam
    tribuit,
    ostendens
    qualis
    cssedebeat in Christianis
    fides;
    terlio
    , quod
    idemtam sanclse conversatioiiis
    fuerit,
    ut coronam
    martyrii lempore pacis
    inve-
    nerit.
    2.
    Qiwre
    cruciatus. Sedcum
    sanclitate tanta bea-
    tumLaurentium
    pro
    Chrisli nominevidissenl cerlare
    Genliles, erroresque
    corum manifestos
    ralionabili
    castigationeconvinceret;
    tuuc illi inebriaii ftirorera-
    puerunt
    eum
    ,
    etcsedecrudelissima
    sattciarunl;
    lunc
    beali viri
    corpus
    flammis in craiicula tradiderunt.
    Verebealum
    corjius, quod
    nonad
    poenam
    fiinestus
    ignis,
    vel tormentaafideChristi
    imtnutaverunl;
    sed
    ad
    requiem
    doniinicamsancta
    religio
    coronavit. Sed
    el
    ipsa
    flammaideo
    suscepit Martyrem;
    nonut euma
    (a)
    Caatera
    repete
    exserm.
    221,
    n. 1.
    (b) Alias,
    deSanctis52.
    (c)
    In
    Appendice
    mmc
    primum
    eollocatur.Dubinserat
    Lovaniensibus,
    verlinoautemet
    Mndingospurius.
    Poste-
    rior
    pars
    abillisverbisnum.
    5,
    Sufficerenobis
    debent,

    elc,
    initiumesthomiliaeMaximi de
    Martyribus.Prior eliam,
    cumLaurentii
    martyrio
    niinus
    apteconveniat,
    aliuudeao
    cej?la
    nonimmeritoexislimatur.
    2129 SERMOCCVIII.
    2130
    fidesua
    ignis mularet,
    sedut
    probatum
    Dominosuo
    redderet. Tali enim inceridiobealaconsecrata sunt
    viscera,
    non condemnaia. Convenit huic
    passioni
    quod
    ait
    Aposlolus, Ipse
    auletnsulvus
    erit,
    sictumen
    quasi perignem(I
    Cor.
    111,
    15).
    Salvusenimiste fa-
    ctus
    est,
    dumveneraliilis confessionis est incendio
    concreiualus. Hsecest totacausa
    passionis,
    fratres
    ,
    propter quam
    morii addictus est
    sanclitsvir, quod
    ,
    sui simileseseteroshoriarelur. Namexhortatio illa in
    jiantum
    profecit,
    ut illo a saeculo recedenfe, fides
    !fjus rcgionis ipsius
    Ioca universa
    pervaserit.
    Ita
    .Chrislus tunc inbeato
    martyre
    suoLaurentio
    perse-
    cuiiones
    passusesl:
    nuncillic
    plurimi
    Chrislianorum
    cxsullant in
    populis.
    3.
    Matiyres
    ante
    martyriummartyresfuisse
    necesse
    est. Crucemtollere
    quid
    sit. Sufiicerenobis debentad
    profectum
    salutis nostrse
    martyrumexempta
    sanclo-
    rum
    , qui propler adipiscendam
    ccelestemcoronam
    ,
    omnibus se mandatis dominicis
    subdiderunl,
    el ita
    cunctisdevinxerunt se
    legibus Salvaloris,
    ul
    propter
    ante actamvitam mererentur ad iiane
    marlyrii glo-
    riam
    pervenire.
    Nonenimilloin
    tempore
    tantum
    per-
    fecerunt
    praeceplumDomini, quo
    confessionis
    stippli-
    cium
    perlulerunt;
    sed necessefuitillos
    prius
    secun-
    dum
    Evangeliumvixisse,
    ut Christi
    passioiiibuspoti-
    rentur.Necesseest, inquam,
    utiniiiabona
    fuerint,
    quo-
    rumfinisest
    opiimus
    subsecutus;
    et
    mariyres
    eos non
    solura fuisse cum
    passi
    sunt,
    sed eliamlunc mar-
    lyres
    Christi essecumviverent.
    Marlyr
    enim
    grsece,
    latine Teslis dicitur.
    Igitur quoliescumque
    bonis
    affectibus
    l
    mandalum Chrisli
    facimus,
    totiesChristo
    teslimonium
    perbibemus.
    Undeel crux Domini non
    lantumilla
    diciiur, qusepassionistempore ligni
    affi-
    xione
    conslruitur;
    sedetilla
    quae
    loliusvitaeciirriculo
    cunciarum
    disciplinarum
    virlulibus
    coaptatur.
    De
    qua
    mihi videtur Saivator dicere
    , Qui
    vult
    post
    me
    venire, lollat crucem
    suam,
    el
    sequutur
    me
    (Mallh.
    xvi, 21). Numquid
    enimomnes
    martyres, qui
    secuti
    sunl Dominum
    ,
    crucifixi sunt cumDomino2? Nam-
    quid
    omnes
    virgines, qtii juxtaApocalypsimsequun-
    tur
    AgnuinDci,
    crucifixi sunt ut
    sequantur (Apoc.
    xiv, i)
    ?
    Numquid
    Paulus
    apostolus
    crttcifixus
    fuerat,
    cum
    dicebat,
    Mihi autemabsit
    qloriari,
    nisi in cruce
    Domini noslri J esu
    Chrisli, per quem
    mihi mundus
    crucifixusesi,
    eCego
    munclo
    (Galat. vi,
    14)?
    Hoc au-
    lem
    dicit,
    ul
    intelligas
    crucernnon
    ligui
    esse
    palibu-
    luni,
    sedvitse
    virtulisquepropositum.Tota igiturvita
    chrisliani
    hominis,
    si secundum
    Evangeliumvivat,
    crux est
    atquemarlyrium.
    SERMOCCVIII
    ().
    . Infeslo
    Assumplionis
    B.Mariae
    (b).
    1. SolemnitasItmc
    prmcipua
    et
    jam
    merilo
    accepla.
    f
    l
    ApudMaximum,
    aclibus.
    s
    Abundat,CKIII
    Domino;
    necest
    apud
    Maximum.
    (a) olim,
    desanctis
    53; etpost,
    in
    Appendice
    83.
    (b)
    Incerti
    auctoris,qui
    multuni
    Atiguslino
    recentiorem
    lsidorumexooerede vitaet obituSanclorumcilat.inno-
    stris
    codicibusmanuscriplis
    habelur
    absque
    nomineaucto-
    ris. AtinLovaniensium
    plerisque,
    ut
    ipsi observanl,
    manu-
    scriplis
    tribuilurFulberto
    episcopo
    Carnutensi. Incodice
    tamenCassinensi et inCluniacensi Ambrosio
    Autperto
    ad-
    scribilur. Et saneex AutbertoFulberlum
    effiugerepro-
    clive
    fuit;
    maximecumFulbertussacratissimae
    Virginis
    cullui addictissimus
    semper
    audierit. Hinc
    suspicioest,
    hujus
    Ambrosii nonsolumlibellumdeCoitllictuvitiorumet
    virtutum, sedet
    pltires
    sermonesinter
    Augustiniopera
    ftiisse
    immistos; eique
    forsilantribuendumserm. 195
    aliosve,quiinmanuscriptis
    Ambrosii nomen
    prae
    se
    ferunt;
    maxime
    qui
    nec Ambrosium
    Mediolaneiisem,
    nec
    hujus
    imitatoremMaximumTaurinensem
    sapiunt. Permultahic
    reperies
    dicta
    jam
    antein
    superioribusaliquot
    sermonibus
    deB. Maria.Denum. 5 videAmbros.in Lucae
    cap. 2,
    Isid. devita et Morte
    Sanctorum, cap. 68;
    de num. 4
    supra
    serm.
    120,
    n.
    4,
    el
    194,
    n.
    2;
    etserm.
    121,
    n.
    5;
    denum.
    5,
    serm.
    120,
    n.
    5,
    et
    194,
    n.
    2;
    de num.
    10,
    serm.
    123,
    n.
    2;
    denum.
    11,
    serm.
    194,
    n. b.
    Adest
    nobis,
    dilectissimi
    fratres,
    dies valdevenera-
    bilis,
    dies omnium
    sanclorum solemnitates
    prao-
    cellens.
    Adest,
    inquam,
    dies
    inclyta,
    dies
    praecJ ara,
    dies in
    qua
    e mundo
    migrasse
    credilur
    virgo
    Maria.Et
    ideocumsumma exsullatione
    J audes intonetuniversa
    lerra lantsa
    Virginisillustrata
    excessu
    ; quiaindignum
    valdeest ul illius
    recordationis solemnilassit
    apud
    nos sine maximo
    bonore, per quam
    meruimus au-
    ctoremvitse
    suscipere
    :
    salisque praeposlerumjudi-
    candum est, ut cumsanclorumcelebremttsvictorias
    martyrum,
    illitis solemniiatemillis non
    praefcramus
    quse
    Iiuicmundoedidil
    Principem
    martyrum.
    Inhac
    siquidem
    die
    competenter sponso
    illi
    coelesli
    procla-
    mat beata
    VirgoMaria
    :
    Tenuisli manum
    dexleram
    meam;
    el involuntaletuadeduxisli
    me,
    etcum
    gtoria
    assumpsisli
    me
    (Psal. LXXII,
    24). Ilodie, inquam,
    et
    ipsa
    a
    sponso
    filio
    et Domino
    congrue
    audivit: J am
    hiems
    transiil,
    imberabiil el
    recessil;surge,proximamea,
    sponsa
    mea,
    columbamea
    ,
    el veni
    (Cant. n,
    11-14).
    2. De
    Matim
    assumplionequid
    sential Ecclesia. Hoc
    idcircodiciraus
    ,
    fratres
    , quia
    sicut
    jam
    in
    consuelu-
    dinemChristi
    suscepit Ecclesia,
    hodiernadie adcoe-
    los
    assumpta
    fuissetradilur
    virgo
    Maria.
    Sedquo
    or-
    dine hinc ad
    superna
    iransieril
    regr.a,
    nullacatholica
    narrathisloria. Nonsolumautem
    respuereapocrypha,
    verumetiam
    ignorare
    dicitur bsoceadem Dei Eccle-
    sia. Et
    quidem
    sunt nonnulla sineauctoris nomine
    de
    ejus assumplione
    conscripla; quae,
    ut
    dixi,
    iia
    caventur
    ,
    ut ad confirmandara
    rei veritatem
    legi
    mi-
    nime
    permiitantur.
    Hinc sane
    pulsantur
    nonnulli
    ,
    quia
    nec
    corpusejus
    interra
    invenitur,
    nec
    assumpiio
    ejus
    cum
    came, ulin
    apocryphalegitur,
    incalhotica
    historia
    reperitur.
    Quibus
    dieendum
    est, quia
    si
    Moysi corpus
    abhominenoninvenitur in
    terris,
    cum
    quo
    locutus esl Deusfaciead
    faciem;
    illius
    quaerero
    demenliae
    est, perquam
    idem
    majestatis
    Deusincar-
    natus effulsitinterris.
    Neque
    enim
    dignum
    estdecor-
    poris ejus
    notitia sollicitum
    qucmpiam
    esse
    , quam
    noii dubilat
    sttper Angelos
    elevaiamcumChristo re-
    gnare.
    Sufficeredebet tantiim
    nolitise humanse hanc
    verefateri
    reginam ccelorum,
    pro
    eo
    quodregem
    peperil angelorum.
    3. De
    genere
    moriisillius
    nullusLalinorum
    scripsil.
    Vera de
    Assumptione
    sententia. Sed nec invenitur
    apud
    Latinos
    aliquis
    tractatorumde
    ej'us
    morte
    quid-
    piamaperte
    ditfsse. Namillum
    Evangelii versiculum
    quem
    Simeon dixil ad Domini Matrem
    ,
    Et tuam
    ipsitis
    animam
    pertransibil
    gluditts(Luc. ll, 35),
    beatae
    recordalionis Ambrosius cum
    tractaret,
    ait :
    Nec
    hisloriancclillerw
    docenl,Mariam
    gladio
    vilam
    finisse.:
    Ilinc et Isidorus: Incerlum
    est,
    iiiquit,
    per
    hoc
    dictum,
    ulrum
    gladiumspiritus,
    an
    gladium
    dixerit
    persecu-
    tionis. Sed
    quid
    dehis de
    quibus
    loquor
    dicam
    ;
    cuin
    nee
    ipsequi
    hanc
    accepit
    ante
    crucemDomini in
    sua,
    idesi,
    J oannes
    evangelista,
    de hoc
    posteris
    aliquid
    reiinendum
    scriptis mandaverit? Nullus enim hoe
    J idelitts narrare
    potuil,
    si illud Deus
    marafestari
    voluisset, quam
    ille
    utique qui
    banc
    nutriendam
    suscepil,
    nec contra morem
    filius malrem
    reliquit.
    Reslat
    ergo
    ut homomendaciter non
    fragal apertura,
    quod
    Deusvoluit manere occultum. Vera autem
    de
    ejus assumptione
    sententiahaecesse
    probatur,
    nt se-
    cuncluni
    Ajiostoluro,
    sivein
    corpore,
    siveextracor-
    pusignorantes (II
    Cor.
    xu, 2), assuraptam
    super
    An-
    gelos
    crcdamus.

    i. Mariaomnilaude
    major.
    His
    igitur
    praelermissis, |
    loquamur aliquid
    in laudibus
    sacraiissimce
    Virginis.

    Sed
    quid
    nos
    laniilli, quid
    aciione
    pusilli, quid
    in I
    ejus
    laudibus
    referemus, cumetsi omniuni
    nostrum
    l,
    merabraverierentur in
    linguas,
    eamlaudare suflice-
    (i
    ret nullus? Altior enimcoelo
    est,
    de
    qnaloquimur ;
    **
    abyssoprofundior,
    cui laudes dicereconamur. Deum
    euini
    quein
    omiiiscrealura non
    capit, ipsa
    immacu-
    <laioutero claiistim
    gestavit.
    Hsecest enim
    quse
    sola
    meriiit niaier et
    sponsa vocari,
    haec
    primse matris
    damna
    resolvit,
    hsec homini
    perdilo
    redemptionem
    aclduxit. Mater cnim
    generis nostri
    poenaminluli
    mi
    APPENDIX.
    2152
    niiiiido;
    Qenitrix.Domini
    noslri salufem
    edidit mu
    >-
    do Auctfix
    peccaii
    Evt; auctrix mefiti M.nia. Eva
    occideiulbbbfuit;
    Maria
    vivific.aiidq
    profuit.
    Illa
    per
    ciissii;
    ista
    sanavijt.
    H;eceniiumifabiii aupic
    int-.-i
    -
    lritibiii lriodooihniumrerumel suum
    pepcrit
    Salva
    Ipreiii. Quae
    enirii ha-c
    virgo
    lam
    sancta,
    ad
    qiiam
    veriire
    digriareturSpiritussanctus?
    quselamsp<-ci<<sa,
    lil eamsfbi Deiis
    eltgerel spnnsam?
    quse
    laiucasta
    ,
    ul esse
    possei virgo
    ]>ostpariutii?
    Haecesl Dei l-in
    jiluni,
    foiisilie
    signaius,
    et
    jiorta
    indoino Domini
    clausa. Adhanc
    namque,
    ul dixi, Spirilus
    sauclus
    descendii,
    liuicvirtus Aliissiiniobuinbravil. Ila:ccsl
    iiiiiiiaciilatacoilti,
    fecirada
    partu, virgolacians,
    An-
    gejprum
    et lioiniiiumcibumnuiriens. Merito
    iiaque
    beiija
    siiigylafi
    a
    npbispricconio
    cxiollitur, qua-
    sin-
    giilafe
    cominerciufninuildo
    pracbuii.
    Deinque
    tanurai
    se.att cheli
    fasligia
    sublevavii,
    ut Ver -uiniu
    priucipio
    ajiud
    Deumde
    superna
    cceliarce
    susciperel.
    .S.,M(in'a omni laude
    dignissima.
    0 f<lix Maria
    ,
    ei
    pinhi
    laiicjedignissima
    ! 0
    genilrixgloriosa
    ! 0 su-
    bjjhiispiierpeia,
    cujus
    visceribusaucior ooeliterr;e-
    ijiie,
    cotniniltiiur! 0 felicia oscula lacli-ntis
    labris
    imjifessa,
    cuiii iiiter crebra indicia
    re|itantis
    infail-
    ilae; iifpble
    verus ex le lilius libi matri
    alludcret;
    ciim
    yerus
    ex Patre Deus Dei
    iinigeiiilusimjierarel!
    Naiii aiictbfeiri
    lurim
    ipsaconcipieiis
    edidisli iuteth-
    pdfe
    puberem,
    (|Uem
    habebasatite
    tempoia
    coiidi-
    ttifeiij.
    0 felix
    piierperium,
    laelabilc
    Angelis,optabile
    Sancfis,
    necessarhim
    peidilis, congruiitn
    profligatis!
    Qqi
    pdsl
    tiiiillas
    assUinpltc
    caruisirijiirias,
    adiilliuiuin
    verbefatus
    J lagris, potattis
    felle,
    afiixus
    patibulo,
    ut
    teVcfariimaireui ostenderet,
    vcruiii sehoiiiiiiem
    pa-
    fiendq
    monslravil.
    SeiJ quid
    dirain
    panpcr ingcnio;
    cufrii cl.ele
    qnidquid
    dlxcro,
    ininor laus esl
    ,
    quain
    di-jjiuias
    tuamefeiui-!Si ccelumic yocem,
    alliof es.
    Si riialieii) Geiilinindicara,
    pnccedis.
    Si fbrmani
    Dei
    appellera
    , digna
    exisiis. Si doininam
    Angeloriiin
    vqcitefn,
    pef
    omriiaesse
    probaris. QUidergo
    dc le
    digrie
    dicairi,qtiid
    refcfara
    ;
    piim
    nori sufficiiii
    lingua
    carriis itias
    eiiarfafe
    virtufes?
    H:is
    int<-rtralaudes
    slleal
    J iriguacarnis, quas seinper
    ardentcr intus
    pfoferl
    aniniris. Nnnc nostras
    pc-to
    ui aur<-sdoclri-
    iiarum luarum
    deinqlceas prganis.
    Plaudaut iuinc
    {yihpaliis
    saiiciae.riianus,
    et inter velocesarliculos
    hafiiioiiia
    piicrpefpeconcrcpci.
    Coiiciuaiit la-laules
    clibfi,
    et
    allernaiiiibtis
    modulisdtilcisona carraiua
    fiiisceiiutUri
    6.
    mngnificare
    dicilnr duobttsttiodis. Audiainiis
    ,
    fratreSj.au.iiaiiiiispio
    meiitis
    affectu, aiidiainusqiiem-
    aiJ iiiqdiimtyihpanistria
    nostia doclriiiis
    concrepet
    Virgo
    Maria.
    AudiantUs,iiiquam;
    et lniicliarinohiie
    mbribiis
    respoiidea.mus.
    Denique
    ciiin h;ec mulier
    bealissimaab
    angelo jam
    salutata
    , Spiriiu
    sancio
    feplefa, 'jilenitudine
    divinilatis afflata,
    ad domiim
    Elisiiliethveiiisset
    coguaise,p-
    st exsultaiioneiiiJ oan-
    iiisihiileio matfis.
    posl
    aduiirationcmEiisabeihde
    adyerituejusdeii)
    Doniini
    Ma'ris,
    boc Dominndecaii-
    tiiyii
    ciinticiiiii
    jaudis
    :
    Magnificctl
    animameaDomi-
    niini;
    ei exsiiltdvit
    spirilus
    meusin Deosalulari meo
    \Luc
    I. 46,47).
    Primo
    igiiur
    hocin
    iocoqiucrendiim
    csi.
    cjuid
    ^ii
    inagnilicafe
    Doniinuin:
    neque
    eiiiinma-
    gnus
    lit acreatura Cieator. Scd scicudirai nobis
    est,
    dubhus iuodis dici
    magnificare;
    idest, aut
    ina^iiiim
    facere, aul
    iriagiuira
    adorare
    magiiuinque
    adniirari.
    Maghilicaiur
    enini Deusa
    nobis,
    cuin
    magnificari
    di-
    gna.tur
    a nobis. Scd
    iurai<|uid
    si.c
    in
    imbis,
    sicnt
    in
    Ma.iiauiide
    carneiii
    assumpsil pro
    nobis? Ave
    ,
    in-
    quit
    ad eam
    angeliis, gralia plenu,
    Dominus
    lecum,
    benedictaiuinler niulieres.
    Spiiilus
    sanclus
    supervcnict
    in
    te,
    e.l virius Allissimi obumbrubiltibi.
    ldeoqne
    el
    quodhdseeiurex.te
    Sanctum.vocctbitur
    FilinsDei
    (Ibid.,
    28, 55). Quaccunique
    taiiienaniina sancta Verbum
    concipei-epoteS.cfcdendo. pare pra-.dicando,
    mairni-
    licaamaiido.Uiideel David
    prophela
    dieii, Muqnificate
    Dbtitihum
    rhecum,
    el exallemusnomen
    ejtts
    in invicem
    (Psql. xxxiii, 4)
    : ac si
    diceret, Ma.giiitudiiieiii
    Do-
    fcifii mecuiii
    decahialei pfscdicaiej
    et nominis
    ejus
    urmeonia
    magnavoce
    aflolliie. Hinc
    iterumdicit,
    Do-
    inineDeus
    meus, magnifictittts
    es vehementer
    (Psat.
    ciu, <).Uniieauiem
    magiiificethr
    in
    nobis,
    idem
    pro-
    pbe-a
    aii.
    Mngnificula
    esl
    usque
    ad cmlosmisericordia
    Itta
    (Psal. cvn, ?>).
    7.
    Magnificnndus imprimis
    Deusde
    rcdemplionis
    mu-
    nere. Sic
    namqiioopiandiiniest,
    ut in
    singulis
    nostra
    aitiina
    '
    raagnificetDominum,coneipial
    Dei
    Verbura,
    pariat
    cl
    nulriat,
    recoriletur salvalionissu;e
    pia
    com-
    inercia, quoniodo
    iiullis suis
    tiracedenlibus
    raeritis
    sii ab
    iiiii|iiitaieFalvaia,
    sedsola
    Deibonii.atcgratuita
    Chriui
    sangninercdempia,
    el
    dical,
    Magnificnl
    nnima
    meaDoininiim. Sicenintdilexil
    Deusmuitdum.MEvan-
    gclium,
    ui Filhtmsttiim
    iiiiigenitumdarel (loan. iu, l(i).
    Ilincet
    Apostolus,Qui proprio, inquit,
    Ft7ionon
    pe-
    percit,
    sed
    pro
    nobis omnibiistrudidil illiun
    (Rom.
    vin, 52).
    O mira;
    pietalis
    aiTectus!o ina-sliniabjlis
    ardor cbarilatis!
    Quis
    anlelant;e
    pielalis
    diyitiasnon
    ohslupescal? quis
    aute laminelfabilemcharjtateni
    non coiiireiiiiscai?
    Quis umpiatn possel sperare,
    ut
    ex Deoaule
    tempora
    natusnascereiur
    pro
    liominibus
    in
    lenipore
    ex feraina homo faclus?unde
    scriptnm
    cst,
    Cumvenit
    pleniludotemporis,
    misit Deus FUium
    suuin
    factutn
    exmuliere
    ,
    faclutn
    sub
    Lege,
    ut
    epsqui
    stib
    Lege
    erant
    redimerel,
    ul
    adoplionemfitiorum
    reci-
    peremus(Galat iv, 4, 5). Quis, iiiquam, possei.aesti-
    mare,
    ut
    porlarelur
    mauibiisfemineis
    poriiiiororbis,
    panis Angelorum
    aJ cretiir,
    virittscoelorum
    infirma-
    reiur,
    vitaoiniiiummorcretur?
    Maguificeiergo
    iii bis
    aniinaMaria:
    Dprainum; magiiiiic<-t
    et nosir.a.Admi-
    rcmur, graiulcmur, aine.mus,laiideraus, adoremiis,
    gratias
    illi
    aganuis; quoniam pcr
    eamri<-m
    Redera-?
    ptoris
    nostri mortemde tenebrisadlucem,
    d<:niorle
    ad
    vitam,
    de
    corruptione
    ad
    incorruptionem,
    de
    exsi-
    lioad
    patriam,
    de luciu ad
    gaudium,
    de lerris ad
    ccelesie
    regrami
    voeaii siimus.
    8. Hacveritaleimbiitiislerrena
    despicit.
    Quwbaita,
    quwprava
    exsultatio.
    Qua-ciimqueigitur
    aniinasaixta
    lalihus
    hicril
    iiicilaincntis
    occupala.
    nibil
    coucupiscit
    lericniim,
    niliil
    iraiisiloriuin,
    nibil
    quoil
    ad
    lcnipiis
    arridet,
    nihil
    quod
    ad
    prsesens
    d<-l<;ciai :
    qua:
    risum
    liiciuni coinpiilat,
    et
    gaiidiuin
    inmoeroreni
    comniii-
    tat;
    cui muiidns
    carcer,
    dclirai verohabitaiio e-t :
    cni cxsultaiioin
    prscseulibus
    nulla
    csi, quia
    in
    ijlo
    taiiluin
    gaudereappelit, qui nper
    omnes esl Unde
    insancto
    Canlico,
    ctiui dicerel
    Virgoglorio^a,Magni-
    fical
    aniinaniectDomintitn
    ;
    cl exsullavit
    spirilus
    metts;
    signanter
    addidii. inDeosaliitari tneo: acsi diceret,
    Aniiiia
    nieaqincniagnificat
    Domiiiiiiii,noii in
    quolibet
    alio,
    sediniiiotaiiium
    cxsiiliai.qiiemainandoniagni-
    fical. Noverataiilcmesse
    aliam
    vilupcrabileiii
    exsul-
    tationera,
    quia
    liiundiis
    gamlere
    cliciiur lendeus ad
    luclura,
    de
    quibiis
    Salimionaii : Lwtanttircummtile
    fecerinl,
    et e.rsultunlin rebtts
    pcssimis(l'rov. u, 14).
    Ilincet
    Apnsiohis
    uon
    quodlibei gaudiuni
    insancio-
    rtiincordibusesse
    desciibii,
    sed in
    Spiritu
    sancio.
    llinc Davidciira
    dicerel, Gandete,
    jusli; subjunxit,
    m
    Dqmino(Psql
    xxxn, 1).
    Iliuc cumDoininodice-
    ret,
    Gaudebuntlubia
    mca,
    dum
    cantavero; addidii,
    libi
    (Psal. LXX,25).
    Hac enimexsnliaiionc nullus
    eoruiii
    gaudei, quisquis
    de
    praiseniibus
    lantuinexsul-
    lai, a:ternisque
    bonisinferessenonconciiiiisrii
    : cui
    cxsilium
    pairia
    esse crediiur, ei inorsvitaa-stinia-
    tur; ciijiis
    Deusveriler
    esl,
    el ornatus non in m<>-
    ribus,
    sedinamiclu
    2
    est:
    qui
    cuui
    laudaiin-,
    eviol-
    litur;
    el cum
    vitu|>eiatusfuerit, magnis
    iracundi:e
    stimulis
    agitaiur
    .
    qui
    ciimmaiisiicli^nonliuiii.la-
    tur,
    sed in
    superbbe
    fascibus
    clevalur,
    el ci-Icros
    quasi
    ex allomoniis
    superciliocoiiu-uiiilalur.
    9.
    Qttid
    sil Iwtari inJ esu. Scd
    qnis
    h;ccatl
    plemrai
    iia
    [lolesl
    calcare, Uiabbacexsullatbme. iis<ieinviliis
    inter|icllanlibns,
    nec ad ni<in ntii:" -<oi-ialal
    po-se
    abslrabi;
    cmii
    Scri|MiraprniiuiiuYi,C<rpis
    'iuod
    cor-
    riimpilur..ggnival
    tii.im.uu,
    el
    dprimil
    lerrenainli.ibi-
    1
    m
    5!ss.,
    Mmimanima.
    5
    ltaMss.Editi
    autoin,
    inactu.
    8133
    SERMOCCVllI. 31S4
    tatiosensumtnulta
    cogitantem(Sap.
    ix, 15)? Ingemi-
    scens
    ergo,
    o aiuma sancia
    quaoeumque
    in Domino
    exsultas,
    quoties
    ic ab Iiaecxsultaiioiieabstraclani
    essevideris. dicilo,
    Ne
    ptojicias
    me, Domine,
    a
    fncie
    iua,
    ei
    Spirilioii
    sanclumtuumtte
    auferas
    ame: redde
    niilii twiitiamsaluturislui. et
    spirituprincipaliconfirma
    tne
    (Psal
    L,13,
    14).
    Et hic atteiilins
    iniuere, quam
    exstillatiom-m
    peiicfil. Quod
    oiiimhebraice J esus
    ,
    fmclaiineSalutarisdiciiur.
    Qua;
    enimba-ckrliliaest
    le.su,
    nisi conlcmiilatioejus, qualis
    venturiisest in
    jloriasna? Sciendumvc.roest, quia
    illi liinc liftc
    tlariLite
    pnlientiir, qui
    hic
    posili Redeniptoris
    sui
    vestigia
    imitaninr. El
    quidem
    DoininumJ csum
    legi-
    oius
    dolfiisse,
    flevisse
    ,
    ex itincre
    fatigalum
    fuisse
    ,
    npproliria
    et oonTunieliassiislinuissc,
    spula, flagella,
    crucein
    stiscepisse
    :
    iitinquara
    lamen lesrimuseura
    ri-ds
    e, pfospcratnm
    in
    prsesenli
    fuisse. Hinc
    plane,
    hinc in
    spegandcnt
    oniiieselccti,
    ctim
    ccepcrint
    ad-
    yersitaliliusmuiidi faligari,
    et nullis
    ejus prosperila-
    tihus
    fajlacitcr di-cipi;"
    scieules
    procul
    dubio aliam
    yiamnon
    superosse,perquainpossinlocelospeiielrare.
    Hincest
    quod
    idemDominusait
    discipulissuis,
    Beflli
    estis cumvosmaledixerinl homines,
    et
    perseculi
    vos
    tuerint,
    el dixerinl
    qnine
    tnuluinadve.rsum
    vos,
    men-
    liehies.
    propter
    me. Gaudte in illa die et exsuliate:
    ecceenimmercesvestramuliaeslin
    cwlis(Malth.
    v,
    11et
    12).
    Sediii liis
    pressuris atque arigustiisnequaquam
    po.sseiit
    suhsisiere, et,
    quod
    his
    majusest, gaudere
    ,
    nisi veraciier in
    con^pectu
    Dei et honiinumhumiles
    essent.
    Qiiibus
    Dominuseoruni
    ait,
    Discitea me
    quia
    tnilissumel humilis
    corde,
    el invenielis
    reqitiem
    ctni-
    mabusvestris
    (Id
    xi, 29).
    Itinc ilernm dicit, Beali
    miles,qttoniam
    ipsi possidebuttt
    terram
    (Id.
    v,
    4).
    10.
    flitmilituiis
    commendnlio. Humilitas
    fucata.
    Hinc eliamliaec
    Virgo
    gloriosa beaiam se dici ab
    oiniiilius
    geiieraiionihus
    manifeslal,
    eo
    quodejus
    hu-
    miliialemDetis
    respexit.
    Namsubdil, Quia respexit
    liumilitatemaiicillmsUce;ecce
    enimex liocbeatamtne
    dtcent
    qinnesgerierationes(Liic.
    i,
    48).
    0 vere beata
    liiimiiitas,quse
    Dciiinlioraiiiibiispcperil,
    viiainmor-
    talibus
    edidit,
    coeios
    ihnovavit,
    muudiim
    purificavit,
    paradisum
    aiieruii.
    et iioiiiiiiumai)iui.asab inferisli-
    beravit! 0
    vere, inqnam, gloriosa
    Mariseliumilkas,
    quscpor!a paradisi
    eflicittir, scala
    coeliconslituilur I
    Fai ta esi certe htimiliiasMaria; scala ccelestis,
    per
    qtiam
    descendii Dcusadterras.
    Quiarespexil.inquii,
    hnmiiilatcmancillm
    suw;
    ccceenimexIwcbealamme
    dicetil omnes
    genernliones.
    El
    quid
    est
    dicere,
    Re-
    spexit; nisi, Approbavii,placuit
    ei liumilitasmea?
    Unde
    per prophetani
    ilominiis
    dixit,
    Ad
    qnetnrespi-
    ciam,
    itisi ad
    piiuperculum
    el humilem,
    et trcmenlem
    sernionesmeos
    (isai.
    LXVI, ,2)?
    HincDavidDomino
    dicil, Quiqresp.exisii
    Itmnililqlcmmeum,
    salvusli de
    neressittitibtis animiimtiietim
    (Psat.
    xxx,
    8).
    lilulli si-
    qiiidcm
    vidcntiirin
    inrisjieciu
    horainuii)liumilos
    esse,
    ul abeis beaiificentur
    : sed eoruin
    humiliias
    ,a
    Do-
    minOni>n
    iespiciiiir, qiiia
    lalso. et nonveredehtimi-
    litafeglorianinr
    Si cnim veraciler limniles
    essent,
    Deiraiah
    Iioriiinibus,
    el inin sevellent
    laudarii;
    nori
    inboc inui.doeorurii
    spirilus
    exsiiifaret,
    sed in Deo
    salriiari;
    iiiiinliiiaicmsuainnon ab liominibuscori-
    spici.
    st.-dal)co
    oxO|)tar<-nt. Sequitur
    in hocsauclo
    Cantico,
    Qtiittfecil
    mihi
    mttgnaqtti polens
    esl,
    et san-
    cttimnoinen
    ejtts(Luc.
    i,
    49). Qua;
    tibl
    i.iiagnafecit,
    qiiicso,gloiio-aVirgo,
    ui dici beatamerearis?. Puio
    enim,
    ifiioveraciler credo,
    iil civatura ederes Crea-
    torem,
    faiuulaDoiiiiiium
    gener.ires;
    Iit
    pi-r
    le Dens
    muiKlum
    rediiiierel, |ier
    le
    iiluminaret, [>er
    ieadvi-
    tara.revocaret.
    11.
    Precatiq
    ad beatam
    Virginem.
    Huc
    usque,
    0
    Virgo
    lieala,
    d<-ie
    ipsa.q.ua!
    misad amoremDei ac-
    ccndereni fideliler
    jiroiuli-.ti:
    ea
    veroqua- scqtmnlur,
    hiiiuaiio
    gciieii pro|ili<'ta^ii.Meuiii
    autein
    voium
    exstitil ca laiituihinde
    iransciirrere, <|ine
    adtni laii-
    d<mn minis
    pertin<-r<-ni.
    Sed h;cc
    quae
    clcle
    ipsa
    narrasti, iu-que
    ut
    digniias
    ma
    mereiur,
    diccri-
    po-
    tuisti.
    Qwsergotibilaudes fragilitas
    bumani
    generis
    persolvet, quse
    solotdocomfhefcib
    recupersvndi
    ad-
    ituminvciiii?
    Accipeilaqueqii.isciifriqueexile,(iiias-
    oiim([iie
    raeiitis luis
    imparesgraliaiuui
    acliohes: ct
    cum
    susceperisvoia, cnlpas
    nostras ofandoexousa.
    Adraitienosiras
    prcces
    inirasaCrarium
    cxaiidilionis,
    et
    ro[iorla
    nobis
    graliara
    reconcilialionis. Sit
    pcr
    lc
    oxcusabile,quoclp.-r
    le
    ingeriratis;
    sit
    im[ietrahile,
    quod
    fida menie
    poscimus. Accipequcd offerimns,
    im|ielraquedrogamus,
    excusa
    qimd
    timeraus :
    quia
    iiec
    pniiorem
    meritis invoninrasad
    jilacandam
    irani
    J udicis
    (|uain le, quse
    meruisli esse mater Redem-
    ptoris
    et J udieis. Succiirre
    ergo
    iniseris, jnvapu-illa-
    nimes, rcfovcflebiles
    ;
    ora
    projxipnlo,
    interveni
    prb
    clero,
    intercede
    pro
    moiiaohonuu
    choro,
    exora
    pro
    devolo feniineosexu : sentianl omnes tnum leva-
    men,
    qiiicumque
    devoiecelebranl luumnora<-n'.Sit
    libi
    corapassiosnperalflictis,
    sit
    pius
    affeclus
    super
    coaloritm
    percgrinis
    : et cmn le
    sempei'
    la-tauiom
    aspicis,
    flt-tus
    nosiros, qiia-siinins,ipsa
    ad Deumad-
    miitas, eumque
    ut
    proprium
    filiiim
    oro
    nobisinter-
    pelles.
    Noseniin arihucinhactcrra
    alfligimiir,per-
    spquiniiir,
    injnriis lacessimur,
    opprohriisafficimuf,
    esurimus, silinius,
    sommun
    paiimur,
    incarcefe re-
    linemur. Tu vero in cceleslibus
    rognis [iraelnta
    es
    cunotis
    virginumchoris,
    tu
    Agntim
    quoeiimqtieper-
    rexeril
    scqueris(Apoc.
    xiv.
    4).
    Tu
    virgilieos
    choros
    et abincentiva;carnis iller.ebrisalienos
    per
    albcntia
    lilia
    rosasque
    vernaniesad fonies
    pefennis
    vitse
    po-
    tandosinviias. Tuinillabeatorumfelicissima
    regla,
    prinii
    ordinis
    dignilateindepia, pliratis
    roscidisohei'-
    rans,
    iuier
    paradisi
    amcenitatom
    graminposque
    cro-
    costenero
    poplilepergis, feliciquepalma
    violasim
    marcescibiles
    carpis.
    Tu concinissine fine choris
    CQnjunclasunimis;
    AngelisArchangclisquesociala,
    indefessa
    voce,
    Stmcius
    (Id.
    IV.
    8)!
    clamarenonces-
    sas. Tu in ctibiculo
    Regis
    bcaliludintim
    geirimis
    ac
    margaritis
    ornala
    assisiis. Tibi Ihronus
    rcgius
    abAn-
    gelis
    collocalurinanlatrlerni
    Regis, leque ipse
    Rex
    rogum
    ul nialnm veram et decorarn
    sponsamprse
    oiiiiiibns
    diligens
    ainorisanvlexu sjlii associat. Nec
    niiruiii,
    si
    dignclur
    tibi
    adgaudere
    Deus
    regnans
    in
    ccelis, quem
    lu
    parvnliiin
    ex te hominetoliatnmto*
    ticsosculataes in terris. Has
    ergo
    tuas felicitates
    possidcns,
    convertere ad noslrariimmiseriarumsa*
    Iiitem-
    12. Beata
    Virgoquoinodocqlenda. IntPf haec
    igi-
    ttir,
    fratres
    charissfmi,
    cum
    toio raontisaffccinbea-
    tissima;
    Virginis
    nos intercessionibiis
    coiiimiltainifs,
    bmries
    ej'us pairnoinia
    omni nisn
    iiiiploi'eiiiii<!
    : til
    dumnos
    supplicj
    eani
    obsequiofreqiieniatous
    inter-
    ris, ipsa
    nos sedula
    prece
    cominendare
    digncliir
    in
    ccelis Ne.iueetiim
    duhiiim, qnaft
    *
    meruil
    pro
    libe-
    randis
    proferre preliuin, posseplus
    sanciis
    omnibiis;
    liheraiis
    ito|iendcresufTragiiim.
    Scd
    quidnobis.
    |)ro-
    dest liaiic
    inicrpeliare
    vocibus, nisi etiam
    liumilitati
    ejus exempla
    teiicaraus?Curemus
    qrgo,
    diiectissimi
    ffalrcs,
    ut
    qui hujus
    diei festivilali interesse
    cupi-
    mus,
    vestimcntishumiliialis
    atque
    cliaritalis induti
    appareamus.
    Non nos invidiaaliena- fclicitatis
    ior-
    queat,
    uonira
    usque
    ad divisibherri
    dilaiiici,
    lidrt,cif-
    piditas
    Christuriia nobis
    evcludat,
    lidnsa>eiititrisii-
    tia
    exurat,
    non
    prosperitas
    ejiisihcaii|e(J ecipial,.ii,ori
    luxuria
    inquinet,
    noii iminiiiidilia
    pqlinat,
    lionelalio
    coriTimpat,
    noii
    superbia
    iiillel : ut durii nos virtiiti-
    btts
    ornalos,
    cbariiate
    conjimCios,luimililtife
    IJ trnda'.
    tos beata Doi Genitrix suaenos interesse restiyitati
    perspcxerit,
    ardenliusnobissubvcTiire
    fesfitiet
    ajnitl
    Filiumet DominumsuumJ esnmCiirislUth,DeUiiiet
    Salyatorein nostrum; qpi
    ijOroiiisjiereraiis, rego-i
    glorificat
    sanctos
    suos,
    el est aetefiialattset
    exspe-
    claiioomnibtiselectis
    ejus
    :
    ipsi gloria, viflus, pote-
    stas, setcrnilas,
    cl nuncel
    seriipcf per
    ihiiWortatf/i
    sajculasaL-cuIorum. Ainen.
    1
    Sicediti.AtMS. cb.cum
    m.,
    lutimNatate.vradocinerisis
    autem,
    tuam
    assumptionem.
    *
    fu
    Mss.,quod.
    213S
    APPENDIX,
    2156
    SERMOCCIX
    (a).
    Infestoomniumsanclorum
    (b).
    1. Certaminis
    tempus breve,
    bravium sine
    fine.
    Hodie, dilectissimi,
    omnitimSanctorutnsub una so-
    lenuiiiatis laetitiacelebramus
    festivitatem,
    quorum
    socieiate ccelum
    exsultat, qtiorumpalrociniis
    lerra
    laetatur, quorumtriumphis
    Ecclesia sancla corona-
    tur :
    quorum
    confessio
    quanlo
    in
    passionefortior,
    tanlo est clarior in
    honore; quia
    dura crevit
    pugna,
    crevit el
    pugnantiumgloria,
    et
    marlyrii triumphus
    mulliplici passionumgenere adomatur, perquegra-
    viora
    lormenta, gratiora
    fuere cl
    precraia.
    Dumca-
    tholica maler Ecclesia
    per
    totumorbem
    longe
    late-
    que diffusa,
    in
    ipsocapite
    stto Christo J esu
    edocta
    cst conlumelias
    crucis et mortemnon
    timere,
    magis
    magisqtte
    roborala est nonin
    resislendo,
    sedin
    per-
    ferendo. Universosautem
    quosagmineinclyto
    carcer
    poenalisinclusit, pari
    et simili calore virtutis ad
    ge-
    rendum cerlamen
    gtoria iriumphalis itispiravit.
    0
    vcre bealamaler
    Ecclesia, quam
    sichonor diviuaedi-
    gnalionis
    iiluminai, quaiii
    vincentium
    gloriosus
    mar-
    tyrumsanguis exornat, quam
    inviolaisc
    confessionis
    candida induif
    virginitas!
    Floribus
    ejus
    nec
    rosae,
    nec liliadesunt. Cerlent
    niinc, charissimi, singuli
    ad
    utrosque honores,
    amplissimas accipcre dignilatutn
    coronas,
    vel de
    virginitatecandidas,
    vel de
    passione
    purpureas.
    In cceleslibuscastris
    pax
    et acies habent
    llores
    suos,
    quibus
    milifesCbristi coronanlur.
    2.
    Seqiiiiur
    cleeodetii
    argumenio.
    Dei enimineffa-
    bilis et iinmensabonilas eliamhoc
    providit,
    ut labo-
    rum
    quidem tempus
    et
    agouis
    non
    extcndcret, nec
    J oiigum
    faccret aut aelcriium
    ;
    sed breve
    el,
    nl iiadi-
    cam, momenlaneuni : ut inliac brevi et
    exigua
    vita
    agones
    essent et
    J abores;
    iniila vcro
    quae
    scterna
    est,
    coronaet
    prsemia
    merilorum: nl labores
    quidem
    cito
    J inirentur, nieriforum
    vero
    prsemia
    sinefiuedu-
    rarent : nl
    posl liujtts
    mundi tenebras visuri cssent
    candidissiniam
    lucem,
    et
    accepluri majorempassio-
    iiumcunctarumacerbitaiibus
    bealiludinem,
    testante
    hoc
    Apostolo,
    ubi
    ait,
    iVoii sunt
    condignmpassiones
    hujuslemporis
    ad
    sttperventuramglotiamquw
    revelabi-
    tur innobis
    (Rom.viu, 18). Quam
    Isetosinu de
    prae-
    lio reverlentes civitascceleslis
    excipit,
    dc hosie
    pre-
    strato
    tropsea
    ferenlibusoccurrit! Cuni
    triiiinphan-
    libus virisct
    femir)seyeniiiiit,quse
    cumsseculosexum
    quoquevicerurit,
    el
    gcminatagloria
    militiae
    virgines
    cum
    pueris
    teneros airaos virtutibus transcuntes.
    Sed et caclerafideliumtttrbaaulae
    perpetuaeregiam
    intravit, qui
    sinceritateralidei inconcussis
    praecepto-
    rumccelestium
    disciplinis
    unita
    pace
    observaverunt.
    Ergo agite nunc, fralres', aggrediamur
    iter
    viloe,
    re-
    verlaraur ad civilalem
    coelestem,
    in
    qua scripti
    sumus et civesdccreli. Nonstraius
    hospites,sedcives
    sanclorumetdomestici Dei
    (Ephes.u, 19);
    eliamillius
    hseredes,
    cohseredesaulemChrisli.
    Hujus
    nobisurbis
    januas ajieriet forliludo,
    et fiducia lafum
    prsebebit
    ingressum.
    (a)
    Olim,
    de
    Sanctis57;
    etpost,
    in
    Appendice
    83.
    (b)
    Exstatinter
    vulgataopuscula
    et Alcuini etBedae. Pro
    Bedafacit
    recepta
    lectionum
    inscriptio
    inBreviariisadhanc
    festivitatemde omnibusSanctis.In
    manuscriplis
    nostris
    '
    caretauctorisnomine. ln
    quibusdam
    tamen
    Germanis,
    Va-
    lafridi
    strabi,
    sed
    nequicquam,praenotatur
    ei
    nomen;
    cum
    Valaifido
    pauloantiquior
    Kabanus
    Maurus,
    lib. 3adBono-
    sum,cap. 12,
    nonnullaex
    hocsermoneverbaexscribat.
    Caeterum
    auctor,quisquisesl, excerpla
    veterumdictahie
    inunum
    corpus,quodAlcuinuset Beda
    plerumquefaciunt,
    redegit,
    nonnullaab
    Auguslino,
    et
    plura
    a
    chrysoslomo
    muluatus,pleraque
    autema
    Cypriano
    inei ist.
    9,
    adMar-
    tyres,
    et
    77,
    ad KemesiaDiun
    alque
    aliosad melalla
    dainiiatos,ipsiusque
    librisde
    Opere
    ac
    Eleemosynis
    etde
    Wortalitate. Denum.1 vide
    Cypriamepist.9,
    ad
    Martyres;
    denum.
    5,
    confer
    chrysost.
    de
    lleparationelapsi, cap.7;
    de
    num.
    i, Auguslini
    se*rm.
    127, cap. 5;
    denum.
    3, Cypr.
    in
    iinelibri de
    opere
    et
    Eleemosyiiis,
    et
    epist.77,
    adNeme-
    sianum;
    denum.
    6, C.ypr.
    inlinelibri deMortalitate.
    3. Vilts
    beatwdescriptio.
    Consideremus
    ergoincly-
    tamurbis illius
    felicitatem,
    in
    quantum considerara
    possibile
    est. Ut enimvere
    est, comprelienderenullus
    sermosufficiet.
    Diciturdeeain
    quodam
    loco
    sic, quod
    aufugiet
    ibi dolor et trisiitia et
    gemilus
    (J sai.
    LIH
    ,
    10). Quid
    hac vila beatius? Ibi hon est
    paupertatis
    metus,
    non
    segritudinis
    imbecillitas; nerao
    lseditur,
    irascitur
    nemo,
    nemo
    invidet; cupiditas
    nulla exar-
    descit,
    nullumcibi
    desiderium,
    nulla
    honoris
    pulsatio,
    attt
    potesiatisambiiio '. Nullusibi diaboli
    metns,
    in-
    sidi;e
    daemonum
    nultse?
    lerror
    gehennccprocul,
    mors
    neque
    corporis ncqueanimac,
    sed
    immortalilaiismu-
    nerevita
    jucunda.
    Nullaerit tunc
    usquamdiscordia;
    sed
    cuiicta
    consona,
    cuncla
    convenientia; quia
    om-
    niumSanclorumuna
    concordia:
    pax
    cunctaet Isetitia
    conlinet, tranqttilla
    sunt omnia
    etquiela. J ugissplen-
    dor,
    nonisle
    cjui
    nunc
    est,
    sedtanto
    clarior,
    quanto
    felicior; quia
    civitas
    illa,
    ut
    legiiur,
    non
    egebitlumine
    solis,
    sed Dominus
    omnipotens
    illuminabit
    eam,
    et
    lucerna
    ejus
    est
    Agrais
    : ubi sancli
    futgebunt
    ut stellce
    in
    perpeluasseiernitates,
    et sicut
    splendor
    firraanienti
    qui
    ad
    juslitiamerudiunt multos.
    Quapropter
    noxibi
    ntilla,
    nullo;
    lenebrae
    ,
    concursusnubium
    nullus,
    nec
    frigoris ardorisve
    asperitas ulla;
    sed lalis
    quaedam
    erit rerum
    temperies,
    quam
    necoculus
    vidit,
    necauris
    audivit,
    ncc in
    corhominis ascendit
    (I
    Cor.
    u,
    9),
    nisi
    illorum
    qui
    ea
    perfrni
    digni inveniuniur, quorum
    no-
    mina
    scripla
    sunt inlibro
    vita;,
    qni
    ct laveruntstolas
    suasin
    sanguineAgni,
    et sunl antesedem
    Dei,
    ser-
    viuntque
    ei die et nocte. Non est senectus
    ibi,
    nec
    senecluiis
    miseria,
    dum omnes occurrunt in virum
    perfectum,
    in
    mensuramaetalis
    plenitudinis
    Clirisli.
    Verum
    super
    haec
    omniaest consociari
    Angelorum
    et
    Archangelorum
    ccetibus,
    Thronis etiamet Domina-
    lionibtis,
    Principatibus
    et
    Poteslatibus,
    omniumque
    ccelesiium
    supernarumqueViriuturacontuberniis
    per-
    frui,
    et intueri
    agmina
    sanclorum
    splendidius
    sideri-
    bus
    micantia, Pairiarcharum fide
    fulgentia, Prophe-
    larum
    spelaetaniia, Apostoloruminduodecimtrihu-
    bns Israel orbem
    judicanlia,
    marlyritm purpureis
    victoriaecoronis
    lucentia,
    virgimimquoque
    choros
    candentiaserta
    gestantes
    inspicere.
    De
    Rege
    autem
    qui
    horiim medius
    residet,
    dicerevoxnulla sufficit.
    Effugit
    enimomnem
    sermoncm,atque
    omnemsensuni
    humanaemenlis exccditdecns
    illud,
    illa
    pulchritudo,
    illa
    virlus,
    illa
    gloria,
    illa
    magnilicenlia,
    illa
    majeslas.
    Ultraenimomnemsanctorumest
    gloriam, ipsius
    in-
    aestimabilem
    aspicereconspecium,
    et
    splendoremaje-
    statis
    ejus
    irradiari. Si enim
    quolidie oporteret
    nos
    torraenta
    perfefre,
    si
    ipsaragebennam
    parvotempore
    tolerare
    ,
    ul Christumvidere
    possemus
    in
    gloria
    ve-
    nienlem,
    et sanciorom
    ejus
    numero
    sociari;
    nonne
    erat
    dignumpati
    omne
    quod
    triste
    est,
    ut tanli boni
    lanlsequeglorise
    participes
    haberemur?
    i. Per
    quid
    emaiur
    cwium.
    Quae
    erit
    illa,
    fralres
    charissimi, juslorumgloria, quamgrandis
    sanclorum
    laetilia,
    cum
    unaquseque
    facies
    fulgebit
    ut sol
    (Matlh.
    XIII,43),
    cumordinibus
    distinctis
    populum
    suumDo-
    minus in
    regno
    Patris sui
    coeperitrecensere,
    el me-
    ritis
    atque operibus
    singulorum praemiapromissa
    reslituere
    ; pro
    terrenis coelesiia
    , pro temporalibus
    sempitenia, pro modicis
    magna praestare;
    adducere
    sanctosinvisionemPaternae
    gloriae,
    et facereincoe-
    lestibus
    consedere,
    utsil Deusomniain
    omnibus,sefer-
    iiitatemque
    amatoribus suiset
    immortalilafem
    largiri,
    adquam
    eossanguinissuivivificationereparavit.denuo
    ad
    paradisumreducere, regna
    coelorumfideet veri-
    tate suae
    pollicitalionis
    aperire
    ? Hsecinha:reant fir-
    miter sensibns
    noslris,
    haec
    intelligantur plena fide,
    haectolo corde
    diliganlur ,
    hsecindesinentium
    ope-
    rum
    magnariimitale
    acquiranlur. Reposita
    est in
    potestatefacienlis;
    quiaregnum
    coelorumvim
    pati-
    tur. Res isla
    ,
    o
    homo,
    idest
    regnum
    cceleslealiud
    non
    quoerit prelium tjuam
    le
    ipsum.
    Tantum valet
    quantum
    et lu : te
    da,
    et habebisillud.
    Quid
    lurbaris
    1
    EdilioGG.
    subjicit
    haaenotam:
    ApudRabauum,
    nulla
    honorU
    pulsat
    et
    poleslalis
    ambitio.
    2137
    SERMOCCX.
    2138
    de
    pretio?
    Christus
    semetipsumtradidit,
    ut
    acqni-
    reret le in
    regnum
    DeoPalri: ita et tu te
    ipsum
    da
    ,
    ut sis
    regnumejus
    ac non
    regnet peccatum
    in
    mortali tuo
    corpore,
    sed
    spirilus
    in
    acquisitionem
    vitae.Ad hanc
    igilur operum
    salufariumdeleclelur
    cttrrere
    palmam, quicuraqiie
    desiderat
    praemiarepro-
    missainseternasoecula.
    5. Corona
    matiyrumpurpurea,jusle
    vivenliumcan-
    dida. Libenter
    igitur, fratres,
    ac
    promptecertemus,
    oninesin
    agonejustitiae
    DeoetChristo
    spectante
    cur-
    ramus: et
    qui
    saeculoet mundo
    majores
    esse
    ccepi-
    nius,
    cursumnostrumnullasaeculietmundi
    cupiditale
    lardemus. Si
    expeditos,
    si
    celeres,
    si in hoc
    operis
    agone
    currentesdiesultimus
    invenerit, nusquam
    Do-
    miiiusmerilisnostrisad
    praemium
    deerit remunera-
    lor.
    Qui
    coronamiti
    persecutione purpureanj pro
    passionedonavil, ipse
    in
    pace
    viventibus
    projuslilisc
    merilis dabit et candidam. Namnec
    Abraham,
    nec
    Isaac,
    necJ acoboccisisunt;
    etlamenfideict
    juslili.e
    merilishonorati inlerPatriarchas
    primi
    esse merue-
    runt: ad
    qusrum congregalur
    convivium
    , quisquis
    lidcliset
    justus
    ct laudabilisinvenitur. Memoresessc
    debcmus voluntatemnon
    nostram,
    sed Dei facere
    debere :
    quiaqui
    fecerit
    ejus
    voluntatem,
    mancl in
    aHernum,quomodo
    et ille manet inseternum.
    Qua-
    propter, charissimi,
    mente
    integra,
    fide
    firma,
    virlute
    robusta,
    cbaritate
    perfectaparati
    ad omnemvolunta-
    temDei
    simus,
    conservantesfortiter dorainicaman-
    data. In
    simplicilate
    servateinnocenliam,
    incharitale
    concordiam,
    modestiarain
    humilitate, diligentiam
    in
    administratione, vigilantiam
    in
    adjuvaudis
    laboranli-
    bus,
    misericordiaminfovendis
    pauperibus,
    indefen-
    dendaveritate
    constantiam,
    in
    disciplinse
    sevcrilate
    ccnsuram;
    ne
    aliquid
    ad
    exemplum
    bonorumfacto-
    rumdesitinnobis.
    6.
    Quamexoptanda
    vilawlerna. Haecsirat enim
    vesiigiaquse
    nobissancti
    quique
    revertentes in
    pa-
    triam
    reliquerunt;
    ut illorumsemitis
    inhscrenles,
    sequeremur
    ad
    gaudia.
    Patriam
    quoque
    nostram
    pa-
    radisumcumillis
    compulemus.
    ParenlesPatriarchas
    jam
    habere
    ccepimus:utquid
    non
    properamusei
    cur-
    rimus,
    ul
    palriam
    nostram
    videre,
    et
    parenles
    salutare
    possimus?Magnus
    illic nos charorumnumerus ex-
    spectat, parentum,
    fratrum,
    filiorum
    frequens
    nos et
    copiosa
    turba
    desiderat, jam
    desuaincolumitatese-
    cura,
    adhuc de nostra salute sollicita. Ad eorum
    complexum
    et
    conspectumvenire, quanla
    illiset no-
    bis in communelaotitiaesl!
    Qualis
    illic cceleslium
    voluptasconservorumsocielaiemexspectantiumlquam
    summaet
    perpelua
    felicitas!lllic
    Apostolorumglorio-
    sus
    chorus,
    illic
    Prophetarum
    exsultanliumnumerus
    insignis.
    Ibi
    marlyrumpopulus
    innumerabilisobcer-
    taminumvictoriam
    coronatur;
    illic clarissima
    virgi-
    nuraturbalaelatur: illicetiamconfessorumfortitudo
    laudatur. Ibi et illorumremuneralio
    {censetur, qni
    praecepla
    dominica
    servantes,
    adcceleslesthesauros
    terrena
    patrimonia
    transtulerunt. Ad
    hos,
    dilectissi-
    mi,
    avida
    cupiditate properemus;
    ut cum his cito
    esse,
    et cito ad Christumvenire
    contingat, euraque
    hujus
    itineris ducem
    habeamus,
    salutis
    auctorem,
    !
    lucis
    principem,
    laetitiae
    largitorem
    :
    qui
    vivit et re-
    gnat
    cumDeoPatre
    omnipotenle
    et
    Spiritu
    sanctoin
    sxeulasaeculorum.Amen.
    i SERMOCCX
    (a).
    inNatalisancti
    Stephaniprotomartyris,
    i
    (b).
    i.
    Stepltanus
    toli Ecclesimdatusad
    exemplum.
    Ste-
    pliani
    sincerissimacastilas.HeslernodieNatalemha-
    () olim,
    desanclis
    5;
    et
    post,
    in
    Appendice
    71.
    (b)
    Plerisque
    in
    manuscriptisprsefixum
    habet nomen
    ftlaximi. Exlisdemlamenlibris
    plures
    sermoneminduos
    parUuntur,iique
    nonMaximo
    assignant
    nisi
    posteriorem,
    qui quidem
    abistisverbishicnum. 2
    incipiens,
    Lectio
    Aeluum
    Apostolorum quae
    nobisbodielecta
    est,etc, intpr
    Maxiniianos etiamsermones
    vulgatus
    invenitur.cseterum
    postrema
    ac
    potissimapars,
    ab hoe iereloconum.
    i,
    nlmitemur
    ergo
    in
    aliquo,
    dUecl^imi
    fraties,elc.,
    csesa-
    buimus Domini
    Salvatoris;
    hodie summa devotiorie
    veneramur sancti
    martyrisStephani passionem
    : lie-
    sterno,
    redimiraur
    ,adpraemium;hodierno, provoca-
    mur ad
    exemplum.
    Bene
    ergo
    hesternsesoleranilaii
    festivitas hodierna
    conjunctaest;
    ut illa credentes
    eveheret ad vilam
    ,
    haecconfitenlesduceret adcoro-
    nam. Oinni
    ergo
    Ecclesisebeatus
    Stephanus
    datus
    est ad
    profeclum.
    Adhuclaicusdiaconii meruit ele-
    clionem,
    et levita
    martyrii
    oblinuit
    principatum.
    In
    plebe
    adhuc
    posituserat;
    sed
    jam
    virtutibuseminebat.
    Humiliserat
    loco;
    sed celsus J ide.
    Discipulus
    erat
    ordine;
    sedfaciusest
    magisterexemplo.Quosseque-
    batur devolione
    fidei, prsecessit
    velocitate
    martyrii.
    Scriptum
    est enim de eo in Actibus
    Aposlolorum,
    quod
    administeriumviduarurasit ab
    Apostolisdepu-
    tatus
    (Act.vi).
    Inhoceliam
    quod
    prae',
    situs
    [est
    fe-
    minis,
    lestimoniummeruit sincerissiinaecastitatis.
    Beatus
    ergoerit,
    charissimi
    fratres, qui
    huncsecta-
    tus, qui
    hunc imitatusfuerit: et
    pudicitiae
    enim
    pal-
    mam,
    et
    martyrii consequetur
    coronam.
    2. Cur Filium
    hominis,
    nonFiliumDei viderese
    testalusest. De
    quo
    et lectio Acluum
    Apostolorum,
    quae
    nobishodielecla
    est,
    dilectissimi
    fratres.cum
    plurimum
    habeat in
    ipsa specie admirationis, non
    minus taraen continetin
    myslerio dignitatis. Ecce,
    inquit
    beatus
    Stephanus,
    videocwlos
    aperlos,
    el Fi-
    liumhominisslantema dexlris Dei
    (Id. vu,
    55).
    Considerate
    attentius,
    dilectissimi
    fraires,
    cumbea-
    tus
    Martyr
    DominumJ esumCliristura ad dexteram
    Dei Patris stare
    vidisset,
    cur seseFiliumhominisvi-
    deretestatus
    est,
    et non
    polius
    Filiura
    Dei;
    curauti-
    que plus
    delaturus Dcminphpnoris
    videretur,
    si se
    Dei
    potiusquam
    hominisFiliamvideredixisset?Sed
    certa ralio
    poslulabat,
    ut hoc ita et ostenderelurin
    coelo,
    et
    prsedicaretur
    inmundo.OmneenimJ udsco-
    rumscandaluminhoc
    erat,
    cur Dominusnoster J esus
    Christus, qui
    secttndumcarnemerat filius
    hominis,
    csse eliamDei Filius diceretur.
    ^ldeoergo pulclire
    Scriptura
    divinaFilium hominis ad dexleram Dei
    Palrisstare
    meinoravit,
    utadconfuiandamJ udaeorum
    incredulilatemille
    Martyri
    oslenderetur in
    ccelo,
    qui
    a
    perlidis negabalur
    in mundo: et illi leslimoniiim
    cceleslisVeritas
    daret,
    cui fidemterrena
    impietas
    de-
    rogaret.
    3. Si dislantinter se
    martyres, prwcipuus
    esl Ste-
    phanus.
    Undelicet
    juxla
    Psalmum
    qui
    leclus
    est, pre-
    tiosa sit in
    conspeclu
    Domini mors sanctorum
    ejus
    (Psal. cxv, 15),
    si
    quid
    lamendistare inter
    marlyres
    potest, prsecipuus
    videtur esse
    , qui primus
    est. Nam
    cumsanclus
    Sleplianus
    ab
    Aposlolis
    diaconusordina-
    tussit
    (Aci.vi, 5), Apostolosipsos
    beataacIrium-
    pbali
    morte
    praecessit
    : ac sic
    qui
    erat inferior or-
    dinc, priraus
    factusest
    passione;
    el
    qui
    erat
    discipu-
    lus
    gradu, magister ccepit
    esse
    martyrio, complens
    illud
    qtiod
    bealus
    prophela
    inPsalmo
    qui
    lectus est
    dixit, Quid
    relribuamDomino
    pro
    omnibus
    quw
    relri-
    buitmihi
    (Psal.
    cxv,
    12)?
    Retribuere enim
    primus
    voluil
    Slephanusmarlyr Domino,quod
    cumonnii hu-
    mano
    genere accepit
    a Domino.Morlemenim
    quam
    Salvator
    dignatus
    est
    pro
    omnibus
    pati,
    hancille
    pri-
    musreddidit Salvatori.
    i. Mira
    Slepltani
    cliaritas.Post hsec
    subjecit
    Scri-
    ptura
    sacra
    ,
    ct ail : Positis
    gcnibus
    clamavitdicens:
    Domine
    ,
    neslalttasitlishoc
    peccatum(Acl.
    vn
    ,
    59).
    '
    Videte,
    dileclissimi
    fratres,
    affeclumbeati
    viri,
    vidcte
    magnam
    et admirabilemcharitatem. In
    persecutione
    positus eral;
    et
    pro persecutoribus deprecabatur
    :
    alque
    inilla
    lapidumruina, quando
    aliusoblivisci
    po-
    terat etiamcharissimossuos
    ,
    illeDominocommen-
    dabat inimicos.
    Quid
    enimdicebatcum
    lapidaretur
    ?
    rii esse
    uitelligitur
    exaliis
    ipsius
    sermonibus. Denum.5
    videcsesarii honiil.exeditisa
    Baluzio, 9,
    etinfraserm.
    22i>,
    n,
    6,
    necnon
    supra
    serm.
    113,
    n.
    4,
    et liomil.9et 10 ex
    editisa
    Baluzio;
    dc eodemnum. 5in
    Gne,
    videcaesarii
    boinil.7ev.editisa
    Baluzio;
    definen.
    6,
    conferhomil.
    10,
    11et2i>exedilisaBaluzic.
    8139
    APPENDIX.
    2140
    Dptriine,
    tteslatuasillis hoc
    peccaltim.
    Plus
    ilaquc
    tiincillorumdolebat
    pecCata,quam
    sua
    vulncra; pltis
    illoriim
    jrapieiaiera, qqain
    suamiii.oriemdolcbai. Et
    recte.plus
    : in
    illp.rum'.qiiiupeimpieiatc
    eraui.mulia
    quseplangi,
    inilliiisautemmortc11011 erai nod de-
    buissetdolcri.
    illoruinjranielitteminors
    seqiiebamr
    aeterna
    ; J nijus
    atiterii.niortetnyiia
    perpctua.
    Iniiie
    inur
    crgo
    iri
    ajiqtio,
    dileclissira>fralres
    ,
    lanli
    magi-
    slri
    lidenj,
    fain
    prseclarjmariyris
    cliarilalcm.
    Dilig.i-
    ninsiioslipc
    aninioin Eeclesia
    fralre- no<lros
    , qno
    ille
    i,u,'nc dijexit.iniraicos
    suos. Sctl
    , qiloil prjuscst,
    aliqiiolies
    ii.oiisoluiniiiiniicosnoii
    diligiraus,
    sedriec
    aniicis
    qijidem
    fidein
    iiitegrani
    cu-todiuuis.
    5. InimiFis
    indulgere.
    Sed dicit
    aliquis
    :
    Non
    pos-
    siini.4J ligef.eintmipiimmeuiii,
    quemquolidie
    velut
    hqstein
    patipr
    crtxlelissiiniim. 0
    ([uicmnqne
    ille
    es,
    alj.ejidisquid
    libi focerit homo, ct tion consideras
    qiiid
    lufeceris Deo-
    Cumeniin tu muliuin
    grauora
    in
    Deiiii)
    peccata
    cotniiiiseris,quare
    nondimiltisho
    nijni paniiii,
    ul.liir
    Deusdi iiciurdiiniliercmulfiim?
    Recole
    qujd
    libi bi
    Evahgelio
    Veritas
    ipsapromiscril,
    c"t
    qtiam
    lilii
    quodaui
    inodo ciilionem feceril . vcl
    qtialepacluni
    le.cu.in
    inioril : Si enim.
    inquit,
    dimise-
    rilis
    hoiitinibtis
    peccnln
    coriun
    , climiliet
    et vobisPttler
    Vestercwlesiis
    peccatg
    veslru.Si
    aiilemnon
    dimiseritis,
    hec
    Pcfter
    vesleidimitUi clebitaveslra
    (Mallli.
    vi,
    \ict
    15J ,.V'ide.tis,
    fraires,
    qiiia
    cumbei
    gralia
    in
    polesiaie
    iiostra
    ppsiiiimest, qualijcra Dpniitiojiidiceniur.
    Si,
    iiiquii,
    dimiseriiis
    ,
    diiniuelurvobis.Nam
    sa;podixi,
    fraires,
    et
    ffequeriliiis
    diccredebeo
    ;
    nemosecinuin-
    veniai,
    neniosc
    spducai.Qui
    vel iiiiumlioiniiierain
    lrac
    iniitidp
    odi<)
    h.abet,quidquid
    Deoin
    opcribns
    bo-
    liis
    obitliefil,
    lolum
    pcr.dil
    :
    quia
    iioniiicniitiir Pan-
    lus
    apos.tolus,
    diccus,
    Si dederoomnes
    faculluies
    mras
    iri cibos
    puttperum,
    el si
    trudiderpcorpusmciini,
    ilant
    drdenm;ciiariialeiil
    aulcmtwnhcibtiero
    ;
    nihilmihinrotl
    esl.
    Qaafii
    remoliani iicatus ,lo:inu<'S
    confirni.u,
    di
    rens, Oninis
    eiiitn
    qui
    non
    diliqil fralrein
    sittttn,
    niaitel
    iitinorle;
    ot
    itcruui, Qtii frttlrem
    suiim
    oderit,
    liotui-
    cidaest
    (1
    J oan- ra. 1i,
    15).
    IIocloco
    fralrcm,
    omiu-m
    Ijiiiiiiiicmpportct inielligi
    : oaincs cnimin Chri-ln
    fralres-tlraus.
    Nemo
    ilaque
    sinechirilati-. dc
    virjii-
    i|ifjjlepficsu.raai.
    neiiipdeolceiiiosy.his,
    ncjno
    dc
    je-
    jiiiiiiS,
    neinodeoraiionihusconfidat:
    quiaquanidiu
    iiiliiiiciiianiiri conie
    lonucril, neqnci.slis,neque
    aliis
    qnibnslibei
    houis
    opi-ribn-placare
    sibi boniiiiuin
    po-
    lcfil. Sed
    si v.ultsibi hilicre
    |ir<>pitiuni
    Doiiiiiiuni
    ,
    non
    deiligiietiir
    aiidircconsiliiiraboiiuin. Audiatnon
    inc,
    sed
    ipsun.i
    bomimrai stium: Si
    offers, jnquil,
    nlH)|HS
    tttumud
    atiiire,
    el ibi rccordaltis
    [ucris
    quia
    fraier
    tttustiube:
    qliquid
    adversumle,
    relinque
    ibi mn-
    riiistuutnctitle
    cdtiire,,
    el vtide
    prius
    reconciliciri
    frcttri
    iuo
    ;
    et tunc
    veiiiensbfferes
    muiiusluum
    (ilalth.
    v, 23,
    24).
    Eiuo-
    ptigniis
    habentesinirinsectis. ci dolosin
    eofde
    versaiites, qua>.iqui
    bonamconscii-iiliarii lia-
    bcaiiiiis.prse-umimusacceclercadaltare,
    nonlimeiitcs
    quodscfiptu.mesl, Qui
    muuducatel
    bibiliudigne,judi-
    ciuinsibitniiiiducatetbibit
    [\
    Cor.
    xi, 29).
    fj.
    Di/ficulluteihquidemhabel,
    sedel
    ingensprm-
    itiiuin.Icl observnlur
    obterrenam
    spcm
    ,
    vel
    propler
    li-
    inorem
    ;
    qiiuritqtwtgispcr
    amorem.Sed dicita
    iquis
    :
    Grandislabor esl. iitimicos
    diligerc, pro pcrsecuto-
    ribus
    supplicare.
    Necrios
    iieganuis,fralrcs,
    nou
    par-
    vus
    quiilem
    labor est iu
    Iracsaeeillo: scd
    granile
    crit
    pra-riiiuiii
    in fuluro. Pcr amorcni eniin liominisini-
    iuiri ('fficierisamicusDci : imononsoluin
    amicus,
    sedcliain lilius
    ;
    siciil
    ipsc
    Doiniiiiis
    dixit, Diligite
    inimicosvcslros, betiefacile
    his
    qni
    vos
    odsrunl;
    ul si-
    its
    ftlii
    Pulris
    vesiri, qui
    incwlisesl
    (Maith.
    vi,
    U
    ,
    ia).
    Si te
    aiiquis
    iiomodivcs in lioc saiculovellcl
    atiopliviiin
    iijiiiii)f.ccre, qtiontotlo
    scrvires,
    quas
    in-
    dignilales
    ctiain'servnrura
    cjns
    ,
    qua-
    sei^iliaduris-
    sima,
    el
    aliquolies
    ctiain
    Ittrpiiina
    su-lincrcsconvi-
    oia
    ,
    ul adeadiicamei
    fragilem
    Im-rcdilalrm
    ipsius
    pervenires? Quod
    crgo
    alius stistinet
    propier
    sub-
    staiitiainlerrenam
    ,
    iu siisiiin:
    projitcr
    vitatnn-lcr-
    uam. Conviucimureniracertissima
    ratioue, quiapro-
    pter
    Deum
    possumusquidem,
    sednolumus
    inj"urias
    siistiriere.
    Denique
    si nobis
    aliquapotenspersona
    iri-
    jtii-iamfacit,
    si nos eliara
    iiifacie.m.
    maletjicil;
    nec
    reipondereaii(piir)asperuiii, ripii
    (iifriiiiviceinred-
    dere,
    atideinus.
    Quare
    iioc? Neab illa
    personapo-
    lenieadhuc
    inajora<|iiainpcftuiimiis,palianiur.Quod
    anobis
    extorquct
    liominis timor
    ,
    deb-iefata nobis
    exigere
    Cliristi ainor. Si
    crgupofeuspersona
    contra
    rios
    saevit, taceiiuis
    ,;
    et niliil dieereausi siinius: si
    vcro
    a-qualis
    aut forteinfi-riorvel leveranobisconlu-
    mcliani
    iecerit,
    quasi
    fera:
    hestia:,
    sineulla
    palienlia
    ac sine
    aliqiia
    Dei
    confeniplaiioueconsurgimus;
    et
    aut in
    piicsenti
    noslrara
    injiiriain
    viiidicainus
    ,
    aut
    certead
    majorem
    vicerareddendamnostrumaninium
    pneparamus. Qnid
    cst
    boc, quodquandopoteiisper-
    sona nobis
    injuriani infcrl,
    patieuter accipimus;
    qiiandoinfcriOr,niniiofurore
    succendiiniir?
    Quia
    ibi
    tiinuiinus
    lioraincm;bicDeumtimereiiolunius.Unde
    rogo
    vos,
    fratres, qiiantumpossumus,
    cuiriDei
    adju-
    lorio cor nostrumad
    patieiiliani prseparemtis,
    et in
    oinnibtis inaljs horaiiiibusmedicorumvicem
    agere
    sindeainus,
    et non
    ipsos
    homiiies s<-d
    ipsorum
    inali-
    liainodio
    habeamus.Probonis
    premus,
    utsemperad
    meliora
    eonscendaiit;
    pro
    malis, ul cifoad einenda-
    lionemviiae
    per pienifeniiae
    medicamcnta
    confusiiant.
    Qii.ini
    rem oraulibusvobis
    ipse pia:-laredignetur,
    qui
    ciini Patre et
    Spiritu
    sanclovivit el
    regnat
    in
    sscculasxctilorura. Anien.
    SERMOCCXI
    ().
    Insatalisancli
    Stephani,
    n
    (b).
    1.
    Sleplianus
    corona.Postliesicrniiiiifestivissimuni
    diem
    , cjtio
    Salvaiorisnoslri Christi naiiviias
    illuxif,
    etiani hodicrnusdics beati
    raarlyns Siephani
    corona
    illiislralur.
    Marlyris
    illiusnierilanulla
    parsorhis
    igno-
    ral:
    passus
    est eniii)iu
    ipso principioEcclesia:,
    ih
    ipsa
    urbe
    J erosoly.na.
    Ibi e.ldiaconiis
    miiiislravil,et
    in
    ipsojiivenliitisfiorcdccoreraaeiaiissti;u
    sangiiiue
    piirpui-avii
    Passio
    ejus insiguisest,
    alqtie
    mirahilis
    valde.HancinododelibroActunii)
    Apostoloriira
    (Act.
    vu)i
    ciiin
    Iegcrelur,
    nonsobiiii
    audivinuis,sedcliara
    oculislidei
    exspecfaviiniis.Chrislus
    ergo
    caputmarly-
    ri.rai
    prior passtts
    est
    pro
    tiohis
    ,
    reliriqiiens
    nobis
    exeiitpluiii
    ut
    sequamur vestigiaejus(l
    Pelr. u,
    21).
    Ctijuspussionis
    vesligia |irior
    secutus bealissimus
    SlcphaimscoiililendoCliri-ium
    , lapidatus
    a J ud<is
    coroiam
    nii-.ruit,
    lanquam
    suo sibi iioniine
    imposi-
    lam.
    Stc|)haiiiis
    eiiiui
    gratce,
    latineCorona
    appclla-
    liir.J ani eorouanoraen
    babebal;
    cl iilei)
    palniara
    niar-
    lyrii
    stio
    iiomine
    pra-ferebat Qui
    ctitn
    lapidarctiir,
    noii soliimnon
    expelebat
    de
    pcrsecutoribiis
    repor-
    tare
    viiidictain;
    scdeis
    potius
    a
    Deo
    vciiiani.postu-
    lahai.
    Meinineial eiiini dixisspDiiminnra,
    Milii viti-
    dicliim,
    ego
    relribitum
    ,
    dicil
    Qaminus
    (Deut.
    xxxn ,
    55);
    et
    iterura, Ne
    dixeris, Utrtscar.medeinimtcis
    mcis.;sed
    exsp.ectaDomimim,
    ul
    libiauxiiiumsil
    (Proi).
    xx,
    22). Exspectare
    nos
    jube.tDeus, ut
    incliefuiurae
    reiribiiiionis cum
    sanciis
    inariyiibus
    vitidiceraur.
    Bcati eniui
    qui exspectanl noiuiiniiii, quoniamipsi
    haaeditale
    possidiebtint
    ierrani
    (Psal, x,xxyi,
    9) ,
    ii-
    lainsciliiellerram<[ti,ejustis
    eslsiqedubiopraeparata.
    2. Vindicla'
    cttpidus,
    eoircelur.
    Stephanus
    et smvil
    et
    diligit.
    Tu
    aiilera,
    ociirisli;uie,
    qua.-ris
    vimlicaride
    adveisarioluo
    qui
    libi
    foisiinn
    iii.jiiriamfecii.;a-stnas,
    finis, aiihelas, fesijnasyindicari.
    Attomle
    Christuin
    niedicuni
    a-griludiiiislu:e, allcnde
    redeinptorera
    ani-
    nia-tua:.
    Propter
    te
    pepcndit
    in
    ligno,
    et iioiiiluiuest
    vindicatiis: ct tuvis
    vindicari,
    cl nonvistaiUiiiuet
    laleni
    raagisiruin
    imiiari
    i
    ideo
    pati volttii,
    uttibi
    pa-
    lieiitiiesuaedciiioiislrarelexeiiipiirai.
    Vide
    pendenlem,
    ffl)Olim,
    deSarictis
    2;
    et
    post,
    in
    Appendice
    70.
    (b)Augusliuj
    namiiie
    legilur
    mnomanoBreviarioindie
    octavasaueli
    stc|.liaiii.Rejeceruiit
    taineii
    Kovanienses, as-
    sei-mitque
    bonam
    cjus,
    artem
    reperiri
    inEusebii
    sermone,
    qui iacipil,

    Quotieschaiflatemveslram.sed
    hujusce-
    modi exordiiiiilerF.usebianos sermoneinft-uslra
    quaesiyii
    mus.nabesaulcriibicua.2et
    5,excerplaquaedam
    exAU-
    gustni
    sermone
    19,
    n. 9-11.
    2U1 SERMOCCXIV.
    ef (ibi
    langnenti
    desuo
    sangnine
    medicamentnmcori-
    fjcienlem
    Vide
    peiidentem,
    of
    tibi de
    lignolanquam
    de iribunali
    praeeipienlom.
    Audi
    precauiem
    :
    Pater,
    inquil , ignosce
    illis;
    quia
    iiesciunl
    qtiid
    fuciunl
    (Luc.
    xxiii,
    54).
    Scd
    poiuit
    liocCbrisius,
    dicis
    niibi; ego
    uon
    pnssrim
    :
    ego
    enimIiomosum
    ,
    jlle Deushoiiio.
    Deiis
    ergo utquid
    liomo
    ,
    si non
    corrigiuir
    liomo?
    Sedecceiibi
    loquor,
    o honio. Muliuraest ad
    leinti-
    lari Domiiiiinitinira:
    aliendeSiepiiaiuira
    conservum
    iiiuin.
    CerieStephaiiiis
    saiictus lionio
    eral,
    an Deus?
    Planeiioiiio
    erat,
    hoc erat
    quod
    tu : sed
    quod
    fe-
    cii, noi.ifccisscf
    . itisi
    dpnanie
    illo
    quemrogas
    et lu.
    Videlariieii
    qiiid
    leeeiit :
    loqnebatiir J udiois,
    sae-
    vicbal et
    diligebai.
    U
    riimqne
    debco
    demonslrare,
    et
    .sa-vienloiiiet
    di'igeu'tem,
    Audi saevieiiiein: Durn
    cervice: verbasunl sancii
    Stephani, quandoloqueba-
    !ur J udx-is: Dura
    ceriice,,
    et 11011 circitmcisicorde el
    auribtts
    ,
    vos
    seinper Spirilui
    sunclo resltlistis.
    Quem
    Prgphelqrum
    nonoccidetuni
    putres
    vestri
    (At.t.
    vn, 51,
    52)? Audisii
    stevienicm;
    audi et
    diligentein. lrali.
    illi
    facii.,
    et
    grayius
    iiiardescenles,
    et mala
    pro
    bonis
    reddontes,
    ad
    l.ipidescuctirreruiit,
    et Dei famii-
    lum.
    lajiidare cceperuiif.
    Ilic
    proberaus
    sancli Sle-
    pliani
    jiatieiiiiam
    et dileclionem: hic victoremdia-
    J jbji iriiiippliaioremque
    cernahius. Audiviiiiiis s;e-
    vienleiii
    adyersus
    lat:entes
    ;
    videamus si
    diligal
    sae-
    vieiites. Sseviebaladversus lacenles
    ;
    videamussi di-
    ligat lapidantes.
    _ 3. Pro seslansoravit;
    pro
    inhnicis,
    genttflexo.
    Ecce
    Sjephanuslapidaiur,
    sicconstiiuius
    quasi
    anieocitlos
    jipstrps.
    fecce meuibriimChrisli,
    ecceaihleta Cliri-
    sii.
    Inspice
    illnni
    qui prirabi>i'|x
    ndil in
    ligno.
    Cruci-
    fi^i-balnrill.e;
    isle
    lapiilabatur.
    Illedixit, Prt/<?r,
    igno-
    sce
    iiUs, quianesciuntquidfaciunl(Luc.
    XXIII,
    34);
    isle
    '
    qiiiddicit?
    Audiaiiiusiiluiii,
    siforievel
    ipMiiiipossimiis
    iniiiari. Priino
    beaiu^Sic|)hanus
    stansoravii
    [irose,
    et
    ail: DoniineJ esu
    , accipesptritum
    meuin.Dcinde
    gerai
    ilexil,
    et Ilexo
    gcrai,
    ait:
    Dominc,
    neslatuasillis hoc
    peccatum
    : el hocdicloobdormivit
    (Acl.
    vn
    ,
    58el 59
    ).
    0
    felix soiraius et
    quies
    viera!Ecce
    quid
    est
    requie-
    scere,
    pro
    inimicissuis orare. Sed
    paululum, quseso
    le
    ,
    sancte
    Slepliane
    ,
    expone
    nobishoc nescio
    quid,
    quare pro
    le stans
    orasii,
    el
    pro
    iniinicis
    geuu
    jjexisli.
    Resporiderif
    forlasse
    quodinielligimus
    : Pro
    me
    sians-ofavi, qtiia
    pro
    riie
    ,
    qui
    recie Deo
    servivi,
    orandq
    el
    iinpetrando
    noii laboravi.
    Quia qui pro
    justo pral,
    non
    lahoral,
    icleo
    pro
    se sians oravit.
    Veiitiimest ut orarel
    projudaeis, prp
    interfeciori-
    bus
    Clnisti, pro
    iiitcrfectoribus sanclorum
    , pro
    la-
    pidaioribus suis;
    altendit tam nitillamet
    ntagnara
    esse
    impictateiii ipsoriiin, quse
    difliciledonari
    possel:
    genu fiexitj,
    et
    ait, Dotnine,
    ne siatuas illis hoc
    pec-
    caluin.
    Efgq1,charissimi,
    si non
    poleslis
    imiiari Do-
    ininum, iiriiiaiiiiiji coiiservum,
    iiiiiiamini sanctum
    Siepli;raum,
    iiiiitamiui onuies
    niartyres
    sauctos.
    Homj-
    neserani, cqnseryi tqi erant,
    sicut
    fti
    nati
    erant;
    sic-
    ut tu
    naii,
    sccfaChristostinl coronati.
    SERilOCCXIl
    *
    (a).
    InNataiisancti
    Stephani,
    111
    (b).
    i. Sacerdolis
    gaudium
    etcoronasalus
    populi.
    Sacer-
    dotisest
    dispetmtre
    res
    Dei, pppuii suscipere.
    Donet
    mihi Dominus
    "pauca
    dicere salubriter
    , qui
    doriavit
    sanclo
    Stephano
    tanla
    dicere forliter,
    etc.
    (c).
    Vidit
    Christum, confitei.isChristura
    ,
    niqriluriis
    pro
    Chri-
    sto, perreciurus
    adCbristiini Doniinusincruce
    [ien-
    dens
    pro
    inimicissuis
    ail, Pater, ignosceillis;
    quia
    nesciunl
    quidfaciunt,Stephanus, elc.(d). Quomodo
    non
    posset
    ibi
    isle esse,
    ubieratquem
    seculus
    est.ubi
    (a)
    Alias,
    deSairctis3. .
    (b)
    ta
    Appendice
    nuoc
    primumcoUocatur.
    Ambignus
    mati-
    serat
    apridLovanienses,
    rejeclus
    est
    per
    verlinumel vin-
    dingum.Prjmapafle
    nihildiffertab
    Auguslini
    sermone
    519,
    desaDClo
    Stephano.
    Postrema
    etiam, lametsihiccadistud
    festumminime
    pertinere yidealur,
    sliluin
    Augustinia.iuni
    reiert..
    (cS
    Repete.
    caeteraex
    Augustini
    sermone319nn. 1et2.
    (d)
    Ekeodem
    serinone,
    hri.4et b.
    efat
    qucm imilatnsost?
    Triumphavit,
    coronalus est.
    2.
    Seqttitnr
    deeodem
    nrgtmwme.
    Sane corona
    '
    116-
    slra si ;odilica!iv-slra
    ,
    <-l
    gaiidnira
    noslrimi safus
    vestra;
    sal <s<-l
    li-inporali-
    ei
    sora|)ilorria.
    Promissio-
    nemetiiin
    habcmus,
    sioiit ilixit
    ApostohiS,
    vitw
    prw-
    senlisel
    [ulurw(I
    Tim.
    IV,8):
    sedsaliilem
    pra-sentetu
    donat Deus<-lli<>minibiis et
    pecoribus,
    dnnat
    Dcus
    ct
    boniset malis
    Haucaiiiemsaliitem
    lemporalem, pro
    a'terna salule
    martyroscnntcmpseriint.
    Gaudetissine
    dubio,quia
    salvos
    nosvideiis;
    et nosin Cbristo<leve-
    sirasalute
    gaiidenius
    : sed
    satagite
    utetiam in
    illodie
    devobis
    gaudeamus2;
    quiaquod
    ait
    Aposlolnspro
    sua
    dis|iensalione
    tam
    magna
    et
    ainpla,
    ht
    ejils
    vix vesli-
    gia
    oonscclemiir
    ,
    hoc nobis
    loqiiebatur, quodpopulo
    Dei
    quera a-dificabat, dioebal 3, Guudiumet
    corona
    mea
    (Pliilipp.
    iv
    ,
    1). Qiiicumqueergo proliciiml
    in
    Cbristo delaboribtis
    nostris,
    gaudium
    silnl o.l
    corojia
    nostra :
    quia
    nosiruni cst fideliler
    dispensare
    noii 110-
    stram,
    sed
    dniniiiieara
    pecuniam;
    yosiruiii est cirai
    cura et sollicitudine
    sust-ipere.
    Ego
    enim
    possuth
    esse
    dator,
    nonexaclor : et dalor 11011
    quasi
    inea;
    rei, sed
    Dei,undect
    ego
    vivo;
    quia
    adiinaiii doiriura
    niagnam
    omnes
    lertiiionius, iraum
    patremfamilias
    Doiuimim
    habemus. Ccllariumbabet
    amplum,
    unde ei nos
    et
    Vosvivere
    possiinus.
    Tautiimciim
    rOgenjus,
    ut fasti-
    dium
    detorgat; prius
    donet
    esuriem,
    et sic
    porrigat
    paneni. Undevivo,
    indedico;
    linde
    pascor,
    hoc riii-
    nisiro Nainvobiscum
    pauper
    sum. Divitisccomnui-
    nes nostrseDeus
    nosier,
    vita omniiiraho-lrumbeaia
    est et iclerna.
    Ergoqui gloriutnr,ili
    Domhio
    glotielnr
    (I
    Cor.
    1, 31),
    qui
    vivil et
    regnat per
    oiluiiastecula
    saeculorura.Aineii.
    SERMOfiCXIIl
    ().
    InNalalisancti
    Stepliani,
    IV
    (rf).
    Marlyresquidsibi, qnid
    aliis
    pariant.
    Si
    qttis
    sol-
    licilus saiicioriim
    inariyiTini gesla percurrat,
    seui-
    per
    in eis
    quod pltts
    miroiur inveniei. Bealae
    eniin
    passiones
    ocelesiia loleranlibus
    regna |>ar-
    inriuni, et liiorpditariura npbislraiuira
    quod
    itniie-
    mur
    ostendiini.
    Quid
    eiiim
    dijinumlam
    pio iiomino
    famnloriiiii reddit
    obseqiiiiim,
    si
    majora
    conslal
    pro
    servis
    Doiiiinuni,quain
    servos
    pcrlulissepro
    Homino?
    Oporlet
    nos
    ergo
    craii oiniii veneratioheharrare,
    qua
    devotione beaius
    Sleplianusmariyr, cujus
    Natalem
    hodie
    celebiamus, Doinini fuerit
    exempla
    secutiis
    ,
    qua paiietilia
    morleiii
    pertuleril. Quis
    non
    inagno
    stupore
    et niiniaadmiraiioiie
    leno.atur,
    ctimtamdul-
    ces
    impetus
    habuisse
    saxorura, el tara mitiaresultan-
    liiim
    toriiienla
    petrarum;
    ut colliso
    c;i|iite,
    llueiile
    Cfuore. omiiiastti
    corporis
    iiiembra
    perfusa lorpe-
    rent? Tuiic illeCliristi devolione
    tropauuin
    gestans
    in
    corde,
    inedicinara
    pfo
    vulneribiis
    compiitabat.
    Eximi
    enimseabliac luee
    cupicbat,
    til ad illa clara eeler-
    nitatis habilacula Doraino
    jubente transirei,
    ubi
    ei
    parabaiur
    uiiiuslione
    exitiogaudiumserapiterniiin
    et
    nullavetusiate
    perilurutn
    :
    quia
    aUernusosl Doiiiinus
    nosler J esusCbristus
    , qui inarlyres regni
    sui telerni-
    talis
    gloria
    coronare
    dignalus
    est.
    SERMOCCXIV
    (c).
    mNatalisancli
    Slephani,
    v
    (d).
    i.
    Lupis
    ovesntiscel
    DominuS,
    el
    quare.
    Doiiliiiusno-
    1
    Ms.
    n.,
    cura.
    s
    Laudatus
    Ms.,satiseliaminillodie
    vobiscumgandebimus.
    3
    Iti eodem
    Ms.,
    Iwcest
    quod
    nobis
    toquebatur, qui mdifi-
    cabaletdicebat.
    (a) Alias,
    deDiversis98.
    (b)
    ui
    Appendice
    nuuc
    primum
    collocatur.Lovaniensibus
    dubius
    esl,
    lalsusverlinbet
    Viadingo.
    Nomine
    Augustini
    111
    noslris
    manuscriptis
    nitsquampra;notatur.
    (c)Afias,
    dcDiversis99.
    .
    (d)
    ln
    Appendice
    minc
    [irimum
    collocatur.
    Augustinoper-
    peram
    tributum
    pfobantVcrliimset
    vindingus
    exauctoris
    iuscitia,
    qtia
    hicUIIDI. 4
    iiaiTat,
    ciuuchrisiusiricfucedice-
    ret, mendito
    vobii,
    amodovidebilh
    cmlqs
    upertbs,otc,
    clamasse
    Caiphim,
    /
    lctsphetnavit! pisplicehl
    alia
    multa,
    quce
    ucc
    Fulgeutio,
    cuius iioiiicuiii CofbeierisiMs.
    prse-
    iert, fribuijiatiautuf.kjtisdetri
    forte
    concionatoris
    esl,eujus
    sermones
    hujusAppencfieis
    204et203.
    2143
    APPENDIX. 2144
    sler J esusCliristus
    paslor
    bonus,
    miiiset
    pius,
    oves
    suasmiscetinter
    lnpos
    inboc
    sseculo,
    ul eas
    actjnvel
    dethronosuo. Videre
    vis, quicumque
    es
    chrislianus,
    DominumJ esumClirislumoves inter
    lupos
    miscen-
    tem?
    Ipse
    in
    praisenli Evangclii
    lectiotic
    clamabal,
    dicens: Ecce
    ego
    millovossicutovesinmedio
    luporum
    (
    Mattli.
    x,
    16
    ).
    Vis
    iie.rum
    vidcreDorainumJ esiini
    Chrislumovessuasde
    luportim
    manibuseducentem?
    Ipsc
    clatnat et dicit :
    Ego
    snm
    paslor
    bonus.Bonus
    pasloranimam
    suam
    ponitpro
    ovibussuis
    (J oun.
    x,
    11).
    Lupus
    deslruitur
    , quandopasior
    occiditur : ovisrc-
    dimitur, quandopastor crucifigitur.
    Nonenimlimerc
    debcnt ovesmisceri inmcdio
    luporiim
    : adhocenim
    lupismiscentur,
    uonul in
    ipsoriini
    malitiatncomraii-
    lcntnr
    ;
    sedut
    lupi
    ininiioceiiliainoviumcoiivcrlan-
    lur. Sedsi volunt ficri
    agni,
    ovcsnondeficiant se-
    qiientesAgnumqui
    lollit
    peccaluni
    ratindi
    (Id.
    i,
    29).
    2.
    Steplianus
    ovis
    prima.
    Paret ul
    angelus.
    ObTri-
    mlttlis
    signaculum.
    Cujusfidci
    clavibuscwlum
    uperil,
    Ecceenim
    prima
    ovis sanctus
    Stepliairas, quonioclo
    testimoniofidei
    lupos
    exculil
    proclaraantes,
    et octtlis
    suis ccetoscernil
    patenles
    ?0
    prirna
    ovis
    pugnans
    in
    medio
    luporum,sequens,
    nouadlrac
    perveniensad
    Do-
    minum;
    et
    jam
    amicus est
    Angclornm!Qti.im
    raani-
    feslefamiliaris
    Angelis
    erat amicits,
    qui
    inmediolu-
    portim
    ut
    angelus parebat. Adaperlis
    etenimcoelis
    ,
    aspectus
    muiatus est confessoris: et
    coepitlaiiquam
    sole illustratus
    justiliae
    ila
    splendcrc,
    ut huraanani
    speciem
    non haberel
    ipsispateiitibus
    ccelis
    , ipsis
    te-
    stantibus inimicis.Namslabat in medio
    luporura,
    ct
    erat facieseius
    lanquam
    facies
    angeli
    staniisinmedio
    J tidseorura
    (Acl.
    vi,
    15).
    Quidagitis,
    oJ uda-i?Nonli-
    melisovemChristi
    primampedissequam,quse
    habct
    infrontesua nomenPalris el Filii et
    Spiritus
    sancti?
    J pstini
    cst
    signumquod
    vobisin
    Slejihani
    fronte lu-
    cebat. Uoc
    signum
    vidernnl
    cceli,
    et
    patefacti
    sunl :
    ct
    lanquam
    oslenso
    signaculo,
    in
    specicAngclorum
    patefaclse
    stinl
    porlse
    coelorum.Venit cnirasanclus
    Slephaiuis
    cum clavibus fidei : et
    ipse
    sibi
    aperuit
    qttod
    fideliler
    crctlidil,
    el libentcr
    aspexit. Quodergo
    vidit,
    nonlacitit.
    Ecce, inquit,
    videocwlos
    aperlos,
    ct
    FiliumhominisslanlemadexlrisDei
    (Id.
    vu
    , 55).
    3. Ibi videl Chrislumet
    Ancjelos.
    Sed
    qnid
    reslabat
    ut ccelis
    patefaeiis
    vidcret,
    nisi
    ipsuinqui
    inccelos
    ascenderal,
    DominuinSalvalorem?Natn istos cceios
    omnesvidcmus
    ;
    sed
    clausos,
    non
    patcfactos;
    lucen-
    tes in
    stcllis,
    non micanlesin
    Angelis
    : isieaulcin
    jam
    nonhomo,
    sed
    angelus.
    Hoinosetlcm
    palatii
    Do-
    mini sui non
    aspicit
    clausani,
    sed
    patcfaclam
    : tion
    videt
    Angelos,
    sed
    Arcliangelos; siquidein
    et
    ipsos
    aspicit
    : scd
    ipsumproadical,
    cui teslis
    erat; ipsum
    prseconalur,
    cui est famulusin
    agoneperfeclus.
    Nani
    quanta
    fucratsancto
    Sfephanograiia
    condonaia?Vi-
    debatexcrcitura ccelestisiiiiliiiiesiaiifcni,
    videliatho-
    minisFiliumaddextcramPatrissedciitein. Eccevidet
    Deutii,
    qui jammigrabal
    ad Dcum; cotifessionisque
    merito
    aspicil congrcgalionem
    ccelesliuraPolcslalum,
    qui jammigralurus
    crat ad
    provinciain
    raortuoruiii.
    Sed inler mortuos
    clamabat, qui
    inter coseorusca-
    l<al,Ecce,inquii,
    videocwlos
    upertos,
    el Filiumhomi-
    nisslanteina dexirisDei.
    i. Ul
    Christus,
    sic
    Steplianus.
    Deum
    confitens
    dam-
    nntur. Neclamentunc
    tacet;
    sednonauditur.Gaudeant
    amici,
    si
    blasphcmanl
    inimici.Nonlaceatovis lcstifi-
    cando,
    ctsi
    lupi
    clament
    blasphemando.
    Concluscritnt
    [tnim
    menlessuasel
    dixerunl,Blasphemavil (Id. vi, II).
    J iJ Ioc
    dixit el
    Caiplias princeps
    sacerdolum
    deFilio
    fiominfe
    paliente,
    cl onuiiatoleranle. Cumeniradi-
    ccrel Domiiiiisnoster J esus Cliristus
    stispeiuus
    in
    crnoe,
    Amendicovobis,
    amodovidebitiscwlos
    apertos
    ctFiliumliominisslanlemaddexleram
    Patris;
    clamavit
    Caiphasdicens, Blasphemavil(
    Malih. xxvi, 64,
    05)!
    Caiphas
    conscidil vesles
    ;
    isti
    ipsas
    clauseiuiitnicn-
    lcs:
    Ciiiphas,
    ul nudusremanerel; isli,
    utinsuadu-
    riiia
    periiiansissenl.
    0
    magnuin
    rairacnluin! Cceli
    jaiiua?.
    aperiuntur;
    el J udaci mcntes
    impias
    conclusc-
    iiuit: sedsanctus
    Slephanus
    non
    tacuit,
    non
    defecit,
    nec
    blaspliemantibns
    cessit. Ibi
    atlendebat,
    ubi oculos
    cordis
    aperiebal. Ecce, inquit,
    videocwlos
    aperlos,
    el
    FiliumhominisstanteinadexlrisDei.
    5.
    Slcpliani
    ad J udceosalloculio. Sed
    quid
    mihi
    irascimini
    pro
    tanta
    lestificafione,
    J tidsci?
    Numquid
    mea
    jussione
    attt
    pofeslatepalefacii
    sunt coeli?Pate-
    facli
    sunt;
    non tii meam
    gloriamproderent,
    sedut
    pastorem
    nieumin me ostenlantem
    adjutorium
    de-
    monstrarenl. Considerate
    igitur
    ct videte
    quantum
    lotige
    sima
    coelis, posilus
    vobiscuminterris. Num-
    quidegoatiingerepottii,
    el
    jaiutasaperire
    ccelorum?
    Palatiiira suttm
    ipse
    milii
    aperuit
    Dominus
    Angelo-
    rum. Merito
    quodant
    modo
    video;
    et
    quod
    videonon
    tacco.Noner.ira
    contempsi
    incruce
    peiidenlem
    ;
    ideo
    videoadclexteiamPalris sedeniem. Vobisistudda-
    fnmcst ciecceleslibuslesiimonium: sed si noncre-
    dilis, egoquid
    feci vobis?Cceli
    aperli
    enarrant
    glo-
    riainDei
    (Psal. xvin,
    1);
    cl
    egotaceammisericordiani
    Cbristi mei? VicleoCbristuminsua
    gloriasedenlcm,
    pro
    nieasaiuleaslantem
    ; ipse
    milii teslisest incce-
    lis:
    ego
    ei nonero teslisinterris?Si eurafuerocon-
    fcsstts coram
    hominibus,
    confilebituretiam
    ipse
    me
    coram
    Angelis
    stiis: siaiitem
    uegavero
    eumin
    lerris,
    el
    ipse
    me
    ncgabit
    inca;lis
    (Luc.xu, 8, 9).
    Sed
    pro
    taniis fidclibus lesiimoniis
    lapidesjactalis,
    mcnteni
    claudilis, inlegra
    vobiset raanifestadicentemaudiro
    iionvutiis.
    6.
    Stepliani
    adClirisium
    precatiopro
    se.Csedile,
    cae-
    dile
    lapidibus
    conlileniem: habeo meumPalris ad
    dcxleram
    adjulorem.
    Voscseditis
    caput
    meum
    ; ego
    illi
    coinraendo
    spirilum
    nieuin.
    Domine, inquil, J csu,
    suscipespiriium
    meum.Isti
    maicdicunt;
    tubenedic:
    isti
    persequunlur;
    iu
    suscipe persccutum.
    Nonsine
    cattsa,
    J esu
    meus,
    Domine
    mcus,pro
    meaddexteram
    Patris
    dignarisastare, quera
    novi el credoaddexie-
    rain Pairis sedere. Pro meesl
    qitod
    stare
    dignaris,
    qui
    slandonon
    deficis,qui
    ttios
    adjttvando
    nondese-
    ris. Tu
    me,
    Dominc
    nieus,
    raisisli inmedio iniinico-
    ruiii
    nieorum,
    me
    dignaius
    es facere
    primummarty-
    rem
    post
    tiiara asceiisionem: si vis tttnondeficiam
    a
    te, adjuva
    me. Cessetcontusio
    petraruin;
    nedcficiat
    in me fortitutloracmbrorura.Pro nie
    enira,
    Domine
    meus, appellas,
    dumstas. Vocisluoe
    legalionem
    au-
    dio; credo,
    suscipio, cognoscopro
    me
    apud
    Paireia
    posiulantcni,tloiiaittem,
    et
    adjuvatiicm;
    neraeaficles
    deficial
    sequendo
    te.
    Quiddicis,
    J estt
    meus,
    Domtne
    meus, pelendopro
    me
    apud
    Patrem?
    Pater,
    eccehic
    est
    primiis
    pedisseqiius,
    novam
    pro
    memundi inlra-
    vit
    pala-slram:
    dona
    misericordiani,
    ut
    perveniani
    ad
    victoriam.Senliatovisniease
    adjtivaiitem
    ;
    nemein-
    ter
    lupos
    existimet traditorem.
    Ecce, inquit,
    video
    stanicm, prsesuniopro
    nie
    postulaniem.
    Et
    itlco,
    Do-
    niiiie
    ineus, tjui exspectas
    '
    cerlamen
    meum, suscipe
    spiritiim
    meuiii. Veriim
    quia
    non
    limeo,Domine,
    la-
    pidanteminembra, suscipespiritum
    meiunin
    requie
    seinpitcrua.
    Inter islossum
    depulalus lanquam
    ovis
    occisionis:
    apud
    te
    ponar
    in
    requie
    suavitatiset
    pa-
    cis. J uclaei
    lapidabanl,
    isle
    ingemisccbat;
    J uda:i c;ede-
    bant
    caput,
    islecommendabat
    spiritum.
    7. Precalio
    ejusdempro
    inimicis.
    Quidprofuil
    hmc
    precatio.
    Al ubi de
    spiritu
    conimendato
    cocpit
    essese-
    curus, pro
    inimicisfaclusesl adveeaius.Et ncnsictiti
    pro
    se
    petebat,
    ita
    pro
    inimicis
    interpellabat.
    liic
    stabat, qtiando
    Cliristumvidebat: bic
    genuafigebal,
    quaiido pro
    inimicis orabai.
    Ipsa
    enim necessaria
    advocalio,
    pro
    lantisac lalibusinimicis.Sciebal nam-
    quequod
    eumDominusJ csusnoncilo
    posset
    audire;
    scd
    pro ipsoruin peccalo,
    non
    pro
    merilosuo. Ideo
    pro
    tanta
    iniqniiatelapidanlium
    J udseorum
    genua
    fi-
    gebat, lacryraiiseffiindcbat,dicens, Dotnine,
    nesta-
    titttsiltishocad
    peccaium.Vitle, qtiicumque
    es cbri-
    Slianus,quomodo
    ovisistainomnibus
    Agiramsequi-
    lur,
    cl Pasloreni iinitalur. DominusJ esus Cbristus
    suspcnstis
    in cruce
    claniahal,Pater,
    in manus luus
    commeiido
    sphititm
    meum
    (Luc. xxm, 46)
    : istedicit
    1
    Pro,speclas.
    2143
    SERMOCCXV.
    2146
    Domine,suscipespirilum
    meum
    (Act. vn, 58).
    Domi-
    rais J esus Christus
    pro
    inimicis
    clamabal, Pater,
    ignosceillis;quia
    nesciunl
    quid[achtnt(Luc. xxm,54):
    iste
    dicit,
    J Vestatuas hocillis in
    peccalum(Acl,
    vn,
    59).
    El manifesle,
    fratrcs
    mci,
    inmcdio
    lapidantium
    islorum
    qui
    amplius
    sseviebatbeatus
    aposiolusPaulus
    pracsens
    erat. Si
    ergo
    tunc daretur
    Stephano
    de
    lapi-
    dante
    vindicla,quomodo
    talem
    magisiriiin
    habuisset
    Ecclesia?Ilisdicliscmisil
    spiritum,
    ascendit incce-
    lum,
    veniammernit
    ininiicis,gaudere
    mcruil inccelis
    de amicitiisbeali Pauli
    subsequeiiiis
    :
    quiaipse
    est
    Dominus,qui facit
    habitaresleritemin domomatretn
    filiorum
    Imlatiiem
    ( Psal.^cxu,
    9
    ).
    Eccelrac nieruit
    sanclus
    Stephanus qui
    videbat Filiuinhominisstan-
    lem,
    queni
    novimusad dexleramPalris sedenlem,
    Petamus
    eum,
    ul
    inlerpellel pre
    nobis,
    ct
    propecca-
    tis
    noslris;
    ct erual nosa laniis
    periculis
    et
    pariuri-
    tionibus
    universis, propiefalesna,
    non
    pro
    conscien-
    tianostra. Nam
    qui
    aul
    quaiili
    fontcs
    peccati
    nostri
    flammam
    possrait exstinguere?Ipsedignetur
    nostra
    crimina
    sepelire
    : ul sicul inmonumentonovoadmo-
    dicumcotnmendavilmcmbra
    sua,
    sieinfonleindul-
    gentisesepeliat peccala noslra,
    ut vobiscum
    semper
    gaudeamus
    inEcclesiasacrosancta. Amen.
    SERMOCCXV
    (a).
    InNalalisancti
    Stephani,
    vi
    (6).
    1. NalivitatisChrisli
    effeclus.
    Heslernodiecetebra-
    vimusNatalem,
    quo
    Rex
    marlyrum
    natus est inmun-
    do: bodiecelebramus
    Natalem
    quo primicerius
    mar-
    tyrummigravit
    exmundo.
    Oportebat
    eniraut
    primum
    immortalis
    pro
    mortalibus
    susciperet carnem,
    et sic
    mortalis
    pro
    immortali sustineret mortem. Et ideo
    natus est
    Dominus,
    ut moreretur
    pro
    servo; neser-
    vus timeret mori
    pro
    Domino.Naiusest Chrislusin
    terris,
    ut
    Slephanus
    nascereturincoelis.
    Ingressus
    est
    Dominus
    mundum,
    ut
    Slephantisingrederetur
    incce-
    lum. Altusad-humilia
    descendit,
    ut humilesadalta
    ascenderent.Filius Dei factus est hominis
    filius,
    ut
    filioshominumfaceretfiliosDei.Fecil Cbristusmira-
    cula
    ;
    fecitet
    Stephanus
    : sedChristusfecitsineStc-
    phano; numquidStephanuspotuil
    faceresineChrisfo?
    Vivebat
    Stephanus
    de Christo,
    sicut sarmenuimde
    vite. Mirarisfructumde sarmento
    pendentem?
    Vide
    sarmentumdevile manantem.
    2. ObChristi
    confessionemlapidaturStephanus.Eia,
    sancte
    Stephane,
    dic
    aliquid
    J udaeis,
    ut
    incipiaslapi-
    dari,
    et
    possis
    coronari. J aculare
    verba,
    et
    excipe
    saxa.
    Dicaliquidde
    incircumcisiscordibus,
    et morieris
    lapidibus.
    Dic
    aliquid
    deeo
    cujus
    nomennoluntatidi-
    re. Erubescantet saeviant,
    muta
    efficiantur
    labiadolosa
    (Psal.
    xxx,
    19).
    Diceisubi vides
    vivum,queni
    irrise-
    runt crucifixum.Diceisubi cum
    vides,
    el hic nonvi-
    ves;
    sedcuraillomeliusvives. Diceis
    quia
    nihil est
    qttod fecerunt;
    vivit
    quem
    occiderunt. Diceis
    quia
    videsaddexteramPatris
    stantem, quctn
    irriserunt in
    cruce
    pendentem.
    El itle
    inquit
    : Ecce videocwlos
    apertos,
    etFiliutnhominisslantemaddexteramDei. At
    illi clamantescontinuerunl
    aures suas. Auresclause-
    runt,
    elad
    lapides
    cucurrerunt,
    impetumquefecerunt
    omnesin
    eum,
    el
    lapidabant
    Slephanum
    invocanlein
    Do-.
    minum,
    el
    dicentem,
    Adhwsilanimamea
    posl
    ie
    (
    Psal.
    txn, 9), quiaIapidalur
    caromea
    pro
    te.
    Accipespiri-
    tummeum
    (Act.vu, 53-58):
    etreddemihi
    promissum
    tuum.
    (fl)Alias.de
    Sanctis1,
    (b)
    in
    Ajipendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Augustini
    no-
    mine
    tanquam
    dubiuscaret
    apud
    Lovanieuses,qui
    etFul-
    genlio
    episcopo
    in
    quibusdammanuscriplis
    adscribitestan-
    tur. censet
    Vindingus
    niuil habereab
    Augustino
    alienum.
    Nobistaniendicendi
    genusAugustiniano plerumque
    bumi-
    lius
    videlur,
    et
    magis
    concisum.
    Qute
    hic
    leguntur
    num.3
    ab islis
    verbis,
    n.
    4,
    NamutnovcritSanctitasvestra,
    quantum
    valuerit
    oratio,

    etc, reperies
    insermone
    382,
    inler
    Auguslinianos.
    Denum. 4 in iine et de
    num. 5vide
    supra
    serm.
    204,
    n.
    2, 3,
    et serm. 20o,
    n. 3.
    3. Cltristi ad
    exemplumpo
    Mnticit oral. Oravit
    Christus
    pro
    suis
    crucifixoribus;
    oravit et
    Stephanus
    pro
    sttis
    lapidaloribns.
    DomiraisJ esus oravit affixus
    Iigno; Slcplianiisgenu
    flexo.
    Qui
    standosuum
    spiri-
    tumcommendavit
    Doiuino, pro
    illorumdelictofixo
    genu
    oravif. Orabal Domintim
    pro inimieis,
    ut ami-
    cus, dicens, Ecceego palior, egolapidor,
    inraesae-
    viunt,
    ct inme
    fremunt;
    sedneslatuasillis hoc
    pec-
    cctium:
    quia,
    ut hoc dicam
    libi,
    a te
    primo
    audivi.
    Ego
    servus tiius
    palior;
    sedmultuminterest inier
    meette. Tu
    Domiiras,
    ego servus;
    tu
    Verbum,
    ego
    auditor
    verbi;
    tu
    Magister, egodiscipultts;
    lu
    Crea-
    tor,
    ego
    creatura
    ;
    tu
    Deus,
    ego
    bomo. Multuminter-
    est inter
    pcccatum
    islornm
    qui lapidant me,
    et illo-
    rum
    qui
    crucifixeruntte.
    Quando
    ergodixisti, Pater,
    ignosccillis,
    quia
    nesciunl
    quidfaciunt; pro magno
    peccalo pctisti,
    ct rae
    pro
    minimo
    pefere
    docuisti.
    Dotnine,inqtiit,
    neslaiuasillishoc
    peccalum
    :
    lanquam
    dicerel,
    Egopatiorin carne;
    isti non
    percant
    inmen-
    te. Illi
    lapidesmittebant;
    et sanctus
    Siephantis
    ora-
    lionesfundebai.
    Magnapieias, fratres,
    magna
    clemen-
    lia. Prorsus
    qualia
    inmensaDomini sui
    comedit,
    ta-
    liaet
    ipse
    in suo convivio
    pr.cparavit.
    Scriptttm
    est
    enim: Ad
    magnam
    mensam
    sedisli,
    scilo
    quonium
    talia
    ie
    oportel prmparare(Eccli. xxxi,
    12).
    Talia
    ergo
    in
    oratione
    exbibuit, qtialia
    insui Domini mensa
    come-
    dit. DominusJ esnsCliristtts
    dixit, Paler,
    ignosceillis;
    quia
    nesciunl
    quidfaciunt(Luc. xxm, 34)
    :
    sanclus
    Steplianusdixit,
    Nestatuasillishoc
    peccalum;
    et hoc
    dictoobdormivit
    (Acl.vu, 59).
    0 somnum
    pacis! Quid
    illosomuo
    iraiiquillius? Quid
    illo somno
    quietius?
    Qualis
    ibatad
    amicos, qui
    sic
    diligebat
    inimicos?
    4. Orationi
    Stephani
    debelurconversioSauii. Namut
    noverit Sanctitas
    veslra, quantirai
    valueritoratiosan-
    cti
    Stepliani
    mariyris,
    recurrite
    nobiscumad illum
    adolescenlem
    persecutorem,nomine
    Saulum,sicutex
    libroAclutrai
    Aposfolorum,
    dum
    legeretur,audivimus:
    qui
    cumsanctus
    Stephanus
    lapidaretur,
    el ab
    ipso
    omiiiiim
    lapidanlkimvestimenla
    servabantur,
    ut tan-
    quam
    innianibusoniiiium
    ipselapidarevideretur,
    qui
    ad
    lapidandunioinnesexertosreddebal. Hic
    cumiret
    in
    via,
    subilo
    circumfulsil
    illumlux de
    cwlo;
    etcadcns
    inlerramuudivilvocemdecwlodicentemsibi:
    Saule,
    Sctule,quid
    me
    persequeris?
    Durumesttibi cottlrasti-
    mulum
    culcitrare. Et ille dixit : Tu
    quis es,
    Do-
    mine? El Doiniiiusad eum:
    Ego
    sumJ esus
    Naza-
    renus, quem
    tu
    persequetis
    (Id.
    IX,
    3-5). Quid
    mihi et
    tibi?
    Quare
    ic
    erigis
    contramemalo
    luo;
    et non
    po-
    tiustehurailiasbonotuo?Adtanlamala
    quae
    commi-
    sisti iu
    rae,
    olim
    quidem
    debui
    perderete; sed Stc-
    plianus
    servttsmeiisoravit
    pro
    le.
    Saule,
    Saule, quid
    me
    pers(Y/eris?Sedquia
    insaniscontranoinen
    meum,
    ego
    lefacianiservummeum.
    5. Sauli crimenel
    indulgelur
    et
    vindicalur.0
    Saule,
    luperapax, comeiJ J sii:
    exspectapaululum,
    et
    dige-
    res. Dicam
    plane,
    elisusest filius
    perditionis;
    et ere-
    clusest vas
    eleclionis. Namsi sanctus
    Stepliairas
    sic
    non
    orasset,
    EcclesiaPaulttm
    hodienon baberet. Sed
    ideoerectusest
    Paulus;
    quia
    interra inclinatusexau-
    dituscst sanctus
    Stephanus. Ergoquod
    fecit
    Saulus,
    patieturPaulus; quod
    fecit
    persectitor, patietur prse-
    dicalor; quod
    fecit
    tupns, patietur agnus:
    sic enim
    est inlali
    homitievindicandum. Discat
    pati quod
    fa-
    ciebat,
    scntiat et
    ipse quod
    aliis inferebat.
    Dicilur
    Ananiaea
    DominoJ esu
    Chrislo,
    Vadead
    eum,
    et si-
    gna
    eum
    characlere
    meo;
    multaenim
    palielurpro
    no-
    minemeo
    (Ibid., 15,
    16).
    Abiii
    Ananias, baplizavit
    Saulum
    ,
    elfecit Pauluin
    ; baplizavit lupum,
    et
    fecit
    agnura;
    baptizavit perseculorern,
    ct fecit
    prsedicato-
    rem.
    Ccepimtis
    Itaberc
    praedicatorem,quem
    sanctus
    *
    Slephanus
    liabuit
    lapiclatoretn.
    Sic
    ergo
    exatiditusest
    sanctus
    Stephanus,
    tit
    ejus
    orationibusdelerelur
    pec-
    calum
    quod
    commiserai Saultts.
    Comraendemus
    crgo
    nos
    oralionibus
    ejus.
    Multo
    magis
    eiiimnuncexaudie-
    tur
    pro veneratoribus
    suis, qui
    sic cxauditusest tuuc
    pro Iapidaioiibus
    suis.
    2147
    APPENDIX. 8148
    SERMOCCXVI
    ().
    InNatafi sancti
    Stephatii,
    vn
    (b).
    1.
    Stephanus
    hic
    degens
    Trhritaleinvidil.
    Magnilica
    martyruiii
    solomnitascoinpcllil
    airociionemnoslrara,
    verbi riivini
    vobisiradereseniina
    pretiosa.
    Umler<>-
    garims
    nt
    pluvia'ocelesli
    cordaveslra
    proparolis;
    ut
    jaclaiites
    serainaveslra,
    frtioluinceiilcsiiiraraaffera-
    lis. Pimn
    ergo
    diemIx-alissimi
    martyrisSiephani
    lio-
    diecolebranitis
    : non
    qno
    natus esl
    nnindo,
    scil
    quo
    pcr passionein
    migiavit
    ad coeliiin.
    Magnuni
    dccus
    iiicruil vorbi divini,
    ulet levilicuralioiioroi
    placituin
    oxbiberol,
    ct
    egregiumiiiarlyriiim
    ciisuinniaretDu-
    pliceni graliivsanclimmiiam
    "accepil
    in ocelestibusre-
    aiiis
    (quia
    sanctcDcovixil in
    lerris)
    aniina
    ojus
    se-
    cnnduni
    sententiaiuSalnmmiis
    (Proi>.
    xxxi
    21).
    Bc-ali
    Apostoli
    vocemaudivinms
    :
    Dcspondi
    enim
    os,
    dicil
    Christia.iis,
    niii viro,
    virgiitctn
    castumexhibereCliristo
    (J l
    Cor- xi,
    2).
    Iloalns
    aiiieraSicpli.iiiusCbristura
    ine-
    ruil
    diligere;
    uf nioruissel oiiradeleira incudovi-
    dere,
    sicul dicii,
    Ecccvidcocwlos
    apertos,
    ei Filiuni
    Hbminis
    sltinlema dexlris Dei
    (Acl.
    vu, 55). 0 cor
    niimiliim,
    qiiod
    benenovii Detrai! Niincilluil
    evaiige-
    licuin
    quod
    dicitnr de
    lapideqiii lepioliaiustucrat,
    Bicfacms
    estiu
    cupulanguli(Psal.
    cxvn,
    22). coinple-
    tiuii est
    priecoiiimn.
    Ktiieriini
    ,
    Bcutiitiundocorde
    ,
    qiibniamipsi
    Deumvidebuul
    (Multli.
    v,
    8).
    Videle
    quid
    iiieiTiilhi-iiiissiraiisSii-piiariusposievituiiicoriior lera,
    qni
    bic
    adbuccorjioreposilus
    I rinilaiemnicruil
    i,,sani
    videie
    2. Mira
    Stephani
    itt
    lapidalores
    charilus.TiracJ iid:ei
    alionali aviiasanclorum, lapidarccogiiavoriml
    bea-
    iumSlepliaiiura.
    J udiei
    virum Dci
    lapidabant;
    ille
    rogabiil aspiciens
    Heum
    llleaspieiebat
    diviiiiiaiein
    ;
    el
    nropriam
    cxeroebantJ uda-i feriiatein. Veniebalil
    sii|)er
    cum
    hqiidesi|iiasi
    nimbi,
    ot illc fixis
    genihus
    orabai
    |iro
    deli<tis
    populi
    sceleraii. Bealus
    Slcphamis
    orabal
    pro peccaiis
    eorran
    ;
    et illi
    iiieialera
    iiiillain
    poii.banl
    iii eum.
    Qnidagis,
    Saule?
    quidinarlyr
    iu
    Martyreui
    ssevis;
    quia
    el iu
    lapidaberis
    manibu.salie-
    nis? J udioi
    lapidabant;
    el Saulusservabai vesteseo-
    rum. Beatus
    Stophanus
    Deutiiexorabal
    preiniqiiiiati-
    biisopruin:
    qui
    a DoinihPChristolale
    acce|iit
    voea-
    biiiiira
    ,
    undecorona marlyrii
    depingal iriiiiii|ihum.
    Sic eniin
    per liiigiiamgra-cam
    iionien
    acoepitcorona,
    quod
    laline
    inleipretatur
    Vita
    perpetua.
    El ideocon-
    versi raeouni
    dopreceniur
    beaiissinuim
    Marlyrem
    Chrisli;
    ui inoriiis
    ipsius
    nobis
    implorcl
    coronarain
    viia
    porpetua,
    ul cuiucosiinusinsieculorumsaecula.
    Ameu.
    SERMOCCXVII
    (c).
    inNatali
    sanclistephani,
    viu
    (d).
    1.
    Quoniara
    videonoslras
    disputalioncsgraphin
    ce-
    raqneligari,
    cl
    reqiiaqiiara
    siraras idonei lectitare
    ;
    adjuvaie
    ine
    ipsuin
    ,
    qucuso,
    iiilercessuvcslro
    apud
    Mariyrem
    isluni, qtietu
    Camaliel stolatus
    revclavit,
    Saulus
    spoliatus
    lapidavit.
    et Clirislus
    pannis
    involu-
    lus
    ditavii,
    el
    preliosolapide
    corouavit.
    Triiuuplialis
    esl dies
    iste, beatissiini, iriiiinphalis
    est dics sancti
    Stejihani martyris.
    A
    lapidanlibus
    niorte conderana-
    (a)
    Alias,
    deDiversis96.
    (b)
    In
    Appendice
    iiuuc
    primum
    collocalur. Dubiumhabenl
    Lovanienses,
    alsumverlinuset
    VLiduigus.
    Nihil
    hicsapit
    AUgtistiiiuni,
    iilioab
    ipso
    'ahhofrent
    [.lurima,
    veliili
    quod
    dicilurin
    rle|.)iarid,
    uuncillud
    Evaugclii
    de
    lapidequi
    re-

    pfbbatus
    iubral,
    uic
    fdctits
    estin
    cuputuhgitli,coinple-
    tUmesse
    [.raecoriiuui.
    El
    quod
    hicadhiicui
    cofjiore

    positus
    'rrinilalem
    irieruilipsaui
    videre.
    unpurum
    deni-
    que
    etniiuusaptumdicendigenus.
    (c) Alias,
    desanctisG.
    (d)
    fh
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.De
    hujus
    ve-
    rilatedubitandl
    locum
    relitiquuiil
    Lovauienscs: verlinusve-
    fo et
    vihdiflgus
    falsitatis
    argnnieiitapro.ermil
    exauctoris
    stiloet
    ingenio
    ducta,([uce
    inre adeo
    perspicua
    receusere
    nihil
    juvat.Fulgentio,
    sicutiLovauieuscs
    lcsla.ilui-,
    culi <-s
    quidamtribuuut;
    exnostrisaulemnonuulU
    Maxhno,
    sed
    perperam,
    !tis,exlra
    oivitalem
    lapide
    esl
    prapcipilafus, corporc
    perneo.ai.iis, cap
    le
    viilneraius,
    lapidcconqnassaius,
    ct
    angiilari lapide
    coroiiaiii-4.Pulohor crat
    miuislor,
    quiapnlilii-r
    oranu
    Magistcr;
    pulcbcr
    pral
    iibiquo
    Sli-pbanusisle,
    in oordeot
    oorp
    <re.DeMagistri
    pul-
    cliriludinecantaliir in
    Psalmo,
    Speciostisformaprm
    filiis
    liominum
    ,
    diffusu
    est
    gratia
    in labiisluis
    (Psal.
    XLIV,
    5)
    : el
    ipsi
    caiilairaisin
    Psalrno, Spccie
    tuaet
    pulchriliidine
    tua
    inlende, prospere procede
    et
    regna
    (Ibid., 5). Steplianoergomariyri
    ct
    pulchriiiido
    erat
    corporis,
    et flos
    auatis,
    el
    eloquentiasi-rinocinanlis,
    ct
    siijiieutia
    saneiissiraae
    nieniis, et
    operaiio
    divinita-
    tis. Invidia
    magna
    exsiilerat J udaeisob
    chrislianse
    causaui
    prolcssionis.
    2. Videbani eniin
    Slophanum
    J udsci J oda-um,in
    modio
    J iidi-orura,
    incivitate
    inelropolilanapareriittm
    suoruin
    ilispiiiaiiieiu
    cnlra sacra
    J ud.coruin,
    el con-
    ira
    sacrilicia,
    ot contra
    Legem,
    et coulracircimieisio-
    nein, contraquesabbata.
    Exstirgentes
    in
    iracundiain,
    el
    conoipientes
    veiienafa
    seusa, loqiiebaiiliir
    adinvi-
    ceni sibi laliaverba:
    Quid
    <-slisiud?
    quid
    eslhoc?
    qtiidagiiiuis?quid
    facinius?
    quid
    diciratis?
    quid
    vult
    sibi isieIramoel
    juvenis
    et
    piilcher,
    el
    eloquenlissi-
    inuset
    sapieniissiraus
    honio?Nam
    signa magna
    et
    imrabiliafaciiisie
    houio,
    etsine causaChristiisraor-
    ttius est bonio.
    Veniie,inquiunl,
    fratros, siintilque
    coiivcniarausin
    unit.m;
    facianuis
    consilium,
    confirme-
    iniisfalsuni lesiiiiKiniiiiii. Feciiniisconifa
    Domlraira;
    faciaiiiusot contralamiilura. Diximnscontra Domi-
    nura,
    Expeclit
    ul uitus
    morialur,
    quam
    tola
    gehsperect
    (J oan.
    xvui.
    14);
    dicainu-contra
    faiiraluiri,
    Exiermi-
    hetnusettmdelerra
    vivenlium,
    el noinen
    ejits
    tionmcmo-
    relur
    ttmplius(J erem.xi,
    1
    ii) Quando
    coiisiliuincoiifra
    J esuiii
    fecinras,
    raiilluiii nohls
    |ii'ofuii)uis';quia
    pf:e-
    valuiiiius.
    Circiiniveiiiraiis,dediirais,
    accepimus,figa-
    viiniis,iradidimus,super.ivira'us,oppressimus,
    cruei-
    lixiniusAniatori
    ciipidilaiis
    dedinms
    pechniam.quam
    de niaiiiraoiia
    initjuilaiis
    distraxiinus
    uiiusqiiisque.
    Ligavimusincapabilcm
    Filium
    virginiiatis,
    ifadidlinus
    judici judiccin oequilalis, su|)eraviraus sti|)eranlem
    irapol-iuravaiiifatis,
    (ippressimusoppiinie.iteiri
    su-
    perbiamcalarailatis, conspuimus
    facieih
    saraiitaiis,
    et crucifiximuscaeci Filiura
    niajestatis.
    Occidinuis
    ,
    sepeliviinus,ejusqtiesepiilcritm
    araiulonosfro
    signa-
    viiiiiis;
    sedab
    angelo
    i
    esiguattmi
    inveiihliiis.
    Sepul-
    cfura
    signatuin
    custodieiitibuscusiodibus
    tradiiliratis,
    et niiraciiliini resurrectiouisvideniibus
    pecuniam,
    ut
    Piliiio
    riicntireiiiuf,
    contulimus,
    fesiinioniaquepro-
    duximus; ef
    coiifusione
    vigilantes
    caruimus.
    3. SedCl
    luinc,
    inquiunl
    sibi,
    o
    viri, quidaginras,
    quidfacimus,qiiiddlciinus, qni
    untimCliristuinoc-
    cidiiniis,
    cl niultos Christianos
    consjiiciraus
    ?
    Ecce,
    inquiuhl,
    inuiioCliristoanobis
    occiso,
    diiceini suul
    diseipuli ejus.
    l)e
    ijiso
    niiineronosiro
    e.f Nicodemus
    sacerdosnosleresl, el triaet
    qtiinque
    riiiiliahoiiiinum
    ad eorum
    Bapiisiiiiira
    cucitrrerimi : mullas' J udicas
    cl Gracas et Barbaras nationcs
    bapiizavenint,
    et
    snissacrariis
    prteposiierunl.
    Ecce
    adiiuc,quod
    osl no-
    bis
    pojtis
    ac
    deierius, sepiem
    diacbnosordinave-
    ruiil, iii.ier
    quos
    uiuis
    qui
    vocatur
    StCphanus,
    cl
    ju-
    Veniset
    pulcher
    et
    eloqiientissiiiius
    et
    sapientisfi-
    nius CSl
    p.rae' oninibus,signis
    luiraculoruiif esl
    ple-
    nus;
    et si' est
    plcnus,
    nebesseest uVcoiifliiatad
    eura noster
    populus,
    et in nostramcoufusioiiein
    apud
    omiies J udaras sil
    niagnificalus, n|si
    noslris
    raanibusfueril
    lapidaius.
    Cur
    orgo, iiiquraiil,
    adhuc.
    STaraiis?
    Quemexspociainus?Quare
    tardainus?Ste-
    phaiiura
    isitini nostne confusioiiisdeinonslralorCiii
    publiciimpublicerapiamus
    ad
    conciliura,
    iii nOslrtrai
    euihstatuanius
    medio, pontilicatiperiurbeitiiissyii-
    odo,
    lesiiniOnid
    opiirimanius
    falsissinio,
    TaCiamus
    niinisiroquod
    fccitnusct
    raagistrb.
    Si eniinIIOII du-
    bilavmuis
    iiiagislrtrai lancearc,
    nondebenius dubi-
    lare
    Stephaiiuui lapidare. .Coiiseiiserunlqtie
    omnes
    J iida-i
    uiipieiaiis
    viri, adliomioidiura
    semperpafali.
    iiapiiuil Slephaiiuiu,
    ad
    suumquepcrducunt
    conci-
    J iuin.
    Exagifantetperlurbant,et inlerrogant,
    audiunt
    3149
    SERMOCCXVIIJ .
    2150
    etatlendunt. Audiunt
    sapientissimum,
    et
    conspiciunt
    speciosissimum.
    40.
    J uda-.iseinperinimiciDei.inieiiditebeneqnijudi-
    catisuonbene. Si vere
    ergojnstitiamloquimini,reclaju-
    dicale,filiihominum(Psa'l.i,\i\,'i).\wei\ii\\es'ni\\,'ptm-
    lifices,ef
    miraslri sacerdoies ei
    populi;
    omnessiinul
    J udsei,
    inlenditefaciemministri
    Dei,
    inlenditefaciom.
    Slophani,
    si
    potcstis. Moysos
    enini
    propler
    oxca-catio-
    ncmveslraincontrafacierasuam
    posuilvelameiilum
    :
    Slephaiius
    vefoadconfiisioiieinvestraiu coutra ve-
    sinini eonventiimrosnrreclionisanrainlial sacrameii-
    tuin.
    Scd,
    o
    J udiei, Prophelis
    invidi,
    iiiartyrilms
    perfidi,
    nullalenusniiranuir invobis
    quod pcr
    miilla
    congruiiisiniquilalibus
    vosiris.
    Qui
    enimfacierade-
    spioilis logislaloris, personain suscipilis
    dclaloris.
    Uui
    despexistis
    lacieni
    MoysilegMaloris, personam,
    J iidioi
    , siiscepislis
    crudelissimi
    dclaloris;
    cl adde-
    iiecnsveslrum
    sompcr
    addilis criiuon vcslruin. El
    Movses vosier, qtiando
    volamenliim
    posuii
    contra
    sanclani faoiemsuani. nolebatviderecriminosam
    fa-
    ciem vestram:
    Slephnmis
    vero revolata facie sua
    sjxculabaiiir
    inceeliiin
    gloriam
    Filii Dci
    ;
    ideo vidc-
    bant vultum
    ejus
    J udaei
    ianquam
    vultum
    augeli
    Dei.
    5. El
    nnnc,
    bcate
    niarlyr Siepbane,
    lerraw de-
    spice,
    cceluni
    conspice, poiiiiliceinsporne,
    1'aircin
    altende; despice
    J uda-umel saoerdolemel
    |><>|>uliira
    ;
    eonspice
    io ccelo Palremet Filiumet
    Spirilnm
    sau-
    Cluin. lndica tatneii J ud-.co
    quid
    sil illud
    quod
    diu
    contemplaris
    in ceelo.Ecce, inquit Stcpiianus,
    video
    ccclos
    aperlos (Acl.
    vn, 55),
    el J osiim
    qu<-in
    cruci-
    J ixislis,quein
    illusislismorieiuem.
    qiieinsiguaio
    se-
    pulcro posuisiisjaccniem,
    vitleo
    ego
    ad dcxieram
    Patris staiitera.
    Quidorgo
    vobis
    profuil,
    J ud;oi,quia
    crucifixisiisFilium
    Dci,
    et Filii Dei
    Mariyremlapi-
    datis? Ecce
    duplo
    labefacli estis;
    quia
    civilatem
    vcslram amisistis,
    el
    ipsumlapidafoiumprincipeui
    perdidistis,
    et decivitaie sanciaeradicaiaost vcstra
    planta. Implota
    est enimin J ud;oainalodiotamale-
    diclio illa Davidica:
    Propterea
    Deus deslruel ie in
    finem;
    evellelte.
    el
    emigrabil
    tedettibcrnaculo
    tuo,
    et
    radicemtuamdeierra viventium
    (Psal.
    u,
    7).
    Silen-
    tiura auiem fecerunt mrbie J ud;oorura,
    dainiiabili
    animosiiaie
    super mariyremSieplianum
    deniibusco-
    lubriuis siridebani.
    quernqtiasi serpentem
    incorde
    Iiabebanl, pr.ocipiiatilqtie
    saiicmra
    Marlyrein
    exlra
    suamcivilatem
    , prsemilteutes
    lesiimonia
    ,
    diccntcs
    falsilaiem.
    Furunt, spoliant, projiciiiniqne
    vestinien-
    taanteSauli
    vestigia,
    etcurruntctun
    lapidibus,
    uliias
    erigunt,
    brachia
    diriguni, petrasjaciuut. Lapidaiitque
    jiisiurainjusli procumbenlem,
    orantem
    atquc
    dicco-
    tem. DouiiiieJ i-su
    meus,
    oslensor
    nicus,
    defensor
    meus, proptcrquera
    sa:vitinmenudus
    lapidator
    meus
    ;
    exaudi
    rae, exaudi,
    sancie
    raeus, VirgiuisFilius,
    la-
    pis vivus, qui
    ad exaudieiidum
    mc,
    uuusut credat
    lapidator
    esl minns; intendc, inquit,
    nte
    ipstim
    tui
    foniis lavacro
    niundatum,
    tui saluiaris
    gratia
    sine
    maculaconsecratum, pro
    luonomine
    s|)<>lialuui,
    hu-
    manis manihus
    lapidalum,
    sedab
    araore
    Sauli non
    scparaium
    -.et neslaluas
    illishocpoccatuin
    raiscricors
    usque
    iutuiem. Sic
    Slepbanus
    sanclus moriens in
    ar-ieriia
    pacedormivit,
    cumChrislo
    J esu, (|iti
    curaPa-
    Ireol
    Spiriiu
    sancio vivitet
    regual
    iusaeculasaiculo-
    riiiii. Auieii.
    SERMOCCXVIII
    (a).
    inNalali sancloruni urnocealium
    i, (b).
    I.
    Magi
    ubOrienteveitiunl.Chrislo
    igilur
    secundum
    (a) AliaSj
    desanHis9.
    (b)
    la
    appendice
    nune
    primum
    collocatur.
    Apud
    Lova-
    niensesniaaebatduhius:
    rejectus
    esi
    [>er
    verliiiuiuel \iii-
    djugum.
    PriniainseraiOMS
    partem
    si
    demas, quidquid
    re-
    liquumest;
    abjhisverbisnum.2,

    Dece[.toritaquc
    liero-
    :des:,e.tc, pertinet
    adh.iniliaiiiEusebiide
    Ej.i,
    bniiia.
    Porroin Ccrbeiensi \is rauftisauctu.r ser..:0
    i-opuriUir,
    additanarratione
    poeaarumquas
    iimoceutiumluieriector,
    Berodesdedit.
    propheliae
    fidemnaloinBollileliem
    J ndsc,
    temperibus
    ilerodis
    roitis. deOiieritis
    parlibiis
    adveiilaiiles
    qui-
    damviri ex
    Magnruragcnic, peiconiaiiuf
    ab
    flefbde
    iibinaiuessci rex
    qui
    nni er liatiis esi J udararum:
    af(iiniaiitesvidi-sc.se slollain
    ojils
    in
    Orionle,' quae
    sibi eliain duxilineris
    oxstilissel;
    causamverOlaulae
    proporaiionis
    adoramli ac vcncraiidi
    ntiper
    ediii
    fegis
    esse.
    Qiiilms
    illeaudiiis
    iucrodihililcr
    dcicrrelur,
    ti-
    meiisei vcronsne slaius sui
    poriclitareltir imperii.
    Advocatis
    ergoaccersiiisqueLegisdocforipus,
    reqni-
    rens
    iiorooiitaiui'
    iibinara Clirisinninasci
    sperarent.
    Cbi vero <xMicluea-oraculis locus uativitaiis
    ejtis
    apud
    Beililehi-iii
    dcsignaius
    esl
    (Micliww
    v,
    2),
    uno
    pr.ceepio
    roxoiraieslactenies
    pueros,
    nonsoltini
    apud
    Beililebcm,
    seclet inomnibiis
    ojus
    fraibiisabhnatu el
    infra,
    secttndttm
    lempus quod exploraverat
    a
    Magts,
    occidi el iiitcrimi
    jiibel (Multh.u, 5,
    16);
    si
    quoniodu
    cli.iraJ esiira cura
    a:qu;evispossot exstingiiere.
    Sed
    prtevenil regis
    insidias
    puer
    ahductusin
    J Egyplura,
    parcnlibiis
    de dolo
    rcgis angelopisenunliaiite
    com-
    lDOllilis.
    2. Innocenlium
    felicitas. Deceplor ilaqne
    Horodes
    rcx illiisusa
    Magis,
    niitiit inBelhlelieinet
    in omnes
    fines
    cjtts,
    ut inlorficiantur
    pueri

    bimalu,
    et
    infra.
    Occidiiiiiur
    pro
    Christo
    parvuli, pro justitia
    ntoritur
    irraocciitia.
    Quain
    beala
    a:tas,
    qua:
    necdumClirisluni
    potesl loqui,
    et
    jara pro
    Chrisio meretur
    occidi;
    iiondiira
    o[i|iorliraavulueri,
    ct
    jam
    idonea
    passioni!
    Quani feliciiornaii,
    qnibus
    in
    primo
    nascendi limine
    aciernaviiaobviaveni!! Inctirrunt
    quidemiuteripsa
    priiinirdiaaceepiae
    lucis
    periculum
    el fiucm
    saliitis;
    scdde
    ipsoprotiniis
    fine
    capinntprinci|>ia
    aeicrnitatis.
    J rainaluri
    quideni
    vidcntur ad
    morlein;
    sed leliciier
    moriuiitiir ad vitam. Vix dirai
    gnsfaverant praesen-
    loni
    ,
    staiimiranseiinl ad
    fuiuram;
    nondum
    ingressi
    infaniia:
    cunas,
    jara perveniunt
    adcoronas.
    Rapiun-
    lur
    qiiideni
    a
    coinplexibus
    matrum
    ;
    sed redduntur
    greraiisAngeJ orum.
    5- Ilcrodiserror
    faltiusque
    lerror.
    Hihil
    Grgoegisli,
    ferocissima-austeritalis
    *
    audacia:
    potesmartyres
    fa-
    cere, Cliristnmnmi
    potes
    invenire. Puiabai seinfe-
    lix
    lyraiuius
    Doinini Salvatoris advenlu
    regali
    solio
    dciriidciiduiii. Sed noniiaest. Nonadhoc veneral
    Christus,
    ut alienam
    gloriaminvaderet, sedut suam
    donaret. Non ad hoc
    venerat,
    ut
    rcgnum
    terrcsire
    prauipcret;
    sed ui coelesteconferret. Non
    venerat
    ad
    polesiatesdignitalesquerapiendas;
    sedad
    confu-
    meliaset
    iiijurias perferendas. Non
    adlioc
    veneraf,
    ut sacritm illud
    caput
    ad diadema
    gemmarum;
    sed
    ut adcoronam
    spineamprsepararel. Non,
    inquam,
    adhoc
    venerat,
    ut constilueretur
    snpra sceptra
    ma-
    gttificiis;
    sedul
    criicifigeretur
    illusus.
    i.Ejuspetiurbatio
    et
    deceplio.N&scenle
    ergoDomino
    coiitiirbaluiIlerodes.etomiiisJ erosolymacuineo.Quid
    iiiiriini,
    si
    pieiate
    nascenle
    perlurbeiurimpiotas
    ?Ecce
    jaceiiteni
    in
    praesopioperiimescit
    armatuscontremiscit
    Iramilemrex
    superbus,
    obvolutuin
    paniiismeluii pur-
    pnrauis.
    Ciimsiniulali()BeaIloqi]iuirMagos:7/e,iiiquil,
    reqnirite
    de
    puero;
    etcum
    invenerilis,renuntiate
    mihi,
    ut el
    egoveniens
    adoremeum
    (lbid.,8).
    Siraulabatado-
    rarese
    velle,
    quera
    conabalur occidere. Sed non
    timet Verilasfalsilalisinsidias.
    Quam
    ca:ca feriias
    ,
    qu;c
    credebat
    quoddeprebendeie
    Deum fraudibus
    posset!
    Ecce
    cujus
    lerra
    coeliraique
    oslendebai ad-
    ventiira, qui pastoruui
    nonlatebal
    siiupliciiaii,quein
    Magi
    deexireraavenienies
    ^Elhiopiaeparte
    meroiiiur
    agnosccre
    ;
    dolissuisadillumnori
    potes.t
    rex sacri-
    logusporvenire.
    Falliiur
    ergo
    stulli fufor
    lyranni.
    Christuni non
    poiest
    iiivenire
    perlidia; quia
    Deiisnoii
    crudeliiato,
    sed credulitaie
    quarendus
    esl:
    qui
    vivit
    ei
    regnat
    iusscculasseculorum.Amcn.
    1
    In
    \ts.,
    aitcloritatis.
    Apud
    Eusebiumin homilia
    de
    F.piphaui
    ,
    impietatii.
    iu altera Eusebii liomilia
    de
    septeiii
    Fratrii.us: .\ihil
    ergoegisti,ferocissime;impie-
    tatisaudacia
    potestmarlyresfacere,
    etc.
    2151
    APPENDIX. 21S
    SERMOCCXIX
    (a).
    IuNatalisanctorumImiocentiumn, (d).
    1. Deus unus. Innoeenles-
    nascenti Deo debenlur
    viclimw.
    Credimus J udaeis, quia
    nottis
    aliqttando
    in
    J udseaDeus (Psal.
    LXXV, 2)
    : et hoc
    ipsumnegant,
    propler quod
    credimus
    , quia
    nonnoveruntPatrem
    qui
    Filium
    negant.
    UnumDeumcommunis
    natura te-
    slatiir;
    quia
    unus est mundns. Unum Deumfides
    significat;
    quia
    una est fidesNovi et VeterisTcsla-
    menli. Unum
    Spiritum
    sanclum
    gratia
    lestalur; quia
    iratim
    Baptismirai
    innomineTrrailaiis. DettinPro-
    plietae
    dicunt.
    Apostoli
    prscdicant.
    UnumDctini
    Magi
    crediderunl;
    et aurum
    ,
    tlius et
    myrrhain supplices
    adChristi
    cunabula detulertiiii. Pastores Deura
    glo-
    rilicanl, Magi
    munera iriadeferunt : Hcrodescrude-
    lissimusmachserani acuil,
    nt cruenlis viclimisinfan-
    tium
    aeterna
    repleaniur
    aliaria. Ubi enim
    parvuli
    viclimantur,
    matres miseraeIamenlantur. Nascenle
    Domino
    ,
    lu.ctus
    ccepit,
    noii ccelo,
    sedmundo. lndici-
    lur malribus lameiitalio, Angclis
    cxsullalio
    ,
    infanti-
    bus Iransmigrafio.
    Detisest
    qui
    natus
    est;
    innoceiites
    illi debeutur viclimoc
    , qtti
    vcnii dainnaremundi ma-
    litiam.
    Agni
    illi debenl
    iramolari, qui Agnus
    futurus
    est
    crucifigi, qui
    lollit
    peccata
    mundi.
    2. Luclusmatrum. Scd oves ululant matres
    ; quia
    agnos
    perdunt
    sinevoce balanles. Grande miracu-
    lura! crudcle
    speclaculum!
    Eximilur
    machacra,
    et
    nulla
    intcrveiiil
    causa
    ;
    sedsolastridei invidia: cum
    qui
    natusesl,
    nulli faciatviolenliain.Sedovesccrnimus
    malres
    supcr agnos
    lugenles.
    VoxinRamaaudila
    est,
    ploratus
    etululaiusmtillus
    (J erem. xxxi, 15). Pignora
    sunl noncredita,
    sedcreata
    ;
    non
    deposila,
    sed
    expo-
    sila. Teslis
    est
    ipsa nalura, quaepugnabal
    in Mar-
    lyres
    ,
    cum
    lyranhusjactaret
    infantes. Matercrines
    capitis dissipabal,
    quae
    oriiamenlum
    capilis
    amilte-
    bal.
    Quanlis
    modis infantemvolcbat
    abscondere;
    et
    ipse
    seinfantulus
    piiblicabat
    ?Nesciebat
    tacere; quia
    necdtim
    didicerat formidare.
    Puguabat
    mafer et car-
    nifex : ille trahebat et illa tenebal. Ad carnificem
    mater clamabat: Quidseparas
    a
    me, quemgenui
    ex
    me?
    Uterusgenuit,
    nonmansit
    ille,
    cumvixitl,
    ubera
    meafrustra
    laete
    replentur.
    Caute
    porlavi quem
    a le
    video manu crudeli
    jactari.
    Modoeum effuderimt
    viscera mea
    ;
    et luelidisad terram. Aliaclainabat
    mater,
    cum exactor lalronum
    compelleret
    : Simul
    occide cum
    parvulo
    malrem; utquid
    me dimiltis
    inanem
    ? Si
    culpa
    est,
    mea
    est;
    si nonest
    criraen,
    juuge
    morlein,
    et liberamatrem. Aliadicebat :
    Quid
    qttaeritis
    ? Unum
    quseritis,
    el mullos
    occidilis;
    et ad
    unum
    qui
    unusest
    altingere
    non
    potestis.
    Aliacontra
    clamabat:
    Yeni
    jam,
    veni,
    Salvator
    mundi, quamdiu
    qusereris?
    Nulltimtimes : videat te
    miles,
    et nostros
    nonoccidatinfanles.
    3.
    Quam
    tristisHerodissorsindie
    jndicii.
    Misceba-
    tur J amentatio
    malrura
    ,
    et adcccluintransibat pb-
    latip
    parvulprum.
    Sed ille
    qui Agniimlentavit, ipse
    per
    Ueiodemagnulos jugulavii.
    Manet auctori mini-
    sterii
    supplicium
    ,
    et Herodi diaboli
    judiciuin,
    cum
    istorum resurrectio
    cceperit
    mortuorutn.
    Herodes,
    quidpulas
    acturus
    cris, quando
    conlra te lanforum
    j
    classes infaniium
    judiciale cceperint
    exercere liti-
    igium
    ? Invenies claram
    linguam,
    vocem
    magnam,
    mensuram
    perfectam
    ,
    omnes
    juvenes
    candidatos,
    in
    raensuram
    cetatis
    plenitudinisCbrisiifulgentes(Ephes.
    iv
    , 13)
    : cumslare
    coeperint
    ante eum
    , quempula-
    vcras occidendum, pro quo
    fuderunt
    sanguinempre-
    liosum:
    ipsura
    videbis ilirono
    igneo praesidenlem;
    1
    lu Mss. r. et n.: vlerus
    genuil
    nomenstiti
    (sive,
    slile) conjunxit.
    paulo
    postloco, replentur,quod
    exMss.
    reponhmis,
    eratin
    editis,contorquet.
    (a)
    Alias,
    desanctis8.
    (b)
    m
    Appendice
    nune
    primum
    oolloeatur. DubiusLova-
    niensibuseral,
    falsusVerlinoet
    Vindingo.
    Non
    sapitAugu-
    sVmim,
    cui necsoliIribuiturin
    manuscriptis,
    sed Bedae
    }
    quoque
    et
    Chrysostomo. Legitur
    inr.omanoBreviariooctava
    Innocenlium. ExorcliumexAmbrosio
    decerj.luinesl,
    lib. 1
    de
    Fide,cap.
    2.
    illossoliamdominicum
    circumdantes,
    candorerubeo
    resplendentes, propter
    candidam aetateraet san-
    guiiiempassionis.
    Quid
    acturus es?
    quid
    dicturus?
    Tacebis
    reus,
    dum tantus cantabit exercitus sanclo-
    rum
    ,
    Vindiea
    sanguinem
    servorum
    luorum, qui effu-
    suscsl
    (Apoe.
    VI,
    10).
    Inlroeat
    inconspectutuogemilus
    compeditorum(Psal. LXXVIII, 11). Ipsojuvanle , qui
    cum Patre et
    Spiritti
    sanctovivit et
    regnat
    in saecula
    sceculorum.Aineii.
    SERMOCCXX
    ().
    :'
    InKalalisanclorum
    tnnocenlium,
    m
    (b).
    1. InnocentibusHerodes
    plus
    odio
    profuil quam
    obse-
    quio profuisset.
    Innocentes
    martyrumflores. Hodie,
    fraires
    cbarissimi,
    Natalemilloruminfaiiliumcolimus
    qtios
    ab Herodc crudelissimo
    rege
    interfectos
    esse,
    Evangelii
    textus
    eloqiiittir.
    Etideocumsummaexsulta-
    tionegatideat
    lerra
    hoslra,coelcsliummili(umeitanta-
    rum
    parensfecttnda
    viriulum.
    Ecceprofanushoslis
    nnn-
    qiiatn
    beatis
    parvulis
    lantum
    prodessepoluisset
    obse-
    quio, qiiantumprofuitodio.
    Namsicutsacratissimum
    prsesenfis
    dici festum
    manifestat, quanlum
    conlra
    bealos
    parvulos iniquitas abundavit,
    tantura in eis
    gralia
    bencdictionis effulsii. Beata es
    ,
    o Bctlilehem
    tcrra J uda
    , quae
    Herodis
    regis
    iinmaniialemin
    pue-
    roruin exstinctione
    perpessa
    es
    , quae
    subunotem-
    pore
    candidalam
    plcbem
    imbellisinfantiioDeoofferre
    meruisli.
    Digne
    taraen Nalalem illorum
    colimus,
    quos
    beatius;clernsevitaemundus
    edidit,
    quamquos
    matcriiorumviscerum
    partus
    effudit:
    siquidem
    ante
    vilae
    perpeluseadepti
    sunt
    dignitatem, quam
    usum
    praescnlis acceperint.
    Aliorum
    quidempretiosa
    mors
    marlyrum
    laudeminconfessione
    promeruit
    : horum
    in consummatione
    complacuii; quiaincipientis
    vilae
    primordiis ipseeis
    occasusinilium
    gloriaededit, qui
    praesenlis
    terminum
    imposuit. Quos
    Uerodis
    impielas
    lactentes matrumuberibus
    abslraxit,
    qui jure
    dicira-
    tur
    martyrumIlores, quos
    inmedio
    frigore
    infideli-
    latis
    exortos,
    velut
    primaserumpentes
    Ecclesia;
    gem-
    mas
    quaedainperseculionis pruina
    decoxit. Et ideo
    dignum
    est inlerfectis
    pro
    Chrislo infanlibuslionores
    impendere;
    ceremonias,
    non
    dolores,
    sacramentis
    dare
    vola,
    non
    lacrymas
    :
    quia ipse
    illisfuit causa
    pcenai,
    qui
    exsiitit et
    coronae; ipse
    odii
    causa, qui
    procmii.
    Parante aulemUerode
    jiarvulis
    necem
    ,
    J o-
    sephper angelumadmonctur,
    ut Chrislum Dominurn
    noslrum iit
    ^Egyptiim
    transfcrat
    (Matlh. u, 15),
    J Egyptum
    idolis
    plenam.
    J am
    post
    J udseorum
    perse-
    cutionemel ad occideiiduraClirislum
    profanoeplebis
    assensuin
    ,
    Chrislus adGenlesidolisdedilas transire
    dignatur;
    el J udseam
    relinquens , ignoranti
    saeculo
    colendusinferlur.
    2.
    lnjurium
    sustinel
    majoremipsequi infeti.
    Mortis
    cogilatiocupiditatem
    coercet. Tunc nulli malo
    bene,
    nulli botwmale. Et
    quia
    in
    Scripturis
    divinis
    ,
    fratres
    charissimi,
    bonos et
    jostos
    viros
    perseculionem
    ma-
    lorum
    sempcr
    sustinuisse
    cognoscimus;
    si
    diligenter
    consideramus,
    invenimusillos
    majorasupplicia
    susli-
    nere
    qui
    faciunt. Omnisenimhomo
    qui
    aliumincor-
    pore persequitur, prius ipse
    in corde
    persecutionem
    suslinere
    cognoscitur.
    Namsi eliamilti
    quem perse-
    quitur aliquid
    de substanlia sua
    tulerit,
    majus
    sibi
    ipsedispendiumfacit; qtiia
    nemo habel
    injustum
    lu-
    crumsine
    justo
    danrao. Ubi
    lucrum,
    ibi et damnum:
    lucrum in
    arca,
    damnuminconscientia. Tollit ve-
    stcm
    ,
    et
    perdit
    fidem
    ; acquiril pecuniam,
    et
    perdit
    justiliam.
    Sed hochomines ideo
    faciunt, quiadiera
    novissimumattendere nolunt. Si enimdiemmortis
    suac
    cogitarejugiter vellent,
    animurasuuraabomni
    (a)
    olimdesanctis
    10;
    et
    post,
    iu
    Appendice
    72.
    (6)
    Coastat
    excerplis
    ex
    Augustino
    et Ambrosio
    aliisque
    laciniis,quae
    Caesarium
    sapiunt.
    inRomanoBreviario
    legi-
    turdiefestoInnocentium.Denum.l videAmbrosii serm.de
    SS.NazarioetCelso: denum.
    2, Augustini
    serm
    8,
    n.
    8;
    Appendicis
    serm.
    21,
    n.
    8;
    Csesariibomil.
    13,
    et Au-
    gustini
    serm.
    48,
    nn. 7el8: denum.
    6,
    Csesar. subfinem
    uoniil.10.
    2155 SERMOCCXXI.
    2154
    cupiditate
    et malitia cohiberent. Sed
    quod
    modo
    nolunl salubriter
    cogitare,
    necesse liabent
    postea
    sine ullo remedio sustinere. Ycniet enim illis dies
    novissima,
    veniet dies
    J udicii, qtiando
    cis ncc
    pceni-
    tenliamlicebit
    agere,
    necbonis
    operibus
    scabaeterna
    morte
    poterunt
    redimere :
    quia perculilur
    ctiamhnc
    animadversione
    pcccalor,
    ut moriens obliviscatur
    sui,
    qui
    dumviveretoblilusesl Dei. Venietdies
    ju-
    dicii,
    quando
    movebunlur fundamentamonlium
    ,
    et
    ardebit lerra
    usque
    ad inferos deorsutn :
    quando
    eceli ardenles
    solventur,
    quando
    sol
    obsctirabitur,
    et lunanondabit lumen suum
    , quando
    stelkecadent
    de ccelo:
    quando peccatores
    et
    impii
    mittcnlur in
    stagnumignis,
    etfiiinus tormentoriiin illoruin ascen-
    det insaeculassccutprum,
    ubi erit lletus et stridor
    denlium. Veniet
    tempus,
    fratres
    cbarissiini, quando
    nulli bono erit
    male,
    nulli maloerit bene.
    Veniet,
    inquani,
    novissima
    dies, quando
    discernentur
    pii
    ab
    impiis,jusliab injuslis,
    laudatores Dci a
    blasphe-
    inaloribiisUei.Veniet
    elquandodisceriieiitur 1,
    uinul-
    Ii,
    sicutdictura
    esl,
    bouosit
    niale,
    nullimalosit bene.
    5. Sed el ttuncmelinsest bonis
    quam
    malis. Malum
    pali,
    etmalumesse.
    Quareergo
    modononsic? Forte
    et modosic. Sed
    quod
    nunc est in
    occiilto,
    tiincerit
    in manifeslo.
    Lege Scripfuram
    divinam
    ,
    ingredere
    mecum
    ,
    si
    poies,
    in sanctuariumDei : forte
    ibi,
    si
    possum,
    docebo
    le, imo discemecitni abco
    qui
    docet
    me,
    etiamnunc nonessemalis
    bene,
    et meliusesse
    bonis
    quam
    malis
    , quamvis
    nondumveneril bono-
    rum
    plena feliciias, noiidumque
    venerit malorttm
    pcena
    novissima. Si
    Legem
    Dei
    diligenler altendis,
    forle
    inielligis
    mecum non esse bene raalis.
    Rogo
    enim
    le,
    et
    quaero
    abs
    te,
    Tibi
    quare
    maleest ? Re-
    sponsurus
    es,
    Egestasangit, premit
    difficultas
    , dolor
    fortassemembrorum
    ,
    limor ab inimico. Tibi ideo
    male
    est, quia palerismala,
    et bene est
    illi, qui
    est
    ipsum
    malum? Multuni inleresl
    inter maltim
    pali,
    et
    mafumessc. Tu
    quod pateris nones;
    malumenim
    pateris,
    sed lu maltts non es : ille hoc maluni non
    patilur,
    el mafus est. Noii
    ergo
    falli. Non
    potest
    iieri ut tibi male
    sif, qui pateris maltim;
    et illi bene
    sit, qui
    est malus. Cumeniiii malus
    est,
    putasquia
    non
    palitur
    malum, cum
    patitur
    se
    ijisum
    ?Tibi male
    est,
    quia
    malumalienuni
    pateris
    iu
    corpore
    luo
    ;
    et
    illi bene
    est, qui
    liialuni se
    ipstrai patitiir
    incorde
    suo? Tibi
    maleesl, qui
    fortenialani habcs
    villam;
    et beneest
    illi, qui
    malamhabet animam? Estobo-
    nus
    qui
    babcsbona.
    4. Diviiiwbonw:
    quibusfiat
    bene. Bonw
    natura,
    sed
    malismalm. Bonoesiuit divilise
    , bonumest
    aurum,
    bonum est
    argenlum,
    bonaefamilise
    ,
    bonac
    posses-
    siones. Omniaistabona
    sunt;
    sedunde facias
    bene,
    non
    quae
    te faciant bonum. llabeto bona
    ,
    quae
    le
    faciant bonum.
    Qu;esunt, inqtiis,
    ista? Fac
    judi-
    ciumet
    justiliam.
    Bonasunt
    quse
    liabes
    ,
    fac
    judi-
    Ciumel
    justitiam.
    Eslo et tubonus inler bona tua.
    Erubescebonistuis : esto bonus
    mansiirusinterbona
    peritura.
    Erubesce bonis tuis : noli esse raalus iu
    eis,
    ne
    pereas
    cuineis. Ifa
    ergo
    auriimet
    argen-
    tumdistribuit honiinibusConditor rerura et admini-
    strator
    Deus,
    ut
    ipsumper
    se natura et
    generesuo
    bonum
    sit;
    copia
    vero
    ejus
    nonextollat
    bonos,
    nec
    elidat
    inopia.
    Malus autemhomo
    ,
    et cum
    offeriur,
    excsecatur;
    et cum
    anfertur,
    excruciatur :
    quia
    ct
    cum
    acquirunlur
    divitiae
    ,
    falsamlaetitiam
    tributtnt;
    et cum
    perduntur,
    verara tristitiam
    derelinquunt.
    5. Divilimvermet
    falsm. Cupiditassempereget.
    Di-
    scamusamare
    verasdivilias,
    id
    est,
    castitatem
    etju-
    slitiam, pacem
    et misericordiam. Istceenitii
    justse
    dicunturdivitiae;quiabonis
    merilis
    justisque
    tribuun-
    tur. Illseversedieunlur
    divitiae; quiaquisquis
    eas ha-
    buerit,
    non
    egebit, dtim, juxlaApostolum,
    habensvi-
    clumetvestitumhiscontentusest
    (1
    Tim.
    vi,8).
    Istas
    veroterrenasdiviiias, injustumestputaredivitias,
    quse
    nonauferunt
    egestatem.
    Tanloenim
    niagisquisqne
    ar-

    sip
    Auguslinus
    iuserra.
    iS,
    n.7.in
    B.,
    discernnnlur.M.
    SANCT.AUGUST.
    V,
    debilegcsfalcavarifiic,
    quantomagiseasdiligensmajo-
    resliabuerit.
    Qttomodo
    ergo
    strat
    diviliae,quibuscrescit
    inopia;
    quaeaiTiatoribiissiiisquaiitumfuerint
    arapliores,
    nonafferuntsalielatcm,
    scd
    inflammantcupidilaledivi.
    tem?Tu
    pufasquia
    ininus
    indigeres,
    si
    minus
    haberes.
    Undeberie
    quidamdixit,
    Crescitamornummi
    quantumipsapecunia
    crescit;
    (J uvenal.,
    sat.
    14,
    v
    159.)
    cum
    pcctraiae
    enim incremento
    rabies
    cupiditatis au-
    gelur.
    Namomnes avari vel
    cupidi
    velitt
    hydropis
    morbo
    aegroiarevidentur. Quomodoenim
    Iiydropicus,
    qiiantumplus bibit,
    tantura
    araplius sitit;
    itaavarus
    vel
    cupidusacquirendo
    non
    saiiatur.
    6. Conclusio.Nos
    vero,
    fratres, cogitantes
    peregri-
    nos et
    hospilesesse.
    inhoc
    sseculo,
    hoctantum
    quod
    ad victumet vestituni
    opusest, nobisin
    itinere vitae
    istius
    reserveraus,
    et
    qiiantumpossumus,
    in
    aeternam
    bealiludinem
    per
    eleemosynampauperuin
    dirigamus
    :
    ut cum in die
    judicii cttpidi
    ct avari
    pro
    slerilitate
    boiiorura
    operum
    audire
    meruerint, Disceditea
    me,
    maledicti,
    in
    ignem
    wternuin
    (Matlh. xxv,
    41);
    nos
    pro
    bonis
    operibus
    audire
    possimus, Venite, benedicti
    Palris
    mei,
    percipiteregnumquodvobisparalumest ab
    origine
    tnundi:
    quiaesurivi,
    ct
    dedislismilii
    manducare;
    siiivi,
    el dedislismihi
    bibere;
    nudus
    cram,
    el
    operuislis
    me
    (Ibid., 34,36).
    Adisfara
    bencdiciionemvosDomi-
    ntis subsua
    protectionc perducat
    : cui est
    honor et
    gloria
    in sseculasacculorum.Amen.
    SERMOCCXXl
    (a).
    mNatalisanctorum
    Innocentium, iv
    (/>).
    Et deverbis
    Apocalypsis,
    Yidi sub ara
    Dei animas
    occisorum,
    etc.,cap. vi,
    f. 9-11;
    cap. vn, f.
    9-17.
    1. In
    marlyrum
    culluSalvator
    taudaiur.
    Quam
    con-
    cjruematitjres
    subaraDei.
    Innocenles
    plus
    cmterisex-
    orant.
    Quoticscumque,fratres, saiietorum
    inarlyria
    ce-
    lebraraus,
    totieslatides
    Saivatorisedicimus : et
    quo-
    lies eortiraasserinius
    passiones, tolies Christi
    gloriamt
    prsedicamus.
    Nonenini
    suspicimus
    quod passi sunt;
    sed
    propier quem passi
    sunt
    admiraraur.
    Igitur
    non
    poona
    in
    laude, sed lidesestin lionore.
    Maguificamus
    ergomartyres,
    sed
    praicipueillos,
    qui
    nascenleChri-
    sto,
    in
    ipso
    exordio non
    loquendo, sed
    moriendo
    confessi, ad
    regna perpelua
    csetcros
    praevenerunt.
    Videteautem
    quem
    iidera
    locum
    apud
    boniiiies inc-
    reanlur, qui apud
    Deuinlocumsubaltari
    meruerunt.
    Dicitenim
    Scripttirasancta,
    Vidi enimsubaraDei ani-
    tnas occisorum
    propler
    verbitm
    Dei,
    el
    propter
    lestimo-
    niumJ esu
    quod habebanl,
    et
    clamabant,
    et
    reliqua.
    Sub
    ara, inquit,
    Dei viclianhnas
    occisorum.
    Quidreve-
    renlius, quid
    honorabilius dici
    potesl, quara
    sub illa
    ara
    requiescere,
    in
    qua
    Deo
    saerificiuin
    celebralur,
    in
    qua
    offeruiitur hoslice
    ,
    iu
    qua
    Dominusest
    sacerdos,
    sicul
    scriptumest, Tues
    sacerdosin
    wlemum
    secundum
    ordinemMelchisedecli
    (Psal, cix,
    4)
    ? Kectesub
    allari
    jusiorum
    aniinae
    rcquicscuul; quia
    super
    altarecorpus
    Domini offerlur. Ncc iniraerito illic
    jusli vindictam
    sanguinis posiulant,
    ubi ciiam
    propeccatoribusChri-
    sti
    sanguis
    effundilur.
    Convenienler
    igitur,
    el
    quasi
    proquodam
    consortioibi
    martyribussepulturndco.rcta
    est,
    ubi mors Domini
    quolidic
    celebratur,
    sicut
    ipse
    ait,
    Quotiescumque
    hmc
    [eceritis,
    motiein
    Domini an-
    nuntiabilis,douecveniat
    (1
    Cor.
    xi,2G)
    :
    scilicetul
    qui
    propter
    mortem
    ejus
    mortui
    fuerant, sub
    sacramenii
    ejus mysterio requiescant.
    Non
    immerito,
    inquam,
    consorlio
    quodam
    illicoccisis
    tumulusconsiitiiitur,iibi
    occisionisDoininicaeraeinbra
    ponnnttir
    : ut
    qttos
    cum
    Christo uniiis
    passionis
    causa
    devinxerat, uniusetiam
    loci
    religio copularet. Legimus
    plcrosque justorumt
    Abrabsesinibus
    refoveri,
    nonnullos
    paradisi
    amoeni-
    taie kelari : nemotanienmelius
    praeler
    mariyrcs
    me-
    ruil,
    hoc
    est,
    ibi
    requiesccre,
    ubi et hostiaChristus
    (A)Olim,deSanclis
    11;
    et
    post,
    in
    Appendice
    75.
    (b)
    Incerti
    auctoris,
    qui
    nonuullasex
    GregoriipapseOpe-
    ribus
    scnlenliasdeliiiavit.i DCiium.2vide
    Gregorium,
    lib.2
    Moral.
    cap. i,
    ct lib.
    25,cap.9;
    dcnuni.5vidc
    cumdein,
    lib.2
    Hc:ral.,caji.
    i.
    (Soixantc-liuit.J
    2155
    APPENDIX.
    2150
    cst ctsacerdos;
    scilicetutct
    propitiationem
    de obla-
    tione
    hosliae
    consequantur,
    el benedictionerafunctio-
    nemque
    sacerdotis
    accipiant.
    lnter cseleros
    igilur
    Eiartyres
    , quos
    sub ara Dei consistere
    prscdicainus,
    etiarabeati illi infantes laclentes,
    pro
    Chrislo
    primi-
    tiae
    marlyrum,
    non
    loquendo,
    sedraoriendo
    confessi,
    coronas meruerunt.
    Neque
    enimdubitandum
    est,
    eos
    in
    martyrio plus prse
    cseterisexorare
    , qui
    inmar-
    tyrio
    cseleros
    praecesserunt.
    2. Vindiclam
    quomodorogent
    sancli. Sanclis
    jctm
    stolauna, post
    eril
    cluplex.
    El
    clamaverunt, inquit
    J oairaes,
    voce
    magna,
    Vindica, Domine, sanguinem
    noslrum. Et dulwsuntitlis
    singulw
    slolm
    ctlbw;
    et di-
    ctumesiillisut
    quiescerenl
    tempusodhucmodicum,do-
    tiec
    implerelur
    numerus
    frairum
    et conservorumcorum.
    Oritur
    qusestio
    in hocloco. cur sancti
    jam
    cumDo-
    mino manentesvindictamde iiiiinicis
    expetant,
    cura
    Dominus
    in
    Evangelio
    dicat, Diligile
    inimicos
    vestros.,
    et orale
    pro persequentibus
    el caluiiinianlibusvos.Sed
    sciendum
    quia
    illi sancli
    jam
    in
    conspeclu
    Crealoris
    sul censistcnies videnl vcliiutatcm
    illius;
    et, idco ab
    ipsoaccipiuntquod
    eumvcllefacere
    noveriini,
    el de
    ipso
    bibunt
    quod
    de
    ipso
    silitint. Pelunt autemvindi-
    Clamdeiniiiiicisduobusraodis,ei
    hoccausacbarilatis:
    utsciljeet qui
    advitamselernampraedesliiialisuiit,con-
    verlantur
    amaloadborann;qui
    vero, pracscienteDco,
    damnandi sunt, morianlur,
    et
    pcccare
    desistant;
    ul
    per
    hoc minorem
    pcenamin
    infernohabeant,ubiiiiiusquis-
    qtie
    secunduni
    qualiiaiem
    opertim
    susiinebil
    magniiu-
    dinem
    poBiiariiiii.
    Peiuiiiautcni
    dcrcprobis
    vindiclam
    ;
    qtiiaoptaiit
    veniredicmextremi
    judicii,
    et rcsurrectio-
    neni suorum
    corporumprceslolanlur.
    .Efctaa;sunl itlis
    singulm
    siolwalbce.
    P.er
    slolasalbasdebemus
    intelligere
    mercedera
    Baplismi, prseiuiuiu
    marlyrii,
    mercedem
    aeternorum,
    el
    gaudiiiiii
    ccelcstis
    palrise.
    Habent
    ergo
    ante resurrectionein
    sancii
    singtilas
    stolas
    ;
    quia
    in
    solaaniraa
    adhuca-tcrnisbcatiiudinibus
    perfriiiiitlur
    :
    postea
    aiilein
    accepluri
    suni
    binas, quando reccpfis
    corporibus
    iminiitabileseriini in anitiia
    ,
    et incorru-
    ptibiles
    in
    coipore.
    Dehoc
    Isaias,
    In lerrasua
    dupli-
    cia
    possidebutil
    (
    Isai
    LXI,7).
    3.
    Quomodo
    Detts
    loqtiatur
    sanctis. Et diclumest
    illisui
    quiescerenl
    tempus
    actliuc
    modicum,
    clonecim-
    pleatur
    numerusconservorumet
    fralrum
    eorum. Diclio
    ista
    inspiratio
    est
    diviua, qua
    niciiiibuscoruni deside-
    ranlibus dieni
    judi.cii,
    immiiliiur virtus
    patientise,
    nt
    patienier
    ferant onniia, exspcctautes
    iiumerumillo-
    rum
    qui
    similiier
    interficicndi sunt
    proChrislo,
    cnm
    eis
    poslmodum
    regnaturi;
    ui
    (|iii
    desiderant
    recipcre
    sua
    corpora, gaudeant
    extitraiero
    coliigciidoruin
    fra-
    triira. Tali modo
    loquilur
    Deus
    oiniiipolenssanclis,
    veluti
    quilibet
    paierfarailias
    habens multos
    filios,sin-
    grilisqiie
    de
    agro
    rcverienlilms
    et
    roganlibus,
    ulcibura
    sibi Iribuat, respondct,
    Rcfcctio
    quidein
    vestra
    parata
    esl,
    sed
    exspectale
    fralres
    vc-lros;
    ut cuni in uiiuin
    posili
    fueritis,
    oranesiucomiimne
    comedatis,
    et
    eptt-
    lemini
    gaudeiites
    :
    quia
    inlerliciendi siint et
    illi,
    vel
    aperlo
    scilicet
    marlyrio,
    velocculio. Dicitur
    ergo
    illis
    viiid.ictamposiulantibus
    post
    daturaiiiuiuis
    ,
    ut
    quie-
    scant
    alque
    susiineant,
    doncc
    corapleatur
    numcrus
    conservotiim
    illorum.
    i.Mcirtyrumvesligiis,inquontumpossuiiius,iiisistamus.
    "Videtis
    igitttr quoniaraproptcr
    nos
    raaityriiin
    vindicta
    differtur.
    Duni enimnos
    rctardamtis,
    lionim
    sanguis
    iniilliisest. Sedhoc
    coiiiingil
    noslratlesidia
    , qui non,
    sicul dicluui esi, religiosc
    viviraus; qui
    non
    pie,
    sicut
    congruit, opcramur.
    Namsi bmiorum
    operura
    ad Do-
    m.iuunijusliiia
    noslra
    pra-cetlercl, jam
    conservoriiin
    nuraerus
    qui exspectalur,
    esset
    coiiipletus.
    Nttlliaii-
    tein diibiuni
    est,
    vindictmn
    posl judiciuraniarlyres
    percepluros
    , qtii
    eiiani anlc
    juiiiciiiinprtemiis
    ccetc-
    stibus lionorantur. Uiuie
    oportct,
    fraires
    cliarissimi,
    utqui primilias mariyruin
    hodiernafcstiviiaievene-
    ramur,
    deselerna
    quse
    inccelisest
    raartyrumfestivitate
    sedule
    cogitemus, eoruiiique vesligia,
    in
    quanitun
    possumus,sequendo,
    etipsi cjusdemfestivitatissupcr-
    nae
    participes
    existere
    curemus,
    lestaute
    Aposlolo,
    qtiia
    si socii
    passionumfuerimus,
    simul et consolalio-
    nis
    erimus
    (II
    Cor.
    i,
    7)
    : nec tamdemorleeorura
    lugearaus, qtiatii
    de
    j'usiapalmaepcrocptione
    lsetemur.
    Siquidemsingulos
    eorirai cura
    per
    lormenta
    pclleren-
    tur ex hac
    vita,
    Rachel
    gemebunda,
    id
    est,
    Ecclesia
    gemit,
    luclu
    lacryraisque prosecuta
    : scd
    jam
    hinc
    cxpulsosstipernaJ erusalem, quse
    est maler omniura
    nostrum
    ,
    raox inaliamvilaraobviisI;cliiiaemiiiislris
    excepit, alque
    in
    gaudium
    Domini sui
    perpeluo
    coro-
    nandosinfroduxit.
    5.
    Maiiyrum
    sorsmuluta. Undedicit
    J oannes,
    Sta-
    bantctntethronumin
    conspeciuAgni
    amiclislolis
    albis,
    ct
    polinw
    in manibuseorum. Stant eiiiinniodoatite
    tlironumDci
    coronali,
    qui quoiidara
    ante thronum
    judicum
    terrenorum
    jac.ebantpcenis
    astricli. Slaiit in
    conspectu Agni
    nulla ratione illic a
    coiileniplanda
    ejusgloriaseparandi,
    a
    cujus
    hic amorenec
    per snp-
    pliciapoterant separari.
    Siolis
    fulgent
    albis
    ,
    el
    pal-
    masinmanibus
    habenl; quiaprscraia
    in
    operibus
    ba-
    bent,
    dttm
    corporaqusepro
    Domiup
    ignibusustulari,
    acbesliis dilacerari
    , flagrisabstimi, pcr praccipiiia
    dissolvi, uiigulisabradi,
    omnimodo
    poeiiarunigcnere
    passi
    sirat
    dissipari, pcr
    resurreciioncni
    glorificala
    rccipiunl.
    El
    clamabunt,inquil,
    voce
    magna
    dicenlcs:
    SalusDeonostro,qui
    sedet
    superthroitum,
    el
    Agno,
    Ma-
    gna
    vocesalutemDeodecantanl
    qui maguagrafiariim
    aclione
    recolunt,
    nonstiasevirtule,sed
    ipsoauxiliantc,
    tribulalionirai
    impugnantitiiiisupcrassc
    ccrlnniiiia.
    . C.Stolweorumdum
    pulantur[ceclari,
    dealbanlur.Ser-
    vitusDci. Dicil ileriimeortini ot
    practerifosagcracs
    et
    coronasdescribens
    perpetuas
    : lli sutit
    qiiiveiieruni
    de
    tribiilulioiiemagna,ellaveninlstolassuas,cldeulbaverunl
    easin
    saiiguineAgni.
    Stolas
    quipperaartyres
    tn
    sangitine
    Agni lavertral,
    dum
    membrasua,
    quse
    oculis
    insipien-
    tiumvisasunt
    poanarurasqualorefcedari,
    sic
    potius
    fuso
    pro
    Christo
    sanguine
    aboranibusiiiundaverecou-
    lagiis, insuper
    cl beataimmorlalitaiisluce
    digna
    rcd-
    didere;
    quod
    est eliamlolas babiiissestolas insan-
    guine Agni.
    ldeo
    sunt,-inquit,
    anle thromun
    Dei, et
    servimildieac
    nocleintempioejus.
    Nonest
    laboriosa,
    sed amabilisct
    oplanda
    scrvitusinDci laudibus
    per-
    petuo
    assistere
    (Psitl. Lxxxtu, lt).
    !>ies
    cjuippc
    et
    nox iionvicissitudincm
    teinporis proprie,
    scd
    perpe-
    luitatein
    tropicesigniiica.it.
    N<ixciiiiii non erit
    iilic;
    seddies una melior inalriis Chrisii
    super
    raillia. In
    qua
    non
    ploral
    Hacliel filios
    suos,
    sed
    abstergel
    Dctts
    omtiem
    lacrymam
    aboculis
    eorum,dalquc
    vocemlaeii-
    ticeet saliitis ccterrac in labernaculis
    jusiornm, qtti
    vivit et
    regnat Deus,
    ctc.
    SERMOCCXXIl
    ().
    Desanclis
    Apostoiis (b).
    1.
    Aposloli
    arietes.Si oniiiiiinisanctornm
    marlyruin
    grala
    nobisdebet csse
    soleranitas,
    fratrcs
    cbarissimi,
    qnanto gratior
    eortiiu
    qui priesentein
    secuti sunt
    Priiicipein marlyrum?
    si
    aguorura, quaiito magis
    arielum? Illorttmeiiim(itii noo
    gcnerationecarnis,
    sed imiiationevirlulis facti siint onines
    qui posierius
    usque
    ad mortemconfcssi sunl Christura. Ilos obtu-
    lerunt
    populi Geniiuiii,de qtiibus
    Psalmusaniecan-
    lavil, diccns, Afferte
    Domino
    filios
    arietum
    (Psal.
    xxviu, 1).
    His
    priiiniin
    Dominus,
    ctini adconfessio-
    nem sui noniinis
    bortaretur,
    nonsolurase
    promisit
    viclorise
    coronalorcm,
    sed et ccriainiiiis
    adjuiorem
    :
    eliamin
    ijisis
    et
    posteros
    admonehat, qtioniaraqtiod
    dicebat, scriptum posteris reliiiqucbai.
    Illis
    crgoait,
    exhorlans e>)S: Cumaulemadduccnlvosad
    principeset
    poiestates,
    nolite
    cogintrecp.tidrcspondeuik,
    vel
    quid
    ioquctmini
    : noneiiimvoseslis
    quiLnjuimini,
    sed
    spiritits
    Pairis veslri
    qui loquilur
    hi vobis
    (Matth.x, 19, 20).
    Iileditari
    vcluil,
    et confilcri
    prtccopil.
    Maluitenimau-
    ferre
    praismtiptioueinliuin.uiam,
    et
    gratiam
    daredi-
    () Alias,
    deSaiiclis13.
    (b)
    ln
    Appendice
    uunc
    primum
    collocatur.
    Ambiguus
    erat
    Lovauiensilms,
    verlinoauemet
    Mndingosjiurius.
    Dicendi
    genusnon
    ost
    Augustini; (juodqnei[
    siustetalcrecenliorciu
    auctorem
    arguit,
    ineumliuem
    couij.ositus
    sermo
    videtur,
    ut inomnibus
    pericqueApostolorum
    ibslisrecitari
    posset.
    21S7
    SERMO
    CCXXIII.
    WX
    vinam;
    ut in
    semetipsistimidi,
    ct mundoessent au-
    daces. Undeet in alio
    j)salmo
    vox
    marlyrumdicit,
    quasi
    ex
    parte
    humanae
    fragiiiiatis verendo, Eripe
    me
    1
    deinimicis
    meis,
    Deus
    meus,
    et ab
    insnrgentibus
    inme
    libercttne
    (Psal. LVIII,2)
    : el
    paulo posl
    deauxilio
    divinoconfidens
    dicit,
    Foriiludiiiemmeamadtecuslo-
    diam(lbid.,H)).
    2. Fidelescmleros
    superant. Supra
    caeterasenimtur-
    bas
    fidelium,
    necnon
    anliquorumj"ustorum
    et
    Prophe-
    tarum emiueiiles
    Apostolos
    suos volens Dominus
    oslcn.dere,
    dixitadcos : Beatioculi
    qui
    viclent
    qum
    vos
    videtis,,el atires
    qum
    audiuni
    qitw
    vosaudilis:
    tntilti
    enim
    Prophctce
    cl
    jusli
    votueruntvidere
    quai
    vos
    videlis,
    cl non
    viderunl;
    ct auclire
    quwauditis,
    el nonaudieruitt
    (Malth. xiii, 1C,
    17).
    lfcmalibi :
    J cim,
    inqtiit,
    nondi-
    camvos
    servos; qv.ia
    servusnescil
    quid [acial
    dominus
    cjti$:vos
    av.temdixi
    cunicos;quia
    omnia
    quwcumque
    aitdivia Palre
    tneo,
    nola
    feci
    vobis
    (J oitn. xv, 15).
    Ifeni ait idcmalio lnco:
    Qitcecitmqtte altigaverilis
    super
    terram,
    crunl
    tujala
    etincwto
    ;
    el
    qttcecttmque
    solverilis
    supertcrram,
    crinil solitlael incaio
    (Mallh. xvm,
    18).
    Ilcin alibi stiscitauti Pctro
    quid
    sibi et sociis stiis
    profuisset, reliqiiisse
    oiiiniael
    sequi Rcdeiiiptorcin,
    rcspondil
    dicens,
    Amendico
    vobis,
    quod
    vos
    qui
    seculi
    estis
    me,
    in
    rcgeiierniioue
    cumsecleriiFiliusliominisin
    sedc
    tnajcslcilis
    sttcc,
    sedebiliset vos
    super
    sedesduode-
    cim,judictinles
    dnoclccimtribushrctel
    (Id. xix, 28).
    3. Lux suiil
    miintli,
    sal terrce,
    (undameitlci
    et
    porUe
    Ecclesice.Isti sunt lux muudi
    (Id. v,
    U); cpiiaper
    ipsos
    Iiimenfitlci cl vcraescienlia:
    primuin
    Domiinis
    huic rauiido
    tradidit,
    ci ab crrorum ac
    peccatorum
    leiiebrisCenlcs ct
    populos
    ertiif. Isti sunl sal letrse
    ;
    qttia per
    cos
    lerrigcna:
    condimenlum
    saporis
    vitae
    aclcrme
    perccpciTui!,
    ut
    restringerent
    carnis lascir
    viam,
    et a
    piitrcdiiic pcccalorum
    et vitioruravermi-
    btts scrvareniur illscsi.lsii stiitl
    lapidcs pretiosi, quos
    in fundamento ccelesiis sedificii
    posilos
    J oanncs in
    Apocalypsi
    suadescribil
    (Apoc.xxi); quiaprcedicatio
    eorumEcclcsiaefuudamciilalocavit. Undeet Paulus
    ait: Vosesliscicessanclorumcl domestici
    Dei, super-
    tediftcutisuperfiindameiilumAposlolorum
    et
    Propltela-
    nnn
    (Epltes. u, 19,
    20).
    Ili siint diiodcciin
    portae
    J e-
    rusatcm
    nuvai,
    qua;
    de calo
    descendil; quia per
    ipsosjanuam
    fidei
    primum
    inlravimus,
    et inter cives
    sanciorumanniimeraii sumus.
    i. Eorumvirtules
    proponunlur.
    Modus
    diligendi
    ami-
    cos el inhnicos. Ific
    ergo
    considerantes, fralres clia-
    rissimi, quae
    tanti duces
    pepuli
    IIPS
    dpcuerunt,
    stu-
    deatnus faclis
    implerc quae
    illi
    jusserunt.
    Discamus
    eortini
    excniplp
    miindi diviiias
    conlemnere, prscsen-
    tis sseculi
    voluptalera
    non
    amare, regnum
    ocelestede-
    siderare,
    Christonihil
    prseponere
    : sed
    ejus
    mandalis
    in oiniiibus
    obedire, pauperlaieni pra-senfium
    rerum
    diiigere,
    virtulura divitias
    habere, sapientisc
    thesau-
    rtira
    appelere, spiriluales
    delicias
    quccrere,
    nulli invi-
    dere,
    sed otraies hoiiiines
    diligere,
    amicosin
    Deo,
    et
    inimicos
    propicr Deuni; quia
    b;ocest veraet soladi-
    lectio. Namamor carnalis el viliosusin
    praecipiiium
    trahil,
    et
    comparabilur
    odio: unde
    scriplumest, Qui
    vuli aiuicusesse
    Itujussccculi,
    inimicusDei conslituiiiir
    (J acobi
    tv,
    <l).
    5. Demodo
    diligendiCrealorem
    etcrealuram.Isli
    ergo
    principes
    noslri i.namorc Dei
    pcrfectissiini,
    et in
    pro-
    ximorum dilectione
    repleti,
    hinc
    potuertrat
    niundi
    impetum vincere,
    et cruenlura sseculuin
    domare;
    quia
    nihil amaveruntiu orani
    re,
    nisi Dei voluntalcin.
    Itaet
    nos, fratres, diligamus
    in oiniiibus rebus Dci
    facerc
    voluntatem,
    et Creatoremnostruraainerausiu
    semetipso,
    creaturam vero in Conditoresuo: el sic
    habebimus ordiuatissimain
    charilalcm; quia
    Deus
    chatiias
    esl(\J oan. IV,10),
    ct
    qui diligit
    hanc dilc-
    ciioneiu, diligil
    Deum. El si ita
    dilexcriuras,
    diligit
    nos
    ipseDeus, diligunl
    nos el sattcti
    Apostoli judices
    noslri,
    et exorant
    pro nobis,
    ut inuniversali
    jttdicio
    Cliristi cum
    ipsis
    in
    perpetuum
    coronoiour.
    Quo.d
    prsesiaredigncliii-ipsejitdex
    ct Dominus
    uosier,
    q.ui
    c-umPatre ct saucto
    Spiritti
    vivitel
    regnat
    Detts
    jicr
    omniassecula
    sceculorum.Amen.
    SERMOCCXXIII
    (a).
    Deunosancto
    Martyre(/>).
    1.
    Marttjrum
    in
    agone
    duo
    consideranda.
    Triumpha-
    lis beati
    martyris
    N. dies hodienobis
    anniversariace-
    lebritale
    recurrit; cujiisglorificationi
    sicut
    congaudet
    Ecclesia,
    sic
    ejus
    sibi
    proponit sequenda
    vestigia.
    Si
    enim
    compatimur,
    et
    conglorificabiniur (Rorii.
    vm,
    17),
    In
    cujusgloriosoagone
    duonobis
    prsecipue
    con-
    sideranda
    suiit,
    indurata videlicet tortoris
    saevitia,
    et
    Martyris
    invicta
    patientia
    : ssevitia
    tortoris,
    ut eam
    detestemur;
    paiieniia Marfyris,
    ul eam
    imitemur.
    Audi Psalinistam adversus malitiam
    increpaniem,
    Noli wmulari in
    malignaniibus,quoniam
    lanquamfe-
    numvelociter
    arescenl'(Psal.xxxvi, 1, 2). Quodaulen
    advcrsus
    malignantes patienlia exhibenda
    sit, audj
    Apostolumsuadenlem,
    Palienlia vobis
    necessaria
    est,
    ul
    reportetisprotnissiones
    (Hebr. x,
    56).
    Coronata est
    itaqtte
    beati
    Mariyris
    patieniia;
    mancipata
    est seternis
    cruciatibtis lorloris iucorrectamalilia.
    2.
    Qiianlum
    Mariijres
    accendat
    spes
    wternw
    gloriw,
    Hocattendens in
    agone
    suo
    gloriosus
    Christi
    albleta,
    noii exhorruil carcerem : ad
    imitationem
    capitis
    sui
    toleravit
    probra,
    sustinttit
    irrisiones,
    flagellanpn
    ti-
    muit;
    et
    quot
    anfemorlern
    pro
    Christo
    pertulit
    sup-
    plicia
    tot ci dese obtulit sacrificia.
    Quod
    enim
    pro-
    pinante
    Apostolo biberat,
    alte
    retinebat, Quianort
    sunt
    condignmpassioneshitjus tempotis
    ad
    futuram
    gloriamquw
    revelabilurin nobis
    (Rom. vui,
    18); ef
    quia
    moinenlaneumhoc et tevenoslrm
    tribulationis
    wlernum
    glorimpondus operatur
    incmlis
    (II
    Cor.
    iv,
    17). Hujus igitur promissionis amorea
    terrepis sti.s-
    pensus,
    et
    prsegustalasupernse
    suavilatis
    dulcedine
    ineffabililer
    affectus,
    dicebat cum
    Psalmista, Quid
    milii esl in
    cwlo,
    el a te
    quid
    volui
    super
    lerrani? De-
    fecit
    caro
    mea,
    el cor
    meum,
    Deuscordis
    mei,
    et
    pdrs
    meaDeusinmternttm
    (Psctl. LXXII,
    25e26).
    Contem-
    plabatur enim, quanuiiii
    in
    aenigmaie
    inlirmilashu-
    niana oculuin nientis in sctornitale
    figer.e
    potest,
    quanta
    sint
    supernae
    civitatis
    gaudia
    : et ea
    eharrare
    non sufficiens
    admirando
    clamabat,
    Quid
    miiti
    estit?
    cwlo?
    quasi diceret,
    Excedit vires
    n.leas,
    excedif fa"-
    cultatem
    eloquenliae
    meae
    , transceiidit
    capacjl-
    tatein
    inielligentiae
    meaeillud
    decus,
    ilia
    jgloria.t
    illa
    celsitudo, qua
    nobisa
    conturbaiioiie
    lioiiiiraini
    remolis in abscbndilofaciei suseJ esus
    Christus
    Doj-
    nhnus nosler reformabit
    cOrpus
    humilitalis
    nosfrse
    configuralum corpori
    clarilatis suae.
    Htijusperfecfse
    liberlalis
    conteraplalione
    nullum
    yilabat
    periculmii"
    nullumhorrebat
    sujiplicium;
    et si
    milli.espossei
    nip-
    ri,
    iion
    puiabat
    se banc
    digneposse allqiia raliQiie
    promereri.
    Palienier enim
    permiiiunt
    aegroti
    se a
    medicis
    secari.uri,
    et variis
    amaritiidiiram
    conir
    fection.ibiisanxiari,
    ut
    lemporali
    iandem
    .res.tiluan-
    tur sanitati :
    quanto magis
    vir beatus
    Iprojaiiimir
    ter toleravit oiiinemacerbitaiem
    tormentpjtimtern-
    poralium,
    utcoronareturi misericordia
    ef iraserattb-
    hibus,
    eltandera inbonis
    satiarelurdesideriurasuuiii.?
    5.
    Marajrum progressus.
    in lorculari
    itaque cpii-
    culcari
    voluit;
    ut
    lanquam
    uvamatura in
    viuu|m
    de-
    ficeret,
    et vinummalorum
    granatoruni dilecto
    sup
    propinaret, quo
    menles
    reiigiosae
    ebriatae
    spiu.nf
    t.ef.-
    rena
    virililerconculcaro,
    et
    a.d
    selernairrelorfis
    ocujis
    aniielare.
    Qui ergo
    in tirocinio suo
    muiidaiias
    cph-
    tempsit
    divitias,
    qui corporales
    eliam
    refrenayit
    ille-
    cebras, qui
    in
    [irovectu
    mililite suse multas
    ,est
    perjicssus injurias,
    iu
    perfecfione sacrjficij
    nil sibi
    reservans,
    se
    ip.-,um
    obtulit
    liolocaustuni, biJ iens
    ,il-
    lumcaliccin
    preiiosum, quemscdensadniagnjmmeii-
    () Alias,
    deSanctisH.
    (b)
    in
    Appendice
    nmic
    primum
    collocatiir.Mansit
    apud
    Lovauiensesdubius:
    rejectus
    est
    per
    Vjerlinumet viadin-
    guin.Aiigusiiuo
    adscribiiurinEomanoBreyiarib.S^itUiis
    saneacclisscrendi ratioreluctatur. in
    GeroiaiiJ jsS
    yfiteri
    coilicolociiininter sermonesLvonis
    xarnutsnsJ s
    uqmuie
    vulitatosniediumobtinet.
    \
    2159
    APPENDIX. 2100
    samsacrselcctionissibi
    prius
    abinvitatore suo vide-
    rat
    apposilum. Cujus
    mors
    quantumcumque
    videalur
    in
    conspec-lureproborum despicabilis;
    inoculis ta-
    men
    ejusestpretiosa, quiin
    sanctissuisesl mirabilis.
    Ipse
    enim
    primo
    vocavitmilitem
    suum, ipse juslifi-
    cavit, ipse magiiificavii;ipse
    dedil ei
    pugnare, ipse
    dedit ci el vincere.
    i. MiliiiamundanaetChrisliana.
    Longe
    estdissimilis
    haecniilitia mundanae
    mililise,
    in
    qua
    victores exi-
    siimanlur, qni quod
    male desidcrant
    assequuntur,
    tqui
    tmtanturcummale
    [ecerint,
    et exsultant in rebus
    pessimis(Prov.
    u,
    14).In
    clirisliano vero
    agone
    ma-
    nifesta est
    [icena,
    oeculia
    vicloria,
    sccundum
    quod
    ex
    persouamartyrum
    elaraal
    Psalmista, Deus,
    ture-
    pulisti nos,
    etnon exibisinexercilibusnoslris. Dano-
    bisauxiliumde
    tribulalione, quia
    vatiasalus hominis.
    In Deo
    faciemus
    vhiutem
    (Psal. LIX,3,15,14)
    : tan-
    qiiam
    si
    diccrenl,
    Vie.ioria
    noslra, gloria
    nostra in-
    tus,
    noii foris
    cst;
    foris
    despecii,
    intus dilecti. Hinc
    esl
    quod
    Ee.clesiain
    pressurisposita
    inlirmiorainem-
    bra sua
    oonforlat,
    diceiis: Nolilemeconsiderure
    quod
    fusca
    sum
    (Cant. i,
    5).
    Quod
    aliis verbis
    Aposlolus
    aperiius
    audiloiibus suis
    exponit
    diceus : Nolitede-
    ficerein
    tribululionibusmeis
    pro
    vobis
    (Tliess.
    m,
    15).
    Hinc Veritas
    discipulos
    suos
    praeraonet,
    dicens: In
    tnundo
    pressuram
    habebilis;
    sednolile
    limere,pusiltus
    grex,quia ego
    vici munduin
    (J oan.xw, 53).
    Sed
    quo-
    modovicit mimdum? Fuclusesl obediensPulri
    usgue
    ad morlem
    (Phitipp.u,8).
    Quid
    autcmde raorle?
    Propler quod
    el Deusillum
    exullavit,
    el donavililli no-
    men
    quod
    est
    stiper
    omnenomen
    (Ibid., 9).Quoniodo
    ergo
    vieil
    Cbristus,
    vincere
    appelat
    christianus : ut
    ubi est
    Cliristus,
    cssemereatur et christianus.
    Audi,
    cbrisiiance militise
    perscctilor, ipsuni
    Chrislum
    pro
    militibus suis sic orantem:
    Volo,Paler,
    ut ubi
    ego
    sum,
    itlicsitel ministermeus
    (J oan. xvn, 24).
    SERMOCCXXIV
    (a).
    De
    Martyribus, i(b).
    i.
    Marlyriutnduptex.
    Adconsonium
    marlyrumper-
    venit,
    qui tnaiiyres
    imitatur. Non
    martyriuin
    sola
    effusio
    sanguinis consuuiniat,
    nec sola dat
    pal-
    mamexustioillailaniniarura. Pervcnilur nonsolum
    occasti,
    sed eliam
    conicinplu
    carnis ad coronani.
    Absqueinjuria
    sanciorum iu
    pcrsecutionibus
    defun-
    Ctorumdicerelieeat : carnem
    afflixisse,
    libidinerasu-
    perasse,
    avariliae
    restilisse,
    de uiuiido
    iriumphasse,
    pars magnamarlyrii
    esl. Si
    vero, fratres
    dileclissimi,
    adconsoriium
    martyrum
    vel sacerdotum voluraus
    pervenire,
    de imitatione
    martyrum eogiienius.
    De-
    bent eniminnobis
    aliquid recognoscore
    de suisvir-
    tutibus,
    ut
    pro
    nobis
    dignenlur
    Domino
    supplicare.
    Si eiiimlornienta
    quae
    sancti
    marlyrcs pcrlulerunt,
    sufferrenon
    possumus,
    vel contra inalas
    concupi-
    scenlias
    ipsis
    iniercedenlibus
    rcpugiienius.
    Et
    quia
    non desunt
    quolidiauapeccata,
    non desunt eliam
    quotidiana
    reinedia.
    2. Gaudiumverumnonest
    hic,
    ubi Christusnil nisi
    tristia
    promisit.
    Neraose credat
    aliquain
    felicilalem
    aul
    aliqnod
    verum
    gaudiura
    in hocsaeculo
    |iossidere.
    Beatimdo hic
    parari potest, possidcri
    non
    polest.
    Duo sibi
    lempora
    ordine suo
    succedunt,
    lempus
    flendi et
    tempus
    ridendi. Nemose
    circtimveniat,
    fra-
    tres,
    non est in hoe nuindo
    lempiis
    ridendi.
    Scio,
    J ratres, quod
    omnis homo
    gaudere
    desiderat : sed
    non lOtiibi
    qnserirat gaiidium,
    ubi
    oportet inquiri.
    Verum
    gaudium
    inhocmundonec
    fuit,
    nec
    est,
    nee
    esse
    poterit
    : sic euini
    ipse
    Doiiiinusin
    Evangeiiu
    suoh
    discipulosadiiionuil, diceus,
    In tnundo
    pressu-
    i-flwj hubebilis
    (J oan. xvi, 35);ot
    ileruin, Mundtts
    gau-
    (fl)Alias,
    deSanctis46.
    (b)
    in
    Appendice
    iiunc
    primum
    collocaiur.Dubiuserat
    Lovaniensibus,
    lalsusVerliiioet
    vindingo.
    stilumrevera
    non
    Augustinihabet,
    sedcaesarii.Denum.1videserni.
    293,
    et caesariumsubfinemhomil.
    15;
    denum.4vide
    supra
    serm.
    69,
    nn. 1et 2.
    debit,
    vosautemttisles
    erilis;
    sedIrisliliaveslraconver-
    lelurin
    gattdium(J oan,
    xvi,
    20).
    Acsiciuhacvitacum
    laboreet dolore
    quod
    boiuim
    esi,
    auxilianle
    Domino,
    faciamus: utiu futiirosceculobonoruni fructus col-
    ligere
    cirai
    gaudio
    et exsuliatione
    possimus;
    secun-
    dum
    illud, Qui
    seminantin
    lacrtjmis,
    in
    gaudio
    me-
    tettl
    (Psat. cxxx, 5).
    5. Hic sumus in exsilio. In hunc
    ilaque,
    fratres
    charissimi,
    mundum
    per jieccalumprimi
    hominis de
    beata
    paradisi
    sede
    projecti,
    el
    quasi
    inexsiliummissi
    sunius;
    acsic inhocsaeculo
    patriam
    non habemus.
    Sicet
    Aposlolus
    dicit: Dumsttmusin
    corpore, pere-
    grinamur
    aDomitto
    (II
    Cor.
    v,
    6).
    Non
    ergo requira-
    mus
    gaudium
    in hoc
    nitindo; quia,
    sicul
    supra
    di-
    ctum
    est,
    verum
    gatidiumcomparari
    bic
    polest, pos-
    sideri non
    potest.
    Non
    quaeras
    in
    via, quod
    libi
    servalur in
    patria.
    Et
    quia
    contra
    diabolum,
    Christo
    duce,
    quotidie
    tibi
    ptignare
    necesse
    cst; prsemiura
    non
    requiras
    in
    praclio,quod
    libi servatur in
    rcgno.
    Non
    quseras
    in
    pugna, qnod
    tibi servatur in
    futnro,
    cuin fuerit
    perfecla
    victoria:
    magis
    illud altende
    quodApostolusdicit,
    Omnes
    qui
    voltinl
    pie
    viverein
    Christo,pcrsecutionempaliunlur (II
    Tim.
    m,
    12);
    ct
    ilerum,
    Per muliusIribulmiones
    oporiet
    nosintrarein
    regnum
    Dei.
    (Act.
    xiv,
    21).
    4. Laboremsolalur
    quod
    adcivesnostri
    cupidos
    ten-
    dimus.Et laboris
    majoristnujor
    esl tnerces. Ita
    ergo
    ageredebemus,
    ut ad
    principalempatriam
    redire fe-
    liciter mereamur : ubi nos
    parenles
    noslri Patriar-
    cbse,Propbetae,
    et
    Aposlolisuscipere
    vel videre de-
    sideranl;
    ubi ctiamconcivesnosfri
    Angeli,
    et civitas
    illacceleslis
    J crusalera,
    et rex civilatisilliusCliristus
    exjiansis
    nos bracbiis charitatis
    exspecianl;
    ut ad
    ipsos, prostralo diabolo,
    pleni
    bouis
    operibus
    fctici-
    ter redeamus. Scilis
    enim, fratres, quia
    omnesne-
    gotiatores
    et
    quicumque
    alia
    agcnies,
    inleriminvia
    suntsolliciti,
    ut in
    palriapossint
    esse
    securi;
    et tunc
    babent veram
    laetitiam,quando
    ciim
    magno
    lucro
    pervenire
    mereiilur ad
    jiatriani
    : iiaet
    nos,
    dileclis-
    simi
    fralres,
    tunc animuni nosirttra
    praeparenius
    ad
    gatidiuin,quandopervenirc
    raerebiinur adChrislum.
    Inierim
    modogautieaiiuis
    in
    spe,
    vertrai
    gandiiini po-
    sleababituri inre.
    Quotl pejus est,
    rattlti sunt
    qui
    perverso
    ordinede
    voluptaic
    et deliciisct luxuria
    sseculi
    liiijusgauderc
    secredunl : sed
    qtiod
    in
    gaudio
    videnlur
    serere,
    neccsscillis erit cirai luclu ol la-
    crymisrecipere; quia
    non menlilur
    illcqui
    in Evan-
    gelio
    dixil,
    Vwvobis
    qui
    ridelis
    ititnc,
    quia lugebilis
    et
    fiebilis(Luc.vi,
    25).
    Sicfecitet iileinfelix
    dives,
    cpii
    purpnra
    inducbatur el
    bysso.
    Gaudium
    quidein
    ba-
    btiil in
    niundo;
    sedflanimas invcnire mertiii inin-
    ferno. Lazarus
    qui jacebat
    ad
    janiiamcjus,
    trisliliain
    habuit in
    via;
    scd veriini
    gauditimroce[iit
    in
    palria.
    5. Orundumnt
    palriw
    desiderio
    plus
    teneamitr.Nos
    vero, fralrescharissimi, quaiiturapossumus,
    Dci mi-
    sericordiani
    dcprocemur;
    ul nobis ilaamorera vitse
    aelern;c
    inspiraredignciiir,
    ut
    plus jiairiaui
    vcliraus
    amare
    quam
    viam,
    et
    aniplitts
    de fiituro
    quaiti
    de
    praeseiiti
    saeculo
    cogilcnuis
    : el sic
    seraper
    in exsiiio
    liiundi
    lnijiisagcrcsiudcainns,
    ul adfuira-iun
    jndicium
    cumlibera ct securaconscienliaornaii bnnis
    o|ieri-
    bus
    pervenire possimtts; pra:statile
    Domino nostro
    J esu
    Christo,
    cui esl iionor ct
    gloria
    ciiui Patre et
    Spiritu
    sanctoinsseculasaecttlorum.Amcn.
    SERMO CCXXV
    (a).
    De
    Martyribus,
    n
    (b).
    I.
    Martyres
    vere
    colunl,qui
    eosimilantur.
    Quoties-
    (a) Alias,
    deSanclis47.
    (/))
    in
    Appendicc
    liitiic
    jirimuiii
    collccatur.
    Lovanienses
    duiiiuin
    rclhiquuui,rejicitint
    verliiiuset
    vindiugus.
    Iiabet
    senleiitiaiii
    quamdamAngusliiii:
    seclcccsarium
    nihilominus
    totus
    reprsesenlat;actijusnenijieingenio
    etmoreminime
    alienum, supcriorum
    doclorumdictadelibare. in
    r.omano
    Breviario
    legiiur
    cumnoniine
    Atigu&iiiii.
    l)eliuin.1
    vida
    August.
    serm.
    517;
    de uum. 2 ciesarii liomil.
    18;
    de
    nuni.
    5, ejtisdem
    homil.
    9,
    ex cditisa Baluao
    7,
    et
    2161
    SERMO
    CCXXVl.
    2162
    cumque,
    fralres charissimi,
    sanetorum
    martyrum
    solemnia
    celebramus,
    iia
    ipsisintercedentibus exspe-
    ctemusaDoraino
    cotisequi temporalia beneficia,
    ut
    ipsosmarlyres
    imiiando
    accipere
    mereamur seterna.
    Ab
    ipsis
    enim iu veritale sanctorum
    marlyrum
    so-
    lemnia
    celebranlur, qui ipsorummartyrum exempla
    sequunlur.
    Solcmnitates enim
    martyrum
    exhorta-
    liouessuut
    marlyriorum;
    uf imitari
    nbnpigeat, quod
    ceiebrare deleciat. Sed nosvolumus
    gaudere
    cura
    sanctis;
    et iribulationemmundi nolumussustinere
    cuin
    ipsis. Qui
    enim sanctos
    miartyres,
    in
    quantum
    polueril,
    imiiari
    noluerit,
    ad eorum beatiludinem
    non
    poterit pervenire.
    Sic et
    apostolus
    Paulus
    prse-
    dical, dicens,
    Si
    fiierimus
    socii
    passionum,
    erimus el
    consolationum
    (II
    Cor. i, 7);
    etDominusin
    Evangelio,
    Si muudusvos
    odil,
    scilote
    qttia
    me
    priorem
    vobisodio
    habuit
    (J oan.
    xv, 18).
    Recusat esse in
    corpore, qui
    odiuranon volt suslinereciim
    capiie.
    2. Nec
    marlyrum
    nec Chrisliimitalio
    impossibitis.
    Seddicit
    aliquis
    ; Et
    quis
    est
    qui possit
    bcaiorum
    martyrumvestigia sequi
    ? Huic
    egorespondeo, quia
    nonsolura
    marlyres,
    sedeiiam
    ipsum
    Dominuracum
    ipsius adjtuorio,
    si
    volumus, possumus
    imitari. Audi
    non
    me,
    sed
    ipsum
    Doininum
    generi
    huniano cla-
    manlein
    ,
    Discileame
    guia
    mitissttmetliumiliscorde
    (Malili. xi, 29).
    Audi
    et beatumPelrura
    aposlolum
    adinonentem,
    Chtistus
    passus
    est
    prottobis,retinquens
    nobis
    exemplum,
    ul
    sequumurvesligiaejus(I
    Pelr.
    n,
    21).
    SiniililerPaulus
    apostolusclanial,
    ImilaloresDei
    eslote,
    sicut
    filii
    charissimi
    (Ephes.v, 1). Quidad
    hsec
    respondebimus,
    fratres
    charissimi,
    vel
    quam
    excusa-
    lionemliabere
    polerimus?
    Si tibi
    aliquis dicat,
    ut
    virlulcs
    quas
    fecitDoininusdebeas
    imilari,
    jnsta po-
    test esseexcusatiotua
    ; quia
    virluieset mirabiliafa-
    cerenononinibusdatum
    est:justeel
    caste
    vivere,
    et
    cliarilaleincuinomnibus
    cusiodire,
    cuni Dei
    adjuiorio
    proiiiptuni
    est. Nonenim
    ipse
    Dominus
    dicil, Discite
    a meraortuos
    susciiare, super aqtias
    siccis
    pedibus
    ambulare;
    non hoc dicit :
    sedquidait? Quia
    mitis
    sumel hutnilis
    corde;
    ct
    iterura, Diligiteinimicos
    ve-
    stros,benefacite
    his
    qui
    odcrunl
    vos;
    et
    iteruin,
    Estote
    perfecli,
    sicutel Pater vester cmlestis
    per[ectusest, qui
    solemsuumoriri
    [acitsuper
    bonosel malos
    (Malih. v,
    44,
    45).
    Ellicel sinlalia
    multa,
    in
    quibus
    debeamus
    et Deumct beatos
    martyres
    imitari;
    isla
    tamenduo
    prsecipua
    sunt,
    id
    esl,
    utmitessimusel liumiles
    corde,
    et inimictisnostros lolisviribus
    diliganras.
    5. Prmsertim
    in inimicorumdileclione. Charilatis
    duo
    pedes.
    Dedilectione
    inimicorum,
    fratrescharissi-
    mi,
    nullus
    unquam
    in verilale se
    poterit
    excusare.
    Polestmihi
    aliquis
    dicere,
    Non
    possranjejunare,
    non
    possuravigilare
    :
    numquidpotesl dicere,
    Non
    possum
    amare?Poiest
    dicere,
    Non
    possum
    res meastclas
    pau-
    peribus
    donare,
    el in mouasterioDeoservire: num-
    quidpolest
    dicere,
    El non
    possumdiligere
    ? Si dixe-
    ris
    quia
    non
    possis
    avinovel a carnibus
    abstiuere,
    credimuslibi: si aulemdixeris
    quod
    non
    possis
    inle
    peccanlibus
    indulgcre,
    omninononcredinras. Et
    quia
    nullanobisremansit excusatio;
    dumnonde
    cellario,
    seddecordeisiam
    eleemosyuainjubemur implere
    :
    ut
    per
    viamviiaeadaelernammereamur
    palriamper-
    venire,
    nonsolum
    amicos,
    sedeliamininiicos
    diliga-
    mus. His enimduobus
    prseceptis,
    id
    est, diligendo
    Deuraet
    diligendoproximum, quasi
    duobtts
    spirii.ua-
    libus
    pedibus per
    viam versecharitafis valebimus
    currere,
    et ad aeternam
    palriampoterimus
    fe.liciier
    pervenire.
    Istis
    pedibus
    currebat
    apostolus Paulus,
    quando
    dicebat, Ego
    autemsic
    curro,
    non
    quasi
    in
    incertum
    (I
    Cor.
    lx, 26).
    i. Inimicosamansest
    filius
    Dei. Non
    diligens
    homi-
    lida esi el in tenebris.
    Qui ergo
    dilexerit inimicos
    suos,
    illudin eo
    impletum
    erit
    quodDominusdixit,
    Ditigite
    inimicos
    veslros,
    ut silis
    filii
    Palris vestri
    qui
    in
    supra
    serm.
    67,
    n.
    4;
    denum.
    S,
    Ccesariihomil.
    52, supra
    serm.
    110,
    u.
    5,
    et
    9,
    7exeditis
    aBaluzio;
    denum.
    C,
    yide
    supra
    serm.
    210,
    u. 5.
    cmlisest.
    Elige
    modo
    quod
    libi
    placuerit.
    Si ininiicos
    dilexeris,
    nonsolum
    amicus,
    sedetiamfilinsDei essc
    merebcris. Si vcro iiiimicosamare
    nolueris,
    propi-
    tium Deumhabere non
    poteris
    :
    quiascriptumest,
    Qui
    odil
    fratremsuum,
    homicidaesl
    (I
    J oan.
    ra,
    15)
    ;
    etiterum, Quinon diligit,
    manel inmorte
    (Ibid.,
    14);
    et
    iterum, Qui
    odil
    fratremsuum,
    inlencbris
    est,
    elin
    lenebris
    ambulal,
    etnescit
    quovacial;
    quoniam
    lenebrm
    obccecaverunt oculos
    ejus(Id. n,
    II);
    et ilerumalibi
    scriplumcst,
    Ilinera
    impiortim,qui
    injuriam
    relinent
    malefacti
    innwrlem'.
    Numquid
    haecverba mea
    sunt,
    fratres charissimi? De
    Scripluris
    sanctis et
    canonicis
    proferuntur.Ut
    ergo
    nechomicidae
    simus,
    nec intene-
    bris
    remaneanras;
    studearausnonsolum
    amicos,
    sed
    eliam inimicos
    diligere
    : ut
    pium
    et misericordem
    Domiimm
    possimus
    secundumcautionissuae
    vinculum
    liberaconscientiaconvenire.
    5.
    Qum
    innos
    peccanlur,indulgenda; qum
    in
    Deum,
    punienda.
    In nobisest
    peccalorum
    remedium.
    Ipse
    enim
    dixit,
    Si dimiserilishominibus
    peccalaeorum,
    di-
    millel vobisPaler vestercmlestis
    peccala
    veslra: si non
    dimiscrilis,
    necPaler vesterdimitlelvobisdebitaveslra.
    Diligenierattendite,
    fratres
    charissimi,
    ctscilotealiud
    esse in Deum
    peccare,
    aliud in honiinem.
    Quando
    enirainnos
    peccant
    homines,
    si
    poenifenlibus
    veniani
    noii
    indulgearaiis, peccatum
    incurrimus:
    quando
    au-
    tem
    aliquis
    inDcum
    peccaverit,
    si sine
    grandi
    distri-
    ctione
    2
    indulgerevolueriraus, participes nospeccatis
    cjus
    efficimus.
    Dixitergo Dominus,
    Si dimiserilisIw-
    minibus
    peccalaeorum,
    dimitletvobisPaler vestercm-
    lestis
    peccala
    veslra
    (Mailh.
    vi,
    14). Rogovos, fraires,
    quid delicalius, quidbeiiignius
    dici
    potest?
    In
    pole-
    statenostra
    posuit, qualiier
    indie
    judicii judiceratir.
    Non
    dixit,
    Vadein
    Orieiitem,
    el
    qua:rcjusiiliam;
    na-
    vigausqtie
    ad
    Occidentem,
    ut
    accipias indulgenliam
    :
    sed
    quid
    dicil?Diniitleinimico
    tuo,
    et dimittelur
    tibi;
    indiilge, ctindiilgcbitur tibi; da,
    el dabitur libi. Nihil
    a teextra le
    quscrit.
    Adte
    ipsraii
    ct ad eoiiscieiiliain
    liiamleDeus
    dirigit
    : inteenim
    posuil quodreqtiirit.
    Noncnira iiicdicamenta vulneribus luis
    longe opus
    habes
    in<|uirere
    :
    peccatorum
    tuoriim
    indulgeiitiam,
    si
    vis,
    intusincellario cordis fui
    potcris invenire.
    6. Fucile
    ittdulgetqui
    allendil
    quanlti
    Deodebel.
    Sed
    dicis : Tantaraalame inimicus mous
    ootnpulits^sli-
    ncre,
    uteuiniralla
    possim
    ralione
    diligere. ^itendis
    quid
    lilii fecerit
    bomo,
    et non attendis
    qure
    iufeceris
    Deo? Si coiiscientiamluain
    diligeutcr
    diseutiset in-
    quiris,
    sineulla
    conipensatione
    inulto
    plura
    lu
    peccata
    commisisli in
    Deuin,quain
    iu te
    commiserit homo.
    Et
    qua
    fronie
    pctis
    ut libi Deus
    dignelur dimiltere
    mulium,
    ouinlunon
    acquiescas
    diniitlere
    partim
    '?Si
    hsec
    , quse supra
    diximus
    , spiritualia
    medicamenla,
    sicnlDeo
    propiliante consuevistis,
    libenler
    accipitis,
    et in arniario sancta:
    conscienticevestraerecondilum
    diligcniissirae
    custodierilis
    ; auxilianle
    Doniino,
    ve-
    nena diaboli non
    limebilis,
    et.
    per
    odiuinvel iracuu-
    diaraaut
    iiuiiqiiam
    vobisanimarumvitlncra
    ingcreu-
    lur
    ;
    aut si lortc
    subrepserint, [>cr
    cbarilaiemciioad
    pristinam
    salutemrevocaiitur :
    pra:slanle
    Doininono-
    stro J estt
    Chrislo,
    qui
    cuui Palre el
    Spiritu
    sanctovivit
    ct
    regnal
    Detts
    per
    oraniasccculasa;culorum.Anten.
    SERMOCCXXVI
    (a).
    De
    Martyribus,
    ni
    (b).
    i. Chrislus in
    marlyribus patitur.
    Pctssio eoruni
    translatioesl adcwlum.Certaraine
    universorummar-
    tyruni
    fulciri
    alque
    eoriim
    victoria, qiiorumNatalis
    victricis
    glorisecelebralur, quo
    robusiafidesscil ad
    agonein
    el
    passioniscongressus,
    roborari debenras :
    cerlo scientes
    quod
    in oranibns Christus
    patitur,
    et
    1
    Ms.
    gr.,
    redduntiti ntala
    facla,
    suntinmorte.
    2
    Itasis.
    Germanensis,
    et
    apudCaesarium,
    homil.52.At
    ineditisAm.Er.el
    Lov.,discrelione.
    (a) Alias,
    de Sanctis49.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.Dubiusest
    apudLovameuses,spuriusapud
    verlinumet
    Vindingum.
    Utererehicdiuliusniliilnecesseest.
    2165
    APPENDIX.
    2164
    quod
    ad
    regnum
    ccelorumstalim curaexsultatione
    corporis
    transfef
    uritur;
    et eum Genles borreant in
    segriludine
    niortem,
    hi in
    ipsa
    morle
    consequantur
    pefpettiam
    haeredilaiem.Per
    passionem
    vero transla-
    tiohem
    maigis
    credtint
    esse
    quam
    finem. Hcccest ar-
    cana
    sapieiilia, quse
    in electis
    tuis, Domine,
    non
    persuasione colligiiur;
    sedde tuis
    maflyribus
    et de
    idntediyino
    viftutes
    oriunlur, quibus
    vivereChrislus
    est etmori lUcrum
    (Philipp.
    1,
    21), triumphanles
    in
    Ghfisfo',
    sua riiorle
    peccala
    lucraiites :
    quanquarii qui
    iir itlo
    patilur,
    oihnino non moritur. Confessionis
    eriimhiofs nori
    esf,
    sedhceredilasvitae.
    Marlyrium
    est
    jgltur iridulgehtia
    criminum,
    virlutum
    caput,
    occasio
    justitise,-
    Dbriiiriicac
    passionis
    iriiitatio. 0 felicissimi
    martyfes!
    fefiunliahtessseculomaluerunt toeliorano-
    VlsSinia
    quairi prima. Quorumdenique
    consummatio
    jusfurii'
    iriiliUmfacit. .
    2. Diabolusnolens
    martijribusprwstal
    corohas.Diviiio
    toii
    rififri, cmriipOteiVs Detis, gloriosissirai maflyres
    Ghrifti
    1
    tesies'essefnefnoruiit. Victoriam
    quoque
    me-
    difafi,
    corifessisuiitCiifistiimin
    flagellis,
    in earceri-
    Misyiriefgastulis,
    ihsolitudiiie.J nstOfurii e'rii'meOriies
    Seinptef
    debet esse coiifessio. 0
    iiiclytae
    bealofirai
    -ariiiiiae,
    ef
    gloribsa
    victofia
    mariyrum,
    ihter
    quos
    de-
    voiMsimsfiletriinaesiraulsct-culfjni
    sexumquevicefiiiit;
    pfseTiaTites
    cuiri
    diabolo,
    fortiofesviris
    tbrquentibus
    exstifefuni, qiiae
    carnifici
    gratias agerites
    efant sse-
    vieiili! Aboinnibusenirii fidem
    exspectat
    Deusoriini-
    poteiisriiagisquam
    fnortem: sed diaboltls
    qui
    coiift-
    tciifcs'
    tfrfit,
    coforias
    praestat
    invitus. Facit
    raartyres
    qiios
    bccidif : et ctimDei servos viiicere
    contendit,
    cbiifemhituf
    ipise,
    dum ssevit. Liberalltas
    ergo lua,
    Deui,
    lracienusriobis
    maftyria pfoposuit;
    utadversa-
    fiffsiquo
    Adiiinellsiis
    est,
    a fiiiis Ad;e constanler
    elidr monsfrarctrif. Voluisfienimhomihemnon tan-
    iiimde diaboli
    jSotesTate
    eruefe
    per fidem;
    sed
    incul-
    cafofem
    cjus
    iiiterficere
    per
    virlutcm: ut
    qui gaude-
    riius
    Chrisfisaiiguinoraortui,
    faciliusliberati ducentes
    iriarflyfia
    iri Cbrislo
    postea triuiflpbeihus coronali;
    jfef ipsura
    Dblriiiiumnoslrura J estrai
    Christum, .qui
    viVil
    etrcgnatiii
    sseculasaiculoTuni.Araen.
    SERMOCCXXVII
    (o).
    De
    liartyribus,
    iv
    (b).
    1.
    Mdiiyfumsegeiesflumineosanguine
    el
    lacrymis
    irrigahe.
    Dcleeiat videfe
    campos segetummartyrum
    ct
    Confessofuih,
    ubi oculi
    aspiciunt Angelortim.
    Floruit
    spica cofporis Agni Dei,qtii
    tollit
    peccata
    mundi. ln
    carapo
    sacculi
    cceperunt
    vifescere
    campi
    maTlyfum, irrigatinoh
    flueiuis
    aquarum,
    sedflumini-
    briSlaerymafura. Qualcs
    et
    quanlae
    istae
    spicae
    sunt
    Cbnfessoruto?
    Majores
    et
    mihores,
    scnes et
    juveries,
    virgincs
    ct
    lacfanlcs', sanguiiieo
    nutfiti (luniineDei.
    Sed iri
    judicio
    Dci nbii sunt
    majores,
    vel
    rainores;
    qhia
    sinftil omhes
    pfolegiint angelicse
    Potestales.
    J fanrvideamussenesci
    juvcnes, virgines
    ac laclantes
    paritfef,
    ct coiifessofes.
    VidcEleazariimnonagiiUaaii-
    iTOruni
    senem, snpef juveiics
    lucUuorem. lntuere
    ju-
    veTies'illos
    Septem
    fratres de utero
    consiiniles,
    dc.......
    (c) gfatia comparcs,
    de cruore
    concordes,
    qiiales spicae
    llorucrtmt in urium?
    Quia
    ecce
    qtiam
    boiluinet
    quanijiicundum
    habilare
    (rutresinunum(Psat.
    cxxxu, 1)! Quisrigavit
    istas
    spicas
    in
    carapo
    sxculi
    fluctuaiuis?Mater
    paticns elconipaiiensspicas
    testi-
    moniisui
    consariguineoprccura
    suaruinfonie
    rigabat;
    t Doriiiriusincremenmm
    dabat,
    qui
    inairehi et filios
    Mjtivabat. Aspice
    et
    pueriles spicas martyrum
    tfes
    pifiefos
    iri carihrioflammarura. Vidcetalias
    segetes,
    SuBHefOde
    pcfemptos
    infariteset
    martyres
    sinede-
    tfi'rtVfito
    gaudeiites.
    Plantatur
    ergo
    tetus mundus
    spicis- martyfum pufpuranlibus.
    Ambulabat beatus
    ()Aliais, ifllef
    Vijgrief
    iaries
    18,
    in
    parfeprimaSupplementi.
    (ff)"lft Appeiidiee
    riunc
    primum
    collocatur.
    Augusliiio
    in
    Romanisaliquot mariuscriplis
    lalsoU-ibuebatur. Hunc
    ipsum
    serinonemBaronius
    nondumiypis
    edifumcommemoravil in
    tfotis" att
    J iaftyfologium
    1novembris.
    '
    (c)
    Forte
    supplenduai,[ortiiudinis.
    David inter istos
    purpureos campos
    rosca
    vicloria,
    cofonafus :
    laetatiir,pascitur oculis,
    et canfat
    vocibus
    piefatis, Qui seminant, inquif,
    in
    lacrymis,
    in
    guudio\
    melettt
    (Psai. cxxv,
    5).
    Vide
    ipsosseminaiores, ipsos
    pafiler
    et
    iriesspfes;
    sed
    per angelicas
    Pcteslates.
    2
    MaiiyrumreiiqUim,
    velul
    spicwsparsw. Quantis
    in lbcis istse
    spicaedispersse sunt,
    quando
    ubique
    trahsferuritur
    reliquiaemarlyrum
    ad
    medicinamin-
    lirmorum,
    et luriien
    caecorum,
    et solemnitatem
    po-
    pulofuni,
    et adniisericordiam
    indigenlium?
    Solvtin-
    tur modo
    grefnia;
    sed non solvilur
    consummala
    corona. Veltit
    sjjicae
    sunt
    reliqttiaemartyrum, quae
    plaritanlur per
    toiummundum
    , ......incimi....
    venit
    mes.... elesiis lnbm... tum
    resurrecfionis
    (a) spicse
    ad
    riianipulossuos;
    et videbisexer-
    cittis
    pfetiosos,
    rioii
    dispcrsos
    in
    terra,
    sed
    collectos
    in
    patria seinpiteriia.
    Inccelo
    novo, et in fcrra
    nova
    lucebunt velut
    larapades
    in raanibus
    Angelorum.
    Noiine
    quando
    eos
    impii judicescrudeli incendiocon-
    cremabaiTt,
    non
    quasi spicae
    solvebantitr?Modoubi
    surit?
    Collegit
    eos,
    qui
    sedilicavifJ erusalera Dorai-
    nus,
    et
    disjiersiones
    1
    Israel
    congregavil.
    Tesiis est
    ille
    cariipUs
    deexercitu mertuprum. Noiine
    quasi spi-
    cceerarii
    caput
    et
    manus, pedes
    el
    ossa,
    ariiculi et
    nefvi,
    carnes et cutes? Sonuil
    proplietae
    clamaulis
    utia(iiba
    ;
    ef colleclis
    ariiculis,
    arisiisfacfaest
    seges
    iraa
    ,
    stupenle
    ccelo
    ctlerra,
    miillo clariusvocibus
    Ahgelorifm,quasi falpibusgaudionrai
    (Ezech.xxxvit).
    CoHigeiitttf
    d'e
    singulis locis,
    de fcrra et
    mari,de
    cariipo
    et
    profuiido,
    de silvisct
    aquis,
    de faucibus
    bestiariun ef de ve:itre bclluarum:
    qtiando
    mareet
    terfareddent riiofliios
    suos,
    et
    colligeiitur
    ossaad
    ossa,
    spicae
    ad
    gfcihia,
    el
    apparcbit
    in J ertisalcin niessis
    pretiosa; qttiaipsi sunt, qui
    laverttnl
    stolassuas,
    et
    caiididaseas feceriiutin
    sanguincAgni.
    3. Per resitrreciionem
    adunabunlur. Deislo
    canipo
    clainabatbeatus David
    , Qui seminaniin
    lacrymis,
    in
    gaudib
    ntetent. Vere
    flebani,
    quando
    lapsoslugebanl,
    et irifirriios
    lacrymis:adjuvabant. Bona
    sanguinis
    ri-
    gua,
    ubi noncadunt
    granaper
    infinitatormenta. La-
    pidaiililf,
    tsolidaniur
    ;
    nec
    granadecidunt,
    sedme-
    liusnutriuntur. Yide
    segctemcorporis
    sancti
    Stephani
    lapidari,
    et
    grana
    fruclus
    ejus penitus
    non
    quassari.
    Lapides
    illisi
    sonabant,
    et illeadccelos
    apertos
    ca-
    put
    levabat : ubi
    panis
    vitae
    fulgebat,
    ibi
    calamus
    Stephafii
    lestificandoflorebat.
    Sanguis
    fundebatur;
    sedconsiantianon sblvebalur : ncc
    lingua
    confunde-
    batur, quia
    infiradamento
    Evangelii
    fortis invenie-
    balur.
    Vide, spica
    Isaise
    prophetae
    serraacutasecaba-
    tur : et rionsolvebatur
    spica
    corporis,
    fidei
    coristrin-
    gerite
    constaniia.
    Quando enimmeSsorum
    manibus
    gfehiia
    defectabene
    !cingtinlur, iiiaiiipuli
    nonsolvun-
    tur,
    sed
    integri jacfaniur
    adcarrum. Sic et
    corpora
    sanctorum
    gferiiiainlegra
    adcarrttcamcarnis
    Clirisli
    levantur : sieoccurrunt Chrisloin
    littbibus,
    et
    regna-
    burit in
    splendoribus
    1
    sanctorumcum
    eodem,
    qui
    vi-
    vitet
    reguat
    in sseculassceuloruni.Ameii.
    SERMOCCXXVIII
    (6).
    Infestivitate
    VirghTum
    deleclione
    Evangelica.
    1.
    Quici
    prudehtibitsvircjinibus,quid[ctluis
    inlelli-
    gendum.
    J nIeciione
    qucc
    nobis recitata
    csl, fralres
    ttileclissiini,
    audivimtts
    Doiniiiiimdixisse
    , Shtiileesi
    regnum
    aelorumdecem
    virginibus,
    quwacceptis
    luiii-
    padibus
    exierunlobviam
    sponso
    el
    sponsw(Maith.
    xxv,
    1).
    Hoc si secundtimliiteram tantum
    inlclligimus,
    niraiumdurumvidctur et
    asperura.
    Absit
    hoc a sen-
    (fl)Forte, repositm
    m
    cimiliarcliiisdonec
    venit messis
    cwlestis,
    momenlumscilicet
    resurreclionis.Tunc
    cbngre-
    qabiniturspicw,
    efc.
    (b)
    Sine
    auctoris
    npniihe
    fuerat cura
    Holstenii
    vulga-
    tus ra codice
    Regutai-um. Sed nomencsssafii in
    veteri
    codiceCarllrasise PorlarumetinGermanehsi
    praefert,
    eique
    omninosliltis
    adjudicat.
    poslreinam
    ejusdemsermonis
    [iar-
    temcuidamCsesarii
    eiiisfolce, quse
    ad
    GermanosinBiblio-
    thecaPalrum
    inscribitur, assutam
    librariorum
    errorere-
    peries.
    Demmi.5
    videCccsarii homil.5S.
    2165*
    SERMOCCXXIX.
    2I6S
    sibtts nostris,
    irt vel de domo
    cujuscumque
    eliam
    pauperis
    clnistiani tam
    parvus
    numerusvenial advi-
    lam setemam. Et ideo
    quia
    liullaralione secundtim
    lillcram
    inlelligi
    dcbei,
    ct revera
    ipse
    Dominussimi-
    litudinemessc
    dixif, rcquiraiuus quare qtiinque
    di-
    ctccsuutfattiacet
    qiiinqtieprtidentcs.
    Illsectiiin
    quin-
    que prudenles signiftcatil
    onuics
    sanctos, qtii
    cuiu
    Christosunl
    regualuri
    : et econlrario illae
    quinquc
    faluse
    figuram
    vidcntur liabere cliristianorum malo-
    rum, qui
    sine
    operibus
    bnnis de solotaniumcliri-
    slianonoiniiie
    glorianttir.
    Idco auleni et illcefattise
    qtiinque,et
    illa:
    prudcntes quinqiie
    diciintur; quia
    quinque
    sensusin omnibus lioiniiiibusessc
    proban-
    lur, visus,
    audiliis
    ,
    gustus
    , odoraitis,
    ci tnctus. Et
    qttia per
    islos sensusvelut
    per quasdani januas
    vel
    fencstrasaut vilaautmors
    ingredilur
    ad animamno-
    stram
    ;
    de
    quibus
    et
    Propheta
    diNit,
    ltilravil tnors
    pcr
    (enestras
    vestras
    (J erem.
    \\
    , 21)
    : ideoct ibi
    qiiinqtic
    virgines
    dicunlur
    prudcnlcs, qucc
    islis scnsibusbene
    uluiilur
    ;
    et ibi
    quinquc
    fattice,qua: pcr
    istos
    quiiiquo
    sensus
    niagis
    inoriem
    (|uaui
    vitain
    cxcipiuiil.
    2. Sensus
    qiiinque
    veltit
    quinqiievirgiites
    :
    qtd
    cor-
    rumpatitur
    aul
    iiitcgritalem
    conservent.
    Qiioraodo
    au-
    lemisti
    quinqnc
    sensus
    ,
    velut
    quinque
    virgiucs,
    aut
    virgiiiiiatcraciistocliant,
    aul
    corruplioni stibjaccant,
    diligenliusrcqiiiraraus.
    Si
    aliquisvir,
    aul
    aliqua
    mii-
    lier viderit aul
    filiura,
    aut
    filiam,
    aut alicniiiii ser-
    vtiiii aut ancillaiu
    ,
    el ad
    concupisccniiamdiligcnter
    aspexcril; corrupia
    esl tma
    virgo
    :
    t|iiiaper
    oculos
    ,
    id
    esl, per
    fcucslras
    corporis
    insccreluincordisve-
    nenuinmorlis intravit. Si vero
    aliquis
    sive
    religiosus
    sive laicus honiines detralientes
    ,
    sermones eiiam
    otiosos,
    ct cantica Iuxuriosa vel
    turpia prolcrentes
    libenter
    atidierit,
    et ciiindelectalione
    placido
    audiiu
    6iisceperil; corrupta
    est alia
    virgo.
    Si atilein non
    sit conlenlusmediocribus
    cibis,
    sed
    sumpliiosas
    deli-
    cias
    quaerat,
    si
    seniper
    iuale
    loqui
    bltidcat; pcr
    ini-
    qtiumgusiumcorrupta
    est tcrtia
    virgo. Quod
    si ctiam
    odores
    percgrinos,
    ul lioiniiiibusadluxuriahi
    [ilaccre
    possit, diligenler inquirii; quarla virgo
    est violala.
    Si veromarabussuis aut lilios aul filiasalicnascutii
    deloctatione
    propter
    libidiiieni
    tangere
    volucril
    ,
    ct
    vestiaenlanimisinolliaaiiituo
    volupttiosoquscsicrit;
    jara
    eliam
    quiiilavirgocorrupla
    esl. Hoc enim or-
    dineisti
    qninquc
    senstis velut
    quinque virgines
    in
    Iioinihibtis
    corrunipunlur.
    Et e
    conlra,
    dumanimae
    sanclseistos
    quinque
    scusiis
    ,
    id
    est, visuin, audiium,
    guslum,
    odoratiiinet
    laciuin,
    ab oiimibus illicilis
    rcbus
    refrenani, linguain
    siiatnadea
    qua;
    sunt licita
    vcl
    lcgitiraa
    sobric el casle
    relaxant, quinque
    sen-
    stium
    virgiiiilalein
    custotliunt. Ideo
    quinque virgines
    bominesbonos
    significant;
    et alicc
    quinque,
    eos
    qui
    mali siint
    praefigurant.
    5.
    Virginilas
    sotaniliil
    prodest,
    Et
    revera,
    fratres
    ciiarissimi, quid prodcsl
    viro vel femince
    ,
    clerico
    vel
    monacbo,
    vcl saiicliinoiiiali,
    si in
    corporevirgi-
    nilas
    custndilur, quando per
    raalas
    concupisccntias
    cordis
    intcgritas
    violatur?
    Quidprodcsi
    inunoniein-
    bro
    praeferre
    castiiatcm,
    el in oiiiiiibushabere cor-
    rtiptionem
    ?Narael illi
    virginesqui Agiiumsequunliir,
    si
    diligenier
    attenditis,
    iion
    proplcr
    hoc
    sequuntur
    Agnum, quia
    solam
    virgiuitatemcorporis
    servave-
    rtint:
    denique
    cuin
    dixissct,
    IIi sunl
    qui
    secumtttu-
    tieribusnon
    itiquinaveruiit;
    secutus
    adjunxit,
    El tton
    estinveiituminoreeoriim
    menclacium;
    sinemaculusitnt
    (Apoc.
    xiv,
    4el
    5). Qtti ergo
    desola
    corporisvirgini-
    tate
    gloriantur, diligenter
    aitendant, quia
    si inenda-
    ciuin
    diligunt,
    ctrai illissanciis
    virginibus
    Cliristuin
    sequi
    non
    poterunt.
    Nulla
    ergo virgo
    de sola
    corporis
    virginitaleprsestiniat; quia
    si inobediens fuerit aul
    liitguosa,
    abillollialaiuo
    spcrasi
    cccleslisse noverit
    excludendam. Cura
    ergo virgo
    ceiilesinium
    gradum
    teneat,
    el nutlier
    conjugala iricesimum;
    melior la-
    nienest caslael hurailis
    conjugaia, qtiamvirgo
    su-
    perba.
    llla eiiimcasfeet humililer niarito serviens
    tricesimum
    gradum possidet; virgini stiperbse
    nec
    umis remanebit: et in
    utris^ue impletur quod
    ait
    Psatmista
    ,
    Tu
    populiim
    humilemsalvum
    facies,cl
    ocu-
    los
    superborum
    liuiniliabis
    (Psal. xvn,
    28).
    i. Fidelis
    quisquevirgo
    esl et
    sponsa
    Christi.Et
    quia
    lolain Ecclcsiain
    catliolicambcauis
    Apostolus
    virgi-
    iicni
    vocavit,
    iion solas in ca
    considerans
    corpore
    yirgines,
    scd
    incorruplas
    omniran
    desiderans
    mentes,
    ifa
    dicit, Aptavi
    vosuni
    viro,
    virginem
    castam
    exhibere
    Christo
    (II
    Cor.
    xi,
    2)
    : nonsolirai
    sancliinonialium
    .
    sed etiamomiiiuinvirorura vel
    mulieruin
    animse,
    si
    et casiiiatem in
    corpore.et
    inillis
    supra
    dictis
    quin-
    que
    seusibus
    virginiiatcin
    servare
    voluerint, sponsas
    se Cbrisli essenondubitenl. Non enim
    corporum,
    setl aiiiinariim
    sponsus intelligendus
    est Christus. Et
    idco,
    fratres
    charissimi,
    tam
    viri, quam feminae,
    lam
    pueri quainpuellce,
    si
    virginitatemusque
    adnu-
    piias servant,
    et
    per
    islos
    quinqiiesenstis,
    id
    est,
    visitm, aiitlitiim,
    gustuin,
    cdoraturn
    ,
    vel
    lactum,
    (itiiiieis benc
    utunlur,
    suasaniinasnon
    corrumpunt;
    in
    dicjudicii
    apertisjaraiis
    adaiiernum
    sponsi
    tbala-
    iiiuinfeliciicr niercbuiitur inirare.
    Illivero,
    qui
    et
    corpora
    suaante
    nupiias
    ndulterina
    conjuiictionecor-
    ruiiipunt,
    el
    postcaper
    lotainvitara suani mafe vi-
    vendo,
    inale
    audiendo,
    niale
    loquendo,
    animas suas
    violarenon
    desiiuuii;
    si cis
    dignce
    fruclus
    pcenilentise
    non
    subvcncril,
    clausis
    .jaituis
    sinecausa
    clamabunt,
    Doinhie, Domine,aperi
    nobis: et audire
    mcrebuntur,
    Amendico
    vubis,
    nesciovosundesitis
    (Mallh.xxv, 11,
    12).
    Hsec
    ergo, fraircs,
    si et
    clerici,
    cl
    laici,
    et
    iiionaclii,
    ctsancliniouiales
    ,
    et in
    conjngiispositi
    fi-
    deliter ct
    diligenter aitcndimus,
    ct ctim castitate
    corporis
    etiam
    integritalem
    cordisauxiliante Domino
    custodiamtis,
    non cumfatuis
    projieiemur
    in
    tenebras
    exteriores;
    sed ciim
    sapientibus
    ad
    spirituales
    nu-
    plias
    introraissi audire
    mercbimur,
    Euge,
    servebone
    ei
    fidelis,
    intra in
    gaudium
    Domini tui
    (Ibid. 21).
    Quotl ipseprceslaredignelur.
    SERMOCCXXIX
    ().
    mDedicationcccclesitevel
    altarisconseeratione,
    i
    (b).
    1.
    Quod
    in
    lemplismanufaciis,
    id
    spirilualiier
    com-
    pletur
    innobis.
    Quoticsciimque,
    fratres
    charissimi,
    al-
    larisvel
    lcuipli
    fe-tivitatctn
    colimus,
    si ficielitef ac
    diliir.cnterallendiraus,
    et sancte ac
    juste vivimus,
    quidquid
    in
    lcniplisinanufaclisagitttr,
    toltimin
    nobis
    spirituali
    ledificatione
    complciur.
    Nonenim
    menlitiis
    est ille
    qtti dixil, Templum
    enimDei sanctum
    esl, quod
    eslisvos
    (I
    Cor.
    m,
    17);
    et
    iterum,
    Nesciiis
    quia
    cor-
    pora
    veslra
    lemplum
    snnt
    Spirilus
    sancli
    (Id. vi,
    15).
    Quia
    vcro iuillis
    pnocedentibusmeritis,
    sed
    per gra-
    liamDei meruiiiiiisfieri
    lctnpliimDei; quanlumpos-
    sumus,
    cuin
    ipsiusadjuiorio
    laboremtis, ne Dominus
    nostcr in
    teni|>Iosuo,
    boc
    cst,
    innobis
    ipsis,
    inveniat
    quod
    oculos sua;
    majeslatis
    offcndat: sed habitacu-
    lumcortiis nostri evacueltir
    vitiis,
    el virttitibiisre-
    pleatur;
    clattdalur
    diabolo,
    et
    aperiatur Christo;
    et
    ita
    laborcmiis,
    ut nobis boiiortira
    operum
    clavibus
    janiiam regni
    coalestis
    aperire possiraus.
    Sicut enim.
    malis
    operibus, quasi quibusdam
    seris ac
    vectibus,
    vitccnobis
    jaiiuaclaudiiur;
    ita
    absque
    dubiobonis
    opcribusapcrilur.
    2. Debitaacisacrani
    synaximprwpttralio.Decelquan-
    doquc
    ub ea se subducere. Et
    ideo,
    fralfes cha-
    rissimi, unttsquisque
    considerel conscientiamsuam:
    el
    quando
    se
    aliquo
    crimine vulneratttmesse co-
    () Alias,
    de
    Tempore
    232.
    (b)
    Iu
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Cum
    Augustini
    noiuiuc
    legitur
    iixf.omanoUreviarioin fcstoDedicatioriis.
    Lovaniensibus tamen
    ambiguusluit,
    falsusvefliaoet Vin-
    dingo.
    Quosdain
    isli inhoeet
    proximesequenti
    sermbrie
    locos
    exagitant,
    innocuossane
    etinculpatos,
    si exvefi au-
    cloris, quem
    illi
    nesciebant,
    Csesariividelicetsensuet
    rnente
    expendaiilur.
    Denum.1videserm.
    8,
    n.
    i,
    et mox
    subseq.
    n.
    5;
    de num.
    2,
    caesariisubfioremhomil.
    13;
    denum.
    o,
    Cscsar infinehomil.
    10,
    et
    supra
    serm.29,
    n.
    4,
    et
    116,
    n.
    1;
    deuum.
    o,
    Csesarii homil.
    10,
    el irifiriehonril.
    15;
    denum.
    6,
    vide
    supraserm.12,
    n. i.
    2167
    APPENDlX. 2168
    gnoverit, prius
    oraiiouibus, j'ejuniis
    vel
    cleemosy-
    nis
    sludeat mundare conscienliam suam
    ;
    et sic
    Eucharistiam
    prsesumat
    accipere.
    Si enim
    agnoscens
    reatumsuum, ipse
    seadivino altari subduxerit, cito
    ad
    indulgenliam
    divinaemisericordiae
    perveniet
    :
    quia
    sicut
    qui
    seexaltal humiliabilur;
    itae contrario
    qui
    se
    humiliat exaltabitur
    (Matth.
    xxiu, 12). Qui enim,
    sicutdixi, agnoscens
    reatum
    suum,
    ipse
    sehumiliter
    ab altari ecclesiae
    pro
    emendationevitaeremoverevo-
    luerif,
    abseternoilloet cceleslicouvivioexcommuni-
    cari
    penitus
    non limebit.
    3. Crimeneam
    indignepercipienlium.
    Criminis
    hujus
    pama.
    Rogovos, fratres, diligenler
    altendite,
    si ad
    mensam
    cujuscumquepotentis
    hominisnerao
    prcesu-
    mit cumvestibus conscissis et
    inquinatis
    accedere;
    quanto magis
    a convivioselerni
    regis,
    id
    est,
    abal-
    tari Domini debet se
    unusquisque
    invidiaevel odii ve-
    neno
    percussus,
    iracundisefurore
    replelus,
    cumreve-
    rentia et hitmilitate sublrahere,
    propler
    illud
    quod
    scriptumest,
    Vnde
    prius
    reconciliari
    fratri tuo;
    el lutic
    veniens
    offeres
    tniinus tuum
    (Id.
    v,
    24);
    et
    ilerum,
    Amice,quomodo
    hncinlrasli nonhabensveslem
    nuplia-
    lem? Sic eniiu habet textus
    evangelicse
    lectionis,
    quodqnidam
    fecerit
    nuptias
    filio
    suo,
    et inlraveril ut
    videret simul
    recumbentes;
    et videns ibi hominem
    non habentem vestem
    liuptialem,
    dixit ad
    eum,
    Ainice,quomodo
    huc inlrasti nonliabensveslem
    ttupiia-
    lem? Et illo
    obmutescente,
    dixit ministris :
    Ligate
    illi manuset
    pedes,
    el
    projicite
    etunintenebrasexlerio-
    res: ibi eril
    flelus
    el stridor dentium
    (Id. xxu, 1-13).
    Ecce
    qualem
    sententiam merebitur
    audire, qui
    ad
    convivium
    nnpliale,
    id
    esi,
    altare
    Domini,
    aut ebrio-
    sus,
    aut
    aduller,
    aut odiumincorderelinens
    prsesu-
    mit acceclcre. Averlat hoc Dcusa
    nobis,
    tratres cha-
    rissimi,
    etconcedat utmalaista aut
    nunquam
    velimus
    admittere
    ;
    aut si admissa
    fuerint,
    sine ulla mora
    pceniteiitia
    vel
    pace
    studeamus
    sanare,
    et
    largioribus
    eleemosyuis
    fcstinemus abluere : ne
    forie,
    si cum
    peccatorura
    vulneribus anle tribunal aeterni J udicis
    venerimus,
    ab illaceternaEcclesia,
    et abillaccalesti
    J erusaleni
    perpetua
    excommunicatione
    separemnr.
    i. Excommunicalio
    letnporaria
    etwlerna.Pmnmmter-
    ttce.Considerate,
    rogo vos, fratres,
    si hodie
    aliquis
    a
    conventuEcclesiae
    hujus proaliquo
    crimine
    projicia-
    tur
    foras,
    in
    quanto
    dolorevetiribulalionecrit anima
    sua? Et si intolerabilis dolor est de ista sancta Ec-
    clesia
    forasprojici;
    ubi ille
    qui proj'icitur,
    et mandu-
    .care et bibere ei cumhominibus
    loqui
    non
    potest',
    et iiabet
    spem
    ut iterummereatur ad Ecclesiamre-
    vocari:
    putamus quautus
    dolor
    crit,
    si
    aliquis pro
    criminibus
    suis ab illa
    Ecclesia, qucc
    in coelis
    esi,
    a
    conventu
    Angelorum
    vel sanctorumomnium
    congre-
    gatione
    fuerit
    separalus;
    cni nechoc solumsufficiel
    ad
    poenam, quod
    foris
    projiciiur,
    sed
    insuper
    in te-
    nebris exterioribus aeierno incendio concremandus
    includilur? Qui
    enim ab illa coelestiJ erusalem ex-
    communicari meruerit,
    non solumhanc
    poenam
    ha-
    J bebit,quod
    nec mandticare vel bibere
    poierit;
    sed
    eiiamflammasinfernalessinenllotermino
    susiinebit,
    tibi est fletusetstridor
    denliura,
    ubi ululatus,
    lamen-
    tatio et
    pcetiilentia
    sineulloremedio; ubi est vermis
    jlle
    qui
    non
    morietur,
    et
    ignisqui
    non
    exslinguetur
    (J sai.
    LXVI,24);
    ubi mors
    quaeritur,
    et noninveni-
    tur.
    Quare
    ininfemo mors
    quserilur,
    et non inveni-
    tur?
    Quiaquibus
    inhocsseculovita
    offerlur,
    et dedi-
    gnaniur acciperc;
    in inferno
    quserent mortem,
    ct
    non
    polertirit
    invenire. Ibi erit nox sine
    die,
    amari-
    tudo sine
    dulcedine,
    obscurilassinelumine;
    ubi nec
    divitise,
    nec
    parentes,
    nec
    conjuges,
    nec
    filii,
    necvi-
    cini
    polernnt
    subvenire
    ;
    ubi nihil
    peccator inveniet,
    nisi
    quod
    de hoc saeculocaste el
    juste
    vivendo
    per
    eleemosynarumlargilatem
    iransmiserit.
    1
    IneditisnecnoninMs.cb. desideralur
    particula,non,
    quae
    inaliis
    manuscriptisreperitur.
    Excommunicati
    quippe
    apojmli
    lotius
    colloquio
    et conyivio
    excludebaulur,
    ut
    pa-
    '
    tet excanone49concilii2
    Arelatensis,
    et excan.38et 39
    .couciliiAulissiodorensis.
    5. Merces
    digne
    communicunlium.Munditiesad id
    requisila. lniqui probanltir
    anitnamnonamare. Hsec
    ergocogitantes,
    Iralres
    charissimi,
    tam
    casli,
    famso-
    brii,
    et tam
    j)aci(ici
    ad isiud
    altare,
    Deo
    auxilianle,
    slndeamus
    accedore,
    ut abilloteiernoaltari nonme-
    reamur excludi.
    Qui
    enim ad istud altare castocor-
    pore
    et mundo
    corde,
    cum mtrada- et secura con-
    scienlia
    venerit;
    ad iilud altare
    quod
    in ccelis
    est,
    felici
    transmigralioiieperveniel.
    Ad
    exlremum,
    fra-
    ires
    cliarissimi,
    non est
    grave
    nec laboriosum
    quod
    suggero
    : hoc dico
    quod
    vos
    freqttenter
    facere
    aspi-
    cio. Omnes
    viri,
    quando
    adaltare accessuri
    sunl,
    la-
    vant inanus
    suas,
    etomnes raulieres niiida exhibent
    linteaniina,
    ubi
    corpus
    Chrisii
    accipiant
    1
    (a).
    Non
    est
    grave quod dico^
    fratres:
    quoinodo
    viri lavant
    aqua
    manus
    suas;
    sic
    eleeraosynis
    lavent animas
    suas. Similiter et mulieres
    qiioinodo
    nitidumoxhi-
    bent
    linleoliim,
    ubi
    corpus
    Christi
    accipiant;
    sic
    corpus
    caslum et cor mmidum
    exliibeant,
    ut cum
    boriaconscienliaChristi Sacramcnla
    suscipiant. Rogo
    vos, fratres, numquid
    est
    aliqttis, qui
    inarcasordi-
    btts
    pleua
    velit mittere vcstein siiara? Et si inarca
    sordibus
    plena vesfis
    noti miiiilur
    pretiosa; qua
    fronteinaniina
    peccciioruiii
    sordibus
    inquinata
    Chri-
    sii Eueharistia
    suscipilur?
    El
    qttia
    istis verissimis
    exemplis loqui ccepimus,
    etiatn et boc
    quod
    heneno-
    sfis insinuo. Non
    pulo
    esso
    aliquem hominem,
    qui
    inarca
    sua,
    ubi
    pretiosas
    vestes liabet
    reposilas,
    ac-
    quiescat
    aut carbonem vivum aut
    qualemcumque
    scintillamineludere.
    Quare boc,
    fralres?
    Quia
    limet
    ne comburantur
    veslimenta, quibus
    infesiiviiate in-
    duitur.
    Rogovos, fratres,
    qui
    in arca sua non vult
    scintillam
    ignis includere, quare
    in animasuaflam-
    mamiracundiscnontimet accendere? Sed
    quare
    hoc
    J iat,
    manifeste ct evidenler
    cognoscimus.
    Ideo enim
    inarcam
    ignem
    noii
    mittimtis, quiadiligimus
    vestem
    noslram: flammamvero iracundiseideo non exstin-
    guimus, quia
    non solura non
    diligimus,
    sed etiara
    odiobabemus animam
    nostram,
    secundumid
    quod
    scriptum esl, Qui
    diligit iniqnilalem,
    odil animam
    suain
    (Psal. x,
    6).
    6. Adhorlaiio. Et
    ideo,
    fralres
    charissimi,
    exeni-
    pla
    isla atieniius
    cogitantes,
    arccllas
    inleriores,
    id
    est,
    conscieiitias
    nrtstras, qiiaittum possumus,
    cum
    Dei
    adjutorio
    cusiodire
    diligenlius
    studeamus;
    utcura
    dies
    judicii venerit,
    inillaseterna ac beata
    Ecclesia,
    ubi
    ntmquam
    habilare
    poterit malus,
    et unde nun-
    quam
    exiturusest
    bonus,
    noncum
    pannis
    veteribusfo-
    ras in lenebras extefiores excluilendi
    apparcamus:
    sed stola immortalitatis
    indttii,
    castitatis
    etjustilise
    gemmisornati,
    et
    cleemosynarum
    luce
    veslili,
    audire
    mereamur, Vettite,
    benedicli Patris
    mei, percipile
    regnum quod
    vobis'
    paralum
    est ab
    origine
    mundi
    (Matih.
    xxv, 51);
    et
    illud, Euge,
    serveboneel
    fidelis,
    inlra in
    gaudiutn
    Doinini tui
    (Ibid., 21).
    Ad
    quodgau-
    diumvos Dominus.subsua
    proiectioneperducat, qui
    vivitet
    regnal
    insaecnlasaeculorum.Amen.
    SERMOCCXXX
    (b).
    InDedicatioaeecclesisevelallaris
    Consecratione,
    n
    (c).
    1. Feslivitashwcin
    gaudiis
    celebrala.Sicut
    oplime
    1
    Itaediti et
    manuscripti,excepto
    tamenf.codice
    qui
    hic
    etinfra
    habet,
    iiiduunl
    linteainina,
    cutn
    corpus
    christi ac-
    cipiunt.
    (a)
    Dehoc ritu conciliumAutissiodorenseanni
    578,
    can.
    36,
    NonlicetmulierinudamanuEucharistiamacci-

