Vous êtes sur la page 1sur 549

Jérôme (saint ; 0345?-0420). Sancti Eusebii Hieronymi,... Opera omnia, post monachorum ordinis S. Benedicti e congregatione S.

Mauri, sed potissimum Joannis Martianaei hujus


Vallarsii et Maffaei,... Editio Parisiorum novissima... accurante et ad ultim.... 1846.

1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.

4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.

5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.

6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.


PATROLOGIJE

CURSUS COMPLETUS
SIVE
BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, GOMMODA, OECONOMIGA,

OMNIUM SS. PATRUM, DOGTOBIIH SCRIPTORUMQUE

ECCIESIASTICORM

QUI AB MVO APOSTOLICO AD USQ.UE INNOCENTII III TEMPORA


FLORUERUNT;
RECUSIO CHRONOLOGICA OMNIUM QHJE
EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICiE TRADITIONIS PER DUODECIM
PRIORA ECCLESLE SJECULA ,
NONNULLIS CODICIBUSMANUSCRIPTIS ^
JUXTAEDITIONES ACCURATISSIHAS,1NTERSECUMQUE COLLATAS, PERQUAM
DILIGENTER CASTIGATA;
COMMENTARIIS
DISSERTATIONIBUS, LECTIONIBUSQUEVARIANTIBUSCONTINENTER ILLUSTRATA ;
OHNIEUSOPERIBUS POSTAMPLISSIMAS EDITIONES QVJETRIBUS NOVISSIMIS SjF.CULISDEBENTUR ABSOI.UTAS .
DETECTIS,AUCTA,
INDICIBUSPARTICULARIBUS SINGULOS
ANALVTICIS, SIVETOMOS, SIVEAUCTORES ALICUJUS MOMENTI
SUBSEQUENTIBUS,JONATA ;
CAPITULIS
INTRA IPSUM TEXTUMRITEDISPOSITIS,NECNON ETTITULISSINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOIIEM
DISTINGUENTIBUSSUBJECTAMQUEMATERIAM SIGXIFICANTIBUS,ADORNATA ;
OPER1BUSCUM DUBIIS
TUMAPOCBVPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE INORDINE ACTRADITIONEM
ECCLESIASTICAM
POLLENTIBUS, AMPLIFICATA ;
DUOBUS INDICIBUS
GENERALIBUS LOCUPLETATA: ALTEROSCILICET RERUM,QUOCONSULTO. QUIDQUID
UNUSQUISQUE PATRUMI N THEMA
QUODLIBET, S UNOINTUITU
CRIPSERIT CONSPICIATUR; AI.TERO
SCRIPTURiE SACR^E, EXQUO LECTORI COMPERIRE SIT OBVIUM QUINAM PATRES ET1N
QUIBUSOPEBUM SUORUM LOCIS
SWGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCRII'TUR,£
TEXTUS COMMENTATI SINT.
EDITIO CiETERISQUE
ACCURATISSIMA', OMNIBUS
FACILEANTEPONENDA, Sl PERPENDANTUR : CIIARACTEHUM Nm*JT*^
CHARTjE QUALITAS,JNTEGRITAS TEXTUS,PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUM\/METl^^\.
TUMNUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAMCOMMODA SIRIQUEINTOTO OPERIS DECUKSU C0NST/NTKB"""O%^N
SIMILIS,PAETH EXIGUITAS, ISTA
PRjESERTlMQUECOLLECTIO, UNA, METKODICA ET ClmONOLOOICS, /133\<5)
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HICII.LICSPARSORUM , PRIMIM t^ Vu
AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTHECA,EXOPERIBUS AD OMNES jETATES,LOCOS, LINGUAS ^" I ^-- \'
FORHASQUE COAPUNATORUM.
PERTINENTIBUS,- i -* \

SERIES PRIMA, \?\ ^


m QUAPRODEUNTPATRES,DOCTORESSCRIPTORESQUK ECCLESIJELATIN.fi VjA <
A TERTULLIANO AD GREGORIUM MAGNUM. , V? \ «
\ '
ACCURANTE J.-P. MIGNE, (PTttt^ttttttt COW^tOtttttt IN SINGULOS SCIEkn^
ECCLESIASTIC^E RAMOS EDITORE. \«

PATROLOGLE TOMUS XXX.


S. HIERONYMI TOMUSUNDKCIMUS.

PARISIIS, VENIT APUD EDITOREM ,


/Av VIA DICTA D'AMBOlSE,PRES LA BARRIERE.D'ENFER,
ou PETIT-MONTROUGK.

1816.
S. EUSEBII

HIERONYMI

STRIDONENSIS PRESBYTERI

OPERA
OMNIA,

ORDINISS. BENEDICTIE CONGREGATIONE


POST MONACHORUM S. MAURI
i

SED POTISSIMUMJOANNIS AYJL«tfi* JL A Aid JtidK HUJUS ORDINISRECENSIQNEM,;


~
DENUOAD MANUSCRIPTOS AMBROSIANOS
ROMANOS, , VERONENSESET MULTOSALIOS, ^
ET EXTERASCASTIGATA, " "' """
NEC NON AD OMNESEDITIONESGALLICANAS
PLURIMISANTEAOMNINOINEDITISMONUMENTIS,r - '' ' . '..i"C.J
ALHSQUES. DOCTORISLUCUBRATIONIBUS SEORSIMTANTUMVULGATISAUCTA,->.,,,,;,;
INNUMERISNOTIS, OBSERVATIONIBUS
, CORRECTIONIBUSILLCSTRATA,; ;,.. ; >. ^ -, •

STUDIO ET ^LABORE ,, .

VALLARSII KTKAFFJIII
VERONiE PRESRYTERORUM,
OPERAM NAVANTLBUS ALIIS IN EADEM CIVITATE LITTERATIS VIRIS. .-.
EDITIO PARISIORUM NOVISSIMA -, ;
EX SECUNDAAB IPSIS VERONENSIBUS
EDITORIBUSCURIS POSTERIORIBUS. ,: '<
ITA RECOGNITA

ATQUB EX RE€EBITIU§ PETECSTI& m ,„„,,


UT PRiESENSEDITIO, AMPLITUDINE
SOLA, OETERIS OMISSISEMENDATIONIBUS,
PRJECEDENTES OMNESEDITIONES,ETIAM BENEDICTINAS,

tertia seu triente materialiter superet,


parte

ACCIMANTEET AD ULTIMUMRECOGNOSCENTEJ. P. , MIGNE , CURSUUM COMPLE-


TORUM IN SINGULOSSGIENTLE ECCLESlASriG/E RAMOSEDITORE.

TOMUS UNDECIMUS.

VENIT APUD EDITOREM,


IN VlA DICTA D'AMBOISE,PRES LA BARRIERE D'ENFKR,
' oo PETIT-MONTROUGE.

18i6.
ELENCHUS OPERUM

;
-QUJE IN HOC TOMO CONTINENTUR..-

S. HIERONYMIOPERA SUPPOSITITIA.
13-307
Epistoto.
De formis Hebraicarum iittefafum. 307
Homilia ad monachos. 311
..;).. 319
ReguTamohachorum.
Regula monacharum. , 391
Canones pcBiiilenliales. 425
Martyrologiam. .. .-.(.. 435
' • -• ! ' "" '" ; '••*''
Liber Comitis. 487
Commentarii in Evangelia necnon et inepistolas JL Pauli. 531

>,',,.;•,' ERRATA. , ',_'


Coll. 50el53, in titulo Epistolae III, lege toleret pro UlUrct.
Col. 903, ad Epist. XLIV, lege 480 pro 450. ' - ""'•'•

Ibid., lineis ultiriK et penuUim; j lege 915 pro 916 et 916 pro 931.

ImprimerieOWRATET DESoncv^etC;',
rne de Sevros,57, ii Paris.
PFLEFATIO.

Hieronymianorum edilioni operum novem fere ante annos adornari coeptse, temporum
deinde difficultalibus , prlvatisque oculorum incommodis , retardalse diutius paulo, quam
facturum me reeeperam, extremam denique manum impono : et si quis est locus excusa-
tioni apud «quos rerum mearum «estimaloresj dari obsecro , etveniampro gratia studiis
meis ac Iaboribus precor. Quippe, quod ipse olim S. Pater causatus pro se est, probe novi,
Naturam hujuscemodi liominum esse, ut non tantam gratiam habeant pro his, qum tribueris.,
quantum dolorem super his qua; negaveris Minoreenim studio'virtutes laudamus, quam
vitia reprehendimus]{Prwf. lib. xnin Ezech.). Sed hsecmissafaciamus. Eccum ipsum, quo col-
leclio noslra omnis libro coucluditur, et dalam publico fidem^exsolvimus.
Complectilur tomusiste ullimiis SUPPOSITITIA,sive quse olim scripla sauclo quidem Hie-
ronymo atlributa sunt, junclaque,,aut etiam immixta veris ingenii ejus fetibus; re autem
vera ab aliis sunt, non ab ipso adornata. Quae cum prorsus eliminare , deque vetere pos-
sessione dejicere, imprsesenliarum non liceat (quodam enim quasi vernilis sobolis jure ad
eum spectanl), reliquum unum est nobis, familiam hanc facere alicubiex mala meliuscu-
lam, ex ignotaalibi notam, ex incomposita ordinatiorem. Cum primis vero delectus capi-
tum habendus : tum de singulis ferenda sententia. Scripta itaque illa, quse non modo certum
germanumque auctorem suum nossent, inscriptumque tilulo nomen prseferreiit: sed in
ejusmet etiam edilione operum vulgo prostarent, gradu submovimus. Prseterquam enim
quod oliosum plane atque ineptum est, centiesrecudere non suo loco , quse suo habeas, ct
collectionem onerare inutili scriptionum slrue : nemo illa umquam apud Hieronymum, sed *
apud auctorem suum requirat : eaque laudem quidem aliquam, non ex quadam sui parte,
sed ex inlegro contextu operum habeanl. Et sane qui heec editor negligat, aut in hac erudi-
lionis parte laborare, aut suis certe studiis.lectorumque utilitali parum consulere videatur.
Redse puta, et Rhabani, quorum erant maxima ex partc, quae hinc amandavimus, opera iu
unutn collecla nulli non sunt in promptu , iit qusedam ex eorum Commentaf iis particulse
inler Hieronymi subdititia scripta sint recudendse. Contra hunc jure sibi vindicant locum,
quse tametsi certum auclorem habeant, aut alihi tamen, quam apudKostrum, reperire non
est, aut peregrinisin locis apud alios, et quse hinc exsulare si jubeas, facile cum rei littera-
rise dispendio intercidant. Hujusmodi sunt ingentes in Pauli Epistolas Pelagii Commentarii,
hominis hserelici, et Hieronymo infensissimi, ut magis mireris, haberi umquam pro Hie-
ronymianis potuisse. Alia id genus sunl pleraque.'
Sed €t multaerant, cum emss., tum ex edilis libris aliis, huc transferenda, quse in aliis
edilionibus deerant,'et ad Hieronymianam hancce, quam diximus, familiam jure men|@fliM
perlinebant;necferendumerat, utaliis atquealiisex librisrepeterentur.Exhis cuty^0simf/\
nonnullae, nee infimse aut jeetalis, autnota3, tum vetustissimum Martyrologiunf iSieronyr 0,
niianumt etbonse, si quis umquam alius frugis, Hber est, qui Comes inscribitur. jtoamquam <-
non hic agilur, quamioni libri sint,.quos suffecimus, sed an referri huc atque
Meqricuiii^
reliquis supposititiis lareuti debeant. _ xiMsJ__^
Delectu ad hunc modum habilo, et parata voluminis materia, in partes ex ipso Scriptio-
num ingenio tribuenda fuit. Erasmus olim omnia in quinque veluti classes digessit, qua-
rum prima con tjnerenlur T« «pytgoificv60«, sive illa, de quibus ambigi posset, Hieronymi
- essenl, necne : altera fsvSeitiypKfa docta, id est, quse falso quidem inscripta illi sunl, sed
eruditionem tamen aliquam pr«e se ferunt; tertia quae nec lectu digna videbantur, sed in-
docta prorsus atque Infantia : quarta manifesto aliena , suorumque alictorum nominibus
prsenotata, puta epistolas, quas ad Hieronymum dedere Damasus, Augustinus, Epiphanius_
atque alii, Catalogum item Scriplorum illustrium Gennadii, et quaedam Rufini opuscula :
postrema, quse non unius auctoris stylum redolerent, maxime vero apparerent ex Hierony-
mianis seriplis collecla. Quam tamen Glassem, cumin hanc maluisset in supcrioribus pec-
care partem , ul quse magis ad inferiorem ordinem pertinebant, in proxime prsecedentem
referret, uno fere Commenlario in Psalmos absolvit. Neque vero hasc proprio volumine om-
PATROL.XXX- i
'
H PR.EFATIO. 42
nia comprehendit, sed materiarurn ordinem ^secutus , seorsum quidem a genuinis quarto
lomo Epislolas et breviora opuscula edidit, Commentarios aulem septimo, octavo, et nono
tomis, lectore tanlum admonilo, Hieronymianis iiomiscuit. Hanc Victorius sorlitionem ex
inlegro seculus est: Martianseusex parle, Commentarios siquidem haud paucos,ut etunam
atquealteram exegeticam epislolam in appendice secundi tomidigessit, adsacrae Scripturse
explicalionem fere cdntinentem , quibus locis veri Hieronymiani tractalus deerant, suppo-
sililiis supplendam. Reliquam ingentem Epistolarum «que atque Commentarioruui slruem
in duas veluti partes ex ipso scriplionum ingenio distinctas quinto , sive ullimo editionis
suse lomo comprehendit. Sed enim Erasmianum exemplar in his descripsisse satis habuit,
ncc mss. codicum auxilio, nec litleratorum jam inde ab Erasmo felicioribus invcntis ac ju-
diciis in rem suam usus est. Opusculum quidem unum atque allerum novum addidit, Ca-
nones, inquam, posnitenliales juxta Hieronymum ,' et Exposilionem Evangeliorum de brevi
Proverbio; sed haee ipsa nolse infimse scripta , tot viliorunumonslris obsita, tamquc mullis
locis corrupta, ac sensu carentia, ut rei Jitlerarise magis consuluisse videri posset,' si ab
evulgandis abstinuisset. Csetera csecis , ul aiunl, oculis Erasmum seculus, et seriem illam
Iriparlitam.religiosc observavit, et quod rei capiit est, censuras ipsas Erasmianas in tanta
lillerarum luce, de suo nihil ausus, lolidem verbis relinuil.
His medelam adhibere, noslrarum nos partium duximus. Atquc adeo omnia, auteacerte
scripta, quorum vetera mss: exemplaria reperiri potuerunt, exegimus ad eorum Ddem, im-
probum laborern, qui cederet in lectoris ulililutem, aequo animo suslinentes. Tum singulis
ad trulinam revocatis, quse ad hanc inslaurandam Hieronymiana? domus supellectilem ne-
ccssaria, aul opportuna vidercntur, et qusesecus, expendimus. Prse cseleris_operse prelium
erat, ferre de singulis senlenliam : atque hanc perquanr sane difficilem provinciam cepi-
mus, de slylo, et personali scriptoris ingenio tamdiu investiganles, donec autcerlis indiciis,
;sul non improbabilibus conjecluris', quis iile fuerit, detexisse visi sunms. Censuras proinde
in singula scripta novas adornavimus , quibus el ratio scriplionis redditur, et suum cuique
opus Iribuilur, denique siye fraudis librarise, sive casus , alque amanuensium temeritaiis
f.ccasio ipsa intclligitur. Et inaximam certe partem auclorum, qui propemodum ignora-
bantur, in aperlam luccmprolulimus, proprio cultu ornatos, effecimusque, ut magno Hie-
ronymo ancillari eliam cum dignilate possent.
Sed elalia praeslitimus, quse ad universam Hieronymianorum operum editionem numeris
omnibus absolvendam spectant. Vilam S. Hieronymi (a) ex ejus prsecipue scriplis novis-
sime concinnavimus : qua nihil esl ad ejus Operum seriem mentemque penitius assequen-
dam consentaneum magis ac necessarium. Alque hac tamen laude, qusenosti^am prsecesse-
runl, editiones omnes, aut meliore et maxima ex parte, aut prorsus caruerunt. Erasmus
hempe et Viclorius non tam Vitam S. Docloris, quam pancgyricam laudationem ejus ador-
narunl: Martianseus nullam de suo attexuit, nec lanli habuit quas Iaudali editores prsescri-
pseranl. "Edidil quidem poslca la Yie de saint Jerdme, Gallica, ut vides, non Latina lingua ;
i,ed eam et seorsum peculiari Iibro , non edilioni suse subjungendam, et pielatis cultoribus
magis, quam cupidis erudilionis hominibus ulilem. Nobis in ea conscribenda, historicse vc-
i-iiatis ralio praecipua fuit: perqueannos siugulos gestorum scriplorumque S. Patris seriem
ad sanioris critices regulas contexiiimus. Neque vero privati hominis erudita negotia re-
cansenda erant, sed insigniorum iu Ecclesia , cujus ille cumprimis gloriam perid temporis
Juifinuit, rcrum disputationumque memoria sa^pius repetenda. Breviores alias Vitas, olim
ab Antiquis scriptas, quorum tamen nomina ignorantur , subnectimus, non sine animad-
versionibus et notis, aliorumque accessione Opusculorum, quas eo perlinent, el proxima
pagclla indicabit. In fine inslruimus Conspectum universae editionis noslrse, cum dislribu-
lione antiquarum, _ct Benedictina comparatum: cujus ope, uno inluilu, unumquodque
S. Patris scriptum, tam apud nos, quam apud alios reperias. Denique indices geherales duos,
alque eos quidem multo Iocupletiores iis, qui singulis tomis subjuncti sunt: alterum om-
liium rerum, qusein operibus Hieronymianis umnibus notatu digniores videnlur : alterum

(a) TIOP.CViia visa est nobis melius prseponendaS. Palris opcfum lomo primo qui vigesimnssccundug est
nniiraj Pairoiogiije.
' "
15 S. IIIEROiNIMIOPERUMMANTISSA. 14
omnium Scripturce sacrse Teslimoniorum, queein iisdem operibus, locis, ut aiunt. peregri-
nis edisseruntur. r ,
Unum supererat, ut ea quse peccasse nos in universo operum conlextu recognoscehdo.
vel aiiis notata sint postea, vel ipsi nos animadverterimus 3 secundis curis emendaremus.
Atqueis quidem aniinus nobis conlinuo fuit, nec.majorem profeclo inire a nobis quis gra-
liampoterat, quam sicubi lapsi sumus, coargueret^ nos enim numquam magis placuimus
ipsi nobis, quam cum errorem exuimus, et Hieronymianse doctrinse studiosis meliora sup-
peditavimus. Verum alios quod spectat, duo «xstitefunt, Ionge dispari cum eruditione, tum
animo seriptores, qci nobis succensuerunt.Unus e Benedictinis Parisiensibus, homo familise,
cuiaseriplus est, et cui csetera egometsumma omnia defero, valde prseposlero studio favens
{et non tam mihi iralus, quam doctissimo viro , qui noslra in Galliis sponte sua promove-
hat), ratns monopolio, quodin edendisSS. Patrum scriplis sibi arrogant,uispendio futuram
editionem meam, detrahere HILet dicam-frnpingere conatus est peculiari scripto, quod varii
argumenti," multumque ab invicem diversi libro interseruit. Ego pignore certare ausim,
nihil eorum, quse de mea iuduslria oblocutus esl, sibimet in animum induccre potuisse tan-
tisper, verum ut crederet.Id enimvero egissevidetur, ul cum fore cognosceret curse ne-
mini, causam penitius utnosset, interim sua lecturis imponeret. Hoc aio, et sanclo dejerare
haud vereor, me si quid esset -ab eo reclius nolatum, huc referre cum vellem, nihil quod
scire lectbrum inleresset, invenisset. Oblrectatori reponere,neque nos decet, neque hujus
cslloci.. -
Alter el amicus nosler est, et ecclesiasticse antiquitatis virlitlerate perilus, Hieronymus
dc Prato nostras, qui dissert. vi ad Sulpicii Severi Dialogum , contra atque nos sfatuit do
Theophili epislola illa, quamLatine abs Hieronymo redditam primi in lucem protulimus, et
synodicam diximus. Penc, ait, prb certo habeo, Theophili epistolam nuper vulgatam aliam
vmnino esse ab ea synodica, quam se Hieronymus ex Grmco interprelatum tradit. Ratiocina-
lionis ejus hsec summa : constare Epistolam neque ex synodo, sive apud Alexandriam, sive
in Nitrise monle, neque Patrum nomine, sed privalo Theophili scriptam; et generalem illam
quidem, ut alibi S. ipse Pater vocat, sive encyclicam videri _ minime vero synodicam, quse
et alia omnino fuerit, et jamdiu olim interciderit. Cui ego paucis 1salisfaciam. Dabo, si ma-
vult, Hieronymum, cumse ait Theophili Synodicam de Gfseco" interpfetatum, non usque
adeo locutum accurate, sed alio atque alio unam-eamdemque epistolam vocabulo denotasse.
Tum vero provocabo ralionum momenla, quse pro'illius germanitate suis locis multa con-
gessi, et quibus, nisi admodum fallor, evici, non aliam hanc esse epistolam, quam primus
in lucem edidi, ab ea, quam vocat S. Interpres Synodicam. Provocabo itemTeruditorum quot
sunt, quibus hsec innotuerunt, judicia : dehique ipsiusmet adversarii sententiam, si ab ca-
villandi sludio ad rem ipsam sequiore animo expendendam se conferat, provopabo.

- §* _G0SEBII MIEHOHflTMI ,
3
STRIDONENSIS PRESBYTERI, -

OPE.RUM MANTISSA
COSTINENS

SCRIPTA SUPPOSITITIA,

- EPISTOLJE*
PARS PRIMA.

MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM..
Diu miiltumqiieest, quod magno Hieronymo_ hac Hunc, inqnit, librum tionnulli noslrum slndiose le-
ejus , ut magis mirerc, nequissimihoslis Pelagii epi- genles, sjiicii et catholici docloris Hieronyriiiesse
stola, ske libcr ascribitur. Beda Com. in Canlka: lemere arbilranlur, minime pervidehies,- quod et
45 S. IIIERONYMIOPERUMMANTtSSA. 16
suavitas eloquenlise demulcenlis, et hasreseosper- A magis.pie reliquam ordinare vitam, quam ornare
versitas seducenlismanifesteprobahl.hoc illius opu- prneleritam. Est autem difficillimumcum ejus per-
sculum non esse. Salis equidementdite, namet sty- sona facere, in qua cupiditas tanta discendi est,
tus palam arguit non esseHieromjmi, el quodconti-
nenter insinual, hmreticumdogma illud ipsum est tanlusque perfectionis ardor, ut ei quamlibet"per-
Pelagianorum,quod S. Pater proprioOpere,locis ex fecla doclrina par esse vix possit. Meminitenim
hac ipsa scriplione indicatis, subvertit. Haccerte de reetequc meminit, quas mundi opes gloriamque re-
causa aliis atqne aliis ex illa hxreticorum fuctione de-
Bcriptoribusiribula subinde esl : el cumprimis Ju- spuerit, quibus voluplalibtis renunliaverit, quas Et
tiano ; ut dudumlaudatusBeda exulimabat , et non- nique conlempserit viloe procsentis illecebras.
nulli codicesmss., e quibusvetnsliorunus Bibliolliecm ideoconlenla non est communi hoc medioerii|ue
S. Yictoris,asserunt,tum Cmlestio,cujus nomenMar- facileipsa mullorum socie-
tiaiwus testalur in aliis, quos laudal, anliquislibris genere vivendi; et quod
prcescripluminvenisse. Verum, quod dicebamus,ex tale vilescat, novum aliquid el inusiialum requirit:
ipsiusmet Pelagii calamo projecta esl: idque cerlo pra?cipuumac singulare quoddaln flagitat. Non mi-
scire licetex Augustini lib. de Gralia Christi, cap. nus conversaiionemsuam quain conversionemcupit
SO el seqq., et luculenliusex ejnsdemlibri cap.37, quo
locose aucloremipse declarat Petagius in suis ad In- esse mirabilem. In saiculo nobilis, apud Deumcupit
nocentiumlilteris scribens: Leganl, quain ad sacram esse nobilior. Tam preliosa requiril in moribus,
Christi virginem Demetriademin Oriente conscrip- B quam contempsit inrebus. Hunc utique [Al. itaque]
simus, et invenienl nos iia hominis landarenalurain,
ut Dei semper gratiaa addamus auxilium. - Sunt et tam devotoemenlis ardorem, lianc laiitae perfectio-
qnwdam ex hujusmel epistolo?contextusub cap. 1 fi- nis sitim, quod umquain saliabit flumeu ingenii ?
nem , quai Pelagium in Epistola ud Constanliumpro Quoevis aliquando oraiionis, qnoecopia tantum.ver-
sui8 agnovisse, idem Auguslinusloco laudaloscribit. bis
Orosiusquoqueejus aucloremPelagiumfacil: lanium exprimere poterit, quanlum parata est virgo re-
quod notat, fuisse illi verbaab alio suppedilala: ille bus implere? Nobisvero donanda est venia , qui ad
rero alius facile fueril Anianus pseudodiaconusCe- ornandumDominilabernaculum,secundumvires no-
ledensis, ul Hieronymodicitur epist. in nostrarecen- slras munus oflerimus. Nccvercmur ne temere scri-
sione 145, qui, ail, copiosissimepascilur, ut alienae
nos mor-
blasphemiaeverba frivola subminisirei. Scriptionis bendo, ad lantse nobilitaiis virginem, ultro
lempus quod spectat, nolatum ante nos PP.Benedi- sibus tradamus invidisc. Scribimus enim pelente
ctinis Auguslinianorumoperumedilorlbus, dalam an. sancta matre ejus, immo jubente, idque a nobis
415, quo Demelriadivirginitalis velamensuscipienti transmarinis
liUeras miserunt cerlalim Hieronymus, Auguslinus, lilieris, miro cumdesiderioanimi fla-
el Innocentius,aut cerle ann. M&, posleaquamilla se gitanle : qua) facile ostendit, quo sttidio quanlaque
Romam recepissel; id quod significarevidelur Pela- cura in filia germen coelesle plantaverit, dum illud
gius-hic in cap. 23. Vide qucenos de verh Hierony- tam sollicile cupit ab aliis irrigari. Remoti igitur a
miana illa ad DemelriademEpistola, qux nmnerum
obtinetin nostra Editione150 diximus. G temeritate, et ab ambiiione liberi, proposilo insude-
mus operi. Nec de mediocrilale diffidimus[Al. dif-
EPISTOLAI.
fidamus]ingenii, quod credimus , el fidemalris, et
PELAGU ADDEMETMADEH. merito virginis adjuvari.
CAP.I. — Si summo ingenio parique freius seien^ CAP.II. — Quoties mihi de institutione morum,
ila.officiumscribendifacile me implere possecrede- et sanclse vitse conversatione dicendum est, soleo
rem; tttmen tam arduum hoc opus ingredi, sine
prius liumansenaturaevimqualitatemquemonslrare,
inagno difficultatistimore non possem. Scribendum et quid efficerc possit, ostendere : ac jam inde
lamen est ad Demelriadem virginem Christi, virgi- audientis animum ad speciesincitare virluium: ne
iiem nobilem, virginem divitem, el quod his majus nihil
prosit ad ea vocari, quse forle sibi impossihilia
est, ardore fidei, nobiliiatem diviiiasquecalcantem. esse prsesumpserit. Nequaquamenim [Al. pra?sen-
Quam ulique, pro tam insignis [Al. insigni] admira- serit. Numquam enim] virtulum viam valemus in-
, lionc virtutis, ut laudare omnibus facile, ita docere gredi, nisi spe ducamur comiie. Siquidemappetendi
difficileest. Cui enim oraiio deesse possit in ejus omnis conalus perit consequendi xiesperatione.
laude celebranda: qusestimmoloco nala, in summis Qnem ego exhortationis "ordinem,cum in aliisqtio-
opibus deliciisque nutrita , tantis tamquevariis hu- X)que OpuseuUstenuerim , tunc hic maxime obser-
jus vitseblandimenlis, velut tenacissimisquibusdam vandum puto : uhi eo plenius naturaebonum deela-
irretita vinculis, subito eruperit, cunctaque simul rari debet, quo inslituenda est vita perfeclior, ne
corporis bona, animi viriute mutaverit? Quseflorem tanto remissior sit ad virtulem animusae tardior,
adhuc ipsum ineunlis selalis, quodam fidei gladio, quanlo minus sc posse credat: et dum quod inesse
jd est, voluntate succiderit ? Et cruciflgens cum sibi ignorat, id se existimat non liahere. Proferenda
Christo carnem suam , yivam, sanctamqne hostiam semper in notiltam ea res est, cujus usus desidera-
sacraverit Deo,- ac nohilissimi sangninisposterifa- - tur, et explicandum est, quidquidbonum natura po-
tem, virginitatis amore contempserit? Prona autem tesl, cum quidquid posse probatur, implendtimest.
el facilisdicendi via est, quseipsa ubertate maieria} HSDC igitur prima sanctaa ac spiritualis vltaj funda-
ciirsum oralionis accendit: sed nobisalio magis iti- menla jaciantur, ul vires suas virgo agnoseat: qu.is
nere pergendum est, quibus propositumest, inslitu- demum bene exercere poterit, cum eas se hahere
tionem virginis, non laudem scribere: nec tam pa- didicerit. Optima enim animi inciiamenta sunt,
ratas jam virtuies ejus exprimerc, quam parandas: cum docetur aliquis posse quod cupiat. Nam et in
"
!7 . PELAGII AD DEMETRIADEM EPISTOLA. 1S
nello ea exhorlalio maxima est, eaque plurimum A tarii boni munere [Al. munire], et liheri arbilrii po-
auctoriiatishabet, qusc pugnalorem de viribussuis tesiate donare : utriusque parlis possibilitalem lio--
admonet. Primum itaque debes naiiirsehumanaebo- mini inserendo, proprium ejus fecit esse quod velit.
iium de ejus auctore meiiri; Deo scilicet, qui cum ut honiac mali capax naluralitcr utrumque posset:
universa mundi, et quse inira mundum sunt, opera et ad alteruirum voluntatem dellecteret."Neque enim
bona, et valdebona fecisse rcferalur : qiianto, puias, aliter ^sponlaneumhabere poterat bonum : nisi [At.
prsestantiorem ipsum hominem fecit: propter quem nisi seqtteetiam] ea crealura, quseeti.am malum ha-
omnia etiam intelligilur illa condidisse.' Quem dum berepotuisset. Utrumque nos posse voluit optiimis
ad imaginem et similitudinem suam facere disponit Creator, sed unum faeere, bonum scilicel, quod et
[Al. disposiiit], aulequam faciat, qualem sit [Al. es- imperavit: malique facullatem ad hoc tamum dedit,
set] facturus, ostendit. Deinde cum sulijecit ei uni- ut voluiitatem ejus ex nostra volunlate faceremus.
versa animalia : eumque etiam constituit eorum do- Quod cum ita sit, hoc quoque ipsum quod eliam mala,
miuum, quss vel mole corporis, vel virium mugoilu- facere possumus, bonum est. Bontim, inquam, quia
dinc , ve'1annis denlium multo valentiora homine boni partem meliorem facit. Facil enim ipsam volun- .
fi-cerit: satis declarat, quanto pulchrius sit homo tariani sui juris: non hecessitale devinctam, sed ju-
ipse condiius , quem vel ex hoe voluit naturaj susc B dicio liberam. Licet quippe nobis eligere, refutare,
intelligere dighitatem , dum foriia sibi subjecla mi- probare, respuere. Nee est quo magis rationabilis
ratur animalia. Neque enitn niidum ilium , ac sine creatura cseleris prseferatur, nisi quod cum onmia
prasidio reliquil, neC diversis periculis velut expo- alia condiiionis taniun),'ac necessitatis bonum l»a--
suitinfirmum. Sed quem inermem extrinsecus fece- beant, hsecsola babeateliam volunlatis. Sed plerique-
rat, melius intus armaril : ratione scilicet-alque impie, non minus quam imperite, cum super siaiti
prudentia, ul per intellcctuni vigoremque meutis, hohijiiisquseriiur (vereor dicere), quasi reprehen-
quo cseteris prscstaliat animalibus, factorem onmium denlesopus Doihini, lalem illum aiiinl debuisse fieri,
solus agnosceret : et inde serviret Deo, unde aliis qtti omnino facere non posset malum. Dicit ilaque
dominabatur. Quem tamen juslitise "-exsecutorcm figmenlum ei, qui se finxit: Quid me fcchti sic
Dominiis voluntarium esse voluit, non coactum. Et (Rom. ix)? Etimprobissimi hominum, dum dissinm-
ideo reliquit eum in manu consiiii sui (Eccli. xv), lant idipsum hene adminislrare quodfacli sunl: ali-
Posuilque anle eum vitam el mortem, bonum et terse faclbsfuisse malunt, utqui viiam suam emcn-
malum : et. quod placueril ei, dabitur illi. Unde dare nolunt, videahtur emendare velle naluram.
1etiam in Deuteronomio legimus: Vitam et mortem Cujus bonum iia generaliter ciinclis insiilulum est,
dedi ante faciemjuam, benedictionemet malediclio-G ut in geniilibusquoquehoininibus,qui sineullbcullu
nem: elige tibi vitam, ut [AI. ei\ vivas (Deuter.-x.xx). Dei sunl, se nonnumquam ostendal, ac proferat.
CAP.III. — Hinc jam providendum est, ne fbrle i> Quam niullos enim philosophorum et audivimus
illud remordeat le, in quo lemere imperilum vulgus et legimns, et ipsi vidimus castos, patienies, modu-
offendit. Et ideo non vere bonum faclum hominem stos, liberales, absiinenles, benignos, el honotes-
putes, quia is facere malum potesl: nec ipsa naturoe nnmdi simul, etdclicias respuenles, et amatores ju-
violenlia aslringilur [-4/. astringatur] ad imtnuta- stitiaenon miiius.quamscientiaB[4/.sapientise]lUnde,
bilis boni neccsitatem. Nam si diligenler relractes, quseso,hominihus alienis a Deo placent? Unde auiem
et ad subiiliorein inle.llecium cogas animttm : hinc [Al. hsee]illisbona nisi de nalurse bono? " El cuni
libi melior siatus homiuis ac supeiior apparehit, ista qusedixi, vel omnia in uno, vel singula in sin-
unde putatur inferior. Jn hoc enim gemini itineris gulis haberi videamus, cum omnium nalura una sit,
discriinine, in Jiac utriusque libertate parlis, ralio- exemplo suo invicem sibi osiendunt, omnia in om-
nabilis animsedecus posilum est. Hinc, inquam, to- nibus esse posse, quscvel omnia in oniiiibus, vel sin-
lus ualurae nostrse honor consistit : hinc dignitas, gula in singulis inveniantur. Quod si eliam sine D«e
hinc denique optimi quique laudem merenlur, hinc homines ostendunl, quules a Deo facti sunt: vidc
pramium. Nec essel omninovirlus ull.ain bono per- D quid Chrisliani facere possunt, quorum in nieiius
severanlis si is ad maltim transire non poiuisset. per Christum naliira et vita instructa esl: el qui di-
"Volensnamque Deusraiionabilem crealuram volun- vinaj quoque gratiaajuvanlur auxilio.
a Erasmus, eumque seeuHis Marliamcus, TOexse- veril, hominibus el magna magnis, el parva turgilut
cutoremprjeiermitiunt :'quod verbum ex aliis libris parvnlis.
stifTycimus. • c Reponit Beda hsec-: ConlradicitScriplurce, qum
b Qua: liis, alque aliis infra responderunt S. Au- ait: Necenimomnia possunl ezsein omnibus, qnoninni
gusiiniis, et Leb, nemo ignorat: placet vero uno non eu filivs hominis hnmorialis (Eccles. xvn, 29).
alterove loco speciminis gratia laudare Bedam: Qui- Ubi manifeste insinualur, quia cum mortate hoc jn-
cumque(inquii) philosophorumCkrislum Dei virtiarm dueril iinmorlalitatem,tuticdemum possutit esseomnia
et Dei sapientiamnescierunt, hinullam veram virlutem, in omnibusbona virtutum; et ne lunc quidem de nalu-
necullamveram sapienliamhabere poluerunt. Inquan- roi bono, sed per gratiam ejus de quo scriptum esl: Ul
tum vero velxjustumaliquem sapienlicecujuslibel, vel - sff Deus o i,nia in omnibus. Sed et quotidiana nosirm
virtutis imaginem habebant, tolum hoc desuper acce- fragilitalis argumenlaprobant, non omnia in omnibus
perunl: non solum munere primm condilionis, verum esse.posse,ubi tam mulii inveniunlur, qui summafii-r
eliam quotidianaejus gralia, qui (crealuram suam ncc lenleshutantia, nequaquamad eas, quas alios videni
»e deserenlemdeserens) dona sua, prbul ipse judiea- habere. v.tbtini verveliirevirlulesi
19 S. IIIERONYMIOPERUM MANTISSA. 20
CAP.IV. — Agejam ad animoenoslrse secreta ve- _\ ferret(G«». v, 24). Noejustus in generationesua, el
niamus:seipsum unusquisqueatleiuiusrespiciat. In- perfeclus, asserilur: cujus sanctilas eo magis est ad-
terrogemus quid de hocsentiantproprioe cogilaiiones. mirabilis, quod, tolo prorsus a jusiitia declinanto
Ferat sententiam de naturse bono ipsa conscientia mundo, solus justus invenlus e"sl: nec ab alio sancii-
bona [Al. tacet bona]: instruariiur domestico magis- tatis qusesivitexemplum, sed ipse proebuit. Et ideo,
terio animi: etmentis bona non aliunde magisquse-r lotius orbis imminenle naufragio, sohis ex omnibus
que, quam ab ipsa menie discamus. Quid illud, ob- meruit audire: Inlra lu el domus tua in arcam: quia
secro, esi, quod ad omne peccatum, aut erubescimus, te vidi juslum in generalione isla coram me. Anle
aut timemus : et culpam facli, nunc rubore vulttfs, Beum aulem ille jusius probaiur, qui et corpore
nunc pallore monstramus : ac trepidante a'nimo, sanctus est et corde. Melchisedecsacerdos Dei le-
etiam in minimis delictis lestem effugimus;-con- gitur (Gen. xiv, 18): cujus meritum facile ex boc
scienlia remordemur? ex diverso autemin omni bono inlelligi polest, quod multo post fultirum Dominisa-
lseli, constantes, intrepidi sumus: idquesi occultum cramentum anle signavit: ac saerificio panisetvini,
est, palam etiam fieri cupimus, et volumus: nisi - mysterium corporis et sanguinis expressit: ac sa-
quod lesiimonio sibi est ipsa nalura, quae hoc ipso cerdotii sui lypo, Chrisli sacerdoliunrfiguravit, cui
deelaral bonum suum, quo ei malum displicet; et B a Palre diciiur : Tu es sacerdosin miernumsecundum
dum in bono tantum opere confidit: quid solum eam ordinemMelchisedec(Psal. cix, 4). Nam et quod be-
deceat, ostendit? Hinc est illud quod frcquenler car- nedicil Abr.iham priucipem Pairiarcharum, qui per
nifice occullo, in auelorem scel.eris, conscieniisetor- circumcisiunem pater JudMorumesl \Al. tacel esl],
inenta desscviunl: el lalenlem rcum, secrelameniis per fidem genlium : illius signaiissime oslendit figu-
poenapersequitur. Nec ttllus post culpam impunitaii ram, qui per fidem suam et Judaeisdonavit benedic-
locus est, cuui sit [Al. fn] reatus ipse supplieium. rionem et gentibus. Lot qtioque, sancti Noe virlutein
Ilinc est quod econirario innoceiis etiam inter ipsa secutus, inler lot peccantiiimexempla, justilianvnon
lormenta fruitur conscientiaesecuritate : et cum de reiiquit. Ei ut illum lolius mundi exemplum non
poenametuat, de innocentia glorialiir. Est enim, in- vicit: ita hic tota illa, in qua haiiital [Al. habitabai],
quam, in a.nimis nostris naturalis quoedam (ut iia regione peccante, contra mtiUitudiiiis vitia tenuil
dixerim)-anctitas:quseparvelulin arce animi prsc- sanciiialem. (3«t(ul bealus Pelrus ait) visu el audilu
, sidens, cxcrcet mali bonique judicium : et ut ho- jtlslus erat (II Pelr. n, 8) : el inter pessimospositus,
nestis reciisque actibus favet: ita sinistra opera mala eorum et oculis aversabatur el auribus: alque
condemnat, aique ad conscientise teslimonium di- ideo simili exemplo,ul ille diluvio, ita hic esl ereptus
versas partes domcstica quadam lege dijudicat. Nec C incendio.
illo prorsus ingenio, aut fucato aiiquoargumentorum Qjid Abrabam amicum Dei, quid Isaac et Jaeob
colore decipit: ipsis nos cogitationibus fidelissimiset memorem ? Quam perfecle impleverinl Domini
inlegerrimis sane testibus, aul arguil, aut defendit. volunlatem , vel hinc possumus irsiiiiiare , quod
Hujus legis, scribens ad Romanos,'meminil Apo- L familiari quadam ct pracipua dignilate, eorum se
stolus : quam omnibus hominibus [Al. lacel homi- Deum voltiit nom<nari. Ego sum, "inquit, Deus
nibus] insitam velut in quibusdam tabulis cordis Abraliam, Deus Isaac, el [Al. tacet el] Deus Jacob
scripiam esse, lestatur : Cumeniin, inquitr gentes, (Matth. xxn, 52; Luc. xx, 57). Hoc iiomen mcum
qum legem non habenl, naturaliler qumlegis sunt, fa- sempiternum el memoriale in gcneraiiones genera-
ciunl : kujuscemodilegemnonhabenies, ipsi sibi-sunt tionum. Josejih fiilelis Domini famultis a puero, tri-
lex. Quioslendunlopus legisscriplumincordibus suis: bulaiionibus magis justus el perfectus ostenditur
teilimoniumreddenle eis conscientiaeorum, et inler se [Al. magnis justus ostendilifr] : qui primum a
invicemaccusanlium cogitalionum, aut etiam defen- fratribus, Ismaeliti^, in servum addiclus est (Gen.
dehtium [llom. n, 14,15]. Hae lege usi sunt omnes, xxxvn, 28) : ab eisque vendiius, a quibus se
quos inter Adam alque Moysen sanele vixisse, alque vidcratadoraiidum.DeiiidejEgyptioDouiinotradilus,-
placuisse Deo, Seriplura commcmorat. Quorum libi, semper lamen ingenuam animaelenuii tliguilalem :
exempli causa, aliqui proponendi sunt: ut facile"iu- doruitque excmplo suo,-et servos et liberos in pec-
lelligas, quanlum sit nalurse bonum, cum eam legis cando, non [Al. in non peccando; et non, etc.]"con-
vice docuisse jtislitiam probaveris. dilionem cuiquam obessc, sed mentem.Hic, qmrso,
CAP. V. —Abel primus hanc magisiram secutus, remorare paulisper : el casluni aninmm, sollicile,
ila Dominumpromeriiil, ut dum ei offerret hosliam, virgo, considera. Concupiscitur a doniina [Al. ad. fe-
tam grate sacrilicium ejus acceptum Deo fuerit, ut rnina] Joscph adolescens : nec ad concupiscentiain
fralremiiiinvidiamconcilarel(Gen.xxiv, seq.). Quem provocatur: rogatur, cffugit. Una hac in re ei blan-
juslum in Evangelio Dominus ipse conitneiiiorans ditur el supplicat, quue in cseleris imperabat. Amor
(Matlh. xxm, 5";), breviter perfectionem ejus expo- [Aug. Amator] Dei, mu'ieris amore non vincitur.
stiit. Omuis enim virtulum speeies, uno justitias no- Casium animum, nec selas adolesceniiae permovet,
mine continelur. Beatuni Enoch ila placuisse Deo" nec diiigentis auctoritas. Contempta frequentcr do-
legiraus, ut eum e medio mortalium raperei: el in mina, propioresadolescenliinsidias lendit.In secrelo
raundo consummatum, de mundi liabilatione trans- ac sine" lestibus, manu impudens aj>prehen'dit: ac
2i PELAGII AD DEMETRIADEMEPISTOLA. 22
procacioribus verbis horlalur ad crimen. Ne liic A Et hoc tion verbls tanlum_ sed ipsius quoque rebtis
quidem vincitur, sed ut verba .verbis, iia res rebus probavit: qui cum omnia perderel,' 11011 dolebat-,
rcfurt. Nam qui frequenter rogatus negaverat: nunc dicebalque per singula : Dominusdedit, Dominus ab-
comprehensus[Aug.astringitur]aufugit, el anlequam slulit: sicul' Domino placuil, iia factum-esl: sit 110-
illud evangelicum diceretur : Qui viderilmulieremad men Domini benediclumin smcula. Nudus exivi de'
concupiscendumeam, jam mmchalusest eam in corde ulero matris ntem, nudus redeam illuc (Job. 1, 21).
suo (Malth. v, 28): ille non aspeciu solum, sed ipso Quo enim affeclu possideamus aliquid, docemus cuni
pene complexu prQvoealus a femina, feminam non id amiitimus -:et cupidilalem frtiendi; carendi dolor
concupivit. Castitatis viriutem hucusque jnirala cs: ' prodii; quam qui in carendo non habuit, in possi-
nunc respice beuigniiatem. Priusquam "Propheia di- dendo quonam modo habuil ? 0 virum anle Evan-
ceret: (Jnusquisquemalitiam proximi sui non remi- gelium evangelicuni, et apostolicum ante apostolica
11'tscaturin corde suo (Lcvlt. xix, 18): ille pro odio prsecepta ! discipuluni aposloiorum : qui aperiens
reddidit charitatem, et, cum viderel fratres suos, occulias' divitias naturoe, e'l in medium proferens,
immo inimicos ex fralribus, cumque ab eis cognosei "exse quid omnes possimus, ostendit: docuiiqtie
vellet, dileciionis affectum pro dolore teslalus esl: quanius sit ille thesaurus animoe, quem nos sineusu
Deosculabalursingulos(Gen. XLV,1S); et irriguis fle- B'possidemus : et quod proferre nolumus, nec habery
tibus, pavenlium colla perfundens, odium fralrum nos Gredimus.
charilatis lacrymis ablucbat: quos lam vivo palre CAP.TH.—Posl multa qnoe de nalura dkimus :
quam morluo, germano semper dilexit amore. Nec etiam sanclorum exemplis bonum ejus ostendimus,
recordaius esl illum/in qub ob necem fuitdejectus, ac probavimus. Et ne econtrarib ad ejus culpam per-
-lacum. Non^ogitavii addiclam germanilalcm prelio, linere putetur, quod aliqui iniqui fuerint, Scriptu-
sed pro malis bonum-relribuens (Rom. xn, 17), rarum uiar testimoniis, quse peccantcs ubique cri-
apostolicum prmceplumsub nalurm adhuc lege com- mine volunlalis gravant, nonexcusant neeessiiale
plevil. naturoe. In Genesi legimus : Simeon el Lm fralres
CAP.YI. — Quid de bealo Job dicam, famosissimo consumtnaverunliniquilatem suam , ex volontale sua
illo aildeta Dei: qui post direptas opes, et.funditus (Gen. XLIX,G). Ad Jcrusalem Dominus loculus est:
delela patrimonia : post filiorum ac filiarum unum Propler quodipsi dimiserunlviam meam, quam dedi
subilo interitum, ad ultimum proprkr contra dia- ante faciemeorum : £t non exaudieruntvocem meam ,
bolum corpore dimicavit (Job 1, 11)? Aufereban- sed abierunt post volunlalem cordis sui mali.
tur omnia, qua; extiinsecus possidebal, et exlrauea (Jer. ix, 15). Et rursus idem prophela: Et peccasiis
bona repenie decidebant, ut magis propria claresce- ^, Deo3et nonexaudislisvocemejus, el in mandalisillius,
rent [Al. clarescanl]. Omnibus prorsus velut indu- - el in leghitnis, el in teslimoniisejus ambulare noluis-
mentis exuitur,ut expeditius acforliusnmfus trium- lis (Ibid. XLIV,10). Pcr lsaiam quoquc prophelam
phel, et hostem, quem ferendo damna ante supe- " Dominuslocutus esl : Si volueiilis et audieriiis me,
raverat, rursus lolerando stipplicia deiincal. Dequo qumsunl bona terrm, manducabilis. Si uuleni nulueri-
tale ip/ms Doniini lestimonium est; Numquid con- lis ; neque audierilis me. : gladius vos consuhtel
siderastipucrum meutnJob? Non esl cnim similis ei (Isai. 1, 19). Et rursum : Omnes vos occisionedeci-
quisquamin terris: homosinequerela, verusDei cultor, detis: quia vocavi vos, et non exaudistis: locutussum,
abslinens se ab omnx malo (Ibid.). Ncc immcrilo. ei neglexislis: el fecislismalutnanle conspeciummeutn
Semper enim, ul ipse ait, lamquam ttimentes super \Al. Dumini], elqum nolebam,elegistis. Ipse quoque
se flucius, liniebat Dominum, ct prscsentiseejus Doniinus in Evangelio ait : Jerusalem, Jermalem,
-pandus fcrre non poterat: nec audebat aliquando qum occidisprophelas, et lapidas eos qui ad te missi
conicmneic, quem semper adesse credebal; dice- -sunt :quolies volui congregarefilios luos, quetnadmo-
baique : Securussuni, non enim repreliendil me cor dum gallina congregalpullos suossub alis suis, el 110-
meum in omnivita mea (Ibi:L). Qui anlequamDo- luisii (Mallh. xxm, 57)! Ubi velle videmuselnolle,
minus inimicos praciperel- esse diligendos , dicere eligere el rcfulare, ibi 11011 vis naturse, sed Iibertas
poleral : Si in malis miinici mei gavisus sum : si P inlclligitur volunlatis. Plena sunl ulritisque Tes.ta-
dixi in corde meo, Bette factum esl (Job xxxi, 52). memi volumiiia hujuscemodi lestimpniis :quibus
Necdum Evangelicum iHudsonuerai : Omni pelenli tam bonum o.muequan, malum, volunlariuni sem-
le tribue (Luc. yi, 50), et jam ille dicebat: Si exire per esse scribitur , quoe nos snodo brevitatis causa
passus sum innpemjanuam meam sinu vacuo [Aug. oiuiuifuus : maxime cum sciamus le sacra ieciioni
sine viatico]. Nondum lcgerat illud Apostoli: Domi- dcdilam, de ipso .uberius fonle polare.
ni, quod juslum est et mquutn, servis prmslalc CAP.YIII, — Neque vero nos ita defendimus na-
(Col. iv, 1) : etconfldens clamabat ad Dominum : turoe bonum, ut eam dicamus malum non posse fa-
Si servo nocui, si ancillam Imsi, omnia tu scis, Do- cere, quam utique boni ac mali capacem etiam pro-
mine. Priusquam idem Aposlolus prseciperet diviti- fitemur, sed ab hac cam lanluiiimodb injmii vindi-
bus non sublime sapere, neque sperare in incerlodi- camus, ne ejus vitio ad malum vidtamur impelli,
viliarum (I Tim. vi, 17) : sic habuit ille divitias u: qui necbonum sine voluntatc faciainus, neemalum :
sealVbidivitem esse monslraret. In divitiis, inquit. et quibus liberum est unum semper ex dtiobus age-
non confidebain,nec in lapideprdioso (Job, xxxi, 24). re, cum semper uirumque possimus. Unde enim alii
25 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 24
judicaturi sunt, alii judicandi: nisi quod in eadem iI CAP.IX. — Et quoniam sufficienler de his, ut
nalura dispar voluntas est: el quia cum omnes puto , diximus : nunc instituamus perfeclam virgi-
idem possimus, diversa facianius? Iiaque ut hoc nem, quaj ex utroque semper accensa, et nalurae
ipsum clarius lucere possit, aliqua exempla sunt simul et graiiaj bonum morum sanctitale tesielur.
proferenda. Adam de paradiso ejicitur, Enoch de Prima igilur virginis cura, primumque studium sil,
mundo rapitur. In ulroque Dominuslibertalem ar- scire voluntatemDominisui, el quid ei placeat, quid-
liitrii ostendit. Ut enim placere potuit ille qui deli-' ve displiceat, diligenter inquirere, ul secundum
quit : ita potuit peccare iste qui placuit. Non enim Apostolum rationabileDeo reddat obsequium(Ibid.
a justo Deo aul ille puniri meruisset, aut hic eligi : XII, 1) : totumque vitsc suaecursum ex ejus possit
nisi ulerque utrumque poluissct. Hoc de Cain et ordinare senlentia. Impossibile est enim ei quem-
Abel fratribus, hoc eliam de Jacob et Esau geminis quam placere, cui quid placeat, ignorat: fierique
intelligendum est. Ac sciendum solam voluntatis potest, ut etiam obsequendi voto offendal, cui quo-
causam esse, cum in eadem nalura meriia diversa modo obsequidebeai, ante non didicil. El nt majus'
sint. Exstinclum peccalis suis diluvio mundum, Nqe est, voluntaiem Domini facere quam nosse : ila
justus redarguit, etSodomorum crimina Lot sancti- prius est nosse, quam facere. lllud enim merito
tas judicavit. Nec illud est parvum argumenlum ad B proccedit: hoc ordine. Unde Propheta dicit: Et tu,
comprobandum naluraj bonum , quod illi primi ho- Israel, noli ignorare. Et beatus Paulus : Qui autem
mines per tot annorum spatia, absque ulla admoni- ignorat, ignorabiiur.Idemque alibi: Proplerea noliie
tione legis fuerunl: non uiique quod Deo aliquando fieri imprudenles, sed inteUigenles, qum sil volunlas
creaturse suoecura non fuerit : sed quia se talem Domini (Ephes. v, 17). Initium obedientiseest quid
- sciehat hOminumfecisse naturam, ul eis pro Iege ad prsecipiatur, velle cognoscere : et pars est obsequii
exercendam justiiiam sufflceret. Denique quamdiu didicisse quid facias. Scilo itaque in Scripturis divi-
recentioris adhuc nalurae usus viguit : nec humanse nis, per quas solas potesplenam Dei inlelligere vo-
ralioni velut-quamdam caligiuem, longus usus pec- luntatem, prohiberi quaedam,eoncedi aliqua , non-
candi obduxit, sine lege dimissa est nalura. Ad nulla suaderi. Prohibentur mala, prajcipiuntur bona :
quani Dominusnimiis jam viliis obrutam, ctquadam concedunlur media, perfecta suadenlur. In duobus
jgnofantiae rubigine infectam, limam legis admovit, illis qusepriori loco suni, peccatum omne concludi-
ut hujus frequeini admonilione expolireiur, el ad lur : in ulroque enim Deicontinetur imperium. Et
suum posset redire fulgorem. Neque vero alia nobis non solum prsecipere, sed et prohibere ipsum , ju-
caiisa difflcultatembene faciendi [Al videndr] facit, bentis est. Generaliter namque omuibus mandatur
quam longa consuetudo vitiorum, quosnos infecit a C juslitia : quam Salvator in Evangelio, breyiter qui-
parvo : paulatimque per multos corrupit annos, et dem, sed plenissimecomprehendens, ait: Qumcum-
ila postea obligatos sibi et addictos tenet, ut vim que vullisut faciant vobishomines, hmc et vos facite
quodammodo videaiur Iiabere naturae. Omue il- illis (Mait. yii, 12) : boc esl, ut nihil mali infera-
lud tempus, quo negligenler edocli , id est, ad mus aliis, sed prajstemus omnu, quod bonum est:
vitia eruditi sumus : quo mali etiam esse sludui- quia volumus hoc ab aliis in nos ulrumqueservaii.
mus, cum ad inciiamenta nequitioe, innoceniia pro Haec sententia aequojure prsecepli universos tenel.
slultilia ducereiur : nunc nobis resistit, conlra- Nec ulli omnino transgredi licet, quod omnibus im-
• que nos venit: et novam voluntatem impugnat usus peralum est : apertusque contemplus Dei est, vel
velus ; et miramur cur nobis per otium atque desi- facere prohibita, vel jussa non facere. Duo vcro re-
dias nescienlibus, etiam quasi ab alio sancliias con- liqua, qusesequuntur : quorumunum concedilur, et
feralur : qui nullam consuetudinem boni facimus , suadelur aliud, in noslra polestate dimissa sunt: ut
cum malum tamdiu didicerimus ? Hsec de naturas aut cum miiiori gloria concessis ulamur, aul «b ma-
bono cursim, quasi in alio opere dicta siut: quod jus praemium eliam ea, quae nobis permissa smit,
ideo a nobis faciendumfuil, ut tibi planiorem viam respuamus. Conceduntur quidem nupliae, carnium
adperfectam jusiitiam slerneremus, quam eo facilius D usus et vini : sed horum omnium abslinenlia, con-
currere possis, quo in ea nibil asperum, nihil inac- silio perfecliore suadetur. Ad virginilalis honorem
cessibile esse cognoveris. Nam si etiam anle legem, - pertinetliccntia nuptiarum : etescarum indulgentia
ut diximus,, et multo ante Domini noslri Salvatoris virtuiem abstinentiae clariorem facit. Conlempsisli,
adventum juste quidam vixisse etsancte referanlur virgo, conjugiumIicitum libi, priusquam contemne-
amore flagrans, vovisti Deo
[Al. referunlur] : quanlo magis posl illustrationem reiur. Majoris prsemii
advenlus ejus, nos id posse credendum est, qtii in- non imperatam, sed laudatam virginitatem : et con-
slnicti per Christigraiiam, et in meliorem hominem silio Aposjoli, legem luam fecisti latiorem. Certa-
renati sumus: quisanguineejusexpiati aiquemun- minis ingressa canipum: non tam laborem cursus,
dali, illiusque exemplo ad perfeclamjustitiam inci- quam bravium vicloriae cogitasli. Legeras, credo,
tati, meliores illis esse debemus, qui ante legem illud evangelicum de perpetua castilate prscconium:
fuerunt : meliores eliam quam fuerunt sub lege, di- et ipsius le Dominisermo ad amorem servandoavir-
cenleApostolo: Peccatuminvobisjamnondominabitiir. ginitatis aecenderal, qui Pelri super hoc sejiteniiain,
Non enimeslis sub legc, Sedsubgratia (Rom. vi, 14). ipsa rei magnitudine ac difficullale latidavit: el v'd-
2S PELAGII AD DEMETRIADEMEPISTOLA. 26
luntariis spadonibusregnum ccelorum promittens, A ipse ait: Mulli dicentmihi in illa~die: Domine, Do-
ait: Qui potestcapere, capial (Matth. xix, 12). Rem mine, nonnein nomine tuo dmmonia ejecimus? el in
itaque lam-magnamnon impero , non impono, secl nomineluo virtutesmulta^sfecimus?el tunc confiiebor
offero:Neque quemquam ad hoc cogo, sed provoco. illis : Amendico vobis,nesciovos, disceditea nie om-
Quamquamde viristantumsonarevidealur,non solis nes, qui opefaminiiniquitatein(Luc. xm, '26, 27).
tamen viris dicitur, sed sequalisulrique sexui virgi- Tibi vero longe esl alia via ingrediendum, quae, sae-
niialis palmapromitlilur. Et Aposlolusdevirginibus culi amore calcato, semper cogilando quao-Deisunt,
prseceptum quidem ,se dicit non habere Domini .apostolicamte exbibere vis virginem, quaetain spi-
[Al. Dei], seddat consilium. Dicit ilaque: An expe- rilu sancta quam corpore, Domiui praestolaris ad-
rimentumqumritisejus, qui in me loquitur Chrislus venlum: et ahimaj tuse lampadi, sanctorum jugiter
' ' '
(II Cor. XIII,3)? operum infundis oleum, et sapieutibus juncta virgi-
CAP.X.—Perfectiouis igiiur secula consilium, nibus, itt sponsi obviam praepararis. Fugicnda libi
bealiludinemspecialis aggressa propositi, serva ge- lata illa via est, quam multorum ad moriem eunlium.
nerale mandalum. Dixi, idemqjuenunc repeto. Iu comitaius terit. Et ad vitam aJternam,_angustiillius
causa justitiae omnes unum debemus : virgo, vidua, ilineris, quod pauci reperiunt, callis lenendus e»i.
nupta, sumrnus, medius, et iinusgradus, aequaliterB Deposuislijam impedimenia vel maxima, ct omne
jubentur implere praecepla.Nec a lege solvilur, qui quidquid a spiritualis vitse cursu, vel Telardal, vcl
stijira legem facere proponit. Quinim.monulius ma- revocal, prima sialinf conversione vicisti. Respuisti
gisjllicita vitare debet, quam qui respuit queelice- conjugii voluplatem, posteritatis curam, illecehras
banl. Nee quisquam ila a se mandata pollicetur deliciarum, sajculi pompam, divitiarum cupidinem,
implenda, ul ille qui amore perfeclionis supra man- et cum Paulo potes dicere : Mihi mundus crucifixus
dala conscendit, et dum amplius slatuit facere quara est, ei egomundo(Gal. vi, 14). Cujus tale principium
proeceptumest, oslendit minus sibi praeceptumesse esl, qualis debet esse perfectio? Hanc mihi tu virtn-
quain potuerit. Deinde qui taniaeseesse obedientioe tem : hunc animum-etiamin rcliquis affer ; eaque vi
profiteiur, ut etiam consilium divinum libeuier au- mentis, qua viliorum occasionesdepulisti, vitianunc
diat, quomodo non debel audire prseceplum? Hla ipsa respue. Orneiur morum sanctilale virginitas, el
enim res electionis [Aug. perfectionis] est, ista ne- perfecium gradum viioe perfeciiosubsequaiur; Certe
cessilalis. De vlrginilate dieiltir : Qui potestcapere, si soccularis vila tibi' placuissel, dares operaro, ne
capiat(Mattli. vn, 19). De jusiitia non'dicitur : Qui , "quiste divitiis, ne quiscorporalibus ornainenlis, ne
polestfacere,faciat. Sed omuis'arbor qum non facit quis rerum omniuiii poinpa [Al. copia]. el honnre
frucliimbonuni,excidelur, et in igiiemmittelur.Con- Gprajcederet : nunc quoniam diversum studium [Al.
sidera, quaeso,quantuma consilio distel imperium. diversitas sludiis J diversamvitam desiderat : cura,
Ibi aliquos excipit : ¥ic generaliier omnes com- ne quis le in benevivendo transcendal: ne quis mo-
prehendit. Iui praemium propouit, hic pcenam. Ibi rum sanctitate superet : ne quis libi in virltitibus"
invilat ut faeias : hic uisi feceris, comminatur. Haec prseferalur. Et in illis, quse anie "diximus,non crat
igitur optima ralione distingnens, animadverle quid luum, ul aut tti omiies vinceres, aul nemo te. Cuu-
-offeras, ahimadverle quid debeas. Inuno quia ulrum- - cta cnim illa foris pelunlur : ct quidquid aliunde
que jam dcbes, etvirginitatem, quam ultro obtulisti . speratur, alienum*est. lioec vcro in lua potesiale
Deo, et justitiam quam ipse prsecepii, integrum sunt, el vere prnpria,'qua; non extrinsecus veniunl,
utrumque persolve. Ule servus Domino placet, qui ' sed in ipso corde generanlur.' Illa cnim, nec omnis,
ita aliquid ultro operis exercel, ut lamcn ciiam im- qui quaaril,inveiiit; nec qui iuvenerit, seniperlenet:
non facit aliud alio, sed ut ea commodare, iia et eripere casus polest. •
perata perficiat: qui pro quia
uirumque ; nec mutat, sed addit obsequium. Nec le Hoccautem et omnis qui quoerit, invenit: et qui in-
earum exempla decipiant, quae sibi iu sola casti- veneiit, eripi sibi mimquam timet. lsla cnim sbla
tate plaudentes,ut postsuasvolunlales [Aug.volupta- bona sunt: quaesine volun'ale', nec- ihvcnimus ali-
les]eanl, Deivoluntatemabjiciunl. Quaeperpetuai ca- quando, necperdimus.
stitaiisbonumnonciimjustitia, «ed projusiiiia offerre CAP.XI. —Habes ergo el hic per quaj merilo proc-
volunt, et in compensaiione peccatorum, praemium ponaris aliis, immobic magis. Nam corporalis nobi-
virginitatis annumerant: atque pro praemio, impu- litas atqtie opulettlia, luorum inteUiguntur esse, non
nilaiem petunt : vel certe impudentiori vecordia Q fua. Spiriluales vero divilias nullus libi, prajter le,
coronandasesse se pulant^ el in regno ccelorum conlerre poterit. In his ergo jure laudanda es : in his
'
cajleris praiferendas, quse sibi mandatorum iraifs- merito cseteris prajferenda es : quaenisi ex te, ei in
gressione adilum clausere regni ccelorum. Non om- leessenon possunt. An sola ista vita esi, quae cer-
tds, Christtis inquit, qui dicit mihi, Domine,Dotnhie, tamen non habeat de profectu, ei inqua unusqui>que
.'inlrabit in regnum cmlorum: sed giii facil voluntalem hoc lantum debeat periuanere quod coepit, nec ullo
'
Patris mei, qui in cwlisest, ipse inlrabitin regnumcw- augmenti desiderio admnjoraconteiidat? Etcum in
lorum (Mattli. vn, 21). Memiuerint siullas virgincs omnibus inundi studiis, profeclu nonsaliehlur ho-
a sponsi januis repellendas; diccndtim eis : Nescio mines, hic lantum coepisse sufficiet? Ferventissimi
vos : Hlisque jungendas esse,- de quibus Dominus in lerrehis, frigidissimi iri coslesiibus sumus. Et
57 S..IHERONYMIOPERUMMANTISSA. '
28
summam in rebus parvis exhibenles alacritatem, -ad Ji conversionis, novus semper ardor nceendat, et in
majora torpeseimus. Considerare pudet, quantus sit tenera adhuc aetale facilius sanctse conversationis
fervor in sseculo, qua cura singula quaque studia usus inolescal. Quidquid in te primum inStilueris,
hominum quolidie ad perfectiora niianlur. Liltera- hoc manebit, et ad iniliorum luorum regulam reli- •
rum ardor nulla prorsus eetate exstinguitur, immo qua vila, decurret. Finis in ipso exordio cogitandus
(utsaecularis a.uctoristitar senlenlia) ipsa mogisse- est. Qualisad illum ultimum diem pervenire cupis,
late inilammatur. Diviliarum amor insatiabilis cst, talis nunc jam esse conare. Consueludoest, quseaul
expleri nescit honorum cupido. Celerem liabiiuraj vilia, aut virtutes alit, quaequein his plurimum va-
res flnem, sine flne quserunlur. Nos divinamsapien- let, cum quibus ab ineunte oclale simul creverit.
-
tiam, ccelestes divitias, immoriales honores pigra , Optimisunt ad instiiutionem morum primi quique
qiiadam dissimulaiione negligimus : et spirilualcs ' anni. Habentenim [Al. eliam] in se lentum quiddam
divitias, aut neattingimus quidem, aut si leviter de- et molle, quod facile formari queal: alque ad arbi-
gustaverimus, continuo nos ptitamus esse salialos. trium volentis trabi : et in cunelis fere rebus-cilius
Aliler nos. divina Sapientia ad suas invitat epulas. assuesciiur omne quod tenerum esl. Novellasadhuc
Qui edunt me, inquit, adhuc esurient: et qui me bi- et vix flrmaj radicis arbusculas, dum ad omnem dti-
bunt, adhucsitienl ( Eccl. xxiv, 29). Nullus umqtiam1B olum sequaccs sunt, in quamlibet parlem flecti fa-
talibus expletur epulis : nec aliquandopatitur de sa- cile est. Quae natura plerumque cnrvala?, cito ad
tieiate fastidium.Tantounusquisque capacior, tanlo arbitrium colentis corrigunlur. Tenera [Al. ad. ad-
avidior erit, quanlo inde plus liauserit. Dominusin huc] ei primae adhuc oeuuis aninialia, sine laborc
Evangelio: Beaii, ait, qui esuriuntet sitiuntjusiiiiam: domari solent. Quantoque citius a vagaudi libertatc
quoniamipsi salurabuntur(Maitlt. v, <3),vult enim dissueta sunl: tanto facilius vel colla jugo, vel fre-
esurire nos bic semper ac silire jiisliiiam, ut in fu- nis ora insuescunt.Ipsa quoque lillerarum sludia te-
luro, justitiaj retribuiione saticmur. neris meliusinseruntur ingeniis. Idque penitus inhse-
rere sensibus solet, quod primitus sederit in mentc.
CAP.XII. — Consideraudavis ipsa verborum est, Hoc idem eiiam in bene vivendi ralionc
el ita nohis desideranda esl jusliiia : ut in fame, vel valel: dumplurimum
adhuc mobilis esl cctas, et animus duci
siti, cibus desideraturac potus. Et hoc in comniune facilis : exercendaboni consuetudo, et jugi mediia-
omuibus cst dicendum iis, qui vitoeimmorialis pro- tione confirmandaest.
Occupandumesl oplimis re-
missa desiderant. J.im tuum est ajstimare quantum bus : et sanctaeconversationis usus altius
ingenium
animo proesiaredebeas : quosmajoris praemii dcsi- inferendus est. Tunc vero ad
perfeclionis fastigium
derio, plus facere proposuisti,quam vel alias faccre C animus ascendit : et longaaconsueiudinis beneficio
necesse, est. Aposlolus definiens Chrisii virginem ulilur ad bene vivendi faculiatem. El viriutes suris
longe eam separavit a nupta : et diversis sludiis, ipse eliam miralus secuin, quodammodo.in se puta-'
meritum conjugiique divisil: Innupta, bil nalum esse
' "singularilatis quod didicil [Al. discil].
inqtiit, ct virgocogiialqumDeisunl: quomodoplaceat CAP.XIV. — Respice, obsecro,"quantuma tesan-
Deo, ul sil sancla corporeet spirilu. Qumaulemnu- ctitatis avia materque exspectaut; quaj cum te quasi
pla esl, cogitatqumsunt mundi, quomodoplaceat viro novum et illustre quoddam lumen generi suo naium
(lCor. vn, 52,55, 34). Qusecorpore et spiriiu san- esse pulant [Al. putent]: nunc in lesnlam omnem
cta est, ncc in membris, nec in mente delinquit. curam animi traiislulerunt:-et
propositi tuicursum, .
Delinquere aulem non in causa casiilatis tanlum miris studiis ac favore succendunt. Cumqueipsaete
esse polest, sed eliam in quacumqueparie jusiilise. ad bonesiaiem morum ab ineuiile aelale
fprmave-
Quamvis enim virgocorpore, virgo sit spiriiu : et rint: nunc a le vinci cupiuni,
aut aul aul tuamque vlcloriam
niliilominus, manibus, oculis, auribus, snam laudem esse pulanl :
aut sancta dicenda qiiarnm egrcgia Crca
peccei, lingua: quomodo corpore Deum fides in professione lua maxirae claruil,
est [Al. tacet et]? Deindesi vel ndio iniecia, vel in- cum le
jam nupiiis prseparalam, simul alquealiud
vidia, vel avariiia, veliracundia sil: quomodo spi- D velle didicerunt, mira continuo assensus celeritale,
rilu obtinet sanclilalem? El si nupta, quse amore ad id
quod elegeras_ cohorlalse sunt. Et trepidum
conjugiicogitat,quomodoplaceatvirosuo(Ibid.vn, 54): pro aelatesenlenliam, voluntatissuaeauctorilate fir-
quantiim liberisrelinqual, qusevariismundi aslricta maverunt: tnumque volum commune L-cerunl:quse
curis, 1'arius ad voluntatem Dei respicil:lamen de! cum multos suorum in altissimo dignitatis gradu
peccatis excusare se non potesl: quid faciet virgo ,! viderint, de siulloila, ul de te, aliquandohr.lasae
quae soluta ab omnibus hujus mundi impedimen: • sunt. Nihil enim tam magnum, nihil tam pncda-
tis, ac libera, scholam quamdam caslitatis ingressa1 rum in quoquam viderant. Sola quippeprajstilisti
esl?
generi luo, quod longa retro aclate non habuit. Li-
CAP.XIII.—Si vis ilaque proposili tui magnitu,- cel ediderit virilis sexus memorabilesconsulatus: et
. dinem ajquare moribus, et per omniaDeo copulari: amplissimi ordiriis fastus [Al. status], illustris fa-
si leve ac suave jugum Cliristi, suaviustibi lcvius- miliaenoniina frequens audierit: nihil uniqur.mla-
- quo vis facere: nunc maximein beata vita curami nien in genere vestro hoc tuo lionore fuil pr.eUan-
impende : nunc stude, ut calentem recenlis fidcmi tius^qtii non corporali albo [Al. alvo], sed iu librj
29 - PELAGIIAD DEMETRIADEJIEPISTOLA. 50
memorise immortalis insertus esi. Cum exceperinl.A el non auiisse, culpabile est. Nonidea aliqua puies.
illi Iheatrales loto orbe plausus : miraque accla- contemnendaesse mandala, quialeviora sunt. Tam
mandi conspirationeinsignia consukim merita , lce- enimmaxitnailla quam minimaa Deo imperata sunt:
tum vulgus expresserit: longe lamen lui lionoris el conlcmplus.cujuscumqueproecepti, praecipieniis
est gloria major, quaegaudium in coelisfecit, ange- injuria est. Unde beatns Paulus clamat, etdocet:
lisque la-titiam. Per te enim non merelriculaelocu- Omniafacite sinemurmurulioneet hmsilatione:ut si-
pletantur, ,sed alunlur virgines Chrlsli: non vena- tis irreprehemibiles,el simplices,sicut filii Deiimma-
- lor et auriga ditanlur, sed suslentanlur paiiperes culali, in mediomaiionis pravm el perversm': inier
Chrisii. Ad consulatum eorum diverssetotius orbis quos lucelissicul luminana in lioc mundo (Phil. u,
provinciae, ad quas domusvestrae potentia extendi- 14, 15).
tur, peregrinas feras et ignola aiiiuialia transmise- CAP.XVI. — Remoremur hic , virgo , paulisper :
runt, quaecrudi-lisarenaesolum vel suo , vel homi- et preliosissimas niargariias , quibus exornanda est
num sanguine cruentareni. Ad te vero eleclae quaj- sponsa Clirisli, per singulaAposloliverba pensemus.
que virgines. ntittnniur : quas lu preiiosissimum. Omnia, inquit, facile. Non eniin quasi ad arbitrium
munus offeras-Deo, tuoque exemplo ad perpetuam noslrum, quscd.imex mandalis Dei debenius eliger-e^
provoces castiiatem : non libi, sed lecum Deo; ser- B sed gencraliler universa complere. Nec aliquaprse-
viiuras. Haecprofessionislusegloria rumore celebri . cepia ejus quasi vilia munuscula acparva eontemne-
vulgata est per cunctos , et ita ad conversationem' rc: sed imperantis in omnibus majesialemaspicere.
[Al. conversionem]tuam totus exsultavil orbis, ut "Nullumquippe mandalum Dei conlemptibile nobis
quod pr;e iiigenti gaudio vix adhuc bominescredcre videri poiesl, si ejus semper cogilcmus auciorem,
pnlerant, id semper videantur oplasse. Multum his sine murmuratione et bsesitalione.Yiles etigriobiles
initiis , multum"famae tuse odore suspensi, omnes dominos paTamconiemni videmusa servulis: eisque
niirum do lenescio quid audire desiderant. Et qui ad minima quaequepraccepta in faciem resisti solere.
proferlionis tuoecognovere virluicm : nunc conver- At hoc in personas nobilcs jam. non admiititur:
salionis exspeclanl. In le nunc puta cunctoruin ora quantoque potentiores doinini, tanto servi ad obe-
or.ulosqoe conversos, el ad speclaculum viise luaij dientiam pr.oniores sunt: cumque difficiliora prsc-
"lolum consedisse mundum. Cave, tie per le lanlo- cifiiunl, libentius audiuntur. Cerle ad regis"impe-
rum animi offendantur: nec minus in te inveniant rium, ita omncs parali sunt, et in procinclu obe-
quam [Al. quse]requirunt. Veium quid ego tecum dientioe constiluii, ul eiiam optenl juberi. Etnon
de hominibus ago, eorumque de le exspcelatio.icm solum bene merituros esse te creduni, s-ijussa fece-
ad colioriationem tuaui trabo? Deus ipsu omuium '^ rint, scd tamquam jam meruisscut quod jussi sunt,
rcclor ac Doniitiiis, cum omni angelortim mi.iiia ita pro dignilale prsecipieniis scrvitium beneficii
certamen tuum speclat: libi contra fliabolumdimir loco ducitur. ,Nobisvero Dcus ipse, a;lerna illa ma-
canti paratoeiernilaiis coronam, ei coelestejmemium jesias ineffabilisatque inajstiinabilispotestas: sacras
. jnciiamenium victoriaefacil.- Huic tanlo specluculo ' lilteras et vcre adorandos pracccptorinnstior,umapi-
vide qucm animum, quam debeas efferre virlutem : ecs miilit, et non statim cum gatidio ac veneraiioiie
et cerlaminis magiiiludinem de speclaniium digni- suscipimus: hec pro magno ducimus beneficio,
taie meiire. lainac ac lam illuslris potestatis imperitiin : maxime
• CAP.XV. — Hoecitaque libi in hoc agone sub- , cum non jubentis quajritur commodum, sed uiiliias
cundo pncci.mncura sit: hicprimus acciiictus, in- obsequeniis [Al. subscquenlis], verum ccontrario
lernceionis beilum virtuie dcvineere, et adversum fastidioso ac renifcso animo , superborum nequam
diaboli casira in omnia prajcepta Dei jurare: nec servorum more , in os Domini reclamamus-etdici-
tantummodo declinare veiiia, sed jussa coinplere. intis : Diiruin cst, arduum est, non pbssumus, bo-
-Neque enirii libi [AL lac. libi] sufficit a maljs otio- mines sumtis, fragilicame circumdamur. O-circam
-sam esse , si otibsa fueris a bonis : cumlex Dei du- insanianiI 0 profanam temeritaiem I Diiplici igno-
-plici mnndaiorunigenerc distinClasit, et mafa pro- J raniia accusamus Deum scientise, ul videaturne-
hibens, bona imperet : alque abx utraque parie scire qtiod fecit, nescire quod jussil: quasi oblilus
conlemptum sui vetet. Non ehim solumille servos fragilitaiis humanae,cujus atictor ipse est, imposue-
conlempsii Dominum, qui prohibila fecerit, sed et ril homini mandata quaj ferre non possit. Simulque
"
qui jussa non fecerit. Dicta a nobis paulo ante sen- (proh nefas!) ascribimus iniquitatem juslo, pio
tcntia est: Omnisarbor qumnon facil fructum bonum, crudelitatcm : dum ettmprimoiinposfibile aliquid
excidelur,elini(jnemmitielur(Matl. vii, 19). El blan- proecepissecoiiqueiininr : deinde 'pro his dariinari-
dimur nobis si nialis fruetiuus non gravemur, qui dum pulamus hominem , ab eo quaeviiare non po-
damnandi sumus,- si,a bonis steriles roanserimus tuit: ut (quodetiam suspicari sacrilegiumesl) vi-
(Joan. xv, 2)? Juxta hauc intelligentiam, abscindet -dealur Detts noh tam salujem nosira,hi quocsisse
Pater omnem palmiiem frucnim non fereniem in quam posnam. ltaque Aposiolus, sciens a Doinino
Filio. Et qtiiacceptum lalenlum in sudario abscon- jusiiii.e ac majestatis nihil impossibiie esse prae-
dil, qtiasi inutilis servus et nequam,~damna!ur a ceptum, aufcrt a riobis vitium murmurandi. Quod
Domino (Matt. xxv, 50). Nec minuisse splum, sed tunc iuiqiie nasci solet, cum aul iniqua sunt quse
51 S. IIIERONYMIOPERUMMANTISSA.. 52
jubentur, aut jubentis minus digna persona est. Ai. es: cui non lam expellenda sunl vitia, qnam refel-
Quid tergiversaniur incassum , et proecipientioppo- lenda! Quaeutique non suscipere facilius esl, quam
nimusnaluraefragilitatem? Nemo magis novit men- semel suscepiadeponere.
suram virium noslrarum , quam quiipsas vires no- CAP.XVIII.—Necvero eorumtanla dulcedoesl, ut
bis dedit. Nec quisquam melius quanlum possimus ea debeamuspraeferrevirtutibus,cumnecin omnibus
intelligii, quam qui ipsam virtulem nobis noslri sit delectationis illecebra, et a plerisque ea eliam,
[Al. tacel nostri] posse donavit. Nec impossibile quoevidentur dulcissima, respuantur. Duo namquo
aliquid voluit [Al. poluit] imperare, qui justus est; sunt ex omnibus vilia, quse maxime homines deci-
nec damnalurus hominem fuit, pro eo quod viiare piunt sui voluplate, gula scilicet ac libido, quoe de-
uon potuit, qui pitts cst. ponere eo difficiliusest,"quo eis uli dulcius e»l; et
CAP.XVII. — Sequitur : Vl silis irreprehensibiles tamen liaecvitia tam molesta, tamque deleclatione
el simplicesad omnem morum perfeciionem. Unum sui periculosa, iia a mullis calcari vidimus, ut tqla
hocsufficereverbum polest,,quod etiam in episcopo oelalevirgines permanserint in summaabstiuentia.
eligendo Deus quaerijubel. Quam enim circumspe- «Ut - de illis taceam, quaepost deliciarutn longum flu-
cta viia est, quam' sancta est, quaenihil reprehen- xmn [Al.luxum],et inveteratumusum libidinis, ca-
sionis incurrit! Quis autem sanciior putest esse, B stitali ac icmperantisese dederint; et utrtinique vi-
quam qui, verse simplicitalis virlulem lenens, num- tium , coutraria sibi virtute mutaveriul. Aliorum
quam aliud corde promittit, aliudore vultuque men- vero vilidrum csl longediversa ratio, qusecumnihil
litur. Sicut filii Dei immaculali.Nonesl exhortalio habeaut jucundilatis, tamen [Al.lam] inullumama-
vebemenlior, quam qua nos Scriplura divina filios ritudinis habenl, quseque cum ad vilandummulio
Dei vocat. Quis enim non erubescat, ei metuat sint faciliora, raro a quibusvitentur, invenies. Quid,
tanto palre agere aliquid iudignum, ut qui diciiur oro le, invido, delectalionis.praestat invidia, quem
Dei filius, ipse efliciatur viiii servus? El idcircoad- secretis quibusdam conscientiaj ungulis livor ipse.
jungil, Ut simus immaculati.Nequeeuim [Al. etiam] decerpil, etalicnam felicilalem lormentum ejus fa-
convenit in filiis Dei, quia ipse est fons justiiise, cil?Quid vcro alter ab odio mercedis accipit, n si
peccati macutam reperiri. Ininedio nalionispravm, horribiles animaelenebras, el confusoemeuiis hor-
el perversm, boe csl dicere : Quamvisinfinitavos rorem ? Qui vultu semper animoque moerenle,volo
cingat peccanfium muliitudo, et innumera-sint quo alieri vult nocere, seipsum cruciat ? Quid aulem
exempla viliorum : vos tamen ila coelestisnativila- iracundo furorsuus confert, qtiem saevissimisexagi-
lis memores esse debeiis, ul inter malos viventes, tatum slimulis conscieniiae,ita ab omni consilioac"
omne malumvincatis. Inter quos lucetis, ait, sicut ^ mentedelurbat, utdum irascilur, insanire credaiur?
luminaria in hoc mundo. Ei rursum in Evangelio Similiter curre per singiila, invenies tol animsetor-
legimus: Tuncjusli fulgebuntsicutsol in regno'patiis menia quol vitia : quaj ulique eo facilius vinci pos-
eorum(Malt. xm). Comparatur viia prsemio, ut qui sunl, quo nulla illicimitnos volupiaie. Quanto illud
in fuiuro solis fulgore donandi sunt, hic jam simili difficilius, quanto durius, ut de casiitatis labore
justiliaeclaritale resplendeant, et infideliumcaecila- laceam, abslinere a vino carnibusque, ipso quoque
tem , operibus saucliiaiis illuminenl. Huic loco ille etiam oleo, et vilem sine bis cibtitn post biduum
scnsus aplandus est, qtiem ad Corinlliiosidem Apo- intei dumtriduumque, viicapere! fractajejuniis vigi-
siolus disserens, ait: Alta clarilassolis, alia clarilas liisque menibra, fonienlabalnei conleinnere, neces-
lunm, alia clariias stellarum. Stella aulem a slella saiias res negarc corpori, cl vim quamdam inferre
differlin clarilale,sic el resurrecliomorluorum(I Cor. naturae! Da tantam in cselerismagiiitudiuemaniini,
-xv, 41,42). Disparessutit in regnoccelorumpersin- «l vide quid non pdssis elfieere.Sed nos, proli pudor!
gulorum meriiamansiones. Diversilasenimoperum, quadamdeleciationepeccati, cum in quibusdam os-
diversilatemfacilpramiorum: quantumquealiquishic lendimus quamdam vim nalurae nostrse, in aliis om-
in sancliiate fulseril, lanium ibi fulgebit in honore. nino torpeseimus, et qui voluptates corporis, virlu-
Nunc ergo ad oninem morum perfeciionemmentis> lum amore contempsimus,rursum amore viliorum
acieminleiide.eladcrelestepriemiumcceleslemvllam i tormeiila suscipimus. Atque ita malis noslris cedi-
para. Resplendeat omnibusclarissimiin moduni si- nius, ul ea nec putemus posse deponi. Quodhoc,
deris sanclitas virginis: et fuluri praemiimagttitudi-• .quseso, consilium, quacnamhscc nova vivendi laiio
nem, de novitale conversalionis osiendat. Tibi faci- cst? Res diflicileset lahoris plenas securus aggredior,
lior in bonis cursus esl, quam malorum_aniinicon- et faciliora non posse fieri credo. Yinco maxima,
suetudo non relinel. Nec limemus ne te a yirtulibus> vincendus a parvis. Excelsa, el ardua indefessuscx-
vilia relardcnt, et maligua diaboli semina Christii supero, et cum venitur ad plana, deficio.Libenier
-frugemnecent. Nam si etiam illi qui longopeccandi i fngioquod delectat, et nolo vitare quod cruciat. Ye-
usu,bonum quodammodoobruere natursc,instaurariI rum hocceorum sunl, qui, Dei volunlateconlempta,
per peenitentiam possunt: cl mutala volunlale vi- id solum pelunt, quod laudem faciliusinvenit, quod
vendi, consuetudineni'coitsucludincexstinguere, ace cilo exil in famam : morum vero bona quaesccre-
optimi quique [Al. quoque]de pessimisfieri: quanto o liora sunl ucgligunt.Tu vero, quoecalcasii munduni
magis tu poles illa superare a quibus snperala nonm ct conciipiscentiasejus, ut,. calcaio eo} gradoni tihi
53 PELAGII AD-DEMETRIADEMEPISTOLA. _ U
quemdam ascendendiad coelumfaceres, mundi glo- A A clionem. Scripturaememor esto,"qusedicit: Non eris
fiam ne requiras [Al. requires]. II11lanium placere consentaneusderogantibusadversusproximum luum,
slude, cui saepedisplket, quod homiiiibus placet, et et non accipiessuper illo peccatum(Levit.ix,.48). Et
qtti ipsahominum jndiciajudicaturus esi. Abstinen- alibi: Sepi aures tuas spinis, el noli audire linguam
. lia tua et jejunium eo magis Deo grala sunt, quo nequam(Eccl. xxvm, 55). Accusator est enim audi-
cum sanetis moribus offeruntur -, ut quae in aliis tor, qui facit detraciorem,,qui si avertat aures, et
'sunlumbracuia viliorum, in tesinl-ornamenta vir- vultum contrahat, ac oculos abnuendo contineat,
lutum. - - male-Ioqueniem etiam tacens arguit, utdiscat non
CAP.XIX.— Hespice, obsecro, -ad ipsam, qua -libcnler dicere, quod didicerit non libenter-audiri.
apud Deum illustraia es, digniiatem, qua per ba- Sollicilam salis ori luo custodiam pone. Non ,enitn
ptismum "in Dei filiamrcnala es, rursumque per est quidquam in nobis, quo facilius peccare possi-
consecrationemvirginiiatis, sponsa Christi esse c.ce- mtis quam lingua. Unde sanclus Jacobus illum esse
pisti. Ex utroque, hic tuus honor le ad solliciludi- pcrfeclum asserii, qui nonoffendilin vcrbo(Jac, m,
nem lui proposiii admoneal. At nullus debet esse 2).^Et Scriplura dicit : Mors el vita esl in manibus
ibi negligenliaelocus, ubitam praeclara servanda lingum(Sap. i, 11). Mentiriautem, maledicere atque
sunt. Pretiosior cuslodilur [Al. preliosior quoque B I jurarelingua lua nesciat. Quia et os quod mcntitur,
vestis diligentia timidiore custoditur] qusequeveslis occidil animam : Etqui maledicunt,regnum Dei[non
timidius a macula. Mulio qiioesita auro gcmma ,- possidebunl,juxia Aposlolum(1Cor.y, 11). El jurare
majori solliciludine possidetur, et generaliler grandi ipse Christus prohibuit, qui dixii : Ego aulem dico
cura magna quseque servantur. Unde et tu si le- vobis, nonjurare omnino.Et rursum: Sit auiemsermo.
ipsam Lene cusiodire cupis, del)es hoiiorcm luum vesler, est, est: non, non : quod autem ampliusesl, a
ssemperpretiumcogitare.Tanlo enim se hnusquisque maloest (Matih. v, 54, 57). Apuslolus, breviler oris
negligentius utitur, quanio se existimat viliorem. vitia resecans, ait: Omnissernto malus ex orevestro
Non-ob aliam causam magis nobis in Scripturis di- nvn procedat; sed $i quis bonusad adificationemfi-
vinis tam frequenler filiorumDei nomen imponitur, dei, ut det graiiam audientibus (Ephes. iv, 29).Sit
ut illudquoddicitur per prophetam : Etegoero vobis aulem sermo virginis prudens [Al. pudens], mode- ;
in palrem,el vos eritismihi in filios et filias [Al. lac. stus et rarus, nee tam eloqiientiapretiosus quain
et filias](Phili m, 17), dicit Dominus omnipotens. . pudorc, Mirenlur omnes tuam, te tacenle, verccun-
Et Apostolus: Estote imitaloresDei, siculfilii charis- diam; te loquenie, prudenliam. Mite ac placjdum
simi. Et bealus Joannes inquil-:Charissimi,nunc filii semper eloqnium tuum. Ornet mixia cum gravitate
"Dei I suavitas, cum pudore sapientia. Sit cerla atque li-
siimus,et-nondum apparuit quid erimus. Scimus(i
quoniamcumapparuerunt, similesei erimus, quoniam brala, suique opportunitate gralissima, silcntii ver-
videbimuseumsiculi est, ut qui habel hancspemin eo, bique ralio.,Nccumquam omnino virginis os loqua-
sanctificelse, sicutet ille sanclusesl [Uoan. m, 2, 5). tur, ut lacuisse meliussit. Cum ingenti caulione de-
• Yultnobis ccelestis doctrinaedignitatem qua donaii bet Ioqui, cui non solum malus, sed cliam ctiosus
- sumus ,"-frequenteringerere, et hbnbrem nosirum sermo vilandus est:,
peccandipudoremfacere. Unde etiam Dominusipse, CAP.XX.—Snmmatibi scientia sit, nolitia summa,
ad perfeclam nos benignitatemvocans, ait : Diligile; vitia, virtutesque dislinguere,. quaj quamquam sem-
• inimicosvestros, benefucitehis qiii oderunl vos.~Et:, , pe.rcontraria sibi sint, aliqua tamen ex eis tanla
Orale pro persequentibus,et calumnianlibus vos, ut junguntur similitudine, ut discerni omnino vix pos-
siiis fdii palris vestri, qui in cmlis est (Malth. v, sint. Quammulli enim superbiam libcrtalis locodu-
45). Nonesl enim quod sic homines Deofaciat ama- cunt, adulaiionem pro -humiliiale suscipiunt, mali-
biles, ut pietas mentis, ct boniias, quactanla ih Cbri- tiam prudenlioe ampleciuntur \ice, el sluliilioesim-
tlianoesse debet, ut etiam in malis abundet. Deiquei pliciiaiis nomen [Al. stultiliam simpliciiatis nomini].
imitettir benevolentiam, qui solem suum oriri facit. ' imponunt, alquc fallaciac pessima decepti simililu-
-
siiper bonos et malos, el pluit superjusfos et injuslos. D dine, vitiis pro virtulibus gloriahlur. Et quamquam
-
(Rom. XII,13). Hoc itaqne libi, vel in primis absit, bapconiniasublilissima inlelligentiadebeas separare,
- ut nemini vel in verbo etiam noceas, ut in omnibusi cunctasque \irtutes cum suis
lineis.insequendo, nus-
•qiiibuscumquepoteris,prodesse studeas, et ne vicemi " quani prorsus abscedere,: praccipue famcn-ficlam
quidem mali reddens, pro malis bona, dicenle Apo-- hiitnilitateiii.fogiens, illam sectare quaj veraest,
- stolo, restiluas. Numquamdelraciio ex ore virginis; quam Cbrisltis docuit, himiiliiatem, in
"" qua non sit
procedat."Viliumsatis hominttmest, et suam laudemi superbia inclusa. Multienim hujus virlutis timbram,
qunerentium,alios viles facerc; quia allerius vitupe- "veritatcm cjus sequuntur pauci. Perfacile est enim
- ratione se laudari putant; et qui suo merito placere» aliquam vestern habefe conlenlam, salutare submis- .
non possunt, placere volunt in comparatione pejo- sius, manus et genua deosculari, inclinato in ler-'
- rum. Parum diximits, noh
sohimipsa nou detrahas,, ram capite, oculisque dejectis, huniilitatem ac man-
sed ne detrabenti quidem aliquando credas. Pessi- suetudinem polliceri, lenla voce tenuique sermones
mum est boc vilium, quod alterum vilem facit vi- infringere, suspirare crebrjus, et ad<omne.verbum
deri, Non miuus auribus quam lingua fugias detra*< peccatorem ac miserum se clamare. Et si vel Ievi
53 ' S. HIERONYMIOrERUM MANflSSA. 56
fermoneoffensussil, continuoaltollere supercilium, A , liem, neque bibere viuum, Aposlolicavocefaudalum
levare cervicem, et delicatumillum oris sonumin- esi (Rom. xn, 15, 21). Quidquidillud est quod in-
sano repenie clamore mulaie. Aliam nos humilita- fl-imniare corpus potesi, quod fomentum suggerit
tem Chrislus docuit, qui nos ad exemplum suum Vohiptaii,casiilatis amore fugiendumesl. Nec lamen
horlalur, dicens : Discite a me, quia mitissumel liu- ila magno hnjus rei labore gravari le volumus: ut
milh corde (Matth. xi, 29). Qui cum maledicerelur, sub ijiso siatim onere succumbas, per quod niulti
iioiimaledicebai; cum patcreiur, non comminabatur. dum nimio fervore mentis ralionem suarum virium
'
jjuira nobis huniiliialem bealus Pelrus insintiat : non haberenl [Al. habenl], subito conciderunl, et
Mi:.ericordes,iiiquii,cJ/jKmifcs,non reddenlesmalum pene anle debilitatem, quam sauctitalem de pro-
pro malo, necmaledictumpro malediclo(I Pet, n, 22). posito suo consecuti s.unl. Optimusest in omni re ",
"Aufeianlur omnia figmenta veibjrum, cessenl si- niodus, el latidabilis ubiqtie mensura. Corpus non-
niulaii gesltis, cl anle occationem scrmo placidus. frangendtim, sed regeudum est. Sint ergo moderala -<
Yerum [Al. virum] humirem.palienliaostendit iiiju- sancla, et simplicia in omni menlis humiliiate je-
riaj. Nullus ergo umquamin mente lua jjllius sil vi- junia, quaj ila attenuent corpus, neanimum elevent,
lii loeus. Nihil in le supeibum, nihil arrogans, nihil nc res humilitatis gignat superhianv, et vilia de
denique faslidioMini.Apud Deiimnon est quidquamB virlule nascantur. Ego, inquit, cum mihi mvleiti
huiniliiaie suhlimius. Ipse loquiiur per propheiam : essent,indueburcilicio, et hutniliabamin jejunio ani-
Snper queiiialiumrequiescam[X\.rcspiciam],nisisu- inammemn (Psal. xxxv, 15). Yestis abjectio, cibi
per liumilem,el quie u:n, el tremenlemsermonesmeos viliias, jejunii Iassiiudo , exstingucre debenl, non
(Jsu. Lxyi, 2) ? Et numquam in iram exardescataui- nnlrire superbiam.Quisrem medicinoevulnusfacial?
IIHIS,quod est scminarium odii. Tanlus menicm el inde sana loedat quar-que,tiitde jam Ioesacuranda
tuam rcpieal timor Dei, ut indignari omninonon aa- stint? Aut qu;e supererit spes salulis, si ista aiiiinoe
deas,elir:im inelu viiicas.BeatusApostolus,niundans rcmcdia sint venena?
"animam tioslram, eamque in habiUiculumDei proe- CAP.XXII. —Laboiem jejunii tui, reisericordise
p.irans, clainaiet dicil : Oinnis amariludo, el ira, el opera commendent, ct abstineniia lua , pauperum
indignalio,el clamor, el blasphemiaauferalura vobis releclione sit gratior. Dominusloquitiir per jirophe-
cum omni malitia (Eph. iv, 51). lam: Misericordiamvolo, el non sucrificium(Ose. vi,
CAP.XX.1. — AduIiUoresulinimicos cave,quorum • 6). Iu EvangelioChristi verba legimus : Beati mi-
serinones sttper oleum molles , elipsi sunl jacula. sericordes, quoniamipsi misericordiamconsequentur
Cominipunl ficiis laudibus leves animas et male (Matlh. v, 7). Sed quaesohanc curam vice tua avia
"eretlulis menlibus blandumvulmis infligunt[Al. in- G lnalerque suscipiant. Illae has parles pro te agant.
'
finguni]. Crcvit hoc in nostra oeialevilium , et in Illse thesaurum tuum in ccelum levenl. Ilfarum sit
ultimo lioe sleiit, ncc jam augeri polest. In hanc esurientes alere cibo, vestire nudos, visiiare infir-
onines nos scholam studiumque dedimus , ul offi- mos, peregrinos teclo suscipere, et eelerni spe prae-
cium putemus illuderc. Quodqueipsi ab aliislibenter mii , Christo in pbuperibus fenerari :- qui dixil:
accipimus, id aliis quasi quoddam munus offerimus. Quodcumque[ecislis uni ex his fralribus meismini-
- Et spc recipiendoelaudis , eos a quibus laudari vb- mis, mihi fecistis(Matt. xxv, 45). Tibi vero, maxime
1
lumus, anle l.iudamus. Saepeadulantium resistimus dum in proposito malurescat animus, abomnibus
verbis ad faciem , et in secreto mentis favemus , occupationibusrecedendum est, et omne studium
maximumqucfrucium ccpisse nos ducimus, si vel omnisque cura in ornandismoribusexhihenda. Qui-
bus ita vacare debes , et tolam occupare menlem ,
"ficlis lsudibus prsedicamur. Nec cogitamusquid ipsi
simus [Al. sumus], sed quid alieris esse videamur ul non divitem"teseniias esse, nec dominam.Nobi-
[Al. videmur]. Undeeo perducta res' est, ut, ne- litatis ad hoc tanlum memineris , ut cum clariiale
glecta veritnte meiiti, de sola opinione curemus, generis, morum sanciitaie conlendas : et cum nobi-
qni tesiimoniuin viise noslrae, non a conscieniia lilale corporis , animi virlute liobilior proficias :
noslra , sed a fama peiimus. Beata mens est, quseD magisque illa nobilitate glorieris, quoefilios Dci et
perfccte hoc viiiumvincit, et nec adulattir aliquando, cohseredesCbrisii-facit. Ad quam,si semper inspi-
wec adulanli credil. Quae nee decipit alterum , nec cias : dumcredis gaudiumte habere quodmajus est,
jpsa dccipitur, tanlumque hoc malum nec facit ali- de^inis de eo quod niinus esl gloriari. Omnis isla
quando, nec palilur. Nibil umquam in te fictum sit, prajclari generis dignitas, et illustre Aniciisanguinis
nihil omninofticatum.Conscieniiamtuani, quoecerle decus, ad animam transferaniur. Ille clarus, ille
Deo sempcr patet, in muliitudine versari puta. sublimis, ille sit nobilis, ilie luuc inlegram nobili-
Numqiiamaliud corde leneas, aliud ore proferas talcm suam servare se putel, si dedignetur servire
[Al. corde , aliud ore prsctendas]. Quidquidpudet viiiis, ab eisque non superari : A quo enim quis su-
dicere, pudeat etiam cogitaie. Illudvero noluni jam peralur, hujui el strvus esl (II Pet. n, 15). Quid enim
onmibus atque divulgalumesl, quamuiilis quamque bac seiviiule animi indignius, quidveturpius, qtiaiti
buic proposilo neccssaria est, jejuniorum el absti- cum in co, aut dominalurodium, aut regnal invidia?
maxime in his annis, in quibus cor- .qu.tmcum eum aut avarilia possidel, aut caplum ira
' nentiaj virtus,
pori major oeUusinest. Non manducare ilaque car- lenet, vcl ccite cseterasibi vitia vindicant?Noncst
37 ' PELAGHAD DEMETRIADEMEPISTCLA. . S8
quod sibi aliquis "de nobiliiate generis blandiatur : A A nis in repreliensionem inleniperans-cadif, quodque
si ex meliore parie sit famulus. Multo est indignius laudabile est in tempore suo , fit de uimielate sui
"
menie servire, quam corpore. Superfluum arbitror culpabile. /
te monere, quamparca in procedendo debcas csse, CAP.-XXIY.— Gencraliler quidem , sed breviier
quam rara : cum te boc eliam saeculafisah infantia slrictimque dicendum est : in bonis quoque rcbus
honeslas docuerit, et facile inlelligas id tibi mulio quidqnid modum excesserit, vilium est. Magna esi,
magis in hac vila esse servandum , quam maxime magna, inquam, et qtiKgrandi sludio constat, per-
seerelum decet. Illud admoneo , ut ipsis qnoque fectajvitoeralio, consummaloeqtie sapientbeest, scire
saluiationibus, quaelibi in cubiculo tuo exliibeudse quid quo insequaris modo, et ad omnemacium proe-
_sunt, certissimum niodum ponas :"non sint nimise, ferendocon^ilium:'nihil faeerequod fecissepceniteat.
neque quotidiauoe, ne non tam officium, quam in- lnira unius horoespalium mutafur habiltis:jej'unare,
qoieludinempraestarevideanlur. abstinere, psallere, vigilare, non lam studio opus
CAP.XXIII.—Etquamquamomne yitaeluae-tempus hahent, quarn volunlate. Quidlibet incipiens, sialim
divinodebeas operi consecrare : el nullatn prorsus ut voluerit, ad ipsa perfectus est : immo illi hoc fa-
boram a spirituali profectu vacuam csse _conveniat, cilius facere possunl, qni recentes corporis vires de
cum tibi in legc D.ominidie ac nocte medilandum B ] sajcuload proposittim afferunt. Mores vero mutare,
sil (Psal. 1) ; dabet tamen aliquis esse deierminatus - singulasque viriuies animi forniare in se_ atque
per-
ct consiiiuttis horatum numerus, quo plenius-Deo ficere , grandis sludii est, et longoeeonsnetudinis.
vaees, ct qui te ad summam animi intentiouem , Itaque multi in [Al. add. hoc] proposito senescimus,
velut quadamlege coniineai. Opiimum,eslergo huic et ea , propter quaaad ipsum proposifum
venjmus ,
operi maiutmuoi deputari tempus , id est meliorem n.onlialiemns.Tua vero conversatio nova esrsedebet,
diei partem; el usque ad horam lertiam animam mira gravitas, patientia, mansuetudo, pieias: quid-
quoiidie in ccelestiagone certantera , hoc velut spi- .quid sanciius est alque pcrfee:ius, quidquid magis .
ritualis quodampalestrae exerceri gymnasio. Ilis tu - Deote commendarepoiest,et majoremin ccelofaccre,
"persingulos dies horis in secrelioris domus parle id sempcr sequere, id semper amplectere (I Cor.
o;a , clauso cubiculotuo (Matih. vi, 6). Adbibe libi VII, 54). Sponsa Christi nibil debct esse oruatius.
ntiam in urbe [Al.brbe] solitudinem, et remola pau- Tanio majore placendi studio opus est, qiianto major
l.sper ab liominibus,prnpitis Deojungere : aspeclui- cst ille cui placendum est. Saeculivero virgiues, qtise
que luoriim reddita, lectionis fructum el oralionis se nuptiis prajjarant, et indulgentiam magis Apo-
ostende.Nihilenim in hoc secrelo magisageredebes, sloli, qnam consiliumsequimalunl, magisque am-
qtiam animam divinis eloqoiis pascere. Et quantum 'C pleciuntur incontineniiseremedium,quam prociniiim
ei per totam sufficerepossit tliem , hoceam veluli coniinenliaj, ut sponsis jilaceani, eosque in amorem
i ibo pinguiore satiare. Ita Scripluras saeras lege , sui niagis inciient, mira se solliciiudine formare
ut semper mcmineris Dci illa vcrba esse, qui Iegem siuJeiU, ct naluralcm cqrporis pulchriludinem, or-
suam fionsoium sciri, sed etiani impleri juhel. Nihil nandi arie commeiidant. IIoccest illis per dies sin-
enim prodestfaciendadidicisse, etnon facere. Ojili- gulos cura proecipua: dccentibus fucis colorare fa-
me uteris leciione diviua, sieani libi adliibeas speculi ciem, implicare atiro crinem, et arJenies concbarum
v!co, ut ibi velut ad imaginemsuam anima respiciat, lapides, capitis honorcm facere, suspendere cx au-
ct vel feodaquaequecorrigal, vel pulchra plus ornei. ribus palrimonia,brachia ornare monilibus ac laicra,
l.ectioncmfrequenter inierrumpat oratio, et animam et inclusas auro gcmmas a colloin peclusdemitlere.
jugiier adhsereiitemDeo , grata vicissiludo s:mcli Non minorem sponsus luus requiiit ornatum, qui
operis accendat. Nunc te igiiur ordo inslrual-cce- cum univeisam Ecclesiam salularis aquse lavacro
lestis bislorise.: nunc sancium David oblectet can- [Uiriricalamsine imtciilarugaque reddiderit, quotidic
ticum : nunc Salomoniserudiat Sapientia : nunc ad cupii eam fieri pulcliriorcm , ut semel a vitiis pec-
liniorcm Bomini, increpaiiones incitent propheia- c.Uisqiiemundata , semper oinctur decore vinulum
ium : nunc Evangelica el Apostolica perfeclio le: D (Ephes. v, 26, 27). Et si hoca loia requifil Ecclesia,
t.hrisio in ornni morum sanctitale cnnjungat. Quoe i inrjuaetviduajcontinentnretnuplaj:quaiittini, putas,
parauda sunl,.mcnicriae penilus insere : eaquejugit exspeclat a virgine, quseex piileherrimo boc quodam
mcditatione conserva. Qtise maturanda sunl,-fic- - Ecclesiaeparalo, velut augusliorquidam flos videtur
'
quenler revolve, ut divintimhoc siudium, et ccele- elccia ! Assume ergo omnem illum ornalum , per
s-tisschbla,el moressimul virginis ornent el sensiim,, quemplacereCliristopotes.SatispukhraniDeocrede
tradantque tibi cum sapientia sanctltatcm. Undes faciem tuam , si hominibus piilchra ajiparere non
Scriplura d.ieit : Qui quaruiit Dewn , invenienlsa- siudeas. Istud ornamcntum serva cajiitis, quod ac-
pieniiamcttmjustiiia.Sit aulem ipsa leetiotemperala,, - quisivisti Cbrismaiis sacramenlo , cum lihi in cce-
cui finein consilium, noii lassiludo imponal. Nam ulI lestis regni mystcrium , "diademaquoddam regalis
immoderatOKJejimia elardor absiitieiUiae,etcnormes3 unctionis impositum cst. Opiima ornamenta sunt.
iiiordinatajquevigiliae,inlemperanlise coarguuntur,, - aurium , verha Dei. Ad ea soia'paratus esse debet
idque niniielale sui pariunt, ui liaecipsa postea, necj auditus virginis: eaque pretiosissimislapldibus anie-
niediocriferquidem fieri possint;- ila studium Jeciio- fcrre. Omnia prorius membra decoreniur operibus
39 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. • 40
Sanctitatis : toiaque virginalis animi pulchriiudo ,, \ prajsume victoriam. Haecenim si lu omnia insiru-
gemmati monilis inslar, vario virtutum fulgore re- - menia possideas, secura procedes ad proeliumspi-
splendeat.Tunc vere concupiscetrex decorem tuum, rituale, nec pavebis diabolum cum toto exercitu
dicetque libi : Tota formosaes, proximamea, et nta- suo. Cadenlenima latere tuo mille, et decemmillia
cula non eslin te (Cant. v, 7). Et haeclibi ornamenia a dexiris luis : ad te aulem non appropinquabunl
quaedixi, eiiam ertint munimenla maxima : et quae ( Psal. xci, 7). Bealus quoque Jacobus ille Christi
ijisa te [Al. te ipsam]omare Deo, et conlra diabolutu miles emeriius non minor nobis .attctoritaiede boc
armare possint;-qni per Ieveinterdum quodcumqtie bello victoriam pollicetur : Subdili, inquit, estote
vitium ad ahimam ingreditur : el si virtitttim propu- Deo : resislite autem diabolo,el fugiel a vobis(Jac.
gnacuhfnon resistant, nostro nos repellit loco , et iv, 7 ). Oslendit quomodo resisiere debeamusdia-
continuode hosie fitdominus.PropicrquodScriptura holo, si utique simus subdiii Deo, ejusque faciendo
nos adhorlalur, el dicii: Si spirituspoteslatemhabentis v.ilunlalem, ut divinam etiam mereamur graiiam :
ascenderilsuperle, lacumtuumnedimiseris(Eccl.\,A). et lacilius nequam spirilui, auxilio sancti Spirilus
CAP.XXV.—Ab eo jam tempore, quo primumper resistamus. Neque^vero aporta conlra nos pugnal
virginilalis professionemDominoconsecraia es, ad- acie, nec pnblica nobiscum fronte congreditur, sed
versarii in te crevit odium. Et qui aliena lucra pro B dolo vincit ac fraude, nostraque conlra nos utilur
suis damnis babet, se amisisse ducit, quidquid le voluntale. De consensu noslro adversarius \ires
possessuram dolct. Grandi libi opus est vigilantia, [Al. de consensu adversariorum vires ] accijot,
grandique cura": et tanlo sollicilius cavendus est nostroque nos, ul dici solel, jugulat gladio. I<ifirmus
inimicus, quanlo apud Deum ditior esse ccepisti. hostis est qui non potest vincere nisi volentem.
Yacuus viator el nudus non limet lafronis insidias. Procul a nobis desperatio, procul omnis ab animo
Securus a nocturnis furibus dormit pauper, etiam recedal pavor advcrsariorum. Non adjiivemus,sed
si clausira non munial. Diviti vero opes suaj latro- vincamus adversarios. Dant illi quidem consiliiim,
nis semper imaginanlur occursum, et jugi sollici- sed nostrum est vel eligere, vcl respuere quod sug-
ludine, nociium somnum adimunt. Unde lusequo- gerunl. Non enim cogendo, sed suadendo noceni.
que divitiaj, coeleslis thesaurus, ista cautione indi- Non exiorqnent a nobis consensum, sed expeiunl.
gcnt atque cuuodia. Quanto diiior es, lanto debes Unde etiam Ananisediciiur: Quare lentavitcor tuum
esse vigilantior. Qui enim plus possidet, plus debet Satanas menliri te Spiritui sancto ( Acior. v, 5) ?
limere ne perdat. Invidere non cessat auclor invi- Quod ulique illi Apostolusnumquam imptilarei, si
dise.El qui seuicl a Deo ipse projcelus est, lanlo id absque ipsius volunlate. diabolus fecissei. Ipsa
majori livore torqnelur, quanlo aliquem apud eum G eliam Eva ideo [Al. jam] condemnatur a Domino
viderit clariorem. Quiinvidit Evseparadisum,quanto (Gett.n): quia ab eo qnem poterat superare,-supe-
niagis invidel tibi regnum coelorum!Cuncta, mihi rala est. Nee enim meruisseta Domino, injustilise
crede, ille nunc circumil, ut bealtis Pelrus ait, de- puniri quoevicta est, nisi vincere ipsa poluissel.
vorandi te cupidus (I Pet. v, 8): in riiodumrugien- CAP.XXVI.— IIujus nequissimihostis est illa vel
lis leonis ingrediiur, vel more dolosi hostisuniversa prima callidiias, et ars doli plena, fatigare cogiia-
perlustraris, explorat omnes adilus animaetuaj: an lionibus rudes animas : et novellis in proposilo
sit aliquid iuflrmumet minus tutum, per quod pos- meniibus de ipsa interdum conversalione afferre
sit irrepere. Rimaiur nunc ille omnia, et singula moerorem: ul facileab hujus rei profectu deterrea-
quaeque perienlans, quaerit vulneri locum : ctijus tu lur animus, cujtis inilia amara cognoveril. Ilaque
insidiassollicite debes providere, ul quaecum Paulo solct tam sordidas nonnumquam et impias cogiia-
non jgnores aslutias ejus (II Cor. n, 11). Qui cum liones inserere menti, ut qui tenlalur, dum suum
terribiles"diaboli poteslates principatusque dcscri- illudputat esse quod cogitat, deteriorem se per
bat, nos iiihiloinintishortalur ad |iugnam, hoslium- spirilum immttndum proposilo suo arbiiretur effe-
que vim pandii, ul augeat solliciiudinemmilitum. citim; multoque puriorem animam babuisse se
Non enim vull nos esse limidos, sed paralos. Deni- D credai, cum adhnc res saeculiamaret. Yult enim
que noiiTugamsuadet, sed arma suggeril:Propterea, his, qiiibus invidet callidissimusinimicus horrorem
inquit, accipilearma Dei, ut possilis resisterein die propbsiiiex desperalione facere sanctiiatis, ut eos,
malo, ac in omnibus perfefilislare ( Ephes. vi, 15). obsidenle trisliiia, et si a proposito non revocot,
Ac statim instrumenta singula spiriiualis pugnae cerle reiineat a profectu. Propler quod maxime
tradens, addidit et dixit: Staleergo succinclilumbos sanciarum libi Scripiurarum studium diligendum
veslrosin veritaie: et induli loricamjustilim, el cal- est : illtiminandadivinis eloqoiis anima : ei coru-
vealipedesinprmparalioneEvangeliipacis, in omnibus scanie Dei verbo, diaboli reppflendajsunt lenebrse.
assumentessculum fidei, in quo possilis omniatela Cito enim fugit ille ab ea anima, qtiam sermo divi-
itequissimiignea exstinguere: et galeamsalulis assu- nus illuminat, quae ccelestihus semper cogiiationi-
mile, et gladium spirilus, quod est verbumDei, per bus occupaltir, in qua assiduum esl Dei verbuni,
omnem rationem et obsecrationem.Et quoniamde enjus vim nequam spiritus non pntesl ferre. Et id-
hoc bello licel eiiam feminis triumphare; suscipe circo beattis illud Apnslolus spiritalis belli iuier
luec arma Pauli, et tanli liortaiione ducis ccrlam cseterainstiumenla gladiocomparavii(Ephes.v, 17).
41 PELAGII AD DEMETRIADEMEPISTOLA. , 42
Est aulem tutissimtim alque perfectum, ut assuescat, A. eti. Qua de rc debcs (sajpe cnim repelo quod fieri
animus sollicila semper pervigilique custodia dis- ' semper [Al. seniel] volo) sanctas Scripturas sine
cernere cogiiaiiones suas : et ad primum animi intermissione medilari, hisqne tuam replere men-
motum [Al. dcerat moium] vel probare, vcl repro- tem : etmalis cogitaiionibus locum auferens, divinis
hare, quod cogitat: ul vel bonas cogitationesalat, animum sensibus occupare : quantumque Deum
vcl statini cxslinguat malas. Ilic namque fons est diligas, ex dilectione legis ejus ostendere. Unde
boni, [Al. Hinc et quod origo] et origo pec- Scriptura dicit :.Qui liment Dominum, inquirent
candi, oinnisque ingenlis delicti in corde principium quod beneplacilumest illi:ei qui diligunt eum, reple-
cst cngitaiio [ Al. cogitatione principium esl, qnaj], buntur lege ejus (Eccl. n, 7). Tunc senliens quantum
quse unumquodque opus velut in'J quadam cordis ad ejus amorem adjuvei te sapientia : quantum sit
tabtila depingit, anlequam faciat. Nam sive ille in le divinse legis auxilium, el Domino cum David
nc!us,-sive serino sil, ut profcralur, ante disponi- lacta canlabis, In cordemeo abscondi cloquia tua, ut
ttir, el cogita:ionum consilio discernitur quod fu- non peccemlibi (Ps. cxvm, 10, 51 ct seqq.). Ex-
itirum est. Vides quam brcvi inlerdum momenlo ciiandus esl eniin spiritualibus sliinulis semper
qu.vque ista quis cogitet, cogiialaque perficiat : ncc ' animus, et majori quoiidie ardore renovandus. Ora-
qnicquamomninOjVel lingua, vel manu, cajterisque B lionis instamia, illuniiiiatio lcctionis, sollicitudo
- membris
agitur, nisi cogiiaiiones ante diclaverint. vigiliarum, et diurna, el nociurna ejus incitamenla
lliide et Dominus in Evangelio dicit : De corde ho- siint. Nibil enim in hoc proposito otio deterius cst:
minis procedunt cogitaliones malm, adulterium, for- quod non solummodo non acquirit nova: sed eliam
nicalid\ homicidia, furla, falsa leslhnonia, avarilia, parta [Al. parala] consumit. Sanctaj vitaeralio pro-
nequhia, dolus, impudiciiia, oculus malus, blasphe- eessu gaudel et crescit : cessatione lorpescil, et
mia, snperbia, slultilia. Hmc sunl qum coinquinant deficit. Quotidianis ac recenlibus virlutum increr
homines (Mallh. xv, 19, 20). Omnis ergo sollicitudo mentis mens instauranda est : el vivendi nobis hoc
ttta, omnis inteniio debet esse in custodia [Al. cor- iter, non de transacto, sed de reliquo mciicndum.
dis cusiodhi]. ibi le maxime oportct observare pec- Quamdiu sumus in hoc corporc, numquam nos ail
caium, ubi nasci solet: stalimque ad primam lenla- perfectum venisse credamus : sic enim melius per-
liiuiis rcpugnare faciera : et nialum anlequam venilur. Tamdiu non relabimur relro, quamdiu ad
crcscal, cxstiiiguere. Nec enlm exspeciandum est priora contendimus. At ubi ccepcrimus siare, dc-
atigmenlum cjns rei, quoetimeri debet a parvo : ct scendimus : noslrumque non progredi, jam reverii
quoe tanto facilius vinciiur, quanlo ei ciiius rcpu- esi. Cesset omnis ignavia, et inutilis de procterito
gnalur. Ideo eltinal Scripiura divina : Omni cuslodia C labore securilas. Si volumus non redire, currendiim
scrva cor tnum: ex eo enim exiius vitas(Pfov. iv, 21). cst. Beatus Aposlolus de die in.diem vivens Deo
CAP. XXVII. — Distinguendum est autem intcr nou quid ante fecisset, sed qtiid facere deberet sem-
istas cogilationes, quibus voltintas favel, quas cum per allendens, dicebat: Fralres, cgo me non arbilror
dilectione ampleciiiur, et inter eas cogilationes, comprchendissealiquid. Unum aulem, qum quidcni
quaj lenuis timbroemodo prajlervolare mentem so- sunt relro obliviscens,ad ea vcro qum sunl priora me
lent, scseqne ianlummodo, vel transeundo mon- exlendens, ad deslinalum persequor bravium supernm
strare : quas Graici ntzovs vocant: vel certe inter vocalionisDei (Phil. m, 15, 14). Si bealus Paulus
illas quau repugnaiUt ac invilo animo suggerunt, vas electionis, qui ita Christum induius eral, ut
quibus mens cum horrore quodam renititur ac rc- diceret : Vivo aulem jam non ego, vivit vero in me
sistit : quibus ut contristatur admissis, ila gaudet Christus (Gal. n, 20);ad!mc taraen se exicndit, ad-
exjiulsis. In illis quidem qux sc levitcr menti osten- iiuc crescit el proficit : quid nos facere debemus,
duni, cl quasi fugiendo demonstrant se, nec pec- quibtis oplandum est, ut in fine nosiro, Pauli prin-
caium oinnino, nec jjugna est. In iis autem , cum , cipio comparemur? Ergo tu hunc imilare qui dixit:
quibus aliquandiu anima luclalur, qtiibus resistit Imilatores mei esioie , sicul cl ego Chrisli (I Cor.
voluntas [Al. voluptasj, oequale certamen esl. Aut Drv, 11). Obliviscere omne praUcriium : cl quotidie
enim couseniimus, et vincimur : aut respuimus et inchoare te puta : ne pro praesenti die, quo dcbes
vincimus, ei acquirimus de pugtia [Al. pugnationej servire Deo, pr.v.teiitum imputcs. Optime quacsilav
victoriam. In illa crgo lanluinmodo cogitatione custodies, si semper inquiras. Damntim paraia sen-
pcccalum esi, quaj suggestioui eonseiisuui mentis: tient, si parare ccssaveris.
dedit : quaj maliiin suum blande fovet: quoein fa- CAP.XiYIII. — Dicasforsitan : Grandis labor est.
ctnm gcstit erumpere. Ilujusmodi, cogiiatio etiamsi Sed respice quod promissum est: Omne opus leve'
e\-a'iquo impodiia casu, non impleat voluntatcni,, ficri solct, cum ejus ijrelium cogitalur : et spes pra>-
iiihilomimis neiione criminis condemnatur a Do- mii solatium est laboris. Sicdiiriisagrieola iiia.ratum
mino : ul illiul in Evangelio lcgimus : Qui viderit, diu campum, et pinguiores olio glebas violenlo vo-
inqtiit, mulierem ad concupiscendumeam, jam moe- . mere scidisse se gaudet, et mirum in modum
ipsit
chaius est cam hi corde suo (Matt. v, 28). Apud1 operis difficultale lsctus spem segetis de labore meti-
Deum, cui nola .sunt omnia etiam anlequam fiant,, tur. Sic negotiator avidus maria contemnil: specia-
.volunMs.pcrfccia faciendi, repulaUtv pro opcre fa-. rc attsus flnclnum spunws mbieroque ventoruui.
PATUOL. XXX. .. 3
45 - S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 44
Ihimquein omni labore ae periculo lucrum cogiiat, A illum tantum diem tolam [Al. iac. tolam] jiara te, in
et lassiiudinemsimul obliviscilurcl timorem. Con- quo niundi gloria finiendaest. Illum, inquam, diem,
sidera, quseso,inagnitudinctn prsemii lui, si lamen - quem Salvalor diluvio comparavit : qui multos fal-
cousideraii potest quidquid -inimensttm est. PosJ laci securitate deceplos, fartivo, ut ait Apostolus,
abseessum animaj, post carnis interiium, posl favil- comprehendet advenlu (I Thess,v , 2). Quem beaius
las et cinerem, in meliorem statum virgoreparanda quoqiie Petrus describens ait : Advenietautemdies
c«.Mandalumtcrroecorpus in ccelumelevandumest: Dominisicul fur : in qua cosli magno impetu trans-
et mortale tutim immortalitalis lfonore mutandum ibunt. Ekmenla vero a caloreresolvenlur.Cumigilur
esl. Posl lioccangclorum es donanda consortio : re- [Al. tacet igitur] hwc omnia dissolvendasitit, quales
gnum acccptura ccelorum, ac in perpetuum mansura oportetnosessein sanclisconversationibus eipietalibus
cum Ghristo. Quid ergo relribues Dominopro omni- exspectanteset properanlesin adventumDominiDei,
Jiiisqusereiribuit libi (Psat. cxv)? Qttid lanto remti- in quo cwliardenies solvenlnr,cl elementaignis calore
neraiore durum putabis, ciijus lanta sunt praomi.i? tabescent(II Pet. m, 10)? Recens factum est, et quod
Unde beaius Aposlolus,#«//«*, inqnil,s!«izcondsgnte ipsa audisti, cumad slridulsebuceinacsonum, Golho-
passioneshtijus lcmporisad fv.turamgloriam, qumre- rumque elamorem, lugubri oppressa metudomina
velabiturin nobis (Rom. vm, 18). Quidenim dignum B orbis Roma contremuit. tJbi timcnobilitatis ordo?
vel facere, vel pati pocsumiisin brevi bqc lempore ubi cerli etdisiincti illins digniiaiisgradus ? Permix-
vitse nostrse; ctim id immortaliiate sit coinpeusan- ta omnia, et limore eonfusa, omni domui planctus,
dum ? et aequalisfuil per cunetos pavor. Unum erat servus
CAP.XXIX. — Propier quod idem Aposlolus ait: et jiobilis. Eadem omuibus imago mortis.: nisi quia
Id cnbn quod in prmsenlisaiculoesl momentaneum ac magis eam timcbant illi, quibus fuerat vita jucun-
levetribulaiionisnosirm: supra modutnin sublimitaie, dior. Si iia morlalis limemus boslis humanam
ceiernum gloricepondus operatur in nobis (II Cor. niaiium : quid faciemuscam elangore terribili luba
iv, 17). Respuaniur honores, despiciantur divitioe. inlonare de ccelo coaperit : et ad illam archangeli
Ipsa quoquo vita nostra martyrii amore comiemna- vocem, omni buccina clariorem, totus simul remu-
tur. Et hajc omnia etiam si pro osiernitaiis procmio giet mundus? cum viderimus super nos non manu-
jion darentur, essent tamen quandoque perilura. facta arma conculi, sed et virtuies ccelorumcommo-
Amittuiu etiamhoc illi quisemper cupiunt possidere. veri, sicut Propbeta dici'1: CumveneritDominuspo-
Quam multos memoria nostra relinet in maximis ho- nere orbem lerrmdesertum: et peccatoresperdere ex
noribus ac diviiiis constitulos, repenle de summo eo (Isa. xin, A): qnis tunc nobis pavor, qttoecaligo,
iilo polentioe fasligio concidisse: et eosqui tuniore G quse lenebrae, cum nos saapiusac toties admonitos,
elati, aliud quiddamquamliomines esse se putubant, et tamen imparatos dies ille repererit? Tunc, inquil,
exitu landem suo docuisse nos quid fuerint. Quid plangcntsuper se omnestribus terrm: et videbtmtFi-
cnim in hoc mundo stabilc? Quid vero firmumest? iium hominis venientemin nubibus cwlicum virtnte
Quidporro non breve el incertum, et casui non ser- multaet majestaie.Tunc dicent montibus.Cadiiesuper
viens? Quale islud bonum esi, quod semper timeas nos: et collibus,Operiienos: elpelris,Aperiievosnobis
amittere? quod vel auferendumabs le metuas, vel a (Mallh. xxiv, 50 el seqq. Luc. xxi, 27 el scqq.). Ye-
te relinquemlum scias? Nam et si nullo id eripiatur rum lneceorum sitit, qtii variisluijus mundi detenli
casu, vel morte certe perdendum est. Et si vila no- curis, de mtindi non ccgilant fine. Tu vero cui ad-
sira' tendalur per mille annos: et ad extremum illum ventus Christi dierum noeljumque medilatio est,
toiius diem aelatis, quolidiana dcliciarum yohiplalo cui pro conscienliaj puritate, Domini est optanda
vcniamus : quale hoc, quceso,diu esl, quod fine de- procsentia: qusoeonsummationemsaeculiquasi cer-
Ietur! Aut quis illius volupiaiis fruclus est,-qui sta- lum praemii uii tempus. exspectas, exsulialionem
iim ui cessaverit, videbitur tibinon fuisse?Agejam, deccelo capies, non limorem. Tunc enim tu san-
transactum viioo tuas tcmpus animorevolve. Nonne ctorum mixta choris, el sanctis comitaia virginibus,
videbitur tibi umbra qusedamfuisse quod transiil: ^ sponso obviam subvolabis, et dices : Inveni quem
el ad insiar somoii temiis, incertum esse omne quod qumsivitanima mea \ (Cant. m, 4 ). Nec ullius jam
videtur? Hoe idem et decfepitus senexsenlire j)ol- temporis ieparaiionem limebis, quse semel immor-
cst, cui coavenildicerecum prophela : Diesmei sic- talilatis gloria, et incorruptionis spiendore donanda
ul utnbra declinaverunl, el ego sicut fenmn and es : et cum Christo semper futura es, Apostolo
(P&al.xxi). dicenle : Quoniam ipse Dominushi jussu et invoce
CAP.XXX. — Quod si hseeeliam bic possumusdi- archangeli,e! in lubaDeidescendetde cwlo:et mortui
cere : ubi quamvisbrevis, lamen quia prajsens est qui in Chrislo sunl,' resurgentprimi. Deindenos qui
vita isia, magni penditur ; quid in fuluro dicturi su- vivimus: qui relinquimur, sitnul rapiemur cum iliis
inus, ubi majore selernilalis prajsentia [Al. scienlia] in nubibusobviamDominoin aere: el ila sempercum
transaclum omne pro nihilo esl? Iloeclu tecum dili- Chrislo emnus (IThess. iv, 16, 17). Hoeesit igitur
genter revolvens,et brevitalemvitsehnjusajiernitatis cura lua semper, hoc studium: hajc jugiter virginis
contemplationc despiciens , ipsum quoque contem- corde volvanlur, In liis totius diei versetur labor.
'piumniundi«majori?iniH.i\irlu.e conterane : etad. In bis noclurnus \Al. noctis] somnus reponatur, In
45 EPISTOLA II. DE.CONTEMNENDAILEREDITATE. 46
liaec[A/. bqc] anima riirsus'evigilet. Etenim nullus .A orc respondit, quo amplius confutarentur, si prodc-
labbr durus/ : nullum lempus.longutn .vid.erjdebct, r.eniur, .lalso.se quserere quem sprevisscnt, dieenle
qiio gloria [Al. dona] oetcrnilatis acquirilur- . . ipso : TSJcredidissetisuliquc et mihi ( Joan. v, 46 ).
' Sed qtioniam ei ego vesler sum, et vos vere scio
.;/;M0NiTliM IN.EPISTQLAM.SEQCENTEM.
'. Gauieo;hiiiie'nohini hacleiiiis nemihikubsiquentis qtiajsisse judicium ejus, qui ^Egyptium gaudcnter
Auciprem Episiqjce,deprchendhse : quod.-.cnim.false occidit, et cum adversario, dum in via estis, nili-
tribnniur H;ero'i;tjmg,palian est, el siylus ipse clamnt. iiiini cito confccderare concordiam, ajmd Judaios
ab'Iheiouymiand 'dusidens'imtiiatic quaniam. Accepi sibi spani seiitentiam relinquemus, super ipsos qui
nwem a C"enrimho,' kjnis '4He'jiterit$ tiec sane''wfim'i eam
subsuliiisctiplor^ sed magni Atujusiini discipultis,re- proiulere.venientem.
pertus esu hi:inijii;is,|i!c^liyter (ail illc.Lib. de V.iris II. jNps-htmiilibusde Domini lenitate diccmus :
illnttrtbus, fi/p.xi.ix)!'scri|isit ad duas sorores, aiicil- Vobisd/ttum est scire myslctium(Mallli. xm, 41).-Ac
las Chrisii ,"quu: ojiilevoiiOiicmpudiciii.i:, et aiiio-
rem neligimiisexha-rcdatic sunt -a paTenlibus/iEpi- prpiudc, ut adexordiuin divcrticuli reverlamiir,
stolas dnas, iu jiiodtim.libroriim.cqnsolaio.riasiele. Incrcdiiiitem illnm vobis- arbilror conlcmncndam.
gaiiii cfapetib sbiniiiiie, non solum ralione, scd. nec ajiquid a judice saeculiposlulandtiiii. ^Jtioinodo
ciiiiiii lesiiiitiiuiib Scripiurariiiirinhuilas.'' Hujus ni-
m-.rumeit titulus,' AdGeirtiiiii'ufiliasde-cbiilemnenda enimyobis illos licet adire, qui eiiajn suo jndicio
lia:retinaie. Ju iexlv,,,Si., htquit. causa oileiisionis>B/nesciunt veritatem ? Qtiandoquidem Pilaios ex ip-
csl CSiiisitis,amjilexaudiimcsl impii pairis Elo,gium, sor.u.mcniia, sicloquitur ad Dominum : Qttid estve-
iioii doleiidiiin,' ne"f ccedanfiisa Chiislo, cui nos , titas
illa'-.Evh:cmIatit>'cotinnciVdfli.'Et^inferhis, Noluii - (Zoann.-xvm, 56) ? Nempe bic jtidcx erai, ct
vohisciiinGCJ-IIntiiis,jii..cujlesljIms. haiiere pnriem.:.. negotia-.causasque liiiganiiuin .libripende justitiaa
ciir v.bspariein ex cetmi ejus de=ideraiis? Deitique,, tanto.statutii jiire.solvebal: et quid hic valebat fa-
Vbbis,' (iliaj,'exlujredaiio 'illa liiuirse'!ilaji:edhaiiV,iii" cere,'s.i non no.veral veritalem? Certe Evangelistoe
«eftsMibns.'fecii .augnieiiiifiii. cl cmlera liis pnria,
'
qtue ex ^nixfirsqcnjitexlu intelljges. Consonalquoque adeo justumfuisse Pilatum commemorant, ut in»
tethporis., m.qupd Eulropius.iile confertur, .uoiai noceiitem,maIlet absolvere quam punire: et tamen
s:qitideni"i'anli)ium(titiqne Noianum^qui Senalum, verilatcm quasi disccre cupiai, -inqtiirit. Nam veri-
JioiiOrcsct divitiiis rcli'j'iiii) nobilissinioih ejusmodi' latis
reb,us,r,cpitl'enineitdis wxetnplo;uait. : Nuper cuin'sua jgnoralib, inleriogaiioriis estactio. Quid ergo
tii:iii'efiiiiiilia_s,pras'.vibse.}tljc vero Paulinus a qaiculi,. dicemos? lnanes sine dubio morlalium curas, et
rebus 'se penitus'demuht expediit circa aununi 595, ut . ui.iifo.rmemmundialium rertim prodidit falsitaiem :
si dileovelis"'liancEpistoluni posl aH6s*pl.'ml deceih, ,
sive^adVMecidiiRU\iimrcferre;prpxiiheiad veiitatcni - ibiqu.e judicia vera non esse, ubi sint mentiia nego-
accesteris..Pprrp aulein. appriine,Chrisliuna, el.qum tia: seqiie;jii rcbus carentibus veritate, carere vero
S. Atigusimiaudiwrem deceai, docirina ejus ai,: ,•, judicio judicitt. jQuidcnim quasi noslrum apud illa
edqiie~be'iiiag';s]proi'at,' ijilodS.' 'PauUniunitatilopcre,C'lribunalia.. rcpetemus, si, jirajscribcnte Aposlolo,
laudalt Non igitiir aitdiendus"BeUarminus,cui visiis
esl Auciofr.P,eUigianorum.veneno imbutus.,; sentirc, nihil.inljtlimus in.hunc mundum : verumnec auferre
quod nbn jiceai Christiatiodivilius possidcre:.neque . quid possumus_,(l Tim.ix, 7) ? Si enim niliil inlulimus
ehiin aliquidcx!hacktidin esi ptirtc ex his','qumde'us\u iii hunc muiidum
diviliafumedisserit,--quodnim acceplvin ex-iiiagisln' , veniendo, et iiihil auferre pote-
sui Aiigusiini.Ephtola ad llilarium-.Syraciisanum.vi-,, rimus abetmdo : falso aliquid nostrtim hic esse di-
deatur,ct
,._ uh,,. illu Jimreticpruminsania • non
-"- •{.ongeabbil.
' cimus, ubi nobis iolus peue mundus alienus est. De
-'"gp]ST^A jj_ J quo,,nobisquid judexsaeculi tribuere[A/. retribuere]
'" ABGEItlJXTl! FILI^S. „ ,;.\,, . /, poterit, sinihil natura donavit ? Quid Pilaius veri-
'. pe.coiiteiilnenda itmre.ditate.,, , r ,, tiuis.-iiit.errpgator potius quam prolator : quid, in-
I. Cuhcii itici sensus affcclji, yobis vacant, etsi quam; nisi Barrabam, qtiem itleo Judiri Ileo cceli.
interim loco segregor i,nam a\ videre v;psniiiii vi- prajferuntj-qtiiaad jtidicem ssecuii convolariinl? In
deor ei audirp : ,i:im .ine occopalum habei vcslra q\io uiique perfidus populus noit reum, std rea-
dileciio,. Quod si^ v«s iuvicem .facialis, cum illud tijiii;,accepit. Sed hcec de judicio sint d.cta^ non de
impossibilc sit fleri per carnem, possibile .reddilur negoiio.
ex,.sp,irilu,,ul fiat.duori.im lioiniiium,corpus,unuiii. ,111. Casler.umqund ad enusam periinet, non so,-
Kain ut/piobem etiam vcslra-mecum vigilare col- P:Ium mqneo, se.d.obicstor, ut si Gcnmikim pio
loquia, accipilc.qiiid de.Ii.i:iredilal,e,.quod;Suggess]i- Chrislo pffendistis , in ea offensione durclis. Qui
slis, cogilaiiii.airiiis videalur, quotiiam ;me,etiamin enim pcrscveraverit nsque in finem, hic salvns erit
carualitim arbiiritim iier,spiriiu:ilia deleaisiis. Pos- (Maltlt.s, 2^). Nam si pausa offensionisest Chrisliis,
sein quidcm^direie : Qms me constjtuil judicetn, anl amplexandum est imjiii palris clogium, non do-
divisorentinlervos(Luc. xn, ik)1 si npn (adinfideles lenduniti ne recedanius a Cliristo, cui nos ilhi ex-
processisset ista senienlia. Judaoorum,cnim incre- hoeredalio cqmmendal, sictit "scriptuni est : Beaii
dulilas ,h.ac; D.p.mjiii.responsione,reperculiturbnon cslis cum perscculivos fuerinl, el maledixerintnomini
seriiur. Nam
.i<!'"<!'l ..I - ipsi,,aIiqiiando,:Judaci.,in.
r "Ul!.1',. • ,. ,i • *..«', J. i veslro,ftainqtiamjnalo, prapler filium liomhds : gau-
inso Movse
visi.iaiibneiii ili.im pomini non ^videiites^qua.yEgy- dete in illa die, el exsuliate: ccce merces vestra
plium fralris jiberator.occiderat : sequentique ,dj(j mul.ta esl in cwlo{Lvc. v, 21 el seqq.). Hanc mer-
fralrum discor.diasrixasq.ue,volens scdare, ausi.sunt cedem qffensio illa providii, cujus peenitet veritatis.
dicere :(_«/., ie conslifi.ilpr.incipctn,auijvdicem super. Qtipd si vocatsc ad Dominumin imagine Levilarum,
tte,8,{£%otii(Ji,.!)'-,Ac prqind,e suo illis D.pntint.s spirilualibus; gladiis, corporeos occidislts affedus:
il S. IIlERONYMIOPEROMMANTISSA. iS
quem palrem (lesideratis? Onus estenim paterno- A terilum, qui Christa peeimiam pfajlulerunl (Act.
ster qui in cceliscst, ac proinde Dominushseredilas vni, 20). Exeiinlessemel deSodoma; cuncia relin-
. vestra. In Chrislo enim possidendumesi, quodcum quamus incendiis.YidetLot uxoris exemplo iram
Chrisjo estpossidendum. Ne revertamini ad mor- Dominij quse in iram, quia reirospexit, incnrril.
tuum™qui sequimini vivenlem. Morlui, inquit, Noluit vobiscum Geruntius in ccelestibus habere
sepeliant morluos suos (Mallh. vni, 22). At si jam- partem : cur vos parlem ex censu ejus desideraiis
pridem dixistis : Paler, non novimnste: ut lesta- in terris ; quod si ille vestra gloriosa tantopere
mentum Domini servaretis : quid adhuc repudiati contempsit: cur non vos illius inhonnrata contem-
patris quoeritis leslamenltim ? Hieest illegladius nitis ? >Ferte, oro vos, paiienler fidei notas, stl-
<juia Dominoper lerras, patrem a filio sepstraluriis gmala Christiana, Ecclesisepaupeflaiem. Ferie,*in-
immissus est (Matth. x, 54). Hoc est vere circum- quam, impudicorum elogia, virginitatis hseredes.
cidere naturam, quod Jtidaji forma, et non veritate "Visitatasvos esse cognoscite, el tanta visiiatione cla-
custodiunt: et circumeidere ctiltro pelrino (Jos. rificaias, ne parlem cum infidelibushaberetis. Mun-
v, &).Pelra aulem erat Clmslus(1 Cor. x, &).Is uti- dus isie vos cum Dominovestro non agnovit. Si de
que qui dixit : Si quis amaverilpalrem1,aut matrem saoculoessetis, ssecultimvos amarel. .Reges soeeuli
cuper me, non est me dignus (Maltlt. x, 57). Hocvos B a filiis suis tribuia non poscunt. Jn domibus re-
gladio ulentes, illos imilamini Levitas, ab inleriori guni sunt, qui mollibus vestiunlur (Matlh.,xi, 8).
bomine per exterioris veslrl castra currenles-,ob- ZebedteusJacobum et Joannem non sequilur. Slnitu.
vios affectus pro Dominiamore jugulate : juxla le- Geruntium in navicula remanere cum retibus,
gislatorisimperium pertranseuntes primumvirlutum dummodocum AposlolisChristi jaceatis in pectore.
exercilum cum reditu : videlicel ut prseterita trans- Y. Yoedivitibus, quoniaro recejierunt .consola- •
euntes, nec saeculi mirabilibus inhajrentes ; ubi tionem suam (Luc. vi, 25)! Vobis autem; filiie, inv
primum ad etim, qui nos misil in mundum, cum ftitnro consolaiiovcslra deheltir; vobis exhaereda-"
iemorali gladio redeamus: resislcnles nobis,. remo- tio illa, futurselisercditatis in Cfjelestihusfecit au-
raniesque hos, propinquum, proximum, frairemque, gmenium : vobis sua muniius ipse subduvit,' ubi vos
iic per bos elongelur nostra peregrinatio, peri- rionsuas esse cognovit: imo diris dives ardoribiis,
inamus: et hacca porta faciamus ad portam : id - Lazaro in sinu panis Alirahaireciimliente.lorqiiciur
est, ne cum in porta oculi fratrem fucro persecutus, (Luc. xvi, 2S). El quitl miruin si jiaiiperciilnsei pe-
]!Orlamforlasse auris obsideat, et per aliam por- regrinus in lerra quidcm alicna scjiulrrttiii emit
tam prsctermissusoccurrat. Haeslquidemsunt portoe Abraham a^ filiis Heih ? 0 yeritas ! neqneo :enini
auiime noslraj, per quas ad illam saeculiblandimenia C silere, quin exclarncm, 0 aliiiudo sapienlimet scicn-
dcscenduiii: et per quas sensus carnis huroeunt': limDei (Ilom. xv, 55)! Septilcrum sihi patriarclia
per quas nisi, late strage facta, viamvirlutibus qua- peregflnus emii? Quid est sepulcrmu ? Locus ,est"
dam impietaic fecerimus, uuinquam ad regem verai quietis, ubi, juxia mtindi rationem, defunctorum
pielatis pervcnire poterimus. cerpora collociintur. Vc:a ergo inielligentia, locum
IV. Quod ubi pro vcstra devotiOne fuerltis vlri- sibi requieiionls paler Abraham lide sifa ettioii-'
liier exseculac, slatim vobifs ab ipso Moyse lalis temptu jiecunimcomparavit (Gen. xxiu, 17). Istml
facli laudalore dicelur : Implestis bodie manus Do- sibi sepulcrum el Paulinus nosier ntipcr ipse divi-
miiso: Iioc est mundum [Al. socculurn],qui vobis liis cum stia mairefamilias comparavit, qni conver-
condiiione carnis el subsiantiae propinquus cst, et salibne s.ijculi mofientes,'a mundiaiibiis bperjhus
proximus : occidentes actus veslros, qui manus jam quiescunl,'dicente Apostolo: Morluieiiimesiis,
sunl, impleslis Domino, cum nulli prseter quam , et vita vestra abscondita est cum Cltrisloin Deo
Domin'0imperanti servire annuistis. Sic Abraham (Cdl, iif,' 5).Et iteruni : Siaulcm niortiiisumus '
cum
Domino dexieram suam, dum parricidium facere Chrhlo, credhnus quia simul vivemusctim ChrHld'
non rccusal, implevit ( Gcn. xxu). Qui fHiisui, dum ( Rotn. viii, 'IIS).Hoc est illtid dtiplex sepulcrum.,
illam Deo armat, oblitti.s est, et in prxcepti respi- D exteriofisboniiiiisel intcrioris quies uria.':Nam si
ciens majestatom, atrocitaiem opcrationis non di- hoino ex duabtis substantiis consiat,' nierilo ei se-'
manus pulcrum duplcx habere dcbebil: ut ctim alfcrulr.i'
gnatus esl relreclare. Impleniur namqtie
Domino, cum Domini occupanlur imperiis : cum • substatitia iu suam uaiuram dissociala remeaverii,
Siomini tradiiae voluniati, non hoininis incipiunt reqnics uirique non desit. Quoniam cuni c'x cor-
csse, sed Dei: quando non affectui carnis obicm- porc el aninia'bbniosil': tameii ncc atiima sihe cor-'
perant, sed divimcserviunt jussioni.:Sic Judiihob pore hoino dici jiotest,'ncccorpussiiie anima homo
libertatem civium vel salniem, se sub sjiccie fotfii- csi: ciiin tamcn anihia et corjius homo:Sediibilmc'
cationis implevit Deo, etinermis armalum, et virtim nomeii, quod ex dtiobhs'hominibiis' siiisjproprie
mulicr occidil (Judith. xu, 15). Sic vos Dottiitio terliiim duortim commixiioiie'jietlicittir, eortiin tlis-
plenoc carnis affectibus triumpbatis : non quscratis sicfiofucrit vacuaium, sua siugulis lo.caad requii-m
refugam, qui a vobis, eiiamsi occurrcrei, foret oc- •censentiir: qtioniam utrutnque vivit, et moniur"
eidendus. Remillito pallium lunicam detrabenti utrumque. N.im sicut proeter hanq yiiam, alia vita'
(itW. vi, 29). Pecunisi eorum cum ip?j$ sit in inr est bcalbnim :'il'a prajter liaiic'm'or|em?'njorp.a|ja'
.49 EPISTOLA .HI. EXHORTATIOADrMARCELLAMIUT ADVERSATOLERET.' SO
impiorum est. Sed inier iianc vitam et mortem ,.at-.AA,' Cap.'YII:—-Ilaeesunt iiaqtte duo sepulcra , quse
que illara vitam, et morlem,-inlerest-hoc, quod istae sibi el Paulinus vir singularis ad imaginem palriar-
niiturae suni, illoesunl meritorum. Aique ita duplex chae sollicitissimus requisivit: unum, ubi et vete-
sepulcrum et naturoe debetur, et meritis. Hoc sepul- -remhominem cum aclibussuis spoliatus occulerct:
crum.sibi duplex palresfamilias isli, de quibus Io- et licet necdum corpus deposuisset, carnalia non
cuii sumus, providerunt : qui Senalunv honores, haberetln carne : aliud, ubi corpore ipso, enmve-
diviiias relinquendo, inorliii illis videbantur, quibus nerit Dominusconfringere terramejus, exposito,
esse videnlur eliam dum vivunl mortui.- Ecce.unum animam.collocet in qitiele, ut fidei tunc pater ille
sepulcrum, in quo conversalio velcris hominis*cum hsec filiis conlemjitu, utdixiinus, pecuniae compa-
. crepundiis suic nobilitatis abscondiiur. Illud^erit ravit: in quo divcs cum paupere non potuit recu-^
aliud cum ipsumcqrpus, quod naluri» lege caduciim bare. Htic omnes peregrinos mundi, huc egenlcs ,
est, dissohittimreverletur in terram : de qua scrip- hucctiam exhoeredatosjjro Christo ssecularibusre-
.tiim esl: Terra es, el in terratn ibis (Gen. 111,19): cipiet teslamenlis. Ideoque ncc vestigium habuit in
.aiiitna .lameu in refrigerio requiescente. Nam qui • hac lerra," quoniam nemo qui eum sequerelur in-
jduplex.sibisepulcrtimnoluerit coinparare, habebit vehitis "est.At nunc vos, filise, eonlidite , quse ex
lorsitan juxta cqnditionem nalurse, ubi cor|ms mor-B co,vesligium Abrahae esiis, ex quo de lerra non
tale condatur: non habebit juxta meriti legem, nbi essetoepistis. Obsequimini voluntati patris veslri,
.aniniarequiescai. Qiiod quidem ita constiiutum cst, cujus corruplelse obsecutaenon estis: qui vobis a fl-
ut morsista, quaeper dissqlutionem animaj gene- liis Heth sepulcrum emit, qubd sibi et cseteris suis <
ratur et corporis, media sit el duarum mortium et noluit comparare: apud quos utique mortuse estis,
duarum vilarum. Ris enim hominemnecesseest
quandb cumeis id quod vivi in mundo possederint,
mori, et bis ei vita debeiur. Nam etbeaius Baulus non tenetis. Gratiasque illi semper agite, qui vos
duas breviler viias designavit, dicendo : Pietas.au- lioc' fecit vesligium non babere: ul ibi cum Lazaro
tcm adomnia valet, ,promissionein,habens vitm, et
signum Abrahsebaberetis. Possideat ergo ille pecu-
rjus qum nunc est,et futurm (ITim. iv, 15).' Et niam, vbs sepulcrum : ille imagines escarum, vos
beatus Joannes iii Apoealypsi duas mortes ostendit,
"requiemPiopheiarum.
dicendo : In eosmors secundanon Itabet potestalem
enim dixit, quia est et , MONI.TUM IN EPiSJOLAM SEQUENTEM.
(Apoc. xx, 6). Secundam.
prima. .- • ' Hmc ascripta est ctiam Paulino epistola, ad cujus
Cap..\l..—, Sedillud nobis magna ralione tra- n diclionem,doctk viris, alque ipsi nupero ejus operum
C Editori maximeaccederevisa est. Verum, cum multa
ctandum, etdiligcnli circumspectione providendum in 'ed sittt, qumcwn Paulini historia componi nullo
<jst, an anle islam morlem,..qtise separatione. ut modo possunl, illi etiam est jure plane merito abjudi-
dixi, animae corporisque gen.eratur, mori sseculo in cala. Ego , nisi, qnod Erasmus pulabat, ineptumesi,
ianta Scriplorum lurba, quos illa ferebat wlas, di-
huie (anathematizaiis, sj poiest dici, omnibus ejus
vhiare, cujus sit, Philippo presbyierovelim tribtii,
voluplatibus , quse nobisextra lineam vitalis stib- qui oplimus auditor Jlicronymi, Gennadiotcste cap.
stantiaj;muudi copiis ^uggerunlur) malimus ": an 62,scrjps.it familiares cpisiolas valde Ialsas,.maxime
naturalem ad pauperialis el dolorum loleraniiam exliorlaiorias.
post inierilum,' qui animanv.corpusque Ex hh certe,qumloto conlcxlu edisseruntur,nihil oc-
discernit. Unde ei interilus dieilur, quod inter ipsa currit nobis, quod ab ejus Pltilippi, itemque Mar-
eal, ac medium se inter duas substantias, quae lio- ceflm,, ad.quam scribilur, personis, rerum serie, et
ininem sui conjugaiione, faciebant, lertium illuni circumsianliisabhorreat. Marcella autem, non ut Le-
brnnio videtur, alia est, atque illa, ad qttatn scepe
gradumperfectse substanliaj .sublalurus .immergat. Hieroiiyinusscripsit, elcvjns vilam epislola innostra
Quoniamqui bic mortuus fuerit, mundi voluplaii- recensione127 , ad Principiam exposuil: ut enimcce-
hus IIOII.iilcndo., ef corpoiis slimulos obterendo, lera dissitnujcmus, manifesto illam ipsam esseAuc-
\'or deihonsirat, cum ail initio Cap. H illam sevi-
consepultusessevidetur cumChrislo (Rom.vi, 11): dfsse;'co tempore, qubejus domum regalis affini-
et si consepultus,utique',in sepulcro,, sine quo esse tas ambiebat _,cum ejus scilicetnupiias Cerealiscon-
non potest sepultura. Huic et mors alia communis'D 3 sa/ expeieyet.
illa debelur, quae?animam.avinculis corporis solvit EPISTOLAIII. B
ctliberat, cui.corporiocqueisuumsepulcrum, etsua ADMAHCEIAMI.
scpulturadebetur, His duabus morlibus post gemi-
succe- . Exltortattir ul adversaloleret.
num;sepulcrum-, beata Hla et perpetua viia
I. Magnamhumilitaiiiiostroofiduciam.scribcndiad
tlii. Cseterumqni tolum niundum hie lucrifccerit,
venerationem tuam, Chrisii charitas dedil: quaj te
:
ainhiendo,rapiendo quoniam hic facta carnis mor-
fecit huniilem corde pictalis, et divitem operibus be-
lilicare contempsit, post istam naturalem mortem,
nediclionis. Talis elenim de sanclis fidei luoedivitiis
m
qii transire non possumus, dieilur merito uno et fama
processit, ut ad nos quoque in longinquo po-
simplieisepulcro esse cbndiius, vel potius commen- sitos peneiraverit, et audilti graiise Dei, tamqtiam
"datus; et in secundam mortem miser.incurrit, qua-s '- oleo lajiitise, iiiipiiiguaverit o^sa noslr.i. Noltim
plena est ei dolorum ajiernilate, et lacrymafumper- enim factumest nobis bonum tuuin, qunniam illu-
peluitate. • . :7"7 • , , ,•,-. i,, , aiiuavil.Deus vul.umsuuin super le. Segr.egavitte
"' '
•51 S. HIERONYMI.OPERUMMlANTISSA;- /'C".' Cg2
ex utero cognaiionis et (erroe luae :.non regione,'sed •A Sciusarcanorum cdsleSlnimcoiUesiainr, non-essec'oh-
spirilu bonscvolunlatis : ut de terrenis Opibus fidc- dignas passioneshtijtis tempoiis'ad frCt-uram "gjoriam,
lem sibi conslituat in C03'estibus, earum parlicipem iqumrevetabilupin nol>is''(P<o;ir:'Xuij' 18); 'Tribulalio
de qtiibus scripium est : Muliercs sapientes mdifica- enim, inquit', palientidm operaiur,"paucnti'a"dutem
verunl sibi domos (Prov. xiv, 1 sec. LXX). Hsecau- probalionem': probatio v':ro' sp'an\'ipes autem"hon
lem audienlcs de tua feliciiaie coelesti, effudimus confundit: qiiia charilas Dev diffusa csl-ih cordibns
coram Deo corda noslra , et in voceexsultaiionisepu- nosltis (Rom. v, 50) : in qua 1clririfaie ladicali oni-
lantes (Ps. xn, 5), diximus : Dominus moriificat, nia-sustiuemusVProplefe.i 61 D.tvidVil-:'.Di/M/nm te\
Dominus vivificat, deducil ad inferos ,,ei reducii. Dq- Domine,'Virtns'me'a'(/,sVxvii,'2, juxta 'PsaL llbin.).'
mhms divites paupercs facit, humilesexallat (I Rcg. Dilectioenim-Boniiiii viritis saiutis-est : qliiu Deus
n,6): sed quoniam[Al. quia] calix in manu Domini Mileclioesl, efqui manevin cltdrhaie-;hi Dedihdnet.
est, hunc Itumiliat, et hunc exaltat. Quod etsi ad -Sciens aulem et prophe!:i,'quia momenlaitcuin-tribu'-
omrie mysierium regni perlinerevidelur, attamen et lationis in hoc sxculo ii»»ieii)i»uiperhinis glorim,:;ul
ad tuam specialilergratiam referri poiest: qusema- Apostolus ait, -pondusopcralur;>sanclus ille fex in
gno Domini miserantis consilio exailata es ut humi- Psalmo ui di.jnus Labeatilrigniri 'iteiitaiionimi"oxa-
liareris, et iiumiliala ut exaltarcris. B niine, dicit : Proba me, Domhie',el-tcnia ine '(Psal.
II. Non enim ignoramus, vencrabilis sqror el be- xxv, 2). UndBel,iteruiii idem'ps:ilm6graplius-noster,
nedicta filia, tuam prajleritam in hoc sosculo glo- quasi posnilensffliiiidUitijiis-gloriae,confiiefur, eiim
riam. Nam etiam vidimus tc in tcmpore illo, quo -dicit : Priusqnam' humiliarer, ,e'go deliqui (Psal.
domum luam rcgalis aljinitas ambiebat, emineiilem 'cxvni,'67). Et quia<hnmiliali6iie'Ciira!us"iit',slatim
in his honorihus,, qui deslruunlur : quia etsi ipsi xlicit: Propierca eloquiumlitiimcttslodivi.iiblicicrtir-
quoque a Dominoaltissimo tribuuntur, .quia omttis sum Propheta : Du nobis , siil, duxiliumde' Iribhid-
potestas a Dotnino Deoesl (Rom. MU, 1) : allanien iione.-Et\'Vana-salus Iwminises,v(Psal.r,ix; 15)'.'Est
caduci etfragiles sunt, qui sub hocnnindo agiititur : enim vana s.ilus liominuii), quae' puiaiuHn liactnu-
cujus flgura ut um.braproeierit. Unde et impensius liim vilamorlali esse : dequaboinini diciiur.-ffonio
admiramtir gratiam quse tibi data est, et mngnifica- sicuifenum dies ejus (Psa/.-Gii,"4S)i •Etquidem tu ,
mus in le Dominum, qui le in laboribus hominum sancta filia, etiam documeulis • cdocta' es probare
posuil, et salntifero paiernaj pictatis verbere visi- Bentcntiam : qnia oimtis •caro''feitum ,*."'ei ottinis
tavit: ut te in paucis vexatam, in multis bene tlis- gtoria ejus quasi flos feni (Isa. xx , 6-8). 'Aruit
ponercl, teste Apostolo : In hoc niuiido corripimur, " fenum, el fios"ejus decidit':"verb'uniautem Domini,
ne cum hoc mundodamnemur (I Cor. xi, 52). Unde et qui feeil illud,'inanet in mlertium,sicut -ipse'DomI-
et David ai! : Corripiel me justus hi misericordia, el iius manet inajteriium,- qui est anlein saecula. Cb
incrcpabit me : oleum autem peccatoris non impinr •bocvere dictum est-M-Tanasaius Jwmims;quiavaiia
guet caput meum (Ps. CXL,5): ita et in Salomone «mnia sub ccelo. Unde et'in Psalmisliahes': Vni-'
scriptum esse, sine duhio in studiis spirilualibus verswvanilasomnis-homoviven's(Psal. xxxviii, 6).'
posita, didicisti : Quoniam Dominus quenr diligit, IY. Sed de quogenere-hohiinutn ista <dicat. in
corripil el flagillal (Prov. m, 12, juxla LXX). Casti- consequentibusdocel : deeis scilicelquivane cbn-
gat aulem omnemfiliuni quem reciperedignalur dis- lurbantur amore diviliarum suarum, in' qtias sictit
ponendum ad vitam seiernam (II Cor.,'xi, 59). De belluse-csccoeinhlant sine finecnjiiijiidi et eonge-
eo et Apostolus non confundilur, nec aiteritur : sed rendi, lhesaurizaiiies-in terra/etignofanles ctii-cbh-
magis gloriatur, et pnlens fit in infiniiiiaiibus suis , cregent eas (-Ibid., 7). Relinquent, inqtiil, alienis
qui ut nos suo conforiet exemjilo, fatelur et praedi- divitiassuas (Pial. xLvm', 12), et postquamm vani-
cat sibi ipsi : cui eliam usque iu lerlium ccelum pa,- iale defecerinldies eorum,rapli in infernunrrmmes,
tnerat ascenstis : el quem neqiie ignea illa romphca non domini, sed sertii diviliatum suaruin;ii't/i!/ iilie
abadilu paradisipoluerat excludere : ubi etiaminef- htvenient in manibussids(l'<sul. tLxxV,'<6), quia niliil
fabile omni linguaj audier.it arcanum; «ed tainen , 'D pnemiserunt', nisi ajterjiarmh -mcriia,po3iiarum.'illa
ne extolleretur propter excellcntiam revelationum, aulem non cst vana>saltis 'hominis, <xiequa dieitur :
ita se ipsius a quo inianlum glorificabalur Doinini Dominieslsulus, et.superpopuluwiuumbeiiedicliolua
moderamine gubcrnalum refert, ut apposiio angclo (Psal.-m, 9),; ei iterum -..Satus uuiem justorum u
Satanae in sliniulum carnis suae, id est, in tribulatio- D.mninoest (xxxyi, 59). Ideo et sp.es-.iiiDeo.posita
nem corporis deprimerelur salubriier, ne iiiflaretur noii .confundet ( JROHI.y ,.rS ), ,sicul,_salus vana
inaniier: Propter quod,inquit, lerDominum rogavi, ul non est.qusa speratur in CbrJslo, et confertur.a
-recederel a me : et dixit mild: Sufficit tibi graiia mca: Cbristo. . , , , , i.,. , -
-namvirlus in infirmilaleperftcitur (I Cor. xn, 8). • V. Ergo quia accepisii quxilium de tribulaiione.,
III. Quamobremcum tali magistro et auctore in- ne concupisceres liumaham diem, et vana salule bo-
structa, ad virtutem patientise et spem gloriaeaster- miiiis gauderes; gloriare In Dbmino, et benedic
naj, confidens esto , filia, sicul, esse ccepisti, et glo- eum; qui tibi tribuit intelleclutn(Psal. xv, 7), rie.in
riare in praueriiis passlonibus tuis, recolens el illa via peccatorum (Ps. i, I) stare persisteres, iieque
ejusdem doctoris eloquia : Fideliter eninf ut con-< in filiis generationlsisiius permarteres, quibuk'nb)i
53 EPISTOLA III. EXHORTATIOAD MARCELLAMUT ADYERSA TOLERET. '54
est satus (Psal. CXLV,5, juxta LXX) : qnia prmvale- A j Non enim ligno pulribili, neque slipula fragili., aut
scunt in vanilate sua, verilaiis immemores. Quia dum feno arescenlc, super infirmam arenam a?difieiuih
cottfidunlin mulliiudine diviliarum suarum , non po- eollocasii, sed super immobile ftindamentum, quod
nunt Detimadjutorem suum (Psal. LI, 9). Tibi au- est Clirislus , ptceterquod aliud fundamcnlum'nemo
fem lacia est eors in hsereditaic Jacob, et illuminnti poiest ponere in consummandum(I Cor. m, il):ar-
simtociiii lui in ngnitionem veiiiaiis: ul iirtellige- genio. et auro et lapidibus pretiosis extruero eoapisti
res, quia melius est inodicumjusto, super diviiiaspec- in Cluisto. Et quia perficis hoc sedifieium(Oei ehim
catorttm multas (Psat~.xvxvi, "16). Ideo enim Hiiseri- sedificalio esi) (I Cor. m, 9) ille sapiens arebiiectus
cors el miseratorDominus (Psal. cx , A), qtiia talibus insislit operi luo ut doceat te pcreurrere cursum >
suis procpsrai adinventiones suas ad viiam homi- bonum, oblivisci quse relro sunt : et exteridi ad
iium propiigaiidam,pcrmisit te istitis sseculi flucli- bravitmi superiise vocationis (Phtlipp. m-, 13),>ut
bus ventisque jaciavi : ut expcrla iiuufragium, de appreliendas in quo appreliensa es, et accipias co-.
cseievo similiier jiericliiari cavcres. Itaqtie cuncia ronam jusiitiaj, et diadefna gloria: de manu Domini.
quaj passa es, sicut inielligis, vulnefa qtiidem cor- Cumque magna dies illa in igne cceperit revelari,
poris ttii, sed et auimaircmedia' fuerunt. non concremetur opus ttium sapientis ighis exa-
VI. Itt circiimchione'cordis fae opera tua : ut B 1 mine, scd prohetur (I Cor. ui, 15). .Nec exsiin-
gloria tua non sit cx hominibus, scd exDeo (Rom. guaiur lumen luum, sed inier siellas clariores emi-
n, 29): qui deponilpbienies de sede, et exalial humi- cet, inter illos qui fulgebuntsicut sol in fegno Dei
les, ci esurientesimplet bonis, et divitesdimillii hianes (Matth. xni, Ao), et sicut luna in mternum perfecla
(Luc. i, 52). Deus scienliarumDominus (l Reg. n, 5), ( Pial. L\XXVIH,58 ) : quos etiam per diem sol non
vkie quanta gloriam tuntn rccompensatioiie mula- uret, neque luna per noctem (Psal. cxx, 6). Erimt
vil, qtii le nialuit purticipem rerum ccelestium fieri, enim in Jerusalem urbe, i.lla ccelesti pcrmanentes :
quaiu ad fmem tcrrcslriuin permanere, ut ab liu- cui ipse Dorainits, ut scripium esi, crit et nomeh
niana dignitate transircs in regiium Dei: Et quidein el lumen (Apoc. xxi, 21).
inuiiis homiiiihus htijiis s&culi. vanitate captivis, . VIII. Videnles crgo et prsevideutes iii spiritu,
sisiiiliaDens au.\ilia peicipiendae in oeieinuni snlutis revelalionis, magnam libi perennium gaudiorum
offaTe dignatur, sed plerique, siipcranlibus [Mart. messem florescere, exsultamus in Domino, cl giiu-
plerifqne sperneniibusj sana consilia soliiciludini- dentes fiuctibus tttis, in voce exsullalioms psalmi
bus diviliarum, ac deleciationibus corporum, noltiiil canimus :Magna opera Domini, exquisita inlef bmncs
inielligere, ut bene 3ganl (Psal. xv, i):ei inaluiil volunlates ejus (Psai. cx, 2) : quia multum abunda-'
lata via perditionis spatiari cum muilis, quam an- tG vit boniias ejus, supeiabundare iribiilationibus tuis :
guslam semitam invenire cum pancis (Matt. vii, !3). quandoquidem te iji eorum sorle vocavit pereimi
Unde et tu , lieatissima, cui donatum cst non indu- lajiitia et bserediiate ccelesti, el in hondre regali,
rjri pia castigatione, sed corrigi: neque glOriari in et in consessu superjudiciali. Tolerandaa sunt ini
diviiiis, sed spem et rein in Deo ponere, et a sorte hoc sajculo humilhatis passiones, quaj libi a Dco
diviium peccaiorum dividi :.quorum cor ut ccenum recompensabuniur : el tu benedicia similiter' inle-
est, quia et cor sicut thcsanrum suum in lerra de- rim bis verbis consolare : ut et velerum dolorum
mergunt : transi ad bcatoium pauperum sorlem, obliviscaris, et in prajsenti proposito, quo ad opera
quoriini fonnam Christus accepit, el faclus esl refu- saluiaria elevasti manus tnas, corde perfecto lir-
gium pavperi (Psal.u, 10). 'Neque divites,sed mata, fiducialiter fuiurofum bonorum llbi pcrpe-
pauperes beaii quoruin esse pronuntiat regnum tuam feliciialemfestiva mediialione promitlas: tcque
ccelorum (Matth. v, 5). ipsam in cceltim animo gcstieiite praecurras: ut dmn
VII- Tuum est crgo niinc in magna graiiaruni corpore moraris in terra, jam ad Christum meiite
actione confiieri, ei psailere Domino : quae ita ut pervenias : dumque Clirisium conaris imilari, ct
audivimus, et hauiiu et corde bumiliialis ornaia vesligio ejus afligeris, deposilis oneribus, ct impe-
es, ul linguoeuioe ei menti tuaj Davidica verba con- •»- ^ dimenlis aique
compedilms , quibus sajculi hujus
vcniant : Bonummihi es,t, quod humiliasti me, ut di- divites allinentur, sedentesin tcnebrisel iimbramortis
scerem mandata lua ( Psal. cxvin, 71 ). Adjicere (Psal. LXXXVII, 7) : tu jam liberata el expedita co-
etiam quod slatim sequitur vere poteris : Bonum miteris Dominum majestaiis crucifixum, cnjus im.i-
mihi est lex oris lui super miltia auri et urgenli ginem non potest portare, nisi qui in hoc sseculo
(Psal. cxviu, 72). Elcgisii enim tbesauros tuos po- nudum se reddit et mortnum : utsecundiim ipsum
nere iu prsecepiis Aliissimi. Dicimus et nos congra- Dominum dicat : Venit enim princcps mundi hujus,
lulanles libi in verbis Prophelce : Gaude, filia Sion; el in me nihil inveuit (Joan. xiv, 50). Vel secuhdum
tasiare,filia Jerusalem (Zach. n, iO, juxla LXX), et prophetam David :" Factus sum inier viventes quasi
obliviscere malorum, quaj libi de hujus saeculibonis mortuus ( Psal. LXXXVII, 6 ) ; ut sic inter mortuos'
orta sunt: quae elegisti tibi booam partem, quoenou lihera, possis juxta Apostolum dicere : Vivo auiem
aufereiur tiL-i (Luc. x, 42 ), Nemo'enim poiest au- jam non ego, vivilauiem in me Chtistus (Gal. n, 20). ,
feire tbcsauros reposilos in sinu Ciiristi, neque Gaude quia facia es sicut gloriosa Juditb , inler
cveriere domum in ipso angulari lapide fundatam. virtutes pudicilise merilis viduitatis jncorruptse j,->_
SS , S. IMERONYMIOPERUM MANTISSA. S6
tens: sicufel Anna venerabilis in jejuniorumcasli- A fidueia, in summa pace nos esse credamus: lantaque
monia orationis instans nocle ac die. sit in nobis spes fulurorum, ut omnino non seniia-
• MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM. mus nos sustinero illa qtiae paiimur, sed ca polius
arbilremur jam oblinere quse credimus. Siqttidem
Videtur islud ex prolixiore epislola, sett libello fra- diclum
gmenlum, maxitnecum fme el debita scrmonisconclu- est, unde totum nos in futuro habere cogno-
sione careat. Cur ad virginem in exsilium missam scimus : Spe salvi facti sunms. Spes autem qum vide-
inscribatur, ex nullo penitus loco inteliigere esl: nam lur, non est spes (Rom. vm, 24). Ad hoc ergo lan-
iteque ejus pcrsonmvola usquam est aut vesligium; tam in nobis fidei stabilitatem Dominus esse desi-
neque exsilii menlio, nisi illo forlasse loco, ubi de
Noe dicitur, Ecce et ille rem passus exsilii. Aucto- derat : ut ceriius esse quod credimus, quam quod
rem quod speclat (quandoquidem Ilieronymi liquet paiimur, judicemtis 1: et verius habeamtis speranda
non esse) siylus autem cum anlecedentiproxime con-
sonat, unde hmc eiiam Paulini videri doctis virh po- quam seusibilia : et prsesenles angtistias non sen-
tuit: eodem argumcnto quo itlam Philippo presbylero liamus, dum in futuram spem lola animi inietnione
altribui, hanc quoque eidem possereor ascrtbi. protendimur. Ac si bellalor aliquis dolorem vulneris
EPISTOLAIIV, aul contemnai, aut nesciat, dum omnibus vivacilatis
SEUCOKSOLWIO AISVIHGINEM 1NEXSILIDSI MISSAM. sensibtis solam videtur cogitare vicloriam. Nam et
I. Si Deus ac Dominus noslcr Chrisius Jesus se- n qui lcmpore hyemis vadit ad halneas, prius asperi-
euritatem, pacem, tranquilliiatem, quietem, pro- taiem frigoris ntidus patienter cxcipit, quia cum
speritatem, hciiliam, et quajcumque alia esse ju- seeutura calefaclio consolatur. Ita cerla spes rem
cunditatum genera possunt, servis el cultorihus \incil inslanlem, ut illud quodammodo esse inci-
suis lam iu pracsenli, quam in fuluro promiileret, piat quod fulurum est, ej, desinat csse quod praesens
cssel nobis non immcrito dolendum alque flendum, esl. In me, inquit Dominus, pacem Itabcalis, hoc est
si qua in prsesenti vita conlraria paiercmtir, eo dicere: Firmius vobis sit quod in me esi, qui sem-
quod practer insjiiralum dolorem, cnjus eo sempef persum, qttam quod in lemporali geritur inttndo.
acerbior vis cst, quo magis rcpeniinns acciderii, Quia mundus transibil, et malitia quaecumqueagi-
futiira quoque promissio esset ambigtia, prascnli lur in ipso, fiiiiclur. Pax vero mea nulla umqtiam
spei sollicitatione frustrata. At vero cum e conlrario dcfeclionc temporis solveiur. Et alibi dicit: Mulicr
solliciiudiiies, bella, tempestates, inquieludines, cum parit, trisliiiam habct, quoniamvenit dies ejus.
iniserias, trislitias, odia, a.<*
alia quajcumque incom- Cum autem pepererit puerum, non meminitjam pres-
niodorum alque aerumnaruni genera esse credunlur, surm, propier gaudium, quia nalus esthomo in mun-
in praesenti nos passuros essc praedixerit, conira dum. El vos nunc quidemtrisiitiam Itabeiis, sed tri-
pr.cdiciae commutaiionis loedium, de promissa non slilia vcstra verletur in gaudium. Ilcrum autem videbo
eril quis prospcrilate securus. Si vero commonittis C ros, et gaudebit cor vestrum, el gaudium vestrum
fueris, in ipsa comnioniiione habebis solaiium. Et nemo lollet a vobts (Joan. xn, 21).
quamvis ex pracdiclo malo adversaj valetudinis quis- II. Aptissimum namqne ad comparalionem tribu-
piam acerbissime perturbelur : perturbationem ta- laiionum prajseniium ct futuroruni gaudiorum, prae-
men non absque consolatione suscipiei, qui in ea gnnntis mulieris induxit exemplum : qtue quamvis
promisssesanilatis signa esse cognoscit. Pari ratioue causampartus nonabsque ingcnti scint dolore trans-
nos quoque jucundos esse ac lielos , dnm spei no- ire : quia aviditate nitnia liberos cupit, doloris lor-
strac signa coiisjiicimus, comprobationem ejus su- inenlum spernit, dum quod salis diiigil, conctijii-
jiiimns, cum jier mala praeseiitia, fiilura bona indu- scit, et ante gaudct ex prole, qtiatii coutrisietur cx
Jiiiata: fldci manibus jam lenemus. Siquidcm, ut parlu : nec recusat fcecunditnlis exordia , qtiannis
dictum est, salus nosira in lempore tribulalionis certa sit ea non ahsque magiiisaiigoribuseveniiira :
(Psal. cxxxvn, 59). Nulhtm ergo dehet generare quoniam dum majtisgaudiuin cogit.it, tristiiisc cau-
tristitiam qualecumqtie illudcst, quod maximam sas amplectilur. Sic et iti omnibus pene rebiis lut-
v.detur significarc iretiti.im. Est enim ille superbus manis difiicile potest esse laUiiin, nisi trisiiiia anie
:ic invidus, aut sui fastidiosus boni, qticm ejus pro- praecesserit, c! amaritudo proecuntis doloris com-
lialio reddit trisiiorem. Dicil enim in Evangelio [) inendat amplius gaudia secutura. Sic qnidein jirc-
Domimis : Vos lugcbiiis, et flcbiiis, mintdus autcm liosior salubritns est, quae posl languoris recu|]cru-
gaudebit : vos conirhiabhnini, sed irhlilia vestra ver- lur incommodtim : et a qualibet parte, ex majorc
tcltir in gaudtum (Joan. xvi, 20 ). Amplecienda est sajpe laburis nccessitate, ad amjjliorem solcl felici-
crgo iristilia qua: gaudium jiarit: el noii cjus maie- lalem veniri. Sic qoi liilerse scienliam dcsidcrat ha-
ria est consideranda. Quia saspe per dulcedinem berc, si disceudi non susceperit tadia, pcriii.i:gau-
fructus placct, quod amarum horruit in radice. Et dia adijiisci non poteril. Nec cnjusiibct eruditionis
iterum ait Dominus : Easc locuttissum vobis, ul in quisquam haberc poierit gloriam , nisi animi atsius
mepacem habealis;in hoc autemmundopressuramha- anie fueril perpessus. Agricola quoque de uberlate
bebitis (Ibid., 55). Quid hoc esl quod dicii, uthi me frugum kctari non potcrit, nisi prius lerram*multo
pacem Itabeatis, in hoc mundo pressuratn habebitis? labore eonfeccrit. Et lanto magis prosperitatis spem
nisi ut lanla in nobis sit ejus credulilas pollicila- congerii, quanlo se amplius desudasse cognoveiit :
lionis, ul cum mundi mala patimur, futuraj spei et de labore impenso spcrat ubertalis augmeniizin.
S7 EPISTOLAIV. AD VIRGINEMIN EXSILIUMMISSAMCONSOLATIO. S8,
Quid quod in ereaturis pene omnibus ita esse cog- A Siquidempretiosain conspecluDominimorssanctbrvm
noscimus : illic majorem fruetum gigni, ubi onerosac ejus(Psal. cxv, 16).
acerbilalis causa prajcesseril? Nam et oestatisel au- III. Sed ego te cur ad tribulalionis palienliam, hu-
lumni lemporibus, quae tempora ministra sunt fru- manisaulpracscniis vilseprovocare conor exemjuis:
gtiin, steriliiaiem nimiam noiinumquambyemisleni- cnm nullnm pene scinmus fuisse sanciorum, qui
las iniulit, cum fcecunditatem niaximam frigoris procellosum hujus temporis agonem absque irihula-
s;rpe prajstilerit austerilas. Et quidquid clcmcniia lionis lempesiate transierit : et tantoruni odia in-
veris resolvii. spem ubertatis amisii. Arbores vcro feeiaiioiicinquepertulerit, quantos vilic snaedissimi-
ijisse tnnto numerosiore gravantur fructu, quanto litudine castigaril? Casligare enim alium videlur ,
acerhioris frigoris violenlia reprimuntur. Cum prse- qui ab ejus conversatione disseniit. Nonnesanctns
coces flores opporttina castigatio refrenando ad pe- Ahel, qui in hoc mundo primus innoccntiameonser-
riculum fostinare non palittir , ulile impedimentum vasse rcperitur tilque justiliam, ciim illihata Dco
pruinae: el quod reprimit, non obfocal, sediucludil. ohiulissei innner.i, mox nt munerum respeciu Deo
Al vcro si paulo elemenlior vis exsiiteritinibriiim, placuii, usque ad morlisillalionem , bumaiitim, vcl
quanto luxuri.int prius indisciplinaia festinalionc, quod scelcratius est, fralcrnum siatim" invenili.r
lanto post fructibus deserunlnr , cum futuraevires B oditiminvidiarnquescnsisse : et fralris ejus, qui illi
iinpnritino tumpore consumuniur. Semina quoqtie et pro gcrmaniiatis lieccssiludino, et pro solaiii
ipsa lerra: jacta atque commissa, quanto glaciali fri- causa (quia soli adhuc prajler liumnnigcneris prin-
j_orc arcente tarditts siirguniiu friigem, uiili radice cipes'in universo mundo erant) mnjorem dcbcbat
proficiuiil,ac lanlo postmodurn amplioribus fructi- charilatis affccttim? Scd iiijusiiiiam maltiit omni
bus jiraegravala curvantur. Navigantibus quoque consolationedestitui, quam jnsli cujtispinmsocielaie
ipsis longe serenilatis spem pollicelur nimis valida dissona confoveri : si tamen consol.itio rectedicen--
ct diulurua tempestas. Sic et omnium fere creatn- da est, ubi lantnm dissidct aiiimus , qiiantum, vila
larimi speni diflicile exstiltatio aliqua, nisi mcerore discordat. 0 Cain 'iniseraiidc! qnid agis? cttr in fra-
jTjfieuuie,succedil. Qu.c cumila sint, sequanimitcr lerni ct innoxii sangiiinis elfusioiiem crudelisaiis
fcrre ctmveiiil: etiam si nos tribulationum ac dolo- odio fttriosoque prorumjiis? Qnid libi solitarius
riim aspcrioris hyemis procclla concusserit, tanlo commeruitfraier? quam vim iiilulit, quam fecit in-
ampriorciii ajstalls frucium delaluri, quanlo proe- juriam? Sed qusemajof injusio injuria este polest,
senii frigore vitam habere conligerit acriorcm. Di- quam vila jusliihe [F. vitie justitia]? ln hoc lan-
gcril eiiiin at:slcriiatcm , quam poierat rescrvare, tuni tibi. displicuit solilaritts fraler, quod Deo
qiiidijiiid |irJmo impeiu eripil in exilum. Ncc ulla G-placere gestivil? Fuisscs et lu Deo placens :
ims iusurgeiilispelagi debe.tlerrere tempesias, cttm numquid et te ille excluse---ai ? An tam pnujie-
venliira nosira sit ctiam niimqttain finienda tran- rein Dei charilatem esse cognoveras,ut vos simul
qirlliias. Doniini est enim vox illa , dicentis : Bcali amare nonposset? Sed qtiando boc ameiis seniit
esiis cum vosmaledixcrinlhomines, et persecutivos invidia, quaeconlra hontim sempur laborat, et non
fiierint, el dicenlomitemalum adversumvos : gaudele videl ? Dcni(|uequod jtiMiimcst videndo non passa
ct exsuliaie, quia mercesveslra copiosa est in cwtis cst: inoriendo, maiiis accepln vilcfacit. Erubesce, o
(Maitlt. v. 11, 12). Quisquiscnim mercedis cl bea- nimis iniserande, livore lcsiaris mcliorcm tc cssc-,
liuidinissuaj causas non cumingenli gaudiosuscijdt, cui le exhibes nocitiirimi. Qtia: igilur hax- lania:
certuniesl, emiiaiitinfidelilaleatiiimperiiialahorare. crudelilalis duritia luii, ui uou vel solittidinem lu.iui
Optaiidiimcst eiiaiu ijiiaiiivissil amarnm, quod Ju- recogitares ? Quo animo postmodumparricidali' ilU.
crum jiarit: ct cum hrliiia majore siimeudum, campo, reversus es, qualiler jiostea iibsqueunico
qiiidquidiimjjlioremgeneral mercedeni. Nec conge- fraire solus in lolo minnlo vixisii? non lam in frnire
slio laboris vitandaesi , quse est aiigmenlatio com- lucrans hajreditateni, quam quod duo eralis, au.vi-
modorum. Sic namque iicgolialorum «vidiias am- lium sollicitudinis perdens. Quid cuinVihtra cogiia-
jdioris qiucitus causa , ncc maria perlimescil, nec D liouis tttaesecreta volvebas, quando tecum illum ,
lerreiiadis-crimiiia,qme interduni cliam causajsolcnl queiii sohim familiaretn, quem snlnin soeium, qnem
csse dainuoriiiii: et projiier majoris lucri spem, na- solum coliegam habere cotisueveras, non vidcbas?
vig.-iiiouisel peregrinalionis incnmimida Jihenier Num saniusfuerai, si ila te furor iuvidia: comjinlis-
.•issiiinit:quia quamvis magnus, facilc coiilciiiniiur sei, iil ip-=cin te scelernlasvcncrcs immus,c.iarma
labor, ubi noii lam laboris quanlitas, quam ejiis uii- parricidnlia, iua qiiam fralris vitn sciisisseli?rNullus
litns cogilatur. Et si id fieri propler lemporalia, ct tiimcrudclis homicida esl, qiiaiti qui ita crga altc-
iucerla hicra coiisjiiciiniis: quid nohispropicr yter- rum sajvil, ul non parcat hibi. Qnid miscr lacinus
na , et siue ulla ambigisiinievcntura, sit ngiiiidiiin tuimrintcrrogatiii Dco nogas : et diim cxcusnrc cre-
cogitemus,Nam cum illorum Iucra, insidhr, vel jie- dis, acctisns : tit nulla tibi ncc confessionisnec iuen-
ricula pra-cedanl: similiter nostra conimodadispen- dncii possit ratio stibvenire? Nam i>is>i scivissesnta-
diis ctunulanlur, ctsub perlculo feliciora contitigunt. lum esseparricidiuni, non ncgasses.Scd Iisecconsue-
Quae incommoda itiiaiiliim tribulationcin noirme- ludo peccnniis esi, ut mahim scmper velit ncgando
tu/uit, ut efiam mors possil propter iil.t c«iitemni. getiijnare, ct dicere sc, aui non fecisse quodJieit,
fSS. S. HIERONYMIOEERUMIifANTISSA. . . m
aut bono bperalum esse zelo, quod eum constal., A Dei non est passa juslitia : dtim corpori vulnus ju-
nialo gessisse livore. Et puias, miser, quod illum fa- betur circumcisioneminferre: dum filium cummaire
ciniis latuerit luum, quemindigni muneris lui causa ejicit; dum in Isaac dileelotentatur : dum religiosus
non latuit. Non ergo qtiia illum qnicquam lateat,in- , parricida esse praceipilur: Sed iacile ad omnem ja-
terrogat, sed ne tibi ignorantiaeexcusaiionem relin- cturamcotisentitfldelis, cui magis nc magis ac ma-
quat.' Nam cum fratrem negas le scire, quid gesse- xima succrescunt: quandoquidem eliam ceniupluni
rit coufiteris,et asperitaiem crimiiiissupjiressa con- receptura proniitlilur. Ipse vero Isaac quibus tenla-
fessioneconflrmas. tionum generibus qualiiur , dum escoe[Mart. esse]
IV. llajc ideo paulo lntius executi sunms, ul tam inopiam patiiur : dum pcregiinatioiiis experilur la-
invidiajmalum, cujus extimari crudclitas nonpoiesi, bores :-dum -propter uxoris speciem iiiniiam ipse
qtiam in prajsenli vita condiiionemjusiiiiajpaiidere- nietuii, qui anxietaie conficitur, et eo jpso quo ob-
mus, quseslalim cum odio sui ccepil. Qusene tuncj. leclabaluivalfligitur cum illi forma conjugis, quaj in
quidem ahsque.mulia pcrseculione essepotuit, cumi sccurilate plncuerat, in formidine dis|>licebnt, diim
iiiitmi tantum liaberet ininiicuni. El silam grande: regis amiulationem patiiur : dnm eaui quidem pos-
odiiimab uno hnste perpessa est, ut usque ad vilaj sidere illiabsque invidia non lioet. Sanctus quoque
interemptioiiemvenirot, noii humo quieumque,'sed B . Jacob qtiam.inolta patitur. Primum cum fr.ilris sui
fraterf quid ex ea tuno susiiiiere posse credendum Esau , propiercolljiam tibi benediciioiiein, morti-
est cum, quiJiostes toiextraneos habet: et nisi per feram-sibi invidiamconlrahit: ctini ejus odium, in-
molem auctae pravilatis a multis potest atidire so- dignationemque dechnans , ad Laban soltis pergii ;
ciortim Qtiisquejusiitise cultortmi ; Venile, circum- Ciimpfopter uxorein servit : cum dilectaj sponsae
veniamusjustum, quoniam inuliliset conlrarius est; soror .non amala .supponilur : cum jirioris amoiis
operibus nosiris (Sap. 1, 12,)? Sed dicet aliquis :: d.imno, mairimonia-illifrande'geminaiitur, et rur-
Quisquis vitare invidiam cupit, timeat,. jiluribusi sum pro- non. ojitato coiinubio, septenni servitio
jnnotescere, vel placere. Ecce justus Abel .nullosi subjugatur : ciiin fraudenfpaiiiur de mcrcede : cunr
habuit', quibus innotesceret, vel placeret: etlamen,., post viginii aimorum mercennriam serviitilcm , oe-
invidiaeodiunrvilare non potuit. Errat enim qui- culta magis fuga, qunui libera proficiscendiexpcdi-
cuinque. absque hominum amicitiis contrahi noni lione discedit : cum Laban persecutioncm timet :
posseopinatiirinvidiam : cum illanontam humanasi cum fralris sui formidat oceursum : cum delmam
amicitias, quam solam Dei amicitiam persequatur., filiam suam Dinampijihorrescit .cum diieciissimoe
Undene ille quidem absque invidiaeinfestalioueesse> uxiiris Racliellinras deflet: cum dileeiissimumIilium
poluit, qui. vel soli Deo placere gestierit. Suflicitl G [ Al.<lac. filium] Joseph aeerbo funcre coiistinipium
enim ad invidiaastimulos inciiandos, si te illi pla- a liesliisdolel, sinc solatiosepuIturaj:cum Rcnjauiiii,
cerecognoverit, ulira quem alius esse non polesi. quem etiam consumplumodiose putabal, coniulerat
Sed nec sanctum Koe in proesenii vita inconcussaj ! [Al. in quem contulerat] charitalem : el quemse non
sccuriiatis qtiietem hahuisse cognovimus, dum ini- ampliusesse,visurtiiii metucbat. Defessus jnm lam
quis existeiitibus cunctis, solus in universoorbeni- annisquam laborihus sencx ... ct pater jusiissinius
liiur cusiodire justitianr: dum aream fahricat, re- ingemiscit. S.metissimus eiiam Joseph de tenlalio-
paiandi orbis semina, coniiiienlem : dtim se fuiuroi ntim generibus coiifliciaturet quatitur, cui ac si
dduvio jira^pirat, ei fidem veuiura;inundationis, se- iribulitioiium semhia.s|)eciesvideutur fuisscjustiiiaj.
dulaciir.i denuntiat: dum tam sibi qtfamsuis, quam- Nam quofics aliquitl sauelasvel pie gessii, toties in-
que cuneiis aninianlibus alimenta conquirit, jtisiili;e! tolcrabilium teniatioiiiim discrimina subire coni-
meriio, vitam moriis teinpore reservalurus,:dum postt pnlsus est, justiiiaj consenliens , et spe confortante -
lanlam liominum numerositalem, solumse ciinisuis! perdurans : nt Iahorandum nobis sil, quid in co
remansisse superstiiemdolei.Sedsolatiumnonperdit1 Iaudandoprimum debeamusassiimere justiliaj: san-
desolaia justitia , cui consorlitimDeus est, omuii clitnti.sne[Jifarf.sanctilatisque] per*>everaiilinm, au
celebriiate festivior.E-cceet ille rem passus exsilii, w patientiajajquaniiniiatisquevirtutem. Namcum fra-
perempta bominumfiequentia, et sl non omni sola- terna dilectione somnium, ttt frater fratribus indi-
lio destituluspartis, lamen.penesolus relictus, agno- caret, invidiameoruin odinmque contraxit:qtiasiaut
vit se Dominovalde servire. Unde non magnopere; ipse se [Al..si] somniassefnixisset.aut visionemillam
exquirehat vanam hnminumconsolaudigraliam. qui adsiibjugandorumacterrendorumindiciumnuiiiiasset.
juciii-idioremac pleniorerababebat inDeo fidiiciam. Endecum ad ipsos cognoseeadajsalulis coruiii causa
Sanctus quoque Ahranara , quse vel qnanta perpes- fuisset a patre direclus, injnnclum sibi iter feslinus
susesl, dum fidem solus inier cunctos ser.vatinere- aggressusesl,quo ceieriuseorumpossetodiasaliiiare.
dulos : diim puiriani et propinquos deseiit : dum MONITUHIN EPISTOLAMSEQUENTEM.
uxoris sicrilitatcm dolet: dum propler esraj inopinm,i Visalimc est olim Eraimo non abhorrere a sitjlo
moiloin JSgypto , modo in lerra Goraris pcregrina- Tenulliani, qtmnlutn,inquii, ex illius frngnieiiiislicet
liouis seniii iujurias : dnm mori propter uxoris pul- odorati; est enini affectatior et dvriusculus, ciiamii
sentenlits.Exislimantalii, fortasseciiamcon-
chritudinem timet : dum sihi erepiarn mteret: dum1 gravibusmagis,
griienler adsubscqueiilis dictionemEphlotce,
profene eam non ineruit, quod ajquissimi judiciss qum, neminejam diffitenie, S. Maximi Taurinensis
«I - EPIsfeLVV. ADAMiCUMvEGROtUM. '€&
esl; ehiniia accedere, ul ianhtii non cerio dscHbani. A tempesias ihter fluetiis''invenii."El quaihyis 'nijmo
Ego, ulprannniiarenondumliac dd re ausim'', s'eiitii5 ' libens pericuitim^paiiaiur atil feVaiViamchsub pbn-
tinnen , pwpius ad hqrum opinionem,,teum.qui hm. —
scripsi.l, jtersonatn suslinere ephpopi ? .qm.sestalm ( ilere peficuli, cogeiue ifeeessitnieVduriilus. iNFih.
iuitio ait, Dbmimcariimibriim
" religibsa'ii'ec"essiljTi j Seil alia hiihi 'anxielasiicoedil. qtiai mceroriiiiik'dui
•'•
occupatum', eic., •'' •'' '• •••
plicaiis, meos ieiistts involvat, et morilacihiis curis,
EPISTOLA' V: "" ' ' ''•-
' ' iiicxplicabiles curais iinpon:ii.'Movetciiim "nie,quod
'' •' ' ADAiilCUM JEGROTUM. "' ' ' ciiin 'lalibusueniamcniis, el ctmriam obstinaiimorbi
' I. 'Qiiamqiiaincertissimciioveiim ,'ex'perienliarT1 •ceriaViiinemihisoli
coiitigeril dimicafe?'cum'alios
tuanvalieni fconsolniiiinis'levaiiiiiiibusatqtie -remi lioverim efiiiiiioribus-plngis' esseciirrcclbs/etcohi-
giis noniudigere c-»ciimiangutires asi:uiiiiiasque'laii- pendioso luctaihihecxstiiisse viclbres. Cttf niihi Do-
gttidi corporis, slupOiciiique iuembr-Urumrigcntiunvi miniis infh''cum"cadtefiscerinhieii'iudixit'?"Ctir ine
1
vigenlis-caientisqde •aiiiufifeliciiale ipscconloveas,p iton sicut csetefbs cnsligavit?'—^IIiteRrPrimo enlni
-ae medica"ratione cures alque-ctmijionas : lamer1 limidebes in inih arduo*ceriamine :o'oi)"stittitiis de
inter adversa praesiditirri,• inter'mbrbos •rehiediuni. hiiiullibiis-cogitafe: Iiifeiiofa^smiteniiii pfajniia^iii^
inter eiiras solaiium';' in iliictibuValieiise. maiius; fefioribiis^pii^iiS.-UbideniquiJ fortia foflihtis iriipe*-.
reniigiumscmpcr quicriltir' et iiptiUiir;Pars esfeniin B rantttr ,' •fofiibreiiS'fiif'iio'r'iiituiefisscqtiilurfeiisus :
procnl diihio maxiinarum niedelaruni' fraterui 'con- et' ideb ignbminiain jiidicilfortlscuiii inferiore cbm-
solaininis fruclus : et 1'omfesdieibrum ,:"l idulcedine jibiiiVTilognusest cliiiiiqiii vicijrii inagnii: dlJAOtibriis
consolanlium ', levitmeu fessis nnhiiis introdticit.' Et est maxiinie iniixiinasusiiiicrc : iiigemis viriuiis est,
si noh cbrporeis iivmembris, i eeessibus uiiinii tainen ingenlia superarel Wamque meritis eiriiiieiiliofibus
et abdiiis ,'sp'irilunli studib coitipohii honiinem , et excellil;caelerosajiud regcin; qiiuin phiriniiini ttirba-
inseritiit medicus sospitaiem, juvaiqtie-coriariiiiia Yeril*caumaiiellbrurii, elieddideiint siipernlaviclo-
exhausiarumvifium;':sub' lohgarum siircina pfessu- ;r'em.'Adest:'deriiqiiepfa?tla , '''iii-ipso^.bifflictu*cori-
rarum : maxinie ciim scriptuni sit:; Frater (ratrein gruehs qualilatis eeframinis,'uieriio dcsiinaia^victofis.
10 Ob Numero ' cnstreiisi
ddjuvanscxaliabitur'( Psal.xiu', )". 'libc^iiuf poridefa pfovifiliiisfegesiihpo-
quoiiiam dominicaruhVrcrdm religlosa necessittisitii Iiuiit":! mcdici pro causis medclas impeiiduni.Qui
riie lenet'oecujiaUmi, ni frcqiiehlalii corpbralis ac- Curandus^est,'hbti dicithiedicoqua Ifegecurefur.Nec
ccssus.ajruiunns tuas illtislrafcifon deiiir-facilltas: miles eligit"qtio hiillafuf :'iiec "servusquo verhefe
placuit sicut peiisii; til qttalicuiiique .shlatidiiliera- castigeiiif. Qiibdeiiinicx liiiijoris peiidcliifbiiiio ,
fum lenirem iam Ibilga -ieiiiariVelUavirliitis-., imo iiohestin p'oi('sta'te'subjocti: Ergo-:qiii'siijicriia'fe-
putiiis salutis "coinmodiim visiiarom ;* el 'anihuini C gimui' poieslaie, et inter niiindimisbfias ntullifoiines
ClirisLianavirlule-iuiidinuiiiiti robiir maximumprd- corrigciidi ,-versamuri iicc iioslruni'est dcpolesiiite
moverem.Qui regtioriinV-CGelesliuiiVjsrivdaiii ccusum- Domini, aut jilagas eligere-, aul-aliacerianiiiiit quse
quentuneris'sempiicrni coulcridimfisoecripare, esse ferendoviiicatuus-: sicut-ncc servorhm est'C'!i_;efede
iion pbssumus'siiie aliqu;i cbiigfessioile victoies. domiiiis gener.^flngcllornm.^Niiihqviiim^enim ex ar-
Nuinquam'enim'delicalivac 'igiiafa;certaiiiii'iisvirliis, bitfio' peridentispendet 'liteniia''Ve'rheraniis.'Poies-
victiSrlni^palniireriiiiiciiliiieii' ascehdtt: aulpioeihiuiii tatisest cnieiidarc",condiiionisestsiibjacere. Regis
desuhac'is adveisis-accipitv quivicioria chariorem est oriu's'im.nviiere, -et mililis est susiHVere/.QiiipjVe
vilisshiiaiii'judieat isui cof jioris'vittim. Nec1moriis ctnii ab [A/.'-etah]-ips'o rogCnihil geriUuriiijusluiii,
eiriur conctiiiutr metu , 'cufde niorte vilaiiasciiur. qui suis legionihus pro vit-tatn•ijiiiilitiitebellicos s-ti-
Preliosum esu-illi el;s:ingiii'iiemfuiidere : leliciiaiis dores imponCiis, fortes miuit nd forlia: inferioribus
cst ciuii hifdicitaie piignare : Siiiiniiui"s;initiiiis cst compeleniia-jubet, -ut.ncc^iiiferiofcoiitra proprias
acerbavtilhera •sustiiii:re''::-'j:iciuiam (juoque ferre vires certamino poleniimis arceaiur', iieG poteniiof
nvjmliroruui," opiiiiUuivhiaximuiiikieriim: Et qtiod inferioris certaininc,' degrad;ilis':incritis,''lniinilie!ur.
esl tiliiiiiHmdicatiVi'prx'Clarum'Cst illi in ijiso cer- Et.dum hoe agitiir-,'ut nullus ihalieiiOTiiiiiorctur ,
lamiiiepahiiiferam creditofi ahimnm revocare. Me- D ant cerle siiccunihal, «mnes cupit esse viciores. Nec
lius''eiiiiii est; sicul raiioUelerniinal.-siqtiod^iiaiuroe inimicus esl medicus quiferit, utpericulum tollat,
"debetur,'virtut![Mari. virtlilcPsolValiir.Ferendasuht, ct vulnere vuliius:exclud.u., Ncc advcrsanir, jintcrnus
fraler, ferenda suiit igUiircuncta','ppr qii:c'fe'l)o- affectusi,;,si liberos.doceat,amp]exib.us'fliigclIoj'iini,.
iniuus nfflieiione' Ibngissilna'voliiil "experiri," el*in Paierna;enim:Ilage!lacxerci,iia.sunt innoxiaj .pieiatis.
'magna pfajiiii:i'desiiiiave':''. - - '•'- Ergo quonia.mcastigaliocorrigeutis,aniqris.esi causn,
- II. INFIH.Quis cuin de pictate descendat: ama medicunv.percusso-
aiiimus,iion'jam-subiriissis viribus rem
•iefat istos iiieviiabiles casus ct jierniciosse'calami- , cujus plaga mater est niedicihae..Niliil eiiim
ut virlutibus amplexis, fructum
latis incursus , alque moibos infestos : quaiiiuni impitimpietas parit:
curatus includat; Ego, inquit",
video jam cum ipso corjiore morituros?—HIER.Cum pietaii.s spi.riliia.liter
Dominus, necabo, el vtverefaciam: perculiam, et ego
"periculisjam neeesseestcbngrediatuf el cerletiquein
sanabp (Deut. xxxn, 59).
,a- Olim eral, mulcedineconsolalionh , qua vqce et de Consolalione. Sidonius lib. v, episl. 17_
S.Cyprianus lilitur in duah. ad ftona- quoquo
Epislol. primoe aliique, Nec sane.erat illa lectio immutftnda.
\um; et A. Gcltius )ib. XIX,:c' 9; ct Doeihiuslib.«
63 S. HIERONYMIOPERUM MANTISSA.• 04
" III. INFIR.Sed aisti :
Ergo ferit pietas ? — HIER.Ai. mala opera odit, malorum operum non potest amare
Fecit ulique, ne impielas judicetur, si non corrigat factorem : sicut Salomon sanctissimus prolulit:
delinquentcm. Cum enim non dcsit in homine, quod Odio sunt, inquit, Deo impius el impieiasejus (Sap.
curetur, ferit^ ut curct : ut sunt manus medici, xiv, 2). Ergo meliusest in hoc mundo anois vergcn-
quaj multa lacdendo conferiint saniialcm, non sine libus perifuro, cujtis senectulem premit ac sorhct
mtirmure paiientis. Hocmodo et nos suh cura iclus occasus , ex amore Domini inedicinalia suslinere
meileniis, inlor ipsas mceroris anguslias, sic in Do- verbera, quam ex, odio exspeeiare insanabilem pla-
iniiium murmuramiis 111iu mcdicuin vulnerali, qni gam et sub fulmine senieuiiae ducere <lamiiabilcin
cuiantur etdolerU. Aggrcdere igilur, frater, aggre- Yitam. Melius est inter manus medici trausilurum
dere siistineniiae remedium, quo valeas gravitlam ac modictim sustinere tormeutum, quam renuntiare
lenlationibiis sarcinam levigarc, et pericula dum pa- medicn, et incurrcre suppliciuin ajternis tonorihus
teris superare. Jaceulia membra aninius rigiduscon- vexalunim. Aut si adhuc miraris nmatoris nostri
soletur elcurel. Uegmmi teneat virltis intra corpus medicinain, per flagella consiare,,illud quoqtie de-
auxietaiihtis capiiyiialtiin ; ui anima inclusa pericu- bes mirari, quod torqueantremcdia qttos medicns
lis vigeat ipsius liborlale virlutis, quae in confliciu amai, qui nocendoquod nocet excludit. Uiique qu.i
lculationis, varic lcgalibus tubisjamdttdum jussa est B nocentia quxrit excludere, non potest non nocere :
prscparari, et in ipso vesiihttlo diimiiiica:serviiutis, et ideo nocendo curai, ut charior.sit sauiias pra-pa-
conlra infestas calamilates armari. Fili, inquit, ac- rala mceroribus. Si enim medicina non laccraret
ccdensad .servilutmn Dei, Ma in justitia et liiuore, et sanandum, meritum sanilalis iresemper deleciaret in
prwpsr.aanimam tuatn ad tcnlaiionem (Eccl. n, I): volunlarium vnlnus. Si non mordacibus adjumenlis
Ergo CMIUtenialio nostris iitililalibus prorogeltir, nocenlium medelarum cura pretiosa constarei, cu-
non cst iniraiidum, si nobis cjus ardor accidat: si- randum causa non cogeret in moerorem.Et idco re-
ctit beatissimus Petrus ,in Epistola ,sua nioncl, ac mediis nocentihus ctira perficitur, utniceroris.pretio
dicit :,Nolile mirari ardotem accidentemvobis: qui redempta sanitas, charior habcalur el grata. Ergo
ad tcnlaliottem veslram fil, ne excidalis inler varios qui amandus esl, quolibei examine non poiest nou
smculi flucius(l Pelr. iv, 12). Frequenlibus procel- emendari : qui corrigendus est, non potest pon fln^
lis Cliribtiana vita quaiilur atque leiilaiur, et pies- gellari amatoris verhere : qui curandus est, medcn-
surjs inuumeris laelalur elcrescil. Quod Salomon tis mordaciialc non poiest nou noceri. Quid miia-
bealissimus prupheta et saiis illustris lcsialur et culo siupes de periculis e.vspeclat auxilium, quom
prohat. Conjungere, inquil, Domino et susline, ut cural ignis et ferriim Multasnnt eiiim qnai non nisi
crescal in uovissimovita tua (Eccli. u, 5). Navigium G C percussa sananlur. Mulii sunt quos medici sine forro
vilaj nosliir iigiiatiiiiiihusgaudet :,sola iranquilljtale curare non possuut.,Qi)i sanilatem diversa, per tur-
liirbntiir. Stitpet ciiim cttrsus, ccssanlibus vcntis ; ineuta rogali conccdtint, amarissima pocula, cxi-
|iericliiatur, si pcriculis non probetur. Iucerlum genle morbo, remcdii causa non siiienlibus saJie
cstcnim iilriim ad Doininum pertineat, quem pres- prppinant, quse non sine frontisrugosiiatesorbeiilur.
sura maier glorija veniilando unu purgat, preniondo Nam si vullum bibenlis atiendas, irisliset anxius bi-
noii uuiril, cnslignndonnfi pmb-it, caedcndonon cu- bil, til KTIUSet incolumis vivat. 0 ralionabilis et
ral. Niimcum verhera nobis alque varia tcntanieiUa incommodis comnioda sntis pcrversitas medicinaj !
miinr divinus iinpendnl, ac sicut mcdicus confcrat Urgciur homo bibere quod nonsilil: cui remedium
renicdium de .conirariis et lorqueitdo sticcurrnt : est aliqtiaudo quod sitit. Nani quia iiilerdttm ciborutii
nnii seprobatad ainoreni perfmcre Doiiiini.qni |d:i- absiineittiaiii praecipiuni : indicta jejtmiiate corjuts
gis iiiedicinalibu.s,iionnicrnil suhjacerc. Scd iorsi- exouerant, utdc ipsn lassitudine refectumaiqueforT
lan dicis : Si meus est amator Deus, cur mc igiiur tissimum reddani.. Repeniina vuinera qua: casus in
amaloris mei flagellagravi laccraiione mcesiilicniit, castris advexil, fovent, ligant, sarciunt, curatit,
et l;rdciido conlurhnni ? si me amjilexibus flagello- mceslificaudo lseiific.int, faligando conforlanl, lio-
,rum torquel qui iinint, jnin pnries odii fnlniis amor' D I dcndo medcntur. Namdum palulovtiliiericonliiiuaiii
exercet: jain malo oderil, ne lorqueal. Imti cave: pariiiim cule quibusdam ftbitlis infertmt sanilatcm
nmioderit, roga ut amnre dignelur. Aiimr enimt vilam cousolando pollicenlur, quam curando con.-
emeudat, odium vero snpjiliuiiimconiminaiur. Atnor: poiiuni. Scd leviora siint ista qttaj diximus : apnd
di-cipliniiin (onsuevii impeudcre, odiiim vero, di- quos est remedium non sine scalpello demcic pntre-
ctahte senieulia, rcnlum reciiarc. Quod odiumnalr- dmeseiiervatns, et amjmiare de homine vivo mor-
viiate humnni gcneris cx Dcnin hominem propaga- ttias parles; licel uniiin nieiiibrorum nou sine sensu
tur. Et idoo est hominis, quod odii, atit irasciinrr loiins corporis aiiijiiiieiiir, homo laincn suis damiiis
Detis : oditdum offendilur, irascitur dttni nnn roga- consenlitut vivat. Apttd illos aliquoliesdetraclis cu-
lur offensus. In oilium ciiim sui provoca.tDomiiium, , libus, et ipca ossa raduntur, ne totus bomo periens
qtii factis odihilibusse odibilem fncit,el offensumro- o.radiiiur.Ajiud ipsos nonnumquam colleciio vermi-
gare contenmit. C;pterum amat Deus hominem, utt nans et ajsiuans lumor, medicinali ferro sulcatur.
ariifex fabricam, sed odit mala opera. quibus fabrica a Apud ipsbs ignis urit, nt refri^cret: mordet et la-
nrgetur in Iapsum, et cogiiur in labinam. El quiii cerai pulvis, ut sanet. Qnid plufa ? Sub medica pie-
'
6S EPISTOLA V. AD AMiCUMJEGROTUM-. cifJ
late homo plurirfium torqueluf, ul plufiniiimvivai. A felix est qui vapulat, ubi amoris est plaga. Beatus
Ecce necessaritim jiericnlum, iri quobenelicium cst qiiein supefni verberis remedium ciirat, corrigil,'
lidele lormenlum. Pericliialur pro ecrioqitcm me- emendat, alque componit : cum David bealus pfo-
dicuscural,sed perilel decipitur cui rentintial. Htiic phcia et satis illusiris sic concionelur, et clamitet,'
eniin, licet sub tormeiito, vita promitlilur : iilii vi- dicens : Felix quem tu emendaveris, Domine, el de
vendi spesdenegaiiir. Ergo ulii necessiias exigit, lege tua docueris eum (Psal. xcmj 12). Ergo quo-
I ericliiuri melitis csi qiiam perire. Incbmtnodis110- niain exdivinbpremissu, diversoemordaciiaiis lari-
ccrc ctim friiciucominoiliiis puto, quhhi negntis in- guoribus sulvjaCiJmus, ac longa calamilalecurandam
commodisinterire ;' id est, saiius est feinedio fcibi gerimus viiam, iriexambn noslraevirtutisjprajdictas'
curari. ' oliin miserias oequanimiterperlcramus/Infelices' ac
noceri, qii.ini non posse
IV.Hoc sccinidiiiil'(celestem mcdictim loqttor, ef mtiliiplices casiis, aiixieiales cf fleius qiios iricurri-'
ad curam nvigisrefero sjiiritiialem, non ad illarhso- mtts hati, inentis felicitate pofteriius.Nec niirahdiim'
lam qttsearte inoritura, morialibus versalur in mem- cst enim, quod maloruni frequentium sfragibusvafiis
bris. Nobis esf ergomeiius a Domino redargui, ca-~ sic moruiliuirivila populelur in mundo.in quo tiemo
cuin'
sligari, etsub ejus plaga curari, quamab ejusine- . nascittir tidens, in quo nemo lunienvilae nisi
dicina incurabilesreiuoveri.' Arcct enitn a suis vul-'E Blaorymis atispicatur. Cnm nos "tlenique niaiernae
tibns Deus, quos viderit ihcurabilis inorbi iniquitate vttlvie leniorium ostendefet muhdo,ilenles diditii-
vexalos :' ei sicut pulverein aut "paleaiii inqielu lur-- miis hiiinduin ': iit quasi inalonitii-pfiiniiias in
biriispervitia dissipalositique dispcrsos : sicut ipse primis lacryiiiis giistarijhius'.Saloinon propliela liac'
in stta vote loquilur, dicens : Reccdant 'a me ini- pfbiiuiUiatione'tcstaiur : Ego, inquit,' naius accepi'
qui, vias enini illorum scire nolo : quoniamlucerna commuiiein(elatem, et in «tnifViter faclam dcciditer-
eortitnexslinclaest, el gemitumhabebtintin vita sua. ram : primam vocetn simitemomnibitsemisipleratis. s
Ertinl eitim siculipalecu,quwavenio volant: el sicut In involuineniisiiutrilus sum el curit magnis. Xemo
pulvis,quia teinpestaiibustoliitur (Jab: xsi,' 1G, 17, enhtiex iegibusqliud Imbnilh'ativiiat'.siiiiiium:'Unus'
18).' Eoriun vins non vtilt scire, q'ui:vijin oriiniiio esl crgo omii.biisiitlroiltisadviittm, et similis exiliti
uolunl' lenere perditoenicm ad siibliniii».A'diiiuim (Sap. vn, 1,2, 5). Nccesseest eiiim ut qttivchriif,'
ehim Domimimuiiavhi i'n Chrisioleiienda cs(,quav lianseai, ubi vitam egerit peregriiiaiii: maviiiiccuui
aiigiistaiilitjustcntaniciitis'iri spalio longiciccuriia- iia Salonioii proicstetur .'Vitus , Inqitit, ititioitus ad
tis inducal. Huicsoli via- paiet pnlaiiuni (cei. C:o.ie- vitam , et similisexiius. "Qtiidcrgo jirosporitatis iuit
r.e vcro voluplaiiim'arirraciibtis tortuosac regioncni JseiUiiij' potcst nobis" bccurrcre , ubi |iiimo disoithr'
llnmriiiferanipetimi.'I)ei|tiih'us'Siiloniorisic'|U'0|ii'iaX.C flcio, ctiiilcf ipsa cunnbiihinnscciitis 'iiifainiic','ct
voce testatur clilioii: Stihl v;wqumvideiilurhomim-' in ipso vili' vestibulo , nihil aliud novi de huiiido
'•
buhjitsim,eiin ftneillarum trhtiiiajcldotor (Prou.xiv, qunm flcuis occurrii? Limitia iiiundi cuiri fletu cnl-
•S2).Etper has vias illi pra cipiics giaditiiUur,'qui- cavimiis, flubimuseqnideiii tfansiiuri.- O :iiigu'siiiiii
lms cursus iiiiniicai' viior-,-bhuidiiiieiiiisfallncibus- el saiis atixittni tempus viiacmdrtalis,-ubi cumiriitio'-
iidulalnr ; quos fallit surdiirii leuYpuscrdecipii, re- noniinaiur et fiiiis, 'inilttiriinbslrum cuinfiiie siisci-
cipit intefiius ct incluilh. Qiios'sicut'in scopuios jiiniiis!' Jam caplus;cst nioflc,' quihiiitis cst.ToSics
periiuraiii'iiiivem lempestas impellit,*sic infelixie- stiiit mbriui,*cumnbh ncgahi s'e htofiiuri.'Eigo ijtib-'
licitas ih inieiiluinprotios etlabiles diicit.El siotiti - nain iluri vciiiniiis.:pe'rcgfiha'niiu'minorc qtibd iic*--'
aliquem scciiris' iiicessibus gradieiilcm, repeniino cidiirit inira'riiuiidi hbspiiiiini , quaiiiiaiikeuiiies'
insii, aut marmoris -Ievil;is,'-aut Jabinit paviinenii - fereiido vihcamus': mhla 'iiiipositn, biihi Jevbiibne
subversapeduin tuielaconlorsil; it.rquos infeliciier pbilaia vinciiritnr. Pejus eiiiiunbcei malum, s: iiiale*
diicitsccuiidafuiiiTcruiiViteriiiceriuiii, vilaque male jibrleiitiir. Ibi' profecio"solaineir viilutis opus est"
juctihdn;'necesse cstUn irfevocabileminpsum suhi- (kubcbnteriiplaiiniie scilicet supui-iioeiliorco'tli's)'u'bi-
tniieuscasns iitipingnt: sietuiSnlomon smiciissiiiius ,,,sic desiiieraiur finis et cxiius viiai, {.iculin pelngo'
teslnuir, et clatiiat': SicrJi, inqiiit, qni'iiipavimeitto'^'Diulela '|)(irtticn'sisojiintur. Qiiiseiiiniiiiiefiiiix^eiii--'
cadit, sic cdsus malontin festindiiter'vetiiel-(Eccl.'x\\ tes vagaiitis sicciili•ifriuiiiinsqin:iiiufbiiriiiiibidcii-"
20); Histint procul duhii)', qni rirn mereiiliiralicu-' * liuni, non 'migis mbriciu desideret;:qiiain lhngani
jtts miseri-jjVeiUilnlisllngilntioiiibiisagilari; qitibtts satis ct laiigiiidnniviinm, dicciiic'SalonioneVJI/e/ior"
icterna -rgritudo iiiiiiittir, nec verborari:cuiii'faiiclis,., est mdrs, (jtiainvitd atnara: el-reqiiieswierna.qilani
Domino'casiigahte,ciim qtYoprisl flagolla rogiielur :• Itmgtiorp:rseveruits(Eccl'.xxx, i!2) ?'"I-1nlihi: Met.us*
(jiiorumDavidiioc caiitiinoflngiiat-iiielitioiiein : In libi inorv', 'quamvivcre'(Eccl.' XL,29)'. M»'rscnini
rogilalienibits•Iwmimim'non'sv"nl\-'el"c'um liomimbus''; oiiihiiioiiiiiiiilnt requicin. !'ro ccrio' iutcr'ihiila'-
tidn fiagellabnhtur: ideo teniiit' ros iuperbia •eorum giassaniia' iiccessnrib.oxitussii.ciiujr 'oj)iaiiir:'Sed"
'
(Psal. LXXV, {). Ceiiiisigilnr nicdiciiinlillagclloim-' sio.ut*neciiosiium fttefiil iia<ici', ita"hc'cpo'iest:iiis'
iiieriios-iiespici, ot meriibs amicaliiliicr casiigari. noslrse esi'ihorii'AUoqnl siin noslrapoiesia':c'it ori
farcns cnim oiiinitiui Deusiut csiiiicilicus fidehs consisteret.esset in .ptitestatenon inbri; Ad hoe iu-
> erga susceptos, et genitbr circa'HLcros suos,' quos'• tbr nosiras aiigusijns' nioflis requlenf'flngitahihs*,
amaf, lic' fefU, ul corrigni, nbn ul oo.cidnt.^Ergo r quij_ jmev' mala' de |joiio"nolajqeij :es. iion tiicefe;,
'
€7 S. IHERONYMIOKERUMMANTISSA.. 68
nayiganiium more, qtiibus refrigerium est inier in A Ergq quouiam cnni diversis (eiilnlirnu.mjaeulis di-
feslos alque spllicitos cttrstis loqui de securiiat : micnndunicst uohis : si quid enierscrit ,.qubd vires
purlucjisi, >ad qiiam. ctsi uon liceat, qiiaiiiiini nni oxniiiincl. quod mombra cfinotniai, quod, aniniam
nitis oupit, celerms pcrvenjjie; jiivnt .lanien.ci snli ; |ii'.ol.ici: qiiasi occnsionemnuincrjs ainpianiiis nin-
pulchrum est, meliorei.jinries ojilare. Sed quniiiaii plexu.viriuiis. Iia dchei esse nnimiiimnchijisviilus,
nec nostrae polcslalis esl poiiri tnelioribns, qiiscd.i nlijiiciiieulis ii:conciiss:r;roiiiir invicuim, u,lcsl pe-,
niorle nascuultir, exspeclniitesmeliorn, bontim iu tra lii niari, qtinm inlcr fhiciiisiiniiirafuiidiivil,qnte.
tcrim geramus inier malacerlamen. Boiiiimauicn uiniariim tumeiiiiumcollisionefrequemivapulai,nec
cer-lamenesi , mnlisnon cedere , sed mala viri.tili: nioveltir. ltiique'ufii honiinem adycr^a in praciiiim,
bimo.portare, per.quoejit.nielioia dcmorie iiascen jirovccni, et in ceriaineii cnlamiins.uigefct oogil,,
lia nior.hisaiqtte careniia .siihliinaiipoitemttr. Sjni . iiiiimusfclix virttilis clypcojirodtical armaium, pr.u-
ducalu enim iilque morsu iiifeliciialis,iu Iriumpho! sleique itilor periculnmitiin ct seonrum,,inier infu-
immprtalis.glorioenonpcrycniiur : quia per discri licia o-leiidiilfelii-cm,inieiyiiigo^ies.exhibeiii lajium,
miiia cpnfjciluricursus in poi tu. Primo,iriuniphaioi inler moihidasi:ogriludiiies,.sniium : cfficialque stts-,
npn potest dici., nisi cui viciori.im virius hivenil iinciiiiie jnculo, victa calamilntfj,viclorem. Supera-
quaj.omne quodiimeiur, sub.se cernil ejisum, tra l) lur enim mqrb.iisiu corpore^yi.discatiinimusstisii-.
hiiqtic invicta.capiivum. <.,, , nere : etideo ubi corpus jnceliiifirmum,in reoessi-.
V. Es.t interea sajeiilum, \it esljnare impalicns bus nuijor alenda est virlus, par;indumquequod nec
nalura ,; et sine yentis iiiflaiuni,,,etig<>iis scilicctin lassiiudo deculi:it,.aul sclnsinclinei.
ipsa tranquilliiate minaces nlque terribilcs flticms, VI. Tcne igilur, frnter, tcpe fideirobtir inviciiim:
quod.Jicet sessores non.jioceal suos, habet lameii lene muniiiieiiiinmobileCliristianum, superniyigo-
aljqtiid.fiirmidinisetiamiimoxia magiiiiudo,,ncc.na- ris firmiisiteliindatuiii: inier langiipniia,iiiei!ibi;a.sa-
viganlibus dcsuiil formidnies.lro.qiiciiier et icuis un- tisque rigeniia , iucolunic vnlitlufflqupgerefidoijani-.
daruin. Ntiinquam dcniqtic gubernator joios sinns niicquesctiliim,,et pjgrum \iceris niprbuui jieinicio-
securus .explicuil.,.Et in ,hpc, niundo (iui fiagosum sumque, lniignprein.. Arieiiiuiibu.smnlis, .obicibus,
vitoe Jinjtrs et turhidum qii;cri.iims•curstim,mnlo- occture viriuiis,-Vince dtiqivapulns,,sicenim polon-,
nim.iangimur niinis freqneuier ejicausis : ninximc lia Chrisiiauaalitur incommodis, tualis prpnioveiur
quos .inier' reein ' ''oastra mililkt
' ' ' ccelest;.s
' '[ signatos
'• '' in- a.dveisis.Mililiajconvenit Cliristinnajoxcuiicalami-
, '•]
cliiait.c,J;iiii(li.vimus.s^rcul.um pelagocdnijiarnii, ,in , latibus et probari.; Ijisius est, sub infeliciiatibus.jet
qiio,i;nr^smit prqspera, densa sunt lurl itijeiUa',ox- angusiiis felicilqr ampliari, subpresfuris.adolescere,.
pa\e=citur, linieiur, morbi qtipque nott de*-unt:so- P <etpressuras pubescendo.calcare.,Ipsiuscst .excrci-
lu.s,c,\ittis sccitritalis.osl jiiirtus. llinc atqite ijline tatioiiibtis crebrjs,proprium nuirire :iniiniincn>,et
ingriiunl-calaiiiitaiis incursus infe=tse: sed .mque cum.jjericulishahere ceiiamon. Jpsius est :id por-
ad porlum , ,id*jst, ad exiiuin, virlutis csl lolerare. , lum perpetuse felicilaiis,jer furoiiiia.mundidiscri-
lnto.r .perieula,gjilmriiitior,navem luetur et servat. inina iiavigtire„.ct subjctihus discijilinae.medicina-
Inlcr lca]ainilaies,.aniniiis-rectorhomiiiemgiiljernai lis, ppicnter.ipsa .necessilaipxegnar.e.JNositumest,
et legit.r.Quamvis aliquis periculis patilulumjeni- inqiiam, calamilaiis, exercilio in gloria; fasiigiuni
puraiis „.iiavigiuui lraclabile ducat i.sedjjioliusilla stiblimai.i, ct malis prenicniibiis, in bmia pricmia.
exspeclatttr, aique triumjihis pinjoribus .exeipii.ur proniovcri. Apud nos infirmitas vel qua-Iibet pres-
navis, qiiic turbido lluiuinc coactos jn verlicem flu- sura, -argiimeniumest pojeniiaj, ct maier proccrio
ctus pplenler excussit. Jlanc excijiil profjindji.cuin palmataivirlttlis-: sicuti bealisbiniusaposlol.usPau-,
gaudio tiiiha ,poriucnsis. Ilanc excipit securiias lus^.inier varios icms diversaque verher.i ei.impc-.
iriumplialis.Speciosus estiniles iti exercitu consti- lus procellososin morborum prpjlio coiisiittilitsj,ut.
iutus ar.morum: squalct vero dcformiviriule scgnis oceleslisarniiger infirmitnlibuspolens, glorintur, et
et vaciius, qui in cainpo nec sibi est cognilus,,ncc dicit : Libentissimeiluquemagis gloriaborht infirmi-
alteri nolus.Caret enim landibus, caret .cl.prajmiis. latibus, ut inhabileiin me virlus Christi ( II Cor. MI ,
Et idco.nocjvuinnon dehct esse periciiium, ubi na- 9) iproplerquod.libel mihi gloriari, in infiriiiitalibiis,
sciiur,prajiniuin. Nec dcbet miles revocari, aut pali iti-contumeliis,iu iiecessitalibus, in persecuiionibus,
forinidinem, ubi.scquilur, palma vicioriaj. Sua enim in angusliis pr.opter.Christiim. Cuiii,eniminfirmor,
feliciiate.uiiser,esi, qui cum infelicjlaiibus, quibtts tunc poiens sum.Et iierum.: Quolies,inquit,infirmor,
gloriagigiiitur, numquainmeriiit liabcre conDictum. tuncverius probor, et placeo milii in infinnit£iihus'
Nec suam virltitem didicit,.quem calamiias non meis. Et ilerum cum a se stimulum .cnrn.is rogaret
cxctissit.,Seinper, deniqueineriibiismembris, suarutn auferri s didicil in infirmilatevirtuiem posse nutriri.
virium jacel milesignarus et ignolps sibi, qui num- Dalus est, inquit, mihi stimulus.carnis,mete , an-
quam .helloruni cal.eiuiutngloriosis oestibusanbela- gelus Salanm qui me, colapltizet, ul non , exiol-
vit, niimqtiuni.sudoribusiriumphosinvenii..Neceum, lar„: propter quod ter Domintimrogavi, ut dhce-,
sequitur feliciias.prapmioriim-,. qni sarcinam.gcsiaie detel/ume. Et-dixil mihj-: Sufffii libi graiia.mea:
non yult armorum. Et.ideq.in usu debet egs.equod uam virius in htfirmitate,perficilur (Ibid.l seq.)
prffiinitim.geperat,.-e^-optajjilequod |loriam parit. Numquamjgiiur virtus documentisenidiuir mollio-
69 (EPISToLA V. .ADyAMICUM .ffiGROTUM. ?0
ribus, cum perierinl maximarum•cxcmp.lavirlulum. A iniponuni. qtio-; viderint solerlibttsingeniis CT.lcris
Navjgium nostrum agiiaiionib.tisgaudct; cum in cmiiiere : etnosaiiiiiialibusdnmiiiio tnostro snbjeciis
ititbiiiibiis crigitur, cum iusanis fluciiLus,v.erber.a- oiins pro qunlitnte virium lcmpcranitis : iiiipniiiiims
tur, cum hociier adyersis emcrgenlibus confragro- forlioribus foitin, elcxilihus pnrvn,qnibtis tisnsinu-
sum non parcit, in assidtium cer.lamcn.devoumila- tritor ille viitiilis„-iii juveultilis ninximuiii•r.olur
cessendo virlulem. Secus cjiim; apud Doioimmi origat.et prijinovoat vir.cs.Jlocmodo jioslr,_,,rufli-
haud possuiniisesse fclices, nijsi coniigerit infciici- mciiia levibus veiberaniur, ut exifide !_r:ivioribus_
liitibiis et lerreno squnlore purgari. Jl.le porr.ojudi- ex amore scilicel divinaj virtutis, itsilalas -pr.Tpnrciit
cnndus cst miser et ocger, ,qui voluptniibus marci- vires. Quaeraiio quamvisdivinis redundet |iltiribus
dtts per illccebras volutaiur el jacel.Ilje se noverji documentis , tamen aliqtio et de niundnnis niamur
infelicem, qui vagatur interohleciamenla vitiorum exemplo, non enim nocet alienis uti ea paric-nun
onervata felicitaie ccnfossas. Miser. cl infclix esi, noslra suiit. Numqnidluitivisos esse^Lncediomoniis
qui non fuerit infeliciiate.tenlalus. Caret onimmu- liberos proprios opinnris,-quorumindoles et arlus
nere, qui caret elceriaminc. Qui, tela .formidavil leneros, adhuc scilicel laboris ignaros.expcriunlur,
adversi certaminis, numquammeruit npnien sorliri et adniotis verberibus /publicis, ipsa.illos paterna
vicloris. Proculdubiojacentis est animi formidoiosaB pieias adhortattir, ut ictus flagellorum foriiler fe-
litnere : Immiliset inertis est lula sectari. Imper-* rani : et lacernlos et seniiatiiniesdeprecnninr et-ro-
fectum ac languidumbonum est in oiium sine cer- ganl, ul perseverent vulnera prajbercvtilueribus.
tamiue projecta virlus. Jacel enim vigor eno.rvaius Quid mirum,, si te Detts el generosos liberps pro-
ac debilis, jacet aiiinnis a-gcr, jacet candor obscu- jiriamque.familiamob nilorem alendaj_viriiitis,dnre
rus, et ideo a forlissimo ui.iliiesempo.rin acicstanr teulari pcrmiitat, regna perpelua victoribus colht-
dum esl, et qu.trenda occasio, qna virius euilescat tttrtis? qui siclaboris pieiia conlra quoecumque- mala
excussa. Amatori euim prseliorumornamenla simt polliceiiir et dicil : Qui perseveraveritusquein .finem,
vuhicra. Etgo ad conlemnendos labore_sau virtuiis hic salvus erit (Mallh. x, 22). Et.iterum : Venite
notiliam, experimenti opus est usu., eligeiidaruni ad me' omnes.qui.taboratis,*eloncrali .eslis,' el-vobis
soilicet virium nutriiore. Sulidttm enini cor-jmsesl, cgorequic.ndabo(Maiih. xi, 28,). Exiguumtcmporis
niolcsqtierohusta membrorum, qnain frequens usus p.eriiuri, ictcrniiaiis est preiiiini. Devoliotribulaiio-
agilaveiit. Agricolis(leiii.jtiefrcqticnti opere Jaccr- nis roddelur semjiilcrnis fructibiisfecundala. Apnd
ios;cstini vires, tritsesunt manus, dum inlersentes nos fccunJn captivjlaie, regnum quajiitiir, securiias
ac tribulos, curvato corpore sudoriiitis, quoaritur periculis ciuiuir. sudoribtis .reqtiies; compnralur.
fntclus. Ars naiuica, ctijus;nayigium.saopeprocclln G Nam virins, iuquil-Apostolus,in infirmilalciperficilur.
conlorsit, duminter pcricula lendil in juir.um, didi- (II Cor. xii; 9). Comiiiodjuscst.profecio .affectibus
cii flticius trnnsmitiere, ot cum lempestate ptignare. languidis carnaliier agitari-, qnam sanis aiiubus
Adexcitticnda(claJaeer.iltis exeicilus, valct.: ot vic- supplicio c;ococonscienliainportnre vexalam.licri-
lorias inier vulnera qtiterii, regi propiio phciliirus. que enim peccntis scgroinntex ipsa inanitate.mptr»
Agilia siini membra cursoribus, et hos ususmagis- brorum. Dumenim :ih iniirmitaiibus vacant, mor-
ter. dociiii ct instruxit. Quid phiribtts'? Nemo titin bida laxitale fluat nccesseest ,corpus, aique lethali
aecessione lentationumperfectiorcspnrtesascendif, moriiosolvatiir.iioniinemquoper vitia acsilvas er-
ei pncmitim victorinvasit. ... roruiii nequiier sauum.prajeipiiem ducat.
VII. Itaqiie nos dum primum exigua susiine- VII'. Liberos lu judicas, aut a-morbjs alienos,
mus et mediocria, necessecsl ut ampliora, velma- qtios volujitates Jjarbaraj devinxcrtinl? Non habent
xima perferre discamus.-Nostr-fieuim mililiaj spe- catenam, scd eos luxuria ferali niordacilniein ^in-
cimen est, Jucidum pcr ardua componere gradum, cnlis leuet. Ila iiicidertint in laqiieos feraliumvolu-
per dura vectari, et miseriarum, duram duris viri- ptaliim, sictit aves aucupali fraude o.apiivse,:quse
bus perferre censuram. Ad ccelum nobis per aspe- quo nmgis conamur evadcre, eo innumeris se nexi-
ra, per angusla,per duros anfraclus et loea siia est D bus illigant, et in profundiorcs sinus demei-gmU.
via, quam viam non tenuit qtii teniari iiohiil. Ad ProfccioiHi sani sunt, quosmorbus involvit aique
ccalumDeusfortissimummiliiemyocat, qtienicomi- jaciat insanus. Incolumis vero est .quem quohbet
taiuihus gloriis prcssuraj deducunt, prsemiai[uevi- verhere conigil Deus, qui se hominis amatorem ca-
ctorem suscipiuiiiregnaturum. Numquid nobis in- stigando lesiatur. Quos diligo, inquit Dominus, re-
lerea aliquidimponitahruplum, quodexcedatlibrali darguo et pasiigo(Apoc. m, 12). Et ideo se sanum
ponderisqualitatem?Nuniquidingerit quod exeessu non judicet, quiaut_.morbis,,autsorbibus carel, nec
transcendat, idoneitatem nostroevirlutis? Fidelissi- infirmiuitisremedio confoveiur.Illi yero stint mi-
mtis moderator sarcinam pro viribus jtibet imponi. seri qui nimisefelicilalis inerii tranquilliiate tprpe*
iloc Panli praeconiumtestalur el probat : Fidelis, scunt : quibus fucaiasaniias. uf .falla.t et decipiat,
mqiiit, Deus qui non palieiur lenlari supra ,id quod adulalur : quos videlicet.aelerna tenebit oogritudo,
polesiissufferre(I Cor.x, 15 ). fta nos a Dominoagi, ajlernotorioTeiotumhominemposimodumvexalura.
regique credamus, ut a prseceptoribusludorum re- Ilis tanlaj sunl viaj, quantsesuccurrcrint voluptaies,
guiuur discipuli; eis plurimura laboris jngeruiHel, His iierlesi, quod conies libido periculis diclaverit
71 S. IHERONYMtOPERUM MANTISSA.?" n
peritura. Arrepii enim anfractibus vitiorum trahen- A maieria carnis indiget viriuin sauitatis : ac ne te
tium, vario lapsu rotanlur in interitum miseri, in- fortc vexaret, nlili modo vexatur et morbo. Hoccest
cerlissimam viam non rediluri: in exteriora iendunt quam in omnibus percuiit canicula seneclulis, etsic-
aninium more rivulorum, quorum numquam regres- ut fenum arescil, florem proprium perdilura, sicut
sus est in proprium fontem. Siquidem hanc vitnm scriplum est: Omnis caro fenum, et omnis clarilas
cui fiuis cst comes, ut ipsi opinantur, prospcris ejus ut flos feni. Aruil (enum el cecidit flos : verium
cttrsihus ducunt: sed gradus in ultimis male omnhio aulem Dominimanet in mternum (Isa. XL,6, 7). M-
sinitur, dum dure in novissimo stalur. Et quid pro- quanimiter igilur perferamus, si corpus, quod sicnt
desl per discrimina prospere cucurrisse, si post fcnum legimus, casuris lloribus periturum, lajden-
cursum coniigerit inlerire? Fruslra denique navis libus malis jacielur exliaustnm : cujus sanitns, ani-
per stiperbuin pelagus et insaiiHm, amicis fiiictibus mae morbum cottsuevit inferre : et conlra commoda
commoda prosperitate cucurrit in porluin, si ctiin spiriittalia , fcrales ac barbaras eligere voluplaies.
naufrngio pervenit, et perituram porius accejierit? Sa;pe deniqtie caro mililes castitaiis effrenala disoin-
Commodius igilur esl cttjtislihet ducalu pressurai ad xit. Pro nobis est igitur, si longis flagellis et mor-
portum gloriae pervenire, quam delicato navigio, dacibus casiigemur: cujus tamen castilale impugua-
rnorbidaj l.ixitatis peracto cursu, in poenas exire. B mur. Amainus carnem stolidi: liaud dolemus aniimu
Sa*peitaqtte polior est paupcrtas opibus, deforniiias carcerein et sepuliuram. Thesaurum ilaque ipsius
forma, conlumelia laudibus, serviius poteslatc. im- carnis fragiliiaie contempla, qubd acciderit, devo-
hecillilas viribus, liberiaie captiviias, bumilitns di- liouis amplexibus rapiamus. Meticulosum est enim
gniiate. David illtistris propbela liujtismodi caimen Clirisiiantun mililcm velle laatanlium modo in tran-
expressil: Bonum cst, inqiiil, mihi, Domine, quia Itu- quillo consistere. DejectiE.mentisest turbinem foi-
mitias'i me, ul cognoscamjustificaiiones luas (1'sal. midare, conirarium vero inler contraria non ircpi-
cxtx, 71). Ergo meliiis est stipermu disciplina: juii- dare. Infelicilalis est adversa nescire : felicilatis ost
cio ltumiliari, quam cum mttndo damnari, diconte cum adversis nosse congredi et scire pugnare. Nnm
Apostolo : Cum judicamur, a Domittocorripimur, ne cum omnes icius, ut jam diximus,quibus quaiiniur,
cum hoc mundo damncmur (II Cor. xi; 52). Ergo divino gignantur ex mtinere : euerum se noverit :ih
(juod ex amore Domitii nosiris utiliialihus ptajroga- amore Dei, qui nescit ieniationibus vectitari, ciun
lur, sine murniure suffernmus. Impendiiur eniin, ut legalis luba tiuilli|ilici carmine atidilui nostro inoit!-
a mcdico remedium, a Domino disciplina. Ariis cst cet et dical: Teutat, imjuit, DominusDeusvestervos,
mcdicinoe aliquoties ignibits et ferro ctirarc. Quid ul scial si ditigatis cum ex toto corde vestro, et ex toia
miriim, si Dominus noslraruni medicus iininiariim, C aiiiwa vestra ( Deut. m, 5). Et alibi: Fili, inquii, v.c
lurbiiiibus exculiat/morbis examinet, calainiiaiihus neglexerh disciplinamDei, el ne defeceris ab eo cortc-
purget? Fortiludinis esl noslrx qunsi per ignes ct pius. Quemenim diligil Deus, corripil (Prov. m, -11,
flammas vasorum more purgari, quod Scriptnra tli- 12). Et itcrum : Correptionem, inquit, Domininoli
vina lestatui- ei probat : Vasa, iriquii, ftguli prvbat contemttere.Ipse enim dal dolcrem, et ipse refrigeria.
fornax el hominet juslosXenlatio tribulationis (Ecd. Percntit, ei manns cjus sanitalem prmstant.
xxvii, 6 ). El alibi imjuit: Aitrum etargentum el fer- IX. Sed forsitaiij dicis : Utinam ut caeteris, MI!I
rutn et plumbum, elomneqiiod per ignem transierit, spe sauiialis darelur per inlervalla leniari. Uii-
emuudabilur'(Num. xxxi, 22). Numquid va,a di- nam sospiialeni inlercapedine qualiscumque succcs-
cunt figulo, cur nos arbiitio flainmarumexamiiias, sus liceret paululum deguslnre. Quid boc est, ut
et incendiis coquenlibus uris ct probas ? qu.c nisi niorbus in membris ita versetur, et degat inclusu*-,
arbitej ignis judicio suoaptissima pronunliaverii, in ut excluseril sanitalem non redituram ? ut pernicio-
usu esse non possunt. Nos quoquc nisi iciitationum s:ts comes usque ad terminum vitse concussa mcm-
purgaverit judicittm vel exantcn, nosirorum figulo bra dcducat : deducatur quoqtie ipse morie cuin
membrorum inutiles invciiimiir, qui nos urit tti cu- niembrts cxcludendus? Quid est hoc ut saniiaii.s
ret tenlat, ut liberet, vexat ut.snlvol. Nihil eniin tnm " sensu per omne spatium vhse frusirati sint arius?
inqninatum, tam sordidttm, quod non a viltis pur- Indiicto frigore vcuaruiii calidus vigor evanuit in al-
gaiionibus expietin*.S:ope deniqufi vidimussoidida- gorem : incessus quos nalura dederal torpor inclii-
los improperio, venissc in candorem, fcrrninque sus exclusii. Non denique ad exercilium lubidi cor-'
situ obducttim iu antiqunm lacicm splcndesccre. Yi- poris iter, vel jiniiluliim degttstalur. Non genua so-
dimtis auruiii argenltimque flnininse disciplina pur- litas fleciuniur in preccs : digitonim impar ordu
gari.clarborestruiicatasciiliit lajtissimo reviviscere, inierno sttiporc lurbaius, aro.eliirsolila contfeclare.
aincenisqiievirguliisornari. Yidiinus in fajmiidilalcm Qtiid pluribus? OIIIIII:oflioiuni corporis staiioniLus
steiilia reVocari, et oxliausto siipiie exue rndioem, qiiondani soliiuin ncnoruin ades-ie, sic alget inclu-
ot frugem m:i-umam coniitnri. Iia quoqtte in uohis, SUIII.Proli dolorl solus sic dehui castigari :sohis
quod forte pcccnlis preuicnlibus aisiuabat, quidqtiid ium pernioiosis ktibus subjacero, et dititurnis ma-
macula sqiialentis vetustatis ohstnbai, hoc u'gritu- lts involviI — Qtinso le, fratcr, tit lucc murinur.i
dinis luce exclusum est. El idco le sanum, fralcr, paiienliac lienis arccas, ct silcntio querulns vooos
Uncdici.reddidtt w^riiutjo piembrorum,- Sola in te jiiclnda$, c«m ic solamcn j-roplieticimisic yllcqna-
75 EPISTOLA V. AD AMICUM^EGROTUM. 74
tur et dicat: Conjungere,inquit, Deo, et sustine, ut A j Minusautem viro justo quateris, sed gravius a cse-
crescalin novissimovita lua. Omnequod iibi applici- teris vulneraris : illius sunt magna, sed nec minora
tum fueril accipe,etin doloresusline, el in humilitale sunl lua. Namqueipse magnus es qui sequeris ma-
lua palienliamhabe, quoniamigne probalur aurumet gnum. Unus hic fuit Job patriarca, majeslatis cul-
argenlum; hominesvero receptibilesin caminohumi- tor invictus, sequalitaliscensibus bpulentus el dives,
tiationis(Eccl. 11,5, 4, 5). Cum legalia jura atque cujus'illuslrium meritorum proecoexstititDominus,
carminarecenseoprophetarum, aucloritatis quoqtie cum inimicoefactionis instrumenta feralia, laudis
mundanaj egregias sentenlias concipit auditus, ni praeconiopreevenirel: Animadvertisiipuerum meum
fallor, divinaelegis furlivas, qusenecesse est praece- Job, quia non esl ei similisquisquam in terris, homo
ptis legalibusinserantur. Non enim nocet alienis uti •sinequerela, verus Dei cutlor, abstinens se ab omni
ea parte qua noslra sunt. Haacprima sententia est: operemalo, et permanensin innocenliasua, et in sim-
Aurum, inquit, probat ignis, et miseria bonos viros. plicilate cordis (Job. n, 3). Igitur cum ex divino
Etalibi: Nihil,inquit, eo videtur infelicius: cui nihil permissii bostilibus jaculis quateretur, eumque fre-
umquam evenit adversi. Non licuit illi se experiri, qtiens latronis insinuatio truculenta pulsaret, emer-
uhi omniailli ex volo fluxerunt. Et alibi : Miserum, gentes ictus, patienliaeclypeo debellavit, malorum-
inquit, te judico, quod non fuisti miser, transisti B que ingruentium silvam feralem, sagittis atque cru-
sine adversario vitam : nemo sciet quid potueris, cibus plenam, obicibus justitise robuslus occurrit.
nec tu quidem. Opus est enim ad notitiam sui expe- Ille inimicoturbine, ademplis opibus, non sentit ali-
rimento. Quid quisque possit, nisi tenlatus, non di- quod damnum, qui luerum in damnis invenit, qui
dicit. Elalias : Diu enim esse felicem, el sinemorbo Dominum pecloris sinibus portabat inclusum. Ille
animi transire vitam, ignorare est rerum naturae cum aedificiumconcussis angulis vis repentina tor-
alteram partem. Ergo miserias emergentes, quibus queret in lapsum, liberis subductis orbalur, et fide
ignola discuntur, et felicitas nascilur, virtus quoque stabilis el immobilisperdurabat. Cujus innoxia niem-
excussa purgatur, felici animo perferamus : sive bra atque Domino plena, cum bestiarum legionibus
quia pali nos oportebat, sive quia captivi jam deli- verminarent, et plagatum infestis ictibus corpus,
nemur. Auro nisi addiderit flamma fulgorem, vilita- vermium globus per cuniculos confosssecarnis per-
tem patilur purgamentis obscurum : ila qui non fue- niciosus erraret, intra vulnera justus Incolumis mi-
rit miseriarum tenlamenlis excttssus, jacet partium litabat. Et quem pestilentibus plagis rabies infesta
felicitatis ac suae virlulis ignarus. Merito Salomon carpebat, bostiles lurbines tranquillitaie mentis, ut
hac voce testatur : Qui tentatusin aliquo non est, ne- cederenfperferebat. Justus vapulando vicit, inimi-
scit qualis sil (Ibid., xxxiv, 11). Benedic ergo C cus csedendo defecit. Huic suorum negatur servi-
Dominumlempore tribulationis, quem Iaudaslilem- litim famulorum : circa te tui fungunlur servitiis mi-
pore.sanitatis. Utere carminibus vocis propheiicae: nistrorum. Te amici frequenti accessu consolantur,'
Benedicam,inquil, Domimtmin omui tempore, sem- et dolent, ut si natura permitteret, hoc onus tecum
perlausejus in oremeo (Psal.- xxxiv, 1). Vox illa fbrte portarent. Una est, frater, una est animi vir-
quam maxime beati Job, ex te constanli praeconio tus, quoenos ex huj'us viloeturbinibus, quasi de pe-
depromatur, qua defeclaevires ingenti nutrimento lago eruens, in porlum tranquillitatis inducat. En
laciantur, et in novellalalia reparatse consurgunt. dies pronis lapsibus accelerat in occasum. Ecce
Si bonasuscephnusde nmnuDomini: quare mala non mundus immundus sordibus senectutis rotatur in
susttneamus?Domilius dedit, Dominus recepit : ut lapsum. Ecce nos [Al. vos] suffragio mortis viclores
Dominovisumest, ita faclum est: sit nomen Domini suscipit ccelum.Cuncta, nobis evadehtibus,pereunt,
benedicium(Job. i, 21). Adversum igitur salisque et occasu jam finiiimonon reditura sorbentur. Apud
conlrariura est, probationis tempore in Dominum nos post perdiium mundum , post corporis mortem
murmurare: qui aut vitse nostrse pesliferam labem, sanata sunt omnia : laetabimur incolumitale mem-
oerumnarumjactalione vexat ut liberel, aut justiiia brorum, ubi vila nullo morbo vexabilur. Ideo in te ,
ventilat, ut coronet, ac vexalione membrorum, aut D frater, officia corporis impedita, prajstantissimus
delictum vapulat, aut juslitia probatur ut vincat. animus illustri ducalu ita gubernet et regat, ut haec
Namqueut ad solamen passionum tuarutn probatio- calamitas corporis sit occasio votiva virtutis. Non
nis antiqusepalmaetuum meritum revolvamus, ju- enim estarborsolida nec robusta, nisi quaeassidui
stissimisutamur exemplis. turbinis incursione, stipitibus concussis buc alque
'
X. Quamquam notum sit, personarum meriia illttc inclinata tentatur, aut in quam soepevenlorum
longis gradibus discrepare, non est iniquum, si ho- turbinum flamen incurrat: ipsis enim vcxationibus
minis Cliristiani certamen, viciricis justilise con- constringilur, premitur, fixisque radicibus cerlius
gressionibuscomparemus. Mediocriasunt qusevide- roboratur. Ita nos mordacibus flagellis maloruin
ris iri hoc mundo perfefre, sl recensueris quid Jobi frequentium munimur exlensi, corrigimur verbe-
familiaris Domini quiverit, permittente Domino, ratt, conslringimur caesi: caremusque squaloribus,
sustinere. Temperavit Deus, ut congrueret, atques dum longis casibus venlilamur. Ergo inter dolores
compeleretviribus tuis. Primo neposses, qui im- crebres,centes,immanibusquemiseriisaffectosartus,
pares, justiiiaj iitulis esse suceedentibuscequalis? ? reguet coelesti vigore robusta aiquo incolumis vir-
PATROL.XXX. 3
S. HIERONYMlOPERUM MANTISSA. 78
7.8
lus : qua feranlur contraria, et ill^ commoda quaeA A abso.nteexigit, quod, te prajsente, non prsesuropsit,
vocantur adversa. Inter ipsas angustias sapiens ad- ut intelligassi quid apud te juxta Deum sapui, tuum
miuiculo solaminis pari laetatur et pubescit, et anv fuisse quod sapui. Sic absente Moyse, poputus Israe-
bitiosa rplipne anipliatur et vivit. Ignprai denique lilicus fornicatur (Exod. xxxn, 1) : sic in navi, Do-
quae patilur, quimemor estinvictae virtulis, qui du- mino dormiente,aposloli lempestaleturbanlur (Malth.
catu ra_io/iis, plerosque comperit fuisse malis op- VIII): sic in Belhsaidm porticibus hominem non ha-
pressos, et malq suo magistra ra tipne auclos atque benlem aqua phcinm salularis ignoral (Joan. v, &).
iiulritos. Er_golibi paient t§olatia raiionis, ut jam 0_u,amquamel hic aliud genus culpaeadvertam. Gor-
pro commodis habeatur calaroitas corppris, quse- pusculum curavi, cum anima langueret: extcriorem
que jacet tolius corporis massa capliva. Sed yeniet hominem fovi, cuni inlerior ecgrolaret : humanis
jesurrectio, te incolumem redditura, quseque lota in subveni, cum divina lnborarent, vitio publicsecon-
to membra sunl occupata. Sed lingua in laudes Do- sueludinis inclinatus, quo omnes sumus in minimis
jnini giiglidia.nonulriatur augmento , copiam laudis cauti, et in maximis negligentes. Hocque ideo fit,
in rcgnis ccelestibus narratura. Dominus le -medi- quia ubi vera vita sit ignoramus. Fallit nos videlicet
(inaccelesti confoveat, cl sub tali pondere inflexibjli sol iste, decipit dies isla, tractus nos iste circumve-
virlutedurarepermiliat. I
Bnit. Mundus inducit, dum et sole amplius esse nil
pulamus, et lucem arbitramur esse quam oculis vi-
MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM.
.dcmus : ei hominem judicamus esse, quem cerni-
Emc S. Maximi Taurinensis est, nemine jam diffi- mus : et mundum credimus facere cum vila, igno-
tenie : quamquam smclus Agobardus, noni smculi rantes uhi
sit homo, el quid sii bomo, et quae ej'us
scriplor, lib. contra Feticemex cap. 20, iaciniam, quam
suis infra locis notabimus, ea describens, Hiero- hominis vita sit : quod si intelligeremus, non aliud
nymi esse non dubilei. ilabet, inqvit, leclor de eadem generati aliud viveremus. Jia vitse origine deseria,
re beali ilieronyini sniis polimm et enucleainin sen- vivendi
tentiam, cum de illo divinse Scripturaj loco agefet, quoque perdidimus raiiono.m. Ac primum
tilii diciiini esl : Ponnm, elc. Erasmus econtrario, uhi homo sit iste, de quo loquimur, audiamus.
cloquenlisquidem, iitqtiil, et eruditi hominis fuit hmc I. Quoniam disputationem quamdam nobis
ephtoia, ac diligenter elaborata, sed tta discrepans a
ut nec hic iltius diclionempo- ipsa diyisio generavit quem [Fort. homiiiem] lntra
-phrasi Hieromjmianu,
tuerii imilari, si potuisset, nec hujus ille. In pleris- boc corpus: quod Dei artificis manu e limo .lerros
gite codicibusnullum prmferebatnomen,in quibusdam formatum est , velut quodam vasculo intellige
Clesipliontiserat additum. Nec in ipsa epislola fti ulla contineri, dicente Apostolo : Habemus thesaurum
inenlioejus, ad quenvscriptaest. Menlioautem fit $:
Ambrosii, alque invenitonis corpgris SS. Gervasiiei istum in vasis fictilibus (II Cor. iv, 7) : qui ubi-
Protasii. , , ( que per boc corpus iufusus, vitalem seusum qui sibi
G
EPISTOLA VI. non deficii, cum carne mutuatus est. Rcgit ipse, non
ADAMICUM -*EGROTDM. regilur, et habel polius quam habelur: ut vitam non
De viro Pcrfecto. accipiat, sed ministret. Nam cum terrenam istam pi-
Ecce iterum ad le scribo,'et nihil dignum quqd gramque maleriam in usum ministerii sumptam spi-
prudeniiam tuam legere' deceat invenio : el quid riliis liquidus animaret, flt dominus corjioris, non
tiiirum si, ie [Al. tac. te] absente, yelut a sole destir hoiiio suh corpore. Denique hoc quod dhi vaseulum
tutum/lfigidi cordis alget ingenium', etniens a lu- ipsp [Ai. pro ipso] yivjt prausente, et ipso morilur
niine peregrina, slultilise nubilo suffocala torpescit, abeunte. Hicergo et visihilis et caducus, illius inle-
'
actanio minus sapib, quaiito a te lalius separor? rioris vel habiiatio, vel minister, vel vagina est.Ipse
Qubd si imprsesentiarum quid tibi iu meo sermone: vero, qui vereesl homo, quoninm [A/.tecofquoniam]
placuerit^ iiiis mibi oralionibus pr;i>slabilur. Deni- sic seeundus fnciocdivisionis est locus, ut ipse invi-
que ut omnem stullitiam meam diligentiusrecogno- sibilis, ita omnia ejus invisibilia sinl, necesse est.
scas : eliam stomaclium meum post illud suscepiumi Non ad illum si aegrolat, manus valet pervenire me-
ceratum, tuum, le absenie, curavi, a quo pejus roe- dicorum : non herbarum succis si deficit reparatur.
reor pati : cui post sanclum ministerium tuum ett D Nihii ad eum corporeum intrare potest: subslaniiae
angelicam serviiuiem manus intuli medicorum, quasii lantum suaoilli simililudo descendit, verbo cunitur,
ul mihi si quid paierer,, obedientia convalescit. Denique cum sibi inEcclesia
propbeta non essel in Israel,
facilius esse debueril ad te rcverli, quam gentiliterr Laodicensi e.tbeatus, el dives, el bene oculalus, et
co"itare : el melius vel difficillimi iiinerisiaboremi bene vestitus secundum exieriorem bominem vide-
perpeli, quam conspeclus lui tam preliosa visioneJ retur, increpatur a Domino, dicilurque illi: N-escis
fraudari, ut qutevis potius compensatio sequeretur,, quia lu es miser el miserabitis, et pauper el cmcus,et
devenirem. nudus (Appc. ni, 17)? Qui utique, ut dixi, ncc sine
quam ad muscam feligionis Accaron
Hajc piiihi, te absente, niundus isle suggessit.qui, lee veste, nec sine oculis, nec iSinedivitiis habebaiur.
consilium."Tu me enim(i Sed ille invisibilis Deus noster illum invisibiiem bo-
pricsenle, In me non habebnt
curiam leeeras prophetarum, non cohventiculumsi- minem in pauperlate, in csecilate, in nudiiate esse
renarum. At nunc in nie ad destruclionem sanciili cernebat : ctti etiam suadere dignalur, ut ah ipso
contra me operis tui onmis stultitise senatus ingre- atirum mercetur ignituni, et vestem alham qua glo-
diens, qtiadruplici forma mecum agit. Nam fenus dee riosjssime vesiiatur, etcollyrium quo recipiatvisum.
77 ' EPISfOLA VI. AD AMICUM^EGROTUM. 78
Habet eigo etsuos oculbs prseleristoscarnales, quos A _ niam paululum dejecio velutpariete,ad illuni invisi-
potestvel amittere vel curare:et est juxta se nudus, - bilemhominem disputalioneperveni) corpus omnino
adeo ut egeat vestimenlo: sed miro mbdoad medi- destruere,quod adeo magni-est sacranienli, ut in
"
cum, ut ipse ait Dominus,loquitur, et jubet illum a lioc ipso, id «st, in nostrofragili et infirmo D.ominus
se divitias comparare. Quibus mefcibus si et iiudtts , veiierit, non hoc egi, aut hoc ago : sed illud osten-
et paupef est, vel illam vestem nbbilissimam, vel dere fentavi, hujus exlerioris vitam, illius inlerioris
illud aumm purgatum jam igoe mercabilur? Unde vila consistere : ilerum, interioris mortem descen-
eommercii talis polerit esse Impensa? videlicet si dere hujus de morte: ubi propinalum venenum per
aut exteriofis hominis emolumenta transfoveat,-aut vitia fuerit,. niliil habere islum de vija : nisi ab illo
ipsis quibus Ipse dives forinsecus videbaiur,- non irrigatus fuerit, nihil lenere: alterumque in naturam
utendo ditescat: oculosque-corporis, quibus mun- alterius, ut dixi, aut infectum vitiis, aut detersum
dialium rapiebatur ardofe, despectu corruplse uni- virlute transire. Igilur quoniamjam et ubi sitbomo,
versitatis obceecet.Itaille invisibilishomo, qui vere, et-qtiid sit homo, breviter licet loslendi, quse nunc
ut diximus, homo est, et in contemptu hujus exte- ejus hominis vita sit, videamus-
rioris attollilur, etnuditatevesiitur, el csecitateillii- ,- II. Si enim ista certe mundialis vita, quae mala
niinatur. Sic Jacob, Ephraim et Manassen^nepotum'*: -B pro bonis babet, etbona promalis, quam totus orbis
Suorum,mon solum loca,' verum etiam meiiia/cor- sequilur et colil, non haec in afflusntia diviliarum
porea o.ajcitaiecernebat (Gen. XLVIII,14).-Namcum est, non in fastigiopoteniiae, non in jurisdictionis
illtim Josepb fllius suus, qui supradictos parvulos aslu, non in. pompositate facundiaj, non in viribus
offerebat, nec ante pedes subs cernere j'udicaret, per praeliagloriosis, non inmereibus, provinciarum
sensit in pareniis responsione illum etiam quae es- mutationeetsui peregrinatione crescemibus, noniii
sehi futura, prospicefe. Sed ul ille inlerior bomo lenocinio formarum, non inambitu munerum, non
exteriorerriisltiin facitsua vita viventem, et de fonte in liis est denique omnibus qaae videmus; quoniam
naturse suaeahimat irrigando; sicrursum exterior cuncta hajc occidunt, et sine istis beate etiam, juxta
per corruptelam morliferse maieriei suae, illum si sajculum, vivi solet. Sed illa est vita vera, vila ve-
icupiditatibusillicitis alligarit, occidil. Et cum alter neranda, Deum nosse, timereejus potentiam, amare
naiufae videatur alterius, tfansit in victbfis unus- pietatem,mundum in opificemirari, interpellatorem
quis'quesubslaniiam, ul autcafiialem-quoque spiri- contemnere, esse victu modico pro naiuraa necessi-
tnalis spiritualem siiis viriutibus prsesiet, aut carna- tate contentum, veslevili vel pro pudoris ratione,
lem animam caro vicirix ejus efflciat. Denique cum vel pro lemporis injuria communitum; Sic reliquam
Dominusdiluviodelere humanum genus cogitaret C 1 creaturam, non ex sui copia, vel
pro vitali ralione,
iratus': Non permanebii,inquit, Spiritus meus in ho- sed pro adjumeiuo hujus lucis attingere. Quidquid
minibus,quoniamcaro sunt (Gen. vi, 3). El quia uti- enim amplius est, a malo est, omnem homineu.
que omnes carne veslimur, et sihe dubio in carne amare quasi fratrem, nullum laedere, servire omni-
hon sumus, qui hon secundum earnem ambulamus, bus, formam servi suslin.erecum Dbmino, qui nobis
hinc etiam gignitur, ut nonsemper bomo isloappel- praeier ministerium,quod interius conlinetur, quo-
iationis riomine censealur. Nam prb virtulibus suis tidie servil in mundo producendo solem, emiltendo
autviliis, et formas sumit et nomina. Denique ait lueem, pluviasinfundendo,tem.poravariando, fruges
Propheta: Nolilefieri sicut equusetmulus(Ps.xxxi, 9). ' vel gignendo, vel maturando. Nobis enim in tolius
Sunt ergohomines qui apud Dominumsunt equi et crealuroe facie, vel ubertaie des,ervit, quoniam pro
muli. Et Dominus ait: Noliteprojiceremargaritas nobis ctincta generavit. Sed ut ad hominis officiare-
vestrasante porcos'(Matth.vn, 6). Suntergo homines verianmr, nudum tegere, alere esurientem, sitien-
et porci. Et iterum ipse Dominus: Ecce ego mitlo tem potare, infirmos visitare, trislibus condolere,
vossicut owesin meiiioiuporiim (Ibid., xix, 6). Sunt mortuos sepelire, niliil apud se habere quasi suum,
ergo homines ellupi; el econlrario homines suntet sed omnia sua cum omnibus judicare communia, ac
oves. Et ait adhuc DominusPetro : Pasce oves meas-Dtune magis sibivivere.cumviveresestimaturaliis, si-
(Joatt. xxi, 17): et ipse prius :'Veni postme, et fa-' bique recoudere cum aliis crediturerogare. Etbsecta-
ciantle piscatoremhominum(Matlli. xiv, 19). Sunt nien adhucexlerioris hominis lineamenta contingunt.
ergo homines et pisces. Sed haj formaeactuum vi- III. Cajterum ilia interioris hominis vita in di»i-
dentur esse, non corporum.'Nam corporis nostri narum rerum cogniiione consistit: non qua coaium
cerlus est status, ut omnium ahimantium: sed quo- terrse parte volvatur, non an conlrario cursu sidera
niam apud Deumnon de staiii cbrporis nostri, sed rapiantur, non an Oceano generet plenitudo lunaris
de viiajmeritis judicamur, apparet omnemhominem augmentum, non an orbem mundi rotundiias ipsa
mente sua sibi ipsi stalum nbmenque formare. Quod suspendat, an quadriformaangulis prominentioribus
uliqne ex if.liusqueriideseribimusInvisibilishominis, astringal, an unus ipse mundus ^it, an plures sint.
aut culpa aut virtuteproestaiur. Ipsius siquidem vi- Nam hsec ad animaenon tendunt utilitatem, el apud
Deum stulla judicantur : sedin illis sanis eogitatio-
tjum est, si subjeclus passus sit esse-subjecius; si•
eontradivinam dispositiohem sit fn-dominatu ser- nibus, si quandb versatur, tunc vivit, ct pascitur.
vitus,elin servitutedominatus.Sed nevidear (quo-. Qua? sunt auleni istse sanse co^itationes? Ula3sine
79 . S. IIIERONYMIOPERUMMANTISSA. - 80
duhio, cum mens nosira sui recordatur auctoris: A lV.Videamus tamen quantum illi prseterea applau-
cum illum velul per qtiamdarn resipiscentiam sui, dal. benignitas Creatoris, quse non illum de sideribus
opificem suum veneratur, ac contuetur : cum ejus effecit, quoniam si esset inde creatus, de maleria-:
opera, ipsum in ejus operibus visura miratur, di- poiius claritale , quam de arlificis dignatione polle-
cente beato Paulo : Invisibilia enim ejus a creatuip ret, cum niinor ipse sui corporis origine videretur,
mundi, per ea qum facta sunl intellecla conspiciuntur, si de coelestibusfactus ad terrarum cultum deduce-
et sempiiernaquoqueejusvirluseldivinilas(Rom.i, 20): retur ad terras: cui esset gloriositis mox futurum de
id est, cum ex immensis visibilibus crealuree, ad humo excitalum sideribus imponi. Suum, inquam ,
universilalem invisibilis Creatoris exlendimtir, et Deus nosier , suum proprie voluit esse quod sumits,
illum per ha:c dum inajstimabilem discimus, sesli- nihil maieriac, nihil elemenlis, nihil quibuslibet
mamus, cnm ej'us altitudinem per donunv Spiritus priucipiis, vel magnis, vel minimis nos debere. Quae
sancli evolvenles (quoniam ipse solusiios in ipsum, cuncta si relraclet, et in se mens conversa con-
qui ex ipso est intromittit omnia jirincipia crealurss siderel, ex noslris flunt moderatiora et angusliora
surgentis) quasi facti ab ipso anteriores aspicimus, primordiis. At ubi per conlaclum formati manusDei
et cum ea quoe Deus fecii, quasi faciat adhuc, in- desivimus esse quod fuimus , et in novam malerioe
tuemur: mundique totam originem transcurrenles, B qualitalem suhjacens, opifici suo per elementi con-
seu antiquiores eflicimur quam sumus oeiale: et cum versionem clarificata nalura est, novumque corporis
universa prius quam nos essemus effecta sini, nalu- nostri inter elemeuia, si fas est dici, esse ccepit ele-
ram lamen omnium, quasi per nos genitam, dum menlum : statim omnibus mundi corporibus subli-
auctori inserimur, reputamus : in quam non ut ser- miores sumus effecti, non naturae substanlia, sed po-
viremus, sed ul dominaremur, iniravimus. Sepa- tentia conditoris : per quam de subjacenti caeieris
rali itaque a sapieniia muudiali, quse universa, aut crealnra orlum est, quod crealuris omnibus impera-
forluilis, aut aiomis ascribit, <Iiviiiismedilalionibus ret. Denique si metallum nostrae carnis cl corporis
sublimali,et ab iliis, qui autmaieriam semper fuisse intueariS', nibil humilius, nihil vilius, nihil invenies
dixerunt, Deumque tantum artilicem rerum volue- omni injuriaj passionique subjectitts. Sola lerra ele-
runt, separati per ijisius adjutorium : aut qui [Al. meniorum cselerorum videtur ancilla : sola in se
quia] bxc ipsa pro diis elcmenta coluerunt: aut qui ctinctorum polenlias non sine detrimenlo sui sentit,
familiasaleorum per sexus, per setates, per paries, vel dum ventis pulverulenta dispergilur, vel dum
velut per plebcm aliquam subjectam sensibus intro- fliictibus humefacia absorbetur; vel dum side-
duxerunt, discreti per Spiritum sanctum, ct in al- riim ignibus cocia devoratur : ut homo ex ea se
liora subducli vera yita vivenles, hoe est veram G esse, non modo gloriari non queat, sed etiam possit
sapieuiiam sapienles, qtta siultitia ista caret: recor- erubescere. At vero si siatum nosirum contemple-
demur quod mundus ex nihilo a Deo factus est, mur, quoniam iiracsiantior est cajleris animantibus,
et quod cuncta animalia per Deutn, Yerbo opifiee, dum ad suam imaginem Deus informatum inducit,
vocata venertmt, qusea nntura non fuerunl: quoniam inventes , terram ipsam semen esse noslri corporis.
soli ipsi fas est vocare quaj non sunt, lamquam ea Si quis iu ea sensus est, gaudere potuisset, quod
quoe sunt; quod ipsum bominem cui tanla possessio propter nos in quibus imaginem et simililudinem
parabatur, ad imaginem suam non aliquis Prome- Creatoris acccpit, felicior facta sit, demutala, quam
tlieus ex fabttla, sed ille conditor universitatis manu sit orta : manus enim Dei conligit eam , cujus con-
quoque sua, ne qua pars ejus vacaret in nobis, de lactum sui causa dum fierel, ipsa non meruil. Quid
liuto terrse facere dignatus est : quse cogitatio, ut enim boc slatu prseclnrius? quid poterimus nosse
dixi, vila est animse: quoniam hsac prima est ralio sublimius? Quid lam diligenter in membra digestum?
vivendi, ut cui se debeat anima, non ignoret: ne quid tam decore per articulos inflexum? Quid lam su-
alium praeier, hunc decepta venerelur, ne viise suae blimiler in ora el oculos ereclum? quid lam vocali-
minisleria velut vilse iiuctores adoret: ne in tanlum ler in verba modulaium? quid in corde lam vivaci-
elementa miretur, ut non digna jtidicet quse facia D ter animatum? quid in sensu ditius? quid in cogiia-
credantur : cum ille magis sit admirandus, qui tam tione secretius? quid in sermone effusius? quid in
miranda produxil. 0 quam augusta [Al. angustn] est ingenio forlius? quid in dispositione inslruclius ?
lisecdivina cogilalio, et quam vitaeplena est! 0 quan- quid ininemoria tenacius ? quid in affectu blandius ?
tum ipmm hominem ad omne studium probitatis quid in cogilatu sublilius? Ul evidenler appareat
accendit! 0 quauttim illi majestatem sui commend.it quod illum jjroloplastum, jam tum omnibus dignitn-
auctoris, cum aliud ille nibil in creatura omni proeier tibus venustatum , imo statum filii sui Dei nostri ad
se manu Dei formatum esse considerat non terram, finem saeeulorumpro redemplione noslra veninri in
non maria, non cojlum, non denique sidera, lam hoc corpus ornarit: cui paradisnm etiam illo tem-
iiiunda.iampura, tamlucida : hominem solum cuj"us- pore velut amoanissimum proedium, et urbanis con-
dam limi et gravioris et sordidioris elemenli, illa venustatum , et rusticis consitum , sub lege dona-
formatum essedextera, cujus dexterai palmus ccelum tum, moriis ille prseseminator invidit: venenumque
mensuratinmensura: cujus pugillus terrae spatia tam suum decipiendo primorum hominum eredulam no-
infinila jacentis includit: tanti fuit ilium fuisse olim. vilalem in corpora nostra lalenter immersit: et cx
SI .EPISTOLAVI. AD AMICUM^IGROTUM. 82
duabus substanliis, unieam hominis perfectamque A voluerit esse virtutis: quantumque nos amaret,
naturam quadam divisionis discordiadissecavit': ut dum in ipsum peccavimus, ostenderet, quorum
cum nobisuna mens esset, id est, illa, quam germa- oblivisci"etiam post errata non posset, imo quos
nitas animse, et corporis gignebat : aliam volunia- pretiosius redimeret, quam [A/. quae]'fecisset.Quaj-
tem per vitiatam naturam contra animam parturiret. rat nunc humana crudelitas criminosis , vel privaia
Denique et Aposlolus ait : Video aliam legem in ergastula , vel publicos carceres , cum manicis fer-
membrismeis repugnantemlegimeniismem : et capti- reis et duris rigida trabe compedibusirala suspiret,
lilaletnme in lege'peccati, qum est in membrismeis et i"npcenas multimodasadihveiiiionum laxet ingc-
( Rom. vn, 23 ).'Et alibi : Caro concuphciladversus nia : omnisque judex surrecti capitis , caslitatem
spirilum, spiritus autem adversuscarnem. Hmc invi- proprise mentis discrimineprobet alieno : hoc ma-
cemadversantursibi,ut nonqumcumque vullisilla facia- gis amicus atrocitati,"quo magis alienus est crimini.
lis(Gal.v, 17). Ipsi enitn 'soleht truculentibres esse in reos,. qui
V. Hinc etiarii iste noster condilor , qui vel nos sunt a reatu puriores; Hi studiosius maleficia, vel
nobis, vel mundum pro nobis fecerat,'a primis illis criminosorum contagiapersequentes, quotminus ac
hominibusoffensus, maledicla * super singulos prout negligeniius facinorum vitavere cbnsortia. 0 mise-
criminis quantitas exigebat effudit. Et quamvis B ros et omni prsediioscaecilale,qui bonum exornant
iralus , mox tamen' myslerium noslroe salutis , ut malo, qui continentiam sub gestu crudelitatis attol-
pius paler ostendit. Neque sequum fuerat alio tem- lunt, et crudelitatem propriam aliena infelicitate
pore de salutis nostraereinedio' cogitare; nisi eo quo commendant: quando virlutibussuis miserorumasii-
mors esset inverita.Sic a prudentioribus prima pulantur exitio, et irinocentiaejudicanlis noxiorum
fronle niorbi adhibelur medicus: ut capite valetudi- cruciamenta supplaudunt.
nis deprehenso, faciliusremedium salutare suecur- ~ VI. Deus autem nosler eontra omnem
spem, con-'
rat. Non ergo tunc tantum Dominusac Salvalornos- tra omnem pene fidem, cx divitiis misericordiajsuse
ter promissus est cum clamal Isaias : Ecce virgo in in malo bonum nactus, in iracundia generanscon-'
utero concipietet pariet filium.( Is. vn, 1*4); et tunc firmansque pietatem , peccandi semen , in fructum
cum ad Abrabamdictum est: Ad hoc tempusveniam, voluit evadere miserendi: et qui nos' propler trans-
et erit Sarm filius ( Gen.xvm , 10); Nam boc erat gressionem perdere debuisset, propter suam mise-
pene jam sero, et tanla millia palriarcharum sine ricordiam reparaturum seesse promisit. Et illo tem-
spe mortua videbantur uniibhs utique vita essenon pore quo supplicia merebamur, argumentum salva-
poluit, si Dominumnonsperaveruntesse veniurum, lionis ostendit: ut intelligere possemus , quantum
dicente Apostolo : Spe enimsalvi facli sumus. Spes G valeret praestare non lassus, qui tantum donaret
enimqumvideturnon estspes, sed qumsperalur(Rom. iratus. In primo ergo liomine, ut loquebatur, slaiim
vmyll). Et qualis [A'l.qualifer] spes essepoluit, si nobis judiciarium spopondit auxilium ,' staiim de
non fuit repromissa? Imo ut primo homini illa sa- bono thesauro -bonaproduxit, stalim ignotum ipsis
pientior omnibusbestiis bestia, mortem sapuit: ita angelis sacramenlum, quod implendum esset in no-
' oportuit illum Dominumhostrum veram sapientiam, vissimo tempdre, publieavit : et terreno AdseAdam
jam tum illo tempore suffragiumsapere vitale, quod promisit e ccelo. Nam cum serpentem pro merilo
et fecit. Neque destitit publicare, ne tanta-ejus fac- suo malediclo fulminaret, jubet eum terram pro ci-
lura uno inimiciariele propulsata, sine prsesidioali- bo hanere, supra ventrem repere: et quoniam mor-
cujuslapsui potius, quam decori generata viderelur: tem illam ipse fecisset, addidit, dicens : Ei ponam
siinul ne is validior baberetur , qui tantum opus inimiciliasinler leet mulierem, el inter sementuum et
alienae virtutis obruere potuisset, quam ille, si semehmulieris': Ipsa calcabilcaput Htum, a el tu ejus
opus suum , quod super omnes creaturas ineffabili- . observabiscalcaneum(Gen. ui, 15). Nonne conside-
ter fecit, aut servare non potuisset, aut reparare ras : nonne conspicis, quod eidem tunc minabalur-
noluisset. Defendit, inquani , ille se bac invi- in Chrislo? Aliud enim semenmulieris nullum pror-
dia. Defendit ille noster conditor et redempior : p sus aceipio, nisi illud quod Aposlolus ait: Factum-
pariterque se et posse et velle monstravit ,• quo- ex muliere,factum ex carne (Joan. I, l&). Ulud quod,
niam necvirtus potentiaedefnil, nec dignatio pieta- ut Evangelista ait, Josephftlius putabatur esse ( Luc
ti. Haecnobismagis adoranda , quod sub ipsa erro- III , 23) : sed non erat: illud utique , quod Verbum
ris nostri tempesiale hon substitit : majorque eiiam caro factumest (Gal. iv, A). Nam si generandi publi-
dum exacerbatur erupit, dum ubi poenam mereba- cam istamet naturalem circumspicimus rationom ,
mur spes redemplionis ostenditur, et dum in nau- semina non habenl mulieres: denique nulla conci-
fragii acerbo discrimine portus salulis aperitur : ut pit sine viro : ac per hoc quoniam jam tunc in Adam
novo more quaemateria fuerat iracundke, esse cce- semen humanae generaiionis esset transgressione
perit origo clementise.Sic arcana operatione mani- viliatum , semen cceleste promiltitur , ut Apostoltis
festans, quod infirmitatem nostram argumentumsuae seniit, non ex corruptione viri, sed ex Deo : b quod
a Apud Agobardum,
qui lamquam ex Hieronymo Evangelista,etc, illum uliquequi verbutn,etc.
recitat, et tu insidiaberiscalcaneoejus; mox , quod 1 Apud eumdem . auod caro fiqre^in mulieres, «(
'"'" r
$am nuncminabalur; et, factuttiin carne, Ulumqui ut elementct,
£5 S. HIERONVMIOPERUMMANTISSA. 84
cum earo fieret in muliere, etiam elementa illa cor- A $ tial. Et propheta ait lsi\as:¥irgoinuteroconcipiet ?
poreaesubsianiiaj, id est, bumoris et sanguinis, in (Isa. vn, 14) : Maltbajusrefert: Invenla eslin utero
ipso sibi vasculo, in quo ipsa elementasita sunt, na- habens.Verbo ipso promissionisrespondet effectus,
turaliter aptaret. Maler itaque Domini nostri Jesu quodnon aliterloquiiurevangelistaquamvates.necad
Christi, in illa jam lunc muliere promissa est. HaeG' exprimendamoperis novitalem inventaaelocutionis
inimicitiis opposita est serpentis : Ponam , inquil, dilficultateeonfundilur.Ubisun[grammaiici?Ubicon-
inimiciliasinter te 'etmulierem( Gen. 111, 15 ) : non siliarii? Quseistos,utexlraconsuetudinem loquaiuur,
certe pono dicit, ne' ad Evamhoc pertinere videre- schola produxil ? Quaetam aperte signalsenovitatem
tur. Verbumprbmissionis est. quod transmillitur in monstravitdoctrinac?Nonindicanthumanosensu,quo-
fulura. Ponam , inquit, inimicitiasinter te et mu- niamnonopus humanumest quotlloquuntur. Et tamen
lierem. Illam utique mulierem,quse Salvatorempar- remnovam necantea factamsic notant,, ut intelligas
turiat, non quasgenerel fratricidam. Ponam, inquit, cum mirabili opere, et mirabilem nalum esse s.er-
inimicitiasinler te et. muliefem : id esl, suscitabo monem.Repetamusdeniquesanclas fe_minaspatriar-
mulierem , quse repudiata facilitate credendi, non cbarum, videamusqttesi sic de aliqua scripium est.
solum te non audiat, si aut suavitatem pomorum Legimusde Sara : Et DominusvisitavitSaram,,sicut
pro adaperlione monstraveris oculorum, aut diis si- B 1 dixil : el fecit Deus Sara sicul loculus esl ei, el
milem esse promiseris : sed etiam ipso Gabriele de- concepitet peperit Abraltmfilium(Gen. xxi, 1, 2).
ferente verbum , rationem de promissionis exigat In Isaac divina benevolenlia monstratur his-verbis:
novitale; dicendo :, Quemadmodumerit islud, quo- El exaudivilillum,Deus: et eoncepit Rel)eccavxor
?;iamt)irumnonco(/now'(t«c.iii,74.)?Illamutique,quamejus (Gen. xx , 21). Denique et de Jacob uxoribus
nd visionem angeli pudor aureus iremefecit: fidei sic ponitur : Et concepilLia, et peperit filium Ja-
tamen ardor et constanlia, labi nesciam, ad in- cob, etc. (Gen,xxv, 12). De nulla cerle iiarum scrip-
quirendam rationem reddidit audacem : et quaead- tum esl, in uiero concepit : quae tamen quidqnid
venienii proestitit de pudore, quod tacuerit, haec concipiebant, extra uterum conciperenon poterant:
promittenti de admiratione non cessii. Nam et sol- sed quoniam de conventu virili conciperese nose-
licita de eo quod annuntiabatur, exquisivit. Denique rant, quibus non proveniebat salva virginilate con-
et angelus non iiifidelilatem redarguit, ut in Za- ceptus. Sola vero Mariain utero concepitcum irre-
charia : sed inslituit de divinaeoperaiionis novilate, serato aditu seminali, clauso utero concepit:, ad
dicens : Spirilus sanclus supervenietin le, et virtus hujus conceptionissemen si recieratiocinabimur, et
altissimiobumbrabitiibi. Ecce istud senieu mulieris, interius divina iractaverimus,prajeessii,in figurapro
quod non per traducem genitalium ministeriorum, G ( tempore illa sententia, quaj primogenita benedictio-
commixtionesexus ulriusque infunderetur in ute- nibus, vel obligationibusobligavit, dicenle Dqmino:
rum, sed claustro clauso, indeflorataeVirginis inve- Omnemasculinttmquod aperilvulvam,sanctumDomino
niretur in utero. Dcniqtte rem novam plenamque vocabitur(Exod. m, 25; Luc. n, 25). Qupd estistud
miraculi, novoverbo Prophela dum promillit, exse- masculinum,quodaperitvu!vam:cumomniumfemina-
quitur : Ecce virgo in ulero concipiet, et pariel filium rumvulvas aperiat noupuerperiinecessilas,sedmari-
(Ose. vn, xiv). Quotidie cerie de procreandi neces- lalisagnitio?DeniquenuIIavirgodiciturposimaritum,
sitate nmlierum conceptus et eernimus el andimus, quod nomen clausisvidetur futuris mysteriis conve-
denulla tamen dicitur : In utero concepit : quoniam nire. Et superius de Rachel Scripluram haberemon-
subslaniia fuluri.hominis, fusa per virura, coa- stravimus : El exaudivilillam Deus, et aperuit ejns
lescit in femina : uterusque mulieris non principium vulvum, et concepit.Certenon priusdixit, concepit:
est nascituri-hominis , sed deposili-nutrimentum. et posl, aperuit ejus vulvam: sed prhis, aperuit :
Mariaautem non tam prima quam sola in ulero cpn- videlicet, ut maritus apertis vulvaejanuis, velut se-
cepit, cujus pudoris illibatio conceptum uieri flne minalurus agrumparatum seminibusinlraret. Deni-
damno virginitatis expressit: quaesola nobis pepe- que subjungit, et concepit. Non iiaque parlu, sed
rtt, quodnonaccejiitex nobis, dicenteDomino: Vos "I cohceptione, imo conceptiopalefactaest : nec il-
de inferioribusesiis,egodesuperioribussum(Joan.vitr, lam pnrturiendus dum naseitur, sed, qui parlu-
25).QuaJsolamalerestfilio,cum virgo sit niarito:cii- riendum seminalnrus fuerat, designavit. Et si
jus conceptionemjgnorante virginiiale,parlus agno- jam ante conceptum, quippe ut conciperet rese-
vit: quaesoia mulier dicia est, non concipiendo,sed rata est, non eam cerle ille qui natus est diu post
pariendo. Ex bacergo semen promissumestmulieris, pqterat reserare, dum diciiur, nasciturus : qui eliam
qno secundumbominem DominusDeus noster est: concipi, dum esset illa clausa, non poltiit. Omnema-
qui non infnsus est in ulero, sed inventus, evange- sculinutn,inquil, quodaperuil vulvam, sanctumDo-
lista confirmante, cum dicit de Maria: Invenlaest in mino vocabitur.Quaeest ista ratio, qttaenec sectm-
ulerp habeus(Matlh. i, 18). Ecce et ab ipso praece- dum sensum videtur impleta ? Jacob primi locum
denteProphetse sermone nondeviat quod fueratntin- fratris fraudulenter invadit, nec nascendi ordine
tiatum: Virgo inulero concipiet; sed in myslerii no- prohibetur, nec dolositatedamnatur. Joseph filii per
vitate , sermonis etiam parilitate concordat : eoque avum praeposierasecundumnascendi gradum bene-
stylofacti historiadesignatur^quo faciendumdenun- dictiohe signantur, nec caJcitaserrai futura pfpspi-
88 EPISTOLA VI. AD AMICUMiEGROTUM. 88
cientis, nee monilor filius dexteram parentis, quae jA ad hoc nos ipsa deduiit ofalio, quod hbfho ille iri-
pinguioris benediciionis suceo minorem irrigabat, in- wriof cum cogitat; non in hoc mundb, sed supfa"
flexit. Quaeulique omnia sunt contraria, si putamus ipsum munduni, cuni illo Opifieererbm ac suo vivere
de his dictum esse : Omne masculinum; quod aperit videtur, dicenie David : Beati qui scruiantur testimo-
vulvam^ qui devirili semine primi nascuhtur ex fe^' nia ejus;(Bsal'. cxix, 2),-ut-;penS-lioc sit, si faSeSt
ininis. Sed .quoniam aliud inlerius lialiet illa senten- dici, Deum-fiefijdivina riiediiari: illum Dominum
tia, ideo.isliusmodi primitivi ceduntel benedictionei nostrum salutis rioslrae:jam tunc^pfodidissb riiyste-^
perdunt.Jesseiifius David,no'nprimus, autsecundus, ririm. Un'deet in Psalniis'ait.: ln cdpile ttbri scriptuni
aut tertius, sed oninium iiltimus urigitura Pfopheta, est de me (Psal.'xii p8);:Gaput''libri est Ceneseos
et despicabilior cunctis eligitur iri. r'eg'em.,Nec illi principiuiri; quoniam omnisScripturaunus esliiber,'
primo, aut secundo conira David sentehlia' legis de etunus, de qtioscfiptum est Deus", et istam pro-
primilivis promulgala blandiiur, quia judicassetiili- missionem de ipso esse videmus in capite, et caput
que -maximos, si ab his fnatrum vulvas memimsset vitse noslrae spes est ,'et ideo capul libri vilaiis sjies
aperiri :,quando hoc utique, aut iri qua dicimus im- facta per Deumsillum inquam, utsajpe.diximus, con-
pletunv,-quod uiique non poterat non impleri. Quse ditorenv, senescente jam mundo- quod.iri prima
est isla, cujus vulvam fcetus reserat, non maritus? B ] mundi ajlate promiserat, pracstilisse. Unde Propbeta
quse virgo concipit, quse non ut conciperet, virgb ait: Virga lua et baculus tuns ipsame-consolalasimt
esse desiit? Non certe illa de qtia Seriptura dicit: (PsaL LIII, 4). Virga mater est Dbmini, ex qua ba-
CognovilAdamuxorem suam, et peperit ei filium(Gen. culus iste, fesso jam perajtatem mundo, qui eum
iv, 1); sed illa de qua .evangelisla signat .- Et non susleniarel exiit. Illumergo in Virginis uterum de-
cognoviteam Joseplt, donec peperit filium (Mallh. i, lapsum, ut redemptionis nosirse totam histhriam re-
2S). Igilur in Maria hoc sine dubitalione perfectum texamus, parlu effecttimhominem; se exhibnisse pro
est, cujus vulvam non deflorator virginitatis aperuit: homine, et erealuram suam se de Creatdre fecisse.
sedpartus effnsus, qtisevirgo peperit,quoe virgocon- Illum formam servi accepisse, sed se exihanisse po-
cepit, quseprius materfacta est quam maritata. De testatis voluntate, non naiura deitalis, per quam noh
hac isiud masculintim, quod vere sanctum vocandum polerat non esse quod fuerat. IJlum maledicta pro sa-
esset, exiit: quiquevulvam secundum promissionem lutaribus meruisse miraculis. Illum spuia, illum pal-
partus editus, non secitridumconsuetudinemnaturam- mas, illum coronam spineam, illum poslreiiio crucem
quecommiwem, dum concipitur viri seminereseravit. fuisse perpessum : illum inferna penelrasse ? illuni
VII. Sed quoniam divites Dei sensusvelociier ex- tertia die resurrexissein id corpus quod cruci fuerat
plicare non possumus; tantis se Seriplurarum mo- (G afftxum : iilum hominem post moriem Deum vivurti
libus ad unarn speciem opponentibus, ut Iassari sit cffilum peliisse victorem; .sedere ad dextram Dei;
facilius quam evadi : quando omnis Seriptura cunc-. veiuurum suo tempore ad judicium faciendum : il-
lorum sensuum unus trames sit, quem humano ser- lum spiritu Dei per sanctorutn suorum ora quotidie.
mone decurrere quis valebit, necsi angelicas pennas celebrari. 'Hseccogitasse vjxisse est, haec cogitatio
mortalium linguis spirilus ascribat : redire ad pro- paslus animaeest: in lisec rglabi vel recurrere, cum
posilum convenit, et parvo navigio nbn in altuiri Domino jungi es.t, et cum ipso per bsec humiliari;~
vela conflgere, ne in periculum currat audacia , est cum ipso pati, cum ipso mori, et ctim ipso eiiam.
sed pro infirmilatis solatio i.nconspectu littoris na- suscitari. Quid dicam de ipsa resurrectione; in quai
vigare, ut si quid formidinis oriatur, vel-spes sit cum rideamur a gentibus, nort separamur a Christo :
facile teneri posse quod cernitur. Dicebamus senien licet et mjilii qui se Christianos dicunt resurrectio-
mulieris Dominum sancttim, quia secundum earnem nem carnis, excludanl. Sedsic sint illi sine corpore,
palrem hominem non haberet: eumquejam infestum quibus forte coiiceditui-jsi fas est dici; aliter repraj-
esse serpenti, quem inuteroyirginis Dei Spiritus, sentari Domino, quamDominus remeavit ad patrem^
non materialis generasset humor. Denique quod se- nos ut credimus, etloquamur.
'
quitur majorem ab homine virginis promittit. effeo_D VIII.Quidjinquam, haccogitationeltetius? Quid hac
tum , dicendo: Ipsa luumcalcabil caput (Gen. i, 15, spe esse poierit ereciius? fixumque magis in nostris
sec. LXX): quis amhigit, quod prseter Dominum no- animis inhaerere debet, nos aliquando cum hinc
strum caputserpentis nemo calcavit? Ipse enim solus exierimus adcorporanostra esse redituros, etanimae
super dracones et scorpiones ambulavit: ipse capti- interini et corporis divortium, non id agere ut nihil
vam duxit captivilatem. Nam quod subditur : Et tu sinius omnino, sed ,ul meliores per Dei spiritum re-
ejus observabiscalcaneum, ad quem alium eredimus formemur : quoniam jam bic Dominum id pignus
pertinere? Calcaneus quidem pars extrema vesligii nobis promisisse, accepimus. Et hoc, corpus quod in
est. Et Dominus post Joannis baptismum , post die- sui nattira caducum est, elmerilo pristinoetransgres-
rum quadraginta jejimium, cum ab eodem ser- sionis gravatum, ut malediciione diviuaferiur, ad
pente lentanir, ieriiaj illius dolositaiis jam victor.. lerram ibit (Gen. n, 27): id rursum post mulla tem-
exclamat: Vqde retro post me, Satana (Matth. xvi, 2). pora, id est, in fine saeculorum, eum minima pars
Quid aliud nisi a tergo positum, vel relicttim, jubet favillaesit, aul fortejam nulla, ab eademterra, quas
buumobservare calcaneum? Hsecsupra dixi, et inde illud corrumpit in nihilum : quoniam ipsa liberanda
87 S. HIERONVMIOPERUMMANTISSA. 88
est a servitute corruptionis,in infegram membrorum.A malum corpori clarifatis Domini in lucenlia mem-
suorum soliditatem,et in slalum pulchritudinis deco- bra rediturum ait (II Cor. ni, 18) : per Salomonem
remque renovandum. Quem talis cogitatio non cum quoque istud sapientia promittente, cum dicit: Ful-
admiratione delectet? Reliquias, inquam, corporum gebuntjusti, el tamquamscintillmin arundinelodiscur-
nostrorum, aut nullas aut minimascerte, et quantu- rent. Et ideo in hanc vocem: Mihi vivere Clirislus
lascumque : attamen sordidas, et .animi numquam est (Phil. i, 21), securus erupit, in qua utique quae
sine borrore inspectas, in suum iterum hominem, fuerunt merita victura sunt : qui autem lohge,
non ut Pytbagoras mentiens et deliransin Euphorbo ut ignoraverunt, ila et ignorabunlur. Nunc si vide-
essecredatur, sed in propriumsuum corpus et nomen, tur, quid sententia illa Salomonica promiserit, in-
perossa.et nervos.per venas, percuncta vitalia, non quiramus? Fulgebunt jusli, et tamquam sciniillmin
modo artuatim, verum etiam articulalim recompagi- arundinelodiscurrent (Sap. m, 7; Mallh. xin, 45).
nandum. Hocaulem non est angustum, cumomnium Quid est ut quibus flammarumclaritas condonatur,
vel frugum, velslirpium semina, majora et pul- his lam bumilis Iocus ubi discurrant, et abjectus of-
chriora in graminibus redeant, quam in lerra vel ferlur, ut loci despectu decrescere videantur, qui
ab hominibus sata sunt, vel sua sponte ceciderunt. corporum luce creverunt? Quid est, inquam, quod
Quis nonseminari se in lerra, ut ita dixerim, lsete-B ] aslris per arundineta comparati volitabunl, et in si-
tur, quse nos meliores quam acceperal, reddet, di- derei forma fulgoris , stirpes lerrarum miserrimas
cente Aposlolo : Resurrecliomorluorumseminaturin permeabunt: cum longe incongrue misceantur, vel
corruplione,surget autemin incorruptione (I Cor.xv, fulgores arundinetis, vel arundineta fulgoribus?Ani-
•42). Quae possessio praesentium huic spei poterit madverte, oro le, divini verba mysterii, cui ul non
comparari? Aut quid erit aliud quod ad contem- de bobus , ita nec de arundineto cura est, aut
ptum mortis attollat, quam haec medilalio divinis in resurrectione arundineta quid faciunt, nisi quod
promissionibus et prophetarum vocibus excitata? nos per omnium formas, vel pecudum, vel slir-
Quid tale GleombrotusAmbraciotain Plalonis libro pium laborat ostendere, ac per hoc, ut Apostolus
disputante didicerat, qui homicidasui esse non ti- ait, pro nobis cuncla scripla sunt (Rom.xv, <5).Inlel-
muit, ac se altissimo prajcipitavit e muro, dum et lige per arundineti imagines, infideleshomineselin-
nullum post mortem autumaret esse judicium : et credulosdemonstrari: eorumquecorpora, superficie
sine discrimine meritorum aliquo, omnes animas graia et interius cassa virlutibus, quoeubi primum
post corpora sequaliterferri arbitrarelur ad ccelum. spiritus vanitatis inflarit, sibila serpeniis imilentur,
Quod adeo omnes pro vero lenuerunt, et sic omnes et sanos partus, viperarum progenies obsequantur.
illos saeculi sapientes una nebula hujus erroris in- 'C Scintillm, inquit, in arundinelo. Sancli ergo inter
volvit: ut et ipse tam Iaudabilis, ut putant, doctor peccatores, quoniam non omnis caro eadem caro.
Socrates, homicidamipsum se privatim, ne publice 'In arundinelo, ait, id est,- vacua luce corpora, et
occideretur, occiderit.AIiud longebeatus Aposlolus alienis arsura fulgoribus, quibus sanctorum clarilas
praemediiatum babebat et cognilum : Qui non ab futura pro poena est : quoniam Deus ignis consu-
hominibus, sed per revelationemDomini nostri Jesu mens est, et justi in imaginem deilatis advenient.
Chrhti (Gal. i, 12), qtiod docebat, acceperat, nee Fecit enim Deus hominem, ad hnaginemsuam fecit
Academiaenemoroseobscuristectus umbraculis,sed illum (Gen. i, 27) : et Apostolus lestatur credere,
ccelesliillustratus lumine : nec in ludo aliquo litte- se, quod illi similis sit ftiturus. Necessarie. Si enim
ratorio inter puerulos oscitanles, sed in tertio ccelo similis Deo fuit cum faclus esi, et similis futurus
inter angelos coruscantes imbutus, in contemptum est cum resurget: quoniam quidquid nunc in nobis
vitas praesenlisexclamat: MiltivivereChristusest, et dissimilevidelur auclori, id omne vitio transgressio-
mori lucrum (Phil. i, 21). Non certe murumdequo nis impressum est: et vivam verilatis formam, ar-
se prsecipitet ad morlem, sed Christum Dominum, lifex mendaciorum struniosis aclibus deformavit,
per quem hoc mortale ab immortalitaieabsorbeatur, suamque pravilalem, nostris etiam membris, dum
inquirit. Etenim intelligit ei lucrum esse mori, cui D mentes corrupit, inscripsit: quae per resurreclionis
sit vita futura cum Christo. Sine Dominoautem ni- gloriam male adjecta, aut immiuuia dilueniur : et id
Iiil prodesl, etiamsi totum mundunv Iucrelur, ani- solum quqd auctbrem rerum lamquam in speculo
mae autem suoedelrimenlum esse passurum. Crede- reddat, emicabit :lut interpolator opus suunVsedo-
Lat igitur vir ille, vas electionis, se per Cbristum leat perdidisse, et homo tandem se integrum esse
Dominiimnostrum dehacterra, quoenumquamsine glorieiur. Non lamen hoe omnes, ut jam diximus,
nsura reddit quod accipit: sed alia minore, alia ple- sed jiisli tantum in luce erimus: Quoniamomttesqui-
rumque majore cum fenore: ut tricesimumet sexa- dem resurgemus, sed non omnesimmulabimur(Thes.
gesimum et centesimum , Dominoipso in Evangelio vi, 15): discreiioriem enim faciet personarum, di-
germina quse planlaverat sie legente : dequa terra, versiias meritorum. Nameisi inter ipsos sanclos erit
etiam veritas, quam Pilalus ignorabat: quam nemo aliqua de operatione disiantia, dicente Apostolo :
utique principum bujus sseculividit: Si enimcogno- Stetla a stella differtin clartlate (l Cor. xv, 41): quam
vissent, numquam Dominum glorim crucifixhscnt diversitatemvel de impiis, vel de peccatoribussen-
(I Cor. H,8) : de ipsa, inquam, se Apostolustransfor- tiemus : quoritm alii in judicio, alii in sanclorum
89 EPISTOLA VI. AD AMICUM&GROTUM. ., SO
consilio resurgunt? Qui etsi resurrectionis ipsius A mancipandum illis esse credalur, quibus el spiriiua-
lempore segreganlur, quid de habitu formaque di- lis illa nequitiarum natura subjic.iendaest?Quid er-
cemus? Quaj, ut mihi videtur, non veste aliqua tex- go lunc faciettt, qui nunc in honoribus gloriantur :
tili, neque mulierum elaborata pensis, sed suis me- qui per terribiles procfeciuras, et fasces, et aeternos-,
ritis et orationibus erit invenla : beato Joanne hoc ut existimant, consulatus, Deo sc comparare nitun-
in revelatione monstrante, qui sanclos, ait, indulos tur rapina, non natura? Quid faciet qui conjungitdo-
byssinumse vidisse (Apoc.xix, 14). Et ne forte sub- tnumad domum (Isa. v, 3)? qui perlurbala civiiaie,
legiminabyssini, aut stamina qusereremus, et mate- et cunctis.quibus siringebalur binc inde limitibus
riale, vel corruptibile ac fluxum aliquid exerceri in fraclis, monles, flumina, mariaque transiliens,qtiati-
ccelestibus opinaretuur, subdidit: Byssinum autem lum ad ipsum pertinet, unam vullpossessionem esse,
justificationes sanctorum sunt. Tunc ergo, ul iutel- quae communis ornnium terra est, et insatiabili
ligo, in superficie corporis nostri venient, quaenunc cupiditate latitudinem immensi orbis excedens in
stint testa sub corpore.Tunc unicuique, miserum me, Alexandri Macedonisanxielatem, et innumerabiles
conscientia sua vestis fiet. Tunc ea, quae de funda- Epicureorum mundos diffundilur: acquisilisque per
mento illo,quale aliudnon potestponi(\ Cor. xiu, 11), aviditatem mundi iiujus angustiis,in alium credulus
ab unoquoque soperajdificala sunt praeeminebunt, •B non aestimata proprii corporis possibilitate accendi-
ut aut mercedem accipiat, qui mansura conslituit; aut tur, autumans passurum se damnum esse de jure, si
delrimentumpatialur, quiarsura construxit. Jam quid fidem non adhibueril de furore? Quid hi facient,
illa commemoremquaesequuntur, quaetotasanctorum qui tamquam correplores morum, Domini familiam
sunt carnem sine terra, corpus sine doloris sensu, attentius castigatiusque viventem, aut in vestibus
animam sine melu, vitam sine fine, selalem sine biimili colore, aut in cibi arida parcitate, aut in vi-
(empore, lucem sine nocte, beatitudinem sine fine. giliarum non oliosa sobrietale, velut aut indumenlis
Video hominem, et in bomine Deum : quoniamDeus mollioribus delicatam, aut epulis copiosioribus sa-
omniain omnibusest(lbid., xv, 28). Tolum quidquid ginatam , aut thoris calidioribus oscitantem, divei-
nunc impossibilehomini cernitur.id lum fieri per mu- lunt ac vexant, nescientes quod in sanclis Dei, mar-
nificentiam perpetui regis velare et revelare, lique- lyribus, confessoribusqueoculi ejus pupilla feriatur?
scere ae resolidare, eumque fieri quem et intrare ad Peribunt sine duhio, peribunt in illa dieomnes co-
discipulosconcretaet corporea parietumvalvarumque gitaliones eorum : nec eos apud tribunal illud aut
non senserunt: et discipuii tamen slare omnes anle Lucius Grassus defendei, aul M. Antohius, aut istis
se intus conspexerunt: et omnia quoesine hoc cor- eloquenlior Tullius : quoniam omnis tunc soeculilin-
pore Dei spiritus fovebat, corpus cum Dei spiritu C gua obmulescet, et sola erit in Tusticulissuis facuu-
esse faclurum. Satiari deleclatione harum cogitatio- da justitia : quaeinfantium fecit ora diserta, et mu-
num Chrislianiias non potest. Hsec £111 requies, hoc torum linguas novum solvit in canticum, ccelestem-
oblectamentum est, hoec voluptas, hae deliciaeire que sibi harmoniam per siii misericordiam de suis
mentein sedem Dei, ibique sibi locumet partem sedis, oviculis acquisivit. Ad cujus gloriam celebrandam,
non sua prsesumptione, sed divinitatis pollicitatione etiam si hominum studia cessaverint, in conlusionem
usurpare. Nechoc illi arduum videtur, postquam jam generis humani, lnpides clamaturi monstranlur. Sed
ibi in Christo Dominosuum esse bominem cognoscit. quo ego a materia proposiia, velut mortalium im-
Vendicatsibi sequumjus de cognatione per Deumcar- probiiatem increpaturus excessi? et uniformis mali,
nis assumplae:-quoniamdecarneejussumus, etdeos- lamquam publicus accusator, mundanis vitiis, dum
sibus ejus.Ipse enimest caput corporisEcclesim(Col.i, me aliquorum miseret, non peperci : cum etsi ju-
18),ipse principiumomnis principatuset potestatum, -dicandi tempus esset, lapidem tamen miltere super
evangelizantesic Apostolo : Exquo lotum corpus sie adulteram non auderem : etsi ad innocentis judicium
compaclumetproduclumper conjunctionem,et copula- purioris conscientiseriie armarel aucloritas, tempus
tum, crescilin augmentumDei. Quid ergo venturum lamen exspeclare debebam, docente Aposlolo, qut
judicium, et diem Domini, piis optabilem, et impiis ;D sanclis non jttdicitim sustulit, sed dislulit. Ait enim :
fugiendum;quid illud igneumdiluviumnon aquarum, Nolile judicare anle tempus (I Cor. iv, S). Illud
fumante terra, fugiente mari, cceloin libri speciem nempe resurrectionis tempus innuens exspeciaudum,
complicalo,loquar? quo per incorruptionis gloriam rediviva caro mi-
IX. Tristia haecsunl divilibus saeculi,sedexspec- randa assislet judici. De ajternilaie jam manenle
tanda pauperibus Christi, pro quibus in Psalmo Do- constantia, cum absistel formidode lapsu, non tre-
minus suspirat, dicens: Propler miseriam inopum, pidabit tunc in alium ferre senientiam, cum de se
ct gemilum pauperum nunc exsurgam (Psal. .xn). meruerit esse securus. Coeterum nunc cuneia sunt
Quid tribunal illud ex majestate judicantis immen- dubia, ctmcia nuiabunda, dicente Aposlolo : Consi-
sum, et duodecim sedibus adorandum, tantamque derans le ipsum, me et tu tenteris (Gal. vi, 5), qui
daiam a filio poteslatem, ut in judicando haloeant alium ulique status tui nescius, facile judicas de
etiam angelorum subslantias, quasi eorum ereator ruina. Quid et si miseris flduciam, ut beatis Deus
addictas, dicente Aposlolo : iVesciiis,quoniamet an- det ? Praemia poiius sanctorum, id est, vera
geks judicabhnus(l Cor. y, 5)? Et quid erit quod non laudemus , quam iniprovidi, m\ .inieinpegtivi ?
91 S. HIERONIMI OPERUM.MANTISSA. 92
vel de conscienlia; vel de tempore denoiemur.,A nec ipsis quoque filiis parcant, quos eliam de avari-
X. Redeamus ergo ad illas sanctorum nobilissimas tia accusnti oppouere consueverunt, dum prsefectu-
Cl laetissimas cogitationes : nam nihil laetius est, ras consularitaiesque mercentur, quas.potestates et
quam mortalem de promissa sibi hajrediiale medi- mors admitiit, et successor exclndit: quse demenlia
tari. lllum quidem queih diximus, ante oculos collo- esl non ea potitis impensis omnibus et detrimenio
cennis : quandoquidem secutius est vera celebrnre, viiae ipsiiis comparare, quaepromolos faciant vel de
quam miseranda culpare : licet vera felicia sine pec- vitse oeteriiitate securcs, .vel de judicii perpetua
catortim noh possint infelicitate narrari. Cernnmus dignitate glorhreos?
utique, Ui conslituimus, Dei sanctOs Cnm facibus XI. Tempiis admonet, et locus ipse suggerit/nec
per omnia voliiare, et coruscantibus ad vindictam materia videtttr aliena, quoniam de merilis coepimus
dexiris, ancipiies gladios stringere. Hajc enim est tfactare sanclorum, ut infelicissimas infelicitatis
gloria sanctdnim Dei; hoecin hoc soeculo despi- blasj.hemias diluamus, qtise ad hanc videtur speciem
cabiiis militia : baec linguis omniuhi in delractioni- pertinere. Exsliterunt enim qui virtules egregias et
bus dissipata. Hic tunc pntieutise nosirae frucius, ccelestes per sanctbrum reliquias jam ulique prope
haec stifferentiaeroerces erit. Hoccpraemia pro no- nosiris lemporibus operanles, maluerunt detractione
mine blasphemaiorum; subjecla sibi hnbere omnem B mordere, quam veneraiiohe suscipere : anliquum
animam superbam, etomnem exlollcntem iiominem, illud venenum in Dei famulos Judaieae infidelilaiis
potetilissimos quondam regos mundi, et tolo adora- evomentes, quod illi quondam in ipsum Dominum
tos orbe cum rnanicis ferreis cbmpedibusque sisten- viperinis linguis et mortiferis sibilis effuderunt, di-
dbs; hbbilesque eoriinoimmanitim pohdera calena- cenles: Inqua poleslatc hoc facil? Et; quis libi dedit
rtim, collo et cervicibus susiinentes, anle fnlgnreni hanc poleslatem?Recitabaul nanique nobis jnxta po-
illius augUsti tribunalis, his quibus ahquando cori- sitis, quaedivinis et beatissimis Gervasio et Protasio
tempsefant, despexeraut, irriseranl, offerendos. infidelitas stulia loquebatur, quos dum papse Am-
Mutata enim vice, ut hoc saoculum laulorum sit, brosio aliqtii decerpere machinantur, violare sacri-
aliud futurum eredere miserorum. Vae enim diviii- legis sermonibus non timeant, hoc modo raiionem
bus, quoniam perceperunt comolaiionem suam : sed miraculorum conqtiirentes. Quid est istud, quodex
illis divitibus; quibus dieendum erit: Esurivi, etnon eo quod mariyres sunt, virtutum dona meruerunt?
dedistis mihi manducare: sitivi, et non potaslis me Cur lam larde, quod jam pridem illis coneessum
(Matlh. xxv, 5S). Hlis utique diviiibus, qui de in-- est, exercetur? Aut si ea lempestate cum passi sunt,
justo mammona amicos facere noluerunt: qui medi- non osienderunt, quomodo nunc operati sunt? quid
tati shnt in cogitationibus suis exuberante fruclu, G est hoc, quod modo videnlur ostendere? Aut illos
quo nemiiiemrefrige*rabant,nbvaimmensis fruciibus majores revelalione Ambrosius fecit, quam dignatio
recepiacula moliri: qui in crastinum comederent, marlyrii? Agnoscitisne aliis licet verbis, ila menda-
ignorabanl. Animaeornm eo (empore expostulabalur, citer quod de Domino prodidimus, martyribus in-
sub una tamen nocte vana solitudine occupaia, cum gestum : In qua potcstate hoc fach? El, Quis tibi
thesaurizare. non cessaverint, nee defossis \igilare hanc dedil poteslatem(Matlh. xxi, 23)? Tepida, ut
opibus omiserint. Hinc Lazarus pauper cum eo pa- arbitror, eonsolatio, elde livore generaia, quaerere,
triarcha, qui peregrinus vixit in mundo, larUaturin an divinum sii, quod videas esse divinnm et raiio-
cubili suo. Aldives eeontra iu aeternis flagrat incen- nem poscere, cum credere sit necesse. Et cum Apo-
diis, et omnis exspolialus dignitate atque subslautia, stolus dical: Charitas omniacredil (I Cor. xm, 7) :
despecti quondam inopis divinum imploratauxilium, quis dubitat, qttod sine charitate Dei sunt qui iidem
ejusque vel minimo exoptat digitnlo contigi, cujus lantis non npplictiere virlutibus? Negalautem fidem,
egestaiem inier opimas dnpes suas, et copiosa convi- qui quasi tentnlor inquirit. Unde liaec potestas?
via ne micis quidem de mensa decidentibus suslen- Quasi non manifeslum sit in ea sanctos martyres
labat. Cum ilaque prajscriptum judicium per nos, id uunc in spiriiu miracula facere, in qua poteslate ad-
est, per sanctos "est celebrandum, nbbis vindicta in " versarios suos prius in carne ct in passiohe vicerunt.
natiouesetinpojiulosesidonaia. Quodctnn cogitatur, Confcramus pedetu contra istos, si dici fas est, filios
quaj in nobis mens? quis ardoranimi? quoddeside- Judajornm, et ut nuper eorum pareniem, id est, Ju-
rium futurortim ? quis jirajseniiumcontemptus? faei- dajum qui se in sncrilegio prudentem nimium puta-
lius seniiri quam dici potest! Aui quis est,qui non ad bat, dono Deiiaiis oppressimus : ila et hanc suh
isla festinans dissolvi se cupiat, et esse cum Cbristo Cbristiano nomine blasphemiarium sobolemdestrua-
(Phitipp. i; 25)? Aut quid magnum esi si pro lantis mus, per eum qtti dixit: Perdamsapienliam sapien-
ac talibus bonis mors contemnalur, pro qui- tium, el prudentiam prudenlium reprobrabo (I Cor. i,
bus etiam Ivaecvita eonlemnenda est: quoniam pro 17) : ul et nos in triunipho gemino jier Dominum
iis qui perdiderit animam suam, salvat illam. At gloriemur; et illi agnoscant inielligeniiam rerum
contra qui hic salvaverit animam suam, perdet eam diviuarum iri fide caiholica, non in sapientia sajculi
(Malth. x, 39). Etenim cum plerique in hoc mundo consiitulam, monenie Domino : Nisi credideritis,
velut furialibus flamniis, iia sint animi ambitione non intelligetis(Isai. vn, 9) :ut manifeslius con-
succensj, ut noh opibus eon^itis, nec palfimoiiiis, slet, ct fidelibus paiere infidelilatis obscura, et
55 EPISTOLA VI. AD AMICUM^EGROTUM. 94
ab infidelibus fideliialis etiam plana non cerni. A Dei invocatione non potuit (II Ueg. n, 4). Sed fateor
XII. Forsilan quaeraspro tua sollicitudine, "e"tvi- ipsius hanc qhae pfoposila est interim fuisse virtu-
gilanlia, diligentiaque,"viiali,quoefuerit illa quoesiio, lem, ut miijof s_lorianostrae fidei sit_ si tehtatofem
in qua trophaeumiibbis Dominus de falso Israeliia eiiam dum credinius, bpprimanius. Quid ais, Dohiini
donavit. Referam , nec tacebo^ quoriiam his rebus biasphemator? Elisaeus, inquit, ipse mofluus aiium
paginam tibi simasextetidi. Et si enim hdri congfue, moriuuih coniaciu sui cbrppfis suscitavit. Hpc 16'co,
liecdum prioribus absolutis, alia ccepla videantur in- ut in omriibus, Dbminosub prbphetae virtus
' suo plene,
terseri: lamen pro te malo aliqua eiiani hori assurgat, quae in DominoJesu Christo cum sepul--
ordine loqui, quam luis mihi modo braiionibus do- crum ejus lapidibus infidelitas veslra muniret, lapU
riata prselerire. Quidam "deiiiimicis crucis Chrisli, dem mililes nbsiderent, credo ne resurrectioejus
iiiler familiares Dei, et quidem doctbfes, de scan- idoneis iestibus indigerei. Nam resurrectttrum si vo-
dalo illo. geriiis stise, qiiod in Dominum hostrum lebatis credere, noveratis. Subiio enim ilie infefnis,
susceperunt,.spirii'u blaspheniisbDomihum pulsans, terrae cardinibus concussis, cum stupore mililum et
prolulit exempla de lege. El ut quondam pater ejiis ruina saxbruhi, hon aliumaliquem, sed se stisciia-
homicida in pinna Templi Dominunrtehtahs, quid de vit ih lucem. Eiissei itscc prbpfia doiia si fhissent,
ipsb promissum esset in lege improbus praedica- B sibi dare maliiisset: nec prajsiare alii poterat, qud
bal: iia hic ne aut mihus doctse perfidiaeviderelur,. indigeret sibi. Denique lioc majus esse vesiri eliam
aut nuduin pateret sihe majqri auclorilate menda- prodiderunt majores, diim Dominumin cruce defi-
cium : Plura, ait, miracula prbpheta ribsier fecit Eli- derent, dicentes : Aliossalvos fecit, seipsum salvuih
saeus,quani Dominusvester Clirislus. Nam cum pro facidt, descendatdecruce,el credimusei (Matlh. xxvii,
hiagno Lazarurn de riibrte ih lucehi revocaium esse 42) : vesirbrum ergo sententia viricihitislVestfi pro-
referatjs (Joan. xi, 14), quid amplius dicere poleri- mlseriinise crediiuros es^e, si prsestitissei sibi, qiiod
lis, quam a vivo mbrtuum resuscitalum? Prbfero aliis prsesiare corisuevisset. Cur nori cfeditis, qtiqd
quod veriim esse, etiam vestra confessibhecerisetur. esse praestanlius hon iiegalis? Nenvocerte hanc !ia-
.Elisseusenim noster jani moriuus apposiiis ossihus buil pqiestaieni. Denique et Dominus dicit de ahima
ejus, mortuum (quem juxta corpus ejus pifatafum sua : Potestalem habeoponehdi eam, el polestaiemha-
fugiens advenlum, supremi olficii deserens munus beo resumendi eam (Joah. x, 18). Recense superbas
turba projecerat) exanimis animavit, et de frigidis majorum ludfuiri imagines, et patriarcharum felexe
ossibtis atque exsangui corpore, alienum cadaver vi- virtiites, et inveni quis ialerii habuit pblesiiUeni.
tali calorc perfudil: nee quod liabuit, dedit: sed alii, Quare non ei ere.dam,quod possit liberare aiiimani
qubd ipseiunb noribabebai, indulsit (J.\Reg.xm,21). G meam, qui pbluil el suam? Plttra dicturb, shggessit
Hbc cfedo vbbis majus caeleris viftuiibus vidbaiur, recofdatio, volunien crescere, et ideo cursitrn hujus
mortuurri iri auras iitales reihissum esse per mor- quaesiionisesse revbcandum : qiipniam adliuc pribr
tuum : et eo lempdfe qiio ipse esset naturali lege iila aslaitin januis, cui eeqiiestia spaiia etsi habenis
corislriclusi iiltcfi legem sblvisse naturae.lloc si prse- restrictioribhs, lamen adhnc iilibata debeniur. Et
stat cunctis bperatibnibus, cur hic polior non habea- vere nbri fuefunt riecessaribifiliac pafte hiulia di-
lur, queih tamen pfqphelam, rion Dominumconfite- cerida, ne et ille crescefet: si lameri magnmri pro--
mur :-aut si vel sirriiie lniic aliquid nostis, edlcite, tulisse aiiquid putaret se,'qubdqijeei'eret'proiixa'*dis*-i
ril et honore pfeeceliat,qui fuerit hierito virtutis ex- putatione victoriam: cujus non sapieniianv,-.quse;nulla.
celleritibr.Obsiujiuere ad baecdicla proceres nbslri, in eoerat,scdsuperbiam, quiabundabatjirifregimus.)
et ntillumreferentes responsuiri, iiec qubd teluiiife- XIII. Repudiatb verq isto lsraelita scvel^ne-pur,.
percuteret prodiicentes, pene sub iriarii adversafii gnam se fecisse gloriaretur (quandoquidemi quae^
machina, iriutilique ariele conciderunt: adeo ut ille diximus ad inslructioneni nosifbfum potius;- quani -
qui profuga omriiuhi, ut aiunt, fessedebuisset, etiani , ad illorum certamen coriflictumqueproiulimns,-qui
victoris glbrinfh sineceftamine reporiaret. Quod ubi nec tune vitlt credere cum vincitur) ne aut sanctuni:
mihi est niinliatuiri, ingeniui, tantam hobis inesse " cunibus impudenter dedisse, aut margdritas -porcis
negligeniiani, ut" nec veritaterii pbssinius astruere, sparsisse judicemur (Mattli. vn, 6), revertendum est
cum alii valeahi,inculCare pro veriiaie mendacium : iiluc, unde ad illum locum pene praecisis,sensuiim
fogaloque Doininb, quoniam nihil nostrum est, ul tramitibus deviavi : et oves domus Isracl diiigen-
siiis arma suggereret, quo ejus ignaviae auferrelur tius circumeundoe sunt: quoniam si chafilas Dei in'
opprobriurii.Cedbmihi, inqtiam, istum magnilbqutnh nbbis est, quis inftrmatur, et ego non hifirmor? quis
dicenlem : Labiq nostra a nobis sunl, quis nosterDo- scandalizatur,etego non uror (II Cor. xi, 20)? Docen-
mihusest (PscL xii, 5)? Prbferam profecio pef eum dique magis sunt, rie usque ad blasphethias lbquait-
qui disperdit'Iingiiam magniloquam, ut inielligant tur, si forte aut non teneant, aut nbh intelligaht nro-
Dbmiribfamulurii non ajquandiim : licet ipsi nove- phelala. QttooriiiUan divina viritis sit, qtise nunc
rintJudaji, prbphetasveleres riiiila mifacula pfopriis ccepit in marlyribus appnrefe. Ctij'us legis hbmihes
edidisseviflutibiis. Deniqueipse Elisaeuscum spiritii hoc requirunt? Nempe Chrisliansc : quae sic esl pro-'
magistri hajfeditatis, velut insoleiitior donoruni re- phetatibnibus insifucla, ut. nibil tarii nbvttih, fam
riiuheratibne"venisset, sbindere taiheii aquas nisi jnopiiiatum nostris temporibus possit ihgruefe,,qudfl
95 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 96
fiiles aul admiretur electior, aul blaspbemetur [Al. jK.cvangelizatum est nobis : licet ipsae qusefiunt virtur
blaspheniet] infirmior. Omnia usque ad Dominum, tes Dominiper doemonumtormenta testentur, quando
prophetae veteres prsedixerunt. Omnia post Domi- Satanas non dejieiat Satanam : quia uniformilas rie-
num , quae deerant, apostoli prophelarunt : beaio quitiaj, indivisa naturaliter societate conflala, simi-
Paulo per libertatem sancti Spiritus non (acente, litudinis accessionenon detrimentum sui meiuat, sed
qui ait : Ex parte scimus et cx parte prophelamus capiat augmentum. Nam et multos in unius formam
(I Cor. XIII,12) : non quod omnia nesciat, aut om- legionis pravilatis spirilus [Al. tacet spiritusj, et ini-
nUfhon prophetet, in quo prajserlim loquilur Chri- qtiitalis viperinae conrcederatio conglobaverat: nec
stus : scd ex parle de toto prophetat, et ex parle sibi oberat muititudo, quaesicut;acquirebat miseram
de toto scit. Prophetat nobis id, quod scit illius sociata inCrmitate virlutem: ita formidabaiincurrere
temporis esse, quod fulurum erat. Quod vero pro- divisa permixtione inanis substantiaj vacuilatem.
phetat, venluroe utique prophetizal aetati. Prophe- XIY.Sedliacparteinlerimargumentationisomlssa,
tataiilem lotum, etsi prophelalex parte. Hsecenim sicut proposuimus ea quae in Ecclesiis Domini, san-
proplietat, quorum aperiione pars ejus temporis, qusc ctorumque ccemeieriisadmiramur, credenda esse di-
usque ad finem superest, indigebat. Ex parte ergo vinitus fieri, si prophetala fuerint, comprobemus.
prophetat, quoniam jam ex parte fuerat prophela- B Alque iu hac tam dura difficilique maleria, ncc ab
tum : et ideo propheta sciebat ventura quaeprophe- aliquo antea pertractata, Dominnm consulere debe-
tabat. Cujus prophetiaj particulas plenitudo, ut ipse remus, si, cessanle merilo, repudiari non timeremus
dixit, lemporis abolevit, bocmodo : Cumveneritquod prse audacia : quoniam quse ipsius sunt, nemo extra
perfeclumest, quod ex parle est, destruelur(I Cor. xm, ipsum poterit explicare. Etenim mirum unde miseris
10) : scilicet, cum in conclusione mundi, nec scien- tanta fiducia : unde est interpellandi Dominum fa-
tia major, nec prophetia ullerius sit quaerenda.De- niiliarilas lam amica, ut in banc vocem sudeamus
nique iiilelligentise istius virtulem, ut apertius de- erumpere : Osculelurme osculo oris sui (Cant. i, 3) ?
monstraret, subjunxit : Videmusnunc per speculum Quis tantum concepit opiatum? Quis tam grandia
in mnigmate: tunc autemfacie ad faciem.Per figuram vola, sui aestimator negligens suspiravit: ut ipsius
inlerim sunt universa, et quibusdamimaginumlineis os cominus concupiscat attingere? Alque vel ulinam
obumbrata, nt infirmiias carnis noslrse, terrenaque nos eorum dignetur osculo, quos ipse dignatus est
subslantia, inagis se ad spirilualium exiendere veri- osculari;; ut in secundis postremi tertiique sistentes,
tatem, ut ea illi desiderium pulchriludinis suse eiiam de eorum Iabiis aliquam ex parte scienliam trahere
per speculum tenuiter oslensa faceret : quantaque mereamur, quitotam sapientiaeplenitudinem deDo-
ipsa esset in sua substantia nos doceret, cum tam ad- C mini ipsius ore didicerunt. Quamquam eisi magno-
mirabilis etiam in repercussis luce sua ajnigmalibus rum merilorum privilegiis fulciremur, posita erant in
appareret : et ideo nunc per speculumpollicita con- exemplis, velut alta quaedamrepetita fundaminave-
spicimus, non tamen propter virtutum merita possi- recundise : ne quid indecens et iuordinata praesum-
demus : et ostensa adhuc miramur, non tradita lene- ptio leviialis auderet. Quidnam electiushealoPelro?
mus. Tunc vero prophetia scientiaque cessabunt, quae quid ad spem erectius, quid liberius in fide, quem
promittebatur erit iugressus. llinc eliam prophetia oris sui osculo Dominus se osculatarum esse promi-
semper obscura est,-quod alio lempore canitur, alio sit, dicens : Tibidabo clavesregni cmlorum.Etillud :
cernitur. Quod dicitur, dum non videtur, quasi non Super hanc petrammdificaboEcclesiammeam(Matih.
prsediciumnon creditur. Denique lsaias cum redem- xvi, 29). Tamen hic pondere se quodam pudoris in-
plionem nostram lanlo ante in Virginis ntero agno- curvans, fiduciam, qttam elatior habebat ex merito,
scere, eamque velut jam praesentempopulo demon- verecundior ad interroganda submitiit, cum in ccena
straret, dicens : Ecce virgo concipiet,et pariet filium, Domini, non per se quis Dominum esset traditurus,
et vocabiturnomenejus Emmanuel (Isa. vn, 14):prac- inquirit, bumiliterque pudibundus osculum Domini,
sentem et futuram infidelium Israelitarum turbavit ore pelit alieno : quod illi etsl apud Dominum fidu-
aetatem. Nam et illi veleres prophetam suum, qtio- •Dcia erat, ut suhinde etiam homini inconcessa prajsu-
niam non viderent quod ostendil, intercmerunt: et meret : ut ibi, cum per maria gradientem Dominum
hi proplietaium sibi, quoniam prophetiam non rece- audet poscere, ut ipsum pariler solidata sub vestigiis
perunt, occiderunt. Quod nobis etiam ut non in Dei aquarum terga suslentent: aliquid sibi diffidenlior,
martyres accidai, praecavendumest, si eos quosprior sed consultior nobis, quibus suo actu imitabiles for-
setas insecuia est, nosira blasjdiemet. Et quoniam, mas lamquam in speculo collocabat. Si per legatum
ut diximus, quod praedictumfuerat, venit: venturum proescieniiamDominicaulus explorat, quid hac in-
nihil esl, quod non fuerit ante jirajdictum : Domino structione dignius, quid hacconsulendiartesubiilius?
ipso sic dicente : Ecce prmdixivobisomniu(Mar. xm, Quod nos facere debemus, quibus cum fiducia nul-
23). Videamus polius si haecaliquando majorum au- Jius sit merili, debet esse saltern pudor exempli :
ribus probantur infusa, qtnn modo nostris oculis lam- imitanies vel in hac parte beatum Petrum, qui non
quam implela fingunlur. Videamus si hmcomniaope- solum qua humiliiate, verum eiiam perquse ad desi-
raturunus atqueidemspiritus (I Cor. xn, 11). Si de- derata pervenire possimus, ostendit? Ab illo absolu-
pjque nec angelus de ccelo evangeli^et, prseterquam tionero qusesfiopishujus, qu^n. ipse non ertibuit in-
97 EPISTOLAVI. AD AMICUMJEGROTUM. 98
terrogare, quaeramus.Ab, illo, inquam, qui in ipso A 1 perventum est, et de nostra ultione non loqueris.
Domini peclore, velut super arcam novi veterisque - Quod cum dicunt, mirabiliter subjungunt: Non vin-
Testamenli recumbens, non modo ad vestibulumali- dicas sauguinemnostrum ab iis, qui in terris inlia-
quorum divinorum oraculorum diligens inquisitor bitant? Ergo non quousque, si adhuc illi mortales
accessit, sed ipsum penelrale secrelae dispositionis, versantur in lerris, qui Dominifamulosfuste, lapide,
tamquam famiiiarissacerdos intravit: et ideo solus ungula, flagris, plumbo; ferro, bestiis, ignesunlper-
vidit in principio verbum, quando illi velut exterior secuti. Quousqueenim imputatio est prolixiorisaJta-
sacrosancii templi ara, sic interior metienda com- tis, ut aut quousque, sit sine fine : sed adhuc perse-
mittilur. Ipse nos de eo libro, quem seplem signacu- culores morantur in carne, aut illi vita excesserunt:
lis clausum flevit, reseratumque lajtatus esl, non per etiam si in terris habiiant, si quousque non fallit.
aliquem pseudothyrum, sed per palentes januas in Sed nihil falsum profertur a lestibus veritatis : et
suum peclus verilatis inducat. ideomagis interpretatio, non fides quaerenda,est,
XV.Alquine, dum consuliltir,immoremur,prseve- quaesubobscura eloculionenon excludilur, sed vela-
nit, inquirenies, eliam praescientlsecompendio:quod . lur. Cum ergo dieunt: Quousque, Domine sanctus
trepidum aliquando noslris meniibusfuturum cerne- et verus, non vindicas sanguinemnoslrum ab iis qui
bal illumiual.Reddilenim velutpereunctatus respon-\B in terris inhabiianl: non eorum mortalium sangui-
sa de Pathmos.Deeo utique Iocoubicceiorumsecrela nem morlesque desiderant, qui in eos quondam, aul
prseclusaCaJsari,nonalienusinlravit,etangelorumsa- populari seditione ssevierunt, aut tribtinalibus suf-
cramentapulsusab hominumconversationecognovit. fulli, capitales sentenlias promulgarunt, quoniam iu
Ait enim:Vidisubara Deianimasocchorummarlyrum terris adhuc inbabitant. Nec fas est ut accusentur
propterverbumDei,el lestimvniumJesu,quodhabebant: defuncti, qui, dum viverent, sunt defensi his verhis:
el daimsunl illis singulmstolm, et clamaverunlvoce Ne staluas illis, Domine,hoc peccatum(Act. vn, C0) :
magna, dicenles: Usquequo,Domine,sanctusel verus, ignorant enim quid faciunt. Quod si inter passionum
non vindicassauguineinnoslrum ab iis qui in terrisha- tormenta, et amaros mortis dolores, tam pie qtiili-
bilanl? Et dalmsunl eis singulmstplmalbm, et dictum bet, pro iujusiis, proimpiis, procrueniis, pro blas-
esl eis, ul requiescantadhucparvotempore,doneccom- phemnntibussupplicaruijt: si eo deniquetempore ,
pleatttrnumerusconservorumet fralrumeorum,qui oc- quo ipse angustiarum sensus exirema patienlium
cidenlurposleaexemploeorum( Apoc.vi, 9, 10, 11). poleral excilare ad maledicium, precalio pro homi-
0 Apocalypsimvere divinam, et tanto Aposlolome- ne fusaesl: quis non intelligit, non menies maiiy-
rito confessionis lempore patefaclam, ul magis ad rum , sed persecuiorum personas fuisse notatas,
tolerantiam durarelur , cum illi passorum merila G i eosqtieappeti, quos in terris adhuc inbabitare cre-
monstrarentur.Non ergo errandurn est, per folia si- dendum est illotempore, quos quidem ignoranlia
byllarum, quarum ut paginse incertis mundi malis non defendit: non eos qui in terris babitare jam per
spiritibusIuctabuiilur : ita loca.ventis hujiis aeris conditionemnaturalis substantiaj desierunt, et olim
lurbabantur. Ecce evidenlissimeAposlolushoc quod ab ipsis martyribus sub ignoraiione sunt excusali?
liabebat, enucleal: et obscurissimaequasstionilumen Quiisti sunt, non ignoramus. Spiriiuales sinedubio
infert. Senserathsec aliquando dicenda , quse nunc nequitia: et tcnebrarum polestaies , quae et in terris
sinisterior lingua, (amquamoleomollilis arte sermo- adbuc inhabitant, et non cum ignoratUiain Dei famu-
nibus, in audienlium et suum jactilatur inleritum. los peccaverunt. Nam cum ipsi Domino dixerint:
Et proplerea ; Vidit, inquit, sub ara Dei animasocci- Quid venisti antc ,tempus torquere nos (Matih. VIII,
sorum martyrum.Defide lestis nullus ambigit : te- 29 ) : quomodoejus famulos nescierunt, quos nec
stimoniumventiletur, inlelligenlia responsi nulet, persecuti essent, si.ejus famulos ignorassent? Ergo
non dicentisaucioritas. ctim perseeuti sunl, scierunt quos per tormenta a
XVI.Ac primum isludest animadver(endum,quod Domino suo delrahere conabantur. Ac inde cum
animas occisorum marlyrum Apostolus leslalur.se ; beati martyres pro hominibus inlercedunt, cosque
vidisse, ne quis cumde muneribusdispuiare cceperi-D ignoraniiseexcusationedefetidunt: sequiturutscien-
mus, post resurreclionem dicat tribuenda martyri- les leneanlur in critnine, quique ipsas ignoranlisete-
bus, quss adhucanimis docenlur indulta : prajserlim nebras hominibus suffuderunt, quoriim furor etiam
cutn islud astipulelur nobis , quod de mora judiciii impielatesexcusatbumanas : quos non alios dicere
conqueruntur: quam resiirreclurusutique, non qui polerimus, quam qui eliam suis non amici sunt.dum
jam resurrexit, accusat: quoniam aliud est poscere: eis noii permilttnit esse quod bonum est : eliam Dei
ut teneas, aliud j'am tenere. Stolaeautem marlyrum , famulis.iiiimicisunt, dum eos quod bonumnesciunt,
donanturexercilui: el tamquam lanloeliberlatis in- .persequuntur.
gralus, magna ccelumpulsat invidiade tarditale vin- XVII.Post harum sanctarnmanimaruniquerelani,
dictse:quia non levipondere sermonis exprobrat, di- sequentia videamus. Et datm sunt, ait, eis singtdm
cendo : Quousque,Domine,hoc est dicere: Quousque : stolmalbm (Apoc.vi, 11). Quid hoc cst quod iterum
non.vindicas,quos statimvindicaredebuisses? Quo- vestiuntur ? Nam prius, ut scriptumesl, a Deovestes
usque, Domine,-hocest dicere :,numquid nos ullrat sunt conseculi, et nunc indumentis gemina libertale
-. fmemdifferssoeculorum? Namjam ad finem usque: .donantur,' Quse utique vestimcnla cum spiritualia
'
99 S. HlERONVMlOPERUMMANTISSA. 100
sint, non possumus vereri, ne illa quse prius data A est. Etideo nunc operanlur, non de merito quod sem-
sunt, exlra videantur : nec sane qiierela generata perhabuertint,sedde virtule quaronuper adeptisunt.
est. Igitur quoniam diversilas ipsorum et significalio XVIII. Forsitan moveat aliquem, quid sit quod
vesiium, non sme mysterio est, inlelligere debemus exspeclarejubeantur, si jam ad maturitalem pcense
donorum varietntes, et operationum divitias : quo- judieium dsemohibus iilalura virtus erupuit, resur-
niamomniasubminislratunus atque idem spiriius. fectionem ut sustineant, admonenlur. Caclerumhsec
Accipiunt ergo vestes prius ubi per confessionem illis gloria, et in David carminibus fueral promissa
corpora posuerunt: credo titvestiti, non nudi inve- his verbis : Lwtabuntur in cubilibussuis (Psat. CXLIX,
nirenlur. Rursus accipiunt alia veslimenta post in- . 2). Dum sepulti sunt, utique laelabunlur. Gubilia
terpellalionem, imopost immulalionem tam longae posuit pro sepulcris , de quibus et resurrecturi
jjaiientiae susiinentiocque.Quocutiquecumaccipiuni, sunt , cum voce archangeli el tuba Dei fuerint
qtiis non intelligit, ut nova illos veste , ita virlute excitati (I Tltess. iv, 1S). Cubilia ergoyeredicuntur,
perfusos, qua riunc emicant et apparenl? Quod si in quibus nunc quiescunt. Et si Imtabunturin cubili-
aliud posiulassent, aliud accepissent, aut dona re- bus suis, prius hoc fuiurum erat, nempe quam sur-