    pere:
    etcan.
    42,
    Ut
    unaquoequemulier,quando
    com-

    municat,
    domiaicsilemsuum
    accipiat
    :
    quodsi qua
    non

    habuerit, usque
    in aliumdiemdominicamnoncom-
    municet.
    (b) Alias,
    de
    Tempore
    2'J o.
    (c)
    in
    Appendice
    nune
    primum
    collocalur.Dubiusest
    apudLovauienses,apud
    verliuumet
    viudingumsuppositi-
    lius.
    Ejusdem
    auctoris
    est, cujus
    sermo
    superior.
    Conferad
    sermonesaliosCaesariapos. benum.1videantecedentem
    serm.
    229,
    n.
    1,
    et
    supra
    serm.
    112,
    n.
    5;
    denum.
    3,
    vide
    serm.
    superiorem,n.1,
    et
    supra
    serm.
    115,
    n.
    3;
    deuum,
    5,
    vide
    supra,
    serm.i
    19,
    n.
    2,
    et
    112,
    n. 3.
    SI89
    SERMOCCXXX.
    2170
    novit Sanctilas
    vestra, fralres,
    consecralionemallaris
    hodie colebramus: et
    juste
    ac merito
    gandcnles
    ce-
    lehramns
    fesiivilalom,
    in
    qua
    benediclus vel uiiclus
    cst
    lapis,
    in
    qtto
    tiobisdivina sacrificiaconsecranlur.
    Sed
    quando
    feslivitates istas
    colimus,
    frafres eharis-
    simi,
    diligenter
    debemus atlendere,
    et lolis viribus
    laborare,
    ut
    quod
    in
    templis
    vel allarilras visibiliter
    colilur,
    innobisinvisibililer
    complealur: quiaquam-
    vissanctasint
    templa quae
    videmusde
    lignis
    et
    lapi-
    dibus
    fabricari,
    tamen
    plusapud
    Detim
    pretiosa
    sunt
    lcmpla
    cordis et
    corporis noslri; quia
    illafranl ab
    hnmine
    oarnali,
    isla abartificc raundi.
    Templa
    deli-
    gnis
    et
    lapidibus
    liiimano
    iugenincoiiipoiiuniur;
    letn-
    placorporiiiii ipsius
    ccelestisartilicis manu fabrican-
    tur: sicul
    scri|i(iira est,
    Manus lum
    feceruni
    me et
    plasmavermtt
    nte
    (Psal.
    cxvut.
    73);
    el iterum,
    Prius-
    quam
    le
    formarem
    in
    utero,
    novi le.
    (J erem.
    i,
    5).
    Nam
    qtiodlenipla
    succendiiiilur;
    itae contrario
    qui
    chari-
    tatis
    lucereplelus est,
    si
    negligens
    fuerit,
    cito refri-
    gescit charitas,
    el
    cupiditas
    inardescit.
    Ergo
    necille
    desperet qui
    nialus
    est;
    quia
    cito
    potest resurgere
    :
    nec ille
    qui
    bouus
    esl,
    aut
    negligens
    remaneat,
    aut
    aliquid
    de suavirutte
    prcesumat,
    ne
    gaudium
    suum
    converialur ad liicium.
    2. Gattdiumei iionesl vertim
    ,
    cui neccor
    purum
    nec
    corpus
    caslum. Esl enimdiabolidoiiiiciliuin.El ideo
    ,
    dilectissimi fralres
    ,
    castitafetn
    corporis
    , puritatem
    cordis
    ,
    cumDei
    adjuloiio,
    servare
    quantumpossu-
    musstudeamus. Hiscnimrebus
    ignis
    in nobischari-
    latis vet
    coiiipunciionis semper
    accenditur
    et nutri-
    lur.
    Qui
    eiiini neccaslilateincustodit in
    corpnre,
    nec
    piirilatem
    tenet in
    meiite, quolies
    sanct;c soleranita-
    les
    adveniunt, in
    corpore
    videiur habere
    gaudiura,
    in corde non celebral nisi luctura.
    Quale
    enim
    gau-
    dium
    potest
    babere
    ,
    in
    cujtis
    anima niultis viliisoc-
    cupala magis
    diabolus
    probalur
    habitare
    quam
    Chri-
    stus?
    Qualegaudium potest
    habereanitna
    qute
    ira-
    cundisefurore
    snccendilur, cupiditatis nigrcdine
    ob-
    scuratur, superbisc
    amarissimofelle
    repieiur,
    invidise
    veneno
    percutitur ,
    luxuriaesordibus
    inqiiinatur
    ?
    3. Deus innobishabitaredesideral.Nos vero
    ,
    fra-
    tres
    charissimi,
    ctiamsi nobis
    aliqua,
    ut solet
    fieri,
    peccata subrepunt, quanlum possiraius
    ,
    cum Dei
    adjutorio laboreraus, jejuniis, vigiliis, orationibus,
    eleeinosynis
    mundare sordida
    , lapsa
    consiruere
    ,
    temptum
    Dei vivi resedificare
    ;
    ut veniens Domintis
    in nobis niliil invenial
    quod
    octilos suse
    majestaiis
    offcndat :
    quia
    de
    ipso scriptum esl,
    Eccesto ud
    ostiumel
    pulso;
    si
    quis
    surrexerii el
    aperueril mihi,
    inlrabo et canabo cum
    illo,
    el illemecitm
    (Apoc.ui,
    20);
    et
    iterum,
    Ego
    el Paler
    veniemus,
    ei tnansio-
    nem
    apud
    eum
    faciemus(J oan.
    xiv,
    25). Quam
    beata
    est illa
    anima,
    in
    qua
    Paler et Filiusvenienlesnon
    solum liabitare vel
    manere,
    sed eliamcoenaredi-
    gnanlur
    !
    Quod
    aulera
    dixit,
    Cmnabocumillo
    ,
    el ille
    mecum
    ,
    scimus evidenter
    ; quia apostolus
    Paulus
    ostendit, dicens, Templtim
    Dei sanctum
    esi,
    quod
    eslis vos
    (I
    Cor. III
    , 17).
    El
    per prophetam
    Dominus
    dicit,
    El habilabo
    , inquii.,
    in
    eis,
    et inambulabo
    (Levit.
    xxvi,
    12).
    Et
    quia
    . sicut
    ipsi
    vidistis
    ,
    fra-
    tres
    ,
    habitare et inambulare desiderat in nobis
    Deus,
    cum
    ipsiusadjutorio
    ila cor noslrumsludea-
    mus bonis
    semper cogitationibusoccupare,
    et cor-
    pora
    nostra
    ab omni sordeluxurisemundavel casla
    jugiter custodire;
    ut Deumin nobis delectet ha-
    bitare.
    i. Duoaltariain
    templo
    Salomonis.
    Sacrificium
    du-
    plex
    a nobis
    exigii
    Deus. In
    templo
    enima Salomone
    aedificato
    J egimus
    duo altaria fuisse
    constituta,
    unura
    foris,
    aliud intus. In illo
    quod
    foris
    erat,
    animalium
    celebrabalur sacrificium: inilloveroaliari
    quod
    in-
    lus
    eral, ihyiniamatis
    offercbatur incensnm. Videa-
    nius
    ergo
    ,
    fratres
    ,
    ne forleinnobisduo sint altaria
    constituta
    , corporis
    scilicet et cordis noslri.
    Donique
    duptex
    anobissacrificium
    quserit
    Dcus: unuinut si-
    jnuscasto
    corpore,
    aliudut mundo corde essedebea-
    ^mus.
    Ergo
    inexteriore
    altari,
    id
    esl,
    in
    corpore
    no-
    slro offerantur
    opera
    bona
    ;
    in cordeodoremsuavi-
    tatis redolcat
    cogitaiio
    sancla. Inaltari cordisnosiri
    jugiter quod
    est Deo
    placitumoperemur.
    Tirac enim
    ordinem
    legitimum
    consecrationisaltaris cum
    gaudio
    celebramus, quando
    altaria cordis vel
    corporis
    nostri
    irarada et
    pura
    in
    conspectu
    divinse
    majestatis offeri-
    mus. Namnescio
    qua
    fronleaut
    qua
    conseientia
    optat
    in alfaris consecraliene
    gaudere, qui
    in cordis sui
    altari nonstudct munditiam
    custodire. Nosvero
    ,
    fra-
    tres
    cbarissiiiii,
    ita
    agere
    studeamus
    ,
    ut
    semper
    fe-
    slivitalem
    duplicem
    celebrare moreamur : ct
    quo-
    modo de
    (ompli
    vel altaris
    consecratione
    gaudemus,
    sic invisibiliterde
    corporis
    casiilale vel aiiiinae
    puri-
    tatc
    spiritualt; gaiidiirat
    liabereraereamiir.
    5.
    lgnes duo,
    charilalisel
    cupiditalis.
    Et hoc con-
    sideraie
    ,
    fralres
    , quod
    in illo
    nliari,
    quod
    aSalo-
    rnone
    legimus
    dedicatum
    , jugiler qtiotidiauusignis
    ardebat :
    quocl
    ulinamet in nobis
    pielas
    diviua
    perfi-
    ciat. Unde non soluin
    orationibus,
    sed etiambonis
    operibus placandus
    est Deus: ut in ahari cordis no-
    slri
    ignein
    siiura
    semper
    accendat
    illum,
    dequoipse
    dixil,
    lgnem
    veni miltereinlerram
    ;
    et
    quid
    volonisi
    at accendatur
    (Luc.
    xn
    , 49)
    ?
    quia
    duosunt
    ignes,
    cupidilatis
    scilicet et charitatis : et unus de
    parte
    Dei,
    alter de
    parte diaboli;
    unus devorans oiniiia
    mala
    ,
    alter universa bona
    consumens. Considefct
    unusquisque
    conscieiitiara
    suam,
    et si -in se videt
    ignemcupiditalis ardero,
    cumDei
    adjutorio
    festinet
    exslinguere; quia
    niliil inilloboni renianere
    poterit,
    queni ignis cupidilalis
    accenderit : sicut econlrario
    riihil incomali
    remanebil,
    in
    quoignis
    arserit ciiari-
    talis. Flamma eiiim
    cupiditatis
    incorde
    pecoatorum,
    velut inaltari
    sacrilego,
    devoransoiiuiiabona
    ,
    dia-
    bolo odorcni suavitatis exhalat : inauimavcrosan-
    cla,
    velul in sacrosancto
    altari,
    flammacharitalis
    qusccumquesiipcrveiieriiit
    mata
    coiisitmeiis,
    Deoodo-
    remsuavitatis exbibet.
    6.
    Cujusque
    cor aut allare
    Dei,
    aul diaboli.Sacerdos
    legalus pauperum.
    Et
    quia uniuscujusque
    cor altare
    est aut
    Dei,
    aut
    adversarii;
    sicut
    jam
    dixi
    ,
    attendat
    uiuisquisque
    coiiscieniiamsuam
    ,
    et si
    ciipiditalisigne
    consumitiir,
    elccmosyiiaruinreliigciio mitigetur; quia
    scriplumest,
    Sicul
    aquaexstinguitignem,
    ilaeleemo-
    syna cxstinguilpeccalum(Eccli. m,
    33). Qui ergo
    cu-
    piditate
    consuraitur
    ,
    subtralial a se
    opera
    mala
    ,
    et
    quod
    bonumest excrcere conelnr.
    Qui
    verollamma
    charilaiis
    accenditur, semper
    bonis
    operibus augea-
    tur,
    et nulriat in se
    ignemquem
    ineoCbiistus di-
    gnatur
    acccudere
    (fl).
    Sicutillein
    quocupidilalisignis
    ardet,
    si ab
    opere
    malo
    ccssavit,
    cito charitatis
    igne
    exardescit : hoc
    significat,
    quod
    si Deuin in hoc
    niundo reffcimus bonis
    operibus noslris,
    illenos in
    futuro sieculpreficiet niunerihussuis
    ; secunduinil-
    lud
    qued
    in
    Evangeliescriptum cst, Venile,
    benedi-

    cti,
    percipileregnitm
    :
    quia csurivi,
    et dedislistnilti
    manducare
    (Mallh.
    xxv
    ,
    54)
    ; el, Quamdiufecislis,
    eic. Ut
    ergp
    ab audittt
    malo,
    quo
    dicendum
    esl,
    Di-
    scettilea
    ine, tnaledicli,
    in
    ignem
    wternum
    (Ibid., 41),
    liberari
    mereamur,
    et illantdesiderabilemvocemau-
    dire
    possiinus, Veniie, benedicti,
    percipiieregnum;
    in nobis
    ip.sispaceni cordis,
    vel casliiatera
    corporis
    conservemus
    ,
    et
    paupcribus largiores
    eleemosynas
    erogemiis
    :
    quia
    non nicntifiir ille
    qui dixil,
    Beuti
    misericordes
    ,
    quoniamipsi
    misericordiam
    consequenlur
    (Id.
    v
    , 7).
    Iterum
    atque
    ilerum
    ,
    fralres
    charissimi,
    niiseriamvobis
    peregrinorum
    et
    pauperum', speraa-
    1
    Forte
    addendum,
    comiiiendamus.
    (a)
    Hicsermoineditisclauditur.
    Quae
    vero
    sequuntur,
    ex
    manuscripto
    viadociaensi
    tanquam
    aCcesariononaliena
    exscrijjsimus.
    sivi
    APPENDIX.
    SERMO
    CCXXXt.
    2172
    tes ut
    apfjd
    vos
    pf
    oillis
    pf
    levaleaf
    supplieatio
    isla,
    et
    ndii sit ihaftis admonitio vel
    prscdicatio
    noslra.
    J ti-
    J jehteeriirfi Cliristo
    legationempauperum
    apud
    vos
    agimus
    : et si riie
    pro pauperibus
    suppticaiTterii
    Cha-
    ritas vesfra libentef aiidierit,
    6fariterri fne
    pro
    vobis
    sine dubio Chfistus exaudiel.
    Iriter vos et
    paupefes
    quasi
    mediatorem
    me
    posuit
    Deus : videtur mihi
    qtibd'qualiter
    avobis
    pfo peregfinOriim
    inopia
    audita
    fuerit
    deprecafio
    mea,
    taliter a Christoexaudielur
    orafib veslra
    ;
    sicut et
    ipsepromisit,
    dicens,
    Dimit-
    tiie,
    et dimitietur vobis
    ; dale,
    etdabilur vobis
    (Luc.
    vi, 37, 38).
    Quodipseprseslaredignetur, qui
    vivit
    6t
    regnat
    iii sscculasxculorura.
    Ameri.
    SERMOCCXXXI
    ().
    inDedicationeecclesisevel altafisConsecraliorie,
    m.
    Ei de verbis111
    Regumcap.
    x
    ,
    Sedet
    reginaSaba,
    audila famaSalomonis
    ,
    eic.
    (b).
    1. Ecclesiwvarim
    figurm.
    ReclefeslaEcclesiaeco-
    lirat, qui
    se Ecclesia; filioscsse
    recognoscunt.
    Haec
    enim oinnium
    credentiuminaier
    est, quce
    natosad
    morlem
    , regenerat
    adsalutem. Ilaccest
    postSynagp-
    gamquidem
    vecata
    ;
    sedaiue
    Synagogarapromissa.
    ilcecenira
    jara
    in
    primo
    boinine
    prsefigurata
    est. Naui
    sicut ex Ad;clatere fabricataest Eva
    ;
    itaexCbrisli
    cbrpore
    et vulncre
    redempia
    crevit Ecclesia. Hsecin-
    Ira arcam diluvio exundante servata
    ,
    crucisbenefi-
    cium et
    Baplismaiis myslerium prsesignavit.
    Hsiic
    Sara sterilis cl
    desperata
    insenecttitetinico
    pignpre
    feeunda
    prsececinit
    : Ecelesiaeiiira
    uniciim, idest,
    dileetissimumDeo
    populum
    sceculo
    jam
    senesccnte
    progenuit.
    Hsecesl
    regina
    illa de
    qtia
    ad Doininum
    dicittir,
    Astitit
    regina
    a dexlristttisinveslilu
    deauralo,
    chcumamicta varietate
    (Psal.
    XLIV,
    10)
    ;
    id
    esl,
    di-
    versaritmcircttmdaia
    prclioso
    decorevirtutum.
    2. Eam
    regitia
    Sabamullimodis
    reprwsenlal.Dog-
    mala Ecclesima Christotradita. Hcccest illa
    regina
    quce
    venit a
    partibus
    iEiIiiopise
    audire
    sapiculiam
    Sa-
    lomonis. Sedhaecnontamex una
    regione, quam
    ex
    universismtiiidi
    partibusregesparilura convenit,
    sic-
    ut eliam
    evangelista
    commeinoral :
    Regina
    austri
    vettita
    finibus
    terrmaudire
    sapienliam
    Sulotnonis.Ve-
    riit Ecclesia
    adfedemplorera
    et erudilorem
    suum,
    ut
    de siiiltiliacrroris docirinam
    percipcret
    veriialis
    ;
    de
    quaplenius,
    sicul
    audivimus, Regnorumscripsil
    lii-
    sloria,
    ita dicens
    : El
    ingressaregina
    J erusalemcum
    tiitillocbmilaluel
    diviliis,
    cumcamelis
    portunlibus
    uro-
    mata
    ,
    el aurum
    inpniium
    nimis
    ,
    el
    geinmaspreliosas,
    venil itdSalomonem,
    et locutaesl ei universa
    quw
    ha-
    bebatincordesub.
    Ergo
    in
    figiirafeginscIrajus
    Eecle-
    sia venit ex Geiitibttsct a finibustefrcc
    ,
    imponens
    fliiem
    cupiditatibhs viiiisque
    terrenis
    ;
    ul audiret sa-
    pieiiiiara
    Saloraonis,
    id
    cst,
    veri
    pacifici
    Itoiuini no-
    slii J estt
    Christi, qui
    fecil
    utraque untuii,
    solvens
    inimicilias inicr Deum et hominein in carne sua
    (Ephes.
    n, 14).Venitpostveteresel profanassupersti-
    liones audireet disceredefidei illuminationeet
    judi-
    cio liitnro
    ,
    deanimse
    imniorialitaie,
    de
    spe
    resurre-
    ctionis el
    glorise.
    Yenit
    crgo
    inJ erusalemcttmmulto
    comitatu,
    id
    esl,
    non
    jam
    cuinraiataiituin
    genle
    J u-
    dseornm,
    sicut
    pritisSynagoga
    soloshabiiit
    llebrseos;
    sed totius mutidi
    genlibtis diversisque
    nationibus.
    Venit
    ergo
    exhibensniuncra
    diguaChristo,
    aurtrai et
    ()Alias,
    de
    Tempore
    2ao.
    (b)
    la
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.Dubiumrelin-
    quuntLovanienses, rejiciunl
    verlinusel
    vindingus
    utfal-
    sum. Excususest intiibliolheca
    ratrutn inter sormones
    Eusebio
    adscriptos
    ': sed ibi
    reperitur aliquanto pro-
    lixiof.
    gemmas pretiosas;
    et hoc camelis
    porlantibus,
    id
    est,
    exGentili
    populovenienlibus, qui prius
    fnerant
    ex vitiorum fcedilate distorti
    ,
    et malorum onere
    curyi i
    ac
    peccalorum pravitate
    deformes. Cumhi-s
    lanquam
    muneribusf
    egina
    hsec
    ingreditur
    ad
    paciti-
    cum
    regem
    Christum
    ,
    exhibensJ idei
    aurum, purita-
    tisincensa
    pretiosa, splendoresquegemmarum,
    mo-
    rumscilicet
    insignia
    et ornamenlavirlutum. El locula
    est ei universa
    qum
    liabebatin corde
    suo;
    id
    esl, ape-
    ruit ei cor sutun
    ,
    manifestavit ei occulfaconscieiuise
    suseinconfessioneet
    pceniludinepraecedentium
    deli-
    clorum.
    5. Ecclesiamiratur Cltristi
    sapientiam.
    ln
    opificio
    mundi.-ln domo
    quatn per
    incarnationemconslruxit.
    ln cibismenswsum: el
    qui
    Chrislicibi. Videamus
    quid
    agat
    haec
    regina.
    Videns, inquit, regina
    Sabaomnein
    sapienliam
    Salomonis,
    ei domum
    quam
    mdificaverat,
    et
    cibosmensw
    ejus,
    el,holocausta
    qum
    offerebal
    indomo
    Domini,
    nonhabebal ultra
    spirilum.
    Quid
    erat ratio-
    nis,
    ut
    prsepotensreginadomum, exjTensas,
    et cibos
    regiostantopere
    miraretur?
    Ergo
    iiocloco
    aliqua
    ma-
    jora
    nos
    opprtet iuquirerc.
    Viclil
    ergo
    Ecclesia ex
    Gentibus
    congregatasapienliam
    Christi : id
    est, pest
    carnaliainstiluia
    Geniilium, post
    liumaiiainet ani-
    malemdoctrinam
    philosophorum,accepit
    inlellectum
    salulisel
    vil;e, inspexit spiritualium
    mirabiliabono-
    rum, agnovit
    verurafabricatoremcoetiac
    terrte,
    et
    polenlissinuim
    humani
    generis
    Conditorem;
    de
    cujus
    sapientiadicitur,
    Omniainmensuracl
    pondere
    el nu-
    meroconstituisii
    (Sap.
    xi, 21).
    Vidil el domum
    qtiara
    cedificaverat,
    id
    est,
    incarnaiioncmliominis
    assumpti,
    in
    quo
    habitat omnis
    plenitudo
    divinilaiis
    corporali-
    ler. Vidil et cibosmensse
    Salempnis,
    id
    esi,
    illesde
    quibtis
    Dominus
    dicebai,
    Meuscibusestut
    faciam
    vo-
    luntalem
    ejusqni
    metnisil Piilris
    (J oan.
    iv, 34).
    Cibus
    enim Christi est salus
    nostra;
    reficilur cceleslibus
    epulis, profectibus
    nosiris. Cibus
    ejus
    sumus,
    dum
    acquisiti
    Ecclesisein meinbra
    ejus corpusque
    irans-
    inms, Velcibus
    ejus
    aliaris Sacraraeniaccelestia
    sunt,
    de
    quibus
    dicilur,
    Panemccelidedit
    eis, panemAnge-
    lorummanducaviihomo
    (Psal.
    LXXVU, 24cl25).
    Vidit
    et bolpcausta
    ejus,
    oralionumsinc dubio
    supplicatio-
    numqiieniysteria;
    el
    obstupuit,
    ubi vidit insestima-
    bilesdiviliasDomini sui.
    4. GloriamDominicumviderit
    Ecclesia,
    diclis
    fatc-
    bilur
    majorem.Dixitque
    ad
    regem
    : Verusest sermo
    quein
    audieraminlelrumea
    super
    sermonibusiniselsu-
    per sapienlia
    tua: el ttoncredebam
    narranlibus,
    donec
    ipsa
    vetti,
    et vidi oculis
    meis,
    el
    probavi quod
    media
    pars
    nunliala mihi twn
    fuissel. Majora
    sunl
    sapienlia
    el
    operatua,
    quam
    rumor
    quem
    audivi.Cum
    ergoper-
    venerit
    regina
    hcec sive
    Ecclesia,
    sive
    quaecumque
    animaSaueiainauernam
    J erusalem,
    id
    est,
    visionem
    pacis,
    et
    ingressa
    fueril beaiam
    requiera
    et
    gloriam
    coeleslium
    proriussorura;
    mullo
    plura
    el
    magniflcen-
    liora
    perspiciet, quam
    ei sunt in hac terra
    per
    sacra
    eloqnia, per Propbetas atque Apostolos
    nuniiala.
    Nunceniiii
    tanquaiii
    in
    speculo
    ct in
    senigmate,
    tunc
    aulemoculissuis
    videbit,
    id
    est,
    facio ad faciem.
    Tunc beatael
    illusfris
    animainler
    stupendas
    rcmune-
    raloris sui constiluta
    divitias,
    inelfabilibus
    reginao
    Iiujus
    verbisuli adDeura
    potcrit,
    dicens: Verusest
    sertno
    quem
    atidiviinlerra tttea
    super
    sermonibusluis.
    Majora
    sunl
    opera;lua, quam
    ruinor
    quem
    audivi. Et
    revera id
    qnodpafat
    Deus
    diligentibus se,
    fidenon
    comprelienditur, spe
    noii
    atiiiigitur,
    charitalenonca-
    pilur,
    desideriael vola
    irausgreditur
    :
    acquiri polest,
    testimari non
    polest.
    llabebit de
    perceplione
    fruclum,
    non babebit desatieiate fastidium. Ad
    quce
    vosbona
    perducat, qui
    vivit et
    regnat
    in sseculasaeculorum.
    Amen.
    CLdSSlS
    IVn
    SERMONES DE DIVERSIS.
    SERMO
    CCXXXH
    (a).
    DesanctaTrinitate
    (b).
    1. DeTrinitate
    pericutosa
    dispulatio.
    Hocschnusde
    Deo, quod
    eiimncsciciinus. Audio, fralres,
    quodqtti-
    dain inter se
    disputant, quomodo
    Pater et Filiuset
    Spiritus
    sanctus el ires
    sunt,
    ct ttnirai sunl. Videlis
    ex
    qiiceslione,quamperictilosa
    sit
    disputatio.
    Liitum
    et vas ficiiledeCreatorc
    dispuial;
    et adnatursesuae
    raiionem non
    potest pervcnire
    : et curiose
    quaarit
    scire de
    raystcrio
    Trinitalis, quod Augeli
    in coelo
    scirenon
    possirat.
    Quid
    enini dicuni
    Angeli
    inceelo?
    Quis
    esl isle
    rexgloriw?
    Dominusvirtulum
    ipse
    csl rex
    gtorice(Psal.
    xxiu, 10).
    Similiter in Isaia
    dicitur,
    Quis
    estisie
    qtti
    uscendilcleEdom,
    candidarestimenta
    ejus (Isai.
    LXIII
    , 1)?
    Vide
    quid
    dicunt:
    pulchriludi-
    neni
    pra-dicant,
    ct de natiira lacent.
    Ergo
    ct nos
    siinpliciter
    dicamus,
    VisscirenaluramDci?vis scire
    quicl
    sit Deus? Hoc
    scito, quod
    nescias: nec inboc
    conlrisleris
    quia
    nescias; quia
    ct
    Angeli nescierunt,
    et omnessimiliter crealurse.
    2. Ilac scientia
    philosophos
    et Genliles
    superamus.
    Seddicil
    aliquis
    :
    Qtiomodoergo
    crcdo
    quocl
    ncscio?
    quomodo
    cbiistiainissura
    , qui
    nescio
    quomodo
    sum
    cbristiaiuis? Dicam
    siinplicilcr,
    aiilcquaraaliqua
    de
    Scripturis profcram.
    0
    cluisliane,
    qtti
    tibi.viderisni-
    hil
    scire,
    si sciashoc
    ipstim, quod
    nescias;
    nonne
    magis pltis
    viderisacnctcrisscire? Gentilisliomovi-
    dct
    iapidem,
    el
    Deumpulat; phiiosopbi
    videntccelum,
    et Deum
    puiani;
    alii vident solem
    ,
    et Deum
    pulanl:
    tu vero vide
    quantamsuper
    istos babeas
    scienliam,
    qui
    dicis
    ,
    Deus
    lapis
    esse
    non
    polesl,
    sol Dcusesse
    non
    polest; quia
    alterius
    iraperio
    currit. Vides
    quia
    in eo
    qttod
    dicisnibil tescire
    , raagis
    nosli? Gentiles
    autemineo
    quod
    sedicuntscire, nesciunt; quiafalsa
    sunt
    quae
    novcruni.
    Simulque
    considera
    qiioci
    voceris
    fidelis,
    nonralionalis.
    DeniqueacceptoBaptismo
    hoc
    dtcintus: Fidelisfaclus
    est,
    sivefactussum. Crcdo
    qttoduescio,
    et
    propterca
    scio, quia
    mescionescire
    quod
    nescio.
    3.
    Danmabilur,
    non
    ignarus
    itcilurw
    Dei,
    sedtemera-
    riusasseiior.Seddicit
    aliquis
    : Hocuonest
    exponere,
    sed
    exposiiionemfugere.
    Et nossciebarausscire
    quod
    nescieliaraus: lu nos dicebasscire
    quod ignoramus.
    Nonnemeumesl
    pieignoranliam
    confileri, qiiam
    le-
    mere mihi scienliam vindicare? In die
    judicii
    non
    damnor, quiadicam,
    Nescivi naluraraCreatorismei:
    si atitem
    aliquid
    temere
    dixero,
    temeritas
    pcenam
    habet, ignorantia
    veniam
    promereliir.
    Dicamusali-
    quid
    de
    Scriplinis,
    rationemnon
    sequentes,
    scdau-
    ctorilalem DomiiiiSalvaloris.
    Chrisius
    dicit,
    aseen-
    surus inccelum
    ,
    ad
    Aposlolosloquens, quibusprse-
    dicat ul
    magisler
    et Doniinus: iieino sic novil de
    naiurasua
    dicere, quoraodoipsequi
    i'eus
    est;
    nobis
    aulemsufficiatscire de Trinitaie
    quod
    Dominusex-
    ponerc dignatus
    esl:
    quid ergo
    dicil ad
    Apostolos?
    lleel
    baptizate
    omnes
    gentes
    innominePulris et Filii et
    (a)
    Alias,
    de
    Tenijiore
    189.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.DubiusLova-
    niensibus,
    verlinoaulemet
    vindingo
    lalsusvidebatur.in
    Itemigiano
    jis.nomen
    praefertHieroaymi.
    sed ab
    ipsius
    slilodistat
    quamplurimum
    : minimumveroaut fortenihil
    dissidetab
    ingeniovigihiTapsitani,cujus
    auctorisesseob-
    servayimussefmonem
    hujusAppendicis
    113
    , qui
    in
    prae-
    dictoMs.etinanteediiissermonihuic
    proximeconjunctus
    cst.
    Spirilus
    sancii
    (Maillt. xxvm,
    19).
    Trianomina
    audio,
    ct untiradicitur nomen. Nonenini
    dixit, J nnomiiii-
    bus; scd,
    ln noiuiue.Trianomina
    dicit,
    et
    quomodo
    urarai
    ponil,
    ln tiomine
    Palris,
    el
    Filii,
    et
    Spirilus
    sattcli?NoincnPairiset Filii et
    Spirilus
    saucti uiium
    est: sed Trinitas est noinen
    quod
    dicitur innoinine
    Patris
    Dci,
    in noiiiineFilii
    Dei,
    iniioraine
    Spirilus
    sancti
    Dei,
    1'ater ct Filiuset
    Spiritus
    sanctus unutn
    noraenesl diviniiaiis.
    4.
    Quw
    deTriititate
    cognitio
    Clirisliano
    sttfficiat.
    J u-
    dwusestScibellicmus. Personce
    proprielalibus,
    notttta-
    tura
    dislinguunlur.
    Scd
    rcqtiiris
    ame
    qitomodo
    uno
    noinine
    trcsappcllatiiur.
    Nescio
    ;
    el liberc mc nesci-
    re
    proftteor, quod
    Cbristusnoliiii indicare. lloc so-
    ltim
    scio, quia
    in hoc cbrisliaiuis
    stiiti, quia
    unuiii
    DciirainTriniiale confileor. Si atitemdixero tinam
    pcrsonain
    essePatriselFilii ct
    Spirimssaucti,
    Sabel-
    tiaims
    appellabor,
    ct
    iticipiononessc Christianus,
    scd
    J udaras:
    quia
    et J uticeusuiiutn Dctim
    dicit;
    et
    quia
    PatremiicscitctFiliuiii et
    Spirilumsancium,proplef-
    ca
    mysfcrium
    nonlcnet Trinitatis.
    Ergo
    si sicdici-
    miisuiiiim
    Deitm,
    ut Patremcl Filittinet
    Spiritum
    saiiciuincxcludanuisa
    my&lcrioTrinitatis,
    J udceieffi-
    cimur.
    Ego
    liberc dico nou cx
    rac,
    sedex sententia
    Satvatoris,
    scandaluni esse
    qttotl
    iu animo nascitur
    atiditoiis, qtiomoclo
    tres uiuim
    sinl,
    (ptoniodo
    Pater
    ctFiiitts ct
    Spiritus
    sanclus ncmdividantiiriudivini-
    tatc,
    scd in
    pcrsonarum qualilatc. Quandocumquc
    personas appello, rogo
    vos nc rac
    ptilclis pcrsonas
    hominum tliccre:
    cgo personas
    inPatreet Filio et
    Spiritu
    sancto non dico
    quasi personas
    borainiim.
    Pfitris
    pcrsonamclico,qttia patcr est;
    ct
    Filii, quia
    filius
    est;
    et
    Spiritussancti,
    quiaSpirilus
    sanctttsest.
    Noiiest Patcr
    filitis,
    nec Filius
    pater,
    nec
    Spiritus
    sanctus
    paicr
    attt filius. Dividuntiirenim
    proprielali-
    bus;
    sednaturasociantur.
    Videte,
    hoc
    ipsum
    scan-
    dalitni
    Pliilippusquoudamaposiolussiistinnb.it,quan-
    dodixit acl
    ipsura
    Domiiuun:
    Domine,
    ostendenobis
    Pctlrem.Cui
    respoudens
    Doininusait:
    Ptiilippe,
    tctii.
    lo
    lempore
    vobiscum
    sum,
    et
    ignorus
    Pulrem?
    Qui
    me
    videl,
    videlei Putrem
    (
    J oun.
    xiv, 8,
    9
    ).
    Quid
    ?
    ipse
    pater cst, ipse
    filius?lloc
    itnpium
    est dicere: sed
    liocdicit,
    Ineo
    quod
    Filium
    vides,
    intcllige
    Patrem:
    noneiiiin
    poiest appellari fitius,
    nisi habuerit
    patrem.
    Quando
    dicifur
    pater,
    lion
    diciltir,
    nisi liabuerit
    lilitim.
    5.
    Quulis
    Chrislianimmulaliocssedebeal.Muliasunt
    qucc
    dici
    possunl:
    sedsufficiatfidelibus
    jiauca
    de
    my-
    slerio Trinitatis audisse.
    Rogovos,
    hoc
    magis
    inter
    nos ccrlanicn
    sil,
    cjuomodo
    adversariuin
    stipereriius,
    quomodojcjimemus, qttomodopcccata
    nostra
    planga-
    nitis, qnoniodopro
    tanlo scelere
    satisfacianuts,
    quo-
    niodo
    cleetiiosynisinsistamus, quomodocogitalio
    no-
    sira iion nos
    captivos
    inlibidincin
    Irabal, quomodo
    patietiliam
    coniraomnem
    injuriara liabeamus, quo-
    modo fratri
    iiijmiam
    facienti non
    resistainus,
    sed
    vincamus ctimin
    Iiumililate,
    qitatn
    a Chrislodidici-
    mus,
    qui
    cum
    pateretur,
    ttoncommittabulur
    (
    1Petr
    n,
    25).
    Si
    qtiando
    venerit
    cogitatio,
    et
    proposuerit
    quidesl Deus, etquie
    est ralioTrinitalis
    ;
    nobissuf-
    ficiatcredere
    quia esl,
    et non temererationem
    qtiae-
    rereTriniiatis : scdtimereet orareDominnm
    sempec
    debemus,
    ct ei soli scienliamnostramin hac
    parte
    exhibeamus,
    ut diebus ei ac noctibus laudes cana->
    mus,
    cui sit
    gloria
    insseculasseculorum.Amen.
    317S APPENDIX.
    2178
    SERMOCCXXXIII
    (a).
    DeFide
    catholica,
    i
    (b).
    i.
    C.redimns
    intinutn
    Deuni,
    Patrem et Filiiimet
    Spiritum sanclum,
    visihiliumet invisibiliumfacto-
    rem,
    per qnein
    creatasunt oniniaincceloetin terra.
    Ilraic unum
    Deum,
    et hancunamessedivininominis
    Triniialem: Patrcm non esse
    filium,,
    sed habere
    filiuui
    qui pater
    non sit : Filiuin non esse
    pairem,
    sed FiliiimDei esso natnm
    '
    : sanctum
    qtioque
    Para-
    cletum
    esse, qui
    ncc
    pater
    sil
    ipse,
    neclilius
    ,
    seda
    pairo filinqne
    2
    procetlat.
    Est
    ergo ingenitus Paler,
    genilus
    Filius
    ;
    11011
    genilus
    Paraclelus,
    sed a
    patre
    et lilio
    procedciis.
    Patcr cst
    cujtis
    vox hsecesl audi-
    ta deeeelis: Ilic esl Filiusmeiis
    dileclus,
    in
    quo
    tnilii
    bette
    coinpiacui(
    Matlli,
    xvu, 5).
    Ilic Filitis est
    qui
    ait :
    Eqo
    a Patre
    exivi,
    cl veniinhutic
    mundum(J oan.
    xvi, 28).
    Paracletus est
    ipse
    de
    quo
    Filiusait : Nisi
    abieroadPatrem, Paraclelusnonvenietadvos
    (Ibid.,
    7
    ).
    HancesseTrinilatem
    personis
    dislinciam
    3,
    indif-
    fereniem:
    prseier
    illam nutlam divinamesse nalu-
    ramvel
    angeli,
    vel
    spirilus,
    vel virltitis
    alictijus, quae
    Deuscssecredatur. Huiic
    igitur
    Filium Dei
    Deum,
    natum a
    palre,
    et esse
    principiuin, patremque
    illura
    sanclificasseinuleroMarice
    virginis4, alque
    exeave-
    runi homiiicmsine viri seraine
    generaium
    : id
    est,
    suscepisse
    Domiiurai noslrum J esumCbristumnon
    imaginariumcorpus,
    aul forma
    solacomposilum,
    sed
    solidum.
    Atque
    huiic
    esmisse,
    et
    silisse,
    el
    doluisse,
    et
    flevisse,
    et omnia
    corporis
    exercitiasensisses.Po-
    stremo
    crucifixtim,
    mortuumel
    sepultum,
    terfia die
    restirrexisse,
    conversalum
    poslniodum
    cum
    discipulis,
    qiiibus
    sanclum Paracleium misit dum ad ccelos
    ascendisset: himciiliunihominisnuncvocari. Rcsur-
    rectioneinverani hitmanaecredimuscarnis. Animani
    honiinis non divinam csse subslaniiam vcl Dei
    parlem;
    sed crcaturara divina voluntate
    prola-
    psanv
    6.
    2. Si
    quisergo
    dixerit
    atquecrediderit,
    aDeoomni-
    potente
    iniradtimIiuncfactum non fuisse
    alqueejus
    oinnia
    inslrumenla,
    analhemasit. Si
    quis
    dixerit at-
    que
    crediderit Dcum Palrem eumdemFilium esse
    vel
    Paraclelum,
    anatliema sit. Si
    quis
    dixerit
    atque
    crediderit DeumFiliumeumdemessePatremvel Pa-
    1
    mRomanocanonum
    codice,
    sed
    filium
    de
    ejus
    natura.
    8
    Canonumcodexhicnon
    habet,filioque;
    nec
    paulopost,
    et
    filio.
    3
    Qusedam
    hic
    desunt, supjilenda
    ex nomanocanonum
    codice,
    qui addit,
    sttbstanliam
    unum,lArlulem,
    potestatem,
    majestatem
    indivisibitem.
    4
    ttomanuscanonum
    codex,
    natuina Taireanteomne
    otnnino
    principium,sanclificasse
    uteruinMarim
    virginis.
    6
    Ineodem
    codice,corporis
    exitiasensisset,
    61.egendum
    utinUomanocanonum
    codice,
    divinavolun-
    taie
    faclam,
    nondecwlo
    lapsatn.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    129.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    jirimum
    collocatur.InLovanien-
    siumeditionedubius
    est,
    verlini aulemet
    vindingi
    cen-
    sura
    suppositilius.Exceplis
    anathematisniis
    posterioribus
    quatuordecim, qui
    exConfessione fideicalholicseDamasi ad
    'PauiirmmAnliocheiiumhuc
    accesserunl;
    nihil est aliud
    quam
    libellus
    Fidei,qui
    incodicecanonumEcclesiceRoma-
    nse,cap.40,
    sic
    inscribilur,
    Libellus
    Augustini
    de Fide
    catholicaconlraomneshcereses:
    qui
    etiamToletaiii
    concilii
    1, annHOO,
    Aclisinserlus
    reperitur
    cumnoiinulla
    inanathematismisvarielate. Komine
    Auguslini
    citat
    Magi-
    ster Sententiarum
    5,
    dist.
    21,
    ex
    ipso
    forteftomanocano-
    numcodice.
    Quippe
    in
    manuscriptis
    hunclibelluminter
    Augustini
    Sermoneset
    opusculanusquam
    exslarevidimus.
    Auguslinum
    certenobisminus
    sapiunl
    lii
    loquendi
    modi:
    num.
    1,
    banc unamessedivini nominis
    rrinitalem;
    ibid.,
    noa
    imaginariumcorpus,
    aut formasola
    composi-
    tum; ibid.,
    etomnia
    corporisexercilia,
    siveul aom.
    codexexitia
    sensisse;'
    et num.
    2,
    mundumhuncfa-
    .
    ctumnonfuisse
    atqueejus
    omniainstrumenta:tandem
    voxParaclelus
    passimpositapro,Spiritus
    sanctus.Esliusin
    5sent.dist.
    21,paragr.5,
    edilum
    suspicatur
    a
    scriptore
    in
    Nestorianos
    propenso,quorum
    videliceterrori accmmo-
    dari
    possunt
    sentenlicE
    quaedam,prsesertim
    anathemati-
    smus
    quintus.
    Denum. 5yideDamasiConfessionemfidei
    adPautinumAntiochenummissam.
    racletum,
    anathemasit. Sit
    quis
    dixerit
    atque
    credi-
    deril Paraclelum
    spirilum
    essc Pafremvel
    Filium,
    anaihemasit. Si
    quis
    dixerit
    atque
    crediderit horai-
    nemJ esum Chrisiuma Filio Dci
    assumplum
    non
    fuisse,
    anathcma sit. Si
    quis
    dixerit
    atque
    crediderit
    Filium Dei Deum
    passum
    fuisse,
    anaihemasit. Si
    quis
    dixerit
    atque
    crediderit hominemJ esumChri-
    stumhomraem
    iropassibilemfuisse,
    analhema sit.Si
    quisdixeritatque
    crediderit alteruui Deumesse
    pri-
    scae
    Legis,
    altefum
    Evangeliorum,
    anathema sil. Si
    quis
    dixerit
    atque
    crediderit ab aliero Deomundum
    fuisse faclum,
    quara
    ab illode
    quoscriptumest,
    In
    principiofecil
    Deuscwlumet terram
    (
    Gen.
    i,
    1), qui
    solus verus Deus
    est,
    anathemasit. Si
    quis
    dixerit
    aique
    crediderit
    corpora
    humananonresurrectura
    post
    morlem,
    analliemasit. Si
    quis
    dixerit
    atque
    credide-
    rit animamlramanam Dei
    portionem
    vel Dei esse
    subslanliam,
    analhehiasit. Si
    qnisaliquasScripluras
    praeter
    eas
    quas
    catholica Ecclesia
    recepit,
    vei in
    auctoritatehabendasesse
    crediderit,
    vel fuerit vene-
    ratus,
    analhemasil.
    5. Si
    quis
    non
    dixerit, semper Palrem, semper
    Fi-
    lium,
    et
    semper Spirilurasanctumesse,
    anatbemasit.
    Si
    quis
    non dixerit Filiumnatumesse de
    Patre,
    id
    est,
    desubslantia
    paterna,
    anatliemasit. Si
    quis
    non
    dixerit VerbumDei FiliumDei
    esse,
    el DeumPalrem
    ejus,
    et omnia
    posse,
    et omnia
    nosse,
    et
    Patricequa-
    lcm,
    anathemasit. Si
    quis
    dixerit
    quod
    incarnecoh-
    sliluttis FiliusDei cum esset in
    terra,
    incoeliscum
    Patre non
    erai,
    aiiatliema sit. Si
    quisdixerit, quod
    in
    passione
    crticisdoloremseniiebal FiliusDei
    Detis,
    et non caro cum
    anima, quam
    induerat et formara
    servi sibi
    acceperal,
    sicut ait
    Scriptura( Philipp. n,
    7
    ),
    anaihema sit. Si
    quis
    non
    dixerit, quod
    incarne
    quamassumpsit,
    sedet indextera
    Pauis,
    in
    qna
    ven-
    itirus est
    judicare
    vivoset
    mortuos,
    analhema sit.
    Si
    quis
    nondixerit
    Spiritum
    sanctumdePalre esse
    vereac
    proprie,
    sicttl Filiumde divinasubsianiiaet
    Deum
    verum,
    anaihemasit. Si
    quis
    dixerit
    Spiritum
    sanctum
    facfuram,
    aut
    per
    Filitrai
    factum,
    anaihema
    sit. Si
    quis
    non
    dixeril,
    omnia
    per
    Filium
    eiSpiri-
    ttimsaiiclumPalrem
    fccisse,
    id
    est,
    visibiliael invi-
    sibilia,
    anatheraasii. Si
    quis
    nondixeril Palris et Fi-
    lii et
    Spirilus
    sancti uiiam
    divinitatem, parem
    ma-
    jestatem, polentiatii,
    unam
    gloriatn, dominationem,
    unum
    regnumalque
    unam
    voluntalem,
    analliemasit.
    Si
    quis
    tres
    personas
    nondixerit
    veras,
    Palris el Fi-
    lii et
    Spirilus
    saricli
    , aequales, semper viventes,
    omnia coniincnlesvisibiliaet
    invisibilia,
    omnia
    po-
    tentes,
    omnia
    judicanles,
    onuiia
    vivificanfes,
    omnia
    facientes,
    omnia
    quae
    salvanda sunt
    salvantes,
    ana-
    lliemasit. Si
    quis
    non dixerit adorandura
    Spiritum
    sanclumabomni
    crcatura,
    sicut Filium et
    Patrem,
    analhemasit. Si
    qtiis
    dePatre et Fitiobene
    senserit,
    de
    Spirilu
    autemsanciononrccte
    liabuerit,
    hsereli-
    cus est.
    Quodomnes
    bccretici de Filio Dei el
    Spiri-
    lu sanclo male
    senlientes,
    in
    perfidia
    J udaeorumet
    Gentiiium
    inveiiiuptiir. Quod
    si
    quispaiiaiur
    Deum
    Palremet DeumFiiitimet Dctim
    Spiritum
    sanclum
    deos
    dici,
    et non
    Deum, proplcr
    divinitatemet
    po-
    lentiam
    unam,
    quam
    credimusesseet scimusPatris
    ct Filii et
    Spirilus sancli,
    analbcmasit. Si
    quis
    sub-
    trahetisautFilium, autSpiriium
    sanctum
    ,
    itasolum
    existimet esseDeum Patrem
    dici,
    aut credi unum
    Deuin,
    analhemasii.
    SERMOCCXXXIV
    (a).
    DeFide
    eatholica,
    n
    (/>).
    1. Chrislinalivilalesduw.Dumlubstanliw.J n
    prin-
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    8.
    (b)
    in
    Appendice
    nune
    primum
    collocalur.Habebant
    Lovanienses
    dubium,
    Verlinusaulemel
    vindiugussupposi-
    titium.
    Complectitur excorpta
    duo:unumexFausli
    Regiensis
    opuscuto,
    cui
    litulus,
    Denationefideiad
    objectaquaedam

    responsio;
    alteruuiex
    vigiliiTapsensis
    librode Trini-
    late6.
    0[,usculumFausti,quod
    Niveiliano
    prelo
    intervete-
    rum
    aliquot
    Gallice
    Theologorumscripta
    excusumestpari-
    2177
    SERMOCCXXXIV.
    2178
    cipio
    erctt
    Verbtim,
    et Verbamerat
    apudDeum,
    el Deus
    erat Verbum
    (J oan.
    i,
    1). Qui
    in
    priucipio
    oral,
    inlra
    se(oncludiionine
    principiuin.
    Exmatreveroiniliuin
    suiupsit,
    sicut
    lcgimnsper
    Isaiam, Ecce
    virgo
    inulero
    accipiel,
    el
    pttrietfilium-,
    el vocabilurnomen
    ejus
    Em-
    manttel, quod
    esl
    interprelaltim,
    NobiscumDeus
    (Isai.
    vn,J 4;
    Matlli.
    i, 23),
    id
    est,
    lalens inbumauafra-
    gililatemajestas
    : sicul inJ oanne
    evangelistalegiraus,
    Et Verbttmca?o
    faclum
    esl,
    ethabitavilinnobis
    (J oan.
    i, 14):
    wi
    ncb-i,
    id
    est,
    in
    fragilitalecorporis
    noslri.
    Itein de Maiiie
    virginis generatione
    : Et
    potia
    erat
    clausa,
    ettwnesl
    aperia(Ezech.
    xuv,
    1). Tanquam
    si
    inlerrngaretur,
    cur
    apcrta
    non
    esset,
    adjecil: Quia
    Dominusiransivit
    per
    cam
    (Ibid., 2).
    Porla
    clausa,
    id
    esl,
    signaciilumpudoris,
    inraiaculatsecarnis
    iulegri-
    las. Noncniin est violata
    partu, qu;cmagis
    esl san-
    etificata
    conceptu.
    IlcmdeChrisli
    gemina
    Dei homi-
    nisqne
    snbsianiia
    ,
    El
    erttnt, inquii,
    dttoincarneuna
    (Gen.
    n,
    24),
    id
    est,
    Dettsel lionio uiiusChrislus.
    QuodAposiolus
    deChristoel
    Ecclcsia,
    id
    esl,
    Christi
    corporeprsocepitintelligi
    : sicul
    ait,
    Et erunt duoin
    carne unti :
    eqo
    uulemdicoinChristoet in Ecctesia
    (Ephes.
    v,
    52).
    Quod aperle exposuit
    atl
    Roinanos,
    Palres
    iwstri,
    ex
    quibtts
    Chrislussecundumcarnem.
    Carneiii asseruit lioniinis;
    eonsequenter
    asserit
    pro-
    prielatcm
    Dei, diccns, Qui
    est
    super
    omttiaDeusbe-
    ncdictusin swcttla
    (Roin.
    ix, 5).
    Tam
    perfecla
    Filii
    eiiiineniiadeclaralur,
    ul dici de Palre
    majora
    non
    possinl.
    Nanisi initium
    haberet,
    nonesset
    super
    om-
    nia,
    sediuter
    omnia, qucepro
    conditionefacturaein-
    tra iniiiumcoiilinentur. SedCbrisius
    qui aequalis
    est
    Patri,
    nulla
    temporis,
    nullaaetalis
    lege
    concludilur.
    Evidenter et ad
    Philippenses Aposlolus
    duasChristi
    nativilatesel duassiibstanlias
    praedicat, dicens, Qui
    cumin
    (ortna
    Dei essel,
    formam
    servi
    accepit(Pltilipp.
    n, C,
    7).
    Quibusregulispleua
    sunt voluminaNovi et
    VelerisTesiamenli. Similiieret J ob
    prsedicat
    eximius
    [irophcta,
    El incarnemeavidcboDeum
    (J obxix,
    26):
    quod
    de illo
    tempore propbetavit, quando
    Cbristi
    dcilashabitunnslrsecarnis indutaest.
    2. Chrisius
    quwdamloquitur
    el
    agit
    ul
    homo,
    quwdam
    uiDetts.
    0_uiaergo,
    ul
    praifali siiraus, Verbumcaro
    faciumesi,
    ci dtiosesseconslal
    bominemet Deumin
    carne
    una;raodo
    lioino
    loquitur Palri.modo
    Deus;
    raodovisibilisex
    iiiaue, modoinvisibilisexPalre. Da
    verbalioiniiiis.
    Ipe
    in
    Evangeliodicit,
    Filiushominis
    nonhabei
    ttbilaputsuum
    reclinet
    (Luc.ix,
    58).
    Oslendal
    hie
    pauper
    Filiusliorainisdivitiassuasin
    gloria
    divi-
    nilaiis:
    Omnia,
    inquit,qum
    Paler habetmeasintt
    (J oan.
    xvi,
    1S).
    Dtira
    dicil, Ottinia,
    iiihil hic
    reliquit quod
    mimishaberct aPaire.
    Otnnia,
    id
    est,
    uniusdeitatis
    poloniiain, substaiitiam,
    inajcstalcm. Quis
    eummi-
    noremdicerenon
    couiremiscat, qui
    sePalri
    gcnera-
    liler et
    per
    oiiiniaveridicustestis
    exaequat:
    sicut de
    eo
    evangelista pronunliat,
    Ideo volebanteumJ ttdwi
    inlerficere, quia
    Patremsuutndicebat
    Deum, mqualem
    se
    faciens
    Deo
    (Id. v, 18);
    et ad
    Pliilippenses,
    Non
    rapinum
    arbilrulus
    est,
    essese
    mqualem
    Deo
    (Philipp.
    n, 6);
    id
    csl, ocqualiiateindivinitatis, quam
    rebellis
    angetiis
    assumere voluil
    per rapinam,
    Cliristus
    pos-
    sedit
    per
    naturam?
    3.
    Quasi
    liomo
    ChrisiusmhwrPutre,quasiDeuswqualis
    jPflUi.Cum
    ergocrcdas
    eieumsein hominissubstantia
    dicit
    minorcm,
    credeei cumseindivinitatissubslan-
    tia
    prolitelur ceijtialem. Loquatur
    Filius hominis:
    Pater, inquit, mqjor
    meest
    (J oan. xiv,
    28). Loquatur
    Filius Dei:
    Ego
    el Pater unumsumus
    (ld.
    x
    ,
    30).
    siisahno
    1S8S,incipit
    huncinmodum:
    Quidresponden-
    dumesl his
    quilegentes
    in
    Evaagelio, puler
    major
    me
    es/;ita
    iatelliguut,
    Filiumindiviuilateminoremesse
    blasphemaul
    ?
    Resp.
    Sectindumauctoritalemomuium
    *
    scripturarum,
    ducesuntuativilatesin
    christo,
    unaexPa-
    -
    tre,iaitiuui
    nescicns;quialogimus(et
    continuo
    sequun-
    tur
    quae
    hic
    babes),
    m
    principioerat,
    etc. Denum.1
    videEusebiihomil.1de
    synibolo;
    denum. 6et
    7,
    habes
    apudvigilium
    Taps.,
    lib.6 de
    rrinitate;
    de num.
    7,
    vide
    eumdemet Fausl.iu
    epist.
    ad
    Grcgorium.
    Quasi
    horao
    esuril; quasi
    Deus
    quinque
    milliaesti-
    ricutiiim
    quinque panibus obsequio
    crealurae
    SII;B
    exsatiai.
    Quasi
    homoincruce
    pendet; quasi
    Deusin
    paradisum
    decrucelaironem
    gestis
    per
    omnemmnn-
    dum
    Ioquentibus inlroducit, dicens,
    Amendito
    tibi,
    hodiemecumeris in
    paradiso(Luc.x.\m,
    43). Quo
    temporecorpus
    Domini in ttunulo
    fuit,
    animainin-
    ferno,
    divinitasin
    paradiso,
    el in
    ccelo,
    et
    ubique,
    inlra seomnia
    supereminenti
    snae
    majestatisimmen-
    silaie
    complectens.
    Secundumhomineni minor dici-
    lur, quandocomprehendilur, flagellatur,
    crucifigitur,
    moritur, sepelitur;
    secttndumDeum
    per virtulem
    resurreclionis in ccelesiiasuhlimaiur.
    Quasi homo
    suscept.i niorte; quasi
    Deus
    super
    mortem.
    Secun-
    dumhanc
    rcgulam
    modo
    pauper est,
    modo
    dives;
    modo
    minor,
    inodo
    a-qualis;
    inodo
    doininus, modo
    servus. Tunc
    ergo
    minor credatur
    Palre,
    quando
    An-
    gelorum
    Conditor
    paulo
    minusab
    Angelis
    minoralur,
    sicut inoclavo
    psalmolegimus,
    Minorastieum
    paulo
    minusab
    Angelis(Psd. vm,
    C).Tuncergo
    Palremi-
    nor
    dicatnr, quando
    servi formam
    susccpisseprsescri-
    bitur
    (Philipp.
    u,
    7), qtiando
    eliammatro
    junior
    in-
    veiiilur, quandoipsede
    se invicesimo
    primopsalmo
    dicit,
    Foderunl munusmeasel
    pedes
    tneos
    ; dinumera-
    veruntomttiaossamea
    (Psal.
    xxi
    ,17, 18). Qubd
    ergo
    minor Palresecunduincarneni ei secundutn
    lioniiiieiii
    nuncupetur,
    innumeris
    Scriplurarum
    testimoniis de-
    claratur.
    i. Clirislidivinilus.Dc
    ejus
    divinitateitaadTitum
    Apostolus
    dicit:
    Apparuilgralia
    Dei
    Salvatoris
    noslri;
    et
    ileruin, Exspecianles
    beatam
    spem,
    et
    advenlum
    gloriwmagni
    Deiel SatvatorisnoslriJ estt
    Christi
    (Tit.
    n, 11, 15).
    Imniane
    piaculumest,
    ut
    per
    infidelis
    liominis
    blaspliemias
    iniiioresse
    dicatur, quemma-
    gnum
    Deum
    ipsa
    Veriias
    profiteiur.
    Naraet
    Tlionias
    apostolus
    in
    Evangelio J oaiuiis,
    ubi
    posl
    resurre-
    ctionem
    corpus
    hominiscrucifi.vi
    per
    clavorum
    signa
    cognovit,
    Deran
    qui
    intra hominem
    latebat, aposto-
    licaet
    evangelica
    aucloritaleconfessus
    esi,
    iiadicens:
    Dominusmeus el Deusmeus
    (J otm.
    xx
    ,
    28).
    Si J ides
    adsit, aperta
    est ratio
    qua
    Chiisiusnunc
    minor,
    nunc
    oequalis
    Patri sacrisvoluininibusasseralur : sicut
    ipse
    de se
    dicit,
    Ego primus
    el novisshnus
    (Apoc.i, 8).
    Indubitanter
    agnoscequodpriorcni
    non
    potest
    habere
    qui priinus
    esl.
    ltem,
    Ego
    sum et w. Et sicut lit-
    leranulla
    prsecedit;
    itaet FiliumDei nuili
    secundum
    constat
    esse, quia
    Deusest.
    5.
    Quidrespondendum
    iis
    qui Spiritum
    sanciumcrea-
    luram dicunt.
    Quid
    respoiidebiinuseis
    qui Spirilura
    sancturaaut minorein
    d.cunt, aut,
    quod sceleraiius
    cst,
    miiiislerialcra
    raagisquam
    Detim
    abruptaimpie-
    tate
    proniiiniaiil?Quomodocreatttra
    dicitur, qui
    Do-
    mini crcalor ex Maria
    comprobaiur,
    sicut
    legimus
    :
    Conceptus
    de
    Spiritu sancto,
    naitis exMaria
    virgine
    (Luc. i, 35)?
    Chrislusenimnondcsubstaritia
    Spiritus
    sancti,
    sed de
    potentia;
    nec
    generatione,
    sed
    jus-
    sioneet benediclione
    conceptus
    est. Et sicuta
    Patre,
    itaeliama
    Spiritu
    sancto ad
    redempliouera
    nostrae
    malili;edcsiinatus
    esi, ipso
    dese
    per
    lsaiani
    loquente,
    Misil tnePaler et
    Spirilusejus(Isai. XLVIII,
    16).
    Si
    Spiritus
    sanclus niinor
    credilur, quoraodo
    se
    Filius
    sicut a
    Palre,
    ila eliaina
    Spiritu
    sanctomissum
    esse
    testatur?
    Spirilus
    sanctus
    ipsc
    loculusesl in
    Aposto-
    lis, ipseefferbuit
    in
    Propheiis,
    dicentebeato
    apostolo
    Petro in
    Epislola
    sua: Non
    ,
    inquit,
    exIwminibusal-
    lala esl
    prophelici,
    sed
    Spirilu
    sanclo
    inspirali
    loculi
    suntsancii DeiIwmines
    (II
    Petr.
    1,21).
    Et
    Salvalorin
    Matthaeoilaaitad
    discipulos
    suos: Non voseslis
    qui
    loquimini,
    sed
    Sphitus sancius(Malih. x,
    20).
    Siraili-
    ler el David
    pleraisSpiritusancio,
    quisper
    euralo-
    queretur,
    manifestavoce
    pronunliat,
    dicens: Audiam
    quid, loquahtr
    intneDominusDeus
    (Psat, LXXXIV,
    9).
    6 Fides
    calholica,
    quamqui profiletur,beatiludinem
    adipiscitur.
    llseccst, inquara, vialucis, cujus
    confes-
    sioneaperiturostiiiiii
    saluiis.
    Itaquequi
    in
    hancprofes-
    sioneni
    ingrediuntur,
    beatiludinem
    ejusadipiscuntur.
    Beatitudoei
    qui
    confitetur DeumPatremet
    Filiumet
    2179
    APPENDIX.
    2180
    Spiiitum
    sanctum. Beatiludo
    ei
    qtii
    confiletur solum
    DeumPatreni et Filiumei
    Spiritum
    sanctttm. Beatir
    tudoei
    qui
    confitelur
    urami
    omnipolentem
    DeumPa-
    tfemet Filiumet
    Spiritum
    sauclum. Beatitudoei
    qui
    confitelur
    unumsiiiiiniiim
    DeumPatremelFilium et
    saftclum
    Spiritum;
    Bealitudoei
    qui
    confiietur ununi
    Deuinbonum
    Patrcmet Filitunet sancfum
    Spirilum
    senipi.ierraim
    esse. Beatitndoci
    qtii
    confitelur indivi-
    samesse subsianiiam
    Palris ct Filii et sancti
    Spiri-
    ttis.
    Bealitudo
    ci
    qui
    nibil addiderit vel miinieritin
    co.nfessioiie
    uniltenatnrse deitatis Palris el Filii et
    san.cti Spirilus.
    Beatitudo ei
    qtti
    coiifltelur omnia
    bona facia fuisseaPalre et Filioet sanclo
    Spiritu.
    Beaiiltido
    ei
    qui
    confitelurunain
    scqualitatem
    insem-
    pilerna plenitudinc
    dcilatis esse Palris et Filii et
    sancfi Spiritus.
    Beatiludo ei
    qui
    secundum
    singula
    J lominaTrinitalis,
    itl
    esl,
    Patris
    et Filiiet sancli
    Spi-
    rilus,
    proprias
    lantum
    personas
    distinclasessecon-
    filelur.
    7.Malediciioticsomniummcitecrcdenliitm.Dtideooor-
    tuit nososicndereeis, quos
    edent viacsuce
    fructus,
    et
    nialedicliotiesoiiiiiitiramalecrcdeiuiumjsiculscripium
    a%t,Malediclnsomttisqui
    nonobattdieritverbalibri
    hujus,
    VI
    fuciai
    euincordesuo
    (Deut.
    xxvn,20).
    Maledicius
    cjui
    Palris
    el Filii et sancti
    Spiriius
    iinaiii
    sempilcrnam
    substanliain
    essc nonconfitetur.Malediclusqui
    sccun-
    dmntres
    pcrsonas
    trcsdivisassubslantias inhisesse
    cotifiteuir.
    Maledictus
    qui
    tria
    principia
    inliaceorum
    unitalesempiterna
    deitatisesseconlitetur.
    Maledictus
    qui
    solumverura Deirai Patreni,
    et unicmn veruin
    DeuraFiliutn
    ,
    et unicumveruni Detimsanclum
    Spi-
    riiumnon confiietur
    Maledictus
    qtii
    unicuni iiomen
    in deiiale
    Trinilatis
    essc non coufitetur. Malcdictus
    qui
    indivisamdeilalcm
    Patris et Filii et sancti
    Spiri-
    lusnonconfitetur.
    Malediclus
    qui propter
    trianomina
    persoiiaruin
    tres deos attttres dominosaut Ires
    spi-
    ritus conlitelur.
    Maledictus
    qui
    secunclura
    singulas
    jiersonas
    Irinanomiiia
    laiitumdistincia
    Patris etFilii
    ct sancti
    Spiritus
    noii ceinliteliir.Malcdicltis
    qui
    tinam
    personara
    corum
    e&sccoiififelur.
    Maiedicitts
    qtii queni
    Palremdicit,
    hunc
    etimdemet Filiumesse
    desigtiat.
    Malediclus
    qui
    Palrcni natiim,
    aut iiicariialura
    ,
    aut
    passum
    esseconfitetur. Maledicius
    qui
    inenarrabiliter
    Filiumet verenaluiii de subslantiaPatris essenon
    confiletur. Maledictus
    qui
    hanc nalivitatemfaclamvel
    crealamvel condifamcsseconfileiiir. Malcdictus
    qui
    veruraFilium
    Dei ex voluntaielanlumdicil
    esse,
    et
    non
    potius
    de nalivitale.
    Maledielus
    qui dicit,
    Erat
    tempus quaiido
    non erat Filius. Malediclus
    qtii
    lianc
    nativitatem
    exnullisexstanlibus
    non
    confitelur, quod
    Graeci 1%
    ow.
    J TWJ
    appellant.
    Malediclus
    qui
    divinila-
    temFiliiDeidicitraitiumhabere
    dc
    lcmpore,
    ortumex
    nihilo,
    noineii
    quasi
    adopiionis
    ex altero. Malediclus
    qui
    unumde
    irao,
    FiliumdePatrc
    generatran
    noncon-
    iitetur,
    Maledictus
    qui iinpassibililer
    Filiumnatumde
    Patre nonconfitelttr.
    Maledictus
    qui dicil,
    Fuil ali-
    quando
    Paler sineFilio. Maledictus
    qui
    nonconfitetur
    anleomneprincipiuiii
    vel inilium
    scraper
    fuisseFilitim
    cumPatre.
    Malediclus
    qtii
    immortalemdeiiatemFilii
    Dei non confitetur.
    Malcdiclus
    qtii
    de
    sempilerno
    Filio
    dicit,
    Noneral
    antequam
    deMarianasceretur.
    Malediclus
    qui
    unilam
    deilatemPairisetFilii et san-
    cti
    Spirilus,
    ex charitate concordiselantumesse
    pro-
    filelur,
    ct noii
    magisper
    hanc
    ipsam
    unilain divini-
    latem. Malediclus
    qui
    uniiam deilaicm in tres has
    pcrspnas
    cssenonconfilefur.
    Malediclus
    qui
    adversus
    vigorem
    et censuram
    divinse
    Scripturae,
    ItuncDeum
    verum
    Spiriluin
    paracletum,
    aut filiumPatris
    ',
    vcl
    cerie
    facturam
    usurpat
    debere confileri. Maledicius
    qui
    FiliumDei Deumverumet liomiiieinveruiii de
    Maria
    virginenuper
    natum
    pro
    nostrasalutenon con-
    iiteiur.
    Maledictus
    qui
    Filiuni Dei homincintantura-
    modosolitariumvel
    puriim
    tanlummodoconfitetur.
    iMaledictus
    qui
    DeumDei Filium
    sempiternum
    de as-
    .Apudvigilium,
    palremautFiliumvelcertc,
    ctc.
    suniptione
    hominis
    nuper
    hoc
    principium
    liabeie
    assignat.
    Malediclus
    qui
    deitatem
    ejus passara
    esse
    conlitetur.
    Maledictus
    qui inconiparabilem
    deilatem
    Trinitatis
    proprie
    ad hominis lineametitaesseconfi-
    lclur,
    dum
    scriptum
    inveniamus:
    quia
    non sjt illi
    simitis
    quisquam
    Deusinccelosursuraet inlerradeor-
    sura
    (111Reg. vui, 23).
    SERMOCCXXXV
    (a).
    DeFide
    calholica,
    in
    (b).
    i. Deusiinusnonsolilarius.
    Spirilus
    sanclusa Patre
    cl Filio. Fitiusa Palre
    naturct,
    non
    volunlute,genilus.
    CrCdimusinunum
    Deiim,
    Patreto
    omnipotentem,
    et
    iraigenitumFiliumejus
    J esura
    Cliristum,
    Deumet Do-
    minutnsalvaiorem lioslrum
    ,
    el
    Spirittiin
    sanctuiti
    Deum'.
    Nontres
    deos,
    sedPalrcm et Filiumet
    Spi-
    riluin sanctum
    unuraDettmcolimus et coiilitemur.
    Nonsic uiiumDenra
    qttasi
    solitarium;
    nec eurade-
    nique qui ipse
    sibi
    paier sii, ipse
    et
    filitis;
    sed Pa-
    trein
    verum, quigcnuil
    Filiuii)
    vcrura,
    iti
    esl,
    Detiiti
    de
    Deo,
    luraeii de
    luinine,
    DeuraveruradeDeo
    vero,
    omnipotenlcm
    de
    omnipolentc,
    vilamex
    viia, perfc-
    clumex
    perfeclo,
    lofuraa
    lolo, plenumapteno;
    non
    creattim,
    sedgenitum;
    nonex
    nihilo,
    scdcx
    Patrc;
    uniussubslaiiticectim
    Palrc, quod grsece
    dicilur
    i/x-
    oWwi.
    Spiiilura
    verosancturaDettranon
    ingenilum
    ne-
    que geniiura
    ,
    non creatura
    neque
    factuni : sed de
    Palre
    procedenlemetFilio,
    Patris et Filii
    Spirilum,
    semper
    inPalrect
    Filio,
    Patri et Filiococeicritura
    ,
    et
    coacqualem,
    et
    coopcratorem
    conlitemuret vene-
    ramur.
    J deoque
    in liorainePatris cl Filii et
    Spirilus
    sancli unumconfiiemur Deum:
    quia
    Deusnomenest
    polestatis,
    non
    proprietatis. Proprium
    noriien est
    Palri
    pater,
    el
    proprium
    nomen esl Filio
    filius,
    ct
    propiiran
    nomenest
    Spirilui
    sanclo
    spirilus
    sanctus.
    Ilanc Triniialera iraum Deumcredimus:
    quia
    ex
    IIIIOPalre
    quod est,
    unius cum Patre naturce
    esta,
    uniusque
    substanlice,
    el traitis
    potestalis.
    Paler Fi-
    liiira
    gcnuil,
    non
    voluntate,
    non
    neccssilate,
    sed
    natura.
    2. Clirisli ducettaturw. Filitis ultirao
    lemjiore, per
    quem
    omniafacla
    sunt, quae
    inccelisef
    qu;e
    in
    terra,
    visibiliaet
    iuvisibilia,
    adnossalvandosct ad
    implen-
    das
    Scripluras
    venil a
    Patre, qui tiutiquam
    desiit
    essecum
    Palre, quein
    credimus
    conceptiira
    de
    Spi-
    rilusancto,
    et
    natura
    de
    virgine Maria;
    Verbum
    carnemfacfura
    ,
    non
    demutatuin,
    sed Deum
    perma-
    nentein;
    hominem naiura non
    putative,
    sed
    vere;
    noii
    aereum,
    sed
    corporeum;
    non
    phanlasiicuni,
    sed
    carneum
    ; ossa, saiiguinem,
    sensumet aniinamha-
    benlem: lioc
    est, pcrfectum
    horainein
    ,
    veruraho-
    lninem,
    etverumDeum
    inlclligiraus;
    utverum
    Deum,
    vertimhoiiiinemfuissenullo raodo
    ambigamus.
    Nou
    1
    Er.
    Lugd.
    etVen.sichabenthunclocitin: Elin
    unige-
    nitumFilittiti
    ejus
    J esitm
    christum,
    DettinetDominumsal-
    vaiorem,
    el in
    spiritttm
    scmclumDetim. u.
    2
    Edili:LtutiitmesseDeum
    ralretn,
    etexunoPalreFi-
    littm
    qui
    esl uniuscumPulrenaturw.codices
    manuscrij>los
    secutisumus.
    (a)Olim,
    de
    Tempore125;
    et
    post,
    in
    Ajipendice
    47.
    (b)Ipsum
    fereest
    Symbolum, quod
    in
    Hieroiiymi Operum
    tomo9cernilurDamaso
    inscriplum;
    reautemyeracoiifli-
    tumest ex libello
    Fidei, qui cap.
    59CodiciscanonumF.c-
    clesiceEomanoe contiiietur. uuncautcmlibellumdoctissimus
    Quesnelliusprobat,iiec[ue
    Alhaaasii
    esse, cujus
    eliam
    opu-
    ribus inserlus
    fuerat; nequevigilii Tapsensis,
    cui uiiitii
    volebat
    CbUHetius; neque
    taiidem
    Gregorii>faziaiizeiii,at,i!
    i
    quem
    idemtibellusesl rraciatussiveoralioordine
    50;
    sc.1
    Gregorii
    Boelici
    poliusEliberitani
    episco[)i:quodhuicneiiij.c
    tribuendavideaim'oralio
    apudGregorium
    iNazianzenum
    4:),
    ab
    Augustino
    in
    episl.
    14-8
    citata; quam
    Oralioiiem49 li-
    quetejusdem
    esse
    auctoris,cujus
    est
    [.rcedicla
    ofaUo
    SQ,
    cumalleraallerius
    explicatio
    sitai)auctoresuadictavindi-
    canle
    couscripta.
    porrohic
    1'ilioque,
    ubi de
    Spiritus
    saucti
    processuagiuir,
    additamentuiii
    esl,
    nec
    legiliu'
    in
    libtilolidc.icodicisllouiaui.
    2131
    SERMO
    CCXXXVI. 2182
    enimamisit
    quoderat,
    sed
    ccepitessequod
    11011 erat;
    ul
    perfectus
    sit in
    suis,
    el verussil in noslris. Nam
    qui
    Dctis
    erat,
    bomofaclus
    est;
    et
    qui
    homo natus
    est, operatiir
    ut Deus;
    et
    qui operaiur
    ut
    Deus,
    ut
    liomo
    moritur;
    el
    qui
    ttl homo
    moritur, surgit
    uf.
    Dcus:
    qtii
    devictomortis
    imperio,
    cum ea carne
    qua
    natus ct
    passus
    et mortuus
    fuerat, resurrexit,
    as-
    cendit adPatrem
    , sedctque
    ad dexleram
    ejus
    in
    glo-
    ria,
    quaraseraper
    habuil, habeique.
    In
    cjus
    raorteet
    saugtiiiie
    credimusnosenuratlatos,
    et abeo rcsusci*
    tandosdienovissimainliaccarnein
    qua
    nunc
    yivi-
    mus,
    et
    quam
    habcmus,
    consecuiurosnos aut vilam
    seieruam
    pro prcemio
    lioni
    lncrili,
    aut
    poenaspro
    peccalis
    cetcrni
    supplicii.
    H;ec
    retincle,
    buic fidei
    animasveslras
    subjugatc,
    aChrislo Doniino
    jircemia
    conscculuri
    regni
    ccelortini.Amen.
    SERMOCCXXXVI
    ().
    DeFido
    calholica,
    iv
    (b).
    i. Arianorumconalus.Auctoris
    pro
    Ecclesia
    preces.
    'Fides
    palrum.
    Mulia
    quidem
    et
    freqiiciiter
    atisi sunt
    Ariani hsereticiadvcrsusservosDei,
    qui
    fidemrceiam
    el calliolicam
    cusloditint, per
    adulterinamdoctrinani
    asserere,
    et orthodoxos
    persequi
    tentavcrunt. In tan-
    lnraaulemniincexsiirrexeriiiilconirafidcm,
    itaut nral-
    tosex vobis
    pollucrinl,
    etatires vestras
    ccraimovcrinf,
    ut aniraaslaniarent.Scelcrat;eautemha-resissttie
    per-
    (idiamtcgunt:
    sednondiiitiusIiseeillisfacere
    perrais-
    sumesl. Est enim
    gubernator
    Ecclesiarum suarum
    Dominus,qui pro
    omnibusnobismorlemsusiinuil.
    Et
    ideoindcficiensnobisest
    orafio,
    dilectissirai fralres:
    priuio,
    ut sanclaDoniiiiietcatholicaEcclesiadissen-
    sionibusomnibuset hceresibus
    carens,
    irailaiem
    spi-
    riliis invinculo ctiaritatis
    ubique conscrvet, quam
    per
    fidemrectamet viiamimmaculatam
    lenere,
    ani:
    plecli,
    servare, cusiodireomnibus invocantibusDo-
    minum
    estquidemjusltim, pracipue
    lamen
    episcopis,
    qui
    Ecclcsiis
    prscsunt;
    secundo,
    ut Ecclesice
    regtila
    sanclaquepatrum
    traditio
    alquejudicia
    in
    perpcttram
    firma
    solidaquepermaneant.
    Est aulem
    patrtim
    no-
    slrorumfideslisec.
    2. De
    Patre,
    de
    Filio,
    de
    Spiritu
    sanclo. Credi-
    mus in Deutn Patrein
    omnipoienleni,
    ctinciorran
    visibilitimet iuvisibiUumcondiiorem. Credimusetin
    DominumnoslrumJ csumCbrislum,
    per quemcreafa
    sunt
    onuiia,
    verum
    Deum, iiiiigeiiitum,
    verum
    Dej
    Filiuin,
    non faclumaut
    adopiivura;
    sed
    genitum,
    uniuscumPaire
    substaniiae,quod
    Grsecidicunt
    6/j.oir
    cie-j;
    atque
    ila
    per
    oninia
    seqiialem
    Deo
    Patri,
    ut nec
    tempore,
    nec
    gradti,
    nec
    poteslale
    esse
    possit
    infe-
    rior:
    lantumque
    esse confitemnrillum
    qui
    est
    geni-
    tus, quanius
    est ille
    qui genuit.
    Nonauiem
    quia
    di-
    cimus
    genilum
    a Palre
    Filium,
    divitisect iueffabili
    generaiioni aliquod
    lempus
    adscribimus. Sed nec
    Palremdicimtis
    aliquandoccepisse,
    necFilium. Non
    enim
    possumus
    aliter confiteri selernum Patrem
    ,
    nisi confitearaur eliam el Filiumcoseternura. Ex
    FilioPater dicitur : et
    qui semper
    Paler
    fuit, semper
    Fiiiumhabuit. Credimus ct in
    Spirilum sancluin,
    Deumverum ex Patre
    procedeniem, Stqualemper
    oroniaPatri et
    Filio, natura, voluutate, potestate,
    aeternitate,
    substanlia.
    5.
    Naliiraunumsitnl,
    sed
    proprielalibusdistinguun-
    tur. Necest
    prorsus aliquis
    inTrinilatc
    gradus,
    nibil
    quod
    inferins
    superiusque
    dici
    possit.
    Ideolofadei-
    tas sua
    perrectionea:qua!isost; ut, exccplis
    vocabu-
    lis
    quaeproprielatempersonarttmindicanl,quidquid
    de
    una
    personadicitur,
    de tribus
    dignissime possit
    in-
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    191.
    (b)
    in
    Appendice
    nuuc
    primum
    collocatur.Dtibiumreli-
    querunt
    Lovanienses :
    rejecerunt
    verlinusct
    viudingus.
    Quippe
    niuilaliudest
    quam
    fidei
    professio
    a
    Pelagio
    directa
    ad
    aposlolieamsedem,
    et in
    operumHieronymi
    tomo9
    conteuta:
    quce
    hicexordio
    prseiixo
    ac mulataconclusione
    formamsermonis
    accepit.
    telligi. Atque
    ut confutantes
    Arium,
    unameamdem-
    que
    dicimusTrinitatis esse
    subslantiam,
    et unumin
    tribus
    personis
    fatemuf Deum: ita
    inipietalem
    Sa-
    bellii
    declinaiiles,
    tres
    personas expressas
    sui
    pro-
    prietale dislingiiimus
    : non
    ipsum
    silii
    Palrem, ipsum
    Filium, ipsumSpiriium
    sanclumcsse
    dicenies;
    sed
    aliam
    Patris,
    aliam
    Filii,
    aliam
    Spirifus
    sancli esse
    personam.
    Nonenimnomina
    tanlummodo,
    sedcliam
    nomiiitim
    proprielates,
    id
    est, personas
    confiiemur.
    NecPater Filii aut
    Spiritus
    sancti
    personamaliquando
    excludit;
    necrursus Filiusaul
    Spirilus
    sanctus Pa-
    Iris nomcn
    personamque recipit:
    sedPater
    semper
    pater,
    Fitius
    semper filius, Spirittis
    sanctus
    seuiper
    spirilus
    sanctus.
    Iiaque
    substanliaunum
    sunl; per-
    sonisacnominibus
    dislinguuntiir.
    i. De Incurnationis
    mysterio.
    Error
    quortimdam
    :
    Pltotini et
    Apollinaris
    : aliorum.
    Ipsum
    aulein Dei Fi-
    lium, qui absquc
    inilio selcrnilalcin cuni Patrc et
    Spirilu
    saucto
    possidel,
    diciinus in fine sceculorum,
    perfcclum
    naluraeiiostrseliomiiiem
    suscepisse
    exMa-
    ria
    scmper virgine,
    et Verliumcarncmesse
    factum;
    sedassuincndohoniinera
    ,
    non
    periniilando
    dciiatem.
    Nec,
    ut
    qiiidam
    sceieralissiine
    opiiianlur, Spirituiri
    sanctttmdiciraus fuisse
    jirosemine,
    sed
    polentia
    el
    virtutecrcatoris
    operatum.
    Sic autcmcoiifitemur <ri
    Chrislo uiiamFilii esse
    personam,
    ut dicamtisduas
    pciieetas aiquo inlegras
    csse
    stibstantias,
    deitafis
    scilicetet
    btiinanitalis, qucc
    cx animaconstat et cor-
    pore. Atquc
    ut condemnanius
    l3liotinum,qtti
    solum
    et nuduni homincmconfitetur in
    Cbrisio;
    ila ana-
    ihcmatizamus
    ApoIIiuarem
    et
    ejus similes,
    quidictrai)
    Dei Filiuraraintis
    aliquid
    clehumana
    suscepisse
    na-
    iura,
    el vel incarnc, vc!in
    anima,
    vel insensuas-
    sumplura
    lioiiiinemhis,
    propter quosassumplusest,
    fuisse
    dissirailctn, queni absque
    sota
    peccafi
    macuta
    (quce
    naturalis non
    cst)
    nobisconfiiemur fuisseconr
    formem. Illorinii
    quoque
    sirailiter exsecramur bla-
    splicmiam, qui
    novo sensu assercre
    conantur,
    a
    temporc siisceptcecarnis,
    oiiniia
    qucc
    eraut divinilar
    tis,
    inhominetn
    demigrasse;
    el rurstim
    quse
    huma-
    nilatis erant,
    in Detimesse transfusa:
    ut,
    quod
    iuilla
    tinquam
    hseresisausaest dicere
    ,
    videatur
    hac
    confiisione
    utraqne
    exinanilaesse
    substatitia,
    ct dei-r
    tatis scilicet ct buraaiiitatis
    ;
    etamisso
    proprio slalu,
    inaliudessemiilala: ut
    qui
    lamDeuni
    perfectum
    in
    Filio
    quam
    lioiiiinem
    confiienuir,
    nec Deumvere
    ,
    nee hominemtenerecredamur '.
    S. Christus
    passus
    esl
    vere,
    sedsecnndtimhomine.m.
    Resurrecliottis
    fidcs.
    Prwmia
    justorum,
    el
    injustorum
    supplicia
    diversa.Nosautemitadicimus
    susceplum
    a
    Dei Filio
    passibilc noslrum,
    ut Deuslaraen
    irapassir
    bilis
    permaneret.
    Passusest elenimDei Filius non
    puialive,
    sed
    vere,
    omnia
    quseScripturatestptur,
    id
    est, esuriem, sitim, lassiludincm,dolorein, moriem.et
    ccetera
    hujiismoili:
    sedsecundiimillud
    passusest
    quod
    pati polerat;
    id
    est,
    nonsecimdumillam
    subsianiiaiij
    qua; assumpsit,
    sedsecundumillam
    quce
    assumpta
    cst.
    lpse
    enim Dei Filiussecundumdeitatemstiam
    impassibilis
    est ut
    Paler,
    invisibilisul
    Pater,
    incou-
    vertibilistii
    Pater,
    incorruptibilis
    ut Pater. Ei
    quamr
    vis
    propric personaFilii,
    id
    esl,
    Dci Verbumsusce-
    perit passibilcmbominem;
    ilatamen
    ejus
    inhabila-
    lionesecundumsuamsubstanliamdeitas Verbi nihil
    passaest,
    ut tola
    Trinitas,
    qtiamimpassibilem
    esse
    necesse est confiteri. Morluusest
    ergo
    DeiFilius ea-
    demnaluracarnis, in
    qua
    natuset
    passusest, in
    qua
    eiiamrcsitrrexit. Non eniin exinanitaest humanita-
    tis
    substantia,
    sed
    glorificala
    ina-tcrnumcuni
    deilate
    mansura. Yenturusest ad
    judicium
    vivorurael raor-
    tuorum,
    ut et
    justosremunerel,
    et
    punial peccalores.
    Rcsurrectioneracarnis ita
    credimus,
    ut dicarausuos
    1
    itaMs.At
    editi,
    temerecredamus.
    relagius
    autem
    apud
    Hieronymum: Qui
    tamDeum
    imperfectum
    inFilio
    quum
    lw-
    nuttem
    conjitentur,
    at necDeumverenec
    Itominemlcnere
    credmilitr.
    '
    2183
    APPENDIX.
    2184
    in eademin
    qna
    nunc
    sumiis,
    veritate membrorum
    esse
    reparandos; qualesque
    semol
    j)osl
    resurreclio-
    nem fuerimus
    effecli,
    in
    perpeiuum permansuros.
    Dnamesse vitam sanclorom
    oraiiium,
    sed
    prsemia
    pro
    laborediversa;
    et econlrario
    pro
    mododeliclO-
    rum, peccatorumquoque
    esse
    sttpplicia. Bapiisma
    liniim
    lenomtis,qnod
    iisdemSaoramenti verbisinin-
    fantibus, qtiibus
    eliamin
    majoribus
    dicimusessece-
    lebrandum. Hominem,
    si
    postBaplismumlapstis
    fue-
    rit, primopcr
    reconciliaiionem,
    deinde
    per pceniien-
    tiaracrediiiiiis
    posse
    satvari.
    6. Errorcs de animarumsubstanliaet
    origine
    : de
    prwceptis
    Dei. Manicliworumel
    Catapltrtjgum
    de
    ntip-
    tiis: aliorumcleChrislo: J oviniunidemeritis: Mane-
    lisel J oviniunideliberoarbiltio. Novuinel Velus Te-
    siamentuni
    recipimns
    inillolibrorum
    numero, quem
    sanclceEcclesia;cathoticactradit aucloritas. Animas
    a Deodari credimus,
    quas
    ab
    ipso
    factas
    diciinus;
    analhemalizaniescos
    qui
    animam, quasi partemDei,
    divinaedicunt essesubslanlise. Eorum
    quoque
    con-
    demnamus
    errorem, qui
    eas ante
    peccasse,
    vel in
    cceloconversatasesse
    dicunt, quatn
    in
    corpora
    mitte-
    rentur. Exsecramur etiam
    blasphemiam
    eorum
    qui
    dicunt, impossibilealiquid
    bomini a Deo esse
    prae-
    ceptum;
    et mandata Dei nona
    singulis,
    sedabom-
    nibusincomnnme
    posse
    servari : vel
    qui primas
    mi-
    plias
    cum
    Manicliseo,
    vel secundascum
    Cataphrygis
    damnant.Anathemalizamusetiamillos
    qui
    DeiFilium
    necessiialecamis menlitumesse
    dicunt,
    et eum
    pro-
    pler assumptum
    hominemnonomniafacere
    potuisse
    quae
    voluil. J oviniani
    quoque
    damnamus crrorem
    ,
    qui
    dicitniillaminfuluromerilorumesse
    dislantiam;
    nosque
    eas ibi habifuros esse
    virtules, quas
    hic ha-
    bere
    neglexerimus.Liberum
    sicconfitemur
    arbitrium,
    utdicamus nosDei
    semperindigere
    auxilio;
    ettarail-
    los
    errare, qui
    curaManichaeo
    dicunt,
    hominem
    pec-
    calumvilarenon
    posse, quam
    illos
    qui
    cumJ oviniano
    asserunt hominemnon
    possepeccare
    :
    uterque
    enim
    tollit arbilrii liberlatem. Nosverodicimus hominem
    semper
    et
    peccare,
    et non
    peccareposse;
    ut nosli-
    beri confilcamuressc arbilrii. Ha:c
    estlides,
    dileclis-
    simi
    fratres, quam
    in calholicadidiciraus
    Ecclesia,
    quamquesemper
    tenuimtiscl
    tenemus, quani
    credi-
    muset avestraBonitate
    deincepspossc
    leneri.
    SERMOCCXXXVH
    (fl).
    De
    Symbolo,
    i: acdedeiiateel
    omnipoteiiiia
    Patris
    (/>).
    1.
    Omnipoienlia
    Dei evincitur.Ex
    operummagnitu-
    dhte.
    Osleiidinuis,
    fratres dileciissirai,
    ui vcstracerle
    Diieclio
    recordatur,
    Deuni in
    quem
    vos credere
    pro-
    misisiiset
    creduis,
    veruni esse
    Deum,
    iia etiamve-
    ritra
    Paircin,
    hunc vcro eiraidemetiam
    omnipoten-
    leni. Hic enini
    Syniboli
    ordoessemonsfratur. Nam
    licel hoc
    ipso quo
    vcrusDeus
    probatur,
    sine dubio
    oranipoieiisinielligatur:
    lamen
    magis
    hocfidei
    pro-
    ficit,
    sictit
    Scripluris
    sanclis
    omiiipolentiaejus
    asse-
    rittir. Maxiraaenimeredeniibus oriiur
    coiifideniia,
    cuin
    aguosciint
    illiira oninia
    posse quem
    credunt.
    Omnipotenlemergo
    DomiiiumacDeuni nostrura
    ipsa
    inipriniis cjus 0|>era
    leslaniiir,
    qui
    fecit huiicmuii-
    dum loiumde
    niliilo,
    cl
    tolam, quacmagna est,
    pulcliritudinera,tanqiiamspeciosas
    rerumformas,
    ex
    nullamaleriaexsiante
    composuii.
    De
    ipso
    cnim
    dicit
    Scripluradivina,
    In
    principiofecil
    Deusccelumelterram
    (
    Gen.
    i, 1);
    el rursus
    , Quotiiamipsius
    csl
    tnare,
    el
    ipsefecit
    iltud( Psal.
    xctv,
    5
    ). Quiscrgoneget
    om-
    nipoleniemesse, quem
    lani clara
    cognoscitoperatum?
    2. Ex
    faciliiateqnufucta
    suttl. Ex crealionererum
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    192.
    (b)
    Ih
    Appendice
    nunc
    primum
    collocattir.Dubittserat
    Lovaniensibus,
    ialsusVerliuoet
    vindiiigo.
    Idemauclorhu-
    jus
    acduorum
    subsequentium.
    Curnauleminexordiodicit
    jam
    se osteadisseDeumin
    quem
    credimusesseverum
    neum,
    non
    superioremtractatum,
    ut
    putarunt
    verlinuset
    Vindingus,
    seclalium
    quemdam
    uolatnobis
    incomperlum.
    invisibilium.Sed mullo
    magis
    eura esse
    omnipotcn-
    tem
    fatebiiur,
    cumhaec
    ipsaquam
    facilesit
    operalus
    agnoverit. Prophetaloquitur
    in
    Psalnio, Ipsedixit,
    et
    factasunt; ipsemanddvit,
    el crealasiint
    (Psal. xxxn,
    9). Absque
    ullo
    labore, absque
    difficultale
    aliqua
    verborcs condidit:
    quidquid
    ratio liumaiia
    miratur,
    non labore
    Deus,
    sed
    jussione
    reformavit.
    Imperio
    ej'us
    exstiterunt
    omnia,
    quae
    antenon fueranl: cum
    ex nihilo taula
    procedunt,
    omnipoienlemloquuntur
    auctorem.
    Neque
    veio a Deoista sola creata sunt
    quaevidemus;
    sed
    majores poienliae
    divinsedivitias
    invisibiliaillius
    opera
    leslantur :
    siquidem
    ab
    ipso
    creatsesunt omnes
    angelicaePotestates;
    quscquam-
    visnonvideantura
    nbbis,
    lamen,
    ut in
    Scripturis
    di-
    vinis
    agnoscimus,
    Deo
    mililant,
    et
    ipsi
    serviuntThro-
    ni,
    Doniuialionesac ViiTutes
    oranes,
    et
    spirilualis
    substantiaePotestales.
    Qui facil Angelos
    suos
    spirilus,
    el ministrossuos
    ignem
    urenlem
    (
    Psal.
    cnt, i).
    Unde
    angelictrai
    lanti
    regis
    exercitum
    prophela
    descri-
    bens, Millia, inquil,
    mittiumminislrabanl
    ei,
    ei decies
    milliescentena
    1
    milliaassistebantei
    (
    Dan.
    vu,
    10).
    5. Ex mundi
    gubernatione.
    Ex
    ejusdem
    dissolulione.
    Exhominumsuscilatione. Cerlesi breviler
    agnovistis
    ex
    creationeista
    visibiliuinetinvisibilium
    oiiinipoleiitiam
    Dei;
    nuncetiaraeaiiidem
    ejtis
    virlutemexadfniiiisira-
    lione
    cognoscite.
    Cuinenim loto subNoe
    peccante
    raundodiluvium
    inducil,
    cuinSodomanietGomcrrham
    pluviaignisexurit,
    cum
    populo
    suo de
    jEgyptiorttm
    serviittte liberalo siceamiumari
    praibetviam;
    quid
    aliud
    quam
    se
    oiiiiiipoleiitemlesiatur;
    et se
    ipsum
    esse
    qui
    mare
    fecit,
    qui
    illud eiiani siccavit ex ea
    parteqtta
    voluit?Cuinvero
    ipsumpopulumper qua-
    draginta
    annosinsoliiudinecceleslicibo
    aluit,
    id
    est,
    manna;
    noiuieineffabilemvirtutem sttsedivinilatis
    asseruil;
    ut ostenderet
    quia
    noninsolo
    pane
    vivitho-
    mo,
    sedinomniverbo
    quodprocedit
    deoreDei
    (
    Deul.
    vm, 3).
    Et ut inraimcrasvirtutesDei
    pauca
    comrae-
    morando
    pracleream,
    ostenditeliamluiic
    omuipoten-
    tiamsuam
    Deus,
    curaFilium
    suum, quemsecundum
    horaineiii niori voluit
    pro
    saluie
    nosira, solulisiu-
    ferni
    legibus
    aniorluissusciiavit: ul inChristooslen-
    dcret se
    esse,
    a
    qu<>
    mortales
    liomihessunt
    creali,
    qui
    ctiaminimorialeni fecit ex mortuo. Ad
    ipsius
    oniiiipotentiie
    vinuieni
    perliuel,
    ut istuni
    niundum
    ,
    quemaliquando
    fecil ex
    nibilo,
    in finc sacculorum
    dissolvai. Unde
    propheia, Cwlum,inquii, plicabitur
    revolulumul
    liber,
    el omniasidcracadcnl ut
    folia
    de
    vile,
    et sicut
    foliu
    cadtintde
    fictt
    (Isai. xxxiv,
    4):
    et
    Salvator in
    Evangelio,Quiu
    cwlumel lerra
    tranibnnl,
    verbacmtemmeatwnIransibunl
    (Mallh.xxiv,
    33).
    Ea-
    deni
    quoque omnipoieiilia
    oiiuies
    hoinines
    qui
    sunt
    inoriui, qtiique
    nVorienturin
    fineiii,
    ad diem
    judicii
    suscilabil,
    ul
    prophela dicit,
    Reddet
    unicuiquejuxta
    opera
    sua
    (Psal. LXI,
    15)
    : el alios
    quidein
    in ccelo-
    rtim
    regno
    consorlio
    copulahil
    Angelorum,
    aliosvero
    in
    geheniicesupplicio
    diabolo
    jiingct.
    4. Fldeslanli Dci inculeredebel
    timorem. In luinc
    credentes
    Deum,
    dileciissirai
    fralres,
    onraipotentem,
    justum, severuni,
    ct his taiitura
    benignuii), qui
    hic
    severilatem
    ejus
    limendo
    peccatavitaverunt: in
    hunc,
    inquam,
    credenies
    Detini,
    cumomni timoreel
    iremore,
    ut ait
    Apostolus,
    veslramsaluleni
    operamitii(Philipp.
    u,
    12
    );
    et abomni
    peccato,
    et ab
    omuibuscriraini-
    busei vitiis
    recedenies,
    ad sola
    operajusiitise
    festi-
    nale; ambulanles,
    sicut Salvator
    ait,
    in
    luce,
    duiiiha-
    belis
    liicein,
    netenebrwvos
    compreltendaiil(J oan. xu,
    35).
    Cavetea malorumconsortiis
    atque
    colloquiis.et
    adsolaDei verbaaudiendafidelium
    praepareturaudi-
    tus,
    et adressanctassolas
    loquendas
    J ectorum
    lingua
    movcatur,
    ut auditumbonumel
    sermouembonum
    bona
    operasiihsequanlur.QuodDoniinusnosler J esus
    Cbiislusinnobissecundumboucevoluntaiissludiutn
    perficeredignctur
    : cui est honor et
    gloria
    cumPalre
    et
    Spirilu
    sancloinsaecula
    sseculorum.Amen.
    <
    Ms.
    rm.,
    dena.
    2185
    SERMOCCXXXVIH.
    2186
    SERMOCCXXXVIH
    (a).
    De
    Symbolo,
    n: seudcDomino
    J esu
    christo,quodabsque
    initiositcumPatresecundumdeilatem,qui
    secundum
    honiinemnobis
    acertoinitionatusestex
    virgiue(6).
    1. In Chrisio
    persona
    un~if,
    duw naturm.Huc
    usque,
    fralres dileciissimi,
    de DeoPalrc,
    in
    quera
    creditis,
    locutisuiuus;
    ct
    quodipse
    sit verus Deus
    ,
    quod
    verus
    pater, quodomnipotens
    ,
    divinarumScri-
    pturarnm
    auctorilatemonstralur : nunc vero
    juxta
    ordinemSymboli
    transimusadFilium.
    Poslquam
    di-
    ximusin
    Symbolo,
    CredoinDeumPairem
    oiunipo-
    tentem; sequitur,
    El inJ esumCbrisiumFilium
    ej'us,
    qui
    natusesl de
    Spirilu
    sanctoexMaria
    virgine.
    Hic
    jam
    sollicilusauditorattendat,
    ut sciatiiiiamFilii
    Doi
    earadentquepersonam,
    juxta suscepti
    hominis
    veritatem. Hiccnim
    quod
    diciraus
    ,
    credere nos in
    ClirisluniFilium
    Dei, qui
    nalusest exMaria
    virgine;
    noneomododicitnus
    ,
    ut in horaiucmlaulumverum
    nosfidemhaberefateamur,
    sedin Deumverum
    qui
    suscepit
    hominemverum.Uniisenimet idemest Do-
    ininusnosterJ esusChristns
    , qui
    el VerbuniDci
    est,
    el sineinilio
    genilus
    ex
    Patre,
    ethoinoverusin fine
    saeculorumnaiusex
    Virgitie.
    2. Hanc
    ftdemApollinaris
    elArius
    impugnant.
    Gemina
    enimin hoc locohscresisconlrariisnos nititur im-
    pugnaresenlenliis
    : inde
    Apollinaris.hincArius.
    Arius
    sic in Christohominem
    perfeclumsuscipit (c),
    ul
    Deuni illum
    ncget
    esse
    perfecium
    : dum
    ipsura
    Dei
    Verbum
    principiolemporuni
    conalur iucludere,
    et
    euranoncreatorem,sedcreaturamfatetur.
    ApoHina-
    ris veroiia Dei Filiume contrario
    perfectum
    credit
    esse
    Deura,
    ut ei veruinhorainemlimeat
    copulare;
    durameluil i;e
    suscipieulisdignitatcmsuscepti
    tioini-
    nis obfuscetinfirmiias.Nos autemCatholicicontra
    ulruraque
    divinarum
    Scriplurarum
    aucloriialemunili,
    adverstts
    Ariumveramet
    perfeciam
    Verbi divinita-
    lem;
    adversus
    Apollinaremperfeclam
    hominisin
    Christo defendimusveritatem.
    ltaque
    sicut conlra
    Arium
    superiori
    tractatu
    perfeclionem
    deitatisasse-
    ruiraus,
    ila nunc contra
    Apullinarem
    perfeclura
    ho-
    miueni
    coniprobamus.
    3. Chrislus
    probalur
    verushomoconlra
    Apollinarem.
    Qui
    Cliristusexsemine
    factus
    dicalur.Lucidissima
    pro
    nobisest
    Apostoli
    auctorilas
    dicentis,
    MisilDeusFi-
    liumsuutn
    factum
    exmuliere
    (Galat.
    iv, 4).
    In
    prirais
    dicendo, faclum,
    disiinguil
    huinaiiamaVcrbidivini-
    tatesubstantiain.
    FacluraenimvelcreaiumDeiVer-
    bumdici omninonon
    poiest, per quod
    omniafacta
    sunl,
    sicul bealus
    J oannes
    ait,
    Omiiia
    peripsnmfacta
    sunt,etsineipsofaclum
    esl niliil
    (J oan.
    i, 3).
    Misil
    inquit,
    DcusFiliutnsuum
    [actum
    exmuliere. Cum
    ergo
    dicit,
    [actum,
    ostenditnon sehicdedivinilatetra-
    ctare. Cumaiiteraaddidil,
    ex
    muliere,
    sttbslantiara
    veri horainis
    expressil
    : ut hsecsit naiurafaclihoini-
    nis,
    quae
    fuil
    ipsius
    undefaclus
    esl;
    id
    est,
    ut eacre-
    damressenaturaChrisii, qui
    facluscst ex
    Virgine,
    quae
    fuit nalura
    Virginis
    ,
    ex
    qua
    Chrisius
    formatuset
    natusest. Indeest
    quod
    alibi idem
    aposlolus
    de Dei
    Filiodicil, Qui[actus
    estei exsemineDavidsecundum
    carnem
    (Rom.
    i, 5).
    Nametsi noniniercessil
    seraen
    bominisin
    conceptioneVirgiuis;
    tamen
    quia
    exea
    carneChristusformatusesl, qusc
    constatexsemine
    ,
    dicitur
    factus
    exsemine.
    Quemadmodiraiergo
    secira-
    duradivinitalem
    una est Patris et
    Filii
    natura;
    ita
    etiani
    juxta
    humaniialemeademcst matriset filii,
    id
    (d)
    Alias,
    de
    Tempore
    193.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    primutn
    cojlocalur.
    Dubitarunt Lo-
    vanienses, repudiarunt
    verlinus
    et
    vindingus.
    initio
    prcece-
    denlemsermonemindicareauctor
    videtur,
    in
    quo
    tamen
    idnon
    reperiturquod
    hic
    postea
    commemorat,
    contra
    sArium
    superiori
    traclatu
    perfectionem
    deitatisinChristo
    asseruimus.Coufer
    Appendicis
    serm.118et236.
    (c)
    Afiter
    loquiturAuguslinus
    inlibrodeHaeresibus,
    ubi
    nonsolumdeArianistestalur,cap. 49, quod
    Christum
    siueanimasolamcarnem
    suscepisse
    arbitranlur;
    sed
    et
    cap.
    55declaratcumhis
    Apollinaristas
    ea
    opiuione
    con--
    sentire;quippequi
    dicant,inquit,
    sicutArianiDeum
    i Chrislumcarnemsineanima
    suscepisse.

    SAKCT.ABGUST.V-
    est,
    Marice
    Christique
    nafiira.Ex
    ufraque
    substantia
    et divinifatiset humanitatisunus
    atque
    idemesl Dei
    FiliusDominusnosterJ esus
    Cbristus,
    ut Deus
    .verus,
    itaetiamhomoverus: attestanle
    Apostoloalque
    di-
    cente,
    Ex
    quibus
    Christussecundum
    carnem,qui
    est
    super
    omniaDeusbenediclusinsmcula
    (Rom.ix,
    5);
    ct
    alibi,
    Unusesl enim
    Deus,
    unusesi mediutorDeiel Ito-
    minum,
    homoCltrislusJ esus
    (I
    Tim.
    u,
    S).
    4. In ClirisiononmutaturDeusin
    hominem,
    sed
    homoDeosocialur.Ethocelomnia
    quwegil, pro
    nobis.
    Unum
    ergoatque
    euindemDominumnosirumJ esum
    Cbristumcnmex
    aliis,
    lumexhis
    apostolicis
    senlen-
    tiis,
    et Deumverumel horainem
    coniprobanius.Qui
    cum
    aequalemimpassibililatem
    et
    iniinortalitalem
    cuinPatre
    possideat;propter
    nostramtamen
    salutem,
    passibilcmatque
    mortalem
    suscepit
    hominem: nonut
    permularetur
    inhumanitatera
    divinitas,
    sedut divini-
    tali sociareturhumanitas.Secundura
    ergohtijus
    ho-
    minis
    veritatem,
    Dei Filiusad
    redcmptionem
    nostram
    natusest ex
    Virgine
    et
    Spiritu
    sancto. Sicenimad
    Mariamin
    Evangelioangelusloquilur
    :
    Spirilus
    san-
    clus
    superveniet
    in
    te,
    et virtusAltissimiobumbrabit
    libi: et
    proplereaquod
    nascelurexle
    Sanclum,
    vocabi-
    tur FiliusDei
    (Luc.i, 55). Quam
    rairabilemnalivila-
    temoliraIsaias
    prophelaprsedixit:Ipse, inquit,
    Do-
    minusdabitvobis
    signum.
    Ecce
    virgo
    inulero
    accipiel,
    et
    pariel filium,
    et vocabilurnomen
    ejus
    Emmanuel
    (Isai.
    VII,
    14), quodinlerprelafur
    ab
    evangelista,
    No-
    biscumDeus
    (Mallh. i,
    23).
    Namhoc
    quoque
    exef-
    fecturerumDominusnoster J esus Chrisiusnomen
    acceptat
    :
    qui assumpto
    naturaenostraehoniineno-
    biscumesse
    dignatus
    est;
    qui pro
    nobisfccitomnia:
    qui pro
    nobis
    passus
    esl
    omnia, esuriem,
    sitim
    ,
    las<
    siiudinem,fletum,dolorem,
    adextreraumetiammor-
    tem; qui
    a PontioPilato
    praesidellagellatiisatque
    crucifixus,
    et mortuusest ac
    sepultus.
    Condemnatus
    est eniin
    jusluspro injusiis,
    et
    pcenainquaapeccato-
    ribusdebebatur,
    sine
    peccatoipsesuscepit;
    ut illo-
    rum
    proquibuspunitus est,
    et
    pcenamauferrel,
    et
    peccata
    deleret. Mortuusest morlebrevi ac
    tempo-
    rali;
    nenos mortemsubiremusceternam.
    5. Christi
    quoque
    resurreclio
    pro
    nobis.Sed
    usque
    ad
    hancrerumseriemin Christonafursehtimanseinfir-
    mitas
    intelligatur.
    Nam
    qui
    fuit
    passibilisusque
    ad
    mortem, incorruptionisgloriam
    ex
    lempore
    mortis
    accepit
    *:
    siquidem
    hoc
    jain
    incarneChristi
    pretium,
    quodj'uxta
    David
    prophetiam,
    caroexanimiset
    usque
    adtertiumdiem
    sepulta,
    lamen
    incorruptapermansit.
    Sic enimex
    persona
    Cbristi
    leginras
    in Psalmodi-
    cenlisadPalrem:
    Quoniam
    non
    derelinques
    in
    inferno
    animam
    meam,
    necdabissanclumluutnvidere
    corrupiio-
    nem
    (Psal.
    xv, 10).
    Undeet beatusPetrus: J esum
    ,
    inquit,
    Nazarenumvirum
    approbalutn
    a Deoinvobis
    in
    vitiulibus,
    el
    prodigiis,
    et
    signis,quwper
    illum
    fecit
    Deusinmedioveslri,sicutvos
    scitis;
    hunc
    definilo
    con-
    silioel
    prwscienlia
    Dei traditumin manus
    iniquorum
    affigenles
    interemislis:
    quem
    Deussuscilavilsolnlisdo-
    loribus
    ittferni,juxtaquodimpossibile
    erai teneriillum
    abillo
    (Act. n, 22-24).
    Morluusest J esus Christus
    pro
    nobis: sed
    pro
    nobisefiamdieterlia
    resurrexit.
    Namsi mors
    qttoqueejus pro
    nobisfacta
    est, quanto
    magis ejus
    vita
    pro
    nobisest?
    Qui post
    resurrectio-r
    nem
    accepta
    a Patre omnium
    poteslate, discipulos
    consolatur,
    el
    dicit,
    Eccedataestmihiomnis
    polesias
    incceloel interra
    (Matlh.
    xxvui,
    18)
    : et
    alibi,
    Eun-
    les, inquit,
    inmundum
    universum,prwdicate
    Evange-
    liumotnnicrealurw:
    qui
    crediderilel
    baptizatusfuerif,
    salvus
    eril;qui
    veronon
    crediderit,
    condemnabilur
    (Marc.
    xvi, 1S, 16).
    Post haec
    per qtiadraginta
    diesinterdi-
    scipnlos
    esse
    dignaluscst,
    el immortalismorlatium
    tamennonesl
    aspernatus
    habereconsortium:
    ulique
    ut docendo
    Apostolos
    fideet veritate
    compleret, quse
    adnosillorum
    quoque
    lesiimonio
    pervenirent.
    6. J udiciumexlremum.Confirmatisvcro
    discipulis
    elevatusest in
    ccelum,
    etlarade
    peccatisquara
    etiam
    demortead Patremvictorascendit:
    quod
    manifeste
    1
    Sicrm.Ms.
    Atediti,elipsiusmortis imperiumaccepit.
    (Soixante-neuf.J
    187
    APPENDIX.
    2188
    in
    Evangeliolegimus,
    El Dominus
    quidem
    J esus
    post-
    quam
    locutusest
    eis,
    ascenditin
    cwlum,
    el sedeiadexlris
    Dei
    (Marc.xvi, 19).
    Quosermonenonbumana
    inDeo
    membra
    sigiiificanlur;
    sedbonor
    quo
    ChristumPaler
    suseepit, er.primilur.
    Undeillumdesccnsurutnesse
    credirausadvivoriim
    mortuorumquejudicium
    ,
    non
    jam
    iri infirmilaie
    quam
    liabuit
    d,
    sedin subliinitate
    quani possiciet.
    Qui
    eniinininfirmitalevenitutredi-
    meret,
    in
    poiesiate
    veniurusestnt
    judicet.
    Sic enim
    legiuuis
    in Aetibtis
    Apostolorura
    :
    Cumqiie
    inlueretitur
    incwlmtteunlemilluiit,
    ecceduoviristeterunt
    juxtu
    il-
    losinvestibus
    ulbis;
    qtti
    el dixemnl: Viri
    Gulilcei, quid
    hicstatis
    aspicientes
    incoslum?hicJ esus
    cjiiiassutnplus
    esl avobisin
    cwliini,
    sicveniet
    queiniidmoduiii
    vidistis
    eumeuniemincwlum
    (Act.
    i, 10, 11).
    AdIiunc
    ergo
    adventuiii Domini noslri J esuChrisii
    parali
    simus,
    fraires
    dileclissimi,
    el timeamusneillenosnonlales
    inveniat, quales
    voltiitinvenire:
    qui
    omnia
    pro
    nobis
    est
    passus,
    ul nosinveniret
    tales, quibus
    iion
    suppli-
    cia
    inferret,
    sed
    prseraia
    redderet
    sempiterua.
    Ad
    qu;e
    vosDominusacDetis
    graiiasuaadjuios diguetur
    adducere;
    cui est
    gloria
    insseculasaeculoruni. Amen.
    SERMOCCXXXIX
    ().
    De
    Symbolo,
    m: seude
    Spiritusancto,quodejusdem
    sit
    substanlice
    atque
    deitatis,cujus
    estPateretFilius
    (/>).
    1.
    Sphilus
    sanctus
    probattir
    esseDeus
    ,
    testimo-
    niis
    Cltristi, Petri,
    etPauli. Ordinem
    Symboli,
    fralres
    dilectissimi,
    in
    quo
    lotius lidei nosirccsacramcma
    consistiral,
    nos
    adjuvanle
    Deo
    perseveramus
    absol-
    vere.
    Et, quod
    benevosmeminissearbilror
    ,
    quid
    de
    PalreDeo
    , quid
    etiamdeFilio
    icque
    Dcosenlirede-
    bemus, quantum
    inslniclioni vestrae, utpulo, opus
    esf,
    sufficienleroslendimus: nuiicreslat ut eiiamde
    sancti
    Spiritus
    dcilale dicamus. Ilic eniin est ordo
    Symboli,
    ut
    post
    Patris
    Filiiquepersonara
    sancli
    Spi-
    ritus confessio
    subsequaltir.
    Tunc enim
    prodcst
    in
    Patrcmet Filium
    credidisse,
    cum eliam
    Spiritum
    sanclumeadcmfideivcneralionecrcdideris.Hancsi-
    quidem
    sanclaefidei normam
    ipse
    Dorainusnoster
    J esusCliristus
    instruxit,
    ct nenionisi
    impius
    deeafi-
    dei calliolicse
    reguladubitat, quam
    illedictavit ctti
    fides
    ipsa
    dcbelur.
    Ipse ergo
    Dominusnoster J esus
    Christus, cumjani glorificatus
    resurrexil a
    morluis,
    in coelumascensurusad
    Patrem,
    bx-csacramentafi-
    dei
    discipulis,
    id
    est, Apostolisdereliquit.
    Ail enim:
    Euntes
    baptizate
    otnnes
    gcntes
    intwmine
    Patris,
    el Fi-
    lii,
    et
    Spiritus
    sancli,
    docettleseosservareontnia
    quw-
    cumquemandavi
    vobis
    (Multh.
    xxvm, 19, 20).Rerum
    jpsarum
    diclateffecius
    ,
    ul Inuminuna deitate
    per-
    sonarum
    poientiam
    credamus: et
    quemadmodura
    Pa-
    ler,
    in
    cujusnomiiiebaptizamur,
    Dcus
    est;
    iiaeliam
    Spirilus
    sancfus,
    in
    cujus
    noniine
    baplizamur,
    Deus
    est. De
    quo
    certebeams Petrus
    aposiolus
    absolutis-
    sime
    pronuntiavit,
    dicens adAnauiam
    ,
    Cur lenlavit
    satanascor
    luum,
    menliri le
    Spirilui
    sancto?et
    paulo
    post,
    Nonesmenlitus
    homini,
    sedDeo
    (Acl.v, 3, 4).
    Aperlissimequein Spirituin
    sanclum
    dixerat,
    hunc
    postea
    Deumnorainavit.Et beatus
    apostolus
    Paulus:
    Nemo
    potest
    dicere,
    Dominus
    J esus,nisi
    in
    Spiritu
    sanclo.Divisiones
    gratiarum
    sunl,
    idemautem
    Spirilus;
    etdivisiones ministrationum
    sunl,
    iclemvero
    Dominus;
    el divisiones
    operalionumsunl,
    idemveroDeus
    qui ope-
    ratur omniainomnibus
    (I
    Cor.xu, 5-6).
    Hic
    quoque
    quam
    evidenterVaseleclionis
    , quemSpirituin
    san-
    ctuni
    nominaverat,
    eumdeiriesseDcumdixit ac Do-
    minum
    , operantem
    ex
    propriapoteslalequod
    vull.
    2. iVonest Filio
    minor, cujusoffettsa
    tam
    gravis.
    Qui
    etaPatre
    procedit.
    ilicest
    Spirilns sanclus,
    in
    quempeccareusque
    adeo
    sacrilegumest,
    utnec
    hic,
    necinfuluro
    judicio
    remiliatur. Sicenim
    ipse
    Domi-
    nus nosterJ esusChristusiu
    Evangelioloquitur: Qui-
    1
    Ms.
    rm.,qua
    caruit.
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    194.
    (b)
    In
    Appendice
    uunc
    primum
    collocatur.I.ovanicnses
    dubium,
    Verlinuset
    Vindiugussupposililium
    habuerunt.
    Idemconcionator
    expositionemSymboli superioribus
    ser-
    monibus
    susceptamprosequilur
    etabsolvit.
    cumque
    dixeritverbumcontraFilium
    hominis, remiltelur
    illi; qui
    auiemdixerilcontra
    Spiritumsanctum,
    nonre-
    tnilletur. illi
    neque
    inIwc
    smculo,
    neque
    in
    fuluro(Malth.
    xti, 52).
    llic est
    Spiriiussanctus,quem
    Dominusno-
    sler asccnsurusadPatrem
    discipulis
    suis
    repromiliit,
    dicens: Cumaulemvenerit
    Paraclelus,quemego
    tnit-
    tumvobisa Palre
    spiritumveritalis,qui
    a Palre meo
    proccdil,ipse
    leslimonium
    pcrhibebil
    deme:
    dequo
    su-
    perius
    ait,
    Paruclelusctutem
    Spiritussaticlus, quem
    mit-
    tel Pnterinnomine
    ttteo,
    ipse
    vosdocebitomnia
    (J oan.
    xv, 26; xiv, 20). IpseergoSpiritussauclus, quem
    millil Paier in nomine
    raeo, qui
    exPatre
    procedit,
    oslendiliiruniuscttmPalre ei Filioessesubsianlice.
    5.
    Cujus
    obadvenlttm
    cxpedit
    Clirisli discesstts.Et
    diligcnteratiendiie, quod
    ad
    discipulos
    suos rursus
    idetnDoiniuusait:
    Expedil
    vobisul
    ego
    vadutn:ttamsi
    non
    abiero,
    Paracletusnonvenielad
    vos;
    siautem
    abiero,
    mitlameumadvos
    (Id. xvi, 7).
    Hoc
    quoddicitur,
    mil-
    lam,
    non
    minoreni,quodabsil,
    indicat
    Spirituin
    san-
    cium;
    sed
    simpliciterabsque
    adulalioneunitatemal-
    que
    coneordiamindicat voluntafis. Altenditeautein
    quoddixit, Expedil
    vobisul
    ego
    vadum:namsi non
    abiero,
    Paracletusnonveniel ad vos.
    Quomodoexpe-
    dil
    discipulis
    ut ab illis Christusascendat ad Pa-
    trem
    ,
    si minor est illc
    qui pro
    Cbristo ad disci-
    pulos
    est mitlendus? Sed
    expeditdiscipulis
    ul ab
    eisCbristtis
    ascendat, quiacequalis
    esl Patri el Filio
    Spirilussanctus,qui
    ad
    discipulos
    venturusesse
    pro-
    niillitur.
    Quocl
    autemParacletusdicitur
    Spirilus
    san-
    ctus, proprietasoperaiionisejusexprimilur.Paracle-
    tus cnim
    gracuni
    verbuni
    esl, quod
    latine dicilur
    Consolator.Et bene
    ipsepro
    Clnisto ad
    discipuios
    miltitur,
    ut eosconsoleturinter oiniies
    tribulationes,
    quas
    Christi erant confessione
    passuri.
    Ilis
    crgo,
    fra-
    tres
    dilectissiuii,diviiiarum
    Scripturarumlestimoniis
    inslructi,Spirilura
    sanctuiuesse
    sequalein
    Patri el.Fi-
    lio,
    lotafidei
    perfeciione
    fateamur.
    Qnia
    enimDeum
    Patrem, Deum
    Filiuni,
    Deura
    Spiritum
    sanctumin
    Scripturis
    divinis
    legiraus;quemadmotlum
    non
    possu-
    musdePatriset
    Filii,
    iianecdesancli
    Spirilus
    deitate
    dubitare.
    4. InTrinilaletria
    nomina,tres
    personm,
    deilasuna.
    Absit auteinel
    longe
    acbristianisraenlibtts
    pollula
    gentilis
    erroris
    impietas,
    ut liiuiniuunadeilale
    pcr-
    sonaruracoiifcssionetresdeosvideainurfateri.Absit
    hoc, iuquani,
    et
    piocul
    a
    pioruin
    mentibusexcluda-
    lur. Et nosenim
    juxtasancltc,
    ut
    osteiidinius,Scri-
    plurseauctoritatem,
    nomiiiuni
    taiiluinmodoac
    perso-
    narumdisiinclioneminTrinilate
    facimus;
    deitatcin
    verounam
    indivisibilemconfitemur:
    ipsa
    est inPa-
    tre, ipsa
    in
    Filio, ipsa
    in
    Spiritu
    sancioiraaet
    perfe-
    ctadiviniias.Nou
    ergo
    tres deos
    diciraus, qui
    unam
    diviniialemfalemur.Noncniiii oblili sumusdivinain
    Scripluraindicentera,A(/i, Israel;
    DomittusDeus
    luus,
    Deusunusest
    (Deut.
    vi, 4);
    et
    rursus,
    DominusDeus
    hicest in cwlo
    sursum,
    etinlerra
    deorsttm,
    el nonest
    aliusnisi
    ipse(Id. IV,
    39). Non,
    inquatn,
    obliti
    sumus
    unumDeuni
    esse, querautiqueScriplura
    testanteco-
    giiovimus.
    Sedinter duoserrores et inaxiinos
    hcore-
    licosad(idei verilateiii
    diriginiur,
    ut neccum
    Genti-
    libusnumerumiu deitale
    faciainus,
    neccum
    J udacis
    niysleriuni
    inTrinitate
    negenius:
    sed
    exislcrePalrem,
    exislereFilium,
    existere
    Spirilum
    sanctumin
    perso-
    naruiii
    proprielatecrcdentes,
    unitalemdeitatisinTri-
    niiale
    veneremur;
    id
    est,
    ul ires
    personas,
    P.iiris
    scilicetet Filii et
    Spiriiussancii, unutn esse dica-
    nuisDcum: cui est honoret
    gloria
    in
    ssccttlasscculo-
    rum. Araen.
    SERMO
    CCXL(fl).
    De
    Symbolo iy,(6).
    1.
    Qtiid
    quisqueaposlolus
    de
    Symbotocomposuil.
    (a)Alias,
    inter
    Vignerianos 1,
    in
    parleprimaSupjile-
    menti.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    coltocatur.
    Symboli
    auclo-
    res
    Apostolos
    sic
    1'acit,
    utsuam
    cuiquesenlenliam
    assignet
    concionator
    pro
    nulu.
    Neque
    hasdislrujuendosententias
    consentit
    ipse
    cumsermonis
    subsequentis
    scriptore,
    nisi
    2189
    SERMOCCXLt. 2190
    Remisiioaes
    peccetorumseplem,
    Decimodie
    post
    ascen-
    sionem, discipulisprae
    timoreJ udseorum
    congregaiis,
    Dominus
    promissum
    Paracletummisit; quo
    venieiile
    ut candensferrum
    iiiflanimali,onininmquelinguarum
    periliare;>leii,Symbolumcomposuerunt.
    Pelriis
    dixit,
    Credoin DcumPalrem
    onwipoleutem.
    Ubi dicil Pa-
    irem, intelligiiurFilius, inlelligiturelSpirilus:
    ulrius-
    que
    etenimharumtrimn
    persoiiarura
    subslaniiain-
    separahilis.Omnipolentemdicit, quia
    cumei nibil sit
    impossibile,
    malumnon
    potest; quia
    si
    posset,
    onuii-
    polens
    non essel. Crealoremcoeli ct terrse:
    per
    Pa-
    tremomnia
    significat.
    Andreas
    dixit,
    Et in J esum
    ChristumFilium
    ejus.
    J esus nomen
    proprium
    inter-
    preialur Salvator;
    Chrislus
    appellativum,
    hebraice
    diciiur
    Unctus; ungi
    enim
    Prophetae
    el
    reges
    sole-
    bant. UnicumDominumnostrum. Unicuradicit se-
    cunduni naltiram: Adamet EvaeliamDei filii
    snnl,
    sed
    adoptivi.
    J acobus
    dixit, Qui conceptusestdeSpi-
    ritu sanclo: non
    quodSpiriluspaler ejus fueril;
    sed
    nuod
    per
    adminislrationera
    Spirilnssancti,
    et eoco-
    operanle
    inJ ideMariae
    conceptus
    est. NalusexMaria
    virgine; qusevirgoconcepii,
    et
    virgopeperil, virgo-
    queperraansit.
    J oannes
    dixii,
    PassussubPonlioPi-
    laio: hoc
    dicit,
    neinaliuraChiisluin
    credanras,
    nisi
    in
    illuni,
    qui
    in
    lempore
    Pilati
    passusesl;
    nam
    multi,
    sictit
    ait,
    aniicluisli falso
    dicenl, Ego
    sumCbristus
    (Mcilih.
    xxiv,
    24).
    Crucifixus, niortuus,
    et
    sepullus,
    secundumcariiem: adhocnatus
    estutcruciligcretur,
    adhoccrucifixusut
    moreretur,
    ad hoc mortuusut
    restirgerel,
    adhocresurrexit ul nos
    justificaret.
    Tho-
    mas
    dixil,
    Descendilad inferna: id
    est,
    inauimaco-
    nritante
    divinitalem, corpore
    vero in
    sepulcroquie-
    scente.Terliadieresurrcxita
    morluis;
    utnobisexem-
    plum
    et fidemresurrectionis oslenderet. J acobus
    dixit,
    Asceoditadccelos: in
    ipsa
    carne,
    in
    qua
    nalus
    est ei
    passus,
    in
    ipsa
    resurrexit etvictor coelosascen-
    dit. Sedel addexteramDei Patris
    omnipotentis.
    Dex-
    tera Patris
    prosperitaiem
    vilce
    noslrae;
    sinistraautem
    significatpoenara
    inferni.
    Philippusdixit,
    Indeventu-
    rus est
    judicare
    vivos ct mortuos: in
    quo
    ascendit
    corpore,
    venturusest ad
    judicium, juslos
    a
    peccato-
    ribus
    separabit.
    Banholomaeiis
    dixit,
    Credoin
    Spiri-
    tum
    sanclum,
    a
    quo
    Pater et Filiusinsuo
    opere,
    vel
    incatholicafide
    separari
    nullo modo
    possunt.
    Mat-
    thacus
    dixit,
    SanctamEcclesiamcatholicam: calholi-
    cam,
    id
    est, universalem,
    in
    qua
    tanium
    peccata
    re-
    mitluntur, quce
    omniuinhaerelicorum
    pravitale
    re-
    pulsa,
    abortu solis
    usque
    ad occasumdiffundilur.
    Sanctorumcommunionem:
    quia
    donasancii
    Spirilus
    licetinhacviiadiversasinl iu
    singulis,
    inaelernitate
    tameneruntconimuniain
    universis;
    ul
    quodquisque
    sancforum
    minusliabuil in
    se,
    hoc inalicnavirlute
    participet.
    Siinon
    dixit,
    Remissionem
    peccatorum.
    Septem
    suni reraissiones
    peccatorum
    :
    prima Bapii-
    smi,
    secunda
    pceniteniise,
    tertiadivinse
    pietatis,quana
    venia
    per indulgeniiamiiiiraicorum,qttintaperveram
    cliaritatem,
    sexta
    per eleemosynara,sepliraaperprse-
    dicationem
    qua
    errantes convertuntur. Tliaddcetts
    dixit,
    Carnisresurrectionem: id
    est,
    in
    ipsa
    carnein
    quavivimus,resurgemus;
    non
    sexura,
    sed
    fragilila-
    temmutanles. Tuncsancli
    qui
    nunc habent
    singulas
    stolas,
    id
    cst,
    praimiumvitae,
    luncbinas
    accipient,
    id
    est, corporis
    et animae
    prelium; peccalores
    verodu-
    pliceinpcenainaccipient,
    ut
    quce
    in hacvita
    corjius
    simul ei anima
    promerueruni, parilcr
    in illa
    perci-
    piant.
    Maitbias
    dixil,
    Vilam
    seleriiam;
    qtiam
    nulliis
    finis
    lerminabit,
    iiulltimvitium
    foedabit, agriludo
    nulla
    contrislabit.
    2. Firmilertenenda
    fidesAposlolorum.Apostoli
    ita-
    que
    sancli
    Spiritusigne lanquam
    aurum
    examinati,
    et hactenusselenuisse
    indignati,
    fiduciatiterexierunt
    evangelizare,
    sicut Domirais
    pracceperal,
    omni crea-
    turse
    (Marc.xvi, 15),
    erranies ad
    vilanfrevocare,
    in
    Thoma,
    Thaddaeoet Matthia.DocetChrislumhebraice
    diciunctum: etjncaeteris
    demuraminime
    respondet
    Au-
    guslino.
    credenles
    baptizare.
    Nos
    autem,
    fralres
    charissimi,
    fidemet
    EvangeliumAposlolorumper
    successorcseo-
    rumnobis
    traditum, fideliler, firraiterqne
    leneamus;
    pacturactiara, quod
    cttmDominoin
    Bapfismate
    feci-
    mus,
    iuviolafirai
    custodiamus;
    aut si
    peccando
    cadi-
    nras, pceiiitendo
    cito
    surgere
    studeciiniis: ut securi
    exspecleinus
    advenlumCbristi
    secundum,
    his
    qui
    bona
    egerunl, plusquam
    incor hominis
    possit ascendere,
    desiderabilem;
    illisvero
    qui
    mala
    egerunt,
    formida-
    bilemnimis
    atque
    terribilem.
    SERMOCCXLI
    ().
    De
    Symbolo,
    v
    (/>).
    1.
    Symbolumfidei
    esl
    comprehensio.
    Quaresic di-
    ctutn.
    Quid
    exillo
    apostolusquisquecomposuit.Sym-
    bolum
    quod
    vobistradiluri
    stunus,
    fralres
    charissimi,
    comprehensio
    est lidei nostrae
    atqueperfectio,
    sim-
    plex, breve, plenum;
    ut
    simplicitas
    consulataudien-
    lium
    rusticitati,
    brevilas
    niemoriae,pleniiudo
    doctri-
    nae.
    Quod
    cniiii
    grseceSymbolum
    dicitur,
    latineCol-
    J ationominaiur. Collalio
    ideo, quia
    collatain unum
    catholicsc
    lcgis
    fides
    Symbolicolligiturbrevitate,
    cu-
    jus
    texfuinvobis
    modo,
    Deo
    aiinueiitc,
    dicemus.
    Petrus
    dixit,
    Credo inDeumPalrcm
    oninipotentem.
    J oannes
    dixit,
    Crealoreni coeliet terrae.J acobus
    dixit,
    Credoel inJ esumClirisiumFilium
    ejus
    unicumDo-
    minumnostrum. Andrcas
    dixit, Qui conceptus
    est de
    Spirilusanclo,
    nalnsexMaria
    virgine. Philippusait,
    PassussubPontio
    Pilato,
    crucifixus
    , mortuuset se-
    pultus.
    Thoiitas
    ait,
    Descenditad
    inferna,
    lerliadie
    resurrexit a raortuis. Bariholomseus
    dixit,
    Asccndit
    ad
    ccelos,
    sedet addexteramDei Patris
    omnipolen-
    lis. Malthaeus
    dixit,
    Indeventurus
    judicare
    vivoset
    mortuos. J acobus
    Aljvhcei,
    Credoet in
    Spiriinm
    san-
    ctum,
    sanctaraEcclesiamcalholicam.Simon
    Zelotes,
    Sancloruni
    communionem,
    remissionem
    peccatorum.
    J udas
    J acobi,
    Carnisresurrectionem. Matthiascom-
    plevit,
    Vitamsnternam.Amen.
    2. Verba
    Symboli,
    cwlestiasuntDomini
    sacramenla
    quwgratiam
    innobisservant
    incorruptam.
    Audite
    ergo,
    frafres
    charissitiii,Rederaptoris
    noslri vocem
    per pro-
    phetam
    dicentem:
    Venite,filii,
    audite
    me;
    timorem
    Domini docebovos
    (Psat.
    xxxiu
    , 12).
    Filios
    vocat,
    quos
    in
    gremio
    Ecclesiaecollocat. Nec enim
    potest
    mater
    vocari,
    nisi filios
    procreaverit. Ergo,
    charis-
    simi,
    ad
    perennepraemium
    vosinvitari
    cognoscile,
    qui
    J idelitcrcumDei
    adjutorio
    lavacrum
    aquae
    vila-
    lis
    accepislis;
    vel
    qui exjjetitis
    ul cumad
    sacruni
    fonleni vel veram
    pceniientiamperveneritis, per Spi-
    ritumsanctumsalulariset coelesiisvosuuda
    perfun-
    dat.
    Ideo,cliarissimi,hujusmysterii
    sacramentum
    sic,
    ut fide
    concepimus,
    et corde
    credimus
    ,
    perfectij
    vocibusdeclaremus. Credo in DeumPalremomni
    jKiientem,
    et
    reliqua
    sicut
    supra. Ergo,
    dileclissimis
    liaicverbanon
    humana,
    sedDominisunt ccelesliasa-
    cramenta, quae
    investriscordibus
    ipsius
    raisericordia
    prastanle resideant,
    ut
    gratiam
    Domini
    iricorruplam
    et immaculatain
    usque
    ad(inem
    percipiatis. Repeti-
    mus
    adliuc,
    cbarissimi, Symbolum;
    ul cum
    mysterio
    conveniatTrinilatis.
    5. Personarumdislincla
    proprielas,
    una
    majestas.
    Marim
    virginiiaiemfidesaltingit,
    nonsertno. Credoin
    Deum. Crcdeudumnobis
    est,
    fralres
    charissimi,
    in
    Deuni
    Pairein,
    ilael inJ esuraChristiimFiiium
    ejus.
    Patcr sineFiliocredi non
    poiest: quia
    licetdisiincta
    sit in eis
    personaruni proprielas,
    tamen unaest et
    indiscreia
    majestas.
    Sicut totum
    ergo potuitsemper
    Pater,
    itatotuni
    potesl seraper
    Fiiius.
    Qui conceptus
    (a)Olim,
    de
    Tempore115;
    et
    post,
    in
    Appendice
    42.
    (b)
    Inoerli
    auctoris,quiSymbotumhic,
    utcum
    myste-

    rio,

    ait,
    conveniat
    Trinitatis,tertium
    usquerepetit.
    Qua
    inreconsentientemhabel
    subsequentis
    sermonisscri*
    ptorem;
    sed
    nequaquamAugustinum, qui suo-scripto
    ser-
    mone
    214,
    de
    Symbolo, religioneimpediebalur,quomirius
    Symbolumipsum
    vel semelfitterismandaret.
    SymboU
    sen*
    tenlisenonecedemhic
    semper,
    imo
    paucse
    iisdem
    Apostoli
    t
    tribauntur,quibus
    in
    superiore
    sermone-
    2191
    APPENDIX.
    2192
    est de
    Spiritusancto,
    natus exMaria
    virgine.
    Sacra-
    mentum
    hic
    suscepti corporis
    demonstralur;
    ut
    queni
    ante saeculaPaler
    genuit,
    io fine
    jam
    sseculiMaria
    virgo, Spiritu
    sancto
    inspiranfe, conceperit.
    Et ideo
    de
    ipsa
    Domini Matre
    angelus
    Gabriel dicit :
    Spiri-
    lussanclussuperveniei
    in le
    ,
    etvirlusAltissimiobum-
    brabil libi
    (Luc.
    i, 55).
    Ad
    excipiendum
    enimDomi-
    nicae
    majesiatis
    adventum
    ,
    necesse fuitul humanae
    inlirmitati
    divinumadesset auxilium. Sancla enim
    Mariaut
    virgopeperil,
    ita
    virgo conccpit. Qualiter
    haecaul
    quomodo
    salva
    virginali integritate perfecta
    sint,
    credere
    magisquam
    enarrare
    possnmus.
    Fidei
    in his
    plurimumlicet,
    sermoni
    parum.
    Passus
    ergo
    sub PontioPilalo
    ,
    crucifixus
    ,
    mortuuset
    sepultus.
    Descendit
    ad
    infema,
    tertiadieresurrexit amortuis.
    Ascendit
    ad
    ccelos;
    sedel ad dcxteramDei Patris.
    Sedere ad dexleramPatris
    dicitur,
    non ut dicalur
    major ,
    sedut oslendalur
    aequalis.
    Hcecomniatesli-
    moniasunt Dominieae
    passionis,
    mDoniinuraJ esum
    Christumsicttl vere
    passum,
    et vere moiTunm
    ,
    sic
    vere resurrexisseet
    iriumphasse
    credamus. In
    quo
    nobisChrislusDominus
    reliquit exemplum,
    ut sicut
    eumnon dubilamusnalumet morluum
    ,
    et resurre-
    xisseet vivere: itanos
    quoque
    sicut naios et mor-
    tuosessenovimus
    ,
    sic
    post
    mortemresurrecturos
    ,
    et inaetenraraessevicltirosnoscamus.
    Sequitur,
    Inde
    venturus est
    judicaro
    vivoset morluos.
    i. Sola Ecclesiacatholicasanciacst. Credo et in
    Spiritum
    sanclutn:
    utique
    ut
    aequalis
    credulitasDei
    Patris et Filii et
    Spiritus
    sancti
    sequalem
    ostenderet
    polestaiem.
    Credo sanclamEcclesiamcatholicam.
    Bene
    Symbolum
    Ecclesiamcatholicamnominavitet
    sanctam,
    quia
    multaeecclesisehsereticorum
    sunt;
    sed
    quae
    nonesl
    catholica,
    necsanctadici
    potest.
    Se-
    quitur
    ,
    Sanctorumcommunionem. Credentes
    ergo
    sanciamEcclesiamcatliolicam
    ,
    sanclorumhabentes
    communioneni, quia
    ubi est J idcssancta
    ,
    ibi est et
    sanciaconimunio,
    crederevos
    quoque
    in
    corpore
    re-
    surrectionem
    et rcmissionem
    peccatortimoportet.
    Omnesacramenlum
    Baptismi
    inhoc
    constat,
    ut re-
    surrectionem
    corporum
    et remissionem
    peccatorum
    nobisa Deo
    pracsianda
    credainus.
    Superest
    ut
    cujus
    audistis
    passionem,
    audisiis
    ascensioneni,
    audisiis
    judicium, quotidieexspectelis
    advenlum.
    SERMOCCXLII
    (a).
    De
    Symbolo,
    vi: ad
    Competentes (/>).
    i.
    Symbolum
    breveestel
    diffusum.Qusesovos,
    fra-
    tres charissimi,
    ul nobis reseraniibus
    exposiiionem
    Symboli
    altenlius audialis.
    Quae
    doctritia
    Symboli
    virlus est
    sacramenii,
    illiiminalio
    anirnse, pleniludo
    credentium;
    in
    coquod
    docetur aut discitur el traitas
    Triratatis,
    et Triuiiasdisiiucia
    personis,
    el
    opulentia
    Creaioris, elrcdempiio passionis.
    Hocnexusinlideti-
    tatis absolvitur,
    hocvitae
    januapanditur,
    hoc
    gloria
    confessionis oslendilur.
    Symbolum
    ,
    dilectissimi,
    Lreveest
    verbis,
    sed
    inagntim
    est sacramentis:
    par-
    vumosiendens iiiimiiiiiiionelaiitudinis
    ,
    sed lolum
    coniinens
    corapendio
    brcviiatis.
    Exiguumest,
    ut me-
    moriamnou
    obrual;
    seddiffusuin
    ,
    ut
    intelligenliam
    supercedal
    : coiifirmansoiunes
    perfeciionecrcdendi,
    desiderio
    confitendi,
    iiducia
    resurgendi, Digneergo
    (a)
    Alias, deTempore
    131.
    (*)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.InLovanien-
    siumedilionedubius,
    Verliniaulemel
    viudingi
    sententia
    falsusest.Non
    sapilAugustinuiii,
    nisiin
    conclusione, quae
    ex
    sermone212
    desumpta
    esl. lnctelerisconvenit
    plerumque
    cumEusebianis de symbolosermonibus1 et
    2,
    auctore
    forsitan Fausto
    conscriptis.
    Conlercensuram
    sermonis
    prsecedentis.
    Caeterumis
    ipse
    sermooliminEcclesiaGalli-
    cana
    legebaturCompetenlibus
    in
    u-aditione
    Symboli,
    uli
    liauet ex veluslissinioMissaliGallicano
    cpiodTbomasius
    eaidit,
    ex
    quo
    etnoster EdmundusMarleneillumsuode
    antiquis
    Ecclesice ritibus
    libroprimo,pag.95,inseruit;
    cum
    priusidem,pag.83,observassel,
    inEcclesia
    Gallicaaa,
    ante
    receplum
    iuea ordinemltomanuui usilatuni
    luisse,
    ut
    inter tradendum
    conipetenlibus
    symboium,
    illudter re-
    peteretur.
    et aitentioreset
    ffequentiores,
    et
    pro
    ratione
    tempo-
    ris
    ipsiuspuriores
    adaudiendum
    Symbolumconveni-
    slis.
    Quidquidpraefiguratum
    est in
    Palriarclris,
    quid-
    quid
    nuntialumest in
    Scripturis, quidquidprcrdictum
    esl in
    Prophelis
    vel deDeo
    ingenito,
    vel ex DeoDei
    unigenito,
    vel de
    Spirilusancto, quamvis
    lalenter
    oslensum
    sil,
    vel de
    suscipiendi
    hominis
    sacramento,
    vel demorfeDomini
    resurrectionisquemysterio;
    lo-
    luinhoc
    breviter,
    juxta
    oraculura
    proplieticum,
    Sym-
    boluminseconlinel confitendura.Tenendo
    ergo,
    fra-
    ires
    charissimi,
    collatiouemlidei el
    graliam, profes-
    sionis
    niysierium
    meraoriaecomraendatum
    , jam
    ad
    islius
    Symboli professionis
    sacramentum
    textumque
    veniaraus, quodin
    hunc modum
    incipit.
    2. J udiciasuacredi a nobisvull
    Detis,
    nondiscuii.
    Credo in DeumPatrem
    omnipolenlem,
    creatorem
    cceli et lerrae.EtinJ esumClirisUtmFilium
    ejus
    uni-
    cum
    ,
    Dominumnoslrum:
    qui
    conceptus
    est dc
    Spi-
    ritu
    sancto,
    natusexMaria
    virgine, passus
    subPon-
    tio
    Pilato, crucilixus,
    mortuus
    ,
    et
    sepultus.
    Descen-
    dit ad
    inferna,
    tertiadieresurrexit amortuis.
    Ascen-
    dit ad
    Ctxlos,
    sedet ad
    dexteramDeiPalris
    omnipo-
    tentis: indeventurus
    jutlicare
    viyoset
    morluos.Credo
    in
    Spiritumsanctura,
    sanclamEcclesiam
    calholicam,
    sanctorum
    cohirauiiioiiem,remissionem
    peccatoruro,
    bujus
    carnis
    resurrectionem,
    vitam
    aeternam.
    Amen.
    Repelendus
    est
    nobis, dilectissimi,
    sermo
    Symboli
    hiijus, qualiter
    ea
    quaedicimus,
    vestrissensibusme-
    lius inseramus. Credoin DeumPatrem
    omnipolcn-
    tem,
    crealoremcceli et lerrse. Terlia
    igitur
    vicere-
    petiiur;
    ut ad
    reiiquacapienda
    fideli cursu
    pervenire
    possimus.
    Et
    quia
    lex
    fidei noslraein
    Trinilalecon-
    sistit;
    ut
    ipse
    numerus
    repetilionis
    cum
    signo
    veniat
    Trinitatis,
    tertiaviceordo
    Symboli
    recensendusest.
    Iu
    primis,dilectissimi,qualis
    sermo
    sit,
    in
    capiteSym-
    boli
    diligenleradveriiie,
    et
    quali principio
    inchoetur,
    sollicilius
    perlraciate. Ergo
    in
    primohabet, Credo.
    Vide
    quod
    Dominusnoster nonnos
    jubet disculere
    divina
    judicia,
    sedcredere: necrationem
    requirere,
    sed fidem
    simpliciter
    et
    immobiliter exhibere. In
    DeomPalrem.
    Advcrtile,
    quod
    cumDeiPairisnomen
    in confessione
    conjungit,
    ostendit
    quod
    non ante
    Deusesse
    coeperit,
    et
    posteapater;
    sedsineulloini-
    lioet Deus
    semper
    et
    pater
    est.
    Quia
    ergo semper
    fuil
    pater, semper
    habuil filiumcui
    pater
    est. Omni-
    poteiiiem
    veroideo
    dicit, quiaomnipotensest,
    eique
    niliil
    impossibile
    est
    qui coelum,
    terram
    ,
    mare
    ,
    ho-
    mines, atque
    omniaanimaliael
    reptilia
    non
    aliquo
    ojieris
    actu
    ,
    sedsoloverbi creavit
    imperio.
    Et ideo
    non nobis veniat in
    cogitationem
    quomodo
    hocaut
    iltud
    potuitfieri,
    qtti omnipotenlem
    praecipimur
    con-
    fiteri. Creatoremcceli et lerrae. Ilocait
    quodstipe-
    rius
    dixi, quia
    omniasolaverbi
    polestate
    perfecit.
    3. Pilulicur
    fiat
    menlio.Credoei inJ esum
    Cliristum
    Filiuni
    ejus. Advertite,quodquomodo
    in
    Palrem,
    sic
    el inFilium
    credendumsil. Et
    quia
    cum
    Palresequalis
    est
    maj'estate,
    lantiim
    ipsi quantum
    et Patri honoris
    nosdebere
    novimus,
    et servitutis
    obsequium.
    J esum
    Christuin.J esusSalvator
    interpretatur,
    Chrislusvero
    a chrismatedicitur:
    quia
    sicui
    antiqui reges
    asacer-
    dolibusoleosacro
    perfundebanlur,
    sic
    Dorainusnoster
    J esusChristus
    Spiritus
    sancti
    infusione
    repletus
    est.
    Qui conceplus
    est de
    Spiritu
    sancto. Non
    poterat
    aliunde
    quam
    deDeo
    concipere, quae
    Deummeruit
    procreare.
    Natus ex Maria
    virgine.
    Non
    potuit
    non
    talemhabere
    conceptum,qusevirgo
    erat
    permansura
    post parlum.
    Passusest subPontioPilato. IstePila-
    tus
    judex
    erat inillo
    lempore,
    ab
    imperatoreposilus
    in
    J udtea,
    sub
    quo
    Dominus
    passus
    est:
    cujus
    menlio
    ad
    temporissignificalionem,
    nonad
    personae
    iliius
    pertinel
    dignitatem.
    Crucifixuset
    sepulius.
    Crucem
    illamin
    qua
    ille crucilixusest in
    corpore,
    nos
    gesta-
    mus in fronte.
    Sepultus
    est. Sicul inveritate
    natus,
    itainveritate mortuuset
    sepullus.
    Tertiadieresur-
    rexit. Triduana
    septillurae
    mora evjaenier ostendit
    quod
    dura
    corpus
    in
    sepulcrojacuil,
    animaillade
    inferjiis
    triurapliavit.
    Ascenditadccelos: id
    est,
    con-
    2193 SERMOCCXLIV.
    2194
    flitionem
    naturaenoslrae, quam
    dehominematrena-
    tus
    assumpsit, super
    coalosin dexteram Dei Palris
    collocavit.
    Indeventnrus
    judicare
    vivos et mortuos.
    In
    ipso corpore
    venturus est ad
    judicium,
    iu
    quo
    ascenditadccelum. Christianos
    juclicat
    et
    Paganos,
    juslos
    et
    peccatores,
    fideleset
    impios.
    i. Trinitatis
    confessio
    necessaria.Credoetin
    Spiritum
    sanclum. Adverlite
    quod
    sicutin
    Pairem,
    itaet inFi-
    liumcl
    iiiSpiriiumsanclumsitcredeiidtun.Namquivel
    inuiiamdeTriuitate
    personara
    non
    crediderit,
    indua-
    busilli credidissenon
    proderit.
    SanclamEcclesiamca-
    tholicam.Sciendumest
    quod
    Ecclesiam
    credere,
    non
    tameninEcclesiamcrederedebcamus:
    quia
    Ecclesia
    non esl Deus;
    sed domusDei est. Catholicamdicit
    toto orbe
    diffusam; quia
    diversorum hscrelicorum
    ecclesiaeideocalliolicaenon
    dicunlur, quiaper
    Ioca
    atqueper
    suas
    quasqueprovincias
    continenliir: haec
    veroasolisorlu
    usque
    adoccasumuniusfidei
    splen-
    dorediffunditur. Sanctorumcommunionem: id
    est,
    cumillissanclis
    qui
    inhac
    quamsuscepimus
    fidede-
    functi
    sunt,
    socielaieet
    spei
    communioneleneamur.
    Remissionem
    peccatorum.Oportet
    enimut
    post
    re-
    missionem
    quse
    nobis
    praesiatur
    munere
    Redemploris
    in
    Baptismo,plenae
    credulitalis teneamusaffectum.
    Carnis
    hujus
    resurreclionem. Carnem
    quam
    in hac
    vilasubmortali condiiione
    portamus,
    resurrecturam
    esse
    immorlalem,
    ac ralionerareddituram
    pro
    animae
    consortio credaraus. Vilam aeternam.
    Absque
    ulla
    dubitatione
    fatemur,
    nosvitamaeternamconsecutu-
    ros,
    si hacc
    qucc
    vobis
    exponimus
    sacramentafideliter
    teneatis,
    acbonisactibusconservetis.
    5. Conclusio.Huncbrevemsermonemdeuniverso
    Symbolo
    vobisdebitum
    reddidi,
    elc.
    (a).
    SERMOCCXLIIl
    (/>).
    De
    Symbolo,
    vu
    (c).
    i.
    Ipsequi
    Deus,ipsepaternoster.Oporleialtendere,
    fratrescharissimi,
    quantaDei pietas
    sit
    erga
    humanum
    genus.Omnipotens
    Deuscreator et conditor
    Angelo-
    rumet hominum
    ,
    omnis crealursevisibiliset invisi-
    bilis,
    Patremsevoluit vocari ab
    hominc,
    et
    pro
    (iliis
    habere
    quos
    fecitex limoterrse. Si
    ergo
    credis
    Deo,
    daemonem
    relinqne;
    si Deum
    sequi volueris, quidquid
    Deo non
    jilaceat
    devilare
    procura.
    Gaudeel
    exsulta,
    quia
    unum
    eumdemque
    Deumhabeset
    patrem; ipsum
    cole, ipsumdilige, ipsius
    fac voluniatem. Niliil de
    idolorumcultuvel
    superslitionibusPaganorumcogi-
    tes :
    quia
    Deusest
    omnipotens, qui
    oinnia
    quae
    tibi
    promiliit, potens
    est reddcre.
    2. Marim
    virginilas
    anteet
    post parlum
    undecreda-
    tur. Et inJ esumChristumFilittm
    ej'us
    unicumDomi-
    numnoslrum.Nisienimenmdem
    DeiFilium,
    eumdem-
    que
    Cbristurafiliurahoministota mente
    absque
    ulla
    haesilationecredideris
    alqueconfilearis,
    necPairem
    tibi
    proderit
    confilcri. Crede
    ergo
    FiliumDei
    unige-
    nilurn ab
    ingenito
    Deo
    Patre,
    vilaina
    vila,
    verum
    Deumde Deo
    vero,
    coaelernumet cocssentialem
    ,
    omnipotenlera
    et
    coscqualemper
    omnia
    Palri;
    el ad
    seterna cumeoet cumomnibus sanclis
    ejus gatidia
    mereberis
    pervenire.
    Qui conceptus
    cst de
    Spirilu
    sancto,
    natusexMaria
    virgine.
    Cum
    Spiritum
    sauctum
    ministratoremtantaenativitatisaiidieris
    ,
    nullalenus
    .
    dubiles
    virginempotuisscconcipere.
    Cur noncredis
    eum in utero
    incorruptseVirginispoiuisseligurare,
    quem
    crederedebeshoiniiiemfecissede limolerrae?
    Nec dubites Mariam
    virginem
    mansisse
    posi parlum,
    quia qualiler
    hoc faciumsit,
    nonhumanussermo
    (a)
    conclusioestsermonis212inler
    Augustinianos.
    (/>)Alias,
    de
    Tempore
    125.
    (c)
    ui
    Appendice
    nunc
    prinium
    collocatur.Erat
    apud
    Lo-
    vaniensesdubius,apud
    verlinumautemet
    vindingum
    fal-
    sus.loitio
    quidempluresalloquiturconcionalor,
    utensisthac
    appellatione,quae
    in
    spuriis
    sermoniliussolemniset con-
    sueta
    est,
    ifatrescbarissimi :
    deinceps
    veroadunum
    quempiam
    in
    singulari
    vcrba
    dirigit;
    nec
    Augustinuni
    in
    SvmboloexDlicando iniitalur.
    neque
    sensus
    potest
    comprehendcre
    :
    quoniara
    Deus
    Pater voltiitFiliumsuum
    coscqualem
    sibi
    per
    omnia
    in
    nulloque dissimilem, hutnanain
    pro
    horainibus
    suscipere
    carnem
    ;
    ut
    omnibussibi credentibus
    ejus-
    queobsequenlibus
    volunlati aeternamvitam
    largire-
    tur et
    gloriam;
    ut
    horainemad
    imaginem
    Dei
    factum,
    et
    per
    invidiam
    deceptumdiaboli, atque
    a
    regno
    expulsumaeterno, per
    unicumFiliumsuuni carnem
    assumendoethumanam
    iiaturam
    suscipiendo
    erueret
    a
    diabolo,
    et
    regno
    restitueretaelerno.
    3.
    Quidquidinfirmitaiis
    inChrislo
    , propter nos;
    quidquidglorimest,
    proprimpolcsiatis. Qui passus
    est sub
    Poniio
    Pilato, crucifixus,mortuus,
    el
    sepul-
    ttis.
    Qui propter
    lehumanaecarnis
    accepitcorruptio-
    nem, ipsepro
    tua
    redemptione
    etsalutein
    hnmanitate
    quamaccepit,
    crucis
    pertulitpassionem
    :
    quiapassio
    illiusnostraest vita
    ,
    morsilliusest liberationostra.
    Tertiadieresurrexita mortuis. Si tetriduanaDomini
    septillura
    conlurbat,
    resurrectio
    gloriosa
    confirmet.
    Quidquid
    enim
    infirmilatisaudis in
    Chrislo,
    nostrae
    hoc
    necessitaiis,
    nostrae
    redempfionis
    est
    causa;
    quidquidgloriae,ejus
    est
    propriaepotestatis. Qui
    ideo
    morluus
    est,
    ut nos
    revivisceret;
    ideo
    resurrexit,
    ut
    nosadvitam
    resusciiaret aeteriiam.Ascenditadcce-
    lum
    ,
    sedet addexteramDci Patris
    omnipotentis.
    Si
    tibi
    magnum
    et
    preiiosiimvidetur, quodpro
    teFilitis
    Dei
    pepettdit
    in
    cruce, illudque
    sublime
    quod
    ascen-
    dit incceluin
    ;
    illudleniulto
    raagis stupereoportet,
    quodpro
    temortuus est ct
    sepullus; quia
    ad hoc
    descendit,
    ut ea
    qu;c
    huraante
    disjilicent
    infirmiiati
    pro
    tuasalute
    sufferret,
    et leadaeiernamet ad coe-
    lestem
    gloriam
    secum
    perduceret.
    Inde venlurus est
    j'udicare
    vivoset monuos.
    Ipse qui
    ab
    itiiquis
    et im-
    piis judicatus
    est ad
    mortem,
    ipse
    omnes bonos et
    juslosjudicaturus
    est ad
    gloriam, omnesqueimpios
    detrusurusad
    jicenam.
    4. Resurrcctionis
    fides
    ad sululemnecessaria.Et in
    Spiritum
    sanctum. Sicut credidisti DeumPalrem
    omnipotenlem,
    et Filium
    ejusunigetiitum, pari
    fide
    et veneraiionecrede
    Spiritum
    sanctumuirani Deum.
    esse,
    Patri
    filioquecoacqualem
    iu
    oninibus,
    innullo-
    que
    dissimilem.SancfaraEcclesiani
    calholicam,
    san-
    ctorumconiraunionem
    , remissionera
    peccaiorum.
    Iu
    qna
    omnis
    qui
    renatusfuerit ex
    aqua
    et
    Spiritu
    san-
    cto,
    aeiemani omniura
    percipict indulgenliampecca-
    torum
    ;
    exlra
    qtiam
    omues
    iniqui
    et
    impii
    ad
    supplicia
    deputanlur
    aeterna. Carnis
    restirreciionemet vitam
    aeternani.
    Qudd
    inChrisii
    gloriosa
    resiirreclioneau-
    disli
    conipieliim, boc in le omninoinfnturo
    judicio
    credeesse
    complendum;
    ut carnisliucresurrectio le
    rcparet
    in cciernum.Nisi enim
    credideris,
    reparan-
    dumteesse
    post
    moricm
    ,
    ad
    prseinium
    vilaeaeler-
    nce
    pervenire
    non
    poicris
    : si autem
    credideris,
    xiernis
    gaudiis insereris;
    per
    ChristumDomimrai
    nostrumvivciiteract
    regnantcm
    curaPatre et
    Spiritu
    sancionirac et
    sempcr,
    et inomncsseteriiilatessce-
    culorumsaeculi.,Ameii.
    SERMOCCXLIV
    ().
    De
    syniboli
    fideetbonismoribus
    (b).
    1. Beala
    Virgoabsque
    macttla
    peccaii
    perduravit.
    Rogo
    et admoneo
    vos,
    fratres
    charissimi,
    ul
    quicum-
    que
    vult salvus
    esse,
    fiderarectani accatholicamdi-
    scat,
    firmilcr
    teneat,
    inviolaiamqtie
    conservet. Ila
    crgooporlct
    unicuiqueobservare,
    ul credat
    Palrem,
    crcdat
    Filium,
    credat
    Spirifum
    sanctum. Deus
    Pater,
    DettsFilius,
    Dettset
    Spiritussancius;
    sedtamennon
    trcs
    dii,
    sed tinusDeus.
    Qttalis
    P.ater,
    lalis
    Filius,
    laliset
    Spiriltis
    sanctus. Attamcncredat
    unusquisque
    ftdelis
    quod
    Filius
    sequalis
    esl Palri secundtimdivi-
    nitatem,
    ct minor est
    Patre seciradumhumanitalem
    (a)Alias,
    de
    Tcmpore19u.
    (b)inAppcndieonuncprimumcollocatur. Dubitareetiam
    deistoiicebat
    per
    Lovauicnses :
    spurium
    liaberi
    voluerun
    Verlinusct
    vindiugus.
    ccesaiitini revera
    sapit,
    non
    Augusti-
    num.
    2195
    APPENDIX.
    219
    carnis,
    quam
    denostro
    asstimpsit; Spiritus
    verosari-
    i
    ctus ab
    utroqueprocedens.
    Credile
    ergo, charissimi,
    ihDeumPatrem
    omnipoleiilem,
    credileet inJ esum
    Christura Filium
    ejns
    unicumDominumnoslrum.
    Credile eum
    conceptum
    esse de
    Spiritu sancto,
    et
    natumex Maria
    virgine, quaevirgo
    ante
    parlum,
    et
    virgopost partumsemper fuil,
    el
    absqueconlagione
    vel macula
    peccati perduravit.
    Crediteeum
    pro
    no-
    stris
    peccatispassum
    subPontioPilato,
    credilecru-
    cifixum,
    credilemorluumet
    sepultum';
    credile
    eum
    adinfernadescendisse,
    diabolum
    obligasse,
    etanimas
    sanctorum, quse
    subcustodia
    deiinebantur,liberasse,
    secumque
    adccelesiem
    patriamperduxisse.
    Credite
    eumtertiadieamortuisresurrexisse,
    etnobisexem-
    plum
    resurreclionisostendisse. Crediteeurainccelis
    cum
    carne,
    quam
    denosfro
    assumpsit,
    ascendisse.
    Credite
    quod
    in dexterasedet Palris : credite
    quod
    ventunis sit
    judicare
    vivos et morttios. Credite in
    Spiiitum
    sanclum,
    creditesanctamEcclesiamcalho-
    J icam,
    crediteSanctorum
    communionera,
    creditecar-
    nisresurrectionem,
    crediteremissionem
    peccatorum,
    credileetvitamaeternara.
    2. Humilitasmultorutnest
    fucala.
    Quid
    Chrislus
    pro
    nobis
    egil.Igiiur
    si
    quis
    vull
    discipulus
    Christi
    esse,
    roandalasua
    cuslodlat,
    humilitatem
    discat,
    ut
    ipse
    ail:
    Disciteame
    quia
    milis sumet humitiscorde
    (Mallh.
    xi,
    2!V).
    Deumcorde
    roget; quia
    mulli sunt
    qui
    foris
    videntur se
    humiliare,
    inlusautem
    pleni
    sunt tranore
    superbiae.
    Cbristus
    pro
    nobishurailiavil
    se,
    formam
    servi
    accepit,
    obediensPatri
    usque
    ad
    mortem,
    mor-
    temautemcrucis
    (Pliilip.
    n, 7,
    8),
    Pro
    nbbis, fralres,
    ut
    peccala
    nostra
    deleret,
    carnemhumanamassum-
    psit,
    natusest ex
    Virginc,posilus
    in
    praesepio,pannis
    involutus,
    aJ udaeis
    reprobatus,
    ab
    ipsispersecutus,
    comprehensus,
    et
    flagellatus,sputissordidaius, S|ii-
    nis coronalus,
    clavis
    transfixus,
    lancea
    perforatus,
    cruci
    appensus,
    aceio cum felle
    polatus,
    et inter
    iniquosreputatus.
    Et haec
    omnia,
    fratres
    cliarissimi,
    sustinuil,
    ut nos de faucibusinferni liberaret.
    Ergo,
    fratres
    charissimi,
    dumlania et talia Dominus
    pro
    nobissuslinuil,
    si adeumvolumus
    pervenire,
    vesti-
    giaejus
    debemus
    sequi,
    ct
    cxempla
    sanclorumimi-
    tari, Dominusin
    Evangeliodicit,
    Si
    quis
    vult
    post
    me
    venire, abnegetsemetipsum,
    el tollal crucem
    suam,
    et
    sequalur
    me
    (Luc.
    ix, 23)
    : et alibi
    dicit, Vacle,
    vende
    omnia
    qum
    hubes,
    etda
    puuperibus;
    et
    veni,
    sequere
    me
    tMallh.
    xix, 21).
    Sancli
    martyres,
    fratres
    charissimi,
    ilirisli
    vestigia
    seculi
    sunt,
    etcalicem
    passionis,quem
    ipse bibit,
    biberunt. Petrus
    apostolus pro
    nomine
    Christi crucilixusest,
    Paulus
    decollalus,
    Stephaiius
    lapidatus,
    el
    reliqui quamplurespro
    nomine
    ipsius
    sic
    passi
    sunt.
    3.
    Quid
    vicissim
    agere
    debemus.
    Ergo, fralres,
    cru-
    cifigile
    et moriificaiemembravesira
    quse
    srait
    super
    terram;
    ut
    possitisplaeere
    illi
    qui
    vos creavii.
    Qui
    fuit
    superbus,
    sii
    humilis; qui
    fuil
    incredulus,
    sit fi-
    delis
    ;
    qui
    fuit
    luxuriosus,
    sit
    castus; qui
    fuit
    lalro,
    sit
    idoneus; qtti
    fuit
    ebriosus,
    sit sobrius:
    qui
    fuit
    somnolentus,
    sil
    vigil; qui
    fuil
    avarus,
    sit
    largus; qui
    fuit
    bilinguis,
    sit
    boniloquus; qui
    fuit detractor aut
    invidiosus,
    sit
    purus
    et
    benignus; qui aliquando
    ad
    ecclesiamtarde
    veniebat,
    modo
    freqiieniius
    ad eam
    currat.
    Eteemosynarumcopia unusquisque
    seredi-
    mal; quia
    sicul
    aquaexslinguilignem
    ,
    iia
    eleemosyna
    peccalum(Eccli.m,33).
    Decimasannis
    singulisdeomni
    ffuctu
    quod colligitis
    Ecclesiiset
    pauperibuserogaie.
    J ejuniumamate,
    voracitalem
    elcrapulam
    vinideviiale.
    Esurienles
    pascile,
    sitientes
    polate,
    nudos
    vestite,
    et
    qui posili
    sunl incarcere
    requirite.
    Infirmos
    visitaie,
    hospiles
    in domosvestras
    colligite,
    et
    pedes
    eorum
    lavate,
    linteo
    extergile,
    ore
    exosculamini,
    et lecta
    ipsorumpraeparale.
    Nullushomicidium
    faciai,
    non
    ftirtum,
    non adulteriuni,
    non
    perjurium,
    nonfalsum
    lestimoniumdicat. Honoret
    patrem
    et
    matrem,
    ut sit
    longsevussuper
    terram.
    Diligat
    Deum
    plusqtiamse,
    amet
    proximum
    sicut
    semelipsum.Quicumque
    deliis
    supradiclis
    commisit,
    cito
    emendet; confessioneoa
    donet,
    veram
    ptftniteritiara
    agat,
    et remittentur ei
    peccata
    sua. Si ha;c
    quaesuggessi, fraires,
    implere
    volueritis
    , remissionem
    peccatorum
    promerebimini,
    et vitam
    aeternam
    consequemini; praeslanle
    Domino
    nostroJ esu
    Chrislo, qui
    vivitet
    regnatin
    saeculasa>
    culorum. Amen.
    SERMO
    CCXLV
    (a).
    De
    mysteno
    Trinilatis
    etlncarnationis, i(b).
    1. Tres
    personm
    Trinitatisunumsunl.
    Legimus
    san-
    ctura
    Moysenpopttlo
    Dei
    prcecepladantera,
    ubi
    dixit,
    Audi, Israel;
    DominusDeus
    tuus,
    Deusumisesl
    (Deul.
    vi, i).
    Non
    potest
    esse
    major,
    non
    poiestesseminor,
    non
    potest
    numerari^
    dicenle David
    jiropheta,
    il/a*
    gnus
    Dominus
    nosler,
    el
    magna
    virlus
    ejus,
    et
    sapientim
    ejus
    nonest nutnertis
    (Psal. CXLVI,
    5). Optime
    noslis
    ista,
    fratres
    charissimi, qui
    cordeforliter lenelisca-
    iholicam
    veritatem:
    auditetamen
    breviterquod,adju-
    vante
    Domino,projiosui
    explanandum.
    Deusunusest
    Pater, Deusunus est
    Filins,
    Dcusunusest
    Spirifus
    sanctus;
    nonires
    dii,
    scdunusest Deus: tresinvo-
    cabulis,
    unusindeiiate
    sttbstanlice.
    2. Adsolum
    tamenChristiim
    pertinel
    caro. Itlustra-
    tur
    exemplis, anitnm,
    solisetciiharw. Sed dicit mihi
    hsereticus:
    Ergo
    si unum
    sunt,
    omnessuntincarna-
    ti.Non. Adsolum
    Christuniperiinelcaro.Nempealiud
    est
    anima,
    aliudest falio: etlameninanima
    estratio,
    et unaest aniraa. Sedaliudaniraa
    agit,
    aliudralio :
    aiiima
    vivil,
    ralio
    sapil;
    etadaniraam
    pertinetvita,
    et
    adratiqnempertinel sapientia.Etcum
    raiumsint,
    ani-
    masola
    suscipitvitam,
    ratiosola
    suscipilsapientiam
    :
    ettamennecanimasine
    ratiorte,
    necraliosineanima.
    Sicet Paier el
    Filius, licet untrai sint et unusDeus
    sit,
    adChristumsolum
    pertinet
    caro : sicutadsolara
    ralioriem
    pertinet sapientia, licet nonrecedatabani-
    ma. Ecce iterum aliud. In solecalor et
    splendor
    in
    unoradiosunt: sed calor
    exsiccat,
    splendor
    illumi-
    nat;
    aliud
    suscipitcalor,
    aliud
    splendor.
    Et licetcalor
    et
    splendor
    ab
    invicemnon
    queantseparari, suscipit
    splendor
    illuminalionem
    ,
    non
    fervorem; suscipit
    calor
    fervorem,
    non iJ lumiiiaiionem.Aliud
    simul,
    alind
    singularesagunt;
    et lamenabinvicemnonse-
    paranlnr.
    Sicet Filius
    suscepit
    carnem
    ;
    et nondese-
    rnit
    Patrem,
    necsedivisitaPatre.
    Suscepit,inquam,
    Filiuscarnerain
    proprietate
    :
    sed tamenet Pater et
    Spiritus
    sanctusnon defnit
    majestaie.
    In
    divinitate
    sequatitas,
    incamesolaFilii
    proprietas
    : nonautera
    abeoPatris
    autSpirilussancli
    reccssit
    aliquando
    divi-
    nitas. Cum
    ergo
    unasit
    deilas, unasil
    divinilas,imple-
    vit
    quidem
    carnemCbrislietPateret
    Spirilus
    sanctus;
    sed
    majestate, non
    susceptione.
    Vis
    scirequia
    cumeo
    fuitel Pater? Non
    sum,
    inquit
    Dominus
    Gbrisius,
    so-
    lus;
    sedPater mecutnest
    (J oan. xvi,
    52).
    Audi et de
    Spiritusancto,quia
    cumeo erat :
    evangelista
    refert
    quia
    J esus
    plenusSpirilu
    stmclo
    regressus
    est abJ or-
    dane
    (Luc.iv,
    1).
    Ecce
    quomodo
    solusJ esusChrislus
    suscepitcarneni;
    et tamenet Pater el
    Spiritus
    san-
    ctusnondefuit
    majestate.
    Si ccelumet terram
    implet
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    3.
    (b)
    m
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.Duliiuserat
    Lovauiensibus,
    falsusVerlinoet
    vindingo.
    InCorbeieusi eo-
    dicesic
    incipit:
    ExhortalurnosDominus noster
    pariter
    et
    admonet
    dicensiAudi,israel;
    Dominus Deus
    tttus,Dctts
    '

    unusest.Deushicnon
    potestcestimari,
    non
    potest
    mino-

    rari,
    uon
    potest
    numerari,
    dicente
    prophelaDavid,
    iia-

    gnus
    Dominus,elc.prsetereamulto
    [.<rolixior
    sermoest:
    nam
    postverba,

    ligoiinterpositionesociavit,subsequi-
    tur eodemstilo
    disputatio
    ineos
    qui
    dicuntnou
    [icsse
    "
    fieri ut
    Christus
    desanctaMaria
    nasceretur;assereates,
    cumsint
    inimundi,quodpars
    illa
    corporis
    fuerit lur-
    '

    pis,
    etc.Deindeconcionaloreos
    aggredilur,

    qui
    di-
    '
    eunt
    quia
    sanctaliariahabuerilfiliosex
    J osephpostpar-
    i
    tum. Ubiiuteralia
    dispulaudodicit,
    Maria
    sancta,
    hte-

    retice,
    niater esse
    potuit,
    mulieressenon
    poluit.

    Quod
    in
    Auguslini
    doctrinanop.bene
    quadratApostolo
    di-
    centi,
    Galat.
    i, MisitDeusFiliumsuum
    faclumexmuliere.
    Prseterimus
    alia, quco
    hic observareest ab
    Augustino
    alieaa.
    2197
    SERViOCCXLVl.
    2198
    Pater,impletetSpiriliis
    sanclustcarnemChristi dese-
    rerenon
    potuerimt,quandoin
    divinitalisunitatemanse-
    runt. Adliuccitharani
    respice.
    Utmusicummelossonis
    dulcihus
    reddat,
    tria
    pariter
    adesse
    videntur, ars,
    manuset chorda: el tamenunus sonus
    audiiur;
    ars
    dictat,
    manus
    tangit,
    resonatchorda. Tria
    pariter ope-
    ranttir;
    sedsolachorda
    personatquod
    auditur : nec
    ars nec manus sonuni reddunt,
    sedea cumehorda
    pariter operantur.
    Sicnec Pater nec
    Spiritus
    sanctus
    susceperunt
    carnem;
    el lamencumFilio
    pariter ope-
    rantur. Sonumsola chorda
    exculit;
    carnem solus
    Chrislus
    suscepit. Operalio
    in iribus conslat : sed
    quomodo
    adsolam
    perlinet
    chordamsoni
    redditio,
    sic
    perlinet
    adsoluinClirislumcarnishumancc
    susceplio.
    3. J udmus
    evhtcilur, Virginempotuisseparere.
    E
    contra
    J udaeus,
    Conlranaturam,
    inquit, parerevirgo
    non
    potuit:
    et detestandusManichaeus,
    Si caro
    erat,
    virgo
    essenon
    potuit;
    si
    virgo pepcrit, phanlasma
    fuit.
    Ulrisquerespondendum
    est. Proferodehistoria
    Veleris Teslamenti necessarium
    exemplum
    conira
    J udseum,quod
    modosonuit inauribusnoslrismani-
    festissimamverilatem. Dominus
    Moysi
    sanclo
    prsece
    pit,
    de
    singulis
    tribus
    virgas
    afferri. Allatsesunt duo-
    decim
    virgae,
    inter
    quas
    etiamunaerai
    quce
    Aaron
    fuerat sacerdofis :
    positae
    sunt a sancto
    Moyse
    in
    tabernaculotesliraonii.
    Virga
    autemAaron
    post
    al-
    terum diem invenitur subito
    produxisse
    fiores et
    frondes,
    et
    peperisse
    nuces
    (Num.
    xvn,
    6-8).
    Delectat
    hoc
    mysterium
    cum Charitate vestra conlra
    perfi-
    diamJ udaicam
    commiscere,
    ubi maxime
    figura
    inter-
    venitsacramenli.
    Virga
    ecce
    prolulit quod
    anlenoir
    habuit,
    nonradicata
    plantalione,
    nondefossa
    sarculo,
    nonauimata
    succo,
    nonfecundataseminario: el ta-
    mencumillicdeessentuniversa
    juranaturae, proiulit
    virga quod
    nec semine
    suggcri potuil,
    nec radice.
    Virgaergo potuit
    conlra naturam nuces educere:
    virgo
    non
    potuit
    conlranaturae
    jura
    DeiFilium
    gene-
    rare? Dicat
    igilur
    mihi J udacus
    incredulus, qticmad-
    modumarida
    virga
    floruitet fronduitel nuces
    protu-
    lit;
    ct
    cgo
    dicamilli
    quemadmodumvirgoconceperit
    etpepererit.
    Sed
    profecto
    J udsensnec
    conceplumpo-
    teril
    virgaeexplicare,
    nec
    virginispartum.
    Veniat ad
    ecclesiam
    , exponaiur illi;
    ut
    agnoscat
    verirai ordi-
    nemofliciinaluralis.
    Virgoperegittemporapariendi:
    virga
    autemnonhabnit
    temporagerminandi. (Virgo
    habuit
    temporapariendi; virga
    auteni aliodie
    quod
    naluranonhabuit
    prolulit.)
    lllaeuiindccursisnovem
    mensibus
    peperit; virga
    aliadie
    quod
    naiuranonha-
    buit
    germinavii. Virginem,
    dicii
    J udieus, parere
    na-
    tura non
    patilur.
    Deusenini
    qui
    inNumerismirabile
    sigmim
    ostendit contra
    naturam,
    ut asina
    loqueretur
    (Id. xxn, 28), ipse
    nhrabiliusfacere
    voluil,
    ut Chri-
    stus de
    virgine
    nasceretur.
    i.
    Virginisparlus
    conlraManicliwumsimilitudine
    monstrattir.AudialetversulusilleManichseusaliudsa-
    cramenlum.Solisradius
    specularpenetrat,
    etsolidita-"
    lem
    ejus
    insensibilisublilitate
    pertrajicil
    :ettalisvidetur
    intrinsecus, qualis
    exstat extrinsecus.
    Itaque,fratres,
    neccum
    ingreditur
    violat,
    neccuin
    egrediturdissipat;
    quia
    ad
    ingressum
    et
    egrcssumejusspecularintegrum
    perscverat. Specular ergo
    non
    rumpit
    radius solis:
    integritatem Virginisingressus
    aut
    cgressus
    vitiare
    potuit
    deitatis?Sed
    qtiid
    ulteriusimmoror?
    5.
    Virga
    Aaron
    Deiparamfiguravit,
    el nuces ex
    ex ea orlmSalvaloremnostrum. Audiat Clnislianus
    quod
    nonvult audireJ udseusaut
    Manichteus;
    ut hic
    proliciat
    infide
    redemptus,
    illeaut illedeiiciatindu-
    raius.
    Virgailla,
    unde
    agebamus,
    Aaron
    virgo
    Maria
    fuit, quae
    nobisChrislumverumsacerdotem
    concepit
    et
    peperit,
    de
    quomodo
    David
    cecinit,
    Tuessacerdos
    inwternumsecundumordinemMelchisedech:
    superiori
    naraque
    versu
    jamdixerat, Virgam
    virtutistuwemiltet
    DominusexSion
    (Psul.
    cix, 4,
    2).
    Etlsaias
    propheta
    apertius
    Mariamsanctam
    designat,
    dicens : Exiel
    virga
    deradice
    J esse,
    et
    flos
    deradice
    ejusascendet,
    et
    requiescel super
    eum
    spiritus
    Domini,sphilussapicnlim
    el inlelleclus
    (Isai. xt,
    1
    ,
    2). Quodergo
    haec
    virga
    nuces
    produxit, imago
    Dominici
    corporis
    fuit.
    Ntnc
    enim irinamhabet in suo
    corpore
    substanliaeunio-
    nem, coiiura,
    tesiamet iracleiim. Incorio
    caro, in
    teslaossa
    ,
    iniracleoinlerior anima
    comparatur.
    In
    corionuciscamcm
    signilicat
    Salvatoris
    , quae
    habuit
    inse
    asperilatem
    vel amarftudinem
    passionis.
    Innu-
    cleo interiorem dectarat dulcedinem
    deitatis,
    quae
    tribuit
    pastum,
    et Iuminissubminislrat officium.In
    testa, lignum
    interserens
    crucis, quod
    non
    discrevit
    id
    quod
    foriset intus
    fuit,
    sed
    quae
    lerrenaet ccele-
    stia fueruntmedialoris
    ligni inlerposiiionesociavit,
    dicentebeato
    Apostolo, Quiaipseper sanguinem
    cru-
    cis sttm
    pacificavil
    omnia
    qum
    incwlis
    sunt,
    et
    quw
    i
    lerris
    (Coloss.i, 20)
    :
    qui
    vivil cumPatre inunitate
    Spiritus
    sancli Deusinsseculasccculorum.Amen.
    SERMOCCXLVI
    (a).
    De
    mysterio
    Trinitatiset
    Incarnationis,
    n
    (6).
    1.
    Objiciunt
    Ariatti de
    Sapieniia
    diclutn
    ,
    Dominus
    creavit
    me,
    etc.
    Bespondelurprimo,
    idde
    sapienlia
    Sa~
    lotnoni dala
    posseinlelligi
    : secundo
    ,
    dttas esseitt
    Chrisio
    naluras,
    uniias
    quidem,
    sednon
    confusas.
    Acce-
    pimus, fratres,
    vcrba Dominidicenlis ad
    discipulos
    siios,
    Nonlurbeiurcorvestrum
    (J oan. xiv, 1),
    etc.
    (c).
    Quis
    nonsic
    diligatCbristura,
    ul et suamnaturam
    jaiu
    immortalem
    graluletur
    in
    Chrislo, atque
    idse
    speret
    fulurumesse
    per
    Christum?
    Objiciunt
    nobis
    Ariani,
    crealuram Dei Filium asserenles :
    Quid
    est
    quod
    Salomonadhocex
    persona
    Cbristi consentit et
    dicit,
    Dominuscreavit raein
    principio
    viarurasuaruinin

    opera
    sua
    ; an.le
    s;cculumfundavil ineinitio
    prius-

    quara
    lerram
    faceret, priusquamprodirent
    fontes

    aquarum,priusquam
    montessfabilirentur:anle om-
    nes autemcolles
    genuit
    me >
    (Prov. vm,
    22-25)?
    Advcrsus
    quos
    ita
    respondemus:
    Mulli
    quidem
    doclis-
    simi
    viri,
    hoc ex
    persona
    iltius
    sapienlise
    dictura
    asserunt, quam
    Saloinonad
    judicandumregendumque
    pqpulumacceperat.
    Sed
    quia
    vosaninio
    perlinaci
    hoca
    nobisexClirisii
    persona
    dictura
    exigiiis,nonreluciamur,
    nequerenilimur;
    sed
    ipsius
    veritatisauxilio
    roborati,
    ubicumque
    duxeritis
    sequimur.
    Primo
    quidem,
    ut
    superius
    diximus
    ,
    licet unam
    personam
    in Cbristo
    credamus;
    duas tamen
    substantias,
    id
    est,
    naliiras
    essefatemur
    ,
    divinitatis scilicetet
    humanitatis,
    as-
    sumptricis
    et
    assumptae,
    creatricis et creatce:
    quse
    taniensubsianticenon strat
    confusae,
    sed
    unitce,atque
    in una
    eademquepersona inseparabiles,
    et in sua
    semper proprieiale
    nianeiites.
    Quapropterunicuique
    subslanlite
    propriautit|ueapiandasunt,
    id
    esl,
    infir-
    mitates
    hiraianitati, qnce
    creaia
    est;
    signa
    vero vel
    mirabilia
    divinitati, qute
    creavit. Intantum enimhse
    dusenaturaesibimet mriicesunt
    atqueconjunctae,
    ut
    idein
    atque
    idemChristusDeuset homo
    aliquando
    res
    aut
    agat
    aut
    Ioqualurhumanas, aliquando
    verodivi-
    nas: sicut est illud
    quod
    dormit in
    navi,
    et
    imperat
    veniis et
    raari;
    aut
    quodesurierit,
    et
    quodquinque
    milliahominumde
    quinquepanibus
    et duobus
    pisci-
    bus
    saturaverit; postremo, quod moritur,
    et
    quod
    Lazarum
    qualriduanum
    auctorilale diviua
    jubeat
    a
    mortuisrevocari.
    2. Ralionehumanwnaturmsecrealumdicil.Ralione
    aulemdivinmante omnemcrealuram.Ex
    quo
    mirari
    non
    debes,
    si Chrislus de humaniiate sua
    dixerit,
    Dominuscreaviltneinilioviarumsuarumin
    opera
    sua:
    quiasubscquens
    dictuni, quid
    divinitali
    conveniebat,
    priori prsemisso
    oslendil
    dicens,
    Ante saeculum
    fundavit me initio
    priusquam
    terram
    faceret,
    et

    priusquamabyssos
    faceret, priusquamprodirent
    fontes
    aquaruin, priusquam
    montesstabilirentnr :
    ante omnes aulem colles
    genuit
    me. >Hoc est
    dicere,Licet
    creaverit me
    Deus,
    ul iniliumviarumat-
    (a) olim,
    de verbisDomini
    58;
    et
    post,
    in
    Appen-
    dice8.
    (f>)
    Prior
    pars
    est
    Augustini
    Tractatus78inJ oannisEvan-
    gelium.
    Posteriorabislis
    verbis,Objiciunt
    nobis
    Anani,
    estincerti auctoris.
    (c)
    Hic
    omiss^t
    sunt,quaejam
    habesinTractalu78iuJ oao*
    jiem.
    2199 APPENDIX.
    2200
    que operurnejiisper Evangelium
    demonslrarem;
    sed
    ante
    swculum.idest,
    ante inilium
    , antequamcoelum,
    vel
    terra, vel
    temporafierent, genuit
    me: hoc
    est,
    ut
    sine
    lempore
    ,
    et sine initio seaPaire
    genitura
    de-
    monstraret. Namut tolum breviler
    comprehendam,
    ChristusFiliits
    Dei,
    Deuset
    homo,
    seciradumdivini
    talem ante
    tempora,
    sine initio
    ,
    inenarrabiliter a
    Palrc
    genitus
    est,
    sicut Isaiasdicit,
    Gencrationem
    ejus
    quis
    enarrabil
    (tsai. LIH,8)?
    Novissimoautem
    tempore
    secnndumhumanitatemcreatus est. Adveniensenim
    divinitas in uterum
    virginis
    Mariae,
    auctorilale illa
    qua
    in
    paradiso
    Adamdelimo
    formavil,
    earnemsibi
    ex substantia
    ipsius
    Mariaefabricavit :
    quam pro
    sa-
    lule nostra
    suscipiens,
    et sibi coadunans natus est
    Deuset homo.
    Qtiamgenerationem
    Maiihseusenarrat
    dicens,
    Christiautem
    generaliosiceral(Malth.
    i, 18),etc.
    3.
    Roganl,
    Genilusestditm
    eral,
    aul dumnoneral ?
    Declaratur
    quodsemper
    Patri
    coexislit,
    et
    quatenus
    a
    Palre
    distinguatur.
    Iiemsolent adversumnos
    lrajus-
    modi venenatum
    componere
    syllogismum,
    dicenles :
    Si coaeternumPatri credilis
    Filium, dicite, qucesu-
    mus,
    dumesset
    genitus est,
    an dnmnonessel? Si
    dum
    esset,
    duo
    ergoingenili
    ante
    fuerunt,
    et
    postmo-
    dumunus allcrum
    generavil:
    aut
    si, uf
    ratio vera
    permittil,
    dum non esset
    gnitus esl;
    erit
    ulique
    Patre
    posterior.
    Ad
    quam
    remnobisnonaliud
    agen-
    dum
    est,
    nisi ut lam
    grandi
    hcerelicorummaliiiae
    exemplisapostolicis
    resislamus, quibus
    facile
    sapien-
    tia
    saecularis eliditur. Dum
    ergo
    nobis memorata
    superiusobjecerint,
    dicimus: Nossicul solumPatrem
    semper,
    et sineinilio
    ingeniliim
    novimus;
    ita Filium
    semper
    et sine inilio ex Patre
    genitura
    confilemur.
    Necalia
    aliqiia
    causaest
    qnac
    divisionemfaciat
    per-
    Sonarum, nisi
    quod
    bic
    ingeniltisest,
    et ille
    genitus,
    id
    est,
    hic Pater est et illeFilius:
    quia
    Paler
    seroper
    pater est, nunquarafiliiis; quia,
    ul diximus
    ,
    non esl
    genilus,
    sed
    ipsegenuit
    : et Filius
    semper
    filius
    est,
    nunquampaler; quia
    non
    genuit,
    sed
    genitusest.
    i. Id
    persplendorisexemptnm
    itlustratur.
    Qua
    dere
    non alius
    quamAposiolusipse
    inriiedio
    provocandus
    est, qui prsevidens
    Eunomii et Arii malitiam
    ,
    exem-
    plis
    rerum
    visibilium,
    invisibilem
    ,
    et
    iiienarrabilem,
    et
    incompreheiisibilemrera,
    in
    quanlum poluit
    vel
    res
    ipsapermisit, explanare
    conatus est.
    Quid
    enim
    scribens ad HebraeosdeFilio dicil?
    Qui csl, inquit,
    splendorgloriw,
    et
    ftgura
    substanliw
    ejus(Hebr. i, 5).
    Videamus
    ergoquid
    causaeest
    quod
    Filium
    splendo-
    rem liomiiiavit.
    Splendorem
    enim,
    nisi
    fallor,
    non
    dicimusnisi aut
    solis,
    aul
    luusc,
    atit
    cujuslibei
    cerli
    luminis.
    Quidergo
    est?
    Numquid
    laminsani
    suinus,
    ut
    AposioTuiii puteraus
    insestimabilemillamdivinilalis
    speciem
    soli aut
    igni
    assimilasse? Absit : sed nt
    exemplo
    illo
    inlelligamus
    ,
    quia
    sicul
    splendor
    ex
    subslanlia solis
    nascitur,
    itaet Filiumex substantia
    Patris
    genitum.
    Sicei nonestsolaut
    ignispriorsplen-
    dore suo
    ,
    licet ex illo
    nascatur;
    sed ex
    quo
    sol aut
    ignisprocessit, simuletcumeosplendorejusapparuil;
    nec dici
    potest splendor
    solevel
    igneposterior;
    cum
    tamen,ut dixi,
    ex
    ipso
    nascatnr. Si
    ergo
    increalurisali-
    quidinvenilur.quod etnascalur,
    et
    posterius
    nonsila
    geniioresuo;
    cur
    hoc, haerelice,
    aCreatorefieri
    posse
    desperes? Accipe
    etiam
    bujus
    rei aliamsimilitudi-
    nem. Sicut
    splendor
    ex sole nalus
    replet
    orbemter-
    rafum;
    et tamena
    genilore.suo
    nonabscinditur ali-
    quando,
    nec recedit : ita Filius ex Patre
    genitus
    ubique
    dum
    sit,
    inPatre
    semper permanet.
    Ei sicut
    subslarilialiter
    splendor
    in
    soleesl,
    et sot in
    splen-
    dore;
    ita siibsiaiitialiler Paler in
    Filio,
    et Filiusin
    Patre est. Et sicut soli et
    splendori
    una substaniia
    dum
    sit,
    nontamenest una
    persona; quia
    necsolem
    .splendorem esse,