spuerenl, aut amplius quaererent irrisi. At cum nec gerent de quiete, surgerent de sepulcris. Quod adeo
ifridere illos, Dei sil, quibus magna promisit: et hi B impletum est, ut in cubilibus suis ilios sine dubita-
post secundam munificentiam non queranlur, dubi- lione gaudere videamus. Nam qua? alia talis gralu-
tamnsne ad consolntionem querelnrum eam speciem latio animas lilorum poteril intrare, quam cum anle
periinere, quse vindiciam poslulantibus est donata? ipsa cubilia, id est, ul diximus, sepulcra sanctorum,
At si ad consolationein, qtise major consolatio pote- ihi eos inimici sui, quos se quondam occidisse cre-
rit inveniri hacpoleslate qua daemones, id est , suos debant, nune et vivere, et ulcisci se non sine lor-
persequuntur inimicos?Nam si stolas istas ad spe- nientorum acerJjiiaie profitenlur? Hoc illis slolae
ciem nostrarum vestium conferamus : alias quoque istse.quas iteravit specialis largitio, conlulerunt, per
aliquas, ne in his reponendis egeant, inquiiamus. eas et qui non nominabantur, iinploraniur, el qui
Sed hoc ridiculum est, quod siatim occurrit, quia a nesciebantur, celebrantur : et qui non videbanlur,
vera el necessaria inierpr#taiione discedit. De vin- apparent. Has slolas, ul legimus, hucusque non ha-
dictse mora generala est querela. In finem uiique buerunt, sed nunc habere cosperunt. In hac forma
temporum, id est, nostrorum ; in nos eiiim fines ss- mulier illu in Salomone Iaudatur, quaj duplices ve-
culorum devenerunt, ut mora credatur, ad hanc di- stes facit viro suo : unam in palientia passionis, al-
luendam stolis animae vestiuniur, ne oimiino nudae teram in virtute vindicl.ie.Sic nobis legere sanctum
sine majori protectione puiarenlur. Alia enim raiio C atque pium est: alias nec loqui debemus, ne vel iu-
animarum est corpore exspoliatarum , alia hominum fidelttas nostra, vel ignor.intia in tenebras gentilita-
adhuc in carne viventium. Nobis ovium vellera et lis blasphema disputaiione descendat: cum propbe-
operaiio mulieris indumenla procurant : illis faciunt tia ex eo preecesserit, ut venturis Iumen inferrel.
merita vestimenluin. Cum ergo post querelam mar- Nunc superest ut credenda, sint divinitus fieri quse
lyrum, animac slolis amiciuntur, divina proteclione probavimus et promissa ; nec tantum promissa,
donaulur, qua se supervestiri etiam ille vas electio- quantum, et postulala. Quod si et postulala sunt, et
nis oplabat : quam vestein Adam cum amisisset, non aliis quam poscentibus atiributa, quid mtrum
eliam in paradiso nudus inventus est. Denique indi- est, si autquod postulaverant, aut quod gaudenl se
c.it operatio quid stolns inlelligere debeamus. Si anle accepisse, non occultant. Exigunt puenas ab
poslulasse vindictam inartyres credimus : ergo ad bis, qui inbabitant in lerris : quos accusatio
consolationem crediinus interim aliquid accepisse. Si comprehendit, hos virtus impugnat. Ipsi enim
propter slolas, velut quasdam vestium largilion.es, inhabitant in terris, qui possideut mentes homi-
querela sednta est : cur non hajc et prima dona me- num terrena possidentium : quos cum marlyres ad
ruerunt?Sed quoniam, utdixi, viriutuin varielales , supplicia [ Al. manyriaj deposcunt, etiam pro bis
quibus divinitus praeclarseanimae iiiuniuniur, in slo- J0 quos possederant, deprecantur. Denique et ipsa
lis sunt designatae: ideo post secundam magnificen- mirabilia stia sic agunt,uteosaterrena habitatione,
liam, juxta postulationis formam, in eos perseculo- id est, ab obsessk terrenis bominibus excludant. An
res, qui in terrisinhabiiant, quid conseculi videan- calumniamur, cur dacmones lorqueanlur, et favemus
tur, ostendunt, quid adhuc eliam habiluri erunl: iuimicis? Martyres contra ipsos pene invidiosa indi-
dtim pari persecutioue conservos eorum, donecprse- gnalione insurgunt, et sustineri illos lanio saeculo-
deslinalus tesiium numerus impleatur, occident.Hic runi spatio conqueruntur : et nos fingimus nos nii-
ctisludnon otiose estaccipiendum , quod inter duo rari quid istud sit, quasi non debeanl vel nostro
perseculionum tempora, hsec mariyrum vox proeces- tempore solvere, quod ab Adam mererilur? Quod
sit, utdesignentillos blasphemare, qui eos nostro aiiiem istud miraculum Mediolani videtur primum
tempore novi aliquid consecutos fuisse miranlur. exorlum, vel bono Ambrosio proprie prae eaeieris
Nam et cum fuisse crudeles perseeuliones videamus, fuisse concessum, quis non videt fidern nostram
el venttiras credamus medium, ergo istud lempus quo propter Arianorum perfidiam divinis testimoniis
mariyresquii)i'secesseruntremuneranlur,Uocnostrum approbatam? Namque cum iu Ilalia calholica fides
io i EPISTOLA VI. AD AMICUMJEGROTUM. 102
intolefabilem tyrannidem sub Auxenlio suslinuis-1A nimus et causas. Quod isle usque adeo non vidlt,ut
set, tandem, donante Domino libertatem velerem, pfincipalem locum hunc, quo ferum causas pbtuisr
ct jam eo tempore quo praedicloAmbrosiussubsiiiu- set agrioscere,pnedicaret, secundum qupd subjun-
lus est, respiravit: huic tamen ipsi in adversariorhm git, qui Deos iaimquaniininus bpus exsequens adp-
cbnfusionemet nostram spem scilicet, qmnis cce- fassel: ut quivis agnoscat eos creatores rerum non
lestium gloria^ bmhes eliam mariyres consensere, fuisse, a quibiiscognitio rerum, quasi aiiena disjuu-
qui, cum jampridemapparendi haberenitempus, ho- giiur: hec coli oportere, si haec quae laudanlur, ut
minem cui seproderent,inquirebani.IIIum certe, cui prima praeslare non possunt. Nesciunt. autem ea,
sub ea fiderevelarentur, qua martyria fecissent.Sic quorum opificesnon fuerunl. Denique et invenlione
donatum esi Ambrosio,quod Auxentio denegalum illorum diis suis detracla, humanq eam assignant
est: quoniam quse Auxentius blasphemabat, Am_ ingenio. Illis scilicet qui sapientia excellunt, quod
brosius praedicabal.Sed cum boec virtus martyrum idola non colunt : uijatii diis eorum homo sit pp-
per omnes pfbvinciassit ilura (omriibus enim iion tenlior, si ad hajc quse dii ipsorum ignorant, alliori
Ambrosiosoli sine personarum accepiione donanda cogitationepervenefit. Ab bis autem deos praecipit'
est), necessario tamen primum in Ilalia processit, coli, qui plene praesiultitia rerum causas non queant
ouiinfidelitasAriaiia fuerat dominaia. Quoniamsi-1B invenire : quorumque praecordia, ut ipsius verbis
ghanon fidelibus,sed infidelibus donala sunt (1 Gor. utar, frigidus sanguis includit. Adlihc homo noster
MV,23). Nama Domino,qui signum postulant, infi- et Deum colefe,' priu.cipalemscit esse sapientiam,et
deles sunt : scribae poslulant, pharissei posiulanl : rerum causas comperlas habet : non qtiacrilex Sy-
apostoli taceni, et credunt, et sequunlur. Et pro- racusia ratione ssecuii sapientis eminere: sed illo
pterea non mirandum, quod divina virius operattir docente, quemcolit, quera arite inquisivil quam re--
persepulcrasanctorum, qttod nec his remediispoluit rum causas : quoniamres ipsas rerum condilof an-
bsereiicamens curari, ut vel tandem episeopumeum tecedit: qui illurn monuit, quse quibusessept ventu-
scqueretur, cui communicareetiam martyres ipsa ra temporibus..Cnjus disposiiionem, sine ipso qui
revelatione suarum virtutum dignatione vidissent. disposuit, nullus agnovit : quoniam nemo scit qhae
XIX. Kuncad meditalionem perfecti iiominisre- Dei sunt, nisi Spifitus Dei. Nos vero ril Apostolus
deamus : ex qua cumulus isie prius, quam mensura ait: Non spiritumhujus mundi accepimus,sed spiri-
illius explerelur, excrevit. Et hoec dispuiaiio est lum qui ex Deoest (I Cor. n, 12) : et ideo quseipsius
ipsarummeditationum de quibus David dicit: Quo- sunt, non edoctihumanoesapieiiliseverbis, sedSpi-
v.iambeatus qui in lege Domini meditabitur die ac ritu Dei, et ejus superfusa nbbfs dignatibne calle-
nocie(Psal. i,"2). Et sane difficileest, silvam legis (C mus. Haecest illa stultitia ssecularium,haecsapiemia
i:igress'Nsingularum quoestionummateriam segre- vocaiorum, cogitafe semper in corde : Quid retri-
gare ::j .Snalteraalteram veluti ramulis quibusd.am, buatn Dominopro omnibusqum relribuil mihi (Psal.
iia-sbeielatepfseceptionis ailingat, iit sine allerius cxvi, 12)? Ipsiim habere semper in ore, quoniani
inchoatione, coepianonvaleat explicari. Ecce haec verbum est: esurire eum, quoniam panis est. Ipsius
ipsa hominemillum noslrum nosse, quampulchrum spiritu eiiam ebrios mente excedere, quia calix est
est, solumin- talibus non stupere, cum reiiqtiis so- novi Teslamenti,et vinumde vinea, quam de ^Egyp-
lum quasi quibusdam fortuitis nbn moveri, distin- to ante transtulerat, quaevinea populus Israel fuit:
guere operaiionumspecies. Et quia et ipsi dajmones; quortim patres, ex quihus DominusJesus Chrislus
ojierantur, inlelligere naturas, quae vera sint, quoc . secundutri carnem processit. lllum loqui omni lem-
fnlsa, quaj novisse, est non decipi, non errare, non- i. pore : quoniam linguas nobis novas Spiritus ejiis
inimicoassignare quseDei sunt,nec Deo adj"udicare, advexit.Quaesupt autem isl;c linguaenovoe,nisi istae,
qtise sunt diemonum: scire tempora, signa cogno- in SODCUIO esse, et sermonemde saeculonon habere:
scere, habere Dominicognitam voluntaiem : el alia, aliis linguis loqui populo, quam loqui populus se-
Dei mirabilia cum gratiarum aclione venerari, aliat cum ipse consuevit? Praetereaet istud est loqui aliis
cura digua execralione vitare. Talem virum etiam, D linguis, Deum confiieri unum, ab eo qui pluresDeos
Siceulihomines Iaudavere, dicente Virgiiio : soliius.-eratconfiteri : et ipsum in nostra fide iiovis
linguis unum loqui et profiteri, et credere TrinUa-
Felixquipotuitrerumcognoscerecausas. tem.illum quoqueamare, quiainterpellatpro nobis:
Bona sententia, -si ad eam suo itinere venisset, utt metuere, quia Pater omne judicium dedit Filio.II-
:'ppareatilhim ignorassequod laudat: pfirnisomis- lum moinenlis omnibus adorare, ab illo peiere ne-
tis, quae sunl secunda, celebravit. Narii el ordinej . cessaria nobis, et ipsi placita : qui peii se vult, adeo
piajpostereetiam sapientisverlit officium, dum nonI ut poscenti verba haec demonstrel. Qiii quod est
rerunrcausaj, sed rerum crealbr inquirendus est,,, novum inter nos, solus petentes se amai. Qui etiam
per quem ad -causas rerum, si ipsum didicerimus,, solus, -quod'mirahile est, irascitur, nisi petaltir.in-
iutrabimus! Ctoterumillo omisso, causns rerumi ftdefitasenini*est, nihil preesumpsissedeDeo. Nihil
qualiter cognitas habere poterimus, cum quis priuss illum credit posse, qui quod judicat pqsse, non po-
liajc fecerilrdeinde quare fecerit, sit Iriquirendum? seit. Haec est illa, fili dilectissime, angusla via, hoc
Vefumreperlo rerum auctore, rerum quoque inve- illudacus foramen,per quod non inlroeuiii safcinaii,
{03 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 104
aut animalia ponderibus altributa. Quoniam angusti.A carne veslivit, quod stultum est : vitam suam pati
et pusilli adilus, non soluminformia haeccum oneri- crucem fecil, quod mors est. Sic adversis adversa
bus jumenta non capiunt,verum eiiam ipsumnostro- destruxit, et per dissimilesanle saeculaoperaliones
rum oculorum, simullimodis distrahatur, frustrantur ingenii artificis illius machinas elisit, ut parlibus
oblutum. Unde et Dominus per Propbetam ait: Va- quibusdam salutaribus vestigiis, licet impressa,
cale, et videte (Psal. XLVI,9): et quando erit utpos- morliferaillius stigmaia delerenlur. Sed hoc studium
slt intrari, quod per occupationes sseculi necdum nisi concupierimus1, quoniam quod stultum est Dei,
coeplum est inveniri. sapienliusest hominibus(I Cor. i,.27), sapienliamejus
XX. Implevimus divisionibussuis propositas quse- non ienebimus. Hanc mortem, quod cruxest, nisi
sliones, exteriorem Iiofninem inlerioremque mon- amaverimus, quoniamquod infirmumest-Dei,fortius
strando, cum vitam, quavsit sancta, et in quo actu est hominibus : vitam ejus non poterimus intrare.
posita, qao sludio tenealur, qua substantia vegete- Quidigitur sequilur, nisi ui relicta sseculiempientia
tur, ostendimus : lolumque cursum ejus breviter, et vita, et siullos nos haberi patiamur, el mori nos
licet saltibus polius si dici potest, quam passibus, cum Domino semper oplemus : ut in spe advenlus
pro festinalione ad finem usque perduximus. Nunc ejus, qui utriusque erit rei revelalio, partem aliquara
quare non ab hominibus etiam istius mundi videa- B habere mereamur? Tuncenim scissis omnibusvela-
lur, accipe ratioitem :quandoquidem temea verbo- meniis, (alia qu.ilia sunt singula, cuncia cernentur,
sitas deleciat, quamnegligefuiusjudicas, dum alten- id est, et stultitia inundialis falsas sapientiseinvolu-
dis studiosius ad divina. Cum iile qui primus nobis cris denudala sisietur, et mors mentitaabeaiimdinis
morlis semen invexit, mundum istum, id est, pas- deoperla velamine , inhianie semper ore et patente
sionem liominis, viclo sibl homine subjugasset, in profundum gutture , vltalium inimica prodetur.
regnumque illitis ipso rege jam»capto, sub pedibus Tunc et ctelestis sapientia, quaj ssecularilerstullilia
suis et ditione cepisset : eaque omnia qusein mundo nominalur , interposita altitudinem scieniias Dei,
sunt, velut suis peculis, et vicloriaesuae manubiis sine alicujus labore elucubrationisintrabit, et vera
uierelur: ne quando honioamissam sapieniiam, aut vita nullis moriis tenebris obscurata lucebit, per
debilum sibi vitaa qusererettestamenlum, sic cunclis Dominumnoslrum Jesum Christum , cui est bonor
fucis sjiaaarlis infecii, ut et stuliitiamsapientiajcolo- in saeculasaeculorum.Amen.
re vestiret, et moriemmentitaevitaelenociniisobum- XXI. Vides, o fili, qua valetudine laborat ani-
braret : ut inala non'fugerent, qui non cernerent mus suspecti, qui ista non cogitat. Corpusculo
opposita meliora. Denique ex illo tempore sic pas- adhibui palpamenla, quod si negligerem, anima plus
sim humanum genus gfadilur : stultitia pro sapien- C valeret, quaj tune infirmalur, cum exterior robora-
lia habetur, dicenle Psalmista : Quouiamlaudatur tur. Sed istam quam dixi animam , morbo stuliiliaa
peccalor in desideriisanimm sum, el iniquus benedici- . vitiatam, orationumluarumfrequentatus sanet: cujus
tur (Ibid., x, 5). Tunc vita puialnr esse qnaemors anima sseculiinlemerata flagitiispotest aliis subve-
est : et sub speeie boni mala decipiunt, cum ad in- nire. Non enim aeger saluiis suae adhibere polest
telligeniiaefraudem, dbfo bonorum omnium virlus medelam aegrotationeconfossis : et anbelans*aititu-
operitur. Nam diviliae non seculurse post hominis dinem plagarum, vulneribus non medetur alienis.
niorlem amantur. Honor fascittm, qui per succes- Sanus qui sit, cerle curabit infirmum, oculatuscse-
"sorem exolescat,. ambitur : injuriam fecisse vir- cum per proecipitiaducit. Tu itaqiie ut et sapiens
tuiis est : aliena possidere, potenliaeest: innocen- Dominosupjilica, ut quod non sapui sapiam, et luis
tem circumvenire, astuliaeest: non Clirislumsapere, suffragiis velut quibusdam,remediis me fac sanari.
sapientiae esl: Propheiam horrere, eloquentiaeesl: Reprehendataliquis, quod intantum deleclabili dis-
sic plena sunt omnia erroribus, sic infusa pcr liomi- putatione processerim , ut meritorum meorumresi-
num mentes caligine, alium alio incursantc, mundus piscentiam non haberem, aut subito augusiamMoysi
involvitur, et ad hoc usque veritas obscuratur, ut in cathedram indignus talium dispulator ascenderim.
mortis gremiojacuisse, Jieatiludo dicaiur. Quodubi D Sed vere amore id egi iuo , non usurpaiione mea.
ille Deus, nos semper cogitans et noslra, vidit per Nam ego dictum legeram peccatori, ne Dominiau-
sapientiam mundi, qua sibi mundus collusor inier- derel narrare juslilias per os suum. Quod si contra
polatores invenerat,: suam sapienliam fuissedeser- inlerdiclum pro tua dilectione praesumpsi,in eo tua
tam , placuit etiam ei econlrario adversus astuiiam gratia compensare dignabitur : ut litterulas, quaead
veteratoris , sapientiae suai diviliis innumerabilibus plenura emendaieenon sunt (sicut ipsis apicibus ,
uii, et scientiae aliiludinem, quam nullus poleril quibus exarantur apparet), tam facile ad publicum
investigare : siculi est, et suam sapientiam slulliiia non perducas : et si ego verecunduspro me esse non
velare , et vitam suam mortis quadam obscuritaie polui, ut debui, vel tua modestia verecundiaeparcat
celare, ut ad sapientiam pervenire non posset, qui meae.Et quia de me habent quod male scriplaesunt,
in hoc saeculoopinionem slullitiae fugisset : et ad de te habeanl quod cselentur. Vale, et nosIn Domino
vitam ejus non accederet, qui non contemplum dilige, in quo diligeris a nobis. .
morlis habuisset. Namque sic Filium Salvatorem MONITUM 1NjEPlSTOLAMSEQDENTEM.
noslrum misit in homiiiem, id esl, sapieniiam suam Quamquctmsi dwinare essetanimus, occurrebatex
EPISTOLAVII. AD AMICUM,DE DIVINALEGE. - , 106
103
genus epistolascon- .__probabile est, manifestum est obedientiamex animi
quinti smeutiaucloribus, tjtti idnon
scripserunt, unus et al'er , cui incongrue istltmc consilio , non ex corporis maleria procedere. Qua
tribuerelur : visum tamenest satius, illa ipsa leCtori ratione
erudilo argumentaprdponere, per quasfelicioreusus colligimusvocationem nostram juxta vocan-
etiam nostrse voluntatis stare cori-
judicio (quandoquidemHieronymieam non esse, salis tis dignationem,,
abundecompertumest), de vero ejus auctoredisquirat. sensu : ita ut lavacrum quod corpus credentis acce-
Indicat tolus conlexlus,ad eum scribi, qui cumswculi aitimoemagis beneflcioconsequatur, et utrius-
recens ad Christi se perit,
digniiaiibusfuisset perfunctus, in constat
fidem recepit, el baplhmo initialus esl. Compellalur que substaniiospurgationem , quac aqua
adeonec semelcumhonorislitulo , Prudenliam luam et verbo , merito mentis debeat afferre. Verum ut
precor, etc. Et, Tibi, bonorabilis ac dilectissime ea quse diximus , manifesla probatione firmemus ,
parens, per novamgratiam omnis lacrymarum causa evideutia de
delersa est. El statiminilio, Ne"contemplalione'me- Scripluris exempla ponamus.Scriptum
diocritatis mcse, Dominiverba despicias, qusepio cst in Apostolo : Sic Cltristusdilexit Ecclesiam, et
aflectii tibi, nune Ecclesiaeparvulo, ad eonlovendam tradiditsemetipsumpro ea, wteam sancliftcaret,mun-
inf:inlisenovitaiem, lactea inierim porrigunlur. Eo dans lavacro
eliamrecidil, quod sub finemdicitur, fifius: subdit aqumhi verbovitm, ut exhibereteam sibi
etihnauclorconlinuo.Nec ad hoe loquimur, ut hu- gtoriosamet immaculalam( Eph. v , 25 seqq.). Per
manas amicitias aucupenmr, elc. Videtur et mona- aquam et verbum mundari dixit Ecclesiam; Ecclesia
. chumille profilerivoluhse,pergil enim noster, Ego te B utique nos sumus, si lamen sine vitio et macula, ut
Cbristianumvolo esse, non monachum dici, et vir-
tulem propriselaudis possidere rnagis quam nomen prsecipilur, vixerimus. Corporalia corporalibus , et
aiienum, quod frustra a Latinis in lurba commoran- spiritualia spiriiualibus purgantur. Anima verbo et
tibus imponitur, cum a Groecissoliiarie viventibtis corpus aqtta soiummodo videtur ablutum.
quinti ad aqua,
legittme deputelur. Tempasquod spectal, intrinsecus prisiinis in sordibus et concu-
finemvergentissmculi, cum atia, tum isthmcindicio Animae
sunt : Vindiclse dies et retribuiionis imminens ac piscentiis resideiiti, Evangelistaeest timenda sen-
vicinus esse , et saeculiruinis undique concufren-' tentia, dicentis : Phariswe cmce, munda prius quod
tibus, et Scripturarum contestatione probaiur. Ve- intus est, ut fial mundum el id quod foris est ( Malth.
niqueet nonnullasnnl, qumPelagianam, qna hnbulum
fttisseauctorem,Bellarminuscontendit,doclrinamsub- xxni, 26). Et Tevera si corpora nostravasa sunt ani-
. oleanl: Dicit aiiquis, si lotum ex noslro labore ex- marum, tunGerunt vere munda, si intus sincerum
spectalur, ergo gratia nihil proeslat , . Sed habeant liquorem. Caeterum quamvis
gratia quidemgratis peccata dimiilit, sed cum con- purumque
sensu et voluntaie credentis. Tum iltud, Ecclesia calix aureus sil, et ornatu gemmarum ac splendore
utique nos sumus, si tamen sine vitio et macula, ut pulcheriimus : si in se venena contineat, nonne
jiraecipitur, vixerimus. Faltor, aut hmc omniaFau- pretiositatem meiallorum lethalis poculi virus ob-
sium Regiensemdesignant, qui, lesle Gennadio, cap.
83, ejuscemodi epistolam ad Felicem prsefecium fuscat, etmicanlem specierum nitorem violabit?
- praetoriiscripsit. G II. Sed ne a pfopositolongius meaj pollicitation.is
'
EPISTOLAVII. excedam, praefaliunculaemeaeverba, verbis Domi-
Insliiuit amicumin scienlia divhtmlegis. rticis probabo : ut hoc quod dico , non ex humano
I. Prajsumplionem meam excusare conarer, si sensu inventum , aut ingenio proprio excogitatum
me non el tempus et causa_ isimulque luereolur et putetur, sed divinissentenliis videaturesseconstru-
charitas: et si nunc propria magis verba quam divina - ctum. In Evangelio Joannis Dominus ad discipulos
vellemluis auribus inlimare. .Aceedil insuper quod ait : Vos aulem jam mundi estis propter sermonem
exhorlatio noslra habet ex simplicilale fiduciam,et meumquemaudhtis (Joan. xm, 10). Non dixit, pro-
ex veritate virtuiem : quia non de immunditia est, pter quod Ioti estis lantum : sed , propter sermonem
neque de errore, neque de' dolo : hoc plane prsemo- meumquem audisiis, ideoquemundiestis. Omnes qui-
neo, ne contemplatione medioerilalis mese, Domini dem sciebat lotos esse : sed non omnium interiora
vcrba despicias, quaepio affeclu libi, nunc Ecclesioa munda esse probavit, quia inter cseleroserat Judas,
parvulo, ad confovendaminfantioenovitatem, lactea qui post aqusepnrgalionerii, animi nialitia sordebat.
interim porriguntur : donec aut per te postmodum, Propter quod quamvis cum aliis Iotus ante fuisset:
aut per alios erudiius in virum perfectum, escis so- immundus lamenDominisenienlia perhibelur: Gujtis
lidioribus roboreris. Ad plenum ergo te scire cupio, D exemplo [evidenter manifesteque monslratur, illum
quod ex parle nosse te eredo , ob boc Dominumet in yeritate Dei gratiam percipere; qui eam eo ordine
DeiVefbum descendisse de coelis, ut assumpto na- quo Seriplura docuerit, consequatur. Nam si aliquis
turaenoslroe homine, bumanum genus, quod ah eorpore tenus renatum esse se credat per aquam, et
Adam jacebat, erigeretur in Christo : tantumque verbo non sit regeneratus in spirilu, sua salule fru-
novo bomini per obedienliam prajsiarelur salutis , stratur, quia ccelestisnovitatis haeccausa est, ut cor-
quantum veteri per inobedientiam perditionis acci- poris qualitate manenle, homo vetus in novam animi
derat. Verum quoniam sive obedientia sive inobe- mutetur volunlatem. Cseierumquomodocorpus sor-
dienlia, voeabula illa, ut mihi videtur, ineorporea didum, si aqua non establutum, permanebit immun-
sunt, non materioecorporalis : et quia incorporalia dum : ita anima nisi verbo fuerit mundata divino,
ex corporalibusgenerari omnino non possunt, ma- sordibus viliorum corrupta manebit. Ergo si ejus
nifestum est, incorporea ex incorporalibus nasci % consilio corpus aqua mundalur, qua ratione sperni-
et si obedieniiam incorporalem , quse inobedientiaj tur quod majus est, si quod minus est, jam tenetur?
-
remedium cst, ex incorporalt onima gigni "ratioiM, Sluliitia est si ex parte salvari cupit, qui ex (oto per-
. PATROL.XXX. k
iffi S. HJERONvMIOPERUMMANTI3SA. -108
jii. Qui cum integram habeat in potestate salulem, A , lur, sicut scriptnm est : Quia tu scientiamrepulisli,
media velit esse conteutus : et conlra jura naturaj, repellam el ego le (Ose.iv, 6). Nulloigilur modo pas-
putet solo corpore se salvatum, cum possihiliussit, sim nos nosiro judiclo commiltamus,ne nobis excla-
tinte resurreclionis tempus anirnam sine corpore vi- met Jsaias : Vmquiprudenles sunl apud semctipsos,
vere, quam corpus sine anima siare. Si quis duobns et in conspeciusuo periii (Isa. v, 21). llnde et Paulus
oculis, duobusqtielaboret pedibus,et ulriusque mom- apostolus ait : Si quis sibi videtur sapiensessein hoc
bri habeal in potesiate medicinam, et uno pede vel smculo, stullus fiat, ut sit sapiens,(I Cor. m, 58) ; sa-
oculo uno sanato, ab alterius cura velit medieum pientia cnim hujtis mtindi stuliiiia cst apud Deum.
prohibere, iioimevesanoementis, et medici judicio, Propter quod ad regem Tyri dicilur, humnn.i snpien-
et omuium hominumerit senlenlia condemnandus? tia gloiianlem, Sapienles enim non erudient le : id
Sed dicit aliquis, si lotumex nosiro lnbore exspecia- est. doctrinaj coalestes, el sapieniia Cci. Est ot sa-
ttir, ergo gratia niliil prajstat. Nolo quisquam igno- picnlin bominum, non negamus : sed tina sttadet ad
ranliaeiitulo graliam Dei temere faciat ingraiam : nc vitam, aiia impellit ad moriem : quia sapienlia hu-
fidem suam verlal in scandalum,et fiat ei causa salu- mana qusestuliitia i eprehendiiur, ei ab ApostoloS|>i-
lis, interiius et perditionis occasio.Cujus rei raiio si ritu sancto deftnilur, januamortis, etmaieiiaajleuit
cum moderalione quseratur, tum demum proficietad B inlerilus approbaiur. Sicut scriplum estin Propbeia :
vilam, quse per praesuniptionemlorle prascipitasset Simul insipienset slultusperibunt(Psal. XLIX,11). In-
ad mortem. Sed graiia quidem gralis peccata dimil- sipieus qui dixit in corde suo: NoneslDeus; etstul-
tit, sed ctim consensti et voltintalecredentis. Sicut tus quamvis Denm ore faiealur in actione jirajsenlis
Philipjius eunucho in Actibus aposioloruni pr-obal vilaj, in perjieluum non prospexil, sicut scriplmn
dicens : Si ctedis ex tolo corde, licet te bapiizari.Quo est: Meliorest puer pauper et sapiens,quamrex stul-
lesinionio inielligiiur, non minus periculum esse, si tus ei senex, qui nescil in poslerumprovidere(Eccl.
bapiizetur incredulus, quam si vere erecieniibapiis- iv, 13). Boiium est quidem bomini sapere, si juxla
mum denegetur. Credens auiem ille esl juxta Scri- Scripturas ad hocsapiat, ut provideniiam Imbcnllu-
piuras, qui ex toio corde crediderit. Et si ex loia turorum : morlalitatis stalum, per quotidie morien-
eordis arce credendum est, ut ex credulitaiismerito litim homiiiuiii exilus, el totius sajculi paulntimper
baptisnittm fidei detur, aqua non sufficit baplizato, detriinciita Jabentis ruinam considerans. Csetcrum
quos credeniis animum in corde non utliugii. Et ne si quis usttrpalaj seinel inleiilioiiis dueaiur inluitu :
pericliletur merilum coidis, verbum quo coiiiingi et et sua sc magis, quam Dei velit gubernari sententia,
mundari cor possii, aecipiat oporicl. Quia si aqua diviiiaqtielege postposiia, propria consilia Dei con-
conlentus sit ilie, qui crcdidisse se dicit, qua men.- iC siliis antcpoual, banc proplielaj clamantis timentvo-
bra exlrinseeus diluuntur, et verbum, quo gloriatur cem : VmdespicieniibuslegemDomini(Ja: xxviu, 6);
anima, non requirit': jam non videbitur ex cordc, limor, fovea, et Inqucussuper eirm. Sicut pluvia va-
ut dcbuil, sed ex corpore credidisse, quud nequa- lida inutilis est:ilaqui relinquuiil legem, l.uidnnt
quam iieri posserationo ulla concedilur, utsinesen- inipieiates : qui auiem diligunt legem, circumdant
tenlia menlis solum, corjius pccuiiarem inlelligeu- sibi murum. Becdusvir qtti in lege Dominidie noclu-
liam habere judicetur. que meditaitir(Pstd. t, 2): cujusauimusaiiudiiescil,
III. Unde confidensde prudentia (ua, quaepro be- quam sermonis Dei eloquiarelractaro. Qnanio a tor-
nignitatesibiinsiia, prseposterumquidquamfieri, uec rena cogiiaiione remolior est, tanto Deovicinior et
alii homini pateretur : rogo ut ad insiilulionis ple- (celo est. Quem nou immerito divinussermo et col-
nitudinem, verbum Domini, hoc est, Evangeliumdi- laudal, et vere ditiorem divitibus prseferi, dlcens :
ligenlius lcgas : ex quo scientiam ampliurem ejus Beaius homo qui invenit sapientiani. Melms est enim
quam credidisii lucis excipias, ut possis in omnibus eam mercari, quanl auri ci urgenti lltesauros: prelio-
nosse quid facturus sis. Nam sine divinaelegis et dis- sior est lapidibuspreliosis.Ilem : Omueauruntin com-
ciplinae ccelestis scientia, difficile esse quemquam paraiione illitts arena est exigua, et tamquamlutum
posse salvari, non meus. sed divinus sermo proba- D exhitmabilur argentum ab iila (Prov. m, 1? seqq.).
bit. Ail Jsaias propheta : Qui non didiceritjustitiam IV. Sed diim in exbonatione sapientiajdiutiusim-
Dei, verititlemnon faciet(Isa. xxvi, 9). Item de boc nioramur : ne (jui forle existimel nos conira Aposio-
ipso in libro Sapientioe : El quis erit consummatus lum, dociurem lcgis praclerrefactori, suo ordine re-
-inler filioshominum?si abjueril ab illo sapienliaDei, spondebimus, oportere pritis nosse quid jussum sii,
in niltitumcompuiubilur.Vani sunt enim omneshomi- quidve proliibitum, ut scientes utrumque seivemus.
nes, quibits non esl scientialegis Dei (Sap. vn, 19). Alioquinante scientiammandati impossibileestnosse
Unde Domjnus in Evangelioad eos qui aliter quam quid fiat. Temernrium salis est, si nosliaj vqluniaiis
se veritas babeat, suspicantes erant, respondit: Er- lcgem nobisputemus possesufficere,cum ctiam Ajso-
ratis nescientesScripturas(Malt. xxn, 29): osiendens stolum legamusfuisse sub lege, ipso dicente : ffis qui
in summa rerum salularium nebula el lenebris con- sine legeerant, quasi sine lege essem,cutn sine Uge
stitulos cos, qui spiritualem lucernam, id est, divinse Deinen cisem. sedin legeChrhii essem(l Cor. ix, 2).
legis scienliam habere nollent accensam. Quam qui- El alibi : Invicemonera vesira poriate, el sic imple-
dam repcllentes, per Prophclam a Domiuorejiellui:- bith legem Chrhti (Gal. vi, 2). Qui paterna piel.ua
109 EPISTOLAVII. AD AMICUM,DE DIVINALEGE. «0
"Cliristipassione redempli sunt, et qtii ad lioc re- A Alum imminerc putemus, reminiscamur Ananiam et
dempti sunt, ul redemptorisjura scrvanies ad vilam Sapbiram, non de aliena appetilapecuriia, sed de
se in cceloreposltani prseparent: ad quam redempti sua limide erogata damnalos (Aci. v, 5), Kqgo post
licet nullo modopervenire dicantur, nisi ea quaj ju- tot documenia, et tot mories, unde in nobis crescit
bentur obsequii compeicritibus cxseqhanlui, sicut impunitas delinquendi?Quis bic praosumptionisspi-
scriptum est: Si visad vitamingredi, servaprmcepta ritus, qui lanlamin animo nostro operalur audaciam,
(Matth. xix, 19), hoc est, ab omni illicito quo pro- ut cum sanetos homines de levibus etiam culpis vi-
liiheris, recedas, et ad bmne bonura quod juberis, deamus esse punilos, et nos quoiidiein majoribuset
promptus accedas : ne in prislinis vitiosiiatis con- pluribus delinqiientesi seteniosin media dainnaiiGhe
lidem credidisti, vete- fore credamus. "' '' ' '" '
cupiscemiisperseverans, qua
ris peccatialicnjus adhuc amore corrumpns, et agni- V. Quamquam leve numquam sii, 'Beufn etlam
lio Dei, qiise per novam grntiam revelata est, per in exigua contemnere, qui non tantum ad qualiia-
delicia violelur, dicente Prophela : Mendaciumet tem peecalirespicit, sed ad personsc contenipthm.
non fidesprmvaluitsuper terram : quia a malisad mala Prbpter quod homini non soiumintendendurii est,
transierunl, el me non cognoverunl,dicit Dominus. "quale sit quod jubetur, sed qttanttis sit ille qui
Undeet beatus apqstolus Joannes paria lesiatur, di-1Bjubet. Excluditur hoc loco vulgaris illa senteniia,
cens : Qui dicilse nosse Deum, «l mandala ejus ndn qiia mihi, suo judicio religiosi, et qui sapientes si-
cusloiil, tnendaxcsl,et in hocveritasnonest (Uoan. ii, bimeivldentur, dicere solent,: Sufficit nobis, iit non
4). El iteriim : Omnhquipeccat, non videl Deum, nec crirainalia peccata et majora faciamus, facilisesi
cognovileum (Ibid., m, 6). Et peccatum non in uno enimomissiominorum delictorum. Qui dum ai.ininii
ianiiimmandatorumgenere, sed imitroqtte consisiit. sapleuiiaoccupanlanimos, spiritualem ititeiligentiam
Pcccat quidem ille qui imperata neglexerii, sed plifs elconsueludinem divinaj Jegis ignorant : quses;rpe
pcccat qui interdicla non servai. Sacrificiaet vola "peccatiim ostendii, quod nobis non videtur esse
reprbbabunluroblalionum,nist pnrus et sanctusfue- peccatum : et quseillic jjietaiemfacit, ubi nos opus
rit animus offerentis : et immaculatam hosliam fa- impietatis ostendimus. Saul et Josaphat reges fiie-
ciunt indignampraeeordiamaculata, dicehleDomino: runt poptiliIsrael, et dutn misericordiam his quos
Sfoffers munusiuum ad altare, et illic recordatusfue- Deus oderat, prsestiterunt, Dei offensam in opere
ris quia fraler tuus habet aliquid adversusie, relinque pietalis incurrunt. E contrarioPhinees, 'filiiqueLevi,
illicmunustuum, etc. (Matth. v, 24). Omni oblatione graliam Dei humana c*de et suorum parricidio me-
et liosiia preiiosior obtemperantia mandaiorum, di- ruerunt. Vides quanlum ab humanis sensibus per
cenle Propheta : Eccedico, obedientiamelioresl quam^ ~C nosiram imperiiiam discrepal divina serileiiiia, ut
viclima,et obaudilio,quamadeps arietum (I Sam. xv, nobis interdum ccelesiisjttdicis dispensaiionem ne-
22). Et alibi i.Initium bonmvimfacerejussa, quw ac- scieniibus, injusta videanlur, quae per causarum
cepta sunl apud Deum magisquam immolarehostias scienliam jusle saiis etrecle facta probaiitur? 'Rtir-
(Prov. xvi, 5). Et alibi : Qui conservatlegem,multi- sum eaquse nostro judicio bona probantur, aptid
plicat oblationem.Sacrificium salutare est, aiieudere' Deum plerttmquereproba et ingrata videnlur. Quis
mandatis, et diseedere nb omni iniquitale, ct propi- liodie palrisAbrahaeexeinplo,innoxiumvolens filium
tiationem lilare' saeiificiisuperinjuslitia. Nonnobis trucidare, humnnojudicio non credereturinsanus?
blandiri dehemusin faclisjussorum,si in prohibito- E.contra, quis in liictu arcae divinasimitatus Ozara
rum transgressionempeccemus, cum trahsgressionis hominum sehtentia dariinarelur? Episcopus Ephe-
crimen benefaciimcriutm lollat. Quod non mei sen- siorum angclus in Apocalypsinuncupatus, qui causa
sus assertio, sed utriusque testamenti exemplaprb- nominis Chrisii passionum muliarum merita ihtra
bant : ubi invenimus etiam Dei amicos ob unius conscieniiamretinebat, quia in ipsis passionibusa
contemptttserrorem, bonorum retrofactorum muni- primo conversationisfervore lepuerat, cum calorein
ficentiam perdidisse. Sic Adam cum diabolofacile paululum temperasset, ad pcenitentiam revocatur,
credidit seducenti, post familiaritatemei colloquium3) ' diccnte Scripturn: Noviopera tua, el patientiamtuam,
Dei, unius pomi cupidilale superaius, perdidit para- et quia potes sustineremalos: sed liabeo adversus le
disum, et quia per iransgressioneiii unum habere pauca, quia charitatemiuam prhlinam reliquisti.Me*
prsesumpsit,multa siniul bona amisit (Gen. i). Sic mento unde excideris, el age pmnitenliam( Apoc.ht
uxorLoih postangeloruin obsequia, contra inlerdi- % 5, -4,5 ). Consideremusquantus casus sit temere
ciuhi relro fespiciens, in figmentum salis repente contempentis, cum laniit rnina esse diciiur in negli-,
mutaiaest (Ibid., xix, 26). Sic Sameias eadem die, geiiliaobsequenlis:yel quam damnalionem excepiu-
qua mirabiliafecevat gralia prophetali, a leone de- ros credimus esse indevotos, cum lanlam exprobriir
jectus occiditur(I Reg.xm). Sic iivfelicissimusJudas, tionem devotus exceperil? Tepidum discipulumnou
jiost eleclionismerilum, post signorum gloriam, post amat Chrisius. Qui vult meus discipulus esse, ait,
npostolicnmdiguitaiem, exiguaestipis amore dece- abnegelsemelipsumsibi, et lollat crucemsuam et se-
pti.s, ctii trihunal promitiebatur in ccelo, laijueo ca- qualur me ( Maiih. xvi, 24).' Oportelvos per' mutias.
ptus -est in terra (Matllt. xxv, 5). Et ne nobis per iribulaiionesinlroirein reghumcwlorum(Act.xiv, 22).
alienarum solummodorerhm frauduleniiam perlcu- Beatiesliscumvos maiedixerinlhomines, ei jperseeiti
311 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 112
fuerint, et dixerintomnematumadversusvos: gaudete A (\Mallh.iv,48; Deul. vi, 13; x, 20): aliis innocen-
et exsultale,quia merces vestra mutta est m cmlis tia, misericordia, casliiale, jejunio, Deo fideliier et
,( Malth. v, 11,12). ,, sine cessalione servienlibus: nos nobis adulteros,
VI. Futurse vilaegloria pracsentis vifaj incommo- quibus servire volumus, eligimus.Siquidem juxta
.dis comparatur. Christianis vexilla crucis sunt deli- Evangelii sentenliam : Omnis qui facit peccalum,
cioe: tropbaea nostrseviise non pompis, sed miseriis servusesl peccati(Joan. vm, 34 ). Et revera si ama-
reporlanlur. In noslra classe viri fortes opprobria tor pecuniaesum, si gloriae, si superbiaa, si ambi-
sciunt portare, non munera. Pauperlali, non nobili- tionis aut pompas: dum illi omne studium mesevo-
,tati, futurorum beatitudq promiililur. Retrahit qui- luntatis impendo, Domino servire non possum, quia
* dem verecundia
senatorem,' ne sequatur pauperem duobus dominis neminem servire posse, seriptum
Christum, sed audiat a Chrislo : Qui meconfususfue- est. Non estisvestri, dicit Apostolus: emplienimesiis
rit, et mea verba in generalione Jtac adullera et pec- pretiomagno: glorificate et portate Deumin corpore
catrice: etFilius hominisconfundeleumin gloria Patris vestro(lCor. vi, 19, 29). Clementer Spiritus sanctus
sui cum angelis sanctis ( Matth. vni, 58). Turpe est noslro jure nos convenit, sciens hoc in usu publico
,inter parentes senatores atque grammalicos,.scbo- apud omnes [Al. add. homines ] custodiri: ut tanlo
lasticum, proChristovoluntaria humilitatedejectum, B servus in opere Dominiesset cauiior, quantomajore
verbis simplicibusesse conlenlum. Displicetamicis, esset peculio comparatus : ut inteliigamus, quam
si post ambitiosi habilus cultum, plebeia et ignobilia slrenui esse debeant in opere Dei qui redempti sunt
indumenta mulentur. Sed si hominibusplacerevellem, sanguiue Christi: yelquam criminosi debeant judi-
ait Apostolus, Chrisliservusnon essem(Gal. l, 10 ). ,cari, qui cum sciant pro pretio susesalutis Christi
Et Propbeta in psalmo : QuoniamDeus dissipat ossa sanguinem dalum, alteri qui nihil praestilit, magis
eorum, qui hominibusplacent: confusi sunt, quoniam prscbeant servitutem. Rogo quo pudore obsequii,
,Deus spreviteos (Psat. LIII,6). Quanlum bona est hu- aut laboris sui mercedem , sperabit in cceio, cujus
mana offensio,per quam invenitur servilus Cbristi: fuerit sollicitudoomnisin lerra? Me.rcenariussoeculi
tantum perniciosa est amicitia, quse Dei praeslat non potest accipere prajmium Chrlsti. Omnismiles
offensam, sicut scriptum est: Qui voluerit amicus in castris jure sperat annonam, qui forliler in prse-.
jieri hujus mundi, inimicusDei consliluetur(Jac. iy, lio pro civibus laborayerit. Dignusquidemesl opera-
4). Dicat unusquisque quod velit; ergo interim de rius mercedesua(Luc. x, 7) : sed et hoc dignumest,
me pro sensus mei parvitate judicavi melius esse ut inde prsemium operis accipiat, ubi tolius operam
confundi coram peccatoribus super lerram, quam labcris impendit. Nemomilitans Deo, implicatse ne-
coram angelis sanctis in ccelo, vel ubicumque judi- C goliissmcularibus;ut placealei, cuise probavit(II Tim.
cium suum Dominusvolueril demonstrare.Isaias vir n, 4), Aposiolivoxest. Undesatis timeo ne forie in
in sua gente nobilissimus, qui socer regis Ezechiae illn relributionis die, qua ante iribunal Chrisli uni-
fuisse referlur, jussu Dei deposito cilicio nudus in- cuique secundum sua facta reddendum esl: his qui
cedit : nec lam ardui praecepti pudoredeterritus est, in lerrenis magis negoliis, quam in cceleslibuslabo-
quo minus Dei imperium sequerelur : quia nihil ho- raverunl, justijudieisresponsione dicatur : Itesi po-
neslius essehomini, quamCreaiori suo parere, ju- testis: et illicubitoladevolione servivistis, mercedem
dicabat. Joannes quoque Baptisla, nobiliset in carne vestfaeservitutis exigite.,Talis causaest virginumde
et in spiritu natus, ciliciuma pueritia in habitum, et Evangelioquinque slultarum, quaedum solliciiudine
locustas elegil in cibum: qui nec peccati conscienlia, ssecularium vanitatum, se contra professionis suse
nec pauperlalis inojiia, ad hujus gloriam oneris, sed .ordinem occuparunt, oleum unde verum lumen ac-
sola fuluri sseculi beatitudine trahebatur. Aposloli cenderent,non habentes, in tenebris remanseruni.
jam sperant, et adhuc stulii et inutiles et lenuis VII. Sed dicit aliquis : Ista exempla ad paujos
fidei arguuntur. JVonsunt condignmpassioneshujus pertinent, quos Deusad iioc peculiare officiumdele-
temporisad fuluram gloriamqumrevelabilur'in nobis gavit, quia scriplumest: Multi sunt vocali,paucivero
(Rom. VIII,18). IndePaulus, oculo menlis fulura D etecti ( Matth. xxn, 14 ). Hoc primumquacrerc a te
contemplans, dicebat : Qui nos separabita charitate etaudire volo, quisquis es qui ista proponis:si ipsius
Christi : tribulatio, an angusliw, an perseculio, au Dei eleeiio est, cujus est et vocalio, quid voluit plu-
fames, an periculum, an gtadius(Ibid., 56)? Ulospe- res vocare, qui paucos de pluribus erat eleclurus?
ricula nonseparant, nos voluplates. Illi calenas ba- Certe de duobus voeaiis illum vis stare, quem Deus
julant innocenies : nos aureimcircumferimuscrimi- elceiione slatuerit : ct illum contra cadere, quem
nosi. Illi in carceribus vincli: nos in tricliniis delicati. Deus e.lectionisvirlutenon muniat.Quod si ita est,
Illi in nervo posili Dcum puro corde et sincera co- necbona ad nos periinenthac ratione, necmala;et
gilatione laudanles : nos in ipsa forte Ecclesia de sic erit, ut nec culpa pcenam habeat, nee benefacta
forensibus calumniis cogitamus; et cum omnibus laudenlur. Sed ad haecresponditApostoIus:S/ itaest,
ajqualiter legis data sit gratia, gebenna, seu cceli quomodoDeus judicabit hune mundum( Rom. ni, 6) ?
regnapromissa sint, aliide divitiis, alii de virlutibus Deindesi paucos[A/. tncefpaucosj quos diciselectos,
meditantur. Cumquedictumsii generaliler omnibus: solos sancios existimas ; qui vocati sunt, reprobos
Domhium Deum tuum adorabh, el illi soli servies dicis, quomodo idem apostoltis Paulus in cpisto-
115 EPISTOLAVII. AD AMICUM,DE DIYINALEGE. -" iU '
larura suarum principiis vocatossanctosvocat, sicut. \.iiciahominum facta referuntur. Et apostoli, qui hune
in frontecodicisad Romanosloquilur, dicens: Omni- borrendum diemimpiis et-peccatoribus proevidere
bus qui sunl Romw in charitaie Dei vocatis sanclis meruerunl, humiles erant, morluos suscitantes: et
(Rom. i, 8). Si pro paueispassus est Christus, justum nos supra omnes erigimur, qui peccando quoiidie
est, ut pauci mandata Cbrisli cuslodiant. Si autem nosmetipsos.occidimus,non respicientes in nobis Qe-
indiscrete orivnesqui credimus, sacramenlum in ba- bilem infirmamque naturarii, quae nec in adversis
ptismo passionisaccipimus : siomnes sequaliter re- fbrtis est, nec iu prosperis aliquando secura. Si in-
nunliamus diaboloel mundo: si omnibus haud rccte temperate cibussumptus, auf immoderale potus ac-
viventibus gehennajpcenapromitiitur : omnesdebe- ceptus; levein corpori febriculam concilarit, dejici-
mus eadem diligentia et cavere prohibita, et explere mus animum, affligimur, suspiramus*: nulla cura
praecepta.Scimus quidem mulias esse apud Patrem tunc esl sajculr, nulla villarum : nemo de palrimo-
in "cceiestibusmansiones ( Joan. xiv,2 ). Sed man- niocogilat, nemo deforo : omnes calumniae, bmnia
sionumjustitia jusliores mansiones differre : sicut et lucra in periculiscorporis conquiescunt. Curritur ad
stellaro stella, dixit Apostolus, esse clariorem. Sed medicos, et pro remedio carnali promittuntur mu-
slellam cum stella, non iapidem comparavit ; quia nera, aurum, argenlum : interdum. eliara mancipia
terrenus lapis inter ccelestesstellas esse non ppterat: B traduntur, et pene lotum palrimonium, aut negligi-
sicrit iiecpeccator inlef jttstos inregno ccelorum. tur, aut donatur, ut consulalur vitaequandoqueper-
Sed sunt quidam gradus gloriae inter justos in coelo: iturae : et pro oeterna'salule omnis admodumliomo
sicut elfiuler peceatores gradus pcense: Sed sicut negligens est,omnis avarus : illic omnis frugalilas
alia eum,qui fralremfatuum dixerit, alia eum qui largitoris, auimi tenacitate eonstringitur, ubi prom-
racha, tormenta cruciabunt: ita et in regno,: alia pfior voluntas et copiosior largitas deberet operari.
Paulum apostolum,quiutalios salvos faceret, bmnia El ctim Scrijitura dicat: Nolile diligeremundum,ne-
omnibusfactus est; alia eum, qui se vix ccdifieare que ea qumiw mundo sunl (I Joan. JI, 15) : nos.sic
potuit,-laicum gloria manebit. Sed utinam consen- muhdana concupiscimus, sic amamus, quasi aliquid
liam paucosesse, qui Dei mandata custodianf: verum nascenlesintulerimus in sseeulum,aut recedentes de
tiirieo, quia pauci sunt, qui Deicredantin veriiaie saeculonobiscum auferre possimus. Nemoad;br,evi-
j'udicium.Ecce si umbralo repente de ccelo, ,solis latem lemporis, nemo adnaturae.respicit condilio-
clarilas noslris aspectibus denegetur, et productis nem, nemo considerat;. nemo retrectat vana esse
in nostram humilitatem nubibus, pluviae lerris im- omnia, quaealiquo fineclauduntur. Siautem conti-
mineant: si commotisut assolet elementis; in rotam gerit, ulinlercseterosianguidum visitnntes, aul cle-
sui currus tonitrua concitentiir, et binc inde fulgo- C ricus, aut sacerdos, aut etiam laicus Deiservusad-
rum jacula palpebris lerribiliter objecia coruscent, veniat, rogaiur ut oret: ef qui ssepepjo nihilo.con-
quamquamin consuetudiue"ista-contingant:pavemus, temptus fuerat, necessitatislempore supplicaimyut
conlremiscimus, et proni ad lerram, deposila super- precibus suis commeatum vilse longioris obtineal.
bia, cerviccs submiuimus. Quid faciemusinilla die Sic causa discriminis, quaevicinatimetur, dum de-
miseri: quando revolulo ccelocum angelicisvirtuti- specta eliguntur, et- pretiosa vilescunt, vitae illius
bus, igneus Dominustolus adveniet: quando caden- qusepost mortem permulatio figuratur : ubi jam el
tibus desuper stellis, sol in tenebras, et in sanguinem Lazarus pauper recipitur in requiem,. et divcs iin
iuna mutabitur: quando nionies sicut cera lique- hac viia-pomposus vexari fertur in pcenis. Et cum
seent: quando terra ardebil, et arescent ffumina, et sic Dominus,aut sanctorum moiusoraculis, aut crea-
maria siccabuntuf, et contra rerum naturam, con- luraesuoebeneficio, aut medici arte. conferta miseri-
sumptodiviriitusbumore, ariditatem in aquis ignis cordia restilualsanilatem,cito succedenteoblivione,
operabitur: quando peccatores dicenl monlibus: Ca- in conlrariunvomniapermuiantur.Timorininsolen-
dite supernos :elcollibus, tegitenos? Quando voca- tiam, gratia vertitur in contemptum : et quasi-nihil
bunt homines morlem, et vocata non veniet: quando umquam incommodi senserimus, auf qui revocari
discriminavertentur in vota.et quodsemper oderunt T>rursus ad talia nequeamus,rebellamus, efferimur, et
bomines, coneupiscent: quando illud implebiiur concessumad poenitentiamvitaespatium negligimus,
tempus, quod Iuguhri Jeremias proedicilaffectu, di- nec pceiiitendoprisiina lacrymis peccata dtluimus,
cens : Respexiin lerram:et eccenon erant luminaria. scd peccaia' non pcenitendo cumnlamus. Legamtis
Vidimonles,et ecceeranl trementes,et universicolles Isaiamprophetam(Jsa. xxxvm,4), etnecessariumEze-
turbati. Inlendi aciem, eteccenon eral homo,el omnes chiaj regis aptum huic eausaj quaeramusexcmpluni :
volucrescwli pavebanl.Vidi, el ecce'Carmelusdeser- cui morituro anni quindecim ad superiorem viiam
lus, et omnes civitatessuccenswigni a facie Domini, -projiriis fletibus, et prophciae precihus augentiir.
et a facieirm indignalionisejus: etinterieruntuniversB Quique aceepla lanti muneris gratia, non-peccalis,
( Jer. xsin). non voluptalibus, non deliciis, sed soli -Domitioin-
VIII. Verum ne ex suggeslionediaboli haecad ier- dultum vitsespatium, humiliset sanctus exbibuil. .
rorem, non ad veritatem dicta crederentur, de jirse- IX. Verum, quia libi, hfinorabiliset dilectissime
teritis fuitira probantur, quando talia iu diluvio, ir parensj pernovam graiiamomnisiacrymarum causa
Sodomis, in JLgypio, in Jerosolymissaepe ob de- .detersa est, agc, cavc, curre, festinas-A'ge,titinsi i-
H§ S. HIERONVMlOPERUMMANTISSA.' 116
ritualitale proficias. Cave, ne quod accepisii bonum,-A credidi subnectenda : donee de caeteris, quaaut as-
incauius et negligens custos amittas. Curre, ut non solent, temovent, pr.vsenssi jusseris cum prajsetitc,
negligas. Festlna, ut celerius comprehendas.Siqui- rcmola omni aniinosiiafts eonteniione traciemus.
dem Paulus jam Christi c&teriampro Evangelii an- Dixisli enim, ni fallor, hoe jure te mala malis.red-
nuntiatione circtimferens, nondum se comprehen- dere, et cum juraniibus jurare debere, quod ali-
disse dicebat (Phil, m, 15), quamvis liora sexta, hoc qnando j'uravit Dominus, aut mala malis restiluit.
cst media aetate Domini vineam operaturus, quasi Scio primum non omnia nobisconvenire servis, qtiaj
fervidus opifex et fidelis, aliorum longam dubieta- Dominoconvenitint,ne in comparaftonefamulornm,
tem langiiidumque vincerel teporem. Dum tempus Dominivideatur injuria. Alioquin forsitan reelam:re
habemus, seminemus in spiritu, ul messem in spiri- ineijiiamus: cur non de virginibus, sed de mnlieri-
tualibus coIligamus.-Necatlendamus ad paleas : quas bus generamur? Aut cur inortui nostri die tertia non
ventilabrum Ghristi continuo separabit a iritico, do- resurgunt ? Juravit, scio, stepeDominus, qui nos ju-
nec qui venturus est veniat. Et juxla Prophelse va- rare prohibuii, nee slatim ex hoc temere blaspbe-
licinium discernatur inler jusium el injustum, el in- mare debemus eum, qui alios vetuerit quod ipsefa-
ter servientem Deoel non servienlem. Sicut etalibi ciebat : quia dici nobis potesl, juravit Dominus
Dominusdicit: Ecce qui serviunt mihi epulabuntur: B quasi Dominus,quemjurare nemo prohibebat: nobjs
vos vero esurietis. Ecce qui serviunt milti twlabunlur, quasi servis jurare non licet, qui Domininostri lege
vosautemcontrislabimini(Isa. LXV,15). Non nos [AL jurareveiamuf. Verumne incjus exemploscandalum
vos] inerles vindictse dies el retributionis inveniat, paiiamur : ex quo temporejiirare nosnoluit, necipse
qui imminens nc vicinus esse, et sseculiruinis undi- juravit. Et qualiter de juramenli causa brevi sermone
que concurrentibus, et Scripturarum contestatioiie satisfactumest: ita etiam ad vindictajnegotium hunc
probatur. Consideremus quod in hac lerra hospites eumdemsensumfacile prospicispossesufficeresquia
sumus, et |ieregrinorum more pro diebus novissi- aliud nunciemjius gratiae, in qtioplenitudo perfcetio-
mis hahitamus. Vos enim de hoc mundo non esiis nis advenit : aliud fuit legis, aliud prophetarum, di-
(Joan. xv, 19), dicitur nobis. Quidergo in aliena sat- cente Domino : Audistis quia dictutn est anliquis
agimus? qttid turbamur? Nemoin deleriori et extra- (Matth.v, 21), ne occiderent : ego autem perfectiora
nea patria plus eligit possidere, quam in sua. De his praecipio, quaein ordine Evangelii digesia suo loeo
tanlumsolliciludinemhaberedebemus etcuram, quse lector invcniet. Ex quo enim Fllius Dei, filiushomi-
nobiscumtransferre possumus.Ambiantterrena gen- nis factus est : ex quo velus fermenium Judaicoe
tiles, quibus coelestia non debentur. Concupiscant traditionis est faclum nova conspersio : ex quo agnus
prajsentia, qui futura non credunt. Christianis divi- G non in figura, sed in veritale eomeditur : ex quo se-
tiae ethajreditas, sit divinitas Christi. Nec enim de- ctindum Apostolum, velera transierunt, et facla sunl
bent aegreferre, quasi minus a caeleris liabeant, qui omnia nova (H Cor. v, 17): ex quo jussum est ima-
auctorem omnium perceperunt. Superest, ut acce- ginem terreni hominisdepoiiere,et assumereformam
ptum in corde Deum bonorent obsequiis, operibus ccelestis : ex eo commortui vivimus, et virtutibus
eolant, sermone semper et cogitationefateantur ; ut consurreximusin Chrislo.
in adventu ejus, non cum contumacibuset contem- MOMTUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM.
ploribus puniantur, sed cum sanctis et Deum limen-
tibus coronentur. Hoc sane prudenliam luam pre- quenth Non, ul vulgo creditur, epislola hwc est, sed alto-
in Ecclesia poputum Homilia, seu traclalns :
eor, ne me putes hsecsupersfnionis alicujus persua- quod unum manifcsloevincit, Hieronymumanclorem
sione diciasse. Ego te Christianum volo esse, non 7ionhabere.Illud verotum ex conlinenli omlionisse-
monachum dici, et virtutem proprise laudis possi- rie, cum prmcipue ex hh cap. 11 liquet : Isiins modi
disputalio in psalino nuper incidit, et dicium est a
dere magis quam nomen alienum. Quod frustra a nobis, quomodo Deus eduxerit nubes ab exlretno
Lalinis in lurba commorantibus Imponitur, cum a lerrae : quod quidemnunccogimnr rursnm traciare,
Graacissolitarie viventibus legitime deputetur. Ac- ut el hi qui audierunt, plenissime eorum qurescitml,
reminiscanlur : et hi qui aul non inlerfuerunt, ant
cipe ergo, fili, sermonem nostrum, ea p.
"
simplicilate obliti sunt, conlexlum sermonis agnoscant, qtiem
et veritate qua diximus : quia non quserimusbomi- iiune proul valuimus, exhibuimus. Equidemauctor,
nnm gloriam, Deus (eslis : nec ad hoc loquimtir, ut quisquisille fuerit, sequiorumcerte longo inlervall.o
lemporum, q uwdam subindeex Hieronytnodeiibavil,
liumanas amicitias aucupemur, ne nostroe adulatio- ut est iltud de orbe lerrnrum, qui Grocceoiv.ovp.i-ra
nis sermone, et nos et alios deeipiamus: nec ut nos nuncupatur, id est, inliabitaia : et quod consequilur
de David, in psalmo confessionis tres spiritus pos-
apud homines aliquid videamur, sed ui>apud Deum Julanie, tolidem fere verbh ex commentarioin Epi-
homines.magna mereantur. slolam ad Galalas cap. v, 6, expressum. Cmterd
X. De quaestionihus autem tuis, ut pace lua Io- quod et Erasmonolalumesl, ne pilumquidemHiero-
quar, quia turbuientius proponebas, ego simpliciter illius.nymianwdictionishabet, nec ullum vesiigiumpecloris
respondere nolebam, quia bellanti dexteram pacis EPISTOLAVIII.
dare non poteram : licet etiam precposterumforte vi-
deatur, inde aliquid in fine epistolsereiraetare. Sed De tribusvirtutibus.
quoniaw apud Christianos non lam ordo quasritur, 1. Tres quodammodovirlutes DeiassumensPro-
--tjuamprofectus, pauca quaetibi reor fore necessaria, pheta, fortiiudinem, sapienlianij aique prudentiamf
"
«7 EPISTOLA VIII. DE TRIBUS YIRTUTIBUS. 118
unicuique earum propria opera dislribnit. Forlitn- A rarum, et indiget erectiorie, ut in Cbristb omncs
dini terram, sapientiae orbem terrarum, prudeniise vivificemur. Igiiur dtiplicem intellectum de orbe
ccelum.Audi quippe Scripttiraeordinem : Dominuh tradidimus. Unum, quomodo singulae anima;, aut
qui fecit lerram in fortiiudine sua, et erexii orbemin inhahitatoe sint, aut desertoe : allerum, quomodo
sapientia sua, et prudentia extendil cwlum.Et nos universus orbis pariler ceciderit: et in sua prudcnlijj
igitur in nostra terra" (dictum est quippe ad Adam_ extendit ccejum.Non fortuiio prudentia in cceli cx-
[Gen. III,19] terra es), neeessariam habemusforlilu- tensione assumpta est. Invenies et in Proverbiis
dinem Dei, quia absque ea impossibile cst nobis id diclum : Dominussapienlia fundavit terram, .prwpa-
exsequi, qtiod carni repugriat. Cum autem mortifi- ravit autemcwlosprudentia(Prov. IH, 19). Est ergo
cata fuerint inembra super terram, tunc parcnl aliqua prudentia Dei, quam nolo ut extra Chrislum
spiritus voluntali. Siquidem juxta Aposlolum,Spi- requiras. Omhia quippe quse Dei sunt, Christus est,
rittt gesia carnis morlificantur(Rom. vm, 15):Dbmi- Ipse sapientia ejus, ipse forfiludo ejus, ipse juslilia,
et redemptio, ipse (ut ad praesens
nps autem fecit terram in forlitudine sua. Si atiiem ipse sanctitas
ad hanc terram venias, el consideres id quod in Job veniam) etiam prudentia. Sed cum sit idem in sub-
diversis vocabulis
scriptum est (Job. xxvi), juxta eir.endatissimalamen jacenli, pro varieiate seiisuum,
exemplaria, quomodo statuerit eam super nihilum, B nuncupalur. Aliud significatsapientia, aliud justi-
invenies fonitudinem Dei in medietate mundi terrae lia. Quando eniin sapienlia dicitur, disciplinis te
libram sustinere. Veniam ergo ad orbem terrarum, divinarum humanarumque rerum inslituii. Quando
qui Graece oiv.ovp.iim nuncupatur , id est, inhabi- justllia, distribulor el judex merilorum signifieatur.
tata. Scio animnm inhabitatam, scio deseriam. Si , Quandosanclitas, illa virtus descrihitur, quae cre-
enim non habet Deum Pairem : si non bahet Filium dentes Deo, efficit sanclos. lia ergo el milii pruden-
dicentem : ego et Paterveniemus ad eum, et mansio- liam ejus inlellige : cuqi doclrina esl, el demonstra-
nem apud eum facietnus(Joan. xiv, 25): si non ha- tio bonarum, aut malarum rerum, sive neusmrum :
buiSpiritum sanclum, anima desertaest. Habiiata alque in hunc modum exieodisse nune dicitur cce-
aulem esl, quando plena est Deo Patre, quando lum in prudenlia sua. Quomodo anlem extendatur
Iiabet Cbristum Filium etSpiritum sanctum. Verum ccelum, extendente id prudeniia, audi: quoniam
haecdifferenter el varie in Scripturis dicuntur : in non extendii verba non aUendentis. Asserit quippe
anima hominis Pairem et Filium et Spiritum san- extensionem quamdam esse verborum similiier, ut
ctum commorari. Nam et David in psalmo confes- nuuc dicilur cceli: juxia illud quod in.alio loco scri-
sionis tres spirilus postulat, dicens: Spiritu princi- ptum est: Qui exlendilcwlumut petlem(Ps. cm, 2).
pali confirmame: spiritum rectuminnova in visceri- C Exleiidimr autem etanima nostra, quseprius fuerat
bus meis : spiritum sanclum tuum ne auferas a me contracla , ut possil capax esse sapientiaj Dei. Ve-
(Psal. t, 12). *Quisunt isti tres spiritus? Principa- rnm, ut ad proposilum revertamur, diximus de eo,
lis spiritos, Pater est: rectus spiritus, Christus est: quod prudeoiia ccelum factnm sit: et nunc affirma-
spiritus sanctus, Spiritus sanclus est. Hoc in ap- mus eos, qui ccelesiem bominem portant, esse cba-
probationemejus rei diximus, c{uodhabitata, id est, lesies. Si enim ad peccatorem dicitur : Terra es, el
orbis terrarum, in sapientia Dei fabricala sit- Sfl- in lerram ibis : quare non dicalur ad justum, cujus
pieniia quippe auxiliabiturjusto, super decemcivita- est regnum coelortim: Ccelumes, et in ecelumibis?
tes habenti potestatem (Eccl. vn, 20). Sapienliam Aut si propler yrfyov,id esl, lerrenum, dicitur ei
aulemet disciplinamqui abjicit, infelix esl, et vana qtti portnt imaginem, yHu, id est, terra\es, et in
esl spes ejus,et laboresejus insensuliet sine fructu, el tcrram ibis (Gen.jn, 19): cur propter ccelestem, ei
inutilm operaejus, ait Sapientia, quaetiiulo inscri- qui imaginem ccelestis porlat, non convenit dici:
bitur Salomonis(Sap. m, 11). Idcirco quanio possu- Ceelumes, et in cajltim ibis? Unusquisque auiem
inus labore nitamur : ut habiiata nostra , sapientia nosirum, aut ccelestia facta habet, aut terrena. Si
Dei erigatur. Cecidit quippe el de sublimi corruii, " terrena facia stint, ad cogualam sibi lerram dedu-
vetiientibiisnobis in locum islum miseriarum. Ce- cunt eum, qni thesaurizat ea in terra, et non coelo.
cidit habitata nostra, postquani peccavimus,inique Rursumque hsec quae juxta virlulem gesta sunt,
fecimus,hijusteeghnus,impiegessimus(Psal. cvi,6): thesiurizatorem suum appropinquantemsibi ad cce-
et post ruinam indiget erectione. Si autem non vis lornni regiones subveliunt. Et ednxit nubes ab ex-
isla senlenlia adduci, communemtotius orbis quoe- tremo terrw (Psal. cxxxv, 7). Istiusmodi disputaiio
ramus ruinam, et post casum ejus conseqiienter in psalmo nuper incidit, et dictum est a nobis,
Deus erigenspraediceiur. quomodo Deus eduxerit nubes ab exlremo terrae :'
II. Quicumqueest in orbe isto, anie erectionem quod quidem nune cogimur rursum traclare : ut et
ceeidii. Si autem cecidit, consequenter erigendus lii qui audicrtint, plenissime eorum quae seiunt,
fuit:Nemo quippe sine casu sublevatur. Si aiileni reminiscantur : et hi qui aut non interfuerunt, aut
erectus est, videamusquasruina prsecesserit: Omnes obliti sunt, conlexlum sermonis agnoscaut: quem
corruimus per peccalnm in orbe terrarum. Et Do- tunc, prout valuimus, exhibuimus. Diximus aulem
roinus qui erigit elisos, elevavit nos jacentes. In sanctos esse nubes. Etenim hoc quod scriptum esj:
Adam omnes morimur : alque iia corruit orbis ter- Vcritas tua usque ad nubes(Psat. xxxvi, 6), non po-
•519 . S. HIERONYMIOPERUMMANTiSSA. 120
lest referri ad inanimaleS nubcs, sed veritas Dei.A eet, sonituum indicanle concursus, et fulgura ex-
usque ad illas nubes est, quas audiunt mandatum cussi luminis claritate. Si intellexisti exemplum,
Domini, et noverunt quo pluvias deferaut, et a considera nunc nubesrationales. Moysesnubeserat:
quibus eas suspendaiit. De his nubibus dicttim est: Jcsus Nave nubes erat. Isli si secum collocaniur, ex
Et mandabo nubibusmeh, ne ptuant super eam, im- sermonibus eorum fulgura micant. Jeremias et Ba-
brem^(Isa. v, 6). De his enim quoaex densato aere ruch nubes eranl:sermociiientur invicem, et videbis
constare dicunlur : si non fuerit pluvia, non praeci- rulilare fulgura. Potes et lu ipse de Scripturis san-
pit Domirius ne pluanl super vineam, aut super ctis in hunc modum nubium invenire concursus, ex
quamcumque regionem,imbrem; scd omnino non quibus ignes emittantur. Ul autem ad noyum Te-
apparent, ut in tertio Regum libro legimus (1111%. stamentum veniamus; Paulus et Silvanus duaenu-
XVIII,M), quando in tempore siccitalis nubes nulla bes in unum convcnerunt, et ecce lotum mundum
apparuit, et postea juxta prophetiam Elise futurse Epistolae eorum fulgor illuminat. Fulgura, et ptu-
pluviaa signum in vesligio hominis oslensum est, viam fecit, et eduxilventos de thesauris suis (Psal.
atque ita post nubem conglobaiam, imber descendit cxxxv, 7). Ergone bi venti, qui super lerram per-
ad terras. Istis vero quasi subsistentibus nebulis, flant, in tbesauris Dei sunt, et non horum natura
jubetur pluviam continere, cum indigna fuerit anima B manifesta esi, quomodo et qua ratione subsistant?
imbre coelesli, et dicitur: Mandabonubibusmeis,.ne Sed sunt quidam ventorum tbesauri, tliesauri spi-
ptuant super eamimbrem. Itaque unusquisque san- riiutim, spiritus sapientise et intelleclus, sjiiriius
ctorum nubes est. Moyses nubes erat, et quasi nu- consilii e( virlutis, spiritus fortiiudinis, scientiaect
bes loquebatur: Allendite,cmli,qumloquar, et audiat pietatis, spiritus iimoris Domini, forliludinis, dile-
lerra sermones ex ore meo. Exspeclentur ut pluvia ctionis et charitatis. Potes et ipse de Scripturis hos
verba,mea, et descendantut ros eloquiamea ( Deut. ventos congregare, et islorum spiriluum invenire
xxxn, 1, 2). Si non fuissel nubes, numquam dixis- lliesauros. Ubi sunt isti thesauri? Utique in eo in
set: Exspectenlur-utpiuvia verbamea, et descendant quo sunl omnesthesauri sapientimet scienlimabscon-
ut ros etoquia mea. Quasi nubes dicebat : ut imber dili (Col. ii, 5). In Christo sedem hahent : inde
super gramen, el pruina super fenum, quia tiomen oriuntur hi spiriius, ut alius sapiens sit, alius fidelis,
Domini invocavi('Ibid., 5). Similiter et Isaias, ut alius eruditus, et alius quodcumquedonorum Dei
nubes loquebatur : Audi, cwlum, et auribus percipe, possideat. Alii enim per spirilum dalur sermo sapien-
lerra, quia Dominusloculus est (Isa. i, 2). Et quia tim : alii sermoscientiwjuxta eutndemspirilum: alii
mibes ipse erat, et sciebat alias nubes comprophe- fidesin eodem spiritu (I Cor. xu, 8). Eduxit ergo
tantes sibi, ideo vaticinans aiebat : Mandabomtbi- G nubes ab extremo terrae , fulgura in pluviam fecit:
bus, ne pluant super eam imbrem(Isa. v, 6). Si au- et eduxit ventos de thesauris suis , et nos juxta mi-
tem j'am dicimus qui sinl nubes; videamusquomodo sericordiam Dei ad hos thesanros occursuros puia-
Deus educal nubes ab extremo lerrse. Ait Salvator: mus. Et quia plures sunl ihesauri : forle juxta or-
Qui vult in vobisesse primus, sit omniumnovissimus dinem resurgentium erit et requies in thesauris Dei.
(Marc. ix, 25). Servavit hoc mandatum Paulus, et Quod autem dico , istittsmodiest: resttrrectio mor-
fuit novissimusin boc mundo, dicens ; Puto enim, tuorum in quibusdamordinibusfuturaest. Ait quippe
nos Deus apostolosnovissimososlendit, quasi morlifi- Apostolus: TJnusquhqueaulem resurget in suo nrdine
catos, quiaspeclaculumfacti sumus mundo, et angelis (I Cor. xv , 25 ), |et non tit libet miscenlur ordines
et hominibus.Si quis ergo sanctus cusiodiens praj- resurgenlium. Alius ofdo eiit in illo et in illo llic-
ceptum Domini Salvatoris, factus.fuerit in bac viia sauro Dei : alius ordo in alio et in alio thesauro Dci.
novissimus, iste fit nubes. Et eduxit Deus nubes, Isli aiitem omnestbcsauri unum habeni thesaurum,
non a finibus lerroc, nbn a consulibus,non a dueibus, in quosuntoinnes thesauri sapienliaeelscientise nbs-
non a divitibus, sed ab extremis terrm. Beati enim conditi. Et quomodopossideo unam prcliosissimnm
pauperes, quoniam vestrum est regnum cwtorum margariiam per plures alias margaritas : sic venio
(Matth, v, 2). Vides, quomodo ab exiremis lerraj ]D ad tbesaurum tbesaurorum , et Dominumdomino-
educat Deus nubes et corporeas nebulas? Propterea rum, et regem regum , cum dignus fuero sjjiritibus
si volumus nubes fieri, ad quas pervenit veriias in Deithesauro commorantibus. Eduxit enimvenios
Dei, novissimi omnium fiamus, et tam affeclu quam de Ihesattrissuis.
opere dicamus; Pulo enim, nosDeus aposlolosnovis- III. Infalualus est otnnis homo a scientia (Psal.
simos ostendil. Quod si non sum apostolus : iicet cxxxv, 7). Si omnis homo infatuatus est a scientia,
tamen mihi fieri extremum, ut educens nubes ab et Paulus bomo est, Paulus infatuatusest a scientia.
extremo lerrae, educat et me, ei fulgura in pluviam Ex parte enim, ail, cognoscimus,et ex parle prophe-
faciat. Aiunt naturalium causafum scrulaiores (Ex tatnus (I Cor. xm, 9). Infatuatus est a scienlia , vi-
Isidoro, Origin. lib. xm, cap. 11), quia fulgura ex dens per speculum, et in senigmate, portiuncnl.im
nubium collisionegencrenlur, more silicum durio- quamdam videns', el si sic expedit dicere, ipsius
rum : quos cum comjiloseris, id csi, colliseris sibi, quoqtie porliunculsjpartem minimamrecognoscens.
medius ox bis ignis cxtrilus clabilur, alqtie ita cum Econirario aulem intellige quid sit : infalualusest
fulgore pariler et tonilrua mugite ; lonitruo, scili- omnishomoa scieniia.ComparalionepeccalonimJcru-
121 EPISTOLA IX. AD PAULAM ET EUSTOCUIUM, DE ASSUMPT. B. MARI/E. 122
salem, Sodomorum peccatum justilia est: juslificaia A traria Salvalor nieus ct Dominus asstmipsit, ut con
est enim , ait, Sodoma ex le (Ezech. xvi, 48). Quo- trariis dissolvat conlraria, et coniirmemtir ab infir-
modo enim non habent justitiam Sodomorum pec- milale ejus, el sapienles efficiamur a fatuo ejus, et
cata per se, sed ad collalionem majorum scelerum in hoc intrbducti possimus ascendere ad sapientiam
jusiificantur : sic econtrario scienlia Pauli ad illam etvirtulcm Dei, Christtim Jesum, cui est gloria ct
coelestem scientiam, ad illum consummatum elec- virlus et imperium in sajcula sajculorum.
lionisinielleclum, stultitia repuialur. Infatuatus est MONITUMIN EPISTOLAM SEQUENTEM.
idcirco omnis homo a scienlia. Tale quiddam Eccle-
siastes, ut arbitror, deprehendens effatus est: Dixi, non Erasmus, quem passim crilicorum filii seculi sunt,
dubitat ncgare Lalinum fuisse qui hmcscripserit,
el
sapiens efficiar, ipsa elongavit se a me tongiusquam sed Grwcum: ex eo scilicelquod ait, Lalino ulens elo-
eral, et alla profunditas: quis invenieteam ( Eccl. vu, quio : et infanlium more balbulieniium, se necdiiiii
24)?Volumusquiddam,audenierlicet,dicere:quoniam posse ad pleuum verba formare. Verum longe secus
lotus oralionis contexlusclamat, etqum continuolau-
hoc quod descendit in muiidum, evacuavil seipsum, danlur ex Vulgala Lalina interpretatione Scriplura-
ulevacuatione ejusmundus complereiur. Si hocau- rttm testimonia : ut quin Latinus ipse fuerit, nultus
lem quod descendit in mundum, evacuavit se, eva- sane dubilem, qttamquamad eam, quam molilur frau-
r, dem, peregrinum se lenlare sermonemsimulet. Niltil
cuatio ipsa insipienlia est : quoniam quod fatuum
ilaque ad rem est conjectura illa de Sophronio, seu
est Dei, sapienlius esl hominibus (I Cor. i, 17). Si veteri, quodCanisiusquoqueprobat, Hieronymiamico,
ego dixissem faluum Dei, quomodo aucupes sermo- qui Psalterium, pluraque alia S. Docloris opuscula ex
Latino refudit in Grcecum : seu recentiore atio , qui
et
num meoruni, semper dedili ad criminandum, ve- circa mediumoctavum swculum, ut nos dixhnus, li-
nenatas in me linguas vibrarent? Nunc vero Paulus brum de Iltustribus Viris Grmce est interpretalus.
sapiens, et poteslaiem habens aposiolicam, ausus est Hujus auclor sermonis, quisquis itle fuerit, mtalem
in suam manifeslo prodil ex ipso, qttod tructat, argu-
dicere, omnem sapientiam terrenam, qtiae se, quae menlo, alque eo maxime, quod ait, Solemniialem As-
in Petro, quae in cajieris apostolis erat, quae in islum sumptioins beataj Virginis celebrari in Ecclesiis;
mundum descenderat, stultitiam esse Dei (I Cor. camperlum enim cst, ociaio demumsmculohoc cwpisse
instilui, nequejam iude in OccidenlisEcclesiis
m, 19). Ad comiiarationem quippe illius sapientiac, festum obtinuhse, cum sub noni initium Carolus Magnus in
quam terrenus non capit locus, ad illam sapienliam, Capititlaribus, lib. i, cap. 158, ita conslituat : Hae
quaj coelestisest, quaj mundi limilem excedit, boc suut Festivilales in anno , etc De Assumptionc
descendit ad faluum Dei est. Verum sancteeMariaeinterrogandum relinquiiiius.
quod homines,
id ipsum faiuum Dei, sapientius est hominibus. Qui- EPISTOLA IX.
bus hominibus ? Non ulique stultis, sed sapienlibus : , ADPAULAM ET EUSTOCHIUM
dicat licet, sapientes Iiujus sseculi, sive principes, <i
De assumplionebealm Marim Virginis.
sive vates. Islis sapientibus sseculi, hoc quod nos
exposuimus fatuum Dei sapientius est. Mirabile I. Cogilis me, o Patila eiEustochium, imo cliaritas
quiddam volumusinserere : quoniam sapienlia mundi Christi me compellit, qui vobis dudum tractatibus
stultitia est apud Deum : et infaluavit Deus sapien- loqui consuevcram, ut novo loquendi genere, sanctis
tiammundi, non in sapienlia sua infaluavit mundi quae vohisctim dcgunt virgiuibus, Latino ulens elo-
sapientiam, utesse stullitia arguatur. Neque >enim qtiio, exhoriaiionis gralin, sermonem faciam de As-
dignatuv sapientia Dei ad mundi sapienliam convin- sumpiione beaisc et gloriosaesemper Virginis Mariae,
cendam toia descendere, sed polius modicum, boc more eorum qui declauiaiorie in Ecclesiis solent lo-
est Incarnationis sacramentum. Quid necessarium qui ad populum : quod uliqtic gentis doccndi, nec-
fuil, quod faiuum Dei erat, ut hoc parvo et faluo dum aitigeram. Sed quia negare nequeo quidquid
Dei, iniatuaretur ssecitlisapientia? Nonenim valebat injungilis, nimia vestra devicius dilectioiie, expcriar
.ssectilisapienlia magnitudinem in se venientis sa- quae hortamini affeciu ittfaniinm, more balbutien-
pientiaj suslinere. Verum exemjjluin inierponam, ut lium , qui qusecumque nudierint, fari gesiiunt, cttm
perspicue possit inlelligi, quomodo f.ituum Dei, siul- necdum possintad jilennm verba formare : maxime,
tam fecerit sapientiam mtindi. Fingamus paulisper I quia propicr simpliciores quasque id me depromere
me , qui aliquid pulor nosse, cum iiisipieute aliquo compellitis, ut babeal sanctnm collegium vestrum
et inerudito conferre sermonem , qui nihil intelligal, sermoneLafuio, quibus se occupct laudibus eadem
nihil actttse disputalionis interrogct : numquid opus, die, quibusve divinis vacet lcctionibiis : proeseriim
iiiihi est ad isiius sitiliitiamcoarguendnm, dialecticae cum et eadem in mtillis festivitaiihus, multorum
ariis callidilaiem et profundorum sensuum acumen sanclorum Patrum studia, ntiro cuderint eloquio,
adhibere? Nonne ad unius sermonis jaclttm vilis et quaj de hac qtiidem uherius ubique in Seripluris di-
modici, qui lamen illius intelligentise videatur acer- vinis procdicata legunlur. Qtiid eiiim aliud sonant
rimus. faiuum eum et insipieiUem csse convincam? Evangelia, nisi Domiiium nascentem ex Maria vir-
Sicigitur ad mundi sapieuiiam siultificandam , non gine? et omnia ejus incrementa, quousque fuit in
est opus sapientiam Dei descendere, et cum ea col- mundo dumtaxat, divinis efferunl proeconiis. Porro
liiclari, quae deorsum est sapicnlia , sed suffieit fa- ab exordio sancti Evangelii Gabrielem archangehim
tuum Dei : quoniam sapieniius cst bominibus : ct colloqucniem Mariae didicistis, et deinccps reliqua
iiifirmum Dei, forfuis est honiinibus : ci omiha eon- omnia plenius legislis. Ad pr<csepequoque, o Paula,
125 S. HIERONYMIOPERUM MANTISSA. 124
te teste, nato ptiero inler crepundia novi partus, et JA manna invenittir : quod et scalurirc cernilur. Ve-
qucrelas nescii ploratus, pro fescenninis, Gloria in runUamen quid horum verius ccnseatur, ambigimus.
excelsisDeo, el in lerra pax hominibusbonwvolunla- Melius tamen Deo lotum, cui nibil impossibileest,
tis : multittidinem angelorum canlatitium audivisli, committimus , quani ui aliquid temere definire veli-
et radianlem stellam vidisli. Pastoribus insuper mus auctoritnte noslra, quod non prohemus : sicuii
evangelizantibus credidisli. Magos prselerea tria de- etdehis, quos cum Domino (Evangelio teste) re-
ferentes munera, in vjsione bcalis oculis conspexisli: stirrcxisse credimus. Sed utrum redierint in pulve-
ipsa eadem munera bene intolligendo voiis omnibtis rem terrse, eertum non habemus, nisi quod legimus:
fide Deo obtulisli. Nam ei cum eisdem magis Deum Quia mulla corpora sanclorum qni dormierant, sur-
puerum in praesepio adorasti. Scd forie conquesta rexerunt, ac venerunt in sanclam civitalem, scilicet,
me dehitorem, qui [Al. quod] le prodidcrim, clamn- Jerusalem, et apparuerunt multis (Maith. xxvn, 52,
bis. Ad quod ego; Si celntum esse volebas lesle con- 55). De qitibus profecio nonnulli doctorum sense-
scieniia, mihi narnireanlepraesepium,ubi jiurimum rmii, ct eliam in suis reliquerunl scriptis, quodjam
lacrymala es, non debueras : quod ut verum fatear, in illis perpetua sit complela resurrectio. Faienttir
Christi praeconia, etiamsi voluero adjuraius, ncque cnim quod veri testes non essent, nisi etvera eortim
litas laudcs omnino taeere queo. Idcirco luaj te in- B '. estet resurreciio. Unde et bealus Peirus dixisse
terrogcnt filiae, quas lacie nutris : tti ea melhis rese- legiiur, cum de David loquerelur in (eslimonium :
rabis, quainescio si per specicm aliquam, aut cerie Et sepulcrum,inquit, ejus apud nos esl (Acl. n, 25) :
in spiritu vidisti. Unde vos, o fili-c, ptilsale malrem qtiasi non sit nusus dicere, quod ipse, aut corpus
precibus, pnlsate ad osliutn inviiautis amici: si quo- ejus apud nos est : sed tanlum sepulcnmi quo con-
niodo tandem vobis apciiantur , quaj reser.ita snnl ditus fuerat : hii.c aiunt resurrexisse el eiim cum
malri. Verumiamcn de his quid plura dicam?Oinuia cscieris sanciis : et ideo vnctiumremansisse mnttso-
Salvatoris gesla, cl bealae Mnriacobsequia, necnon Ieum, ul bune beaiseMarinecernitur. Quod sane fnc-
acius viiaaex Evangelio didicistis. Et nunc quid su- (um, ei de aliis quibuslibet iocis Scripuirarum alfir-
perest, ut ab aliquo doelortim requirntis ? mare conantttr : quod lii jam ciim Christo regnent
II. Dc Asstimptioneejusdem lamcn healsc Dei ge- resuscitali in selerna socieiale. Quod {quia Deo nibii
niiricis semperque Virginis Mariaj, qualiter assumjila estimpossibile) nec nos de benta Maria Virgine fac-
est, quia veslra id deposcit oralio, prajsenlia absens tum abnuimus, quamquam propier cautelam (salva
scribere vobis ctiravi, qua; absenlia prajsens devo- fide) pio magis desiderio opinnri oponeat, quam in-
lus obluli, ut habeat sanctum Collegium vesirum in consiilie definire, quod sine periculo nescitur.
die laniaesolenniialis munus Lattni sermonis, in quo "- III. Unde de his ex quibus certi sttmus, mniisper
discat tenera infaiilia lactis experiri dulcedinem, et loquamur ad exhorialionem vestram quniicumque
de exiguis eximia cogiiare : qtialiter fnvcnle Dco, per sermone, ad o?dificationemet laudem noniinis Dei:
singulos annos lota Iucc dies expendalur in laudem, ut et religio conservetur pro famulatu, et devotio
et cum gaudio celebretnr : ne foric si venerit in ma- augealur pro affeclu : quoniam hsec est Virgo, quae
nus vesiras illud apocryiilium, De Transilu ejusdem sola inieremil nniversam hajreiicam pravitatem :
Virginis, dubia pro cerlis recipiatis : quod mulli sola post Deum quao nos confivmcl in omni veriiate,
Lalinorum pielatis amore, sindio lcgendi chariusaiii- suisque comniendet meritis, et precibus auxilietur,
plectunlur : praescrtini cum ex his nihil aliud expe- utet ipsi digni inveniamur in cjus Inudibus. Quod
riri possit pro cerlo, nisi quod hodierna die gloriosa si quacrilur post asccnsionem Domini quid egerit,
migravit a corpore. Monsiralur atilem septtlcrum uiium pro certo esi, quia Virgo snncta corpore ae
ejus eerncntibus nobis usque nd praesens in vallis mente permnnsit: quam sane angelus Gabriel, ac si
Josapbatmedio, qu;e vallis est inter moniem Sion ccclestispnranymphus, inlaclam cnsiodivit. Et Joan-
ctmoniem Oliveti posita: quam et iu, oPaula, octi- ncs npostolus, atijiie evnngelisla, cui Christtis enm
lis asptixisii, ubi in ejtis bonore fabricaia est Eccle- de cruce commisit, virgo virginem servavil, suisque
sia miro lapide labulnla : iu qua sepulta fui*-se(ut ^ ci deservivit obsequiis : non quod eximius ille sanc-
seire poieslis) ab omnibus ibidem pnedicalur: sed lorum chorus apostolorum descruerit eam, inier
nunc vacuum esse mausoleum cernenlibus ostendi- qtios postresurreciionem intranset exien*-, familia-
tur. Hsecidcirco dixerim, quia mulii nostrorum du- riusconttilitde Chrisli Incarnatione : tanto siquidem
bitant, ulrum assumpla fuerit simul cum corpore, verius, quanio ab iniiio plenius per Spiriltim sanc-
an abieril relicto corpore. Ouomodo autem, vel quo ttim cuncla didicemt, et perspexcrnt oculisnniversa :
tempore, aut a quibus personis sanclissimum corpus licet et apostoli per enmdem Spiritum sancium om-
ejus inde ahlaitim fuerit, vel ubi trarisposilum : nia cognoverint, el in omnem edoeft pervenetint
uirumne resurrexerit, nescilur : quamvis nonnulli vcrilatem. Quam sane beatam Virginem, etsi omnes
astruere velint eam jam resnscitatam, et beaia cum venernli sunt discipuli, eique famulnbanlur affeciu
Chtisto immorlalitate.in ccelesiihus vestiri. Quod cl dilectiouis, Joanues lamen amplius acspecialius us-
de beato Joanne Evangelista ejus ministro, cui vir- que in finem vite, qui sibi commissam aeeepil in
gini a Chrislo Virgo commissa esl, plurimi .issevc- suam, quasi matrem filitis : cui benignus mngistcr
rant : quia in sepulcro ejus (ut fertur) nonnisi de cruce : Mulier, inquil, cccefilitts hais; ad disci-
125 EPISTOLA IX. AD PAULAMET EUSTOCHIUM, DE ASSUMPT. B. MARLE. 126
-pulum aulem : Ecce mater tua (Joan. xix, 26, 27);; Asedde ccelis. Hinc asceudisse Icguntur in coenacu-
ut virgo virgini cohaererel et deserviret olficiosis- Jum,iiiquopascliadignissiinecelebrabatur: ibiquippe
sime cura adopliouis. Non enim pudicissinia. virgi- manebant cum Maria matre Jesu unanimiter aspi-
nitas alicui discipulorum rectius quam virgini coni- vati in charitate, pcrseveranies i,n oratione, donec
mendatur ut esset ad invicem grata socielas el flo- induerentur virtute ex alto. Coeperant enim Sjam
ridus aspectus? necnon et venustas cottversandi orare qui dudum cum Domino conversantes virtuti-
venians, alternaiim pudiciliarum splendoredecora- bus et miraculis pascebantur. Et bene persevera-
lur. Una siquidem virttis virginitatis in ambobus, bant in oratione nihil hsesilantes, donec acciperent
sed altera proportio in Maria : altera quidem, quia .munera Spiritus sancti qtlaeposcebant. Quos et vos,
fecundior, sed ipsa. Ipsa vero, sed allera : quia o filiae,imilamini, quav in schola Christi permanere
etsi ipsa eademque incorruptio, tamen fecundilas vovistis : perseyerale in oralionibiis unanimiler vi-
integritatis louge gloriosior quam virginiias. Idcirco ventes, donec intrare possilis gaudia aeternaevitse,
et fecunditasinillntoladeifica est etvirginitas. Alio- quobeata Yirgo feliciter hodie iniroivit, alternanti-
qui niisquam secundum naiuram nascendi virginilas, bus bymnidicisangelorum choris inlrapascuaajter-
. ubi fecuuditas praedicalur : neque fecunditas, ubi nas viriditatis: ubi una socielas civium supernoto-
virginilasiniegra conservalur. Ideoque tolura super- B rum, ubi dulcis solemnilas angetorum, ubi post la-
cxcellitde illa qua dicunlur : qtiia ,sunt divina at- bores et serumuas felix et suavis refectio animarum.
que ineffahilia.Unde virginitas et fecundilas prolis Ilodic gloriosa namque semper Virgo Maria ccelos
supereminens novitas est, quamquam humanum cer- iiscendil: rogo, gaudele : qnia (ut ita fatear) in-
natur ex carne quod nascitur. Verumlamen eisi effabiliter sublimata cum Cbristo regnat in ajlerjmm.
magnificenfiormullum virginitas in Maria propier Regina mundi hodie de terris et de prarsenli soeculo
gratioaexcellentiam : una tamen integritas carnis, nequam eripilur : iterum dicogaudete, quiasecura
et tma virlus, quse ad invicemtamquam cognata so- de sua immarcescibili gloria ad ccali jam pervenit
ciaiur. Hinc quoque Joannes, quidquid est quod palatium. Exstiltnte, inquam, ct gaudele, el lajietur
Maria genuit; evangelizando, suo comroendat elo- omnis orbis, quia hodie nobis omnibiis ejus inlerve-
quio. Verbum,inquit, in principio erat, el Verbumcrat nienlibus meiilis salus aucla esl. Yobis quoque di-
apttd Deum, et Deus erat Verbum (Joan. l, 1). Hoc ligenlibuseam, honor; et virlus una cum reliquis
.quippe Verbum qtiod erat in principio, et apud sacris virginibus amplior prceslatur el gratia. Id-
Dcum emt, et Deus erat, ipsum genuit peala et circo, dilectissimae, Isetamini et laudate, quia si
gloriosn Virgo Maria ex se carnem factum. Idcirco Deum ore propheiico in sanctis suis laudare jube-
virginilas longe sacratior, el fecundiias (ut ita di- C' mtir, multo magis eum in hac celebritaie beatse
cam) mulio ineff.ibilior, quam suo potuerit ille ex- .MariseYirginis matris ejus oportet cum hymuis et
plicare eloquio. Verumtamen quanlo virginitas co- canticis diligentius exiollere, et dignis Deo jubilnre
gnalior virginilali, lanto beatus evangelisla cseleris praeconiis, ac •mysticis honorare mimeribus. Nulli
excellentior 'et vicinior Verbo. Ideo quidquid est enim dubium, qnin tolnm ad gloriam laudis ejus
.quodVirgo genuit, lotum prout potuit homb pcr perlineat quidquid digne genilrici suae impensum
Spiritum sanctum nobis reservavit manifesiius et fuerii, alque solemniier altribulum. Ex quo timeo
docuit. satis, et valde pertimesco, dum veslris cupio parere
IV. Caeterum ad exemplum humanse vitae, con- profectibus, ne forlesicut improbus, ita et indignus
versatio ejus posl ascensionem Christi generaliier laudaior invcuiar.
cum apostolis ftiit quousquedisperguntur : sicitt Lu- V. Profecto cum nec sanctiias vel facundia sujjpe
cas meminit, dicens : Quod regressi quidem a" diiei.ut beatam et gloriosam Yirginem Mariaro di-
monte Oliveii, Jerosolymam venerunt, el ascende- gne laudare queam : quoniam (ut verum fatear)
runi in coonaculum,ubi inanebantPelrns et Joannes quidqtiid humanis dici polest iverbis, minus est a
cl Jacobns, et Andreas, Philippus et Thomas, Bar- laude cceli : quia divinis est et angelicis excellentius
iltolomseiiset Matthseus,Jacobus Alpbaei et Simon praedicatact laudata prseconiis. A prophetis quidein
Zeloies, et Jtidas Jacobi : Hi omnes, inqtiii, erant prajnunliala : a palriarchis figuris et ajnigmalibus
perseveranlesunaniiniter in ordlione cum mulieribus el jiraesignata: ab evangelistis exhibita et monstrata :
Maria maireJesu cl frairibus ejus (Actor. i, 12,14). ab angelo vencrabiliter atque officiosissimesalulala.
Ecce Jesu ascendente cum quibus Virgo vacat in -Prajierea qualis etquania esset, ab eodem divinitus
.scholavirtutiim, et meditatur ,in lege mandalorum declaratur, cum dicilur : Ave, gratia plena, Dominus
Dei, ut et ipsa sit forma diseiplinse Christi,etexem- tecum : benedictalu in mulieribus. Talibus namque
plum perfeetionisvirginibus. Conversatur autem cum deeebat Virginem oppignerari muneribuSj ut esset
tesiibus sanetaeresurreciionis et ipsa testis. Conver- gra(ia plena, quaededit ccelis gloriam, lerris Domi-
satur cum senaioribus cceli inira curiam paradisi num, pacemque fefudit, fidem gentibus, finem vitiis,
sub Spiriius sancti disciplina et magisterio toiius viiaeordinem, moribtis disciplinam. Et bene angelus
divinajmajestaiis. Invenitur prima beala Maria in- ad Virginem Mariam mittilur : quia semper angelis
ter primas summi regis cohortes, quorum viia jam cognata virginilas. Profecto in carne, praeter car-
noneratde lerris, in quibus Christus prreliabaiur, nem vivere, non lerrcna, vita est, sed cceleslis :
127 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 128
Unde in carne angelicam vitam acquirere, roajus est A _ votis omnibus eessare non debet eliam quilihet pec-
meritum, quam habere. Esse enim angelum, felici- catora laudibus, quamvis explere non queal quod
tatis est: esse vero vifginem, viflutis: dum hoc sentit. Unde senno divinus cum de peccalore ageret
obiinere viribus virgo nititur cum gralia, quod ha- in Psalmis: Sacrificium,inquit, taudis honorificabit
bet angelus ex natura. Utrumque tamen et esse vir- me: protinus addidit: et illic iter est quo oslendam
ginem et angelum, divinimuneris est officium,non itli salutare Dei (Psalm. XLIX,25): ac si patenlcr
liumani: Ave,inquit, </raftaptena(Luc.i,28); elbene dicat, IHiciler est laudis ad eeteriiamlaudem sine
plena, quia csjteris per parles prseslatur: Mariaeverp fine mansuram: sed nemo apprehendet illud, nisi
simnl se toia infudit plenitudo gratiaj. Hoe quippe ego praemonstravero.Propterea, charissimae, quia
est quod Davidcanit: Descendetsicut pluvia in vel- iter salulis nostrse in laudibusest Salvatoris, borlor
lus ( Psal. LXXII,6 ). Yellus itaque cum sit de cor- vos et commoneoin hac sacra solemniiaie genitricis
pore, nescit corporis passionem. Sic et virginilas Dei Mariae,nolite cessare a Iaudibus. Quodsi virgo
cum sit in carne, nescit vitia carnis. Crelestisphine es, gaude, quia meruisli esse et tu quod laudas:
imber in virgineumvellus,placido se infudit illapsu : tantum cura ut sis, quaedigne laudare possis. Qttod
lota divinitalis unda se contulit in carnem, quando si continens el casta es, venerare ct lauda, quia non
Verbum caro factum est: ac deinde per crucis pati- B.aliunde constat, ul possis esse casia, quam ex graiia
bulum expressum, terris omnibus salutis pluviam Chrisli, quoefuit plenissime in Maria quamlaudas.
effudil, el stillicidia graliaehumanisprsesiitit menti- Quodsi conjugata cerle aut peccatrix, nihilominus
bns. Dominus,inqtiit, tecum. Mira res et jam cum confitereet lauda, quoniam inde misericordia omni-
Virgine erat, qui ad Virginem iniitebat Angelum, et bus profluxitet gratia ut laudent.Et quamvis non sit
prsecessit nuntium suum Deus, sedaDeonon re- speciosa laus in ore peccatoris, noli cessare a laude,
cessit: nec teneri pbtuit Iocis qui omnibus habetur quiainde tibi promiliitur venia, unde etomnibus, ut
in locis: et totus ubique est, sine qtio nihil tolum. laudes. Alioqul nisi juxta modulum ingenii nos(ri
Ergo Verbum Patris numquam a Patre discedens, Deum laudare in Sanetis suis studeamus: quomodo
homo pro nobis fieri dignatus est, secrelo suo my- eum , secundum quod canimus, juxta multitudinem
slerio, quod ipse novit: qui quoniam lotum suscepit magnitudiniseJHS,laudarepoterimus?omninoquippe
quod esthominis, homo toius est: et totum retinens prsetermittendum non est, quod impleturi sumns
quod Dci est, omnino aliud qtiam Deus (qui natus quandoque, secundum quod dicitur : Beali qui habi-
est ex Maria) esse non potuit. Scit enimDcus omnia tant in domolua, Domine,in smculasmculorumlauda-
el potest. Propterea quia ita est, scivit se ac potuit bunt te (Psalm. LXXXIH, 5). Inlerdum vero quia
in utero Virginis sine sui corruptione miscere atque 'C immensus est, quod voce non possumus, nec facun-
unire, ul unus essel' Christus Deus et homo, una dia valemus, exsequamurvotis et medullis cordis:
persona, unaque subslantia. Ob quod Dei geniirix quia magnus et bonus est atque immensus, tantus
elecia et prscelectajure ab Angelo salutalur,et prae- ac lalis quantum ac qualem ipse se novit, ore ac
dicalur graiia plena. Vere plena, per quam largo spirilu confueamur ad justitiam et salutem.
sancti Spiriius imbre superfusa est omnis creatura. VII.Hinc, rogo, omnespariterfestivitatemgloriosa-j
Et ideo salis eam devotissime primum Angelus vc- semper virginis Maria?devotissimecelebremus: quia
ncralur et salutat. Miratur itaqne et ipse qualisaut liaecest dies praeclara, in qua meruit exaltari sujier
quanta sit quam salulat: non enim simplex, fateor, choros angelorum, et pervenire ultra quam nosirae
vci consueta fuit istasalutatio, sed omniadmiratione humanitatis est naiura. Ubi non substnntia tolliiur,
digna. Siquidem veneralionis fuit delalio, oblatio sed gloriae magnitudo monsirali.r, cum elevatur in
muneris, famulatus obsequli. Quia elsi in sanctis dexteram Palris, ubi Cliristus pro nobts introivit
palribus et propbetis gralia fuissecreditur: non ta- ponlifex faetus injseternumad cceli palatium. Hacc
men eaienus plena. In Mariam vero totius gratia?, est, inquam, dies, inqtiausquead thronicelsiiudineni
quae in Christo cst plenitudo venit, quamquam ali- intemerata maler el virgo processil, aique in rogni
ter. Et ideo, inqtiit, benedictatu in mulieribus, id " solio sublimata, post Chrlsttim gloriosa resedit. Sic
est, plus henedici3 quam omnes mulicres, Ae per itaque ubique confidenier sancia Dei canit Ecclesia,
hoc quidquid malediclionisInfusum est perEvam, qtiod de nullo aiio sanclorum fas est credere, ut ul-
(otumabstulitbenediciioMariaj. Insupcrgratiam re- tra angelorum et archangelorum dignitatem nierito
fudit Christi ortus, qunm rion habuil prius omnis transcenderit: quia elsi similiiudo repromittiiur
mundus. Igitur quod naiura non Iinbuii, usus nesci- sanctis, verilas tamen negalur. Iloc quippe privile-
vit, ignoravit ratio, mens non capit htimana, pavet; gittm non nalurse est, sed gratiaebeatse virginis Ma-
cojlum, stupet terra, creatura omnis etiam ccelesiis; rise, de qua natus est ipse Deus et bomo. Idcirco et
miratur : hoc tolum est, quodper GabrielemMaria:i ipsa plus est meritis, et non naiura quam virgo et
divinilus nuntiatur, et per Christum adimpletur. homo. Uride et si caeleraevirgines imilaniur illam
Qua de causa de tali tantaque loqui, me indignumi u-;quead coniemptum parlus , et Gabrielis novaesa-
faleor: sed et ptilo quod ncmo sit qui prnesumat, , lutationis obsequium: dcinceps totum divinum esi,
nisi quiquania sintquae panduntur, penitus ignoral. qtiod operatum estin ea, testeangelo: Quia Spiritus
VLTamenelsi ad haec aemo idoneus invenitur,, sanctus el virlus Allisnmi obumhrabitte. Ante hoc
i29 EPISTOLAIX. AD PAULAMET EUSTOCHIUM,DE ASSUMPT. B. MARIJE. 150
ipsum sane uierusVirginis, quamvis mundus,quam- A _ quse etiam meritorum virtuiibus, angelorum vinceret
vis impollutus et alienus a contagione [Al. cogita- dignitatem. De qtia rursus idem Spirilus sanctus in
tione] peccati, quamvis sanetus: lamen adhuc vili- eisdem Canlicis: Qum est ista quw ascendil, inquit,
tate humanUatisinduitur: ut ita dicam, ac si lana quasi aurora consurgens,pulchra ut luna, electaut
candidissima,suoque colore dealbala : ad quam sane sol, terribilis ut caslrorum acies ordinala (Canl.
cum accessissetSpiritus sanetus, quasi ipsa eadem- vi, 9) ? Admiratur autem Spiritus sanctus, quia om-
que lana cum inficilur sanguine conchyliiyel muri- nes deascensu hujusVirginis admirantes facit, quod
cis, vertitur in purpuram: versa est et ipsa sine quasi novi dilucuii aurora rutilans, ascensu suo re-
coitu in matrem : ut non sit jam amodo quod fuerat, splendeat, multis freta el vallata sanclorum agmini-
sed purpura verissima ad indumentum et gloriam bus. Unde dicitur, terribilis ut castrorumacies ordi-
summi regis divinitus aplissime dedicata: ut nulli nata. Siquidera lerribilis suis facia virlutibus, ut
deincepsea uli usu femineo licuerit nisi Deo. Quippe caslrorum acies admodum ordinata: hinc inde an-
{ut ita loquar) beata eigloriosavirgoMaria eo modo, gelorum sanctorum fulla praesidiis: pulcltra ut luna,
quamvis dudum incomparabilis esset universis qtioe immo pulehrior quam luna, quia jam sine defeclu
sub ceelosunt virginibus, ut decenter posset in se sui coruscat, coelestibusilluslrata fulgorihus.Elecla
suscipere divinilalis admixlionem, salva utraque,B ut sol, fulgore virlulum, quia ipse elegit eam sol
natura: lamen cum gratia replelur , cum Spiritu juslitiae, ut nasceretur ex ea. Ad cujus profecto
sancto perfunditur, cum virlutc Altissimiobumbra- exsequias (quantum fas est credere) famulabanlur
lur, fit preliosior meritis, celsis sublimior fasligiis, angeli, et universoeccelorumcongralulabanlur cu-
pulchrior sanetitale, gloriosior suorum proerogativis rise. Necmirum, quia honor maternus ejus est, qui
meritorum: ita ut nullis jam usihus sit ipsa eadem- est nalus ex ea: quem omnis ccelorum ordo vene-
que mancipanda nisi divinis. Unde, o sanctissimoe ratur et adorat super se elevatum eum Palre in sede
virgines, elsi imitari oportet tanlam ac talem virgi- majestalis Domiiti. Legitnus enim quam ssepe ad
nem, tamque praeclaram venerari: multum tamen funera et ad sepulturas quorumlibet sanciorum an-
convenit, et ultra angelicamquodammodo dignita- gelos advenisse, et exsequiiseoium obsequiapraesti-
tem, quanlum fas est, cum gaudio laudibuseani di- tisse: necnon el animas electorum usque ad ccelos,
gnissimiscfferre: quae,ut diximus, non temere per cum liymnis et laudibus detulisse: ubi et utriusque
Christi gratiam super cboros angelorum exaltata, sexus chori commemoranlur frequenter auditi, lau-
devotissimehodie praedicatur: quia praecessit eam desque cecinisse : inlerea et quod perspicacius esl,
Dominus el Salvator noster ex ea vera fide genitus multo nonnumquam lumine eosdem resplenduisse;
ad coeleslia: ut pararet ei, sicut ipse suis repromisil'**•insuper et adhuc viventes in carne, ibidem miri odo-
discipulis, inaethereismansionibuslocum. Hinc quo- ris fragrantiam diutius persensisse. Quod si ad re-
que David propheta olim gratulabundus Christo ca- creandam spem, dileclissimsefilise,et corroborandam
nit: Asummo, inqtiit, calo egressioejus: cl occursus fidcm interdum astantium, Salvator noster Jesus
ejus usque ad summumejus (Psatm. xvm, 7). Aseen- Christus, ob merita suorum amplius comprobanda,
dit ergo eamdem gloriam resumplurus, Iicet non talia et tanta dignatus estexhibere per suos cceli
amiserit. quam prius habuerat antequam mundus ministros circa defunctos: quanto magis credendum
lieret. Ascendit et praeparavit liuic sanclissimacet est bodierna die mililiam ccelorumcum suis agmini-
gloriosisshnaeYirgini locum iramorlalitatis, ut cum bus fcstive obviam.venissegenitrici Dei, camque in-
eo regnare posset in perpetuum. genli lumine circumfulsisse, et usque ad tbronum
VIII.Ethsecest bujus praesentis diei fesiivitas, in olim sibi eliam anie mundi constitulionem paralum,
qtia gloriosa et felix ad selhereum pervenit thala- .cum laudibus etcanticis spiritualibus perduxisse!
mtim. Quaeprofeclo festivitas, sicuti beata Mariain- Nulli dubium, omnem illam ccelestemJerusalem,
comparabilis est virginibuscoeteris, ita incompara- tunc exsultasse ineffabili laatitia, tunc jucundatam
biljs est omnium sanctorumfestivitatibus: et admi- esse inoeslimabilicbarilale, luncquccum omni gratu-
randa est etiam angelicis virlulibus. Propter quod "lalioiiejubilasseiquoniamfestiviiashaecqiiajnobislio-
ex persona supernorum civiumin ejus. ascensione die revolvilur annua, illis omnibusfacta estcontinua.
admirans Spiritus sanclus, ait inCauticis: Qumest IX. Nec immerito : creditur enim quod Salvalor
isia qumascenditper deserlum, sicutvirgula fumi ex omnium ipse, quantum datur inlelligi, per se tolus
aromatibus(Cant.111,C)? Et benc quasivirgnla fumi, festivus occurrit, et cum gaudio earo secum in
quia gracilis et delicala, quia divinis exienuaia di- throno collocavit.Alias aulem quomodo implevisse
sciplinis, et concremala inius in holocaustum in- creditur quod in lege ipse praeeepit : Honora patrem
cendio pii anioris, et desiderio charitalis. Ut virgula, luum et matremtuam (Matth. xv, 6) ? Porro quod
inquit, fumi ex aromatibus: nimirum quia multis re- patrem honoraverit, ipse testis est, cum ad Judaeos
pleta est virtulum odoribus : manans ex ea Iragrabat ait : Ego gloriam meamnon qumro: est qui qumral
suavissimusodor etiain spiritibus angelicis. Ascen- et judicet : sed ego honorificoPatrem meuin, el vos
debat autem Dei genilrix de deserlo proesenlissse- inlwnoraslisme (Joan. vm, 49, EO).De malre vero
culi, virga de radice Jesse olim exoria : sed mira- Evangelista~.Gumredirel veniens,ait, Nazareth, erat
bamur eleclorura animoeprsc gaudio, qusenamesset subdilusiltis (Luc. n, 51). Sed alia est nalu.ra, qua
•151 S. HIERONYJllOPERUMMANTISSA. 1S2
DeusPater secundum se bonoralur, alia qua idem A lotum misericordia, et justiiia, quae de ccelo pro-
parenlibus sttbditur. In ulraque lamen unus idem- spexit : et ideo immaculata, quia in nullo corrupta.
que Christusrecle crediiur : eo quod Verbum caro Circumdedil enim virum in ulero, sicul Hieremias
factum-est, et habiiavit iu nobis,' unus Emmanuel, sanctus tesiamr, ct non aliunde accepit.' Faciel, in-
quod est, tiobiseum Deus. Ilanc quippe unioriemdi- quit, Dominusnovumsuper terram, et muliercircum-
vinitafis atque humanilalis Inconfusam atque indi\i- dabit virum (Hier. ix, 32). Vere novum el omnium
sam fides cnibolica servai : quem sane ititelligendo noviialum supereminens noviias virtutum, quando
cognoscit naiuralis, atque scciinduin substantiam Deus (quem ferre non poiest mundus, neque videre
convenliounltaiis, ut-neijueconversio in alterutram aliquis ut vivere possit) sic ingressus esl hospiilum
duarum substanliarum pnitem recijiialur, nec divi- vcntris, ut corporis clauslrum nesciret ; sicqne
sio. Sic iiaiiique credere, bonorare est matrem Do- geslaltts, ut loltts Deus in eo esset, et sic exivit
mini qitse Deum noiiis genuit et lioininem : neque inde, nt esset (sieut Ezeehiel fatetur) porta omnino
hominein sine Deo, neque sine bomine Deum , sed clausa." Unde canitur in eisdem Canticis de-ea:
Deum ct hominemunum et verutu Jesum Cliristum. Horius conclusus,fonssignalus, emissionestum para-
Alioqtii Dei genitiix dici non posset, quod mulii disus(Cant. IV,12). Yere horlus deliciarum, in quo
hxreticoriiin negarecouaii sunt, nisi Deuiovcre ge- B consiia stml «niversa florum genera el odoramenia
nuisset iiicarnatum : et propterea duas in Christo virtulum : sicque conclusus, ul tiesciatviolari neque
recte confiiemur nativiiales.Unam videlicetde jialre conumjii ullis insidiarum fraudibus. Fons itaquc si-
sine iuitio, et sinc lemporencmpiteriiam cicoaier- gualussigillo.lolius Trinitaiis : ex quofonsvitsema-
n;im Deo Palri. Alieram de matre cum lempore, nal, in cujus lumine omncsvidebimus lumen. Quia,
quaudo miberaiioiiem induens ei mist-ricordhim, juxla Joannem, Ipse esl qui illuminal omnemhominem
spontanea volurilate ad nos descendil hoiuo natus venienlemin hunc mundum (Joan. i, 9). Cujus pro-
Deus : ac per hoc juxta verilntemet niatris gcstauir fecio emissio uteri, supernorum civium omnium est
jucro , qui semper Dcus agnosciinr. llitic eiinm paradisus. De islo namque venlris agro patriarchi
Tlieotocon eam veraciier confiiemur, Dei scilicet Isaac longe odorans, aiebat, dieens : Ecce odor filii
genitricem, nccnon et Christoiocoti: non quod Ver- meisicut odor agri pleni, cui benedixitDominus(Gen.
bum carnem secum detulerit, neqne olim prajfatoe xxvn, 27) ; quamvis putent jjarum inteJligenles,
carni copulatum sil: sed tunc quando Yerbtimcnro quod priores snncti miinis de Christo inlellexerint
facium est ex carne virginis, divinilatis atque liu- mysierium Incarnationis, cum et ipsi eadem salvali
manilalis subslaniia in ulero ita inconfuse uiiiiur, sinl graiia.
ut una persona sil Deus el homo Chrisitis. Ex dua- G X. Unde conslat tempiis non prajjudicasse sacra-
bus siquidcm naluris sine confusione alterius, non- mento uniti hominisac Dei: ita ul jam esset in illo
i.isi onus Invenitur Jesus Dominus manens Deus iu per unitiilcm personaeab inilio saeculi,qui nondmn
forma Doi, qui semelipsumexinanivit, formam servi crnt nalus de Maria Yirgine : quod muliis Scripiu-
in rarurn declamlur indicijs. Unde Dominusad Judaeos:
accipiats (Phil. n, 7) : manens tinus idemque
forma servi quam suscepil : toius quippe Deus in AniequamAbraham fieret, inquit, ego sum. Quibus
carne Virginis de qua naius est, et tottts bomo. ulique verbis osienditse qui loquebatur, in co se'm-
Hinc qitoque Apostolus: 1n quo habilat, ioquii, om- per fuisse mystcrio uniiatis. Quam ul commendaret,
nis plenitudodiviuilaiis corporaliter (Col. n, 8). Qua- AnlequamAbrahamfierel,-iriqtiii,egosum(Joan.ym,
propler, o filise,-cstole prudentes sicut serpentes,~el 58). Nam, Abraham antequamfieret, humanitatis est
simplicessicut columbw (Matth. x , 16) : ut ex pru- breviias. Egoautem sum, ate.rnitas naturae declara-
dentia perfeclseinielligeiiiias, annuluin fidei vcstroe, lur : inqua nimirum aclernitatejam sefuissequi lo-
el mar_.3i'ilaiii,pro quaomnia rcliquistis, integrnm quebatur, per sacramentum suie iucarnntionis insi-
inviolatamque servetis : ne doiem MIIIUIet arrham nuat. Quod aposlolus Judas volens nperlius diluci-
iia- dare : Jesus, inquil, populumex Mgypto saivans:se-
Spiritus sancii (quod absii) perdatis. Diligeiiiius
que procurate, si quomodosimpliciiascolumbse,quscD cundo eos, qui non crediderunt, perdidit (Jud. i, 5).
firit in Maria, illaesainviol.ttaque In vobis custodia- El alibi Paulus : NequetentemusChrisluni,sicitt qui-
tur. De qtiii Salomon in Caniicis quasi in laudcm dam eorum lentaverunl(I Cor. x, 9)': non quod Jam
mea : esset Jesus am Christns naitts cx Mnria: sed quia
ejtis : Vi2ni,inquil, columbamea, immaculaia
Jam enim hiems transiit, imber abiit, el recessii(Cant. in illo unico Filio Dci jnm uniias personaj commcii-
co- dabatur, quir*. occ.iliaerntiu myslerio. Quod et alibi
n, 1!). Acdeinde inquit : Venide Libano, reni,
ronaberis (ilud., iv, 6,8). Non immeriio igiiur ve- evidenler Patilus : Qtdetegitnos, inquit, ante mundi
nirc dc Libaiiojubctur, quia Lihanus candidnlio in- constiltttionemin ipso(Eph. i, A): qoia profeeioquid-
merilorum quid Oetis fecit ab iniiio, Cbrislus fecit lotum jier
lerprelatur. Er.U euim eniididnlanmliis
virlutibus, et dealbata nive candidior Spiritos -uniiatem saeramenli. Et ideo jam Jesus erat in
Saucii muncribus, simplicitatem columbae in nnuii- (ilio,qui popuium cducebat, et Ciirisltis in eo qui
bus repncscntnns : quoniamquidquid in ea ge-inm lenlnliatur : q-oniam semper per sacramenti unita-
fuisse non dubiiatur. Alioquinisiita cre-
"esl, tbnimpuriias et simpiicitas [Marl. taeet loiuiu tvm in Deo
aut Cliristus Deus non erit omnino, aut
purilas et simplicitas]; tolimi veritas et graiia fuit, dideris,
153 EPISTOLA IX. AD PAULAM ET EUSTOCIIIUM,DE ASSUMPT. B. MARLE. \U
conlra prophetam Dcus recens esse videbitur. Sed AS.immoncforte suspiceiur, subregulatrium linguarum,
ne talibus quatiamur calumniis, scruiandse sunt Sjiiritus sanctus diverse accipitur: in Hebrseoscilicet,
Scriplurae, inquibus unilas in Christo commendalur ut dixi, feminino genere legUur: in Grsecovero, ne
personas, quoniam/non praejudicat tempus, ne unus sexus in eo credalur, KVEVUK neutro invcnitur : et
semper dicatur. flinc quoque beaius Petrus loquens iu Laiinn mascuhiium esse decernitur. Qui nimirum
de palribus, ait : Per gratiam Domini noslri Jesu Spiriius.sancius bene per Rebeccam intelligitur : et
Chrisii credimus salvari, quemadmodumel illi (Act. ideo totum esi in mysterio quod geritur, «t per ve-
xv, 11). Namque illos Dominus soltis ducebat: et siimenlorumfragrantiamCliristusannuiUielur:quem
non erat cum eis Deus alienus: unde nec nobiscum nos omnes quieumque baplizati sumus induimur, in
Deus reeens : quia unus idemque est qui et eorum quo benedixit nos non qualicumque, sed omni (ut
ductor fuit, et nosler per passionem carnis suaeRe- ait Apostolus) [benedictionespirtiuali in cmtestibus
demptor: unus siquidem sua in carne, unus in sa- (Eph. i, 5). Unde et angelus Marioeloquens, a bene-
.cramenlo, alque unus in spiritu :nec admittitratio, dieiione exorsus ail: Benedicta lu in mulieribus, et
ut alius filius hominis, alius filius Dei intelligalur. benediclusfructus ventris tui (Luc. i, 28). Cujus pro-
Qui nec tempore prajscribitur, nec passione separa- fecio in spiritu longe odorem trahens pater Isaac
tur : sed lotus Deus in Christum, et Christus in B bencdicebaifiiium, in quo ccelestisomnis benedicfto
Deum transit, ut quidquid Dei filitis est, Christus di- mundo effloruil. Ei bene ab eo plentis ager dicitur,
calur; et quidquid in carne Clnislus perlulit, id quia plena graiia vinutum virgo Maria pronuntia-
Deus pertulisse recte eredatur: alioqui si ad ratio- tur : de cujusuiero credentibus Ifuctus vitse effulsit.
nem respicias el ad sensus humanos, nequaquam ila Et nos (inquit evangelista) omnes de plenitudine ejus
haclenus potueniut inier se convenire deilas et hu- accepimus(Joan. i, 16), gratiam pro gratia. Quapro-
roana condiiio : conveuertint lamen in Christo, et pler obsccro vos, o filiso, lalem ac taniam graliam
unus estex ambobus Emmanuel. Unde mihi videtur ne in vacuum lecipialis, quae esl in Christo Jesu, in -
quod allitudinem lanti mysteiii diligenler inlelligere quo est Deus et bonio, sic unilus in una eademqne
et videre non poluerunt, qui aut duos filios certe, persona , ul leg.Uur quam saepein Scripturis divinis
aut aJiud Clirisium, quam Dei filium exisiimavere. homo Deo coaeternus propter iinionem substaiilise:
Quapropier nec nos homineni seorsum colimus, quod ac deinde Deus homini videatur compassus, cum
nefasest, nec adoramus; sed Deum mngis incarna- nec inilialis sit bomo, nec passibilis Deus, tamen
lum, qui proprium sibi eorjius animalutn univit, ita sic unilus est Deus suo corpori, ut nullafn patialur
ul DeusVerbum caro fieret: et non in alitim qtiem- fieri inter Deum el hominem humaua opinione di-
libel, sedin semetipsum caderet unitas, qui unus et C ( sianiiam : ne forte (quod absit) alius filius Dei, et
verus Dei filius semper erat. Idcirco non alium quam alius fllius bominis credalur : prseserlim quja Scrip-
eumdem, ipsumque Dei lilium et colimus et adora- tura divina sic connectit et concorporat Deum el ho-
mus. Qui nihil ipse pro assumpto homiiie est auclus, niinem, ut nec in lempore hominem admodum quis
nihilque quod Verbum caro faclura est, imminutus , a Deo, nec iu passione possil ab homine Deum dis-
vel immutatus est: et ideo unus idemque semper cernerc. Unde si ad lempus respicias, invenies qui-
cum Deo Patre Filius adoratur, non novus, non re- dem pro certo semper filium hominis cum filio Dei.
cens ex lempore, non alienus a nattira, vel genere. Si ad passionein, invenies semper cum filio hominis
XI. Quodsi libinovumvideiur, quodpro te hominemi eiimdem Dei filijnn ita uuilum et individuum, quan-
assumpsit: noveris quod' hoc semper cum eo et inl lum ad vocem Scriplursepertinet, ut nec homo sepa-
ejus consilio fuit ut sic fieret: et nunc quando plc- rai i a Deo temporc, nec ab IiomineDcus valeat pas-
niludo temporis venit, id faclnm est <iuodin Chrisio) sione.
semper fnctum fuit. Talibus quippe priores sancii1 XII. Siquidem (ut hsec aperlius intelligatis) ipsius
divinitus afficiebantur odoramenlis, taHbiis inspira- ClirUli verba discutile : Nemo ascendit,inquit,t'n cw-
bantur de Christo pnrsagiis, quod nasciturus essett litm, nisi qui descenditde cwio, filitts hominh qui est
in mundo, in quo esset omnium salus et bcnediclioo D in ewlo (Joan. m, 15). Quis, quaaso,estqui loquitur?
oeternsehaereditalis. Islse siquidem stinifidei vestes:: Clirislus utique. Ubi, rogo, tunc erat, quando haeclo-
istoe qtiibus priores sancti vesiiebaiitnr : Ll;« quass quebalur? ln ierra scilicet. Et quomodo se de ccelo
Rebecca, immo Spiritus sancius secum domi habuit,;, antequam nascereiur descendisse lestatur? Eliam et
quibus induit Jacob filium suum. Alias aulein iiisi a cum loquiiur, in ccelose esse fatelur, eunidemque sc
Spiritu sanclo servatse domi et prolaice essent, quid d filitim hominis dicit; cum utique de ccelo, nisi Deus
miri odoris in eisdem pater Isaac haurirct, iia utdice-s- deseendere non poluerit: et cum in terris loquitur,
ret, cum pravsensisset vesiinienlorum fragrantiam:: nonnisi unus idemqtie Christus fuii. Et hajc est mira
Ecceodor filiimei, sicut odor agri pleni, cui benedixit
it ct admirabilis novitas, immo omnium novitnlum su-
Domims (Gen. xxvn, 27)? Sed forle dicturus csl ali- i- pereminens noviias unilatis. Quam nisi diligenter,
quis:Quid ad RebeccamSpiritus sanclus pertinel, cum m prudens virgo, ah exordio snncti Evnngelii animad-
mullis in locis personaj proDeo figuraie accipiantur?r? verlas, insgis crrarein omui Scriptura videberis di-
Verumtamen etspiritus in Ilebraeo RUArm femininc IO vina, quam intelligere verilatem. Constai fgilur
genere diciiur, non quod sexusin Deo nionslrelur: r: unum eumdemque Chrislum secundum utrasque
135 S. HIERONYMIOPERUMMANTlSSA. 1S6
formasoperalum, humanitalisscilicetacdivini(atis,ac A pialur, adducilur., Sic itaque ornnia virlutum opera
per hocduasexercuisse operaliones.Operataestenim consideranda suntl, ul reddamtis Deo quoeDei sunt,
utraque forma vel nalura cum alterius communione et homini quoe sunt hominis. Quoniam sicul est
quod proprium habuil : Verbo siquidein operanle unus qui Lazaruni verho potenlise sua? voeal, ut
quod Yerbi est, et carne exsequente quse carnis exeat foras a monumenlo : sic idem ipse unus est
eranl: communicanle ei siquidem Verbo in eadem qtii flevit humaniiatis affectu. Sic quippe cuncla
operatione, dum el idem Deus atque homo in una oporlet considerare : quatenus cl plena divinilas in
substantia vel persona, sine divisioneaut commix- Chrisio intelligatur homini uniia, et plena humani-
tione creditur, et praccognitatma idenlilas prajdica- tas in Deum assumpta.
tur. Verumtamen Dctis Verbum esl, et non caro, XIII. Hsecidcircodixerim tantisper de fidelncar-
quamquam carnem rationabililer animaiam assum- nalionis Christi, charissimaj: quia , qtiod plures
pserit: hancquesibi [At. lacet sibi] unionenaturali et Orientalium circumeunt sttis faccibusobvoluli, mo-
secundumsubstantiam connivil. Similiteret caro est neri debtiistis, ne suo ohnubilare vos velint obscu-
animala, et non Yerbum : licel Yerbi Dei caro con- ritatis eloquio, vel Groecolurbine Latinamconfun-
specta sit ac visa. Unde el Joannes: Quodfuit abini- dere jiurilatem. Sunt enim et prudenles virgines,
lio, el quod audivimus, inquit, el vidimusel perspexi- B sunt et faiuoe. Et ideo, dileclissimse, imitamini,
mus, et manus nostue tractaverunl de verbo vitm quam amatis beaiam et gloriosam Yirginem, cujus
(Uoan. i, 1): cumprofecto nemo Deumverumvidere hodie in terris festa colitis: de qua diciltir : Maria
aut traclare possit manibus, nisi per sacramentum autemconservabatomniaverbahme (quoodeChristodi-
sibi uniti hominis. Qusenimirumunitiotam mira est, cebantur, scilicei), conferensht cordesuo(Luc.n, 5i).
ut discerni nequeat. Alioquin quod fuit ab initio Conferte ergo et vos in cordibus vestris, cbaris-
Yerbum, quomodorecte dicilur hoclotum esse quod simaj, qtiaj de ipso eodemqtte Domino caibolicedi-
apostoli audierant, quod viderant, quod manibus cuntur : ut et fidem integram servare possilis, et
iractaranl: nisi quia Christus unus idemque erat? malrem ejus debite venerari. Quoniamnullus honor
Ac per hoc quod audierant, quod viderant, quod ejus est alius, nisi cum ille jure honoratur, qui
traclarant, Yerbum vilae erat: et nihil aliud ex nasci dignatus est ex ca. Cacterumrogo qutecumque
duabus naturis quain unum jttxta subsistcnliamvel estis filiae,quaecumquematres, cogiiate altenlius, et
personam. Hinc est quod unus idemque nianens Fi- perpendite diligentius, quibus afficiebatur heala et
lius unigenilus, indisseparatus in ulriusque naluris intemerata virgo Maria doloribus post Chrisfi ad
conspicitur, et quse sunt utrinsque subslaniisenatu- ccelosascensum,explelis omnibusquaedeipso erant
raliler operabatur [Al. operaturj, secundumunicui- !• ab angelis praedicata,el a prophelis mullifariemul-
qtie vel insitam essentialem qualitatem, vel natu- tisque modis praesignata,divinis declarala oraeulis,
ralem proprielalem : quae in naturam haberet virtutibus exhibila, et quaehumanitatis sunt ostensa
singularenielineonjunetam,non ageret ulique. Nunc pransagiis.Quajso, si qua sunt in vobisviscerapieta-
auiem Emmanuel dum untis est, et in eo ijiso utra- tis, considerate quo cruciabatur amore, quoque de-
que, id est, Deus et homo, quae utriusque liatnrae siderio oestuabathsee virgo, dum revolveret animo
sunt, veraciter gessil, secundum aliud et aliud quaj cuncta quaeaudierat, quseviderat, qusecognoverat.
gesla sunl operans. Ergo secundum quod Deus, ijise Pulo quod quidquid cordis est, quidquid mentis,
idem egit quse divina sunt: secundum quod homo, quidquid virtutis humanoe,si lotum adhibeas , non
idem ipse quaehtimana sunt, seipsum volensoslen- sufficiatut cogitare valeas, quanto indesinenier cre-
dere quod Deus idem ipse et homosit. Et ideo idem mabalur ardore pii amoris : quantis amovebaturre-
ipse lam quae divina sunt agit, quam qnaehumana plela Spirilu sancto ccelestium secretorum incila-
similiter : et non alius quidem miracula operaius' mentis : quia etsi diligebat Christum ex toto corde,
est, alius perpetravit humana, passionesque susti- el cx lola anima, et ex tola virtute, noYistamen
nuit: sed unus idemque Christus filius Dei atque quolidie inflammabalurprsesentia absens desiderio-
hominis filius, qui divina gessit et humana : siqui- '" rum affectibtis: tanio siquidem validins, quanlo di-
dem inseparabililer atque indivise conimiinesCbri- vinis illuslrabatur inlus visitalionibus: quam lotam
stus habtiit actiones. Sed inielligendsesunt ipsorum rcpleverat Spirilus sancti gratia : quam tolam incan-
operum qualitales : conlemplandumquesemper ad duerat divinusamor: ita ut in ea nihil esset, inun-
quaa provebalur humilitas carnis, et ad quaa ineli- danus quod violaret affeclus, sed ardor continuus,
netiir allitudo divinilalis : ita ut per omnemlextum el ebrietas perfusi amoris. Nam et Chrislus ab ho-
sancii Evangelii videaiur nihil caro sine Verbo minibus est amandus, ex toto corde, et ex lota
agere, neque Verbumsine carne quidquamefficere. anima, atque ex tota virtute quacrendus: maxime
Unde quod concipit et parit Yirgo, sicut non sine tamen ab ea ardenlius, cujus et Dominuserat, el fi-
potenlia Verbi est, ita non sine veritale carnis qtiod lius. Forlassis ergo prse nimio amore, in loco quo
nascilur, quod pannorum fasciis jacet involutum,et sepultus dicitur, interdum habiiasse eam credimus:
in praesepio reclinatur. Porro quod stella duce a qualenus piis pascerelur inlernus amor ohtuiibus.
Magisadoratur (Matt. n, 11), sicul deiialis est: ila Sic namque locus medius est hinc inde constilutus,
et humanilatis, cum in iEgypluni per fugamne ca- ut adire posset ascensionisejus vesiigin, et locum
137 EPISTOLAIX. AD PAULAMET EUSTOCHIUM,DE ASSUMPTIONEB. V..MARLE. 1S8
sepulluraj ac resurrcctionis, et omnia in quibus pas-. h. qtiod omnes animx martyrio rnbricatoe, enm aeternae
sus est, loca invisere : non quod jam viventem quse- dileciionis complectunturamplexibus: et virginiiatis
reret cum mbrtuis, sed ut suis eonsolarelur aspe- splendore candidatse, ac si lilia in valle humililatis
ciibus. Hoc quippe habet impatiens amor ut quse enutrilaj, circumdant eam, venerationis gratia obse-
desiderat, semper invenire se credat. Ignorat siqui- quentes. Recte igitur: quoniambeata Dei genitrix et
dem judicium, ratione multoties carel, modum martyr,et virgo fuit, quamvis in pace vitamfinierit.
nescit, nee aliud cogiiare polest quam quod diligit. Hinc quoque quod vere passa sit, testatur Simeon
Amornon accipit de impossibiliiatesolatium, neque propheta, loquens ad eam : Et luam, inquit, ipsius
ex difficultateremedium. Quse.scilicet beata virgo animam pertransibit gladius (Luc. n, 3S). Ex quo
Maria, quamvis jam in spiritu esset, tamen dtim in conslat quod supra marlyrem fuerit. Alii namque
carne vixit, carnalibus movebatur sensibus, et ideo sancli, etsi passi sunt pro Chrislo in carne, lamen
quam ssepe locorum recreabatur visitationibus : et in anima, quia immorlalis est, pali non potuerunt.
qtiem genuerat, menlis complectebalur amplexibus. Beaia vero Dei genilrix, quia in ea parte passa est,
Deniqueamor Christi, desiderium pariebat! deside- quse impassibilis habelur, ideo, ut ita fatear, quia
rium vero gliseens, quasi novis reparabatur ardori- spiritualiter et caro ejus passa est gladio passionis
-bus, intanlum ut credam nonnumquam,quod omnia B Christi, plus quam martyr fuit. Unde conslat, quia
etiam et semetipsam transcenderel: qnia omnino plus omnibus dilexit, propterea et plus doluil, in-
amor impaiiens, quod amat, non potest non videre. lantum ul animam ejus totam pertransiret et possi-
Hincesl, cbarissimse,quod omnes sancli oninia quse deretvis doloris, ad.teslimoniumcximiaedileclionis.
meruerani, pro parvis duxere, si Dominum quem Quaequia mente passa esl, plus quam martyr fuit.
amaverant, non viderent: sicuti et venerabilis Nimirum quod ejus dileelio amplius fortis, quam
beata virgo Maria, non indignum pro innumeris et mors fuit, qtiia mortem Christi suam fecit. Nunc
immensis beneficiis reddebat interdum obsequium autem circumdant eam flores rosarum, indesineuter
sanctitatis, dum beneficiorum in lerris posita non ejiis admiranles pulchritudinem inter filias Jerusa-
poterat videre largitoreni: et ideo liodie, dilectis- lem (Canl. v, 7): in qua posuit rex thronum suum,
simoe, elevatur super choros angelorum , ut possit quia concupivil ejus Speciemac decorem : fuit enim
speciemvultumque videre Salvatoris, quem amave- plena charitaie et dileclione : idcirco sequitur post
ratrquem cupierat ex tolo desiderio cordis. eam purpuratorum exercilus, et candidalorum grex.
XIV. Quodsi gaudium fit in ccelode quolibet pec- XV. Quamsidiligentiusaspicias, nihilvirtutis est,
catore converso, mulio magis putandum pro tanlaj nihil speciositatis, nihil candoris gloriseque,quod ex
Virginis exallalioneel gloria, quod exsultatio fiatin 'H ea non resplendeat. Et ideo bene circumdant eam
supernis: cujus nimirum festivitas, omnium super- flores rosarum, et lilia convallium, ut virtutes vir-
norum civium est gratulatio : praesertimqttia ejus tutibus fulciantur, et formositasdecore castitatis au-
celebriias laus et favor est Salvaioris. Unde credi- geatur. Nam omnis splendor et gloria, quanto illus-
mus, ut supra dicium est, quod non hunc lantum tratur fulgore suo sublimius, tanto apparelpraestan-
diem solemnem ducunt pro ejus bonore annuum, tior claritate quorumlibet subjectorum, et eximior
verum etiam conlinuum et oeternum jueunditatis et praedicatur.Sic etbeaia Dei genitrix, cujus plantatio
lajtitiaeac venerationis obsequio, cum omni colunt ac si rosse in Jericbo, speeialius refulsii, et candor
tripudio amoris elgaudii. Necimmeriioigitur omnis virginilatis splendidiusemicuit, cum circumdala of-
illa cceiestiocivitas congralulatur et veneratur ma- ficio charitalis, submittitiir illi sanctorum claritas .•
irem : cujus super se adorat filium regem : ante ut ejus amplius sjjlendor et gloria commendctur:
quem tremunt poteslates, et curvatur omne genu. quse super angeloruhi choros elevata, jam beata
De hujus nimirum ad ccelos ascensione, multo ad- prsedicatur,et jam heatissima.Nam angelorumquam-
mirantis intuitu secretorum contcmplator ccelestium vis celsior natura sit: non tamen gralia major, quia
in Canticis : Vidi, inquit, speciosatn ascendenlem, et ipsi gratuiia gratia, ne corruerent, sunt salvati.
quasi columbamdesuperrivos aquarum. Et vere spe- ]9 HJndeDavid, VerboDomini,inquit, cmliftrmalisunt,
ciosa quasi columba, quia illius speciem eoltimbseac et spirilu oris ejusotnnisvirtuseorum(Psal. xxxni, 6).
simplicitaiem demonstrabat, quse super Dominum Quod si spiritu oris ejus omnis virtus eorum sub-
venit, el docuit Joannem, quod hic est qui baptizat. sistit:consiatbeatam etgloriosamvirginemMariam,
Et bene, desuper rivos aquarum, quiasuper aquam in quam supervenil Spiritus sanclus, et Deustotus
refeclionis educaverat eam, Dominus et nutriverat illapsus portatum novemmensibusin utero, ut cre-
(Psal. xxni, 2); ex qua multi deducti rivi, omnem •dendum est, ampliora promeruisse.virtuluin privi-
irrigant lerram deliciarum, et infundunt hortu,mvo- legia, et percepisse gratiam ab angelis eliam .collau-
Juptatis, ex quihus quolidie ita el perfusa beata Dei datam. Unde et si mirabilis est eorum virtus, et
genitrix ascendit hodierna die speciosa valde et ad- flrmitas perpeluitalis: mirabilior tamen in Maria,
mirabilis: cujus odor mmstimabiliserat nimis, et ideo quam obumbravit virlus Altissimi: ut ultra omnem
ineffabilis. Ad cujus profecto fragrantiam odoris, virtutem sit angelicam, quod factum est in ea, et'
omnis illa ccelestisJerusalem lsela decurrjt, quam admirabile cunctis soeculissaeramenium. Ac per
circumdabantflores rosarum ~etlilia convallium, eo Iioc etiam angelis exinde major prsesialur gralia,
PATROL. XXX. 5
139 S. HIERONYMIQPERUMMARTISSA, 1.40
cum instaurantur ab ea oronia, quaeveneraniur et,A Dei quod amafts, non nisi m sinti Patris invenitur.
adorant super se Chrisium regem Dominumnalum Licet igilur ubique tqtus sit, et non longe ab uno-
ex eadem Virgine. Hinc et Maria cunctis tanto ve- quoquenostrum, tamen non nisi casto sursum liau-
nerabilior, quanto gratiosior : et quanto virtute Al- rilur pectore. Prope est enim,inquilMoyses,incorde-
tissimi extollitur ad sublimia, tanto clarior resuliat tuo et in ore luo, tantiimeumrectosi quwsierh corde
in gloria. Plena siquidem gratia, plena Deo, plena (Deut.xxxi, 11). Unguenlum exinnnitumest nomen
virtutibus, non potest non possidere plene glbriam ejus: prqpterea, adolescentulse,diligiteanimo, quod
clarilatis jBlernac,quam plenissime accepit, ut mater pro vobis effusumest. Hahelis nanique, sanctaevir-
fieret Salvaipris. Quam videruntomnesfilim Sion,et gines, sponsum virginem, virginiiaiis et casiitatis
beaiissimamprmdicaverunl, ac reginm laudaverunt amatorem, qui mnlrem virginem ideo elegil, nl ipsa
eam: quoniam lantameani viderunl, quantam nullus omnibusesset exemplum castiiatis, in qua velut in
narrando explevit morlalium; quantq magis Deuni, speculo refulget forma virtuiis. Ilabetis igiiur in ea
qui talem ac lantam fecit eam, ut ipse fieret per mngisteriaprobilaiis exjiressa, quid primum eligere,
eam! Unde David: El homo, inquit, natusest in ea, quidrespuere, quid sequi debealis. Prima ejus virlus
et ipse fundavii eam Allissimus(Psal. LXXXVH, 2). est fundamenttimomulumvirtuium et custos, humi-
Beala igitur talis ae tania nalivitas, beala etsuper- B ] Iilas ipsa, de qua gloriatur : Quia respexit, inquit,
norum civium societas, et admirabilis charilaiis eo- humilitatemancillmsum: ecceenimexhoc beatamme"
rura unanimitas: ubi nemo angelorum,nemoafchan- dicent omnesgeneraliones(Luc. i, 18). Ergo primum
gelorum, non dicq beatae virginis Mariae,verumne- discendi incitamentum , nobiliias est magistri :
que alicujus sauclorum invidet gloriam : sed toium deinde inerces laboris optimi, fructus beatitudinis.
in allero unusquisquepossidei, quod gralis prajsia- Qtiid igitur nobilius matre Domini, quid splendidiuS'
lur omnibus : ul de qiiinibus, et in omnibus glorifi- ea , quam splendor elegil paternaj glpriaj? Quid ca-
cetur Deus, honoretur et adorelur ab qmnibus: ubi siius ea, quajcorpus Chrisli sine contagionecofporis
non sexus, non setas, non dignijas generis, sed me- generavit? et tamen in ea soluni huinililatem respe-
ritorum qualitas sola discernitur: ubi plurimum xisse Dominumconfitelnr, qua?custos est cseierarum
slella a stella differre claritaie, quamvis omnes in virtulum. Collocaveratenim in tuto stationis porlu,
suo sint ordine suscilandi. Quod si est alia claritas sublimia meritorum suorum exercitia : et rideodivi-
solis, et alia claritas lunae,et alia clariias stellarum nittts illustratur. Unde Dominusait: Ad quemrespi-
(I Cor. xv, 41) : una lamen clariias est, qua illu- ciam, nisi ad humilemet quielum, ac trementetnser-
stranlur omnia.Idcircobeata Deigenitrix,qu.ajadhpc monesmcos(lsa. LXVI, 2)? Fecit enim quod jiromise-
tanlis in terra prsedicaturlaudibus, non immerito(G ,ral, et respexit huinilitaiem ancillaesuse : tmde ct
credilur hodierna die exaltnla et glorificata, necnon beala jam ab onini sxculo praedicalur. Idcirco et
et clarificata, quantum novit ille qui eain elegii in vos, o filise,si vere virgines esse vultis, bumilitalem
sua sapienlia,qua disposnit omnia. Quod si in domo sectamini: et matrem Domini, quaese ancillam vo:
patris mansiones multaj sunt, credimus splendidio- cat, cordis amore imiiari procurate, qusedidicit ab
rem malii hodiefllium praestitisse,quam sibi olim ipsosponso, cui vos devovistis humilitaiem, quam
irdificavit domum, subnixam columnis sepiem : In vosex se docuil. Unde ait idem : Discilea me, quia
qua domo nimirum paratttnr nuptise Ecclesiarum milissumetliumitiscorde(Matlh.xi, 27). Nonergobea-
Dei, el fcederanturlerrenis ccclestia.In eo namque ta Deigenitrix a filiosuo Domino nostro didicit cce-
ulero Virginis,sponso immortalivirginitas consecra- los fabricare, non angelos creare, non miraculadei-
tur, ut sit tofumccelestecommercium. talis iitsignia operari : sed lantuni humiliari, csele-
XVI. Etideo, charissimse, celebrale solemniter rnque virtulum documenla , intra humilhatis cu-
Virginis festum, qusecoelesiemvobis vitam in lerris stodiam aggregare. Unde cum ea seniper singula-
osiendit: quoniam qui non nubent, neque nubentur, rum viriutum pttdicitiacomes irrembta mansit: quia
erunt sicul angeli in coelo. Nec mirum si angelis omnitio pudor individuusvirginitaii esse debet, sine
comparaturvirginiias, qu;e angelorum Domino, fce- D 1 ,quo recte castitas \era servari non potest. Numquam
dere copulatur nuptinrum. Et si quaelibetvirginitas igitur beata virgo Maria sine pudoris sui custode
tanlum erigitur, utangelis comparetur, multomagis processit, et ideo si placet vobis, charissimse, tahs
beata el gloriosa virgo Maria, quaj singulari com- ac lanla virgo, placeat et opus virtutis, cujus vilu
mendalurprivilegio,et immensodicaturmercimonio. omnium est disciplina, cujus mores instituta sunt
Idcirco, dileclissimaj, amate quam colitis, el colite Ecclesiarum, qttaj prsenessit cunctos, supereminet
quam amatis: quia tunc eam vere colitiset amatis, universis. Propterea quajcumquevirgo sibi ab ea
si imitari velitis de tolo corde quam laudalis. Hocc oplat iirajmiumet implorat auxilium, debet imilari
namque viia vobis de ecelo Jluxi(, quam professae exemplum.Rogo vos, o virgines,rogoeividuae.iml-
estis: suprausum naturaebsecvita est.quam tenetis: tamini Paulam viduam malrem, exemplar conlinen-
deccelis venit-sponsus,quem'sequi cum inatre de- tise cl castitatis. Imitamini Eustochiuni,quam habe-
betis: nec immerito vivendiusum de cceloquscsistis, tis vobiscum virginem, et formosam peifectaaipte-
(juaevobis de ccelo sponsum peiistis. Ideo vestra griialis. Quod si minus in eis est, qham iu maire
conversalto in ccelis sit sempef: quontamVerbum Domini, immoquiaest, habefts prole fecundain et
Ul EPISTOLAIX. AD PAULAMET EUSTOBHIUM.m ASSUMPTIONEB. V. MARLE. 142
virginem perpetuam : qaia siciit in comparatione: A rahienquaecumquejam soluta est Vinoulo,e-tcoelestia
Dei, nemo bonus, itaet in comparatione matris Do- sectaiur. Ideo viduae sempftrvirglriibUSbenfecopu--
mini hulla ihvenitur perieeta, quamvisvirtutibusexi- lantur, ut ait Apostolusj Mulierinjtupta, el virgo, c-o-,
miis comjn-obetur.Unus est Paler noster,qul in <ce- gital quWsunt Domini,ul sit sanclacorpore'el spifiiu
Iis-est: unus et magisier: una-est forma virginilaiis (I Cor. ix; 54): quodammodoenim magisteriumvir-
in Mafia, cui vos omnes ut imaginem reformetis in- glnilalis, vidua.rumgliscit et Confortatur exemplis,
tegriiatis, faciem imprimere <iebetisili sculpturam qusecum viris caslum servaverint conuubium,.dor
Spiriius sancti. Quoniambaecest horlus conclusus, cent integritatem magis virginibos Deo servandam :
fons signalus,puteus aqtiarum viventiura (Cant. iv, et quod. propemodum npn inferioris viriutis. est a
1-a),-ad quam.nulli potueruntdoli irrumpere, nec conjugio abstinere, quod aliquandft delectaverit,
prsevaluitfraus initnici, sed permansit sanctameiue quam conjugii delectaraenta nescire : In ulroque si-
et corpore, multis donorum privilegiis subliniata. quidem gradu fortitudo laudatur, et coelesiisvit-a
Idcirco hanc imitamini moribus,sequimini castitate, praedicatur vir.tus. ldcirco cognafiqneqi jam^ ciim
hujus implorate auxilium. - Christo ulerqtie ordb sbrtitur, Unde Dominus; Si
XVII. Quodsi me, quia-ita loquor, praesumptio- quis,inquit, feceritvoluntatemPatris mei, qui in cwlis
nis velit argucre invidofum aliquis, quod vobis seri- B esl, ipsemeusfraler^sororetmaterest(Mntth.XXXH,'5);
pserim : arguat charitatein atque dilectionenij quia ubi non sexus, non aeias, non conditio discernitur,
roganllbusvobis ne boc quidem inexpertiisjudicavi sed, qUifecerii, inquit, voluntalemPalris mei, qui in
negaiidom. Malui enim excipere ruborem pudoris,' cmlh est.
qtiam non-exsequijussionemvestram, quarum pre- XIX. Unde quia libera faeull&sCunciiSpresiatur,
cibiis tionnumquam Deus noster obedire videtur1: eslote, cbarissimae,ad idquod vos Christi gratiavo-
jirajsertim eum baheatis vobiscum, quas imitari vir- cavit, esiote matres Ghristi ac sponsae, eslote soro<*
lulis est, eumquibus discere potestis : affecluma me res ac propinquao: quia quod carne non. potuislis,
poiius quam magisterium ad- laudem bujtts diei re- gratia lotum condonalumesl vobis. Et ideo diligiie
qiiisistis.Undeexcusare nondebuipropterobservan- matrem Domini, quaevobis sponsum genuit-immor-
tiam gravitalis, neimpartiremdevotioni vestrse,quse talem : Cujuset vobiscumsororest ipsa, quia voliiu-
mandastis.Quodsi docere nequivi, saltem ad laudem latem patris fecit, ut esset maler. Prcpinqua quidem*
tanlaj virginis exhortari omnino curavi : quatenus- vobis non cawie, sed spiriiu : ut itnitas commende-
non deessemvobis quem diligitis in die tantae fesli- tur Ecclesiae,et societas corporis Cliristi intellign-
vitatis, ^ed jungerer precibus, jungerer votis,si quo tur. Ex quo Dominus: Volo, Pater, inquii, i/uiaegg
jjiodonienle ad ea vobiscum elevari merear vestris G et lu unum sumus, ut et ipsi in nobisunumsint(J6an.
suffragantibusmeritis, ad quse pervenit beata et in- xxxvii, 21). Quse profecio unitas per nnum media-
temerata virgo Maria. Ecce hodierna die ad illum torem Deiet bominum efficitur*Faciie ergovolun-
prouclarumet splendidumthronum angelorum, ipsa talem Patris et vos, ut uuum esse possilis. Ornate
per bumiliiatemel inlegritatem carnis ascendit, unde lampades vestras, occurrite sponso, quia jam ad
intemperantia olim eximios archangelorum et su- ostium pulsat, et matrem, si eam diligitis,sequimini.
perbiadejecil. Quapropler gaudete, gaudete, in- Intus autem parate et ornate lampadesveslras, quia
quam, quia vobis via patefacla est ccelorum. Quam- filiaeregis estis. Omnisenim gloria vestra ab inius
visenim nobis eadem promittantur: vobistamen jam sit, et intus habete, quod foris luceat: neforte inter
prseslosunt, quav cum angelis incorruptionem ser- has solemnitates priusquam-sponsus veniat, vestrse
vatis. Quselicel de lioc mundo silis, tamen, favenle . lampades exstinguautur. Nam celebrilas bujus diei,
Deo,jam in hoc mundonon estis : quia el si saeculum non nisi accensislampadibus inius et foris recte co-
vos habere meruit, tenere omnino non poluit. Beata litur. Ideo emendumest oleum dutn vacat, ne cum
ilaque Maria hodie jitrii ab omnibus gentibus lorige sponsusvenerit, quod absit, vacuseinveniamini.Pro-
lateqvtepraedicatur: et vobis qusesecutaeestis.jxem- plerea quaesursum sunt sapite, ubi beata pervenit-
plum tantse virginis, beatiludo condouatur eeelestis.-1 D^Virgo, et non quse super terram; quia vestra con-
Quas non illecebraj sollicitant corporis, non colluvio versatio, si estisj'am quodvovisiis, in coelisforede-
prajcipitatvolupialis, non aeslusinflammat incenlivae bet. illuc dirigite mentem, illuc absconditevitam ve-
carnis, immo angelica imitatio delectat in (erris : stram, donec perlranseat furor Domini, quo beata'
quorum in fuluro ajqualitas repromiltitur in ccelis. Dei genilrix hodiepervenil: ibi namquehabetisspon-
Beaiaj igitur estis, iiliaj, sed et bcatae viduae,quae sum,ibi pontificem,ibi omnia quaecumquequaesistis.
coelibeniin Christo vobiscum ducunt vitam: quia se- llluc dirigite mentem, ut cum Christus Virginisfilius
cundumAposiolumliberatse a lege viri, sic perman- apparuerit in fine sseculi,cum ipso et vos appareatis
serunl. Bealior,inquil, erit, sisic permanseritsecun- in gloria. Amen.
dum meumconsilium.Puto enim, ait, quodetego spi-
MONITUM IN.EPISTOLAMSEQUENTEM.
ritum Dei liabeo: evidentervolens exprimere, quid
imersil inter eam, quseadhuc esl jtincta lege viro, Fulberli Carnolensissermonemhunc esse, vix esse
ei inter eam, qusejamsoluta vlnculo beatior prsedi- dubito, aut ne vix quidem.Illi certe ascribiturin quo-
datn ParisiensisBibliollt.ms. sub num., 37S2,
calur. Quodsi utraque bea(a, quia in Christo, beatior staiimRegim abislo Pteudo-Hieronymi,queinriiodorecenstii-
145 S. BIERONYMIOPERUMMANTISSA. 144
mus: lumin altero Sati-Germanensi, qui varia opusculaA admonita quod audivit, merult sanctificata quod
incompactaconlinet: tamelsiin utroque non de As- credidit. Dehique tanlumsesead coelifastigiumsub-
sumptione,seddeNativitatebeaiaeMariaeVirginis,qui levavit, ut Verbum in principioapud Deum, id est
prhlinusejus estlitulus, inscribatur.Deniqueet in aliis Dei
libris sub ejusdemauctoris nomine, teste Oudino, in- Filium, de summa cceli ara susciperet. Ctimque
venilur. Etiam sermo208 in AppendiceS. Augustini, se per mysticum divinitafts arcanum carni nostraj
qui in Lovaniensiumplerhque, ut ipsi observant,ms. fragilitatiquecommisceret,latuitin homine divinitas,
eidemFulberto tribuilur, magna ex parle itsdemalque
isle lacinih, verbhquetolidem consial: ul facile ap- ut divinitate humanitas non periret : et sub [Al.
pareal, priorem iltam episcopi Carnotensishomiliam dum sub] velamenlo assumptsecarnis abscondiitis,
fuisse(quodsolemneest id genusetucubralionibus)pro pretiosius redemit perditos, quam si defensaret
interpolatorumdicentiumad populumarbilrioel caplu ab imminente hosle
mutilatam, inque alias subindeformasabirejussam. captivos. Immensa pietas, et
supra quam fari possit praedicandamajestas, viscera
EPISTOLAX. puellae aura sancti Spiritus implebantur : iunupta
De AssumplioneB. Virginh Marim. virginis vulva , Yerbi semine crescenle, turge-
bai. Replebantur, inquam, arcana viscerum sacri
I. Scienles, fratres dileetissimi, auctori noslro Spirilus fecunditate replela, et erat spes in partu,
multumnos debere condilos,plusredemptos,redemp-B quia non eral volupias in coilu. Slupebat pretiosis-
tionis nosiraecommerciumveneremur, et sacratissi- sima genitrix, et apud se tacita rerum novilate mi-
mum uterum, ex quo liominiDeus unilus apparuit, rabatur. Urebatur aestncogitalionisab igne, et per-
et si nequimusmeritis, saltem celebremusobsequiis: culsa [At. percussa] rerum novilate obslupescebat
scienles erroris nostri tenebras, partim ejus fulgore mirabiliier. Seiensenimsuam integrilatem, miraba-
dispersas: quia quaehomines per protoplastorumne- tur ventris ubertatem felix Maria*0 genilrix glo-
gligentiam, primaemalris contumaci tam arroganlia, riosa, o puerpera sublimis, cujus visceribus auctor
quam gula [Al. regula] perdiderant, hujus sacrseVir- cceli lerrsequecommittitur : felicia oscula labris im-
ginis partus, non solumreslauravit diruta, sed dona pressa laclentibus, cuminler crebra indicia replantis
contulit sempilerha : ct ideo cunctis prseconiisvene- infiiiitiae,utpote verus ex le filius tibi mater allude-
remur salutis auctrieem^ quse dum auclorem suum ret, cum verus ex Patre Dominus imperaret. Nam
concepitex ccelo,nobis redemptorem ostenditin sae- auclorem luum ipsa concipiens, edidisti in tempore
culo : et quia ad vicem ejus, matris noslraj Ecelesiae pubeiv.m,quem habueras ante lempora conditorem.
forma consfuuiiur, ipsa eam inter procellas saeculi -Felixpuerperium, Iaetabileangelis, exspectabilesan-
frequenter aspicial, ipsa iuter incursus mundiales ctis, necessariumperditis, congruumprofligalis: qui
continua oratione confoveat. Neque enim dubium C post multas assumptaj carnis injurias, ad uliimum _
est, illatn quse meruit pro liberandis ferre pretium verheratus flagellis, potalus felle, palibulo affixus,
posse, impartiri- suffragium liberatis : nostra in(er ul te veram matrem osienderet, verum se bominem,
hacc oratio jugis ad Dominumdirigatur, ut qui pro patiendo tormenla monstiavil. Tu ergo, beata glo-
honore nominis sui, viscera illa qusesanetificaveral riosaque Maria,inter ista laudabilis, quai sic meruisft
intravii, quaeetiam nos ipsi sedulitato debiiavene- donum fecunditalis,qitajvirginitatis non amisisti suf-
ramur, prosit nobis ad renicdiunv,quod per eam se fragium, Tu es enim benedicta inier mulieres. Tu
nobis dedit pretiuni. prserogata cunctis virginum catervis. Tu sequeris
II. Meritoigiiur beataMaria singularia nobis prae- Agnum quocumqueperrexerit. Tu virgineos clioros
conio altolliiur, quoesingulare commerciummundo et ab incentivajcarnis illecebris alienos, per albentia
praebuit: merito inter feminastunc etiam laetabatur, lilia rosasque vernantes , ad fontem perennis vilae
cum singularem niedicinam pudico alvo gestabat. invitas. Tu in illa beaiorum felicissima regione,
Sciebat quidem pondera ventris, qnae pudorem non primi ordinis digniialem adepla es, planlis roscidis
perdiderat caslitalis. Mirabatur parlus insignia, quoe oberrans, inler paiadisi amcenilales et gramineo-i
nulla noverat viri contngia. 0 bene fecnnda virgini- chorostenero poplite pergens, feliciquepalma -violas
las, quaenovo inauditoquegenere et maler dici pos- •" imniarcescibiles carpis. Tu concinenlibus sine fine .
set et virgo. Peperit enim a quo coneepil, portavit a angelis conjuncta, archangelisque sociata, indefessa
quo creata exstiiit. Siquidem ipse est auctor Mariae clamiiare voce,sanctus,sanclus, sanclus,nou desinis.
qui est orlns ex Maria. Sic inenarrabiliter benta III. Sed quid dicam jiauper ingenio, cum de te
Mnriamater et virgo esi, quae dum fructum prajgna- quidquiddixero , minus profecto csl quam dignitas
lionis extulit, integritntis dispendium non incurrit : lua meretur? Si matrem vocem geniiuni, praecellis:
apnd quam ita ccalestis jirovidentia negotii ijisius si formam Dei appellem, digna existis: si nutricem
coudilionemdisposuit, ut magis obedicniiaiii exhi- cajlestis panis vocilem, lactisdulcedinereples. Lacta
heret in mandalo, cum hoiiorificemiamsuam cogno- ergo, mater, cibumnostrum, lacta cihiim-angelorum,
sceret ex angelo.Neque eniin fidem derogatnuntii, lacta eum qui talem te fecit, ut ipse fieret in le :
quae dignitatem-intelligit uuntiantis, angelo ei di- qui tibi munusfcctiridiialisaitulit coneeplus, el decus
cente : Spiritus sanclussupervenietin le, ct virlus Al- virginitalis non nbstulit natus : qui priusquam na-
lissimiobumbrabiltibi : ideoquecl quodnascelurex te scerelur, le malrem creavit, ex qua nasceretur, ut
sanclum, vocabiturFilius Dei (Lw, i, 53), Credidit illiuc procederef tamquamsponsusde llialamosuo,
145 EPISTOLAXI. DE HONORANDISPARENTIBUS. 146
quo mortalibus oculis-possetvideri. Quanta fuit baecA , quaeadeo est eorum mcritis attributa,' ut ipsa de vp-
dignatio, ut crearetur ex te ,-quam creavit: pbrta- bis exigat quod nalura jubere noti potuit. Malribus
retur manibus , quas formavit : sugeret tua ubera, quoque debiiam"impenditereverentiam , qusevohis
quseipse implevit! Quas itaque laudes charitati Dei uteri labore seryientes , pondus veslri corporis lo-
dicemus, quas graiias ei agemus? quinos ita dilexit, lerant, atque ignotam portanles infantiam,' famu-
ut propter nos homo fleret, ut matrem hominis lalum quemdam exhibent nasciluris. Illo • lempore
eligeret, ut ulerum noslrseconditionis inlraret, ut non sibi taritum mater esurit, nec acceptos sola di-
contumelias nati infantis subiret , atque cuncta gerit cibos. Materno victu'alitur et ille qui latet,
humaniiatis necessaria suslineret. Agentes ergo, ejusque membra alterius comestione pascunlur : ut
qnanlum sufficimus, Creatori noslro gratias,.As- liomo futurus, alienis morsibussaliirettir. Qnid ipsa
sumptionemgloriosissimajDeigenitricis cum gaudio memorem nutrimenta, et teneraj infantisedulcesin-
celebremus. Dignum namque est cum summa ei jurias , quas nulritoris affectusde suis parvulis su-
gratulatione famulari, per quam insignia virginitatis mit ? Quid cibos in malre confectos, qui feriiineis
pullularunt: siquidem ipsa Virgoexstititante con- manahtes ex membris „lacleum solvuntur in suc-
jugium-, virgo in conjugio, virgo prasgnans, virgo cum, et faucesinvalidas liquido sapore perfundiiiil.
pariens, virgo lactans : et dicla merito maler, non B Cogente natiira, sumunt infantes de matre quod bi-
de marito. Sanctaequippe Matri omnipotens Filius bant, et dente non nato, hoc sibi currentibus labris
nullo modo nalus virginilatem abstulit, quam na- eliciuiy, quod nori sit necesse mordere. Serviunt
-sciturus elegit.Exstiltent ergo virgines, virgopeperit materna posteris pectora, serviunt ipsisincunabulis,
Christum: nihil ex eo quod voverunt putent exter- manus et terga membris devota laetentiiim gratos
minatum , quia mansit virgo post parlum [At. abest artus accipiunt. Optat maler parvulum crescere, op-
.hwcpericopeusquead agnovifj. Exsultent viduaefe- tat citovidere majorem, eumque numeris juvenum
stum virginis celebranles : Anna vidua virginerama- miscere feslinat, numquam.sibi forsitan serviturum.
irem agnovit. Exsultent conjugalsesolemnia beatse His tot tantisque praecedentibusfaclis, parentibus ,
matris frequentantes -. Eiizabeihconjugala a virgine matri tota debet alacritate serviri. Reddatur naturte
matresalulata est Domini. Exsultent et pueri con debitum,reddaiur et posterisquoddebetur. Exsolve,
-tirientiamvovenles puero. Ipse integrilatempueritiae fili, quoddebes, et officiadebiia qualicumqueexhihe
consecravit, qui susemalri fecunditatem attulit, vir- famulatu, quia parentibus nemo polest reddere quod
ginitatem non abstulit. Ipsi gloria per infinita sae. debetur. Humilitas talibus oblata personis, vivendi
cula saeculorum.Amen. tempus extendit: et morte dilata, lnullum nostram
MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM. G prorogat vitam,.vicemque faeientibus reddens, offi-
cia nostra, Domino jubente, commendat : qui in-
Incerti esl auctoris,quamneclicetex brevioreisthoc
dicldiointernoscere; nec videlur, si liceat, facturus lantnm nomen parenlum diligit, ut seipsum Patrem
opermprelium, qui studiosius inquiral. Cmtera tam jusserit dici.
evidensest, ul ait Erasmus, styli discrimen,ut cujus- • II. Irreverens autem Jilius, quid de Domino
sit, videri non ipse
cumque Hiewnymi possil. mereaiur, Salomonisdicta testantur : Contumeliis
EPISTOLAXI. afficienspatrem, el contemnenssenectamnialris, con-
De honorandisparentibus.
fundetur., et in opprobriis erit. Filius derelinquens
I. Parentum meritis, subjugans filios omnipotens custodiredisciptinampatris, medilabitursermonesma-
Deus, serviendi Iegem in officiis posteris dedil, ut litim. Malediceniipatrem et malrem exstingueturlu-
boc divino cogantur facere imperio, quod debuit men , et pupillm ocutoruni ejus videbunt tehebras
pietas suadere : dicente illo in libro Exodi, in quo (Prov. xix). Audi, fili, pafrem qui te genuit: nec
ita scriptum est: Honora patrem tuum et matrem coniempseris quia senuit mater lua.- Pareat -patri
tuam, sicut prmcepittibi Dominus,ul benesit tibi: et lingua, qtiatn genuil, et matrem suam nemo crudeli
sis longm vitm super terram , quam DominusDeus verbo percutiat. Sic te rapiat, fili, juvenilis ajiaiis
luus dabit tibi (Exod. xx, 12). Attdite, filii, saluti- D aucloritas, ut noveris ;unde sis nalus.- Memento
•*feram jussionem : et prsecepta legis affectu debiti
Scriptursc sententiae[MslAmbros.sanclsej, ubi, Spl-
amoris implete. Servite palribus, futuri paires : et ritu sancto loquente, dicium est : Quia qiii malc-
matres vestras tenera diligite pietate , ut et veslrae dixeril pairi aut matri, morle morialur (Lev. xx, 9).
conjugesmereantur mairum nomine nuncupari. Ne- Memenloergopnrentum esse quod lalis es : quoruni
mo patrem asperis verbis laadat, rion fiat amara roanibus cremema sumpsish. Fauces tuse necduin
dulcedo: Hoc sit inler parentes et filios, quod ju- lacieum perdidehint saporem , quem tibi pia malcr
bente Domino, natura continuit. Affectum sonet infundcns, linguam isiam pavit polu corporis. Im-
quidquid'Ifnguse dixerint liberorum. Inier charas pende debitum patri matrique servitium': qui num-
conjunetasque personas, pietatis jura serveniur. , quam luos vagitus horrentes, (otum in (e lambebant
Hoc filiorumora loquanlur, quod parentes deleclat osculis coTpus.Sil libi grala salus ipsoium, quibus
audire. Praebealur patribus amori mixta formido, charior est tua vila quam propria. Redde amoris
qui primi nobis sunl causa nascendi. Exhibete pa- vicem colenda: pieiatis. Facia parenium tuis cuna-
tribus, filii, quod vos poteslas palerni nominis cogit, bulis commoda ,'officiis propriis exsolve-.Parentes
147 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. ,148
enim ideo debeht haberi dulciores, quia per alios A cumephcopum Narbonensem, in quibusdam mdli,tt.s
non et cum eos lex natiirae sub- habelnomen.Deindein aliis codicibushabelur inlegrg,
reparari possunt: in aliis mutila. Poslremoliotiesl ^verisimite , divnm
traxcrit, nec patrem tibi alterum poteris invenire, Hieronymum,side re tanla,-iantum scripsissetlibrum,
-nec matrem. Mutato conjugio nec vilricus pater non alicubieilaiurum fuhse, cunt multo brevioreset
leviorisargumentitgm frequenterciiet.
cst, nec novercapotestnoraen matris implere. Nul-
Ius igitur filioruhaaiiclorem lucissuaecsedatinjuriis. '
EPISTOLAXIL
Nemo parentibus optet adversa, qui liberos [Ms. ECCLESLE.
SEUOPUSCULUM DESEPTEM ORDINIBtS
Amhros.livbres] suossaluti anteponunt. Intolerabile
nefas est, ex illo ore protervum audire sermonem, Sufficerequidemfidciluajarbilrorconversafionem
aut illis pulsari manibus; quas amor dihgit [Duo sanctam, quamhabesin Ghristo Jesuad sacerdola-
mss.diluit]. Ociilorumvestrorum timete sentemiam, lis ordinis dignilatem , &relamtibi et angustam iniel-
-quamDomimispromisil ihgratisi. Meretur enim cae- leclus viam in Dominoreserare,-quia praccedentibus
ciiatis siiaBsnbire supplicium, qui parentiim vullus meritis ac virtutis insiguibus, ad lioc -officiumelec-
vel torvo visu despexerit, et elatis oculis laeserit tus a Deoes. Libet in muhis gratia Christi sirie ope-
pietatem. Si quidquam sapitis, fllii, eo animo videte ribus comprobetur, et cessante meriio conversaiio-
venerabiles facies, quo vos ipsse conspiciunt, et eo- 8 nis ae vitoe, sola Dei dona fructificient. Tamen quia
rum labris dulcibus osculis inbaerete, quia eorum lii prse caetefis eleclus a Deo ob hoe comprobaris,
oscula adhuc habelis in membris. Senibus servire qui et legis opera impleas, et comrooraris-in gratia
perfacileestjj quos nemo potat, nemo nutrit suceo Usquead supereminenlemscientiaecbaritatem,iniel-
corporis sui. Foveatur itaque parenium seneclus, lectu Dei tecum loquehte, festinantef existentibus
ct factis eorum vieissiiudo reddatur. Habet enim cogitationibus insignibus, hoc vis nosse quodiaclus
quamdaimsenectus infantiam. Videaul liberi vestri es. Tbtius tibi Ecelesise prout praecipis saeramenfa
quid faeiant, vobis vicem similem reddituri. Imi- reserabo :•doctrinseordinemet locum cuslodiens; et
lamini filium Maehabaeum; qui matri morlem sua- quid qunliterobservaredebeas docens:" si modo ad
denli servivit, et durum imperium gralanier ag- 1injuriam non revoces novelli exhorlatoris industriam
gressus est, ne offenderet genitrieem (II Machab.i). ac le non pudeal paulisper minorem esse dum di-
Maluit fratrum sociari funeribus, quam voluntati scis: quia seposito,ut vides, privilegio4igniiatis,ba-
matris obsistere. Ita enim matris suadentisvoluntas bes de nobis amplius quod quaeras. El id quodjam
perfecta est, u( Deo filium faceret martyrem, et pridem in consecratione consecutum te essecredis,
fratrum coronis comparlieipem.Deniqueobsequium restat ut capins : ne minor inveniaris in Chrisio,
suum melius, morte probans, suasionem sermonis G quam in mundo interim uominaris ac si falsi voca-
matris implevit: el lucem istam moriendo contem- buli inulilis pastor existas, cum hsecquaj In Domino
nens, consors martyrum faetus est, ut illa germa- latent sacramenta nescires. Nos tamen lenentes in
nitas aeternocollegiofirmaretur. Ecce quid praestiti.t omni disputalione rationem, ac tecum simpliciter fa-
animus matri subjcctus. Devolus filius obediendo bulantes, verum le episeopumanimarumdebere esse
promotus est, qui nolens maternam aliquatenus lae- monstrabimus: ut factus libi ipse judex, hoe qubd fo-
dere pietatem , perpetuam vitara passione suscepit: quimur implere feslinans',-et hobis consenliens, ve-
esse
qtii Dominumconfitendo, meretur cum fratribus a recundia et confiisione rejeeta, eligas abjectus
Domino coram angelis eoronarL in domo Dei magisquam habilare in tabernaculis
peccatormn. Sic enim Jesus ait : Regesgentiumdo-
MONITUM1N EPISTOLAMSEQUENTEM. mhianlur eorum, ct qui poiestatemItabeut, Domhtivo-
Erudilum prorsus et lectu dignumopnsculum, sed canlur; vosaulem non sic: sed qui major est vesirum,
quod, ut nihil aliud accedat, non essc Hieronymi,ex fiat sicut minor, et qui princepsest; fiat sicul mini-
styli discrepantiajam constel.Prodit etiamse auclor, sler. Quisenhn major estrqui recumbit, an qui mhii-
sequiorumessetemporum,quod exlsidoro Hispaiensi,
qui sepHmoineunlesmculofloruit, nonnutlamutuatur: ] stral?Ingenlibus quidemqui discumbil,majorest: in-
ut sunt illa, qumex libro vn Originumcap. 12, toli- ter vos aulem notisic , sedLqui mhtislrat. Ego auteaiin
demfere verbisad osliariosretulit ;Ipsi enitn tenentes mediovestrumsum siculqui minhlrat. Et vosquia es-
clavem, orania"inius, extraque custodiunt: afque tis
inier bonos et. maios habentes judicium , fideles re- permanentesmecuniin tentalionibusmeis: ego dis-
cipiunl, respuuni infideles; tum illa quwad quintum ponovobissicutdisposuitmihiPaler mettsregnum, ul
gradum, seu diaconos: Sictit in sacerdote consecra- edatisei bibalisin mensamea in regno meo, et sedalis
tio, ita in diacono ministerii dispensatio habetur.
Enim verohmcIsidorum a nostro accephse,quod fa- supersedesduodecimjudicanlesduodecimtribus Istael
eileopponi possel,veri tantam.speciemnon habet, pro- (Luc. XXII, 2S, seq.). Etalibi: Reclorem.posuerunl
xime autem ab illo noslrum wtaieabfuissc,puta ipso le,noli,exlolli, sed)eslo Uvmquam unus ex ipsis. Et
seplimoad finemvergente,vel demuinoctavo swculo, alibi: Nonul dominerisclero, sed ul forma sis omni-
facileadducarul creaam.AcsaneHincmarusRhemen.
sis,qui smculosubsequenie scripsit,nonsolumepistolam bus [I Pel. v, 3]. Et alibi: TemplumDei estis , el
hanc laudat, sed el pro Hieronymiana habel: ex quo Spiritus Dei habhat in vobis.Si quis aulem templum
colligas,jamdiuantea famascriptoruminvaiuisse.Lau- Dei violaveril, dhperdet illum Deus. Temptumenim
dat et Micrologiauclor, et subsecutistemporibusalii.
In.mss. eitemplaribus,Erasmo teste, variat titutus. In Deisanctumest, quod estis vos.(1 Cor. m, ,16 seq.).
nmnullh (4 Damqsuminscriptaesl, in al\is ad Rusti- Quoniamexipso, ek per ipsum^etin ipso$un,lomnia,
149 EPISTdLA Xil. DE gEPTEM ORIMIBUS ECCLESI/E. 150
ipsi glorla ih saicula: unus ehimDeusnosler ei Paier A . ' sohsetuajcufa bfficiiqiiereverehtia,sefviihiservisesse
DoinhtinostriJesu Chrisli, exquoomhia,ei nos inipso, te convenitl aique ita'Israel ih bihriibus pefdoeefcj:
ei unusbominus Jesus thristus, per quern^omnia, et ut quiciimqueie aiiaiuiif, coiivefsStiohefua ma^Is,
nbs pef ipsuni(Roiii.xi, 56; I Cor. vin, 6.). Sed hon qiiam sermohe prbftciaiitt Sic eriim scfiptuin est:
in oiiinlbusest scientid.Cmcitdsenim cbhligilex pdrle In sapientiaambulatead eosqut foris sunt (Lol.iv, 1).
' in '
Isrdel'; donecplehitudogentiumihiraret, el sic dm- Noh le exlollaf salliiatio piufimorum.*Muiiera uivi-
iiis Isrdelsahus fierei. Gonclusiiergo Deusohiniasub turiTe't bhseqtiia ie 'hoh virfeaivt:'qiiia rniinera, ut
peccalb,ixiomniunimisereaiur(Rom. ii, 25 52.). Ahle " scfiptunves*t, excmcantoculosjudicuin. Nec pluVsit
omhialiumititaiemdilige: quia superbiaaposiatarefa- apiid te hiatrbha nbbiiis"etdives', quam pfbfessapaii-
cit a Deb: eiiniiiumdmnispeccali, siiperbidest. Deus pef aiqtie hieridica, autvldiia riiafiiali aux'rli'6A4tti-
eriimriosleffdrinamservidccipiehs,huthilidvitse us- ""thta , oequalisei, quai Iiabet viruni pritehleriiih sac-
1
quead morteni,mdrlemdiitemcriicis(Phil. i, 8.). Om- culo, videiaiur.'Alibriumte a' pbfsPnis omhiuih fed-
nes Scripturas mente percufre, totum Canorieirifege: dendum judica; a6 propier inj'u'ititiaiii ih juiiicio
-
atque habens arite bculos exeriipla sarictofum , imi- paupefem ribh defehdas",hec prbptef gfaiiam diviti
tare quod bonum est, aemulare qriod sancium est. indecehtef assistds: Aut si hb'6nbh' p'btes'fac;effe!,'b6- -
FactusqiieiiblJerbs^oJyma ccelestis,Deovota restftue. B• griitibhehifespue' baiisatuih. Shla est'6tifii feciiorto
Dohiumirite,elteiripihrii Salombnissedifica, taber- et otaivone'66hfehfus.*Nerriiiiehiehirii', litscripthm
naculurnfaiirica, et diligehiius exbrhafe festiha.In- est,' diiigif Dehs",riisi ebhvqui cum sapffeniiab^alii-
traSarieta sahctbfum, irideficierisliimen accende, taf, ac nulluni iasdit!(Ecci: iv; 13)'. Isla si /ecSfls,
peffectiorieriiiri bmitibus fene. Pbne ciisfodiam6'ri Deouiiiisiri onihibiiscoihpTofiatus^peffectiiMsacef-
luo, et bstium cifcumstantiaelaliiis tuis. Noh des in dotium [Ai. tdcei sacbfdoiiuinj ih te fcieriiabisVEx-
leiifatibiiem'aiiimam tuarii, et non obdbfmiet qui pelle de tbmplo Cliristi, 6ves el bWes' et cbWriVbas
custbdii te. Exaita' vbcem tiiafn, et dic: Omhiscaro vericleiiies,et hurniiiuJaifiofum' everte meri'sa:s;qiiia
fenum, et omnisglbria Itominisui flbs feni. Aruii fe- dorriusPalris hostri ,• douitis'riegotiatio'i'ii's ess'e'hbn
nuniei flos dectdit: verbuih duieni Domini manitin riebet, s^edora'tibriis:Eiqub'd1]u"c(icibD'ei pfojiciiin',
wterhuni(Isa. XL, 6, 7, 8). Sacefdos enim Dbriiihi desidefarfprbplef da'mfiai'iohis ^ehtehfiairfhbh'bffof-
qui de ore sub pf bferf jusiitiahi, ef exquirehiibus an- lef, rie feprobi iiivehiaifihrin' Cii'flsto.Si6ti'u"e'fiefht
nunciai verilaTerii,arigeiiisDei ofhnipbieiufsesi, In iri veritate consisi'biis"," s^epiiiofmis"
1
Eccleifse' siWfa-
omriibuscausis"serva justifiarii'. Pefegrihiiritem, et meriturii'nbsseniereafiS, qutfd in tfriiiifjiofbrilia' Dei
orpliarium,ei viduam, e'i paupereih, vel pupillum,• cum sua venera'iibhecohsislit, id"es*t,fri'p'a'tre',*et
vacuo gremioribritfimfitas. Ibique thesaufum tuuni, C in Filio', el in Spifitu"sahctd, ii'i a~fcharigclis'," iii ah-
iibi e't'cbr timm est, coride. Guiriomhibus fratfibus geJis, iffsapfeiifia',in hoftiiiiibWs*. Q^ffiomhitfsfdili-
tuiSjSicutscfiptuniesl, palcemhabe.Coiisiliaimplo- gehtef aspicia's, toiius'iif Iiis"dispbsitioriibhs'Edcle-
rumfuge: ne dura judieas, cbridehifieris.Sic eiiim sise caihoiicWfiiridariieiifacbgiiosces. Et pef iibs
scripluin est; Beaiusvir qui non abiil in consilioim- gradus, si iVhivefsU obsefvav"ens!qusescfipia'suiVi',,
pioruin, eiin vid peccatorumnon stelit, el in caihedra Deus erit!iii '
ifteitibriaiua, efiliiin dbnVtfm'fuarii're-
peslilentimnon sedit. Sed in lege Dominiftiit votunlas verierjs.
ejus, el in legeejus mediiabilurdie ac nocte(Psal. i, I. De primograduEcclesiw,qui FdsSartorumbrdo
d, 2). Pofentumpersohas, divitum notitias, salutan- est. Primus igiiur iri clericis fossaribfum 6r'do esi:
lium obsequiaila accipe, ut pauperem non conlris- qui in similitudinemTobisesancli, sepelire moriubs
les, nec ulli fastidlumexcusatibrilsihducas. Nbh re- adriionentur, tit exhibentes'visibilium ferrirh cti-
cedat liber legis, ht scfiplum'est, demanu tua, sed ram , ad invisibilhimfestiheht:' ei resufrecliohein
meditare iri eb die ac nocte. Sie enim'scriptum est: cafnis cfedentes in Domirib",toiiim qubd faciuht,
Sine offensibheesloie Jttdmis, et Grmcis, ei Ecctesim Deose prsesiafe, nori moftuis cbghoscant. Taies
Dei: siculel egobmhibusper omnidplaceo, non quw- fossariosesseEccIesiaecohvehit, qualis Tbbias
Derao
rens ijubdmifiiuiile est, sedqudd miillis,ut salvifiant' propliela fuil:' ejus fidei,ejus sanclitatis, ejus scien-
(lCor. x,52, 55)VPriusquariiaudias, ne judicesquem- liaeatque"viriulis. N^bnefgo putespafviiiri essebffi-
qnam : atque anle probaiioneiri accusaiionis illafae, citim fbssartbfhriV,aut sicutcaetefi sacefd'6'ie'siri fa-
neriiineiriatua comihuriionesuspendasiquia non sta- mulis Dei despiciaSsiicfaihehtiim,,avc" jdus divefso-
lim qiii accusatur rehs est, sed qui cbnviriciiurcrimi- rimi sSfvis' defcras vbl' a;rriicis', quam"Christi in
nosus.Necprsestarihumodiis siriguIorumest,ut inno- teiiijilo, cuiii preces fundis, cujus"mehibra'veriera-
cenlumfratftim dominetur injuria : quinimmotimor' - ris"1, cuni oiimibusparticipaVete convenil,' lito' sb-
Domiriiarite oculos semper est habendus : et tolum lumin altari,'sed et domi,-cum omnibus esse con-
quodagitur,DebetChristo sclasesse praesianduni.non vivam, atque inter domeslicos pafieles simjiliciter
lempori.Nam proeteiiifiguraliujusmundi,etDeo ma- residere. Si amas Tobiam propbetam, et si ejus
gisobedireconvenitquanihominibus,qui seit prseter- imilaris exemplum, si imples quod scriptum est:
ita, etde fuluris oestimat.Uno enim sermoue totaiex Qui recipit propltetamin nomineprophelm,mercedem
adimpletur: Omnequodlibi fieri noluerk, alii ne fece- propltetw^accipiet (Malth. x, 11)": cave ne huic offi-
ris(Mallh.vu, 12). Domisi fieri pbtest postpositaper- cio per superbiam"tuaih aliqua frfogetuf ihjdria,
•IKI S. HIERONYMIOPERIIMMANTISSA. im
quam laieus, qui minor est Tobia, non moretur. Te A a cunctis fidelibus: ac (ibi ipse odibilis factus,
enim ila deDei membris oporlet habere .judicium,' amaram vitam in sajculoretentabis.
ut infelligas Ecclesiae sacramentum. Religionis II. De secundo gradu Ecclesim, qui Ostiariorutn
enimetsanctitatis est, quod episcopus diceris, non ordo esl. — Secundus ostiariorum Iocus est, qui cla-
Romani consulatus aut juris. Si. hoc vis esse quod ves regni ecelorumienent, qua» patriarcbis- danlur,
factus es; serva ordinem tuum, locumque custodi. quoniam prajsuut portis Jerusalem, atque inter bo-
Defer propbetse, ut propheta serviat tibi. Dilige num et malum babentes judicium, aperiunt quod
mysteria- Dei, ut ameris a Chrislo. Noli aliquem nemo claudit, et ciaudunt quod nemo aperit. Jam
contristare illicile," aut injuslo odio prosequaris : hic considerare le convenit, quaj circa ostiarios Dei
quia sicut lu Chrisli es, sic et illi Christi sunt: et debet esse diligentia, quanla his membris atque offi-
nemo potens est in hoc sseculo, qui aliquem servo- ciis revereniia per te deferenda sit. Intrare templum
rum suorum velit ab aliis coneulcari. Tu ipse quo- nisi per hos non poles. Di enim sunt ordinaii per
que, si libenter accipias, quod dicturus sum, eun- vices suas, ut omnia quas inlus sunt, extraque cu-
ctorum famulis propter eos, quibus serviuut, bono- stodiant, atque perfecti in omnibus fidelesrecipiaht,
rem defers : atque unumquemque prout potens est respuant infideles.
ejus Dominus, veneraris. Dic mihi, quaeso,quis ma- B . III. De terliograduEcclesim,quiLectorumordoest.
,jor est Christo? aut cui tanlum debes, qui pro te — Tertius*lectorum ordo est, qui Deo, Chrislo et
sanguinem suum fudit, et qui te Ecclesiaesuaeprse- prophetis datur, secundum quod scriptum est: Exal-
posuit, et qui te honoravit in cunclis,.qui omnium ' ta voceriituam, et dic: Omnis caro fenum; et omnis
tibi divinorum sacramenta concessil? Numquid me- gloria hominissicut flosfeni: aruit fenum, el flos de-'
'
retur Dominus Deus tuus, ut cum haec praestiterit cidit, verbumautem Dominimanetin mternum (Isa.
propter bonitatemet misericordiam suam, conservos XL,6, 7, 8). DeniqueDominus noster legens in tem-
luos deprimas, deroges Ghristo, ac nullum nisi le plo, formam Iectoris assumpsit. Hi sunt ergo lecio-
solum putes ad Dominum pertinere : libi tanttim res, qui cantant GanticumMoysiet Agni : hi sunt qui
existimes reverenliam deferendam, ac famulos sequunturimmaculalum Agnum quocumqueierit, qui
Christi in conversatione tibi creditos,non inministe- cum mulieribusse non coinquinaverunl, virqinesenim
rio ut liberos habeas, sed ut servosin dominalione sunl (Apoc. xiv, xv). Horum numerus est angelo-
possideas? Hsecenim prae cseteris Deus damnat, et ' rum : et nomen Angeli eonvenienter sacerdoti ada-
nihil gravius fert, quam ut, eum scias hominihus ptatur, qui usque adeo sequalestibi sunt per bajcoffi-
Deo non deferas : cum servum "
deferendum, ipse cia sanctilaiis, sicut scriptum legis : Sacerdosqui de
principis atque ejus militiae deputalum persequi et C ( ore suo profert justitiam, et exquirentibusannumiat
lacessere non audeas, eos qui veri Dei servi sunt, verilatem,angelusomnipolenlisDeiest(Malach.n, i).
et vero Christi characlere censiti, ac per baptismi IY. De quarto gradu Ecclesiw, qui Subdiaconorum
gratiam liberi, et per clericatus officiummililantes, ordo est. — Quartus ecclesiasiicaj disposiiionis iu
abjectioni putes et- ignominiaedeputandos : ut plus subdiacono est ordo, qui in Esdra Nathinnei appel-
interdum apud conscientiam luam, si injuriam non lanlur, in bumiliiate *"Dominoservientes. Propter
faciat nostra correptio, servis quam clericis parcas : hoc in Evangelio Joannis Jesus ad Natbanael ail:
'
et in his aliquem vernaculum diligas, illosvelut alie- Ecce vere Israelita, hi quo dolusnon est. Cui respon-
nos despicias, ei malis mundo placere quam Christo. dens Nathanael dis.it: Maghter unde me nosti? Et
Pro iide, pro religione, pro proposito sanciilatis ail Jesus : AntequamPhilippus te vocaret; cum esses
deferre interdum clericus servo cogitur: et ad igno- sub ficu novi"te (Joan.i, 47, A8). Quod proptcrea-
miniam non ferendam, vilis judicatur in mundo, scriptum est, ut tu ejus locum dispositionemqtieco-
qui summus in ccelo est. Recte hajc repudias, recte gnoscas. Propterea Dominusnoster formamserviac-
ista non servas, si episcopus esse non vis, si ccelo- cipiens, humiliavitse usquead mortem,morlemautem
rum regna contemnis, si nullum cumDeo cupiasha- crucis. Propter quod semper genuflexo oraremanda-
bere eonsortium. Certe si electum le a Deo gratula- D ] mur. Omnisenimqui sehumiliat,exaltabitur; el qui se
ris, si factum te pastorem gregis, si te creatutn sa- exailat, humiliabiiur(Luc. xxiv, 11). Propter hoc M-
cerdotem clericis recognoscis, laborare debebis, ne gyptus competentibus plagis percutitur a Domino.
libi tua membra displiceant, ne id quod Christi est Haecdies profectionis ex JEgypto, pascha Domini
reprobetur. Sic enim ait Apostolus : Numquidpotest nuncupatur; ut quia pascha nostrum immolatusest
dicere: Non desidero ' veslra? Christus (I Cor. v, 7), plenitudinemtotius mysierii
caput pedibus opera
Umm enim corpus el multa sunt membra (I Cor. atque sacramenti, in rerum]officiisrecognoscas, nec
Si tu tibi offlcia neees- per arrogantiam non ferendam, despicias eos qui
xxxu, 2). caput es, pedum aut oblationes in templo Dei suscipiunt, aut secre-
saria sunt: pertinere ad honorem tuum alque ad torum omnium
testes, participes eliam passionum
substantiatn corporalem pedes, ipse cognoscis : sine suut et caatera. Hi enim primi desideria noslra sus-
his, ut ip*>enosli, ambulare non potes. IIi te susti- cipiunt, hi jirobant in nobis optimas voluntales, bi
nent, hi totum corpus promovent, hi dirigunt caput, repudiantmalas, hi ut a Deo suscipiamur, assistmii,
hi primum te esse faciunt. Perditis his, conlemn.eris quoruin tibi sicut visibiliter ministeria adesse co
155 EPISTOLA XII..DE SEPTEM OB-DINIBUS ECCLESLE. 154
gnoscis, ita etiam invisibililer pacem et concordiam Aofficio diaconi sacerdos , sicut el diaconus sa-
utilem esse pefpende, ne conficere corpus Christ cerdotis : nec dives sine paupere, nec pauper sine
ac sanguinemultra non possis, si venturus ad alta- divite esse potest. Post consecratibnem enim om-
rium Dei, Ecelesiaemembra neglexeris. nium sacramentorum, post orationes, post recita-
Y. De quinlo gradu Ecclesim, qui Levitarum sei tiones nominum, post omnia mysleria deitatis, per-
Diaconorumordo est. — Quintus in diaconibus ordc fectio rursus Levitis in allari datur. Diaconiis, ut
sacramenti est : quorum sors Deus est, qui recederc superius dixi, calicem tradit, lestis passionis, teslis
de temploDominidie ac nocte prohibentur, qui co- dispensationis,lestis- humilitalis, ne elalus in super-
lumna et fundamentumveritatis sunt, qui Ecclesias biam is qui oblulit, nihil speraridumsibi a diacono
Dei sustinent, qui altare Christi sunt, in qrio confi- recognoscal. Ideo Levila in consecratione perfectus
ciuntur sacramenta, in quo offertur oblalio. Quid est, nec ullra j'am sicut laicus benedicitur, quia
ergo in templo Dei, ut ipse nosti, venefabilius altari perfectam in se habere jubeiur Domini sanciita-
esse potest? quis non se ad mensam Domini acces- (em. Denique exomnibus tribubus, in Jesu Nave li-
surus bumiliel? Et hi sunt, quos in Apocalypsilegi- bro (Jos. XXI), Levitse civitates accipiunt : ut tu
mus, septem angeli Eeclesiarum(Apoc.i,20),hisunt intelligas, nullum esse hominum'genus, nnllam ter-
B
seplem candelabra aurea, hi voces tonitruorum, hi ram, nullum locum, nullam genlem, quse non buic
in similitudinemNoe sacramentorum justitise prae- propter Dbminumservire jubealtir. De Leviiis au- -
cones, non habenles in se maculam aut rugam : at- tem decimas decimarum accipiunt saeerdotes, nec
que in candorem Iucis effecti, in omni Israel Denm dare ipsis, sed accipere mandantur. Nunc autem ex
valent prcspicere, puri mentibus, animabus caiididi, quo in Ecclesiis sicut in Romano imperio crevit
virtutiim operaiione praeclari, humilitate praedili, avaritia, periit lex de sacerdote, elvisio de propheta.
quieti, humiles, evangelizantespacem, annuntiantes Singuli quique pro potentia episcopalis nominis,
bona, dissensiones el rixas et scandala resecantes, quam sibi ipsi illicite absque Ecclesia vindicaverunt,
soli Deo colloquenles, in templo nihilde mundo totum quod Levitarum est, in usus snos redigunt:
penitus cogitantes : dicenles patri et malri, non no- nec hoc sibi quod scriplum est vindicani, sed cun-
vimus vos : et filios suos non agnoscentes. Denique ctis auferunt universa. Mendicat infelix clericus in
el Levi, utscriptum legimus, sacerdotalis tribus esl, plaleis, et civili opere mancipatus, publicam a quo-
et caput omnium' sacerdotttm : sine boc sacerdos libet deposcit alimoniam: et qtiidem ex eo despici-
nomen non habet,-'ortuni non babet, officium non tur a curictissaccrdolale officium,dtim misericordia
habet: hic minister Dei dicitur, quia scriptum est: __,' desolatus,juste putatnr ad hanc ignominiamdeve-
Quh major esl, qui niinhtrat, an cui minislratur i nisse. Eget in sede presbyler, in allarilevita, in se-
(Deut. x, c. 3 seqq.)? Et sicut in sacerdote conse- crelario subdiaconus, ih lectione lector, et in lem-
cratio', ila in ministro est saeramenti tfispensatio. plo osliarius, in sepultura fossarius : moriuntur
Illi orare, huic psallere mandalur. Ille oblala san- fame, qui alios sepelire mandantur : poscunt inise-
clificat, hic sattctificatadispensat. Ipsis etiam sacer- rieordiam, qui misereri aliis sunl prajcepli. Et dum
dotibus propler praesumpiioiiemnon licet de mensa ista fiunt, saeerdos qui hoc non feeerit, condemna-
Domini tollere calicem, nisi eis traditus fuerit a tur. Solus iucubal divitiis, solus minisierio utilur,
diacono: ut praecedente ministerio sanctitatis, hu- solus universa sibi vindical, solus partes invadit
miliatus paulisper post consecrationem, dum mini- alienas, solus occidit universos. Nam si secmidum
stro reverentiam exhibet, quantam ministerio Dei divinos libros omnia faceremus : nec deesse quid-.
debeat recognoscat : iiaenim Deus noster omnipo- quam visibiliter poter.it cunciis, et sola in Christi
tens nniversa disposuit, ut qui majorem se esse cre- Ecclesia sanciiias abuudaret. Hinc projiter sacerdo-
diderit, minor sil: et qui viderelur minor, major tum avarniam odia consurguni, hinc episcopi accu-
existeret. Denique qtiam hoc verum sit, ipse per- santur a ciericis, hiuc priiicijium liies, hinc desofa-
pende. Levitaeinferunt oblationes in altari. Levilse - tionum causre , hiric origo criminis. Elenim si
componuntmeiisam Dbmini.Levilaecum sacerdoti- ' unusquisque, ila bunc mundttmvisibiliter possidere
bus, dumsacramenla benedicunlnr, assistunt. Levi- maudatur, utsua tanlum possessiouecontenlus sit,
taeante sacerdotes orant, ut si dislinctio locorum "ac res non invadat alienas : non agrum pauperi lol-
creditur in mundo, etiam in altari Dei videant sibi lal, non vineani, non subj'eciorumaliquod, non fa-
episcopi, si superbi sunt, diaconos anleponi. Si hu- nitilos, non frucius : qiiauto magis qui EcclesiseDei
militUein diligunt, maj'ores se .esse in eo quod sunt "prseest, debel ita in omnihus servarc justitiam, ut
humiles, cognoscanl. Tunc deinde ut aures habea- -' sibi hoc tantum vindicet quod sui jnris esse co-
musad Dominum, diaconus aeclamat, ipse prajdicai, ' gnoscil! Aliena non contingat, aliena non rapiat,
faciat : ct sicut sine his in Ec-
ipse hortatur, ipse commonet astantibus sacerdoti- ' aequalemse caeteris
bus, ne leviier hanc vocem, quaeloquitur, et pacem ' clesia non fuit, ita et sine his iri Ecclesiaeministerii
anniinliat, aut negligenler- aspicias, aut eondem- dispensatione hon vivat. Cerle, nt i|ise nosti, qui
nandam putes. Sufficithuic ordini lantum per Domi- visibiliter in hoc mundojus invadit alicnum, accu-
num fuisse concessum, ut non solus sacerdos satur a paupere, damnatur a judice : ila et in Ec-
in feinplo toium agere et implere .videatur. Eget clesia Dei cum unusquisque siipendia sua perdit,
155 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 156
clamat ad Deum, exaudittir a Christb, riec differtuf A . firmos, orare pro irivalidis, alque omnia Dei sacra-
in liaC parte ultionis senlenlia, si nbn reddunlur irieriia cohipiefe, praeseflim cum in Orieiite eam
universa. Moderaiio eniih Dei, pfeces, ac solum constietudineriiet in Illyrico, et in Iialia, atque in
nostrum redilum quajrit, ac nos qtiajrii sua bohitate Africa omnibus in locis, lempbribus apostoiortim
salvare. Sed si non convertimur, si dtifi corde su- fuisse manifesiumsii. Ac sola pfopler auclbritatem
mus, si in peccatis usque ad moftein illicile pcfdu- stinimosacerdoii clericofum ordinatib, et vifginum
ramus; Assidue peccanti, slcut scriplura est, Deus consccratio feservata sit, cum basilicse, altaris et
non mheretur. , chrismatis dedicatione,vel sanciificatibne,ne a mul-
VI. De sexlo grddu Ecclesim, qui Sacerdoium tis disciplina Ecclesiajvindicata concordiam sacer-
ordo est.—Sexius seniorum ofdo est qui sacerdb- dotum sblveret, scandala genefaret. Pfopier iibc et
libus daiur, qril preshyteri dicuntur, qui praesunt nuperepiscopalis electio ad roeiropoliiariuinreriiissa
Eccleske Dei, et Chrisli sacramenla conficiunt. Hi est : et cum littic summa daiur" potestas, aliis adi-
autem iii benedictionecum episcopis consoftes rhi- miiur lisecfacultas, et incipiunt eiiam sumnij sacer-
nisiefiorum stinl. Nulla in conficiendo cbrpore dotes pali, ndn ex jufe, sed ex necessitaie alium sa-
Chrisii ac sanguine inter eos et episcoposcredenda cerdotem. Nemo hinc episcoporum invidia diabo-
dislantiaest: et Eucharistiamjampridemper presby- Biicae tentationis inffatus irascifuf ih templo , si
teros benedictam, si usiisexegeril, episcopiaccipere presbyleri inierdum cxhofientur plebem, si iri eccfe-
debeht, a'cse Clirislo, ac pienittidiniejus"coihmuni- siis pfsebticcht,si plebibus, ut scriplum est, beriedi-
care eogiibsibere.Nain si quis a'd injuriarii revocet, canl: etenim aJjhueniimibi ista sicdicarii, qui non
aut' puiel se accipefe non debere Euchafistiam, vult presbyleros facere qitsejubenlur a Deo. dicai,
quarn presbyter benedixit : is profecto perversus quis major est Gliristb? aut quid corpofi ejus, aut
esl, credens Domitfumduocorpbfa liabuisse: uhum sanguini polerit anteponi ? Si presbyter Ghiisliim
majus, et uhum minus. Majus quod eplscopus cbn- consecrat, cum in altario Dei sacramenta benedicit:
ficit: quod presbyter, minus. Hic GlirislunVdividit, benediccre populb non debet, qui Cfirislum eliam
eique facit ihjuriam. Ergo itiler baplismum et bapti- meruilconsecrare? VirginesetiamDei, Rcet Aposio-
smiim potesf esse distainia. u't sancfior judicelur, lus dieat : De virginibusprwceptumDomitiinoh ha-
"queni baptizaVitepiscopus, quam is quein Levita : bco (I Cor. VII,25) - lafnen hoc ralione facicrile, si
sieut in Aeiiuiis apostolorum legis, eunucbum a usus exegerit, per eum benedici, si necesse est, ma-
Philippo diaconohaptizatum fuisse, ul scriptum est: nifestumest : quia Mafiamaier Domihi Chrisii, so-
Ecce aqua, quis prbhibeime bdpiizdri? Et ille aii: rof est virginuni, ef Etichafisiia Christi esi cbr-
ni/«7, si credis(Act. VIII,5, 6). Fides eriiin est qriajC pus, e't minor Maria qham Doihinus': tdmen cre-
facit inunduni : etquiiinon est dantis, sed accipien- dendurh esi summf sacerdotis judicio, e't hbc
lis : ita credehdum est in oriini auima -bapiismuni faciendum quod jusserit circa laicos el mufferes.
esse perfecturii,et in omni sacerdoie corpus Chrisli Jubentibus vobis injusiissiinesacerdotfbus,norirecte
esse perfectuni. Qui non coinmuiiicat Eucharisiiaj presbyier Dei benediciionis perdit officium,ariiiiiit
presbyierorum, non communicatChristo : nec Eu- linguseopus, non haliei confidentiani praedicandi:
charistiam ipse beuedieil, quia in eo in quo judical, truncaius est omni parle virlutum, solum presby-
corideninaiuf, atque in similiiudinemJudai tradito- leri nomen habet, pleniiudinem ac perfectionem,
ris tradens Doinluum, nullo cogente, ipse sibi in- qtiaj consecraiioniejus coihpetit, non retentat. Qtiis
fert manus ae suspendioperil, qtiiasuperbia peccat Itic, rogo, o sacerdotes, honor vester est, ut damna
in Deum. Nec ego dico praeseulibusepiscopisatque gregibus inferatis? quoniam cum pasloribusper po-
astanlibusaliari, prcsbyieros posse sacrameniacon- lenliam veslram' aufertur Deodigna diligentia, con-
ficere. Sbd si forte usus exegerii, ut venieiUesad tagiumqttoddam el calamiias crescit in gregibus : ac
ecclesiam sacerdotes eisdem horis, quibus autobht- Dco nostro, non patrimonii sui damna conquiritis,
tio parnta non sit, aut non possii offerri, non deberb dum soli vtillis in Ecclesiis polentari? Denique el
" chrismatis ea ratio esl,
episcopum repudiare Eucharisliam presbyierorum, alque hic ofdo legithnus
si ponaiur in altari, quam accipi oportet propter consecrandi,baplizatum Dominumet in similitudihe
Cliristum,quoniamcorpus Ghristi est, sicut scriplum columbajin specie clirismatis a patre uhctum'fuisse
est : Vos enim eslis corpus Chrhti et membra ex manifesium est, ac plenitudo sacfamenti, corpus
parle. Charitas enhn cooperitmultiludinempeccato- ejiis e't saiiguis ostensus. Qtiae cum bfferre licei,
ritm : Fides, spes, charitas, tria hwc, major hh est eiiam reliqua, quae in eo sunt corisecrare, qiiia iu
charitas. Charitas paliens est, benigna esl, non mtnu- Christo omnis plenitudo divinitalis corporaliter ha-
latur, nott inflatur, non perperamagit: omniacredit, bilat.Presbyteri ergo, si necesse est, possunt chrisma
omnia sustinet: charilas numquam excidii (I Cor. coiificere,qtiia in corpore ejhs clirisma est. Siqhi-
XIII, 15; ibid. Vjrs. 4 seqq.). El qnia scriptum est: dem hsec rcgiila eliarii riuric servalur a' plufiiiiis,
Presbyteriduplicihonorehonorenlur,maximequilabo- atque in ecclesiismultis sic isia faciunt: lameh mese
ratil in verboDomini(lTim. v, 17): prasdicarceosde- hoc sciio esse sententias, nulli episcopd super hoc
cet, utile esf behedicere, cohgrtiumconfirmare, con- injuriam esse faciendarii,nee Iegema me dpponen-
venit reddere communionem,necesse est visilare in- dam csse ei,quiiex est presbyteri. Ab inilio, ut le-
157 EPISTOLA XII. DE SEPTEM ORDINiBUSECCLESl^. 158
gimus,-negoiiorumjudices esse mandati suritprcsby-' A "VILDe septinw el prmcipuo gradu EcclesiWjqui
lerl, interesse -sacerdolum consilio. Quoniam et ipsi -ordo Ephcopalis, seu Episcoporumest. — Septimus
presbyteri, ut leginiiisj episcopi r.uncupantur, s'e- -autem in his dispositionibus episcopalis ordo esl,- et
cundum quod scriptum est ad Tilum ; Hujus rei qni primuset perfectusin cunctis est, qui omnipo-
gralia reliqui te Crelm: til ea qum desunt corrigas, leiUiseDei,ret iri Cbristo fionalur, fexquo proeessus
et constituas per civitatespresbyteros, quemadmodum omnitim gloriarum et plenitudo esl virtutumi *exquo
ego tibi disposui(Tit. !,' 5), et' csetera; Yides ergb -omnia,-iii quo omnia. Ipse enim ordinat sacerdotes,
presbyterum episcopum dici; et apostoli Pauli esse ipse levitas, .ipse subdiaconos,- ipse lectores, ipse
senlenliam? Et alibi ad Timotheum de Ecclesise osiiarios; ijjse fossarios, ipse arundinera teneris me-
ordine ; Oportet episcopum irreprehensibilem esse •iilur Jerusalein, ipse fabricaeDei prajest, ipse quod
'
(ITim. in, 2); et cietera. Vides ergb hic presbyteri uitusqutsquefaceredebet ostcndil, ipsedaranat, ipse
nonfierimentibnem, sed huiic esse locum, quem recipit,' ipse ligat, ipseligaiasolvit, ipse clavesregni
episcopatum vocat? El alibi ad Timbtheum episeo- -ccelorumhabet, ipse thronum Dei reserat efclaudit,
puin : Prmcipe hmc et doce : nemo adolescenliam supra se nihil hahens. Si humilis et bonus sil, si
luam contemnat, sed:forma eslo fidelium in sermorie, perfectus nt scriplum esl: Estote perfecli sicul et Pa-
in castitate-.
$ ler vester•perfectus est
inconversalione; in charilate, in.fide, (Mattk. v,-40);. si observat
(Ibid. 1),' el csetera'.'Intelligis-ergo in presbytero omnia,' si hospitalis, si sine.crimine; sihabensleslir
summam sacerdotii cbllocari? Et alibi admajores moniumbonuih, si unius mulieris virest, idest,sua
nnlii : Qui vos posuit episcopds regere Ecctesiam taiilum carae contenlus,' alieni corporis illecebras
siiam Philippis (Act. XX, 28). Certe una Macedoniae non requirat; filios habens subdilos in castitate et
civltas est: et cum ibi Paulus episcopis et diaconl- subrietate : quia peccafe m operibus non debet, qui
biis scripsit, qriidriisi eos qtri praesunt pfesbyteri, in eleclione perfectusesl. Hujus sacerdoialis vestis,
episcopos vocat? Denique et apbsiolus Joarines epi- est perfecta Dei gloria. Ad huncpertinet chrisma-:
scopus scrrbit: Senior eteclmdominwquam dilig'6 in qnia ijise Christus Christianbrum esl, id est, sancttis
•veritale (HJoan. i). Nam pfesbyter setaiis est ho- satictorum, et Episeopus anhiiarum,- seeundflm quod
men, episcojms digriitatis; Salonioh' qubque ait: scripliinVest': Nolite tangere chrhlos meos, ei inprb-
'
Presbytero humilia anihiam luam. Sed 6'derunt Iioc ptieth meis nolite'malighari(Psal. civ, 15). Huicsuih-
sacerdoles sriperbi in pfesbyteris nomeh, qui ribhint ina a cunctis clericis aiqueab omni pbpulo dcfefenda
essehbc qund Chrisliis, qiii discijiuloriiriipedes Ia- reverentia est : quia non dicit figmenium ei qui. se
vit, qui haptizatus esta' Joahne, licet baptizaiidum . finxit, utquid me fiiixisiisic? Aut hbn habel potesta-
se Joannes a Dorhinb prociamaret. Propterea ha-c*G tem figuiusiuti, ex eademmdssa facere, aliud quidem
scribo, iifsi praeteriti tempofis error non potest jam vas in honorem, aliud iiicdntuinelidm (Rom. ix, 21)?
revocari,' vel ad prsesens In ecclesiis serveiuf huml- •fluic noii cogitare de crastino, prb perfeclione man-
lilas, nt presbyteri hoc in cccleslis suis facianl quod datur. flic de vesliniento el victu sollicitus esse pro-
Romse, sivequod in Orienie,- quod in Italia, quod in hibelrir. Hicper omnia similis Deo est, si non reee-
Creta, quod in Cypfo, quod in AfricaVquod In Illy- dat a Christb, secundum quod scriplum est: Tu es
rico, quod in Hispahia, quod in Britannia,'. quod sacsrdosin mterriumsecunduni ordinem Mekhhedech
•eiiam ex parte pef Gallias, quod in omnibus Iocfs (Psal. cix, i). Hic in carne ambulans, non secundum
ubi humiliias perseverat, quod in ccelis fit, quod carnem militat. Hic non vult esse nisi cum Jesu. Hic
inajus esl,iuhi sedes eorum legis esse dispositas,-ut neminem dainnat: hic ipss etiam Judse, sciens eoili
terrena contenmas, utnihil tibi de mundi istiuscon- talem esse in passione, pacificus est. Hic osculum ci
versatione prsesumas. Respice Jerusalem •matrem dat a quo traditus esl. Hic pro*cunctis patitur: Hic
omnium sanctorurii orn;itam palriarcbis, proplietis, salvat tinivefsos. De lioc Officioamplius disputaTb
aposiolis et angelis Dei: ipsius consueludinetn se- nihil possum, quoiiiam qubd in clericis consecraiuni
"quete,ipsius sacramenta custbdT.Nihil tibi sit eom-_ csse praedidicisli; episcopum soluni habere mahife-
iimne cum cseteris, qui errorem suum Illicita prse- stumesl. In illisesse partes et membra virtutum,'in
sumptione defendunt, et consnetudinis dicunl esse episcopo plenitudinem divinitalis habilare corpora-
quodvoti est. Nam si aIiqu'isno.siriinipraeferili'leni- liler. Alque ita esl, ut in episcopiDominuni, in p*res-
poris consuetudinem possit agnoscere, probarem byteris aposiolos, qui etipsi sunt, recoghoscas ;"S6d
tibi boc quod Ibqubf, abinitio semper, cum apbstoli quia:scriptum est: Non vosme eleglstis, sed'egoelegi
prajdicaferit, in ecclesiis fuisse servalum, ct postmo- vos(Joan.xv, 16); stimraus sacerdos' qtii eleglt,
dum.odio singulorum vitiaia aliqua, aliqua prse- -dicilur; qui vero electi sunt, sacerdoles./Omnem
-enimsuam potestatem Deus discipulissuisdedit: et
sumpia. Sed nemo damnandus est, nemo judicandu--, Deumidici voluitPharaonis. Aique ipse homo
immo omnes in.mausuetudine et charilate spirilus ' Moysen
Jesus Chrislus major in eo quod' in carne apparuif,
\Mart. tacel spiritus] amplectendi, ut dum nobiscum fuif. Et liocest mysterhtm Ecclesiae,quodEsdrasde-
boniiatis Christi fundamenta cognoscunt, ad ajdifi- scripsit, quod in quinque gradibus collocalum, sen-
cium Dei sponlanea' voluritale conveniant, ui in cul- sus nostri capiiis (enet. Namque visui episcopatus
1
minetemplinobiscum maneremereanUhv presbyteria dantur, secundum quod- scriptum est,
159 S. IIJERONYMIOPERUM MANTISSA. 160
Speculalorem te posui domui Israel (Ezech. m, 17). A i que debitrix sit, quod ad hoc officium volasti, qua
Levilaeodorattii, quia ipsi sacerdolibus.uncti.colum- consentiente eleclus es a Domino, quod priusde om-
nae et fundamentum veritalis sunt, ipsi spiritus for- nibus cum tuis, ut decuit, transegisti, quam episco-
ma, puris menlibus odor vitae in vilam sunt, et per patum rogatus acciperes, et separatus a conjuge in
omnes eorum odor sacrificii ascendit in conspectu Ecclesia permaneres. Certus autera sum exemplo
Dei. Naihinnei auditui, ul audiant universi divinis bonaevifaeluse omnes haecesse facturos, ut in ado-
verbis ac praeceptis saeerdolnm et officiis levilarum. leseentia credentes Deo, dum contemnunt terrena,
Sacricantores sermoni, quod estlinguae. Ostiarii sive divina percipiant, et emendati, in oninibiis Domino
fossarii ori, sicul scriplum est: Pone, Domine,cuslo- consecrentur, ut dociores plebium facti, post emen-
diamori meo, el ostiumcircumstanlimlabih meis(Psal. dationem sui praedicent universis, et salus omnium
CXL, 5). Ex verbis enim nostris j"uslificabimur. et nuncupentur. Saeculares autem viros ad minisle-
ex verbis nostris condemnabimur: in ore enim ho- rium non assumas Ecclesiae, sic enim legis : Manus
minis vita et mors : ideo in fossariis spirilus prophe- lemere nemini imposueris, Et iierum: Hi primttm
tarutn prophetis subjeclus est; in ostiariis doclores, comprobeniur, ct sic minhlrenl sine crimine consli-
in lectoribus prophettc, in subdiaconis angeli, in dia- luti (I Tim. v, 22; m, 10). Sunt enim mulli qui
conihus archangeli, in presbyteris aposioli, in epi- B ] sequentes vota populorum, disciplinam Ecclesia:
scopis Deus. Denique scriptum est, primo aposlolos, non observant, ac sine experimenlo bonse vitae, eli-
secundo prophetas, terlio doctores (I Cor. xn, 28). Et gunt non conversos. Aique ut consuetudinem repre-
ideo de Episcopo usque ad' Diaconum spirilus dispo- hendam : peccantes nobilitatem potius, quam niore*:
silioest. De subdiaconibususquead osliarios animae: optimos benedicunt: et ante regni crelestis guberna-
in fossariis corporis. Sieque has omnes dispositiones cula tradunt, quam de (errena conversatione securi
in Ecclesia Chrisfi, quasi unurn hominem Deo ser- sint: quasi vero Deo delicianl sacerdotes, aut cleri-
vientem esse cognosce, secundum quod seriptum catus officiumpossit implere, qui necdum cnslus di-
est: Vos eslis templumDei, et Spiritns Dei habilal in dicit esse abstinendo. Taceo de reliquis vilae docu-
vobis. Si qids templum Dei violaverit, disperdet Utum menlis, quod ignorat libros, quod consueludinetn
Deus. Templumenim Dei sanclum est, quod estis vos nescit: et prius doctor gentium diciluf vel ministcr,
(lbid. III , 16; vn, 18). Pnedica antem verbum Dei quam discat aliquid imperilus, alieno judicio impo-
cunclis, ut scriptum est: Exltortare omnes, divitibus sterum vivens, non Dei, sed cujuscumque facit iu
hujus smculiprmcipe,non superbe sapere, neque spe- omnihusvoluntaiem. Deum enim inslruenti se obe-
rare in incerto diviliarum(l Tim. vi, 17), sed divites dientiam debet, ceditad tempus, el invitus discipuli
essein operibus bonis. Nemo adolescentiamluam con- G nomen accipit in magislro, minorque fit minimo.
lemnat: non recedat liber legis de manu tua, sedmedi- Concurrunt ad Ecclesiam populi, a sacerdote novo
laberis dieac, nocle in eo.Uoan. i, 7). Anle omnia aliquid audituri quod aedificet cunctos, quod salvet
curam habe pauperum, quia propter nos Christus universos, ultra solitum morem forle nihiUdicitur,
pauper faclus est cum esset dives, ut inopia illius di- ceras nectit, paginas ignotas cunclis versal in peclore,
(aremur. Professas et eas quae vere viduae sunt, re- et delicta omnia recognoscens, sola impudentia uti-
quire: egenlibus necessaria stibministra: nec in quo- lur excusantis, et hoc ipsum quod rogatur, irascitur.
quain peregrinationis nomen Iiorrescas. Quoniam Quale tunc erit,quaeso, Episcope,judicittm luum cum
quamdiu sumus in carne, peregrinamur a Domino. interrogatus nihil dixeris: ac mulieres laicosqtie pro
Juniores aniem viduas devila; cum enim luxurialw scienlia a-gnilionisvit;e, intrare Ecclesiam recogno-
'
fuerinl, in Chrislonuberevolunt (I Tim. v, 11). Uxori veris? Sacramentorum vero hsecralio est, alque hic
(uae propter auiiquam consuetudinem ac periculum ordo omnium nascentium, qtii in carne descendimus;
sacerdotii, non des aniraain luam in potestatem : ne ut qui venientes in mttndum venundamur sub pec-
forte in similitudinem Adaein paradiso positus con- calo, idolis servientes primitus nuneupemur. Quis
fundaris, atque accepiam legem, si peccaveris, per- Q enim a quo superalur ejus servus addicitur: et ejus
das: ac nuditatis tuse conscius, coniusioneni mentis; operi mancipatur, prsesiat officium, cujus deside-
excipias, et locum consecrationis amillas. Amandai rium gestat in sensu : praevalente enim ignoraniia,
quidem uxor est, sed sicut Ecclesia aut Templumi regnat avaritia, quae radix omnium malorum est, et
Dei: orandum cum ea, legendum , abstinendiim, inquisilio idolorum : et hoc esl malum quod diflicile
communicandum in altario, non in opere; spiritu, superatur, qui non aut habendi voluntaie, aut pau-
non carne vivendum.Yenerariautemei tepropter con- pcrtatis timore tenealur. Sed quia primitus in ex-
junctionem legis debel, non desiderare propter con- borlatione proiihetiae sermo praedicandtis esi, ne-
suetudincm delinquendi: quia aperle tibi usum con- cesse est, ut in illis unus Deus avidus et loquaiur ct
jugii interdiclum esse perpendis, eum te episcopumi nominetur, secundum quod scriplum est : Dominus
esse cognoscis. Ilabere se et illa ex hoc Christumi Deus tuus unus est (Deut. vi, 4). Hi sunl quos catc-
gaudeat, non inaritutn : esse cutn Deo, non habitare. .chunienos nominamus, et subjacentes castigatkmi, ct
cum conjuge : possidere inira domesiicos parietes; liberum ad Chrislum habentes arbilrium: qnia prin-
vernaculam sanctiialem. Exsttltel in Domino,gratiasi cipium sanctitatis est DominumJesum Chrislum Dei
agal Deo, quod de corruplione liberala esi, tibi quo- Filium confiteri, secundum quod scriptum est: Gorde
iU EPISTOLAXII. DE SEPTEM ORDINIBUSECCLESIJl. 162
creditur ad jusliliam, oreaulem confessiofit ad salu- Ai sibilia sunt, sanctificata per verbum et orationem,
tem (Rom. x, 10). Secundus Competeniium locus Ghrisli corpus effeelasunt. Quaeomnia.si in veriiate .
est, qui ad Dei graliam festinantes, aliquid amplius complecteris, intelligensDeum, opus vitae agis, et
quam fuerint esse desiderant. Qui ideo Competentes commoraris in Christo. Tu es sacerdos in mlernumse-
dicuntur, id est, poscentes Dei gratiam, Deojam uli- cundumordinemMelchisedeclt (Psal. cix, i). Te Decet
les et per desiderium voluntatum compelentes cce-' hymnus Deus inSion, ut reddasvotaAn Jerusalem,
lorum regna, ac volentes juri suo per misericordiam (Psal. LXIV,2). Tibi convivium Christus est, gau-
principalem haerediuuemDeum vindicare : ab om- dium Christus est, cogitatio Christus est, deside-
nibus abslinentes, sperantes lavacrum, casti aique rium Cbristtis esl, lectio Christusest, quies Chri-
sinceri, et prsesentisvitae positum sibi terminum re- slusesl, atque imperans mundo Pharaonis Deus es,
cognoscunt, et ordinem fuluraeconversationis aspi- postquamuniversa vicisti. Hacccunctis plebibus tuis,
ciunt: ut qui anlequam accipiant, serviunt Christo, si dignaris ut moneam, prout potes semper insinua,
post aceeptam fidemDei, dona non perdant, aut irri- memoriam mei habens in oralionibusluis sanctis, ut
tam faciant gratiam, cui servire voluerunt. Tertius libcrer ab infidelibus qui sunt in Judsca , ut remis-
bapiizatorum ordo est, in quibus jam Christus est, sionem consequar peccatorum. Cerlus sum enim
dicente Apostolo: Nescitis quoniamquicumque ba- B ] ego, quia supra quam dico facies: debitorem enim
plizaliestisin Christo,Christuminduistis(Gal. 111,27) ? te mihi esse coguoscis, ut pro me Deum rogare non
Et ideo cum cogitamusaliquid boni liberati a gen- . desinas, quoniam sicut jubere dignatus es, olficium
lilitate, calhecumeni sumus: cum volumus quod disputationisimpendi. Nectibi legemquam sequi de-
sanctumest, competentes: cum operamur bona, ba-' beas posui, sed qualis esse jam debeas, siylo favenie
piizamur et commorimurCiiristo. Sed si forie, hoc descripsi. Unum tamen illud prae cseteris rogo, ut
, impugnantediabolo,quacumquepeccati maculatione quia multa secundum consueiudinem luain, nova
violamur, pajnitentia competit: quse in similitudi- tibi videntur esse conscripta, praesumptionimeseda-
nemdivini fonlis, ipsa peccata mortifieet, ac nos re veniam digneris. Ncc pules nos perversitatem,,
salvet in corpore. Qua completa quartus reconcilia- aut novitatem aliquam , sed solam , si [Al. sicj
tionis locus est, ul capnt corporis nostri Cliristum dici fas est, diversarum prOTinciarum consuetu-
esse cfedamus, quia Ecclesisesuaevir, caput mulie- dinem publicare : sed sicut reprehendi neminem,
ris : id est, omnium animarum quseDeumloia men- ita et damnandum nullum descripsi: prsesertim cum
le perquirunt. Sal autem propterea' catecliumenis omnes Ecclesias Deus fecerit: et in.omriibusapo-
daturin mysterio : ut nos esse sal lerrae, id est, sa- stoli praedicaverint; nec deceat quemquam studere,
pieniiam Dei noscamus : Invisibitiaenimejus, ut ail ,C • discordise, ubi prq omnium pace servanda, in disce-
Apostolus,a creaturamundi per ea qumfacla sunt in- ptatione ecclesiaslicaedisciplinae vihcit ille qui vin -
tellectatonspiciunlur,sempiternaquoqueejus virluset citur, ac se vicium gratulalur. Ego tamen in omni-
divinitas: ila ul sinl hiexcusabiles(Rom. i, 20), et bus vobis cedo , qui omne quodfacitis laudo , et in
csetera. Baptismusvero aqua est,'quae lempore pas- semulaiioiiem bonserei istud vestris sensibus dere-,
sionis de latere Christi exivit: et nullum aliud ele- linquo; ut unus alterum exhorlans , invicemvos de ,
mentum est, quod in boc mundo purificel universa,'. consuetudine nostra et de contemplatione doceat:
quod omnium poculumsit, quod vivificet cuncta. Et inihi hoc solum pcculiariusrelaxelis, ut pro me ora-
ideo spiritus vitaein aqua est, et congregatioaqua- re dignemini: qui ad emeudationem omnium quse
rum, maria nomenacccpit. Christo enimrenasciiur, conscripta sunt, obedientiamgerens, ita libehter ha-
qui baptizaturin fonte : fbnsenim origo omnium gra- beo mibi aliquid imputare , ut mei primilus sciatis ,
liamm est. In quo septem gradus sunt, ires in de- essejudicii: hoc tantum jussi abomnibus condem-
fcensu, et tres in ascensu : septimus vero est, qui et nandum, quod aut consueiudo Ecclesiarum, aut di-
quarius, id est, .similis filiohominis , exslinguens vinorum librorum scripta non rctinent. .
fbinacem ignis ardenlis, stabilimentum pedum, fun- MOMIUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM. • *
damentum aqtiae; in quo pleniiudo diviriitatishabi- Existimo, post annum quadringentesimum quartum,
lat eorporaliter. Oleum veroet chrisma esse sancto- nec taiiten ab
post longum eo temporisintervallum,sed
intra plus minusdecennium,Itancfuhse epistolam,seu
rum, silenlium ipsius et pinguedinis itatora'demon- libellum elucubratum;Nimirum postrema islhmcejus
sirat. Corpus Dominipanis verus et ccelesiis e ccelo< verba : Unde pulchre Romana Ecclesia , apostolico,
est. Sanguis ejus, hoc esl quod scripium est : Egoi sine dubio,. cujtts sedem obtinet, spiritu animata,
.sumvitis vera, vosautem sarmenta'(Joan. xv, i , §)'. taiii severam KUVER scnteuliam slatuit, ut vix vel
Et quia' multa meinbra, unum autem corpus', totius» pcenitentia dignamjudicaret, quaj sanctiftcalumDeo
corpus libidinosacoinquinationeviolasset: respiciunt
mundi natura contrita est invisibilibus speciehus ini otnninoillud InnocenthRomani pbhtificis decrelum,
caridoremluciseffeclum,alque per baptismumaquaa , epislola ad ViclriciumRolomagensemcap. 12 : Iteni
Christo spiritu.ijiier iiupseruiii. et velari a sa-
inveritate: cum semper secundumspeciem corporis,>' qusj cerdote meruerunt, si postea vel publice niipserint,
et puriias et veritas voluutatis apparet probata per: vel se claneulo corruperint, noir eas iidmiilendas
igneni,ul his omnibiisimpieiis alimentis, nihil "desitI, esse adagendam pceiiitentiain,nisi is, cui se junxe-
de s&eulorecesserit. Umcanno, ut dixi, quarlo s
visihililati, nihil desit myslerio Dei, ac resurrectio' runt,
supra quadringentesimum ; adeo quod eam'
assignatur
carnis apertissime comprobetur ;-cumJia;c quae vi- nosier nuperain seiueuliam vocat, haud multum se
165 -S. HjERONYMIOPERUMMAxNTISSA.', 164
hifra illud lempusfuissenotat, cum scriberet.Hinc el'.A pter regnwu cwlorum(Mallh. xix, 12).Magnusqpi_lem
de auctorelicet (quandoquidemHieronymumnon esse; est pudicitiseJabor,
deprehensuriiesl etiam ante Erasmuin) non itieplede-, sed.majus praemium; (emporalis
hium dhquirere:eunique ab aliis, qui per ea tempora custodia, sed remuneratio ajlernaest. Dehis efbea-
in simili argutnentoversalisunl,internoscere.Fortasse: *(us Joannes apostolus loquitur : quod sequuntur
ille ftierit, Pa.ilus, sipe Pcirus, presbyter, nalione Agnumquocumqueierh {Apoc.xiv, 4). Quodita in-
Pannonitis,"qiii,Gennadioteslecgp. 75 scripsilde Vir-
ginitate servanda..'.ad pcrsoiiaracujusdam nobiliset telligendum puio, nulhim eis locum in ccelestiaula
Christo dicaiaj virginis, Constanlimiiomine. Erasmuto claudendum, et euncta eis divinarummansionumha-
testaturin quibufidamexcinptaribusfuhseimnctilulum,, bitacula reseranda. Sed ut illuslrius virginitatis me-
ad Mauliluinfiijam, in aliis ad Mauriciifiliam, in aliis ritum
hidlius homenfuhse dscripluth. clareai, et quam'D.eodignasit, manifestiusin-
telljgi i ppssit : illud cpgilelur, quod Dominus et
EPISTOLAXIII. , Salvator nosier Deus , cum propter humani gene-
Virginitalis latis. ris salutem hominem -dignaretur assuniere, non
I. Qtianiam in coelestibusbeaiitudinem virginitas alium quam virginalem elegerit uterum. Et ut hu-
sivnciapossideat, post Seripturarum lesiimonia, Ec- juscemodi plurimum sibi placere monstraret, et
clcsiseetiam consuctudine edocemur , qua discimus pudicitise bonum utrique sexui intimarelur, vir-
peculiare illi subsistere meritum, ciijus s|iecialis est B ginem habuit malrem, vii"go mansurus. In se vi-
cohseeralio. Nani cum uoiversa tufba credentium ris, et in matre feminis praJbuit virgihitalis exem-
paiia doua graikc percipiat, et iisdem omnes sacra- plum: quod demonsttarelur, in .ulroque sexu beatam,
meiuoriim benediclionibus glorientur, isise aliquid integriiaiem diviniiaiis haberi, et plenitudinem me-.
proprium prajcajterls habeni, cum de illq sanctoet ruisse, dum lotum in matre fuit, quidqnid babebaiur
immaculalo Ecclesi» grege, quasi sanctiorcs porio- in filio. Sed qnid ego satago excellens- acsublime
resquo hostias ,- pro voluntaiis suae merilis a sancto pudicitiaj meritum revelare et gloriosaj-virginitatis
Spiritu tjligttniuf, el per stunmum sacerdoiem Dei bonum ostendere, cum de hac re plerosqueperorasse
utferuniur altario. Digua revera Domiuo bostia lam non .nesciam, et ejtis beatitudinem manifestissimis
pretiosi aiiimalisoblatio, et nullius magis,quam suae rationibus comprobasse : et nulli sapienti venire in-
imaginis, hostia -placitura.De liujusmodieiiatn Apo- dubium posse, cam rem majoris esse meriti,qua3 sif
slolum dixisse reor : Obsecroaulemvos, fralres, per amplioris laboris ?. Quisquis etiam pudicitiam, aut
misericordiamDei,nt exhibeath corporaveslraItostiam nullius prsemii,.aut parvi existimat: certum est il-
vivenlem,sanctam,Deo'placenlem(Rom. xn, 1). Pos- lum, aut ignorare, aut non voluntarium ferrefabo-
sidet ergo virginiias, et quod alii habent, et'quod rem. Inde illi semper castitati derogant, qui eam.aut
alii non habent: dum et communem et peculiarem'C non habeni, aut habere coguntur inviii. ''
ohtinet gratiam, et proprio, ul ita dixerim, conse- III. Nunc itaque quoniam, paucis licet, tam la-
cralionis privilegio gaudel. Nam et Christi sponsas borem, quam merilum inlegritatis ostendimus , ne
virgines tlicere, ecclesiasticanobis permiilitauclori- res quaj grandi virtule constat, ingenti praemiode-
las : dum in sponsarum modum easconsecrat Do- stinata, carere fructusuo possil, diligenlius-excu-
mino : velut oslendens eas vel maxime habiiuias bandum est. Quanto enim quaecumquespeciespre-
spiriiuale connubium , quaj sublerfugerint carnale tiosor fuerit, tanto majore sollicitudinecusiodilur.
consortium , ei digne Deo per malrimonii copula- El quoniam multa sunt, quaj bono pruprio carent,
tionem spiritualiier copulantur, quseejus causa di- nisi aliarum rerum juventur auxilio, ut est mellis
leclionis, humana connubia spreverunt. In his quam species : nisi cerarum custodia, et favorum cellulis
maxiine illud iropletur Aposioli : Qui aulemadhmrel conservelur, el ut verius dixerim, nulriatur, natti-
Domino, unus sptritus est (I Cor. vi, 17). Grande est ralem gratiam perdit, e,t subsistere perseipsam non
et immorlale, et peneuliranaluranvcoipoream, fre- potest. Sicut vini spepies qtiod nisi boni odorjs vas
nare luxuriam, et concupiscenliae flammamadole- sit, ,et r.eparatis crebrp picibus foveatur, gen.uinav
sceiilise'facibussestuaniem, animi virtute restitigtte- suaviiatis vim amittit. Attentius ergo providendum•
conatu vim obleciationis JD est, ne forle et.virginitati aliqua, sint necess.aria,
re, Ct spiriluali genuinse
excludere, vivereque contra humani geueris legem, sine quibusnequaquam afferre fructum suffieiat, et
despicere conjugij solalia, dulcedinem coniemnere tanlus nil proderit Iabor: dum vane prodesse cre-
liberofum, et qu.ccunique prsesentisvitajcommoda dilur, quod ahsqu.e viribus necessariis possidetur.
sunt, jiro nibilo spe fulurse beatitudinis compu- Nisi enim fallor, ob ccelestisregni prsemium, pudi-
tare. citiae servatur integrilas, quod sine vitae ajternse
II. Magna haec.ul dixi, et admirabilisvirlus est:' merito, nemineii) consequj posse, satis certum est.
et non immeritp pr,o ma^niludine laboris sui in- iEierna vita,, non nisi per omnem divinorum pnc-
genii prajmio deslinalur : Dabo, inquit Dominus, ceptorum custodiam promereri potest, Seriplura
spadonibusmeh in domomea, el in muromeolocum dicente : Sj, vis ad vitam venire,- serva mandata
nominqlummelioremfiliis et filiabusIsrael: nopiet} ( Mattl^.x, 17). Vitam ergo ajternam non iiabet,
mternunvdabo illis, quod non deficiel(Isa. LVI,5). De uisi qui cuncta mandata legis servaverit,,etqui vi-
quibus spadonthus DqnViiiiis in Evangeliorepetit di- lam non liabuerit, cceleslis regni iion'potest csse
cens: Sunt enimspadonesquiseipsoscastraveruntpro- possessor. In quo non mortui, scd vivi quique re-
165 EPISTOLAXIII. VIRGINITATISLAUS. 166
gnabunt. Nihil enim virginilas sola proficiel, quse1A facundisesermonibusnequaquam debeat obscurari,
ccelestis regni gloriam sperat, nlsi et aliud habuerit, sed simjilicioribuseibqiienliae narralionibus pandi.
cui promittalur perpelua vifa, per quain cceleslis Omnibusenim in commune necessaria, communi
regni prsemium possidelur. Anie ergo omnia pudi- debent sermone demonstraii.
citiam integrilatemque servaniibus, et ejus remu- V. Justiiia ergo non est aliud, qu.amnon peccgre.
nerationem aDeiaequilatesperanlibus, mandaloriim Nbn peccare aulerh legis praecepta servare. Prse-
sunl custodienda praecepta, ne gloriosajcaslitatis ceptorum yero observatio duplici in genere custo-
et conlinentise labor in irritum deducalur. Supra ditur : ut nihil eorum quae prohibentur facias, et
mandalumvel praeceptumesse virginitatem, sapiens cuncta quaj jubentur implere coritendas. Hoc est
ex Iegenullus ignorat, Apostolo dicente : De virgi- quod dieit: Recedea malo, el fac bonum.Non enim
nibus aulemprmceptumDomininon habeo, consilium in boc puies constare justitiam, ut malum non fa-
autemdo (I Cor. vn, 25). Cum ergo obtinendsevir- cias, cum et bonum non facere maluni sit, et in
ginitalis consilium dat, non pfaJceptum slatuit, su- ulroque legis pfaevaricatio committalur. Quoniam
pra mandatum vel prseceplumeam esse professus qui dicit: Recedea malo (Prov. III, 7) : et ipse di-
est. Quicumque ergb virginitatem servant, mngis cii, facbonum. Si a malo fecesseris, et nori feceris
faciuhl quam praeceplum sit. Tunc enim proderil ]B bontim, transgressbr es legis : quse non tantum ih
magis fecisse quam jussum est, si quod jussum est malofum actuum abominatione, sed in bbiiorum
feceris. Nam quomodo plus fecisse gloriaberis, si operum perfcctionecompletur. Neque enimhoc.so-
minris aliquid non facias? Ctipiensdivinum implere 'lum tibi praecipitur,utvestilum non spolies suis in-
consilium, ante omniaservamandatum. Yolens vir- dumentis .-sed ut spoliatosoperias luis vestimentis.
ginitatis praemiumconsequi, amplectere merilum Neque ut liabenii panem non auferas suum, sed ut
vilse, ut tua castiias remunerari possil. non habenti luum libenlerimperlias. Nequeut pau-
IY. Namut vitam prseslatobservaiiomandatorum, perem non repollas bbspitio sub, sed ut pulsum 'et,
ita econlrario generat prasvaricatiqmortem. Et qui non habentem recipias luo. Praeceptumestenim rio-
per praevaricalionem inmortemfueriidepulatusvirgi- bis flere cum fleiiiiuus. Quomodocum illis flemus,
nitalis coronam sperare non potcrit, neque pudi- si in nullo eorum necessitatibus participamus, nec
citise -prajmium exspectare coiisiitulus in poena. aliquid eis in his, propter quas lacrymantur caiisas,
Tres eniin sunt species, per quas regni coalestis praebeamusauxilium? Nequeenim fletuum nosfro-
possessio inlroitur. Prima est pudiciiia : secunda rum Deus infrucluosuihbumorem quserit : sed quia
mundi contemptus: tertia vero justiiia.Quae ui con- laerymsedoloris indiciiim sunl, vult te ita alterius
nexe plurimumse possidentibuspraestant, iia pos- 'C angustias sentire ul tuas : el quqmodo libi in tali
sunt divisaedifficile prodesse : dum unaquaeque ea- tribulatione siesses, subveniri cuperes, ita alteri
rum non propter se lanium, sed propler aliam i|ise subvenias propfer illud : Qumcumquevuliis ut
efflagitatur. In primis igiiur quajrilur pudjciiia, ut faciant vobishomiuesbona, ita et vos facileillis simt-
facilius subsequatur mundi coritemplus : quia ab liter (Mattli., vn, 12). Nam cum flenie fle.re, et ni-
illis raunduscontemnilevius potest, qui matrimonii hil, cum possis, flenti cqnferre, subsannationis, non
nexibus non lenenlur. Mundi vero coiilemplus ex- pieialis indicium est. Denique Salvalor rios.tefcum
poscitur, ut justitia conservetur : quam difficileim- Mariaet MarthaLazari sorbribus flevit, et immensae
plere pbssunt, qui sseculariurii bonoruni cujiidila- misericbrdiae affecium^ lacrymarum conteslalione
tibus, el mundanarum vbluptatumnegotiis impli- monstravit: et vefaj pietatis indicia, mox opera
cantur. Quisquis ergo possidet primam speciem subsecuta"sunt; et cuni suscitatus Lazarus, cujus
pudiciliae,et secundam quaeest mundi contemptus, causa Iacrymaefuiidebantur, sororibus vivus reddi-
non oblinet pene : sihe causa possidet primam, lur. Et hoc fuitpie flere cum fieriiibus, occasiones
quando secundamnon habet, propter quam quajsiia fletus auferre. Sed quasi polens, inquies, fepi.t: sed
est prima. Si primam et secundam habet, cui lerlia nec libi aiiquid impossibileimperalur.,Imple.vitom-
"
quse est juslitia desii, Iruslra laborat : quoniam nia, qui quod poiuit fecit.
superibres duae propler tertiam prsecipue requi- VI. Sed ul dicere cceperamus, nqn snfficil Chri-
ruutur. Quid enim propter mundi eoniempluin stiano a malisse absiinere, nisi etiam bonorum ope-
prodest pudicitiam habere, et propter qiiod cam rum officia perfecerit. Quod illo vel maxime tesli-
haheasnon habere? Yel cur res mundi contemnas, nionio cbmprobalur, quo comminatur Dominus
si justitiam propter quam pudiciliairiet mundi con- seterni ignis reos fore, qui quamvis nihil mali ges-
lempluuvhabere le cohvenit, non custodias'! Quia serint, rioh feccrinl.omnequod bonum est, dicens :
ut prima species propter secundam est, ita prima Tunc dicel rex his qui ad sinhtram sunt: Dhcedilea
etsecunda proptef teriiam : qiiae si non fnerii, nec me, maledicli,in hjnetnmiernuiti,quempraparqvil Pq-
prima, nec secunda proficiet.' Dicas forsilan, dbce ter meus diabolbet angelh eijus.Esurivi ehint, et non
me ergo, quidsit justitia, ut eani sicognbverim, dedistismihi manducare(MaVh.xxv, 41^42), etcaj-
facilius implere sufficiam.Dicambreviter, utvaleo, lera. Non dicil: Discediiea me, malediclij quia ho-
etverborum utar simplicitate communium : quia micidium fecistis, quia adulleriuni perpelraslis, aut
causa de qua agimus talis est, quae diseflioribus quia furtum fecistis ; nbn eniih quia maluhi fece-
167 S. IIIERONtM! OPERUMMANTlSSA. 168
runt, sed quia bona non fecerunt, condemnantur, et. Adiximus, quse connubia deserunt, non illicila, sed
ajlernsegebennaeincendiis addicuniur.Necquia quaa liciia spernunt : ejusmodi aulem, si jurent, sima-
pfohibita erant, admiserunt : sed quia quse prse- Jedicant, si cupiant aliena, si deirahenies patiantur
cepla erant, noluerunt implere. Unde adverlendum audire, si malum pro malo reddani, si avariliaein
est quam spem liabere possiut, qui adhtie aliquid eo- alienis aut propriis incurrunt crimen, si zeli, si li-
rtim faciunt quaeprobibentur : cum eliam illi ajterni voris venena possideant : si contra legalia et apo-
ighis rei sunt, qui non fecerunt quaejubentur. Nolo stolica inslilula indecens aliquid aut loquanlur, aut
enim in hoc libi blandiaris, si aliqua non feceris, cogitent: siin carne plaeendi sludio, compte et or-
cum scriptum sit : Qui universam legem servaverit, nate procedant, et alia qusecumque,ul solet fieri,
offenderit aulein in uno, faclus esl omnium reus illicite faciant: quid proderit eis sprevisse quod li-
(Jac. vin, 10). Adam enim semel peccavit, et mor- cuit, et exercere quod non licet ? Si vis prodesse
tiius est: et tu le vivere posse existimas, illud.saspe libi quod Iicila contempsisti, vide ne quid eorum
committens , quod alium cum semel perpetrassel, quse non licent facias. Stnltum est enim, timuisse
occidit? An grande illum commisissecrimen pulas : quod minus est, et non timere quodmajus esl : aut
unde merito-pcenadamnatus sil acriori? Yideamus ab his non vitare quaeproliihenlur, si subierfuge-
ergo quid fecerit contra mandalum : de fruclu arbo- B rint quse conceduntur. DicitApostolus : Innuptaco-
ris edit. Quid ergo ? propter arboris fruetum Deus gital qumDei sunt, quomodoplaceatDeo, ul sitsancta
hominem morle mulctavit? Non propter arboris corporeet spirilu : qum auiem nupta est, cogitatquw
fructum, sed propter mandati contempium. Ergo sunt hujus mundi,quomodoplaceat viro (I Cor. vn,
non agitur de qualitatepeccati, sedde transgressione 54). Nuptam viro placere asserit, cogitando quae
mandati. Et qui dixit Adse,ut de fructu arboris non mundisunt; innuplam vero Deo, eo quodnulhiilli
ederet: ipse libi jirsecepit, ut non maledicas, non cura sit sseculi. Dicat ergo inihi, qua? virum non
menliaris, non delrabas, nec detrahentes auseultes, habel, et tamen quas mundi sunl cogitat, cui
uf omninonon jures, non coucujiiscas,non invideas, placere desiderat? nonne incipiet illi nupta prae-
non sis (epidus, non sis avarus : ut nulli malum pro poni : quia illacogilando qusemundi sunl, compla-
malo reddas : ut inimicos tuos diligas: ut pro ma- cet vel maiito : ista vero nec mariio, quem non ha-
ledicentibus et persecutoribus ores : ut percutienti bet, potesl placere, nec Deo. Sed nec illud silentio
maxillam, alleram praebeas: ui in judicio sseculari praeterire nos convenit, quod dixit, Innupia cogitat
non Hliges: ut si quis lua volueril auferre, gra(an- qumDominisunt, quomodoplacealDeo, ut sit sancia
ter dimittas : ul nec iracundiae, ncczeli, nec livoris corporectspiritu. QuajDei sunt, inquit, cogitat, non
malum intra pecius admittas : ul crimen avariiiae " quaesaeculi,-nonquachominum, sed quae Dei sunt
lugias. Ut omnis jactaniiae ac superbise malum ca- cogilat. Quaj sunt ergo Domini, dicat Aposlolus.
veas, ut humilis et mitis Christi exemplovivas: ma- Quwcumqueenim sancla, quwcumquejusta, quwcum-
loriim consorlia intanium devitans, ut cum fornica- que amabilia,qumcumquebonmfamw,si qua virtus, si
toribus atque avaris, aut malediceniibus; aut invi- qua laus disciplinm,istasunl Bomini (Philip. IV,8).
dis, aut oblrectatoribus, aut ebriosis, aut rapacibus Qusesanctaeel vene e't apostolicaevirgiues,dje noctu-
cibum non eapias. Quem si in aliquo contempseris, que sine ullo temporis intervallo meditantur et co-
si pepercit Adaj, parcctct libi. Imino'illi magis par- gitant. Dominiest etiam regnum ccelorum,' Dominl
cendum fuerat, qui novellus efat adhuc et rudis, et est resurreetio mortuorum, Dominiest imraorlalis
nullius ante peccanlis et propler peccalum suum incorrupiio, Domini est splendor solis, qui sanclis
morientis retrahebatur exemplo. Tibi vero post jiromittitur : sicut iu Evangelioscriptum est: Tunc
(anta documenta , post legem, post prophelas, post jusli fulgebunlsicut sol in regnopalris eorum(Matlh.
Evangelia, post apostolos, si delinquere volueris, xin, 45). Dominisunt plores justorum in ccelesiihus
qubmodo indulgeri possit, ignoro. mansiones, Dominiest fructus trieesimus, el sexa-
VII. An libi de virginitatis praerogaiivablandiris? gesimus, et centesimus. Haeccogitant, et quibus
MementoAdam et Evam virgines deliquisse, nec possint operibus promereri quaj Domioisunt, cogi-
integritalem corporis profuisse peccaiitibus. Yirgo lant. Doiniiiiest etiam lex novi et veleris Testa-
qusepeccat, Evse, non Mariaecomparanda est. Non menti. in quibus oris ejus" eloquia saneta refulgent.
negamus in pracsenlitempore remediumposnitenft3e: Qutc si qusevirgines sine intermissione meditanlur,
sed horiamur magis prsemium sperare debere, quseDominisunt cogitant, ul impleatur in eis pro-
quam veniam. Turpe est enim illis delicii indulgcn- phelictim illud : Fundamenta mterna supra petram
liain postulare, quaepalmamvirginilatis exspectant: sotidam, et mandataDominiin cordemulierissanclw.
et illicimni aliquid incurrere, quae se etiam a licitis Sequilur : Quomodoplaceal Deo : Deo, inquam, non
castraverunt. Liciium quippe est mairimouii con- bominibus; ut sit sancla corpore et spiritu (1 Cor.
soriium inire : et ut laudandao sunt, quse propter vn, 54). Non dixit, ut sit sancla membro, aut cor-
Christi amorem el cceleslis regni gloriam, copulam pore tantum, sed i ut sit sancia corpore et| spirilu.
contempserunt nuptiarum : ita damnandsenon sunt, Membrumenimuna corporis pars est: corpus vero
quaj propler inconlincntisevoluptatem, nondum Deo omnium compago est membrorum.Cum ergo dixit,
devotae, remedio apostolico abulunlur. Ergo, ut nf sil sancia corpore, omnibusmembris eam sancti-
1G9 **r EMSTOLA XIII. YtRGlNITATISLAOS. . -170
ficari dcbere tesfatur : quia non proderit sanctifica-- A da aures, ut non nisi semionibus Sanctis'ef veris au-
lio eseterorum mcmbrorum; si inveniatur in unoi Viiiumpraebearit,ut numquamobsccena, aut turpia
corrujitio. Ei jam non erit sancta corpore, quod exi sajculariaque verba susciplant,-aut aliqtiem de alte?
omnibus constat membris, qtioevel unius fuerit co- ro audiant derogantem, propler illud quod scriplum
5 est : SepFaures tuas spinis, et noli audire linguam
inquinaiione polluta. Sed iit quod dico,' manifeslitis
et Iucidiusfial: esto sit omriiummembrorum pur- nequam(Eccl. xxvni, 28); ut cum eo babere par-
gata sanetificaiibne, elJingua tanlummodo peecef,, lem possis, de quo dicitur : Quoniam auditu el visu
qua aul blasphemet, aut leslimonium falsum dieat,, jusfus erat (II Petr. n, 8): lioc est, nec aure, riec
numquid liberabunt omnia membra unum? an pro- - o.culisdelinijuebat. Munda manus, ne porreclse ad
pter uiiumjudicabuntur et csefera ? Ergo si sine. accipiendum sint, addandum autem collcctae: nec
alioruuvmenibrorumsanclificatione pudiciiia nihill ,ad feriendum paralae,sed ad omnia misericordiseet
prodetii, cumin iino sit vitium, quanlo magis si di-. pielatis bpera satis promptae.Muhda ,pedes, ne la-
versorum flagitiopeccatorum omnia corrumpantur,( tam et spaciosam viam pergant, quseducit ad splen-
unius nlliil proderil iniegritas? dida sscculi et preliosa convivia : sed ad arduurii
VIII. Undc quaeso te, virgo, ne in sola tibi pudi-. magis ct angustumgradianlur iler, quod tendit ad
: citia
blandiaris, neque in unius membri integritales B coelum: quia scriptum est: Iler rectum facilefedi-
confidas : sed secundum Apostolum, toiius conser- busvestris (Prov. iv, 31). Aguosce, tibi a Deo artt-
va corporis castilalem. Mundaab-omnibus inquina- ficenon advitia, sed ad virtutes membra formata.
nmntis capul: quia crimen est, illud post cbrismatis; Et cum universos arius mundaveris ab omni sorde
sanciificationem, aui croci, aut alterius cujiislibet; peccati, etlotofueris mundificata corpore, lunciibi
pigmeiiti fuco, vel puivere sordidari: aul auro, aut; casiitalem intelligasprofuiuram, et cum omnifiducia
gemmis, veLcujuseumque terrenatscreaturae speciei palmam virginitatis exspectes.
comi, quod jam ccelestisornatus splendorerefulget. IX. Quid sil sanctam esse cbrpore, breviler qui-
Grandis quippe est divinilati contumelia, mundani dem,sed plane exposuisse me arbitror. Nunc quod
et saecularisornamcnti._prajlatio.Mundafronlem, ut sequitur, etspirilu, nosse debemus.IIoc est, ut quod
iiumana, non divina opera erubescat, et illam con- operenefas estfieri, nec cogitatione concipere. :IIIa
fusionem recijiiat, quscnon peccalum, sed gratiam * enim est tam sancta corpore quam spirilu, quaencc
Deiparit, Seriplura divinadicenie: Eslconfusiodddu- menie" nec corpore delinquit, scicns eliam eordis
cens peccalttm, et csl confusio adducensDei gratiam speculaiorennjsse Deum. Et idcirco.satagii.utom-
(Eccl. iv, 25). Mundacollum, ul non aurea reticula nino etiam animam cum corpore iiiundam habeat a
capillus portet, et-suspensa monilia, sed polius illaiC peccato, sciens scriplum esse : Omni custodia serva
-omamenta circumferat, de quibus Scriplura dicit: cor tuum (Prov. IV,23). Et ilerum : Diligit Dominus
Misericordia'el veritasnon deficienta te (Prov. in, 3, sancta corda; accepli sunl autem ei omnesimmacula-
sec. LXX). Suspende ^autemillas incorde velut in ti. Et alibi: Beali mundo corde, quoniamipsi Deum
collo luo. Mtindaaculos, jdum eos ab omni concu- videbunt (Malih. v. 8). Quod de illisdici arbilror,
piscentia retrahis, et ab omni intuitu pauperum quos conscientiainnulla redarguit culpa peccati. De
numquam averlis, ct ab omnibus fucis Hberos, ad quibus et Joannemin Epistola sua dixisse reor ; Si
eaquae Deisuntfacta-custodias. Munda linguam a coriwstrumnon reprehenditnos, fiduciamhabemusad
mendacio :quia os quod mentitur, occidilanimam. Deum,elqumcumque petierimus,accipiemusabeo'(Joan,
Mundacam a detracllone, juramenlo, ac perjurio.' m, 21, 22). Noloexistimes lepeccalicrimen fugisse,
Nolo praeposterumordinem puies, quod prius a j'u- si voluntatem non sequatur effectus, eum seripltim.
ramento quama perjurio linguam dixi debere mun- sjf: Quicumquevideril mulieremad concupiscendttm
dari : quia lunc perjurium faeiiius fugies, si in tolo eam,jammwcliatusesteamintordesuo (Mallh.v, 28).
"nonjures: ut impleaturin teilla sentenlia: Cohibe Necdicas : cogilaviquidem, sed non feci: quia eliam
linguam luam a malo, et labia tua ne toquantufdo- concupiscere nefas esl, quod ficricrimen est. Unde
lum (Psalm. xsxm, 14). Et menior eslo/ dicente TJ I et beatus Peirns praccipit, dicens : Animas vestras
Aposlolo: Benediciteet nolite maledicere(Rom. xn, castificantes(II Pelr. \, 6). Qui si nullam animaecon-
14). Sed et illiuscrebrius recordare : Videtene quis stupralionem nosset, nec castifieari _ ipsam desi-
allcui malumpro malo reddat, neque malediclumpro derasset. Sed et illum locum quo contineltir : Hi
matedicto.Sed econlrario benedicentes:quia in hoc sunt qui cum mutieribus se non coinquinaverunt,
vocad estis, ut benedictionemhwreditale possideulh " virghtes enim permanserunt: hi sequuntur Agnum
(l Thess. v, 15). Et illud : Siquis autem inverbo non quoctimqueierit ( Apoc. xiv , 4) : attenliiis con-
offcndilfratrem, litc perfectus est. Nefas est enim ut . siderare debemus et animadvertere, si solius in-
labia illa, quibus Duminumconfiieris, rogas, bene- tegritaiis ac pudicitise merilo, isti divino comita-'
dicis, et laudas, alicujus pollttaniur sorde peccati. tui copulentur, et per omnia ccelorum tabernaeula
Nesclo qua conscienlia cllingua quis Dominumro- discurrant: an et alia sint quibus adjuncta virgirii-
gai, qua aut mentilur-, aut maledicit, aut defrahit. tas, tantae bealitudinis gloriam consequatur. Sed
Lahiasancta exaudil Dominus : ei ipsis annuit cito unde hoc scire poterimus? Ex consequentibus, nisi
precibus, quas lingua immaculata pronunVtat-Mun- f&llor,in quibus scrjptupi est' Hi envpti, su,nt,ex om*
'
•m S. HlERONtMI OPERUMMANTISSAr 172
- nibusprimWtwDeoet agno, et in ore ipsorumnonesi kbus, auro, aut margantis , aut vesie preliosa, scd
mventum mendacium: sine macula enim suttt. Yides . quod decetmulieres,promittentescastitatemper bonam
-<ergoquod ndn in uno vUgines lantum -membrorum conversalionem(I Tim. n, 9). Sed forsitan dicas, cur
Dominicis referaniur ihhserere vestigiis : sed illi bajc iidem aposloli virginibus non jusserunt? Quia
quiprajtervirginilatem ab omni contagionepeccati non necessarium judicabanl : Jie ialis virginibus
- immaculatam gerunt vilam. commoniiiopolius injuria, quam emendatio videre-
Xridcirco vel maxime virgo nuptias spernil:.uf tur. Sed nec eas umquamtantsetemeritalis fore cre-
dumsecurior est, facilius quod etiam a nubenlibus diderunf, u.t ne nuptis quidem concessa carnalia or-
\quajrilur, ab omni .se -delicto custodiat, et universa namenta el terrenaiprajsumerent.
legis mandala perficiat. Nam si non nubat, et ea ni- XI. Revera ornare se et componere virgo, debet.
bilominus faeiat., a quibus et nuptaj esse jubentui Nam quomodosponsosuo.placere poterii, nisi com-
iriimunes] non*nupsisse quid proderil? Quamquam posita et ornata processerit? Ornetur plane, sed in-
enim nulli Chrisiianorum peccare liceat, et omnes lerioribusornamentis; spiritualiier, noncorporaliter
quicumqne spirilualis lavacri sanciifiealionepitrgau- componaiur: quia Dominusnon corporis, sed animae
lur, immaculatam decurrere convcniat viiam, ul ..decorem in illa desiderat. Ergo et tu quaecumque
Ecclesise'((juaj sine macula , sine ruga', sine aliquo B animam tuam diligi et iiabilarj,aChristo cqncupiscis:
cjttsmodi esse describiiitr) possjnt visceribus inii- omni eam dipgeiuia compone, et spiritualibus in-
.niari : multo magis laraen Siocvirginem.implereiie- dumentis exorna. Nihil in ea indecorum, nihil fce-
cesseest, cui nec mariti, nec filiorum, nec alterius dum appareat..Resj)lendcal auro jusliiiae,el gemmis
neeessilatis causa proliibet, quo minus "divinam refulgeat sanclitaiiSj ac prcliosissima pudicitiaemar-
Scripturam perficiat: nec si peecei, aliqua poterii garita eoruscel, et pieiaiis tunica vestiatur. -Pro
excusatione defendi. 0 virgo, serva prppositum fibi bysso efserico, castiialis et misericordiaetunica ve-
magiio.prajmiodestinalum. Prscclara est apud Deum .siiattir et Indualur, secundum quod scriptum est:
-
virginiiatis .e( pudiciiiaevirltis, si non aliis peccato- Induile vossicut elecli Dei, sancli, et dilecli, viscera
rum et maloruni lapsjbus infirmetur. Agnosceslattim misericordim,humUita{em,.elv. (Col.111,12)1Nondeco-
luum, agnosce iocuin, agnoscepropositum. Chrisii rem cerussse aul allerius pigmeuli quajrat, sed in-
sponsa diceris , vide ne quid indignum ei.cui de- iioceiiiiaesimpliciiatisqtiecandorem habeal. Roseum
sponsaia essc videris, admittas. Cilo scribit >repu- verecundiac^olorem , et pudorem ruboris, pudoris-
dium, si in te, videat vel ununi adttlierium. Quaj- que possideat, coeleslisabluatur nitro doclrinae, et
cumque ergo bumanorum sponsaliorum pignoribus lavamentis spiritualibus emundelur. Nulla in ea ma-
subarrhatur, staiim a domesiicis, a familiaribus, ab -<litise, nulla delicti macula rclinquatur : et.ne quando
amicis, el servulis,sponsi sollicite ct diiigenter re- malo redoleat odore peccali, unguento suavissimo
-quiril, quales juvenis habeat morles: interrogat sapientioa et scientise perfruatur. Hujusmodi Deus
quid potissimum diligat, quid accipiat libcnter, quo quajrit ornamentum, et animam laliler compositam
,usu vivat, qua se consuetudine regat, quibus utatur concupiscit.
dnpibus , in quibus maxime vebus deleclelur et gau- XII. Memenlbte essefiliam, secundum quod ait:
deat. Quse cum didiccrit, ila se in omnibus tempe- Audi, filia, et vide. Sed el tu ipsa quotieseumque
rat, ut sponsi moribus siium obsequiuin , suadi- Deumpairem nominas, te Dei filianvesse teslarjs.
Jectio, sua jueunditas, sua v.ila, sua diligenlia con- Ergo si filia Dei es, vide ne quid eorum facias, quae
"cordet. Et lu quoque Ghrislum sponsum habens, Deo patri incongrua sinl, sed age omuia ijuasi filia
a domesticis ac ramiliarihus-cjus, sponsi lui mores Dei. Cognoscequomodo.hujus saeeulifilisenobilium
inlerroga : et sirenue acsolcrter inquire, in quibus se gerant, quibus assuescant moribus, quibusve se
vere-
-praecipiiedelectetur. Qualem in le compositionem discjplinis insliluant. Tanla in quibusdam est
veslium diligat, cujusmodi conciipiscal ornatum : cundia, lanta gravilas, tanla modestia, ul caetero-
dicat libi ejus familiarissinius Pelrus, qui ne nupiis rum hominumritttm intuitu humanseingenuilalisex-
quidem corporalem, sedspiriiualem permittit orna- 'cedant, el ne quam honestis patentibus suis per
tum : siciil in Ejiislola sua scripsit: Mulieressimili- lapsum suum infamisc itiuranl nolam, ajteram sibi
ter subjectmsinl viris suis, et si qui non credtinlrerbo, quodammodo inier homines consuetudinis fecere
verbolucrificenlur, naturam. Et tu originem tuam j-espice, genus in-
per mulieriimconversalionemsine
considerantes in timore caslam conversalionemves- luere, gloriam nobililatis adverle : ac non honiinis
tram'* quarum sil non exlrinsecus capillalura, ,aut lanium-esse, sed Dei filiam, et divinaj nalivitaiis
circumdalio auri, aut indumenti veslimenlorumque nobiitatis decoraiam. Ita te exhibe, ut in ieccelestis
'ctdlus; scdabsconsuscordh est homoin incorrupiibi- naliviias appareat, el ut divina ingenuiias clarescat:
litale quieti at modesti spirihts, qui esl in conspectu si.l in te nova graviias, honeslas admirabilis, et
Dci tocuples(I Petr. m, I seqq.). Dicat et alius apo- stupenda verecundia, mira patientia, virginalis in-
stolus beatus Paulus, qui ad Timotheum scribens cessus, et verae pudiciiiae habhus, sermo semper
et suo in tempore proferendus : ut qui te
Epistolam, eadem de fidelium feminarum disciplina niodestus,
teslatur: Mulieressimiliterin habituornato,cumve- viderit, admirelur, et dicat: Quseest hiec novain-
recundiael sobrietdte,ornantes ~$e,nonin tortis cm.i- ler liomines graviias ? Quae pudoris verecundia
Ift EPISTOLATLHI.YIRGINITATISLAUS. , _ 'ii&
Quaehonestatis mbdeslia? Quaemaiurilas sapientise?.A in minoribus praeferanf, quos sihiin majoribus pa-
Nou est isfa humanainstitulio, nec diseipliua mor- res esse sentiuni? el quasi infra se posilos in terra
lalis. Ccelesteliic aliquid in .corpbre humanoreful- exisliment, quos sibi in coalestibus"sequalescredide-
"get. Puto quod babiiet in quibusdam homitiibus "runt? Tu autem quseChrisii", non sacculi Aifgoes,
Deus. Et cum ie filiamChrisij -coguoverit,jnajore omnem praesentisvitae gloriam fuge, ufomhe quod
siupore lenebitur, et -cogitabitqtialis iste Dominus In fuluropromiititurconsequaris.ConleritiqnhmYerba
sit, cujus (alis ancilla est. Si vis ergo partem babere et animositaiis causas evila. Dis"cordiarum"quoque
ciim Chrisio, Chtisli libi exemplo vivendum est: etlitiura occasiones subterfuge.Nam si, juxta Apo-
•qui ab omni malitia el nequitia ila fuit exlraneus, ut stoli doctrinam, servum Dei liligare non decet
neinimicis quidemvicem redderei, quinpoiius pro (II Tim. n,24), quanto magisancillam Del nonexpe-
ipsis orabat.lXolo enim ut eas animas ChrLtianas dit? Cujus quo verecundior es( sexus, animus de-
-existimes csse, quse aut fr.Ure», aut sorores non bet esse niodestior.
dico oderunt, sed ciiam proximos tolo corde con- XIV. Linguam a maliloquio cohibe^ .et ori tuo
scientisecoram Dei tcslimonio, non diligunt: cum legis frenos impone : ut tunc si forte loquaris,
Chrisliana Chrisli similitudine _ inimicos eiiam,, quando lacere peccalum sit, caveas ne quid quod
afnare necesse liabeal. Si sanclorum cupis habere B in reprehensionem veniat, dicas : Lapis emissus est
consortium, a malitiae et neqtiiliaccogitatu peclus serriioprolaius. Quapropler diu, arileqiiatnjproferii-
emunda. Nemo ie circumveni.il, nemo fallaci scr- lur, cogilandus est. Beala quippe labia surit,, qttse
monesedueat :nonnisi sancios et juslos, et simpli- numquamquod revocare velint, "emiltinit.Pudicaj
ces, el innocenies, et puros ccelesiisaula suscipiet. menlis debel eliam sermo esse pudicris,qui scdifieet
Nullum apud Deum babet locuin malitia. Ab omni semper magis, quam aliquehi destruat audienlem ,
nequiiia et dolomundumnecesse est esse, qui cupit 'secundum lioc quod Apostolus prajcipit, dicens :
regnarc cum Chrislo. Nihil tam conlrarium, nihil Omnissermomalusde ore vestrondn procedat, sedsi.
lam exsecrabileDeo:quam iiliquemodissevellaedere quis bonus est ad mdificalionemjfidei, ut det gratiam
velle. Nihil tam probabile, quam omnes aniaVe. audientibus(Ephes. iv, 29). Preliosa Deo lingua est,
tJuod Propliela prospiciens lestntur -dicens: Qui di- quaenon nisi in divinisrebus novitverba construere:
ligitisDeum, oditemalum(Psalm. xcvi, 10). et sanctum est os, unde cceleslia semper eloquia
XIII. Yidene aliquam humanam gloriamvliligas: proferunlur. Absentium oblrectaiores, quasi ma-
ne et lua intereosportio compulelur, quibus diclum lignos Scrijituraeauctoritate deterre. Quia etiam hoe
cst: Quomodovos potestiscrcdere, gloriam abinvi-- . inter perfecii virlutes horriinisProphela commemo-
cemqumrentes(Joan. v, 4'4)? Etde qiiibus Propheta " rat. Si anle conspectum jusli malignus ad nihilum
dicil : Augeeis mdla , auge ntata gloriosisterrm: ut deducatur, qui conlra proximum non probanda pro-
confundaminia gloriatione ve^tra, et oppribriutn, tulerit, non licet tibi alterius vituperationem pa->
fiatis in conspeclti Dei. Nolo enim illas respicias-, (ienier audire, qui nec ab aliis crtas recipi luam.
quse ssccttli,non Dominisunl virgines : quse propo- Injustum quippe est, quidquid conti-aCbristiEvan-
sili sui et professionis itnmemores,gaudeni in de- jelium venil, sialteri quod libl ab alio fieri moles-
Iiciis, in opibusdeicciautur, efcorporese nohiliialis tum est, paliaris inferri. Linguam semper iuarn de
origineglorianlur. Quaeprofecto si Dci filiasse esse .bonis logui assucsce, et audiluni iuum magis ad bo.
crcderent, ntiniquam post'divinos natales,nobiliia- noruin laudetn, quam ad malorum vituperationem
tem admirareniur hiimanam. nec gloriarentur in accommoda.Vide ut omnia quajcumquehene facis,
quolibetpatre honoraio. Si patrem Deum se habere propter Deum facias^ sciens ejus rei tanlum te a Do-
sentireni, nobiruaiemcarnis non amarent. Quid libi ,mino recepluram esse mercedem, qtiam ejus limo-
in generis jiobiliiale blandiris, etcomplaces? Duos ris*t amorls causa perfeceris. Sancta magis esse
homines ab exordiofecil Deus, ex quibtis lotius hu- quam videri stude, quia nihil jirodest sestimariquod
mani generis silva descendii.Mundanamnobilitatem;i. non sis : et duplicis peccati reatusest, non habere
non natursesrquiiasjirseUat,sed cupiditatis ambilio. quod crediiur, el quod nonhabeas, simulare.
€er:e omnes per divini lavacri graiiam cequaleseffi- XV. In jejuniis magis quam in epulis deleclare, il-
dmur, ut nulla inier eos discreiio esse possit, qtios lius viduie memor, quaenon discedebat de-Templo,
naliviias secunda generavit, per quam lam dives Deo scrviensjejuniisetorafionibus die ac nocle. Et
quam pauper, tam servus quam liber, tam nobilis si vidua quidem Judaeatalis eratj qualem .nunc vir-
quam ignohilisDei efficiiur filius, et terrena nobili- - ginem decet esseChrisli? Divinaempgis lectioniseon-
tas splendoregloriae ccelesiis adumbralui', et nus- vivium dilige, spiritualibustesaiiari dapibus concu-
quam oinninojam comparet: dttm quaerelro in saj- pisce. Illos pqtiusrequire cibos,,qu'tbus,animamngls
cularibus bonoribusimpares fuerant, ccelestiset di- quam corpus reficiaiur. Carnis et yini species, quasi
vlnaeglorisenobiliiale reslituuntur ^qualiter. Nullus caloris fomenta, et libidinis incitamenla fuge. Et
ibi jam ignobililalis locus, uec degener quisqnam lunc si forte vino uleris exiguo, cuni stqmacbi dolo•
esi, quem divinaonativilaiis ornat nobililas : nisi *renimio corporis compcllit infirmitas',' iracundiam
apud illos quinon putant humaiiiscceleslia prajpo- vince, animositatem cohihe. Quidquidillud est,quod
nenda, Autsi pmants quam vanum esttit seseillis post factam posniteuliam ruborem in§erit proximo
i7S S. IIIERONYMIOPERDMMANTISSA." I .176
i
utcriminis abominalionerndevita. Satis tranquillam, A selmo, el Bonavenlnra,mquefalsotribulttmfnhse, cll.
editoresmonent.Adhmcvarieinscri-
saiis quictam esse convcnil mentcm, etabomni per- Augttstinioperum
bi: apnd Anselmum,De vesiimentis, et membris, et
lurbatiuic furoris alienam, quaj Dei habitactilum actibus Deo tribulis : apud Bonavenluram,De essen-
esse desiderat, qui per Propbetam lestalur, dicens: tia-etinvisibilitaie, etimmensilatc-Dei: inmss. Va-
' licaito et Victorinosub Auguslininomine, De essentia
Super queriiatium requiescam, nisi snper humilemet Divinitatis, et de invisibilitate, aique incommuiabi-
tremenlem sermonis meos? (Isa. LXVJ,2.)jOmnium liialeDei. Priorem dcniqueet maximam pariem libri
opcrum et cogitationuni tuarum speculalorem Deum ex EttcheriiLugdunensisopere, de fGrmtttisspiritualis
crede, et cave ne quid quod divinis oculis indignum htleliigeniiw,sumptam continere loiumcaputejusdem
operisprhnum, quod est de divinis nominibus : Nos
sit^autopereris.autcogiles.Cumoralionemcelebrare in Ambrosianwliibtibthecmveterims. A liitera, ct nu-
desideras, talem te exbibe, quasi qn&-sis cum Deo mero48 pimnotatoinscripluminvenimus,SententiaS.
Ioculnra. Quandopsalmum dicis, cujus verbaloqua- Hieronyini de essentia divinitatisDci, et invisibili-
: et in (aie, aique immensilaie ejus. Vtrhsimeaulem obser-
ris, agnosce compunctione magiscordisquam valumErasmo, nihil in hoc essettecsermonh, nec eru-
In linnulaevocis dulcedine deleclare. Lacrymas.enini ditionis,necpecloiis,quodHicronytnumxesipiat.
psallenlis Deus magis quam vocfe graliam appro- EPISTOLAXIY.
bal, Sicut Prophela dicit: Servile Dominoin limore,
et exsullaleei cum tremore(Psat. n,ii). Ubi limbr et B De his qum Deoi« Scripluris sanclisaliribuunlur.
tremor est, ibi non vocis elatio, sed animus flebilis (YideS. Augustinum loe. supracit.)
csl, et lacrymosa dejectio. Omnibusactibus luis, di- '
ho- EPISTOLAXV.
ligeiiliam adhibe, quia scriptum est; Maledictus
ino qui facit opus Dei neciligenler. SEUDAHASI SYMBOLUM.
XVI. Crescat libi cum annis gralia, crescat cum .(Vide hoc symbolumintcr scrijita S. Papaj aUribula
tom.XHfnoslrscPalrol.)
setatejustitia, et fides eo perfeclior videaiur esse,
quo senior est. Qr.iaDominusnoster Jesus Chrislus , EPISTOLAXVI.
qui nobis exemplum vivendi reliquit, proficicbat, SEUEXPLANATIO SYHB0L1 ADDAMASCM. , -
non aslate tantum corporea, sed sapiontia et gralia (Cumadhaneexplanationom.qusB Pelag.ivulgoliabelur,
spiriluali coram Deoel hominibus. Omne lempus, in c
refutiinJam, pcueam lotam exciipspiilS. Augusliuusin
librode Gratia l
Clirisii, om. X, ibi videsis.)
quo te non meliorem senseris, hocacstimaperdidisse.
"Cocplumvirginitalis propositum ad finem usqtie con- MONITUMIN EPISTOLAMSEQUEWTEM.
serva,quianon incboasse lantum, sed perfecisse vir-
tus esi. Sicut in Evangelio Dominusait: Qui autem Ul hmc Ilieronymolribueretur,illud in causa fuent,
in finem, hic salvus eril ( Malth. Q quod ipsc epislola in noslra rccensionei7 in fitied'ese
perseveraveritusque ait: De fide autem quod dignaltis es scrihere, s.mcHi
x, 22). Cave ergo, ne cui concupiscendi occasiohem Cyrillo dcdi conscrijitam Kidcm.Qui sic uon ciedil,
tribuas, quia sponsus tuusDeus zelans est. Grimino- alienus a Christo csl. Ventmilla Ftdcs circa tres
sior est enim adultera Christi quam mariii. Unde Ityposlases versabalur: de qua conlrovcrsiain suppoii-
tina isla Exptanalioneitulluin etl verlntm.Ad hwc
'pulehre Romana Ecclesia, aposiolico sinedubio, cu- slylus, resqueipsa clamal, Hierontjmihuncnon esse:
']iis sedem obtinel, spiriiu animata, tam severam nu- imtnoesserecenlis attctoris,ratio qtta mysteriaexpli-
omninopersuadel.
per de hujusmodisententiam sialuit, ut vix velpce- cantttr,
nitenlia dignam judicarel, qnae sanctificatum Deo EPISTOLAXVII,
corpus libidinosa coinquinafioneviolasset. Esto ergo SEUEXPLANATIO FIDEIADCviULLUH.
vivendiomnibusforma,estoexemplum,praecedeet in
cctu quos in castitatis sanctificaiionepraccurris. Vir- I. Credimus in unum Dcum Palrem ohinipotcn-
ginem te in omnibuscxhibe, nihil corrtiptionisobji- teni, omnium-visibiliumet inusibilium Crcaiorem :
cialur capiti tuo_cujus corpus integrum esl, ul et lua et in unum Dominumnostrum Jesmii Cliii=iumFi-
sit inviolabilis conversatio. El quoniam sicut in lium ejus , natum de substantia Dei Pairis, quod
exordio epistolaj praefatisumus , le Dei sacrificinm "Graecedicitur o-xoouo-tov, Detimde Deo, lumendelu-
factnm , quod ulique sanclificalionemsnam etiam 0 miiie,Deumveriinu!eDeo vero, naium, non facium,
aliisimperlil, et quisquis ex eo digne sumpserit, sicut hajretici dicunt: per quem oninia visihilia, et
-sanctiDcatioiiisctipse sit particeps: Ita ergo perte, invisibilia facla sttiil, tnm iu ccelis qnam in ferra":
•quasiper vivam [Al. divinam] hosliam sanclificenlur qui prop(er nos liomines et nostram snlulcm incar-
caeteraj,cum quibus le ita in omnibus exliibeasj, ut natus, homo factus, passus, resurrexit lerlia die,
quisquis vitam tuam, aut visu, aul auditu conligerit, ascendit in ccelos, vciilurus inde judieare vivos et
s-anciificalionisvim sentiat, et tanium sibi intelli- mortuos : ct in Spirilum sanctum, qui de Patre
gat graliaeex lua conversationetransfundi : ut dum processit proprie, ct Deusest verus sicul Filius. Hos
ic imitari concupiscif, Dei sacrifieio et ipse sit auteui ijui dicunt, erat tempus quando non erai Fi-
dignus. lius iialus,.ct priusqiiam nasceremr, non crat, aui
'MONITUM1N EPISTOLAMSEQUENTEM. quod ex nihilo factus sii,aul nalus sit, aul mutabi-
anl convertibilem Filium Dci dicuut csse: bos
Habetur longo auciiusassumento, etiam apud Au- lem,
gusimumin appendiceTomi octavisubtitttloDeessentia anathemalizal Catholica et Apo-UolicaEcdesia :
- BiviiiiuUis,Sede{qliismultisauetonbns,Ambrosio^ An- quod fides invisibilium reruni «st, pon visibiliuq.
177 EPISTOLA XVII, SEU EXPLANATIOFIDEI, AD; CYRILLUM. 178
Unde Ariani Salvalorem videntes in carne, putaye- A _/ sciens, et Adsein paradiso visus esf, et in prsedesli-
runt ejus divinilatem talem esse qualem et carnem, natione carnali futura enuntians ei, et cum Jacob
passihilem, elmutabilem, converlibilem, compre- luctatus est : et quemadmodum humana fragiliias
bensihilem, etquasi formidaiuem, et quasi nescien- capere poteral, condescendens infirmitatibus om-
tem omnia, et proficienlem aelale et sapientia, et nium, diversorum genera approbal, aliis in gloria,
nihil facienlcmex se, et subjectum, et oranlem ad limoris omnium causa, aliis in humilitate,eminentis
Patrem, el gralias agenlem, el edenlem, et patien- ejus boniialjs agnoscendae.Si ergo sempiiernus Fi-
tcm, ct lacrymantem,el gemenlem, et quiescenlem; lius de Patre est genitus, quippe ct omnia scicns,
El postremo quaesunt creaturae propria, haec carni. oninia potens,et omnia salvans, omnia continens,
crealaj Salvaioris ascribenda sunl utique, non divi- judicans, creans cuni Patre semper ei Spiritu S'inc-
niiati, quia dicitur in Scriplura Deus ct homo. Quia lo, accipe igiittr qtiod crealura Deus verus non po-
ergo propler nos el homo d;ciiur, non debemusquai test esse, neque crealura creaturam salvare, dicente
siinl cainisDeo ascribere, etquae sunt Dei, carnis Scriplura : Et coluerunt,et serviernntcrcalurwpolius
acstimarepropria.Si quidigitur minus, aut inajqtiale, quamCreatori,qni est benediclusDeusin swcula(Rom.
attl impotens diciiur in Scriplura, aut subjeclum, i, 25). Yides igilur, quod paganitalis "est hoc magis
aul humile, carnis ejus est assumplaj. Quia vero na- B ] quam Chfisiianitatis? Et quod non tempore est na-
tus cst dc carne, et quia cum hominibus tiiginla et tus, sed sempernatus erat de Patre, dicit Apostolus
plus annos conversatuscst, et vere habebat pali:" et bealus : Invisibilia enim ejus a crealura mundi per ea
idco ct verusiiomo proplcr carnein accipitur, et ve- qum facta sunl, intellecla conspiciunlur, sempilerna
rus Deus incarnaius est, in carne passttsnatura pas- quoqueejus virlus et divinilas,(Ibid., 20).! Vides igi-
sihili, non deilatis.Haecenim quaapati debueral caro tur, quod Christus Filius Dei est, non temporalis,
liomiuis tran*-gressoris,pro hominibns pati digoatus sed sempiternus? Quod de subsiantia divina Pairis
est Deus per carncm. passibilcm : ui et divinitaiis naius est semper, ipse ait Salvator In Evangelio:
'
ejus inenarrandam poientiam in re visibili prsedic- Quod nasciiur de clirne, caro est: el quod nascilurde
tam sentiiiinus: et bonitatis ejus divitias, id est, per Spirilu, Spiritus est, quoniamDeusSpiritus esl (Joan.
passiouem, remissionem peccatorum credentes in III, 6). Et qtiod vcrus est Filius Dei, dicit Seriplura:
eum consequainur. Erat lumenverum,quod illuminat omnem hominem
II. Qualeest igitur maltimhoc, ut audeal quisgra- venientemin hunc mundum(Joan. i, 9). Et itertini
liam Domininoslri Jesu Christi, quam pro nobis fe- ipse EvangelisiaheatuSJoannes : Hic estJesusChri-
cit se bumilians,ut nos exalfemur, humanis seusibus slus Deus verus. Et quod semper erat, ait ipse : In
et voceh-rreiica, non sobim non inlelligere, insuper •G principio crai Vcrbum et Verbumeratapud Deum,et
eliam perioulosis blasphemiis, et ad irritum eam Deus eral Verbum(Joan. i, 1). Et qnod omnipotens
adducere,alque ullro ei adversari, dicenfe Scripiu- est Filius omnium creator. ait ipse Evangelista bea-
ra : Sciioleenim gratiam Domittinosiri Jesii Chrisli, tus : Omniaper ipsumfacla sunl. Si ergo omnia per
quoniam dives cum esset, propler nos pauper factus ipsum facta sunl, visibilia et invisibilia : quomodo
est, ut nos ejns pauperiaie dtvitesexislamus(II Cor. dicit anle passionem Salvator, quod de die el hora
vnr, 9)?Absil igiiur in Filio Dei aliquid plus minus- nemonovit, neque angeli cwlorum,nequefilius homi-
ve, autin loco, aulin potenlia attl in scientia, autin nh nisi Pater? Aiiendens igitur vides, quod propter
sequalilate, aut in tempore, aut in subjeetioiiecum utililatem homiiium, dixit se neseieiUem prscfmi-
dicitur,iiajc ut divinilali ejus, non carni ascrihan- lionem, nc negligenliores cfficianiurhomines. Nam
tur. Si enim plus minusveaul tale aliquid invenitur, el humilitaiis suae causa hoc dixit proplcr carnem
cxceptoboc, quod genuit Palcr Filium, et excepio passibilem, qtiia quasi homo bominibus videbatur,
hoc, quod Filius non a semeiipso naius est, sed de et causa utiiitatis oniniumtacttit: res quidem geren-
Palre natus esl proprie, non in tempore, sed sem- dasinsaceuloannuniians atque enumerans, diem au-
per, non aliunde, sed de sua substaniia : forie se- tcm elhoramnoneisaperiens.Quodergopro ulilitate
cundumverbum eorum, aut invidens, autimpolens D nostra lactiii, et so humiliavit, non debemusultro ei
Paler putattir, insuper eliam et temporalis agnosci- esse ingrati : et non solumnon intelligenles, insuper
lur. Et cum aperle hoc vetel Scriplura et exsecrelur: eliam Judaico roore, et bominem ajslimantes, ejus-
quomodotemporalem Deum, quemadmodumGenti- dem sctatis et ignoraniiae et impolenliaj pariicipem
lcs venerJnlur, ipsi eliam simililer adoranl? Narnsi judicantes quomodo Judsji. Quodnon divinitas nalu-
lemporalisest, nec verus polest essc : el si non ve- raliier paiiebatur, sed caro, ipse oslendit Judoeis,
rus, nee polens omnia. Et quid jam huie tali Deo diccns : Soluitehoc templum,el in tribus diebus cgo
credendum esl, qui erav aliquando,quando npn erat, suscitaboiiiud (Joan. n, 19). El cui hoc dubium est,
• et ex uihilo naliis est, dicente Sciiplura : Si audie- quod Dciis hoc dicebat, id est, Filius Dei seternus,
ris ine,Isracl,noneril in teDettsrecens(Psal. LXXX,9)? Yerbum vivcns P.iiris, ct sapicuiia Dci, ct virius Dei
Si ergo Deus reccns, non debet verus credi. Si au- sctcrna et sempHerna, el im.igo Dei invisibilis,ab
lem sempiternus: qnippe hic senipiiernus Deuserat, invisibili nams, non faclus? Facla autem estcaro et
qui loquebalur in omnibus sanciis, et lfgem dedit; plasmata, in qua Detts oral, quam el indutus crat
Moysim monle Sina, et omuia potens, el oninia propfer ijivisibililalem «t inipossibilit-.ucin 'visionis'
179 - . S.,HIERONYMIOPERUM.MANTISSA.' tSO.
Boslrae.Neque enim intrjnsecus eralsolum, sed ex- A, J non imparem : solvit inlerprelans, el dicif : Ideo au-
frinsecus el inlrinsecus, et in ccelis et in lerra, et lemvobis dixi, quoniam ille de meo accipiel: qttia
omnia contineiistimplensque omnia. Nihil ergo im-, ontniaqumPairis sunt, mca sunl. Si igitur ea quac
perfectum in Filio Dei, nihil inajquale, nihil impo- Palris, eaFilii suni, et omnia quae Filii sunl, ca
tens, nihil temporale, nihil incognitum : omniavera, omnia Spiriius sancii sunt, nihil ergo in omuihus
omnia possibilia, omnia ingenlia, omnia ajqualia Pa- deest Filio, quod non altineal ad ejus potestaiem,
tri, dicente Salvatore : JVejiionovilFilium nisi Pu- nihil qund non ab eo faclum sit, ct ejus nulu ac
ter : et nemo novit Patrenfnisi Filius, et cui voluerit moderamine non regatur. Cum ergo oninia Filius
Fitius revelare (Matlh. xi, 27). Yides acqualiiatem habeat in potestate, in omnibus nihil ei deesl. Ho-
Filii ad Patrem?Cum ergo Palrem novit Filius, in- rum igitur omnium habet polesialem ei. Spiritus
enarrandum, et incomprehensumdiem nescit elho- sanctus, quorum el Filius. Sic enim dicit de Spiritu
ram quam ipse fecil? Absit a sensibus nostris hoc. Salvalor : Ille judicabit muiidumel convincet, et do-
Iierum ipse Salvator diett: Da illis, Pater, ut hono- cebil de peceatoet de justitia, el de judicio. Dcpec-
rificent Filium sicut honorificantPatrem (Joan. vr, calo quidem,quod non credideruntin me : de juslitia
23)'. j-Equalis igilur Deo est Filius deitale, dicente autetn,quoniamvadoad Palrem meum: dejudicio au-
Apostolo : Qui cum in forma Dei essel, non rapinam B ] lem, quod prhtceps hujus mundi jam judicatus cst
arbitratus esl cumesset mqualis Deo, sed seinelipsum (Joan. xvi, 8 seqq.). Yides igilur quod Spirilus
exinanivitformam serviaccipiens,humiliavilse usque sanclus annuntiat Filium, et docct de Filio : el Fi-
ad mortem, moriemaulem crucis (Phil. n, 6, 7). Yi- lius de Pulre et Spiriiu sancto : et Spiritus sauclus
des quod utrumque Scriplura non abneget in Filio docet de Paire el de Filio? Trinilas igilur quia vera
Dei, et quod Dei est 'virlus omnipotentis, omnia est, inenarranda est, invisibilis esi, omnipoteuscst,
scienlis, omnia complenlis, omnia .coiilinentis,om- sese prscdicat, sese annnnliat dignanier omni crea-
nia babeniis, onihia .danlis, judicanlis, salvanlis, turse, visibili et invisibili, non valenli dignanter, aut
creanlis : et quod creataenaturae est, id est, carnis narrare, aut mirari, aui comprehendere, aul invesli-
ejtis,,et palienlis etplorantis, et quasi nescientis, et gare, aut quemadinodumest humanis eam sensiht;s
quasi non polenlis omnia,.quasi subjecli, et caclera, occupare. Consial igilur infirmari hominem, sanclae
Iiuic siriiilia?Non ergo debet esse confusio rerum, venerandaique Trinitalis in enarranda gloria, ma-
quathvisconjunctimres morlalis immortaliDeocon- jesiale, aut .potenlh. .Hujus igitur vim Trinitalis
juncta est pfopfer, riostramsalutem ;el,ila creditur narraiio gloriae si excedit, quanlo magis fruslra-
el post passionem"corporis, in quo apparuit in eo. bunlur, qui audent inler Palrem et Filium, et Spi-
etiam permanens in perpeluum ; ut et illi qtii cru- G ( riiuni sancium, aul locum, aut tempus, autaliquam
cifixerunt eum aspiciant, et impassibilem suis con- causam humanam ponere : qui non solum quid sit
spectibus ejus naluraedivinseper maieriam conspici- Deus non intellexerunt: sed nec eliam quid sil homo
bilem contueantur,eijudicium visibiliter termineiur, atiendere poluerunt? Niliil ergo in TriniialesubUa-
el mysterii secreta scieniia revelctur, et potenlise neum, nihil nuperrimum, nihil temporale, niliil
ejus majestas el bonitas a cunctis hominibus cogno- impoiens, nihil minus, nihil inaequale':Trinilas ve-
scatur. rieranda, deprecanda, Trinilas inenarranda, investi-
III. Quid quod et Spirilum sanclum verum Deum ganda, incomprehendenda. Etquod invisibiliumre-
invenimus in Scriptura, et de Palre proprie esse, el rum fidesesi, nobis dicit Apostolus: Esl autemfides
cum Palreet Filiosemper, sedetregnare, etcreare, sperandarumsubslantia,rerum invhibiliumexamina-
el ubique esse, et salvare, et viyificare, et peccaia trix (Heb. xi, i ). In hac enim lestimoniummertie-
dimiliere, et omnia implere, et sanclificare, et ju- runt seniores. El iterum in Evangelio: Deumnenw
dicare, et docere, et omni.vscire, et inhahitare : et vidilumquam. Et ilerum : Spiritus ubi vull spirat, et
quemadmodumFilius Dei, iia et Spirilus sanctus, voceinejus audis, sed nescisunde veniat, et quo vadal
persona terlia sicut Filii el Patris? Tres enim per- (Joan. i, 18; m, 8). Quod Deus csl Spiritus, dicit
sonaesunt quibus credimus, vere aequales: divinae,D ] beatus Pelrus apostolus : Ut quid menliltts es Spiri-
uniusque subslanlise,id est, de Patre Filius, et Spi- tui sanclo, Anania?Non es mentilus hominibus,scd
ritus sanclus proprie ct vere de Palre Filioque pro- Deo (Act. v, -i, 5 ). Non dixit Patri el Filio, sed
cedit. Primum igitur accipe quod de Patre est pro- Spiritui sanclo. Yides igilur quod Deus esl Spirilus
prie Spiriius sanclus, dicente Scriptura : VerboDo- sancjus. Et quodubique est, dicit sancttis Propheta :
minicwlifirmatisunt, el spirilu oris ejus omnis.virhis Quo fugiama spiritu luo, Domine?aut a facie tua
eorum ( Psatm. xxxn, 6). Et Salvator ait: Cumau- qnovadam (Psalm. cxxxvm, 7)? Et quod omnia
tem veneril Paracletus, Spiritus veritath qui de Patre complet Spiritus sicut Filius, ait Propheta: Spirilus
procedit, ille de meo accipiet,quoniamipse me glori- Dominireplevitorbem terrarum (Sgp. xv,7).Et ita in
ficabit, et veniensannmiliabilvobis(Joan. xv, 26 ). Aelis apostoloruni : Hmc dicil Spiritusjubens : Se-
Et solvit statim interpreians Dominus, oslendens parale mild Barnabam el Paulum in opus ad quod
primum quidem quod persona sit Spirilus sanctus, vocavieosmittere(Actor. xin, 2). Et iterum Apostoli:
dicens : Ille de meoaccipiet.Etut ne sicufi servum, Placuit Spiriiui fianclo, et nobis (Aclor. xv, 28). Et
Sstt creaturam, aut Patreni putemus,monstrct Palri in libro Regnorum dicU Deus in -Judaeos: Regnave-
•J8I EPISTOLA XVIII. AD PRjESIDIUM, DE CEREO PASCHALI. 182
runl nonperme,nequeperspiritummeum(Ose. vm,A). A sub finetn ephlolm : Necdum annus complelus est,
EiinProphelis ita Dominus: Israel concitavit spiri- anie quo principem Gralianum, prodenle exercitu suo,
fceda capthitas, dehinc miserabilior oppressit
tum Domini (Isa. LIII, 10). Etquod babitet in ho- inlerilus, Visus autem esl doctis criticis, el cum pri-
mineSpiritus Sanctus quomodo Filius, dicit Aposto- mh Erasmo, Hieronymi siylum mmutaius, ul polequi"
lus : Quoniammembra veslra lemplum sunl Spirilus - ex hujus ephiolis ad Heliqdorum ac cmteros, senten-
tias quasdam el vcrba sublegerit. Mihi non imilalus
sancli qui Itabilalin vobis. Et iterum : Nescitis quo- modo, aui anxio, qttodfieri.amat, Hierdnymum vesli- ~
niam templumDei esth, et spirilus Dei habilat in vo- gio secutus, sed ipsum ferme iidelur Hieroiiymia-
bis (I Cor. vi, 19)? Et quod omnia noverit Spiritus, num ingenium, ae salivam tota oralionis serie, con-
senienliarum referre.,Verum hoc est ipsum,
dicit sanctus Apostolus ila : Alii datur per spirilum textuque me magis movel; si enim recle temporum ratio-
quod
veibtim sapienlim, alii verbuhiscienliw in eodetn spi- nes inimits, nondum eralanno 578, ex Rierontimianis
rilu, alii fides, alii littguarum genera, alii intcrprela- scriptionibustam bene conformandoslyloadexemplum,
tiones in eodem spiritu, alii gubernalio. Hmc autem nequc odeo ipsa dudum laudata ephtola Heliodo,-
rum salis erat, qua cum si prmseniemad prmsidium
omnia operalur unus atque idem sphilus, dividensom- componas, magis argumenti similUvdine,el Scriptoris
nibus sicttt vult (I Cor. xn, 7, seqq.). Non dixit, ingenio perspkies- convenire,-quam subleclis ex illa
sicul jubetur, sed sicul vull, oslendens non crealu- veibis autsenieniiis : quarum eliam splendidioresnon-
._ nullm in ea teque atque hla ex Tertulliani libro ad
ram, sed verum Deum Spirilnm de Deo esse, et •" Martyres videri possunt delibalm.Porro aiitem ex aliis
omnia posse sicul Filium. Unde ait stalim Aposto- Ilieronymi scriplis, qumposieriorum sunt temporum,
lus : Quemadmodumnemonovit Iwminumqumsuttt in noster quw paria habet, mutuo laman accepisse non
nhi hominis esl in eo : sic et potest. Ejusnwdi est, ui unum atque alierum expresse
hdmine, spiriius qui qum laudem, qtiod ait Hieronymusepht. 29, ad Marceilain,
sunt Dei nemo novit, nhi spiritus qui de Deo esl. Spi- qitmanni cst 584, ut siquid forte nescimus sine teste,
rilus er.im Dei perscrutatur ctiam alla Dei. Yides, sine judice in fida aure moriaiur.: quod nosler sub
omnia scieniem finenicap. i. lolidemfere vcrbh habet. Tutn illud illu-
quemadmodum Spirilum sanclum, slrius epjst. 128, adGaudeniium, posl mings triginta-
et omnia potentem, el ubique esse, el omnia creasse, quinqne, seu 415 data : In Dominisaerificiis mei non
et omnia solvare, sancla nobis Scripiura annunlial. offerlur, ceraque conlempta, quas mellis hospilium
Unde ei Salvator in Evangelio, blaspliemiam Spiri- est, oleum accenditur in iemplo-Dei, quod de ama-
riiudine exprimilur olivarum : qum, ul alia muila qttw
lus sancii, neque bic, neque in futuro hominibus prmiermitthnus, iia noster expressit, ut cum cerium
staiuit dimiliendam, dicens : Idco dico vobh, quod sit ex iis tocis desumi non poiuhse, dum-unius' ejiis-
omnisblasphcmia, et omne peccatum dimiiletur homi- demqtieaucloris ephtolw, si ex hoc licel uno argu-
menlojttdicare, videanlur.
nibus : blasphemiaaulem Spiritus sancti, neque hic, Al non ideo gcnuinuinliunc quoque esse Hieronymi
neque in fttturo homhtibusdimilieliir (Malth. xn, 51): . felum pronurilio: dicam hac de re lalius in prwfa-
non uiique blasphemiam dicebanl aliam Spiritus C 'tione: Scias inlerim ab hisverbh: Pelicani cum sups
sancii Judsei, nisi boc quod Deus non erat, aut de a serpenle lilios occisos, -etc, qum inlerposilospalio
sejuttximiis, non ut Erasmus putabal ab illis, iiaque-
Deo proprie non esl. Nam inyenimus quoniam Ju- Placeniiam te femitto, alterius auctoris, qui de natu-
dseinon audent denegare spiritum : sed in Scriplu- ris animanlium scripseril, esse &.ttocmo--rpATiov, sanc
ris sicubi legentes, aul creaturam accipiunt, sicut nec docltim, nee ad rcm quidquampertinens, et quod
videttirerrore eorum,qui concinnanlcodicumpaginas,'
Angelum, aul ipsum Patrem exislimant, et lerliam ut alias.usuvenit,temere subjunctum,-
personam accipiunt, aut compositum arbilrantur
Deum Patrem, eum sil propriae naturae Spirilus Pa- EPISTOLAXVIII.
ter. Ex his etiam spiriium alterumpulanl eum con- ADMI.ESIDIUM.
'
sislere et Verbo, cum sit bpc magis rei compositi- De Cereo paschali. "™!
tiaj el realis, quam verse, divinae, incorporeaj sim- I. Nulla res (vetus inquitComicus) lam facilis est,
plicisque. Solet a Judseis boc sic inlelligi, el a quin dilficilis fiat, si invilus facias. Quod si ilie rem
paganis interdum. Nobis igiiur unus Paler, et nnus facilemdifficulter fieri invito animopuiavil, quid nie
Filius ejus verus Deus, et unus Spirilus sanctus ve- facere
posse existimas iii re maxima, et nullius um-
riis Detis : et hi tres unurii sunt, una divinitas, et edisserta eloquentia? Nam quicumque volue-
quam
polenti3, et regnum. Suntautem tres personae, non j runt de laudibus Cerei dicere, plenisque, ut aiunt,
duse, iion una, non secundum revelalionem, aut ventis ingenii sui intendere vela , et quasi qusedam
colleetionem, aut confusionem, sed semper manen- pelagi alla penetrantes , vicina abscondere liltora :'
libus personis divinis. llarum fides datur in bap- slatim in orationis foribus retinet oralorum
clamor,
tismo, ab his elremissio dalurpeccaii, et vita aeleriia fJorum , pratorumque descriptio , et in moduni so-
siuealiqua dubilatione speratur. Iluic Triniiali cre- nantis aursemolliter verba cadentia, dum describun-
dentes vere sancti et beati pafriarcbsc, prophetae, tur
apes , quod sine coitu generantur et generant,
apostoli, martyres , et manyrii gloriam meruerunt, quod solse a coneubilu liberce, nalos ore legunt,
et spem viise perennis adepti sunl, et regnum ccelo- arte
componunl, et quadam ratione vitali ,.animas
rum bsereditationenon ambigua sortiti sunt.
apiculis, non de suo inserunl.Praeterea Yirgilii lolus '<•
- Georgicorum liber profertuf in medium, rex advo-
MOMTUilIN EPISTOLAMSEQUENTEM.
lans agmen inducit, tantoque sirepitu diversa nar-
Auclor circa annum trecentesimum septuageshnum ranlur munia, ut militaribus caslris inleresse te
ociavum scribebai,quod manifcstuihex his debetes$5 credas. Sed cum. Jtsccaudieris sive Jegeris, laudabis
185 . S. HIERONYMIOPERUM MANTISSA. ,i m
oratoris elorjuenliam. Et ut breviter signem , putoi Aaccolae
t eremi sunt, coelesles'illoschoros, per eosdem
'
le Quintiliani controversiaerecordari, in qua pauper erupisse traroites, iisdem institisse vestigiis.' Et ut
causatur, dolens ob interitum apum , flores ab im- - longam orationom compendio breviem ( episiola
potentissimo divite venenatos. Eslo liaec jucundai qtfippe iibrum redolere non debel) aut parva aut
sint, et aurem composiiopede mulceant, quid adI magna sunl, quaui tibi desercnda suademus. Si
- diaconum Al. tacet
[ quid ad diaconum] , quid adI parva, non diffieile putes parva contemnere. Si
Ecclesisj sacramenta , quid ad lempus Pascbaequo» magna, majora magnis pracmiaprajparantuf. Sed
agnus occidilur, cum accinclis lunibis carnes.cumi dicis: Volo prins palernum rus vendere, et exiguis
ossibus devorantur :-cum tacente episcopo, et pres- sumpiibiiscongregatis, sive viatieum viacsternere ,
byteris in-plebeium quodammodo cultum redactis , sive in pauperum me alimoniam prajparare/ JEl bic
Levila loquitur, docelque quod pene non didicit: ett Evangelicam audi sententiam : Si vis perfectusesse,
festivissimo prssdicanstempbrc , toto dehinc anno) vade, vendeomnia quw habes, et da pauperibus, et
justilium vocis ejus indicitur? Yidesne quamgrandiat veni, et sequereme (Malth.xix, 21). Plures jam auni
sinl? intelligiste difficiliaposlulare.ln eodem quippei sunt quod ccepisii servire Deo. Mens Ciirislum se-
momento et praedicandaconscrihere , et cur ita pnc- qtiens iion diu sseculisuslinet onus, nec se patiiur
dicata sint docere , omnium difficillimumesi. Nam l B istiusmodi vinculis alligari. Quin potius (imendum,
iilud pene me praeteriil, quod divinis magis quaml ne dum occasio distribuendi patrimonii prsclciiditiir,
liumanis vocibus disserendum est. Lege Pentaleu--, durn non vis rem majoris pretii minoris vendere ,
chum , lnstrumenluro percurre vetus : nusquam inl sit impedimenium in proposilo tuo. Decemaliquid
Dei sacrificiis mella , nusquam ceraj usum, sed lu- emptum esl uummulis, vel unum Iibcnler accipiim,
cernarum Jumina, et oleo folos videbis igniculos. dum roe ad praeliumfesiinantem nullaj prscpediant
Quid causer de veteri Tes(amenlo? Novospercurrej moraa.Malthaeussedens ad teloueumaudil: Sequere
libros. Hi, ut opinor, sunt Evangelia quatuor, apo- me (Matth. IX, 9). Numquidprius ratiocinia suppu-
slolorum Aclus, Epistolse,Joanliis Apocalypsis.Nihill tavit, et reverstis domum suorum passus esl lacry-
prajfer isla; numquid alieubi cereus? Nonne in fine' mas, pracdiorumqueauclione sollicilus, nequaquam
[Al. fide] Evangelii detonaniis inter septem cande- poluil Domini sequi vestigia , nisi mundi se prius
labra el lucernas aureas, sponsusrevelatur incedens? ' onere liberarel? Ille
' discipulus qui renuntiare pa-
Ad haecrespondebis : Et ego a le fieri idcirco postu- reitiibus ante cupiebat, voce Salvaloris afgtiilur. Et
lavi, quia scivi esse difficilequod petebam. Leviler cerle multum est inlereum, cujus brevis ad domum
omnis solvilur quseslio, et par pari refertur senten- recursus slalim venluri reprehendilur , et le, qui
tia. Et ego me idcirco facere debcre non putabo, , G * tanlo jam lempore , aut non vendis tua, quod cito
quia .rem difficillimam poslulasli ; allamen ne te: potes facere, aut non contemnis : sed vides muka
causando differam, si coram pariler fuerlmus, au- libi impedimento esse ne facias.
dies universa quse senliam : ul si quid forte nesci- III. Cum hsec legeris, ad asylum Romuli fugies_
mus, in tua aurc moriatur. Nam qui scribit, mulios; el Comcediajconscendensaram , verba Domini sae-
sumit judiees: alius in alterius livct ac grassatur vienlis eludes. Dkiconus, inquies, ecclesiath tuio
ingenium. Ille si unus sermo defuerit, quasi clau- deserere non possum : vercor ne incurram.sacrile-
dam oraliunculam diffugtt. Alius si paululum se lo- gium, si altaria derelinquam. Euge , meus, plus de
quenlis cothurnus exlulerit,non presbyterum Iairabit, te exacturus sum, si ad vitam monachi, clerici ali-
esse, sed rbetoreni. quid dignitaiis accedit: sl in aposlolicostans ordine,
II. Iiaque si yis (e mihi bocobligari munere, Pla- quoiidie Chrisli corpus pia plebi famulationeldisiri-
eenlinas delicias desere, seclare Abrahaehabilum , buis. Sed considera, obsecro, saiis esse difficile lo-
rclinque nalale solum, spretisque urbibusad desertai cum Stepbani implere vel Pauli, in angelicoslare
secede , ut possis orare cum Christo. Erit quidemi minislerio , et populos subjaeenles eadenii dcsuper
durus et mucidus , et hordeaceus forte panis. Sed veste despicere. Pretiosum est margariltim, scd ciio
delicatum mililem rex non amat. Jerusalem , quaa •* "•frangitur , fraclumque non poiest inslaurari. Navis
similam et mel, et oleum manducavil, fornicalionis quamvis sit rudis, et solidisconfixaciavis, ttimenies
arguitur : non quod mali sinl cibi, quos paterna flnclus labulata non sentinnt : cito lamen si peri-
indulgel clemeniia; sed quod mollis prasliator ad culose navigat, perforatur : el licet plenis ven(i3
primam siatim aciem eoncidat.et post umbramsolem lucrosius ad optala perveniat: tamen magis|secura
ferre nou qucat: post sudarium galeam eneri potius sunt quae tranquilla ; et ut aperlius loquar, pfus tc
1'epulet,quam tulamini. Quodsi exire cupienti mater quidem dicis habere mercedis, sl in media urbe
obsisiil in limine, loquere ei verbis Domini tui : consistens, moiiachorum viiam viclites. Hseesunt
Mater el mea fratrcs meihi sunl qui faciunl volunta- vera quaj dicis, se.dnon tam facile explenlur opere
tem Patfis mei, qui in cmlisest. Si vernaculse, cum quam dicto. Ut enim csetera prajtermiitam, quse ncs
quibiif"nulritus es ,.flcre, et patcrni ruris memoria, ab austeriore vita rclrabutu, iliud inferam, ad cujus
ipsius quoque domus anguli, et secreia reilnere le comparaiionem etiam quae dissimulaverim,1 immo
cosperinl, in quibus infans voluiatus es, lusistipuer, timuerim dicere, iulelliges. Alius barhaml cx-dit
adokscemulus IastCivisti:recordare pmnesfqui nunc ssqunliter et kiiaritatenj frontis, niieiiti desuper
m EPISTOLA XVIII. AD PRiESIDlUM, DE CEREO PASCHALI. 188
coms protegil.Tu si paululum, utnos solemusfaccre.i A IHa quolidie cogita , tracla, desidera , et quasi
rusticani, capillum usque ad culem persequeris, quodam carcere detenlus exclama : Heu me,
risum prajbebisomnibus.Quodsi pulla fuerit tunica, qttia peregrinalio mea prolongata esl! El in pa-
eftam prselereuntiumdigilis denoiaberis. Cave, in- radisum mente conscendens, tolies in terfa non
quam , nt non slrictse sint caligscnc crura non can- eris , quoties' lerram despexeris. Eadem nobis
deaiu.Nisiformosus fueiis, sanclus esse non poleris. cerlc ciim his qtii habitant per dcserta conditio
~
Aliquisinvitat d_eoptiniallbus adprandium , omues. esi. Iidcm oculi, lolidem roanus. lisdero infirmiia-
volivis pcrgunt feriis: cerle aui ctindumtibi est, aut tibus, vcl viriutibus siibjacenius. Si te aquaepolits
negandum. Si ieris , atil eisdem vescefis cibis , aut vexat, qiianti nohiliores, non dicam vina ncsciunt,
aliis. Si aliis , convivariim offendenlur oculi. Si el ciirniiim ignorant cibos, sed infusolantum lcgu-
iisdem, perit abslinenfui. Quod si ire nolueris, tunc mine suslenianiur? Si balnearumie lavacra sollici-
niiser in prandio coinedeiis. Ad singulas quasque lant, quaiiii principcscixitalum, siveob culpampro-
pliialas et delibuta mellis viua polabcris. Alius in priam, siveob invidiam, »d insulas deporl.-Ui,sine
luum vultum cavillabilur, ille incessum ridebit, hic pncnro futuraqtie nicrcede absque .balneis pcrse-
habitum. Et imilalores forsitan Judaeorum: Nonne vcratit? Nemoid ncressiiaie pali non potcst, qcod
hic est, inquicnt, -filiusfabri ? Nonne fialres ejus el J5pro
J Deo voiintale pati dctreciat. Habebis cellulam
sororesapud nossunt (Malth.xiii, 55)?Ego ilium me- quaele solum capiai. Immo non eris solus, angelica
mini ante tol ferme annosiiiud fecisselurpe, dixisse tecum lurba versabilnr. Tot socii, quol sancli. Le-
lnrpius. Alius furem clamabit et incechuni, scque gcsEvangelium, co!if.ibulabiiurlecum Jesus. Repli-
sceleris fingetfuisse parlicipera. Omniapariler pran- cabis apostolos vel ptophelas. Numquid poleris la-
dia consonabunt, et in le tcmulenlum convivium lem alium luis sermonibushabere consnrtein? Tcrra
dissolveiur. Quod si .vilibusabslinueris carnibus, ct sumus, elcinis : ct pnr oinnia momeiila de noslra
non crcbro balneas frcquentaveris , tunc fere per salule sufpensi, eotitiiiuoin pulverem dissolvendi.
omnescolumnasManichaeilibi lilulus ascribelur. Si Qtiidretrecliimiis de necessitale facere virlutem ?
volucrumedulium rcfutaveris, el teuellas columbas, Ccrle quandoque nioriciiduin est, et slcrcoribus
crassosque lurtures cxpclenti gutluriduriordominus plena viialia, qu;c nos quotidie noslrae comnioneiit
denegavcris, sacrilegii crimen affigetur. Slaliinque vilitatis, in similem piiircdiucm omne secuni trac-
aient : Ili sunl qui creatorem mundi contemnimt: lura sunl corpus. Quam cilo niundi relinquamus an-
iu usus noslros facla suut omnia. Audivi, teste Do- gusiias , et si forle ob conliiienfiam (quod lamen
mino, non mentior, qucmdam in suam gulamdiser- raro accidii) dolere stomachuin, sesiuarc febiibus
tum, cum iue rumore cognovisset esculenlioribus G ( cceperimus,perpetuse vitse januam morbuni putc-
cibis absfmere; dixissc : Numquid porccllus ideo iiius, plenamque vicloriam. Quia Scripdira do-
faclus esl, ut logalus in senatu seiiientiamdieeiel? ccniecogiioscinius, uulluin anic vilic htijus finem
'
Quo videlicetme stulliliaecondemnarei, qtti piilarem plene beatum esse diccndum. Qttanti in mediis opi-
ea qusesunl in bomiuum usus creala , uon sumere. bus, ei inter iiiluiasconsulaltis repenliiia mortesitb-
Ha.'Cel istiusmodi cum vitam in urbibus lacerent tracii sunt? Nttper impeiiUnr Yaleniinianiis, cimi
honam, quid facies, fraler, in medio? uut vitiis, aut advorsus Sarmalas, Quadosqucpiojilur Illyrii vast..-
anathemati colla suhmities : id csi, aul seclabcris lioncm in consislorio ssevnsinfremcrct, et loiius
quae sttnt adversa coniiueniiae: aut si faccre no- gentis excidium rigidus iniiiarctur, sanguine erniii-
lueris , ipse damnaberis. Prsclermitlo crebras salu- pente discrepuil. Quid loquar de friUrc cjus, qiiem
lntiones, obsequia malronarum , variasque illece- conlra regale fasiigium Thrachu ignis ahsorbuii ?
bras , quibus etiam rigidissimi emolliunlur aniini, Nccdumannus complctus esl, quo prineipem Gra-
et sireneo cantu ad naufragia pertrahunlur : quod lianiim,prodenie exercitu suo, ante foedacaptivitas,
ad speciosas quasque formas oculus ssepe invitus dehinc miserabilior oppressil inleritus. Et, m ista
absirahiiur, quod aures obsccenadicta feriunl; nunc taceam, eliam qui comiiiuni ftne"perierunt, post
illud affirmo, qttod efiamsiista 11011 essenl, au com- D
•* morlem pari cum oinnibiis condiiione sociantiir.
paraiionem lam ingentis boni, minora deserere de- Quotusquisquecorum iu die judicii ininimo de JIIO-
bueras. nacbis coiiiparabilur? Sccictinir sallcm mulierc--ilas,
IV. Adde quod diaconus es, scd abscessu luo, scxus nos doceat infirmior. Qnanfaediviiiis paritcr
eeciesiajdamna non senlient. Helias vixil in ereino. et nohiliiaie pollenles (nolo cnim vocabnla dicerc,
UeliseumProphetarum secuius csl chortts. Prarcur- ne adulari vide.ir) reliciis facullatibiis, pignoribus-
snr DominiJoannes nulritus io soliiudinc , ad hoc que conleniptis, id faclu fac.ile judicivennu, qiiod
tandem desceudil ad Jordanis ripas, ut populos ar- tu proprio pulasli limore d.fficilc?Id dc cerei car-
gueret confliienles,et pharisauosiulelligens, clericos niine disce. Illud tibi de \ariis floribuslumcn exor-
Judajorum generaliones vipereas denoiaret. Nuper na. Esto et ipse apis. Debborai victoriam imitare.
jEgypli deserta vidisli : intuitus es angelicain fa- Barach lecum Sisaram pcrsequalur, ct lihciaiols-
miliam. Quanli ihi florcs sunt? quam spiriiualibus rael, Judicum c.irmen ingeiniiicsj ut Chrisii meila
gemmis prata vcrnaniia? Vidistiserla , qtiihus Do- componas.Si sic lampadcm pracpanis, spoiuo ve-
iniaus coroualurj Iile libi in peclore iguis exaestuet. nienie non dormies, cubiculnmregis intrabis. Piura
187 - S. HIERONIMI OPERUM"MANTISSA." 3 I -188
cum dicerevellem, et te mertim (ali exhorialione A los occidii. Pantlier pardo similis est, et est varii
reiinere, subilonuniiatum est, asellos esse conduc- coloris, el mitis. Si saluratus fuerit, tribus diebus
tos, qui me Romam usque pertraberent. Itaque in- dorniit. Post tertium diemlevat se et clamat, et sic
vitus Placentiam te remilto, sub ea conditione quam odoremsuavem emitlil, et convocat omnes feras,
nosti, ut quoties hsec legeris, libi sciasessequopol- quse odore ducunlur, et estomnibus feris amicus,
licitus es, veniendum. prseler draconi et aspidi. Testudo marina, quse est
grandis tamquam insula, dum emergit se de alto;
a Pelicani cum suos a serpenle filiosoccisos, mor- ostendit se in ipso mari lamquam
peiram, nec se
luos inveniunl, lugent, et se el sualaiera percutiunt movet inde, quoadusque honiincs naves ligenl. Et
ct sanguihe excusso ad corpora morluorum sic revi- cum haecsenserit, trahit sein altumr Sed cum^esu-
viscunt. Aquila quando seiiuerit, gravantur ipsius rierit, aperitos, et bonum odorem reddit: ad quem
peniue el oculi, quaeriiquefonlem, et erigit pennas, caeleri pisces colIiguntur.Perdix aliena ova cale-
et colligit in se calorem, el sic oculi ejus sananlur: fucil, perditis suis. Sed cum creveriht pulli, ex,nido
et in fontem se ler mergit, >>et ila ad juvcnlutem evolant, et ad pafentes suos redeunl, mentitum pa-
redit. Phcenixavis est in India, et per quingenlos rentem omiltentes. Perdices sibi insidiantur, et si
annos de Libano implet se aromaiibus, et sic nidifi- g afferant Illosad silvam qui eos habeni, vocem emit-
cat <"sacerdoti Holiqpolitanomehse Famenoib, aut tunl absconsi, et sie cseteri veniuiit, el retibus' ca-
Farmuih. Implet aram sacerdos sarmenlis, el ibi pitinlur : plus pedibus qtiam pennis fugiunt aucu-
confert phoenix aromaia, ei elecirum arae imponit. pantes. Et si ad hoc fuerit ul capiamur, similem
Et primo solis ortu, pbcenix quidem movet pennas, siui colore lapidem qtiajrunt, el ibi se supinos po-
solis verGcaloreaccenditur electrum, etsieexurun- nunt. Yultur cum ccepevit ova edere, primum de
tur aromata, et ipsa phosnix incenditur. Craslino terra Indiaee Iiislinlium sumit, el est lamquam nux,
die de cinfeVegignitur vermis : secundo pennas ef- et inlus habet aliquid quod moveiur, et sonumred-
fert, lertio ad antiquarn rcdit naturnm, et sic ad sua dit. Hoc-sibi apponit: et multos quidem racit fcetus,
loca revertitur. Ariguisquando senuerit, perdil aspe- unus vero remanet. Namcum non hahuerint escam",
clum,: et si voluerit redire ad juventuiem, jeju- observant se dormientes, et comedunt se usque dum
nat qtiadraginia diebus, ut laxelur pellis ejus : et untis remaneat. Myrmicoleon, ab aute lco, relro
sic angusium foramen inquirit, ul dum nitittir exire formica, de duabus feris nascittir. Esca vero ipsius
inde, pellem seneciulis dimittat. Coiuber ad biben- iii primis est lac malris, id esi, formicaj. Nutritur
dum veniens, in aqua venenumdeponii, ne eumve- enim mater legumine lamquam formica.
nenumaqua conereium occidai. a Nudumhominem C MONJTUMIN EPISTOLAMSEQCENTEM.
timei, vestilum persequitur, caput tamen suum ce- Cognominemhuic librumscripsit Novatianus,quod
lat qtiando percutitur, ubi scit esse mortem suam. ex catalogoconstat: nec porro defuere. qui hunc ip-
sum Novalianotribuerenl, quamquamnon Manicli(EW_
Serpensquidem si semelcalamo percutialur, mori- modo,sed et Arianwhwreseosmettiio occurrat. Eras-
lur : sin veroiterum percmialur, confirmatur. Bru- mus ait : Ut librumhunc fateor l:ctu non indignum.
niali lempore infirmior efficitur, el a soricibus de- ita slylus, ul nihil sit utiud, evidentissimedeclaratnon
vincilur. Igitur anle hiemem circa se colligitsegetes, esse scriptum ab Hieronymo.Inscriplio variabal hi
: in altis erat titulus ad Terentiam,
ut illis escam praebeat. Yiperaeper os coitum fa- exemplatibus
in aliis ad Therasiam. Deindein ipso voluminenulla
ciunl, miisciilimortem coutemnunt, sed femina in filuliiusrei menlio, quw perlineat vel ad eum qui
ipso coitti, sive magna dulcedine exagitata, sive fu- scripsit, vel ad eosquibusscripsit: cum Itujusmodiso-
turi prajsciapericuli, dum absorbet semen, caput lealet admisceredivusHieronymus,prmserlimin princi-
pio in fine.Poslremocum siljttstum volumen,ietde
masculiabscindil, et sic eum occidit. Sed cum con- celebri argitmenlo, tdmett nusquamcitatttr ab Uiero-
ceperii, viscera illiusab ipsis quos concepit, come- vymo,qui tamenilli mosesl in cmleris.Si exslarei in-
dunlur, el sic-malrem oeciduut. Formicae quaj nil dexoperum Tertulliaiti, forlassh inler illius lucubra-
tionesreperirelnr; nam pltrasis ab illiussermonenon
poriant, non rapiunt onera earum quseportanl: sed abhorret. ,
cum dcposuerint triticum, dividunl grana, limenles 1> EPISTOLA XIX.
ne si fuerit pluvia, fiorescant. Yulpes si diu esurit, De vera circumchione.
volutal se in pulvere, et fingit se moriuam. Ergo I. Superiore epistoja quam ex me consullatiove-
vdlaiilia veniunl, etdum voluntillam comedere, co- slra deprompsit, quam et ad luumei sororis lu;e no-
meduntur. Vulpeculacum leporibus ludit, et sic il- nien misi, rationem eircumcisionisrapide transcurri,
/
a Nos islbacc, quascoiitintiaserie superioribus an- sacerdoti, etc.
neclebantur cnm nihil tanien ad ea periincreni, dis- d Isidor. I. xii. Origin. c. I : Ferlttr aulemj
quod
traximus. De Pelicano fabulam veteresplerique jac- scrpenshominemnudmiinon sil aitsus allingere.
tanl eliam incredibiliorem. 0 Eadem frre ad verbiim de vuliure tradit Eusta-
- *>Ycrus llieron. in cap, Isai. >L: Crebrodiximus, ihius in Dexameron : qui non Instintium Iapidem
Aquilarumsenecltiiemrevivisceremnlationepennarum. illum vocat, sed EUTO-KIOV, ex eo quod parius promo-
Bis auiem Pseudo-Hieronymi paria habet Eusta- vel. Alii ("nnjToxiov appeilant : qui lapis KETITW est,
thius in Hexameronp. 27, ut alios omiltam. sive aquilinus. Hinc malim pro Instintium, quod no-
c Emendandus locus, .supplendusque ex! velere men nihil esl, aut Eulocium,aut Ocytociumhic quo-
Lugdunensi Edilione ila, et sic nidifical. Et indicat quc rescribi.
183 EPISTOLA.XIX. DE VERA CTRCUMCISIONE. 190
quoniani-procinclusitincris mei, in quo. confecta A promhsa? ex qaibus etiam est Chrhtus sictmdumcar-
est, non solum eilimam nitoris, verum eliam per- hem, qui est bcncdiclushiswculn. Absit ergo, ui a
feclionem operis-invidit, licef me ei illa lerrcanl quibus eiiam filiuni secundnmhominemvohiit ofiri,
quaj lrmantur.Quodsi non placeni poliia, formidat eis non plena raiione condefet teslamentum. Sed
animus cogitare quid judicii mercanlur informia : quoniam tam evidenter conslal omniaordinata per
quamquamcgo illam noti ad judicum subsellni, sed Deum plenaesse ralionis, ut asserlore non egeant;'
ad faveniium milii coronam iransmisi. Deniqne videamus unde digrcssi suhius, quae causacst, ut
mea senientia non prodissei, nisi fuisset per vos de eam parlem corporis, quaesecretior cl occuliior csi,
secreio verecundiae,velttt manu quadam chariiaiis atil eam quse a Graecisyvaiz, a nobis diciiur natttra,
educla. Sed quoniam j.un ill.ini meliorem laccre ad circmncidendumDominus elegerit : qui uiique
non possutn, placuit milii, ut semel emissum repe- ol) signum qtto volebat famulos suos in Abrahaese-
tensapud le veibum relractarem, cujus conversalio mine censeri, id poiuisseteligere, quod in propatulo
ciicurhcisionisest inicrpreiaiio, et viia toiius legis positum ah omnibus cerncreiur, et alio nominevo-
enarraiio. Exeo siqtiidem lex vidctur obscura, quo- careiur: ubi nec in signo obscttriias, nec confusio
niam rarus in quo conspicitur exisiit: Dei euini ver- - esset in nomine.
bum vita est, et nos aliier vivendo quam viia B lll. Sed uiraque imago raiionem habuil geminae
esf, verbum Dei facimus obscurum. Quod si ea veriiatis : quam dum loquar impende paiicnliam, ut
vita quae solum viia cst viveremus , enarralione quao circumcisioncm illam in viia iua non esse cre-
legis ejus opus non erat, quam facilius erat videre debas, nunc vitam tuam in illa circumcisione coc-
quam loqui : quandoqnidem non in sermone esl re- spicias. Ac primum de seeretiori parte corporis quid
^gnumDei, sedin virlule(1Cor.iv, 20). Nobis ergo ex flgurabat, advertc. Illud sine dubio quod poslmodum
abundanii licet apud le dissertare, quod didicimus Dominus mohstravit, ne jusliiiam nostram coram
in te, libi prodere quod nobis viia (ua prajstitit, ne bominibusfaceremus, sed in occullo coram eo solo,
essetobscurum. Sed quid novum loquimur, si aul cui soli nihil occultum est, el quem solum rcrnune-
lu quod locuiuri sumus hoc yivis, aul si apud te ratorem bonorum novimus csse faciorum.Nam bic
quod in te didicimus boc loquimur : cuni el memor nostra circumcisio non videiur : quoniam stultiliie
eorumquse meminit monita non quseral, et doctus velamine veltit yeste tegitur mundiali : Nec sane a
non ea quaj jam callel inguiral ? nobis magnopere desidcrandum est,'ul contempla-
II. Tu quidem, filia dileciissima, circumcisione tioni omniumcircumcisio aperie subjnceal, ne mer-
yivis : mihi iamen proposilum est illud teeum loqui, ces operis pene eos sit, quos volumushanc videre,
quare non in digiio, non inaure, aliave corporis *" dicenie Domino: Amendico vobh, receperunlmerce-
parte fiat circumcisio Judacorum,quae ulique sine demsuam (Malth. vi, 2) : sed iia modesle, iia Yere-
ratione esse diceretur, si a Deo inventa non essel. cutide habenda e.-t, el velanda juxia eam imaginem,
Nihil enim sine ralione fit per Deuni : nihil casihus, qttam abundantiorihonore veslimus, ut videnies eam
ut gentes loquuntur, forluiiis, nihil denique fortunae non videant, sed quaereiues rimantesque inlus nos
ih illo lemeriiati licei. Ipsi enim caacisunt, qui illam juxla Apos(olum, qnos scduclores putant, veraces
putant h.ibere aliquid potesialis. Deus autcni, qui esse faleantur: quos nihil habcre credebant, omnia
ipse raiio esi, ut nihil non plena ralione formavit: possiderecognoscant : quos mori judicahant, vivere
ila nihil ab honiiuefieri sine raiione mandavii. Nam in ajiernum testentur (1 Cor. vi, 9). Haecest gloria
si elementa quaj cernimus tania ralione digessit, ut circumcisionisocculise: haecpartis verecundse illis
lerra haeccsset, superquam reliqoa movercntur, im- ad videndum, nohis in noslro corpore non vereridie:
niobilis, ut aquarum venaealiioribus monlibuscon- hoc leslimonium gloriosumcum conversi amare cu-
dereniur, a quibus oria flumina duni per mulia pinnt, quos odisse gaudebant. Unde non in carne
sjalia decurriinl lale, poiandi usum per omnem palam, sed in occulio cordis Judaei esse dehemus,
traeium cursus sui animimiibus exhiherent : ut non littcra, sed spirilu. JNamlittera oculis subjacet
ipsttmmare aquis infiuentibus non excrescat, sed ul Dnoslris : spirilus nobis carnalem refngit aspecltim :
velut veuter quidam laticuni aquas sitire videalur : ut laus juxla Aposlolum ex Deo, non ex hominibus
ne vel fonlihusin ccternummananiibus, vel flumini- acqtiiralur : vercanuir aulem audire a Domino: Po-
bus sine fine currenlibns, vel pluviis assidue ruen- pulus hic labiis me honorat, cor autemcorutn longeest
tibus, perpeiuo terra diluvio tcgeretur : ut ccelum ame (Matlh. xv, 8). Juxta illum qui quod periinebat
p.raetcrplenitudinem illam lucis in sole, nociurnis ad labia, magislrum honum de bono quaesiturusap-
etiam sideribus radiarei, ne quod lempus egenum pellat : cui vetus lex, id est, carnalis circumcisio
luminis baberemus. Si ergo hsc transitoria, ut ipse velul in superficie posiia recitalur, qtiam se com-
ait: Cwlumetterra transibunt (Mallh. xxiv, 55), sic plesse tesiatus, ubi quod ad circumcisionemcordis
sapientiadescripsit, ut aliter ea non potuisse esse perlinebat audivil : Vende omniaqum habcs, el se-
credamus; quid homines ipsos, pro quibus haec quere me (Malth. xix, 21) : tristls abscessit, miser
nnnc ita excogitavit,ordinavit,instituii, sine ratione prorsus, qiii sequi noluil quem bonum Ignorare non
forle viverc permisit: quorumadopiioesl filiorum,el potuit. Inleritis ergo illud esl signacuJumprajfigura-
gloria, et Teslamenlum,cl legislatio,et obsequium,el lum, quod in ihvisibili rneule nostra, ab illo invisi-
!9I S: IIIERONYMIOPERUMMANTISSA. 192
bili nostra Deo videtur, nt non eum a quo invocelur ji lius Dei vivi (Matth. xvi, 16) : exelamat Dominus
audirct, sed eum a quo crcderetur altendcre. Octtli beatum, cui non caro isiud revelasset etsanguis, scd
csiim Domini super justos (Psalm. xxxm, 16), si ad Paler ejus qui esset in ccelis.Tunc etPetrus vocaiur
justiiiain corde crcdatur. Ycrum autem nos credere a Pelra, postquam angularem illam petram primus
toto corde menlimtir, si ab hominibus accipimus agnovit. Jubet tamen post mullas donalas Pelro
honorem. Accipimus enim ab hotiiinihus honorem, benedictiones potentiasquevirtuiis, no, quis discipu-
si eleeiiiosynas noslras luba populo pravdicauira lorum dicerei, quod ipse esset Christus. Mira raiio,
piajcediii, quas ncc per oflicium niintsirandi dcxte- non vult pradicari quod gaudet ihiclligi : agnosci
rani cum sinisira coniiniiiiicareconccssum esi. Acei- ainai, et odil ostendi : sic mystorium obleclse cir-
piintis ab hominibus honorem, si jcjim;a nosira et cumcisionlsexercens. Nam mavult seinventum esso
absliiieiitiit ciboium, pojmli oculis fractior"meiililae quam prodittim, ut virtus stia ilium, non favor ma-
infirmitaiis commendel iucessus, et favorem vulgi nifestaret alientts : quamquam in hoc prseceplo el
irisii vullu advocaius pallor acquirat : si vtro ad aliud intclligenliaj genus occurral. Yetai Doniinus
formam hrliliaevtiltus crccltis, lavacris etiam sere- lioc unde Petrtim laudavcrat prsedicare : offendendus
nattir : si .capul ad imaginem festiviiatis iiiungilur, ulique, si contra volun(atcm ejus quod Pelrus sc-
ut soli Deo jejufiia nostra commcndanies, pnssimusITserat '. falerenlur, qtioniam si facultatem loquendi
dicero : Voluntariesacrificamuslibi, Domine(Psalm. tribuere volnisset, exeusatio prodilori praedesiinaia
Liii, 8). Vidcs, filia, nempe quod vivis, ei conversa- videhatur : poteratque dicere, permisisii nobis di-
tionem tuani sccrelaeillius circumcisionis agnoscis: scipulis luis, ut le omnibus panderemus,nee impu-
foris egena, iiittts larga : foris sine lege, iinus sub landum mihi esl, si alio ad le aliquis animo venit
lege : populi ocoiis ptiblicum vilando convivium, quam ego te iuus laudator ostendi. Sed quoniaiu
vocaiorum sensu auiem E-<angelistaj sociando me- quidqtiid prohibeiur illiciium est : a ntillo se voluit
riiitm. digne celebrari dumia Juda proderelur indigne. Ju-
IV. Sed ad veram ipsam vitam aliquando venia- bet ergo discijiulis ne cui dieant, quod ipse est
mus, id esl, ad Doniinumnostrum Jesum Clirislum: Christus. Tendit senientia Interdietalis in Judam, et
videamus an lale aliquid doctiit et fecil, quoniam prsevisumjugulat prodiiorem, ipso verho prajcepti
quodfaclumesl in illo vitacrat (Joan.'i, &) : si et ipse majestalem signans, qtiseerat designandaprajcepto.
circtiiiicistoiieniveluii in occulta parle corporis ope- Referl Evangelista his verbis : Tuuc imperavitdisci-
ratus, voluit ab hominibus, et ca quaj faciebat, et pulis suis, itt netnini dicerent qttodipse esset Cltristus
ille qtiis cssei agnosci. Ac primum post ccelestem (lbid., 20). Et Judas prodilor his. qni cum ipso vo-
illam doctrinamde monle descendens, populortim se 'C nerant ait : Ipse esl, teneleeum (Matth. xxvi, 18). In
admiraiiiium slipatus agminibus, leprosi hominis verbum prohibitionis declinalio obsecundatiohis io-
sordes emaculans (Maith. viu, I), pro saluiis laniae currii, et ne obtentui ad excusationemesse posset
benefirio, ivm laiidem, non celehritalem communi oblivio, iufeliv memoria in sacrilegium volvenda
liomiiiummorc desiderat: scd sibi soli quid esset suggessit, dum ijise proditur de sermone quo cavct,
ciuiscius, majorum non indigel lesiimonio. Jubet sic utrique ralio iton aequandasubsislit. Nam et Do-
illiini iicmini narrarc suam vinuiem : secrelum quo- minus ostendil sic se prodendum esse dum prodit.
(|iic diviiiseMajcstalis,qtiodmysierium IucariiiUioiiis 1 V. Sed ignosce , quod in alium tramilem exposi«
occuluil, ah eo qui sanatus ftierat, vuii sileri : ne tionis sensus Oei verbo copiosior excessit, licet te
gloriam qnasi homo quicrere viderelur, qtiam alio amjilius conirislent suppressa quam prodita : et
more ci myslica ratione suscepit. Namul se osicndat magis de his rcbtis silerc tibi quam dici copiositts
saccrdoli, et inunus Deo offerat, imperavit: et hoc irascatis, quse Domini judicia pro auro et preliosis
hiuntts, quod pnrcepit Moysesin lc-limonitim iliis, lapidibus concupiscis, in quibus mel tibi favumijue
ut diini iacet quod qunsi fiiius homiuis imperavii, compensas, et desideriorum non carcs eliam plcni-
Icgis poiiu-smiiiidata quam Moysi Deus ijise dedit, (udiue, etsi satureris. Ac proiude factum arihuc
cfficial : ut cl dum houiineiii quem in carne vidernt " cxcinpluni ab ipso D.imino rcpeiamus, ut juxia le-
laudare prohiliclur, Dcumjlamen in muncris.obla- gem in ore duorum vel tiium lesiium omne verbttm
lionc inagiiificci.Sicgloria Jilii hominis quaj per ja- consistnl (Mailh. xvui, 1("): et quem prodi se dixi-
ntiam prohibclur, pcr se utenun vidclur inirare, ltuis unluissc, eiiain se videri voluisse doeeanius :
duin non [Mart. vem] quaJi homo prajdicandiiscsi, ut iion ab aliis se modo honorari patcrelui': verum
cui ul Deo sttnt cur-iliouiimvnla suivends : nje in ciiun ip-c sihi in quantuin fieri potcrat dcbitam dc-
plaiearum angtilis cariialilercelebraiidus, qtii spiri- irnlierel dignil.iiem. Lazari amici sut morteui non
liialiler sit adorandtts in lemplo : ut si scumdum autlit et nunliat (Joan- xu , li) :~facicbat hoc de
homiiicm nil requiril , sccundum Deum divinacvir- Dciiaie, quid ininiiii? ut cum locahter perspicerctur
tutis gloriam proraerealiiri Addit buic simiiia, ut in Iiomine,ex divinitale niisquam abejse credcrelur.
veiitas locupleliori tesiimouio fttlcirenir. Qttajril a Fesiiiiaiin Bcthaniam, submussiiaiuibuspenedisci-
discipulisquis habeaiur in populo rgregius : liii no- pulis, pictas factura miraculum : defuncii sorores
minatit propbetas. Quid ipsi seiiliaul, sollicitus ex- occurreiunt letro hahilti,'ore laerymoso, crine con-
cutii. Cui bealus Pelrus: Ta es, inquit, ChrtslusFi- scisso, quas bono animo jubcl csse, si cred.'nl. La-
193 EPISTOLA XIX. DE YEltA CIRCUMCISIONE. .194
zarum vivere, si illaenon snnt dubit-Uwsc, confir- A . Dominus dicerctur, el nlii dicerenl Eliam, alii Jcre-
mai : videl eliam mullitudinem Marihaj et Mari;r, miam, alii autem ununi ex propheiis respondcrcnt
qu:o ad solatium comes convenerat. Infremtnt, in- (Maitli. xvi, \4). Inlus scribitur, citm Peirus excla-
quil Evangelista, spiritu, el lurbaius esl3 et ail: Ubi mat ; Tu es Cltristus Filius DA vivi (Ibid., 16).
enim eumposuisiis ( Joan. xi, 53, 34)? quid eslboc? Unde et ipse Dominus :•Non revelavit tibi, Petre,
quaj confusionis causa? quse formidinis? Quid aut iuquit, islud taro aut sanguis, sed Paler meus qui
eriihescii attt mettiit, cum el virtus sit peractnra in cwlisest (Ibid., 17)."Cujuscaro et sangnis? Num-
miraculum , et tleiias non sit subjecla terrori? Quse quidnam Petri ipsius caro et sanguis obstabant quin
sejuilcri (am inconsulla requisifio? Ut omnino crcdas Filius Dei dicerelur?Non, inquam.scd ipsiusDomiiii
de turbato confusoque profectam : Ille Deus noster caro et sanguis, in quibus duhi homo ceniUnrquod
qui discipulis conslanler dixerat de absenle : La- ernt Dei Filius.non cicdebalur esse quod erat. Im-
zwus mortuus est; qui sororibus ejus confidcnter possihile cnim hominibus vidcbaiur Dcuni credere
promlserat de mortuo, rcsurrcciurus est: sub nova cum hominem viderent, et laniam illam majesta-
nescio qua confusione sepulcrum qnaerit, quasi hoc tem, in qua inhabitat omnis plenitudo divinitatis,
solum qui omnia et nosset et praestare potcrai, quam ipse uon capit mundus, in corptis"culodc-
ignoret: non plane hoc est: nam alius intellectus ]} ] speclae ctiam imaginis inclusam. Ait ergo; non hajc
occtililur : in diclis promissisque supeiioiibus satis caro mea libi et sanguis, me esse Dei Filiuin pro
se divinilas publicaret. Aderat (urha Judacorum , diderunl. Nam ista non paliuntttr me hoc credi.De-
lantis sempcr non amica miraculis. In pl.uuim, Deus itiqtte Propliela dixerat: Et homo est, el quis co-
si non aliquidsccundumhomlnem videreufr ignor.ne, gnorcet eum? Evidentcr ergo illi secnndum hominem
j-.rocesserat. Turbalus est, inquit, id est, leiulcmia vcl oculuni judicanles, me atit Elt.mi prophciam ,
carnis divinitaii non prodendaemiscettir, el ad iguo- aut aiiqucm unum cx prophciis ioqtumtur, quoiiiain
laiiliam buiiianaui deilasvelanda revocatur. Sic lur- hotniiiuin me esse habiiu cainis agnoscunt, sed tihi
b.itur el fons, cum excitatus casu aliquo limus, puri- revdavii Paler nieus, qui in coulisesi. Qtiando rc-
taiem liquidi densai elenienii, ei duafum rerum una velavit? Quo tcmpore Detis cum Peiro locutu*.est?
confusio discrimine proprieiatum duut separatur cx- Reveiavii, inquil, Paicr meus qtii in ccrlis cst : lmc
cluditur. Ail namque, ubi eum posuhth? El hic lur- est diccre, operihus credidisti qua: loquunlur Filium
baius Judaeis deilatem celat iu honiine, et splcndoii Di*i.Sed nlloquebiimur, foiis scripttia cst hber iste,
divinilatis in laniffi operationis coruscatione igtio- cum Doiniiius csnril: Intus scrihiiur, cimi (]iiinqiie
rautiani morlalilatis ohducii, ut cum possit-in susci- panibiis niulia hoiiiinum uiiHia saitira\ii (Maith. xiv,
landi) Lazaro Deus adorari, hoino in sepulcri ejus IC 20). Foris scribUur, cum amici niorie lacrymniur
i_n.iralione vilescat. Sic ilum a caecis videiur, ct a (Joan. ::i, 55). Inius scribitur, cnm ijisum qiteni
videnlibusnon vidclur : sic dum de lajiidibus suscitat flcbat exsuscitat. Foris scribilur, ciim afligiiur
filiosAbrahaj (Maith. l, 9), filios jicrdif onis iu lapi- ciuci ; inlus scribilur, cum paradisum lalroni pio-
dcm offensionisimpingit : el illud inysierio occultse millit in cruce. Foris scribitur, cum spiritum mo-
cjicraiionis exsequiiur, ut eum inlirmi ac dcbifcs ad iieus sccundum rationcm humaiiaccarnis emittit.;
jioscendam opem saluiis, nullo lnoiistraitte, cogno- ' Iiitus sctibitur, cumin passione sol fugit, dies abs-
scant, e( persecutores vel ihimici quem tenere dc- condilttr, lerra conculitttr. Foris scribilur, cum sc-
hcanl.nisi prodatur ignorent. pelitur; inlus scribilur, cum leriia die, sejiulcri li-
VI. Hic eslilleliber inlus et foris scriptus, bic se- niinibus remotis, erumpitiniuceiii (Matih. ixvm, 5).
ciclus et publicuSjhic apertus et opertiis; hic paginis Foris scribitur, cum Apostolis clavorum ct lanceae
- superiorihiis videndus, inlcrioribus noti videndus , -vulneribus osiensis, cscam ctiam poslulal (Lnc. xxiv,
quia incomprebeiVsibilis(Apoc.v. 1). Iulus siquidem 40 seqq.); intns scrihitur, cum inter cosdem apos(o-
scriptus esl, cum Propheta dicat : Generationemejus los, clausis ostiis, quiinirare vistis uori csi, apparct.
qtih enarrabit (Isai. LIII,8)? Foris scriptus est, cum -Seil miro inodo cum iuicrior Scrijititra libri magis
Evangelista aii : Liber generationis Jesu Christi, filii D] ohscnra sit, amplius homiuum incnies lnrb.it exle-
David, filii Abraham (Malth. i, 1). Inlus scribilur, rior ct videnies illa quaeper boitiiiiein videri non
cuiii Deusdicil: Eructavh cor mcum verbum bonum pnssimt, ista qnse possunlper homin^m videri, nova
(Psalm. XLIV,2).Foris scribitur, chm Isaias vaiici- ratiom: non cernunt. N.im Miniehaci quod videri non
natur : Eccc virgo concipiel et parict filitim, el rocabis polest credentes, id quod polest vidcri nou crcdiint -:
ttomenejus Emmanuel (Isa. vu, 1-4). Inlus scribitur, cum beattts Joanncs invisihilemcl visibilem Dcnniel
e.im per Joannemdieitur : In principio erat Vcrbumcl hominem, brcvi quasi characicresignavcrii, siccuiiii
Verbumerat apttd Deum, et Deus Verbum(Joan. i, 1). ait : Quod fuit ab initio, fratres, qnod attdivimus( l
F"ris scribitur per Matthacuin: Chrhli aiiiem gene- Joan. i, 1). Ecce libri illiusinlcriorem puricnt. Quod
rrttio sic erat: cum essel dcsponsatamaler ejus Maria sequitur : Et vidimttsoculis nottris, et manus nostras
Joseph,- Inius scribitur : Inrenia esl in utero habens puipitverunlde Verbovitm: Ecce lihri pars exterior,
' de
Spiritu sancto (Matlh. i, 18;. Quid uiique habens? quae oculis ac maiiibus subjecta bcminum, el vi-
Yerbum Domini, Verbuin carnem factum sub lege. - deri et (ractari potesf.
Foris scribjtur, cuni aposioH intemgaii, quis egsq VII. Hanc parlcm libri Maniclfajusignprat, v{-
198 S. HIEROKYMIOPERUMMANTISSA. "156
dens opera qiiffifiunt, et non videns facieniem. A singulis paginissapientes ac de mundialiphilosopjiia
Polesl quidem dicere isle : Tu es Chrhtus Films venientes,tanta operli aperliquc libri concatenationis
Deivivi: sed non polcsl dicere, Dominusesi sabbuti subiiliias prseteiivit : cum eum ncc Jud:ci quiipsius
ftlius hominis: et mira perversiiaie quod vident ne- erani, cum in sua venisset, agnoveruni? Qui dumde
ganles, quod non vident confiientur : invisibilemin cojlo signtun poslulant, quasi coslestia"non essehl
virluiibus rccognoscunt, visibilem iu homine, quod quse in salute vel debilium, vei morluorum coelesli
facilliniumcsse debuit, non aguoscunt. 0 caecitas! virtule raciebat, obcsccati infideliiale sua, videndo
o ignorantia veritatis! et omni ratione damnanda eliam non videre meruerunl. Iralusque [At. add. esl]
prajsumpiio : isli sunt qui Deo ipsi se praeferunt: ' Dominus, cur in ipso deiiatis contemneretur opera-
sic tredeudo in carne constituti, spiriiualiter se iio, illiid de diviiiis sapientiaj suseprocuravit, ut et
vivere profitenliir, quod Deum non crcdunt po- forma servi despicabilishaberetur, el quibus non
tuisse. Minorenim sine dubio ab istis Deus esl, si per viriulem suam divinilas radiasset, his -omni-
quod istipossunt, ille iion potuil. Nam si isti pos- modis posilus coniemptui, irreverenda in ipsojuxla
_sunl in-carne consliltiii alienam capere naturam : sscculumvidereiur humaiiitas : el cum Dominum
cur ille in carne positus suam servare non possil; suum in spiriiu Israel non receperii: cur vel fralrcm
videlicet ut scmper Detts sit, ne eorrupielse ad- B suuin in carne Juda reciperet et cognoscerei?Neque
mixius incipiat esse corrupius? Mira disputatio, enim ajquttm erat, ut qui majora subruerent, e( qtii
Deum deslrtiit,"cum bonorat. Juinoris atttem \irlutis sacrilegium ut volebant cxislimari, commitlerent
est obtinere in lerrena subsianlia deiiaiem , quam ignoranles, non bomicidiumfacerent scietites.Deni-
Deum spiritualiler in deilate durare. Qttid ergo mi- que el Jonaesignum promiliit infidis: el miser qui-
rabor iu Dco, nisi quod cum esse homo dignaius sit, dem populus, iu uno codemquehomine, servum Dei
in-homine quod Deusesset aperuii? Non qnod ipse confemplor sui oecidit, ut quem juxla legemsuam
destitit esse quod fucral, scd quod carnem fecit esse non agnovisset ut Deum , hiinc .exlra legem suani
quod Deus est; quod in oxcusaiionemmateriae vi- gentiliter daumarel ut reum. Haec jtaque ignobilia
liosaeroansii ijise sine excusatione: quod diini pro passionis, veltit velata,, sicut Joijuebainur ope-
nobis peccatum faclus esset, peccator csse non po- ralionc promeruit, cum deitaiis naiuram morla-
tuil. 6ed hic Maiiichseus, Arianus ilerum su|ierio- Iilalis veste cireumdat ; dum apud erubescentes
rem parlem lihri uiraque coinplexits [Al. circum- agniiioneniejus ipse confuiiditur : dum quod bomo
plcxus] manu, illam interiorem paginamsic reserare de "Deo sil non credit : dnm ipsum denique in
formidat, quasi saciilegitimfacturtis sil, si Deusiii -._ se hominem indespicabi'em cacteris formam, ut
carne vetiiens non amiserit deitiiem : vidensque 1G patiniur inclinat : dum apud discipulos Dei Vcr-
Dominumin navicula dormienlem, non videt ventis bum csl, el apud principeshomo verhumnon habens
et fluciibus imperaniem; cui deiiatcm se .tribuere inveniiur. Unde si Dominuscceliet terr.c : cujus no-
.sinesimilitudine palerna inentitur. Detis en'm esse nien super omne nomen esi, formamservi accipiens,
nisi Pairi, id est, Deo similis sit, non potesl: si- nonrapinamarbilralitsest essese mqualemDeo(Philip.
vnilem autem esse, nec illum qui foris scripluj . ii, 7), in hominem se despeclunivelala studiosedivi-
£st dc inierioribus aliquid perdidisse, illos quoii- nitale projecit: neqtie videri in se voluil, quod non
-diaimssermo instrueredebuisset, quo filios patribns poleral non agnosci: quid homincs observare sub
snis-similes iia cupimtisapprobnre, ut dicainus, De specie secrelsccircumcisionisexpcdiet, quos prajler
ore ejus exiit. Ergo omiiis filius, quamlihet secitn- naitiram exemplo lminiliavitelpraicepio? Consultius
dum cariialem generaiionem aliter genereiur : la- utique facient, si etiam cum omnia fecerint dicant;
-mensi forte paiii peromnia similis sit., dicelur ab Scrviinulilesfacli suinus,quod imperatumesl fecimus
oreejus profecius. Quis non vidctDeum Yerbum de (Lnc. xvn, 10): quam fiducia praesumplioniselali,
corde Pairis eruclatum, nec aliunde in spiritu quam ul uiius a dextris, et a sinislris alitts in regno ejus
-orcprolaium, ctiam juxia comniunemomnium sen- sedeani, posmlaverini: ne illi-*, ipseDominusrespon-
0
isiuuPalri similem judicari? Quod ubi fideliler sen- deat, qui illos aniare amplius credebatur, nescitis
•seriiiuis, le, et ea quseforis scripla sunl, el ea quae quid petatis(Maith. xx, 22). Qtiibuset staiim-formido
intus divinitus aniiotaniur, crcdere, tinum librum paSiionisab eo opponiiur, qusejoxla carneni humi-
-dicere poterimus : in quo legem toiam scri|)lam vi- liatelalos: quam ubi inirepide pnposcerunt, recte
xleutes, non philosophorumargumenta seclemur, ut quidem dicit illis, sedereaddexleram,cmiad sinhiram,
veriiatem opinatione colligamus; sed forinam vitse non esl meumdarevobis. Ntimquidnam hic se polen-
ante oculos constituamus, et eam ipsam tracla- liac indignumesse professusest, aul omne sibi non
bilem miremur-, in qua quidquid obscurum esse licere leslalur, qui ait, Paler neminem judicat, sed
polerii, effundetur. Quam Mauichaeinon videntes in omttejudicium dedit Filio (Joan. v, 22)? Non est,
carne, Ariani non intelligentesin spiritu, unius libri ail, meumdare vobis,id est, sic petenlibus superbe,
paginarum conrcederatamdissecuere juncturam , et insolenter, elate, de carnis tumore, non spiritus le-
mediaiorem duorum consertis manibus, hsereticofu- nitate. Nam ego qui resisto nuuc vobis, humilihus
Tore ruperunt. daregraiiam consuevi.Ita Dominusdum humilitalem
VUI. Sed. quM mirum, si hos nimium sibi in et verbo et aclu vere audienies docet: cur in gecrela.
19? . EPISTOLA XIX. DE YERA CIRCUMCISIONE. -198
dum non custodimus,
parte corporis prsefiguratioiiemverae circumcisipnisAqnenles, verbtim" Domini,
babere voluerit, osiendit, obierimus.
IX. Dixi de occullo circumcisionis, quae putavi X. Porro haec an ita se habeant, et fidei palrem,
jjsse diceiida : superest ut de ips.a circumeisione et circumcisionisjnterrngemus auclorefn.: quoniam
traciemus, qucefigura sit, cur non oculocircumcida- ob ipso utraque hsec, et quaead roentem, elqtiaj ad
mur el manu, dicente Domino: Nam si oculus luus corpus perlineni, processernnt : ipsenobis respon-
. scanditli&atte, ertte eum : el si manus tua scandalizat debit ex geslis, utrum ne illumDeoJudaica circum-
. le, abscindeeam (Malth. v, 29). Quselanta ibi prajfi- cisio, an vero nostra baec qtiatn dicimus c.onimen-
gtiratio est, ut per un.im partem corporis lotus om- darit. Ac primum audit a Domino : Exi de ierra ina
nino homo circumcisus esse credatur : et cum hoc ct de.cognationeiua (Gen. xn , 1J. Sub boc -verbo
nos post Chrislum , ut Judsei faciunt, non faciamus juxta carnem in praepuiioconsiitulus, a parentibus
. in carne, lacere lamen per etimdemjudicemur in secircumcidit,, ct pairiam naturamque oninem, qua
"corde? Veniamus ad regenerationis noslivc sacra- . per affeclumtenebatnr, abrumpens, verbum Domini
menia ccelestia, ut cireumcisionem spirittialem in sequilur peregrinus. Hinc deinde cx conjuge sterili
spirituali naiiviiate quseramns : el in ipsis fidei no- et annrisa; id est, et contra viiium nalurae, et conlra"
strae cunabulis, quo tempore citcumcisio celebralur, -" conditionem deficientis aelaiis, posieriialis proniit-
primos vagitussacralaerepetamus infautiav:ei abre- tiiur multitudo ,: non consideralcorpussuum emor-
nimliationemill.im, qua praeputiis denudamur, ante luum, cum jam fere cenlum esset annorum, et
oeulcjscollocemus, quoniam sieutqui carnaliter na- emorttiam vulvam Sarap.conjugis suae,cui desicrant
scebanlur in mundo, carnaliter circumcidcbanlur in • fieri mnliebria, eliam si anle sierilis non fuisset :
lcge : iia qui nunc ad ccelorumregna generaiiiur ex sed in prornissionem,spem supponens, jusliiicatio-
vcrbo , pcr verbum circumcidunlur a mundo. Sic nem credendo promcretur. Rrius crgo.quam in carne
namqiie'dicimiis.abreniintiare nos mundo et pompis circOmcidatur, eligitur. Prius eniui scripium est:
ejus, quoniamquidquidest in mundo,,concuphcentia :Credidit Abraham Deo, ct reputalumxst illi ,udjusii-
carnis est, el concupiscenliaoculoruineii_,,et .ambiiio tiam (Rom. iv, 5). Jubet igitur Deus :Circumcidatur
smculi,qumnon esl a Petire (l Joan.ii, 16). Illa ergo omriemasculinumveslrum,el circumcideminicarnem
promissio et circumcisio est, quam non palimur ut prwpuliiveslri (Gen. xvn, 10). Addiditet signifiean-
-servi, sed -exbibemusul liber-i•: nec postquam nati tiam bujus rei, ne esset obscura. Ait enim : Et erit
fuerlmns celebramus^ sed ut renascimur offerimus-: An lignum teslamentiinterwe el vos. Signum ad octi-
_ohiniqtiein procinclubapiisniaiis indumento nudali, los pertinet, videlicei, ul eorum .essel agnitio, qui
sola sanctorum oculis confessione vestimur : nec ^1non puiarent eum nuindialem naiuram per verbum
ad speciem naluram noslram arsura filorum veste Domiiilrcspuisse : ac si qui essent illi qui Abrahse
velamus, quia in Evangelio arbor fohis exuberans, fidemet virlutem opcralionisignorarent, per signtim
cum in ea fruclus non esset reperlus, exaruit: sed velut per imaginem aliqua comparatione depictam,
cuncia carnis repudiala naiura-, sexus immemores, quid verum esset agnoscerent. Deinde et -Propheta
nil veremur : nee cum primo illo ierreno homlne, infideli populo, qui -Deumex eo quod videri non -po-
Adamubi es (Gen.m, 9) ? Deum fugienlesaudimus : test, 1nollet credere, signtim visibile prjomitiiidi-
sed cum illo seeundo ccelesil. Ego hodie genui le cendo : Dabit vobis Deus nesler ipse signum : Ecce
(Acl. xiu, 55),. Deum sequentes audimus. Praepuiia virgo in uiero cpncipiel, et pariel filium, eivocabitur
iiaquequaJ Adam iransgressor acquirit, per subjec- jioinen ejus.Emmanucl (Isa. vn, \A). Et jpsi Judsei
lionem ccelestisobedientiserespuentes, nniuramcir- cum Dominum.taniumin carne conspicerent ,",et
cuuicidimusviliorum, et per unam corporalis mem- fidem ejus virtulibus denegarent, signtim posiulant
bri formam, omnes exercentes in praeputiumsensus dc ecelo. nempe ut crederent si viderent. Deus ergo
persequimur ac trtmcamus. Nonenim .natuiam , sed pro tempore cum Abrahsepos.ieritasparibus sipos-
naturaj superflua resecamus ,: scienies , quonjam set vesligiis ingredi in fidem eleclionis suae, notam
"
quidquidamplius est, a malo est. Sic Domini digna- in signo hoc voluit esse jnstitiam, ut qui mundialem
lionem cbnsequimur, ut nos qui secundumearnem naturam animse "respuisset, ei circumcisip carnalis
prajpulium dicimur, id est, velut ignoraniia quadam appareret in corpore, ac velut per hoc quod videtur
naturaliter obtecli, tamen revelata facie gloriamDo- posset inielligi. ^Sic mulla quae;a prophetis populo
mini speeulemur : cum illi qui secundum carnem deiiuntiahanlur, ab ipsis prius a quibus praecona-"
cireumcisio dicuniuf, jamen ne in.legem inlrospi- bantur effecla sunt. Nudos"in capiiviiatem filios
jclant, obientis praj facie obcsecentur aulaeis.Eva- Israel esse dueendos, Per prophetnm iratus Dominus
ctiata est itaque circumcisionis fignra corporeae, et minabatur : certe diclum jam ad partium omnittm
in vim nominis ejus tola transcendit, quando etiam inlelligentiain poieral inirare. Yadit lamen nudus
.sic proapiitium circumcisio repuiatur. Quod tunc ipse Propbeta per populos, el in se quodaliis vati-
evenit, si aut post verbum Ddmini, nalurae bujus cinabatur ostcndit. Yidetvulgus, nouaudit, el in
corruptae acquicscimusblandimenlis-, et denuoin- Isaiaecorpore quaj stbi eratit ventura cognoscit. Fit
centiva sequimur vitiorum :,aut etiamnon circum- signum de vaie, et in libero adhuc populo amaritu-
_cisiin carnc s eam ipsam naturam cum.suis perse- .dinem senlit Prophela-caplivi. Sic Abrabam des.-
- '
m §• IIiETtONfMlOPEiULM MANTISSl' %Q
gnat in carne qund excrceb.it in mcnlc, cl pcr nomen Aexisse dc tuero nialiis stise, iiudum eliam ilurum
niembri vclut virlutem circumcisionis inlelligii, non sub terras , Dominum^dedisse,Dominumabslulisse
per hoc signum exprimens carnis: sed signum fidei. (Jcb. i, 21). 0 viriim' naluram sseculirespueiUem,
Denique posl illam carnis circumcisioncm ?u;e,si non se Iacrymis,j non se gemitibus, non;se etiam
erat plenitudo justiliae,quarc majora adhuc Deusin teneliris tradidisse, sed poliusdetrimeniapignorum,
Abraham fidei experimenia quaerebal?cur in pairio suscepisse adjumenla merilorum dolorum viclor,
poslmodum tentatur affectn, si jam in alla eircumci- ctiam sensu egenus, afleeiu fit fortior cum infirma-
sione benedicfionissumma ienebatur [Al. summam lur, et in valle lacrymarum turrim occupat gloria-
lenebat]? Sed qiioniam non illa virlus, sed signum rum. Ubies in sola carne circumcisaJudaea?Confer
jubebatur esse virtutis, quscriltir a singulari viro, eum hoc viro pedem, et contende gloria : atlolle te
iitrtim ne qui jam et patriae et cognationi renuntias- niajorum superba virtutibus : latusque tuum bene-
set, et ciicumcidi se passus esset, non parceret ct dictis nobilitim palriarcharum circumcingenomini-
filio? Quem tibi sd victimam11011 lristisexhihtiit,fro bus : ut in le jtistificationum vetus illa virtus et
digna pignoris impielate, ftl carnaii pietale subli- avorum splendor appareat. Job adversum te proce-
*mior. Lucratur orbiiaicm, dum parricidium medita- dit in mediiiin, saitguinls auclores non erubescens,
iur : et cum unico non parcit in lerris, stellas pro B nec per Esau inconcesssm benedictionis fortcm
*filiis annumerare
jttbelur in ccelis : carnalisque de- transfiisione menlilus. Nam illa, nec prodesse novi-
speclor naiurac, in naiura siderum collocaiur : et mus,iiec obesse, dicenle Domino: Anima patris et
humani couleniplor seminis, paler vocalur asiro- anima filii mea est. Anima qum peccaveril,ipsh mo-
rum. Sic fidelis non illio, sed prseecpio,dum inan- rielur (Ezech.xvm, A). Ac proinde ei spes esi, qnod
datum Domini religionem dueit esse, non crimcn, in his vincat ie omnihus , et procedit plus sibi de
dum offerrefilium Dcosacrificiumjudicat esse, non viriute vendicans propria, quo minus ex gloria pro-
parricidium, peue meruit jirsevidcre,quod Demnad mitlit aliena. Denique exspolialusJob bonis omni-
tenlalionem probandae mcntis parricidium voluit lms, iiil rcquirit. Tu j-Egyplumin eremo post iiianiia
offerri, sed nolnil impleri. deiiciosa suspiras. Illuin ab spe in Deo posila, tol
XI. Ab hac vcrilate, forma Judaicaacircumcisionis malorum leniameiua non avocant: te ad eam spem
admissa est: haecnominiserat figura, non memhri. bonorum omnium blaiidimenta non provocant. Iile
Sic naluram noslram Deus voiuit cienmlari, ut 1.011 manum Domiui sentiens hcnedixit in vulnere : (ti
in nobis aut cupidilas arderet, aul amhiiio sudnrel, virluiibus de Pharaonis jngo exuta non subjaces.
aut affecuis carneus prajeminerel, sed ab omuibus lih.c illi et pro circumcisisveniam poslulare conce-
pra-putiis nos Dei amor et pra-sentium contenipiiis iC dilur : libi velul intircumcisse Amorrbscuspater et
exuerel. Dixil qtiidainsalyricus gentiumpoeta : Pro- mater ingcritur csse Cciliaca: ut manifesie lique.U,
bhas iaudulurel alget. Testimoiiium boc verum est: el illum per virtuies operum non dbservantiam eir-
nullus cam stipal populus , imlla multitiido amhit, citmeisionis henedictioneni sibi rcstaurasse quam
boino nullus amjilcctilur : et in tnundo isto velut in proavus ainisit : et le per jncianliani circumcisionis
novercali domo horret, cliam necessariis deopcna, viriiites negligenlcm, eam benedietionem, quam
quamdiu non vestem suaeliabuorit dignitalis.Age.si Jacob sola subtlliiaic acquisierat, perdidisse.
* videtur, toium Iramitem veritatisper palriarchaitim XII. Quid enim sibi Judaeoriim arrogantia non
gesta velul per viva vesligia decurranius, utin cir- usurpet? Job isie qtii Deo placuit, quodammodo
cumcisionemquaesanclificatdemonstremus.Transeo gentis esl meoe,et circumcisus est forfe, quoniani
Isaac pcregrinanlem ; quod ipsum in circumcisionis de Esau circumciso hucusquegeneralurriicet in Iioc
forma consistit : Rebeccamquepropter Philisiino- non circumcisiofuerit praedicala,sed virtus:nec an
rum insidiassororem de uxorc dicenlem (Gcn. xxu, sine praepuiiovixerit, sit quserendum, sed quod
7) : quod aoqtte quam roagtii s.icramcnii sit, liui niliil labiis sujs pecbaverit, sit tenendum. Ad alieni-
esisliniiindum relinquo. Tacco Jacob per duas auno- genas ad qttos provbcavitveniamus, quonlamnullam
rum hebdomadas, maires duodecimtribuum scrvi- '" nobis arborem exemplorum ager divinorum oinni
tule mercaniem. Omittoejtis filios,"quos per patii.un iigno feracium planiariorum, nec in eo germina de
benediciionem ct sanel'Uatem,.iiatur:iiisqtiacdnm ne- vimine , sed de fruge censentur. Ostendamus in
tessitas conlinebat. Ad Job vcniam , in aliam geue- Israel gloriam peregriunm: et benedictionisigermeh
raiionis lineam de Isaac germiue jmn prolapsuni, in ligno flnxisse non suo, dicimus Rtiih [ Mari. in
nec inter duodecim Jacob filios lia-rcditflliiin, pcr ligno fluxisse suo : non dicimus Ruih J,quo magis
Esau gfiiiilum, primiiivae bencdiclionis extorrcm, confundantur in fceniina.Proimiiitur per projihelas
primogenili dignitalibus exspoliattim_ inlcr F.doin de radice Jesse virga pro noslra salule prodilura : in
principes qui Deo placcret invciuum. Hic lamen an quam flosconscenderct, qui solus utique plcni agri
" circumcisionemnaiuralcin
ajqitanimiler possil fcrre odore fragrarei pro consorlibus suis; quem in odo-
teniaiur. Fitpaupcr extliviie : scd hocctiam sajculi rem.imgtieiiloriim siipcromnia aiomala laeliliaJoleo
homines conlemiicrenoverunt. Tt.t orLilaiibusvul- paler unxisset. IIic lamen Jesse aviain non Israeli-
neratur, quot successionibusgjoriabaiur. Exclamat ticam babuit, sed Moabilani.Cui (an(um peregrinse
*
fori] voe-e, pydus eepsu pudqs el filiis, nuduro se concediiur, quandim liulb de patriaroharnm germi>
201 EPISTOLAXIX. DE VERA CffiCUMClSIONE. 201
ne promeretur, ul suo utero destinatse benedictionisjAj*am antequam terraspromissas sibi, Jesuillas spe-
-semen aceipiat, et Israeli non Israelita parturiat eulante, vidissent, gigantes ibi esse forlissimos con-
dignitatem : cornuque populisui, in alterius populi querebantur, cum quibus manus conserere formida-
benedictionibus aliena sustollat. Unde istud, oro, rent..Circumciditetoculos,ne alienigenarumcoiijugia
promeruerit? Credo, quia dicit socrui susei Poputus contra lieitum concupiscant; aliudque in illis regio-
luus, populus meus est: et Deus tuus, Deus meus est nibus velint possidere quam terras. Nonenim si non
(Rut. i, 16). 0 virtutem viris etiam prajferendam! circumcidantur, sed si haecnegligant, per iram Do~
Abrabaefidem incircumcissegenlis mulier imitatur, mini moriuntur: quoniamillud signum esl benedicti,
quam virilis circumcisio dereliquit, et per aliena nori meritum benedicendi. '
vestigia meritum justificationis ingreditur, a quibus XIV. Sed pleni sunt omnes libri, plena exemplo-
majorum csecahsereditasdeviavit. Deossuos Moabita rum .vetuslas. quod non praesectionenescio cujus
contemnit, cum lu, Isfael, desideres alienos. lllain membri, sed naturae nostraecircumcisioneDominus
unum Deum suorum jam oblila conj'urat, et tu post delectatur : in qua se cum etiam ille major omnium
riiullitudinem fornicaris idolorum: hinc eligitur a • prophetarum Joannes circumcidit, non vestitur mol-
Domino, hinc fit Israelila mente, non genere ; fide libus, non exquisitis ad gulam dapibus saginalur:
non sanguine; virtute, non tribu: hinc usque adeo B' ] sed in hoc mundo pene sine mundo est, cunclam
benedicitur, ut propheiarum luorum mater vocetur . desideriorum deserens curam mundialem; setosa du-
. et regum. Lucet prorsus die clarius, regnum ccelo- rum virum horridant tegmina, non decorant; bumi-
rumvim pati,el a vim facieniibus invadi, diripi, fero esu, melleo tenuiiersudore saturatur : quse alia
possideri: nec justificationem gentis esse, sed vitaj: circumcisio prsestantiordebehit inquiri?Denique hic
quando non circumcisi per frugem probitalis, aulam. non agnum illum quem in umbra veritatis soliti erant
sanctificationis introeunt :"et circumcisi in eadem Judseihabere pro pascha, per quem mundi peccata
aula geniti, per pudenda gestorum sceptrum sancti- non poterant aboleri: sed illum verum agnum, cujus
ficationisamiltunt. "" - oranis esset mortalitas cruore salvanda; relictis no-
XIII. Sed rufsum ad benediclum velut duodeeim naginla et noyem ovibus, unam gestari pasioris veri
tribuum sanguinem redeamus, ut in eo jam tunc liumeris primus agnovit, dicendo : Ecce agnus Dei,
'
praecedensecclesiasticimyslerii veritatis umbra pro- ecce qui tollilpeccatamundi-(Joan.i, 29). Illud etiam
betur. Longum est singulorum formas enumerare in eo mirandum est, quod eremum elegerit, Domini
sanctorum, eorumque geslatuis, iiiia dileelissima, prsedicaturusadventum;non in templis, nonloquiturln
enarrare virtulibus: quid sit quod Joseph de domo plateis, multiludinemmultitudini profulurus horres-
iEgyptii regis, yesie projecta, nudus aufugerit:quid G ( cit: et cur vox est clamantis, si declinatur audilor ?
sit quod hic populus mare transierit, et Pharaonis Opusjjst ulique muliitudo doctori. Et qusein eremo
non transiitexercitus, efspecies labeniis naturaesub multitudo? Sine dubio nulla. Et quid facietpropheta,
hominumpede mutatur. Quid est, quodipsum mare qui vox est, et vox clamantis?Elegit,nifalIor,locum,
evadenlibusJJgyptum Jacobfiliis occurrat? Tibilisec non ubi eum nullus audiat, sed ad quem populos de
cuncta examinanda, et juxta ttiam vitam, et juxta naluraj eorruptse conversatione reducat, ut in Pro-
Ecclesiajmys(eria derelinquo : ut in bis veriiate cir- pheta novamvitam videntes, divinam mirari discant;
cumcisionis arcana, quam in Ahraham aspicis, va- seque omnibus vitiis circumcisos in eremo esse pa-
cualam formam signi Judaici non mireris. Igitur quo- tiant.ur. Locus ergo ipse forma doctrinaeest, ei ipsa
niam strictim universa dicenda sunt, ne in longum praedicatiosolitudoest virtutum. Operatur babitatio,
sermo jirocedat, seges mihi omnisIsraelitaegentis est dum urbiuni frequentiam sollicitus relinquit audi-
invadenda,et inea ipsius circumcisionisventilandus tor, et eremum a contagione mundi velut a ibeatro
effeclus.JesusNavejopuIos haereditaturusin terris, hoc voluptatum avulsusingreditur. Prohibet denique
prius illa omnia velut divinae plebis circumcidere ne Abraham paire glorientur : videlicet quod ejus
jubetur examina : quasi vero non lota eremus per vestigia non sequanlur, Cerle si ad circumcisionem
varias peccaminumplagas circumcisaegentis ossibus D I illam Judaicam veniamus, circumcidamur ut Abra-
albicaret. Quidergo j'ubebat hoc fieri, quod peccali liam fuit circumcisus. Si ad sanguinem, cur filii
nierilum non sanabat? Dicit Dominus, jFaetibi cut- Abrahaenon dicanlur essequi Hlii sunt? Sed et fidei
tellos petrinos nimis acutos( Jos. v, 2 ). Quid est, pater non potest esse nisi credentium : et filii non
quod tantopere cavet, ne babeanlur oblusi? Nimis, de signo circumcisionis, sed de operis similitudine
ait, acuios, ul videlicet non qui particulam aliquam recognoscuntur. His ergo cum inhibebatur, ne se
corpusculisui sensu doloris abscindant,. sed mulia Abrahamparenlej'actilarent, illud ostendebatur,'hon
lima atque usu cotis assiduo lenui acie, mortiferos quia signum fidei illius, sed quia sighumpatriumnoli
sensusmentis subtiliter discriminent. Circumcidit haberent. Tunc autem rite filiiAbrahaj sunt dicendf,•
ergo, ni fallor, inillis JSgyptidesiderium, murmura- si adformam parentisnonfacie, sedvita respondeant.
tionem, contumaciam,idolorum fornicationem, con- Si ad verbum Domini, nec patria diligatwyet filius
suetudinempeccandi,pro quibus iram Dominieorura possit occidi: cum ipse eljam totus homoilli, qui
sensere majores. Et illis etiam sine dubio circumci- pro nobis mortuus est, pari debeat^charitate ^com-
dit metum positorum ante faciem prseliorum.Nam mori.
PATROI..XXXr 7
205 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 104
XV. Si Sinieonsenex : Nunc dimitiis,ait, Domine, & Xvl. Jamne vides, filia, jamne consideras totam
servumluum inpace: Quia videruntoculimei salulare circumcisionemper operum forcnam,velut per quse-
tuum (-Luc. ii, 29 ). Forma est utique quod qui dain membrorum lineamepta deductam, et per ac-
Clirisuimvidel, jam sit sseeulomorilurus. Ethssc est tuum diversilatemquasi colorumvarietaiedepictam:
cjrcumcisid, non adbuc sub labernaculo sigiiificaliq- 0 unum lamen justificationisapicem virtutum gradi-
nisadunvbrata,sed prsefigurationeverilatis occultata, butimpleiam? Cernis alium patriam relinquentem ,
ctiani in lupeni facis imagine expoliala procedenss nec de parricidio dubitantem : alinm tanti census
quam Abrabam priorum mysteriorum pene omnium naufragium non curantem, nee in orbitatibus lacry-
iniliator osteuderat, cum post verbum Dominilocurn m.irum, immo et in putredine corporis sui de- pec-
sibi a filiisHelli, non ubi viveret, sed ubi morerefur, cato poliuscpnjugis quam suo Viilueresuspirantem.
acquirit. Magi quoque,adoralo Domino,necui genli, IHam populqssuosdeosque deserenlem, necin aJie-
ut doculmns, prasputium corporale fraudi esfeetad nam genteminopejn virilis auxibi veniremetuenlem.
Ilunc repromissionis ingressnrum-lerras,cultellosque
gloriam, suis seaffectibus circumcidere, cum thesau-
ris suis, id est, secretis menlium palefactis, animo-- animorum non ip ense ponentem , sed de caute fa-
rum molus mactavere pro munere ; eosque morbos cientem, ut ex se habeat petrinus, quod ferreusac-
per quos aliqttidaut cupimus, aut metuimus, aut do- B quirit aliunde. Alium- in soliludine viam Domini
iemus, velutantepietalis aram etmisericordiaealiare prajparaniem, et rectns semilas ineremo facientem.
foderunt, ut vel in auroavaritia, vel in tbure idolo- Alium jjorro dimilti de soeculodeprecan.iem, el pa-
lairia, vel in myrrha fierelDominosubjecta morta- cemDomini nialie quam mundi. Hos verosuis affec-
litas: a quo ejiis tiiique eral capliva ducenda capti- tibus spoliatos,in auro, thureet myrrha conversaiio-
vitas : et in baue petram et sacra pecuniajcupiditas, num ilinere mutalo, quiper Herodem venerant, per
et profana errornm superstitio.etamala morlalitatis angelumredeuntes.Istum etiam nimc aeervos frau-
eondifio, velut illisaj morerentur; jampridem Baby- dium cumfeuore rcmovgntem,.etAbrahajfiliumnon
-loniPsalmista pnechiente : Bealus qui lenebilel alli- naluraj bcneficio, sed gestorum suffragio nuncujia-
det parvuiossuos [Al. tuos] ad petram (Psat. cxxxvi, tum : -utevidenter appareret omnemmundi naiuram
9). Subiiis ergo Magorum et nominibus et oblatio- per singulovumoperationes fuisse demissam.
nibus, omnimodeille divinorum operiim inlerpella- XYII.Sed quoniam tamquam circa jiuplialis con-
lor exuitur : Quoniam Deus eral hi Christo mundum vivii finem, pene vinum quod per palriarcbas roini-
reconcilianssibi. Quis enim jam aut aurum sibi au- s.trabaturexpendimus, et novum coepimusaquarum
-deatpossidere, siDomini est?aut idolis ihura con- conversionelihare, de novis quoqtie utribus afiqua
cremare, si Chfisli sit? aut moriuum nisi moriuus' G proferamus : ut quale sit quod reeepenmt, -de eo
sepelire, simyrrhajjam vivi cst?Deniqueet adiabolo quodipsi redolent wsiimemus.Fervetquidem unifor-
vehitper banc triuni aleam lesserarumDominusipse niiter per omnium apostoloruiiimentes plenis muslo
lentatur. Nam ct contincniia in fame, et religio in pectoribus, ei mensuram corpoream inundalio spiri-
adoraudo, el vita in praecipitiopericlilatur. Sed fa- tualis excedens,ebrieiatem rioncelat_gloriosam.No-
cile cuncta supcnivit, quia pater et rex bonorum bis tamen ab illbcstincipiendum a quo Jiaaiiendisi-
omnium thesaurorum, el sacerdos repositorumante lis est inchoata : ut ex desiderii roagnitujlme,sacrae
sasculamysierlorum, et r.esurrectio deslinatus fuit infusionisidenitudinem doceamusex nno sithn pa-
mortuorum. Magitamen ex illo veterisvitsereliquora rilem sociorum, non avara divinae sobrietaiis pro-
yesligia : novumqoe iter ingressi,, vacui sarcinis, pinaiam. Ecce inclytam sodalitalem. Angusttimca-
non va.cuibenediclione, cantaverunl: Reverlere,tmi-, put Peirus extulil, novi signifer lestamenti et in
mamea,,in requiemluam,quia Dominusbenefecittibi creatione ejus jirimiiivus; alius quod sine dubita-
( Psglm. cxiv, 7). Nee non ille ad quem Dominus tione loquor Abrabam, nescio an m8jor:ceriequod
ingressus est, omni dicitur prajputio circumeisus vi- senlio non secundus. Dli generaiio larga promitti-
iiorum:nam ef dimidiumex substantia sua dat ege- lur, buic generatio pascenda commitlUtir. Ab illo
nis, et si cuiquid fraudavii, reddit in quadrujilum. D juslificandaprocedunt: in boc juslificatafundantur:
Ille utique qui Domiuumnon.poterat videre diim di- ita quod jl.Iesperat, jbicaccipit. Hli.dicilur; Faciam
ves.essetj nisiposiguanrile-lerr.a, jn quacor ipsius te in-gentemmagnam(Gen.Sii, 2); huicdieitur :.Fa-
videbatur esse cum thes.auro,sycomorumqua Domi- ciamte in piscatoremhominum(Mallh. iv, 19). Illi di-
nusessettransituruslascendit.Tuncvelutde cogna- ciiur : In scmineiuo bemdicentur\omnesigentes(Gen.
ta necessilai.ea crucjfigtndo conspectus in arbore xn, 5); huicdiciiur: Judicabisduodecimtribashrael
cognosciiur, et filittsdicitur Abrabae. Cur dieitur ? (Matih. xix, 28): Illidicitur : Ut stellm erit isemen
Sierat.,tesJ,,imonio non egebat. -Sed quoniam non tuum (Gen. xxn, 17); liuic dicitur : Tibi dabo claves
oinues jerant-filiiAhrahaj, qui essecredebantur: Jiic, regni cwlorum(Malih. xvi, 59). Ac per hoc, illefce-
de opere.agoosc.iturfilius, uon de gente s et virtuie, cunditale seminis benedicli implelur : bicante se-
noii ;desanguin.e. Hae circumcisionessunt notaj de men ipsum evangelizaiurus asciscitur. Abrahse pro
circumcisioniseffeclu. filiis claritas monstratur asirbrum, sed Petro tr;.-
« Ah hoc septem versus_subsequentes in nupera e dit.
desidcranlpr.
'
205 EPISTOLAXIX. DE YERACIRGUMGISIONE. 206
. dunlurregqsccelorum : yidelicet ut in ea , sine Pe- A , boniinum, uno tamen conlemptu rerum velut falce
tro, nec filii Abrahsepossint intrare. Hic ergo non suceideret. ,'.".,
quo cirpnmcisussit juxta genlem suam apud Domi- XVIII. Et quoniam satis abundeque exempla ei
nunvgloriatur, sed dicit : Ecce nos reliquimusomnia, yeterum prottilimus et novorum, mentisque,ciirsum
et secutisumus te, quid erit hobis(Matlh. xix, 27) ? ne velut cajcanocte ad ignoranliaescqpulos devehi-
Qusesunt ista omnia apud eum, qui praeter insiru- rel, sanctorum imaginibusqtiasi per sennonem cceli
nienlum arlis piscatoriae nihil habebat? omnia, in- notandis sideribus inslruximus :. nunc ex obscuro
quit, utique quaead concupiscentiasmundus jngerit, noctis egressi, non solurn diem et splem, sed ipsius
quaeprsepuiiapqssunt dici, si congregantur ad ieno- solis et iuminis lumen, subquo errari non potest,
cinia peccali: quaeveliementiuspraecidenda succrer cohiemplemur.Illoruni enim quserit ipsa muUitudo
scunt,-si cum proventu raentitaj. felicitatis adulan- j'udiciam, et in copia formarum, necesse esi ut.eve-
lur : iuterioremque illam menlis nostrse naturam niat subinde similitudoflammarum; jit ssepehaiitis
circumvestirenitjmtur: ut majoribus tenebris ipsum confuseattonitis per pavorem, ul lucifer vesperum',
eliam quod nobispro lumine dalum est, lenebrescat. et vesperluciferum mentialur : solis sihe"societate
. Qmnia,inquilAposlolus,-reliquimus, et seculi sumup parili sqfaesl.clariltido'miranda ', cum.dubia eiiam
te. In fidem yeteris expmplinepoium virtus lamsera:;B subnubilo a similitudinesi.tvindicata si pafuit. Ac
quam mira, per discipulumprimogeniiumnovajj"usti- per hoc eliamnum Dominus,quoniamcarnem sump-
ficationisaspirat: et obsolescentibusj"ampene ima- sit, et homo esse dignaius est, aliquid lale fecerit
ginibus yeritalis , Abraham reformatur in Pelro : requiramus : ut veliitsolem sub nubilo, ila sub spe-J
omniase reliquisse lestatur : non in allo ffucluat, cie corporali etiamid quod radiaveril admiremur •;
arlis curanon geriiur, necsocrusajgra sine Domino aliumque polius opponamus quam ipsum "aliuhde
yisitalur. Omnis singularis viri "iffeclus in Christo sumpsisse credamus.Quem nuiem alium,pro fidedi-
est, .hufiesequitur_subsianlisecontemptor,sludii ne- vina humanaqtiein boc saeculi.pelagonumquam sine
gligens,affiniiatisoblilus : el id quod Abrahaeut fa- metu naufragii naviganies, ad dirigendurh -veriiatis
ceret imperatum est, hic jam fecisse non celat: vi_* cursum sequemur, quam ilium qui, disclusa pcnilus .
delicet ut simili circumcisione sicut virtutis hseres parilitaiesui, solus eliam cura pro nobis.in noslra
esi, fiat haereset glorise. Omnia, inquit, rfiliquimus carne obscuratur, immensusest? Qui necin nomii:»
et seculi.sumusle, quid erit nobis? Hocest dicere, to- polest celari, dum mortalilalis. naluram.subsianlia
lis vitaeprioris viliis desecatis , in forma ulris in .divinitatisexsuperat: qui non elemenlum, sed yir-
_pruinaj'acentis,dum le sequor, exarui : nihilque in lus elemcntiTumest: in quo lenemusinilium etcon-
hocjuundo pneler. (e , quo imjileri cuperem elegi: G sunimationemet medietatemomnium: per quem so-
cujus non frustra hujusmodisiccitas sancti Spiritus lum solis et anni cursus sunt, et siellanim dispositiq-
uberlate pensatur : perquam ebrietalem novaegra- nes, mensium quoque mutaliones : quoniam in ipsq
tiajin se.Apostolusipse, dum Hnguisinfldeliumin- vetera transierunl, el facta sunl omnianova (II Cor.
famatur, agnovit. Sed el cacteri apostoli ejusdem v, -17).Et cura.magorum iter ejus stella duxerit.,
-jnusiispumaverefervore, ,et unius botryonis super- quid mirum erit, si nos quoquegestorum ej"usclari-
fltienlimaduere yindemia,qui lamcn in odorem ejus tas.velut ipso thesauro immensi fulgorisinslruxerii?
nectaris ad beali Petri similitudinem cucurrerunt. Atque utinam ad cerfam dationem tanti splendqris
Aspice illos geminum sidus in terris ,.nec incassum et luminis, nostrorum oculorumavertalur infirmilas,:
.tonitr.uifilios nuncupatqs, cymbam, linum, palrem- ut ille se snblraheret et negaret, inquis? jion, sed
-que.deserenles, nec.victus sollieitudine dubitanles, palam omnibus ccelestissplendor appareret : modo
nec officiiusibus inhajrentes, nec polestatem pater- adeumsequax mens amica voluntate convertatur, in
pam reverentes, sumptu, negotiatione,,affeclioneca- solo inveniet plenitudinem quam guUatim per sin-
st.ralos.Quid aliud utique quam nalura saeculi cir- gulos colligebal. Octavo die circumciditur, a matre
cumcisos.veste,fluclu arida, ma.nusieca aere., cor- utique quasi homoqui promissusfueratipsi Abrahae,
de.-pietale non molli: nudo eiiam de nayali.parala D cum de circunicisionedoceretur, dicen.le.Domino:
-vesliglo?.Credoad eam formam, j'amtunc et Moysj, Et erilleslameniummeumin carne vestrain lestamen-
-iit pedum solverel yi.ncula,prseceptum est: Quam io mierno(Gen. xvu, II). Dei testameniumin nosira
.speciosipedesevangelizantiumpacem (Rom.x, 15)! Et carne esse, Dominoin nostra carne jdignante, quis
ideo non siint velandaquaepulehrasuntinconspectu dubitat? Illudque.testameniumaefernumvideri,quod
Dpmini., nec mqrtuis veslienda .quse ^vjia diligit. cilbaris et psalteriis psallereiur. Cujus rei quoniam
llune rursus respicit de leloneopublicanum , quae- prolixa est disputatio , ,et necessaria videlur. esse
sium damnanlem, co.iisueludinemrespuentem, etno- transcursio, ne per ramqrum, copiam robur. ipsuni
nienactus fidei nomine cpmmuiantem, ut ab omni- propositse materiaederelinquens , incasligata erret
b.usomninonoh pars corporis , sed, natura prorsus effusio : .prseserlimcum mihi dilficiliussitnaturam
iniquajconsueludinis circumcisamonstreiur. Toium ejus implere quamquserere, et satis superfluuni
diceremnovaevocalionis exameiv, nisi in similibus m.cerentibus .brachiis laborare, quamquam.ipsani
- convenirent, et eamdem virtuiem haberel diversilas materiam gracilenonsuslentet ingenium :.etneces-
. personarum, naturamque mundialemmullitudo licet; gariuro pene sit, ut et dispulalionibus aliqtiibuscir-
£07 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. * $08
cumcidamur, dum de circumcisionetractamus,'quan-,A etiam beatus Paulus Ecclesiam cireumcidit, dicens:
do nobisad excusandametiam imperiliam noslram, Reliquumesl, ut qui habent uxores, tamquamnon Jia-
opportunilateni materiaj ipsius prSestetauctorilas. bentessinl : et qui etnunfi tamquam non possidentes
XlX.Igiluf ad proposiiumredeuntes, interrogemus sint: et qui utuntur hoc murido, tamquamnon utanlur
ipsumbomiiiem suum : nain de Dominoloquebamur, (lCor.vn, 30, 31). Hic totius jusfuise virlus, hicraiio
ipso qui erat in homine circumciso, cum j'am se- "estcircumcisa omni carne, id es(, parentum, fra-
cundum legem circumeisus haberetur, clamat ut trum, cognationum, affinitatum, nullum amplius
evangelisla lestalur : Vulpesfoveashabentet volucres amare quam Dominum.; ut ad crucis imaginem Dei
cwlinidossuos, ubi requieseant: Filius autem hominis verho, non ad aliquos mundi actus, moneamuraffixi
non habetubi caput suumreclinet(Malth.vm,20). Ro- "matremcommendare discipulo.
go hic ubi sub Cyrino census invesligaiio ? ubi edi- XX. Res loquilur ipsa, cur illa pars corporis per
clum Csesaris? ubi hecessiias profitendi? ubi Joseph quam Judajus se autumat juslificari, defeclioni ad-
ipsa professio ? Nova'raiio illic hahel nihil quod de- judicala videalur : adeo ut difficiliusfuerit modum
scriplorinveniat, etvere. Nulla enim Dominumsaj- adhibuisse sermoni, quam argumenta requisisse : et
culo mancipata delectanl, nec sibi usurpat quidquam haric veram esse circumcisionem, si abrenuntiantes
quod vel Caesari, vel mundo voluit esse captivum : B mundo, ex quo j'ux(a carnem nqstra natura est, et
docens riullum duobus dominis posse servire. Cir- pareniibns, et qiue fiueiscandalum faciunl circum-
cumciditur ergo hsereditale Joseph el Maria : nihil- cisis, oculo eliam et manu et pede,nudiet soli, de-
que sibi de mundialibus vendicat sub tributo, qui biles etiam, si fieri poiest, Dominumsectemur, can-
ulique eis dixerat : Nesciih quia oporletme in pater- tantes vere : Quoniampater meus et maler meadere-
nis meisesse (Luc. 11,4-9): scilicel in lemplo, non in liquerunt me (Psal. xxvi, 10); ut a Dominomerea-
sajeulo : in sacrificiorummysterio,-non in malignan- mur assumi, et corporea denudati nalura, spiri-
lium.concilio; in paternis ulique spiritualibus : nam lalium indumentis actuum gloriosius vestiamur,
patrem in carnalibus non babebat. Denique de eo scienies quoniara quod de carne nascitur, earo
templo et oves abegit et boves, et mensasnuinmula- est : et quod de spiritu, spiritus est, dicenle Apo-
riorum, et calhedras vendentium columbas everlit slolo : Et si cognovimusChristumsecundum£arnem,
(Mallh. xxi,.12). Sic templumeliam ipsum, quod fi- verumjam non novimus,in quo non novimus,in quo
gura est corpor-issui, carnali concupiscenliacireum- nobismundus crucifixusesl, et nos mundo (II Cor. v,
cidit, ut intelligeretliomo, haecsibi in suamente esse 16) : ut proeputiis,quaj sunt in superficie conversa-
facienda : necsane suis parcit affeclibus : nam eum lionis, abscisis, nudum illud el soluni nostrasgene-
gladium quo alios circumcidebat docendo : .Si quis C rationis secretum, quod superflnis tegebalur, appa-
amaverilpatrem et matremsupra me, non est me di- reat. Si enimfenum quod hodie est, el crasin cliba-
gnus (Mallh.n, 57): sua converlitin viscera, etsibi iiummitilliir, Deussicvestil: qttaniomagisnos(Matlk.
ipsi facit quod credeniibus esl facturus cum dicit: vi, 30), si fide modicosnon esse praeviderit! Cul-
Qumest maler mea, et qui sunt fratres mei ( Matlh. lello itaque petrino corporis noslri cireumcldenda
xni, 48) ? 0 mysierium ! malrem Mariamsibi Domi- est naiura :.Pelra aulem Chrislus est: cujus cultellus
nus abjurat, cum extra verbi essel attdientiamcon- amor est, quo crescente in nobis, sajculi desideria
siiiuta, eo poiissimumlempore, quo verbum praedi- decrescent. Qtiemqui amaverit, dicit palri, nori novi
caretur a Yerbo, el ipsum se ministrandum discipu- le : naluramque circuracidens suam, nec ut patrem
lis minislraret : quod apertius postmodum in illa sepelial mortuum,separabilur a Cbristo : et exspo-
unguenli effusionepatefecii, dicendo: ife aulemnon lialus veterem hominem cum aclihus suis, quod
semper habebilh ( Matth. xxvi, 11). Iraseitur ergo praeputiumest, aliam naiuram suaJvidebltesse sub-
cum eum magislrum yita docenda non eligat, qui Sianiiae: id est, ut sicul primus homo lefrenus a
eam malrem per virginemparluriendus elegil, et cur terra : ila secundusctelestis incipial esse ex ccelo:
ad eum quem exlranei etiam tam facile interpellare nec dicet jam cujus circumcisa est natura patrem,
possent, mater nollet intraro : nam fratres ejus nec- *'*-'
praeter eum qui in ccelisest, se habere : sed praj-
dumcredebanl in ipsum. Qiiis bic erit, rogo, qui ex- cepto Dominilucido, illuminatis oculis, •sedere ad
cusaiionem praeferatautgratiaj, aiu amori? si et Ma- dex(eramvirlutis filium bominis agnoscet. Obteren-
riam mcrilo.nulla vincit, el Cliristum Dominum no- dsesunt omnes animi volupintes, relinquendasiudia
slrum nemo superat juetate. Iila materenim negatur delectationtim, quoniam hic circumcisionisest veri-
a filio, ul vera illa [Al. etiamj circumcisio docealur : tas, non figura. Nitendum in summa, ut cunciisna-
quoniammagister et parens vilsedebuit vivere, prout turalibus amputatis, conversalio nostra tendat ad
docebatesse vivendum. llic est ille gladius femora- cceliim, ubi Christus est ad dexteram Dei (€ol. m,
lis, quo Levitse suos propinquos et proximos occi- •1).Quod ita verum erit, si ludi, si jocus, si convi-
derunt : quo etiam Dominus ipse a Paire jubelur vium, si sermo pene familiariumdeserantur : et la-
'
aceingi: quem omnes capiunt qui seipsos caslrave- men qtti circumciduntur arescunt, ut non nos mun-
"runt
propter regnum ccelorum-: quem "gladiumDo- do, qui viiae irnaginessumus, sed mundus nobis
minus mitiit in lerras, ut filium separet a paire, fi- mortuus esse credalur 1: nec agglulinari eorum ali-
liam amatresua, nurum a socru sua.-Hoc gladio qua quse eircumcisa suut inimici arte sinantur :-sed
209 EPISTOLA XXI, SEU EXPLANATIOIN PSALMUMXLI. 210
clamemus,-sedit sanguis circumcisionis : ul cum in A molliuntur. In qu3rum custodia utique multa retri-
nobis vilae.calculuscceperit operari, in quo nomen butioest. , -' .
novurasolus novit ille, quiacceplt, non limeamus, XXII. His mereedibus invilamur, quos oportebat
in loco .fevelationis-occidi: quinimp. et imputanles et cogi, dum velle nos ambit quod poterat etjubere.
aliqua'nostro Domino per amorem : nam et opera- DeniquecunVverbum vitsedurum dicerent esse ser-
rius 1M benignus-admitiitur, ut superius in beato monem, et ob hoc turbati omnes qui eum sequeban-
Pelro novaegraliae susceptore didicimus: tota cre- tur abscederent: respiciens discipulos suos, num-
dulitatis noslrae harmonia intortis vehementius per qnidnam et ipsi abire vellent, inquiritJratus: adeo
arlenr fidibus resultemus : Propler verba labiorum eligit poliusse nobis bona omnia debere, si volu-
tuorum,' Domine,'ego cuslodivi vias duras ( Psal. mus; quam imperare si cpgimur, dicente-Apqstolo:
xvi, 4). . ... -Si enim'volens-hocago, mercedemaccipio : siaulem
XXI. Anne est aliquid*lam durum, tam ferreum invitus, dispensatiomilii credita est (I Cor. ix, 17).
quam repugnare.naturae? El cum omnia in mundo llaec voluntas femoralis illius vagina cultelli est:
per Deumnobis sint facta, ipsos nos, velut non no- quae ubi in se amorem Dei, quem cultellumesse di-
stra circumslent, repellere, non videre : mundum- ximtis,. receperit, merebitur infelljgere- Dominiim
que ipsum nobis se cum omnibus divitiis etpulchri- B vera praedicasse: Jugum enimmeumsuaveest, el sar-
(udinibussuls ingerentem manu quadam repudiare cina mea levh~est(Matlh. xi,10), quoniam super-
viflulis,obseratisque omnibns sensibus quibus ad fluis ;omnibu_samputatis, et cunclis oneribus .cir-
animamsubstantia vitalis aecedit,pene ad imaginem cumcisi, belluaequadam sarcinalis imagine tenuaia,
obrigescere mortuorum : non<visu, non auditu, nqn vere eliam nos cum Psalmisla dicimus, qui vel per
odore, non taciu, non sapore capi, et in natura cor- glaciem,,yel per liquidam etiam raollemque substan-
poris naluram corpoream non habere, bominemque tiam angustum illud acus foramentransire pqssumus,
se quod homo sit oblivisci : eum tamcn hoc ipso quod introire qui In equis sperant et curribus, non
quod ambiat non teneri, quia vere quod bomo sit valebuhl, quoniam tales etiam viailla quaelala est
leneat, el eo magis despiciat se, quo se magisagno- et spaliosa, vixcapiet. Laborum itaque ardups mon-
verit. Tum quia durum est praesenlia sibi abdicare tes et difficultatumpropemodum muros, cpiibuscce-
dum vivit; et fulura sperare postvitam. Haecnatura lestia ab bumanisvelut provincia cuj'usdamlimitihus
corporis, hoc, ut diximus, nisi circumcisa non pa- separantur, divina invitatrix munificentia liberali-
titur : facilequesegestit jaciare-in suis, sibi cernens tasqtiedeplanat. Et sicut tubis sacerdotalibus muros
terras, sibi maria, sibi videns sqlem et universa cceli illius Jericho: ita prophelarum vocibuslurrim nostri
astra servire : et quando se .fraudari a terreslribus ^ interitus elidet, si modojcontra spem in spe creden-
patietuf, cum dominetur et ccelo? Tantorum ergo tes, et quodam concitatortim luminum, videndi sa-
elementqrumtam importuno circumventa famulaiu, iiente transpectu, in fraudem praesentium caduco-
usque ad oblivionemsuaeconditionisinducitur : et rura promissa taniquam manibus jam apprehensa
in despeclu (olius sublimata mundi, vincere ipsa ex miremur : et hac circumcisi nalura in aliamque na-
eo quod sibi obsequunlur praesumitelementa : hinc luram transposili, mente illa et aniroo lenearous,
monlibus scrobibus fodiendo, hinc valles substru- quw nec oculus vidit, nec auris audivil, nec in cor ho-
clionibus opplendo, hinc maria molibus arando, minis ascenderunt,qumprmparavit Dominusiis qui di-
nunc arida irriguis feecundandq, nunc siagna palu- ligunt eum: dequoruro numero non est, nisi qui per
desquesiccando, vel campos consitisnemoribus ves- demonslralam superius circumcisionem velut cum
liendo, ac silvosorummontium juga, vetustis nemo- Dominoconfixusin cruce, semper peccatis suis pas-
ribus denudando, ul pene dominam se naturse esse siohe estdignus. lllevero Dominumnostrum dignum
non credat, si fecerit aliler. Cujus naturae concus- lali passione non credens"dixerit : Domine, memor
sione, natura noslra his meditalionibus agilauir : esto mei cumvenerisin regnumtuum,(Luc. xxui, 42).
durum est vias Domini custodire, in quibus non ex- Quem,,dum adhuc loquitur, ipse Dpminuspromptus
perimentis, sed detrimenlis potentiae desudatur: } jnterpellantis auditor consolari, ut consuevit, pro
nec quaerilur m" supra nos quod amat universa sua pietate dignabitur, dicendo : Forli animo esto :
morlalitas, sed ut sub nos vita ducatur, ne amplius Amendico tibi, hodiemecumeris in paradho.
nos existimando quam sumus, incipiamus nec id ob- EPISTOLA XX, , .
tinere_quod sumus, cum per boc ipsum st veli- SEUIN SCSA.KNAM LA.PSAM OBJORGA.TIO.
mus despicere, qiiod sumus, mereamur in melius (Ehecepistola,quajJioininanimiterab auctoribus adju-
esse quam sumus, dicente Domino, et nostrseilli im- dicata est Hieronyiho,multisrevera signis verius esse
subscribenle : Amen S. Ambrosiividelur. Quare,"Benedictinossecuti-, eam
putationi quam praesumimus, jam edidimusintef operaS. Episcopi; ubi videsis,t. XVI
dicovobip,nemoest qui relinqual domum, aul paren- nostraaPatrol. col. S6B,sub hoc titulo, de Lapsu virginis
tes, aul fratres, aut uxorem,aut filiospropler regnum consecratm.)
Dei,qui non recipiat centuplumin temporehoc, et in EPISTOLA XXI,
"
saculo venlurovilammlernamhmreditabil(Matlh.vni, , SEDEXPLANATIO INPSA.LMUM JSLI.
Et talibus vise vitaj] illse du- (Habetur etiamapndAuguslinutn iu AppendicetomiVI,
8). promissionibus [A/. inscriptaSermoinPsalmumxu, ad Neoplmios. Erasmus
-TXfquas ob verbum Domini cuslodire neeesse est, ait: Apparethoefragmenlumesseex Homiliis alicujusin
-
Sl! _& HIERONIMIOPERUMMANTISSA. 212"
Tisiilmos mylticos : cerie nibil habet Hieronymianum. A ces Judaji! b miseri atque miserabiles! lapidem qui
Videsisergoloc. cit.) per IsaianVreproinissus esl, quod pbifefelur "in iun-
MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM. dametitis Sion, elpopulum utrumque conjungeret,
In Veronehd ms. qui nonitm certe swculum dnte- esse Domihuni Salvaidrem, "esse:FiliumDej, riori"
vedit, subjunqiturpaulo posl sermoniqui de Esu Agni agnovistis. Huncvos reprobas(is';'ajd'fic"arites quoni
inscribitur. Erasmus de isto ait, Ejusdem est farinm,
cum homilia, quw•proxime .prmcessit, el mmdem dam eongregalionemDomihi,-elTfempliDei mysteria
sapit auciorem." * Cusiodientes: qui repVobatiisa vobis; faclus est in
' • caput anguli: et primam Ecclesiam de Judaeorum
" " '''' ' Lt EPISTOLAXXil, "
'-SECEXPtANATib INPSAiMUM CXVII. pbpulo'congregalam,et credentes ex riaiioiiibusin
: i^Inoiiini jVsaimoDomiriuSnosterJesus Ghristus unuih gregehi et minislerium fcederavit:A Dotnino
prophefaiur atqiie canitur: Siquidemipse lidbeicla- factum est illud: hoc esl mirabile in oculis nostris:
vem Davidquteaperit ei heinoclaudit; claitditel herno ut nos qui ante passionem Doiriini'sine-Uesiaihenlo
vperit (Apoc.m, 7). Sedpfajcipueineentesirao deeimo ^jramusexleges,adoplaramurin filios-Dei: et priori
scptimo iisaJriio, qui iuiiic psallendo lectus est, re- eingulo puifescente, aliud sibi Deus"'Iumbare -
con-
surfectiohis hiyslefiuiri pfbdieatur'. Hic enim psal- texeret, aliiifh populum praeparareti • *
'
nius, iri" a
qiio Spiritu sanclb praesignati vocan- B III. Vos ergVi;Jud*i, habetis Scripturam";vo's'Jegl-
iur' ad "confiferidumDomint»iii laude: velad cori- tis libfos, ethosiheiihi qui iri-cjisscfiptusestlibVis,
fessionem gentiuin veri Israelilaj in pcenilentiaverl ipsum adbraiiles, efedimus. Vosienetis paginas/hos
-sacerdoiisAirdif domus, quod ^st in Ecclesia: sive sensum paginarum:Vos complicatisniembrarias arii-
gehefalifer ohVties;tiihenfes Deum recte pro tan- maliuhi mortuorum; hos possidemus spirilurfjvivlfi-
tis tiiuhefibiis'pie'aiisPatri's qmFitio suo nonpeper- 'cariieri[l•. Quid mirabilius"potest esse istius ihodisa-
cil, sed p'r'6nbbis'ohinibustfadidil illum; a Confes- cfaniento? Quid hac dle felicius.iri quh Domihus
sione inbipitiir. 'Qudhiamborius,quoriiam in swculurii Jitdaoismortuus est, hobissufrexit? In fquaSynagog:6
thisericoritd "ejus{Rom. vni, Sl; 52). Quis enim culttis occubit, e't esl ortus EcclesiaVririqiia nosho-
"noslriimpoieriT esse corisiderans ea qute in eo quo- niines fecit securii surgere; et vivere , e't sedefe in
tidie exsultans cahit Ecclesia: bde est; passiditem cceleslibus.Et ihipleltim estillud qiioflipse dixit in
Domini Salvaiqris resurrectionem siveascensiofieiri: Evangelio: Cvmduiemexdliatusfueroa terra, omriid
et non niagis eruhipatih vocem, coftipos[ Al. coii- trahamad me (Jdah. xu, -52).'Hajcest Sies quam fe-
sors] illorum parvulorum "effeclus,' Domiiid cum cit Dominus,-'exsuItemuse't teferiiur in ea: Orhnes
ramis etpalhiis exsuJlahliiim,-0 Dbmine, salvoshos dies quidemiecifDojhinus; sefl cseieri dies pdssuht
fac; o Domirie,bene prosperare. Uride ef ipse victof C esse jiidseorum, possunt esse bajfeticorum',"possurit '" '
ad Palfem ascendehs impefat AngeJis, -dicens: esse geniilitiiii'. - '
~AperitemiIiiportas~]uslilim: et ihgressus ineas cdnfi- • IV.-DiesDomiiiicadies' resurrectionis, aiesChrt-
heborjbohiino(Psaihu xxiv,"7'). Haj'suht poftae; de siiahoruth-,dies nostra e'st; Unfleet' Domihica' dici-
quibus in vlcesimo teflio psalmo inter se ihvicehi tur:"quia iri^ea Dqminusvictor ascehdit ad Patferii.
arigeJiioqiiebaniiir,ingfessumDomindpfaapafahies: Quddsi a gehlilibtisilies sblis vocatur, et" libc*rios
Levate"portds, prihcipes; vestras, el elevamini;portw libentissime ccihfitemur'.Hodie enhh iiix"inun'dlbf la
wlernales, el ihtroibit rex glbrim. Sed pulclire levari est, hodie sol jusiiiiaj orths est, in cujus pehhis esi
jtibenfur portae, et iri subiime efigi'.-Siquideinjiixia sanilas. NunVquidI sPlpehiias babel? RespohdeaiVt
dispehsalionem carnis, 61 riiysiefium efvictoriani Jiid;ui; elquiiaiuum feecundiimlitiiiras Scripturas
crucis,, major regrediiur adccelos",quaiii adterfas irilelligunt similes'jtidaeornm. Nds auiem diciriius,
vcheraf' Ilmc porla Doriiini,justi intrabuiAper ectiii: quicumque sub alis istius sbitsfuefii',' qiii. dixil ih
Per lianc porlam Ingrelsus esiPetrus, ihgfessus est Evangelib :' Qudtiesvblui cohgfegarefiliostuos', quasi
Paiilus', irigressi suht omhesapostoli, iiigfessi siiht galliha pulios suos snb ulas^e'tndluhli ! isfeseciirus
et mariyfesi"et quotidiesancti quique ingfediuhtur. .- erit ali aceipitre diabolo, ab aquilis vnlahtibus ih
Per bahc"poilam prinius latrb eum Doinino Ihgres*-" Ezechiele^ et omina peccalofum ej"u'svulnefa sana-
5tisesl. ''' buiitur. '" ' ;
, / ,
II. Habeiotefidiiciam, et.vos sperate similia. Sic' V..Uf autem sciatis, Tratres mei, quoil propfle
enim ipsc Apostolus dixit: Si consurrexhtis cum psalmus isfe de Dominoscripfus esf: et in Evahge-
Chrislo'', qum^sursum'sittit^qumrite,'iibiClirhtus in lio pueri s'icut me"minimus,"quiinlrante Jerosoly-
dexlerwDelsedet. Non dicit hic psalmus, solisapo- iham Salvafofepalmas levaiiies^clamaveruniaVqtie
sio'li_,,soIijfrophejaeet niartyies inirabhnl per earii: "dixerunt: Dsanna in excelsis,ieiiedictits qui veniiih
sedjusti itilroibunt peream. Quicumque ergojuste iiomtneDdmihi, Osdhndhi'eXcelsii(Wdrc xi_.'BJ: Ide
agil, et ihtei' "justosDoniiriiesse meruit, fiducialiter cehlesimb deciriio septimo psalmo istos versichlos
agat in eo sperans, quia inlrabit perhahc portam. assuiupserunt: 0 Domine, salvumme fac: In Hebrajo
Qnia Domjnusnoh quaerii sangiiinemconfilentium: scribitur, HOSIANKA. Undeel Judaji impatiehter fefen-
sed fidem,^proqua sariguis"effuhdifur credentium. les voluntprohiberepafvulos : de qiiiijusin Isajaio-
Si^habiierimusfidemqusepotest sanguiiiemfuhderes qtietaiuf Doriiiiius:Ecceegoel pueri meiqitbsmthidc-
impiifefjifufhobis ct cruoris effuSio. 0 vefe infeli- ctit Dofhinirs(tsa. vin, *!8)i'Taceiilibusehirrisehtbtfs
213 EPIST. XXIII. AD DARDANUM, DE DIVERSISGENER. MUSICQRUM. 2'14
etinvidite livore cruciatis, parvuli clamanl, et Cliri- Ai. htfc modo inielligifur : tribtis fisiulis ajreis' in capiie"
Slum parvuli confitentur. Quod si et illi lactiissent, angusio inspiratur. In capiie per quatuor voeiduclus
lapides utique clamarent, id est, gentiliumpopulus : sereos, qui per aereuftifuridamijntumquaternas voces
de quibus in Evangelioscfiplum est: Potensest Do- producunt, mugitum ninvium vehenienlissimumque
minus de lapidibus islis suscilare filios Abrahw pr.ofert.Ita Evangeliumferna coiifessibiie trium per-
(Malih. ni, 9) : nos signifieansqui duro quondarii sonariim sanctleTrihitaiis in.capiteangusto, id est,
corde fuirous : sed nunc credentesin ChristoJesu in in nalivitale Christi, divinilate inspiralur : et p'cr
filiosAbraham[Al.tacetinfiliosAbraham],in filiosDei qualuor vociduclus, id est quatuoryEvangelisfas,per
omnipotentis,adopiaii sumus per ipsum Dominum: eremum fundamentum stabilitatem fidei-el -opernm '.
cui_estgloria in saeculasseculorum.Amen. _ in toto Orbe voce nimia clamores, quosinmoduni
tubse congregalionis fortiler emiltit. - . "
MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM.
- Erasmus ait, Hbc haud scio cujus fragmentum,vix IV. Fistula prajfefea artis esse mysficaj, siciit fu-
dignum est vel hdc ordine. Tantum abest ut Hiero- sores earum rerum affirmaht: reperitur ifa. Boiribu-
nymosil tribuendum. lum aereumduclile quadfatum iaiissimumque, quasi
EPISTOLA XXIII. in modum coronaecumfisoculoaereoferfeoque'com-
, - ADDARDAKUH. ' - B mixto, aique in medio coneusso, quod in ligno alto
De ditiershGeneribusMusicorum. spatiosoqjue fdrmatura supefiore ckpite constrihgi-
I. Cogor a te, ut tibi, Dardane, de aliquibiis ge- tur : alterum altero capiie demisso : sed leffam hoii
neribus musicorum, sicut res docet, vel visione, vel tangi a plerisque*putalur,-etper singula laieraduq-
auditu brevi sermone respondearii. Alia enim ad lu- decim bombula aerea, duodecini flsfulis In medio
cidtim proferre non possum : quia unaquaequeres positis, in catena fixis dependent. Ita friabbriibula
secundum ingenium ejus est : quae autem possunt in uno lafefe per cireuiriitum utique figuiitur*, et
enarrari libenter explicabuntur. Primiim omniumad concitaio primo bombulo,. et-cbncitatis diiodecitn
orgamim, eo quod majus esse hisin sonitu, et forli- bombulorum fistnlis iti medio positis , clamorem
liidine nimia compulantur clamores,' veniatn. De magnum iragoremque nimium siipra modum simul
duahus elephantorum peilibus concavum conjungi- proferunt^
tur, et per quindecim fabrorum sufflatoiia compre*-* V. Bombulum itaqtie cum fisfulis, id est, doctor
hensatur : per duodecim cicutas sereas iri soniium in medioEcclesiaeest, cum Spifitu saricto, qtii lo-
nimium, quos in roddum tonitrui concitat : ut-per quitur ih 6o : constringitur in ligno ajto, id:est,
mille passuum spalia sine dubio sensibililer utique Chrislo, qui a sapientibus Iigno vilsecdmparatur : in
et amplius audiatur, sieut apud Hebraeosde organis C catena, id est, in fide': et non langit lerram, id estj
qnaeab Jerusalem, usque ad monlem Oliveti, ct am- opera carnalia : duodecim bombula, id est",duode-
plius sonitti audiuntur, comprobatur. _ cim aposloli: cum fislulis,- id est, divinis eloquiis.
-II. Duo genera prgani a plerisque esse dicuntur. Cilhara de qua in quadragesimo secundo psalmo
Primum-est, quodpraediximus,et aliud quod de pe- scriplum est : Confileborlibiin cilham, Deus, Deus
regrinatione Israelitici populi apud Babyloniosin- meus(Psal. XLII,A), propriae consuetudinis est apud
scribitur: SuperfluminaBabylonh(Psa/m. cxxxvi, 1), Hehracos, quaacum chordis viginti qu4tuor, quoein
et cajlera,-Hoc totum figuraliter ac spiritualiter si- modiim Deltselillerae, sicut perilissimi tradunt/uti-
gnificat Evangelium .Chrisii, quod et illud duabus que componitur : et per digilos Pindari variis voci-
pellibus, id esl, duarum legum asperilate conjungi- "bus tinnulis iclibusque in diversis modis concilatur.
tur per quindeclm sufflatoria fabrorum, id est,-per1 VI. Cithara autem de qua sermo est, Ecclesia est
patriarchas ac prophetas : per duodecim cicutas> spiritualiter : quse cum quatuof et viginii seniorum
acrcas, id est, per aposlolos sonum nimium emiltit,, dogmalibus trinam formam habens, quasi in mo-
sicul scriptum esl : In omnem ierram exivil sonusi dum DeltaeIillerae,per Tidem sanctseTrinitatis ma-
eorum(Psalm. xviu, 5), et reliqtia. Quod est in mo- nifeslissimesifie dnbio significat: et per manus viri,
dum tonilrui, id est, vox Evangelii in toto orbe ter- • D. Peiri apostoli, qui praedicalorillius est in diversos
-rarum, sicut scriptum est: Vox tonitrui tui, Deus,, modulosvcleris el novi Testamenti, aliter in lillera,
in rota (Psalm. IAXVI,19). Per mille passus, id est,, alitcrin sensu figuraliter concutilur.
- * VII. Sambuca
perfeclum numerum decem verborum Iegis imple- iiaque quse apud peritissimos He-
tur : sonws~ [Al.sensus]ejus in salicibus, id esl, perf braBornm ignota res est, anliquis temporibus apud
laborem uniuseujusque doctoris labiorum Evange- Chaldseosfuisse repefitur : sicut scriptum est: Cum
lium prsedicatur. attdierilh vocem lubm, fisiulm, eitharm;' sanibucw
III. Tuba iiaque, de qua iri Daniele scriptum esl:', (Dan.m, 15) : et reliqua. Buccavocaturiuba apud
Cum audieritis vocehvtubw, fistulw, citharm (Dan.i. Hebraeos: deindeper diminulionem buccina dicitur.
• m, 15), el reliqua, diversis figuris ac formis effici- i- Sambuca autem sol apud Hebraeos iiUerpretaiur,
lur. Aliler enim est tuba congregationispopuli, ali- i- sicut scriplum est : Samson sol eorum. Propterea
li autem ajjud eos sambuca inscribitur, quia- multi
ter conductionis, aliter victorise, aliter persequendi
i. corticem arboris esse pufanl, et per soliditalem
inimicos , aliter concussionis eivitatum : ct reliqua.
Tuba autem consueluditiis apud rerum peritissimos >s mellis,-ac venii mutabililatem, quasi in moduin
215 S. HIERONIMIOPERUMMANTISSA. 216
tubse de ramo arboris moveri polest: ideo sambuca __ _\ tonifaementes obstupuere tortorum : omnis simul
dicilur, quia sestatistempore fieri polest, et usque officinaimpia contremuit, cumChristum repente in
ad frigoris tempus durare potes(. Arescit enim se- suis sedibus vidit. Mox igitur ferruginei janilores,-
cundum communcmconsuetudinem. Typus eorum -descendenteChrislo, talia inler se caeciper umbrosa
. est, qui Dominumin bonis operibus laudant, et in silenlia cum umbra submurmuranl : Quisnam est
tempore frigoris, id est, tribulationtim vel persecu- iste terribilis, et miro splendore coruscus? Nurri-
tionis, laudare eum non possnint,propler infidelila- quam talem noster excepit tartarus. Numquamin
tem vitaeet abundanliam divitlarumsuarum, nostra caverna lalem evomuit mundus : invasor est
, VIII. Psalierium quoque Hebraice Nablon, Graece iste, non debitor : et fractor [Ai. faclor] est, non
auiem psalterium, Laline autem laudatorium dici- precator : judicem videmus, non supplicero : pu-
lur. De quo in quinquagesimoquarlo psalmo dici- gnare venit, non succumbere : eripere, non manere.
im:Exsurge, psalterium,cumcithara. Esl autemcum Ubinam,pulalis, socii nostri ac janitores dormiebant
chordis decem, sicut scriplum est: In psalleriode- cumilledebellaforclauslravexabal?Islesi reus essel,
cem chordarum psallam libi (Psalm. CXLIII,9) : audax non esset. Si eum aliqua delicta fuscarent,
forma quadrala. Psalterium itaque cumdecem chor- numquamfulgore suo noslras lenebras dissiparel.
dis, id est, _cumdecem verbis legis conlrilis contra B fll. Sed si Deus est, utquid buc venit ? Si homo
omnem haeresim,quadrala per quatuor Evangelia est, quid prsesumpsit? Si Deus, quid in sepulcro"fa-
polest intelligi. cit? Si homo, quare captivos solvit? Numquldnam
IX. Tympanum paucis verbis explicari polcst cum auctore nostro fcedus composuit? An forte et
quaeminima res.est. eo quod in manu mulieris por- ipsum aggressus vicit, etsic ad noslra regna trans-
tari possit : sicut scripium est in Exodo : Sumpsit ivit ? Certe mortuus, certe victus eral. lllusus est
auletfi Maria prophetes soror Aaron tympanum in prsclialor noster in mundo, nescivit quia hic slragem
manu sua (Exod. xv, 20) : et est minima sapientia procuraret inferno. Ocrux illa fallens gaudianoslra,
Legis veteris in nianti Judaeorum.Synagogsea anti- et parluriens damna nostra! Per lignumdilafisumus,
quis temporibus fuit chorus quoque simplexpellis per lignum evertimur. Periit poleslas illa cunclis
cum .duabus cicuiis sereis : et per primaminspira- semper populis formidata. Nullus sub sede noslra
tur, per seeundam vocem emittit. Typus populi captivuspalpilavit. En quodgemebundumest exsul-
prioris, qui angustam intelligentiam legis accepe- tat. Non jarrt audittniur anliqui fletus, nulli jam re-
rat: et per angustam voluntalem praedicationisom- sonant ejulatus, omnis mugilusgementinmobmuiuil.
iiia infirmiter praedicavit.Si autem lerrena sapien- Pulasne, iste sine nostroredibit exilio? Nemoad nos
ter ac diligenter respiciam, et spirilualiter ac mys- G umquam vivus iniravit, nemo sic audax fuit, nemo
tlce intelligenda sunf. sic carnifices terruit, numquam in bac habitalione
• MONITUMIN EPISTOLAM. nigra semper et fuliglnecsecajucundum lumen appa-
SEQUENTEM ruit. An forle sol de mundo migravit? Sed hec
Fausli Rkegienshhunc esse putai sermonemCasi- ccelum nobis
mirus Oudinus, causalus magnam eorumparlem, qui asiraque parent : et tamen iufernus
inter Eusebii Emissenihabentur, sermonesilliusesse. lucet. Quid faciemus? Quo convertemur contra
Alque hic quidetninscribiturapud Eusebiumsermo de istum? Crtienlas domos et obtinere nosiraecavernse
Paschale : re autem ipsa duo simul lii sunl compacli cuslodias non valemus : male iniravimus,
perperam, quorum atier a verbh, BeneficiaDei portarum
no- tantam lucem obtenebrare
stri, etc, incltoalur,qumnos dictionisgratia a conti- nequivimus, opprimere
nenti serie sejunximus.CwlerumErasmusait, Nullam tanta virtute praedilumnon valemus, nos(ra quoque
hic umbram Hieronymianipeclorh possis deprehen- urgeri colla conspicimus, et de noslro insuper iiite-
dere.Et in aliis codicibusalio alque alio tilulo prwno-
taiur. ritu formidamus. Quid nobis e ccelo? Plagis recen-
EPISTOLA XXIV, tioribus ultra j'ustam ultionem ffagellamur : nocte
nostra contenti fuimus: antris nostris occultabaraur.
SEUSERMO DEBESURItECTIONE DOMINl. Quare radiis solis prodirour? quare violentiadistur-
I. Exsulta, cwlum,el in tmtitia esto, terra (Joel. D bamur : quare in noslris sedibus caplivamur?
ii, 21): diesisie amplius nobis ex sepulcro radiavit IV. Moxigiiur Christusin ipsos crudeles ministros
quam de sole refulsit. Ovet infernus quia resolutus poenarum acies dirigit, alque implacabiles (urmas
est: gaudeat,quia visitalus est: resullet, quia igno- framea divina concidit : fremunt diri sub tortore
tam lucem post saeculalongavidit, et in profundse carnifices, et rabiosis adacli stridoribus conlahe-
.nqctis caligine respiravit. 0 pulclira lux, quse de scunt. Ipsa quoqueantra ferrei cubilisintranie fortis-
candido'cceli fasiigiopromieasti : et inter fluenla simo, a forliore aeternis nexibus colliganlur. Hoc
purpurea. sedentes in tenebris, et in umbra mortis namque ita futurum Dominus ipse promiserat, di-
subiia claritaie veslisli! -• cens : Nemointrat in domumfortis, et vasa ejus diri-
II. Confestimigiturseternanoxinfernorum,Chrislo pit, nisi prius alligaverilforlem, ei sic vasa ejus diri-
descendente, resplenduit : siluit slridor ille lugen- piet (Marc. III, 27). Tristes igitur mox lugentesque
, tiuffi. dirupla ceciderunt vincula damnaiorum : at- diuturno squalore turbae populique vexati concur-
i a Utres illos inlelligit, quos etiam nunc inflant pro Chorus, dubilat Salmasius, lcgendumnesif, do-
-Suslici. Utricularii dicti, et Grace teAi, Hinc rus; nam doposGraecusesl pellis,vel uier.
217 EPISTOLAXXIV, SEU SERMODE RESURRECTIONEDOMINI. 218
runt,'et recloris sui vesligiis advolvuntur. A quam Judaica impietate mactatur. Hicidem Dominus
. V. Ecce aposloliea dicla probantur : in nomine in novissima mundi senescetuis setate per figurarn
Jesu omne genu fleclalur, cwleslium,lerreslrium, el beali Abrahse longaevipalris offerturad viclimam :
infernorum(Phil. II, 10). Mox igilur captivaeanimse quo tempore dum novo sacrificio in unici"filii sui
de cuslodiis relaxatae, a tartaro prodierunt. Regna- jtigiilum piusparricida consurgit, ex improviso aries
que ccelorum ista supplicalione deplorant [Al. im- oculis ejus apparuit: sicul eloquitur sermo divinus :
ploranlj: Venisli tandem, clementissime Jesu, suc- el vidilAbraham arietem inler vepreshmrentemcorni-
curre jam et parce fessis ; Nunc, Christe, saeyas bus (Gen. xxu, 15). Inlervepres, inqiiit. _.'
exstingue minas, jam miserandos resolve mugitus : VIII. Requiramusquseisla sil novitas : id est, in
redemisti vivos eruce tua : eripe morluos morle lua. multitudine circumstantiumpeccalorum. Hwrentem
Pari nobiscum sorte mundus ipse inlerierat, et ad cornibus: id est, ad crucis cornua clavorum cruci-
adventum tuum omnis crealura pendebat : tibi fixionependentem : sicut in alio loco legimus : Cor-
noslra tormenla suspirabant, te semper inferriusiste nua in manibusejus sunt (Hab. ni, 4). Hocideo quia
pavebat. Dumhic es, absolvereos; dum ascenderis, venerandasmanus ejus palibuli brachia suscepertiiit.
defendeluos: dumhices, universaelaustrasolvahlur. Inter spinas autem deputalus est, quando spineo
dum ascenderis,non-claudantur.Tu solus caputdra-'. B serto innocentise et j*ustiliaeauctor illusus est. Sed
coniscomminuerepoluisti, tu portas aereaset vectes aliud introspicere debemus, quidnam sit, quod Isaac
ferreosvaluisticonterere. Pateai, quaesumus,precan- a patre allaribus admovetur, ac subito aries pro eo
libus janua: lux non desit pia: et si redieris ad corpus non mutala, sed dupiicaia oblatidne supponitur. Ge-
nnrjesiatetua, non privetur infernus potenlia tua. minabic adorandasubslantia rederaploris ostenditur.
VI. Post audiias itaque preces, post composilas Dei enim unigenitusofferlur,et virginis primogenitus
Ieges,post demersosin altaevoraginis fossa tortores, immolatur. HocquoqueDominicaepassionispraefigu-t
rex noster hodie de inferis triumphator et laureatus rabat insignia, quod legimusbealumHelisaeumsepul-
exivit, nec candidatumofficiumdefuit: sed laetacum cro condilum, ingesto a n latrunculis cadavere intra
principe suo, omnis beatorum turba processit: sic- tmnulum suum, corpus exstincti tactu sacri corporis
ut in Evangelio scriptum est : Quia resurgenteDo- suscitasse.
mino,mutla corpora sanclorumqui dormierantresur- IX. Quis hic alius prsefigurabalur,nisi Dominus
rexerunt cum eo : et exeuntesde monumeniis post noster Jesus Christus, qui resurreclionem de mofte
resurreclionemejus, veneruntin sanclam civitatem, et largitur, et viiam sepultus operatur? In latronibus
apparuerunl multh (Mallh. xxvn, 52, 53). Repedat elenim mundum, in Prophetse virtulibus Christum
igilur ad stadium suuin Iriumphaior iterum vivus, ut iG Dominumrecognosce. Adhuc celeberrime per Scri-
noverit omnis mundus quia redivit ab inferis Chri- pturas sanctas, etiam in prophetseJonse.Iaboribuset
slus. Glorienlur ergo credentes : plaudant manibus ajrumnis, Christi passio ac resurrectio praesignantur.
omnesgentes, quia rex noster.elin saeculotrium-'
Hic Jonas (quod fidei vestrae -nbnarbiiramur inco-
phavit, et inferos vicit. , gnitum) lypum Domini gessisse praescribitur. Ipse
VII. BeneficiaDei nostri cum magna atque miri- enim Dominus dixit: Sicut fuit Jonas in venlre celi
fica sint : lamen nec nova probantur esse, neque tribus diebus,el tribusnoctibus: ila erit filius hominis
subiia: sed ab inilio sseculietprsedicla sunt oracu- in corde lerrw tribus diebuset tribus nocltbus(Malth.
lis, et praefiguratamysteriis. Sacram Dominipassio- xii^O^.HiCjinquam.JonasadprajdicandumNiniviiis
nera ab ipsis nuindi coalescenlis exordiis, veleris irae ccelestis offensam, Domino j'ubente, dirigitur.:
Testaraenti responsa cecinerunt : et ideo Ghristum prsesciustristem senientiam Propheta populiconver-
Dominumprajdicalum, ac enuntiatum suis fidelibus, sione vacuandam, navim profugus qtiai Tharsum
apparere ex ipsorum Iibris et voluroinibusasseri- peiebat ingreditur : sed nautis exorta lempeslate
mus. Validis absque dubio nililur privilegiis, qui turbatis, sorle fiuciibus datur, et faucibtisceti piscls
causam suam de adversarii asseril inslrumeniis : demersus excipiiur. Sed pisce illacsum eructante
spcciosa victoria est conlrariam partem charlulis ]D dcpositum, tertia die terris refunditur.
suis, velut propriis laqueis irrelire : et (esliroonio- X. Videte Dominumetiam in veferi Testamenloin
rum suorum vocibus confutare, et ajmulum lelis servi forma mirabilUer apparere : videie quomodo
.suis evincere, ut oppugnatoris lui argumehta, tuis se an(e aclis sseculis indicavit, secundum servilis
probenlur ulilitatibus militare. Itaque" in Domini formse humilitalem venturum. Jonas irani Domini
nostri persona, dum ex Adse primi hominis cosla pfsedicaturusad magnamNiniviiarum desiinatur ur-
mater cunciorumviventium Eva producitur: ex hu- bem dicturus: Adhucquadraginta dies,elNinive sub-
jus sacro Ia(ere, e( salutari vufnere Ecclesia omnium vertetur: Et Cliristus ad mtindimitiilur civitalem, ut
fidelium parens, reparanda monstratur. In ejus lypo diem salutis et praefinitumjudiciitempus annuntiet.
Abel viclus occiditur : et innocens fralerna tam- Jonas navim expetit, Ghristus Ecclesiam. Jonas ilu-
a SclIieetlV Regum xui, 21, jnxta LXX legerit. trunculis oeciso, atque ab iisdemsepulfo-:quaenos(ri
Cum enim Vulgata pro ambiguisvocibusGraecaav- • aucloris , Josephi el ClironiciAlexandrini sententia
•rwv,etHebraica D!"i,verlal quidam,etadsepeliehtes est, aliis in alias sentenlias discedentibus.
refcrat, omnemduhilaiioneni tollit de homine a la-
219 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA; 52«
ctibiis agitatur, Christus mundi turbinibus exercelur.. A pretiosus. Unde qiiarii forlis esse possis cohtra ho-
Nisi Johas perditiini delur, navis periculum non se- stem tuum ; ihterroga slatum tuum, qudd libi Domi-
jlattif. Sic hon libefatur Ecclesia, nisi Ghristi morte lmsad debellandum ih riieihbris tuis "mundtprinci-
salveiur. NautoedSmissuriJonam, tameh verentur et pem, et spiritales nequitias sunerandas libefam con-
Sicunt : Domine, ne des supef itos sanguineminno- fulit faculiatem: ac sic Impossibile non putes, ut
centem(Jon. i, 14). Nonne vobis videtur nautarum transferri obtineasin angelicas bealiludihes: cum iri
impfecatioPilati esse confessio?Qtii tradit Ckrisium, hdcsaeculoaugelicas devicbrispotestates. Non ergo
et tamenlavat manus suas, el dicit: Miindusego sum (e degenerem ac despectum faciat vila, "quem vel
a sanguinejiisti hujus (Maitlt. xxvn, 24).-Qtiariiton- fafctura probat illustrem protulisse vel gratia: sed
"grue pef'' persoriam"gentilem fides 'gerilium prsedi- cursum lidelis Christi sanguisad superhafiducialiter
caitir! ,, , ', exlollat. Nam qui se ccelestipretio videritredemplos,
XI. Dicifitaque Jonas !n ofatioiie sifa : tolle igi- ad ccelestianon dubitent praeparalos. - ' •
lur, Domine,ariimdriimeam,quia hieliorest mih'unors MONITUM IN EPISTOLAMSEQUENTEM.
quam vita. Dicat hoc nobis Domiriusnoster Jesus
. Etiamin Veronensi,quemdudumlaudavimus,peran-
pliristus : "quiamelior est milii hwrs quam vila : id i, tiquo.ms., hic, et qui subsequunlur duo sermones de
est,.'viveris'iihahi Judacorum geritem salvare non " EpiphaniUet Quadragesimd, Hieronyhioihscribunlur.
potui : ihoriaf, ul univefsus mundiismea nibfte sal- Erasmusait, videodubitatumet ab aiiis, cujus sit hmc
vefuri Jbnaro cetus piscis cxccpit immersum, sed noii homilia. Cujus sil non .pronuntio, quumquamLeonem
aut Maximumreferl. Hieronymi non esse, palam esl.
cohtigil devoraium: et quem maiiiia liominumper-
didit, "bijstiaesufiens cuslodivii : plenis visceribus EPISTOLAXXV,
faiiiem paiiiuf, el ih pfscdamqtiam absorbuit, nil SEUSEItMO DENATIVITATE-DOMIM.
• sibi licere hiiratur. Quis est iste.qui inter avidos ri- I. Oodieverus sdl orttis est mundo: hodie in tene-
eihs absumi potest, consumi i:on pblest ? Cibus est, bris sajculi lutncn iiigressumest. Deus faclus est bo-
corruptio hon est. Traditur perdilionis proftindo, et mo, iit homo Deus heret: Forriiam servi Dominus
"servatuf ijVsiusinorlisobsequio. Quisest iste, qul accepit, ut sefvus verteretur in Domirium.Ccelorum
vaslissinios. sinus periculorum lotu3 ingreditur, et habiiator et conditor babitat in terris",ut homo cqlo-
sub altitudiife conclusiisimmehsa atque moflifeia, nus terfac migrarel ad ccelos.0 dies omni soie "Iiici-
vitaii aere pascilur, et dihiissus In alienam feruni dior ! o tempus cunetis saeculis exspeetatius! Quod
riaiufam, in vilaeexsiliumcum viia peregrinalur, et prsesiolabaniurahgeli, quod cheriibim et serapbim et
moriissuperstes anriuntiat mundi saluteni? - ccelorumniinisioriahesciebant: hocinnostro tempore
XII.' P,uio quod lii.e est Dominus nostef Jesus " revelaium esi. Qhodilli vldehant per speculumet per
Christus, quein saivamdrs, inexpl.ebilisbellua , in imagiheth: nos cernlmus in veritate. Qui populo
escamStiam rapuit, et pracdam suam caplivam con- Israelitico loquebaturper Isaiam, Jereiriiamcsetefos-
iremuit: queih etsi tefra sorbuefat crueifixum: ta- que proplietas, nuhchobis pef Filium loquitur. "
ihen queni hon inveheral reum , nori poierat lenere . II. Videtequid sit inter vetus f estamentum et .no-
damiiatum; quia culpam non facit pcena, sed cansa. vum. In illo loquebaiur per nebulam : riobis loquitur
"Quasisolftiimcibum perdilum in origine mundi ho- per serehum. Ibi Deusvidebaiurin rubo, hic de vir-
niinem, devoriavit": sed magnam esse sibi ipsius gineDeus nascitur. Iliiigniser.ilpopuli peccafaconsu-
dlgiiiliUem'prsefocata cognovil. Atquc ideo divinus -nneiis: bic bomo esl populi peccala diriuttens, imino
"sermo commemorai, el prwcepitphci\ elevomuitJo'- ignoscens servis suis. Nemo cnhn potsst peccata'di-
iidm in dridam': Prsecepit efgobestiae, prsecepit mitteie, nisi soltis Deus. Sive hodie Dbmihtis Jesos
morti semper esufienti, praecepit abyssis et inferno, nalus, sive hodie baptizafiiscst, diveisa quidemopi-
ut mundoresiituat Ealvalorem.Evomuit au'era, hoc liio feriur in niundo, ct pro' tradilionum varieiaie,
debcmus iiccipefe, quod ex irais visceribus moriis senlehtia est diversa.Nobisillud conslatad liquidum,
viclrix viia remeaverit : aique eam eximis praecof- quod sive hodie naths ex Maria virgine est, sive re-
diis inferni perdilio exulcerata reddiderit. " natus ex baptismo, et rialivitas cariiis et spifitus no-^
XlII.Videmusitaqueihpropbel8eafflictionibus.iper- bis proficit: uttumque mysleriuiri iheum, utruiiiqiie
fissime praefiguratampariter ei moftein et resurre- utilitas mea esi. DeiFilius non habebat necessarium,
ctionem. Quapropler quodimplelum cernisJn servo,, m nasceretur, utbaptizaretur. Nequeenim peccalum
cfedereiioii cuncteris in Domino. Qusecum ita sint,, fecerat quod ei "remitieretur iii baptismo : sed iilius
perspi"ce,,bbmo,'quaniumvaleas, et perpeiide quldi bumililas, nostra sublimilas : illiris crux, noslra vi-
debeas: perspicequantuin vale.is,ut tandemvilis esscj 'cforia esl: illitis patibulum, noster triomphus e-*t.
libi "desihas:ul vel perlioc crhbescendis subj'acere j III. Gaudentes hoc sighum levemus In humcris
"
vitiis dedignefis",dum generosifatem tuam de crea-- nosfris: vicloriarum vexilla, el jfnmoriale lavacrum
loris"ac repaf.itdris digniiale thetiris. Habet caushis portemus in frontibus. Cuin hoc sighum diabolus
quibus te ipse confundat: curindignis dominis victtj conspexeril in frontibus nostris, -contremiscii. Qui
jcorde subdatur;cui gloriaaeterna promiltitur; et she - anrata Capitolianoit timent, crucem timent. Qui con-
*
geminoprivile'gio,quidttdtim divinajimaginispartici- ' temnunl sceptra regalia el purpuras Cicsarum et
patione fulgebas, efficerisetiam commerciinobililaici dapes, Clirislianorujnsordes et jejunia pertinicscunt.
•&"< EPISTOLAXXVI. SEU SERMO DE EPIPHANIA. 222
DeniqueinEzechieleprophela, cum omnes"quiiriis- A luerat' corigregare ,- uf Domini corpus „attingeret(
siis fueral angelus occidisset, et inierfectio ccepisset II. Videte,-fralres, quohiodo idquoditvEvaiigelio
a sauctis, iilitantummodosospifesreservanlur, qdos lectum est, in vigesiriio'oclavn-psalmo fuerit anle
Thau iittera; id esi, crucis picturaserv^verat.Exsttl- praedicturn:YoxMominisuperaquas (Psal. xxviu, S).
lenius ilaquead crucis similitudinem: saiictas in cce- Locutus.eniroDei Filius ad-Joannem: Sine modo,',sic
lumlevemus manus: cumsicnos armatos daemones enim oportetnosimplere omnemjusiiiiam (Matlh:.mf
viderintj.oppriroeritur. Quarido Moyses ereclas habe- 15). Sequitur :Deus majestatis intgnuit, quando Pater
bat .manus, vincebatur Ainalech :'.s\ paululumillae Filio lestimonium. reddidit, dicens,: Hic esl Filius
conciderant, invalescebat. & Ahtennoe navium- et meus diiectus, in quo mihi benefomplacui. Vox-JDo-
•esl enim Chri-
velorum-cornua, sub figura uostraj crucis volitant. mini confrhigenlh cedros. Baptjzatus
Aves quoque ipsaequando in-sttblimiora tolluritur et sltis,-et ereeli p.riusatque subliraes daemones.corjue-
pendent per aerem, extensis alis imilantnf crucem. rtinf:-Succidil.eos Dominus tainquam'cedrtis Libfftti:
Sed ettrophaeaipsa.el victofia triumphoruin .orna- ei comminuileos Dominustamquam vitulus fragmenta
menta.cr.ucis sunt: quam-.non solum in fronlibusj arborum ventilans, et calcibus slirpes in d,iversa,di-
sed in manibus qupqtfe nostris babere debemus : iil spergens.,El eeontr.ario•de Salyalore.qnjd dicil? El
si sic fuerimus armali, calcemus super aspidera et B ditectusskul filius unicprnium. Dilectus rjopinusmpr
basiliscuin,'per Dobinurh npstfum Jesiiih Christum, ster atque Salvator est, /I/itts unicornium,.&\iusjCf.u.-
cui est honoret gloria ihssecula "ssecnlorum.Amen. cis: .de quq dicitur in cantico Habacpc; Cori\uet:in
manibus ejus, ibiabscondit foriitudineih suam (Hab.
MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM. . iu,,4). Poslquamergo dilectug iste crucifixiis.est,jra,-
Ejusdem videlur.ac proximcsupeiior quclpfis esse. pleium est illud quod sequitur in.psalmo :Vox Dfitnini
Ulnihil aliud accedat, cefle,qudd aiville, si've hodie intercidenlis.flanimamignis. illo.-enim Jjaptizato., et
Dpmliius Jesus niiius, sivehodiebaplizaiiis 'est: <Ii- imiverso
vcrsa.quippe jdpinio feriur iniiiuiiad, efifadiiidnum raundo,.Clirislo lavanle, mundato, gehennse
varietate sentenlia est diversa, immane quantum ab ignis exstinctus est. VoxDominiconcutienlisdesertum.
Hierohijfni mente vtgemoqueabhorreai,, qid in Com- Deserta fuit Ecclesia, qu* prius filiosnon habebal.
menlariisin-EzecIiielitib. 1, cap. 1, Epiplianionimdieiii
a Natali non modo,probe distinguit,jed et eosrefellit, ]If. Ad prajdicaiionem Christi, deserta .commqla
qui pro uno eodeihqueliabebatit. Erasmus ait: Nec de est,,el parturiyit et peperit:,qt nata cst inuna die
hac qttidqtiamhabeo quml pronunliem, -nhi non esse gens tqia simul illa, quae anle dicebaturrfcserittm.Ca-
Hieronymi. Ei addubitant inscripiiones exemplarium. des, hoc.es^ desertum sanctiiafiSj.Siqui.deinquaenon
' ' " i: hahuerat sanclilatem, ccepit parere.cerv6s.,,.et san-
EPISTOLA XXVI,
C ciorum.-emiUeE.e.gregeSj,..qni serpentes. interficiunt_
, , ', SEUSEUMO.DE.iEPlPHANIA DOMINI... ,• qui venena conlemnunt :,.quibus discurreiUib.us,in
'LDies EpipliariioTumGrajco nomihe sic vocatuf. toto orbe, et Chrisii Evangelium prajdicantibus, ,in
omnesdicenl glor.iam.Deo,,S.cqui.t.urjU.Dop
Quod eriim lios apparitioriem, vel oslensionem dici- temploejus
riius, GrajcisOTOKViitzv vocant.Hoctuitehi ideo, quia niinus diluvium inhabilare facil. Consideremus.lolum
Ddminus'hoster hodiect Salvaior apparuil" in leiie- orbem, respiciamus barbnras. naliones.s Romanum
bris. Licetenim olim iiatus essetex Mafia, eltriginia quoque menle lustremus imperiuni: ubique in Gbrj-
in nomine Domini bapiizantur:
jamaiihorum expiesset ajfaierii: lamen ignorabatuf stum creduni, ubique
amtmdo^ Eb leiriporccognilus est, qtio ad Joanneni et ita.fit.ut non una aqua, sed quodammodo sifdilu?
vitim baplismo.rum. Quaproptpr consummatum est
Baptistam,ut in Jordane baptizareiur, adveiiii, et vox
de coelopatfis intonariiis atiditacst: Hic est-Filius labernaculum,:hoc enitn psalmi istius tittilo prsenola-
tur: quoniam Ecclesia ex vivis lapidibus exstructa
meusdilekus; in quo mihi benecbmplacui(Matllv. in,
filios Dei,.afferamus ei filios
17). Quem Pater de ccelis moiisiraveraYvoce : liuiVc cs|. Afferatnus.Dominq
arietuiri, Apostolqrum et sanclorum ; et. iinitemur
Spiiitus sahrius versusin eolumbaih, et supercaput
iliius sedeiis.-tactu quoqrie ipsq vojuit demohstrare, Salvalorem"nostrum (quia ipse el pastor el agnus
ne quis aliiis Dei Filius phlafelur a populo. Qiiid liac *j et aries-appellatur) qui pro nobis ininiqlalur iiv JE-
in et
bumilitate siibliihius? quid bac vilitate nobilius ? gypto",qui-pro Isaac cornibus tenetur, sentibus.
dicamus : JDonjinuspqscit me, et„nihil.mild deeril,,in
Baptizatuf a-servo; el a'DomihoFilius apjfeiiaiufi "
loco pasciim,. ibi me collocavil. fiuper aquamrefecjipnis
Inler publicahos, et rrieretrices,' et peccatores, ad
educavitme; cui.est honor, et gloria ' in ssecu|a,sajcu-
lavacrumvenit, et sanctiqr esi Baptista suo. Lavalur lorum. Amen. ..
a JoahrieIn carae, etipse Joanhem in spiritu lavat. , ......
Aquaeqiise caetera"inundare ediisueveriiht. "Dohiihb "' MONITUMlN'EPISTO'LAM SEQUENTElV '"•'
nostfo' iayante, mundatsesiiiil. Jordanis lluvius; qiii
eoiempore quaiido popultimJsiaeS eduxit Jesus ail _ Angaiiumscripiioni£,.ac£tylus^ordoet
qnqque ip.se•_,
quetn in editionibus, ih,Vcronensi ms.tobiinel, indi-
terram_re'promissiotiis,fiierat;ex'siccatbs:hunc tneni- cio sunt,,'ejusdem quinque tstds serhlOnes, db sup'e~
bris Dohlihi taciis, si pottiisset, uhdas uho loco vo- fioreillo de'Naiivildle Ddmini^ducloris esse: Htiiib