    nec
    splendorem
    dicimus
    solem;
    quia
    scimus
    quod
    sol
    gentiit splendorem, splendor
    vero natus ex soleesi : ita et Paler et
    Filius,
    cura
    siut unius
    essentiae,
    non tamensunt iraius
    personse,
    sicut
    jamshperius
    ad
    plenum
    memoravimiis.El sicut
    sol
    per splendoremetcalefacit, etilluminat,
    et
    siccat,
    et
    solvilj
    et
    excandidalj
    et
    denigratj
    et orania
    quae
    ei
    a
    Deo.injuncla
    sunt
    operatur:
    itaet Palrem
    per unige-
    nitumFiliransuumoifraia
    legimus
    fuisse
    operalum.
    5.
    Meponunlcrealuniesse,
    nongenitum.
    Si ita
    esset,
    forel servus,
    neccolendusessel.Christi
    corporis
    adora-
    lio. Creatiim
    inquiunt
    esseFiliuma
    Palre,
    non
    geni-
    tnm. Ad
    quod
    breviier
    respondendum
    est: si creatus
    est, utiqne
    et
    servus; quia
    onine
    quod
    creatum
    est,
    necesse est ut Creatori deserviat : et si servus est
    Filius, quomodo
    in forma Dei constitutus
    formam
    servi
    accepit
    (Philipp.
    u
    ,
    7)?
    Servusenimservi for-
    mam
    accipere
    non
    potest.
    Item dicunt nonnatura
    esseDei
    Filiura,
    sed
    creaium. Adversus
    lrajusmodi
    quaestiones
    sotiio
    respondendum
    est:
    quia
    si nalura
    Deusnonest
    Filius,
    sed
    creatura;
    nec colendusest
    omnino,
    necut Deus
    adorandus,
    dicente
    Apostolo,
    Et coluerunlet servierunl crealnrm
    poliusquam
    Crea-
    lori,qui
    esl benediciusin
    swcula
    (Rom. i, 25);
    et ad
    Galalas,
    Sedlunc
    igiiorttnlesDeum,
    Itis
    qui
    naturanon
    stint
    dii,
    serviebaiis
    (Galat. iv, 8).
    Sedilli adhsecre-
    plicabiint
    et dicent :
    Quid,
    quod
    carnem
    ejus, quam
    creaturam esse non
    ncgas,
    simul cumdivinitatead-
    oras, atque
    ei non niinus
    quam
    divinilaii deservis?
    Ego
    Doniinicani
    carnrim,
    imo
    perfeciam
    inChristo
    humanitatcin, propterea
    adoro,quod
    a
    divinitatesus-
    cepta, atqtte
    deilali unita est : ut non alium
    alque
    alittm,
    sedunura
    eumdemque
    Deumet liominemDei
    Filiumesseconfilear.
    Denique
    si hominem
    separave-
    ris aDeo
    ',
    ut Pholinus
    ,
    vel Paulus
    Samosatenus;
    illi
    egonunquam credo,
    nec servio. Velut si
    quis
    nostrum aut
    purpuram,
    aut diadema
    regale jaccns
    inveniat, niiraquid
    eaxonabilur adorare? Curavero
    earex fuerit
    indnlus,
    pericuium
    mortis
    incurrit,
    si
    ea simul cura
    rege qnis
    adorare
    contempserit
    : ita
    eliam in Christo Dominolramanilatem non solam
    aul
    nudam,
    sed divinitati sute
    unilara,
    uirani Dei
    Filium,
    Deum
    vernm,
    et liominemverumsi
    quis
    adorare
    contempseril,
    seternaeniorlis
    poenampatietur.
    SERMO
    CCXLVII(n).
    Quarenatuset
    passus
    sitChristus
    (/>).
    1.
    Sapicntia potuit per potenliam
    Iwmineinad
    sereducere.Maluii id
    prwstare
    suaviler. Itmc illi ho-
    minis assumendi causa, Nec tamenideo
    immhtuitur.
    Corruptumpeccaiis originalibiis
    et actttalibus niuii-
    dummundi Condilor secretoct mirabili consilio
    per
    myslerium
    Verbi
    incarnati, ejusdem
    mutidi
    lajisum
    voluit
    reparare, qui
    eb verbo
    quopoluit
    de niliilo
    cuncta
    creare, potuitquceperdila
    fuerant reformare.
    J psenamqtiedixil,
    el
    facta sunl; ipsemandavil,
    et
    creatasunl
    (Psctl. xxxn, 9).
    Hanc
    ejuspoientiara
    noi:
    crcdimns minoratam
    ,j
    nou credimus iinnralatam
    ,
    apudquem
    nonesl transmutalionec
    vicissiludinisobum-
    braiio
    (J acobi
    i, 17), quo
    minus esset
    potens
    el sa-
    piens
    ra
    reformando, qnam
    fuerat in
    plasmando.
    Omnipolenlisquippe figuli manus, cujus
    universse
    viae misericordiaet verilas
    (Psal. xxiv,
    10), quae
    lulum de lerra levalumrationalis nalurac
    dignilate
    sublimavcrat,
    sicvoluitrtiinam vasis
    fragilis
    refor-
    mare,
    ut nec
    peccatuln
    honiinis dimiiterel
    impuni-
    lum
    , quiajustus esl;
    nec
    insanabile, quia
    misericors
    est. Si laiituin
    justus essel,
    cujnssapientia
    allingil
    a
    fineusque
    ad
    finemfotiiter,
    et
    disponit
    omniasuaviler
    (Sap. viu,
    1); potuit
    sua fortitudine adversus se-
    ductorera
    generis
    huniani
    contendere,
    et ovcm
    per-
    ditam ad
    gregem
    reductam suodominio restituere.
    Sedhoc modoviderelur eminentiamlantumsu.eos-
    lendisse
    virtutis, nou
    niedicinalem
    misericordiara
    impcndisseredemptis
    : nec
    appareret quania
    ctiari-
    lateCreator crealuram
    diligebal,
    a
    qua
    se
    diligendum
    esse
    multiplici
    beneficio
    expetebal; qualenus
    miser
    homo, praecedentegraiia,
    obtineret etiam
    per
    me-
    1
    Hicaddunt
    aliquotMss.,
    ul
    vestrorumquidam,
    utPhoti-
    nus,
    etc.
    ()Olini,
    deSanctis
    19;
    etpost,
    in
    Appendice
    73.
    (b)
    InGermanensiveleri codiceexstat inter Sermones
    ivonis
    carmitensis, cujus
    elina nomine
    j
    >idem
    vulgatua
    esti
    2201
    SERMOCCXLVII. 2202
    ritum, quod
    ei malemerilo
    rependebalur
    indebilum.
    Quod crgo
    Dei
    sapienlia poluit
    facere
    sapienler
    et
    fortiter
    , voluilfaceresuaviter
    ,
    iraienssibi infirmita-
    temcarnis
    nostrae,
    quamprimo
    inse
    sanarei;
    et
    per
    hanc
    quasi
    raedicinalemconfectionem
    generi
    litimano
    sanilatemrestitueret: non
    quod
    non
    jiotuerit
    aliter
    fieri,
    quantum
    ad
    peritiam
    el
    potentiam
    Medici;
    sed
    quia
    non
    poluit
    conimodiusanlidotum
    procurari,
    quanlura
    ad
    complexioiiemcegroli.Quod
    enim
    infir-
    mumest
    Dei, fortius
    est Iwminibus: et
    quod
    slultum
    est
    Dei,
    sapientius
    esthominibns
    (I
    Cor
    1, 25).
    Hsec
    causanobis
    specialis
    essevidettir
    ,
    cur Dei Filiusho-
    mineminduere
    volueril,
    et inter
    liominescoiiversari,
    ut mortalitatem
    quam
    anobis
    accepit,
    moriendo su-
    perarel,
    et naturam noslram
    sopraprim-.eoriginis
    dignifatemreparatam
    secumadimniortalitatcmrevo-
    caret;
    ut eo
    sequerelur
    humilitas
    grcgis, quo prce-
    cessit celsitudo
    pastoris.
    Sic radiussolis liumorem
    quem
    ad setrahit
    exsiccat; ipse
    lamen virttilemsui
    caloriset
    splendoris
    nec
    minorat,
    nec immuiat. Sic
    ignis
    materiam
    quamassumit,
    inse
    converlit;
    natu-
    ramverosuamideonec
    nralat,
    necminuit. Multo
    fortiusillc
    ignis,
    de
    quo dicitur,
    Deus nosler
    ignis
    cottsumensest
    (Deul.iv, 24),
    morialilatemet
    passibi-
    litatemnoslraminse
    assumpsit
    et
    absumpsit;
    et inde
    graiia
    saniiatis lotum
    corpus rcsumpsit.
    Mirabileet
    incoinparabilegentis
    medieincc
    , propler quam
    medi-
    cusvoluit
    ccgroiare,
    et
    aegrotos,quibtis
    salutisreme-
    dium
    procurabat,
    suadecrevitinfirmitalesanare.
    2. Necsibi
    quidquam
    addidil. Nil enitnnoslriindi-
    get.
    Inhoc
    apparetquamincomparabili
    cbaritate nos
    dilexerit; quia
    ineo
    quod
    deserlores suos
    qtiaesivit,
    semenAbrahse
    apprebendit,
    erranles
    reduxit,
    saii-
    cios
    curavil;
    niliil sibi
    addidit,
    nonest inde faclus
    altior,
    nonestfacltisiude bealior. Tolahsec
    dispen-
    saiio noslraeutiliiati
    consuluit, noslra: salnti milila-
    vit: divimc
    potenliae
    nil conlulil. Namet cumesse-
    musvasa
    coiuumeliae,omnipolentisfiguli
    maiiumeffu-
    gere
    non
    potuimus
    : ulebalur vasisirse
    protit
    volebat
    ad
    manifestaiionemsuae
    glorise;
    sic enimdiclumest
    Pharaoni,
    lnhoc
    ipsum
    excitavi
    le,
    ut oslendamin it
    virtulem
    meam,
    et annunlicltirnomentneumin uni-
    versalerra
    (Exod. ix, 19).
    Noraiect dceraones
    ,
    cirai
    a Domino
    ejicerentur
    de
    corporibusobscssis,
    Doini-
    num
    glorilicabant, quandodicebant, Quid
    twbiset
    libi,
    J esu Fili Dei vivi?
    quid
    venisli anle
    tempus
    tor-
    quere
    nos
    (Malth. vm,29)?
    Conslal
    ergo
    ex his et
    hujusmodialiis, quia
    divinavirtusnoslra
    reparalione
    non
    eguit;
    sedtainenea boniiate
    qua
    nos
    condidit,
    eadeni nosrefonharevoluit : et ad Itocniedicaraen-
    luni non
    quam
    forle
    potuit,
    sed
    quam
    lenins
    coraple-
    xioni
    segrotanliscompelereperspexil, apposnit.
    3.
    Analogia
    Christi
    cumperitomedico.
    Soleut
    quippe
    medicinse
    periti segritudincs
    ,
    quas
    curandas susci-
    piunt, alii|uando
    curare
    per contraria, aliquandoper
    similia. HocfecitDominusnosler J esus
    Cbristus,
    sua
    pauperfate
    nosdilans
    ,
    suahumilitatenos
    sublevans,
    sua infirrailatenossanans
    ,
    suamortenosvivificans.
    Sicrationemedicinsesicca
    Iramidis,
    humidasiccis
    ,
    calida
    frigidisopponunlur
    : cl iiiinusforiiaconlraria
    afortioribuscontrariis
    supervenienlibussuperaniur.
    Simili ralionesimiliasimilibus
    apporaiiitur,
    cumse-
    ciiiidiiin
    quaiililalcm
    vulncriimvel lumorumcomraen-
    surauir
    longiludo
    vel latitudo
    epithematum.
    Sicscor-
    pionis
    carnes oleo coctce
    percussionibus
    medentur
    scorpionum;
    sictberiacade
    serpeniiscarne
    confecta
    morsibus
    serpenlinis occurrit,
    et
    potiones
    veneno
    iufcctasin
    polusumptaexpcllit,
    Ad hanc similiiudi-
    nera Medicusnoster raorlemcarnis noslraede ser-
    pente
    venienlemcarnissuscmorie
    sanavil,
    et adim-
    moriaiitaiis suae
    speciem
    in
    tempore
    resiitulionis
    complendam
    reformavit. Ubi
    diligentius
    attendendum
    est, quod
    mors
    quce
    per
    ligiuini venit, per lignum
    superata
    est. Et
    ipsaligni
    forina
    longitudini
    cl laiilu-
    dini et aliiludini humani
    corporis configurata
    est :
    quo
    sicuttoiuin
    corpus
    motum
    est,
    ut maiiusadve-
    tiium
    exienderentiir;
    iia
    corpusper
    omnia,jnembra
    suaincrtice
    dislenderetur,
    et totum
    quod
    reatu
    pa-
    terni delicti confractuni
    fnerat, hujus emplasfri
    ma-
    laxaiionecousolidarefur. Sedbuic medicamento
    per
    similia
    composilo,
    adinixlumest etiammedicamen-
    tumfacium
    peropposilum.
    Namhic sanavit obedien-
    lia
    , qttod
    ibi
    corruperat
    inobedientia: et
    quod
    ibi
    coiitaminaveral
    gulceoblectamenlum,
    hic reformat
    crucislornientum.
    i.
    Figura
    crucis
    mystica.
    Contineturinhac crucis
    fignra
    altitts sacraraentirai :
    quodquanlo
    est altius
    ,
    tantoestallendendiim
    diligentins.Intelligilurnamque
    iniatiludinecrucisdilectio
    proximi, quae
    nontautum
    usque
    ad amicos
    ,
    sed cliamextendendaest
    usque
    ad
    diligendos
    inimicos.
    Intelligitur quoque
    in
    ejus-
    dem
    longiludinelonga
    el
    persevcrans
    labnrum et
    persecttiionumsustinentia, qtiampalienter
    ferre de-
    bct ad
    palriam suspirans
    nostra
    peregrinatio,
    tam
    pro
    dileclione
    proximorumquampro
    exbibiiioneom-
    niiimbonorum
    operum. Figuratur
    siraili ralione in
    altilodine
    ejus
    eniinenlia
    spei, penetransusque
    ad
    interiora
    velaminis;
    ubi visione
    pacis perfruentur
    ,
    qui
    hic acivibus
    Rabyloniaemultipliciterexercentur,
    donecin liberlaiem
    gloriae
    filiorumDei a servitute
    corruplionishiijns
    liberentur.
    Stgnilicavilhanc
    chari-
    talis lalitudinemDomiiuisJ csus in cruce
    caput
    ad
    orienlem
    subrigens, pedes
    adoccidenlem
    submiltens,
    manusad
    aquilonem
    et auslrum
    extendens;
    ut adim-
    plcretquod
    deseante
    passionem
    suam
    prardixerat,
    Cumexultalus
    fuero
    a
    terra, idest,
    cumcrucifixiis
    fuero
    ,
    omniairaliamadme
    ipsum(J oan.
    xn
    ,
    32),
    id
    cst,
    convocabo ad rae lotum mundum. Hocsacra-
    mento crucissanctusElisaiusSunamilisfilium
    osori,
    manussttasmanibus
    ejusapplicans
    orando
    suscitavit,
    cl vivummairi rcsliltiit
    (IVReg.
    iv
    , 34). Ejusdem
    virlutesacramenti
    Moyses
    indesertobissilicem
    virga
    percussif;
    ct sitienti
    populoaquam
    de
    pelra produxit
    (Num.
    xx,
    11).
    Bina
    quippe percussio
    duorumsi-
    gnorumfigurateiniclligilur
    incrucefacta
    compaclio.
    Ris
    crgopelra perculitur,
    cum
    Christus,
    de
    quo
    dicit
    Apostoltis,
    Pelraautetneral Christus
    (I
    Cor. x
    , i) ,
    induobus
    lignis
    crucisexlensuslancea
    perforalur.
    De
    hac
    petraaqua prolluxit,
    cum
    sanguisredemptionis
    et
    aquabaplismatis,quibus
    innovuinhominemtrans-
    formamur,
    de lalereClnisti manavit.
    5. Prmsertim
    profundilas.
    De
    reparationis
    noslrm
    mysterio.Dettsin
    damntindoiiomine
    justus,inredimendo
    misericors.
    Injusiusfuissd,
    si
    impwniteiitemreparasset.
    Prcetereainter has crucisdiraensionessolerter atten-
    dendaest crucis
    profundiias
    :
    quia profuudum
    est
    myslerium
    crucis,
    in
    quoraultomm, qui sapientes
    dicebanlur, ingeniadefecerunt; quod
    hocausi sunt
    reprehendere qtiod
    non
    potuerunt
    humana ralione
    comprehendere
    : videlicet cur Verbuin DeoPatri
    coaclerimm
    ,
    omnia
    conlinens,
    omnia
    implens,
    inas-
    sumplo
    hoininetolumse
    concluserit',
    eltamen lotum
    muiidum
    regere, complere
    etconlincrenondesierit :
    nonsatisconsiderantes
    quod
    valet in
    minori,
    nuilto
    magisposse
    valere in
    majori;
    curavoxuna et tota
    deore
    loquenlisprodeat,
    ct totaad mullorumhomi-
    numatires
    perveniat. Qui
    dehac
    qusesliouescrupti-
    losius
    disputant,
    ct
    lanquam
    clausooslioad
    parielem
    palpant,
    audiant
    primum
    dicentem
    Aposlolum,
    0
    homo
    ,
    lu
    guis
    es
    qui respondeas
    Deo
    (Rom.
    \x
    ,
    20)
    ?
    Deinde
    mitescanl,
    et ctitn
    pielateptilsent,
    ut
    aperia-
    lur eis : et
    infelligentjustura
    fuisse Condiiorerain
    condemnando,
    et inisericordeinin
    rediiiiendo;
    nec
    potuisse
    sanari sine
    misericordia, quodjuste
    conde-
    mnaveratUinnipotenlisjustiiia.hincconsequenter
    ad-
    verlent,
    cur
    usque
    ad
    captivati
    hominis
    paupertatem
    el crucis
    ignominiam
    seIramiliaveritdivina
    oninipo-
    tentia
    , quae
    in
    paradiso
    reum bominem
    jusia
    con-
    demnaveratsententia. Cumenimde
    perpeirata
    aDo-
    mino
    argueretur inobedientia,
    nonse
    hranilifer,
    ut
    culpaexigebat, accusavil;
    sed auclorein
    superbe
    ac-
    cusavit dicens
    ,
    Malier
    quam
    dedisti
    mihi,
    de.dil mihi
    de
    fructu
    ,
    et comedi
    (Gen.ui, 12).
    Hascdicendoso
    putavitexcusatu.ni,etCreaiorQramunericQuditoveni>
    2203
    APPENDIX.
    quse
    ad
    peecandum
    virum traxerat, inculpatum
    *.
    Qui
    si humiiiter seaccusassel,
    cl inauctoremstiuin
    culpam
    nonretorsisset,
    a
    paradiso
    non exsulasset.
    Eral autemcontradivinam
    jiistiliam,
    si reum
    impoe-
    nilentemin
    pristinum
    gradum
    restilueret,
    et nonns-
    que
    ad
    dignumpoenitcntiac
    fructum
    qua
    vellet ralione
    compelleret.
    Divina
    ilaqtte
    sententiamorli est
    adjii-
    dicatus,
    elcumtota
    posleritate
    , quae
    de lumbis
    ejus
    erat
    processura, ejectus
    est de
    paradiso,
    et ccru-
    mnoso
    coiidenraatusexsilio.Elquia
    sine
    jioenitentia
    in
    statuinsuumredirenon
    poterat,
    movenduset admo-
    nenduscrat ad
    pceniientiam;
    ut reformaret volun-
    tariaet
    subjecta
    humilitas, quod corruperat
    male'
    erecta
    iniquitas.
    Nonenimconveniens
    erat utinvitus
    traheretur ad
    pcenitentiam,qui spontaneus
    corruerat
    in
    pcenam;
    neitldem
    ingratus
    existeretsnaereforma-
    tioni,.
    sicut
    ingratus
    exstiterat
    primse
    conditioni.
    6.
    Qaaliter
    ad hanceum
    graiiamprwparavil.
    Provi-
    sumest
    igitur
    tale
    medicamentum,quale
    conveniebat
    segroto
    :
    quod
    duritiamtumoris
    sic
    emolliret,
    ut mol-
    lefactus
    sponle
    mortiferumvirus
    effunderet,
    dicente
    Psalmista, Effundite
    coramillo cordaveslra
    (Psal.
    ixi, 9):
    id
    est, per
    confessionem
    ejicitc
    deconscien-
    tiis vestrisomniaimmunda.
    Quodquamdiu
    tardavit
    facere
    mundus,
    tamdiuremansit immundiis.Ut
    ergo
    hoc
    fieret,
    raisitMedicusnoster
    prcecones
    et lesies
    suosante
    se, legislatores
    et
    Propheias, qui
    cordaau-
    dilorumad
    poenilentiampraepararent,
    et ei inlem-
    pore gratiae
    teslimonium
    perhiberent.
    Venit
    ipse
    Me-
    dicus in
    tempore pleniiudinis, publicepraedicavit
    causaraadventiis
    sui,
    factusdoetor
    medicince./J icens,
    Pmnilenliam
    agile; appropinquavil
    enim
    regnutn
    cmlo-
    rutn
    (Mallh.
    m,
    2);
    et
    item, Qtti
    crediderit,
    el
    bapli-
    xalus
    fuerit,
    salvuserit
    (
    Marc.
    xvi,
    16
    ).
    Hocconsi-
    liummedicin;eacceperuntmuIti,conterapseruntinulli;
    coitteinptoribiisplacnil adliucmagis
    sibilus
    serpentis
    perimentis, quampersnasio
    Mediciredimenlis: filitts
    vero
    adopiionisaudivil,
    et obaudivitvoci
    promitien-
    tis, qui
    in
    paradiso
    nonobedierat
    praecepto
    niortem
    comrainantis.
    Expletadispensatione
    doctrince
    suce,
    et
    crcciialeinlsrael ex
    parteperdurante,
    fandemexlri-
    bnit se
    medicum,
    et fecitdese
    ipso
    medicameiitura;
    cxhibuilse
    sacerdotem,
    et fecitse
    ipsum
    sacrifieium:
    ut
    compleret
    ad
    quodveneral,
    ct
    probaretquanta
    di-
    J eciionedilexerat
    eos, proquibuscorpus
    siraminara
    crucisofferebat. Undeet in
    Evangelio
    suoaule
    prse-
    dixerat, Majorem
    charilalemnemo
    habet,quam
    ul ani-
    mamstiam
    ponat quispro
    amicissuis
    (J oan.
    xv, 13).
    Hincest
    quodAposiolusdicit,
    Cominendal charitalem
    suamDcttsin
    nobis;quia
    citminimici
    esscmus,
    reconci-
    liavit nossibi
    per
    morlemFilii sui
    (
    Rom.
    v, 8).
    Et
    quia
    naliirale est ut homines
    diligentes
    se
    diligant,
    hac humiliiaieet charilatehumiliataesl et
    liquefacta
    durilia
    mundi;
    ut
    agnosceret
    beneficiumsuse
    repara-
    lionis, quse
    non
    agnoverat
    excellentiamsuaecondi-
    lionis. Unde
    Psalmisla,
    llomocuminhonore
    esset,
    non
    intellexit:
    compnralus
    esl
    jumentisinsipienlibus,
    el si-
    milis
    faclus
    estillis
    (
    Psai.
    XLVUI, 13). Poslquam
    vero
    adse reversus
    est,
    et
    per
    dilectionemredimenliset
    eruditiouemadmonentis
    cognovit
    de
    quanta
    corruisset
    gloria,
    et in
    quanla
    versaretur
    miseria,
    experius
    est
    quodmagnaindigeret
    misericordia: et
    impletura
    est
    quod
    dicit
    Psalmista, Multiplictitassunl infirmitales
    eo-
    rum, postea
    acceleraverunl
    (Psal. xv, i).
    7. Crucisususacvirlus..Praedicalaest exindevirlus
    crucis
    per
    universtim
    mundum,
    quaepartibussuisper
    qualuor
    raundi
    paries
    est
    extensa,
    et tottimmundum
    suamalaxalione
    complexata.
    Ncc
    jampotuit
    mundus
    extoto esse
    ingratus, qui
    tantafuerat charitatesana-
    tus. Crucifixusnoster a morie
    surrexit,
    coelosascen-
    dit,
    crucemnobisinmemoriamsuse
    passionisreliquit,
    crucem
    reliquit
    adsanilatem. Hoc
    signo
    dteraonesfu-
    ganlur,
    hoc antidoto sanitales
    perficiuntur.
    Hocsi-
    1
    Er.ven.
    i.oy.,
    sichabenthunclocum: umedicendose
    putavUexcusatttm,
    etsiccreatoremmulieris
    conditoremque
    ad
    peccandumvirumtraxeratin
    culpam.
    M.
    2204
    gnumpraesidium
    est
    amicis,
    obstaculuminimicis.Hu-
    jus
    crucis
    mysterio
    rudes
    calechizantur,
    eodem
    my-
    steriofons
    regenerationisconsecratur,ejusdem
    crucis
    signopcr
    manus
    impositionemba|)lizati
    dona
    gralia-
    rum
    accipiuni.
    Cuni
    ejusdera
    cruciscbaraclerebasili-
    cae
    dedicanlur,
    aliaria
    consecrantur,
    aliaris Sacra-
    menta cum
    interposifione
    dominicorumverborum
    conficiuiilnr;
    sacerdotes et levilsc
    per
    hoc idemad
    sacros ordines
    promoveiitur.
    Et luniversaliterorania
    ccclesiaslicasacramentain
    ejus
    virtule
    perficiunlur.
    Qui
    hocmare
    magnura
    et
    spatiosum,
    in
    quo
    sunl re-
    ptiliaquoriira
    nonesl nuraerus
    (
    Psal.
    ciu, 25),
    abs-
    quenaufragio
    transire
    desiderat,
    crucem
    sequatur,
    crucem
    teneat,
    ei eam
    non.deserat,
    donecad
    opta-
    tumsalutis
    portumperveniat.
    Haeccursumnoslrum
    dirigit,
    haecad
    agonem
    nos
    inslruit,
    hsecinluclamine
    adjuvat,
    haecadvictoriam
    provehii,
    liaecadcoronam
    pervehii,
    haeemaleficia
    desiruit,
    ci oiiraiadacmontim
    machinamentaad iiihilum
    redigil ;
    et
    quod
    faciebat
    inlerris
    corporalis
    Chrisli
    prsesentia,
    hocfacitcum
    lideli invocationeliominisChrisli vicloriossecrucisin-
    signila
    memoria.
    Longum
    est
    per singula
    virtulem
    crucis
    exponere. Qui
    vero in
    augaria
    Chrisli crucem
    porlat, polerit plura
    de
    ejus
    virlule
    exjierinierila
    co-
    gnosccrc, quampossit
    sermo
    relexere,
    vel liumana
    cogitaliocomprebendere.
    SERMOCCXLYHI
    (a).
    De
    Sepultura
    Domini
    (b).
    1.
    Sepulcrum
    Domini
    qtiasi
    vttlva. lnde
    gloriosior
    quam
    dematrenascilur.
    Videamus, fralres,
    de Do-
    mini
    corpore
    , posteaquam
    de cruce
    deponilur,
    quidgeratur. Accepit
    illtul
    J oscph
    ab
    Arimalhia,
    vir
    juslus,
    sicut ait
    evangelista,
    et in novo suose-
    pclivit monumento,
    in
    quo
    nondum
    quisquamposi-
    tusfuerat
    (J oan. xix,
    58-42).
    Realum
    ergo corpus
    Domini nosiri J esti
    Cbristi, quod
    cirai nascittirex
    utero
    virginis gignitur;
    ctrai recedit
    justi
    lumulo
    cofnmendatur.Bealuiu
    planecor[ius quod virginitas
    peperit,
    el
    jusiitia
    custodivit. Cuslodivit enimillttd
    J oseph
    tumulus
    incorrtipium,
    sicut servavil illudMa-
    riaeuterus illibatum. Sicut eiiim
    polluiioiie
    ibi non
    tangilnr,
    sicmorlis
    corruptione
    non Itedilur.
    llbique
    beato
    corpori
    deferlur
    sanctilas, ubiquevirginitas.
    Novusilludventer
    concepil,
    novuslimiulusconclusit.
    Dorainica
    ergo
    est
    virgovulva,
    ei
    virgoestscpullura.
    Quinpoliusipsarasepulturam
    vulvamdixerim: est
    enimsimilitudonon
    parva.
    Sicut enimDomitiusde
    matris
    vulva,
    vivus
    exivit;
    ilaetde
    J osephsepultura
    vivussurrexit. Et sicut de uiero tunc ad
    prsedican-
    dumnatus
    est;
    itaet nuncad
    evaiigelizanduni
    rena-
    lus est de
    sepulbro
    : nisi
    quod gloriosior
    est
    ista,
    quam
    illanativiias. llla enim
    corpus
    moriale
    genttit;
    ha;cedidii immorlale.Post illamnalivitatemadinfe-
    ros
    descendittir,posl
    hancrcmeatur adcoelos. Reli-
    giosior
    est
    planeisla, quam
    illanativitas. Illa enim
    totiusmundi Dominumnovemmensibusinuteroclau-
    sumtenuit: baecautemtriduotaniumturauli
    gremio
    ctislodivit. Illacunctorum
    spem
    lardius
    protulit;
    haec
    omniumsalulemcitiussuscitavit.
    2.
    AnalogiaJ oseph
    cumDomiuitnalre.Fortasse
    quis
    dicatde
    priori
    Dominicaenativitatis
    prsedicalione,
    iri
    qua praedicavimus!
    non minoremesse
    gloriamquod
    tumulus
    J oseph
    suscilaverit
    Dorainura, quamquod
    eumsanclaeMariceuterus
    procrearit: Quaecompara-
    lio ventris et
    tumiili,
    cumex infimisvisceribusilla
    ediderit
    filium;
    hicautemsolummodolocum
    praesli-
    lerit
    sepulturse
    ?At
    ego
    dicononminorem
    J oseph
    af-
    (o)Alias,
    de
    Tempore
    133.
    (b)
    Iu
    Appendice
    nunc
    |)rimum
    coffocatur. Dubiumrelin-
    quuntLovanienses.
    AtVeilinuset
    vindinguscentoiiem
    esse
    observant,composilumex
    parteposlrema
    sermonis
    apud
    Ambrosium
    52,
    decf
    uce,
    et ex
    integro
    sermone
    ajiud
    eum-
    dem
    S3,
    de
    sepulcro
    Domini.
    Qui
    sermonesduoMaximi
    etiamnomine
    vulgali
    suiit: Ambrosii
    vero,
    cui inTheo-
    dericensi Ms.
    Iribuunlur,
    seiitenliasex commenlariis in
    Lucamnonaullashabenl. Denum. 5 vid. Ambrosiumin
    Lucae
    cap.25;
    denum.
    5,
    euiMemiuLucac
    ap.
    24.
    tm
    SERMOCCXLIX.
    2206
    fectnm
    fuisse, quam
    Mariae:
    siquidem
    illaulero Do-
    minum,
    hiccorde
    concepit;
    illaSalvalori membrorura
    suorumsecretum
    prsestilit,
    hic secretumsui cordis
    non
    negavil
    ';
    illaDominum
    pannis
    involvitctimna-
    tus
    est,
    hiclinteiscumrecessit;
    illa
    perunxil
    beatum
    corpusoleo,
    hic aromalibus honoravit. Conveniunt
    ergo
    sibi
    obsequia,
    convenitet
    affectus;
    indenecesse
    est etiammeritumconvenire: nisi
    qttod
    Mariamad
    obsequiumangelus admonuit, J oseph
    aulem
    justiiia
    sola
    persuasil. Igitur J oseph
    in suo
    sepulcro posuit
    Dominura.
    3.
    J oseph magis
    inmonumentocordisDomintimcol-
    locat.
    Sepulcrum
    Cltrisli
    spirituale. Legimus
    in
    pro-
    phela
    ,
    Sepulcrumpatens
    est
    gullur
    eorum
    (
    Psal.
    v,
    11).
    Si
    ergosepulcrumpatens
    est
    gultur hominum,
    videne forlesecundumhancsimililudinemDominum
    J oseph
    nonlam interrena
    posuerit sepultura, quam
    inmonumentosui cordis
    collocaverit,
    et custodien-
    dtimillum
    susceperit,
    non tammemoria
    fragili
    mori-
    lurorom
    *,quara
    memoriasanctavirtutum. Haeccnim
    virluliimfidelis est memoria,
    quce
    intrase continens
    Christum
    ,
    lsedi eum hacreticorum
    corruptione
    non
    patitur,
    De
    qna
    memoria in sacramenlis
    3
    Dominus
    dicit, Qiwtiescumque
    hoc
    fecerilis,
    inmemoriammei
    fa-
    cielis,
    donecveniam
    (I
    Cor.
    xi,
    26
    ). Qiiotiesciimque
    enimChrisfum
    Ioqnimur
    ,
    lotieseumsanctiori* rae-
    moriaecommendaraus.
    Sepulcrnmergopatens gultur
    hominumrecte
    plane
    dicil
    pvopheta.Seputcrum
    enim
    Chrisii
    patens
    est
    evangelislarum
    beatutn
    gutlur, per
    quod
    illud aeternolilterariim ttiesauro condiderunt.
    Patens aulem
    sepulcruin
    ideodicitur
    , quia qui
    vult
    ad Chrisli
    pervenirerayslerium,
    non
    ingreditur
    adil-
    lud,
    nisi
    per evangelicasScripturse
    secretum. Inlit-
    terarum enim secreto
    ", quasi quodam
    novovasculo
    commendatusest Dominus:
    quisquisigilur
    illtimvi-
    dere
    desideral,
    ibi et
    passionisejtis
    sacramentumin-
    veniel,
    etresurreclionis
    gloriamrecognoscet.
    Palens
    ergo gullttr
    sanctorumest. Uncle
    Apostolus
    ad Corin-
    lliios
    ait,
    Osnostrum
    patet
    ad
    vos,
    o Corinlhii
    (II
    Cor.
    vi, 11) ;
    invitans eos ut
    per prsedicationis
    suae
    aper-
    tani
    jaraiamingrediantur
    Cbrisli secreia
    mysleria.
    In
    hac
    igitur peetoris
    memoriacollocatur DorainusaJ o-
    seph,
    ul in
    justitise
    sede
    requiescat,
    et habeat Filius
    hominisutri
    caput
    reclinct.
    i. CuralienointumulocondalurDominus.Videamus
    igilur quare
    Salvator
    in aliena
    sepulltiraponattir,
    ac
    suamnonhabeal
    sepuliurarn.
    ldeoinaliena
    sepultura
    ponilur, quiapro
    aliorum moriebalur saluie. Mors
    enimisla non illi
    accidit,
    sed nobis
    proficit
    : mors
    islanon illi illata
    est,
    sednobisdelala.
    Utquidergo
    ci
    propriaseptiliura, qui
    insemortem
    propriam
    non
    babebal ?
    Uiquid
    illi ttimutusin
    terris, cujits
    sedes
    manebat in coelis?
    Utquid
    illi
    sepulltira, qui
    tridui
    lantum
    lemporis spalio
    nontamin
    sepulcro
    inortuus
    jacuit, quani
    veluli in lecto
    conquievit? Ipsa
    enim
    temporis
    brevilasdeclarat
    polius
    somiuim
    fuisse,quam
    moriem.
    Sepulcrum
    auteni mortis est habitaculiini.
    Necessarium
    ergo
    nonerat morlis habitaculumCliri-
    slo, qui
    vita
    est;
    nec
    opus
    habebai
    semper
    vivens
    habilaculodefuneiorum.
    Recteautemhancvitamnos
    innostro
    sepulcro
    condimus;
    ut vivificelmortemno-
    slram,
    ul ctim
    ipso
    a morlnis
    resurgamus.
    5. Maria
    Magduleneprophelal
    nesciens.Undeet illa
    Maria
    Magdalerie, quae
    Dominuminter cxteros de-
    funclosin
    sepulcro requirebat, arguitur,
    et dicilur
    illi :
    Qtiidquaeris
    viventem cum mortuis? Hoc
    est,
    Quidquaeris
    in
    lumulo, qucm
    adoraredebesincoelo?
    quidquaerisapud
    inferos,
    quem
    redisse
    jam
    constat
    ad
    superos? Quem
    illaadhuc non
    inlelligens
    necco-
    gnoscens, respondit
    illi :
    Domine,
    si tusustulisli
    eum,
    1
    InB.:illasalvatorimembrorumsuorum
    prwstiltt,
    hicse-
    crelumsui cordisnon
    neguvii.
    Er.
    Lugd.
    et ven. secutisu-
    mus. M.
    s
    MSS.,
    cwmenlorum.
    a
    Mss.,
    sacrislitleris.
    4
    Mss.,
    sacrioris.
    '
    Mss.,
    sanctarum.
    Ambrosius,
    sacrario.
    dicitomihi ttbi
    posuisti eum,
    et
    ego
    eumlollatn
    (J oan.
    xx,
    1S).
    jEslimabat enimeum
    , sicut dicil
    Scriplura,
    hortulanumesse. Sancla
    ergo
    et
    siinplex
    feminaChri-
    sliim
    requirit
    a
    Christo,
    ac devotioiiemenlis
    prophe-
    tat,
    et nescit. Ait enimDominode
    semetipso,
    Si lu
    susinlisli
    ettm,dicito.
    mihi.Recte
    intcrrogat,
    Si lusus-
    lulisti eum:
    ipse
    enim titlit
    corpns suum,
    qul
    illud
    protulit desepulcro; ipse
    tulil
    corpus, qui
    illud
    jacens
    et dormienssua
    aspiralione
    collegit; ipse
    tulit
    corpus
    suum, qtti
    iiluddivinitatisvirtute
    geslansporlavit
    ad
    coelos.
    Atqne
    ideo nralier
    sapienter interrogat
    et re-
    qnirit,
    Si lusustulisli
    eum,
    dicitomihi ubi
    posuislicum:
    hoc
    est, Si illud auferens de
    septtlcro
    ad
    paradisura
    transtulisli. Audierat enim illuin dicenlem
    lalroni,
    Hodiemecumetis in
    paradiso
    (Luc. xxui, 43).
    Aut
    certe si deinfernoin Palris dexlera
    colloeasti,
    sicut
    ail
    Apostolus
    :
    Qum
    sursumsunt
    qumrite,
    tibi Christus
    esl in dexteraDei sedens
    (Coloss.m, 1).
    Beatus
    crgo
    qni
    ita
    quserit
    Christum
    Dominum,
    ul credat eumet
    in
    paradiso conslitiitum,
    et inccelestibuscollocattim.
    Nam
    qui
    eumininferno
    reqoirit
    aut in
    turaulo,
    dici-
    tur ci :
    Quidqua;ris
    viventemcummortuis?
    SERMOCCXLIX
    ().
    Deextremo
    J udicio,
    i
    (b).
    1. Sacerdosne
    qumralplacilaprmdicare.
    Medicorum
    morese
    gerat. Rogovos,
    fratres
    charissimi,
    et cum
    grandi
    Irarailitate
    adtnoneo,
    ut mihi nulltisex
    vobis
    succenseat, aut forte
    incoiigruum
    me
    superfluumque
    judicel, quare
    vobis tam
    frequenler
    tremenduinet
    uiiliter
    expavescendum
    diem
    judicii
    insinuare eon-
    tendo. Si
    quis
    eniinest cni forte inhac
    parledispli-
    ceara, considerel
    periculum
    mcum,ctaudiatDominum
    per Prophetam
    sacerdoti terribililcr
    comminaiitem,
    Si noii annitntiaveris
    iniquoiniquilalemsitam,
    sattcjui-
    nem
    ejus
    de manu tua
    requiruin(Ezeclt. m,
    18);
    et
    ilerum, Clama,inquit,
    necesses:
    quasi
    lubaexaltavo-
    cem
    tunm,
    el unnnntia
    popnlo
    tncosceleraeorum
    (Isai.
    LVIII,
    1).
    Sedforte
    aliquis
    dicit:
    Quare
    nobislamdtira
    assidue
    prseclicantur? Quia
    melitis est hic
    parvarn
    amaritiidinem
    sustinere,
    el
    postea
    ad ailernamdul-
    cedinera
    pervcnire; qtiam
    bicliaberefalsum
    gattdium,
    el illicsustineresinefine
    supplicinm.
    Audile, fratres,
    non
    me,
    sedDominumin
    Evangelio
    dicentem
    ,
    Beati
    qui lugenl, quoniamipsi
    consolubuntnr
    (Malllt.
    v,
    5);
    et,
    Vcevobis
    qui
    ridetis nunc
    ,
    quialugebitis
    et
    flebitis
    (Luc. vi, 25).
    Et boc
    altendite, fraires, qtiia
    otiines
    carnalcs
    niedici, quoties
    adeos
    qui
    in
    corporecegro-
    tare
    videntur, veniunt,
    oinnia
    quce
    eis delectabilia
    esse videbantur
    abscindunl,
    el
    quod
    diilceest adin-
    tegrura
    inlerdiciml.
    Aliquoties
    eliam
    frigidum
    '
    acci-
    pere
    non
    permitlunl;
    interduinet ainarissiraas
    polio-
    nesbibere
    cogunl,
    et
    asperrimis
    ferranienlis eorum
    vulnera
    frequenler
    iucidunt. Iloc
    ergoquodpro
    sani-
    tale
    corporum
    ramales medici
    faciunt,
    pro
    animarum
    salute
    spirituales
    nicdici exercere contendtint.
    2. Desua
    populorumque
    salttteralioncmreddilurtts.
    Hsec
    egocogitans,
    fratres
    charissimi,
    el lam
    pro
    raea
    quampro
    vestia salnlerationeni meredditurumesse
    antetribunal seterui J udicisnoti
    ignorans, eligoaspera
    qnidein,
    sedsalubriavobismedicaraenta
    ingerere
    : ut
    vobiscura
    postea
    iu
    Angeloruin
    consortio
    perpelua
    merear
    incoluniilalegaudere.
    El
    baccquidem
    nonidco
    suggero, quod
    vosadmonilionesnoslrassenserimnon
    libenter
    accipere
    : sed
    quia
    rae necesse est et
    pro
    veslra et
    pro
    measalute
    frequentiusprsedicare,
    sfu-
    1
    J uxtaEr.
    Lugd.ven., frigidam.
    M.
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    67.
    (/))
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur. Lovaniensibus
    duliius
    crat, spurins
    verlinoet
    vindingo.
    Konest
    Augustini,
    sedCaesarii fetusnobisiiidubitatus.Necaliusa ccesarioin-
    teliigendus
    videlurSedati
    episcojiinomine,quo
    hicsermo
    invetereLeclionarioOltemburanoinscribilur.Dcnum. 1
    vid.Ctcsariihoniil. 1Set
    26,
    el
    supra, Appendicis
    serm.
    174,
    n.
    1; infra,257,
    n. i : denum.
    2,
    serm.
    10,
    n. 5
    ;
    et
    28,
    n. i: denura,
    5, supra,
    serm.
    140,
    n. 4
    ;
    de num.
    6,
    inffa,
    serm.
    260,n.2;
    et
    sujw173,n.3; etiufra,2o2,
    n. 9.
    2207 APPENDIX.
    2208
    deo vestros animoset ad timendum
    judicium,
    et ad*
    desiderandum
    praemium
    excilare;
    ut
    exceptoria
    san-
    cti
    pecloris
    vestri ad recondendam
    spirilualem
    vin-
    demiam,
    sicut
    semper fecisiis,
    auxiliante Domino
    fideliter
    praeparetis. Quoties
    vobisdurum
    aliqtiidprac-
    dicamus,
    non hoc ideo
    dicimus, quod
    a vobistale
    aliquid
    fieri
    suspicemur
    : sedideoilerumilla
    quse
    non
    facitis
    denuntiamus,
    ul illain
    quibtts
    forle
    prseventi
    fueritis,
    sanare
    possimus.
    Solet enim
    fieri,
    ut dum
    majora
    limenltir, minoraceleriuscaveanlur.
    Quomodo
    enimiheriaca
    bibiiur,
    ne
    corporibus possint praeva-
    lere
    venena;
    hocaustera
    prsedicalionegeritur,
    unde
    animarum
    prseparentur
    anlidota.
    3.
    Beneficiorum
    Dei memoriamunimenest conlra
    peccata.
    Certum
    est,
    fralres
    charissimi, quod
    si sem-
    per
    beneiiciaDei
    nostri, quae
    nobisnullis
    praeceden-
    tibusmeritis nostris collata
    sunt,
    assidue
    cogitamus;
    peccala
    nostfa nobisaut non
    dominantur,
    aul si forte
    subrepserint,
    cito
    per pcenitenliamcorrigunlur. Quis
    enimvel mente
    concipere,
    nondicamverbis
    possit
    exponere, quanla
    circanos sint Dei nostri beneficia?
    Fecit enim
    nos,
    cumnon
    essemus;
    reparavit
    nos
    postea,
    cum
    perissemus.
    Morlem
    suscepit, prelioso
    nos
    sanguine
    liberavit,
    adinferna
    descendil,
    de fau-
    cibusnossctcrnaemorlis
    eripuit,
    coelorumnobisetiam
    prsemia promisit. Haecomnia,
    fraires
    dilectissimi,
    pio
    et
    benigno
    animo
    cogitanles, quantumpossumus,
    cuni
    ipsius adjulorio
    beneficiissuisvicem
    rependere
    festinemus. Nonreddamusmala
    probonis;
    sed
    quan-
    tum
    possumtis,
    voluntali illius
    obtemperare
    fideliter
    studeamus,
    totisviribus
    iraiitentes,
    ut
    praecepiaipsius
    magis
    nobis
    pariant
    de
    sequaciiateremedium, quam
    de
    transgressionejudicium.
    4.
    Quw
    deiisratioin
    judicii
    die
    repelenda.
    Crucein
    peccator imponil
    Christo
    primagrtmorem.
    Nam
    quid
    facienius, charissimi,
    in illo mettiendo
    judicii die,
    cum
    ,
    fremente mtindo
    Dominus, praeementibus
    An-
    gelorumbucciuis,
    in illo
    majestatis
    suscllironocir-
    cumdatus coeleslismitiiiaeluce
    consederil;
    ibique
    de
    terrae
    gremio
    et
    antiquo pulvere
    suscitato huiuaiio
    genere,
    aslanle lestimonioconscienliac
    singulorum,
    posilis
    in
    conspectu pcccalorumpcenisjusiorumqne
    prcemiis,
    rationemvitce
    coeperitpostulare,
    et
    plusjam
    jusiusquammisericors,
    severilate
    judiciscontemptae
    niisericordisereos
    coeperil accusare,
    el dicere:
    Ego
    te,
    o
    horao,
    delimomanibosmeis
    feci, ego
    lerrenis
    artubus infudi
    spirilum, ego
    libi
    imaginem
    noslram
    similitudincmque
    conferre
    dignatussuto, egd
    teinter
    paradisi
    delicias
    collocavi;
    lu vilalia mandalacon-
    temnens, deceptorem
    seqtii
    quam
    Deumraaluisti?
    Cum
    expulsus
    de
    paradisojure peccali
    roortisvinculis
    tenereris, virginalem
    uterumsine
    dispendiovirgini-
    talis
    pariendus
    inlroivi;
    in
    pracsepioexposilus
    et
    pannis
    obvolulus
    j'acui,
    infanliaeconlumeliashuma-
    nosque
    dolores,
    quibus
    tibi similis
    J ierem,
    adhocsci-
    licet ul lemilii sinhlem
    facerem,
    pertuli;
    irridentium
    palmas
    ct
    spulasuscepi,
    acelumcumfellebibi : fla-
    gelliscacsus, vepribuscoronalus,
    cruci affixns,
    vul-
    nere
    perfossus,
    ul lu
    eripereris
    morli,
    animamin
    tormentisdiraisi. Enclavortim
    vesligia,quibus
    affixus
    pependi
    : en
    perfossum
    vulneribuslatus.
    Suscepi
    do-
    J ores
    tuos,
    ut libi
    gloriam
    darem:
    suscepi
    mortem
    luam,
    ut inaeternumviveres. Conditus
    jacui
    in
    scpul-
    cro,
    ul lu
    regnares
    incoelo.Cur
    quod pro
    te
    perluli
    perdidisti? cur, ingrate, redetnplionis
    tusemunera
    renuisli? Nonte
    ego
    demortemea
    qucero;
    reddemihi
    vilam
    tuam, pro qua
    meamdedi. Reddemihi vitam
    tuam, qtiam
    vulneribus
    pcccatorum
    indesinenter oc-
    cidis. Cor
    babilaculum, qnod
    mihi in le
    sacraveram,
    luxurisesordibus
    polluisti?
    cur
    corpus
    meumillece-
    brarum
    turpiludine
    maculasti?Curme
    graviore
    crimi-
    numluoruni
    cruce, qoam
    illain
    quaquondampepen-
    deram,
    afflixisli?Gravior enim
    apud
    me
    peccalorum
    tuorumcrux
    cst,
    in
    qua
    invitus
    pendeo, quam
    illain
    qua
    lui misertusraortemluamoccisurusascendi.Cirai
    essera
    irapassibilis, pro
    le
    pali dignatus
    sum: sedtu
    uespexistj
    in homine
    Deum,
    in inflrmo saluiem,
    in
    via
    reditum,
    in
    jiidiceveniaro,
    ineruce
    vitam,
    in
    sup-
    pliciis
    medicinara. Et!
    quia post
    omnia malatuaad
    medicamenia
    poenilentise
    confugerenoluisti,
    abauditu
    malo noii mereberis liberari.
    5. Damnalorum
    sup]plicium.
    Pmnitentia,
    dumhicsu-
    musobeunda.
    Qtii
    luncerit stridor
    dentium,
    cumsan-
    ctorum
    multitudinead dexleram
    regis
    et ad
    gloriam
    segregata, peccati popiilus
    in
    profunda
    tartari sineulla
    miseralionisac
    veniae
    spedemersus,
    excludi setene-
    bris suis a beatasanclorumIuce
    viderit,
    et in
    pro-
    fundi sinumsine fine
    descendens,
    urgente
    os suum
    puieo,
    ceterna
    supplicia
    et
    perpefuara
    moriemnon
    moriturus
    aspexerit
    ?Fruslra autema
    paupere, quem
    inhac vifa
    despexil,
    misericordiam
    postulabit:
    fru-
    slra extremumLazari
    digilum, quo
    ardens
    refrigere-
    tur, ardenlibus labiis
    rogabit apponi. Quam
    vellet
    miser,
    cum
    pauperumgloriamviderit,
    duris
    quondam
    paupertalissubjacuisseiaboribus,
    el in illavita
    quse
    cumvitamorerentur mala
    portasse;
    neadillaaeterna
    mereretur
    suppliciapervenire!
    Ut
    ergo
    hseclamdura
    et lam terribilia anle illud tribunal selerni J udicis
    audire non
    mereamur1,
    dumadbuc
    licet,
    et cumDei
    adjutorio
    in
    potestate
    nostra
    est,
    considerenmscon-
    scicntiasnostras : el si
    aliqtia
    criminavel
    peccala
    ca-
    pitalia,
    necdura
    eleetoosynis
    et orationibus
    purgata,
    nobisadhucdontinari
    cognoscimns,portumpceniten-
    tiae,
    dcviclis
    peccalorumffuciibus,
    Christo
    juvanle
    festinemus
    intrare;
    et si
    quid
    in navicula animsu
    nostra
    mu.Itis
    teaipestatibuspeccatorum,
    aut
    per
    su-
    perbiamfractum,
    aul
    per
    avariiiam
    ruplum,
    aut
    per
    luxuriam resolulum esse
    cognoscimus, componere
    yel
    reparare
    bonis
    operibns
    festinemus. Studeamus
    jugiter
    vitiorumexhauriresentinara. Nonenimnocent
    peccala prselerita, si, non
    placent praesenlia.
    Sicut
    enimnulli
    justorum
    sufficit
    justilia sua,
    si non
    pcr-
    severaveril
    usque
    in firiem: itanulli
    peccatorum
    no-
    cere
    polerit iniquitassua,
    si
    anlequain
    de
    corpore
    isto
    discedat,
    ad
    eleemosynarum
    remediavel ad
    poeniten-
    lisemedicamenta
    corifugerit.
    6. Neculli
    procrastinanda. Retigionis
    habilus. Sed
    quiaquando
    vel
    qua
    hora dc hoc sseculo
    rapiemur,
    scire iion
    possumus;
    sineulla dilationevel morade
    sinistra
    fugere
    festincmusaddexleram. Non
    sanilati,
    nonaelati credeudum est. Nonin remediumsalutis
    siice
    semper
    lardandus
    est,
    qui
    vitaesuse
    semper
    in-
    certus esl
    1
    :
    quia qrii
    nos securos fecit
    dicendo,
    Peccatorin
    qua
    dieconversns
    fuerit,
    omnes
    iniquilales
    illiusoblivionitradunlur
    (Ezech.xviu,
    21et
    22);
    ipse
    nos eiiamcautos esse voluit
    dicens,
    Nolitetardare
    converti ad
    Dominum,
    nec
    differatis
    de diein diem
    (Eccti. v, 8).
    Si forte
    quando geueraliter
    omnesad
    poenitentiainprovocainus, aliquis
    intra se
    cogitet
    dicens,
    Egojuvenis
    homouxorem
    habens, quomodo
    possum
    aul
    capillosminuere,
    aut Iiabiluni
    religionis
    assumere? nec nos hoc
    dicimus,
    fralres
    charissimi,
    non hoc
    praedicamus,utjuvenesqui conjugia
    habere
    videntur,
    habitum
    magisquam
    mores habeant com-
    mulare.
    Quid
    enim boniini uxoremhabenti
    nocet,
    si
    mores
    perditos
    voluerit ad
    opera
    bona vel honesta
    converlere,
    si
    peccatorum
    suorum vulnera eleemo-
    Synis,jejuniis
    et oralionibusad sanitatem
    pristinam
    studeai revocare? Veraenim conversio sine vesti-
    menlorumcommutalionesufficitsibi: vestinienlavero
    religiosa
    sine bonis
    operibus
    non solumremedium
    haberenon
    poterunt,
    sedetiam
    juslum
    Dei
    judicium
    sustinebtint. Convertamur
    ergo
    ad
    meliora,
    dumin
    nostrasunf
    potestate
    remedia: hic
    exslinguamus
    mor-
    temmoriendo
    peccalis,
    hic vitamvilaemerilis
    acqui-
    ramus; praestante
    Domino nostro J esu
    Christo,
    cui
    est honor et
    imperium
    curaPaire et
    Spiritu
    sanclo
    insceculasteculorum.Amcn.
    1
    Forte
    legendum,
    utinlfa.serm.
    260,
    n.
    2,
    Naminreme-
    diumsalutissua
    sempertardusest,qui, etc.;
    siveul illic
    habetMS. t.: mremediumsalutissvwnonsit
    semper
    tar-
    dus,qui
    dextta
    sua,
    etc.
    S209
    SERMOCCLH.
    2210
    SERMOCCL
    (a).
    DeJ udicio
    extremo,
    u
    (b).
    1. Vilm
    depravatw
    sludia. Parabolw zizaniorum
    explicalio.
    Recogilemus,
    fratres
    charissimi,
    cun-
    cfamala
    qtise
    fecimus;
    ul rninis oelerni J udieis
    per-
    terrili,
    ad ullimum sallem stttdeainus bonafaccrc.
    UndeDomihusin
    Evangelio
    dicil : Non omnis
    qui
    dicil
    mihi, Domine,Domine,
    inlrabit in
    regnutn
    cwlo-
    rutn;
    sed
    qui facil
    volunlalemPalris mei
    qui
    esl incm-
    tis, ipse
    inirabit in
    regnum
    cwlorum
    (Mallh.
    vn, 21).
    Hoc
    etiam,
    fratrescharissimi, cogitare
    debemus,quia
    inilla diereddel Deus
    unicuique
    seciindum
    opera,
    sua,
    bonis
    bona,
    malismala : bonosmittet invitam
    selernam,
    malosin
    ignem
    aeternura. Vseilli
    homini,
    qui
    cumdiabolomansionemhabebit. Pensemus
    quod
    islud
    regnuni
    finem
    habet; regnura
    Dei finemnon
    habet. lstavita
    Iaboriosa,
    caduca et
    fragilis, plena
    scandalis, invidiosa, quidaliud quserit
    nisi mandu-
    care, bibere, inebriari.luxuriari,
    detraciionesfacerc?
    Certeubivolumus
    perraanere,
    illucdebemtisfestinare.
    Fratres,
    nos
    peregrini
    stimusin hocinurido
    ;
    conver-
    tamur adDoniinum
    qui
    fecil nos.
    Fratres,
    audistis
    quod
    Dominusvindicareveniet,
    el
    peccatores
    mittet
    in
    ignera
    selernum,
    sicul in Psalmodicit:
    Exsurgat
    Deus,
    el
    dissipenlur
    inimici
    ejtis(Psal.
    LXVH, 2). Qiiid
    autera
    suis diclurus sii indieilla,
    audiamus:
    Venite,
    benedicliPatris mei
    (Maiih.
    xxv, 34).
    Et
    jusii regna-
    bunt sineiinecumCbrislo,
    sicut
    dicit,
    El
    jusii cpu-
    lenlur,
    el exsultentin
    conspeclu
    Dei
    (Psal.
    LXVII, 4);
    et, Domtne,
    tionnebonumsemenseminasliin
    agro
    tuo?
    uttde
    ergo
    mixlumest zizania?Et ait
    illis,
    inimicus
    homohoc
    fecit
    ;
    primitmcolligile
    zizania,
    el
    alligate
    per fasciculos
    adcombttrendum.
    Messishaecesl
    genus
    liumanum
    inconsumraationesaecttli
    ad
    judiciura
    con-
    fregaiiduin;
    zizania, peccatores;
    inimicushonio,
    dia-
    olusqui superserainavit
    peccafa;
    messoressunl An-
    geli, qui eliguntjuslos
    a
    peccatoribus. Ligalefascicu-
    los,
    hoc
    est, rapaces
    cum
    rapacibus,
    adulteros cum
    adullcris,
    fornitatores
    cuui fornicaloribus,
    homicidas
    cumhomicidis,
    avaros cumavajis,
    iracundoscum
    iracundis,
    falsostestescumfalsisteslibus,
    furescum
    furibus,
    derisorcs
    cumderisoribus,
    similescumsimi-
    libus. Ili stint fasciculi ad comburendiim.
    Trilicum
    auiem
    congregate
    in horreummeum
    (Mullh.
    XIII
    ,
    27-50),
    id
    est,
    mittite
    justos
    in
    paradisum.
    2. Ad
    pwniienliam
    etbona
    opera
    exhortatio.Con-
    fessio
    el
    pmnitenlia
    a sacerdotibus
    imposita.
    Eleemo-
    synm
    de
    rapinis.
    Fralrcs, expavescere
    ei timerede-
    beinusdelambrevi satietaie,
    detam
    longa
    fame;
    de
    lam
    longis
    tenebris,
    de lambrevi luce. Dum
    tempus
    liabenras,
    convertamur
    ad Dominum
    qtti
    fecil
    nos;
    ut nonmereairair
    iulroire in iilas lenebras,
    sed in
    lucem :
    quia
    omnis
    homo
    cujus opera
    facil, ejus
    li-
    liusest. Si
    o[iera
    Dei facimus,
    filii Dci sumus.
    Quod
    modo
    peccamus,
    cito eniendare
    debemus,
    et nonad-
    dere
    peccaia
    peccatis.
    UndePsalmisia
    :
    Appone
    ini-
    quitalemsuper iniquilatem
    eorum,
    et non inlrent iti
    juslitiam
    tuam(Psal.
    LXVIII, 28).
    ConJ essionem
    quce-
    ramus
    puro
    corde,
    el
    pcenileuiiam
    donatamasacer-
    dolibus
    perficiamus.
    Noliteirara recondere
    in cordi-
    busveslris; quiaquandoiram
    portamus,
    necoblatio
    necoratioaDeo
    recipiiur.
    Date
    eleemosynam,
    reci-
    pileperegrinos
    indomibusveslris, pedes
    eorumla-
    vate,
    et lecios
    ipsorumprceparate
    : dolentesconso-
    lamini. Nolile
    despicere peregrinos;
    quiaipsi pere-
    grini
    estis.Non
    circumveiiiasfratrem
    tutini
    innegotio;
    quia
    Deus
    judex
    cst.
    Pauperes
    el viduaset
    orphanos
    nolile
    opprimere.
    Nolitede
    rapinis pauperum
    elee-
    mosynas
    faccre
    : tristatur
    qui pcrdil, gaudet qui
    acquirit;
    tucralur
    pecuniam,
    et
    perdit
    aiiimam
    ;
    at-
    (a)Alias,
    deSanctis39.
    (b)
    m
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.
    toLoyanien-
    sium
    editione
    ambiguus,
    verlini veroet
    vindingi
    sentenlia
    supposititius
    est.DicendimodusvideturstiUCssariaiusi-
    milior
    esse
    quamAugustiniani.
    De num.
    1 videsuhse-
    quentem
    sermcmem.
    tenclit
    quidacquirit,
    et nonattendil
    quidperdit.
    Fra-
    tres,
    craii Doraini
    adjuiorio,
    dtim
    tempushabemus,
    laboremus,
    qualenus
    a malis siniiis
    pcenitentes
    aut
    per jejunium,
    aul
    pereleemosynas.autper vigilias,
    aut
    per orationes,
    aut
    per
    charitatem: ut mereaurar
    per-
    veniread
    regna coelestia,
    ubi est salietas sine
    fame,
    ubi est luxsinc
    tenebris, j'uvenlus
    sine
    senecliite,
    re-
    quies
    sine
    labore, gaudium
    sine iine.
    Ipse qui
    nos
    creavit,
    nos
    adjuvet,
    utad coelestia
    regna
    raereamur
    pervenire, per
    ChrislumDominumnostrum. Amen.
    SERMOCCLI
    (a).
    DeJ udicio
    extremo,
    m
    (b).
    0 fratres
    charissimi,
    quam
    timeudusest nobisdies
    ilte,
    in
    qtto
    Dominusnoster J esusChristusacredera-
    ptor
    omnium
    proposuit
    venirecuni flarama
    ignis, qui
    inflaniraabitadyersarios
    suos,
    et eos
    qui
    faciuntini-
    quifatem
    I ln illadie
    plangentsuper
    seotnnesttibus
    terrm,
    el videbuntFiliumhominisvenienleminnubi-
    bus cwli cumvirtute
    magna,
    el
    majestate
    excelsa
    (Matih. xxiv, 30);
    et commovebuntur ante eum
    omnes fines
    lerrce,
    ef
    peccatoresperibiint,
    el cceluin
    plicabitur,
    et mare
    siccabitnr,
    et monlcs sicut cera
    ardebunt
    (Psal. xcvi,
    5),
    et terra ardebit
    usque
    ad
    inferos. Sol converteturin
    tenebras,
    el lunanon dabit
    lumen
    suum,
    etslellmcademdecwloin
    lerram,
    et Vir-
    tutescwlorumcommovebuntur. Tunc
    apparebit sigtmm
    Filii hominisin
    cmlo, quod
    est crux
    Christi,
    in
    cujus
    lurainetenebrabitur lotus mundus. Tuncsancli vola-
    buntobviam Chrislo
    inaera,
    et sic
    semper
    cumDo-
    mitioertint; peccatores
    aulemconfundenlur et
    per-
    ibunt. Et tunc fiel
    judicium.
    Et lunc veniet Doininus
    noster J esus
    Christus,
    etmitlel
    Angeios
    suosa
    quatuor
    angulisterrw,
    el
    congregabunt
    eleclos
    ejus
    a summo
    cmlorum
    usque
    adterminoseorum
    (Malth.xxiv,
    29
    31).
    Et tunc
    separabil
    Dominussanclossuosdeinter
    pec-
    catores,
    et miiiet eosin raansioiiescoelestes:
    pecca-
    loresaulemincaminnm
    ignisardentis,
    qni praepara-
    tus estdiaboloel
    angelisejus;
    ibi erit fletuset stridor
    detitium. Vseillis hominibus
    qui
    liabebiiut
    mansio-
    nemcumdiabolo. Et ascendel fumus torraentorum
    insscctilasx'culorum
    (Apoc.xiv,
    11).Quorttm
    verracs
    non
    morientur,
    et
    ignis
    non
    exslinguetur (lsni. LXVI,
    24).
    In
    qua
    nullavoxnisi
    gemitus;
    ubi nulla
    requics
    nisi
    ignis;
    ubi nulltim
    refrigerium
    nisi
    flamma;
    ubi
    lux
    nunquam
    videbilur nisi
    tenebrae,
    et non venient
    unquam
    in memoriam
    apud
    Deuui.
    Quorum
    cibus
    cruciatus,
    et mansio eorum cum diabolo
    esl,
    ubi
    nullavisitaiio nisi lenebrae.0 homo
    qui
    desidcras
    regnuii)
    Dei
    possidere, quod
    male
    fecisti,
    dum
    potes,
    enienda;
    dura
    tempushabes,clama
    ad
    omnipotentem
    Deum
    ;
    duradatur
    spalium, luge;
    dran licentia
    esi,
    poenite;
    feslina,
    dum
    potes; plange,
    dum
    adhuc
    animatuaversatur in
    corpore;
    dumadlrac
    vivis,
    re-
    mediumlibi
    acquirepriusquam
    le
    proftmdus
    absor-
    beal
    laqueuspoenarum,priusquam
    leinfernus
    rapiat,
    ubi nulladaittr
    iiidulgcnlia,
    ubi nullusest ad confes-
    sionein
    recursus,
    nullusest adveniani
    fegressns
    : de
    quapcena
    nos
    pitts
    Dominus
    cripere dignetur, qui
    cumPatre ei
    Spirilu
    sanctovivitet
    regnat
    insaecula
    saeculorran.Aiiien.
    SERMOCCLIl
    (c).
    Admonitioutnonsolum
    lingua,
    sedetmoribuset
    operibus
    laudetur
    Deus;quiaquale
    est
    quodeogilalurincorde,
    laleest
    quodprocedit
    in
    opere
    : etde
    purgaloriispccnis
    etinferni
    puteo(d).
    i. Hic
    jugiter
    bette
    agendum,
    nemale
    egissefruslra
    (a)
    Alias,
    desanclis40.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.DubiusLova-
    niensibus,
    Verlinoautemet
    vindingospurius
    erat.Parsest
    sermonis
    apud
    Ambrosium
    35,
    defuturo
    J udicio,
    feria
    2post
    DcminicamI
    Quadragesimse.
    interSermonesadFratresin
    eremolocumeliam
    occupavil,
    ordine
    sexagesimum
    ler-
    tium.
    Ejusdem
    csseauctorts
    videtur,cujus superior.
    vide
    superioremsermoncm,
    n. 1.
    (c)Alias,
    16exHomiliis 50.
    ((/)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Dubiutninter
    AugusUuiaaos reliquerunt
    Lovanienses: removeri
    yolwij
    2211
    APPENDIX.
    2212
    qmndoque
    pwniteat.
    Resurrectio el
    glorificatio
    Do-
    mini nostri J esuChrisli,
    fratres
    charissimi,
    osiendit
    nobisvitam
    quam acceplurisumus ,
    cumvenerit re-
    tribuere
    dignadignis,
    etc.
    (a).
    Ei si est adhue
    geuiitus,
    tentatio,
    tribuialio; spera
    transitoria
    omnia,
    et illum
    venturumdiemin
    quo
    sinedefectu laudabiinus. J n-
    terim,
    donecveniatille
    dies,
    in
    quoconjuncti Angelis
    Deumsine ulla
    fatigalione
    et sinenllo fine J audare
    mereamur,
    utad illudineifabile
    gaudium
    venire
    pos
    simus, quantum
    possuinus,
    bonis
    operibus
    studearaus
    insistere;
    et
    quotidie
    conscientiasnostras inlus
    aspi-
    cientes,
    si
    aliquid
    instola animsenostrseaut
    per
    ne-
    gligentiam
    dissutura
    ,
    aut
    per
    luxuriamsordidattim
    ,
    aut
    per
    iracundiam combustran
    ,
    aut
    per
    invidiam
    conscissum,
    aut
    per
    avariliamtenebrosttmesse co-
    gnoscimus,
    dumadhuc in
    polestate
    nostra
    esl,
    cura
    Dei
    adjutorio
    festinemusvulnerata curare
    , reparare
    perdita
    ,
    et adcandorem
    juslitiae
    ea
    quae
    obscuraia
    fuerint revocare
    : ne forlesi bonis
    operibus
    Tmcli,
    et
    viliorum
    pannis
    sordentibus
    involuti,
    ante iribunai
    selerni J udicis venerimus,
    illaad nos terribilis sen-
    tentia
    dirigatur,
    Discedilea me
    , maledicii,
    in
    ignem
    alernum, qui paralus
    estdiaboloet
    angelisejus(Malth.
    xxv, 41).
    Elideo, quantumpossumus,
    frucius,
    justi-
    ticestudeamus
    afferre
    ,
    limentes illud
    quod
    Doniinus
    dixit,
    Omnis
    arbor
    qum
    non
    fdcil frucium
    bonum,
    ex-
    eideturetin
    ignem
    mitletur
    (Id.
    iu, 10).
    Ilcecsenten-
    tiaevidenter
    osiendit
    quod
    nonsolummalum
    fecisse,
    sedetiambonum
    non
    egisse
    danraabileerit. Et ideo
    ista
    quce
    dixiraus,
    attenlis cordibus
    jugiter cogiteraus;
    ne.nos
    tarde
    pceniteal
    sub
    conspectuiguis
    selerni, qui
    interrogabit
    medullas,
    ossaet
    cogitationes
    nostras.
    Quantum
    tuncunusquisquepuniendusoplabit,
    ne un-
    quam
    mulierem
    alienam
    concupisset,
    nc
    unquam
    corporis
    sui veslem,
    ne
    unquam
    Baptismi
    holoseri-
    cammaculasset,
    ne
    unqnara preterisset
    consilia et
    monitasacerdolum.
    Namsi sacerdotibus
    grandepe-
    ficulumest,
    aliena
    peccata
    non
    arguere; quanto pe-
    riculosius
    erit
    propria
    noluisse
    corrigere
    :
    atque
    ea
    nonsolum
    noneniendasse,
    veruraetiam
    defendisse,
    et defendendo
    accumulasse
    ?
    2. Pmnwwterttm.
    Et ideo
    expialura
    erit illicinex-
    Stinguibilis
    concreinatio, quidquid
    bic medicabilis
    satisfaclio, quidquid
    hic saluliferadissimulaverit sa-
    nare conversio.
    Ardeits eniminferni
    puleus aperie-
    tur;
    descensuserit,
    ascensttsnoncrit. Illicfidei ve-
    ste nudati,
    el
    capilaliter
    niortui,
    in
    perpeluum
    de-
    mergeniur,
    ejiciendi
    inlenobras exteriores,
    ubi non
    visilabit aeternus,
    in lenebrasexleriores infelieiterin-
    clusi,
    infelicitis
    includeiidi.
    De boc
    puteo propheta
    orat
    atque
    commemorat, Neque
    absorbealme
    profun-
    dum; nequeurgeat
    super
    me
    puteus
    os suum
    (Psal.
    Lxvni, 16).
    Ideoauteindixit, Nequeurgeatsuper
    me
    putetis
    ossuum;quia
    cumsine
    poenitentice
    remedioin-
    felices
    peccalores
    exceperit,
    claudelur
    sursnm, ape-
    rietiir
    deorsura,
    ac diiatabilur
    in
    profundura.
    Nuliirai
    spiraraen,
    nullus liber anlielitus,
    clauslris
    desuper
    ur-
    geniibus
    reliuquetur.
    Detrudentur illuc,
    valedieentes
    rerum
    nalurse. Ultra
    nescienlur a Deo
    , qui
    Deum
    scire noluerunl,
    moriluri vitaeet morli! sine line
    victuri.
    Felices
    qui
    niuic bene viveutes facultatibus
    Verlinus
    et
    vindingus,
    tametsinoumalum. Posterior
    pars,
    quce
    reperitar
    etiaminEusebiitlomil.
    5,
    in
    E(ijiliomiam,
    ad
    Ccesarium
    perlinet;
    prior
    ad
    Auguslinum
    exenarr. inPsal.
    148,ipsiusmet
    Ccesarii, credimus,
    curact sludio
    decerpta.
    Hujusquippe
    ingenium
    reiert titiilussermonis
    partl
    ulricrue
    respondens.
    Et vero
    de Ctesariomemorise
    proditumest,
    'jViruiu
    apostolicum
    prcedicandi
    verbi Dei munusnori modo
    'per
    se, quoad
    licuil,implevisse,
    sed
    insuper
    Uisliluisseut
    Ambrosii, Auguslini,
    suseuue
    ipsius
    homilicea
    presbyleris
    el diaeonibus
    inEcclesia
    legerentur
    :
    quin
    eliam
    compara-
    tasdiversi argumenli
    concionesmultisintrael extraGal-
    lias
    jirovuiciis
    suppeditasse.
    Denum. 1 videenarr. in
    Psal.
    148,nn.
    1
    ei2;
    et
    supraserm.
    29,
    n.
    4,
    etscrm. 116:
    i
    vid.
    prceterea
    Ctesariihouiil.27.
    1
    Mss.,
    mortui.
    ~(a)
    Hicomissarepete
    ex enarr. inrsal.
    148,
    nn. 1
    :t2
    vel
    corpori
    suonecessariis
    contenti,
    et desuo
    J argi,
    in se
    casti,
    inalios noti
    cruenli 1,
    ab
    luijus putei
    profundi
    flammeanoctese redimuut. llsec
    poena
    illos
    manebit,qui
    amisso et non
    reparatoper peeiiiientiam
    Baplisnio,
    inaUernum
    peribunl
    : ad
    quosdicitur,
    Pa-
    teasautemcomburel
    igni htexlinguibili(Mallh.m,12).
    3.
    Purgaiotimpmnx.
    lllarum duralio et materia.Hi
    vero
    qui lemporalibtts pcenis digna gessermil,
    de
    quibusAposlolus dicit,
    Si
    cujus opusarserit,
    delri-
    menlum
    palielur; ipse
    auiemsalvus
    erit,
    sic iamen
    quasi perignem(I
    Cor.
    ni, 15)
    :
    pcr
    fluvium
    igneum,
    de
    quo prophetieus
    sermo
    commemoral,
    Ei
    fluvius
    igneus
    currebatanteeum
    ; perfluvium
    igneum
    el vada
    ferventibus
    globis
    horrendairansibunt.
    Quantafuerit
    peccati
    nialeiia
    ,
    lanta et
    perlranseundi
    raora.
    Quan-
    tum
    exegerit culpa,
    lanlumsibi ex liorainevindica-
    bil
    quscdam
    flammseralionabilis
    disciplina
    (a).
    Et
    quantum
    slulla
    iniquitas gesscrit,
    tanlum
    sapiens
    pcena
    desccviet.Et
    quia
    sermo divinus
    quodam
    loco
    ctneaeollse animam
    peccauicem coraparans dicit,
    Pone ollam
    superprunasvacuam,
    donecconcalescalws
    ejus,
    et omneslannum
    ejus deflual (Ezech. xxiv,
    11);
    illic sermonesoliosi et
    cogitationes
    iniquae
    vel
    sordidae,
    illicmultitudolevium
    peccaiorum, quaepu-
    ritatemnobilisnaturce
    infecerant, exsudabunt;
    illic
    siaiinnmvel
    pluinbum
    diversorum
    subrepenlium
    de-
    lictorum, quse
    divinam
    imaginemobscuraverunt,
    con-
    sumentur:
    quae
    omniahic abaninia
    scparari per
    elee-
    mosynas
    et
    lacrymascoinpendiosa
    transactione
    poluis-
    sent. Eccesic
    exigere:
    habet ab
    hominerationem,
    qui
    seipsumjirohominededit,
    etconfixus
    ctavislegis
    morti
    sejunxit
    3.
    Quse
    cum
    itasint, dileclissimi,
    iutelligamus
    quiaeffugcre
    intolerauda
    supplicia
    et incendiaseferna
    non
    poierunt,
    nisi
    qui pritis
    inse
    ignera
    carnaliscon-
    cupiscentiaeacmultimodaecupiditatis
    exsiinxerint. Et
    ideo,
    fralres
    charissraii,converlamus
    nosad
    meliora,
    duminnoslra sunt
    potestate
    remedia.Curramusdum
    lucem
    habemus,
    nec
    prsetereuntia
    salulis
    tempora
    ne-
    gligamus.
    flic
    exsiinguamus
    morfeni nioriendo
    pec-
    calis,
    hic vilaravitaemeritis
    coraparemus.
    SERMOCCLIH
    (b).
    DeConfessione
    peccatorum,
    et
    qnia
    hocdesideratdiabolus
    ut
    peccala
    nostramininie
    confiteiites,
    rei antetribunal
    seterniJ udicis
    appareaimis;
    Deuseconlrariovullutmala
    nostrahumiliterconliteamurinhoc
    sceculo,
    ut abeisli-
    berari mereamurin iuturo
    (c).
    1.
    Confessionisprwceptum.
    Cnr Deus hoc
    jusserit.
    Diaboli conalusne
    iinpteamus.
    Ii) oimiibus
    Scripturis
    divinis,
    fraires
    dileciissimi,
    utiliter ac salubrilerad-
    monemur,
    ut
    peceatainoslra
    debeamus
    jugiter
    et hu-
    roiliter nonsolum
    Deo,
    sed eliara sanctis el Deum
    tinienlibtisconfiteri. Sicenim
    per
    J acobum
    apostolura
    nos admouet
    Spiritus sancius,
    dicens:
    Confiiemini
    al-
    terulrum
    peccalavestra,
    et orate
    pro
    invicem
    ,
    ul salve-
    mini
    (J acobi
    v,
    16):
    et
    Psalmista, ConfiteminiDomino,
    quoniam
    bonus
    (Psal. cxvn, 1);
    ei
    iterura, Dixi, pro-
    nunliaboadversumme
    injuslitiasmeasDomino;
    etlu re-
    misisti
    impielalem
    cordis tnei
    (
    Psal. xxxi
    , S). Quo-
    modoenimnobis
    peccatorum
    vulnera
    nunquam
    de-
    esse
    possunt;
    sic et confessionismedieamentadeesse
    nondebent
    (d).
    Nonenimideovult
    Deus,
    utconfitea-
    1
    Codices
    Mss.,cbngruenles.
    8
    ApudEusebhui),
    et
    confixus
    clavis
    legem
    mortis
    fixit.
    (a)
    Hincvoealur
    ignisarbiler, supra
    serm.
    15,
    n.
    4,
    in
    line.
    (b)Alias,
    12exHomiliis 50.
    (c)
    in
    Appendice
    nunc
    primuni
    coUocalur. Lovaniensibus
    ambiguusest,
    falsusverlinoel
    vindingo.
    Admonenl Lova-
    nienses,
    videri
    qubousdampriorempartem
    esse
    Eradii,
    seu
    Eraclii;posteriorem,Augustini.
    Slifusabexordioadllnem
    usqueplane
    Ccesarianus. Docli-ina autem
    plerumqueAugu-
    sliniana,
    exSernionibus
    ipsiusin
    Psalmoscolfecla.Denum.
    2vide
    Augustini
    enarr. iuPsal.
    91,
    n.
    5;'de
    rium.
    5,
    vide
    serm.
    68,
    n.
    4,
    serm.
    37,
    n.
    6;
    denum.
    5,Augustini
    enarr.
    inPsal.
    51,
    n.
    16,
    et enarr. iii Psal.
    140,
    nn. 10el 11.
    (d)
    ItaCcesarias
    exprimit
    necessitatem
    eleeuKisyuaj,
    ia*
    fraserm.
    237,
    n. 4,
    2215
    SERMOCCLIII. 2214
    mur
    peceata
    noslra, quoo
    ea
    ipse
    scire non
    possit:
    sed
    quia
    diabolushoc
    desiderat,
    ut iuveniat
    quod
    110-
    bis antetribunal J udicis seterni
    ohjiciat;
    ideovult ut
    magis
    defendere, quam
    accusare
    peccata
    nostraveli-
    mus. E contrario autemDeus
    noster, quiapius
    est et
    misericors,
    vult ut ea confiteamur in hoc sceculo
    ,
    ne
    pro
    illis confundamur, poslmodum
    infuluro. Si
    enimnosconfitemnr,
    ilie
    parcil
    ;
    si nos
    agnoscimus
    ,
    ille
    ignoscil.
    Primohomini nonest
    dictum,
    Confitere
    peccatum;
    quia
    non fecerat
    quod
    faleretiir : sed di-
    ctumest ei ut non
    peccaret (Gen.
    n
    , 17).Non
    oblem-
    peravit, peccavit.
    Nati sumus mortales ex vinculo
    peccati;
    propagata
    est miseria nostra
    per
    successio-
    nem
    fragilitatis
    humancc
    ;
    et dicitur nobis
    ,
    Faietiiini
    peccata. Serpens
    aulemille
    quomodo
    tuiicinsiitit,
    ut
    nonservaret hoino
    quod
    illi diclum
    est,
    ne
    peccaret
    (Id.
    III
    , 1)
    : sicitunc
    insiat,
    ut ntm servet homo
    quod
    ei dictum
    est,
    Confilere
    peccattim. Quomodo
    eniratunc
    fecit,
    tit caderet
    qui
    stabat;
    sicntuic
    agit,
    ne
    surgal qui
    cecidil.
    Ilaque
    adversus iiicantaliones
    ejus
    et insidias
    , quibus
    nuiic
    irapedire
    vult reditura
    noslrum
    , suscipiamus prsecepta
    saluberrima adver-
    sus eum
    , qui irapedire
    vult nobisconlessionem
    pec-
    cati;
    quia
    scit non nos
    posse
    alifer rcdire
    , qui per
    superbiamlapsi
    sumus. Duxnobis
    ipse
    fuil ad
    super-
    biam:modoadhumilitatemducewChristuii)
    sequainur.
    2. Peccalum
    regerunt
    malhetnaliciin stellas: Mani-
    chmiin
    genlem
    tenebrarum: mtilli in diabolum. Dicit
    homini
    serpens
    ille
    per
    malhenialicoset
    Manichaeos,
    ne confiiealur homo
    peccatum.
    Per matlienialicos
    sic
    loquilur
    :
    Numquid
    honio
    peccat?
    Stellcesic sunt
    positce,
    neccsse
    est ul faciat honio
    peccalum.
    Dicit
    ergo per
    malliemaiicos
    quia
    slella facitut homo
    pec-
    cet;
    nam
    ipse
    non
    peccat.
    Sic
    blasphemias
    convenit
    in Deum. Creator eiiimstellarumDeus est: el dum
    nonvult homo seaccusare ineo
    quod
    fecit,
    Deum
    accusat a
    quo
    faclus est homo. Item
    per quosdani
    Manicliceosila
    suggerit:
    Nontu
    pcccas, gens
    tenebra-
    rum
    peccat;
    tunon
    habespeccatura.
    Dicit
    hsecaniraae,
    eterigit
    eamin
    superbiam,
    ut
    putetquia
    non
    peccat.
    Nonest hoc lollere,sed geminare peccaiuni.
    liem
    mnlli sic
    confessionempeccali fugirait,
    ui
    ipsiun
    sa-
    tanam
    accusent;
    se nihil mali fecissedicant. Et cum
    casliganlur aliqui,
    el dicilur
    cis, Quare
    hoc fecistis?
    respondent, Quia
    diabolus hoc fecit. Non est enim
    unde
    plnsgaudeat
    diaboltts,
    nisi
    quando
    homodicil
    quod ipse
    fecerit ut
    peccarei. Quando
    enim
    dicit,
    Diabolusboc
    fecit,
    non se accusat: el dura
    peccata
    sua dissimulat confiteri, indiilgentiam
    nonmeretur
    accipere. Respondetergo
    et
    dicil,
    Diabolus hoc fe-
    cit:
    quasi
    revera traxerit eum
    diabolus,
    autviolen-
    liam fecerit. Suadereenimet sollicitare
    potesl;
    co-
    gere
    omninonon
    polest.
    5. Diabolus
    suadel,
    non
    cogit
    ad
    peccandum.
    Libe-
    r.um
    est Iwminiconseniire.Et ideocum
    per
    Dei
    adju-
    loriuinin
    potestale
    lua
    sit,
    ulrumconseniias
    diabolo;
    quare
    non
    magis
    Deo, quamipsi obtemperare
    delibe-
    ras? Si enimsolusdiabolus darel
    coitsilium,
    et Dcus
    tacerel;
    haberes
    quod
    excusare
    posses.
    Cumvero
    Christus tibi et conscienlialua
    coniradicat,
    et
    per
    Scripuiras
    divinasaudiasiuecclesia
    qtiod
    nondebeas
    facere
    malum; quareeligis
    mortcm,
    eldeseris
    vitam;
    et
    magis
    vis
    sequi
    diabolumad
    luxuriam,
    quam
    ob-
    tcmperare
    Christo
    qui
    te invilat ad viiatnteternam?
    Rogo ergo
    vos,
    fratres
    charissimi, quare
    satanas se-
    ducit ad
    peccandum,
    cumDeus
    posuerit
    homini in
    polesfaie
    noii consentiresatana;? Est enimadextris
    quodain
    modo
    pra-cipiens
    Deus. asinislris seducens
    saianas,
    liomoin medioconstitulus. Cor situin
    quid
    inciiiiat ad diabolum?
    Quare
    iioti
    potius erigat
    ad
    Deura? Nonenim diabolus
    cogendo,
    sed suadendo
    nocet;
    nec
    extorquel
    a uobisconsensum
    ,
    sed
    petit.
    Nosdiabolumnon
    adjuvemus';
    et vincimus. Dat
    qui-
    deni illeconsilium:
    scd,
    Deo
    auxilianie,
    nostrumest
    vel
    eligere,
    vel
    repudiarequodstiggerit.
    i. Excusaiionesin
    peccaiis.
    Nonea
    toltunl,
    sed
    ipso-
    1
    Ms.
    nn.,
    Diabolononconsentiamus.
    rummedicinam.Attenditeet aliud.
    Quando
    dicit ho-
    mo
    quod
    scduclus est a
    satana, quando
    dicit sesedu-
    ctum,
    confiletur ex
    parle:sedtamennegat
    se
    fecisse,
    etdicit,
    Ego
    nibil
    feci,
    diabolusfecil. Conaius est di-
    cere itludAdam:
    ipse
    ciiimcxcusarc se volttit de
    rauliere
    ;
    niulier excusarese voluil de
    serpente
    : Do-
    minus autem
    Deus,
    qui
    liberumarbilriurii dedit ho-
    mini,
    et eum
    praecejyto
    suoadversus
    serpeniis
    vehena
    firmaverat,
    non audivit istas cxcusaliones :
    quia
    et
    mulier
    jiroplerea
    daia
    eral,
    ut doceretur a
    viro,
    non
    ut doceret virum
    ;
    el sic erat coiisiilutavoluntasain-
    borum,
    sic eral fabricaiumliberum
    arbitrium,
    ut si
    nollet consenlire
    serpenti,
    discedcret
    serpcns
    insua
    falsitate
    confusus,
    et remaneret bomo iu Domino
    creatore (irmatus.
    Ipsa
    suiitinalaverba
    qusc
    diximus:
    quia
    raodo
    serpens
    vuJ t suadereexcusaliones
    pecca-
    torum. Tuncfecil
    quodaccttses;
    modoautemvult fa-
    -
    cere
    quod
    excuses. Deuscjonfileiui
    lanquara
    in
    aper-
    tumsiiuim
    indulgentiamparatus
    crat
    darc; excusas,
    claudis
    iinum,
    inclttdis
    peccatum,
    excludis
    indulgen-
    tiam
    jieccaii.
    Ecce
    quid
    fecisti: nonul tolleretur
    pec-
    caium,
    ut dixi
    jamdudum;
    sed ut inlercluderelur me-
    dicina
    peccati.
    Sanare te habebat Deus
    per indulgen-
    tiam,
    si fatereri.s:
    quaerisper quemexcuses;
    sednoti
    qhseril
    ille
    quempro
    le
    puniat.
    5.
    Confessio
    iniliumsanitatis. Dic
    ergo
    dcvotocorde
    quod
    dixi
    pauioante, Egodixi, Dontine,
    misereremei.
    Quareaddidit,
    Ego
    dixi ?
    Proptcr Manichacos,qui
    di-
    ctint,
    Nontu
    peccas. Clama, Egodixi, Domine,mise-
    rere mei : sanaanimam
    meam,
    quoniampeccavi
    tibi
    (Psal. XL,5).
    Sanat leDeus
    ; confiteretaiitum
    vulnus
    tuirai. J aces sub mauibus
    riiedici,
    patienter implora
    auxilium.
    Fovcl, urit, secai, tequanimiter tolera;
    laniumnoli
    attendere,
    nisi ut saneris. Sanaberis au-
    lem, si ostendas to niedico: non
    quia
    illenon
    videt,
    si tute
    abscondas;
    sed
    ipsa
    confessioioiliumsanila-
    lisest.
    6.
    Corripientis
    smvitialenis.
    Emendabit
    mejustus
    in
    misericordia,
    el
    arguetme;
    oleumaulem
    peccaloris
    hon
    impinguetcnput
    me.um
    (Psal. CXL,5). Quid
    hocest?
    Melius est mihi ul
    quando
    vidct
    justus peccatum
    meum,
    eruendet
    me,
    nonmihi
    parcat,
    dicat
    quiapec-
    cavi,
    sxviatiu
    peccafummetini,
    utmelibereta
    pec-
    calo. Videiur acerbe clamare: sedintus lenis est in ,
    misericordia. Ideo
    dixit,
    Ernendabilme
    justus
    inmise-
    ricordia,
    et
    arguel
    tne.
    Quandoergoarguit,
    et
    quando
    clamat,
    et
    quandojuslus saevil,
    miseretur : et tolum
    illud de misericordia
    paternaest,
    nondesaevitiaini-
    mici.
    Magis
    autcm
    quando
    nonvult temori sub
    pec-
    cato, magisamat, quia
    secat. Non vult enim
    putredi-
    nc
    peccati
    cacteramembra tua
    contabescere. Ferrum
    profert:
    sed noli
    tiraere,
    noli
    palleseere; medicus
    esl. Ferrura non contra te
    ferlur,
    sedcontra
    vulnus
    tuum.
    Ergo
    sic ait: Emendabitme
    justus
    inmisericor-
    diu,
    el
    arguetme;
    oleumautem
    peccaloris
    non
    impin-
    guel capul
    meuin.
    7. Adulantis
    blandimentum,
    oleum
    peccaloris. Quid
    est auteni oleum
    peccatoris,
    nisi blandimentumadu-
    Iatoris? Si
    quisaliquem
    vehementer
    objurget,
    videtur
    saevirein
    peccatumejtis
    : et libereei dicat mala
    quae
    comtnisil;
    el ilie si imitalur forlasse
    objurgatorem
    suum,
    simul cumilloirascitur
    peccalo
    suo.
    Quare
    di-
    clum
    esl,Irascimini
    el
    nolilepeccare;qum
    dicilisincor-
    dibus
    vestris,
    etincubilibusvestris
    compungimini(Psal.
    IV, 5). Ergo
    dicat ille vera: forte
    corrigitur.
    Alius
    vero veniat ad
    eura,
    et assenfetur et
    dicat, fmo lau-
    dabiliter fecisti :
    quoniam
    laudatur
    peccalor
    indeside-
    riisanimm
    suw,
    et
    quiiniquagerit,
    benedicitur
    (Psal. x,
    3,
    sec.
    Hebr.); difiluit,
    laetusvocalur. Avarus
    est;
    et
    dicitur de eo
    quia
    servat rem suam. Vindicatsede
    iniraico,
    cumdictuui
    sit,
    Dimilleut
    dimillatur tibi
    (Luc.
    vi,
    57);
    et fortisvocatur. Sicconsidera
    caetera,
    quemadniodumassenlalores,
    id
    est, adulatores ha-
    becintverba
    fallacia,
    habearitnominalaudis:
    ipsa
    est
    uncfio
    peccatoris.
    Nosaufemaudiamus
    prophetam
    dV
    centem, Populusmeus,qui
    vos
    felicesdkuiil,
    inerro'
    remvos
    millunl,
    etconlurbantsemitas
    pedtm
    veslrorum-
    2218
    APPENDIX.
    2216
    (Isai.
    rii,
    12).
    Ergo
    si dicatur ab
    aliquo
    libere
    pecca-
    tum
    alicujus,
    et abalio
    palpelttr;
    si videal
    aliquis
    ter-
    tius et
    interrogetur quid
    sit
    factum,
    noraieitasolet
    respondere
    : Ille
    dixitei
    vera,
    et non blanditusest?
    Quid
    iilealter?
    quid
    fecil? Unxitei
    caput,
    et disces-
    sit. Nos
    vero, fralres,
    si vere
    spiriluales
    medici su-
    mus,
    et deanimarumvestrarumremedio atlentius
    cogilemus,
    nondebemus
    palparequemquam,
    nccnos
    necvos.Confiteamur
    peccalanosira,
    nonexcusemus:
    tu
    fecisti,
    tu reus
    es;
    tu
    conlitere,
    libi
    ignoscilur.
    Si autem
    dicis,
    Non
    ego
    feci; ubicumque
    verbal ex-
    cusarevolueris, peccalum
    luummanel in
    le, pcccati
    reus es : et nonillius
    peccati
    tantum
    quod
    fecisii,
    sed
    lnijiis
    etiam
    snperbice,quod
    confiteri iioluisli.
    Dequo
    peccato
    nos Dominusliberare
    dignelur
    :
    qui
    cum
    Patre et
    Spiritu
    sanctovivitet
    regnat
    insaeculasce-
    culorum. Amen.
    SERMOCCLIV
    (a).
    DeConfessione
    peccatorum,
    et Pcenitentia
    (b).
    i.
    Confessionis
    necessilas.Quam
    ulilis sil et
    quibus.
    Hortalur nos
    sscpius
    sancta
    Seriptura
    adniedicaraeu-
    ta
    fugere
    confessionis,
    non
    quod
    Deus
    indigeat
    con-
    fessionenostra,
    cui omnia
    prscsfo
    sunt
    quaecogila-
    mus, loquimur
    aut
    agimus
    : sednosalifer salvi fieri
    non
    possumus,
    nisi confiteamur
    pceniteules, quod
    iniquegcssimusnegligentes.Qui
    se
    ipsum
    accusatin
    peccatis
    suis,
    huncdiabolusnon habei iterumaccu-
    sare indie
    judicii:
    si taraenconiiiens
    posnilendo
    di-
    luit
    quoe
    fecit,
    nec ilerumrenovat
    quaeegit. Confite-
    tnini,
    dicit J acobus
    apostolus,
    allerutrum
    peccata
    ve-
    slra,
    etorale
    pro
    invicemut salvemini
    (J acobi v,
    16
    ).
    llem
    beatus
    Apostolus
    : Oreautem
    confessiofiladsa-
    lutem
    (Rom.-x, 10).
    Sed ei Salomonde confessione
    peccalorura
    dixit :
    Qtti
    absconditscelera
    sua,
    nondiri-
    gelur
    :
    qui
    autem
    confessusfuerit,
    et
    reliqueritea,
    mi-
    $ericordiam
    consequetur(Prov.
    xxvm, 13). Magnum
    est saluiismcdicamentumnoniterare
    qtiaeiinpieges-
    siinus,
    nec
    priorum
    cicalrices vulnerumrcsauciare.
    Sicut auteradicitJ oannes
    evangelista,
    Si
    confiieamur
    peccata
    noslra, fidelis
    esl Deus
    eljusltts,
    ulremillal no-
    bis
    peccata
    nostra,
    et emundetnosabontni
    iniquitate
    (I
    J oan.
    l, 9).
    Similiter et Psalmislaait:
    Dixi,
    Confi-
    teboradversumme
    injusliliam
    meam
    Domino;
    etlure-
    misisti
    impietatempeccatimei(Psctl.
    xxxi, 5).
    2.. Damnalorum
    pwnitenliainfrucluosa.
    Tormentum
    duplex.Duplex
    sit
    pwnitentisfletus.
    Fructus
    dignuspw-
    mteniim.Vivensconfiteatur
    peccalorquccfecit; quia
    non est frucluosaconfessio
    apud
    inferos,
    nec
    pceni-
    tenlia ad salulem
    proliciens.
    Eccenunc
    tempus
    salu-
    tis,
    eccenunc
    lempusacceptabile
    Deo
    (11
    Cor.
    vi,
    2).
    Tempus
    esl nunc remissionis
    pceniteiiiibus;
    sedlem-
    pus
    erit
    post
    moriemvindictse
    negligentibus
    confileri
    scelerasua. Omnesenim
    impii
    aniarambabent inlor-
    mentis
    pceniteniiam
    : sednon
    prolicit
    eis
    pcenilentia
    adremissionein,
    sed conscieiuia
    lorquct
    eos ad au-
    gmentumpcenarumquas paiiuniur.
    Poiuerunl enim
    sibi
    per
    confessionem
    praccaverc
    lormentorranimma-
    nitaiem,
    et
    neglexeruni:
    itasictit foris
    flammis,
    ita
    inlusconscientia
    proprialorquenlur. Quomodopolest
    medicusvulnussanare, quodsegrotus
    oslcndereeru-
    bescil? Deusconfessionemnostram
    desideral,
    tit
    j'u-
    siamhabeat
    ignoscendi
    causam.
    Qui jieccata
    suaoc-
    cultat,
    et erubescit salubriier
    confiferi,
    Deum
    quem
    teslemhabel,
    iterumhabcbiteumullorem.
    Oplimeseju-
    dicet homoinbac
    vita,ne judicetur
    aDeodanraatione
    perpelua. Duplicem
    liaberedebet(leiumin
    pceniieniia
    oninis
    peccator:
    sive
    quiaperuegligenliam
    bonuranon
    fecil,
    seu
    quiaper
    audaciammaluni
    perpelravit. Quod
    enim
    oportuit
    non
    gessit,
    el
    quod
    non
    oporluil egit.
    Confessio
    jusliiicat,
    confessioveniani
    peccalis
    donai:
    1
    itaMS.
    gr.,
    asecunda
    mami,
    sed
    antiqua,quaticum-
    cjue
    verbo.
    (a)
    Ahas,
    de
    Tempore
    66.
    (b)
    ln
    Apt,endice
    nunc
    jirimum
    collocatur. Duliiumhabe-
    bantLovanienses. Observant Verliiiusel
    Vindingus
    confla-
    tumesse
    excapite
    12et 13AlcuiuideVirlulibuset viiiis.
    omnis
    spes
    venisein confessioneconsistit. Conlessio
    opus
    est
    misericordiae,
    salus
    aegroli,
    unicumest viri-
    bus nostris medicanientumcum
    paenileniia. Cujus
    ipse
    Salvalor in
    Evangelio
    virtutem
    ostendit, dicens,
    Pwnitentiam
    agite,
    appropinqnavit
    enim
    regnum
    cwlo-
    rum
    (Maiih. iv,
    17)

    et J oannes
    Baplisia:
    Facite
    fru-
    ctus
    dignospwnilenlim(Luc. III,
    8).
    Fructus
    dignus
    est
    poenilentise,
    transactaflere
    peccata,
    ei eademiie-
    rumnon
    agere
    : sicnt
    Scripturaait,
    Ne
    adjiciuspec-
    catum
    super peccatum(Eccli. v,
    5). Lavamini,
    dicit
    Doniinus
    per
    Isaiam
    piopheiam,
    etmundiestole
    (Isai.
    i,
    16).
    Lavatur
    itaqtie
    et muiidus
    esl,
    qui eipraHerita
    plangit
    et ilerura non admiltit. Lavalur et non est
    mundus, qui plangitquodgessil,
    nec
    deserit;
    et
    post
    lacrymas
    haec
    qua:
    fleverat
    repelit.
    De his
    qui post
    lacrymas
    addeliclareverliratur
    priora,
    beatusPelrus
    terribililer ait: Canisreversusad vomilumsuutn
    (H
    Pelr.
    u,
    22).
    Fili,
    peccasti,
    dicilurin
    Scripturasancla,
    ne
    adjicias
    ilerum: sedde
    prislinisdeprecare
    ut remit-
    tanlur tibi
    (Eccli. xxi,
    1).
    3. Pwnilentiaveranon
    annis,
    sedcordisconlritione
    censetur.Pcenitentiaveranonannoriini numeroceu-
    selur,
    sed araariltidiiieaiiinii. UndebeatusPetrus
    mox a Domiuo
    indulgenliamrecepit, quia
    amaris-
    sime flevit irinae
    negationis culpara (Matth. xxvi,
    75).
    Pcenileiuia
    quaravis
    sit
    exigui lemporis,
    si inli-
    ma cordisamariludine
    agiiur,
    non
    despicilurapud
    judicemjuslumDeumi,
    qui
    cordissecreiaconsiderat.
    Non enim
    longitudinera temporis
    tanlum
    requirit
    Deus
    , quantum
    affeciumsinceritalis
    pcenitenlispen-
    sat.
    Qni
    enimin
    Clirisio totamente
    conlidit,
    etiara-
    si mnltis raoriatur
    peccalis,
    fidesuavivet in seler-
    num: sicut
    ipse
    Dotriinusin
    Evangeliodicit, Ego
    sumresurreclioet vita:
    qtii
    credil in
    me,
    etiamsimor-
    luus
    fuerit, vivet;
    el omnis
    qui
    vivil el creditin
    me,
    nonmorielurinwternum
    (J oan. xi, 25,
    26).
    Demor-
    leanimae
    dixit, qusepropter peecatorumsegriiudhiem
    eveniet illi. Deusinnatura misericors
    est, paralus
    est salvare
    per inisericordiaiii, quos
    non invenit
    salvare
    per jusliiiam
    :
    qui
    vult omnes homines
    salvos
    fieri,
    et neminem
    perire (I
    Tim.
    n,
    i); qui
    per propbeiamait,
    In
    quacumque
    dieconversus
    fuerit
    pcccator,
    vitavivcletnonmorietur
    (Ezech.xvui, 21).
    Quamvis
    quisque
    sii
    peccalor
    et
    impius,
    si ad
    pce-
    niientiam
    converlilur, consequi
    se
    posse
    veniam
    per
    Dei misericordiamnondubitet. lu hoc saeculo
    pceni-
    lenliamfacientibusDei misericordiasubvenii : infu-
    luro aulem
    pcenifcnlianonproficit,
    sed rationemno-
    slroruni
    operum
    reddituri srairas. Inhacvilatantum
    poenitenticepaiet libeftas;
    post
    moilem vero nulla
    correctionisesl liccntia.
    SERMOCCLV
    (a).
    De
    Poenilentia
    (b).
    Criminumconscii a communionesesubtrahunt. Prm-
    slarei ul ea
    dignos
    seexhiberent.Per cilamscilicel
    pwiiiieniiam
    etlaboribsam.
    Quid
    depmniienle
    inextre-
    missenliendum.
    Ssepeadvertimus, dilectissimi
    fralres,
    nonnulfos
    ex vobiscoraraunionemecclesiaslicam
    declinare;
    et
    hoc
    intelligo
    fieri ex conscicntia
    graviumalque
    in-
    geiititrai peccalorum.
    Undeadmoneo
    vos,
    dileclissi-
    mi,
    quodpravum
    cst
    jlrac
    insalubri consilio
    duplica-
    lur;
    quia
    bominesisla
    lacientes,
    et deliciorumsarci-
    nam
    cumulant,
    ct munusselerncesalulisaiuillunt :
    hocest enimrealum
    congregare,
    et reniediuradevi-
    tare.
    Ergo vos,
    dilectissimi
    fratres,
    hortor
    atque
    commoneo,
    ut si
    quis
    ex vobis conscius criminuni
    suortim, indignum
    secomraunioneecclesiasiica
    pu-
    tat, digmiin
    seessefacial. Diciiis
    , Quomodoaliquis
    digiirim
    se facere
    possit? Quoraodo,
    nisi ui errores
    piislinos relinquai,
    el
    pceiiiteuliampetal
    : ut
    qui
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    57.
    (/>)
    In
    Appendice
    nuuc
    primum
    collocatur. Dubiisermo-
    nisnotaauecerunt
    Lovanienses, spuriis
    aanumeraruntver-
    liiiusel
    vindingus.
    Auctoris
    ingeiiium
    etstilusreveramul-
    tumdistatab
    Augustiuiano, parum
    aCcesaiiano.
    2217 SERMOCCLVI.
    2213
    criminumsuorumsorde
    pollutus est,
    exomologesis
    satisfactionemundelur? Necad illudse
    servet,
    ut
    inextremovitaesucc
    terapore
    tunc
    jioenitentiampe-
    tat, quandojainagere
    non
    possit.
    luutilisest enim
    ,
    dileclissimi,
    isla
    persuasio.
    Parum
    est, peccatorem
    poenilere,
    nisi
    pceiiitenliamperegerit.
    Ad
    emendjnda
    enimcriminavox
    poenilentis
    solanonsufficit: nam
    insalisfactione
    ingeutiumpeccalorum
    nonverbatan-
    tura,
    sed
    opera quccruntur.
    Dafur
    quidera
    eiiamin
    exlremis
    pcenilcntia,quia
    non
    potest denegari;
    sed
    aucloreslamenessenon
    possuraus, quodqui
    sic
    pe-
    lierit,
    mereatur absolvi.
    Qtiomodo
    enim
    agit pceni-
    lentiam
    Iapsus?Quomodoagitpoenitentiam
    inexire-
    misvilsefinibusconstitutus?
    Quomodopcenitenliain
    agerepossit, qui
    nulla
    jatnpro
    se
    opera
    salisfactionis
    opcrari potesi?
    Et ideo
    pcenilentiaquae
    ab infirmo
    petitur,
    infirma est. Poenilenlia
    quae
    a moriente
    taniuin
    petitur,
    limeone
    ipsa
    moriatur. Et
    ideo,
    di-
    lectissimi, quicumque
    invenire vult misericordiam
    Dei,
    sanus
    agatpoenitenliam
    inhoc
    saeculo,
    ut sanus
    essevaleatinfuiuro.
    SERMOCCLVl
    (a).
    Admonitio
    perquam
    ostendilur
    quid
    intersitinterillatn
    poe-
    nitentiam
    quae
    cumbonis
    operibussemperagHur,
    etil-
    lam
    quae
    inintirmitatevelunevitse
    accipitur.
    i. An
    ptenitentiaaccepla
    moriensveniamoblineat.
    Oblinelqui
    sein
    pmiiilentia
    el bonis
    operibusjugiler
    exercuil. Multi de fratribusvel (iliisnostris solliciti
    sunl,
    utrum omnishomo in inlirmitate
    positus,
    s.i
    poenitenfiamaccipit,
    et slatimdefunctus
    fuerit,ad
    plenampossit indulgentiampervenire
    : et dumhcec
    inquirunt,
    non sine
    parva
    inter se aniniositatecon-
    tendiinl. Alii enim dicunl eum
    qui
    sic
    acceperit,
    ad
    inlegrumliberari;
    alii autem
    partrai prodesse
    confir-
    mant.
    Quid
    tanieiidehacrc nobissecuncluinsancto-
    rum
    patruin regulas
    videalur,
    breviter Cbarilati
    vesiraevolo
    suggerere.
    Non
    iucongrue potesl
    credi
    tribus modis adislamsubitaneara
    pcenilentiamper-
    veniri. Primus et
    praecipuus
    modus
    esl,
    ut chri-
    Slianuscrimiiia
    capitalia
    uoti
    admiitat;
    autsi forlead-
    miserit,
    sic
    pro
    iliis
    pcenileat,
    et ea bonis
    operibus
    diluat,
    ul
    poslea
    ad
    pcccataipsa
    non
    redeat;
    de
    oranibiis fructibus deciraas
    reddat,
    el de novera
    parlihus quidquid
    suis necessilalibus
    superfuerit,
    ihintila
    peccalaquccquotidiesubrepunt reditnat,
    et
    illamcharilatemteneat
    quse
    nonsolum
    amicos,
    sed
    ipsosdiligit
    inimicos.
    Qui
    haecfidcliter
    implere
    vo-
    luerit,
    eliamsi
    poeiiiteiitiam
    non
    accipiat; quia
    sem-
    per
    illamfructttoseet Ddeliter
    egit,
    beneliincexiet :
    et si eo
    lemporequo
    moriturus
    est,
    eam
    acceperit,
    et
    partem
    sibi el Cliristoad subsfantiamstiaracum
    iiliis
    fecerit;
    nonsolumeumveiiiatn
    peccatorumcre-
    dimus
    ob(inere,sed
    eliam
    praemia
    xlerna
    percipere.
    2. Obtinetel
    qui
    vixit in
    peccalis;
    sed
    qualege.
    Se-
    cundusmodus
    csisupra
    dicice
    pcenileiuiae,
    ut etiamsi
    aliquis,quamdiu
    vixerit,
    nonsolum
    parva,
    sedforle
    eliam
    capitalia
    commiltat
    |>cccata;
    et tamen mala
    ipsa ignoreturqua spe poenileiiliseagat',
    nec ideo
    animamsuamad
    peccatarelaxel,
    ut adillamsubila-
    neam
    jiceiiitentiam
    se
    reservet;
    et in transitu suo
    cum
    grandi
    huiuililaleel cordis
    contritione,
    cuni ru-
    gitu
    vel
    gemiluipsarapoeniteiitianipelal;
    et hocde-
    miitissiinein corde suo
    deliberet,
    ut si
    evaserit,
    quaradiuvixerit,
    totocordeet loiisviribus fructuo-
    sain
    pcenileniiamagai;
    et
    quidquid
    semaletulisse
    cogiiQScit,
    ad
    integrurareddat,
    ut secundumillud
    propheiieumrapinam
    resliluat
    (Ezech.
    xxxm
    , 15),
    et oninibusiiiiniicissuisloto cordc
    indulgeat,
    et de
    subsiantia sua uiiain
    porlioneni
    Chrisloet sibi cum
    filiissuis
    faciat,
    el in
    ipsa
    inlirmitate
    sua, quanlum
    1
    sicI audunensis codex.At
    r.egius,ignoranierquasispe
    poenitentim agat.
    (a)
    Inler ccesariaiios ex
    Regio
    codicecurav. C.
    Stephani
    Baluzii
    vulgatosreperitur
    ordinesecundus.EidemCcesario
    tribuuntnostri
    manuscripU.
    Denum. 5vide
    supra
    serm.
    77,
    n.
    1,
    et
    78,
    n.
    3,
    et
    Augustiai
    Serm. 595: denuai.
    4,
    vide
    Eligii
    homil.6.
    SANCT. AUGOST.V.
    potest, largas eleemosynas erogare prsecipiat
    :
    si Iiaecfideliter liumili el, conlrito corde
    implere
    votuerit,
    et
    possninus
    et debemus credere
    quod
    ei Domiuus onuiia
    dignetur peccala
    dimiftere,
    secundumillud
    propheticum,
    Peccaior in
    quacum-
    que
    dieconversus
    fueril,
    omnes
    iniquilatesejus
    obli-
    viotti
    tradentur(Ezech.x.\m,21el22); etillud,
    Inqua-
    cuinque
    dieconversus
    ingemueris,
    salvuseris
    (ld. xxxiu,
    12).
    3. Id
    mgre
    sentialurdeeo
    qui operibuspwnilenliam
    non oslendit. Teriius modus
    pcenitentiaaaliquibus
    esse
    viditur,
    si
    aliqttis seiuper
    niale
    vivens,
    inexi-
    tuvitsesc reservetad
    pceniteiiliam,
    et ea
    spepeccet,
    ut
    per ipsam
    subilaueam
    prr.iiiientiain
    et cunclacon-
    juncta
    sestiinet
    peccatadiraitli;
    el lamen
    poslqtiam
    eam
    acccperit,
    et illud
    quod
    male
    rapuitncc
    insim-
    plo
    reddat,
    nec inimicissuis toto corde
    indtilgeat,
    necincordesuo
    deliberet,
    ut si
    evaseril, quamdiu
    vivit,
    cuni
    grandi compunctione
    et liumilitate
    pce-
    nifentiam
    agat,
    nec
    portionem
    sibi et Cbrislo
    pro
    redemptionepeccaioruin
    de substaniiasuacumfiliis
    suisfaciai. Sic
    acceplapcenitentia,
    si sineistis re-
    mediis
    quaesupra
    memoravimus
    ,
    exieril defiacvi-
    ta; quid
    de eo futuriim
    sit,
    licel nos dicere dubii
    simus,
    Dominustamcn in
    Evangelio definilissime
    dixit :
    Si,
    inquit,
    non dimiseritishominibus
    peccata
    eorum,
    nec Puter dhniitel
    vobispeccata
    vestra
    (Matlh.
    vi, 15);
    et
    illud, Date,
    et dabitur
    vobis;
    dimiliite,
    et
    dimiiteturvobis
    (Luc.
    vi, 38,
    37). Qnomodopeccaiori
    illi dimitli
    poleril, qui
    diinittcrenoluil?
    autqtiotno-
    doei
    dabitur, qui
    nondedil?El
    quia
    Dominusdeil-
    lis
    qui elecinosynas
    nondcderuindicturus
    est,
    Dis-
    cedilea
    tne, matedicli,
    in
    ignemwlernum,
    qui prmpa-
    ratus estdiaboloel
    angelisejus; quiaesurivi,
    et non
    dedistis mihi
    manducare,
    elc.
    (Mallh. xxv, 41,42),
    si illein
    igncmmiltiiur, qui
    de
    propria
    facullateuon
    erogavil; quid
    de isto
    poenilente
    facturus
    est,
    qui
    nonsolumde
    proprio
    nihil
    dcdit,
    verumeiiarares
    alienas, quas
    inale
    lulerat,
    nec in
    simplo
    redderc
    voluit?
    Qui
    talis
    cst,
    si ame
    poenitcniiampefierit,
    et cst illi aetascui aut dari
    possit
    aut debeal
    ();
    pcenitenliam
    illi dare
    possum, inlegram
    securitalem
    dare non
    possum
    : Detts
    tamen, qui
    omniumcon-
    scientias
    novit;
    et
    ununiqtiemque
    secundum
    suum
    merilum
    judicabit, ipse
    scit
    qua
    fideaut
    qua
    iiiien-
    tioneaniinipoeiiitentiarapeliit. Ego
    verotinieoneibrle
    isle talis
    poenilens
    nec in conscientiasua
    habuerit,
    quod
    in
    operibus
    nonoslendit:
    quia
    clsi cor videre
    iion
    possunius,
    tamen secundum
    cvangelicam
    sen-
    tenliam,
    ex
    fructibus
    eorum
    cognoscelis
    eos
    (Id. vn,
    16),
    dura ea
    qucestiprascripia
    sunt
    implere pe-
    nitusnonvidenius.Cumh;ccita
    sinl, quis
    non
    pote-
    rit
    prohibere,
    ut euracredamusnonbcnedehac luce
    migrasse, quem
    bona
    operacognoscimus
    nonfecis-
    se?
    Ecce, quid
    mihide snbitanea
    pcenitenliavidelur,
    Charilali vestrae
    exjiosui.
    Si
    quiscst,
    cui exhis
    quse
    diximus
    aliqua
    dubitalio
    nascatur;
    et
    optaraus
    etde-
    sideranius,
    utdari sibi anobisralionemcum
    perfec-
    lacharitale
    requirat.
    i. Tuiiusest
    pmnilenliamjugiteragere.
    Mortisenim
    horaincetia.In
    quibus
    consistal
    jugis
    illa
    pmnitenlia.
    Nostameu
    ,
    fratres
    charissimi,
    ea
    quae
    sunl incerfa
    vel dubia
    relinquenles,
    tolis viribus de illa
    poeni-
    tenlia, quaeper
    omnemvitama bonis Cbristianis
    agilur, per quam
    omniaet
    capitalia
    criminadamnan-
    lur,
    et minora
    peccatajugiler redimunttir, atienlius
    cogitemus; quse,
    si
    quamdiu
    vivimuscumbonis
    ope-
    ribus
    agimus, plenam
    nobissecuritalemdeDei mise-
    ricordia
    pollicetur.
    Cumenimonineshomines
    poeni-
    (o)
    Nonenimomni aetaliconcedebatur
    poenitentia.
    Hinc
    synbdusAgathensis,
    cuiCaesarius
    prsefuit,
    can.lb: J uve-
    nibusetiam
    poenilentia
    nonfacilecommittenda
    est, pro-

    pter
    selatis
    fragilitalem.
    ConciliumAurelianense
    3,
    can.24: (J t ne
    quis
    benedictionem
    poenitentise juveni-
    bus
    personis
    credere
    prcesuniat.
    Certe
    conjugatis,
    nisi
    exconsensu
    parlium
    cl aeiate
    jamptena,
    eamdarenou
    audeat.
    (Soixante-dix.J t
    SS19
    APPENDIX.
    2220
    tentiani velinl
    in finemvilcesute
    accipere,
    et vix
    paucos
    videamuseam,
    secundum
    quod
    desiderant,
    promereri;
    quare
    non
    quotidieipsampoenitentiam
    agimus,
    ut remcertamtenenies,
    de relrasincertis et
    dubiis
    liberemur? Quanli
    enim
    qui
    sead extremum
    vitsesuae
    pcenitentiam
    accepluros
    essccredebant,
    aut
    subita
    ruina
    oppressi,
    aut forie
    per naufragium
    de-
    mersi sunt,
    aut fulmincinlerfecti,
    aut
    sanguinis
    ictu,
    aut illainfirniiiaie
    quaeapoplexia
    dicilur,
    iia
    percussi
    sunt;
    ut non solutii
    pfleniieniiam
    pelere,
    sed etiam
    signare
    se aul orationem
    Dominicamdicere omnino
    non
    possenl?
    Cura enimlantiscasibus
    fragiliias
    hu-
    mana
    subjaceat;
    nimis
    periculosaprsesitraplio
    est,
    ut
    nosin
    longatempora
    ad
    agendatnpceiiitentiani
    reser-
    veinus,qui
    unius
    diei vilani in
    potestalcni
    habcrenon
    Sossumus,
    El ideoctira limoreet iremoreaudiamus
    'ominum
    per propbetam
    dicenlem,
    et
    pia
    nosexhor-
    talionemoiieniem,
    Notiietardare conveni adDomi-
    num,
    nec
    differalis
    de dieindiem
    (Eccli.
    v, 8). Qui
    enimdixil,
    In
    qmcumque
    die
    ingemueris,
    salvuseris
    (Ezech.
    xxxm.
    12); ipse
    dixit,
    Notitelardareconverti
    ad Dominum.
    El hocobtinere Deoaoxilianle
    possu-
    mus,
    si
    jugifer
    supplicemus
    ,
    ut nobis
    pius
    Dbminus
    inspirarediguetur
    oinniaraalavelociter
    fugere,
    et ea
    quae
    bona sunt
    infaligabiliter
    exercere,
    res alienas
    non
    conctipiscere, capitalia
    criniinanon adraitlere
    ,
    minuta
    peccata,
    sincquibus
    essenon
    possumus, per
    .inditlgeniiani
    inimicorum
    ei
    eleemosynampauperum
    indesiiienter
    redimere
    ,
    sectradumviresnostras
    jeju-
    hiis, vigiliis
    et oralionibns
    cum
    periecia
    cbaritate
    frequeiiter
    insisfere,
    infirmosvisitare,
    incarcere
    po-
    silos
    requirere,
    peregrinos
    excipere,
    et eis
    liumiliter
    nbn solum
    pedes
    abluere,
    sedetiamin
    quantum
    vires
    suppetuui
    necessarialargiri, pacem
    nonsolum
    ipsi
    cumomnibuseustodire,
    sedeiiamillos
    qui
    discordes
    sunt adconcordiam
    revocare.
    Si nos tamsanctis
    ope-
    ribus
    dies transiius
    noslri fideliter
    occupatos
    invene-
    rit,
    sicut
    jam
    dixi,eliamsi
    inhoramortis
    nostrsepoeni-
    lentiamnon
    accipiamus
    ,
    securi dehac J uce
    migrabi-
    mus;
    ei non solum
    pcenara
    evadere,
    sed etiamad
    aclernam
    vilam
    poterimus
    Dominodonante feliciter
    pervenire.
    Amen.
    SERMOCCLVII
    (A).
    Admomtiout
    procapitalibus
    criminibussine
    aliqua
    dissimu-
    J alioneaamedicamentumpcenitenliae
    recurratur.
    1. Devenia
    prwsumptio
    el
    desperalio.
    Pwnitenliane
    differalur,
    nec erubescaiur.Quotiesevenerit,
    fratres
    charissimi,
    ut in
    quocumque
    gravi peccato
    aul etiam
    criminealiquis,
    ul sebabei biitnana
    fragilitas,
    cadat;
    nec
    quia
    Dcus
    justus
    est, desperare,
    nec
    qttia
    miseri-
    cors
    esl,
    debel
    nimiasccuritate confidere: sed sic
    limeat
    -justitiam,
    ul
    quacral
    miscricordiam
    ;
    sic de
    misericordia oonfidal,
    ut laine
    justiliam
    conlre-
    miscat :
    quia
    quantum
    nosDeusdiutius
    exspeciat
    ut
    corrigamur,
    tanltim
    gravius
    vindicat,
    si deconver-
    sionetardius""cogilemus.
    Oplime
    enim
    maiagma
    vel
    libula calidis adhuc vulneribus
    apponitur
    : et cito
    vulnusadsanitaiemreducittir, quodputreseere
    diu-
    turna abusione
    '
    nonsinittir. Seddicit
    aliquis
    : Ctim
    adsenectam
    \
    enero,
    tuncad
    pcenitentiie
    medicaraeuia
    confugiam.Quare
    hocdese
    fragiliias
    humana
    prsesu-
    mat;
    cumUnumdiemvilaesuaein
    potestate
    sua non
    habeat?
    Quara
    mtilti sesecredebanl
    longo tempore
    vivere;
    et ita illosmors
    repenlinasulitraxit,
    ut nec
    adillain momentaneampossentpoeniieniiani perve-
    nlre?Erubescimus
    modo
    parvotemporepoenitenliam
    agere;
    et nonlinicnuissineulloterminoseterna
    stip-
    piicia
    suslinere. 0 infelix
    tiomo,
    de
    ipso
    vuluerenon
    1
    In
    pluribus
    libris,
    ambitstwne.
    (fl)
    Ca;sarioin
    mariuscriptis adsoriplns,
    ejtisque
    uomine
    djtusesthiBililiolhecaratrumdecimustertius.
    l)euum.1
    Vlde
    Append.
    sewn. 29,
    n. 5el n.
    1;
    serm.
    22,
    n.<3

    de
    num.2Vid.sefm.
    78,
    n.
    2,
    serm
    IQH,
    n.
    5,
    serm.
    2:2,
    n.2

    denum. 3 videinfra serm. 265,


    n.
    2, 564,
    n.
    5,
    el 2^o'
    J i.
    2;
    denum,
    4,
    videserm.
    224,
    n.
    1,
    serm.
    229,
    n.
    2, et
    inffaserm.
    24S,
    n. 4.
    erubescis;
    elde
    ligalura
    vulneriserubescisI Pecca-
    tumenimvulnus
    est, poanilentia
    ligatura
    vulnerisest:
    tu
    qui pcenitenliam
    nonvis
    agere,
    sinednbio dissi-
    mnlasmedicamenialuis vulneribus
    adhibere;
    etnon
    agnoscis
    quiaplus
    foedum
    est,
    et
    majorem
    horrorcm
    generat
    vuinus
    deopertum, quara
    si esset medica-
    menlis
    appositis
    involnlum.
    2.
    Pwnitenliaomnibusnecessariaest. Peccalorum
    mitiulorumcnumeralio.Sola Dei misericordiaredinti
    possunt.
    Ethoc
    considerale,
    fratres, quia
    etiamsi vobis
    capitatia
    criminanon
    siibreperent; ipsa
    niinula
    pec-
    caia
    , (|use, quodpejusesl, autnon
    attendimus,
    aut
    cerle
    pro
    nibilo
    computaraus,
    si siinuloiniiia
    congre-
    geiilnr,
    nescio
    quae
    bonorum
    operom
    abuiidaniiaillis
    praeponderare
    sufltcial.
    Cogileraus
    ex
    quosaperecoepi-
    nius
    quidprojuraraeiitis, quidproperjnriis, quidjjro
    maledictis, quidpro
    deiractionibus, quidpro
    otiosis
    sernionibus,
    quidproodio,
    qtiidproira, quidpro
    in-
    vidia
    , quid j)ro concnpiscenliainala,
    quidprogtila,
    quidpro
    somnolentia
    ,
    quidpro
    sordidis
    cogitationi-
    btis,
    quidproconcupisceniia
    oculorum,quidpro
    volu-
    ptuosa
    deleetatione
    aurium, quidpro exasperaiione
    pauperuin, quidpro
    eo
    quod
    aut tardeaul difficile
    Clnistum<incarcerevisitavimus, quod
    pcregrtnosncgli-
    genierex-cepimus,qnod
    secraidum
    promissionem
    no-
    stramin
    Baptismo,
    hospitibuspcdes
    lavare
    neglexi-
    mus, quod
    infirmosiardius
    quamoportuit visiiavimus,
    quod
    discordes ad concordiamnon toto el
    integro
    animo
    revocavimus,quodEcclesia
    jejunanteprandere
    voluimus
    ,
    quod
    in
    ipsa
    ecclesiasianics
    ,
    dumsanctae
    lecliones
    legerentur,
    oliosisfabulis
    occupati
    fuimus
    ,
    quod
    aut
    psallendo
    aut orando
    aliquolies
    aliud
    quam
    oportuil cogilavimus, quod
    in conviviisnon
    semper
    quccsancta,
    sed
    aliquotiesquse
    sunt luxuriosalocuii
    sumus. Haec
    ergo
    et tiis
    similia, quae
    vixsciri vel nu

    merari
    possunt,
    si eo ex
    teropnrequo saperecoopi-
    mus,
    inunumumulimi
    colliganliir,
    etiamsi
    capiialia
    criminanon
    addanttir, quantis
    ct
    qtialibus bonorum
    operumcopiis
    rediini
    poierunt,
    nisi
    praeponderanle
    divina
    misericordia,
    per
    humilemet
    compunctam
    pceiiiteiitiam
    additisseciindumviresnostras
    largiori-
    bus
    eleemosynis
    Dei
    severitasvel
    justilia
    fuerit mili-
    gala'?Cumergo
    el ista
    quscdixi,
    sine
    quibus
    nullus
    horainum
    potesl esse,
    nosnimiuni
    premaiit,
    el forle
    eliam
    capilalia
    nobiscriminaet
    peceata
    subrepant;
    nescio
    qua
    conscientia
    pcriculosam
    nobissecurilatem
    inducimus,
    et
    remedium
    pcenitenliccquacrereniorti-
    fera dissimulaiione
    negligimus
    : et cumin
    pelago
    mundi
    hujus
    innumerabilibusfluciibus
    fatigemur,
    ad
    expetendumporluiri pcenitentisepnst
    longa
    noslem-
    porumspatia
    reservamus,
    non
    intelligenlesquod
    de
    niullitudine
    peccatorura
    desperationascitur,
    ex
    despe-
    rationevero
    absque
    ulta
    reverenlia
    peccatoruin
    frena
    laxaniur;
    et
    irapielur
    illud
    quodscriptum est,
    Im-
    pius
    cumveneritin
    profundum
    malorum,
    contemnel
    (Prov.
    xviu,
    3).
    3. Pxitileniiasera
    quibus
    prosit. Quam
    injuste
    ex-
    spectelur,quampericulose.Seddicit
    aliquis
    : Cumad
    senectam
    venero,
    aut
    aliqua
    niniia
    infirmitateftiero
    desperalus,
    tunc
    pcehilentiam
    pelam.
    Non
    quidcm
    dicimus
    pcenitciitiam
    illam
    prodesse
    non
    posse:
    cer-
    tumesl
    quiaprodesl,
    si cum
    grandi
    et
    larga
    eleemo-
    syna
    illam
    unusquisqueaccipiat,
    et
    ouraibus
    inimicis
    indiilgenliamtribtiai,
    et
    quibuscumqiie
    fecit
    injuriara,
    veniani
    pelat;
    et italotocorde
    deliberel,
    ut si evase-
    rit,
    quamdiuvixerit, lolisviribusillamcum
    rugiiu
    et
    gemitu
    et cummttltis
    eleeinosynis
    humililer ac fide-
    liter
    agai.
    Et tamen
    lu,
    homo
    sapiens,
    inler istaomnia
    considera,
    si
    jtistum
    est ut
    per
    loiamvitamluam
    viiiis et
    peccalisservias,
    et ad
    acquirenchnnvitam
    jam
    semivivus
    assUrgas. Numquid
    tibi hocfieri visa
    servo
    tuo,
    ul
    quamdiufortisac
    juvenisfuerit,
    inimicis
    luis
    servial;
    ctcuraad
    seneciam
    venerii,
    tnncdemum
    adtuura servitiumredirevelit?
    Quod
    ergo
    non vis
    jiati
    aservo
    luo,
    nonesl
    jiistura
    ntfaciasDominotuo.
    Cumlameti multosnovei
    iintis,
    duni sani
    esseni,
    fre-
    quentcr
    dixisse
    poeniteiiliam
    selotocordedesiderare:
    231
    SERMOCCLVIIl.
    enimdomosvel stabula
    nostra,
    si
    quotidie
    emundan-
    sed lamen
    qiiia
    illamslaiim
    agere
    noluerunt,
    sine
    ipsius
    remediodehocsaeculorecesserunt. Percuiitur
    enimeiiam
    hac
    animadversione
    peccalor,
    ul moriens
    obliviscalur
    sui, qui
    vivensoblitusest Dei. Nam
    qui
    remediumanimse
    suae,quandopoluit,
    noluit
    qucerere;
    postea
    etiatosi
    velit,
    dubiumest utrummereatur ac-
    eipere.
    i. Et minutaet
    graviapeccata
    conlinuoredimantur.
    Mala
    spes
    etmala
    desperalio.
    Et
    ideo,
    fratres charis-
    simi,
    tempus judicii
    et diemreddendserationis sa-
    pienter
    et uliliter
    cogitemus,
    et criminavel
    peccata
    majora
    cum
    gemitibus
    et
    suspiriis, quamdiuvivimus,
    lugeamus;
    etillaminuladelictavel
    quse
    anle
    fecimus,
    vel
    quae
    indesinenteradraillimus,
    assiduisoralionibus
    et
    largioribus eleemosynis
    redimamus. El
    quomodo
    nondesunt
    quolidianapeccatorumvulnera,
    sic nun-
    quam
    desinl
    eleemosynarum
    vel oraiionumremedia.
    Si enim
    nosmelipsospropria
    severitate
    disliingimus,
    sententiamfuluri
    judicisprsevenimus.Qni
    enim
    pro
    peccatis
    sibi
    ipsi
    non
    parcit,
    Deuscito illi
    indtilgen-
    liamrclribuit: et
    qui
    se
    ipsum
    modoacommunione
    pro
    realu
    suspendit,
    abilloallari
    quod
    es-tin coelo
    removeri non
    poteril;
    secundum
    illud,
    Dic tu
    prior
    iniquitatestuas,
    ttl
    justificeris(Prov. xvm, 17). Iniqui-
    tatcmluamsi lu
    agnoscis,
    Deus
    ignoscit.
    Nemo
    ergo
    desperel;
    sedneraomale
    speret.
    Male
    desperat, qui
    credit
    quod
    etiamsi
    pcenitentiamagat pro peecatis
    suis
    ,
    divinamisericordianon
    indulgeal.
    Maleaulera
    sperat, qui
    se
    post
    nralta
    tempora
    ad
    pcenitentiae
    me-
    dicamenlareserval.
    Quomodo
    enimmale
    desperanli-
    busdicitur,
    Peccalorin
    quacumque
    dieconversus
    fuerit,
    nmnes
    iniquitatesillius
    oblivionitradentur
    (Ezech.
    xvni,
    21ef
    22)
    : sicmate
    sperantibusdicilur,
    Noliletardare
    convertiadDominum
    (Eccli. v, 8).
    Haec
    ergo,
    fralres
    charissimi,
    lamviri
    qttarafeminse,
    lam
    religiosiquam
    laici,
    tam senes
    quam juvenes,
    tam
    pueri quam
    puellae,
    attentius
    cogitemus
    : el sineulla dissiratila-
    tionesecuriialemmorliferam
    respuentes, quotidianis
    diebus
    peccaiis
    nostris
    pcenitenliae
    medicamenta
    ap-
    ponere studeanuis;
    tiinenles illud
    quod
    diclum
    est,
    Memenlo
    quoniam
    morsnontardal
    (Id. xiv, 12).
    Si
    enimusecfideiiler
    agimus,
    anle tribunal seierni J u-
    dicis,
    non damnalionis Sentenliam
    suscepluri,
    sed
    seteruis
    pracmiis
    remunerandi cum
    gaudio
    et exsulla-
    tionefeliciter veniemus:
    adjuvanle
    Dominonoslro
    J esu
    Ctuislo, qui
    vivitet
    regnat
    insseculasceculoruin.
    Amen.
    SERMOCCLVIH
    (o).
    unde
    supra(b).
    1. Ut
    lapsus
    cito
    resurgal.Qttatnpericulosnmpeccata
    peccatis
    cumulare.
    Rogovos,
    fralres
    cbarissimi,
    ut si
    ibrlealiquisex vobis,
    ut sehabel humana
    fragilitas,
    callidiuuediaboli
    superatus,
    cl
    capilalibus
    crimini-
    bus
    involuius,
    secundum
    quod Aposiolusait,
    tein-
    plran
    Dei inseviolando
    destruxerit,
    de Dei miseri-
    cordia
    nondesperel
    : sedcito deraalo
    iniquiialis
    SUK
    consurgat,
    ne consueludiue
    peccandi
    in
    ipsis
    se rui-
    nis
    sepeliat.
    Nonenim
    quipeccaverit,
    sed
    qui
    in
    pec-
    catis
    perseveraverit,
    odibilisetabominabilis Deoerit.
    Naraulde
    Iiidulgenlia
    divinanenio
    diffidal, Dominus
    nos
    per prophelam
    velut
    piissimuspater consolalur,
    dicens,
    Nolonwriem
    peccutoris,
    sedut
    converlalur,
    et
    vivut
    (Ezech.
    xxxm,
    11);
    et
    illud, Impietasimpii
    non
    nocebit
    ei,
    in
    quacumque
    dieconversus
    fueril
    ab im-
    pielate
    sua
    (Ibid., 12).
    Sed licet sit islalam
    magna
    miseiicordia;
    lamenlunc nobis
    prodest,
    si nontar-
    damusconvertiad
    Dominura,
    nec criminacriminibus
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    38.
    (b)
    In
    Appeodice
    nunc
    primum
    collocatur.Dubiusinter
    Augustinianos
    mauserat
    apud
    Lovanienses : at verlinuset
    Vindingus reponi
    yoluntinter
    supposititios.
    Ccesarii estho-
    miliainBibliolheca patrun)
    quarladeoima,ipsius
    nomine
    inonmibusnostris
    manuscriptispraenotata.
    Denum. 1
    vide
    Eligii
    homil.
    15,
    ei
    supra
    serm.
    29,
    n.
    4;
    denum.
    4,
    ccesariihoinil.
    35,elsupra
    sersn.
    13,
    n.
    5,
    et
    29,
    n. 4.
    superaddimus. Denique
    eliarnIn
    ipstsvrilhefimisvel
    fraclmis
    corporum,
    infirmitates
    cognoscere possu-.
    musanimarum. Si enimaljcui
    pesfrangatitr
    aulma-
    nos,
    cumlabore
    soleladpiistinum
    officiurii
    revoeari,
    Si verosecundoacterlioet adhuc
    frequeniius
    in eo-
    demlocomerabra
    ipsa franganlur, poiestintelligere
    Charilasveslracum
    quaniis
    doloribus vulnera
    ipsa
    curaudasunt: et tamen
    post longas
    et
    multascuras
    vix erit ut ad
    pristinum
    stalum membra
    ipsa
    valeant
    revocari. Similisralioinauimarumfracttnis seuvul-
    neribus cssecredendaest. Si semel
    aliquis
    vel se-
    cundo
    peccaverit,
    et sine
    aliqua
    dissimulatione ad
    pcienilenlice
    medicamenta
    confugeril; prislinaminco-
    lumilatemsine
    aliqua
    mora
    '
    recipiet.
    Si vcro
    peccata
    peccatiscceperiladdere,
    etanimarumvulnera
    legendo
    vel defendendo
    jiutrescere, quam
    confilendoet
    pceni-
    ientiam
    agendocurare, maluerit;
    timendum
    est,ne
    inillo
    impleatur
    illud
    quodApostotusdixit,
    An
    igno-
    ras
    quiabenignilas
    Deiad
    pwnitentiam
    leadducit? Tu
    auiemsecundumduriliamcordistui etcor
    impmniiens,
    Ihesaurizastibiiramindieirwel revelationis
    jusli
    ju-
    diciiDei
    (Rom.n, 4ci5).
    2. Ut nemo
    quanlumvis
    reusdemisericordiaDei cte-
    speret,
    sedsinemoraeamsibiconciliare
    festinet.
    Exem-
    plo
    David. Scd forle
    cogilat aliquis
    lam
    gravia
    se
    admisisse
    peccata
    ,
    ut
    jam
    Dei miserieordiam
    pro-
    mereri non
    possit.
    Absithbcasensibusoraniiira
    pec-
    catorum. 0
    homo,
    quicumque
    illees
    , peccatorum
    mulliiudincm
    altendis;
    et
    omnipotentiara coaleslis
    Medicinnnaltendis. CumenimDeus velit misereri
    quia
    bonus
    est,
    et
    possitquiaomnipotens
    est :
    ipsc
    contra se divincernisericordiae
    januam
    claudit, qui
    Deumsibi misereriaut nonvelleaut uon
    posse
    cre-
    dit,
    et eumaul bonumaut
    omnipotentem
    esse diffi-
    dil. Nemo
    ergo
    nec
    post
    cenlum
    peccata,
    nec
    post
    milleeriiniiiademisericordiadivina
    desperet.
    Sicta-
    raennon
    desperet,
    ut sineulla mora Deumsibi re-
    propitiare
    festinel: ne
    forle,
    si coiisueludinem
    pec-
    candi fcceritetiamsi
    velil, jam
    se a diaboli
    laqueis
    liberare non
    possil.
    Davidenira
    qui
    et rex et
    pro-
    plieta
    divinomuiierefieri
    meruit, post
    tanlam
    gratiam
    ita
    prseventusest,
    ut nonsolumadullerium commit-
    teret,
    sedeliamhomicidium
    perpetraret:
    nec tamen
    se adhoc
    reservavit,
    ut insenectnte sua ad
    poeni-
    lentisc medicanienta
    confhgeret;
    sed stalim
    cilicio
    proslralus
    el
    conspersuscinere,cuiningenii rugilu
    et
    gemitupoeiiitenliamagens(II Reg.xi,
    12
    ), implevit
    illud
    quodipse
    inPsalmis
    dixerat,
    Lavabo
    per
    singu-
    lasnociesieclum
    meutn,lacrytnis
    meis
    slralummeum
    rigabo(Psal.
    vi,
    7); eiiterum,
    Cineremsicut
    panem
    manducabam
    ,
    el
    polum
    tneumcum
    fletu
    miscebam
    (
    Psal.
    x, 10). Ef quia poenitentiamagere mortifera
    securitate non
    disiulit,
    citoin seDei
    miserieordiam.
    provocavit;
    ut nonsolnm
    regnum
    non
    amitteret,
    sed
    etiam
    graiiam
    sancti
    Spiritus recipcre mereretur".
    Sedforteest
    aliquisqui
    dicat:
    Ego
    inmililia
    posilus
    stira,
    uxorem
    habeo;
    et ideo
    pcenilenliam
    agerequo-
    modo
    possum?Quasi nos, quandoposnitentiam
    sua-
    demus,
    boc
    dicamus,
    ut
    unusquisquemagis
    sibi ca-
    pillos
    siudeat
    auferre,
    et non
    peccata diiniitere;
    et
    vestimenta
    potiusevellat, quam
    mores.
    Qui
    hac dis-
    siniulaiioiie
    decipere
    se
    magisquam
    excusarecona-
    tur, atlendat, quiaregem
    Davidnec hoiior
    regni
    iiec
    dignitasveslimentiad poeiiilentiam
    agendam poluit
    impedire(II Reg. xn, 13).
    3. item
    exemploAchab, Manassw,
    etmeretricis
    qucr
    pedes
    Dominilavil.
    Achabquoque
    rex
    sacrilegus,
    de
    quoScripturadicit quod
    nonfnerit aliustalis
    qui
    ve-
    numdalussit ul faceret malumontraDominuin
    (III
    Reg. xxi, 20); posteaquaradepravatus
    abuxore J e-
    1
    HicadduntLov.Am.
    etEr.,
    et
    forsitansinealiquafwdi-
    tate; quceCaesarius, Ehgius
    etMss.nonhabent.
    2
    iteliquabujus
    numeriyerbadesideranlurin
    Mss.,
    etiq
    Bibliotlieca! aii-iiui:aCaesarii tameu
    ingeaio
    BOUsuutalie-
    na.videserm.
    249,
    n. 6.
    2223
    APPENDIX.
    2224
    lur,
    nec horrorem nobis facitrat ncc
    lal)orem;
    ita
    zabel et abominabilis
    Deofacms
    est,
    interfectoel la-
    pidalo
    NabotbJ ezraclita,
    eumvineam
    ejns
    vellct in-
    vadere,
    castigatus
    asanctoElia,
    scissisvestibuscili-
    cio indutus
    est,
    et inclinato
    capite pcenilentiamcgit.
    Pro
    qna
    re statimscrmoDei ad Eliamfactus esl di-
    cens,
    Vidislihuntitiatum
    Achab?
    Quia, inquit,
    humi'
    lialus esl meicausa,
    ttoninducammalttmindiebus
    ejus
    (III Reg.
    xxi, 29).
    Consideraie, fralres, quia
    et
    ipse
    quamlibet
    essel
    sacrilegus,
    non rcservavit
    ut
    post
    longatemporapoenitentiamageret;
    sedstatimsacrill-
    ciirai conlriii et bumilialicordisDeoofferrenondistu-
    lil.
    Qui uiiqne
    si
    postea
    iti illahumilitate
    quacceperat
    perdurasset,
    nunquam
    ab illo Dei misericordia di-
    scessisset.
    Manasses
    quoque
    rex,
    ul in
    Scriplnris
    le-
    giraus,
    famsacrilegus
    ef
    impiusfuit,
    ut de illo scri-
    ptumsitquod
    tolaraJ erusalem omni
    iniquitate
    re-
    pleverit:
    ettamen
    post
    hsecin
    captivitatem
    ductus
    ,
    et incarceremmissus,
    cum
    grandi
    lrainiliiate
    poe-
    niientiam
    agens, iiagraiiam
    Dei oblinuil,
    ut meie-
    relur inter Dei
    amicosposlmodum
    numerari(IIPflro/.
    xxxm, 9, 13).
    Meretrix
    quoque
    illa, quaepedes
    Do-
    mini
    lacrymis
    lavit,
    et
    capillis
    extersit. ubi coelestera
    Medicum
    venisse
    cognovit,
    ullro se
    ingessit
    in do-
    mumnbi
    rogata
    non fuerat: et
    quccprius
    frontosa
    fueral ad
    perdiiionem, poslea
    fronlosior facla est ad
    salutem;
    et ideoaudiremeruit
    quod
    ei omniafuerint
    peccata
    dimissa
    (Luc. vu, 47).
    Nec
    ipsa
    se ad hoc
    reservavit,
    ut in fine vilcesuae
    poeiiilentiamageret:
    seddumadhitc
    peccare poierat,
    sic voluit
    peccata
    desererc;
    ut illamdeadulteriissuisnon
    impossibili-
    tas subtraherei,
    sedvoluntas.
    i. Nonerubescat
    pwnitenliamagere, qui
    nonerubuit
    pwnilenda
    commiitere.Mullosadliuc in
    Scripluris
    di-
    vinis
    poteramus
    invenire, qui post
    infinilacriraina
    poeniientiam
    agentes,
    Dei insemisericordiam
    pro-
    vocaverint;
    et nonsolumad
    priorem,
    sed eliara ad
    melioremstatumredieriul. Sed
    quialongiim
    esl me
    omnesrecitare,
    isli
    qualuor quos
    nomiiiavimus
    '
    sa-
    tis
    abuiideque
    sufficiunt,
    ut
    agnoscamus quod
    Deus
    aoster,
    qui
    el David
    posi
    tam
    gravepeccalum
    indul-
    sit,
    et Achab
    sacrilegoregi pepercit,
    ctManassen
    post
    innumerabilia
    peccata
    poeniieiiliamagciiiem
    inler
    amicossuos
    repulavil,
    el mereuici
    quselacrymispe-
    des
    rigaverat
    et
    capillis
    suis
    lerserat,
    lottim
    indtilsit;
    <iuiistislantisac lalibus
    peecaioribus
    veniam
    dedit,
    paralus
    est et
    nobis,
    si inveritate
    converlinmr,
    non
    soluni
    peccata
    dimitlere,
    sedetiamaeternambealitu-
    diiiemdare. Haec
    ergocogiuuttes,
    fratrcs
    charissimi,
    ijtiantumpossumus,
    curaDei
    adjuloriolaboremus,
    ne
    i.obis
    aliqua
    criminavel
    capilaliapeccatasubrepant.
    Si veroinhocmalum
    fueritaliquis
    diabolica callidi-
    date
    proslratus, priusquam
    crimina
    ipsapcr
    eonsue-
    ludinemconvalescant,
    reraedinmsibi indie necessi-
    latis
    acquirat,
    et cura
    iiigenti rugitu
    el
    gemitu
    Deum
    sjbi
    reconeiliareconlendal. Ncc ernbescat
    pceniten-
    iiam
    agere, qui
    non erubuil
    poeiiitendacoraraittere;
    sedciloinsebonis
    opeiibus
    conlendal Dei
    imagi-
    nem
    repararc,
    ulinter iilios mereatur
    agnoscia
    Pa-
    Ire: neab illaaetcrnabealitudineexclusus
    ,
    et acon-
    vivio.
    nupliali projecltis,
    ligatis
    manibus et
    pedibus
    projiciaturin.lenebras
    exteriorcs
    ,
    ubi est fletus et
    slridor
    denlium
    (Matlh.
    xxn,
    15); sedmagis
    medica-
    menlis
    pceniteniisc,
    humiliialisvel
    coinpuiictionis,
    ad
    sanitalem
    pristinam
    revocattis,
    et bonoruin
    o|ierum
    margaritis
    ornalusaudire mereatur,
    Euge,
    servebone
    et
    fidelis,
    inlra
    ingaudium
    Dontinilui
    (Id. xxv, 23).
    Amen.
    SERMOCCLIX
    (o).
    Admonitio ut
    quiasemperpeccaiaSubrepunt,scmperpro
    ilfis
    poenitentia
    agatur,
    et nemoadextremumvitaesuce
    pcemtentiamacciperemagisquamagerepericulosa
    dis-
    simulationereservet.
    i. Pmnitenliahicaneminedebet
    dimilli,
    cum
    quo-
    1
    Mss.,
    novimus.
    (a)
    Caesario in
    manuscriptis iribuilur,estque
    inter
    ipsius
    tidie
    peccemus
    el
    pcecata
    lenera
    (acilitis
    cwellantur.
    Rogovos,
    fratres
    cliaiissimi,
    ut
    palerna
    consuetu-
    diue, quomodoconsuevistis,
    non solum
    patienler,
    sed eliamlibenter
    accipiatis
    :
    quia
    et
    ipsi
    Deo
    pro-
    pilio
    nostis
    quod
    non
    proaliquo
    lucro
    lerreno,
    sed
    properfecloerga
    vos
    amore, quod
    et milii
    expedit
    dicere el vobis
    oportet audire,
    cum
    grandi
    humili-
    tate ac timore insinuare conlendo. Et
    quia nobis,
    dilectissimi
    fratres,
    non solumminuta
    peccaia,
    sed
    etiamcriinina
    majora
    diu
    noctiique
    conanlur obre-
    pere,
    noti nos ad iilam
    pcenitentiaroquae
    infincni
    accipilur reservemiis;
    sedomni
    die, quamdiu
    vivi-
    mus,
    pceniteniiamagere
    sludeamus.
    Quam
    remnon
    solum laici et
    clerici,
    sed etiam
    ipsi-
    monacl)i ct
    sacerdolesdebent
    jugiter
    exercere.
    Episcopus
    eniin
    qui quotidiepcenilentiaraagil,
    oret
    pro
    rae.
    Qui
    vcro
    dehonorevel sanclitale
    praesumens
    dissimulat
    poeni-
    tentiara
    agere, qucerat
    sibi
    qui pro ipso
    debeat
    sup-
    plicare.
    Cumenimnulliimdicm
    possimus
    sine
    pcc-
    calo
    transigere, qusc
    ralio est ut dum
    paulatim
    minuta
    peccala congerimus,
    de
    parvissimis gullis
    infiiiitos
    gurgites
    faciamus? Deraultiludine
    peccaio-
    rum
    , quae longo lenipore congerilur ,
    desperalio
    geiieratur,
    secundum
    quodscriptumest, Impius
    cum
    venerilin
    profundummalorum,
    contemnel
    (Prov. xvm,
    3).
    Omnesenimnostis
    qnia
    facilius
    possumus
    tenera
    evellere, quam
    robusla succidere.
    2. Pwnitenlia
    quolidiana
    suadetur
    faniitiaribus
    exem-
    plis.
    Et tit derebus
    quasquotidie
    in oculishabemus
    capiamusexemplum, quis
    hodieinvenilur ilainulilis
    vel
    ignavus, qui
    non oiiini die domumsuam
    scopis
    mundari faciat?
    Qnisest, qui equos
    suos
    super
    ster-
    corasua
    senipcr
    stare
    permittal
    ?
    Rogovos, fralres,
    de minimis
    magnaconjiciie;
    necvobis
    incongruum
    videattir
    quod
    de
    scopanda
    domo facimusmentio-
    nem:
    quia
    dehacre
    ipse
    Dominusin
    Evangeliodixit,
    quod
    mulier illa
    quse
    drachmam
    perdiderat,
    ubi do-
    mumsuam
    scopismundavit,
    stalimdrachmam
    quam
    perdiderat
    invenire
    prJ Dmeruil(La(;.xv,8).
    Indrachma
    nummiis
    intelligilur,
    in nummo
    imago imperatoris
    agnoscitur
    :
    quomodoergo quando
    domus
    scopatur,
    imagoimperatoris
    inveniinr in
    dracbma;
    sic
    anima,
    quando
    viiiorran sordib>is
    per
    fructuosam
    pceniten-
    liani
    liberatur, imagoimperatoris
    in illa
    agnoscitur.
    Ergo,
    sicul
    jamsupra dixi,
    fratres
    charissimi, agno-
    sciie
    quia
    nonest dttrtimnec laboriosnm
    quodsug-
    gero
    : hocenim
    rogo,
    ut
    quomodoscopis
    mundaraus
    doraura
    nosiram,
    ut
    placeat
    oculisamicorumnosiro-
    rum
    ;
    ita ctim Dei
    adjutorio
    ab omnibus
    peccalis
    mirademus
    animarn,
    ut non
    displiceat
    oculis
    Ange-
    lorum. Ad doinuraaniincenoslrcenonsolum
    Angeli,
    sedeliamDomirras
    Abgelorum
    venire
    dignalur;
    sicut
    et
    ipse dixit, Eccesto ad
    oslium,
    el
    pulso;
    si
    quis
    surrexerit,
    el
    aperueritmihi,
    inlraboad
    illum,
    el cce-
    nabocttm
    illo,
    ei illemecutn
    (Apoc.m,
    20);
    et
    illud,
    Ego
    etPaler meus
    vetticmus,
    el mansiottem
    apud
    eum
    faciemus(J oan. xiv,
    23). Quam
    felixilla
    anima, quce
    itadomuracordis
    su|
    de
    peccatorum
    sordibusvolue-
    ril
    emundare,
    ct sanctis ac
    justis operibus
    adim-
    plere,
    nt ineaDoniinumdelectet habitare! Non
    ergo
    nos
    pigeat
    facere
    in animabus
    noslris, quod
    fieri
    jubemus
    in doniibusvel stabulis noslris. Nam
    quo-
    modostabula
    juslum
    est ul
    quoiidie
    mundari facia-
    mus,
    ne
    equi
    nostri
    paliantur injuriam;
    sic nimisct
    injustnm
    et satis crudete
    est,
    si
    majorem
    curam
    habeamusdc animalibus
    quam
    deanimabusnostris.
    3. Pmniteniimillius
    fructus.
    Peccator in se
    neqttil
    habitare;
    hittc aberratiottes
    qumril
    : sedinde
    inquielu-
    dinem
    augei.
    Undeeatnveriusaverlere
    possel.
    Etiam
    et hoc
    suggero,
    ut non fastidiose
    suscipiat
    sancta
    Charilasvestra: voloenimvobisde
    ipsis
    rchus
    quas
    loquimur
    evidenteni simililudinemdare.
    Quomodo
    Homilias a
    stephano
    Baluzio
    yulgatas
    ordineterlia.l)enum.
    1vide
    supra
    serm.
    45,
    n.
    4;de
    num.
    2,
    serm.
    229,
    n.
    S;
    serm.
    115,
    n.
    3,
    et serm.
    230,n. 5;
    de num."
    3,
    serm,
    141,
    n.
    3,
    et
    14,
    n.
    S;
    de num.
    4,
    serm.
    29,
    n. 2.
    2225
    SERMOCCLX.
    minora
    peccala,
    si
    quotidie
    redimanlur,
    nec
    despera-
    tionemnec dolorem
    poterunt generare.
    Si veroad
    purgandumnegligentes
    essevolumus,
    quoraodo
    sta-
    bula
    quaelongolempore
    non
    muiidaiilur,
    ita com-
    putrescunt
    et fetoremhorribilemredduut slercora
    ipsa,
    ut ibi non solumhomineshabitare,
    sed ncc
    ipsa
    animaliastare
    possint;
    ila
    quicumquenegligens
    in animamsuam
    peccatorum
    sordes malis actibus
    longolemporecongregare
    volueril,
    et
    quolidie
    bonis
    operibus
    emendare
    neglexeril,
    nonsoluraDeusillum
    non
    dignabitur
    visitare,
    sed
    ipsepeccator
    non
    polerit
    in se
    ipso
    consistere.
    Denique
    omiies
    negligenles,
    quorum
    cordamultis
    peccatis,
    velul a
    quibusdam
    bestiis lacerantur,
    et
    lanquam
    a
    spinis
    venenosissi-
    mis
    compungunlur,
    hocsolentadsibi sirailesdicere:
    Noveritisnostristes essevel anxios
    ;
    et ideo
    venite,
    dissimutemusnos,
    aut ad circumaut adtheal.rum
    euntes,
    aut ad labulam
    Iudentes,
    aut in
    aliquibus
    nosvenationibus
    exercenles(a).
    Isti lalesideoaforis
    mundi consolalionem
    quscruiit; quia
    illara
    qttse
    a
    Deo intus in anima
    dalur, accipere
    non raerentur.
    Quando
    enirade multis calumniisvel
    rapinis
    ac de
    illisinfelicibus
    speclacutis
    et
    periculosis
    venationibus
    revertuntur ad conscieniiassuas, quia
    ibi
    per
    illam
    exercitalionemmcerorem
    addiderunt
    potius quam
    tulerunt,
    babitareinsevet
    requiescere
    omninonon
    possunt,
    sed
    peccalorum
    litibusvertunlur. Per
    super-
    biameuim
    quasi
    aleonibuslacerantur, per
    invidiara
    tanquamviperarum
    morsu
    percutiuntur, per
    iracun-
    diamcrudeli incendioconcremanlhr, per
    crudelita-
    temmorsu scevitise
    disrumpimtur;
    in
    rapinis
    vclut
    luporum
    deiilibuscomedunlur,
    in luxuriis et ebrie-
    tatibus
    tanqnam
    inimmnndissimiscloacisvolutantur:
    ac sic dumdecrudelissimistheatris adcrudeliores
    conscienlias
    quasi
    de raalisad
    pejora
    redeunt,
    re-
    quiem
    habere non
    possunt.
    Sed
    qiiantum
    melius
    viliorumstimnlis
    faligati,
    divinislectionibusstude-
    rent,
    ubi veramdissimiilalionemel
    integram
    conso-
    laiioneni
    poterant
    invenire;
    sanctorumetiamliiniiia
    frequentanles,
    contra
    ipsa peccalaipsorumadjtito-
    rium
    poslularent;
    et
    jejuniis
    et orationibus sive
    eleemosynis
    insistentes, magispunirequam
    nutrire
    vel addere
    peccala ipsa
    contenderent : ut
    effugato
    de cordibussuis crudelissimoexerciluvitiorum,
    ad
    veram
    requiem,
    id
    est,
    ad
    Christum,
    loto corde
    reciirrerent,
    et audirent
    eummisericordissimasibi
    voceclamantem,
    Vettilead
    me,
    onines
    qui
    laboratis
    el.onerati
    estis,
    etinvenielis
    requiem
    animabusveslris
    (Mallh.xi, 28).
    4.Peccataetiamminulasollicite
    expianda.
    Qtii
    hscc
    humiliteracfideliter
    agere
    voluerint,
    de
    gravi tempe-
    stalead
    tranquilliiatem,
    et decrudelissimovitiorum
    barbarico ad veram
    pacempoierunt
    pervenire.
    Si
    qui
    aulem
    sunt, qui
    sea
    supra
    dictismalisimmunes
    esse
    confidunl,
    et
    pro
    eo
    quodcapitalia
    criminanon
    admiltunt,
    periculosa
    securitale
    quasi
    de innocentia
    gloriantur;
    timeant ne eos abundanlia
    minutorum
    peccatorum, lanquam
    durissima
    scabies muscarum
    vel
    pulicum,
    ila
    affJ igat
    et
    cruciet,
    ut etiara
    ipsi
    in
    se habilarenon
    possint.
    Undeet sicut crudeles ac
    mortiferas
    bestias, quae
    unomorsusolent
    interficere,
    timemus,
    el minulas
    bestiolas, quse
    nos cruciare
    possunt,
    horrescimus;
    cumDei
    adjutorio
    et
    capi-
    talia criminaac minuta
    peccafa,
    sine
    quibus
    esse
    non
    possumus, quotidianiseleemosynis
    vel oratio-
    nibus, praccipue
    dum inimicos nostros
    diligimus
    toto
    corde,-
    redimamus.
    Namsi nosinextremovilse
    noslrae
    tempore
    ad
    agendampoenitenliani
    vel ad
    redimenda
    peccata
    Velcriminareservemus
    ;
    timere
    debemusne forlenos mors
    inopinataproeveniat,
    ct
    ad illud subitaneura
    tempus poenitentise
    non sinat
    pervenire,
    ad
    quod
    nosmortiferasecurilatevolumus
    reservare. Et ideo timeamus illud
    qtiod scriptum
    esl,
    Nolitetardareconverliad
    Dominum,
    nec
    differatis
    dedieindiem
    (Eccli.
    v, 8).
    0 homo
    , quare
    differs
    (a)
    Detabulce
    ludovideatursupra
    serm. 141,
    n.
    5;
    de
    tenationibus,
    eernii
    149,
    nn.
    %,
    3.
    de die in
    diem;
    et nnn
    magis
    limesne fortc hodie
    habeasultimum'diera? H;cc
    ergoqusesuggessimus,
    fralres
    charissirai,
    si secundumvestramconsuetu-
    dinem sanctamlibenti animo
    aceipitis,
    et sollicilo
    ac
    vigilanli
    corde
    jugiter cogitatis;
    et in hac vila
    cum conscienliabonavivere
    poleritis,
    et in futuro
    saccuload aeternambeatiiudinemfeliciter
    pervenie-
    tis:
    praestante
    Dominonostro
    J esuChristo,
    cui honor
    et
    imperium
    in
    saecula,
    elc.
    SERMOCCLX
    (a).
    Admonitio
    excerpta
    delibris
    antiquorumPatrum,
    ut
    qui
    se
    crimina
    cajiitalia
    fecisse
    cognoscit,
    ad
    poenltentiae
    medi-
    camentasiiie
    afiqua
    dissimulatione
    confugiat.
    1.
    Confessio,
    labula
    postnaufragium.
    Animamor-
    lua
    lucrytnis
    suscilalur. Non auiemsolis
    eleemosy-
    nis. Undevos
    frequenter
    admonui,
    fratres charis-
    simi,
    iterum
    atque
    ilerumadmoneoct
    coniestor,
    ut
    qui
    se
    cognoscit
    de littore
    conlineiilice,tempestate
    libidinis
    ,
    in
    pelagum
    luxuriaefuisse
    jactatum
    , et
    caslilaiis incurrisse
    naufragium,peccalorum
    confes-
    sionem,
    velut tabularafractaenavisvelociter
    appre-
    hendat: ut
    per ipsara
    de
    abysso
    ac
    profundo
    luxuriae
    possit
    evadere,
    et ad
    portumpceniteniiaepervenire;
    ubi
    jam
    tuliori loco
    spei
    atichoram
    ligere,
    et salutem
    perdiiam
    valeal
    reparare. Oportet
    enim
    unumquem-
    quesuper
    se
    ipsuraquasi super
    inorluum
    conclaraare,
    et
    magnossttper
    exslinciamanimaindare
    planctus.
    Et
    quomodo
    solet mater
    super
    mortuura unicuni
    filium toto
    pectore
    lamentari
    ;
    sic
    oportet super
    unicamanimainnostramcriminis
    gladioinlerfectam,
    tolum
    pondus
    doloris effundi : si forte
    possit lacry-
    marumfomcntiscalore fidei suscilari. Ante
    omnia,
    sicut
    frequenter
    admonui,
    caveatel observet unus-
    quisqtiepeccalor,
    ne
    pro
    suis crimiiiibusiia elee-
    mosynam
    tribuat,
    ut
    ipsa
    crimina non
    relinquat,
    limens illud
    quodApostolusdixit,
    Si clisitibue.roin
    cibos
    pauperum
    omnes
    facullates
    meas,
    charitalem
    autemnon
    liabuero,
    niltil mihi
    prodesl (I
    Cor.
    xm,
    3).
    2.
    Eleemosynmpeccatotis.
    Sed dicit
    aliquis: Quo-
    modo charitalemnonbabere
    judicabitur, qui pau-
    peribus
    tanla
    largitur?
    Cui
    ego respondeo
    :
    Qtio-
    modo in aliis charitatem
    custodit, qui
    se
    ipsum
    inlerlicil, qui
    iuaniniam suamcrudelisexistit?Non
    enim meutilur
    Spiritus sanclus, qui dicit,
    Anima
    qumpeccaverit, ipsa
    morietur
    (
    Ezech.
    xvm,
    20
    ).
    Si enim
    quolies
    aut
    adulteria,
    aut homicidia com-
    mitiimus,
    aniinas noslras
    occidimus; quid
    nobis
    prodest quod
    in aliis
    benigni siimus,
    et in nobis
    ipsis impii
    esse
    cognoscimur?Eleemosynas
    dando
    alicnaui carnem
    pascimus,
    et crimina comraittendo
    noslramanimam
    jugulamus.
    Et ideo
    , sicut
    frequen-
    ler
    admonui,
    sic
    promajoribuspeccaiiseleemosynas
    demus,
    ul
    lumquam
    ad
    ipsa
    criminaredeamus. Non
    sanilali credenduni
    est,
    nonsetati. Inremediumsa-
    lulissuse
    seraper
    lardus
    est, qui
    vitaesuaeincertus
    est. 0 si
    lentpuspcenitenlice
    sic
    disponerelur, quando
    est in
    potestale positum, quomodo
    desiderareiur
    amissum
    '
    ?
    3. Conclusio.Nos
    ergoquibusadhuc,
    etsisnbincerta
    brevitate conceditur curare
    maculas,
    lavare
    culpas,
    subvenire
    praeicriiis,consulerefuturis,
    etfacereiufecla
    de
    faclis;
    tolisviribus
    laboremus,
    ut
    quod
    vivimus
    advitam
    possit apponi,
    ut
    quod
    vivimus nonmorti
    proficiat,
    scdsaluli. Sint tam efficaces
    gemitus, qui
    peccata
    inossibus
    pcrscruleiilur, qui
    iumedulliscri-
    mina
    persequantur.
    Nihil intactumfletus,
    nihil in-
    curatummedicabilis
    pcenilenliae
    dolor
    relinquat, quod
    coniranosindiediscussionis
    assurgal, quodpost
    ve-
    tera saecula
    repenle
    novuminrealummalceconscien-
    tiaemenlis
    appareat.
    Feslitiemus cmetidatamvitam
    Domino,antequam
    auferatur,
    offerre. Hic
    exstingua-
    mus inorlcmmoriendo
    peccatis;
    hicvitamvitcerae-
    1
    Ms.,quomodo
    desiclcralur amissum?
    (a) Ipsa
    esl inBibliolbecaPatrumccesariihomiliade-
    cima
    soplima,c[uce
    etin
    manuscriptis
    nomen
    ipsiusprae-
    fert.Denuui.1videinlraserm.
    2B"2,
    n.
    2;
    denum.
    2,
    supraserm.219,
    u,
    0,
    cl Eusebii iiomil.
    3,
    deEpipLjnia.
    2227
    APPENDIX. zzzS
    ritis
    acquiratoiis,
    necnosin
    temporesencctutisad
    poe-
    nitentiaeremcdiareservemus. Quienfmdixit,
    Peccator
    in
    quacumque
    dieconversus
    ingemueril,
    omnes
    iniquita-
    tcsitliusobtivioni tradentur
    (Ezcch.
    xvni, 2Ie/22);ipse
    eliam
    dixit,
    Noti tardareconvertiad Dominum
    (Eccli.
    v, 8).
    Si tefaciebat
    proraissio
    itlasecnrum
    ;
    faciatle
    contestalio isiasollicituiii: ct atidi
    Scriptuiam
    dicen-
    tem, Memento, fili, quia
    mors nontardut
    (Id.
    xiv,
    12);.et illud,
    Nedixeris
    quia
    miseratioDei
    magnaest,
    tnitlliludini
    peccatorum
    mcorum
    ignoscel.
    Misericordia
    et ira
    apudipsum
    smtt,
    etin
    peccatores,
    id
    est,
    in
    pec-
    catis
    perseverarites, rcspicil
    ira
    ejus(Id.
    v,
    6et
    7).
    Si cnimiisccfidelitcr et
    diligentcr
    atlendimus,
    et ad
    poenieeniise
    medicamenla sine
    aliqua
    dilatione con-
    iitginiiis;
    et
    pceuamperpetuara
    cvadere,
    et ad
    prae-
    nria sRtcrna
    jiossumus
    feliciter
    pervenire; adjttvante
    Domino
    rioslro, qni
    vivil et
    regnat
    insaeculassecu-
    lornm. Amen.
    SERMOCCLXI
    (A).
    Admonilio deillis
    qui publicampoenitenliampelunt-,
    1. Pwnilentia
    publiea
    cur
    petalur.
    Pmniteniisindu-
    tnentnm.
    Supplicaiio.
    Qtiotiescumque
    ,
    fratres charis-
    simi,aliqucra'de
    fratribusvel sororibus nostris
    poe-
    niiciitiam
    publice
    videmus
    petcre, magnani
    in nobis
    ijisisDeoiiispiraiitccoiiipunclionemdivini
    limorispos-
    sumtisct debcrausacccndcre.
    Quis
    enimnon
    gratule-
    lur ct
    gaudeat,
    et
    qiianlaspotcst
    Deo
    gratiasagal,
    vi-
    dcns
    pcccaiorciii
    contra
    peccata
    suair.iscentem, pu-
    blicavoceelaniantem;
    nl
    quse
    solebat
    impudentissima
    frontc
    defenderc,
    salubritcr
    incipiat
    accusare? J am
    cnini sc
    cccpil
    Deo
    adjungcrc;
    cl idco
    peccatorum
    suo-
    rum nonvult
    defensor,
    scd
    persecutor
    existere. Et
    qttia
    Dciis odiohabet
    pcccala
    ;
    statim ubi
    negligens
    quisque poccata
    suaodiohabere
    cceperit,
    et asuis
    crirainibtis
    separatur,
    ct Deo
    conjungitur.
    Et ille
    qui-
    dcin
    qui poeniienliampubliceaccepit, poterat
    eamse-
    crclitis
    agcre
    :
    sed, credo,
    consideransmulliludinem
    peccalorura
    Giiorum,
    vidcl seconlra lam
    gravia
    mala
    soluni noii
    jiosse
    sufficcrc;
    idco
    adjutorium
    tolius
    po-
    puli cii|iit expelere. Quomodo
    solel
    fieri,
    ul
    cujus
    vi-
    nca.pcf negligciiiiara
    desertareinanserit, roget
    vici-
    nos et
    proximos
    suos;
    et unadie mullitudinemho-
    iiiiniint
    congregans, quodpcr
    scsolura non
    poluit,
    mulioruinmanibiis
    adjutus,
    id
    quod
    desertumfuerat
    reparet:
    ila
    ergo
    et
    ille
    qui publieepceuilenliam
    vult
    petere, quasi corrogaiumdigiioscilurcongregare;
    ut
    tolius
    populi
    orationibus
    adjuttis,
    et
    spinas
    ct tribu-
    los
    peccatorutn
    suorum
    possit
    evellere: ut ineobo-
    norummessisvalcai Deoauxilianle
    eonstirgere;
    etvi-
    nea cordis
    sui, quce
    non
    uvas, scdspinas.cbnsueverat
    dare,
    dulcedincm
    spiritualis
    vini
    incipiat
    exhibere.
    Et
    illud,
    fralrcs
    cbarissirai,
    noii otiose consideran-
    dum
    est, quod
    illc
    qui pcenitentiamaccipit,
    cilicio
    cooperilur (b).
    Et
    quia
    ciliciunide
    piliscaprarum
    lexi-
    tur,
    el
    caprcepcccaiorum
    simililudinemhaberevi-
    dentur;
    et ille
    qui jioeiiitentiamaccipit,
    nonse
    agnum
    sedhaedum
    publiceproliietur,
    rcbus
    ipsis
    elamanset
    dicens : Videte
    me,
    omnes
    populi,
    el
    pro
    memisero
    omnes
    lacrymas pietatis
    effundite;
    et
    qualis
    sumfo-
    ris,
    falemmeintus esse
    agnoscite.
    J amenimmenolo
    foris
    quasi justum
    ostendere,
    ct
    iniquilales
    vel
    rapi-
    nas inlra aiiimarameamabscondere. J amvelut ille
    publicanus
    incurvatusinlerramoculosadccelumle-
    vareri*onaudeo
    (Luc.
    x\;.i, 13);
    sed vulnera
    pecca-
    lorummeorumiili coelestiMedicocurandahumiliter
    olfero.Et ideo
    rogo,
    ut omiies
    pro
    meilliusmiseri-
    cordiam
    suppliceiis;
    ul
    putredines peecatorum
    meo-
    rum
    usque
    advivumcurareel adveramsanitatemre-
    vocare
    dignetur.
    Timeoeninf ne inme
    impleaiur
    il-
    lud
    quod
    Dominusde
    liypocritis
    dixit,
    Veniunladvoi
    (a)
    ExCaesarianis a
    stephano
    Baluzioeditisesthomiha
    prima.
    Caesarionostri
    qnoqueassignantmanuscripti.
    De
    num.1 vide
    supra
    serm.
    68,
    n.
    4;
    denum.
    2,
    serro.
    229,
    u.
    2,
    et
    237,n.
    4.
    (b)
    Dehoc
    poenitentis
    uidumeiilovideconcil.
    Agalh.
    can,
    15,
    et
    Elig.
    homil.8.
    iii vestimenlis
    ovium,
    inlrinsccusatttemsunt
    tupi rapa-
    ces
    (Mntih.vu, 15)
    : et ideo, sicut
    jamdixi, qualem
    meinliisesse
    cognosco,
    talemforisostendo. Et
    quia
    huc
    usqui;prctiosis
    veslibusmeforis
    ornabam,
    et in-
    lus in animamea
    peccalorumlepraperfusus eram";
    ideocilicioinduttis et lolocorde
    pcenifentiampcicns
    rogo,
    ut vestris orationibnsa
    peccatorum
    meorum
    paralysi
    merear liberari. Unde iternm
    alque
    iterum
    precor,
    ut
    quia,
    Deovobis
    inspirante,
    nostisflere
    cum flentibus
    , pro
    remissione
    peccalorum
    meorum
    adfletusvel
    gemilus
    veslra
    pietasprovocettir
    : credo
    enim
    quod3pudillum
    misericordissimum
    judicem
    san-
    ctseorationesvestrceniihi
    possint indulgentiam
    obli-
    nere.
    2. llac
    prece
    nonmoveriinhumanum.NecDeusEc-
    clesiw
    propwnitenteprecesdespicit.
    Vcre
    dico,
    fratres
    charissimi, quia
    si est
    ciliquisqui
    taliter
    poenitenliam
    petenli
    non
    condolet,
    nec loto cordeDeo
    supplicare
    CGMendit,
    nimisinhunianuset
    impiusjudicandus
    est.
    Et
    qtiia
    Dominus
    dixit,
    Omnia
    qumcumque
    vultisul
    (a-
    ciatii vobis
    homines,
    etvos
    facile
    illis
    similiter;
    hmcest
    eiiimLexel
    Prophetm(Ibid., 12)
    : el nos
    quod
    nobis
    ab aliis fieri
    volumus, quando poenitentiampublice
    peleredisponimus,
    hoCaliis tolocordeet lotoanimo
    impendere
    festinemns.
    Quid
    enimvoluimus
    quando
    ad
    pcenilenliae
    remedium
    pervenire meruimus,
    nisi
    ut onrais
    populuspro
    nobisintenderet divinammise-
    ricordiamexorare?
    Qtiodergo
    nobisdesideramusab
    aliis
    fieri,
    hoc et aliis cum
    perfecla
    charitatedebe-
    mus
    impendere; propter
    illud
    quodscriptumest,
    Con-
    filemini
    allerutrum
    peccalaveslra,
    et oraie
    pro
    invicem
    xtt salvemini
    (J acobi v,
    16);
    et
    illud,
    Frater
    [ralrem
    adjuvans
    exaltabilur
    (Prov. xvni, 19).
    Haec
    ergo
    si cum
    perfecta
    charitatefidelitervolumus
    agere,
    certissime
    et
    possuraus
    et debemns
    credere, quod
    nosDoniini
    dignabitur
    ineffabilis
    pietas
    exaudire.Et
    quiaipsedixit,
    Si duovel tresconsenserinl
    superterratn, quidquidpe-
    tierint, fiet
    illis
    (Mallh.
    xvm, 19); pius
    et misericors
    Dominus,qni
    duosaut fres seexaudire
    promiltit, po-
    test fieri ul tolum
    populumpro
    unius
    pcenitenlis
    in4
    dulgeniia
    nouexaudiat? Absita
    nobis,
    ul hocvel le-
    viter de illiusineffabilimisericordia
    cogilemus.
    Tolo
    enimcordecredere
    debemus, quod
    nos
    propceniten-
    tibus Ifairibusnoslris
    benigno
    ac
    pio
    anirao
    suppli-
    cantes
    exaudiat,
    qtii
    ut
    rogelur invital;
    sicul
    ipse
    in,
    Evangelio dixit, Petite,
    el
    accipietis(J oan. xvi, 24).
    Et hoc
    altendite, fralres, quodqui poenilenliampe-
    tit,
    excommunicari se
    supplicat. Denique
    ubi
    accepit
    poenitenliam,coopertus
    cilicioforis
    ejicilur.
    Ideoenira
    seexcommunicari
    rogat quia
    ad
    percipiendam
    Euclia-
    ristiamDomini
    indignum
    essese
    judicat.
    Et
    propter-
    ea
    aliquandiu
    se abisloaliari alicnumvuli
    fieri,
    ut
    adilludaltare
    quod
    incoelo
    est,
    mercalurcumsecura
    conscienlia
    pervenire.Propterea
    seacommunionecor-
    poris
    et
    sanguinis
    Cliristi
    quasi
    reumet
    impium
    cum
    grandi
    reverentiavult
    removeri,
    ut
    peripsam
    lnraiilita-
    temtandem
    aliquando
    adcoiiimuiiionemiuereaiur sa-
    crosancti altaris
    accedere.
    5. Nonideo lamena bonis
    operibuspwnitens
    vacet,
    Vinumet carnesei interdicunlur.Et
    tamen,
    fratres
    charissimi,
    hic
    ipsequi
    tamfideliler
    compuncto
    et
    contritocorde
    pcenifentiampetit,
    sicdeiutercessione
    tolius
    populi
    debct esse
    securus,
    ut totisviribus ia
    bonis
    operibus
    se exercenscumDei
    adjutorio
    desua
    sit saluiesollicitus: nefortedical incorde
    suo,
    EcCe
    totus
    populuspro
    meis
    iniquitatibussupplicavit; jam
    ergo
    et
    possura
    et debeoessesecurus. Absitut hoc
    vel in
    cogilatione,
    nondicamin
    sermone,
    habeat ille
    qui pisnitentiamagit
    : sedcumDei
    adjutorio, quau-
    tum
    polest,
    sicdeorationealiorum
    confidat,
    ut sive
    in
    jejuniis,
    sivein
    eleemosynis,
    siveinorationibus
    *
    inliiirailitateetcharitale,
    sivein
    opere
    sanctoseexer
    -
    cere
    contendat;
    infirmoseliamvisitando, discordcs
    adconcordiara
    revocando,peregrinosexcipiendo,
    san-
    cloruni
    peregrinanliumpedes
    humililcr abluendo
    ,
    a
    delractionevcl
    maliloquio
    abstinendo.
    Vinum,
    si
    per-
    miltil
    iufirmitas,
    non
    accipiat
    : si verohoc
    projiler
    %m
    SERMOCCLXIl.
    senectutemvel
    propler
    dotoremstomachi non
    potest,
    audiat
    Apostolumdiceniem,
    Vinomodicoutere
    pro-
    pter
    stomackumluum
    (I
    Tim.
    v, 23).
    Stmt enimali-
    qui jicenilenles,qui
    ideocito reconciliari
    volunt,
    ut
    carnes
    accipiant.
    Certumest
    quod
    nonsatis
    compun-
    cte
    poeiiitetiiiamaccipit, qui
    carnes nullainfirmiiale
    cogeitte
    aut desiderat aut
    praesumilaccipere.
    Et ideo
    eliamreconciliatus
    pcenitensS ubicumque
    aut insuo
    aut inalieno convivioolera aut
    legumina
    aut
    pisci-
    culos invenire
    potuerit,
    aliamcarnemnondebet ac-
    cipere (a).
    Hoc ideo
    dico, quia, quod pejus est,
    sunt
    aliqui poenUeiites,qui
    et carnes cura
    grandi
    aviditale
    accipitinl,
    et vinumforle
    aliquotiesusque
    adebrieiatembibunt. Cum
    grandi
    eniracautela su-
    stineaduraest
    corpusculumnoslrnm,
    ne
    per
    ebrie-
    tatem et
    gulam
    ilerum nos lalia sollicilet
    peccata
    commitiere,
    ut aut
    parum
    aut niliil
    prosit, quod
    poenitentiam
    visi snmus
    egisse.
    Sic
    ergo
    cumDei
    adjutorio
    tolis viribus
    laboremus,
    ut
    quidquid
    de
    peccatorum
    nostrorumvulneribus
    per
    Dei misericor-
    diamad sanilatem
    reducitur,
    noniterum
    per negli-
    gentiam
    vulnerelur.
    Quodipseprsestaredignetur, qtii
    cumPalreet
    Spiritu
    sanctovivitet
    regnat
    inscecula
    sceculoruin.Amen.
    SERMO
    CCLXII
    (b).
    Depoenitentia.
    1. Pomitentim
    effeclus.
    Delictiscommensuretur. Pm-
    nitenlias
    publiem
    obnoxiacrimina.Pwnitentiw
    pubticm
    ra-
    tio.
    Aitquodamloco
    sermodivinns: Indiebussotemni-
    talumvestrarum
    affligite
    anhnasvestras
    (Levitxvi, 29).
    Quare
    hoc dixit ?
    Quiajejunia
    ac
    vigilise
    et sanctae
    affticlionesbumiliata
    corpora
    macerant,
    sed macu-
    latacorda
    purificant;
    membrissubtralrant forliiudi-
    nem,
    sedconscientiisaddunl nitorem. Niliilominus
    deconlrilioneanimi redimunlur crimina
    volupiatum,
    et
    per
    dur.t; crncis
    exercitia, deceptse
    duduincar-
    nis
    gaudiapuniuntur
    : acsic morlificatione
    pracsentl
    futuraemortis sententia
    praevenitur;
    et dum
    culpae
    auctor
    humilialur, culpaconsurailur, dumque
    exie-
    rior afflictio voluntariaedisirictionis infertur,
    ire-
    mendi J udicisoffensasedalur
    ;
    et
    ingeniia
    debitala-
    bor solvit
    exiguus, quae
    vix
    consumplurus
    erat ardor
    selernus. Tractantes
    ergo
    causani salutis
    noslrac,
    fa-
    ciamusintranos
    quod
    circanosmedicifaccresotent.
    Si Isesura
    aliqua
    vel
    querela
    in
    primacorporis
    cute
    sentiiur,
    curatio medicamenti blandioris
    apponitur:
    si veroin ossibusvulnus
    absconditum,
    autin visce-
    rum
    profunda
    demersum
    esl,
    austerioremac violen-
    tiorem
    poscit
    vis occullamedicinam. Similisratio
    in
    segritudine
    inlerioris hominisadhibenda est. Si
    leviasunt fortasse
    delicta,
    verbi
    gratia,
    si homovel
    in
    sermone,
    vel in
    aliqua reprebensibili
    voluntafe,
    si oculo
    peccavit
    aul
    corde;
    verborum et
    cogitatio-
    nummaculae
    qtiolidiana
    oraiione
    curandce,
    ei
    privata
    compuuctione
    lergendae
    sunt. Si vero
    quisque
    con-
    scientiamsuam
    interrogans,
    facinus
    aliquoclcapitale
    commisit,
    ut si fiderosuamfalsolestimonio
    expu-
    gnavit
    ac
    prodidit,
    aut sacrumVeritatisnomen
    per-
    jurii
    temeritale
    violavit;
    si veram
    bapiismi tunicam,
    et
    speciosaravirginitatis
    holosericam,
    ccenocomma-
    culati
    pudoris
    infecit;
    si in
    semclipso
    novumhomi-
    nem necehominis
    occidit;
    si
    per augures
    et divinos
    1
    InTheodericensi
    MS., utjam
    reconcitiatus
    fuerit,
    etc.
    (a)
    videconcil.Cabillon. subcarolo
    Magno,
    can.35.
    (b)
    InBibliolhecapalrumerat nomiliaCaesarii
    prima,
    eademqueipsa
    Eusebii adMonachos decima. Praelereaob-
    'servareesteunidemsermonem.in LeclionarioOttembu-
    rano
    prae
    seferresancliFaustini
    nomen,
    quo
    quidem
    Fau-
    stus
    Regiensis
    solet
    designari,
    sedtamenm
    Compendiensi
    codice
    aeque
    veteri Ccesario attribui. si
    quis
    contenderit
    eumaFausto
    primumscriptum,
    acdeindecumaliisnon-
    nullisaCaesario
    adoptalumesse,
    haudmultumrenitemur:
    maximecumin memoratoLeclionarioottemburanoaliud
    sit
    ejusexordium, nempe
    :
    Ecce,
    fratres
    charissimi,
    dies
    Quadragesimce
    sancti. Denum.1vide
    supraserm.
    256,n.4;denum.2,serm.
    174,
    n.
    3;
    serm.
    260,
    n.
    1;
    de
    num.
    3,
    serm.
    142,
    n.
    8;
    denum.4serm.
    51,
    n. 4.
    atque
    incanlatores
    caplivum
    sediabolotradidit: ha3C
    et
    ejusmodi
    commissa
    expiari penitus
    communi et
    mediocri vel secreta salisfaclionenon
    possimt;
    sed
    graves
    causae
    graviores
    et acrioreset
    publicas
    curas
    requirunt (fl)
    : ut
    qui
    cum
    plurimorum
    destrnctione
    se
    perdidit,
    simili mndo cum
    plurimorum
    acdifica-
    tionese redimat.
    Homo
    enim
    ipse
    se
    decipil,
    si cum
    in medttllisfervere sibi sentiat
    morbum, per super-
    ficiem
    corporis
    niollededucal
    unguenttim.
    2.
    Adjuttgendmlacrymw
    obinteriiumunicmsuw. Cur
    animaunica. Necdesinl misericordim
    opera.
    Hsecita-
    queprincipalia
    mala
    ingenti rugilti
    et
    gemitu
    el fonte
    indigent laerymarum
    :
    atque per lacrymas
    claman-
    dum est cum
    prophela, Rugiebam
    a
    gemitu
    cordi
    mei
    (
    Psal
    xxxvn,
    9
    ) ; et,
    Lavabo
    per shigulas
    nectes
    lectumtnettm
    (
    Pscil.
    vi, 7) ;
    et
    ileTum, Ego
    autem
    cineremsicul
    panemmanducabam,
    et
    potum
    meum
    cum
    fletu
    miscebam
    (Psat.ci, 10).
    Nemo
    despiciat
    hanchumiliiaiem
    ;
    suminusrex erat
    qui
    islafaciebat
    etdicebat.
    Oportetitaque
    sicut
    super
    mortutiracon-
    clamatum,
    ita
    magnossuper
    exstinctamaramamdare
    planclus.
    Et
    quomodo
    soletmalerorbata
    super
    amis-
    sioneunici sui fraclo
    pectore
    lamenlari : itaconve-
    nit
    super
    unicam
    suam,
    sed cum
    spe repaTationis,
    affligi.
    De
    qua
    unica sermo
    propheticus dicit,
    J Erae
    a
    fratnea, Deus,
    animammeam
    ;
    etdemanucanisuni-
    cammeam
    (
    Psal.
    xxi,
    21)
    ?
    Quare
    racflindixit ?
    Sive
    quialanquam
    iraica
    diligendaest,
    sive
    quiaipsa-
    solael
    singularis
    antetribunal coeleste
    rationem,
    re-
    motisomnibus
    solaliis,
    reddituraest.
    Ila,
    inquam,
    ne
    cesseest
    super
    hanc unicamcriminummucronecon-
    fossamtotum
    pondus
    doloris
    effundi;
    si forte
    possit
    lacrymarum
    vivificata
    fontibus,
    calorefidei suscilari.
    Accendenda est
    compuncfio,
    eorroborandse snnt
    preces
    futuri recordatione
    judicii, alqtie
    misericor-
    diarum
    operibusadjuvandae.
    Audiendaest
    prophetae
    seiiteniia,
    sed audiendaobedientise
    aure, dicentis,
    Accipe, inquil,
    o
    rex,
    consilium
    meum,
    et
    peccata
    tuct
    eleemosynis
    redhne
    (Dan.
    iv
    , 24). Exemplum
    etiam
    illius
    evangelici
    viri ilaest aiidiendum
    ,
    quasi
    vere
    pro
    noslra
    redemptioneconscriplum,
    Eccedimidiutri
    bonorum
    meorum, Domhie,
    do
    pauperibus(
    Luc.
    xix,
    8
    )
    : de
    quibus
    audivimusin
    Evangelio
    Dominura
    ineffabili
    dignalioiie
    et charitate dicentem, Qui fecit
    uni ex minimisislis
    ,
    milti
    fecit(
    Maith.
    xxv, 40)
    ;
    quac
    verba
    eleemosynarum
    nobiseffectusccelestiauc-
    toritatecommendant.
    3. Et hmc
    perficerepauperespossunt.Pauperes
    cur
    permisil
    Deus. Sed forle
    quando
    de
    eleemosynis
    lo-
    quimur, expavescil angusta pauperlas.
    Nonita
    est,
    Charissimi.Merainerit
    pOtius
    a:raminutadivitumihe-
    sauris fuisse
    praelata
    :
    quia
    Deus noster non solura
    copia largitatis,
    sedbenevolcniia
    pascitnr largientis.
    Ego
    autem
    puto, cliarissimi, quod
    ita Deus noster
    pauperes
    in bocininidoesse
    permiserit,
    ul in
    jiaupe-
    ribus divitumfidem
    probarel ;
    vel in
    pauperum
    mi-
    sericordia divilibus misereretur : ut abundaniibus
    boni
    opuis
    ac
    rcdemptioiiis
    suaeoccasionon
    deesset,
    ut benevolum
    locuplefem
    eliam
    inopia
    aliena
    diiaret,
    et
    opulcntiorquisqueingentia
    de
    egenle
    lucra
    recipe-
    ret;
    et mirifico
    summoquecommercio,
    dum
    inopi
    misericordia
    temporaria largitate confertur,
    inde
    aeternus thesaurus
    compensetur. Dirigamusergo
    ac-
    lus
    nostros,
    et
    quidquidpossumus,
    el
    quidquid
    vale-
    nius,
    in exercilia boncc
    voluntatis,
    instudia
    justilisc
    acmisericordiaeconferamus.
    i.
    Operibus
    misericordim
    posi
    vitamnowestlocus.
    lndumenlabeatorummerita.
    Pauper
    sibi atiUmditare
    potesl.
    Curramusdum
    lucemvilmhabemus,
    priusquam
    nostenebrw
    comprehendant (
    J oan.
    xu,
    35
    ): quiajam
    inillosteculoemendationiac
    redemptioni prospicere
    ()
    Islorum
    criminumreos,scilieet,
    homicidasetfal-
    sostestesacommunioueecclesiastica
    submovendos,syno-
    dus
    Agathensis,
    can.
    37,prsesidente
    Ca;sario
    sancivit,
    nisf
    poenitenliae
    satis"aclionecriminaadmissadiluerint.
    <
    Idemquc,
    can. 42de
    sorlilegis
    vel
    auguraloribus
    slatuit.
    De
    perjuris
    videconcil.Malisconense
    1,
    can.17.
    2231 APPENDIX.
    2232
    non
    licebit,
    sicut dicit sermo
    divinus, Quoniam
    non
    esl inmorle
    qui
    metnorsit ttti
    (
    Psal.
    vi,
    6
    ).
    Sicut
    ergo
    ibi nullatimebiturmerilorura
    amissio;
    itanulla
    reiribuelui-remissio
    peccaloruni;
    nulla ibi
    j'am
    exer-
    cendi boiii
    operis
    licentiaconcedelur.
    Numquid
    illic
    pascerealiquis
    esurienlem
    poterit,
    ubi edendi neces-
    silasiion
    erit,
    ubi ciboel
    potu
    ncc
    impius
    inter in-
    ferni
    llamiiias,
    nec
    pius
    inter
    paradisi
    delicias indi-
    gehit
    ?
    Numquid
    ibi
    algentem
    veslire
    continget,
    ubi
    oranino
    tegeudi corporis
    cura
    cessabit,
    ubi sub illo
    frigore,
    de
    quopropheta dicit,
    Anle
    faciemfrigoris
    ejusquis
    subsistet
    (
    Psal. CXLVII
    ,
    17
    )
    ? ubi in
    perpe-
    tuuinnudus
    eril, qui
    bicindumentum
    nuptialeper-
    dideril
    ;
    ubi malus maculosseconscientiae
    tenebris,
    bonus vero
    pallio
    immorlalilatisel bealitudinisves-
    tielnr
    ;
    ubi indumenlamcritaerunt : sicut Dominus
    dicit,
    J usli
    fnlgebunl
    sicul sot
    (Sap.
    m,
    7)
    : et
    pro-
    pheta,
    Sacerdotestui induanltir
    jnsiiliam(Psal.
    cxxxi,
    9
    ) ;
    vel illud
    ,
    Aslitit
    regina
    a dextrisluis in vestitu
    deaurato
    (Psal. XLIV,
    10
    )
    ? Ubi
    ergo pro
    sanctorura
    corporum
    limica lux
    fulgebit
    selerna
    ,
    ibi vestitus
    nullis
    raiquam
    sseculis\;xuendusconvertelur incor-
    pns ;
    ibi indunienlumtransibil in
    prsemium;
    ibi an-
    gelica
    illa slolanon
    jam
    erit amiclus
    ,
    non
    j'am
    erit
    habilus,
    seduatura.
    Numqttid
    ibi
    jain
    avarusaut te-
    nax deabundanliasuabenefacerealteri
    polerit,
    ubi
    nec sibi unam
    guttam
    inniedio
    stagni
    oc-stuaniis vo-
    liintasinveniet?Nihilenirasecumdebis
    qua; propria
    habere
    secredidit, portalurus
    est,
    sicutdixit
    pro-
    phela
    : Nonenimcum
    morielur,accipiel
    omnia
    ,
    neque
    simul descendet cumeo
    gioria
    domus
    ejus(Psal.
    XLVIII,
    18
    ) ;
    auditurus inler indefessa
    supplicia, Esurivi,
    el twn dedislismilii manducare
    ; sitivi,
    el nondedistis
    mihi bibere
    (Matth. xxv,
    42). Iutelligamusquid
    dam-
    nationiserit
    spoliassepauperem,quem
    sunnnumcri-
    nien est non
    pavis-e.
    Huic
    ergo qui
    tentiem
    alquc
    egenum
    sine ulla futuri
    judicii
    considerationenunc
    opprimil; huic, inquam,
    sicul
    quidamdixit,
    adveniel
    tempttsmagnum,
    cura
    optaveril
    asefuisseintacium
    pauperem,
    et non
    spolialiun,dieniqtie
    illamo-J erit1.
    lntolerabilisdolor
    eril,
    si
    quisqnc
    causasmorlisin-
    currat,
    unde vitse
    gaudiacomparare potuisset.
    Noli
    ergodespicereinopem,quicum
    sibi
    paupersil,
    facere
    le divitem
    potest. Rapianras ergo
    de
    prsesenli
    sse-
    culo,
    ferventi
    devoiione,quodpossunius.
    Ciloirans-
    eunt dies nostri
    ;
    utinambene
    transeant,
    Rapianms
    ergoquod possumus
    de hocsaeculo
    ,
    gratiasagenles
    illi
    qui
    ita
    dispensavithiramque
    vitam
    ,
    ul laborum
    et
    agonuratempora
    cilo finireiiliir
    ;
    honorumvero
    el
    praemiorumgaudia
    sineiinedurarent.
    SERMOCCLXIII
    (n).
    Admonitio ad eos
    qui putantquod
    illisadvitamseternam
    "
    sufEciat,
    si malenon
    fecerint,
    etiamsibona
    implere
    noluerint.
    1. A maloabslinerenon
    sufficit.
    Mutti
    sunt,
    fratres
    charissimi, qui putant qtiod
    eis lioesoluraadvitara
    aeternam
    sufliciat,
    si
    opera
    mala non fecerint. Et
    ideo si
    qui
    forte
    sunt, qui
    se ista falsa securilale
    decipiunt;
    definitissinie
    cognoscanl quia
    railli chri-
    sliano sufficit si lantummodo malumnon
    fecerit,
    nisi
    quanlura potuerit,
    ctiara illa
    quse
    suut bona
    compleverit
    :
    quia
    ille
    qui
    dixit,
    Divertea
    tnato;
    ipsedixit,
    Et
    fac
    bonum
    (Psal.
    xxxni, 15). Ipse
    enim
    in
    Evangelio
    lerribiliter nosadmonet
    dieens,
    Omms
    arbor
    quw
    tton
    facil fructum
    bonum,
    excidelurel in
    ignem
    milletur
    (Malth.
    lii,
    10).
    Non
    dixil, quse
    facit
    nialuinfructura
    ; sed, qum
    non
    facitfrucium
    bonum.
    Hinc enim
    polesiis agnoscere quam spem
    habere
    poterit qui
    mala
    fecerit, quando
    ille
    qui
    bona non
    feceril,
    excideturel in
    ignem
    niittetur. Undeet
    ipse
    1
    Al.,Quem
    oderat.
    (a)
    ccesarioin
    manuscriptistribuilur, eslqiie
    homilia
    ejus
    4 ex
    vulgatis
    aBaluzio. Denum. 1vide
    supra
    serm.
    77,
    n.
    5;
    dem.m.
    2,
    Csesariihomil.
    24, clsupraserm.
    7'/,
    n.
    5,
    et
    78,
    n.
    3;
    denum.
    4,
    senn.
    16,
    n.
    4,
    et
    37,
    H.8.
    Dominus
    dicit, Qui
    habel mandatameaet
    facitea,
    illt
    est
    quiditigit
    me
    (J oan.xiv,
    21);
    et
    illud, Quid
    prodest
    quod
    dicitis
    mihi, Domine,Domine,
    etnon
    facitisqute
    dico
    (Matlh.
    vn,
    21)?
    2. An in
    jndicio
    securus
    fulurus
    sit
    qui
    atienanon
    tulil. Seddicit
    aliquis
    : Etsi de rebusmeisnon
    dedi,
    lanienres alienasnon
    abslnli;
    securusesse
    potero
    in
    die
    judicii. Diligenlerallendite,
    el nolitevos falsa
    securitate
    decipere. Quid
    est enim
    quod
    Domiiiusdi-
    cil ?CumvenerilFilius homiiiisinclarilatesua
    ,
    con-
    gregabunlur
    attleeumomnes
    gentes,
    et
    segregabit
    eos
    ab
    invicem, quemadmodumsegregatpustor
    ovesabhmdis.'
    Tuncdicel his
    qui
    a dextriserunl :
    Venile,
    benedicti
    Patris
    mei,
    percipileregilum;quiaesurivi,
    el dedistis
    milti
    manducare;sitivi,
    el dedislismiliibibere.Sinislris
    atttetndicel : Discedilea
    me, maledicti.in
    ignem
    mler*
    nitm; quiaesurivi,
    etnondedistismihi
    manducare;
    si-
    livi,
    cl noii dedislisinilii bibere
    (Id. xxv, 31, 42).
    Di-
    ligenler
    attendite
    quid
    dixit. Nonenim
    ail, Veniie,
    benedicti,percipiteregnutn, quia
    res alienasnontu-
    lisiis;
    sed
    , quia
    de rebns vestris
    eleemosynas
    ero-
    gaslis.
    SiCutct
    ipsis
    a sinislris
    positis
    nonerit dictu-
    rus,
    Discedilea
    me,maledicli,inignem
    mternum,
    quia
    fraudem
    fecislis;
    sed
    , Quia
    desubstanliavestra
    pau-
    peribus
    iiondedislis.
    Rogovos, fraires, diligenter
    sentenliamistamaitendiie; el sicut vos
    admoniii,
    eliammemoriler retinete. Si in
    ignem
    miltilur
    qui
    pauperibus
    subslanliani suamnon
    dcdit; puias,
    ubi
    miilenduserit
    qui per quaslibet
    fraudesresalienas
    invasit?Si in
    ignem
    millilur
    qui
    nonvestivil
    nudtrai;
    vosvideteubiraitfenduserit
    qui exspoliavil
    vestilum?
    Ille
    ergoqui
    credit
    quod
    illi sufficiatraalumnon fe-
    cisse,
    etiauisi bonanon
    fecerit;
    vellemutmihi dice-
    rel,
    si sibi hoc vull a servo
    suo, quod ipse
    facit-
    Dominosuo.
    Ntimquid
    enimvult ut ei servus suus,
    nec bonumfacial omnino necmaluin?Omnesenira
    hoc
    volumus,
    ut servi nostri nonsolumnonfaciaut
    mala
    quceproliiberaus,
    sedetiain
    impleantoperaquse
    eis
    jubemus. Quamvis
    enitnservusttius
    graviier
    retis
    sit,
    si animalia lua furto
    abslulerit;
    lamennecille
    sine
    ctilpaerit, qtii
    aniraalia illa
    negligenler
    servare
    volucrit. Nouest
    jusiraii
    ut faciamusDomino
    nostro,
    quod
    fieri nolumusa servonostro. Servosenimno-
    slros nec
    fecimus,
    nec
    quasi
    de nostra subsiantia
    pascimus;
    cl noseiiimet
    ipsos
    Deusnosier creavit
    et
    pascit
    : et tamen
    servj, quosipsi
    non
    fecimus,
    ut
    nobiscura
    grandi diligcnlia
    serviant volumus. Unde
    justum
    esl ut
    agnoscamusIegiiimumDominum,qui
    sic exercemus in subditis dominalum. Hoc
    lotum,
    fratres,
    ideo
    diximus,
    ul de
    ipsis
    servisnostris
    possi-
    mus
    agnoscerequod
    nobisnonsufficiatmalanoii fa-
    cere,
    si honaiiolueriraus
    implere.
    3.
    Anjuste
    se
    quisoptel
    lalemin diemortis
    ,
    qualis
    eral in die
    Baptismi. Exemplis
    illusiralur. Ilti enim
    qui
    sibi
    putant
    sufficeresi malcinon
    feceiint,
    solent
    el hocdicere: Ulinamin diem morlislalis merear
    inveiiiri, qualis
    de
    Raptismi
    sacramento
    processi.
    Bonum
    quidem
    est ul
    unusquisque
    in die
    judicii
    purgatus
    inveniatur ab omnibus
    raalis;
    scd
    grave
    liialiiiii est si
    profectum
    non babueril in
    opcribus
    bonis.
    Ipsi
    cnimsoli sufficillalemesse
    qnalis
    deBa-
    ptismi
    sacramento
    processil,qui
    slatira
    postacccplura
    Baptismum
    dehacluce
    migraverit;
    non habuil
    spa-
    tium in
    quo
    se bonis
    operibus
    exerceret : illevero
    qui
    et
    longumtempus
    vivendi,
    et aelaiem
    posse
    bene
    operandi liabuil,
    nonei suflicitoliosumessea
    malis,
    si eliama bonisvolueritesseoliosus.Vellcmut railii
    diceret ille
    qui
    talis vtilt
    1
    in transitu suo inveniri
    ,
    qualis
    fuit eo
    temporequoBaplismi
    meruit sacra-
    mcnta
    suscipere(licet
    bonumest ut sit
    seinperpur-
    gauis
    a
    malis,
    sed
    grave
    malumsi non
    proficiat
    in
    bouis),
    si
    plantavit
    novellamin
    agro
    suovineam
    ,
    utrumveliteam
    post
    decemannoslalera
    esse,
    qualis
    fuit illadie
    quandoplantala
    esl. Si inseruit
    olivelum,
    videamussi ei
    placeat
    ut
    post plures
    aiiuos lale
    sit,
    quale
    fuit
    quando
    iaserttimesl. Si illi ualusesl
    filius,
    2233
    SERMOCCLXIV. 2234
    consideret
    si hoc
    vult,
    ut
    post
    annos
    quinque
    inea
    qua
    riatusest modicilateiufantise
    atque
    setale
    per-
    duret. Cum
    ergo
    nullussit cui hoc
    placeal
    derebus
    suis; quomodo
    dolet
    aliquis
    devineaet oliveto vel
    filiosi nullum
    aiigmenluni
    habuerinl,
    sicdoleat si se
    ipsum,
    ex eo
    lemporequo
    inCbrislo renatus
    est,
    nihil
    profccissecognoverit.
    Certissimeenim nosse
    debemus
    quiaquomodo
    volumusui
    quidquid
    ad nos
    perlinet,
    sivein
    gregibtis,
    sive in
    quibuscumque
    agrorum
    fruclibus,
    inomni bono crescant
    atquepro-
    ficiant;
    bocsinedubio et Deusnoster de nobiset
    desideratet
    exspeclal.Populusergo
    chrislianus
    quasi
    propria
    et
    peculiaris
    novellasuauvas
    potius
    afferat
    quamspinas
    : nedeeadicaltir
    ita,
    sicut in Cantico
    saepecaniasiis, Vineam,inquil, plantavi,
    et
    exspectavi
    ut
    faceret
    uvas;
    fecil
    aulemtabruscas
    (Isai.
    v, 2). Sed
    quia,
    sicutdicit
    Aposlolus,
    cuinesseraus
    oleastri,
    in-
    serti sunrasinbonamolivam
    (Rotn. xi, 24);
    itacum
    Dei
    adjutorio
    bonis
    operibus
    insislere
    debemus,
    ut
    cum
    propheta possimusdicere, Eqo
    aulemsicutoliva
    fructifera
    in domo
    Dei, speravi
    in misericordiaDei
    mei
    (Psal.
    LI,10).
    4.
    Recapittilaiio.
    Et ideo
    per
    ea
    qusesuprasugges-
    simus, rogovos, fralres,
    ut nullus ex vobiscredat
    quod
    ei solumhocsufficiatsi
    opera
    malanon
    fecerit;
    sed
    quantispolest
    viribus sic diveriat a malo
    ,
    ut
    iaciai
    bonum,
    el audiatDomiraundicenleminEvan-
    gelio,
    Quid
    prodestquod
    dicitis
    milii,Domine,Dotnine,
    el non
    facitisquw
    dico
    (Luc.
    vi,
    46)
    ?et
    illud,
    Si dili-
    gilisme,
    mandatameaservate
    (J oan.
    xtv, 16). Quae
    autemsunt
    quae
    in
    Evangelio
    facienda
    praeceperit
    Chrislus,
    Deo
    propilio
    beue nostis.
    Diligile,inquit,
    inimicos
    vesiros,bettefacite
    eis
    qui
    vos
    oderunt,
    ut sitis
    filii
    Pulrisveslri
    (Maith. v, 44, 45)
    : et
    iterum,
    Ve-
    rumtamendale
    eleemosynam,
    el ecceomniamundasunl
    vobis(Ltic.
    xi, 41).
    De
    qua
    reaudiamuset bcatumJ a-
    cobumliberavoce
    claniantem, Sicul enim
    corpus
    sine
    animamorlutim
    est,
    itael
    ftcles
    sine
    operibus
    nwrlua
    esl
    (J acobiu, 2fi).
    Tolis
    ergoviribus,
    fralres charis-
    simi, quod
    bonumesi
    operemur;
    nec nobissufficiat
    si tales
    suriius,'quales
    iiiiinus eo
    temporequo
    Ba-
    plisrai
    sacramenta
    accepimus.
    Per
    Baplismuin
    enira
    vacuali sunutsaboranibus
    malis;
    sedDei
    gralia
    bene
    agendo
    debemus
    repleri
    omnibusbonis: nefortesi
    sine
    operibus
    bonisde solius
    Baplisrai
    sacramento
    confidimus,spirilusimmuiidus,qui
    denobis
    per gra-
    tiamChrisli
    expulsusest, reveriaiur,
    etsi nosabonis
    0))eribus
    invenerit
    vacuos,
    adducat sccum
    septem
    spiritusnequioresse,
    et fianlnovissimanostra
    pejora
    prioribus. Hsecergo,
    fratres
    charissimi,
    si secundum
    sanctamvesiramconsucludiiiemlibenler
    accipilis
    et
    atlentius
    cogitalis,
    noudesola
    fide,
    sedetiamet de
    bonis
    operibusconfidentes,
    a raalisaclibusitaabsti-
    nere
    poteiitis,
    ul Christoauxilianlein
    operibus
    bonis
    vos
    jugiter
    exercealis: ut illambeaiani et desidera-
    bileui vocemcumexsultaiioneet
    gaudio
    feliciterau-
    dire
    mereamini, Venite, benedicti,
    percipiteregnum
    quod
    vobis
    paralum
    esl ab
    originc
    mundi
    (Mullh.xxv,
    34)
    :
    quodipsepraestarediguelur, qui
    vivitet
    regnat
    in
    ssecula,
    etc.
    SERMOCCLXIV
    (a).
    Exjiositio fidei,
    et
    interpretatio
    nominis
    ejus.
    1. Fidei luudesabomnibuscelebrcinlur.FidesaFil
    nuncupalur.
    In omnibusdivinis lectionibus
    , fratres
    charissiini,
    fidesmultis
    pracconiiscollaiidatitr; quara
    nonsoluradivinae
    Scripturae,
    sedeliamloium
    genus
    humanumlaudarenoncessat.
    Atqueutinamquoraodo
    laudatur
    lingua,
    sic laudarcturetvila;
    quomodoproe-
    dicatur ex
    ore,
    sicet leneaturex
    corde;
    et
    quomodo
    ()
    Caesario in
    jiluribusmanuscriplis tribuilur,estque
    ex
    Homiliis a
    Stephano
    Baluzio
    ipsius
    nomine
    vulgatis
    duode-
    clma.Denum,3videCsesarii
    epist.
    ad
    quosdam
    Germa-
    nos: denum.
    S, Appendicis
    serm,
    29,
    n.
    3j257,
    u. 4:
    t
    379,
    n, 7<
    J abiis
    promiltitur,
    sic
    operibusimpleatur.
    Tantaenito
    f
    cst virtus
    fidei,
    ut etiamilli eamlaudare
    praesumant,
    qui
    eamservaredissimulant.Et veremeritolandatur
    lides,
    siuc
    qua
    nihil
    unquam
    boni
    operis
    inclioatur
    atqueperlicitur;
    seciindumillud
    quod scriptumesl,
    Sine
    fideimpossibile
    est
    quemquamplacere
    Deo
    (Hebr.
    xi,
    6).
    De
    ipsa
    cnimex
    persona
    Christi et Ecclesiae
    dicilur, Veni,proximamea,
    abinilio
    fidei(Cant.IV,8,
    sec.
    LXX).Ipsam
    etiambeatus
    aposlolusPaulus,
    iu
    illo
    catatogo
    ubi omnes
    antiquos
    sanctos
    collaudavit,
    pcr singulos
    commendavitdicens: Fide
    Abel,
    fide
    Enoch,
    fide
    Noe,
    fideAbraham
    placuerunl Deo(//e6r.
    xi),
    etc. De hac etiani
    ipse
    Dominusin
    Evangelio
    dixit,
    Fidestuatesalvum
    fecit(Luc.
    xvn,
    19);
    et
    illud,
    Si habueritis
    fidem
    sicul
    granumsinapis,
    dicelishuic
    arbori
    moro,
    Eradicareet
    transplanlare,
    el
    ftel
    vobis
    (Mallh. xvn, 19).
    Cum
    ergo
    tantis laudibus bonura
    fidei
    praedicetur,
    amultisfamennominis
    ejus pro-
    prietas'ignoratur.
    Fides enima
    Fit,
    id
    est,
    ab eo
    quodliat,
    nomen
    accepit, quia
    in
    ipsa
    omniumnon
    solum
    divinarum,
    sedctiamhumanarumrerumfir-
    mitas conlinetur. Unde
    quibuslibet
    verbis etiamsi
    ciira multis
    juramenlis
    dicat se
    aliquis
    fidcmha-
    bere,
    si id
    quod
    sedicit credere
    vcrbis, implere
    no-
    luerit
    factis,
    nonesl
    fides; quia,
    sicut
    dixi,
    fidesaFit
    nomen
    accepit.
    2. Ul
    integra
    sil,
    credaturet
    quodpromitlit
    et
    quod
    minalur Deus. Ut sit
    vera, agendum
    uttdeel Iwcca-
    vealur,
    el illud
    acquiralur.
    Yideamus
    quid
    sit
    quod
    de-
    beat facere
    , qui
    fidemvult
    iulegram
    custodire: hoc
    sinedubioin
    quo
    fundamentumchrislianae
    religionis
    firmissimc
    continetur;
    ut et
    quodproraittit
    Deuset
    quodminattir,
    totocordeverumesseconfidat.Tunc
    eniinet nomenfidei
    intelligere,
    et virluiein
    ejusple-
    nius
    poterit agnoscere,
    si isladuo sibi auleoeulos
    suos
    proponat,
    id
    est,
    prseminm
    vitae
    aefernae,
    et
    supplicitimpceiiacperpetucc.
    Et
    quia
    unum
    credere,
    et dealiodubilareuibil
    prodesl;
    cura
    grandi diligen-
    tia
    unusquisqueinterroget
    cor
    suum,
    si
    utrtimque
    fi-
    delitercredit: etsi inistisduabusrebusveramfidem
    se habere
    cognoverit,
    corde firmissimo relinens
    quod
    et
    justi post
    bona
    operaaccepturi
    sinl
    gloriam,
    et
    injusti posl
    mala
    perpetuampassuri
    sint
    poetiam
    ;
    cumhsecfideliter
    crediderit,
    si toloanimocoiilendit
    bona
    opera
    facere
    per quse
    possit
    ad
    praemiumper-
    venire,
    et malanon
    agere
    ut
    poenampossitevaderc,
    fidcni rcclaui se tenere
    congaudeat,
    et Deo
    graiias
    agat,
    etcum
    ipsiusadjutorio
    in
    ipsoopereperscve-
    rarecoutendat.
    llcv.cergo,fralres,
    si
    diligonter
    vultis
    atienclere,
    et nomen fidei et virluleni
    ejus plenius
    poterilisagnosccrc.
    Et
    quia
    fidesa
    Fil,
    sicut
    supe-
    rius
    dixi,
    nomen
    accepii,
    si te melius
    '
    dicas(idera
    haberc, et
    quod
    verbis
    promiilis, operibus implere
    nolueris, penilus
    nonest fides.El si leasserascre-
    dere
    practniumquod promiitit Deus,
    et
    suppliciitm
    quoduunalur;
    ct lanien
    , ut
    sa-pejara
    diclirai
    esl,
    agere
    nolueristit
    pcenaniperpeluainpossis
    evadere
    ,
    et ad
    praraiia
    ailerna
    pervenire,
    oraninononcst in
    tefides: el nonsoltrailc nihil
    adjuval quod
    leverbis
    J idelcni dicis
    ,
    scdet muliumtibi etiain
    nocet;
    quia
    melitisesl
    cuiquara
    non
    proiniitere, quamquaepro-
    miseril
    implerc
    non velle. Solumcnimnomenfidei
    leliberareuon
    polerit
    :
    quin potins,
    sicul
    jam
    di-
    ctum
    est,
    inde
    dupliciler
    reuseris
    ;
    quiaquod
    vcr-
    bis
    promisisti iraplerenoluisii;
    ci clamat tilii
    per
    J a-
    cobiim
    Spiritussanctus,
    Fidessine
    operibus
    mortuanst
    (J acobi, ii,
    26).
    3. ldeo
    quwprmserlim
    in
    Baplisnwpromissa
    siinl
    implenda.
    Ilicneiiwsil
    securus. Fidesetiamde
    ptwso
    sermone
    peticlilatur.
    Et licet tolum
    quidquid
    bomo
    promiseril,
    si
    potesl,
    dcbcal
    opcribusadimplere;
    illamlainen
    priiiiaiu
    et
    pra-clarampromissionem,
    quani
    eo
    tcmporequo
    in
    Baptismorenascimur, Deo
    proraitliraus,
    specialiter
    cutn
    ipsius adjutorio
    ser-
    vare debeinus.
    Itilcrrogaraur
    enim iu
    Baplismo,
    FWte,millks,
    APPENDIX.
    ulrumabrenuntiemusdiabolo, pompis
    et
    operibus
    ejus
    : ei abrcnuntiaturos
    nosvocelibera
    responde-
    mus.
    Qnod
    quia
    infantcs
    per
    seminime
    profiteri pos-
    sunt, parenles
    ipsorumpro
    eis
    fidejussores
    existunt.
    Si
    ergo
    ltoc
    quodprimumest,
    et in
    quo
    fundamen-
    tumchrisiianae.
    religionis
    consistit,
    fldeliter conser-
    vamus;
    certumest
    quodreliqua
    cum
    ipsiusadjutorio
    implerepoterimus.
    Si
    vcrohoc
    quod
    Deo
    promilti-
    mus
    , implere
    negligimus;
    nesciosi illamiidem
    quse
    inter homines
    agitur
    servare
    possimus.
    Si enimho-
    mini cuilibet
    potestatem
    habenti
    periculosealiquid
    promiltimus,
    si hoc
    implere negligamus
    ; quanlum
    periculosius
    est Deo
    proniitlere,
    et non reddere?
    Sedhominemideo
    veremur, quia
    aut mortem aut
    damnum
    corporis expavescimus;
    Deoideo reddere
    dissimulamus
    quodpromittimus,quia
    mortemanimae
    oninimodisnontimemus. Et ubi est illud
    evangeli-
    cum,
    Nolitetimereeos
    qui
    occidunlcorpus;
    sed
    potius
    eumlimete
    qui posiquam
    occiderit,
    habet
    poleslalem
    mitterein
    geliennam(Malih.
    x, "28)
    ?Fiat
    ergoimpri-
    mis
    quod
    Deo
    promitlilur;
    ut id
    quod
    hominibus
    promissum
    fuerit
    implealur.
    Consideret
    unusquisque
    conscienliamsuam,
    et si se
    implesse
    viderit
    quod
    promisit,
    abrenuntiassediaboloet
    pompis
    illiusnon
    solumverbis,
    scdetiamel
    operibusrecognoscat;
    fi-
    dem
    inlegram
    seservasse
    congaudeat.
    Sic tamensit
    securusde
    praleritis,
    ut sit sollicilus de futuris :
    quia
    non
    qui coeperit,
    sed
    qui perseveraverit usque
    in
    fi-
    J fem,
    liicsalvuserit
    (lbid., 22).
    Sed neforle
    aliquis
    Credat
    quod
    fldes
    per capilalia
    taniumerimina
    frangi
    possit, quid
    interest utrumse
    majori
    an minori
    gla-
    dio
    unusquisqueperculiens
    interflciat?
    Qui
    hoc di-
    cit,
    attehdat eiiamdeotiososermone fldem
    pericli-
    tari
    posse,
    de
    quo
    Dominus
    indie
    judicii
    rationcm
    dixit essereddendam
    :
    etillud, Qui
    dixerit
    fratrisuo,
    liacha, sive, Falue,
    reus eril
    geheniw ignis (ld.
    v, 22).
    I.
    Pompm
    diaboli. Consideret
    ergounusquisque,
    sicut
    jam
    dictum
    est, quod
    in
    Baptismi
    sacramento
    promisit.
    Et
    quiapactum
    cumDomino
    fecil,
    videat
    si idexnulla
    parte
    violavit.
    Quaudo
    enim
    inlerroga-
    tus
    est,
    Abrenuntias diabolo, poinpis
    et
    operibus
    ejus?
    tuncei sacerdossubscribendum
    paetum
    obtulit,
    Quando
    autem
    respondit,
    Abrenuntio;
    luncsubscri-
    psit.
    Si
    ergo,
    sicul
    jamsupra
    dictum
    est, quod
    Deo
    promisimus
    non
    implemus,
    nesciosi hominibusfi-
    dem servare
    possimus.
    Promisimus
    enimnos abre-
    nuntialurosdiabolo, pompis
    ct
    operibus ejus. Quae
    aulemsunt
    pompoe
    diaboli
    prope
    nuilus
    ignorat:
    la-
    menex
    parlealiqua
    dicerenobisnccesseest. Omnia
    spectacula
    vel furiosavel cruenla,
    vel
    turpia;,pompas
    diaboli sunl. Gulaevel ebrietati servire,
    libidini vel
    luxuriseinfelicemanimam
    subjugare,
    ad
    pompam
    diabolicerlumest
    pertinere; quia
    in lalibusaclibus
    illius
    voluptasimpletur.
    Deadulteriisvcrovel homi-
    cidiis
    , rapinis
    vel teslimoniis
    falsis
    quidopus
    esl ut
    dicantur ad
    pompam
    vel ad
    opera
    diaboli
    pertinere;
    cumhocnullus
    possit
    hominum
    ignorare?
    Namel
    auguria
    observare,
    et
    prsecanlatores
    adhibere,
    et ca-
    ragios, sorlilegos inquirere,
    totumhocad
    pompam
    '
    velad
    opera
    diabolinonest dubium
    perlinere(a).
    Et
    ldeo
    quia pauci
    inveniri
    possunt, qui
    seex hisom-
    nibus liberosesse
    congaudeant;
    unusquisque,
    sicut
    jam
    dixi,
    recurrat ad conscienliamsuain: et dum
    adhucanima
    ejus
    inhoc
    corpusculo
    continelur, quid-
    quid
    insede
    supra
    dictismalisaut fuisseautesseco-
    gnoscil, per pcenitenliam
    et
    eleemosynam,
    et
    pr;eci-
    pueper indulgentiam
    inimicorumsuorumredimere
    vel emendarefestinet;
    el siccumDei
    adjulorioprae-
    terila vulnera studeal curarc,
    ut
    nunquam postea
    unde iterum vulnerari
    possit, prscsumat
    admit-
    tere.
    5. Fidessine
    operibus. Desperanti
    aut
    prmsumenli
    nonesl
    fides.
    Necse inaniter circumvenial,
    dicens:
    Credode Dei misericordia
    quod nunquaiu peritura
    sit fidesvel
    Baptismus
    meus
    quemaccepi.
    Benecre-
    (o)
    videdicendaadsermonem
    subsequentem.
    dis,
    si fecisti
    quod promisisli.
    Si
    pactumquod
    cum
    Dominoinieras
    conservasti,
    secnrus
    esto, quia
    non
    peribit
    nec fidesnec
    Baptismus
    luus. Si vero
    quod
    verbis
    promisisli, operibusimpleredissimulasti; qua
    frontevel
    qua
    conscientiascis
    quod
    non
    perieril
    Ba-
    plismus
    tuus
    ,
    cum non custodieris
    pacium? Audi
    Dominum
    dicenlem, Quidprodestquod
    dicitis
    milii,
    Domine,Domine,
    etnon
    facitisquw
    dico
    (Lnc.vr,46)?
    et
    iterum, Qui
    habetmandatamea
    ,
    et
    facil
    ea
    , ipse
    esl
    qui diligit
    me
    (J oan. xiv,
    21);
    et
    iterum,
    Non
    omnes
    qui
    dicunt
    mihi, Domine, Domine,
    intrabunlin
    regnumcmlorum;
    sed
    qui faciunt
    voluntatemPatris
    mei, qui
    incmlisest
    (Malth. vn, 21), Diligenter
    at-
    tendite, quia
    secundum.
    supra scriptas
    sententi.isni-
    hil
    prodest
    homini
    quod
    se fidemliabere
    dicil,
    si
    quod
    verbis
    promittit, operibus implereneglexerit;
    secundumillud
    Scripturoe,
    Si
    quid
    vovkti
    Deo,
    neo-
    rerisreddere:
    dispiicet
    enimei
    infidelis
    el stulla
    pro'
    missio.Multomeliusest non vovere
    quamposl
    voium
    promissa
    non reddere
    (Eccle.v,
    5el
    i).
    Et ut hsec
    etiam
    erga
    nosvel famuios noslros
    possimus
    agno-
    scere
    evidenter,
    dicat mihi
    aliquis
    si ei sufficit ut
    eum servus sttustota die dominumdicat
    esse,
    et
    mulliseumlaudibus
    prsedicare
    non
    desinat;
    et tamen
    operaqusejusserit imjilere
    dissimulet. Si
    ergo
    nobis
    sine
    operibus
    verbanon
    placent,quantomagis apud
    Deumliclessine
    operibusprodesse
    non
    poierit!
    Ante
    omnialimendum
    est,
    ne se
    aliquis
    sic credat acce-
    pturuni
    Dei
    misericordiam,
    ut non
    expavescat justi-
    liam:
    quam
    remsi
    fccerit,
    nonest fides.Et iterum
    si sic
    expavescitjustiiiam,
    ut
    desperet
    demisericor-
    dia,
    nonesl fldes.Et ideo
    quia
    Deusnon solummi-
    sericors,
    sedel
    justusesl, ulrumque
    credamus : nec
    jusliiiam metueutes,
    de misericordia
    despcremus;
    necsicamemus misericordiam
    ,
    ut
    jusliliam negli-
    gamus. Ergo
    necmale
    sperandumest,
    necmalede-
    sperandum.
    Male
    sperat qui
    sesine
    poenilenlia
    el bo-
    nis
    operibusputat promereri
    misericordiam: etinale
    desperat,
    si
    pnst
    bona
    opera
    nonsecredit
    reccplu-
    runi essemisericordiam.Unde ante omniaconside-
    randumest et timendum
    ,
    nenobis sine bonis
    ope-
    ribuscredamusfldem
    posse
    suflicere. Sed timeamus
    illudJ acobi
    apostoli,
    Sicul
    corpus
    sineanimamor-
    tuum
    esl,
    ila
    fides
    sine
    operibus
    morluaesl
    (J acobi
    u
    ,
    26);
    el
    illud, Tu, inquit,
    credis
    quia
    Deus unusesl?
    Bene
    facis.
    Et dmmones
    credunl,
    et conlremiscunl
    (Ibid.,
    19).
    Yidele
    , fraties, quiaqui
    creditet nonfa
    cit,
    dsemonumcredulilatemcum
    Apostolus
    habere
    dixit. Si enim
    qui
    credit et r.on
    facit,
    dueinonibussi-
    milis
    dicilur; qui
    non
    credit, quamspem
    habeat
    vestrumest
    judicare. Quia
    doemonescredunt esse
    Deum,
    et non faciunt
    quoejubet Deus;
    isteineo
    probatur
    non
    credere, quiaquod
    verbisvidetur
    pro-
    mitlcre
    ,
    nonvult
    operibusadimplere.
    6.
    Recapitulatio.
    Et ut
    pleniusopera
    fideiel virtu-
    tem
    ejus possitis agnoscere,
    breviter Chariiali ve-
    slroevolo
    suggerere.
    Totacnimvirtusfideiinduabus
    rebusvidetur consistere. Una
    saipejain
    dicla
    est,
    ut
    certissimecredamusverumesse
    qtiodproinittii Deus;
    alia,ut apud
    nos
    diffinitunrsit,
    non esse falsum
    quod
    minatur Deus.Si enimlotocordeel lotoanimo
    credis,
    te
    post
    bona
    opera accepturum prasmiuni
    quodpromitlilur
    ;
    simililer
    absque
    ulla
    haisitalione,
    si mala
    operaegeris;
    credis te sinefine
    passurum
    esse
    supplicium
    :
    agnosce
    tefidem
    integramretinere;
    eatamen
    condilione,
    ut
    quod
    corde
    credis, operi-
    bus
    impleas,
    et sine
    aliqua
    moradiverlasa malo: et
    faciasbonum. In eo
    quod
    divertis a
    malo,
    credis
    esse
    supplicium
    ;
    ineo
    quod
    facis bonum
    ,
    credisle
    perventurum
    ad
    praemium.
    Scitolamennibil libi
    pro-
    dessesi unamremvolueriscredere
    ,
    et dealiadubi-
    tare. Illi enim
    prodest quod
    diverlit a
    malo,
    qui
    sla-
    timfcceril bonum;
    et illi
    prodestquod
    facit
    bonum,
    qui
    ad
    integrum
    divertil ainalo.Hocideo
    dixi, quia
    mulli sunt
    -qui
    de
    rapinis
    el fraudibusvidcntur elee-
    mosynam
    dare;
    etlamen
    abipsis
    malisnonvoluntde-
    sinere. Vobisenim,
    fratres
    charissimi, lunc,
    sicut
    57
    SERMOGCLXV.
    223
    jam
    dixi, prodest quod
    malumnon
    facitis,
    si id
    quod
    Deo
    placere
    nostis
    impleveritis.
    Et tuncdebonis
    ope-
    ribus
    veslrismercedem
    vobisreddendam
    poteritis
    fl-
    deliter
    credere, quando
    voscumDei
    adjutoriocoepe-
    ritis ad
    integrum
    amalisactibusabslinere. Namsi et
    bonasimutet mala
    opera
    faeerevultis
    , quidprodest
    ex una
    parte
    ccdificare,
    ex aliavero destruere;
    et
    unum
    exspoliare,
    aliumvero veslire? Istis talibus
    clamat in
    Evangelio
    Dominus,
    Aut
    facite
    arborembo-
    nam,
    et
    fructusejus
    bonos;
    aul
    facite
    arborem
    malam,
    et
    fructusejus
    malos
    (Malth.
    xu
    , 35)
    : et Salomon
    ,
    Sicnt canisodibilisest
    quando
    redit advomitumsuum
    ;
    ila et
    peccator,quartdo
    reverlitur ad
    peccatum
    suum
    (Prov.
    xxvi,
    11)
    : et
    prophela,
    Vm
    peccalori
    lerram
    ingredienii
    duabusviis
    (Eccii.
    u
    ,
    \i)
    : el
    illud,
    Nemo
    potesl
    duobusdominisservire
    (Matth. vi, 24). Ergo,
    sicut
    jamsoepius
    suprasuggessimus, quia
    fidesa
    Fit,
    id
    est,
    abeo
    quod
    fiat,
    nomen
    accepit,
    et
    ipse
    sefi-
    dncialiterdieit credere
    , qui quod
    secredere
    dixerit,
    implereoperibus
    voluerit; et,
    sicut
    jam
    dictum
    est,
    ipsa
    est tota virtusfideiutcredamus
    utrumque
    esse
    ,
    quodpromittit
    Deus
    ,
    et
    quod
    minatur;
    acsi volumus
    ut in nobis
    perfecta
    fides
    maneat,
    et timentes
    sup-
    plicium, opera
    mala non
    faciamus,
    et desiderantes
    pramium,
    ea
    quae
    bonasunt
    agere
    totis viribusla-
    boremus : ut noncumincredulisel
    impiis
    a?,ternum
    cogamur supplicium
    sustinere;
    scdcumfidelibuset
    in bonis
    operibus perseverantibus
    ad
    perpetuum
    re-
    gnum
    valeamus
    pervenire. Quodipsepraeslaredigne-
    tur, qui
    cumPatreet
    Spiritu
    sanctovivitet
    regnat
    in
    sseculasaeculorum.Amen.
    SERMOCCLXV
    (a).
    Dechristianonominecum
    operibus
    nonchrislianis
    (b).
    1. Chrislianumnomennon
    sufflcit.Signum
    Chrisli.
    Quis
    ad
    perniciem
    eo se
    signel.
    Cui
    prosil. Rogovos,
    fratres
    charissimi,
    ut alleniius
    cogitemusquare
    cbri-
    sliani sumus,
    et crucemChristi in fronle
    portamus.
    Scireenimdebemus
    quia
    nonnobis suflicit
    quod
    no-
    menchristianum
    accepimus,
    si
    opera
    christiananon
    fecerimus: sicut
    ipse
    Dominusin
    Evangeliodixil,
    Quidprodesl quod
    dicilis
    mi/ii, Domine, Domine,
    et
    non
    facitisqum
    dico? Si temilitemchristianumdi-
    cas,
    et
    jugiter
    crnce Cbrisii le
    signes,
    et
    eleemosy-
    namsecundumvires luas non
    feceris,
    charilatemet
    justitiam
    vel caslitatem habcre
    nolueris;
    nihil tibi
    prodessepoterit
    christianumnomen.
    Magna
    res est
    signum
    Christi et erux Christi: et ideode isiotam
    pretiososignaculo
    res
    rnagna
    et
    preliosa signari
    de-
    bel.
    Quid
    enim
    prodest
    si deannulo aureo
    sigillum
    facias;
    et
    pulridas paleas
    intus recondas?
    Quid
    prodest
    si
    signum
    Chrisli in fronle et in ore
    gesta-
    mus;
    et inlus in anima crimina et
    peccala
    recon-
    dimus?
    Qui
    enimmale
    cogitat,
    male
    loquiiur,
    male
    operatur,
    si seemendarenoluerit,
    quando
    se
    signat,
    peccatum
    illius non
    minuitur,
    sed
    augelur.
    Mulli
    enim dumad furtum aul ad adulterium
    vadunt,
    si
    () Alias,
    de
    Tempore
    215.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.inLovanien-
    siumeditione
    dubius,
    verliniet
    Vindingi sententiaspurius
    est.
    StilusetresapprimeconveniuntCaesario,
    a
    quo

    Praedi-
    cationescontraebrietaliset libidinis
    malum,contraque
    discordiamet
    odium,
    contrairacundiam
    atque sacrilegos
    el
    aruspices,
    contracalendarum
    quoquepaganissimos
    ri-
    tus,contraqueaugures,lignicolas,
    lbnticolasdiversorum-

    que
    vitiafactas,
    in
    ejus
    \ita
    legimus, quaepopulis
    in
    ecclesia
    legendaeper
    diversas
    provincias
    circumfereban-
    tur. Exhisconcionibus
    plura
    translatasunt intractatum
    deReclitudinecalholicae
    conversalionis,
    iu
    Appendicetomi
    sexti,
    etin
    aliosquosdam
    sermones
    Eligiinominepubli-
    catos.Denum. 1vide
    Appendicis
    serm.
    235,
    n.
    i; 115,
    n.
    1;
    et
    116,
    n. 1: denum.
    2, infraserm.
    267,
    n.
    5;
    etsu-
    pra
    serm.
    168,
    n.
    3; 21,
    n.
    8;
    et
    220,
    n. 2: de num.
    5,
    infraserm.
    282,
    n.
    4;Caesariihomil.
    33et3i;
    serm.
    17,
    n. 5: denum.
    i,
    infraserm.
    277,
    n. 4: de num.
    5, serm.
    129,n.2;
    et
    130,
    n. 1
    et2,
    cumnotis;278,
    n.
    1; 150,
    ri.
    288,
    n.
    2; i; 277,
    n.
    i;
    et in
    fine,
    cajsariihoniil.33,
    pedemimpegerint, signant se,
    et tamen de mala-
    opere
    non revocantse : et nesciunt
    niiseri, quia
    in-
    cludunt in se
    magis
    daemones
    qnam
    excludunt.
    Qui
    autema secumDci
    adjutorio
    viliaet
    peccala repel-
    lit,
    el
    quod
    bonumest
    cogilarc
    simul et
    implere
    con-
    tenderit; justesignum
    crucislabiissuis
    apponit: qnia
    lalia
    opera
    conatur
    agcre, quacsigimin
    Chrisli me-
    reantur
    accipere.
    Et
    quia scriptum cst,
    Regnum
    Dei nonesl in
    sermone,
    sedinvirtute
    (I
    Cor.
    iv,
    20);
    et
    iterum,
    Fidessine
    operibus
    morlna est
    (J acobi n,
    26)
    : ut nomen ckristianumnonad
    judieium,
    sedad
    remedium
    habeamus,
    convertamusnosad
    operabona,
    duminnostra sunt
    polestate
    remedia.
    2.
    Offtcium
    chrisliani.
    Palrisfamilias.
    J udicis. Et ut
    haic,
    Deo
    auxiliante, possitisimplere, pacem
    et
    ipsi
    habete,
    et eos
    qui
    discordessunt ad concordiamre-
    vocale. Mendacium
    fugile, perjurium
    velut mortem
    perpetuam
    nolitefacere. Ante
    omnia,
    sicul
    jamsupra
    dictum
    cst,
    secundumvires
    elcemosynampauperibus
    exhibete,
    oblationes
    quae
    in allario eonsecrentur of-
    ferte. Erubesceredebet homo
    idoneus,
    si de aliena
    oblationeeommunicaverit.Qui
    possunt,
    aut cereolos
    aut oleum
    quod
    in
    cicindilibus(a) mitlalur,
    exhi-
    beant.
    Symbolum
    vel orationemdominicamet
    ipsi
    tenete,
    el filiis vestris ostendite. Namnescio
    qua
    froute se christianum
    dicat, qui paucos
    versus in
    Symbolo
    vel in orationedominica
    parare
    dissimulat.
    Filios
    quos
    in
    Baplismo excipitis,
    scitote vos
    fidgss;
    jussores pro ipsisapud
    Deumexstitissc. Et
    idea^wfnl
    illos
    qui
    devobisnati
    sunt,quam
    illos
    quos
    dj^^iro"
    excipiiis, semper casligate atque corrigite,
    tflScas.te'
    et
    juste
    et sobrievivant. Et vos
    ipsi
    ila
    agifbjait
    si
    vos filii vestri imilari
    voluerint,
    non vobiscumin
    igneardeanl,
    sedsimul vobiscumad
    proemia
    apterna
    '
    perveniant. Qui
    causas
    audiunt, juste judicent:
    nec
    .,.
    munera
    super
    innocenles
    accipiant, quia
    muneraex-
    -~
    ca;cant corda
    sapientium,
    et immnlantverba
    justo-
    rum;
    nefortedum
    acquirunt pecuniam, perdant
    ani-
    mamsuani. Nemoenimhabet
    injustum
    lucrumsine
    justo
    damno. Ubi
    lucrum,
    ibi el damnum: lucrum
    in
    arca,
    damnuminconscienlia. Nullusse
    inebriet,
    nemo in convivio suo
    cogat
    alium
    amplius
    bibere
    quam oportet;
    ne
    per
    ebrietalemet suamet illius
    animam
    perdat.
    5.
    Qumnamagenda
    dominicodie : tn ecclesiis:
    in morbis. Unciionis extremm
    effectus.
    Omni die
    dominicoad ecclesiamconvenite. Si enim
    infelices
    J udoeilanladevolionecelebrant
    sabbalum,
    ut in eo
    nulla
    opera
    lerrena
    exerceant; quanto magis
    Chri-
    stiani indiedominicosoli Deo
    vacare,
    et
    pro
    animae
    susesalutedebent ad ecclesiamconvenire?
    Quando
    ad ecclesiam
    convenitis, pro peccatis
    vestris orate.
    Noliterixas
    committere,
    nolite lilesetscandalacon-
    citare :
    qui
    ad ecclesiamveiiienshaec
    feccrit,
    ibi se
    litigandovulneral,
    ubi seorandosanare
    potueral.
    In
    ecclesiastantesnolite
    verbosari,
    sed lectiones divi-
    nas
    palienter
    audite.
    Qui
    enimin ecclesia verbosari
    voluerit,
    et
    pro
    se et
    pro
    aliis reddilurus est ralio-
    nem,
    dumverbum Dei nec
    ipseaudit,
    nec alios au-
    dire
    pcrmittil.
    Et decimasde fructibus vestris eccle-
    siisreddite.
    Qui
    fuit
    superbus,
    sit
    humilis; qui
    erat
    aduller,
    sit
    castus; qui
    solebatfuriumfacerevel res
    alienas
    invadere,
    eliamde
    propria
    substanlia
    incipiat
    pauperibuserogare. Qui
    fuit
    invidus,
    sit bonivolus.
    Qui
    fecil
    injuriam.cilo
    veniam
    petat;
    cui
    injuria
    facta
    cst,
    citodimitlat.
    Quoties aliqua
    infirmiias
    superve-
    nerit, corpus
    et
    sanguinem.
    Chrisli ille
    qui grotat
    accipial
    : et inde
    corpusculum
    suum
    ungat;
    ut illud
    quodscriptum
    est
    impleatur
    in
    eo, Infirmaiur aliquis,
    inducat
    presbyleros,
    et orent
    super
    eum
    ungenles
    eum
    oleo: et oratio
    ftdei
    salvabit
    infirmum,
    el alleviabiteum
    Dominus
    ;
    el si iit
    peccalissit,
    dimittenturei
    (J acobi
    v,
    14e(15). Videte, fratres, quiaqui
    ininfirmilatead
    (a)
    Cicindile
    proprielampyris,galbce
    ver luisant.
    Quae
    voxindead
    lychnuin
    olearium
    translataest.Hacvoceetia
    eosensuutitur
    Csesarius,
    homil.21et22.
    2239
    APPENDIX.
    2240
    ecclesiamcucurrerit,
    el
    corporis
    sanitatem
    recipere,
    et
    peecatorumindulgenliam
    merebitur obtinere. Cum
    ergoduplicia
    bona
    possint
    inecclesia
    inveoiri.quare
    per praecantatores,per
    fonteset arboreset diabolica
    phylacteria, per
    characleres et
    aruspices
    et divinos
    vel
    sorlilegos muliiplicia
    sibi mala miseri homines
    conanlur inferre
    (a).
    A.Quidcavendumincolloquiis.
    Balationesante basi-
    licas sanclorum.Sicut
    jam supra diximus,
    filios et
    omnesfamiliasvestrasadmonete, fratres, semper,
    ut
    casteel
    juste
    ac salubriler vivant: nec solumeos
    verbis,
    sed etiam
    exemplis
    adbona
    operaprovocate.
    Anteomnia
    ubicumquefuerilis,
    sive in
    domo,
    sive
    iii
    itinere,
    sivein
    convivio,
    siveinconsessu, verba
    turpia
    et luxuriosanoliteex oreveslro
    proferre
    : sed
    magis
    vicinosct
    proximos
    veslros
    jugiter
    admonete,
    ut
    semper quod
    bonumest et honesluin
    loqui
    stu-
    deant;.
    ne forte
    detrahendo,
    male
    loquendo,
    et in
    sanctis festivilalibuschoros
    ducendo,
    canlica luxu-
    riosa et
    lurpia proferendo
    de
    linguasua,
    unde de-
    buerant Deum
    laudare,
    inde sibi vulneravideantur
    infligerc.
    Isli enim infeliceset miseri
    homines,
    qui
    balationeset saltalionesante
    ipsas
    basilicassancto-
    rumexercerenecmetuunl uec
    erubeseunt,
    etsi chri-
    sliani ad ecclesiam
    venerint, pagani
    de ecclesiare-
    verluntur; quia
    istaconsueludo balandi de
    Pagano-
    rum
    obseryatione
    remansil. Et
    jam
    videte
    qualis
    csl
    illc
    chrislianus, qui
    adccclesiamvenit
    orare,
    el ne-
    glectaoralione, sacrilega
    verba
    paganorum
    noneru-
    bescit exore
    proferre.Videte
    tamen,
    fratres charis-
    simi,
    si
    justuin
    est ul exore
    Christianorum,
    ubi
    corpus
    Cliristi
    ingredilur,
    luxuriosumcanlicum
    quasi
    venenumdiaboli
    proferatur?
    Anteomnia
    quidquid
    vnltisvobisab aliis
    fieri,
    hocaliis facile:
    quod
    vobis
    abaliis nonvultis
    fieri,
    nulli alii fecerilis.
    Quam
    rem
    si volueritis
    implere,
    aboinni
    pcccalopotestis
    vestras
    animasliberare:
    quia
    et
    qui
    lilleras non
    novit,
    islas
    duas sententias memoriter
    leneat,
    el cumDei
    adju-
    torio
    operibus
    el
    potest
    etdebet
    implere.
    5. Ethnicarum
    superstitionumreliquim.Superslitio
    in
    feriaquinta.
    Et licet credam
    quod
    illainfelixcon-
    suetudo, quac
    de
    Paganorum profana
    observatione
    remansit,
    jam
    nobis
    casliganiibus
    et de locis islis
    fuerit,
    Dco
    inspirante, sublata;
    lamensi
    adhucagno-
    scatis
    aliquos
    illamsordidissimam
    lurpitudinem
    de
    liinniculavel cervulaexercere,
    itadurissimecasti-
    gale,
    ut eos
    poeniteat
    rem
    sacriiegam
    commisisse.
    Et
    si, quando
    luna
    obscuratur,
    adhuc
    aliquos
    clamare
    cognoscitis,
    et
    ipsos
    admoneledenunlianteseis
    quod
    grave
    sibi
    peccatuinfaciunt, quando
    lunam,
    quae
    Deo
    jubenle
    cenis
    lemporibus
    obscuratur,
    clamoribus
    snis amaleliciis
    sacrilego
    ausu se defensare
    posse
    confidunt. Et si adliuc videlis
    aliquos
    ad fonles aut
    adarbores vota
    reddere, et,
    sicut
    jam
    diclum
    est,
    sorlilegos
    eliamet divinos vel
    praccanlatorcsinqui-
    rere
    , phylacteria
    etiamdiabolicaet
    characteres,
    aut
    herbas,
    vel succos sibi aut suis
    appendere;
    duris-
    simetanta corum
    peccata increpantes dicite, quia
    (a)
    Haec insermonibus
    sequentibussaepius reprehendun-
    tur
    vitia,quibus

    fidemcalholicaereligionismaximemlesta-
    ri,
    dicitconcilium
    Agathense,
    caii.
    42,
    eteorumreosab
    Eeclesiahaberiexlraneosstaluit.Deiisdemconcilium
    Autissiodorense,
    can.
    4,
    Nonlicet ad
    sortilegos
    vel ad

    auguriarespicere,
    nonad
    caragios,
    necad
    sortes, quas
    sanctorumvocant,etc.;et can.5,
    Nonlicet
    compensos
    indomibus
    propriis
    nec
    pervigilias
    in lestivilatibussan-

    ptorumfacere,
    necinter
    senles,
    autarboressacrivosvel
    adfontesvotaexsolvere.

    lasignis
    est etiameadere
    canon22concilii secuudimronensis. Forteadeumdemar-
    borescolendiritum
    perlinet quod
    iu vita S.
    valariei,
    cap.22,legimus
    : J uxta
    ripamipsius
    fluminis
    stips
    erat

    magnus,
    diversis
    imaginibusfiguratus,atque
    ibi inter-
    ram
    magna
    virlute
    hnniissus,qui
    nimiocultumoreGen-
    tiliumarusticiscolebatur.
    Cerleex
    sacrilegis
    illisar-
    boribusea erat, quam
    s.
    Martiaus,
    utin
    ejus
    vitanarrat
    Sulpicius,
    succisamvoluit.
    Infra,
    serm.
    278,
    n.
    5,
    rursum
    acriterinvehilurineosdemrilus.
    quicumque
    fecerit hocmalum
    , perdit Baplismi
    sa-
    cramenliim. Et
    quia
    audivimus
    quod aliquos
    viros
    vcl mulieres ila diabolus
    circumveniat,
    ut
    quinta
    ferianec viri
    opera
    facianl, necmuliereslaniflcium
    ;
    cbramDeoel sanclis
    Angelisejus
    contestamnr
    , quia
    quicumque
    hoc observare
    voluerint,
    nisi
    per pro-
    lixamet duram
    poenilentiam
    lale
    sacrilegium
    emen-
    daverint,
    ubi arsurus est diabolus
    ,
    ibi et
    ipsi
    da-
    mnandi sunt. J sli eniminfelicesel
    miseri, qui
    in
    honoreJ ovis in
    quinta
    feria
    opera
    non
    faciunl, non
    dubilo
    quodipsaopera
    diedominicofacereneceru-
    bescunt nec meluunt. Et ideo
    quoscumque
    tales
    esse
    cognoveritis,
    durissime
    castigate: et,
    si emen-
    dare
    noluerint,
    necad
    colloquium
    nec adconvivium
    vestrumeos venire
    permiitite.
    Si vero advos
    per-
    linent,
    etiam
    flagellis
    caedite
    ;
    ut vel
    plagamcorporis
    tinieant, qui
    deanimaesua?,salule non
    cogitant (a).
    Nosenim
    ,
    fratres
    charissimi,
    cogitantespericulum
    veslrum
    , paterna
    vos sollicitudineadmonemus. Si
    noslibenler
    audilis,
    el nobisfacielis
    gaudium,
    etvos
    feliciter
    pervenietis
    ad
    regnum. Quodipsepraeslare
    dignetur, qui
    cum Patre et
    Spiritu
    sancto vivitet
    regnat
    insaeculasaeculorum.Amen.
    SERMOCCLXVI
    (b).
    Quales
    sintchristiani
    boni,
    et
    quales
    mali
    (c).
    1.
    Quare
    christiani simus.
    Cujus
    lola
    cogitatio
    de
    hac
    vila,
    bestiisesl simiiis.
    Gaudemus,
    fralres charis-
    simi,
    et Deo
    graliasagimus, quia
    vossecundumde-
    siderianosira incolumesinveniremeruimus. Et
    vere,
    fratres, juste
    et merito
    pater gaudet, quoties
    filios
    suoset
    corpore
    sanos et inDei timore devolosin-
    venerit. El
    quia
    lamdevestra
    quam
    denostrasalute
    duplicalum
    nobis
    gaudium
    nunc
    pietas
    divinacon-
    cessil,
    quod
    ad
    profeclinn
    animarumvestrarum
    per-
    linet,
    debemusCharilati veslrae
    suggerere. Oportet,
    fratres
    charissiini,
    ut lota mentis inlentione
    inqui-
    rere vel
    intelfigere
    studeamus
    , quare
    christiani su-
    mus,
    et
    quare
    crucemChiisti in fronle
    porlamus.
    Agnoscite
    et
    intelligile, fraires, quod
    nonideochri-
    sliani facti
    sumus,
    utdeisla lantnmmodovitasolliciti
    simus,
    sicut dicit
    Apostolus
    : Si enimin hac vita
    tanluminChristo
    sperantessumus,
    miserabilioressumus
    onmibushominibus
    (I
    Cor. xv,
    19).
    Qui
    Cnininon
    cogiiat
    nisi de istalanlummodovila
    ,
    animalibuset
    pecoribus
    similisest.
    Quid
    enim
    quacrunt
    animalia,
    nisi manducareet
    bibere,
    luxuriari
    atque
    dormire"
    (a) Quod
    hicdicitur
    desuperstitione
    inferia
    quintaegre-
    gie
    illustraturet
    confinpalur
    canone15conciiii Rarbonensis
    anni
    589,
    ubi
    prinium
    aiunl antislites: Adnos
    perve-

    nilquosdam
    de
    popubs
    catholicae fideiexsecrabili ritudiem

    quintamferiam,qui
    etdicitur
    J ovis,
    multos
    excolere,
    et

    operationem
    nonfacere. Tumsanciunl:
    Quicumque

    praeler
    festivitatesineodievenientesaususfueril va-
    cccareet
    operationem
    non
    facere,
    si
    ingenuus
    est,
    deeccle-
    sia
    repellendus
    etsub
    p_(jeuitentia
    miltendusannounoet

    eleemosyna
    et fletu
    satisfacial;
    siservusaut
    ancilla,
    fla-

    gellis
    correclidomino
    consignentur.
    ldem
    quoque
    con-
    cilium,
    canone
    4,
    eos
    qui
    diedominico
    operalifuerint,
    in-
    genuosquidem
    sex
    solidismultandos,
    servosverocentum
    flagelliscorripiendos
    decernit.El
    quia
    huic
    synodo
    subscri-
    pluslegitur
    sedatiusBiterrensis
    episcopus,
    liinc
    prae))ere-
    tur
    conjectandi locus,superioresaliquot
    sermonesnonfru-
    slraSedatii
    episcopi
    nomeninfronte
    habere,
    ethunc
    ipsum
    eidemforsilan
    adscribendum,
    nisiCaesariuminiisdemlo-
    quelaaliaque
    indiciamanifestumfacerent.
    seque
    veroin
    verbisconciliiKarbonensis
    pardeprehendilur,
    acinrebus
    expressis,
    cumhocsermoneconsensio.
    ib)Alias,deTempore
    216.
    (c)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Dubiumrelin-
    quunt
    Lovanienses :
    rejiciunt
    utfalsumVerlinusetVindin-
    gus.
    InlerAmbrosianos
    reperitur58,
    deAscensione:
    ibique
    aliquo
    adfinemadditamentoauctior
    est,
    inexordioautem
    nonnisiunoaul alteroverbolenus
    variat,incipiens,
    Lau-.
    demus
    Dominum,
    fraires
    charissimi,
    el
    gratiasaga-

    mus,
    etc.
    Ejusdem
    certeauctoris
    est, cujus
    sermosu-
    perior,
    Caesarii nimirumArelatensis. Denum.1videCaesari.
    miliohomil.20.et
    Appendicis
    serm.
    141,
    n.4: de num.
    2,
    serm.
    116,
    n.
    6; 142,
    n.
    7,et277,
    n.4:
    denum.5,
    serm.
    45,
    n.
    5;
    serm.
    anteced.,
    n.
    1; 115,
    n.
    1; 116,
    n.
    1,
    et
    142,
    n.
    7;
    infraserm.
    295,
    n.
    6;
    et
    supra
    serm.
    130,
    n. 2.
    224l
    SERMOCCLXVII.
    224?
    Tales
    sunt
    qui plus
    cogitant
    de earne
    sua
    quam
    de
    anima; qui plusdiligunt gulam
    ac luxuriam
    , quam
    caslitalem atque justitiam.
    Scire debelis,
    fratres
    charissimi, quia
    ideochrisliani
    facti sumus,
    ut sem-
    per
    defuturosaeculo,
    et deaeternabealiludine
    cogi-
    temus;
    et
    plus pro
    anima
    quam
    pro corpore
    labore-
    mus :
    quia
    caro nostra
    paucis
    anniserit
    in
    mundo;
    anima
    auleni
    nostra,
    si bene
    agimus,
    sine(ine
    regna-
    bii incoelo.
    Si
    vero, quod
    Deusnon
    patiaiur,
    el mala
    opera
    exerceamus,
    et
    plus pro
    camis luxuria
    quam
    pro
    salule aiiimaelaboremus;
    limeone
    quando
    boni
    christiani cum
    Angelisaccipiunt
    vilam
    aeternam,nos,
    quod
    absil, pnecipitemur
    in
    gehennam.
    2.
    Quis
    verecltristianus.Nonnobissufficit,fratres,
    quod
    cliristianum
    nomen
    accepiinus,
    si
    opera
    chri-
    siiananonfeeerimus-Illi enim
    prodestquod
    christia-
    nus dicitur
    , qui
    castitaiem
    diligit,
    ebrietalem
    fugit,
    supeibiam
    delestatur,
    invidiamvelut venenumdia-
    boli
    respuit.
    llle vere chrislianus est,
    qui
    1'urtum
    nonfacit,
    qui
    falsumtestimoniumnondicit, qui
    nec
    mcntilur nec
    perjurat, qui
    adulieriumnoncomniitlil,
    qui
    adecclesiam
    frcquentius
    venil, qui
    defructibus
    suisnon
    gustat,
    nisi
    priusex
    ipsisDeoaliquidofferat,
    qui
    decimas a:\nis
    singulis erogandas pauperibus
    reddit, qui
    sacerdolibus
    suis honoiem
    impendit, qui
    omneshomiuessicut se
    ipsumdiligil, qui
    nullum
    liominemodioliabel. Illevero nonsoluni christianus
    esl;
    sedel
    ipse
    Clnistusin illo
    babilat, qui
    slate-
    ras dolosas et niensuras
    duplices
    vclut
    gladium
    diaboli
    perlimescit.
    lile bonus christianiis
    est,qui
    quando
    ad ecclesiainvenit,
    et oblationes
    quoe
    inal-
    tariomitlaiilurexhibet,
    et
    pauperibus
    secundum
    quod
    vires habet
    argentum porrigit
    aut buccellam:
    qui
    peregrinos
    in doinumsuain
    exeipit, qui bospilibns
    pedes
    lavat, qui
    nun soluinlites nonconcilat,
    sed
    eiiamdiscordesad concoidiam
    revocat:
    qui majori-
    bus et
    parentibus
    honoremet amoreni veroecharilalis
    impendil, qui
    et
    ipse
    castevivit,
    et (iliosvel vicinos
    suosut casteet sobiic vivant,
    et verbisadmonetet
    exemplis
    docet. Illebonus
    cliristianus esl, qui quo-
    ties sancloesoleuinitatesveniunt,
    ut securius com-
    municet,
    anle
    plures
    dies castilatem cum
    propria
    uxore
    cuslodil;
    ut sincera et sccura conscientiaad
    allare Dominicasto
    corporc
    et mundocorde
    proesu-
    mat accedere:
    qui Syinbolum
    et orationeinDomini-
    cammemoriter tencL,
    et filiosvel filiassnas
    ,
    ul et
    ipsi
    tcneant,
    fideliterdocet.
    3.
    Quis
    chrisliano
    indignus
    nomine. Eece
    audislis,
    fratres, quales
    sinl christiani buni. Et ideo, quantum
    possuinus
    ,
    cumDei
    ridjutorio
    laboremus,
    ut nomen
    christianumnonsil falsumin nobis,
    nec in nobis
    Christi Sacramenta
    patiantur
    injuriam
    : sed
    semper
    opera
    cliristianaet
    cogitemus
    in
    corde,
    et
    iniplca-
    mus in
    opere.
    Namillechristianus
    qualis
    est, qui
    vix
    aliquando
    adecclesiamvenit: et
    quando
    venerit
    nonstat ul oret
    pro peccatis
    suis, scd aut causas'
    dicit,
    aut lites et rixas concitat; el,
    si locumin-
    venerii
    usque
    advomilum
    bibil,
    et
    poslquam
    se in-
    ebriavcrit, surgit
    velut
    plireueticus
    et insanusbalare
    diabolicomore, saltare,
    verba
    turpia
    et aniatoriavel
    luxuriosacanlarc? Istelalis non dubital furlumfa-
    cere,
    adulteriumnon timet admillere,
    falsumtesti-
    moiiiumdicere, maledicere, perjurare.
    Sive
    viri,
    sive
    mulieres, qui
    lalia
    opera
    faciiint,
    nonad
    remedium,
    sedad
    judicium
    ,
    clirislianumnomenet
    Baplismi
    sa-
    cramenta
    suscipiunt;
    el nisi
    poenitenliamegerint,
    in
    aitcrnum
    pcribunt. Ecce,
    fratres,
    ostcndimusvobis
    quales
    sint chrisliani boni
    ,
    et
    quales
    sint mali. Et
    ideo
    quos
    bonos
    videtis,
    imitamini :
    quos
    veroma-
    los
    cognoscitis, casiigalesemper , increpate,
    corri-
    gite;
    ut de
    profcctu
    vestro et de illorum
    perfectione
    duplicem
    mercedemhabere
    possitis. Qui ergo
    boni
    suut,
    casli et
    sobrii,
    humileset
    benigni,
    Deoauxi-
    lianle, perseverenl
    in
    operibus
    bonis.
    Qui
    vero
    opera
    niala
    faciunt,
    cito se
    corrigant, antequam
    illorum
    auimsede hac luce discedant;
    quia
    si sine
    poeni-
    1
    Ms.
    gr., fabulas.
    tentia mortui
    fuerint,
    non veniunt ad
    vitam,
    sed
    proecipitautur
    ad mortcm. De
    qua poena
    nos
    pius
    Dominusliberare
    dignetur, qui
    cumPatre et
    Spiritu
    sancto vivit et
    regnat
    Deus in sxcula saeculorum.
    Amen.
    SERMOCCLXVII
    ().
    Ad
    Competentes
    exhortatorius
    (b).
    1.
    Compelenlesquasi
    simul
    pelentes. Quid
    petant.
    Hodie,
    fiatres
    charissiini,
    specialiter
    ad
    Competentes
    humiliiatisnostroescrmo
    dirigilur.
    Et
    quamvisomni-
    busctiain lideiibus
    baplizatis
    admonitio nostra con-
    veniat,
    ct
    uniisquisquequi
    de animoesuoosalulesol-
    licitudinem
    gerit,
    unde
    proficere possit
    credimus
    quod
    iii istaliumili
    suggestione
    nostra
    reperiat; pe-
    culiariter tamcn cos
    qui
    nunc
    Baplismi
    sacramenla
    desidcranl,
    voluinusadmouere. Primum
    ergo
    Com-
    pelenles
    isli, quare
    hocnomine
    vocentur, agnoscant.
    Competentes
    dicuntur simul
    pelentes
    :
    quomodocon-
    sedenles niliil esl aliud
    ,
    nisi simul sedentes
    ;
    et
    coUoquentcs
    nihil aliud
    est,
    nisi simul
    loquentes;
    concurrenlessinedubionon
    intelliguntur,
    nisi siniul
    currenlcs : itaet
    Competenles
    non
    possunt
    aliudin-
    lelligi,
    nisi simul
    peleiites.
    Ecce
    jamquare
    hocno-
    men
    Coinpetenteshabeant,
    didicerunt: nunc vero
    isti
    qni
    simul
    peiunt,
    debent scire
    quidpetunt. Quid
    ergo petunt qui Baptismi
    sacramenta desiderant?
    Quidutique,
    nisi ul
    qui
    erant vasa
    diaboli,
    mereanlur
    eflici vasaCliristi? Totumin nobis
    spiritualiter
    im-
    pletur
    minisleriis
    Angelorum.
    2. Ad idoblinendum
    qui
    se
    prmparent.
    Odiumdi-
    miltanl.
    Injustepossessa
    resliluanl. Ideo
    rogo
    vos et
    cominoneo,
    omnes
    Competeiues,
    et contestor simul
    et
    annuiilio,
    ul cumDei
    adjutorio
    in istis diebus
    usque
    adPascha
    diligenterperscrutemini
    conscicntias
    vestras,
    nefortesitvcl unusliomocontra
    quem
    odium
    in corde tenealis. Si eniin ille
    qui baplizandus
    est
    ,
    iracundiamvcl odiumincorde
    rescrvat,
    nesciosi in
    eo
    gratia
    divina
    proficiat.
    Diclurusest
    cnim, Dimitte
    nobisdebit'.
    nostra,
    sicut etnosdimillimusdebiloribus
    nosiris(Matth.
    vi, 12).
    Etsiliocineofiiturum
    estquod
    ipseoial; quidsuperesl,
    nisi ut
    quomodoipse
    diini-
    serit,
    sic ei
    juslitia
    divina
    diinittat,
    secundumillud
    quod
    Domiiius
    ipse dixit, Date,
    etdabitur
    vobis;
    di-
    mittile,
    ei dimitteinrvobis
    (Luc.
    vi,
    37e<38): acsicqui
    non
    diiniserit, ipse
    eonlrase
    januam
    divinoemiseri-
    cordix
    claudit, dicendo,
    Dimilienobisdebila
    noslra,
    sicut el nos dimitlimus.Priino
    ergo
    boc
    specialiter
    Compelenlesaliendant,
    ne ullum homiuem odio'
    habeanl. Secuiulo
    inlerrogent
    conscientias
    suas,
    et
    siiilicui,
    ut evenire
    solet,
    feccrunt
    injuriam,
    cito ve-
    niam
    pctant.
    Tcrtiosi
    autper furlum,
    aut
    per
    falsum
    testimoniiim,
    aul
    per aliquamcallidilatem,
    aul
    per
    slateras dolosas vel incnsuras
    duplices cuicumquc
    aliquidabslulerunt;
    si secimdum
    exemplum
    Zachoei
    lion
    possunt
    in
    quadrupliim(Id. xix,
    8),
    vel
    simplo
    restituanl. Namnescio
    qua
    fronle
    gratiam
    divinoenii-
    sericordioesecredit
    posse accipere, qui
    res
    alienas,
    quasiiiale^absliilit,
    dissiniulatreformare.
    3. Poenitentiam
    pro
    delictis
    aganl.
    Sed forle lioc
    eliam
    oporlel Compelenlibusobservare,
    ut si
    agno-
    scunt
    se, persuadente diabolo, furtum,
    homicidlum,
    aut adulterium
    commisisse;
    aut si
    aliqua
    mulier
    Competenspoiiones
    diabolicas
    aliquando
    adaborsum
    accepil,
    et filiossuosadliucinulero
    posilos,
    aut eiiam
    natos occiclit
    (quia
    satis
    gravepeccatuni est); pro
    omnibushis ciun
    geniitu
    et
    compunctione
    Dei mise-
    ricordiam
    quacrant,
    ct ad
    Baptismi
    sacramenta
    per
    pceiiitenliani
    mundali
    perveniant.
    Et hoc ante omnia
    quicumqucse
    bas
    culpas
    habere
    vident, observent,
    ut
    caslitalemet ante
    Buplisuiunicustodiant,
    ct
    posl
    Ba-
    (a) Alias,deTempore
    116.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    primum
    collocalur.Lovaniensibus
    erat
    dubius,S|,ui'ius
    verlinoet
    Vindingo.
    Aucloremlacile
    deprehendes
    collalisCaesarianis aliissermonibus. Denum.
    2videserm.
    Appendicis
    115u.
    4;
    infra
    274,n.2;265,
    n.
    3; 68,
    n.
    3;
    et
    266,
    n.2: denum.
    4,
    serm.
    261,
    n.
    5; 294,
    n.
    1,
    el
    10,
    n. 5: denuiu.
    5,serm.
    264,
    n. 4.
    m*
    APPENDtX.
    2244
    ptismumnonparvo lemporeseavoluptatecustodiant.
    4.
    Qum
    vitare
    debeant,
    ne
    per
    aborsumabEccle-
    tia
    jprojicianlur.
    Venenuminvidisc
    fugiant,
    ne imi-
    lalores diaboli essevideanlur
    ,
    de
    quo scriplum
    est,
    Invidiadiabolimorsintravit in orbem
    lerrarum;
    imi-
    tuntur autemeum
    qui
    suntex
    parle
    illius
    (Sap.
    n
    ,
    24,
    25), Superbiam
    etiam, per quamipse
    diabolus
    cecidit,
    Vilareconlendant:
    quia
    Cbristus
    quemsequi
    desideraiit,
    mitis fuit et humilis
    corde;
    et salis li-
    mendumest illud
    quodscriplum
    est,
    Deus
    superbis
    fesisliti
    tiumilibusaulemdat
    graliam(J acobi
    Iv,
    6).
    Mendaeiumeliamde ore suonon
    proferant, propter
    illud
    quod scriptum
    esl,
    Perdesomnes
    qui loquuntur
    mendacium
    (Psal.
    v, 7);
    el
    iterum, Osquodmenlilur,
    occiditunimam
    (Sap.
    l, ll).Nec
    soluma
    perjurio,
    sed
    etiam
    ajuramento
    abstineant:
    quia
    iion
    mentilurqui
    dixit,
    Vir mullum
    jurans implebituriniquilale,
    el non
    discedeidedomo
    illiusplaga (Eccti.
    xxui, 12).
    Vinum
    vero ct islis diebus
    parum accipiant,
    et cumdies
    Paschae
    venerini,
    cum
    grandi
    secaulelaa
    crapula
    vel
    ebrietalecustodiaiit;
    neforte
    quodper
    sacramentum
    Baptismi
    mundalumvel illuminalum
    fuit,
    si
    crapula
    subrepserit, perintemperaniiam
    obscuretur.- lit ideo
    eliamsi
    aliquis
    eos
    per
    inimicamaniicitiamadbiben-
    dum
    cogcre
    volueril,
    omnino
    refugiant,
    el
    nunquam
    penitusacquieseant;
    sed
    quod
    dccet et
    expedil
    Chri-
    lianis,
    ineibovel
    in
    polupercipiant.
    Et
    quia
    omnes
    Competentes
    utcrus matris Ecclesiae,
    Christo
    inspi-
    rante, concepit,
    niliil
    injuslum
    aiit inlionestumexer-
    ceant;
    ne fortemale
    agendo
    visceramaternaconcu-
    tianl,
    et ante
    legilimum
    partum
    velutaborsum eos
    maler sancta
    projicial:
    sed
    magis
    orimes
    Competentes
    benigni sint, humiles, mansueli, sobrii;
    ut adsaluta-
    ris
    Baptismi
    sacramentum
    ordine
    legilimo
    convenien-
    tes,
    de liocdisconvertanlur
    ad
    agnos,
    de sinistra
    translerantnr ad
    dexteram,
    cumillis
    qui
    addcxteram
    erunt,
    illamdesiderabilem
    vocemfeiiciter audituri,
    Venite,
    benedicli Patris
    mei, percipileregnumquod
    vobis
    paratum
    esi ab
    orirjine
    mundi
    (Matth.
    xxv, 34).
    5.
    Susceptomm
    muiuis.Et
    susceptores
    el
    suscepti
    pactum
    cumGhrisloineunt. Si secundumconsueludi-
    nemsuamGliarilasvestra
    diligenter
    allendai, agno-
    scere
    potestis
    admonitionemnoslram,
    licetadCom-
    petentes
    dicta
    sit, posse
    tamen omnibus
    baptizatis
    lidelibusconvenire. Et ideo nos
    qui jam
    anteimilta
    tempora
    inChrislorenati sumus,
    istis
    qui baplizandi
    sunt
    exemplum
    sanctae conversalionis
    in omnibus
    praebeamus;
    ut si nosimitari
    voluerint,
    non
    per
    la-
    tamet
    spatiosam
    Viamtrahantur ad
    morlem,
    sed
    per
    arctamet
    angustampervenire
    mereantur ad vitam.
    El ideOnonsolum
    exemplis,
    sedetiamverbiseosad
    omne
    opus
    bomini admonercdebetis:
    proecipue
    ta-
    men
    qui
    filiosaul fllias
    exciperereligioso
    amoredesi-
    derant,
    et
    arilequambaptizentur,
    et
    posteaquam
    ba-
    ptizati fuerinl,
    de
    casiitale,
    dehumilitate, desobrie-
    tatevel
    pace
    eosadmonerevel docerenon
    desinant,
    t
    agnoscant
    se
    fidejussores
    esse
    ipsorum.
    Pro
    ipsis
    eniin
    respondenl quod
    abrenunlicnt
    diabolo, pompis
    ct
    operibusejus.
    Et idcolamilli
    qui excipiunt, quam
    qui excipinnlur,
    id
    esl,
    tam
    patresquamlilii,pactum,
    quod
    cuni Christo in
    Baptismi
    sacramento conscri-
    bnnt,
    cuslodireconlendant : nec
    unquamaliquid
    de
    diaboli
    pompis
    vel mundi islius luxuriosisoblectatio-
    nibus
    concupiscanl;
    ut
    Deoadjuvante,
    ctilli
    qui
    filios
    suscipiunt,
    si caste
    etjuste
    vixerint,
    et
    illiqui
    exci-
    piuntur,
    si eosimiiari voluerint,
    sicut
    credimus, pa-
    riter ad
    praemia
    seterna
    pervenianl: proestanie
    Domi-
    no noslro J esu
    Chrisfo, qui
    cum Patre et
    Spiritu
    anctovivil el rea;nat
    insaeculasaeculorum.Amen.
    SERMOCCLXVIU
    (a).
    DemandatisDeiservandis
    (6).
    1. In mandalis Dei servandis
    discipulus
    et doclor
    ()Oliin,
    de VerbisDomini
    3;
    et
    post,
    in
    Appendi-
    ee 1.
    .
    (b)
    In
    plurimisquidemmanuscriptisAugustino,
    incor-
    beieusibusaulemduobusmelioris
    notaechrysostomo tribui-
    tur.
    wque
    consentiaht.Hisc
    qni
    non tervat horret rHtttnt.
    Cumnobis
    pro
    officio
    competat dicere,
    vobisaulem
    conveniat
    pro
    devoiione
    aadire;
    quid
    tam
    neces-
    sarium
    lamque
    pertihens poterit utrisque
    conlin-
    gere, quam
    ut
    quodreligiosedicitur,
    et devole au-
    ditur, obsequiis
    compeientibus
    teneatar ? Namsi
    religiosa
    non
    lacere,
    lilcrum
    est,
    tacere
    dispendium;
    quantoitaquepoliora
    luera
    poterunt provenire,
    cum
    operalionis
    effectu
    moiistralur,
    quidquid magisleriis
    ccelestibusetdiscitur el tenetur ?Par enimcausaet
    dicentemet audientem
    constringit,
    ut
    utriusquepro-
    fessio faclorum
    testifibaiione
    signetnr.
    Et
    qiiamvis
    dissimilesit doctoris
    discenlisqiie offleium; tamen
    utriusque par
    esse debet sanctarnm
    iegum
    obse-
    quium
    : ut
    jungantur factis, qui separainur
    officiis:
    copulentur opere, quidiversi
    suni
    nominc;
    et
    <juos
    vocabulaab iuvicem
    separant,
    eosobservanlia
    proe-
    ceplorum
    fideliter ac
    devote
    conjungal.Quaresic
    fit
    ui
    utriusque
    diversus
    Sit.actus,
    sed observantioe
    par
    sit necessarius in
    utrisque
    effectus: ut factorumin
    ambobus
    conspiret assensus, quibus
    diversus est in
    vocabulis sonns. In doctoreenimmolesla
    estcausa,
    dicere,
    nec
    facere;
    proccipere,
    nec observare:
    in
    discentevero
    audirevelle
    quod
    nolit
    implere;
    aures
    quidem
    audilui
    accomhiodare,
    et ab
    opere volunta-
    tem
    ayertere.
    Caeterum
    qui
    facit
    quoddocet,
    et
    qui
    quodimiierat complel,
    maximus in
    coelestibussen-
    tentiaDominideclaralur
    (Malth. v,
    19).
    Atvero
    qui
    quod
    discit
    negligit,
    et
    qui quod
    audit
    contemml,
    sa-
    lutisreus
    existit;
    quia
    observanda
    contempsit,
    el
    pe-
    riculanonvitavit. Amatenim
    mortem, qui
    vitae
    pne-
    cepia
    non
    servat;
    et horret
    vilam, qui peecatamorti
    debita
    desperata
    mente
    frefiuentat.
    Ut enim
    per
    ob-
    servantiam
    legis
    vita
    acquiritur;
    ita
    per contemptum
    morsacontumacibus
    invenilur,
    dicenle
    Domino, Si
    visin vitam
    venire, servamandala
    (Id. xix, 17).
    Ita
    enim
    perfectus
    doctor liberest a
    discenle, quem
    do-
    cuil,
    ut
    discipulus conteinptor
    inexcusatus
    erii, qui
    facienda
    didicit,
    el
    contempsit.
    Namet doctorecon-
    trario
    gravius affligitur,
    el
    obsequentis discipuli
    exemplo'plectilur, qui
    faciendaaliis
    iradidit,
    quaeipse
    non
    fecit;
    ut neca
    discipulisquos
    docuit
    potuisset
    ediscere;
    ut
    quibus
    doclrinsetradiderat
    magislerium,
    ab iisdemfacloruminutuarelur
    exemplum. Neque
    enim
    perfectio
    in
    legum
    est notitia
    conslilula,
    cum
    sit
    scriplum,
    Nonenimauditores
    legisjusti
    sunl
    apud
    Deum,
    sed
    facloreslegisjustificabunlur(Rom. n,
    13).
    Nequecnim,
    inquam,
    is
    religiosuset
    saneius
    esi, qui
    novit
    iegcmcessantibus
    factis;
    cum
    expediat
    1'acere
    quam
    docere nec
    faccre; quia
    molestumcst
    docere,
    etnonfacere.
    2.
    Benignitas
    Dei in
    hominem,quem
    minisadsealli-
    citet
    promissis, quem
    pleciii
    invilus.
    Meretur homo
    exeo
    quod
    vuU.>Vosamicimei
    estis,
    inquit,
    si
    feceritis
    qum
    mando vobis
    (J oan. xv,
    14).
    0
    magna
    bonitas
    Dei,
    cui cum
    pro
    conditionercddere
    debeamusobse-
    quia, utpote
    servi
    Domino,
    famuli
    Deo, subjecli po-
    tenti, mancipia
    redemptori;
    amiciliarumnoMs
    prae-
    mia
    repromittit,
    ul a nobis
    obsequiadebitaservitutis
    extorqueat
    : ut
    quos
    nolle servire
    conspicit sponte,
    suorum
    beneflciorum
    possitpromissionibusinvilare
    ;
    et
    qoorum
    volunialesa se
    conspicit
    nlienas,
    eorum
    mentes
    praemiorumliberalitalibiis
    conslimat suas!
    Namunde
    frequenter
    aut invilat
    prxmio,
    aut terret
    supplicio,
    nisi ul
    benignitaliseonsilio,
    ase formalo
    homini
    consulal,
    redempto provideat;
    ul
    qui
    non
    teneiur
    supplicio,
    inviteiurproemio;
    et
    quem
    metus
    a
    peccalo
    revocarenou
    possil, promissionum
    benigni-
    las
    possit? Cupileni^i
    -etiam
    nocentibussubvenirel :
    desiderat misereri
    peccantibus. Si
    quis peccaveril,
    dignos
    frucluscxhiteat
    posnitentiae.Invilus enimin
    reos
    vindicat,
    si Dei
    indulgentiammiserenlis eontc-
    mnant s.
    Amatenim
    corrigi peccatores,
    qui
    invitam
    ,
    1
    Mss.cb.
    praelulimus caeteris
    manuscriptis
    et
    edilis,
    in
    quibuslegilur,
    nolenlibus.

    sicpbtiores
    Mss.At
    edili,
    liveiindulgentiani
    mseran-
    tisnoncontemnani.
    2245
    SERMO
    CCLXIX.
    8246
    J ion in
    lortem,
    a
    principiocoiistituit
    liomines.
    Ipse
    enimsibi infertinteritum, qui
    medenlis Dominicon-
    temnit consilium.Reverlimini,inquit,
    ad
    me,
    el rever-
    tar advos
    (Malach.
    m,
    7)
    : ct iterum
    ,
    Noiomorlem
    morienCis,
    tantumrevertalurel vival
    (Ezech.xvui, 32).
    Nonvull Dominusin
    quemquam
    dominari mortem,
    nonvultin
    poenam
    deduci
    hominem,qucm
    invitam
    constituit.Caelerumhomo
    ipse
    se
    dignum
    efficitmor-
    tis, qui
    non
    paruerit legi.
    Odit
    vitam, qui
    divinam
    contempserit disciplinam.
    Namcum Dominus
    quid
    vellet
    quidve
    nollel homini demonstraret
    '; quae
    ob-
    servanli
    vitam,
    contemnenti afferunt morlem.
    Ita
    enimde
    contemplu
    vitanon
    polerit provenire,
    ut de
    observantiamors evenirenon
    poierit;
    ut
    jam
    homo
    quod
    voluerit
    mereatur,
    el ex eo
    quod
    merueril
    ju-
    dicelur : et hoctoluminvoluntalehominis
    consisiit,
    qui
    sibi ex
    qualitate
    vitoemeritum
    quod
    haberet inve-
    nit.
    Quare
    bis sollicile
    perpensis,
    id
    est,
    unde
    salus,
    et unde
    periculumenascatur,
    salutiscommoda
    diii-
    genti
    observanliatcneamus,
    et
    periculorum
    incom-
    moda de
    legis conlemplu
    ut
    providi
    caveamus: ut
    durii tenentes
    prospera
    et
    repcllentes
    adversa in
    conspectu
    Domini
    invenimur,
    ab
    ipso
    cumomnibus
    sanctisina;ternasocculamuneremur. Amcn.
    SERMOCCLXIX
    (a).
    Exhortatio adtenendamvelcustodiendamcharitatem. Osten-
    ditetiamadmonitioista
    quod
    nullusse
    unquam
    inveri-
    tate
    polerit
    excusare
    quod
    veramcharitateinliaberenon
    possit.Aliquas
    etiamsententiasdehomiliasancli
    Augu-
    stini,quam
    decharilate
    scri|sit,prout
    nobis
    opporlunum
    visum
    est,
    huicsermonicredimusinserendas.
    1. Charilalis
    possessio'
    dulcis el
    acquisiliofacilis,
    quam
    Christianorumomniumcordibus
    Spirilus
    sanctus
    tnfundil.
    Charilasinsociabilisest cum
    cupiditale.
    Cha-
    rltatis dulcedo.
    Quod
    vobis veroecb.arila.lisbonum
    tam
    frequenter
    iiisinuamus,
    fralres
    cbarissimi,
    illavel
    maximeres
    facit, quiapraecipuum
    ac
    peculiareipsius
    Domini mandatum
    est,
    cl nihil cst
    quod
    dulciusha-
    beri,
    et cumDei
    adjutoiio
    faciliusvel felicius
    possit
    impleri.
    Inanimoenim noslrores
    ngitur;
    in
    quo
    si
    aliquid
    mali noninlromittal
    volunlas,
    locuni invenire
    nescil
    iniquitas;
    et ubi si radix oniniummalorumcu-
    pidilas
    non
    fuerit,
    radix omiiiumbonorumcharilas
    deessenon
    poterit.
    Primaet
    singularis
    divinoemiseri-
    cordiaecausa
    esl, quod per Spiiilum
    sanclumita
    ipsa
    charitas diffundilur in cordibus oinniumChri-
    stianorum
    (Rom.
    v,
    S
    ),
    ut
    eam,
    si
    velini,possiui ju-
    giler cusiodire,
    et dulcedine
    ipsius
    incessabililersa-
    liari. Et
    quia
    conlrariis solent sanaii contraria
    ,
    et
    niliil itaesl adversumvef contrarium
    cliarilati, qu;e
    fundamenlumesl omnium
    bonorum, quamcupidiias,
    quae
    Tadixest omniurnmalorum
    ,
    el istoeduaesimul
    essenullatemis
    possunt; quia
    revera dulccdini non
    convenitcum
    amaritudine,
    nec luci cum
    tenebris,
    necviiaecummorle:
    quicumque
    inseradicem
    cupi-
    ditatisdominari
    cognoscit,imploret
    Dei
    adjulorium,
    ut
    possil
    exstirparecupidiiatcm,
    et
    planlare
    charitalem.
    Hoc enim
    qui
    fideliter
    fecerit,
    omniaDei
    proecepia
    cum
    gaudio
    et exsultationc
    implebit; quiaquoties
    ei
    aliqua
    amaritudosaeculi
    supervenerit, proevalerc
    eam
    inillocbaritatisdulcedo
    penitus
    non
    permitlet,
    et sic
    ei veracharitas insinuat dulcedinemomniumbono-
    rum coeleslium
    ,
    ul eum
    palienler
    faciat tolerare
    1
    itaeb.podices.
    At
    editi,
    cumDominusvelkt Iwmini de-
    tnonstrare,etc, postqueverba,afferuntmortem;
    additum
    fuerat,
    invilavit
    prmmio,
    terruit
    snpplicio
    :
    cujus
    addita-
    menli locoin
    g. habebalur,
    si vishabire
    vitam,
    serva
    mandata;
    cumhacadfibri oram
    admonilione,
    Sic
    lege,
    *donecmeliusinveneris.
    (a)
    Csesarianas interHomiiias in
    manuscriptis
    exslatetin
    editis;
    scilicetinBibliotheca Fatrum
    posl
    hoaiiliam
    quadra-
    gesimam,
    inlibroautemv. CBaluzii curaexcusohomilia
    est otdinedecima.Denum. 1videinfra
    Appendicis
    serm.
    270,
    n.
    i\ 28,
    n.
    4; 273,
    n. 1:denum.
    2,
    serm.
    210,n.6;
    et271,
    n.
    6; 66,
    n
    1;
    et
    210,
    n. 6: denum.
    3,
    serm.
    298,
    n. 5:denum.
    4,
    serm.
    107,
    n.
    2; l
    112,
    n.
    2; 273,
    n.
    5;
    107,
    n.3: denum.5vide
    Augustini
    serm.
    550,
    sub
    cujus
    nominecitatur
    Eligii
    homil.11.
    amaritudinemterrenorum. Secundacausa
    est, quia
    tam levisest sarcina
    cliaritatis,
    ut non
    premere
    sed
    levare consueverit.
    Qui
    enim
    illam,
    quomodo
    aChri-
    sto
    accepit,
    cum
    ipsius adjutorio
    servare
    voluerit,
    nec
    pedibus
    currenuonec manibus
    operando fatiga-
    tionem
    sentire, nec in humeros suos
    aliquas gra-
    vcssarcinas
    portandopoterit
    laborare:
    quia
    et
    quam-
    diuse in
    aliquibus
    duris
    operibuspro
    amorc chari-
    tatis
    exercct,
    dulcedoamoris
    ipsius
    eum
    laborarenon
    sinit;quia
    quidquid
    non amanti
    grave est,
    amanti
    suaveacleveest.
    2. Studiaet
    opera
    itlius. Teneat
    ergounusquisque
    bonam
    voluntatem,
    et omneshominessicut se
    ipsum
    diligal;
    et
    quod
    sibi abaliisfieri
    optat,
    hocaliisfieri
    velit. Pro bonis
    oret,
    ut a Domino
    custodiantur; pro
    mediocribus,
    ut meliores
    fiant;
    promalis,
    ul cito se
    corrigant
    : et inomnibus
    peccatoribus
    vitia
    potius
    quamipsos
    hominesodio
    habeal;
    el advicembono-
    rum
    medicorum,
    niorbum
    oderit,
    non
    ongrotum.
    Nam
    qui
    in
    peccatoiibus
    vel in
    quibuscumque
    inimicissuis
    magis ipsos quam
    vitia eorumodio
    habet,
    aut in
    prossenii
    eos desiderat
    puniri,
    aut infuturoselerno
    incendio concremari.
    Quae
    res
    quamexsecranda et
    aboniinabilis
    sit,
    evidenter sancta Charilas
    vestra
    cognoscil.
    Boni vero chrisliani omnes inimicos snos
    magiscorrigi quamperire desiderant,
    et
    pro ineffa-
    bili bonilate sludent nec illis neealiis
    nialedicere,
    propter
    illud
    quodscriptumesl,
    Neque
    maledici re-
    gnum
    Dei
    possidebunt(lCor. vi, 10): nunquamju-
    rarc
    ;
    quia scriptumest,
    Virmultum
    jurans
    imptcbi-
    tur
    iniquitate,
    ctnondiscedeldedomoiliius
    plaga(Ec-
    cli.
    xxm,
    12
    ). Quod
    autem-dicitde -domoilliusnon
    discedere
    plagam,
    nondedomo
    lerrena,
    sedde ani-
    ma
    ejus inlelligenduinest, quaetemplum
    est
    Dei.
    Studeatetiam
    nunquammentiri;
    quia sCriptumest,
    Os
    quod
    mentkuroccidilanimam
    (Sap. i, 11): et,
    P-er-
    deseos
    quiloquuntur
    mendacium
    (Psal. v,
    7).
    J ustitiam
    lenereconlendat
    propter illud,
    Beati
    qui cuslodiunt
    judicium
    et
    faciunl juslitiam
    in omni
    tempore(Psal.
    cv,
    3).
    Caslitatemtenere toto corde
    festinet;
    quia
    castitas
    Angelis
    facil consimiles. Hoec
    ergo
    oninia
    quoesuggessi,
    et brevia
    sunt,
    t
    possinl
    memoriter
    teneri;
    etlamsuaviavel
    dulcia,
    ul
    debeaul Deoauxi-
    lianle
    operibusadimpleri.
    3. Abhis excusationulla esl. In
    charitdle omnia
    bona. Ecceinhis Omnibusveraj ac
    perfectsecha-
    ritatis
    operibus,
    sicut
    jam
    dictum
    est,
    niliil aut ma-
    nibusaut
    pedibus agitur,
    ul se
    aliquis per impos-
    sibilitalein aut infirmitatemexcusare
    conelur.Cum
    enimet
    cupiditas
    omni amaritudine
    amarior,
    el
    cfta-
    ritas onuii dulcedinedulcior
    sit;
    quareduminref as-
    perumjugum
    avaritioecumlantis
    periculisac labori-
    bus horaines
    portarevolurtt,
    el
    duiceonusChristi et
    suave
    jugumipsius
    de
    cervicibus
    suisexcuiiunt?Con-
    tra
    isiaqusCharitati vestroe
    suggessi,
    nullns
    qualem-
    cumque
    velverisimilem
    poterit excusationem
    proeten-
    dere,
    ut sedical eanon
    possepcrficere.
    Non
    enimei
    dicitur, J ejuna plusquam
    potes, vigila plus quam
    praevales;
    nechoc ei
    imponiiurut
    avinovel a
    car-
    .nibus
    abstineat,
    si
    hocinfirmilas
    corporis
    sui
    nonlo-
    lerat. Et si forte non
    proevalet
    esse
    peifectus,
    non
    cogitur vendere omnia sua et
    dare
    pauperibus.
    Et si
    virgo
    esse non
    potest,
    non ad hoc
    premi-
    tur ut uxoremnon
    permittatur
    accipcre.
    Inliis
    enim
    omnibus
    quoe
    ad
    corporis faiigationem
    perlinent,
    nullus
    Chrislianorum
    invitus
    cogilur
    : sed
    qui potest
    implere,
    Deo
    gratias agat; qui
    veronon
    poiest
    im-
    plere,
    charitatemveram
    teneat,
    et in
    ipsa habebit
    omnia :
    quia
    sine istis
    bonis.operibus, quaesupra
    commemorata
    sunt,
    cbaritas sufficit
    sibi;
    illavero
    bona
    opera
    sine
    charitate
    prodesse
    omnino non
    po-
    tcrunl. Ilociolum ideoiterum
    atque
    iterumdicovo-
    bis,
    fratres
    charissimi, ut
    pleniuspossilis
    agnoscere
    quia
    nullusse
    poieril
    excusare, quod
    Dei
    praecepta
    non
    possitimplere
    :
    quiaquando
    sedeillisin
    quibus
    corpus
    laborat
    excusare
    tenlavcrit,
    ab iliis
    quae
    in
    auimi virtute
    consistunt,
    et
    praecipue
    a
    charitate,
    ii
    S247 APPENDIX.
    2248
    quacontinenturomniabona,
    nihil
    poleritpraetendere,
    quodjam
    non
    possil
    Deoauxiliante
    perficere.
    Et ideo
    qni
    veiamcharitatem noluerit
    tenere,
    non invenit
    quod
    inveritalealiis,
    sed
    quod
    sibi debeat
    imputare.
    4. Sineiila nullumbonum. Tenete
    ergo,
    fratres
    chnrissiiui,
    dulceacsalubrevinculum
    charitalis,
    sine
    qua
    dives
    pauper
    est,
    et cum
    qua pauper
    divcs est.
    Divessi charilatemnonhabel,
    quid
    habet?
    Pauper
    si
    cliarilatemhabet,
    quid
    nonhabet?Et
    quia,
    sicut di-
    cit liealus J oannes
    evangelista,
    Charilas Deus est
    (I
    J omi.
    iv, 16); quidpauperi
    deesse
    polerit,
    si
    per
    charitaiemDeumhaberemeruerit? el e
    conlra, quid
    divili lerrena
    facultas
    proderit,
    si Deumhaberenon
    mcruerit? Amale
    ergo
    et lenetecharitatem
    ,
    fralres
    charissimi,
    sine
    qua
    nullus
    unquam
    Deumvidebit.
    Nolitevobissinecharilate
    blandiri,
    eliamsi
    reliqua
    bona
    operaperfeceritis:
    sedlimeieillud
    quodscriptum
    csl, Qui
    universam
    legem
    servaveril,offendat
    aulemin
    uno,faclits
    estomniumreus
    (J acobin,
    10). Quod
    esl hoc
    unum,
    nisi vera et
    perfccla
    charilas;
    de
    qua
    ilerum
    Aposlolus
    dixit,
    Omnislex inunosermone
    implebilur
    in
    vobis,Diligesproximum
    luumsicul te
    ipsum(Galat.
    v, 14)?
    Naininlanlum
    reliquaopera
    sinecharilale
    nihil
    prosunt,
    ut libera voce clamet
    Apostolus,
    Si
    dislribuero
    in cibos
    pauperum
    omnes
    facuttalesmeas,
    etsi tradidero
    corpus
    meumul
    ardeam,
    charitalemau-
    lemnon
    habuero,
    niliil mihi
    prodesl (I
    Cor.
    xiii,
    5
    ).
    Et ideo
    qnia ipsa
    esl veracbaritas
    quae
    omneshoini-
    nes
    diligit; qui
    se
    cognoscit
    vel unumhominemodio
    liabere,
    feslinel
    amaritudinemfellis
    evomerc,
    ul dul-
    cedineminsecharitatis mereatur
    excipere
    :
    quia
    sine
    illanec
    jejunia,
    nec
    vigilice,
    nec
    oraliones,
    necelee-
    mosynoe,
    nec fidcs
    atque virginitas
    ullmn homiiiem
    adjuvare
    valent. Et
    quia
    docharilaie nos admonens
    Aposlolus
    dixit,
    Incharilaleradicali el
    fundali(Eplics.
    iu,
    17
    ),
    et radix omniumbonoruinest
    chariias;
    evi-
    dentissime conslal
    quod quomodo quoolibet
    arbor
    pulchra
    et
    amoena,
    cl floribusacfructibus
    plena,
    si
    mea radix vivanon
    fuerit,
    omnis
    ejus pulchrituuo
    marcescil:
    itael
    quilibet
    christianus,
    si
    reliqua
    bona
    operalanquam
    in ramis sehabere
    monstraverit,
    et
    deipsis
    sine charilale
    proesumens,
    radicem
    ipsius
    charilatis habere
    noluerit,
    sineullisfruclibussterilis
    remanebit.
    5. Charilalisencomium.Veraenimcharitas inad-
    versitaiibus tolerat,
    in
    prosperilatibus temperal.in
    duris
    passionibus
    fortis,
    inbonis
    operibushilaris,
    in
    tentalionelulissima,
    inter veros fralres dulcissima
    ,
    interfalsos
    palienlissima,
    inler insidias
    innocens,
    in-
    ter
    iniquitatesgemens,
    inveritale
    respirans;
    castain
    Susannain
    virum,
    inAnna
    post
    virum
    ;
    inMaria
    prx-
    ter viriim
    ;
    humilisinPetroad
    obediendum,
    liberain
    Pauload
    arguendum
    ,
    humanainChristianisadcon-
    fiiendum,
    divina in Chrislo ad
    igiiosccndum.
    Yera
    enim
    charilas,
    fratres
    charissimi,
    animaest omniiim
    Scriplurarum
    , prophelioevirlus,
    scientiaesolidamen-
    tum,
    fidei frucius,
    diviliac
    pauperum,
    vila morien-
    tiuni. Hanc
    ergo
    fideliter
    relinele,
    hanclotocordeet
    tota animi virtute
    diligile,
    huic
    jugitcr
    adhxrele.
    Suavisenimest Dominuset omni dulcedinedulcior.
    Socielas
    ipsius
    nonhabel amaritudinem
    ,
    conversa-
    tio
    ipsius
    non habel dolum. Si illamvolueiiiis
    cx
    integro
    corde
    lenere;
    et inhocsacculovosfaciet
    cum
    gaudio
    Dei
    pra^ceptaperficere,
    el in futuroad
    praunia
    aelerna
    pervcnire. Qnodipseproeslaredignc-
    lur, qui
    ciiinPalre
    elSpiritu
    sanclovivit
    ctregnatin
    sxculasocculonnn.
    Auieii.
    SERMOCCLXX
    (a).
    Dedilectionecharitalisetodio
    cupidilatis;
    et
    quodregnum
    coelorumnonsolumduobus
    minutis,
    sedeliambonavo-
    luntateemi
    possit;
    et detribulationeuvarumet oliva-
    rutn
    (b).
    1. Charilasel
    cupidilas
    simui esse
    nequeunt.
    Bealus
    (a)Alias,
    8exHomiliis 50.
    (b)
    lu
    Appendice
    nunc
    primumcollocatur.Lovaniensibus
    ambiguus,spurius
    Verlinoet
    vindingo
    erat. Auctor
    Augusti-
    apostolusPaulus,
    fratres
    charissimi,
    ut nobis verse
    ac
    perfectae
    charitaiisdulcedinem
    commendaret,
    ama-
    ritudinem
    cupiditalis
    nobis
    exposuit:
    et velut
    peri-
    tissimus ac
    spiritnalis medicus, quid
    ftigere
    et
    quid
    expetere
    debeamus, ostendit. Et
    quia
    radixomnium
    malorumest
    cupidilas,
    et radixomniumbonorumest
    charitas,
    et simul ambx esse non
    possunt;
    nisi una
    radicitusevnlsa
    fuerit,
    alia
    planlari
    non
    poterit.
    Sine
    causa
    ergoaliquis
    conalur ramos
    incidere,
    si radicem
    noncontenditevellere. Sic enimideniait
    aposlolus
    :
    Radixomniummalorumcsl
    cupidilas,
    quamquidamap-
    pelenlesnaufragaverunl
    a
    ftde,
    el inserueruntsedolori-
    busmultis: lu
    autem,
    honto
    Dei,
    hmc
    fuge.
    Audiamus
    ergo
    consilium
    illius,
    in
    quo
    Christus Dominuslo-
    quebalur
    : et
    quantumpossumus,
    sludeamusainaritu-
    dinemavaritix
    fugere,
    si volumusadcliaritatisdul-
    cedinem
    pervenire.
    2. Diviti
    quidagendum
    de diviliissitis. Palrimonii
    augmenluminjusleoplatur.
    Sed
    quando
    de
    conlemplu
    diviliarum
    loquimur, respondet
    mihi
    aliquis
    divcs:
    Didici non
    sperare
    inincerlo
    divitiarum, nplodivcs
    esse,
    ne incidamin
    tenlalionem;
    sed
    quiajamsum,
    quid
    facturussumde his
    quoe
    haberemihi
    jam
    con-
    tigit? Sequitur Aposlolus,
    Facile
    tribuani,
    communi-
    cent
    (I
    Tim.
    vi, 10,11, 18). Quid
    est
    communicare?
    Communemremtuamfacerecumillo
    qui
    nonhabet.
    Si
    ergo
    communicare
    coeperis,
    noneris ille
    proedo
    ct
    ille
    raptor, qui
    necessariis
    pauperumlanquam
    rebus
    alienisincubat. Etenimcommunemfecisli remtuam
    cum his
    qui
    non
    habent,
    et
    amplius procsias, qui
    etiam
    praerogalorpauperum
    facluscs. Tu
    aliquanlam
    curam
    geris,
    ul ad securum
    paupcrem
    victus
    perve-
    niat,
    et inhocmisericordiam
    procrogas
    : et
    proplerea
    deferl libi Deus
    honorem, e.tquasi
    tibi
    dicit,
    Prior de
    re communi lolle
    quod
    sufficit necessitatibusdomus
    tuae;
    quodreliquumest,
    daChrislo.
    Para te
    audire,
    Venile,
    benedictiPalris
    mei,
    percipileregnumquod
    vo-
    bis
    paralum
    estabinitiomundi: esurivi
    enim,
    el dedislis
    mihimanducare
    (Mallh.xxv, 34, 35).
    Forteconlemne-
    bas nescio
    quem pauperem
    aut
    egenum
    : noli con-
    temiicrc Christumincoelo
    sedentem,
    in
    terraegen-
    tem;
    veniel cum
    retributione,
    et vita
    oelerna,
    et
    igne
    onterno.Hoc
    ergocogitanspotes
    cum
    aliquaspe
    etiam
    divcscsse. Si autemadhucvisficri
    dives,
    et nonso-
    luni ea
    quaesuperflua
    tibi
    jacent,
    uonvis
    erogare
    indigcnlibus,
    sedetiam
    augere
    vis
    palrimoniumtuum;
    forteet
    derapinis aliquamspem
    habes. Nisifortehoc
    dicas: Scil Deus
    quia
    nonde
    rapinis
    volo
    augerepa-
    trimoninmmeum. Undevis
    augere?
    Emendo. Inno-
    censtibi
    videris, qnia
    emendo vis
    augere? Rapina
    noncs
    malus,
    sed
    votomaluses. Si
    quis
    tibi
    dicat,
    Venderes
    luas; exhorrescis,
    expavescis,
    maledictum
    puias.
    Cum
    ergo
    emere
    cupis,
    nonnehoc
    optas,
    ut
    res suasalii vendanl?Nam
    quomodopoteriseniere,
    si aliusnon
    compulsus
    luerit venundare?
    3. Minorad bonum
    quam
    admalumlabor. Pretium
    regni
    cwlorum.Omnibusin
    promplu
    esl. Bonavolunlas
    est charitas.Et hoc
    videte, fralres, quanlum Iaboret
    qui exspoliare
    vult
    vesliluni;
    et
    quam
    sinelaboresit
    ille
    qui
    vestircvull nudiim. Si enim
    habel, proferl
    et
    dat;
    si non
    habel,
    sufficitei coramDeovolunlas
    bona. Eccenonlaboral si habel: si veronon
    habet;
    quiaquod
    valdenecessariumest
    habet, pauper
    esl in
    arca,
    seddivesest in
    conscientia; pauper
    est indo-
    mo,-
    sed dives esl in animo. Anforlenihil
    habes,
    quia
    bonamvoluntalemhabes? Aucli nato Domino
    num
    imita(.ur
    autexscribit:
    quaedam
    vero
    intermiscetab
    ipsoaliena,quale
    illudestdecharitateet
    cupiditate
    dictum
    num.
    1,
    nisiunaradicitusevulsa
    fucrit,
    alia
    plantari
    non

    poterit;
    et iste
    loquendi
    modus
    ibidem,
    sinecausa

    ergoaliquis
    conaturramos
    iucidere;

    et num.
    5,
    ut
    vinumet oleum
    reponatur
    in
    canava:
    quae
    verbaet
    phrases
    Caesarii esseex aliiseiushomiliisdidicimus.De
    num.1vide
    Appendicisserm. 269,
    u. 1: denum.
    5,
    serm.
    142,
    n.
    2; Augustini
    Enarr.inPsal.
    49,
    n.
    15,
    et in Psal.
    111,
    n.5: denum.
    5, Auguslini
    enarr.inPsal.
    85,
    n.
    1;
    et
    Caesarii homil,32.
    2249 SERMOCCLXXl.
    2250
    clamantes
    Angelos,
    Gloriainexcelsis
    Deo,
    et in terra
    '
    pax
    hominibttsbonmvolunlatis
    (Luc. n,
    14). Quam
    parvo
    conslat
    regnum
    coelorum!
    quam
    vili
    pretio
    tanla
    posscssioproponilur! Proponitur
    enimin
    lerra,
    quodpossideas
    in
    coelo;
    proponitur
    in
    lcmpore,quod
    possideas
    inoeternum. Non
    potes
    dicere: Nonhabeo
    undeemere
    possim
    ,
    quia
    lanta est illa
    possessio,
    ut
    preliumcongruum
    invenirenon
    possim.
    Nonnelan-
    lumvalet, quanlum
    habere
    potueris?
    et hoc
    super-
    fluum.
    Quantum
    valuil Zacchxo? Dimidium
    patrimo-
    nium: erat eniin dives. Dimidiumrerummearum
    ,
    dixit,
    do
    pauperibus(ld. xix, 8).
    Sed
    quiaprior emit,
    fortelunon
    invenis
    quod
    emas? emit enim
    regnum
    ccelorum.El ille
    emit,
    et lihi
    inlegrum
    servalur
    quod
    emas. Nolilimerene
    anguslet
    le
    compossessor
    : om-
    nibuslaluinest
    quod
    cliaritas
    possidet.
    Duobusmi-
    nulis emit
    quoedain
    vidua
    rognum
    coelorum.Misil in
    gazophylacium
    duosiuunmos:
    Amen,
    antendico
    vobis,
    nullusamplias
    misilindomumDei
    quam
    istavidua: ilti
    enimdeabundanliasua
    miserunl,Itmcatttemlotum
    quod
    habuitmisil
    (Marc.
    xn,
    42,4)Quia
    enim
    praebebal
    ei
    Dominusviclum,jam
    ei duonunnni
    siiperflui
    restiterant
    ad viclum
    ejus
    diei: ideoniisit illosindomum
    Dei,
    et emitsibi
    regnum
    ccelorum.Ecce
    quod
    timebasnc
    charum
    essct,
    et nonesses
    idoneus,
    enduobusnuni-
    niis valet. Si lcrrcbal le
    preliumquod
    deilit Zac-
    chaeus,
    consoleturtehoc
    preiiumquod
    dedit hoecvi-
    dua. Plus
    addo, charissimi;
    valet et vilius. Viliorest
    calix
    aquaefrigidae,
    vilioresl solabona voluntas
    :
    audi clamanles
    Angelos,
    J nterra
    pax
    Itominibusbonm
    volunlaiis.Anforlenonbenediximusvdiorembonam
    volunlatcm? Imo
    ipsa
    esl omnibus
    chatior,
    el loluin
    habet
    qui
    bonamvolunlatemhabet :
    quia
    et indimi-
    dio rerum suarum
    Zacchoeus,
    si bonani voluntatem
    non
    habcret,
    nihil dedisset. Bonacuim
    volunlas.;
    ip;a
    dicitur charitas. El
    quid
    ait
    Apostolus?
    Si dislribuero
    bmniamea
    pauperibus,
    charilalematilemnon
    habeam,
    ttihil mihi
    prodesl(l
    Cor.
    MII,
    5).
    Tolum
    eigo
    habet,
    qui
    bonamvolunlatembabet.
    Ipsa
    est
    quaepolcst
    sufficere,
    si caeleranonsint: si autemsola
    desit,
    ni-
    hil
    prodest quidquid
    habitumfuerit. Sola
    sufficit,
    si
    adsit: caeteraoninianihil
    pn-sunt,
    si sola charitas
    desit. Si habcresindoinoluathcsaurosundeseeurus
    esses, gauderes
    et exsullares : lncordehabesbonam
    voluntalem,
    et tristises?lnarca
    posses
    timcre
    furem,
    incordehabensbonani voluntatemniliil limes'.
    4. J uslitiam
    appelenli
    imminela
    malis
    pali.
    Forte
    aliquiscogilat,
    el dicit: Si resineas
    pauperibus
    dare
    cttpero.
    et de adversariis meis
    pro
    Dei amoreme
    vindicarc
    noluero,
    el buinilisacmansuetusessecon-
    lendero,
    stalimmihi
    necessccrilperscculioiies
    homi-
    nummalorumsustinere.
    Qui
    hoec
    limes,
    non
    legi4i
    quiaper
    mullasIribulaliones
    oporlet
    nosintroireinre-
    gnum
    Dei
    (Act.
    xiv,
    21)?
    nonaudisli
    Scriptiirani
    di-
    cenlem, Fili,
    accedensadservilulem
    Dei,
    slain
    jusli-
    liael
    limore,
    el
    prmpara
    anintumtuamad tenlationem
    (Eccli.
    n,
    1)?
    Verumest
    quia
    ubi Deuiniu verilale
    cccperis quaerere,
    necesselibi crit
    superborum
    vel
    malorumhominum
    nequitias
    suslinere:
    quia
    nonsic
    abilliscolitur
    Christus,
    quomodo
    cis
    quotidieprocdi-
    eatur; quoniam
    et
    quidquidvolunt,
    quidquidpetunt
    a
    Deo,
    inluxuriissuiset in
    conviviisvolunt consu-
    mere,
    in
    spectaculis,
    in
    nugis,
    in
    fornicationibus,
    in
    ebrietatibus.lnhis volunt
    consumere, quo
    desiderant
    abundare: ettunc
    putantquia
    bonusest
    Deus,quando
    illis
    proestat
    unde
    corrumpanlur.
    5. lnde
    magis proficil.
    Mali lorculariaundeuva
    premitur
    el oliva.Pro
    ipsis
    orandum.
    Seddicit
    aliquis
    :
    1
    Ecce
    temporaasperasunt,
    et
    aspcriora
    erunl. Per
    ista
    asperioraproficit
    magis Ecclesia, proliciunt
    illi
    qui
    sursumcor habent: et i111
    qui
    sursumcor non
    habenl,
    tumulluatur eiscor in
    lerra,
    et dicuntcordi
    suolocum
    mutare,
    ut eliam
    ipsi
    sur.-umcor
    habeant,
    cantantes
    nobiscum,
    Ad
    le,
    Domine,
    levavianimam
    meam
    (Psal. xxiv, 1).
    Taleest
    dicere,
    Severiorasunt
    1
    itaMss.At
    editi,
    incordetuo
    quem
    limes?re noli
    pali
    bostemincorde
    tuo,
    habensbonam
    vohmlalem,
    etc.
    SiKOT.
    AtJ GCST.V.
    tempora
    :
    quale
    si
    quisdicat,
    severioraesse
    tempora
    olivoe,
    cumfrnctus
    colligitur,quia
    intorciilarmillilur.
    Quando
    cnim
    pendebat
    in
    arbore,
    ltela
    tempora
    vicle-
    banlur;
    et non altendunt
    quia
    amurca
    plena
    erat.
    Venit
    quasi asperiuslcinpus,
    veuil
    tenipuslorcularis,
    veniunt
    majorespressurx.
    Per
    peccata
    enimetcrimini.
    superborum,per
    avaritiam
    luxuriamque
    malorumnia-
    jores pressuroe(iunlgeneii
    hiimano.Oiuiicseiiimmali
    et aniaioresmundi
    cpiasi
    lorculariasunt. Sieutenini in
    lorcularibus et uva
    pieniilur
    et
    oliva,
    ut viimni ct
    olcum
    rcpoualur
    incanava': ita
    p<Tnequiiiam
    ina-
    lorum
    honiinum, qui
    lioni et
    jusli sunt,
    niuliistribu-
    laiionibus
    corporaliler faliganlur,
    ut aniniaecormn
    lanquain
    oleumac viiiiini rccondi inailernabeaiilu-
    dine mcreantur. Noli
    ergo
    de Dei uiiscrieordiavel
    justiliadesperare, quolies
    tc vidcrisab
    iniquis
    hoini-
    nibus
    fatigari
    : sedconsideia
    quod
    illi
    qui
    le
    pcise-
    qunntur, apud
    Deumvelutmoloeaclorcularia
    depu-
    tantur;
    tuvero
    tanqtiamoliva, etquasi
    uva
    legilima,
    parvo tempore pressurain
    malorumhominumsusli-
    nerecogeris
    : sed
    poslea
    illissiueiine
    rcmauebilop-
    probrium,
    tu fclici cominuiatioiietransibis ad re-
    gnuni.
    El tunc liberalusab omnibus
    nialis,
    cum
    pro-
    plielapoterisdiccre,
    Transiviinus
    perigneni
    el
    aquum,
    el indttxistinosin
    refrigerium(Psal. LXV,12).
    Sedut
    ad istam mcrearis bealiludinem
    pcrvcnire,
    ora
    pro
    illis
    qui
    te
    persequunlur; quiapotens
    est Deusutilios
    converlalad
    bonum;
    et
    qui
    nunc
    palea;essevidenliir,
    dezizaniisin
    triticum,
    dcamurcainoleuni
    transeani;
    et
    qui
    modo alios
    per nequitiain perscquuniur, ipsi
    posleapeiscculionempro justitia paliauiur;
    ct
    qui
    nunc resalienascrudeliler voliinl
    rapcre,
    res suas
    ineipiant pauperibus
    misericorditer
    erogare. Quam
    reni
    si,
    oranlibus
    vobis,
    secundumsuain consuciu-
    dinem
    pielas
    divina
    proesiiterit,
    nonsolumde
    veslra,
    sed el de aliorumsalute
    dupliccin
    nicrcedeui in
    xterna
    bealitudine,
    remiinerame
    Deo, capietis: quod
    ipsepr.estarcdignetur, qui
    cmnPatreet
    Spiiitu
    san-
    ctovivitet
    regnal
    Dcus
    per
    omniasxculasoeculorum.
    Amen.
    SERMOCCLXXI
    (a).
    Dedilectionenonsolum
    amicorum, sedetiarn
    inimicorum:
    el
    quiapotest
    fieriut
    qui
    iuimici
    sunt,
    itaadamicitiam
    recovenlur
    (6).
    1. Inimici
    diligendi.
    Dilexitenimnos
    Dcus,
    eliam
    inimicos.
    Fiequenter
    in
    Evangelio,
    fratres
    cliarissimi,
    audivimus Dominum
    dicenicm,
    Diligite
    inimicosve-
    stros, benefacile
    his
    qui
    vos
    oderwtl
    (
    Matth.
    v, 41
    ).
    Quare
    autemDominus
    dixit,
    Diligile
    inimicos
    veslros,
    nisi
    quiapassuri
    eramusinimicos?Seddicit
    aliquis
    :
    Quis polest diligere
    inimicos?
    Prius tedilexit im-
    pium
    Deus
    tuus, qui nunquam
    luit
    iinpius
    : luauieiii
    eliamsi
    jam
    nones
    iiupius,
    fuisli laiiieu
    aliquando;
    quando
    nemofit
    justus
    nisi ex
    peccalore, sicutfre-
    quenlcr canlavimus,
    Beali
    quorum
    remissmsunt ini-
    quitales(
    Psal.
    xxxi,
    1
    )
    : non
    dixit,
    Beati
    qui
    non
    fecerunl
    peccaia; scd,
    Beali
    quorum
    remissmsuntini-
    quilates.
    Si enim
    quocris(|iii
    non
    fecerit,
    noniuvenies.
    Unde
    ergoquisquameril
    bealus?Si remittalur
    quod
    fecit,
    si
    tegalur quod
    commisil.Si
    crgojamlibipec-
    caiumdiinissum
    est,
    iile te
    inscquitur qui
    nonduin
    esl
    justus.
    Et ln
    antequamjuslificareris,
    alios
    persc-
    qucbaris; pcrieras,
    ct invculus es : ct
    illc
    qui
    tibi
    adversatur, invenietur,
    et non
    persequelur.
    Noli co-
    giiarequod
    luismerilis lalisfaclussis
    ;quiagratia
    Dci
    le laleinfccil. Et bcneconsideransvidebis
    polentem
    esse
    Deum,qui
    talemfaciat
    eum, quemjuste
    videris
    odisse
    2.
    1
    sicAm.Er.
    etgr.
    Ms.AI
    Lov.,
    cavea.Ms.
    rm.,
    camera.
    Vide
    supra,Appendicis
    serm.
    141,
    n.
    2, cumnota.
    8
    Gr.
    Ms.,queminjuslumtibiviiietis
    vidisse;rm.,quem
    injuste
    tibividerisvixisse.
    (a) Alias,
    6exHoiiiiliis 50.
    (b)
    In
    Appendicc
    nunc
    primum
    collocatur.Lovanienscs
    dubium
    relinquunt,rejiciunlverlinuset
    vindingus.
    ExAu-
    gustini
    sentenliiseadomarle
    composituscst, codcmque
    credimus
    auclore, quo
    sermo
    supcrior.
    Denum.2vide
    Augustiui
    enarr.inPsal.
    95,
    n. 7: denum.
    5, Appendicis
    fSoixante-onze.J
    jijjgj
    APPENblX. &282
    2
    mm
    injutte
    tnalomi
    optelur
    uikHlus. Dicis
    cninitu
    tibi
    quasi justus
    :
    Magna
    est
    patientia
    Dei,
    au* ilHim
    talefti
    viyeresi.iit. Alque
    utiriam
    hoc so-
    lUihdicas:
    sed
    tinieo
    iieiiisiiper
    reprehendaS,
    dicens;
    VOdidItilactiii
    Deo
    talibus
    parCere
    ?
    Quare
    taritamala
    faciiint
    homiiies,
    et vivutit?Sicdieai
    al.us : 0
    Deus;
    uuare
    vivitiste
    qui
    taniadicit,
    ettuam
    justitiainre-:
    Drehendit
    ? non enim
    altendit
    quid ipse
    dicat,
    sed
    alieridit quid
    aliusfaciat.
    Qui
    tibi
    displicct,
    lortassis
    nori reprehenditv
    nec
    effundit istas coriUifflehas
    in
    '
    Deum, qiibmbdb
    |u
    ftcis.
    Ecce
    putaqu.a
    Deus, qUo-
    modotu'vis,
    nullt malo
    velit
    parcere
    :
    quid
    dcle fd-
    cturus est, qui
    siiie
    peccato
    esse nori
    polcs
    ! Non
    attendisubi
    te invel.ial? Rogaergo,
    ut rion solum
    E
    sede.lam
    ei libi
    parfcau
    Hoc
    itaqre.fratres,
    habeiit quasi propfiurii
    omnes
    mrqui
    : lioluntut
    pnr-
    cat DeuS
    iniquis,
    et noh vident
    quidipsi
    siftt;
    etiam
    ex hocipsoquodita
    volunt, Sed
    egO
    jdstus
    sUiri,
    in-
    nuis Sitibi
    non
    parceret
    Deus
    cum fesseS
    miquus,
    quohiodo
    ad
    justiiiam
    pefvenisses
    T
    An lofte
    yolcbas
    UtDetis dsque
    ad te
    paliens
    esset, quousqile
    tu
    per-
    venires
    ad iustiiiam
    ?
    Quia
    Deus exteiid.
    ponlem
    misericofdise
    suae,
    ut tu iransire
    posses;
    bocvisut
    iam
    siibducat,
    nealiustranseat
    ?
    ...
    ft.
    J
    3 Qui
    hodiemalus, fbtle
    cras nobtseril md.or. Di-
    lisairiusergo,
    fralres
    tliafissimi,
    Iriiiiucos
    noslros*
    Forteaui
    hodieest amieusluus,
    tal.a
    peeeala
    lactu-
    rus est ut invilaaHerna
    lecumCSseftori
    possit:
    non
    enirri sbis
    quid pariat
    crastinus
    dies
    (Prov.
    xxvn,
    1)
    Eteconlraqni
    inimicus esl,
    forte sic ad
    poem-
    iehtiam
    cbhvefietuf,
    utiri
    1114fiiesti
    ^rusalem ci-
    vis uusesse
    mefedt.if;
    et fofte etia.n
    major
    eflicia-
    tur Nori vobis
    hbc
    diffifcile
    videalur. Interrogemus
    ScripiurSs,
    ct in
    ipsis
    hOCevidenlius
    agnoscere
    po-
    ferimus.
    Paulus aposloliis
    prius
    scelerauserai.il-
    micUs
    Christianofum; fapiebal,
    vasUiba;,
    BavicbaU
    fbieratuuaiidblapidaiusesi
    iiiartyr
    StephanUs;
    Pa-
    rumillierafil
    hiarius
    suoe,
    ttiariibiis
    oiriftiunfiapidabal
    nhiaht illi nbn
    impedifentuf
    vestimentis sms,
    sed
    liberismanibus
    saxa
    projicerenl,
    omnium
    vestimeu-
    ta servabat;
    ac sicih omnium
    manibus
    scelus
    ope-
    rabatur.
    Videte
    virumunavoceDommi e.xpersequ-
    torefacium pradicaiorem.
    Pracessit jios quos
    ode-
    ra"t- ilii
    eniin omnes
    christiani quos
    lnsequebatur,
    laFes non erant, qualis
    ipse
    factus
    est. Nonen.m
    omnes
    illi
    Aposloli
    eraiit, quodipse
    factusest. Vide-
    lis fieri posse
    lit
    ihimicusqui
    erat h&die,
    sil non so-
    lumamicusetfrater
    in
    gratia,
    sed eiiam
    praecedal
    ^'
    Tomlionis fructus
    morsihimki.
    Homo
    etpeccator
    dutsuni. Ergo,
    fralrBs mei,-
    chrisuani
    illi omnes
    quospcrsequebaturSaulus,
    putaiis
    qu.a
    iron
    roga-
    haht' Ulique,
    si i.overaiU OhtiSUim,
    si chrisiiam
    eraiit',
    si noverant ipsum
    Dominum
    J csum
    pfoimpi.s
    moftuum.
    Nonenim
    nibrluusest pro
    fidel.bus;
    sed
    nioHuus
    estut
    laceret
    fideles. Rogo
    vbs, fralrcs,
    dtli-
    gentPr
    altendite,
    Dominus
    et Salvator
    noster
    qiii
    monem
    suam pfaestitit
    infidelibus, (jiiale
    sit .Uud
    ronerval
    fidelibus
    ? Et hoc considerate, quia
    quospersequebaiurPauliis
    apostolus,
    benenoverant
    SiCordiam
    Dei,
    et sciebant
    qnod
    Saulusillc
    per-
    secutof pbterat
    fieri
    praedicator
    : el ideo oraveru.it
    Broillb.et
    exauditi
    surit;
    Ille
    persequebalur
    ;
    sedilli
    vicerunt.
    llli etim
    magis
    occiderunt
    et interlcceru.it
    roahdo prO
    eo.
    Quombdo?
    Ecfceuiia Voce
    prostra^
    lusestperseculor.
    Surrexitenim jam
    iion
    persecu-
    tor sed prsedicator
    :
    qui
    ergopersequebaiur
    mor^-
    tuus est 0'uaefeperseciitorem,
    et non invemes
    jam;
    quia
    surrexit. Ergo
    illi
    polius
    occiderunl
    eiun oran-
    do quam
    ille
    persequendo.
    El vos
    ergo,
    fralres,
    sic
    orate pfb
    inimicis vestris,
    ut occidat
    eps
    Deus:
    ;d
    est,
    ut eorum
    malitiam, quse
    vobis iinmicatur,
    occi-
    dat Sicenimnon
    occidil
    quod
    creavitj
    sed.
    q.upd.iji
    sibi
    fecerunt.
    Homo
    enimet
    peccatbr,
    duo iiomuia
    sefni. 189,
    n. 2: denum.
    S,
    serm.273,
    nJ ;
    et308,
    n^2;
    S n 3--242,
    n. 2: denum.
    6,
    serm.210j
    to. 5, 6; 269*
    ;
    tftiW,
    n;
    o; 274,
    n.
    1;
    273,
    n: 6.
    stiiit. Ih
    ipsis
    dudbtis hominibUS
    qusere qUldfedetU
    Detis,qfiaerequid
    siiaserit
    diabqlus,
    Hdmoa Deofa-
    ctiisest:
    peccaluin,
    suiidente
    diabolo, abhbmihe.fa-;
    ctumest.
    Qtiis
    hbftini cluorumle
    persequitlir
    f ^l
    enimtuberte
    viVIs,
    iibhte
    persequilur,
    nisi
    qui
    ma-
    ltis est : ribh
    efgbhoirio',
    sed
    peccator
    ie
    insequiiur.
    RogSprbhoihine;
    ut
    exstinguat
    DeUs
    peccatorenj.
    Ciiiii
    enimmortuus fuerit
    peccator,
    niliil tibi adversabi-
    tor
    ;
    imoconsolabitur
    vivens, qui
    tein
    peccaiis
    nibf
    -
    tuus
    perseqiiebalur.
    5. Ihdiniittcndd dtniiis
    spesttostrd
    . MaxiiiiumDeb
    offertursacrificiurii;
    Omiiibusid
    promplum. tiledmbstj-
    nmdiim.
    Spiritudlis prmsiat.
    Non vobis
    ergogfave
    Sit, per ipsius
    Dbmiui noslri inisericbrdiam Vbs
    obtestor, quia spesnqbis
    aliarion
    est,
    nisi dimiserl-
    mus
    quidquid
    rios
    lqcsbrint
    homiries. Neiiio iibS
    fallat. Aliud
    majus
    ^acrificiumnon est
    qubd
    de-
    beamus
    Deb,
    riisi
    quidquid
    boni
    est,
    eliammalisho-
    minibus,
    sedlainen liominibusfecerimus. DicittiBi
    Detis:
    Egb
    rioii ex le
    crcsco,
    sedtu ex
    me;
    sacrifi-
    ciuinvolo
    quodprbsit
    homini : sic ad me
    perVeiiit
    quod
    tibi
    prbsit.
    Poies riiilu dicere : Nori habeb
    quod
    iribuaih
    ihdigenii,
    non
    possumjejuriafe
    fre-
    quenler,
    et aviribvel earnibusabsiinere uon
    possrahi.
    Numquidpfltes
    rnihi
    dicere,
    charilalem te habete
    non
    posse
    ?
    Ipsa
    est
    ciujuspossessio
    tanto
    plusauge^
    tur, quaiitb amplilisei'Ogaluf.
    Dimitte
    cfgo quod
    te-
    nebas
    ;
    rie adversus te illeterieat
    aliquid,
    cui non
    habes
    quod
    dimitlas : Dimitliteet dimitleturiiobis
    ;
    date,
    et dabilur
    vobis(Luc. vi,57
    el
    58). Scitole,
    fra-
    tres
    charissiini,quia
    diisesunt
    eleemosynoe
    : iinacbr-
    disj
    alia
    pecuiiide.Elebinosyiia
    cofdis
    est,
    diiriitiere
    quod
    laesilses. Namdare
    aliijuidindigenti aliqhandb
    qua:ris,
    el non habes:
    iridulgerepefccanli,qnantiim
    volueris,
    redtindal libi.
    Aurum, argentum, vestem,
    frumcntum,
    vinumet bleum
    polest
    fieri ul
    aliquolies
    non
    liabeas,
    uride
    paiiperibus
    Ifibuas : ut aulem
    omnes honiines
    diligas,
    el hocaliis
    quod
    tibi
    ipse
    ve-
    lis,
    Ctul inimicisluis
    indulgeas, nunquam
    te
    poteris
    excusare; quia
    si incellario vel inhorreo riOiiha-
    bes
    quod
    dafe
    possis,
    de thesauro Cofdislui
    pbteS
    proferrequod
    tribuas: Et cuni omriibus
    hominibus,
    etianisi sola
    sil,
    bonavoltintas
    sufficial,
    et
    eleemosy^
    nacordismulto
    majof sit, quameleemosyriacofpb'
    ris; qiiis
    est
    qui
    vel umbram excusationis
    pbssit
    prsetendere?
    Etillud
    allendite, fralres,
    qtiia
    chari-
    latis
    eleemosynasinelerrena
    substantiasufficitsibi :
    illaVero
    quoccorporaliter datur,
    si noh
    beirigriO
    cbf-
    de
    tribuitur,
    omnino nori sufficil. Et
    quia,
    sicut
    ipsi
    videlis. fratres
    charissimi,
    ad remissionem
    pririiium
    peccatorum,
    si substantia terrena non
    fuefilj
    chari*
    las el
    dileclio
    inimicorumsatis
    abundfequesuiTicitini;
    nullanobisexeusatiode hacrein die
    jtidicii
    reriianc-
    bil,
    necdicere
    aliquispoterit
    rioiise habiiissedride
    sua
    peccala
    redimeret.
    6. Adlwrtaiio. Et ideoomnes lioriiinessiudeariiUs
    tolo corde
    diligere; orantes,
    ut
    qui
    boni
    sunt,
    meliores
    lianlj,
    et in
    opere
    bonb
    permaiieant; qui
    mali
    sunl,
    ciio se
    corrigant:
    limehles illud
    quod
    Dominuscomminalus est
    dicens,
    Si non dimiseritis
    hominibus
    peccataeorum,
    itecPater veslerdimitietvo-
    bis
    peccatd
    vestra
    (
    Matth.
    vi, 15).
    Sfed
    magis
    cuin
    ipsius adjutorio laboremus,
    ul illiidiri irbbis
    pbssit
    implerj;, Dale,
    el dabilurvobis
    ; dimittile,
    ei ditnitletur
    vobjs.
    Cumcrgo
    secundtim
    proefalam
    Domiriisentcn
    -
    liam, qua
    dixit,
    Si dimiseritis hominibuti
    peccatd
    eo-
    rum,
    dimittel vobisPater vesler cwleslis
    peccaia
    ve-
    sird( Ibid.,
    14
    ),
    irf
    polestale
    noslfa
    posilum sit,
    qualiler
    indie
    judicii judicemur;
    dimiitamus omni-
    busiiiimicis
    noslris
    : ul liberaconscienlia
    possinms
    inbraiione
    dominicadicere,
    Dimittenobisdebitd
    np-
    stra,
    sicutet nosdimitlimusdebitoribttsitostris
    (Ibid.,
    12\).Quod
    ipseproestaredignetur, qui
    cumPalre et
    Sjpiriiu
    sanclo
    vivil
    et
    rcgnat
    in saJ Culasajculo-
    rum. Amen.

    ...
    2253
    SERMOCCLXXII.
    2251
    SERMOCCLXXII
    (o).
    be
    diligendisinimicis,
    i
    (6).
    1. ln
    Scripturis
    etornamenlasanisel
    mgris
    medica-
    tnenta. Medicamenlum
    prmcipuum,
    ittimicornmdilcctio.
    In
    divinisvolumimbus,
    fraires
    charissimi,
    ita
    dispen-
    savit
    Spiritussanctus,
    ul ct sanis
    ornamenta,
    et
    a>gro-
    tis
    spiritualia
    medicamentadeessenon
    possint. Quam
    rem
    ego,
    Domino
    donante, cognoscens,
    unicumacsin-
    gulare
    animarum
    remedium,
    tanquamspiriluale
    anti-
    dolumstudui
    providere.
    Primumac
    principale
    medi-
    cameulumesl aniinae
    aegrolanli,
    ilaciiaritatisdulccdi-
    nem
    retinere,
    ul nonsohim
    amicos,
    sedeiiaminiini-
    cosvelil toto corde
    diligcre
    :
    propter
    illud
    quod
    scri-
    plumest,
    Si dimiseritishominibus
    peccataeorum,
    dimit-
    [
    let vobisPater vestercmlestis
    peccala
    veslra
    (Malth.
    vi,
    14).
    Ut
    ergo
    lam
    proeclaram
    dileclionemet memori-
    ter
    icnere,
    et
    operibuspossitis,
    Deo
    auxilianle,
    perfi-
    cere;
    pauca capitula
    de
    Scripturis
    sanctis
    excerpsi-
    mus,quaeunusquisque
    si non
    discutiendo,
    sedcredendo
    susceperit,
    et
    peccatorum
    suorum
    indulgentiam
    acci-
    piet,
    et ad acternaevitae
    beatiludinemDeoauxiliante
    perveniet.
    2. Hanccoluere
    sancli, J oseph, Motjses,
    J ob. In
    pri-
    misconsiderandaest et lolisviribusimilanda
    benigna
    etiam
    erga
    inimicos
    anliquorum
    sanclorumcbaritas.
    Nambeatus
    J oseph pro parricidii
    crimiue
    impiis
    et
    inimicis fratribus suis non odii
    amaritudinem,
    sed
    charilaljs dulcedinem
    recompensavit.
    Osculabatur
    enim
    singulos,
    et
    per singulos
    flebai.
    Quibus
    nonso-
    lum niltil mali
    rependens ',
    sed etiam omniabona
    retribuens,
    lam vivo
    qnam
    morluo
    patre germano
    semper
    amore dilexit. Beatus
    quoque Moyses
    cum
    frequenler
    eum
    populus
    rebellis non solumcontem-
    nere,
    sed etiam
    iapidarevoluisset,
    divinoecbaritatis
    memor ila
    pro
    illis Domino
    supplicabat,
    ut clamaret
    et
    diceret,
    8i non dimiseris
    peccalumpopuli
    lui, dele
    medelibro
    quemscripsisli(Exod. xxxn, 52).
    In
    ipsb
    enimVeleri Testamento
    legimus scriplum,
    Iiinera
    eorum
    qui injuriam
    relinenl
    malefacli,
    inmoftem: et
    ilerum,
    Ne
    memor, inquit,
    sis
    injurim proximi
    tui
    (Levit.xix, 18):
    et
    iterum,
    Si viderisasinuminimici
    tui in luto
    jacentem,
    non
    praileribis
    nisi
    prius
    alleves
    eum
    (Exod, xx.ni, 5). Quo
    loco
    diligenler unusquisqUe
    veslrum
    oonsideret, quod
    si asinuminimici non lieet
    in lutodimitli
    ; quanlo magis
    homoad
    imagincm
    Dei
    factus nondebet odiohabeii nec
    negligi?
    Beatus
    quo-
    queJ obila
    veram
    etperfectam
    charitatemetiamcum
    inimicis fideliter
    retinebal,
    ut
    gaudens
    et liberacon-
    scientiaadDomiiiumdiceret : Si
    gavisus
    sumadrui-
    riaminimici
    mei,
    et exsultavieo
    quod
    invenisseteum
    tnalum,
    vel si incordemeo
    dixi,
    Bene
    (J ob xxxi, 29).
    5. Hancetiamcotuil
    David,
    el
    quem
    inde
    fructum
    Ce-
    pit.
    Bealiis
    quoqueDavid,
    licetvirlutibusmuliisfuerit
    exornatns,
    nuila tamen eum aclio familiarius Deo
    conjunxit, quam
    dileclio inimicoriini suorum
    (I Reg.
    xvi).
    Cui cuminiinicus suus in faciem
    malediceret,
    maluit tamen
    parcere
    et Dei
    judicioreservare, quam
    suaeiracundisesatisfacere. Et in lanlum non fuit si-
    mulalanec falsasua
    dilectio,
    ut
    ipsos
    eliam adver-
    sariossuos
    fleret,
    et inillis
    qui
    eos occidere
    praesum-
    pscrant,
    vindicaret
    (II Reg. l).
    ideosecurusdicebatin
    Psalmis
    illud, quod
    omnes homines salis attenlo et
    trementi animo dicere debent : Si
    reddidi,
    inquit,
    relribuenlibusmihi
    mala,
    decidammeriloab inimkis
    meis
    inanis;
    persequalur
    inimicus ahimam
    meam,
    et
    1
    Ms.
    t., reprehenderts.
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    168.
    (b)
    tii
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.EratdubiusLo-
    vaniensihus.
    verUaospurius,
    et
    vindingo, quiobservathane
    i|.sam
    esseUouiil. HCsesariiinBibliothecaPatrum.De num.
    1 vide
    Append.
    serm.
    40,
    n.
    6; 68,
    n. 3: denum.
    2,
    serm.
    15,
    n.
    0, excerptum
    ex
    Pelag.Epist.
    adDemelriad.:
    de num. 4
    ,
    serm.
    271,
    n.
    4; 209,
    n. 2: de num.
    -Sj
    serm.
    273,
    n.
    5,
    et
    supra
    serm.
    29, n.2; 41,
    n.
    1; 140,
    n.
    1; 174,
    n. 5: de num.
    6,
    serm.
    271,
    n. 6:denum.
    7,
    serm.
    i,
    n.
    2,
    et
    274,
    n. 2: denum.
    8,
    serm.
    275,
    n. 11
    29Srfkl.iSMpa,
    1
    ;2J 3tt,
    6,
    comprehendat
    etconculcetin terravitmn
    meam^
    et
    glo-
    riammeamin
    pulverem
    deducat
    (Psal.
    vu,
    5e/6).
    Ecce
    qUali
    maledictose
    ipsumcondemnat,
    qui
    de
    inimicis
    diligendis
    Dei
    proeceplacontemnens,
    odiumincorde
    servare non meluit. Unde considerandtim
    esi, qua
    frontevel
    qua
    conscientiaversiculum istumex
    qre
    suo
    proferre polerit, qui
    inimicissuis mala
    pro
    malis
    retribuit. Per Salomonem
    quoqueSpirittis
    sancttiscla-
    mat et dicil: CHIHceciderilinimicus
    tuus,
    ne
    gaudeas:
    ne
    forlevideat
    Deus,
    et
    displicealilli,
    el avertal
    iracun-
    diamsuatnabeo.
    (Prov. xxiv, 17,
    18).
    Ef,
    utique
    cui/
    abeo
    averterit,
    ad illum
    dirigit qui
    de
    iiiimici ruiii
    congaudet,
    secundumilltid:
    Qui
    ia ruinaIteialurulie-
    rius,
    nonerii
    impunitus(Id. xvn,
    G).
    Iiein
    inibi,
    Homo
    hominireservaliram
    ;
    etaDeo
    qumril
    medelam
    (
    Eccii.
    xxvi.i,
    5)! et,
    In hominemsimilemsibi nonhabel mise-
    ricordiam:
    ipse
    cumcaro
    sit,
    reserval
    iram;
    et
    propilia-
    lionem
    qumrit
    aDeo!
    Quis
    exorabil
    pro
    delictis
    ipsius
    (Ibid., 4, 5)?
    4.
    Quosensu
    dicatur,
    Odiohabebisinimicum.Dicitur
    quidem
    inVetcri
    Teslamenlo, Diligesproximumluuin,
    et
    odiohabebisinimicumluum
    (Levit.
    xix, 18).
    Sed
    qiii
    sano
    inlellectu
    Scripturae
    divinaesensum
    agnoscere ctipit,
    sententiamistamhocmodo
    intelligat,
    ut
    diligat
    omnem
    hominem
    proximum
    suum
    ,
    et odiohabeat diabolum
    iiiimicumsuum.
    Quod
    etiaminuno bominemaioim-
    pleri potest.
    In
    ipso
    enimuno
    qui
    malus
    esl,
    et
    proxi-
    niumhabesel inimicum. Nam
    quod
    homo
    csi, proxi-
    mus tuus
    est;
    quod
    n.aliis
    est,
    non solum
    luus,
    sed
    etiamsuus inimicusest.
    Diligeergo
    ineo carncmet
    anirnam,
    hoc
    esl, proximum
    tuuin
    quem
    Deus
    fecit;
    et odio habe
    maiiliam, quam ipso
    consenlicnte dia-
    bolusintromisit.
    Quod
    cumsanctoet
    pio
    aniuiofece-
    ris,
    vicescoeleslisMedici
    agis,
    odiohabens
    morbum,
    el
    diligensicgrolum.
    5. El
    illud,
    Carbones
    ignis congeres super caput
    inimici. Non
    semper
    littera in
    Scripturis sequenda.
    ltem
    per
    Salomoncm
    loqnilur Spiritus sanclus,
    Si
    esurieritinimicus
    tuus,
    ciba
    illum;
    si
    silit,
    polum
    da
    itii : hoc enim
    faciens,
    carbones
    ignis congeres
    su-
    per caput ejus(
    Prov.
    xxv,
    21 et 22
    ).
    Hoc
    ergo
    loco
    cum
    grandi diligemia
    observandum
    est,
    nefoitedum
    eum non beue
    intelligimus,
    de medieameiitis nbbis
    vulnerafaciamus. Solentenimnonnulli hoc
    pr.cceplo
    uli, quasi
    ad satianduin furoremsuum. Dicunteniin
    apud
    se : Ecce cibo inimicum
    meum,
    ut ardeat in
    aeternum. Avertat Deus
    hujusmodi inielligenliam
    ab
    animisnostris.
    Qualiter ergoaccipi
    debeat locus
    iste,
    sancli et
    antiqui palres,
    revelante
    Spirilu sancto,
    de-
    firiierunt. Si esurierit inimicus
    tuus,
    ciba
    illum, etc.;
    hoc
    ettim, inquit, faciens,
    carbones
    igniscongeressuper
    caputejus Caput
    in
    hornine,
    sensus ralionalis
    iulelH-
    gitur
    :
    qui
    sensus cumafervore cliaritatis recedens
    factus fuerit
    frigidus (undescriptumest, Quia
    abun-
    davil
    iniquilas, refrigescet
    charilas multoruni
    [Matth.
    xxiv, 12]},
    necesseest ut
    quod
    esl saluli
    coiiirariuin
    sapial,
    et cui deberet esse
    amiciis,
    inimicus
    exislat.
    Adsanandum
    ergo
    lalem
    phrenelicum,
    hoininessan-
    closel charitalis
    igne
    accensoshorlatur
    Spiriiussau-
    ctus,
    dicens: Carbones
    igniscongeressupercapul ejus.
    Cumenim inimicottio
    pio
    aninio
    frequentius
    benefe-
    ceris;
    quamlibet
    sil
    irnpius
    et
    crudelis,
    barbarus
    et
    cruenlus,
    tamentandem
    aliquando
    erubescit el
    dolet,
    et
    poenitereincipitquod
    admisit. J amcum
    pceniten-
    tiam
    coeperitagere,
    scnsus
    rationalis,
    hoc
    est, caput
    ipsius,
    incipit
    charilatis
    igne
    succendi : et
    qui prius
    quasi frigidus
    et
    phrenelicus
    contra te consueverat
    iracundiam
    retinere, spiriluali
    calore de tua
    bonitate
    succenstis
    iucipit
    tetotocoide
    diligere.
    Ecce
    quomodo
    sancli
    patres
    hunc
    Scripiurae
    locum
    intclligendum
    esse dixerunl. Nam absit a sensu
    calholico,
    ut eo
    animo
    quisque
    boui
    aliquid
    inimicosuo conetur im-
    pendere,
    ut eum
    pro
    hoc beneficiovelit aiterno in-
    cendio concremari. Unde cum
    grandi
    cautela fidei
    considerandumest et
    limendum,
    ne
    scquaiuuj'
    liile
    ram occidentem-, sed
    magis
    vivificantem
    spirilum.
    (iiliganius.
    -t
    2255 APPENDIX.
    2256
    '
    6.
    J erusalemcceleslis: de
    pace
    muros
    habet,
    pacem
    non lenenti
    impervios.
    Et
    illud,
    fratres
    cbarissimi,
    cum
    grandi
    tremore considerare
    debemus, quod
    in
    Psalmo
    terribiliter
    Spiritns
    sanclus dixit. Cum
    enim
    llla.ru
    ccalesiemJ erusalem,
    id
    est,
    congregationeni
    oinniumsanctorum, quce
    cumChristo est
    regnalura,
    ad laudandum
    Doniirium
    provocarel;
    cum
    dixisset,
    Lauda, J erusalem, Dominum,addidit, Qui poSuitfutes
    luos
    pacem(Psal.
    CXLVII, 12,14). Ergo,
    ut
    ipsi
    vide-
    lis,
    J erusalem
    illacceleslismuros de
    pace
    habet con-
    slruclos.
    Qui
    enimtalcm
    pacem
    et talemcharilalem
    habet ut omnes
    diligai,
    el
    pro
    bonisorat ut meliores
    iiant,
    pro
    malis
    supplicat
    ut citose
    corrigant;
    de
    qua
    parle
    volucrit intrare,
    illiuscoelestisJ erusalem
    portas
    apcrtas
    merebitur
    invenire.
    Qui
    autemnonvull babere
    talem charilalem, qualem
    et Chrislus
    proecepit,
    et
    Apostolus
    docuit,
    ex omni
    parle
    J erusalem
    porlas
    clausas inveniet.
    Et
    quia
    oleumchariiatis habereno-
    luit,
    clausis
    januis
    sponsi,
    cumillis fatuis
    virginibus
    illam melueiidain
    audiet vocem: Amendico
    vobis,
    nesciovos
    undesilis
    (Matllt.
    xxv,
    12). Quomodo
    enim
    illis
    quinque
    virginibus, qu:e
    cliaritatisbleuiri habue-
    runt,
    illacoslestisJ erusalem
    aperiet januas suas,
    ut
    jntrent in
    gaudium
    Domini sui : sic iliisecontrario
    qui
    sinecharilateveniunt, claudet,
    et auernaase se-
    paraiione
    repellel;
    et
    implebilur
    iilud
    quod
    inPsalmo
    dicitur deJ erusaleni, Quoniam,inqtiit, confortavit
    se-
    ras
    porlarum
    tuarum
    (Psal.
    CXLVII,
    15).
    Clausis
    poriis
    et coiiflrmatisseris, nunquam
    exiet
    amicus, tiuiiquam
    intrare
    poterit
    inimicus:
    quia quomodojustus
    nun-
    quam
    est exilurus a
    gloria,
    ilaet
    peccator nunquam
    poterit
    liberari a
    poena.
    7. Nihil nosacharitate
    separet.
    Et
    ideo,
    si volumus
    ut ab istis malis nos
    dignelur
    divina
    pietas liberare,
    ul feliciter in illamcceleslemJ erusalem mereamur
    intrarc,
    totis viribus
    laboreinusut innobis
    jmpleatur
    iliud
    quodAposlolus
    dixil, Quis
    nos
    separabil
    a cliari-
    tate Christi?Tributatio? an
    angustia
    ? ait
    perseculio
    ?
    an
    fames?
    an
    periculum?
    an
    gladius?
    et
    iliud,
    Cerlus
    sumenim
    quianeque
    mors,nequevila,nequeAngeli,
    ne-
    queprincipalus,
    nequepoleslales,nequealliludo, neque
    profundum,
    neque
    instantia, nequefutura, neque
    crea-
    tura
    aliquapoterit
    nos
    separare
    acharilale
    Dei, qum
    esl
    in CliristoJ esuDominonostro
    (Rom. vin, 55, 58, 5(J ).
    Ecce,
    Sicutaudislis,
    beatum
    Apostolum
    ct
    apostolicos
    viros tanta
    ac lam lerribiliaacharitate Dei
    separare
    non
    polerant.
    Undenimis dolcndu.n
    est, quod
    cum
    illi a cliaritate Dei ncc lormentis
    poterant separari,
    nos interdum
    otiosis fabulis
    separemur,
    et iionnun-
    quampropter parvissimum
    conviciumet
    cujuscumque
    miseri
    hominisdetractionemita
    derelinquimus
    chari-
    talem
    \
    ut cumeononsolummultis
    diebus, sedetiam
    mensibus
    fortassis el annis nec
    loquainur,
    necad con-
    viviumvenirevelimus: et non auendimus
    quia
    dum
    nos invicemodio habemus,
    itamuros civitatisJ eru-
    salem contra nos claudimus,
    ut nullus nobis aditus
    remaneat, per quem
    inirare
    possimus.
    Et
    quia
    civitas
    illa habitalorem
    Deum
    habet,
    el dicenleJ oanneevan-
    gelista,
    Deuschuritasesl
    (
    1J oan.
    iv,
    16
    ); qui
    cba-
    ritatem
    habere
    noluerit,. qua
    fronte vel
    qua
    con-
    scienlia
    ad Dominum, qui
    est
    charitas, proesumet
    accedere?
    8. Nullusexcusari
    polest,quod
    charilalemnonlenectt.
    Haec
    omnia,
    fratres cliarissimi,
    duiii vobis
    paterna
    pietate
    frequenler
    insinuo,
    absolvo
    apud
    Deumcon-
    scienliam meam. El
    qnia
    nullus
    unquameril, qui
    se
    in vcriiateexcusarevaleat, quod
    veram
    pacem
    etve-
    ramcharitateni tenerenon
    possit;
    tolis viribusmise-
    ricordiamDei
    deprecemur,
    uliiobis illam
    charitatem,
    sine
    qua
    niillus
    unqtiam
    Deum
    videbit,
    insiniiareet
    donare
    dignelur,
    ut nullisnec
    tormentis,
    needamnis
    ac
    persecutionibus
    ab illiusdileclione vel dulcedine
    separemur.
    Si
    jubetis, jam
    non est
    opus
    ut
    prolixiori
    vos sermone diutius
    fatigemus
    : et ideo
    jani
    ista
    quoe
    ad
    praesens
    diela
    sunt,
    vestroeCbaritali
    sulficiant,
    ut
    Ms.
    Theod.,deiinquimus
    incliaritate.
    hsecDeo
    placita, quoeaccepislis,
    sanctiscogitationibus
    velutmiinda animalia
    assitliie
    rumineiis,
    et
    qualiter
    eacumDei
    adjutorio possitis
    adimplere,
    in
    veslris
    animisdefinialis. Ea
    qti:e
    seqnuntur
    deamoreinimi-
    corum,
    aut die
    crastinb,
    aut
    ceriedie
    dominicoabs-
    quealiqua
    lassitudine
    corporis
    opporlunius
    audietis;
    prscslante
    Domino
    nostro J esu
    Cliristo,
    cui est honor
    etgloria
    insoecula
    saecuiorurn.
    Amen.
    SERMOCCLXXIII
    (a).
    .
    De
    diligendis
    inimicis,
    n
    (b).
    1.
    CltaritasmagnumpeccatorumremediumA
    neminc
    non
    potest
    cttmVei
    adjulorio liaberi,
    cuminbonavo-
    lunlaiesiiasit.
    Scio ctcrcdo Churilaiem
    vestramsa-
    pienter inlelligere,
    noncssesine causa
    quod
    vos de
    vera ct
    perfectacharilale tam
    frequenter admoneo.
    Hocenimideo
    facio,
    qiiiaad
    omnium
    peccatorumvul-
    neranullum
    medicaineiiliimtam
    salubrc et lameffi-
    cax esse
    cognosco.
    Additur et
    boc,
    quod
    cum
    tani
    magnum
    sil veraeet
    perfectaecbaritalis
    remedium,
    nullus lamei)
    inveniturqui
    eamcumDei
    adjutorio
    ha-
    bere non
    possit.
    ln
    reiiqiiis operibus
    bonis
    interdum
    polcst aliquis
    qualemcumque excusatiouem
    praelen-
    dere;
    in habenda
    autemdileetione
    niillusse
    poterit
    excusare. Polesl iriilii
    (liccre
    aliquis,
    Non
    possumje-
    junare
    :
    numquidpolesi
    dicere,
    Non
    possumamare?
    Potest
    dicere,
    Propter
    infirmilalem
    corporis
    mei non
    possum
    avinovel a carnibus
    abstinere:
    numqiiid
    po-
    test
    dicere,
    Non
    possumdiligere?
    Potest
    dicere,
    se
    virginilaiem
    non
    posse
    servare;
    non
    posse
    res suas
    vendere,
    et
    pauperibus
    erogare:
    numquid polest
    di-
    cere,
    Non
    possuminitijiicosmeos
    diligere,
    et eis
    qui
    inme
    peccaverint
    indiilgere?
    Neniose
    circumvenial,
    fratres
    charissimi; quia
    Deus
    nemiiiemfallil. Cum
    enimmultasint
    quaepropler
    fragililalemhumanain
    corporaliier
    non
    possumus
    implere; cliaiilatcmtariicn
    incorde
    nostro,
    Deo
    inspirante,
    si in veritate volu-
    mus, sine
    aliquadubitationehabere
    poterimus. Mulla
    eniin
    sunt
    quse
    dehorreo vel canava
    (c)
    vel celiario
    aliqubtiesproferre
    nonjpossumus;
    de
    Ihesauro vero
    cordis nimis
    foedumetiturpe est,
    si
    aliquam
    excusa-
    lionem
    praetenderevideamtir. Nonenimibi aut
    pedes
    laborant
    currendo,
    aut oculi
    vidertdo, aut aures au-
    diendo,
    aut manus
    operando
    lassantur,
    ul nos
    per
    ipsain
    faligalionemexcusareconemur. Nonnobisdi-
    citur,
    Ile ad
    Orientem,
    et
    quaerite
    chariialem;
    navi-
    gate
    ad
    Oecidentem, et invenielis
    dilectionem. Inlus
    in
    corda
    nostra,
    unde nosiracundia
    excludere
    solct,
    rcdire
    jubemur, dicente
    prophela
    :
    Redite, prmvarica-
    lores,
    adcor
    (Isai. XLVI,
    8).
    Non
    enim, sicut
    jani dixi,
    in
    longinquis regionibus invenitur
    quod
    a nobis Do-
    miniis
    repetit:
    iutus ad cor nostrum
    nos mittit. In
    nobiscnim
    posuit
    quod requirit,
    ubi lola
    chafilalis
    perfectio
    in
    animi bonitaievel
    voluntate
    consistit: de
    qua
    voluntatevel
    bonijiate
    pastoribus
    Angeli
    clama-
    veriinl,
    Pax inlerra
    hominibusbonm
    voluntalis
    (Luc.
    n,
    14).
    Et ideo
    quia
    nulla
    nobisante tribunal
    Cliristi
    excusatioesse
    poterit;
    cum
    Dei
    adjutorio
    toiisviri-
    bus
    laboremus,
    ut in animisnoslris
    plus
    prasvaleat
    bonitas
    quammalitia, plus patienlia
    quam
    iracundia,
    plus benjgnitas quaminvidia,
    plus
    humilitas
    quam
    superbia
    : et ut lotum
    brevi sermone
    concludam,
    sic
    (a) Alias,deTempore
    61.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primumcollocatur.
    Ambiguus
    erat
    Lovaniensiiius, falsusYerfinoet
    vindingo.
    inter
    caesarianos
    Stephani
    Baluzii curaex
    Regio
    codice
    impressosexslator-
    dine
    septimus.
    Inaliis
    etiam,quos
    exploravimus, veleribus
    libris
    praefert
    nomencaesarii:
    prxtereacjue
    iniisdemina-
    nuscrjptisproxime
    subjungitur
    superiori
    sermoni,
    subcu-
    jus
    finemCsesarius
    pollicebatur
    seueeare
    dicturum,quatn
    lioc
    subsequentesernione
    pertractai. l)e num.1vide
    Aj:-
    pendicisserm.
    62,
    n.
    2; 223,
    n.
    3,
    el
    271,
    n.
    4; 141,
    n.
    2;
    269,n.
    1; 223,
    n. 5: de num.
    3,
    serm.
    272,
    n.
    4; 62,
    n. 5: de num.
    5, serm.:62,
    n.
    6; 269,
    n.
    i; 107,
    n. 5:
    de num.
    6, serm.
    274; 210, n. 5:
    22D,
    n.
    5; 272,
    n.
    8;
    clausulam
    concilu
    Arausicaiii 2,
    etclausuiamserm.
    28,271..
    (c)
    vide
    supra,
    serm.
    Appead.141,
    n.
    2,.cum:nota.
    2257
    SERMOCCLXXIII.
    2258
    totumcor nostrumobtincat charitatis
    dulcedo,
    ut in
    nobisamariludoodii locumbaberenon
    possit.
    2. Fruslradicit
    qtlis
    seinimicos
    diligere
    non
    posse.
    Seddicil
    aliquis
    : Nullaralione
    possum
    inimicosmcos
    diligcre.
    Inomnibus
    Scripluris
    Deustibi dixil
    quiapo-
    tes: tuecontrario non
    possercspondes.
    Gonsidera
    nunc,
    utrumDcoanlibi dcbeat crcdi'. Et idco
    quia
    menliri non
    potest
    Vcritas, jam
    vanas excusationes
    suas
    relinqual
    hiimana
    fragililas
    :
    quia
    nec
    impossi-
    bile
    aliquidpoluit imperarequi juslus
    est : necda-
    mnalurusesthomincm
    pro
    eo
    quod
    non
    poinitvitare,
    qui pitis
    est.
    Quid tergivcrsamur
    incassum? Neino
    enim
    quantumpossumus
    melius
    novii, quamqui
    no-
    bis
    ipsumposse
    donavit. Tot
    viri,
    tot
    mulieres,
    lanti
    pueri,
    tanlseel tamdelicatoc
    puclloeflammas,
    et
    ignes,
    et
    gladios,
    et beslias
    pro
    Cbristo
    scquaiiimilcrpertu-
    lerunt: et nos sluliorum hominumconviciadicimus
    tolcrarc non
    posse;
    et inlerdum
    pro parvissimis
    da-
    mnis, quoe
    nobismaloriimbominum
    nequitia
    infcrun-
    tur,
    si
    possumus,
    etiam
    usque
    ad morlcmilloruinno-
    stras
    injurias
    vindicanius! Undencscio
    qua
    frontevel
    qua
    conscientiacumomnibussanctisin fctcrnabeati-
    ludine
    partem
    habere
    dcsidcramus; qiioriimcxempla
    scqui
    necinrebusminimis
    acquiesciimis.
    5.
    Scripturce
    tocuminsiti
    graliamafferunt,
    sedlioc
    prmcipue
    Dei amorinnuilitr. Dcttsamavitnon
    amnnles,
    el inItocvull nos
    ipsum
    imitctri.Phrenelicisunl
    qui
    nos
    vexanl.Sedsiinl
    aliqui qui
    icstimoiiiiini
    Scriplura?,
    di-
    vinoeiracundioesusesestimanl
    suffragari.
    Dicunlcnim
    scripiiimcssc,
    Amatanitnaineaamanlemse: ct dum
    aucloritaiemdivinain male
    intelligunl,
    de medica-
    mciilissibi vulnerafaciunt.
    Qualiicratitem
    boeetde-
    beal cl
    possil inlelligi,
    altcndalCbarilas vcslra, Amat,
    inquit,
    animameaamantemse. Liccl cl dc oninibus
    2
    secundiimlillcramscntiri
    debcat,
    lameii ccriiusde
    Deo
    inlclligi
    dcbct,
    quia
    nulliisnosniclius
    quamipse
    diligil.
    Nainsi boni laiituiiiniodoamandi
    sunl,
    quid
    diciniusde Deo
    noslro, ilcquo scriplum
    cst,
    SicDeus
    dilexil mundum,
    ttt Filiumstiiim
    unigenitttm
    darel
    3
    (J oan. in, 1C)?Quid
    ciiimboni fecerat
    mundus,
    ul il-
    lumsic
    diligcrci
    Dctis?Oinncscniinliomincsnonso-
    lum
    malos,
    sedcliam
    originalipeccalo
    mortuosCliri-
    stusDominusnosler invcnil. El lamcncliani ciiiuta-
    les
    essemus,
    dilCxit
    nos,
    cl tradidil
    scmetipsuinpro
    nobis: ac
    pcr
    hocaniavilctiamnon
    amantes,
    sicutet
    Paulus
    apostolusdicil,
    Cliiisius
    proimpiis
    morltiusest
    (Rom. v, 6);
    ct
    pcr
    incffabilcm
    pieiatcm
    univcrso
    Iiumano
    gcneri
    boc
    cxenipliimdedil,
    dicens: Discile
    a me
    quia
    milisstiinel liumiliscorde (Matllt. xi,
    29).
    Quod
    el beaiusPeirus
    aposlolus
    in
    Epislola
    suasimi-
    liler
    praeccpit,
    dicens: Cltrislks
    passus
    csl
    pro uobis,
    relinquens
    vobis
    exempluni,
    ttl
    scquainini vesitgiaejus
    (I
    Petr.
    n, 21). Quodcxcmplum
    Dominisccufliri su-
    mus?
    numquid
    ut niorluossuscitemus?
    numquid
    ut
    supra
    mare
    pedibus
    ambulemus?Non
    ulique;
    sedut
    simus miteset humiles
    corde;
    el nonsolum
    amicos,
    sedcliamadversarios
    diligamus
    : Ut
    sequamini,
    in-
    quit, vestigiaejus.
    Dixitliocctiambeatus
    evangelisla
    ; J oannes:
    Qui
    dicil seinCltrislo
    nianere,
    debet
    quomodo
    ille
    ambulavit,
    el
    ipseainbulare(I
    J oan.
    u,
    C).Qiiomodo
    Christusambulavit?In cruceenim
    posiluspro
    inimi-
    cis
    oravit,
    dicens:
    Pater,
    ignosce
    illis:
    quia
    nesciunt
    quidfaciunl (Luc. xxm, 54).
    Phreneiici enim
    sunt,
    et
    acontrario
    spiritu possidentur,
    et ul uos
    persequan-
    tur, majoremperseculionem
    adiabolo
    patiuntur:
    et
    ideo
    magis
    ul liberentur
    quam
    ut damnentur orare
    debcmus. Sic enim fecil beatus
    Slcphanus, qui glo-
    riosissime
    primus
    Chrisli
    vcstigia
    secutus cst. Cuni
    enimdurissaxorumimbribus
    coederelur,pro
    seslans
    oravil; pro
    inimieisvero suis
    positisgcnibus
    totisvi-
    ribusclamavitel dixit:
    Domine,
    ne stuluas illisItoc
    peccalum(Acl.
    vn,
    59).
    Si
    ergoptitamus
    nosnon
    posse
    imitari Dominum
    nostrum,
    imilemiirsaltcmconser-
    vumnoslrtim. Imilemur eliam et bcatumJ acobum:
    qui
    et
    ipse
    cumaJ udoeis
    lapidareiur,
    flexis
    genibus
    pro
    suis
    persccutoribus
    supplicavit.
    4. Inimicorumdilecliononcsl
    consitimn,
    sed
    prmce-
    plttm.
    Dominus
    quoque
    iu
    Evangelio
    ut inimieosdili-
    geredebeamus
    nondedit
    consilium,
    scd
    praeceplum.
    Aliud cst
    consiliuni,
    aliud
    pra:ceplum.
    Consilium
    datur,
    ul
    virginilasconservetur,
    utavinnet acarni
    bus
    abstineatur,
    ut vcndanlur
    omnia,
    et
    paupcribus
    erogentur. Prxcepltim
    voro
    daiur,
    ut
    juslitia
    cusio-
    diatur,
    ut omnis boinodivcrtai a
    maloj
    cl facial bo-
    nuni.
    Deniquedevirginiintedicilur, Qui
    poteslcapere,
    capiat(Mallh. xix, 12)
    : dc
    juslilia
    vero non
    dicilur,
    Qui potcst faccre,
    faciat:
    sed,
    Omnisarbor
    quw
    non
    facitfruclumbonum,
    excidcturel in
    igncm
    mtllelur
    (ht.
    III, 10).
    Consilimn
    qui
    libcnter audicritel
    feccrit, ina-
    joremgloriam
    liabebit.
    Proeccptumqui
    non
    impieve-
    rit,
    nisi
    pocnileiiliasubvcnerit,
    evadere
    pcenain
    non
    poterit.
    Sicenini
    praicepit
    Doniiiuis:
    hiligiie
    inimicos
    vestros,
    benefitciic
    his
    qui
    oderunt
    vos,
    etorale
    proper-
    sequenlibus
    veslrisel ctdumniunlibvsvobis
    (Id.
    v,
    44).
    Et si
    qtucrisquant
    merccdem
    accipics;
    audi
    ipiod
    se-
    quitur
    : Ul silis
    ftlii
    Patris i<estri
    qni
    incmlisesl
    (Ibid.,
    45). Advertitc, quia
    si iniiuicos non
    diligimus,
    lilii
    Dei cssc non
    possumos.
    Et
    qua
    lionlediciniusinora-
    lione,
    Pater
    nosier, qui
    esin ccelis?ant
    cjua
    cnnscien-
    tiadiccre
    |ioicrimus,
    Dimillenobisdebila
    noslra,
    sicut
    el nosdiniilliiiius
    (Id. vi, 12).
    5.
    Qui
    nonnisiseamanles
    ainal,
    abellinicisetbestiis
    nondislal. Charitasvera.Scddicil :iIi?;nis:
    Egn
    audio
    Scriptiiram
    diceiileiu
    ,
    Anutl anima meaamantemse.
    Amas(ilioset
    parentcs?
    Ainatcl
    lalro,
    ain.itct
    draco,
    amant et
    lupi,
    amant et uisi. Si cniin anianies non
    diligimus,
    si (iliosvcl
    paremcsdcspii iniiis,
    pojorcs
    leonibusct
    snpradiciis
    bestiissiimtis: si vcroauiau-
    les lantiiiii
    diligimus,
    niliii ab
    ipsis
    bcsliis distare
    videmur. Sicct
    ipsc
    Domiuusdixit : Si cnim
    diligitis
    eos
    qui
    vos
    diligunl, qtiam
    mercedemItabebilis? Noiine
    el
    publicaui
    lioc
    faduut?
    El si sahititverilis
    frulres
    ve-
    slroslanlum,
    quidamplhtsfacielis?
    Nonncet ethnici
    hoc
    faciunt(Id.
    v,
    4G,
    47)
    ?
    Qi
    ergo
    solosainicos
    diligunt,
    sicnt
    ipsi viilclis,
    adhiicinliac
    parlc pnbli-
    caniset Gciilibussiniilcssiinl. Ut
    ergo supcriores
    ct
    Geiililjusel bcsliis
    siiims,
    eliaminimicosct lidvcrsa-
    rios
    diligainus;
    ct liincamus illml
    quod
    Domimisin
    Evangclio
    dixil : Scrve
    niale,
    omne
    debiluindimisi libi
    quiarogasti me;
    nonnectte
    oporluit
    misercriconservo
    ttw,
    sicul el
    ego
    tni misertitssum? Et
    qtiid poslea?
    Tradidil cum
    tortoribus,
    donecredderetttniversumde-
    bitttm.
    Sic, inquit Domiiius,
    Pater meuscosleslis
    faciet
    vobis,
    si nontliiniserilis
    unusquisquefrairi
    sttodecor-
    dibusveslris
    (Id.
    xvm
    ,
    52-55).
    Et
    iteruni
    ipse
    Domi-
    nusait : ln hoc
    cognosceni
    omnes
    quia
    mei
    discipuli
    eslis,
    si vosinvicem
    diligatis(J oan. XIII,
    55).
    Et itcrum:
    IIocesl mandatum
    meum,
    nt invicem
    diligalis' (Id. xv,
    12).
    Et iteriini :
    Qui
    univcrsam
    legemcomplevit,offen-
    dal auteinin uno
    , faclus
    estomiiiuinreus
    (
    J acobi u
    ,
    10). Quod
    cst hoc
    unum,
    nisi
    quod supradiximus,
    Mandalumnovitindo
    vobis,
    ul vosinvicem
    diligalis
    (J oan.
    XIII
    ,
    5i)
    ?
    quod
    ,
    inquam,
    est hocuiium
    ,
    nisi
    illud
    quodA|)Oslolusclicit,
    Omnislexinunosermonc
    complelur, Diligesproximum
    tuumsicul le
    ipsum(6'a-
    lal.
    v, 14)?
    Scduc forte
    aliquis dicai,
    locuni liiinc
    nonsicdcbere
    intclligi
    : audiat dehoc manclatoitc-
    rum
    Apostohim
    subliini voce
    clamaniem,
    Si tradidero
    corpus
    mettmut
    ardeam, cltarilalemmtlemnonhabeam
    ,
    nihil miiti
    prodest(1
    Cor.
    .xni,
    5). Ipsa
    estvcra
    elger-
    mana
    cbaritas,
    qusc
    nonsoliun
    iisqtte
    ad
    amicos,'scc!
    etiam
    usquc
    ad
    ipsospcrvcnil
    inimicos: sicut ct Do-
    niinusnosier laiuamcirca
    genus
    bumanum
    cogno-
    scilur baberc
    cbarilalcm,
    ut nonsoluin
    supra
    bonos
    ,
    sedetiam
    snpra
    nialus
    pluviamdare,
    ct soletusuum
    quolidie
    oriri conccdat.
    1
    Ms.Theod. debeascrcdere.
    8
    MS.
    T.fhominibtis.
    3
    Ms.t.
    adclil, pro
    mundo.
    1
    Hrecvcrba: El iterum: Uocest manda/um
    metim,
    ut
    invicem
    ditiqalis,
    adduniurcx coclicc
    collegiiclaromorv-
    lani.
    2259
    APPENDIX.
    2260
    . 6. Conclusio.Etiamet illudanteomniacum
    grandi
    r reverentia et timore recolere et relinere
    debemus,
    quod
    Dominusin
    Evangelio
    dixit : Si
    dimiserilis,
    inquil,
    hominibus
    peccataeorum,
    dimiltetet
    vqbis
    Pater
    vestercmlestis
    peccata
    veslra: si non
    dimiseri/is,
    nec
    Paler veslercmlestisdimilletvobis
    peccata
    vcstra
    (Malth.
    vi, 14).
    [In
    potestate
    nosira
    posilum
    esl, qualiter
    in
    die
    judicii judecirour.
    Undenescio
    qua
    fronteindul-
    gentiam peccatorum
    suorum ante tribunal Chrisli
    obtinere
    polerit, qui
    Deo
    praecipienle
    inimicissuis
    veniamdarenon
    acquiescit.] Apostohts
    etiam
    proedi-
    cat
    dicens,
    Neminimulum
    pro
    maloreddentes.Benedi-
    cile
    persequentibus
    vos;
    benedicile,et nolitemuiedicere
    (Rom.
    -xn, 17, 14)
    : et
    ilerum,
    Noli vincia
    malo,
    sed
    vinceinbonomalum
    (Ibid., 21)
    : et
    iterum,
    Nonred-
    denlesmalum
    pro
    malo
    ,
    necmalediclum
    pro
    malediclo,
    sede conlrariobenedicentes
    (IPelr.
    III
    , 9).
    Beatus
    quoqucevangelislaJ oannes, qui suprapectus
    Domini
    incoena
    recubuit, i.n
    Epistola
    sua itanos
    admonet,
    dicens, Qui
    odit
    fratrem
    suum
    ,
    Iwmicidaesl;
    el scitis
    quia
    omnisliomicidanonItubelinsevitammternam
    ma-
    nentem
    (1
    J oan. III
    ,
    15)
    : el iterum
    , Qui
    dicit se in
    luminemanere
    ,
    el
    fralrem
    suumodit,
    intcnebrisest,
    et
    intenebris
    ambulat,
    etnescit
    quo vadal; quia
    lenebrm
    obcmcavertmt oculos
    ejus(ld.
    n,
    11).
    Hoc
    loco
    fralrem
    pmnem
    hoininemdebemus
    accijiere.
    Dicitetiam
    ipse
    beatus
    J oannes,
    Si
    quis
    dixeril,Diligo
    Deum,
    el
    fratrem
    suum
    odil,
    meudaxesl :
    qui
    enimnon
    diligil ffalrem
    suum
    quem
    videt,
    Detim
    quem
    nonvidet
    qiwmodopotest
    ditigere(Id.
    iv,
    20)?
    Sed
    jani
    ',
    si
    jubetis,
    istasuffi-
    cianl. Sunt cniminnumerabilialamiu
    Npvoquam
    in
    Vcteri
    Tcstamenlo, qnre
    causam
    ,
    de
    qualoquimur,
    validissiinis testimoniis confirmare videnlur
    , quoe
    oninia
    longum
    est ut nunc Cliarilalis veslroeauribus
    intiinentur. Seda sanctis animabusetiam
    parva pro
    magnisaccipiunlur
    :
    quia
    et revera cui
    pa.rva
    a,
    sed
    tamen
    magna,
    non
    prosunt, plura prodesse
    nihil
    po-
    terunt.
    Ergo,
    fraires charissimi,
    consideranlesillud
    quodjamsoe|)e
    diclum
    est, quia
    omnislexunosermone
    impletur
    in
    nobis,
    id
    est, Diligesproximum
    luumsicul
    te
    ipsum;
    non solum
    amicos,
    sedeliaminimicosdi-
    ligite [quia quicumque
    hoc
    implere
    nolunt, reliqua
    illis
    opera
    bona
    prodesse
    non
    poierunt.
    Etideoilaoin-
    nibusinimicisvestrisdimittite
    *];
    ul cumsecuracon-
    scienlia
    possilis
    in oraiione
    dicere,
    Dimittc nobis
    debila
    noslra,
    sictuetnosdimillimusdebiloribtisnoslris
    (Maillt.\i,
    12). Quodipseprscstaredignelur, qui
    vi-
    vil et
    regnat
    in soeculasscculorum.Amcn.
    SERMOCCLXXIV
    (a).
    Admonitioistacontinel
    quomodopius
    et niisericorsDomi-
    nus in
    potestate
    noslra
    posueritqualiter
    in die
    ju-
    diciijudicemur,
    el
    quod
    unicumac
    siugulare
    medicamen-
    tmusitcontraomuia
    peccata,
    et
    cjuod
    nullus
    unquam
    in
    veritatese
    jioterit
    excusare
    cpiod
    non
    possitdiligere
    inimicossuos.
    1. Facilia
    cuique
    Deus
    providit
    medicamenta.Prw-
    cipua
    snnl duo
    eleemosynarumgenera.
    Piusel miseri-
    cors Dominussciens
    fragililatemgemris
    htimani sine
    qualibuscumquepcccatisproesentem
    vilamnon
    posse
    transigerej
    taliamedicamenta
    dignatus
    est
    providere,
    quse
    nonsolum
    divites,
    sed eiiam
    pauperes possint
    5
    peccatorum
    snorumvulneribusadhibere.
    Quse
    aulem
    I sunt ista mcdicamenla? Illa
    uiique
    duo de
    qiiibus
    )
    Dominusdixil, Date,
    el dabilur
    vobis,
    dimiflileel di-
    millelur vobis
    (Luc.
    vi, 57-58).
    Datcet dubilur
    vobis,
    1
    SicmeliusexeodemMs.
    [etiam.J
    s
    Alias,pauca.
    3
    Quoe
    hicet
    supra
    ansulisincluduntur,
    desideranlurin
    Mss.
    (a)
    Homiliaest Caesarii ex editisaBaluzionona:
    quam
    insuper
    in BihiiothecaPatrumhabebamushomiliae
    Eligu
    octavae
    insertam.Denum.1vide
    Appendicis
    serm.
    508,
    n.
    1; 210,
    n.
    5',
    et225,
    n. 5: de num.
    2,
    serm.
    22o,
    n.
    6;
    267,
    n. 2: denum.
    o,
    serm.
    107,
    n. 5:de liuni.
    4,
    serm.
    139,
    n.
    2; 509,
    n. 4; denum.
    6,
    TracUtum
    18inJ oan.
    pertinet
    ad.eleemosynahi
    quae
    datur
    esurientibus,
    nudis
    atquecaptivis: Dimiltite,
    eldimitletur
    vobis,perliiiet
    ad
    eleemosyiiamper quamindulgetur
    omnibusinimicis.
    Si se
    p.auper
    voluerit
    quisque
    excusare
    quod
    esurien-
    lem
    pascere, nudumvestire, capiivum
    liberare non
    possit; pullatenus:,, veritate
    poterit
    dicerenon
    posse
    suis inimicisveladversariis
    indulgere,
    ut
    preces quas
    nobis
    judex perilus
    *
    coeleslis
    diclavit,
    securus in
    orationedominica
    dicat, Dimitlenobisdebita
    noslra,
    sicut et nos
    dimUtiinus, debiloribusnostris
    (Mallh. vi,
    12);
    et illani
    evaiigeiicamsententiam sine
    aliquo
    me.lu
    audial,
    Si diniiseritishominibtis
    peccala
    eorum,
    dimittelet vobisPaler iieslercmleslis
    peccata
    veslra: si
    autemnon
    dimiserilis,
    necPater vcsterdimillet
    pcccala
    veslra
    (Ibid.,iAeti5).
    Satisnobiscumdelicate
    agitur,
    quajido
    in
    noslra
    poicstateponitur qualiier
    indie
    ju-
    dicii
    judicemur.
    Si
    diniiseriiis,
    inquit,
    dimitlelur vo-
    bis: si non
    dimiserilis,
    nondimiltetur vobis.
    2.
    J nimico
    facileignoscil
    memor
    quid
    Deo debeal.
    Ea
    porro
    debitaatitersglvi
    nequeunt,
    necexcusari
    queunt
    non
    solvenles.Seddicit
    aliquis
    : Non
    possum
    uidul-
    gere
    inimicismeis. Si non babes
    peccatumquod
    libi
    indulgeatDeus,
    licet lamen
    forte, poles
    dicere
    quod
    nonvelis
    indulgerepr|oximo
    tuo. Si vero
    incompara-
    biliter
    plus peccasti
    tu Deo
    quam
    in te
    peccaverit
    homo; quarejubenle Domino
    nondimittis
    parum,
    ut
    libi Deus
    dignelur
    dimilteremultum?Nonenim
    prae-
    cepit
    vobis Dcus
    jejiinare plus quam polestis,
    et a
    vinovel acamibus
    abstinere, vigiliis
    vos
    frequeniius
    affligere,ad
    Orienlemvel adOccidentemcumhifinitis
    bibpribus
    vel
    p.ericulisnavigare;
    nihil horumnobis
    imponitur
    : sed hoc
    npbisjubetur,
    ul attenljus arcara
    conscientuenostrae
    cbnsideranies, nnllunf hominem
    inhocmundo odio
    habeamus, implenles
    iliud
    quod
    ipseDomi.nusait,
    Omnia
    qumcumque
    vullisul taciant
    vobis
    Itomines,
    ctvos
    fitcile
    eissimiliter
    (Id.
    vn,
    12).
    Et
    quia
    nulhisest
    qui quod
    aut inDeumaul
    inbominem
    peccaveril,
    sibi dimilii noii
    velit; quare
    nonfaeimus
    aliis
    qupd
    nobis
    fieri volumus: ul fiatinnobisillud
    quod
    ait
    Apostolus,
    Omnisiexin unosernwnc
    imple-
    iur, Ditigesproximum
    iuumsicul le
    ipsum(Galat.v,
    14)?
    Unde
    opus
    est ul
    nosmetipsos
    minim.efalsase-
    curitate
    deciplamus,,
    cr.edentes
    quod
    si noluerimus
    proximis nos.lrisdimittere,
    peccatorum
    riosiroium
    indulgentiam
    mereamur
    accipere.
    Cum
    grandi
    enim
    tremoreconsideranda
    est illa terribilis et meliienda
    Doiirini nostri
    sententia,
    quam
    servus ille crudelis
    meruit audire: Servc
    maie,
    debitumdintisi
    tjbi, qua-
    niam
    rogasli me;
    nonne
    ergo oportuit
    et le
    miseyeri
    conservo
    tuo,
    sicutel
    ego
    tui
    misertus
    sum?Et
    quid
    posl
    hocc?Tradiditeum
    lortoribus,
    donecredderetopme
    debilum.Et ut hoc eliamtardioribus
    insinuaret,
    ad-
    jecit
    : Sic et
    Paler meuscceteslis
    facielvdb.is,
    si twji
    dimiseritis
    unusquisqiiefratri
    suo de cordibusvestris
    (Matth. xym, 32-55).
    Cumenim
    abst|ueullp
    iab.ore
    corporis,
    si
    tpto
    corue dimittimus
    fratrib.usn.ostris,
    possimusindulgentiampro
    omnibus
    peccatis
    nostris
    promereri;
    quam
    excusationemindie
    judidi
    hab,cre
    ppterinius,
    si hoc
    quodipsoadjuvante
    faciHirii.c
    pos-
    sumus, implerenegligimus
    ? Ubi slnedubio senlen-
    tiamin
    nob.is
    imple.turus
    est Dominus
    noster;
    ut in
    quojudicipjudicayerimiis*inep
    judiciojudi.ce.lur
    de
    nobis
    ;
    et
    secundum
    1
    menSiiram
    per quam pxoximis
    nostris
    indulgeniiain dede.rimus, r.emil.ia.tur
    nobis
    ld.
    vn, 2). Qui
    eriimhacc
    implerenoluerit, ipse
    sibi
    januam
    diyinaemisericordisecla.udit.
    3. Horum
    aliqopera
    inaniasunl.
    Quamlibetaliqua
    opera
    bona
    quisquefeceril,
    omnia
    ev.acuatiuntur,
    si
    ineo
    charilasvera npnfuerit, quge
    nonsolnmadami-
    cos,
    sed etiam
    usque
    ad
    ips.bsperveniat
    i.nimicbs
    :
    quia
    non mentitur beatus Paulus
    ap.ostolus,
    in
    quo
    Christus locuius
    es(t,
    dicens,
    Si dhlfibueroincibos
    patiperum
    omnes
    facultatesmeas,
    el si tradiderocor-
    pus
    meumut
    ardeat,
    charilatemaulemnonItabuero
    ,
    nihil milti
    prodest(I
    Cor.
    xm, 3).
    Et
    quia
    radixomniuni
    *
    vovie, jurisperitiis.
    2261
    SERMOCCLXXV.
    malorumest
    cupiditas ,(I
    Tim.
    vi, 10),
    et radix
    omniumboiiorumest charilas ; quidprodesl
    homini
    si milleramos aul cumfloribusaut cum
    pomispul-
    cherrimiset amoenissimishabeat,
    si radix ineoviya
    et veranonfuerit?
    Quomodo
    enimevulsarad.icecu-
    pidilatis*,
    omnesrami
    protinus
    arescunt et
    pereunf;
    ita
    qui
    pef
    odiumet iracundiamradiceminsechari-
    taiis
    exstinxerit,
    nihil ineounde ad
    yitam
    selemam
    peryeniat
    remanebit.
    4. jEleeniosynm
    inanes. Car velitDeus
    eleemosynam
    fieri.
    jlleyero qui supradicta
    malaincorde
    servat, et
    credil semulliseleemosynispeccataipsappsse
    redi-
    mer.e, audia.l Dominum
    in
    Evangelio
    dicentem,
    Si
    offers
    munttstuumad allare,
    etibi recordalus
    fueris
    guia frater
    luus
    habet
    aliquid
    adversumte
    , relinque
    ibi munustuum
    ,
    et
    v.ade
    prius
    reconciliari
    fralri
    luo;
    ettunc veniensofferes
    munustuum
    (Matth. v,
    23,
    24).
    Sen,tentia
    isla evidepter oslendit, quotl
    sacrificium
    offerre
    vel
    eleemosynam
    dare nihil
    proderil,
    ,nisi
    prjus
    reconcilialio
    ininiici
    praecesserit.
    Nam
    quod
    etiam oratjonemposlram
    Deus iion vel.ilaudire,
    si
    bdujrovoluerimusincordeservare
    , ipse
    in
    Evange-
    lio
    dixit, Qui
    habetmandalanieahwcet
    facil
    ea, ipse
    est
    qui diligit
    me
    (J oan.
    xiv, 21); et, Quid
    prodest
    quod
    dicitis
    tnihi,
    Domine, Domine,
    etnon
    facilis
    ea
    qum
    dico
    (Luc.
    vi, 46)
    ?
    Quse
    sunt ista
    quae
    Dominus
    speeialiter
    se
    dixisseasseruit
    ?
    llla
    uliquequoe
    ad
    pa-
    cemetconcordiam
    pertinenl: Diligite
    inimicos
    veslros,
    bettefacile
    iis
    qui
    vosadermt
    (Matth. y, 44)
    ;
    ,et
    illud,
    In hoc
    cognoscent
    omnes
    quiadiscipuli
    mei
    estis,
    si di-
    lectionemhabuerilisad invicem
    (J oan.
    xm
    , 55).
    Nam
    si
    eleemosynas
    largius damus,
    et secundumChristi
    prsecepta
    ininiicis nostris non
    indulgemus
    ;
    subslan-
    tiain Deo offerimus
    ,
    et animamuostramadversario
    subjugamus.
    Eliamvidetesi
    justa
    acDeo
    placitapos-
    sii esse istadivisio. Nonenimtamres
    nostras, quam
    nos
    ipsos
    desiderat Deus. Nam
    quia
    nosscit multum
    amare lerrenam substantiam,
    ideo vult sibi offerri
    quod
    amamus;
    ut secundumillius
    prseceptum,
    ubi
    praecesserit
    lhesaurus nosler
    ,
    illuc
    sequatur
    et cor
    nostrum
    (Matih.
    vi, 21),
    et sacerdote
    dicenle,
    Sur-
    sumcorda
    ,
    cumsecuraconscientia
    respondere pos-
    simus,
    noshabere adDominum.
    5.
    Recapitulatio.Quis
    enimnonconlremiscat
    illam,
    quam
    et
    frequenter suggessimus
    el
    jugiter
    insinuare
    debemus
    ,
    beati J oannis
    apostoli
    sententiam
    ?
    Qui,
    inquit,
    odil
    fralrem
    suum,
    homkidaesl
    (l
    J oan.
    m, 15):
    et iterum
    , Qui
    dicil seinluce
    esse,
    el
    fralrem
    suum
    odit,
    in tenebrisest
    usqueadliuc(ld.
    ii, 9): et, Qui
    odit
    fralrem
    suum,
    intenebris
    est,
    et inlenebrisambu-
    lat,
    et nescit
    quo eal; quoniam
    lenebrmobcmcaverunt
    oculos
    ejus(Ibid., 11).
    Et
    illud,
    Ilineraeorum
    qui
    in-
    juriam
    retinent
    malefacti,
    in morte. Et
    quia,
    secun-
    dum hsec
    quaesupra suggessimus,
    nulia nobisvel
    umbra
    alicujus
    excusationis
    remanet,
    totis viribus
    cumDei
    adjutorio
    laboremus
    implerequodpraecepit,
    ut mereamur
    accipere quaepromisit.
    Et ut
    reliqua
    opera bona, quoecumque
    inspirante
    Deo
    facimus,
    non
    perdamus,
    charitatem velut malrem bonrirum
    omniuin fideliler Domino
    inspirante
    servcmus. Et ut
    hoec
    quaesupra suggessimus, plenius
    el evidentius
    possitis agnoscere
    , parumaliquid
    de
    opere
    san.cti
    Augustini
    adremde
    qua suggessimuspertinentem
    2
    credidi
    adjungendum, quo
    manifestissime
    probelur
    nullurnhominem
    posse
    Dei niisericordiam
    promereri,
    qui
    duo
    prsecepta
    charilatis
    contemnens,
    inimicis
    suis
    neglexerit
    loto cordedimittere.
    6.
    Quadragenarii
    numeri
    mtjsterium.
    Languetquiduo
    mmushabel.DilectioDei: dilectio
    proximi.
    SanctusAu-
    gustinusepiscopus,
    cumdeillo
    paralytico,qiu'Iriginta
    et oclo annos habebat ininfirmilate
    sua, Iractaret,
    sic
    ail:
    Quadragenario
    numero, fralres cbarissimi,
    cursus vitaenostrse*t conversationostra in
    Scriptu-
    ris divinis
    mysticc dcsiguatur.
    Ideoenimet antePa-
    1
    Forte,
    arboris.
    1
    Melius
    profectolegeretur, pertinens.Mn
    sclia
    , quod prfesentemyitam
    significat, quadraginta
    dieriim
    jejunium obserya.m.us
    ;
    ut PasCha
    ,
    quod
    oeternoeviioc
    imaginemgerjt, c.um
    ga.ud.ip
    celebrare
    possimus.
    Ideo et
    Moysesqua,draginta
    diebus
    jejuna-
    vit
    (Exod.
    xxxiv,
    28) ,
    et Elias similiter
    quadraginta
    (III Reg.
    xix,
    8),
    et
    Domiousac
    Salvator
    noster
    qua-
    dragenariumjejuniumconsecrayit (Matilt. iv, 2);
    et
    in eremo
    popujus Israelj.ticusquadragintaannis
    dc-
    moratus est,
    postquam
    merujt
    de
    ^Egypto
    Iiberari
    [Deut.
    yiii, 2).
    Undesicut yidetis, fratrescharissjipi,
    quadragei)arius
    iste numer.usbbnorumcliristianorum
    et sanctorum omnium
    figuramsignilicar.e
    videlur.
    Lajognidus
    yero
    ijle,
    de
    ,qu,o
    in
    p.vaugeliolegimus
    quia jacebat, lyp.u.mgen.eris
    humani habere videba-
    tur.
    Quod autem
    trigipta
    et octoannos in
    languori-
    bus
    positus eral,
    de
    iljo
    quadragenario puniero ,
    quem supra diximus,
    duominus
    habeps
    : videamus
    qugcsunl istaduo
    qijoe.deerantjJ li numero
    consecraip.
    Et
    qyoeerun,t, fralres,
    nisi di
    praeceptacbarjtatis,
    dilectio videlicet Dei
    ,et dijecjlib
    proximi; quoe
    iliio
    talia
    sunt,
    ut sine
    ipsisreli.qna
    iiihil
    prosint
    ? Et si
    fluaa
    sint
    opera
    bona
    ,
    et
    virginitatem
    vel
    martyrium.
    quis
    babeat,
    si isladuo
    ,
    in
    quibqs tpta
    Lex
    pendet
    et
    Prophetoe(Matlh.
    xxii,
    40),
    jionbabueril,
    lan-
    guidus
    et
    paralyticus jacet.
    Venit
    ergo
    Christus
    ,
    et
    per
    gratiam Spirilus
    sancli exiiibuit nobis ista
    dup,
    jujt
    diligerenius
    Deum
    , diiigeremus
    et
    proximum.
    De-
    nique
    et
    pro
    illo
    qui
    inciderat
    in
    lajrones di|.os
    dena-
    rios jdedit
    (Luc. x, 35), ei apudSamaritanos
    duos
    dies
    transegit (J oan.
    IV
    , 40),
    u(i eos
    in
    cbarjiate j)e,i
    et
    proximi
    couOrmaret. -t vidua
    jjla, iptypuni
    Ec-
    clesioe
    ,
    duoocramisjt in
    gazophylacium(Luc.
    xxi,
    2),
    et Dominusad
    prscd.icanduincharjlatembiposdisci-
    pulos
    destinavit
    *
    (ld.
    \, 1). J sla
    enimduo
    ,
    ut dixi-
    mus,
    ante
    adventupi
    Cbristj humanum
    genus
    habere
    nonmeruit.
    Attendiie, fralres,
    iquia
    et
    Dominusdu,o
    dixil,
    illa
    utique.ei (/<)
    deesse
    videbaulur
    :
    Surge,totte.
    grabatum
    tttum
    (J oan. y, ,8).
    J staduo
    J angu.idus
    ille
    miiiushabebat.
    Quid
    est,
    Surge, nisi,
    Doiuinumdir
    J ige?
    Omnis eni;n
    qui
    Deuui
    diljgit,
    sursumcor har
    bet. Et
    quid
    est
    lioc,
    Tolie
    gr/ubatttm
    tuum; nisi,
    Dir
    J igeproximum
    luum?
    quae
    dilecijo
    proximi
    i.npor-
    tando
    grabatuni designalur. Apositojus
    dixil, Invicem
    onera vestra
    porlale,
    et sic
    adimplebilisiegem
    Chrisli
    (Galat. vi, 2).
    Si
    ergoprsnventus
    fueril in
    aliquo
    fra-
    ler
    liius, portetur
    a
    te;
    ,etsi tu
    prasventus
    fueris,
    sus-
    tineat le.
    Ergo surge, dilige
    Deum,
    et
    tollegraba-
    lumluum.
    Diligeproximumluum,
    idcsl
    porta
    onus
    in
    quo requiescas.
    Istaduohumano
    generi
    necessa-
    ria erant. Sedhabcreea inseomninonon
    polerant;
    quia
    cliarilas Dei
    diffusa
    esl incordibusnostris
    ,
    non.
    ex
    nobis,
    sed
    per Spirilum
    sanclum,
    qui
    dalus
    esp
    nobis
    (Rom.
    v, 5)
    :
    ipsoadjuvantequi
    vivit el
    regnai
    insscculasoeculorum.Amen.
    SERMOCCLXXV
    (b).
    Quare
    sanctiviri et
    jusli
    in
    hqc
    sseculoin
    peccatorib.us
    yinr
    dicaverint
    [c).
    1. Ctir in veteri
    Legepeccata
    corvoraliier
    punila,
    Ira
    Moysi
    sineiracundia. Ardel zelo
    Dei,
    el
    dileciiQiie
    poputi.
    IdemdePltineessenliendum.J udicia
    Dei,
    fra-
    tres
    charissimi, plerumque
    siint occuiia
    , nunquarn
    tamen
    injusta.
    Et
    quia
    in
    Lege
    de
    .quibusdampecca-
    toribus
    legimus
    asanctisvirisin
    proeseiiti
    soeculo
    yin-
    dicaium
    ; qua
    ratione factum
    sit,
    siiblilissima
    fidei
    puriiate
    debemus
    aspicere. Quia
    eniminVeteri Tesiar
    mento
    peccatapuniri corporaliter
    vklebantur
    , o.mni-
    bus
    proebebantur exe.mpla,
    quoties
    ali.quibusirrpga-
    bantur
    digua supplicia. Quod
    lamen non
    quisque
    ut
    voluissetde
    populo
    secundum
    suamiracundiainex,er-
    1
    Eligius,
    etDominus ad
    prwdkandumbiperlita
    cliaritate
    discipulos
    destinavit.
    (a)Forte,quw.
    (b) Alias,
    ex
    vignenanis
    38.
    (c)
    m
    manuscriptis
    tribuitur
    Caesario, estque
    inter Ho-
    milias
    ipsius
    nominea
    Stephano
    Baluxio
    vulgataspostrema.
    Denuni.1vide
    Appendicis
    serm.
    15,
    n.
    3,
    et
    34,
    n. 1: de
    uum.3et
    i,
    serm.
    41,
    nn.
    1,
    2.
    2263 APPENDIX.
    2264
    cebat;
    sed
    prsepositi
    vel
    judices,
    ut caeteri metum
    liaberent, justissime
    vindicabant.
    Deniqiie
    bealusille
    Moyses,
    cle
    qub legimiis quod
    mitis fuerit
    super
    omneshomines
    (J Vwm.
    xn
    , 3),
    descendensde
    monte,
    araia
    populum
    idolis sacrificasse
    cognovit,
    triamillia
    de
    populo jussit
    interfici
    (Exod: xxxii,
    27)
    ;
    non
    ut iracundioesuoe
    salisfaceret,
    sed ul Dei
    injuriam
    vindiearct;
    et ut caeteri
    videntes,
    nunquam
    talia
    pec-
    cala
    exercere praesumerent.
    Et ut
    inielligamusquo
    animo hocfieri
    jusserit, regressns
    ad Dominum
    sup-
    plicavit,
    dicens: Si nondimiseris
    populo
    luo
    peccalum
    suum
    ,
    delentedelibroluo
    quemscripsisti(Ibid., 52).
    Ecce veramel
    integram
    charitaiem. Paucos inlerfiei
    jussit',
    ut sexcenta
    millia, exceptis
    mulieribus et
    parvulis, liberarot; qnia
    nisi illezeloDei commotus
    in
    paucosvindicasset,
    cunctosDei
    justiliaperdidisset.
    Beatus
    quoque
    sacerdosPhinees unumde
    principibus
    cum
    alieiiigena
    concumbentemmanu
    propriagladio
    interfecit. Et
    quo
    animo hoc
    egerit,
    Dominus
    ipse
    testimonium
    dedit,
    dicens : Pltineesieio meocom-
    motus
    piacavil
    irammeam
    ,
    ul non
    disperderempopu-
    lummeum
    2
    (Num. xxv, 11).
    HocenimfecitPhinees
    noncarnali
    odio,
    sedzeloet amorc
    divino;
    nonut se
    vindicaret,
    sedui
    populum
    deDeiiracundialiberaret.
    2. Nec aliusEliw
    animus,
    et dummilites
    igne
    cm-
    lesli
    consnmunlur,
    el dum
    sacerdotesoccidi
    jubet, nlpote
    acitis
    Spirilu
    sancto.
    Quam
    rcmetbeatumetiamEliam
    fecisse
    cognoscimns
    : ad
    quem
    cum
    superbissimns
    et
    sacrilegus
    rex
    quinqiiageiiarium
    cumsuis militibus
    deslinasset,
    mandansei ut ad sevenire
    deberet;
    bea-
    tus Elias dolens de
    perdilionepopuli sui, quem
    im-
    pius
    ad idolacolenda
    porsuaserat,
    in
    Spirilu
    sanclo
    dixit ut descenderet
    ignis
    de
    coelo,
    et consumerct
    eos,
    ut isiis
    percussis
    in
    corpore,
    aiii sanarentur in
    corde. Sed
    quia
    nibil
    apud
    cosmedicamenlum
    spiri-
    tuale
    praevalnit,
    etiam el alium
    quinquagenarium,
    qui
    et
    ipse
    cum
    superbia venerat,
    Spiritus
    saiictus
    per
    os Elisecumsuisinlcrfici
    jussit. Quam
    rcm
    qua
    pielateSpirilus
    sanc:us
    ,
    vel
    quo
    animoElias
    fecerit,
    humilitasillius
    quinquagenarii, qui
    tertio loco
    venit,
    ostendit
    (IV Reg.
    i,
    9-14).
    In
    quo
    evidenter
    agnovi-
    mus
    , quod
    si se
    prius
    humiliasset
    fragilitas
    hnmana
    ,
    statim
    indulgeniiam
    dedisset divina misericordia.
    Neque
    enini credendumest
    quod
    illi ideoadEliam
    missi
    fuerint,
    ut illum
    inlerficerent,
    sed
    potius
    ut ad
    regem
    vocarent. Et ideobealusElias noniracundise
    suae
    satisfecit,
    sedDei
    poliusinjuriamvindicavit.Uoc
    etiam- de sacerdolibus idolorumde moiiteCarmelo
    exercuil 3, quando
    omnes inlerfici
    jussit (III Reg.
    xviir, 40) ;
    seilieet ul falsa
    religio
    ciini suis exslincta
    doctoribusveroe
    religioni
    Iocumin humaniscordibus
    daret.
    Quod
    lotumbeatus Elias nonsna
    virtute,
    sed
    polenlia
    sancti
    Spirilus
    exercuisse credendus esl.
    Denique
    si vis scire solus
    ipse
    Elias
    qualisfuerit,
    quando
    eum
    paulisper
    sancii
    Spiritusgralia,
    ut eum
    probaret , deseruit,
    unius merelricis minas ferre
    non
    poluit,
    sed
    fugit
    in deserto viam
    quadraginla
    dierum. llle
    ergo, qui suppedilanle
    gratia
    Dei
    per
    Spiritum
    sanctuni ccelumverbo
    clauserat,
    et uhrices
    jfJ ammasde
    supernis
    venire
    fecerat,
    uniusmeretri-
    culae sermones sustinere non
    potuit.
    Hocideo
    dixi,
    ut
    agnoscamusquia
    totumilludnontam
    Elias, quam
    Spiritus
    sanctus exercuit
    per
    Eliam. Etideo ncfasest
    credere
    quod
    bealus Elias inhis
    quos
    fecit
    interfiei,
    se voluerit vindicare.
    5. Eliswusirristis
    qttidreprwsentet.
    Curvindictam
    pe-
    tierit. Hocetiam de bealoElisaiosenlire
    debenius,
    cui cumIuxuriaiitus
    pueri clamarenl, Ascende,calve;
    ascende,
    calve
    (IVReg.
    n,
    23); Spiriltts
    sanclus
    qui
    in
    ipso habitabat,
    imperavit
    ut ascenderent duo
    nfsi,
    et
    lacerarent
    quadraginla
    duos
    pueros. Quod
    licel in
    1
    is.
    collegii
    Claromonlani: Ecceverael
    inlegra
    charitale
    paucosinterficijussit.
    2
    iaeodem
    MS.,
    utnon
    disperderemtmwersitm
    popufym
    meimi.
    3
    meodom
    Ms.,
    inmontecarmelo.
    mysterio
    factinn
    fuerit,
    et
    significaverit
    Domini
    pas-
    sionem, quandoirridenlesJ udaci
    clamaverunl,
    Cruci-
    figalnr, Cruciftgalur
    (Maltli.
    xxvu,
    25),
    sicut illi cla-
    maverant, Ascende, calve;
    ascende, calve;
    id
    esl,
    ascendeiucruceiri iii locoCalvaria:: lamenetiamser
    cundum
    litteram,
    ideoipauci percussi sunt,
    iilplurinv
    sanafenlur;
    ut
    quiaPrbphetas
    J udoeinonsolumcon-
    temnebant,
    sedetiam
    irridebant,
    tali
    plagapercussi
    agnoscerent
    poientiani Spiritus
    sancti. Sed
    quia
    cmeiidarese
    noluerunt!,
    clamai
    ipse Spiritus
    sanclus
    alibi
    per propbelam,
    Percussi
    filiosvestros,
    el disci-
    plinain
    non
    reccpistis(J -.ereni.1T, 50).
    Si
    ergo
    hoc
    Spi-
    ritus sanclus
    pperatus!est, nefas est bealo Elisceo
    aliquid imputari; quih
    et revera tanlam
    potentiam
    solus homo sine
    Spirflu
    sanclohabere non
    potuit.
    Namsi sancto
    Elisacoaliquiclimptitamus, quasi
    de
    Dei
    justojudiciodispuiareproesumimus.
    4. ZelusideminPella. Et neforlehocinsoloVe-
    l
    teri
    Testamenlofactimi fuisse
    putemus; altendite il-
    lum
    bcatissimnmac
    nritissimum
    apostoliimPelrum,
    el videte
    quid psr
    eumde Ananiact
    Sapbira
    fuerit
    Spiritus
    sanctus
    operaius (Acl.v, 5-10). Quodutique
    nonideo
    faeiumcst,
    nt sebealus
    Ajwstolus
    vindica-
    ret, qiri
    nuilamabeis
    perlulisseinjuriam
    videbatur :
    sed
    Spiritus
    sanctus
    pcr
    os
    ejus pullulans
    exemplum
    pessimuminfidelilatis in
    ipsa
    radice succidit. Hacc
    ergo
    omnia
    spifitualiter
    el fideliier
    cogitantes,
    nibil
    sinistrumdesanclo
    juslornmzelovel
    judiciosuspi-
    cemur:
    quam
    rem nobis
    ipse
    Dominuset Salvator
    noster
    proestaredignetur, qni
    vivitet
    rcgnat
    Deus
    per
    omniasaecula
    socculorum.Amen.
    SERMO
    !CCLXXVI
    (a).
    De
    dilectione
    parenlum,
    etdedecimis.
    1. Parenlibusdebelur
    lwnor,amor,
    el in
    penuria
    sub--
    sidium.
    Pauperes pareiiies
    nonnulti
    despiciunt, ipsis
    forte
    meliores.
    Legimns,
    fralres
    charissimi,
    monente
    nos Domino
    per |irophelam, parentibus
    noslriset ho-
    norem
    semjier
    et
    ainorem
    impeiidere;
    ei si forleeve-
    nerit
    utaliquapaupertatelaborcnt, necessitateseorum
    secundum
    quod possumus
    sublevare. Sicenimait :
    Si
    videris,
    inquit, nudtim,
    cooperieum,
    el domeslicos
    seministui ne
    despexeris(Isai. LVIII,
    7).
    lloc
    loco,
    do-
    meslicos
    seminis,parentcs
    nostros
    inlelligi
    voluil. Sed
    dicil
    aliquis
    :
    Quis
    est
    qui pareniessuos odio
    babeal,
    ut hoc
    pro magno
    Dominusadmonueiil
    per prophe--
    tam? Sitie
    dubib, fraires,
    scivit
    Spirilus
    sanctusnon-
    liullos
    bomines, qui
    cumad
    alicjuos
    honoresaut di-
    vilias
    undecumqueaequisitaspervenerint,
    iia
    parentes
    suos
    pauperes despiciunt,
    ut cosnecvidere
    dignen-
    tur.
    Quod
    si
    fecerint,
    nonsolum
    peccaiuin,
    sed
    etiam
    grave
    crimen se admisisse
    non dubitenl. Et forte
    evenit ut ille
    per
    diviliaset
    supetbiam
    crimina
    gran-
    diavel
    peccalacommittat,
    et
    parenles
    sui
    pro ipsa
    paupertale
    el
    biimilila!|e
    et
    simplicilatejuslitiam
    tc-
    neanl: et
    qua
    fronle
    dcdignatur
    '
    altendere
    parenles
    suos innoccntes el
    juslos,
    cumsit
    ipsepeccalor
    el
    impius?
    Si
    quisergo icjonetisesl,
    si
    aliquosparentes
    habuerit
    jxiuperes; ipslsprius
    necessaria
    tribuat.et
    sic
    indigenlibtis
    exlraneis
    elecmosynani
    ficial:
    quia
    reliquispauperibussi t|i non
    dcderis,
    dabit
    alius; |ia-
    renlibusveroluis
    pauperibus,
    si luniliil
    largilus
    fue-
    ris,
    difficilcesl ntalius
    largiaiur.
    2.
    Eleemosynarum
    ordo
    legkimus.
    De
    opibtts
    nostris
    quid noslrum;
    quid
    alienum.
    Ipse
    est
    elcemosyna-
    rumordo
    juslus;atque
    lepiiimus,
    ut
    prius
    libi el luis
    vicmmet
    veslitumsiifficienteiii et mediocrem
    ,
    non
    pomposum
    nccdeliciosum
    provideas; deinde,
    sicut
    dixi,
    si
    qiii
    sunl
    pauperes
    de
    parenlibusluis,
    quan-
    tum
    proevaleslargiaris;
    deindeservosei ancillastuas
    '
    Ms.., infelix
    dedignalur.
    (a)
    Caesarii nomenin
    manuscriptispraefert,
    et
    ipsius
    est
    inBibliotheca Palrumhomilia21.Denum.1vide
    Appen-
    dicisserm.
    263,
    n.
    2,
    et
    270,
    n.
    5: denum.
    2, serm.
    69,
    n.
    8;
    277
    subseq.,
    n. 3: de num.
    5,
    serm.
    115,
    n. 4: de
    num.
    4,
    serm.
    277,
    n.
    3,
    et
    308,
    n. 2:
    donum.6,
    serm.
    10,n.5; 110,
    n,5'.
    SERMOCCLXXVII.
    2266
    nec esurire
    nequealgerepermitlas
    : el
    post
    boec
    quid-
    quid
    libi
    Deus,
    sicui dixi,
    exccpto
    vicluet vestitude-
    derit,
    nonin
    lerreno,
    ubi liirescffodiuni cl
    luranlur,
    sed incoelcstitbesauro rccondas : ul ubi fuerit the-
    saurus
    luus,
    ibi sit et cor tuum
    (Matili.
    vi,
    20et
    21);
    et cumsaeerdosclamaveril,
    Sursum
    corda,
    secuii et
    in veriiale
    respondeamus,
    Habemus ad Dominum.
    Qiiaecumque
    enim
    Deus, exceplo
    mediocri et ralio-
    nabili victuel
    veslitu,
    sive de
    quacumqiie militia,
    sivede
    agricultura
    contulerit,
    non tibi
    specialiter
    de-
    dil,
    sed
    per
    te
    pauperibus
    eroganda
    transmisit: si
    nolueris
    dare,
    noveris te res alienas
    auferre;
    quia,
    sicutdixi. hoc solumnostrum
    est, quod
    nobisvei
    nostris rationabililer sufficit.
    Quidquid superfuerit,
    Deus
    noster,
    sicut
    dixi, pauperibuserogandum
    trans-
    misil.
    3,
    Dccimm
    injustedeneganlur,
    cumex
    jure
    novem
    parles
    deberentur.Acsic nonsolumdecimasdarede-
    bemus,
    sed etiamdenovein
    parlibus, quidquid
    solu-
    lis
    tributis,
    vel
    expletissumpiibus
    noslris
    remanseril,
    quasi
    aliis transmissumfideliter
    erogare
    debemus.
    Quod
    tamcnsi fecerimus,
    vere nostra sunt
    quoe
    do-
    namus: si veronon
    facimus,
    nccillanostrasunt
    qtioe
    servamus,
    necnos
    ipsi
    nostri suiinis
    qui
    servare vi-
    demur. Et lamen
    , fralres,
    nonvideo
    qua
    fronleilli
    nonofferimosdecimum,
    a
    quo accepimus
    tolum. Si
    velitDeusrationcmfacere nobiscumet
    dicere,
    Ter-
    ram
    quam
    colis
    ego
    feci,
    te
    ipsumqui
    colis et servos
    tuos
    egofeci,
    animalia
    quoe
    teadcolendum
    adjuvant
    cgocondidi;
    caloremsolis
    ego
    tribuo
    , pluviam
    tem-
    poribus
    suis
    ego dispenso, ipsam
    sementem
    quam
    spargisego
    concedo: si ad
    justitiae
    rationern
    altendis,
    tibi deliesdecimam
    reservare,
    et mihi novem
    partes
    dare. Nechoc
    quaero,
    misericors essevolo: exem-
    plum
    tibi
    prxbeo,
    ut
    quomodo
    misertus sumtui,
    sic
    miserearis lu
    pauperis.
    Si
    ergo,
    fraires, justam
    ra-
    tionemnobiscumvoluerit facere
    Deus, numquid
    est
    quod rpspoiiderepossiuius?
    Et licet inmultis sancta-
    rum
    Scripturarum
    locisnos de bis rebus admoncal
    Deus
    ;
    tainen
    per Aposlolumspecialiter
    clamal et ad-
    monet,
    dicens: Habeniesviclttmel
    vestilum,
    hiscon-
    tenti simus.Nam
    qtti
    volunl diviles
    fieri,
    incidunt in
    tentutionem,
    el in
    laqtteum
    diaboli,
    el desideriamulla
    inuliliael
    nociva,quwmergunt
    Itominesininteritumel
    perdilionem:quia
    radixoinniummalorumest
    cupiditas,
    quamquidamappelenlesnaufriiguveruiit
    a
    fide,
    el in-
    seruerunl sedoloribusmuilis.Tu
    vero,
    lionto
    Dei,
    hwc
    fuge;
    seciarevero
    jtisiiiiain, pielalem
    et
    fidem(I
    Tim.
    vi,
    8
    11). Rogo
    vos. fratres,
    tit de
    Scripluris reliquis
    taceamus,
    sentenliaisla
    aposlolica
    cui cbrisliano non
    suiTicit*?Vere
    dico,
    fraires,
    quodqui
    sub tali loni-
    truo de avariti:esomnonon
    surgil,
    non
    dormiens,
    sedmortuusessecredendusest.
    4. NecessitasetmodusadDei misericordiam
    fugiendi.
    Superflmtm
    non dans invadil alicnum. Et
    ideo,
    fra-
    Ires,
    quiapro
    isla
    fragilitate
    carnali multis
    peccatis,
    tanquam
    circumvolanlibus muscis,
    assidue
    inquieta-
    mur
    atque compiingimur,
    ad
    portum
    inisericordioe
    Dei inler
    procellas
    et
    lempesiatcs
    mundi istius festi-
    ncmus. Forte
    aliquis inleirogal, quomodo
    ad bunc
    porium
    valeal
    pervenire.
    AudiatChrislum
    dicentem,
    Beali
    misericordes,quoniamipsi
    miserkordiamconse-
    quenlur(Matlh.
    v,
    7)
    : el
    iteruiu,
    Dale
    eleemosynam,
    el ecceomniamuudasunt vobis
    (Luc.
    xi,
    41). Ergo
    islam
    Ajiosioli
    seiitenliam,
    si evatlere de
    pelago
    mundi
    liiijusvolumus,
    anteoculos
    semper
    haberede-
    bemus. Stifficiat nobis habere vicium et
    vcstitum,
    non
    piunposum,
    non deliciosum: et
    quidquid
    am-
    1
    plius
    Deus
    dederil,
    non
    negetur
    usibus
    pauperum;
    quiaper
    nos
    ipsisprobatur
    esse transmissum. El si
    id
    quod
    nobis
    superttuum
    est non
    declerimus,
    res alie-
    nasinvasimus: et
    quanii paujieres
    cumnostrascicn-
    tiafamemorto.i
    fuerint,
    causas nobiscumante tribu-
    nal Cbrislidjcluri stint.
    1
    SicmeliusMs.
    [senlentia
    ista
    apostolicawiicuique
    chri-
    sliano
    sufjial.]
    5.
    Eleemosynarum
    duo
    gcnera.
    Sineseinvicemnihil
    prostinl.
    Et
    quia
    cluosunt
    eleemosynarumgenera,
    unum
    quod pauperibuserogamus,
    aliud
    quod
    vicinis
    vel fralrihus
    nostris, quotieseunique
    in nobis
    pecca-
    vcrint,
    indiilgenius
    :
    uiriimqiie
    Deo auxiliantefacia-
    mus; quia
    iinuinsine alionibil
    prodest.
    Si
    pauperi
    porrigis eleemosynain,
    et inte
    peceanli
    non tribuis
    veniam;
    niliil libi
    prodest.
    Sicute
    contrario,
    si
    pec-
    canlibuslibi
    indulseris,
    et esuricnlibus
    qnantum
    vales
    dare nolueris
    ;
    sicut
    dixi,
    unavirtussinealtera libi
    prodesse
    non
    |>otesl.
    Nos
    vero, fralres,
    isladuoelee-
    mosynanimgenera
    nobis
    quasi spiriuialiiim
    alarum
    remigiapraiparemus,
    utad
    principalempalriam
    el il-
    lamcoelestemJ erusalem
    ,
    ab oinni tcrrena
    cupidilatc
    expediti aeliberi,
    virtulum
    peniiis, tanquani spiri-
    tuales
    columba:,
    volarc feliciterac venire
    possinius
    :
    secundum illud
    quod
    Psalniista
    desiderat,
    et
    suppli-
    cat dicens:
    Quis
    dabil mihi
    pennas
    skut columbw?et
    volabo,
    el
    requiescam(Psal.
    LIV,
    7).
    6. Swculi
    negolia
    iitlerdumremillerc. Ccrluni
    est,
    fralres,
    quod
    nisi
    qtiisijue
    du
    pcccalorumglnlino
    et
    nimiis
    impedimentis
    ac
    laqucis
    niundi
    lnijus
    aniinse
    suae
    pennas
    conlcndcrit
    expedirc,
    adveram
    rcquicin,
    nunquam poterit pcrvenire.
    Nns
    vero, fratres, adju-
    vante
    Deo, impedinienla
    mundi
    hujus,
    si a nobisad
    inlegrum
    subirahere iton
    possumus,
    vel ila ea
    quan-
    tumvircs
    suppctunt, temperare,
    vcl
    alii|iiid
    ab eis
    rescindere
    sludeanius,
    ul nobisrciiianeani
    aliqua
    hn-
    rarum
    spaiia,
    in
    quibus
    lcclioni vel oratioui vacarc
    possimus.
    Namsi lolumnobis
    occtipatio
    lerrcna sub-
    traxeril,
    timendumest ne nobis vcniat illuciI
    quod
    scrijitumest,
    Impedimenia
    miindi
    fecerunt
    eosmiseros.
    Magiscrgoadjuvanlc
    Domino
    laboremus,
    ut el in no-
    bisvel ex
    parte aliquainiplcalur
    illucl
    quod
    de beato
    viro
    scriptii.ni est,
    ln
    tege
    Domini meditabitttrdieac
    nocte
    (Psal. i, 2). Qtiam
    YcmDoniinussanctoeChari-
    lali vcslrae
    pro
    sua misericordia
    proeslaredignetur,
    cui est houor ei
    imperium
    cumPalrect
    Spirilu
    sanclo
    insacculasaculorum. Amen.
    SERMOCCLXXVII
    (a).
    Dereddendisdecimis
    (b).
    1. Decimarumoblalionobis
    proficit.
    Decimmtribula
    egenlium.
    De laboris
    fructii
    reddendmsunl.
    Propitio
    Christo,
    fialres
    charissimi, jam prope
    sunl dies in
    quibus
    messes
    colligere
    debcamus : et ideo
    gratias
    agcntes
    Deo
    c|iiidcdil,
    dc
    oflercndis, imo de redden-
    dis decimis
    cogilemus.
    Deuseniin
    nosler,
    qui digna-
    lus esl lotum
    dare,
    decimama nobis
    dignaiur repe-
    tere,
    non
    sibi,
    sed nobissine dubio
    profulnram,
    Sic
    enim
    per prophelam ijise promisit,
    dicens :
    lnferle,
    inquil,
    omnemdeciinaminhorreis
    meis,utsil
    cibus in
    domo
    mea;
    el
    probale
    mein
    liis,
    dicit
    Dominus,
    si non
    aperuero
    vobiscalaractas
    cmli,
    etdederovobis
    fruclnm
    usque
    adabiindanliam
    (Mahtch. in, 10).
    Ecce
    proba-
    vimus
    quoinodo
    nobisdecimc
    magisquani
    Dco
    pro-
    liciant. Et
    pro|Uerea
    alibi
    scriptum cst,
    Dominiesl
    terraet
    pleniludoejus,
    orbis terrarttmet universi
    qui
    liabilanl ineo
    (Psal. xxm,
    1).
    Si
    ergoDommi
    est
    terrael
    pleniliidoejus;
    servi Dominisurnus
    pariter
    et
    coloni : et nescio
    quomodo
    non omnes
    agnoscimus
    pnssessorem.
    Dicit enim:
    Agnovil
    bos
    possessore.m
    suum,
    etasinus
    prmsepe
    doinini
    sui;
    Israel aulemme
    non
    coqnovit,
    et
    populus
    meusmenon inlellexit
    (Isai.
    i, 3).
    0 homines
    stulii, quid
    mali
    imperat
    Deus,
    ut
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    219.
    (b)
    In
    A|ipendice
    nunc
    jirimuni
    cr.llocalur.I.ovaiiiensos
    dubium
    relicjuerant:rejecil |iost
    Veilinuni
    vindiugiis,
    ol>
    idmaxime
    quoddecimas,
    cle
    qttibus
    redclotidisbic
    agilur,
    inlelligere
    liceatexenarrationeinPsal.
    105,serm.5,
    n.
    0,
    et exenarrationeinPsal.
    146,
    nn. 16cl
    17,
    nondummisse
    Augustini
    sctaleclericiset
    sacerdotibitsdalasaulassigualas.
    Caesarium
    jioliusrefert, quamAugusiinum.
    Denuin.2et
    seqq.
    conier
    Ajipendicis
    serm.276:tlenum.5, inira,se.rm.
    508,
    iin.2et 6: de.juim.
    4,
    serm.
    266,
    n.
    2; 294,
    n. 8:
    295,n.6;263,
    nn.4fto.
    2267
    APPENDIX.
    2268
    hon
    rn.ereat.iiraudirj?Sic.enim
    dicit i Primitias
    area:
    iuec
    e'
    tprcularis
    lui non tardabis
    offerre
    mi/ii
    (Exod.
    xxji, 29),
    Si
    iardju.s
    dare
    peccalum
    esl, quaniope-
    jus
    .estiibn dedisse?
    Ei
    i.lerum
    dicit :
    Ilopora
    Domi-
    yumD.eum
    inumde
    tuisjustis
    laboribus,'el
    delibaei de
    frucfibusjxistiiim
    tum;
    ttl
    rcpleantur
    Itorrcq
    lua
    frumentpf
    vi)toquoque
    lorcularia
    tua
    reiiunde)tt(Pyov.J IJ ,
    9
    e/10),
    jNpnpraestasbocgra,tis,,quodcilorecipias inagno
    cuni
    fcoorc, Qu.vrisJ url.ecui proflciat
    .quod
    Deus
    accipit
    reddilurus, .Quaerjs
    iteru.mcu.i
    proficia.tquod paupe-
    ribu.s
    daiur- Si
    crcdis,
    tijji
    pro.li.cit
    : si
    dubilafc,per-
    ditilsli.
    Pecimsc
    enimlrjbuta
    sinit
    egcn.ti.um
    anima-
    r,u.m,
    Redde
    ergo
    tributa
    pauperibus,
    oiTer
    libamina
    sacerdolibus.
    Quod
    si deci.m.as.non babesfrucluumter-
    Yefl.pfum, q.uoubab.elagricoja; quodcumque
    te
    pascil
    ingenium,
    Dei es,t:
    et inde dccimas
    expetit,
    nnde
    yivis, Dejuililja,
    de
    jiegotio,
    de artificioredde
    dec.i-
    mas. Aliud enim
    pro
    tcrra
    ^ependiinus,
    ajiud
    prp
    usyrayilse
    pensamus.
    Redde
    ergo, hojno, quiapossi-
    4es; redde, qu.ia
    nasci
    pierujsli:
    sicleniin
    dic.itDp-
    inirius,
    DabunlsinguliredentptiQnematiimarumsuaruni,
    el nonerunl ineis
    tnorbjiiteque
    casus
    (Exod. xxx, 12).
    Ecce haJ i.es
    in
    Scripturis
    sa.oc.liscauljpnemDomini
    itui;
    per
    quam
    libi
    promisjt, qtjtodS) dccimas
    dede-
    ris,
    nonsolumabu.ndaiitiam
    frnctuuni
    recijues,
    sed
    ietiamsaiiitalem
    corporis consequcrjs. Replebunlur,
    inqu.it,
    arewtuce
    frumenlo,
    yiitp
    quq.que
    tprcularia
    ttta
    y<ea\ijtidabunl;
    el
    ,iipn,eruntin.eis
    nwrbi
    nequecasns,
    Cm,eii|mdecjmas dandoet terrejiae.t
    eoeieslia
    pos-
    iSjs
    munera
    prom.ererj;
    quareppr ava.ritiam
    duplici
    te
    benedictionedcfraudas?
    2i
    fiecitnamnegantem
    Deiis
    ad solam
    decimam
    re-
    digil. Indulgentia
    esl
    quod
    novem
    partes
    non
    exigat.
    Audi
    ergo,
    indeyotamorlalilas. Nosti
    quia
    Dei sunt
    cuflCta,quoc percipis,
    et
    de,suojioj)accommodas
    ,rerum
    omriiuin
    Cr.ealori
    ?Non
    eget
    Dominus
    Deus,
    non
    prse-
    mium
    postulat,
    sed
    honorem, ii.on
    de
    t.uo
    aliquid
    exi-
    git qubd
    reftindas. Primiiias
    rerum
    et
    decimas
    petit,
    et
    negas?
    Avare,
    quidfaceres,
    si novem
    partibus
    sibi
    sumptis,
    libi decimam
    reliquisset? Quod
    cerle
    jam
    faclum
    est,
    cum
    messis
    lua
    plnviarum
    benedictione
    subtracta
    jejuna defecit,
    el vindemiam liiamaut
    grandopercussi.t,
    aut
    priuiria
    decoxit.
    Quid.est, avjde
    supputaior
    ?
    Noyemlibi
    partes
    retraciae
    sun,t,
    quia
    decimamdare noluisti. Gonstat
    quidem, quod ipse
    iion
    dederis;
    sedtamen Deus
    exegit.
    Hoecen.imest
    jtisiissimaDomini consuetudo,
    ul si tu decimamilli
    non
    dederis,
    tu ad decimamrevoceris :
    scriptum
    ^st
    enim,
    HOTC dicit
    pominus, Quiadecima
    agri
    tui et
    pri-
    miliwlerrmvobiseumsunl. Video
    yos,
    et fallereme
    existimaslis,
    intusjn tbesauris
    vestris et
    jn doijiibus
    veslriserit
    direptio
    '.
    Dabis
    impio niijiti, quod
    .n.on
    visdarc sacerdoti. Convertimini ad
    me,
    dkil
    Dominus
    omnipotens(Malach.
    iii, 7),
    ut
    aperiam
    vobiscatara-
    ctas
    coeli,
    fet effundam
    vobisJ jenedictioneinmeam
    desuper
    : et nonvobis
    corrumpenlurfruclus
    lerrai,
    ne-
    quelanguebil
    vilisin
    agro
    veslro,
    ei beatosvos dicent
    omnes
    gentes(Ibid.,
    14el
    12).
    BenefaeereDeus
    semper
    paralusest;
    sedhomiuummalitia
    proliibetur: quia.a
    DominojDeosibi dari vultomnia,
    et non de his
    quse
    possidere
    videtur
    vult ei offerre.
    Quid,
    si diceret
    Deus, Nempe
    meus es, homo, quem feci, ieaest
    terra
    quam colis,
    mea sunt semina
    .qusespargis,
    meaanimalia
    qusefaiigas,
    mei sunt imbres et
    pliivioe,
    ventorumflaininanjeasunt,
    nieuseslsojis cator :
    ,et
    cumomniamea sinl elemeiita
    vivendi,
    lu
    qui
    manus
    accommodas,
    solamdeciinammerebaris? Sed
    quia
    pieiiospascilomnipolens Deus, ampjissimam
    tribuit
    minuslaborauti
    mercedem;
    sibi tanluindecimamvin-
    dicans,
    nobisonmiacondonavit.
    Z. Debonishic bene
    agendy.m.
    Frusira atiis
    hwc
    curafervalur. J Decimas
    nondans res invadil aiienas.
    t Ms.
    cl.,
    tumsolwnin terris
    vestris,
    sedetiaminda-
    tnibuserit
    dircptio

    vat. aulem:
    /IIJ J MS.consumptus
    est,et
    decimasmeastntululisinthesaurisvestris.Eritenim
    direp-
    tiomdomibusvestris.
    Aliarnm-novent
    partium
    usus.
    Ingrate
    fraudator ac
    perlide,
    divinate
    yocc convcnio. Ecce annus iam
    finilus
    esl,
    redde Doiuino
    pluenii
    mercedem. Re-
    dime
    te, bomo,
    dum
    vivis;
    redimele
    ipsum,
    dum
    poles;
    redime
    .le,
    duni
    prelium
    in
    manibus
    habes;
    redime
    te,
    nedumlemorsamara
    prsevencrit,
    vitani
    simul
    e.t
    pi-etiumperdas.
    Sine causa boc dimittis
    uxori, quoe
    forsitanalleriimhabebit maritum. Sine
    causahocmarito
    diinilHs, muiier,
    qui
    forte aliam
    sinemo-ra
    cupit
    IiabcYeuxorcm. Frustra
    parcmibus
    ac
    propinquis.curain
    tuam
    injungis
    :
    nemo
    post
    mor-
    J em
    tuamte fideliter
    'redjmet;
    quia
    invitatuleredi-
    incre
    npluisti,.Deppnejam
    de cervicibus tuis avari-
    tioe
    sarcinain,
    cbniemne crudelissimam
    dominani;
    quse
    dum tc
    jugo
    durissimo
    premit, jugum
    Chrisli
    siisciperenpn permitiit,
    Sicut enim
    jtigum
    avaritiae
    i,n
    infernum
    premere,
    ita
    jugum
    Christi m
    ccelumle-
    vare
    consupvit.
    Decimaeenimexdebito
    requiruntur,
    et
    qui
    easdare
    ripjuerit,
    resalienas
    inyasil.
    Et
    quanli
    pauperes
    in
    Ipcis,
    uJ ri
    ipsehabitat,
    illo
    decimas noii
    'ditiitefamempriui fuerint,
    tantorum
    homicidiorum
    reusante tribunalaeterni J udicis
    apparebit: quia
    rem
    a
    Dpiniiio
    pauperibus delcgatani
    suis usibus reser-
    vayit. Qui ergo
    sibiaut
    proemium
    comparare,
    aut
    peccaldrum
    desiderat
    indulgeiiiiampromereri;
    rcd-
    datdeci.mas, elde.novem
    parlibus
    sliideat eleemo-
    synam
    ,dare: ila
    tamen,
    ul de
    ipsis
    novem
    parlibus
    quid.quid,excepto
    victumediocri et vestilurationa-
    bili, s.uperfuerit,
    nonluxurise
    reserveiur, sedin the-
    saurocoelesti
    per cleemosynampauperumreponatnr.
    Quidquid
    enim
    npJ )iS(Deus
    plusquam opus
    est de-
    derit,
    nonnobis
    specialiter dedit,
    sed
    per
    nos aliis
    erogandum
    transmisit :si non
    dederiimis,
    resalienas
    invasimus.
    4. Ad
    festuniS.
    J oannis se
    parare.
    Hocdie elhnica
    luvacracavere.
    Etquia
    Naialesancti J oannis
    Baplisl.-e
    cum
    gaudiocupimuscelebrare,
    sicul
    reliquis
    fesiivi-
    s-tatibus
    superveiiienlibus;
    itaimminenteisialam
    prse-
    clara
    soie.mnitale
    anjte
    plures
    dies castiiaiem et bo-
    licslatcm
    oniiies omnino
    cuslodiant;
    ut fcslivitmein
    istam
    possinl pmnes
    cum
    gaudiocelebrarc,
    el ad al-
    tare
    Domini
    cumlibcraet sincera conscienliamere-
    antur accedere. Hocetiam
    deprecor
    et
    per
    iremen-
    duni diom
    judicii
    yos
    adjuro,
    ul omnes vicinos ve-
    stros, o.mnes
    familias,
    el cunctos ad vos
    pertinentes
    admoneatis
    l,
    et cumzeloDei severissime
    castigeiis;
    ne
    ullus
    in
    festjviiaiesancti J oannisaut in
    fontibus,
    aut in
    paludibus,
    aut in
    fluminibus,nocturnisaul ma-
    tuiinis horis se
    J avare
    proesumat
    :
    quia
    ista infelix
    consuetudoadlmcde
    Paganorum
    observationereman-
    sji.Cumienim nonsplumanimae,
    sed
    eliam,
    quodpe-
    jiisest, corporafrequentissime
    in illa
    sacrilcga
    lava-
    tionemoriantur :
    yel
    decorppris
    morte
    limeanl, qui
    de
    anima;
    suaesalutenon
    cogitant.
    Sed credimusde
    Dei rojsericordia, qupdcastiganiibus
    vobisaut
    pauci,
    aut
    forte
    nuliushoc malumde
    reliquo
    audebit ad-
    niitlere. Etiam'et
    hpcadmonele, fratres,
    ut caniica
    ttirpia
    et
    luxiiriosa,
    castitati et honestali
    inimica,
    familiaevestrseex ore non
    proferant; quia
    non est
    justumut
    exillo ore,
    ubi EucharistiaChristi
    ingredi-
    tur,
    canticum
    luxuriosum
    vel amatorium
    proferalur.
    Hxc enim si
    secundum vestram coiisuetudinem
    libenter
    auditis,
    et Christo auxiliante
    implere
    con-
    teridilis;
    et inhoc sxculo sanctorum solemnitates
    mtindocorde et casto
    corpore
    cum
    gaudio
    celebra-
    biiis,
    el infuturosoecuload
    ipsorum
    consorliumfeli-
    citer
    yeujetis, ipspprocstante
    cui est honor et
    gloria
    in saeculasxculorum. Amen.
    SERMOCCLXXVIIl
    (a).
    De
    Auguriis(fi).
    1. Conleniioauctorisul a
    sorlilegispopulos
    avocet.
    1
    Sequenlia
    ex
    manuscriptis primum
    edimus.
    (a)
    Olim,
    de
    Tempore241;
    et
    post,
    in
    Appendice
    68.
    (b)
    Noinine
    Augustini
    citavitolimBonifacius
    Mogunlinus
    episcopus
    Germanorumdictus
    Apostolus,
    in
    epistola
    adza-
    chariam
    papam.
    Baudimmeritotameu
    per
    Lovauienses in
    2269
    SERMOGCLXXVIH.
    2270
    Hos
    adltibens
    perditBaptismum.
    Observationes
    super-
    stitiosm.Pim. Bene nostis,
    fralres cbarissimi,
    me
    vobis
    frequentiussupplicasse,
    et
    paterna
    sollicitudine
    commonuisse,pariteret
    conlestatum
    esse,
    ut illassa-
    crilegasPaganorum
    consuetudines
    observareminime
    deberetis: sed
    quantum
    ad me multorumrelalione
    pervenit, apud aliquos parum profecit
    adinoniiio
    mea.
    Quia
    si vobis
    ego
    non dixero
    ,
    et
    pro
    me
    et
    pro
    vobis malam sum redditurus rationem
    indie
    judicii,
    et vobiscummibi erit necesseoelerna
    supplicia
    sustinere:
    ego
    me
    apud
    Deum
    absolvo,
    dum
    iterum
    atque
    iterumadmoneo
    pariler
    et
    conlestor,
    ut
    nullusex vobis
    caragos,
    vel
    divinos,
    vel
    sorlilegos
    requirat,
    necde
    qualibet
    eos
    aul causaaut infirmilale
    interroget.
    Nullussibi
    proecanlatores
    adhibeat:
    quia
    quicumque
    feceril hoc
    malum,
    statim
    peribit Bapti-
    smi
    sacramentnm,
    et continuo
    sacrilegus
    et
    paganus
    effieitur
    ;
    et nisi
    grandi eleemosyna,
    durael
    proiixa
    poenitenlia
    subvenerit,
    staiim in ae.lernum
    peribit.
    Similileret
    auguria
    observare
    nolite,
    nec in itinere
    positi aliqnas
    aviculascanlanles
    altendile,
    nec ex
    illarumcantudiabolicasdivinationesannuntiare
    pra>
    sumite. Nullusexvobis
    observet, qua
    diede domo
    exeal, qua
    die iterumreverlatur :
    quia
    omnes dies
    Deusfecit,
    sicul
    Scripturadicit;
    et factusest
    prinius
    dies,
    et secundus
    dies,
    etleriius, similiter et
    quarlus,
    ,el
    qtiintus,
    et
    sextus,
    et sabbatum
    (Gen.
    i, n, 1-3);
    et
    illud,
    Fecil Deusomniabonavalde
    (Ibid ,
    31).
    Illas
    vero non solum
    sacrilcgas,
    sed eiiam ridiculosas
    sierimlationes considcrare ct observarenolite: sed
    quoiies
    vobisin
    quacumqueparle
    fucrit necessitas
    properandi,
    signate
    vos innomineJ esu
    Christi,
    et
    Symbolum
    ve( orationemDominicamfidelitcrdicen-
    tes,
    securi deDei
    adjutorio
    iter
    agite.
    2. Fraudes suas
    spernentes
    diabolus
    infestat.
    Hinc
    sibi vereadhmreniesDeus
    probai.
    Et
    quia qtiando
    su-
    pradicta
    omnia
    sacrilcgia,
    Deo vobis
    inspirante,
    et
    contemnerevel
    desjdcerecoeperilis,
    molestehocac-
    ceplurus
    est
    diabolus; quia
    vosvidet deamicitiavel
    socictaie sua
    discedere,
    et
    sacrilegia per quae
    vos
    decipiebatcontemnere, aliquasnequitias
    vobisfactu-
    rus,
    aut infirmilatem
    aiiquam
    immissurus
    esl,
    aut
    aliquodanimal,
    aut
    per morbum,
    aul
    per ovagatio-
    nemest ablaturus:
    quia
    ad vos
    probandospermitlit
    hoc fieri
    Deus,
    ut
    agnoscat
    utrumad
    ipsum
    (ideliler
    veniatis,
    et si lotocordediaboli machinamenla
    despi-
    ciatis,
    el utrum
    plus
    valeat
    apud
    vosamor
    suus, quam
    cujiisquam
    animalisamissio.Sedsi semelautsecundo
    nequitiasquas
    diabolus
    immiserit,
    curnanimoet tola
    (ide
    coniempserilis
    ;
    ita
    ipsum
    diabolum
    posica
    a
    veslrainfestationeDeus
    dignabiturrepellere,
    ut nun-
    quam
    vos
    possit
    sua calliditate
    decipcre.
    Homines
    cnim
    negligeutes
    et faciles,
    languida
    desidcria
    et
    fidemdesidemhabentes
    (et
    idcoetiamsi
    incipianl,
    non
    diu
    perseverant
    in
    operibus Dei;
    sedubi seinante
    dictis
    sacrilegiis abstiiiuernnt,
    et vel unam
    nequi-
    tiam diaboli
    pertulerimt,
    slatim se
    pcenitent
    adDo-
    iiiinuinconversos
    esse,
    et inachiiiamcntadiaboli re-
    liquisse),
    ilerumreverlunlur adobservaliones
    augu-
    riorum,
    velut canes ad vomitumsuum. Vosvero
    quibus
    Deuset
    sapienliamcontulit,
    et veram fidem
    dedit,
    ilacilo corde circumventionesdiaboli
    despj-
    cite,
    et fidcliiervosadDeiim
    converlile,
    el
    quaeeum-
    que
    diabolus
    voluerit
    immittere, palienler
    et forliler
    toleretis;
    ut cumbealo J obdicere
    possitis,
    Dominus
    dedit,
    Dominus
    abstulil;
    sicut Domino
    placttil,
    ita
    fa-
    ciumesl
    (J ob
    i,
    21);
    simililer et cum
    Apostolo
    firmo
    et
    integro
    corde
    dicatis, Quis
    nos
    separabit
    acltaritate
    Chrisli? Tribuktio? an
    persecutio?
    an
    angustia? qn
    Appendicem
    rejectusest, qui
    nolant
    Lipsiumdubitassean
    sit
    pbrasis
    severiani. Nobisomninocaesariiesse
    yidelur
    Denum.1vide
    Appendicis
    serm.
    249,n, 2;
    Caesarii 'hcmil"
    15; Append. serm. 272
    ,
    n. 8
    ; 279,
    n.
    4; 265,
    n. 5 de
    num.
    2,
    serm.
    4,
    n.
    2,
    et
    272,
    n.7: de nuni.
    5, Bociiacii
    epist.
    ad
    zachariam
    papam;Apjiend.
    serm.
    28,
    u.
    4,
    et
    70,
    fames
    ? annuditas?an
    gladius
    ? an
    periculum
    (Rom.
    viii,
    55)?
    Boni enimcbristiani nec lormeniis
    sepa,-
    ranlur aChristo :
    tepidi
    veroet
    negligenles
    iiiicrdum
    otiosisfabulis
    separanlur ;
    etsi vcl levetiammitii
    per-
    tulerint,
    continuo
    scaudalizanlur,
    et coulra Dcum
    murmurarc
    praesumunt,
    et ad nefandacl
    dej.cstaiida
    auguria
    redeunt.
    3. Cur divini
    frequenler
    veranuntknl. Cur nisi
    per
    eos
    periculumswpe
    non
    vitetur. Hos
    adhibere
    grave
    peccatum
    est. Sed fortedicit
    aliquis
    :
    Quidfacirims,
    eo
    quodauguriaipsa,
    et
    caragi,
    vel divini
    freqtienter
    nobisveraannuntiant?Dehac re
    Scriptura
    noscon-
    testatur et
    monet,
    dicens:
    Eliamsi
    qua
    vera vobis
    dixerint,
    iiolitecredere
    illis,
    Tental enimvosDominus
    Deus
    vester,
    utrumtimeatis
    eum,
    annon
    (Deut.XIII,3).
    Sed ilerum dicis:
    aliquoties
    si
    proecaniatoresnoij
    fiierint,
    aut demorsu
    serpentis,
    aut dealia
    qualibet
    infirmiiatepropeiisqueadrnortem
    mulli
    periclilantur.
    Verumest,
    fratres
    cliarissinii, qujapermittit
    hocDeus
    diabolo,
    sicul
    jamsupradixi,
    ad
    probandum
    christia-
    num: ut cuminlerdum
    per
    illa
    sacrilegiaaliqua
    re-
    mediain illa infirmitate
    pcrcipere,
    et
    aliquid
    verum
    potuerint agnoscere,
    facilius
    propterea
    diabolo cre-
    dant. Sed
    qui
    tolam
    christianam
    religionem
    desiderat
    custodire, oportet
    ut hoecomnialota animi virlute
    conlemnat,
    tiniensillud
    quod
    ait
    Apostolusincrepans,
    Dies,
    et
    menses,
    el
    lemporaobservalis;
    timeonesinecau-
    salaboraveriminvobis
    (Galal.
    IV.10
    et\i).
    Ecce
    Apo-
    slolus dicit
    quodqui auguriaobservaverit,
    sinecausa
    doclrinam
    e]ussuscipiet:
    et
    ideo, quantum
    poteslis,
    circumvenlionesdiaboli
    fugite.
    4. Sed nec diabolusIwdere
    poterit
    nisi
    permissus.
    Duabusexcausisid
    permillit
    Deus. Et illudanteoin-
    nia
    scitote, fratres, quod
    necvos
    ipsos,
    nec eos
    qui
    ad vos
    pertinent,
    necanjmalia
    vestra,.
    nec
    reliquam
    subslanliamvel in
    parvis
    rebusdiabolus
    po.testlscdere,
    nisi
    quantum
    a
    D.eo
    potcstatem
    acceperit; quomodo
    nec sanctoJ obfacullatem
    aususfuit
    subvertere,
    nisi
    Domino
    permillente. Et,
    sicul in
    Evangeliolegimus,
    quando
    abhominibus
    expulsi
    sunt
    dsemones,
    roga-
    vcriint ut vel in
    porcos
    ire
    perm.itteren.lur(Matth.
    vin, 31).
    Si iu
    porcos
    nonsunt ausi intrare
    doemones,
    nisia Dco
    permissionem
    acciperent; quis
    itaerit in-
    lidelis,
    ut eosbonoschristianos credat
    posseloedere,
    nisi Deus
    propriadispensationepermitleret
    ?Permit-
    lit autem hoc Deus ex causis duabus: ut
    au.t
    nos
    probet,
    si
    bonisimus;
    autcorrigat,
    si
    peccaiorcs.
    Sed
    qui patienler dispensationem
    Domini
    toleraverit, cl,
    sicut
    jaru dixi, quando
    aliquid perdiderit, dixerit,
    Dominus
    dedil,
    Dominus
    abslulil; sictil Domino
    pla-
    cuit,
    ita
    factumest:
    sit nomenDominibenediclttm:
    pro
    ista Deo
    placila palienlia
    aut
    cpronam accipii,
    si
    justus est;
    aut
    iudulgenliam,
    si
    peccator.
    Et lucc
    altentlile,
    fralres :
    quia
    cumomnemsnbsiantianidia-
    bolusevertissel. beati
    J ob,
    non dixit
    J ob, Dominus
    dedit,
    diabolusabstulil:
    sed,
    Dominus
    dedii,
    Dominus
    abstulii. Vir enimsanctusnoluit istam
    gloriain
    dia-
    bolo
    dare,
    ut
    aliquidpotuisset
    tollerc
    qtiod
    Doniinus
    non
    permisisset
    auferre. Cuni eniin nec
    filios, nec
    pueros,
    nec
    camelos,
    nec
    asioosbeati
    J ob,
    anleqttam
    Dominus
    permitteret, diabolus lxdere
    potuisset;
    quare
    credimus
    quodChrislianis
    ampliusaliquid
    fa-
    Ciat.
    qtiani quod
    deificoacsecreto
    judicio
    suodivina
    potenliapermiseril
    ?
    5.
    Divinis,
    caracjis,elc.,credere, peccatummortale.
    Ethnicarum
    supersiitionximreliquim.
    Et ideocertissimo
    credentes
    quod
    nihil
    possumusperdere, jiisi
    quantiiiii
    nobis Deus
    permittil auferri;
    toto cordenostro ad
    illiusmisericordiam
    eamus,
    et
    sacrilegas
    obsei'vatio-
    nesfideliter
    relinquentes,
    de illiiis
    adjutorioscmper
    prasumamus.
    Nam
    qui prscdiclisnialis,
    id
    est,
    cara-
    gis
    et
    divinis,
    aruspicibus
    vel
    phylacteriis,
    et
    alii.s
    quibuslibetauguriiscrediderit;
    etsi
    jejuiiet, ejsi
    pref,
    etsi
    jugiter
    ad Ecclesiam
    currat,
    etsi
    largas
    eleemo-
    synas faciat,
    etsi
    corjmsculurn
    in omui
    atflietione
    suum
    cruciaveril,
    nihil ei
    proderit, quamdiu
    illasa-
    crilegia
    non
    reliquerit: quiaimpia
    illa
    sacrilegii
    ob-
    2271
    APPENDIX.
    2272
    servatio,
    isla ornnia bona obruit et 'everlil. Et
    qui
    cumhis malisetiam
    aliquaopera
    bonaexercere vo-
    luerint,
    cis
    prodesse
    nihil
    possunl
    :
    qnia
    verumest
    quod
    dixit
    Aposlolus,
    Modicum
    (ermentum
    tolammas-
    samcorrumpil(l
    Cor.
    v,
    6) ; ctillud,
    Non
    potestis
    cali-
    cemDomini
    bibere,
    etcalkemdwmoniorum.Non
    potestis
    menswDomini
    parlkipes esse,
    el menswdwmoniorum
    (Id.
    x,
    20el 21
    );
    et Dominusin
    Evangelio,
    Nemo
    potesl
    duobiisdominisservire
    (Matth.
    vi, 24).
    Pro
    qua
    re necad arbores debent Christiani vola
    reddere,
    nec ad fontem
    orare,
    si sevolunt
    per graliam
    Dei
    de oeterno
    supplicio
    liberari. Et ideo
    quicumque
    in
    agro suo,
    aut in
    villa, aut
    jtixla
    villam
    aliquas
    arbo-
    res,
    aul
    aras,
    vel
    quselibel
    vana
    liabueril,
    ubi miseri
    J iomincssoleul
    aliqua
    votareddere
    ;
    si eas non de-
    struxerit
    atquesuccideril,
    inillis
    sacrilegiis, quoc
    ibi
    facta
    fuerint,
    sinedubio
    particeps
    erit. Nani el illud
    quaicesl, quodquandoarbores
    illoeubi volaredduniur
    ceciderint,
    nemo ex illis arboribus
    lignum
    adfocum
    affert? Et videte miseriamvel stuliitiam
    generis
    hu-
    mani : arbori enim morliioehonorem
    impendunt,
    ct
    Dei vivenlis
    prsecepta
    conleniiiunt; ra.mos
    arboris
    nonsunt ausi milterc in
    focuni,
    et se
    ipsospcr
    sa-
    crilegiumproecipilant
    in infernum. Et idco
    qui
    hoc
    malum
    hucusqiic
    non
    observat, gaudeat,
    el Deo
    gra-
    tias
    agat,
    et fidelitcrin bonis
    operibus jierseverare
    contendat:
    qui
    vcro inislisdiabolicisrebtts
    hucusque
    captivandum
    diabolotradidit
    se,
    lotocorde
    pceniten-
    liam
    agal,
    ct illa
    sacrilegiasupradicla
    cumomni hor-
    rore
    fugial
    cl
    contemnat;
    ul illi Deuset
    indulgeniiam
    dignelur dare,
    el ad seternambeatitudinemob
    glo-
    riamnominissui faciat
    pervenire.
    6.
    Idolothytis
    vescenlesanimamoccidunl.Et
    quia
    cliam et hoc
    pervcnit
    ad
    nie, quod aliqui
    aut
    pcr
    simplicitatcm,
    aul
    ignorantiam,
    aul certe,
    qnodplus
    credendum
    est, per gulani
    deillis
    sacrilegiis,
    vel sa-
    crificiis,
    vel
    sacrilcgocibo, quoe
    adhucsecundumPa-
    ganorum
    consueludinem
    (iunt,
    manduearenectimeant
    nec
    crubescanl;
    conleslor vos coramDeoel
    Angelis
    ejus,
    ac
    dcnunilo,
    ut nec adilla diabolicaconvivia
    ,
    quoe
    aut ad fanum
    fontesquc,
    aut ad
    aliquas
    arbores
    fiiinl,
    veniatis. Et si vobisinde
    aliquid
    iransmissum
    fuerit, lanquam
    si
    ipsum
    diabolum
    videaiis, perbor-
    rescileet
    respuile,
    cl ita
    repudiate,
    ut necindomum
    veslram
    pcrmiltatis
    de
    illo.
    sacrilego
    convivio
    aliquid
    cxhibcri :
    propter
    illud
    Aposloli quod jam
    dictum
    cst,
    Non
    potestis
    calicemDomini bibereel calicemdw-
    moniorum; neque
    mensmDomini
    parlicipare,
    el mensm
    dmnioniorum.Et
    quia
    solenl
    aliqtii dicere, Ego
    me
    signo,
    el sic manduco: niillus hocfacere
    praesumal;
    quia
    sicest
    qui
    se
    signat,
    et
    aliquid
    de
    sacrilego
    cibo
    inandncal, quomodoqui
    sc
    signal
    in
    ore,
    ct
    gladiuin
    sibi initlil in
    pectorc
    :
    quiaquomodogladio eorpus
    occiditur,
    ila de illocibo
    sacrilcgo
    anima occiditur.
    Sed credimus de Domini
    misericordia, quia
    vobis
    agerequse
    sanctasunt
    inspiraredignabitur;
    ct nun-
    qnam
    vobisnec in
    auguriis,
    ncc in
    aliis, quaesupra
    diclse
    sunt, sacrilegis obsorvalionibus,
    vel divinalio-
    nibus diaboli
    possit nequilia subreperc
    : scd loiam
    spcm
    vestraminDoniino
    posiluri, qnaicnus
    ui niin-
    qiiam
    adilianefanda
    mala, quoesuperiuscnmprclicnsa
    siint, rcdeatis; prseslanlc
    DominonosiroJ esu
    Christo,
    cui honor cl
    impcrimi)
    insseculasoeculorum.Amen.
    SERMOCCLXXIX
    (<r).
    De
    Martyribtis
    vel
    Phylacleriis (b).
    d. Devariis
    martyrumsuppliciis.
    Audiviinus
    pcr
    fn) Alias,
    ex
    Vignerianis
    29.
    (b)
    in
    Appendice
    nunc
    primuni
    collocalur.
    Augustini
    no-
    niine
    quam
    falso
    vulgatum
    a
    vigiiefio, pigct
    oslenclcrc.
    Caesani sliliimcl sciilcnliasin
    |ioslcrioreiiarlecle|irelicn-
    des
    , praeserlim
    num.5 cl 6. l)cnum. 4vide
    Ap|icndicis
    serm.
    265,
    n.
    5; 276,
    n. 1: clonuni.
    5,
    serm.
    278,
    n. 1:
    denum.
    6,
    scrm.
    28,
    n. 4; 76,
    n.
    6; 264,
    n.
    2; 13,
    n.
    o;
    258,
    nu.
    2,
    4: dcnuni.
    7,
    senn.
    257,
    n.
    4; 264,
    n.
    5;
    256,
    n.
    4; 260,
    n.
    5;
    257
    ,
    a.
    1; 77,
    n.
    6; 13,
    n.
    5; 41,
    n.
    6; 45,
    n. 5.
    apostolicamleclionemservoset amicos
    Dei, qnibus
    dignus
    noii crat
    ninnjjiis,
    indignaquidcni,
    sed
    glo-
    riosamalafidei viriiile
    lolcrasse,
    sicut aii Sirmo di-
    vinus: Alii ludibriacl verbera
    experli, insttper
    el vin-
    culael
    carceres; lapidati sunl,
    secti
    sttnt, in occisione
    gladii
    mortui sunl
    (Hebr.
    xi,
    5Gel
    57). Legimus
    ergo
    alios carceribus
    crucialos,
    alios
    invalcscenle
    pcrsc-
    cutione,
    lurbine
    impioetcmpesiatisconfcclos,
    et du-
    ris saxorumimbribus
    grandinatos,
    aliosbosiili feiro
    a
    sacrilegisconsecratocapitediniiuulos,
    sed in
    rcguo
    oelerni
    capiiis
    stfblimalos.
    Lapidaii, inquit,
    el secti
    sunl;
    lcnias
    novo
    gladioseclor
    boneiitltis
    pcr
    viscera
    nioras
    Iraxit,
    numerosi ferarumdenliiiinmorsus
    per
    viscera
    Iriuniphantin
    ciiciirrenint : ac sic (ide
    persc-
    verante
    pondusprodidit meritoriim,
    novitas
    inaudita
    poanarum.
    2. Cursancli tradanlur
    intpiis.
    Malaliicvincere
    pos-
    sumiis,
    non vitare.
    Marlyrii palma
    eliamnunc
    polest
    acquiri.
    Sedforle
    aiiquis
    secuiii
    cogilal
    ctdicit:
    Quid
    esi
    quod
    boni et sancti viri inmanibus
    impioriini
    tra-
    diintur?
    lnterrogasquid
    esl boc?
    Quia
    lentalioeslvita
    humana
    super
    terram
    ( J obxu,
    1).
    ln
    agoneitaque
    inuiidi istius desiidantcs
    lenlanttir,
    ut
    probeuliir;
    probaniiir,
    ut remuncrcntiir. Et ideo
    alicjuolies
    dia-
    bolussanclos
    potcsiati
    suoecum
    peliisset,
    oblinuit,
    pennitttnte
    sic
    Domino;
    non ut eos in aninioevir-
    tute
    loctleret,
    scdul iii
    corporis
    infirmitaiovcxaret :
    ut minime succumbentibusac
    pcr
    timorem
    Domini
    fideliter
    rcpiignaniibiis,
    lenlaiio
    iiijuri.c
    gloriie
    csset
    occasio. Sed ct
    ipse
    Dominustradilus csl innianus
    peccatorum,
    el itaeiini
    impiusjudex
    sub
    tcmjiorc
    passionisalloquilur
    : Nescis
    qtiut
    iiabeo
    poteslalem
    oc-
    cidcitdiel dimillendite
    (J oan. xix,
    10).
    Cui Domiiius:
    iVon
    haberes,
    inquit, poteslatem,
    nisi tibi dala
    fuisset
    desuper(lbid., 11). Illeergo
    ad inforniaudosel con-
    firmandos
    nos,
    inlcslaiiiundi
    hujiis
    incoinmodasu-
    scepit
    ct
    vicit;
    ut ct uos
    intelligamiis
    mala
    hujus
    sae-
    culi non
    posse
    nos
    fugerc,
    sed cum Dci
    adjulorio
    jrossesupcrarc.
    Est
    crgo
    (idelibusChrisii
    aliqua
    cinn
    sanctis
    marlyribusporlio,
    si ea
    qu:e
    bic muiidusini-
    ponit, prso
    liinoreDei,
    paiienter
    el fortitcr lolcrcnt.
    El idco dicit nobis
    Sprmo
    divinus : Si
    fueriiis
    socii
    passionum,
    erilisctconsolalionum
    (II
    Cor.
    i,
    7).
    5. Nec
    jam
    deest
    persecutor.
    Setl foricdicis: Dccst
    rcligionis inseclator,
    niillus
    piclatis
    imminci
    persc-
    culor; ciuomodo
    sine bosle
    parlem|>ossim
    babcre
    cum
    mariyrc?
    Nonila
    csl, cbarissinii;
    utinam fides
    adsil, Nanclsi dcest tcnlator
    publicus,
    non decst
    tcnlator occuliiis.
    Alii|iia,
    si
    placel,
    dc occullis et
    maleblandis leniatioiiibiis
    inimici,
    ac de
    cjus
    stri-
    ctim
    profcramus
    insidiis. Vcrbi
    gratia,
    ad fraudcmtc
    aliquis,vcl
    acl falsuiii
    lcstimoniiiiii,
    aut
    quadibet
    alia
    lucra
    iniqua
    sollicital? Pcr os
    cjtis
    vox
    anliqui
    scr-
    peniis
    insibilal. Inhoncslisleconsiliiscl lenocinaiiti-
    l)tisblandimeiitisad
    iiiipudiciliseflagiiiiimperpeiran-
    duni
    turpisscdiici.oriliaqueai,ctiid
    liixurue
    pr*rupta
    sollicital? SccreUe tibi ab inimico lcndunlur in-
    siclioe.
    4. Divinos
    qni consiiltinl,
    diabolo
    sacrificanl,Bapli-
    smiim
    violanl;
    Cltrislo\abdicato,
    cuin diabolo
    pactitm
    ineuni.Solel
    (icri, fraifes, ut ad
    aliqucni ocgroianlem
    venial
    pcrsecutor
    cx
    jrailediaboli,
    el dicat: Si illuni
    proecantaiorcniatlhibuisscs,jam
    sanus
    csses;
    si cba-
    ractcrcs illos libi voluisscs
    appenderc, jani potcras
    sanilalciii
    recipere.
    Iluic
    persccutori
    si
    conscnscris,
    diabolo
    sacrilicasii;
    si
    coiilcmpscris, niarlyrii glo-
    riam
    acquisisli.
    Venil fortect alius
    qui
    dical : Mitie
    acl illum
    diviuuiii,
    Iransmitlead illum
    cingiilum
    aul
    fasciam
    liiam,
    mcnsiirciur et
    aspiciat;
    et
    i|)se
    libi di-
    cet
    quitl facics,
    aut iiiriiin cvaclcre
    possis.
    Dicil ct
    alius : lllebencnovil
    funiigarc;
    nam
    cuicumqiic
    boc
    fccit,
    siatimmcliiis
    liabuil,
    omiiistenlaiio dc domo
    illiusdiscessit. Et istisomnibiis
    quiciimqucacquie-
    vcrii,
    sacraiiiciitum
    Baptisnii
    violavit. Solct etiam
    diabolusinhac
    jiartedeeiperc ncgligcnlcs
    et
    lcpiclos
    cbristianos,
    ul si
    aliquis
    furluni
    pcrtulerit, insligct
    deamicis suis illecrudclissimus
    pcrseculor,
    el dicat
    2273 SERMOCCLXXX.
    2274
    ei: Venisecreto adillum
    locum,
    et
    ego
    tibi excitabo
    personam, quae
    libi dicat
    quis
    est
    qui
    tibi furatus est
    argentum
    aut
    pecuniamtuam;
    sedsi hoc
    cupisagno-
    scere, quando
    adJ ocumillum
    venis,
    noli le
    signare.
    Eccead
    quoe
    mala
    perducantur tepidi chrisliani, qui
    dumvolunt
    temporalem
    sanitalem
    recipere,
    non ex-
    pavescunt sacrilegia
    lamnefanda committere. Istis
    enim talibus diaboli consiliariis
    quicumque
    consen-
    serit, repudiato
    Chrislo
    pactum
    cumdiabolo sefe-
    cissenondubilet. Solent eliammulieres sibi invicem
    persuadere,
    ut
    oegrotantibus
    filiis suis fascinumali-
    quod, quod
    fidei catliolicaenon
    conveniat,
    debeant
    adhibere. Et ista
    deceplio
    de
    parte
    diaboli est.
    5. Salttbrioramalorumremedia.
    Quanluin
    rectius
    et salubriuserat ut ad ecclesiam
    currerent, corpus
    et
    sanguinemChristiacciperent,
    oleobenedictoet se
    et suosfideliter
    perungerent;etsecundum quod
    J aco-
    bus
    apostolusdicit,
    non solumsanilalem
    corporum,
    sedeliamremissionem
    acciperent peccalorum.
    Sic
    enim
    per
    euin
    promisit Spiritus
    sanctus : Si
    quis
    in-
    firmalur,
    inducal
    presbyterosEcclesim,
    et orent
    super
    eum
    ungenles
    oleo in nomine
    Domini;
    et oralio
    /idei
    salvabit
    inftrmutn,
    et si in
    peccalis
    sit,
    dimitlunlurei
    (J acobi,
    v,
    14el
    15).
    Sedforiedicil
    aliquis
    :
    Quid
    est
    quod
    nos tam
    frequenter
    debac re admonel
    episco-
    pusnosler?
    Hoc
    ideo, fratres, quia
    licet lam fre-
    quenter
    admoneamus,
    adhuc tamenab
    aliquibus
    ho-
    minibiis fieri
    sacrilegia
    ista multoriimrelalione co-
    gnoscimus.
    Et ideo
    rogo
    vos ut
    qui
    nonduni
    fecit,
    non
    aliquando
    commiltat :
    qui
    vero
    fecit, quanlum
    polesl,
    accelerel ut
    dignampieiiitentiamagat.
    6. Ad
    marlyrum
    solemnia
    qualis exigalur prmpara-
    tio. Nosvero, charissimi, quoiiescumqiie
    saiiclorum
    ac
    mariyrum
    solemnia
    cupiinus celcbrare,
    quanium
    possumus
    cumDei
    adjulorio, pra:parare
    nos el or-
    nare bonis
    opcribus
    sludeamus.
    Qiiicumqitecrgo
    considerans
    conscienliam,
    caslum
    se, sobrium,
    liu-
    milem et misericordcm inverilate esse
    cognovcrit,
    gaudeat
    et Deo
    gralias agat,
    et totis virihuscumDci
    adjutorio
    divinainsemuncra,
    nonsolum
    servarc,
    sed
    eliam
    augere
    conleiidai :
    qui
    vcro sc
    iiegligenlem
    aui
    cbriosum, iracimdum,
    inviclumcl
    stiperbum,
    foriect luxurisesordibus viderit
    iiiqiiinaluui,
    ciioad
    poenilcnlioe
    inedicainenta
    conliigial;
    cl
    antcquam
    anima illa
    tencbrosa,
    de infclicissimosuo
    corporc
    discedat,
    remediumsibi indic necessilaiis
    acquirat;
    cl lam
    largasclcemosynas faeial,
    ct itacum
    rugiiu
    vel
    gemitu, vigiliis, jejuuiis
    ct oralionibus
    frcqucnlcr
    incumbal, utanlcquam
    aiiima
    illius,
    sicul
    jain dixi,
    de
    corpusculo peccatis
    obnoxio
    rapialtir,
    medica-
    mcnta sibi conlrili ct liumiliali cordis in relernum
    profuluraprovidcat:
    (|uiacoi'coiitrituni
    elliuuiiliatum
    Deusiion
    spcrnii (Psal.
    L, 19).
    Subiiiaiiueiiimouini-
    polenlis
    Medici
    ,
    iiiilli
    unquampcccatori exjiedit
    dc-
    sperare.
    Tanlaesl cniinmiscricordiae
    inulti;luclo,
    ut in
    veritate correctis nonsolum
    peccalorum
    vcniatii tri-
    bual,
    scdeliainadselerna
    prsemiapcrvenire
    concedal.
    7.
    Nec.desperare
    necmate
    sperare.
    Ei ideoncccle-
    sperare,
    nec male
    sperare
    debemus.
    Desperat, qui
    putal quod
    Deusmullis criminibusobsessis
    ,
    etiamsi
    poenitentiamegerint,
    non
    indulgeat.
    Maleatileni
    spc-
    ral, qui
    credit
    quod
    eliamsi
    usque
    ad finemvitacin
    peccalis
    voluerit
    permanere,
    Dei
    possit
    misericor-
    diain
    promereri.
    Deuscnim
    noster,
    sicut novit re-
    munerare
    merita,
    itanovit
    punire peccala. Qui
    enim
    dixit,
    CIUBconversus
    ingemueris,
    salvus eris
    (Ezech.
    xxxm, 12); ipse
    etiam
    dixil,
    Nolilelardareconverli
    ad
    Dominum,
    nec
    differalis
    de die in diem
    (Eccli.
    v, 8).
    Time
    enim,
    o hoino,
    justitiam, cujus quseris
    misericordiam:
    quantiim
    enim le diutius
    exspectat
    ut
    corrigaris,
    laulo
    gravius
    vindicat,
    si le celerius
    emendarenolueris. Deuseniminbocmundo
    [iraerb-
    gat
    misericordiam
    ;
    in futuro exercet
    juslitiam.
    Hic
    crogat
    admonilionisvel
    palientiae
    siue
    peciiniam;
    illic exacluruserit usuram : el
    implcbitur
    illud
    quod
    scriptumest,
    Tuncreddet
    unicuique
    secundum
    opera
    sua
    (Malth. xvi, 27).
    Nou dixit. Secuudum miseri-
    cordiam
    , sed,
    secundtim
    opera
    sua.
    Quod
    etiam et
    apostolus
    Paulus
    confirmat,
    clieens: Omnesasiabimus
    antetribunal
    Cltrisli,
    ul
    referal unusquisque.propria
    corporis,proul gessil,
    sive
    bonum,
    sivemalum
    (
    II Cor.
    v, 10).
    Nos
    crgo, fratres,
    auxilianteDominosic
    aga-
    mus,
    ut
    quiquid
    innobiscontulit
    judicatus, integriiiu
    inveitial
    judicaiurus,
    et soleniniiates vcl
    patrocinia
    sanctorum
    iiiartyruni
    non nobis
    judiciiim pariant,
    sed
    profcctum.
    Et
    ita, quanlum possunius,
    ageie
    studeamus,
    ut
    quortnn
    feslivitaies celebrabimus in
    mundo,
    eorum consorliiini obtinere mereauiur in
    coelo:
    proestanle
    DominonoslroJ esu
    Chrislo, qui
    vivit
    et
    regnat
    in soeculasxculorum. Aiuen.
    SERMOCCLXXX
    (a).
    DeDominica etaliisdiebusfestis
    pie
    celebrandis
    (b).
    1. Feslorumet
    Doininicwotiuma
    quibus
    el
    quaresan-
    cilum. Scicndiiin
    cst,
    fratres
    cliarissimi, quod
    ideoa
    sanclis
    patribus
    noslriscoiislitutumest Christianiset
    manclaluin,
    utinsolemnitalibus
    sanctoruu),
    et maxiine
    indominicisdiebus oliuni
    babcrcnt,
    ct a lerrcno ne-
    gotiovacarent;
    ut
    paratiores
    el
    jirompliores
    essent ad
    diviiuiin
    ctiltiim,
    cumnonjiaberent
    quod
    eos inde
    reiardarct
    iucommodum; rclinquereiitque
    eo
    tempore
    terrenamsolliciliidinem
    , quo
    facilius
    possenl
    Dei in-
    lendere voluntaiem. Itide
    ipse
    Dominus
    per prophe-
    lam
    dicit,
    Vacateel
    videie, quoniam
    ego
    sumDeus
    (Psal.
    XLV,
    11).
    At bi
    tjtii
    diversis curis ac
    negotiis
    implicaii,
    liancseutenliamDei
    spernunl,
    et
    divinse
    conlemplalioni
    vacare
    nolunt,
    limco
    qnod
    in fuluro
    judicio
    illis
    januam
    Domini
    pulsantibusatqueaperiri
    poscentibus,
    Dominus
    respondeat,
    Amendico
    vobis,
    nesciovos
    (Matth. xxv, 12)
    : Disceditea
    me,
    otnnes
    qui
    operamini iniquilatein (Psal. vi, 9).
    Et
    qui
    modo
    Deniii
    qiiiercre uegligunt,
    ab
    ipso
    tiuic
    respuuntur.
    Idcirco,
    fraires
    mci,
    nonsit vobisinolestum
    ,
    indo-
    minicisdiebus el innatalitiissanctoruindivinostudere
    cultui.
    2. Cnrdicttts
    dominicusdies. Pluribus esl
    insignis.
    Dominicum
    ergo
    clieni
    Aposloli
    et
    aposlolici
    viri ideo
    rcligiosa
    solemiiilaic habcndum
    sanxerunt, quia
    in
    codeni
    Redemiilor nosler a
    morluis resurrexit:
    qui-
    que
    ideo doiiiinicns
    nppellalur,
    tit iu eo a terrenis
    operibus
    vel iuuiidi illeccbris
    abstinenies,
    tantumdi-
    vinis culiibus serviamus : danies scilicel diei huic
    honoreii) et
    revereoliam,
    propicr spemresurreciionis
    nosiroe,
    cpiiim
    habeinus in illa. Nani sicut
    ipse
    Do-
    niinus J esus Clirislus et Salvaior resurrexit a inor-
    tuis;
    ilaet iios resunecluros iu
    novissimodie
    spera-
    inus.
    Apparet
    autcmhiinc diein etiam in
    Scripturis
    sanciisessesolemnein.
    Ipsc
    eniinest
    priinus
    diess;e-
    culi,
    in
    ipso
    formala sunl
    elementa
    mundi,in ijiso
    creali suul
    Angeli,
    in
    ipso quoqiie
    a mortuis resur-
    rcxit
    Chrisius,
    iu
    ipso
    deccjelis
    Spirims
    sanctus
    super
    Aposiolosdcsccndit,
    niauna incodemineremo
    pri
    mumdo coelodatiuncst. Hisenim
    speciebus
    ac tali-
    bus
    indiciis,
    doimnica dies exsiat
    insignis.
    Ac ideo
    sancli clocloresEccJ esiiu
    decreverunt omnem
    gloriam
    J udaici sabbatismi in illam
    transferre;
    ul
    quod ipsi
    in
    ligura,
    nos celebraremus in veritate :
    quia
    lunc
    erit
    requies
    nosita
    vera, quaudo
    resurrectio fucrii
    perpelrata,
    et remuneratio inaniiiia ei
    corpore
    sinuil
    perfecta.
    3.
    Qualiler
    observandus.Observemus
    ergo
    diemdo-
    minicam, fralres,
    ct sanctificemusillam
    ,
    sicut anii-
    quis prseceptuiu
    cst de
    sabbalo,
    dicente
    Lcgislalore,
    A
    vespereusque
    ad
    vesperam
    celebrabilissabbatavestra
    (Levit. xxin,
    52).
    Yidcamusneotiumnostrumvanum
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    251.
    (b)
    In
    Ajipendice
    nunc
    j>rimum
    collocatur.Dubiuserat
    Lovaniensibus, spuriusverlinoet \
    inclingo
    : Alcuinietcse-
    sarii
    quaedam
    hue
    fragmentacongestasunt,
    abauclore
    inBeuedictina
    regula, cujus
    verbaetiamhic
    aliqua
    occur-
    runl,
    nonniliil versalo. Denum.
    2,
    vide Aleuinumcle
    Divino
    officio,caji.
    27: de nuin.
    5, lleg.
    Bcuedicl.
    cap.
    50: denuin.
    i,
    caesariihomil.
    55,postiiiiliuin;Appcntiicis
    serm.
    281,
    n.
    1; neg.
    Benedict.
    cap.
    19: clenum,5ia
    finej Benedicti
    nrologum
    in
    Etegulam
    suam.
    2275
    APPENDIX.
    2276
    sit;
    sed a
    vespera
    diei sabbati
    usrjue
    ad
    vcsperam
    diei dominici, sequestrati
    arurali
    opere
    et abomrii
    negolio,
    soli divinocultui vacemus. Sic
    quoque
    sari-
    ctificamusfile sabbatum
    Domini,
    diceiite
    Dbhiino,
    Omne
    opus
    non
    facielis
    ineo
    (Ibid., 35).
    Veniat
    ergb,
    cuicumquepossibile
    sit,
    ad
    vesperlinamatque
    nociiif-
    naoi ceiebrationem,
    el oret ibi inconventuEcclesiee
    pro peccalis
    suis Deum.
    Qui
    vero hoc ribn
    possit,
    sallemindomosua
    oret,
    et non
    negligat
    Deosolvefe
    yotum,
    ac reddere
    pensum
    servitulis. In die vero
    nullussea sacraMissarumcelebraiione
    separet,
    rie-
    que
    oliosus
    quis
    domi remaneat coeterisadecciesiairi
    pergenlibus,
    neque
    invenationese
    occupet
    et diabo-
    lico
    mancipelur
    officio, circumyagandocairipos
    et
    silvas,
    clamoremet cachinnumore
    exaltans,
    non
    ge-
    mitum,
    necorationisverbaexintimo
    pectore
    adDeum
    proferens.
    4. Vflrii
    reprehendunturperversi
    usus:
    ludi,joci,
    lites
    etrixw.Adhuc
    quoque,quod
    delestabilius
    est,
    adec-
    clesiam
    aliqui
    venientes non
    intrant,
    non iiisistiint
    precibus,
    non
    exspectant
    cumsilentiosanctarumMis-
    sarum celebrationem
    : sed
    quando
    lectiones divinse
    iutuS
    leguUlur,
    lunc
    ipsi
    foris aut causas
    dicere,
    aut
    diversis
    sludenl calumniis
    impugnare,
    aut videlicet
    in alca vel in
    jocis
    inutilibus insudare.
    Aliquolies
    enitn, quodpejus
    est, aliqui
    nimiairacundiasuccen-
    dunlur,
    et ainarissime
    rixantur;
    ila ut annis sevel
    fustibus
    alierulrum
    impclani,
    et
    ssepe
    honiicidium
    perpelrcnl:
    et bocab illismaxime
    fil, qui pleni
    in-
    vidiael
    odio,
    diabblo
    ductore,
    in conventumeccle-
    Sioe
    pergunt,
    non
    utsemelipsos adjuvenlj
    sedutalios
    Isedaiit.Taleseliamsi homicidioibi
    pereunl,
    aulsu-
    uitamorterarjiunlur, quo alias,
    nisi cum
    ipso, cujus
    secuti sunt
    vesligia
    ,
    vatlunl inrelernalormenia?No-
    litehaec
    facere,
    fraires
    mci,
    noliic
    vosmelipsos
    de-
    cipere,
    noliteinconveiiluvestrolocumdarediabolo:
    sed
    magis
    yosmelipsosproeparatehospitium
    Chrislo.
    Non
    ergo
    foris
    fabulis,
    scd intus
    psalmodiac
    et ora-
    tionibusstudete. Noliteinviceminecclesia
    verbo-ari;
    sed
    qnieli
    cslote. Suntenim
    plurimi,
    et
    praccipueple-
    raeque
    mulicres, quse
    ita in ecclesia
    garriunt,
    ita
    verbosantur,
    ut lectionesdivinas nec
    ipsseandiant,
    iiecaliosaudire
    permiltant. Numquid
    talisconventus
    cumlali ordinc in domoDei debet
    fieri,
    aut lalitef
    decet
    in
    coiispectu
    Dei et saiiclorum
    Angclorumejus
    assistere
    ?
    5. Potentes Missam
    cogiinl
    abbreviari.J udkta in
    feslivitalibus
    Itabitu. Comessatwnes.Adhuc
    quoque,
    quod
    valciedoJ endum
    cst, conqueri
    vobiscum
    volo,
    quia
    suiit
    aliqui,
    et maxime
    polenies
    istius
    mundi,
    qui
    cumveniunt
    ad
    ecclesiam,
    non sunt devoli ad
    laudes Dei celebrandas;
    sed
    cogunt presbyteruni
    ut
    abbreviel Missam,
    el adeorumlibilumcantei : nec
    ei licet moremecclesiasticum
    sequi proptcr
    illorum
    giilamel
    avarijiam, quatenus
    unus
    punctus
    diei ad
    Dei
    ofiicium,
    et
    reliquum
    diurnum
    spalium
    cumnocte
    simul adeorum
    deputeiur voluplates. Nolile,
    fratres
    mei dilectissimi,
    boec
    facere,
    nolite haecfacienlibus
    conseniire
    :
    quia
    non solum
    qui
    haec
    faciunt,
    sed
    etiam
    qul
    consentiunl
    facienlibus, pereunt (Rom. i,
    32).
    Anteorania
    ergo
    causas in fesiivitatibusnolile
    dicere
    neque
    audire,
    sedalio
    tempore
    et cuni
    jusii-
    tia : necniunera
    accipiendo
    subverialis
    juslajudicia,
    quia
    secundum
    Doniini sententiam
    ,
    quocumquejudi-
    cio
    judicaverilis, judicabitur
    devobis
    (Malth. vii, 2).
    Nullus
    se
    veslruminebriet, quia
    ebriiisinsanosimil-
    limus est. Nolite
    innomiuibus
    (a)
    bibendo nomina
    vestradelere decoelo.Sunt
    quidemmulti, quod pe-
    jus est, qui
    nonsolumse
    ipsosinebriant,
    sedeliaiii
    (a)
    iia
    legendum
    uin
    nominibus,
    ut exstat
    apud
    Ralia-
    nnm,
    noninhominibus. Hicr.imirumnotalur
    supersti-
    tio,qua,
    utCatsarius inraserm.
    295,
    n.
    5, explicat,
    tran-
    sacto
    jam
    conviviodiversisnominibus
    incipiebantbibere,
    I nonsolumvivorumhominum
    r
    sedeliam
    Angelorum,
    et

    reliquorumantiquorum
    sanctorum.
    Quse
    consueludoneo
    dum
    ajiud
    Gcrmanos
    prorsusexstincta^
    alios
    cogunt
    et
    adjurant,
    ut
    amplitisquamexpedit
    bibani;
    et
    indesaepe
    Inter eos
    nascunlur
    jurgia
    et
    lidmicjdia. Numquidperpendiiis, fratres, cujus
    isli-
    iri lioc
    Seqiiariturvolarilalerh?
    Ebriosi
    cnim,
    ait
    Apo-
    slblus, et.homicidd!
    regniim
    Deinon
    possidebunt(I
    Cor.
    vr, 10).
    Obsecro
    vos, dileclissiirii,
    palres
    el
    mntres,
    Ifatres et
    Sbrbres,; pef
    nohieri Domini nostri
    J esu
    Chrisii,
    et
    per regmini
    ventunmi
    ejus
    ac
    judicium,
    titsubiraliatisvosabOinnihomineambulanleinordinaie
    (n
    Thess.
    lii,
    6),
    Ct
    digni
    ambuleiisvocatione
    qua
    vo-
    cati esiis
    (Eplies. iv, 1),
    nec
    negligatis
    honoreni ve-
    strtim,
    neriue
    pafvipendatis redemptionemquae
    est
    inClfrisioJ esu. Pilii Dei
    nunciipati estis, quia
    verus
    EiliusDei vos J ibefavit.Studelebonismoribustanto
    pareiitr placefe,- qtiatenus
    vos iion ut
    nequissimos
    servtis
    perpetUam
    tradat ad
    poenam,
    sedut charissi-
    mosfilios
    supernam
    dttcatad
    patri3m
    : ul sitis cohae--
    fedes' filii
    ejus
    J esu
    Chfisti,
    cum
    quo
    vivil et
    rcgnat
    Deusinunitate
    Spiritus sancti, per
    omniassecuJ asse-
    culorum. Amen:
    SERMOCCLXXXI
    (n).
    Admonitio
    per
    quam
    suadeturul omnis
    populus,
    donecdi-
    vina
    mysteriacelebrantur,
    in ecclesiafidelitesex-
    spectet.
    1. Garrientesinecclesia.
    Rogovos,
    fratres charis-
    simi,
    et
    palernapietalecommoneo,
    ul
    quoties
    aut in
    die
    dominico,
    aut in aliis
    majuribus
    festiviiaiibus
    Missaefiunt,
    iiullusdeecclesia
    discedat, donecdivina
    mysteria compleantur.
    Et
    quamvis
    muJ ti
    sint,
    de
    quorrim
    fide et devotione
    gaudeamus,
    sunl lamen
    plures
    minus de salute animoesuoe
    cogitanies, qui
    leciisdivinis leciionibusstaliin deecclesialorisex-
    cunt;
    cumlamenetiamdum
    ipsoe
    lecliones
    leguntur,
    aliqui
    exillisila oliosisct soecularibusfabulisoccu-
    paniur,
    ut easnec
    ipsi audiant,
    necaliosaudire
    per-
    mittant. lsli tales minus a nobis
    culparenlur,
    si ad
    ecclesiamnonvenirent:
    quia
    ibi
    probantur
    ampjius
    Deum
    laedere,
    ubi
    peccatoruinpoterant
    indulgemiam
    promereri.
    2. Missw
    quandonamfianl.
    OraliodominicainMis-
    sis. Ad
    judiciumquidam
    eatn audiunt.
    Qttanlum
    boni
    inMissis
    agalur.
    llnde
    rogovos, fralres,
    utliumilita-
    lis nostroe
    suggestionem
    non solum
    palienier,
    sed
    etiamlibenler
    accipiatis.
    Si enim
    diligeuler
    attende-
    ritis,
    cognoscetisquia
    non lunc J iuni Missoe
    quaudo
    divinseJ eciiones in ecclesia
    recitanlur,
    sed
    quando
    munera
    offeruniur,et
    corjius
    vel
    sanguis
    Doniinicon-
    secratur
    (b).
    Namlectionessive
    propbelicas,
    sive
    apo-
    (a)
    Ipsa
    est,
    quae
    inBibliothecaPatrum
    habetur,
    liomilia
    Caesariiduodecima.
    Qikam
    impatienterferret Caesarius de
    ecclesiaanteMissarumfinemdiscedenles
    (quodhujus
    ac
    subsequentis
    sermonis
    largumentumest),
    conlestanturVita)
    i|isiusscriptores,
    lib.
    1,
    n.
    14,
    hisverbis:
    Post
    haec
    qua-
    damdie
    prosjjiciens
    de
    allario,vidit
    aliquos
    IeclisEvan-

    geliis
    deecclesiatoras
    exire, qui
    verbumbeati
    viri,
    id
    est, praedicationemdedignabantur
    in
    primocognoscere.
    cciUicooccurrensclamavit ad
    populum
    :
    Quidagilis,
    ofilii?

    quo
    duciminiforismala
    suasionesubversi?Slate
    pro
    animabusveslrisadverbum
    admonitionis,
    etauditesul-
    liciti.llocvobis
    indiejudicii
    facerenonlicebit.MoneOet

    clamo,conteslorque,
    etc.
    Addunlqueipsum
    hancob
    causam
    saepissime
    ostia
    post Evangelium
    claudi
    jussisse.
    Hinc
    jure
    liafoniusadannum506exislimatCarsariumau-
    ctoremcanonum
    synodi
    AgatUensis, jraeserlim47,
    dehac
    eademre
    constituli,seilieet,
    Missasdiedominicoasaecu-
    laribustotasteneri
    speciali
    ordinatione
    jjraecipiiiHis,
    ita
    ut aritebenediciioriemsacerdotis
    egredi ropulus
    nou

    praesumat.
    Qui
    si
    fecerint,
    ab
    episcojxijiublice
    confun-
    danlur. Idem
    jpaulopost
    decretumest inconcilioAu-
    rel.
    1,
    can.
    26,
    et Aurel.5can. 29. De num. 1 vide
    Appendicis
    serih.
    285,
    n.
    3; 265,
    n.
    3,
    et
    285,
    n. 1: de
    mim.
    2,
    serm.
    115,
    ix. 1: derium.
    5,
    serm.
    249,
    n.
    2;
    500,
    n. 5: denum.
    4,
    serm.
    249,
    n.
    5; 265,
    n.3: denum.
    5,
    serm.
    45;
    n.
    4, 259,
    n.
    1; 290,
    u.
    7; 289,
    n. 9.
    (a)
    Amaiarius Trevirerisisdesuoetiam
    lemporescribit,
    lib3de Divinb
    offlcio,cap.56,
    solere
    vulgus
    indoctum

    requirere,
    a
    quo
    IbcototiusOfficii Missaincboelur: ul si
    fbrteadtolilmnon
    occuiTerit,possit
    scire
    quibus
    Offieiis
    <c se
    praesentare
    debeatsineretractatione.
    Quibus
    ilie
    re^nondet:
    NobisvideturMissavocariab-eo
    loc,qua
    1277
    SERMOeCLXXXII.
    78
    siblicas,
    sive
    evangelicas
    etiam iri domibus veslris
    f
    aut
    ipsi legere,
    ant alios
    legeiites
    audire
    potestis
    .;
    \ consecrationem
    vero
    curfmris-
    vel
    sanguinis
    Domini
    liori alibi,
    nisl iri domo
    Dei,
    aiidirevel videre
    pole-
    lilis.
    ldfeo
    qni
    yull
    Missasad
    iritogrum
    curil lucrb
    asiiliisesnrccelebrare, usqucquo
    bralio doiiiinicadi-
    calur ct benedictio
    populo dclur,
    bumiliato
    corj)bre
    ct
    compuncfb
    cortlc se debet inecclesia coriiioere.
    Cumcnihi maxima
    parspopuli,
    iiiio, qUodpejus est,
    jjeneoniiies,
    feciialis lectionibusexetint de
    ecclesia,
    t cui diclurus esl sacerdos,
    Sursuiri corcla?Aut
    quo-
    modosiirsum
    se habere torda respontlere possunt,
    qui
    dcorsumin
    platcis
    et
    corpore
    simul ct cordfe
    discedunt? Vel
    qualitercum
    tremoresimul el
    gatidib
    clamabunt, Sanctus, sanctus, sanCtus;
    benediclus
    qni
    venit innomineDomini? Adt
    quando
    oralio do-
    minica
    dicilur, quis
    est
    qni
    huriiililer el veraciter c!a-
    met,
    Dimittenobisdebila
    nostra,
    siciltel nosdimittimtls
    debitoribusnosirh
    (
    Maith.
    vi, 12)?
    Cumenitnetiam
    illi
    qui
    inecclesiase
    coiilinciil,
    si noli dimiserifltde-
    bitadebitoribus,
    ad
    judiciuriimagisqtiaiii
    adremedi-nn
    orationemdominicain
    profernnt
    ex
    ore,-quamimplere
    non
    probanlur
    iri
    oj)ere:
    et sinecausa
    dicunt,
    Libera
    nosamalo
    (Ibid.,
    13); quandoipsi
    nondesiiiuiil red^
    deremalum
    pro
    malo.Si
    ergoetiam
    illi
    periclifanturqtii
    iiilussunl,siimpIerenoIueriiilqiiodpromiUunl;quidde
    se
    cogiianl
    illi
    quos
    aul irisaiiabilis
    cupiditas,
    aul amor
    saeculiisliusitadeiiiiet
    iiiiplicalos, ut
    eosUniusIiorad
    momentostare inecclesianon
    pcrmiitat? Quibus
    rioii
    Sufficit
    quodper
    toiamhebdomadamaut
    pro
    liecessi-
    taie,
    aul forte, quod
    verius
    est, pro cupiditatejugi-
    ter
    occupanlur
    : adbrie
    iusuper posi
    iiniusaut duarum
    boraruni
    spaliiim, quo
    videntur
    magiscorporequarii
    cordeadecclesiam
    convcuire,
    mittentcs dorsasacri-
    ficiisvel sacerdolibusDci;
    ad
    ainplexandamvolupta-
    teiii' ssecuti
    Iinjiis
    sinemora
    aliqtia
    feveriuiilur.
    QuJ
    hori
    agrioscehlcsquidexqicciani, qnidreliiiquaiil
    (a),
    sequuriiuf
    leriebfas,
    et cle^erunt lucem
    ; ainplectUii-
    tiiriinibram,
    et
    despiciiiiit
    Veritalem
    ;
    dimiltUntdulce-
    dineiri
    Chrisii,et reqiiiiunt
    uniafilticlincm
    nuiiidi;
    diligchtes
    vaiiitalerii.et
    qua:renles
    meiidacium. Vcre
    igii-rat c;u
    initimboni ili celebrsindisMissis
    agiiur, qui
    de ecclesiafestiiius
    egrediliir.
    3. /rreiiereitttaiis non
    finiiis
    discederdium.A
    culpti
    eiimit
    infirmiias
    vel necessitas. Curii taineii istos tales
    si aut rex aut
    aliqua|ibtciispefsona
    vocassetad
    pran-
    diuiu,
    velimscire si
    prscsmnerent discedere,
    nisi
    prius
    totum
    praudiUm
    compleretur
    : etiamsi
    persona
    nori
    tcneret, gula
    teneret.
    Quare
    de conviviobomiiiis
    nisi
    perexpletuni
    fuefit rioii
    discedimus;
    nisi
    quia
    et
    venirehi forte
    plus quamexpedit implere voluirius,
    et hominemlsedereformidamus?
    Qtiare
    de
    spirituali
    et divinocbiiviviocitodiscedimus?Timeo
    diccre,
    ne
    forte
    aiiqrii
    irascanlur;
    sed laiiienlani
    propter
    meum
    quamproplcr
    vestrum
    periculiim
    dicluiiis suni : hoc
    ideofacimus, quia
    riecde CiboanimseCuramUs
    ,
    nec
    Deumtimenms,
    nec hominem rcvcrcinur. Et
    quia,
    Deo
    propilio,
    nonsunt omnes
    a
    in hac
    parle culpa-
    biles,
    sedmulti inveniuntur, qui
    cum
    grandi
    com-
    purictione, usqucquo
    benedictio
    super populum
    de-
    tuf,
    de ecclesia non
    discedunt,
    cl humiliter oraTe
    rionsolutn
    pfo se,
    sedel
    pro
    aliisnondesistunl: il^
    lis
    quibus
    lautam
    compuiictioiieiii
    Deus
    dedii,
    ul in
    eeelesia
    pefseverent,
    retribuet
    inercedcm;
    eos vero
    qtii negligenles
    sunt,
    juslojudicio
    damiiabit. El
    ideo,
    fratres,
    monele eos
    qui
    ncc orationem doniiiiicaiii
    dicero,
    ncc benediciionem
    accipere
    voiunt : et non
    desinaiis
    castigare,
    dicentes et deliniiissimccommi-
    nantes, quia
    nfhi! cis
    prodest quod
    divinaslcclioiies

    incipitsacerdos
    sacrificiumofferre
    Deo, usque
    ad ulti-
    mam
    benedictionem;
    J d
    est,
    abOfferenda
    usque
    adite
    missaesi. ,
    1
    Kss.iionnulli,
    voluntatem.
    2
    In
    Ms.,loco,oinnes,habelur, toti; quodquidemsapit
    Gtisariuin.
    (S)Forte,relinqumt.
    M.
    audiunt,
    si
    anteqiiam
    divina
    mysteria compleaniuf
    abscedunt. Illis tameu
    qui
    in
    publicis
    necessilatibus
    occupantur,
    et eis
    qui aliqua
    irififniitaie
    prohibeule
    exspectare
    non
    possunt, impiiiare
    hon
    possumus
    rtec
    debetniis.
    Ipsi
    tameii videant in corfSCieiilia'
    stta,
    utrumeos necessiias
    retrabat, anvbluiiias.
    4. Leclionivel brationi tdtbdiedontiiikb
    vacdndiiin.
    Undeitcrum
    atque
    iterum
    rbgo parilbf
    et
    eoniestor,
    ut omiii dic
    dbminico,
    etpraecipue
    ir)
    majofibus
    fcsti-
    vitatibtis,
    donecdivina
    mysleriacomple.iiituf, iiullus
    deecclcsiadiscedat: nisi forie
    quos stipradixiitms,
    quos
    aul
    gfavisinfirmitas,
    aut
    fiiiblica
    nciiessilasstare
    dinliiisnon
    permittil.
    Vere
    dico, ffalres, Satistliirnm
    et
    prope
    niniis-
    impium
    est ul cbfistiani ifou
    habeaftt
    reverenliam
    di.ei
    dominico, quam
    J udoci Observare
    videnlur insabtiato. Cumenim
    ipsi
    iiifeli'6esita sab-
    batnm
    observent,
    ut iii eo nibil terreni
    bperis
    eirer-
    cere
    prresumanl: quaiilbiriagis illi, qui
    rion
    atiro;
    noii
    argcnto,
    sed
    prelioso sanguine
    Chrisli
    rcdeiiipt!
    suril
    (II
    Petr.
    i,
    18),
    debent attendere
    pretiumsuuift;
    et RcsitrreclionisdieDeo
    yacafe,
    et desaluleaiiimsrj
    siioeatlentius
    cogitare?
    AdcxlremUmsi loio diedo-=
    ininico lectioui iiisislere et Deo
    supplicare
    negligi-
    mus,
    iionleviier in Deum
    peccamus;
    qiianlum^maii
    est,
    si vel uniusve! duarum horarum
    spatib
    ,
    dtim
    divina
    mysteria celebranliir,
    in ecclesia Standi
    j)a-
    lienliain non habeamus? Sed
    qUodpejliscst,
    itanos
    amor sseculi
    hujus inebriat,
    Utnos umbravolaticiC
    falsilatis
    '
    ad vanaet falsa
    gaudia, quob
    Veros
    dolores
    pariunt,
    ct
    voluptas
    mundialiUm
    cupidltatum
    jugitef
    trahani.
    5. Conclusio.Undeilefum
    atqiie
    iterum
    rogo3,
    ut
    nulltisex vobisdeecclesia
    discedat,
    hisi cUnidivimi
    mysteria
    ad
    integrum
    fueriril celebrata. Et iia vbsiti
    ecclcsia
    conlinele,
    ut nullusex vobisotiosis ant ter-
    renis se fabulis studeat
    occupare. Egoquod
    et niihi
    expedit
    dicere et vobis
    audife,
    humiliter
    admoneb
    pafiter
    et conteslor :
    qui
    contemnit
    prsecoriem,
    sell-
    tiet
    judicem.
    Illeaulem
    qui
    me
    (ibeiiter
    atldierit,
    et
    quod supplicavi implereConteiideiit,
    credo de Dei
    misericordia
    quod
    illi et in hoc saeculoet infuturo
    rej)eiisabuiilurpra'mia gloriosa.
    Illeverb
    qUi
    CoiHem-
    nere
    voluerit,
    nori se
    potefit
    artteifibtihal Clirisli ex-
    cusarc,
    dicendosenecanialis
    prohibitum,
    necadea
    quoe
    sunt sancla et Deo
    placila
    adtoonitione assidua
    provocatum.
    Sedcredimusde Dei
    iriisericordia,quod
    noii de
    conlemplu
    incursuri estis
    judiciuiii;
    sedma-
    gis pro benigua
    obcdientia
    pcrvenieiis
    ad
    regnum
    :
    prassiaiiie
    DoininonostroJ esu Christo
    qui
    cumPatre
    ct
    Spiritu
    sancto vivit et
    regnat
    in
    sseculasseculo-
    rum. Amen.
    SERMOCCLXXXII
    (a).
    Admonitio ut
    populus
    ad
    integrum
    Missas
    perexspectet.
    1. Acriler dolel Missarum
    fniem
    non
    exspectarii
    Doioriscausamel
    paternum
    animumdeclaral, Si vel-
    J etis
    agnoscere
    et
    diligcnterattendere,
    fratres cbaris-
    simi,
    quantus
    dolor et
    quanta
    amariludosit inanimo
    nieo, quando
    vosvideoMissasad
    integrum
    perexspec-
    tarenon
    vclle;
    etinvobiset innie
    poteralis
    haberemi-
    sericordiam.
    Qui
    cnim
    intelligitquid
    inecclesia
    agitur
    quaudo
    divina
    mysteriacelebrantur,
    agiioscitquantum
    nialumfaciuntilli
    qui
    de
    ecclesia,
    non
    explelisMissis,
    sine
    aliquagrandi
    necessilaiedisceduiit.Etideosi etme
    detriiiulalioneanimoe
    liberare,
    et
    vps
    de
    pcccato
    vul-
    tis
    absolvere,
    nolitemecontemnere
    supplicantem;
    ti-
    mcnlesillud
    quod
    desacerdoiibusDominus
    dix.itQui
    vos
    attdit,
    me
    atidit;
    et
    qui
    vos
    spernit,
    me
    spernil(Luc. x,
    16)
    Nam
    qui
    de
    Ecclesia,
    non
    perexspectatisMissis,cito
    discederenecmetuit nec
    erubescit; dupliciter
    se
    pec-
    1
    Forte,felkitatis.
    2
    sicMs.
    [undeilefumrogo.]
    (o)ExHomiliisCaesariinoriiine
    a
    Stephano
    Bahizio
    vulgatis
    octavaest:
    cuiCsesarionostriquoquemaotrscriptiassignanl.
    Denum.2vide
    Appendicis
    serm.
    284,
    n. 5: de num. 3
    ,
    serm.
    130,
    n.
    2; 140,
    n.
    2; 89,
    n.5;denum,4,.seHDr2S>2,
    a. 7-
    .2279
    APPENDIX.
    2280
    care non
    dubitet,
    dumdivina
    mysteria
    deserit,
    et sa-
    cerdolem
    pro
    se
    sollicifum
    contristat et
    despicil.
    Si ad
    exercenda
    iiliqua
    lerrena et laboriosa
    opera
    vosinvi-
    taret hiiniililas
    noslra,
    credimus
    quod
    nobis
    obedien-
    liam
    procslaret
    Cbaritas veslra. Cumvero non ad
    terrena,
    sedad
    ccelesiia,
    nec ad
    temporalia,
    sedin
    oelernumaiiimse
    profutnra
    vos studia
    prqvocamus,
    nec
    aliqua
    lucratransiloria
    requirimus,
    sed ad coele-
    sleslhcsauros
    vosinvitamus
    ;
    consideralein
    quo peri-
    culoremaiieant, qui
    nobisobedieniiamaccommodare
    dissimulant.
    Egovero,
    fratres
    charissimi,
    non ideo
    taiituin
    doleo, quando
    de ecclesia
    disceditis, quod
    mihi dainni
    aliquidcorporaliter
    facialis
    ;
    sed
    quia
    vos
    perfeclos
    esse
    desidero,
    tam
    graviter
    inJ fiho
    peccare
    cognosco.
    2.
    Mysteriihujus
    excellenlia.
    Quo
    situel
    affectu
    be-
    nedictio
    excipienda.
    Unde iterum
    atque
    iterum
    rogo,
    ut
    quia
    nos
    qualescumque,
    elsi minus
    digni,
    imitato-
    res Domini
    siimus,
    et
    quando
    ad ecclesiamconveni-
    tis,
    non adlerrenumvosconviviuni
    iiivitamns,
    in
    quo
    niinistraiurcibushominum,sedadco3lesleacspirituale,
    in
    quopanisponitur Aiigelomm;
    nolile
    fastidire,
    no-
    lite
    despicere
    conviviumDomini
    vestri,
    ut vosillenon
    despiciat
    inbeatitudine
    regni
    sui. Timereenini debc-
    tis illam
    evangelicamsenleniiam, per quam
    illos
    qui
    ad
    nuplias
    invitali
    fuerant,
    el venire
    contcnipseranl,
    indignos
    conviviosuo
    ipse
    Dominus
    dixit,
    cl alios in-
    vitare
    prsecepit (
    Maith. xxn
    , 8,
    9
    ).,
    Et nonoliose
    considerandum
    est,
    sedlirnendiim
    quod
    illi
    qui pro-
    Ster
    impedimenta
    mundi nolucrunt
    venire,
    ore
    ipsius
    omini
    indigni
    sunt
    judicati.
    Et idco ne eliam et de
    nobishoc dici
    possil,
    sicut
    jam supplicavi,
    uniusaut
    dusirumliorarum
    spaiiopalienliam prsebeainus,
    do-
    nec in illa
    spirituali
    nieusaanimarumcibus
    apponi-
    tur,
    et Sacramenla
    spiritualia
    consecranlur. El
    quia
    Ersemissa
    orationedoniinica,
    benedictiovobisnonab
    omine,
    sed
    |ier
    liominem
    daiur,gralo
    et
    pio animo,
    humilialo
    corpore
    et corde
    compuncto,
    roremdivinoe
    benediclionis
    accipite
    ;
    ut secundum
    promissionem
    Domini fiat in vobis fons
    aquse
    salientis in vilam
    seternam.
    5.
    Qtiidquemque
    delineatnein ecclesia
    permaneal.
    Qualiter
    ab
    unqquoque
    sint
    corripiendi.
    Ut enim se
    omnes non
    possint
    inecclesia
    conlinere,
    diversoeel
    variae
    occupaliones
    faciunt. Aliosenimlenct
    corporis
    infirmitas,
    alios
    publica
    neccssiias;
    alios
    ligat
    et
    quasi
    captivos
    trahit
    cupiditas. Quanii
    cliamlunc in
    plaleis
    vel inatriis
    l
    basilicarumaut
    J iiigant,
    aut
    negotiis
    va-
    canl?Quanli
    in
    porlicibus
    basilicarum,
    vel in secre-
    tariis
    2,
    detraciionibus
    aut otiosissermonibus occu-
    panlur,
    iiuer
    quos
    non
    parvus
    solet esseetiamiiunie-
    rus
    clericorum,
    vel laicorumseufeminarum?Isli la-
    les
    qualem
    de divinis.
    Scripturis profeclum
    babere
    poterunj,, qui
    nec
    ipsum
    sonuni
    Scripturae
    adaurcs
    suas
    pcrvenirepermillunl?
    sed
    impletur
    in eis illud
    quodscriptum
    esl,
    Sicut
    aspidis
    surdmobiuranlisttures
    suas,
    ul non exaudianl
    Scriplurarum
    vocemincanlan-
    tium
    (Psal.
    LVU, 5, 6).
    Et ideo
    vos, quibus
    Deusel ti-
    morem et amorem sutim conferre
    dignalus
    est,
    et
    cum
    grandi compunctione
    ad ecclesiam
    convenitis,
    eos
    qui
    venirebuc
    usque
    aul
    noluerunt,
    aul forlenon
    potuerulil, frequentissimecasligatc,
    moneiileseoset
    salubrecbnsilium
    danles,
    ul illudtimeanl
    quod
    scri-
    plumCst,Impedimenta
    mundi
    hujusfecerunl
    eosmise-
    ros. Non enimdicimus ut non delieanl esse solliciii
    de victuet vestilu
    suo,
    sedboc
    rogamus,
    ut uniusatil
    duarumhorarUm
    spatio,
    duin leciiones
    iegunlur,
    vel
    divina
    mysteria
    cclebrantur,
    de ecclesia nondisce-
    danl;
    et vel tantumlaborent
    pro
    anima
    sua, tjuantum
    pro
    carnesnalaborareconlcndiinl. Et
    quamvis
    intilto
    amplius
    animse
    quam
    carni dobeanl
    providere; quia
    melior est illa
    quoe
    ad
    imaginenj
    Dei facta
    est, qUam
    illa
    quse
    de liniolerrto formaiaest : nos lamenad
    preesens
    hoc
    suademus,
    utcisvel
    oequalitcrquodopus
    1
    Ms.
    t., anguhs.
    1
    Ms.
    idem,
    velsacrariis.
    habenl
    providere contendanl;
    carni
    prsejiarent quod
    parvolempore
    sufficiatinhoc
    mundo,
    etanimoe
    quod
    sinefine
    ojiiis
    est inailernum.
    4. El anditisin
    concionibus
    informandi.
    Hwc
    obliga-
    tio
    Scripturis
    ostenditur.Et ideo
    rogo
    vos, fratres cba-
    rissimi,
    ul
    quod
    in istis
    proetlicationibus,Dominoiu-
    spiranle,
    libenler
    accipitis,
    ubicunioue
    fuerilis,
    vi-
    cinis vel
    proxiuiis yeslris, qui
    vobiscumad eccle-
    siamcouvenireaut nou
    possuul, aut, quodpejusest,
    fortenec
    volunt,
    et illis
    qui
    venienlescito
    discedunt,
    tolum
    quod
    audistis cum
    grandi
    studioreferalis. Nam
    sicut
    ego
    reuserosi vobisisianoudixero
    ;.itaet
    vos,
    si id
    quod
    audistis non ita
    memoriler
    leniieritis, ut
    etiamaliis insinuare
    possitis,
    timere
    dcbeiis,
    nevo-
    bisnecessesit
    pro
    illis reddererationem. El ideoDo-
    mino vobis
    inspiranle
    implere
    contendite illud
    quod
    Apostolusait,
    Si
    prmoccupalusfuerit
    Iwmoin
    aliquo
    deliclo,
    vos
    qui spiritualesestis,
    hujusmodi
    inslruilein
    spiritu
    lenitatis
    (GalalJ vi,
    1):
    et illud
    quod
    nousolum
    clericis,
    sed etiam laicis et feininisidem
    aposlolus
    prsedicat, dicens,
    Corripiteinquielos,
    consolamini
    pu-
    sillanimes,suscipiieinfirmos(I
    Tltess.
    v,
    14).
    Si enim
    in
    quociimquepeccato
    vosinvicemcumchariiate ca-
    stigarevoluerilis.ant
    difficileaut
    nunquam
    vobissub-
    repere poterit inimiciis;
    aul si
    subrepseril,
    ciloma-
    lum
    quod
    factiimfuerit emendabitur
    atquecorrigetur:
    el
    implebilur
    illudinyobis
    quodscriplumest,
    Fruler
    fratremadjuvansexaliqbilur
    (Prov. xvm,
    19);
    el
    illud,
    Qui
    converli
    feceritpeccatorem
    aberrorevim
    sum,
    salva-
    bit animam
    ejus
    a
    morle,
    et
    operietmuliiludinem
    pecca-
    lorum
    (J acobi v,
    20).
    Prsestante Dominonoslro J esu
    Cbristo,
    cui est honor et
    imperium
    cumPaire et
    Spi-
    rilu sanctoinsseculasoeculorum.Amen.
    SERMOCCLXXXIII
    (a).
    Admonitioorandumesse
    attente,
    etde
    sermonibusotiosis.
    1. Hortalur ul maluriusad
    vigiliasvenialur,
    neclum
    garriatur.
    J _,icetin multis
    rebus,
    fralres
    cbarissimi,
    nos Deo
    propitianle
    conversatio
    veslra
    iaelificet,
    et de
    vestris
    profectibus
    frequentius gaudeamus;
    tamen
    sunt
    aliqua
    de
    quibus
    veslra Charitasdebeat admo-
    neri: et ideo
    rogo
    ut
    suggestionemnostram,
    sicut
    consucvistis,
    libenter
    accipiatis. Gaudeo,
    fratresdile-
    clissimi,
    et
    Deograiias ago, quia
    vosadaudiendasle-
    ctiones divinasvideoadecclesiamfideliler
    currere :
    sedsi et
    profectuui
    vestrumel
    gaudium
    nostrumcom-
    plere
    ad
    iiilegramvullis,
    maturius
    coiiveniredebetis.
    Nainintam
    prolixisi uoclibus,
    quem
    non
    infirmitas
    detinet,
    non sinereatu animsesuoelardius adeccle-
    siamvenil.
    Rogovos,
    fraires,
    si
    sutores,
    aurifices,
    fabri,
    vel
    roliqui
    ariificesmaturius
    vigilant,
    ul
    possint
    corporis
    necessaria
    providere;
    nosnon debemusante
    liicemad
    ccclesiam
    snrgere,
    ut
    peccatorumindulgen-
    tiammereamur
    accipere?
    Si
    negotialoresvigilare
    so-
    J ent
    pro
    lucro
    peeunioe;
    nos
    quare
    non
    vigilemus
    pro
    amorevitse
    perpeluoe?
    Inierdum
    aliqui
    ventissetem-
    pesialibustjue commillunl,
    et
    naviganl
    ab Oriente
    usque
    ad
    Occidentem,
    et abOccidente
    usque
    adOrien-
    lem, susiirientes
    periculamulta,
    interdnmetiam fa-
    memacsitimamarissime
    tolerantes;
    sedboecomnia
    illi
    patienier
    sufferunt
    propter
    substantiam
    perituram:
    ct nos
    quare pigeatvigilarepropter
    vitamseternani?
    (a)
    HomiliaeratCoesarii
    trigesima
    tertiainBibliotheca
    Patrum.
    Ejusnomennostrisquoqueinmanuscrijilis prsefert.
    Attamennonsilendumesl huncsermonem285
    insuper
    et
    sermonem
    286,
    necnonCaasarii homiUam55inBibliotheca
    Palrum,quseiiicipit,
    Si
    diligenteratlendilis,etc,
    inco-
    dice
    Conijiendiensi
    ab
    annissaltem700exarato,
    etiucodice
    Ecclesias carnutensisnobis
    occurrissecumnoniineDoinini
    Efifeminironte.NecaliatotiniisdemCsesarii sermo-
    nibusinscribendisdiversilatumoccurrit
    ratio,
    nisi
    quod
    optimus
    illeantistessuas
    ijise
    concionesniodoFaustino
    ,
    mOdo
    Effrem,
    minc
    Auguslino
    aliisvesoleret
    adscribere,
    prout
    sciliceteorumdictavel sensainillis
    expressisset.
    Denum. 1 vide
    Ajjpendicis serm.292,n.
    1; 265,
    n.
    5;
    281,
    n.
    1; 175,
    n.
    3; 174,
    n.5:denum.
    5,
    serm.
    140,
    n. 1:
    denum.
    5,
    et vid.confer
    conclusionemsermonis205.
    281
    SERMOCCLXXXIV.
    2282
    Etideo
    rogovos,
    ut et malurius veniatis,
    et cumve-
    neritis, magis
    orarevel
    psallere, quam
    otiosisvosvel
    ssecularibussludeaiis
    fabulis
    occuparc. Qui
    enimad
    ecclesiamveniensverbosari voluerit,
    meliusilli fue-
    rat nonvenisse:
    quia
    dumseinfrucluosisfabulisoc-
    cupat,
    nec
    ipsepsallit,
    nec alios
    psallere
    aut lectiones
    audire
    permittil.
    Qui
    talis
    est,
    etsi cum
    parvopeccato
    adcccJ esiam
    venit,
    cum
    majori
    addomum
    propriam
    redit:
    quia
    ibi severbosandosluduit
    vulnerarc,
    ubi
    psallendo
    vel orando et sibi et aliismedicamenta
    po-
    tuit
    providere.
    2.
    Qualiter
    orandum. Anteomnia,
    fratres charissi-
    mi,
    quotiesorationi
    incumbimus,cumsilenlioctquiele
    suppJ icare
    Dcodebemus :
    quia quicumque
    voluerit
    cumaltavoce
    orare,
    omnibtis
    juxta
    sestantibus ora-
    lionisfructumvidetur auferre.
    Rugitus
    tantumel su-
    spiria
    vel
    gemitus
    audianlur. Namoralio noslra lalis
    csse
    debet, qualis
    fuisse
    legitur
    sanctoeAnnoematris
    beali Samuelis. Sic enim dc illa
    scriptum
    est, quia
    llens
    orabat,
    et labia
    ejus
    tanlummodo
    movebantur,
    el
    voxpenilus
    nonaudiebatur
    (l Heg.
    i,
    11
    efl3).
    Audiant
    hsecomnescl imitenlur, proecipue
    illi
    qui
    ilaalla
    gar-
    rulitale sineullavcrecundiacum
    strepilu
    vocis
    orant,
    ut
    juxta
    sealiosorarc non
    permittant.
    Oremus
    ergo,
    sicut
    dixi,
    cuiii
    suspirio, rtigitu
    vel
    geniitn,
    secundum
    illud
    propheticuni, Rttgiebam
    a
    gemilucordismei(Psal.
    xxxvn, 9).
    Oremus, inqiiam,
    noii voce
    sonante,
    sed
    conscienliaad Deumclamante.
    3.
    Evagaiiones
    mentisinorationeDcumstimmetm-
    dunt. Orahtes
    aulcm,
    fratres
    charissimi, quantumpos-
    sumus, adjuvanle
    Domino
    laboremus,
    ut nullanobis
    extranea
    cogitatio
    subrcpcrc possit;
    nc forle aliud
    habeamus in
    corde,
    ct aliud
    proferamus
    ex ore : ne
    fortedum
    lingua
    Deum
    rogat, cogitatio
    inrebus va-
    riis
    ocenpala
    aborationesensu
    discedat;
    el indeac-
    quirat peccalum,
    unde
    potuit
    babere remedium. Si
    enimapudaliquampotcntem
    personam
    velles
    aliquam
    causam necessariam
    allegare,
    et subito aversus ab
    illo,
    media
    interloculionedisrupta, aliquibus
    tevelles
    occupare
    scurrililatibus; qualemlepulas injuriam
    illi
    personoe
    cum
    qua loquebaris,
    inferre?
    qtiomodo
    con-
    tra te illius iracundiam commoveres? Si
    ergo
    cum
    Iiomine
    loquentes,
    lola inienlioneanimi
    laboramus,
    ne aliud
    cogilantes
    illi cum
    quo loquimur injuriam
    facere
    videamur;
    cumDeoinoralione
    J oquentes,
    et
    ante tantam
    majeslatempeccatorum
    nostrorummise-
    rias
    allegantes,
    nonnos
    pudet
    et non erubescimus
    captivis
    sensibus
    hucillucque.discurrere,
    et infelicem
    menlem mullis
    occupalionibus
    a
    conspectu
    divinoe
    majeslatis
    abstraliere? Et ideo
    unusquisque,
    ante-
    quam
    inoratione
    procumbat,
    omnes
    cogitationes
    su-
    perfluas
    ab animi sui intenlione,
    Deo
    auxiliante,
    re-
    pellat:
    ut animanoslra sancti
    Spirilus
    fervore suc-
    censa,
    omne vitium
    compunclionis
    vel oralionis
    igne
    consumat,
    et
    vagas
    ac volalicas
    cogitalioneslonge
    di-
    spergat;
    ut soiocvirtutes lantum et sanctocmedita-
    tiones incordibusnoslrislocum
    semper
    invcniant.
    4. Hoc enim
    quasi adoralur, quod
    altentius
    cogila-
    tur.
    -Quid
    tumunke
    cogilandum.
    Si durumnimisest ut
    nobisinoratione
    subrepantqum
    alio
    lemporecogilare
    Eossumus,
    quid
    deillkilis
    cogitationibus
    ?
    [Omnis
    enim
    omo,
    fratres
    charissimi, quodlempore
    oralionis al-
    tentius
    cogitat,
    hoc sibi
    pro
    Deo
    conslituit,
    et hoc
    quasi
    Deumhabereel
    quasi
    Dominumvidebituradora-
    re.Quseres, dilectissimi,
    niiniummilii
    aliquoties
    into-
    lerabilemdoioremincutit ct
    ircmorem,
    cumin
    ipsa
    oralionis inlenlione mens ad diversas
    occupationes
    sseculi
    rapilur:
    et ctimviclcturaliud
    agere, longe
    ali-
    bicognosciturcogilalioncdiscedere;
    quasisit aliquid,
    quodpluscogilare
    debeamus.
    Quando
    ciimDeo
    loqui-
    mur,
    nil nobisaliudest
    cogilandum,
    nisi ut totocor-
    de et tolo animoct lolanicnlc
    peccalorumindulgcn-
    tiametDei
    graliam
    debcamus
    expelcrc.
    Vcrbi
    gratia,
    cuicumquc
    fortein oratione
    subripitur
    ut foruin co-
    gitet:
    si forum
    cogitat,
    forumadorat.
    Subripitur
    illi
    ut domum
    quam
    fabrical aut
    reparat,
    anlc oculos
    pro-
    ponat: quod
    anle oculos
    babuerit,
    hocadorat. Forte
    vineas aut horlum aut aliud
    aliquid cogilat: quod
    SANCT,ACCCST.V.
    ante oculos cordis
    proposuerit,
    hoc in illa
    oratione
    adorat. Taceodemalisetforte eliam
    lurpibus cogita-
    tionibusvel immundis
    '.] Considerale,
    fratres cbaris-
    simi,
    quresovos,
    etvidcte
    quam
    sit dura ista
    caplivi-
    las,
    ut
    linguaquasi
    cumDeo
    lotjualur,
    et lotaanimi
    intenlio ad terramet
    parieles
    vel
    lapides dirigatur.
    Et si isla
    quse
    licile alio
    tempore
    vel
    eogitarepossu-
    mus vel
    videre,
    nimisdurumcst ut nobisinoralione
    subrcpant; putas
    illa
    quoo
    eliamalio
    lemporc
    illicite
    cogitantur, quantum
    mali
    erit,
    si eainoratione
    positi
    cogitemus;
    id
    est,
    si
    cupiditatem,
    si
    odiuni,
    si ira-
    cundiam,
    aut
    Iuxuriam,
    vel adulteriael coeterahissi-
    miliainclinati adorationemantecordis noslri
    oculos
    proponamus? Undc,
    fralres
    charissimi,
    totismedullis
    conscienliseDominum
    de|)recemur,
    ut nos abistalu-
    dificalionedaemonum
    liberare,
    et
    peccatorum
    nobis
    indulgenliam
    donare
    dignetur.
    5. Pro
    quibus
    el
    quid
    orandum. Et
    ideo, dileclissimi
    fratres,
    iterum
    alque
    iterum
    rogo,
    si lieri non
    potest
    ut istas
    capiivilates
    animoead
    integrumpossitis
    eva-
    dere; vel
    quantumpossumus,
    auxiliante
    Domino,
    labo-
    remus,
    ut easvel tardiusincurrere videamur : neforte
    per negligenliam
    dumoranles aliud
    cogitamus,
    inde
    apud
    Deuminveniamus
    offensam,
    unde
    potueramus
    acquirerc graliam.
    Oremus
    ergo, fratres,
    nonsolum
    pro nobis,
    sedeliam
    pro omnibus,
    ubicumquesint,
    Christianis : nec solum
    pro amicis,
    sedetiam
    pro
    inimicisDei misericordiam
    deprecemur.
    Et
    quia
    bea-
    tus
    Apostolusdicit, Qttidoremus,
    sicul
    oportel,
    nesci-
    mus
    (Rom.
    VIII
    , 26);
    hoc
    semper
    e);
    pro
    nobiset
    pro
    omnibus aliis
    supplicemus,
    ut nobisDeushoc
    digne-
    tur
    cbncedere, quod
    novit nostrseanimoe
    convenire.
    Anteomnia,fraires,
    orationem
    dominicamin oratione
    dicamus:
    quia
    sinedubio libenler
    orationemexaudit,
    quamipsepro
    iiieflabili sua
    beiiigniiate
    instituit. Hsec
    ergo,
    fratres
    charissimi,
    si Deo
    inspirante,
    sicut con-
    suevislis,
    libenier
    accipiiis,
    et nobisfacietis
    gaudium,
    et vobis
    proeparabilisregiuim
    :
    prseslante
    Dominono-
    stro J esu
    Christo, qui regnat
    cumPatre et cum
    Spi-
    ritu sanctoinsseculasoeculorum.Amen.
    SERMOCCLXXXIV
    (a).
    De
    quadamjisallendiconsuetudine,
    indie
    Epiphaniae (b)..
    1. Denova
    psallendi
    consuetudine.
    Gaudium, quod
    niihi Doininus de vestra sancta et fideli devotione
    concessit,
    verbis non
    prsevaleo explicare.
    Plures
    enimerant
    anni, quod pro
    hac re oestuabatanimus
    meus,
    et totacordis inlentione
    desiderabam,
    ut
    istam
    psallendi
    consuetudinemvobis
    pius
    Dominus
    inspira-
    ret. Undebenedico Dominum
    meum,
    et
    quantaspos-
    sum
    jugiter gralias ago, qui dignatus
    est
    implere
    desi-
    deriummeum. Cumenimvos
    cgo
    ita
    psalleredeside-
    rarem, quomodoin
    aliisviciniscivitalibuspsallebatur;
    taliter Deus
    prscparavil
    animum
    vestrum,
    ut Iiocetiam
    melius, adjuvanteDomino,
    complealis. Quidnunc in-
    ter
    ipsagaudia
    nostra
    agereconvenit,
    nisi ut totisvi-
    ribus Domino
    supplieemus,
    ut
    quomodo
    dedit
    inilium,
    etiamconsummationemdare
    dignetur; etquibus
    tam
    sanctam
    psallendi
    contulit
    devolionem,
    etiamfelicis-
    simam
    perseverantiampro
    sua
    pietate concedat? Et
    1
    Quse
    uncinishic
    dislinguuntur,
    desiderabanturinBi-
    bliothecaPatrum.
    ()Alias,
    5in
    Appendice
    ad
    Sirmondianos.
    (b)Sjiurius
    sirmondi
    judicio,
    et ab
    ipso
    in
    Appendicem
    posl
    sermones
    quadraginla,quosAugustini
    nomine
    publi-
    cavil,
    non
    injuria
    relatus. Perlinet
    quippe
    nonad
    Augusli-
    lium,
    cui in
    Kegio
    codice
    adscribitur,
    sed ad
    Csesarium;
    CUJ U.S
    sancli
    prresulis
    ad
    iiromovendum
    DeiculfuminPsal-
    nioriimac
    liymnorum
    cantu
    aliisque
    sacrisritibuscuramet
    sludiunilesianiurcumvasensisconcilii2
    ipso
    auctorecon-
    dili
    cauoncs,
    lumetiam
    viloeejusconscriptores, qui praeter
    alia,
    illuclinlihro
    1,
    u.
    11,
    maximeadreni
    commemorant:
    voluitvcro
    atque
    etiam
    compulit
    laicoset
    populares
    ho-
    lninesPsalinoset
    liymuospromere, ailaque
    et
    modulata
    voce
    ,
    instar
    clcricorum,
    alios
    grrece,
    alioslaline
    prosas
    et
    aniijilioiias
    dccaniarc.
    sermonemforteantitulusiu
    clie
    F.|iijilianiae
    dictum
    significat.
    Denum. 5vide
    Appen-v
    dicisserm.
    173,
    u.
    4; 140,
    n.
    2; 28,
    n.
    4; 271,
    n.
    6, et273,
    n. 6.
    (Soixante-douze.)
    2285
    AfPENDIX.
    2284
    qula
    non
    qui
    cteperit,
    scd
    qui perseveraverit,
    salvus
    erit;
    et
    vo3quantumpoteslis, jugi
    oratione.et
    cordis
    compunctioneignem
    invobisdiviniamoris
    accendite;
    meforte flamma
    charitatis, quoe
    in vobis ferverc
    lideiiter
    coepit, per aliquamnegligenliam
    refrige-
    vscat.
    I.Linqnm
    concindnt
    mores;
    vocibusconsoncnt
    uffec-
    tuspii.
    fitlioc ante oninianonsolumorationibus,
    sed
    etiamsanctis
    cogitationibussludete,
    ut
    quod
    verbis
    psallilis,
    orationibus
    implealis,
    et
    Spirilus sanctus,
    qtii
    vobissonal inorc
    , ipse
    etiamhabitare
    dignetur
    in-corde. Ronum
    quidem
    est ct satis
    acceptabileDeo,
    quando lingtia
    lideliter
    psallit;
    sed luiic esl vere
    Loiium,quando linguae
    concordal etiam vita. Coh-
    sentiant simul voces et
    mores;
    ne forle bonaevo-
    ces contra malos mores testirnonium
    ferant,
    et
    ipsa
    vos
    lingua
    veslra
    redarguat.
    Si enim aliud
    sonat in
    ore,
    et aliud
    apparet
    in
    operc; quod
    lingua
    videiur
    oedificare,incipit
    conversatiomalade-
    struere. Vos
    vero, fralres,
    nonsolumsuavitas
    vocis,
    sedetiamsensus
    ipsius
    leciionistcneaf
    occupatos;
    ut
    quomodo
    sonusvocis delectat inauribu
    s,
    sicvirtus
    ipsius
    Iectionisdulcescatin
    cordibus,
    secundumillud
    qubdscriptum
    est, Quam
    dulcia
    fuucibus
    mcis
    eloquia
    tua,
    Domine
    (Psal.
    cxvm, 103)!
    ct
    iterum, Eloquia
    Dominidesiderabilia
    super
    aurum,
    el
    lapidempretiosum
    inuttum,
    et dulciora
    super
    mei et
    favum(Psal.
    xvm
    ,
    11). Qui
    enim
    quandopsallit,
    suavilatemtantummo-
    dovociset
    cOmpositionemcujusque
    soni
    altendit,
    et
    quid
    in
    ipsisinlelligi
    debeat non
    atieiidit,
    aures
    ejus'
    accipiunt
    transilorium
    cibum,
    sed ad aniinam
    ejus
    non
    pervenit
    Dei verbum;
    acsi velul ceram
    quodam
    modoquisrumirial,et
    demellisdulcedineomniiioiioii
    gustat.
    : 3.
    Qualiter
    inler
    psallendumconcipiuntur.
    Vosvero
    ,
    fratres,
    sicut
    jamsuprasuggessi,
    anteomniavirtutes
    Psaliriorumintusallendite.
    Quandoquisque
    vestrum
    psallit,
    versiculum
    Psalmi,
    ubi
    ait, Confundantur
    su-
    perbi, quiainjusteiniqttitalemfecerunt
    in me
    (Psal.
    CXVIII, 78);
    conetur
    superbiamfugere,
    ut oeternam
    confusionemmereatur
    evadere.
    Quando psallimus,
    Perdcsomhes
    qui fornicantur
    absle
    (Psal. txxu, 27);
    omnes malas
    concupisceniias
    sludeamus cvadere.
    Quandopsallimusquod
    bealusesl
    vir, qulin lege
    Do-
    mini meditabiturdieac nocle
    (Psal.
    i,
    2); superfluas
    occupationes
    etmordaces
    jocos,
    otiosos
    ltixuriososque
    sermones,quasi
    venenumdiaboli
    respuamus;
    etIectio-
    nemdivinam
    autipsi frequentiusrelegamus;
    aut si
    nos"
    ipsi legere
    nOn
    possumus
    ,
    illos
    qui legunl
    liben-
    ler
    et frequenter
    atidirestudeamus.
    Quotiespsalli-
    mus,
    Sreddidi retribuentibusmihi
    maia,
    decidamme-
    rito abinimicismeisinanis:
    persequatur
    inimicusani-
    Xmam
    meam,
    el
    comprehendat
    etconculcelinterravitam
    meani,etgloriam
    tneamin
    pulverem
    reducat
    (Psal. vn,
    5, 6)
    :
    quando
    istaet alia
    dicimys,
    ne
    ipsi
    contranos
    tamdurammaledictionem
    proferre videamur,
    nulli
    'unquam
    hbminummalum
    pro
    malo
    reddamus;
    ut
    cuni securaconscientiapossimusdicere,
    Dimitieno-
    bisdebita
    nostra,
    sicutetnosdimiltimusdebitoribusno-
    stris
    (
    Mallh.
    vi, 12). Etquialongum
    esl omnia
    repli-
    care, qnae.de
    islis tribusaut
    qualuor peccatis,
    id
    est,
    superbia,
    fornicationevel odio
    diximus,
    liocdereli-
    quis
    omnibusvitiis sentiamus. Et
    quolieseumque
    in
    Psalmis
    peccalores
    maledicuniur,
    siudeamus
    pecca-
    tum
    fugere;
    ne
    ipsi
    nns videamurore
    proprio
    male-
    dicere.
    Quoties
    inPsalmis
    justi, rnisericordes,sobrii,
    casti vel humiles
    collaudantur,
    lales esse cumDei
    adjutorio
    laboremus;
    ul benedictio
    quoe
    adillosdiri-
    gitur,
    etiamadnosdivinomunere
    proleratur.
    lterum
    atque
    iterum
    rogoatque supplico,
    ut
    quofiescumque
    psallitis, quid
    in
    ipsis
    Psalmisinlrinsecus
    intelligi
    vel
    observari
    debeat,
    atlentius
    cogitetis;
    ut dum
    lirfgua
    vestra Dominum
    laudat,
    ad animamvestrambene-
    dictio divina
    perveniat
    :
    proestante
    Dominonostro
    J esu
    Christo,qui
    vivitel
    regnal
    insoeculasseculorum.
    Amen.
    SERMQ
    CCLXXXV
    (a).
    Deritu
    psallendi,etc.
    (b).
    1. Adoralionem
    genuafleclanlur. Hwc
    Psalmorum
    cantum
    consequatur.Supplico,
    fratres
    cbarissimi,
    et
    paternapietatecommoneo,
    ut
    quotiescumqueoratio
    indicitur, qui
    forte
    pro aliqua
    infirmiiatenon
    potest
    genuafleclere,
    et dorsum
    incurvare,
    vel cervicemhu-
    miliarenondifferat
    (c). Quid
    tibi
    prodest quod
    fideli-
    ter
    psallis,
    si
    posleaquampsalleredesinis,
    Deo
    sup-
    plicarenolueris?
    Et ideo
    unusquisque, quandopsal-
    lerecessaveril,cum omni humiliiaieoret et
    supplicct
    Domino;
    ut
    quod
    verbis
    protulit
    ex
    ore,
    Deoauxi-
    lianfe,
    implere
    mereatur
    in
    opere,
    Sic
    estpsallerc,
    fratres, quomodo
    sementemiterumorando
    sepelire
    vel
    lcgere (d).
    Sicut enim
    qui
    seminat in
    agro,
    si
    arando
    cooperiredissimulaverit, venient
    volucres, et
    tottiin
    quod
    seminatumessevidebalur
    diripient:
    ita
    qui
    in
    agro
    cordis sui seminaverit verbum
    Dei,
    et
    psallendo
    vel
    legendp
    asperserit,
    nisi
    poslea
    orando
    inconlesuo
    recondiderit,
    et
    quodam
    modo
    sepelierit,
    venienl
    volucres,
    id
    est, cogiiationessseculi
    hujus,
    volatiles,
    inaneset
    vacuoc,
    et
    rapient quod
    incorde
    fueral seminatum. Ei ideoubi cessaveril
    aliquispsal-
    J ere,
    nonccssei
    orare,
    si vuJ tin
    agro
    cordissui mes-
    semdivinoemisericordiae
    prolicere.
    2. Arestando
    fiat. Rogovos, ffatres, quolies
    inal-
    tario
    oralur,
    et vosinclinate
    capitavestra;
    neforle
    si stantesvultis
    orare, impleatur
    invobisillud
    quod
    dc
    Pharisoeo
    scriptum
    est
    qui
    stansorabat :
    plus
    enim
    placuitDeoPublicanus, qui
    incurvatusaccusabai
    pec-
    cata
    sua, quam
    illePbarisoeus
    qui
    siansJ audabalme-
    ritasua. Et illud
    observale, fratres,
    nefortedumalii
    orant,
    alii otiosis fabulis
    occupentur;
    nederoedica-
    mentissibi vulnera
    faciant,
    ct indese
    perdant
    undese
    iiberare
    potuerant. Qui
    Iisec
    faciunt,
    et
    pro
    se et
    pro
    aliis
    quosimpediuiil,
    malamrationemsunl indie
    judi-
    cii reddiluri. Et hocadmoneosimul et
    rogo,
    fraires,
    quoiies
    clamalum
    fueril,
    utvosbenedictioni
    humiJ iare
    debeatis,
    nonvobissitlaboriosum
    capitainclinare;quia
    nonvos
    homini,
    sedDeohumiliatis.
    3. Dolel ad
    vigilias
    tardius
    venientes,
    el verbum
    Dei
    negligertles.
    VerbumDei
    pluvia.
    VerbumDei
    lumenest. Et
    licet,
    fratres
    cliarissimi,
    de vestrafer-
    venti devotionemultum
    gaudeam;
    lamen
    quia
    sunt
    aliqui, qui
    tardiusad
    vigiliasveniunt,
    et ubi verbum
    Dei recitari
    co2perit,
    cilo
    discedunt,rogo
    ut eosadmo-
    neatis,
    el veslrosanctoacsalubri consilioutvosimi-
    tari debeant
    provocetis.Quantum
    est
    hoc,
    fratres
    mei,
    quod
    eos
    occupatos
    tenere
    videmur?Et
    ipsi
    videtis
    quia
    vixest diinidisehorse
    spalium;
    cum
    tamen,
    ut
    paupereshomines,
    vel
    quosque
    arlificesdesuisnon
    relardemus
    operibus,quoties
    sermofuturus
    est,
    matu-
    rius faciamus
    psalmumquinquagesimumdici,
    ut non
    tardius,
    sed
    semper
    hora consuetudinariadeecclesia
    exealur.Etrogovos, fratres,
    sinobisinter lantasoccu-
    pationes
    etintolerabileslaboresnon
    pigetper
    diversa
    voiumina
    Scripiurarumexcurrere,
    et cum
    grandi
    stu-
    dio vobisniedicaiiienla
    spiritualiaprovidere; quare
    alicui ex nostris iaboriosumsit
    accipere,
    cumnobis
    non
    pigealerogare?
    J EJ l
    quia
    senno
    qui recitatur, obe-
    dientibuserit in
    remeclium,ncgligcntibus
    in
    judicium;
    benefaciet
    unusquisque,
    si verbi Dci
    pluviam
    in
    agro
    cordissui J ibenter
    exceperit:
    neforlesi dissimulave-
    rit-remediumsalulis
    accipere, postea
    necessesit illi
    gultam refrigerii
    inter inferni flanimas
    inquirere.
    lllam
    pluviamdico,
    fralres
    charissimi,
    nos
    desiderare
    (a)Alias,
    ex
    Vignerianis
    8.
    (b)superiori
    sermoniin
    Regio
    codice
    proximesubjicitur,
    cumhocce
    tilulo,
    Deeodem:
    quemadmodumjam
    ante
    monuil
    ejusdem
    serinonisedilor
    vignerius.
    Ca;surii venani
    et me.ntemnonminusreferl
    quamsujierior.
    Deniim.
    1
    vide
    Appendicis
    serm.
    286,
    n.1: denum.
    2,
    serm.
    2S6,
    m.
    1, 5;
    intraserm.
    288,
    n. 2:
    denum.3,
    serm.
    286,
    n.
    1;
    288,
    n.
    2; 505,
    n.
    5; 230,
    n. 4.
    (c)
    Hicforte
    aliquid
    deest.
    (d)
    Mancus estistelocus.
    r9285
    SERMOCCLXXXVI. 2280'
    debere
    ,
    de
    quaMoyses
    dicit,
    Exspecteiur
    sicut
    pluvia
    eloquium
    meum
    (Deul.-xxxii,2).
    Certum
    esteiiim,
    fra-
    tres dilectissimi, quiaqualis
    est messisisla terrena
    ,
    quoliespluviamaut
    larde
    autposl
    niuitosniensesac-
    cejierii,
    lalis est anima
    quse
    verbuin Dei
    frequenlius
    audirenoluerit. Et
    quia
    lexDci nonsolum
    pluvia,
    sed
    el lumen est,
    sccundum
    quod scriplumest,
    Lucerna
    pedibusmeis
    verbum
    tuum,
    Domine
    (Psal. cxvm, 105);
    qui
    J umeiivcrbi Dei
    dedigualur accipere,
    tiineatnc ei
    necessesit selernastenebras suslinere. Sedcredimus
    deDcimisericordia,
    quodper
    sanclamadmonilioiiem
    el Deo
    placiiamcasligaiioiieiii
    vestram,
    etiam
    negli-
    genies
    adfervorcmsunt vesirocfidei
    susciiandi;
    utet
    de vestra ct illorumsalute
    duplex gaudium
    habere
    possimus:
    prscslante
    Dominonoslro J esu
    Cbristo, qui
    cumDeoPatreet
    Spirilu
    sanclovivitct
    regual
    inssc-
    culasoeculorum.Amcn.
    SERMOCCLXXXVI
    (a).
    L"l
    gcnua
    fleclanlurm
    oratione,
    et de verbisoliosisvi-
    tandis.
    1. Ad
    preces genuafleclanlur,
    aut
    prw infirmilate
    dorsumet
    caput
    inciinenlur. Id Publkams observans
    auditur;
    id
    negligens
    Phariswus
    despicilur. Rogo
    et
    admoncovos
    ,'
    fratres
    cliarissimi,
    ut
    quotiescumque
    iuxtaaltarc aclcricis
    oratur,
    aut oralio diaconocla-
    iinanieindicitur,
    nonsolum
    corda,
    scdeiiam
    corpora
    lidclitcr iiiclinclis.
    Nanidumfrequenter.sicutoporlet,
    ct
    diligenlcraltendo,
    diacono
    clamante, Fiectamusge-
    niia;
    maximam
    parlem
    velut columnas crectas starc
    conspicio
    :
    quod
    Chrisiianisdumin ccclesia
    oratur,
    omninonec
    licet,
    ncc
    oxpedil,
    iionenim
    proplernos,
    scd
    proptcr
    vos diacoiiiisclamai. El ideo
    quia
    advos
    specialilcr
    vo.v.
    illa,
    vcl maximc ad
    ncgligenles
    diri-
    gitur, justiim
    cst ul a vobis lidcliler
    implcatur.
    Sit
    ergo
    voxiliaobcdieiHibusin
    rcmedium; quia
    inobe-
    aicnlibus cril in
    leslimoiiium,proptcr
    illud
    quod
    scri-
    pium
    cst,
    Maledktits
    qui facit opus
    Dei
    negligenter
    (J erem.
    XLVHI, 10).
    Sedctillud limendumest, fralres,
    quod Apostolus
    dixit,
    et omnimodis
    observandiim,
    Instateoralioni
    vigilanies
    in ea
    (Coloss.
    IV,
    2);
    cl ite-
    riini, Sineintermissioneorale,
    inomnibus
    graliasagite(I
    Thess.v, 17,18).ElDoii)inus,Vic/c/n/e,inquil,
    el
    orate,
    neiinreiisin
    tenlaiwnem(Mattli.
    xxvi,
    41);
    cl
    ilcrum,
    Oportetscmper
    orarectnon
    deficere(Luc.
    xvm,
    1).
    Et
    iclco
    qui pro aliqua
    iufirmilalc non
    polesl genua
    llc-
    ciere vcldorsum
    curvarc,
    vcl
    caput
    non
    jiigeal
    incli-
    nare;
    coiisiderans
    pcr
    hanchuniilitaleni Publicanuin
    illumDci miscricordiani coiiseculum, qui
    ad coelum
    oculos levare non
    audcbat,
    scdinclinato
    interram
    capiiepcctus
    limdcbat,
    cl
    pcccata
    intusinclusa
    quasi
    jndcx
    severissimus
    vcrbcrabat: et ideomcruil ui de
    co Doiniiuisdicerc
    tiignarciur,
    Desccndilhic Pttbtka-
    ims
    justificatiis
    indomumsuam
    magisqtiam
    illePlia-
    rismits:
    quia
    omnis
    qui
    se
    exaltal, humiliubilur;
    el
    qtti
    se
    htimUial,
    exaltabitur
    (Ibid., 14). Exemplum
    eliam
    ipsius
    Pharisrci considcrandumcst et
    limcndum;
    nc
    pro
    co
    quod
    slans
    oraveril,
    ideojionmeruerit
    cxaudiri.
    2.
    Qui negal
    inse
    peccatum
    esse
    grave.
    Si in vesli-
    busmacula,
    in anima
    potius
    timeaiur. Sedfortesunt
    aiiqui, qui
    idco
    genua
    nolunt
    fleclerc, quia
    secredunt
    peccatagravia
    non babere. Avertat hoc Deusasen-
    sibuscliristianis. Ille
    periculosiuspeccat, qui
    se
    gra-
    vitcr
    peccare
    non
    puiat:
    et lunc maxime
    impugna-
    tionem
    cuslinet, quando
    se
    impugnari
    nonsentit. Sed
    dicil
    aliquis: Quis
    est
    qui
    se
    peccatorem
    essenoncre-
    dat? Sine dubio illese
    peccalumgrave
    habere non
    credit, qui proslratus
    aut incurvatus animoesusere-
    (a)
    Caesafianos intersermonesexstatin
    nianuscriptis,
    et
    estinBibliolheca Patruinhomilia
    ijsius trigesimacjuarta.
    Duobus
    iu
    manuscriptis
    habetnomenDoiniui Effremin
    fronle; qua
    dereadi
    supra
    censuramsermonis285. Prae-
    tereadenum.1vide
    Appendicis
    serm.
    285,
    n. 1 : de
    num.5,
    serm.
    282,
    n. 2 : denum.
    6, supraserm.265,
    n.
    5, et
    283,
    n. 2:denum.
    7,
    serm.
    17,
    n. 1.
    mediumnon
    quserit.
    Sed forle limet
    aliquis
    ne
    pre-
    tiosis vestimcnlis suis
    injuriam
    faciat.
    Qui
    timet
    neorando
    inquinentur
    veslimcnta
    sua, plus
    limeat
    ne non orando sordida remaneai animasua. Plus
    enim
    apud
    nos valere debcl anima
    nostra, quam
    tunica : et valde timendumcst ne dumvcstis nitida
    custoditur,
    multis
    peccatis
    ac
    negiigentiis
    animasor-
    didelur.
    3. Ilanc
    corporis
    demissionemhomini exhibemus.
    Eamin
    prccibus
    cxltibuerunl
    sancti,
    el
    ipse
    Chrislus.
    Vellemtamen scire de illis
    qui
    nec
    genua flectunt,
    nec inclinare
    capiiavolunt,
    si
    aliquid
    sibi saiisneces-
    sariumaut a
    judicc
    aut ab
    aliquapolenti persona
    ex-
    peterent,
    utrum stantes et erecto
    capite negligenter
    ct
    lepidesupplicarent.
    Remterrenamabhomineter-
    reno
    quoerimus,
    et
    propeusque
    adterramnoshiimi-
    J iler iiielinamus : et a Deoremissioncm
    peccatorum
    et oeternam
    requieminquirenles,
    nec
    capita
    nostra
    inclinare
    dignamur.
    Nonita
    legimus
    debealo Elia
    et,
    Elisoep
    (IV Reg. 4)
    vel coeieris
    sanctis,
    de
    quibus
    le-
    gitur quodfrequenter prostrati
    in
    lerram,
    adDeum
    cumonini contritioneoraverint. Et de
    ipso
    Domino
    nostro in
    Evangclio scriplumest, quodprocidens
    in
    terramita
    oraveril,
    ut ab eo
    gultsesanguinis
    stilla-
    renl
    (Luc. xxn,
    41el 44
    ). Quid
    enim
    indigebatCliri-
    stusuttalilersupplicarei?NoniiIequidquamiiidigebat,
    scdnobis
    exemtjlo
    suo oralionis remedia
    praeparabat.
    Orat
    misericordia,
    et non orat
    miseria,
    orat
    charitas,
    ct noii orat
    iniquitas.
    Proslratus inlerra orat Medi-
    cus,
    et non inclinalur
    cegrotus.
    Orat
    innocentia,
    et
    noii orat
    nequilia
    : oral
    qui peccatum
    non
    fecit,
    nec
    dolusinventus est inore
    ejos;
    et non
    prostemiW<r
    multis
    pcccatis
    obnoxius. Orat
    J udex,
    et desiderat
    parcerc;
    el nonorat
    reus,
    ul
    indulgentiam
    mereatur
    accipere
    : oral
    judicaturus,
    et orare dissimuiat
    judi-
    candus. Non
    ergo pigeat,
    si infirniiiasnon
    prohibet,
    ut se
    unusquisque
    in lerram
    prostratus
    humiliei.
    4. Aliler
    nequil
    de
    fontegraliw
    bibi. Ad
    ecclesiam,
    fratres, quasi
    adfontemvivumet ad
    spiritualem
    J Iu-
    vium,
    convenire
    debemus,
    ut
    accipiamusaquam
    illam
    vivam,
    de
    qua
    Dominus
    dixit, Quisilil,
    veniatetbibat.:
    qtti
    credil in
    me,
    flttmina
    deventre
    ejusfluenlaqum
    vi-
    vm
    (J oan.
    vn, 37, 38);
    et
    ilerum, Qui
    biberit
    aquam
    quatnegodabo,
    nonsitiet
    unqtiam:
    sed
    fiel
    ineo
    fonsaquw
    satienlisinvilamwiernam
    (ld. iv,
    13
    et
    14).
    Adistum
    ergo
    fontemfeliciter
    currit, qui
    adecclesiamJ ideliter
    venit. Sed sicut de fonte tcrreno et
    corporali
    fluvio
    noii
    potest aliquisbibere,
    sisenoluerit
    inclinare;
    ita
    et devivofonteCbristoel sancli
    Spirilus
    fluvionenio
    aquam
    vivambaurire
    poleril,
    nisi sehumiliterinclinare
    voluerit; propter
    illud
    quodscriptumest, Deussuper-
    bis
    resistit,
    humilibusautemdut
    graliam(J acobi
    IV,
    6
    ).
    5. Autbenedictionisdivinwros
    percipi.
    Et illudsimi-
    J iter admoneo
    ,
    fratres
    charissimi, quolies
    diaconus
    clamaveritut vosadbenedictionemhumiliaredebea-
    tis,
    et
    corpora
    el
    capita
    fideliter
    inclinetis; quia
    be-
    nedictio
    vobis,
    licet
    per liominem,
    non tamen ab
    hominedalur. Nec atlendalis si forte
    negligens
    est
    quiexbibet;
    sedDominum
    respicitequi
    transmittit:
    benediclioenim
    quoe
    vobis
    dalur,
    roset
    pluvia
    coeJ e-
    stis csse
    cognoscilur.
    Sic enimet
    Moyses
    ait:
    Exspe-
    clelursicut
    pluviaeloquiummeum,
    et sicut ros verba
    mea
    (Deut.xxxit,
    2).
    Et
    oplime nostis, fratres,
    quia
    pluvia
    si nionlemnimiserectum
    invenerit,
    citoinvat-
    lein decurrit. Et ideo
    qui
    sead
    accipiendam
    benedi-
    clionemliumililer
    incliiiantes, quasi
    valles
    faciunt,
    ipsi pluviam
    divineebenedictionis
    accipiunt
    : et im-
    plclur
    in eis illud
    quod scriptumest,
    Omnisvallis
    implebilur,
    et omnismonsetcollishumiliabitur
    (Luc.
    m,
    5).
    Quidest,
    Omnisvallis
    implebitur; nisi,
    Omnis
    qui
    se
    httmilial,
    exaltabilur?
    Quidest,
    Mons etcollis
    humiliabilur;nisi, Qui seexaltat, deprimetur? lpsi
    la-
    men inoratione
    gennaflectere,
    vel
    capita
    sua bene-
    dictioni dissimulant
    inclinare, qui
    staiites in ecclesia
    magiseligunt
    verbosari
    quampsallere.
    6. In ecclesiavelorandumvel
    psallendum.
    Garrien-
    titim
    dttplexcutpa.
    Unde
    rogovos, fratres,
    admonilio-
    2287
    APPENDIX.
    2288
    nes,
    imo
    preces
    noslras, libenler,
    sicut
    consuevistis,
    accipite;
    ctvenienlesadecclesiam
    hocsolum
    quod
    in
    ecclesiafieri
    expedit, agite
    : idest aut orateaut
    psal-
    J ite;
    ut et orando
    peecatorum
    veniam
    accipere,
    et
    psallendo
    ad
    spirituaiempossilis
    Isetitiam
    pervenire.
    Qui
    eniminecclesia
    inepiis
    et
    incongruis
    (abulisoc-
    cupalur-, quasi
    venenum
    et
    gladiumreliquis
    homini-
    bus
    ingerere
    vel
    proeberecognoscitur,
    dumverbum
    Dsi nec
    ipse
    audit,
    nec alios audire
    permitlit. Qui
    euimlalis
    est,
    et
    pro
    snaet
    pro
    aliorumdestructione
    indie
    judicii
    redditurus
    est raiionem. Sicut enimfi-
    delit.er
    psallenles
    el humiliter
    supplicanles,
    et
    pro
    se
    et
    pro
    aliis,
    quibus
    exemplum
    vilte
    prrebuerint,
    acce-
    pturi
    sunt
    gloriam
    ;
    itailli
    qui
    e contrario non oedifi-
    cationis,
    sed deslruclionis
    exempla proebuerint,
    et
    pro
    sc et
    pro
    aliis
    passuri
    sunt
    poenam. Qui psallere
    aissimulal.veliaceatetsilentium praebeat;utsise
    non
    aedificat,
    vel alios
    exemplo
    inalo nondestruat:
    quia
    limendumest illud
    quod
    Dominusin
    Evangelio dicit,
    Omneverbumotiosum
    quodcumque
    locuti
    fnerint
    liomi-
    nes,
    reddenl
    deeoralionemin
    diejudkii (Malth.
    xn,
    56).
    Rogo
    vos, fratres,
    si extraecclesiam
    occupari
    biiosis
    sermonibus
    malum
    csl; pulalis
    in ecclesiaverbosari
    qualepeccalum
    cst?
    7. Diabolusmaximeconlrase
    inslruclos
    impugnat.
    Recapitulalio.
    Diabolus
    enim,
    fratres charissimi,
    lunc
    maxime
    impugnare
    nos
    consuevit, quando
    noscontra
    se
    spiritualibus
    armis
    praeparatos
    esse
    cognoverit
    :
    et
    quia
    nos nnn
    potest corporaliter
    de Ecclesiaecon-
    ventu
    repellere, inipsa
    ecclesia
    infructuosisnos stu-
    det sermonibusoccupare;
    ut nobis
    per
    inanes et va-
    cuas,
    aut forleetiammordacescollocutiones
    ac sor-
    didas
    cogitationes,
    divinseleclionis fructumvel ora-
    tionisremedium
    possit
    auferre : ul
    corporc
    tantum
    videamur
    inecclesia
    stare,
    et cordevel
    cogitalione
    longe
    a
    conspectu
    divinse
    majestaiis
    abscedere. Et
    ideo
    quantum
    possumus,
    cumDei
    adjulorio
    contrail-
    lius insidias
    repugnemus,
    secundumiilucl
    quod
    ait
    bealtis
    apostolus
    Petrus,
    Adversariusvesterdiabolus
    tdnquam
    leo
    rugiens.
    circuit
    qumrensquem
    devoret;
    cui
    resistite
    fortes
    in
    fide(I
    Petr.
    v, 8,
    9)
    : et illud
    quod
    scriplumest,
    Subdiiiestoie
    Deo;
    resisliteautemdiabo-
    lo,
    el
    fugiet
    avobis
    (J acobi
    iv,
    7^, Quapropler,
    fratres
    charissimi, rogo
    vosut contra
    istasdurissimas
    capti-
    vitatesanimae,
    auxiliante
    Domino,quantumpossuinus
    repugnemus
    : et otiosasfabulas, quas
    eliamexlra ec-
    clesiamnoxiascsse novimus, praecipue
    inlra eccle-
    siam
    quasi
    venena diaboli
    J ugiamus.
    Et
    quotiescum-
    que
    diaconus
    ciamaverit ut aut in oralione
    genua
    lleclere,
    aut benedictioni
    inclinare
    capita debeatis,
    obedienter
    hoc el fidelitercumverahumilitalefacia-
    tis
    ;
    ut ct orando
    pectora
    vestra ab omnibus malis
    liberari,
    et benedictionem
    accipiendo
    bonis
    spiri-
    tualibus mereantur
    impleri: prsestante
    Dominono-
    stro J esu Christo,
    cui est honor et
    imperium
    cum
    Patre et
    Spiritu
    sanctoin saeculasscculorum.Amen.
    SERMOCCLXXXVII
    (a).
    De
    periculo
    sacerdotisetde
    raptorumeorrepiione(b).
    i.Sacerdolum
    onera. Tenenlur
    prmdicare.
    Goniradi-
    ccntes
    qui.
    Si
    diligenter
    allendilis,
    fratres
    charissimi,
    omnessacerdotesDomini,
    nonsolum
    episcopos,
    sed
    etiam
    presbyteros
    el ministros ecclesiarum,
    in
    grandi
    periculo
    esse
    cognoscitis. Ipsis
    enimconte-
    stalur
    Spiritus
    sanclus dicens, Clama,
    ne cesses:
    quasi
    lubaexallavocem
    tuam,
    el annuntia
    populo
    meo
    sceleraeorum,
    el domui J acob
    peccata
    eorum
    (lsai.
    juvni, 1)
    : et ilerum,
    Si non annuniiaveris
    iniqno
    iniquitatem
    suam, sanguinemejus
    demanuttia
    requi-
    ram
    (Ezech.
    in, 18).
    De
    ipsis
    etiam
    Apostolusdicit,
    Obedite
    prmposiiis
    veslrisel
    stibjacete
    eis; ipsi
    enim
    pervigilanl
    lanquam
    rationemreddiluri de animabits
    vestris
    (Ilcbr.
    xm, 17).
    Si
    pro se,
    fralres
    cliarissimi,
    (a)
    Olim,
    7exhomiiiis
    50;
    et
    post,
    in
    Appendice
    15.
    (b)Desumptus
    1'uilex
    Augustini
    sermone
    178; nihilque
    fere
    diversum
    habuit,
    nisi in
    prselatione
    etin
    conclusione,
    quamidcirco.noluinius
    hicdesiderari.
    unusquisque
    vix
    polerit
    indie
    judicii
    rationemred-
    dere, quid
    de sacerdolibus futurum
    est,
    a
    quibus
    sunt oniniumanimae
    requirei)d;c
    ? Et ideo conside-
    ranles
    periculumnostruin,
    orale
    pro nobis,
    ut com-
    missis nobis
    gregibus
    ila
    spiritualiapascua
    studea-
    mus
    jugiler providere,
    ut
    pro
    eis raiionembonam
    redderemereamur. Considerate
    ergo,
    fraires charis-
    simi, quid
    sit
    quodvolOjVeslrae
    Dilectioni
    suggerere
    :
    si lamenorantibtisvobis nierear
    ,
    ut
    adjuvet
    me
    qui
    terrct me. Inter caetera
    prxcepta
    suabealus
    Aposlo-
    lus hoc eiiam
    ait, Episcopumpolentem
    essedebere
    in doclrina sana contradicentem
    redarguere (Tit.
    i, 9). Magnumopus,
    sed
    gravis
    sarcina.
    Sperabo
    lanien in
    Deum, quoniamadjuvantibus
    vobisinora-
    lione
    pro nobis,
    liberabit nos de
    laqueo
    venanlium
    et a verbo
    aspcro.
    Nullaenimcausaest
    quaemagis
    faciat
    dispensatorem
    Dei
    pigriorem
    ad
    arguendos
    contradicentes, quam
    timor verbi
    asperi.
    Dumenim
    limemus
    detraciiones,
    irrisioneset
    opprobria
    homi-
    num
    superborum, dunique
    abeisinlerrenasubslanlia
    meluimus
    praegravari,
    timentes
    perderelemporalia,
    minus
    quamoporlet prsedicamus
    oeterna: et dum
    per
    illorum
    nequitiamaliquid
    mundanum
    perdere
    formidamus, peccatorum
    suorum vulnera medica-
    menlis
    spiritualibus
    curare
    negligimus.
    Undelimen-
    dum
    est,
    nc et
    pro
    noJ iisei
    pro illis, quibus pro
    amore terrenarum rerum iion
    loquimur,
    duram
    '
    ralionemindie
    jodicii
    reddere
    compellamur.
    Videa-
    mus
    ergoquidsit,
    conlradicentcs
    redarguere.
    Con-
    tradicentes non uno modo
    intelligendi
    suut. Paucis-
    simi enimnobisconlradieunt
    loqtiendo, plurimi
    male
    vivendo,
    etc.
    (a).
    Audiremet
    crederem,
    si
    quod
    abstulisli
    J udxo,
    redderes Cbristiano.
    2. Alia
    objeciio.
    Forteelhoc secum
    cogitataliquis,
    et
    dicit: Multisunt Christiani
    diviles,
    avari vel
    cupidi;
    nonhabeo
    peccatuoi,
    si illis
    abstulero,
    et
    pauperibus
    dedero : unde enim illi nihil boni
    faciunt,
    mer-
    cedemhabere
    potero,
    si
    cgo eleemosynas
    dedero.
    Eiiam in hac re
    parcat unusquisque
    animoe
    suae;
    quia hujusmodi cogitatio
    ex diaboli calliditate
    sug-
    geritur.
    Nametiamsi tblumtribual
    quod abslulerit,
    addit
    potiuspeccalasua,
    nonminuil. Diximusconlra
    unumvitium
    rapinarum
    etc.
    (b).
    Ilabeto
    facultatem,
    el ibi laudabodomilam
    cupiditatem.
    Hscc
    ergo,
    fra-
    tres,
    si secundumveitram consuetudinemlideliter
    et
    diligenter alienditis,
    et
    impietalem
    avaritiaevel
    ctipidilatispolerilisevadere,
    et
    pro operibus
    miseri-
    cordioead selerna
    prsemia
    feliciter
    pervenirc, prse-
    stanie Dominonostro
    ,i
    etc.
    SERMOCCLXXXVIII
    (c).
    Casligatio
    adeos
    qui
    uxores
    habent,
    et adulteriacommit-
    terenecerubescuntnec
    metuunt;
    autante
    uxores,
    aut
    post
    uxoresconcubinas inleliciconsortiovolueruntadhi-
    bere
    (d).
    <
    1. Virlutes
    quatuor
    necessarim.
    Rogovos, fratres,
    ut atlentius
    cogitemus
    causamsaluiis
    nostroe,
    ut et
    illa omnia
    quse
    defuturo
    judicio scripla sunt, possi-
    j
    mus
    evadere,
    et ad illam
    beatitudinem
    quoc
    nobisI
    promissaest,
    mereamur feliciter
    pervenire. Quantis
    I
    possumus viribus,
    cum Dei
    adjutorio cbaritatcm,
    justitiam, misericordiam,
    tantumsimul et castitatem
    1
    sicMss. At
    edili,loquimur
    dura.
    (a)
    Omissa
    repete
    ex
    Augustini
    sermone
    178,
    n.2-5.
    (b)
    Cseterahabesin
    praedictosermone,
    n.6.
    (c)Alias,
    ex
    Vignerianis
    37.
    (rf)
    In
    Ajipendiee
    nunc
    iirimum
    collocalur.
    Auguslini
    no-
    minea
    vignerio
    editus
    esl;
    sed reclamantres et stilus
    ,
    necnonvelerescodices
    per
    nos
    inspecti, qui
    Csesariotri-
    liuunt,
    scilicet
    manuscripli
    bibliothecoe Laudunensis Eccle-
    sire,
    Abbaliae vallis
    Lucensis,
    etc.
    Praeterea, infodiceRegio
    5795
    inscribitur,ExcerptumexdictisSS.
    patrum
    Augustini
    et
    J oannis,de
    saeerdotibus.Denum.2vide
    suj)raAppen-
    dicisserm.140,
    n.
    1; 175,
    n.
    3; 174,
    n.
    5; 285,
    nn.
    2et5;
    265,
    n. 5: denum.
    5,
    infraserm.
    289,
    n.
    5; 509,
    n.
    4; 289,
    n. 6: denum.
    5,
    sermm.
    309,
    n.
    4; 289,
    nn.4el
    5; 301,
    n. 4: denum.
    6,
    serni.
    292,
    n. 3.
    2289
    SERMOCCLXXXVIII.
    2290
    servare tota intentione studeamus;
    ut isla coslesti
    et
    spiriluali
    quadriga
    ad
    paradisi principalempatriam
    rapiamur.
    Eamusilluc interim
    corde;
    et cuni dies
    judicii
    venerit, sequemur
    et
    corjiore
    : ut in nobis
    impleatur
    iilud
    quodAposiolusdixit,
    Noslra autem
    conversalioin cwlis est
    (Philipp.
    m, 20);
    el
    illnd,
    CHIChristus
    apparuerit
    vita
    veslra,
    el vos cumillo
    apparebitis
    in
    gloria(Coloss.
    m, 4).
    Nullam
    ergo
    de
    istisvirlutibus
    qualuor
    minus
    quani expedit diliga-
    'mus.
    Quid
    cnimtibi
    prodest,
    si cbaritaiem babere
    jvidearis,
    ct
    justiliam
    baberenonvclis? Aut
    quid
    le
    adjuvare poteril,
    si misericordiamhabere te
    dicas,
    et casiitalemnon
    babcndo,
    tc
    ipsum
    odio
    habcas,
    secundumillud
    quod scriptumest, Qui diligitiniqui-
    tatem,
    odit animamsuam
    (Psal. x, 6)
    ?
    2. Castilasrara. Adulteri tnulti.
    Smpe
    ab
    episcopo
    admoneniur.Sedctab
    unoquoque
    debent
    corripi.
    Alias
    peccatorumfil parlkeps. Correpti
    el noncorrecti ad
    episcopumdeferantur.
    Obsceleralumuntim
    quandoque
    punitttr Respublka.
    Et
    quia
    eastilatemvalde
    paucos
    servare velle
    cognoscimus,
    de
    ipsa
    caslitato ailcn-
    lius
    admonemus, propler
    illud
    quod scriplum est,
    Neque fornicarii, neqtte
    molles,
    neque
    masculorum
    concubilores
    regnum
    Dei
    possidebunt
    : et
    illucl, Neque
    adulteri, neque
    ebriosi
    regnum
    Dei
    possidebunt(I
    Cor.
    vi, 9, 10). Sedquod pejus,
    esl multi sunt
    qui
    etiani
    cum uxores videanlur
    babere, persuadente
    diabolo
    caslilalemdissimulant
    custodire;
    sed aut cumsuis
    aut alienis
    ancillis,
    vel eliamuxoribus aut filiabus
    exlraneis,
    libidinis furore
    succensi,
    ila adulteria
    commitiere nec metuunt nec
    erubescunt,
    ut nec
    Dominumlimeant,
    nec homines revereantur. Sed
    justum crat, fralres,
    ut
    apud
    illos
    qui
    tales
    sunt,
    deberent tam
    frequentes
    et lot annoriiinadmonilio-
    nes nostroe
    profieere;
    ul nec de medicamentissibi
    vulnera
    facerent,
    nec inde se
    occiderent,
    unde se
    vivificare
    poleraut: quia castigatio
    sacerdolis,
    sicut
    obedienlibus ad
    gloriam,
    iia inobedientibus erit ad
    poenam.
    Et
    quia
    illi,
    sicut
    jamdixi, neque
    Dominuni
    reverenlur,
    nec homines
    metuunt;
    vos
    qui
    Christo
    ins|)iranle
    ct tidcmet cbariiatemfideliler
    cuslodilis,
    si
    quandoaliquos
    lam
    sacrilegapeccala
    committere
    cognoverilis,
    et semel et secundoet tertio
    castigate
    :
    cl si vosaudire
    noluerint,
    nec
    colloquium
    cumeis
    liabete,
    neeadveslrumconviviumeos
    revocate,
    nee
    in illorummensis cibumcumeis
    sumite,
    secundum
    illud
    quod Aposlolusait,
    Cum
    hitjusmodi
    nec cibum
    sumere
    (Id. v, 11);
    ut vel sic
    erubescant,
    dumse
    vidcnl ab honestis et Deum limonlibus exsecrari.
    Si enim
    quodsuggero
    non fuerit
    factum,
    quicuinque
    illeest
    qui
    frairemsuumaul vicinumsuumadulieria
    commitlere
    novit,
    si illum
    arguere
    nolueril,
    in
    pec-
    catis
    ejus parliccps
    illius
    erit,
    seeuiidtimillud
    quod
    scriplumesl,
    Si videbas
    furem,
    simulcurrebascitm
    eo,
    el cumadulleris
    portionem
    tuam
    ponebas(Psal. XLIX,
    18);
    et illud
    quod
    ait
    Aposlolus,
    Non solum
    qui
    faciunl
    ea,
    sedetiam
    qui
    consenlittnl
    facientibus(Itom.
    i,
    52).
    Illi autem
    qui
    adulterosuec
    ipsi arguunt,
    ncc
    in notitiamsacerdolibus
    sacrilegos ponunt, suspi-
    cionemnobis
    faciunt, quod
    ideo illos iion
    arguunt,
    quia
    el
    ipsi
    talia
    peccata
    commitlunt. Mihi eniin
    sufficit
    quodgrandi
    doloreanimi et infinito
    gemitu
    clamo. Vos vero si avestris et ab alienis
    peccatis
    liberi esse
    vultis,
    nolile
    parcere
    lalibus
    ;
    et si vos
    secreliuset
    frequenlius
    adinonenlesaudire
    noluerint,
    facilehoc ad liumililatisnostroenoliliam
    pervenire,
    secundumillud
    quod
    in
    Evangelio dicitur,
    Corripe
    illuminler teei
    ipsum
    solum: si le
    audierit,
    lucratus
    eris
    fratrem
    tuum
    ;
    si aulcmlenon
    audieril,
    dicEccle-
    sim: id
    est, pone
    in nolilia sacerdotis. Si aulem
    Ecclesiamnon
    audierit,
    sit tibi
    tanquam
    elhnicuset
    publkanus (Mallh. xvm, 15, 17).
    Sed
    quod pejus
    est,
    dumilli
    qui
    tantummalum
    commiltunt,
    ab ali-
    quibus
    non solum non
    corripiuulur,
    verum etiam
    palpanlur
    et blande
    accipiuntur; ipsi
    ideo
    sacrilegia
    et crimina
    nutriunt,
    et sineullo timoreacverecun-
    dia
    perpelrant.
    Scd nos timereillud debemus
    quod
    de
    Acliar,
    qui
    de J ericho
    regulam
    aureamfuralus
    fuerat, scriptumest; quandopro
    uniushominis
    pec-
    cato
    super
    omnes iraDei
    desaeviit, et non
    requievit
    ftiror Dci a
    populo,
    doncc ille
    qui
    malum
    fecerat,
    Domino
    jubeiite,
    contereretur
    (J osuevn, 2,
    11).
    :
    S.Adulteriasibiputanlviri
    licere:noneis
    magis
    licent
    [
    quamfemiiiis.
    Cumenimilli de
    quibusloquimur
    uxores
    t
    suascastasesse
    velint,
    qua
    conscientianefandacom- '-,
    mitlunl,
    et clicunisibilicere
    quod
    eisomnino
    norilicet;
    ,
    quasi
    alia
    prsecepla
    viris Dcus
    dederit,
    aliafeminis?
    j
    Dicat
    quicunique
    ille
    est, qualegepermittente
    crimina !
    isla
    conimitlal;
    cumet divinaet humana
    lege
    omnia
    adulteria
    punianiur.
    Ideotamcnhocmalumnon
    pro-
    hibelur, quiaamullis
    comniittitiir. Sed
    quanlo
    ablio-
    minibusminus
    dislringilur,
    tanto divino
    judicio gra-
    vius vindicatur. Namillud
    quale est, quod
    in hanc
    impudentiamprorumpunt,
    ut dicant hoectam crude-
    liainalaviris
    licere,
    et feminis non licere? Nec at-
    tendunl
    quod
    viri et feminse
    sequaliter
    sint Christi
    sanguine redempli,
    el simul sacrosancto J avacro
    sint
    abluti,
    et adaltare Domini
    accedentes,
    corpus
    ct
    sanguinem
    Domini simul
    accipiunt,
    et nonest
    apud
    Deumdiscretioniasculi et feminoe
    ,
    necest
    persona-
    rum
    acccplor
    Deus?
    Ergoquod
    feminisnon
    licet,
    si-
    militer et virisnonlicuit
    unquam,
    neclicere
    poterit.
    Sedinfelixconsueludoinlromissa
    est,
    ut si uxor in-
    ventafuerit cum servo
    suo, puiiialiir;
    si autem vir
    ctimmultis ancillisinlibidiniscloaca
    volutetur,
    non
    solumnon
    puniatur,
    verumeliama suissimiiibuscoJ -
    laudatur;
    et sibi invicem
    loquentes, quis
    boc
    ampiius
    fecerit, cumrisu et cachinnostultissimoconfitentur.
    Sedistorumrisusindie
    judicii
    verletur jn
    planclum,
    ct eorum
    joca
    converlenturinvulnera. Et hocilli fa-
    ciunl, qui
    futurum Dei
    judicium
    nec
    credunt,
    nec
    meiuunt.
    4. Peccatasuntmortalia.
    Quandoque
    etiamvxorem
    cognoscere
    nonest sine
    peccalo.Ego
    cumlibera con-
    scientiaclamo
    pariler
    et
    conlestof, quodquicunique
    habens
    uxorem,
    adulteria
    commiserit,
    nisi
    poenitentia
    prolixa
    cl uberes
    eleemosynoesubvenerint,
    et a
    pec-
    cato
    ipsocessaverii,
    etsi
    quomodo
    soiet
    lieri,
    subito
    mortuus
    fuerit,
    in octernum
    peribit,
    nec illi nomen
    christianum
    proderit: quia
    nonsolumnonfecil
    quod
    Christus
    jussit,
    verumeiiam
    quod
    Christus
    prohibuit
    perpelravit.
    Ciimenimetiamuxorcm
    cognoscere,
    ex-
    ceplo
    desiderio
    filiorum,
    peccatumsit; quid
    deseCo-
    gilareaulquamspemsibi promiilerepossunt, quicon-
    jugiahabenies, per
    adulieriuni hoc sibi
    proe|iarant,
    undein iirfernum
    descendant,
    ncc volnntaudire
    Apo-
    stoluni
    dicentem, Tempus
    breve
    est; superesl
    utet
    qui
    habent
    uxores, tanquam
    nonhabenlessint
    (I
    Cor.
    vn,
    29)
    : el
    illud,
    Utscial
    nnusqttisque
    suumvas
    possidere
    inhoiwreet
    sanctificatione;
    nonin
    passionedesiderii,
    sicut
    genlesqumspem
    nonItabent
    (I
    Thess.
    IV,4, 5)?
    Considerate
    quod qui uxoribus, exceplo
    desiderio
    filiorum, utunlur,
    si assiduas
    eleemosynas
    non de-
    derint,
    sine
    peccalo
    essenon
    possunt.
    Et si Iioc de
    matrimonio
    iegilimodicilur, pulas quid
    deillisfutu-
    rumsil indie
    judicii,qui
    aut
    publica
    aut occultaadul-
    teria commillere sine ulladivini limoris considera-
    lione
    prsesumunt;
    de
    quibusscripiumest,
    Peccatores
    et adulteros
    judicabil
    Dominus
    (Hebr. xin,
    4);
    et illud
    Apostoli qnodjamsupra
    dictum
    esl, Neque
    adulteri
    regnum
    Dei
    possidebunl
    ?
    Quid
    tibi
    prodest,
    infelix
    quicumque
    es
    ille, quod
    ehristianus
    vocaris,
    si
    pec- [
    catoadulierii a
    regno
    Dei excludimerueris? i
    5. Concubinatusvalde
    frequens.
    Peccalumnon
    pu-1
    tatur. Adullerio
    pejuspeccatum
    est. ConsueludoRomw1
    circa nubentesnon
    virgines.
    Et boc
    rogo,
    fratresj
    charissimi
    ,
    et admoneo Charitatem
    vestram,
    ut
    quicumque
    uxores
    acccpturi
    sunt
    , virginitatem
    usque
    ad
    nuptias
    servent :
    quia quomodo
    nullus est
    qui sjionsam
    violalam velit
    accipere,
    sic nullus
    se debet anie
    nuptias
    adulterinacommixtionecor-
    rumpere. Sed,
    quod pejus est, plures
    sunt
    qui
    sibi
    concubinas
    adbibeni,
    antequam
    uxores
    accipiant:
    et
    quia grandis
    muliiludo
    est,
    excommunicare omnes
    APPENDIX.
    fion
    pdtest episcopus,
    sed cum
    gemitu
    et
    suspiriis
    muliis
    toleral et
    exspectat,
    si forte
    pius
    et misericors
    Domirius
    det illis.fructuosam
    poenitentiamper quam
    possiril
    ad
    indulgentiampervenire.
    Et
    quia
    hoc ma-
    lum ih consueiudinemest
    missum,
    ut
    puteiur
    n.on
    esse
    peccatum
    : eccecoramDeoet
    Angelisejuspro-
    fltebr, qriod
    sivc ante
    uxorem,
    sive
    post uxorem,
    quicumque
    sibi concubinam
    adliibuerit,
    adulieritim
    committil;
    et ex hoc
    pejus adulterium, quia
    ctiin
    IritllarationeJ iceat
    publice,
    hocsine
    ullaverecundia
    quasi
    ex
    lege
    Committat.
    Denique,
    eliamex
    lipcagno-
    scimusnonleveesse
    peccatum,
    ut
    quoscumqueipsoe
    coiiceperint,
    non
    J iberi,
    sed servi nascantur. Unde
    etiam
    etppst acceptam
    Iibertatem,
    baereditaleni
    palris
    hujlalegeetnullo ordincaceiperepermiliuntur.
    Eiiam
    vide
    utrum
    sine
    peccalo
    esse
    possit,
    ubi decus
    gene-
    rosi
    sangiiinis
    ila
    humilialur,
    ut de hominibusnobi-
    lissiniisservi nascantur. Namintanlum
    gravepecca-
    tiim
    est,
    ut in civitatcRomana
    qui
    voluerit uxorem
    tiucere,
    si se
    virginern
    non esse
    cognoscit,
    adacci-
    piencjam
    benedictionem
    uuptialem
    venire
    penitus
    non
    prsesuhiai;.
    Eliamvidete
    quam
    durum
    sit,
    ut cumilla
    qufjirioptat
    ducere,
    benedictioiiemnon merealurac-
    cipere.
    iS. Concio
    quasi speculum.
    Sed
    quando
    ista
    sug-
    gessitiitis,
    Iimeonesiht
    aliqui, qui
    nobis
    potiusquam
    sibi
    yelint
    irasci. Sermoenimnoster
    quasi speculum
    Charitati vestroe
    proponitur
    : et ideo
    quomodo
    ma-
    trona, quandospecultimattendit,
    in se
    polius quod
    lortuiii vidit
    corrigit,
    et non
    speculumfrangit;
    ita et
    unusquisque
    vestrum
    quoties
    in
    aliquaproedicatione
    eoghbsclt
    foeditatemsuam, justum
    est ut
    magis
    se
    cOrrigat, quam
    contra"
    prsedicatorem,
    velut contra
    SrieCuIumVelitirasci. Sicet illi
    qui aliquasplagas
    ac-
    cipiunt,
    magis
    voluntvulnera
    curare, quam
    medica-
    iheritacontemnere.Ne
    ergo
    etiamex hoc
    aliquis
    du-
    pliciter peccet,
    si conlfa
    spiritualia
    medicamenta
    jfastei vbluerit,
    nonsolum
    patienler,
    sedeliamliben-
    ter
    accipiat
    quse
    dictintur:
    quiajam
    ex
    aliquaparte
    a
    malo
    cogijosciturdeclinare, qui
    salubrem
    castigalio-
    iitiiri
    yolueritjiberiter
    acCipere;
    et ciiimala
    suadispli-
    ceiit, jam
    illlea
    quse
    bona
    suntplacent,
    etsic
    quanto
    jse
    avitiis
    separaverit,
    iantovirtutibus
    propinquabit.
    Quodipseprsestaredjgneiur
    qui
    cumPatre et
    Spiritii
    sancto vivit et
    regnat
    insoeculasseculorum.Amen.
    SERMOGCLXXXIX
    (a).
    Decastitate
    (b).
    i. J uvenumincontineniiam
    nonexcusatwtas.
    Quari-
    dpcumque
    castitatem,
    fratres
    charissimi,
    secundum
    quod
    decet et
    expedit, commeridamus,
    ibrte
    adple-
    scenleset adbucinviridi eetale
    pbsiti
    dicuiil: J uve-
    nes hbmines
    sumus,
    conlinerenonvalemus.
    Quibus
    iios
    resporidefe
    et
    possumus
    et
    debemus,
    iiefbrteideo
    caslitatemcustodirenon
    possint, quiaamplius
    man-
    ducant
    quam expedit,
    el vinum
    amplinsaccijiiunt
    quamoporiel,
    familiariiatemmulierumviiare
    nolunt,
    atque
    earum
    suspectam
    societaleiii haberenecme-
    tuunt necerubescUnt.
    Qui
    lales
    suiit,
    audiant
    Aposto-
    lumdicenlcm:
    Fiicjiilefornicationem(I
    Cor.
    vi,
    18);
    et
    illud,
    Noliteinebriari
    vino,
    in
    qtto
    estluxuria
    (Ephes.v,
    18):
    et ilhid
    Salomonis,
    Viiiumel mulieres
    apostatare
    fqciunt
    sapienles,
    et
    afguunt
    sensalos
    (Eccli. xix,
    2).
    lli vero
    qui
    dicunt
    quod
    castitatemservarenori
    pos-
    sint, respondeant
    riobisutrum uxores
    habeanl,
    an
    non. Si
    habent,
    quare
    nonaltendunt illud
    quod
    Veri-
    tas in
    Evangelioait,
    Omnia
    qumcumque
    vultisul
    fa-
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    243.
    (b)
    ln
    Appendice
    nunc
    primum
    coUocatur.
    Remanserat
    inter
    Augustuiianos,
    sedcumdubiisermonis
    nota,apud
    Lo-
    vanienses:
    rejectus
    tuitut
    supposititiusper
    veriiiiumet
    Yindingum.
    Abeodem
    prorsus
    aucloreeclitusesta
    quo
    su-
    perior.
    Denum. 1vide
    Appendieis
    serm.
    290,
    n. 3: de
    num.
    2,
    serm.
    309,
    n. 4: denum.
    3,
    serm.
    288,
    n.
    3,
    et
    309,
    n. 4 : denum.
    4, Auguslini
    serm.
    592; Appendicis
    serm.
    288,
    n. 5:denum.
    5,
    serm.
    anteced.,
    n.5: deuum.
    9,
    serm.
    45,
    n. 4.
    et281,
    n. 5.
    ciantvobis
    homines,
    el vos
    faciti
    xllistimiliter
    (Matth.
    vn, 12)
    : ct
    quarc
    non servant fidemuxoribus
    suis,
    quam
    sibi ab eisservari desiderant? Cumenimvir a
    viriute nomen
    acceperit,
    et mulier a
    moJ litie,
    id
    est,
    fragilitate; quare
    contrA crudelissimambesliamlibi-
    dineinvult
    unusquisque
    uxoremsuamviclricem
    esse,
    ciim
    ipsc
    ad
    primum
    J ibidinisictumvictuscadat?
    2. Damnat
    justitiwlex,
    siconjugali sint;
    imoctiamti
    nondum
    conjttgati.
    Hoclocoforte
    qui
    adhucuxoribus
    nonsunt
    conjuiicli,
    dicunt se excusare
    posse, quia
    conjugia
    non
    habent, quibus
    fidemservare
    debeant;
    el
    proplerea
    conlinerenon
    possinl.
    Istis
    qui
    istarafal-
    samet miserabilemexciisaiionemconantur
    prxlen-
    dere, justissime responderi
    et
    potesl
    et
    debet; quia
    nullus
    magis
    illicitavitare
    debet, quamqui respuit
    quse
    licebant. Cumuxorem
    accipereliceat,
    et contra
    omnium
    Scripiurarum
    auctoritatemadulteriumcom-
    miitere
    nunquamJ iceat; quare
    cumDei
    gratia
    nou
    accipisquodlicet,
    et cumDeioffensa
    prsesumisquod
    nonlicet? Velim
    tameri
    scire,
    si illi
    qui
    uxoresnon
    habent,
    et
    priusquamconjugiiscopulentur,
    aduJ teria
    committerenecliieluiint nec
    erubescunt,
    utrumve-
    linfspoiisas suas, anlequam
    ad
    nuptias veniant,
    ab
    aliquibus
    adullerisviolari ?Cumenim
    nullus sit
    qui
    hoc
    palienleraccipial,quareunusqiiisquesponsa)
    suoe
    nonservat fidem
    , quain
    sibi ab
    ipsa
    servari deside-
    ral?
    Quareuxpremvirginemoptataccipere,
    cum
    ipse
    sit
    corruptus?Quare
    viventi uxori desiticrat
    copulari,
    cum
    per
    adulteriuminanima
    jamipse
    sit
    morluus;
    secuudumillud
    quodscriplum
    est: AniHia
    quwpecca-
    veriti ipsa
    moriclur
    (Ezech. xvni,
    20)
    ? el illud
    quod
    terribiliter clamat
    Aposiblus,
    Fomkatores
    judicabit
    Deus
    (Hebr.
    xm,
    i);
    et
    illud, IVe^He
    adulleri
    regnum
    Dei
    possidebunt(I
    Cor.
    vi,
    9):
    et
    ilerum,
    Omnesadul-
    terahleset adulteri
    tanquam
    clibanus
    corpus
    eorum
    (a)
    (Oseevn, 4)?
    3. Fornicalio
    pulqlur
    viris
    licere,
    non
    feminis.
    Sexus
    ulerque
    iisdem
    legibustenelur.
    Sedforte
    pulantaliqui,
    quod
    feminisante
    nuptias
    fornicari non
    iieeat,
    sed
    virisliceat. Ista
    pUnienda,
    et nimium
    gravia mala,
    quod pejus est,
    ideo a multisvirissineullolimore
    Domini
    commiltuntur; quia
    itaa
    pluribus
    inconsue-
    tudinemmissa
    sunt,
    el itaviliavel levia
    ducunlur,
    ut nec
    jam
    inler
    gravia
    crimina
    putenlur.
    Naminfide
    catholica
    quidquid
    mjulieribus
    non
    licet,
    omninonec
    viris J icet. Uiioenim
    pretio,
    id
    esl,
    Chrisii
    pretioso
    sanguine
    redimunturel
    virisimuletfemiiise: inunam
    fiderii
    vocantur,
    et inuno Ecclesiae
    corporecongre-
    ganlur;simulBaptismisacramenta
    percipiunt,
    simulad
    altaread
    accipiendumcorpusetsaiiguineinCIirisliac-
    cedunt,
    simul
    utrique
    sexui
    praecepla
    donatasunt.
    Cirinhoecita
    Sinl,qria
    frontevcl
    qua
    conscienlia
    quod
    et virissimuJ el hiulieribusnonlicet
    agere,
    soli viri
    se credunt
    iinpune
    committere? Sedei illi
    qui
    hoc
    facere
    proesiiniunt,pro
    cerlo
    cognoseanl quod
    si cilo
    senon
    eniandaverint,
    et eis
    fructuosa
    j
    canitentianon
    subvenerit,
    et sic sribilodeliac luce
    rapti
    fuerint;
    oeternaillosflammasineullo remediocruciabit.
    4. Concubinatus.
    Nunquum
    licuit.
    Adulierioscelera-
    lior esl. Et illud
    qualeest,
    quod
    mulli virorumante
    nuptias
    concubinassibi assumere non
    erubescunt,
    quaspost aliquot
    annos
    dimillant,
    et sic
    poslea
    !egi-
    timas uxores
    accipianl.
    Traclant enim
    apud se,
    ut
    priusdeiiiulliscaiuiiiniis
    etrapinis,
    ei
    injusias
    divitias
    et
    iniqua
    lucra
    conquirant;
    et
    posteacontrarationem
    plus
    nobiles
    quamipsi
    sunt vel ditioresuxoresacci-
    piant.
    Ecce
    quanlis
    malisse
    obligant, qui
    nonsolum
    luxuria),
    sedetiani avaritiaevel
    cupiditati
    infeliciter
    servire(lesiderant. UndecoramDeoet
    Angelis
    cou-
    testor, atque
    denuiilio ista mala et
    semper prohi-
    buisse
    *,
    et
    nuiicjuani
    ei
    placila
    fuisse:
    quiapnecipue
    teriiporibus
    christianis
    concubinashabere
    nunquaiu
    1
    Fortehic
    supplendum,
    Deum.
    (a)
    In
    B.,tanquam
    Uibanuscordaeorum.
    ApudVulgatam
    sic
    legitur parspriof hujus
    versus:
    Omnes
    adulterantes,
    quasi
    cttbanussuccensusa
    coquente. M.
    4S95
    SERMOCCXC.
    2294
    licuit, nunquam
    licebit. Sed
    quodpejus est,
    faciunt
    1 iiocmulli viri
    jure fori,
    non
    jure
    cceli;
    non
    justiiia
    jubente,
    sed J ibidinedominante. Cumenim
    Aposto-
    lus
    conjugia
    babenlibus
    dicat, Tempus
    breve
    est,
    et
    tuperesl,
    ut
    qui
    habent
    uxores, tanquam
    nonhabenles
    sinl
    (l
    Cor.
    vu, 29);
    et
    illud,
    Abstineiead
    tempus,
    ut
    vacelisorationi
    (Ibid. v, 5)
    :
    quomodo
    adulteras con-
    cubinas
    permittit habere, qui
    castitatemseivareetin
    conjtigiisposiiis prsecepit?
    Pro
    qua
    re ilerum
    atque
    ilerum voce libera
    clamo, quia qui
    anle
    legilimas
    nnpiias
    eoncubinam sibi adhibere
    prsesumit, pejus
    peccalumfacit, quamqui
    adtilteriumcommittit:
    quia
    qui
    aduilerat,
    adhuc tam
    grave
    inalum secrete vult
    agere,
    in
    publico
    atitemaul metuit auterubescitcom-
    mittere;
    illevero
    qui publice
    concubinambaberevo-
    J uerit,
    fronte
    impudentissima
    rem
    exsecrabilem,
    toto
    .
    pppulovidcnte,
    licenler se
    putat
    admittere.
    5. A multisadmiltilur.Et ideoexcoininunicationenon
    punilur.
    Benedktionem
    nuplialem
    nonmerelur
    qttivirgo
    nonest. Sedforteilli
    qui
    isto
    peccato
    nonsunt macu-
    lati,
    dicunt :
    Quarequi
    hoc
    agunla
    comnitinionenon
    suspendunlur?
    Ideoenimtaniumscelus asacerdoli-
    bus minime
    vindicatur, quia
    a mnltis adniitliiur. Si
    enimunusaut duoaut
    quatuor
    vel
    quinque
    malaista
    facere
    prsesumerent;
    et
    poterant
    et debebant nonso-
    Ium
    a communione
    suspendi,
    sed etiam a
    colloquio
    ct conviviochristiani
    populi separari
    secundum illud
    Apostoli,
    Cum
    hujusmodi
    nec cibum
    quidem
    sumere
    (Id., 14)
    : mulijtiidolamen
    peccantium,
    sicut
    jam
    di-
    Clumest, prohibet
    sacerdotes Domini in illis distin-
    guere.
    Faciunt tamenboni sacerdotes
    quodpossunt,
    et
    cum
    perfecia
    charilate contcndunt orare et
    suspi-
    rarejugiier,
    et
    gemilus
    ac
    rugittis effundunl;
    ut in
    quibus propter
    infiniiammullitudinemnon
    possunt
    seyeritalein vel
    disciplinam
    eedesiasticam
    exercere,
    inoneiiclovel orando
    pro
    eis
    possint
    eosvel
    aliquando
    ad
    pcenitentianiprovocare.
    Undeiteriim
    atque
    ilerum
    rogopariler
    et
    contestor,
    ut
    qui
    uxorem
    oplat
    acci-
    pere,
    sicqt
    illam
    vjrginem
    invenire
    desiderat,
    ita
    ipse
    usque
    ad
    nuptias virgo
    sit :
    quia
    si non
    fuerit,
    bene-
    diclionem
    accipere
    cum
    sponsa
    sua nonmerebitur
    ;
    et
    impletur
    ineo
    quodscriptum
    es!,.iVoJ icif- benedktio-
    nem,
    et
    elongabilur
    ab eo
    (I
    Cor.
    vn, 29).
    J amvide
    si
    pbenitenlise
    remediumnon
    subvenerit, quid
    de
    illo
    erit,
    vel
    qua
    sentenliaeumnecesseerit infuturo
    ju-
    dicio
    subjacere, qui jam
    in soeculobenedictionem
    cum
    sponsa
    suanonluit
    dignusaccipere.
    fc-
    6. Adulterisdeest
    fides.
    Et illud
    attendite, fratres,
    si in lam
    gravi periculo
    sunt
    qui
    uxores non
    habenl,
    et aut concubinassibi
    adhibent,
    aut adulteriaadmit-
    lunt :
    quid
    de se infelices illi
    cogitant, qui
    forle
    conjugia
    habenles
    adulierant,
    et iusano furore vcl
    crudeli infelicilatede
    jndicio
    Dei
    desperant; qui
    nec
    supplicia
    inferni
    formidant,
    nec desiderant
    proemia
    sctefna? Si enim fidem
    baberent, utique
    Deocrede-
    rent,
    et venturum
    judicium
    cumtremore metuerent.
    Probatur
    enim
    quia
    bominibus
    credunt,
    et Deo non
    credunt;
    ut
    puldice,
    ubi homines
    vident,
    adulteria ti-
    meant;
    et
    secrete,
    ubi Deus
    videt,
    omnino non ti-
    meant. Si
    qualemcumque
    scintillam fidei
    haberent,
    sicut non
    perniiltunt
    servos suosin
    prsesenlia
    sua
    peccare;
    ila nec illi in
    conspectu
    Domini sui adulte-
    rare
    prsesumerent.
    Seddetalibusclamat
    per prophe-
    tam
    Spiritussanctus, Dixit, inquit, insipiens
    incorde
    suo,
    Nonesl Deus
    (Psal.
    xm, 1).
    Certuni est enim.
    quia
    noncredit Deum
    esse, qui
    inlenebriset inoc-
    cultoilla
    prsesente
    Deofacit, qusepublice
    facere
    proe-
    senlibus
    hominibus
    perlimescit:
    nescit infclix
    quia
    vultusDomini
    super facienles
    mata,
    ut
    perdal
    delerra
    memoriameorum
    (Psul.
    xxxm,
    17).
    7. Excusanl se
    quosnecjolia
    diuabuxoribus
    sepa-
    ranl. lnde sedamnanl. Sed forte
    dicit.aliquis
    : Ecce
    compellentenegotio
    aut
    jiibente rege
    ab uxore tot
    mensibus aut
    annis, sejiaralus, quomodo
    caslitatem
    servare
    possim?,
    Cui
    justissimeresponderi potcst,
    ut
    refleai
    ad7
    uxprem
    suam. Sed cum boc
    negotialori
    diiftrp, pojest
    iOJ .i dicere
    quia
    si
    negoliumdimiserit,
    non habeat undevivat. Militans
    dicit,
    Si exercitum
    dimisero,
    iracundiam
    regis
    incurro. Istis talibusvc-
    raciter dici
    potest,
    si timel
    regem,
    et ideononredit
    ad uxorcm suam
    propriam;
    debet tiiriere
    Deum,
    ut
    non
    langat
    alienam. Nam
    quomodo illum, qui
    non
    jussus
    relicto exerciturevertitur aduxorem
    suam,
    rex
    potcst occidere;
    sic ct illum
    qui longepositus
    adul-
    lerat, polest
    Deus
    perpelua poena
    damnare.
    Rogo
    vos,fratrescliarissimi, sipropler negolii
    necessitatem
    et
    regis jussionemunusquisque
    ab uxore suainter-
    dumetiam
    longotempore separatur; quare propter
    Deumet animamsuam tam
    longo spatio temporis
    castitas nonservalur? Meretur
    ergo negotium,
    mere-
    lur
    regisjussio,
    ut lantis dicbusnon
    agnoscatur
    uxor
    propria
    : et nonmerelur amor
    etjussio Dei,
    ut non
    conlingaliir
    aliena?Sed
    qui
    boc
    propter negotiandi
    lucruni et
    regis imperiumservant,
    et
    propter
    Deum
    servare
    dissimulanl; sciant
    qui
    talia
    agunt, quod
    si eis
    non
    poeniientiasubvenerit,
    cumanleIribunal Christi
    stare
    cceperint,
    ab audilumaloliberari non
    poterunt:
    sed dicctur
    illis,
    Disceditea
    me, maledkti,
    in
    ignem
    mternum
    (Matlh.
    xxv,
    41).
    8. Mililum
    pctulanlia reprimilur.
    Et illud
    quale
    est, quodaliquolies
    vir forlissimus
    procedens
    ad
    prse-
    lium forte non minus decem inimicos occiderit
    ,
    et ex
    ipsa
    victoria
    aliquam puellam
    de
    praeda
    ac-
    cipiens,
    dumcumilla
    per adulterium
    jungitur,
    anima
    sua
    peccali gladio
    inierficilur. Etvidele
    quantum
    ma-
    lum
    sit,
    ul
    aliquis
    crudelior existat in
    se,
    suani ani-
    mamoccidendo
    per luxuriam,
    magis quamper
    car-
    nalem victoriamadversariorum
    corpora
    trucidando.
    Vere
    lugendum
    est et
    dolendum,
    ut ille
    qui,
    sicut
    jam
    dixi,
    decemadversarios
    vicit,
    ab una muliere
    supe-
    relur;
    et
    qui
    tot inimicosoccidit in
    corpore,
    ab una
    puellajuguletur
    incorde. Verenimis
    grave
    malum
    est,
    ut vir fortis
    qui
    fcfronon
    vincitur,
    libidine
    superetur;
    eteummollia aut blanda
    subvertant, quem
    duranon
    superant;
    et
    qui
    esse
    captivus
    vel servusliominibus
    dedignatur,
    servus esse
    peccati mereatur;
    curnindi-
    gnius
    sitmenleservire
    quamcorpofe,
    secundum
    quod
    scriptumest,
    A
    quo
    enim
    quisvincitur, hujm
    etservus
    efftcitur(HPeir. n,
    19).
    9. Conclusio.
    Hsecergo,fratrescharissimi,
    sivbbis
    ego
    non
    dixero,
    ralionem
    proanimabusvestrisindie
    judi-
    cii reddilurusero.
    Quicumque
    autem
    magismihiirasci,
    quam
    seemendare
    voluerit,
    nonhabet unde
    per igno-
    rantiam se
    possit
    ante tribunal scterni J udicisexcu-
    sare;
    ut dicat senonfuisse
    admonilum,
    nec amalis
    proliibituni,
    necad ea
    quse
    sunt Deo
    placitacastiga-
    tioneet admonilione
    frequentissimaprovocalum.
    Sed
    credimus de Domini
    misericordia, quod
    ila
    negligen-
    tibus
    quibusque inspirare dignabitur,
    ut sibi
    magis
    vel
    peccatis
    suis
    quam
    medicamentis
    sacerdotalibus
    irascantur: et
    quomodo
    segrotantes
    a carualibus me-
    dicis
    requirunl
    sanitatem
    corporum,
    sic a
    spirituali-
    bus medicamenta
    desiderent animarum. Sedconlldi-
    mus
    quiapnestabil
    hocdivina
    misericordia, quod
    ita
    nobisdesuaemendationestudebunt
    gaudiumfacere,
    ut ad oeterntimmereantur
    proemium
    feliciter
    perve-
    nire:
    prtestanle
    Domino.nosiro,
    etc.
    SERMOCCXC
    (a).
    Decontineniia
    (6).
    1. Conlinentim
    prmcepta
    etnecessitas.Admonetnos
    lex divinaet
    exborlalur,
    fratres
    charissimi,
    utconcu-
    piscenliam
    hujus
    muudi
    devilanles, coniinentisesalu-
    bri
    opcram demus;
    ne nosillecebra
    voluplalumper
    variaducat
    desidcria,
    et
    laqueo
    morlis
    irretilos,
    in
    prsecipitium
    et
    voraginem
    tradat inferni.
    LoquiturSa-
    pientiahomini, et dicit : Posl
    concupiscenlias
    tuasnon
    eas,
    el avoluntatetuaavertere:si
    prwstas
    animwtumcon-
    (a) Alias,
    de
    Tempore
    248.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Ambiguus
    eraf
    Lovanieusibus, verliuoauteinel
    Vindingo
    falsus. tn-