_R Verus hieronymus,episi. I-i ad Heliodbr^im, cru- neih, ui ei alias abaucfofe adductas,


" ' ' passihi
-'•"'- apucl
cit antennd figdtur ih froiiiibus. "Quam cbmpaiatio- veieres invenire est. .
m S. fllERONYMIOPERUM MANTISSA. 224
tamen Erasmus pauct adeo fecil, ulparumabfuhsedi- jAverit, divinasententiapunielur! Sed etsacerdotibus
cal, quin in extremam classemrelegarit. __ siinpliciter praecavendum esl. ne 'duplici mente
EPISTOLA XXVII, sint, ne Domini ambigantpotes(a(em. SieliamMoy-
SECSERMO DE O.UADRAGESIMA. ses et Aaron (qui ad aquam conlradictionis visi sunt
I. Quomodo miles semper exercetur ad prajlium , fluc(uare) non meruerunt terram repromissionis in-
et simulalis iclibus, veris postea vulneribus prajpa- trare : utique niulto magis nos qui peccatorum pre-
ralur: ita omnis quidem Christianorum vita indiget mimur pondere, non valebimus fluentum Jordanis
abstineniia : sed maxime quando bostis prope es(, transire: el ad Iocum circumeisionis, id est, Gal-
et prajparatum adversum nos exercitum ducit inimi- gala pervenire, si scandalizaverimus unum dehiini-
cus. Omni servis Dei tempore jejunandum est: sed mis islis. Unde tam Iabores pastoris ,jjuam gregis"
tunc amplius cum ad immolationem agni, ad myste- fecunditas; tam ubertas messium , quain agricolse
rium baptismaiis, ad Chrisli carnem et sanguinem studium , Domini horreis praeparentur. Tolo nisu ac
praeparamur. Statira enim ut oves suas recederevelle labore lendamus , ul digni efficiamur adventu pas-
de proprio grege viderit diabolus, fremit, irascitur, chae, et carne ac sanguine agni Chrisli Jesu. Amcn.
furit, e't foris adversus eas viribus commovetur , EPISTOLA XXVIII,
perire sibi existimans quidquid Christo salvatur : el'.B SEUSERMO IN VIGIL1A PASCH/J3.
mori Synagogsesuse , quidquid Ecclesisevivificatur.
: II. Quia ergo, fralres cbarissimi, ad Domini sa- De Esu Agni.
cramenlum quadraginta dierum jejunio praepara- dicetomiVI, (Habetur et inter supposititiaAuguslinioperain appen-
inscriptus,Inpervigiliopaschm,deEsu Agni.
mur, jejunemus tot diebus pro peccatis nostris, Aliusin "Veronensiperantjquoms. hutc prajtnittitur, hoc
titulo: Undesupra Moysesquadragintadiebuset quadra-
quot pro sceleribus nostris Dominus jejunavit. Hlum ginla noctibus jejunavtt.Erasmushujus et qui proxime
post baplismum tenlat diabolus. Kon enim sciebat prascedit,esseeumdemauctoremsenlit.)
eum esse Filium Dei: proplerea negligebat: Deni- MONITUMIN SEQUENTEMEPISTOLAM.
que poslea cognoscere cupit in tentalione, dieens : Eraswws ait: Ex eademel litc sermo profectus esl
Si Filius Dei es, dic ut lapidesisli panesfianl. Et, Si officinb, et ad charissimosfralfes
perlinel.
Filius Dei es, mille le deorsum (Matth. iv, 3 seqq.).
EPISTOLA XXIX,
Nos autem quia scit velle filios Dei fieri, propterea
SEUSEMIODERESURRECTIONE DOMINI.
expugnare nilitur, et quasi serpens lubricus nosiros
'involvere pedes, ne ascendere valeamus ad ctelum. I. Non queo, fratres eharissimi, quem mente con-
Si autem Dominum tentare ausus esl versipellis et cepi, ore proferre sermonem, et cordis mei laeti-
nequam : quanto magis nos decipere non timebit! C tiam lingua non explicat. Hoc auiem non solum ego
Si contra Dei Filium et figulumsuum, vas perdi- patior, qui cupio narrare quse sentio : sed eliam et
fum repugnavit: quanto magis contra nos qui infe- vos mecum palimini, plus exsultantes in conscientia,
rioris ab eo naturse sumus audebit insurgere! Si j'us- quam eloquio proferenles. Videtur mihi bic dies
tus vix salvabilur, impii et peccatores ubi perma- caeteris diebus esse lucidior : sol mundo clarior
nebunt (I Petr. iv, 18)? Non quo Dorainus noster illuxisse : astra quoque et omnia elementa laetari:
"decipi potuerita diabolo, sed quo formam servi ac- et quse, paliente Domino, proprium lumen retraxe-
ceperit, inomnibus se tribuere volens exemplum , rant et fugerant, et noluerant Creatorem suum aspi-
utnemo sibi in sanctitale confidat, cum eliam ille cere crucifixum, haec nunc victorem illum, el ab
tenialur, quem non possunt lentamenta superare. inferis resurgentem, suo (si dici poiesl) fulgore, suo
III. Hoc totumidcirco replicamus , fratrescharis- prosequunlur officio. Credit coelum, credit lerra :
simi, ut sollicita menle caveamus , ne exeuntes de et sagena quse tolum mundum piscata est, Judoeos
jEgypto, et per quadraginta dies, quasi per quadra- lenere non poluit.
ginta annos ad repromissionis lerram per eremum II. Hmc dies quam fecit Dominus, exsultemus et
festinantes, desideremus carncs et ollas jEgypti, et twtemur in ea (Psalm. cxvu, 24). Quomodo Mnria
"a serpentibus inordeamur. Exivimus de ^Egypto : D virgo mater Dominiinter omnes mulieres "prihcipa-
quid nqbis cum ^Egyptiis cibis ? Qui babcmiis cce- tum tenet: ita inter cselerosdies hsec qmnium die-
lestem panem , terrena alimenta quid'quaerimus ? rum maler est. Rem novam dico, sed quaeScriplu-
Reliquimus Pharaonem , invocemus auxilium Domi- rarum vocibus comprobatur, hsec dies et una de
ni : ut nobis iEgypiius rex in credenliumbaptismale septem, etexlra septem est. Haecestdiesquae appel-
submergaiur. Ibi pereant equi et ascensores eorum ; laiuroclava. Unde etin quibusdam psalmorum (itu-
ibi frcmens adversarii necetur exercilus. Non mur- lis superscribitur, pro oclava. Hsecest in qua Syna-
muremus adversus Dominum , ne a Domino percu- goga, finitur , et Ecclesia nascilur. Haecin cujus
tiamur. Non detrahamus de sacerdotibus nostris : numero octo animse salvatoesunt in arca [Noe (Gen.
et magis a viiiis jejunemus quam a cibis : licet et vm, 16). Similiter, inquit Pelrus, et vos salvos facit
cibortim abundantia sinl fomenta vitiorum. Si Aaron Ecclesia. Haec esl de qua Ecclesiasles praecipil :
et Maria conlra Moysen murmuranles , Dei pro ser- Date parles septem, date et octo (Eccle. xi, 2). Hi
vo suo senserunt vindictam : quanto magis si ali- sunt octo gradus, per quos in Ezecbiele templum
quis nostrum pra?posiluui suum vipereo ore lacera- Dei scandimus, Hscc oelava dief, de cujus sacra-
3»!* EPISTOLAXXX. AD EUSTOCHIUM,DE VlNCULlSB. PETRI. 226
mento, el omniumnationumin Christi fide, octavus £_.tramus portam paradisi. Ita debemusvivere, ne eji-
quoque psalmus incipit : Domine Dpminusnoster, ciamur de domoilla, et ejectrforasabesliisdevore-
quam admirabile est nomen luum hi universa lerra mur : quas in alio loco Prophela formidans, ait:
(Psal. VIII,2)! Et quid me necesse est infinita re- Ne tradas besliis animas conftlenliumlibi (Psalm'
plicare? Diesme deficiet, sivoluefoomnediei istius LXXIII,19).
exponere sacramentum. V. Ecce nunc Dominussians in paradisi janua
III.' Hoc lanlum dico, quod universa sabbali gra- loquitur ad nos qui sumus in domo ipsius : cum
tia et anliqua illa festivitas populi Judaeorum,diei quicumque sanclorum fuerit ingressus : quamvis
istius- solemnitate mutata est. Illi in sabbato non diabolus prohibeat, quamvis inimicus accuset: ipse
faeiebant opus servile, nos in die Dominica, hoc est siquidem aceusator frairum nostrorum, ipse est
esl, Resurrectionis, opus servile non facimus: quia vindex inimicus: sicut in centesimo vigesimosexlo
viliis et peecatis non servimus. Qui enimfacit pec- psalmo dicitnr : Qui sanclus fuerit non confundetur,
calum, servusest peccali(Jqan. vin, 54).-Illi de do- cum.loqueturinimicissuis in porla : in Jesu Christo
mibus suisnon egrediehantur : et nos de domo cui est honor et gloria in sseculasaeculorum: Amen.
Christi non egredimur, suhius enim in Ecclesia.
Hli non accendebant ignem in' die sabbati : nos B '. MONITUMIN SEQUENTEMEPISTOLAM.
e contrarioaccendimusinnobis ignemSpiritus sancti,
Ul nihil de ipso dicam, qui Hieronymum
et omne vitium excoquimus peccatorum : de quo menlirihac artifice
epislola lammalisarlibusconatusest, qui-
igne Uominusait -. Ignem veni witiere in terram : et que adeo plus salh abErasmo vapulal: imclor sum, ut
quam volout ardeat (Luc. xu, 49). DesiderafDomi- eas cumolioEncomioBedmsermone in hocjpsum argumenlum,
nusignem istum ardere in nobis; secundum Apo- cumque calenarum,et gladii Pelri apud
Metaphrastem, conferas. Conficlumab eo eliam esl
stolum, id est, Spirilu nos sancto fervere, ut non illud Imperatorh Constantiniad universi orbis Chri-
refrigescat in nobis charitas Dei. Hli per diem sab- slianos Epislolium, quod intersertt cap. 5; quodque
bati non ambulaht in itinere : perdiderunt enim nemohominumatiusnovit.
illunr qui"dixit: Ego sum via (Joan. xiv, 6): nos EPISTOLAXXX.
autem dicimus: Beali immaculali, qui ambulant in
AD-EUSTOCHIUM. '
lege Domini (Psalm. cxvm, 1). Et iteruni : Viam
verilatis elegi, et viamjustificalionum tuarum doce De VinculisbeatiPelri.
me. llli de spinis Dominumcoronaverunt : nos au-
leni, si fuerimus Iapidespreiiosi,Dominum nostrum I. Ssepissimorogalu, o virgo Chrisli Eusloclhum,
coronabimus. Caput imperatorumistiussajculior- iG a me fua deposcitchafitas, ut tibi tuisquevirjginibus
hat uiadema : nos ideo in capite nostri regis impo- nolumfaciam, unde beati Pelri apostoli in kalendis
nimur, ut ornemur a capile.-Illi non susceperunt Augiisii,quaecelebratur festivitas,initium habuerit;
Christum, et suscepluri sunl Antichristum : nos el quare nec post, nec an(ea, sed prima die mensis.
recepimus huniilemFiliuih Dei, ut poslea habeamus Ingeritis auiem qiiosdamesse qui hoc die apostolum
triumphaiilem".Ad exlremum noster hircus ante Pefrum educlum esse ab angelo de carcere credant.
Dominiimmolaturallare : illorum hircus Aniichri- Ad ultimum petiiis vobis declarari, qualiler psalmus
sius consputuset maledictus, projicitur in sbliiudi- centesimus trigesimus sextus aposlolorum principi
nem. Nosterlatro cum Domino ingredilur paradi- beato Pelro conveniat, vel si de ipso propheta-
suro : illorum latro homicida atque blasphemus, ius sit.
moiitur in peccato suo. Illis Barabbas dimiltitur : II. Adquseduopriora,brevitermerespondereopor-
nobis Christus occidUur.Pro quibus uuiversis, fra- tel, ut in postremo mihi liceat immorari. Beatum
ties -cbarissimi, consona pariler voce- can(emus: Pelrum apostolum hdc die de carcere educium esse
Hwc esl dies quamfecil Dominus, exsultemuset tmte- qui credit, ipsius repetilionis-Evangelicaelegat tex-
mur in ea (Psalm.cxvn, 24). tum, et inveniet errorem se passum esse : in lan-
IV. Igniiam illam romphaeam et paradisi j'a'nuamD tum enim aperle refertur, ut cunctis legenlibus fa-
quam nuilus potuil effringere, hodie Christus cum cilesit ad inlelligendum.Nam Herodesrex, Herodis
Ialroite reseravit-: ideo hodie Christus dixil ad an- majoris filius, qui in Salvalorisnecem corisentiens
gelos : Aperhe mihi porlas juslilim ~,ingressus in fuit, Domini nostri Jesu Cbristi doctrinam, quaeper
easconfilebor Domino: quaecum' semel aperia est, aposiolos praedicabatur subvertere studens , • imsif
numquam credentibusclauditur: Ex eo tempore quo manus ut affligerelquosdamde Ecclesia(Acl. XH,I).
pissus est Dorainus usque ad praesentem diem, Ibi datur inieljigi plures ipsius significatosconatus
semper liaacporia clausa et reserata est. Clausa esl , esse, qui adhuc superbiaesuse ramos extendens, oc-
pcccaloribus et incredulis. - Reserata est justis et cidil Jacobunifratrem Joannis gladio,el hoc tanlum
credenlibus. Per hanc ingressus est Pelrus : ingres- facinus diebus azymorum facere studuit. Erat, in-
sus est Paulus.' Per hanc omnes sancti et marlyres -quit, d\es azymorum: Et qui Dominum Salvatorem
intraverunt. Pef hane quolidie de loto mundo jus- anno praeierito diebus azymorumocciderant, Pelrum
torum -animse ingrediunlur. Duaeportae sunt, porla aposlolum ipsis in-diebus exstinguere satagebant.
paradisi ct porla Ecclesiae.Per portam Ecclesiaein- Quem cum apprehehdisset,misUin carcerem:tradens
22.7 ..... S. HIEROXBII OPERUMMANTISSA»', . 228
quatuqrqugXernionibus niifitumcustodipndum: vofensA cus, fabricaturJIcclesia, elluec consecraturab eo-
posl pasclia producereeum populo. Sed non est con- Jeni papa.
silium, ppn est-scientia , nqn est sapientia, nec for- , V. AfJViit ibi Augusttis; etsacris scriptis perve-
litudoaliqtta contra Deum (Prpv. xxi, 30). In ipsa, rcdarios toti orbimandare sttid.uit,-jp hajc.verba :
inquit, hoclecum produclurusesseteumHerodes,,erat t Nolumesse-v.olumusomnibusClirisiumpie colen-
Petrus dormiensinier.duosjnilitespinctus.catenjs dua- tibus, beaium Pelrum apostoluma Deo nobis'datum
bits : et cusiqdes,anlejanuam cusiodiepatticarc.erein: paslorem et principem stimmo studio venerari yel
et ccceAngelusDominiasliiit, ei lumenrefulsil in ha- assidue, el maxime in hacdie kalendaruni Augusla-
bifaculocarcpris. Percussoque.lalere Petri, 'excitavit r,um,jn quo ut deus a.vobis soliti .eramus•a.dorari:
eumdicens: Surge velociter.El cecideruntcalenmde ut ipse pius pastor, precibus Deo fusis,nos et impe-
tnanibus.ejus, el exiens sequebatur.Angelum.Ecce rium nostrum adjuvafe digneiur : Valele. i Sanclus
quomodo Petrus die.bus azymorum incarceratus, autcm Sylvester hunc dieni celebiem oninibus Ec-
post pascha ereplus sit, et uon in kaleudis Augusti: clesiis esse insdtuit, ul_sicut. celebrabatur ad bono-
III.,Sed liaecfestiviias lanli ajjostoliqualiter adin- rem lerreni principis, ad decus celebretur clayigeri
venta sit, pandam. Octavianus Csesar imperii sui cojleslis. Accepit autemhajc celebritas nomen beati
scmulumM. Antonium hahuit, quemassiduis con- B Petri aposloji ad vineula, .propter vinculorumquaj
gressionibusac praeliisvix exsiinguerevaluil: quem ibi passus esttormenia : ut ubi abundavitpeccaium,
Cleopatra conjux moitnunVdolens,seque ipsam vi- superabundafet et gratia (Rom. v, 20). Haic domus
yam sepeliens, uberibus suis aspides apponcns, ma- vinculorum , hoc ordine facia est domus sanctarum
lujtviro suo cominori, qtiam manus incurrere Ro- pratiqnum.
matiofum.Caesarverq de tyranno celebrata victoria_, VI, ljaecbreviler ad "duoinquisita respqndi, nunc
Romam repedavil ducens seeum infinifumcaptivo- ad psalmum veniam : et si beatoPetro conveniat,
rum numerum, el antiqtiorum Ptolemaeorumom- ut in nullo vesirum bonuin desiderium fraudelur,
nium ga^zas:ut nec anle, nec posl,taiila eopia aurij ostendam. Dicat ergo verbis propbetieis, Domino
argenti, gemmarunique Rqmam adducia fuisse no- beatusPetrus: Domine,probastime(Pss/.cxxxviu, I),
scatur. Cumauiem hocdie Romamingrederetur, ob quoniam vocasti: cognovhli,quoniam praesumpsi,
(riiimphum lantae vicioriaj, ac pacem firmissimain el ausus fui dicere : Etiamsi oporlueril me mori te-
toli orbi collatam, yocaius est Augustus, qui primo cum, non le negabo.Tu aulem cognovhtiomnescogi-
solum Caesardicebatuf. Coronalur civiias, fit laaiitia tationesmeasa longe,antequam eas cogilarem: semi-
ingens ,in-, populo,- staluifur a senatu , et omnibus tam .meam el direclionem meam invesligasti ; et
R.omanis.scriplis firmatur, nuntialurque per univer- *S omnes vias mcas prmvidhti et probasti, quia non
sum ^orbem, omnibus gentibus Oclavlanum Au- erat flolus in lingua mea,, cum dicerem. ; ,^Si
gustum inter deos debere coli : et ut mensis isie me oporlueritmori tecum,non le negabq(Mallh.xxvi,
qui antiquiius in ordine mensiumSextilis dicebatur, 35). Tu autem firmasti me, el posuhti manumiuain
in honorem AugustiAugustus vocelur : JJI boc (ri- super me: firmasiimede tua prsesentia^quod.essem
pudium solemnilalis ob.triumphum Auguslalis vic- negaiurus : et pqsuhli manum luani spper me : u.t
lqriaj, legeperpetua volumuscustodiri. peccatum Jacrymsesequerentur. Mirabilisfdcta est
IV. Sic quousquead magni Constanlini imperium polenlialuaexme : confortataest, necpolerpad eam.
yentiim_est,;qui postquamdignationesuperua,, p?r Conalussum non negare : promisi etianv jne niori
sanctos apostolos Potrnm et Paulum visilatus, e,t magis eligere quam negantis criroenincurrere : sed
l>erSylveslrura papam baptizatus est, et ex persecu- prajscientia tua ita confortata est,-ul non potero ad
torefidei defepsor, ct mandatorum Christi cuslodi- eam. Quid nunc faciam? negavi Dominum.el magi-
4or-assiduus, facttts , harum solemnitalum phanta- strum, nec (ut quidamopiiiantur) honiinenv>negavi.
smala .perhorrescens, papse dicil Sylvestro : Hacte- Ego illum negavi, cui dixi .:' Tu.es ChrisfusFilius
rius, Pater, humanis utens legibus,.sicutipse nosti, Dei vivi. Illura negavi, quempedibus ambulantcm
oinni. studio, et-hos dies et alios excolebam, NuncJ*-"super aquas expertus sum. Illtt.mqttem voce sua vidi
quiaplacuit Domino JesuChristo, me peccatorem morluum vocamem de sepulero. Illum quem ccelis
sibvfjmulum facere : jniquum mihi yidetur harnm palentibus, vidi cum Moys.eet Elia, etyocemati-
celebritatum favorabilibuslaudibusexlolli. Videergo divi super eumde ecelo: Uicest Filius meusdileclus,
quomodo ad honorem summi Dei.,beato Petro apo- ipsum audite (Malth. xvn, S). Illum qui csecumtactu
,stolo banc diem dedicem. Sanclus autem Sylvester suo illuminavil, qui verbo leprosos ni.undavit, qui
bop audiens, gaudio repletus, graliasDeo retulit, et j'ussu dajtnoniaexpulil, el multasvirlules suae-dei-
cum sui cleri concilioAugtistorespondit: Est carcer talis ostendil.- . ; \
in qu.o bealus Petrus apostolus pro Chrislo agoni- VII. Quid viunc facimus, Novatiane? Perdimus
zans, vinculatus fiiil, et sacri fontis lavacro, pluribus -aposiolum Petrum :an jecipimus.reverlentenvail
,ibi bapijzalis dedicavil: bun.c omni. sordepurgari Christum? Ecce Cbristus ;eum recipit, tu' ejicies?
'
facias,:.quatemi.sEcclesiaibi fabricata, ad honorem Sed clamat conlra te Paulus.: 5J~Deus.justificat,
.janti apostoli, fidelium .vota peremnier reddanitir. tu guare condemnas?Dicis : Credite, baptizatis non
Ho,caudiens Auguslus, Iseluseffiei.iurrpurgatur lo- debet pcenitentibussubveniri. Ecce spostolopoeni-
m. . E-PISTOLAXXX. AD EUSTOCHIUM,DE VINCULISB. PETRI. 2S0
tenli succurritur, qui- est episcoporum .episcopus, jA " ades. Ibi enim perpassion.emspecialiter descendisti;
et major. gradus redditur. plpranti, quam suWatus ubi per potentiarh tuam, sicut ubique generaliter,
est deneganti. Quod ut dpceam, iilud ostendo, quod prsesto es. Si sumpsero.penhdsmeqs dituculo, id esf.
nullus .Aposiolorum paslpris nomen accepit.: soli *' ante lucem. Pennas hociqcopfo cqgitationibus po-
enim hujus nominispq.tesiatem post resurrectionem ni.t, quaerepehtino volatu iibique sunt \ in ccelo, in
suam Petro pcenitentiDominus concessit, etnegatus, ierra, ih abysso et ubicumque finiuntuf .maria'.Si
quam solus' habujt, Pelro tribuit pplestalem : ut ergq, inquit, illuc.anteJucenViuajresurrectiohis va-
non solum reeuperasse quod amiserat probaretur, dam ubicumque.ihaccessibililassplet fugitiyumabY*;-
verum et multo amplius pceniteudOj quam negando condere, ut illuc ire possim, manus tua deducet,me :
perdiderat, acqulsisse. Hoe magisler honus in electo et quasi fugilivumtenebitme dexWrdttta. Anle Jucera
discipulo formavit exemplum ,ut omnis discipulus hic, ante resurrectionem posuit Salyaloris: quia in
Chrisli sit inlegro animo, et pceniteat siita evenerit tenebris fuit omne sajculum, jaceiite Dominoih se^
ut delinqiiat, nec rem nbxiamsibi permitiere debet, pulcrq : in quq tempore pcenitenlia Pelri agelia-
ul decrescat. Sed qui tanto cilius vincitur, lanto lur, in quo etiam dicil: Forsiiqn tenebrmconculca-
citius expurgalur. - - bunt me: el in tribus negalionibussriis, tres fugafurii
-VIII.Cerle omnis sarictitas ad Deuni ducit, et' B paries clatisas esse sibi si fugeret, memorabat :-iii
omne peccatum ad diabolum, Et suh-Dominobono ccelo, in inferno, et in posfremis maris: ergo ne=
positi, quomodo cfedimus nobis possibilitalem ?.cl ga_re, tenebraesunl, «t fugere conculcatio tenebra-
diabolum eundi-concessam, et revertendi ad Domi- rum ,: lio.climens, ne comprehensus ab ipsis tcne-
num denegaiam? Addo.aliquid. Cer(e hominem per bris conculcaretur, quasi tenebfis malis suis sub-
peccalunva se recedere-Deus noivvuli, et peccalo- niersus, operibus esset deditus tenebraium ,'habens
rem ad se venire onmemvult: et si illud poluil[A/, tractum pereunem, jnges iacrymas, dolores aJter--
potuerit] fieri quod Deus'non vull, quanto uiar uos. Hoc enim modo concnlcantur (enebrse morlis -
gis potest fieri quod Deus vult ! Ideo denique bujus, qua corporaliter mofimur. Si vefo fiiero rop-
cogitalio peccati non est a Deo prohibila pef riens, inquit, npn con.culeabora lenebris : sed .ad
naluram,.sed per imperium: ut laboris ejus pti- .deliciassanclqrum atfingam.
gna incttmberel, et praemiumde cerlamine prove- XI. iVoa;ipsg iljuminatio meaest in deliciis meis.
nirqt. Volult enim Deus homini operis faiigaiionem Ibi enim habebo Jucem Christum meum, qui ncn
relinquere,.ne in aliqua delrimenti parle prscinium paiilur obscuriialem tenebrarum ; iii cujus con-
impediret.- ; speclu.noa; sicuidies illuminabitur.Haccdocli prasdf-
IX. Duos cerle bonorum et malorum pqpulosG cante Petro Apostolo, et canlariius. et credimus.
esse, nemo est qui nesciat. Bonosdicimns credenteSj Sicul lenebrmejus sunt,, ila etlumcn ejus est. Tene-
et pessimosnon credentes. Non credenlesesse sub bra: enim non omnibuscrealuris phscuruin.faei.unl.
diabolo : etcredenles sub Deo. Magna pfaodicatio Siquidem ei ferae.omnes, sed. etnociivagaj bestise
tua, qui.servum diajjoli ad te vocas, servum 'Dei -a noclitim nullum paliuntur ,o,bscurum_. Sed. et. aves
te repellis: quasi qui velis Deum Iucrari qtiod non sunt quae in noctibus volant. Unde docemtir iial.ura
•babet, et perdere quod habet. Hinc ad Dei eompu- oculos non omnia animaliaa Creatore bos esse sor-
tans divitias, quod possit Deus morfuos snscilare, tita, ut in tenebris videre non possint. Deus enim
et infirmos salvare uon po.ssil. Nam increduii mor- .ad rcquiem hominum noc.tes instituit: ut genera-
tui, el credentes licet peccaiores sinl, vivunt in in- tioni buman;e quiete po.ssetesse consulluni. Jpsius
firmitate sua. Et si -Saiva.tor noster habet, immo ergo sunt.tenebrae, cujus esl lux, quod Manichajus
quia babet potestalem suscitandi mortuos, quomodo negat.-Ipse etiam creator corporum nostrorum, con-
virlulem non habet quajcumquefuerint infirmitaies tra qtiod suscipil cui [Al. qui] impcenifens-Petrus
curandi? Exutrqque latere jjlasphematur a vobis, dipitur. , , -).,... ,-..
qui pcenitentibus .negatis effecium. Sj enim posse XII. Tu possedhtirenes.meos,qui suscep'tsii$ie de
eum doceiis infirmitatem omnem curare :' sed si I? utero matrh mew..Sicut enim in,ore dum.loquimur.
nolit, impittm arguilis. Si velle et non posse eura et in opere dum aliqua bperamur, cordis nos.tri eo-
• forsi(an
dixeriiis, a vleilaie excludiiis, ut misericor- gitata osteudimus : ita quod cogiiamus, anlequam
dianv yobis ex utroqpe la.lere condemnatl denege- dicendo vel op.erando.pandatur,a renibus gignifur,
lis, cum negatis, familiaeDei pereunii non posse secundum illud quod iji alio psalmo dicimus Deo/:
succurfi. Quprdamlu possedhti renes meos.Dicej enim: quia
s X. Haclenus cum Novatianissim
locutus, rever- iia libi in nie ,nihil occultatum,est, ut.non sofurii
taraur ad Apqslolum poenitenlem et flenlem jama- quausunt cogitala .cprisj,deres;sed ,et,cogilan,da/]uae
rissime aique dicenlerij: Quoibo aspiriiu iup,et quo sunt in renibus.cernas, T.u-,JDoniine,qui,suspepisli
a facie iua fugiam? Sciq quia Tu es Christus Filius me ex utero mgtris ptem,^jl&.ul.qiiidquid ab
prlu
Dei vivi': quam scientiam non revelavit mihi caro et meo semisonisbalbu)jenlis inlantia:
yerbis _iIiqugndo
sanguis^sed Paier luus qui in coelisest: Quo fugiam, forte peccavi, cognoscas: ih hoc etiam Confitebor
qui le Deum novi et omnipotentem agnovi? Si in libi, quia terribililer mirificatiises, mirq opera tua,~
ccelosascendero, tii iliic es; sl descenderoin infernupij quiBei oculis jneis vidi/.et exercente te
[Al. exer_
gSi S. HIER0.NY..\1I OPERUMMANTlSSA. Wi
cens te, Domine Jesu Ghrisle, cognovi: evanima A his ideo anaihematizatis, proba me, Domine, et scito
mea cognovitnimis. Inira me esl quod credidi: non cor meum, quid de te sentiam, quid 3e te credam :
in superficleverborum,sedintusinvisceribus animse: interroga me, et scito semilas meas: sil libi sollici-
tudo de Ecclesia tua, et de ovibus tuis, et de pasto-
qttod ila esse tibi non est occullum. Si quidem libi
occultura noh est nec os meum, id est, os meum ribus luis : et videsi via iniquilalisin me est. Via ini-
diabolus esl, qui se ad ambulandum in ea
quod fecisli in occullo. Si ergo nec os meum tibi quitalis
occultum est, quod occultum naturaliter esse vo- incredulis et hajreticis praehet. Et vide, inquit, in
luisti: quomodo aiue le occullum erit in corde, populo luo, ne sit aliquis, in quo via iniquitatis iter
quod manifestari jussisti? erroribus praebeat: excltidensque viam iniquiiatis,
XIII. Ad altiora ducimur cum de ossibus et sub- deducme in viamaternam : ut portaemorlis et inferi
slantia, ivutein inferioribus est lerraotractamus. Agi- non praevaleant mihi secunduni verbum luum, Do-
tur enini in hoc loco, quod cuin dies resurreclionis mine, Jesu Christe, qui regnas in stecula sseculo-
adveneiit, ubicumque fuerif os meum : et si inferio- rum. Amen.
ribus terrae fueril substantia mea^ imperfectum
oculorum MOMTUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM.
meumyidebunt oculi tui, quia solo aspectu
tuoruih exsurget. In libro enim resurrectionis qui Jt Hunc, perinde atque nondum antea vulgatum, Da-
cherius in Spicilegioveterum scriplorum tom. m, ex
naii suntscribunlur quolquot de die in diem forma- Sangermanensi optimmnotmms.Tractatumedidit: nec-
buntur : et nemoesl in eis, qui ibi scriplus non sit, animadverlerunl, jamdiu olim inier falso ascriplos
In quolibro mihi nonsunl in amore ct honore, nis-i Hieronymohaberi, qui Dacheriandmcollectionemposl-
modumrecognoveruntsociiBenedictini.Est -autemibi
soli amici tui,Deus: nimisenim confortalusest priuci-
eos lui aeterrii aliquol locis, antiquariioscitanlia,mulilus, cmteranon
patus eorum. Siquidem parlicipes inemendalus;sed illud cum primisbenehabet, quod ex
imperii repromittis. Nec haeVeliciaudiendi sunt qui servorum titulo, quemprmfertin ms. Nicetii episcopide Vigiliis
dicunt: Nondebuit mundus subsislere per eum, qui Nicelius Dei, verum ejus auctorem Internoscimus.
homines et scelera sua ad Itic^nempeesl Trevirensis ephcopus, quem
prsesciuserat perpeccata summis laudibus prosequunturSidonius Apollinaris,
aelernum gehennaeincendium destinandos. Si enim ejus eliam, ut volunt, affinitateconjunctus, Vilm SS.
ila putetis fieri debuisse, consultum magis reis judi- Pairumriw
cap. 17, GregoriusTuronensislib. x Hislo-
VenanliusForlunalus lib. JII, car-
cabitis quam sanctis: si enim mundus fuisscl a suo mineFrancorum, 9 atque alii: el cujus demumin martyrologio
transilu revocatus, nullus fuisset sanctorum parii- Romanosariclaad 7 Januarii memoria.Eidem eliam
in aliis Vaticanmbibliotltecmlaudatis Holstenio, ac
ceps reghi: et dum providebatur malis, ne ad inte- Sirmondo membranisascribitur: lametsi Nicetae pro
ritum devenirent, el ut rion perirent pro merito suo _ Nicelii,i)e/evanescenlibus veiuslatelilleris, vel exprm-
mali, hanc boni accipicbanl senteniiam, ne vel iem- " concepta opinione,legerint ibi erudilissimiviri; 171(1
poralem viiam susciperent, quibusdebebalurajterna. el designaricelebrem illum NicetamDaciarum episco-
Nos autera cum propheta, gaudeamus cum sanctis pum, swpiusa S. Paulino laudalum, arbiirati sunt.
Jam prwier summamcodicisSangermanensisauctori-
Dei, atque cum apostolo Petro dignis horforibus ami- latem, ejus, quemdicebamus,Nicelii germanum hunc
cos Domini recordemur: quorum tantus est nume- feium esse, suadent etiam dum ejusdeminsignesepi-
slotmin Conciliis Gailiajad annosS65el S6S relatm;
rus, ut sirpcr arenam multiplicati esse noscanlur. altera ad Justinianum imperatorem,altera ad Clo-
Quid autem erit si occidal Domiuus peccalores : oc- dosvindamChlotarii fiiiam, ilemquealitts tractatusde
cidat Neronem; el post eum omnes viros sanguina- Psalmodiaj bono inscriplus,qui eumdemomninosly-
rios, qui sanclos Domini oceiderunt? lum, doclrinam, et pectusreferunt. Sunt porro alii,
'
XIV. Si vestrum, o haerelici, Deus esset secutus ronymo, utverequod senlio dicam, in his falsoascriplis Hie-
qui diciionemeamdem aique ingentumredo-
consilium, ne perirent Nero aut Diocleiianus,-vel leant, ephcopi scilicel, menaslich instiluiis a puero
"cacteriinterfectores sanctorum, nec fecisset Aposto- imbuti, ac porro sancte populumsibi credilum insli-
tuentis. Nhnis proinde temere Erasmus, hunc tracla-
los, nec marlyres nasci, esset par judiciuin justis et tum, ul sum magismodeslim,quam illius meritiralio-
injuslis, et omnes una praeveniens scntentia, per nem haberel, in hoc ait se ordinerelinuhse. S. Isido-
quam omnes viderentur ante puniti quam nali: Sed rus Hhpalensis minime erubuit, inlegrum caput 21
Ecclesiaslicor. Officior. ex eo lotidem fere verbis
vos, o viri sanguinum, declinale a nobis, qui diciiis, D describere.
quia in vanum acceperunt civilales suas: hoc est,
sine causa"sunt mortales effecti; et omnia cum EPISTOLA XXXI,
mundo pereunt, et par esi ipsa perdilio. Non est SEUTRACTATUS DEOBSERVATIOKE VIGILIARtJM.
ita, omnes enim in libro scripti sunt, omncs resur- Digntima est, fralres, aplumque prorsus, satis-
gent': sed aliis dabilur odor vitaein vilam ae(ernam, que conveniens de sanctis Vigiliis nunc dicere et
aliis odor morlis in moriem perpeluam, ubi deve- proferre sermonem: quando ipsa lucubratio exigitur
nient hi quibus dicitur : Nonnequi oderunl te, Deus, a sollicilis. Nox ecce est caligo corporis, quae non
odio habui, et super inimicostuostabescebam ?HsecPe- solum bomines, sed etiara cunctos somno detinet
irus loquitur, el Ecclesia in Petro pronuntiat: Per- animantes: ut reformatis [Al. reparalis] viribus per
feclo odio oderam illos, et inimicifacli sunl mihi, Et soporem, possint diurnos labores sustinere vigilan-