    certi auctoris
    est,
    iutsenedictina
    llegula
    exercitali.Sliloa
    subsequente
    sermonenoumultumrecedit.Denum.2vide
    cypr.
    de
    Disciplina
    etHabitu
    virginum,
    et
    RegulamBenedi-
    ctinam,cap.
    4.
    295
    APPENDIX.
    cupiscentiamejus, faciet
    tein
    gaudium
    inimicistuis
    (Eccli.
    xviii,
    50ef
    31).
    Anior
    enimistius mundi
    parit
    iniinicitiamDei : unde
    scri|)lum
    cst, Qui
    vuli amictis
    esse
    liujus
    swculi,
    inimicus
    Dei constituilur
    (J acobi
    iv,
    4).IIoccnim aposlolus
    scicnsJ oaimcs, pcrsuadetnos,
    ctdicil:
    A'o/ile
    diligerc
    mundiim, neque
    ea
    quw
    in
    mtindosunl: si
    quis
    dilexeritmtindum,
    nonestcharitas
    Patris in illo
    ; quia
    omnc
    quod
    inmundo
    est, concupi-
    scenliacarnis
    esl,
    et
    coucitpiscenlia
    oculorum,
    el
    super-
    bia
    spirilus(1
    J oan.
    n,15
    el
    16).
    Hoccl
    coaposlolusejus
    Paultis
    rursus
    nionet,
    ct dicil:
    Qui emunt,
    sic sint
    quasi
    non
    possidenles;
    cl
    qui
    hocmundo
    utuntur,qttasi
    non
    itlantitr:
    prwlerit
    enim
    figttraliiijusmundi (I
    Cor.
    vn,30,
    51).
    Undeei
    ipsc
    Salvator
    in
    parabola
    sua
    oslendit, quod
    divilix
    ctvoluptalcs
    sxculi
    suffocantvcrbum;
    ilautnon
    rcferal fructum
    (Matili. xm, 22)
    : clalibi
    proecepit,
    di-
    '
    cens, Qiinult
    vcnire
    postme,abneyetscmelipsum,
    ellollat
    crttccm
    siiam,
    ct
    scqttalitr
    me
    (hl. xvi, 24);
    ct
    item,
    Qui
    nonrentiiuiavcrit, inquit,
    omnibus
    quwpossidet,
    noii
    potcst
    meuscssc
    discipulus
    (Lttc.xiv, 53).
    Hsec
    igi-
    tur
    consideranlcs,
    fraircs
    charissimi, perpenditequan-
    tiim-neccssariavobissit
    conliiiciilia, per quam
    Chri-
    sti
    discipnlalucondigni,
    ad
    regnumpotestis
    cumeo
    venirc
    perpcluum.
    2. In
    qitibits
    consistul.Continenliavero ct sobrietas
    non insola
    iiitcgrilale
    earnis
    consistit;
    sed eliamin
    cullti ct
    ornatti,
    vita
    pariter
    el moribusconsisiit. De-
    bet enim
    uniisquisquc
    conlinensessc abomnibusilli-
    citis : bisomlem
    quoc
    licita
    sunt,
    dcbet cummodeslia
    et sobrietaic mi. Noncnini decet chrislianumsacculi
    lucris
    inliiare,
    eui
    promissum
    est
    regnumcoaleste;
    sed suo Domino
    per,
    conlinentiam
    condignevivere,
    ut
    possil
    cumco in
    perpcluuin gaudere.
    Caslitalem
    debcl amare
    ,
    ct fornicationem
    fugere;
    non avaritioe
    sludcre,
    setl vicluel vcstilucontcntus
    esse;
    non su-
    pcrbire, neqiic spcrarc
    inincerlo
    divitiarum,
    sedliu-
    mililcr senlire
    ,
    et niuiidi
    pompain
    contemnere. Non
    debet essc
    vaniloquax
    ct
    arrogans,
    nonnicndax ne-
    queinjuriosus, iicquebilinguis,
    nonsusurro
    neque
    de-
    tractor : sedvcritaiemdebct ex orecl corde
    proferre,
    linguamsuam
    a
    mulliloquiolcmpcrarc; quiascriptum
    est,
    In
    multiloquio
    non
    effugiespeccatum(Prov. x, 19):
    oculos conlra
    vanilalem
    claudcrc,
    audiluma scurri-
    litaie ct
    falsitate,
    inioabomni
    eloquio
    malo
    avcrtcre;
    risum excelsumct excussum non aniare
    ; gultur
    et
    nasum ad iJ lecebramdulciuin ciborumet suavium
    odorum non libcntcr adhibcrc, sed
    niagis
    bonumct
    suaveni odoremvirtuluiii
    appeterc;
    nianusel
    pedes
    ct
    omnia"mcmbra
    corporis
    sollicite
    custodire,
    nefiant
    arma
    iiiiquiiaiispcccato,
    sed
    magispolentiae
    armaDeo
    ad deslrucndum
    sjiiritualeiu
    inimicuin
    (Rom.vi,
    15).
    3.
    Prwcipua
    illius
    pars,
    cordiscuslodia.Cor
    quoque
    dcbel miles Christi anlc oniniasollicitacustodiaser-
    vare; ne fortc illud
    jactantia cxlollat,
    irainflammct,
    invidia
    pcrforcl,
    avaritia
    infestet, libidocxural,
    tri-
    stitia
    gravet, torpor
    el
    ignavia
    oneret: et ne
    iliud,
    quod
    cunclis
    gravius est,
    per
    iiovitalum
    prscsumptio-
    ncs hoercsisscindat.
    Qui
    ciiimcordisocculta
    per
    con-
    tincntiam
    quieia
    scrvarc inliis
    contendit, utique
    et
    mcmbra
    corporis
    facilius conlra
    pravos
    aclusforis
    cuslodil :
    scriptum
    est
    cnim,
    Omni custodiaservacor
    Utum,qtiia
    e.v
    ipsovild procedit(Prov.iv, 25);
    item
    f alibi,
    Morslecuminintroitu
    detectalionis
    posila
    esl(a):
    |
    et Salvalor in
    Evangelio, Bonus,inquit,
    homodebono
    |
    thesaurocordis std
    proferl bonum,
    et
    tnaltts homode
    ^mato
    thesaurocordissui
    proferl
    malum
    (Matlli.xn,
    35);
    ,et
    item,
    De
    corde,ait,
    exeunl
    cogilationesmalw,
    homi-
    cidirt, adulteria, fornkationes
    (Id. xv,
    19).
    Cum
    ergo,
    fratres,
    deCordisradice fructus siveboni sive mali
    exeanl;
    necesseest ut
    primum
    cor
    mundemus.deinde
    carnem nostram
    per jejunia
    et
    vigilias
    ad laborein
    milem
    casligemus,
    ne carnis libidomentemmaculet.
    Difflcileest
    enim,
    ut indeliciisvivenlesmundumcor
    (a) Huncipsuni
    locum
    repenes
    in
    Bcnedictinae
    Regulse
    cap. 7,
    m
    Bernardiserm.
    3,
    de
    Kativit.
    Domini,necnonin
    ActtsS.
    sebasnani, cap.
    4,
    '
    '"
    habeant. Undedixit
    Apostolus,
    Castigocorptttmeum,
    et insefvilulem
    subjicio;
    ne
    forte
    cnmaliis
    prwdicemt
    ipsereprobusefficiar(1
    Cor. ix
    , 27):
    et
    item, Qui
    au-
    lem
    Christi
    sunt,
    ail
    ,
    carnemsuam
    crucifixerunt
    cum
    viiiiset
    concupiscentiis(Galat. v, 24). Sobrie, quippe,
    et
    pie
    vivamusinhoc
    swculo,
    exspeclanles
    beatam
    spetn
    etadventum
    glorimmagniDei,
    ef SalvatorisnoslriJ esu
    Cltristi; qui
    dedil
    semeiipsumpro nobis,
    ul nosredime-
    rel ab omni
    iniquitate,
    el mundarel sibi
    populum
    ac-
    cepiabilern,
    sectatorembonorum
    operum(Til. n,
    12);
    ut cumvenerit in
    majestale
    suacumsanctorumAn-
    gelorummillibus,
    pro
    bonis laboribuset sanctacon-
    versatione reddat nobis
    praemia
    vitseaelernae
    polius,
    quampro
    desidiact
    voluptatepraesenlis
    vitsecrucia-
    tum relrihuat
    sempiternum: quia
    veraciter de eo
    scriptum
    est
    qnod
    reddat
    singulis
    secundum
    opera
    (Matth. xvi,
    27),
    J esus videlicetChristus
    , qui
    cum
    Patre et
    Spiritu
    sancto
    yivit
    et
    regnal Deus, per
    omnia
    sseculasaeculorum.Amen.
    SERMOCCXCI
    (a).
    DeCastitateet Munditia
    (b).
    i.Caslitalis laus. Immunditia diaboli habiialio
    quo
    intuitu
    refrenetur.
    Gloriosumet
    insignem
    inter csete-
    ras virtutes castitas-et hiunditia J ocuni
    tenet,
    fralres
    charissimi, quiaipsa
    solaest
    quse
    mundasmentesho-
    minum
    proestat
    videre Deum. Unde
    ipsa
    Veritas
    ait,
    Beati mundo
    corde,quoniamipsi
    Deumvidebunt
    (Matlh.
    v, 8):
    acsi econlrario
    diceret,
    llli vero miseri
    sunt,
    quorum
    corda sunt carnali
    concupisceniiapolluta;
    quia
    octcrnas
    merguntur
    in
    poenas.
    Caslitas eniman-
    gelica
    est vita. Castilascumhumilitale
    Spiritus san-
    cti merebitur
    habitatiohem,
    quamcxpellitimmundi-
    tia
    libidinum,
    dicente
    Scriptura, Corpuspeccalis
    sub-
    ditum
    Spiritus sanctuseffugiet(Sap. i,4).
    Membra
    nostra debent DeOesse
    dicala,
    nonfomicationi.
    Op-
    ponat
    homodesideriocarnissuaeoeternorumflammas
    tOrmenlorum. Assuescat
    juvenis castitatem,
    ut sit
    dignus sapienlia
    Dei. Ubi immundiliacst
    corporis,
    ibi habilatiodiabolici
    spiritus, qui
    maxime
    gaudet
    in
    inquinatione
    carnis nostroe.OmnesimmunditiseDeo
    displicent,
    et maxime
    qure
    nonsunt naturales.
    2.
    Quid
    declinandocaveatur. Admonet
    ilaque
    nos
    Scriptura sancta, dicens : Post
    concupiscentias
    luas
    nOneas
    ,
    el avoluntaleXuaaverlere: si
    prmslas
    animm
    luw
    concupiscenliasejus, faciel
    tein
    gaudium
    inimicis
    ttiisvenire
    (Eccli. xvm,
    30et
    51). Ejus qiloque
    modi
    Salomon
    sapientissimus proferebat
    sententiasdeca-
    venda
    imriiunditia, dicens : Favus distiltansiabiame-
    reirkis,
    el
    nilidius oled
    gutlur ejus;
    novissimaaulem
    illius
    umgra quasi absynlhium,
    et acuta
    quasi gladius
    biceps.
    Pedes
    ejus
    descendunlad
    morlem,
    el ad
    inferos
    gressus
    illius
    penetrant
    r-per
    semitamvitmnon ambu-
    lanl, vagi
    sunt
    gressus
    illius el
    investigabites.
    Nunc
    ergo, fili,
    audi
    me,
    etnerecedasaverbisorismei:
    longe
    fac
    abeaviam
    tuam,
    el ne
    appropinquesforibus
    domus
    ejus
    (Prov.
    v, 3-8,).
    Hoc
    siquidem
    non solumdeme-
    retricumimmunditia
    dixit,
    sed eliamdeomni carnis
    concupiscemia, quse
    sollicitatanimamsuamconsen-
    lire suis desideriis. Sed ratio mentis
    prohibere
    de-
    bel
    impetuscarnis,
    et refrenare
    volupiates ejus
    ini-
    <
    quas.
    Ilem ille
    qui.siipra prohibet
    cohabilalionem'
    feminarum, juvenibus
    dicit:
    Numquid
    abscondere
    po-
    tesl homo
    ignem
    in sinu
    suo,
    ut veslimenlaitliusnon
    ardeant;
    aut
    ambulare
    superprunas,
    el noncomburen-
    lur
    piantwejus
    ? Sic
    qui ingredilur
    ad mulierem
    pro-
    ximi
    sui,
    non eril munduscum
    letigerit
    eam
    (ld. vi,
    27-29).
    Similiter et beatus
    Apostolus
    admonet
    nos,
    Bonumest, inquiens,
    tnulieremnon
    tangere(ICor. vn,
    1)
    :
    quasi
    siatimintactu
    periculum
    esset.
    5. Adlaudemcaslilaltsreditur. Hwc nultius excedit
    vires.
    MinislrisChrisli
    pernecessariaest. Puichra est
    (o)Alias,
    de
    Temppre
    249.
    (b)
    m
    Appendice
    nunc
    jjrlmumcollocatur.
    Rehctusmerat
    inLovaniensiumeditione
    dubius;
    Verliniveroet
    Vindmjn
    senlenlia
    repudiatusfuit, quod
    sciliceteo
    contineaturAl-
    cuinilibri de Virtutibuset Vilijs
    caput
    octavum
    decimum.
    2297
    SERMOCCXCII.
    2298
    cnimcasta
    juvenumpudiciiia,
    ct Deo
    amabilis,
    et ad
    omne bonum ulilis.
    Qui
    filios habel
    spiriiuales
    vel
    carnales,
    nulriai illos incastitate
    Deo,
    non in forni-
    cationediabolo.
    Quidprodest
    homini filium
    habere,
    nutrire, amare,
    si seternis eum nutriat tormentis?
    ;Qui
    in castitate
    vivunt, angelicam
    habenl in terris
    conversationem. Castitas hominem coelo
    conjungit,
    Angelis
    facil civem.
    Qui
    mulieremliabet
    J egitimam,
    J egilime
    utatur ea
    temporibus opporlunis,
    ut secun-
    dum
    Aposlolumpossit
    vacareoralioni
    (I
    Cor.
    vn, 5),
    et
    ,benediciionemmereatur filiorum a Deo
    accipere.
    Nemo dicat a fornicatione se custodire non
    posse.
    Fidelis enimest
    Deus,
    dicit
    Aposlolus, qui
    non
    per-
    millil nostentari
    supra
    id
    quodportarepossumus;
    sed
    faciet
    cumlenlatione
    provenlum(Id. x, 15).
    Talisuni-
    cuique
    homini tenlatio dalur siveincarnis
    desiderio,
    sive in
    ambitione
    sseculi,
    vel eliamin
    quacumque
    tentalionis
    molestia, qualem
    aut cumlaudevincere
    ,
    aut cum
    opprobrio
    succumberc
    poterit.
    Omiiibus
    enimcaslitas
    pcrnecessaria est,
    sed maximc mini-
    slris Cbrisli
    altaris, quorum
    vilaaliorumdcbet essc
    eruditio,
    et assidua
    salulisprsedicatio.
    Talescnimde-
    cet Doiiiinuni habere
    ministros, qui
    a nullo carnis
    contagiocorrumpantur,
    scd
    polius
    contincnliacasli-
    tatis
    splendcant,
    ct totius honestalis
    fulgcant
    in
    po-
    pulo exemplis
    :
    quibus
    Dominus
    per Legislalorcni
    dicit,
    Sancli
    estote, quia
    el
    ego
    sanctus
    sum,
    Dominus
    Deusvester
    (Levit. xix, 2).
    Dcuscnim Iux
    esl,
    ct lc-
    nebrrcin eo nonsiinl ulkc : ncc
    aliqua
    foedilasciso-
    ciari
    polest.
    Et
    ideo,
    fralres
    charissimi,
    sivc
    viri,
    sive
    fcminse,
    sivc
    clcrici,
    sivc
    laici,
    secundum
    Apo-
    Sloli
    admonilioncm,
    Mimdemusnos ab omni
    inquina-
    menlocarnisel
    spirilus, perficientessanciificalionem
    in
    timoreDei
    (II
    Cor.
    vn, 1).
    Sltidcamus ut ei
    qui
    ad
    aclernamsuam
    gloriam
    nos
    vocavit,
    placcamus; qua-
    tenus cumeo fclicilcrin oelcrniini
    regnarepossimus,
    praslantc
    DoniinonoslroJ csu
    Clirislo, qui
    cumPalrc
    et
    Spiritu
    sanctovivitct
    rcgnal,
    clc.
    SERMOCCXCII
    ().
    Decaslitaic
    conjugali'(b).
    4.
    Paxeljustiiiavera.Proquibusmartyresintercedanl,
    Virginilas
    anle
    nuptias. Magnum
    niihi
    gaudiumfacitis,
    fralres
    charissimi,
    dumin solcnmilalibus
    marlyrum
    tanladevotione(ideiadccclesiamconvcnilis.Scds"i vul-
    lis,
    Deo
    auxiliantc,
    ct vcstrum
    profccium
    cl nostrum
    gaudiumspiriiualiter adimplere,
    itaintcr
    vosetpaccm
    et
    charilalem, inspiranteDomino,conservale,
    utcon-
    tra liominemniilhimodiumhabcatisin corde. Pro
    Lonis
    orale,
    ul
    scinper
    ad meliora
    proficianl; pro
    malisassiduc
    supplicaic,
    ut citosc
    corrigant:
    ct sc-
    cundum
    prsecepiuin
    Domini:
    Qumcumque
    vttiiis ul
    facianl
    vobis
    homincs,
    hmc et vos
    facile
    omnibus
    (Malth. vn,
    12).
    Tunc enini invcrilate
    pax
    cl
    jusliiia
    et miscricordia
    custoditiir, qtiando
    non soltimnullis
    hominibusnialiim
    facimus,
    scdcliam
    ubicumquepo-
    tucrimus, adjuvarc
    conlcndimus. Si
    crgo
    lioecChristo
    'adjuvanlc
    fidcliler
    agamus,
    beatos
    martyrcs
    in Iiis
    tnioe
    supra
    diximus, prsccipuis
    ct
    prseclarisoperibus
    iimilantes, parlem
    ctim illis in selcrna bcaliludine
    l abcre
    poierimus.
    Ei mnc
    pro
    nobis
    absque
    ulladu-
    .(ilationc sancti
    marlyrcs
    inlercedunl, quando
    inno-
    Ms
    aliquid
    de stiis viriiiiibus
    recognoscunt.
    Casliia-
    tismanlc omniacuni Dei
    adjulorio custodite, proplcr
    illud
    quod scriplum
    est,
    Neque
    adulteri
    regnum
    Dei
    possidebunt(\
    Cor.
    vi, 9)
    : cl
    illud,
    Fomkatores et
    1
    Inveteri Ms. CarcassoncnsisKcclesioelitulumhunc
    praefixum
    liabet: Homiliadecastilatecliamcumuxoribus
    observanda,
    et de avorsibiismutierum,
    et
    qualiter
    adve-
    nienlediedominicovel
    reliqaisfestivilalibus,
    etc.
    (a) Alias,
    de
    rempore
    244.
    (b)
    in
    Appendice
    nuuc
    primum
    collocalur.Dubiusest
    Lovaniensibus, spurius
    Verlinoel
    vindingo.
    Csesariumma-
    nifesle refert,
    sed non
    purum.
    Denuiii.1vide
    A|ipen-
    dicisserm.
    283,
    n.
    1; 210,
    n.
    6; 269,
    n.
    2; 271,
    n.
    6; 224,
    n. 1: de nuin.
    2,
    serm.
    267,
    n. 5: de num.
    5,
    serm.
    266,
    n.
    2; 277,
    n. 4: de num.
    4,
    serm.
    288,
    n.
    1; 08,
    n.
    5;
    104,n.4:denum. 6,
    serm.
    104,
    n.4:
    229,
    n. 5:de
    num.
    8,
    serm.
    45,
    n.
    4;
    239,
    n.
    1;282,
    n. 4.
    adulteros
    judkabil
    Deus
    (Hebr. xiif, 4).
    Pueri vel
    puellaequi
    in
    conjugioconjungendi sunt, virginitatem
    usque
    ad
    nuptias
    servent. Nam si anle
    legitimam
    conjunclionemper
    adulterium
    corrupli fuerint,
    ad
    ntiplias corporequidem
    vivi
    venimit,
    sed in anima
    mortui
    comprobantur:
    quiascriplum
    esl,
    Anima
    quw
    peccaverit,
    ipsa
    morielttr
    (Ezech. xvm, 20).
    2. IVi7mulier ad abortum
    accipiat. Quam
    rea
    qttw
    facit
    undenon
    possitconcipere.
    Nullamulier
    potiones
    *
    adabortum
    accipiat,
    nccfiliosaut
    conceptos
    aut
    jam
    nalos
    occidat;
    quia
    qurcctimque
    fecerit
    hoc,
    ante
    Chrisii tribunal sciat seilliceorum causam
    quos
    oc-
    ciderit essedicturam2. Sed nec alias diabolicas
    po-
    liones
    muliercs debent
    accipere.
    Mulierautem
    qurc-
    cumque
    fecerit hoc
    per quod jam
    non
    possit
    con-
    eipere,
    quantoscumque parere poterat,
    lantorum
    homicidiorumseream esse
    cognoscat.
    Mulierautem
    ingenua, qusc
    mortifcras
    poiionesaccipit
    ut noncon-
    cipiat,
    vclimsciresi hocancillasvel colonassuas fa-
    ccre velil. Etideo sicut
    unaquoeque
    vult ut sibi man-
    cipia
    nascantur
    quae
    illi
    serviant;
    ilailla
    quantoscum-
    que
    conceperit,
    aut
    ipsa nulriat,
    aut nutriendos aliis
    tradal: ne forte illos aut
    conciperc nolit, aut, quod
    gravius,
    occidcre
    velit,
    qui
    boni christiani esse
    po-
    tuerant. Et
    qua
    conscientia sibi abancillissuis vult
    mancipia nasci,
    cum
    ipsa
    nollet eos
    qui
    christiani
    posscnt fieri,generare
    3
    ?
    5. Tabulw
    mairimoniales.
    Quoties
    ad ecclesiamin
    qualibet
    solcnniitate
    venitis,
    et Sacramenla Christi
    perciperc volueritis*,
    ante dies
    plures
    castitatem
    scrvate
    ;
    ut cumsecuraconscientiaadaltareDei
    pos-
    silis acccdere.
    Quam
    remetiam
    per
    totam
    Quadrage-
    simam,
    ct
    usque
    adclausulamPaschse fideliter cu-
    stodilc
    ;
    ut vos solemnilas
    paschalis
    caslos et
    puros
    invcniat.
    Qui
    eniinbonus cbrisiianus
    est,
    non solum
    antc dics
    plurcs quam communicet,
    castitatem ser-
    val;
    sedet uxorem
    suain, excepto
    desiderio
    filiorum,
    non
    agnoscit: quia
    uxor non
    propter libidinem,
    sed
    propler
    filiorum
    procreationemaccipitur. Denique
    et
    ipsoe
    labuloeliialrimoniales hoc continent: Libero-
    rum, inquit, procreandorum
    causa. Videle
    quia
    non
    dixil,
    Libidiniscausa; sed,
    Liberorum
    procreando-
    rum. Vclimlamen
    scire,
    fraires
    charissimi,
    ille
    qui
    uxoresuainconlinenter
    utitur,
    si
    quolies
    eamluxu-
    riaviclus
    agnovcril 5,
    tolies suum
    agrum
    inuno anno
    aravcrit vel
    scruerit,
    qualem
    messem
    colligerepossit.
    Qui crgo
    secontinerc
    nolunt,
    si tolies condaminam
    (a)
    qiiamdamsuain6, quamjam seminaveranl,
    iteruin
    arcnleiscmincnt.videaiTiusqualiterdeejusfructugau-
    dcbunl; quia,
    sicut
    optimenostis,
    nullaterra
    polerit
    darc
    legilimuni
    fruclum,
    in
    qua frequenter
    in uno
    anno fucrit seminaium.
    Quodergo
    nonvult
    aliquis
    in
    agro
    suo,
    quare
    facit in
    corpore
    suo?
    4. Inconlinenlim
    fomenla.
    Remedia.
    Prwcipuum
    est
    eleemosyna.
    Sed dicet
    aliquis
    : Homo
    juvenis sum,
    contincre me nullatenus
    possum
    7.Ne forte ideo le
    non
    contines, quia plus
    manducas
    quamexpedil,
    et
    plus
    vinum
    accipisquain oporlel.
    Forte etiam
    lurpi-
    bus
    cogitalionibus occupas
    mentem
    luam,
    et luxu-
    riosaverbanonsolum
    libenter, sed eliam
    frequenler
    aut
    ipsedicere, aut,
    aliis
    diceniibus,
    audirenec me
    -
    1
    J tahic et
    paulo
    inferiusexMs.c.
    [polationes.]
    3
    Sicexeodemcodicec.
    [daturam.~\
    3
    Tcxtussicrestiluitur
    exeodemMs.,
    c.
    [qui
    boni chri-
    sliuni
    poleranlfierigenerati.Quoties,etc.]
    4
    Ms.c.
    Clnisliacciperevultis.
    5
    sicexMs.c.
    [si quaties
    setuxuriavictum
    agnovit.']
    6
    sicexMs.c.
    [si
    toliesterram
    quamdamsuam.J
    '
    si cxeodemMs.
    c, [conlinerenonpossum.]
    (a) Quoe
    voxoccitanis
    agrumsignilicat, quasi
    condomi-
    nium,a jure
    uniusdomini sitdicta.
    Usurjiatur
    inPlacito
    AttonisArelatensis
    archiepiscopi,
    ubi habes: El laxave-
    ccrunt simililer
    archiepiscopo
    Atloniaffronlalione.usua)
    ce
    condaminae,quae
    est
    juxtadomum,
    cum
    juncaria,quan-
    lum
    j.rsedicla
    condaminatenet. Hiucetiamconiicitur
    sermonembunc csesariomelius
    quamAuguslino
    con-
    venire.
    APPENDIX.
    2500
    tuisnecprubescis.
    Incipe
    cumDei
    adjutoriogulse
    con-
    eiipiscenlias
    refrenare,
    caslis
    cogilationibus
    et honc-
    stis sermoiiibusmentemvcl
    linguam
    luani
    jugileroc-
    citparc;
    et videbis
    quia
    Deo auxiliante castitatem
    polueriscustudire.
    Necte
    pigeat,
    si
    corporis
    infirmitas
    non
    prohibet, frequentiusjejuiiare,
    adecclesiamma-
    turius
    surgere;
    ut
    possis
    tuamaniniama libidinosis
    macidisnilidamcustodire. Et si hoc non infideliter
    ia/ciensvides
    teadliuc carnis
    impugnationibusfatigari,
    ejfor-tealiquoties, excepto
    filiorum
    desiderio,
    adco-
    gnoscendam
    uxorem
    propriam
    vinci';
    sccundumvi-
    res luas
    quotidianas eleemosynas
    adde :
    quoniam
    scriptumesl,
    Skul
    aquaexslinguitignem,
    ila eleemo-
    syuaexslinguitpeccglum(Eccli.
    m,
    35).
    Et illud
    quod
    contraoiiinia
    peccatamagnum
    estet salubremedica-
    meiilum: omnibiis
    qui
    inte
    peccaverint, plenam
    in-
    dujgen|iam
    tribue;
    ul
    qupdper
    incontineniiam
    inqui-
    naiur,
    jejuiiiis^eleemosynis,
    ac
    proecipueper
    inimico-
    rum
    iiidiilgeniiani
    diluatur.
    ij.
    Vxorem
    exceplofiliorum
    desiderio
    agnoscerepec-
    eahimest. Seddicis: Uxorem
    excepto
    desideriofilio-
    rum
    agnoscere, peccatum
    non est. ln tantum
    pecca-
    tuin
    est,
    ut
    proplietapoenitensclamet,
    In
    iniquilaii-
    bus
    conceplus
    5ia,
    el indeliclis
    peperit
    mematermea
    (fW.i,7).
    Et sic in Yeteri Testamenlo
    legimus;
    qiiaiiclopopulus
    J udoeorumaccessurus" erat
    admon-
    teni
    Sinai,
    ex
    prseceplo
    Domini dicebalur
    eis,
    Sancii-
    [icatnii
    el estote
    parati
    in
    diem(ertiuin,
    el ne
    appro-
    p\uqueiisuxoribt/is^ yesirh(Exod. xix, 15):
    et illud,
    Si
    qitis
    nbeiurnoooHu{usfiier\l
    somno,
    nonmanducetcar-
    nes
    sacrificii
    safujoris;
    ne
    p.ereat
    animasuade
    poputo
    (D^ui.siii,
    10).
    Si
    post pollutionemquse
    nobisnolen-
    tiliui (iefi splet, npbis
    communicare
    non
    J icet,
    nisi
    prius"
    prsccedatcunipuriciio
    el
    eleemosyna,
    et si in-
    iirniita,s
    non
    prohibej,
    eliam
    jejunium; quis
    est
    qui
    pqtcst
    dicere
    illud, quo.d
    vigilantes
    et
    yolerites
    faci-
    ni\is,
    ribn
    ess^ppcpaluin
    ?
    Deniquemulieresquando
    inaritos
    accipiunt, per triginta
    dies intrare in eccle-
    siajninpii procsunjant:
    qijod
    etiam
    similiter
    viri obser-
    varedpl)ereni,3i(a).
    J J . J Yon
    quideiftcapitale;
    si
    tamen
    frequens,
    immun-
    dam
    animam
    facil,
    et
    imaginem
    Dei
    deformat.
    Seddi-
    cis ; feceatum
    quidemest;
    sedtamen
    parvum
    est.
    I^ecno.s^dicjniqs
    quJ acapilalepeccatum
    est: sedla-
    meij si
    freqiieniijis
    exerceatur, et
    jejuniis yel
    elee-
    Uiosynis
    lioii reclimatur;
    nimis immundamanimam
    facit. Noii
    despjcere peccata
    lua, quiapafva simt;
    sed
    (iijiequia piura
    srint. Nam
    el
    pluviarumgrittse
    minulse
    suiji'1; seil
    fluinina
    implent,
    et moles tra-
    hiiiji,
    et
    arb.orescum
    suis radicibiis tollunt. Tu
    qui
    dicis
    quiaparvJ iui
    peccatumest;
    velimscire
    quoties
    tale
    peccatimi;aqmjllis,
    si
    fot
    parvulasplagas
    incor-
    pore,
    et
    fol
    macuias
    aut scissuras inveslibus tiiis
    licri velis?Si
    ergb"
    in
    corpore
    tuo
    plagas,
    necin ve-
    sle tua'scissuras vel maculas
    fieri
    acquiescis; qua
    consciciilia
    lipcfacefe
    in animatuanon metuis
    ?Ac
    Ineodemcodicec.: Etsi liasc
    fideliterfaciensvideris,
    et
    mox,vinceris,pro,
    vtnpf.

    Ms.
    qui supra,
    ascensurus.
    '
    tdem
    codex,
    irt
    facere
    debent.
    *>
    Texlussicrestituiturexeodemcodicec.
    [mli despkere
    peccata
    ttut
    quiaparva
    sunl. Namet
    pluviarumguttw
    sunl.']
    1
    sicsis.c.
    [cum
    ergo.]
    (a)
    ousehic de
    cprijugatorum
    abecclesiae ingressu
    pro-
    hi);itioneasseruntuf,
    quaequeinfra,
    num.
    7,
    intentantur
    adversus
    ppsqui dje
    dominico
    vel solemniabuxoribusnon
    se
    continent,
    conflrmanturnon
    solum
    manuscrijiti
    Carcas-
    soaensisEcclesiae
    auctorilate, sedet horum
    atque
    retro
    temporum
    moribusac
    disciplina.KempeGregoriuspapa,
    lib. 12, Epist.31,
    citatusaJ ona
    Aurelianensi,
    lib.2 de
    Iristitulione
    laicaii,cap.11,
    ait
    conjugespost
    coneubilum
    ab eeclesia;
    ingressu
    sese abslineredebefe.
    Gregorius
    quocjvie ruronensis,
    deMiraculis S.
    Marlim,
    lib.
    2, cap.24,
    eisdenfefe, quae
    hic,num.7,
    incontiaentibusminasin-
    teutat. Hisacceditet
    Hieroriymus
    in Ezech.
    cap.18,
    f.
    6,
    relatus a J oriairi
    praxlicto
    librode lnstitutione
    laicali,
    '
    cap.
    10,
    sic
    quicumque
    hoc
    fecerit, plus
    amat
    vestemet car-
    neni
    siiam
    quam
    aiiimam-Cumenimad
    imaginemDci
    intusinaniinafacti
    siinus,
    qiiotiesajiquidturpe
    aut
    loquimur
    aut
    facimus, iolies
    Dei
    imaginein
    sordida-
    mus. Etiam
    videte,
    si hoc vos dcceat aut
    oporteat.
    Veredico
    vobis,
    fratres
    charissimi, quia
    non hocde
    nobisDeus
    meretur,
    ut innobis
    iniagoipsiusjier
    ma-
    las
    concupiscentiasinjuriampatialur.
    Et cumnullus
    boinovelit cumlunica sordibus
    plena
    ad ecclesiam
    convenire,
    nescio
    qna
    conscienlia
    cum
    anima, quse
    pcr
    luxuriamsit
    inijuiriata,proesumit
    adaltareacce-
    dere: non timens illud
    quod Aposlolusdixit, Qui
    enimmanducat
    corpus,
    el sumit
    sanguinem
    Dominiin-
    digne,
    reuserit
    corporis
    et
    sanguinis
    Domini
    (I
    Cor.
    xi,
    27).
    Si erubescimusaCtimemusEucharistiammani-
    bussordidis
    langere; plus
    debemuslimere
    ipsam
    Eu-
    charistiam in anima
    polluta suscipere
    1. Et
    quia,
    sicut
    dixi,
    in animanostra facti sumusad
    imaginem
    Dei; si inlabulaaut
    lignea
    aul
    lapideafaceres nna-
    ginemtuam,
    et
    aliquis impudens
    bomovellet illairi
    imaginem
    aut
    lapidibusfrangere,
    aul
    aliquibus
    sqrdi-
    bus
    iiiqninare,
    velimsciresi contraeumnonniove-
    relur aijiniustuus.
    Rogole,
    si ttiam
    imaginem
    mor-
    tuam sic
    zelaveris,"pulas qualem injuriampatiatur
    Deus, quando
    in nobis
    vjva
    imago
    sua
    per
    luxuriam
    sordidatur8?
    Et ideosi nobis non
    parcimus
    propier
    npspjetipsos, parcamus
    nobisvei
    propter imaginem
    Dci ad
    quam
    facli
    sumus.
    7.
    Qugndoprwserlim
    ab uxore
    abstinenduii\.Quns
    plertimquepmngs
    dent
    qui
    aliter se
    gerunt.
    Nonuuili
    bestiti
    incontinentiores.Ante omnia ut
    quplies dies
    dominicusaut aliaefestivitates
    veniunt,
    uxoremsuam
    niilliis
    agnoscat.
    Et
    quoties
    fluxiim
    sanguinis
    mulic-
    res
    paliunlur,
    similiter observaiidumest:
    propter
    il-
    lud
    quod,
    ait
    proplietas,
    Admulierem
    menstruatamnon
    accesseris
    [Ezech.
    xvni,
    6).
    Namqui
    uxoreni suarii iii
    profluviispositam
    agnoverit,
    autmdie
    dnminico,aiit
    in alia
    qualibet
    soleriinitateadvenientesfe
    coiitinere
    noluerit4; qui
    tunc
    cbncepii fuerinl,
    aut
    leprosi,
    aut
    epileptici,
    aul etiamforledsemoniacinascentur. De-
    nique quicumqiieleprosi sunt,
    non de
    sapientibus
    lioniinibus,qui
    etinaliis
    diebusetin
    fesliviialibusca-
    stilalem
    custodiunt,
    sed de rusticis
    maxime, qui
    se
    continereuon
    sapiunt, nasci solenl.
    Etrevera, fratres,
    si animalia sine inlellectu non se
    coiitingunt,
    nisi
    certo el
    legitimotempore; quantomagishomines.,qui
    ad
    imaginem
    Dei facti stmt,
    lioc
    observaredcberent?
    Sed
    quod pejus
    est
    1,
    sunt
    aliqui
    iia
    luxurlosi vel
    ebriosi, qui aliquplies
    nec
    prscgnantibus
    tixoribus
    par-
    cunt.
    El ideosi se non
    eniendayerint, ipsi vjdeanl si
    lion
    pejores apimalibus
    judicandi sint. Isiis lalibus
    clamat
    Apostolus,
    dicens: tll sciat
    unusquisque
    suum
    vas
    pqssidere
    inItortoreet
    sanclifkalione;
    nonin
    pas-
    sione
    desiderii,
    skutet
    genlesqumspem
    non habent
    (l
    Thess.
    ly, 4,
    5).
    Et
    quia
    sunt multi
    qui legilimani
    noii
    cusiodiunt castitalem cumsuis
    uxoribus;
    sicut
    supra dixi, largas eleemosynasfaciant,
    et
    pmnibus
    inimicis suis
    indulgeant: ut, sicut
    janj
    dicluin
    est,
    qnod
    luxuria sordiduni
    effecit,
    assiduis
    eJ eemosynis
    abluatur.
    8.
    Quo
    animode
    Ajsrebusauctor
    egeril.Rogovos,
    fratres,
    ut mihi
    indulgeatis, quia
    pro
    saluteaniinae
    vestraacum
    grandi
    iimorevel
    tremore
    etiam
    '*,
    et cuni
    verecundia detaiibus rebus vos admoiiere
    yiijeor;
    quia
    et hoc
    mjhi
    expedit
    dicere
    ,
    el vos
    oporiet
    au-
    dire. Et ideoomnia
    quse
    a
    nobisaudistis,
    ubjciinique
    fueritisinvicemvobis
    dicite,
    etcum
    charitaievos
    ad-
    1
    MS. c. Eucharistiamintusinanima.

    idemMs. c.
    [Rogote,
    si
    imaginempiclam
    inlabula
    mortuasic
    zelaverts,'putas
    qttaleminjnriampalilurDeus,
    quando
    inndbis
    imago
    sua
    per
    luxuriumsordidatur?
    ]
    '
    Sicexeodemcodice.
    [propterquod
    cit
    propheta.]
    4
    Sicexcodemcodice.
    [aut
    inalia
    qualibet
    solemnilaljse
    conlinere
    noluerit.]
    '
    sicidemHs. c.
    [cumgrandi
    timoreel cum
    vereeun-
    dia.]
    .U
    SERMOCGXGIII.
    *3<&
    monete.
    Sicut enim
    ego
    reus ero
    l
    ante tribunal
    Chrisli,
    si vobisnondixero;
    ita et vos si invicem
    quoscumque
    negligenles
    agnoscitis,
    admonere no-
    luerilis,
    timeredebetis,
    nevobisnecessesit
    pro
    illis
    reddere
    rationem. Sed credimus
    deDei
    miscricordia,
    quod
    itavobis
    agere
    inspirabit,
    ut nobis non solum
    de veslra Deo
    placita
    conversalione2,
    sed et
    pro
    aliorum
    salulect inhocsoeculoetin futuro
    duplicata
    aDeo
    prsemia
    repensentur.
    Amen
    3.
    SERMO
    CCXCIII
    ().
    Deincautafamiliaritateextranearnm
    mulierum
    (b).
    i.
    Marlyres
    habel
    pax.
    Viliacwteraresistendo,
    libido
    fugiendo
    vincitur. Mulierum
    familiarilas
    omnibus
    fu-
    gienda.
    Nemodicat,
    fratres charissimi,
    quodtempo-
    ribus nostris
    martyrum
    certamina essenon
    possint:
    liabet enim
    pax martyres
    suos. Nam
    ,
    sictit
    jam
    dixi-
    mus
    freqnenter,
    iracu:-.diam
    mitigare,
    libidinem
    fu-
    gere, justiliam
    custodire
    ,
    avariliamconlemnere,
    superbiam
    humiliare, pars magnamartyrii
    est. Non
    jncongrue
    dictumest,
    avaritiamcontemnere,
    iracun-
    diam
    mitigare,
    libidinem
    fugere.
    Conlemnenda
    est
    enim
    cupiditas,qusenobis
    ideo
    iniqua
    lucra
    procurat,
    tit siiosfaciiitnos. Nostri cnimessemus,
    si illanoslra
    nonesset. Contemnenda
    est, inquam,
    avaritia
    4, quse
    velutignis, quanto magis
    acceperit,
    tanto
    amplius
    quserit.
    tracundiavero
    miliganda
    est, quoeprius
    no-
    cituris nocet
    quam
    nocendis.
    Qnod
    autem
    libidinem
    fugiendam
    essediximus, Apostolo
    doctore evidenter
    didicimus
    :
    qui
    cum
    omnibusviliisresistendum
    prx-
    dixerit,
    conlra libidinem
    non
    ait, Resislite;
    sed
    dixit,
    Fugitefornicalionem(lCor.vi,
    18).
    Acsic contra
    reliqua
    vitia,
    Deoauxilianle,
    debemus in
    prsesenti
    fesislere;
    J ibidinemvero
    fugiendosuperare.
    Sic et
    aiibi in
    Seripturis legimus,
    Noli, inquit,
    in
    faciem
    virginis
    allendere,
    ne te scandalizelvullus
    ejus (Etcli.
    ix, 5).
    Et beatus
    J oseph
    ut
    impudicamposset
    eva-
    dere dominam
    , pailiumquo apprehensus
    fuerat re-
    iiquit,
    et
    fugit. Ergo
    contra J ibidinis
    impetumap-
    prehende
    fugam,
    si vis obtinerevictoriam. Necsit
    tibi verecundurii
    fugere,
    si castitalis
    palmam
    deside-
    ras obtinere.
    Videte, fratres, quomodo
    abomnibus
    Christianis, proecipue
    tamen a monachisseu clericis
    indigiia
    et inhonestafamiliaritas
    fugienda
    cst:
    quia
    sine
    ulla dubitatione
    qui
    familiaritalemvitare non
    yuttmuliefum,
    citodilabilur inruinam.
    2. Inter
    quas
    valde
    periclilatur
    caslitas.
    Frustrajugh
    viclofim
    spesprwtenditur.
    Cum
    de lamduro hoslesit
    rara. El aliisinde
    pessimumprmbeatur
    exemplum.
    Sed
    forte
    negligensquisque
    et minusdeanimoesuoesalute
    sollicitttsrespondet
    et dicit : Ecce
    cgo
    et familiarita-
    tem
    habeo mulierumextranearum,
    et lamen casti-
    tatis
    ornamenla custodio. lufelix est istael nimium
    periculosa
    praesumptio.
    Multi enimdumse
    putabant
    vincere,
    victi sunt. Sedadhuc addit el dicit
    aliquis
    :
    Ego
    inter mulieres
    extraneas
    habito,
    et continenliam
    teneo,
    et volobabere
    quod
    vincam.
    Quid
    est hoc
    dicere,
    Volo habere
    quod
    vincam, nisi,
    Volohabere
    quomodopeream
    ? Sed
    ego,
    inquit,
    libidinis
    impetum
    1
    sicexeodemMs.
    [sicut
    enimreus
    ero.]

    Sicemendaturexcodicec.
    [quod
    itanobis
    agereinspi-
    rabit,
    utnobisnonsolumde nostraDeo
    plactta
    conversa-
    tione."]
    '
    inMs."c.sermoaisclausula
    est, Quodipseprwstare
    dignetur.
    *
    HaecnonhabentMss.,qtiw
    nobisideo....avarilia.
    (a) olim,
    tomo
    9,
    et
    post,
    tomo
    10,
    serm.de Tem-
    pore
    250.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Lovaniensibus
    dubius,
    verlinoet
    vindingo
    srmriusest. Locuineliamiu
    tomo9
    habuit,
    cumhoc
    titulo,
    Dellonestalemulierum.
    Stilusomninorefert
    csesarium,qui
    sanedere
    hicpropo-
    sitacanonem10
    Agalhensis
    coacilii edendumcuravit. De
    num.1videinfra serm.
    294,
    n.
    5;
    224,
    n.
    1,
    caesarii
    epist.
    ad
    quosdam
    Germanos: de num. 2 vide caesarii
    epistolam
    citatam: de num.
    5,
    serm.
    90,
    n.
    6, etl42,
    n.
    8; 314,
    a.3.
    tanquam
    adversarium meum
    vplo caplivumjugiter
    relinere.Vide ne
    conlrateincipiatipsacaptivitas prae-
    valere,
    et undele
    putabas
    obtinere
    triumphum,
    inde
    in reternumincurras
    opprobrium.
    Inter omniaenini
    Chrislianorum certamina sola duriora sunt
    praelia
    castitatis
    ;
    ubi
    quolidiana
    cst
    pngna,
    et rara victoria.
    Gravem
    namque
    castitas sorlita esl
    inimicum, qut
    quotidievincitur,
    et timelur. Et
    ideo,
    sicut
    jam
    di-
    clum
    est,
    nemose falsasecuritale
    decipiat,
    nemode
    suis viribus
    periculoseprocsumat;
    sedaudiat
    Aposto-
    lum dicentem
    ,
    Fugite fornicalionem.
    Davidenimille
    sanctissimusin mille
    passus
    mulieremnudam
    vidit;
    et statimhomicidiumfecitct adullerium. El
    qui
    cum
    mulieribus babitanles
    putant
    se castitatis obtinere
    triumplium, ignoranl dupliciter
    se
    apud
    Deumreos
    existere,
    dumet se
    ipsos
    in
    periculummitlunl,
    et aliis
    exemplumperversae
    familiarilalisoslendunt. Quanli-
    cumque
    enimillorumstultiliam imilanles
    per
    inho-
    nestamfamiliaritatemcastitalis ornamenta
    perdide-
    rint,
    illorumanimseabillisindie
    judicii requireptur ,
    qui
    eis
    exemplumperditionis
    ostendunt.
    3.
    Qui
    nuncsint Chrisli
    persecutores
    et
    marlyres,.
    Nullaomninocum
    feminafamiliaritas
    habenda.
    Quan-
    tum
    voluptatis
    momenlanemdamnum.El
    ideo,
    fralres
    charissimi,
    contra mortifera
    blandimenta,
    et
    contra
    adjutores diaboli, qui
    familiarilatem
    suspectam
    ha-
    bere nec meluunt
    neccrubescunt,nenosexemplosuo
    decipiant,
    Dei
    adjutoriuni
    jugiler imploremus,
    utnos
    de
    laqueo
    venanliumliberare
    dignetur
    : scientes
    quod
    in malis
    omnibus, quoesupra diximus,
    Cbrislianis
    quotidianamarlyria
    deessenon
    possunt.
    Sicul enim
    caslitas cl veritas el
    justilia
    Christus
    est;
    sic et ille
    qui
    eis
    insidialur, persecutor
    Cbristi est : illeautem
    qui
    et in aliisista
    defendere,
    et iii se custodirevo-
    luerit, martyr
    erit. Et ideo
    qui
    haectolaanimi virlule
    et inse
    diligit,
    et ut alii
    diligant,
    verbis simul et
    exemplisostendit,
    et
    ubicumque
    verilas vel
    juslitia
    sivecastitas
    laborant, quantum proevalet
    se etiam
    ultro
    ingerit,
    el secundum
    quod
    vires
    habuerit,
    defenr
    dcre
    conicndit;
    non
    unam,
    sed
    plures
    coronas
    , Deo
    remuneranle, percipiet.
    Et ut hoccoblinere cumDei
    adjutorio
    mereamur,
    non soluni exlranearum mufie-
    rum,
    sed etiam ancillarum nostrarum vel
    quarum-
    cumquevicinarum,
    aut
    filioe,
    aut
    alumnse,
    autancilloe
    unusquisque
    familiarilatem. vel secretam collocutio-
    nemvilareconteiidal :
    quiaquanto
    earumvilior con-
    ditio,
    tanto facilior ruina est. Defamiliaritate cnim
    taliumSalornonnos
    admonet,
    dicens:
    Numquid
    alli-
    gabit qttisignem
    in sinu
    suo,
    et veslintenta
    ejus
    non
    ardebunl?autambulabii
    qttissuperprunas,
    etnoncom-
    burentur
    planlmejus (Prov. vi, 27, 28)?
    et
    illud,
    Preliummerelricisvixdimidiumest
    panis;
    mttlieraulem
    preliosam
    viri animam
    capil (lbid., 26).
    El
    quanla
    ini-
    quitas
    et
    quamJ ugendaperversitas, utanimam,quam
    Christus
    sanguine
    suo
    redemit,
    luxuriosus
    quisqiio
    propter
    uniusniomenli delectaiionemlibidinisdiabolo
    vendat ac tradat? Vereenimnimium
    plangcnda
    et
    miserandacondilio
    est,
    ubi cito
    procleritquod
    dele-
    clat,
    et
    permanel
    sine
    (inequod
    cruciat.Sub niomciiio
    eiiimlibidinis
    impetiistransit,
    et
    permanet
    sine(ine
    infelicisanimoe
    opprobrium.
    4. AII
    fucile
    resarciatttr.
    Libido,
    malleus universm
    terrw. Sed dicit
    aliquis
    : J uvenis homo
    sum,
    facio
    quod
    medelectat
    modo,
    et
    posteapoeiiileiitiamago.
    Quomodo
    si
    dicat,
    Percntio mecrudeli
    gladio,
    el
    po-
    steavadoad mediccim: et nescit
    quod
    unius horoe
    punclo
    vulnus
    accipitur,
    et vix
    longolempore
    adsa-
    nilatem
    prislinam
    revocatur.
    Qui
    enim adullerans
    dicitse
    posteapoeuitenliain
    aclurum,
    quare
    nonlimet
    ne euni subitanea febricula
    superveniens rapiat;
    et
    pereal
    dilatio,
    etsuccedal;eternadamiiaiio?Ei
    quiadc.
    lnlelici
    libidine,
    undc
    supra
    diximiis,
    crcdeiidiimest
    ilhiddicluin
    esse-quod
    ail
    priipbela, Quomodo
    con-
    fraciusest
    malleusuniversmlerrw
    (J erem.L,23)
    ?
    quam-
    vis
    postailveplnin
    Doniini nostri J csuChristi
    pcr
    uni-
    versa
    monasleria,
    et
    per
    clericos vel etiairi
    J aicos
    castitalemservantes
    quasi
    confractusessemalieusille
    2303 APPENDTX.
    2304
    videatur;
    adhuc
    tamen, quodpejusest,
    multo
    plures
    siint, qui
    abillomalleo
    quotidieconfringunlur, quam
    illi
    qui
    de ruinavel collisione
    ipsius
    liberantur. Unde
    iterum
    atque
    ilerum
    rogo,
    ut
    diligenliusconsideremus,
    et
    quantumpossumus
    limeamus illud
    quod
    Doniinus
    in
    Evangelio
    dixit :
    Qui
    videritmulieremad
    concupi-
    scendum
    eam, jatn
    mmchatusest eamin corde suo
    (Matth. v, 28).
    5.
    Quomodo
    morsintrcl
    per [enesiras.
    Pro
    quare,
    sicut
    jam
    dictumest nonsolumabextraneis mulieri-
    bus,
    sedeiiam ab ancillis
    propriis
    refrenanda est et
    secrela
    familiaritas,
    etoculorumincauta
    fragilitas;
    ne
    illtideveniatnobis
    quod
    Dominus
    per prophelam
    ter-
    ribiliter
    clamaldicens,
    Morsintravil inanimasvestras
    per feneslras
    veslras
    (J erem. ix, 21).
    Per
    quas
    enim
    fenestras mors inlrat adanimasnostras
    ,
    nisi
    per
    vi-
    suiri
    oculorum,
    et auditumaurium? Si
    per lingtiam
    amicoaut servotuo
    jusseris
    ul adte meretrixaddu-
    catur; peros
    tuumad animamtuam
    gladius
    seternoe
    morlis
    ingredilur.
    Si aulemconsiliumnialuni libenter
    audieris,
    si
    delrahentem,
    vel
    aliquid
    Iuxuriose
    J oquen-
    lcm,
    aut cantica
    turpiaproferentem
    non
    resjmis; per
    auriumtuarum fenestras mors inlravil ad animam
    tuam. Et
    quia
    Dominus
    dixit, Qui
    videritmulieremad
    concupiscendttmeam, jam
    mmchatusest eamincorde
    suo;
    inlelligiturquod
    volunlas
    perfecta
    1
    faciendi re-
    putabilur proopere
    facti. Ac
    sicdumaliquis
    mulierem
    libidinosoanimo
    considerat, per
    fenestram
    corporis
    sui adsecrctumcordisvenenummorlisinslillat. Talis
    enirii
    cogitatio,
    eliamsi
    aliquoimpedialur casu,
    ul non
    impleat
    voluntatem
    suam;
    nihilominusactionis cri-
    minecondemnalura Domino: ac sic et illacaslaest
    cum
    qua
    J ibidinismalumvoluit
    exercere,
    et ille
    jam
    adulter lenelur in corde. Et ideoaudiamus
    Scriplu-
    rairi
    dicentem,
    Omnicuslodiaservacortuum
    (Prov. iv,
    23);
    ct
    illud,
    Averteoculos
    meos,
    nevideanlvanitalem
    (Psal.
    cxvni,
    57).
    Quomodo
    enimsi
    aliquis
    earbones
    ignisapprebendai,
    si eoscilo
    projecerit,
    nihil ei no-
    cebunt;
    si vero diutiustcnere
    voluerit,
    sinevulnere
    eos
    jactare
    non
    potuerit:
    ilaet ille
    qui
    ad
    concnpi-
    scendumoculorum defixcrit
    aspectum,
    et libidinis
    malum in corde
    suscipiens
    moras in
    cogilalionibus
    suis habere
    permiserit,
    exculereeasasesineanimoe
    plaga
    non
    poterit.
    Et ideo
    jugiter
    cum
    proplieta
    cla-
    memus,
    Oculimei
    sentper
    ad
    Dominum;
    qv.oniamipse
    evelletde
    tuqueopedes
    meos
    (Psal. xxiv, 15J ; prsestante
    Dominonoslro J esu
    Cliristo,
    elc.
    SERMOCCXCIV
    (a).
    Admonitiout ebrietalismalumtotisviribuscaveatur
    (b).
    i. Ebrielas nec
    peccaium
    pttlalur.
    Inimicaebrioso-
    rumamieitia.Licet
    propitio
    Christo
    ,
    fratres charissi-
    mi,
    credamvosebrieialismalumvelutinferni foveam
    expavescere,
    et non solum
    ipsi
    nonvelitis
    amplius
    bibere,
    sed nec alios
    adjurare
    vel
    cogereplusquam
    cportet accipere
    : lamen
    quia
    non
    potest
    fieri ut non
    sint
    aliqui negligentes, qui
    sobrii essenon
    velint,
    vos
    qui semper
    convivia sobria
    exhibelis,
    noliteadve-
    slram
    injuriamrevocare, quia
    nobisnecesseest alios
    ebriosos
    arguere.
    Cumenim
    ,
    fralres
    cbarissimi,
    ebrietatis malum nimiumsil
    grave
    vitium cl Deo
    odibile;
    ita
    per
    universummunduma
    pluribus
    in
    consueludiiieni missum
    est,
    ut abillis
    qui
    Dei
    prse-
    cepiacognoscere
    nolunt, jam
    nec
    putelur
    aut crcda-
    tur essc
    peccalum
    : in lanlum ut in conviviissuis
    irrideantcos
    qui
    minusbibere
    possunlet per
    inimicam
    imiciliam
    adjurare
    hominesnon
    erubescant,
    ut
    potum
    1
    Mss.,prona.
    (a)
    Alias, deTempore
    231.
    (6)InAppeudicenuncprimum
    collocatur. DubiumLova-
    nienses,
    verlinusautemet
    vindingussuiipositilium
    esse
    voluerunt.
    fpsa
    est Caesarii homiliainler edilasaBaluzio
    quinta: quje
    innostriseliam
    aliquotmanuscriptis
    Csesario
    assignatur.
    Denum. 1vide
    Appendicis
    serm.
    295,
    n.
    1;
    286,
    n.
    5; 267,
    n. 4: denum.
    5,
    serm.
    266,
    n. 5: denum.
    6,
    serm.
    286,
    n. 6: deuum.
    8,
    serm.
    272,
    n.
    8; 295,n.
    6; 277,
    n.
    4; 265,
    n. 5.
    amplius quamoportet accipiant. Qui
    enimalterum
    cogit
    utse, plus quamopus
    est
    bibendo, inebriel;
    minusmalumei erat si carnem
    ejus
    vulneraret
    gladio,
    quam
    animam
    ejusper
    ebrieiatem
    occideret.
    2. Ebriosi
    paludibuscomparanlur.
    Et
    quia
    corpora
    noslraterrena
    snnt, quomodoquandoplnvia
    nimium
    grandis
    et diulurna
    fuerit,
    ita terra infunditur et in
    J utum
    resolviiur,
    ut nullaineacullura
    possit
    fieri :
    sicetcaro
    noslra, quando
    nimio
    potu
    fuerit
    inebriata,
    nec
    spirilualem
    culturam
    accipere,
    nec fructusani-
    msenecessarios
    polcfit
    exhibere. Et ideo
    quomodo
    omneshominesitasufficientem
    pluviam
    in
    agris
    suifi
    acciperedesideranl,
    ut et culturamvaleant
    exercere,
    et defrucluumubertale
    gaudere
    : ilael in
    agro
    cor*
    poris
    boc lantumdeberent bibere
    quod oportet;
    ni
    per
    nimiani ebrietatcin
    ipsacorporis
    terra velut in
    paludem
    conversa,magis
    vermeset
    serpentes
    vitiorum
    generare,quam
    fruclusbonorum
    opcrumpossit
    afferre.
    Omnesenimebriosi lales
    sunt, quaiespaludes
    essevi-
    dentur.
    Quid
    enimin
    paludibus
    nascalur,
    non
    ignorat
    Charitasvestra: loluni enim
    quod
    ibi
    nascilur,
    nullum
    friictumhabere
    cognosciiur.
    Nascunturibi
    serpentes
    sanguisugoe
    :nascuiituribi ranseel diversa
    genera
    ver-
    mium,
    qusemagis
    horrorem
    possuntgenerare, quam
    aliquid quod
    advictum
    proliciat
    exhiberc. Istoeenim
    herboe
    yel
    arbores,quae
    aut in
    ipsispaludibus
    autcirca
    ripas
    earumnasci
    solent,
    nihjl uiilitalishabereviden-
    ttir,
    intaniumutannis
    singulis
    inccndioconcremeniur.
    Videte
    quiaquod
    deebrielale
    nascitur, igni prseparatur.
    3.
    Depingttnlur.
    Tales enim
    sunt,
    sicut
    jamdixi,
    dmnes
    cbriosi, quorum prandia
    ducuntur
    usque
    ad
    noctem, quorum
    co3iiaslucifer
    videt;
    qui
    stare non
    possunt
    eliamcumvidentur esse
    jejuni; quorum
    sen-
    sus
    lardi,
    graves,obtusi,elquodam
    modo
    jamsepulti.
    Deniquefrequenter
    in
    ipsa
    ebrictalenecse
    ipsos
    nec
    alios
    recognoscunt,
    necambulare valent
    necslare;
    dicere
    aliquid
    vel audire
    quod
    adrationem
    perlineat,
    onininonon
    possunt. Frequenter
    etiam
    usque
    atl vo-
    mitum
    ingnrgitare
    senon
    erubescunl,
    etadmensuram
    sinemensurabibere.
    Majora
    enini
    pocula
    providentur,
    certabibendi
    legeconlendilur'; qui potueril vincere,
    laudemmeretur ex crimine. Inde liles et rixoena-
    scuntur,
    inde diversis el horrendis saltationibus
    membra
    torquenlur,
    inde adulleria et
    nonnunquam
    homicidia
    perpelrantur.
    Et
    quoties
    nimium
    potum
    accipiunt, lanquamin paralysimresoluti,
    dunisuis
    pe-
    dibusambularenon
    possunt,
    foedissimalaturaaliorum
    manibus
    portanlur
    adleclos. Et esl in illisoculorum
    caligo, vertigo, fatigaiio
    etdolor
    capitis,
    suffusiovul-
    lus,
    mcmbrorumomniuiniremor
    ,
    animseacmenlis
    stupor.
    In talibus
    iriiplelur
    illud
    quod
    scriptumest,
    Cui vw?
    cujuspatri
    vm?cui rixm? ctti sinecausavul-
    nera? cui
    suffusio
    oculorum?NonneItis
    qui
    morantur
    in
    vino,
    el sludent calicibus
    epolandis(Prov. xxm,
    29
    e(S0)?
    4. Exctisantsedeamiciiia.Convivaad bibendumne
    cogatttr.
    Ebriosi in sui similes
    prodigi,
    in
    pattperes
    parci.
    Animalibusdelerioressunt. Et seetsua
    perdtinl.
    Sedilli
    qui
    tales esse
    volunt,
    miserabiliter seexcu-
    sare
    conantur,
    dicentes :
    Ingratum
    liabeo amicum
    nieum,
    si
    quoties
    illumad convivium
    vocavero,
    po-
    tumei
    quanlum
    voluerit
    ipse
    nondedero. Et nonsit
    ,
    tibi
    amicus, qui
    leDebvuli facere inimicum
    , qui
    et
    luuselsuus cst inimicus. Si ct teet aliuminebriave-
    ris,
    hominemamicum
    habebis,
    et Deumhiimicum:
    el ideo
    sapienter eonsidera,
    si
    justum
    sit ut leaDeo
    separes,
    dumte
    ebriqsoconjungis.
    Ad extremumtu
    eumnoli
    adjufare,
    noli
    cogere;
    sedin
    potestate
    illius
    dimilteut
    quanlumipsi placueril
    bibat: ut si se in-
    ebriare
    volueril,
    vel solus
    pereat,
    etnonambo
    perea-
    tis2.0 infelicilas
    generis
    bumani!
    Quam
    mulli inve-
    niunlur
    qui
    ebriosos et luxnriosos
    amplius quam
    oportet cogunt
    bibere : et anle ostium
    pauperibus
    peleniibus
    vel unumcalicemdissiinulant
    dare;
    ncc
    1
    MS.
    r.,
    lexconditur.Ms.vero
    1.,kge
    condiia.
    s
    Mss.,
    peccetis; ,
    2305
    SERMOCCXCIV.
    2306
    attendunt
    quia
    illud
    quod
    J uxuriosis videnlur
    inge-
    rere,
    Christus in
    pauperibus
    deberet
    accipere, qui
    dixit:
    Quamdiu
    fecislis
    uniexminimis
    meh,
    mihi
    feci-
    slis
    (Matili.
    xxv, 40)!
    Sed
    quia
    talessurit
    qui quando
    alios in nimio
    potusepeliunt, pauperi eleemosynam
    petenii
    dicunt, Vade,
    vadein
    anle,
    dat tibi Deus: et
    utique
    cumambulaverit
    honio,
    ei daturus est.
    Quid
    est
    ergoquoddicit,
    Vadein
    ante,
    et dat tibi
    Deus;
    nisi,
    Vadead illumhominem
    qui
    habet
    Deum, quia
    ipse
    tibi daturus cst? Acsicoresuo
    ipseconfitetur,
    apud
    seDeumnon
    esse, quoinsjiiranlepossitaliquid
    pauperibus erogare. Rogo,
    fralres
    charissimi,
    dili-
    genler
    attenditect
    videte, quiaquandoequi
    vel reli-
    qua
    animaliaducunturad
    aquam,ubi
    satiavcrint sitim
    suam
    ,
    etiamsi
    super ipsamaquam
    diutius
    leneantur,
    replela
    siti biberenoluntomninoncc
    possunt.
    Consi-
    derent
    ebriosi,
    si non
    pejorcs
    animalibus
    judicandi
    sunt. Cumenimanimalia
    ampliusquam
    eis
    opus
    est
    bibere
    noiiiit,
    illi et
    duplum
    et
    triplum quam
    cis
    o|)ortet potumaccipiunl.
    Et undeIribusaul
    quatuor
    diebus refeclionemrationabilem
    polueranl habere,
    unodie cum
    grandi peccato
    suocontendunt
    perdere
    potius, quamexpenclere
    :
    atque
    utinam vel
    potum
    lantummodo
    perderent,
    ct nonetiam
    ipsi perireut!
    5. Ebrietatismala
    exemplis
    etverbis
    Scriplurw
    decla-
    ranltir.
    Quantum
    mali insebabeat ebrielas,
    ctiamin
    Lolh el filiabus
    ejus
    evidenter oslensumest. Nam
    vinoinebrialus cum
    ipsis
    filiabusstiis nescienscon-
    cubuit
    (Gen.
    xix, 53, 35).
    Pharao
    quoque
    inebriatus
    magistrumpislorum
    in crucc
    appendi
    fecil
    (Id. XL,
    20, 22). PopuJ us
    aulem
    J udscorum,
    de
    quoscriptum
    est,
    Sedit
    populus
    manducareel bibere
    ,
    etsurrexerunl
    ludere
    (Exod.xxxn, 6); posteaqtiam
    vinum
    plusquam
    oportebat accepit,
    idola sibi fabricari
    petiit,
    et in
    honore
    ipsorum
    idolorum
    ccepit
    clioros
    ducere,
    et
    morc
    phrenelico
    diversissallationibus membra tor-
    quere.
    Herodes
    quoque,
    ubi nimiovino
    concaluit,
    ad
    unius
    puelloe
    saltationemsanctumJ oannem
    Baplistam
    interfici
    jussit
    (Malth.
    xiv). Quid
    adhucdeebrietatis
    malo
    nascatur, Spirilus
    sanctus
    per
    Salomonemte-
    slalur, dicens, Vimtin, inquit,
    el mulkres
    aposlalare
    faciunlsapienles,
    H
    arguunl
    sensalos
    (Eccli.
    xix
    , 2);
    et iterum
    ,
    iVeinltiearisvinum
    quandoflavescil,
    cuiu
    splenduerit
    invitrocolor
    ejus.Ingredilur
    enimblande:
    sedinnovissimomordebilut
    coluber,
    el
    quasi regulus
    venena
    suffundel.
    Oculitui videbunl
    exlraneas,
    el cor
    tuuni
    loquelurperversa(Prov.
    xxm, 51-35).
    Paulus
    etiam
    apostolus
    contraebrieiatismalumnos
    admonet,
    dicens,
    Nolileinebriarivinoin
    quo
    esl luxuria
    (Ephes.
    v,
    18).
    Iterum
    alque
    ilerum
    quid
    mali inse ebrietas
    habeat,
    eis
    qui
    illam
    diligunt
    sanctaruin
    Scripturarum
    tesliinoniis evidenterostendimus.
    InSalomonescri-
    ptumcst, Qui
    amat vinumet
    pinguia,
    nondilabitur
    (Prov.
    xxi, 17);
    el iterum
    ,
    Noli
    regibus
    dare
    vinum,
    quia
    nullumsecrelumest ubi
    regnal
    ebrielas;
    ne
    forte
    bibanl,
    ct obliviscantur
    judiciorum
    Dei,
    el mtilenlcau-
    sam
    filiorumpauperum(Id. xxxi, 4,
    5).
    Itemillic
    ait,
    Operarius
    ebriosusnon
    locuplelabilur(Eccli.
    xix
    ,
    1);
    et ilerum, Vinumsi bibas
    moderale,
    eris sobrius
    (Id.
    xxxi,
    32)
    : ilem
    illic, Vinuminjucunditalemcrea-
    tum
    est,
    noninebrklalemabinitio. Exsullalioanimw
    el
    cordis,
    vinummoderale
    polatum
    :
    infirmitas
    animw
    et
    corporis
    vinummullum
    polalum, irrilationem,
    cl
    iram,
    et ruinasmullas
    facil.
    Amariludoanimmvintim
    multum
    potalum,
    ebrielatis
    animositas,
    imprudenlis
    offensio,
    minorans
    virlutem,
    et
    faciens
    vuluera
    (lbid.,
    35-40).
    6. Ebriosisnonest
    pars
    in
    regno
    Dei.Sed
    quando
    isia
    suggerimus,
    forteirascuntur contra noset mur-
    muranl ebriosi.Et
    quamvis
    nondesint
    qui irascantur,
    Deo tanien
    propitio
    mulli erunt
    qui
    libenler salubre
    consilium
    audientes,
    de isto tam
    gravi peccatoper
    Dei misericordiamliberabunlur.
    Ipsi
    lamen
    qui
    contra
    coalumnamet amicamsuairi ebrietatem
    loqueutibus
    irascuntur,
    Iiberaa nobis voce audiant :
    quiaqui-
    cumque
    ebriosus
    poenitenliani pro ipsa
    ebrielatenon
    egerit,
    sed
    usque
    ad mortemsuamin
    ipsa
    ebrietale
    permanserit,
    inseternum
    profectoperibit; quia
    non
    menlitur
    Spiritus
    sanctus
    per Apostolum
    dicens
    ,
    Neque
    ebriosi
    regnum
    Dei
    possidebunt(I
    Cor.
    vi,
    10).
    Et ideo
    quicumque
    sunt
    ebriosi,
    meliiis
    faciunt,
    ut
    non nobissedsibi
    potiusirascanlur,
    et cumDei ad-
    jutorio
    delulo fsecisse
    excutere,
    vel decloacaebrie-
    talis,
    dumadhuc
    tempus poenitenliseest,
    feslinent
    quantapossuntceleritate,
    Deo
    auxilianle,
    consurgere:
    et lotis animaeviribus ciun
    prophela supplicantes
    Domino
    dicant,
    Eripe
    tnede
    lulo,
    ut noninhmream
    (Psttl.
    LXVIII,
    15); ctillud,
    Non me
    demergattempe-
    slasaqnw, neque
    absorbeatme
    profundum, neque
    ur-
    geat super
    me
    puieus
    os suum
    (Psal.
    LXVHI
    ,
    16).
    Ebriclas cnim
    quasi
    inferni
    putcus,
    quoscumque
    susceperit,
    nisi
    digna
    subveneritpoeniientia,
    et emen-
    datio fucrit
    subsecula,
    ita fortiler sibi
    vindicat,
    ut
    eosdem
    ipsos
    detenebrosoinlerni
    puteo
    adcasiiialis
    vel sobrietatislucemredire
    penitus
    non
    permitlat.
    7.
    Qua
    rationeabebriosilale
    desuefiant.
    Sedhocante
    omnia
    iiilclligcrc
    et scire
    debemus, quia
    non una
    die efficiunturbomines ebriosi: sed dum
    paulatim
    adjuranlibus
    ct
    cogentibus
    crudelissimis inimicis
    poiius quam
    amicis
    , pcr singulos dies,
    singulos
    sibi aut binoscalices ad
    potum consuetudinarium
    addunl. At ubi hocinusum
    miserint,
    ita eos
    ipsius
    ardor ebrietatis
    occupat,
    ul illos
    semper
    sitire com-
    pellat.
    Sed
    qtii
    abhocmalo
    desiderat
    liberari, quo-
    modosibi
    per
    intervalladierum
    polum
    addendoad
    ebrietatis lenebras
    pervenit;
    ila
    paulatim
    snbtrahen-
    doadsobrietatislucemredeat:
    quia
    si semel tolum
    quodampliusaccipiebatsublraxerit,
    ubinimiasili coe-
    peril c.xardescere,
    cum
    grandi amaritudineclamat et
    clicit,
    mallese
    inori, quam
    sibi bibendi vel inebrian-
    di
    consuetudincm
    tollere;
    ncc attendit
    quod
    lolera-
    bilius erat illi in carne
    mori, quam
    animam
    per
    ebtielatem.inierficere. Et ideo ut necardoremni-
    mium
    patialur,
    et detam
    gravi peccaioliberelur;
    sic-
    ut
    jam
    dicttim
    est, per
    inlervalla
    dierum sibi ali-
    quid
    denimietate
    potus
    subtraliat,quousquead
    ralio-
    nabilembibendi consuetudinemredeat.
    Qui
    hoc ila
    ,
    utdtxinius, per partes subducere
    voluerit,
    et de
    ebriclale
    liberabitur,
    et illumintolerabilemardorem
    non
    paticlur.
    8. Clericiabhoc,
    vilio non sunt
    immunes. Elhnica
    superstitio.Ego,
    fralres
    cbarissimi,
    dumhaec
    sug-
    gero,
    meabsolvo
    apud
    Deum.
    Quicumque
    me au-
    dire
    conlempserit,
    et ad
    bibendumaut
    ipse pronus
    iuerit,
    aut convivassuos
    adjurare
    vel
    cogere
    volue-
    rit;
    et
    pro seeipro
    illis inDei
    judicii
    reus erit. Et
    quia, quod
    pejus
    esi, aliqui
    eliani
    clerici, qui
    bocde-
    berent
    proliibere, ipsi cogunt
    aliquos plusquam
    ex-
    pcdil bibere,
    amodo
    incipianl
    et se
    ipsos
    corrigcre ,
    et alios
    casligare
    : ut cumante tribunal
    Chrisii ve-
    nerint,
    necdesua nec dealiorum
    ebrietate incurrant
    supplicium;
    sed
    magis
    dumet
    ipsi
    se
    emendant,
    et
    alios
    castigare
    non
    cessant,
    pervenire
    ad
    aelcrnum
    preemium
    mereantur. Etilludante
    omniai-ogo,
    et
    pcr
    Iremendum dicm
    judicii
    vos
    adjtiro,
    ut
    quoiics-
    cumquevobis
    invicemconviviaexhibetis
    ,
    illam
    fcr
    dam
    consuetudinem,
    per quamgrandi
    mensura
    j-
    .
    mensuratres hominesaut
    volenles aut inviti
    ou.
    bantbibere,
    tanquam
    venenumdiabolide
    vest/djiuc
    viviis
    respualis: quia
    isiainfelix
    consuetujIumqUB
    de
    Paganorum
    observationeremansil.
    Et/eTjt (|ja.
    bocinsuoconvivioaul alieno fieri
    acq(jabibitionc
    bolose sacrificassenon
    d11bitaverit.D5l.pysdebili-
    nonsolumaninia
    occidiiur,
    sed
    eliar'"u()j ita Vobis
    tatur. SedcredodeDei
    misericord'^ eliam eru-
    ;
    inspirarcdignabilur,
    ut lam
    luger
    veniat
    ut
    bescendummalumuavobis
    111, .
    ,
    ~u0(j in ;na
    illud
    nunquam
    fieri
    permiur;'
    '
    lrefectionem
    ebnetate
    periturum erat,
    -
    i"

    chrisl
    qui
    cum
    prohciat
    :
    praeslanle
    Donr
    '
    '
    , Deusin saecuia
    Patre et
    Spirilu
    sanclo
    "Vltet
    reb'M
    sfcculorum.Amen.
    mi
    APPEJ tDlk
    4308
    SERMOCCXCVta).
    'Mrrionitio.eonlra
    ebrietalis
    malum
    (b).
    i. Evriosi
    vetut
    nanfragw
    naves.
    Irrident sobrios
    qmsi
    nonriros.
    FreqtieriierCbarilatem
    veslram,
    fra-
    liies cbarissimi,pateruapietate
    admonui,
    utebrietatis
    nialumianquaminferiii
    foveamvitare vel
    fugere
    de-
    iierctis. Ellicct apud jiJ nresprofecerit
    casligalio
    no-
    stra;
    riiulii
    lanieii sunt
    qui
    nec J J eumliment,
    nec eos
    qui
    libiiesti sunt veJ sbbrii rcverentur;
    cl tanlumbi-
    Ininl,
    ul-iDlcrdumnecesse
    habeanl
    visceranimio
    po-
    1U
    pleiia
    per.
    vomitumrclaxare;
    ct
    tanquam
    fractse
    riaiifragfe
    naves,
    ila
    ipsius
    ebrietalis
    borrendis
    flucti-
    liiis
    faliginiiir,
    utncc nbi siivt
    rccognoscanl,
    ct di-
    ccrc
    aliijtiid
    vel aiidire
    qiipd
    ad ralioneni
    perlinet,
    o.iniino iioii vjileanl.
    Illucl vero
    quale
    cst
    quodipsi
    irifeiicesebriosi, quando
    sc niinio vino
    ingiirgilant
    ,
    ridettt bfvitupcraiu
    cos
    qui
    raiionabiiitcr
    hoelantum
    J fjiimlsullieil
    biberevohirii,
    dicenlcs eis
    : Erubescile
    i'verecundnm
    sit vobis,
    quarc
    non
    potcstis
    bibcre
    qiiaiitJ iiii
    tt.os;
    Dicuiitcnini cos nonesseviros. Et vi-
    ilcteinisurianl
    ebfibsorum.
    Sc dicunt essevifos
    , qui
    iii cbricialis
    cloaca
    jaccnt
    : et illos dicunt non esse
    vircis,quihbnesic
    et sobrie stani. J accnt
    prostrati,
    ct
    A'ii-isiurt: staiil erccii,
    cl viri nousuirl? Yiclorebric-
    laiis
    \iitipeiaiui'i
    etvicius
    cbrictatc
    laudaiur. Irridc-
    "lursobfiiis, qui
    et seetalios
    potest
    rcgcre:
    el nonir-
    ridciiir-,
    inio nbn
    plangitur
    cbriosus, qui
    ncc senec
    alittjspbiest agnoseerc.
    2. /.'.tfHsnlioiiis
    vrgo
    dicuntscatlactos.Sed
    vel morte
    7-eshteiidnmfiiisscl.Maiiiirmmqiiul
    sit,
    et
    quomodo
    iliincstibcatiir.
    Solcnl lanien ebriosi itaseexcusare
    Velleul dieant: Persoria
    |ioicns
    nic
    cocgit
    ut arii-
    pJ ius
    liibercii),
    ct inconvivioregis
    rion
    potui
    aliudfa-
    ecfCi
    Ail cxeusandas cxcusaiioncs
    in
    pcccalis
    ista
    -pr.eteiidimus;
    ct
    quod
    iniplerciiblumus,
    11011
    poluisse
    iiosdicimus. Nplle
    in
    culpa
    est nostra;
    et nbn
    posse
    prsctcndiiur.
    Etiaiiisi tistjtie
    adhocvcniretur,
    ut libi
    diccrctur,
    Aut bibes
    aut
    morieris;
    melius erat ut
    cafo tua sbbria
    occidcrelur,
    quain pcr
    cbrieiatem
    ariiinamofereiur.
    Sedcxc.usalioisla falso
    objicitur.
    Ipsi
    ciiini
    reges
    ct
    quicuiiique
    alii surit
    poicnlcs,
    qnia
    Deo
    propiiiocichrisiiani
    sunl cl
    prudentcs,
    et
    sbbrii,
    cl lotocordo
    Deinnlimcmcs,
    si tcviderinl de-
    liiiisse
    ut cisrion
    acqiiicscaspro
    tiinore
    Dei
    inebriari;
    forle sub hbra vidcnuif
    irasci, postca
    vcro lc in
    grandi
    ailriiiratioiic siiscijiiuiii,
    dicentcs:
    Quanlum
    curiiillo
    egiinus,qiianlis
    cuin iriiniset terroribus fa-
    ligavimus',
    cltameii
    iuinqiiain
    cum
    a sobriclaie se-
    parare
    potuimus!
    Nalnct
    Dcus, qui
    tevidei
    pro
    suo
    -amore
    incbriari nbn vcllc,ipse
    libi
    gratiam
    cliamil-
    J briijridabii, qui
    te ul
    amplius
    biberes viclebanuir
    liortari
    ct
    cogCre.
    Nemo dicat,
    fralres diarissinii
    ,
    quoci
    inislis
    lciiiymribusmartyrcs
    non
    sint; quolidie
    niai-lyres
    fiiinl.
    Marlyr
    ciiim,
    Testis
    iiilerprclalur.
    Quicumcjuecrgopro
    vcrilale lcstinionium dedciit,
    clbinnescausas
    cum
    juslilia judicaverit,
    quidquid
    <'olcslimuuio
    verilalis vel
    jusliliae perlulerit,
    lo-
    i ci Deus
    promarlyric
    eompuiabil.
    x\c sic et ille
    (frlias,
    do
    Teinpore
    232.
    ne, cpjAppenciice
    minc
    jiriniumcollocalur.
    Deliocsermo-
    Veflinufitiam
    dubium
    reliqucrunl
    Lovanienscs,
    idem
    post
    allcrimi cJ idingus
    statuit, cjuod
    cle
    superiore; atque
    ad
    quod
    inTeJ 's
    duobusbaudimmeritoVullid
    perlinere,
    lJ ii,
    anno
    chri!?111*
    Evrardicomitis,scriplo
    setateLudovici
    12,pac;.^gi)"^?,
    expressum
    legitur (spicilegii
    lomo
    et.liarum unuf^'lu
    volumusul balieatmissale
    uuum,

    Ebrietate.
    caesaV'
    lack'^
    a sermone
    s.
    Augustini
    cle
    ise
    Auguslini noii)ine,os
    (luostiam
    sermpnesjam
    olimfuis-
    wonem278.
    ifuncvercTls
    o5)s(irvatura esL
    sujira
    adser-
    aliquot
    niaiiUscrinti conslt?l01'italti
    Kegu
    codic,s'
    cui uoslri
    eiHmerqtiai.U(i)rdecimrecc^uul'
    ^0683resliluit
    Baluzius,
    fienum.1viaeAimcniic'kvuiSal0SPosuiL<'r(J inesexluu:i-
    Sftrm.
    "9,
    n. 12-
    denum
    '*
    s"
    11'
    294'nn-1,3; *-llSustini
    serm.
    257,
    n.
    5; 2G5,nl^'eiS>;
    mj 'V
    * : deuura-
    5>
    2/7,
    n. i : denum.5 sPPmao/
    n'-'ue
    num-
    4>
    serm-
    69,
    n.
    8; 281,
    n.
    5;
    150"
    fh^
    8: deuum-
    G'
    serm-
    Wun.
    7, 272,n. 8.
    ' '
    2>
    2Gk.n.
    5; 283,
    n, 5: de
    (jui
    ebriietati
    resistit,
    si cum Dei
    adjutorio
    pjerseve-
    rare voiiiefit,
    et
    pf.oSpsa
    f.e
    Miquaspertulefii
    tribu-
    J atibnes;
    oriniiaei Detis ad
    mariyfii glbriam repii-
    tabit.
    Z.Ebriosi
    Injustitim
    in DeiimcoiiuincunfMf.Veiimla-
    nieii
    scire,
    fratres
    cliafissiiiii, quicumque
    dominus
    habet
    plures
    servos, J si
    vel Unuhi ex illis velil lieri
    ebriosum? Sinedubionullusest
    qui
    hoc voluerit ali-
    tjuandb
    aiitvelit. El
    qua
    frohle, qua
    cohscienlia
    qui
    servuni nbnviijt
    J iabjere
    ebribsuni, ipse
    vult ebriosus
    J ieri? EccededbiilsDei luliabes
    servum,
    et tehabet
    Deiisservum:
    quaJ jter
    visul libi serviat servus
    tuus,
    taliier et lu servire" Domino tuo debes. Dic
    mihi,
    rogole,
    si
    justuih
    tilji videtur,
    ut tu habeas servum
    sobfiurh,
    et Deushabeat te ebriosum. Ac sic te di-
    gnumjudicas,
    cuiservus
    sobrius
    serviat;
    et Deumin-
    dighumpuias
    cui tusobriusservire debeas. Haecer-
    go,
    fratres
    cliarissimi,
    diligenter
    attendile et consi-
    derate, quia
    non est
    justuin
    ut faciamus Deo
    quod
    noluinusnobisflefi. Forte dices
    :
    Quomodo
    Deo
    fa-
    cio
    quod
    milii fleri holo? Audi
    quoriiodo.
    Tjbi non
    placet
    servuih ebfiosumliabere;
    el lunon vis so-
    briUsDeoservire.
    4. Ebrielatemvix
    putant peccaium.
    Pcena wlerna
    pleclelur.
    Necin
    prwsenti impune
    commillitur.Cierici
    etiam
    majoris
    ordinisviiiohuic obnoxii. Ideo enim
    ,
    charissimi,
    tanla facililate se inebriant
    homines,
    quiaputant
    ebrietalemaut
    parvum
    aut nullum
    pecca-
    tuin bsse. Sed
    pro
    iila
    ignorantia
    inaxiniesacerdoles
    iii die
    judicii
    reddilhri sunt
    rationeni,
    si commissis
    sibipopulis.quse
    vet
    quanta
    mala de ebrietate na-
    scantur, assidue
    noluerint
    prasdicare. Qui crgo
    cre-
    dit ebrielatem
    parjvum
    esse
    peccatum,
    si se non
    cinendaverit, iptpro ipsa
    ebrielate
    pceniteniiain
    non
    cgcrit;
    cumadiiltefis
    et homicidisaeternaillurti sine
    reincdio
    pflenacruciabit,
    secundum
    illud
    quod ipsi
    bencnostis beaiuml
    Aposlolumprsedicasse, Neque,
    inijuil, fornicarii, neque
    idolis
    servienles,
    neque
    molles,
    neque
    masculorum
    concubitores, neijueavari, neque
    adulteri,
    nequeebriosiregnum
    Dei
    possidebunt(i
    Cor.
    vi, 9ef!0). "VMele!quiaebriosos
    cum
    foniicatoribus,
    ct idblis
    serviehtibus,
    et masculorumconcubiloribus
    ctadulieris
    jUnxil.)Et
    illiid: Noliteinebriari vino
    ,
    iii
    quq
    esi luxuria
    (Eplies.y, 18).
    Etideo deliniat ac de-
    liberel
    unusquisque
    apudse,
    ebrietatem
    gravepecca-
    tuin esse: et ttinc aut
    nunquam
    aut dillieilc eum
    ebrictas
    polefit superare.Cmn
    enimnon soluminfu-
    turo sreculo
    propler
    ebrietatem
    tortjuendi
    sint homi-
    ncs,
    sed eliam in
    prrescnti per ipsam
    ebrielatem
    mullis
    frequenter
    inlinnitatibus
    faligenlur,
    vel mor-
    bum
    corporistimeant, qui
    deanimresua?.salule uon
    cbgitanl,
    oculoruni suffusionem
    atquecaligineip,
    ca-
    pitisveriiginem
    et membrorum tremorem
    cxpave-
    scant, cpji
    inferni
    supplicia
    non formidaiil. Et hoc
    quidem
    nonsolum
    J aicis,
    sedetiamclericisdicimus:
    quiaqiiodpejusCSt,
    mulli sunt etiam
    majoris
    ordinis
    clerici, qui
    cumaliis sobrietatis bonuindeberent
    ju-
    giter pra;dicare,
    non solumhoc non
    faciunt,
    sed
    ciiamet seet aliosinebriarenon erubescuni nec me-
    luunt. Sed
    agnoscant
    el doleant
    quicunique
    tales
    sunt, quia
    si se noluerint emendare
    ,
    et
    pro
    se
    el
    pro
    aliis necesseeis erit seterna
    supplicia
    susli-
    nere.
    5.
    Compolaftonesposl
    conviviadiversisnominibus.
    Siihirrilamenla. Duotantum
    posi
    hancvitamloca.Ulud
    vero
    quale
    est, quodjani
    transactoconvivio et ex-
    pleia
    siti,
    cum
    amplius
    biberenec
    possintnccdebeant;
    tunc
    quasi novelli;,qbasi
    el
    qui ipsa
    hora
    supervene-
    riiit,
    diversis lioniinibus
    incipiunt bibere,
    non so-
    lumvivorumbominum
    ,
    sedetiam
    Angelorum
    et re-
    licjuorumantiquofUmsancloruin,
    resiimantes
    quod
    niaximumillis
    bonoreni
    iinpcndant,
    si se inilloruiii
    nooiiiiibiisliiiniaebrietate
    sepeliant
    :
    ignoranlesquod
    iiulius lam
    gravcfninjuriam
    sanctis
    Angelis
    vel saiu
    ctis homiiiibus
    agjnoscilur
    irrogare, quani
    illi
    qui
    in
    eorumnominibus bibendo
    per
    ebrietatein suasanimas
    probantur
    occidere, Suntenim
    aliqui qui
    solaex
    causn
    2309
    SERMOCCXCVI. 9310
    aliqua
    salsacibariasibi ordinant fieri,
    ut
    per ipsam
    salsiludinem
    nimiase
    possint
    ebrietaleobruere. Hoec
    Cnimsi
    Pagani qui
    Deum
    ignorant
    faciant,
    nec mi-
    randum
    est,
    necnimisdolendum; quia
    etinDeo
    spem
    nonbabent,
    et
    antiquamparentnm
    suorumconsuelu-
    dineni servant. Christiani vero
    (quos
    Deusdetenebris
    reduxitad lucem,
    demorte vocavitad
    vilam, quibus
    omnes
    Scripturrnclamant,
    ebrietatem
    fugere,
    sobrie-
    lalcm
    diligere) quare turpissimas
    illorumebriclates
    imitantur,
    de
    quorumperfidia
    liberari
    per
    Dei
    gra-
    tiammeruerunl ? Et ideo
    rogo,
    et
    per
    tremendum
    diem
    judicii
    vos
    adjuro,
    ut
    clquantumpotestis,
    ebrie-
    tatis nialumauxilianleDomino
    fugiatis,
    ct
    jam
    vobis
    incipiat
    verecundumesse, quod
    huc
    usque
    Genlibus
    et
    Paganis
    in ebrielalis
    turpitudinc
    vosvoluislissi-
    iniles exhibere.
    Et ideo
    quia
    Dco
    propiiio
    illisdissi-
    mileseslis in
    fide,
    similes essc incbrietate
    penittis
    nondebelis:
    quia
    ciiamsi
    rcliqua pcccata
    Chrisliani
    non
    admittant,
    sola
    eos,
    si
    frequcns
    fucrit, ebrietas,
    ct emcndalio
    ac
    pcenilentia
    nonsubvenerit,
    ininferni
    profundaprascipilat,
    secundumillud
    quodjam
    dictum
    est, Neque
    ebriosi
    regntim
    Dei
    possidebttnt.
    Scd dicit
    aliquis
    :
    Egoregnum
    Dci
    nolo,
    seternaiii lanluin rc-
    quiem
    obtinere
    desidero. Nemose
    decipiat,
    fratres :
    duo enimlocasunt,
    ct lertius nonesl ullus.
    Qui
    cuin
    Chrislo
    regnarcnon
    meruerit,
    cuin diabolo
    absque
    dubilalioneulla
    peribit
    (a).
    6.
    Casiigandi
    ebriosi.Ad exlremuni
    qui
    amicosuo
    nimium
    propinando
    in anima cfuciiur
    iniinicus,
    ct
    corpusejus
    debilitare,
    cl animam
    probatur
    occidcre.
    Meliuserat ut ex illo
    quod
    unadie
    jdus
    cum
    accipere
    coegit quamexpedit, per
    duos aul trcs dics
    ipsum
    amicumadsuumconviviumrevocaret;
    et undectim
    unadienimiumbibendo
    debililat, ipsuin
    inaliisdie-
    bus sufliciente
    potu
    reliceret;
    ut necille
    potumper-
    derct,
    nccamicum
    deciperct:
    autcerlc, quodest
    mc-
    Iius, (|uidquid
    nimio
    poluperdilura
    crat
    gula, paupe-
    ribus daretur in
    eleemosynam;
    ul et caroralionabili-
    ter bibendoreficcrelur,
    et
    per
    misericordiam
    paupe-
    rumaninioe
    redemptio proepararetur.
    Et nos
    quidein
    istam
    casligalionem
    non
    propter
    eos
    qui
    sunt honesli
    ct sobrii diximus:
    quia
    Dco
    propilio
    multosnovimus
    parca
    et sobria convivia
    prsepararc.
    Et ideovos
    qui
    pro
    Deiamorehoctanlumbibilis
    quodoportet,
    sata-
    gile
    ut
    quod
    abebriosisin leria
    perdilur,
    avobis
    per
    elecmosynam
    incoelo
    reponalur.
    Non vobissufficiat
    quodvos
    boiicstiet sobriicslis; sedquanlum potestis,
    ila
    castigate
    et
    corripite
    cbriosos,
    ut eis
    nunquam
    li-
    ccat vobis
    praescniibus
    amplius
    bibere
    quamoportet:
    ut dumct
    ipsi
    sobrietatemdiligitis,
    et alios
    per
    ve-
    siramadmonitionemabebrietatis
    pcrditione
    revoca-
    lis,
    nonsoluni
    pro
    vestra,
    sedctiam
    pro
    aliorumsa-
    lule
    duplicia
    vobis
    prajmia
    insclornabeatiludine
    prrc-
    parelis
    '.
    7. Rttsticorum
    quorumdam
    consueiudoel
    prodigali-
    tas. Et illud
    quam lugendum
    et erubescenduin
    est,
    iralres charissimi, quod
    dicimlur
    aliqui rustici,
    quando
    atit vinumliabucrint,
    aul aliasibi
    pocula
    fe-
    ccrint, quasi
    ad
    nuplialeconvivium,
    itaad bibeiidum
    vicinosvcl
    proximos
    suos
    invitare,
    ut eos
    per qtialuor
    aut
    quinque
    dies
    teneant,
    et nimiaebrietate
    sepeliant;
    et tamdiu
    ad domos suasde illa
    lugenda polalione
    non
    redeant,
    donecomnem
    potum, quem
    ille
    qui
    eos
    invitaverathabuit
    perexpendat;
    et unde se vel
    per
    duosauttres mensescumomni familiasuaraiionabi-
    liter relicere
    potuit, quatuor
    aut
    quinqiie
    diebusdo-
    lendaauterubescendabibilioneconsumat.
    Ego,
    fra-
    ,tres charissimi,
    dumhaechumiliter el cum
    grandi
    charitale
    pro
    solliciludine
    palernacommoneo,
    absolvo
    apud
    Deumconscientiammeain.
    Qui
    veromelibenter
    audierit,
    etlideliter
    quod
    ei
    prrcdicalumest, implere
    1
    ouod
    superest
    desideraturin
    manuscriplis.
    (a)
    idCcssarius die
    nocleque
    animosic
    revolvebat,
    ut
    etiaminler dormiendum
    erupisse
    dicaturinbanc vocem:
    <TKIO sunt,
    nonest
    quidquammedium;
    aut in
    iuieruuin,
    .autinccelositur.inVilaCsesarii lib.
    2,
    n. 4.
    voluerit,
    habebit
    prsemium
    aeternum:
    qui
    autemcon-
    tempserit,
    limeatneei rcternumnecessesit sineullo
    finesustinere
    supplicium.
    Sed credimusde miseri-
    cordia
    Dci, quod
    ilaomnesebriosi deebrietalis malo
    atl bonumsobrietatissunt
    per
    Dei
    gratiamrediluri,
    ut ct nobis
    gaudiumfacianl,
    et
    ipsi
    feliciteradseler-
    num
    pervenire
    mereantur
    prrcmium.
    Amen.
    SERMOCCXCVI
    (a).
    Aclnionitio
    qure
    ostendii
    quod
    abinitiosreculiomnesScri-
    |ilurre
    humilcs
    benedixerint,
    et
    eosqui perseverant
    in
    superhia
    maledixerinl
    (b).
    1.
    Scriptttrwpassimpaupercs
    benedicunt,
    et maledi-
    cunt
    peccatores.
    In
    Scriplurissanclis,
    fratres charis-
    simi,
    inccssabiliter
    pauperesbenedicuntur,
    et
    pecca-
    torcs malcdici videnlur. Primum
    ergo,
    sicut
    ipsi
    fre-
    qucnlcr
    ct
    legcndo
    cl
    psallendocognoscilis, qualiter
    Scripliira;
    divinrc
    panpcresbencdicunt, paucis
    senten-
    tiisCharilali vcslrrc
    suggcro;
    ct
    postcaquid
    de
    pec-
    catoribus
    legitur
    insinuo. De
    paupcribiisenimdicitur,
    Iste
    pauperclamavil,
    cl Dominusexaudiviteum
    (Psal.
    XXXIII, 7);
    ct ilcruin
    ,
    Yiduw
    ejus
    benedicensbenedi-
    cam, ptmperesejtis
    saturabo
    panibus(Psal. cxxxi, 13);
    cl
    ilerum,
    Dcali
    paupcresspirilu, quoniamipsorumest
    rcgnum
    cwlornm
    (Matth.
    v,
    5);
    et
    iterum,
    Tibi dereli-
    clus est
    pauper, ptipiilo
    tueris
    adjutor (Psal.
    x, 14,
    sec.
    Ilcbr.);
    cl ilcrum,
    Quoniam
    exaudivit
    pauperes
    Dominus
    (Psal.
    LXVIII
    ,
    54).
    De
    pcccatoribus
    verodi-
    cilur,
    Converlanlur
    peccatorcs
    in
    infernum, omnesgen-
    ies(Psal. ix,
    18);
    ctileruin,
    Quoniampeccaloresper-
    ibunt
    (Psal. xxxvi, 20);
    ct
    itcruin,
    Conteresbrachium
    pcccatoris
    ct
    maligni (Psal.
    x
    ,
    15
    ,
    sec.
    Hebr.);
    et il-
    lud,
    CalixinmanuDominivini meri
    plenusmixto,
    bi-
    benl exeoomncs
    peccatores
    terrm
    (Psal.
    LXXIV
    , !));
    et
    ilerum
    ,
    Oinniacornua
    peccatorumconfringam(Ibid.,
    11).
    Inomnibusenhn
    Scripturishujuscemodi
    seiiten-
    liaoabundantcr
    inveniuntur, quibuspauperes
    collau-
    dantur,
    et e contrarioin
    peccalorcs
    durrescnlenlirn
    diriguntur.
    2.
    Quo
    animo maledicaiurin
    Scripturh.
    Sed cum
    hrcc ita
    sint,
    forle
    aliquis
    intrase
    cogitat
    et dicit :
    Qnomodo
    nobisin
    Scripturi*
    divinis
    praicipitur,
    Be-
    nedkile,
    et nolilemaledkere
    (Rom.
    xn,
    1.4);
    el
    illiicl,
    Neque
    maledki
    regnum
    Dei
    possidebunt(l
    Cor;
    vi,
    1-0);
    et,
    Benedkile
    persequentibus
    vos
    (Rom. xu, 14)
    ?
    quo-
    modo
    ipsreScripturrdivinae, qua)
    nobis
    Uoc
    prohi-
    bent,
    toticsmaledicunl?
    Maledieiiones
    istae, fratres
    charissimi,
    non
    optantis,
    sed
    prasdicentis
    animo
    pro-
    feruntur. Non enimvolunt ut boc
    peccatoribus
    ve-
    niat : sed
    qnia
    sinedubioventur*
    sunt, ipsre
    niale-
    dicliones
    prophelia?
    esse
    probanlur.
    Et idea
    qujcum-
    quepeccatores
    seesse
    cognoscunt, etper
    Scripturas
    sacras
    magis
    benedici
    quam
    maledici
    desiderant,
    cito
    ad
    poeniteiHice
    medicamenla
    confugianl;
    ne fortesi il-
    J osin
    peccatis
    suis
    perseverantes
    niors
    repenlina
    prse-
    venerit,
    omnesmaledictiones
    quae
    ab initiomundi in
    Scripturis
    sanclis
    leguntur,
    ita in
    ipsosveniant,
    ut
    cos liberari de
    poenaperpelua
    non
    permittant.
    3. Per
    peccaloressuperbi, per pauperes
    humilesde-
    signali.
    Et
    tamen, fralres, quandopauperes
    inScri-
    pturis
    divinis
    benedicunlur,
    et
    peccatores
    maledicun-
    ttir, qui
    sensus divinte
    Scripturrcdiligenter attendit,
    nonhoc de onuiibus
    peccatoribus,
    nec de universis
    ))annosispauperibus
    dictum
    intelligit. In.peccaloribus
    enim
    quos Scriptura)
    divinrcmaledicere videntur
    ,
    noii omnes
    jieccatores,
    sed tanlunimodo
    superbi
    in-
    telligunlur; qui
    nonsolummala
    faciunt,
    verumetiam
    mala
    ipsa
    fronle
    impudenlissima
    defensare non eru-
    (a)
    Aliasex
    vignerianis
    39.
    (6)
    ln
    Appendicenuncprimumcollocatur. cresarioasserit
    nostrorum
    aliquot
    manuscriptorumauctoritas,prretercbdi
    cemillum
    Uegium,
    uiideaBaluzio
    vulgalus
    estinterCsesa-
    rianos
    qualuordeciin
    undecimus.Denum.5 vide
    Ajipea-
    dicisserm.
    (18,
    n.4: clenum.
    i,
    serm.
    17,
    n.2: denum.
    5,
    csesarii bomil.
    18; Appendicis
    serm.
    269,
    n. 1: denum.
    6,Augustini
    enarr.inrsal.
    128,
    n. 9.
    2311
    APPENDIX.
    2312
    bescunl.
    Ipsi
    enimsunt de
    quibusscriptumest,
    Con-
    (undanlur
    superbi, quiainjusleiniquitatemfecerunt
    in
    me
    (Psal.
    cxvm, 78);
    et
    illud, Tu,inquit,
    oculos
    super-
    bprum
    humiliabis
    (Psal.
    xvn,
    28);
    el illnd
    , Superbi
    a iniqueagcbantusquequague(Psal.
    cxvm,
    51);
    el illud
    ,
    \
    Deussttperbis
    resistit
    (J acobi
    iv, 6).
    Innumerabiliasunt
    bnjtiscemodi
    testimonia, quibussuperborumarrogan-
    tiadenotatur. Et ideo
    quoiies
    audiiisin
    Scripturis
    peccatqrcs
    malcdici,
    sicut
    jain dixi, desuperbis,
    hoc
    cst, peccala
    suadefendentibus
    inlelligile.
    El
    qnoties
    auditis
    pauperes
    collaudari,
    nolitehoc de omnibus
    pauperibus accipere,
    seddebonislantunimodochri-
    stianis
    , qui
    iniics sunt et liumiles
    corde;
    de
    quibus
    scriplumest, Superquemrequiescitspirilus
    meus, nisi
    sitper
    humilemel
    quielum
    et iremenlemverbamea
    (Isai.
    LXVI
    , 2)
    ?
    i.
    Paupcrcs
    multosnil
    juvat inopia.
    Divitibus
    qiti-
    busdamnil nocent
    opes.Paupertas
    vana,
    si
    superba.
    Si
    limnilis,
    bentdiclionibusestcumulanda.Mullienimsunt
    pauperes
    iracundi, cupidi,superbi, luxuriosi; quibus
    nihil
    prodest quod
    factiltatibussunt
    indigentes,
    cum
    vitiiset malismoribussinl
    locnpleles.
    Et mulli sunt
    diviies humileset
    mansueti;
    de
    qnibus
    dictum
    esl,
    Beatusvir
    qui posl
    aurumnon
    abiit,
    nec
    speravil
    in
    pe-
    cuniwthesuuris
    (Eccli.
    xxxi, 8);
    et illud
    ,
    Dispersit,
    dedit
    pauperibus,justitiaejus
    manelinsmculumsmculi
    (Psal.cxi, 9). Quid
    enim
    prodest pauperi
    divitiasnon
    Iiabere,
    si voluntatemliabuerit
    possidendi;
    cum
    Apo-
    stolus noii habentemdivitiassed
    cupientem
    condem-
    naverit, dicens, Qui
    volunt diviles
    fieri,
    inciduntin
    tentalionesel in
    laqueum
    diaboli
    (I
    Tim.
    vi,
    9)?
    Aut
    quid
    ei
    prodest
    nonhaberefacultatem,
    siardetcupiditate?
    Quid, inquam, prodest pauperi quiapauper est,
    si
    magissuperbusquam
    humilisessevoluerit?
    Autquid
    nocet diviti
    copiosafacultas,
    si ineo fuerit
    perfecta
    humiliias;
    si dediviliissuis nonluxurire
    servire,
    sed
    eleemosynas
    erogare,
    et humililalemac mansuetu-
    dineni loto
    corde,
    totoanimovolueritcustodire? De-
    nique,
    sicut
    jam
    dixi,
    omnes
    Scriplurre
    humiles
    pau-
    peres
    laudant,
    et divites
    superbosvituperant; paupe-
    ribusseternum
    promiltuntprrcmium,
    diviiibus
    super-
    bis
    perenne
    minanlur
    supplicium,
    secunduin
    illud,
    Redderelribuiionem
    superbis(Psal.
    xcm, 2); et,
    Per-
    deiDeusmemorium
    superborumlPsal. xxxni, 17); et,
    Odibilisest coramDeo
    sttperbia(Eccti. x, 7).
    Per su-
    perbiamangeli
    ceciderunt decoeloin
    terram,
    et facti
    sunl diaboli ininferno
    ,
    et
    qui
    siml
    superbi, similcs
    ejus
    '. Sedsi lorteesl
    aliquisqui
    siuehuniilitatede
    religione
    vel
    quibuscumque
    bonis
    ojicribusglorialur,
    diligenter
    allendat et contremiscat, quia ipsum
    ar-
    cbangelumsuperbia
    de coelo
    deposuit.
    Et si tantum
    aclalem
    dejecit,
    tucumsis lerra el
    cinis, speras
    te
    cum
    superbia
    incoelum
    jiosse
    conscendere? Et ideo
    consideret
    unusquisque
    conscientiain
    suam;
    et si in
    se
    superbire
    malumdominari
    cognoscit,
    adhumilita-
    lis medicamenia
    confugiat: quia
    si
    usque
    ad exitum
    vitrcsuse
    insuperbia
    voluerit
    perdurare,
    necessehabet
    cum
    diabolo, cujus
    imitator
    est,
    inferni
    supplicia
    su-
    stinere,
    secundum
    illud, Qui confidunlinsuperbia,
    il-
    luccadunl
    (Prov. xi, 28).
    Qui
    verofacultatesminores
    ;
    liabent,
    et
    pauperessunl,
    si volunl utad
    ipsosrespi-
    ciat
    bmniumScriplurarum
    benediclio.verambumiliia-
    tem
    leneaiif,
    et audiant sibi Diminum
    dicenlem,
    Di-
    scileame
    quia
    milhsumet Immiliscorde
    (Matth. xi,
    29);
    el limeantillud
    quodscriptumest,
    AnteDomi-
    numimmundusesl omnis
    qui
    exaltal corsuum.Secun-
    dum ha?.c
    qurc supra suggessi,
    evidenter
    agnoscite
    quia
    nec
    pauperesjuvat quodpauperessunt,
    si humi-
    les esse
    noluerint;
    et divitibusnihil noceat
    quia
    divi-
    tcs
    sunt,
    si humilitatemet misericordiamvel
    jusli-
    tiamlenerecontenderint.
    5. Civitatesduwexhumilibus et
    superbh.
    Et
    quia
    durc
    partes
    hominumet
    quasi
    duo
    populi,
    humilium
    scilicetet
    superborum,
    abinitiomundi induabusci-
    *
    HaecnonhabetMs,
    Reg. per superbiamangeli
    cecide-
    rtmt,.;.symlesejus,
    ^.
    ._
    P*,^.
    _
    . .
    vitatibus
    conslruuntur,
    et unaearumdicitur J erusa-
    lem,
    quodinlerpretatur
    Visio
    pacis;
    allera
    Babylo-
    nia, cjuodinterpretatur Confusio;
    unam mdilicat
    Christus,
    aliamdiabolus: omnes
    qui persevaluri
    sunt
    in
    supcrbia,
    ad
    Babylonempertinent;
    adJ erusalem
    vero, qui
    in
    humililatesunt
    pennansuri.
    Omnessan-
    cti et omnes
    Scripturrc
    eos
    qui
    sunt humiles bene-
    dixerunl et
    jugiter
    benedicunt,
    sccundum
    illud,
    Be-
    nefac, Domine,
    bonisel
    recliscorde
    (Psal. cxxiv,
    i),
    el eos
    qui
    sunt
    superbi maledixeruntet assidue ma-
    ledicunt.
    Unde,
    sicut
    jamdixi,
    unusquisque
    recurrat
    adconscientiamsuam
    ;
    et si inseradicem
    snperbire:
    dominari
    cognoscit,
    dumei
    licet,
    ct
    teinpus
    benefa-'
    ciendi insua
    potestateconsistit;
    quanlapotest
    velo-
    cilale cum Dei
    adjulorio
    exslirpet su|>erbiam,
    ct
    planlel
    humilitatem
    , certissiinesciens
    quodei,
    qurc-
    libet bona
    opera fecerii,
    prodesse
    non
    potcrnnt,
    quaindiu
    in
    superbice
    lumore
    permanserit.
    Neccon-
    tentussit
    quasi pcr
    flclamel simulalambiiinililateni
    velut ramos
    ejus
    tanlummodotollerc : scd radiccm
    ex cordeconelur
    evellerc,
    si vult illi
    placcrcqui
    cor
    dignatur inspicere. Quamrcrn
    qui implerenolucrit,
    maledictis
    Scripturarum
    omnium
    subjaccbil;
    cl im-
    pletur
    in coillud
    quodscripliimcst, Doiniiius
    jitslus
    concidelcervices
    peccaiorum(Psal. cxxvm,
    4);
    ct il-
    lud',
    Pluet
    superpeccatorcslaqtieosignis(l'sal.
    x
    , 7).
    6.
    Quorum
    peccaloriim
    Dcuscervkesconcidet. Su-
    perbi
    cervicatisunt. Istamscnlciiliam
    r|ii:uidoaudiunt
    peccatorcs,
    contremisciinl cl diciint: Si Doininus
    ju-
    stus omnium
    peccaiorumccrviccs
    concidct,
    nos
    qui
    peccalores
    sumus
    quoinodo
    evaderc
    potcrimus
    ? Absit
    ut de
    pietate
    Doniini
    dcspcrclur.
    Ciiocuini nossusci-
    pit
    diyina
    misericordia
    ,
    si
    pocnilcnlia
    ct
    cmcndatio
    fuerit subsecuta. Et tanien hoc
    loco, peccatores
    su-
    perbosintelligi voluit,
    pro
    co
    quod
    ct
    ipsi pcccatiim
    suum
    defendunl,
    ct a suis
    siniilibus
    collaiidaniur,
    ct
    dicilur
    eis,
    Deneet
    prudeiitcr cgislis.
    Sic
    rcspomlcrc,
    sicledefendere
    gratularis, quia
    vicissevidcrislioini-
    nem;
    el non
    plangisquia
    viliq siiperbire
    vicluscs.
    Quanlo
    nielius libi cral Chrisiiiin liiiiiiilcin
    scijui,
    quampcr superbiam
    diaboli
    pctlibus
    coiiculcari.Do-
    minus,inquit,
    concidel
    cervkes
    peccaiorum.Qnod
    au-
    temhocnon de omnibiis
    pcccaioribus,
    sed laiiiuin-
    modode
    superbis
    eldcbcai ct
    pnssiliiitelligi,
    cxillo
    membroubi
    perculiiinlur agnoscilc. Non
    dixit,
    Do-
    minus
    justus
    concidct inamisvcl
    pedespcccaloriiin;
    sed,
    cervices
    peccalorum.Quarchoc?
    Quia
    omncssu-
    perbi cervicali sunl. Et idcosolos
    supcrbos
    isla
    plaga
    percutiendos
    esse
    cognoscite.Qui
    crgo
    J iumilcs
    sunt,
    Deo
    gratiasagant,
    el
    usque
    in
    finemviiassurcinhu-
    mililate
    permaneant
    : ut
    Angelorum,
    el Patriarcha-
    rura,
    et
    Propbciarum,
    et
    Apostolorum,
    el omnium
    Scriplurarumbenedictio, qute
    omnibusin
    huniilitale
    perseveranlibus dalur, super ipsos veniat,
    ct cum
    ipsis
    benedictionibusad
    prrcmia
    reterna
    pervcniant,
    ct
    impleatur
    inillisillud
    quod scriptum
    est Bencdi-
    clioDomini
    super capul justi (Prov. x, 6).
    llli vero
    qui superbiselyrannidem
    insedominari
    cognoscunt,
    sicut
    jam
    suprasuggessimus, repudiata
    elaiione ar-
    rogantiac, per quam
    inse
    ipsis
    Domini
    templa
    de-
    struxeraht, fundamentuni verse
    humiliialis in se
    collocare
    festinenl;
    ut
    per
    humilitalem
    surgere
    mereanlur ad
    gloriam, qui per supcrbiam
    ceciderant
    inruinam.
    7. Nec
    cupidilas
    sine
    superbia,
    nec charitas sine
    humilitate.Seddumdeexsecrando
    superbiae
    malo et
    appetendo
    humilitatis bono
    loquimur,
    forte
    aliquis
    intra se
    cogitat,
    et dicit:
    Quidest
    quod
    in hoc ser-
    monede istis duabustantummodo
    J oquilur,
    etdefun-
    dainerilobonorum
    charitate,
    et radicemalofumom-
    nium
    cupiditate
    nihil dieit? Hoc ideo inlerdum
    facimus,
    fralres
    charissinii, quia
    iilaeduresineislis
    duabusessenon
    possunt.Nunquam
    enimve!
    cupiditas
    sine
    superbia,
    vel charilas sinehumililaieaut
    potuit
    csse
    aliquando
    aut
    poterit.
    Acsic
    quicumque
    humiii-
    tatem
    laudat,
    cumillaet
    charitatem,
    de
    qua
    nasci-
    *"r.
    prxdicat:
    et e
    contrario
    qutsuperbiaraaccusat,
    2313
    SERMOCCXCVII.
    2514
    simul et
    cupiditatero,
    sine
    qna
    essenon
    potest,
    da-
    mnat.
    Quomodo
    enimcharitas et humililasvelut duse
    ala:
    sunt, quibus
    bumilesanimceelevantur adcoelum
    ;
    ct si una
    defuerit,
    alia
    prodesse
    nihil
    poterit:
    iiaet
    e conlrario
    cupiditas
    et
    superbia
    velut duae
    compedes
    csse
    probantur,
    cum
    quibus
    infelices
    superborum
    animx,
    dumse
    per
    elationeminaltum
    erigunt, justo
    Dei
    judicio
    ininferni
    profiinda
    descendunt. Et ideo
    quolies
    in
    Scripturis
    divinis aut in
    quibuscumque
    prccdicationibus
    audieritis J audes
    humilitatis,
    ibi
    etiam
    praeconia
    cbarilatis
    agnoscile;
    sicut e
    diyerso
    vituperalionem superbiae,, cupiditalis
    exsecraiioncm
    intelligiie.
    Et
    quia
    de
    cupiditate superbia nascitur,
    et decharitale
    humilitas
    generatur;
    ita sibi invicem
    copulantur,
    ut
    unaquaeque
    maler sine J iliasua esse
    non
    possit. Quicumqueergo
    sedesiderat demalosu-
    perbiae
    J iberari, prius
    inse
    cupidilaiem
    ,
    de
    qua
    na-
    scitur,
    conetur
    exstinguere
    ;
    sicut econtrario
    qui
    ve-
    rambumilitalem
    concupiscit jugiter
    obtinere,
    cbari-
    talem matrem
    ipsius
    coniendat fideliter custodire.
    Undetolis viribusDei misericordiani
    deprecemur,
    ut
    nos de malo
    superbirje
    vel
    cupiditatis
    liberare,
    el bo-
    numhumilitatisel charilatis
    per
    suammisericordiam
    largiri dignelur
    : ut non
    superbise
    principem
    diabo-
    lum imitando descendamus in
    infernum;
    sed se-
    quendomagislrum
    humilitalis
    Christum,
    ascendere
    mereamur incoelum.
    Quod ipse praestare dignelur,
    qui
    cumPatre et
    Spiritu
    sanctovivitet
    regnat
    insa>
    culasaeculorum.Amen.
    SERMOCCXCVII
    (a).
    DeHumilitaleei,TimoreDomini
    (b).
    1. Humililatemasuis
    exigit
    Deus. Hac virtutecwlum
    conscendilur.Sinehac nec
    Spiritus
    sancli
    gralia,
    nec
    verilalislux : nulla bona.
    Quid prmslet
    coramDeo.
    David
    prophela
    et
    psalmisla
    , qui
    teste
    Scriplura
    se-
    cundumcor Dei elecius fccil omnes volunlates
    ejus,
    ipse,
    fratres
    charissimi, quid
    Creator
    noster in his
    appetat
    et
    diligat, quodam
    loco
    ostendit,
    iladicens :
    Quis
    sicul DominusDeus nosler,
    qui
    in altis
    habital,
    el humilia
    respkil
    incmloetin
    lerra(Psal.
    cxn,
    5el
    6)?
    Si
    ergo
    Domiriusaltissimus, cujus
    excellentirje/etma-
    gniluclinis
    nonest
    linis,
    inomni
    creaturasua,eteaquae
    insujiernis, eteaquaein infimisestconstituta,
    inAnge-
    lisvidelicet elinlioniinibus humililatemconsiderat et
    probat; quanlum
    nccesseest nobishumilitali
    semper
    studere, ipsamque
    in omnibus
    conservare,
    ut sic
    pla-
    ceamusConditorinostro?
    Quantaautemsilverahumi.
    J itatis
    virtus,
    facileexverbisDoniini
    agnoscitur,qui,
    ut
    superbiam
    Pharisaeorum
    damnaret,
    dixit: Omnis
    qui
    se
    exallat, humiliabilur;
    et
    qui
    se
    humiliat, exaltabilur
    (Lttc. xiv, 11).
    Humilitalis
    quippepassibus
    ad coelJ
    culmina
    conscenditur; quia
    Deusexcelsus non su-
    perbia,
    sedhuniilitale
    altingitur,
    de
    quo
    diclum
    est,
    Deus
    superbis
    resislit,
    humilibusaulemdai
    graliam(J a-
    cobi
    iv, b)
    : undeel inPsalmis
    dicitur,
    ExcelsusDo-
    minus,
    et humilia
    respkit,
    et alta a
    longe cognoscit
    (Psal. cxxxvu, (j).
    Alta
    posuit pro superbis.
    Humilia
    vero
    respicit
    ut
    attoliat; alla,
    id
    est, superbacogno-
    scitut
    dejiciat.
    Discamus
    humilitatem, per quam
    Deo
    propinquarepolerimus,
    sicut
    ipse
    in
    Evangelio
    ait :
    Discileame
    qttia
    mitissumet humilis
    corde,
    efinvenie-
    tis
    requiem
    animabusveslrh
    (Maltli.
    xi,
    29).
    Per su-
    perbiam
    mirabilis
    angelorum
    crealura cecidit de
    ccelo, per
    humililalcmDei
    fragilitas
    huinanrenalurae
    ascendit inccelum. Honesla est eniminter homines
    liumilitatis
    consuetudo,
    sicut Salomonait :
    Ubifuerit
    superbia,
    ibi erit et
    contumelia;
    ubi atilem
    humilitas,
    ibi et
    sapienlia (Prov. xi, 2).
    Item alius
    Sapiens
    :
    Quanto,inquil, majores,
    tanlohumiliatein
    omnibus;
    et coramDeo invenies
    gratiam(Eccli. ui,
    20).
    Ilem
    (a)Alias,
    de
    Tenipore
    213.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.EratdubiusLo-
    vaniensibus,
    falsusVerlinoet
    vindingo.
    Conflatusestex
    csp.
    10etlb
    operis
    Alcuhiidevirtutibuset Vitiis:el
    qure-
    damex
    Benedictinae
    Regulaecapite
    7verbis
    prope
    iisdem
    refertinconelusione.
    SAXCT.AUGLST.V.
    Deus
    per prophetam
    ait : Ad
    quem
    autem
    respiciam,
    nisi ad humilemet
    quielum
    et trementemverbamea
    (Isai.
    LXVI,
    2)? Qiiicumqtie
    humilisct
    quietus
    non
    luerit,
    iion
    potest
    ineo habilare
    gratia Spiritus
    san-
    cti. Deus humilis facttisest noslrae salutis causa:
    erubescat homo
    superbus
    essc.
    Qtiantuin humilitate
    inclinaiur cor ad
    ima,
    lanliim
    prolicit
    inexcelso.
    Qtii
    eniin liumilis
    erit,
    exaltabittir in
    gloria.
    Primus hu-
    miiitatis
    gradus est,
    verilatis sermonem
    humiliter
    audire,
    memoriter
    retinere,
    voluntarie
    perflcere.
    Eam
    quippe quam
    non invenerit
    bumilem, veritas
    fugit
    nientem.
    Quanlo
    quisque
    humilior erit de se
    ipso,
    lanto
    niajor
    crit in
    conspectu
    Dei.
    Superbus
    vero
    quauto gloriosior apparet iiiterhomin.es, lanlo
    dejectior
    erit aute Deum.
    Qui
    enim sine
    humililate
    bona
    opera agit,
    inventum
    pulveremporiat. Iiem
    Scriptura dicit, Quidsuperbil
    lerra el cinis
    (Eccli.x,
    9),
    dumvenlo
    superbirodispcrgilur, quod jejuniis
    vel
    eleemosyniscongregari
    videtur?
    Noli.ohomo,
    invirtutibustuis
    gloriari; quia
    alterutn liabituruseris
    judicem,
    non te
    ipsum
    : in
    cujus conspectu
    te
    ipsum
    incordetuostudeas
    humiliare, qoatenus
    illeleexal-
    tet in
    teinpore
    rctributioiiis suae. Descendeut asccn-
    das,
    immiiiare ut
    exalteris;
    neexaltalus
    bumilieris.
    Qui
    enini sibi vilis
    est,
    ante Dcum
    pulcher est;
    et
    qui
    sibi
    displicent,
    Deo
    placent.
    Eslo
    igitur parvus
    in -oculis
    tuis,
    ut sis
    magnus
    in oculisDei.
    Tanlo
    enini eris
    apud
    Deum
    preliosior, quanio
    fucrisante
    oculos luos
    despectior.
    J n summo honore sumiiia
    libi sit liumililas. Honoris
    lausest,
    humilitalisvirtus.
    2. Nulla est sinelimoreDei. Timor alitts
    filiorum,
    aliusservorum.Timor
    Deiexpellitpeccata.
    Ideo
    etgehen-
    nwmelum. Sed liancveraebumilitalisvirtutem
    nemo
    sine timore Dei habere
    potest; quia
    eoriim
    neuter
    sinealtero esse
    potest.
    Quicl
    aulemlimor Dei
    efliciat,
    fratres,
    audite. Initium
    sapienliw
    limor Domini
    (Psal.
    cx, 10). Magna
    est cautela
    peccali,
    Dei
    semper proe-
    sentiarnlimere.
    Qui pcrfecte
    Deuni
    liniet, diligenter
    sea
    peccatis
    cuslodil. Timenii Deuminnovissimodie
    beneerit
    (Eccti. i, 13),
    et merces
    ejus
    in
    reternum
    permanet. Qui
    erubescit in
    conspectu
    homiiiis
    pec-
    care, quanto magisdignum
    esl
    quod
    erubescat
    in
    conspeclu
    Dei
    iniquitatemagere, qui
    nonsolunl
    opera,
    sed et corda considerat ?
    Qui
    limore sancto Deum
    metuunt, inquirunt quaebeneplacita
    sunt illi.
    AliuS
    est timor filiorum
    ,
    aliusest timor servorum.
    Servi
    enim
    propter
    tormenta dominos
    timeiit;
    filii vero
    propter
    ainorem
    patris
    liment. Si filii Dei sumus
    ,
    timeamus eumcx charitaiis
    dufcedine,
    nondetiino-
    ris amaritudine. Homo
    sapiens
    inomnibus
    operibus
    suis Deum
    timet,
    sciensse
    nuriquamejus priesentiam
    effugereposse, sicut.Psahnista Deodicit :
    Quo
    iboa
    spirilu
    luo? el-
    quo
    a
    facie
    lua
    fttgiam(Psat.
    CXXXVIII
    ,
    7)
    ?
    Iteni, Quia
    neque
    ab orienle
    neque
    ab occidente
    (Psal.
    LXXIV
    , 7)
    : subauditur
    , patet
    locus
    fugienti
    Deum.
    Qui
    limel Dominum
    , accipiet
    doctrinam
    ejus;
    el
    qui vigilaveril
    inmandatis
    ejus,
    invenkt
    benedictio-
    nem,(Eccli.
    xxxn
    ,
    18) sempiternaiii.
    TimenthDeum
    beataestanima
    (Id. xxxiv, 17),
    et a tenlalionediabo-
    licalutaremanet. Beatushomo
    qui semper
    esl
    pavi-
    dus
    (Prov. XXVIH, 14),
    et cui donalumest Dei timo-
    rem
    semper
    anteoculoshabere.
    Qui
    limet
    Doniinuin,
    recedit abitinere
    pravo,
    el advirtulumsemitamvias
    suas
    dirigit.
    Timor Dei
    repellit peccata,
    el
    adjicit
    virlutes. Timor cautumfacit
    hominem,
    et sollicitum
    ne
    peccet.
    Ubi vero timor Dei non
    est,
    ibi dissolutio
    vitaeest.
    Qui
    Deumin
    prosperis
    non
    limet,
    linieat
    vel in
    adversis; refugiat
    ad illum
    qui flagellat
    et sa-
    nat. Bealitsvir
    qui
    limet Dominum
    ,
    in mandatis
    ejtis
    cupit
    nimis
    (Psal. cxi,
    1).
    Tinior Dei timorem
    expcl-
    lit
    gehennoe; quia
    facit hominem
    peccalumcavere,
    et
    justitiaeo|)eraaugere.
    Post hoecadillum
    perveniet
    limorem
    , qui
    dicitur
    sanclus,
    et
    permanet
    insaecu-
    lumsaeculi
    {Psal.
    xvm,
    10); quia
    est indileclione.
    5. Inde
    pax
    ctomniabona. Sic
    ergo,
    fratres
    ,
    ti-
    meamus
    Dcum,
    ut
    cliligamus
    eurn
    ; quiaperfecta
    cha-
    rilas
    foras
    mitlil liinorem
    (l
    J oan. iv
    ,
    18)
    servilem:
    (Soixante-lrcize.)
    2315 APPE.ND1X,
    2316
    atque
    itaabundanliamhabere
    possnmus
    seciiritaiis
    et
    plenitudjneni
    omniumbonorum. Undect
    propbeia
    ait : Timele
    Dominum,
    omnessancti
    ejus; quoniam
    ni-
    hil deesttimentibuseitm.Diviles
    egneruni
    ei
    esurieriint;
    inquirenles
    autemDominumnonmiiwenluromni bono
    (Psal.
    xxxtn,
    10et
    l.lVQuapropterobsecro vos,
    dile-
    ctissimi,
    ul timoremDei
    seniper
    ante menlisvestrce
    oculos habeatis,
    ct oblivionem
    prscceplorum
    Dei
    omnino
    fugiatis, illudque
    sedulo
    cogitetis, qualiter
    timentes Deum
    ct mandatis
    ejus
    obedienlcsadvitam
    vadunt
    perj)etuam;
    conteinnenles vero el
    proecepla
    ejus spernenles,
    in
    poenam
    ibimt aeternam: huinili-
    lalemque
    veramincordevestrointus
    habeatis, sicque
    eam
    non fictemoribus coram
    proximis
    vestris insi-
    nuelis,
    ut et
    ipsi
    bonis
    exemplis
    vestris inslructi
    glo-
    rificentDeum,
    et vobiscuinaelernaminccelisstudeant
    percipere
    remunerationem:
    prrcstante
    Domino no-
    stro,
    elc.
    SERMOCCXCVHI
    (a).
    DeAdversitate
    temporali(b).
    1. Calamitalesnoslris
    peccalisimpulandw. Quid
    in
    bonhel malis
    efficianl.
    Mundana
    spes
    amara.
    Quoties,
    fratres cbarissimi, alicjuae
    adversiiates
    veniunt, quo-
    lies aut hosliiilasaut siccilasaut mortalitas
    juslo
    Dei
    judicio
    nobisfueril
    irrogala,
    non
    ejus injusiilirc,
    sed
    nostris hoc
    peccalisimputare
    debemus:
    quia,
    sicut
    dicit
    Aposlolus,
    Non
    iniquus
    est
    Deus, qui inferl
    iram
    (Rom.m, 5).
    Mullorumenim malis moribus
    alque
    clamoribus
    exagitatus
    est mundus. Et ut hoc omnes
    intelligerepossint, aperlius
    Charitali veslrreinsinuo.
    Sic sunt boni ei
    mali, quomodo
    si duo vasa sint
    plena,
    et unumbabeat
    pulredinem,
    el aliudaromata
    pretiosa
    : cumunovenlilabrovenlilata
    fuerint,
    illud
    vas ubi
    aromala,
    odorem
    desiderabilem,
    aliudautem
    fetoremintolerabilem reddit. Ita simul boni
    atque
    mali indiscrete
    quidemlurbati,
    sedalto Dei
    judicio
    separati. Quofiesaliqua
    tribulatioinmundumvene--
    ril, qui
    boni sunt,
    velut sanclavasa
    ,
    gratias agunt
    Deo
    , qui
    eos
    castigare dignalur
    : i111vero
    qui
    sunt
    superbi,
    luxuriosi, cupidi, blasphemant
    et murniurant
    conlra
    Deum,
    diccntes: ODeus!
    quid
    lanti mali faci-
    mtis,
    ul lalia
    patiamur?
    Unde
    soepe
    fit ut infelices
    isti amore
    hujus
    vitre
    obligati,
    nec islamtenere
    pos-
    siut,
    et illam
    sempiternam
    de
    quafugiet
    dolor et
    ge-
    mitus,
    amittant:
    et, quodpejus est,
    nec islamala
    proesentiapossunt
    evadere,
    et ad illa
    quoe
    oelerna
    sunt,
    eorumcrimina eosfaciunt
    pervenire.
    Non in-
    suJ tans,
    sed
    gem.ens
    et dolens hrecdico. Ecce sicut
    in eo
    qui superbo
    et rebelli
    spirilu
    emendare seno-
    lueril, impleiur
    illud'
    quodscriptumest, Qni
    insordi-
    bus
    est,
    sordescatadlmc; juslus
    autem
    jusliora facict,
    el sanctussancliora
    (Apoc.
    xxn
    , 11).
    Nonenim
    SJ J CS
    borioruministo est mundo
    posita. Spes
    enim
    qum
    vi-
    delur
    ,
    ail
    Aposlolus,
    nonest
    spes(Rom.
    vm
    ,
    24)
    :
    qnoniam
    et
    ipsaspes
    mundana
    qua?.videlur,
    inama-
    ritudine vera est. Amaramenim
    potionem
    mundus
    suis dilectoribus
    propinat.
    0 infelicitas
    generis
    hu-
    niani! Aniarusest mundus,
    et
    diligitur; pulas,
    si dul-
    cis
    esset, .qualiter
    amarelur?
    2. Fcedw
    depopulalionisdescriplio.
    Vos
    alloquitur
    verilas,
    dileclores mundi : ubi est
    quod
    aniaslis?
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    111.
    (b)
    in
    Appendice
    nunc
    |irimum
    collocatur. Habueruntdu-
    biumLovanienses, supposililium
    verlinuset
    vindingus.
    Ba-
    roniusvero
    genuinum
    ratus,
    ad
    leinpus
    Vandalicre obsidio-
    nisrelulit, atque
    ut novissimumomniuni
    sermonum,qui
    exstent
    Augustini,lotum
    suisAunalibus inseruitadannum
    450.verumdicendi
    genusplane
    CtesarianUm
    poslulat
    ut
    alioreferalur
    : necdubitandumvidelur
    quin
    de
    tempore
    agat
    AreJ atensisobsidionisaFraucorumexercitucontra
    Gollios.
    Cujus
    temporis
    calamitales
    descriptas
    habemusin
    librode VilaCtesarii
    prinio,
    n.
    15, etc,
    necnon
    apud
    Cas-
    srodoruminvariav.lib.
    5, epist.
    52ct
    40,
    unde
    excerpta
    quredam
    dedit Baroniusadannum508.Denum. 1 vide
    Augustini
    serm. 511
    ,
    n. 14: de nuin.
    5, AppenJ ieis
    serr.i.
    29,
    n.
    2; 17,
    n.
    5; 241,
    n.
    5; 289,
    n.
    5; 274,
    ll. 2,
    '
    ubi est
    quodpro magiro
    tenebatis? ubi est
    quod
    di-
    mitlere nolebal.is?ubi sunt tot
    regiones,
    ubi tantre
    splendidissimaj
    civitalfcs?
    Lugendo politis
    ista dicia
    sunl
    t|U;im
    insnllando.
    Maguo
    affcctuista
    deptitaren-
    lur,
    si lanlummodo audirentur. At cumoculos no-
    slrosdiracalamilas
    elj
    obsidionis
    percusseril,
    et nunc
    tempore
    mortalitaiis
    hffligat;
    niortuorum hominuin
    sepeliendiscorporibus
    vix illi
    qui
    remanere videban-
    tur,
    occurrerint. Consideranles eliamillamala
    quae
    justo
    Dei
    judicio
    illata
    sunt, qtiando
    tolre
    provincice
    in
    captivilalemductresunt,
    sustinuimusmairesfanii-
    lias
    abductas, prsegnanies
    abscissas: et nutricesavul-
    sisemanibus
    parvulis, atque
    in vias
    projectis,
    nec
    vivos
    ipsos
    flliosretinere
    , nec morluos
    permiserunt
    sepelire
    4. Cruciatus
    ihagnus
    et
    dolor,
    limor el hor-
    ror tortores cordis
    pariter insistebant,
    maximecuni
    a tafibusfeminishoc
    impia
    barbarica
    exigebatpoteri-
    lia,
    ut
    quas
    sesciebat multorum
    mancipiorum
    fuisse
    dominam,
    barbarOrumsesubilosineullo
    pretioluge-
    ret ancillam. Sic
    impletum
    est in nobis illud
    quod
    dictumest
    per prophetam
    David: Vendidisii
    popultim
    tuttmsine
    prelio,
    ei nim
    fuit
    muttitudoincommutatio-
    nibuseorum
    (Psal. xUu, 15). Duraadelicatis
    ,
    el a
    nobilibus mulieribus servilia sine ulla miscratione
    hunianilatis a barbaris exactasunt.
    Strepitus
    clamo-
    ris
    liujus
    iii auribus
    npstris urgel,
    dumlaliaaudimus
    alque
    videmus.
    Numquid
    ferre;c sunt carnes liorni-
    num,
    etiamsi servus ferreus
    (a)
    in
    aliquibus
    invenia-
    tur?
    Quis
    islaaudiens
    vidensque
    uon doleat? Unde
    cum
    propbeta
    dicere
    possumus
    :
    Quis
    dabit
    capid
    meo
    aqitam,
    aut oculismeis
    fonlem
    lacrymarum;
    et
    plorabo
    dieacnocle
    inlerfeclos/filimpopuli
    mei
    (J erem.ix, 1)
    ?
    Nonsolum
    mqrteni corporum,
    verumeliamanima-
    fum,
    Cbrisliaiiis
    loquimur.
    Multos
    cognovimus
    in ista
    visitationesine
    sacranjentoBaptismi
    ex
    ipsa
    vilafuisse
    ereplos, alque
    inler vasa iraerelictos.
    Quis
    luclus
    idoneibr,
    quis planctus
    celsior inveniri
    potest,
    quand.o
    sic exarsit
    iija
    Omnipotenlis,
    ut
    repelleret
    etiam
    tabefnaculum
    siium,
    in
    quo
    habitavit inhomi-
    nibus: el illeeliam
    qui
    unicoFilio suo non
    pepercil,
    sed
    pro
    nobis
    omnibusHradidil illum
    (Rom.
    vin
    ,
    52),
    nee
    |)relium
    tanii
    sanguinisattenderit,
    nulli
    eccleshe,
    nnlli
    clero,
    nulli sacraue
    virgini,
    nulli
    parcerecivitati?
    3.
    J ugum
    Chrisli leve. Huk mutti
    prwferuntjugum
    avaritim.Nos
    vero,
    fijaires
    charissimi, quibus
    Domi-
    uus noii
    pro
    nosiris meritis
    parcere,
    scdadhuc ad
    posniienliam
    reservare
    dignalur,
    nonsine
    grandi
    li-
    more dobemus
    considerare, quod
    brecomnibus no-
    bis
    proebenturexemjilla.
    Et ideoillorummors
    profl-
    ciat ad noslramsalutbm
    ,
    eorumtribulatiosit noslra
    correpiio,
    dc aliorum
    plagis
    faciamusmedicanienta
    vulneribusnoslris": et
    semper
    timeamus
    quod
    Do*
    minusin
    Evangeliodfxit,
    Putalis
    quodhi Galilwiprw
    omnibus
    peccaloresfuCrini, quoniam
    talia
    passi
    sttnl?
    Non dicovobis: sednisi
    pceniteiiliamegerith,
    omnes
    similiter
    peribith(Lttcl
    xm,
    2ct
    5).Elideo qui
    solebat
    esse
    luxuriosus,
    sit
    oasius; qui superbus,
    sit bumi-
    Iis;quierat
    invidus
    ,'
    sit
    benignus; qui per
    fraudos
    vel calumniassolebal res alicnas
    rapere
    ,
    incipial
    dc
    suis
    largioreseleemosynas
    dare. Nimisdelicatume.-.t
    quod
    a nobis
    requiril
    Doniinus
    nosler,
    fralres chi-
    rissimi. Nondixit
    nobis, J ejunale plusquam pole-
    siis,
    ct
    plus quam
    vires vestroe sufferunt
    vigihite;
    nonnobis
    dicit,
    A
    vipo
    vel a
    carnibusabslinete;
    non
    a.nobis
    requirimlur
    :sed hoc
    dignatur injungere
    ,
    quod
    omneshomines
    possunt
    cum
    ipsius gralia
    sinc
    grandi
    labore
    compicre. Sed, qnod pessimumcst,
    multi sunt
    qtii
    durissimumet amarissimumavariiiats
    jugum
    cum multislriboribusvolunt
    ferrc,
    el dulce
    jugum
    Christi el onus
    ejus
    leve dissimulanthuineris
    suis
    imponere
    : maluiil cummultis
    peccalis
    sub sar-
    cina
    gravi succumbere, quamjugumChristi, quod
    *
    Forte,permissw
    smtt.
    (a)iiiB.noialuradmarginem, /brte,animusMorel,
    Eem.
    Criiic,
    pag.
    135,
    censei;liic
    lcgendum,semus,pro,
    sertiMs;
    rectius. M.
    4317
    SERMOCCXCIX. 2318
    cspotestin
    coelumelevarc, suscipere.
    Vos vero
    ,
    fratres,
    nobiscum
    sapienter
    et fideliter
    cogitantes,
    disrumpalis
    a cervicibusveslris durumct
    asperum
    avaritirc
    jugum,
    et
    jugum
    Cbristi suavissimumvestris
    humeris
    imponite,
    secundumAposlolum
    conversatio-
    nem veslramlevantesincoelum
    (Philipp.
    III
    , 20);
    ut,
    cumChristus
    apparuerit
    vilavestra
    ,
    tuncet vos
    cum
    ipso appareatis
    in
    gloria(Coloss.
    ni, 4). Quod
    ipseprrestabit,
    ctc.
    SERMOCCXCIX
    (a).
    Deesuriendoet sitiendoDeiverbo.
    1. J uslitiamestirire
    quid
    sit.J us
    populi
    ul
    exigatasa-
    cerdoteverbumDei. Inter
    reliquas
    bealiludines, quas
    in
    Evangclio
    DominiisacSalvator noster enumerare
    dignatusest,
    etiamhoc
    addidit,
    dicens : Beati
    qui
    esuriunletsitiunt
    jitslitiam
    ,
    quoniamipsi
    salurabuntur
    (Mallh.\, 6).
    Felices sunt
    quibus
    istam
    prreclaram
    fauiem,
    et desiderabilemsitimDeus donare
    digna-
    lur.
    Quomodo
    aulemesuriiur
    juslitia,
    Iralres? J usii-
    liam
    esuris,
    si verbuni Dei
    patienter
    et libentcr au-
    dire volueris : de tali enim cibo dictumesl, Qui
    edunt
    me,
    adhuc
    esurient;
    et
    qui
    bibunltne
    ,
    adhucsi-
    lient
    (Eccli.
    xxiv, 29). Quamvis
    enim meliussit fa-
    cere
    quain
    nosse; prius
    est tamen
    nosse, quani
    fa-
    cere: debet enim
    discere, qui optal implerc.
    Deni-
    que
    audi
    Scripiuram
    diceniem
    ,
    Omnh
    qui
    nondidi-
    cerit
    juslitiamsuperierram,
    veritatemnon
    faciet:
    et
    ileruin
    ,
    Zelus
    apprehendet populum
    inerudilum;
    et
    ignis
    adversariosconsumet.El inhoclocoideodicitur
    ignisadversarius; quia
    non de
    parte
    Chrisli,
    sedde
    parte
    diaboli esse
    cognoscitur.
    Et ilerum,
    J ustitiam
    discite, qui
    habilatis
    1
    terram
    (Sap. i, 1).
    Manifestuin
    est
    ergoquodipse
    esurit
    juslitiam, qui
    discere
    optat
    iusiitiam. Prius
    crgo
    debeinusdiscere,
    ul
    poslea
    inereamur
    implere.
    Ut
    ergo
    islabealitudo
    per
    Dei
    gra-
    liain
    implealur
    in
    vobis,
    si inveritate
    ,
    utcredimus,
    ctesuriiis
    etsilitisjustiliam, quoties
    vobisverbumDei
    fuerittardius
    prredicalum,
    nolile
    exspeclare
    ut vobis
    ullro illuddebeamus
    ingerere;
    sed etiamvos
    ipsi ,
    quasi
    remvobis
    juredebilam,
    fideliteranobisacsi-
    lienter
    exigilc.
    2. Sacerdotum
    obligatio
    ut illud tradant. Verbum
    Dei
    pecuniaduplkanda.
    Namsi nos
    semper
    ultrove-
    linius
    offerre,
    et vos
    aliquolies
    tardanlibusnobisno-
    lticrilis
    cxigcre; possumus
    ab illis
    qui periculum
    nostrum
    ncseiunt, importuui
    forsitan
    judicari.
    Sed
    qui
    benenovil
    quamgravepondus
    immineatcervi-
    cibus
    saccrdotum, intelligit quod quamvis
    assidue
    verbum Dei
    proediccmus,
    minus tameii reddimus
    quam
    debemus.Testificalurcnimsacerdolibus
    Spiri-
    tussanctus
    per propbctam,
    Clama,
    necesses: nondi-
    cit,
    Clama
    post
    nuiltos
    dies;
    scd
    , Clama,
    necesses
    ;
    quasi
    lubaexallavocemluam
    ,
    el annuntia
    populo
    meo
    peccala
    eorum
    (Isai.
    LVHI,i).
    Et iterum: Si nonan-
    nuniiaveris
    iniquoiniquitalem
    suam, sangninemejus
    demanutua
    requiram(Ezeclt.
    III
    , 18).
    Et
    Apostolus
    :
    Memoriammei
    relinete,quoniamper
    trienniumnonces-
    savidieac
    nocle,
    cum
    lacrymis
    monens
    unumquemque
    veslrum
    (Act.
    xx, 31).
    Si
    Aposfolus,
    ut se
    apud
    Deum
    absolveret,
    die
    nocluque
    verbuni Dei
    proedi-
    cabat; quid
    de nobis
    fiel, qui
    vixvel
    post
    mullos
    diescommissonobis
    gregi spiritualia pascuaprovi-
    demus? Et
    propterea
    contcstalur Timotheumidem
    aposlolus,
    dicens :
    Testiftcor
    coram
    Deo,
    et Cltrislo
    J esu, qui judkaturus
    estvivosel mortuos,
    etadvenlttm
    ipsius,
    et
    regnumejus(II
    Tim. IV
    ,
    1).
    Et
    quasi
    inter-
    rogaretur quare
    tammetuendainconlestationcm
    proe-
    milleret,
    secutus
    adjunxit
    : Prmdica
    verbum,
    in-
    sla
    opporlune, importune; arcjue, obsecra, increpa
    (Ibid., 2). Qnid
    cst
    opportune,imporlune;
    nisi
    oppor-
    lune
    voleniibus, importiine
    nolentibus? Volentibus
    1
    Ms.
    t., jiidkath.
    (a)
    Cresariinomenin
    manuscriptisprrefert, estque
    inBibliouieca Patrumhomilia
    ipsiusvtgesimasexla.
    Denuni.
    5videscrm.
    141,
    nn.4el5: denum.4vidcCa?sarii \
    itam,
    lib.
    l,n,30.
    audire verbum Dei offerendum
    est;
    fastidieniibus,
    ingerendnm
    : nefortecontranosantetribunal Chri-
    sti siantcsdicant seanoliisadmonilos non
    fuisse,
    et auiniariiinillorum
    sanguis
    denoslrismanibus re-
    quiraiur.
    Unde cum
    grandi
    tremore
    pensare
    debe-
    mus
    ,
    neadnos etiamillaterribilis senlenlia
    diriga-
    tur,quam
    servus illemeruit
    audire, qui acceptum
    talentum
    duplicare
    noluil :
    Serve,
    inqnit,
    maleet
    piger, quare
    nondedisli
    pecuniam
    meamnummularih
    ad
    mensam;
    ct
    ego
    venienscumnsuris
    exegissem
    illam
    (Matth. xxv, 26, 27)
    ?Et
    cjuidpost
    haec? Avertat
    Deushoca nobis: Inutilem
    , inquit,
    servum
    projkile
    in lenebras
    exteriores;
    ibi eril
    fletus
    et slridordentium
    (Ibid., 50). Quare,inqtiil,
    nondedisli
    pecuniammeam
    nttmmulariis?Pecunia
    , dileclissimi,
    nonaliud intel-
    ligitur,
    nisi id
    quod
    inecclcsia
    proedicaiur.
    Nummu-
    larii
    qtii pocuiiiamacciperedebent,
    nonsunl alii nisi
    populi
    christiani. Sicul eiiimnobis
    gravepeccaiuni
    erit ad niensaiucordis vestri non dedisse
    pecu-
    njam
    Dornini
    nostri;
    ita e conlrario ct
    unicuique
    vestrumnoii
    parvumpericulumimminet,
    si id
    quod
    verbis
    accejierit,
    bonis
    operibus duplicare
    nolue-
    rit.
    3. Cibusesl animw.
    Qtiia ergo
    et nostrumet ve-
    slrum
    periculumagnovisiis; quoties
    evenerit ut vo-
    J )istardiusverbumDei
    minisirclur,
    siclioc moleste
    accipite, quoinodo
    si
    corpori
    vestro
    quotidiani
    vi-
    clussubstantia sublraliatur. Noneniin
    apud
    nosma-
    jor
    dcbet essc
    cor|>oris
    fames
    quam
    animre. Nam
    quantum
    animam
    digniorem
    essenovinius
    ,
    taiiluin
    de
    ejus
    viclu
    majorein
    solliciludinembabere debe-
    mus. Si cnimcaro noslrabis indie
    relicitur; quare
    molestumel
    inejitumjudicet aliquis,
    si vel
    posl
    se-
    ptem
    diesaniinaDei verbo
    pascatur. Quoniodoenim
    caro reficilur ciboislo
    lerreno;
    sic et anima
    pasci-
    tur Dei verbo. El idco
    quoties
    vobislardiusoblatum
    fuerit, per
    sanctam
    imporiunilatcm
    vestramexci-
    tate
    pigritiam
    noslram
    ,
    et
    qtiod
    vobis
    jure
    debetur
    exigite.
    4. Sacerdolesvchttvaccwlac verbi Dei
    prmparent.
    Id
    populi
    velul vilul-i solikite
    requiranl.
    Dehacreamat
    Cmsarius
    inqtiictari.
    Sacerclolesenim in
    Ecclesiasi-
    militudinein vidcnliir habcrc
    vaccarum;
    chrisliani
    vero
    populi lypumprrcfcrunl
    vitulorum.
    Quomodo
    enimvacc;c
    per campos
    et
    prata discurriini, vineta
    et olivelacircumeunt,
    undc
    pasiis
    herbis ac frondi-
    buscibumlaciis
    pracparent
    vitulissuis : ila
    sacerdo-
    tes in diversis saiictarum
    Scriplurarum montibus
    assidue
    J egendo
    verbum
    Dei,
    debent flores
    decerpe-
    re,
    ex
    quibusspiriluale
    lacvaleanl filiis
    ministrare
    ;
    ut
    possint partem
    haberecuin
    apostolo Paulo, qu'i
    dixit,
    Lacvobis
    polumdedi,
    twnescam
    (I
    Cor.
    m,
    2).
    Non
    incongrue
    ,
    fralres
    charissimi, sacerdoles vac-
    caruni similitucJ inenibabere videntur. Sicut enim
    vacca duoubera
    babet,
    ex
    cjuibus
    nutriat
    vitulum
    suuin;
    ita et sacerdotesduobus
    ubcribus,
    Veieris
    scilicetet Novi
    Tcstamenli, debent
    pascere
    populum
    cbrisiianum. Considcrate lamen
    ,
    fiaires
    ,
    et videte
    quia
    islse carnalesvacc;enon solum
    ipsrc
    adsuos
    vitulos
    veniunt,
    sedetiamsui vituli eis obviaincur-
    runl,
    et itauberamatrumsuaruin
    capite fretjuenter
    perculiunt,
    ut
    aliqttotics,
    si
    majorcs
    viiuli
    sinl, ip-
    saruin matruni
    corpora
    deterra
    sublevare videan-
    lur;
    attamen
    injuriamipsam
    vaccre
    libenter susci-
    piunl,
    dumvitulorumsuorum
    cupiunt
    vidcre
    profe-
    cium. IIoceliambonisacerdotesdebentJ ideliterdesi-
    derarevel
    cuperc,
    ut iilii eorum
    pro
    saluteanimre
    sueeassiduis eos
    interfogalionibus inquietent;
    ut
    duinfiliis
    pulsautibusgratia
    divina
    tribuilur,
    sacer-
    dotibus sanclaruin
    Scripturarum
    secrela revelanti-
    bus rcterniim
    prxniiumprreparetur.
    Hoc ideo
    dico,
    ul el innobis et invobisista similitudoservetur.
    Cupimus
    eiiima vobisistamdesiderabilem
    inquie-
    tudincni
    sustinere,
    diinnnodoanimasveslras
    videre
    mereamur in Cliristi ainore
    proficere.
    Unde sicut
    nobis
    expcdil,
    collcclis
    Scripturariun
    floribus
    , spi-
    rilualcm cibinn
    conficerc;
    ila etvos
    oportet
    cum
    S319 APPENDIX.
    2320
    grandi
    aviditate
    requirere.
    Nam
    quomodo
    solent
    vituli matrumubera cum
    grandi impetuinquietare,
    ut de interioribus
    earum necessarium sibi
    possint
    exlrahere cibum;
    ita et
    populi
    christiahi. sacerdotes
    suos,
    velut sanclreEcclesiae
    ubera,
    assidua debent
    inierrogatione provocare,
    ut cibum
    possint
    sibi
    salutis
    acquirere,
    et victumanimrc suoenecessarium
    providere:
    nefortesi et sacerdotes tardius voluerint
    oJ Terre,
    et
    populi
    nimiis
    impedimenlis
    mundi istius
    occupali dedignentur inquirere, jmpleatur
    illud
    quod
    scriptumesl,
    Mittam, inquit, famem
    in
    terram; non
    famem panis, neque
    sitim
    aquw,
    sed audiendi ver-
    bumDei
    (Amos.
    vm, 11).
    Credimuslamen de Dei
    misericordia, quod
    ila el nobis sludium
    legendi
    vel
    prmdicandi,
    et vobis audiendi desiderium
    prre-
    slare
    dignabitur,
    ul ante liibunal oeterni J udicis
    et nos de
    praedicationibus
    noslris bonam
    possimus
    reddere rationem,
    et-vos
    pro benigna
    obedientia et
    honorum
    operumperseverantia,
    ad rclerna valealis
    prremia pervenire
    :
    prrestante
    Domino nostro J esu
    Christo,
    cui est lionor el
    gloria
    insaeculasaoculorum.
    Amen.
    SERMO
    CCC
    (a).
    rQuaUter excipiendum
    Deiverbum

    (b).
    i. Palerna
    ipsius
    sollkitudo
    erga
    debiles.
    Arguitfe-
    minas
    in terravelutinleclis
    jacentes.
    Ante
    aliquot
    dies
    prbpter
    eos
    qui
    aut
    pedes
    dolent,
    aul
    aliquacorporis
    in2equalitate
    laborant, palerna pietate
    sollicituscon-
    silium dedi et
    quodam
    modo
    supj)!icavi,
    ut
    quando
    aut Passiones
    prolixae
    aut certe
    aliquoe
    J ectioneslon-
    giores legunlur, qui
    stare non
    possunt,
    humililer et
    cumsilentio
    sedentes,
    attentis auribus aiidiant
    quoe
    J eguntur.
    Nunc
    vero
    aliqure
    deflliabusnoslris
    putant
    quod
    hocaut
    omnes,
    aut cerlc
    plures quoe
    sanoesunt
    corpore, frequenter
    debeant
    facere. Namubi verbum
    Dei
    coeperit
    recitari, quasi
    in lectulissuis ita
    jaeere
    volunt:
    atque
    ulinain
    vel
    jacerent
    tantummodo,
    et
    tacentes verbumDei silienli corde
    susciperent;
    non
    etiamseita oiiosisfabulis
    occuparent,
    ut
    quod proe-
    cicatur
    nec
    ipsrc
    audiant,
    necaliosaudire
    permiitant.
    Unde
    rogo
    vos,
    venerabiles
    fllire,
    et sollicitudine
    pa-
    terna commoneo,
    ut
    quando
    aut lectiones
    legunuir,
    aut verbumDei
    praedicatur,
    nullase in terrani
    pro-
    jicial:
    nisi forle
    quam
    iiimium
    gravis
    inflrmilas
    cogit,
    sic tamenul non
    jaceat,
    sed
    magis
    sedeat,
    et attentis
    auribus
    qur
    prredicahlur
    avidocorde
    suscipiat.
    2. VerbumDei nil minus
    quamcorpus
    Chrisli. Nec
    indigniuspercxpiendum.
    Interrogovos,
    fratres vel so-
    rores,
    dicilemibi, Qiiid
    vobis
    plus
    esse
    videtur,
    ver-
    J )umDei,
    an
    corpus
    Cliristi? Si verumvuliis
    respon-
    dere,
    hoc
    utique
    diceredebetis,
    quod
    non sit minus
    verbum.Dei quamcorpus
    Cliristi. Et ideo
    quanta
    sol-
    licitudine
    observamus, quaiido
    nobis
    corpus
    Christi
    minislratur,
    ut nihil ex
    ipso
    de noslris lnanibus in
    terramcadat;
    tantasollicitudineobservemus,
    never-
    lnim
    Dci.quod
    nobis
    crogalur.,
    dumaliud aut
    cogila-
    mus
    aut
    J oquimur,
    clecordenosiro
    depereat: qnia
    non
    minus reus eril
    qui
    verbitm
    Dei
    negligenter audierit,
    quam
    ille
    qui corpus
    Christi iu lerram cadere
    negli-
    genlia
    sua
    permiserii.
    ., 3. Prmdicator
    neminarum
    spirilualiitmerogalor.
    Ve-
    limlamenscire,
    si-abillahora
    qua
    vcrbumDei
    prrc-
    dicai-i cceperit, semper pretiosissimas gemmas
    et
    inaures
    vel aiinulos
    aureos
    erogare velinms,
    utrum
    stare aut
    accipere
    vellenl filioenoslrre. Sineulladu-
    bitatione,
    cum
    grandi
    ambitione
    qure
    illis offerunlur
    1
    In
    manuscriptis
    titulus
    est,
    Admoniiio utsilentiuminec-
    clesiaprmbealur.
    medilisautem:De
    permhsione
    ac
    prohi-
    bitionesedendiinecclesia,qumdo
    vellecliones
    teguntur,
    vel
    verbumDei
    prmdicalur.
    (a)
    Alias,
    26exHomiliis 50.
    '
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.In editione
    Lovaniensiumdubius
    est,
    verliniautemet
    vindingi
    censura
    su[>])ositilius. Augustino
    slilusetresminime
    conveniunt,
    sed
    apprime
    Cajsario.Denum. 1 vide
    Appendicis
    serm.
    263,
    n. 5: denum.
    4,
    sermm.28S,
    n.
    5; 501,
    n. S: denum.
    fj,
    serm.
    249,
    n.
    2; 28),
    n.
    5; 282,
    n.4.
    acciperent.
    Nos vero
    quia
    ornamenta
    corporalia
    of-
    ferrenec
    possumus
    nec
    debemus,ideo
    nonlibenterau-
    dimur. Sednonest
    justuni
    ul
    spirilualia
    ministranles
    superflui judicemur. Qui
    enimverbum Dei libenter
    audit,
    inaures animoe
    1
    de
    patria paradisi
    transmissas
    se
    suscepisse
    nondubitet.
    Qui
    admonetur ut
    pauperi
    tribuat
    aliquid,
    dumnianusad
    eleemosynasexpandit,
    dexlralia a Christo tfansmissa
    percipiel. Quomodo
    enimterrenis ornamentis caro luxuriosa
    parvo
    tem-
    poreornatur,
    ut
    carnrflibus
    oculisaut adsuamaut ad
    aliorummale
    concupiscenlitim
    ruinam
    placerepossit;
    sicanima sancia divinis serrnonibus
    lanquamspiri-
    lualibuset relernisbonorum
    operummargarilis
    com-
    ponilur,
    ut ad illiuslccelestis
    sponsi
    consorliumet
    nupliale
    conviviumfelicitcrornata
    perveniat:
    ut non
    ei dicalur illud
    quodscriptum
    est in
    Evangelio,Amice,
    qttomodo
    huc
    intrasli\
    non habens vestem
    nitplialem
    (Mallli.xxn, 12)
    ?nebonorumornamenlis
    exspoliatus
    ac nudus audire
    merefitur, Ligate
    illi manusel
    pedes,
    el
    projicile
    intenebras
    exteriores,
    ubiest
    fletus
    etstridor
    deniium
    (Ibid., 15);
    sed
    magis pro
    ornamenlisbono-
    rum
    operum,
    illavoxadeumdesiderabilis
    dirigatur,
    Euge,
    serveboneet
    fidelis,
    inlra in
    gaudium
    Domini
    lui
    (Id. xxv, 21).
    4. El velutimaleromandm
    fdiw
    studiosa.
    Quam
    mer-
    cedemdestioiabore
    exigal. Rogovos, filire,diligenler
    ea
    quoe
    anobisdicuntur audile. Si
    aliqua
    mater
    pro-
    priis
    nianibusornarevelit filiamsuam
    ,
    et illa
    despi-
    ciens ornamenla
    qureaccipil, frequentius
    seinclinct
    ad
    terram,
    el huc
    alque
    illuc ita
    per iiiqiiicludiiicm
    movealur,
    ut illammaler suasecuiidumsuamvolun-
    tatemornare non
    possit; numquid
    non
    juste
    aut ob-
    jurgalur,
    aut coeditur?Et me
    ergoputate
    malremesse
    animaruni
    veslrarumi,
    et itavosvelle
    componere,
    ut
    in vobis nec macula nec
    ruga possit
    anle tribunal
    selerni J udicis
    apparere.
    Animabusenimvestris non
    solum
    omamenta,
    sedetiammedicamentadesiderans
    providere,
    studeodissuta
    consuere,
    conscissa
    sarcire,
    vulnerata
    curare,
    abluere
    sordida,
    reparare perdila,
    et ea
    quae
    sunt
    integra,
    spiritualibusmargaritis
    or-
    nare. Si menon
    pigct; quare aliquis
    fasiidiose velil
    accipere?
    Cumenimterreiiael
    temporalia
    ornamenta
    corporis,
    si non
    invejiitur qui
    donare
    velit,
    carissimo
    pretio comparentur
    :
    quanto magis
    eeternaanimarum
    ornamenta
    , qurcabsque
    ullo
    prelio
    a nobisnoncum
    parvo
    labore
    quresitaj
    veslris
    spirilualibusofferuntur,
    justum
    esl ut avobis cum
    perfecta
    charitaie susci-
    piantur?
    Nosenim
    margaritas
    vobisde
    paradisi patria
    providentes,
    nullamaliam in hoe saeculomercedem
    oplamus
    accipere,
    liisi ut vos
    palienter
    el
    libentcr,
    quae
    vobis
    insinuanlur,
    videamus
    audire,
    ct cumDei
    adjutorio
    sectindumviresvestras
    operibus adiniplere.
    5. ConcJ tcsio.Fratres charissimi
    ,
    et venerabi-
    Ics
    fillae,
    non ideo dicimus
    quod
    vos
    agnoverimus
    verbumDei non
    libenteraccipere; propitio
    enim
    Deo,
    plus quamcogitari vjel
    dici
    potest,
    deveslraobedicn-
    lia
    gaudet
    et exsuliat anima nostra : sedduni vos
    volumusadnieliora
    semper ascendere,
    eliamea
    qurc
    vos
    perfeeiecognoscimusagerc, paierna
    sollicitudine
    prsesumimus
    admonbre. Et
    quia
    non toti viri vel mu-
    lieresvoluerunthodiead
    vigilias
    convenire
    ;
    rogovos,
    fllii et
    fllioe,
    ut ea
    qure
    vobisdicla
    sunt,
    illis
    qui
    ab-
    sentesfueruut fidelissimereferatis : ut non solumde
    vestra,
    sed el dealiorumcorrectionemerccdemha-
    bere
    possitis.
    SERMOCCCI
    (a).
    Admonitio
    utpro
    salute
    animae, asperapraedicalio nonsolum
    non
    respuatur,
    sedardentidesiderio
    requiralur(b).
    i. Sacerdos ne sit remissior. Timeat
    pmnas
    Ileli.
    (a) Alias,
    ex
    vignerianis
    56.
    (b)
    In
    Ajjpendice
    nunc
    primum
    collocatur.
    Augustiuo
    in
    quibusdammanuscriplis
    el in
    VigueriiSupplemento
    male
    tributus.Crcsariiest inBibliothecaPatrumbomiliadecima
    quinla:
    etcertemodos
    loquendiCresarianos, qui
    aliis
    ge-
    nuinis
    ejussermonibus,
    acoralioni
    cjuaui
    incausaContumc-
    2521
    SERMOCCCI.
    2322
    Phineesobseveritatemlaudatur.
    Quoliescumquc,
    fra-
    tres
    charissimi,
    lam
    pro
    veslra
    quampro
    mea salute
    mihi necesseest
    aliqua
    dura vel
    aspera prredicaro,
    considerantes
    periculummeum,
    debetis hoc
    requani-
    miter ac
    patienter accipere; quiaproedicalioaspera,
    aegrotis
    medicamenla
    providet,
    sanis ornamentacom-
    ponit.
    Nonest enimleve
    quodper prophetamSpiritus
    sanctussacerdotibusDomini comminatur. Si, inquit,
    nonannuntiaverh
    iniquoiniquilatemsuam, sanguinem
    ejus
    demanuiua
    requiram(Ezech.
    m, 18);
    et
    iferum,
    Clatna,
    ne
    cesses; quasi
    tubaexaltavocetn
    luam,
    et an-
    nuntia
    populo
    meo
    peccata
    eorum
    (Isai.
    LVHI,1)
    : et
    .illud
    quodnegligenti
    sacerdoii nimiumlerribililer in
    Evangeliodicitur,
    Serve
    mate,qtiare
    nondedisti
    pecu-
    ttiammeam
    nummulariis,
    et
    ego
    venienscumusuris
    exeghsem
    ?Et
    quidposl
    haec?
    Inuiilem, inquil,
    servum
    projicile
    intenebras
    exteriores;
    ibi erit
    flelus
    el stridor
    dentium
    (Malth. xxv, 26, 27, 50).
    Ecce
    qualem
    sen-
    temiam sacerdos
    negligens
    suslinebit, qui
    verbum
    Dei assidue
    praedicare
    noluerit. Et
    ideo,
    fratres cba-
    rissimi, quoties
    vobis
    aliquaaspera pro
    saltiteaitimae
    vestraehumililer
    suggero,
    absolvo
    apud
    Deumcon
    -
    scientiammeam. Timeoenimet nimhim
    expavesco
    Heli sacerdolis
    exeniplum, qui pro
    eo
    quorl
    audiens
    iiliossuosadulleria
    committere,
    dissimulaviteos aut
    caedere,
    aiitdecommunione
    suspendere;
    sedtanlum-
    modoleviter
    admouuit,
    dicens :
    Filii,
    nonest bonum
    quod
    de vobisaudio. Si homoin Itominem
    peccaverit,
    rogabil pro
    eo
    sacerdos;
    si aulem
    ipse
    sacerdos
    delique-
    ril, quis
    exorabil
    pro
    eo
    (l Reg.
    u, 25-25)?
    et tamen
    licel hoc
    dixerit, quia
    eos non cum
    grandi
    severilale
    distrinxerit,
    et
    ipse
    relro cadensde
    sella,
    fractiscer-
    vicibus mortuus
    est,
    et nomcn
    ejus
    de libro vitrc
    dcletuin
    est,
    et uno die
    triginia
    milliade
    populo
    in-
    lerfecta
    suut,
    et duofllii
    ejus
    occisi
    sunt,
    ct arcaTe-
    slameiili ab inimicis
    capia
    cst
    (ld., iv). Eccequam
    grave
    malumfactumest
    per negligentiamsacerdotis,
    qui
    noluit (imereilltid
    quodsupra
    dictum
    est,
    Si non
    anmintiaverh
    iniqtioiniquilatemsuam,
    sanguinemejus
    demanutua
    requiram.
    Islaenimlamterribilis senlen-
    tiamihi iniolerabilemmetum
    facit;
    et ideome vobis
    importunum exislere,
    et
    frequenter
    clamare com-
    pellit.
    Et
    quia negligens
    sacerdos
    quamgravi
    fuerit
    plagapercussusaudistis,
    Pbinees
    sacerdos,
    qui
    san-
    ctamseveritatem
    lenuit,
    videte
    quid
    a Dominoaudire
    meruit. Cumenimduosadullerossimul unoiciu
    per-
    cutiens
    occidisset,
    Domino
    dicenle,
    audire
    promeruit,
    Phinees sacerdoszelomeo
    commotus,
    revocavitiram
    tneam,
    ne
    disperderempopulum(Num. xxv,
    11)
    : et
    ideoin
    ipso
    Psalmo
    scriptum est,
    Slelit
    Phinees,
    et
    exoravil,
    et cessavil
    quassatio
    ;
    et
    repulalum
    est illi ad
    justiliam,
    a
    generalione
    in
    generaiionemusque
    in sem-
    pilernum(Psat. cv,
    50 el
    51).
    2. Peccatores
    correpli reponunt
    senonessesolos.Et
    lioc
    quam
    siulte. Sed
    quandopeccalores pro
    suiscri-
    niinibus
    castigantur, quodpejusest,
    non toti bumili-
    ler et obedienter
    accipiunl;
    scd
    plures
    sunt
    qtii
    im-
    pudentissima
    fronte
    respondere
    non
    erubescunt,
    di-
    centes :
    Numquidego
    hoc solus feci?
    Numquid
    non
    illi et illi aut similiaaut
    pejora
    fecerunl?
    Nunnjuid
    nontaliaclerici etiam
    majoris
    ordinis faciunt1?Inle-
    lix! solatiumtibi est turba
    peccatorum
    a
    ?
    Numquid
    Ideo
    unusquiscjuepeccator poterit
    minus
    torqueri,
    si
    cum
    ipso
    infinitre
    peccalorum
    multiludines aeterno
    suppliciocceperint
    cruciari?
    Quanto
    meliuserat uni-
    cuique,
    ut
    peccatorum
    suorummala
    fugiens,
    humili
    confessione
    clamaret, Egodixi, Domine,
    mherere
    mei;
    1
    SicexMs.
    collegii
    Claromontani addita
    particula,
    non.
    [xumquid
    illi el illi autsimiliaaut
    pejorafecerunl
    ?num-
    qtddlatiu
    clerici etiam
    majoris
    ordinis
    faciunl?]
    -
    fdem
    Ms,
    miserorum.
    liosi
    episcopihabuit,inspersi sunt, plurimoscontinet.De
    num. 1 vide
    Appendicis
    serm.
    249,
    n. 1
    ; 295,
    n.7: de
    num. 2vide eumdemserm.
    295,
    n. 4
    ,
    et serm.
    68,
    n.
    3;
    denum,
    3,serm.34,
    n,
    6; 22,
    n. 4;
    denum,5,
    serm,
    219,
    n,
    sanaanima
    megm, quiapeccavi
    libi
    (Psat.
    XL
    , 5);
    ef
    illud, Iniquitatem
    meam
    egoagnosco;
    el
    peccatum
    meutn
    conlrameest
    semper(Psal. L, 5):
    et
    magis exempla
    illorum, qui post
    mulla
    peccala
    bene conversi
    sunt,
    pro
    remedioaniinresu;e
    sequeretur; et nonsibi illos
    proponeret
    imitandos
    , quibus post
    breve
    gaudium
    succedit sinefine
    supplicium.
    3. Addttnt malorumres nonesse minus secundas.
    Curiditafiat. Affliclionh
    necessitas.Solent etiamethoc
    profana
    temeritaie
    desperantes
    deDei
    justitia
    crimi-
    nosi vel
    negligentesdicere;
    quod
    mulli laliaaut
    forte
    pejora
    criminacominittentes,
    niliilmali in hocsaeculo
    patiantiir,
    sedet sani etdivilesin onini
    prosperitate
    permaneant.
    0 infelix et nimiiim
    ltigenda procsum-
    ptio! Ergo capitalia
    crimina
    commillentes
    superbi
    et
    impii
    ideotibi videntur esse
    beali, quia
    nihil mali in
    boc sreculo
    patiuntur?
    Audi de talibns
    Scripturam
    diccnlem,
    ln laboribushomintimnon
    sunl,
    et cumIw-
    minibttsnon
    flagellabuntur;
    ideo lenuit eos
    superbia
    eorum
    , operli
    sunt
    iniquitate
    el
    impietatestta, prodiit
    quasi
    cx
    adipe iniquitas
    eorum
    (Psal. LXXII,
    5-7).
    Ideo enim in hoc sxculo minime
    flagellantur, quia
    prrc
    nimietatescelerumsuorumoeterno
    supplicio
    re-
    servantur. Non cnim brevi
    lemporecastigari potue-
    runt,
    quibus
    necesseerit sine fine
    lorqueri.
    NamDo-
    minus ac Deus
    nosler, qui
    istos
    pro
    sua
    juslitia
    casligaredissimu.lat,
    filiossuos
    diversis tribulalioni-
    J )usexercere non
    cessrtt;
    secundum illud
    quod
    scri-
    ptumest,
    Flagellat
    Dominus omnem
    ftliumquem
    re-
    cipit (Hebr. xn,
    G);
    et
    illud,
    Ego quosamo,
    arguo
    et
    casligo(Apoc.m,
    19).
    Si omnemfilium
    J lagellatquem
    recipit, crgo quem
    non
    flagellat,
    non
    recipit
    : et si
    omnem
    quem
    amat
    casiigat, ergo qtiem
    non
    castigat
    non amat. Et hoc ut ita fiat non Dei
    potentia
    opera,-
    tur
    ',
    sed illorum
    ncquitia
    sustinere
    meretur;
    secun-
    dumillud
    quod scriplumcst,
    Vt sordens
    sordescat
    adhuc, el
    jusfusjuslificeiur
    adhuc
    (ld. xxu,
    11).
    4. Remediciinmlernummansnranobislik
    providere
    de-
    bemus.Hree
    ergo diligenlius
    et
    attentius
    cogilet, qui
    se in
    comparalionepejorum
    niinus
    peccare
    pulat:
    et
    dumadhuc animaisla
    peccatrix
    inislo
    fragili corpus-
    culo
    conlinelur,
    rcmedia sibi in
    reternum
    mansura
    provideat;
    ne forte si eum deleclat brevi
    tempore
    purpura
    indulum ct
    bysso,
    inter
    opes
    et deliciasvo-
    luptati
    vel luxuriacinfeliciterdeservire
    2, neccsse sit
    illi
    poslmodum
    inler inferni flammassineullo
    jam
    remedio
    guttam refrigerii postulare.
    Sed
    quando
    hrecluxuriosi
    audiunt, vekit
    phrenetici, amissosani-
    talissensuirridere et subsannaresolent
    eos,
    a
    quibus,
    cis lalia cum
    grandi
    labore
    prredicantur. Rideani;
    quanlumvolunt,
    iiabcnl
    pro
    uobis
    Dominum
    respon-i
    de.nlem
    ,
    Beali
    qui lugent, quoniam
    ipsi consolabuntur-
    (Matth. v, 5):
    liabcnt ct illi Domiiium
    dicentem
    ,
    Vw-
    vobis
    qui
    ridelis
    nttnc,quialugebilis
    el
    flebilis
    :
    vw, qui
    saluraii
    estis, quia
    esurielis
    (Luc. vi,
    25). Derideant
    ergo
    nos
    superbi;
    nostamen
    pro
    eorum
    salute, licen
    minus
    digni,
    die
    noctuque
    cutn
    rtigitu
    et
    gemilu Dei
    misericordiamsupplicciniis,
    confideiitesdeilliusinef-
    fabili
    pietale, quod
    eoscilointer flliossuos ita
    digna-
    bitur
    castigare,
    ut
    per ipsamcastigaiionemabomnium
    peccalorumpraccipitiorevocchtur,
    et
    dignampceni-
    tenliam
    agcntes
    ctimsanctis mereaniiir octerna
    pra;-
    mia
    percipere
    :
    quod
    tantum
    3
    tunc in veriiate fieri
    poterit, quando
    sino
    aliqua
    mora
    peccator
    ad
    poeni-
    teuliaemedicamenta
    confugerit.
    5.
    Sacerdotes, medici spiriluales:
    corporum
    me-
    dkos in
    quo prwcellunt.
    Vos
    vero, fralres cbaris-
    simi,
    agnosccnles quam gravis
    sarcina cervicibus
    immineat
    sacerdotum,
    a
    quibus
    oniniumanimaere-
    quirendresunt,
    sicut
    jamsupra suggessimus,
    viden-
    les
    qure
    mala
    negligens
    Heli sacerdos
    incurrcrit, ct
    quamgloriamPhinees, qui
    zeloDei
    commotus
    cst,
    1
    Ms.
    rm., perinjuslitiamoperatur.
    2
    sicexcodice
    collegii
    daromontani.
    [luxuriw
    infideliter
    deservire.]
    a
    MSS.,
    lamen.
    2323 APPENDIX.

    232i
    Dominoremunerante
    percepenl;
    secundumvesiram
    consiietudinemea
    quae
    vobis
    praedicantur,
    ctiamsi
    aliquoiies
    vobisamara videantur et
    aspera,
    libenler
    excipile.
    Et vosenimbene
    nostis quod
    non
    semper
    inedici dulces
    potiones porrigunt aegrotantibus,
    sed
    frequenler
    amaras et
    asperas; nonnunquam
    etiam
    ferrameiitis
    aliqua
    membra
    secare,
    et cauteriis exu-
    rere
    solenl.;
    et lolumilli
    qui
    inlirmi sunt
    patienter
    excipiunt,
    dum
    post
    brevem tribulationem
    J ongam
    sanitatem
    recipere cupiunt.
    Et nos
    ergo, qui
    licet
    minus
    digni,
    taniei)
    qualescumque
    medici
    spirituales
    esse
    videmur;
    necesse nobisest non
    semper
    blanda
    et mollia
    ,
    sed
    aliquoiies aspera
    vel dura
    ,
    illis
    qui
    in anima
    regrotare
    videntur
    ingerere. Quomodo
    enini
    per
    aniarissimam
    potionemdigeruntur
    humores
    mali;
    sic
    per asperamcasiigaiionem
    mores
    pessimi
    miniiuntur. Namillud
    qtiale est,
    fratres
    cbarissimi,
    quod
    inedici
    corporum, quando
    ad
    rcgrotos
    venire
    dissiinulatit,
    cum
    grandi
    humilitate
    rogantur, pree-
    niia ei munera eis
    promiltuntur,
    el tamen dubium
    est utrum
    aliquid
    illorum medicamenta
    proflciant:
    nosvero
    qui
    deinedicamenlo
    spirituali
    in nullo
    pe-
    nitus
    desperamus,
    et necterrenum
    proeminm
    necali-
    qua lemporalia
    lucra
    requirimus,
    idcofaslidiri debe-
    mus, quia
    nos ultro
    ingerimus,
    et nifail aliud
    quam
    posnilentiam
    *
    ci correctionemin
    segrotaniibus
    inve-
    nire desideramus?Camalisenim
    medicus,
    utrumre-
    J evare
    possit a:grotum,
    incerlumest:
    spiritualis
    vero
    medicina si libenter
    accipiatur, absque
    ulla dubita-
    tibne,
    etiamsi mullis
    peccaiis
    vulnerala
    sit,
    etiamsi
    mortua sit
    anima,
    suscitatur.
    Quare ergo
    cumlam
    grandi expensa
    et ciim muliis doloribus
    requiritur
    sanitas
    corporum;
    el cumsineulla
    expensa
    tribuatur,
    ab
    aliquibus
    nonlibenter
    accipilur
    sanitas animarum?
    Quare hoc,
    fralres charissimi?
    Quia
    multi sunt
    qui
    majorem
    curambabent incarne
    stia, quam
    inanima.
    Sedoportebat
    illis ut
    erga
    animam,
    ubi
    imago
    Dei
    est, solliciiudinpmmajorem semper impenderent:
    quiaquandocaro, quae
    inodotanlum
    diligitur,
    vermibus
    coeperit
    devorari in
    sepulcro,
    animaDeoab
    Angelis
    proesenlaliir
    in
    coelo;
    et ibi
    jam,
    si bona
    fueril,
    co-
    ronatur,
    aut si
    mala,
    intenebras
    projicitur.
    De
    qui-
    bustenebrisatlenliussupplicemus.utnosDeimisericor-
    dialiberare
    dignetur, qui
    vivitel
    regnat
    Deusinunitate
    Spiritus sancli, per
    omiiiasaeculasoeculorum.Amen.
    SERMOCCCII
    (n).
    Destudio
    sapientire,
    lectioneet meditatione
    Iegis
    Dei
    (b).
    1.
    Cognitione
    Dei nihil melius.Scienliavera.-
    Sapien-
    tia
    perfecla.
    Vitabeala.
    Oportet,
    fratres
    charissimi,
    ut
    mundocordeet casto
    corporesapienliam
    divinamdi-
    scere
    diligatis,
    et
    intelligereappetatis-;quiaipsa
    co-
    giiitio
    Dei fldelilerse
    quacrentibus
    2
    ct instanter medi-
    lantibus tribuil
    (c). Cognitione
    autemDei nihil melius
    cst; quia
    nihil beatius
    est,
    et
    ipsa
    vera beatitudoest.
    Unde et Salvator adPalremait: Hmcest autemviia
    cAerna,
    ul
    cognoscanl
    leunumverum
    Deum,
    et
    qnem
    mhisti J esum Chrhlum
    (J oan.
    xvn, 5). Hujus ergo
    sapientire
    notitia
    qualiter adipiscatur,
    audite. Priuio
    omnium
    quaerendum
    est homini
    quae
    sil vera
    scientia,
    veraquesapienlia
    :
    quiasapieniiaItujusswculi,
    siuliiiia
    est
    apud Deum(l
    Cor, iu, 19).
    Scientiavera
    est,
    a
    diaboli
    servilio, quod
    sunt
    peccata, recedere;.el
    sa-
    pientiaperfectaest,
    Deumcolere secundummanda-
    lornm illius veritalem:
    quia
    in hisduobus viiabeata
    acquiritur,
    sicutPsalmisla
    ait,
    Diverlea
    malo,
    el
    fac
    bo-
    num
    (Psal.xxxm, 15).
    Necetiamsufficit
    cuiquammala
    jion
    faeere,
    nisi etiamet bona
    facial;
    nec bona
    facere,
    nisi eliammalaomittat. Omnis
    ergoqui
    sic
    sapiensesi,
    1
    Mss.
    nonnulli,palientiam.
    a
    Er.,
    se
    fideliterquwrenlibus.
    M.
    (a)
    Alias,
    de
    Tempore
    112.
    (b)
    In
    Appendice
    nunc
    primum
    collocatur.Dubita-
    runt de eo Lovanienses:
    sedrejecit post
    VerlinumViu-
    dingus,
    a
    quo
    observatumesl
    descriplum
    MsseexAlcuini
    Ebrodevirtnlibuset
    vitiis,cap.
    1et5.
    (c)
    Melius
    legeretur, tribtalur,pro,
    tribuit. M,
    procul
    dubtobeaitiserit inaciernum.
    Reata
    siquideni
    vitaest
    cogniliodivinitatis; cognitiodivinitalis, virlus
    boni
    operisest;
    virlus
    bonioperis,
    fructusest aeler-
    nre
    beatitudinis.
    2.
    Quanta
    conferal
    bonalectio
    Scriplurarum.
    Httjtts
    et oratibnhdhcrimen. Adhuc
    ergo
    bonum habemus
    solatium,
    divinarum lcctionem
    Scriplurarum
    :
    quia
    sacrarumlectio
    Scripturarum,
    divinaeest
    praecognilio
    non
    parvabealiludjiiis. jlnhis enim
    qtiasi
    in
    quodam
    speculo
    homose
    ipsum
    considerare
    potest, qualissit,
    vel
    quo
    lendat. Lectioassidua
    purificat
    omnia
    l,
    timo-
    rem
    iiieulit
    gehennae,
    ad
    gaudiasuperna
    cor
    insligat
    legentis. Qui vult cumDeo
    semper csse, frequenter
    debet orare et
    Iegere.
    Namcum
    oramus, ipsi
    cuni
    Deo
    loquimur;
    cum vero
    iegimus,
    Deus nobiscum
    loquiiur.
    Geminumconfert donum lectio sanctarum
    Scriplurarum;
    sive
    quia
    inlellectummentis
    erudit,
    seu
    quia
    a mundi vanitalibusabstraclumhominemad
    amoremDei
    perducit.
    Ij)bor honestus est
    J ectionis,
    et
    mullumad
    emundationemanimoe
    proficit.
    Sicut
    enim ex carnalibus escis alitur
    caro,
    iiaex divinis
    eloquiis
    inlerior homo nutritur et
    pascitur,
    sicut
    Psalmistaait :
    Quamdulcia
    faucibus
    meis
    eloquiatua,
    Domine!super
    melel
    favum
    ori meo
    (Psal. cxvm,
    105).
    Sedillebeatissimus
    est,
    qui
    divinas
    Scripturas
    verlit
    in
    opera.
    Omnes
    pjaneScripluroe
    sancloead hoslram
    salutem
    scriptaesunt,
    ut
    proliciamus
    ineisinveritatis
    agnitione. Srepiuscaecqs
    offendit
    quam
    videns: sic
    ignorans legem
    Dei
    soepiusignoranler peccat, quam
    ille
    qui
    scit. Sicut caecussine
    ductore,
    sic homosine
    doctorerectamviamvix
    gradilur.
    5.
    Quid
    post
    lectionessacras
    prwslandttm.
    Et
    ideo,
    fralres
    cbarissimi,
    quiciimque
    ex vobis lectionessa-
    cras
    legere
    el
    intelligerepossunt,
    inhissludiumim-
    pendant,
    ut earum
    frequenter
    medilalione ulantur :
    qui
    vero sensum locuiionis sacrreex lectione non
    possuritpercipere, atlehtius audiant
    interpretantem,
    ut
    recipiant
    salteminde acdiflcationem. Cumvero
    magislerio
    ccelesti
    insirucli, quid
    facieiidum
    quidve
    yilandum
    sit, dileciissimi,
    accipiatis;
    non sit niora
    in
    faciendo,quod
    intus
    sapiatisintelligendo
    :
    quia,
    ut
    beatus Paulus
    aposlolus:ait,
    Nonaudiiores
    leghjusli
    sunl
    apudDemn,
    sed
    factoreslegis(Rom.
    n,
    .15).
    Et
    ipsa
    Verilas
    ait, Servtisqui
    scitvoluntalemdominisui
    el non
    facil, vapulabit
    multh
    (Luc. xu, 47).
    lleinalibi
    scriplumesi,
    Scienti
    bonum,
    et non
    facienii,peccatum
    esl illi
    (J acobi iv,
    17). ltfique
    omni
    diligentia
    studete
    ut
    cognoscalis
    voluntalemDei:
    poslquam
    aulemco-
    guoveritisvolunlatem
    ejus,
    sumuio nisu
    contendile,
    ut banc faciaiis
    implentes
    mandata
    illius,
    et instanter
    deposcile,
    ut inboc
    perseverantes
    pervenialis
    ad
    pro-
    missaillius. Ad
    quod
    nos
    adjuvare dignetur ipsequi
    per
    suambonitatem
    noslvocaveral,
    et
    per
    suam
    gra-
    liain
    liberavcrat,
    quique
    bene certantibus ccelestia
    regnapromiserat,
    J esusChristus Dominus
    noster, qui
    vivit et
    regnat
    cumDeo Palrect
    Spirilu
    sanclo
    per
    omniascecttlasceeuloruih.Amen.
    SERMOCCCIII
    (a).
    Admonitio
    populi
    ut leclionesdivinasaudire
    studeaut,
    etc.
    1. A leclionesacra
    nullus excusalur. Non
    inopia
    lemporh.
    Gratias
    Deoagimus,
    fratres
    cbarissimi, qnia
    nos,
    etsi inter mullas
    oecu|)aliones,
    sanctaeCbarilaii
    vestrae
    repriesentare dignatus
    est. Novit eiiimdivina
    clementia, quia
    eliamsi secundoaut
    leilioper singulos
    annos vobis
    possimusoccurrere,
    necsic
    quidempo-
    teramusnostradesideria!satiare.
    Quis
    enim
    pater est,
    qui
    filios
    suos,
    et
    praecipue
    fideiesel
    bonos,
    nonfre-
    quenter
    videredesideret? ConcedatDeusvobisoran-
    tibus,
    ut et in
    nobis, quos
    tantacharitate
    susccpislis,
    1
    Alcuinus,
    animam.
    (a)
    Caesarii est homiliain
    BibliothecaPatrumordinevi-
    gesima.
    De num. 1 vide
    Appendicis
    serm.
    69,
    n.
    i;
    107,
    n.
    1; 112,
    n.
    1; 266,;
    n. 1: denum.
    2,
    serm.
    90,
    n.
    6;
    29
    i, n.,
    et
    1; 295,
    n.
    1; 141,
    nn.4 et
    b; 299,
    n. 3.
    2525
    SERMOCCCUI.
    2326
    aliquid
    boni invenire
    possitis;
    et nos lioc
    semper
    in
    vobisvideamus,
    unde
    pleniusgaudere
    possinius. Quia
    crgo, qtiaiUiimdignum
    esl,
    cleCliarilatisveslrae
    proe-
    senlia
    gralulamur,
    desalute
    communi, quantum
    Do-
    minus
    dederit, colloquamiir. Quandoaliquid
    deulili-
    tale animrc
    profcrimus,
    fratres
    charissimi,
    nemose
    cxcusare
    conelur,
    ut dicat : Non inilii vacal
    legere;
    ct ideonon
    possum
    Dei
    praecepta
    vel
    agnoscere
    vel
    iinplere.
    Necdicat
    aliquis
    vesiium: Nonnovi
    litteras;
    ideonii!:inon
    imputabiiur
    quidquid
    uiitiusdcDci
    prae-
    ceptisirnplevero.
    Inaniscst el inutilisexcusalio
    isla,
    fratres cliarissimi. Primum
    cst, quod
    leclionemdivi-
    iiam
    ,
    etiamsi
    aliquis
    ncscienslitleras non
    potest
    le-
    gere, potest
    tamen
    legenlcni
    libcnleraudirc.
    Qui
    vero
    litteras
    novit,
    inimcjnid^
    poiest
    ficri
    quod
    noninveniat
    J ibros, quibtispossitScripluram
    diviiiam
    legcre?Tol-
    lamusanobisfabulas
    vanas,
    mordaees
    jocos;
    sermo-
    nes oliosos ac
    luxuriosos, quanluin possumus,
    re-
    spuamus
    : etvidcamussi nobisnonremaneal
    tempus,
    in
    quo
    lectioni divinoevacare
    possimus. Fugiamus
    prandia
    luxuriosa,
    quae
    nos
    occupanl usque
    ad
    vespe-
    ram;
    conlcmnamus
    coenas,quac
    nos
    aliquolies
    etiam
    iii viliis
    usque
    adnoclemmcdiani
    trahuni,
    in
    quibus
    et caro nostra
    jier
    ebrietatemdebilitatur,
    et anima
    per lurpiloquia
    et scurrilitaies aut
    vulneralur,
    forle
    aut eliam
    morilur;
    istas malas
    occupationes, qurc
    et
    animamet
    corpusdebilitant, fugiainus
    : et videbimus
    quod
    nobisremanet
    lenipus,
    in
    quo aliquid
    de salule
    animae
    cogitenms.
    i.Non
    legeiuliimperilia.
    VerbumDei lumenel cibus
    animw.
    Quaudo
    nocles
    longiores
    sunt, qttis
    eril
    qui
    lanluin
    possitdonnire,
    ut leclioiicmdivinainvel tri-
    bus borisnon
    possit
    aut
    ipse lcgcrc,
    aut alios le-
    gentes
    audire? llli eniin leclionem divinam
    legere
    non
    possunt, cjuise,
    sicuti
    jam
    dicltimest, usque
    ad
    niediamnoclemincbriare coiiiendunt. Nos vero si
    Deovolumiis
    placere
    et clesaluteanimoealientiusco-
    gilare,
    sobriciaicin debcmus
    diligere,
    el cbrieiateni
    quasi
    foveaminfcrni
    Iongercfngerc.
    Atlendite, rogo
    vos,
    fratrcs : hoc tlico
    cjtiutl
    nou
    ignoralis.
    Novimus
    enim
    aliquosnegoti.iloresi|ui
    cuni lillcrasnonnove-
    riut, reqiiirunl
    sibi inereciiarios
    lilieralos;
    et cum
    ipsi
    liiteras'
    neseiaut,
    aliisscribculihiisraliones suas
    ingentia
    lticra
    conqiiirunt.
    Et si illi
    qui
    litteras lie-
    sciunt,
    conduciiiil sibi incrcenarios
    liileratos,
    ut ac-
    quiranl
    terrenam
    pecuniam;
    tu, quicumtjue
    es
    qui
    littcras nonnosti
    qnare
    eiiani nonciiin
    prelio
    et mer-
    cede
    rogas
    ,
    qui
    tibi debcal
    Scripluras
    diviaas rele-
    gere,
    utex illis
    possispraeiuia
    aeterna
    conquirere?
    Pro
    certo
    , fralres,
    qui
    bocsludiose
    requirit,
    credit
    quod
    illi in oelernum
    |>rodessopussii. Qui
    vcroleclionem
    nec
    ipse vultlegere,
    ncc
    lcgentcui
    libenler
    audire,
    omnino noncreclil
    quod
    indealiciuidboni
    possit
    ac-
    quirere.
    Vos
    ergo,
    fratrcs, rogo
    et admonco,
    ul
    qui-
    cuniqne
    J ilteras
    sciiis,Scripluram
    divinam
    frequentius
    relegatis
    :
    ijtii
    vtro nonscitis,
    quaiido
    alii
    lcgunt,
    in-
    tentis auribus audiatis. Luiiieuenimaninireet cibus
    seternus11011 cst aliudnisi vcrbum
    Dei,
    sinc
    quo
    anima
    nec videre
    potcst
    nec vivere :
    quia quomodo
    caro
    nosiramorilur si 11011
    cajiiat
    cibtiin,
    ilaet aniniano-
    sira
    exstinguiiur
    si 110:1
    accijiiat
    Deivcrbum.
    5. Rusticusid
    polesl
    el audireel relinere.Cumdiscat
    cantica
    turpia.
    Scd dicil
    nliquis
    :
    Ego
    liornofuslicus
    siim,
    et terrenis
    operibusjugiter occupatus
    stim,
    le-
    clionemdivinamncc
    legcrepossuni
    necaudire.
    Quam
    iuiilii mstici cl
    quain
    iiiulloeinulicresrusiicanrucan-
    lica
    diaboiica,
    ainaloriacl
    lurpia
    lncmorilcr retincnt
    cl oredccaiiiaut? Isia
    possunt
    tcnere
    alcjue parare
    quie
    diabolus
    clocct;
    etnon
    possunl
    leuere
    quod
    Chri-
    sitisosicndil?
    Qnaiito
    cclerius ct mclius
    quicumque
    lusticiisvel
    qu;i'ciiiiii;uc
    mulier
    nislicana, t|iianto
    uli-
    J ius
    |mtcr;il
    ef
    Syiiiboliiin
    dUcere,
    et oralionemDo-
    minicamet
    aliquasautiphouas
    et
    psalmosquinquage-
    siinumvel
    nonagesiiiitim
    ct
    parare
    ct tenereet fre-
    1
    m.
    collegiiclaromoutani,
    et
    qui
    cum
    ipsi lilteras.
    qucniiusclicerc,undcaiiiniainsuam
    etDeo
    conjungcrc,
    cl a diabololibcrarc
    possent?Nam
    quomodo
    canlica
    turpia
    in tcnebras diaboli
    mitturil;
    sic
    canlicasancta
    Christi luincn
    oslcndunt. Ncmo
    ergo
    dicat : Non
    pos-
    siim
    aliquid
    dc hoc
    qtiod
    in
    ccclesia
    Icgilur
    relincre.
    Sinc dubio enim
    , si
    vclis, polcris.
    Incipcvelle,
    c'
    slatim
    potcris.
    Et ut dc
    operibus
    bonis nullus lioint*.
    sevalcat
    excusare,
    donanteDeo volovobis
    qualoni-'
    cumqiie
    rationem
    suggercre.
    4. El ea
    qum
    tul
    agriciilturamspcctanl.
    Aiiimreno-
    slrre
    cura,
    fralres
    cliarissimi,
    maximclerrciiic cullii-
    roesimilisesl. Sicut enimin lcrra
    qurecoliiur,
    nlia
    exstirpantur,
    aliaradicitus
    cvelluulur,
    ut
    qure
    hona
    suiit
    semineniiir : ila et inaniina
    nostra ficri debet.
    Eradicentur
    mala, ct bona
    planlenttir; exslirpeniur
    noxia,
    et ulilia
    inscrantur :
    superbiacvellatur,
    ethu-
    militas
    plantelur ;
    piojiciatur avaritia,
    et misericordia
    leneatur;
    contemiiatiir
    Ittxuria,
    et castiias
    diligatur.
    Nam
    qiioinodo
    inlcrra
    tua,
    nisi mala
    projeccris,
    bona
    plantarc
    non
    poleris;
    sicct de anima lua nisi
    spinas
    cttribulos
    vilioruincradicaveris.virtuliimgermina
    san-
    cla
    planlare
    IIOII
    poleris. Dicmihi, rogote,
    qiiicumque
    es ille
    qui jain paulo
    anlc dicebas
    quodpro
    eo
    quod
    nonnosses
    legere,
    ideouon
    possis
    Doi
    prrecepta
    com-
    plcre;<licniilii, quis
    tibi
    nionstravit
    quoniodopulares
    vineani
    tuain, c|iiolemporeplanlaresnovellam?
    Quis
    tibi hoc ostenclil?
    Quia
    aut
    vidisli,
    atit
    audisli,
    aut
    interrogasii
    cultores
    opiimos qualiter
    deberes colerc
    vineamluani.
    Quomodo
    crgo
    sollicilus cs de vinea
    tua
    ; quare
    nonsic essollicitusdeanimatua?
    5. ViltaDei ctvilla
    hoininis:
    quwttlriqite
    curaexhi-
    benda.
    Attendilc,
    rogovos, fralrcs,
    duo
    gcneraagro-
    rumsunt: iiiius
    ager
    est
    Dei,alter cst
    hominis. Habes
    lii villam
    luam;
    babct cl Dcus suani. Villa tua est
    lerra tua
    ;
    villaDei cst auimalua.
    Nunirjuidjustum
    cst ut villani luam
    colas,
    ct Dei villamdeserlamdi-
    niittas? Si colis lerramluam
    ,
    coleet animani luam.
    Villamliiamvis
    componere,
    et Dei villamdesertam
    dimiliere?
    Numquitl
    hoc
    justumesf,
    fralres?Numquid
    anobishocmerctiir
    Deus,
    ut animamnostram
    qiiam
    saiis ille
    diligit negligamus
    ?
    Quomodoattendis vil-
    J amliiani
    cultam,
    et
    gaudes;
    cur nonaltendis ani-
    inamluani
    descrlam,
    ct
    jilangis?
    De
    agro
    villoenoslrae
    paucis
    dicbus victuri sumus inmundo: ibi
    ergo,
    id
    cst, inanimanoslra
    majus
    sludiumdcbcmus
    semper
    impeiiderc.
    Aniinani nostram
    quasi
    villamsuamno-
    bis
    dignatus
    cst comniittere
    Deus,
    ut illamoiiini stu-
    diodebeaiuus
    excolcre. Totis
    ergo
    viribus.cum
    Dei
    adjulorio laboremus,
    ut cumDeusad
    rtgrufiisuiim,
    bocesl,
    adanimam
    noslramvenirc
    voluerit, lolum
    cullum
    ,
    loltim
    compositutn,
    toturn
    ordinatuni invc-
    niat,
    inesscm
    invcniat,
    non
    spinas;
    vinum
    inveniat,
    non
    acetum;
    trilictim
    magis quam
    lolium. Si
    oninia
    quoeplaccant
    oculissuis
    invenerit,
    oelerna
    nobis
    prrn-
    mia
    rcpcnsabit.
    Si vcrotoiiirn
    deserlumct
    spinis
    re-
    pletumaspcxerit,
    cum
    ipsisspinisoperumnostroruin
    oeternonos incendio
    dcputabit-
    6. jEmulalioDei deculluanimw
    ,
    et
    tribulalionuni
    origo.
    Niliil inhocduriun
    exigit
    Deus.
    Inde
    est, fratrcs,
    quod frec|uenter tribulationes et
    anguslias
    sustine-
    nius; quia
    Deusvicem nobis
    quodammodorcddil.
    Nolumusnosamareanimam
    nostrani, quam
    ille
    amat;
    et ille
    villam, quam
    nos
    amamus,
    climillil ut
    pereat.
    Namut dcserta rcmanerct ab lioslibusterra nosira
    J ongotempore,
    multisvitiiset
    criminibusdeserta re-
    manserat anima noslra.
    Quia
    ergo
    aniuiamnoslratn
    quam
    Deus
    diligif
    non
    amavimus,
    lotum
    quod
    inhoc
    mundo amabamus
    perdidinius.
    El
    ideo, fratres clia-
    rissimi,
    vel sic discamus
    phisaiiimamamare
    quam
    carnem
    ,
    xlerna
    potius
    diligcrequani
    caduca.
    Quid-
    quid
    ciiim
    pro
    carnc
    laboramus,
    loiuin
    peribit': hoc.
    solum
    perirc
    non
    poterit, quod
    unusquisqiiepro
    sa-
    lule aniina:sux iu
    cado
    reposuit.
    Nemo
    ergo
    se ex-
    cuset et dicat se lilteras
    nescire;
    idconon
    posse
    Dei
    praeceptacomplerc.
    Nouest
    grandequod
    anobis re-
    1
    MSS., periet.
    2327
    APPENDIX.
    2328
    quirit
    Deus,
    non
    durum,
    nbn
    asperiim.
    Clamattibi in
    conscienlia
    lua oeierna
    juslitia
    :
    Quomodogubernas
    agrumluum, guberna
    et cor
    luum; quomodo
    co!is
    villamtuam,
    coleet animamInam
    ; quomodosuper-
    fluospalmiies
    tollisdevite
    lua,
    sic malosaffectuslolle
    de animalua. Proeddisdevitetua
    quod
    malum
    est;
    jncide
    deanimatua
    (juodiniquum
    est.
    Quomodoqui
    vilemsuamunoanno
    putare
    noluerit, ipso
    annoabun-
    danlius
    exhibet,
    et
    postea
    sinefructusterilisremane-
    bit: sic et
    qui
    nialas
    cogilaliones
    et mala desideria
    noh lollitde anima
    sua,
    videtur afferre friicliimde
    rapinis
    et fraudibus
    inannovitaesuae
    quo
    vivitinhoc
    mundo;
    sed
    postea
    sterilis remanebit in aHernum.
    Et
    quia
    fruclus
    legitimos
    non
    exhibuil, quasi
    sar-
    mOntaluxuriosaet
    infructuosa,
    reternaillumflamma
    sinemisericordiacrnciabit;
    sicut
    ipse
    Dominus
    dixit,
    Paleas atttemcomburet
    igni inexslingttibili(Mattlt.
    ni.
    12).
    Quoroodo
    in vite tualoios oculos
    '
    superfluos
    ampulas,
    et duosaut tres
    qui
    sunt
    legitimi
    dcrelin-
    quis
    : sic et in anima lua omnia
    desideria, quae
    res
    alienasmale
    respiciunl
    et
    pessimeconcupiscunt, Spi-
    ritus sancti
    gladio
    et crucis falcedebes
    incidere,
    et
    lioctantumunde
    juslitia
    vel misericordiacerriiturre-
    servare.
    7. Id inanimacotendaservelur
    quod
    in
    agricullura.
    Fructus
    triplex
    et tres
    professiones.
    Bonw
    virgines.
    Vi-
    ditw.
    Conjugatw.
    Namterra
    quando colitur, fratres
    dilectissimi, nostisquoe
    consueludoservetur. Primum
    evelluntur
    spinre, lapides projiciunlur; postea
    terra
    ipsa proscindilur ,
    combinalur
    ,
    terlialur : deinde
    quarlo
    aut
    quinlo
    sulcoordine
    legitimo
    seminatur.
    Hoc
    ergofiat,
    fratres
    cliarissimi,
    in animanoslra.
    Priiiiuineradicenlur
    spinoe,
    id
    est, cogilationes
    malae.
    Postea
    lapides
    auferaiitur,
    hoc
    est,
    oninismalilia vel
    durilia
    expurgetur.
    Deinde cor nostrurn
    evangelico
    aralro et crucis vomere
    proscindatur
    et
    arelur,
    et
    confringatur per pcenitenliam,
    molliatur
    per
    eleemo-
    synam, per
    charilatemsemini dominico
    prreparetur:
    ut el tunc
    purgata
    et beneculta cordis noslri lerra
    cum
    gaudio
    semenverbi Dei
    possit cxcipere,
    et non
    solum
    trigesiinum,
    sedeliam
    sexagesimuni
    el cente-
    simuinfructumredderc. Tresenini
    professiones
    sunt
    insanclaEcclesia catbolica. Sunt
    virgines,
    sunt vi-
    duae,
    sunl etiam
    conjugati. Virgines
    exbibenl cenle-
    sinnim,
    viduoe
    sexagesTmum,conjugali
    vero
    trigesi-
    niiiiii. Alius
    quitlem
    exhibet
    ampliusa,
    alius
    minus;
    sedomiiesincoelestiborreo
    recondunlur,
    et oeterna
    Leatitudine
    feliciter
    perfruuntur. Virginesergo
    co-
    gifantes
    Mariam,
    vidurc
    Aniiam,
    mariiataeveroSu-
    saiinam,-imileiilurillarum
    castitalemin
    bocsaeculo,
    ut illis sociari mereanlur in reternum. Bonoeenim
    virgines, quae
    nonsolum
    corpore,
    sedetiamcordeet
    linguavirgines
    esse
    voluerinl,
    sanctaeMariaecumre-
    liquo
    exercilu
    virginum
    socianiur. Bonoe
    viduae,
    non
    deliciosre,
    non
    linguosae
    3,
    non
    curiosae,
    non
    invidiosae,
    non
    superbae,quoejejuniis, eleemosynis
    el orationi-
    bus,
    sicut beata Anna
    faciebat,
    serviunt
    Deo,
    cum
    ipsa
    Annasanclasocianttirmullismillibusviduarum.
    Conjugati
    vero
    qui
    sibi inviccmfidem
    servaverint,
    et extra senihil
    agnoverint,
    se
    ipsos
    tantumnonnisi
    pro
    desiderio
    filioruinagnoverini,
    assidue
    eleemosy-
    nas
    fecerint,
    et in
    quantumpossunt
    Dei
    proecepta
    ser-
    vaverint,
    sanclo
    J ob,
    sanclae
    Saroc,
    vel sanctoeSu-
    sanntcctimsanclis Palriarchis et
    Prophelis
    mere-
    Lunlur felicitersociari.
    8.
    Qualileraudila
    inconcione
    invicemrepetenda. Rogo
    vos,
    fralres
    charissimi, semper recolite, seniper
    re-
    tinete
    quod
    vobis
    pro
    animaevestroesalule
    suggeri-
    iniis. Nolite boc iransilorie
    accipere.
    Debet enim
    sermonoster in cordevestro radiccs
    figere;
    ut in
    tempore
    relribulionis
    possil
    aeternaevitaefruetus fe-
    1
    Sic
    Ms.,
    Portarum.AtColbertinussurculos.
    *
    Sicex Ms.
    collegii
    Claromontani. [
    Aiius
    quidemliabet
    amplius.]
    3
    MS.
    Portarum,litigiosw.
    liciter exhibere.
    Qui potesl
    totumrclinere
    quod
    di-
    cimus,
    Deo
    graliasagaf,
    et aliis
    quod
    retinet
    semper
    ostendat.
    Qui
    totumiion
    potest retinere,
    vel
    partem
    aliquam
    recordelur. Et si totum unus non
    potesi,
    singuli
    ternas vel
    qualernas
    senlentias rctinele : et
    dumunusalteri
    insinuatquodaudivil,
    loliimvobisin-
    vicemreferendo nonsolummemoriter
    reiinere,
    setJ -
    etiambonis
    operibus
    Christo
    adjuvanlepoteritisimple-
    re. Dicatunusalleri:
    Egoaudivi episcopum
    nietimde
    castitatedicentem. Aliusdical:
    Ego
    inmenle habeo
    illumet de
    eleemosynispraedicasse.
    Aliusdicat: Re-
    mansit inmcmoria
    mea, quod
    dixit ul siccolainusani-
    mam
    noslram,quomodb
    colimuslerramnostram.Alius
    referat :
    Ego
    rctineodixisse
    episcopum
    meiim
    ,
    ut
    qui
    novil
    litleras, Seriplurain
    divinanisludeat
    legcre;
    qui
    veronon
    novit, quoerat
    sibi et
    roget qui
    illi de-
    beat Dei
    proeceplarelegere,
    ul
    quod legerit possit
    Deo
    adjuvantecomjriere.
    Dicatcliamalius :
    Ego
    au-
    divi
    episcopum
    meumidiceniem
    , quodquomodo
    ne-
    gotiatoresqui
    non noverunl litleras
    ,
    condiicuntsibi
    mercenarios litleratos ut
    acquirant pecuniam;
    sic
    Chrisiiani debenl sibi
    requirero
    et
    rogarc,
    cl si ne-
    cesse
    cst,
    eliam et mercedein
    dare,
    ut iliisdebeat
    aliquisScripturam
    divinam
    rclegere;
    ut
    quomodo
    negoiiator
    alio
    legenleacquirit pecuniam,
    sic illi ac-
    quiranl
    vitamrelernam. Iloecsi
    agilis,
    si vosinvicem
    admoneiis;
    et inhocsaeculofideliler
    poteslisvivere,
    et
    postea
    ad relernaevilre bealitudineni
    pervenire.
    Namsi statimubi deecclesia
    recesseris,
    totuni
    quod
    ab
    episcopo
    audisli oblitus
    fueris,
    sinefrucluvenisti
    ad
    ecclesiam,
    sine fructu iiianis redis acl doiniun
    .luani. Sedabsit hoc .i
    vobis,
    fratres :
    magis
    invobis
    impleatur
    illud
    quod scriptumesl,
    Beati
    qtti
    cusio-
    diunt
    judicium,
    et
    facittntjusliliam
    in omni
    lemporc
    (
    Psal.
    cv, 5);
    et
    illud,
    MisericordiaauiemDomini a
    swctiloet
    usque
    insmculum
    super
    limenteseum:el
    jusli-
    tia
    ejussuperftliosfiliorum
    cuslodkntibiismandala
    ejtis,
    etmemoriarelincntibustti
    facianl
    ea
    (Psal.cn,
    17(
    18).
    Ad
    quam
    vosmisericordiamDominus
    pro
    sua
    pietate
    perducal, qui
    vivit el
    regnal
    in sacculasaeculoriim.
    Amen.
    SERMOCCCIV
    (o).
    De
    Misericordia,
    et
    Indulgentia(b).
    1. Mherkordia homini
    pcrnecessaria.
    Ilanc ains
    exltibendo
    promeretur.
    In
    jttdice
    misericordiaetdisci-
    plina
    nedhsocicntur.Misericordia
    primo
    insescrvanda.
    lnler omnia
    quibus
    buniana
    indigetfragililas
    . maxi-
    menecessariaesl misericordia
    ; quiaquanlofragilior
    est
    corrnptanatura,
    lanto
    majoreindiget providetilia
    beneficii. Et
    ideo, fnatres, quia
    sinehacviianoslra
    subsislerenon
    potesl,
    discamus
    quomodo
    innos
    jni-
    mumidivinam
    provoeeiiiuscleinentiani,
    ut secuiicliiin
    multitudiiiemmiseraiionumsuarumnosirremiseri:c
    subveniredignetur; quatenus
    in
    proeseniis
    vilreciirsu
    vitemus nosiraesalutis
    damnuin,
    et iufuturo inter-
    itum
    possimus
    evadere
    perpetiiuni.
    Adboceniinim-
    pelrandum, dileclissimi,
    sicul nobis
    Scriplura
    sacia
    ostendit, prrecipuum
    esl misericordire
    bonum;
    clo.
    quaipse
    Salvator
    ait,
    Beali
    misericordes, quouiam
    ipsi
    mhericordiam
    conseqttenlur(Mallh. v,
    7).
    Nott
    potest peccalor
    misericordiama Deo
    sperare, tjui
    misericordiamnon
    ifncil.peccaniibiis
    inse.
    ICrgo
    di-
    miltai homo
    temporaledebituni,
    ui mcrcatiir
    recipcrcj
    celernalebonum. Si animas nostras
    cujiiinuspccc;i-
    lorumsordibus
    emundari,
    misericordia-uinnos
    pre-
    cantibus non
    negemus;
    ut in dic rclribuiionis ad
    promefendam
    Dei
    miscricordiam,
    iiiisricordi;e
    ope-
    ribus
    adjuvemur. Quomodo
    miscricordiama Dcocx-
    spectal
    vel
    sperat, qui
    crudelisest inconservossuosf
    Si
    quiscupial
    Deumsibi misereri, ita et misereaiur
    debiloribussuis. Cerlissime
    indulgciitiamexspeclare
    (a)Alias,
    de
    Tempore
    205.