a Penes Dacherium, Bona et digna et sancta res, ipsa lucubratio geritur : el, Nox eweaest, et necessa-
et apta prorsus, ct mox, conferresermonem,quando ria caligocorporibus,elc.
'255 EPISTOLA XXXI. DE OBSERVATIONEVIGILIARUM. 254
les. Bonus Deus, qui ila prospexit, ifa constiluit, ut, A HI. Si vero infirnius es membris, quod facere non
bomo exilurus ad opussuum, et ad operaiionemsuam potes noli reprebendere : immo riga et tu secundum
usquead vesperam, haberet vicariumtempus, in quo Prophetam laerymis stratum luum, el dic : Sic me-
a duris laboribus, et multa faligatione requiesceret. mor fui tui super stralum meum( Psal. LXII,7 ). In-
a Ergo diem ad opns, noctem fecil ad rer|iiiem, et j'unge etiam vigilaniibus, ut te suis precibus juvent:
pro hoc, sicut pro omnibus gratias debemus agere quo adjulus a Dominosuper lectum doloris tui ca-
illi qui pracstifu. Novimusaulem mullos homintim, nere possis,et lu aliquando merearis dicere : In ma-
ut aut majorlbus suis placeant, aut sibi aliquid pe- lutinis meditaborin le, quiafuistiadjutor meus (Ibid.).
culiariler prosini, noctis parliculam ad aliquodopus Alioquin stullum et satis extraneum est, c ut quia
scgregare, id pro lucro ducere, quod furati de so- ipsi currere non valemus, bene currentibtts deroge-
pore suo, operari poiueriot. b A Salomonevero lau- mus. Nam elsi non possumus, debemus congralulari
datur et iemina , quaepensa el lanificium, ad lucer- potentibus. Sicut enim de consensu raalitise partici-
nam vigilanter exercet (Prov. xxxi, 15). Addidit patur cum facientibus peena : sic participalio glbriae
etiam quod ex hoc laus viro ejus in portis et gloria speranda est de consensione bonitatis. Alios enim
magna nascalur. Quod si in carnalibus insirumentis, effectuscoronat: alios volunlas pia laefUical.
id est, viclui, aut vestitui necessariis, qui vigilal B IV. Nec sane onerosum, vel difficile videri debet
non reprebenditur, immo laudatur : ° mirari me fa- etiara delicatis [ Al. add. vel infirmis] corporibus in
teor esse aliquos, qui sacras vigilias tam spiriiuali seplimanaduarum nociium, id est, sabbali atqueDo-
opere frucluosas,oratioiiibus, hymnisleciionibusque minicse,portionein aliquam Dei ministerio deputare.
fecundns, aut superfluas exisiimant, aut oliosas, Ista enim quasi purificatio est dierum quinque vel
aut quod his est delerius, imporlunas. nociium, quibus stupore carnalium [Al. carnali] in-
II. Et quidem si sunt liomines a religione nostra gravescimus, aut mundanisactibusf osciiamus. Nec
alieni, qui isla sic sentiunt, non est mirunn.Quomodo erubescat aliquis in bono sludio sanctilatis: cum
enim profauis religiosa placere possunt? quihus si non erubescanl improbi in perpetrando opere fcedi-
placerenl, noslri essent: quia simus f Al. scimus ] tatis. Merito ergo Scriplura in Proverbiis ingerit:
UiiqueChristiani.Si vero nosiri sunt quos vigiliartim Esl confusioqumducilad peccaium(Eccli. lv, 25). In
salutifer actus offendit,ut nihil de his delerius suspi- bono enim opere confundi pe.ccatum es( ; sicut in
cer, aul pigri sunt, aut sonmiculosi,aut quod his est malo faciendonon confundiperniciesesl. Si sanctus
proximum, senes, vel iufirmi. Si pigri suni, erube- es,"ama vigilias, ut thesaurum tuum vigilando cu-
seant, quia illis respnant verba Salomonis: Vadead stodias, et ipse in sanciiiate serveris. Si peccaior
formicam,o piger, et wmularevias ejus (Prov. vi, 6, G es, magis cura, ut vigilando et orando purgeris,
seqq.). Si somuiculosi sunt, expergiscanlur, Scri- dum tunso peclore frequenlius clamas : Ab occullis
ptura,- proclamante : 0 piger, quousque dormis? meismunda me, Domine,el ab alienisparce servotuo
Quando autem de somno surges? Paululum qttidem (Psatm. xvin, 15). Qttienim jam ab occultis deside-
dormies,modicumsedebis,pusillumautem dormitabis, rat emundari [Al. purgari], necesse.est ut eura non
pitsillum vero complecterismanibus peclus. Deinde delectet istis miseriis inquinari.
superveniettibi tamquam vialor paupertas : htopia, V. Res s exigit, charissimi, ut de auctorilate vigi-
lamquambonuset leviscursor ciio veuiel. a Si senex liarum, et antiquitate, deque ipsa ulilitale pauca di-
es, quis te compellit ul vigiles? quamquam et non camus. Magis enim quilibet labor libenler suscipi-
coroptilsuspro setale lamen vigilas. El si stare non tur, si anteoculos proponatur ipsius laboris utilitas.
poles, et luam cogitas impossibilitatem, non debes AntiquaestvigiliarumdevotiOjfamiliarebonuraomni-
juvenes et valenles ad tuum revocare torporem, bussanctis. Isaias denique prophelaclamatadDeum :
quos propler varias tentationes j"uventulis, seipsos De nocte vigilat spirilus meusad te, Deus, quoniam
propensioribusmacerare decet vigiliis. luxprwceptaluasuperterram (Isa. xxvi, 9). Davidre-
'a Duosferme versus ab, Ergo diemusque prmslititD ibi
penitus deesf Porro iterum plurium numero, Si
quib deeranl, ex Ducheriaiia editione suflecimus. vero infirmi sunt, elc, cohajreiuer. Denique, Com-
Ab his verbis, A Salomone, usque ad subse- mendenleliam vigilanlibus,ut eossuis precibus,etc.
quentis periodi finem, nascatur, intermedia in Da- e Addilur penes Dacherium,a religione,et mox de-
cheriana editionedesiderantur. bemusnon invidere,sed congralularipolentibus.Sicut
c Apud Dacherium,Quantomagis nos sacras vigi- enim qui consentil malitiw, parliceps est pmnw.Male
lias... fecundasobservareel amaredebemus,uta Do- autem paulo post, coronataffeclusTproejfectus.
mino Deomercedemrecipiamus.Equidemsunl Itomi- f Pro oscitamus, in Dacher. edit. duobus verbis
nes, qui isla reprehendunl:sed a fide calholicaet rc- obsessi twtamur. Mox, confusioqum adducit pecca-
ligionealienisunl. Sed non est mirum, quomodoenim tum. Deinde, si sancti estis, atnate vigilias, etc, plu-
impiis et profanh, etc. rium numero continenler et infeiius, ut tundentes
d Plurium numeroin Dacheriana editione, Si au- peciora frequentiusclamelisad Dominumex lolocorde
temsenessunl, quh eos compellit,ut vigilenl?qttam- dicenies: Ab occullis,elc.
quam el non compulsivigtlare debent, pro ipsa mlate BIn Dacheriiedit. Tempusexigil: ex qua el suffe-
sua. Tum, el DomhtumDeuminstaniiusorare. Vigi- cimus paulo jiost adverbiumlibenter, quod deerat.
lare ilaquedebent sedentes,si slare non prwvalent: Moxquod inea additur, spiritu, ubi dicitur, regio et
quaetantunimodohabeutur pro insequente periodo, prophelico,glossatoris estviftum.
Et si slare nonpotes, etc, usque decet vigiliis,qute
PATROL.XXX. 8
S5S S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 256.
gio ct uropbelic.o sanctiffcatus ungueiUo,ila panit: A VII. Sed a veieribus vpniamusad nova : dp mini-
Domine,Deussalutis mem; in dieclamaviel nocteco- Stris Legis ad minislrqs Evangelii : de noyo etiam
rgmie (Psat. LXXXVH, 2). Ej. in aliopsalniq : Memor Teslamenioyigiliaruingratia consigneinr. Annaplja-
fui [ALMemoralussum]nqcteppminislyi, Dpmirte,et nuelis filia vicltta, coniinuis oraiionibiis ei jejniiiis
cuslodivilegemtuam (Psal. cxym, 5S). a Sed forsitan Uomino[A/,taeel Oominp]seryiens,non cdisressisse
in lectulo suo.positus haeccantabal : quod aliquanli de leinplp die ac npcte in Eyangpliolegitur. Pastores
pigriores sufficere pulaverunt, si tantum in slralu iili sanctissjmij dum super greges suos noctiirnas
suo autorej unusqulsque, aut.psalnium siibmtirinu- exercent vigilias, et.aiigelqs in splendore videre, et
rel. Qood quidem et jpsura bonum est: Dei semper Chrjsluni naiuin in lerris primum audire nieruerniit.
et ubique meminisse, saiutare est. Sed quod sit me- Jaip vprq institptiq Siilyaloris nqnne (oiii djiigeiUia
lius exsurgere el eorispecluidivino assistere, accipe iid yigilandumauditojes exsu-jciat : siye in parnbola
ejusdcm Propheiaealiam vocem, quse et tempus et biiiii scminaioris diceudo [ Al. cjocendo]: Dum dor-
- Jocpnvel habilum
deprecautis ostendit: In nociibus, tnirenl Iiomines,venii mulus liomp,et superscmhtavit
injuit, exiolltle nianusveslrasin sancla, et beneaicile Z'zania in triticum, et abiil (Mall. xiu, 21). Quod si
Dommum(Psalm. cxxxiu, 2). Et ne vespertinas non dqrmisseni, nee nuiius forlassezizaniascminnre
laiitum horas npptis exislimes ajjpellatas, occurrit B pptuisset : siye cuni dicit: Sinl lumbjvesiri prmcin-
et djpit : Medianoctesurgebqm, ut confiterertibi su- cti, et lucernwardenles in manibusveslrh : el vqs si-
perjudieia juslilimtuw (Psalm. cxviu, 62). Habeset miiesestotehominibusexspectanlibusDominumsuum,
tempus expressum exsurgcndi, et spllieitudinem, guandorevcrialuranuptih. Beatiserviilti, guos, cttm
qimmodoDeo confiiearis, ostensam. veneril Dominns,invenerilvigilantes.Et si vesperlina,
VI. Adhup consideranii inibi intenlionem sancio- inquit, hora venerii,si media nqcle, si galii canlu, et
rum, majus aliquid ei laboriosius occurrit, ct ultra inveneril[Al. iuveniat]eosvigitantes,bealisunt. lllud
humansenaturae coiidiiionemsuggeriiur, cum cum- auiem scitole,quia si sciretpitlerfamiligs,qua hora fnr
de:n audio Prophetam psalleiilem : Si ascendero venirel, liyilaretutigue, el npn shterel pcrfodi dpmttm
In tlrulutn lecli mei, si dedero somnum oculisnteis svam. Itaque et vos estpteparati : quia qua horg npn
, et palpebrh nieis dormitationem, el requiem lempo- puiatjs, filiushominisventurusesi(Luc. xn, 53 seqq.).
ribus meh : donec inveniam locum Domino, taber- Nec solum vpcbis docuit yigilias ; sed eliam flociiit
naculumDeo Jacob (Psalm. cxxxi, 5 seqq.). Qttis exemplo. Namque leslalur in Eyangelip : Quia erat
etiim b tanium non slupeat Dei aniorem et animi de- Jesuspernoctanshioratione[A\.a<ia.Dei](Lnc.yi212).
votionem, ul somnum sibi, sine quo httmiina iuique Periipctabal Doiiiiiius,non sibi, sed utscircnt scrvi
corpora defieiunt, penitus interdixerit: doneclocuni C inopes et infirmi qiiid agere deberpnt: quaiido Do-
ad{AI. ac] templum Domino fabricandum rex et muius dives jn omuibus, nec nlbus iiidigens, qjuam
propheta reperiei? Qu:e res nos dehet firmiier [Al. fortissime per noctem iu op tionedurarel. Sic el iu-
fortiter ] adinonere : ut si ipsi locus Domini esse crepat Petruni lempore passionis, dicens : JIJHIpp-
volumtis, el tabernaculuni ejus ac templum cupimus tuisli una horavigilqre mecum(Mqrc. xiy, 57)? El ad
haberi perpetuum : sicul Paulus asserit, dicens: Vos omnes jam dicit': Vigilaleel orale, ne htircth in len-
eslis templumDei vivi(II Cor. vi, 46): in quanlum tationem.Haec verba, •*fiaecet ejusmofli excmpla,
possumus exemplo sahctorum, vigilias diligamus : oro vos, qucm non de profuiido eliam sqinnp et
he de nobis dicatur, ut psallitur [Al. tacet ut psalli- morti simillimovaleant suscitare?
tur] : Dormierunl somnum suum: etnihii invenerunt VIII. His inlrucri sernionibus, liis cnnfirmati dp-
in manibussuh (Psalm. LXXV, 6). Quin potius gra- cumentis beali apostpli, et ipsi yigilartini, et vigiiias
tulabundus [Al. add. vcslrum] tinusquisquojam di- impciaruiu. Peirtis noclu [Al.-iacetnqctu] abangelo
cat : In die iribulatienismemDeum exquhivimanibus in carcero suscitalur, ei ipso reseranle portain fer-
meis nocte coram eo, et non sum deceplus.Quia bo- ream, in domtiiiiMariaj pervenit, ubi erant mulli
num esl confiteriDomino, et psallere nominiluo, Al- congregati: non sterlentes [A/. dormientes] ulique,
thsime. Ad annuntiandummanesnisericordiamluam, D sed oranlcs. Idem in sua EpislOla ponii, ac dicit :
• et veritalemtuam per nociem(Psaltn. LXXVI, 5 seqq.). Sobrii ehiole,ac vigilale,quia adversariusyesterdia-
ihvc et lmjusniodilanla ac lalia ideosancti [Al. add. bolus tamquamleonujienscircumit,gumrepsgttem dc-
ijli] cecinerunt et spripia relj.qu.eruni,ut nos eorum vorel [Al. transvoret.]Paulus et Silasin ciislodia pn-
posieri paribus excilaremur exemplis ad celebran- blica circa mediumnocfts oranles, iiymnuiu audieu-
dam eiiaiii noptibus nostrsesalulis excubias. (ihus vin.ciisdjxisse memoraiiljir : Ujiirepgnie teriic
• Quavhinc subscquunlur per solidos sex versus scitote,quia, elc, reticentur. Porro lcgitur, Necver-
jisqtie ad asshtere, in pacbpriana editione deside- bis sohimmvdodocuit vigilare, sedeliamexemplocon-
«anttir. firmavii. Deniquc, Pernoclubalnoh sii)i,~sedul scirc-
J5"Eadem edit. Quis non stupeat lanlam in Dei mus, quid omnesfaceredebcamus.lil ipse increpaiPe-
amoreanimi devoiionem. trum, elc, decunatis, quseinlerfeiunlur, perlibrarii
0 Ibidem, non discessitde templo.In evangeliole- osciianiiam.
gilur qv.odPaslores, eic. Inde et verbum vitteresul- dMinusiierumbeiie Daeber. cdii. Hwevcrbaejus-
feeimu-, quod deerat. Paulo post, Quisi vigilassent, modi exemplo : iimi plane mendose, de profundo
pro, Qitod si non dormissent.Tum duo verba, esiote eliammorlis simiti modovaleanl svsciiare.~.
«0Miiiii6iis,ac deinde iniegra periocha, Illud auiem
,257 EPISTOLA XXXI. DE OBSERVATIONEVIGILIARUM. 158
niotu [Al. add. faclo] concussis carcetis fund.mcii-./"V.be:iliimvirum describens, summam beafitudincm
tis,- et jantiae a sponte apeftse, et omnium vincttla [Al. beatiludinis]ejus in hoc versiculocollocityit; Si
snnt soltila. Idem Paulus apostolus a Troade pro- inlegeDoniinimedilelurdieacnocte. Bonaestquidem
fecturus,. sermonem docebat usque a.d mediam no- fliufna mediiatio c, sed efficacioresl nocturna : quia
ctem, accensjs lanternis quani pluribus in coenaculo. per diem necessiiates variaj qbslrepunt, occupatio-
Ex quo Eutycbus adqiescens se somno pjroressus, Jies distrahunt meniero, seiisuni duplex cura disper-
disputante Paulo prqlixius, a feieslra deduclus,'ce- . git. Npx quieta, nox secreta opportunam se prsebpt
piditde leriio tecto, et sublatus est mortuus, quo oraniibus, aptissimanivigilanlibus : dum carnalibus
statim reddiio vitaj, usque ad lucem sermqcinatus, occupationibusexpediluro,colleclum sensuni, inten-
Deo gubernante, profecius est. Quam plene idem . tum hominemdivinis conspectibussistit. Inde diabo-
adhorta- lus divinarum semper rerum callidus acmulalor,sicut
"quamque copiose suppr exprcendis vigiliis
lus, Thessalpnicensihusscribens ail: liague npn dor- jejunia et virginiiatem, vana haptismata et inania .
miamussicut et cceteri,sed vigilemuset sobrii simus. suis cultoribus dedil: ita et hoc sauctutn aemulatus
Namqui dprmiunl, noctedormiunt: el quiinebrian- offlcium, noclurna sacra et vigilias suis commessa- .
tur, nocleebriisunt. Nos autem qui Deisumus,sobfii lionibus addidit,
shnus(lThes.v,6 seqq.).Etimrec6ncludh:Sive,inqait, B X. Undejani npsiri fideles,side supruminstitntione
yigilemus,sivedorriiiamus,simulcum illo vivamus.Ad non excilanlur ab habendas vigilias sacras, in ad-
Gorinlhips autem : Vigflate, slate in fide, conforta- yersa yariciaiis usnrpatione cenfeiiles, alienas a Dei
mini, virilileragite (I Cor. xyi, 15). Sic et ad Ephe- rebus non esse faleantur : quas noiiaeniuhirelurini-
sios scribit :' Orantes in omni lempore in Spirilu quus ad decepiionem, nlsi Dcq placilas esse cogno-
(Job. vi, 18). Et ipso vigilanljs quoque exeinplum sceret ad celebramiumbenediclioiiem.tainen, charis-
ponens in catalogovirtutum suaruni, fructum de vi- simi fratres, qui vigilat oculis, vigilet et corde : qui
giliis inultis apud Corinlhiosgloriatur. prat spiritu, oret et menie : quia Avalde inulile est
IX. Ilajcsufficiantde antiquitale et aucloritate vi- oculisvigilare, animo dormiente. Cum cconlrario
gjliarum : superest ut secundum promissura ordinem ex perspna EcclesiaeScriplura lestelur: Ego, inquit,
[Al. tac. ordinem] de earum ulililate aliquid confera- dormio, et cor mcumvigilat (Cant. \? 2). Gurandum
inus [Al. aliqua proferamusj : quamquam sentiri est eliam ne niinieiate cibi vel potus vigilaturi pe-
'
magis possit per exercilium ipsa ulilitas, quam lo- clus pneretur : nccriidiiales eructantes et crapulam
b
quentis sennone narrari: Gustandumfinim vide- npn solum ipsi npbis insuaves simus, sed et gratiae
i'ur,quia suavh est Dominus (Psalm. xcix, 5) : sicttl spiriliis indigni judicentur : Qtiidamnamque virin-
gcriptpm est. Qui ergo gus(avit, intelligil et seiuit G tpr pasiores exiinius : Sicuf fumn», inquit, fugat
quantttmppnduspecioris vigilando deponitur, quan- apes, sic indigesta eructalip ayerlit et abjicil Spifi-
lus meniis slupor exctuilur, quanla lux animam yi- tus sancti charismata.
gilanlis etpfaulis jllusirat: jjuae gratia, quaevisila- XI. Ergo tamquam,diyino funpiuri minislerip, ante
. jio niembra .uniyersa laefificat.Vigilando timoroin- nos per abs.ijnpniiamparar.e debeqips, ut jngravati
nis exeluditur, fiducia nascitur, caro maceratur, vi-
expedifms vigilarepossimus. Cogitatioquoque mala
lia tabescunt, charitas roboratur, repedit stullitia,
ne male vigilaniis oratio fial, sicul legilur^
accedit prudentia : mens acuitur, error oblunditur, pellatur,
criminmn caput diabolus gladio spiritus vulneratur. in peccatum. Sunt enim et ex maligno vigiliac: si-
Quid ltac ulilitate magis hecessarium? quid istis lu- cut in Proverbiis legitur : Quare ablatus est somnus
cris [Al. add. sanclis] commodius? quid hac dele- ab oculiseorum. Non enimdormiunt,inquit, nisi male
ctalione suavjus? quid hac felicitate beatius? lesle fecerinl,(Prov. iv, 16). Absint, fraires, absint ab
edamPropheta: qui in principiojpsalmorumsuorum, hpp convpniu lales vigiliae. Sit potius vigilantium
a Tacet Dacber. exemplar sponle, plus vero mox noxquielaesl, et
opportunaoranlibus, aplissimq,etc,
iiabet, suntsubitosolula. Cxtera quae conseqtinntui et colleclosensu tolum hominemdivihis conspcclibus
per ferme viginti yersps a verbis, Idem Paulus apo- sistit. Ecoiitrario quaesequuntur per duode.cimferme
stolus a Troade, eic, ad finem usque hujus niimerii D yersus a verbis , lude diabolusdivinarum, etc, us-
idefn Dacherian.exemplar omittit, sive pro ihgehtii que ad numeri luijus fihem, et subsequeiitis locum
hac lacinia, haecriiodo hahet, Ila bealus aposlotus : iilum, ubi dicilur, nisi Dco placitasesse cognosceres,
Paulus super exercendhvigiliis adhortatur Thessato- • , in,eadem .edit. desiderantnr. Ita vero conceplus est
nicensesdicens: Vigilale, eistate in fide,confprtamini, , sensus, Itaque Deo placiias cognosciieesse vigiliam
tt virililer agite : qitaj iia videnlur abAntiquario ex: orf celebrandambenediclionem.Tantum, charissimi,
sequenti coniexlu deformata,quodexemplaroboculo'> qut vigilas, etc
baberct nuttihim, nbnoxio ejusmodi erroribus loco., ,dDacherius,quia nec-sath utile ett oculis vigilarc,
ubi apostoli Pauli nonien ac festimonium recurrit! et animo dqrmitare: iuui, Curanduin esl eiiam ante
b EUit.Dacher. Guslqndo: tiim verbai' sicut scri-
pmnia,nenimietalecibivelpolusnpslrorumvigilatorum
plttm est, praeterniiiiit:iegilque porro', quanlumpu- pectora onefenlur.Paulo post, dixit namquevir'qui-
doris, pro quantumponduspectoris. Paulo posl, qua'. dam, etc, subsequente numero. Ego lamquamdivi-
sancia vistialiopteipbra universa mgilqntis laHificat. . _ ?!.tttncelebralurimyslerium, et mox, vt iptegrati, et
fjmhino auiem recfras.fasiiiflsrbboratttr,procharilas. expcditi, elc Penjqiie, suittenimet ex mulignismale-
'} Aniplius iii eadem edil."'bpnddralio, sedmulto> dictmvigitim,i-.tin Proverbiislegitnr,qttitt,plc... Sed
grqiior el efficaciorestnoctufnamedtjatio:quia, etc.,, abspit ei tpnge dbsint ab hgc conveniutcdes vigiliw,
lutu, midiipiex^]>rodhplex.El, Noxautemsecrelaest., sed^ppiius,e(c.
S. IIIERONYMIOPERU.MMANTISSA." 1 $40
259
a
peclus clausum diabolo, aperitim.Chrislo: nt quen A spinosus nisi anle cultoris laborefuerit exsiirpaius,
Iabiis sonamus, corde teueamus. Tunc erttnt accep non nutrit in se!jacla seminaj sed suffocat : ila et
tabiles nostrsevigilia;,tunc pernocialio salularis erit animu.ssscculariumsoHicittidinumjiienus Illecebris,
si compeienii difigenlia, el devoiione sincera nrini verbum non potest sustinere divinum : nisi prius
sterium nostrum divinis obititibus offeralur. Uaji ipsas mitndisollicitudines culpartimque omniumma-
devigiliariuin auctoritaie et anliquitatc, necnontiti terias,, evangelica Jn se falce succiderit. Modo.qui-
litate dicta sufficiant. Grafm Domini nostri Jesi busdam minus forsilan videor, Deodissimulante,pec-
Chrisli cum omnibus vobis. Amcn. care : sed aderit illa dies, qua facta nostra quasi
MONITUMINEPISTOLAMSEQUENTEM. in quadam tabula depicla monstranda sunt.
III. 0 quanlis in die illa expedisset, si in hac vita
Nihil, ulvere ait Erasmus, est in Itacephiola,quoi
ad Pammachiumaul Oceanumperlirierevidealur. Ob- et membrorum sensu et viscerum vigore caruissent.
jurgat eos, quorum pjetatemsemper alias ad
prmdican Et quanti illic elingucs et muti, feliciores loquaci-
duos'scri
solel : postremoquo signo deprehendas bus tunc erunt. Et quanlipaslores philosophis; quah-
p'am poiittsquam ad unnm ?
ti rusiici oratonbus: quanti hebetes arguliis pronfe-
EPISTOLA XXXI!. , rendi Ciceronis? Job sanclus intenlatione ad suam
Al)PAMMACHIUM ETOCEANOM EXHOBTATORIA.B gloriam devotus : sic in dolore suo clamabat: Quid
I. Qui JLihiopem invitat ad balueas, etsi nigre* prodesl in tormento.lux? Ut quid milti juncla sunt
dinem non aufcratilli.ccrie vel pecuniam accipitsi- genua? ut quid uberasuxi? Curnon in venlremorluus
bi, el licel in illius candore non gaudeal, cerie ve sttm : et mox ul de utero exivi, non protinus obii
stio in lucro lsetulur. Ila sine dubio inobedieiiten (Job. m) ? Si hoc Dei amicus dicebat in luce : quid
qtti divinis scrmoiiibus monet, quamvis refraganih ab inimicis ejtis dicetur in tenebris?Si ille ingemi-
peccaia non lollai, meicedcm lamcn de minisleric scit quem febris urcbat : quid faciet quem gebenna
veraecliaritatis sibi ncqiiirit.Sed ideo hoc dico, quis consumet? Si illesibi dolet genua fuisse conjuncta,
vos sperno ? Ideo loquor, quia vos forle non diligoj cujus pedes semper iu Deiamore cucurreruht; quid
Respondeo Aposioli voce: Teslis est Detts (Phil. i dicturus est, cujiis nuniquam inveriiate steterunt?
8), quod facio, el laciam, non conlemno, sed doleo. Displicet illi quod natus ex ulero vixeral, qui bcne
inlidelitalis in meis argumenla apparere, non fidei, vixit, quia eum vermismoriturus edebnt: quld male
quia Judaica in vpbis teslimonia, non Chrisliana co- viventes facient, quos ignis ajternus, et verinis num-
gnosco. Quoniam videnles-, non videtis : et audien- quam moriturus exspectat'( Durus est Itic sermo :
tes, non vullis audire. Rem fortemdicturus sum. Ex quis potesl audire eam (Joan. vi, 61). Hsc dixerunt
utfoqiie conturbor. Timeo atidilores offcndere, sed G illi discipuli, qni Christi vesiigia in Evangelio reli-
plus timeo contemptores praeceptorum: qui verbure querunt: et de divino verbo scandalum passi, sae-
Dei audire dissimuhinl, pejores idolis habeniur. Ills culum maluerunl amare quam Deum : quorum ven-
quidem aures habent, sed non volunlatem : non au tcr Deus, cultum nolunl audire jejunii. Luxurioso
diunt, npn palpant manibus, nec capiunt. veibum castitatis offensioesl; sicut Propbeta dicit:
II. Unde in malorum hominum comparatione me- Abominatioest viro iniquo direclavia.Jam antiqttitus
liora suut, quia nec concupiscunloculis, nec pei dicium est ab Isaia : quod Christus infidelibus lapis
conlraria et Deo tnimica discurruiit. Et naturalitei offensioiiisexstiterit. Adulari non possum, ne etfra-
surda, recle meliora inobedientibus judicantur. Di- trem decipiam, et mc sermo percutial Salomonis,
cat Propheta, si menlior. Loqualur David qui hu- qui ait: Verba adulatorummollia sunt: hmc autem
jusmodi homincs comparandos esseserpeniibus non feriunt interiora ventrh (Prov. xvni, 8 ). Non est 13-
negavit : Sicul aspidis, ait, snrdm obluranlisattres deiis medicus qui aniCdigesiam putredinem super-
suas, ne vocemaudial incantantis (Psalm. LVH,5). Et ducil vulneri cicalricem. Non possumus semper lac
videant si non recte serpenlibus comparaniur, qui dare : quia necvos semper parvuli esse debetis.
quodaudiunt naturae beneficio, dissimulant callidi- IV. Dicite mibi, quotanni sunt PXquo regenerati
talis astulia. An Chrisiiani dici possunt, qui eiiam D sumus in Chrislo? Consideret unusquisque quantum
nomen primse humanilatis amillunt ? Ecce Jere- ex eo tempore iu illa ccelestiaetate profecerit.Nescio
mias dicit: Incircumchmaurcs eorum, qui hoc non qualiter placeant parentibusilli infantes quibus sunt
possunt audire (Jer. vi, 12). Non quia non possunt, anni quinque vel decem, si in ea qtta nati sunt modi-
sed impossibililatemvolunlas naturaeinimica super- ciiate perduranl.Qiiid de nobis dicendum est, quos
duxit-:dum longe vifmsilalis usu, genuini mores per lcmporis raiio, uon modicos, sed abonivos invenil ?
adversam coiisuetudinem eorrupti, malis operibus Ibttnt de virtute in virtutem, de bonis scriptum est
ceciderurit. Etiam vasa limo plena, liquorem puri Chrislianis. Videamussi Ghrisiiani sumus : quid in
elementi recipere et coniinere non possunt. Ager nobis (ex quo regenerati sumus in Christo) virtutis