    (b)
    m
    Ajipendicenpncjirimum
    collocalur.Dubiuminter
    Augustinianos reliquerant
    Lovanienses: observaruut
    j;ost-
    ruodumalii
    comjiosilum
    esseex
    capite
    7ct8
    operis
    Alcuini
    deYirlutibusetviliis.
    SERMOCCCV. 2330
    poterit.qui
    aliis
    indulgere
    novit. Ad misericordire
    opus optime
    nos in
    Evangelio
    Dominus
    cxemplo
    ro-
    boravit. nbi ait: Eslote
    ergo
    mherkordes,
    sicul Paler
    veslercmleslismherkors est
    (Luc. vr, 36); qui
    solem
    suunioriri
    facitsuper
    bonoset
    malos,
    el
    pluit super jti-
    stoset
    injtistos(Matth.v, 45).
    Omnismisericordiafacit
    J ociiin
    unicuique
    seeundummeritum
    operum
    suorum.
    Qui
    facit misericordiam
    ,
    Deooffertsacrificiumsatis
    placabile.
    In
    judice
    misericordiaet
    disciplina
    debet
    csse; quia
    unasinealterabeueessc non
    poterit.
    Mi-
    serieordiasolasi
    fuerit,
    sectirilatemfaciet
    peccandi
    subjeciis
    : ileruin
    ,
    si
    disciplina
    sola
    scmper aderit,
    vertitur animus
    delinquentis
    in
    desperationem,
    et
    judex
    nonmerebitur aDeomiscricordiam. Sedliahc
    nrisericordiama se
    ipso
    debet homo
    incipere. Quo-
    modoinaliis est
    misericors, qui
    in se
    ipso
    crudelis
    est? lnse
    ipso
    crudclis
    esl, qui
    sibi
    perpetuas pecca-
    lis suis
    praeparat
    flanimas. Bene misericors
    cst, qui
    ase
    ipsoincipit,
    ei se
    diligenter
    custodit,
    ne
    punia-
    tur cum
    diabolo;
    el sicaliis
    prrestet, quod
    sibi bonum
    esse
    prospicit.
    2. Aith
    indulgendo
    concilialur. Per
    indulgentiam
    autemdocuil nos Dominus
    , quomodopossimus
    im-
    pelrare
    misericordiamab
    illo,
    cumin
    Evangelio
    ait,
    Dimillile,
    etdindltelurvobis
    (Luc. vi, 37)
    :
    item,
    Sidi-
    miserilis hominibus
    peccalaeorum,
    dimiltel et vobis
    Paler cmlestis
    peccalavestra;
    si non dimiserilhliomi-
    nibus,
    necPaler vesler cwlesth dimiltel vobis
    peccala
    veslra
    (Maith. vi,
    14et
    15).
    Ilocc
    quoque
    vera scieulia
    niagiiamper
    nos misericordiamsonat
    '
    his
    qui
    eam
    recte
    intelligere possunt. Igitur
    ex nostro
    judicio
    judicat
    nos
    Detis,
    et
    quodam
    modo iii
    polestate
    no-
    stra cst
    cjuomodojudicemur
    a
    judice
    Deo. Si miseri-
    corditer
    judiccmus
    in nos
    delinquentibus,
    misericor-
    diter
    judical
    Deusde nobisinse
    peccantibus.
    lnlen-
    damus
    ergo
    in
    exemplumillius,
    sicutDoctorGenliuin
    nosadmonens
    ait,
    Donate
    "vobhmetipsis
    si
    quis
    adver-
    sus
    aliqtiem
    liabel
    querelam:
    sicutDetts in Chrislodo-
    navil
    vobis,
    itaet vos
    facile(Coloss. m, 15)
    : boe
    est,
    quomodo
    DeusinChristo uobis
    peccata donavit,
    sic
    ciiainnos
    qui
    innos
    peccant
    diinillamus. Item alibi
    idem
    aposlolusait,
    Nttlli malum
    pro
    malo reddenles
    (Rom.
    xn,
    17)
    : et alio
    loco,
    Noti vinci a
    nutlo,
    sed
    vinceinbonomalum
    (Ibid., 21).
    Sciendumesl cerlis-
    sime
    quodunuscpiisque
    lalem
    indulgentiamacceplu-
    rus cst a
    Deo, qualem
    el
    i|)se
    dederit
    proximo
    suo.
    Tuuc oratio noslra
    pro peccatis
    nostris ad aurcs
    omnipotentis
    Deicito
    perveniet,
    si
    delinqtientiumpre-
    ccs in noslris auribus
    acceplabiles
    erunt.
    Qui
    cle-
    menter
    peccanlibus ignoscere
    novit, clementiam
    divime
    pielatis
    cerlissinic
    accipiel.
    Undeet
    scriptum
    est,
    Quipronusesiadmisericordiam,
    benediclusaDonuno
    (Prov.xxn,9).Sicenim
    remitliturnobis,
    utnosremise-
    rimuseis
    qui
    nobis
    quacumquemalignilalenocuerunt.
    5. jl/iseraitomiuimulta
    genera.
    Mulia
    itaquegenera
    sunl miscralionum
    , quoe
    cum
    facimus, adjuvainur
    ut
    dimittantur nobisuostra
    peccala.
    Sed ea nibil est
    niajus, qua
    excordedimillimus
    quodqitisquepecca-
    vit. Nonsolumenim
    qui
    dat esurienti
    cibum,
    sitienti
    potuin,
    nudo
    vestimenluin,
    peregrinantibushospitium,
    et caHera
    hujusniodi,
    veruiii etiam
    qui
    dat veniam
    peccanti, eleemosynam
    dat. Et
    qui
    emeiidat verbere
    in
    quempotestasdalur,
    vel coercct
    aliquadisciplina,
    el tamcn
    peccatumejus qui
    ab illo
    2
    loesusaut offen-
    sus
    est,
    dimiltit ex
    corde,
    vel orat ut ei dimittatur
    ;
    non solumineo
    quod
    dimittit
    atqueorat,
    verumeliam
    ineo
    quodcorripit
    et
    aliqua
    emendatoria
    poena.ple-
    ctit,
    eleemosynam
    dat;
    quia
    misericordiam
    proeslat.
    Proiiide, fratres,
    obsecrout anteomniamisericordioe
    operamdetis,
    et in
    quibuscumque possitisproximos
    vestros
    adjuvetis.
    Ad
    indulgendumquoqueproximis
    veslris,
    delicla eorum
    prompii
    sitis
    ;
    ut
    peccatorum
    veslrorum veniam
    pro
    lioc ab
    omnipotente
    J udice
    1
    AlcuinusHmcveroDomini
    promhsiotnagnamsuper
    flosmisericor,
    diamsonat.
    _
    Meliussaae
    J egeretw,g,qwpro, qui
    abillo, M,
    adipisci valealis,
    etvitamoeterhamcumsanclisomni-
    bus in ccelesti
    regno perpetualiter
    habere merea-
    mini :
    pracslante
    Dornino nostro J esu Chrislo
    , qui
    cumPatre et
    Spirilu
    sanetovivitet
    regtiat
    Deus, per
    omniassoculasaeculorum.Amen.
    SERMOCCCV
    (a).
    DeMisericordia diviuaethumana.
    Quod
    ideoDeus
    paupe-
    resin hoemundoesse
    permiserit,
    ut diviteshabereiit
    quomodopeccata
    suaredimerent.
    1. Misericordialerrenaad cwlestemvenitur. Miseri-
    cordiadivinaethumana.
    Modo, fratres,
    cum Evan-
    geliumlegerelur,
    audivimusdiccntemDominumSal-
    vatoremnoslrum
    ,
    Beali
    misericordes, quoniamipsi
    mhericordiam
    consequeniur(Malih. v,
    7).
    Dulcc cst
    nomeiimiserieordiic, frairescbarissiini; etsinomcn,
    quanto magis
    rcs
    ipsa?
    Et cumeamomnes homines
    habere
    velint, quodpejus est,
    non toti sic
    agunt;
    ct
    cum omnes misericordiamvelint
    accipere, pauci
    sunt
    qui
    velint misericordiam dare. 0
    honio, qua
    fronlevis
    peterequod
    dissimulas dare? Debet
    crgo
    in hocmuiidomisericordiamdare
    , qni
    illam
    optat
    in
    coelo
    reciperc. Etidco,
    fratres
    cbarissimi, quia
    omiies
    niisericordiam volumus
    ,
    faciamus nobis illani
    pa-
    tronaminhoc soeculo
    ,
    ut nos
    ipsa
    liberel infuluro.
    Est enimincoelomisericordia
    ,
    ad
    quamper
    lerrenas
    misericordias
    pervenitur.
    Sic cnim
    Scriptura
    dicil:
    Domine,
    incwlomisericordialua
    (Psal.
    xxxv
    ,
    6).
    Est
    ergo
    etlerrcna etcceleslis misericordia
    ,
    humaiiasci-
    licet etdivina.
    Qualis
    est misericordiabuinana?
    Ipsa
    ulique,
    tit
    respicias
    miserias
    pauperum. Qualis
    vero
    est misericordiadivina? Illasinedubio
    c|iire
    libi tri-
    buit
    indulgenliampeccatorum. Qnidquid
    enim mise-
    ricordialnimana
    largitur
    in
    via,
    misericordia divina
    reddit in
    patria.
    Deusenimin boc inundo in omni-
    bus
    pauperibus
    etalitur el esuril
    ',
    sicut
    ipse dixit,
    Quamdiu
    fechlis
    uni ex minimis
    istis,
    mihi
    fechlis
    (Malth.
    xxv
    ,
    40).
    Deus
    ergo qni
    de ccelo
    dignalur
    dare
    ,
    vult in lerra
    recipere. Quales
    sumus nos
    , qui
    qtiando
    donat Deusvolumus
    accipere, qtiando pelit
    nolumusdare?
    Quanclo
    enim
    pauper esuril,
    Christns
    indiget,
    sicut
    ipsedixit,
    Esnriri enii
    ,
    el nondedislis
    milti manducare
    (lbid., 42).
    Noli
    ergodespiccre
    mise-
    riam
    paupcruni,
    si vis securus
    sperare iiidulgeiitiam
    peccalorum.
    lisurit modoCliristus
    , fraires,
    iuoiniii-
    bus
    paupcribusipse
    esurirectsitire
    dignatur;
    et
    quod
    interra
    accijiit,
    incoelbreddil.
    Rogo
    vos
    ,
    fratres
    ,
    quid
    vullis aut
    quidcjueerilis, quando
    ad ecclcsianl
    veuitis?
    Quidiitique
    nisi uiisericordiam? Dale
    ergo
    terreiiam,
    el
    accipiclis
    coeleslein.Petit ate
    pauper ,
    et lu
    pelis
    a
    Deo;
    ille
    buccellam,
    lu vitainreternam:
    da
    mendico, quodaccipere
    mercaris a Christo
    ;
    audi
    ipsum
    dicenlem
    ,
    Date
    ,
    el dabilur vobis
    (Luc. vi,
    38).
    Nescio
    qua
    frontevelis
    acciperequod
    non visdare.
    Et ideo
    quando
    adecclesiam
    venitis,
    seeundumvircs
    vestras
    , qualescumqueeleemosynaspauperibus
    exbi-
    bcle.
    Qui potest,
    aflerat
    argentum; qiti
    non
    potest,
    exhibeat viniim. Si nec boc
    habucrit,
    exhibeat esu-
    rienti buccellam
    ;
    si nonhabet
    integram,
    vel
    qualem-
    cumque particulam
    : ut
    impleat
    illud
    quod
    Doniinus
    admoimit
    per propheiam, Frange
    esurienti
    panem
    tuum
    (Isai.
    LVIII
    , 7).
    Non
    dixit,
    Datotum: neforte
    pauper sis,
    et
    amjilius
    habere non
    possis.
    2.
    Eleemosyna
    nobis
    proficit.
    Cur
    pauperes permisit
    Deus. Et si
    diligenler
    attendimus
    , fraires,
    hocipsum
    quod
    Christus in
    pauperibus esuril,
    nobis
    proficit.
    IdeoeniminhocmundoDeus
    j)auperesesse permisit,
    ut omnis Iiomo haberet
    quomodo|)eccata
    sua redi-
    meret. Si enim
    pauper
    nullus
    esset; eleemosynam
    nemo
    daret, indulgentiam
    nemo
    reciperet.
    Poluit
    enimDeusomnes homines divites
    facere;
    sed nobis
    per pauperum
    miseriamvoluil subvenire: ut et
    pau-
    1
    Sicex MSS.
    [in
    onmibus
    pauperibus
    et
    alget
    et
    esurit.]
    (a)
    Erat inBibliothecapatrumCassarii homilia
    vigesima
    secunda. Denum. 1 vide
    Ajjpendicis
    seriii.
    107,
    n.
    3;
    78.n.
    5,etl42,n.
    5: de
    num.2,
    serm.
    508,
    n.
    1; 78,n.6;
    233,
    n,
    4; 265,
    u,
    2,
    et
    270,^, 3;desm>3>SCT-
    78,a.0
    2331
    APPENDIX.
    2532
    pef perpatientiam,
    et dives
    per cleeinosynampossint
    Dei
    gratiam promeferi.
    Nobis enim miliiat
    inopia
    pauperum,
    Deirique
    si
    sapientcr intelligis,
    et slalera
    cordis
    luidiligenler appendis;
    incomparabiliter plus
    esl
    quodpropaupererecipis
    ,
    quam
    id
    quodpauperi
    largiris.
    Atlende et vide nummi.im,
    ct
    regnum.Quid
    siinile, fraler,
    das
    paupcri?
    Das
    iiuiiimum,
    et a
    Cbristo
    rccipis reginim
    : das bnccellam,
    et a Chri-
    '
    slo
    rccipis
    vitain
    a-lernam;
    das
    vcslimentiim,
    et a
    Chrislo
    rccipis
    rcinissionem
    pcccalorum.
    Nbn
    ergo
    desjiiciamns pnupefcs,
    fratrcs : sed
    magis
    eos,
    ilesidcreiiius,
    ct ullro noscis
    ingerere
    festinemus
    ;
    qnia
    iiiiseria
    iiaiiperiiin
    incdicamcnlumesl
    diviluni,
    sicut et
    ipsc
    Doiiiiiiiistlixit : Vernmlamen
    dale elee-
    'mosijiutm,
    el ecc.eomniamundasunl vobis
    (Lnc.xt,
    41);
    ct
    iieruni,
    Vendiie
    qttwpossidelis
    ,
    et dale elee-
    mostjnam(Id.
    xii,
    55).
    Et
    pcr prophclam
    clamat
    Siiiritus
    sanclus,
    Sicut
    aquaexslinguiligixem
    ;
    sicelee-
    mostjnacxsimgititpeccalum(Eccii.
    m, 55)
    :
    etilerum,
    Coiiclude
    eieeitiostjnnm
    in cordc
    pauperh
    ,
    el Itwclibe-
    rabii ic
    '
    ab omni malo
    (hl.
    xxix,
    15).
    Faciamtis
    ergo
    jiiiscricortliam,
    fralres
    ,
    et Christo
    acjjuvanle
    cautionis su;cvinculuni leneamus. Illam
    uiiquequani
    supra
    inemoravi,
    ubi
    ait, Date,
    el dabitnr vobis
    ;
    el
    Iterilil),
    Beati
    misericordes,
    quoniam
    ipsi
    misericordiam
    eonseqticniiir.Unu.sqiiisqi.ic
    sccundum vircs studeat
    nead ecclesiam vacuus vcnial : dcbct enim
    aliqiiid
    cxhibcre, qiii optal accij)ere.Qui poicst,
    novovesli-
    meiilb
    legal pau|)Cfcm
    :
    qui
    non
    polest,
    veJ velus
    pOrfigat.
    Qui
    vero ad ista se non seiitit idoiieuin
    ,
    jiOrrigat
    buccellain, suscijiiat pcrcgrinum,
    leciulum
    rlacial, jietles
    abluat: ul audire mereatur a Christo
    ,
    .'Wenile,
    benediciiPalrh
    mei, percipitercgnum
    :
    quia
    .esnrivi,
    et dedistismilti
    manducare; liospesfui,
    et
    <st(sc'cphthmc(Matih. xxv, 54, 55).
    Nemo se
    ,
    fra-
    lrisscharissinii,
    dcdandis
    clcemosynis
    excusare
    po-
    leril;
    quando jiro
    calice
    aquro frigichc
    niercedem se
    ClirislusrCddituriimesse
    promisil (Id.
    x
    , 42).
    5.
    Eieeinosijnarum
    duo
    gencra.
    El
    qnia,
    sicul fre-
    ,<|uenler
    admonui,
    duosuut
    clccmosynarum genera,
    unum
    boiium,
    aliud
    niclius;
    unum ut
    pauperibus
    lniccellam
    porrigas,
    alterumul
    peecanti
    in le fratri
    cito
    indulgeas
    : anibo
    eleemosynaruingeneraimplefe
    auxiliante Domiiio
    feslineinus;
    ut adrcternamindul-
    .genliam,
    etadCbristi verammisericordiam
    pervenire
    pbssinius.
    Sic enim
    ipse
    dixit: Si dimiseritis,
    dimitlet
    -el vobisPaler vesler
    peccalaveslra;
    si nondimiserilis
    ,
    itecPater vesterdimilletvobis
    peccata
    vestra
    (Id.
    vi,
    14 el
    15).
    Et alibi clahial
    Spiritus
    sancliis,
    HomoIw-
    inini servai iram
    ,
    el aDeo
    quwril
    medelam? in homi-
    nemsimilemsibinonhabetmisericordiam
    ,
    et miserkor-
    diam
    pelit
    aDeo
    (Eccli. xxvui,
    3
    ,
    4)?
    Dicilcnimbea-
    lus J oannes
    a, Qui fralrem
    sttwnodit,
    Itomicidaest
    (I
    J oan. III
    , 15);
    el iterum
    , Qui
    odit
    fralrem
    suuin
    ,
    dnlenebrh'
    est,
    el in tenebris
    dmbulal,
    ct nescit
    qtto
    vadal; qttoniam\
    letubrwobcwcavcruntoculos
    ejus (Id.
    iii,H).
    Et ideo
    ,
    fralres
    charissimi,
    ut relernamala
    rpossimus
    cvadere,
    el adbona
    perpetua pervenire,
    idiio
    quoesupra
    dixi
    eleeraosynarumgenera, quaiilnm
    ipossiimus
    et
    quamdiu
    vivimus
    ,
    el
    ipsi
    habereel aliis
    siinpendere
    fesiincinus
    ;
    ut securi
    possimus indieju-
    tdicii dicere
    , Da, Domine, quia
    dedimus: nosfecimus
    (Cjnodjussisli;
    tu
    implequoclpromisisti. Qiiodipse
    jjirass.taredignettir, qui
    ciiinPatre et
    Spiritu
    sancto
    vivitcei
    regnat
    insoeculasrcculorum.Amen.
    SERMOCCCVI
    (a).
    De
    Eleemosyna(b).
    i.
    Qui
    a
    stipe largienda dhpensentur.
    Faciendis
    1
    Ms.Portarum,
    exorabit
    pro
    te. HicconsentitMs.Claro-
    montanuscumMs.Portarum.
    s
    MeliusMs.Claromonlani
    collegii:
    Diciteliambeatus
    .J oannes.
    ,(a)
    Alias,deTempore227.
    i(b)
    in
    Apipendiee
    nunc
    primuni
    collocalur.Dubiumreli-
    ^pierantkoyajiSenses, rejicitposiYerliaum
    vindingus,qui
    eleemosynis,
    fralres
    charissimi, Cbaritateinvesirnin
    admoiiui,etconsilium
    dare
    praesumpsi.
    Ellicel
    apad
    plures,
    Deo
    inspifanteJ profeccrit
    admonitio
    nosira,
    limeo lamen ne sint
    aliqui qui
    am niinus faciant
    quampossint,
    aut nec fortefaciant. Seddicit
    aliquis
    :
    Pauper
    sum
    ;
    ideo
    eleemosynam
    dare non
    pnssum.
    Ut nulJ us se
    paupcr
    cxcusare
    possct,
    Dnmiuns ct
    Salvator nostcr
    pro
    calice
    aqnre frigitbv.
    morcctlcm
    seredditurumesse
    proinjsil (Matth.
    x
    ,
    42).
    Dicis
    ergo, Pauper
    sum. Si
    njliil
    aniplius
    habesinsulisian-
    tia lua
    , quam
    tibi aut iri victuautveslilu rationabili
    atitmediocrj
    sufficiat,
    solatibi
    potest
    bona volmilas
    sufficere.
    Sedrogote, diiigenter
    conscicntiamluam
    inlerroga,
    ne forle
    aliqtioties
    per
    ebriclalem
    pirdas
    quod per
    eleemosynamTdare
    potueras;
    nefortc
    per
    gulam
    studeas interra
    ponsumcre, quodper
    cleemo-
    synamdebueras incoelunirecoiiclere;
    nefortedelicias
    praeparando,
    brnamenta ad luxuriam
    comparando,
    nonbabeas
    quodpro
    reincdioanimac
    lurc
    jiossis
    pau-
    peribus erogare;
    el cuin
    preliosae
    vesles nostroea ti-
    neis soleant devorari,
    paupcres
    nec viliavestimenta
    niereatitur
    accipore.
    Si
    crgo
    isiao;unia
    impedimenla
    nonaggravanl
    animam
    nostram,
    etbnc solumbabemus
    qtiod
    nobisvcl lioslrissufficere
    possit;
    non
    apparebi-
    iniisrei,
    si
    eleemosynampauperibus
    non
    erogamus.
    Si vero
    ,
    ut
    jam
    dictumest,
    frequenler
    luxuria de-
    voral
    quod
    misericordiaincailothesaurizare
    potue-
    rat; corrigamur
    dum
    lempusest,
    et
    quod
    huc
    usque
    autnon
    fecimus,
    aut forteiniiius
    quani oportuil
    feci-
    nnis, implere
    lotis
    viribus slndeamus.
    2.
    Eleemosynm
    necessitasel
    efficacia.
    Et
    ideo,
    o ani-
    macliristiaha,
    quae
    inecumaudis et
    legis, adjuva
    le
    consilio sanctissimi Danielis: sic enim
    ait,
    Consi-
    litimmetim
    accipe,
    et
    peccata
    lua
    eleemosynis
    redime
    (
    Dan.
    iv,
    24).
    Quod
    Consiliumsi nonlibenter audie-
    ris,
    ad coelumsinecausa
    pulsabis.
    0
    anima, quaein-
    tra carneos et
    fragiles parieles habitas,
    vigila, ora,
    pcte, quaere, pulsa. Vigila,
    inquam,
    petendo,
    ora
    qurcrendo, jiulsaojierando. Vigilanli
    tibi et
    petenti
    respondet
    Dominus,
    Ecceadsum. Si iransieris
    per
    ignem,
    lecumest Dominus
    tnus,
    et flammanonar-
    debit inte :
    quia
    sicul
    aquaexslinquitignem,
    sicex-
    stinguit eleemosynapetcaltim(
    Eccii.
    iu,35).
    Si
    ergo
    aperueris pau|)eribus
    manus
    tuas,
    Chrisluslibi
    ape-
    riet
    januas suas,
    ut
    paradisi possessor
    introeas. Si
    forte
    putas quod
    finislnundi lardius
    xeniat,
    velluum
    consideraftnem. Ecce
    paulalini
    deficit
    mundus,
    sub-
    trabuntur omniabona
    qurefuerant,
    et accedunt mala
    quoe
    non erant.
    Qtioliclieqtiod prredixit
    Dei
    sermo,
    completur;
    el nee sic homo mulaiur.
    Accipeergo
    consilium, dum
    inmanibus luisbabes
    preiiumluum.
    Donalibide luo dumtuumest:
    quiafr.igile
    est
    quod
    tenes,
    et caelerorumest
    qood
    alteiidis. Considera
    qualepro
    te
    pretium
    doderit Dominus luus:
    sangui-
    nemfudit. Cbarum tb
    habuit, quem
    lamcaro
    pre-
    tio
    eomjxiravil.
    5. Divitisel Lazari
    pauperis
    mutaimvices.Divilis
    purpurali fnge,
    frater,
    exemplum,cujus
    canes
    pauper
    Lazarussiiis vulneribus
    pavit,
    et micas cadentes de
    mensadivitis non
    accepit.
    SecJ
    posl
    non
    longum
    lem-
    poris
    inlervallummulalresniil vices.
    Pauper
    beati-
    tudinem
    emitmendiciilate,
    ctdives
    supplicium
    facul-
    tale. llle inAbrabre
    gremio
    ab
    Angelis elevatur,
    di-
    ves veroad inferni
    profunda perducilur ;
    de
    quo
    lo-
    co vidit dives
    pauperem,
    imo
    jam pauper
    divitem.
    Desiderat
    giiltam,
    qipi
    negavcrat
    micam. Hrec
    ergo
    cogitent
    divites,
    qui
    faciiliaiibussuisse redimere no-
    lunt;
    ne similia
    patianlur.
    Dives fuit
    ille,
    de
    quo
    nunc
    loquimur
    : sunt et Iric
    diviles,
    ad
    quos
    nuiiclo-
    prreler
    creteraab
    Augiistinoaliena,
    observatconcionato-
    rem
    epuloni
    illi de
    quo
    Lucre
    cap.
    16
    agilur,
    verbaisthaec
    facere: Clamavit libi
    Scriptura,
    etnon
    audisti;propheta

    nontacuit,apostolusprredicavit, Fvangeliumtonuit,
    etc,
    Quod
    quam
    absurdum
    sit,
    nemononvidet.ilabet
    quredam
    a
    Caesarioforsilanet a iFaust
    usurpala.
    Denum. 1 vide
    Appendicis
    serm.
    142,
    n. 5: denum.
    3,
    serm.
    307,
    n. 2:
    denum.
    5,
    serm.
    276,
    n.
    5; 78,
    n. 2.
    2333
    SERMOCCCVII.
    2334
    quimur.
    Unius sunt iioniinis
    ;
    caveanl ne sint unius
    coiiditionis.
    Ergointcr
    divitem
    ptirpuraltim
    et Laza-
    rumulccrosummutalrc sunt vices. Dives
    perdidit
    quod
    babebat; pauper coepitcssequod
    nonerat. Di-
    vesillein srcculo
    aiiothecas plenas reliquerat;
    etin
    infcrnb
    gutlam
    ardcns
    petebat,
    et
    impetrare
    non
    poterat.
    4. Divesin
    liitguamagis
    crucialur.Prose
    apud
    Deum
    dicit. Obduriiiw
    culpam
    causacadil.
    Atlendite,
    fra-
    tres.Tolumdivilis
    corpus
    flammis
    gehennoeconsumi-
    lur,
    et sola
    lingua
    amplius
    cruciatur. Ideosinedubio
    iu
    linguamajorem
    seulil artlorem
    , quiaper
    eamsu-
    perbe loquendocontempserat pauperem. Ipsa
    enim
    liuguaquae
    nolueral dicereut
    eleemosynapauperi
    douaretnr, gravius geliennoe
    flammisexuritur. Cla-
    maviteiiimct dixit: Paler
    Abraham,
    milteLazaritm
    ul
    inlingal digilumsttum,
    ei
    refrigeretlinguam
    meam
    (
    Luc. xvi,24
    ).
    0
    dives,
    qua
    fronle
    quoerisguttam,
    qui
    noluisti
    porrigere
    nricani?J usle iiiuic
    exigeres,
    si dedisses.0 niuutlibona,
    aptid
    iuferosmala! Acces-
    serunt ad serviliumdivitis
    ignes,
    etad
    obsequium
    saevitorlorcs.Palilurduros tartarorumminislros.Tor-
    quetnr,
    etclamat:
    OjustcetinlPger jiulex,
    vel secun-
    duni
    peccata
    mea
    compenseiilur suppliciaisla,
    vcl
    contra
    spaiia
    aniioriim
    meoriini,quibus
    liabui
    bona,
    mala
    recipiam,
    aul cerlein
    dupluni
    vel
    qiiadruplum
    !
    Cur
    per
    lotmilliaannorumme tcneri
    jubes
    inflatn-
    ma?Peccalorumnicorumsiiinncxibus
    alligaltis,
    ne
    fugiam.
    Per momenla
    compungor,
    ut dolcam. Saevit
    in nie
    ignis,
    et non
    parcit;
    crucial,
    et reservat : nec
    lolumest
    quod piinii,
    cui srevumest
    quodignoscit.
    Post illas lamcnlahiles
    voces, potuit
    ei sine dubio
    responderi: Quid
    faciamlibi?
    Eleemosynas
    nonfe-
    cistj",
    qiircpeccalorum
    tuorum
    poenasexslinguerent.
    Clamavillibi
    Scriplura,
    et nonaudisii;
    prophela
    non
    tacuit, aposiolusprrcdicavit, Evangelium lonuit;
    annuiiliatumest
    suppliciumimpioriim,justorumprre-
    mium
    eslrepromissum
    : lu iiinbrasetnebulassaecu-
    li
    btijus
    tenere
    tecredens,
    divina
    prrecepta
    velut ina-
    nes fabulas
    respuisii.
    Inlerveiiiant
    pro
    le
    pauperes,
    cl
    quitlquidpelieris,
    dono.Sed
    juslojudicio
    vicemli-
    bi reddo:
    Qniajudicium
    sinc miserkordiaei
    qui
    non
    fecil
    mherkordiam
    (
    J acobi.
    ii,
    13).
    Nonlibi
    poterit
    proeslarejustitianiea,
    nisi
    quod
    merenlur
    oper-a
    tua.
    Sinecausamoriuus iu
    poteslate
    aliena
    posilus
    cla-
    mas, qui
    ineo
    temporequopoluisti,
    cummevideres
    in
    paupere,
    caecuseras.
    5.
    Eleemosynm
    merces
    proponitur.Fr&lres
    mei,
    manu
    Dei
    formali,
    magno
    mecum
    pretiocoinparali,
    audite
    consiliumDomini Dci
    noslri, iiiijilete
    desiderium
    ponlificisveslri,
    ut cum
    ipsoaccipiatis
    hrcredilatem
    in
    regno
    Patrisveslri. Ex servo facluses amicus:
    contemne
    quod
    nalus
    es,
    factibi viccmcumCbrislo.
    Quare
    non
    accipiatpariem
    de subslantia
    tua, qui
    ti-
    bi
    prremia prseparavit
    xterna ?
    Quare
    non
    accipiat
    vel
    decimuni, qui
    conlulit lotum?Conlraterrenum
    patrimonium
    Deusoffertcoelum: sicenim
    ait, Venile,
    benedkli, percipiteregmtm
    ; quia esurivi,
    et
    dedi-
    sth mihi
    manducare(Ibid.
    , 54, 55).
    Tunc
    vos,
    si
    modo
    eleemosynas
    largiter fidclilerquelacilis,
    felici-
    ler dicere
    poleritis
    :
    Domine,quando
    le viditnusesu-
    rienlem,
    ctmiiiistravitnus
    tibi(
    Mallli.
    xxv, 57)
    ?
    Quid
    esthoc, fratres?Convenil fidelis
    debilor,
    etcredito-
    resexcusant?Tunc vobis
    respondebit
    Pater,
    Domi-
    nuset
    amicus.
    cum
    quo
    fecistisccelcstecommercium:
    Qttamdiufecislh
    uni ex minimis
    meis,
    milti
    fechtis
    ( Ibid., 40). Nonneogoquoeaccepi,
    lerrena
    acccpi
    ?
    Coeleslia
    reddam,
    dabo oetcriinm
    pracmium,
    et ad
    parlem
    dcxieram
    reguuin
    : non
    quia
    non
    peccaslis,
    sed
    quiapeccata
    vestra
    eleemosynis
    retlemistis.
    Rogovos,
    fratres,
    nl isla
    recijiiaiitiir
    inanimisveslris, et ila
    proliciantperegrinis
    ;
    ut antetribunal oelenii
    J udicis,
    el niibi
    pro benigna
    admonitionevenia, et vobis
    pro
    eleemosynaruni largitate
    oetcrna
    gloria
    tribuatur :
    prresLinte
    Dominonostro J esu Cliristo,cui est honor
    cumPalreet
    Spiritu
    sauctoin socculasseculorum.
    Amcn.
    SERMOCCCVIl
    (u).
    Desimilitudineulmiet
    vitis, seu, quid
    sibi
    invicem
    conferansdivcrset
    pauper-
    1. Ulmusdivilesexhibet
    ; vitis,
    pauperes
    Dei
    servos,
    Quid
    sibiinvicrm
    conferant.Legimus
    inquodamlibro,
    fralrescharissiini,
    de ulmoctvite
    propositaiii
    nobis*
    similiiudinem
    ;
    quamqui diligculer
    aliend-erit,
    now
    parvam
    aiiimresurexdificalionem
    invenieLNamar-
    bor ulmeaet vitis salissibi convenient.esesseviden-
    tyr.
    Arborenim
    ulmea,
    licet sitamoenaet in.snbiiwve
    porrecla,
    nullum lamen fructtimhabere'
    probatur.
    Vitis
    vero, quamvis
    sit
    parva
    ct
    humilis,
    fructibus
    plena
    esse
    cognoscitur
    :
    qui fruclus,.nist
    qualicumque
    ligno
    levcnturin
    allum,
    in
    terra
    putrescunt alque
    de--
    pereunt.
    Si vero ulmus extendat ramossuoset eri-
    gatvitem,
    el se
    ornal, etillam dc
    pulredineliberat.
    Quareista
    simililudosit
    posita, diligenterattcndamus.
    Arbor ulnica
    significal
    liomiiicmdiviteminhocmun-
    do. Sicutcnimarbor illa sublimisest et
    amoena.et
    humida,
    ettamenfructibus vacua: itaet
    quicumque-
    divessreculi
    hujus, quamvis
    sublimelur
    honoribus,in,-
    multisfacultatibusainoeiiuset
    juctindus
    essevideatur
    j
    tamensi ad
    vitem,
    id
    est,
    ad
    pauperemChristi clee-
    mosynarum
    siiarumbrachia
    quasi
    ramos
    piissimos
    humiliternon
    expandit,
    a
    fructibusacternrevilrva-
    cuusremanebit. Vitisautem
    siguilicat
    servos
    Dei,
    al>
    bates,
    monachosvel clericos
    spirituales^
    Deovacan-
    tes,
    et doctrinae
    jugiter
    insistenies,,
    et si
    quisuntalii
    similes
    horum,
    qui contempto,mundo,
    Deodie no-
    ctuquedeserviunl; quo
    servitiointerna
    beatitudi-
    ne ubercs fructus babere
    creduntur. Acsic
    divites,
    mundi
    hujiis
    abundant in hoc
    saeculo,
    et
    pauperes-.
    Cbrisii in ccelo.
    Quidergo
    futurum
    1
    est,
    ut necar--
    bor ulmea sine fruciu
    remaneat,
    nec vitis interra-;
    putrescat
    ?Hocenim
    expedit
    fiert,
    ut
    quomodo
    arbor

    ulmea exlcndit ramos
    suos,
    et
    erigit
    vel susiinct vi-
    -
    lem
    ;
    sic divessrcculi
    hujus
    porrigat
    ramos
    suos.idi
    esl,
    manus
    plenas
    fructibus
    agri sui,
    ct sustentett
    pauperes
    Christi.
    Quod
    si fecerit inboc
    mundo,
    sine>.
    dubioab
    ipsis
    pauperibus
    Cbrisli
    multipliciter
    illi
    re.
    pensabitur
    in
    futuro.
    2.
    Qum
    divilh
    parci
    pwnm.Qua
    eum
    gratiapr.tet te--
    nacilas. Nec
    dedigneturdives,
    aut
    injuriam'dibiifcsit--
    met
    faclarn,
    quod
    arbori
    comparatus est. -si.audiat'
    Dominum
    diceiilem,
    Arbor bonabonos
    y^ctus' facii;
    tnalaauteinarbormatos
    fruclttsfacit: ?,__maistimeatl.
    illud
    quodsequilur,
    0/imi's
    inquit, r_r_or
    qumnonfacit:
    fruclumbonum,
    excideluret in
    iguemmittelur
    (Mallh..
    vii, 18,
    19
    ).
    Extendat
    ergo n;,anussuasadelecmo-
    synas,
    ut
    possit
    evadere
    oeie';nasfIammas.Omneser-
    go
    diviles
    iiineanlexeii)j)l'amilliusarboris infructuo-
    src et
    stenhs,
    ld
    est, il.Vius
    qui
    purpura
    et
    bysso
    in-
    duebalur. Arbor eniin
    amo3na et sublimiserat in
    mundo: sed
    quia ramos
    nrisericordirenon
    expandit
    ad
    Lazarum, flammas
    recipere
    meruit in
    inferno,
    et
    ab
    illopetebat
    guttam,
    cui
    negaverat
    micam
    (
    Luc.
    xvi, 24).
    Hocc
    ergo cogitent divites
    qui
    sederebus
    suis,
    dumsu32
    sunt, redimere
    iiolunt;
    ut non faciant
    talia,
    ne talia
    paliantur. Divcsfuit
    dequo J oquimiir;
    sunt et
    aliqui
    divites ad
    quos
    nunc
    loquimur.
    Unius
    sunlnomiiris
    ; caveantne sint uniusconditionis.Cum
    hrecila
    sint,
    si illi
    qui
    divites
    sunt,
    aridas el contra-
    ctas manushabuerint ad
    eleemosynasfaciendas,
    et
    quibuscumque
    servis
    Dei, vigiliis,
    lectionibusvel
    orationibus
    insistentibus
    quoe
    sunt
    corpori
    necessaria
    '
    dare
    noluerint;
    cfficiunturvelut ulmus
    sterilis, quae
    vitemsustincre
    dissimulat. Et cumdives
    pauperi-
    busChristi nihil
    dederit, necessitateain
    opere
    ler-
    reno
    plusquam
    solebant exerceanlur. Et dummun-
    1
    Alias, fackndum?
    s
    Forte,
    necesseestul.
    (a)
    Caesarioadscribiturinveteri codiceCarthusire Por-
    -
    tarum, estque
    inBibliolliecapatrumhomilia
    ijsiusvige-
    sima
    quarta.
    l)eniiin2vide
    Appendicis
    serm.
    206,
    n. 3: ,
    denum.
    5,serm.
    142,
    n.
    6; 77,
    n.
    1;77,
    n.
    5; 78,
    n.
    S, etr,'
    -.
    863,u.
    2.
    APPENDIX. 2J 3G
    danis actibus
    occupaiilur,
    oralioni, lectioni, jejuniis
    et
    vigiliis
    minusinsisluin
    ;
    necessecst utfructusillo-
    rum, quomodo
    vitis,
    in lerra
    jaceanl,
    et ex
    parte
    aliquaniiniianlur;
    ac sibi taiitum
    sufficiant,
    et nihil
    divitibus
    Iargianlur.
    Beatuseniin
    aposlolus Paulus,
    dum divites mundi
    hujus pro
    sustentandis Cbristi
    pauperibus adinoneret, quasi
    de viie
    loquebalur
    ad
    arborem,
    id
    est, pro
    Chrisli
    paupereloquebalur
    addi-
    vilcm: Veslra,
    inrjuil,
    abundantiaillorum
    inopiam
    suppteat;
    ut etiltorumabiindantiavestrm
    inopim
    sit
    sup-
    plementum(II
    Cor.
    vm, 14).
    Quam
    remutomnes iu-
    lelligani, apcrtius
    insinuaredebemus.
    3. Commerciumdivitesinter el
    pauperes.
    Domeslici
    fulci.
    Divitesmundi abnndaut in bocsaeculo
    pecu-
    nia
    ; pauperes
    Christi in
    coelo,
    vitaoeterna:
    erogent
    ergo
    divitesinmuudo
    pecuniani,
    ut
    recipiant
    incoelo
    vitamoelernam. Divitcsinundi
    frumenlum,
    viiiuinet
    oleumin horreo vel iucellario
    copiose repouunt ;
    pauperes
    Cbrisli
    orando, vigilando, jejunando spiri-
    luales thcsaurosincoelo recondunt : faciant
    crgo
    sibi
    quoscumque
    servos Dei divites
    hujus
    inuiidi dc ter-
    rena facullale
    partieipes
    ;
    ut illi eos sibi in coelesii
    thesaurofacianlcobaerodes. Divitcsnmndi
    liujus,
    dum
    aliquoties
    nimiumselorrenis aclibus
    obligant, quan-
    tum
    illps
    oporlel vigilare, legere,
    et orarevcl
    jeju-
    nare non
    possunf (
    unde linieiiduincst neforte aut
    pro peccatis
    niinus
    offeranl,
    aut non tanlum
    quan-
    tum
    expedit,
    inthesauro ccelesti
    reponant )
    ; paupe-
    res Christi his fruclibus Deo
    jugiter
    vacando exube-
    ranl: non
    crgo
    sint
    pigri
    divitesad
    erogandalerrena,
    si
    cupiunt
    babereccelestia. Cliristus euim
    qui
    omni-
    bus hominibus muiierasua
    largilur,
    in suis
    paupe-
    ribus
    egere
    et esurire et
    algere dignatur.
    Nemo
    ergo
    dubitel dare
    pauperibus
    ;
    quia
    manus
    pauperis gazo-
    pbylacium
    est Cbristi :
    quod
    interra
    accipit,
    incoelo
    reponi.l.
    Sic et
    ipse
    Domiiiusdixit :
    Quandofecistis
    uni ex minimisislis
    ,
    milii
    fecislis(
    Malth.
    xxv, 40).
    Audiamus
    Aposlolum
    dicentem
    , Qui parce seminat,
    parce
    etmetet
    (II
    Cor.
    IX,
    6
    )
    : et
    post pauca, Opera-
    mini
    quod
    bonumesl ad
    omnes,
    maximeaulemaddo-
    meslicos
    ftdei(Galai. vi, 10). Qui
    sunt domestici
    iidei,
    fratres,
    nisi
    clerici,
    boni
    monachi,
    et
    quicumque
    alii
    servi Dei
    impedimeniahujus
    iiiundi
    fugicntes,
    Deo
    vacanles,
    leclionibuset orationibusinsistentes?Om-
    nibus
    quidempeieuiibus,
    secundiim
    quodpossumus,
    dandumest : servis autem
    Dei, qui pelere
    a nobis
    erubescunt,
    etiamsi non
    peiierint ingerendum
    est.
    Ila
    ergoagere
    studeamus
    ,
    fratres
    charissimi;
    ut ab
    auditu malo securi esse
    possimus. Qui
    erit auditus
    ttialus?Dhcedilea
    me,
    maledicti,
    in
    ignemwlernum,
    qttiprwparalus
    esl diaboloet
    atuielhejus; quia
    esurivi,
    etnondedisthmihimandticare(Mallh.xx\,41,42).
    Rogo
    vos, fralrcs,
    nolitehoc otioseet
    negligenter
    audire:
    sed lotisviribus Deo atixiliantc coiilendite,
    ut nec
    aliena
    rapialis ,
    el de
    propriis
    Christi
    pauperibus
    abundantius
    erogetis ;
    corde
    compunctojugiier cogi-
    lanies,
    el
    vobisuietipsis
    invicem
    colloquentcs,
    Si in
    ignem
    millilur
    qui
    non dcdit sua
    ; putas
    ubi initten-
    dus csl
    qni
    lulit aliena? Non
    ergo
    ad nos
    proptcr
    avariiiamillavox iremenda et lerribilis
    dirigalur ,
    Disceditea
    me, maledkli,
    in
    ignem
    wlernum: scdma-
    gis propler eleemosynam,
    illamdesiderabilemvocem
    audire
    mereamur, Venile,benedkii, percipiteregnum
    quod
    vobis
    paralum
    estab
    origine
    mundi :
    quiaesurivi,
    el dedisth milii manducare
    ;'sitivi,
    el dedhlis miltibi-
    bere
    (Ibid.,
    54et
    55)
    : necnonet illa
    magis
    millonlis
    Domini vox ad nos feliciicr
    dirigatur, Euge,
    serve
    boneel
    fidelh,
    inlrain
    gattdium
    Dominilui
    (Ibid., 23),
    prassianle
    Donrinonoslro J esu Cbrislo,
    cui csl ho-
    nor et
    gloria
    insreculasrcculorum.
    Amcn.
    SERMOCCCVIH
    (a).
    Adrhonilio
    porquam
    oslendunlur
    tria
    genera eleemosyna-
    rum, quibuspeccafaabsque
    laboreredimi
    possunt.
    1. Facitia Dstts
    providit peccatorum
    remedia.Ideo
    (a)
    InBibliotheca PatrumhomiliaestCsesarii nona,ijwius
    womineiajiostrisetiarumanuscriptispraenotaia,
    mnum.
    J ^
    egenl
    alii,
    alii abimdant.Ui lit
    miserkordiu,
    ilit
    patien.
    liasanantttr. Piusctmisericors
    Doininus,
    fralresclia-
    rissimi,
    mullis modis bccasiones vel
    opportunilales
    providere dignalur, quibuspossimus
    sinc
    grandi
    la-
    bore ac difficultale
    peccata
    nostra redimere. Nam
    quos
    videl
    pro peccatis
    stiis ad
    jejunandum
    virtutem
    iioii
    babere,
    et a carnibus vel a vinoabstinere non
    posse,
    vciiderecliamsubstaniiamsuam
    ,
    ct
    paupcri-
    bus
    erogare. Pauperum iuopiaoi providcl,
    et abun-
    dantiores fruclustribuit : ut tluin
    superfliia
    sua
    pau-
    peribus largiiuilur, peccatoruin indtilgeiiliain
    conse-
    quantur. Quid
    lam
    pium
    ac
    delegatuin
    ',
    quid
    lam
    facileel in
    proiiiplU''positiimpotesl esse,
    fratres cba-
    rissimi, quam
    dc hoc
    quod amplius qiiamopus
    est
    libi Deus
    dignatus
    fttorit
    tlare,
    eleemosynam
    daudo
    sludeas
    peccata
    lua rcdimcre?Nonhoc
    jubet Deus,
    ut ea
    quae
    tibi vcl tuis necessaria sunt debeas ero-
    gare
    : de
    quibns
    eiiam
    Apostolusdicil,
    Nonul aliissit
    refrigerium,
    vobisatilemtribulatio
    (
    II Cor. vin
    ,
    15
    ).
    Superflua
    non illesibi
    incliget expenderc,
    sedlibi
    vult in icteniabeatitiidine conservare. Namet
    pau-
    pcres
    ideo esse
    voluit,
    ul ciiviteshabercnl
    quomodo
    peccata
    stia redimerent. Potuit enim Deus omitcs
    lioinines divites facere
    ;
    sed divilibus voluil locuin
    misericordiru
    providefc.
    Non eniin
    pro
    suo nierilo
    pauci
    divites
    plus colliguntquam
    illis
    opus
    est : et
    nmlti
    p.iuperes
    non
    cblligunt
    nec
    qtiodijisis
    necessa-
    riiini est. Hocenim
    ,
    sicnt
    jamdixi,
    divinremiseri-
    cordiic arlificiuni est
    ;
    ut dum
    paujieres patienlcr
    egestaiem loleranl, indulgenliampeccatorum
    acci-
    pianl,
    similitcr et divitesduni
    snperflua
    niisericordi-
    ter
    erogant,
    et a
    peccatis
    se
    redimanl,
    et ad oeterna
    pracmiaperveniaut.
    2. A
    superfluiserogandis
    excusationulla. Necinde
    ditandi
    filii.
    Citmnostranon sint.
    Considcrale,
    fratres
    cbarissimi,
    etvidete
    quia
    nullacxcusationobis
    potest
    remauerc, per quam
    dicamus
    peccala
    nostra non
    po-
    luisse redimere. Poles forsilan dicere
    cjuod
    carneni
    tuam
    jejuniis
    ac
    vigiliis
    non
    possisallligere,
    avino
    vel a carnibusnon valeasabsiinere :
    numquid potes
    dicere
    quod
    ea
    qure
    libi
    amplius qiiamopus
    erat
    Deus
    dedit,
    non
    possispro peccatis
    tuis
    pauperibus
    erogare
    ?Sedluforle
    respondes
    etdicis : Ex
    coquod
    milri Deus
    amplius
    dederil
    quamopusesl,
    voloiiliis
    vel filiabusineis
    argcnlum emere,
    ornamenla
    prc-
    tiosissima
    comparare.
    Cui
    egorespondeo
    : Ornamenla
    quidem
    emis
    ,
    sed
    peccaia
    nonledimis. Et
    quia
    nou
    solumdeeimrcnoii sunt
    nostroe,
    sedEcclesioe
    depu-
    tatrc
    ;
    verum
    quidquidampliusquam
    nobis
    opus
    est
    a
    Deo
    accipimus, pauperibus erogare
    dcbemus : si
    quod
    eis
    depuiatum esl,
    noslris
    cupidiiatibus
    vel va-
    nilalibus
    rcservamus,
    quanii pauperes
    in locisulii
    nos
    sumus,
    famevel nuditate mortui
    fucrint,
    novc-
    rimus nosralionemdeanimabusillorumindie
    judi-
    cii reddiluros.
    3.
    Eleemosynaallera,
    inimich
    indulgere.
    Hwcomni-
    bus
    facilis.
    Est adhuc aliud
    geiius eleemosynarum,
    de
    quopossumus
    sineullo labore
    pcccala
    nostrare-
    diinere. Si enimilasit
    pauper ,
    ut necaurum
    habeat,
    ncc frumenfum
    ,
    nccvinumvel
    oleum,
    unde
    corpo-
    ralein
    eleemosynamfaciat; quia
    non
    polest
    fleri ut
    ab
    aliquibtis
    liominibusnon
    paliatur injuriam,
    toto
    corde omnibus inimicis suis
    indulgeat,
    et nullum
    peccatum
    remaneat
    quodcjus
    conscienliam
    inordeat,
    el securus inoralionedominica
    dicat,
    Dimiiienobis
    debita
    nostra,
    sicutet nos dimittimusdebiloribusno-
    strh
    (Matili.
    vi, 12)
    : et
    implebitur
    ineoillud
    quod
    Cliristusin
    Evangeliopromilleredignatusesl, dicens,
    Si dimiseritishominibus
    peccalaeorum,
    dimilletvobis
    Pater cmleslis
    peccala
    veslra
    ( Ibid.,
    14) ;
    et illud
    ,
    Dale,
    et dabitur vobis
    , dimillite,
    et dimitletur vobis
    vide
    Appendicis
    serm.
    281,
    n.
    1; 505,
    n. 2: denum.
    2,
    serm. 22S,
    n.
    5; 271,
    n.
    3; 276,
    n.
    4; 277,
    n. 5: de nuiii.
    5,
    serm.
    271,
    n. 5: de uuiii.
    4,
    serm.
    78,
    n.
    6; 503,
    n. 5:
    denum.
    5,
    serm.
    270,
    n.
    3;
    dcnuiu.
    6,
    serm.
    276,
    n,
    2;
    277,
    n. 5.
    1
    rorte,
    delicaium.
    , ,
    2337
    SERMOCCCIX- 2338
    (Luc.
    vi,
    57 el
    58).
    Videto,
    fratres charissinri, quia
    sicut el inilla
    alia,
    de
    qua prius
    diximus,
    ila et i;i
    hac
    eleemosyna
    nulliis
    poiest
    invcniie imdesevaleat
    excusarc
    ;
    nec
    aliquam
    raiionemdare
    polerit, quod
    cain
    adimplere
    non
    possii.
    Isla eniin
    eleemosyna,
    perquam
    iii nobis
    peccanlibus
    veniamdamus,
    non
    ilc
    cellario,
    uon de horreo vel dc
    agello\
    sed de
    cordisthesauro
    profertur,
    de
    quoipse
    Doiuinusdi-
    xil : Bonushomodebonothesaurocordh
    proferl
    bona
    (
    Maith.
    xn,
    53
    ).
    Deillis
    ergo cjurcsupra diximus,
    id
    est, atiro, argcnto,
    fruinento,
    vinoet oleomulli
    se
    possuntpauperes
    excusare: illamvero
    eleemosy-
    nam
    qnae
    de corde
    profertur
    , qua
    fronte aut
    qua
    conscicntiaullus homo se diclurus cst liabcrenori
    posse
    ?
    i.Eleemosynamqum
    decorde
    proferlur,
    nemodicatselia-
    berenonpos_e.Ei
    ideo
    quia
    nonhabemusundenosexcu-
    sare
    possimus;
    cui Deus
    amplius
    dederit
    quam
    illi
    opus
    esl.desuperfluisredimerepeccaia
    suafesiinel:illevero
    qui caplivos
    redimereel
    pauperespascere
    vcl vestirc
    non
    prrcvalct,
    contra iitillumhominemodiumin
    corde
    reservet,
    et inimicissuis non solummalum
    pro
    malo non
    reddat,
    sed eliam
    diligat
    et
    pro
    eis
    orarenondesinat.Certus de
    promissione
    vel de mi-
    sericordiaDomini
    sui,
    liberaconscientiaantetribu-
    nal Cliristi dicere
    polerit,
    Da, Doinine,
    quia
    dedi
    ;
    dimilte
    , quia
    dimisi : ea lainencondiiione
    ,
    ul
    post-
    eaqiiain
    talibus
    eleemosyniscceperilpeccala
    sua re-
    dimere, quia nunquain
    illi deerunt miiiuta
    peccata
    qurc quolidic
    redimat,
    criuiina
    capitalia
    non adnrit-
    tai, propter
    illud
    quodscriplumest, Qui baptizatur
    a
    morluo,
    etilertim
    conlingil
    mortuum
    , quidproficil
    la-
    valio
    ejus(Eccli.
    xxxiv,
    30
    )
    ?et illud
    ,
    Sicutodibilh
    fit
    canis
    quando
    reverlituradvomilttmsunm
    ,
    ila
    pec-
    catorest
    quando
    reverliturad
    peccalum
    suum
    (
    Prov.
    xxvi, 11).
    5.
    Eleemosyiiarum
    lertium
    genus.
    Bonavolttnlascha-
    ritas. Sed dumduoista
    genera eleemosynarum
    insi-
    nuarevidemur,
    fortedicil
    aliquis
    : Ecce
    ego
    ncc ter-
    renrimsubstauliamhabeo
    quam possimpauperibus
    erogare,
    necab
    aliquoinjuriampaiior ,cui
    inclulgen-
    tiamdando
    possim-peccata
    mearcdimere :
    quid
    fa-
    C.urussum
    , qtri
    necista
    babeo,
    nec
    jejunare
    a
    vino,
    vel acarnibusvaleoabslinere
    ?
    Qui
    enimista
    dicit,
    poteram
    ei
    respondere,
    falsum esse
    quod
    conatur
    asserere
    ; quia
    nullusbomoinhocmundo
    iiivenilur,
    qui nunquam
    ab aliis
    injuriampatiatur.
    Tamen ac-
    quiescamus
    istaesseutasserit
    (a):
    siclamen
    acquie-
    scamus,
    ut ei demonstremusesse adhuc tertium
    eleemosynarumgehus, quod
    ila omnesexcusationes
    possit
    excludere
    ,
    ut nullus
    unquam
    inveniat
    quod
    ei
    possit opponere.
    Eccedixisti te nec abundanter
    frumenla
    colligere,
    undevictumaut vestitum
    possis
    pauperibus
    dare
    ;
    nec
    injuriamsusiinere, quam
    ini-
    micis debeas
    indulgcre
    : et ideo dtibitas
    quod
    nou
    habeasunde
    possispeccala
    tua redimere.
    Accipe
    er-
    go
    et fidelitertcne
    praeclarum
    ac
    praecipuum
    lertium
    genuseleemosynarum.
    Silin feboiia
    voluntas,
    omnes
    bomines
    dilige
    sicut te
    ipsum, pro
    omiribus
    ora,
    et boc illis desidera
    quod
    el tibi : et clamatur tibi
    ab
    Angelis,
    Pax homiiiibusbonmvoltintatis
    (Luc. n,
    14).
    El
    quia
    bonavolunlas
    ipsa
    estcbaritas
    ;
    si illam
    habere
    volueris, impletur
    in te
    quodscriptumcst,
    Cltaritas
    operil
    mullitudinem
    peccalorttm(I
    Pelr.
    IV,
    S
    ).
    Agnoseeergo quia
    sublaiaest omnis excusatio vcl
    contradictiolua. Noneniin
    poteris
    diccre
    quod
    bo-
    nainvoluntatemhabere non
    possis
    :
    quiapolest
    fieri
    quod
    non velis
    ; uunquam
    tamen
    probare poleris
    quodnonpossis.
    6.
    Qum
    et
    quando
    ob
    slipemsequestranda.
    Et ideo
    tanta beneficiaet tam
    proeclara
    medicamenlaDomini
    el Salvatoris noslri non
    negligenler,
    sed lideliter
    1
    Ms.
    Claromontanus,
    veldesacello:
    lege,
    saccello.
    (a)
    Morel
    legendumcenset,ilaesseutasseril.videEle-
    ment.Crilic.
    jiag.
    503. M,
    accipere
    et custodirectim
    ipsiusadjulorio
    laboremus:
    ut noii solum
    indulgenliampeccaiorumacciperc,
    sed
    ctiamad reterna iuereamur
    proemiapervenire.
    De
    illisduabus
    eleemosynisquoe
    secundovel tertio
    po-
    siloe
    sunt,
    est unumut innobis
    peccanlibus
    dimilla-
    mus,
    ut
    pro
    inimicis nostris
    oremus,
    ut eos tolo
    cortie
    diligamus;
    et aliudut
    per
    bonamvoluntatem
    et veramcharitatem
    , quaeoperit
    multiludinem
    pec-
    catorum
    ,
    innobisDeum
    propiliuni
    fieri laboremus:
    ita
    aperta
    est
    ipsaadmonitio,
    ul
    exposilorc
    omnino
    non
    cgeal.
    Ulamvero
    eleemosynam, quamprimo
    loco
    posuimus, per quam
    ex eo
    quod
    nobisDeus
    amplius
    dat
    quamopusest,
    el
    peccala redimere,
    et
    praemia
    oeternanobis
    possumusinspirante
    Domino
    prae-
    parare,
    consiliummeumsi vultis
    audire,
    cum
    gatidio
    illamel cumlaelitia
    poteritis,
    Deo
    auxilianle,
    perfi-
    cere.
    Quoties
    aut messcsaut vindemias
    colligilis,
    ct
    vcstraset omnium
    qui
    ad vos
    periinenl cbmputate
    expensas,
    simul etiamet illud
    quod
    in fiscodaturi
    cstis;
    et id
    quod
    vobis
    superessecognoscitis, quia
    nnnvobis
    proprie
    datum
    est,
    scd
    , sicut
    jam
    dictum
    est, dispensandumper
    vos
    pauperibus
    transmissum
    cst,
    aut totiim
    ,
    aut
    quantuin
    Deuscordi vestro in-
    spiraveril, scquestrate,
    et sicsit
    apudvos, qtiomodo
    si hoc
    jam
    inmanuDei obtuleritis. Hoc
    si,
    secun-
    dum
    quod
    credimus
    ,
    fidelitcrfaccre
    volneritis,
    ve-
    nienlibus
    captivis
    et
    pauperibus
    nonsolumnonexa-
    speralur
    aut conirislalur aninius
    vcsier,
    sedeiiam
    lretificatur et
    gaudet;
    dum ea
    quac pro
    amoreDci
    nccessilatibus
    jiaupermndeputaslis,
    ciini sunimode-
    siderio
    expeiiderefestinaiis,
    et
    implelur
    in vobis
    illud
    quodscriptumest,
    Hilaremdatorem
    diligit
    Deus
    (II
    Cor.
    ix,
    7)
    : et
    illud, Qui
    dat
    paiiperibus,
    nunqttam
    egebit(Prov. xxvm, 27)
    : ct
    illud,
    Siculaqua
    exstin-
    guil ignetn,
    sic
    eleemosynaexstinguilpeccalum
    (Eccli.
    III
    ,
    33)
    : el
    cjuod
    in
    Evangelio
    Dominus
    dixii,
    Ve-
    rumlamendale
    eleemosynam,
    el eceeomniamundasunt
    vobh.(Luc. xf, 41). Quodipsepraslare dignctur, qui
    cumPatre et
    Spirilu
    sanctovivit et
    regnat
    Deusin
    soeculasaeculorum.Amcn.
    SERMOCCCIX
    (n).
    Admonitio adeos
    qui
    sic
    eleemosynas frequeutius
    faciunt,
    etlamen
    rapinas
    exercentetadulteriacommittunt.
    1.
    Eleemosyna
    sotanon
    sufftcit
    addelendacrimina.
    Inanis esl si nonvitentur
    peccala. Rogo
    vos
    , fratres
    charissiini, diligentiusconsiderate,
    et
    quantumpo-
    testis
    expavescite
    vel cavete
    ,
    ne vobisillecrudelis
    humani
    generis
    inimicusiia
    subrepat, quomodosolet
    incautos et
    negligentes iniqua
    caliiditate
    deciperc.
    Nam
    aliquibushomicidis, raptoribus
    et
    adulleris va-
    nam securiiatem
    ingeril;
    ut cumcrimina
    quolidie
    committant,
    credant
    quod
    ea
    quoiidianis
    elccmosynis
    redimant,
    putantes quod
    Dcus
    corrupiorummore
    iudicumpecuniainaccipiat,
    el
    peccaia
    dimittat. Ac-
    cipitplanepecuniam,
    et
    eleemosynis
    dclectatur
    ;
    ca
    lamen
    ratione,
    ut
    iinusquisquepeccaior, qtiando
    offertDeo
    pecuniam
    stiam
    ,
    simul offcratel animain
    suam. Nam
    rogovos, fralres,
    quaejustiliaest,
    ut ali-
    quis
    criminosus
    pecuniam
    siiam
    per
    eleemosynam
    Deoofferat,
    cl aniniamsuani diabolo
    pcr
    luxuriam
    tradat? in
    pecuniaimagiuemimperatorisofferatDeo,
    ct inse
    ipso imaginem
    Dei tradat diabolo? Nonila
    Dominus
    prrccipit
    in
    Evangelio. Ctimcnim
    clicit,
    Reddiie
    qum
    stint
    Cwsaris, Cwsari;
    el
    quw
    su,t
    Dei,
    Deo
    (Mailh.
    xxn,
    21); quid
    aliud dicere videlur'
    nisi ul
    quomodo
    insolido
    imagineiii
    Ciesaris
    Caesari,
    sic iuvobis
    ipsis
    reddalis
    imagincin
    Dei Deo. Nam
    quamlibet largas eleeniosynas nliquis Iribuat;
    si
    '
    (a)Hujuspartemnonexiguamreperies
    inboniiiiaElit-ii
    octava.sedtolumCaesarii esse
    probat
    stilusct velerunili-
    brorumauctorilas.m
    Bibliotlieca pa.Tiimest homilia
    bujus
    sextadccima. De num. 1 vide
    Appendicis
    serm.
    55,
    n.
    2; 157,
    n.
    2; 274,
    n.
    4; 53,
    n.
    2; Augustiui
    serm.
    9,
    u. 18 : denuni.
    5,
    serm.
    237,
    n.
    3; 297,n.
    7; 274,
    n. 4: deiium.
    4,
    serm.
    289,
    n.
    ol; 288,
    un. 3et
    6; 289,
    nn. 5ct
    9; 43,
    n. 5.
    2339
    APPENDIX.
    23J 0
    capitalia
    crimina
    non
    devitat, limeo,
    et valdelimeo
    ne forte
    fajsa
    securitale
    se
    decipiens,
    et
    pecuniam
    pcrdat.,
    et
    peccata
    non redimal. Nemo
    ergo putet
    quod quolidiana
    adulteria
    eleemosynoequotidianae
    consumant.
    2. Vilammutarevel tolerare.
    Quid efficiat
    eleento-
    sgna,
    si vitanon mutetur. Aliudest eiiimmutarevi-
    tam,
    aliudtolerarevilam.
    Yitamlolerare
    l
    est minuia
    peccata,
    sine
    quibus
    esscnon
    possumus, eleemosyna
    quotidiaiia
    rcdimere: mutare vilamest a
    capilalibus
    criminibtis absiinere. Tuuc
    enim,
    sicut
    jam supra
    dixi, largior eleemosyna
    animamJ iberat,
    si crimino-
    sns moriifera
    peccata
    jam
    deserata. Si
    vero,
    sieut
    jam supra
    diclum
    cst,
    siibslaniiamstiamtribuat
    Deo,
    ei animam
    suambfforatinimico; implelur
    in
    coquod
    scriptuin
    est, Qtti baptizalur
    a
    morluo,
    el ilerumcon-
    tingit
    morluum,
    qtiidproftcit
    lavatio
    ejus (Eccli.
    xxxiv,
    30)?
    et illud
    quod
    Petrus
    apnsiolus
    clamat, dicens,
    Si enim
    effugkntcscoinquinaliones
    mundi,
    hisrursum
    impleii
    superantur,
    facla
    sunl eorum
    posteriora
    deteriora
    prioribus(H
    Pclr.
    n, 20).
    Considerate, fratres, quia
    beatus Petrus hoc
    pcccaloribtis
    contestatiir,
    quod
    si
    posteaquaivi
    redimere
    peccatacoepcrint,
    iterumad
    criniinuinvoluiabra redicrint,
    efficicntureorum
    po-
    slcriora
    pejora
    prioribus
    : ct
    contingei
    cis illud
    quod
    idcm
    apostolus
    Petrus
    adjungit
    ct
    dicit,
    Canisreversus
    advomilumsitum
    ,
    et suslolain volulabroluti
    (Ibid.,
    22). Quam
    remterribiliuset
    apertius
    etiamSalomon
    admonet,
    dicens : Sictitctinisodibitisesl
    quando
    re-
    verliliir ad vomilum
    suum;
    sic
    peccalor quando
    re-
    vertitur ad
    peccalum
    suiim
    (Prov.
    xxvi, 11). Quod
    et
    ipse
    Dominusin
    Evangelio
    confirmal :
    Ecce, inciuit,
    jam
    sanus
    facltis
    es: noli
    peccare
    ,
    ne
    quid
    tibi dele-
    rius
    confmgal (J oan.
    v, 14).
    Quod
    denuo Salomon
    conteslalur et clamal :
    Fili, peccasli,
    ne
    adjkias
    ite-
    rum;
    sed
    etde
    prislinisdeprecare
    ttt tibi remitlantur
    (Eccli.
    xxi, 1).
    Quam
    remnonde minulis
    peccalis,
    sine
    quibus
    cssc uon
    possumus,
    sed de
    capitalibus
    crihrinibus
    dixisse manifesliiin csl. Unde etiatn in
    Evangclio scripinni
    est : Ciiiexierit
    spiritus
    immun-
    dusab homine,
    vadit
    per locaarida,
    el
    quwrilrequiem,
    el non
    invenil. Posl hwc reverliiur
    ,
    et invenildbmtim
    suamunde exieral mitndalam;
    et ducil secum
    septem
    spirilus nequiores
    se
    ,
    el erttnl novissimahominisiilius
    pejora
    prioribtis(Malth.
    xn
    , 43-45).
    Iloc cnimillis
    cOntingil, qui per elcemosynani
    crimina
    capitalia
    redimere
    conaniiir ,
    sed
    ilcrum
    per
    luxuriamcoin-
    quinanttir
    3
    :
    quomodo
    eleemosynamundat,
    sicluxu-
    ria sordidat.
    Namsi
    aliquis
    slolam suain
    frequenter
    ablual,
    et iterum
    atque
    iteruni inlulum
    demcrgat;
    nescio
    qua
    fronte illamiiidiierein
    aliqua
    festivitate
    prresumat
    :
    praeCij)ue
    cumdeChristo
    Apostolus
    cla-
    met, Aplavil
    sibi
    Ecclesiamnonhabentemmaculam
    aut
    rugam(Epltes.
    v, 27).
    Si cummaculael
    ruga
    J n-
    trare in
    vitamacternamneino
    poteril; qua
    conscien-
    lia
    capitalibus
    criminibus
    oppressus aliquis
    inlratu-
    rum se essc in camconfidit,
    nisi seemendandoet
    eleemosynas
    dando miindaveril?
    5. Si mutelur,
    mtiltum
    prodesl.
    Et boc
    quodsug-
    gcro,
    fratres charissimi,
    diligcnter
    atlendite,
    neforte
    aliquis
    male
    iutclligens,
    credat me dicere
    quod
    elee-
    iiiosyna
    non
    possit prodesse peecatis.
    Absit hoc a
    nobis,
    fralres.
    Non soluni
    prodesse
    credimus,
    sedet
    multum
    prodessc
    fatemur : ca tameu
    condilionc,
    ut
    qui
    eleemosynas pro pcccaiis
    suis
    crogat,
    crimina
    capiialia
    exerccrc
    jam
    desinai;
    sic
    eleeinosyuain
    fa-
    cial
    jubentc
    Domino
    '*,
    ut
    dedignelur
    servire
    peccato.
    De
    qua
    re
    aliquam
    simililudincmCbaritati vestrac
    iiisinuare
    volo.
    Rogo
    vos, fralres, niiniquidaliquis
    1
    MS.
    collegii
    Claroruonlani et colbertinusMS.
    ,
    hicet
    supra,
    colorare.
    2
    MS.
    t., largior eleemosijna
    erit
    (forte nroderii),
    st
    cum
    oblata
    pecmua
    aifanami)eoobltderit.si
    vero,
    elc.
    8
    Ms.
    collegii
    claromonfani,
    el iterumadcademcri-
    tnina
    revertunlw
    :
    quomodo,
    eie.
    *
    ide.m
    MS.
    , jam
    desimtt; ei sic
    ekcmosynitmfticiat
    jubente
    nomino.
    nosirum vult ut servus suus sic illi
    pro opere
    suo
    mercedem
    reddat,
    ulj
    lameninimicissuis
    jugiler
    ser-
    viat,
    ct
    nunquain
    de illorum
    socieialediscedat?Cer-
    tum
    estquod
    hoc nesciosi ullushomosustinere
    prae-
    valeat.
    Quod ergo
    nonvis
    pati
    a servo
    tuo,
    nonest
    jtistum
    ut faciasDominoluo. Et
    ideo,
    sicul
    saepejam
    diximus, quando pauperibus erogamus pecuniam,
    DeooJ Ieramusauimam
    noslrani 1,
    ubi estetcorno-
    strum.
    Propterea
    Deusnos liortatur
    ,
    ut
    per
    eleemo-
    synampaupernm
    thesaurizeinusin
    ccelo;
    ut ibi se-
    quatur
    cor nostrum
    ,
    quo proemiltimus
    tbesauruni
    nostrum
    (Matth. vi, 20,
    21) ;
    et sacerdote
    dicente,
    Sursuin
    corda,
    cum secura conscientia
    respondea-
    nms,
    noshabereadDominum.
    4. Inconlinentia
    reprehenditur. Quam
    frei/uens
    pulalur
    viris
    licere,
    non
    femints.
    Sed dicit
    aiiquis
    :
    J uvenissum
    ;
    el ideo
    voluplatem
    vincereetlibidinem
    superare
    non
    |)bssum.
    Si icnon
    potescontinere, audi
    Apostolum
    dicentem
    ,
    Melittsest nubere
    quam
    uri
    (l
    Cor.
    vn, 9).
    Cuin enimnxoremduccre
    liceat,
    et
    concubinashabcre vel adulterium
    perpetrare
    nonli-
    ceat; quare
    visexerccrc
    quod
    nou
    licel,
    et nonvis
    babere
    quod
    licci? iNulliis
    magis
    illicitavilare
    debel,
    quamqui respuit qupd
    licebat. Veredico
    ,
    fralres,
    quia
    hoeseciindumDominumnulli licuit
    aliquando,
    nec
    licet,
    ncc
    unquam
    licebil.
    Scd, quodpejusest,
    ita
    peccata
    istainconsuetudinemmissa
    stint,
    et tanti
    sunt
    qui
    illa
    faciunl,
    ut
    jamquasi
    cx licitofieri cre-
    dantur. Si enimmiilus est vir
    qui sponsam
    suam
    velil anle
    nupiias
    adullorinumbabere
    concubitum,
    sedomnes liomines
    virgines
    uxorcs
    acciperevolunl;
    quafronle, qiia
    conscientiaante
    nuptias
    concubinas
    baberenonerubcscunt?
    Qiin
    fronieuxorem
    ititegram
    vull
    invenire,
    ciini
    ipse
    sit
    corrupius?
    Si enimse-
    cundum
    Scripturam
    divinam
    , Anima
    qttwpeccaverit,
    ipsa
    morielnr
    (E-zeclt.xvm,
    20); quomodoaliquis
    vi-
    vam
    coiijiigem
    vul.t
    accipere,
    cum
    ipse
    sitmorluus?
    Sedsicut
    jamdixi,
    nialaet
    iiessinia
    isiaconsuetudo
    ita a
    pliiribus
    sine
    aliquo
    Dci liniore
    coniniittiiur,
    ul hoc nec
    peccaiuin
    essecredatur. Scdforsitanali-
    quisputat
    liccre liocviris
    ,
    ci fcniinisnonlicere: ut
    eiiiinviris
    liceat, sicutjam dixi, jieccaniium
    obli-
    nuit niulliludo. Nain in
    populo
    clirisliano,
    quidquid
    feininis non
    iicet,
    jiecviris
    unquam
    aut lictiit aut
    licebit. Unde
    quictimque
    boc se fecisse
    cognoscunt,
    rogo
    ut noi) mibi scdsibi
    polius ir.iscanlur,
    et
    magis
    de sna
    correciione, quam
    de nostra obloculione
    vei, persecutioiie
    siiideant
    cogitare
    : ut cum dies
    judicii vencrit,
    etsi coronam non inerenlur acci-
    perc,
    vel
    peccalorum indulgentiamconsequanlur.
    Amen.
    SERMOCCCX
    (a).
    '
    De
    Eleemosynis (b)
    1.
    Eleemosynmefftcacia.
    Si taniendeaitenonon
    ftal.
    Hunc de
    rapinislargienles
    ud
    jndicium
    sislunlur.Re-
    media
    peccalorum, fralrcs,
    mcdicinaesl
    eleemosyna-
    rum.
    Elcemosyna
    enini a morle
    itberal,
    el non
    patitur
    hominemire intenebras
    (Tobiwtv,
    11).
    Pairocinatur
    in die
    judicii bomini,
    ut flanunasaitcrnasnon
    tirneat,
    sicul J acobusin
    EpiSlola
    sua
    dicit, Superexallal
    mise-
    ricordia
    judkium;
    etJ nciiciumsinemiserkordiailit
    qui
    non
    fecit
    misericordiam
    (J acobi
    n,
    15).
    Sedtalisdebet
    esse
    ipsa niisericordia, fratres, qiucsuscipiatur,
    non
    quaerepellatur; qurc peccatapurget,
    non
    qua:
    ani
    mamgravel;
    de
    bono,
    de
    jusio labore.de
    propria
    faculiate,
    ci non de
    pauperisegestale. Fratres,
    non
    'Postverba,offcramtts animamnostram,
    additarineodem
    manuscripto, asecundanianu,scdanticpia,uf
    ibicstlliesaurtis
    noster,ibiessepossitet
    cor
    nostntm.Quare
    enimDeusanobh
    pecuniamquwrit?
    ideo
    utiqtte, quiascitquodillams
    .tisdili-
    gimus,et
    de
    ipsajugile.rcogiiamns,et
    ubiesl
    pecunia
    nostra.
    Qurs
    verbanecsunerflua
    videnlur,
    necaCaesario aliena.
    (a) Alias,
    47exl-loniiliis b'0.
    (b)
    in
    Appeiidice
    niuie
    priimim
    collocatur. EratLovanien-
    sibus
    ainbiguus,
    verlinoiiutemel
    viiv.iiugo
    falsus.Falsita3
    ccrtecxstilosalis
    manifestacst.
    2341 SERMOCCCXI.
    2Sfi2
    vult Deuslioininemamisericordii
    cessare,
    necIilien-
    Ter
    aspicit
    Dens
    queniqiiam
    de fraudibus danteni :
    sicut Salomon
    propheia
    dicii,
    HonoraDominumDeum
    tiiumde
    jiisth
    laboribus.
    tKTi^Prov.m, 9).
    De
    jusiis
    ilaboribus
    jussit
    dari;"de iujusiis
    vcro
    rapinis pro-
    J iibuitdari. Sedcuni
    judicarecocperit Deus,
    dicturi
    sunt bi
    qui
    clefraudibus
    vivunt,
    ct de
    spoliis
    misero-
    riuii
    clceuiosyiias
    fariuiil : Domine
    prrccepta
    luaser-
    vavimus,
    ct in nomiiietuo misericordias fecimus
    ;
    pauperes pavimus,
    nudos
    oprruinms,
    ct
    pcregrinos
    liospitiorecopimiis. Quibtis
    dicturus est Deus:
    Quod
    dcdistis dicilis
    ; tjtiotl rapuislis quare
    non dicilis?
    Quos pavisiis nicinoramiiii; quare.
    11011recordainini
    quos
    necaslis?
    Quosopcruislis, gaudcnl; clquosex-
    spoliasiis, plaugunt.Qiioshospiliorecepistis, relinetis;
    et oblili eslis
    quanios
    desuis liabiiaculisexclusistis?
    Ego, egoniisericorcliani fierijussi;
    fraudes et
    rapinas
    exerccri nonmanclavi.Unus
    replctur jianibus, quem
    de
    rapinissatiasii,
    et bcnedicitDeum
    ';
    non
    te,
    sed
    Deum.
    Quemnecasti,
    illenriser'necatus
    ingeiiiuit,
    et
    exaudivil
    gemituin ejusqui
    vidit
    quod
    feceris ei. De
    malo
    acquiris,
    et
    gandes; rajiis
    et laelaris:
    pauper
    ro-
    gat,
    et conlristaris;
    prandiumparas,
    et talesad tuum
    prandiumvoeas,qui
    libi vicem
    repemlant.
    Ornas con-
    viviuni,
    ne
    quitl desit,
    el cuinamicisluis
    epularis;
    et
    ante
    jaiiuani
    tuam
    roganiompaupcrcm
    nonandis. Tu
    diversis bonis
    rejileris;
    ct
    egcnti
    non niisereris.
    Multis
    epulisdistenlu?,
    elnmllovino
    sopitus, paupe-
    rem
    rogantem
    coniemnis. Oblituses clictnm
    proplie-
    lee
    dicentis, Qtti,inqiiit,
    averleritauremsuam
    abegeno,
    elipse
    invocabitDominum:et nonexaudieteum
    (Prov.
    xxi,
    15)?
    Inclinaaurcm
    luam,
    audi
    egentis
    vocemct
    fame
    pcreunlis;
    ut et tuamvocemDeusexaudiattri-
    bulantis. Dade
    cjuo
    tibi donare
    dignalus
    estChristiis.
    Ipse
    tedivitem
    fecil;
    ideoredde illi
    quod
    suumest.
    Ipse
    se dicit
    acciperc qtiod pauperibusdatur,
    sibi
    collatum
    clamalquod
    in
    cordepauperis
    fueritsemina-
    tum
    ;
    sicut in
    Evangelio
    clicit,
    Facilevobisamicosde
    mammona
    iniquilalis,qtii recipianl
    vosinwternataber-
    nacula
    (Luc. xvi,
    9).
    Ecce
    babes, chrisliane,
    oclernum
    labernaculum
    ,
    si dedcris
    pauperibus
    victum. Si
    quid
    das,
    illuc
    irausmitiis,
    libi infuturo
    reponis
    : nonunde
    carnaliter
    salureris,
    seduude
    spiritualiler glorieris;
    non undevenlrem
    repleas,
    sed undeflammasexstin-
    gUas
    :
    quiascripium est, Eleemosyna
    a morle
    liberat,
    etnon
    paiitur
    lieiniiiemireintenebras.
    2. lram Dei avertil misericordia. Omnia sunt Dei
    dona. Cur aliis
    pltis,
    aliis minus dedil. Misericordia
    eslenim, fratres,
    qu;e
    iram Dei
    avertit,
    a
    peccatis
    redimit,
    igncs
    futuros
    exsiinguit;
    sicul Salomon
    pro-
    phela
    dicit, Sicul
    aqttaexslingnitignem,
    sk
    eleemosy-
    naresislil
    peccatis(Eccli.
    m,
    55).
    Da
    ergoegenti,
    con-
    fer non
    habenti,
    succurrefair.e
    pereunti.
    Crudeleest
    ut de
    quo halies,
    non dcs ci
    quein
    scis nou habere.
    Gravcesl ut detuaabiuidanlia non suslentes
    cgentis
    inopiam.
    Unde
    sempcr flagellamtir
    infructibus :
    quia
    bene
    egenlibus
    nonfaciimis. Reverasi
    consideres,
    homo;
    unde
    damna,
    unde
    caliimnire,
    nisi hinc de
    sterililale vestra? Tti non das
    indigenti quodpotes,
    quod
    te non
    gravat;
    venit una
    calumnia, perdis
    et
    quod
    non habcs. Ventre
    plenoambulas;
    el vacuum
    pauperis
    venlremnoncousidcras. Beneest tibi de
    bo-
    nis
    Dci,
    niliil
    indiges,
    bonestis vesiibtts
    uteris;et
    nuduinet tremcnleui
    Irigore
    non vestis. Si tibidicat
    Deus: Te
    ipsumegofeci, quod
    vivismeuin
    esl, qnod
    habes
    egodcdi;
    et
    iugrattis
    es. Aufero
    quoededi,
    negoquoddonavi,
    dimitto le
    quemfeci;
    et sineme
    vive,
    si
    potes.
    Plus tibi
    dedi,
    ul habercs untle
    pauperi
    dares;
    pauperi
    nondecli ob
    hoc,
    ut le
    probarein
    :non
    quia
    anibobusnon habui
    undedarcm,
    scd
    per pau-
    perem
    levolui
    probare. Ego
    sum
    qui
    divilemet
    pau-
    peremfeci, prserogatorem
    te constilui inbonismeis.
    Fac misericordiam
    ; quia
    niliil
    perdes,
    et me
    qui
    tibi
    dedi,
    nonofiendes.
    Da, quid
    tlubitas?
    quiasidcderis,
    egoplura
    dabo.
    Quid
    libi soli
    vindicas, quod
    ambo-
    '
    SicMss.At
    editi,
    benedicelDomimts.
    busdedi?
    quare
    tu solus
    comedis, quod ambobus
    creavi ?
    Qunsi
    liio labori hoc
    assignas,
    aut luum esse
    puias?
    Auforoauxilium
    meuin. habe laooremluum
    ;
    aufero miscricordiam
    meam,
    et lunc
    apparebit
    mise-
    ria tua.
    3. Inanis esl avarorum
    providentia.
    Nitlli deesldivi-
    na. Noslra non sunt
    qitw
    Itabemus. Ad hoec
    qnid
    diciurus
    es,
    miser? Miser
    es,
    qui
    miserumnou
    vides,
    uleris solus
    besliis, pecoribus, animalibus,
    avibus,
    serponlibns.
    Commuiiisest
    cibus;
    ettu bomini dene-
    gas
    victuni ?
    Sed,
    credo,
    ideo non
    das,
    ne dandofi-
    nias,
    ne
    pra-rogantlo
    deficias.
    Qui
    hrcc
    consideras,
    fiiieni vitreluai uonconsideras? Etsi
    pecunia
    non fl-
    nilur,
    vila lainen finitur : et
    quandn
    non
    speras,
    ad
    te venitur. Sic non
    consideravit ille
    dives,
    qui
    in
    abuntlanlin
    torquebaiur,
    et
    quasi
    de
    inopiaquacreba-
    lur.
    Quid
    faciam, incjuil, quomodo
    habeboubi
    fruclus
    meos
    congregem
    ?Et audivit voceinDomini
    dicentis,
    Stulte,
    animattta
    Itacnocteaufereturate;
    qttwprmparasti,
    cujus
    erunt
    (Luc. xu, 17,
    20)?
    0 vanitas
    bujus
    divitis!
    Nescitsiviv.il,
    etde fructibtis
    cogiiai;
    noctemoriturus,
    fabricare
    disponil.
    Ecccaudisli et
    lu, christiane, quid
    tiineas. Faciiiisericordiaiii.
    Quiddubitas?
    Nonledese-
    rit, qui
    le
    prrerogalorem
    coustituit.
    I|)sius
    est enim
    vox in
    Evangclioargucniis
    incredulos et
    dicentis,
    Consideralevolulilia
    cwli, qttoniam
    nonseminanl
    neque
    melunt, quibus
    nonsunt ccllaria
    ;
    etPater veslercw-
    lestis
    pascii ilta(M.atth. vi,
    20).
    Si
    quaecumqueliabes,
    tua esse
    dicis;
    si
    poles,
    conslitiie
    propter
    fures in
    domolua
    vigiles,
    fode
    foveas,
    absconde
    divilias,
    fac
    tibi Ioculosct arcas ubi
    reponas,
    conlra Dei volunta-
    lem
    lene, habe, vive, si
    potes. Ergo, fraires,
    facia-
    mus
    misericordiam, pascamus
    esurientcs,
    nudos
    ope-
    riamus,
    et
    jieregrinosbospiiiorecipiamus.
    Rene
    ergo
    facientes nou
    dcficiamus,
    et
    tempore
    suo
    metemus
    vitamoclernaminsaecula
    soeculorum.Anien.
    SERMOCCCXI
    (a).
    De
    Eleemosyna(b).
    i.Injudicio
    nullamincurrei
    perniciem,quicomparave-
    rit
    eleemosynhpklalem
    .Felix
    opera
    riuscu1tor
    eleemosy-
    narum, eoquod
    exhorreosuo
    comparaverit ccelum,
    et
    panem
    esurienlibus
    dans,
    deliclorumsuorum
    prcsserit
    incendium:
    cuipropbela
    taleexhibet
    teslii!ioniuiii,'et
    palronum
    habct
    Spiritum
    sanctumin causa. Talis
    operariusfelix vivit,
    et securus
    jammorilur,
    cum
    quo
    ambulat palrimonium
    iinmorlalc.
    Horreum,
    in
    quo
    debitorem fecerit Dominum
    ,
    dum
    pascit alterum,
    dando
    accipit ipse.
    Moclico
    panis comparavjt
    vitam
    coelestcm,
    sefacienshoeredem. In
    diejudicii
    nullain
    poterit
    incurrerc
    perniciein, qui coinparaverit
    clee-
    inosyirispietalem.
    Ctti
    propheta
    taleexhibet tesiimo-
    ninm,
    Salvaeumct
    vivificaeum, Domine(Psal. XL,3).
    0
    duplex prophclae
    beneficium! Salvat
    pariter,
    et
    comniendal ui
    salvclur,
    quia
    ct
    ipsesalvavil;
    ui vi-
    vificetui',tjuia
    et
    ipse
    vilam
    poscenti
    donavit inlerra.
    Beaiusest
    isle,
    dum
    usque
    sic currit incceluin'. Sed
    ne
    aliquando
    vacct inillovilx
    beneficiiiin,
    festinet
    ad
    prauiriiininiagnum,
    dimittat el insaiculotcstimo-
    nium, quo dicil,
    Beatus
    qui inlelligil superegentim
    et
    pauperem,
    indiemctlaliberabiteumDominus
    (Ibid., 2).
    Et iteruin Isaias
    dicit,
    et sic testafur :
    Solve, inquit,
    omnemnodum
    injusiiiim.
    Solve
    suffocationesimpoten-
    tium
    commerciorum,
    dimille
    quassalos
    in
    requiem,
    et
    omnemconsummaiionem
    injustamdissipa. Frange
    esu-
    rienli
    panem
    luum,
    elegenum
    sinelectoinducindomum
    tuam. Si videris
    nttdum,vesii;
    etdomeslicosseminislui
    ne
    despicias.
    Tunc
    erumpettemporaneum
    tumen
    luum,
    el vestimentatua cito
    orienlur%,
    el
    prwibil anletejusti-
    1
    Mss.
    ,
    neutusest iste dominus
    qui
    sic curril in
    cozlum.
    2
    Er.,
    etsanilastttaciiiusorktur. At
    Lov.,
    elsanitalestuas
    citoorienlur. M.
    (a)
    Alias,
    39exHomiliis 30.
    (b)
    iii
    Appendicc
    nunc
    jirimum
    collocalur.Exillisest
    qui
    t.ovaniensibtisdubii
    manserunl,
    et
    postea
    Verliniet
    Vindingi
    sententia
    rejecli
    suat.
    2343
    APPENWX.
    2344
    tia,
    etclaritasDei circumdabilte. Tunc
    cxciamabis.^
    el
    Dominusexaudkt
    te;
    dumadltuc
    loqucris,dicei,
    Ecce
    adsUm
    (Isai. LVJ II, (Ml).
    2. Mhericordia
    perfecla
    esi,
    non
    exspeclarerogan-
    tem.Sic
    erga
    nos
    agit
    Detis.Sic
    cgil
    etChrisltis. Per-
    fecta
    ergo
    esl niisericordia,
    fratres
    cliarissimi,
    ut
    auteoccurralur esurientibus, quam rogcl aliquando
    mendicus'.Nonesl enim
    perfeclapictasquasprecibus
    exlorquelur.
    Sedsi taceai mencliciis, loquilur pallor
    infacie,
    pene
    lassus
    ',
    fessuset
    elisus, nusqttam
    su-
    specius'.
    Fesiina
    jiielate
    succtirrere,
    ncaudiasro-
    gantein.ne quoddebeiurDomiiio
    vindiceslibi.Imitare
    beum
    tuum, qui
    solemsuuinoriri
    facil sttper
    bonosct
    malos,
    el
    pluitsuperjustos
    el
    injiislos(Matllt.
    v,
    45)
    :
    ci ecceveniet libi
    pluviaantcquain roges,
    descendet
    uberlasnocie,
    dum
    sterlis;
    dtimadhiicinlecto
    es,
    ox
    praecepiovigilatdies,
    excubaui
    clementa,
    fruclus te
    nescienleeffunduniur. J actat
    coelum,
    et
    parturit
    ter-
    ra : tot cellaria
    niessium,
    tlum
    nescimus,
    sic
    accijii-
    mus,
    cl tanlas
    opes
    coincdiuius, aniequamrogemus.
    El
    tibi,
    homo,
    inodicus est
    ipse jjanis;
    et
    precibus
    vendis?Non
    rogavertint quatuor
    milliaJ esuminde-
    serto
    septempanes
    et
    paucospisces,
    ul infinita
    agmi-
    na
    pranderent, quo prandio
    vicissel sallcmusuram
    mensura.
    Qui
    cum
    erogarenlur, Colligile,inquit, frag-
    menta,
    ne
    quiddepereat(J oan.
    vi,
    12)
    :
    quia
    sanciuin
    fuerat toluni
    quod ipse
    confecerat.
    Replentur seplem
    sportre
    buccellarum,
    saiurata stini tanta
    millia;
    et
    niliil minoratum
    est,
    etcrevit eis
    cibus,
    dum
    impen-
    ditur victus: sic
    etelcemosyna,
    si
    indigcnlibus
    ero-
    getur.
    3.
    Eleemosyna
    id
    agit quod
    Deus.Est secundumba-
    ptismum.
    A
    gehenna
    tiberal.Hk et
    jameroganda.
    Ma-
    gnumopus esteleeinosyna,
    fralres
    cliarissimi,
    ut fa-
    cial homo
    quod
    fecitDeus:
    cjuia
    hos
    paucos
    esurientes
    interra
    dinrisit, qui
    uno vasculo orbemcoeli
    pascit,
    per quem
    et nobisliceat
    erogare.
    Sedsi
    ubique
    fuissct
    abundans
    , perierat
    iniseiicordia : dedit nobisDcus
    secundum
    baptismum. Quis
    eiiimsine
    peccato?
    Nam
    sicut
    aquaexstinguilignem,
    sicel
    eleemosynaexslinguit
    peccatwm(Eccli.
    m, 53).
    In horreis nostris habemus
    abuhdantiam, quae
    flammasnoslras oblationeunius
    panis exstinguat:
    elantefores
    geiiennae
    sial miseri-
    cordia,
    ct ncniinem
    permiltit
    in carcerem mitti. Et
    quicumque
    misertus
    fueril,
    misercbiturei : et si
    quis
    non fuerit
    miserius,
    nonmiserebitur ei. Da
    panem,
    cum
    potes
    :
    quia
    nemocsuriet ininferno
    quempossis
    pasccre.
    Nec habebis
    post
    mortciii
    frumentum,
    nec
    inveniesillie
    aliquandomciidiciim;quia
    nonerit tein-
    pus
    miserendi. Bonorumeuim
    malornmque
    discretio
    insuis aclibus
    permanebit, ij)so
    ChristoDominono-
    stro
    rege
    ac
    judice
    seccrneiiie
    agnos
    ab
    hacdis,
    ct
    per
    dexteramac sinistram
    scquestrantc
    :
    qiii
    esurisseet
    sitissese
    dicil,
    ct caeterain suis miiiiinis
    pcrpcssum
    fuisseseasserit. Dale
    crgoomnibus,
    dilcctissimi fra-
    tres,
    date
    proecipue
    domesiicis lidei. Dalc
    oninibus,
    ne cui non
    dederilis, ipsc
    sil Christus
    ;
    cuivedederi-
    tis, ipsesitChristus.
    SERMOCCCXH
    (ci).
    De
    Eleemosyna (6).
    1.
    Eleemosyna
    suadetur inltiilu divini
    judkii.
    Ex
    ipsius
    mercede.
    Qttodopes
    sint
    patiperibus
    delegalw.
    Si
    homo
    priscam
    sui
    originemnoscat,
    aul
    dignitatem
    in
    secumulatam
    intelligat,
    aut
    judicium
    deslinatumsol-
    liciio timore
    perpendat;
    invcniet
    quid priino proto-
    plaslusamiserit, quidpostmoduin
    Cbristi niisericordia
    contulerit, quid
    futuro
    judicio
    destinarit: ul hoec
    pri-
    mo sollicila cura
    pertractans primordia receuseat,
    prresenliateneal,
    futurasollicitotimore
    pertimescat.
    Claude,inquii Sapienlia, eleemosynam
    in sinu
    paupe-
    1
    Ms.
    rm., pmnalassus;gr., pane
    lassus.
    !
    Ms.
    uterque,fessus,
    e
    cwlhquesuspecltts.
    (a) Alias,
    cle
    Tempore
    76.
    (b) uiAjipendicenuncprimum
    collocalur.Dubiumrelin-
    quuutLovanienses, rejiciunt
    ut
    spuritim
    verlinusacvindin-
    gus.Piget
    inrelamcerta
    probationesadduccrc.
    ris,
    et
    ipsapro
    tc
    orabit
    (Eccli.xxix,
    15).
    Faeilcenini
    curatur vulneribuS
    peccatorum, qui
    ncccssitalemcu-
    ravcrit
    pauperum;
    ct! misericordiam
    accipict, qiii
    proxiiiiopielaiis
    ntiii
    dtkiegat
    officia.
    Denique
    cui dare
    prmcipilur, gaudeat quod
    nonea sortenatus
    sit,
    tit
    indigeal.
    Sufficit ad
    gloriain dantis,
    quod
    alterius
    miseria in
    paupere locuples
    donando
    existat,
    quod
    misericordiafeneret
    Dcum, quod|iascat
    in
    paujierc
    Chrislum, quodper
    alterius
    inopiampeccalorum
    ac-
    cipiat iiidulgenliam. Objurganlis
    Domini vox
    esl,
    Si
    inalkno mammona
    fideles
    non
    fuistis,quod
    veslrum
    esl
    quis
    dabitvobis
    (Luc. xvi, 12)?
    Talemenimse ex-
    bibere
    quispauperi debet, qualem
    sibi aliumexhiberi
    vellet,
    si
    pauper ipse
    fuisset. Crctcrum
    dispcndium
    mognuniest,siDeumde
    Dei douo
    promereri iiolueris,
    aul cumtibi Dominusad hoc dcderit ut
    dispenscs,
    ejusdelegata
    nonserves.
    Semper
    cnimsua
    Dominus
    tibi
    dispensanda
    interim
    commeudavil,
    deresua
    pau-
    peribus
    tedare
    procf-epii.
    Cttrdaniis
    jussa
    contcmnis?
    cur
    pactum
    destiluis? cur Domintiiii
    jubentem
    da-
    re non audis? Facile
    1
    enim
    poteril pecuniam
    acce-
    ptam
    amillere
    , qui quodaccepit
    in lucrumnoluerit
    erogare.
    2. Ut hincnos Dei
    ftlios
    oslendamus.Pecuniatttlo
    reservetur.
    Qtiw
    ingratoforsitan
    servarclur.Eslolemi-
    sericordes,
    sicul el Ptiler vesler cwleslismherttts est
    vestri
    (Malth.
    xvm
    , 55).
    Similittidinem
    pafris,
    actus
    indicentsobolis. Similitudo
    operis,
    similitudincmin-
    dicet
    generis.
    Actusnomen
    coniirmel,
    ut iioinen
    ge-
    nus demonsirct.
    Quod
    coniulil
    paicr,
    filius
    servel;
    ut
    et lilio
    paler proinissaprsemiarepraesentet.
    Palrimo-
    nium
    qnodhabes,
    si
    operaris,
    tuum
    esl;
    si
    cessas,
    alienumest. Pecunia
    quoeservatur,
    casibusservit:
    quoe
    ih misericordia rescrvatur
    , jiraemium
    fulurum
    acquirit. Quid
    vererisCbristo
    commitlere, quod
    aJ a-
    tronibusvix
    poleris
    reservare?
    Qtti dal, inquit, pau-
    peri, nonegebit
    (Prov.
    xxvm,
    2).
    Davidis
    pairinionium
    tuum
    haeredi;
    et Chrislusest
    indignus
    de luo
    aliquid
    lecuni
    tollere, aliqua
    tecumin futurasrecula
    depor-
    tare?Quid
    hoeredi
    servas, quo
    si utatur
    ignoras
    ?
    Quid
    siibslaiiliam
    cumulas, quam
    fortassis
    ingralo
    rc-
    linquis?
    Forsitan illi
    pra:stabis,
    quidquid
    misericor-
    dioecausa de
    cjus portione
    delraxcris.
    Quare
    fac
    primoquodjubetur,
    nt
    jwssis acciperequodproniil-
    titur. Non
    potest
    usuras
    accipere, qui
    Dominumno-
    luerit feneraro.
    Qui dai,
    inquit, pauperibus,
    Deum
    fenerat(Id.
    xix,
    17
    ).Ncceirim potesl
    divina
    pro-
    missa
    percipere, qui prrecepta
    coelestianolueril ob-
    servare.
    SERMO
    CCCXIII,().
    Admonilio
    perquamdocemur,
    ut
    cogitationes turpes
    deboa-
    mus
    iugere,
    eteas
    jugiter qua)
    sanctoesuntincordetc-
    nere.
    1.
    Cogilatio
    sancla
    cuslodil,
    non sancta
    perdit.
    Co-
    gitalio
    de vicluet vestitu
    quandonam
    sil sancla.
    Qui
    a malarum
    cogitationum
    consuetudine
    destiefuit.
    ln
    Scripluris sanclis,
    fratres
    charissinii,
    legimusquia
    eos
    qui
    de animoesurc saluie sollicili
    sunt, cogi-
    latio sancta custodit: sic eiiimait sernio
    divinus,
    Cogilaiio
    sanclacustodkt te
    (Prov. n, 11).
    Si
    cogiialio
    sancla
    custodit,
    illa
    qure
    non est sancta non solum
    non
    cuslodil,
    sedeliam
    perdit.
    Seddicilforle
    aliquis
    :
    El
    quis
    est
    qui possitsemper
    de Deoet seiernabeati-
    tudine
    cogitare;
    cumoiniribuslioniiiiibusnecessesit
    deviclu
    atque
    vestiiu et domussuacordinationesol
    -
    liciludinem
    gerere?
    NecDeushoc
    jubet,
    ut sollicitudo
    deproesenli
    vitaessenon
    debeat,
    prxcipiens per Apo-
    stolum
    sumn, Quinonoperatw,
    nonmanducei
    (II
    Tltess.
    ni, 10):
    el illud
    quod
    dese
    ipso
    idem
    apostolusdixit,
    Nocteet die
    operantes,
    ne
    quem
    veslrum
    gravaremus
    (a)
    veterescodicesatlribuunt
    Crcsario,
    ejusque
    est in
    BibUolheca patruinhOmiliadecima.Deuum. 1 vide
    ejus
    homil.
    54,
    n. 3 : de num.
    5,
    coufer
    Appeudicis
    serui.
    295,
    n. 3: denum.
    4,
    serm.
    229,
    n.
    3; 285,
    n.5: demim.
    3,
    serm.
    104,
    n.
    7; 89,
    n.
    5; 22,
    n.
    0; 29,
    n.
    4; 09,
    n.
    8;
    116,ii.2.
    2545 SERMOCCCXIH.
    2346
    (Ibid., 8).
    Istienim
    cogilationi, per quam
    devictuet
    vesliiu
    rationabiliter]cogilatur, quia
    hoc
    specialiter
    Deus
    prrecepit,
    si avaritiaet
    cupiditas, qure
    luxurire
    servire
    solenl, junctae
    non
    fuerint, quidquid agitur,
    quidquidcogilalur,
    sanclumesse
    justissime
    creditur.
    Tantumest
    ut,
    nonsint ilanimiae
    ipsoeoccupaliones,
    ut nos Deovacare non
    sinant; propter
    illud
    quod
    scriplum
    esl,
    J mpedimenfa
    niimdi
    fecerunl
    eosmiseros.
    Et
    quia
    necessitas
    corporis parvis
    rebus
    explelur,
    et
    cupiditas
    niillis
    unquam,
    eliamsi toiummundumac-
    quirat,
    salialur,
    respuamus
    cogitaiiones inipias, qure
    de venenosa
    cupiditatis
    radice
    nascunlur;
    et iilas
    tantummodo
    diligamus, quibus
    adoelernum
    procmium
    perveniiur:
    ut
    implealur
    in nobis illud
    quod prius
    dictum
    est, Cogitalio
    sanctacusiodietle. Et
    quia
    duo
    generacogilationurn,
    bonarumet
    malarum, cordibus
    nostrisse
    jugiter
    conanlur
    inserere;
    cumDei
    adjuto-
    rio loto corde et loto animo illas
    qurc
    sanctoesunt
    fesiinemus
    reeipere;
    ut libidinosaset
    improbaspos-
    simusexcludere. Sedforledicil
    aliquis
    : Itafixaesunt
    malseconsuetudines et
    turpes cogitationes
    in corde
    meo,
    ut eas a me nulla
    possim
    ralione
    repellere.
    Omnibus
    enim nolumesl
    quia
    amor amorevincilur.
    Incipiamusergo
    bonas
    cogiiationesdiligere;
    et statim
    nos ab illis
    quoe
    malresunt
    dignabilur
    Deusliberare.
    Locum
    quem
    incorde Iibidinosaet sordida
    cogiiatio
    tenehat,
    easijlas
    occupet; quem
    avaritia
    vastabat,
    nrisericordia
    reparei; quem
    superbiadestruebat,
    hu-
    nriliiasreredificet;
    quem
    maliliavel invidia
    tanqtiam
    vipereo
    veneno
    percusserat, cbaritatisvelbenignitaiis
    dulcedo
    componat.
    2.
    Cocjifationes
    luxurimnon
    magh
    admiltendm
    quam
    sputa
    investe:canes,
    porci,
    aul slercorain
    lemplis;
    mere-
    trkisosculuminpublico.Q,aod
    autem
    luxuriosascogita-
    liones nondebeamusin corde
    suscipere,
    evidentibus
    exemplispossumusapprobare. Atlende,quoesote,quo-
    niodosi
    aliquis
    invesliuienlisnostris
    flegmata
    vel
    spula
    projicial,
    itanobishorrorem
    faciunt,
    utnec
    oculisaspi-
    cere,
    necsummis saltem
    digitis
    velimus
    atlingere.
    Et
    si noliis
    sputa, quae
    sine
    peccatoprojiciuntur,
    horro-
    remfaciunl investibus
    nostris; putascogilaliones
    J i-
    bidinosae,quas
    diabolus
    ingerit, qualem
    horrorem
    faciunl Deoinanimabusnostris? Et si
    spula
    vel fle-
    gmala
    sic
    perhorrescimus, quaeutique
    inviti
    excipi-
    mus; quanto magis cogitalionessordidas, quas
    cum
    nostra voluniate in cordenostro moras habere
    per-
    mitlimus, opus
    cst ut cum Dei
    adjulorio
    celerius
    respuamus
    ? Et hoc considera
    quod
    si in
    lemplo
    Dei
    de
    lignis
    et
    lapidibus
    facio
    quisqueporcos
    vcl canes
    inlroducal,
    aul lutuni
    mittat,
    aut stercora
    spargat;
    iiaoffeiidiluraiiimus
    nosler,
    ut illum
    perquemnegli-
    gentia ipsa
    facla est
    flagellari
    velimus. Et cum hacc
    ita
    sint,
    qtiid
    de nobis
    ccgitamus,
    si inanimabusno-
    slris,
    ubi
    suntlempla
    Dei
    vivenlia,
    mullo
    pejora, qtiam
    stercora
    sint,
    id
    est, cogitationes
    luxuriosas vel ma-
    lignas suscipientes,
    Deo
    qui
    innobishabitare
    digna

    tur, injurias irrogemus?


    Et ideo licet mullo
    plus
    oporlebat,
    tamenvel sicab immiindilia
    peccaloruin
    studeamus animas nostras
    custodire, quomodo
    nec
    lemplum
    Dei,
    necvcstes nosiras volumtis
    aliquibus
    sordibus
    inquinari.
    Et illud dic
    mibi,
    rogo
    : si lein
    conventu
    populi aliqua
    famosamerelrix
    expansis
    ma-
    nibus
    amplecti
    aul osculari
    conetur,
    utrum hoc
    pa-
    tienler aut libenter
    excipias;
    el non
    magis
    eam et
    manibus
    repellis,
    et in faciem
    conspuis,
    limensne
    forte
    quicumque
    viderint,
    ex constietudinelioc eam
    fecisse
    dijudicent?
    Certumest enim
    quod
    non so-
    lum
    qui
    honesti vel casti sunl hoc
    erga
    se fieri non
    permiltunt;
    sedetiamet illi
    qui
    in secreto luxurire
    serviunt,
    meretricum
    amplexum
    inconventu liomi-
    nuni
    perhorrescunl; plus
    limeiites
    ojiprobria
    homi-
    numin
    publico, quam
    Dei
    praesentiani
    inocculto. Si
    ergopropler judicium
    hominumnullus
    eslqui velitpu-
    bliceamerelricibusosculari;quareinsecretoconscien-
    tiaenoslrreimmundissimas
    niereirices,
    itl
    est,cogitaiio-
    nesluxuiiosaset
    impias,
    nonsoLum
    liequentersusci-
    pere,sed
    etiamnon
    parvas
    moras
    habereperniiilinius?
    SANCT.AUGUST.Y.
    3.
    Carbpniignito
    etiamcomparantur,necnon
    cloach.
    Est alia
    similitudo, quamprudenter
    considerarede-
    bemus. Et hoc
    altenclite, fratres, quia
    si
    aliquis
    car-
    bonem
    vivum, quamvis grandem, apprehendat
    in
    manu
    sua,
    et eumstalim
    projiciat,
    nec combusturam
    habere
    poterit
    nec dolorem: si vero eumvel unius
    horaemomento
    tenuerit,
    sinevulnere
    jactare
    non
    po-
    terit. IIoc
    ergo quod
    de carbonibusvivisobservamus
    in
    corpore, quare
    de
    cogitationibus
    malisnontimemus
    in
    corde? Est et
    alitid,
    unde boe
    quod
    diximus
    pro-
    bare
    possumus.
    Dic
    milii, quoesote,
    nlimquid
    est
    ullus
    homo, qui super
    secessumvel cloacamvermi-
    bus
    plenam
    velit
    siare,
    et eorum
    piiiredinem
    venli-
    lare?
    Compara
    nunc fetorem
    cloacae,
    et
    cogitationes
    luxurioe: et vide
    quaepars majorcmpossit
    exhalare
    fetorem. Si bene ct
    jusie judicas, incomparabiliter
    graviorem
    fetoremreddunl
    cogitationes luxuriosae,
    quam
    cloacae:
    quia
    illrefeloresanimarum
    sunt,
    islre
    corporum.
    Et sinedubio
    quanto
    melior est anima
    quam corpus,
    tanto
    majorem
    fetoremreddunt sor-
    didae
    cogitationes
    in
    aninia,
    quam
    incarne secessus
    aut cloacae.
    Quomodoergo
    in loco feloribus
    pleno
    diu stare noluinus
    corpora nostra;
    sic
    cogitaliones
    luxuriosas el sordidasne ad momentum
    quidem
    mo-
    ras habere
    permittaniiis
    inanimabusvel in
    sensibus
    nostris.
    4.
    Quw
    maximenos
    infeslenl cogilationes.
    Leclio
    sacracontra
    ipsas
    rentedium.Mutii
    plus
    amant
    vestes
    quam
    animam. El
    quia
    inler
    reliquas cogitationes
    maxime
    iracundia, cupidilas
    et luxuria cordibus no-
    stris
    jugiter
    conanlur
    obrepere;
    si eas volumus
    Cbristo auxilianle
    repellere,
    saTrctis
    cogitalionibus
    studeamus noslros animos
    occupare.
    Habemusenim
    mullain
    Scripturis sanctis, per quac
    nobis
    Dominus
    noster ei sanctorum
    proemiapollicetur,
    et
    peccatorum
    suppliciacommiiiaiiir,
    misericorditer
    admonens,
    ut et
    jusli perseverenl
    in
    bonis,
    et
    impii
    revocentur ama-
    lis.
    Quod
    si
    frequentius
    aut
    ipsi legere,
    aut aliosle-
    genles
    voluerimus libenter
    audire;
    nunquam
    nobis
    poterunt cogitationes
    malre
    subrepere. Quae
    cumita
    sint,
    fratres
    charissimi,
    non siue
    grandi verecundia
    etpossumuset debemuscogitare, quod
    cuminarca ubi
    suiilvestimentanostra.qualeincumqucsciiiiillamignis
    intrare
    nolumus;
    per iniquas
    tamen
    cogitaliones
    in-
    lus in arca conscientirnoslraeHammasiracundire
    non solumintrare
    permiitimus,
    sedetiamfalsis su-
    spicionibus
    ad
    majus
    incendium
    provocamus
    atque
    succeridiinus.Et
    quam
    excusationem
    apud
    Deumha-
    bere
    poterimus, qui plus
    amamus
    vestem nostram
    quam
    animamnoslram? Nec
    grave,
    nec
    durum,
    nec
    impossibile
    est
    quod
    a nobis
    requiritur,
    fratres clia-
    rissimi. Namlicot
    incomparabiliter
    amplius
    debea-
    muscuslodireanimas
    nostras, qiiam
    vesles
    nostras;
    tamennon
    parvumprofeclumhabet, qui
    vel sic cu-
    stodit animam
    suain,
    ul neca malis
    turpibusque
    co-
    gitalionibus sordidelur, quomodo
    custodit vestem
    suam,
    nealineisaut a
    muribus
    corrumpalur.
    Rogo
    vos, fralres, quid
    a nobis tanlummali meruit anima
    nostra ad Dei
    imaginemfacla,
    ut vel tanlamcusto-
    diam ei nolimus
    impendere, quanlum
    videmur de
    nostris vestibus
    cogitare?
    Et cum
    corpora
    noslra vi-
    deant oculi
    hominum,
    et animas noslras
    inspiciant
    oculi
    Angelorum,
    nescio
    qua
    conscienliaornamus et
    componimus pretiosis
    rebus carnem
    nostram,
    qure
    post
    dies
    paucos
    aut annosavermibusdevorandaest
    in
    sepulcro,
    et animamnostramnon ornamus bouis
    operibus, quoe
    Deoet
    Angelisprtesenlandaerit
    inccelo.
    5. Conclusio. Et ideo mutatainmelius
    vice,
    cor-
    poribus
    nosiris mediocremac suflicientemvictumet
    veslitum
    provideamus;
    ut totum
    quod
    meliushabere
    possumus,
    animoenoslraein oeternabeatiludme
    per
    eleemosynampauperumreponamus
    : ne fortesi
    plus
    de carne
    quam
    de anima
    cogitemns,
    cum ad illud
    nuptiale
    conviviumnon bonis
    operibus ornali,
    sed
    magis
    vitiorum
    pannis
    sordentibus involuti veneri-
    mus;dicaiur nobis, Amice,quomodo
    liucintrasti non
    habens vestem
    nuptialem(Matth. xxn, 12)? Avcrlai
    (Soixante-quatorze.J
    2347
    APPENDIX.
    2548
    Beus anobisillud
    quodsequitur
    :
    Ligate,inquit,
    illi
    memuset
    pedes,
    et
    projicile
    inlenebrasexleriores;
    ibi
    erit
    fletusel
    slridor dentium
    (Ibid., 15).
    Ecce
    qualem
    sentenliam audire merebitur, qui per
    vanitatemet
    Inxuriamornatcarnem suam,
    et
    proplerviiam
    aeler-
    nambonis
    operibus
    dissimulat ornareanimamsuam.
    Sed crediinusde Dei niisericordia, quod
    itanobisin-
    spirare dignabitur,
    ut et cor riostrumamalis
    cogita-
    lionibus, ipso auxilianle,
    custodiamus illresum,
    et
    corpus
    nostruminomni castilaleet sobrielale
    niiidum
    conservemus;
    ut cumanie tribunal aeterni
    J udicis
    venire
    meruerimus,
    non
    pro
    malis aclibus pcenani
    mereamur
    excipere,
    sed
    pro
    bonis
    operibus
    ad
    aslerna
    prremiapervenire
    :
    proestante
    Domino
    nostro
    J esu
    Christo, qui
    cumPatreet
    Spiritu
    sancto
    vivit et
    regnat
    insaeculasreculorum. Amen.
    SERMOCCCXIV
    (a).
    De
    ereptoenergumeno.
    i. Unde nec dwmoniacus timeahtr nec dwmon.
    Cliristum
    quisquepascit
    aut diabolum.
    Aciilius
    prodilur
    quh
    sit conviva.
    Quot quis
    vilia,
    lol hubel dwinones.
    Superibri Dominica,
    "fratres
    cbarissimi,
    dum Missac
    celebrarentur,
    non
    parvum
    metumomni
    populo
    in-
    sitniens ille
    energumenusgeneravit.
    Cerlum
    esl,
    fra-
    tres
    charissimi, quia
    vix invenietur
    homo, qui
    curii
    irifelicem
    personani
    laliler vexari a diabolo
    viderit,
    non
    expavescat
    et ihetuat. Et
    lamen,
    fralres charis-
    Simi,
    si
    vultis,
    Deo
    auxiliante, possumus
    vbbisosten-
    dere,
    Unde
    possilisenergumenum
    nontimere, Ntiri-
    quam
    timebis dsemonem
    qui
    est in carne
    aliena,
    si
    eumrion habueris in anima tua.
    Denique
    sancti et
    perfecti
    viri nonsolum daemoniacosnon
    timent,
    sed
    etiam a
    deemoniacis,
    imo ab
    ipsisdremonibus,
    cUm
    gfandi
    ireniorelimeniur. Sed si in alieno
    corpore
    dsemonemsic
    limemus, quantum
    limere
    debemus,
    ne
    per
    malos actus eumin nostris cordibusnuiria-
    liius?
    Omnis horiio,
    charissimi
    fratres,
    inconvivio
    cordis sui aut Christumaut diabolum
    pascil.
    Si
    ju-
    stiliam,
    si
    pacem,
    si castitalem,
    si misericordiamet
    chariiatemsectari
    voluerit;
    Chrislumin sesinedu-
    foio
    pascit
    el
    reficit,
    secundum illud
    quodscriptum
    est,
    Eccesloadosliuntet
    pulso;
    si
    quhaperueril mihi,
    inlrabo ad illumel cmnabocumillo
    (Apoc.lii, 20).
    Ecce
    probatum
    vobis est
    quomodo
    aut
    quali
    cibo
    airima sancla Christum
    pascit
    et reficit. E contrario
    autem
    qui superbiam,
    malitiam, invidiam,
    luxuriam
    et cseterahissihiiliaamare
    voluerit;
    diabolumsere-
    ficere,
    et desiderabiles
    illi talibus malis delicias
    non dubilet
    proeparare.
    De suis actibus
    potest
    unus-
    quisque cognoscere, qualem
    convivammerealur in
    siio corde
    recipere.
    Cerlumesl
    quodquale
    convivium
    paraveris,
    lales et convivashabere mereberis. Multi
    enim daemonemin
    corpore
    alieno
    formidant,
    in
    cbrde suo
    tjmere
    dissimulant. Omnisenim
    qui super-
    lriam
    diligit,
    diabolo
    plenus
    esl. Et si cum
    superbia
    eliam invidiamhabere
    voluerit,
    duobus daemonibus
    siibdilus erit. Et si cuni invidiaetiamadulteriumfe-
    cerit,
    a tribus doemonibus
    possidetur.
    Et si cumbis
    malis mendacium
    amare
    voluerit,
    ab
    integra qua-
    driga
    doemonum
    subjugalur
    et
    premilur.
    Nam
    quot
    vilia habuerit
    homo,
    tot habet dasnones.
    Denique
    ct
    in
    Evangelio
    ille a
    quo
    immundus
    spiritus exierat,
    cum
    per graliam
    Dei ab uno idololatriaedoemone
    jheriiit liberari, pro
    eo
    quod
    in locoviliorum
    vir-
    tules noluit iriiromitlere,
    reversus ille immundus
    spiritus
    adduxit secum
    septein
    alios
    spiritus
    ne-
    quiores
    se
    (Luc. xi, 24);
    et
    implelum
    est in eoillud
    quod scriptumcst,
    A
    quo
    enim
    quissuperatur, ejus
    (a)
    Ms.codicesex CarthusiaPortarumet Colbertinus
    Coesario
    trlbuunt,ejusque
    estinBibliotheca Patrumhomilia
    vigesima
    tertia.Denum.1vide
    Afipendicis
    serm.
    16,
    n. 4:
    denum.
    3,
    serm.
    236,
    n.
    4; 22,
    n.
    6; 29,
    n; 4
    ; 2,
    n.
    4;
    513,
    n. 1.
    et servusesl
    (II
    Petr.
    H, 19);
    et
    iterum, Qui facitpec*
    catum,
    servusesl
    peccali(J oan. vm, 34).
    2.
    Superbns
    non est sine
    dwmone,
    nec
    invidus,
    nec
    aduiter,
    necmendax.Sedforsitandicit
    aliquis
    :
    Quo-
    modo
    potest
    fieri ut
    qui per
    luxuriam
    peccaverit
    in
    carnesua,
    diabolumhabeat inanimasua?
    Nos,
    fra-
    tres
    dilectissimi, quod diximus,
    sanclarum
    Scriplu-
    rarumlestimoniis
    approbamus.
    Nam
    quodqui super-
    busesi,
    daemone
    plenus est,
    audi
    Seripluram
    dicen-
    lem,
    Immundusesl ante Deumomnis
    qui
    exallat cor
    suum;
    et
    iterum, Initium, apostatare
    aDeoomnissu-
    perbia(Eccli. x,
    14). Quidesl,
    apostalare,
    nisi aDco
    discedere? Et
    utiquequi
    a Deo
    disjungiitir,
    diabolo
    socialur.
    Quod
    auiem
    qui
    invidus
    est, sine dacmone
    essenon
    possit; Scripttira dicil,
    Invidiadiaboli mors
    inlravitin orbem
    lerrarum;
    imilanlur aiilemillum
    qtti
    suntex
    parleipsius(Sap. n,
    24el25).Nam quod
    etille
    qui fornicatur,
    a diabolo
    possidetur,
    canonicanilrilo-
    minus
    Scriptura testalur;
    sic enimdicit
    prophela
    :
    Spirilu fornicalionh decepti
    eslis
    (OseeIV,
    12). Quod
    veroet omnismendax sine
    maliguospiritu
    essenon
    possit, Scriptura
    teslis esl :
    Perdes, inquit,
    omnes
    qui loquunlur
    mendachim
    (Psal. v, 7);
    et
    iterum,
    Os
    quod
    meniilur occiditanimam
    (Sap. i, 11).
    Et inlibro
    Hegumlegimusspiritum
    maligmiin
    dixisseDomino:
    Ego, inquil, decipiam
    Achab.Cui dixil
    Domiiius,
    In
    quo decipies
    ?Et ille
    respondil
    :
    Egrediar,
    el ero
    spi-
    rilusmendaxi
    oreprophelariimejus.
    Dixil autemDo-
    minits
    , Decipies
    el
    prwvalebis(III Reg. xxn, 21, 22).
    Similileret decseleris
    capiialibuspeccatisatc|iie
    cri-
    minibus credero nos
    oporlet; quia
    uemoillanisi dia-
    bolo
    instigante
    comnlitiit.
    3. Ut
    peccalh
    cilomedicinacurelur.
    Quidergo,
    fra-
    tres? Ciiin nos inuliis
    peccaiis
    et crimiiiibussentia-
    mus
    obnoxios,
    numquiddesperandiiiii
    esl? Absit hoc
    a
    populo
    christiano. Non
    quidemdesperandumesl,
    sed nec in
    ipsispeccatis
    iiiimicasecuritate
    perseve-
    randum.
    Qtii
    enim
    dixit,
    Cicmeonversus
    ingemuerh,
    salvuseris
    (Ezecli. xixm,
    12); ipsedixit,
    Nolitelar-
    dareconverli ad
    Dominum,
    nec
    differalh
    dedieindian
    (Eccli. v,
    8). Optime
    enini
    malagma
    vel fibulacalidis
    adhucvulneribiis
    adliibelur;
    et cito vulntis
    sanatur,
    qtiod
    diu
    pulrescere
    nonsinilur. El idcoubi
    aliquis
    ex
    nobis
    cujuslibet peccati
    vulnus
    acceperit, aiitequam
    longa
    consueludine
    pulrescat
    ct
    feleal,
    omni celeritate
    ad
    poeiiileniiie
    meclicanienla
    confugiat.
    Peecatumsi
    diu donriiiari
    permittitur,
    omnibus sanctiset Deum
    timenlibus
    putorem
    teterriinumexhalare
    cognoscilur.
    Et ideocumDei
    adjulorio
    laborandumesl
    ul, expur-
    gatis
    vel mortilicatis oiiinibus
    peccatis,
    in
    possessio-
    nem vitiorum virtuies inlroeant :
    locumque quem
    tenebat
    superbia,
    humiliias
    occupel; quem
    vaslabat
    avaritia,
    oblineal
    eleemosyna; quemluxuriasordida-
    bal,
    castiias mundel
    atquerecipiat; quem
    tenebatin-
    vidia
    , possideat benbvolentia;
    ubi mendaciuui esse
    videbatur,
    veritas dominetur. Ilaec
    enim, fralrcs,
    si
    Cbrislo auxiliante
    agere studeamus,
    non solum in
    aliorum
    corporibus
    daemonesnon
    timcinus,
    sedetiani
    denostris cordibus
    per
    Dei
    gratiamelfugamus
    :
    prre-
    slanieDominonostro J esu
    Christo,
    cui esl honor et
    gloria
    insoeculasosculorum.Amen.
    SERMOCCCXV
    (a).
    Deeo
    quod
    CUrisiianorum
    temjiora[iroedietasunt,
    et
    quod
    Ecclesiaatenialionibusnonvacel
    (b).
    1. Ecclesiwdeadversarih suhultio.
    Quid
    in
    perse-
    quenle
    altendendum.in oinnibus
    Scripltiris
    divinis
    ,
    fratres
    charissimi,
    Christianoruiu
    tempora praedicla
    sunt. Hoc
    ideo, quia
    fulurumerat ut
    reges lerrae, qui
    (q)
    AUas,
    3SexHomiliis 50.
    (b)
    fn
    Appendice
    nunc
    j)rimum
    collocalur.Dubiumba-
    buerunt
    Lovanienses,
    verlinusaulemet
    viudingussu|ij>o-
    sitilium. Consarcinalusest ex
    pamiis
    variis
    Augustini,
    Fausliet aliorum.Denum.1 vide
    Appendicis
    serm.
    58,
    n. 1:de
    num.5,
    serm.
    258,
    n.
    2;
    1'ausli
    epist.1,adFelicem,
    et
    6,
    adRuricium
    ;
    serm.
    Append.228,
    n. 1: dentun.
    4
    serm.
    76,
    n. 1.
    549 SERMOCCCXV.
    2350
    propter
    idola
    persequebanturChristianos,propter
    Chri-
    stumidola
    delerent, etsubjiigareturomnispoteslasju,-
    goChristi;
    ut
    implerelur quod
    dictum
    est,
    Ullussurii
    ineos
    (Psal. cxvn, 10).
    Quid
    est
    enim,
    Ultus sumin
    eos? Vindicavi mede
    ipsis. Corpus
    Chrisli
    loquilur,
    Vindicaviinede inimicismeis.
    Quomodo
    sevindica-
    vil ? Occidendoin eis
    errorem,
    suscilando fidem.
    Quidquid
    enim
    eral, quod
    inomiiibusmaliset
    perver-
    sis
    perseqnebalur
    Christianos,
    deletum est. Homo
    enim
    qiiando
    le
    persequitur,
    noli aitendere illahi
    figii-
    ram
    quam
    fecit
    Deus,
    aut animamillam
    quamspira-
    vit Deus: non le
    persequitur quod
    feeit Deus
    ,
    sed
    malitia
    quam
    fecil homo. Omnia
    quae
    fecit
    Deus,
    laii-
    dant Deum.Audislisin
    benediclionibus,
    et audilis in
    onini solemnitate
    quando leguniur, quomodo
    omhia
    laudant
    Deum,
    coelestiaet terreslria
    , Angeli,
    homi-
    nes,
    luminaria
    cceli,
    arbores
    lerrre, flumina,
    maria
    ;
    qiiidquid
    Deus
    creavit,
    sivein
    ccelo,
    sivein
    terra,
    sive
    in
    mari,
    laudant Deum.
    Numqnidaliquando
    ibi audi-
    stis
    quia
    Iaudat Deumavarilia?
    Numquid
    aliquando
    ibi audistis
    quia
    laudat Deumebriositas?
    Nuinquid
    ibi
    aliqttando
    audislis
    quia
    laudat Deum ltixuria?
    Numquidaliquandoaudisiisquia
    laudnlDeumhoeresis?
    Omniaista
    quare
    non laudant Deum?
    Quia
    nonsunt
    creataa Deo. Et arbor servavit
    quod
    creata
    est;
    ho-
    modelevit
    quod
    erectus
    '
    est. Si enimservaret inse
    bonum
    quod
    in illocreavil
    Deus,
    id
    esl,
    imaginem
    suam
    , semper
    laudaret
    Deum,
    nonsolum
    lingua,
    sed
    et vita.
    Ergo praedicla
    sunt el
    tempora
    nostra : sed
    in
    lemporibus
    nostris
    proedicla
    sunl futuraschismala.
    Quomodoergopugnavit
    illaEcclesiaconlra
    diabolum,
    sicet isla
    pugnat.
    2. DiabolusEcclesiam
    primoinfeslavit
    ul
    leo,
    nuitc
    ul draco.
    Quomodo
    vincalur. MorlisClirisli necessilas.
    Eam volenssubiii.
    Numquid
    cessatur
    pugnare
    adver-
    susdiabolum? Sed dicius diabolusleo el
    draco;
    leo
    propter impetum,
    draco
    propter
    insidias : Ieo
    aperte
    irascitur,
    draco occulte insidiatur.
    Pugnavit
    Ecclesia
    prioribus lemporibus
    adversus
    leonem; pugnat
    modo
    adversusdraconem. Sed
    quomodo
    victusest
    leo,
    vin-
    citor et draco.
    Quoe
    forlitudo leonisconlra illumleo-
    nem,
    de
    quo scriptum est,
    Vicit Leode tribuJ uda
    (Apoc.
    v,
    5)
    ? El
    quoe
    forlitudodraconis contramor-
    lem
    Domini,qui serpenlemsuspendit
    in
    ligno
    ?Trium-
    phavil
    enimde
    morle, quam
    diabolushomini
    propi.
    naverat
    per
    astutias suas. Et cumexaltaret
    Moyses
    serpenlem
    ineremoin
    ligno, populusqui
    mordebatur
    a
    serpente,
    allendebat
    serpentem,
    et sanabatur : sic
    el modo
    quemcumque
    momorderitaslutia
    satanre,
    in-
    lendat inCbrislumin
    lignopendentem,
    ibi enimmors
    occisaest. Dominus
    semper
    vivit: sedut occideret
    mortem,
    vesliius
    estmorte;
    non eniin
    poluit
    mors
    mori,
    nisi invila. Nonmoritur
    amariludo,
    nisi indul-
    cedine;
    nonmorilur
    frigus,
    nisi in calore : non est
    morlua
    mors,
    nisi invita.
    Quid
    est vita? Christus no-
    sler. Sedvitaindutaerat morte. Crucifixus
    est,
    oc-
    cisus
    esl,
    mortuus
    est,
    et resurrexit
    ;
    ut diceretde
    illo
    Aposlolus,
    Scimus
    guia
    Clirhlus non
    moritur,
    et
    morsei ullranon dominabitur
    (Rom.
    vi,
    9). Quia
    au-
    temdominaiaest
    primo mors,
    volenli dominalaest.
    Inflavitseadversuseumsatellesleonis : limc
    judexa
    qtiojudicabatur
    erexii
    cervicem,
    et ail,
    Nonmihire-
    spondes(J oan.
    xix,
    10)? Rugitus
    saevit
    leonis,
    tument
    colla
    serpentis;
    sedaudi
    responsionemAgni,qui
    novit
    occidere J eonem
    ;
    audi
    quia
    volenti dominata est
    mors. Cumenimhrecabillo
    audivit, respondit,
    Non
    haberesinme
    potestatem,
    nisi dala libi essetde cwto
    (Ibid. 11). Quis
    dedit hanc
    desuper potestatem
    ?Deus.
    Quis
    est Deus?Pater et Filiuset
    Spiritus
    sanctus. Ut
    crgo
    essethomini
    potestas
    in
    Deum,
    ab
    ipso
    Deoac-
    cepitpoiestaiem
    homout
    judicaretDeum;
    Deumoccul-
    tum,
    hominemnianifestum.
    3. Diabolusleocum
    vexat,
    draco cumUanditur.
    Contrablandimenla
    dpus
    esl
    vigilantia.
    Ut
    ergo
    leonem
    et.draconem,
    de
    quosupra
    dJ clum
    est, possimus
    cum
    Dei
    adjuloriovincere,
    cum
    grandi
    limoreactremore
    1
    iis.
    German.,
    erectum.
    Remig.,recte.
    anteoculoshabeamusillud
    quod
    ait
    apostolusPetrus,
    Adversariusvesterdiabolus
    lanquahl
    leb
    rugieilsttti_uhi
    devorare
    qtuerens
    circuit
    (IPelr. v, 8)
    : et illiid
    fjUOfl
    dedracone
    Apbstolus
    nos
    admbnet,
    u'l euni bihni sbl-
    licitudine
    caveamus, Aplavivos, inquit,
    uhi itifo
    viitji-
    riemcastamexhibereChfislo: sedlimeonesicut
    serpeih
    seduxil Evamaslutia
    sua,
    iiaet sensusveslri corriini-
    pantur
    a
    simpticilale,qum
    estinClirisloJ esu
    (l'Cor. xi,
    25).Quandoergo
    tibi
    aliquapublica
    tribulatio naia
    fuerit,
    rabiemac sreviliamleonis
    inlellige
    :
    quando
    le
    nialre
    concupiscenti;e
    ad avaritiamvel iuxuriamcal-
    lida seductione
    sollicitant,
    draconis blandimenlaco-
    gnosce.
    Si
    ergo
    fidemrectam
    cupis
    fideliler
    custodire,
    inadversisforlis estocontraleouis srevifiam: si vero
    vlrginitatem
    animre
    iniegram
    servare
    desideras, quan-
    tum
    potes
    observablaiidimenta
    draconis;
    ne forte si
    incautus fucris
    ,
    quinquesensus, qui
    intesunl
    quasi
    quinque virgines, permitlas
    a
    serpente corrumpi.
    Quidquid
    enim
    pulchrescit visu, quidquid
    dulcescit
    gustu, quidquid
    blanditur
    auditu,
    quidquid
    lenocina-
    lurodoratu, quidquid
    mollescit
    attactu;
    in bisomni-
    bus,
    si incauli fuerirnus
    , subrepentibus concupiscen-
    tiis
    inaiis,
    aliiinae
    virginitaleni corrumpi permillimus:
    et
    inipletur
    innobisillud
    qnodper iirophetam
    dicium
    est,
    Inlravit mors
    per feneslras
    veslras
    (J erem. ix, 21).
    Per hos enim
    quinque
    sensus
    quasi per quasdamja-
    nuasaut mors autvitaadanimamnostram
    ingreditur.
    i. Laus el
    vituperatioparvi
    ducenda. Simus
    ergo,
    auxiliante
    Doniino,
    de
    illisquinque virginibussapien-
    tibus, qu;c,
    sicut in
    Evangelio legimns, porlaverunt
    oleumin
    lampadibus
    suh: et
    quanlumpossumus,
    ob-
    serveinUs,
    ueinlcr illas stullas
    inveniamur, quae
    sibi
    de sola
    corporis iniegrilaie plaiidentes, virginitatcm
    animae
    per corruptioncmquinqoe
    sensuum
    perdidc-
    runt, qure
    nou
    poriavcrunt
    oleum
    secum; quibus
    di-
    clum
    est, Ite,
    emitevobisavendcnlibusoleuni. Oleuhi
    enini hocIocoadulatioest et laus humaiia: vendunt
    oleumomncsadulatorcs.
    Ergo
    .slultacillredictrc
    sunt,
    qurc
    forinsecus
    qurcrebant laudem,
    noninlus incon-
    scienliahabebant. Ideonon
    porlabanl
    oleumsecum
    ;
    quia
    laudeminaliena
    lingua,
    non in conscieiitiasua
    vqlebant
    habere. Tamen
    quiclrespondcrunt
    iliis siul-
    tis? Ne
    forte
    non
    sufftciat
    nobis
    (Matlh. xxv, 4, 9)
    :
    quoniodoAposlolusdixit,
    Sed
    nequeego
    me
    ipsum
    di-
    judico (I
    Cor.
    IV,5).
    Si
    ergo
    conscientianostra suh
    examine
    judicii
    Dei
    trepidat,
    el
    quamvis
    sibi recta vi-
    dealtir,
    limet neexeat
    justitioeJ regula
    dethesanro il-
    liiis,
    et inveniatur lortum
    quod
    reclum videbatur :
    quanto
    minuscuraredebemusaliena
    judicia
    de
    nobis,
    cliarissimi,
    sivemalasive bona? Nec valde
    gaudere
    debemus, quandoIaudamur;
    nec
    contristari, quando
    vituperamur.
    Neccoronarenos
    potest
    laus
    falsa, nec
    damnare
    viluperatio
    falsa.
    Quamdiu
    autenl vivimus
    hic,
    denobis
    ipsis
    nos
    ipsi judicare
    non
    possumus,
    iion dico
    quid
    cras
    erimus,
    sed
    quid
    liodie simus :
    quanlo
    ininiisdebemus moveri
    judiciis alienis, quam
    de conscienlia nostra
    quae
    nobis
    perhibet
    teslimo-
    nium? Nam
    gloria
    nostradebet esseconscientia.
    S. Audita ruminenltir.
    llaque, fratres, paululum
    advcrtat Charitas
    vestra,
    ut dicam
    quod
    volo
    (elsi
    non
    sicut volo,
    sicut Dominusdederit et
    voluerit), quod
    maximenecessariumest
    quotidianis
    teiitalionibusEc-
    clesioecalliolicae;
    quia
    inler tenlationes
    vivit,
    et in-
    ter lentationes
    crescit,
    et inler tehlationes
    perdurat,
    el inter tentaliones
    pervenil. Sedcumpervenerit,
    suc-
    cedel
    quies
    J abori;
    recedit
    teniatio,
    manet benedictio.
    Sed
    rogovos, fralres,
    nesinecausaaudialis : islate-
    nete, ruminate', pascimini inde;
    non recedatde ore
    vestro
    quod
    modomemoriaecommendalur. Mcmoria
    hominissic
    est, quomodo
    venter
    pecoris.
    NOslis
    quia
    in
    Lege
    immundadicla sunt animalia
    quoe
    non ru-
    minant; quoe
    autem
    ruminanl,
    munda
    sunt;
    et
    qure-
    cumque
    habent
    ungulani Dssam,pertinent
    addiscer-
    nendumverum et falsum. Fissa
    ungula perliiiet
    ad
    discernendum
    quiddextrum, quid
    sinistrum. Runii
    1
    Ms.,neqiiifia;.
    tosi
    APPENDIX. 2352
    natio
    enim
    pertinct
    adeos
    qui cogitant postea quod
    audierint et tenuerint. Nammodo
    manducamus,
    et in
    memoriam
    tanquam
    inventremnritlilur. Sed
    quid
    fa-
    cit
    pecus quando
    ruminat? Ulud
    quod
    in
    pracsepeja-
    ctatumerat et invenire
    repositum,
    revocal ad
    os,
    et
    in
    ipsa
    dulcediue
    conquiescit.
    Hoc
    dixi,
    ul commen-
    darem
    vobis,
    nesitis
    tanquampecora
    immunda. Acci-
    pil
    illudin
    ventre, postea
    nou
    rumiuat,
    et transit tola
    dulcedo. Et nilril vobis
    prodesl quod
    recondituin
    est,
    si nonredil ad os dulcedo. Atiditeillud
    expresse
    el
    aperle
    diclumaliasenlcntia
    ; quod
    obscurect
    myslice
    de ruminanlibus animalibus
    diclum,
    alioloco
    aperte
    cxpositum
    est, ut
    intelligamusquid
    sit,
    Thesaurusde-
    siderabilis
    requiescil
    inore
    sapientis,
    slultusautem
    glutit
    illud(Prov.xx\, 20).
    SERMO
    CCCXVI(a).
    DesanctoLaurenlio
    (b).
    i. Sancti
    spe
    adtolerantiamaccensi.
    Quando
    natali-
    tia sanctorum
    martyrum celebramus,
    et in eoruni
    laudibus
    admiramur,
    ila vivere
    debemus,
    ut eos in
    omnibus imitemur. Nam cum
    martyres
    amamus,
    causamnobis
    eligimus,
    tindeDomino
    placeamus.
    Vi-
    dele bealissimumLaurentium
    marlyrem, cujiis
    nata-
    lemhodieinEcclesia
    cclebramus, qui
    lalemconfes-
    sioniscausam
    elegit, quod
    coronam
    martyrii
    aChristo
    percipere
    meruit.
    Quammagna
    constaniia
    martyrum,
    quam
    bona fides sanctorum
    qui pro
    nomineChristi
    multa tormenla libenter
    suscipiebant,
    et tamenea-
    dem tormenla contemncndo in suis
    persecutoribus
    diabolum
    superabant!
    De
    ipsis
    enimSalomondicit:
    Elsi coramhominibuslormenla
    passi
    sunt, spes
    illorum
    immortalitate
    plena
    esl
    ( Sap.
    m,
    4
    ). Magnamigilur
    spem
    sancti
    habiierunt;
    ut crederent
    accipere
    se
    posse
    in resurrcclione
    quod sperabant,
    tolerantes
    temporalem passionem.
    Et
    quid sperabant, quando
    lalia lolerabant? Facillimedici
    polest quod
    tolera-
    banl : nam
    quis explicare poterit quod sperabanl?
    Audi
    apostolum
    Paulum: Nonsunt
    condignwpassiones
    Itujustemporh
    ad
    futuramgloriam, quw
    revelabilurin
    nobis
    (Rom.vm, 18).
    2.
    Agni sanguine
    candidantur.
    Ergo magnam
    ha-
    buerunt
    spem
    resurreclioiris: el ideo tolerabanttor-
    menla
    passionis. Sperabanl magnamclarilalem, glo-
    riosam
    requiem; sperabant
    coeleslem
    J erusalem,
    sperabant paradisum
    : et unde Adam
    transgressionis
    causa foris
    projectus est,
    illuc
    sancti, proslralo
    eo
    qui
    Adam
    deceperat, tropaea
    victrieia
    reportarunt.
    Laverunl sancti stolassuasin
    sanguinepassioms,
    et
    candidaseasfeceruui in
    sanguineRedemploris.
    Nam
    nolnm
    est, fratres, quia
    si
    cujus
    vestimenluni
    sangui-
    neni
    letigerit, inquinabilur.
    Sed
    sanguisAgni
    imma-
    ctilati candidare
    novit,
    cruentarc non novit.
    Itaque
    beatus Laurentius
    Ivabilu,
    vultuet sanctitale
    decorus,
    candidamante
    passionem
    habuit
    conscientiam,
    ct
    per
    passionem
    candidioremdealbavit stolam
    corporis
    et
    menlis. 0 sancte
    Laurcnli,
    candidusin
    menle,
    candi-
    dus et
    corporeaveste,
    non valeo
    condigne
    laudare
    meritum luum
    ; quia magnum
    adverto consilium
    tuum.
    Magnum
    consilium
    cogitasli,
    coeleste
    negotium
    egisli,
    thesaurosEcclesiae
    suscipiens,
    chrislianis
    pau-
    pcribus erogasli;
    el tbesauroscoelesles
    accipere
    me-
    ruisti. Siceiiimmonel Dominusin
    Evangelio,
    dicens:
    Vendeomnia
    qumhabes,
    etda
    pauperibus;
    ethabebis
    thesaurumincwlo
    (
    Matlh.
    xix, 21). Implesli praece-
    ptumDomini;
    et dedit libi
    jiraemiumregni
    sui.
    Qua-
    liler te
    honorem, quo
    te laudem
    prccconio; qui
    in
    ipso proelio
    confessionis
    positus,
    cumadbucsubcu-
    slodia
    Hippolyti ageres,
    virlutem Doinini
    semper
    ostendens,
    crucemChristi
    super
    caccorumoculosfa-
    ciebas,
    caecos
    illuminabas,
    et
    Hippolytum
    ad fidem
    Christi
    mirabiliter converlebas.
    (a)Alias,
    deDiversis38.
    (b)
    m
    Appendice
    nune
    primumcollocalur.Nihilineore-
    preliensrone
    dignum,
    nisi
    quod
    slilus,
    ait
    vindingus,indi-
    catnonesse
    Augustini,
    3. Laurentiuscum
    Stephanocomparalur.Quem
    tibi
    similem
    comparabo?quem
    bonori luo
    coaequabo
    ?In-
    veniamlibi
    similem,
    et
    quodam
    modo
    priorem
    et in
    lionoreet inconfessione: in lionore
    primum
    Christi
    diaconum,
    in confessionebealum
    Slepbanum. Qui
    post
    Chrisli ascensionem
    primus
    in
    septem
    diaconis
    ab
    Apostolis ordinalus,
    marlyrio praecedenle
    anic
    Apostolos
    est coronatus.
    Altcndile, fratres, istorum
    duorum
    principum
    vicloris cxercitus
    martyrum pa-
    rem
    operationem
    et confessioncm.
    Lapidabatur
    Ste-
    phanus,
    el orabat: assabalur
    Laurentius,
    et hilari fa-
    cie
    congaudebat.
    Orabat
    Siephanus pro
    Satilo
    lapida-
    toresuo: et Laurenliuscliristianumfecit
    Hippolytum
    custodemsuum.
    Magna
    mirabilia feceruiit arcliidia-
    coni isti : a
    quibnspaliebantur supplicia,ipsispr.tro-
    gabant
    divinabeneficia.Hoc eniiii
    fecerunt, quod
    et
    ChrisiumDominumin
    passione
    facientem
    andieruut,
    qui pro
    iniiiricisincruce
    orabal, dicens:
    Pafer,
    ignosce
    illis; quia
    nesciunt
    quid
    faciunl (Luc. xxiu,
    34).
    Hoc
    ipsum
    el eosDoniinus
    docuit,
    ubi ait: Si
    quis
    mihi
    minhtrat,
    me
    seqttalur
    ;
    el ubi
    egosum,
    illicel minisler
    meuserit
    (J oan. xn, 26).
    Mcrueriint
    quippe
    ossecuin
    Christo, qui magna
    constantiaconfiteiiles
    Chrislmn,
    viceruntAntichrislum.
    Ergo
    el
    nos, fralres,
    totamen-
    lisnostraehitenlioneDominumJ esumChrislumcon-
    fllcamur, ipsum
    omni virtutetimeamus
    acdiligamus
    :
    ut cuni omnibussanetisad
    pracnriaregni
    ccelestis
    per-
    veniremereamur. Amen.
    SERMOCCCXVII
    (a).
    InNalali
    Martyrum
    Massae Candidae
    (b).
    Massacandidanndesic dkta.
    Ex
    quibus
    collecla.
    Dilectissimi
    fratres,
    natalem
    martyruni celebramus,
    quortim
    muliitudoniassam
    , splendor
    candidamfe-
    cit. Massaenimdictaest
    propler numermn,
    Candida
    propter
    mcritum. Nara
    quid
    aliud Massa
    Candida,
    nisi mullilulo
    inlelligenda
    est
    martyrio
    candidata?
    Siculi
    modo,
    cum
    Apocalypsislegerelur, audivimus,
    quia
    vidit bealus
    discipulus,
    et
    apostolus, qui
    Cbristi
    solebat discuinbere
    super jiectus,
    mariyrum
    lurbas
    candidaveste
    fulgentes
    et
    palmis
    virentibus
    triumphan-
    tes;
    et
    quod
    feliciter
    vidit, nobisfideliler indicavit.
    Ait
    enim,
    sicutmodoaudivimus:
    Vidi,
    ei eccemulti-
    litdo
    quam
    numerarenemo
    poteral,
    exomni
    populo,
    et
    tribubus,
    el
    linguis,
    veslili omnescandidas
    vesles,
    et
    palmm
    inmanibuseorum
    (Apoc.vn,
    9).
    Vesiiscaudida
    signilicat innocenliam,
    palmae
    victoriam. Et ait
    qui-
    damdesenioribusadJ oaniiem: Isli
    qui sunt,
    el unde
    venerunl
    (lbid.,
    13)?
    J oannesautem:
    Domine,
    tti scis.
    Ille
    autem, qui
    itieo
    inlerrogaverat,'ut
    doceret : Ili
    sunt,
    iiiquit, qui
    venerunlex
    magnatribulalione,
    ct la-
    verunl stolas
    snas,
    et
    candidaseas
    fecerunl
    in
    sanguine
    Agni (Ibid.,
    14).
    Qualis
    sanguis,
    fratres? Lavai san-
    guisiste,
    nonmaculat: babet
    quidemruborem
    ,
    scd
    tamennon
    potest
    maculare
    candorem. Mirumest
    hoc,
    dilectissimi : illius enim
    sanguis est,
    de
    quo
    dicit
    sponsaejus
    inCanlicis
    canticorum,
    Fratcr meuscan-
    didusetrubens
    (Cant.v,
    10).
    Si
    eandidtis, quare
    ru-
    bens? Si enim candorem
    innocentioeCbrisii nulltis
    peccali
    noevus
    offndit,
    quare sanguinem
    fudit? Si
    candidus,quare
    rubens? Si
    candidusillenullaseini-
    quitaiis
    nocte
    fuscavil,
    quare
    crucem
    immaculaiiis
    ascendil?
    Quoerisquare?
    audi
    Evangelium
    : Nisi
    gra-
    num
    frumcnli
    cadensin terram
    morltium
    fueril, ipsum
    (a)
    Alias17ex
    vignerianis,
    Supiilemenii pail.
    1.
    (b)
    m
    Ajipendice mincprimunicolioeatur.
    Auguslinum
    non
    sapit
    affectatailla
    qualiscumque orationis
    elegantia,
    el vi-
    deturnimium
    api>aratisverbis
    sermo
    conlextus,
    exillo
    jirae-
    serlim
    loco,
    etNonsenex annis
    jam
    vergenlibusfractus,

    marceseente
    jugulo,
    elc. DeindeMassamCandidamAU-
    gusliuo
    etAfricanis
    celebratam,
    non
    gladio,
    titisthicdici-
    tur,
    sed
    igne
    infornacecalcaria
    martyriumconsummasse,
    eamquevirorumcerto
    numero, nouautemexomnirelate
    et sexu
    colleclam,post
    PontiuminAclisS.
    Cypriani,pro-
    dunt
    Marlyrologia
    et Prudeuliusin
    peristejjh.
    15.Huncta-
    niensermonem
    AuguslinotribuuntRomaniduomanuscripti,
    ejusque
    nominea
    BaroniolaudatiirinNolisad
    Martyrolog.
    24
    aug.
    et1
    novembr.
    23J J 3
    INDEXRERUM.
    2354
    solum
    manel;
    si aulemmorluum
    fuerit,
    tnullum
    fructitm
    a/fert (J oan. xn, 24,
    25
    ).
    Vide
    Massam,
    et
    intellige
    seminis causam. Massa
    liocc,
    fralres
    (sicut audistis,
    exomni
    populo,
    el tribubusel
    linguis),
    ex
    utroque
    sexu
    et ex omni actatecollectaest. Nonsenex annis
    jani
    vergeniibus fractus,
    marcescente
    jugulo,
    tremulam
    cerviccmsubtraxit: nonanus
    sexu,
    actale
    confecla,
    dexlramcruenti
    percussoris effugit
    : non
    juvenes
    a
    coronavitae
    hujus
    dulcedorevocavil : non
    exspiran-
    tiummembra
    palpitantiumparvulorum
    cruentus
    per-
    cussor
    perhorruit:
    sed si
    qui
    forsitan infanlumma*
    ternis uberibus inhiantes ferruni
    poluertmt perse-
    quentisevadere, oppressi
    ruina
    cadaverum,
    maternos
    inter dulcesobiere
    complexus.
    Omnes in illo certa-
    mine
    coronavit, qui
    omnemredcmit aeiatem.
    Qualis
    lunc rerum
    species, dilectissimi,
    quam
    cruenta
    aetas,
    per quam
    videbalur miserandaet horrendacernenti-
    bus
    (a),
    sed
    pretiosa
    in
    conspeclu
    Domini morssanclo-
    (c)
    HunclocumsicrestituendumexistimatMorel:
    Qualh
    litncrerum
    species,
    ditectisshni!
    Quam
    cruentaet
    aspera!
    quamvidebalur
    miserandaelhorrendacernentibus! videEle-
    ment.Critic.
    p.
    559.

    Fortassetamen
    posteriorasola
    dictin-
    rum
    ejus(
    Psal.
    cxv,
    15).
    Vultisnosse
    quampretiosa
    sit? Recolile
    quomodo
    nobis in
    apostolicaEpistola
    legebatur: Propierea, inquit,
    non
    confundititr
    de his
    DeusvocariDcus
    corum;
    prwparavil
    enimillhcivilalem
    (Heb.w, 16).
    0 si videre
    possemus, quando
    erat de
    eorum trucidatione in lerris lanta tristitia
    , qtianta
    fuerit in illacoeleslicivilatelaelilia
    ; cum,
    isiis
    m.ar-
    tyribus
    adcoelumuno
    agmine tendenlibus,
    civesil-
    liusbeatre
    civitatis,
    hoc
    est,
    milliaoccurreruni
    ange-
    lorum!0 si videre
    possemusmartyres istos, corpora
    relinquentes , tanquam
    lutearum domorum tecta
    calcanles! Et nos
    ergo, dileclissinri,
    faciamusinccelo
    gaudiumAngelis
    sanclis. Saucii etiam
    marlyres
    de-
    bent
    gaudere
    de
    nobis; quia
    non cessant orare
    pro
    nobis. Sed
    quando
    de nobis
    gaudent?Quandoeos,
    quosveneramur,
    imitainur.Sic enimvolunl solemni-
    tates suas celebrari conventibus
    noslris,
    ut eorum
    pietatem
    Iaelificcmusmoribusnostris.
    ctionehuncinmodumsanandasunl:
    Quamcruema
    wlas!
    per-
    quam
    videbalurmsermdael horrmda
    cernetttibus,sed,
    elc.
    (M.)
    INDEX RERUM
    Q\J M
    IN HOG
    QUINTO
    VOLUMINE CONTINENTUR.
    ISOOINTCM TOMOM MLSFATIO. 9-10
    SYLLABUS codicumad
    quosrecogniti
    sunt sermones
    tomibuiusquinti, et notae
    qiubus
    codicesiudican-
    tur. 21-22
    S. AURELIl
    AUGUSTIM,
    HIPPONENSIS
    EPISCOPI,
    SERMO-
    NESADPOPfJ LUM
    OMNES,
    CLASSIBUS QUATUOR
    NUNC
    PMMUM COMPREHENSI. 23-24
    CLASSIS PRIMA. SERMONES DF.SCRIPTURIS. Md.
    SERMO pnrnus.Deeo
    quodscriptumest,
    Gen.
    i, 1,
    m
    principio
    fecit
    Deuscmlumet
    terram;
    etJ oan.
    i, 1,
    in
    pnncipio
    erat rerbum: contraManichaeos.

    Manichrcorum inveterem
    legem
    calumnire. Ibid.
    SERM. II. DetentationeAbrabrea Deo.

    1.Abrahae
    Ddeset
    pietas.
    2. DeustenlansAbrahamMauicbreis
    lmmeritodisplicet.S.ientareDeiquospectat.
    4.Deo
    non
    prreponendumquoddedit
    5. DCUS disceredici-
    lur,
    cflmfacitul discamus. 6.
    Exspectalio
    adDeum.
    7.
    scriplurarumDgurre
    rebusvere
    gestis
    inha3rent.
    8. Isaacihistoriaet veraestet
    Dguraliva.
    9. J usti-
    ficatioexUdesine
    operibus.
    26-51
    SEIIM. III.De
    Agar
    et Ismaele.

    ouomodo
    ad
    Agar
    et isinael
    pertineaat
    hrereticiet schismatici. 52
    SERM. IV.DeJ acobetEsau.

    1.
    sjiiritualitersapere
    datura
    spiritu
    sanclo.2. Petmscarnaliter
    sapiens
    infirmus.
    ipsius
    et omnium
    martyrum
    forlitudoex
    sjiiritu
    sanclo.5. Esau
    carnales,
    J acob
    spirituales
    figurat.
    4. vita
    Angelorum
    beataex visioneDei.
    5. uensnonest
    quideorporeum,
    nec
    quale
    formari
    nostra
    cogitationepossit.
    6.
    Quidcogilandum
    cum
    dicitur Deus. Manicbaeorumerrorem
    perslrin-
    gil.
    7. Lumen
    quod
    Deusest
    quale cogitandum.
    8. Feheilasinfuturosreculo
    qualissperanda.
    Duo
    Testamenta. 9. TestamentiVeteriset Novidiscri-
    menetconsonantia. Eremusestchrislianohicniun-
    dus.10.
    Figurre
    noslrreea
    quae
    Israelilico
    populo
    contigerunt.
    11.isaacet Rebeccainbenedictioue
    J acob, quidGgurabant.
    AdEcclesiam
    perliuem
    omnessancli.12.Carnalesdeecclesiainsortesunt
    Esau.15. Benedictiominorissub
    speciemajoris.
    14.peccataaliena
    palienterportanda.
    )o.
    Quomodo
    J acobsinedoloetcumdolo.16-17.Haediuas
    pel-
    lesbabere
    quid.
    18.Duobrcdi,
    duo
    poputi.
    19.Hredi
    cur
    populi.
    20.Aiiena
    peccala
    sic
    |;ortandasunt,
    ut
    corrigantur.
    charitas.21.
    isaacindoloJ acobfiguram
    intellexit.22.Dolusnondolus.25. DolusinJ acob
    quid.
    J acobamendaciodefendilur.24. Benediclio
    jacob.25.Unares
    multismodissignificala.
    26.Ec-
    clesia
    ager.
    27.BenedictioEsau.28-29.J acob
    sup-
    plantatio.
    50.Inbenedictione
    quidproprium,quid
    coaimuneJ acobel Esau.51.
    scii|;turae
    et sacra-
    menlaboniset maliscommunia. 52.Omues
    genles
    spiritualibussubjectre.
    55.Carnalibus curnonsub-
    iectse
    gentes.
    34. Conlrasctiismaticos. 55.Exlorta
    benedictio.56.
    Epilogus
    de
    pugna
    conlradiabolum
    exemplomartyrumsuscipienda.
    vinceiilii
    martjris
    natalitia.57.
    Martyres
    imitandi. 55-52
    SERM. v. Deluctatione J acobcum
    angelo.1.
    Boniimi-
    tandi,
    mali
    vero,donecullimo.jucliciodiserotioDat,
    tolerandi.2. D.bitaremiltend.iinimicis.Iniinicus
    sic
    diligendus,
    uttamen
    corripialur.
    5.
    Luclandum,
    ul Chrislicbaritatemet
    patientiamimilatione prose-
    'quiiiiur.
    4. J acobetEsau
    Dgurr*jiopuli
    Cliristiaui et
    J udaici.5. J udiciCbrisliaaorumservi.6.Luctalacob
    cumangelo.
    7.
    Anjfcli
    te.ncrinoleiis
    quidsigniricet.52-58
    SEOM. M.Deeo
    quoclajj|>aruit DominusMoysi
    iurubo.

    1.
    Quomodo
    Deus
    Moysi ajiparttit.
    2.
    Moysi
    Deus
    ]
    er
    angelumapparuit.S.
    Dei
    apjiaritioquare
    inrubo
    facta.4. Nomenl)ei. 5. AliudnomeuDei.6.
    signa
    dala
    Moysi.
    7.
    Quitlsignificetvirpa;quidserpens.
    8.
    Quid
    maiiusetsinus
    Moysi; qnidaqua.
    59-62
    SERM. vn. Delectione
    Exodi,
    derubo
    inquo
    flaaima
    erat,
    et rubusnoncomburebatur.

    1.
    Qure
    ad-
    vertendain
    apparilione
    derubo. 2. RubusDam-
    mainhrcrenlenoncrematus
    quidsignificat.
    5.
    Qui
    Moysi loquebatur,
    Cbristum
    fuisse,quorurndamopi-
    nio.4. mea
    opinione
    cavendumArianorum
    argu-
    menluni.5. Aliorum
    senletitia,angelumMoysi aj;-
    paruisse,
    nonCbrislum. 62-66
    SERM. VIII.Dedecem
    jilagis
    etdecem
    praeceptis.
    67
    SERM. IX.Dedecemchordis. 75
    SERM. X. De
    judicio
    salomonisinter duasmulieres
    meretrices.

    1. Rei
    gestae
    narratio. 2. Mulieres
    dttaecoramSalomone
    litiganlesdefilio,Synagoga
    et
    Ecclcsia.sacramcntorum
    vila,
    Chrislus.3. J udrei
    fratiam
    christianamsibi debitamfalso
    jactantes.
    . Adversus
    byj;ocrisim
    sic
    certandum,
    ut caveatur
    periculum
    scbismalis.5. Alteraduarummulierum
    significatio.
    6. simulatoresinEcclesiabonis
    opera-
    riis
    josleriores.
    7. Simulalorum
    frausinbonosope-
    rarios.8. Honor
    propritis
    contemnaturul Ecclesire
    unitasservetur. 91-80
    SERM. XI.neEliaetvidua
    sareplana.

    1.
    opera
    pie-
    lalisnuuc
    lemporis
    exercenda.2. Eliasad
    paupe-
    remviduam
    pascendus
    curmittitur.MandareDeus
    quomodointelligifur.
    3. Bonorum
    operum
    merces
    nonisto
    temporesperanda. $9
    SERM. XII.Deeo
    quod
    scriptum
    est in
    J ob, cap.I, 6,
    Eteccevenerunt
    angeli
    in
    conspectumDei,
    etdia-
    bolusinmedio
    eorum,
    etc. etdeeo
    quod
    inEvan-
    gelio
    dicitur,
    Matth.
    \,S,Bealiqui puro
    sunt
    corde,
    quoniamipsi
    Deum
    videbunl;
    contraManicUreos.

    1. ManicUteorum
    inlibrumJ obcalumnia. 2. ca-
    lumniosa
    objeclio
    Adimanli ex
    Apostolo. Princi|>es
    jiujus
    sreculi.sacculuni
    peccatores,
    Diaboluspriq-
    9355
    INDEXREMJ M.
    2356
    epspeccati.
    3.
    Quomodo
    diabolusveneritin con-
    speclum
    Dei.4. variismodis
    loquitur
    nobisDeus.
    5. Diabolus
    poUiit
    audirevocemDei.6. In
    conspe-
    CtumDeivenissediabolum,quid
    sit. 7.
    Quomodo
    dialiolusliiitinmedio
    angelorum.
    8. Manicbrei ex
    ipsa
    eorumdoctrinarefutati. 9. Manichfei Christum
    diabolo visumnon
    negant. Angeli i>er
    verumcor-
    pusassumptumapparent.
    10. Cbrislusdialiolo
    quo-
    modo
    apparCbat.
    11.
    urgeulur
    Manichrei
    cjuod
    sol
    quem
    Deum
    putant,
    a malisvideatur.12.cbristus
    cur exfeminalialus.FiliusDeinonestmutalus
    per
    incarnalionem.
    100-105
    SERMXlll.Deeo
    quodscriptum
    esl inPsalmo
    u, 10,
    Ertulimini,
    omnes
    qui judicalh
    lerram.

    1. ler-
    ram
    judicarequid.
    2. Praesumens cle
    propriis
    viri-
    lius, perit
    devia
    justa.
    Fidendumin Dominiim.
    Inordinatebuniilis.5. Voluntasbonaa Dcoexci-
    tala. 4. Ad
    judices.
    I)emiiliereadttllcra.5. Miseri-
    cordiam
    coiisequilur.
    6. verbaPattlide
    poteslate.
    7. J udexinse
    primum,
    tuminalios
    jusdlcat.
    8.Pec-
    cata
    perseqiialur,
    non
    peccantem.
    9.
    Disciplina
    et
    correctiononuculisencla.
    Ecriens,pius; parcens,
    crudelis.
    107-111
    SERM. XIV. Deversu14psalmi
    ix,
    Tibiderelklitscsl
    pattper,pttpillo
    tu eris
    adjulor.

    1.
    Pauper
    verus
    quinam
    sit. 2. nivilibuscavcntla
    supcrbia.
    3. l'au-
    peresde
    Lazari sortenoncxtollantiii'. 4.
    Pauper
    ct
    oivesioeademsortcfeliciiaiis,
    si
    merqiie
    liuniilis.
    SinusAbralire. 5. vcrus
    |iaupcr
    in
    jiauperum
    turba
    vixinvenilur.6. Divilire
    |ilcnrc|icriciiloruni
    cl
    per-
    ilurre.7.
    Paupercupidiialibus
    tlivitc
    pejor.
    8. Rur-
    sum
    pauper
    cumdivite
    comparaiur.
    9.vcrus
    pauper.
    Chrislus
    pauper
    etdives.
    Pauperias
    Chrisli.10.Pn-
    pillusquis.
    111-116
    SERM. xv. Deversu8Psalmi
    xxv, nominc,
    dilcxi de-
    coremdomtts
    tum,
    et locumlabcrnacitliclarilath
    tuw.

    1. Decordomusl)ci.Kcclcsiaviva.2.Nume-
    ruset
    super
    numerum.vasain
    lionorein,
    vasain
    contumefiani.
    5. Malorumcsl maleuli
    honis;
    Dei
    contra,
    beneuli malis.Animoe adulterrect lorni-
    carire.4.Ad
    quitl
    maliiuiiiundo.5. Abtiiiilautia nia-
    lortim,proplerpurgalionem
    boiiorum.6. Maliforis
    et inluslolerandi.7. constantiainfereudisinliis
    malis.8.
    Dttrajussa,
    secl
    magnapromissa.
    9. Mali
    ideo
    multi,
    ul exerceaiitiirboni.
    Amurca,
    oleuni.116-120
    SERM. XM.l)eeo
    quodscrijitum
    estinPsalmo
    xxxiu,
    13,Qttis
    estItomo
    qui
    vull
    vitam,
    el
    diliqil
    videre
    dks bonos?1.vila
    |>rresens
    nocvilacsl. 2. vita
    bonabicscctanda.Redinierc
    leni|)usqiiid.
    5. viia
    inPsalmo
    qurenampropoiiilur.
    4. DiesboniinPsal-
    mo,nonhujussreculi,
    sedrelcrni
    proniittunliir.
    l.o-
    qui
    dolum.5.
    Qu&nto
    ardore
    qurerenda[>ax
    et vila
    aeterna.
    121-124
    SERM. XVU. Deeo
    quod
    dicilurin Psalmo
    XLIX, 5,
    neus
    manifesltts
    venict,
    neus
    nosler,
    el nonsile-
    bit,
    etc.

    1. J udiciumextremum.2.
    Praejiositis
    mtinus
    impositum.
    volnm
    pii pastoris.
    5. Peccala
    consuetudine
    vilescunt,
    necsentiunlur.Ebriositas.
    Excommunicalio.
    4. Poccantesvidel et otlit
    Deus,
    etsi nunclacet.5. l)ei
    judicium
    in
    |>eccanles.
    Poe-
    nitendi
    lempus.
    6. Medicina
    poslpeccatum
    nonre-
    spicienda.7.
    Vilrcbreviias.nomovitro
    fragilior.
    124-128
    SERV. XVIII. DeeodcmversttPsalm.
    XLIX,
    Deusma-
    nifeslasveniet,
    elc.

    1. clirisliadvenlusalter oc-
    cullus,
    allcr manileslus.
    1'rrecepla
    Dei
    quibusdam
    inrisumveniunt.Hoininumcarnalium
    pcrversum
    judicium.
    2. CurDetisnunc
    judicat quredam,
    non
    omnia.3.Thesaurus
    opcrum,seulionorum,
    seuma-
    lortim.4.Suus
    quemque
    manetIhesatirus.
    Pauperes
    divitibus
    lalurarii,
    5. Pcenitentiainfrucluosa. 128-151
    SERM. XIX.Dceo
    quodscriptum
    est inPsalmo
    L,5,
    Quoniaminiquilalem
    meam
    ego agnosco;
    et in
    PSalmo
    LXXII, 1, Qttam
    bonusDeus israel recth
    corde!

    1.
    Rogandus Deus,
    utfaciemnonanobis
    avertat,
    seda
    peccatis
    nostris.2. Poenilentisest
    peccatapropria
    et
    agnoscereetjiunire.
    3.SacriDcio
    conlriticoniis
    jilacandus
    Deus.4. Homini
    disjilicere
    debet
    quod
    Deo
    displicet,
    et contra. Felicitashic
    non
    qurerenda.
    Atiditorumacclamalio.Scandalum
    defelicitalemalorum.5. Felieitaset mercesaDeo
    quaenamexspeclanda.
    6. Adbenevivendum
    quoli-
    dianis
    periculis
    commonemur. 152-156
    SERM. xx. Deversu12Psalmi
    L,
    cormundttmcreain
    me
    Deus;
    etdeversu5Psalmi
    XL, Egodixi,
    Domi-
    ne,
    misereremei,
    etc.

    1. Peccalornon
    potest
    re-
    surgereper
    sea
    peccatoabsquegratia.
    2. Confes-
    sio
    peccatinccessaria,utveniaimpetretur.
    Punien-
    dum
    peccalum,
    autab
    ipsopcccalore,
    aut a Dco.
    Bxcusatio
    peccatiiniqua
    esteladiabolo
    suggcrilur.
    3. Et
    desperatio
    et
    spesimpoenitentite
    ac
    perdi-
    tioniscausa.4. Konditterendaconversio. omniasua
    vult
    homoesse
    bona,jiraeter
    vitam.5. verbumDei
    ministrantes
    presbyteri.
    137-141
    SERM. XXI. Deeo
    quodscriptum
    eslinPsalmo
    LXUI, 11,
    J ticundabiliir
    justusin
    Domino.

    1.J ucunditas
    pio-
    ruminDeoetiaminhacvita.2. Deonunc
    propin-
    quamus
    humililaleetcharitate.5. Peccatum
    ipsum
    non
    amalur,
    sed
    ipse
    inordinatusamorcreaturreest
    peccalum.4. Ineos
    qui
    creaturamDeo
    prreponunl.
    5. Fidesab
    omnibiis,
    elsi fortenon
    videmr, diligi-
    lur. 6. Fidesinservohoiioralur.7. FidesDeode-
    bitaaservis
    emplisipsiussanguine.
    8. J ucunditas
    inDeoet inaeternisbonis
    qure
    dedit.lleclnscorde
    qui
    laudat
    Dagelluhi patris.
    9. Deleclalio
    piorum
    in
    Deoamissisterrenisrebus.10.Lsusauri
    quis
    ma-
    lus,quis
    bonus. 142-148
    SERM. XXII.I)eversu5 psalmi
    LXVII,
    Sicttl
    deficil
    fiimus,deficiant,
    eic.

    1.
    Propbeta
    utcns
    optan-
    lis
    figura,
    visionissureccrliludinem
    siguificat.
    2.Iii
    liguraprophelteojilaniis, iiilclligenda
    divinide-
    creti
    ajijirobalio.
    5.
    Quibns
    modisDeusad
    poeni-
    lentiam
    sqliicilat.1'lagellum
    Deiadmonilionostra
    est. Poenilcntiaiiifriicluosaetfrucluosa.4. J udicii
    fiiluriDtlestotaliis
    jirrcdiclioiiibtisHmplctis
    firma-
    lur.
    Marlyriimsaiiguis
    semen. S.oeiis
    eljuslus
    el misericors. 6. Muialoreo
    judex
    mulatur.
    7. Peccalor
    pereat,
    nc bonio
    jiercat.
    8. Sicutfti-
    mus
    deliciuul,qui |>eccaia
    stiadefendunt.9. Mi-
    sericordia
    nei,
    qiiantacrga
    boniiiiem.10.Duo
    pa-
    rentesacl
    vilam,
    ctduoatlmorlem. 148-154
    SERM. XXIII.Devorsu24Psalmi
    LXXII,
    Tenuistima-
    nninde.rlerw
    mew;
    el devisioneDei.

    1. Doclo-
    rumoflicium
    periculosum,
    auditorumsecuriorcon-
    tlilio. 2.
    condisci|itili
    omnesstilicbristo
    magistro.
    Auditoruni
    crga
    docloresofiicium.5.
    Scri|>lurre
    sancireadinfirniitatem
    parvuloruina|>lalae.
    4. Au-
    dilores
    quinamcarnales,cjuinamspiriluales.
    5. in-
    lelligere
    nonest nisi vcruiii seiilienlis.I)cDeo
    falli,jierictilosum; menliri,
    exiliosum.6. Carnalis
    del)eo
    cogilalio.
    7. Corfidclis
    temjilum
    nonan-
    gusium
    Deo.limor
    habeiangtistias,
    amorlalitudi-
    nem.8. nilaialiocordisex
    cbaritatc,quae
    el arrha
    diciluret
    pignus.
    Arrbaet
    |iignuscpio
    difleraiit.
    9. cbaritas verius arrba
    quampignus
    dicilur.
    10.Fonseliarilalissiimniiimbonum.II. Bona
    piis
    pro|>ria.
    12.nominesctfilii boniinumundedistin-
    cli. 15. Cbaritns
    aniattir,
    nec lamensentiltir.
    14. Deus
    quomoclo
    hic
    Moysiajiparuit.
    15. Dcus
    abscjue
    sui mutalione
    aiiparuit
    ca
    speciequa
    vo-
    J uit.16.Deusaliliisvidebilursiculiesl. 17.Pacifici
    filiiDei.18.Deusnonnisia
    pacificis
    vitlcbitur .155-162
    SER.M. XXIV.Deversu2Psalmi
    LXXXH, neus, cpih
    similislibi?

    I. GratulaturfidelibusDcizeloin-
    ccnsiscontraitlola.2. cliristianoruniin
    Pagauos
    pielas.
    5. Deovero neeboino
    compararidebel,
    mtillominiisidoliimHerculis,
    cujus
    tifulusrefelli-
    tur. 4.
    Quomodo
    pelitur
    til ne
    taceal,neque
    mi-
    lescalDeus. 5. Fidelium
    quorumdam
    zeluscontra
    itlola.6. Gratulatur
    civibus,quod
    Homanos
    deos,
    Romre
    dejectos,
    nolintslare
    Carlbagine.
    7 Deus
    irascendomilis. 162-166
    SEHM. xxv. Devcrsieulo12Psalmi
    xcm,
    neatushomo
    quem
    lu
    entdierh, Domine,
    etc.

    1.
    F.vangeliuni
    lexTeslanientiKovi.
    Legis
    veteris
    promissaspiri-
    lualiler
    inlelligenda.
    2.
    Legis
    veteris
    servilus,
    cumDeuscolilur
    propler
    terrena. sursumcor.
    5. Dies
    maligni
    ab initio
    peccati.
    4.
    Maligni
    dies
    uiide.5. Dies
    malignipiisjirosunt
    adinveniendos
    diesbonos.6. Diesboni
    qua
    conditione
    propositi.
    7. Pa\
    sequendaqualisprrccipilur.
    Sursumcor.
    8.cbristusin
    paupere
    vestienduset
    excipiendus.167-170
    SERM. XXVI. DeverbisPsalmi
    xciv, renite,
    adoremus
    el
    prosternamurci, fleamus
    anteDonnnum
    qui
    nos
    fecit,
    etc. Etdeverbis
    Aposloli
    ad
    Galatas,cap.
    2:
    Namsi
    perlegenijustitia,elc,
    et
    cap.3,
    Sienim
    data essellex
    quwpossitvivificare;
    etad
    Rom.,
    cap.9,0homo,
    iu
    qtihes, etc,
    et
    cap. 11,
    o alti-
    tuao!etc.Contrabreresim
    Pelagianorum,-1.
    Homo
    aDeo
    crealus,
    a
    Deo,
    cum
    ipsumrogal,
    nondese-
    rilur. 2.
    Pelagianorumerror,
    seaDeofactoshomi-
    nes,
    aseaulem
    justos.
    3. Liberumarbitriumsine
    Deo
    quid
    valeat.4. Homines
    quodsumus,
    Deoau-
    ctoresumus.craliacreatiouis.ElectioDei. 5.Fide-
    lessi
    sumus,gratia
    Deisumus.6.Gratia.7. Gratia
    CbrisliMediatoris. Mediator. 8.
    Pelagiana
    hreresis
    exoricns
    borretur,
    et
    gratiam
    Deiadmitteresesi-
    nmlat.9. Gratiacbristi
    jjrrelor
    naluramet
    legem
    uecessariaadmiltidebet.Lexad
    cpiid
    data.10.Ma-
    2357 INBEXRERUM. 2358
    mchaeoniinbseresisde veteris
    legis
    auctore.
    11.
    Legis
    datse
    insuflicienlia;gralise
    necessit;isin
    Elisaeo
    figurata.
    12.GrattaCbrislianorum. 15.Siassa
    perditioms,
    undeelecti sumus.Electioex
    perdi-
    tiotiismassa
    investigabilis.
    14. Gratiaexcludit
    omnemeritum
    praecedens.
    15.Kihilnobisarro-
    gandum. 171-178
    SERM. xxvu. Detituloet
    priorihus
    versiculisPsalmi
    xcv;
    et deverbis
    Apostoli
    adRom.IX
    ,
    Mherebor
    cuimisertus
    fuero,
    etc Contra
    Pelagianos.

    1.Do-
    mus
    Dei,quae
    nunc aedificatur. 2.
    Caplivitas,
    de
    quaper
    Christumliberamur.5. In
    Deo,qui cujus
    vult
    miseretur,
    nulla
    iniquitas.
    4. Cur Deus
    cujus
    vult
    miserelur,capere
    homonon
    potest.
    5.
    Quo-
    modohicomnianotafactasunt
    Apostolis.
    6.
    ^Equi-
    tasDei
    cujus
    vultmiserentiscredatur
    nunc,donec
    poslea
    videatur.
    signum
    crucis. 7. J udiciaDei in
    mysteriogralirc,
    nonratione
    scrulanda,
    sedadmi-
    ratione
    prosequenda. 178-181
    SERM. xxvill. Deversiculo3Psalmi
    civ,
    Lwtelurcor
    qttwrenlium
    Dominum.

    1. Laetandumcordein
    Deo.2. Deuscordi
    lux,
    etodor et cibus.5. I.ux
    oculorum
    cibus,pluresabsque
    sui minutione
    pa-
    scit.4. Sonuset intellectusvocisad
    plures
    sine
    partilionepervenit.
    5.DeinteUectu. 182-184
    SERM. XXIX.

    Deversu1Psahni
    CXVH, confitemini
    Domino, quoniam
    bonusesl.

    1.Bonusasesoltis
    Deus,
    a
    quo
    caeterabona.2. Confessio
    duplex,
    lau-
    dantiset
    poenitentis.
    3. Confessio
    peccatorum
    ad
    salutemnecessaria.4.
    Ulraquecontessio,
    laudiset
    peccati,
    debilaDeo.5.Homomalusvultbonaomnia
    praeterseipsum.
    6.Peccalum
    puniendumaut
    a
    Deo,
    autabliomiue
    poenitente.
    183-187
    SERM. xxx. DeverbisPsalmi
    cxvni,
    Gressusmeos
    dirige,
    elc. Et
    Apostoli,
    Rom.
    vn,
    Lex
    spiritualh
    esl,ego
    atttem
    carnalh,
    etc Contra
    Pelagianos.

    1.
    Iniquitatis
    inhominemdominalusanle
    gratiam.
    2.
    Captivitas
    hominisex
    peccato.
    3.
    Adversarius
    gratire
    refutatur
    experimenloproprire
    infirmila-
    tis. 4. l.uclacarniset
    sjiiritus.
    5. Naturrefalsus
    defensormedico
    ingratus.
    6. Inluclacarniset
    spi-
    ritus
    quid
    faciendum.7. Gratiseadversariussub
    jugo
    est
    iniquitatis.
    8.Gratiae hostemrevincitEccle-
    siae
    piecatio.
    9. christus
    magister
    humilitatis.
    10.
    J ugum
    Curisliundesuave.
    Pelagianorumargu-
    mentatio.
    187-192
    SERM. XXXI.DeverbisPsalmi
    cxxv,5, 6, Qui
    semi-
    nant in
    Uicrymis,
    etc

    1. seminarein
    lacrymis
    omniumest cliristianorum. 2.
    Martyrumpassio
    et
    mercesinPsalmo
    praedicta.
    3.Infirmiorescbrislia-
    ni
    quidam
    iu
    lacrymis
    seminantes.4.
    Quomodo
    se-
    minantomnes
    inlacrymis.
    J uslus
    quisque
    hic ab-
    undanlius
    jilorat.
    5. J ustorumoralionescum
    gemi-
    lu. 6. I
    acrymaepiorumcomparanlur
    cumfleluim-
    piorum. 192-195
    SERM. xxxit. mPsalmumCXLUI. DeGoliaet
    David,
    acde
    contemptu
    mundi.

    1.Medicamenta iuscri-
    pturis
    divinis.2.
    Tjtulus
    psalmi.5. Goliaeet Davi-
    dis
    descriptio.
    4.DavidisinDeoconfidentia. 5.
    Quin-
    quelapides
    David
    quidmysterii
    habeant.6.
    Regula
    ad
    inlelligendasScripturaeallegorias.
    7. Defluvio
    J evati
    lapides
    et in
    pastorali
    vase
    posili
    quid
    signi-
    Dceul.8.
    Populus
    J udaeorumnon
    imjflevitlegem;
    quiatimebat,
    nonamabat.9. De suis viribusne
    homo
    i>raesumat.
    10.
    Proprium
    hominisnitiil nisi
    peccatum
    et mendacium.11.
    Dusejanuae
    diabolo
    tentatori,cupiditas
    etlimor. 12.ReosomnesChri-
    stus invenit.13.Crucis
    signum
    infronte
    quid
    si-
    gnificet.
    14.
    Cupiditatis
    tentalio.15. Timoristen-
    latio.16.Bonomalusnibilvere
    nocet,
    sed
    prodest.
    17.Homomalusnovaculaacuta. 18.Felicitasnon
    in
    temporalibusponenda.
    19. FelicUas
    impiorum
    nonnullisscandalum.
    Superfluapetenspropitio
    Deo
    nonexauditur.20.Diviliarumabusus.21.
    Cupidi-
    tas
    lemporaliumquomodo
    in
    proximuminiqua.
    22.
    Defelicitateterrenaaliler
    mali,
    aliler boni sen-
    tiunt.23.VerbiDeifructusa nonaudienteetiam
    exigendus.
    24. Felicitas
    mundana;
    et
    quae
    licita
    videtur,
    contemnenda. 23.Felicitatemsaeculi
    quis-
    quismagnipendit, alienigena
    est. 26. Goliresu-
    perbia
    ex terrenafelicitate.27.ineos
    qui
    defe-
    licilate terrena
    gaudent.
    28. Bealus
    populus
    quis.
    196-206
    SERM. XXXIII.Deversu9
    ejusdem
    Psalmi CXLIII
    ,
    Deus,
    canlicumnovumcanlabo
    libi;
    in
    psalterio
    de-
    cemcliordarum
    psallam
    tibi. 1. Charitatecan-
    tatur canticumuovum.2. Lex
    implelur
    charitate.
    5.
    rraecepta
    triaad Deum
    pertinentia.
    Sabbalum
    spirituale.
    Sabbatumsabbatorum.4.
    Prrecepta
    se-
    ptemquaeproximumspectant.
    5. Canlicum. novum
    cantare
    cujusnam
    sit. Donatislaeilludnon can-
    tant. 207-209
    SERM. XXXIV. InhaecverbaPsalmi
    CXLIX, 1, 2,
    can-
    tateDominocanticum
    novum,
    laus
    ejits
    inEcclesia
    sanctorum,
    etc. Decanticonovoet vita
    nova.
    ^
    1.Canficumnovum
    cantare, cujus
    sit. 2. Cbaritas
    exDeo.5. AmamusDeumde Deo.ldolacordis.
    4. Amorinfimus.5. Deus
    continuo,
    cum
    amatur,
    habelur. 6. Cantandum
    Domino,
    et
    oribus,
    el mo-
    ribus.7. Pretium
    quo
    charitas
    comparanda.
    8. Pro-
    ximus
    quanlumdihgendus.
    9. Precalio
    post
    scrmo-
    nem. 209-212
    SERM. XXXV. Deeo
    quod
    scriptum
    est in rroverbiis
    Salomonis,
    Si
    sapiensfuerts,
    tibi et
    proximh
    tuis
    erh;
    si autemmalus
    evaseris,
    solushauriesmala.
    Cap.ix,f. 12,
    secundumLXX. 213
    SERM. xxxvi. Deeo
    quodscriptum
    est
    ibid.,cap.xm,
    ff. 7, 8,
    sunt
    qui
    sedivites
    affectant,
    nihilhaben-
    tes;
    el sunt
    qui
    se
    humiliant,
    cumsinldivites.ned-
    emptio
    animwviri divitiw
    ejus
    :
    pauper
    autem
    nonsiiffert
    minas.

    1.
    Expositio
    verborumScri-
    pturre.
    2. Divitiarum
    morbus, superbia.
    3. Diviles
    non
    hujus
    mundi.
    Paupertas
    el divitireChrisli,
    4.
    Omnesboni fidetesdivitessunt intus. Hiemset
    aestasnostra
    quae.
    5. Divites
    hujus
    mundi non
    contempli
    aChristo.Diviliaruminanitasel
    pericu-
    lum.6. Divitisead
    quidprodessepossunt.
    7. Divi-
    tiisiuterioribusdivites.8. Interiores
    divilire,fides,
    auro
    praeferenda.
    9. Divilire
    pro
    animaesaluteih
    eleemosynis
    expendendre.
    10.
    Paupertas
    anhni
    prae
    limoreniinarumanimideflcientis.11.Diviliae verae
    aDeo
    expetendae.
    215-219
    SEBM. xxxvu. DelectioneProverbiorum
    Salomonis,
    ali eolocoubi diclum
    est,
    mulierem
    fortem
    quis
    invenkt?etc
    usque,
    Etiaudetnrin
    porlis
    vir
    ejus.
    Cap.xxxi,
    f.
    10-51.

    1.
    Quae
    demuliereforti
    di-
    cuntur in illo Proverbiorum
    capite,
    adEcclesiam
    referuntur.2.Ecclesialaterenon
    potest.
    3.Pretio-
    siorest
    lapidibuspretiosisquae
    ab
    Augustino
    mu-
    lier
    supra
    describitur.4. CouDdit
    super
    eamcor
    viri
    ejus.
    5.
    operatur
    enimvirosuo
    bona,
    etnon
    niala,
    inomni
    temjiore.
    6. Invenienslanamet li-
    nuni,
    fecitutilemanibussuis.7.
    Exsurgit
    denocti-
    bus,
    etdedit escas
    domui,
    et
    opera
    ancillis.8-9.
    Prospiciensagrum
    mercalaest. 10.Succinctafor-
    liter lumbos
    suos,
    firmavitbrachiasua. 11.Kon
    exstinguelur
    lucerna
    ejus
    totanocte. 12. Manus
    suasextendil adutilia.13.Bracbia
    quoque
    suafir-
    mavil iniusum. 14. Manussuas
    aperuitpauperi.
    15.Konest sollicilusdehis
    quae
    indomosuntvir
    ejus,
    cumalicubidemoratur.16.omnes
    apud
    eam
    vestitisttnt.17.
    Dupliciapallia
    fecitvirosuo.18.De
    bysso
    et
    purpura
    vestimentasibi fecit. 19.
    conspi-
    cuusfitin
    portis
    vir
    ejus.
    20.Sindonesfecitetven-
    didil. 21.cinctoriaautemCbananreis. 22. Fortitu-
    dineetdecoreiudutaest. 25.Ossuum
    aperuit
    at-
    tente.
    Disposuit
    ordinem
    lingurc
    sure.24.severae
    conversationesdomorum
    ejus.
    25. SurrexerUntfi-
    lii
    ejus,
    etditatisunt. 26.Etvir
    ejus
    laudaviteam.
    27-28. Muliaefiliaefecerunt
    polentiam.
    29.Falsae
    gratirc,
    et vana
    speeies.
    50.Beatorum
    negolium
    nonaliudnisilaudareDeum. 221-235
    SERM. XXXVUI. DeverbisEcclesiastici
    u, 1-5, Fili,
    accedensad servilutemDei,
    etc. Et de verbis
    Psalmi
    xxxvui, 7, Quanqmm
    in
    imagine
    ambulat
    homo,
    etc Deconlinentiael sustinentia.

    l.Dure
    virlutes
    hujus
    vitae.2. Bonaet malabonisetmalis
    communia. scandalumdefelicitalemalorum.3. Fi-
    deshic necessaria.
    Tempus
    Ddeiet
    tempusspe-
    ciei.4.
    Temjius
    fideilaboriosum. 5.Fides
    primum
    prreceptum.
    vilahominiscrescendodecrescit.6.La-
    borant
    procupiditalibus
    suis,
    laborarenolunt
    pro
    Dei
    promissis.
    7. Timormorlisdivili homini est
    conlinuatribulatio.8. Divitirein tuto
    pomintur,
    dum
    erogantur.EleemosynapiumfenusDeo.
    9. Di-
    vilireinccelum
    praemittendae.
    10. Fidesin
    corde,
    quasi
    Christusin navi
    dormiens,
    excitanda.11.
    ^
    Mundusamaloressuos
    relinquit.
    235-241
    SERM. xxxix. Deeo
    quodscriptum
    est Ecclesia-
    stici
    v,8,9,
    ivetardesconvertiad
    Deum,nequedif-
    feras
    dediein iiem. Etdeverbis
    Apostoli,ITim.
    vi, 7-19,
    Nildl intulimusin hunc
    mundum,
    etc.

    1. Conversionon differenda.2.
    Contemptus
    mundi.5.
    Cupiditas
    diviliarum
    quampericulosa.
    4.
    vermisdivitiarum
    superbia.
    5. Diviliarumususin
    ojicribus
    bonis.6.
    F.leemosynre cjua
    mensuraet
    2359
    INDEXRERUM.
    23eo
    quo
    finefaciendsB. 241-243
    5ERM. XL.DeeodemlocoEcclesiastici
    v,8,
    Netar-
    desconvertiad
    Deum,
    elc. meos
    qui
    conversio-
    nemdedieindiem
    differunt,
    quorum
    alii niale
    sperando,
    alii
    desperandopereunt.

    1. susti-
    nereDominum
    quid.
    2. Conversionemalii
    speran-
    do,
    alii
    desperando
    differentes.3.
    Plerique
    malc
    sperando
    differunt.4-5.Poenitentiain crastinum
    nondifferenda.6. Excilandus
    aegrotus
    etiamno-
    lens.7. KullaestsecuritasnisiaDeo. 214-246
    SERM. XLl.De
    eoquodscriplum
    esl Ecclesiastici
    xxn,
    28,
    Fidem
    posside
    cum
    proximo
    in
    paupertate
    ipsius,
    utetbonh
    ejusperfruarh.

    1.Fidesamico
    in
    ejus
    paupertate
    servanda.2.
    Quaspe
    servanda
    tidesamico
    pauperi.
    5. Kon
    spe
    venlurre
    ipsi
    felici-
    tatis
    lemporalis.
    4. Lazariet divitishistoriaid-
    ipsum
    ostenditur.
    pauperis
    consortiumin aelema
    felicitatediviti
    cjuiipsum
    bic
    spreverit,
    non
    spe-
    randum.5. Dives
    pauperiscontemptor,
    miserfi-
    nitavita.6.
    Pauperum
    amicilia
    eleemosynis
    com-
    paranda.
    Mammona
    iniquilatis.
    7. Fides
    jn
    Christum
    pauperem.
    247-251
    BERM. XLlI.Deeo
    quodscriptum
    est in
    Isaia,cap.i,
    f. 11,Quo
    mihimultitudinem
    sacrificiorumvestro-
    rum? Etinpsalmo
    cxxxix, 1,
    Libera
    me,Domine,
    abhominemalo.

    1.
    Eleemosyna
    in
    pauperemsa-
    crificiumest chrisliani'.Duo
    gencraefeemosyna-
    rum.2.
    Eleemosynarum
    mensuraetmerces.Fenus
    trajeetiliumquid.
    3. Homomalus. 252-253
    SERM. XLlll.Deeo
    quodscriptum
    est in
    isaia, cap.
    vn,f. 9,
    Nisi
    crediderith,
    non
    inteltigetis.

    i. Fi-
    des necessaria. 2. Fides
    magnum
    Dei donum.
    3. DsiinhominembeneDeia.Aliudintellecluset
    aliudratio.4. An
    prius
    credendum
    quodpostea
    in-
    telligatur.
    5.
    Propbelicus
    sermoad firuiaudamfi-
    demeflicacior. 6.piscatorcsetidiotrein
    apostolos
    cur elecli.7. Fides
    praecedithitelligere.
    8. Fides
    intelligendo
    crescit.9
    .Quomodo
    ecredendum
    quod
    intelUgatur,
    et
    intelligendumquod
    credalur. 254-257
    SERM. XIJ V.Deverbis
    isaire,cap.LIII, f.
    2-9.

    Hic
    locus
    intelligitur
    deCUristo. 258
    SIRM.XLV. Deeo
    quod
    in
    tsaia, cap. LVII, j^. 15,
    scrijjtumest, Qui
    atttemdeditierunl
    mihi,posside-
    bunl
    terram,
    et inliabilabunlmontemsanctum
    meum.Etde
    Apostolo,
    Has
    ergopromhsiones
    Ita-
    benles, clia-.issimi,
    mundemusnosabomni
    coinqui-
    nalionecarniset
    spiritus,perftcientessanctiftca-
    tknemin linwrenei. ll Cor.
    vu,
    1.

    1. Divinre
    misericordiae tribuendum
    quodopportune
    acciderit
    nullabomihumcura.2.
    Cupiditates
    non
    Dniuntur,
    sed
    aiiftentur,
    si
    prassentiapropler
    terrenas
    pro.
    missionescontemnanlur. 5.
    scripturse
    obscuraloca
    e.xlocisaliis
    aperlis
    illustranlur.4. Terraviven-
    liumnobis
    jiromissa.
    5. Monschristuset Ecclesia.
    6.
    Quomodo nionsChristus
    etEcclesia7.Qualis
    mons
    CUristus;
    contraDonatislas. 8. Mundilies carniset
    spiritus
    praecipitur.
    9. sanclificatio iii limoreDei
    perficilur.10.Carnisfuturacommutatio. Carobomi-
    nisio
    corpusangeli
    convertenda. 262-269
    IERM. XLVLDe
    pastoribus
    in
    Ezechiel, cap. xxxiv,
    f. 1-16,
    ab
    illisverbis,Etfaclumest, etc, usque,
    El
    pascam
    eascum
    judicio.
    contradonatistas.

    1.De
    pastoribus
    non
    oves,
    sed
    seipsospascenlibus.
    2.
    Chrisliaui,jiropter nos; jirrepositi,propter
    alios.5. Pastores
    qni
    se
    pascunl,
    nonoves.4. La-
    ctis
    percipiendipotestas
    dala
    pasloribus.
    5.Lacsic
    sumaat,
    ut ovibus
    j>rosinl;
    non
    sumplolacte,
    oves
    negligant.
    6.
    Quidsit
    lanisse
    legere.
    i.aua,honor.
    7.
    pauluseorum
    vitiis,
    a
    quibus
    sibi honorexhi-
    betur,
    non
    parcit.
    8. Pastoresne viliis
    parcant,
    multituclinis conciliandae causa.9. DemactautUius
    oves
    pingues.
    10.Ovis
    infirma,
    undeeon!brlanda.
    11.lnarena
    rediOcant,qui
    lelicitalemterrenam
    promilfuiit.
    12. lnfirmus
    quomodo
    conDrmaiidus.
    15.
    infirmuset
    aegrolus
    in
    quo
    differre
    intelligan-
    tur.
    christianafirmitas. 14.Errantesovesrevoeare
    tenentur
    pastores.
    Donatistarumstulida
    objeclio.
    15. Errantesovesnonsinesanarum
    periculo
    ne-
    gligunlmv
    16. oviumerrautiuminfelicitas.17.
    Malimonteset
    colles,
    in
    quibus
    oveserrant. Boni
    montes. 18. Errantes
    per
    lotamfaciemlerrre.
    19. Malis
    pastoribus
    ovesundesecurae.20.ovium
    iuteritus
    quomodopastori imputalur.
    21. oves
    a malis
    pastoribusquomodo
    reducit Deus.Ovis
    errantem
    pastoremsequendo
    nonsecura.22.Pa-
    stor
    malusnonineo
    quod
    de
    suo,
    sedin eo
    quod
    de Dei
    profert,
    audiendus.25. oviumcuram
    Deus
    ipsesuscipit.
    24. Montes
    Israel,
    ubi
    paseua
    bona, 2o.
    Spes
    oviumiusoloDeo.26,oviunisani-
    taset
    requies
    ex Deo.27. Pascerecum
    judicio.
    28. Perdix sine
    judiciocongregans,
    dialwfus.
    29. Perdix contentiosaavis;
    inDonalislas.59.
    unus
    pastor
    lwnus,quia
    boniomnesiuuno. 51.
    DonatistrcCatholicos
    asuacommunienc repellunt.
    52.Donatistarumvoxnon vox
    pasloris.
    55. Nec
    vox
    pasloris
    est
    quod
    illi detradiloribusdicunt;
    nequequod
    Ecclesiamdicunt
    pcriluram.
    51.vox
    pasloris
    et
    ejusgrex
    nonlatet.55.LocusexCanti-
    ciscanticoriimaDonatistis fruslra
    prolatus.
    Canlica
    cantieorum
    aenigmata.
    56.Locusexcanticiscon-
    Irariusest Donatistis. 37. Meridiessi
    tntelligalur
    loco
    eitalo,
    facitcontraDonatistas.
    Exirebrerelico-
    rumesl. 38.Locusex Haliacucmale
    usurpatus
    a
    Donalistis. 59.lnDonalistasnon
    quadral
    tesiimo-
    niumHabacuc. 40. fnterpretalio
    verior
    projihetae
    Habacuc41. Donatistae Simonis
    Cyrenrei
    lactum
    pro
    se
    interpretantes.
    270-294
    SERM. XLVII. DeovibusinEzechiel,cap. xxxiv,
    17-51,
    abillis
    verbis,
    Elvosoves
    mew,etc, usque,
    El
    ego
    Deusvester,
    dicil DominusDeus. Contra
    Donatislas.

    1.Oves
    pascure
    et manuumDe.isu-
    mus. 2. Pastorisvox cumtremore
    audienda.
    5.
    Gregis
    Deisecurilas.
    4. vox
    pastoris
    uunclem-
    poris
    audieuda.5. Dei
    palientia
    ne abutamur.
    6. Konevellendazizaniaantemessem,
    nechaodi
    ante
    judiciumseparandi.
    7. Dei
    juciicium
    securi
    boni,
    trementes
    niaii
    exspectant.8.Conscientia
    cito
    mtmdanda.10. Doctoreslividietamaruleuti.11.
    Konsuflkiibonaconscientia,
    si esl
    negligens
    co-
    rambominibusconversatio.
    12.Hominibus
    j;lacere
    quatenus
    studendum.
    15.
    Quando
    sufficialcon-
    scientia.14. Bonae conversalionis
    cura. 15.Ovcs
    ethircosnuncdiscernere
    soliusesl Dei.16.sclii-
    smalisDonatistarum
    auctores
    supcrhi.
    17.Dona-
    tistas
    separationem
    suamexcusare
    non
    p.osse.
    18.Donatistarum
    schisma
    jirudenti
    cuiquam
    Chri-
    slianismum
    proOteri
    cupienti,
    non
    placere.
    19.
    Ovcsaudita
    pasloris
    vocesalvantur.20.
    rrophetia
    deCUristo
    j
    astore,docensipsum
    esseuuumcmn
    Deo.21.Deitatis
    unitas;etpersonarum
    distributio.
    Medtalor Christus, quomodo.
    22.Testamentum
    pa-
    cis.TestamentascUismalicorumirrita
    per impe-
    ralorum
    leges. Scripturas
    se ab
    igne
    servasse
    jactant
    Donalistse.
    25.Habitalioet
    qtties
    ineremo
    conscientiae. 24. Benediclionis imber. 25.
    Iigna
    in
    campo
    fructifera
    allegorice.
    28. contranonali-
    stas.27.A
    luporum
    dentibuseruunlur
    qui pasto-
    remaudiunl.28.Planlarium
    pacis.
    29. ovcs Dei
    qutenam.SO.Deusximnium
    est,
    elab omiiibtissuis
    nondivisus,
    sedloitis
    jiossidetur.
    29S-5I5
    SERM. XLVUI. Deverbis
    MicUaere
    propbetre,
    cap.vi,
    ?>. 6-8,Quii dignumofferam
    nomino,
    etc.
    Dequo
    Psalmo
    LXXII, Quam
    bonusisraei Deus,
    elc.

    1.Praedicator verbi operatur


    in
    auribus,
    Deusin
    corde. 2. sacriOciuni Deonos
    ipsi.
    J udiciumct
    justitiam
    facere.Perversum
    judicium
    nonest
    judi-
    cium.3. Nonrecti corde,qui
    demalorumfefcitate
    scandalizautur. 4.
    Quantumpropinquant
    casui.5.
    Gubernatiorerumad Deum
    pertinet.
    6. Hoc
    psalmistasuscepit
    cognoscere.
    7.
    Quomodo
    vel
    quamdiu
    Dettssinatet bene ess%malis,
    cl male
    essubonis.8. Malisnonreverabene
    est,
    uccbo-
    nismale.Malum
    est,
    malum
    pati.
    Bona
    quibus
    fa
    cias
    bene,
    et
    qure
    faciuntbonum.
    316-519
    SERM. XLIX.ineumdem
    Michrcae
    locum,
    de
    juslilia
    qure
    facienda
    jussaest;
    et ioJ lallhaei
    cap. xx,
    tlo
    conductisinvinea.

    1.
    Superioris
    sermonismen-
    lio. 2. Conducliinvinea.
    Opus
    indictum.
    .Uistilia.
    credere,
    est
    opus
    Dei,
    eteadem
    ipsajuslilia.
    Fides
    afactoetdiclo.3. Kunctenebrae,jiostea
    lux. Dies
    suntDdeles.4.Amicus etinimicusnuncvix
    cligno-
    scitur.5.
    scriptura
    sancta
    speculum.
    6. mtliscor-
    diaduorum
    quomodo
    se
    gcrere
    debetamicusam-
    borum.7. J ustitia.
    Ira,festuca;odium,
    trabes.llo-
    micida,
    qui
    fratrem
    odit. 8. Debilorum
    dimissio.
    9.Exemi)lumCbristi.
    10.
    Stephani
    cbaritas
    ergalapi-
    datoressnos. 11. GenuDxoorat
    pro
    inimicis. 320-525
    SEBM. L.Deeo
    quodscriptum
    est
    in
    Aggaeojiro-
    pheta,cap.n, f. 9,
    Meumestaurum,
    etmettmest
    argentum.
    ContraManichreos.

    1. Manichreorum
    inveteresScripturas
    calumnia. 2.Aurumel
    argen-
    tumresestnonhominis,
    sedDei.5.
    Quia
    idDeus
    nonmodocondidit,
    sed
    pro
    nutuadministrat
    aliis
    adsubsidiumet
    probationem,
    aliisad
    supplicium.
    4. Aurum
    ejus jiroprieesl,qui
    illobenettlilur,
    adeoque
    veviusest Dei.5.Aurumbonisetmalis
    curdatur. 6. Aurumnonrecte
    viluperariposse.
    Mamrnona iniouitatis,Divitirc aliseverre,
    tiissfalsa;.
    6361 INDEXRERUM. 2362
    7. Divitiarum
    pius
    usus.Dementiaest crhnenma-
    leutentiuminres
    ipsas
    transferre. 8. Auruma
    Manictireis
    injuria
    aecusari.Auri
    cupiditas
    damna-
    tur,
    rectusususaDominocommendatur.9. Mani-
    chsei
    prophetarumcalumnjatores.
    10.
    Aggaei
    locus
    vindicatur.'H. Aurumet
    argenfum
    allegonce.
    12. Pax
    promissapost
    resurreclionem.lo. Auri
    contemptus
    in
    projiheticis
    litteriscommendatus.526-532
    SERM. II. DeconcorchaMatthaei et Lucaein
    genera-
    tionibusDomiui.

    1. Tractanda
    qurestioproposila
    indienataliChristi.
    Spectaculorum
    dies. 2.
    Specta-
    culaChristianorum.
    Marlyrum
    mortemaliter
    spe-
    ctant
    earnales,
    aliter
    spintuales.
    3. Christusdefe-
    minanasci cur voluerit. Per feminam
    venenum,
    per
    feminamsalus.4.
    Evangelii
    fidestotoorbere-
    cepta.
    5. Dissonantia
    Evangeliorum
    nullaessese-
    cure
    creditur,
    donec
    intelligatur.
    Utilitassecretl.
    Vela
    appensa
    indomo. 6. Piafides
    Scripturarum.
    Augustinus
    addivinas
    Scripluras
    non
    piani
    menlem
    afferens
    aliquando,decipilur.
    7. Cbristus
    quomodo
    filiusAbrahamet David.8. GenerationesabAbra-
    ham
    usque
    adChristum.9.
    Conceplio
    Chrislide
    Spiritu
    sancto.J ustitia
    J osejjhsincera,
    nonsaeva.
    10.
    Interpretatio
    nominisJ esu. 11.Utilitashrere-
    ticorum.Utilitas
    per
    J udam
    proditorem.
    12.Gene-
    rationester
    qualuordecimajmd
    Matlhreuminve-
    niuntur,
    J echoniabisnumerato.15. CurJ echonias
    bis
    numeretur.14. Transitus
    Evangelii
    adGentes
    figuratus
    in
    transaiigralioneBabylonis.
    15.Christus
    interJ udaeoset Gentes
    Iajisangularis
    in.lectionia
    adumbratus.16. Cur
    genealogia
    Christideducitur
    perJ oseph.J osephverusmaritusMarire.
    17.
    J osepti
    pater
    Ctiristi aMaria
    diclus,quomodo.
    Ctirislusnon
    se
    negat
    filium
    J oseph.
    18.Mariremodestiaetbti-
    militasimitandafeminis. Maria
    virgo
    etmtilierdicta.
    Symliolum
    fidei.19. Ctiristus
    patremJ osejih
    non
    negat.
    obedientia
    pueri
    J esu imilanda
    pueris.
    20.Christusetfiliusel DominusDavid.21.
    Conjti-
    giiunfacit,
    noncommixlio
    carnalis,
    sedcharitas
    conjugalis.Conjugati
    abslinentesex consensu.
    22.
    Carnaliscommixtiononnisi
    procreationis
    causa.
    Tabulaemalrimoniales.Adulteriumunde.veniale
    peccatumquando
    in usu matrimonii.25.Duobus
    sustentaculisconslat
    genus
    bumanum. 24.Advilae
    necessaria,
    alii
    libidme,
    alii ratione ducunlur.
    25.
    Patribusconcessumhaberemultasuxoresad
    hoctanlumut fitios
    procrearent.
    26.
    Dignitas
    vir-
    ginaliscoepit
    amatreDomini.
    J osephquomodo
    ve-
    re
    paterchrisli.
    Adoptio
    filiorum.Filiinaturales
    et liiii
    conjugales.
    27. Duo
    patresJ osepbi
    adcon-
    ciliandosMatthreumet Lucamrecle admittuiitur.
    28.
    Adoptio
    insacrisLitteris.
    Anliquorum
    cuman-
    cillis
    concubitus
    quomodo
    sineadttlterio.29. Filii
    proprioqtiodam
    mcdo
    aj
    udJ udaeos. Generationes
    Domini varieab
    Evangelistis
    sinemendacionume-
    ratae.50.
    QuareperJ osejihnumeranlur,
    non
    per
    Mariam. 5J . cur Matlhaeus descendens
    nmnerat,
    l.ucasveroascendens.32. De
    quadragenario
    nu-
    meio
    ingenerationibus
    Domini.
    Quedragenariinu-
    meri
    significatus.
    55.Cur
    generationesseptuaginla
    septem
    numerat Lucas.54. Kumeri
    septuaginla
    septemsignificatus.
    55.
    Scripturrequomouolegen-
    dre.
    552-354
    SERM.
    LII. Deverbis
    EvangeliiMatthaei,cap. m,
    f. 13-17,
    venitJ esusa Calileain J ordanemad
    J oannem,
    ut
    baptizarelur
    ab
    eo,elc;
    deTrinitate.

    1. DeusTrinitasin
    baptismo
    christi commenda-
    tur. 2. DeTrinitate
    inseparabili
    difficultas. 3.Auxi-
    Iiidivininecessitasadsolvendumnodumdifficul-
    tatis.4.
    operaPatris
    et
    Filiiinseparabilia.
    5.Pater
    omnia
    per
    Filiuinetfecitet
    regit.
    6.
    Difficultas,
    au
    Filiinativitaset
    passio
    sitctiamPalris.
    Patripassia-
    norumhreresis.7. Difficultatis nodus.8. Filiisolius
    est nativitasex
    virgine,
    sedfactaest aPatre et
    Filio.9.Filunalivitatemessefactamapalre.Pau-
    lus
    juris
    divini consultus. 10.Locus
    Apostoliquo
    diciturCtiristusdemulierenatus. 11. Factama
    Filio
    quoque
    nalivitatemFilii.12.PassioetiamFilii
    aPatreetFilio.15. idemdeCUristi resurrectione
    probalur.
    14.
    Replicatio
    doctrinre
    explicatae.
    15.
    Deusadmodum
    corporis
    in
    spalio
    non
    cogilandus.
    16. Deus
    incomprehensibilis.
    17. In nobis
    quae-
    rendaDeisimilitudo.18. Animanostraad
    hnagi-
    nemDei facta.19.Trinitatissimilitudoinhomine.
    20.
    Memoria,
    intellecluset
    voluntas,
    el
    separabili-
    ter
    demonstranlur,
    et
    inseparabiliteroperantur.
    21.Exhistribtisillustralur rrinitalis
    niysteritun.
    22.
    Quid
    ex illisad
    Patrem, quid
    adFiliumet
    Spi-
    ritum
    sancfunjperlineat,cogiianduin,
    relinqujtur,
    23. Hincsatis
    intelligitur
    Trinitatis
    personasposse
    et
    separabiliterdemonstrari,
    et
    inseparabiliter
    operari.
    354-564
    SERM.
    Ull. Deverbis
    EvangeliiMatttirei,
    Eeati
    pan-
    peresspirilu,elc.;
    sed dehoc maxime
    quod
    di-
    ctumest, lleali
    mtmdkordes,quoniamipsi
    Detim
    videbtinl.
    Cap.v, f.
    3-8.

    1. omnesvoluntcsse
    beati.
    Pauperspirituquis.
    2. Mitis
    quis.
    3.
    Lugen-
    tes. 4. Esurientes. 5.Misericordes. 6.Mtuidicordcs.
    7. Dei facieset manuset
    pedes quid.
    8. Prreniia
    operibuscongrua
    in sententiisbealitudiimm.9.
    visioDei
    quomodo
    niundicordibus
    speciatim|
    ro-
    missa.10.FidecormundaturadvidendumDeum.
    11. FidesChristianorumdiscerncndaafidodrcmo-
    num.Fideicomites
    spes
    etcliarilas.12.Deusnon
    cogitandus
    ut
    corpus.
    15.Locusisairein
    speciem
    contrarius. 14. Exculiturlocus allatus.
    Coelum,
    sancti.
    Terra,
    lerreni. Surstimcor. 15.
    Latiludo,
    longitudo,
    allitudoet
    profundum.
    16.crucis
    tjua-
    luordimensiones. 364-371
    SERM. I.IV.Deeo
    quod scriptum
    est in
    Evangelio
    Mallhrci, cap. v, f. 16,
    Sic litceal Irnnenvcslrum
    coram
    hominibus,
    ul videantbona
    opera
    veslra,
    et
    qlorificent
    Patremvestrum
    qui
    incwlh
    est;
    el con-
    tra, cap. vi, ji'. 1,
    iltendilenc
    juslitiam
    vcslram
    facialis
    coramliominibus,
    tttvideaminiabeh.

    1.
    Praecepta
    iu
    s|)eciem
    conlraria. 2. Ltriimtiue
    prrcceptumimplotAposlolus.
    5. concilianturtliio
    llla
    praecepla.
    4.
    Quisnam
    vere
    prxcepluni
    ulrum-
    queini|ilevit.
    572-374
    SERM. LV.Deverbis
    EvangeliiMallhaci, cap. v,
    f.
    22,
    Qui dixerit
    fratii stio, falue,
    retts crit
    geheimw
    ignis,
    etc

    1. Thiiorutilis.2. Diviniauxilii ne-
    cessilasaddomandam
    linguam.
    5. Deus
    lingure
    do-
    mitor. 4. Ferendtim
    flagcllum
    Dci domitoris.
    5.
    Qttam
    in
    spem
    Uicdomamur.6.
    Ilefiigittni
    no-
    strumDeus. 575-577
    SERM. I.VLfn
    Evangeli*Malthaei, cap. vi, y. 7-15,
    de
    oratione
    Domiiiica,
    ad
    conipctcntcs.

    1.
    Symbo-
    luinet oraliocliristianisIradilttr.2. Duocavcntla
    invocanli.5. Kon
    oplanda
    mala
    nialis,
    sctl ul boni
    J iant,
    oraiidum.4.
    Mulliloquiiim
    in oralioiievilan-
    cluni.Atl
    cjuiil
    orationostra.Desidcrioitini formain
    Dominicaoralione.5. Prima
    petilio.
    6. seciuula
    pe-
    titio. 7. Tertia
    pelifio.
    8. t)e cadcm
    petitioue.
    9.
    Qttarta|>etilio.
    10.Panis
    qtiolidianiis
    sernioDei.
    Eucharisiia.11.
    Quiiitapetitio.
    12.Peccalorum
    quo-
    tidianoruiumuiidalio.Minula
    pcccala
    noncoiilcni-
    nenda,quiajilura.
    13-Paclttmdonandidebila. 14.
    llortatttraddilcctioneminimicoriini. 15. Iniinicos
    diligerepaucorumesl,
    sed lamenab oniiiibusid
    lirrestaiidum.
    16.liiiiuicosaltem
    jietenti
    deturve-
    nia. 17.
    Discijdina
    sineoclio.inimicoveniam
    negans
    niliil
    ij-sinocet,
    sedsibi.18. Sexta
    jictilio.
    19.l'c-
    litionestresreternam
    vitam,
    ettres
    liiijus
    vitrene-
    cessitates
    respiciunl.
    577-586
    SERM. I.VH.Rtirsumin Maltlirei
    capttlvi, f. 9-15,
    de
    oralione
    Dominica,
    atl
    Competcnles.

    1.
    Syinbo-
    lum
    pritis,
    liimoratiotradenda.2. Filiusl)ei iralres
    suosnosessevoluit.5.
    Quitl
    aPatre
    pelendum.
    4.
    Prima
    pelilio.
    5. Secuiida
    petilio.
    6. 'rcrlia
    petilio.
    7.
    Quartapelitio.
    8.
    Qtiinlapetilio.
    9.sexia
    pelilio.
    10.Liberatioanialo.11.
    Magnatenlalio,
    horreuda
    tentaliovellevindicari.12.Comniendatiocharila-
    tis
    ergainimicos.Debila
    quotidiana.
    15.llorlalio.
    586-593
    SERM. LVUI. Itemin
    Malthrei, cap.vi,j!'.9-13,
    dcora-
    tione
    Dominica,
    ad
    Compelentes.1.symboluin
    et Dominicaoralio.2. OmiiiumunusPaler. 5. Prima
    et secunda
    petilio.
    4.Tcrlia
    petilio.
    5.
    Quarlapeti-
    tio. 6-7.
    Quinlapetitio.
    8. contrairametotliuin.
    9.
    Concupiscentire
    resislendum.10.peccatamiiiula
    noncontemneuda.11. Liberalioamalo. 12.Peli-
    tionumdiscrimen.13.
    Symbolum
    memoriatenen-
    dum. 595-599
    SERM. LlX.itemin
    Matlhsei, cap.vi, f. 9-13,
    de ora-
    tione
    Dominica,
    ad
    Competentes.

    1.
    Synibolum
    regula
    fidei.2. omniumunuspater.5. Prima
    jcti-
    tio. 4. Secunda
    petitio.
    5. Terlia
    petitio.
    6.
    Quarta
    petitio.
    7.
    Quintapelitio.
    8. Sexta
    petitio.
    400-402
    SEBM. LX. De verbis
    EvangeliiMatthaei,cap. vi,
    f. 19-21,
    Nolilevobisconderethesaurosin ter-
    ra, etc.;
    exhortatoriusadfaciendas
    eleemosynas.

    1.In
    hujus
    munditribulationeconsiliumaChri-
    sto
    capiendum.
    2. vitatiic laboriosa.5. variecon-
    turbatur
    qui
    Uiesaurizat. Cui
    colligat,
    nescit.4.Furi
    fortethesaurizat.5. consiliuma
    Christopelendiiru.
    6. rhesaurusin coelocondendus.7.
    Migrandae
    e
    terramwelumdivitjte,8,laturarii npstripaupere
    2363 INDEXRERUM.
    236^
    sunt. 9.
    opera
    misericordiae solacommemoranda
    sunt in
    judicio.
    10.Ratiocur de
    eleemosynis
    tan-
    titnl
    agalur
    in
    judicio.
    11. Deus
    egere
    voluitin
    pauperibus.
    12.Poenitentiaslerilisnihil
    prodest.
    400-408
    SERM. LXI.Deverbis
    EvangeliiMatthtei,cap. vn,
    f. 7-11,Petile,et
    dabitur
    vobis,etc;
    exhorlatorius
    adfaciendas
    eleemosynas.
    2. Homodemalobonus
    nonfitnisiaDeo.
    Pelagianosredarguit.
    5. Bonum
    duplex.
    4.
    Erogandapecunia,
    uthabeatur
    justitia.
    Mendicus Dei.Ad
    pelendum
    similitudinibusDeus
    hortalur.5.viduaad
    judicem.
    6. Amicusadami-
    cum.7.
    Qui,
    a
    quo,quid
    petamus.
    8.
    Qiii,
    a
    quibus,
    quidvepelunt
    hicmendici nostri.9. Diveset
    pau-
    per
    innativitateet morte
    aequales.
    10.Aliudest
    esse
    divitem,
    aliudveUedivitemfieri.Vermisdivi-
    tiarum,superbia.
    11.Divitiarumusus
    adcomparan-
    randamaeternamvitara.12.Divitessicutantursu-
    .p.erfluissuis,
    ut tribuant
    pauperibus
    necessaria.
    13.Ad
    eleemosypasurget.
    409-414
    SERM. LXtf.Deverbis
    EvangeliiMatthaei, cap. vm,
    f. 8-12,
    Nonsum
    dignus
    ut sublectttmmeumin-
    tres, etc.;
    necnondeverbis
    Apostoli,
    I Cor.
    vin,
    f. 10-12,
    Sienim
    quis
    videriteum
    qui
    habetscien-
    tiam,
    inidolio
    recumbenlem,
    etc

    1.Centurionis
    humilitas.2.
    superbus
    a
    discipulatu
    christi
    rejjut-
    sus.3. Centurionisfidesinhuniililale.4. fnCenlu-
    rioneGentes
    figuratre.
    5. Mulier
    tangens
    finibriam
    Christi,
    cumetunturba
    premit.
    6.
    Impletum
    mmc
    quod
    in
    Evangeliopraedicebatur.
    7.
    lteprehenduh-
    tur inidolioconvivantescum
    raganis.
    8.
    Majoris
    alicujus
    melurecumbentesinidolio.observanlia
    in
    majoremqueinque
    sit ordinata.9. scaudalum
    fratri, peccatum
    estinClnistum.10.
    fnepta
    excu-
    satiorecumbentiumin idolio.11.
    Corpus
    Cbristi
    premere
    et
    tangere.
    12.Praelatusseu bonusseu
    malus,piis
    nocerenonvalet. 13.Observantia
    po-
    testatumordinata.14.Dolus
    potenlis
    malinovaculae
    comparatur.
    15.Securilas
    piorum
    subDei
    prresidio.
    16.vitaaelernalaborismerces.17.
    Idola,
    nisi
    legi-
    tima
    potestasdetur,
    non
    frangenda.
    18.idolola-
    trarum
    injustaequerimoniae.
    414-425
    SERM. LXllI.Deverbis
    EvangeliiMallhaei, cap.vui,
    f. 23-27,
    Et ascendenteeoin
    naviculam,
    etc

    1.
    Navigantes
    insreculo.2. Excitandus Christusin-
    ter irae
    tempestates.
    3.
    lmperanle
    Christofil tran-
    quillilas.
    424
    SERM. LXiv.Deverbis
    Evangelit
    Matthaei,cap. x,
    f. 16,
    Ecce
    oqo
    mittovossicutovesinmedio
    lupo-
    rum,
    elc.1.
    Lujii
    ovesfacti.2. undefiduciachri-
    stianointer
    lupos.
    5.
    serpentis
    aslutia
    quomodo
    imilanda.4. Columbre
    simplicitalis
    imitanda. 425-426
    SERM. LXV.Deverbis
    Evangelii
    Matthrei,cap. x,
    f. 28,
    Nolitelimereeos
    qui corpusoccidunt,
    etc

    1. Timoretimor
    peliendus.
    2. Homini abhomine
    nil meluendum.5. Dei
    martyrem
    cur nonterreat
    perseculor.
    4. Animamodosuoimmortalis. 5.
    Quo-
    modomorianima
    potest.
    vilaanimreDeus.6. Mors
    lum
    corporis,
    tumanimae
    quibus
    iudiciis
    cognosci-
    tur. 7. Morsanimae
    lugenda
    el timenda
    magisquam
    mors
    corporis.
    8.
    Corporis
    et animaemorsaelerna
    quae
    sit. 426-430
    SERM. LXVI. Deverbis
    EvangeliiMatthaei,cap. xi,
    f. 2-11,
    cumaudhset J oannesin vinculh
    opera
    christi,
    mittensduosde
    aisciputissuis,
    ail illi : Tu
    es
    qui
    venturus
    es,
    analium
    exspeclamus
    ?etc

    1. J oannisdeChristotestimonium.2. Christitesti-
    momumdeJ oaune.3. Difficultas anJ oannesdubi-
    taveritdechrislo.4. Solviturdifficultas. 5.
    Paupe-
    rumcura.
    430-433
    SERM. LXVII. Deverbis
    EvangeliiMatthaei,cap.
    xi
    f. 25,confiteortibi, Pater,
    Dominecmliet
    terrw,
    quia
    abscondistihwca
    sapienlibus,
    etc.

    1'.Con-
    fessio
    duplexest,peccatoris
    et laiudatoris. Tundere
    peclusquid.
    2. Peccatorisconfessioetiam
    ipsa
    est
    Deilaudatio.Lazari
    suscitatio,peccatorisresurgeh-
    tis
    figura.
    3. Ecclesia
    peccatores
    solvendo
    qtiid
    eis
    prosit.
    4. LaudareDeum.Accusarenos
    ipsos.
    5.Ini-
    mici nostri invisibiles.6. Unde
    praesidium
    conlra
    inimicos.7. Gratiainchristomaxime
    elucet,
    c*in
    latrone. 8. Fides
    denegatasuperbis.
    9. J oamies
    non
    lumen,
    sedlucerna.10.OratioadDominum.
    453-437
    SERM. LXVIII. Itemdeverbis
    EvangeliiMatttijpi, capl
    xi, f. 25,confiteorlibi, pater,
    Dominecwliel ter-
    rw,
    eic.

    1.
    sapientes
    et
    prudentes, quibus
    abscondilasunt
    mysteria.
    2. Kon
    prodestquantali-
    bet
    scienlia,
    si desitscientiaDei.3. Nondetinenda
    verilasin
    iniquitate,
    4. Undeinexcusabiles
    sapiea-
    tes sreculi.5. GlorificareDeumel
    graliasagere,
    idem.6.
    Superhis
    absconduntiir
    mysteria,parvulis
    autemrevelantur.
    438-419
    SERM. LXlx. Deverbis
    Evangelii
    Matttisei, cap. xi,
    ff. 28,29,
    vcniteadmeomnesqui
    laboratisetone-
    ;
    rati
    esth,
    etc.1.Undehiclabor.2. Humilitasfun-
    damentum
    sedificiispiritualis.5.
    visionobis
    promissa
    Deividentis.4. Peccatori
    fugiendum
    adDeum. 440-442
    SERM. LXX. Rursumdeverbis
    Evangelii
    Matthrei, cap.
    xi, ^.28-30,
    renite
    ad\me,
    omnes
    qui
    laboraihet
    onerati
    estis,
    et
    egoreficiamvos,
    etc.
    J ugtim
    Christi
    in
    speciem
    durum.2. Undelenelit
    jugum
    Christi.
    3. Amoredura
    quaeque
    mitescunt. 442-414
    SERM. LXXI. Deverbis
    EvangeliiMalthrei,cap.xn,
    f. 52,
    01dixeritverbkmcontra
    spiritum
    sanctum,
    nonremiltetur
    ei, neque
    inlioc
    swculo,neque
    in
    fti-
    turO.Sivede
    blasphemia
    in
    spirilum
    sanctum.

    1. Praeviaobservalio
    ^id
    quaestionem
    tractandam.
    Pharisaei de
    regno
    diabolirecedere
    ex
    suisipsorum
    verbisadmonentur.
    2; bialioli
    ejectioper
    virlutem
    Chrisli. 5.Liberatioadiabolo
    per gratiam.
    Discrelib
    ex massa
    perdilionis.
    4.
    Regnum
    Cbrislihreresibus
    etschismatibusetjamexcilatisindivisum.5. Diffi-
    cultas
    quaeslionis
    tractandre.6. Peccatumin
    Sj;iri-
    tum
    sanclum,quale
    in
    Paganis.
    J udaeiset hrereticis
    nonirremissibile.7.DepeccatoinSjiiritum
    sanclum
    quod
    in
    baplizalis,opinioquorumdaaiimprobatur.
    8.
    Quaestio
    omniumdifficillima. 9. Konomnem
    Sj.i-
    ritus
    blasphemiam
    irremissibilemesse. 10. Certam
    quamdam
    esse
    blasphemiam
    irremissibilem. 11.Lo-
    cusJ oannisde eerto
    quodam
    .ludreorum
    peccalo.
    12.De
    Spirilu
    sanclohicdiclumesse.15.
    Evange-
    listaealii de hacre bonsentientescumMallliceo.
    14.Difficultas inverbisJ larci. 15. rentalio
    duplex.
    16.saluscredenli
    etbaptizaloproiiiissa.
    17. Modus
    quidam
    manducandic.irnemcliristi
    propriuspio-
    ruin. 18.
    Aggredilur
    solulionem
    qurestionis.
    Trini-
    las Deus.19.Pecealorumremissiodatur
    j>erSpiri-
    tumsanctum.
    Ignis,
    tribulatio.
    ignis, Spiritus
    san-
    ctus. 20.
    ImjKEnilentia peccalum
    in
    Sjiiritum
    san-
    ctum.21. Denullo
    desperandum
    esl in
    prresenti
    vila.22.
    objeclio
    diluitur.25.omnisalia
    blaspbe-
    mia,
    dimisso
    peccalo
    in
    Spiriluinsanctum,
    dimilti-
    tur, quare.
    24.KonideoFilii
    blasphemiam
    facilius
    quamSpiritusremilti,quia
    illeminoresl in
    quan-
    tumhomo.25.Peccaiadim;tteretoliuscst Trini-
    tatis. 26-27.Trinilalis
    potestas
    et
    operatio
    indivi-
    dua.28.PeccatanonremitlunlurexiraEcclesiam.
    29.
    Spiritus
    sanctus
    ,
    el PalrisetFilii
    Spirilus
    est.
    30.ExtraEcclesiamhonbabetur
    Spirilus
    sanctus.
    31.Homineset carnaleset
    animales,parvuli
    in
    Christo.52. Ficticatholici,
    tiaereliciet sctiismatici
    Spiritum
    sanctumnoiitiabent.53.Remissio
    peccato-
    rumnonextra Ecclesiam. 54.
    Impoenitentiam
    irre-
    missibilis
    blasphemirc
    nomine
    inlelligendum
    esse
    suadeturexLuca.55. Exaliisduobus
    Evangelistis
    ideniinsinuatur.36.linitati Ecclesiae corde
    impoe-
    nitenti resistere
    , blasphemia
    est irremissibilis.
    37.
    Congregationespraeter
    Ecclesiam
    non halient
    Sjiirilum
    sanclum
    quo
    fitremissio
    peccatorum.
    fec-
    catumirremissibile.
    Suuugium
    conlrairremissibi-
    lem
    blasjihemiam.
    58.Tractatorishumilitas. 445-168
    SERM. LXXil.Deverbis
    Evangelii
    Matthrei,cap. xn,
    f. 55,
    Aitt
    facile
    arborembonam,
    el
    fructumejus
    bonum,
    etc.

    1. Bona
    opera
    haberemalusnon
    po-
    test. 2. Malinos omnesinveuli. 3. PatienliaDei
    erga
    nos. 4. Duaeradices
    charilas et
    cupiditas.
    5. Hoinobonaomniavukhabere
    praeterseipsum.
    6. Verumbonum
    quid.
    7. Ourmundustamacriter
    flageUatur.
    467-469
    SERM. LXXUI. De
    verbiSEvangeliiMatttiaei,ubiDominus
    J esus
    parabolas
    seminanlis
    exjionit,cap.XIII, f.
    24-
    50,
    56-45.1. Mali ihterbonos.2.unaresmultano-
    mina,
    et dureresunuminterdumnomensortiuntur
    in
    figurisScriplurae.
    3.Adchrislianosmalosut iriu-
    tenlur. 4.Adbonos
    Christianos utmaloslolereot.470-471
    SERM. LXXIV. Deverbis
    EvangeliiMatthrei, cap.xm,
    f. 52,
    ideoomnhscriba
    eruditusin
    regnoDei,
    etc

    1. ScribreJ udaeis
    quinam.
    2. scribrenonerudili
    in
    regno
    Dei.3. Prfefectimali
    quomodo
    bonalo-
    quanlur,
    etasubditisaudiendi.4. Bolrusin
    spinis.
    5. veteres
    Scipturaeper
    Chrislumevacuatre. 472-474
    SERM. LXXV. Deverbis
    Evangelii
    Matttiaei, cap. xiv,
    f. 24^35,
    Ndviculaautemiti mediomari
    jaciabatur
    flnclibus,
    etc1.Allior
    significatio
    latetinre
    gesla.
    2.
    Quidsignificet
    transitus
    marisinnavi.5. Ctiristi
    inmouteoratio.4.
    Navis
    jactatatempestate.S.Tem-
    pestas
    abserteDomino.6. Retro
    aspicere.
    7.
    vigi-
    lianoetis
    quarta,
    Fidescrucis.8,Error
    discipulorum
    3365
    mm%
    RERUM. 2360
    errorem
    figurat
    haereticorum. 9.Error"ahusitidem
    figuratiis.
    10. Petrusambulans
    super
    mare. 472-476
    SERM. LXXM. Rursusin Matlhrei
    cap. xiv, f. 24-33,
    deDominoambulante
    superaqnasmaris,
    etdePe-
    trolitubante.

    1.
    Mare,saeculum;
    PetrusEcclesiae
    typus.
    2. Ecclesianon
    super homines,
    sed
    super
    Christumredificata. 3. Petrus
    primobeatus,
    et mox
    satanasdictus.4. InPetrofirmiet infirmi
    figurati.
    5. homoinse
    inlirmus,potens
    inDomino.6. Iufir-
    mitatis
    propritecognitio
    necessariaad
    gratiam
    ob-
    linendam.7. paulusintirmilatemsuam
    agnoscens
    perficilur.
    8. Petrus
    polens
    nonin
    se,
    sedinDomi-
    no.9. lnsaeculiadversitateseufelicitate
    cupiditas
    tempestas
    est. 479-482
    SEBM. Lxxvu.Deverbis
    EvangeliiMatttiaei, cap. xv,
    f. 21-28,Egressus
    J esttsde
    Genezareth,
    secessitin
    paries Tyri
    et
    sidonh,
    et eccemuliercliana-
    nma,
    etc.

    Ctiananaeamulierhumililalisexem-
    pium.
    2.
    Quomodo
    ciirislusnonnisi ad Israelitas
    missus.Solutio
    quaeslionis.
    5. saulusinPaulummu-
    lalus. Raliomutati nomioissauli inPauli.4. J udaei
    audilo PeU'oconversi. Oves ad
    quas
    Chrislus
    missusest. b. Ad
    genles
    christus non missus
    est,
    sedmisit.6. Filia
    Arctiisynagogi,
    et Haemor-
    rhoissa.7. Resdeillisnarratalicet vere
    gesta,
    ta-
    men
    figura
    est.8.
    Qttid
    illis
    figuratur.
    9. Chananreae
    perseveranlia
    in
    petendo.
    10.Gentes
    quare
    canes.
    11. HumiUtascommendatain Chananaea.
    Magna
    contra
    superbiammedicina,
    Deushomo.12.J udseis
    ob
    superbiamrejeclis
    Gentes
    j)ropter
    tinmilitatem
    ineorumlixumsuffectae.
    Magnafides,
    sicut
    gra-
    num
    sinapis.
    15.CarnaUainregno
    ccelorumnonex-
    spectanda.
    Diviliae hic
    argumeulumindigentire.
    Sa-
    nitas
    hujus
    vitae
    longaaegriludo.
    14. Moriendine-
    cessitasab
    ijiso
    exortu. vera
    sanilas,
    immortalitas.
    15.Raniinaturales
    praeciduntur,
    inserilur
    oleaster,
    quare.
    483-489
    SERM. LXXVIU. Deverbis
    Evangelii Matthaei, cap.xvu,
    f. 1-8,post
    diessex
    assumpsil
    J esus
    Petrum,
    etJ a-
    cobum,
    etJ oannem
    fratremejus,
    etc1.
    Regnum
    Chrisli.2. Dominicae
    transfigurationis aUegoria.
    Ve-
    stimenlaCtiristi.3.Pelri votum.4. vox denube.
    Proslralio
    discipulorum.
    5.
    Discipulorumereclio,
    SolusJ esus erectis iis videtur. Praemiumnobis
    promissumipse
    Deus.6. AUorumcurandasalusex
    charitate. 490-492
    5ERM. LXXIX. Rursumdeverbis
    Evangelii Matthaei,
    ubi
    seJ esusdemonslravitin montetribus
    discipulis.
    Cap.xvn,f.
    1-8. 493
    5ERM. LXXX. Deverbis
    EvangeliiMatlhaei, cap. xvn,
    f. 18-20,
    Nos
    quare
    eumnon
    potuimusejicere
    ?elc
    Ubi de oratione.

    1.
    Apostolorum
    incredulitas.
    2.Deusetsi noslram
    inopiamnovit,
    orandustamen.
    3. orandus
    Deus,
    ut avitiissanet. 4.
    --Egrotorum
    duo
    genera.
    Ctiristusmedicusomne
    aegrotos
    inve-
    nit. 5.
    Quo
    remedio
    per
    Ctiristumsauali
    aegroti.
    Mercimoniumcoeleste. oralioChristi
    pro
    crucifixo-
    ribussuis.6. Oratioinvitae
    hujuspericulis.
    7. Be-
    neOcia
    temporalia
    et aeterna
    qttomodopetenda.
    8.
    Tempora
    mala
    unde,
    et
    quomodo
    ierenda. 493-198
    SERM. LXXXf. Deverbis
    EvangeliiMalthaei,
    ubi ad-
    monemurab scandalismundi
    cavere, cap. xvui,
    ^.7-9.1.
    cOntrascandala
    quomodo
    munimur.
    2. Milesin
    jiressura,
    conlrascaudalummunili. 3.
    Miles
    quinam
    sinl.Mundusbonusetmuadusnialus.
    4. Scandalumab
    oculo,
    amauuet a
    pede.
    5. Men-
    daciumdivina
    lege
    vetitum. 6. Homines
    agant,
    non ut
    homines,
    sed ut filiiDei.7.
    Paganorum
    scandalumex
    pressuris
    mundi.8. Pressuraedefi-
    cientismundi
    praedictae.
    9.
    Paganorum
    inctiristia-
    nam
    religionemquerelae
    exvastatione. 499-505
    SERM. LXXXU.
    DeverbisEvangeliiMatlhaei, cap.xvin,
    f. 15-18,
    si
    peccuveril
    in te
    fraler
    tuus, corripe
    euminterteel
    ipsumsolum,
    etc EtdeverbisSalo-
    monis,
    Annuensoculhcum
    dolo,congeril
    Itomini-
    busmwsliliam.
    Qui
    aulem
    arguit palam, pacem
    facit.
    Prov.
    cap.x, f. 10,
    secundumLXX.1. ob-
    servatio
    praevia. Fesluca,ira,trabes,
    odium.2.Pec-
    catum
    irascentis;
    crudelitasodiohabenlis. 3.odium
    ei
    qui
    odit
    gravius
    nocet
    quam
    alteri.4.
    Quo
    animo
    fraler
    corrijiiendus.
    Peccaluminhominemnoncon-
    temnendum. 5.
    Hujuspeccati
    remedium.6-7.
    Quid
    ageredebeat, qui injuriampassus
    est. 8. concilia-
    tur
    Evangelium
    cumsalomone.9.
    Correplio
    alias
    secreta,
    alias
    publica
    essedebet. 10.
    Qttando
    se-
    cretaesse
    debet, quandoj.ublica.
    11.
    correjilionis
    modus,
    curvesecrctofiat. Pcccatacarnismorti-
    fera.12. \ita citocinendanda.13. Peccatacarnis
    noncontemnenda.14.correclionon
    procrastinan-
    da. vox corvina. Hominesbonayolunt habere
    omnia
    praeter
    vilam.15.Pastorisonus non
    abji-
    ciendum. 506-Sld
    SERM. LXXXIII. Deverbis
    EvangeliiMalthaei, cap.xvm,
    ff. 21,22,Quolkspeccabit
    inme
    fratermeus,
    etc
    1.Deremittendis
    injuriis.
    2.Omnishomodebitor
    Dei
    est,
    etdebiloremtiabelfralrem.
    Miserieordige
    opera
    duo.Mendici Deisumus.5.
    Quotiesignoscen-
    dumfralri.4. omniadebiladimiltenda.5.
    Insignis
    hacdere
    figura.
    6. Alia
    figurade
    eodem.Decalo-
    gus.
    7.
    sepluagesimoseptimo
    numero
    peccata
    omniaesse
    prtesignala.
    Peccaladimissa
    repUcan-
    tur nondimiltendi.8. Ila
    ignoscendum,
    ut non
    negiiga
    tur
    disciplina. 514-58
    SERM. LXXXIV. Deverbis
    EvaiigeliiMaltlirei.cap. xix,
    f. 17,
    si visveniread
    vitam,
    servamandata.