a Penes eumdem, ut qum labiis sonamus:E(, acce- nunc quanlulumcumquedixissem,nisi ralio prolixior
ptabilesapudDeumnoslrwvigitim:'mfine, necnoneiiatn votumen aliud poslularef quod Domino largiente,se-
de earumsancia uiiliiale dicta snfficiant.Quibus hsec quenti exliibebiturlectiorie.Re autem ipsa in ea edi-
siibnectuniur.conlinuo: De hymnorumautem psalmo- lione alter subsequiiur. Traclalus ejusdem Nicelii
Tumquedevotione,qitamgratasint el acceptabilia.Deo, ephcopide Psalmodimbono.
XXXIII. AD IN SJECULO POENITEBAT. ' .242
241 EPISTOLA QUEMDAM QUI
accesserit, qnld humilitaiisin prosperis, quid patien- A.facil oralio, el labori meo finem ponit membranae
tiaein adversis, quid in tribulaiione gaudii, quid fe- conclusio. Unum dico quod cupio, quia Chrisiiani
Iicitatis in damnis, quidindulgentiaj in offensis, quid ccelum dcbent amare, non terram : et vcrbo Dci
caslilatis in occasioneluxurise. Alii de virtule quo- plus obedire quam diabolo: et judicium ajiernum
lidie transeunl ad virtuierii : nos de infirmitale ad magis timcre quam hominum.
infirmitatem. Alii meliores per momenta fiunl: nos MONITUM IN EPISTOLAMSEQUENTEM.
deteriores saepe efficimur, quasi non eumdem jiidi-
cem exspecfemus.Stulti sumus, si uiium probavi- Vere, ail Erasmus, tota speciereferl parentemenm-
dem hmc
mus credentium Salvatorem : et non unum judiccm codicibusepislola, quem superior, quam in plerisqve
absque titulo reperi: nullo indicio, mc ad
fore credamus. Unam fidem, unum baptisma, unam quemscripta fuerit, nec a quo.
Ecclesiam, unum Deum dicit Apostolus. EPISTOLA XXXIIL
' V. Qui ergo hodie malus, crastina pejor : hodie
avarus, crastina avarior. Ante annum mese cupidi- ADQUEMDAM QUIIS S&CULO POENITEBAT.
lati una villa suffecerat: jam hoc anno quinla forie I. Ad te surgo hominem, quem scio essefidelem.
noii sufficit. Prius ex(endebatur animus ut. decem Ad te increpaiio mea festinat, quem senlio esse su-
solidos possiderem : jam nunc centum parvi esse **» perbum. Poanitere te asseris, qui tottis Jn saeculo.
cceperunt.Et cum veri Christiani, veri filii Dei qui _ conversaris. Pcenilere te asseris, qui ea quae vome-
vadunl de virlule in virtutem, si perdiderint aliquid, ras, iterum sumis. Poenilere te asseris, qui dum
de virtutis occasione Isetantur: ego nisi aliena ac- opcra diaboli sequeris, Dominumprseiermittis. Scire
cepero, securus prandere non possum. Quid agis, /t te desidero quid pcenileas. Nescio quid sit tua pce-
caecacupiditas?Quid crudelis in parvulo ? Quid saeva nitentia. Poenitere te asseris qui dum juslitia Dei
in alieno filio? Ordinem naturae an religionis ever- praecincluses, superiuduxisti superbiam. Pceniiere
tis? Jam fecisti in pedibiis, quod in capite esse de- te asseris, qui dum alienam carneni sequeris, sic fa-
buerat. Aurum insensibile pariter omnibus domina- tigaris, iit canis reversus ad vomitum suum : sicut
lur. Elquid est illudrogo, vel quale esl, quod nos canis famidus, aut sus a calore defecta in limnm
averfu a Deo?Quissplendor et quantus est, per queno lerrae poslrata. Qusesit lua pceniienlia, non invenio.
mihi splendor veri solis amitlitur! Aurum et argen- Ambulavi in Iocum pcenitenliaeet non inyeni poe-
tum lutum exqulsiium-ex arena et minera, et ui nilentiam tuam. Ttiqui saeculumdeserueras, ilerum
.Propheta ait, lignum offensionh est aurum : quis ibidem inveniris. Qui carnis superbiam deposueras,
judicio mentis everso, per aurum libidini mancipa- submitlis humerum, ut iierum porles. Qui avariiiae
lur: qui eodem astu acquiril solidum, quo animam " dederas dorsum, denuo illi obviam reverieris. Qui
perdit: lucralur iroperatoris imaginem, et amiliil vanilati remedium [forle repudium] dederas, iierum
imaginem Chrisii. Visiiosse quam perniciosus sil reverteris in gratiam ej'us. Qui pompam sseculi fu-
amor habendi, et amor requirendae pecunise? Pei gaveras, iierum in manus illius incidisli. Ambulas
hunc Judas tradidit Salvatorem. Et certequandc aulem superbus et elatus cervice, nescis, scriptum
. audilitr, aut quando legitur, tantum scelus abhorre- esse : Quid nobis profuit superbia, et quid honestas
mus omnes. Et quantum.in nobis esl, impium disci- cumjactatione nobh conlulit?Ilernm diclum fuisse :
pulum condenmamus: et per ignoranliam nostrani rransierunt omniailla tamquamumbrw(Sap. v, 8, 9)?
noslro nos mucrone confodimus. , II. Fidelem te meminisii qui per aquam bapiismi
VI. Quanti inter nos Judae Judam damnant' fueras renovatus.: sicut scripfum est : Lavamini,
Quanti in semetipsisctim per cupiditatem suas ani- mundi eslote : auferte nequilias ab animis vestris
mas seterniscruciatibus tradunl: et traditores fium (Isa. i, 16). Illos ad lavandum bortatur : tu aulem
pariter et occisi? An putamus, fraires, quod jocandc cum esses mundus, sordidus facius es. Non poies
praedicent prophetae, ridendo loquantur apostoli jam denuo lavari : sicut dicil Petrus ad Dominum:
inulililer Christus judicium comminefur? Sed joc Domine,non solum pedes, sed et manus lava, et caput
non sunt, ubi suppliciainiercedunt: si jocando pass elme totum. Qtti semel lotusest, denuo nonindigel
sunl, credantur jocando loculi. Isaias serra secatur lavari (.Joan. xm, 9, 10). Si vis autem uliterum
DanielIeonibus depulatur. Paulus (runcatur gladio .emunderis, da eleemosynam,el ecceomnialua mttnda
Petrus in cruce, Dominiexemplo,suspendilur. Et hoi sunt. Quia eleemosyna est, qucepurgat omnem sor-
totum ut nos a peccatis sua doctrina revocarent. Set dem. Humilia lein omnibus, et coram Deoinvenies
timeo ne inobedientibusin contrarium divina bene gratiam. Subditus eslo, et obsecraeum, ne wmulens
ficia depuienlur, et proficiat ad pcenam in judicio ut nequiler facias. Namqui matignantur, extermina-
. quod bic dalum fuerat ad salulem. Timeo ue fide buntur. Ora Dominum quotidie cum lacrymis, si
. nostra' magisjocalis sit quam fidesel verba iliorum -forte peccata tua solvanlnr. Quoniamsupcrbis Deus
Timeo ne nos?-jocando nou salvemur: et quomodi resistit, humilibus autem dat graliam (Jac. iv, 6 ).
per risum inlroimus in [ Al. per ].Ecclesiain, sic ri .Memento filiumin longinquo positum, luxuriose vi-
, deat ille de nobis: sicul scriplum est: Qui habitc vendo substanliam in meretricibus . dispensasse ;
in cwlisirridebit eos (Psalm. n, 4). Mulla sunt qu; postea humilis facius, reversus est in semetipsum et
. dieanlur, sed fastidio vesiro»quod aspera et incult ait: Quanti mercenariiin domopatrh mei abundant
<UK S. HIERONYMlGPEtlUMMANTISSA. 241
-
pahibus: e&egohie fame pereo? Surgam ilaque, ei j(t Domhte; neque despicias me, Deus saltitaris mctik
vadam ad pdtrem meum,el dicamilli: Pater, peccavi (Psalni. xxvi, 9), Ne pfojicias me afacieiua; el sui-
in cwlum et corath t'e, jaih non suin dignus vocari ritiimianclum iutiin n'e aufefas 'd nie (Psalm. L; 15);
filius luus ; fac me sicui unum de mercenarih tuii Sana animdmrit'cdm;quia peceaviiibi. LiberUme He
( Lue. xv, 17,se-7(7.)..Palerautem cum vidissel hii- ore leonis, el averie dcidtismeoshe videahlvahildiehi.'
mililatem filii,' et riiriiisiiiojiia defessum' misericor- lllumina faciem tuain.super iervum iuiim: ei salvum-
dia commotus est: pro filio humili occidit vilulum rrie fac in iua thisericordia. Atthmsitestimoiiiiiiuis \
saginatuhi. Memento efgo, fili, quohiam Christus Domine: noli me confunderi. Ne tiadideris rite iii
jiro te morluus est, qui ante fuerat vitulus saginaius. htaiiustribuianiiiimme. Cusiodi riie,Doniirie, ut pu-
Filius attiem illius major contristatiis esi. Quare pillam oculi, tub umbra aiarum iuaftitn proiege me.
occisus est Cliristus,. qui erat vilulus saginatus? Peccalummeumcognihtmtibi fecb,el injitslitias hicas
Paler auiem iliius corripiebal illum, dicens : Fili, nori abscohdi. Cbrifiieboriibv,DoihiheDeus, ih loto
tu sempermieum e's,et bihnia m& liia suiil: Gaudere cdrdemeo.Domine,exdudioraiiohemmeani,el clamof
te oporVel,quid hic filius meus mortuus fueral, el fe- mtus ad te venial. Non averiasfaciemluam a me, in
iiixil: perierdt, et inventusest. 0 quam beaturiipopu- qhacuinquedie ttibuldr, incliha ad me attreni luam.
ltim, prii quo Christiis morluns est: quaiijgaudiiini B In quacumquedie hivocaverote, velocitefexaudi me.
pater portat; quaiidb qubd mofluuin fueiat, revi- Fac meciiinsignum, Domine,in boniim: ut videahi
visiit: et ipicidpefierat; iiiveiiluiri est! - qui oderuni ine, et cbnfuiidahlur.Rebtitle mihi; Dc-
III. Ehbesdhusjam facihs es: holi peccafe; ne libl rhine, ul refrigeref, priusquaritabiam; et ampliiisnori
aUqtiiddeteriusconthigat.Ailetideefgo uiidececidefhi "ero.
ct pldhge; el 'dge'pwiiiientiant.Si quo minus, veniet V. Ecce poenilentiiihbminishumiiiahiis se : i_iio-
Domhius tibi; ei movebil caildklabhtmluum de loco modo veniani non habebit qui talilef ingeriiiscit1
suo, nisi pceuiieniiamegeris: Memorare, fili, Cliri- Quis non atidiat illtim, et riiov.eatur?Qiioniamqui s'e
sium relifjuisse nonaghiia hovetn juslos, el qnsesisse iiumilial exdltabilur, ei qui ie exaliat humiiiabitur
unum hbminem peccaioreih : e't iiivenlum in ihvio, (Luc. xiv, li). Quid glbriarh in mdlitia, quipoiens 'es
humeris fuis feporlaSse. Vel illairi muiierem quae in iniquilate? Meliusesl ie rioh vbvere, el reddere,
perdiderat dfirchiriam,hb'c esi, Ecclesiaihhoriiiiitihi quamvovere,et rionfed'defe.Pbsniteiuehi le dicis, et
peccatoritm : et accendisse lucerhaiii, hdc csi Cufi- caniis libidine deleciaris; Peecata iuS nbii desihiirit
sttiro, qui esi luihen jusiiiiaj el illa iriveiiiiiin sler- ambtilare, ei tii aicis qtibd sefiieaiit-Peccaiori duiein
core, cbnvdcasseamieas vel vicihas, id est, Eccle- ,f dixil Deus,quare i"uenarrasjustitiasmeas, ei 'dsstimis
sias gfaiulasse super irivenliim hoiiiiiiem peceaiB-^ Testdmentuihmeuih super os tuuin? Tuvero 'odtsii$t-
rem : et a siefcdfe erectum collocasse euih ctiih scipliham,ei projechii sermoiiesmeos relrorstim. Si
priiicipibus po-pulisui: hdbesi; cum apbsibiis et videbasfureiii,currebas cuih eo : el 'cun adtdteris por-
prbphetis. Ecce quid facial pojniteiiiia liominis pec- tioneihtuam ponebds. Os lutim abuhdavithequiiid; ei
caloris : qiii diim ih Itefcbfe jacei, cuiri prjneipimis iingua tua concihnabdtdolos. Sedens a'dv'ersusfrd-
inveriilur. Pceuilentbm libminemd>eb,quidiehns a'c trem luum delruhelus : et adversusfiliuriimalris iiim
itbclibiis iripnriscii et peccata sua eleemosyhisfe- pohebdsscahdalum. Hmc fecisli,el 'tacui. Exiitimusti
dimit: Pceiiitenteiii iidhiiiiem*dico,qiii plangii quia hiiqttequbd ero liii iimilh : hrguam te ei slatuain con-
fecil irialum: et fogat Ddniiniiih,iil eliaih ribn faciat tra faciem luum. Intclligiie hwcqui bblivistiihiiiiDo-
qriod sidhiisefai.Pceiiiieiileiiiliomiiieiiidico, qtiijiosl minvm: nequahdorapial, el non sit qui "eripidl.Sa-
cohcupiscenttai sutt§ hoh vatiit, ,et a voluhiiite siia crificiumlaud>s lionorificabilme, el tllie esl iler 'qno
se pfoliihel. Pdjhilehiein hoiniiiem dico, qtii diligit osiendameisaluiare nietiin(Psal. xiix, 16 se'q'q.).
qtiod ahle neglbxefit, ei quod fecefat ohiiviscituK VI. Ecce qiialis coiiimihaiio Dominiin hoipiiielii
Adhbereautiii te quaebona suiit: et quje thaia Iiint peccaiorem. Tu qui dicis, qui asseri*-;le pcanilefe :
deleabiiif. Si pcenitehuam hdh egeris, Incides in • ubi esl pceiiiteritiattia? Ex.clusa 'esi pcr siiperbiitm
manus Dhmini secuhdiiin liiagnifudinehi ejiis. Di- D el conlemplum : sequi ti'etilh iirielerinisisii: Aucii,
verlea maVo,ei fac bonum: inquire pacem, et pefse- fili, et retrahe pijdem thum de saicuib; cui rcmiiiiia-
quere 'eam( Ps'aim.xxxiu, llS); sicui scriptuhi esl: sii. Posiiiieriiergo de bmni pompa iuiqiiiialis. Ap-
Oinisi inala, el qkwsivibonq. Fac ergp dignos fructus prehende fidtjmqu&man(ij jtcrdiJcras, lit conseiiii-
pceiiiicriii.c: etnondixeris : Peccavi <:el quid accidit res diabdloet tiJilebris, ei Dbmintim. qui liix est,
mihiirhie ? posi ilofsum feiiqiiefas: Mfetiiorafe,fili, qiiic! esl.
IV. Non adjicias jieccatumsuper jieccatum, et di- MisefWdfdi&hi v'6io,ei tioii sacrificium(Ose. vi; C).
cas, niisefatih Doriiiriimagiia est. Sciio aulem quod Misefebiiuf libi Dominus: si hiee cum lcgeris, h-
miseficofdia et ifa ab illo est.Jievertere :id Ddnii- cias, el per obedieniiampfBniteiuiamsequafis. Ve-
imm, et plSrigij"dicShdU : Tibisoli fieceavi,el malunt riiiii si de thio fcordepceiiitehiiahiegefis, si Dnnii-
coram tefeci'( Psalih. i,, C); Delicla juventuiisihew, num prse bculis balmeris, si ariii-sa voragiuepoctili
et igribrarifimmeeehimemhierh,Domi)ie{Psalrii. xxiv, vehehosi, caltceinsalutaris acceperis, si die ac nbcie
1): Ne avetidi fdciemludm u the, ei nc dectinesin in lege Domini hieditaveris, si dmneiii 'solliciiiicli-
Ira a serv'6fuo: Adjuibr rheuses tu; ue'derelihq&as~rhe, heiri uiam super illum misefii : iuiic gaiidebisetex-
24S EPISTOLA XXXIV. D'E"DIVERSISGENERIBUSLEPRARUM. U6
sultabis"in Domino, ijui viciiti maiigiiurh-Ttihc ferit A innata depfehehtfiluf : quac omiiia ntsi spirifuaiilef
merces liia copiosa iti ccSlis, quia "t.iliter in ripera seniianttif. : ralipnfeih intelligentisesimplicis hdh
Domiiii laborasti : lunc erit Dothihus adjuiof iuiis admittunt. Nariidiviiia sajjiferiiii),legis sttaj pfbfcth-
in die judicii : tune stabis eitm iriagna fidiiciaa dex- durii ih htijus e£lf8iiia saeculi fegiohe, Vjiialifchi-
tris Doniini ctiiri sariclis stiis, ei difcetvobis : Vehi- plum suo nomine eorisecfatuni, ihira civitatii alte-
le, benedictiPalris mei, percipile regnuni prmpafa- riiis mcSniacdllocavii. Cujtis cohstftictio afqiiijop-iis
liim, quod prwparavitvbbisPal'cf'hieusqui esi hl cwtVs quarrivismagfaificuihvideatiif; iniefidf iameri adiitis'
(Mdtth. xxv, 34). Injiistis aiiteni dicelur : Ile lii noh dfhHibusf eseraiiir. Miiliienihi riiifaiiuif hrria-
igiiemwtefnuni,quini prmpdravilPaicr ineiisdiaVol'0 merita-vitioruhi: sed ititeriofis sciehiiajddilus "ffelc- "
ci arigelhejiis. Ubiigrihiibriexsiingiiiiui,eLvermiseb- rafe noh pbssurif.
rum nonmorietur. Tunc ibuntjustihi vUatnmterharh': III. Quafe ofahda esl divitia di|natid, iit pulsahti-
impii auterii ei peccaiorestii ignem mierriwh(IbYi., bus iiobis, iiit"elligeiuiie> paiescat ihgfessus; Jubetuf
•41,46). igitur diver§a lepfarttm gijricfasaeefdos terhp'!! Sili-
MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM. geiUer"ingpieefe, aique earuih habitus, vel cdlofes,
hominem Erdsmus vocat pleniori cdnsidfefaiidhedepfelieridefe."k cdlofibils
Prodigiosmbalbutieiiiiw B enim Ifepfafefeftuf pdsse agridsci, quos iariieh a'fl
hujus attctoremepistolw: quw tamen nobis non infra
superiofhh aliquoi censuiri,alque inqiniuth videtuf. peccaium fhagis ahihiatj;qiiahi ad morbiirii cofpdris
manifestuhieii fieftitiere. Difefsi Ctenini cbliirbi,
EPISTOLA XXXIV; divfefjasanimi iridicaritiliaculas. Ciini igltuf palharf
De diveriis generibus leprarurii: lepfa cbiispiditiif: Iangueiis ei agfa fides aHihife
I. Admirabiledivin» dispositidnis"exameh: quae derihtaiuf. Cum atiieni rubicuhfjal iJeprelidftclituf,
exhibefi sibi Deiisac deferri voluit, niagnb corisiltd mehs hirdre aique"ifaetihdiaihflahihiataet lidmicidii
el solefti scientia ac" raiione niaiidavil. Diversa cruore rPspersa cognosciliif. Cum verd aiba, tuhc
enirii boiiiiiiuriiirioribtis genefa naturarum, diversis hajrpticorunifueala et maie iiiiiridacdriscientiacbn-
staiuit prxeepionim seriienfis gubefnari. Aliis euirii dehinatuf.
iinaginafium legis opus, quasi sub veriiaiis eolore IV. Sed alia lepfa ih capite, .alia ofiri perliibetuf
depinxit.Aliiscorpus ipsius vefilatis declaravit. Quds iri bafba. Shht eriimbaeretici qui DtjiimPairem vi-
enim obvolutosadhuc niundi caligine, nd compfe- denlur faittummodb blasphemare, ut Mariicliaeus,
hendenda e"aquaegermaha erant ac solida, perpen- qui hbn solurn eurri facidrem deiiegal mnndi, vefitnt
dit : eis observanliseordine"suspenso _ sublili qa6- etiam malorum prolltelur esse auctorem. Hi surii
dammodo examine susurravii, quos auieni depfe- j qui leprarii ih capite pdrtafB videiitiif. Cnpul eiiim,
Iiendefepdsseabsoliitunipfabdicatiohiscarhieiiagno- inquii Ap'osib'i(is, «Iri Chfhius esi (I Cor. xi,|S);
vil, eis Deus peffeciaih liafiribriiarrisdlidih vhcisiii- Qttcljvefb Iepra IHbafba fidrtajiir': h'i suhi ajiiiblS-
lonuit. Inde ei-t quod figufis el aenigmatibuslex spbemnfe videiUfifin Piiitini.Ciifistiifhehihi ih afl"-
pfisca depliigituf, quhiiidthduin infifma Judseoiurri veniu pristind, iierfectl vifi sevufti agehtein, quSsi'
aeies hebciatur, ei candidiim sciehiise claritaiis vi- iricehafiaeajtafis viriiilas*clecoravit.Seil ei, siiilrk,
gorem inspiciendi lumennon habent, necesse est ut inqiiit, it litlidd fuefil: qhid aliud fjuani lividahi et
in variis figuris figurarum coloradbibeaiur. Nam"il- livofis maciiils exSfecfandaiiidesi_;nai? Si auiem,
lis et,viriulum praeiiiia; supposita spe, promiitun- ait, higra fiietti lepra, fumo uiitfuiJ idololklriae, et
tur; ct peccatorum nolaeiuurunlur in corpore.-His sacrificiofumriidofibus est hdtSla. Si diiiM, iiiqiiil,
enirh confifmantur alii; qiiibus alii transferuiilur. floiehs lep'r'afu'ent,eiibopefiterii'diiihemfiffrerilhiacti-
Praesenslcclio exigit htijusmodi ferre sermoifem : lalibnis d capite ksqhetid pedes, VisiisUcifAbiisdi]u
quae diversa leprarum genera derjfehendenda in di- dicbbiiur. Vidibii enimiacefdbs : et ecce lejifa coohi-
versis materiis ilesignavit. Alia eiiim lepra in parie- ruil bmmiiipellemborporh, 'elmtinddbituluin iticef-
tilms demonstratuF,alia humano noiatur in eorpores dos d mticMaiibrie, quonidihih aibiihi iiiuiUbihif.
alia in vasculis; alia in veste, alia desighatur in sta- D V: In bac lepfa, cjiidmquasi iiibani fe'tIldffenleih
minfe.Deindequse in hujusmodi vuliieris loco; cre- desighat, diversa cfihfiiid varie "ddbfehcjiiciit : qiiia
hra ac varia pellieuladepuiariiiif. Quidenim dieam? cum riiuhdiaiisviiai tolujifas, quasi cantiida et flo-
Tot sunt gehera quot colores, alia pallida, alia te- rens existimatuf, ihm gfave vitiofiim coiitagium
tfa, alia rubicunda. Deinde si horivines lepfa, quod grasSatur iii eorildfe. Nam aut avafiii*; atil Ilbidi-
eslinsitumhatrifse vitio; pdlluantur, quid hi fdciutit, nis macdlie perpaibsciihl:Sed IiaiibIfepraincito fiicit
qui gravibVihusmorbis cofporum prae'gidvanlur? posse niutidafi. AvaritiaJ ehiui cfihien fiicilefcurare
II. Sed age jara videamusgenera leprarum; ul potesijqui G&nveisusad Domihflm. ei e'aquaepos-
medelarunicausas agnoscere atque probare possi* sedefit ihSigentitihialimonise miriislriiverit: itii u"t
mus. Siffleritj inquit, lepfaa]ba.veJruhieunda,«sivt Doihiiius in Evahgelio ait h Vhruin 'dale eieMbsij-
tetra, vel paliida, vcl si flofens; ait, hoe esl tot( ndriij el ecci,bihnid vobishiuhM suni (Luc. xi, 41)-.
corpore decurrens. Nam est dcteslabilis Iepra, qua Libidinemquoque celeriter mundare poterit, si |e-
omninomundari non possit. Est et quaj facilem ha juniis frequentissiihis et absiineriiia corpus relinue-
beat mimdationem. AHaquoque •adveriiiiiaj ali rili Bcd his bmhibus medeiaiffpef feacSfdfeieni prSb-
Ul - S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA.- , 218
- cepit Dominusadhiberi. Dicit enim esselepram quse A i tus, in quibus eredere oportet, ut emundari a lepra
sacrificiorum oblaiionibus emundetur. Aliam vero peceatorum prius mereamur, unum cum venit et
quam aqusefacilius abluant: necnon et quas extra passus est, alium quo esl venturus in gloria. Sed
castraposita mundetur. Esse quoque lepram asse- vitulum,inquit, offerat: hoc animalium genere, gen-
rit: qusamundari omnino non possit. tes crucis Ghristi jugo subjugandas esse demonstrat.
"VI.Horum igilur secundum figuraro graviorum Duaegallinae animam indicare videmur et carnem.
peccalortim crimina congregantur. AJia sunt quse Sed unam, inquit, gallinam occides, alteram aqua
ante baptismum videnlur esse commissa : quse ta- ablues, et dimittes.Caro utique in passione jubetur
men-per gratiam bapiismi diluuntur.. Alia vero quae occidi: anima vero quae per naturam aeternaemorti
post lavationem baptismalis perpetrantur : quaesive videlur esse subjecta : abluta aqua baptismatis a cri-
grayiora-, sive minora peccaia sint, visus tamen sa- minibus rclaxari.
cerdotis emundat. Quodcumque enim modicum de- IX. Sed et iignum, inquit, cedrinum. Imputribile
Iictum fueril, potesl a sacerdote omnino relaxari. boc ligni genus esse, nemo est qui nesciat. Ergo
Quaeautem graviora sunt, disciplina debent eccle- per cedrum, incorruptam mentem et slabilem fidem
siasticaeregulse et oratione purgarL Qusevero insa- voluit osiendi: hyssopumaulem preces orationesque
nabilia sunt, Deo judici reservantur. Et inde est B ] demonstrat. Sedelcoccum, scilicet martyrii gloriam
quod in hoc loco ait: Unumquemquesecundumquod manifestal. Quimediocrisest,s\t,quodvalel offerat:
habet propriam curationem,sacrificiumofferredebere: id est, si quis non omnes divilias ccelestiumest cba-
id est, unusquisque secundum quod se deliquisse co- rismatum consecutus, vel potesl elsi minimum Deo
gnoscit, sive per carnalem concupiscentiam, seu per devotionis suse deporlare obsequium. Ut si virgini-
idololatriam, seu perjurio, seu mendacio, quasi le- tatem quis observare non poluit, unius conjugis sal-
prae se vitiis intelligit maculatum : prout potuerit, tem casium cubile custodiat: vel qui martyrii tro-
Deo sacrificare non desinat. Sed dicit genus esse pseumnon valuit reporiare, fugae se praesidiis Deo
leprae, quod omnino raundari non possit : et ideo servet invielum. Et olei, inquii, tprtulam offerat, uti-
hujusmodi bomo exira casira jubetur expelli. Hoc que misericordiae gratiam : eliam sf clarissimam.
esl sane crimen, quod aduiiltitur in Spiritum san- saiictimonia: fncem prseferre non valuit, lueernam
clum, blaspheniiaescilicei, sicut ipse Dominus in saltem fidei non exstinguat. Videtis ergo, dilectis-
Evangelio ail : Qui peccaveril in Spirilum sanclum, simi fratres, nullam esse tanv exiguam spirilualis
non remilteturei nequeitic, neque in fuluro (Mallh. graiiae pauper(atem,,quac ad offerendumsacrtficittm
xn, 52). Deo non quamcumque possit sanctimoniaeoblatio-
VII. Adjecit autem Scriptura divina, lepram esse (G nem offerre.
in vaseulis, lepram in parieiibus, lepram in vesti- MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM. -
bus, lepram in stamine, sed quomodo in his rebus Dicitura nonnullis esse Chrysostomi,quamquamnec
sit. Certe ut Hieronymum auctorem non habere
lepra esse possit, penilus ignoro : quajquia vita ca- ejus res clamal ipsa, satis abunde fuerit
etiam sensu carere necesse est. Sed senlias, quamquam
rent, ego arbi- hanc cum Hieronymianaexposilionein ephlola 21, ad
IrQr cum in parielibus domus lepra esse referalur, Damasumcontendhse.Hic prmtereanum. 2 duas alias
liaereticorum perfidiam notari. Quid enim non pol- parabolasde ove, et de muliere, contexto ordine su-
ubi adullerinae doctrinae pra a se ait recitatas, quas numquamest proprio opere
luitur, blasphemla praedi- S. Doclor interpretalns.
calur? Ideo hanc lepram sacerdos j'ubeiur a parie-
EPISTOLAXXXV.
libus emundare, ut catholicae veritatis doctrina,
SEUHOMILIA DEDUOBU5 FILIIS,FRUGI J5TLUXUBIOSO.
maculosa haereticorum verba depellat. Cum aulem
I. Omniumquidem de Scripturis quajslionumabso-
lepra in-vaseulis dicitur esse, proprii corporis de- lulio illi soli ita ul est, estnola, qui dixit: Ego sum
licta monstranlur. Vasa aulem hominum coporibus
veritas(Joan. iv,6). Nos autem oportetpiavoluntate
comparat Apostolus : Habentes, inquil, thesaurum accedere, et
hunc in vasis fictitibus(II Cor. iv, 7). In stamine rum speciali sensu ad inquisiiionem divina-
autem quomodolepra esse potest, nisi qttia stamine -I Scripturarum : scientes quod si aliquod vere
invenerimusbonum desiderium menlis auenise Deo,
anima .hominis fidelis designanlur? Quaecum tenta- inter
fines heatitudinis ejus erimus : de qua dicilur:
tionibus, ut fusum .filorum lenuilale lorquetur: Beatusvir
firmioris virtutis soliditate constringitur. qni implevitdesideriumsuum( Psal. cxxvi,
5). Qualis autem sit hujus concupiseenliaespecies,
VIII. Stat ergoanima, ut densissimumstamencre-
adjectio beatitudinis facile declarat audire volenli-
cta:corporisverosensus, uttraniastaminisubjacebit. bus, id est, prudenter andientibus. Quod 'si non po-
Et ideo etiam in irama lepram esse designat: quia tuerimus ad
plenam veritalis ipsius inlelligenliam
alia corporis, alia animaj peccata sigitificat. Sedquid
pervenire : nec lamen sic longe erimus ab illa bea,-
pro mundaiione leprarum, autduo agni anniculi, aut tiiudine,quam capiunt quiimplent desideriumsuum.
iorlula olei, aut duae *-> gallinae jubenlur offerri? In Neqtie enim si non ceperimus id munus, cuj'usprse-
duobus ergo agnis, duo Christi significantur adven- standi
potestas in allerius manu posita.est, reprehen-
.» In texlu autem dicuntur D-TtSV,quod est, aves, ex mundorum genere. Verum iia est olim
aviculas, passeres, Graeceopvibiu.Et sane cur dixis- interpretatus : nee visa esl Origenes
set Moysesgallinas mundat? cum sit uiique galiina " aliis es Patrum clioro
exposilio illa incongrua.
m EPISTOLAXXXV. DE DUOBUSFILIIS, FHUGl ET LUXUIUOSO. 250
sionem sustinebimus; sed si in his quaeagere prae-.A rabant Judaei, et urebantur invidia, quod a Domino
cipimur pareamus, pro?miurolaudis juste adipisci- noslro JesuChristo peccalores suscipi, simul eliam
mur. convivari, et publicanos libenier doclrinaeSalvatoris
II. Quoniamergo omnimode demonstratum est, intendere videranl. Ad hanc ergo insoleniiam Ju-
non solum nullius periculi, sed et plurimaeutilitatis dauorumaspiciens Dominus,quiareprehendebiilurab
esse, scrulari divinas Scripturas : disquiramus illam eis, incipit primam de pastore illam parabolam, ubi
Evangeliiparabolam, quaeesl de palre et duobus fi- nonaginta et novemovibus dereliclis, ad unam quse
liis (Luc. xv). Nam uniiis rei causa et de ove et de aberraveral, requirendam abiit. Et subnectit huic
muliere comparationes nobis contexlo ordine supra aliam parabolamdedrachma decima, quam perditam
recitataesunt. Quaeriturergo quis ille senior sit fra- inlra domumsuam accensa lucerna mulier invenit.
ter, qui ex dimidiodatam sibi paternse substanliae Deinde haec de /iliis duobus parabola subsequilur,
portionem custodivit, et inseparabilem cum palre secundum dispensationem, et providentiae divinas
suovilam agere dilexit. Quis vero junior, qui acce-, ordinem, harum comparalionum texlum faciens.
p(a similiier ex palre substantia, profecius est in Nam quia ipse priricepset atictor saluiis nostrai esi,
longinquam regionem, el profligalisillic omnihus seductum hominem, el dolo diaboli perditum, sal-
partis suaefaculiatibus ad inopiam redaclus, porcos B vare incipiens, et perfeclionireslituere : hoeestnu-
alienos pascere coactus est. Sed et qualiiatem poe- mero centesimo reddere, in quo perfcctionis plcni-
nitentiae ejus non omiltamus, et beiificati palris tudo numeraiur : hinc iniiium comparationis facit.
promplaroremissionein modestamquepietatem, qui Subjungit autem ct mulieris personam, arguens Ju-
reverleiiti filio discessionis praeieritae[A/. prae(erit] daaos, docens autem Ecclesiam, et hominem quasi
leviiatem, et dissipalse subslantiae flagitia non ex- erralicam ovem diligens paslor inquirit : quem ho-
probrat: sed venienlem clementer suscipit, et oc- minem drachmam nominal, propter monetse regalis
currens'salutat, et gratulans osculalur, incumbens similitudinem : figuraliter in drachma, quae pecu-
requiescit in eo, et vitulum illum saginatumpro lae- niaegenus est, quod illi lamquamiiummo, iroagoet
lilia recepli filii epulandum immolat. In quocom- inscripiio regis cceleslis inscnlpta si(. Quaeritergo
punclus senior frater dicit patri, etc. Haecquaeper eam drachmaro niulier, accensa lucerna ei roundata
partes digesta sunt, expositio vestris sensibus inli- donio invenit; hoc esl, homo illuminalus verboet
mabil. Necessariumenim est anie omniapercunclari misericordia Dei, gloriam naturoe stise, in qua ad
causam, pro qua, et quid volens de proposiiis Sal- imaginem creatoris sui facius est, quam obscurata
valor oslendere, hujusmodi parabolas Judasis apta- peccalis domo cordis, in tenebris cordis amiserat:
verit. Si enini vobis causa talium comparationum< G eniendatis sensibus reperit: et gaudio gaudet quod
patuerit: ttinc ea quae de ipsis senfunus, an ratio- omnero immunditiam inlerioris aulaj, sludiis disci-
nabiliier congruantveriiaii, facile dignoscitur. plinae specialis absterserit: el conlractas animacde
III. Sunt itaquequi dicunt deduobus iiliis istis, se- rebus et curis ssecularibussordes, oralionibus et in-
niorem angelosesse et archangelos, vel omnemcceli crepationibus expurgatas excusserit.
mililiam. Minoremvero pouunt hominem, qui in V. Secundum praedicium consequenler annectit
longinquaperegrinatione abieril, quando ad lerram parabolam, de duobus filiis collationem, ut mihi vi-
dc cceliset paradiso cecidit: et aptant quasi scien- deor facere : non de Judseistransgressoribus, nec de
tia respicienlis ad casumvel slaium Adaj. Sed hic genlibusperdilis, sed populi ejiis, qui per patienliam
sensus pius quidem videtur. Nescio tamen si verus reddiiur saluft, quemjuniorem filiumnominat. Setb,
sit. Dicitaliquis : quare? Gmiaminor filius et junior Enos et his jitniores, qui ab Eva usque ad Salvaloris
ad pcenitentiam venit sua sponte, recordatus prse- humanum adventum, secundumjusiitiam legis vi-
leritaeabundantiaepairis sui, sicut habet series Ie- ventes justi videbanlur. Ergo quod ait juniorem et
clionis. Dominus autem veniens, ad pcenitentiam seniorem, non in ordine temporis, sed involupia-
vocavit humanum genus, cum sua sp6nte regredi tum qualitate, prajponens se ei, qui non voluntarie,
unde ceciderat, non cogilaret. Deinde senior filius, 3D sed alienodolocircumvenlusabcrraveral, sicut ovis,
si chorus est ccelesfunn angelorum, ut praedicium boc est, irrationabilianimali imprudeniem hominem
est: quomodoin reditu et salute fratris sui, et in comparans, sollicittidinem pastoris adhibens : ut
vituli immolatione tristatur? Cum in eodem Evan- quseratovem perdiiam, el reportel inventam. Ei vero
gelio dicat Dominus: Lmliliamcssein cwloapud an- qui arbitrii sui libertale ulitur, et recognoscit unde
gelossuperuno peccalorepmnilentiamagente. ceciderit, poeiiitentiaeet reversionis uiilitalem ac-
IV. Disetttiemus ergo bujus parabolae rationem commodat. Unde haec inter parabolas supradiclas
non ul illum alium intelleclum vituperemus, sed ma- ralio distinclionis esl, secundum personas vel men-
gisutcum sensu illo id quod nos senlimus, vesiris les peccantium : pater filium non requirat peregri-
dijudicanduraarbitriis [Al. arbitrariis] conleramus. nanlem, sed recipiat pcenitentem.Pastor vero ovem
Jam enim causam exponimus,quam et Domini ser- erraiilem, etnon sapienlem reverti, requirat, el bu-
mo suhjungit: de superiore causa hanc parabolam meris suis referat.
introducens sicut prafali sumus singularum in his VI. Videamusnunc si consonent, quoesignificata
parabolis personarum memoriam facientes. Murmu- sunt ad hanc exposilioncm. Dicit Scriplura : Divi-
2SI S. DlMONYMJ OPllRUM MANTISSA. 2S2
dere patrem ex requo fiHisduobus siibsiantiara suam. ; i dilectib carnium iliecebra?, siliquartim*noriiineScii-
Ei qiiam substanliam bic evangelicus paler dividit ptufa desiguat.
filio spifiluali, nisi sapientia; iiuellecium, scientiairi VIII. Itaque ille digressus a palre, et in longiri-
boni et mali, quaeverae et perpetuie suhl opes ahi- quahi pcfegrihaliofieih profeclus, in terra aliSiia
mae benevivenli? Dataulem hie pater diyitias suas cbhsunipiis fiicullatibus quse siipradiciae suht, bmhia"
ex aequo. Non enim quisquam hut justus, aiii pec- digha'pefpessiii; fct jidstea maloium sudriim rieces-
calor nascitiir : sedquce e\ Deo est; ih Jirlina riaiivi- sitaie coristHclus: hdc cst, et fahie et egestaie,
laie hominis poriib subslanuae fatioiialis,' icquSliicr }fteiiite( erfbris sui : bt seniit qiiifj ipsfe sibi nd-
cunctis nascentibus datur. De subseqiierile aiitem cuei-it, qui iidn de judicio voluhiaiis suaS, sed dfe
conversatione unusquisque plus aut minus hujris paife ad aiiehos, de dbrhd ad exsiliiim, de opibui
subsianlioe possidere invenitur, diihi in |Seihelip'iis ad elfieriidsynam,db aburidanliaad fa'memirarisierii:
per dissimilitiidiriem ilolunlatum negligenles dese-' iri Iibc lbcd servilutis ei misefia; remhiiseens,-ihciplt
runt: diligenlfes amehi euslodiunt, (ii natufaiia eogitare de fediiu, et seeum ipse repuians dicit:
bona. AJius aulem memorat inielligens Domirii Dicam pidri vieo: Peccdvi ih ccelumet in corispeclu
Creaioris ea quosa Deo Paire sump'sefit, ita ist sui itio, suscipe ihe, siciii uiium 'de mercehdriiituis. Os-
ea palris esse credens, qiiasi paterna iciistbdiat.' B iendii Scfijithra haec, Paireih rioh iiorhiheni ihlelligi
Alius aulem sua ex sc sibi essc sestinians; sichtpro- dehere, sed Deurii:Quandoijuidernhon soiufn coelum
priae possessibnis liceiitia ditsipahdis abittilur, et niihiiriat ih ebhlessione jjecfcatorunipcenitehs sup-
cilo profligata faeultate privabituf. Descfibittir au- plbx, sed tiicit in cbnspeciii tuo. Deiis ehim esi in
tem in isiis et evidenier ostenditur liberlas arbitiii, cbhspeciu ptccatbruin omriihni sdUis. k tjuo hfeeiii
quahi atiimai ralionali speeialiler addidit crealof cofde ineditaia peccata absebfidi jiossuiii, Scrutans,
Deus: | inqliit; cofda et renes"Deas (Psdl. vu, 10). Veruin
Yili Vide ergb ,' paier L-leqnou:b'donec iliuriivb- nobis liiic e'x Ibbo, cceliimintelligituf Dbrniniis iio-
leiitem iliscedere fetineat, nee lilieri arbitrii au[erat ster Jesus Chfislus: ad qiibih Iii gehtiles qui iii tfeiie-
jioleslalfem: neque alinm manere cnpiehtem cogat biis infidelitatis viveutes blaspliemavfcnint, jain
abscfederfe,ne forlefrequeiiliurii inalorum, qucepost- convefsi ad fidem confilehiesveriiatem Dei, in pce-
ea his suo vitio accidefent, ipse potius aiietor esse nilentia efrnfis sui jusle diciifit: Pcccavi in cmlum
vidcatur, si illis iibertatem propriae voltiiiiatis abs- el in ie. Qui enira in cceluriipeccat, quod etsi super-
eiderit. Iiaque el peienti dat, quia ex nobis, non a nuni sit, tanien visibiie et iiinaticum esl, ipse est
Deo, inopiie et offensionis nostra cau^a pfoiici- qui jieecat iii hofhineni, quem suscepit Filius Dei
scitur. Aecijiiensauteih parlem suatttjiiiiior; peregre, G p'fo saiiite nostfa. Proinde ih Paifem Deum omiiia
inquii; dliit loni/ei Qubd aii, iongs; hon locoruin iii- spechlanieih pece.it.
lercapedinem , sed dcclinalioheiii meiiiis expre^sit. IX. His igitur cogitalis, fesipisrehtem et pef con-
Qui enim oblivionem Dei ceperit, liic vere peregri- fessiohis hiiinililaiem es regioiie longinqua remeah-
nari a Deo diciluf: Siehl cconlra conversatib ssecu- ferfifilium ad seviileus pnlef, Uctatus occufrit, am-
lafis nbn soluni peregrinum, sed aiienum Domiifo plcciituret osculalur. Aperte hiocharila* in hoiiiines
facit. Et; ut brevitef dicam, peregrihanles a siculo. divina describitiir: Quid eriirrialiud esi, quod ocHir-
pi&seiitaniiii ad Domiiium: sic etiam permanentes rit, hisi quh nds peccalis impedientibus, hbstra
in rebiis tefrenis, a ecelesiibus exsullnmus. Denique vifiute ad Deum pefvehire nori poleiainus. Ipse
Cain "exiitafacieDoininiellongeelficitur^ii.iv, 16). airom polens iid invaliihis pefvenire ; dfscehdil;
non qiiia loeus aliquis loris esse! a conspecfu Dei; sec sicut de ^iehppo operibus ipsis significaritilius expri-
quod sua menle divisus es<cl a Doroiuirespeciu, pro- mituf : qiiod curii desiderasset videre Domiriiiin, et
jiter liomiciiliuinsepar.ilus a Deo. Hac"ergo peregfi- ob Iiric iii arborem eonscendisset, pi.TveuTeiiliii>o-
natioiie per magnamignoianliaui peregfinntbs fuissi riiihd, eoiispici'iir, et vocalur : el illico Doininus
nos iciens beaiissimus Paulns, dicit: Vjosqiri ali- in dbinum ejiis afi convivanduin ipse declinaturum
qudndo lcnge fnislis, niinc auteik facii eslis pfd/ii " se esse promillit. Viile quoniodo creditiiri fiilem
(Eph. li, 15). Hujusniodi ergo profectus, pcregriria prasvidens Clnistus, latcntem in afbore, quasi in
lionem jmiiof ilJe filius assumii, et devorat pnedicta peccaiorum tenebris obumbraitirii, solliciie ut ovcm
porlionis siia; de palerna luv-redilalesubstanliam perdiiaTii requirit aspectu : et venire cunctantem
iitique spiritualibus deslilutus opibiis, id lest, provi vocai, ei venienteih lamqiiam huineiis suis suscipit:
dentia Dei el intellectu : ciini pweos paseere cogitur , et non audentis iiivilrfre Dominurii,desidefanlis ta-
hoc esl, sordidas et immuiidas ih aniina sua cdgits men saluiifefam bencdiclionerri, peecaforis domum
tibnes nutrire, ut ederet escas irrationabiles prav: i ingreditur , conviviuinqueparticipat : osieudeiis vi-
conveKationis: dulces quidem egenti bonorum, qui i Sibili gralia invWbilein sa:iclifi[;aliorieni,quia Deiis
, siiave |;erversisvideiuroinnebpiistaiherejvoluptati^ : sapieniia faniiliariier cor cfedentis ingfediluf, efe-
quod seduciio desidefii et corfuptio viiaeest, qu:e vii dentemque p.ifiicjpat siicramentd.
tutem et fortiludinem anima!)non modo nlullampra - X. Ergo oecurrens pater Dliofevefteiiii supe'ffua-
slai, sed tolum periilus enervat et pcriiiiit. Hhjui ditureollo ejiH, et in eb lacrj^mans requiuscit. Os:
modieibos, quasi pbfcintfs eirhale dulcess|piout sui t eulaiiif aiiieni 6s ejits, per quosi eihissa de corfls
355 EPISTOLA.XXXVI. VALERIUSRUFINONE DUCAT UXOREM. ?54
confessib poenitentisexiefat; quefri palef l=etusex;,A lerivi: U non 'dedisti hceduihpro ine; ul epularer :
cepit. Deinde mox jubet etstblani piimam pfiiferri; lioc est nfec-peccalorem pro nbstra requie dfedisti.'
id est pristinam gloriani, quam ex seductione Jiabbli Qid eniin; inquit; feceril tjucetegis sunt, viveiin eis:
nudatus amiserat, feddi : simiil et ahriulum chfi; qui hon fecerit; punieiur exipsis. Pro-islo autem qui
sive signaculum salutaris synibbli; seu rringis de- fornicatus est; etiam saginatum,•inquit, illum vitu-
sporisationisinsigne et niipliartfm pigiius illariirii,- lum dedisii: id esl, Filium luum dilecium rsicut
quibus Cliristiis"Ecclesiafn snam sporisat: ciira supra diximus: Sed quid ei respondet Paler? Tu
omnis anima resipiscens per anriulum fidei juhgiiur shnper mecuni es; oportuit aulem pro isto.gratulari j
Christo. ilandat et calcihmenia pedibus apputii: qui perieral, et ihventusesl;mo'rtnusfuerat, el revixit:
aut propter comniiinienda vestigia ad curretidaih Ostendcns in hoc verbo manifeSle hominem , qui
viam, tit per liibfibiim friitntliislius iter fixus iiice- peccahdo vita exciderit; fet obnoxius morlificalus
dal : aui ul excluso iii Evarigfeiieis caiciameiitis fueril, ex revfersioneautem saliitari perpfEiiiteiitiam
carneae ebniagionis luio, mtihdbs pedcs imniaeulaia iri adopliohein filii redieril. Bonum autem hominem,
conversalione cohservet et dif igat: aiit prbpter mor- qui manserit in bonb; Iiaereditatempalernam jugiter
tificatio'nem membrofum.'Vitae enim nostrai cursus possidere. Itaqufesi peccaveris,- o honio; fe^tina It-
ih Scripluris pes appellalur. Et miirliflcalionis spe- B '. berando te reconciliari Deb: ut ex mercede sudoris
clfes caieianfentum appdhituf; qitia oe ahirrialium ct digna poenitentia, recipias quod ex gratia dona-
motlubfuhi pelliiius conOcitiif. tum tibi perdidisti. Praestfetauterri Deus magis per-
XI. Addidit el vituluni sagihatiim jugularidum iri nianenles vos in fide; cohseredesesse Dorriininosiri
coriviviiexhibiiioiie : sihe tluiiio Dominum hbsifum Jesu Christi : quia ipsa esl gloria et virtus, cum
Jesum"Chrisiiim, quem ae*tlitPalfef ih vietiniahi prd Palfe et Filio et Spirilu sancto, per omnia ssecula
salute ribstra : quciri vituhim nbhiinat pffip'tef ho- sieculorum. Amen.
stiam cbrporis iniraaculati. Sagiiiatum autem vere MONITUMIN EPISTOLAM SEQUENTEM.
dixil: quia pinguis et opiiiius ihlaiiliihi est, ill pro ' , Valeriuin Maximumhunc
puiavit esse LqbbmusBi
tolius inundi salule siifficieiissil odbriim suavitatis vliotliecaiMs: pd'g.4% queni tninen Chrisliamim tm-
et nidoffeniiftuhblationis ad Deiini niiilefe,'el pVb clorem esse, ex Scriplurarunn qumlaudalffesiimoniis,
omnibiis exorafe. Prbptef quod etiam myslifca ra- alque ex eo liqnet, quod Christianum se allc.quijirofi -
letur. ln quodarii ins.~monasteriide LxjraValeriainiii
tione dieliiiii esl, Patrem dare aliis iriinibiaritliihi
"dicilur, ipsaqueeplktola; Dissertatib. Sin verumillud
huhe vihilum, ijhuintjufegauderb; et epiilari iri vi- ejus est honien, Yaleriumappellarit se auclor; qnod ad
ctima vitulisui. Sicenimtiitexii Paier huntmuiidumut. Valerii imitationem, qxiamdnmdictorum, factorumque
p
1 memorabilixmifarraginem coniexucrii.
fitiuriiijusuhichmprosaluiesuaidrSi { Jaah.; in, 28).
Nori ergo ipse iiiiniolavit, sedaliis immolandmh tfa- EPISTOLA XXXVI.
didit: emittenie.enim Patre, eonsentiehs Filiiis ab VALERIUS RUFINO NEDUCA.T UXOIIEM.
hominibus jiassiis esl. Ipse fiuleih qiii fide nbsira I; Loqui prohibeor : et tabere non possum: Grues
paseiluf; et Filii siii pfn ribbis iiiimbiatiorifeliitatur coeli tem|)esta'les praenunliant varias : ululae bubb»
- et gaudei, et in rfcdiluFiiii s^uigaudens crfcalor, ae- nesque, ominost» aves; hiemis gravitatem instantem
quisitiohe popriii fcfedefiiisejhilatuf. lutitinisepraiululani: Et tu subsannas, si vcnturi dis-
XII. Videus hiiic lahiiiani Patfis seniof Filitis pendii vaticiriia vera prajsensero. Ideo loqui probi-
contiisbiiur. Iliijiispersoha illis eornpafanda ascri- beofj vferitatisangiir,'non voluplatis. Lusciniam amo
biiur bpefdriis, qrii similitef in Evahgelioposi bpe- ct hieiulam, qiue lfcliiiain auiw lenis eoneentu p!a-
rationem vinea: ad Domiuum murmuranl, qudil illis cido pneloquiintur : el proecipuephilomenam : quse
lota die in operis labore confeclis, illbs; q'ui ad (JptatabIbmpus j'hfcunditaiis tdia deliciarum pieiiitu-
dhodeciinam liorain veneraut; jirelio rhbfcedis re- diifo ciimulat:
'quassel: ad quoi dicil ipse cbnditor bnihiiim: Si M falloi-j gnaiones diligis et comoedos;<juidulces
ergo i;po boniis sum, qiiid th nialliis? Qiiodaulehi hi pfresusutiani illeceliras : et prsecipue Cireen, qua?
"stini ijui ad dubflecimam vcnieiites; qui ex geiiiibus *0 (ibi siipjiiralse siiavitatis aromaie gaudia jilena per-
salv.ibuntur; Joaiiiies apef te fclariiat: Filioli, hdvis- fundat, ut fallaris, ul sus fias, aiit asinus : lacerc
siinh Imra isl (I Joaii:, n, i8); Nihil aiilem diffefre iKiii possum. Propiriant libi mellilum toxicum mi-
videtuf uirum diiodeciina, au novissima hbra di- nistri Babel : blaiide iiigreditur et delectat; el im-
"caluf. jietum spirilus lui conducit: et ideo loqui prohibeor.
XIII.-Qhi siini iiuteni Iii quimurniufaht, qui labo- Seio quod novissime sicut coiuber mordebit; et
rem et sestumtolo die portavefunt, nisi qui jiistitias virus imprimet impar bmni iheriaeae : ideo laeefe
legis egefuht felsefvitutis ahliqiire pensuin reddide- non possum. Multos habcs voluplatis tuse persuaso-
funt? Yide autem qinim apefla siril veiia qua; a res, in caput luum facundissimos ; ine solum elin-
Palre dicuniuf : ui abhis qiii in lege vixefhrit, diela giieni pr.i;cbheniveritalis, quem nauseas : ideoloqui
videahtur. Qaid ehim fesi, qiiod de agfo veniens jirofiilieor:
dicit': nisi sigiiificahs de Jegis bperibusveiiiehiem, II. Reprobata est falui vox anseris. Infer cygnos
' ei iri
his gloriantem, et quasi diutufnos laTibfesiift- ianiuhi dbclbs delectare : ea tamen senatores docuit
"putantem, Uode ait-: Slimdalumtuum numquhmpris- sfefvare urbem -ab ihcendioj thesauros a rapina, fce"
2?>r> S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 236
ipsos a (elis hoEiium. Forsilan et cum senaioribus ik tior Salomone, quod nemo cst, non-es major quam
iritelliges, quia prudens es, quod tibi lorganizent qui potest fascinari a femina : oculos luos aperi et
olores interitum, et anser salutem strepat: ideo ta- vide.
cere non possum. Desideriotuo totus inflammatus, - VIII. Oplima femina, quae rarior est pliosnice,
el speciosi nobililaie capilis seductus, chimteram amari non potesl sine amaritudine melus, el solliri-
nescis esse miser quod pelis : vel scire devoves, tudinis, et frequenlis inforlunii. Malaeanlem, qua-
quod triforme monstrum illud , insignis venusletur rum tafn copiosa stint examina, ut nullus sit ex-
facie leonis, olentis maculelur ventrecapri, anguis pers malignilalis earum : cum amanlur, amarc pu-
insidietur cauda virulentse : ideo loqui Iprohibeor. niunl, et afflictioni vacant usque ad divisioncm
Delectatus est Ulysses symphonia Sirenum. Sed corporis et spirilus.
quiaSirenum voces et Circes pocula novit, virlutis . IX. Amice, philosophicum est: Videlo ciii des.
vineulissibi vim fecit, ut vitaret voraginem. Elhica est: Videtocui te des. Vexilla pudicitirc111-
III. Ego aulem in Domino sperans adjicio, quod lcrunt cum Sabinis Lucretia, et Penelope, et paucis-
Ulyssis imitaior eris, non Empedoclis: qui, per suam simo comilatu tropaearetulerunt. Amice, nulla est
philosophiam(ne dicam melancholiam,id est, alram Lucretia, nulla esl Penelope, nulla esl Sabina. Time
bilem) victus, ^Etnamsibi mausoleumelegit: etpa- B ] omnes. Ingresssesunt acies ad Sabinas, Scylla, el
rabolam quam audis, ad veteres attulit: pdeotaccre Myrrha, et Phedra : et secutresunt eas turbsemuliie
non possum.Tandem validiorest ille ignistuus, quod omnium vitiorum exercilu slipaiae; et gemilus el
tibi annuit pars adversa : quam vereor, reslus ille suspiria, et tandem infemum capiivis suis fecerunt.
luus, quo in me accenderis, ne minorem major ad X. Amice, ne praedafiasin mediopraedonum,non
se trahat: Et propterea loqui prohibeorl At spirilu dormias earum in transitu. Jupiler rex terrenus, qui
loquar, quo tuus sum. et rex coelorumdictus est, praesingulari strenuitaic
IV. Pensenlur ignes lauce qualibel acqualivel inae- corporis, et incomparabili menlis elegantia, post
quali. Versetur periculum capilis mei : quidquid Europammugire coactusest. Amice, ecce quem bo-
agas, quidquid judices, indulgendum est mihi, nitas super ccelos exlulit, femina te cogeread mu-
qui prae amoris impatientia, tacere non possum. gitum : sinon es major Jove, cujus magniludinine-
Prima primi uxor Adae post primi hominis crea- mo alius par ftiit. Phccbusqui sapienti* suaeradiis
lionem,- peccato primo solvit jejunia : propler pra- toiius orbis primitiavit arabilum, ut merito Solisno-
varicatum prteceplum Domini parentavil inobedien- mine, solus illustraretur, infatuatus cst amore Leu-
tiam, qtiaecilra mundi lermiiium non absistet ex- cothoes, sibi ad ignominiam, illi ad interitum : et
pugnare femirias, qure semper indefessae erunt G ecliptica diu vicissitudinevarius factus est, frequen-
trahere in consequenliam quod a matre sua traxe- ter sui luminis expers, quo tolus universaliter ege-
runl. bal mundus.
V. Amice, contumelia viri est uxor ihobediens. . XI. Amice, ne illud lumen quod in le est, tene-
Cave libi : veriias quaenon potest falli', ait de beato brae fiant, Leucothoen fugito. Mars qui deus bellan-
David : lnveni virum secundumcor meum. Hic ta- tium dici meruit, triumphorum familiari frequeniia,
men regrepraecipitalusest amore mulieris ex adul- in quibus expedit vis animi maxime prompla, nil
terio in homicidium : ne umqnam solavenianlscan- sibi metuens a Yuleano ligatus est cum Venere, in-
dala. Divesenim omnisest iniquitas societate pluri- visibilibusqnidem caienis, sensibilibus tamen. Hoe
nia : et quamcumqiiedomum intraverit, siiis tradidit autem ad plausum satyrorum, et ad risum ccelestis
' curiffi.
inquinandam conviciis. ,
VI. Amice, Bcthsabee siluit, et in nullo malignata XII. Amice, meditare saltem calenas, quas non
est; et nihilominus tamen facta est stimulus subver- vides, et jam in parte senlis : et eripe te dum adhuc
sionis viro perfeclo, et mortis aculeus marito inno- ruptibiles sunt, ne claudus ille faber et turpis, quem
centi. Numquid innocens erit, quaacontendit elo- deus non est mensa, nec dea est dignata cubili le
quentia, ut Dalila Samsonis : et forma, iil Belhsa-. D Veneri suo niore concatenet, et le sui similemtur-
bee : cum liuj"us sola pulchriludo triumphaveriti pem et claudum, immo quod magis timeo, loripedem.
ctiam nolens. Si non es amplius secundum cor Do- faciat: et non possis quod salvat, fissamhabere un-
mini quam David, crede quod et lu praccipitari i gulam, sed alligalus Veneri dolor fias, et irrisio vi-
potes. j denlium : dum sibi applaudanl creieri. A falso dea-
VII. Sol hominum,Salomon, thesaurus deliciarumi rum judice reprobata est Pallas : qusenon deleclare
Dei, sapienliaesingulare domicilium, cfasso lene- promisit, sed prodesse.
brarum fuscalus atramento, lucem animaesuae,gio-- . Amice, numquid et tu sic judicas? Yideo enim
riam domus suae, odorem famaesurc amisit amores jam te fastidienti animo lota celerilale pereurrerc
mulieris. Et postremo curvatus coram Baalim, ex: qnae legis, et sentenlias non altendere, sed exspc-
• EcclesiasleDominimulaiusest in membrumzabuli:: ctare schemata. Frustra
exspectas; donec hic tur-
vut adhuc graviori videretur deirudi praecipitio.quam 1 bidus amnis effluat, ul haecfelulenta secedens,pura
Phoebus in casu Phaetontis, qui de Apolline Jovis; libi fluenta irrigent. Similes enimvero oporfet esse
faclus est pastor Admeti. Amice, si non es sapien- sui fonlis rivulos, aut turbidos, aut clarcs. Sic vero
%1 EPISTOLAXXXVI. YALERIUSRUFINO NE DUCATUXOREM. 2S8
imperitiam cordis mei, vitium orationis exprimit: i Lvirgo, cum audiret die fati sui triumphorum pra;-
el slrumosa dicliouum imperitia delicatum offendit conia recoli, quibusfrequenlissimus erat: ait una
animum. Hujus imbccillilatis mihi conscius diver- se lantum gloriari victoria. Et requisitus qua?
tissem me ad dissuadendumlibenter : sed quia ta- • respondit : Quod inimicorum nequissimum devici
cere non polui, locutus sum ut polui. carnem meam. Amice, hic inglorius migrasset a
Quodsi mihi essel lania styli virtus, quanlus essel saeculo, nisi ei fortiter restitisset, cum qua lu as-
scribendi anfmus : tam eleganlia tibi verba trans- sensum familiaritails pepigisti.
miilerem, et lam nobili marifata conjugio, ut sin- XVI. Cicero post repudiuin Terentiae uxorari no-
gula seorsum, et omnia simul suum viderenlur au- luit, dicens se pariter uxori et pliilosopliiaeoperam
ctoreni benedicere. Sed quia mihi omniadebes quae- dare non posse. Amice, utinam tibi lioc animus
cumque adhuc nudus amor et infecundus, ne dicam tuus respondeat, vel tua lingua milii: ul loquendo
sterilis, mereri potest ex omnibus : mihi praebe in- saliem eloquentiae principem digneris imitari, et
terim patienter aurem, dum evolvam quod implicui: mihi spem f.iciasvel vanam.
ela me non requiras purpufissam oratoris, aut ce- XVII. Cannius a Gadibus Herculis, poeta facun-
russam.quam me,nescire fateor el fleo : sed scri- dke lenis, et jucunda?, repreliensus est a Livio a
bentis votum, et paginaeveritalem accepta. . - B Pceno, gravi et uxorato historiographo, quod muK
XIII. Julius Caesar,cujus ampliiudini stricius fuil tarum gauderet amoribus, his verbis: Nostram phi-
orbis, die qua nobilem filium suum ausa est occare losophiam parlicipare non poteris, dum a lot paiti-
srcva niniis Atropos, Tugillio humiles quidem, sed ciparis. Non enim eo-jecore Junonem amat Tyrus,
divinos quasi siylos praedocenli, aurem humililer quod multi vullures in multa divellunt. CuiCannius:
inclinavil in valvis Capitolii: quod si et animum, Si quaudo labor, resnrgo cauiius : si paulumoppri-
poenasei dedissent, quibus ipse. Tu vero slylorum mor, alacrius resumo aerem, vices noctium dies -
tuorum milii praenuntioaurem inclinas,'ut aspis ve- reddunl laetiores: sed tenebrarum perpetuitas in-
neficiis : adhibes animum, ut aper latratibus : pla- siar inferni est. Sic lilia primceva, verni solis deli-
caris, nl dipsas [Al. serpens], cui sol incanduit a cata teporibus varietate luin Euri, lum Notlii, tum
cancro. Tibi consulis, ut sprcla Medea.,Tibi mise- Zephyri laetiiia effifsiore lasciviunt, quibus uno
reris, ut ajquor naufragis : quod manum contines, spiritu fulminans Libs incumbens occasum facit.
reveretuia regi;e pacis est. Amice, se humiliavit, li- Sic Mars ruptis lesticulisin mensa coelesli recum-
cel citra perfectum, domitor orbis fidelisuo: et pene bit conviva superum, a qua uxoriusMulciher suo
pedem retulii, qnia pene paruit: et pene succubuii, fune longe religatur. Sic levius ligant mulia fila
quiajieue obedlvit \ALaudivit], et non peniius.Niliil C quam sola catena. Sic mihi a pliilosophia, delicire
ei multahumilitas profuit, qu'a non pleua. Quid tibi tibi solatium. Amice, ulriusque verba probo : vitam
confert lua tam ferina inhumanilas, el rigor inflexus, neuirius. Minus lamen multi morbi Itedunt salulis
et horror supereilii ? Quid ultro irruis in latronum vicissitudine interpolati, quam languor unus, qui
insidias inermis : humilia le, cede. Sed ad modum doloribusirremediatis non cessat affligere.
humilitalisejus, qui tolum sibi mundum humiliavit: XVIII. Pacuvius flens, ait Arrio vicino suo,
ct audi amicum tuum.Et si Csesaremcrrasse credis, Amice, arborem habeo in liorto meo infelicem,"de
qui Tugillionon credidit: exaudiet attende, quid et qua prima uxor mea se suspendit : postmodum se^
aliis coniigerit, ut tibi prosit eorum laesio;lndemnis . cunda, jam nunc lertia. Cui Arrius: Miror te in
est enim castigatio quam persuadent exemplaria. tot successibus lacrymas invenisse. El iterum : Dii
Nescioquo refugio tutus es, aut quo lorpescis asylo. boni, quot tibi, dispendia arbor illa suspendit. Et
Cresar immisericordesPersides reperil, et non est tertio: Amice, da et mihi de arbore illa surculos
. re^ersus : tu si umquam tale gymnasium evasisti, quos seram. Amice, timeo ne.el te oporleat arboris
* illius surculos mendicare, cum jam inveniri non
pios impios invenisti.
XIV. Plioroneus rex, qui Iegum thesauros popu- poterunt. -
lis publicare non invidit, sed is primus CraecorumD XIX. Sensil Sulpitins ubi ipsum calceus suus
sludia deauravit, die qua viam univer»ilalis in- premebat, qui ab uxore nobili et casta diverlit.
gressus est, ait Leonlio fratri suo : Ad suuunam Amice, cave libi ne te premat calceus, qui avelli
felicilalem nihil mihi deessel, si uxor milii sem- non possit.
per defuisset. Cui Leonlius : Et quomodo uxor XX. Ail Cato Ulicensis: Si absque femina posset
obslat? esse mundus, conversaiio nostra non essel absque
Ai [Al. ait] ille, Mariti omnes sciunl. Amice, uli- diis. Amice, Cato rion-nisivera et cognita loqueba-
nam tu semel maritus fueris, et non sis, ut scias tur, nec quisquam feminarnm exsecralur ludibria,
quid felicitatemimpediat. nisi lusus et experttis, et conscius pcena?.His igitur
XV. Valentinus imperator oclogenarius adhuc fidem habere decet, qui cum omni veritate loquun-
a Hic forle Livium Pcenumcum Patavino confun- ad Paulinum. Ad islum Livium, inquit, aureo elo-
^ dii, Cannius enim Gaditanus, cujus ssepe meininil quenlicefonte matwnlemde ullimis Hispanim, Gallia-
Martialiseidem coaevus,Patavinum Livium invisisse rumque finibusqaosdamvenissenobileslegimus.
tradilur, noiiPuenuin.Verus Hieronymusepistol. 58,
£59 • S. HIERONYMlOPERUM MANTISSA. SGG
lur. Hi sciuiit jtt placet delectatio, et pinjgit deli- A dniencjus uj, gemebundugoccubuit, qui cceli arcem
ctnm. Hi norunt quod flos Yeneris rosa est: quia sine gemilu t-ustinuerat bumeris. Tandem qnte um-
snb ejus {inrpura mulii latenl aculei. quam inler tol millia milliuiii sedulum sollicilumque
XXI. Metellus Mario respondii, cuni ejus filiain peccaiorpin perpetua cpolristayil repulsa? vel quae
dote divitem, fornia nobilefii^gen.ere claram, lama constanier pra;eidit verba„p,eienijs? favorem sapjt
' felieem duceie noluit : Malo meus es?e
quam suus. ejus responsio : et qiianluiiicuinque dura fuerii,
Cui Marius : Inimo ijisa lua crit! At ille : Immo semj er in aliquo verbi sui angulo habebis aliquem
-virumoporiet uxoris esse. Logicuni est cnim. taiia petitionis tme fomitem jmpiicilum : quseijbet n.egal,
erunt subjecta, qualia pcrmiserint prrrdicala. Sic niilla pernegat.
faeetia verbi Meiellidivertit ab oneribusdorsuxnejus. XXY. Irrtifiipit aurum 5n propugnacula turrjs
Ansice, si uxorari ojortel, non expedit quideni. Acrisii, valloque muliiplici signatam D-inaes pudici-
' Yeiumlamen sii ainor in
causa, non ccnsus. Et liani sol.vii. Amice, sicut virgini quae J.erram trium-
faciem uxoris eligas. non vcstem. Et animum, non- pharat, de coelo pluit incestus : sic quam numquam
- aururn. Et libi nubat uxor, non dos. Ergo si quo fallit humilis, vincifsublimis. Sic arborem
quam
modo fieri potesi, praedicari poteris, ut livorem non inimqiiam movit Favonius, eyertit Aquilo.
ducas a subjecio. g XXVI. Lycia virgo, vergens in senium, fama
- XXII. Lais Corinihia prrerogaliva piilchiiindinis castitatis
privilegiala constanter, tandem oppressa
-
insignis, tanlummodo regum et principum dignaba- Apollinis phaniasmate coneepit, peperiique Plalo-
tur "aniplexus. Conaia est tamen Demosllieni pliilo- nem. Amice, quain illibalam sersaverniit vigiiise,
sopho parlicipare, ut notascasiiialis ejus niiraculo defloravit illusio per somnium : ut semp.er ojnne
soluto, videretur specie sua lapides movisse, ut rosari iijn aliquo turbjiie sua purpura spolietur. Sed
Amphion citbara, ailraclumqiie blandiliis liaetavit bene si quid hic bene, quod patrissavit Plalo in
suaviter. Gumque jam Demosllienes eniollirelur ad sapientia : el quod simifi factus est nominis et nu-
ihalamum, petivit ab eo Lais cenlum talenta pro minis patris praecipui.
cousensu. At ille suspiciens in coelum, ait: Non emo XXVIJ. Amiee, miraris, an indignaris magis,
' tanli
poenitere. Amice, ulinam in cceluniet tu acu- qnpd in parabolis tibi siguificem gentiles esse imi-
men mentis dirigas, ut id efiugias quod pcenilemia tandos, Ghristiano idololatras, agno canes, denique
est redemi. - bono malos? Yolo sis api argumenlqsre similis, qure
XXIII. Livia virum suum inlerfeeit, quem nimis mel elicit ex urtica: ut siimas mel depetra, oleuxnque
odiit. Luciliia suum, quem nimis amavil. Illa sponte de saxo durissimo. Geniilium novi supersliiipnem,
miscuit aconitum : hscc decepla/furorem propinavil |2 sed omnis creatura Dei aliquod habet exemplar
pro amoris poculo. Amice, contrariis contenderunt honesli. Unde ipse, tum aries, tum Ieo, tum vermis
votis isiai. Nculra lamen defraudala esl fine fraudis dicilur, sed plurjma perversa agunt increduli: ali-
femineae, et proprio scilicet malo. Variis diversis qua iamen /juae cum ipsis interierant, in nobis
incedunt semitis feinin*, quibusque anfractibus er- fruclum abundafe fecerunt. Quod si iili zonas ha-
renl, quibusqne devient inviis, unus est cxitus, una buerunt peljjceas causa jiiundiiife, sine spe, sine
omnium viarum suarum meta. Unicum eaput et fide, sine prsedieamento, sine charitate: profecto si
convenlus omnium diversitalum suarum malitia. nos fueriiiius asini et sues, aut aliqua inliumaiiitale
Exemplo hanim experimentum cape: quod audax brutorum similes, quo fidei, quo spei, ,quo charita-
est ad omnia quae amat vel odit femina : et arlifi- lis meriio digni reperieinur : cum-videas prophetas,
ciosa cum nocere vull, quod semper est et frequcn- et praecipue illum muudi cordis, quem soli cernere
ter: cum juvare parat, obesl. Unde fit, ul frequenler possunl oculi. Illi aulem sludiq suarujn artjum se
noceat nolens. In fornace positus es: si auruni es, mullis conatibus afflixprunt, nulio futur* felicilatis
exibis purior. inluitli: sed lanium ne animas haberent ignorantes.
XXIV. Dejanira Tirynthium veslivit interula, Quid nobi.s est, el illuminatio et lucerna pedibus,
et monslrorum malleum, monstri sanguine ulta esi: £j et lumen semilis ad vilam feternam.
sibique processit ad lacrymas, quod ad lreliiiam XXYIH. Utinam hanc eligas, ulinam hanc legas,
machhiaia est. Amice, trajecturn telo Hercuiis scivit utinam hanc iniroducas in cubiculum tuum, ul in-
ct vidit Nessum ista : niliilominus lanien Nosso iroducat te rex in suum. Hanc dudum floribus lui
credidit in Herculem : et quasi non sponte, quem veris subarasti. Haecin aelaie tua ut fa-
interitu. Insani ca- exspeclat
debuit vestire inlerula, vestivit cias uvam : in huj'us injuriam, nqn ducas aliam, ne
pitis et prrccipitis est femina, indeliberata semper faciens, in
tempore vindemiae labrusca inveniaris.
volunlale: pracipuum aibilralur et
quod vuli, qucd te sponsum Yeneris fieri, sed Palladis. Hac
non expedit : el ut prfjeomnibus placere cupit, iia Nolo
suum omnibus consulla est. Buo- sponsateinduet monilibus jiretiosis et ornabjt: hac
placilum prasferre
decini inhumanos labores consumniavit Alcides. A " le indiiet veste nuptiali. Hae nuptise gloriabuntur
jtertio decijiio qui omncm inhumanilatem excessit, Apolline paranymjiho : barum Fescennina decebii
exsuperajus est. Sic fordssimus hoiuinuin, rwjue cedros Libani. Slilbon &uxoralus, spem liujus lani
a Pliiloiophus ille, ul videlur, qui, uxore amissa et liberis, omuia tuitc boua ajiud se haberegratulabaltir.
~
26i EPISTOLA XXXYH..DE QRIGINE ANIMARUM. 362
desideratte sokmiiilatis deyote concepit: sed in li- A } de Epislola Aposloli ad Titum scripsit: Si quig, ail,
more, causa hujus tota jifpcJecllo facta est. ralionem humanre aninire requiral, cum de ea neque -
XXIX. Ad hunc finem juculenuf-tpta hrcc prppe- quod ex seminis tfaduce d.ucatur, neque qnpd ho-
rat ofatio. Hic rigor bujus dis-suasipnis, liip tpjus norabijior et aniiqujqr corporpm compage sii, tra-
armatur, cujus mulio ehalybe prseduratos seniis acu- diderii ecpj.esiasticaregula: propter quod riiulti nec
leos. Dura esi manus chirurgici, sed sanans. Durus comprehendere ppt|jerunt aliter sentiri oporipre de
est hic sernio, sed sanus. Sed utinam fam utjlis quam -• nqima.' ratipne. Sed etqui aliler sentirevej disserere
devolus. Amice, arciaro tibi, ul ajs, infligo yivendi yisi sunf, a nonnullis in susjiicione liabentnr velut
regulam, eslo. Est enim arcta via quaeducit -ad vi- npvi aliquid inli.oducentes. Faletur jdem ipse Ori-
lam : nec esl semila plana, qua iiur ad gaudia piena : genes in prrpfaiis opusculis: sedet Eusebips Cresa-
. immo etiam ad mediocra aer salebras evadimus. riensis, etPamphilius martyr: Basilius qupque et
Audivit Jason, quod per mare adhiic iniactum, nec Gregoriiis,Didyniusque, elRufinus siinijiler iji suis,.
ullis devirginaium raiibus aut remis, et fer lauros uniussubslantise omnes esse animas, et immorlales
et loxicati serjienlis vjgilias et ratiojiabiles Jibpri arbitrii ac voluntatis: judican-
' et sulphureos ignes, per
sibi viandiim esset ad vellus aureum : et sano con- das quoqueesse prp his quaein hac vita gesserunt;
. siiio. iipct iion suayi usus, abiit el rpdiii, et opta- B ] esse tamen eas faciasa Deo qui universa creayjt et
bilerh iliesaurum retulit : sic absinthiuni yerilalis condidit. Quando au|em factae sint, olim simul, aut
accepiat morosa: mentis humilitas : fecundial offi- nunc per sjngulfjs na^ce.ntium, quid periculi esse
ciosa sedulitas : in frucluni perducit perseyeranlise aiunt, ailerum eduobus pfjinari? Alhanasius, Hjja-
ulililas. Sic sementem serit, pincerna pluyjarum rius, et Ambrosip?, jiraeparalis jam in veijlre mulie-
Ausler. Consolidat scopa viarum Aquilp. jn uberta- rum, d.eformatisque corporibus, lunc ad prrcsens
lem promovet florjim procreator Zepliyrus. Sicdura creari anjmas, etinseri d.eformalg jamcorpori cri-
principia dulci fine munerantur. Sie arctus callis ad miiianlur.
anipla palaiia perducil; sic angusius trames ad ler- III- Jam yprp jlli qui ex traduce animas .venire .
ram ducil viventium. cdnfirmant, ej. simul cprporali ps semine semi-
XXX. Sed ne longo te dispendio suspendani, ut nari: siquidem, ut qijidam jpsorum affirmare solent,
niajori lesiimonioniiiiifidesadhibeatur: lege aureo- non aliud dicpnt esse animam quam 'insufflatipnem
lum Theoplirasii, eiMedeam Jasonis [Al. Nasonjs], Spiritus Dei : iljam scilicet quam jnilio fapluraj
et vixpauca inveniesiuipossibilia mulieri. Amice, det piundi, Deus 'insplflasse dicitur in Adam, de ipsa
tibi Deus omnipolens feminre fallacia non falli ; ct Dei esse eam siibstajiiia profilentes: quonipdp non
illuminet cor ttium, ne prsesligialis oculis lendas !C isii videbunlp.r cjuodammodpbaec prrctpr Scripturae
quo ego timeo. Sed ne a Oresteii scripsisse videar. regulam el ralionem pietatis asserer.e, fltipd substan-
Yale. lia Dei est quoepeccat, si anima quaj ciesubstantia
EPISTOLA,XXXVII. Dci esl peccat: insuper etiam quod et ppenis sub-
SEUDIALOGUS SUBNOHIKE HIERONyMI ETAUGUSTINI. deiida siLpro pepcato. Sed et illud §e quod absur-
De origine animarutn. dum est, ihcurrere npn videnl: .quianpcesse est eam
I. Cum apud vos ccelestis eloquenlire purissimi simul citni corporc niori, et essp piortalem, si si-
fonlis, el litteraruin omnium fluehta redundent: ac: niul cum cprpore, vel seminata, vel formata, yel
' solida secundum verticem
sanilas, veslra cunpla pata est,
firmo statu membra contineat: miror stupore meh- IV. T,umdeinde illi, id est, Apollqnius, TerluIIia-
tis attcnitus, cur slillicidium insulani riyuli digne- nus, Poinppjus, Arnobius, Lac,tantius, at.que Apolli-
mini haurire, nitores corporis infirina medente.-;. narius, qui unam quidem ex nullis substanliis a Dco.
Magis ergo quaei de Graecorum nimuayi fonlibus,, factani esse djc.unianirnam , id cst, illapi quaeprima ,
sitientibus proferam [Al. prreferam], alque Latiiio- facla esl in Adam : ei ex Adam qmniuni hqininum V
rum Jatices Iimpidisshrios ad yestri eordis secreiai animas exisierc, pt secnnduni cprporalpm sine du-
perducam. D bio successionem, traduccm cjuoquefieii animarum:
II. Origenes igitur qui nullum prpprie de animai etiam ipsi quid aliud qstendtint, nisi animas esse
edidil librum, in catalogo epclesiaslica; juaedicaiio- mqrtales?- Si cnini sicut animalia cajfera .ex solo
nis animaefaciens mentioiiem, hrec dicil: h De ani-- seniineoriunlur : ita eliam de honiinibus sentimns;
ma vero uirtim ex seminis tiaduce dtiealur, ila utt ut cum corpore simul in eodem sernine, etiam
ralio ipsius vef subslantia inserta ipsis corporis se- anima.defundaljir. Qtiid c|jcjmiis de lijs qui impef- .
ininibus habeatur, an vefo aliud liabeat iiiiiiuni, ett iecti adhuc, et de ventre aborsi sunt : et qui non-
hoc ipsum si geiiiturii esl aut npn genijuni, vel certes numnuam etiam anlequam vasculorum natnralium
si extrinsecus corpori jnditur, necne, non saiis ma- recpptaculis semina sint suscepta, depereunl? Iu
nifesta jinedicatlone distinguitur. Item in ljbroqoemi quibus sine dtibio iiivp)iiiiir , qupd siinul eliain illae
E Palani esl alludi ad versum illumJtivenal.Sai. i.;.
lil, qufe hic iisdcm' ijisis Rufini verbis profernn-
-Scripins etin tergo needumiiuiiusOrestes. tuf, et in alio opeie oVDeitate, el incafhaiiohe
Verbi ad Januarium 1.1, c. 2. inler supposilitia Au-
1 llaec Origenes inProcem. lib. -
mpV&pzay, .'cn- gustjni lom. VIII, repjjcanjur.
233 S. HIEROKYMIOPERUMMANTISSA, 264
quce naturali ratione seniinibusinserttcerantanimts, A ncslum, inquit, pulo animas cum corporibusgene-
'
exslinctre sint pariier et corruptre. raii, ul animanascatur ex anima, quod nec aninite
V. Sive ergo ex insufflatione Dominisunt, sive ipsi competil: aut si cerle singulteccelestipolestaie
ab una 'quaeprima facta esl, necessarium est, simul " faclte sunt, et ex ipsis cteteraenaise sunt, potest ex
ut cum corporilius corrnmpantur, si eamdem cum una Adte anima credibile videri cteleras nasci: sed
corporibus eliam originem sumunt secundum ipso- noii convenit, quia soli Deo hoc possibile fuit, ut
rumrationem. Aut enim nihil omninoex rationabili simplex generaret, nec cteteris concederetur, quod
atque immorlali anima parlicipavil illud quod adlrac tam mysticumest in causa Salvatoris, ut non solum
in ventre corruptum esl: et repulsa est illa ratio, a solis gentilibus vel Judteis : verum etiam ab ipsis
quae affirmat eam in seminis traducerc simul cum qui Christianos se dicunl, incredibile putetur. Pho-
corporibtis seminatam : aut si participat, necessiias liniani enim hanc fidem spernunt, non credunt
imminet confiteri mortalem esse animam, quod fides Deum generasse. Nam si eo tempore quo seminaiur
nostra utique non recipit, Doniino declarante, de- corpus, et anima a generalur ex anima, de Adam
funclorum animas et eolloquium apud inferos ha- costam sublatam legimus: non tamenanimam natam
buisse, el Lazari scilicet in beatorum sedibusovan- ex anima. Sed si costa secum habuit animam: jam
tem, et divilis flagranlem in incendiis. B n.on nata est, sed [Al. si] detracla in parlem. Sed
VI. Esse nanique animas immorlales, non tanlum nec hoc scriptum esl: propheta enim Zacharias in-
divini, sed et philosophorum pleni sunt libri. Quod ter creterea: Qui plasxnas,inquit, animamhominis
taliler esse CleombrotiusAmhraciota in Plalonis li- in eum. Nec Isaias ab his dissentiens, ail: Sic dicit
bro , Soerale disputante, didicerat : qui homicida DominusDeusqui fecit le, etfinxit te in utero.Si ergo
sibi esse non timuit, ac se de altissimo prtecipiiavit in utero fingiiur , jam formato corpori tribuitur.
niuro, dum et nullum post morlem autumat restare Cum enim omnia membra implet corporis, figurata
judicium , et sine discrimine aliquo meritorum, dicilur in corpore : ut sicul aqna cum sit sine effi-
omnes animas postcorporaaequaliterferri arbilralur gie, missa lamen in vas, figurata videtur, ita et
ad ccelum.Quod adeo pro vero tenuerunt, et sic illos anima eum sit naiura incorporea et sitnplex ; for-
omnes saeculi sapientes una nebula hujuserroris niatur in corpore, singula membra vivificans: quod
involvit: utel ipse tam 1audabilis,ut pulant, doctor quidem Moyses manifestius tradidit, dicens-: Si
homicidte,ipsum se privaiim ne publice occideretur, quis percusseritmulieremin utero habentem,el abor-
occiderit.-Sic quoque Calo, lcclo in noele ad lu- tiverit: si formalumfuex-ii, del anixnampro anima:
ccrnas Piatonis libro, qui immortalitatem animae Si aulem informatumfuerit, mulclelur pecunia: ut
docet, stricto gladio revelatum manu pectus semel probaret non inesseaniniam antequamformam. Ila-
ilerumque percussit. que si jam formatocorpori dalur , non in conceplu
VII.Redeamus ad illas prseterea sanctorum nobi- corporis nascitur cum semine derivata: nara si cum
lissimas disputaliones, non in Acadeuiite nemoroste semine et anima exislit ex anima, multae animte
ohscuris textas [Al. tectas] umbraculis, sed coelesli quotidie pereunl: cum semenfluxu quodam non pro-
illustratas ,ex lumine. Beatus itaque Hieronymus ficitnativitati.
tam sanclumYiclorinum rnartyrem, quamplerosque IX. Sed si prius respiciamus, videbimus quid se-
C.itholicossecutus , se polius fieri, quam propagaii qui debeamus. Conlemplemur facturam Adae-,:in
animas: secundum illud quod inEvangelio scriplum Adam enim exemplumdatum est, utcx eo intelli-
est: Pater meusquotidieoperalur, el ego operor, cre- gatur, quia jam formatum corpus accepit animam.
dere significavit. Sanclus quoque Augustinushanc N.impoterat Deusanimam limo terraeadmiscere, et
opinionem in octo admodum volutninibus, verbis sic formare corpus. Sed ratio infirmalur, quia pri-
tueri cernitur. Sed cum originalepeccatum pcenas- roum oporlebat domum compaginari, et sic habita-
qne parvulorum, qui sine baplismale moriuntur.de- torem induci. Animacerte, quia spiritus est, in sicco
clarare nilitur , a Deofactam in Adam, et ex ipsa habitare non potest, ideo ht sanguine ferlur. Cum
omnium hominum animas existere, tamsuisargu- u ergo corporis liniainenta compacla non fuerint, ubi
meiilis, quam Scriplurarum leslimoniis, ul est ilfud: erit anima ? An foras vagatur, quamdiuimmittatur,
Aninue qumingressmsunt cumJacob Mgyplum, el cum ratio tradat sic dari eam , ul anima in corpus
egressmde femore illius, amplecti propensus compe- non otiosa vagetur. Sed ex quo detur, dicant, qui
rilur. aliud putant, ex mare, an ex femina [Suppl. Ex
VIII.Huj'usassertionibus beaiusGaudiosusepisco- femina]? Non convenii, quia aliud in exemplo est:
pus, anitnarum el corporum prompiissimus medi- proponunt enim ex viro cum cosla dalam et ani-
cus, noslrisque temporibus unus marlyr: cum no- mam, quod mullis rationibus iniirmari docuimus.
biscum colloquium familiariter habuisset, per totam Unde forie videatur dari ex femina , niaxime pro-
orationis sute seriem evidentissimis approbationibus pler Salvatorem: quem -scimus' sirie complexucar-
usus est. At vero sanctus Ambrosius, quemj'am su- nis, de Spiritu sancto nalum ex femina ; quod si
perius inter viros apostolieos memoravimus.Inho- arbitrantur, plus dant feminis : auctoriialenrenim
* Htec verba, generalur ex anima, de Adam, in nupcra ediiione desideranlur.
i geg . EPISTOLA XXXVII. DE ORIGINE AMMARUM. §66.
viri inutant in-feminam. Cum enim tam "corporisA J Hieronymus,Sicnt nescis viam spiritus et animte
quam aninire originem ex viro dicant, eonvertunt ingredienlis in parvulum, et ignoras ossium et vena-"
•se,_ui id quod potius est, ex muliere dicant, id est, rura varietates in ventre prtegnantis, quomodo ex
t animam : quod yero minus, ex masculo, id est, cor- vili elemento corpus hominis in diversas effigies ar-
pus; cum [Al. tac. cum] manifeslum sit ordinem tusque varietur, et de eodem semine aliud mollescat
exempli a Deo tradilum immutari non posse. Qui in carnibtiSj aliud-duretur in ossibus, aliud inve-
ergo animas ex una propagari asserunt, et non in nispalpitet, aliud durelur injiervis : ila Dei opera
corpora juxia exemplum primiiiominJs a Deo quo- scire non^poteris, qui faclor est omnium.;
tidie fieri, anathema sint. Augustixtus.De animte .incafnalione utrum ex jlla •
Augustixius.Sancte frater Hieronyme, consulens una quteprimo-homini data est,sic cteteraepropa-
le de his qure nescio, oro Deum, ut fructuosumesse gentur? an singulis quibusque novse etiam modo
nobis velit [Al. velis]. Quamquam a enim sis tu liant:-an alicubi jam existenles yel mittanlur divi-
inuito, quam ego sim, tetate major, lanien etiam ipse nitus, ve! sponle labantur in corpofa? Qutsnam sit
jam senex eonsulo: sed ad discendtim quodopus eligenda opinio scire desidero.
est, nulla mihi setas sera videri potest: quia elsi Hieronyxnus.Super animte slalu nfemini vestras
senes magisdecet docere quam discere : magis ta- IBquaesliunculffi,immo maxima;ecclesiasticaequtestio-
'meii discere, quam cpiid doceant ignorare. . . nis. Ulrum lapsa de ccelo sit, ut Pylhagoras philo-
Hieronymus. Beate papa Augusline, in Scriptura- sophus, omnesquePlatonici, el Origenesputant: an
rum, si placei, campo, sine nostro invicem dolore apropria Dei substantia, ut Stoici, Mahichteus, et
"
ludamus.jNolrigiiur annoruni existimare nos n"u- insana Priscilliani htercsis suspicanlur : an in the-
mero : nec sapienttam canos repules, sed canos sa- sauro Dei habeanlur olim conditae, ut quidam Eccle-
pienliam, Scfiplura testante : Cani hominis,pruden- siastiei stulta persuasione confidunt : an quolidie a
tia-ejus. Noli, inquam, fidem pensare temporibus : Deo fiant, et mlttantur in porpora, secundum illud
nec me idcirco meliorem putes , quod prior in quod in Evangelio scriptum est: Pater tneus mque
Christi exercitu cceperimmilitare. modo operatur, el ego operor : an certe ex traduce,-
Auguslixtus.Accipe igitur quae mihi pelo aperiri, ut Tertullianus, Apollinarius, ei maximapars Occi-
ac disserere non graveris. Qutestio de anima multos . dentalium aulumant, ul quomodocorpus ex corpore,
movet,in quibus et me esse confiteor : nam quid de sic anima nascatur ex anima : el simili cum brutis
anima firmissimeleneam,Tion laeebo. animantibus conditione su"bsistat.
Hieroxxymus. Metiris nos virlulibus tuis :"et par- Augustixtus.Hoc certe senlis , quod singulas ani-
vos magnus extoilis , uliimamque partem conviviiG f mas singulis nascentibus etiam modo Deus iaciat.
oecupas, ut patrisfamilias juditio proveharis. Sed Cui senienlite iie objicialur, quod pmnes creaiuras
velle fateor, sed enili pra.'fero,magistrum renuens, sexlo die consummaverit Deus, et septimo. requie-
comitem spondeo [Al. respondendo], pelenti datur^.s verit, adhibes testimonium ex Evangelio : .Pater
pulsanti aperitur, qutcrens invenit rdjscanius in, meus usque nuxtcoperalur.
terra, quorum nobis seientia perseverel in ccelo. Hieronymus.Quid enim ambiguiialis in dicto est:
Auguslinus.Cerlusetiam sum animam, nulla Dei, ut diversae intelligenliaeIribuatur occasio? Constat,
culpa, nulla Dei necessitate, vel sua% sed propria et super hoc nulla contenlio est.
voluntatein peecatum esse collapsam : nec liberari Augustinus.Doce^erga,quteso, qutc doeeam : doce
posse de corpore morlis hujus,vel suse vojuntatisi quod teneam. Et die mihi, si animae singillatim in
virluie, tamquam sibi ad hoc suffiejenle, vef ipsius singulis hodiequenascentibus fiunt, ubiin parvulis
corporis morte : sed gratia Dei per Jesum Dominum i peccent, ut indigeant sacramento Chrisii, remis-
noslrum. sione peecati, peeeantcs in Adam , ex quo caro est
Hieronymus. Anima immortalis, invisibilisetin- . propagala peccali :aut si non peceani, qua justitia
corporalis est: secundum crassiorem dieo cbrporis; Creatoris ita peccato obligenlur alieno? Cum exinde-.
nostri substantiam : dieo vel eo certe tempore pu-. D propagatis membris mortalibus inseruntur: ut eas,
rnietur, et supplicium s.entiet, quando pristinus cor- nisi per Ecclesiam subVentumfuerit, damnatio con- -
pus receperit: ut cum qub peccavit, cum ipso pu- sequatur : cum in earum potestale non sit, ut eis
niatur. possit gratia baptismatis subvenire.
Augustinus.Dicitur eonceptio humana sic proce- Hieronymus.Alienalisunt peccatoresa vulva: erra-
dere, ut primis sex diebus quasi laclis habeal simi- veruntgb ulero: locutisuttl falsa: stalim utiiati surit,
litudinem/sequenlibus ndvem diebus converlatur ini siibjacuere peccato , in simililudinemprmvaricalionis.
- sanguinem. Deinde duodecimdiebus solidetur : re- Adm,qui est formafuturi. Hlud
quoque quod in vo-
Iiquis quindeeimformetur usque ad.perfecta linea-,, lumine Job scriptum est: Numquid muttdus erit ho-
menta omnium membrorum : et hinc jam reliquoi mo coram Deo, aul in operibussuis irreprehensibilk
tempore usque ad tenipus partus, magnitudine '
au- vir ? Si adverstisfamuiossuos noxicredit : et conlra
geatur. . - .• angelos suos pravuxnquid reperil : quanto xnagism
E Eademedii. "
' Quamqtiamtitim temulio, quamego sim, celaiemajorem, tamen> eie. .
. . PATROL.XXX.' > 9
"
^67" S. HIERONYMIOPERUll MAHTISSA. t 268.
. his qui habtianl domos luieM : e quibiis et nos de Aeoqui frumenta furatusest; nec idcirco terram,
~~ eodem luto sumiis!
Nvllys enim absque peccato, ~ne non debuisse gremio suo semina confovere, quia
si uxtiusquiiexndiei fueiitvila ejus. Si enhristellmnon salor immunda ea projecerit manu, elegantissima
-j"' suilt xxmhdm in conspecluDei, quaiitoniagis vermiset simiJiliidoest, quamet antequam legereni, nullas
^ putiedo, eHii qui peccato ofTendentisAdam tenentur mihi objectio ista de adultefinis felibus m liac quses-
" obnoxii! tione faciebat anguslias , generaliter inluenti multa
'}:Augu"stinhs.Obsecro te, quomodo htec opinio de- bona Deum facere, eliam ,de noslris malis pravisque
fendilur, qua creduntur animae hon ex illa ufia pfi- peccatis : Animalis auteni cujusque creatio si habeat
''
mi hominis lieri bmnes; sed sicut illa una uhi, ita prudenlem piumqiie consideratorem , ineffabilem
,singulis singulce. Ea vero qute dieunlur alia contra Greatori iaudem exeital; quanlo magis creaitri non
haiic opinibnem , facile me pulo posse refellere : cujuslibet animalis, sed hojuinisi Si aulem pausa
sicut est iliud , quod quidam sibi eam videntur ur- creandi qurerilur, nulJa "citiusel -rnelius responde-
gere, quonibdo consummaverit Deus omnia opera tur, nisi quia omnis ci-ealura Dei hoiia esl. Et quid
sua spxio die , et septirho die requievefit, si novas dignius , quam ut bona facial Dpus bonus,-qute ne-
adhuc animas creal? Quibus si dixefimus, qliod ex mo polest facere nisi Deus ? Haccel afia qute pos- '
Evangelio supfa posuisli : Pater ineus usqxie nunc B sum, ei sicut possura, dico adversum eos, qui opir.
vpefaiur : fespondent : Opefatur diclum est, insti- nionem hanc , qua creduntuf animte sicut jlla una
~"thiasadministrando : non novas iosliluendo. singulis fieri, labefacjare cqnantur.
- Hieroxxymus.Hic locus apud iiriperilos et Scrip- Hieronymus. Antonius, oralor .egregius,.|'njC.ujus-
turaium sanctafum thedilationem usumque et scien^ laudibus-Tuiliuspersonat, disertos se ait vidisse mul-
liam.non habentes, .yidelur opinioni luai prima tos, eloquentem adliuc neminem. Ntili igiturmihi.
fioiite blahdiri; Cfeteruin discussus facile solvilur : oratorum, elhon tuis floribus ludere, pef quos sblent
c't ctim lestiiiionia Scripturarum aliis comparaveris imperitorum aique jiuerorum aures decipi : sed sim-
'
tesliinoniis, he sibi Spirilus sanctus pro qualiiate pHciter dic quidsentias.
lofeortimet iehiportihi videatur esse cohlfafius : se- Augustinus.Cumad poenasventum est parvulorum,
ciindurri iilud quod scriplum est : Abyssus abyssum magnis, mihi crede, coarctor angustiis : nec quid re-'
invocatin vece calaractarum snarum. Cerno qub tua spondeam, prorsus Inveiiio. Non solum eas ppenas
feridit assertio : sed de hoe iri posterioribus disse- dico, quas habet posl hanc vilam illa-damnaiiq, <JUQ
, rendum est, ne dum miseemus qusestionibus qutes- necesse esl irahanlur, si de corpore exieririt sine
liones , obscuram audientibus inlclligentiam relin- Chrisliante gratite sacramenlo; sed ens ipsas qu:iein
quamus. - ^a liae vila doientibus nobis versantnr ante oculos, quas
Augustinus. Verum est, quod a rebus quae non enumerare si velim, prius tempus quam excmpla de-
erant ifistiluendis reijuievit: el hoc vefuih est, quod Jicient. Languescunt segritudinibus, lorquenlur do-s-
non soluni gubernando qua; fecil, verum bliam ali- lofibus, fame et siti crucianlur, debiiilaritur mem-
quid non quod nondum esl, sed quod jam ereaverat bris, privanlur sensibus, yexaiuur ab immundis spT-
numerosius creando, usqtie nunc operalur. Vel sic ritibus. Demonstrandum est iiaqtfe quovnodo ista-
ergo , vel alio quolibet modo eximus ab eo, quod sine illa stii mala causa jusie patiantur. Nbn pnim
nobis objicilur de requie Dei ab operibus : ne pro- dici fas est, aut ista ignorante Deo fiefi, aut eum non .
plerea non credamus nunc usque fieri aniihas no- posse resistere facientibus, aut iigusle ista vel fa-
vas, hon ex illa una, sed sicttt illam unam. Nam cere, vel permitlere.
quod dicilur, quare facit animas eis quos novit eito Hieronymus. Diversis lestimohiis Scripturarum ea-
moriluros ? Possumus respondere parentunr iiinc dem in quteslione uteris in ihealrales prrrsligias :
peccata , vel convinci, vel flagellari. qui unum eumdemque hominem, personarum varie-
Hieronymus. Super quo quid mihi viderelur, in tale mutaia, in Marteni Yeneremque producunt: at
opusculis conlra Rufinum olim scripsisse me novi, qui prius rigidus et truculentus incesserat, postea
adversum eum libellum quem sanctte memorite Ana-1 solvalur in mollitiem feminarum.
Btasioepiscopo Romanre Ecclesios dedit. In quo lu- Augustinus. Cum le iratum sensero, uihil aiiud
biica et slulta acsubdola confessione, dum audilo- quam veniam deprecabor.
•rum simplicitati illuderc nititur, sute fidei, iriinio }. Hieronymus. Quaesoutpatienteraudias : nonenim
perfidise illusit. de adversario victoriam, sed contra mendacium quse-
Augustinus. Qriod in liljro adversus Rufinum po- rimus veriiatem.
suisii quosdam Iiuic senlentite calumniari, quod AH<7tfstinus. Numquidnam sieul animaiia irrationa- ;
Deum dare animas adulterihis conceptibus videatur biiia recte dicimus in usus dari naturis excellentip-
indigiium : unde coiiantrif astruere meriiis gesia ribus, etsi vitiosis, sicul aperiissime in Evapgelio
ante carnem viltc, animas quasi ad ergastula hiijus videmus, porcos ad usum desideralum concessos
mundi- jusie posse perduci : non me movel muiia esse daemonibus: hoc et de homiiie recle possumus
cogilantem, quibus haec potest calumnia refutaii. dicerc? animal est enim, sed rationale, etsi moriale.
Et quod ipse respondisti, non esse viiium sementis Anima est rationalis in illis membris, quse tantis af-
in iriiico, quod furto dicilur esse sublatum : sed in flictionibus poenasluit. Deusbonus est, Deusjuslus
269' ^ ? EPISTOLA XXXVH.DE ORIGINEANIMARUM. 270'-
e*t, Deus omnipotensest; hoe dubiioreomnino de-, A cbnfirmationedoclrintc. Nee illud quod in Ecclesia-
fnentis est. Taniorum ergo malorum, qure fiunl ln ste scriplum esl : Tunc converielurin texrampulvis
parvulis caiisa dicatur. Nam cum majores ista pa- sicut fuit, el reverleturspirilus ad Dominumqtti dedit-
~ilianluf, solemus dieere, auf sicutin Job merita exa- illum, isiam confirmat sentenliam , ijuam volumus
minari, aut sicui in Herode peccata puniri : et de esse nosiram.Plus enim hoe suffragalur eis, qui ex:
quibusdam exemplis, quse Deus manifesla esse vo- una putanl omnes esse animas. i^am sicut convefiP
luit,' alia quse obscura sunt, hominum conjecturae tur, inquiunt, pulvis in terram siculfuii, et tamcn
• concfidunlur, sed hoc in majoribus. De parvulis au- caro, de qua hoc dictum est, ad hominem non re-
'
tem qtiid respondeamus, edissere, si laniis poenis veriilur, ex qtio propagata est, sed ad terram 'UiftJe'
nullain eis sunfpunienda peccata. Nam utiquenulla primus homo faclus est : sic et spiritus exipsiiis
est ih illis. tetaiibus exaniinanda jusiitia. unius spiritu propagalus, non tamen ad eum rever-
Hieroxiyxxtus.DeduEcclesiastesprimoomniummen- . titur, sed ad Dominum, a quo illi datus est. Yerum
lemsuam ad sapienliam requirendam, et ullralici- quia hoc teslimoniumiia pro islis sonat, utnonom-
luni se extendens, voluil causas rationesque cogno- nino huicopinioni, quam defendivolo, videatur esse
; scere1-:Quare parvuli coniperentur a dsemone: Cur , contrarium : admonendam lanlum credidi pruden-
. iVaufragiaeljusiosinijiios parilerabsorberenlrUtrum " liam tu.ini', ne talibus tesiimoniis exhis angustiis
et haecct his similia casu evenirenl, an judicio Dei? me coneris cruere. Nam licet nemo faciat optando,
\-E-isi castt, ubi providentia? Si judicio, ubi juslitia ul veium sitquod verumnon est, tamen si fieri pos-'v
Dei? sel, optarem ut hsecsenientia veraessei, siculoptd,
Augustinfis.Doceigitur, quid dicere, quid sentire ut si vera esl, abs te liquidissimealque invictissin:e
debeaiiius,utcbnstetTiobisraiio novarumanimarum, defendatur. *
siriguliscorporibus singillfitiinquefattarum. Hierontjmus.Proposuisti lestimonia, qucenon de
/ Hieronymus.Yideris mihi obliviosusesse, etquasi alterius Scripturte ioco, sed de propriis libris abso-
'•nihil sujira dictura sit, per easdem dispulationis re- lula sunt 'JfRevertalurpulvis in-terram suam, unde
verti Jinea.s: hoc enim longa disserlione discussum sumptus esl : el spiritus reverlatur ad Doxninum,qui
esi. '
dedil illum. Ex quo satts sunt ridendi, qui pulant
Auguslinus.Damnationis in parvulos causam re- aninias cuni corporibusfieri, et non a Deo, sed a
qtiiro : quia ncque animarum, si novtfifiunt singulis corporum parenle. Ctim enim caro revertatur in ter-
"
singulce, video esse ullum in hac aelale peccatum, rairi , et spiritus redeat ad Deum qui dedit illum ,
nec a Deo damnarialiquam credo, quam videt nul- manifestum est Deum parentem esse aniniarum, non
>lum habere peccatum.An forte dicendumest, in par- homines.i,
_vulo carriem solam esse peccali : novam vero illi Augustihus.Hlam vero opinionem, quod ex una
"
ariimanifleri, qua secundumDei prseceptavivente in fiant omnes aninite, nee discutere volo nisi necesse
adjutorio gratite Ghrisli, el ipsi cami edomilteac sit. Atque utinam isla de qua nunc agimus, si vera
subjugattepossil incorruplionis merilum comparare. est, sic abs te defendatur, ul hoc necesse jam non
Hieronyxnus,'Dernus operam ut perniciosissima sii. Quamvisautem desiderein, rogem, volis ardeii-
haeresisde Ecclesia auferalur, quse sempcr simulat lioribus exoptem et exspectem, ul pertemihi Domi-
pcemteniiam,ut docendi in Ecclesiishabeal faculta- nus hujus rei auferat ignorantiam : tameri, si, quod
lem, ne si aperla se luce prodiderjl, foras expulsa absit, mininie meruero, palieniiam mihi petam aDo-
moriatur. minonosiro.
Augustinus.Quserendacausa atque reddenda est, Hieronymus,Juxta beatum Aposlolum: Vnusquis-
quare damnehlur animre, qtiaenovsecreantur singu- que in suo sensuabundal; alius quidemsic, alius au-^
lis quibusque nascentibus, si prtcler Cluisii sacra- temsic. Cerlequidquid dici potuit, et sublimi ingeuio
menttimparvuli moiiantur. Dyninarienim eas, bisie de Scripturarum sarictarum hauriri fontibus, a le
de corpore exieiunl, et sancta Seriplura, et sancia positum alquedissertum est. Sed qutesoreverentiam
est tesiis Ecclesia. Unde illa de auimarum novarum [Al. vereeundiam] tuain, parumper patiaris me
creationesentenlia, si hanc fidemfundaiissimamnon tuum laadare ingenium. Nos enim inter nos erudi-
oppngnal, sit et mea : si oppugriat,-non sit ettua. tionis causa disserimus.Cseterumaemuli, et maxime
Nblo milii dicatur pro bac senlentia debere accipi hrcretici,-cum diveri,asinler nos senleniias viderint,
quod scriptum est : Qui finxit spiritum hominisin de animi caliimniabunlur rancore descendere. Mihi
ipso, ei qui ftngittingillatimcorda eorum. Aliquidfor- aulem decrelum est te amare, suspicere [Al. susci-
tissimuniatque invictissimumrequirendum est, quod pere], colere, mirari, tuaque dicla quasi mpa defpn-
nos non cogatDeufiicredere.ullarumauimarumsine dere.
culpa aliqua damnatorem.Nam vel Iqnlumdem va- Auguslinus.Qui animasex una propagari asserunt,
let, vel plus est forsilan creare quam fingere : pl ta- qupm Deushomini primo dedit, atque ifa eas ,expa-
men scriptumest:Cor mtindumcrea in xne,Deus.Nee rentibus trahj dicunt, si Terlulliani opinionem se-
ideo putari poiesi anima'lioc loco opiare se fieri qpuntur, profecfo eas non spiritps, sp.dcorpnra esse
priusquamaliquid cssel. Sicut ergo jam existens coiitendunt, et corpulenlis semiiiibus.pxorirj : .quo
creatur innovationejustitire, sicjam existens fingitur perversius quid potest dici?
©71 _S. HIERONYMlOPERUMMANTISSA. 272
Hieronymus.Qui dicunt prius animas fuisse quam A , habebamnsundeviveremus, necisteundemoreretur.
natte sunt, etnon corpori secundumexemplumpfiiiii Materiamergo de noslra mortalilale suseepit, ut de
hominis a Deo quolidiefieri, anaiheina sinl. sua imniortafitale collata, mori possit vila pro mor-
Augusiinus.Quis negat non unius lantum, sed om- tuis. Et quia corpus assumplum abialurus erat ab
nis animte crealorem facloremqueDeum, nisi qui oculis noslris , et sideribus illaturus , necessarium
ejttseloquiisaperlissimerefragalur? Sine ulla qnippe erat, uniobis in hac die sacramentum corporis et
ambiguitateper prophetain dixit: Omnemflatumego sanguinis sui consecraret, ut coleretur vel jugiler,
feci, animasscilicet intelligi volens. j'ure per mysterium quod semel offerebatur in pre-
Hieronymus. Dominus in Evangelio : Videle, in- lium ; ut quia quotidiana et indefessa currebat pro
quit, ne contemnatisunum ex his pusillis. Dico enim hominiimsalute redemptio, perpetua-esset etiam re-
vobis, quia angeli eorum sexnpervidenl faciem Palris demptionisoblatio, et percnnis illa viclima, viveret
mei qui in cceiisest. Magriadignitas animarum, ut in memoria, et jirtesens semper essel in gralia. Yera
unaquteque habeat ab orlu nativilalis in custodiam unica etperfecta hostia, fide existimanda, non spe-
sui angelum designaium. Svjfficiatnobis memorata cie : nec exterioris censendavisu Iiominis,scd inte-
eredulitas : et nostra landem finiatur oralio. Ecce, rioris affectu. Unde merito ccelestisconfirmat auc-
D.o favente,ieei quod flagitasfi, immo quod poiui : B - toritas, quia Caro mea vereest ctbus, et sanguismetit'
rationeriianimcejuxla exemplum primi hominis, el vereest polus (Joan. vi, 56).
verbum Salvatoris a DominoDeo quotidie fieri jam- II. ReecdaLergo omne infidelilalis ambiguum,
qiieformato corporidari, totumquecursum ej'usbre- quandoquidemqui auctor est muncris, ipse est eiiam
viter licei, saliibus potius, si diei fas cst, quam pas- testisverilatis. Namvisibilis sacerdos, visibilescrea-
sibus pro festinalione ad finem usque perduxi: at- turas in subslanliam corporiseisanguinis sui, veibo
quc pro tenuitate ingenioli mci per cnncios Ecclesite suo secreta poieslateconvertil, ita dicens : Accipite
. roagistros, prteserlim per duos pinguedinis libros, ei comedite, Itocest corpusmettm ( Matt. xxvi, 26).
Augusiinum videliept et Hieronymum assistentes, Et sanclificationerepetita : Accipite,inquit, et bibi-
aureti dextera ltevaqnc eandelabro , instar duorum le, hic est sanguis meus. Ergo ut ad nutuni prteci-
cceliluminarium ccgniliofiiad liquidum tradidi : de • pientis Domini, repenteex nibiio substiterunt excel-
qu.implurimiseorum opusculis, sua eis solerti vigi- sa coelorum,profunda fluctuum, vasta terrarum : ila
laiitia; et sagaci perquisiiione invesligata resfnuens jiarem polentiam in spirilualibus sacramentisverbis
dicta, loqui veluli prtesentes allernis vicibus feei." prtebet virius , el rei servit effectus. Quanla ilaque
Quid tam recium, quid tam verum, quid lam catho-^ el quam celebranda vis divinaebenedictionis opere-
licum, quid sole clarius, ad instructionem omnium 'u tur : et quomodo tibi novum et impossibile videri
magis utile, vel contra hcereticoscerte, qui inimica non debeat, quod in Christi substantiam terrena et
adversum nos mente desseviunt, quid tam irrepre- moriaiiacoinmutantur : teipsum, qui jam in Chrlslo
hensibile?Yos ergo catholicorumvirorum prcceepla es regeneratus, inlerroga.
tenaciler assequendo,justi hteredes, sed et necessa- III. Dudnm alienus a vita, peregrinus a miseri-
rii inveniemini:qui Latiali eloquiopollentes, sapien- cordia, a salutis via, intrinsecus morluus exsulabas:
tioribus prseferamini: et non magis slillantis liquo- subito initiatus Christi legibus, et salutaribus my-
ris, sicut j.rtefalione comprehendi, quam iuundan- steriis innovatus, in corpus Ecelesisenon videndo ,
lium fluviofum uberiaie rigati, redundelis fluentis sed credendo transisti : ei de filio perdilionis ,
Sanciorum. adoplivus Dei fieri occulta puriiaie meruisti, in
mensura visibili pe.rmanens,major faclus es leipso
MONITUMIN SEQUENTEMEPISTOLAM.
visibiiiler sine quamilalis augmento, cum ipse
Smpiushoc titulo apud mediimvitractaloreshomi- atque idem esses, multo aliler fidei processibus
limoccurrunt.Hance primisstatimverbisagnoscitOu-
dinus esseFausti RUegiensisepiscopi, qui sub nomine exslitisii. In exieriore nihil additum est : et totnm
Eusebii Emissenihaclentislatiiit. Habetur cliaminler in inleriore muiatum est, ac sic homo Christi Fi-
hiijns hoiniliasimpressa. ]D Jius effectus, el Christus in bominis mente formatus
EPISTOLA XXXVIII. esl. Sicut ergo sine corporali sensu, prteterila vili-
JSEUnOMILIA.DE tate deposita., subilo uova indutus es dignitate: et
CORPORE ET SANGUISJE CHRISTI. sietit htcc
qute in te Deusltesa curavit, infecia diluit,
1. Magnitudocceiestiiim beneficiorum anguslias maculata non sunt oculis , nec sensibus
delersit,
liumanaefneniis excedil: et propterea ordinavit ita tuis crediia : ita cum rcverendo allari ccelestibusci-
divina providentia, ut quod capere iii nobis ratio bis satiandus
accedis, sacrum Deitui corpus et san-
rerum molevicta non poterat, fides devola concipe-
guineuirespice, honora , mirare , menle conlinge ,
ret, et intelleetum credulitas robustanutriret. Cum cordis manu suscipe : et maximc haustti inieriori
ergo propter transgressionem Adce,origini et morli assume.
tenefcmur obnoxii : prospiciens ex alto Deus, ex IV. Quod si illins veleris legis manna , de quo !e-
quo essemus gravidebitores, juxta qualitatemcapti- gilur: Pluil eis manna ut.ederenl, hoc unicuique
vitatis, reparavit munus redemptionis, id est, ut sapiebal quod desideriis concupierat: aliudque erat
pro debita morte offerret indel.ilam, qura.hec nos quod sumebatur , aliud quod videbalur : invisibili-
S7S EPISTOLAXXXVIII. DE CORPOREET SANGUINECHRISTI. 274
lerque sapor ille in singulorumsensibus formabalur: A catur : et synagogteinfideli populusex gentibus ac-
si ergo illud veteris Iegis manna, ccelitus elapsum quisitus prteponilur. IIujus ergo Melchisedecgcnpa-
per muliimodas suavitates , naturte susemerilum et; logia vel origoWitiam illius temporis Iaiuit:et
generis sui excedebat intuitum : el si creaturam oblaiione panis et vini, hoc Christi sacriflciumprce-
suam dispensatio largiloris mulliplici diversitate figuravit, de quo Propheta pronuntiat: Tu es Sacer-
condiderat, ut prseberet gustus, quod ignorabat; dos in mternum secundum ordinem Melchisedec
aspectus : quia juxta recipienlis desiderium,escse (Psalm. cix, 4).
illius novitas et dignitas nascebalur : unumquem- VII. Nam et Moysesde eo mysterio loquens.Yi-
que enlm variis et alienis saporibus reficiebat mel- num et sanguinem sub una appellalione signifieat;
lifluum pluviteillius donum , et mulliplex sicci ini- et in benediclione patriarcbte Dnminicam passio-
bris obsequium: qutc cum ita sint, quod illic avidi- nem mullo amplius demonstrat: ita inquiens : La-
tas faciebat, hic fides faciat: et sicut in corpore ci- vabitinvino slolam suam, et in sanguineuvmpallium
bus sapiebat, in pectore Deus credulilate proficiat; suum (Gen.xux, 11). Advertequam evidenler con-
sicut legimus : Accedethomoad cor allum , el_exal- stat, vini creaturam , Christi sanguinem nuncnpa-
tabilurDcus (Psalm.hxm, 7). Ideo quod ibi delecta- lam. Et quid adhuc de hac duplici specie inquirere
tio olitinebat in faucibus, hic benedictio operetur B debeas, ipso Dominoatleslante, cognosce:Nisi, jn-
in sensibus.Ad cognoscendum et percijiiendum sa- quit, manducaveriliscarnemfiliihominis, el biberilis
crificiumveri Dominicicorporis, ipsa te roboret po- ejus sanguinem, non habebilisvitam in vobis{ Joan.
tentia conseeratoris, et qui tune laluit prtefiguratus vi, 54). Quod lesiimonium contra Pelagii blasphe-
in manna , sit libi nunc manifestalusin gralia. mias evidenlissimum atque validissimum est,^qui
V. Ipsum aulem fuisse in mannte illius specie asserere arrepta impietate prsesumit,non propter vi-
prtefiguratum, eliam Propliela evidenter oslendit, tam, sed propter regnum ccelorum, baptismumpar-
dicens : Panem cmli dedit eis : panem angelorum vulis conferendum. Sub his enimDei verbis, quibus
manducavitItomo(Psalm. LXXVII, 25). Et quis panis Evangelista pronuntiat: Nonhabebilh vilam in vo-
est angelorumnisi Christus, qui cibo suteebaritatis bis: aperte intelligendum est", quod omnis anima
et lumine claritalis nos satiat ? Et hunc dal panem, munere baptismi vacua , non solum gloria careat,
dicente Propheta : Sexta die duplutn colliges. Dum sed et vita.
enim primo a Dominica die in lege tribuitur, et in VIII. Hoc ilaque Dominici,sanguinis vinum aqua
solo sabbatb denegatur ; j'am lune Chrislus ab Ec- . essemiscendum, ndn solum tradiiione, sed ipso ge-
clesia, cui Dominicum resurrectionis diera conse- nere passionis ostendit :ex cujus sacro latere san-
cravil, recipiendus ostenditur : et synagogae, "ad <3guis et aqua lancetc illisione profluxit; sicut etPro-
quam cullus sabbaii pertinebai, negandus esseprse- phela multo ante prtecinit dicens : Pereussit petrani
cipilur : dum dies qui est septimus, ccelestis panis et effluxerunlaqum. Et Apostolus : Bibebant, inquit,
fraude mulclatur, de quo jiarievelus narrat historia : de consequenteeos petra (ICor.x, i). Yidesquod
Nec qui plus collegerathabuit antplius: nec qui mi- qui biberit de Christi gratia, sequitur eum Christl
nus paraveral, reperit minus: eo quod Eucharisiiae misericordia. Sed in Salomonede ipso,Deo prcedf-
perceptio non in quantitale, sed in virtule consistat: ctum legimus : Sapientid, inquil, mdifxcavil sibi do-
quodcorpusDomini, sacerdotedispensante, tantum mum (Prov. ix, 1), id est, corpus hominis assum-
est exigtio, quantum esse conslat in toto. Quodcum psil; in quo habitat pleniludo diviniialis : Excidit
Ecclesia fideliumsumit: sicut plenum iu universis, columnassepletn: quia illum benedictio gralite septi-
ila integruin esse probatur in singulis. De quo sensu -formis implevit, mactavit hoslias suas: miscuii iti
apostolica senlenlia derivata esl dicens : Qui multa cratere vinum suum: et paravit. mensatn suatn. Et
luibetnon abundabit, et qui tnodicumhabet, non mi- In sequenti: Venite, et editede meis panibus, etbi-
norabk (II Cor. vm, 15). Nonenim de communi pane bitevinum quod miscuivobis. Admixtum ergo aqua
accipi dictum poiesl, quem si forte esurienlibus ap- vinum Iegimus.
poneremus, non ex toto perveniret ad singulos; quia D IX. Nunccausam, quare utramque Dominus mi-
particulatim et minulalim pro portione sua unus- sceri voluerit, inquiramus. Quando in Judteorum
quisque prtesumeret. De hoc vero paue cum assu- convivio nuptiali vinum , id esl, fides in eis defi-
miiur, nihil minus habent singuli quam universi; ciebat: Vinum,inquit, deficiebal:quia vinea fructum
totum unus, toium duo, lotum plures sine diminu- negabat: dequa dicilur (Isa. v, 4) : Exspeclabamut
tione ficeipiunt; quia benediciio hujus sacramenli faceretuvas, fecit aulemspinas( unde et serlutn spi-
scit distribui, nec scit distribuiione consumi. neum capiti-Redeniplorisimposuit), quando Domi-
VI. Sacramenti itaque hujus formam, etiam in nus nuptiali tempore, id est, quando sponsus se Ec-
Judteorum paginis videmus expressam ; Nam de clesite suae paschali «xsuliationejungeudo, aquas in
Melchisedecin Genesi legimus ; Et Meichisedecrex; vinum convertil: manifeste prtefigutans mulliiudi-
Salem obtulit panem el vtnuxnet benedixit Abrahm. nes gentium de sanguinis sui gratia esse venturas.
F-uit uutem Sacerdos Dei aUissimi (Gen. xiv , 18I Per aquas enim populos significari, sacris aperitur
seqq. ) ; dumque aprteputio , id est, a gentili, cif- eloquiis ; sicul legitur : Aquceistm quas vidisli, po~
pumejsio fujura benedjci{.ur,Eeeiesieegforia praedi- pv.lisuu^ et gentes et lingum(Apoe,xviij JS). Urifje
275 - S. IIIERONYMIOPEUUMMANTISSA. . 27S
„et advertimus in aqiiis flguram genlium demon- h humanum conforme corpori suce clarilaiis reddere,
.strari, in vino autem sanguinem Dominicrepassinnis tigmentum suum in regni sui consorlio sublimare :
oslendi. Ac sic cum in sacrameniis vino aqua mis- ut qid eorpus nostrse fragilitatis assumpserat, hos in
eetur, Chrislo fidelis populus incorporalur et jungi- corpus sute innnortalilatis assumat: ad quamglWici-
tur, et quadam ei copula perfeclte charitalis unilur, sam resurrectiouem piis nos operibus prteparare
ul possit dicere cum Apostolo : Quis nos separabita dignelur, qui vivit et regnat in sseculasaceulorum.
charitale Christi ? tribulalio, an anguslia, «n persecu- Amen.
tio (Rom. VHI,55) ? et reliqua. Deus aritem homirii MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM.
suscepta sanetifieationemisceluf, quttrafides in ipso Atque hanc OudinusconlenditesseFausti Rhegien-'
peccaiore affeclus justilitc , miscriedrdia pielatis rsis, hoministaborantissemipelagiqnismo , quein visus
infundit. est illi, caltide, ut aiias, .insinuare. Cmterumel debiia
X. Etiam in hoc ipso, quod in riumerosistritici cohclusionetractatus videlur.
hic cafet, et pfolixiOrisoperis
confici novimus, unitalem constat as- fragmentum
.granis panem
EPISTOLAXXXIX,
.signare pojiulorum. Sicul enim frumentum quod sola
purganlis solliciludine ad candidam speciem mola- SEUHOMILIA, SUPER EVANGELIUM MATTH^I.
.rnm iabqre perficilur, ac per aquam et igncm jn P I. Sanclus evangelista docetnos necessilaiem ino-
unius panis substanlia congregalur : sic varite gen- piae tolerantes, subsidii causa amicum debere per-
tes, diver-teque nationes, in unani fidemconvepien- quirere, et id quod deest' ad refectionem alterius,
tes, uuum de sc Christj corpus effipiunt: el Chrisiia- oportere aliero muiuari. inlantum autem ad postu-
nus populus, quasi tritici gr.ina innumerabilia in landum pervicacem esse voluitpetilorem, ut nenoc-
sacrilegis nationibus lide purgata alque cribraia, dis- lurnis horis pulsare amici januam desinal, nec exci-
cernilur. Et iri unum, quasi inlidelium ioliopertrans- tare eum dubitet quiesceniem ; ita eiiam,- ut ttedium
eunte, coljigitur: et duorum Tesiamentorum inslru- infeiens, impudentia merealur, quod amicitia iion
c,iorie,<velui frunienlu.mgemino molarum opere cu- merelur, et comuiunicationemjianis extorqiicat im--
ratum nileseit, et in illam primte originis dignitatem porlunitas, quain non iinpetrel humanitas. Ail enim :
nativo candpre miilalur, ac pgr aquam baplismi, vel Quisvestrumhabebit amicLm, el ibit ad ilium ptedia
per ignem Spirilus sancii, aeterni illius panis purpus nocte (Luc. xi, f) ? etc.
efiieiiur. II. Yidelur ergo secundum lilleram aliipiid per-
XJ. Sicnt prgo separari grana ab illius confectione suadere, ut media nocte quiescenti amico et clauso
psinisadujiatione non possuiit: et sicut aqusead pro- cubiculo, dormienli molesii esse minime desinanms.
priain redirc substantiam in viuum permixlse, Jam;V Sed si ad spiritualem nos inlelligentiain revccemus,
non possunt: sic et fideles quique atque sapientes', inveniemus rion dure Dominiipi,sed utiliter pra;ee-
qui redeniptosseChristi sanguine et passionecognd- pisse. Nam uiique postquam disclpnlos oraiionem
scun)., ita debent quasj jnseparabilia membra capiti Dominicamdocuit, banc subjecit jiarabolam, ul iu-
suo, fidei observaiione et ardenlissitna religione sq- lelligeremus imporiunos nos amicns esse debere,
.ciari, ut a.peo non vohiniaieynon necessiiaje sejungi, non exspostulandh aliquid, sed poiius precando : id
_non ulla lerrense spei anibitioqe, non denique ipsa esi, Chrisium non carnali manu percutipudo, sed
.possint morie divejli. Nec duliiiet qujsquam, jirima- sjdrituali oralione pul-ando. Ipse enioi, si recte vi-
rias creaiuras, nulii divinte potentife, prtrsenlia sum- vinuis, amicus noster cst. Nam quis amicior nobis
-inte majpslajis in Dpniinici corporis iransire posse esi, quam ille qui piviio sui sanguinis nos redemit?
naturam, cpm jpsum Iiomineuivjdeat ariificio ccele- lpse, inquam, amicior oiniiibus psl: qui cuin sitDo-
stis misericorditc Olirislicorpus effecttjm. minus, amicus esse dignattir,- dicens ad Apostolos :
- XII. Siput jjiiiem quicumque ad fidemClirisli ve- Jan non dicqmvos seryos,sedamicos (Jpan. xv, |5).
jiiens anle yerba baptismiadhucip yinculo est vete- III. Huj'usergo amici ostiiiiiiinoessabibler pulsare
ris debili, liisvero memoratis, moxexuiiur oninifacee debemus, et horis euip inquielare nociurnis, ci ns-
.peccati: iia quando benedicendpeyerbis ccelestibus'J que adeo molesli,esse, ul imporltini eliain judice-
creaiura: sa.crjsaljaribus impppuniur,-ante.quamiii- mur. Sed non hnj'us imporlunitatis vereanmr offen-
yocaiione sui npminjs c.onspcraniur,substantia illic sam : quia bcecapud Doniinum importunitas oppor-
est panis' et yini, post verba aulem corpus el san- :tnnaest. Accepiiorenimest ilii impudensdeprecaiio,
guis est Chrisi,i.Quid aulenj mirum e>l, si ea qute quam secura prsesumplio: hoe est, plus merelur qui
jverbo potuil creare, verbo possit creata converlere? solliciius orat- insianter, quam qui confidensdissi-
Jnimo jam minoris videiur esse miraculi, si id quod mulat negligenjer. Ail enim et ille : si perseveravcrit
.de nihilo agnoscitiir condidisse,-jam condilnm in pulsans. Perseverans igitnr meretur accipere, quod
nieliusvaleal commulare. Requirefluid ei possitesse alibi evidentius dirii : Qui perseveraveritusque in
.diflicile, cui facile fuit lionunenide limi maieria fi- fiiiem,hic salvuserit (Mattli. xxiv, 15). Non nitilfum
gurare : iinagiiiemeiiam su.e clivinitaiisinduere, cui ergoj'uvai frequenter orare, cui coniigeril aliquando
prompliim esl euni rursuin revocare de inferis , re- cessare.
stituere de perditione, repararede pulvere, de lerra IV. Semper igitur et sine inteni!iss;one pcleudum
in ccshiiiilevafe, de hornineaiigelttmfacere, eorpus pst et pulsandum, ne prccalio antc acta n.hil prpsit,
OTy .EPISTOLAXL; AB TYRASIUM, SUP-ERMQRTE FILLE-SWE. f27§
si non ad finenieodem quo cceperit lenore pervene- A pulsateoperibus. Sive,-petitc fide, quterite opere, et
rit. Dico, inquit, nofiis,et si noh dabitilli surgens, eo pulsate scientia : et .ecce omnia aperiehtur vobis,
sur- Quisauiemex vobispatrempelitpanem}numquidlapi-
.quod amicm ejus sit, propterimportunitatcmejus
dem dabit4lk (Matth. yn, 9) ? Ap s| djcat:. qui pp(it
get, et dabit. Magna perseverantia est, qute quamvis
a Dominocharilatem pt dileclionem,non ilji dat dn-
jmpqrtuna «st, qnamquam moIes,lasi! Dep : lamen
riiiem cqrdis.,Aitt p\scem, nunxquidjpropispeserpen-
.plusamieaest.quamamicus. Ecceenim quodairiicp
temdabitilli (Ibid., 10)? Per piscemfiilesiritelligijur,
negatur, perseverantia promeretur. Illi rcTcusai.de
a Do-
fiducia,-huje de contentione cqmpalitur.-Illi non laf- per serpenlem infidelilas: ac si ^ical: Si petis
Aut si petit
gitur familiariler pulsanti, huic pertinaciler misere- mino fidem, non tribuit libi infidelitatem.
tur oranlL pvum,nutnquidporrigetilli scorptQnem? ac s,idicat: Si
Y. Pulsemus igilur oslium Domini, non solum per habes in Deum spem veram, siye cogiiafionem sari-
fldem, sed eliam perseverantia, ut aperiatur nobis : ciam in corde luo cqgitaveris,non cpntrarietatem, nec
.et media nocle pulsemus, ne gravis nos ad vigilari- insidiarum calumniama Dominoperiimescas. jSiJrgo
dum peceatorum somnusinvadat; qupniam scriplum vos cumsitis mali; nqstisbqnadfirefiliis vestris.,quatt-
esl: Beati servi quos cunivenerifDominusinveneiU to magisPater.vesterde cmlodabitvobisspirilumbonum
vigilqntes(Luc. xn, 37). Hoc aulem osiium aperiri B timentibusse (Ibid., 11)! Acsi diceret: Si hominescarr
sibi Apostolus exposcit, non solum luis, s.edetiarn nalesinler bonum etmalum discefnitis, et.nonvul-
propriis orationibus pbseeransse juyari, dicens : jjt tis ut quisque vesj.rntnde manu yestra mal.umpro
aperialur mihiostiumad loquendummysteriurhChristi bono reclpiat: quanlomagisDeus*qii'tcuncta cohdi-
(Col. iv, 5) : scilicet aperto ostio illos sacramenti dit hoinini,^juem ad imaginein*suamfecit, fldeliter
ppnes accipere desiderans, de quibus esurientis gen? gibi petenti tribuel bqna! Ignem veni mittere in ter-
tilis populi ad cogiioscendumDominuminedia satu- ramj et quid volo nisi ut accendatur(Luc. xn, !i%)?
retur. Efinos ergo pulsemus hoc pstitim et perseve- Qujdhqcloco ignem nisj Spiritum sanclurh intelligk
ranter oremus, ut ex ipso sapientire et scienlire mus : quem Dominus in lerram misit, ut ural vilia
panem aceipere mereamur. *Nam nisi substantiani el peccata, et accendat aninias ~ per pharitatpm atfjtje '
exinde sumpserimus, fralernitalis islius desiderium illuminet? -. •
proprio sermone refiGerepon valemus. MONITUM1N SEQUENTEMEPISTQLAM.
VI. Vel liomqislequilibetChrisliaiius intelligitur, Quamquamnemo ibil inficias, hujus auctpxeniepll
qui fidemTrinitaiis tantummodointelligit: et quod slolm,si ciimHieronymocomponatur,tojxgo
dc : nVh
interyaHo^
neeessarium est, nisi alter eum doceat, ignprat.-n ihfra ejus hxgenium digiiitatem esse prooafit
tamen Ex-asmi.tehsuram', s"tqtiiclalias, plarik ihjurio-
Amicus vero ejus, utdiximus, Chrisius est.Quod sam, ubi ^eumVocat impudeiitissiinum rabulam, effu-
dicil, vadit qdillum media twcle,id est, in nqvissimo (ientenunon prploquentem^el guidguid in buccamve^
eblateranlem.Versqlusiit hqcxpsbargunientbesi
tempore, et dicil illi, Commodamihi tres panes: ac si tterit,
ViclorCartennm,MaiiritanimcivVaiisepiscopus, qiii
dicat anima illa ad Christum, Conimodaniihi fidem . scripsit, lesteGenadiocap: 77, ad Rasiliurri quemdam'
Tiinilaiis, elfacme intelligere, quemadniqdiimqpe- supe.r morte filii epnsqlatorium Iibrjim, sge resur-
rari me oporlet. Atnieusmeusvenit de via; ac.si di- rectionis, perfeeta irisiructipne ninnilum.
cat, sensusmeus auibulavitper diversas regiones, et EPISTOLAXL.
rediens ad me vaeuus est, non habeo alimenta spiri-
ADfVRA.SIUM SUPER MORTE FILISSU^CON^OLATORIA.
taiia, quccanteillum pouam, nisi lu me doceasfidem
Triniiaiis, spem, charilaiem, et omne quod ei tri- . Benedictoet dileetissimoTyrasioHieronymus.
huam : nec unde eum dqceam habeo. Noti tntlii mo- I.Charitalis lutescripia percejii,*inquibusanimum
lestus esse, et r.telera. Distulit quidem desiderium,- tumn dolore comiriOlumde filitedormitioriecognor
sed non abstulit, utplusnos quteramqs, et iuvenlus vi. Non aliud jirineipaliter-admifatus sum,- quarh
strictius teneaiqr. Qn.odvero dici.t; Pxierimeimeciim Cliristiani peetoi-jsin ie ablatam virttitem fuisse, ut
sunt : ac si dicat Dominus Christus omnipolens, animum flecteres ad doloreiii: Stupeo murtrra fidei
sancti mei quos voluijam mecum sunt: Non possuin - per.eiratumvulneribus orbitatis, quemsepire debue-
sjirgere, et dare libi. Ideo negat petitionein, nt pro- rat spes resurfeclHuris.ei regni ccclestis Nnmquam
bel cujusljhetperseveranliam.El quod dicit; Si non spes cum dolore coneordat, nec fnfes aliquando sen-.
dabh illi surgens eo quod amicus ejus esl, propler im- tit quaritaincuiriquejacturam. Resurger.e credimus
probilalemtamenejiis surget, el dabit ilti quotquotha- mortnos,-,etplangimus?Quid faceremus si mori lan-
bel necessarios:sic ei DominusJesus amicus et iraler lummodosine resurrfictione prteciperel Deus?. Vo-
noster [Al. tac. noster] Chrisiiariofum, ohihl impor- luntas ejus utique sola sufficeret ad solatium, cui
tune fideliterqiiepeteriti; piojugi petiliotie qiiidquid nullum prteponerejubemur affectum.Qu«d dederat
in nnmirieejus petiefit, sihe difficuilatetribuet. Sicut' abstulit qui creaveral. Quis est qui plangat quod ad
el sequitur. tem|ius acceperal? Oommodaverai,ul haberes quanr.
- VH. Ego vobisdico : Pelite et dabilur vobis: qum-
locumque tempore voluisset: ut eum vellet, rursum.
rile, et invenietis: pulsdte, et apirietur vobis: id est, auferret. Nihil abslulil luum, qui dignatus_esl repi-,
petile Palrem, qucerite Filiuin, pu.Isate Spiriium pere proprium. Creditum suum rpcipere depuit cre-
sanctum. Ye! petite cogiiationibus,quserjte verbis, ditoreiu, et nihil alitid decet, quam ereditorj suo
m - S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 880
grauas agere muiuamem. oic JODtegimus, quam A j} dentitc. Si enim desolationes uomines ferre non va-
sequamur devotissimam vocem : Dominus, inquit, lerent, iiumquamprorstis parentes a se sua pignora
dedit, Dotninusabslulit: sicut Dominoplacuit, ita fa- dimisissent. Deslitulos se a morienlibus conquerun-
ctum ett: sit nomenDoxninibenedictum(Job. i, 21). tur: et vlvos filios, aut propter honores, aut piopiet
II. Parva ergo non erat hsec consolatio contra lu- negolia peregrinis regionibus credunl : et gaudent
ctum, quod nemo lugere debeat cura aliquid reddi- tota vita sine afleetibiis commorari, dummodoca-
derit alieuum: quia fas non erat apud alium relineri, piant, quod cupiunt de suis pignoribus adipisci: et
qtiqd Domino suo fuerat necessarium. Additur con- ut ad palatia pergant, peregrinantur. Ad sludia di-
solationis alia providentia,'quae jaculis orbitaiis oc- gniiatis navigantacquirenda, vel ad causas patri-
eurrat. Plangere debuimus de sceeuloreeedenies, si monii aliquas explicandas cum labore et periculo,
sreculi inimicitias conlra nos minime sentiremus : proficiscentesomnes impellunt, nec secum vacare
et plangimtis Domini beneficia, qui novit infirmitati qnos diligunt, patiuntur. El ut ad palatia coeli, ad
nostrte quid praestet. Perielitarivolebat adhuc, qui sludia Cliristi, ad honorem vitte perpeluse, et pairi-
dolet aliquem dormientem : et inter fluctus vilce monium possessionis celernaecum securiiaie valeant
prtesentis videre cupiebat miserum laborare. Tali- pervenire, nemo filios suos a se libenler gralulatur
btis ac tantis tempestalibus vitce, tot impugnationes B I abscedere. Ad eomparandapeccaia gaudent lam pa-
diaboli, tot corporis bella, tot steculiclades evasit. Et - rentes a filiis, quam filii a parentibus, provocante
lacrymas fundis, quasi nescias quid in te ipso quoti- diabolo, separari. Ad indulgentiam percipiendam,
die patiaris? noliinl ab invicem, Deo voeante, discerni: utappa-
III. Propter quod admonet Dominus Apostolos reat non pro nostra raiione nos dolere queme.umque
suos, dicens : Si diligerelistne, gauderelis,qidavado videmur amitiere : sed indicium magis osteiidere.
ad Patrem (Joan. xiv, 12). Plane Lazarum flevit diffidentiae.
mortuum, sed non tuas lacrymas fudit. Resurrectio- VI. Mihi crede, sola in omnibus ineredulitasmce-
nis promissor dolorem docere non poterat, ne fidem ret. El sicut non potest fides nosse quod doJeat, sic
perfidiam faceret^ quam docebat. Doluit Lazarum diffidentia sola doloribus invenilur ancilla. Nam si
BOndormientem, sed potius resurgenlem : et flebat, dprmieutes dicimus, dormienles ulique credere de-
queiii-cogebaturpropter alios ad sseculumrevocare. bemus : et non mortuos, sed requiescentes, secun-
Hanc vilam dans Dominus, ingemiscebat, quam tu dum vocem Domini: Omnisenim, inquil, qui credil
doles esse sublatam. Contra lacrymas ejus pugnant ixime, licel moriatur, vivit (Joah. xi, 25). Si libi me-
lacrymte tuai, et amor tuus amori ejus non conve- dicus hoc promiiteret qtiisquam, nullam sine dubio
nit. Hic fletus non habel pietalem. llle nolebat red- G Q promissioni ej'us "negare poleras oinnino lceiitiam.
dere laboribus, quem dilexerat: et lu amare credebas Nune quia Christus fabricatoretresuscitator promit-
te, cui laborum volebas adhuc prtestare tormenta. tit, non times eam plangere, ut fideliorem Cbristo
Caeterum si pulas eura Lazarum doluisse, ante non pariter et polentiorem medicumvidearis in rromis-
permisisset exire, qui repellere potuit mortem: aul sione j'udicare.
certe non fleret, qui mortuum suscilare postmodum VII. Sed destiiutam, dicis, doleo senectutem
habuerat potestatem. Unde apparet, sola eum causa meam: qui debueram Jiberos meos potius anlece-
fuisse commotum, quod ad hostilem vilam charissi- dere, ne in Jaboribus remanerem. Quandode spiii-
mum revocare denuo, et propter credituros aliquos tualibus bonis quodcumque traclatur, nihil est om-
et confundendosincredulos, urgebalur. Denique sic nino de car.nalibus ante oculos proponendum. Ego
subsecutus est, dicens: Ergo, Pater, ui credant, quia libi melius jirofileor evenisse : qui non carnalem,
tu me misisti, ait clara voce: Lazare, prodi foris sed spiritualem cirea te considero feliciiatera. Tu
(Joan. xi, 45). Et factum est. dicis de pignoris tui obiiu in senectute confectum:
IV. Gaude ergo unde ille coactus est flere, ne tu ego contra probo sublevalum. Senecluli tute anipu-
saiiem videarh. dormientis felicilatibus invidere. Ab tavit Doniinusmagis sollicitudinem, qute torquebat
alieno mundo proprium transivit ad Dominuni: et D B de viva, lilia ne periret. Meliusutique nunc mortuam
de hostili patria migravit ad ccelum. Contra sic Apo- steculocredis esse apud Deum vivam, quam hic vi-
stoius commemorat, dicens: Quatndiusumusin Iwc vam moriuam. Gaude libi quod fiiiam Cliristianam
smculo, peregrinamur a Domino(II Cor. v, 6). Non mereberis sequi : tjuarn secutus, in ecelo
gaudeas
ergo nobis iuetuni debet incutere quisquam, cum a rursus amplecti. Non
redire meruerit ad tedeseruit, sed prsecessit. Mi-
peregrinatione propriam regio- sisli nutrimenta lua Christo. Si luetum
nem, maxime cum non inanis et vacuus redire no- horrueris, et
te obtulisse pignus Deo deputari poleris. Secundura
scatur, qui Christianitatismercatus est lucrum: pro-
votum tuum habe post Abraham, si non potes pri-
pter quod descendit ad mundi commercium. Et ego,
:
inquies, nulla promissionum ccelesliumdubitatione mum ut quod ille non dubitabat offerre, tu sallem
conlurbor, sedsoia separatione dormienlis sestuans, [Al. forle] videatis de sublato gaudere. Ab illo Do-
«esolatus solatlo pii pignoris jactor. minus postulavit, a te tulit: ille jussioni jiaruit, lu
V. Excusatio est htcc, benedicte, sine dubio fra- voluntati consentias. Illum per iliieitam Jegemna-
gilitatis humatiffi, c|tite pairocjnar-inon poiest ififfi» turte' probayit sibi c|evotum\ ic sajtem per fjcitan.i
m EPISTOLA XLI. DE FERENDISOPPROBRUS. tUS
condilionem morlalitatis annotet religiosum. In qua A adducelcumillo (I Tltess. lv, 12, 15). Hceclibl,' be-
parte Christianum ie poleris ajiprobare. nedicte, pro charitate commtiniiransmisi. Ctcterum
VIII. Erubescat incredulilas nosira, qusenec cum scio te valere, alios consolari. Tunc orbilas non in-
veniet penetrabilem, si alios contra illam noncesses
gentilibus Deovult esse subjecta. Communisest no-
bis cum illis exilus mortis : ct dolores illorum supe- armare'[A/. amare].
ramus doloribus noslris. Quldageremus, si peculiare MONITUMIN EPJSTOLAMSEQUENTEM.
aliquid exigeretur a nobis? Quod ad dedecus no- Erasmus ait: Hmcin quibusdamexemplaribusin-
strum pertinet, gentiles dolores ssepecontemnunt, scribiturad Oceanum: verumliomiliarummore desi-
cum non ad.promissa ccelestia,sed ad pqenastartari nit. Sapit eumdem auclorein,cujus est superiorepi-
nec necullo modospiranspecttts
rapiantur: et nos plangimus euntes ad ccelum?Con- stota, quippe erudita,
sidera, Chrislianus lalis quid merebitur deinceps: Hieronymiahum.EPISTOLAXLI.
qui nec imiiari conlendit exempla sanctorum, nec . ADOCEAN0M DEFERENDIS OPPRODRHS HORTATORIA.
contemptuin habere gentilium? IUi luetus despe-
rando despiciunt : nos et sperando despieere non I. Diversorumopprobria, iribulaliones mullipl:-
conamur. Illi servire intrepidanter filiossuos morta- ces, quibusdam insidiantibus, le snstinere cognoii.
libus tradunt: et nos Deo noslro simul et suos Ii- B~.Cujusrei causam non tanlum, si hrecrefellas, do'eo,
lieros, et noslros liberandos dimittere sacrilcga quanlum gralulor, sijibenter exeipias : in hocenim
'
meute cunctamur: quasi lulius apud homines judi- in nobis Christi ostenditur fides,limor cernilur, ma-
cemus magis nuam penes Deum condemnari. Ali- nifestalur mors, si opprobriis et tentationibus pro
queju filiorum Christiani nolunt vel gratulatione sua suo nos gratanler amore snbjugemus.Kec Iioc nobis
deducere ad bona. Genliles tradere non cunclaniur couirarium debet esse, sed gralum, pro eo, vel par-
ad mala. va perpeti, qui niajora pro noslra salute perpessus
IX. Postremo vel cum ipsa felicitale nostrorum est: prteserlim cnm sciamus regnum ccelorum non
morientium cogamuranimum flectere: ne desideriis sine variis tentationibus adipisci: ut scriptum est :
eorum desideria nostra incijiiant reluclari. Esto re- Oportelnos per mullaslribulationesintroirein regnum
ligiosus, vel voto ejus qute evasit, si non poles tuo. Dei (Acl. xiv, 21). Si ergo per multas iribulationes,
-
Exsulta, quia placuisse cognoscis lui participium quibusdam coeleslis regni aditus apefitur: illis uli-
sanguinis Christo : maxime quod de oceasione de- que claudilur, qui volunf [Al. noluni] susliuere vel
beas tolerare Domini volunlatem, cui non potes pauca. _
contradicere. Et cum sit omnibus communis hic ca- II. Oportet ergo nos diversa tentationum genera
sus: vanus dolor est, qui nec primus videtur esse " seqno animo perpeti, per qute nobis ccelestis janua
nec solus. promittitur aperiri. Beatus apostolus Jacobus nos
X. Sed dicis : Nullus me de mea desolatione \Al. boriatur et docet, quafesin tribtilationibusesse de-
consolatione]menlis angor^exulcerat: sed pro de- beamus, cnm dicil: Onmegaudiumexislimate, fru-
relictis parvulis morientis, humanilalis affectusim- tres mei, cum in tentationesvariasinciderilis (Jac.A,
pulsat. Nec licel commoveri animum Ciiristianum, 2). Unde satis prseposterumet contrarium est, nos
ae contra Cbrisii imperia reluctetur. Quid inlerest in hujusniodi rebus nicesliiia aliqua fatigari: in qui-
quandocumque et qualcscumque filios dimisisse: bus gaudium potius jubemur habere, quam lucium.
quos jubemur a Douiinocausa devotionis odisse: Et alibi idem apostolus dicil : Beatus vir qui perma-
Meliusnunc salvam aniniam suam moriens dereli- nel in lentalionibus: quoniamcutnprobatus fuerit, ac-
quit in pace : ne in persecutione dimiilere cum suo cipielcoronamvitce,quamrepfomisilDeus diliyenlibus
inleritu non valeret. Ipsis auxiliabiiur in mundo, se. Vide ergo quantum homini lentatio prosit: per
quorum matrem habet in coelo.Et qui malri subve- quam beatitudinem consequilur et coronam. Sedil-
nit, et filiis certe sucrurrel. lud iulelligendum est ciim ila dicit: quoniam cum
XI. Postremo vide, si aliquid debeat dolori con- probalusfueril, accipietcoronamvitm,quain repromi-
cedi, ubi sine aliquo remedio potest animus (atigafi. ' sit Deus diligentibusse. lllos, inquii, probatos, el ab
Sapienler debet dolere qui dolet: ne perdat sine his Deuin diligi, qui ob nominis ejuscausam in lei.-
causa quod dolet. Nunc autem contra luctum su- latione perstiterint, quibus nierilo corona promiiti-
menda sunt arma : ut spes nostra possit habere vi- lur : illos vero reprobos et nullius vitve prcemio
ctoriam. Principaliter quod voluit Deus suscipere dignos, quosnulla teulationum causa vexarit.
gralulemur. Deinde quiahoenobis in mundocom- III. Quapropter et nos gaudere iii tentationibus
muneesi, addilurprivalim peculiare noslrum, quod oportei, et poitare debemus , per qute et probati
ad.requicm deducamur. Sequitur consummatio oni- a>lernffivitte prtcinio coronemur. Hoceliam ipse Do
nium gaudiorum,quod in resurrectiotie invicemno- minus in Evangelio suo declaravit, dicens : Beatt
bis, Dominoreformante, reddemur : quod Apostolus eslis cum vos maledicent, et persequentur: cl dicenl
pollicetur : ATo/ovos ignorare, fralres, de dormienti- omnemalumadvcrsumvos proplerjustitiam. Gaudele
bus: vt non conlristemini,sicutet cmteriqui spexnnon el exsultate, quoniammercesveslracopiosa esl in cm-
habent. Si enimcredixnusqida Christusxnorluusest, et lis (Malth.xuM, ll).Quis ergo posl hujusmodivocem
}'?ft{rrexil;i(a etD.eitscoscttddormientnl in QI\risioi tesilE>r|se non ginai? Quis ab liomiuibus perspmii$§
MZ S. HIERONYMIOPERUM MANTISSA. 284
justilire causa non oplei? Quis non tribulari velit ? A. VI. 0 si htec nunc gloriosj et divites lugerent, et
Quis se non maledici desidt-ret : tit mereaiur Chri- qui alios iirident, dum temjmsest, el ipsi se Qerent,
sti voce laudari, et ecelesli copiosaque mercede mu- pon necesse haberent eo tempore gemere, quo nul-
nerari ? Utinam ob Doinini mei nomen alque justi- jus jani gemijus fletusque proficiet. Cujus temporis
tiam eunela infideliuni turba me persequalur el tri- jiidicium beatus aposlolus Jacobus cernitur memq-
bulel! Uiinam inopprobrium meuni sofidus hic niun- rare, dum diyites jit in prcesenli se lugeanl, horta-
' dus
exshrgat : tanluni ut ego hierear a Christo lau- tur et cpinmonet, (Yicens:Agitenunc, dkites:plorate
dari; eisua; poliicitationis sperare niercedem! Gfata ululanles in miseriis qum adveitienivbbis. Diyitimve-
itaque et desideranda tentalio est, cujus pftemiurii slrm putrefaclmsuttl : et vestimentaveslraa tineis co-
speratuf a Christo in coelo:nec maledictio gravis est, snestasunt: aurum et argentum vestrum eruginavit:
qucedivina laude mulattir. Sustineamus ergo nos pau- el mrugo eorumin teslixnoniumvobis erit, el mqndu-
lulum in hac vila tentari, ul selernam poslmodum cabil carnesvestras sictil ignis. Epulati estis, et in lu-
po simus protemporali capere teiitationemercedem. xuriis nulristis corda vestra in die occisionis(Jac. v,
IV. Ilominumquoqueopprobriadelractionesquepa- 1 seqq.). Sciebat enim quod quisquis se in praesenli
ticnteretleniter[Af. leviter] toJeremus.uiDominilau- lempore flpsset, in fuiuro non fleret. Hoc et ipse Do-
dibus digni esse possimus. Nam sihumanara laudem B minus dicil: Bealiqui lugenl, quoniaxnipsi consola-
quterimus, divinam amitlimus. Quisquis enim ab ho- butttur (Mattli.i,5). Qui lugent, inquit, hoc tem-
hiinibiis laudalur, culpalur a Chrislo, sicui scfiptum jiore, ipsi poslmodum consolabuniur a Cbrisio. Ri-
est : Vm vobis divitibus, qui consotationem vestram dentibus yero dicilur : Vmvobisqui ridetis nuxtc,quia
habelis. Vmvobisqui salurati estis, quia esitrielis. Vm lugebxlis.
vobis qui ridetis et gaudetis nunc, quia lugebitis et fle- VII. Sed ne quis pulet quod Dominus generaliter
bilis. Vm cumbenedixsrintvobis omneshomines(Luc. omnibus ridentibus commiuetur, cum alibi dicat
vi, 24 seqq.). Vide ergo quam gravis et molesta sit Scriptura : Vir autem sapiens tacilus ridebit (Eccl. i,
humana laudatio, cui ita Dominus commihatur. Ilo- 29 ). Esl ergo sine crimine risus et estrisus in cri-
iuiiies animales alque lerreni, non nisi quce tempo- niine. Sapientis risus, nihil in se criminis habet. Ille
ralia et terrena sunt, diligunt: et quacdiliguni, hccc vero indignus esl, qui sanctos, et eos qui se Deo
laudare videntur. De illis scriptum est: Omne ani- exhibent, irridet: de quo dictum esse puto : Qui ir-
mal diligit simite sibi: et sic omnis homo secundum ridel inopetn, ad iracundiatn provocat euni qui fecit
genus suum laudat opes, epulas, et divitias , et eos illum. Sed quis esi iste inops, cujus subsannationis
qni pretiosis el mollibus gloriauiur in vestibus, qute causa Domiuus provocaiur ad iram: nisi ille qui bu-
onmia lex sancla proliibet atque condemnat. Cj manas lerrenasque opes idcirco coniempsil, ut illi
V. Eos vero qui, dilectione et timore Domini co- jilaceret pauper, cui difficile oputens placere potuis-
gente, abjiciunt litcc omnia, et sanetos seeundum le- set? Merilo illis irasciiur Domintis, qui propter se
gis ordinem se exhibent, irrident alque subsannant, pauperem factum irridere non metuunt. Irridebant
infelices aiquemiseri suorum malorum nimietale cae- enim scribae ef pharistei Chrislum , quia divitias
cati : quibtis non sufficit quod propria iiolunt lugere contempserat .- sicut scriptum esl: Hmc audientes
peccata; adhuc insuper eos qui lugere videnlur, if- scribm etpharismi, qui eranl avari, irridebanl euni.
ridenl, et in subsannationem habent, quos debue- Habemus et nos scribas, habemus etiam pharisaeos,
rant imitari. Sed veniet tempus nt eorum risus ver- qui nunc discipulos Christi spernentes divilias, irri-
tatur fn luctum, quibtis nunc nosier jilanctus est rl- dent : sicutilli irrisere Doiuiiium ac magislrum.
sus : et ul se fuisse diviles lugeanl, qui nunc Chfi- VIII. Sed dicendum esl eis, quod tunc temporis
sti pauperibus iinpudeuter insultant. De quibusScii- dictum est illis : Vos cstis qui justificatis uos co-
ptura dicil : Tunc stubunt jusli in ntagna constantia ram hoxninibus.Qttod enim hoxninibusallum est, abo-
adversus eos qui se angusliaverunl: el qtti abslulerunt xninatioeslapud Deum (Luc. xvi, 15). Non oportet
laboreseorum. Videntes turbabunlurlimorehorribili : ergo nos quorunidain risu vel subsannatione lerreri,
el subitationeinsperalmsalulis dicentintra se pmniten-P cum etiam ipsum Domitiuma lalibus non ignoremns
tiaxn agenies , el prm anguslia spiritus gemenles: Hi irrisum : sed exsullare potius et gaudere debemus,
sunt quos aliquando habuimusin derisum, et in simili- si et nos illa omnia qute Dominus nosler anle periu-
tudinemimproperii. Nos insensati, vitamitlorum msli- lit, perferamus, recepturi etiam pro ipsa subsanna-
mabamusinsaniam, et fitxemcoruxnsine honore. Quo- tione mercedem. Quia niliil estquod nobis pro Cliri-
modo ergo nunc compulali sunt inter [ilios Dei, el in- sli nomine sine prtcmio irrogelur. Yide ergo quam
ler sanctos sors iltorum est ( Sap. v, 1 seqq.) ? Ergo beati sinl alque felices, quibus eiiam insipienlium
non erravimus a via veritntis : eljuslitire lumen non risus proficit ad salutem. Iia enim Dominus diligen-
luxit nobis : el sol non est ortus nobis. Lassali su- tes se diligit, ita se timentes honorat: ut nec irri-
miis in iniquiiatis via el perdiiionis : et ambulavi- deri eos gratuitq sinal, quibus et pro subsannalione
mus in soliiudines difficiles, duin viam Doniini igno- relribuit ullionem.
ravimus. Qnid profuit nobis superbia nostra, aut di- IX. Hrecif/iiiir (u,sapienssanctaqueanima,vide,
viiiarum jactalio quid conlulit nobis ? frausierunl ne insipientium et infidelium iabulis terrearis : quo
orania ista tamquam umbra, minus ea qnte sunl legis, facias. Neque enim dc ge-
2S5 EPISTOLAXLI. DE FERENDISOPPROBRHS. -286
hennte ignibus nos hominum fabulse poternnt libe-. A da, qute pro nomine et opcre Christitanta quanta
rare vel risus ; sed Christi timor atque jusu ia. Nolo jiro jiobis ille susiinuit, voluerit sustinere.
le riec in hac parle confundi, si libi pro ChrLti no- XIII. Cccterum grande periculum est justititc,
mine vel opere, a periluris et vanis hominibusdero- ejus erubescere exemplovivere, qui nostram injus-
gelur: quibusetinteritum felicitas prseslat. Sed gaude litiam non eruhuit sustinere. Deinde si aequoanimo
potius et laeiare, sciens libi repositam etiam pro ijisa pensamus idipsum, quo nobjs quis detrahere vide-
derogalionemercedem.Namsatisiniquura et impjum .tur iujuste ? laudaii nos potius, quamaccusari pro-
est, si tu tibi pro ejus nomine necdelrahi paliaris, hamur. Namquid aliud faciunt, cum vera de sanetis
qni propter te lanta perpessus est. Quam vero grave dicuni, nisi ut ea dicant qusefacimus, jejunos, abs-
sit pro Dominonon sustinere omnia ; qurPadvenerint linentcs, sobrios : qni j'am deliciisnondelectamuret
in liac viia, sive damna, sive derogaiiones, suspieio- epulis, qui divitias speinimus, et pretiosis non glo-
nes, detr.icliones,vel cselera, quando ille cum Deus riiimur in veslibus. Quiauricu|iidilateminime capli-
et Dei Filius esset, pro tua salute opprobria homi- v.niiur, qui non adipiscimurargenium ,- et qncecum-
num injuriasquesustinijii! Vaideat» eo'alienus est, que bumanayanilas videlurcomplecti,contemnimus.
qui nec detraclionessallem sustinere contentus est. Nullus hic confusionisest locus, nullus verecundiae
Nam quomodo eum amare dicimus, si pro eo nihil B aditus. IHi magis erubeseere debent alque confundi,
sustinere parali sumus? qui ea qute sanctis displicenl, concupiscunt.
X. Quod si in nobis est ipiius vera dilectio, qute- XIV. Erubescant igitur ebriosi, yoraces, injusli,
cumqtiepro ejus homine, quamvisgrivia, irrogeri- raplores, adulteri, el quictimquesuis glorianlur in
lur, exigua censemus , et dicimus: Parva sunt isla inalis, quos geliennffiignisexspeciat: el quibus sup-
quaapatimur: majora ille pro vita nostra periulil. jilicia praeparantur aiierna. Facienles autem Domini
•Nihil nobis dignunipro ejus nominc'irrogatiir. Quod yoluntalem, confundi non dehent: in quibus nulla
si sententise ipsius memofes surrius, inlelligemus. confusionissunt opera. 0 quam indignum est atque
Ail enim: Non est discipulussuper mdgistrum: nec praeposterum,ut justi confundanturin bonis, et pec-
servussuper Domhiunisuum(Luc. vi, 40). Si patrem- caiores glorientur in malis ! Videat ergo anima Deo
famitiasBeehebubvocaveiunt,quanto magis domesli- devota, ne insipientium risus eam, aut stullorum
cos ejus! Et nos ergo si diseipuli, si dotneslici Chrisli hnminum vanissinius sermo confundat, et a suo
sumus,debemusopprobria,detraclionesqueamplecti, proposito retrahat: in quo magis per dies singulos
et susiinere libenier: et requrianimo ea omnia ferre, prolicere debel in melius. Yideat ne quis a timore
qunepro nobis magister el Dominusperttilit nosier. Christi se fevocet, ne quis ab ej'usdilectione se di-
XI. Qni vero htec suslinere non vult, neediscipu- < G vellat, propter quem omnem sseculi gloriam pom-
luih ejus se depromat esse,- nec servum, nec filium, pimque coniempsit, cui nihil dignum pconitenlice
nec domesiicum.Ille enim innocens, iininaculatus, comparavit, quem parentibus Ulii, quem liberis pa-
inlaclus, iu quo nulla poluit peceati macula repe- tres, quem conjugiisprceferuntconiinentest
riri: de quoPropheia prcedixerat: Qui peccatumnon XV. Crescal in nobis quotidie amor Christi, cre-
fecit, nccdolus ixwenlusesl in bre ejus (Isa. LIII,II); scat fides,quia magna nos pro Deiamore merces ex-
I Pet. ii, 22), pro nobis sacrilegis et peccaioribus spectat: lantum ne ab ejus cultura , vel opere semel
ct tclewo suppliciomancipatis, tamquam atrocissi- devota mcns se reirahal, ne ei tficatur: Habeoadver-
mus reus ab iniqnis judicio sisiitur, flagellis caedi- sum te pauca, quod charxtatempriorem reliquxsti.
"
tur, sputaminibus irridetur : et nos propter eum (Apoc.ii, i).- Unde cerlum est, non hominibuspla-
confuiidimurerubescere, qui propter nos tanla per- cendum, sed Christo: nec humanam Iaudem quteri
pessus est. Ille enim pro salute nostra dorsum ver- debere, sed divinam.Quid nobis prodest, si illi nos
beribus , sputaminibusfaciem , maxillas palmis non laudent, quibusplacere peccalum est?Quidveobesl,
confunditur parare : ei nos pro eo leve eliam con- si viluperentbi, quorum non plus vituperaiio prod-
Tuudimuraudire convitiuni? Gaudeamuspotius, et est, qtiam obest laudatio? Audiamusmagisquid ille
lrelemur,si pro tam magnisejus et pro nostra salute 'D yas electionis doctor gentiumdicat, el quo nos ne ho-
passionibusvel parva susiineamus. ininibusplacerevellemus,horietur exemplo:Si homi-
XII. Cteterurnqusespes nobis est, si ob eum au- nibus, inquit, placerevellem,Chrisliservusnon esseni
dire blasphemiam, aut sustiriere confundimur, qui (Gal. i, 10). Unde nulli dubium est, eos Chrislq
nostri causa de coelisdescendit ad terras, el ut nos servire non posse, qui hominibusoplant potius quam
exaflaret, humiliavitse? El cum immorlalis esset, Chrislo plaeere. Contenti ergo interim simus homi-
moii contenlus est: ut nos ab relerno morlis laquco nibus displicere, tantum ut Chrislo placeamus. Nee
Jiberaret. Coronatusest spinis, ut nos qui ante spi- eorum laudibus delectemur, qui non alios quam sihi
nei et infructuosi sleteramtis, fructum boncearboris similesIandant.Nospotius laudent prophelte, et apo-
apporlaremus. Felle et aceto potalus est: ut in no- sioii, laudelin Evangeliosuo Cliristus.Tunc erimus
bis jam nec fellis amaritudo, nec aceti esset asperi- yere felices, si a talibus laudaridigni fiierimus.Om-
tas. Flius hominis factus est, ut nos filiosDeiface- nium enini horum voce latidabimur: si quoecnmque
ret. Vide ergo si pro ibto confundi debemus ciicmid Dominus j er apostolosvei prophptasvidetur prtcce-
sustinere. Vereilla est anima felix et angelis tcquan- pisse, servaverimqs.
mi S. HIERONYMlOPERUM MANTISSA. 2S8
XVI. Nobis igitur detrahentibus cunctis et vitupe-. i. digiumfaclus sum mullis; ettu adjutor fortis. Et ite-
raniibus universis, simus sobrii, sancli•, humiles, et rum : Malediccntilli, el tu benedices.Quiinsurgunl
pudici,et Deum semper fideli corde precemur : ut in tne, confundantur, servusautem tuus Imlabiturin
ipse semper in nostra mente sit, et lex ejus nostro te (Psalm. cvm, 28).
semper in pectore, ut possimus prophetica loqui vo- XIX. Htecad consolationem inDei limore, devo-
ce : Pro eo ul me diligerent, detrahebant mihi: ego lismenlibus, prout ingenii lenuitas potuit,prosecu-
autemorabam pro eis {Psalm. cvm, i). El alibi: Hu- tus sum hreviter. Nunc superesl ul aliquid amplius
miliavi injejunio anitnam meam, el facluxneslxniltiin faciat mens devola, quam nostra parvitas sufficit ad-
opprobrium. Et pOsuivestimentutnmeum cilicium, et monere. Salutate omnes qtti diligunl Doininum no-
factus sum illis in parabolam (Psalm. xxxiv, 15)..Et slrum Jestihi Chrisium, cui.cum Patre omnipotenie
iterum : Gemiamea infirmata sunljejunio, et infirmata sit laus, virtus et gloria eum Spiritu sancto, el nunc
esl caro mea propter oleuxn. Et ego factus sum in op- et semper et iu omnia scecula saeculorum.Amen.
probrium illis: viderunt me, et moverunl capita sua. MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM.
Adjtiva me, Dotnine Deus meus ( Psalm. CVHI , 24
Nemo non sentiat, recentioremhanc esse Epistolatn
seqq.). Vides ergo omnes prophetas el sanctos prop- cetate Sulpitii Severi, quem auctor honoris causa no-
ter hoc semper hominum subsannaliones periulisse, H minat, uc Vitain S. Martini ab eo scriptam laudat.
quia Deo vellent fideliler servire. Hoc et Aposlolus Slylum quod spectat, atque operis argutnentwn, iia
et male- proxixne ad ejus libelli indolem accedil, qid de Sinau-
ait: Fidelis sermo. In hoc enim laboramus, laritate Clerieorum inscribitur, alque habeiur cum
dicimur, qui speramus in Deum vivum, qui esl Sal» alibi, itim prmcipueinter suppositiliaS. Cyprianiscrip-
vator omnium, maxime fidelium. ta,iu facxlevideripossitabillo velutexemplariexpressu.
Contendeinvicem,et siquidemille non imxnerilo circa
XVII. Quid plura? nisi, ut scepej"amdiximus, cur- smculum millesixnum, quo lempcre lis illa inOcci-
sum quem in timoreDei ccepimus, consummemtis. denle maxime fervebat, deputatur: qumhujus habenda
Simuscteteris, in amoreDei, forma :custodientes ne sil ratio inlelliges.
quis in nobis aliquid scurrilitalis reprehendat aut EPISTOLA -XLII.
vanitatis, sed magis quidquid est graviiaiis et nio- A.DOCEAKUH.
destite: quia Christiani vila omnibus in speculo po-
De Vila Ctericorum.
sita est. Qui eliam si quippiam titubaverit, jam ce- '
cidisse j'actatur, et amplius etiam dicitur quam vide- Sophronius Eusebius Hieronymus Oceano suo
lur. Simus ergo sapientes, graves, quieti; nuroquam salulem.
vanitatem, numquam operahominum lingna noslra I. Deprecatus es, ut tibi breviter exponerem, qua-
loqualur, sed sine intennissione legem Dei nostri " liler clerici debeant victiiare in hac vila mortalium.
mediietur. Tunc si qnis exstiterit sure salutis inimi- Hinc me pleiique maledictis semuli prsestolantur,
cus , qui subsannel el delraliat et derideat: htec non quia non sileo veritatem ; tamen, mihi charissimc,
solum no"nmetuamus, sed potius gaudeamus. ab Apostolo sumamus esordium, qui ait : Humanus
XVIII. Et hinc nos aliquateuus consolemur, si me- sexmoet omni acceplionedignus. Si quis episcopatum
reamur odio magis sseculi vivere, quam Christi. Ca, desiderat, bonumopus desiderat. Oportet enim episco-
veamus quoque ambulare indecenler et inquiele, sic- pum irreprehensibitetnesse, sobrium, pudicum, beni-
ut et sanclus apostolus monet, dicens:/»'or/o autem gnuxn,ornaluxn, hospilalem, docibilem, non percusso-
vos, ut sublrahalis vos ab omni fralre ambulanle inor- rem, sed modestum, non litigiosum, non vinolentuxn,
diuate, et nonsecundumtraditionem, quam acceperunt domui sum qui bene prmest (i Tim. m, 1 seqq.) ; et
a nobk (II Thess. m, 6). Cum htec a nobis omnia reliqua. Toltim comprehendit esse cavendum, cum
omnino noslra virtule fuerinl cuslodila: quicumque irreprehensibilem ponit.
putaverit derogandum nobis, propheiicce simus sen- II. Quomodo igitur alterum reprehendet, cuni ipse
lenlitfi ntemores, per quam Dominus sui nominis qui aecepit potestatem ul doceat, sil reprehensibilis?
causa tribulatos horlalur, dicens: Et tu, fili hominis, Quia vita episcopi, forma debet esse ciericorum. Ex
ne timueris eos, neque paveas a facie eoruxn,quoniam episcopo gradus caeieri clerieorum condiscuni quo-
insaxdent ct convenientadversus ie. In gyro et in me- modo debeant vivere in hac vila morlali. Seipsos
dio scorpionum tu habitas, verba eorum ne limue- imitabiles debent proporiefe sacerd»tes : ul alii j'u-
ris, et a facie eorum ne paveas. Et alibi dicil: Au- niores, gradus humiles conseculi, vita et testimonio
dite me qui noslis judicium, popule xnens, in quorum sacerdolum possint exsurgere. Prsecipue illud reor
corde lextnea esl:Nolile limere opprobria hominum, atientius tibi esse providendum : quia prinia tenla-
el blasphemias eorum ne meluaiis : quia sicul vesti- menta sunt clericorum, mulierum frequentes acces-
menlum, iia pertempus defictent; et ut tanam , come- sus. Iste sexus reprehensibiles exhibet clericos. Quid
dct eos fmea.Justilia autem mea in seternum manet. tibi revera cum feminis, qui ad altare cum Domina
Salutare vero meuni in saeculumsasculi.Servandum fabularis? Te cuncti in publico, te in agro rustici,
prse omnibus : ne alterius laudem velimus [Al. ma- aratores ac viuitores quotidie graviter Iacerabunt, si
limus] servare, quam Chrisli: ut et nos cum Pro- contra disposiltim fidei, cum feminis habitare cou-
pheta possimus dieere: Apud le taus mihi in Ecclesh tendis. Et quia, ut arbilror, concupiscis irreprelicu-
mogiia (Pscf/ii?.xxi; 26), Et Kerun*; Tamauam pm- Mbilis inyepirj, |pstimos?ioHOJJQ utere, Numqtiidia
gS9 EPISTOLAXLH. DE YITACLERICORUM.. 290
choro apostolorum feminteaffuerunt?Prohibe tecum i\. solalur. Potuit enim et MariaMaterDominide choro
virgines morari, etiam qutc de genere luo snnl. Di- apostolorum non discedere, si liceret. Thecla post
a
lige eas, exterius ordina, frequenier visita junctus lentaiioneni passionis, Antiochiam a Paulo prohi-
obsequio clericorum : ne dum sccretaiiter aCsolus betur pariter pergere. Nemomjjes cum uxorp pergit
ingrederis, macules leslimonlumluum. ad bellum.
III. Illud etiam adjiciendum est; quia si uxorem VI. Kon invideo charitati tute : sil tibi cum castis
duceres, Iex le non prohibefet babitare cum con- virginihus longtcva dileclio. Tunc in bono merilum
serva. Cum uxoris enim consensu ejusmodiad regi- collocabis, el famam meliorabis, si congregaliones
men sacerdoiii prcmovenlur : maximecum Aposloli constituis puellarum : pulehre censeoin hehdomada
Epislola prtecejilumhoc liabeat: Vniusuxorisvirttm secundavisitationead benedicendumcongregationem
ad honorem clericalus eligendum. Te vero non ila venias : sed non solus, ne rumigeruli linguis telace-
salutaria praecepla constringunt. Aliier conjugati, rantibus maculent. Alienam enim cupiunt vicini
aliter virgines admonentur ecciesiastici onus subire discutere vilam, non suam. Propterea dijme aecipe-
rosnislerii.Feminarum cum clericis nullo paclo con- meorum prteeepla verborura ; et monila Immililalis,
juncta prsecipiturconvei*satio.Janua diaboli, via ini- qute fraterno affeclu, calamo \imperante, expressi-
qtiiiatis, scorpionispercussio, nocivumquegenus esl ]B mus, dulciter lege.
femina : cum proximat, stimulat, incendit ignein. VII. Jam vero ut reprehensibilisdivini altaris non
Flammigero igne percutit femina conscientiampari- sit saceTdos, pauca de reliquis apostoli testimoniis
ter Iiabilanlis : exurilque fundamenlamonlium. Fgo quanlum Dominus donat, exponam. Sufficiantsupe-
judico.-si cum viris feminaehahitent, viscariumnon riores eausic, qtite dielrcsunl. Yerum ne aliquis mi-
deeiit diaboli: ex eis aucnpatus est ab initio pecca- nus inlelligehs,ad episcopostantum seniiat Aposlo-
lum. Ferreas menles libidodomat. Si alligaverilquis lum fuisse Iocutum ; quid de diaconibiisad Timo-
ignem in.sinu suo, vestimentaejtisnon comburenlur? theuin jirceceplumsit: quid depresbyteris ad Tiitim,'
Ant si quis ambulaveritsuper carbonesignis, pedes commemoraredeleciat? Sed prselereundumnon est
suosnon comburel? superiorem esplanare seutentiam, Unius uxoris ui-
IV. Mihi crede, non potest tolo corde cum Do- ruin (I Tixn.m, 2), et nova et vetus prteceptio sacer-
mino hahilare, qui feminarum accessibus copulatur. dotemcensuit eligendum: quia digamos ad ministe-
Sed dicis : Qui ambulatsimpliciter,ambulatconftdcn- riiim pleriqueepiscopiapplicuerunl,sicque asserunt:
ter ( Prov. s, i)). Beneet argule. Sed oporlet le tesli- Concubinafuit illa,. htec uxor; quasi non eadem sint
monxuxnbonuxnhabereexhis qui (orissunt (I Tii». m, commereiaflfiditatisin illa , qua?.in hac exercentur,
7). Licet coram Deorecte incedas : lamen coram G qute nxor asseritur. An, quia .conjugii tabulas non
hominihushona providendasunt: quia et astuiiores fecit, concupiscenliaaliena non fuit? Nullo pacto di-
sunl filiis lucis filii tenebrarum. Cum ergo hoc gp- gamos,vel concubinarumcalenis Insertos.decel sub-
nus a te noji ampulaiur : das repreliendeniibuste . ire sacerdotiiriiinisterium:Iu Levitico sciipium est
locum : ipse le detrahenlium morsibus tradidisti, si ac praefinitum, qualeseligi debeanl sacerdoles, sicut
Agapelarumconsortiumnon dimiseris. Benignuses,. habes : Et dixil pominus ad Moysen: Sacerdosuxo-
gaudeo : pudicus, falsumesl. Si aliquissenseril cle- rem accipiatvirginem de seminepalrum suorum.Vi-
1icum habitare cum feminis, non credit eum esse ca- dnamveroautdestilutam,aut a viro marilo derelictam,
slum. Si pudicitiam quaeris, quare habitas ctim fe- non accipiat.BeneaudiviprrecipienleDominoMoysi,
ininis? Feminam quam bene videris conversantem, quia nec uxor debet sacerdoti digama convenire, ne
inenle dilige, non corporali frequentes ornalu. Non honorem pollual sacerdotii. Sicut unius uxoris vi-
ve^lis lenera clericum facit, aut sacerJolem : sed rufn, sic uniusviri mandat uxorem. Si ergo clericus
casta mentisinleniio. Hcccenimdcvotionemhonoris moriogamusliierit, et uxor ejus digama, noli eum
in te custodit.Honoremquidemgloriosum, boni ope- minisierio appiieare. Digamnmenim duxit uxorem.
ris famaeonservat. Sacerdolesrjuipjiedecet, vel cte- Htcc Tiio prteeepta idem Apostolus de ordinandis
tcros clericorum gradus, ut supra diclum esl, a fe- " clericis dedii.
rnini-5segregari. VIII. Et quia jam liber finem exspectat : ad id
Y. Si igitur geueris gralia judicas easdem nullo redeamus unde digressi snnnis. Necsi dtitevel tres
pacto dimlttere : memento Thamar, quod ab Amnon pariter Dei ancillce inorenlur, solum ad eas ingredi
frr.tresuo corrupla sit. Idipsum persequor, dilectis- convenil sacerdotem. Si quis haecprtccepta non ob-
siuie : ubi unius esl tabernaculiconversatio ; carnis servaverit, hbstis est animsesute. Qitodsi jiost mo-
non facile tollitur deleelalio. De duobus enim quod nila noslra aliquis elericus agapelasaniplius quaesie-
unus desiderat, etsi Ioquinon polest, (entatur lamen. rit amare quam Cbristum, secundumsynodalemre-
Remoiio igitur viri, casfuatis collocat arma : con- . guiam conveniaiur ; el prtecepta pairum in Nictea
stiuit in melioribus castra : pudoris honoremcon- definita ei leganlur. Jam vero si conventus fugerit
" a b Equidem properanlemafimresrribi. Yerus Hie-
Legebatur anlea incon.sruosensu, posl lenlatio-
pem passionisAntiochim,a Paulo prohxbelur.etc.,pro ronymuscalamo(emjjercmfealicubidixii.Ab eo mulla
quo Antiochiam,interpunctione etiam emendata, re- ex liis quccsequuntur, auctor hic delibavit.
scripcimus,
2iL S. IHERONYMIDPERUMMAMISSA. . 212
prxdiclaj tet reliquerjt: consecuti sumus maximum B pngilem descrjbi.t Ap.ostolus.Qui eonsciBnlias,non,
lucruni. Alioquin si neglexerit, lalis ab Ecclesia percuiiat singulorum; sed mpdesium:ct reliqua. Do-
Ghristi anathemalizandus est. Germinant enim fe- mum suam bene regentcfh : perquam horribile erit,
mipcespinas cum virjs habitantes; et arcana men- si domui clerici delrahalur. Lacdcl sa.cer.dotisopi-
tium acnto mucrone perculiunl. Proh nefasS dolor nioneni in plebe, quandp de proxipiis .eji.ismale lo-
est dicere, sed prteterire non decet: Cliristoistaenu- quiiur populus. Super.omnia hcecprtccepit clericis
b,erevoypnmt, n,onclericis. bonilestimoniiAposlolusfundamentacomponerei ut
, IX. Uude .sine nupliis genus novuta uxorum? Et bonorum operum lestificatio,.casto con.firm.e.ljir af-
hoc ad nos quid pertinel, quod infamare non cessa- fectu.
m.us? A machtera cessemus. Bonus honor est in Ec- MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM.
clesia, si aconsortio virorum femintesint longe. Mo- Mulla sunt 6^ot6Si«iid genus epislolm,qum Hiero-
napluim vel clericum solitudo facit, non publicum. tiuxnummqumac Dainastm mentiuntur; nos huc eas
una etiam atque allera ineditjs auctas,
Quid le virginale delectal alloquium? Cur sanclimo- contulimus,
utpote qum eutndem fere btnues anctoremredoleant.
niales contra fidem frequenias in Ecclesia, vel in ipso Olio abutar, si velimsingula, per qumvo6st«vunaqum-
pubjico? Si eos qnos diligunt viderint, ridentibus que redarguilur, prmfari.Hancsatisabunde falsi con-
oculis salutationis tenera verba producunl. Deinde j> vittcitsiunus ille de Chrysoslomotpcus, quem ut prmter-
celcrius ecim, Hieronymus umquam laudasset, certum est,
cjmi saluiaverint, si eas Dei viros prteterire bienniosallemab obitu Damasi, fuisse eleclumpresby-
viderint, coiileihptores suos judicant, et irascuntur. termn, et Scripturas tum demutn cmpissecommenta-
aul ad illusirare. Qufd quod-
Ordjnaturdeindedesertcesalisfaciio : post satisfactio-, riis, esl hpmitiis populum
nem prandium, quasi nova Itelilia disponilur. Inter in neque Clirysostomilocus ille in JHaltltmum?Certe
veris ejus commenlariisnihil simile invenire est.
pocjila imprpperani yerba contemptus : ille vero la- Nec satis tamenhabuit imposlor,Hieronyndanixtotni-
menlari se simulat, quasi peccali genus indueens. nis umbra suas tfugas prmtexer.e:confinxilidem ipse
Damasi responsutn, sive decreluxn, quod Grqtianus
Lege quia talis debet esse solilarius, qualem Jere-- 10 gumst. 1, 15, profert: Hanc consuemdinem,
cop.
mias psse descripsit. Ail enim : Sedebit solitarius et qucc contra sanclain Ecclesiam calholicam augeri
lacebil : quia fevavilse super se : Bonumesl viro cum videtur, omnino inierdieimus, ut nuilo modo um-
levaveritjugum ab adotescenliasua (Thr. m, 27, 28). quam oblaliones, quce intra sanctam Ecclesiamofle-
runtur, sub-domino laieorum detineantur, etc. Con-
Et quia Jpsus, relictis apostolis, s.olus ibat orare. fer ulriusque dictalum, et ab uno eodemquearlifice
Marjam quoquein penetralibus Angelus solaminve- deprehendesprodiisse.
njt, non pjim agapeta lpquentem : et illa virilem inr • EPISTOLAXLIIL
trojtum trejddaviliTu quse fornax es malitite,quid a
viro desideras frequenlius saluiari? i
Q ADDAMASUM.
. X. An nescis quia dupliciier famam perdis : luam - De Oblalionxbusaltaris a."
shnul et pleriei ; cujus vita Ecclesia Christi debet I. Noverit sancta auctoritas tua, papa venerande,
ornari?Inordinataconsueludo est,et deljcati sernio- quia de qmeslione, quam clientulo luo
nis fabulpsa calamitas. Sed si hospitalitalem cupis et proposuisti,
congrua responsa per epistolam mandasli, lioc
habere ; Ijabes tuas sorores, illte apud i'e iri domum esl, de panibus a fidelibusin altari oblatis,
quis illis
tuam vocari debent, npn clerici. Erit ad aedificatio- jure uti debeat. Quantum
prcecipuisEcclesisedoclo-
iiem ,tuani, sancia yirgo, quod dixero. In beatissimi ribus investigare valui, in
paucls tibi rescribere cu-
Marlinj Yita legimus commemorasseSulpitiuni, quod -..ravi. Tesles aulem idonei quos ad lianc rem corro-
transiens sanclus Marlinps,quamdamvirginemmori- borandam concitavi, hi sunt
Gregorius Nazianzenus
bus et castilate prtec.elsam,cupiensvisilare : illano- mirabilis doclor,
Cyrillus, Athanasius, Theophilus,
luif, sed xenium misit ei : ac per fenesfram respi- Anatolius, Joannes Chrysostomus, Eustathius [Al.
ciens, ait sanclo viro ; Ibi, Pater sancte, ora ; quia .Eustaehius], Eusebius chronographus, et nosler
a(viro numquam sum visilata. Gratias egit Deo san- Hilarius; qui omnes uno ore eodemque consensu
cjus Martinus, quod talibus imbuta moribus, castam veluti vera sancti Spiritus organa, anathematis mu-
custodierit voluntatem : et benedicens eam, abiit ^ crone censent esse feriendos,
qui in usu laicorum
lsetus. panes oblalioiium contulerint: quia omnino"sacer-
XI. Hucusque sufficiat de feminis dictum. Con- dolibus solis debentur : nisi forle
religionis gralia,
summala quippe vjrginum causa, transeamus ad re- laiei pro benediclione de, manu sacerdotis
accipiani.
liqua. Hospilalempraicipit Apnstolus clericum ordi- Nonsoium autem depaoibus in Ecclesia hoc sanxe-
nandupi. Hoc praeceptopater Abrahamct Loih An- runl palres nostri, sed de omnibus
quse allari offe-
gel.ossusceperunt : quia hospilaliiateminler cteteras runlur ; dicenles ,atque docenles, magnum nefas
dilexerunt virlutes. Sic et Onesiphorus Paulum do- esse, el per omnia diaboliea temeritate hoc fieri
cirime fontem suscepit. Hae imilationes sint vesirse: ubicumqueaccideril.et vaideesseintolerabilesanciic
e{ ne sinatis incolam prtelerire, qui apud vos panein Ecclesite, ut sine vindicla sarictorum Canonumre-
non comedat. Sequitur, Non percussorem: Npcenim maneat.
;f QuamqiiamHieronymo ascripta olim vulgo lia- in aliis ejusmodi solemne est. Aliam Pseudo-Hiercji
betur, notatu dignum est tamen, ejus neque in ediiis, nymi episiolam ad Damasumde CanonibusEvange-
neque mss. qnos vidimusIibris, nomen apponi, quod liorum exliibuimus tonio prsecedenti,pag. 665.
295- EPISTOLA XLYH. HIERONYMIAD DAMASUM. 294.
Il.Unde£Iirys6stoinusin coinmentariissuper Mal-,A tis qnmHieronymo tribuilur, eumdemauctorem pro-
lhseum,'xibi discipuli spicas manibus vellebant sab- tiuntiare, noiissimumnempeillunt fallaciaruxnarlifipem
Isidbrum Mercatorem, seu verius Peccalorem. lnler
bato, et pharistci reprehendebaiit, sic ait: < Si iion Decreta faiso ascripia S.Poniifici,ih.colleciion'eSa-
licuitDavid et viris ejus' adhuc sub umbra legis co- razanii, Jioc oclavoloco habelur, ex his epistolisma-
medere panes Proposilionis, quando ah Abimelech njfesio ponlictxim:Tuncqupque consijtuil ,S. Dama-
utpsalnii die npctuqiie canereniur per pmnes
panes petiil fame slimulante ;,quomodo nunc Evan- sus, Ecclesia's. Qui et hoc prieeipit, ul m fine uniuscujus-