    1. ^terna vila
    quanlum
    amanda
    sit, intelligilur
    ex
    amore
    hujus
    vitre.2. Malisunt dies
    liujus
    vitae.
    veraacbeata
    vita,
    seterna.
    519
    SERM. LXXXV. Deverbis
    Evangelii Malthaei, cap. xix,
    f. 17-25,
    sivisveniread
    vitam,
    serva
    mundata,
    etc.
    1.Mandatorumobservalioad
    promerendamvilam.
    Evangelium,
    oschristi. 2. Divitesdifficilesaivau-
    tur.
    Pauperesquid
    cavere
    oportet.
    5.
    Divilibtisejuid
    prsecipi
    velit
    Aposlolus.
    Vermis
    divitiarum,sujier-
    bia. 4. Dediviliis
    quidprtestandum.
    Diviteslacile
    tribuant. 5.
    Quantum
    in
    paupereserogandum.
    6.
    Paujicres
    leneutur frenare
    cupiditates.
    7. Con-
    clusio.
    520-523
    SERM. LXXXVL Deverbis
    EvangeliiMatlhaei, cap.xix,
    f. 21, Fccfe,
    vendeomnia
    qumltabes,
    el da
    paupe-
    ribus
    ,
    etc

    1. Thesaurusincoelo
    reponendus.
    Sursumcor.2.Consiliuinsalutis
    |>etens,
    uecluben-
    ler atidiens.Deus
    ipse
    servat
    qtiodpatiperi
    clatur.
    3. Deusin
    panpereaccepit.
    Fenus
    pium
    et fenus
    iniquum.
    4. Deuscreditores
    i|ise
    ut
    recipiant
    coii-
    venit.5.
    Quid|iro
    terrenisreddat. 6. Dominoe duae
    contraria
    jubentes,
    avaritiael luxuria.7. Abea-
    rum
    jugo
    Cbristusliberat.8.Avaritiae consiliumim-
    pruclens.
    9. Aliudslolidumconsilitim. 10.Consilium
    Dei id
    jubonlisquod
    avarilia.11.Avarorumialsa
    pietas
    iofllios.Filiomortuosua
    pars
    esl
    transmil-
    tenda.12.Morluo
    debelur, cjuod
    vivoservabatur.
    15.ChristusOliisaniiuinerandusin
    patrimonii
    divi-
    sione.li. Avaritireexcusaliosublata. 15. Christus
    contraluxuriamidemconsulit
    qupd
    luxuria.Dives
    imjirudeus.
    16.Divesalter lttxuriosus.17.Consi-
    liumDeidefaciendis
    eleemosynis
    nuucanwlecten-
    dum.
    523-550
    SERM. LXXXVff. Deeo
    quodscriptumesl,
    simileest
    regnum
    cwloritmhomini
    patrifamilias,quimisit
    operarios
    ihvineamsuam.watlh.
    cap.xx, f.
    1-16.
    1.colimusnos
    Deum,
    et colit nosDeus.2.
    Quo-
    modonosDeuscolit. 5. vineaa Deo
    plantata.
    4.
    Operarii
    advinereculturamconducti5. Mercesno-
    vissimis
    priusreddila,quid
    sit. Vocalihora
    prima,
    tertia,
    etc 6.Denariusvitareterna.7.
    Quomodo ali-
    ler
    intelliguntur
    vocatihora
    jirima,tertia,
    etc 8.tu
    eos
    qui
    vocatiadvineamveniredifferunt.9.
    Quo-
    niodo
    paterfamilias
    exiit vocareadvineamsuam.
    Ecclesia
    loquitur
    omnium
    genliumlinguis.
    10.I)e-
    speratio
    et
    perversaspes
    occidunt animas.11.
    spes
    perversaqua
    differturconversio.Dicmcrastinum
    Deusnemini
    promisit.
    12. Potentium
    amicitiam,
    cumsaluli
    obest,
    conlemnendamdocetChristus.
    15. Christomedicoobediendum
    ,
    contemptispo-
    tentibus
    qui
    ei adversantur.14.
    Phrenetici,
    lethar-
    gici.
    15.Conclusio. 550-558
    SEBM. LXXXVUI. Deverbis
    EvangeliiMatthaei,
    ubi
    deduobuscrecissedentibussecusviam,etclaman-
    tibus, Domine,
    miserere
    nostri,
    fili
    navid.
    Cap.xx,
    f.
    50-54.

    1. Medicus
    nosler,
    Chrislus.Miracttlis
    corporalibus
    aediOcabat fidem.2. Eeclesise
    poslea
    fidessinemiraculislaudabilicrest. Cicatricescor-
    j;oris
    sui cur servavit. 3. Miraculanunc
    majora
    Cbristus
    operalur.
    4. oculus
    menlis, quo
    Deusvi-
    deatur,
    mundalur
    per
    fidem.5.
    Opera
    nostranunc
    totaestsanareoculumcordis.6. Studiumde mun-
    dandocordisoculo.7.
    /Egroti
    ad
    poculum
    sumen-
    dum
    exemjilo
    Chrisliinvitamur. 8. Crucemsuani
    curhichonoravitChrislus.9. Duorumcaecorumcu-
    ralio
    quidsignificat.
    J esum
    transire,quid.
    10. Caeci
    duo,duopopuli.Angularis lapis
    Christus.ll.Trans-
    iensJ esus
    interpellatur,
    etsanat. 12.clamaread
    Christum,quid.
    13.Turba
    jirohibens
    clamare. 14.
    Quomodooculisanantur.Slare
    J esum,cjuid.
    15-16.
    Luxiiitcriorcumvisibili
    compai-atur.
    17. Claroiin-
    2367
    INDEXRERUM. 2368
    duminter turbasclamare
    prohibentes.
    18.Perse-
    verantiacontradictoresvincuntur.19. Bonietmali
    inEcclesia
    permixti.
    Maluslionumduobusmodis
    nbnmaculat.20. Correclionon
    superbo
    animofa-
    cicnda.21.Unitas
    nunquam
    deserenda. Donalista-
    rum
    separatioinqirobatur
    ex
    jiarabola
    zizaniorum.
    22.Donalislarumcommentumdefrumentorumdi-
    minutione.23.Locusmalede
    sejraralione
    intelle-
    ctus a schismaticis.24.
    Prophelrepopuli
    viiiare-
    l>rehendebant,
    necabillorecedebant. 25.Cordo
    recedendtima
    malis,
    non
    corjiore.
    559-555
    SERM. LXXXtX. Deverbis
    Evangelii Matttiaei, cap.xxi,
    f. 19-12,
    ubi J esusarborem
    arefacit;
    et de illis
    Lucre, cap. xxiv,jL28,
    ubi finxitse
    lougius
    ire.

    1.MaJ edictio Dci


    quid
    nosadmoneat.2. Monsin
    maremissusab
    Apostolis.
    3. Maledictioncmarboris
    futurum
    aliquidpraefigurasse.
    4
    .Regula
    ad
    scriplu-
    ras
    inlerpretandas.
    5. Factuni
    figurattim.
    6-7. Fa-
    ctumvere
    gestum,
    etnitiilominus
    flgtiraluni.
    553-558
    SERM. XC.beverbis
    EvangeliiMalthrei,cap. xxn,
    f. 1-14,
    ubi de
    nuptiis
    Ulii
    regis.
    ConlraDonati-
    slas,
    decharitate.

    1.Coaviviumdominicumdu-
    plex
    : aliud
    hic, fideliuni,
    aliudin
    coelis,
    beato-
    rum. 2. J usli omneshacinvita et niaii suiit el
    boni.5. Malia convivio
    exclusi; quinam
    intclli-
    gendi.
    4. Unoexclusomullosexclusos
    significari.
    5.
    Qttaenam
    sitvestis
    niiptialis.
    6. veslis
    nuptialis
    charitas.Bonacreterasinecbarilalenon
    jirosuut.
    Ctiaritaset
    cujiidilas
    in honiine. 7. Proximus
    ,
    oronisliomo.8. Fidesnon
    quaelibet
    laudatur. 9.
    Charitasadiuimicosexlendi debet. oratioconlra
    inimicos
    quaenam
    illicita
    , quaenam
    licita.10. Ex-
    tendenda
    clilectio,
    utomnes
    rapiat
    adDeum. 559-566
    SERM. XCI.Deverbis
    Evangelii
    Matthaei,
    ubi Domi-
    nus
    interrogavitJ udaeos, cujus
    filiumdicerentesse
    Ctiristum.
    cap. xxu, f.
    42-46.

    1-2. Ctiristum
    csseMessiam
    probatur
    contra.ludaeos. 5. lncar-
    nativerbi
    mysteritimdignisaperitur.
    AmareDeum
    gralisj;iclas
    est. 4. Diaboluscalumniosusadversa-
    rius.
    Quare
    debonis
    spargal
    mala.5. Post
    qtire-
    slionemde
    Cliristo,
    curdemoribus
    agitur.
    Honores
    ecclesiasfici. 6. undeDtanimus
    capax
    adinlclli-
    gendamysleria.
    7. Konascendilincoeliimnisi
    qui
    inhteretCtiristo. 8. chrislus et
    Ecclesia,
    unusbo-
    mo.9. Fideacbonis
    operibus
    adDeivisionem
    jier-
    venimus.
    567-371
    SERM. XCII.De eisdemverbis
    EvangeliiMalthaei,
    caj>.xxu, f.
    42-46.

    1-
    Qurestio
    .ludrtislaclade
    Cliristo.2. CtirislusseUliumDavidnon
    negat.
    3.
    ClirisfusDensethomo. 572-573
    SERM. XClfl. Deverbis
    Evangelii
    Matltiaei,cap.xxv,
    f. 1-13,
    ihnileeril
    regnttmcwlorum
    decetn
    virgini-
    bus,
    etc.

    1.
    Deccm'virginesqtirenamintelligen-
    dreiu
    parabolaEvangelii.
    2.
    virginesdecem,
    ani-
    mae
    quaelibet
    deEcclesiaDei.5. Nec
    virginitas
    suf-
    ficit,necopera
    bona.4.
    Virgoanimaquselibet
    cbri-
    stiana.5. Prretcr conlinenliamet
    opera
    bonarc-
    quirilur
    cliarilas.
    oleum,
    charilas.6. fre obviam
    sponsoquid.Virgintun
    dormitio.7.
    Mortui,quare
    dormientes.8. cianiormedianocle.9. Rcsurrecfio
    virginum.
    oleuminvasis.10.Oleum
    portare
    secum.
    Oleumalienum. 11.Falure
    virgines
    irridentura
    sapientibus.
    12.oleumementesct veudentes.15.
    Prudentium
    virginum
    humilifas.14-15.rulsaulibus
    ostiumcur non
    aj>erilur.
    16-17.Quomodo pruden-
    _
    tes
    quinquevirgiues
    imilandre. 575-579
    SERM. xctv. Deveriiis
    Evangelii Maltbrei,
    ubi servus
    piger, qui
    talentum
    aeceplum
    noluit
    erogare,
    da-
    ninatur.
    Caj>.xxv,f,
    24-50.

    Episcojius
    undedi-
    clus.
    Episcopatus
    officium
    cuiquepalrifamilias
    im-
    positum.
    580
    SERM.xcv.beverbis
    Evangelii
    Marci,
    ubi miracu-
    lum
    septempanum
    referlur.
    Cap.
    viu.
    ^.1-9.

    1.
    Eptilre
    in
    Scripluris
    sanctis. 2. Miraculum
    scptem
    pantimallegorice.
    5.
    Mysteria
    in iis
    qui
    safurati
    suntde
    septem.pauibus.
    4.
    Qualisqui
    adcouvivium
    invilavit.5. Discumbens sineveste
    uiipliali rejiro-
    balus. 6. untts
    projectus
    multos
    tigtiral.
    7. Veslis
    nuj>tialis,
    charilas.
    581-583
    SEBM. XCVL Deverbis
    Evaugelii Marci, cap.vm,f. 54,
    si
    quis
    vultme
    sequi,abnegel semetipsum,etc,
    deque
    verbisI J oannis
    n, 15,Quiditiqitmundum,
    nonestdikctioPatrisin eo.

    1.charilatefiunt
    prsecepla
    levia.2. Amor
    sui, prinia
    liominis
    pordi-
    lio.5.
    Quosequendus
    chrisluset
    qua
    via.4. Fe-
    rendacrux et conlemiiendusniundus.5. Muudtis
    quomodonialus,
    etaDeobonolactus.6. Mundus
    bonuscxmalofactus.7. Mundus
    pcrseciuens
    mun-
    dum8.Mundusin
    Scripturisduplex, redemplus
    et
    damnatus.9. omnibus
    jussttm
    est utse
    abnegent.
    10. Varii
    gradussequentiuniChristuni,quidtfe
    in
    illissil retro
    respicere.
    584-588
    SERM.^XCVII.
    Deverbis
    EvangeliiMarci, cap. xiu,
    >'.52,
    DedieautemiltovelItoranemo
    scit, neque
    Attqeli
    in
    cmlo,neqtiefilius,
    nisi Paler.

    1. Prae
    paratio
    adnovissimumdiem.2. Honiinimortalitas
    ad
    humilitalem
    prodesse
    debe.t.5. Solamorshic
    certa.4. Muiidus
    per
    chrislumnobisvictus. 589-590
    SERM. XCVIII. De verbis
    Evangelii
    Luctc,
    caj).vu,
    f. 11-15;
    et detribus
    mortuisquos
    Dominussusci-
    tayit.

    1.MiraculaDomini in
    corporilms
    ct inani-
    mis. 2. Mortuorumduo
    genera.
    5. TresmoiTui a
    Dominosuscitati. MiracufaChristi
    proplersignili-
    cationemfacta.
    Apta
    similiiudo. 4. Triummortuo-
    riim
    suscitalio.5. Tria
    peccatorumgenera,
    tribus
    illismortuis
    figurata.
    Consuetudomala.6.
    Quatuor
    in
    peccatis
    progressus.
    7.
    Resurgendum
    celeritcr
    a
    peccato.
    591-fjSa
    SERM. XCfx. Deverbis
    Evangelii Lucre, cap.vn,f. 56-50,
    Eteccenndier
    qtim
    eratin civilate
    peccalrix,
    elc.
    De
    remissione
    peccatorum,
    contraDonatislas.

    1. Mulicr
    peccatrix
    ad
    pedes
    Dominirccunibciuis.
    2. Ptiarisrei
    sttperbicogitalio.
    5. DominusPharisaei
    cogitationemcasligal,
    4. Ardua
    quaeslio
    ex Domini
    verbisnala.5.
    Exemjjlisres
    declaratur.6.
    Qua?stio
    solvilur.interdebitadimissanumerarivult
    qute
    vi-
    lavimus
    j>eccata.
    7.
    Deiuceps
    de remissione
    pecca-
    toruni, quod
    abhominedimittinon
    possint.
    8.Do-
    iiatistarumerror et
    arroganlia.
    9.
    Argumentiim
    Donatistarum. peccata
    per
    Ecclesiam
    Sjiiritus
    san-
    ctusdimitlit.10.peccataa Deodimitliititurct
    pcr
    hominem,
    et
    prteler
    honiinem.
    Sjiiritus
    saneus
    per mysterium
    hominumdatus.11.
    Spiritus
    datus
    absque
    hominumminislcrio.
    Exemplum
    in cuiiii-
    cli'iCandacis
    reginre.
    12. Alitid
    cxcni|
    luminCor-
    ncliocenlurione.15.Mundalioin
    Baj
    lisniononcx
    minislrorum
    meritis,
    sedexDei
    gralia.
    595-602
    SERM. C Deverbis
    Evangeliimcae,
    tibi
    agitur
    dcIri-
    bus,quorttmunusdixil,nomine,sequarteqttociim-
    qtteieris,
    et
    reprobatusest;
    alius
    nonaudcbat,
    el
    excitatus
    est; terjius diffprebat,
    cl
    culpatus
    cst.
    Cap.ix, f.
    57-62.

    1.Ciir
    reprobatur, qtii profi-
    tetur sesecuttirumChrisfum.2. Altcra
    clirislo
    vocatus.Pietalecarnalidifferrcvolens
    iirgctur.
    Pa-
    rentes
    quomodo
    tionorandi.Mortuimortiios
    si;j>e-
    lieuies.Ordinarecharitatem.5. ierlius ad suos
    respiciens cul|tatm'.
    Electiosecundum
    gr.itiam.
    4. GratiaeDeitotumdebeijtelecti. 602-604
    SERMO. CI. Deverbis
    Evangeliil.ticae,
    Messis
    quidem
    mttlta,
    etc.
    Cap.x, f.
    2-6.

    1. Messisin
    J udceis,
    semenlisin Gentibus.paulusmodicus.2. Messcs
    duae,
    J udrcorumetGenlium. 5.semcn
    Kvangeli
    Gen-
    tibustransiuissum.4.Pastoris
    partcspopulocxpli-
    care
    quidprosit.
    5.
    Praeceptapraedicaloribus
    con-
    stiluta,
    noncarnaliter
    accijiienda.
    6.
    Praeccjilum
    desacculonon ferendo.7. Decalceamentisnon
    induendis.8. Desaluteneminidjcendainvia. Kx-
    positioprimo
    olivia.9. Sensusafter recondilior.
    Evangeliumper
    occasionem
    prredicare.
    10. Praecli-
    catoressua
    qurerentesqubmotlo
    audiendi.11.prro-
    dicatores
    pacem
    fen'e
    jussi.
    605-610
    SERM. CII.Deverbis
    Evangelii
    Lucre,Qui
    vos
    spernit,
    mespernit.Cart.x,f.
    16.

    1.Pastoribusdebilarc-
    verenlia.2. Mors
    quaenam
    verebonavel malasit.
    5. Diviliset Lazaricontrariasors
    post
    niortcm.
    4. Morsundemalacenseri debet. 5. Hortaturad
    bonaopera.
    611-612
    SERM. CUI.Deverbis
    Evangelii
    Lucre,
    Etmttlier
    qum-
    damMurlhanonnne
    excepit
    iitumin domtim
    sufli,etcCap.x, f.
    16.

    1.Unitascommendatur
    2.Christus
    pascendum
    se
    praeberedignattir.
    5. liar-
    tltseet Mariaeofficium
    ulrumque
    bonum.Mcliusla-
    menMarire. 4. Unumnecessarium.5. BonttmMar-
    thaeminislerium: mclior
    pars
    Mariae.6. Marlhre
    ministeriumadMarise
    quietem
    tendit. 6i-6!3
    SERM.
    CIV. Rursusinillutl
    Evangelii
    Lucrc
    ,
    ubi de
    Marthaet Maria.
    Cap.x, f.
    58-42.

    1.Martbaeet
    Marireofficia
    comparantur.
    2. MinisteriumMarthae
    noa
    reprehensum
    aCtiristo.5. Melior
    pars
    Mariae.
    4. DuaevitreinMarlhaetMaria
    Uguratae.
    '
    616-617
    SEBM.
    cv. Deverbis
    Evangcaii
    Lucae, Qiih
    vestrumha-
    bebitamkum,
    etibitad illummedia
    nocle,etc,
    taj.
    xi, f.
    5-15.

    1. Ad
    petendum
    aDeosimilitu-
    i iii.busctirislus
    hortalur.2. Aniicusdeviavcuieus
    i ccniendus.
    5. Amicusaliusmedianocle
    inlcrpcl-
    J 3G9 INDEXRERUM.
    2370
    latusutdettres
    panes.
    4. Tres
    panes
    dati.5. Fi-
    des, spes, charitas,
    Deidona.6. Triaeademrur-
    sus
    signiflcata. Panis, charitas; piscis,
    fldes.7.
    Ovum,spes.
    8. clades et vaslationes
    quomodo
    Christianis uliles. 9. Civitaset
    regnum
    incoeUs
    aeternumeosnianent. 10. Terreno
    regno
    aeterni-
    tasadulalorie
    promissa.
    11.Constanliainferendis
    adversis.Sursumcor.GaUina
    evangelica.
    12.Romre
    vastalio
    reUgioni
    christianaesiveidololatriae exstin-
    clioni falsotribula.13. Eversisidolisnonexinde
    Romanamclademaccidisse. 618-624
    SERM. CVI.Deverbis
    Evangelii Lucae,
    Nunc
    vos,
    Pha-
    rismi,quodforisestparopsidhlavalis,etc.cap. xi,
    f.
    59-421. ptiarisaeorumexterior mundities.
    2.
    Eleemosyna
    ansinefidemundare
    possit.5.
    Elee-
    mosynae
    Ptiarisaeoruminsufficientes. 4. vera elee-
    mosynaqure
    fieri
    jubetur.
    625-628
    SERM. CVH. Deverbis
    Evangelii Lucae,
    Dico
    vobh,
    abs-
    tineteabomni
    uvaritia,cap. xn,f.
    15-21.

    1.Prae-
    ceptum
    decavendaomniavaritia.2.
    Qua
    occasione
    dalumaChristo. 5.Divisor haereditalisChristusesse
    nolens
    quid
    rloceal.Donalislae notanlur.4. Avariliae
    damnatur
    qui
    vel sua
    cupide
    servat. 5. Divesim-
    prudensqui
    reservare
    proponit,
    non
    erogare.
    6. Animae consulendumut nonhabeat
    bona,
    sedut
    ipsa
    sitbona.7.
    Siguum
    Ctiristiinfronteinlus
    por-
    tantessecuri suat intermalos.8. omnis
    avaritia,
    ne
    peccelur, jiraecidenda.
    9. Rursusde
    pericuio
    avari vel sua
    cujiide
    servantis.10. Avaritiavitre
    etiam
    ipsa
    cavenda. 627-651
    SERM. CVUI. Deverbis
    Evangelii
    Lucre, cap.xu, f.
    55-
    36,
    sintlumbiveslriaccincti,
    etlucernm
    ardentes,
    el vos
    similes,etc, deque
    verbisPsalmi
    xxxm,
    f. 12-15,Quisesf
    honw
    quivutl
    vilam,
    etc.

    1. De
    exspeclando
    adventuDomini. Chrisliani
    quare
    facli
    sumus.2. Triain
    Evangelio
    commendata. 3. Dies
    bonifruslrahic
    qurerunlur.
    4-5.vitaet diesboni
    ubi
    quaerendi.
    6.
    Quidagendum
    utoblmeanturdies
    ,boni.
    vitaetdies boni.7.
    Lingua
    cotiibenda. 632-635
    SERM. ClX.Deverbis
    Evangelii
    Lucae,
    Faciemcmliet
    terrmnoslh
    probare,etc,
    deque
    istis,
    siyadiscum
    adversarioluo
    adprincipem,
    du
    opcram
    invialibe-
    rari ab
    illo,etc, cap. xn, f.
    56-59.

    1.
    Tempore
    misericordise utendumad
    poenitenliam.
    vitro
    fragi-
    lioressumus.2.
    Quis
    sitadversariusille
    cuiconsen-
    fire
    jubemur.
    3. Adversariusnoster sermo Dei.
    4. Annihomini
    magisdecedunt,quam
    accedunt.636-638
    SERM. CX.Deverbis
    Evangelii
    Lucre,
    ubi dicilurde
    arbore
    ficulnea, per
    trienniumiructumnon
    lerenle;
    acdemulierehabenledecemetoctoannosinin-
    firmitate,cap.xm,f. 6-17;
    necnondeverbisPsal-
    mi
    ix,f. 20,Exsurge,Domine,
    non
    prwvakathonw;
    judkentitrgentes
    in
    conspeclu
    tuo.

    l. Ficusste-
    rilis
    per
    triennium
    quidsignificet.
    2. Mulierdecem
    etoctoannisininfirmitate. Homononde
    suo,
    sed
    de
    gratia
    Dei bonus.5.
    Prophetae
    votum,
    ut non
    praevaleat
    homo.4.J udiciiventuri
    certitudoimpletis
    totalus
    praedictionibus.
    Deus
    debitor,
    nonexacce-
    ptis,
    sedex
    promissis.5. RegnumDei
    promissum.
    638-641
    SEBM. CXl.Deverbis
    Evangelii Lucae,
    ubi
    regnum
    Dei
    dicitursimile
    fermenlo, quodacceplum
    mulierabs-
    condilin
    farinw
    sata
    tria; deque
    eo
    quod
    ibi scri-
    ptumest, Domine,
    si
    pauci
    sunt
    quisalvanlur?Cap.
    xiu,f.
    21-24.

    1.Triasalafarinre.Paucisalvanlur.
    Salvandi multi suntinter
    se,
    sedaliorum
    compara-
    tionepauci.
    2.
    obiurgatio
    et ad
    eleemosynam
    ex-
    hortatio. 641-642
    SEBM. CXll.Deverbis
    EvangeliiLucte,
    Homo
    quidam
    fecit
    cmnam
    magnam,etc., cap. xiv,f.
    16-24.

    1. J udaeiadcoenam
    invitati,
    uosducii el coacli.
    2. ires excusationesvenirenolenlium.5.
    Quin-
    que juga bonnm,
    cnriosilas
    quinquo
    sensiium.
    4.
    tmpedimentum
    Ddci. Ccenamanibus Do-
    miniconsecrata. 5. curiositatesensnumniliil
    opus
    estadsalutem.6.
    Uxor,volujilas
    carnis.7. oculo-
    rumnominecaeterisensus
    sigiiificali.
    8. Adcoenam
    venirenemocunctetur. 615-647
    SERM. CXIIl.Devej-bis
    Evangelii
    Lucre,
    Facitevobis
    amicosdemammona
    iniquttalh,etc,cap. xvi,f.
    9.

    1. Amici beneDeos suos


    recepturi
    incoclum
    qui-
    namsint.Minimi christi
    quinam.
    2. Mammona ini-
    quilatis.Eieemosyna
    nonde
    rapinis,
    sedde
    justis
    laboribusfaeienda.3.zachaeusimitaudus.4. Mam-
    mona
    iniquitatis
    cuidiclaediviliae.5. Divitirc
    quae
    verae,
    et
    quae
    ialsae.6. versedivitiae.Colimusnos
    Deum,
    el colilnosDeus. 648-651
    SSRM. CXIV. Deverbis
    EvangeliiLucae,
    Si
    peccaverit
    tnie
    frater tuus, corripeUlum,etc, cap. xvu,
    ff. 3,
    4. Deremissione
    peccatorum.

    1. Fralri
    quoties
    innos
    peccaverit
    et
    poenituerit, ignoscen-
    dum. 2. Veniafratri
    danda,
    ut aDeo
    accipiatur.
    3. Dei
    exemplo
    donandadebita. 4. peccator
    pec-
    canti
    ignoscat.
    5. veniaaDeoinoratione
    petilur
    cum
    pacto
    dandaealiisveniae.
    652-654
    SERM. cxv. Deverbis
    Evangelii Lucae,
    oportet
    semper
    orare,
    et non
    deficere,
    etc.
    Deque
    duobus
    qui
    in
    templumascenderuntut
    orarent;acdeparvulischri-
    stooblatis.1. Fidesfonsorationis.2. Fidesnon
    est
    superborum,
    sedtiumilium. 3. Contra
    Pelagia-
    nos.4. Parvulis
    Baplismus
    Christi necessarius.
    655-657
    SEBM. cxvi. Deverbis
    Evangelii Lucae,
    stetil J esusin
    tnedio
    eorum,
    eldixit
    eis,
    l-ax
    vobh,etc.,cap.xxiv,
    f.
    56-47.

    1. Manictiaeorum haeresis.2.
    Dubitatio
    discipulorum.
    3. Resurreclionischristi Ddes
    quo-
    modo
    persuadebatur.
    4. CoritraManicliaeos. 5.chri-
    stusDdem
    inspirat.
    6. Ecclesia
    per
    omnes
    genles
    futura
    promittitur.
    7. Saulusmutatusin
    prredicato-
    rem
    Evangelii. 657-630
    SERM. cxvit.Deverbis
    Evangelii J oannis,cap.i, f.
    1-
    13,
    m
    principio
    erat
    verbum,
    etverbumeral
    apud
    Deum,
    etDeuseral
    rerbum,
    etc. contraArianos.

    1. verbumDeiut
    intelligalur, quopretio
    compa-
    randum.2.PreliumVerbi
    ipse
    homo.3.VerbumDei
    forma
    cjuaedam
    nonlormata.Formasine
    tempore
    et
    loco.4 Konminor
    inj.artequam
    intoto.5. fnre-
    busdivinis
    piaignorantia
    melior
    quam
    j>raesumpta
    sciciitia.OculocordisDeus
    incomprehensibilis. Dei
    cognitione
    fithomobeatus.Deusexnoslra
    coguitio-
    nenoncrescit.6.verbumcoaeternumpatri
    asseritur
    contraArianos. 7. Divinacarnalibusinsinuarediffi-
    cile.8.
    Siinifitudines
    ad
    refellendosArianos adhiben-
    dae.9.Simililudinilius tamennonnitilurnostra
    fides
    deVerbo.10.Similitudines nativitatisfiliiDei
    imper-
    fectaeincreaturis.Coaevumet coaeternum. 11. m
    corevissimilitudo
    quaedam
    verbi coaeterni Deo.
    Ignis
    etluxcoaeva.12 Alia
    coaeva,imago
    et resunde
    nascitur.15,Insimilitudinibus allatisest
    inaequali-
    tas. 14.FiliiDeicoaeternitas et
    aequalitas
    exduobus
    coflalissimilitudinum
    generibus.
    15.Cordisoculus
    mundandusul videaturDeus.16.Verbumincarna-
    tione
    quasi
    lac
    factum,
    utanobis
    caperetur.
    17.Hu-
    militasaverboincarnatodiscenda. 661-671
    SERM. CXVUI. Deeisdemverbis
    Evangelii.loannis,
    m
    principio
    erat
    rerbum,
    etc
    Cap.i, f 1-5.l.,ver-
    humDei
    aeiernum, genitum,
    nonlaclum.2.simi-
    litudineoslenditurcoaeternumesseDeoPalriFi-
    lium.
    671-671
    SERM. CXIX. De eisdemverbis
    J oannis,
    In
    prin-
    cipto
    eral
    rerbum,
    etc
    Cap.i,
    f.
    1-14.1. ver-
    bumaeternum
    apud
    Deum.2. verbumDei non
    est factum. 5. verbumDei
    incomprehensibile.
    4. verbuincarofaclum.5. incarnationis
    mysterium
    suadetur.6. incarnalio
    opus omnipotentis
    Verbi.
    7. Similitudine
    explicatur
    IncarnalioVerbi.
    673-675
    SERM. CXX. Deeisdemverbis
    J oannis,
    m
    principio
    erat
    rerbum,etc, cap.i, f.
    1-3.

    1.verbumDei
    incomprehensibile
    in
    Evangeliorevelatum.2.ver-
    bumDei
    ubique
    totum.5. Verbidivini
    excellentia
    intelligenda
    exhumanlverbi
    proprietate.
    Recens
    baplizati
    inalbis.
    676-677
    SERM. CXXf. De
    verbisEvangelii J oannis,
    Mundusper
    ipsum
    faclusest, elc, cap.i, f.
    10-14.

    1. Mun-
    dus
    duplex.
    2. Mundusmalus.3.
    Quinam
    sunl filii
    Abratire. 4. Kalivitas
    duplex.
    5. Deeodem
    argu-
    mento. 678-680
    SERM. cxxu. Deverbis
    EvangeliiJ oannis,
    cumesses
    sub
    fictt,
    vidi
    le, etc, cap.i, f.
    48-51.

    1. Na-
    ttiauael sub
    ficu, genus
    humanumsub
    peccato.
    2. SomniumJ acob
    figura
    fuit.5. De
    dttplici
    nomfne
    etdeluctaJ acob.4. Abrahamcm'
    primum
    nomen
    suumcum
    posteriore
    non
    retinet,
    J acobveroe
    contra.5. israeli in finecredenti visio Dei
    pro-
    missa.6. christusethicetsursumest. 680-685
    SERM. CXXIII. Deverbis
    Evangelii J oannis,
    rocaltis
    estautemetJ esuset
    discipuli
    ejus
    ad
    nuptias,etc,
    cap.II,^.1-11.
    1. Humilitas christimedicinasu-
    pcrbire
    noslrre.2. CurCbristusesuriensnonfecit
    pauem
    de
    lapide,
    sicut in
    nuptiis
    vinumde
    aqua.
    5. viaad
    patriam
    Ctirislushumilis.4. Chrisluset
    sursumetdeorsum. 5. Omnishomo
    pauper
    etmen-
    dicusDei. 684-686
    SERM. cxxiv. Deverbis
    Evangelii
    J oannis,
    Esl aulem
    J erosolgmh
    Probalka
    piscma,etc, cap.v,f.
    2-4.

    1.
    .4igroti
    ad
    piscinam
    sanatiofuit
    figuraliva.
    2. Totatiaecvita tribulatioest. Tortores
    animae,
    timoret dolor.3. PiscinaeProbalicae
    signilicatio.
    8371 INDEXRERUM. 2572
    HumilitasClirisli
    per superbiam
    non
    respuenda.
    4 cliristusmortalitatem
    suscepit,
    utdarel immor-
    talitatem.Brevitas
    tiujus
    vitre. 688-688
    BERM. CXXV. Rursuminjoanuis
    eap.
    v. De
    quinque
    porticibus,
    ubi multitudo
    languentiumjacebat;
    et
    de
    piscinaSiloe,cap.
    ix.

    1. Eadematractatore
    Scripturarum
    nonfrustra
    repetuntur.
    2.
    Quiacuie
    portieusLegemMoysi figurabant.Legis
    adsanau-
    dum
    imjiotenlia.
    Lex
    quare
    dala.5.
    .-Egrotus
    unus
    aqua
    molacuratus
    quidsignificat.
    4.
    Requies
    Dei
    septimo
    die. Sexaetatesmundi.
    Quomodo requievit
    Deus,
    et
    semperoperatur.
    5-Doi
    providentia
    inor-
    dinationemalorum. 6.J udreorumturbatioex
    duplici
    capite.^Egrolus
    descendehdoin
    piscinam
    curalus.
    Unustantumsanaliis.7. lnfirmitas
    triginla
    anno-
    rum.J ustitire
    perfectioquadragenario
    numerosi-
    fnificata.
    Amorsaectili non
    compatitur
    amoremDei.
    .
    Possessiorerum
    temjioralium
    unde innocens
    agnoscilur.
    9.
    Quadragenarius
    numerusih
    jejunio
    Moysi,
    EliaeetCtirisli.
    Quadragesima
    ante1'ascha.
    Quinquaginta
    dies
    post
    pascba. 10.Lexuon
    implc-
    lursinecharitate.11.
    Temporalia
    animodimitten-
    da.Tenlatio
    plerumquepeccatorem
    non
    facit,
    sed
    prodit. 686-697
    SERM. CXXVI. Deverbis
    Evangclii J oannis,
    Non
    potest
    Filiusase
    facerequidquam,
    nisi
    quod
    videritra-
    trem
    facientem. cap.v, f.
    19.

    1. Fidesintelle .
    ctum
    prrecedere
    .debet.2. Pcrversumestcredere
    nollenisi
    quod
    videas.5. Excreaturis
    qurc
    viden-
    tur, assurgendum
    adCrealorem
    qui
    nonvidelur.
    4. Miracula insolitafecit
    Cbrislus,
    utel in
    quotidia-
    nis
    quaeviluerant,agnoscerelur
    facfor.6. Miracu-
    lumnativitatisex
    virgine
    inChrisloexbibitum.
    6.
    Miraculo nativitatisChrislimovemuradcreden-
    dumDeum.7.
    Explicandumquomodo
    Filiusfaciat
    quae
    videritPatremfacienlem.8. Arianorumerror
    in
    verbisdominicis. 9. HefellitArianos.Carnalem
    ipsorum
    sensum
    ex|>lodit. Qure
    fecit
    Paler,
    nonnisi
    per
    Filiumfecit. 10. Nonalia
    pater,
    alia
    Filius,
    sedeadem
    opera
    Trinitasfacit.11.Trinitas
    per-
    sonarumetunilasdivinitatis.12.Sensusverborum
    Christiimbutisantereclafide
    perquirendus.
    15.Dif-
    ficullas
    intelligendi
    isthaecverbaexeo
    quod
    non
    intelligatur
    videre
    ipsius
    Verbi.14.InChristoforma
    servi mortalibusostendebatur
    ,
    fbrniaDei beali,
    servabalur.15. VidereVerbinonaliuda Verbo.
    Charitas
    capaces
    facitad
    capessenda
    divina.Sensus
    locl
    propositi. 698-705
    SERM. CXXVII. Deverbis
    Evangelii J oannis,Amen,
    amendico
    vobh,quia
    veniet
    hora,
    etnunc
    est,quan-
    domortuiaudientvocemFilii
    Dei,
    el
    quiaudierint,
    vivent,
    etc.
    cap.v,f. 24-29;
    necnonde
    verbisApo-
    stoli,Quodoculus
    non
    vidit,etc,
    I cor.
    cap.n,f.
    9.

    1.
    Sjies
    Ctiristianorumdeiisest
    quae
    nohviden-
    tiir.
    Apta
    simililudo. 2. vitaaeternaaobis
    promissa,
    quanturhamanda. 3.
    Quid
    sitaeterna
    vila,
    et
    quanti
    emenda.Pretiumvitaereternre.vitaaeternaverbis
    hominisnondicitur.4.Filius
    sempcrgenitus
    aPa-
    tre. 5. Generatio
    sempiterna
    FiUi Dei
    explicari
    non
    potest.
    6. Deuscibusmentisbeatrc.7.liesurrectio
    animae
    per
    fidem.8. Resurreclio
    corporis
    aliisin
    bonum,
    aliisin maluni.9. hicarnationis Filii Dei
    eausaet ratio.
    Quomodo
    morluussit. 10.Chrislus
    judex
    informaservi.11.Deumvideresummafeli-
    citas.12.Formaserviabomnibus
    videbitur,
    forma
    Deiasolis
    piis.
    13.Postresurreclionemvitareterna
    in visioneDei. 14. Resurrectiocarnis futura.
    15. Mortuorumsuscitatioa
    Deo,
    nonminuscredi-
    bilis
    quam
    creatio. 703-713
    SERM. CXXVIII. Deverbis
    Evangelii J oannis,
    Si
    ego
    te-
    slimonium
    perhibeo
    de
    me, etc, cap.v,f. 51-55;
    deque
    verbis
    ApostoU,Spirituambulate,
    el concti-
    phcentias
    carmsne
    perfecerith.
    caroenim
    concttpi-
    scit,
    etc. Galat.
    cap.v, f-14^17.

    1.Testimonium
    Cliristi,
    etiamdese
    ipsoquam
    verumsit. 2. cur
    quaesitum
    testimoniumJ oannis.3. In
    marlyribus
    Christussibi
    ipseperhibet
    teslimonium. 4. Ctiari-
    tasex
    Spiritu
    sancto. 5. Lucuianimreetcarnis.
    Subdendaanima
    Deo,
    animrecaro.6.
    Apostolus
    de
    pugnacarnisetspiritus.
    7.
    Apostolus
    maleintelle-
    ctus.Officium
    pastoris, exjilanare
    difOciles locos
    Scripturae.
    8.
    Pugna
    inleriorsic
    gerenda,
    ut
    spiri-
    tusnonvincaturacarhe.9.
    Pugnare
    contracarnis
    concupiscentias
    munusest
    Spiritus
    sanctiinnobis.
    Bene
    agitqui
    abono
    agitur.
    10.Sanctihicnonfa-
    ciunt
    quaevolunt,quomodo.
    11.Vulthomonon
    essfiiconcupiscenlias, necfaeitquodvult:
    12. Pu-
    gcaudunineregnetpeccatum.
    13.Concuniscentias.
    perfieerequid
    sit. 15.Intribusmortuisa Chrislo
    suseitatistres
    peccatorumgradus.
    713-720
    SERM. CXXlX. Deverbis
    EvangeliiJ oannis,cap.v,
    f. 59-47,
    scrntamini
    scripturas,
    in
    qtiibusptilalis
    vosvitammternam
    habere,etc,
    contraDonatistas.

    1.
    Evangelicae
    lectionis
    expositio.
    2. Chrisfivcr-
    baad
    disci|)Ulos,
    adnos
    pafiterspectant.
    5. J udreo-
    ruminfidelitas. 4. verbaChristiin
    J udaeos,
    Eccle-
    siaeconveniUnt iaDonalistas. 5. Testimoniaveteris
    festamenti de Christoet Ecclesia. 6. NoviTesta-
    mentitestimoniuin
    pro
    ChristoetEcclesia. 7. Anti-
    christiscelusimitanlurDonatistae. 8.
    Quae
    silCatholi-
    corum,quae
    Dooatistarumdoclrina.9. Donalistae
    nec
    Moysi,
    necChristocreduntvel
    resurgenli.
    Do-
    nalistaeinCtiristum
    injurii.
    720-721
    SERM. CXXX. Deverbis
    Evangelii J oannis,
    ubi narra-
    tur mifaculumde
    quinquepanibus
    etduobus
    pisci-
    bus.
    Cap.v, f.
    5-11.

    1.Miraculi
    signiflcalio.
    2.
    Christus
    panis
    factusincarnalione.Mercalor Ctiri-
    slus.
    rtedemptor noster,quomodo.
    5. Amandus chri-
    slus.Exeo
    quod
    Deus
    leeit,
    credibileGt
    quodpro-
    misit. 4.
    QuodprrestititChrislus,
    mirabiliusest
    quamquodjiromisit.
    5. Christianorumsub
    patrono
    Christosecurifas. 725-728
    SEnM. CXXXI. Deverbis
    Evangeliijoannis,cap.vi,
    f. 51-66,
    Nisimanducaverilis
    carnem,etc, deque
    verbis
    Ajiostoli
    et
    Psalmoruni,
    contra
    Pelagianos.
    1.
    Corporis
    et
    sanguinis
    Clirislisacramentum. 2.Fi-
    desdonumDei.Gratireviolentiasuavis.5. Necfides
    necbonavita
    propriis
    viribus
    arroganda.
    4. Gratia
    justificato,
    utinvia
    jusia
    ambuletnecessaria.5.
    Ambulans invia
    jusla,
    si idsibi
    tribuat, perit
    de
    viajusla.
    6. In
    Pelagiaaos.
    Remissio
    peccatorum
    in
    Baptismo. LanguorpostBaplismum.
    7.Gratiaebene-
    fieia
    qualuor
    : remissio
    peccatorum,
    curaliolan-
    guoris,redemptio
    abomni
    corruptioiie
    et concu-
    piscenlia.
    8.Graliae
    postremumbeneficium,
    corona
    justitiae.
    9. justitia
    Dei,
    qure
    J udaeiset
    Pclagianis
    ignota
    est. Gratiainveteri Testamento
    occulta,
    in
    Novorevelata.10.Conciliacontra
    Pelagianos.
    729-734
    SERM. cxxxil. Deverbis
    Evangelii J oannis,
    Caromea
    vereesca
    est,
    el
    sanguh
    meusvere
    potus
    esl.
    Qui
    numducatmeam
    carnem,
    etc.
    Cap.
    vi,ff. 56,
    57.

    1. Ad
    regeneralionisgratiam
    lnvitanlurCate-
    chumeni.2.
    Conjugatifideles,jamcorjws
    Christi
    manducantes,
    decaslitateservandaadmonentur. 3.
    Continentirevotoobstrieti.4. Gradus
    cuique
    suus
    servandus. 751-736
    SERM. cxxxni. Deverbis
    EvangeliiJ oannis,
    ubiJ e-
    susnonseascensurumaddiemfeslum
    dixeral,
    et
    tamen
    ascendit,
    cap.
    vn,f.
    2-10.

    1.
    Evangelicae
    lectionis
    expositio.
    2.Cliristumineolocononesse
    mentilum. 5.Mentiri
    pejus
    est
    quam
    falli.4.Falliet
    mentiri
    quomodo
    differant.5.Kecfalli
    jiotest
    ctiri-
    stus,
    nec mentiri. 6. Ex
    ipsaEvangelii
    veritate
    curistusamendaciovindicatus. 7. solutio
    qureslio-
    nis.8. Alterasolutio. 757-742
    SERM. CXXXtv. Deverbis
    Evangelii J oannis,
    si man-
    seritisinverbo
    meo,
    vere
    discipuli
    mei
    eslh, etc,
    cap.viii,f.
    31-54.

    1.
    Magister
    omniumcjhristus.
    2. Praemiummanentisin verbochristi. Uberari
    duobusmodisdicitur.5. Servilus
    peccati
    4.A
    j>ec-
    catiserviluteet mottenonliberat msi Ctiristus.
    Similitudocarnis
    peccatiin
    Chrislo.5.
    Peccata,
    sa-
    crificia
    jiropeccatis.
    6.Conclusio. 742-745
    SERM. cxxxv. Devcrbis
    Evangelii J oannis,
    Egoveni,
    ut
    faciamoperaejusqtti
    misitme.ContraArianos.
    Etdeeo
    quod
    aitilluminatus illc
    qui
    eratcaccus na-
    lus,
    scimus
    quiapeccaiores
    nensttonexattdil.
    Cap.
    ix.

    1.Caecitas omniumhominumanaiivitate.2.
    Locusab Arianiscalumniose
    usurpatus.
    5.
    Opera
    PatrisetFiliieadem.4. FiliusDeiconsubslantiaUs
    etcoaeternus Patri.5. UtFilius
    operaPatris,
    sicPa-
    ter
    opera
    Filiifacit.6. Peccatorumetiamorationes
    exauciiri.7. Kullushic sine
    peccalo.
    8.
    Apostoli
    eliam
    post
    Christiresurreclionem
    peccato
    obnoxii.
    746-749
    SERM. CXXXVI. meamdemlectionem
    Evangelii
    J oan-
    nis,
    deilluminationecaecinati.
    Cap.
    ix.

    1. Caeci
    nati illuminalio. 2.Caeci error
    putantispeccatores
    nonexaudiri.5. J udaeorum
    caecitas,
    calumniantiunj
    solvisabbatumachrislo.
    4. caecilas J udreorum
    quo-

    modoChristiadventuauclaest. 5.Pauli de
    legis
    *
    impotenlia
    etde.ludaeorumcaecitateteslimonium.
    6. Eiisaeus baculum
    praemillens,
    tum
    ipse
    veniens
    adsuscitandum
    mOrtuum, quid
    adumbret. 750-755.
    SERM. CXXXVII. In
    Evangelii
    J oannis
    cap.x,j^.1-16,
    de
    pastore,
    et
    mercenario,
    etfure.

    1.saailas.
    8 INDEXRERUM. 2374
    nienibroruminur+itateetcharitate.2. UnilascHri-
    sli et'membronuo.'3.J anuacliristus.Pelrusinfir-
    mussibi
    ijrsiignotus.
    4.
    Quid
    aPetro
    exlgitur.
    5.
    Trespersonae
    adovile
    venienles;pastor,fur,
    mer-
    cenarius.
    biligendus
    est
    pastor',
    mercenariustole-
    randns,
    cavenduslatro.6. DictumChrisliin Phari-
    srcos,spectare
    etadmalosde Ecclesia
    pastores.
    EcclesiaunaexJ udaeisetGentibus. 7. Clericimali
    pervertere
    nitentes
    Evangelium,
    dum
    exemplo
    suo
    laicosad
    peccatum
    trahunt.8.
    Perversaiulerjireta-
    lio
    Evangelii.
    9. Malos
    pastores
    esseinEcclesiasi-
    milesPharisaeorum. rastor
    quismercenarius, qUis
    castus.Uxorcasta.10.Deuscaste
    quaerendus.
    11.
    Mercenarii
    quomodo
    nliles.Pastores
    pauci,
    merce-
    narii niulti.12. MercOnarius
    fugiens.Donatistae,
    lupi
    etlationes.15.uvade
    spinisquomodolega-
    tur.14.Mercenarii
    fugientes,
    dum
    iniquis
    favent.
    Augustinus
    nonmercenarius.15. Deovibus
    qure
    ralioreddendaa
    pastore.
    750-762
    SEBM. CXXXVUI. Deverbis
    Evangelii J oannis,Ego
    sum
    pastorbonus,etc., cap. x, f.
    H-16.

    1. Bonus
    pastor
    curcommendatuslh
    singulari.
    2.
    Martyrium
    siiiecharitateniUil
    prodest.
    5. Charitas
    quantum
    bonum.4. Petrum
    aliosque
    existere
    j;astores
    bo-
    nos.5. Unustanienbonus
    paslor
    Chrislus. 6.
    Spon-
    saeadChristumaffeelus. 7.
    sponsae
    verbautinlel-
    ligenda.Sodales, quasi
    simuledales.8.
    Sponsi
    re-
    sponsum.
    9.
    Sponsre
    verba
    praveusurjata
    a
    Donalistis. 10.Refelluntur Donatistae. 763768
    SEBM. cxxxix. Deverbis
    EvangeliiJ oannis,Ego
    et
    Paterunumsutntts.
    Cap.x, f.
    50.

    1. chrislus
    quomodo
    DeiPatrisUnicus. 2. FiliusDei ct Pater
    sunt uniussubslantiae. 3: Arianorum
    objectio.
    4.
    Quantablasphemia
    dicere FiliumDeialteriussub-
    stantiae. 5. Ariaai
    per
    Filii
    injuriam
    Patremlalso
    honorant. 769-772
    SEBM. CXL. Deverbis
    EvangeliiJ oannis,cap.xti,f.
    44-50,Qtii
    creditin
    tne,
    noncredil in
    me,
    sedin
    eum
    qid
    memisit.Conlra.
    quoddam
    dictumMaxi-
    miniArianorum
    episcojji, qui
    cum
    Segisvullo
    comite
    constitutusin Africa
    blasphemabat.
    l.Fidesin
    Chrislum. 2. Kativilales Christiduae.5. verusFilius
    Deicurdictuschristus. 4. CnumseessecumpaU'e
    nemo
    praeter
    Chrislumdicereausit.5.
    .'Equalitas
    FiliicumPatre.6. verbumDei mandatumPatris.
    773-775
    SEBM. CXLI. Deverbis
    EvaiigeliiJ oannis,Ego
    snm
    via,
    et
    veritas,
    etvita.
    Cap.xiv, f.
    6.

    1. veritas
    a
    pbilosophis tiujus
    sreculi
    inventa,
    nonvia.2.unde
    al)illisinventaverilas.5. Stullitiacolenliumidola.
    4. Ctiristusfaclusvia. 776-777
    SERM. CXLII. Deiisdemverbis
    Evangelii J cannis,
    Ego
    sum
    via,etc, cap.xiv,f.
    6.

    1.viatutaCtiristiis.
    2.ViaChristustiumilis. FornicariaDomino. 5.ob-
    jurgatiopeccatoris,
    ut salubriterconfundalur.4.
    Odium
    peccatoris
    cum
    ejus
    amore.5. rumorhumi-
    lilatismedicaihento sanandus. Ctiristusetviaet
    ja-
    nua.6.
    christusmedicus
    poculumprioraegroto
    bi-
    bit.7.Chrislusase
    vult,
    nonmirabilia
    faeere,
    sed
    humilesessediscamus. 8. charitassineinflatione.
    9.Sinectiaritatenon
    prosunt
    aliaDcimunera.10.
    Ad
    perfectiocem
    etadcharitalemimilationeChristi
    pervenitur.
    778-784
    SERM. CXUU. Deverbis
    EvangeliiJ oannis,Ego
    veri-
    lalemdico
    vobh,
    expedit
    vobisut
    egovadain,elc,
    cap.xvi,f.
    7-11.

    1.FidesinCtiristumad
    justi-
    ficationemnecessaria. 2. Peccatuminfidelitalis in
    Christumcursolum
    arguitur.
    5.
    spirilus
    sanclima-
    gnum
    munus
    post
    christi ascensionem. 4. .lustitia
    fidei a
    Spiritu
    sancto
    post
    recessumchristi. 5.
    J nexcusabilis infidelilas mundi. 785-787
    SERM. CXLIV. Deverbiseisdem
    EvangeliiJ oannis,
    Ipsearguet
    mimdum
    depeccato,
    et
    dejuslitia,
    etde
    judicio.Cap.xvi,f.
    8-11'.1. PeccatUmincredu-
    lilatiscursolum
    arguitur.Spirituss:mctus,gratia
    Deidicitur. 2. Credere
    Christum,
    el crederein
    Christum,
    differunt.5. J usfitiade
    qua arguilur
    mundus. 4.J ustitia
    quod
    Christusvadilad
    Patrem,
    quare.
    5. solusChristusascenditincoelum. 6. J u-
    sliliaChristi
    quomodo
    nostra. 787-790
    ERM. CXLV. Deverbis
    EvangeluJ oannis,cap.xvi,
    f. 24,usque
    nuncniliil
    petitstis
    innominemeo.Et
    deverbis
    Lucae, cap. x, f. 17-20,nomine,
    eccein
    nominetuoet dmmonianobissubieclasunt.

    1.LocusJ oannis
    quomodo
    conciliandtis cumverbis
    Lueae. 2. Timenlibus alisconditur duleedo
    Dei,
    reve-
    lalur
    sperantibus.
    3. Timorsub
    lege,spes
    sub
    gra-
    lia.4.charitasnonex
    nobis,
    sedexDeo.5. Homi-
    nis
    praesumptio perLegein,captivitaspergraliam
    tollitur.6.
    Discipuli
    sub
    Lege
    nonduma
    cupiditati-
    busliberi.
    Temporalia
    a Deo
    petentes,
    nihil
    pcte
    til.
    790-794
    SERM. CXLVI. De.verbis
    EvangeUi J oannis, SfiHOB
    J oannis,diligh
    me?
    etc, cap. xxi, f.
    15-17.-^-
    1.Officium
    pastoris
    etovium.Haereditas
    nostra,
    Deus
    ij
    se.2. Recens
    baptizalos
    cavere
    jubet
    ama-
    lisCtiristianis et.aschismaticis. 796
    SERM. CXLVU. Deeisdemverbis
    EvangeliiJ oannis,
    sinwn
    J oannis,diligis
    me
    plus
    lih?
    etc, cap.xxi,
    f.
    15-19.

    1.Pelri
    prresumptio
    et
    negatio.
    2. Petri
    amorinCtiristumverus.unitasomnium
    pastorum
    inPetro
    figurala.
    3. Pelrusdesertusa
    Cliristo,
    et
    post
    roboratiis. 797-798
    SERM. CXLMII. DeverbisActuum
    Apostolorum,cap.v,
    f. 4,
    Nonaemanenstibi
    manebat,
    etc.Diedominico
    octavarum
    paschae
    dictusad srmctos
    Martyres
    vi-
    ginti.

    1. Ananiae et
    sajiphirrc
    non severiorcor-
    replio,
    mors
    lemporalis.
    2. \olaDeoreddenda. 798
    SERM. CXI.IX. Iu
    quoquresliones j,ropositae
    exAcfibus
    Apostolorum, cap. x,
    et ex
    Evangelio, solvuntur;
    seude
    quatuorquaesliunibus
    :
    prima,
    devisione
    Petri.
    secunda,
    deverbis
    Evangelii,
    i.nceatlumen
    vestrumcoram
    liominibus,
    ul videantbona
    fucta
    veslra,
    ctc Et
    paulo
    post,
    Cavele
    facerejusliliam
    vestramcoram
    liominibtis,
    v.tvideaminiab
    eis,
    etc
    Terlia,
    de verbis
    Evangelii,
    Nesciat sinistrulua
    quidfaciat
    dexleralua.
    Quarla,
    de dilectioneini-
    mici.Matlti.
    cap. vi,f. 1-4,
    et
    cap.v, f.
    45-48.
    1.
    QuEestiones
    solvendae:
    j>rimaquaestio,
    devisione
    Petri.2. voracitasnon
    imperata
    Pclro.3. .ludaeo-
    rumabslincntiaab immundisanimalibus
    figurativa
    erat.4. Aiiiinalia J udaeis
    |rotiibila, signa
    sunt.Fissa
    ungula.
    Runiinatio. 5. J udaicarum
    observationum
    prrecepta
    cur
    leganlur
    CUrislianis. 6. Visio
    Petri
    Dguraliva.
    \'as. Linere
    quatuor.
    7. Pelrus
    perso-
    nam
    gerit
    Ecclesiae. 8.Gentium
    receptio
    intraEccle-
    siam.9. Linteum. 10.Trinasubmissio.11.
    Quaestio
    secunda,
    ex
    Evangelio.
    12. Locorum
    prava
    inter-
    pretatione
    discordia.
    virgines
    oleumnonferentes.
    15.Conciliautur locain
    speciem
    conlraria.14.sen-
    sus
    legitiinusutriusque
    lociex
    ipsis
    christiverbis
    eruilur.15.
    Quaestiotertia,
    de
    Evangelio,
    ulsini-
    stranesciat
    oj.us
    dextcrae.16.
    Qurestioquarta,
    de
    inimici dilectioneet odio.17.Orandam
    jiroperse-
    quentibus.
    18.Proximinomineinimicusetiamdili-
    gendusprrccipitur.
    19.
    ExplicaturAposlolilocus,
    decarbonibus
    congere.ndis snpercaput
    inimici.800-80'
    SERM. CL.DeverbisActuum
    Apostolorum, Quidam
    aulem
    Epicurei
    etstoici
    pliilosophi
    dhserebant cum
    eo,etc, cap.xvu,f.
    18-34.

    1.
    paulusapud
    Altie-
    nienses
    prredicans.
    2. Fideschrislianorum, 3.
    Epi-
    curei etstoicicum
    Apostolo
    conferentes. 4. Beata
    vitaabomnibus
    appetitur.
    5.
    Epicureorum
    et Stoi-
    corum
    opinio
    debeatavita.6.
    Epicureorumopinio
    ab
    Apostolo im|<r,.bata.
    Deanima
    quidEpicurei
    sen-
    liunt.Cbristiaui
    quidam
    moribus
    Epicurei.
    7.
    J eju-
    niumcumorationeel
    eleemosyiia.
    8. Stoicorum
    o|>inioApostolo
    non
    probala.
    9.
    RejiciendseEpicu-
    reorumetstoicorumde feficitatesententiae.10.
    BeatiludoetadbeatitudinemviaCliristus. 807-81?
    SERM. CLI.Deverbis
    Ajiostoli,
    Nonenim
    quodvolo,
    faciobonum,
    sed
    quod
    nolo
    malum,
    hoc
    ago,
    etc
    Rom.
    cap.vn,f.
    15-25.
    l.LocusApostoU
    hialein-
    teUigentibuspericulosus.
    2. luslivita
    tijcbellum,
    nonaum
    triumpliiis.
    3.
    Concupiscentir*
    IBterilusin
    votisesseclebet.Mauiclireorum insauia.4.
    Quomo-
    do
    coiiciij.iscenliae
    et consuetudini malreresisten-
    dum.5.
    Concupiscentia
    nobisinnataet ex
    primo
    peccato
    orta.
    Originalepeccatum
    ex
    concupiscen-
    tia. Cliristussine
    peccatoconceplus,
    ut solveret
    peccaluin.
    6.
    Apostoli pugna
    contra
    concupiscen-
    tiamnobis
    proponitur
    ne
    desperemus.
    7.
    Agere
    nec
    perficere
    seubonumseu
    malum,quid
    sit.8.Gralia
    Ctiristi
    perimendaaliquandoconcupiscentia.
    Kiodo
    quidageuduni
    fidelibus. 814-819
    SERM. CLU. De
    secjuenlibus
    verbis
    Apostoli,
    Rom.
    vn,
    et
    viu, 1-4,usquead,
    misitDeusFilimnsuvmin
    similitudinemcarnis
    pecculi,
    etc

    1.Diflicultas
    nonestinobscuris
    sensibus,quandoadjuvatSjiiri-
    lus. 2. Deeodem
    arguinento.
    5.
    ConcUpiscehliae
    malumin
    baptizatis
    sinereatu. 4. Manichaeorum
    errorcavendus.5. Lex
    triplex
    : lex
    peccati,
    lex
    fidei,
    lexfactorum. 6. Lex
    Moysi
    deienditurcontra
    Manichaeos. 7. Tres
    leges.
    8. Christicarosolanon
    caro
    jieccati.
    9. De
    peccato
    inChrislo
    quomoda
    daamatuinjjeccatum.
    10.
    (juorumdainsenteutiaLdft.
    2375
    INDEX RERUM. 2376
    loco
    Apostoli.
    11. verlor
    inlerpretatioApostoli.
    Christus
    peccatum
    factus
    quomodo.
    819-825
    SEBM. CLIII. Deverbis
    Apostoli,
    Rom.
    vn,5-13,
    Cum
    essemusin
    carne,passionespeccatorumqitmper
    le-
    gemsunt,operabantur
    inmembrhnostris,
    ut
    fru-
    clum
    ferrentmorli,
    etc. ContraManichaeos
    aperte,
    et laoitecontra
    Pelagianos.

    1. Locus
    Aj;osloli
    exponendusquam
    difficilis. 2. Hoclocoahulunturi.
    Manichaei. 5.Maniehaeorum calumniarefellendaex
    consequentibus.
    4.
    Apostoltis ipseLegisrepretion-
    soresibidemdamnat.5. I.ex
    concu|)iscere
    malum
    prohibens,
    nonestmala.6.
    Concujiiscentiae
    malum
    ante
    legemignolum.
    7.
    Concupiscenlia per legem
    aucta,
    nonvicla.8. Praesumens dese
    ipso
    vincilur.
    9. Confidendumnoniri
    se,
    sedin Deo.10.Deiecta-
    tioIegisDei,
    ct dclectatio
    concu|jiscenlia3.11.
    Ho-
    mo
    sujierbusgladioproprio
    occisus.12.
    Apostolus
    etiamalque
    eliam
    Legisapertissimus
    laudator.15.
    Deeodem
    argumenlo.
    14. Peccalumex
    primoho-^
    minetraclum.
    825-852
    SERM. CLiv. Deverbis
    Apostoli,
    Rom.
    vn,
    scimus
    quia
    kx
    spirilualh
    est
    ;ego
    aulemcamalis
    sum,
    elc.Con-
    tra
    Pelagianos,quidicunt
    hominemsine
    peccalo
    esse
    posse
    in hacvila.

    1. Lexad
    quicl
    dataest.
    S. Bese
    ipso
    anhic
    loquaturApostblus.
    3.
    Aposto-
    lusnec
    ij
    sesine
    concupiscenlia.
    4.
    Apostolum
    lo-
    qui
    de
    propria
    sua
    impeiTeclione.
    5. InOrmitatem
    animisuiconfitetur
    Aposlolus.
    6. Tumoris
    ejiithema
    Apostolo
    datum.7. Sanctus
    quisque
    inbaevilacar-
    naliset
    spiritualis.
    8.
    Quis
    totus
    carnalis,quis
    ex
    parte
    vel totus
    spiritualis.
    9. ldemcarnalissimul
    et
    spiritualis.
    10. Consentienscum
    lege.
    11.
    igno-
    rare
    peccatum.
    12.Perticere
    legem
    inhacvilasan-
    clisnonconceditur.15. Deeodem
    argumento.
    14-
    15.Ilemdeeodem
    argumento.
    16.Inresurreclio-
    ne soli
    justi
    liberahunlurde
    corpore
    mortis. 17.
    Corpus
    sanclorum
    postresurrectionemimmortale.
    832-810
    SERM. CLV. Deverbis
    Apostoli,
    Rom.
    vm, 1-11,
    Nnlla
    ergo
    condemnatioest nunchh
    qui
    sunlinchrislo
    J esu,
    ctc Contra
    Pelagianos.

    1.
    Concupiscentia
    cur vocetur
    peccalum.
    peccatum
    quomodoregnum
    amittit.2
    Quomodo
    in sanclisnullahiedamnatio.
    3. A
    legepeccalinemoliber
    nisi
    pergraliam.
    4.Lex
    peccati
    etmortis
    quaenam.
    l.ex
    Moysi
    curdata.5. Ve-
    terisacnovre
    legisconcordia.
    6.
    Legum
    earumclem
    differentia.7.
    Legis
    infirmilasexcarne.Christusin
    similitudinecarnis
    peccati.
    8. Ctirislus
    peccalum
    fa-
    ctus. 9. Ambularesecundumcarnemet secundum
    spirilum.
    J ustitia
    legisquomodo
    nunc
    impletur
    in
    ncbis.10. Prudenliacarniset
    spiritus.
    11. Mani-
    chreorumerror.12. Incaruenonesse. 15.Konin
    carne,
    sedih
    spiritu
    esse. 14.Decarne
    quidspe-
    randum.15. carnisrestitutioet immortalitas
    piis
    promissa.
    840-818
    SERM. CLVI. Deverbis
    Aposloli
    Rom.viu,12-17,
    Ergo,
    fralres,
    debitoressumusnon
    carni,
    ut secundum
    carnem
    vivamus,
    elc. Contra
    pelagianos.

    1. in
    ScrijHuris qusedarn
    clausa,quaedamaperta.
    2. l.ex
    cur dala. Gratiaemedicinalisnecessiias.5.
    I.ege
    uti
    legitime.
    l.ex
    psedagogus.
    4.
    Legis
    utililas. 5.
    Medintorisnecessitas.
    Fideslaudabilis
    cjuae
    sit.6.Se-
    cundunicarnemviveremalumest. Aniniasecun-
    dum
    Deum,
    carosecundumanimamvivat.7.
    Ej;i-
    curei secundumcarnem
    viventes,
    et Stoiciseeun-
    dumanimam.8. Animasecundumse vivensest
    carnalis.9.
    Ojius
    nostrumin hac
    vita,
    mortificatio
    carnis. 10.
    Praesumplio
    de ss cavendain carnis
    mortilieatione. 11.Adbonumel
    agimttr,etagimus.
    12.Kihilbonisine
    adjulorio
    Dei.Libertassine
    gra-
    lia
    qualis.
    13. Gratianon tantumul facilius.sed
    omninout facere
    possis
    necessaria.14. f.exvetus
    et nova.
    Spiritus
    servitutisetlibertatis.15.Abbaet
    Pater, quia
    duo
    populi
    inCbristo.16.
    Spiritns
    arrha
    potius quampignus.
    17. HrereditasfiliorumDei.
    849-858
    SERM. CLVH. Deverbis
    Apostoli,
    spe
    salvi
    facli
    su-
    mus:
    spes
    atttem
    quwvidetur,
    nonast
    spes,
    Rom.
    cap.
    viu.
    ff. 2i,
    23.

    1.
    Spes
    Ctiristianorumde
    aeternis. Mundolallaci
    credilur,
    nonDeo.2. Palien-
    liaet mansuetudonecessaria.3.videmusin
    cajiile
    nostro
    quodsperamus.
    4. Necmodosine
    gaudio
    sutmis.Fluxae
    peccatorum
    delicise.5. vanitastem-
    j.oralium.
    6.
    Spei
    nostraecerlitudo. 659-661
    SERM. CLVfll. Deverbis
    Apostoli,
    ttom.
    vm, 50, 31,
    oitosauiem
    prwdestinaml,
    iltosel
    vocavit;quos
    au-
    lem
    vocavit,
    itloset
    jiisti/icavit,
    eic si J )eus
    pro
    nsliis,quis
    cenlranos?
    ContraPelagianos.
    1.Prae-
    deslinatisnemonocerevalet. 2. Deusnobisdebi-
    tor factusex
    promissis.
    3. vocatiet
    praedestinati
    sumus
    gratis.
    J k.J ustificati utrum
    jamsimus.5. J u-
    stificatio
    aliqua
    vere
    per
    fidem.6. Fides
    juslificans
    a Udedaemonumdiscernitur
    per spem
    et ctiarita-
    tem.
    Spes.
    Charilas.7. Cultus
    gratuilusDei, qui
    sohisanimamsatiat.8.
    Spes,
    infiac
    peregrinatione
    solalium.9. Deusbeatiserit omniain omnibus.
    Charitassola
    semper
    manet. 862-867
    SERM. CLtx.Deverbiseisdem
    Aposloli,
    Rom.
    vra, 30,
    31,
    seude
    juslificalionci;
    necaondeverbisJ acobi
    i,
    2-4,
    omne
    gaitdiumexhtimate,fralres
    mei,
    cumin
    tenlationesvarias
    inciderilh,
    etc -1. J ustificatio
    hic innobis
    imperfecta.
    2. .lustitiaeamoradmillit
    aliquolgradus.
    Primus
    gradus.
    Delectalionessen-
    suumlicitaeet illicitae.5. Delectatiomentisde
    ju-
    stitiael fide.4.J uslitia
    prre
    omnibuslicitis
    fjelecta-
    tionibusamanda. 5.
    J ustitire
    delectatio
    anlepouenda
    caeterisdeleclationibus.6. J uslitiacumdeleclatio-
    ns ex amoreseclanda.7. pro
    juslitia
    nonsolom
    contemnenda
    volttptas,
    sedeliamfereudusdolor.
    8.
    Martyresperfecli
    aroalores
    juslitirc.
    9. ExDeo
    est,
    si
    quidjusliliaj
    tiabemus. 867-872
    SEBM. CLX.Deverbis
    Apostoli
    tcor.
    i, 51,Qui
    gtoria-
    tur,
    inDomino
    gtorielttr.
    EtdeversuPsalmi
    LXX, 2,
    ln
    luajustilia
    erue
    me,
    eteximeme.1. Glurieturlio-
    moin
    Domino,
    noninsua
    juslilia.
    2.J udaei
    propriae
    juslitiaeopinione
    excaecali. 5.Scirechristumcruei-
    fixum,magnasapientia.Superbia
    tiominem
    prohi-
    bet a fideiuChristum.4. Htimilitas crucisviaad
    celsitudinem. 5. Filii Zebedaei celsitudinem
    aj>pe-
    tentesadviamvocantur.6.circumcisioveterist'e-
    stamenli,
    cruxKovi
    signum.
    7. Gloriatiositincruce
    Chrisfi,
    noninnostra
    juslitia.
    872-877
    SERM. CLXLDeVerbis
    Apostoli,
    Noliteerrare:
    neque
    fornicatores, neque
    idolh
    servienles, nequeadulleri,
    nequemolles, neque
    masculorumconcubitores....
    regnum
    Dei
    possiaebunl.
    Nescilh
    quiacorpora
    ve-
    sliamembraChrislisunt?etc ICor.
    cap.vi, ff. 9,
    10,15,
    19.

    1. Fornicatio
    fugienda.
    2. Fornicator
    in
    spiritum
    sanctum
    hijuriosus.
    5. Fornicitioexclu-
    dita
    regno
    Dei.4. Habitaliones
    durc,
    in
    igne,
    aut
    in
    regno.
    Pro
    corporequantum
    timetur. 5. Mors
    animae
    plus
    timenda
    quamcorporis.
    6. vitaanimae
    et vita
    corporis
    unde. AnimrevitaDeus.7. Timor
    vanuset timorutilis.8. rimor
    jjoenre
    nialumnon
    facicns,
    nondumlaudandus. Gehennaslimor
    adquid
    ulilis.9. Ctiaritaslimoremalium
    pellit,
    aliumintro-
    ducit. 10.vis
    imjiuri
    amoris. 11.
    virgines
    saeras
    amorfaeit.ornamentafeminarum.
    12.virgiuum
    sa-
    crarumamor. 877-881
    SERM. Ci.xn.Dc,
    verbisApostoli,
    omne
    peccalumquod-
    cumquefecerit Iwmo,
    extva
    corptisest; qui
    atitem
    fornkatur,
    in
    corpmpropriumpeccat.
    I Cor.
    cap.
    \%f.
    9-20.

    l.Difficilis
    qurestio
    ex verbis
    Aj>o-
    stoli.2. Soluliodifficultalis. Cursolafornicatiodici-
    tur
    peccatum
    iu
    corpusproprium.
    5. Generalisfor-
    nicatio, qua
    non adhrereturDeo.
    Apostoli
    inter-
    prelatioduplex.
    885-888
    SERM. CLXlfl.De
    verbis;Apostoli,Spiriluambulate,
    et
    concuphcentias
    camis ne
    perfeceritis.
    Galat.
    cap.v,f.
    16-21.

    1.
    Templi
    antea
    profani
    dedi-
    catio.2. mnobisuti in
    profanotemplo,
    alia
    deji-
    cienda,
    aliaconsecranda.5.
    jEdificatioperDdem,
    dedicalio
    per
    resurrectionem.4. Kovumcanticum.
    SalulareDeiCtiristusab
    antiquis
    desideralus.5Cliri-
    sti
    jiraedicatio.
    6.
    Luc|a
    carniset
    spiritus.
    7. Victo-
    ria
    post
    resurrectionem.cur differlur victoria.
    8. MedicamenlumelationisinPaulo.9. Humililate
    victoriaobtinenda.10.Lexsiue
    gratia.
    11.Neees-
    sitasdivini
    adjutorii.;12.
    lnvocandumDei
    adjuto-
    rium. 889-895
    SERM. CLXIV. Deverbis
    Aposfoli,
    Galat.
    vi, 2-5,
    mtii-
    cemoneravestra
    portate
    : etde
    istis,
    vnusquhque
    onussuum
    portabit.'
    ContraDonalistas.

    1. Lex
    Christia
    iiorlaniihus
    invicemonera sua
    imjle-
    tur. 2. Onera
    distinguenda.
    5. Onerumduo
    ge-
    nera. 4. sua
    cuiqueonera, peccala.
    concionalor
    mundi,
    Christus.5.
    Qnus
    avaritire.onus
    jiigriliae.
    6. Prosarcinis
    cujiiditalis, stiscipioudae
    sarcinae
    charitatis.7. Christus
    magislerquid
    asediscivclit.
    sarcinaCbristilevis. 8.
    Cttpiditatis
    atttctiaritatis
    quisque
    suaeonus
    portat
    9. onera
    qure
    communi-
    canda.
    Pauperlas,
    onus.
    Diyitiae
    onus.10.Donatistrc
    inschismate
    post
    Collationem
    perlinaces.
    11.
    Qui
    toleral malosnoneo
    ipso
    coinmuiiicat coruni
    pec-
    catis.12.Creciliaaus absensetinnocensdamuatus.
    Leges Imperatorum
    conlraDonatistas.CEecilianus
    ter absolulus.Primianus.15.Donatislaesua
    ipso-
    rumsententiadamnati.14.Donatistasouidiner-
    2377
    INDEXRERUM. 2378
    roredetjneat.15.Patientiain
    ipsos
    exhibenda. 895r902
    SERM. CLXV. Deverbis
    Apostoli,Ephes. m, 13-18,
    petonon
    infirmari
    intribulalionibusmeis
    pro
    vobh,quw
    est
    gloria
    vestra,elc, dequegratia
    el libera
    voluntate,
    contraPela-
    gia'ios.1. Spes
    collocanda
    inDeo,
    noninviribusliberiar-
    Ijitrii.Gratiaeet liberi arbitriiconcursus.2. ADeo
    petitur
    hoc
    ipsumquod
    ali homine
    exigitur.
    5. In
    quatuor
    dimen-
    sioaibus
    mysterium
    crucis.4. Crucis
    latitudo, longiludo
    et
    altitudo.5.Prolundumcrucis.6. Errorde animarum
    pec-
    catoante
    corpus,
    unde.7. Morsnonnisi ex
    peccato.
    Par
    vulorummorsex
    peccatoprimi
    hominis.8. Parvuliin
    utero exstincli.9. Gratia
    parvulis
    et
    majoribus
    subve-
    niens.Gratiae
    mysterium
    inscrutabile. 902-907
    SERM. CLXVI. Sermodeverbis
    Apostoli,
    EpUes.iv, 25,
    Deponentesmendacium, loquimimveritatem;
    et psal-
    mi
    cxv,
    OmnisItomomendax.

    1.Mendacium
    prohibi-
    tumhomini.2. Homines
    objurganlurquod
    sint homines.
    Invetere homine
    mendacium,
    in novoverilas.3.
    Quo-
    modo
    quae
    Dei
    sunt,
    liantnostra.4. Vocaluses ut nonsis
    homo,
    sedfilitisDei. 907-909
    SERM. CLXvil. Deverbis
    Apostoli,
    Videte
    quomodo
    caitte
    ambtilelh;
    non
    ulinsinientes,
    sedut
    sapientes;
    redimentes
    tenipus,quoniam
    dks mali sunt.
    Epbes.cap. v, ff. 15,
    16.

    1. Diesmali unde. 2. J usli hic
    nunquam
    sine
    perseculione.
    5. Redimere
    tempus.
    4. ProverbiumPU-
    nicumcumctirisli
    praece|>to
    consenfiens. 909-910
    SERM. CLXVIU. Deverbis
    AposloU, Ephes.vi, 23,
    Pax
    fratribus,
    el charitascum
    fide.
    Sive
    degratia
    Deisecundum
    Vasiselectionisconfessionem
    atque doctrinam,quoniam
    lidesmisericordireDei donumest.

    1. Filiosfidei Abra-
    hae
    facit, qui promisit.
    2. FidesChristianorumaliaa fide
    daemonum. Fidesfiliorum
    Dei,
    cumcharitate.Fidesiuilium
    salutis.Paxvera. 5. Omnia
    bona,etipsa
    etiam
    fides,
    aDeo
    est. Fides
    plena.
    4. Gratiadatainfideliet
    persecutori
    cru-
    deli. 5. Etfideset oratioexDeiGratia.
    Pelagianaobjeclio.
    6. FidcmdonumDeiesse
    probat
    oratiofacta
    pro
    sauloinfi-
    deU.7.
    paulus,
    id
    est, modicus,gratiae
    insecollalae
    prte-
    dicator.8. oratur
    jivoinfideiibus,
    ut credant.
    SEBM. CLXIX. Deverbis
    Apostoli, Philipp.m, 5-16,
    NOS
    enitnsumus
    circumcisio,qui spirilui
    Dei
    servimus,
    etc
    Contra
    pelagianos.

    1.
    Spirilu
    Deoservire
    quid
    sit. 2.
    Circumcisio et
    justitiaquomodo
    nossumus.J uslitianostra
    exDeidono.5.Circumcisio
    spiritualisgloriantium
    inChri-
    sto.Circumcisio
    quare
    oclavodiefieuat.Dominicus dies. 4.
    Fiderein carne.5. Paulocausa
    gloriandi
    in carne
    qriae
    fuerit.6. Ambularein
    lege
    sine
    querela.
    7. J ustitiain
    lege
    cur aChristoremoveat.8. Solutionem
    quaeslionis aggredi-
    tur. 9. saulusEcclesiae
    perseculor, quiajustitiam
    suam
    constituens.10.J ustiliamsuamhorret Paulus
    ,
    uthabeat
    justiliam
    aDeo. 11. J ustilianobisveranon
    est,
    nisi ex
    gralia.
    12.
    Magnum
    est
    cognioscere
    virtutemresurrectio-
    nisChristi.ResurreclionostramirabUior.13.J ustificaliono-
    straex
    gralia,
    uonsinenoslravoluntate.14.communicatio
    passionum
    Christi ex charitate. 15. charitas et dilatatio
    cordisa
    Spiritu
    sancto.16.
    Apostolus imperfectum
    se
    profi-
    tetur. 17.Marthae etMariae officia. 18. Proficiendum
    semper
    inviaadDeum. 915-926
    SERM. CLXX. Deiisdemverbis
    Apostoli,Philipp.m,
    6-
    46,
    secundttm
    justitiamqum
    ex
    legeest, qui fuerim
    sine
    querela,
    elc.; deque
    verbisPsalmi
    CXLII, 1, 2,
    Exauditne
    intuajustiliu,
    etc.ac postremo
    deleclione
    Evangelii
    J oan-
    nis, cap.vi, f- 39;
    roluntas
    patris
    mei estul omnia
    quw
    dedit
    milti,
    tum
    pereant,
    elc.

    1. J ustitiae.x
    LegeAjio-
    stolodamnumvidetur.2. Diclum
    Apostoli
    sic
    accipiendum,
    ut caveatur error Mauichaeorum de
    Lege
    veteri. Lexad
    quid
    data.
    originalepeccalum.
    3. PeccatuminChristonul-
    lum. 4.
    Mundus, peccatores
    et dilectoresmundi. Solus
    Ctiristusinnocens.
    Originalepeccatum.
    5. conversatiosine
    querela
    secundum
    legem.
    6. J ustitiahominisnisi a
    Deo,
    nulla. 7.J uslilia
    hujus
    vitread
    justiliam
    futuram
    collata,
    quam
    nihilifacienda.8. Perfectae
    justiliae
    desiderioconte-
    ninenda
    praesensjustitia.
    9. Perfecta
    justilia
    etfelicitascum
    videbiturDeus.10.DiesnosterCbristus.Totodesiderioten-
    dendumin coelum.11. via nostra
    ,
    Chrislus. 926-932
    SERM. CLXXI. Deverbis
    Aposioli,.Gaurfefem
    nominosem-
    per,
    etc
    Phiiipp.cap.iv,
    f.
    4-6.

    1. Gaudiumsit inDo-
    mino,
    noninsaeculo. Dominusnobis
    proxhnus.
    2.Samari-
    tanushorainisauciato
    subveniens,
    Christus.5. Incarnatione
    Deus
    hpmmi
    factusest
    proximus.
    4. Gaudiuminsaeculo. 5.
    Impunitas,
    maximaDeivindicla. 933-955
    SERM. CLXXII. Deverbis
    Aposteli,
    1Thess.
    IV,12,
    Nolu-
    musaulemvos
    ignorare,fratres,
    de
    dormienlibus,
    ut non
    contmiemini,
    sicutei cwleri
    qui spem
    nonhabent.Et de
    operiLusmisericordiae,qumus
    mortui
    adjuvantur.

    1.
    Tristiiljade
    morluis,qualisprohibetur.
    2. Orationesetsa-
    crificiumac
    eleemosynae pro
    defunclis. 5. Luctusetofficia
    <lefunc(is
    exhibenda. 935-957
    SERM;
    CLXXUI. Deeisdem
    vejbis
    Apostoli,
    I Thess.
    rv,
    SANCT.ACGUST.V.
    12-17.

    1. Indefunctorum
    obsequiisquidrecogiiandum.
    2. Resurrectionisfides
    ,
    solaliumin morle charorum.3.
    Consolatio inmortuorumluctu. 957-939
    SERM. CLXXIV. Deverbis
    ApostoU,
    I Timoth.
    i, 15,
    Huma-
    nus
    sermo,
    el omni
    acceptionedignus, quia
    chrhlusJ esus
    vcnitinmundum
    peccutores
    satvos
    facere,
    etc
    ; deque
    le-
    ctione
    EvangeliiLucae, cap. xix, f. 1-10,
    ubide
    zacchaeo.
    Contra
    Pelagianos.

    1. AdventusChristi in mundumra-
    tionecarnis
    intelligendus.
    Incarnalionisnecessitas.2. in-
    carnationiscausa
    peccatum.
    Liberiarbitrii infirmitascerni-
    tur inAdamo.Gratiaedonumiu Christo
    perspfcitur.
    3. Zac-
    chreifactum
    allegorice,
    Sycomorus,
    cruxChristi.Cruxin
    fronte. 4. Gratiae
    praevenientis
    necessitas. 5.
    Suscipere
    J esumincor. 6.
    Qui
    sani sibi
    videnlur,
    insaniuntin
    medi-
    cum.
    sanguis
    medici medicamentumsuo
    interfeclori.7.
    Originale' peccalumprobalur.
    Christusetiaminfantibusest
    J esus.parvulorum
    baptismus
    etcommunio. 8. Causa
    quare
    Chrislusvenit. Rationominis J esu. ParvuliSalvatOre
    egent.
    Fidesrectasit
    respondentiumpro ipsis
    in
    Baptismo. 9.
    Omnes
    parvulitanquam
    pupilli
    considerandi.Parvulisre-
    generatio
    necessaria.
    Objectio
    contra
    peccatumoriginale.
    Regula
    antiquafidei,baptizareparvulos. 959-944
    SERM. CLXXV. Deeisdemverbis
    Apostoli,
    Fidelh sermo
    elomni
    acceptione dignus,elc,
    I Timoth.
    cap.i, ff. 15,16.

    1. Incarnationis Christicausa.2. J udaeorum


    periculosior
    segritudo.
    J udaeiin medicuminsanientes.3. Chrislusin-
    terfectoribusmedicamentum
    parat
    de suo
    sanguine.
    4. In-
    terfeclorumCtiristiconverslo.5.PeccatoresChristus
    amat,
    utnou
    semper
    sint
    peccatores.
    6. Paulus
    quomodopecca-
    torum
    priuius.
    7. Primus
    peccatorum,quia
    omnibus
    pejor.
    8. pauli conversio.9. Christimediciars
    commendatain
    curationePauli.
    945-949
    SERM. CLXXVI. Detribusleelionibus
    Apostoli,
    I
    Timoth.
    i,
    15,16, Fidelh sermo,
    et omni
    accepiionedignus,
    etc.;
    Psalmi
    xciv,6, 2,
    renite
    adoremus,
    et
    posternamurei,
    etc.;
    ac
    EvangeliiLucae, eap.xvu,f.
    12-19,ubi dedecemle-
    prosis
    aDoiuinomundatis.Contra
    Pelagianos.1. Lectiones
    et canlusinEcclesia. 2. Gratiarumactioabomnibus
    debita
    medico.Peccatum
    originale
    in
    parvulis.
    Pupillorum
    tulores
    episcopi.
    3. Paulus
    quomodopeccatorumpnmus.
    4.in
    pauli
    curatione
    spes
    salutisallata
    desperatis.
    5. Salusnostraex
    Deo,
    nonexnobis. GratiaebeneDcia.
    Confessioduplex.
    6.
    Doctrinavariaetinconstans
    J epra
    mentis.
    949-955
    SERM. CLXXVU. Deverbis
    Apostoli,
    Nihilin huncmun-
    dum
    inlulimus,
    sednec
    attferrealiquid
    possumus,
    etc.
    iTimoth.
    cap.vi,
    j*;.
    7-19.1. Avaritiaverbis
    apudomnes
    damnatur,
    nonlactis.2. christianis
    quaefugiendaeavaritiae
    doctrinatraditur.5. Itineri
    hujus
    vitaenecessariasinecu-
    piditatehabeantur.4. Divitireinterioressectandae. 5.The-
    saurizarehic volentium
    inepta
    excusatio.Sursumcor. 6.
    Divitiarum
    cupidilas
    insatiabilis. 7. Divitiaesine
    cupiditate
    si
    habenlur,
    non
    culpandte.Pauperi
    cavenda
    cupiditasdi-
    vitiarum.Diviti cavenda
    superbia.
    8.
    Spes
    indivitus
    non,
    ponenda.
    Frui et uti. 9. HominisufiicitsolusDeus.
    Avari-
    tiaecrimenet
    poena.
    10.Divitiae
    piisoperibusimpendendae.
    Divitiisemeatlaveravita. 11. Tinea malae
    cogitationis
    revocansa faciendis
    eleemosynis.
    953-959
    SEBM. CLXXVIII. Deverbis
    Apostoli,
    Tit.
    i, 9,
    Vt
    potens
    sitexhorlari in doclrina
    sana,
    et contradicentes
    arguere.
    contrarerumalienarum
    raptores.

    1.
    Episcoporumonus.
    2. Avarussuorumreconditordamnatur.3. Dives
    quiaim-
    misericors,punilur.
    4.
    Raptoriseleemosynae
    Deononac-
    ceptae.
    5.
    paganorum
    res
    rapere
    nonUcet.6.
    Raptoresred-
    arguit.
    7. Res inventarestituenda. 8.
    Exemplumexi-
    miumderestituenda
    eleemosyna.
    9. Deeodem
    argumento.
    10.Timorservilis
    nequitiam
    cordisnon
    impedit.
    11.
    Amor
    justitire
    castusunde
    probatur. 960-963
    SERM. CLXXIX. Deverbis
    apostoli
    J acobi,
    sit autem
    unus-
    quisque
    vestrumveloxad
    audiendum,
    lardusautemadlo-
    quendum.
    ACdeillis
    ibidem,
    Esloteautem
    factoresverbi,
    et non auditorestanlum.
    Cap.i; ff. 19,
    22. 1. Di-
    cendumde
    utrorumqueofficio,
    auditorumet
    praedicato-
    rumverbi Dei.2. Audireverbum
    Dei,
    tutiusest
    quam
    praedicare.
    5. Mariaeet Marttiae officia.Pars Marttiaebona.
    Hospilalitatis
    bonum.4. ParsMarire
    meUor,quia
    nonaufer-
    tur. Marthae
    opusaufertur,
    nonmerces.5. ParsMariae
    quo-
    modonontransit. 6. Veritate
    pasci,pars
    Mariae
    quae
    non
    transit.Deleclatiodelumuieverilalis.7. Facttresverbi et
    intuset forisessedebemus.8. Auditoresverbi aediiicantes
    alii
    superpefram,
    alii
    super
    arenam.9. Kon
    audire,quasi
    nonasdificare
    ,
    malumest. 10.Auditor
    negligenspraedica-
    torisvitianecausetur. 966-971.
    SERM. txxxx. Deverbis
    apostoliJ acobi,
    Anteomniano-
    lite
    jurare, etc, cap.v, jf.
    12.

    1.Decavenda
    juratione
    admonitio. 2. J uraliolicet a Deo
    usurpata,
    homini tamen
    iugienda. perjuritunquot
    modis
    conlingil.
    5. Periculum
    perjurii
    iu
    juratione.
    verum
    jurare
    fas
    cst;
    non
    jurare,
    tu-
    tius.5. J uralioab
    Apostolo
    adhibita.6. Variimodi
    jurandi.
    (Soixante-quinze.)
    2579
    INDEXRERUM.
    2386
    7. jurare
    quid
    sit.8.
    PerJ urium
    animtemortiferum.9. Cur
    dicitura
    juratione
    anl.eomniaabslinendum.10.J urandi
    coiisueludini
    aliquando
    obnoxiusAugustinus.
    J uratio
    qua
    conditioneadtiibenda.ll. J uramentumabalio
    exigeus,
    1
    quomodopeccet.
    12.J urandiconsuetudini
    opcrosius
    resi-
    stendum.13.Falsum
    jurareperidola,perjurium
    est. 14.J u-
    randiconsueludoquomodo
    couvellilur. 972-979
    SERM. CLXXXI.
    Deverbis
    Ejiist.
    t
    J oannis,
    cap.
    i, ff. 8,9,
    Sidixerimus
    quia
    peecatum
    non
    habemus,
    nos
    ipsos
    seduci-
    cimus,
    etventasiii nobisnon est. Contra
    Pelagianos.

    1. Kemohjc
    vivitsine
    peccato.
    2.
    Pelagianofumerror,ju-
    stostiicsine
    jieccatoreperiri.
    3. Refutauiurab
    ipsorum
    de
    se
    ijisisjwofessione.
    Hreretioi extraEeclesiamsimt.4. Men-
    daxhumilitas
    Pelagianorum.
    5. Mendacium
    specie
    humilita-
    tis, peccattim
    est.6. Ecclesiamhicnonessesine
    peccato,
    J iquet
    exdominicaoratione.7. ToiaEcclesialiic
    pdtit
    sibi
    diinitti
    peceata.
    Hic
    agitur
    ut Ecclesiainccelissil sinema-
    culaet
    ruga.
    8. Remedia
    peccaloruin
    sine
    quibus
    viviuon
    potest,
    Mortiferanonfacitbonae(ideietbonaj.
    spei
    Chrislia-
    nus. Conditio
    qua
    nobisrelaxanlur
    quolidianapeccata.
    '
    979-983
    SERM. CLXXXII,
    Deverbis
    Epist.
    I
    J oannis,cap. iv,f.
    1-
    3, charhsimi,
    notiteomni
    spirittti credere;
    sed
    probate
    spiritusi
    si exDeo
    sunt, etc,
    conlraMauichaeos.
    1.Nou
    cuilibet
    sjririlui
    credendum,
    2. ExDeonon
    est, qui negat
    Ctiristumincarnevenisse. 5. Manichaeoriim in
    ipso
    J oco
    J oaunisinsidire.Errorde duabusnaluris.4. Mauichtcorum
    error animamesse
    partem
    Dei,
    eonutatur.5. l.umeiisibi
    essehomonon
    potest.
    Malanonex
    nalura,
    sed ex vitio
    nalurae.6. MalaUominis duo,
    e-rroret itiDrmilas. 7. Deeo-
    demJ oannisloco
    quaestio
    aliadifferturiu
    subsequcntem
    sermonem,
    984-987
    SERM. CLXXXHI. Rursum
    deverbis
    Epist.
    I
    J oaunis,cap.
    iv, f. 2,
    omnis
    spirilusqui confitelur
    J esttmcltrutum
    in carne
    venhse,
    ex
    fleo
    esl.

    1.
    Quaeslio
    tractaiida.
    2. llteretiel
    inhocconveuiunt,
    ut
    negent
    chrislumiucarne
    veiiisse.3. Arianus
    quoiuodo
    negal
    ChristuiuincarneVGT
    nisse.4-5.Deeodem
    argumenlo.
    6. Euiioinianus. 7. sabel-
    lianus.8, Pliolinus. 9. Donatisia. 10-11. Deeodem
    argu-
    nienlo.12.
    Pelagianista.
    15.Hrerelicisconinuineestelina-
    lis
    cathojicis,negare
    incarnaliooemctiristi.14.El reefa
    J ides,
    et bonavitaexDeo.15.Etcredendoetbeuevivendo
    conDleri
    debemus
    cUristumincarnevenisse. 988-994
    CLASSIS SECUNDA.

    SERMOKEsi DETEMPORE. 993-996


    SERM. CLXXXIV. InKaialiDomininosfri J esu
    Cbrisli,
    I.

    1.incarnalioais
    mysleriumsaj.ientibus
    muadiabscon-
    ditum.2. Kalalis
    christi cunctislaelitirecausa.3. Kalivilns
    Chrisli
    dujtlex.
    AdmirandainDeoiufante. 995-997
    SERM. CLXXXV. In KataliDomini,
    H.

    1. Verbiiiicuv
    nationeveritasortadeterra.2. J ustitiaincarriationeChristi
    nobisaljata.5. GloriaDei inhomiiium
    gratuitasignitica-
    tione,
    '
    997-998
    SERM. CLXXXVI. InKataliDomini
    ,
    iu.

    1.Christusvir-
    giuis jiartu
    editus. lucarnatioiienetis 'essenoiidestitit.
    %
    VerbononmutalofaclusestiduinDeiet liominisfiliiis.
    flegula
    fidei,symbolum.
    5,
    DeifiliumeumdemesseOlimn
    hominisincarnationc, 999-1000
    SERM. CLXXXHI. lnKatalibomini,
    iv.

    1. Miraincliri-
    sloiniantedissidentiuiiiattrihuiiirumcouvenientia. 2. vcr-
    bumaPalrenohrecessisseadventii
    incariiein,siuiiliiudiue
    monstralur.3. verbuui iuearnalioueuonmiilatuin.4. ver-
    buiiiincarnatumbeus
    el homo. 1001-1002
    SERM.CLXXX.viii.lii
    KalaiiDomini,
    v.

    1. VerbumDei
    explicari
    ab
    tiomine
    non
    jiotest.
    2. Vorbumteteriiumnbslri
    causanaluinin
    lempore.
    5. Verbumiuiausdoctorliuinili-
    lalis.
    4. MariaChrislumsioe
    virginitaiis
    damno
    poperit.
    1003-1004
    SERM. CLXXXIX. InKatali
    Domini,
    vi.

    1. christusdies
    dedie. 2. Mirabilis oruisChristicx
    virgine.
    5.
    liegeaeralio-
    nis
    beueiieiumexUuiiiauachristi
    geueralione.
    4. Geuera-
    tioctirisli
    dtij.lex.
    1005-101)6
    SERM. CXC. lnKataliDomini,
    vn.

    1. Diem
    quo
    uaseere-
    tur Ctirisliis
    mysterii
    causa
    clegit.
    2. KatUitalesChrisli
    <iu;e.Curnasci exfemiuavoluil.3. Chrisfus
    jjro|iter
    nos
    !infansin
    prresepi.
    4.celebrandachristiualivitas.1007-1008
    1
    SERM. CXCI. InKatall
    Domini,
    vm.

    1.verbuinutindi-
    {gnaj>roindigais
    ferret,
    iacarnauunest. 2.
    virginitaie
    ma-
    \
    tris
    iHpesa
    nalusCUristus. 3. Ecclesiameme et
    virgo
    et
    jnater.
    4.
    virgiuifas
    Maviae imitauda. 1009^1011
    SERM. CXCil. lii Katali
    Domini,
    ix.

    1. fnoarnatioFilii
    Petproj.ler
    homines,quam
    atiuiiranda.2.
    virginibus,
    vi-
    duiset
    coujugatis
    ex Christi nalivilatela^litirecausa.Ec-
    closiamater esl et
    virgo.
    5. verifasde
    terra, justitia
    de
    coelo.Dieminimoannicurnalustliristus. 1009-1015
    SER.M. CXCiU. inKaiali
    Doniini,
    x. 1015
    SERM. t;xciv. inKalali
    Do;iiiiii,
    xi. 1. KalivilasChrisii
    dtiplcx.
    DiesnativitalisChristielJ oaiuiis.2. Verbum-An-
    geiorum
    in
    ccclis,
    et honiinumin
    praescpio
    ciijus.5. Verbi
    visione
    post
    hancvitamsatiahimur. 4. conclusio.
    1015-1017
    SERM.
    CXCV. lnNatali
    D.omini,
    xn.

    1. tvaltvitas Chrisfi
    duplex, ulraque
    inenarrabilis.2. Christus
    virginislilitis.
    virginissponsus.3, cur CUristus incarnevenit. 1017-1018
    SERM. CXCVI. InKalali
    Domini,
    xm.

    1. Ctiristinativila-
    tes duaesunt. Filiussiiieiuitio
    sempergenitus
    aPatre.
    2. Tres
    vilae,conjugalis,
    vidualiset
    virginalis,
    ctirislontle-
    slanlur.5.beusuostricausainfans.14.
    Calendarumjantia-
    riarumsolemnitas
    superstiliosa, 1019-1020
    SERM. CXCVU. Decalendis
    januariis,i,
    contra
    paga-
    nos.
    1021
    SERM. CXCVIII. DeCalendis
    ianuariis,
    u.

    1.
    Solemuitas
    Calendarum
    J anuariarum.2.
    separatio
    nostraaGentibus
    christiana
    Ude,spe
    et ctiaritate.5. Piis
    operibus
    secernun-
    iur
    Christiani a
    paganis.
    Diilalsi malismoribuscultorum
    suorumdeleclanlur.
    1024-1023
    SERM. CXCIX. De
    EpiplianiaDomini,
    I.

    1.
    ctiristus
    J udreoset Genlesin se mox
    copulat.
    2.
    Magorum
    fides
    el contrainfidelitasJ udreorum. 5. Errordesidereislatis.
    1026-1027
    SERM. CCIn.
    EpiphaniaDomini,
    n.

    1.
    Manifeslationis
    Ctiristisolemnitas.2. llerodisterror. 5. J udreorumcreciias
    in
    ijisa
    illuminalione
    Magorum.ScripturaeapudJ udreos
    propter
    Gentiumfidenirelictae.4. ctiristocharilatecumJ u-
    d;eisGenlescohrerent.
    1028-1050
    SERM.
    CCt.lu
    Epiphauia
    Dominim.

    1.
    Maaiiestalio
    CtiristifaclaGentibus. Slella
    liugua
    cccli.2. InPilatoet Ma-
    gissignificatre
    Genlesab
    oriente et
    Occideute
    congre-
    gandae.
    5. J udaeiadGentiumsalutem
    Scripturarum
    custo-
    dcs.
    1031-1052
    SERM. CCU. In
    EjiijjbaniaDomini,
    iv.

    1.
    Epiphania,
    manifestatioChristi.2. Priuiiiire
    gentium
    in
    J lagisdelibatae
    5. J udreichrislumsuis riiibus et
    scripturis
    ostenduut.
    4. pristinavila
    postpceiiilentiain
    noii
    repelenda.1053-1055
    SERM.ccili.
    InEpipUaniaDomini,
    v.

    1.
    Ejiij.hanirelestivi-
    tas meriloinsliiuia.2. m juJ tcis
    graliajirior,
    in r.en-
    libus liumilitas
    aniplior.
    5. Gentiumoniniumsalus
    fi.^u-
    rata.
    1055-1056
    SERM. CCIV.In
    Epij.lianiaDomini,
    vi.

    1.
    Ejiijihauia,
    Christimanilestaiio.2. Gtirislus.ludreiset Genlibusadu-
    naudis
    angularislapis.
    5. ExJ udreisalii
    reprobati,
    alii
    elecli.J acobetbeuedictusetclaudus.
    1057-1058
    SERM. CCV.
    IuQiiadragesima,I.l.Quadragesimretempore
    crux
    casligandicorjigris
    assumenda.
    Clirisl;aiius
    perpetuo
    debet
    peudureincruce. Utix totiusvitrenosirae.2. pia
    opera
    lerventius exercenda
    pcr quadi'agesimae tempus.
    5. A
    J ifjbusinprimisjejunaiidum. 1059-1041
    SERM. CCVLtn
    Quadragesima,
    u.

    1.
    Quadragesimae
    tem-
    pusoperibuspietaiis
    ethumiliiafisfcrveredebel. 2.Ora-
    liofulcienda
    jejunio
    et
    cleemosyna.
    Duo
    genera
    eleemosy-
    naruui.tn
    pauperepascifur
    Deus.Kemo
    pauper
    in altero
    eleemosyntcgenere.
    5.
    J ejuuia
    Deo
    accepta. 1041-1042
    SERM. CCVII. ln
    Quadragesima,
    m.

    1.
    Eleemosyna
    islo
    maxime
    temporeerogaiida,
    2.
    J ejuniumetabstineutia
    qualis
    lequiritur. ftiinueiidae
    volu|>tafes,
    noumutandae. 5.
    oratio
    jcjunanlislibera sita
    cujjjditate
    et odio.
    Quomodooratio
    faeil
    eleemosynas. 1042-1014
    SERM. CCVIH. J n
    Quadragesima,
    iv.

    1.
    Quadragesi-
    malisabsiinentia
    qualis
    esse debet.
    Restringendae
    deii-
    citc,
    uonmutaiidre. 2.
    Eleemtjsynre operaauiplificaiida.
    Elee
    mosynregenus,jiarcere
    inimicis.
    1044-10S5
    SERM. CCIX. m
    Quadragcsinia,v.

    1.
    Quadragpsimali
    ob-
    servationeDnicuda; ininiicitite. iria
    vitia,quibusiuimicitire
    vivunt.2. orationes
    eleemosyuis
    adminiculandae. 5. Absti-
    nentia
    qualissuscipieiida. 1016-1047
    SERM. CCX.fn
    Quadragesima,
    vi. 1- In
    Quadragesima
    considerandumanni
    tempns
    ef dierumnumerus.2.
    Quae-
    slio: Cureo
    lemporejejuuetur
    ante
    Baplismi
    celebratio-
    nem.
    Responsio.
    5.
    Baptismus
    joamiisa
    Baptismo
    Christidis-
    pcrnendiis.sacramentaveteris
    I.egis
    cur
    suscepitchristtis.
    Quaudolentalio
    inierlur, jejunandum.
    4. cur
    quadragesi-
    liialo
    jejuuiuin
    antePascha.Ablato
    sponsofilijs
    lugendum.
    3. Cur
    gemendum
    et
    jejunandum
    inhacvifa.6.
    J ejunium
    antesolemuilaleni
    jiassionis
    Christi maxime
    conyeniens.
    7, Dicsuunclalxorisef,tristitiae.8.
    J ejuniumquadragena-
    rionuraeroctirjnsfilutum.9.
    Quadragesimre fenipusapsti-
    nentiaet
    piisoperibusmagis
    ferveredebet. 10.
    Deliciosi
    Qtiadragesiiure
    observalores. 11.Abstinentia avinodelicato.
    12.Misericordia)
    opera
    in
    pauperes.
    Alterummisericordiae
    gcnus
    in
    ignosceudo. 1047-1053
    SERM. CCXI. In
    Quadragesima,
    vn.

    1.Finiendae
    querelre
    in
    Quadragesima.
    Paclumdiniillendiut dimittatui'nobis.
    Aliu.i
    ira, el alittdodium.2. Intenebriset carcereest
    qui
    .oclit.
    ignoseenduui,
    ut
    possis
    dominicamorationemdicere.
    4. Socurus
    ajiud
    Deum
    esf,
    cui
    jielo.iifiuegatur
    veniaa
    fratre. Deiis
    qui
    veiiiamabhomiiie
    petere
    erubiscuiit.
    Veuiaa
    quibusUam
    lionnisilaeifeet blaudiuudo
    petenda.
    5. Kolenti
    petereveniain,qijoniodoignosceiidiiniex
    animo.
    2581 1NDEXRERUM.
    mb
    6. oJ Fensse donandae
    exemplo
    Christi. 1034-1057
    SERM. ccxii.'lritraditione
    Symboli,
    i.1.
    Symbolum
    unde
    dictum.2.
    syinbolum
    memorjatenendum
    quare.
    1058-1060
    SERM. CCXfil.
    IntraiditioneSymboli,
    n.1.
    Symbolumtjuid.
    Deus
    quomddoommpotens.
    2. ChristusFiliusDeiumcus.
    Ouomodoiiicarnatus^ Ctiristusnobisunicus Salvator. 3.Cbri-
    stus FiliusDei
    quomodo
    mortuuset
    sepultus.
    4. Dextera
    Deiaeternafelicitas. 5. Saivatornoster,
    judex
    nosteretad-
    vocatuii. 6.De
    sjjiritu
    sancto.Sic
    accipi
    debet
    Spiritus
    san-
    ctus,
    ut noncredaturminor
    quam
    Filius
    ,
    et minor
    quam
    Pater.7,
    SanclaEcclesia
    cattiolica, quae.
    invenla
    meretnx,
    et
    facla
    virgo.
    Mariae
    similis,
    et
    parit
    et
    virgo
    est. 8. Remissio
    peccatorum
    in
    Baplismo
    etorationedominica.
    Quotidianus
    Baptismus.
    9.Carnisresurrectio
    qualispromissa.
    1060-1065
    SERM. ccxiv. In traditione
    Symboli,
    m.

    1.
    Symbolum
    fideicur
    instituturo.
    2.credere
    omnipotenlem
    Deum
    opor-
    tet, creatoremuniversorum.3.
    omnipotensiniquis
    mulla
    coulra
    ejiisvbluntatemfacientibus non
    superalur.
    4. Omni-
    pqtens
    id
    sojuhi
    rion
    i>otest, quod
    nonvult.5. CtiristusFi-
    lius
    i)eiunicus.6.RativilasChrislide
    Spirilu
    sanctoex Vir-
    sine. 7.
    ChristusFilijispei crucifixus, mortuuset
    sepultus.
    8,Ctirisfi resurrectioetascensio.
    SessioaddexleramPatris.
    9. Cbristusvisibiliforma
    judex
    veniet.10.
    Spiritus
    sanctus
    dePatre prbcedens
    Deus.
    Trinitatis
    mysterium.
    11.Eccle-
    sia sancta
    catholica,
    eolumnaet
    firmamentum
    veritatis.
    Remissio
    peccatorihn.
    12. Resurrectiocarnis. Conclusio.
    1065-1072
    SERM. CCXV. inredditione
    Symboli.

    1.
    Symbolum
    fidei
    antino
    semper
    versandum.2. DeDeo
    quiu
    credenduin.
    3. DeCtiristo.
    Kaliyitasejus
    aeternaet
    temporaria,ulraque
    jnenarrabilis. IncarnenatusestiUaesa malris
    virginitate.
    Ma-
    ria
    priedendo
    concepit
    sineviro.CUristus nostri
    gralia
    nalus
    estincarne.5. Pronobismortuus.
    crux
    nonerubescenda.
    6.
    Resurrectionis Christifides.HaeclidesChrislianos discer-
    nit. 7.
    christi
    sessioaddexteramPatris. 8. De
    sjiiritusancto,
    remissione
    peccalorum,
    efc 9. inEcclesiacattiolicaviven-
    dum. 1072-1076
    SERM.CCXVL Ad
    Competentes.

    1.
    Competentes quinam.
    2. Hortalurut renuntientsaeculo. 3. De
    regno
    coelorum
    emendo
    cogitent.
    4. AdDeumconversi
    tendanf
    ad
    aeternam
    vitam.5. Hicvitreaeternaedesiderio
    lugeant,
    etmembra
    suamortiDcent. 6.
    Quod
    illiscertamenindictum.Exorci-
    smus
    adjurato
    Chrisli riomine. Maledictain
    diaboJ uin.
    Expulsio
    diaboli.7.Ad
    sjjiritualemrenascentiam
    cooperen-
    tur Christoet Ecclesiae. 8.Kovae
    regeneralionisgratia.
    9.
    jEtates
    spirituales.
    10.cavenda
    superbia
    et
    adhibenda
    vja
    gilantia.
    11.
    Quanta
    Deimisericordia:
    quomodo
    adillarii
    confugiendum. 1076-1082
    SERM. ccxvu.DeoralioneChristi.
    Pater,quos
    dedisli
    miiii,
    volouf ubi
    ego
    sum,
    ibi sint
    ipsi.
    J oan.
    cap. xvn, f.
    24.

    1.Cbristns
    orat,etdatquod
    orat. 2. Locus
    bonus,quo
    nobis
    migrandum
    dehoclocomalo.5.Bene
    agepdo
    inloco
    malo, pervenituradlocumhonum. Dies
    Quadragesimae
    Dies
    Quinquagesimae ppsl
    rasctia.
    1083-1084
    SERM. CCXVHI.
    be.Passione
    Domini iu
    Parasceve.1.
    Pas-
    sionisDominicae
    mysteriaexplicanda.
    2.
    Quid
    significet
    rod
    Christuscrucemsuam
    portavit.
    5. Calvariae
    J ocus.
    Latronesadexlrisetasinistris.5. Titulus
    supercrucem.
    6. curtribus
    linguisconscriptus.
    7.
    judaei apud
    Pilalum
    agentes
    demutandotitulo.8.
    Vestesin
    qualuorpar
    tesdivisae
    9.lnconsutilis tunicasorticommissa.
    10.
    Malercommendalaa
    moriente.11.
    Acetum
    in
    spongiadatum.
    12. voxultimaet
    inclinaliocapitis. 15.
    Crura
    lalronibus,
    nonchristoconfra-
    cta. 14.
    sanguis
    e't
    aqua
    e laterisvulnere. 15.
    J ose|ih
    et
    Kicodemus
    sepelientes.
    '
    1084:1087
    SERM. CCXIX. In
    vigiliisPaschae,
    i.
    Vigiliae
    sacrre.Cele-
    brandre
    quomodo.
    1087
    SERM. CCXX.In
    vigiliisPaschae, n,

    Quismorluus
    pro
    nobis.
    Solemnilaspasctiae. ^^
    SERM. CCXXI. in
    vigiliisPaschae,
    iu.
    Quod
    inGenesi
    die
    a
    luce,
    nuncanocte
    comjmtenlur.
    ibid.
    SERM. CCXXU. In
    vigiliisPaschae,
    iv.

    Vigilandum
    adver-
    sus diabolum. Recloresmundidiaboluset
    a.geli
    ejus.
    In
    coeleslibus
    quibusnam
    habitant.Diabolusecordibus
    piormri
    ejeclus. 1090
    SERM. CCXXIII. In
    vigiliisPasctiae,
    v.

    1.
    Dies,
    Ddeles
    baptizali.
    Hortaturut bonos
    imitentur, tolerent malos.
    2. Bonorumetmalorum
    permixtio
    in
    Epclesia. 1093
    SERM. CCXXtv. indie
    Paschae, i,
    ad
    populumetadlnfantes,
    seueodie
    baptizalos.1.
    Gralia
    baplizatis
    collata.2.carnis
    peccata
    dialiolusleviafacit,cumsiut
    gravia
    etmortilera.
    3. Incontinentes
    corripiunlur
    et excommunicantur. Mere-
    trixest
    quaecumque
    concubina
    praeler
    uxorem.4. Morum
    correctionondifferenda. 1093-1095
    SERM. ccxxv. mdie
    Pasctiae, n,
    adInfante*.

    1. Chri-
    slus
    quid
    erat ante Incarnationem.2. IncarnatioChristi
    opns
    esttotius"Trinitatis.
    virginitatisproposilum
    iniaria.
    3.
    incarnatione
    quomodo
    Verbumnon recessit a patre
    4. Abebrietateeaveri debet. Ebrietas
    sancta, 1.09S-1Q98
    SERM. ccxxvi. lndie
    paschae,m,
    ad
    populum
    etadm-
    fantes.
    '
    "" ' '
    '
    1098
    SERM. ccxxvn. indiePaschae
    r,
    adInfantes(leSacra-
    mentis.
    '
    '"
    " " ""'
    1100
    SERM. CCXXVin. IndiePaschae
    v,
    ad
    populume{
    adInfan-
    tes.

    1. DiesSacramentis
    infanliuih'^eiaitati.^Iqfanlibus
    exemplaprobitatispraebeant
    alji fideles^
    2.
    liijantesliofla-
    turutimitenturbonos.5. Serinodebitus
    lnfanj,ibH', de
    Sa-
    cramentoaltaris.
    ""
    "1101T1102
    SERM. ccxxix. De
    saeramentisfidelium,
    ferian
    paschae.
    1'1P5
    SERM. CCXXX. Indiebus
    Pasclialibus,
    i.
    peversu,
    Psjl-
    mi cxvn
    24,
    Hicestdies
    quem. fecit
    Dominus.'
    ft>i(t.r
    SERM. CCXXXI. Indiebus
    Paschalibus,ii|
    de
    resurreetip-
    neChristisecundumMarcum.

    1.
    Discipuli
    nori
    crgderites
    merito
    objurgati.
    2.sacramentum
    passiqni^'
    et
    rpsurreptio-
    nisChrisli
    quodnarii
    sit. Mortis
    patens peccatunj;%,. Bqiia
    vilamortem
    comprehendit
    el
    resurrectiprieim
    4.
    Bpneyi-
    vere, quid.
    Bealamvilaminterra
    quajrerp,mencjsciunj.
    5.
    Beatavitaubi
    tjuaerenda.
    '
    ilQi-1106
    SERM. CCXXXH. in diebus
    Paschalibus,iii,
    de
    resiirrp-
    ctioneChristisecundumLucam.

    1. ResiirrucliQsecun-
    dum
    qualuorEvaugelislas
    recitari solita.
    PfissiQnonpisi
    s'e-
    cundumMatlhreum. 2. Incredufitas
    discipulpriimaudita
    resurrectioneChristi.3.
    Discipuli
    abeurit
    inalieriorqmopi-
    nionesdeChristo.retri dech;islo
    confessio," -j.petri nipx
    humana
    cogitalio
    de Christo.5.
    Kecmors
    chris,tp|qeoVila
    nobisdebebatur.6.
    Latronis
    fides
    quammagria,priin\\%v.-
    bant
    discipuli.
    7. infractione
    panisagnoscifurponihiusj.
    8.
    Ad
    pcenitentes. 1107-illl
    SERM. ccxxxiil. mdiebus
    Paschalibus,
    iy?
    de resurre-
    ctipne
    ChristisecundumMarcum.

    1.
    Resriffepjipiijs fidea
    propria
    Christianorum. 2. saluscredentibus
    promissa
    dis-
    cernendaasalute
    temporali.
    Christusest
    fonlsyitJ E.
    4. sa-
    lushicverauoninvenlaaChristo. Christus'
    iiatpsnjortalis,
    utmorlemauferret.5.Morsincbristomori.ua."
    'lll2r'HJ 4
    SERM. CCXXXlV. Indiebtts
    Pasehalibus, v,
    de
    resurreplio-
    neChristisecundumLucam.

    1'.
    Quatuor
    Evapgejia' hsgi
    debent.
    QuatuorEvangelistae riecessarii.'|. pjci|>'uli
    qe
    chrislo
    dubitantes,
    alalronevicli.5.
    FidegCJ )i'jsiiauo,sa
    Paganis
    el J udaeis discernens.
    -
    '|'i
    1^1116
    SERM. CCXXXV. indiebus
    Pasctialibus, vi,
    tle
    e3(J ppj)j[p-
    Ctioue
    Evangeliil.ucae,cap.xxiv,f.
    15-54'-

    l^fyange-
    J istaesalvanarrationis
    veritalevariant.'
    2, Ctiris.tuspiiind!-
    scijiulis
    invia. 5. Christuscur
    agnosciypluij,ip
    "frabfiqqe
    panis.Hospitalitalis
    merces.4. Christus
    absentayitse cor-
    pore,
    utxdificeturfides.
    1117^111,9
    SERM. CCXXXVI. IUdiebus
    Pascljalibus, yn,de
    eaflejp
    le-
    cfione
    Evangelii Lucre, cap.xxiv,f. \o-o\,1.'
    RlprsChr}-
    sti
    propter aliud,
    et
    propter
    aliud
    resurrectiq.2,SppdJ -
    scipulis
    morleChristiablala. 3.
    'Hospilaiitaiis
    meritUmi
    HQ=112l
    SERM. ccxxxvn. indiebus
    pasclwlibus,
    yin,
    de
    ultjtfla
    lectione
    EvangeliiLucae, cap. xxiv,f. 57r5,9,"cujn
    reiuti-
    tioneManichteorum.i.
    piscijjulisspiritum,'ripijcarqein
    Christi
    sq
    videre
    putaiitibus,Similes
    Ma'nich'af.NegflP,tes
    carnem
    Christi,
    totum
    mysleriumredemptioiiisrio^rae
    evt*^-
    cuant.2. KOII meliusde Christo
    sentjre, quj
    eum
    dicutjt
    spiritum
    ftiissesinecarne.5.
    Manictiaeorun) error iqtjjsci-
    jjulorumrepreliensionedamnatiis,Discipqlispiriturae
    videre
    jmtautes,rejjrehenduntur.
    4. DeClirislo
    quid
    crer
    dendum.verbumDei.incarnatione
    suscepittbtujnhoihi-
    nem.
    "
    ""1122-1124
    SERM. CCXXXVHI. indiebus
    paschalibus,ix,
    de
    eaqepi
    lectione
    EvangeliiLucae, cap.xxiv,
    ^.58-47.-1.
    cjiristus
    veruset vera EcclesiaexlocoLucae
    agnoscilur.
    2.
    Conlra
    Manicbreos et Priscillianislas. 5. Contra
    Donaiistas,
    Eccle-
    siamessetotoorbediffusam.
    "
    1125-1126
    SERM. CCXXXIX. indiebus
    Pasctialibus, x,
    deresurrer
    ctioneChristisecundumMarcumet Lucam!1.
    Resurre-
    ctiosecundum
    quatuorEvangelistas
    recilarisoliia.2.
    chri-
    stusin
    panis
    Iraclione
    agnoscitur.Hospes
    essectiris'tuscur
    voltierit.3. Eliasadviduammittitur
    pascendus,
    utbenefi-
    cium
    prrestelurpascenti.
    4.
    Superpauperem
    nonsese
    effe-
    rat, qui ijisumjuvat.
    5. FenerandumDeo.6. cliristuscur
    egenus
    faclusest. 7.Chrislusiri
    paupereeget. ll|S-ll2!J
    SERM. CCXL. tndiebus
    paschalibus, xi,
    de resurrecfidne
    cprrjorum,
    confraGentiles.

    1.
    Evangelistarum
    iri hisloria
    resurreclionisvarietassinediscordia.
    Dpfensio
    fidei titu-
    bantibusnecessaria.2. Kesurrecliocontraintideies
    proba-
    tur ex
    omuipotentia
    Dei.3. caro
    resurget
    sinevitio. Cala-
    milalumomniumcausa
    peccatum.
    4.
    philosopjiorum
    de
    animaeconditione
    post
    mortem
    opiniones.
    S.
    Sapieritia
    mundi
    beostultitia.Resurrectio
    promissapiis
    credenlibusinMe-
    diatorem. 1150-1152
    SERM. CCXI.I. indiebus
    Paschalibus, xn,
    deresurrectione
    corporura,
    contraGeiilii.es.1.ResurrectiofidesChrislia-
    2583 INDEX.REMJ M. 2384
    norum.Deusa
    philosophis
    cognitus
    ex
    operibus
    mundi.2.
    Pulchriludocreaturarumconfessioest Creatoris.Abhonii-
    nis
    cognitione
    ad
    cognitionem
    Dei
    quomodojiervenerunt
    philosophi.
    3.
    Ptiilosojjhi jiost
    Deum
    cognitum
    idololatrre. 4.
    Deanimarumstatu
    post
    mortem
    quid
    senserinl
    pbilosophi.
    5.
    Virgilio
    nou
    jJ acetdoctrina
    deanimarumrediluin
    cor|>o-
    ra. Auimasin
    eaopinione
    beatasessenon
    posse.
    6.
    spcs
    hic
    feUcior
    quam
    inillafelicitate.7.
    Porptiyrii
    sentenliadefu-
    giendo
    omni
    corpore.
    Refellitur. 8.RursumexPlatonisver-
    Bisconfutatur. 1155-1158
    SERM. CCXLU. Indiebus
    rasehalibus,xui,
    deresurrectio-
    ne
    corporum,
    contraGenliles.

    1.Resurreclionis fldesma-
    nifesto
    probata,imjirudenter
    abhominibus
    impugnatur.
    2.
    Contraresurrectiouemcarnis
    obtendunt,
    Si
    corruptio
    non
    erit,
    curmanducabitur?5. Si carnisvilianon
    resurgent,
    curinChristocicalrices?4.Parvulorumresurrectio
    qualis.
    o. Terrenum
    corpusquomodo
    in coeloeril? 6. CUristi cor-
    PUS
    incoelo.7. Deovolentefit
    quod
    aliasfierinon
    potest.
    _.Corporum
    ordoexdiversitate
    jjonderum.
    lerrenumcor-
    jpus
    contra
    ponderum
    ordinem
    super aquam.
    9. Plumbum
    ."'superaquam.
    10.
    Corporumgraviorumcelerior quorumdam
    motus.11.
    Cor|ioraspiritualiapost resurrectionem,
    unde
    dicta.12.Resurrectionis
    jjromissio
    totaliisDei
    promissioni-
    busjamimplelisconfirmatur.
    1158-1143
    SERM. CCXLIU. indiebus
    Paschalibus,xiv,
    deresurre-
    ctioneDominisecundum
    J oannem,
    inillud
    cap.xx, f. 17,
    Nolime
    tangere;
    nondumenimascendiadPatremmeum*
    Etdemembrorumusu
    post
    resurreclionem.

    1.Diflicultas
    inverbisDomini noleutisseaMaria
    tangi
    anleascensionem.
    2.
    Tangere
    Chrislum
    quid.
    5. Diflictiltas deusumembrorum
    post
    resurrectionem.4.Membra
    corporis
    eruntaulad
    usum,
    autad
    speciem.
    Harmoniamembrorum.5. Necinteriora
    membra,
    nec
    ipsa
    cordalalobunt
    post
    resurrectionem.6.
    Membraaliaad
    usum,
    aliaaddecorem.7. Inbeatortimcor-
    poribuspulchritudo
    eritomnibusnumerisabsoluta.8. Bea-
    torumactio
    quaenam
    erit.
    Quadragesinia
    anlePaschael
    quin-
    quaginta
    dies
    post
    Pascha.Alleluia.InfuturavitalausDei
    sine
    cessatione,
    sinefastidio. 1145-1147
    SERM. CCXLlv. fndiebus
    Paschalibus, xv,
    de eademle-
    ctione
    EvangeliiJ oannis,cap. xx, f.
    1-18.

    1. Resurre-
    ctionemChristinec
    Magdalena credebat,
    nec
    aposloli.
    Fides
    Petri
    passo
    Domino
    absorpta.
    2. Ctirlstus
    agnoscitur
    a
    Mag-
    dalena.Difficultas inverbisDominiad
    Magdalenam.
    3. Di-
    scipulorumdeCtirislo
    fidesanteresurreelionem
    qualis
    erat.
    DeChristo
    quid
    credendum.
    Tangere
    Christumestin
    ipsum
    credere; Fideitaclum
    qualemexigat
    Chrislus.4. Arianiet
    Photiniani christumrectafidenon
    langunt.
    1147-1150
    SERM. CCXLV. Indiebus
    Paschalibus, xvi,
    deeademIe-
    ctione
    Evangelii J oannis,cap. xx, f.
    1-18.

    1.Ctiristum
    resurrexissenoncredebant
    apostoli.
    2.Difficultas inChristi
    verbisad
    Magdalenam.
    3. Noli
    tangere,
    id
    est,
    noiihomi-
    riemtantumcredere.4. Dominicorumverborumsensus.
    1151-1155
    SERH. CCXLVI. Indiebus
    Paschalibus, xvn,
    deeademle-
    ctione
    EvangeliiJ oannis,cap.xx, f.
    1-18.

    1.
    Evangeli-
    starumsinefalsitatevarietas.2.
    Discipuli
    creduutablatum
    corpus
    Domini. 3.
    Apparilio
    Chrisli
    Magdalenre.
    4.
    Quomodo
    inteUigenda
    verbaCtiristiad
    Magdalenam. Tangere
    fide.5.
    CurChristusdistincte
    dicit,
    Patremmeumctpalremve-
    strum,etc.6. Conclusio. 1155-1156
    SERM. CCXLvn. Indiebus
    Paschalibus, xvni,
    dealiale-
    ctione
    EvangeliiJ oannis,cap.xx, f.
    19-51.

    1. Resurre-
    ctioex
    quatuorEvangeliis
    recitata.2. Christiad
    discipulos
    per
    ostiaclausainlrantismiraculumexaliismiraculissua-
    detur. 3. Confirmatur exdictoDoniinide
    camelo,qui
    Deo
    faciente
    potesl
    intrare
    per
    foramenacus. 1156-1158
    SERM. CCXLVTU. fndiebus
    Paschalibus, xix,
    delectione
    EvangeliiJ oannis,cap.xxi,f. 1-14;
    et deduobus
    piscalio-
    nibus,
    unaanle
    passionem,
    altera
    post
    resurreclionem.

    1. PiscatioadmareTiberiadisnonsine
    mysterio.
    ln
    pisca-
    tionibusduabus
    figura
    Ecclesire
    praesentis
    acfuturte. 2.
    Piscatio
    prima.
    5. Secunda
    piscatio.
    4. Numerus
    piscium
    quidmysterii
    habeat.
    praecepta
    nullus
    implet,
    nisi
    adjutus
    gralia. 1158-1160
    SERM. CCXLIX. Indiebus
    Paschalibus,xx,
    deeademIe-
    ctioneetdeduabus
    piscationibus.

    1. Piscalio
    jussu
    Do-
    mini facta
    duplex.
    2. riscationesduaestatumEcclesiae
    prae-
    senliset futuraeadumbrant.3. MandafaDei nonaisi
    per
    gratiamimpleri,hitelligitur
    innumero
    pisciumcaptorum.
    1161-1172
    SERM. CCL. In diebus
    Paschalibus, xx,
    deeodem
    argu-
    mento.

    1.
    Ignobiles
    cur
    prius
    elecli achristo.2. pisca-
    tionumduarumdiscrimenet
    myslerium.
    prima
    piscatione
    boni etmali
    significanlur congregandi.
    Pcriculumexma-
    lorumfelicitate.Schismata. 3. Allera
    jiiscatio.
    Numerus
    pi-
    sciuminhacsoladictus.f.exsine
    gratia
    nitiilvalet.Decem
    praecej.toruni
    distiuctio.AuxiliumDeiad
    implendamlegem
    necessarium. 1165-1165
    SERM. CCLI. fndiebus
    Pasctialibus, xxn,
    itemdeeodcm
    argumento.

    1. PiscalionesDomini
    jussu
    lactaeduae.2.
    Allera
    jjiscationesigniflcalus
    electorumnumerus'. Retemis-
    sumiu
    dexleram, quia
    soli boni
    colligeudi.Numerus,
    nd
    electos;super numerum,
    ad
    reprobosspectat.
    3.
    Liltus,
    Duissaeculi. Nonscissum
    rete, quia
    nullaehrereses.
    Quis
    nia-
    gnus,
    et
    quisminimus,inregno
    coelorum. 4.
    Magnus
    inre-
    gno
    coclorum.5. Numerus
    piscium
    centum
    quinquaginta
    trium
    quidsigniflcet. Sjiiritus
    sauclus
    septenario
    comuien-
    clatus.sanctiDcationoslra
    plena.
    6. l.exnon
    imjiletur
    sine
    Dei
    adjutorio.
    Nontimore
    poenae
    lex
    impletur,
    sedamore
    justitite.
    7. ScrmoDeiadversariusnoster. 1167-1171
    SERM. CCI.ft. Indiebus
    Paschalibus, xxm,
    deeademite-
    rumleetione.1. Piscatio
    jusstt
    Dominifaclanonsine
    mysterio.
    Altera
    piscatio
    ante
    passionem.
    2.Discrimendua-
    rum
    piscalionum.Retia,
    verbum
    Dei; mare,
    saeculum. 5.
    Duo
    navigia,
    duo
    populi.
    Submersionis
    periculum
    exmulli-
    tudine.PericlitaturnavisJ udaeorum. 4. NavisGentium. Rt
    tia
    rupla,
    oaereseset schismata.5. InareaDomini
    palea
    semperalitjua
    cumfrumenlo. venti
    paleas
    adareamreflant.
    6. Carnalia
    quaerentes,
    sivesint
    intra,
    sive
    foris,palea
    sunt.
    Palea
    potesl
    fierifrumentum.7. Ecclesia
    post
    resurreclio-
    nemnonnisibonoshabilura
    signiflcatur.
    8. Cenlum
    quin-
    quaginla
    tres
    piscesquidsignificent.
    9.
    Quinquaginta dies,
    et Alleluia
    post
    Pascha
    antiquae
    traditionis.10.
    Quinquage-
    nariiet
    quadragenarii
    numeri
    mysterium.Quadragenarius
    numerushoc
    lempussignificat."ll. Quadragenario
    bene
    gesto
    additurdenarius.
    Quinquagenarius
    numerus
    signifi-
    cat Ecclesiamfuturam.12.
    Quadraginta
    dies
    anle,
    et
    quin-
    quagintapost
    Pascha. carnalisfestorumcelebratio.Perieeta
    beatitudo. 1171-1178
    SERM. CCUII. Indiebus
    Paschalibus, xxiv,
    de ultimale-
    ctione
    EvangeliiJ oaunis,cap.
    xxi, f.
    15-25.

    1.Petrusob
    trinam
    negacionem
    ter
    interrogatus
    de suadilectione.2.
    Dilectionemchristus
    postulat
    sibi
    erga
    ovessuas
    impendi.
    5. Pelrusdeseanle
    infirruus,
    nuncex
    gratia
    christimatu-
    rusad
    passionem.
    4.
    Quaeslio
    deverbisDomini,
    quomodo
    velitmanereJ oannemdonecveniat. 5. verbaillaDomiui
    duobusmodis
    intelligi possunt: primo
    de
    passione
    nona
    J oanne
    subeunda;
    secundode J oannis
    Evangelionon
    bene
    intelligendo
    nisiin futurafelicitate. 1179-1181
    SERM. CCHV. Indiebus
    Paschalibus,
    xxv.

    1.Trislitire
    tempuspriustempore
    Iretitire. 2.Tristitiaundeessedebet.
    Poenitenlia
    impoenitenda.
    3. infrucluosaearbori stercus
    adhibituni
    figurapoenitenliae.
    4. Tristitiade sreculirebus
    perniciosa. Quae
    bic
    lugenda.
    5. Dtio
    tempora,Quadragesi-
    maeet
    Quraquagesiraac,i quidsignificent.
    Alleluia
    quid.
    6.
    Debitor Deus
    quiapromisit,
    non
    quiaaccepit.
    Deorelribue-
    re
    aliquid
    nonvalemus.7.Homodesuonontiabetnisimen-
    dacium.8.Laudandus Deusnuncet
    semper.
    1182-1183
    SERM. CCLV. ln
    diebusPaschalibus, xxvi,
    deAlleluia.

    1.
    AlJ eJ uia, piorum
    hic
    solalium,
    solaeritacliobeatorum.2.
    Mariaeet Marthae diversaoflicia. 5.Beneficia Deiinomneset
    bonosetmalos.sanitasaDeo.4. Deum
    aliquid
    servarebo-
    nis.Hominesetfilii hominumin
    quo
    differant.5. Piis
    pro-
    niissadelectatiolaudis
    Dei,qure
    nondatur
    impiis.
    6. Duae
    vitaeinMarlliaetMariaadumbratae. UnumnecessariumDei
    fruitioeritbeatisbonorumomniumloco.7. Carnalis
    cogita-
    tiodefuturafelicitale.Gaudiumcarnaledenientis
    aegrilu-
    "
    dinevenit.vera sanitas
    nostra,
    immortalitas.Divitiaeter-
    renae,
    non
    facultatis,
    sedinfirmitatis
    argumenta.
    1186-1189
    SERM. CCLVI. mdiebus
    Paschalibus, xxvu,
    iterumdeAlle-
    luia.1.LaudareDeum
    oporlel
    vitaet
    lingua.
    2. Error
    quorumdam,
    carnemnon
    pertinere
    adhominem. 5.Alleluia
    hic inter tenlalionum
    periculaquomodo
    cantandum.
    1190-1192
    SERM. CCLVH. Indiebus
    Paschalibus,xxviu,
    de versu
    Psalmi
    cxv,11,
    omnhhomometidax.

    1.Deuscordelau-
    dandus.2. Komode suo
    mendax,
    adDeum
    confugial,
    ttt
    sit verax.
    5. Petrusmendaxase
    ipso
    veraxDeibeneflcio.
    1195-1194
    SERM. CCLVIII. Indiebus
    Paschalibus,xxix,
    de versu
    Psalmi
    cxvu'24,
    nk esl dies
    quemfecit
    Dominus.

    1. Dies
    aDourinofactusChristiEcclcsiaex .ludaeis et Gentibus. 2.
    Baptizati
    diesexlenebrisfacti.5. Thomasfaetusdies.
    1194-1196
    SERM, CCLIX.
    IndieDominicooctavarumPasehae.

    1.fu
    futuramvitamessedebetChristiauorumintenlio.2. Oclavi
    et
    septimi
    dies
    mysterium.Regmim
    Chrisliet sanctorum
    interra
    post separationem
    malorum.sabbatisniussanclo-
    ruminterra. 5. Miserieordire
    opera
    commendat. 4.
    Ojicra
    misericordiae
    superare
    debeut offensionesuostras.Miscri-
    cordia
    gemina.
    5.
    Eleemosynaeroganda
    cumtiumilitaleet
    hilaritate.6. Diesferiati.
    1196-1201
    SERM. CCLX. Eodemdie.1.Octavreinfanlitim. FalsifiJ e-
    les. conlinentiaservanda
    pro
    suo
    cuicjuegradu.
    Votuui con-
    tinentiaenonreddensdamnatur.
    1201
    SERM. CCLXI. indiequadrageslmo
    Ascensionis
    Domini,
    i.
    2385 INDEX RERUM.
    2386

    1. AscensioDomini sic
    celebranda,
    utcum
    ipso
    ascenda-
    mus.Sursum
    cor, quandonampietatis,quandonamsuper-
    biae.2.Christus
    semper
    Deus.Deinotitiamvanitas
    litigando
    quaerit,pietas
    credendo.3. pauliinDei
    cogniiione
    mode-
    slia. 4. Mundandum
    cor, quo
    videatnrDeus. 5. Deushabi-
    tarevult incordemundo.Avaritiaehomoservit. nonDeo
    6. Tenebrae
    cupiditates
    et
    opera
    mala.7. Deushomofactus
    manet
    semper
    Deus.Una
    persona
    Deuset homoinchristo.
    8.
    Praeceptumutrumquedilectionisergachristumimpletur.
    9. Bona
    operafrequentanda.Peccata,praetercrimina,
    sunt
    aliaminora.10.Remedia
    quotidiana.
    Minora
    peccata
    mulii-
    tudineobruunt.11.conclusio. 1202-1207
    SERM. CCLXJ l. IndieAscensionis
    Domini,
    n.

    1. Sancti
    Leontiisolemnilas. 2.Deeodem
    argumento.
    5. Ascensionis
    fideselcelebritas
    per
    totumorbem. 4.
    Ascepsionis
    Christi
    prophetia.
    5. Ecclesia
    gloria
    Christi. 1207-1208
    SERM. CCLXUI. DeAscensione
    Domini,
    m.

    1.Glorifica-
    tio et victoriaChristi
    completa
    est resurrectione et
    ascensione.
    Chrislus,
    Ieoet
    agnus.Diabolus,
    leo.
    Muscipula
    diaboli.2. AscensioChrisli
    pignus
    nostraeascensionis. 5.
    Christumcum
    corpore
    ascendisse.4. Christuscur
    quadra-
    giuta
    diebus
    jejunavit,
    ettotidemdies
    egit
    cum
    discipulis
    post
    resurrectionem. 1209-1211
    SERM. CCLXIV. DeAscensione
    Domini,
    iv.1.Dicendmn
    de
    mysterio
    ascensionis Christi.2.Chrislus
    per
    resurrectio-
    nomconversaturcum
    discipulis,
    ut infideconOrmentur.
    Ascendit in
    coelum,
    neremaneantin carne.3. FiliusDei
    natura
    aequalisPalri,
    misericordiaadmortem
    usque
    infir-
    matus.4. Chrislusabire
    vult,
    ut absentecarnedivinitas
    ipsiuscogitetur.
    FiliusDeiinse nonminor
    per
    incarnatio-
    nem.5.ctiristus
    post
    resurreelionemcum
    discipulisagit
    dies
    quadraginla,
    ut
    signiOcet
    necessariamhic
    semper
    fi-
    demincarnationis. 6. Carnisresurrecliofulura.7. Trinilalis
    mysterium.
    1212-1218
    SERM. CCLXV. DeAscensioneDominiv.

    1. veritasre-
    surreclionisChristo
    per quadraginla
    dies cum
    discipulis
    agente
    confirmata.2. Adventusctiristi ad
    judiciumprae-
    mmtiatus.5.
    Discipuloruminquisilio
    de
    tempore
    futuriad-
    ventusChristi.4.
    Responsum
    Christi.5.Chrislusbonusma-
    gister,
    docens
    quodexpedit
    scire. 6. Ecclesiauna
    ubique
    diffusa
    praedicalur
    contrasehismaticos. 7. verba novissima
    Christia schismaticis
    contempta.
    TunicaChristiinconsuli-
    lis. 8. christiduae
    glorificationes. Spiritus
    sanctusbisdatus.
    9.
    Spiritus
    sanctusideobis
    datus,
    utduo
    prrecepta
    charitatis
    commendarentur.
    lO.CharilasSpiritussanclidonum.
    ll.cha-
    ritasnonhabeturextraEcclesiam. 12.Ecclesiae unitasChri-
    sto
    glorificatoquoties
    commendata. 1218-1224
    SERM. CCLXVI. In
    vigiliisPentecostes,
    deversu
    psalmi
    CXL, 5,
    Emendabil
    mejuslus,
    etc. contraDonatistas. 2.
    Spi-
    ritussancliadventusdiePentecostes.unitasEcclesiae ca-
    ttiolicsedono
    linguarumsignificata.
    5.
    Spirifus
    sancli
    donum,
    nontiominis
    ministri,
    sed Dei. Donatistarum
    error,
    non
    dari
    Spirilum
    sanctumnisi
    per
    sanclosministros. 4.
    Spiritus
    sanctussinehominumministerio
    aliquando
    datus.5.
    Philip-
    pus
    diaconusaliusab
    apostolo.Spiritus
    sanclusCornelio
    sinemanus
    impositione
    etante
    Baptismum
    datus.7. Exhis
    refellit Donatistas. 8. Amandus
    objurgalor,
    cavendusadu-
    lator.
    1225-1229
    SERM. CCLXVH. Indie
    Pentecostes,
    i.

    1.Solemnitas ad-
    ventus
    Spiritus
    sancti.2. Donum
    linguarum.
    5. Curdonum
    Unguarum
    noniuodoconceditur.4.
    spiritussanclus,
    tau-
    quam
    anima
    corporis
    Ecclesireexlraeamnonhalielur.
    1229-1251
    SERM. CCLXVlll. mdie
    Pentecostes,
    n.

    1.
    Spiritus
    san-
    ctusdono
    linguarum
    unitatemEcclesise catholicae commen-
    dat. 2.
    spiritus
    sanctusextraEcclesiamnonhabelur. 5.
    Cnitascommendataincreationererumet inChristiorlu.
    4. Ecclesiae catholicae unifatemChristuscommendat
    aposto-
    lis.
    1229-1255
    SERM. CCLXIX. IndiePentecostesm.1. Advenlus
    Spi-
    ritussanclicumdono
    linguarumprrenuniiat
    unilatemEc-
    clesire
    peromnesgentes.ContraDonatistas.
    2.
    schismaticos,
    etsi
    Baptismumhabeant,
    nontamenhabere
    Sjiiritum
    san-
    ctum.
    Spirilus
    sanctus
    per
    Sacramentaet sinesacramenlis
    datus.5.schismaticosanimales
    esse,
    nee
    habereSpiritum
    san-
    ctum.Donatislascarerecharitate.4. Eoslactisnon
    posse
    dicere,
    Dominus J esus. 1254-1256
    SERM. CCLXX. IndiePentecostesiv.

    1.De
    Spiritu
    san-
    ctodicendumcurdie
    quinquagesimo post
    pascharaissussit.
    2.Cur
    Spiritus
    sanctusnon
    possetvenire,
    nisi abeunte
    Christo.
    Humanitaschrisli,in qua
    tiumanoaffectu
    tiaerebant,
    oculis
    discipulorum
    auferridebuit.Petra
    superquam
    a;diU-
    cata
    Ecclesia, ipse
    estchrisli.is.5. Posl
    quadragesimum
    diem
    Ascensionis curdecimodievenerit
    Spiritus
    sanctus.
    Qua-
    dragenarii
    numerisacramentum. Denarii
    mysterium.Spiri-
    tussanctusdiedecimo
    venit,
    ut
    signiOcelur legemimpleri
    per gratiam.
    Lexsine
    gratiaquomodo
    litteraestoccidens.
    jjDirijus
    sanctusniissusut
    implereiur
    lex, 4.
    Lex cuariiate.
    impletur,
    noritimore
    poenae.
    timoraUus
    caslus,
    aliusser-
    vilis.charitasex
    Spiritu
    sancto.5.
    Spiritus
    sanctuscom-
    mendalusin
    septenario
    numero. Sanctificatioet vacal:o
    septimae
    diei. 6. Lex
    per denarium,
    et
    Spiritus
    sanctus
    per
    septenarium
    in
    quinquagenario
    commendatus. 7. Deduabus
    piscationibus,
    5
    et de
    piscibus
    centum
    quinquaginta
    tribus
    captispost
    resurrectionem.
    1237-1245
    SERM. CCLXXI. lndie
    Peutecostes,
    V.
    1245
    SERM. CCl.XXH. Indiepentecostes
    postremus,
    adInfan-
    tes,
    desacramento.
    1246
    CLASSIS TERTIA.

    SERMONES DESANCTIS. 1247-1248


    SERM. CCLXXIll. Innatali
    martyrum
    Fructuosi
    episcopi,
    Au-
    gurii
    et
    Ettlogii
    diaconortim. 1.Morsanimae
    timenda,non
    corporis.
    Deusanimrevita.2.Solemnitates
    marlyrum
    adex-
    hortationemfidelium.
    S.Fructuosiresponsum.3. Responsum
    Eulogii
    diaconi.
    Martyreshonorandi,
    Deuscolendus.Mortuis
    hominibuscultusa
    paganisimpensus.
    4.
    Temjjlum
    et
    sacri-
    ficiumuniveroDeodebilum.5.
    Aromata,
    sanctiel
    martyres.
    6.Beata
    Agnes.
    Dii
    Paganorum
    non
    comparandi martyribus,
    7.
    Templa
    et sacrificianon
    martyribus,
    sedDeosoli exhi-
    bentur.
    Martyres
    locomeliorerecitanturadaltare.8. san-
    cti cultumDeodebitum
    impendi
    sibihorrent. 9. Indiebus
    martyrumcogitandum
    de
    ipsorumsequendisvestigiis.
    Mar-
    tyres
    Iaudandiet
    amandi,
    Deus
    martyrum
    colendus.
    1247-1252
    SERM. CCLXXIV. InNatali
    martyrisvincentii,
    i.

    Vin-
    centius
    ubique
    vicit.Cbristi
    sanguine
    redemptus
    non
    perit.
    patientiadonumDei.Victoria
    perfecta
    deuniversismachi-
    nisinimicis.
    1252
    SERM. CCLXXV. InNatali
    martyrisVinGentii,
    n.

    1. Vin-
    cenlii in
    poenis
    fortiludoex
    adjutorio
    Ctiristi.
    Martyres
    dis-
    cernit
    causa,
    non
    pcena.
    2. Diabolusin Vincenliitormentis
    magis
    torlus
    quam
    Vincentius. 3.
    corpusmartyris
    exanime
    divino
    praesidio
    nondeslitutum.
    Reliquiis
    sanctorumdivini-
    tushonorconciliatus. 1254-1255
    SERM. CCXXVL In festo
    martyrisVincenlii,
    m.

    1. Mar-
    tyris
    fortitudoaChristoest. 2.
    Duplex
    mundi aciescontra
    niilites
    Christi,
    blandiliaeel terrores.5. vincenliuslormen-
    tissuisnontantum
    vastatus,quantum
    Dacianus. 4. Vincen-
    tii
    gloriajiostpassionem,
    etiaminhocmundo. 1255-1237
    SERM. CCLXXVU. Infesto
    martyrisVinceulii, IV,
    in
    quo
    dis-
    putatur
    de
    corporespiritualipostresurreclionem,
    etutrum
    ejusmodi corjjoris
    oculisvideri
    Deuspossit.

    1. vincentii
    cadaverinvictum.
    Reliquiae
    sanctorumadUdeliumconsola-
    lionem.
    Corpora
    sanctorumdalaEcclesiisadmemoriasora-
    tionum,
    nonad
    gloriasmarlyrum.
    2.
    Martyrcorpori
    non
    parcendo,ipsi
    consulil.
    J udicium,propoena
    reterna,5.Cor-
    pus
    non
    contempseruntmartyres,
    sed ei bene consulue-
    runt. 4.
    Corporisgloriapost
    resurrectionem.Sanitas
    corpo-
    ris,
    concordiaeorum
    quibus
    conslal. 5. Sanitasest nihil
    sentire,
    scilicetmoleslumetonerosum.6.Dacianussaeviens
    in
    corpus
    mortuum.vivere in
    corpore,
    et nihil ex
    ejus
    onere
    sp.ntiie,
    est sanumesse.Onus
    corporis
    in hac vita
    semper
    manet.7.
    Quccrendum
    aliquid
    inhoc
    corpore,unde
    inteltigatur
    velocitas
    corporis
    luturi
    spirilualis.
    8. Decor-
    porespirituali
    exoccasionedicendum.9. Celeritas
    corpo-
    rumcoslcstium.10.Radiioculiceleritas.11.Celeritatiradn
    exoculoemissiresurrectio
    comparata.
    12.Exresurrectio-
    nis futurtefacililate
    anteiligenda
    facilitas
    corporisspirilua-
    lis. Haecmirahiilior celeritateradiioculi.15.AnDeusvide-
    bitur
    per corpussphituale.
    Deusnon
    potest
    videri in J oco
    admodum
    corporis.
    14. si
    percorpusspirituale
    videri
    pos-
    sitsubstautia
    quae
    nonvideturin
    loeo,adhucraeompertum.
    15.De
    corporespirituali,deque
    invisibiliDei natura
    quid
    jam
    cerlum.16.visioDeiancarni
    promissa.
    SalulareDei.
    Ctiristus
    pe.r
    carnemvidebiturabomni carne. 17. Simeon
    hicoculisviditsalutareDei.visibilisChristus
    iujudicio
    fu-
    turo.18.Dedifficultate
    proposita, deque
    Deo
    eldecorpore
    fu-*
    turo
    spirifualiquid
    tenendum.
    1257-1267
    SERM. CCLXXVHI. ProsolemnitateconversionisS.
    Pauli,
    i,
    devocalione
    apostoliPauli,
    et commendatione dominicae
    orationis.

    1. Paulusex
    persecutorepraedicator
    Christi.
    GratiaeDei
    exemplum
    inPaulo
    datum,
    ne
    aliquispeccalor
    desperel.
    2.
    /Egrotare
    et convalescerenon
    aeque
    habet
    homoin
    polestate.
    Ex libera hominisvoluntatesemen
    mortis. Medicus
    |jropriequis.
    5.
    ^Egroluspraecepla
    medici
    observandononnisi
    paulatim
    Dtsanus. 4. Cum
    praeceptis
    mediciierendusetiamdolorsectionis.5. Ctirislusmedicus
    quomodo
    nos
    paulatim
    sanat. 6. Antidotumcontraomnia
    peccata.
    Duobus
    peccatorumgeneribus
    duo
    opponuntur
    praecepta.
    7. Peccatin
    Deum,qui
    inse
    corrumpiltemplum
    ejus.
    8.
    corruptoressui,
    nouinnocentes.lnnocens
    quis.
    9. Modusinrerumconcessarumusudifliciletenelur. Usus
    uxoris
    immoderalus,
    nisi liberorum
    procreandorum
    causa
    fiat.10.Dcus
    ipse
    offenditurusurerumconcessarumim-
    moderalo.Remediumcontra
    peccataejusmodi
    immodera-
    tionis.11.
    Contempto
    iUo
    remedio,
    nonremanet
    spes
    ulla
    alutts,12.peceaiagravia, quaepceijitentiteJ a.borenj exigunt
    9587
    INDEX REttUM. 2383
    vetiemehtiorem:
    Levla
    pecfeala
    multitudlneoppiimuiit;
    nisi
    a.DeodimiUanUir.
    13.
    Seritihare;
    debitadebitoribushostris
    dhniitendo.14:Odiumeilo
    deponendum;
    ne
    corrumpat
    eof:
    1268-1274
    SERM.
    CCLXXIX: Pro solemnitatecoriversionis
    apostoli
    pauli;
    ii;-l..ln Paulimutalione
    implelurprophetia
    J acob
    deBetiiaihin. 2\ Paulusad
    Ananiam;lupus
    adovem
    capti-
    yus
    adducilur.5. Chrislusmitiset
    humilis,qiiando
    nec si-
    leat,
    neemiteseat.
    4; Erga
    Paulttmexhibet
    ulrUmque
    : et
    jit>n
    silet,
    et nonmitescit.5. Saulusunde
    appellatus.
    Pau-

    ;US;
    itlbdifius et hutnilis.6. HtiihilesDeusexallat. 7. De
    EhristoeruriOxononBrubescenduhi. 8.beChristimortecur
    uonerubescendum.ChrisluS
    suscepit
    duoniala
    noslra,
    Ut
    daretduobenasua. 9. Morsndnlirnenda
    temporalis,
    sed
    seterna.
    1275-1280
    ..
    SERM. CCLXXX; InNalali
    tnartyrumPerpe.lure
    etFelicita-
    lis;
    i.1.
    perpetua
    etFeiicitas
    perpetuse
    ftlicitatis
    praanitirri
    insignimartyrioadeplae:
    2. Gloria
    martyruhi:
    3.
    Marlyrum
    purmaxima
    praemia.
    vitae
    hujus
    laboriosaeamor.4.
    Marfy-
    resel inortemet dolores
    prb
    chrisfo
    cohlemjiserUnt.
    5.Fe-
    lieitas
    martyrum
    aliaariles
    alia
    post
    resurreclionem.
    6. SO-
    leffinitates
    martyruriijquo
    animo celebrandre.
    aiarlyres
    miserantur
    nos,
    ac
    precanturprd
    hobis. 1280.-1283
    SEBM: CCLXXXI. lnhalali
    martyruihPfsrpetiiae
    et Felicita-
    lla.ii.^1. In
    perpelua
    et FelicitateChristusinviclus.2.
    Pgrpetuae
    vietoriadediabolo.3. Felicilitis
    partus
    et
    marly-
    rlum: 1284
    SEBM. CCLXXXII. mNatali
    martyruriiperpetuae
    etFeliei-
    tatis,
    ni.

    1.
    pe
    nominibus
    marlyrumPerpetuae
    etFelici-
    tatis. 2. Femiri*dehOsteyictrices.
    3. Gur
    rtiartyrum
    comi-
    tuinnominanon
    pariter
    celiJ brantur. 1285
    . SERM; CCLXXXIK. bi naiaii
    Biartyrum
    Massilitanorum.

    l.Gratia Dei
    prredicanda
    iri festis
    martyrum:volujrtas
    et
    dolor,
    duoineitamentaad
    peceaudum.
    2. Patientiaet cOiitiV.
    hentia,
    dbnaDeisunt.3. Non
    sjjirituniUujiiS
    mundi
    accepi-
    mus,
    sed
    Spiritumqui
    exDeoest.4. veraetfalsa
    palienlia.
    ContraDohatistas. 1286-1287
    SERM: CCLXXXIV. IhNatali
    mariyrtiih
    Marianiet .lacobi.
    ^l.
    Martyrumpatientia,
    donumDei.2.
    Marlyres
    blahditiis
    'cafnaliiim
    parentum
    tentaii.Mariani materMariainfilii sui
    piSsione
    Oxsultat.5. Fortitudo
    marlyrum
    nonab
    ipsis,
    sed
    aDeo.4. Exmiiltitudinecor adunum
    gratia
    Deieonverti-
    tur;
    Martyres
    uhiusdelectaiionisDeianioreittmundiblah-
    ditiisetaeerbilatibusvictores.5. Orationibus
    martyrum
    ise
    comraendat Ecclesia.
    Marlyrunipleha
    Vicloria; Teiitalibtxt-
    mini
    tfiplex
    adillecebras
    pertiuens.
    Aliudlentatiotiis
    ge-
    nusiti
    tormentis.6. Patienlire
    exempliim
    inDominoel ia
    maf
    tyribus
    conservisnostris
    jiraBStitum.
    1288-1292
    SERM. GCLXXXV. Indiesatali
    martyrum
    Casti et ^Emilii.
    ~i.
    Marlyrum
    sic celebranda
    solemhia,
    ht eosdelectet
    imitark2.
    Mriftytem
    nonlticit
    pcenaj
    sedcausa. LaU'0his iii
    crucefideseauSam
    patientis
    mutavit.TrCSCruces.Crui
    Christii
    tribunal
    judicis.
    3. Mtinera
    gralire
    ex
    profuhdo
    Del
    judieio
    dantur.pelrus
    prresuraptorpaulisperdeserittir,
    rit
    silii demohstreiur.
    PrSesUmptoreS
    oditDetifi;4. castusSet
    .^miliusiri tOrmentisundevteli
    primuth,
    tinde
    post
    victo-
    res. 3:
    Martyres
    advocati
    nostri,
    et tamenunus advocatus
    nostercbristus.6. ExtraEcclesiaihnOnoves
    Christij
    sed
    haedi
    pasciintur
    aschisraattcis. DbilalistarUrii vox. 7.
    Marty-
    resinEcclesiae iinitatehohoraadi. 1293-1297
    . SERW. CCLXXXVI. lhNatali
    hiarlyrUrri
    ProtasiietGervasii.
    lt
    Martyfesgfaecei
    .laliiie
    testes. TCstisChristi
    usque
    ad
    mortemnoa
    omnls<qui
    ineuincretlit.Cfedentiuhitres
    gra-
    Uus.2. PetrusahtemortemDOulini iriOfniior
    martyribuis
    ac
    puellisquibusdam:
    pe.tfusVitam
    negaiido
    mofitur.3. in&f-
    tyces
    ChrKtunl
    plus
    asseruht
    niorltii,quamVivi.
    Morseofuhi
    4rfetiosi).
    4. PrbtasiifelGervasii detectiOniif&ctUisiliustfaia:
    ; Permaf
    tyres
    noii ohlhibiiS
    saniliis,
    sedebriifflimiialorii
    bllSiflihiortatitas datur.
    J Eger
    hollexaudllurad
    Volutrtateni;
    sedadsanitaiem.6:
    Marlyribus
    et Machabreis
    plusiwaesti-
    tumj quam
    trlbus
    pueris
    ab
    igne
    liberalis.7. Libellidemi-
    raeulis
    martyruni
    lecti ihecaesia.
    MaftyriUm
    Inlecto.
    1297-1300
    ..
    SERM. CCLXXXVH. mNaialis. J oanhis
    Baptistae,
    i.

    1.
    satalis diesctiristilaiilumet J oannisab Ecclesiacelebra-
    tus. 2. ctirisiushicdiemhabet nataleni ut
    homo,
    nonut
    Deus.3. Mirabilis
    utraque
    nativitas,
    christi et
    J oanhis,Ucet
    tantasitinter eosdistantia.4. Christiet J oahnisihdiena-
    tali etih
    passiohe
    diffefentia
    qilidsighificavit.
    1501-1302
    SERM. CCLXXXVM. IhNatali J oannis
    Baptistre, ft,
    devoceet
    verbo.

    1;celebritasnalivitatisS.J oanhis.2.joanues
    plus
    cjuampropheta',
    se
    abjecto
    Christumcommendat. 5. Vocem
    jhlef et verbum
    quid
    discfiminis.4. Vocisministerio
    opus
    estUtVefbUthinsinueturmentianditoris.5. vocisministe-
    num
    mihuilurj
    cfeseenle
    jjfofeelU
    mentisadverbum.
    1502-1506
    SERM: CCLXXXIX. InKataliJ oannis
    Baptistae,
    m.1.J oan-
    nesnonsiiiecausa lammifabiliternatus et tam
    roagnus,
    2. joanneslibmo
    tantuhijichfisius
    beiisethbhiO: 3.J oarines
    tamexcelleiis
    tiomo^
    ut christus
    putaretur;
    J oahhisde se
    ipso
    abdeCUristoteStimonirim. 4. J oanhestiominisChfisli
    superbamuSurpafiohBm
    cavet.5: J oanhes
    prrecursor
    hiaxi-
    mus
    honio,
    ut Chfistus
    agnoScaturplusquam
    liomo.6.N011
    J oannes
    solus,
    sedet
    aphstoli
    lucefhre.Candelabrumlu-
    cefnae}
    crttxctiristi. 1508-1511
    SERSI: CCXC. InNatali J oanhis
    Baplislae,
    iv.

    1. Testi-
    moiiiumJ oannisde
    Christo,
    et chrlstideJ oanne.2, Natalis
    Christiet J oahaiscur
    celebrfetur,
    nonaliorum.3. J bahhes
    ideotantus
    homo,
    ut Christose
    humiliansj
    eum
    plusquam
    honiiheriiesseostendat.4. Zacharireet Mariaeeademfere
    verba,
    honeadehiincfedulitas.5.zactiafias
    desperando
    in-
    terrogat,
    Maria
    iliqtiirehdo.
    Gratiabei
    qUaiti
    maximainln-
    carnalioneVerbi.6.
    Divites,
    id est
    superbi,
    exinaniendi
    stlnt;
    et
    esurientes,
    idest
    tiumiles,impteiidi.
    Pharisaeus,
    dives; Publicanus, pauper.
    7. Dominicum
    judiciumde
    Phari-
    saeoetrublicano:
    Pelagianos
    f
    edarguitipso
    Pharisaeosli-
    perbiores.
    1312-1515
    SERM. CCXCI. mNatali J oannis
    B9plistae,v.

    1. J oannis
    nativitasmirabilis
    jjropter
    Christum.2: Ex
    maghitudiiie
    J banhis
    hiajestas
    ctifisti
    inteliigenda.
    3;
    Ahgelhs
    adzticha-
    riamBtadMariammissus.OratioZachitiaequomodbex.au-
    dita.4. Mariainter riiulieresbenedicta.5. ^acUaflre
    et Ma-
    riaesimilis
    interrogatio,
    ahimusdissuiiilis.PrOoOsitiim vif-
    ginitalis,
    6. Mariaex
    gfalia
    iiiaterFiliiDei.
    "
    1316-1319
    SERM. ccxcil. mNataUJ Oannis
    Baptistaej
    vi,
    iri
    quo
    dis-
    putatur
    conlraDonalistas.

    1. J oannisnativitasdilr cele-
    bretur,
    nonaliorum.2. CurtantuslibmoJ oaniles,
    necintef
    diseipulosDomini,
    sed
    discipulos
    habenscumDomino. uo-
    iiatistarumvoces
    superbae.
    5. Christusut tiunlililatisviam
    doceret,baptizatus
    etincarnatus.4.
    Baplizavi
    cur aJ oahne
    voluit.5. bonatisltelocum
    Evaugelii
    dearboreBt
    ejus
    ffii-
    ctuadmiuistrum
    BajJ tismi pcrperam
    trans'.'eruiit. 6. boria-
    listaese
    pro
    Ctiristo
    jaclare
    conviiicunluf. 7.Locus
    Evahge-
    lii deatboroet fructu
    quomodointeUigeildus.
    8. ExJ aan-
    niset
    Apostoli
    verbisbonalistas
    redafguit.
    1519-1326
    SERM. CCXCIII. In nativitale
    J oaiiiiis,
    vn.
    1.J oanniset
    CUrisli inhativitate
    coniparatio.
    2, J oamies
    quidam
    linies
    VeterisetNovif esiamenti.ldeodesenibus
    nascilur,
    el in
    uteroexsultat.ZacUariae os
    pritisclatisuni,
    et
    pbstaperlum.
    3. vox
    J oannes,
    Verbiiiri ctiristus.vox verbum
    piitata.
    4.
    Cuftanlae
    gratire
    holiio
    raissus,qui pefhiberet
    Wsliriioniuni
    Christb.5. Ctirislusbeiislatensiucarne.6. Deoincatne
    latenti necessariiimfuitteslimoniumhoininiSi
    quo
    nones-
    setalius
    major.
    J oannes
    discijjulOs
    sicut chrislus
    tiabens,
    fitChfistilesliscredibiltor.7.tnCbristi
    nuptiisparanymphus
    J oahhes.MediatorChiistusin
    quantum
    homo.8.Medialoris
    gratiaomnibus,
    utDeo
    reconcilienlur,
    necessaria.9.Omnes
    in
    Adam-,
    et omhesinCtirislO. 10.mfanteseliam
    ipsi egent
    liberatore;11.Chfislusetiam
    parvulis
    est
    J esus,
    idestsal-
    vator.12,J oaanescum
    peccalonatus,
    salvatoreindiguil.
    1527-1535
    SERM. CCXCIV. IhNafali
    marlyris
    Guddentis,
    de
    Baptisriio
    parvulorum,
    cohtra
    Pelagianos.

    1. Occasiosermonis.2.
    Baplizandos pafvulospelagianiconcedunt,
    non
    pfopter
    vi-
    tam
    reternam,
    sed
    pfopterregnum
    coslorum. 5. vitamaeler-
    namnonesse
    prreterregnum
    coeloriim.lnterdextramad
    reghum
    Dei
    periinentiuin,
    et sinislfamdamnatorumnullus
    meditislocus.4. ExcluSiOni a
    regrio
    Dei
    conjunctam
    esse
    posnamighis
    rfiterni.5.
    Pelagiaua
    vitaeaeternrfi et
    regui
    Deidistinclio
    plaiie
    arbitraria. 6.
    Negato
    semel
    originali
    peccato,relagianos
    non
    poSse
    eum
    vincere,qui
    nolit
    par-1
    vulosexcludia
    regno
    Dei.7.Ih
    quaestione
    de
    parvulis
    non
    baptizatisconfugiendum
    adaucforitatemdiviuam.8. sen-
    tentiadoihinicaexcludeosnon
    baptizatos
    a
    rcgno
    Dei,
    fa-
    tentibus
    Pelagiahis.
    9. Ex
    cademEvangelii
    lectionevincen-
    di
    Pelagiahi.
    10.IncoeluhisolusCtirislusascenoit. Christi
    meihbracum
    cajjile,
    unuschristus. 11.
    Quomodo
    chrisli
    membfaefiicimur. Fidesinchristumnecessariaadsalutem.
    12.parvulisalienofacthvulneratisaliehafidesubvenilur.
    13.
    Serpens
    rereusexaltatus
    figura
    Cbristicrufcifisi insimi-
    litudinecarnis
    peccati.
    14.
    Quicumque
    in ctiristumnon
    creditdaninalur.J udiciuu)
    pro
    damuatione.Infantesdicti
    fideles-. Peccatum
    origiriis.
    15.
    Pelagimiorumeffugium,
    duhi
    urgentur
    verbis
    Aposfdli
    de
    originali
    jieccato.
    NOn
    primuni
    peccandiexemplum,
    sed
    originis^peecalum
    ibi
    signifieatum.
    16.
    Pelagianorimi objeetio
    eonlra
    peccatumoriginale.
    cur
    debaplizatonoiijustusiiiascilur.
    17.Aliaeorumdem
    cavilla-j
    lio
    exploditur.
    ctirislusniliil
    prodest
    noacredehiibus.
    In-J
    fantibus
    baptizatisjifodesl
    cbristus.lnfantes
    baplizali
    vere]
    credentesaliorumfide.Inianlescreduntti-!e
    parenlum.
    18.
    Contra
    peccatUmoriginaleperperam
    citaiusApostolus,
    Sanctifiealionis modimulti.19,
    Cypriani
    auctoritas
    pro
    ori-
    ginaUpeccato.
    20.Veritatishostes
    quatenuspatienter
    fe-
    rendi.
    1353-1548
    SERM. CCXCV. InNatali
    apostolorum
    Petri et pauli,
    i.

    1. petra
    superquam
    iedificata est
    Ecclesia, ipse
    estchristus.
    2389
    INDEXRER11M.
    2590
    2.petroEcclesise
    personamgerenti
    datreclaves
    regni
    cce-
    lorum.Unidatre
    sunt, qtiia
    Ecclesiaeuhitati.Christus
    prius
    resuscilat,
    tumEcclesiasolvit.3. Ecclesiae fortitudoetihfir-
    mitasinPetro
    figurata.
    4. PetroEcclesiseunilatem
    signifi-
    canti ovesaCtiristocommendalEB. Cufter
    intefrogatus
    Pe-
    Irusdesuoamore.5. lciDonatistasdorainici
    gregis
    diviso-
    res. 6. Paulusex
    persecutorejraedicatof
    Clirisli.7. Patilus
    et
    Petruspro
    Ctiristo
    passi.
    8. Diesmaf
    lyruffl
    ideocelebrah-
    lur,
    ul eosimitaridelectet. 1348-1352
    SERM. CC.XC^ l. inNatalr
    apostoloritm
    Pelri et
    Pauli,
    n.

    1. Pelrusinfimius
    plus
    pomiltit
    quampotesl.
    2. mfirmilas
    Pciri timenlismoriDomiuum. 3. Pelro
    jam
    amantichristus
    ovescommendat. 4. pasloridonettsilleest, qui
    vitamre-
    pcndere
    vaiet
    pro
    ovibus.5.CtfitcrisEcclesire
    pasloribus
    id
    niandatum,quod
    Petro.Animus
    martyriimartyrem
    faeit.6.
    Tfiisuiationes
    temporalespro
    fulura
    glofia
    ferendae.Romre
    vastatio
    lemporibus
    christianis.7.
    Pagano
    de Romacliri-
    stianis
    temporibus
    incensainstiltanti
    quidrespondendum.
    cliristianusvocatusnonad
    terrena,
    sedadcoelestia. 8.Chri-
    stianorumest
    jiati
    mala
    temporalia,
    et
    sjjerare
    boiiasem-
    piterna.
    Tribulafionespraediclre
    acliristo.9. Tribulaliones
    lemjjoribuscuristianis,
    an
    majoressint,
    et
    quare.
    Tliesau-
    rizareincoelo
    jubcmur,
    nonia terra. 10.ContraDeumih
    adversisnonniurniurandum.
    lmpiorum
    felicilas
    niagna
    ifa
    Dei.11.AnioriiiDeumtum
    apparct,
    si amahtuflueraDei.
    12.Extireresicliam
    postrelapsum
    redeunles
    benigne
    re-
    cipiendi.
    1552-1558
    SERM. ccxcvn. in NataliarostoIorUmPelri ef
    Pauli,
    lrt.

    1.
    Prresuinptio
    Petri.Timorexinfirmilatehumana,anior
    ex
    gralia
    divina.2. Pelrus
    prredicitufpassurusquod
    hon
    volet.5. Morlisamariludotoleralaa
    martyribus.Marlyrum
    indecoronaillttsirior.Petreis
    |,cdibus
    triW:
    sjjinae.
    4. Vilte
    amor
    cujusnam
    laudatur. 5. corouaraulofedditur
    debita,
    quiajriccessitgratia
    indebita.6. Deidonasuntraeritano-
    stra.vincimus
    [fer
    etmi
    qui
    dilexitnos.7. Deiestcustodire
    douasuainnobis.8. \ila
    amelur,
    sedbona.omtiiavoluht
    homiuesbona
    pra?ter
    auiaiainsuam.9. vitaheatabichoh
    qtttorenda.
    Diesmalosnoniacimus.Honiini malumuonnisi
    al)tioinine.Homoa malose
    ipsoliberatus,
    Irecli ab
    alicjuo
    non
    potest.
    10.Paulusamalose
    ipso
    liberalus.11. Mali
    nonnocentliominiliberatoase
    ipso
    malo.Festasaneforum
    quomodo
    celebranda.
    1539-1564
    SERM. ccxcvni. inNatali
    apostolorum
    Petri et
    Pauli,
    iv.

    1. Petri et Paulinatalitia
    frequentiamajore
    celebrahda.
    2. Amandi in
    jirimis
    fetruset Paulus.5.Pauli
    gaudiumjias-
    sionesuaimminenle.Per
    anguslias
    transiluradlocumla-
    litiidinis.4,Coronanonredderctur
    debita,
    nisi
    gratiaj>rius
    dataiiiissetindebila.5. Vicloiiacertanti dalur
    |;er
    Chri-
    stum.MeritaliominisdonasuntDei.
    -
    1563-1567
    SERM. CCXCIX. DeNatali
    ajiostolorum
    Pelri
    ctrauli, v,
    ih
    quodisj>utalur
    contra
    Pclagianoriun
    hteresim.

    1. Petrus
    apostolorumprimiis,
    Paulusnovissimiis. 2. Deeodem
    argti-
    menlo.5.
    Ajiostoli
    verbade
    passione
    sua imminentc.Ex
    Dei
    gralia
    etdebilores
    efHcimur,
    et reddilores.
    Maftyrum
    virlusaDeo.RevelationePaulusconOrmatus de suafiittira
    passione
    etvictoria.4. Corona
    justitiae
    non
    niartyribus
    tan-
    tum,
    sedomnibusfidemservanlibus
    promissa.
    Desidcrium
    adventusctirisli
    judicis
    futuri.5. c:oronadebitaservantibtis
    fidem.6.salvatorCtiristusJ esus,
    Paulus
    jirimuspeccator,
    quia
    caeteris
    persecutoribtis
    crudelilatesui
    erior. Pro
    sup-
    plicio
    debilos-J us
    ipsi
    reddita.
    MedicusCtiri.slusarlissuse
    viminrauli curationecommendavit. 7. Petro
    jamsahoj>rae-
    dicilursua
    |>assio,
    cui infirmoliierat
    j
    rcedicla
    negalio.
    8.
    Pelrus
    quomodo
    nolcns
    jiassurus.
    Mors
    ptjenapeccati.
    9.Pau-
    lum
    quoqueniori
    noluisseosiendilur.10.Morlema
    peccalo
    esseoontra
    Pelagianosj;robafur.
    11.
    PelagianorumerrOfi,
    morternnaltirre
    esse,
    non
    j;eceafi,
    Enoctiet Eliae
    exemplum
    nitiil
    sufifagalur.
    12.crebrescenlcs
    Pelagianos
    caveri
    jubet.
    1567-1576
    SERM. CCC. Insolemnilate
    martyrumMaeliabaeofUm,
    i.
    1. ctirislianianlechrislumnonnulliexstitere.2. Machabaei
    martyres,
    non
    aj.pellatioue,
    sed
    reij
    saclirisliani.5. Macha-
    breortim
    passio
    meritocelebraluriuEcclesia.Cbrislimvste-
    riuminvetereTestamentovelatum.ClavisTcstaineniiVe-
    teris,
    crux.4. PassioneCbrisli
    imj;lefteproj
    hetiaeetomnia
    crucisin
    mysterio
    revelata. 5. Cliristumalii
    maftyres
    iii
    Evangeliorevelafum,
    s;aeha'orei in
    Iej;e
    velalumconfcssi
    sunt."6. Mactiabreis meritoiastitiitasolemnilas.Basilicaia
    eorummemoriamerectaAutiochise. Filios
    diligere
    matfes
    discantaMacliabaeorum matre.7. Filium
    qui reliquiiserat,
    cotiorfaturad
    martyrium.
    1576-1580
    SERM. CCCI. InsoiemnitateSS.Macbabrcorum,
    n.

    1.Ma-
    terSiactiabccoriim in'filiorum
    passionequam
    fortis.2. Deus
    non(aniumtiibus
    pueris,
    sedefiarnMacliabreis aditiit.Ctir
    tres
    i;ueri
    ab
    ignibusliberaulur,
    Maetiabrci consumuhtur.
    5. iaeos
    qui
    felicitalemin hac vitaesse
    censenl,
    aode
    alteravita
    <lubitant.,4.
    MaUUicsuoloeoinususbouos
    po-
    siti.'5.TraditioctiristietaJ udaet aDeo.6.
    imjjio
    locushic
    iuter
    justos,
    noninalteravila.7. De
    saecularifelicitateim-
    piorum
    ne
    periurbenturpii,'8.
    Coelestisfelicitas
    jriisqtialis
    parata.
    Mutidifelieitas
    j)iis,nonhonos,
    sed-ttius. 9. lSreve
    tempus
    vitre.
    1580-1385
    SERM. CCCII. Insolemnitate
    maftyrisLaurenlii,
    i.

    1.
    Temporalia
    beneflcia
    perriiarlyf
    umoralionescurDcusim-
    pertis. Af>ta
    similitudo.2. Dute
    vitae,prresehs
    vita
    quam
    rerumuosa,
    ot tamenvelieinenteramata. ^Eternavitasic
    diligaturquomodo
    ista
    tempofalis.
    5. ctiristiani
    sumus,
    non
    prOjjlerlemjjoralia,
    sed
    jropter
    reteruamvilam.cruxctin-
    sliinfronto
    quid
    nosadmoneat.4. vila
    temporalismnlfum
    diligitur;
    nousicvitaaterna. 5. Necessariadat
    homo,
    ut
    liicdiutiusvel misere
    vivat;
    nondat
    superflua-,
    ul insetcr-
    numcumchristo
    regnct.
    6.Immeritovitamistamsicamari.
    7.Vilareterna.Deus
    est,
    vita
    i-.rasens,vajipr.
    8. Laurentius
    opes
    F.cclesiae
    quaerenti
    eas
    perseeutori qualesprofert.
    9.
    Martyres
    imitandi.10.Srevireiuinalosnonlicet.11.Prohi-
    beresuos
    cjuisque
    subditos
    debet,
    nemalisnoceant. 12.
    Qui
    boiium
    facil,quomodo
    ex
    polestate
    laudemmerelur.
    15.Malosintevficerenoncuilibetlicet. 14. SententiaDo-
    miiiiinhoniiilesmisericordes.15. Mililesnon
    mililia,
    sed.
    nialitiaboncsessenonsinit.Teloneariis
    qnidpraeeeplum,
    '
    qtiid
    universis.16.
    Ncgotiator
    fraudi et
    perjurioolmoxius,
    iamalosnonsreviuntnisimaU,17.
    Eplscoptisjius
    remha-
    bere
    cogitur
    cumsaeeularibus
    jjotestatibus.
    18.Malusmor-
    luus,
    i>isdolendus.19.civileslumullus
    jirohibere
    quisque
    pro
    viribusdebel. 20.lraDeiex
    populipcccatis.
    24.
    Popti-
    liisnesibisimiai
    quod
    ad
    potestatespertiaet,
    neveinordi-
    nfllesreviatinimlos. 1585^1593
    SERM. ccciif.lnNalali
    martyrisLaurenlii,
    m.

    1. Lau-
    rentiusarohidiaeoniis
    ojiesEcclesiaeproferrejussus.
    2. Maf-
    lyrum
    merccsChrislum
    seqtientibusparata. 1393-1594
    SERM. CC;CIV. insolcmnitateLatirentii
    martyfis,
    m.

    1.
    Diaeoai
    officium,
    ministvare
    sanguinem
    cbristi.Cffinre Do-
    minicrfi
    myslerium,
    ut
    cujussanguinemsuniimus,
    pfoinso
    animamsiimamus.2. ctiristuin
    seqtti
    omnesdebcmus!3.
    IU
    quibus
    licetchrislum
    sequi,jirtcterliiarlyrinm.
    Humili-
    las
    ijisius
    seclauda.vindicta
    excmplo
    clirislinon
    expeten-
    da. Prrtsentiacontemnenda.4. vcraetinvictavirtuschafi-
    tas. 1593-1597
    SERM. cccv. Insolenmifate
    marlyrisLaurentii,
    iv.

    1.
    Cfanummortc.
    mullijilicaium.
    2. Aiiimahic non
    amanda.
    Christus
    propinquante
    morfe
    lurbatut',quia
    nosinsetrans-,
    figurat.
    3. cliristus
    jiotestate
    raortuus
    est, potestafe
    resur-
    rexit. 4. Moitoiuiminente
    turbatur,
    nenos
    desperenius.
    1597-1599
    SERM. cccvf. in natali
    martyrum
    MassreCandidre.

    1.
    Martyrumgloriainsipientibus
    abscoudita.Malitia
    propoena.
    2. Poenanon
    nocet,
    sibonaestcausa.Biassa candirJ a. 5.Bea-
    tamvilam
    omnes,
    iii diversolicetvitre
    genere, pariler
    vo- <
    lunt. 4. Beatavita
    quid
    sit. omnesvivcre
    volunt,.
    et saui
    esse. 5. vitaindoloribusnon
    proprie
    vita.vitanoncen<
    senda,
    nisi
    qtire
    beata.6. idemosteuditurexalio
    Scripturaa
    loco.vitabcatanoii
    est,
    nisiaelernasit.7. vita vera
    csl,
    qure
    referiiaetbeala.Adbeatamvitamnocessariacertitudo
    rcternitatis.8. Afelicitate
    regni
    Dei
    proctilstispiciones
    fai-
    sre, qure
    liicsuiil
    origo
    malorum.9.
    vilae,
    ut sit
    beata,
    adessedebet veritasetamicorum
    cognitio
    sinemetude-
    cejitionis.
    10.\ iaadvitamet verilatemChristus. Viamdu-
    ram
    posl
    christumtenuerunt
    ffiartyres,
    etnobis linierunt
    1400-1405
    SERM. cccvif.DedecollationeJ oannis
    Baptistae,
    i.

    1.
    J oannis
    Baj
    tislaecaedescfuaoccasionefacta.2.J uratio
    oninis
    prohibitapropter periculum
    falsse
    jurationis:
    3. J uralioa
    Deoadtiibita.4. Nobistamenmerilo
    jjrotiibita.
    5. Consue-
    tudo
    jurandi
    ab
    Augustino
    vieta. 1403-1407
    SERM.
    pccvm.
    In eadem
    solemnilate,
    ii. 1.
    Herodes
    in
    angusliisaut.perjurii
    aul cruenti lacinorisadmittendi. 2.
    Temeraria
    jufatio
    non
    implenda
    admissotiomicidio.
    Perjtt-
    riumisavidis
    magnumpeccatum,
    licetminus
    quam
    homioi-
    dium.5.J uransabalio
    provocatus
    nonsic
    peccat,quomodo
    islealius.4. J tirare
    compellens
    eum
    quem
    falstim
    juratu-
    fum
    crcdit,pejor
    esl tiomteida. 5.
    Tutuslymeni
    obhoe
    pec-
    calumdivina
    correj;tioneflagellatus.
    1408-1409
    SERM. t;ccix. iiiNatah
    cypriauimartyris,
    l.

    1.Cyjjriani
    passio
    rccolitur. 2. Exsilium
    ipsius.
    ftedilusabexsilio.5.
    Coraprehensi
    >a duobus
    ajjparitoribus.
    4.
    cypriani
    sollici-
    tudo
    j.astoralis.
    5.
    Quoraodo
    sibiconsulendum. 6.
    Cyjiriani
    vcrba.sententiain
    Cyiirianum.
    1410-1412
    SERM. CCCX. InNalali
    Cyprianimartyris,
    n. 1. Natale
    Cy|ii'ianimartyris
    Africalota
    percelebre.
    2.
    Garthaginensis
    Ecclesia
    cyprianle|jiscoj>alu
    el
    martyiio
    nobilitata.Mensa
    Cyjirianiajjudcarthaginem.
    5.
    Cyprianimors.pretiosa.
    4.
    Cyprianus
    et
    passione
    et
    scriplis
    suis
    per
    orbemclarus.
    1412-1415
    SERM. CCCXI. InNatali
    Cypriani martyris,
    m.1.Solemni-
    lates
    martyrum
    celebrandaeimitationevirtutum. MUndi
    J olaudieufiserrores etssvientisterrores
    sapientia
    et
    pa-
    2591
    INDEXRERUM. 2392
    tientia
    superali.
    2.
    Aposloli
    deDomino
    quae
    ijisi
    vidcrant
    confitendomorlui.5.
    Contemptum
    mundi
    martyre.s
    exem-
    plo
    docent. 4. Rerumterrenarumamorviscusanimae. 5.
    canlica
    profana
    etsaltationes
    pulsae
    de
    Ecclesia,
    ubi
    sejiul-
    tus
    Cyjirianus.
    6.Canticumnostrumcui
    moribus,lanquam
    saltalione,oportet
    consonare. 7.saltatores
    spiriluali
    cantico
    mutalionevitreconsonantes.8.
    Tempora
    malanonfaciunt
    >
    nisi tiominesmali.9. Exaurobonusmultabona
    praestal,
    malusmullamala.10.BouiinlermalosinEcclesianonde-
    sunt. Massacandida.
    Cyprianus
    electum
    graniim.
    11.Res
    quarum
    estbonusetmalususus. Bonaaliabonorum
    pro-
    pria,
    aUabonisetmaliscommunia. 12.Curetmalisdantur
    aDeobona
    temjjoralia.
    13.Ideoetmalis
    daatur,
    utabonis
    contemnantur,
    et meliora
    quaeranlur.
    Divitiae
    quale
    bonum.
    14.Mundusamarusfactusamarinon
    desinit;quid
    si dulcis
    esset? 15.Ttiesaurizandumiuccelo. Sursumcor.1448-1419
    SERM. CCCXll. InNatali
    Cypriani martyris,
    iv.

    1.
    Martyr
    nonin
    ipso,
    sedinDominolaudandus. 2.
    cyprianusqualis
    anteconversionemadfidem.3.
    Deigratia
    conversus,
    factus
    est verus
    Cyprianus.
    4. Exforensioratorefactus
    prajdicator
    Christi.5. victoria
    martyrum
    dedaemoniis
    quam
    nuucevi-
    dens.6.
    Cyprianus
    doctrinaet
    exemplo
    inter
    martyresprre-
    cellens.Locus
    sepulcriipsius.
    Gratiae beneficiain
    Cypria-
    num.UmlatemEcclesiae
    quanlum
    dilexit
    cyprianus.
    1420-1422
    SERM. CCCXllt. InNatali
    Cypriani martyris,
    v.

    1
    Cypriaiii
    laudibusnulla
    linguapar
    est.2.
    Martyrum
    laudesmDeum
    recidere.3.
    Marlyres
    et armantura
    Deo,
    el abeodemar-
    mato
    adjuvantur.
    4. ArmatusDeus
    cjuomodo intelligendus.
    5.Framea
    magna
    Dei
    Cypriani
    aninia.Altareerectum
    super
    corpuscypriani.
    1425-1424
    SERM. CCCXIV. InNatali
    Stepbani marlyris,
    i.1-2.Imitan-
    dus
    Stephauus,praesertim
    indilectioneinimicorum. 1425

    SERM. CCCXV. lnsolemnitate


    stephanimartyris,
    n.

    1.
    Stephanigesta
    canonicolibro conleula.Acluum
    A|>ostolo-
    rumliber
    legi
    solilusaDominicoPaschae. 2.
    stephanipas-
    siosimiUs
    passioni
    christi.veritatis
    magna
    vis.o.
    stepha-
    nusinconciliumadductuscurnon
    exemplo
    christi lacet.
    Super
    tectum
    praedicare.
    4. J udteorum
    gensper
    Chrisfum
    in
    quibusdam
    liberata.5.
    Stepbanus
    inJ udaeos
    linguaferox,
    cordelenis.6.
    Sleptianuspro
    seorans
    stat, qtiiaexigit
    de-
    bilum.Bomoexse
    malus,
    Deiautemdonobonus.7. saulus
    in
    Stephani.
    caedesaevior
    persecutor.
    satiltisaSaiiledicttts
    Faulus,modicus,parvus.stephanuspro
    inimicisfixo
    genu
    orat,quiapetit
    indebilum.
    8.Chnstusincruciscafhedrado-
    cens
    regulampietatis. Discijjuluni
    imitatorembabel Ste-
    phanum.
    9. Mausuetudo
    erga
    iuimicos.Ira
    scorpio
    esf. ira
    iniraica,prteterquam
    creteriinimiciminimonocent.10.ira
    inimicanostra
    quantumuoceat.
    tranon
    potcslinterimi,
    sed
    reprimipotest.
    1426-1451
    SERM. CCCXVL Insolemnilate
    Stej.tiani martyris,
    m.1.
    Stephanus
    inlerdiaconos
    primus.Prodigia
    a
    stejjhanolacta,
    sed
    per
    nomenChristi.2.DuriJ udrciin
    Stcphanum.
    5. Do-
    minum
    steiihanus
    moriensimilatur,
    commeixlando
    spiri-
    tura suumet orando
    pro
    inleriectoribussuis.4. saultis
    lupus, propter Stephani
    orationcmmutatusinovem.5.
    rictura
    Stephanilapidalionem
    et Sauliconversionemexhi-
    bens. 1451-1454
    SERM. CCCXVII. De
    Slephanomarlyre,
    iv.1.
    Reliquire
    Stepbani
    inAfricam
    translatre,
    ac
    ubique
    obDeibeneficia
    diffamatre.
    Praeceptumdifigendi
    inimicos habet
    grandeprtE-
    mium.
    Exemplum
    de Patrecoelestidatum. 2.
    Exemjjlum
    aliudinctiristo.5.
    Exemplum
    etin stei tiano.
    Evangelium
    et instrumenlumest et testamentum. 4. Lucernaiiifirmis
    ocutisaccensainsanctorum
    cxemjilis.
    Inimicorumdilectio
    donumDei.5.
    Objurgatio
    amanlis
    nonnunquam
    acerba.
    Stephani
    amor
    erga
    suosinterfectores. 1455-1457
    SERM. CCCXVUI. De
    marlyreStejihano,
    v.

    1.
    Reliquiae
    Stephanimarlyris
    inlocosacrocollocafa). Delectio
    corpo-
    rumGervasiiet
    Prolasi.i.
    AltareDeoerectum
    superreiiquias
    Stephani.
    2.
    Martyres
    nontantumsaeculi
    delicias,sed,quod
    diflicilius
    est,
    tormentavicerunt.Cerlauien
    uscjue
    adsan-
    guinem.
    3.
    Martyrii quredam
    luctain tentationibus
    quoli-
    dianis. 1437-1459
    SERM. CCCXIX. De
    Steptianomartyre,
    vi.

    1.
    Ste|jhani
    adJ udreosoratioquamprudens.Stephanuslanquam
    servus
    miraculafacitinChrislinomine.2.
    Spiritum
    suumChrislo
    commendat. 3.
    Quonamreceptusejuss|>iritus
    aChristo.4.
    Pro
    lapidatoribus
    suiscur
    genu
    fixoorat.5.
    Stepbanus
    in
    sua
    passione
    imifatorchristi
    patientis.
    6. Detectio
    corporis
    ejus,
    Oraliones
    ipsius
    multa
    impetrant,
    nonomnia.7. Ste-
    phanus
    conservus
    noster,nonproDeocolendus.
    144G-1442
    SERM. CCCXX. Dehominesanato
    per
    orationesS. Ste-
    phani;
    ubi
    Augustinus episeojjus
    se excusat
    quod
    sermo-
    nemfacerenon
    potuerit.
    1442
    SERM. cccxxi. ubiUbeUumsanatihominis
    promisit.
    1443
    SERM. cccxxu. ubi libellum
    promissum
    sanatihomiuis
    prtesentavit. ibid,
    SERM. CCCXXIII. Ilabitus
    post
    libellumdeS.
    Stephano.

    1. Parentum
    imprecationes
    in
    filios,quam
    reformidandae. 2.
    Sanitasduobusfralribusnon
    impetrafaAnconae,
    utris
    nip-
    pone
    concederetur.Memoria
    stephauiqua
    occasione
    apud
    Anconamante
    corporisejus
    detectioncmexstructa.5. De
    miraculis
    apud
    l zalim
    factis.4.
    Populi
    clamorexhabitacu-
    ratione
    pttellae
    exortus. 1445-1446
    SERM. CCCXXIV.
    QUOAuguslinus comjjletparfem
    sermo-
    nismox
    prrcccdentis
    miraculo
    iuterrupli.
    Miraculum
    aj.ud
    Uzalimfactum.Parvuloaute
    baptismum
    exstinctovitared-
    dita,
    utsacramenta
    perciperet.
    1446
    SERM. CCCXXV. InNatali
    viginli martyrum.
    In
    martyri-
    busnon
    poenaattcnditur,
    sed causa. Donalislarumfalsos
    martyrescarpit. 1447-1448
    SERM. CCCXXVL InNatali
    Martyrum.

    1.
    Marlyres
    adle-
    licitatem
    expediti
    cuctrfrerunt.2. Persecutoris
    interroga-
    lionesel
    martyrumresponsa. 1449-1450
    SERM. CCCXXVH. InNatali
    Martyrum.

    1.
    Marlyres
    asce-
    leratis
    discernil,
    non
    poena,
    sedcausa.2. CruciUxorum cum
    Dominouna
    pcenafuil,
    sed
    dispar
    causa. 1430-1451
    SERSI. cccxxvill. fnNalali
    Martyrum.

    1.cbristus
    prior
    passuspatiendivirtiilenfmartyribus
    dedit.2.
    Manyresquo-
    modo
    veraces,
    si omnisliomomendax.
    Martgrgraece,
    Teslhlaline.5. veraces
    raartyres,quia
    ineis
    Spiritus
    Dei
    loquebalur.
    4. Proverifate
    pati, niaiTyrura est; pro
    lalsi-
    lateetiam
    impiorum.
    causa
    patienliae
    bona
    eligalur.
    5. J u-
    diciiftiluricerlitudo.Resurrectio
    cujusque
    cumcausasua.
    Damnatorumacriorcs
    poenaepost
    resurrectionera.6. Mar-
    tyrum
    beatitudoet
    gloriapost
    resurreclionem
    major.
    1451-1454
    SERM. CCCXXIX. InNalali
    Martyrum.

    1. Pretiosamors
    marlyrumemptapretio
    morlisctiristi.2.
    Marlyres
    nonex
    se,
    sedexDei
    gratia
    victores.
    1454-1453
    SERM. cccxxx. InNatali
    Martyrum.

    1.Sermonisexor-
    dium.2.
    Ncgare
    se
    quomodo
    debeatChristi
    discijmlus.
    5.
    Amorhic
    perversus,
    veriusest sui
    coiitemplus.
    Pecuniae
    amorusquead
    animre
    contemptiim.
    4. Petri limoraudita
    futura
    passione
    Ctiristi.
    Negare
    se
    quid.
    1456-1458
    SERM. CCCXXXI. inNatali
    Martyrum.

    1.Amareet
    pcr-
    dcreanimamsuamduobusmodis
    iutelligilur.
    2.
    siartyrcin
    nonfacit
    jjcena,
    sedcausa.Morientes
    j rojjferChristum,
    non
    Christo,
    sedsibi consuluerunt.5. DouaDeibonisetnialis
    coinmunia.
    Proprium
    servafurbtaiis.4. Deus
    ijise
    bonorum
    Ijraemium
    crit. 5. Avari
    marlyres
    attri. 1459-1i61
    SERJ I. CCCXXXIl. InNatali
    Martyruui.

    1.
    Marlyf
    esunde
    amiciChristi.
    Diligere
    invicem
    jubemurpropterregnuni
    Dei.2.
    Quantum
    diligere
    invicem
    prxcipiinur.
    5. Ctiarilas
    Deidonum.4.
    Fornicatores nouesseintraturosincoelestcm
    civitatem.
    1461-1462
    SERM. CCCXXXUI. In Nalali
    Martyrum.

    1.
    Martyribus
    dalasecuritas.2. Paulomercesdebita.Eidem
    priuspro
    suu-
    pliciodebito,
    dala
    gratia.
    5. Paulimulatio.
    Prophelia
    J acob
    inPaulo
    implela.
    4. Paulus
    post
    Dci
    graliam
    rclribuitbona
    opera.
    5. Bona
    ojiera
    donaDei.Pauli
    proj-ria
    uonnisimala.
    6. Conlra
    prttsumentes
    de libero
    arbilrio,jirobatur
    non
    iuesse
    nobisquidquamboni,
    nisiaDeo.
    Spiriiushujus
    nuindi
    facit
    supcrbos.
    7. Gratias
    agendum
    Deo. 1463-1467
    SERM. cccxxxiv. inNatali
    marlyrum.

    1.
    Martyrum
    se-
    curitassub
    prresidio
    Dei.2. undcsecurietcerli sumusdo
    Dei
    prtesidio. Christi
    mors,pignus
    vilae
    ejtts
    nobisdoiialre.
    5. Chrislus
    ipse
    futurus
    possossio
    nostra. 1467-1469
    SERM. CCCXXXV. lnNatali
    Marlyruni.

    1. Sanctorum
    martyrum
    voces. Delectationes
    et doloresviceruntmar-
    tyres.
    2.
    Marlyres
    non
    pcena,
    sedcharilasdiscernil.Ava-
    rus
    quasi
    mirtyr
    auri.
    14,70
    SERM. CCCXXXVL InDedicationeEcclesiae1.

    1. Aldili-
    calioet dedicatiodomusDei in nobis.2. AmandusDeus
    propteripsum,
    et
    jiroximus
    propter
    Dcum.5. Christi
    j
    assio
    praedicta
    in Psalmodedicationis. 4. Pretiumnostnimsan-
    guis
    Ctirisli.5.
    Pfoj)tietia
    de clirislo
    capite,
    nobis
    ejus
    membris
    aptala.
    6. Ecclesirenovaedcdicatio. 1471-1475
    SERM. CCCXXXVII. InDedicatione
    Ecclesire,
    11.

    1. Eccle-
    siaeconstructiobonum
    opus
    ex(ideetcliaritate
    operanlis
    aestimandum. FabricaEcclesiaecoelestis.2. .Edificatio ia
    labore,
    dedicalioinlaetitia.5. Desideriumhabitandiindo-
    moDei.DomusDei
    sunt^
    ipsi ejus
    habitalores.4. Funda-
    mentumnoslrum
    sursum,
    nondeorsum.5. Habitaculum
    a;ternum
    per opera
    bona
    prteparandum. 1475-1477
    SERM. CCCXXXVlll. indedicatione
    Ecclesite,
    m.

    1.Eona
    operain
    manifestofacta
    duplicem
    habentutilifatcm.2. Lti-
    cernaiucandelabro.5. Domini
    praecejita
    duo in
    speciem
    contrariaconeiliantur.4. Ih bono
    opere
    laudemuostram
    qurerereprohibemur. 1475-1479
    SERM. CCCXXXIX. IndieOrdinationis sure.i.1.Sarcinre
    episcopalispondus.
    Adhominumlaudes
    quomodo
    aflectus
    Auguslinus.
    2. Curade aliorumsalule
    quantaimpositaepi-
    scopo.
    5.Suostiortaturut
    ipsum
    benevivenlesrelevent.4.
    Evangelioterretur,
    ne
    episcopali onerepositosecuriorem
    2393 INDEXRERUM. 2:94
    vitamdetigat.
    servi est
    erogare;
    Domini ralionem
    exigere.
    5. Hortaturutvilammutenl inmelius.Yitamsolamhomi-
    nesnoncuranthabercbonam.6. Conclusio. 1480-1482
    SERM. CCCXL. IndieOrdinalionis
    suae,
    11.1.
    Episcopa-
    lissarcina.Christi
    adjutorioegel,
    ut
    portefur.
    Gratuilus
    Deiamor
    spem
    mercedisnontollit. 2.
    Episcopus pro
    fide-
    libus,
    etfidefes
    j.roepiscopo
    oraredebent. 1482-1484
    CLASSIS
    QUARTA.

    SERMONES DEDfVERSIS. 1495-1494


    SERM. CCCXI.I. 1. Deeo
    quod
    Ctirislustribus modisin
    Seriplurisintelligilur.
    2.Primusmodus
    quo
    Christus
    prredi-
    calurutDeuS.Verbisimilitudo. 3. Aliusmodus
    quo
    Ctiristus
    commendalur ut Deusettiomo.4. clirislus
    utroque
    modo
    commendalusab
    Aposlolo.
    5. cavcri
    jubet
    abArianorum
    hreresi.
    virgimtas
    mentis
    iutegritas
    fidei.
    Serpenspollici-
    tationescienliaeseducens.6. Idnunc
    agit
    in
    Ecclesia, quod
    olimin
    paradiso.
    Contra
    Ariaucs,quomodo
    Paterfilioma-
    jor.
    FiliumPatriesse
    aequalem
    informa
    Dei,
    minoremin
    formaservi.7. FiliusDei anto incarnationemnullomodo
    mmorraire. 8. Filiumnon
    posse
    dicialiaratione
    aequa-
    lem,
    aliaminorem.tnDeononaUud
    potestas,
    aliud
    pruden-
    liaetcaetertevirmtes.9. J ustitiactsimitiadeDeodicun-
    ttir non
    proprie,
    sed
    quia
    nihildici
    |>otest
    melius.10. Fi-
    liumDei non
    posse
    dici ex alia
    parteaequalem,
    ex alia
    inaequaleni.il.
    Cbrisfustertiomoclo
    intelligilurcapul
    et
    cbrpus.
    12. Chrislusin
    scripturis
    enuntiatustribusmodis.
    Christuset EcclesiaunusCtiristus. 15.
    Sponsa
    Ctirisli
    agat
    utsitsinemaculaet
    ruga.
    1495-1500
    SERM. CCCXLU. DeSacriticio
    vespertino,
    in
    quoexplicatur
    initium
    Evangelii
    J oannis.l.Crucis
    signum.
    Sacrilicium
    crucis.2.J oannesmissusante
    Ctiristum,
    ut lucernaanle
    lumen 5. Mundus duobusmodis
    intclligitiir.
    4. clirislus
    quomodo
    non
    receplus
    asuis.J udreiob
    stiperbiamprrecisi,
    Gentilesobhumilitateminolivainserti.Centurionis humili-
    tasetfides.5.Poteslas'datautefltc;amiirUIii Dei. 1501-1504
    SERM. CCCXLUI. Desusauuael
    J osejjb,
    cumexhorlatione
    adcastilatem.1.susanna
    exemj.lumpudicitireconjugalis.
    CastitasdonumDei.Susannadiviuitusliberataafalsistesti-
    bus.2.
    susanure,quia
    liberala
    esl,
    non
    major
    cxindefeli-
    citas.5. Mariaafalsa
    suspicioneJ oseph
    liberata.4.
    virgi-
    numet
    conjtigalorumcastitas,praemiuminrequale,
    sed
    aeternum
    utraque
    habel.
    J ugum
    Chrisli
    lene,
    etsarcina
    J evisamanlibus. 5. Feminis
    exemplum
    susanna.
    Agendum
    nonsolumut bcnasil
    vita,
    sedet lamaillacsa.6.
    J osejh
    viris
    exemplumpudicitirc.
    7. Castitateminaliis
    impudici
    vti
    ipsi
    amant.8. Pudicitiae amore resislendumintenta-
    lione
    exerajjlo
    Susanuae el
    J ose|.h.
    9. Pro
    pudicitiasper-
    nendsedeleetationeset molestire.10. J ob in stercore
    quam
    dives. 1503-1511
    SERM. CCCXLlv. DeamoreDeietamcresreculi.1.Pu-
    gna
    inter amoremDei et amoremsaeculi.2. Amandus
    Deus
    supcrparentcs.
    5.Htimanusaffectus
    exemplo
    cbristi
    viiiccndus. liumanavolunlasinchrislomortem
    refugiens.
    i. Mors
    duplex,prima
    et secunda. Mors
    priina
    omnibus
    necessariosubeuuda
    ,
    allerasolismalis
    parata.
    A morte
    temporali
    bomose
    jiecuniarediniit;
    abteterna
    morte,ji;-
    stitia.
    Sanguis
    chrisli
    pro
    nostra
    redemptione
    fusus.5. Vila
    aiterna
    quantumamanda,
    cumtantumameturvita
    lempo-
    ralis. in eos
    qui lemporalis
    vilrearaore
    perdunt
    vilam
    aeternam. 6.Perdere
    ammam,
    ut invenialurairima.7. Ani-
    mam
    cujusgratiajierdere. jubemur.
    1512-1516
    SERM. CCCXLV. De
    contemptu
    mundi.1.Praesensvila.
    spe
    fuluraevilaecontemnenda. Divilibusvitahrecsomnus. 2.
    vita
    peritura
    redimituromnihusboms: vitaaeterna
    quaufi
    emenda. 3. Divitiaenehic
    pereant,
    increlum
    prtemiften-
    dae.4. Chiistus
    accipitquod
    j;auperibus
    erogatur.
    Corho-
    miniscuinthesaurosuo.5-6. Divitireverre
    regni
    ccelorum.
    Divitiaeterrenaenitiil
    praetc
    sollicitudinemafferunt.Tua
    erogare
    uon
    sufficit,
    nisi el Christum
    sequaris.
    1517-1521
    SERM. CCCXLVL De
    peregrinatioiie
    noslrainhac
    vita,per
    Udem.1. vilahaec
    morsvcriusquam
    vita.veravitanonnisi
    acterna.2.
    Peregrinatioper
    fideniinhac vila. 1522-1525
    SERM. CCCXLMI. Deliinore
    Dei,
    1.l.iimor Dei in
    Scripturisquam
    crcbrocommendatus.2.Gradusatimore
    ad
    sapieiiliam.
    5. Gradusex lsaia
    seplemcomparantur
    ad
    octo
    beatitudinesEvangelii.
    1521-1525
    SERM. CCCXl.vni. Detimore
    Dei,
    11.

    J . TimoreDei
    fortitudovera
    comj.aratur.
    Timorcliaritato
    pcllcndus,
    non
    vanifate. 2. Timore
    carcre,qua
    dileclione
    contingat,
    dis-
    cutiendum.5.
    Epicurei
    ot Stoicicarere tiniore
    amant,
    sed
    perverse.
    4.
    iiuiorinCtiristiano,aliuspaulutimejicien-
    dus,
    alius
    permansurus.
    1526-1529
    SERM. CCCXUX.
    DeCtiaritate,
    etdecreco
    illuminato,
    1.1.
    Ctiarilasalia
    divina,
    aliatiumana.Ctiaiitas
    tiuniana,
    aliali-
    cita,
    aliaillicita.2. Dehumanacharitatelicila.5. Deillicito
    amore.MembraCtirisli. 4. cliaritasdivinaamoremillicituni
    meretricisnon
    compatilur.
    5. Lucisinternreamoreexem-
    pio
    caeciclamandumbenevivendo.Contradictiomundi.6.
    Christitrangitus,7,
    DjUganmrparentes,
    se4
    plus
    cttrj-.
    stus. 1529-1533
    SERM. CCCL. De
    Chantate,
    n.1.charitatislaus.peream
    divinadoctrinasineerrore
    coniprehenditur,
    sinclabore
    custodilur.Mandatumnovumfacienshominemnovum.2.
    Charitaledoctrina
    Scripturarum
    tota
    possidetur.
    3. chari-
    talis
    praeconium
    prosequitur.
    1533-1535
    SERM. cccu. Deutilitate
    agendaerjcenitentiae,
    1.1.
    Poenitenliteliumilitas
    quam
    necessaria.Deoexcelsohu-
    militatc
    propinquatur.
    Ltxad
    quid
    data. 2. Tria
    poeniten-
    tire
    genera.
    Prima
    pce.iitentia,
    ante
    Baptismum.
    3. Altera
    pcenitentiaqure
    hic omniumestac
    perpetua.
    vitae
    hujus
    poenitere
    nos
    debet,quiacorruptioni
    el
    tentationibusob-
    noxiaest. 4. poenilentiaetiumilitasetiam
    justificatis neces-
    saria.
    Quantumcuroque justis,
    non
    gloriandi,
    sed
    poaniten-
    di causam
    semper
    adesse.
    Dispensatoribus
    verbi Dei et
    Sacramcntorumunde
    poenitentiae
    causa. 5.
    Laicorum
    pec-
    cala
    quolidiana.cotijugii
    usus
    quandonaminculpabilis.
    6. Peccata
    quotidiana
    omnesexearnisinfirmitatecontrahi-
    mus. LuctaChristianae animae.7. Tertia
    poahtentiaseve-
    rior
    propeecatis
    morliferis.
    Lacrymaesanguisposnitenlis.
    8 fneos
    qui
    sibisalutem
    praeterregnumcoeloruui ijollicen-
    lur. Sententiauliimamiltensaulin
    regnum,
    autin
    ignem.
    9. Poenilentia
    relapsispostBaptismiimamplectenda.
    10.In
    cos
    qui poenitentiae negligendae exemplum
    exaliis
    sumunt.
    Acommunione non
    prohibenlur
    nisi
    sponteconfessi,
    vel
    legitime
    convicli.11.Adversuseos
    qui pravis
    exemplis
    acqtiiescentes
    contemnunt
    pcenilentiam. Praepositi
    malinon
    imifandi.
    tlegans
    simititudo.12.Peccatornullcis
    desperet,
    sedad
    j;oenilenUamconfugiat.
    Mutatiovitaeet
    salisfactio
    pro
    commissis.
    1535-1548
    SERM. CCCLII. Deutililate
    agendaepcenitentiae,
    n.

    1.Sermoni occasiodataex leclione.2. Poenitentia


    triplex.
    Prima
    baplizandorum.
    Poenitentia ante
    Baptismum
    imperata
    J udaeis.5.
    Figurae
    uostraeiniis
    quae
    Israelitis
    contigerunt.
    Petra,
    figura
    ctiristus. Transitusmaris
    Rubri,
    Ba|jtismus.
    MannaCtiristi
    panis
    coelestis
    figura.Quomodo
    cibumet
    po-
    lum
    sj.irilualem
    eumdemnobiscum
    sumpseruntlsraelitae.
    Pclravirgapercussa.
    4.
    Moysi
    dubilatio
    Dgurativa.
    5.Movses
    inmonte
    moriens,quid
    adumbravit.6. Ad
    Baptismuni
    in-
    vilat. Manus
    Moysi
    contraAmalecti nunc
    extentae,
    nune
    demissae. 7. Altera
    pcenitentia,quae
    omnium
    esl,
    acquo-
    tidiana.Medicinaet
    paclum
    inDominicaorationederemit-
    tendisdebitis.
    fgnoscendum
    frafri.8. Tertium
    genuspoeni-
    tentiae
    luctuosae,jiro
    mortiferis
    peccatis.Desjieratione
    veniaeanimasuffocatur.9. Contra
    Paganospopnitentiae
    permissionepeccandi
    licenliamdari
    suggillantes. 1549-1559
    SERM. CCCI.111. indieoclavarum
    Infanlium;quos
    extior-
    taturverbisPetri
    apostoli,Depositaergo
    omni
    malilia,
    etc.

    1.
    Baptizatos
    exhorlatur.Innocenliamorum
    retinenda.
    Ilumiliiassectanda.2.
    Erga
    Deummultomaxime
    servanda
    innocentia.InIsraelilisdata
    baptizatisfigura
    vittechri-
    sliante.
    1560-1561
    SERM. CCCLIV. Adcorilinentes
    habitus, quo
    eos
    prirnum
    adversttsohtrectatoreset invidos
    corroborat,
    tumdeinde
    superbiam
    cavere
    jubet.
    2.MenibraCbristinonsolumeos
    qui foris,
    sed
    quosdam
    etiam inlus
    jiatiunlurinimicos.
    3. ContinentiamlocusexcellentiorinChristi
    corpore.
    Con-
    linentia
    ipsorum
    ab invidis
    mordetur,
    ut
    j:robelur.Mali
    bonis
    necessarii.4. lnChristi
    corpore
    nonsoli
    continentes,
    sedetiam
    conjugali
    locumhabenl.
    Conjugati
    humilessu-
    perbisccmtinenlibus meliores.5.
    Superbia
    inviditemater.
    Agnesvirgo
    et
    crispinamulier,
    ambae
    martyres.Continens
    cogitetquid
    sibi
    desit,
    non
    quid
    adsit.6.
    Charitassectanda,
    ul viteturinflalio.
    superbiaquidest,
    etcur
    paritinvidiam.
    An
    fugiendascienlia,
    neinflet.7. Stimuluscarnis
    Apostolo
    datus,
    ue
    superbiret.
    Exaudiri
    optemus,
    nonad
    voluntatem,
    sed adsanilatem. ^Eterna
    quomodopetenda, quomotto
    temporalia.
    8. contracontinentes
    superbos.
    9. Continenli-
    bus
    quam
    maximecavenda
    superbia.Conjugatus
    humilis
    quanlum
    meliorcontinente
    superbo.
    Continens
    superbtis
    locumnonhabetin
    regno
    Dei.
    1565-1567^
    SERM. CCCLV. De vitaet moribusclericorum
    suorum,
    1.

    1. Curandumut bonasit nonsolum


    conscienlia,setl
    etiamfama.2. vita communis
    cujusexemplum
    in
    primis
    chrislianis. Monasleriumab
    Auguslino, primum
    in
    horlo,
    et
    post
    in
    ejjiscopii
    domoinstitutum.lnlocotiumiii
    salus,
    in
    alto
    periculum.
    vitacomraunisin monaslerio.
    Propriuni
    aliquid
    tiabere
    quemquam
    vitaeillius
    lege
    velilum.5. la-
    nuarius
    presbyterproprium
    contramonasterii
    legem
    reti-
    nuit.Testamentumfecit.Haeredilatem
    ipsiusj>ro
    Ecelcsia
    suscipere
    nonvult
    Augustinus.
    LisinterJ anuariifiliosde
    ejus
    hrereditate.4. Haereditatem
    cujusquam,
    cxtircrcdalir
    filiis,
    non
    suseijritAuguslinus.
    5. Bonifacii lircrcdilalcir
    quare
    non
    susceperit.
    6. Clericissuis
    jirrecipit,
    ul si
    ejti
    habent
    proprium,
    citodimitlant.
    Clericatum,
    sicuiasuaso-
    cietatediscedere
    placuerit,proponit
    nonauferre.simulart
    propositum
    sauclitalis
    pejus
    est
    quam
    caderea
    proposito
    clericatusioagisonusouamhonor,7. PolUcetiu' sermoneii
    2395
    INDEXRERUM 2396
    siibseqilelitem.
    1568-1575
    SERM. CCCLVL D6vitaet moribuselericorum
    stiorum,
    ii;~1.Formavivendi ccenobitarumin
    AclibusA|>ostolorum
    descriiila.2. unde
    Aiigustino
    visumestdesuorumclerico-
    rurnvita
    ajmdjslebemagere.
    5.clerici omnes
    Augustiui
    in
    jiroj
    Osilo
    |)aui>ertalis
    conslantesinvenli.valensdiaeonus.
    PalriciusstibdiacOnus. 4. Faustusdiaconus.,5.Severusdia-
    comiscaecus. 6.
    Ilijijjoneiisis
    diaconus.7. Eracliusdiaconus.
    8. Stibdiacoili, 9.De
    |>resbyteris.
    10.
    Lejioriuspresbyter.
    11.LisinlerJ antiarii
    filios,sponte
    linila.12.obtrectatorum
    calumniae sinerixarefellendae.15. Incoinmunemusum
    cedere
    vuit,quae
    clericissuisoffernnlurafidelibus.
    Augu-
    stiiiimodestia.14. clericorumalbo
    cxjiungendumstatuit,
    oui
    paupertalis|ifoi>osituin
    violaverif.15.
    Presbytcr
    Bar-
    nabas. 1574-1580
    SERM. CCCLVII. Delaude
    pacis.

    1.Pacislaus. 2. pacem
    bocesl
    liabere,quod
    amarc.5. sctiismatici ad
    pacempaci-
    fi;:erevocaudi.4. Mansueludolitereticisextiibenda
    litigan-
    tibusetconviciantibus.
    Noiijurgiis,
    secl
    magisapud
    Deum
    jrecibus
    agendum
    estcontrahaerclicos.5. Pia
    operapro
    E&lesiaeoiitinenda
    pace, jejunium
    solemne
    post
    Penleco-
    st.en.
    nospitalilas
    ineos
    qui carthaginem
    veniunteollalio-
    niscausa. 1582-1583
    SEHM. CCCLVHI. De
    pace
    etctiarilate.

    1. Pacisconci-
    liandrecura cathcilicis
    episeojjis.
    viuci nolens a
    veritate,
    vincilural>errore. 2. Tesliinonia
    pro
    Ecclesiaecatholicre
    iinitatc.Couteuliocaltiolicorum
    quoinodo
    dilectionis
    est,
    non
    litis.'5. Testimonium
    pro
    Ecciesiacatholica.4. ctiaritasla-
    luui
    iiiandatiim, quojiax i-edinlogralur.
    5. CaltioUci
    quo
    animoveiiiuntadcollationem.6."
    itogat
    ne
    quisguam
    de
    plebe
    irruatinlocum
    cOngregationis.
    1586-15S9
    SEhit. CCC.LIX. Deeo
    quodscrijiluni
    csi in
    Ecclesiastico,
    cap.xxv,f. 2,
    eoncordia
    fralrum,
    et uinor
    proximorum,
    eie.DelifeuteoncordiacumDonalistis.

    1.Triaexcellen-
    lia. Coiicordia
    rara, quare,
    2. Teirente
    j;ossessionis
    amor
    ctusadiscordite.5. Doffliims
    iiiterpellalus
    utffatri
    jubeat
    tiaeredilatem
    parliri,
    curfacerercnuit. 4 Concorcliafra-
    trutn in coelesli litereditafe.
    I.iiigarequis
    censenthis.
    5.
    Catliclicorurn
    propositum
    et voluutas
    jiro
    Eeclesiae
    jaco.
    6. De
    caeciliano,
    salvaEcclesitecausa
    , jiidiciuni
    halierivo-
    luerunt.7. Mulfiex Donatislarumschismatecouversiad
    Ecelesiam. 8. obstinatorum
    quorumdauiincpta
    cxcusafio.
    Alioruminsaniaet furor. 9. Concordiafratruminchri-
    sto. 1590-1397
    SHRM. CCGLX.
    AdvigiliasMaximiani, dequodam
    Doaatista
    qui
    reversusestadEcclesiam. 1598
    SERM. CCCLXI.
    l)eresurrectionemortuorum,i.

    1.Exor-
    dium.2.
    Spesfidesque
    nostraresurrectiomortuorum.cha-
    rjtasnostra.Duas
    qurestiones
    defuturaresurrectione..5.
    in
    alterainfldelis
    errat,
    inalterachristianuscarnalis.Ctiristia-
    nusauctoritatis
    pondere
    duceudus.4. ncsurreclioncmfu-
    lurtlm
    jprobaresuscipit.
    5. in eos
    qui
    sicvivendumUicde-
    ceriiunt,quasipost
    mortem
    supersit'nihil.
    6. Resurreclio-
    nis
    fidcsirridetur ab incredulis.Parentalia.tn eos
    qtii
    objieiunt
    ntilluma mortuisrediisse. 7. Fidesnostrain
    corde>quasi
    Chrislusinnavi
    doruiieas,excitaada,
    ul tem-
    peslas
    sedetur.8. ttesurrectionisluturaelides
    restirgente
    cluisfosatiscomjjfobata.
    Totusorliisaltestaturfidcinosl.rre.
    Omuia
    lestimonium
    perhibent
    resurreclwiii.9.
    Exemjilum
    resurreclionisinsemine.10. Resurrectiouis noslraeexem-
    J J IUDI
    inCtirislo.omniscreatura
    Ioquilur
    resurrectionem.
    Evigilatioanimalium. Novilunia. Frondesarborum.11.
    Quo-
    modode terra
    qutedatn
    insfaiiranlur.12.
    objectioquod
    corpusabeat ineinerem.Mos
    ^gyi>liorum.
    Gabbarre.15.
    COntramala
    collocjuia
    fidesa Ctiristolirmata, 14. Ineos
    qui
    resurgere
    Chrislotanliimlicuissedicuut.Membrorum
    coiijtincliocum
    Christocapitc.Aj.ia
    similittido. 15. Ctiristus
    dotoseabinfidelibtis
    laudatur,
    nesimilemresurrectionem
    speremus.16.ctiristiresurrcclionc
    spem
    nobisrestuTeclio-
    uisraerito allatamesse. Morlalitascbristi uudc.Ctiristus
    quomodofacfusincdiator.
    peccaiaquomoiioiiictirisfo.
    Mor-
    talilas
    poenapeccati.
    17.MortalilasinChrislo
    vera,
    nonex
    nierito,sedexmisericordia. Ctirisliresurrectiosecundum
    carnem
    anleamortalem.Si
    justtmi
    eumfatentur
    ,
    nou fc-
    follit
    proinUtensresurrectionem.18. uode
    probalasupe-
    riusresurrectiofutttra.19.
    ultimumjudiciumexspecfare
    cxcmplo
    Noeadmonemur.20. Ninive
    juxla proptietiam
    eversa,
    sed
    perjiocnitenliam.
    21.
    nejjretieusionedigniores
    qtii nuncChristoredificanteEcclesiamuon
    convcriuniurt
    <;uam
    qui
    olimNoetediticantearcam, 1599-1611
    SERM. CCCLXH. l)eRestirrectione
    morttiorum,
    u.

    1.Di-
    candum
    qualis
    fulurasit
    juslorum
    resurrectio.2.Deeodeni
    aiyumeiuo.5. Vasculorumnominubeatorumsecretaesedes
    signiiicaite. AbscouditumvullusDei.4. Ad
    patriam
    lidesu-
    spirauius.
    5. Ecclesiadocet
    quodcredidit,
    non
    quod
    novit.
    6.
    ciiristiaiioderesurrectionedubitarenonlicel.7.
    Qurestio,
    qtwlia
    fulurasiut
    corjjora.RegulaUdei,symbolum. Apta
    si-
    uiiliiudo,8>iffidiilicium cgeJ estis jerusalemhabetfundajnen-
    tumsursum.Christusetfundamentum
    nostrum,elcaput.
    9.
    Agendum
    ritih Christdaediflcemur. christus
    fuhdanientuni
    est,
    si
    primum
    in cordelocuhioblineal.
    Ignis gehehnss
    quam
    timendus.10. Resurrectiotalis
    speraiida,qualis
    in
    Christo
    pfreccssit.Arigeiiajjud
    AbrahamvefemandUcarunt.
    11.Homoexnecessitate
    manducal,angelus
    ex
    potestate.
    12.Mandtieandi
    |>0testaspost
    resurreclioiiem
    erit,
    sicutin
    cliristo,
    nounecessitas.15.
    Qurestio,quomodo
    caroetsan-
    guis
    non
    possidebitregnum
    Dei.14.Solvilur
    qurestio.
    Pri-
    ma
    exposifioApostoli.
    15.Verior
    Ajostoli
    sensus.16.Chri-
    stiis
    quomodo
    homodecocloccelestis. 17.Hocnobisresur-
    rectione
    jjrteslandum, quotl
    in christo
    prrccessit.
    Caroet
    sanguisprocorrujjtione.
    18.
    Quomodo
    in coeloerit
    corpus
    noslrum,
    si noueritibi
    cofrupiio.
    CarnisnonerUnteadem
    operajiosttesiirreclionem,
    J udrcorumetsadducreorumer-
    ror deresurreclione.Resufrectioadvilam
    Angeiorum.
    19.
    Resurreetioadvitamshie
    corrujuione.
    Mutatiocarnisin
    meliusbonorum
    propria.
    20.celerilasfesurrectionis.Ato-
    mus,quid.
    Aiomusin
    corpore.
    Atomusiu
    tempore.
    Iclus
    ocrili.21.immutaliosanclorumiaresurrectione
    qualis
    erit.
    Caroet
    sanguispropriecorfujitionis
    etmortalitatisnomina.
    22.Error
    quorumdam
    circaiverilatemresurrectionis.23.Re-
    surrcctioduplex,
    in
    spiritu
    et in
    corpore.Corporaimpiorum
    qualiaresurgent.
    24. Testimoniade
    dujilici
    resurrectione
    ex
    Aposfolo.
    23.AmbrcreSurrecfionesin
    Evahgelio.
    Resuf-
    rectiosecundum
    spiritum,qtire
    mincfit
    perfldem.
    26. Re-
    surrccliosecundumcarnemfutura. 27.
    Qltalecorjjus,
    et
    qualis
    sanclortimviia
    post
    resurrectionem.28. vitasimilts
    Angelorumerit,
    carens
    operibuscorruptionisetindigentitE.
    Sabbalum
    perpeluum.
    Sifeericordire
    opcra
    cur ibi nulla
    erunt. 29.
    Qure
    erit beatorumaclio
    post
    resurrectionem.
    Amenet jllcluiaeritlotaaetionostrasinelaedio.50.Re-
    cjtiies
    el rccubilusbeatorinnin
    contemplaiioheaclaudeve-
    ritatis.51.vitatlelectabiliter
    summeque
    vacanliuminvi-
    sioneDei.Precalio
    jjost
    concionem. 1611-1653
    SF.RM. CCCLXill. Decantico
    F.xodi,cap.xv,f.
    1-21.

    1.
    Iil
    Scripturis
    sanctiscousideraudisnon
    rcjgere
    debet ea-
    riiindem
    scrijjtuiarum
    aucforifas.2. iransiuismarisRubri
    figuraBaptismi.
    5. Transiftis
    per
    eremum
    flguraperegrina-
    tionisnostraeintiac
    vita,
    iii
    qua
    adversantes
    sujjeramns
    auxi-
    liochrisii.4. Maria
    tympaitoassumjilo
    concmens
    quidfigu-
    rat.
    1654-1658
    CLASSIS
    QUINTA.

    SERMOSES DUBII. 1659-1640


    SERSI..
    CCCLXtv. De
    Sanisone,
    .ludic.
    cajip.
    xm-xvi.

    1.
    Fprtiiudo
    sainsonex
    Spiritu
    Dei. 2. mSamsone
    figuratus
    C:iii'istiis. UxorSamsonis. Problema
    ijisius.
    5.'Sodalisducens
    ipsius
    uxorem
    ligttra
    liaef
    tlseorum.Vuljiesignem
    incaudis
    tratienles.4. Accessus admerelrieem.Portrc
    civitatis,
    cum
    asomno
    surrtixisset,
    in monlemablaue.5. virtusiu
    capil-
    lis. Kxcrecalio ef morsSamsonis 1659-1642
    SERM. cccf.xv. Deversu7Psalmi
    xv,
    BcnedicamDomi-
    nitm,quitfibuilmiliiiiitellectitm,
    cfc.1.Deuscovdelau-
    danduset amore. Laussine
    amorc,
    nec
    vcra,
    necDeoac-
    cej;la.
    2. ConfratirereticoSintellectum
    bouum,quo
    benedi-
    cilur
    Deus,.
    haberesea haturaiactantes.
    5. Rursusconfu-
    lanl.urverbisSalomonis. 4. Intelleclusbonusa
    Spiriiu
    san-
    clo.
    Spifilus
    sanctUsdonuinnobisctiristi
    jiassioneefflj>tum.
    5.convincunlur
    postrehio
    1
    exjierienliaproprire
    inlirmitalis
    et
    concujiiscentiae.
    1643-1645
    SERM. CCCLXVL DePsalmo
    xxn,
    Dominus
    regitme,
    etni-
    liil milddeerit.

    1. Psalmusreformationishominis
    my-
    storiumcoutinens.S.Hominis
    lajisifiguraineoquidescendit
    abJ erusalcminJ eticlio.5.Ovis
    per
    christuniadovilereduetre
    securilas.Pascuaanimte cfirislianse. 4.ConversioexDei
    gra-
    lia,
    nonexmeritis:
    Semilae,justitiae qurcnam.
    5.Umbramortis
    via
    |>eccati.
    6.V
    irgadiseipliriam,
    baculus
    adjutoriumsignificat,
    McnsaperCtiristumjiraepafata.
    7.
    Grafiaprreveniensetsubse-
    quens.8.Gratireetcfiristiaiireijrolcssionisquisfliiis.l646-1650
    SERM. CCCLXVU. De
    verbisEvangeliiLucae, cap.x\i, f.
    19-51,
    ubidediviteetLazaro.1. DivitiscumLazaro
    pau-
    perecomparatio.
    Avarilia
    inex|)Iebilis.
    2.DivesCurdamna-
    tus. 5. Ad
    eleemosynam
    exhortafur. 1650-1651
    SERM. CCCLXVHI. Deverbis
    Evangelii
    J oannis,
    cap. xu,
    f. 25,Qid
    amalanimam
    suam, perclet
    illam: etdeverbis
    Aposfoli,
    ad
    Ejjhesios, cap.
    v, f. 29,
    Nemo
    unquam
    carnem
    stiamodiohabuil.

    1.Animamsi
    quisamat,quomodoper-
    det. 2. Amor
    quidamperversus,
    et
    quoddam
    recfumodium
    animte.5. Modus
    diligendi
    animam.
    Duplex
    amor.4. Amoris
    initia.5. Amorveruset
    probusquo
    ordine
    comparatur.
    1652-1654
    SERM. CCCLXIX. DeKativitate
    Domini,
    i.1.
    Dujdox
    ortus
    Cbrisli,
    aliusanteomnem
    diem,
    aliusindie.Nativitas Chri-
    sli divinistestimouiisillusfrafa.2. Nativitas Christiteterna.
    5. NalivitasChristi
    lemj.oraria.
    1655-1656
    SERM. CCCLXX. DeNalivifateDomiui,
    n.

    1. Nalivilatis
    seucondiiionis
    hominis
    quatuor.genera.
    2.omnisGdelium
    gradus
    salvaloriomniumuafoatfestalur.5.Desideriura Cliri-
    sUnascituriquajiium
    jn
    antiquia
    sanctis.4, pueri et sehes
    2597 INDEXRERUM.
    2398
    el
    conjugati
    attestanturChristo. 1657-1659
    SERM. CCCLXXJ . Dehativitate
    Dotilihi,
    iu. 1.
    cjirisii
    >
    duae
    nativitates.
    2. incarnationevisibilis
    Dcus,quemiiOhiO
    secjuatur,
    exhibetur.3. Deuset tiohio
    qhomodo
    ffiisceri
    pp-
    tuil. Difficiliop animae
    corj;orisquepermixtio.
    4. Hominis
    .
    diguitas
    exDeiin
    ipsumdiguatione.
    1659-1661
    1
    SERM. CCCLXXII. DeNativitate
    Domini,
    iv.

    l.Natiyitas
    "(christi
    dtiplex.
    2. AdChrisli
    nuplias
    J udajiet Gentilesinvi-
    tati. Carneet
    sanguirie
    Chrisli
    pascimur.
    Ctifislus
    sponsus
    et
    gigas,pulctier
    el foftis.5. Viani
    quomodo
    cucurritCtiri-
    stus.
    1661-1662
    SERM. CCCLXXM. De
    Epiphania
    Domini, i. -1.Christus
    manifestalus
    Magis.
    2.Deeodem
    argumento.
    3.Herodisffle-
    lusetin
    jjarvulorum
    caedesaevilia.Innocentes
    mattyfUm
    coronadonati.4. InfelicesJ udaeifabrisArcaeNoeet
    Iapidi-
    busraiUiariis
    persimiles.
    5.
    Spectaeuluffl spirituale
    inhoc
    festo.
    1663-1665
    SERM.
    CCCI.XXIV. De
    EpiphaniaDomini,
    n.

    1.
    Magi
    ad
    Christumstellaet
    Angelorum
    revelatione
    jierducti.
    2.c:hri-
    stusab
    ipsis
    J udaeis
    demonslralusGenlibus. 5. Sacriflcium
    uhi Deodebitura. 1666-1667
    SERM. CCCLXXV. De
    Epiphania Domini,
    m.

    CbristusJ u-
    daeis
    primum,
    et
    post
    Gentibusmanifestatus. infaritcsmar-
    lyres
    effecli.Duo
    parietes
    ad
    angulum
    convenientes.1668
    SEBM. CCCLXXVI. bominicain octavisPaschte.1.Ma-
    gmim
    miraculuffl intrare
    januis
    clausis.2.Oclavre rafantiuni.
    Vetusetnovustiomo.5.
    Baptizatos
    tiortaturne imitcntur
    malos
    christianos. lnEcclesiamali bonis
    perinixti.
    4. Mali
    ad
    peccanduni inducentescaveudi.lncantalionumremcdia
    illicila.
    Eleemosyna.
    1669-1671
    SERM.
    CCCLXXVll. mAscensioneDomini.

    1. verbum
    Dei
    digne
    anobislaudarim.n
    j>olest.Qttomodo
    exsultavit
    adcurrendam
    viani.Curin bis Psalmodictum, 'iollite
    portas,
    etc. 1671-1672
    SERM.
    CCCLXXMll. indiePentecostes.

    ctiaritasefle-
    clus
    prtesehtitespiritus
    sancti.
    spiritus
    sanctusarrtiavitae
    teterhae,Arrhaminler et
    pignus
    discrimen.Datur arrtia
    vilte
    aeternae,
    uteaindesidefemus. 1675
    SERM.
    CCCLXXIX. fnNativitaleJ oannis
    Baplistae,
    1J oan-
    nestam
    magnustiomo,
    utctiristumDeum
    praedicaret.
    Cur
    prophetce
    totanteCtiristum
    praemissi.
    1674
    SERM.
    CCCLXXX.fnNalivitate
    J oannisBaptistaen1.Ctiri-
    sliini
    temporaliternalum
    j.raecessit
    J oanncs. Nalivitates
    Ctirisliduae.
    Siiperbia
    lumor.tncarnalionis
    causa,
    ul homini
    Dcius
    exemplumpraeberet.
    2.Deeodein
    argumento.
    5. Ex
    yerbis
    J oannisArianoruni
    calumniae,
    Verbum
    siquidem
    erat
    in
    principio,
    iaclumnonerat. 4. Arianorum
    cavillatio,
    simi-
    literdictumessem
    Genesi,
    Terraeral. 5.
    Objectio
    : Chri-
    stumdici
    iactura, in
    quantum
    verbumest. chrislusante
    J oannem
    factus,id
    estante
    posilusijisi
    et
    praeiatus.
    6. Da-
    tre
    ititerpretationi consonareverbaJ cannis
    subsequentia.
    7.
    J qatines
    Baplistanon
    erat
    lumen,comparatioiiechristi
    veri
    luminis.Lumen
    tamenJ oannes
    pariicipationesaj
    ienliae. 8.
    Passionisetnalivifatisdillerentia.Christus
    crescit,
    J nannes
    mintiilur.
    1675-1682
    SERM.
    CCCLXXXI. DeNalali
    apostolorum
    Petri etpauli.
    1683
    SERM.
    CCCLXXXII. Desancto
    Steptiano.J . Prreceptum
    de
    diiigendis
    inimicis. 2.chiisti
    exeiiijilum
    orantis
    pro
    suisin-
    terfecloribus.ctirislusorat
    pro nobis,
    orat iu
    nobii,
    et
    oraturanobis.5.
    Exemplnmstepliani
    orautis
    pro
    interfe-
    cloribussuis.4. Saulo
    stejihani
    oralione
    gralia
    ct salusim-
    petrata.
    5. Mala
    precari
    inimicis
    quaminiquum.
    1681-1686
    SERM. CCCLXXXUI. ln dieanuiversariaordinaiionis
    epi-
    scopalis.
    1.
    F.]>iscopale
    ouus
    quomodogerat,
    secum
    inqui-
    rendumducit.2. Debitoribussuis
    ignoscit.
    5. In
    graliam
    cumeisredire
    cupit,
    iu
    quoruin
    ibrteoffensionemincurrit.
    1687-1688
    SERM.
    CCCLXXXIV. De
    Trinitate,
    sivede
    Scripluris
    ve-
    leribuset noviscontraArianos.

    1.
    Deus,quid
    sit. 2.Tri-
    pitasunusDeus.Arianorumerror. lnsolettia
    inseparabilia.
    ti
    ignequoque
    tria
    inse;
    arabilia.5.
    Scriplurarum
    festinio-
    niade
    divtiiaTiinitate.Fideicattiolieteeucomium. 1689-1690
    SERM. CCCLXXXV. Deamorehoininisinhominem.

    1.
    Amortiominisalius
    rectus,
    alius
    |ierversus.
    2. Licifiamoris
    gradus.
    5.
    Amicitiaalh
    eoiisuetiiclinis,
    aliaratiouis.4.Ami-
    cititeamor
    gratuitus.
    3. Deus
    gratisdiligendus.
    6. Crealu-
    rani
    desertoCreatore
    diligere,
    adullerareesl. 7. salusvilse
    lmjusquam
    vana.8. Verasalusvilaacterna.Amicusadsa-
    lutemreternam
    diligeudus.
    Charitas
    pertecta.
    9. Conclusio.
    1690-1693
    SERM. CCCLXXXVL Dedileclioneinimicorum.

    1.Cha-
    ritasetiamacl inimicosextendidcbet. Preccsab
    ipsoju-
    oiceChristoIraditre.
    Dimiltenduai,
    utdimittaturnobis.Se-
    Ctirus
    apud
    Deum,
    cui
    rogantinegalur
    veuiaafratre.Oran-
    dutn
    j>ro
    non
    rogaute
    veniani.2. Christi
    exemplum
    oranlis
    \>roinsultantibusetinterfieieniibus.
    Exemplumstcjiliani.
    , 1695-1697
    / ..--.-
    SERM. CCCLXXXVIL De
    correptioneproximi.

    1. corri-
    piendi
    curasacerdolibus
    ihiposita.
    SermoDei adversatius
    hoster.2.
    CorreptioproximonOil
    exodioadliibehda. 3.con-
    clusio.
    1697-1699
    SERM. CCCLXXXVIU. Defaciehdis
    eleehiosynis,
    i.

    l.De
    solis
    eleemosynis
    meuliofitin ultimo
    judicio.
    2. Eleemo-
    synteprogravioribuspeccalis
    non
    jjrosunt,
    nisimoresmil-
    lentur.Nemohicsine
    peccalo.
    1700
    SERM. CCCXXXIX. Defaciendis
    eleemosynis,
    u.

    1. Pa-
    niscoelesfiset
    panis
    terrenus.Consilitimdandi
    iiancm
    lcr-
    renum,
    ut cccleslis
    inijietretur.
    2. Neseexlollal
    qui
    dat
    pauperi. Pauperaccipiendoplus
    diviti
    prrestat,
    quain
    ille
    i|
    si
    erogando.
    5.CousiltumChristide
    erogandis
    divitiis,
    ne
    Uic
    pereant.
    1701-1705
    SERM. CCCXC. Defaciendis
    eleemosynis,
    III.1.Eleemo-
    synce
    coniiles
    jcjtmioruin
    insanctisviris.consilitim
    |fre
    mittendidiviliasin coclum. 2. Diviliaein ccelunierogaiido
    lovantur.
    Eleemosyna
    fenus
    apud
    Deum. 1705-1706
    SERJ I. cccxi. Ad
    juvenes.

    1. AteutationenuUaatas
    vaeat.Non
    j;uei'ilis.
    2. Necsenilis.5. J uvenilisvalidiusim-
    piignalur.
    4 Luxurianliuni verba. Mollitiem
    sequiliir
    cru-
    dulitas.5.J uvencsseiisihilibus non
    capiantur.
    Ad
    sapieiltiae
    amoremsecouverfaut.6. Feminisefiam
    junioribus
    dicla
    convcniunt.lnccclesiisnonseostcntent. 1706-1709
    SERM. cccxcn. Ad
    fonjugatos.

    l.Mulier curvata
    sym-
    boliun
    genoris
    liumani.2.coiicubiiiastialjere nonlicet,
    riec
    maritalasuxoresduccre,
    necaniarito
    repudiaias.
    3.PCetii-
    lentiaiis
    qui
    a caslitafis
    propositolapsi
    sunt
    affl|;lectenda.
    Publica
    jioeuitentia.
    itieodosii
    pccnitentia.
    4.Ctirislianaehiu-
    lieres
    quomodo
    zelaredebeanlvirossuos.o.
    Cajiut
    mulieris
    vir.Ducaltiicin
    bonum,
    illa
    secjuatur.
    6. Poeuitchlesmu-
    tentur. caiectiumeuiimitenturbonosde Ecclesia.
    1709-1712
    SERM. CCCXCIII. De
    pccnitenlibus.

    1. Poenilenlianori
    vera,
    sinonvitamutalur.Poenitenliainexlromis
    qriam
    in-
    certa.
    1715
    SERM. cccxciv.DeNatali ss.
    Perpctuae
    etFeUcitatis. 17lS
    SERM. cccxcv. DeAscensione
    Domini,
    vi.
    1716
    SERM. cccxcvi. fn
    assumjitiono c|.iseopi.
    1717
    SERMO s. PRESBYTERI
    ERACLII,
    DISCIPULI S. AOOOSTINI,
    IPSO
    PRiESENTE HABITCS.
    1717-1718
    S.AURELU AUGUSTISI SERMONUM QOORUMDAM
    FRAGMENTA.
    1719-1736
    APPEND1X TOMI
    QUINTI
    OPERUMS.
    AUGUSTINI,
    continens
    SERMONES SUPPOSITITIOS,
    in
    qualuor
    classes
    subjecto
    nunfi
    primum
    ordine
    digestos.
    1755-1736
    CLASSIS PRIMA. DEVETERI ETNOVO TESTAMEWTO. ibid.
    SERMO PRIMUS. De
    lignodignoscentiae
    boni et niali.Gen.
    II,16,17.

    1.Solvunfurvanae
    qurestiones
    de arbore
    pa-
    radisi.2. Morsinarborefactanonfuit. 5. Arliornonerat
    niala.Resmaltenonnatura, sedmalousu. 4-5. Peccatum
    soli Adre
    impulandum,
    noii
    arbori,
    aut Deo.6. cur Deus
    sciensAdam
    peccaturum,
    noneumrevocavita
    peccalo.
    7
    Morsexdivinimandati
    contemptu.Scrijiturtequam
    reve-
    remer
    aceiiiicndre.8.
    AndebuitDeus
    permitterepeccatum,
    9. Adamnonideo
    inaliis,quiagenitor
    tiomicidte. 1755-1740
    SERM. II.Devocatione
    Abrahre, Egredere
    delerra
    ttta,
    elc.
    Gen.
    xn,
    1,1.
    Egredi
    deterra
    sria, quid
    sit.2.
    Egredide
    cognationc
    nostra.5.
    Egredi
    dedomo
    pafris
    sui.4.
    Recapi-
    tulatio
    supra
    dictorum. 1741-1742
    SERM. lll. DebeatoAhraham.1. Abraham
    justiGcalus
    exOde.2. Trcs
    angelos
    Abraham
    suscipitbospitio.3, HQ-
    sj.italitas
    noncstsinemercede. 1745-1744
    SERM. IV.De
    vacca,
    arielevel
    ca|>ra
    trium
    annorum,
    tur-
    lure
    quoqueet
    columba.
    Gen.xv,
    9-17.l.Carnales
    etspi-
    ritualesinAbrahresacrificio
    signiflcati.
    2. InEcclesiacatho-
    licacarnalescontrase
    positi.
    5.J udiciiextremi
    figura.'
    .
    1745-1746
    SERM. v. Detribusviris
    qui
    beatoAbratiae
    ajiparuerunt.
    Gen.XVIII.1. Inlectione
    Scripturae
    nonlilterrelantumal-
    tendondum.2. Lotti
    Ionge
    inferiorAbraham.5.
    Hospitali-
    taltscommendatio. 4. Abrabam
    mysterium
    Trinitalis
    cogno-
    vit.Lotio
    jicdttm.
    5. Docodem
    argumento.
    6. Descendere
    rieus
    quomodointelligalur.
    7.
    Quomodo
    nesciatDcus
    pec-
    catores.
    1747-1749
    SERM. VI.Dclmmolalione Isaac,
    i.

    1.Exordium. 2. Tri-
    nitatis
    mysterium.
    3. Christi
    figura
    ariesetIsaac.4.
    lnpue-
    ris Abrabtc
    tigura
    estJ udreorum. 5. Ad.im
    sepultus
    incal-
    varirelocu.6.
    Baptismi
    saeramentumnon
    negligenter
    aut
    tardius
    requirendum.
    1749-1751
    SERM. VII.Deimmolatione
    Isaac,
    n. 1751
    SERSI. VIH.l-)o
    jiueroAbraham, qui
    missusest adRebec-
    cam.

    1. J urameutum
    per
    femurAbratite. 2. ServoAbra-
    tiaeoccurritRebecca,quamille,
    tiabito
    parentum
    fratris-
    qiie
    ct
    ipsius
    consensu,
    tsaacdominosuouxorem
    accipit.
    3. Abratiamet servus
    ipsius,quorumfigurae.
    Bebecca
    de.
    sconsataisaac
    figura
    Ecclesiae, 4, isaacveniensia
    agrum
    2399
    INDEX RERUM.
    2ioo;
    flgufa
    christi inmundumventuri. ...
    Synagogapersaram,
    Ecclesia
    per
    nebeccamadumbrata. 1755-1754
    SERM IX.DesanctaRebecca.1.
    Increjjantur qui
    eccle-
    siamraro
    adeunt,
    autverbumDeiaudire
    negligunt.
    2:Ex-
    horlatioad orandum.3.
    DesjionsaliosjJ iritualis.
    4. Sermo
    Deiet
    pascit,
    et
    pascitur.
    5. DiesDomini
    quotidie
    estchri-
    stianis. 1755-1757
    SERM. X. De
    concejJ tu
    Rebeccae. Gen.xxv.

    1. Eruditi
    seaccommodent ad
    simplieiumignoranliani.2.lsaacChristi,
    RebeccaEcclesiae
    figura.
    J aeobet Esauinutero
    Rebeccae,
    boniet maliiuufcroEcclesbe.5.
    Pojiulusmajnr,J udaei;
    minorGentes.4.
    Populusraajor,mali;niiuor,
    boni.5. \ ir-
    tutesin
    Quadragesima
    colendae. 1758-1760
    SERM. Xl.Debeato
    J acob,
    i.

    1.Christi
    mysteria
    inJ acob
    adumbraiitiir. 2.J acobbacul.im
    portat,
    Chrislus
    lignum
    cru-
    cis.3. Scala
    quae
    visaestJ acoh,quidfiguret.
    4. Dominus
    scalaeincumbeiisChristum
    figuravil.
    5.
    Prtedicatores,
    an-
    geli
    ascendeiileset doseendentes.6.
    Recapitulatiosupra
    dictorum.
    1760-1762
    SERM. XII.Debealo
    J acob,
    u.1.J acobSalvaloris
    typus.
    Matrimonia patriarcharumad
    jiuteos.
    2. Liact
    Ractiel,Sy-
    nagoga
    etEcclesia. 3. J acobdives
    rediens, figura
    ctirisli.
    4. Laban
    typus
    diaboli.5. Luctatio
    J acob,
    J udaeoschristum
    persequentesdesignat.
    6. J acobbaculum
    porlans,imago
    Christicrucem
    gerentis.
    1762-1761
    SERM.
    XUI. Debeato
    J oseph,
    i.

    1. J acobDei
    patris,
    J o-
    seph
    ctiristi
    typumgessit.
    Fratres
    J osepli
    J udteoset
    jiecca-
    tores
    designant.
    2. De
    jiretio
    venditionis
    J osepti
    noncon-
    veniunttranslaliones.5. lnvidiaevenenomorsintravitin
    orbemterrarum. 4. somnium
    J osepti
    in ctirisloduutaxat
    impletum.
    5. m
    J osepli
    sola
    jligyptiis,
    inctiristouniversus
    mundus
    augmentum
    tiabet.
    Quis
    est
    qui
    reddit mala
    pro
    bonis.
    1765-1766
    SERM. XIV. Debeato
    J ospjiti,
    II.

    1. Invidianecfralribus
    ipsisparcit.
    2.
    culpa
    ineo
    qui
    male
    videt,
    nonineo
    qui
    malevideri nonvult.5. Amor
    iui|iutlicus
    nonestamor.4.
    Non
    caro,
    sedcastitasadamanda.5.
    BenignitasJ oseph.
    6.
    Invidia
    comparalurterugini
    et
    viperis.
    7. Venenafcllis
    qui-
    cumque
    invidus
    esl,
    evomat. 1767-1770
    SERM. XV.Debeato
    J osejih,
    m.

    1.Cur
    J oseph.
    sorteni
    suam
    patri
    notamnonfeceritsiatim.2. occultoDoi
    judicio
    nonad
    palrem
    suummisil.5. CurSimeonel
    Benjamin
    re-
    linendo
    patris
    doloremauxerit.4. Amici Deinorisinemi-
    ntitis
    peccalis,quretribulationis igne.consumunlur.
    5.Exem-
    ploJ osejiti
    docemur
    castigari
    eum
    qui
    non
    magis
    aDeo
    quam
    abhomineauxilium
    jiostulat.
    6. Cur
    J oseph
    lamdure
    egerit
    cumfralribus.7.
    Correptiofralerna;
    taliter indul-
    gendumaliis, qualiter
    volumusut nobis
    indulgeat
    Deus.
    8.
    Propterpauperesqui
    ad
    opera
    suafestinant.De
    J oseph
    alia
    loqui
    reservatincraslinumdiem. 1770-1772
    SERM. XVI. De
    eoquodscriptumest,
    Morluusesl
    J oseplt,
    el
    filii
    israel
    creverunl,
    etc.Exod.
    i,6.
    1.Mortuo
    J oseph
    mulfiplieanlur israelitre,
    morluoChristochristiani.2.
    po-
    pulus
    israelin
    jEgyplo,
    etanimain
    came,
    subduobusre-
    gibus.
    5.
    Qurescripta
    sunl adnostramdoclrinam
    scripta
    sunt. 4. Nonsuffiritcormalis
    vacuari,
    nisietbonis
    imjilea-
    tur.
    1775-1774
    SERM. XVII. Decolluclalione
    iEgyptiorum
    etisraelitarum.
    2.Diabolusnon
    persetjuiuir
    nisibonos. Deus
    bouos,
    diabolus
    maloshabet miuislrossuos.5. Contrariissanare
    contraria,
    deslructisque
    vitiisvirlutesslrueresludeainus.1775-1776
    SERM. xvni. De
    sioyse,
    l.

    1.chrislusin
    iuoyseflgttra-
    tus;
    EcclesiainflliaIHiaraonis. 2.Ecclesiarursusinmhio-
    pissa
    Moysi
    uxore.5. Inrubo
    synagoga.
    4. Verbabonaex
    Deo,
    malaexdiabolo.5.
    virgaMoysi,
    crucis
    mysteriura.
    6.
    ManusMoysi.
    7.
    Moysesprohibelur
    uxoremduceresecum
    in/Egyptum.
    1776-1778
    SERM. XIX.De
    Moyse,
    n.

    1. Flamma
    Spiritum
    sau-
    ctum,
    rubusJ udaeos
    designat.
    2.
    ignesduo,
    charilatiset
    cupidilatis.
    5.
    Moysi
    el
    J osuepraeeijiitur solverecorrigiam
    calceamenti4.
    Quare
    illud
    utricjueprteceptum.
    Quidjjer
    terramsanclam
    significetur.
    5.
    Apostoli
    fratreschrisliuxo-
    remdefuncli
    acceperunl.
    6. Auditores, qualiacumquejirte-
    dicatorintimet,
    altenlius
    perscrutenlur.
    1778-1780
    SERM. xx. Dedecem
    jilagis.Egyptiorum.
    F.xod. VII-XII.

    1.
    Moyses
    lex
    intelligitur.virga
    eruxchristi.2.
    plagae
    J Egyptiorum.
    Sanguis.
    Ranae.
    Cyuomia.
    Morsaiiimaliuiii.
    Ulceraetvesicae. Tonitrua.Locustae. Tenebrae.Mors
    pri-
    mogenilorum.
    3.
    Recapitulatio supra
    diclorum. 1781-1782
    SERM. XXI.Dedecem
    j.lagis
    et dccem
    praecoplis ,
    Exod.VII-XII
    ;
    et
    cap.xx, f.
    5-17.

    1. In
    plagisvulnera,
    in
    prreceplis
    medicamenta.2.
    Aqua
    in
    sangutiiem
    verti-
    lur, quia
    sensus
    impiorum
    obtenebratur.
    5.
    Rauae, ptiiloso-
    plii
    velhaeretici.
    4.sabbatum
    spirituale.sciniphes,inquieti
    et lurbulenti.5.
    Cynomia, j;arenlumcontemptor.
    6.Moechus
    mutatur
    inpecus.
    7. Ardorbonusetardor malus.8. Lu-
    crum
    injustum.
    Famesanimreet
    corjioris.
    9.
    Locusta,
    de-
    tractor.
    10.Actusmatrimonii
    quando
    nonsine
    peccato.11,
    Hrereditatemambientesalienam.
    Primogenita
    cordisfides.
    12.Adhortatio.
    1783-1786
    SERM. XXU. Deeo
    quodscriplumest,
    ituiuravil
    nominus
    cor pharaonh. Exod.
    cap. ix, f.
    12.

    1. DePharaonis
    induratione. 2.Obduratiocordisex
    desperatione.
    lndurat
    Deus
    perpatientiam,
    non
    perpotentiam.
    5. Altcra
    objeclio
    de eodem
    argumento.
    4. Induralioex
    gratiae
    absentiase-
    quitur.
    5. CurDeusnonomnesmisericorditer
    flagellet.
    Qua
    rationedicalurindurare.6.
    Quotiespeccavinius,
    elee-
    mosynae
    vel
    pcEnilentiaemedicamentum anirnrcvulnerilnis
    apponere
    festinemus. 1786-1788
    SERJ I. xxm. Deptiaraonissaevitiaet submersione.
    Exod.
    I, v,
    xrv.1. rharaonissaevitiainHebrceos. 2. t)e
    eodem
    argumento.
    5.
    Moysi
    nomen
    mysticum.
    4.\\iasculos
    pueros
    Hebraeoruminamnem
    projicijubet.
    5.
    Primogeni-
    torum
    .Egyplijustapercussio.
    6. Mirabiliter Deus
    providet
    insuos.
    1789-1790
    SERM. XXIV. Deviatrinmdierum.Exod.vm.1.Trans-
    itusmaris
    Rubri,
    Baplismifigura.
    Triuamersio.2. clamor
    sanctorumsinevoce.5. Crucis
    mysterium
    in
    virga.
    ^Egy-
    pliumspiritualemquisexslinguit.
    4. viatriumdierum
    quid
    intelligatur.
    5. Deeodem
    argumenlo.
    1791-1795
    SERM. XXV. Deamara
    aqua
    et manna.Exod.
    xv,
    x\i.

    1.
    Aquaamara, Legis
    littera.2.
    Lignum
    undedulcescit
    amara
    Lex, sapienlia.
    5. Manna
    coepit
    dominicadie dari.
    Quomodo manducandum. 4.
    Quid
    sitdiesexto
    dujjlum
    col-
    ligere.
    vermesexmairaa.5. PeccanliverbumDeifitver-
    mis.6. verbumDei
    sapitcuiqueprout
    vult. 7. Lecfioni di-
    vinaestudeamusinsistere. 1795-1795
    SERM. XXVI.De
    Raptiidin,
    de
    petrapercussa,
    et de
    Amalec.Exod.XVII.

    1.
    Qtiid
    sitdedesertosinvenirein
    Raphidin.
    2. Sitis
    multijilex.
    5. christus
    percussapetra
    qure
    fonleseduxit.Bellum
    quis
    diaboloindicit.4. Primasa-
    cri nominisJ esuin
    scripluris
    mentio.5.
    Moyses
    manusle-
    vavit,
    nonextendit.Levare
    manus,quid
    sit. Oratione
    pu-
    gnatur
    advicloriam
    1793-1797
    SERM. XXVII. DeUliisIsrael. 1797
    SERM. XXVIII. De
    exploratoribus
    etdebotro.

    1. viri
    duo ferentes
    uvam,
    duoTesiamenlaet duo
    praecepta.
    ChristusinmedioduumTestamentorum. 2. Mariaterra
    promissionis.
    5. Duoferenles
    uvam,
    J udaeus
    |.oputijs
    et
    christianus.Christussalus
    credenli,
    ontisnoncredenti.4.
    SarcinaChristi
    levat,
    non
    premit.
    Aut
    Chrisli,
    autsteculi
    jugoquisque
    subest. 1799-1800
    SERM. XXIX. Deeo
    quod
    senior
    populus
    indesertonior-
    luus
    est,
    et
    junior
    interram
    repromissionis ingressus
    est.

    1.Israelitarum
    jjopulus
    senior
    J udaeos, junior
    Gentesfi-
    gurat.
    J uslitiaet misericordiaDei
    erga
    Israelitas.2. Sen-
    tenliaDeiin
    peccantes
    non immutcibilis. couversionon
    jiiocraslinanda.
    3.
    Exemjilum
    severilatisDei in israe-
    lilarum
    punitione
    moverenosdebet ad
    poenitenliam.
    Poe-
    narumaeternarum
    argumcntum.
    4. Peccatoruravulnera
    dumrecentia
    sunt,
    faciliuscurantur. 1801-1803
    SERM. xxx. Dettiuribulis.

    1.
    Thuribula,Scripturae.
    Thuribula
    aerea,
    tiaerelicorumdicta.Haeresumutilitas.Am-
    bitioclericorumresecatur.2. Aaron
    typus
    christi
    mediato-
    ris.
    QuidAngelus
    vastator
    expavit.
    3.
    Qui viventes,qui
    mortuiindie
    judicii. 1803-1803
    SERM. XXXI. De
    virgaAaron..l.virga
    est
    jjrincijjura.
    2.
    Nuiscum
    legeallegoricacomparalio.
    5. LiberalitasDei.4.
    Resurrectionis
    Ugura
    et
    prrerogativae quatuor.
    5. Vitse
    sj>i-
    rilualis
    gradusquattior
    adumbrautur. 6. UnusChristusflos
    et
    virga,
    diversusdiversis. 1805-1807
    SERM. xxxn. De
    serpente
    aeneoet
    devirgaMoysi.
    1.
    Serpens
    tenetts
    Dgura
    Incarnationis. Morsa morsu.Diabo-
    lusinAdam
    quasijuste,
    inClirLtum
    injusle
    sreviit.Adte
    debilumctirislusexsolvil.2.Cur
    serpensrencus,
    non au-
    reus aut
    argcnteus.
    5. Adchristumfidelitcr
    aspiciant,
    quiciimque
    a Diabolo
    perctissi
    sunt.4. crucis
    mysteria
    in
    virgaMoysi.
    1807-1809
    SERM. xxxill. DeBalaamel Balac.

    1.I.ecfionis
    expo-
    sitio.2. Balaam
    maguspotlusquamjirophela.
    5. Balaamet
    Balac
    quorumHgurre.
    4.coticlusio. 1809-1810
    SERM. xxxtv.
    Quodjusto
    Dei
    judicio
    filii Israel terram
    promissionis, expulsisChananreis, receperint.
    2. Primara-
    tio, injuslapossessio.
    Altera
    rafio,graves
    reattts.5. Terra
    promissionis,
    hoininesanle
    peccaltim.
    4. Nonnisi
    per
    J esum
    recuperalur;
    el
    jjost
    traiisilum
    J ordanis,
    hoc
    est,Bajiti-
    smum.5. Deeodem
    argumenlo.
    6. Adversiias
    aequanimi-
    tcr fcrenda. 1811-1812
    SERM. XXXI'.De eo
    quod
    J esus
    praecejiitpopulo,
    ut
    parati
    essenl adtranseundum
    .lordanem;
    et de subver-
    sionemurorumJ ericho.

    1.
    Moysesligural.egis.
    J esus
    ligura
    veri J esu.TrinitatisUdesaci
    Baptismum.
    2,
    Explora-
    tores
    duo,
    duo
    jirtecepla.
    5.
    Lapides
    in
    .lordane, jjatriarchie,
    in castris
    positi,Apostoli.
    4. J udteorumetGenliuin
    figura.
    5. J ericho
    tyjius
    niundi. Sacerdoialisluba. iubaesouus
    terroris
    est,
    nonobleelationis, 6. Pertubasmurijericho
    2401 INDEX.RERUM. 2402
    ruunt, perpraedicalioneminiquitas.
    1815-1815
    SERM. XXXVI. DeGedeon.

    1. Prredestinationis adum-
    braUo.2.
    Redemplionis
    nostrae
    figura.
    Ctiristus
    petra
    relate
    ati carnem.5. Sacrificiorumveterum aboliliorevelata.
    christus
    tiredus,ovis,
    vitulus.Crucis
    mysterium.
    4. Rosin
    vellere,
    ttini in area
    ;
    fldes
    primum
    in
    J iidrea,
    exinde
    apud
    Gentes.5. Ad
    quid
    vellttsinarea. 6.
    Recapitulalio.
    1816-1817
    SERM. XXXVH. DeDavidel Isai
    patre
    suo,et de Golia.

    1.Idem
    potest
    esse
    (igura
    diversorum. Isai
    typusDei
    Pa-
    liis. 2. David
    liguracliristi.
    5.1'rater
    increpansDavid,
    J udtei
    vol diabolusClirisliadventuminvidentes.4. Leoet ursusa
    uavid
    occisi,
    diabolusaclirisfo
    sj;oliaius.
    5. AnleCtirislum
    nec
    aniintis,
    necvircssunt ad
    pugiiandiim.
    Diabolus
    jiost
    advenluraclirisli
    religatus.
    6. Mordere
    nonpotesl
    nisivolen-
    tem. 7. DaviclcumbaculocontraGoliam. Chrislusctimcruce
    coutradiabolum. Golias
    projiriogladio,
    diabolus
    projjria
    ini-
    quilatepercussus.
    Membranostraarma
    diaboli,
    vel
    templa
    Christi.8.
    Spirilualis
    Golireiufronte
    percussio.
    1818-1821
    SERM. XXXMII. De
    jilagapopuliprojiterDavid,
    et deal-
    laristedificationeinareaAreunaJ ebusaei.

    1. J udoeoruin
    rejirobationis,
    et electionisGentiuni
    figura.
    2. Deeotlcm
    argumeuto.
    1821-1822
    SERM. XXXIX. De
    judicio
    Salomonisinterduasmeretri-
    ces;
    contra Arianambaeresim.

    l.Ecclesiacatholicaet
    hreresisArianahi dttabusmeretricibus.Filii
    aequalitas
    ex
    omnipotenlis
    et bonitatePatrisdemoiisfratnr. 2. Hacreditas
    testamentoChrislirelicla.5. Dei divisio.
    Ajmd
    Arianos. 4.
    ServandaunitasinDomino. 1822-1825
    SERM. XL.DeElia.

    1.Eliassalvatoris
    typus.
    Gcnlesin
    corvis
    figuralre.
    Ecclesia
    nigra
    et formosa.2. Dcusomni
    bene
    operanliloquiltir.viduaqute
    Eliani
    suscupit,
    Ecclesiae
    ligura.
    5.Mors
    spiritualis
    credenlinecessaria. 4.suscilalionis
    Gentium
    Ugura.
    naccfitalolairinitale. 5. Graiire
    j>er
    ad-
    venlumchristi conferendre
    ligura.
    PrredicavitChristusan-
    nostreset mensessex.6.
    Recapiuilalio.
    1823-1825
    SERM. Xt.l.De
    Elisreo, i.

    1. Manichaei velusTestamen-
    lumunde
    blasphenient.prophetre
    Elisaeirevo
    contempli.
    Parvulorum
    percussio
    misericordire
    magisquam
    crudeli-
    talisfuit. Severitatis
    bujusexempltim
    deNovoTesfamen-
    lo.-2.J udaeoruminsaniain
    passione
    Domini. Ptmitioeortim
    per
    Titumet
    vespasianum
    futura
    figuratur.
    QuotJ udaei
    tunc
    perempli,
    quotcaptivi.
    5. J udteoruniinfelicitatemo-
    niti,
    tidemrecfam
    tenentes,
    et charilatem
    integram
    con-
    servantes,
    servireDominolaboremus. 1826-1827
    SERM. XLII.De
    Elisxo,
    ii.

    1. lnElisreoCtiristusexlii-
    hetur. lnvidua
    paupere,
    Ecclesia.lllaadebilis
    j>croleum,
    hreca
    pcccatisper
    cliaritatemsolttta. 2. vasa
    vacua,
    Gcn-
    lcs. 5. Amor
    propriusinopsetintligeiis.
    charitas
    dives,
    et
    omnibusabundans.
    Erogando
    crescit. 4. vasactiaritalis,
    homines,implentur
    cumamanlur. 5. Clausoostio vel
    apertoquisagat.
    6. MulierSunaeex sterilitatead fectm-
    dilaiem
    translens,
    Ecclesiae
    lypus.
    7.
    praeccptum
    nonre-
    salutandiin
    Scripturaquitl
    vele.t.Ut
    puer Elisrei,
    sicnec
    Woysespotuit
    vitamreddere. 8. Elisaeusseinclinans
    pue-
    rura,
    chrisfussehumiliansmundumresusciiavit.1827-1830
    SERM. XI.III. DeNaaman
    syro.
    1830
    SERM. XLIv.DeElisceoetGiezi
    puero.

    1. Elisaetts Do-
    minum,
    Giezi J udamvelJ udaeos
    figuravit.
    Avarisunt le-
    prosi.
    2. Naaman
    puellre,populus
    Genlium
    acquiescens
    proptietiae.
    5. J udreilunc
    Ieprapercussi,
    cumGentesab
    ea liberatae. 4. Vocationis Gentiumadfldem
    perBaplismum
    figura.
    5.
    Quibaplizantur,
    nasci
    incipiunt.
    6.
    Magna
    Domi-
    ni muneranonnobisiudicium
    pariant,
    sed
    jirofectum:
    1851-1854
    f
    SERM. XLV.De
    Elisaeo,
    et securi in
    gurgite lapsa.

    1.
    Lapsus
    humani
    generisfigura.
    2.
    Figurareparalionis
    illius.
    Relapsus
    cavendus.3.
    Qui peccat,
    destruit
    lemplum
    Dei.4.
    Conclusio. 1834-1836
    SERM. XLVI. DefameSamarise. 1836
    SERM. XLVH. DebeatoTobia. 1858
    SERM. XLVHI. De
    J udith,
    i. 4859
    SERM. XLtx.De
    J uditti,
    n. 1840
    SERM. L.Debeato
    J ob,
    i. 1841
    SERM. Lt.Debeato
    J ob,
    n.

    1- J ob in
    prosperis
    et in
    adversisvictor.
    Thesaurusjustifides.
    2. Etdives
    potest
    esse
    bonus,
    et
    pauper
    beatus.
    Pauperumconlemptusquam
    ca-
    vendus.5. Nobiliumnon
    dignitasculpanda,
    sedfaslus.
    Honio
    quam
    Deo charus. 4. Dei in
    pauperes
    favor.
    1842-1843
    SERM. LII.Debeato
    J ob, m;
    et deverbispsalmi
    xcvn,
    5, 6,
    Psallitenominoin
    cilhara,
    etc.

    1.
    Quhpsallat
    in
    psalterio
    et
    cilhara;
    J obtuba
    ductilis,
    J obaftlictusad
    pur-
    galionem
    levium
    peccatortun.
    2.J obinfirmusmeliorAdani
    integro.
    5. Diabolusmalleusnniversaeterrae.4. A diabolo
    tunduatur
    justi
    el
    injusti.
    1844-145
    I
    SERM. LIU. DeverbisPsalmi
    XLIX, 20,
    25. sedensadver-
    susfralremtuiimdetrahebas,
    etc. 1.
    Eleemosyna
    sine
    jusiitire
    studio.'2.Deeodem
    argumento.
    5. Bona
    post
    dor-
    sum,
    maiaantefaciemsibi
    proponenda.
    4. Deumnonlau-
    dant
    iniqui,
    nec
    justi superbi.
    5. Adhortatio. 1846-1848
    SERM. Lfv.Deeo
    quodPropheta
    dicitin Psalmo
    LXXXIII,
    5, 4,
    cor meumetcaromeaexsullaveruntinDeumvivum.

    1. PlenusamorDeiexcluditamoremsteculi.
    Qut
    corit
    caroinDeumexsultent.2.
    Christus,
    turtur et
    passer.Vox
    lurturis,
    doctrinacastitatis.Chrisli
    domus,
    Ecclesia.
    Pulli,
    Ctiristiaiii. 1848-1849
    SERM. LV.Deeo
    quodscriptuni
    estin Psalmo
    cxvm,66,
    Eonilalem,
    el
    dhciplinam,
    etscienliamdoceme.

    1.
    Quid
    orandum.Bonilati necessaria
    disciplina,
    et
    utrique
    scientia.
    2. nasvirtutesinseexliibuitPelrus.3. paulussimiliter.
    4. itemJ oannes
    Baptista.
    5. Peroratio. 1849-1850
    SERM. LVI.Deverbisrsalmi
    cxxxv,Confitemini nomino,
    elc,
    necnon
    Proverbiorum, cap!m, f. 11,12. Fili,ne
    ne-
    glexerhdhciplinamDei,
    etc.

    1. confessionis
    necessilas.
    Deiad
    indulgendiinipropensio.
    2.
    FlagellaDei,
    beneficia
    suntct remedia.Deiiidolentiadolendum.3.
    Affligunlur
    peccatores,
    ut
    emendentur;
    et
    justi,
    ut
    probenlur
    ac
    pro-
    ficiant.4. MilitiChristi
    sempervigilandum.
    In
    pacemagis
    vigilandum. 1851-1852
    SERM. LVU. Demuliere
    forti,
    et de
    Ecclesia,
    inprover-
    biorum
    cap.xxxi,f.
    10-31.1- verbumDeicordisfervore
    fovendum.2. Ecelesiacaltiolicalatere non
    potest.
    1853
    SERM. LMII. metimdemlocum
    proverbiorum,cap.xxxi,
    f.
    10-51.

    1. Ecclesiainmultis
    figurata.
    2. Lanaet
    linum
    quidsignilicent.
    5.
    Quid
    columet fusuni.4. Ctiristusdu-
    pliciter
    et
    simpliciter
    laudandus. 5.
    Eleemosynas faeientes,
    clecolotratierefeslinemusad
    fusum,
    et desinistratrans-
    feramusaddexteram. 1854-1855
    SERJ I. l.ix. Detribus
    pueris
    missisiii fornacem
    ignis.

    1.
    Tyranni
    stevitiainfres
    jiueros.
    2. Tres
    pueri
    infornace
    illresi.5. Miracultim
    agnoscitlyrannus.
    1835-1856
    SEHM. LX.De Stisanna.

    1. J usti in saeculiinsidiisDeo
    Iiberantevictores.2. Susannre
    periculum
    etliberalio.1857
    SERM. f.xt.De
    j.ace,
    inillud
    Evangelii
    Matthaei
    cap.v, f.
    9, Felices
    pacifici,
    etc.

    1. Pacisfructus.Concordiafra-
    truni.2. Ctiristum
    spernit, qui pacem
    noncuslodit.3. Pax
    ojmsDei,disetirdia,
    diaboli. 1858-1859
    SERM. LX.II. Deverbis
    EvangeliiMatthaei, cap.v, f. 43-48,
    et
    caj>.vi, f. 1-6,Ego
    aulemdico
    vobis,Diligite
    inimicos
    vestros,
    etc.

    1.J nimicus
    quomododiligendus.
    Proximus
    quis.
    2.
    Prrecepla
    Deinonsunt
    impossibilia.
    A
    dileclione
    nemose
    potest
    excusare.3.
    praece|J to
    de
    diligendis
    inimi-
    cisnil in
    Scripluris
    adversum.
    Qtiinam
    sint
    pro quibus
    non
    orandum.Peccatumad mortem.4.
    Quid
    orentsancti
    pe-
    tentesvindictam.peccati
    regnumquomodo
    evertendum.
    5.
    Qui
    sintfiliiDei.6.
    Qui
    sint
    Publicani,
    Ethnici.fnimici
    plus
    diligendi quam
    amici. 7. Deeodem
    argumento.
    8.
    Praecejita
    observantur
    dupliciter.
    9.
    Hypocrita.
    Nemo
    sine.
    tiypocriseos
    labe. 10.
    Quidsinistra, quid
    dextra.
    Dextraeet sinistraealia
    explicatio.
    11. Cubiculum. oslium.
    Qtiacsintorationisalse. 1859-1864
    SERM. LXIII. Deverbis
    Evangelii
    Matttiaei, cap. vi, f. 1-6,
    Nesciatsinhlratua
    qttidfaciat
    dexlera
    tua,
    etc.

    1. Elee-
    mosyna
    in
    publico,
    et lamenin occulto.2.
    J eJ uniumpu-
    lilicum.
    Quiddextra, quid
    sinistra. 5. Orationes
    publicae.
    Qui
    fiant clauso ostio.
    Quo
    loco
    temporaliaroganda.
    1864-1865
    SERM. LXIV. Deverbis
    Evangelii Matthsei, cap.vi, f. 1-18,
    Cum
    jejunath,
    elc.
    ;
    et deOrationedominica.

    1. Ho-
    miniduo
    iraecijiue
    meditanda.
    Plangendus
    casus.2.Neces-
    saria medicinalis
    gratiaRedemptoris.
    Christusverboet
    exemjilo
    docuit.Petendorum
    quorumlibetcompendium.
    Tria
    petuntur
    adaeternam
    vitam,
    cjuatuor
    ad
    temporalem.
    4.}Unde
    Chrisliania
    J udteisdistincti,
    indeiuterseinclistincti.
    Charilalisexcitatio. Fiducia
    impetrandi.
    Cur orantescon-
    verlimurad orientem. 5.Enumeraiiturbealittidines. Timor
    Dei.6. Piefas.7. scientia,8.Fortitudo.9. Consilium. 10.In-
    tellectus.11.
    Sajrientia.
    12.Tria
    peccatorum
    remedia. Tri-
    plexpeccandi
    ratio. 1866-1869
    SERM. LXV.RursumiaMalfhaei
    cap. vi, f. 9-15,
    deOra-
    tionedominica.

    1. Perlianc
    vocem,
    pater
    noster,
    boni-
    tatemDei et
    gratiamproteslamur.
    2. Decel
    graliasagere,
    qui gratiam
    meruerunt.
    Quidsignificenl
    haec
    vcrba,
    Adve-
    ttiat
    regnum
    tuum.
    Semper
    ad
    Dei,
    non adnostramvolun-
    talemdebemus
    respicere.
    5. Avaritiae
    exsliqiatio,
    etmortis
    recordalioin
    voce,
    hodie.<*. Fralrituo
    dimittendum,
    utlihi
    dimitlat
    j
    ater. 5. Curtentet Deus.6. orationisdominicae
    summa., 1870-1871
    SERM. LXVLDeverbis
    Evangelii Matthaei, cap.vn,ji'.1-5,
    Nolite
    judicare,
    ut
    nonjudicemini,
    etc.

    1.
    Aperlamala
    judicanda;
    nonautem
    quaeignota
    autdubia.Praestatde
    malis
    bene, quam
    debonismale
    suspicari.
    Mala
    aperta
    possunt
    el debent
    judicari,
    sedcumcharitate.2. Irasubi-
    taneafestuca
    est; inveterata,
    trabes. cordisoculumturbat
    ira,
    odiumexctecat.3,
    Recapitulatio,
    J udiciumtemefarium
    2405 J NDEX
    RERUM.
    2i04
    nonparvumpeccatnm,
    1871-1873
    i
    SERM. LXVII. Deverbis
    Evangelii Matlhtei, cap.vn,f. 13,
    14, inlrate
    per angtistamportain,etc.; deque
    duabus
    viis,
    arctaet lata.

    1. Liberumarbitrium.2. vitearctaeCtiri-
    sttis,
    lalae
    prreest
    diabolus,
    Utraque
    vianon
    carnis,
    sed
    cordisoculis
    dijudicanda.
    5.chrisluset
    peregrinantiimi via,
    el
    angeloruni |>alria.
    4. Beneficium
    redemjilionis.
    5. Duo
    pedes
    adcurrenduminvia
    ctiristi,charitasdupiex.
    0. Hu-
    mililassUctiaritatiscomes. 1875-1875
    SERM.
    I.XVUI. Deeisdeinverbis
    EvangeliiMatlhroi, cap.
    vii,f.
    15,14,
    l.v.laet
    spaliosa
    esl
    via,
    etc.1. fnferniduo.
    Adara
    |
    ost
    lajisum
    iuler
    |
    aradisumet infernumiuferiorem.
    2. Lalaviaaclhiiornum
    iufuriorem,
    arctaad
    paradisumdu-
    cif.
    5.
    Quijierlataai,cjuij>er
    arclaniviamineedanl.Brevis
    uifinsqiie
    vireautlaborautIretitia.4.
    jEger
    sanilatemcu-
    I
    iens
    jungalsemedico,
    non morbo.5. Acltiortatio adelee-
    mosynas,
    oralioncs
    etjejunia.
    1875-1876
    SERM. LXIX.Incunidemlocum
    Malttiaei, cap. vn,f. 15,
    14
    : De
    peregrinatione
    cliristiaiioriim,
    et deduabus
    viis,
    alferaad
    coelum,
    alleraad infernum.

    1. Ainorcsunl si-
    nnil,quiabsuntcorpore.
    2.jniaesunt
    civitates,
    niunduset
    ccclum.lnsrcculo
    peregriinissit, ejtii
    vult civisesseeoeli.
    Ctirislianorurn
    jjalria,civifas,cives, parentes,
    rex. 5 San-
    ctorum
    gaudiuni
    tlebonanoslra
    vita,
    tristitiademala.4.
    Ctiristusspectat
    et
    adjuvat
    ja-o
    socertrintes.Diversacliristi
    et diaboli
    j.romissa.
    5. l.iberlas
    eligondi
    viamdextramaut
    sinistrani.Yire
    laUcdujcedobrevis el
    ialsa,
    secl
    pcjena
    Ion-
    ga
    . arctceecontrario.
    6.
    Laborandmu,
    ul bonis
    ojierihus
    gauditim
    incoelonobis
    eorajiaretiius.
    7. Charitas
    integra.
    8.
    Ad
    eleemosynam
    exliortatio. 1877-1879
    SERM. I.XX.i)everbis
    EvangcliiMatttitei,cap. xi, f,
    23-
    50,Confiteor
    li':<i, Pater,
    etc. 1879
    SERM. LXXf.I)evcrhis
    Evangelii Matttiaei, cap.xm,f.
    21-
    50,
    cmdormirenl
    homincs,
    venil
    inimkus,
    et
    supersemi-
    ngvil
    zizania,etc.; decjue
    aliis
    locis;
    extiorlatoriusad
    bona
    ojiera.

    1.
    lniraicus,
    111
    figura
    lioniodictusest. 2.zizania
    ihEcclesia
    cjui
    sint. Amorchrisli
    super
    omnia.5.
    Quivult
    qure
    Dei
    sunt,
    suatliinitlai.4. Non
    perdunlurqurejiauj;eri-
    busdantur.5. Auruinin
    lerra,
    el ex
    terra,
    et t.erraest. 6.
    CurDeusvocet
    aliuin,
    et aliumnonvocet.7. Bona
    tiicjiro-
    vicienda. Misericordiae
    spes
    iionest.nisimisericordibus. Ini-
    micussibi
    fit, qui
    non
    indiget
    inimico.
    Rogandumpro
    eo
    auteqtiamroget. Qtialis
    debe.atesselausDei.8. Ilicnon
    securiias,
    sedsullicimdodebetesse.
    corpus,
    carcer.9.
    Qui
    inresurrectione
    lotustioino
    sjiiritualis.
    10.Terravivetitiiim
    et terramorientium. 18SO-1885
    SERM. LXXll.I)everbis
    EvangeliiMaltbrei,cap.
    xiv.
    f.
    25-32,
    tiliiDominus
    super
    a
    juasambnlavit,
    ctPctrustitu-
    havit.

    1.Textus
    expositid.
    2.
    Navicclla,
    Ecclesia:
    mare,
    steculum:
    antciina,
    ctnx. PersecutioEcclesiam
    dilalavit;
    orbemdjtavit.
    5. christianussecurussit etsollicitus.Adu-
    latores,
    latcntes
    seo|iuli:oblrectalores,
    canesmarini.cruci
    adhrerenteni
    morderenon
    possunL
    4.
    Vigilia.
    5.Fideiraors
    atque
    resurreetio. 1884-1886
    SERM. LXXUI. Deverbis
    EvangeliiMattbrci, cap.xvii,f.
    20,
    iiocgenusin
    mdlo
    ejkiltir,
    nisi oralioneet
    jejmtio,
    1.J eiuniielTecttis. 2.
    Ortitio, jejunii
    refecfio.
    Ipsaquid
    sit.
    1886-1887
    SERM. I.XXIV. Deverbis
    Evangelii iMalthrci, cap.xxn, f,
    2-14,
    simile
    faclimt
    esl
    re.gmim
    cceloi nmliomini
    reqi, qui
    fecilnuptiasfilio
    stto:
    deque
    adulleriiiohabitiivirorumac
    mulierum.

    1. PaterfamiliasDeuscst. 2.
    Reprobi
    raulii
    uims.5. Habitiis
    imjjudietis corporis
    in
    viris,
    inmulieribus.
    HabittisadullerinusCreatori
    iujuriosus.
    4. APatribusdam-
    natur. Diaboli
    opus
    naturtemmafio.5. Deurain
    cor|>oreqnis
    portet.
    1887-1889
    SERM. I.XXV. Deverbis
    F.vangelii Matthaei, cap. xxiv, f.
    19,
    rw
    prwgnanlibus
    et
    ntitrientibus,
    etr.

    1.
    Quid
    Scri-
    plurrehic|
    romiltant.2.
    PrrcgnaiitesetntUrientes.
    5.
    fstud,
    rw
    Prwgnanlibus,
    nonestad
    lifleramintelligendum.
    Omnis
    liomo
    concipit;
    alius
    deCliristo,
    aliusdedialiolo.4. sursum
    cor. 5. Promissorumin
    Scripturis
    certitudo. 1889-1891
    SERM. i.x-xvt.Dc verbis
    Evangelii
    Malt.btei,
    cap. xxv,f.
    4-13,
    simileeril
    regitum
    cwlormn
    decem
    virginibus,
    etc.

    1. somuiis
    virginuiii,
    mors.
    Mediauox,
    uidiciidies.2.oleuin
    inisericordiavelcliarilas.
    oliligafio
    acl
    largaseleemosynas.'
    3. Undetimor
    virginumsapienlimi.paupercsnegotiatores.
    Oleumin vs.sis
    oj>era
    bonainconscieniia.
    Adulatores,
    oiei
    venditores.4.
    virginumexerciiia,
    ne
    virginilas
    sitvana.fj.
    llbique
    adjulorcs
    chrisfi el diaboli.
    Qui ministridiaboliin
    nionasleriis. G.
    Qtii
    verochristi. 1892-1894
    SERM. l.XXVll. I)evefuis
    EvangeliiMalttitei, cap.
    xxv,f.
    51-45,renile,
    benedkti
    Valrh,
    etc.

    1.1.eetiosacrafre-
    queiilcrusur|>anda.
    2. coehimnobis
    j>raedestiiia;um,
    non
    getienna.
    5.
    Eleemosynae
    faciendaenecessitas.4. sterilitas
    soladamnatioiiis rea.
    AdjiicUciumqiiiuonvciiiaiil.
    S.
    P.ajito-
    ruai
    qualia
    tormcnta:
    qualia
    male
    agentium.
    6. Fidessine
    operibus
    Ctiristianonil
    prodest.
    1893-1896
    SERM. LXXMU.
    Rursujrn
    in
    Maltliaci, cap. xxv, f. 34-45,
    renite, benedicliPatris
    mei,
    etc.;
    cxtiortatoriusad
    facien-
    das
    eleemosynas.

    1. l.ectionisistiusvis. 2. Salutisvel/
    damnatiouis
    qureratio. 5.
    Quanluui
    plectendi
    sinl
    mal.l
    agenles.
    4. Adbona
    opera
    cxltortalio.5.
    Eleemosynae
    eom-
    mendafio.6.HilarianinioIrilJ uendum. Lucratur
    qui
    trilmit.'
    1897-1898
    SERM. LXXIX. Deverbis
    EvangeliiMatlhaM, cap.xxvi,
    ff.
    51-55,69-73,omnesvasscandalum
    paliemini,elc.;
    de
    Iaj>su
    Petri.

    1.noinosine.bei
    graiia.
    cur Deus
    petrumsutido-
    seruit.2. Pelrusnaiuraaustcrior.5. Pefri
    lajisus
    et
    j>oeni-
    tenUa.4. Petri
    lajisus
    nosfricausa
    permisstis. 1899-1900
    SER.II. LXXX. Iii Matllirei
    caji.xxvu,f.
    5-10:deJ uda
    i.ro-
    ditore,
    etde
    agro
    in
    pcjregrinorumsej.ulluram
    comjiarato
    cx
    (jroliovenditionisChrisli.1. J tidasseverissimus
    suiju-
    dex. 2.
    ProvidentiaDei inusu
    j
    rctii Ctiristi.
    AgerUguli,
    inundus.5.
    Figulus,
    nitindi
    Duminus. 4.
    Pcregrini,devoli
    clirisliani.iischrisfusest
    sejiultura. 1901-1902
    SEIISI. I.XXX1. Deverbis
    EvangeliiMarci, cap.vm,f. 1-9,
    CmnVirbamttltaessctctmt
    .lesit,
    necliaberent
    quod
    man-
    ditcarenl,
    elc.

    1.CiirislidivinitasetUuuiaiiitasiumullis
    elucet.
    Eutyclielis
    errorrufellitnr.2. iiirbre.Gentes.Cibus
    quocarebaal,
    l.ex
    Moysi.
    3. Iiiereduli
    A|iostoli, donecre-
    velentnr
    iiiysteria.
    4.
    i)uj
    licis
    j.aiiimimuitij
    licationiscolla-
    tio.Prima
    J udteos,
    alteraGeiitesexliibet.5.
    Adliortatio.
    1902-1904
    SERM. I.XXXII. Deverbis
    l-vaiigeliiI.ucae, cap.m, f.
    12-
    14,
    renerttntaiileni et Pitblicuniad
    .loaiinem,
    elc.

    1.
    Conditiomtlla
    excurat
    pcccatorem.Sliiiendia.
    MilitiaChri-
    sliani
    prima.
    2.
    V'ci'tigal;ajusta.
    Pi-iedotics
    |ul>lici.
    5. Mili-
    lantiumnomena'.i
    piufes
    extcaditur. 4.
    clerici, milites.
    Cingulus
    eorum.
    Slipenditim.
    clerictisnonclericus.
    1904-1905
    SERM. LXXXIII, I)evcrbis
    EvangeliiI.ucre,
    cap.vn,f.
    50-
    50, renitmnlier
    quw
    era!in
    civitttle
    pcccalrix.

    1.Pccni-
    lentia
    omniijiisagenda
    est. A
    quibtisjiraecijjue jejunaudiun.
    2. Mulier
    iieccatrix,
    Ecciesia.5.
    os, nianus,scapulae, e.tjje-
    dcsclirisli.
    . 1906-1907
    SERM. l.xxxiv. I)everbis
    Evangelii Lucre, cap.xi, f. 1-4,
    Domiite,
    docenos
    orare,elc,
    cum
    exjiositione
    Orationisdo-
    minicre. 1. Deus(;Urisfi
    speeialisPaler,
    nosterincom-
    muoi.
    coelum,
    ubi abest
    cul|in.
    2.
    Uegnum
    Dei
    gratia.
    5.
    Consecralio
    corporis
    clirisli.Crreciscoinmuniorara.
    Quoti-
    dianasuadetur. 4. Aliis
    dimitlendum,tif nobisdimiltat
    Deus.
    Qui seDeoconuiiiltiliii
    tentationibus,
    diabolumnon
    limet.
    1907-1909
    SERM. LXXXV. Devcrbis
    Evangeliil.ucre,
    cap.
    xi, Quis
    vestrumhabebil
    amicutn,ote.; deque
    .loanms
    cap. xvi,
    l-sque
    modoniliil
    pelislis,
    etc.

    1. Orancii Deiincitamenta.
    PiusetdivesDeus.Facilis
    accessus.
    Angelijjrompli
    adnun-
    tiandumDomino
    quisjaiiuampulsaverit.
    oraiiosit insians
    et
    perseverans. 2. Trinitalis
    mysleriuin.
    5. Pulsandum
    cjtiandoque
    ad
    imporlunitatem,
    uf
    aperiatPalerfamilias. 4.
    Hospes
    in
    noete,
    gratja
    in
    ignorantia.uospesdecalo, hona
    cogitatio.christus.
    1909-1911
    SERM. LXXXVI. Deverbis
    Evangelii I.ucre, cap.xu, f.
    10-
    2!, liominh
    cnjtisdamdivilisnberesaltitlil
    possessiofrtt-
    clus,etcl.Avaricaeeitas. 2.Avarusiiliosnonamat.Filio-
    ruincnraDeo
    commitllencla. 5. Decimae
    eleemosyiire
    lar-
    gienti.e.
    lixcusatioab
    eleeniosyna
    jirojitcr
    filios.
    4.
    Fenus
    iieitum.Debitoresnon
    nimiimi"urgendi. 1911-1912
    SERM. LXXXVU. Deverhis
    Evnngeiii Lucre, cap.xm,f.
    18-
    19,
    ctii simileest
    regnmncmlomm,
    efc

    1.
    Sinaj.isgTa-
    numviruile
    niagnuiii.
    Fitieschrisliana
    specie[>arva,sed
    iiiagna
    virtute.2.
    I^iureniius, graiiiimsiiiajis. 1915-1916
    SERM. I.XXXVIIl. Itursuindeverbis
    EvangeliiI.ucte,cap.
    xn, f 18,19,
    Ctdsimileesl
    regnitm,
    elc1.Ficles
    cliristiana,
    regnumDei.
    Mgoris
    illius
    syuiboluiii,
    sinajii.
    2.t;hristustiu-
    miljs,graimmsinnjiis.
    1914-1915
    SERM. LXXXIX. Deverbis
    F.vangelii l.ucre,cap.xvn,f. 21,
    r,egnumnei
    inlravos
    esl;
    etdeverbis
    Apostoli
    ad
    Rom.,
    cap.xiv,f. 17,negntnn
    nci nonesl
    esca, etc.

    1.Exor-
    dium.2. J uslitia
    jierfecta.
    5 J tistitiaa
    jure
    dicendointer
    tluas
    parte.s
    adversas.J tis
    animae,
    et
    jus
    carnis.J uslusia
    aliosesso
    nequit,qui
    nonesl.in
    se. 4. paxvera. Muliisdis-
    jiiicel
    Deus.I'ax
    jierfeclaesf,
    si cumDeo.5. Gaudiumve-
    riim,regnumcoelorum;
    et tiocClirislus.justitite
    atque|>a-
    cisfniclusest.
    1915-1917
    SERM. XC.I)everbis
    F.vangelii
    J oann.:i,cap.n, f. 1-10,
    Dieteiiii
    nnptiwftebaht,
    elc.

    i.
    Qiiidsigiiificentnujjfite
    isl;c;
    quid
    sex
    tiytlriae;quid
    terntemetrette.2.
    Mysleriuin
    rejjarationis
    huiriaiirt. christusEcclesirearrtiasdedilef do-
    lcin. 5.
    Uegeneralionife symbohim.
    4. vinura
    , Scriplurre
    sacrre.
    Aqutevinum,
    Grafiasuecedens
    Legi.
    5. Miraculum
    maximum,
    conversio
    peccaloris.
    6.
    MuneraDeo
    graia.
    1918-1919
    SERM. XCl.RursumiuJ oannis
    cap.n, f. 1-10,
    desex
    liy-
    driis
    atjtiae
    mufsuae invinurain
    nujjtiis
    Cana
    Galilaeae.

    1.
    %m
    INDEXRERUM. 2406
    Hvdrite
    sex,
    sexmundiaetates.Sexhominumoetates.
    Hydrite
    isttc
    mysferiis
    Cbrisfi
    plenre.
    2. CtiristusinAdam.5. fnNoe.
    4. inAbratiam. 5. DavidinmultisCtiristum
    figuravit.
    6.
    /rojihetia
    dechristoin Daniele.7. DevocationeGenlium
    inJ oanne.
    l.ajjides,
    Gentes.LexCtiristum
    non
    inteUigenti-
    bus,
    acjua;seccis,
    vintrai.8.
    Discijiulipost
    Ctirislimortem
    iiifideles. 9. Metretrebinrevel terute.Trinilatis
    myslerlum
    et
    praeceUacliarilatis.10.oualiterfervoranimi fovendus.
    1920-1922
    SERM. XCH. IleminJ oannis
    cap.n, f. 1-10,
    de
    nuptiis
    in
    CanaGalilterci.
    curCtiristusaduuptiasvenit.
    Curail,
    Non-
    dumvenitlioramea.2. Nitiilanimus
    fallilur,cjtii
    Deumfi-
    delitercoiifituiur.5. Ecclesiactiristiim
    adnuptias
    vocat.Ab
    eo
    oj;tat
    viiium.
    Quid
    cliristumdeliuebal.4. Ecciesiadocet
    parere
    doclori.vinum
    ojitimum
    noiiiiisiextiauslodeteriori.
    vinum
    oplimura,sanguis
    ttiiisti. 1922-1925
    SERM, xciil.Deverlijs
    Evangelii
    J cannis,cap.
    iv,
    y.5-13,
    renilJ estisincivitatem
    samariw,ciuae
    dieitursichar,
    etc:
    et de noii diflerendo
    Baplismo.

    1. cliristus
    legitimus
    iireresJ aeobestfectus.2.
    Fafigatur
    Ctiristusobinlirmita-
    temnostrani.Requiescit
    in fidelibus.5. ctiristusfonscur
    sujirapuleura
    seciit.4.
    Bai.lisniumcjuidifferunt,
    donumDei
    nesciuiil. 1921-1923
    SERM. XCIV.
    pe
    verhis
    Evangelii.loannis,cap. v, f.
    20-
    30, sicut rater suscilat
    mortitos,etc.;
    necnon
    ca|i.vi, f.
    37-40,
    Omne
    quod
    dalmilti
    Paler,
    etc

    1.J udicitimaliud
    discrelionis,
    aliuddamriationis. 2. HunulisCtiristodattis,
    nec
    potesfjierire.
    Resurrectio
    duplcx.
    "
    1925-1928
    SERM.
    XC\'.Devcrbis
    Evangclii J oannis,cap.xi, f. 1-44,
    Luzarusamktisrtosler
    dormil,
    sedvacio,
    ul ascmnosusci-
    iemeum,
    etc.

    1.Divinilasctiristi demonstraturin susci-


    talioneLrizari.
    Apostoli
    nonsuscitaruntniortuosviiTute
    sua.
    2.CurCtiristusdeI.azarimorte
    gaudet
    et flel.
    Lacrymarum
    ctiristi virtus. 3. clirislusabseussiimilet
    jirresens
    Lazari
    niorti.4.CnrDeus
    interrogat
    tlerebits
    quasnonignorat.
    Ob
    calpre
    confessi:;nemsalvalur
    Aclam,
    oi>
    uegatioiiem
    Cain
    daranatur.
    Quod
    tiumanrevirtutis
    est,
    liominibusdimilfit
    Deus.6. virftisvocisctiristi. Miraeulum
    alterum,Lazqrus
    ligalispedibusambulans.
    1927-1928
    SERM. xc\T. Rursusiii
    Evangelii
    J oannis
    cap.xi, f. i-ii,
    desuseitationeLazari. 1929
    SERM. xcvn. Deverbis
    Evangelii
    J oannis,cap. xiy,f.
    27,
    pacemmeamdo
    vobis,pacem
    meam
    rclinquo
    vobis.
    Pax_quidsil.Quid
    faeiat.
    Qualiss)t.
    J aclurailiius
    quanta.
    Contumaciae crimentiiscordia. 1951
    SERM.
    idemlusior. lbid.
    SERM. XCVIII. Deiisdemverliis
    Evangelii
    J oannis
    cap.
    xiv,jh
    27.

    l.pax,
    htcrcditasClirisii.2.
    pacilicus,
    filius
    Dei.3.
    Sacerdotismunus.Sine
    paceaccej;ta
    nonesl oralio
    veloblatio.4. paxet unitas
    saejie
    in
    Scripturis
    commen-
    datae.5. Ctiarilatis
    diminutio,
    fideidefectus.6.
    Vigilanlia
    1932-1954
    SERM. XCtx.Deverbis
    Actuum,cap.m,
    f. 1-8,
    Pelrtisel
    J oannesasceudebmtiin
    templuin,
    elc.
    '
    1.
    raiipertatis
    evangelicae commendalio.2. Aurivilitas.Curitaabstrtisum.
    3. Auridamnaturusus. nonnalura.4.
    periculosepossjd.e-
    tur,
    fructuoseabdicatur.5.
    Pauperis
    divitite.
    6.
    nesurre-
    ctionisvelocilas.7. Carobonaenaturae
    es.t,
    et a Deo. yi-
    tiumomneinvolunfate. 1954-1938
    SERM. C.Deverbis
    Acl.uum, cap.iv, f. 52-53,
    Nemo
    quid-
    quam
    exeo
    qupdpossidebat,
    sunm
    propriiun
    esse.dicebut.

    1. charilasfervens
    jiriorum
    fidelium.Fraternilas
    ctiari-
    talis
    majorquamsanguiuis.
    2. charitas
    jamrefrigescehs.
    Veredivesvix
    jani
    iiiveuitur. 5. llliberalisejeemosyna.
    Ananiasfraudiset
    saerilegii
    reus. 1957-1958
    SERM. ci. Deverbis
    Acluum,cap.x, f. 1-28; Ascendit
    Pelnis
    in
    cwnacuiuincircq
    horani
    sextam,
    etcum
    esurirei,
    voiuit
    gustnre,
    etc

    t. Animaliamundavel immunda
    quossignificeut.
    AdEcclesiam
    qui jiertineant.Praecepta
    J u-
    daicacur
    legat
    Epelesia. cibusctifistianus.
    vas ostensum
    Pelro,Epelesja. 2. Aniiiialia,
    GenleS.Petrus
    Dguramgestit
    Ecclesire.5. Gentiumopeisioet niandupatio.
    4.
    Liuleuni,
    incorruptionis syniboliim.
    Terdecoelosubmissumin
    niyste-
    riumTrinitatis.
    Quatuorliueae,quatuorpartes
    orbis.5.Re-
    capitulatio.
    1959-1941
    SERM.
    cn%De
    verbis
    Apostoli,
    Rom.
    cap.vn, f.
    15.Non
    enim
    qwdvblo,faciobomtm;
    sed
    quododiniqlum,bopttgo.

    1.cavendumnelocus
    Aj.osttli
    male
    inteliigatur.
    2.
    Qtiod-

    namilludbonum
    quod
    Apo.stoius
    non
    potuitperficere.Con-
    lemplationis
    meritum. Bonainse
    majori
    bono
    pomjjarata
    cessantvideribona.3.Rescreataeundevaldebonao.
    Quafe
    lamen
    vanitas.4. Bonilastiuraanadivinteintuitu
    inala.
    5. Lexinse
    bona,
    Evangelii
    intuilunonbona.
    Minus
    jiec-
    canles
    hii|,ioriiii)
    collaiiiiiic
    Scrii.liirajiistificiit.1941-|945
    SERM. cm.Deverbis
    Apostcli,
    Rom.
    caj>-'vi!,
    f.
    21, 25,
    condekctorenim
    legi
    Dei
    secunduminleriorem
    hommem,
    etc.

    1.sanctis
    ipsis
    nondeestunde
    jugitergemriict.
    Pu-
    gnte
    mlerioriset exteriorishominis.2. Lex
    peccati.
    Uni-
    versalisest. 5. Adamvendiditlibertatem. Inde
    postefi
    nasctiiilurservi.4. J uretamensnohinciionceciditDomi-
    nus.Sedhoiniiieminvitura
    J iberari,el
    injustum
    et
    rnalum.
    5.
    luiquitas
    noslrtevcmditionis
    causa,
    et
    redemj.tionis
    ob-
    slaculuin.6.
    Legispeccali
    vis. 1945-1945
    SERM. CIV.Dcverliis
    Apostoli,
    1cor.
    cap. m, y. 1'1-lS,
    Fundamentumaliitd n.mo
    potestponere,
    etc.

    l.fgne
    niinuta(anlum
    jiecpafapurgautur.
    2. Pe&ala
    cajiilalia.
    5. Peccataniiiiula.Abhisimmunisnemo.Animaranonoc-
    cidunt,
    sedfoedanl. 4. Autbonis
    operibus,autigne,
    authic
    inflictisa
    Deo
    pceuisjairgantiir.Quiliusproficiant
    inflicltea
    Deo
    poenx'.
    S.
    igtiisjiurgatoriicjtialisj.cona.
    6. Quibusope-
    ribtisuiiiiula
    jieccala
    redimanfur.7.
    Quibiiscapilalia
    tlc-
    leantur. Ptrnitenli.i
    publica.
    8.
    Iteeapilulatio.
    Sors
    trijilex
    hominumin
    judicio.
    9. Peccala
    majora
    Deo
    juvantevilare,
    mintitaveroamoreinimicorumet
    eleemosyuarumhu-giiale
    redimerelaborandum.
    1946-1949
    SERM. cv. Deverbis
    Apostoli,
    1Cor.
    xn, 26,
    Si
    palitur
    ttnum
    membrum,compatiuntur
    omniamembra,
    elc.

    1. Amorinutuusmembrorumamoremdocel
    proximorum.
    2.
    fnvidus,
    tabesreseoanda.virtutesalienrc
    per
    charitatem
    fiunt
    jroj
    riae.5.
    Exeni|
    lumcharitatisiiiChristo.4-
    Membra
    sunt mortua
    qui
    de aliorumiribulalione
    gaudent.
    5. Pa-
    tieiiti non
    eomj.aliens
    exlra Epplesiamest. 1949-1951
    SERM. cvi. Deverbis
    Apostoli,
    lGor.
    eap. xm, f. 4, 7, 8,
    Charitasomnia
    tolerat,
    omnia
    credit,
    omnia
    sperat,
    omnia
    sustiuet.1. Exordium.2. virtutes oharitatis
    qualuor.
    Nonsuiit siucinvioem.Necest
    aliquis
    sancliissineillis.3.
    Priiiiavirlus
    charilalis,
    omniasustiuere.4. nanc
    cupienti
    quidprseslandum.
    5. SecundaCharitalis
    virlus,
    omniaore-
    dere. Eniinetiu
    Abraham,
    cumomniadimittit.Defllionon
    duhilat.6. Filium
    iiiimolat,
    amicusfilDei.Aniicus
    quid
    fa-
    ciat.7.
    isaaetyjiuscliristijatienlis.
    8. Aseelalorecharitalis
    omniacrcdoiuis
    quidexpetat
    Deus.9.Terlia
    virtus,omnia
    Sj.erare.
    10.
    Quarta,
    oniniasustiuere.12.J udrEiin christi
    niortevictichrislo
    quoniodo
    serviant. 15.Viresctiaritatis.
    14.ratieitliceCtiristiiniilalio. 1952-1956
    SERM. CVII. nursunidcverbis
    Apostoli,
    I Cor.
    cap. xm,
    f.
    1,
    Si
    linguis
    liominttm
    loquar
    el
    angetontm,
    cliaritalein
    autemnon
    Itabeum,
    nihil milri
    prodest,
    efc Dedileetione
    Dei et
    proxiiui,
    amieorunietinimioorum.

    1.ctiarilasfa-
    cit
    utsintsimul
    sejarali eorpore.
    2. Diviliarumboinisusus
    acliaritatetliscendus.charitasoleum.charitasbonaordi-
    natrix. 5. cbaritas
    vera,quacmiinicos complecl.ilur.
    Ctiarilas
    radi.x
    bonoiuiiioperimi. 4.Charitasscmper
    dulois.1957-1958
    SERM. CVIILDeverbis
    Aj.ostoli,
    t Cor.
    cap.
    xiu, f. 15,
    Nuncatilemmaiient
    ftdes,spes, cliaritas,
    trta
    hwc; major
    atttemliorume:l clmrilus.

    1. CliristianonecessariaOdes.
    Uliiiseffeclus.
    Qualis
    essedebeaf. 2.
    Spes
    lirma.De
    pecea-
    torum
    qiiorunilibetvenia,si
    tamena
    peccauclocesselur;
    de-
    cjiie.Dei
    solatioin
    pressuris.3.c;liariuisspeetIldemajor.
    Prrc-
    miuiiiestsaiieloruiu. 4. m
    prreceptis
    Dei
    jirineijatum
    lenet.
    5.
    proxiuuis,
    omuisCliristiaiius. 1959-1960
    SERM. ClX.
    DeverbisApostoli,
    IlCor,
    eap.v, f. 10,
    omnes
    nos
    manifeslariopbriel
    antetribunal
    cltristi,
    ttt
    recipiat
    umisqiiisqtie
    prottt
    gessit,
    sive
    bonum,
    sive
    miiltim.
    Deresur-
    reetionisfuluraeeertitudine.

    1.Christiancirum
    gaudium
    in
    spe.
    christiauoruma
    paganispraeci;
    uuni
    clisprimen. Qua-
    lesf
    esurgeinus.
    2. r.esurreetioet
    oinnipolenlia
    et verilate
    Deidemonstratuf. 5. lleinexcreatione. Etex
    semiiiumvi"
    vificalione. 4. itesurrectionemfuturamresereatstleslan-
    lur. 5. Resurrectio
    ctiristi,pignusnostrre,
    1981-1962
    SERM. CX.Deeisdeinverbis
    A|iostoli,
    ffcor, can.
    v,
    f.
    10,
    1. Detisliic
    miserioors,
    in futuro
    juslus.
    2. .itidieium
    exlremumsibi exhibere.5. Poenitenliaminfructuosamfru-
    Cluosaprtevenire.
    4. Stalusbeatorum. 1965-1964
    SERM. CXI.Deverbis
    Apostoli,Ejjhes.cap.v, f, 15-16,
    Eedimentes
    lempus,
    quoniam
    diesmalisunt.

    1. Diesma-
    loslaciuntmalitiaetmiseria.2.
    Regeneralio
    liberat ami-
    seria,
    et
    qua.
    Christiani servitii
    mgfces
    nonintiacvita.Chri-
    sliani aiiiniuspirca
    temporalia
    et reternabona.3.
    Tempora
    praesentia
    r.onsuntinfeiiciora
    prioribus.
    4.Piorum
    jierseou-
    liojacistempore.
    Periculumin
    falsisfrairibus.5,Redimere
    tenijms.
    6. Proverbiumpuuicura.Litesvitare.7.
    sequitur
    delilibus. 1964-1967
    SERM. CXII.Deverbis
    Apostoli,
    I Tim.
    cap,i, f. 5,
    Finh
    prmcepii
    estcharitas<fccorde
    puro,
    et
    conscientiabona,
    el
    fide
    tion
    ftcla.

    i. charitas
    aliquid
    breveet
    piagrium.t
    chariiasdulois.2. Divitemfaeit.3. Radipesdureincofdibus
    bouijnum
    plantafae.
    Exunanihil
    piali,
    exalianihil
    |jrt>dil
    boni.4. Fidelitim
    corda,
    ccElura. Corda
    cupidorum,
    terra.
    5. Mallscavcnda
    desperatjo,jusfisrjrresumptio.
    PcenileiUia
    nondifferenda. 1967-1969
    SERM. CXIII.DP.vcrbis
    Aposloli,ad
    Hebr.
    cap. I, f. 5,
    Splendor
    estenimlucis
    wtentw,
    et
    imago
    invhkilisnei.

    1.
    DpDeoqualis
    aut
    quantussit,
    non
    dijudioandum. Quid
    sitDeus.2. Filiidiversanomiria.
    Singulorum
    rationes.5.
    FiliicuraPatre
    requalitas.
    1969-1971
    2407 INDEXRERUM. 2408
    SERM. CXIV. Deverbis
    Apostoli,
    adHebr.
    cap.xn, f. 1,
    Tanlainhabentesetnosnttbem
    leslium,
    etc

    1. ln
    agone
    grande
    cerlamen.2. sanctinubes.Sanctis
    jamrequies
    est
    eljalientia.
    5.
    stejjhanisajiienlia.
    4.
    currendum,
    etideo
    peccati
    onus
    deponendum.
    Peccatum
    agile.
    5.
    patientia,
    Deiresesl. 6. Laus
    Steptiani prolomarlyris.
    1971-1972
    APPENDICIS CLASSIS 11DEV.ETN.'1'ESTAMENTO. 1975-1974
    SERM. CXV. DeadvenluDomini,
    i.

    1.
    Quidprreslaadum
    anlecelebrationemNatalisDomini. LaborandumutCtiristi
    cor|iusdignepercipialur.
    2. Mundandaconscientia.5.
    Ornandobonis
    operibus
    anima.
    culpam
    stalim
    sequatur
    poenitentia.
    4. Vitiaantesolemnitatescavenda. Odium
    jjrre-
    sertim.5. Adhortatio. 1975-1975
    SERM. cxvi. DeAdvenluDomini,
    u.

    1.NatalisDomini
    noninveniat
    imparatos.
    2. Dicsest
    nuptialis
    Chrisli.Innu-
    ptiis
    Cliristi
    qurcsponsa,quis
    cibus.5. Antesolemnitates
    quidagendum.
    4.
    Pauperes
    adconviviumvocandi. 5. Amici
    eliam
    invitandi,
    sed
    rarius,
    et ad
    j
    arcaconvivia. 6.
    Recajji-
    lulalio. 1973-1976
    SERM. CXVII. InNatali
    Domini,
    i.

    1. Gratiadiei
    hujus.
    2. Pcenitenliamccrtam
    quid
    faciat.PoefflTentia veraseuli-
    bera.5. Vanitas deleetationistransiturae.Felieitas
    hujus
    vitae
    vera.4.vovendum
    Deo|naseenti.
    votadiversa.votum
    oplimum.
    5.
    Qualiler,
    de suo
    quisque
    voveat.Iracundus.
    lmpudious.
    lnvidus.Homicida. Detractor.luimilis.
    superbus.
    Ebriosus.
    6.
    volorumtaliumfructus.
    Angeli
    cuslodesvotanostraol-
    feruntDeo.7. incarnati christi recordalioras fructus.8.vir-
    ginibusquid
    curanduniaut cavendum. 9.
    Quidconjugatis.
    Viduis. Mulieribus. 10.
    Quidpocriilenlibus. Plangere
    docle.
    11.
    Apostrophe
    ad
    pauperes.
    12.Adservos. 1977-1980
    SERM. CXVIII. InNafali
    Domini,
    u.

    1. FiliusDei non
    mulaturcumfit homo.2. NalivitasChristi
    vera,
    sednon
    consueta.Perhanctamen
    conjugia
    nondamnavit. 5.Nobis-
    cumDeus.4.
    Dtiplex
    causa
    hicarnationis, reparalio
    et in-
    structio. 1981-1982
    SERM. CXlX. fnNatali
    Domiui,
    iu.1.
    Reparalur
    tiomosu-
    perbusper
    liumilemDeum.Primitiominis
    procreatio
    re-
    novatur.2.
    Spiritus
    S.
    operatio
    deelaralchrislisanctitatem
    et divinilatem. 5.
    Prophetia
    de
    virgineopartu.
    4.
    Angeli
    ad
    Mariamallocutio. 5. Graliaexinanitionisverbi. 1982-1984
    SERM. CXX.inNatali
    Doraini,
    iv.

    1.Per feminam
    pee-
    calunvoritur. Per feminameradicatur.2.
    virginei partus
    miracula.5. Gabrielisverba
    expenduntur.
    Fidei Mariae
    sublimilas. 4. Evaemaledictio
    per
    siariamdeletur. Mulier
    etiam
    virgo.
    5. Mariae cantusexsultationis. 6. Sobolisau-
    ctor Deus.7. salusmundi
    |,ej>endil
    exassensuMariae. Fi-
    desMariae
    ccelumaperit.
    8. christi
    desponsatio
    cum
    homino,
    cumEcclesia. 1984-1986
    SERM. CXXLInNatali
    Domini,
    v.

    1.Teslimonium
    per-
    hibentesSalvatori. 2.
    virgineipartuspraeslanlia. virginitas
    eum
    gestat
    in
    mente, quem
    Mariainvenlre. 5. Mirabilis
    partus. Mundifitconsolalio.4. virtus dominiex ordine
    nascendi;
    exvariisde
    ijiso
    teslimoniis. 5.Beata
    virgotypus
    Ecclesiae. 1987-1989
    SERM. cxxtt. mNalali
    Domini,
    vi.1. Ctiristinascenlis
    beneOcia. 2. Naseendi modusDeum
    probat
    ethominem.5.
    Modiislius
    possibiiitas.
    Nascendi tres
    species
    mirabiles.4.
    Ctiristihumiiilas
    potenlisesignis
    revelatur.virtules tiae
    diecommendalae. 1989-1990
    SERM. cxxm. InNatali
    Domini,
    vu.1.Ctiristiadmi-
    randanativitas.
    virgo
    anteet
    postpartum.
    2. Mariafeneslra
    et scalacceli. Reslauratrixfeminarum.Mariiebona coniraEvre
    mala.5. Mariafeminarumomnesstatus
    suscepit.
    1990-1991
    SERM. CXXIV. )nNalali
    Domini,
    vm.

    1. Christus
    mitii,
    nonsibinascitur.2.
    virginitasnunquam
    nuda.5.
    Expliean-
    lur
    mysteria
    nascenlisin
    carne;
    locumindiversorionon
    habenlis;pannis
    involuli. 1992
    SERM. CXXV.

    1.curDeushominem
    suscepit
    ex
    virgine.
    2. Christi
    generatio
    inAdam
    praeflgurala.
    5. Curchristus
    exmuliere. Cur
    per
    mulieresresurrexissenuntiatur.4.
    caslilatisnecessitaschrislianumesse
    cupienli.
    1993
    SERM. cxxvi. InNatali
    Domini,
    x.

    1.
    Utraque
    Christi
    generatio
    interse
    comparalur.
    Materchristi
    sempervirgo,
    quaesempersponsa.
    Generatio
    ulraqueincomparabilis.
    2.
    DieinatalisChristi
    praerogaliva.
    Resurrectionis Chrislidies
    idem
    qui conceptionis.
    3.
    Myslerium
    crescentisdiei inNa-
    laUChrisli.4.PotentiaCtiristielucetinexinanilionesui.
    1994-1995
    SERM. CXXVII. InNalali
    Domini,
    xi.

    NativilatesDomini
    duae.
    superbia
    non
    magnitudo,
    sedlumor.Humilitatis ne-
    cessilas.Christus
    unigenitus
    et
    primogenilus.
    1996
    RERM. CXXVill. to Natali
    Domini,
    xu.

    1.
    Re|>aralionis
    nostraeremedium.SolusChristussine
    peccato
    natus. 2.
    christusheri et hodie. 3. Simeonisdesiderium.4. Testi-
    monianalivitalisChristi. S.Christus
    ubiquepulctier.
    6.Ctiri-
    stusauidanobis
    mercatus,
    quid
    reddidit.7.
    LegisGgura,
    baeulusElisrei. Fideictiristianae fundauientum. 8.Generalio
    Christidivina.9, Hancmeditanti elevandamens
    super
    omniacreata.tolantttm
    quislotigc
    esl a
    Deo,
    in
    quantum
    dissimilis. 1997-iOOO
    SERM. CXXIX. DeCalendis
    J anuariis,
    i.

    1.
    Quis
    J atius
    fuerit.Idololatriae
    origo.
    UndeJ anoditrefacies.
    Superstitio
    calendarumjamiariarum.
    2. Cervulumlacientes.viri femi-
    nasinduentes.5.
    superslitiones
    alire.Strenre.4.
    J ejunium
    olimindictumin calendis
    januariis.
    Personalihominesnon
    aspiciendi.
    2001-2003
    SERM. CXXX.DeCalendis
    J anuariis,
    n.

    1. Peccatorura
    omiiiumfonles
    superbia
    eterror. Error.
    Quomodo
    in
    super-
    biamtranseat. Larvatorumdemenlia.
    Quomodo
    iisdremou
    dorninetur.2. Taleseoercendi.5. Strenae.
    J ejunandum
    in
    CalendisJ anuariis.4. vanushonor
    planetis
    delatus.Uude
    dies
    planetarum
    nominedicli. Primaeorum
    nuncupatio.
    Talis
    appellatio
    resumenda. 2005-2004
    SERM. CXXXl. ln
    Ejjiphania
    Domini,
    i.

    1. Stella
    singu-
    laris.chrislumnon
    indipavil,
    sedut
    quaererelur
    exeitavit.
    2. Tumaliarevelaliomanifestavit. 5. stella
    |ier
    bienniurn
    apjjaruit.
    4.
    Quid
    biennali
    apj.aritionesignetur.
    Duodile-
    ctioiiis
    jjrrccepla.
    DuoChristiadvenlus.Duaehominis
    gene-
    ses.5. J udaeorumelGentiumadunatio.6. Munora
    Magorum
    myslipa.
    2003-2007
    SERM. CXXXII. In
    Ejjiphania Domini,
    u.1.Hodie
    eojiulali
    cumGentibusJ udrei.2. stellaantebiennium
    apparuit.Quid
    Magos
    adadoranduminduxerit.5. Detestandallerodiscru-
    delitas,
    sed
    magis
    mirandastulfitiaJ tidreoruui. 2007-2008
    SERM. CXXXIII. In
    EpiphaniaDomiui,
    III.

    1.Solemnita-
    tiseausaet ratio. 2. fnparnatiouis necessitas.5. Hionpmo
    sit sepurus.4.
    signa
    inliabitationis Dei innobis.charilas
    omniumvirtutummater. 2008-2009
    SERM. cxxxtv. ln
    Epiphania
    Domini iv.

    1. De
    Epjplia-
    niaecelebritatediversatraditio.2. joannis
    Baptismus.
    cri-
    minanondelebal.Christihumilitas.5. J oannisde Clnislo
    testimonium. 4.Trinitatismamfestatio. Christi
    potentia.
    2010-2011
    SERM. cxxxv. In
    EpiphaniaDomini,
    v.1. Undaara-
    plius
    ditala
    quam
    Maria.2. Nalivitaschrisli secunda. 3.
    Deus
    Pater,
    faber.4. ctirislusdum
    baptizatur,aquas
    mim-
    dat. 2011-2012
    SERM. CXXXVL In
    Epiphania Domini,
    vi.

    1.
    ouadruplex
    inhacdieChristiinanifesialio.In
    qualibet
    salutisnoslrre
    mysleria
    eonlinenlur.2.
    Aquae
    omnesinchrisli
    Baplismo
    benediotae. 3. Peccati
    gravilas
    ex remedio
    pendenda.
    Pec-
    catum
    quanla
    curacaveudum. 4.Fidesirinitatiset Incarna-
    tionisin
    Magorum
    muneribus.
    Magiquomodo
    imilandi.0.
    Unde
    Magorura
    tanladevotio.
    Mysfipa
    eorumraunera.Pla-
    citaDeodona. 2015-2013
    SERM. cxxxvil. ra
    Epiphania
    Domini,
    vn.

    1. Christus
    primum
    iunotuitin
    Baptismo
    suo.2.Psalmi 28brevis
    ex|iosi-
    tio.Ecclesiae anteadesertaefecunditas. 2015-2016
    SERM. CXXXVUI. In
    E|.ij)hama
    Dominivm.1.Homines
    Angeliscompares.
    2.
    J oannes,
    lucerna.5.J oanneDomiuum
    baplizanle,colligiturmysterium
    Trinilalis. 2017
    SERM. cxxxix. In
    EpijilianiaDomini,
    ix.

    1. Devoce
    Epiptianite.
    2.
    Magosqualiter
    imitemur.5.
    Magorum
    mu-
    nera. 2018
    SERM. CXL.In
    Quadragesima,
    i.

    1.
    Quadragesima
    cor-
    pori
    etanimaesalubris.2. ria
    Quadragesiraje
    exercilia.5.
    Opera
    bona
    sequiturdulcedo,
    raalaamariludo.4.
    Quadra-
    gesima
    totiusannieibariaanimae
    providenda.
    Damna
    rejia

    randa.5.
    oepupaliones
    saeouli saltem
    temperandte.
    Munrius
    autridetura
    nobis,
    aut
    ipse
    ridetnos. 2019-2020
    SERM. CXLI. tn
    Quadragesima,
    n.1.Dies
    Quadragesimre
    vitam
    praesenlem,
    diesPasohaefuluram
    designant.
    2.
    Qua-
    dragesima,tempus
    messisaevindeiniae
    spirilualis.Quud
    carni
    eibus,
    idanimaeverbumDei.canava.5.
    oooupationes
    commutenlur. Tabulaeludus. 4. Prandia
    pauperibus
    ero-
    ganda.
    coenaecibinBcsuavesnecnimii.Carout
    ancilla,
    animautdominatractetur.5.Leclionesdivinaein
    ecolesia,
    domi,
    etrefectionis
    temporc.
    2020-2022
    SERM. CXLII. in
    Quadragesima,
    m.

    1.
    J ejunare
    nonva-
    Iens
    largiores
    eleemosynas
    eroget.
    2.
    Eleemosynajejunio
    melior.5. Abeanemofacileexeusatur.4. christusinrwui-
    peribusrecipiendus,
    utnos
    ipse
    in
    patriamreoipiat.
    5.Ob-
    jurganlurqui
    divitiascoacervant.6.
    J ejunium
    nonsil sme
    eleemosyna.
    Prandia
    jiauperibuserogentur..7.
    Castitas
    per
    totani
    Qnadragesimain
    servanda.8. Bonavolunlate
    implent
    pauperespraeoeplumeleemosynae.
    2022-2024
    SERM. CXLlll. in
    Quadragesima,
    iv.1.
    Quadfagesima
    san-
    ctorura
    exempliscelebrata,Moysi,
    F.liae,
    et
    ipsiuschrisli.
    2.
    Tuncvirtusfacilior.3.
    J ejuniumpraecipuum,
    aviliis.4.De
    parcimoniapauperes
    reflciantur: 2023-2026
    SERM. CXLIV. m
    Quadragesima,
    v.1.
    J ejunii
    utilitasoslen-
    ditur
    exemjjlisMoysi
    et Adae. 2.IteinEliae. 5. Item
    Dauielis,
    J oannis
    Bajitistae,
    el ex
    ipsoEvangelio.
    Dist.intiainter
    jeju-
    numel saturum.4.A
    quibusabstinendum,
    et
    quare.J ejunia
    nonsintsola. 2026-2027
    SEKM. OXLV. In
    Quadragesima,
    vi.n-1.
    Quadragesimae
    diu-
    2409 INDEXREROM. 2410
    lurnitasnonfastidienda. 2.
    Quadragenarius
    numerus
    mysti-
    cus.DUuviumeffectusmisericordiae. 3 Diluviumnostrisi-
    miiitudo
    baptismi,
    necnou
    QuadragesimaUs.
    4.
    Ecclesia,
    arcatricamerata. Noe
    praedicans
    excicfiura mundi.2027-2028
    SERM. CXLVL m
    Quadragesima,
    vn.

    1.
    J ejuniran
    inutile
    ab
    iniquitate
    nonrecedeutibus.2. Piisetiaraexercitiisnon
    vacantibus,
    sedvenationi. 5. Dominoruminservos
    nequitia.
    Servusheri
    ffater,
    cambus
    posthabitus.
    4.
    J ejunium
    Deo
    acpeptum.
    5. Prandia
    pauperibuseroganda.J ejunium
    sine
    eleemosyna, negotiationisgenus.
    2029-2030
    SERM. CXLVU. ln
    Quadragesima,
    vm.1.
    Qiiadragesima
    a
    Ctirislo
    consecrata,
    denecessilateservanda.2. Institutionis
    illiusratio.castitatis
    prodiga
    saturitas.Adae
    primi
    el secundi
    comparalio.
    3. Curchristusindeserto
    jejunavit.
    Mulieris
    praesentia
    quampericulosa.
    4. Deserlum
    quoddamcorpus
    jejuntim
    etcastum. 2031-2032
    SERM. CXLVUf. ta
    Quadragesima,
    ix.

    Renovationi sure
    jugiter
    incumbendum. IndivisaDei
    ethominisseparatio.Cur
    Deusdat
    praecepta.
    2. Vitahaec
    plenaperieulis.
    J ustorum
    perieula;
    obtrectanlium
    linguae,
    scandalumex
    iuiquorum
    Erosperitate.
    Stellarum
    potestas
    mula.3. Poemtentiaomni-
    us necessaria.4.
    Quampericulose
    orat
    cupidus
    ultionis.
    Praestoest misericordiamisericordi. 2033-2054
    SERM. CXUX. InCoenaDomini.Deeo
    quodscriptum
    est
    in
    Evangelio J oannis,cap.xm,f. 4-8,Surgit
    a
    cwna,
    et
    po-
    nil vestimenta
    sua,
    etc.1. Lotio
    pedumperegrinis
    exem-
    plo
    Domini exhibenda.2.
    Mysteria
    in dieCoenae institula.
    3. NitiUniside
    adjutorio
    Dei
    praesuraendum.
    Praesumptio
    Petri. 4. Conscientiaa
    peccatisexpurganda.
    5. Perseve-
    raudumin
    piisoperibus.
    2054-2056
    SERM. CL.De
    passioneDomini,
    i.1.J udasJ esumnonvi-
    debatetsi mutalusnon
    erat,
    3. Petri
    lapsus.Ejusdem
    fle-
    lus. 3. vendilionisChristi
    pretium. 4Apparentsigna
    in
    morteJ esu. 2036-2038
    SERM. CU.DePassione
    Domini,
    n.1.Chrisluscurtristis.
    2.Petrus
    quarepercutit
    aurem.
    Quarefriget.Quemnegat.
    3. Pelri fletus. 4. Christusincrucevermiset scarabaeus.
    5. Cur
    J oseph
    occulte
    petit corpus
    J esu. 2038-2040
    SERM. CUt.DePassione
    Domiui, m;
    etde Susanna.

    1.
    CnrCtirisfusaccusatussilel. 2. Susannacastilatedefensa.
    J udicem
    virginem
    meretur.3. Danietiset Pilatiidem
    judi-
    cium.Pilati
    iniquitas.
    2040-2041
    SERM. CUlI.Mundus totus
    redemptus.
    2. Homo
    quara
    Deo
    charus, quantumvaleat,quantum
    debeat.
    Mystenum
    chla-
    mydiscoccineae,
    coronae
    spineae,
    sitisin
    cruce,veli
    scissi,
    etmonumentorom
    aperlorum.
    2.
    Mysterium
    J uda) venditi
    Christi
    prelium
    refundentis. 2042
    SERM. CI.IV. De
    passione
    Domirii,
    v;
    et debeatoLatrone.

    1.
    Scopus
    Christiin
    mysteriis
    carnis.2. ImmensaDeiin
    hominem
    dignatio.
    Ctiristimors
    hominem,
    resurrectio
    Deum
    prodit.
    Latronisabsoluliofitmundi
    spes
    et consola-
    lio. Salutis
    spes
    ex duobus.3. Lalrosalutemmeritoob-
    tinet,
    christumcredeusdum
    derelinquitur.
    4. Deumcon-
    fitensdum
    patilur.
    5. Orationisillhisfiaes.Latro
    martyr.
    6.
    Mercesei
    promissa.
    7. ChristumincruceDeumtestantur
    ,
    judicium
    illiusde
    J atronibus,
    miraillius
    patientia,
    creatura
    universa.Hominis
    quanta
    durilies.8.
    Quantum
    homovaleat
    etdebeat.
    Quam
    reus cum
    peccat.
    J udiciifuturioblivio
    ,
    magnapeccatipcena.
    9. Latronis
    exem|>lum
    neremissioris
    vitaesitoccasio:
    quia
    paucis
    fides
    Latronis,
    et multi hac
    inani
    spedeeepti.
    10.Salutis
    tempusdifferre, periculosis-
    simum,
    stuilissimum
    ,
    DeoodibUe,Latrosalutis
    opus
    non
    distulit. 2043-2046
    SERM. CLV. DePassione
    Domini, vi;
    seudeCrueeetLa-
    trone.1. Crux
    jamgloriosa,
    donoruminnumerabilium
    causa.2. Crueisfestivitasa Pauloinstituta.
    Crux,altare,
    Christus,
    sacerdosethostia.3. cursubdio
    immolatus,
    non
    in
    templo.
    Cruxomnemlocumiu
    templum
    consecravit. 4.
    crux
    paradisum
    reseravit.S. Latronisincoelum
    ingressus
    rwminumvaldecommendat.6. Latronismeritum. Latro
    ,
    doctor.7. LatroetLatro.Latronischaritaset
    praedicatio.
    8.
    Lalronis
    confessio, ejusque
    lructus.9.Crux,
    insigneregni.-
    Hincchristusincoelumtulit.10.
    ipsam
    referetinadvenlu
    secundo.AdventusChristi secuuduslatens uon
    erit,
    et
    quare.
    crucis
    fulgore
    obscurabunlur
    sol,
    lunaet stellae.
    Angeli
    trementin
    judicioexlremo,
    et
    quare.
    11.Curcrux
    in
    judicioapparebit.
    12.christi incruce
    pro
    inimicisora-
    lio.Orationis Uliuseffectus.13.imitatioChrisli.Non
    impos-
    sihUis.
    stephanus,apostolus.
    2047-2052
    SESM. CLVI. DePassione
    Dommi,
    vn.

    1.
    Redemplionis
    nostraebenelicium.
    QuidDeus
    pro ipsoexigat.
    2. ArsDei
    utlerrae
    subveniret,
    et
    justitiae
    faceret satis.3. Hincdia-
    boiUSelususet
    prostratus.
    4. Hinc
    paradisus
    reseratus.
    Oonversio
    nunquam
    tarda. Lalronisfides.Unde,
    et
    quare
    istamutatio.5. Lalronisvoxnobis
    usurpanda.
    2053-2054
    SERM. CLVU. in
    vigiliaPaschre,i,
    de verbis
    Genesis,
    cap. i, f.
    1-61. m
    prinapio fecit
    Deuscmlumei ter-
    ram,
    etc.

    1.sermonisexordium.2. Lux
    creata,quantam
    SANCT.ACGTJ ST. V.
    poluit
    mortalisoculus
    capere.
    Terfainvisibilis. Fitvisibi-
    lis.5.
    Spiritussuper aquas,
    non
    Deus,
    sedres Dei. Est
    seminariusanimandaeconditionis.
    spiritus
    duo
    ,
    Deiet
    mundi,4.
    Expositioallegorica
    terrae
    invisibilis,
    divisionis
    aquarum,
    terrae
    germinantis, soUs, Iunte,
    astrommet-
    piscium.
    2055-2056
    SERM. CLVUI. In
    vigiliaPaschae,
    n.

    1. APilato
    J osejih
    pelit corpus
    J esu. 2. Pelruschristi resurrectionisante
    crucemconscius.5. Mariaab
    angeloobjurgata.
    2056-2057
    SERM. CLfX. De
    Paseha,
    i.

    1.Haecdiescaeterislucidior.
    Dierumomniummater.2. Adhanctotasabbati
    graliatrau-
    slata.J usticoronachristi a
    quo
    etornantur.3. Hodieeoeli
    porta
    reserata.Epplesiae
    porta,portajiaradisi.
    2058-2059
    SERM. CLX. De
    Paseha,
    n. 1. Christus
    quomodo
    libere
    egit.Quonammodomorsmorfisetmorsusinferni.2. Vo-
    ceslartari adadventumChrisli.5.Tartari adsuum
    princi-
    pemapostrophe.
    4. J ustorumadChristum
    obsecraliQ.
    5.
    Tormentasuainlortoresconvertunt. 2059-2061
    'SERM. CLXI. De
    Pascha,m.

    1. DescensusChristiadin-
    feroseffectus.2. SineincarnationeVerbi
    poluit
    homolibe-
    rari,
    sednondecuit. 3. Christusde
    Virgine
    natus
    potuit
    januis
    clausisintrare.
    4. InTtionianon
    dubilanlis,
    sed
    niquirentis
    affectus.
    Ejus inquisitio
    fit universitatis
    instruclio.CurcicatricesostenderitChristus.5.Cumiisdem
    corporihusresurgemus.
    Ideomorssomno
    assimilata,
    et
    resurrectio
    grano
    tritici.
    2063
    SERM. CLXIf. De
    Pascha,iv.

    1.Thomaesollicitudofidenf
    omniumfirmavit.Thomasfidelisnoudubitavit.2.
    rriraoge-
    nitusexmortuischristus
    partusresurreclionis.
    3.
    Qulmors
    moriatur.
    Qut
    morsinvictoriaconsumpta.
    2064-2065
    SERM. CLXlfl. De
    Pascha,
    v.

    1. Christidivinilatishi-
    dicia.2.MortisChristinecessitas.3.CurChristuscicatrices
    servavit.
    2065-2066
    SERM. ccxtv.De
    Pascha,
    vi.

    1.
    Agnilegalisfigura
    im-
    pletur.
    Vetussacerdotiumaboletur.2.Innovanturetarrident
    omnia: terrafructibuset
    floribus,
    ccelumlaetiorifacie.Sol
    jam
    clarior.Luna
    plena.
    Ethaectiominis
    ergo
    :
    quanto
    ma-
    gisipse
    debetlaetari.3. Resurreetio
    Chfisti
    praefigurala
    in
    Adam,inNoe,
    elin J ona.4. Paschae
    spiiitualis
    celebratio.
    2066-2067
    SERM. CLXV. De
    Pascha,
    vu.

    1. Morset resurrectio
    fiominivarie
    prresignalae.
    in
    Adam,
    inNoe.2. In
    Moysi
    vir-
    ga,
    inJ ona.
    Mysteriumtemporisquo
    celebralur pascha.
    3. MorsetresurrectioChristiimitanda.
    2068
    SERM. CLXVL ln
    Pasctia,vm.Salutis
    humanretaxatio.2069
    SERM. CLXVH. in
    pascha,
    IX.

    1.
    Quareagnus
    ad
    vespe-
    ramimmolatus. Dominicus dies
    quol mysteriis
    clarus.J udi-
    cii dies.
    2069-2070
    SERM. CLXVIII. In
    Pascha,
    x.

    l.Pascha Christi
    quid
    sit.2.
    Baptismus
    futuraeresurrectionis
    imago.
    Latronisde-
    votioimitanda.5.
    Fidejussorum
    ofiicium. 4. Adaedificatio-
    nem
    proximiquisque
    tenetur. 2070-2071
    SERM. CLXIX. In Pasctia
    ,
    xi.

    1. IntroitusChristi
    per
    ostiaclausamiraculumest. 2. Hincnondalur ratiovel
    exemplum.
    Admiraculafldes
    exigitur.
    Tbomae fidesmor-
    tua. 5Chrislitacturevixit. 2072
    SERM. CLXX. in
    pascha,
    xu. 2073
    SERM. CLXXI. In
    Pascha,xm,
    deresurrectionemortuo-
    rum. 1.Certissimaresurrectionisfides.veritalisteslimo.
    nioet
    exemplocomprobata.
    2.Morlesduae. Mortis
    primae
    duae
    partes.
    Morssecunda.Mortis
    priinaepartem
    secundam
    cliristus
    suscepit.
    Resurrectio
    duplex.
    3.
    Qui
    a
    prima
    ve-
    niatur adsecundam.
    2074
    SERM. CLXXU. Dominipa inoct.paschtead
    neophytos.
    2075
    SERM. CLXXlIl. DeLetania.

    1. Diesmedicmales.2.
    TresletaniarumdiesuuiversacelebratEcclesia. castri coe. I
    lestisdese.rtorestabEcclesiasesubducens. 3. Letaniarum
    J
    dies
    qualiter
    celebrandi.Quis
    indefructus.Peccatiscessan- s'
    libuscessantel
    flagella.
    4.
    Qualiler
    Ecclesiacumfructu
    |
    colatur.
    2077 i
    SERM. CLXXlV. De
    Lelania,
    n.

    1.Trislitiabrevi cavenda
    '
    estaeterna.2. Dierumistorumexercitiaetfinis. Paxtem-
    porumpaee
    cum
    proximisprocuranda.
    3.
    Ecclesiafre-
    quentanda.
    2078-2079
    SERM. CLXXV. De
    Letania,
    m.

    1.
    J ejunandumpraeser-
    timavitiis.2.
    J ejunium
    sine sanclitateDeo
    ingralum.
    3.
    NecDeummovetad vota
    impetranda.
    4.
    Quae
    Deo
    accepta
    jejunia.
    2079-2080
    SERM. CLXXVf. mAscensioneDomini,
    i.

    1. Miracula
    Domini
    propter
    nos.Ascensioilliuscautionostrae.2.
    Euty-
    cheliserror. Arii error unde
    profiuxit.
    3. Valentinierror
    refeilitur.4. Ascenditur
    post Christum,spe
    etcupiditatum
    restinctione.
    2081-2082
    SERM. CLXXVU. InAscensione
    Domini,
    n.

    1.
    Qualiter
    cumchristoascendatur.2. Sursumcor
    dupliciter.
    3. Fide
    cormundatumDeumadseaUicit.Humilitateretinet.chri-
    stusvia
    etpatrianostra.
    2082-2083
    SERM. CLXXVHI. ta AscensioneDomini. m.

    lnChristo
    (Soixante-sme,}
    2411 INDEXRERUM.
    241fc
    divinaethumananatura. 2083
    SERM. CLXXIX. mAscensioneDomini,
    iv.

    1.
    Aposlo-
    lorumanimusad ascensumCtiristi.2.
    Aeris,
    coelicoeli-
    tumque
    affectio.5.
    Angeiorum
    admiralio. 2084-2085
    SERM. CLXXX. fn AscensioneDoraini,
    v.1. ccelorum
    gaudia
    in Asoeusione Domini.
    2.
    Ajjostolorum
    moereiitium
    obsecratio.5. Eorumconsolatio. 2083-2086
    SERM. CLXXXL ln4soensioneDomini,
    vi.

    1.
    Apostolo-
    rumaffeclusinascensioneChrisli2.
    Angelimysteriorum
    nuntii.3.
    Qualis
    rediturusestctiristus. 2086-2087
    SERM. CLXXXII. ln
    Pentecosle,
    i.

    1.
    Spiritus
    sanclus
    Deus.
    Majestatis
    socius.Triuitatis
    expressio. Redemjitoris
    Vicarius. 2. Non
    jamvisitator,
    scdhabitatoraelernus.Per
    substantiam, non
    per
    operationeni
    solam.
    Apostoli
    solisra-
    dii et
    lampades
    verilatis.5.
    Apostolorumjierfectioniquid
    adjecit
    adveutus
    Spirilus
    sancti.4.
    Apostolorum
    slalusanle
    et
    jiost
    advemum
    spiritus
    sancli. Ante
    error, postsapien-
    tia. Thomaeinlidelilas.Aliorum
    postmotluni
    fides.Pefriin
    persecutoresjudicium.stejiliauiisposteacorrigit.Qtii
    ante
    timidi,
    fluiitstibmdeadomnialornienta
    intrepidi.
    5.Nonsoli
    Apostoli Spiritus
    sancti musto
    iuebriati;
    tioeferventvitam
    perfectamsectantes;
    fervebantol
    martyres.
    6. Quoniodo
    quotidie
    invilandus
    spirifus
    sanotus. 2087-2090
    SEHM. CLXXXISI. in Pentecosle
    ,
    n.

    1. ExorUium. 2.
    Cur
    Spiritus
    venire
    necjuibat,
    nisiChristusabiret.5. Lin-
    guarum
    mtinus.
    Sjriritus
    saucli
    |irteSu'ntite signum.
    Ctiarilas
    Ecclesiam
    congregavil. Quomodo jam
    lidelis
    quisqueIinguis
    loquatur.
    4. Diemtiauo
    qui spirilualiter
    eelebrent.
    2091-2092
    SEHM. CLXXXIV. in
    Penteposle,
    m.

    1.
    Sjiiritum
    sanclum
    Apostolis
    suisDominus
    promittit.
    2. credendusunusDeus
    inTriuitate. 2092
    SERM. CLXXXV. in
    Penlecoste,
    IV.

    1.
    Quorumdamopi-
    niodeAscensione Domini iudiePentecosles. cur
    quadra-
    gintadiebus
    post
    resurreclionemtiiereniansil.2.christuni
    regnantem
    aslruit
    Spiritus
    adveniens.Uniuscstcunicbristo
    substantiae. 3. Adhortatio. 2095-2094
    SERM. CLXXXVI. in
    Penlecoste,
    v.

    1. Diosisle oinni
    sevosoleninis. Prreoaeteriseminetsacramenlis.2.
    Apostoli
    benedieunturmuslo
    pleni.
    2094
    SERM. CLXXXVU.
    lnPentecoste,
    vi.
    1. Lex
    scripia
    et
    lex
    gratiae.
    2095
    APPENDICIS CLASsis III.

    SERMONES ESANCTIS. 2095-2096


    SERM. CLXXXVIII. IiifestoS.vinccnlii.

    1. Exordiuni. 2.
    Levita
    sanguinis
    dominici minister.Tormentisinviclus. 5.
    Operalio
    diaboliin
    Daciano,
    Christi in vincentio. clam
    torquelur
    vinceutius. 4. ADeosauatur
    ,
    et inmollilecfo
    moritur.5.Feris
    objectumcorjjusejus.
    6. corvus,
    ttirtur
    ,
    Iupus
    veneratur.
    '
    2095-2097
    SERM. CLXXXlx. mfesloconversionisS. Pauli.2.
    paidus,
    lupus
    mane
    rapiens.5,
    Ad
    vesperuin
    dividitescas.
    Paultis,
    formacredere
    incijiientium.
    4. sauli immanisfama.5.
    Quanlumvis
    uatiaraur,j.rrcj.onderat quodsperamus.
    6. l auli
    conversionis utililas. 2098-2100
    SEIIM. CXC. UiCaitiedra S.
    Petri,
    i. 1.Festivitalisralio.
    2.
    Sujierslitio
    hacdieinducta.Animtesanctre
    jam
    simtcum
    Christo. 2100-2101
    SERM. CXCI. tnCalhedraS.
    Petri,
    n.1.Concurrit festtim
    hoccum
    Quadragesima.
    2.
    Qtiibus
    raodisdefunctisstibve-
    niatur. 2101
    SERM. CXCII. lnCalhedraS.
    Pctri,
    m.

    1. Pclrussuis
    erroribus
    profecil.Dignitas
    etrationominispelri.2. Pelri
    gressussuperaquas.
    Fidesusteiilalur.Mirabilior esl
    qtiam
    transiluslsrael
    pertmare.
    5. Deficieulefidedefioitseinila.
    Nonnisi
    per pericula
    veniluradchristum. 2102-2105
    SERM. Cxcill.DeAiimiiUiatione
    Dominica,
    i.

    1.Diabolus
    eaarte
    qua
    hominem
    deluserat,
    a christo delusus. Chri-
    stusDeus et homo. 2. Mariaemeritumet
    praerogativre.
    2105-2104
    SERM. CXCIV. DeAnnunliatione
    Dominica,
    n.

    1.Evae
    damna,
    el Mariaebeneficia.2. Mariaomnem
    superat
    lau-
    deni.5. Mundi salusexMariae assensu
    pendet.
    Mariamaler
    et
    virgo.Nupsil
    ipsi
    Deo. J eremiaedeMaria
    prophetia.
    4.
    Augeli
    adMariani verba. Mariaeobedientiacommendalur.
    S. Adb.eatam
    Virginemprecatio.
    2104-2106
    SERM. CXCV. DeAnuutitiatione
    Dominioa,
    iu.

    1.Ma-
    ria, porta
    indomoDbmini clausa.2.
    Angelica
    salutatio.5.
    Sequitur
    de eodeffl
    afguinento.
    4.
    J Osepti
    turbatur. 5-6.
    Per
    AngelumJ osephpacalur.Propheliae
    de Maria
    exjili-
    catitur. 2107-2109
    SERM,
    CXCVL InKataliJ oantiis
    Baptistae,
    i.

    1. ftatiosin-
    gularishujus
    iestivitatis.J oannes
    typuslegis.
    2. Lucerna
    ardens.3.
    Qiiae
    sribiiiorturevelet.4. vefbum
    quidsit,quid
    vox.5. J oannis
    prre
    caeteris
    prophelisgloria,
    Mediatorest
    NovietVeterisTeslamerili. 6.Visfacierida
    jiropterregnum
    iccelorurii.
    7. buoabstiiienlire
    genera.
    8.
    ftapit
    Ecclesia
    Sy-
    nagogreregnum. Regnuiti
    nostrumCtirislus.
    Rapiuntet
    tio-
    tnines
    angelisapostatis.
    2110-2115
    SERM. CXCVII. InNataliJ oannis
    Baptistae,
    n.

    1. Solius
    Domtiii
    et J oannisnalivilasceletratur.
    Qui
    ex
    iiiuliere,
    in-
    feriorestJ oanne.2. Ut
    chrisli,
    sic J oannisnativitas
    jjlena
    mysterio.
    ltemet
    ufriusquejiassio.
    5. cur J oanneslucerna
    dielus,
    et anteChristum
    praemissus.
    Curvox.
    Legislyi.um
    gessit.
    4. Adhorfatio. 2i152115
    SERM. CXCVUI. InNataliJ oannis
    Baplistrc,
    m.

    1. J oan-
    nes
    singulari
    cclebritatecolitur.2. VoXcst. Christocre-
    scenteniiuuilur.Cliristurii ortu et conversatione
    signavit.
    3. Liberlasilliusin
    arguendo.
    Pravorum
    correplioquando
    extra
    culpam
    omiltitur.Pitimad
    jiravoscorrigendos
    arlifi-
    ciimi.4. statusmiseriaevel felicitalis
    quaudoque
    mutan-
    dus. 2115-2116
    SERM. CXCIX. InNatalijoannis
    Baptislre,
    iv.

    1.J oanncs
    parentibus
    commendatur. 2. Elisabcthslerilis,donectrans-
    iret
    cupiditatis.
    sensus.J oannisencomia.5. llhistris
    angeli
    deJ oanne
    jirojihelia.
    Eam
    ipseim|>l
    Hnecduranatus. 2117
    SERM. CC.InNataliJ oanuis
    Baplist-e,
    v. 2118
    SERM. CCI. InNatali
    aptjstolorum
    Pelri et
    Pauli,
    i.

    1.
    Petrus
    per signa,
    paulus
    perEpislol.isubique
    clarus.Pri-
    mumPetri
    signum
    claudisanatio.Rei
    hujtis
    convenientia.
    Petrus,petra,Paulus,vas;
    arabo
    quain
    Ecclesire necessarii.
    2.
    Quamcongruatquod
    una die
    passi,quo
    petrusconlixus
    cruci,quod
    de Paulicervicelac
    profluxerit.
    5. Quomodo
    marlyrum
    celebrandamemoria. 2119-2120
    SERM. CCII. InNatali
    apostolorum
    petri et
    Pauli,
    n.1.
    Apostoli
    interse
    pares,
    Petrotamenel Pauloinferiores.Pe-
    tro
    potentire,
    Pattloscienlireelavis eredifa.2.PetrusetPau-
    lus meritis
    sequales.
    Curuno
    die,
    unoin
    looo,
    subuno
    ty-
    ranno
    passi.
    curinoocidentc.5.Mortiseoruracausa.Cur
    Simon
    Magtis
    volareinaltum
    permissus.
    2119-2121
    SERM. ccill. InNatali
    Ajiostolorum
    Petri el Paulim.

    1.Petrusad
    J udoeoriim,
    PaulusadGentiumsalulemelectus.
    2.
    Negotiatoressiint,'
    et
    spiritualesdispensatores.
    5. In
    multis
    rcquales.
    PaulusNovi leslainenli .lonas. 4. Pelrus
    destrtiotor
    Synagogae,
    Ecclcsix
    rejiaralor.
    5. vinculorum
    Petricoinmendalio. 2122-2123
    SERM. CCIV. iri Nalali
    aposfoloriini
    Pelriet
    Pauli,
    iv.

    1.PelrusaPattlo
    quaeritur,
    ettimet.2. raulisalutemoralio
    meruit
    stcjihani.
    5. Paullts
    jiatiturcjute
    dabafinala. 2124
    SERM. CCV. InNalali
    apostolorum
    Pclriet
    Pauli,
    v. 1.
    Pelri vocatio
    exjionilur.
    2. Pauli conversio. 5. In J udaeos
    increpafio.
    4. PetrietPauli
    raartyriuni.
    2125-2126
    SERM. ccvi. DeNataliS.
    Laurentii,
    i.

    1. Laurentius
    muntlum
    inflammaiadmartyrium.
    2.Diaturnuni
    patilursup-
    plipium.
    Trilius
    pueris
    noninferior.3.
    lghedujjiici
    se
    rogat
    exuri.4. Ut
    martyres
    imitemur. 2127-2128
    SERM. CCVll. lnNalaliS.
    l.atirenlii,
    n. 1.
    Martyribus
    quid
    debcamus.Laurentiusobtria meritocoleudus.2.
    Quare
    cruoiattis. 5.
    Martyres
    trale
    martyrtummartyres
    fuisse
    necesseesi.Crucemtollerc
    quid
    sil.
    *
    2128-2129
    SERM. CCVIII. Infcsto
    Assuiiiptionls
    B.Marire.

    1.Sole-
    ninifashrcc
    j.rfecijiuaetjam
    merito
    accejita.
    2. DeMariae
    assumplione qttid
    sentialEcelesia. 3. De
    genere
    morlisillius
    nulltisuuinorum
    serij.sit.
    vcrade
    assiiirij>lione
    sententia.
    4. Mariaomnilaude
    major.
    5. Mariaomni laude
    dignissiraa.
    6.
    Magiiificaro
    diciturduobusmodis.7.
    Magnificandus
    im-
    jirimis
    Deusde
    redemjjtionis
    mimere.8.Ilaeveritateimbu-
    tus terrena
    despicil.Quaebona,qureprava
    exsultatio.9.
    Quid
    sitItelariinJ esu. 10.Htimilitalis commendalio. llumi-
    litasfucata. 11. Precatidadbeatam
    virgiriem.
    12. Beala
    Virgoquomodo
    eolenda. 2129-2154
    SERM.
    CCIX.
    lnfpstoomniumsanctorum.

    1.certaminis
    tempusbreve,
    braviumsinefine. 2.
    Sequitur
    deeodem
    argumeiito.
    4. viftebealae
    descriptio.
    4. Per
    cjuid
    ematur
    coelum. 5. corona
    marlyrumpurpurea,jusle
    viventiumcan-
    dida.6.
    Quamcxoptandavitaaelerna.
    2135-2157
    SERM. CCX. InNalalis.
    stephani prolomarlyris,
    i.

    1.
    Slepliauus
    toli Ecclcsiae dalusad
    exemjilum.stejjhani
    sin-
    cerissimacaslilas.2. Cur filium
    honiinis,
    nonFilium
    Dei
    viderese teslatus est. 5. Si
    disfant
    inter se
    marlyres,
    prrecijiuus
    est
    Sleplianus,
    4. J iira
    Stejjtiaiii
    cliaritas.5. Ini-
    micis
    inclulgere.
    6.
    Diftiqullatemquiderababel,
    sedet in-
    gens prrpmium.
    Id observaturob lerfenamsjiem,
    vel
    propterlimorem;qnantomagisper
    amorem! 2137-2159
    SERM. CCXl. inKataliS.
    Slephani,
    n.

    1.
    Slephanus
    co-
    rona.2. vindiclte
    cupidus,
    coercelur.
    stephanus
    el srerit
    et
    diligit.
    5. Pro sestans
    oravit;proimmicis,genu
    flexo.
    2140-2141
    SERSI. CCXII. inNataliS.
    Sleptiani,
    m.

    1. Sacerdotis
    gaudium
    etcoronasaius
    populi.
    sacerdotisest
    dispeusare
    resbei, nopulisuscipere.
    2.
    Sequitur
    deeodem
    argumento.
    2141-2142
    SERM. CCXIII. lu Natalis.
    stephani,
    iv.

    Martyresquid
    sibi,quid
    aliis
    pariant.
    2142
    SERM. CCXIV. lnNataliS.
    Stephani,
    v.
    -? 1.
    Lupis
    oves
    miscet
    Dominus,
    et
    quare.
    2.
    Sle|ihanus
    ovis
    prima.
    Paret
    ut
    anselus.
    ObTrinitatis
    siatiaculum.cujus
    lidei clavibus
    2415
    1NDESRERUM. 2114
    coelum
    aperit.3.
    Ibi
    videt,Ctiristum
    et
    angelps,
    4.
    Wtcjhrfc-
    stus,
    sic
    Stepbanus.
    DeumconbTens damnatur, Neclairien
    lunctacet;
    sednonaudtiur.5.
    Stejjtiarii
    adJ udreosaljo-
    cutio.6.
    stephani
    adchristum[irecatioj
    ro
    se,
    7.
    Prep.at.ip
    ejusdempro
    inimicis. Quidprofuit
    tiree
    jjrecrilio,
    2142-2144
    SERM. CCXV. InNatati
    S.Sleptiani,"
    vi.

    1. In Nativitatis
    Ctiristi effeclus. 2. ObChrisliconfCssionem
    lapidaliir
    Ste-
    j
    hanus.3.christi ad
    exemplumpro
    inimicisorat.
    4,
    Ora-
    lioni
    Stephani
    debetur conversioSauli.5.
    Saufi
    crimen
    et
    indulgetur
    et vfndicatur,
    2145,2146
    ;
    SERM. CCXVI. inNataliS.
    stej.hani,
    vn.
    ---1.
    sieiVtianus
    liic
    degens
    Trinitatem\idit. Mira
    Sleptiani
    in
    lapidatores
    iliaritas. 21.47
    SERM. CCXVIL InNatali S.
    Steptiani,
    vni. ibid.
    SERM,
    OCXVIU. InNatali SS.
    Innoc,
    i.-^1.
    Magi
    ab
    Qriente
    veniunl.2.Innocentium.feljcitas.
    5.Herodiserror
    fatuusque
    terror.4.
    Ejusperlurbatio
    et
    deeeptio.
    21.49-2150

    SERM. ccxix. inNataliSS.


    IiinOceniium,
    u. r- 1.
    peus
    nnus.Innocentesnascenli Deodebentufvictiniae,
    2. Liictus
    matrum. 3.
    Quam
    tristisHerodissorsindie
    judicii,. .2151
    SERM. CCXX. in Natali SS.
    Iimoceutium,
    iu.
    ^
    1. frinocen-
    tibusHerades
    pius
    odi.o
    jjrofuiiquariiobsequiqprofuisset.
    Innocentes
    maftyrum
    flOres.
    %,fnjuriamsustingtpjpjorem
    ipsequi
    infert.Morlis
    cogitatiocupiditatem
    coefcei,J _'unc
    nulli
    malobene,
    nulli bononiale.5. Sedettiriricmelius
    estbonis
    quam
    malis.Malumpati,
    el maliimesse.4.Divi-
    tiae
    bonae;quibus
    fiat
    bene;
    bohte
    natura,
    sednialismalae.
    . Divitias veraeet
    falsre.
    Cuj.
    iditas
    semper eget.(j.
    Con-
    clusio. 2151-2134
    SERM.
    CCXXI,
    lnNataliSS.
    Ihriocenlium,
    iv. -r.
    1,
    InMar^
    tyrum
    cultusalvalurlaudatur.
    Quaincongfiieinaftyres
    sub
    araDei.Tnnocentes
    plus
    caelefisexorant,
    2.viridictamquor
    tiiodorogentsancti. sauclisiam
    stolauria,post
    efit
    duplex.
    5.
    Quomodo Deus
    loqflatufsanptis.
    4.
    Martyfun>ve.sligiis,
    in
    quantumpossumus,
    insislamus. 5.
    iiiaflyrum
    sorsniu-,
    tata. 413S-2156
    SERM.CCXXII. Desanctis
    apdstolis^

    1.
    Apostoli arietes,
    2.Fidelescaeteros
    superant.
    4. Eorumvirtutes
    prononun-
    tur.Modus
    diligendi
    amicosetinimicos. 5.
    bemododiljgendi
    Creatoremet creaturam. 2156-2157
    SERM. ccxxm. Deunosancto
    Martyre,
    --- 1.
    Wartyrum
    in
    agone
    duooonsideranda. 2.
    Quanturiimartyres
    accen-
    dat
    spes
    aeternre
    gloriae.
    3.
    Martyf
    rim
    progressus.
    -4.
    Miji-
    tiamundana etctiristiana. 2158.2459
    SERM. CCXXIV.
    DeMartyrlbus,
    I.

    1..MartyriumujipJ ex.
    Adconsortium
    martynimpervenit,quimartyres
    imitatur.
    i. Iaboremsolatuf
    quod
    adcivesnostri
    cupidos
    tendimus.
    Etlaboris
    majorismajor
    estmerces. 2139-2160
    SERM. ccxxv. DeMaf
    lyribus,
    n.

    1,Martyres
    vereccr
    lunt,qui
    eosimitanlur.2. Nec
    maftyrum
    necchristiimita-i
    lio
    impossibilis.
    3. Praeserlimin
    iijiiriicpfum
    dilectione.
    Charitatis duo
    pedes.
    4. InimicosaniansestfiliusDei.Non
    diligens
    homicida
    est
    etintenebris.5, Quaein
    nos
    peccan^
    tur,indulgeuda;quae
    in
    Deum, punignda,.in
    nobjs.
    est
    pec-:
    catorumremedium.6.Facile
    indulgetqui
    attendit
    quauta
    Deodebet. .. 2160-2162
    SERM. CCXXVI. De
    MafJ yfiBiis,
    m.

    J .
    Christusm
    marty-
    ribus
    patilur.
    Passioeorrim
    translatiQ
    estadcoelum.
    2. Dia-
    bolusnolens
    martyribus praestat
    coronas. 2162-2163
    SERM. CCXXVU. De
    Martyfibus,
    iv.
    -r .1.Martyrumsege-,
    tes flumineo
    sanguiiie
    et
    lacfymisirrigatae,
    2.
    Martyrum
    reliquiae,
    velut
    spicaespafsie.
    3. Per resurreclionemadu-
    nabuntur. 2165^2164
    SERM. ccxxvin.Irifeslivitate
    Virginum, deJ ectioneEvan-.
    gelica.

    1. Quid
    prudenlibus
    virginibus,quid
    fatuism-
    lelligenduin.
    2. Serisus
    quinquevelut.quiuquevirgines.:
    quicorrumpantur
    arit
    mtegritatem
    conseryent.
    5.
    Virgini-
    tassolanitiil
    prodest.
    4.Fidelis
    quisquevirgo
    est
    et.sponsa
    Christi.
    .
    2164,2166
    SERM. CCXXIX. DeDedicalione Eccjesiae,
    vel altariscon-
    secratione,
    i.

    1.
    Quod
    in
    templismanufaclis,
    id
    spiritua-
    liter
    completur
    innobis.2. Debiiaadsaeram
    synaximprae-;
    paratio.
    Decet
    qu^doqiie
    ahe'ase subducere.3. Crimen
    eam
    indignepercipientium,
    Criminis
    hujuspcena.
    4 Excom-
    mumcalio
    temp^oraria
    et
    fjBtefna,
    Poenaeseternae. 5.Merces
    digne
    communieaiitiuffl. Mundities ad id
    requisita.Iniqui
    probantur
    auimamnonamare.6. Adhortatio.2166-2168
    SERM,
    CCXXX. in
    Dedieatione ecclesiae,
    velaltarisconse-
    cratione,
    u.1.Festivitashrecin
    gaudiis.
    celebrata. 2.Gau--
    diumei noii
    est
    verum,
    cuineecor
    purum
    nec
    corpus
    ca-
    sttiui.3. Ceusinnobishabitaredesiderat.4.Duoaltariain
    teraplo
    salomoms. Sacriticium
    duplex
    a nobis
    exigit
    Deus.
    5.
    Ignesduo,
    ctiaritaliset
    cupiditatis.
    6.
    Cujusque
    corautal-
    lare
    Dei,
    aut
    diaboli, sacerdos
    legatusjjauperum.
    2168-2170
    SERM. OCXXXL mDedicalione
    ecclesire,
    vel altarisCon-
    secratione,iu;
    et de
    verbjs
    1U
    Reg.cap.x,
    sedet
    regina
    Saba,
    audita
    famaSaiomonis, etc.

    1. Ecclesiae variaefi-
    gurte.
    2.
    EanTregiria
    sabaraultrinodis
    repraesentat. Dogma-
    taEcclesiae aChristotfadita.3. Ecclesia
    mirslur
    Cbristisa-
    pieiitiam.
    fu
    opiticio
    mundi.Indomo
    quamper
    iucaruatio-
    uemconstruxit. in cibismensaesuae:et
    qui
    christi
    cibi.
    4. GloriamDomini cumviderit
    Ecelesia,
    dictisfatebiturmai-
    jorem.
    2171-2172
    APPENDICIS CLASSIS IV.

    SERMONES BEDIVERSIS. 2175-2174


    SERM. CCXXXII. Desaneta
    Trinjtate.

    1. DeTrimtale
    periculosadisputatio.
    Hoc.scimus de
    Deo,quod
    eumnescia-
    mus.2. Hacscientia
    jjhilosophos
    et
    genlilessuperamus.
    3.
    Damnabitur non
    ignarusnaturaeDei,sed
    temerariusasserlor.
    4
    Quae
    deTrinitate
    cognitio
    Ctirisliano sufiiciat. J udaeus est
    Sabellianus. Personae
    proprietatibus,
    nonnatura
    distinguuu-
    tur. 5.
    Qualis
    Chrisliani aemulaiioessedebeat. ibid.
    SERM. CCXXXIII. DeFide
    catholiea,
    i. 2175
    SERM. CCXXXIV. DeFide
    cattiolica,
    n.l.Christinativita-
    tesdure. Duaesubstantiae. 2, Christus
    quredamloquitur
    ct
    agit
    ut
    homo,quaedam
    ul Deus.3.
    Quasi
    homoClirislusmi-
    nor
    Patre,quasi
    Deus
    requalis
    Patri.4. Christidivinitas.5.
    Qtfidresporidendum
    iis
    quiSpiritum
    S.creaturamdicunt.6.
    Fides
    catholica, quamquiprofitetur,beatitudiuemadipisci-
    tur.7.Maledictiones omnium
    malecredentjum.
    2176-2179
    SERM, CCXXXV,
    DeFide
    eatholica,
    m.-r- 1. Deusuntis
    nonsolitarius.
    sjiiritus
    sanctusaPatreel Filio.FiliusaPatre
    natura,
    non
    voluntate, genitus.2|r.hfisti
    duaenalurae. 2180
    SERM. ccxxxvi. DeFide
    calholica,
    lv.

    1. Arianorum
    conatus.Auctoris
    pro
    Ecclesia
    preces.
    FidesPatrum,2. De
    Palre,
    de
    Filio,
    de
    Spirilu
    sancto.3.
    Naturaumimsunt,
    sed
    proprietatibus distinguuntur.
    4.Delnearnalionis
    mysterio.
    aror
    quorumdam
    :Photiniet
    Apollinaris
    : aliorum. 5.chri-
    stus
    passtis
    est
    vere,
    sedseoundumhominem. Resurreetio-
    nisfides.Praemia
    justorum,
    et
    injustorumsupplieia diversa.
    6. Erroresdeanimarumsubstaintia et
    origine
    : de
    praece-
    ptis
    Dei.Manictiaeorum e
    Catajjhrygum
    de
    nuptiis:
    aliorum
    deCtiristo: J oviniani demeritis: Manetiset J ovinianide
    liberoarbitrio. 2181-2183
    SERM. ccxxxvti.
    DeSymbolo, i;
    acde deitateet omni-
    potentia
    Patris.

    1.
    OmuipolentiaDei
    evincitur.Ex
    operummagniiudine.
    2. Ex facililate
    qua
    facta
    sunt. Ex
    creationereruminvisibilium. Ex
    ejusdem
    dissolutione. 3.Ex
    hominumsusoitalione. 4.FidestantiDeiincuteredebetti-
    morem.
    2183-2184
    SERM. CCXXXVUL De
    Symbolo, n;
    seude
    pominoJ esu
    Ctiristo,quodabsque
    initiositcumPatre
    seeundumdeita-
    tem,qui
    secundumhominemnobisacertoinitionalusesl
    ex
    virgine.
    1.lnCliristonatura
    utia,
    duaenaturae.2.Hanc
    fidem
    Apollinaris
    etArius
    impugnant.
    3.Christus
    probatur
    verushomocontra
    Apollinarem.
    QuiChristus
    exseminefa-
    ctusdicatur.4. fnChristononmutaturDeusin
    hommem,
    sedhomoDeosociatur.Ethocet omma
    quae
    egit,j>ro
    no-
    bis. 5. christi
    quoque
    resurrectio
    pro
    nobis.6. J tidicium
    exlremum. 2183-2186
    SERM.
    CCXXXIX.
    De
    Symbolo,
    m;
    seude
    Spiritusanclo,
    qnodejusdem
    sit
    substanliae
    atquedeitatis,cujus
    estPater
    etFilius.
    l.Spiritus sanctus
    probatur
    esse
    Deus,testi-
    moniis
    Cbristi,Petriet
    Pau.Ii.
    2. Nonest Filio
    minof,cujus
    offensatam
    gravis.Qui
    etaPatre
    proced.it.
    3.
    cujusoi>ad-
    ventum
    expedit
    christi discessus.4. ln Trinitaletriario-
    mina,
    tres
    personae,
    deilasuna.
    2187-2188
    SERM. CCXL. De
    Symbolo,
    iv.
    T-
    1.
    Quid
    quisque
    apostblus
    de
    Symbolo composuit.
    2. Firmiterteneodafides
    ajiostolo-
    rum.
    2188-2189
    ,
    SERM. CCXLI. De
    Symbolo
    v.1.
    Symbolum
    ftdeiestcom-
    prehensio.Quare
    sicdictran.
    Quid
    exillo
    apostolusquisque
    composuit.
    2. verba
    Symboli,
    coslestia
    su.nt
    Dominisacra-
    menta,qute
    gratiam
    innobisservant
    incorruptani,
    3. Per-
    sonarumdistincta
    proprielas,
    una
    majestaS,
    Mariae
    virgini-
    tatemfides
    attingit,
    nonsermo.4. StilaEcciesiacatholfca
    sanctaest.
    2190-2191
    SERM. CCXLII. De
    Symbolo, vi;ad
    COmpeterites,1. Sym-
    bolumbreveest et
    diffusum. 2, J udiciasuacredi ariobis
    Deus,
    nondiscuti.3. Pilaticur fiatvultnientio,
    4. Trini-
    talisconfessio
    necessaria, 2191-2193
    SERM. CCXLIII. De
    Syrnbolo,
    vn.1.
    Ipsequi
    Deus
    ,
    ipse
    Pater noster, 2. Marire
    yirgiriitas
    ante el
    post
    partum
    undecredatur.3.
    Quidquid
    infirmitatisin
    Christo,
    nropternos; quidquidgiorireest,
    propriae
    potestalis.
    4.
    Resurreclionis fidesadsalutemnecessaria. 2193-2194
    i SERM. CCXLIV. De
    Symboli
    Fideet bonisMoribus.

    1.
    Beata
    virgoabsque
    macula
    peccatiperduravit,
    2._Humilitas
    multorumestfucata.
    Quidchristuspro
    nobis
    egit,
    3. Quid
    vicissim
    agere
    debemus.
    2194-2195
    '
    SERM. CCXLV. De
    mysterioTrinitatiset
    Incafnatiojiis,
    i.

    1. Tres
    personae
    Triniiatisunumsunt. 2!Ad
    solum
    ta-
    mencbristum
    pertinet
    caro. lUustratuf
    exemplisanimae,
    solisetcitharae. 3.J udaeus
    evincitur,virginempotuissepa-
    rere. 4.
    virginispartus
    contraManicnaeumsimilitudine
    monstratur.5.
    virga
    Aaron
    Deiparamfiguravit.
    Etuucese>:
    eaortaesalvatoremnostrum.
    '
    2196-2197
    2415
    INDEX RERUM. 2416
    SERM.
    CCXLVI.
    DemysterioTrinltalis
    et
    Incarnationis,n.
    1.
    objieiunt
    Ariani de
    sapientia
    dictum,
    nominuscreavil
    me,
    etc.
    Respondetur
    1idde
    sapientia
    Salomoni
    dataposse
    inlelligi:
    2duasessein Ctiristo
    naluras,
    unitas
    quidem,
    sed nonconfusas.2. Rationehumanrenaturaesecreatum
    dicit.Rationeautemdivinaeanteomnemcreaturam.3. Ro-
    gant,
    aenitusest dttmerat,
    aut dumnonerat?Declaratur
    quodsemper
    Patricoexislit,
    et
    quatenus
    aPatre
    distingua-
    tur. 4. ld
    persplendorisexemplum
    illustralur.5.
    Reponunt
    creatum
    esse,
    non
    genitum.
    Siita
    esset,
    foret servus,
    nec
    colendusesset.christi
    corporis
    adoratio. 2198-2200
    SERM. CCXLVII. Quare
    natuset
    passus
    sitchristus.

    1.
    Sajsienlia
    potuit per potentiam
    hominemadse reducere.
    Maluitld
    praestare
    suaviter. Haecilli hominisassumendi
    causa.Nectamenideoimminuitur.2. Necsibi
    quidquam
    addidit. Nil enimnostri
    indiget.
    3.
    Analogia
    Christicum
    perito
    medico.4.
    Figura
    crucis
    mystica.
    5. Praeserlim
    pro-
    funditas.De
    reparationis
    nostrae
    mysterioDeus
    indanmando
    liomtiie
    justus,
    inredimendomisericors.
    lnjuslusfuisset,
    si
    imptemientemreparasset.
    6.
    Qualiter
    adhanceum
    gratiani
    praeparavit.
    7.Crucisususacvirlus.
    2200-2203
    SERM. CCXLVUT. De
    sepultura
    Dommi.

    1.
    Seputcrum
    Domini
    quasi
    vulva.lnde
    gloriosior quam.de
    matrenascilur.
    2.
    AnalogiaJ oseph
    cumDomini matre. 3.
    J osephmagis
    in
    monumenlocordisDominumcollocat.
    sepulcrumctiristi spi-
    riluale.4. CuralienointumulocondaturDominus. 5- Maria
    Magdaleneprophetat
    nesciens.
    2204-2205
    SERM.
    CCXLIX. Deextremo
    judicio,
    i.

    1. Sacerdosne
    quaeratplacitapraedicare.
    Medicorummorese
    gerat.
    2. De
    sua
    popuJ orumque
    saluterationemredditurus.3.Beneficio-
    rumDeimemoria
    munimenestcontra
    peccata.
    4.
    Qure
    de
    iisralioin
    judicii
    die
    repetenda.
    Crucem
    peccatorimponit
    Christo
    primagraviorem.
    5.Damnatorum
    supplicium.
    Posni-
    tentiadumhic sumusobeunda.6. Neculfi
    procrastinanda.
    Religionis
    habitus.
    2206-2208
    SERM. CCL. DeJ udicioextremo,
    n.

    1. vitre
    depravatae
    studia.2. Ad
    poenitentiam
    et
    bon,aopera
    exhortatio.Con-
    fessioet
    poemtentia
    asacerdotibus
    imposita.Eleemosynae
    de
    rapinis.
    2209
    SERM.CCLl.DeJ udicioexlremo,
    m.Poenrereternae. 2210
    SERM. CCLIl. Admonitiout nonsolum
    lingua,
    sedetmo-
    ribuset
    operibus
    laudetur
    Deus;
    quia
    quale
    est
    quodcogi-
    tatur in
    corde,
    taleest
    quodprocedit
    iu
    opere:
    etde
    purga-
    toriis
    poenis
    etinferni
    puteo.

    1. Hic
    jugiter
    bene
    agen-
    dum,
    nemale
    egisse
    frusira
    quandoque
    pceniteal.
    2. Poente
    aeternae. 3.
    Purgatoriae poenre.
    2210-2212
    SERM. CCLlli. Deconlessione
    peccatorum,
    et
    quia
    hocde-
    siderat
    diabolusut
    peccata
    noslramtirimeconfltentes,
    rei
    antetribunal
    teterni
    judicisappareamus;
    Deusecontrario
    vultutmalanostrahumiliterconfiteamur inhoc
    saeculo,
    ut
    abeisliberarimereamurinfuturo.1. confessionis
    praece-
    ceptum.
    CurDeushoc
    jusserit.
    Diaboli conalusne
    implea-
    mus.2. Peccatumregerunt
    mathematiei iustellas: Mani-
    chaeiin
    genlem
    tenebrarum:mulliindiabolum. 3.Diabolus
    suadet,
    non
    cogit
    ad
    peccandum.
    Liberumesthominicon-
    sentire.
    4. Excusationesin
    peccatis.
    Nonea
    tollunt,
    sed
    ipsorum
    medicinam. 5. Confessioinitiumsauitatis.6. Corri-
    pientis
    srevitialenis. 7. Adulantisblandimentum,
    oleum
    peccatoris.
    2212-2214
    SERM. CCLiv. DeConfessione
    peccatorum,
    et Poenitentia.

    1. confessiouisnecessitas.Quam
    utilis
    sit,
    et
    quibus.
    2.
    Damnatorum
    poenitentia
    infructuosa.
    Tormentum
    duplex.
    Duplex
    sit
    poenitentis
    flelus. 3. Pcenitentiaveranon
    aimis,
    sedcordiscontritione
    censetur. 2215-2216
    SERM. CCLV. DePcenitenlia.

    Criminumconsciia com-
    munionesesublrahunt.Praestaret ut ea
    dignos
    seexhibe-
    rent. Percitamscilicet
    pcenitentiam
    et laboriosam.
    Quid
    de
    poenitente
    inextremissentiendum.
    2216
    SERM. CCLVI. Admonitio
    per quam
    ostenditur
    quid
    intersit
    inter iilam
    poemtentiamqure
    cumbonis
    operibussemper
    agilur,
    etillam
    quae
    ininfirmitatevel finevitae
    accipitur.
    1.An
    pcenitentia
    accepta
    moriensveniamobttiieat.obtinet
    qui
    sein
    poenitenlia
    etbonis
    operibusjuglter
    exercuit. 2.
    Oblinetet
    quivixit
    in
    peccatis;
    sed
    qualege.
    3. Id
    aegre
    jentiaturde eo
    qui
    operibuspcenitentiam
    non ostendit.
    *.Tutiusest
    pcemtentiamjugitcr agere.
    Mortisenimhora
    incerla.In
    quibus
    consistat
    jugis
    illa
    poenitentia.
    2217-2218
    SERM. CCLVII.
    Admonitiout
    pro capitalibus
    criminibus
    sine
    aliqua
    dissimulalione admedicamentum
    pcenifenfiae
    re-
    curratur.

    l.Devenia
    praesumptio
    et
    desperatio.
    'Poe-
    nitentiane
    differatur,
    necerubescatur.2. Poamtentia omni-
    bus necessariaest. peccatorumminutorum
    enumeratio.
    solaDei misericordiaredimi
    possunt.
    3. Poenitentiasera
    2uibus
    prosit.Quaminjusteexspectetur,quampericulose.
    . Etminutaet
    graviapeccata
    continuoredimantur.Mala
    spes
    et mala
    desperatio.
    2219-2221
    SERM. CCLVUI. Unde
    supra.

    1.Ut
    lapsus
    cito
    resurgat.
    Quampericulosumpeccatapeccatis
    cumulare.2. utnemo
    quantumvis
    reus demisericordiaDei
    desperet,
    sed sine
    moraeamsibiconcUiarefestinet.
    Exemplo
    David.3. ltem
    exemploAchab,Manassae,
    etmerelricis
    qurepedes
    Doinini
    lavit.4. Nonerubescat
    poenitenliamagere, quinon
    erubuit
    posnilenda
    committere. 2221-2223
    SERM. CCLIX. Admoniliout
    quia
    semperpeccata
    subre-
    punt,semperproillispoenilentiaagatur,
    etnemoadextre-
    mumvitaesuae
    poenitentiamaccipere magisquamagerepe-
    riculosadissimulationereservet.

    1. Poenitenliahic a
    neminedebet
    dimitti,
    cuiri
    quotidiepeecemus
    et
    peccata
    tenerafaciliusaveUantur.2. Poenitentia
    quotidiana
    sunde-
    tur familiaribus
    exemplis.
    3. Pcenitentiae iuiusfruclus.Pec-
    catorinse
    nequit
    liabitare;
    hmcaberrationes
    quterit:
    sed
    inde
    mquietudraemauget.
    Undeeamveriusavertere
    pos-
    set. 4. Peccalaetiamminutasollicite
    expianda.
    2223-2223
    SERM. CCLX. Admonitio
    excerpla.
    J e libris
    antiquorum
    Patrum,utqui
    secrimina
    capitalia
    fecisse
    cognoscit,
    ad
    poe-
    nitenliaemedicamentasine
    aliqua
    dissimulatione
    confugiai.

    1. Confessiotabula
    post naufragium.
    Animamorluala-
    cfymis
    suscilalur.Nonautemsolis
    eieemosynis.
    2. Eleemo-
    synaepeccatoris.
    3. conclusio. 2226
    SERM. CCLXl. Admonitiode illis
    qui poenitentiampubli-
    cam
    pelunt.

    1. Pcenitentia
    publica
    cur
    pelatur.
    Poeniten-
    tisindumenlum.
    Supplicatio.
    2.Hac
    prece
    nonmoveriinhu-
    manum.NecDeusEcclesiae
    propoenitenleprecesdespicit.
    3. Nonideotamenabonis
    operibuspcenitens
    vacet.vraum
    et carnesei interdieuntur. 2227-2228
    SERM. CCLXU. De
    poenitentia.
    1.poenitentiae effectus. De-
    Uctiscommensuretur. Poenitentiae
    publicae
    obnoxiacrimina.
    Poenitentiae
    pubUcteralio,
    2.
    Adjungendae
    lacrymae
    obinter-
    itumunicsesuae.Curaniriiauluca.Necdesintmisericordiae
    opera.
    3. Ethaec
    perflcerepauperespossunt.pauperes
    cur
    permisit
    Deus.4.
    operibus
    misericordiae
    post
    vitamnonest
    locus.Indumentabeatorummerita.
    pauperes
    sibi alium
    ditare
    potest.
    2229-2230
    SERM. CCLXUI. Admonitioadeos
    qui jiutantquod
    illisad
    vitamaeternam
    sufliciat,
    si malenon
    fecerint,
    etiamsibona
    implere
    noluerint.

    1. Amaloabstinerenonsufficit. 2. An
    in
    judicio
    seeurusfuturussit
    qui
    alienanontulit.3. An
    ju-
    ste se
    quisoptet
    lalemin diemortis
    qualis
    erat in die
    Baplismi, Exemplis
    illuslratur. 4.
    Recapilulatio.
    2231-2233
    SERM. CCLXIV.
    Exposiliofidei,
    et
    interpretatio
    uominis
    ejus.
    1. Fideilauclesabomnibuscelebranlur. FidesaFit
    nuncupalur
    2.Ut
    integrasit,
    credaluret
    quodpromitlit
    et
    quodmiuatur
    Deus.Utsit vera,agendum
    undeet hocca-
    vealur,
    etillud
    acquiratur.
    5. ldeo
    quaepraeserliminBapti-
    smo
    promissa
    sunt
    implenda.
    Hicnemosit securus.Fides
    etiamdeoliososermone
    periclitatur.
    4.
    Pompre
    diaboli.5.
    Fidessine
    operibus. Desperanti
    aut
    praesumenti
    nonest
    fides.6.
    Recapitulalio.
    2235-2256
    . SERM. CCLXV. Dechristianonominecum
    operibus
    non
    christianis.

    1. christianumnomeunonsufiicit.
    Signum
    Chrisli.Quis
    ad
    perniciem
    eo se
    signet.
    Cui
    jirosit.
    2. offi-
    ciumchristiani.Patrisfamtiias. J udicis.5.
    Quaenamagenda
    dominicodie: in
    ecclesiis;
    inmorhis.Unclionisextremae
    effectus.4.
    Quid
    cavendumin
    colloquiis.
    Balationesante
    basilicassanetorum. 5. Ethnicarum
    superstitionumreliquiae.
    Superstilio
    inferia
    quinla.
    2257-2259
    SERM. CCLXVL
    Qui
    sintfchristianiboni,etquimali. 2.Quisve-
    rechristianus. 3.
    Quis
    christiano
    indignus
    nomine.2240-2241
    SERM. CCLXVH. Ad
    competentes
    exhortatorius.1.com-
    petentesquasi
    simul
    petentes.Quid
    petant.
    2. Adidobti-
    nendum
    qui
    se
    praeparent.
    odiumdimiltant.
    Injustepos-
    sessarestituant.3.Poenilentiam
    pro
    deliclis
    agant.
    4.
    Quae
    vitare
    debeant,
    ne
    pcr
    aborsumab Ecclesia
    projiciantur.
    5.
    Susceptorum
    munus.Et
    susceptores
    et
    susceptipactum
    cumChrislomeunt. 2242-2243
    SERM. CCLXVIH. DemandatisDeiservandis.

    1. ihman-
    datisDeiservandis
    discipulus
    et doptor
    aeque
    consentiant.
    Haec
    qui
    non
    servat,
    horret vitam. 2.
    Benignitas
    Dei in
    hominem,quem
    minisad se allicitet
    promissis,quem
    plectit
    invilus.Meretufhomoexeo
    quod
    vult. 2243-2214
    SERM. CCLXIX. Exhof tatioadtenendamvel cuslodiendam
    charitatem.Ostendit etiam admonitioista
    quod
    nullus
    se
    unquam
    in veritatepoterit
    excusare
    quod
    veramcha-
    rilatemhaberenon
    possit.Aliquas
    etiamsententiasdetio-
    miliaS.
    Augustim, quam
    de charilate
    scripsit,prout
    nobis
    opportunum
    visum
    est,
    huicsermonicredimusmserendas.

    1.Charitatis
    possessiodulcis,
    et
    acquisitiofacilis,quam
    Christianorumomniumcordibus
    spiritus
    sanctusinfundit.
    Charifasinsociabilisest cum
    cupiditate.
    Charilatisdulcedo.
    2. Sludiaet
    opera
    iUius.3. Abhis excusationullaest. 4.
    Charitatisencomium. 2245-2247
    SERM. CLCXX. DedUectione
    charitatis,
    etodio
    cupidilatis;
    et
    quodregnum
    coelorumnonsolumduobus
    minutis,
    sed
    etiambonavolunlateemi
    possit;
    etdetribulationeuvarum
    etolivarum.

    1.Ctiaritaset
    cupiditas
    simulesse
    nequeunt.
    2.Divitibuid
    agendum
    dedivitiissuis.Patrunonii
    augmen-
    1417
    1NDEXRERUM.
    2418
    tum
    injusteoptatur.
    3. Minoradbonum
    quam
    admalum
    labor. Pretium
    regni
    coelorum.omnibusin
    promptu
    est.
    Bonavoluntasest charitas.4. J ustiliam
    appetenti
    immiuet
    a raalis
    pati.
    5. tnde
    magisproficit.
    Malitorculariaunde
    uva
    premitur
    et oliva.Pro
    ipsisorandum.
    2247-2249
    SERM. CCLXXI. -Dedilectionenonsolum
    amicorum,
    sed
    etiaminimicorum: et
    quiapotest
    fieri ut
    qui
    inimici
    sunt,
    itaadamiciliamrevoeentur.

    1. lnimici
    diligendi.
    Dilexit
    eaimnos
    Deus,
    etiaminimicos.2.
    Quaminjttste
    malorum
    optetur
    inleritus.5.
    Qui
    hodie
    malus,
    fortecrasnobiserit
    nielior.4. Orationisfruclusmorsinhnici.Homoet
    peccator
    duosunt. 5. In dimittendoomnis
    spes
    nostra. Maximum
    DeooffertursacriGcium. omnibusid
    promptum.
    Eleemo-
    synae
    duae.
    Spiritualispraeslat.
    6. Adhortalio. 2250-2252
    SERM.CCLXXII. De
    diiigendistirimicis.

    1.In
    Seripturis
    et
    ornamentasruiis et
    aegris
    medicatiienta. Medicamentum
    jirae-
    cipuum
    inimicorumdilectio. 2.Hanccoluere
    sancti,J oseph,
    Moyses,
    J ob.3.Haneetiamcoluit
    David,
    et
    quem
    indefru-
    ctura
    cepit.
    4.
    Quo
    sensu
    dicatur,
    OdioItabebhinimicum.
    5. Et
    illud,
    carbones
    ignis congeressuper capul
    inimici.
    Non
    semper
    littera in
    Scriplurissequenda.
    6. J erusalem
    coeleslis: de
    pace
    muros
    tiabet,pacem
    nontenenti
    imper-
    vios.7. Nihilnosacharitate
    separet.
    8.Nullusexcrisari
    j>o-
    test, quod
    charitatemnonteneat. 2235-2255
    SERM. CCLXXlll. De
    diligendisinimicis,
    u.

    1. Charitas
    magnumpeccatorum
    remedium.Aneminenon
    potest
    cum
    Dei
    adjutoriohaberi,
    cuminbonavoluntatesitasit.2. Fru-
    stradicit
    quis
    seinimieos
    diligere
    non
    posse.
    5.
    Seripturre
    locuminsui
    gratiam
    afferunl,
    sed hoc
    praecipue
    Deianior
    innuitur.Deusamavitnon
    amantes,
    etinhoevultnos
    ipsum
    imitari.Phrenetieisunt
    qui
    nosvexant.4. inimiporumdile-
    ctionon
    consilium,
    sed
    prreceptum.
    5.
    Qui
    nonnisiseaman-
    tes
    amal,
    abettiniciset bestiisnotidistat.6.Concl. 2256-2258
    SERM. CCLXXIV. Admonitioistaconlinet
    quomodopius
    et
    misericorsDommus in
    potestale
    noslra
    jiosueritqualiter
    in
    die
    judiciijudicemur,
    et
    quod
    unicumac
    singulare
    medica-
    mehtumsitconlraomnia
    peccata,efquodnullusunquam
    in
    veritatese
    poterit
    excusare
    quod
    non
    possitdiligere
    inimieos
    suos.1.Facilia
    cuique
    Deus
    providitmedicaraenta.
    Praeci-
    pua
    suntduo
    eleemosyiiarumgenera.
    2. inimicofapile
    igno-
    scitmemor
    quid
    Deodebeat. Ea
    porro
    debilaaliter solvi
    nequeunt,
    nec exousari
    queunt
    nonsolventes.5. Horum
    alia
    opera
    inaniasunt. 4.
    Eleemosynae
    inanes.cur velit
    Deus
    eleemosynam
    fieri.5.
    Recapilulatio.
    6.
    Quadragenarii
    numeri
    mysterium.Languetqui
    duominusUabet.Dilectio
    Dei:dilectio
    proximi.
    2259-2261
    SERM. CCLXXV.
    Quare
    sanctiviri et
    justi
    inhocsteculoin
    peccatoribus
    vindicaveriut.

    1. Curinveteri
    Legepec-
    cata
    corporaliterpunita.
    lra
    Moysi
    sineiracundia.Ardetzelo
    Dei,
    etdilectione
    populi.
    ldemdePhineessentiendum.2.
    KecaliusElice
    animus,
    et dummilites
    igne
    cocleslicon-
    sumuDtur,
    etdumsacerdotesoccidi
    jubel, utpole
    actus
    Spi-
    ritusancto.3. Elisaeus irrisus
    quidreprresentet.
    cur viudi-
    ctam
    petieril.
    4.ZelusideminPelro. 2262-2264
    SERM. CCLXXVI. Dedilectione
    parentum,
    el dedecimis.

    1.Parentibusdebelur
    honor,amor,
    et in
    penuria
    subsi-
    dium.
    rauperes parentes
    nonnulli
    despiciunt,ipsis
    forte
    meliores.2.
    Eleemosynarum
    ordo
    legitimus.
    De
    opibus
    no-
    stris
    quidnostrum;quid
    aUenum. 5. Decimte
    injuste
    dene-
    gantur,
    cumex
    jure
    novem
    partes
    deberentur.4. Necessi-
    tasel modusadDei misericordiam
    fugiendi.Superfluum
    nondansinvaditalienum.5.
    Eleemosynarum
    duo
    genera.
    6.
    Sreculi
    negolia
    interdumremittere. 2261-2266
    SERM. CCLXXVU. Dereddendisdecimis.

    1. Decimarum
    oblationobis
    proficit.
    Decimae tributa
    egentium.
    Delaboris
    lfuctureddendaesunt. 2.Decimam
    negaulem
    Deusadsolam
    decimam
    redigit. mdulgeutia
    est
    quod
    novem
    partes
    non
    exigat.
    3. Debonishicbene
    agendum.
    Frustraaliishaec
    curaservatur.Decimasnondansresinvaditalienas.Alia-
    rumnovem
    parlium
    usus.4. AdiestumS.J oannisse
    |>arare.
    Hocdieethnicalavacraoavere. 2266-2268
    SERM. CCLXXVIIL De
    auguriis.

    1.Contentioauetorisut
    a
    sortilegispopulos
    avocet.2. Fraudessuas
    spernenles
    dia-
    bolusinfestat.Hincsibi vereadtiaerentesDeus
    probat.
    3.
    Curdivim
    ffequenter
    veranuntient.Curnisi
    per
    eos
    peri-
    culuni
    saepe
    non/itetur. Hosadtiibere
    gravepeccatum
    est.
    4. Sednecdiaboluslaedef e
    polerit
    nisi
    permissus.
    Duabus
    excausisid
    permittit
    Deus.5.
    Divinis,caragis,etc.,
    crede-
    re, peccatummcrtale.
    Ethnicarum
    superstilionumreliquiae.
    6.
    Idolothytis
    vescentesanimamoccidunt. 2268-2271
    SERM. CCLXXIX. De
    marlyribus
    vel
    i>tiylacteriis.

    1.
    pe
    variis
    martyrumsupplipiis.
    2. cur sanpfi tradantur
    imjjiis.
    Malahic viucere
    possumus,
    non vitare.
    Martyriipalma
    etiamnunc
    potestacquiri.
    5. Nec
    jam
    deest
    persecutor.
    4.
    Divinos
    qui
    consulunt,
    diabolo
    sacrificanl,Baptismum
    vio-
    lant;
    Christoabdicatopumdiabolo
    paotum
    ineunt.5.salu-
    brioramalorumremedia.6.Ad
    martyrumfestaqualisexiga-
    tur
    prsparatio.7.Needesperes,
    necmale
    speres.
    2271-2275
    SERM. CCLXXX. DeDominicaetaliisdiebusfestis
    jie
    oe"
    lebrandis.

    1.Festorumet Dominicae otitinia


    quibus
    et
    quare
    sancitum.2. Curdictusdominicusdies Pluri.usest
    iusignis.
    5.
    Qualiterobservaudus. 4. varii
    rejirehentluntur
    j.erversi
    usus:
    ludi,joci,
    liles etrixte.5.
    PotentesMissam
    cogunt
    abbreviari.J udioiainfestivitatibustiabila.Coraes-
    sationes.
    2274-2275
    SERM. CCLXXXI. 1.Admonilio
    perquam
    suadeturutomnis
    populus,
    doneedivina
    mysteriacelebrantur,
    iuecplesialide-
    liler
    exspectet.
    2. Missae
    quaudonamfiant.oratio
    dominica
    inMissis. Ad
    judipiumquidam
    eamaudiunt.
    Qttantumboni
    inMissis
    agatur.
    5.Irreverenliaiisnonfinitisdisoedentium.
    A
    eulpa
    cximilinfirmitasvel necessitas.4.Lectioni
    vel ora-
    tionitotodiedominicovacandura. 5. Conclusio.
    227(>2278
    SERM. CCLXXXII. Admonitiout
    populus
    ad
    integrum
    Mis-
    sas
    perexsjiectet.
    2.
    Mysterii tiujus
    excellentia.
    Quo
    situet
    affectubenedictio
    excijiienda.
    5.
    Quid
    quemque
    detineatne
    in ecclesia
    jicrmaneat.Qualiter
    ab
    unoquoque
    sint eorri-
    piendi.
    4. Etattditisineonciouibusinformandi. Haeo
    obliga-
    lio
    Scripturis
    ostendilur.
    "
    2278-2280
    SERM. CCLXXXIII. Admonilioorandumesse
    attenle,
    et de
    sermonibusotiosis.

    1. tlortatur ut maturiusad
    vigilias
    veniatur,
    nectum
    garriatur.
    2.
    Qualiter
    orandum.5.
    Evaga-
    tionesmentisinoratioueDeumsunimelredunt.4.
    nocenim
    quasi adoratur,quod
    attentius
    cogitatur.Quidlumunice
    cogitandum.
    Sidurumnimisest ut nobisin
    orationesubre-
    pant,qure
    alio
    lemjiorecogitarepossimus, quid
    deillicitis
    cogitationibus
    ?5. Pro
    quibus
    et
    quid
    orandum.
    2280-2282
    SER.M. CCLXXXIV. De
    quadampsallendi
    consuetudine,
    in
    die
    Epiphanire.

    1. Denova
    jjsaUendi eoiisuetudine. 2.Lin-
    guae
    eoncraant
    mores;
    vocibusconsonent
    affectuspii.
    3.
    Qua-
    literinler
    psallendumconeipianlur. 2282-2283
    SERM. CCLXXXV. Deritu
    psallendi,
    etc 1.Ad
    orationem
    genuaflectantur.
    naeePsalmorumeantum
    ponsequalur.
    2.Ne
    standofiat. 5. Doletad
    vigilias
    fardius
    venientes,
    etver-
    bumDei
    negligentes.
    VerbumDei
    pluvia.
    f.umen.
    2284
    SERM. CCLXXXVL
    utgenuaflectanturinoratione,
    etdever-
    bisotiosisvitandis.1. Ad
    jjreeesgenuaflectantur, autprae
    in-
    firmitatedorsumet
    cajiut
    inclinentur. id
    Publicanus observans
    auditur;
    id
    negligens
    Pharisteus
    despicitur.
    2.
    Qui
    negat
    iuse
    pecpatumessegrave.
    Siinvestibus
    macula,
    inanima
    potius
    ti-
    meatur.5. Hanc
    corporis
    demissionemhomini
    exliibemus.
    Eamin
    precibus
    exhibuerunt
    sancti,
    et
    ipseChristus.4.Ali-
    ter
    nequit
    defonte
    gratite
    bibi.5. Aul
    benedictionisdivinre
    ros
    percipi.
    6. Inecplcsiavel orandumvel
    j.sallendum.
    7.
    Diabolusmaximecbnlraseinstruclos
    impugnat.2285-2287
    SERM. CCLXXXVU. De
    |>ericulo
    sacerdotisetde
    rajitorum
    correptione.

    1. sacerdotumonera.Tenentur
    prtedicare.
    Contradicentes
    qtii.
    2. Alia
    objectio. 2287-2288
    SERM. CCLXXXVUI.
    casligatio
    adeos
    qui
    uxores
    habent,
    et adulteriacommittereneceruliescuntnec
    metuunt;
    aut
    ante
    uxores,
    atit
    post
    uxoresconcubinasinfelici
    consorlio
    volueruntadhibere.

    1. Virtutes
    quatuorneeessariae. 2.
    Castitasrara.Adulteri multi.
    stepe
    ab
    epispopoadmonentur.
    Sedet ab
    unoqiioque
    debenl
    eorripi.
    Atias
    peecalorumfit
    particeps.Correpli
    et noncorrecti ad
    e|jiseoj>umdeferan-
    tur. obseeleratumunum
    quandoquepuniturRespublica.
    5.
    Adulteriasibi
    pulant
    virilicere: noneis
    magis
    licentquam
    feminis.4. peepatasunt
    mortalia.Quandoqueetiam
    uxorem
    cognoscere.
    non est sine
    peccato.
    5.
    Conciibinaius valde
    frequens.
    Pecpatumnon
    putatur.
    Adulterio
    pejuspecca-
    tumest. 6. Concio
    quasispeoulum. 2288-2291
    SERM. CCLXXXIX. Decastitate.

    1.
    J uvenuminconli-
    neutiamnonexcusataetas.2. Damnat
    justiliaelex,
    si con-
    jugati
    stiu: imoeliamsinondum
    conjugati.
    3.
    Fornicatio
    putatur
    viris
    licere,
    nonfeminis.Sexus
    uterque
    iisdemle-
    gibus
    tenetur. 4. Concubiuatus.
    Nunquam
    licuit.
    Adulterio
    soeleratiorest. 5. Amultisadmitlitur.Etideo
    exoommuni-
    cationenon
    punitur.
    Benedictionem
    nuptialem
    non
    meretur
    qui virgo
    nonest. 6. Adulterisdeest fides. 7.
    Excusanlse
    quosnegotia
    diuabuxoribus
    separant.
    Indese damnant.
    8.Militum
    petulantiareprimitur.
    9. Conclusio.
    2291-2294
    SERM. ccxc. Decontineniia.

    1.
    continentiae
    praecepta
    el necessitas.2. fn
    quibus
    consistat.3.
    Praecipua
    illius
    pars,
    cordiscustodia.
    2294-2295
    SERM. CCXCl. Decastitateetmunditia.

    1.Castilatislaus.
    Immundiliadiabolihabitatio
    quo
    intuiturefrenetur.2.
    Quid
    declinandocaveatur.5. Adlaudemcastitatisreditur. Htec
    nulliusexceditvires.MinislrisChristinecessariaest. 2296
    SERM. ccxcil. Decaslitale
    conjugali.

    1.paxet
    juslitia
    vera. Pro
    quibusmarlyres
    intercedant.
    virginitas
    antenu-
    plias.
    2. Nil mulieradabortura
    aopipiat.Quara
    rea
    quae
    faeitundenon
    possitoonoipere.
    5. Tabulaemalrimoniales.
    4. lLieontineutiEe fomenta.Remedia.
    Praeoipuura
    est elee-
    mosyna.
    5. uxorem
    exeepto
    tiliorumdesiderio
    agnoseere
    peccatum
    est. 6. Non
    quidempapitale;
    si tanien
    frequens,
    iiuiuuiidamauimam
    faeit,et
    imaginem
    Dei deformat.7.
    Quandojjrresertim
    abuxoreabstiuendum.
    Quas
    plerurnque
    2419
    INDEXRERUM. 2420
    pcenas
    dent
    qui
    aliterse
    gerunt.
    Nonnullibestiis incontinen-
    tiores.8.
    Quo
    animodetiisrebusauctor
    egerit.
    2297-2500
    SERM. CCXCUf. Deincautafamiliaritate exlranearummu-
    lierum.

    1.
    Martyres
    habel
    pax.
    vitiacreteraresist.endo
    ,
    libido
    fugiendovincitur.Mulierumfamiliaritas omnibusfu-
    gienda.
    2.mter
    quas
    valde
    periclilatur
    castilas.Frustra
    jugis
    victoriae
    spes prssienditur.
    Cumde lam duro
    hostesitrara. Etaliisinde
    jjessimumpraebeatur
    exem-
    plum.
    5.
    Quinunesint Christi
    |ierseeutores
    et
    marlyres.
    Nullaomntiioeum
    feminafamiliaritasliabeoda.
    Quautum
    volujitatis momentaneae danumm. 4. Anlacileresarciatur.
    Libido,
    malleus
    uuiversaelerrae.5.
    Quomodo
    morsinlret
    per
    fenestras. 2501-2503
    SERM. CCXCIV.
    Admonitio ute-brietatis malumtolisviri-
    buscaveatur.

    1.Ebrietasnec
    peepatumputatur.
    inimica
    ebriosorumamicitia. 2. Ebriosi
    jialudibus comj>arautur.
    3,
    Depinguntur.
    4. Excusant sedeamicifia.Convivaadbi-
    bendumne
    cogalur.
    Ebriosiinsuisimiles
    |)fodigi,
    in
    pau-
    peresparci,animalibus deterioressunt.Etseet sua
    per-
    uunt.5. Ebrietatismala
    exemplis
    el verbis
    Scripluroe
    de-
    clarantur.6. Ebriosisnonest
    pars
    in
    regno
    Dei.7.
    Qua
    ratioueabebriosilatedesuefiaut. 8.ciericiabtiocvitionoa
    sunt
    immunes. Eltinica
    snperstitio.
    2305-2508
    SERM. ccxcv.
    Admonitiocontraebrietatismalum.

    1.
    Ebriosivelut
    naufragae
    naves. Irrideutsobrios
    quasi
    non
    virqs.
    2.
    Excusalionis
    ergo
    diountseadaptos. Sedvelmorte
    resistendurafuisset.
    Martyriumquidsit,
    et
    qttomodo
    tutnc
    subeatur.5. Ebriosi
    injustitiae
    inDeumconvincuuiur. 4.
    Ebrietatemvix
    putantpeccatum.
    Poenareteriia
    plectetur.
    Nec
    in
    jjraesenti impttne
    committitur. Clericietiam
    majoris
    ordi-
    nisvitiotiuieobnoxii.
    5.Compotationes postconviviadiversis
    nominibus. Duotantum
    post
    hancvilamlooa.6.
    casligandi
    ebriosi.7.
    Rusticorum
    quorumdam
    consueludo.2507-2509
    SERM. CCXCVI. Admonitio
    qureostendit,quodab
    iuitiosae-
    culiomnes
    Seripturre
    humiles
    benedixerint,
    eteos
    quiper-
    severantin
    superbiamaledixerint.

    1.
    scripturaeljassim
    pauperesbenedieunt,
    et maledieunt
    pecpatores.
    2.
    Quo
    animomaledicatur in
    Scripluris.
    5.Per
    peccaloressuperbi,
    per
    paupereshumiles
    designati.
    4.
    pauperes
    multosnii
    juvatinopia.
    Divitibus
    quibusdam
    nil nooent
    opes.Pauper-
    tas
    vana,
    si
    superba.
    si
    humilis,
    benediotionibus estourau-
    landa.5.
    civitatesduae exhumilibus et
    superbis.
    6.
    Quorum
    peccatorumDeuscervieesconcidet. 7. Neo
    cupidilas
    sine
    sujjerbia,
    neccharitassinehumilitate. 2512
    SERM. ccxcvil.Dehumilitateet timoreDomini.

    1.
    Humilitatema suis
    exigit
    Detis.Hacvirluteeoelumcon-
    scenditur.sinehacneo
    spiritus
    saneti
    gratia,
    nepveritatis
    lux: nullabona.
    Quidpraestet
    eoramDeo.Nullacstsine
    timoreDei.Timoralius
    flliorum,
    aliusservorum.Timor
    Dei
    expellitpeccata.
    ideoet
    gehennae
    metum.5.Inde
    pax
    etomniabona.
    2315-2314
    SERM.
    CCXCVIII. Deadversitate
    temporali.

    1.calamita-
    tesnostris
    peceatis
    imputandae. Quid
    inbonisetmalisefB-
    ciant.Mundana
    spes
    amara.2.FcBdae
    depopulationis
    deseri-
    ptio.
    3.
    J ugum
    christi leve. Huicfflulti
    praefefunt jugum
    avaritire.
    2315-2316
    SERM. CCXCDI. DeesunendoetsitiendoDeiverbo.

    1.
    J ustifiamesurire
    quid
    sil. J us
    populi
    ut
    exigat
    a sacer-
    doteverbumDei.2.SaoerdotUm
    obligatio
    utilludtradant.
    verbumDei
    pecuniadujdicauda.
    3. cibusestanimae. 4.
    Saeerdotes velutvaccaelacverbi Dei
    praeparent.
    Id
    populi
    velutvituli sollicite
    requirant.
    Dehacreamatcaesarius
    inquietari. 2517-2518
    SERM. CCC.
    Qualiter
    excipiendum
    Deiverbura.

    1. Pa-
    lerna
    ipsitlssoUicitudO
    erga
    debiles.
    Arguit
    feminasinterra
    velutinlectis
    jacenfes.
    2.verbnmDeinilmiuus
    quam
    cor-
    jius
    Christi. 3. Praedicator
    gemmarumSpirilualiumeroga-
    tor. 4. Etvelutimaterornandaefiliaestudiosa. Quam
    mer-
    cedemdesuolabore
    exigat.
    5.
    conclusio. 2519-2320
    SERM. CCCI.
    Admonitio ul
    pro
    saluteanimae
    aspera|irae-
    idicationonsolumnon
    respuatur,
    sedardenti desiderio
    requiratur.

    1. sacerdosnesitremissior. Timeat
    poenas
    Hefi.Phineesobseveritatemlaudatur.2. pecoatores corre-
    pli reponunt
    senonessesolos. 3. Adduiit malorumres
    nonesseminussecundas. Cttridita(iat.
    Affjictionis
    neoes-
    sitas.4. Rempdia inaeternutn mansuranobishic
    providere
    debemus.5.
    saeerdotesmedioi
    spirituaies
    :
    corporum
    me-
    dicosin
    quoprtecelhmt. 2320-2522
    SERM. CCCII. Destudio
    sapientire,
    lectioneet medita-
    lione
    legis
    Dei.

    1.
    coguilione
    Deinihilmelius.Scientia
    vera.
    sapientia
    periecta.
    vita beata. 2.
    Quanta
    conferat
    bona
    lectio
    Scriplurarum. Hujus
    et orationisdiserimen.5.
    Quid
    po$tlectionessaoras
    praestandum.
    2525-2524
    SERM. CCCIH.
    Admonitio
    populi
    utleotionesdivinasaudi-
    restudeant,
    etc. 1. Aleclionesacrauulliisexeusalur.
    Non
    inopiatemporis.
    2. Non
    legendiinij.erifia.

    erintm
    Oeilumenetcibusanimre.3. Rusticusid
    polest
    ei auire
    et retinere. cumdiscatcanticaturpia.
    4. Et ea
    qure
    ad
    agriculluramspectant.
    5.vSllaDeiet villatioriiinis:
    qtine
    '
    utrique
    curaexhibenda.
    6,
    .nulatioDeidecultu
    animae,
    et tribuiationum
    origo.
    Nihilinhoc durum
    exigit
    Deus.
    7.Idinanima
    polenda
    servelur, quod
    in
    agrieultura.
    Fru-
    ctustrtiriexet tres
    prof^ssiones.
    Bonte
    virgines.
    viduae.
    Conjugatre.
    8.
    QuaUter
    auditainconfessione invicem
    repe-
    tenda. 2324-2327
    SERM. CCCIV. Demiserioordia et
    indulgentia.

    1.Miseri-
    cordiahomini
    pernecessaria.
    Hancaliisextiibendo
    prome.
    relur. In
    judice
    misericordia et
    discij.liua
    nedissocientur.
    Misericordia
    primo
    inseservanda.2.Aliis
    indulgendo
    eon-
    oiliatur.5. Miserationum multa
    genera.
    2528-2529
    SERM. CCCV. Demisericordia divinaet
    humana.Quod ideo
    Deus
    pauperes
    inhocmuudoesse
    permiserit,
    ut divites
    haberent
    quomodopeccala
    suaredimerent.

    1. Miseri-
    cordiaterrenaadccelestem! venitur.Misericordia divinaet
    hufflana. 2.
    Eleemosyna
    nobis
    profioit.
    Cur
    pauperesper-
    misit Deus.3.
    Eleemosynarum
    duo
    genera.
    2330-2331
    SERM. CCCVL De
    Eleemosyna.

    1.
    Qui
    a
    stipelargienda
    dispensentur.
    2.
    Eleemosynae
    necessitaset eflicacia. 3. Di-
    vitiset Lazari
    pauperis
    iriutatae vices.4. Divesin
    lingua
    magis
    cruciatur.Prose
    apud
    Deumdicit.Obduritirfi
    culpam
    causacadit.5.
    Eleenlosynre
    merces
    proponitur.
    2551-2333
    SERM. CCCVfl. DesimilifUdine ulraiet
    vitis,seu,quid
    sibi
    iuvieemconferant diveset
    pauper.

    1.ulmusdivilesex-
    tiibet;vitis,pauperes
    Deiservos.
    Quid
    sibiinvicemconfe-
    rant.2.
    Qure
    divitis
    parcipoenae. Qua
    eum
    graliaprivet
    te-
    nacitas.5.Commercium diVilesinteret
    pauperes.
    2334-2555
    SERM. CCCVUI. Admonitio
    per quam
    ostenduntur tria
    ge-
    nera
    eleeraosynarum, quibuspeocataabsque
    laboreredimi
    possunt.

    1,Facilia
    Deusproviditpecoatorum
    remedia.
    Ideo
    egentalii,
    alii
    abundant,
    utbi
    misericordia, illipatien-
    tiasanentur.2.A
    superfluiserogandis
    excusatiohuUa.Nee
    indeditandi filii.Cum
    nostranonsint.3.
    Eleemosyna altera,
    mimicis
    indulgere.
    HaecOmnibusfacilis.4.
    Eleemosynam
    qure
    decorde
    profertur
    nemodicatse haberenon
    posse.
    5.
    Eleemosynarum
    tertium
    genus.
    Bonavoluntasctiaritas.
    6.
    Qure
    et
    quando
    ob
    stipemsequestranda.
    2555-2557
    RERM. CCCIX. Admonitio adillos
    qui
    sic
    eleemosynas
    fre-
    quentiusfaciunt,
    et tamen
    raiiinas
    exercentet adulteria
    commilfunt. 2.vitammutarevellolerare.
    Quideffieiatelee-
    mosyna,
    si vilanon
    mutetpr.
    5. Si
    mutetur,
    multum
    prod-
    est.4. fncontinenlia
    reprehenditur.Quamfrequensputa-
    tur viris
    iicere,
    nonfemiuis. 2338-2340
    SERM. CCCX. De
    eleemosynis.1. Eleemosynre
    efficacia.
    Sitamendealiononou
    liaf.
    Hanode
    ra|.inislargientes
    ad
    judicium
    sistuntur.2. lraraDeiavertilmisericordia. omnia
    suntDeidona.Curaliis
    plus,
    aliisminusdedit.3.Inanisest
    avarorum
    providenlia.
    Nullideest
    diviiia,
    elc. 2340-2342
    SERM. CCCXI. De
    eleemosyna.
    1. In
    judicio
    nullamra-
    curret
    perniciem,
    qui
    comparaverit eleemosynis pietatem.
    2. nisericordia
    perfectaest,
    non
    exspectarerogahtem.
    Sic
    erga
    nos
    agit
    Deus.Sic
    egit
    etCtirislus. 3.
    Eleemosyna
    id
    agitquod
    Deus.Estsecuridum
    baptismum.
    A
    gehenna
    libe-
    rat.Hicet
    jameroganda.
    2542-2543
    SERJ I. CCCXII. De
    eleemosyna.

    1.
    Eleemosyna
    suadetur
    intuitudivini
    judicii.
    Ex
    ipsius
    mercede.
    Quodopes
    sint
    pauperibusdelegatae.
    2. UlhincnosDeifiliosostendamus.
    Pecuniatuloreservetuf.
    Quaeingratooblingeret.
    2343-2344
    SERM. CCCXIII. Admonitio
    per quam
    docemurut
    cogita-
    tiones
    turpes
    debeamus
    fpgere
    et eas
    jugiterquae
    sahctre
    suntincordetehere.

    1.
    Cogitatio
    sancta
    custodit,
    non
    sancla
    perdit.Cogilatio
    devictuet vestitu
    quandonam
    sit
    sancta.
    Qui
    a maiorum
    cogitalionum
    consueludinedesue-
    iiat.2.
    Cogitationes
    luxurjre
    non
    magis
    admittendre
    quam
    sjjuta
    investe:
    canes,porci,
    ant
    sterpora
    in
    lemplis;
    me-
    retricisoseuiumhi
    pUblico.
    4.
    Quae
    maximenosinfestent
    cogilationes.
    Lectiosacfacontra
    ipsas
    remedium. Multi
    plus
    amantvestes
    quaffl
    aiiimam. Conclusio. 2344-2546
    SERM. CCCXIV. De
    efeptoenergumeno.

    l.Unde nec
    daemoniacus timeaturneOdaemon. christum
    quisquepaseit
    autdiabolum.Aotibus
    proditurquid
    sitconviva.
    Quotqtiis
    vifia,lothabetdreiriones.
    2.Superbus
    nonestsme
    daemone,
    neo
    invidus,
    nee
    aduller,
    nec mendax.3. Ut
    peccatis
    cito
    medicinacuretur. 2347-2548
    SERM. CCCXV. Deeo
    quod
    Christianorum
    temporapraedicta
    sunl,
    et
    quod
    Ecelesiaatentationibusnonvacet.

    1. Ep-
    ciesiaedeadversariissuisultio.
    Quid
    in
    persequente
    alten-
    dendum.2. DiabolusEcclesiam
    primo
    infestavitut
    Ieo,
    draeooumblanditur.Deblandimentis. 4. Lauset
    vitupera-
    tio
    parvi
    dueenda. 5.Auditaruminentur. 2348-2551
    SERM. cccxvi. DesanetoLaureutio.

    1.Saneti
    spe
    ad
    toleranliamaecensi.2.
    Agnisangurae
    candidantur. 5.Iau-
    rentiuseum
    Stejitia.no coinparatur.
    2351-2552
    SERM. cccxvit.tn Natali
    Martyrum
    MassteCandidae.
    sia--sa candidaundesicdicta.Ex
    quibus
    collecta. Ibid,
    8421 SERMONUM1ND1CES.
    242?
    S.
    AUGUSTINI EPISGOPI
    SERMOJ YUM ORDO NOVUS
    CUMORDINE\ETERI COMPARATUS.
    AUGUSTINI
    SERMONESDE SCRlPTURlS.
    Ordonovus. Ordovetus.
    I DeDivcrsis 14
    U De
    Tempore
    72
    III In
    Fragmentis
    32
    lv DeDiversis 44
    v
    interSirmondianos 1
    VI DeDiversis 17
    VII InterCarttiusianos 6
    VIII m
    Fragmenlis
    2
    IX fnTom.
    nono,
    etde
    Temp.
    96
    X Nunc
    primumvulgatur.

    XI Inter.Homilias 18
    XII DeDiversis 16
    XTII De
    Terapore
    94
    XIV Ibid. 110
    XV lbid. 254
    XVI Internomilias 1
    xvu Ibid. 28
    XVIJ I De
    Tempore
    220
    XIX Intersirmondianos
    4
    XX lbid. 3
    XXI lbid. 5
    XXII De
    Tempore
    109
    XXUI DeDiversis 122
    XXIV Intersirmondianos 6
    XXV DeDiversis 19
    XXVI DeVerbis
    Apostoli
    11
    XXVII Ibid. 20
    '
    xxvm InterCarlhusianos 7
    XXIX DeDiversis 3
    XXX Deverbis
    Apostoli
    12
    XXXI Desanctis
    "
    45
    XXxil DeDiv.
    20,
    etinterHomil. 51
    XXXUI DeDiversis 18
    XXXIV Ibid. 2
    XXXV InterSirmondianos 10
    XXXVI De
    Tempore
    212
    XXXVII DeDiversis 45
    XXXviu De
    Tempore
    245
    XXXIX lnter Homilias 13
    XL Ibid. 11
    XLI InterSirmondianos 11
    XLII InterHomihas 29
    XLIII Deverbis
    Apostoli
    27
    XUV InlerHomilias 56
    XI.v InterSirmondianos 12
    XLVI De
    Tempore
    165
    XLVU lnloiiionono.

    XLVllf De
    rempore
    236
    XLIX ibid. 257
    L DeDiv.
    15,
    et interHomil. 50
    1.1 DeDiversis 63
    LII DeVerbisDomini 63
    Llll mterParisienses 14
    Llv DeVerbisDomini 2
    I.v ibid. 4
    LVI DeDiversis 48
    Lvn lbid.
    -'
    9
    LVTll Intei Homilias 42
    LIX De
    Tempore
    '
    155
    LX Ibid. 30
    J .XI DeverbisDomin; 5
    LXll ibid. . 6
    LXIII mterParisienses 3
    LXIV DeDiversis. 119
    Lxv InterParisienses
    ;.
    13
    LXVI
    Nuncpnmumvulgatur,
    .
    ',,

    LXVII. DeverbisDomim ;'
    ''' V-'
    .. 8
    LXVII, -DC
    Diyersis
    ''
    \ ^,
    ,2.
    '
    .
    '
    ,-
    '
    \_*~.
    '
    ,y.
    Ordonovus.
    Ordovelus.
    LXix DeverbisDomini
    io
    LXX lbid.
    9
    LXXI Ibid.
    M
    LXXll Ibid.
    12
    LXXUT DeDiversis
    46
    LXXIV Nunc
    primumvulgatur.

    LXXV DeDiversis
    22
    -
    .I.xxvi DeVerbisDomini
    15
    LXXVH De
    Tempore 74
    LXXVIH DeDiversis
    69
    LXXIX Ibirl.
    25
    Lxxx intersirmondianos
    54
    Lxxxt Ibid.
    53
    Lxxxu DeVerbisDomini
    16
    LXXXIII Ibid.
    15
    LXXXIV lbid.
    17
    l.xxxv De
    Tempore 203
    LXXXVI DeDiversis
    45
    LXXXVHDeVerbisDomini
    59
    LXXXVIII ibid.
    18
    LXXXIX InterCarthusianos
    g
    xc lntersirmoudianos
    14
    xci De
    Tempore 254
    XCll lbid.
    255
    XCIII DeVerbisDomini
    23
    XCIV l)eSanctis
    si
    XCV Nunc
    primumvulgatur.

    XCVI DeDiversis
    4.7
    XCVTI DeVerbisDomini
    21
    XCVIII Ibid.
    44
    XCLX InterHomilias
    23
    C DeVerbisDomini 7
    CI I)eSauolis
    44
    CH DeverbisDomini 24
    CIII Ibid.
    26
    CIV Ibid. 27
    cv Ibid. 29
    CVI lbid. 50
    CVU De
    Temp.196,
    etdeDiv. 28
    CVIII DeverbisDomini
    59
    CIX Ibid.
    I
    CX Ibid. 51
    CXI Ibid.
    32
    CXU lbid.
    33
    CXIH Uiid.
    55
    CXIV Nune
    primumvulgatur.

    CXV I)everbisDomini 36
    CXVI InferParisienses 4
    CXVH DeverbisDomini
    58
    CXVTII intersirmondianos 13
    CXIX DeDiversis
    '
    24

    CXX
    '
    Ibid.
    84
    cxxi DeDiv.
    85,
    de
    Temp.28,
    in
    App. 27
    CXXll DeverbisDomini
    40
    CXXIII Ibid.
    '
    41
    CXXJ V
    Ibid.
    42
    CXXV InterSirmondianos 15
    CXXVI interHomilias 52
    CXXVIl DeverbisDomini 64
    CXXVIII ibid. 43
    CXIX ibid. 43
    CXXX Nunc
    primumvulgatur.

    CXXXf DeVerbis
    Apostoli
    2
    CXXXU DeverbisDomini 46
    CXXXIII InterCafthusianos 8
    CXXXIv DeVerbisDoraini 48
    CXXXV InterHomilias 43
    CXXXVI Nunc
    primumvulgatur.
    t>
    CXxxvfl DeVerbisDoraini 49
    CXXXVHI U)id. 50
    CXXXIX Ibid. 81
    CXC ijiier&irmoiidiaiios 18
    8423
    .-
    SERMONUM
    INDICES.
    Ordonovus.
    Ordovetus.
    CXIJ
    DeverbisDomini
    55
    CXIJ I Dev. Dom.54.etinterHomil.
    34
    CXLUl DeverbisDommi
    60
    CXI.IV
    lbid.
    61
    CXLV
    Inier
    Carlhusianos
    3
    CXLVI DeVerbisDomini
    62
    CXLVH De
    Sanclis
    24
    CXLVUI DeDiversis
    10
    CXLIX
    lbid.
    26
    CL
    Intomosexto.

    CLI
    De
    Tempore
    43
    CLU
    Nunc
    primum
    vulgatur.
    CLUI
    Deverbis
    Apostoh
    4
    cnv
    lbid.
    5
    CLV
    Ibid.
    6
    CLVI
    Ibid.
    13
    CLVH
    lbid.
    23
    CLVIU
    Ibid.
    16
    CLIX
    Ibid.
    17
    CLX
    inter
    Carttiusianos
    11
    CLXI DeVerbis
    Apostoli
    18
    CLXU In
    Fragmenlis
    3
    CLXUI DeVerbis
    Apostoli
    3
    CLXIV
    lbid.
    22
    CLXV Ibid.
    7
    CLXVI
    DeDiversis
    25
    CLXVII De
    Verbis
    Apostoli
    24
    CLXVHI luter
    nomilias
    17
    CLXIX I)everbis
    Apostoli
    15
    CLXX i)e
    Tempore
    49
    CLXXI De
    VerbisDomini
    37
    CLXXH Deverbis
    Apostoli
    52
    CLXXlfl
    lbid.
    55
    CLXXIV Ibid.
    8
    CLXXV
    Ibid.
    9
    CI.XXVI Ibid.
    10
    CLXXVU Intcr
    carttitisianos
    10
    CLXXVIUDeVerbis
    Apostoli
    19
    CLXXIX DeDiversis
    27
    CLXXX Deverbis
    Apostoli
    28
    CLXXXl ibid.
    29
    CLXXXII Ibid.
    50
    CLXXXIII
    Ibid.
    51 ,
    SERMONESDE
    TEMPORE.
    CLXXXIV
    DeDiversis
    56
    CLXXXV
    Ibid.
    62
    Cl.XXXVI De
    Tempore
    19
    CLXXXVUDe
    Tempore
    27
    CLXXXVUI
    idid.
    25
    CLXXXIXDaDiversis
    55
    CXC
    Ibid.
    61
    CXCl
    Ibid.
    60
    CXCll
    De
    Terajjore
    16
    CXCIII
    DeDiversis
    58
    CXCIV De
    Tenijiore
    25
    CXCV
    ibid.
    12
    CXCVI
    DeDiversis
    59
    CXCVll lu
    liagnienlis 5-10
    CXCVIII
    mtor
    sirmondiaiios
    7
    CXCIX De
    Temjiore
    34
    CC
    Ibicl.
    50
    CCI
    ibid.
    51
    CCII
    Uiid.
    32
    CCIII De
    Diversis
    64
    CCIV Inter
    Mgnerianos, p. 2, 7
    ccv De
    Diversis
    68
    CCVT
    ibid.
    70
    <:cvu
    Ibicl.
    "
    71
    CCVlll
    Ibid.
    72
    CCXLX Uiid.
    73
    CCX
    lbid.
    74
    CCXI
    inter
    Homilias
    40
    CCXll
    DeDiversis
    75
    CCXIlt
    De
    Tempore
    i
    19
    CCXlV
    Ntrac
    priraum
    vulgatur.
    CCXV
    lnler V
    ignerianos,p. 2,
    16
    CCXVI
    De
    Diversis
    8
    ccxvil Nunc
    primuffl
    vulgalur.
    ccxvm
    De
    Diversis
    76
    CCXIX
    Ibid.
    77
    CCXX
    lbid.
    78
    CCXXI
    ibid.
    79
    CCXXII
    Ibid.
    80
    ordo
    uovus.
    ccxxm
    DeDiversis
    Ordovetus.
    ccxxiv
    De
    Tempore _l
    CCXXV
    De
    Diversis
    '6*
    CCXXVI
    Ibid
    53
    CCXXVH
    jbi^;
    82
    PP^ miervignerianos,p.2, ??
    rrvv^ "acprimumvulgatur.
    17
    ccxxx
    De
    Diversis
    *
    ccxxxi
    De
    Tenipore ,';
    9
    ccxxxn
    ibid
    J 11
    ccxxxni
    De
    Diversis
    J {*
    CCXXXIV
    ibid
    86
    ccxxxv
    De
    Tempore ,Hl
    CCXXXVI
    De
    Diversis *A
    CCXXXVHDe
    Tempore
    ,_$
    rrvvvX *u,lePriniumvulgalur. li_
    CCXXXIX
    De
    Temnore ,,"
    CCXL
    ibid.
    1M
    CCXU
    Ifoid
    159
    CCXIJ I
    ibid
    f*>
    CCXIJ II
    DeDiveYsis
    li 7
    ^v^y
    lnter
    Sirmondianos
    ,2
    CCXLV
    Derempore ,iZ
    rrxiLv.i iQter
    viS,lerianos, p. 2,
    'K
    rr^vm ,,"1J )nmum
    lgatur.

    CCXLVIII
    DeTempore; ,,
    CCXLLX
    tater
    vignerianos,p.2,
    2i
    CCLI
    De
    niversis -?
    CCLU
    ILjd.
    *
    CCLiii
    1)e
    Tempore , ,
    CCLIV
    ibid.
    49
    cci.v
    De
    Diversis
    131
    r?ill
    Inter
    sirraondianos
    ,1
    rr v ,
    KUDC
    I)ril,mm
    vulgalur. \,
    CCLVIII
    Kunc
    primuni
    vulgalur.
    '
    "
    CCLix
    nuer
    sirmoiidianos
    '
    Z
    cci,x
    De.Diversis .,
    CCLXl
    ibjd.
    11
    CCLXlf
    jjjid.
    12 .
    m xiv J .)e
    Temp-"*'
    et de
    ,)iver^
    '0
    riilJ
    ^uuc
    jjnmum
    vulgatur.
    *"
    CCLW
    jnier
    1'arisienses l
    ,
    Iuter
    carthusianos
    _
    LCLXVU
    De
    Tempore
    -
    ,02
    CCLXVIII
    inter
    sirraondiancs *SS
    CCLXIX
    ibid.
    ~?
    CCLXX
    J bid.
    II
    CCLXXI
    De
    Tempore
    ,
    CCLXXH
    Inter
    vignerianos,p. J ,
    J g
    SERMONES
    DE
    SANCTIS.
    CCLXXIII ue
    Diversis
    101
    CCLXXlv
    lnter
    Parisienses
    8
    CCLXXV
    Ibid.
    9
    CCLXXVI DeSanctis
    12
    CCLXXVHI)eDiversis
    102
    CCLXXVHI
    Ibid.
    54
    CCLXXIX lnter
    Rirmondianos
    24
    CCLXXX
    DeDiversis
    103
    CCLXXXI
    lbid.
    104
    CCLXXXII
    ibid.
    103
    CCLXXXIll
    Ibid.
    42
    CCI.XXXIVInter
    Carttiusianos
    1
    CCLXXXV Ibid.
    4
    CCI.XXXVI De
    Diversis
    39
    CCLXXXVII
    Ibid.
    40
    CCLXXXVIII
    Intersirmondianos
    25
    CCLXXXIXInter
    vignerianos,p. 2, 3
    CCXC
    fnter
    Homili;is:
    44
    CCXCI
    lntervig;nerianos, p. 2, 4
    CCXCII
    De
    Sanctis
    23
    CCXCIII
    Inter
    vigneriahos, p. 2, 5
    CCXCIV De
    Verbis
    Apostoli 14
    CCXCV
    I)e
    Diversis
    108
    CCXCVT De
    Diversis
    103
    Ccxcvn
    ibid.
    107 .
    CCXCVIII
    Ibid.
    41
    CCXCIX Nunc
    primum
    vulgatur.
    CCC
    De
    Diversis
    109
    CCCl
    Ibid.
    110
    CCCII
    lbitl.
    111
    CCCJ ll
    ibid.
    123
    CCCIV
    lbid.
    57
    cccv
    mter
    Sirmondiaaos
    26
    242S SERMONUMINDICES.
    242G
    Ordonovus. ordovetus.
    eccvi DeDiversis 112
    cccvii mterparisienses 10
    cccvm ibid. 11
    CCCIX ibid. 12
    CCCX DeDiversis 113
    CCCXI ibid. 115
    CCCXII Ibid. 116
    CCCXJ II ibid. 114
    CCCXIV ibid. 95
    CCCXV ibid. 93
    CCCXVI Ibid. 94
    CCCXVII ibid. 92
    cccxvm intersirmondianos 25
    cccxix DeDiversis 51
    cccxx ibid. 29
    cccxxi ibid. 30
    CCCXXH ibid. 31
    cccxxin ibid. 32
    cccxxiv l])id. 33
    cccxxv inler sirmondianos 30
    CCCXXVI Inter
    Vignerianos, p. 2,
    30
    CCCXXVIIInterSirmondianos
    27
    CCCXXVIII DeDiversis 117
    cccxxix Inter
    vignerianos,p.2,
    33
    CCCXXX InterSirmondianos 29
    occxxxi DeDiversis 100
    CCCXXXUInterSirmondianos
    28
    CCCXXXIII InterHomilias 14
    CCCXXXIVDeSanclis
    48
    CCCXXXV ibid. 30
    CCCXXXVI De
    Tempore
    256
    CCCXXXVH interParisienses
    16
    cccxxxvm ibid.
    17
    cccxxxix Interliorailias 23
    CCCXL lnter sirmondianos 39
    SERMONES
    DE.
    DIVERSIS.
    CCCXLI De
    Tempore
    40
    CCCXLII InterSirmondianos 8
    CCCXLUI Inter Carttiusianos 2
    CCCXLIV Intersirmondianos 31
    CCCXLV ibid. 32
    CCCXLVTKunc
    primumvulgatur.

    CCCXI.vnDesanctis 17
    CCCXLVlll De
    Tempore
    214
    CCCXLIXDe
    Tempore
    52
    CCCL lntom.
    nono,
    etde
    Temp.
    39
    CCCLI mtom.
    nono,
    el interHomil. 50
    CCCLII InterHomilias 27
    CCCLM lbid. 20
    CCCLlV DeverbisDomini ,
    53
    CCCLV DeDiversis 49
    CCCLVI ibid. 50
    CCCLVII mtersirmondianos 35
    CCCLVUI ibid. 36
    CCCLK DeDiv.
    91,
    etinterSirm. 57
    CCCLX intersirmondianos 38
    CCCLXI DeDiversis
    120
    CCCLXII ibid. 121
    CfXLXUl interSirmondianos
    2
    SERMONESDUBII.
    CCCLXIV
    DeTempore
    107
    CCCLXV Inter
    vignerianos,p. 2,
    28
    CCCLXVI InterSirmondianos 9
    CCCLXVHDeverbisDomim 25
    CCCLXVIUInterHomilias
    37
    CCCLxrx De
    Tempore
    5
    CCCLXX
    DeTempore
    20
    CCCLXXI DeDiversis
    32
    CCCLXXII Ibid. 54
    cccLxxm ibid.
    66
    CCCLXXIV Ibid.
    67
    CCCLXXVmter
    vignerianos, p. 2,
    9
    CCCLXXVI De
    Tempore
    160
    cccLXXvnDeDiversis 57
    cccLXXvminter
    vignerianos,p.
    2 24
    CCCLXXIX ibid.
    S
    CCCI.XXXmter
    vignerianos,p. 1,
    6
    CCCLXXXI
    ibid.,p. 2,
    6
    CCCLXXXU DeSanctis
    4
    CcaJ iXXni InterHomilias
    24
    cccLxxxrvDeverbis
    Apostoli
    4
    CCCLXXXV InterHomihas
    38
    Ordonovus.
    ordovetus.
    CCCLXXXVI
    DeTempore
    170
    CCCLXXXVII inter Homilias 5
    CCCLXXXVUI J bid.
    '
    19
    CCCLXXXTX InterSirmondianos 40
    cccxc Inter
    vignerianos,p.2,
    15
    CCCXCI
    DeTempore
    246
    cccxcil InterHomilias
    49
    cccxcni Ibid. 41
    cccxciv Kunc
    primumvulgatur.
    .
    CCCXCV Nunc
    primumvulgalur.

    cccxcvi Nunc
    primumvulgatur.

    SERMONUMFRAGMENTA.
    I UlaDuo.
    1
    II sienim.
    22
    III
    Qui
    se exaltat.
    23
    rv Rex
    ergo.

    V Gloriemur
    ergo.

    VI
    Neque
    enim.
    29
    VII
    Quod
    enim.
    21
    Vlii. Dixitque
    Deus.

    IX
    *
    Humiliatus est.
    13
    X
    Cortiominis.
    19
    XI Beaius
    Apostolus.

    XII
    Quare
    autem.
    16
    XIII
    Factussum.

    Xiv Quipotestcaperc.

    XV
    Corripiteinquietos.

    XVI invenimusmalos.

    XVII Nonest nobis.

    XVIII
    Qui
    dicit.

    XIX
    oportetergo.

    XX Cumautem.

    XXI
    Aposlolus
    Petrus.

    XXff Inillisveteribus.

    XXUI
    Ipse
    enim.

    SERMOERACLII.
    Hic
    sermonuncprimumprodit
    excodicema-
    nuscripto
    Ecclesise Bellovacensis.
    APPENDIX.
    SERMONES
    DE SCRIPTURIS.
    I
    mtomo
    nono.
    H DeTemp.51; post,
    in
    App.
    34
    m
    ibid.
    68
    ibid. 37
    iv
    De
    Tempore
    34
    V
    Ibid.
    70
    VI
    Ibid.
    71
    Vil
    lbid.
    73
    Vftl
    Ibid.
    .
    ]5
    IX
    mter
    Vignenanos,
    p.
    2. 12
    X
    De
    Tempore
    78
    XI
    D)id.
    79
    XII
    Ibid.
    80
    xm
    iMd.
    |1
    XIV
    Ibid.
    8
    xv
    Ibid.
    8J
    XVI
    Ibid.
    8*
    XVII
    lbid.
    83
    xvni
    lbid.
    *
    xix Nuncprimumvulgatur.

    xx
    De
    Tempore
    87
    XXI
    ibid.
    .
    95
    XXII
    lbid.
    8
    xxni
    De
    Tempore
    8
    XXIV
    Ibid.

    XXV
    Ibid.
    *.
    XXVI
    Ibid.
    3
    xxvii De
    Temp.97; post,
    m
    App.
    3S
    xxviu
    De
    Tempore
    109
    XXIX
    J J rid.
    0;
    XXX
    Ibid.
    .

    xxxi
    De
    Temp.99; post,
    m
    App.
    40
    XXXU
    DeTemp
    401
    XXXUT lbid.
    iw>
    XXXIV
    Ibid.
    1"3
    XXXV Ibid.
    J OS
    XXXVI Ibid.
    *0
    XXXVTI
    lbid.
    ]_{'
    xxxvm ibid.
    im
    5457
    KERMOMJ M
    HVMriKg.
    2498
    Ordonovus.
    Ofaovetus. i
    XXXIX De
    Tempore
    200 i
    XL
    lbid.
    201 l
    XLI
    Uiid.
    204 i
    VXLII
    Ibid.
    206 i
    J XI.III DeTemp.207,post,
    in
    App. 62 i
    J XLIV
    DeTempore
    208
    i
    iXLV Ibid.
    (210
    i
    XLVI
    DeTemp.211; post,
    in
    App. 65
    i
    XLVII
    Ibid.
    226; ibid.
    65
    i
    XLVIII
    Ibid.
    228; ibid.
    66
    i
    XLIX
    J bid.
    229;
    ibid.
    67
    i
    L
    Ibid.
    224;
    ibid.
    64
    i
    LI
    De
    Tempore 225
    <
    LU
    Ibid.
    222
    i
    LUI inter nomil.
    2; post,
    in
    App. 13
    Liv
    InterHomilias
    33
    i
    LV InterHomil.
    4; post,
    in
    App.
    14
    LVI
    Ibid.
    46; ibid.
    20
    I.vu
    DeTempore
    218
    LVHI
    lbid.
    217
    J J X
    Ibid.
    240
    LX De
    Temp.242; post,
    in
    App. 69
    LXI
    ibid.
    169; ibid.
    57
    LXII ibid.
    59;
    ibid.
    35
    LXIIt De
    Tempore 60
    LXIV lbid.
    182
    LXV
    ibid.
    126
    LXVI
    lbid.
    202
    LXVll Nuno
    primumvulgatur.
    LXVTU Caesarii Homil.Balttz.
    13
    LXtX Nunc
    jjrimura
    vulgatur.

    l.xx De
    Temp.48; post,
    in
    App. 33
    LXXI De
    Tempore
    253
    LXXlI DeV.
    Dom.
    14; post,
    in
    App. 2
    LXXHI De
    Tempore
    250
    LXXIV ibid.
    247
    LXXV DeV.Dom.
    20; post,
    in
    App.
    4
    LXXVI Cresarii Homil.Bibl.patr.
    LXXVH Desanctis
    38
    LXXViH Csesarii Homil.Bibl.Patr.
    59
    Lxxix De
    Tempofe 124
    LXXX De
    Temp.
    128; post,
    in
    App. 48
    LXXXI De
    Tempore 209
    LXXXU Dev.
    Dora-
    19;J J OS!,
    in
    Apj). 5
    LXXXIll Inter
    vignerianos,
    p.
    2.
    '
    14
    LXXXIV DeV.Dom.
    28; post,
    in
    App.
    5
    LXXXV De
    Tempore 171
    LXXXVI
    InterHomilias.
    48
    LXXXVll DeSanclis
    31;
    post,
    in
    App. 81
    LXXXVHI Ibid.
    53; ibid.
    82
    LXXXIX Cresarii Homil. Bibl.Patr.
    19
    XC
    lnter
    Vignerianos, j>.2, 10
    XCI Nunc
    primum
    vulgatur.
    XClI De
    Tempore 41
    XCUI Ibid.
    92
    XCIV InterIlomil,
    22; post,
    in
    App.
    18
    XCV
    De
    Tempore
    104
    XCVI Dev. Dom.
    52; post,
    in
    App.
    6
    XCVU Ibid.
    57; ibid.
    7
    XCVUI De
    Tempore 166
    XCIX DeV.
    Apost.26; post,
    in
    App. 10
    C
    Ibid.
    25; ibid.
    9
    CI Inter
    Homil.
    45; j)ost,
    in
    App. 19
    Cli
    De
    Temp.43; post,
    in
    App. 51
    CUI
    Ibid.
    47;
    ibid.
    32
    CIV
    Desanctis
    41
    CV
    lnter Homil.
    15; post,
    in
    App. 17
    CVI
    Intomo
    nono,
    etde
    Temp. 46
    1CVU De
    Tempore 42
    CVin
    ibid.
    53
    CIX Dev.
    Apost.54,
    post,
    in
    App 11
    CX
    Ibid.
    55; ibid.
    22
    CXI
    InterHomil.
    10;
    ibid.
    16
    cxn
    De
    Tempore 44
    CXftl
    fbid.
    190
    cxiv ne
    Diversis
    97
    SERMONESDE
    TEMPORE.
    r CXV De
    Tempore'
    1
    >
    CXVI
    ibid.
    2
    CXVH
    ibid.
    7
    CXVBI
    Ibid.
    8
    CX1X
    De
    Teinp.9; post,
    in
    App. 21
    CXX
    De
    Tempore 21
    CXVI
    De
    T;-;mp. 40; post,
    in
    App.
    22
    CXXU
    liiid.
    11; ibid.
    38
    ordonovus.
    Ordovelus.
    CXXlll De
    Temp.15; jiost,
    lh
    App.
    24
    CXXIV Ibid.
    24; ibid.
    25
    cxxv
    De
    Tempore 17
    CXXVI Ibid.
    22
    CXXVH Ibid.
    2."
    cxxviu
    ibid.
    !
    l.i
    CXXix Inter
    vignerianos,p. 1, 11
    CXXX
    Urid.
    15
    CXXXI Inter
    ParisienSes
    1
    CXXXII De
    Tempore
    !
    TA
    CXXXIU De
    Temp.33; post,
    in
    App.
    S;J
    cxxxiv
    lbid
    57;
    ibid.
    29
    CXXXV De
    Tempore 36
    CXXXVl Ibid.
    ,
    29
    CXXXVH Inter
    Vigneririnos, p. 1, 3
    CXXXVUIDeDiversis
    65
    CXXXIX hiter
    Ambrosianos
    12
    CXL De
    Tempore 55
    CXLI
    J bid.
    56
    CXLII Ibid.
    62
    CXLIII
    Ibid.
    64
    cxtiv
    Ibid.
    65
    CXLV
    lbid.
    69
    CXLVI Inter
    Vignerianos, p. 2, 13
    CXLVII
    De
    Temp.77;post,
    in
    Ajip. 38
    CXLVlil Ibid.
    65;
    ibid.
    36
    CXLXIX De
    Tempore
    i
    127
    CL
    De
    Temp.
    121
    ; post,
    in
    App. 46
    CLI
    Ibid.
    117;
    ibid.
    43
    CUI
    lbid.
    118;
    ibid.
    44
    CLIII
    Ibid.
    114;
    ibid.
    41
    i CILV
    lbid.
    120;
    ibid.
    45
    i
    CLV
    Ibid.
    150;
    ibid.
    49
    I CLVI
    DeTempore
    122
    l
    CLVll
    ibid.
    j 134
    CLVUI
    De
    Tenip.132;post,in
    App. 5C
    CLIX
    Ibid.
    136;
    ibid.
    51
    CLX
    lbid.
    137; ibid.
    52
    i CLXI
    lbid.
    156;
    ibid.
    54
    i
    CLXII
    Ibid.
    161;
    ibid. 56
    .
    CLXIII
    Ibid.
    158;
    ibid.
    52
    !
    CLXIV
    DeTempore 15t
    l
    CLXV
    Ibid.
    152
    I CLXVI
    ibid.
    142
    i CLXVn
    Ibid.
    154
    ; CLXVIII
    "
    ibid.
    16?
    CLXIX De
    Temp.159; post,
    in
    App.
    86
    I CI.XX
    Inter
    Vignerianos, p. 2, 2C
    CLXXI
    De
    Tempore 162
    ! CLXXlf
    DeTeiiip.
    157,;post,
    in
    App.
    8G
    I CLXXIll Inter
    vignerianos,p. 2, 23
    I CLXXIV
    DeTempore 173
    CLXXV
    lbid.
    !
    172
    CLXXVi De
    Temp.176; post,
    in
    App.
    58
    ! CLXXVH
    DeTempore 175
    I CLXXVHI
    Ibid.
    177
    '
    CLXXIX
    Ibid.
    178
    j CLXXX
    Ibid.
    178
    r CLXXXI
    Ibid.
    180
    5 CLXXXH lbid.
    , 185
    ) CLXXXfflDe
    Temp.188; post,in
    App.
    61
    ) cr.xxxtv
    DeTempore 184
    ) CLXXXV De
    Temp.183; post,
    in
    App. 60
    l CLXXXVIInter
    vignerianos,p. 1, 4
    i CLXXXVII
    mter
    Vigaerianos, p. 2, 25
    l
    !
    i
    SERMONESDE SANCTIS.
    ?
    CLXXXVIJ I DeSanctis.
    13
    ,
    CLXXXIX DeSanctis
    14|;
    etdeDiV.
    35
    \
    CXC
    DeSanctis
    15; post,
    in
    App. 74
    i
    CXCI Sermoni
    sup.proximesubjicilur

    l
    CXCII
    DeSanctis
    !
    16
    5 CXQII De
    Tempore
    14
    i
    CXCIV DeSanclis i 18
    CXCV De
    Tempore18; post,
    in
    App.
    25
    cxcvi DeSanctis
    20;
    ibid. 76
    CXCVII
    DeSanctis |
    21
    l
    cxcvill De
    Sanctis36;post,
    in
    Apn. 84
    i
    CXCIX Ibid.
    22;;
    ibid.
    77 ~
    CC
    Inter
    Vignerianos, p. 1,
    3
    i
    CCI DeSanctis
    26; post,
    in
    App.
    78
    1
    CCH
    lbid.
    27; ibid. 79
    I CClll
    DeSanctis
    29
    i
    CCIV
    Ibid.
    23
    5 CGV
    Uiid.
    28
    2429 SERMONUMINDICES.
    2450
    ordonovus. ordovetus.
    CCVI DeSanctis
    30; post,
    in
    App.
    80
    CCVU Desanclis
    52
    CCVU.I DeSanctis
    55;rjost,
    in
    App.
    83
    ,CCIX Ibid.
    37;
    ibid. 85
    CCX ibid.
    5;
    ibid. 71
    CCXI Uiid.
    2;
    ibid. 70
    CCXII DeSanctis 3
    CCXIU DeDiversis 98
    CCXiv ibid. 99
    ccxv DeSanctis 1
    CCXVI DeDiversis 96
    ccxvn DeSanclis 6
    CCXVm Ibid. 9
    CCXLX Ibid. 8
    CCXX DeSanctis
    10; post,
    in
    App.
    72
    CCXXI Ibid.
    11;
    ibid. 73
    CCXXn DeSanctis 43
    CCXxm ibid. 44
    CCXXIV Ibid. 46

    CCXXV Ibid. 47
    CCXXVI ibid. 49
    CCXXVII Inter
    vignerianos,p. 1,
    18
    CCXXVfflCaesariotribuitur.
    CCXXIX De
    Tempore
    252
    CCXXX ibid. 255
    CCXXXI Ibid. 253
    SERMONESDE DIVERSIS.
    CCXXXU De
    Tempore
    189
    CCXXXIU ibid. 129
    CCXXXIV lbid. 6
    ccxxxv
    DeTemp.125; post,inApp.
    47
    CCXXXVIDe
    Terapore
    '
    191
    CCXXXVTI fbid. 192
    CCXXXvni
    DeTempore
    195
    CCXXXIX lbid. 194
    CCXL inter
    vignerianos, p. 1,
    13
    CCXLI De
    Temji.115; post,inApp.
    42
    CCXLlI
    DeTempore'
    151
    CCXIJ tl lbid. 123
    CCXLlv lbid. 195
    CCXLV Ibid. 5
    CCXLVI DeV.Dom.
    58; post,
    in
    App.
    8
    CCXLVII Desanctis
    19;
    ibid. 75
    CCXLVUJ De
    Temjjore
    153
    CCXLIX Ibid. 67
    CCL DeSanctis. 39
    CCU lbid. 40
    ceLB lnterHomilias 16
    CCLUl
    Ibid. 12
    CCUV De
    Tempore
    66
    CCLV ibid. 57
    CCLVI csesariiHomil.Baluz. 2
    CCLVII Cresarii Homil.Bibl.Palr. 13
    CCLVM De
    Tempore
    58
    CCLIX Cresarii Homil.Baluz. 3
    CCLX cresariiHomil. Bibl.Patr. 17
    CCI.XI crasariillomil.Baluz. 1
    CCLXII Cresarii Homil. Bibl.Patr. 1
    CCLXIU Crjesarii Homil. Baluz. 4
    CCLXIV ibid. 12
    CCLXV De
    Tempore
    115
    CCLXVI Ibid. 216
    Ordonovus.
    ordovelus.
    CCLXVll De
    Tempore
    lifi.
    CCLXVHI DeV.Dom.
    5; post,
    in
    App.
    1
    CCLXIX Ctesar.Homil. Bibl.
    40;
    Baluz 10
    CCLXX InterHomilias 8
    CCLXXI Ibid. 6
    CCLXXII De
    temjiore
    1(38
    CCLXXIII ibid.
    61
    CCLXXIV Cresarii Homil. Baluz. 9
    CCI.XXV Inter
    vigncrianos, p.2,
    58
    CCLXXVI Cresarii Homil.Bibl.Patr. 21
    CC1.XXMIDe
    Tempore
    219
    CCLXXVTII De
    Temp.241;post,
    in
    App.
    68
    CCLXXIXInter
    vigueriauos,p. 2,
    29
    CCLXXX De
    Tempore
    251
    CCLXXXI Ctesarii nomil.Bibl.Palr. 12
    CCLXXXUCrcsarii Homil. Baltiz. 8
    CCLXXXIHcresariillomil.Bibl.Patr. 53
    CCLXXXIVIuter
    Sirmondiauos,
    in
    App.
    5
    CCLXXXVInter
    vignerianos,p. 2,
    8
    CCI.XXXVl caesariiHomil. Bibl.Patr. 34
    CCLXXXVU lnterffomil.
    7; jiost,
    in
    App.
    15
    CCLXXXVUI inter
    vignerianos,p. 2,
    57
    cci.xxxix De
    Tempore
    245
    CCXC
    Ibid. 248
    CCXCI ibid. 249
    CCXCU Ibid. 214
    CCXCUI lntonionono
    ; post,
    de
    Temp.
    230
    CCXCIV DeTeni|;ore
    231
    CCXCV lbid. 232
    CCXCVI inter
    vignerianos, p.2,
    39
    CCXCVII I)e
    Temjiore
    215
    CCXCVHl ibicl. 111
    CCXClX csesariiHomil.Bibl.Patr. 2S
    CCC InterHomilias 26
    CCCI mter
    Vignerianos, p. 2,
    36
    CCCII De
    Teni|iore
    112
    CCCIII Cresarii Homil. Bibl*Palr. 20
    CCCIV De
    Temjjore
    05
    CCCV cresariiHomil. Bibl.Patr. 22
    CCCVI
    De
    Temjiore.
    227
    CCCVH Ctesarii Hoqiil.
    Bibl.Part. 24
    CCCVHI
    Ibid. 9
    CCCIX Ibid. 16
    cccx interHomilias 47
    CCCXI lbid. 39
    CCCXII
    De
    rempore
    76
    CCCXIH cresariiliomil.Bibl.Patr. 10
    CCCXtV
    Ibid. 25
    CCCXV
    inter Homilias 33
    CCCXVT
    neDiversis
    38
    CCCXVH mter
    Vignerianos, p.
    1. 17
    SERMONESDENISIANI.
    I Multasdivinaslectiones. 2
    II Roddeiuli sermonisoUicium. 5
    Ui
    sicutvcritas
    per Apostolos.
    4
    IV
    Locjuiinur
    charilativestrre. 11
    v
    projiter
    iastidicimauditoris. 13
    vi sauctasclemnitas.
    14
    vn BOiiumcst
    loqui
    deCharitate.
    19
    vin rrimo
    rcspondeam
    fralri. 22
    IX cliristiauorumfides. 24
    S. AUGUSTINI EPISCOPI
    SERMONUM
    ORDO VETUS
    CUMORDINENO\0
    COMPARATUS.
    SERMONES.
    DE VETERI DOMIM
    Ordonovus. Ordovetus.
    1
    Evangelium
    audivimus. CfX
    2 Soletmultosmovere.
    Liv.

    3 Cum
    nobis
    pro
    oflicio. In
    Appendice.
    CCLXVIU
    Ordonovus. Ordovetus.
    4 Sancti
    Evangelii capitulum. . LV
    5 Inlectionosancfi
    Evangelii.
    LXI
    6 Ar.divimiis cum
    Lvangeliiun.
    LXII
    7
    Decajiitulolivangclii.
    C
    8 sanctum
    Evangeiium.
    IXVll
    9 iMirum
    quibusdain
    videtur. LXX
    10 Audivimus in
    Evangelio.
    LXTX
    2431 SERMONUM
    INDICES.
    24o2
    Drdonovus. Ordovelus.
    11
    Magnaqurestio
    est. LXXI
    12 Admonuit nosDominus. LXXII
    13
    Evangeliumquod
    recentissime. LXXVI
    14
    Audivimus,
    et
    quodammodo. App.
    LXX
    15 Hestemodie. LXXXIII
    16 Admonuit nosDominus.
    LXXXU
    17 DixitDominus cuidam. LXXXIV
    18 Benenobiscumnovit.
    LXXXVHI
    19 Nonnulli fratres.
    App.
    LXXXII
    20 Scireet
    intelligere
    debemus. ib. LXXV
    21
    Fratres,quod
    audislismodo. XCVII
    22
    (omissus, quia
    est
    q.
    59in1.83
    Qutest.
    t.
    6.)
    23 Hesternodie
    qui
    adfuistis. XCIII
    24 DominusnosterJ esus. CII
    25 Advertitsanctitasvestra. CCCLXVH
    26 VerbaDomini nostri. CUI
    27 Sanctum
    Evangelium,
    CIV
    28
    Apostoli
    sancli."
    App.
    LXXXIV
    29 Audivimus nosexhortantem. cv
    30 Audistissancfum
    Evangelium.
    cvi
    31 Dearboreficulnea. CX
    32 Triasatafarinte. CXI
    35 Lectionessanctte. CXII
    34
    (Enarr.
    inPsal.
    70,
    t.
    4.)
    35
    Quodadmonemur. cxm
    36 Lecliosancli
    Evangelii.
    CXV
    37 Gauderenos
    Aposlolus praecipit.
    CLXXl
    38
    CapilulumEvaagelii.
    CXVIl
    39 Dominus nosterJ esus.
    CVIU
    40
    Quod
    dictumaudivimus. CXXn
    41
    Scilis,
    fratres. CXXIII
    42 Recentissima inauribusnostris.
    CXXIV
    45 Audivimus verba. CXXVIII
    44 Miracula Domini nostri. XCVIII
    45 Ad
    evangelicam
    lectionem. CXXtX
    46 Sicutaudivimus. CXXXH
    47
    (Tract.
    33inJ oan.t.
    3.)
    48 NovitCharitasvestra. CXXXIV
    49 Non
    ignorat
    fldcsvestra. CXXXVU
    80 Audivimus DominumJ esum. '.XXXVHI
    51 DominusDeus,J esusChristus. CXXXIX
    52 Licetomnesvirtutes.
    App.
    XCVI
    55 HocadmonuitDominus. CCCLiv
    B4
    (Pars
    estserm.
    142.)
    55 Inter
    cretera,
    cum. CXLI
    56
    (Pars
    est Tract.71inJ oan.t.
    3.)
    57 Domini voxest.
    App.
    XCVII
    58
    Accepimus,
    ffatres.
    Ajip.
    CCXLVI
    59 Desancto
    Evangelio.
    'AXXVU
    60 Medicinaomuiumanimre. CXIJ H
    61 CumDominusetsalvator. CXLtv
    62 Lectionehodierna. CXLVi
    65
    Evangelica
    lectio. Ltl
    64
    Spesnostra,
    fratres. cxxvii
    SERMONESDE VERBISAPOSTOLI.
    1 sanclaetdivina
    eloquia.
    CCCLXXXiv
    2 Audivimus veracem
    magistrum.
    cxxxi
    3 Si
    consideremus,
    ffatres.
    CLXIII
    4 Audivimus
    concorditerque.
    CLni
    5 Hesiemamlectionem.
    CLiv
    6 Hesternalectio
    CLV
    7
    Apostolum
    audivimus.
    -
    CLXV
    8 Audivimus bealum
    Apostolum.
    CLXXIV
    9
    Quod
    lectumestmododesancto.
    CLXXV
    40 Dedivinisleclionibus. CLXXVI
    41
    Psalmus,quem
    cantavimus.
    XXVI
    12 Sine
    dubio,
    fratres. XXX
    13 VerbiDeialtitudo. CLVI
    14 InNalalisanctiJ oannis. CCXCIV
    15 Ad
    apostolicam
    leclionem. CLXIX
    16
    Apostolum
    beatumaudivimus. CLVin
    17 Hesternodie. CLIX
    18
    Apostolum
    audivimus. CLXI
    19 Beati
    Apostoli
    Epistola.
    CLXXVUI
    20
    Quomoaojanua
    introducit. XXVII
    21
    (Qurestio
    71m1.83
    Qurest.
    t.
    6.)
    22 Omnesnos
    perApostolum.
    CLXTV
    23 Sicut
    Apostolum
    dixisse.
    '
    CLVII
    24
    Aposlolum,
    cum
    legeretur.
    CLXVU
    25
    Legimus
    inlibro.
    App.
    C
    26 Postresurrectionem. Ib.
    XCIX
    27 Inilitimbont*vilre. XLm
    28 primalectio. CLXXX
    29 Beatissimus J oannes
    apostolus.
    CLXXXI
    50
    QuandoJ oannes
    apostolus,
    Lxxxn
    Ordonovus. i Ordovetus.
    31 vestraecharitatis
    exspectatio.
    CLXXXIH
    32 Admonet nosbeatus
    Apostolus.
    CLXXII
    33
    Quando
    celebramusdies.
    CLXXttt
    34 Omniuni Christianorum.
    App.
    clx
    35
    Modo,
    fratrescharissimi. lb.
    cx
    HOMILIiE
    QUINQUAGINTA.
    1 Vocanshnmanum
    genus.
    XVI
    2
    Frequenter,
    ffatres.
    App.
    LIII
    5
    (pars
    est
    Ep.
    ad
    Probam,
    devid.
    Deo,
    l.
    2.)
    4 Intercrelera
    quibus.
    i
    App.
    LV
    5
    Frequenter
    in
    Scripluris.
    CCCLXXXVH
    6
    Frequenter
    in
    Evaugelio. Ajip.
    CCLXXI
    7 Si
    diligenter
    attenditis. lb. CCLXXXVI
    8 Beatus
    apostolus
    Paulus. lb. CCLXX
    9
    (Conflata
    est exSerm.i
    178.)
    10
    Apostolum,
    cum
    legeretur. App.
    cxi
    11
    Frequenler,
    fratres. XL
    12 lnomnibus
    Scripturis. App.
    CCLUI
    13
    Audivimus,
    fratres. XXXIX
    14 DominusnosterJ esus. CCCXXXM
    15
    Qualiternosinvicem.
    App.
    cv
    16 Besurrectioet
    glorifieatio.
    Ib. CCLII
    17
    I.eclionibus,
    canticis. CLXVllI
    18
    DomiiiusDeusnoster.
    XI
    19 Lectio
    ista,
    fratres. CCCLXXXVm
    20 Omnium
    quidem
    aures. CCCLm
    21
    (Confiata
    exEnarr.inPS
    50,
    t.
    4.)
    22
    Audistis,fratresctiarissimi.
    App.
    XCIV
    25
    Quod
    admonemurDofflini. XCLX
    24 Die
    quidem
    omni. CCCLXXXIH
    25 Hodiernus diesiste. CCCXXXIX
    26 Ante
    aliquol
    dies.
    App.
    CCC
    27 Vox
    poenitentisagnoscitur.
    CCCLH
    28
    Canlavimus,
    fratres. xvil
    29
    Ego,liatres',
    vires
    parvas.
    XLII
    30
    (Pars
    estSerm.50.1
    31
    (Pars
    estSerm.
    52.)
    32 Arcanaetsecreta
    regni
    Dei. CXXVI
    33 Secundum
    Apostolum. Ajjp.
    LIV
    34
    Eriguntnosdivinre
    lecfiones. CXLII
    35 Inomnibus
    Scripturis. Ajjp.
    CCCXV
    36 DeDomiaoet Salvatore. XLIV
    37
    Modo, fratres,
    cumdivina. CCCLXVIU
    38 Nonsoluminnovo. CCCLXXXV
    39 Felix
    operarius. App.
    CCCXI
    40 Diesistisancti. CCXI
    41
    pcenitentes,poenitentes.
    cccxciu
    42
    Symbolum
    reddidistis. LVUI
    45 DominusJ esus. CXXXV
    44 SanctusJ oannes. CCXC
    45 ModocumleclioActuum.
    App.
    CI
    46 ConUtemini Domino. ib. LVI
    47 Remedia
    jjeccatorum.
    lb. CCCX
    18 Hominis
    ciijusdam
    divitis. lb. LXXXVI
    49
    Apostolum
    audivimus. CCCXCU
    50
    Quamsitutilisetnecessaria.
    CCCLI
    SERMONESDE TEMPORE.
    1
    Appropinquante jam.
    -
    App.
    CXV
    2 Sanctametdesiderabilem.
    lb. CXVI
    5
    Legimus
    sanclum
    Moysen.
    lb. CCXLV
    4
    (Tract.
    cont.
    Paganos
    etJ ud.t.
    6.)
    5 salvatornosternatusdePalre.
    CCCLXIX
    6 In
    principio
    eratVefbum.
    Ajip.
    CCXXXrv
    7
    Rogovos,
    fratrescharissimi. Ib. CXVU
    8
    HocMe,
    Ifatrescharissimi.
    lb. cxvm
    9
    Legimus
    etfideliter.
    Ib. cXix
    10
    Quis
    tantarerum. lb. CXXI
    11 Inadventudominico. ib.
    cxxii
    12 FiliusDei
    idemque.
    CXCV
    15 Dominus nosterJ esris.
    App.
    cxxvm
    14 Fratresdilectissimi.
    lb. CXCUl
    15 NativitasDomini. ib.
    CXXfU
    16 Hodieveritasdeterra.
    cxcu
    17 NativitatemDomini.
    App.
    cxxv
    18 caslissimumMarise.
    ib. cxcv
    19
    Gaudeamus,
    fratres.
    CLXXXVI
    20 Hodiernusdies.
    CCCLX^
    21 Hodie
    puer
    natusestnobis. App.
    CXX
    22 Veneranda
    nativitas.
    U>.
    CXXVJ !
    25
    Audite,
    filiilucis.
    cxc{v
    24
    Dthodieamepossit.
    APP-
    .P*5J X
    25 FiliumDei.
    CLXXXvui
    2433v
    SERMONUMINDICES,
    2434
    ordonovus.
    Ordovetus.
    26 Anmversaria Domini. App.
    cxxvn
    27 Laudem
    Domini Ioquetur.
    CLXXXVU
    28 Mundus
    per
    Dominura. CXXI
    29
    IToxime,
    fratrescharissimi.
    App.
    CXXXVl
    30 Ad
    prirtumvirginis
    adorandum. CC
    31 Anie
    paucissimos
    dies. cct
    32 Hodieruidiei.
    CCII
    53
    causam,
    dileclissimi.
    App.
    CXXXUI
    34
    Nuper
    celebravimusdiem. CXLix
    55 Domini et salvatorisnoslri.
    App.
    CXXXII
    36
    toteUigerejjossumus.
    Ib. CXXXV
    37
    Licet,
    fratresdileclissimi. lb. CXXXlv
    58
    (rotus
    exAlcurai lib. de
    Trinit.)
    39 Divinarum
    Scrijjturarum.
    CCCL
    40 Dominus nosterJ esus. CCCXLI
    41 Domini etsalvatorisnoslri.
    *
    App.
    XCH
    42
    Quantumnos,
    fratres. ib. CVU
    43 Lectiodivina. U). CII
    -44 Sicharitati vestrre
    possemus.
    Ib.
    ,_
    CXH
    45 Lectiodivina.
    CLI
    46 Desideriumcharitatisveslrte.
    App.
    CVt
    47 Cum
    ergoseuielijisos.
    lb. CIII
    48 Sanctura
    Evangeliura.
    Ib. LXX
    49 Divrare leclionesomnes. CLXX
    50 OmnishomoinIribulatione.
    LX
    51 Modocumdivinalectio.
    App.
    II
    52 Decharitatenobis. CCCXUX
    53
    Quicumque
    christiauum.
    App.
    CVU
    54
    Audivimus,
    fratresctiarissimi. ib. IV
    55
    Ecce,
    ftairesctiarissiini.
    lb. CXL
    56 Domiuus et salvatorn^sler.
    lb. CXLl
    57
    Srepe
    adverlimus.
    ib. CCI.V
    58
    Rogovos,
    iraires charissimi.
    lb. CCI.vui
    59 Graduinesse
    aliquem.
    lb. LXII
    60
    Evangelica
    lectio.
    '
    lb. LXUI
    61 Scioetcredo. lb. CCLXXII
    62
    Rogo
    voset admoneo. Ib. CXLll
    63
    Apostolica,
    dilecfissimi. Ib. CXI.VIII
    64 Omnevitsenoslrte
    temj.us.
    Ib. CXUll
    63 Adestnobisvenerabile. lb. CXLIV
    66 Hortaturnos
    srejiius.
    Ib. > CCLiv
    67
    Rogovos,
    frairesctiarissimi. lb. CCXIJ X
    68 CrediditAbrahamDeo. lb. III
    69 Hossanctre
    Quadragesiinae
    dies. Ib. CXLV
    70
    Frequenter
    adnionui. Ib. V
    71 Lectio
    illa,
    fratresctiarrissimi. Ib. VI
    72 Nolissima
    pietas.
    II
    73 Novum
    prreceptigenus. App.
    VII
    74 Ctiananseaistamulier. Lxxvu
    75 Pauloantecumdivina.
    App.
    vm
    76 Sihomo
    priscara
    sui
    originem.
    tb. CCCXII
    77 Sibene
    relinet,
    iratres. lb. CXLMI
    78 Si
    expositionem
    sanetarum. lb. X
    79 Cumdivinalectio
    legeretur.
    lb. XI
    80
    Frequenter
    charilati veslrte. lb. Xll
    81
    Quotiesvobis.
    ib. Xiil
    82 InbeatoJ acob.
    ib. XV
    83 Debeato
    J osephscrijjtumest.
    lb. xtv
    84 Audivimus inleclione. ib. XVI
    85
    Quamvis,
    fratrescharissimi.
    lb. XVII
    86 mIectione
    divina,
    fratres. lb. XVUI
    87
    Moyses
    ad
    .-Egyptum.
    Ib. XX
    88
    Quoties
    lectioilla. Ib. XXII
    89
    .lEgyptiorurn
    turmre. Ib. XXIII
    90 InlecUonibusdivinis. Ib. XXiv
    91 Inlectione
    qua3
    nobis. lb. XXV
    92 talectione
    EvangeUi.
    lb. XClIl
    93
    Omnes,inquitApostolus.
    Ib. XXVl
    94
    Erudimim,
    omnes. XIII
    . 93 Nonestsiriecausa.
    App.
    XXI
    96 Dominus etDeusnoster. IX
    97 HaecdicitDominus.
    App. ^XXVH
    98
    Modo,
    fratresdilectissimi. Ib. XXX
    99 Omni3
    princeps.
    Ib. XXXI
    100
    Modo,
    cumdivmalectio. ib. xxvm
    101Inlectione. lb. XXXII
    102Scireet
    intelligere
    debemus. lb. XXIX
    103Lectio
    quae
    nobishodie. Ib. XXXIII
    104Multis
    quidenisignis.
    Ib. XCV
    103Inlectionibus. Ib. XXXTV
    106
    sicutfrequenter.
    Ib. XXXV
    107Samsonforlitudinemhabuit. CCCLXIV
    10$Hodiernadieaudivhnus.
    App.
    XXXVI
    109
    Audivimus,
    et
    contre.muimus.
    XXII
    110Cantavimus Domino. XIV
    jli Quoties,
    fratresctiarissimi.
    App.
    CCXCVIU
    112
    oportet,
    Iralres
    charissimij
    ijb.,
    CCCII
    Ordonovus. ordo
    vetus.
    113DixitDominus cuidam LXXMV
    114Admoiiel
    uos,
    lfatres.
    AJ J J J .
    I.LLS
    113
    Syuibolumquod
    vobio. U>. Ct.Xil
    116
    Hodie,
    ifatrescharissimi. U>. cci.Mil
    117
    Suscejiit
    Dominus.
    ib. eu
    118Forsifanmirum. ib. CLll
    119
    Symbolum
    estbreviter. ccxill
    120
    Frequeuier
    audiviraus.
    App.
    CLIV
    121
    Omiies,inquit
    Donitiiiis. lf).
    CL
    122Diloclissimi fralres. Id. CLVT
    125
    Oporlet
    atteti.Iere. Ib.
    CCXLIH
    124mlectioue
    evangelica.
    tb. LXXIX
    125CredimusinuimmDeum. U).
    CCXXXV
    126
    Quoiiiam
    Domiiiosubveuienle. II). LXV
    127
    Hodie,fratrescliarjssiini. Ib.
    CXLIX
    J 28RetinetSanctitasvestra. Ib.
    LXXX
    129CredimusinuiittmDeutn. Ib. CCXXXIV
    150HodiernaDie. Ib. CLV
    151
    Quresovos, Ifatres. Ib.
    CCXI.H
    132
    Peractapassione.
    Ib.
    CI.viU
    153
    videamus,
    tratres. Ib. CCXLvul
    154iitiltasuutet
    niagna.
    Ib. CLVII
    135Reddidistis
    quod
    creditis. ux
    156Non
    queo,
    fratres.
    App.
    CLIX
    157Passiouemvel.. Ib.
    CLX
    158
    Gaudete,
    fratres. lb. CLXIII
    139Perhosdies.
    CCXL
    -140ilesteiaodie.
    CCXXXV
    141
    RestirreetioDomininostri.
    CCXXXI
    142salutis
    humanre,
    fratres.
    App.
    CLXVI
    145
    Propna
    fidesest.
    CCXU
    144
    ResurrectioDoinini.
    CCXXXII
    143De
    IiesurrecliorieDomini.
    CCXXXVII
    146
    uodiernodie.
    CCXXXIX
    147
    Dicbushissanctis.
    CCXLli
    148Etbodielectiorecitataest.
    CCXLViu
    149
    Hodietermiuatumest.
    CCUil
    150
    Agnus
    ille
    legalis.
    App.
    CLXIV
    151sicsehabet.
    CCLtv
    152
    (parsest Serm.
    243.)
    155
    Sacrametiium,
    dilectissimi.
    App.
    CLXV
    154Deus
    misericordiae el
    justitite.
    fb.
    ccxvu
    155Ethodie
    resurrectio. CCXLV
    156
    Digue,
    1'ratres.
    App.
    CLXI
    157Pasetialis
    solemnilas. J b. CI.XXH
    138
    (Pars
    est Serm.
    242.)
    159
    Leclioevangelica.
    App.
    CLXIX
    160Atitlivit cliaritasvestra.
    CCCLXXVI
    161RetinetSanctitiis vestra.
    App.
    CLXII
    162
    cerlissimaestfiducia. ib. CLXXl
    165Pasclia
    Ctiristi,
    dilectissimi. lb. CI.XVHI
    164
    Hodiernodie.
    CCXXIV
    165
    spes
    totanoslra.
    XLVI
    166
    Legimus
    in
    Evangelio. App.
    XCvm
    167Doinini voxest. Ib.
    XCVII
    168in
    divinisvoluminibus. ib.
    CCLXXU
    169Felices
    pacifiei.
    ib.
    LXI
    170
    intendite,
    fralresmci.
    CCCLXXXVI
    171suavisDominusel mitis
    App.
    LXXXV
    172
    Quoiiiam
    jejuniorum.
    ib. CLXXV
    173Sciredebeiimset
    intelligere.
    lb.
    CLXXtV
    174
    Glorificatio Doraini.
    CCLXIH
    175
    salvatornoster.
    App. CI.XXVH
    176
    omnia,
    charissimi. ib. CLXXVI
    177
    Ascensionis Domiiii nostri. lb. CLXXVIII
    178Ascensiouis
    ergo
    Domraicte. Ib.
    CLXXIX
    179
    Quantisornatibus. Ib. CLXXX
    180Delectat
    aspiccr*.
    lb. CLXXXI
    181
    (rract.
    de
    exp.symboli,
    t.
    6.)
    182Duo
    sunt,
    charissimi.
    App.
    I.XIV
    183sanctitativestras. lb. CLXXXV
    184Discessurusemundoisto. Ib. CLXXXIV
    185Postillam
    singularem.
    Ib. CLXXXII
    186Hodiernidiei solemnitas. CCLXVll
    187Dies
    nobis,
    fratres.
    CCLXXI;
    188Fratres....hodierna.
    App.
    CLXXXIU!
    189
    Audio,fratres. ib. CCXXXIl
    190
    Apostoli
    lectionem. Ib. CXIII
    191Multa
    quidem
    et
    frequenter.
    ib. ccxxxvr
    192
    oslendimus,
    fratres. Ib. CCXXXVII
    193
    Hucusque,
    fratres. Ib. CCXXXVUI
    194ordinem
    symboli.
    Ib. CCXXXIX
    195
    Rogo
    et admoneovos. Ib. CCXI.IV
    19S
    Qui
    Deumlimetis. CVH
    197In
    Scripluris
    divinis.
    App.
    XXXVII
    198Modocum
    Regum
    lectio. ib. XXXVIU
    199
    (Tract,
    deS
    Hseresibus,
    t.
    6.)
    245S
    SKRMONUM
    CODICEfL
    443*
    Ordonovus. Ordovetus.
    200Deduabusmeretricibus.
    App.
    XXXIX
    201mlectionibus. Ib. XL
    202Audivimus
    evangelistam.
    Ib. LXVI
    203Interomnia. Ib. CCCIV
    204
    cumdivinalectio
    legeretur.
    Ib. XU
    205
    Evangelica
    lectio. LXXXV
    206SicutdebeatoEtiadiximus.
    App.
    XLII
    207CumNaaman
    regis.
    lb. XLIII
    208
    Frequenter
    Charitativestrre. Ib. LXtv
    209Aititudinemdiviuitalissuae. Ib.
    LXXXI
    210Modocuni divinaleclio. Ib. XLV
    211DumacultuDei. Ib. XLVI
    2J 2sancia
    Scriptura.
    XXXVI
    213David
    propheta. App.
    CCXCVH
    214Noq
    dubilo. CCCXLVIII
    215
    Rogovos,
    fratres.
    App.
    CCLXV
    216Gaudeamus. Ib. CCLXVI
    217Ecclesiacatholica.
    jb. LVIII
    218
    Rogovos.
    lb. LVij
    219
    rropitio
    christo. Ib. CCLXXvii.
    220Adexhortandasmentes.
    XVHt
    221
    (Ex
    Enarr.2in Ps.
    25,
    t.
    i.)
    222BeatusJ ob.
    App.
    LII
    223'
    (Tract.
    de
    Patientia,
    t.
    6.)
    224
    Prompliorem
    me.
    App.
    L
    228inlectione. Ib.
    14
    226BeatusTobias. lb. XI.vu
    227Faciendis
    eleemosynis.
    Ib. cccvi
    228Nonsufficit.
    Ib. XLViii
    229Quotiescuraque
    bellicus. lb. Xl.ix
    230Adversusdsemonum. Ib.
    LXXlll
    231
    Licet
    propitio
    Christo. Ib. CCXCIV
    832
    Frequenter
    Charitatem. Ib. ccxcv
    233Dominusac
    Redemptor.
    Ib. LXXI
    2)54
    Interrogati
    J udrei.
    xc|
    233Qusestionemrjropositam.
    XCIl
    238Lectionesdivinorum. Xl.vnj
    237Lectionessanctas. XUX
    238
    (Tract.
    de bono
    Discip.
    t.
    6.)
    239
    (Tract.
    de
    Discip.
    christ.
    t.
    6.)
    240J ubet
    tyrannus. App.
    LIX
    241Benenoslis. J b. CCLXXVm
    242
    Quotiescumque
    in
    hoc,
    ib.
    LX
    243
    Quandocumque
    castilatem. Ib.
    CCLXXX1X
    244
    Magnum
    milii
    gaudium.
    Ib. CCXCli
    245Duosuut
    quae
    inhacvita. xxxvni
    246
    Advosmihisermo. CCCXCi
    247Audivimus ex
    parabola. App,
    cxxiv
    248Adraonetnoslexdivina. lb. ccxc
    249Gloriosumet
    insignem.
    l ib. ccxci
    250Nemodicat. Ib. ccxcni
    251Sciendumest. Ib. CCLXXX
    252
    Quotiescumque....
    altaris. Ib. CCXXIX
    253RectefestaEcclesiae colunt. Ib. CCXXXI
    254DecoremdorausDei. XV
    255Sicut
    oplime
    novit.
    App.
    CCXXX
    256celebritas
    hujus.
    cccxxxvi
    SERMONESDE SANCTIS.
    1 Hesternodie.
    App.
    ccxv
    |
    Posthesternum. ib.
    CCXl
    3 DonetmihiDominus. Ib.
    CCXIl
    4 J esufiliusNave. CCCLXXXU
    5 Hesternodie.
    App.
    CCX
    6
    Quoniam
    rideo. Ib. CCXVU
    7
    (Ex
    1.22deCivit.
    Dei,
    c.
    8.)
    8 CredimusJ udreis.
    App.
    CCXIX
    9 Christo
    igilur.
    ib. CCXVHi
    10
    Hodie,
    fratrescharissimi. Ib.
    CCXX;
    41
    Quoliescumque... martyria.
    Ib, CCXXI
    12
    inpassione.
    cci(xxv|
    13 CunctorumIicet.
    App.
    CLXXXVIU
    14 Hodiedeactibus. B),
    CLXXXJ X
    15 Institutiosolemnitatis. lb. CXG
    16
    Noslis,
    fralrescharissiffli. Ib. CXCil
    17 Multanobis. CCCXLVU
    18 Adestnobis.
    App.
    CXCIV
    19
    Corruplumpeccatis.
    lb. CCXLVii
    20 Postitlumsacrosanctum. Ib. CXCLVJ
    21 NaulemsancliJ oamiis. Ib. CXCMI
    22 Horumdeterra. lb. CXCIX
    23 Weihodiefusesolemmtas. CCXOt
    24
    Apbstolum
    Petrum.
    CXLVH
    ^o Filjolimei,
    auditenos.
    App.
    CCIV
    36
    Wim vobjs
    omninust jb. CQt
    Ordonovus.
    Ofdovetus.
    27 cumdmnesbeati.
    App.
    ccu
    28
    Pjscatorisietpersecutoris. ib.
    ccv
    29
    Hoqiedubs. ib.
    ccm
    30 Beatissimi
    Laurentii. Ib.
    CCM
    31 picitDpminus. ib.
    LXXXVII
    32 cumomriesbeatos.
    '
    ib.
    CCMI
    33 Cuisimileest.
    Ib.
    LXXXvm '
    34 (Tract.
    de
    Assumptianp,
    t.
    6.)
    35
    Adestnobis,dileclissmi.
    App. CCVHl
    36 Hodie...
    J oannis.
    lb. cxcvtn
    37
    Hodie,dilectissimi. )b.
    ccix
    38 Modo
    curii
    Evangelium. )b.
    LXXVII
    39 Recogitemus. ib. cci,
    40 O
    fratres
    charissimi. lb.
    CCU
    41
    in
    lectione
    apostolica. lb. CIV
    42 in
    lectione
    Evangelii. Ci
    43 Siomuium
    Sanctorum.
    App.
    CCXXH
    44 Triuuiphalis
    beati.
    lb.
    ccxxm
    45 Psalmus
    qui cantatur.
    XXXI
    46 Non
    martyrium.
    App. CCXXIV
    47
    Quotieseumque,
    fratres. Ib.
    CCXXV
    48
    omniua)
    cjuidein. CCCXXXTV
    49
    Certamlneuniversorum.
    App.
    CCXXVI
    50
    Quoniani diessanctorum.
    CCCXXXV
    51 Domini fratres.
    XCIV
    A PARISIENSIBUSADDITI.
    1 Sicutdiesbodiernus.
    App. CXXXl
    2
    (parsestSerm.
    51.)
    3 Delectione
    recenlissima.
    LXm
    4
    Apparuit
    Dominus.
    CXV{
    5 Audistislectionem.
    j CCXXXIII
    6
    Solemnitatediei.
    CCLXY
    7
    (pars
    estSerm.
    88.)
    8
    Magnumspectaculum.
    CCLXXIV
    9
    Magnum
    etmullum
    mirandum. CCLXXV
    10 Cumsanctum
    Evangelium. CCCVU
    11
    Projiter
    tiunclocum.
    CCCVIH
    12 Sermonemanobis
    debitum, CCCDC
    13 Admonent nos
    eloquiri
    divina. LXV
    14
    Solemnitatesanctte
    Virginis. Lffl
    15
    (Pars
    estSerm.
    160.)
    16 Bona
    opera
    fidelium.
    CCCXXXVIl
    17
    Quandobona
    opera. :
    CCCXXXVm
    SERMONESDE DIVERSIS.
    1
    QuoniamvolnitDominus.
    CCl.v
    2
    Admoniti srimuscantafe.
    XXXJ V
    3 Admonili
    sumus,
    et
    spiritu.
    XXDC
    4
    Liberatorisnostri. j
    CCU
    5
    Mulliset variismodisi
    CCLII
    6 Narralio
    resurrectionis.
    CCXun
    7
    (Pars
    estSerra.
    361.)
    8
    Rudimentaministerii.
    CCXVI
    9ordoest
    aedificationis.
    LVII
    10Cum
    lectio
    legeretur. CXLVUl
    11Nemorasfaciamus.
    CCLX
    12ResurrectioDomini.I
    CCLXt
    13Dominus
    J esus.
    CCLXU
    14
    Quimeminitdebitisui.
    t
    15De
    Aggteo
    propheta. t
    16m
    divinis.
    XJ B
    17Cum
    sanct^e
    lectiones.
    Vt
    18
    Quoniam
    scrijjtum
    est.
    XXXIH
    19cumcantaremus
    Deo^ XXV
    20DeusetDommuS noster.
    XXXU
    21Audivimus FiliumDei.
    txvm
    22
    Evangelu
    lectio.
    !
    LXXV
    23visionem
    magnam. LXXIX
    24
    Dominumnostrum.
    CXix;
    25Hanc
    sententiam.
    CLXVI
    26
    Antediemdominicum. CXUX
    27verbi Deiassiduos
    auditores. CLXXtx
    28
    QUi
    Deumtimetis. CVII
    29DemiraculisDei.
    CCCXX
    50Diximus
    quidem
    hesternodie. cccxxi
    31Hesternodie.
    CCCXXU
    32Misericofdia
    quidem
    Dei. CCCXXIII
    33Debetanobis. CCCXXIV
    54HbdielediodeActibus. CCLXXVin
    55HbdiedeActibus.
    App.
    CLXXXIX
    36(Pars
    estSerm.
    279.)
    37BeatiLaurentii.
    !
    CCCiV
    38QuandoiwtaUtw
    sanctoruja, App.
    GCCX.V^.
    2437
    SERMONUMINDICES.
    >-
    algg
    Ordonovus.
    Ordovetus.
    39
    Martyfes,
    nomenest
    graacum.
    CCLXXXYT
    40Prolixanarratio.
    CCLxXxvtl
    41Debuimus
    quidem.
    CCXCVUI
    42Fortitudinemsanctorum.
    CCLxxxni
    45
    Evangeliura
    nosadmonuit. LXXXVI
    44Hesterntelectionis.
    IV
    45Prrestabit nobis.
    XXXVII
    46Ethesternodieethodie. LXXIII
    47Durumvideturet
    grave.
    XCXVI
    48Bealus
    apostolus.
    LVI
    }
    49
    Propterquod
    volui.
    CCCLV
    *
    50charitativestrrehodie. CCCLVl
    51DonetmitiiDominus. CCCXIX
    52Katusestnobishodie.
    CCCLXXi
    53Commendat nobis.
    CCXXV
    54Novitfidesvestra.
    CCCLXXH
    55Sancttiicavit nobis. Cl.XXXtX
    56NatalisDommi. CLXXXIV
    57Dilectissimi fratres. CCCI.XXVU
    58
    Angelorum
    vocem. CXCIlI
    59Hodiemusdies. GXCVI
    60VerbumPalris. CXCl
    61Dominus nosterJ esus. CXC
    62NatalisDominidicitur. CLXXXV
    63
    Exspeciationem
    Ctiaritatis.
    Li
    64
    Epijihrmia grrecaslingure.
    CCIII
    65
    Aperiatur
    hodieomneos.
    App.
    CXXXVUi
    66Solemnitas
    quam.
    CCCLXXIII
    67Anniversaria celebratio. OCCLXXIV
    68observationem
    Quadragesimae.
    CCV
    69
    lnsjiicienda
    nobis.
    LXXVIlt
    70Anniversarioreditu. CCVI
    71in
    adjutorio
    misericordir*. CCVH
    72solemne
    tempus
    advenit
    quo.
    CCVUI
    75Solemne
    lemjjus
    advenil
    quando.
    CCIX
    74Solemne
    tempus
    advenit
    quod.
    CCX
    75
    Tempus
    esl ut. CCXII
    76
    Cujussraguiue
    delictanostra. CCXvm
    77Beatuspaulus
    apostolus.
    CCXIX
    78
    Scimus,
    ifatres. CCXX
    79Dicendumest. CCXXI
    80Curvos,dilectissimi. cCxxit
    81inlibro
    qui ajipellatur
    Genesis. CCXXflt
    82Sicaudislis
    prtedicari.
    CCXXVl
    83Memorsum
    promissionis
    mere. CCXXMI
    84
    Evangelii
    J oannis
    j>rincipium.
    cxx
    85Mundus
    per
    Domiuum. CXXI
    86Audistislectionem. CCXXXlit
    87ResurrectioDomini. CCXXXIV
    88
    DominusnosterJ esus. ccxxxvi
    89sicutDominonostro. ccxxx
    90Glorificatio Domini nostri. CCLXlll
    91Primalectio. cccux
    92
    MartyrStephanus.
    CCCX\ II
    93Beatissimus
    stephanus.
    CCCXV
    94Beatissimuset inChristo. CCCXVI
    95NatalemDomini. CCCXiv
    96
    Magnifica marlyrum. App.
    CCXVI
    97
    ApostOlica
    lectio. lb. CXIV
    98Si
    quis
    sollicitus. Ib. ccxm
    99Domiausnoster. Ib. CCXIV
    100Ula
    Evangelica
    tuba. CCCXXXI
    101
    DominusJ esusmartyres.
    CCLXXIU
    102OcuUs fidei. CCLXXVfl
    103Hodieruusdies. CCLXXX
    104
    Refulget
    et
    prreeminet.
    CCLXXXI
    105Duarumsanctarum. CCLXXXII
    103Recenssancli
    Evangebi.
    ccxcvi
    107Hocliernuin nobisdiera. CCXCVII
    108islumnobisdiem. CCXCV
    109Islumdiemnobis. CCC
    110
    Magmimspectaculum.
    CCCI
    111Beati
    martyris
    Laurentii. CCCit
    112Sicutaudivimus.
    CCCVI
    115
    Spirilus
    sanclusdoceat.
    CCCX
    114sanctissimusetsolemmssimus. CCCXlll
    113Istumnotiisfestum. CCCXI
    116Dieitam
    grati
    CCGXII
    117toPsalmodiximusDomino. CCCXXVm
    118
    (Conflatus
    exSerm.
    325,etc.)
    119
    Audistis,
    ffatres. LXIV
    120Animadvertimus. CCCLXI
    121Inmemoriaretinenles. CCCLXU
    122
    Quod
    cantavimus Domino. XXIII
    123Beatitaurentii. CCCIK
    SERMONUMFRAGMENTA.
    1 Uladuo, t
    ordonovus.
    GrdO
    VettiS*
    2 Priusin
    fundamento.
    serm.
    vni
    3
    Qurestiode
    Kpistola.
    serm.
    CLXII
    4 Vide
    duasmortes.
    Serm.
    CCGXIJ V
    5
    Revelaturenim
    iraDei.
    Serm.
    cxcvil
    6 Sedforsilan.
    jjjj^
    7
    QuidvoJ etiatSimon.
    x\__\\
    8
    Neci|jseAjiostolus.
    _\___\
    9
    Ijisechristus
    loquitur.
    J l>idl
    10
    QuidestJ uno?
    lOid]
    11 .ludrciolim.
    serm.
    CCCXLI
    12 Hoc
    sacrifioium.
    _\_\_\t
    15
    Quid
    est
    vestis
    nuptialis?
    Serm.
    XCV
    14
    Desideremusvitam
    Christt.
    Serm.
    CXXX
    15
    Humiliatus estDorainus.
    IX
    16
    Quareautem
    primoigaobiles.
    XU
    17 hi
    judiciumvenit.
    Serm.
    CXXXVI
    18 corde
    creditur.
    Serm.
    CCLXXIX
    19 Cor
    hominis."
    X
    20 sicutmorloDomini.
    Serm.
    CCXXXVI
    21
    Quodenimmortuusest.
    \ii
    22 Sienim.
    H
    25
    Quiseexaltat.
    J H
    24 ideo
    spiritussauctus.
    Serm.
    CCLXvm
    23
    Apostolus dioit.
    Serm.
    CCLXXXvm 26
    lngemisciiuus gravati.
    Serm.
    CCXCIX
    27 Debetenimvita.
    serm.
    cxciv
    28
    Quisenim
    hominum.
    ___y^ 29
    Neque
    enim.
    (DeGest.
    Pelag.
    1.10.)
    50 Inillo
    testamento
    \__\_\ 51
    Mortificemur.
    Serni.
    CCCLXH
    52
    Testaoientum
    vetus.
    Serm.
    Hj 55
    Admonemus
    Charitatem.
    Serm.
    CCCLIX
    54 In
    sacraniento
    diclum.
    Serm.
    LXXV 55
    Intelligiturquidem.
    (ExEnarr.2Ps.
    25.)
    56
    Ipse
    esl
    Christus.
    Serm.
    CCXLIV
    57
    Mihiaulem.
    Serm.
    CLX
    AD
    FRATRES IN
    EREMO.
    51
    (ExcerptusestexSerm.
    53-App.)
    52
    Projiterquod
    volui
    CCCLV
    55 ctiariiati
    vestrre.
    CCCLVI
    63
    0fratrcs
    churissimi.
    App.
    CCLj
    70
    (KxAlcuiuo:
    prior
    pars
    in
    Serm.297
    App.)
    72
    (Excerptus
    exserm.2in
    rsal.
    48,t.
    4.)
    cteteri
    sermones
    hujusclassisextiibenturin
    sequentj
    tomosexto.
    EX
    MAJ ORISCARTHUSl^E
    MSS.
    1 nodiernodie.
    CCLXXXIV
    2 Divinreleetiones.
    CCCXLUt
    5 sauctum
    Evangelium. CXLV
    4
    sauctorum
    Martyrum.
    CCLXXXV
    5 Interaliadiviiia.
    CCLXVI
    6 Cumdivina
    lectio.
    VII
    7 Ex
    omnibiis.
    XXVIII
    8
    Proj;ositum
    exnobis.
    CXXXIU
    9 Lectio
    reccntissima.
    I.XXXIX
    10 Sermonisnostri
    propositio. CLXXVII
    11 Adiuoniti ab
    Apostolo. CLX
    A
    SIRMONDOADDITl.
    1 Hrecmaxime
    regula. V
    2 Sensum
    nostrum.
    CCCLXlU
    3 Voce
    consona.
    XX
    i canlautesDominum.
    XIX
    5 J ucundaljitur
    justus. XXI
    6 GratiasDomino.
    XXIV
    7 Admonemus charitatem.
    cxcvm
    8 Desacrificio
    vespertiuo. CCCXLII
    9 Psalniumvobis.
    CCCI.XVI
    10 Divina
    eloquia. XXXV
    11 Cumdivinte
    scripturre. XLI
    12 Iii omnibusleclionibus.
    XLV
    15 Omnes
    qui
    multaverba.
    CXVHI
    14
    Nuptias
    tllii
    regis. XC
    15 Necauribus.
    CXXV
    16
    Quid
    est
    quodaudivimus.
    CXL
    j.7
    Ex
    Evaiigelio. CCXL1V
    18
    Quoniara j>lacuit Domino.
    CCLVI
    19 HodierhusDics.
    CCUX
    20
    Propter
    adveutum
    Spiritus. CCLXVllI
    21
    Adventumspirilussancii. CCLXIX
    2439 SERMONUM
    J NDICES.
    ] j:;':"":'''".'." 40
    Ordonovus. ordo
    vetus.
    22
    Quoniam
    sanctamsolemnitatom. CCLXX
    23 Dieihodiernrefestivitas. CCLXXXVIU
    24 verba
    Aposloli
    audivimus.
    CCLXXIX
    23
    Expectat
    saiictitasvestra. cccxvm
    26
    Agnoscit
    fidesvestra. cccv
    27 Cantavimus Deo. cccxxvn
    28
    Quando
    honorem
    martyribus.
    CCCXXXU
    29 Beatorumsolemnitas. cccxxx
    30 Diesolemni cccxxv
    31 Amoresduo. CCCXLIV
    32
    Loquarcharitati
    vestrae. CCCXLV
    35 Divinrelectiones. LXXXI
    34 Dominus noster. LXXX
    35
    Tempus
    estexhortari.
    CCCLVII
    33 Curamnostram
    pro
    vobis. CCLvm
    37 Primaleetio. CCCLix
    38 Deo
    gralias,
    fratres. CCCLX
    39
    Semperquidem
    me. CCCXL
    40 Admonet nosDorainus.
    CCCLXXXIX
    EXAPPENDICE SIRMONDl.
    5 Gaudium
    quod
    mihi
    App.
    CCLXXXIV
    Reliquiejusdem
    Sirmondianae
    Appendicis
    dabunlurintomosexto.
    ADDITl A VIGNERIO.
    INPARTEI SUPPLEMENTI.
    3
    Dies
    Epiphaniorum. App.
    CXXXVH
    4
    Perpetui
    muueris. lb. CLXXXVI
    b
    Imperator
    cceli. Ib. CC
    6
    Quietis
    et
    jjarva
    vox. CCCLXXX
    13 Decimodie.
    Aj)p.
    CCXI
    14 Diescalendarum. ib. cxxix
    15 omne
    peccatum.
    lb. CXXX
    16 Hoc
    quod
    videlis. CCLXXH
    17 Dileclissimi lfatres.
    App.
    CCXXVII
    18 Delectatvidere
    campos
    ib. ccxxvu
    1NPARTEII SUPPLEMENT.
    i Adhucmoerens.
    (In
    tomo
    sexto.)
    Ordonovus.
    fdbvetus.
    2
    (pars
    estserm.
    292.)
    j
    =
    '
    3 causahodierute.
    CCLXXXIX
    4
    QuemDiemcelcbramus.
    CCXCI
    5 BeatusJ oannes.
    CCCI.XXlX
    ~-
    5b. SanctiJ oannis.
    CCXCIH
    6 Petri etpauli
    apostolorum. CCCLXXXi
    7 Ante
    paucos
    dies.
    cciv
    8
    suppticio,
    lfatres.
    App.
    (XLXXXV
    9
    Eijijjtiania
    latine.
    CCCLXXV
    10
    lllud,
    fratres.
    App.
    xc
    11
    (Ex
    Serra.142
    App,) cXLII
    12
    Isaae,inquitScriptura.
    App.
    ix
    13
    Superiore
    Dominica. ib. CXLVI
    14 J amdies
    jejunii.
    , ib. LXXXUI
    15 Ad
    eleemosynas
    faciendas.
    cccxc
    16 Sacrosancti
    marlyrii.. CCXV
    17 Postlaboremnoctis.
    CGXXVHI
    18
    Apparuit
    Dominus.
    CXVI
    19 MultismodisDominus.
    CCXLVI
    20 Inhorto
    voluptalis.
    App.
    CLXX
    21 Audivimus
    Evangelium. CCXLlx
    22 Dominus J esus.
    CCL
    23 Eccefratres.
    App.
    CLXXII
    24 GrataestDeosolemnilas.
    CCCLXXVUI
    25 In
    superioribus.
    App.
    CLXXXVII
    26
    (Pars
    estSerm.
    336.)
    27
    (Ex
    Enarr.2inPsal.
    51,
    t.
    4.)
    27b.
    (Ad
    FratresiuEremo
    73.)
    28 cantavimusetdiximus.
    CCCLXV
    29 Audivimus
    per. App. CCLXXDJ
    30 Solemnitas bealissimorum.
    CCCXXVI
    31 Memoriam
    martyrum.
    serm. LXIV
    52 Sanctorum
    martyrum.
    CCXXV
    53 Pertam
    gloriosa. CCCXXIX
    34
    (Pars
    estSerm.
    334.)
    35 Fortitudinemsanctorum.
    CCLXXXia
    56
    Quotiescumque,
    fratres.
    App.
    cca
    37
    Rego
    vos. ib. CCI.XXXvm
    38 J udiciaDei. Ib. CCLXXV
    39 In
    Scripturis.
    Ib. CCXCVI
    Infinetomixi editionis
    Benedictmse, prreler
    haud
    pauca
    additamentaad
    prresentem
    tomumv
    pertinentia,qure
    nosin
    decursuvoluminislocosuonaturali
    intertexuimus,
    occurrunt
    insuper
    nonnullteadnotationes
    quas
    hic lectorumoculis
    subjicere
    nonabsre erit. 1
    llaque,
    col.
    1579,not.2, postverba,
    nolohabeastakm
    byrrhtim,
    non
    habet,
    adde:
    Et
    Enarr.inpsal.
    130,
    n. 10: Si vesiisitia
    conscindalur,
    non
    dkh,
    conscidit
    byrrhum
    meum,sed,
    consciditme.Si
    potuil
    et
    meruitvesthtuadki
    lu,quw
    nonest
    ttt,
    sedvesth
    tua,
    elc.
    Messianus,
    etc. 2Col.
    1866,
    nota
    (b),j>ro
    hisverbisad
    Serm.64
    Apjiendicis speclanlibus,prwfalionem
    veroel conclusionemhabetaliunde
    ascilam,
    htecsubstiluendasunt:
    IvoniCarnutensi restitutusesl,
    atque
    inter
    i|>siusopera
    editusParisiisan. 1647.5 col.
    1895,
    Serm.
    77,
    n.
    1,
    lin.
    7,
    altendite.
    etc, lege
    cumveteriMs.
    colb.,
    contenditeethanclectionemdivinamindomibus vestrh
    frequenteriegere,
    etin
    ecclesialibenleretobedienteraudire.
    Sicul,
    etc. Et
    paulo
    inlra
    ibidem,pro,sceteralis,lege
    cumeodem
    Ms.,sterilibus;
    acilerum
    infra,
    n.
    2,
    lin.
    6-7,
    loco
    verborum,
    nobis
    prwdeslinatumesl,
    in
    jiraedicto
    Ms.exstat
    tantum,propter
    nos.4Col.
    2011,
    not.
    (b),postverba,opusftdt,
    adde:
    Quanquam
    superius
    dictasiccommode
    interpreiari J icet,
    ut nimiruminhis
    Ctiristusnon
    sibi,
    sednobisrenasciautconsecrari
    dicatur,
    maximecumnonsemelibidemdocealur,
    aquas
    autJ oannem
    nitiilcontulisse
    Ctiristo,
    sedcontra
    aquis
    etJ oarrai
    plurimumper
    c;tiristumfuissecollatum.5Col.
    2065,
    loconolre
    (b),
    qusespectal
    adserm.
    163,
    htecsubstituendainonentRR.Patres:
    Exceptaconclusione,
    a
    verbis,
    nosvero
    cltarhsimi,
    qui nullis,elc, qute
    Caesariumomnino
    spirat,
    cretera
    (insupradictosermone)
    EusebiumseuFaustumredolent.Hic
    qui-
    dem,
    num.
    3,
    innuiturad
    re|
    arationemnostramctiristimorlemfuisse
    necessariam;
    cumFatistus
    superiori
    sermone
    161,
    num.
    2,
    doceatCbristum
    potuisse
    hostemhumani
    generh
    sola
    majestaleprosternere,
    sineincarnalionh
    humilitate,
    sinecer-
    tumine
    passionis.
    Sed
    superiora
    verba
    inlerpretafi
    licetdenecessitate
    congruenliae
    autetiam
    justiliae
    :
    cujusmodi
    neces-
    sitatiscausas
    exponit
    Eusebius
    vulgatus
    homil.6de
    Pascha, quamvis
    ibi
    concedat,
    Deumabsolute
    jjotuisse
    hominemsolo
    nutu
    majestatis
    sureliberare.
    6Col.
    2087,
    innola
    ultiraa,qure
    adSerm.182
    altinet, postverbum,mitlendus,supple
    ;.
    Eademilla
    verba,
    necnon
    superiora
    isla
    ejusdem
    num.1:
    AliumPuracletum,idest,similh gloriw,
    vel
    nalurw,ejusdem-
    que
    substanliw,
    etc, dejirehendimus
    inlil).1de
    Spiritusancto,cap.9, quem
    Paschasiodiacbno
    vulgoadscriptum,
    Fausto
    Regiensi
    muiti
    jam
    nontemere
    resliluunl,
    uti
    probavimus
    innovaeditioneS.HilariiPiclaviensis,p. 1200,
    not.
    (a).

    7Tandem. col.
    2291,
    inflnenum.
    5,
    illudannotantPP.Maurini:
    Quod
    hictradilurdeconsuetudineRomana
    iisqui
    vir-
    gines
    non
    fuerint,negandtc
    benedictionis
    nuptialis,
    confirmant hreelnnocentii I
    epist.
    adviclricium
    Rhotomag. cap.
    10:
    Necbenedicicum
    sponsapotestcorruptus.
    VideJ onam
    Aurelianensem,
    deInstitulione
    laicali^U|^i^4mtio
    cap.
    2. M
    FINIS TOMI
    QUINTI.

    Vous aimerez peut-être aussi