gelio coruscante persuaderi debel iaicis, ut obbtio- que psalmi subjungereiur, Gloria Patri, et Filio , et^
nem panum Deo oblatoru'm:suis ivsibus rapiant? i Spirilui sancto, sicul eral in principio,etnunc-, et sem?
Dicit namqueperinde Aposlolus;^^ ultari serviunt, per, et insmcula smculorutn.Amen.Hmcautexndecreta,
ut et illa ex quibus excerptasunl Acla, lainetsi Baronio
de allari participent. Ergo quia sacerdoies pro omni- ad anhum 384 probenlur, falsa otnnino esse, P. Cou-
bus orare solent, quorum elpemosynas et oblationes statftius prm cmterisdexitonsirflvit, AddenyuSelnps.qum-
accipiunt: qua fronte prtesunihht laicioblaiiones, dqxn in subsequentis episiolm censura. ErasmtfS non
inerudite hujus ardfici exprobrat, quod non sallexnil-
quas Chfisiiani pro peccatls suis offerunt, vel come- lud cavit', ne sacerdolemvocarel, qui non essel episco-
dere, -velaliis concedere fcutri ipsi nondebeant pro pus, tum eo smculo non vocarenlur sacerdoies nisi
populo orare? Ob fioc, papa gloriose, mitlere opor- episcopi. Tupt demirpr, inquit, aur tton eqdpmopera.
vdcarit cdrdihalem, cum hoc vocabulumillts tempori-
let illos praasumptores iri excommiinieatiOiieiiiper- ,•n bus adhuc fuerit inaudilum.
petuam, ul cteteri metum habeanl, et amplius htec
in Ecclesia ne fiatit-. . EPISTOLA XLVI.
DAMASI ADHIERONVMUM.
MONITUM1N EPISTOLAS SEQUENTES.
(Hancquoqueepistolamviderjs,ubi prtecedpntepiyiden-
Godefridus Henschenxus primus typis descripsisse damdiximus.) •-•.«
has epistolas dicilur, quaseiAnplerisque, nec sane
conlemnendmanliquilqtis, aut nolm, ntss. codicibus, MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM,
prcefationisloco prmftxasIjbro de Yiris Rpmanorum
Ponlilicum suh Datriasi noinine, invehireest. Atque Doxologimad finemaijusque psalmi inler canendum
ille quidem pro gerxnanisDamdsi atque Hieronymi adjnngendm, ul cgpite ex hqc uno Itujus epislolii ar--
meniiri splendide inielligas, Damasus auclor
scriplis habuil: ulque aliis probarel, pro virili conten- lificem
dit. Nunc autem nexno nqn seniit, mra lupinis distare non fuit, eoque minus suasor Hieronymus'.Alierum
evincil lib. H de lnslxt. Cmnob.cap. #, ubi,
propius, quam a doclissirnorumPalruni illorumstylo Ut unoCassianus
alque eruditione Itas prope dixerim quisquitias et nu- astantes , concinant inquit, camante in clausula psalmi onines
curri clahiore, Gloria Palri, et
gas. Falsi arguit, refellilque dala opera Schelestratius et Spiriltd "saiiclo, nusquam per ohinem
Anlitjuil. ecctes. Dissert. m, cap. 3, luxn Pqpebro- Filio) audivimus. Degebalvero Hieronymus ibi.
chius, in Propyimo, qtgue alii passixn. Qudinus Da- Orienteni
maso Pox-luerisi,n.'adjinem vexgentissmculi aucidri, Alterum probal Vasensh i) cq/iciliianno §29,ceybraii,
de quo mox plufa dicenda eruiil, ascribit. Noshuc Q Canon 5 ex qiiomqnifesiumest, nondum usii recep-
primi ascivintus,ne quid quod Hieronymi nomine in- tum futsse in Galliis , ut doxolbgim versus , Siciit
erat in principio , telc., subjungeretur : qubd ceite-
signilur, deesset. si anle annos ferrne centtimquinquaginta a Damaso
EPISTOLAXLIV. fueral instilutwn , tamdiu neglexisseeqm Ecclesiam,
BeatissiiaopapffiDamaso Hieroiiymus. par noii esl credere. Cmlera persequi hon vqcat; vix~
enim una est senlentiola, qummendacii auclbremnbn
Gloriam Sanctilatis tuse nostra ijumilitas depre- prodat. Erasmns ait; Quis non ex ipsa stalim salula-
catur,? ut secundum apostolicte sedis auctoritatem, tione deprehendql impostorem, nki prudens flauseril
dculos? Damaso sedis aposlolictc ui bis RomaeHie-
quam cognovimusper tuam SanctUatem gubernari, supplex. Qumso, quattdo sic umquam salu-
Aclus gestorum a beati Petri apostoli principalu us- ronymus tavit Hieronymus? Deittde quam concinneretn ingre-
que ad vestra tempora, qusp scilicet in sede tua gesta ditur! Legi litleras Aposlolatus, lui ppscpnffis, et
sunl, nobis per ordinem paucis enarrare digneris, reiiqua quce sequuhiur, lam insulsa, lamque frigida,
ut Joviniqnus ipse , ctijus infantiam lot salibus insec-
quatenus nosira lramililas senliens r.ecognoscat,quis latur Hieronymus, ad hunc collatus, Cicero quispiam
meruerii de episcopissupradictae sedis marlyrio co-; videri possit. Vl nobis tamennihil dissimulare liceat,
ronari, yel si quis contra eanones aposloiorum ex- hanc in perantiquo tns. ephtplatn invenitnus, qid in
cessisse cognoscalur. Ora pro nobis, beatissime lalur Vaiicana, olim Palatina bibliotliecanum.ASlprmno-
, ad eutnqueposl Sara&attiieditipneniexegimus
papa. 1* diligentissime.Subclitur in eo codice cpnlinuo sensu ,
EPISTOLA XLV. nec ulla dislinciionis appositu nola, lotiga illa de psal-
tnorum ordine alque auctoribus ladnia', quam et nos
DXlIASI EPISC URBISROMJi:AD HIERONTMUM .PRESBY-- -, subnectimus, quod ipsius pars epistolm, qumcumque
TEPUM. tandem itla sit, videri ppssit, maxime cum debita
(Hteehabeturinter apocryphaia appendice ad opera conclusione,qum haclenus edita est, careat.
papte Damasiadnexa, tom. XninostrsePatrol.eol. iil.)
EPISTOLA XLVH.
MQNITUMIN EPISTOLAM SEQUENTEM. HIERONTMI ADDAMASUM.
Hmc fidemipsa sibi omnemabrogat. Ego xtequequid
sibi velil, qui scripsit, salis beneassequor: lanla est Beatissinio papce Damaso Sedis Apostolicte urbis
diclaii ejus inscitia. Videonihilominusquo tettdqt: ac Rqmce, Hiprpnymus suppipx.
fere nihii dubilo, hujus qiimDamqso,ut el subsequeri- I. Legi litleras Aposlojalus h tui, poscehtes, iit
n Lambecius ex Cfesarete bibliothecse mss.
legit,- gesta sunlinsede tuaenarrare digneris, denique, sen-
ut secundumordinem aposlolicmsedis, quam coghovi- tire coghoscat qui meruerunl episcoporum, etc'., vel
mus gubernari per tuaxn Sanclilalem : tum , Pontifi- qui contra, elc. ;'
cahtj pro Principalu : et, ad noslra tempora, quazi t> Palatinus ms. cum Sarazanii editione, vestrV
295 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 2SG
secundum simplicitatem Sepltiaginta inlerpretum A-psallerium. Arca autem Dominiantecedebatctioris,
canens , Psalmographuminterpretari festinem pro- et.ad sacriiiciavilulos albos. Populusvero universus
pter fastidium Romanorum : ut ubi obscuritas im- sequebatur retro arcam. Sunt ergo omnes psalmi
a
pedit, apertius, et Laline trahaiur sensus. Precatur David CL, juxta tenorem , el vocabulumSeriptura-
ergo cliens tuus, ul vox ista psallenlium in sede runi, ita et proposiii sunt. Quorumquidem ix fecit
Romanadie nociuque canalur : et ul in fine cujus- ipse David; xxxn non sunt snprascripli; LXXHin
libet psalmi, sive niatutinis boris, sive vespertinis Davidregem ; xi in Asaph ; xn in Idilliuu; iv in
conjungi prtecipiat Apostolalus tui ordo , Gloria filios Choreph , unum in Zachariam , unum in Ag-
Palri, et Filio , el Spiritui sancto : Sicut erat iti gceum, duos in Mosen, duos iu Salomonem"regera.
principio, el nunc, et semper,el in smculasmculorum. Finiunt utique omnes psalmi David filii Jesseregis
Amen. Isiud carmen h omni psalmo conj'ungiprse- Israel numero CL.Ita dispositioipsa contfnet, id est,
cijiias : ut fides trecentoruni decem et octo episco- Diapsalma LXXV , Alleluia xxi, Canticum graduum
porum Nicceniconcilii, eliam vesiri oris cpnsorlio xv. Cteterivero proul lextu Scriplurte continentur,
declaretur. Ubi autem Deus et hoino honorabili voce sic recitanlur pro suis rioniinibus. Nam primus
cantatur [At. dicalur], Alleluiasemper cum omnibus psalnms nulli assignalur, et j'uxta historiam quse
c psalmis affigalur : ut in omni loeo communiter B oniniumesl. Deindequis alius intelligitur plenissime
respondealur nocturnis lemporibus.Jn Ecclesia au- esse, nisi priraogenitnsDei?Ergo meriio supraseri-
lem post Resuriectioiicm usquead sanclam Penie- ptio non fuil necessaria, cjuiaipsepiimus psalmus
costcn finiatur: inter dierum vero spatia quinqua- Christi mentionem faciendo , est ,ad veram Christi
gesimte, propier novilaiera sanctiPaschae, a voxista exponendam peisonam. Sed psalmi omnes non se-
laudis canatur in Aleph : quod Grtece prologus, La- cundumsuam historiam, sed secundum prophetiam
line praifatio dicitur. pene inlelligunlnr. Nam psalmi omnes quiscribun-
II. David filius Jesse cum esset in regno suo, tur , ipseDavid, ad Chriiti perlinent sacramenta ,
qnaluor elegit, qui psalmosfacerent, id est, Asaph, quia ipse Daviddictus est Chrislus. Nunc autem ex-
Eman , Ethan , et Idilhun. Ergo octoginia et octo posuimusoriginemomnium psalmorum. Et expo-
dicebant. psalmos, et cc diapsalma : et citharam nimus, quomodo Hebrseilibrum psalmorumin quin-
perculiebat Abira cum David rege. Et arca Domini quedividant libros. Primus liber sic conlinetur a
in Hierusalem post annos 40 revocatur ab Azolo , psahno primo usque ad quadragesimum. Secundiis
cum mansitarel in domo Aminadab.' Hanc imposuit liber sic conlinetur a XLIusque ad LXXI.Teitius
in subjugali novo, el adduxit in Hierusalem.Electa liber sic contineiur a LXXII usque ad LXXXVIII. Quar-
6imul ex omni genere filiorum Israel septuaginia 'G lus liber sic contineiur a LXXXIX usque ad cv.Quintus
millia virorum. De tribu aulem Levi elecli sunl du- liber sic continetur a cvi usquc CL. Oret pro nobis
cenla octoginla septem millia viri. Ex quibus hi Beatitudo lua, beatissime papa.
primi esse principes caniioiiiim constituti. ld est, MONITUMIN EPISTOLAMSEQUENTEM!
Asapb, Emam, Ethan, et Idiihun, unicuiqueautem Nemo ttoti sentil.istam, et qumsubsequiturepisto-
eorum dividuntur 72 viri acclamanles laudes can- lam,
ipsamqueadeo De Nativitaie S. Mariiesubnexam
lionum Domino nosiro. Et unus quidem eorhm fe- narradonem, uniusejusdemqueessefabtdarumarchi-
rcbat cyfnbalum,aliusciiiyram, alius citharam, alius tecii. Adilo , ne te diulins argumenlisrecitandismo-
tuba cornea exsullans. rcmur, qtd eas falsi arguunl, refeltuntque,Baronium
ad aitnutn588 num. 101, JoannemMolanumlib. de
III. In medio autem siabat David rex tenens ipse Picturis cap. 21; e recentioribusFabriciumin Codice
Tum ille, cancndiiinPsalmograplium ;'hla, canentes, illam consuetudinemampulavimus. Dispuiant de
cl,a me inlerpretari feslinel. islorum , quibus ego mendum subesse exisiimo,
Eademeditio, traltaturassensus: Precans ergo... verborum sensu in utramque partem summi viri
in sede tua Rontanadie noctuquecanatur, in quofinexn card. Bona de Divin. Psalmod. cap. 16; Tillernon-.
cujustibelpsalmi, . . Apostolatustui ordo finiri, hoc tius tom. viu, pag. 420, Couslantiu*loco laudaio,
est, Gloria Palri. alii. Nostra quod interest, qui Isidmum M-r-
h Intersertint landis idemPalaiinus ms. et Sara- ]D atque
catorem ex Gregorii verbis naetum occasionem
zanii edilio , parilerque legunl paulo post, in vestro contendunt, hujus supponendaeepistolte, dicunt
ore pari consordodeclareiur.Vbi Deus, elc quidem propius ad verum; niliilo tamen minus
c Tacet eadem edit. Psalmis, tuni legit noclnrni cimi jani inde a Damasi temporibus traditionem ,
temporis, et cum Palatino ms. a sancla resurreclione immodecreliim Gregoriusrepetal, rationem liujus
nsque, etc.; denique pro qidnquagesima,quam vocem quoqne rei aliquam haberi velim. QuseCou^tanlius
prorsus omitlit laudala Sarazanii edilio, alii libri , eo congerit, repetitque ex nota atoue familiari Grc-
nlioitem sensu, quinquaginlalegunt, id est, finiaiur gorio Benedictinareaula , mihi quidem s itis hatid
inter dierum spalia quinquaginta.Olim, quoil etCuu- faciunt. Nounihileiiain illa, quam notaviinns, lectio
siantio noialum"est, nescio quis cum papa Gregorio qtdnquagesimce,pro quinquaginta, immo qui alius
primo expostulabat, quod Grrecasmallet quam Ro- inde exsurgit loci sensus, proposilaeexphcalioni
manas consueludinessequi, noininalim quia alleluia adversari videiur.
dici ad Missas, exlraPentecoslestnnpora fecisset.Cui d Plus babet Sarazanii editio, ut vox ista, et post
ille data ad Joannem episeopumSyracusanumepi- verbum Aleph, quod est alleluia, Imtstibi soli, quocl
stola, respondit, Vl Atleluiahic (Mss.Regius, elCol- Grmce,etc., sed non ita inihi feliciesse coniigit, ut
beriin. non) dicerelur, de JerosolymoruniEcclesiaex satisbene assequerer, quid hxc sibi velint. QuteIiinc
beali Hieronymi tradidone tempore beaim memorim subsequunlur, ex codicePnlaiino , qui tcxtum cou-
Damasi traditur tractum. Et icteo magis in.liac re tinuai, ut cludtimmonuimus,descripta sunt,
'
297 EPISTOLA L. DE NATTVITATES. MARLE. 298
apocrypho tonl. 1, cujtts etiam recensioneac nolis 1^ Maricea nonnullis habelur. Et ideo scire vos volo
ulemur, ne aclum agere videamur. mulla in eo falsa iuveniri. Quidam namque Seleu-
; cus, qui passiones apostolorum cohscripsit, hunc
EPISTOLAXLYIII.
C0ROHATII ETHEL10DORI EPISCOPORUM ADHIERONVMDM. libellum composuit. Sed sicut de virtutibus eoruni
(Hanchabes epistolaminter scripta Chroroatioattributa, et miraculis per eos factis vera dixit: de doctrina
tom.XXhujusceBiblioth.col.369.) vero eorum plura mentitus est : ila et hic multa
EPISTOLA XLIX. non vera de corde suo confixit.b Proinde ut in He-
HIERONSMI ADCHROMATIUH ETHELIODORUM. brteo habetur, verbum ex verbo transferre curabo.
Dominis sanctis et bealissimis Chromatio et He- Si quidem sanctum evangelistam Matthteumeumdem
liodoro episcopis,. Hieronymus exiguus Chrisli libellum ° liquet eomposuisse, et in capite Evangilii
. servus in Domino salutem. sui, Hebraicis litteris obsigriaium a opposuisse :
- I. an verum sit, auctori pftefationis et fidei scri-
Qui terram auri consciam fodit, non illico arri- quod
commitlo. Ipse enim ut htecdubia esse pronun-
pit quidquidfossa profuderit laeerala, sed prius- ptoris
lio : et ita liquido falsk non affirmo. Hlud autem Ii-
quam fulgens pondus vibranlis jactus ferri suspen-
fidelium neminem negaturum piito,
dat, interim vertendis suspendendisque cespitibus beredico, quod
sive hsec vera sint, sive ab aliquo conficta, e sacro-
immoratur, et specialiter qui nondum lucris auge- g
tur. Arduum opus injungitur, cum hoc fuerit mihi 1sancla sanctaeMarise magna miracula praecessisse,
a vestra beatitudineimperatum, quodnecipsesauc- maxima consecuta fuisse : et idcirco salya fide ab
tus Matthteus apostolus et evangelisla voluit in his quLDeurn ista facere posse credunt, sine peri-
culo animffisutfi credi et legi posse. Denique in
aperto conscribi. Si enim lioc seeretum non esset,
recordari possum, sensum non verba scrl-
Evangelio utique ipsius quod edidit, addidisset: sed quantum
fecit hunc ;libellum Hebraicis lilteris obsignalum : ptoris sequens, et nunc eadem semita non eisdem
nec [quibusdam diverticulis ad
quem usque^adeo edidit, ut et manu ipsius liber vestigiis incedens,
eamdem viam recurrens : sic narralionis stylum
Scriptus Hehraicis litteris a viris Teligiosissimis ha- f
lieatur: qui etiam a suis prioribus per successus tentabo : et non afia dicam quam quse aut scripta
sunt ibi, aut consequenter scribi potuerunt:
temporum susceperunt. Hunc autem ipsum librum,
II. Igitur beata et gloriosa semper virgo Maria de
numquam alicui transferendum tradiderunt : textum
ejus aliter atque aliter narraverunt. stirpe regia' et familia David oriunda : in eivitale
II. Sed faetum est ut a Mariichceidiscipulo, no- Nazareih nata, Jerosolymis in Templo Domini nu-
mine Seleuco, qui etiam Apostolorum gesta falso irita fuit. Pater ejus Joafhim : Matervero Anna"di-
sermone conscripsit, liic liber editus, non tfidifica-C cehatur. Domus paterna est ex. Galiltea et civitate
Nazareth. Maternumaulem genus ex Bethlehem erat.
tioni, sed destructioni materiam exhibuefil: et quod
talis probaretur in synodo, eui merito aures Eccle- Yita eorum simplex et recta apud Dominum, apud
sifBnon paterent. Cesset nunc oblalrantium mor- iomines irreprehensibilis erat et pia. Nam omnem
sus : non istum libellum caaonicis nos superaddidi- substantiam suam trifariam diviserunt. Unam par-
e
rrius Scripluris; sed ad detegeudum htereseosfalla- tem Templo et Templi servitoribus impendebant;
aliam et pauperibus erogabant; tertiam
ciam, apostoli alque evangelistae scripta transferi- SU33 peregrinis
familitfiusibus et sibi reservabant. Ita isti Deo
mus : in quo opere non tam piis jubentibus episco-
chari, hominibus pii: per annos circiler viginti,
pis oblemperamus, quam impiis hsereticisobviamiis. castum domi
Ariior igitur est Chrisli, cui satisfaeiemus, credentes conjugiumsine liberorum procreatione
exercebant.h Yoverunt tamen si forte Deus donaret
quod nossuis oralionibus adjuvent: qui ad Salva-
toris nostri infantiam sanctam per nostram potue- eis sobolem, eam se Domini servitio mancipaturos :
rint obedientiampervenire. cujus rei gratia, et Templum Domini singulis por
annum festis frequentare soleban.t.
EPISTOLA L. IH. Faetum est autem * ut Enctcnioruni festivitas
RDe Nativitate sanctm3Iarim. - ' J3 appropinquaret; unde cum nonnuilis
contribulibus
Pelitis a me, ut vobis rescribam, quid mihi 4e suis Jerosolymam et Joachim ascendit. Ea vero tem-
quodam libello videalur, qui de Navititate sanctce1 pestate i Isachar ibi pontifex erat. Cumqueinter cse-
R Alias Evangelium de} Nativitate Marim inscri-- f Fort. temperabo.
bitur. s Yocabulum servitorum barbafiem resipit ut
J>Seleuei librum videlur affirmare se. ex He- •aliahuj'usscriptisexcenta.
braico translaturum, sed rectius duoliaecdistinguit, 11Hoc votum ostendit, quod castum
conj'ugium in
et Seleuci librum rejici tamquam impiis addita- prsecedentibus verbis non sit intelligendum de om-
mehlis refertum, et alterum Hebraicum tamquam - nimoda KKocrTepriiTei.Forte non erraverint, qui hanc
nihil exitiosi habentem probari, licel rion ut canoni- narralionem dixerint composilam ad similitudineni
cum et Malihseigenuinum. eorum, quce de Anna Elcante uxore leguntur
s
c Si prcefationinempe, ut mox addiltir, fidem ha- Sam. I, 1. N
bere velis. • i Enctenia Ilierosolymitana celebrantur eirca sol-
d Lege apposuisse. stitiura brumale. Menlio hujus fesii I Machab.i et
e Leg. Sacrosanctam S. Martm Natmiatem sna-' Joan. x, 22.
gna, etc." 4 Isacharts pomificis loco in pseudo Jacobi Pro-
PATROL. XXX. . 10
299 S. IIIERONBH OPERUMMANTfSSA, 500
leros concives suos eliam Jpachim cuni oblaiione A Samuele? Et tanien hi ambo sleriles malres ha-
siia vtderet, despexit eum, el munera ejus sprevit: buere. Si ergo ratio verbis meis libi non persuadet,
interrogans cur intef fecundos infecuudusipse stare e crede dilalos diu conceptus el sleriles parlus mi-
prcesumerel; dicens : munera nequaquam Dpo digna rabiliores esse soiere.Proin.de Anna uxor lua pa-
posse videri : quem ipse prole indignumjudicasset, riet iibi filiam, et vocabis nomen ejus Mariara;
Scriplura dicenie : a Maledictum omnem esse, qui haecerit,f ut vovistisj ab infantia sua Doraino con-
liori geriiiissetmascuiumin Israel. Dicebatergo prius seerata, et Spiritu sancto rpplebilur adhuc ex utero
eum ab hac malediclione, sobolis generatione sol- malris (Luc. 1). Omneimmundum neque manduca-
vendum, et sic demum in conspeclu Domini cum bil npque bibet: neque inter populares forinsecus
bblalionibusesse venlurum. Cujusopprobrii objectu, lurbas, sed in Templo Dominiconversaiio ejus erit:
pudore magnb suffusus Joachim, ad p.astores, qui ne quid de ea sinistrum vel suspicari saltem possit
cum pecudibus erant, in pascuis suis secessit. Neque veldici. Itaquetetaie procedente, sicut ipsamirabi-
"enim domumrepetefe yoluit: ne forte a contribu- liier e"xsterili nascelur : ita incopiparabilitervirgo
libus suis, qui simul aderant, el lioca saeerdote au- generabil AllissimiFilium, qui Jesus vocatur ; se-
diertint, eodem opprobriielogio nolareiur. cunclum nominis elymologiam, Salvator omnium
iY. Yerum cum ibi aliquamdiu esset, quadam die B genlium erit. Et hoc tibi eorum qute annuntio si-
cuni esset solus, J»angelus Domini ei cum immenso gnum erit (2-op.eXov, ut Lacl. 11, 12). Cum perve-
lumirie aslitit. Qui cum ad ejus visioiiem turbare- neris ad Auream in Jerosolymisppriam (Porla alrii
i,ur, angelus qui ei appafiierat, limorem ejus com- orienlalis),habetis ibi obviamAnnam uxorern luain,
pescuil, dicens : Noli tiriiere, Joachim, nequein vi- qute delute regressionis tardatione modo sollicita,
sione mea'tiirberls. Ego enim sum arigelusDomini, iunc in aspeetu iuo gaudebit. His diclus angefus dis-
~missrisab ipso ad le, c ut aiinuiitiem libi prepes cessit ab ep.
tuas esse exauditas, et eleemosynastuas ascendisse Y. Deinde apparuit Annscuxori ejus dicens : Ne
in conspecinmejus. Yidens quippe vidit pudorem timeas, Anna, neque phaniasma putes esse quod vi-
tuiiiii, et audivit sterililatis opprobriuui non recte des. Ego enim sum angelus ille, qui preces et elee-
libi objfectum.Peccali namque, npn naturae ultor niosynas veslras obtuli in conspectuDei: el nune
est Deus : et ideo cum alicujus ulerum claudit, ad inissus sum ad vos, -ut annuntiem vpbis nasciluram
lioc facit, ut mirabilius denuo aperiat:' et non libi- filiam, qtiseMaria vocata, super omnes rnulieres erit
dinis esse quod hascitur, sed divini muneris cogno- .benedicta. Hseca nalivitatesua stalim BDomini gra-
scatiir. Prima enim gentis vestrced Sara rnaler, nonne tia plena, tribus ablaclalionissuae annis' 1 in donio
usque ad dctogesimum arriium infecunda fuit? et G paterria permanebit. Poslea servitio Domini manci-
tahSenin iiltima seifectufiscelaie genuit Isaac, cui paia, aTemplo ' usque ad inlelligibiles annos non
fepfomissa efat beriedictio dinniurii genfium. Ra- discedet. Ibi denique jejuniis et orationibusnocte ac
chel quoqiie tanlum Doriiiriqgrala, tantumque a die Deo serviens, ab omni immundo se abslinebit.
sarictoJacob adainata, diu sterilis fuil: et tamen Yirumnumquam cognoscet: sed sola sine exeniplo,
Josfiph genuit, iion solum doniinum iEgypti, sed "sinemacula, sine eorruptione, sine virili commixtio-
plftriniarum gerilium fahie perituraruin liberatorem. ne, virgo filium, ancilla Doniinura, et gratia, et 110-
QuiSih ducibus vel fof tior Samsone, vel sanctior mine, et opere, Salvatorem muhdi generabit. liaque

to-EvangelipestRuben :sed ayjudJosephurh,etiilios fit mentio anni aatalis octogesimi, uli nec' Genes.
fide digiips scriplores de ulroque ypuijuidem. xi, ubi narrant genitum ex Sara Isaaeunij Abraliamo
a Giaecaverba iipudpamascenum qui
voy.17.ov-xpb?jam cenlum annorum setaiem consecuto.Dtcunique
c-Tayf/.Kvocilt' lv, 25, de Orthod. iide : ImY.azapc-os tameh id colligas ex tempore Sara; defunctte an.
pgovxeyelp^o-irsppai-itG>'io-pcai),.Hier. advers. Jo- tetaiis 127 Gen. xxm, 1.
vin. Mqlediclasteriltsqum,non habetsemenin Isrdel. e Id est, tot exemplisa meallalis. Maleantea edi-
Pfb semiiie mdsculum ppnitur hoc Pseudo-Evange-D tum : Persuadet credere.
lio, id enimsemeh r.ar' k%oyJiv. Autlorte conj'uiigenda f Sic lego, cum vitiose in aliis editis, ut novislis.
sunl; Ilalediclum onhem xnasculum,qui noh geituis- Yid. supra cap. 1. Meminitilliusvoti a matre Mariae
set. Namalioqui nec Mariain lucenredita, lriasculum nuncupati Gregorius qupque Nyssenus hotnii. in
geiieravefahiejus parentes. Sed in Scripturis qiii- Natal. Domini.
dem frusira htec quceras, elsi iriier Benedictiones s K*x«/"™^vi3quod Luctci, 28, Syrus quoquein-
legilur Exod. xxm, 426,et Deut. vn, iA, ouxSCZKI terpres reddidit xm2'T2 t2'bi3, Grseca voce utilur
ayovoe,OUSE azeipo:STZIrijf yHgo-ou.Et EsaiaeXXXI ante Lucam Syrachides, ix, 8, et xvm, 17. Gteterum
uliiin. in edit. Gra-ca, nam ab Hebrseishacedericferi Ambrosioet aliis quibusdam veteribns (jralio
ait Hiprpnymusad Paniniacli. dp Optimo gen. in- quod
xal olxeiov;iv plena
0? eyj.i iv Stwvo-irepp.a,, exponitur, Chrisiohlena, parum congruenter
lerp. p.av.upios lil ad angpli mpiitem.
'Upova-al-np- 11Sic et Proto-Evangel. Jacpbi c. vni. Trimulam
b AppaVitionesarigelprumfere solel coihitari lux,
infra in Tehiplp reprteseniatanlail etiam Evodiusapud Ni-
qute,S6i;K kupfoOvoeatur, Luc. n,9?siG cap.ix. lib. 11,c. 5.
Cteterum Epiphanius literesi 79, num. 5, refertiu cephoi'uni 1 Idest, usque ad annos inielligentes,sive quibus
deserto angeiumJpachimo apparuisse, et Mariasria- homo malum reprpbaiidum,et bo-
tivilatem annuniiasse. incipit intelligere
c Sic Actor. x, k : al^poo-ev/^aiGOV nuni eligendum, Es. vii, 15, Joan. 111JH.Adjectivis
xaiul ilevip.o- in bilissensu activouti solentscriplores non infimsrj
avvai aov aviSno-aveig^.vny.oo-vvov EVWTTIOV
TOOQeov. tantum cetatis,sed oplimtequoque.
&Gen. xi, 50; xvi, 1 et xvm, 11. Nusquairitairiett
'
301 EPISTOLA L. DE NATIVITATES. MARLE. %02
sufge, "ascende Jerusalem : et cum pervenerls ad }h.Tfempli, cum alils virginibiis ibidem educandam di-
portam, quce Aurea, pro eo quod "deaurata est, vo- piiserunt : ipsi vero-domumf egressi 'surit.
catur : ibipro signo, virum luum, pro cujus incolu- VIII. Yirgo autem DOmini,cum ifitalis processu et
miiatis staiu soilieita es, obvium liabebis. Cum iitfic wtuiibus proficiebal: et j'uxla Psalmisiam, patpr et
igitur iia venerint, scltd quod quse annuntio, sine maler dereliqueranteam: Domimisaulerii assumpsit
dubio complenda erunt. eam{ Psalm. xxvi; 10). i Quotidie namque ab an-
YI. Igltur jhxia angeli prseceptum, ulerquedeioco gelis frequehlabatur : quotidie divina visione fiue-
In quo erant, promoveriles.^ascehderuntJerusalem: batur ; qua? eam a malig omnibus cuslodiebat, et
et cumadlocum pervenissent, angelico vaticiniode- bonis ^mnibus redundarc faciebat. ltaque kad quar-
signaiiim,ibisibi invlceriibbiayerunt. Tuncdemutua tum decimum annum usque pervenit, ul non solum
sua visione ltcti, et proniissseprolis certitudine securi nihil de ea mali reprehensione dignum confingere
debitas Domino, humilium exaltalori ( Luc. i, 52), possenl: sedet boni omnes qui eam noverant^ vitam
gratias egerunt. Ilaque adorato Doniino, c domum et conversationem ejus admiratibne dignam judica-
regressi, ^iivinum promissum perli et hilares expe- renl. l Tunc pbnlifex publice denuntiabat, ut vir- •
ctabant. Concepit ergo Ahna, e't pepefit filiam ; et igines qute In Temploconsliiuebantur, el hoc tEiatis
jnxta mandatuih .angelicum, parenles vocabaiit no- ]<Biempus implessent, domiim reverterentur, et niiptiis
men ejus Mariam. secundurh riiorem gentis, et aitatis maturilaiem, ope-
YII. Cumque lriumd annorurii cireulus volveretur, Tanrdareirt. Cui mahdalo cum crclercepronse paruis-
et ablactationis teriipus cb-riipletumesset, ad Tem- "sent:sola virgoDomini Mariahocsefacefenonposse v
plum,Dumini virginem cum oblalioriibusadduxef unt. "respondit, dicens : Se quideni etparerites suos Do-
Erant autem circa Templum, juxta £ qtiindeeim gra- tnini serviiio mancipasse, et insuper se ipsam Doml-
duum psalmos, quindeeim aScensionis gradus. Nam uo virginitateni vovisse:quamnumquam viro aliquo,
quia Templum erat In monle [In monteMorya) con- commixtioiiis m more cognito, violare vellel. Ponti-
stitutum, allare holocausti, quod forinsecus erat, fex vero In angustia constiiutus animi, cuni neque
1 adiri nisi gradibiis valebat. Inhorum ilaque uno, "contra Scfipiuram, qute dicit:
Voveteetreddhe(Psal.
beatam virginem Mariam parvulam parentes coristi- LXXV, 12), votum iiifringendumputaret:n neque mo-
iuerunt. Cumque ipsi vestimenta quae in iiinere "reragenli insuelum inlroducere auderet, prtccepit,
habuerant, exuerent.et cultioiibus cx more veslibuS ul a'dfesiiviiatem qute imminebai, omnes ex Jerc-
se et niundioiibus induerent, virgoDomini cuncios 'solymis et vicinis locis primores adessent: quurrim
sigillatim gradus, slne ducentis el levaniis^manu ila consilio scire posset, quid detam dubiarefaciendiim
aseendit, ut perfectce celati in hac duihlaxat causa C < esset. Quod cum fierct, omuibus in commhne pla-
nihil deesse piilares. Jam quippe Dominus in virgi- cuit Dominum super hacreesse constilendum. Et
nis.suaeinfanlia magnum quid operabalur*.et quanta cunclis quidem orationi iiicuiulieiilibus, ponlifex ad
fulura esset.s hnjus miraculi iudicio praemon.strafial. consulendum Deuni, ex more accessit. Nec mora
Igilur sacrificio secundum consuetudinem legis cele- cunctis audientibus, de oraculo, et de propitiatorii
fjrato,- et h voto suo perfectOjJYirginemJintra septa locp, voxiactaesl secundum Isaiaevaticinium, re-
a Josephus de Bello Judaic. v 14,-portam Oriehla- Verisimillimum aulem est, quod Ezechiel per nibjIH
lem testatur abundantius auro et argento ornatam .allaris intelligat plures acclines tramites, per quos
fuisse quam reliquas, eisi et ipsce inauraire essent. poteranl sacerdotes sine gradibuspervenirein aliaris
33ln TiTmplum..'SicLuc.xviii, 51. pavimenium et ambitus.
c In opjiidum Nazareth. Diciturdeinde Annapost , 'sQuodpuellatres-annosnatasemicubitales(talem
.genitani Mariam, amisso Joachimo marilo, duobus enim eorum altitudinem etlatitudinem,fuissp, ait Ja-
praeterea viris nupsisse, Cleophse, et Salomse: qua cobusJndaLeo deTemplopag. 21) gradus conscen-
de re "hosceires versus affert Jo. Gierson de Nativ. dere posset.
Yirg. Marise, tom. m, pag. S9. b Morem voti virginitatis faciendi a Jephte filia
Annalribusnupsit,Joachim,Cleophae,Salomteque quidam repetunt. Yoium aulem Mariae niulti inter .
Ex quibusipsa viris peperit tres Anna Marias,
Quasduxere Joseph,Aiphceus,Zebedeusque, •p»ChristiariosIncamat.
tbeologos astruunt,
' quos inter Petavius
lib. xiv de c. 4.
Prima
" Altera Jesum; Jacobum, J osepU cumSimoneJudam
dal; Jacobumdat tertia, atqueJoannem. 1 Epiphanius in Ancorato n. 60 ait primogenitos
Sed parum fidei hanc tradittonem mereri, ostendit. tam mares, quam feminas in Teniplo consecrari,
velerum silenlium, et quod Salonie mulieris liomeh ibique ad Snnos pubertalis educari solitos.
- i Prolo-Evangelium Jacobi praeter frequens ange-
esi, non viri, Marc. xv, l'<5.
&De quibus angelus supra c. k. lorum conimercium,eliamabangelonutriiam narrat.
• e De illis !Ezech. XL 6 et 54. 1 Ita et Evodius apud Nicephorum 1. n, c. 5. Sed
gradihus quindecim ,
seq. meminit et Josephus. Quod-vero gfadus-hosce in Proto-Eyangel. Jacobi duodecenuis tantum fuisse
dicitur, cutn Josepho desponsaretur.
juxla totidem psalmos rflSvcn, sive ascensionemcir- iPontifex-isteZacharias vocalur in Proto-Evan-
ca Templumiiiisse hic allinnatur, legilur In Talmu-, •
et coiifirnialuf a Kihichio elaliis Judacis. Dehis gelio Jacobi. . •'.
de, ' *"
non infrequenter veleres.Patres €hristiani.,A'Gi'ffi- Sic ehihi accijiiunt verba Marite,Luci, 54"AVS/JK
cis psalnii isti dicuntur TKnpbo-y.vpia, ijuia pririius ex; duuyivuor.a : id est, non cognilura virum.
illis inqiiit, KpbsKvpiovh T5 SliSecBv.ip.e,elc. Ut nempe per totam vitani Virgo adultiofin Terii-
f Etsi^llare ipsum gradifrus asceridere, prohibuitfc plo degerei. tjuod Greg. Nyssenus iib. iu. Orat. de
les, Exod. xx, 2C. Quod utcufn niore Judaebfum elt dieNatal.Bomini, dicit mulierem inter sacerdotei
Ezech., XLIII, 17, concilietur, inquirunt viri eruditi.„ jn Templo versari, atque in sanctis sedibusctwispici,
'
.303 S, HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 304
.quirendum esse cui yirgp illa commendari et despon- A stupefacta, sed in solo ejus sermone lurbata est: et
sari deberet. Liquet enim Isaiam dieere: Egredietui; cogilare ccepitqualis isia salulalio, lam insolita esse
virga de radice Jesse, et flos de radice ejus ascendet,, posset, quidve 'porlenderet, vel quem finem esset
et requiescet supereum Spiritus Domini : spirilus; habitura. Huic cogitatioiii, angefus divinitus inspi-
sapienliceel intellectus :,spiritus consilii et forlitu- ratus occurrens: Ne limeas, inquit, Maria, quasi
dinis: spiritus scientise etpielatis : et replebiteumi aliquid contrarium lute castitati liac salutatione
spiritus timoris Domini (Isa.xi,l seqq.). Secundumi prsetexam. Invenisli enim graliam apud Dominum:
hanc ergo propheliam, cunetos de domo et familiai quia caslitatem elegisti. Ideoque vifgo sinepeccalo
Davidj.nuplui habiles, n non conjugatos, virgas suass concipies, et paries filium. Hie erit magnus, qui
allaturos ad alUtreprtcdixit: et cujuscumquepostal- e dominabilur a mari usque ad mare : el a flumine
lationem *>yirgula florem germinasset,etinejus cacu- usque ad terminos orbis terrte. Et filius Allissimi
mine Spiritus Dominiin speciecolumbteconsedisset, vocabitur: quia qui in lerris nascitur humilis, in
jpvsumessecui virgo commendarietdesponsari deberet. ccelo regnat sublimis. Et dabit illi Dominus Deus
IX. Erat autem inler ctcteros Joseph, homo de. sedem David patris ejus, et regnabit in domo Jacob
domo elc familia David grandcevus : cunctis veroi in tcternum, et regni ejus non erit finis. Ipse quippe
virgas suas juxta ordinem deferenlibus ; solus ipse: jj rex regum et Dominus dominantium est: el thronus
suam subtraxit. Unde cum nihil divinse voei conso- ej'us in steculum sseculi. His angeli verbis, virgo non
num apparuisset, pontifexiteralo Deumconsulendum incredula, sed modum scire volens, respondit: Quo-
putavit. Qui respondit, solum illum ex his qui de- modo istud fieri potest? Nam cum ipsa virum juxta
signati eranl, virgam suam non •attulisse, qui virgi- votum meum numquam cognosco : quomodo sine
nem desponsare deberet. Proditus est itaque Joseph. virilis seminis incremento parere possum? Ad hoc
Cum enim virgam suam attulisset, et in cacumine angelus : Ne existimes, inquit, Maria, quod humano
ejus, columba de cceloveniens consedisset, liquido more concipias. Nam sine virili commixtione, virgo
omnibus d patuit ei virginem desponsandam fore. concipies,h virgo paris, virgo nulries. Spiritus enim
Igitur nuptiarnm e jure de more celebrato, ipse qui- sanctus superveniet in te, et virtus Allissimi obum-
dem in Bethlehem recedit civitalem, domum stiam brabit libi, conlra omnes ardores libidinis. Ideoque
dispositurus, et nuptiis necessaria procuratttrus. Vir- quod nascetur ex le, solum erit sanctum : quia so-
go autem Domini Maria, cum aliis seplemvirginibus lum sine peccato conceptum, et nalum, vocabilur
cosevisetf collactaneis, quas a sacerdote acceperat, Filius Dei. Tunc Maria, manibus expansis, et oeulis
ad domum parentum suorum inGaliltsam reversa est. ad ccelum levatis, dixit: Ecee ancilla Domini (neque
•X. His vero diebus, primo seilicet advenlus sui G enim dojnincenominedignasum), fiat mihisecundum
in Galilaeam tempore, missus est ad eam angelus verbum tuum.* Longum forte et quibusdam taedio-
Gabriel a Deo : qui ei conceplum Dominicum nar- sum erit, si>cuncta huic opusculo inserere volueri-
raret et conceptionis, vel modum, vel ordinem mus, quce nativitatem dominicam vel prsecessisse
exponeret. Denique ingressus ad eam cubiculum vel subsecula fuisse legimus. Unde hisomissis, quse
quidem ubi manebat, ingenli lumine perfudil: ipsa in Evangelio plenius scripta sunt, ad ea quse minus
vero gralantissime salutans, dixil: Ave, Maria, virgo habentur, narranda accedamus.
Domini gratissima : virgo gralia plena , Dominuste- XI. Joseph igitur a Judcea in Galilceamveniens,
eum, benedicta tu prae omnibus mulieribus :'be- desponsatam sibi virginem, uxorem dueere inlende-
nedicla prae omnibus haclenus natis hominibus. bat: j'am namque tres fluxerant menses, et i quar-
Yirgo autem quse jam angelicos bene noverat vultus,' tus instabat, ex eo tempore quo sibi desponsata fue-
et lumen ccelesle insuetum non habebat: neque an- ral. Interea paulatim utero puerperte intumescente,
gelica visione territa, neque luminismagnitudine k puerperam se manifeslare ccepit: neque hoc la-

nee lex, nec gravilas permiltebat, ovn v6p.ip.ov&>,]0 A sponSaliorum tempore vero addeduetionem usque
v.ulup.urS>trpa.yii.uri.
ib o-ep.vbv
ov jrpotrijv. mora aliqua concedi solila.
'»Proto-Evang. Jacobi vocat rovg yjipevovtagrov f Iia scripsi pro eo qiiod edilum fuerai collecla-
luov Epiph."in Ancorat. n. 60 : ^YJ/JOU? xuiayap.ovg neis, intelligit enim virgines, quse eodem tempore
5!K8"EZKOTIJVtfvlw. cum illa fuerint post ablaclationem in Templum ad-
b Expressum ex eo quod narratur Num. 17 cui ductce. '
, ,
deinde superadditum de Spirilu sancto. Columbte B Ex Psal. Lxxii, 8. Quem fiymnum de Messia
specie virgaeinsidente, occasione Matth. m, 16. Judceiipsi interpretanlur.
* Epiph. hteres.Li, 10,vocat eum Kpeo-Svrriv h Anastasius Sinaita Serm. Annunliat. Marise.
vySori-
v.ovruETMV vleia e>.uo-ca>.
Yerus Hier. lib. it in Matt. KO-ovSviKO-TMf avvp.fevragKTTETSKEV. Hinc
velut ex deliramenlisApocrypltorumrepetitum rejicit, solemne illudixvofbprto-ev,
, Virgo anle partum, Virgo in partu,
3d est, quod Joseph viduus fueril, et filios. filiasque Virgo post partum.
antea susceperit. 1 Incipiunt verba ad
d Epiph. hteres. LXXVIII num. 7 rl-opavck rovro narranda accedamus. Pseudo-Hieronymi usque
«vuyxK^bvrav,sortibus nempe ad hoc cogenlibus, i Evodius apud.Nicephorum1. n, c.-5. '
quodrepetit in Ancorato n. 60. k In homil. Alhanasii elg
°
i Hocest sponsalibus quaa fiebant, eura solemniri- Hupiag. Josephus inducitur graviter uttoypufriving aylug
tu in conventusponsisppnsteque nomina tabulis in- sponsa sua expostulans, tom. n, super hoe ,cum
utauctor Philo p. 650. Sic Proto-
scribqrentur, esi delegibus special, Evang. Jacobi.
503 EPISTOLA Lll. AD AUGUSTINUM."' 506
. tere potuit Joseph. JNaiiisponsi more liberius ad[ A nostri Filii Dei pertineant, sequestratim exposui-
virginem introiens, et iamiliarius cum ea loquens," mus. Qui ad Natalem, qui ad sanclam Epiphaniam,
gravidam esse deprehendit. ^sluare itaque animoi id est, ad baplismum Dominicum, sivfeapparitionis
et fluctiiare ccepit: quia ignorabat quid sibi polissi-• stellte diem: etqui in quinta feria ante.passionem

mum esset faciendum. Neque enim eam traducere Domini: et qui in ipsa passione Dominica, qui in
voluit, quia justris eral (Matih. i, 19). Neque forni- pascha Resurreciionis ipsius Domininostri Redemp-
cationis suspicione infamare, quiapius. Itaque cogi- toris : etqui in Ascensione ejus in ccelos : qui eiiam
tahat clam dissolvere conjugium, et occulte dimit- in Adventu ejus : et qui de judieio fuluro : et qui
tere eam. Haecaulem eo cogitanle, ecce angelus Do- de civitate-aetefna, in qua Christus Dominus noster,
mini ei apparuit in somnis, dicens : Josepb, fili Da- sanctos suos a pfincipio mundi usque ad finem hu-
vid, noli timere: hoc est, ne velis fornicationis jus sccculi, sibi congregat secum conregnaturos in
suspicionem in virgine habere, vel aliquid sinistrum teterno regno ccelesti,' sauctus Dominus, trinus ct
cogitare, nequetimeas eamin uxorem ducere.' Quod unus, Deus seternus : qui etiam ad Dominnm
enim in ea natum est, et nunc animuni tuum angit: Deum deprecandum iri litania :vel quia pcenitentibus
non hominis, sed Spiritus sancti est opus. Pariel enim psalli debeant: qui etiam ih natali sanctorum dici
omnium virgo sola Dei Filium, el vocabis iiomen B debent. Cseterosvero psalmos invenies ijui quolidie
ejus Jesum, id est, Salvalorem : ipse enim salvum. Iegendisunt.
faciet populum suum a peccatis eorum'. IgltUr Jo- III. Omnes tamen psalmi quotidie in toto anno per
seph secuudum angeli prseceplum virginem uxorerh ordinem psalli possunt, secundum consueludinem
duxit: nec tamen cognovit eam, sed caste procurans Ecciesiaruin et monasteriorum. Sane qui legis, con-
custodivil. Jamque nonus a conceplione instabat sidera, quia unus psalmus ad multos dies sahctos
mensis, cum Joseph, uxore, cum aliis quse necessaria pertinet: iet psalmi Deo multipliciter iterantur per
erant assumpta, Bethlehem civitaiem unde ipse eral, singulos dies. Nam est psalmus qul ubique psalli po-
letendit. Faclum est autem cum essent ibi, impleti test. Alii iterum sunl, qui ad 'unius diei figuram
sunt dies ut pareret: et peperit filium suum primo- periinent: appensantes yero qualis personae fieret,
genitum, sicut sancti evangelistsedocneruht, Domi- utrum religiosse, an laicaa. De psalmis qui quinta
num nostrum Jesum Christum (Luc. xi, 6): qui cum feria ante passionem, aut qui in ipsa passione Do-
Patre, et Filio, et Spiritu sancto vivit et regnat Deus mini dicuntur: alque in nalales sanctorum exinde
per oriiniasaeculasteculorum. eligendi sunt psalmi: ita etiam de canticis propheta-
rum fecimhs,'ut, fioh in diebus supradictis confuse
MONITUMIN EPISTOLAM SEQUENTEM.: G < psallantur: sed qui in quo die dici debeanfc,quilegis
" •• "J
mullo auctorem lolus oralio- invenies. -
Sequiorttm temporum
nis contextus clamat.-Emsmus,-ne tantulus.quidem, -- . Ad majores operas pertinet.psalmus Lxxvii.,CateT
ait, in hac Epislola Bieronymigustus, immobarbarum chumenis el xxiv. Per jej'unium, xix,xxxiv et
~ electis,
quiddam ac neolericumsapit. Lxxii. De baptismo per Pascha, LXIV.De lamenla-
EPISTOLA LL . -,,-'.' -tione, CXXXI.Ad convenlionem fratrum, cxxxu. Ad
A.DPAOLAJI ET EUSTOCHIUM. benediclioneih, cxxxm. Ut laudes anle Deumfundah-
lur, ix. Ut pceniieathomo, L'.De fixa fide, x. De mo-
De virtute psalmorum.
nendo, cviu. Ut,oc.ulum.pudiciticeagas, i. De vigi-
I. Quia me, dulcissimte filits mese, in spe miseri- . liis.ingrabbato, vi. Dejustilia, xiv. De honesta ora-
cordiae Dei pelistis, ut vobis diversos psalmos per tione, Lxxxv.De communione cum omnibus homini--
ordinem sequestrarem, qui ubi psalli debeant: vos _ , bus, vel pauperibus, XL.'De Natali Domini, cix. De
_"
quoque ego peliipro medeprecare DominumDeum Trinitate, ut non timeatur homo, ix. De insidiis btc-
nostrum, ut dono suo mihi concedere dignaretur, resum,ni. De monendo proximum,iv. De spe in
-~
quo possim sanctam peiitionem vestram arripere, < Deum, xxii.-Decredulitate,x.Deoratione inhomine,
vel ipso donante complere : in cujhs miseficordia IDxxx.Behedictiosuper principes, xx.Deamore legis,
sperans (prout Dominus concedere dignalus est jn-_ . xxvi.De tribulaiioneinimicorum, xxv. Ut crealura
lellectum humilitati meae)necesse habui lani sanclte creatorem laudet, cu. De martyrio, XLIVet L. De
petitioni vestrte, pro affectu Domini nostri obedire. persecuioribus, LXXXII. Dum intras ad alienigenam,
Pro quo opere si nobis graiia fuerit integre assi- •LXXXI. Oratio super agrum,'Lxxxiii.Oralio noclufni
gnata, de omnibus qusecumque dicla sunt,.ipsi,Do- . lemporis, xc. Oratio ad altare, xxxui. j_ __ •
mino nostro omnipotenti pro humilitate mea oranles,
gratias referte: qui etiam asinse loqui prsecepitquaj EPISTOLA LIL
ipse Dominus voluit. ADAUCCST1KUM. .f . , .
II. Licet enim universi psalmi, qui requisitus fue- ,.
rit, Iegis divinse propemodum omnia habeant: ta- Benedict. (Inter S. fAugustini epistolasultima habetur jn pdit.
men donante Deo, et Doniino Jesu Christo, et Spi- enim Hierohymus,.ut cu.mhocargumenlo: AugustinoAnonymus(non
ex stylo liquet, tametsiin ipslus
rilu sancto in confessione Trinitalis,. qui psalmi epistoliseditasit uum. 50), signilicansse mceroregravi
aifectum,quod ipsumcum Severosimulnou repereritin
proprie ad singulos dies feriatos Domini Salvaloris urbe Leges,efquanloipsumamoreprosequaturexponens.)
307 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 308
EPISTOLA a Lni. A.muhiplices. Ad VJDUAM, qute sic incipit : Jtlognain
GUiGOHiSb, MAJORIS CAJITUSI/E
PBIOMS QUINTJ, AD humiiitali.nostrm fiduciam scribendi.Ad YIRGIKEH,
FEATBES DUBBONENSES. sive ad
' EILIAHMAUBJCI , duplipiter quippeintitulata
.. .-,..' J.
repenlur, exordium lsiud accipiens : Quantam m
De suppositiliisB. Hieronymiepistolis.
cmtesdbusbeatiludinem.Itera de lapsu virginis, sive
Amicis et fratribus in Chrislo dilectissjmis, Lazaro de pxnilentia ad SUSANNAM (uterque enim tilulus in
Durbonensipriori, et caeterisin eadem eremo Deo diversis codicibus invenitur) qute tam diversis titu-
vocatus-GuIso '• iat- aucioribus>vi e°rum numu3 -
^«^S^SJ:1*" *a—da
cabulo; cujus hoc est in quibusdam libris initium :
Inter csetera catholieorum virorum, qusead eru- Puto leveessecrimen.Inaliis istud : Quidagis,axdma?
ditionem ftdeliunielaboraverunt opera, quse nostra ouid cogitationibu.smstuas?Ad DESIDERIUM de xu lec-
quoque parvitas congregare stucluit, vef emendare, ioribus, a nescio quo iii irrisionem doctorum com-
etiam. epistolas B. HIERONYMI, quotquot potuimus, posita. Ad CELANTIAM, sic incipiens,' VeterisscWp/w-
undecumque qusesitas, et pro concessa a Deo facuf- rm celebrata sententia est. Hsecsiylo quidem riobi-
tale, mendaciis expurgatas, in unum grande yolu- bcre estscripla; sed nec sic B. Hieronymddigna.
men redegimus. Abscidimusautem ab iis quasdam, B Ppslremaesl, De origineanimmdisputatio, quasi in-
quas vel ex aliorum doclorum scriptis, vel ex siyli, ler B. Hieronymum et Augustinum: ubi licet inulla
sententjarumquedistaiuia, titulo tanli viri comperi- ex eorum scriptis ponantur, falsa taineii est: lum
mus indignas : ex quibus illa est, cujus est titulus quia prsefati doclores nniriquam inter se prsesentia-
ad DEMETBIADEH, hoc habens initium : Sisummo in- liter suntlocuti: tum quia eadem quceslionec apud
genio, parique frelus scieniia. Ilanc quippe B. Au- eos, nec apud cceterosfidei catholicaeseelatbres ad-
gustinus in oppre contra Pelagium de Gratiq Christi huc usque potuit liquido defiriiri.Huj'usdisputationis
et de Peccato originali, ejusdem Pelagii esse dicit, tale reperitur priucipium : Cutn apudvos cmleslis
qusedam ipsius « frusla tractatu suo interserens, eloquentiapurissimifontis. Neautem praedjcti doclo-
atque redarguens. Huic adduntur et istte, ad TITIA- ris episiolte sine rationabili causa apud iniperitos
IJUM de morlefdim, cujus inilium tale est: Charitatis suo videanlur numero minuttfi, has nostraeparvita-
'
lum scripta percepi. Ad OCEANUM consolotaria, tale tis litieras in principio collocate. Yalete. Ofate pro
habehs initium: Diversorumopprobria, tribulaliones nobis. ' •
f Edita primnm est a Mabillonip Analeclorum ut magis ingenium hominis atque acre j'udicium
tom. I, et in appendice operum S.. Bernardi. Nos barbaris illis temporibus admireris.
lioctranslulimuscritictc prtcfalioriis loco in stippo- 4 Perperani, apud Mabillonium
* ' - fruslra, fortasse
sita Hieron. scripta.' - ' ' , .' -
h Auclor srceuloduodecimo fere medio floruit,; operarum mehdo."'

-
S. EUSEBII
miEM®MWWl5
STRIDQNENSIS PRESBYTERI,

OP-ERlJllf MANTISSA
' '
___ CONTINENS

SCRIPTA SUPPOSITITIA.

PARS ,SEqiJNPA9
, SqRIPTA VARII, GENERIS.

a
DE FORMIS HEBRAIGARUM LITTERARULVL
(Ex codicems.Mediol.Ambros,Biblibth.J

Hebraicarum lilterarum form3eduaesunt: una an- Judcei. Ea de causa captivi factt Israel, et Babylo-
tiqua, qua Samaritani'uluntur; altera posterior, qua niam ducti, jussit rexAssyriorum, ne desertafema-
a Ut nihil sit dubium descriptionis hiijus aucto- publici juris fieret, quippe qute litteraru'ii Hebraica^
'
rem, quisquis ille fuerit, Hieroiiymi"iiomeiietcala- rum forcnam repriesentat, quannim scio hactenus
mum mentiri, a cujus ingenio et doctrina abest im- editis atque ipso Murnacensi apud Montfaucohium
mane quantuiii, djgna lamen yisf*'jp'sa est, qiiaj alphabeto antiquiorem. ^, -
50?; CATOLOGUSOPERUMFALSE SANCTO'iMHONYMO ATTRIBUTORTJM. 5l6
neret terra supra djclorum , Assyrios pro eis habi-
tare iri locum. Hos Samaritas, qui el patriaecqiisue-
ludinem servantj ignein eoleiites~,~et Judajca mah-
data, Esdras nobis scire tradidit scriptis suis. IIos
ipsos JudceiSamaritas appellant' patria lingua, qui
interpfetantur custodes. Nam cum per MedosCyras
regnaretPersis, Asiyage deposiloYegeMedorumavo
suo, atque ad Persas regnum lotum transtulisspt,
captivitatem omnem Judaeoruiri dimisit. Aique re-
versi, permixli fuefunt supradictis Assyriis Saniari-
tani, qui esse videbanlur Judcei. Propler qupd ut
essent separati ab eis, Esdraslegis dqctor fof niam
aliam lilterarum insfituit alque tradidit eis, virtuie
tamen lilterarum eadem' servala, quibils JUteris
etiani nunc utuntur Judcei." '
N
Sutft igitur Hebraicte litterte, qute per Sloysen
sunt IradilseXXII. Nomina sunt isla :

Scribuntur autem versus npbis universp a.dextris,


finiunt. Propjcr
' narhquead sinistram partpm gas
guod et nos jipc eodem mqdo Jitieras posuimus.
"
CATALOGUS QUORUMpAM OPERUM"' '.
QutB veteres nonnulli t>elauctores tel mss. codd. laudant (falso tamen)
TAMQUAM g. HIERONYMI* '.

De induralionecordis Pharaqnis Liber. Laudatur' C Salmasius ad Splinum, alius est, lustricus sophista,,
Epistola I Ecclesite Lugdunensis, de prtcdeslina- quetnde Grmcptranslatumab Hierg.nymo,et nondutn
tione, contra tres Epistolas ej'us monachj, qu[ qucfi-r editum, vetus liberhabelin Bib.liothecaTltuanmq. Et
stionem eam moverat,.pt dicitur opinionem suam Mart. Opitijis, Hisler, sive Iste, J&lhicicognomento,
jirobasse auclprilate D. Hieronymi in Librode indu- scriptorautiquissimus, ctijus Cosmographicae Grmcq
ratione cordisPharaonis. Scripta est Epistolti circa ab Hieronymosaltuatitnver~a,inThuanwa Bibliothecq
A. Dom. 8b5, exstatque in S. Palrupi BJblioiheca. Luletim, penesme quoque e.xslant,iittera saneanti-
Laudat et Rabanus Epistolam ad Hincmarum.Re- quissima.Quin ipsa libri inscriptio in aliquqt rass. :
mensemeditamaP. Sirmondo tom. II, pag. P92. An-r lncipit liber Mlhici pltilosgphicoeditus oraculo, a
sam-coniminiscendoopei*iipse videtur S. Paler de-, Hieronymopresbyterotranslalum in Latinuxnex Cos-
disse in Commentar.in Isaiam cap. LXIII,ubi, Pha- mogrqphiaet Mundi scriptura. Nihiloseciussatis. est
raonis, inquil, dicilur Deusindurasse cpr. Quam ipsumlustrareoeulis !ibellum,aSimlero yulgatumex.
qumslionemdiligeniissimePaidus disseruit ad Ro,ttiq- Piihoeano nis. ut ex stylo contextuque operis statirn
nos, et nos iii quodambpere perstrinximus.Epis|qla - intelligas, minimeomnium fpisse ab HiprpnymoLa-
scilicet ad Hedibiam,qutest. 10. tinitate dpnatum : plus enim quam barb^re scriptus'
De consanguinitatebeatmMqrimVirginis.In cqdipe,D est, nugis et fabulis ineptissiniis refertus, et plera-
ms. num. 48, BibliotliecaeS. MarciYenetiarum. que omnia de creatiqne mundi, de mirabilibus, etc,
De tribusvirtuliSus.Citat Petrus Abaleard.usTheo- docet, qute S, Interpreti probari omnino non poluis-
logitcChristiantelib. i, ex editiorieP. Martenetom.V sent. Denique ne Jiihipi quidem est : siquidem ip.r
Monumenlor. pag".1175. sumJEthicumIstrum philosophumde nomine stepius-
Mthici Alpltabelumde Grmcoin Lqlinum ab Hie- laudat.
ronymocoa«ers«m.-LaudalRabanus"libro de Inven- Cyclus S. Hierqmjxni.In anliquo pod. num. 547
tione linguarum tom. VI opernm p. 355, yetus quo- biblidthecseSan-Germanensis.
que ms. exBibliotheca-Hautiniana, quem allegat Ordq vivendisanctarumvirginum.Sententiarum ex
Cangius in appendice ad Glossariuni Grtecum. Nec variis Hieronymiin eam rem scriptis congerieshsec
sanealius videtur auetor, quamjEthicus IsterChri- est in pervetusto ms. Ecclpsisecathed. S. Petri in
slianus scriptor post Constantini M. tempora, neque Yaticanb.
aliusinnui ejus, liber, quam Cosmographicadescri- DehmresibusGrmcorum,Judmorum,et Christiano-
ptioilla quaeab aliis Jnlio Ilonorio oratori ascribitur rum. Desinit in Trilheitis. Habetur ad calceni alte-'
juxta Cassiodoritestimonium. Nain JZll~icus,inquit rius ms. Libri de gestis summorumpontificiim, ex.
311 . S. HIERONYJU'OPERUMMANTISSA. 312
eadem S. Pefri bibliolheca. Yide Indiculum Hmre-.A CommentariusS. Hieronymi de ApocalypsiJoonnis
'
seon, quem vulgavit Cl. Menardus Parisiis 1617. apostoli. Ita inscribilur in anliquo catalogo Biblio-
Divi Hieronymi de timore ultimi judicii, et defectu thecce monasterii Pomposani, quem sceculoxi Hert-
hujus viim. Incipit : Inde salis titnes; ne illa tribula- ricus clericus dicitur adornasse. Incipit : Joaimes,
tionis die, etc. Traetatus maximam partem conqui- qui gralia Dei interprelalur, figuram Chrisli tenuit.
sitis hinc inde Hieronymi sententiis constans. Ms. Etiam Latina versio commentariorum Yictorini in
liber apud me est, nee aelatis infimae,nec notaa. Apocalypsim Hieronymo passim tribuitur. Et de
'
Epistola una Hieronymi, et alia Mansueli cpiscopi prtefalione quidem ad Anatolium, qute illis prtcfigi-
de secreio Incarnationis Cltristi in uno codice.Sic lur, dubilant eilamnum critici magnl nominis, num
habet vetuslissimus catalogus librorum prsefixus Hieronymum auclorem habeal.
ms. Yaticano Palatino num. 57. Slavonica Bibliorum versio, ut el alphabelumSla-
GlossmsecundumHebraicam veritatemtranslalmo vonicumHieronymianum.Qui btecHieronymo ascri-
supradiclo Hieronymo. Ex eodem catalogo. pserunt, rerum Illyricarum scriptores et critici non
- Expbsitio psalmorum, sive omnium, sive ex parle contemnendi, perperam intellectis
Hieronymi ver-
tantum : Hoxnitimitem in aliquot Scripturas loca , bis, mem lingumhominibusdedi, hallucinati sunt,-
saepiusoccurrunt in mss. quos recensere,longumest.

ADMOMTIO DE HOMILIA. •
SUBSEQUENTE
Colleclio hmc senlentiarum est, maximc qum ad probe instituendatn monachorumvitam spectanl, exHie-
ronymi epistolisac libris ab studiosoquopiam adornala. Occurritea nobisin perantiquo, ,et bonmcuxnprimis
notm, Vaticano ms. codice, qtd num. 140, prmnotalur : visaque est tanli, ut in lucem edi inier suppositida
scripta cum legentis fructu aliquo possel: maxime cuxnviam munire Regulae monachorum, quod ejusdem in-
genii atque anixniopus est, videalur.
AD MONACHOS.
Alii feslinant ad coalestia, et superna desiderant, ]B est videre crebrius quodesse contempsit? Monachus
alii terrenis faecibusinbiantes, fomenta non habent habeat simplicitatem columbte, nec cuiquam machi-
veritatis. Si quis habet animam virginafem, etama- netur dolos : habeat et serpenlis astuliam, ne alio-
tor est pudicitiae, non debet mediocribus esse con- rum supplantelur insidiis, quia non multum distata
tentus, qute cilo exolescunt, et exorto caumate are- vitio vel decipere posse vel decipi. Monachus qui
fiunt: sed perfectas virlutes sequatur, ul iumen substantiam suam Cbristo obtulerit, caveat ne eam
liabeat sempiternum. llla studeamus discere in ler- imprudenter efiundat, idest, ne rem pauperum non
ris, quarum notitia - perseveret in ccelis. Nemo pauperibus tribuat, el secundum dictum prudenlis-
renunlialurus sceculo., bene potest vendere quae simi viri, liberalitas liberalitate pereat. Quicuraque
conlempsit. Christum sequi cupiens, si habes in Domino servire cceperit, omnes insidias diaboli
potestale rem luam, vende : si non habes, magno observet diligenter, ut quasi cautus et sollicilus
onere liberatus es. Totum enim Deo dedit, qui se gubernalor, in quo liltore pudicitise piraia sit, no-
ipsum obtulit. Facile contemnit omnia, qui se sem- verit : ubi Charybdis et radix omnium malorum
per cogitat esse moriturum. Frequenter impudicos avaritia : ubi Scylla et obtrectatorum canes. Et co-
senes cetas lasciva condemnat. Subitus calor longo gitet quomodo frequenter in media tranquillilale
vincit tempore. Quia multi diu vivendo portant iG securi, Libycis viiiorum syrtibus obruamur, quanta-
funera sua, etquasi sepulcra dealbata plena sunt que venenaia animanlia desertum hujus sccculinu-
ossibus mortuorum. Beatus qui divinas Scripiuras triat. Si negotialores hujus sceculi multa pericula
Ifegens, verba verlit in opere : el nudam crucem sustinent, ut ad incertas perveniant periturasque
nudus sequens, puris manibus et candido pectore, divitias, et servant brevi tempore quod cum multis
pauperem se, et spiritu, et opibus glorietur. Nemo periculis, cum discrimine animteet corporis qutosie-
potest et virlutes simul et divitias possidere. Qui runl: quid Chrisli negotiatori faeiendum est, qui,
vultesseperfecttts, multitudines hominum, etofficia vendilis omnibus, quserit pretiosissimam' margari-
safutationis, et convivia quasi quasdam catenas tani : qui totis substantise opibus venditis, emit
fugiat voluptatum. Monaehis cibus sit vilis et ve- agrum, in quo reperiat thesaurum, quem nec fur
spertinus. Olera et legumina, interdumque et pisci- nec lalro possit auferre? Quicumquemonachus esse
culos pro summis ducat deliciis. Quidquid enim per vult, non sute gentisliabeatcuram, non reifamilia-
gulam' non senlitur, hoc ei sitquod et panis et legu- ris, sed animte sute, Sordes yestium candidte men-
mina. Monachus frequenter oret, et, ilexo corpore, tis indicia sint : vilis luniea contemptum sseculi
meniem adChristum eriget. Crebro vigilel, et ventre probet. Cave ne sine doctore ingrediaris viam ,
vacuus scepe dormiat, et inter bcecrumusculos, et D quam numquam ingressus es, et in partem alteram
gloriosos el palpantcs adulatores quasi hosies fugiat. declinans errorem patiaris, plusque aut minus am-
Monachushumi'Uate vesiium, tumente animo, non bules quam necesse est, et currens lasseris, aut
appetat sseculaiiam consorlia : devilet, Quid ei opus meram faci&idoobdormias. Ilfi aliorum debent esse
513 HOMILIAAD MONACHOS. '514
doelores", qui speciem conversationis suse multo A fores, qute prius salutantium turbas. vomebant, a
tempore didicerunt, qui oninium fuerunt minimi, ut miseris obsidentur. Fel.ix, qui hoc exercilu comi-
primi omnium fierent. Quos nec esuries, nec satu- tatus incedit: felix qui horum .sordibusjdealbaiur.
ritas aliquando superavit, qui paupertate ltetanlur, Prima virtus est monachi contenmere hominum
qubrum h.al)itus,'.sermo, vullus, incessus, doctrina judicia, et semper Aposloli recordari dicentis: Si
virtutum est. Religiosus inter mulieres habitare non adhuc hominibus placerevellem, Christi servusnon
debet, ne die videat, quod nocle cogitet. Monachi elsem. Quamvis clarus honor vilescit in lurbas, etr
sit vigilsensus, ne vanis cogitalionibus, paleat. apud bonos viros indigna litjpsa digniias, quain
Amet sclentiam Scriplurarum, et carnis vitia non multi indigni possident. .Uude, egregie de Caesarp
amabit. Monachus vivat in monasterio sub unius Tullius, dum quosdam,ornariait, voluit, non.illos
disciplina patris, consorlioquemullorum, ut ab alio honeslavit, sed ornamenta ipsa turpavit. Semper
discat humilitalem, ab alio patienliam. Unus enim enim grandia in audientium poriunlur arbilrio. :
silentium, alter doceat mansuetudinem. Nonfaciat sicut est illud: Si vis perfecluscsse;.et alibi de eunu-
quod yult : comedat quod jubetur : habeat quantum chis; Qui potest capere capiat. Ideo autem non ppni-
acceperit: operis sui pensa persolvat. Subjiciatur • nitur necessitas, ut voluptas.prtemiumconsequatur.
cui non vult. Lassus ad stratum veniat, ambulans- B Christi sapientia est sanctificalio, redemptio. Idem
que dormilet, necdum expleto somno surgere com- redemplio et pretium Chrislus omnia, ut qui omnia
pellalur. Passus injuriam taceat. Praepositum mo- propter Christum dimiserit, unum inveniatr pro
nasterii timeat, ut Dominum,diligat utparentem, onmibus. Cum religionemquis professus fuerit, stu-
credat sibi hoc esse salutare quidquid ille prtecepe-; deat non solum pecuniam Christo oflerre, sed et se-
rit, nec de majoris sententiajudicet, cujus officium meljpsum. Et imitetur filium hominis, qui non venit
est obedire et implere quse jussa sunt. Dicente ministrari, sed ministrare. Corium enim pro corio,
Moyse : Audi, lsrael, el tace. Quidam profitentur se et omnia qute possidet homo dare potest pro ahima
renuntlare steculumveslimentis dumlaxat, et yocis sua. Sed tange, inquit diabolus, carnesejus. Hostis
professione, non rebus : qui nihil de pristina cpn- antiquus scit magis continentisequam munerumesse
versaticne mutantes, res familiares magis augent, cerlamen.Faeile abjicitur quod habetur extrinsecus.
quam minuant. Eadem ministeria. servorum, idem Intestinum bellum periculosiusest^conjunctam dis-
apparalus' convivii, et inter turbas, et examina mi- glutinemus, unitam dissecemus.Si enim.offeramus,
nislrorum nomina sibi vindicaut solitarii. Plerique, Christo opes cum anima noslra,, libenter suscipiet.
monachi arlibus et negotiationibuspristinis carefe Si autem quseforis sunt Deo, et quae intus diabolo
non possunt, non victum etvestitum, quod Apo- G demus, non erit sequaportio rdicereturque nobis :
slolus prtecepit, sed majora quam steculi homines - Nonne si.recte offeras, etnonrecte dividas, peccasli.,
emolumenta sectantes, sub religionis titulp exer- Yir nobilis quando conversus fuerit, non.ei sit tu-
cent injusta commercia, et plenis sacculis moriun- moris, sed humilitatis occasio, sciens Filium Dei
tur divites, qui quasi pauperes vixerant. Qui pro- factum esse filium hominis : quantumque se deje-
ficere sludet, non consideret quid mali alii faciant, cerit, humilior Christo non erit. Nam etsi incederit
sed quid boni ille facere debeat. Si in monasterio pedibus nudis, et frtta tunica vestiatur, tequeturque
viverisclericus esse desideras, ita te exhibe, ut vitse pauperibus, et inopuni cellas dignanter introeat,, el
meritum consequaris. Idest, ut adolescenliam tuam sit ccecorum oculus, manus debilium, pes claudo-
nulla libidinis sorde commacules, ut ad allareDo- rum , si ipse aquam portet, ligna concidat, focum
mini, quasi de thalamo virgo procedas, et habens - exstruat, ubi vincula? ubi alapce?,ubispula? ubi fla-
deforisionum testimonium,'feminaequenomen.luum gella? ubi patibulum? ubi mors? Prima monacho-
noverint, vultum nesclant. Multo tempore disce rum virtus hsee est, ut nihil sibi de professione,
quod doceas, nec credas laudatoribus tuis, immo in nihil de continentia blandianlur : sed humilitas inter
risoribus aurem ne libenter accommodes. Ita viri eos contenlio sit, et quic.umquenovissimus fuerit,
sancti ad supernte voeationis palmam .spontanea D hic primus putetur. Nec extra modum inediae,nee
devotione festinant, quomodopotentes equi ad cur- immoderata saturitas condemnenlur. Nemo judicet
sum vincti, auriga desuper innitente, servent, non allerum, ne a Dominojudiceiur, unusquisque enim
exspeclantes flagellaverberum , sed ad vocis horta- suo Domino stat, aut cadit. Monachispecialiter ex-
, menta ferventes. Non appetas majora viribus..tuis, petenda est soliludo, et urbis habitalio fugienda,
quia melior est in liumilidribus luto pergere, quam quam videri el videre, salutare et salutari, laudari
pendulo gradu in sublimioribusfluctuare. Lactatur et detrahere, audire.et proloqui, et tantam frequen-
Deus quando conversi divites res suas pauperibus tium hominum salutem inyilum pali: quaecmnia a
tribuunt, quando ardentes, gemmae, quibus antea proposito monachorum et quiete aliena sunt.,Ait
collum et facies tegebatur, egentium ventres satu- enim videmus venientes ad nos, et silentium perdi-
rant. Quando vestes sericte, ct aurum in fila Jehte- mus : autnon videmus, et superbi arguimur. Inter-
scens in mollia lanarum veslimenta muiatur, quibus dumque visilantibus reddimus vicem , ad superbos
rppellaturfrigus.non quibus nititur ambitio :quan"do fores pergimus, et inter linguas rodenlium mini-
deliciarum supelleclilem virlus insumit, quando strorum postes ingredimur auralos. Sunt saricli Ja
%
315 S. HlERONYMlOPERUMMANTISSA. 516
• pides, qui volvuntur super terram , laeves, politi et jk absqueamiclu lineo
incedere, sed preliumlinearum
roiunditale sua rotarum cursibus similes sunt. De non hnbere laudabile est : alioquin ridiculumet
talibus Prophela jubetlolli devia, ne ambulantium pleiium dedecoris est, referlo marsupio, quodsuda-
in eos offendant pedes. Ibi aiiiem ambulantes viato- riuin, orariumqueiion linbeas.gloriari. Nec ruslicus
res, et prselercunlesinlelligendi sunt, qui per istud el tanluni simplexfrater ideo se sanptumputet, si
stficulum ad supernam habilationem transire fesli- uihil noverit: nec perilus eteloquens in Iinguatosti-
nant. Reprehensibilisest qui secretam volens agere met sarictilalem; multoque rnelius e duobusimper-
vilam, cum claususcellula,coi'pore lateat, linguaper fectis rusticilatem sanclam habere, quam eloquen-
orbem vagattif. Caveat religiosus ibi vivere, ubi ne- tiam peceatricem. Quidquidinebriat ac statum men-
cesse habeat quolidieautperire, aut vinci. Securius lis evertit, simililer fugiamussicut yenenum. Nec
est enim perire non posse, quam juxta perieulum boc dico quod a nobiscreatura damneiur, siquidem
non perisse. Inler epulas et illecebras voluptatum et Doniinusvini polntor appellatus est, et Timollieo
etiam ferreas menteslibido domai. Diffieileenim in- dolenli sloniaelium inodieum vini sorbere laxatum
ter delicias servatur pudieitia. Nitens cunclis sordi- est. ^Statiset valeludinisel corporum qualiiales exi-
dum oslentat animum. Monachosi clerieus aut.ste- gimus iti potando. Quod si sine vino ardeo, et ardeo
cularis dixerii, cur pergis ad eremum, stain acie, B adolescentia el inflammor calore sanguinis, et suc-
adversariis armatus obsiste, ut postquam viceris,co- eulenlo, validoquesum corpore, lihenler carebo po-
• roneris. Ille respondeat, fateor imbecillilatem meam, culo, in quo sumptiovini esi. Pinguis venter non
nolo spe pugnare victoritc, ne perdam aliquandd vi- gignit sensnm tenuem; tanlum libi jejunierum im-
ctoriam. Sifugerogladium, devitavi: si stetero, aut pone, qUanluniferrc potes. Sini pura, casta, siin-
vincendummihi est, aut cadendum. Quid autem ne- pficia, .moderaia, noii superstitiosa jejnnia. Quid
cPsse est certa dimittere, et incerla sectari? aut pi'odesl oleam non vesci, et moleslias quasdam dif-
scuto, aut pedibus mors est viianda.Tu qui pugnas, ficultalesqueciborum qucerere: caricae,-piper,nuces,
et superare potes et vincere. Sgo cura fugio, non palmarum fructus, simila, niella, pistacia, tota hor-
vinco in eo quod fugio, sed ideo fugio, ne vincar. torum cultura vescntur, ut cibario non vescamur
Nulla Seeuritasest vicino serpenie dormire. Potest pane. Alios fercontra rerum hominumquenalurani
fieri ut me non mordeat, et lamen polest fieri ut ali- nquam non hibere, nec vescipane, sed sorbitiuncu-
quando mordeat. Idcirco urbium frequentias decli- las delicatas, conlrila olera, betarumque succosnon
namus, ne facere compeflamur, quce nos non tam calice sorbei'e, sed conca.Fortissimum jejunium est
natura cogit faicerequam volupias. Luxuria mater li- panis el aqua; sed quia gloriam hon habet, etomnes
bidinis est, vontremquedistentum cibo, et vini po- C de pane et aqua vivimus, quasi publicum jejunium
tionibus irrigatum voluptasgenitalium seqtiitur. At- nuncupatur. Cave ne rumuscuiis hominum aucupe-
que ut ila dictum sit, pro membroriimordine ordq ris, ne offensam Dei [ Jl/s. mei] populorum laude
vifiorum mutandus est. Nobilitaset divitiaenori ha- commutes,si adhuc, inquitApostolus,hominibuspla-
bentibus sed eoniemneniibiis magna sunt, sseculi cerem,Chrisliservusnon essem. Desit placere homi-
homines suscipiunt eos, qui his pollent privilegiis. iiibus qui servus factus est Christi. Per bonam et
Nosautemlaudamus eos qui propter Salvaloremista malam famam, a dexiris, et asinistris Christi miles
despicinnt et mirumin modum quos balientes parvi graditur, nec taude extoilitur, nec vituperatione
pendimus : si habere noluerint, prsedicamus.Inter frangithr, non divitiis lumel, non contraliitur pau-
hoslium manus, etcaptivitatis duram necessitalem periaie, et lsetitiam conlemnit, et iristiliam. Sol per'
nihil crudeliusest quam parentes a liberis separare. diem non urit eumj neque luna per nociern. Quid
Hoc frequeifier, juliente graliaChrisli,quodammodo facis, monache, in paterna domo, ubi valium, ubi
cohtra jura naturte propria fidesimperat. Immo gau- fossa, ubi hiemsacta sub pellibus? Eccede ccelotuba
dens appelit, el amorem filiorummajore in Domino canil, ecce cum nubibus debeliaturus orbem impe-
ahiore contemnil. Lasciviensadolescenlis caro cre- - rator armaius egreditur. Ecce bis acutus gladius, ex
bris ac*duplicaiisest frangendaj'ejuniis : melius est -^ regis ore procedens obvia quteque metit, et lu de cu-
enim slomachum dolere quam meniem. Numquam biculo ad aciem, de umbra egrederis ad solem. Cor-
de ore monachiturpis aut lascivnssermo egrediatur: pusassuetum tunicte, loriete onus non suffert.Capht
lijs enim signis libidinosus animus ostenditur et per opertum linteo galeam recusat, molles olio manus
exteriorem homineminterioris hominisvitia demon- durus exasperat capulus, et ideo Iicel sparso crine,
stranlur. Mensura religionis est si pauperes et pe- et scissis veslibus, ubera quihus nutrierat, mater
regrini, et cum illis Cliristusconviva esse noscalur. oslendat: licet in Jimine pater jaceat, per calcalum
Quisquisperfectam vult agere viiam, negoiiatorem perge patrem, siccisoculis ad vexillum Crucisvola,
clerieum, et ex inope divitem, et ex ignobiliglririo- pietatis genus est in hac re esse crudelem. Yeuiet,
sum, quasi quamdampestemfugiat voluptatum. Cor- veniet poslea dies, quo victor reverlarisjn patriam,
rumpunt enim moresbonosfabulaiionespessimm.Ye- quo ccelestemJerusalem vir coronatusincedas.Tuiic
stes poliutas [Al. pullas] sequeviiemus ut candidas: municipaluih eum Paulo capies, tunc curn parenti-
ornatus enim et sordes fpari modo fugienda snnt, bus ejusdem civitatis jtis petes. Tunc et pro me ro-
quia allerum deliciis, alterum gloria redolet.-Non gabis, qui ut vinceres incitavi. Scriptura prtccepit
317 HOMILIAAD.MONACHOS. 518
parentibus obsequendum, sed quicumque eos supra A ral: taindiu scitp san.guinis cqpularn, qijanidiu ille
Christum amat, perdetanimam suam. Facile rumpit suum noveritcrealorem. Dolendumest-non quaerere
ha>cvincula amor-Christi", et timor gehepnce.-,G!a- lipminesTionaaeierna, qute certa sunt, et sperare in
diuni tenet hostis, ut me perimat, etego delacrymis incerta temporalia, quce multos non habere videns,
matris cngiiabo : propter patrem mililiam descro, et cum habuerint perdidisse. Quod si dixerit quis,
cni sepulturam Christi causa non debep, quantum . cui dimittotaplasdivitjas : respondeo, Chris.tq qui
omnihus ejus causa debeo. Aries iste pietatis, quo mori non potest. Quem habeo, inquis, htefedem, iji-
fides quaiitur, Evangelii retundendus est mucrone : sum quem et Dominum -..Contrisiabiiuf pater, sed
Mater mea et fratres mei hi siint qtii faciunt volunla- helabitur Clirisiiis : lugebit familia , sed.angeli con-
tetnPatris mei qui in cmlisesl (Luc. vm,'21). Si cre- gratulahuntur. Faciat pater quod vult de substanlia
dunt in Chrisio faveant mihi pro ejus nomine pugna: sua : non es ej'us cui natus es, sed cui renatus, et
luro : si non credunt, mortui sepeliant mortuos suos. qiii degrandi pretio redemitsangpinis sui. Non qiice-
Advprsariusnoslertamquam leo rugiens aliquem de- runiur in Christianis inilia, sed finis. Paulus male
vorare quaerenscircuit: et tu frondosse arboris le- ccepit, sed bene finivit :'Judce laudantur exordia, sed
cius umbraculomollessomnos futurus prceda carpis. ' finis proditione damnatur. In servo Dei hon corporis
Inde avaritia conatnr irrumpere, inde venter mens B cultus, sed animcevigor quseritur, qui carnis infir-
vult mihi Deus esse pro Christo. Compellit libido ut miiate fit iorlior. Nihil sic inflammat corpora, et ti-
habitanlem in me Spiritum sancfum fugem, ul tem- tillat membra genitalia,- quomodo indigestus cibus,
pluin Dei violem : persequitur me, inquam, hostis, ruclusque convulsus : quidquid [seminarium volup-
cui nominamilleel mille nocendi sunt arles; ei egp . tatum est, ut yenenum vitandum est. Parcus igitur
infelix viclorem me putabo dum capior. Perfeetus cibus, et venler semper esuriens triduanis jejuniis
servus Christi nihil prteter Cliristmn habeat: alio- praefertur: muUum nielipsestquptidipparum,quam
quin perfectus non est; et si perfectus non est, cum raro salis sumere. Pluvia illa optima est, qua5sen-
se perfectnm fore Deo pollicitus sit anie,"menlitur : sirh descenditin lerras; subilus et nimius imber in
os autem qttod mentilur occidit animani(Sap. i, 11-). prjeceps arva subverlit. Quandocomedis, cogiiaquod
Monachus in sua palria non habet honorem, etubi slaiirn tibi orandum, illico legendum sit. Non quce-
lionor non est, ibi contemjitus est: ubi contpmp|.us, ras in mpnaeho Iinguse nitoreqi,,(secl animae puri-
ibi freqtiens, inj'uria, ibi el indignatio : ubi el indi- talem. Apud religipsos enim solaecismtismagnus et
gnatio, ibi quies nulla : ubi quies non esi, ibi meiis vitium , turpe aliquid vel narrare vel faeefe. Vene-
a prcposiio stepe deducilur. Ubi autem per inquie: rationi habenda est non verljosa ruslicitas, sed
ludinem aliquid auferuir ex sludio, minus fit ab eo C sancta simplicitas. Sladiuni' est htec vita mortalis :
quod lolliiur: et ubi minus est, perfectum npn potest hic contendimus, ut alibi coronemur. Non quserit
diei. Ex hac supputatione illasunimanasciiur,n!pna- diabolus homlnes infideles, non eos qui foris surit,
chum perfectum iu pairia stjciesse non posse. PerfeG; et quorum carnes rex-Assyius in ossa succeudit,
lum autem -nolle esse, delinquere est. 0 desertum sed de Ecclesia-raperp festinat. Escse ejus secundum
Christiiloribus vernans! 0 spliiudp in quailli nascun- Abacuch prophelam eleclae sunl. Joh subyeriere
lur Iapides,de quibus in ApocalypsicLyitasmagnire- cupjt, et devorato Juda, Appstolorum expe/it pote-
gis exstruitur. 0 eremns familiari Deo gaudens! Quid slalem. Npn sinascogitaliones crescere in corde tuo:
agis, monacbe; in saeculo,-qui major es mundo : nihil in te Babylonium, nihil confusionis adolescat.
quamditi lelecloruin iunbrtfi premunt, quamdiu fu- Dum. jiarvus est hostis, interfice. J^equitia elidatur
mosaruiuurhiunicarcer includit. Paupertatem limes,, in semine, quod impossibile est in . sensu hoininis -
sed beaios pauperes Christus appellat. .Labore ter-: non oriri,noto medullarum calqre. Ille laudalur, ille
reris, sed nemo athleia sine sudoribus cprpnatur : prccdicaturbealu6,,qjii cum pogitaliones suas incce-
de cibo cogiias, sed fides fanieni non sentit : et-su- perint, inlerficit, et elidit eas adpetram,pfiti-aa«(e»s
per nudaiii meluis humum exesa jejuniis membra ex\aiChristus (I Gor. x,, 1). Monachus si ceciderit,
ponsidere, sed pominus tecum jacet. Squafido ca- ]L)orabit pro eo sacerdos. Pro sacerdolis lapsu quis
pitis horrore, et inculta ccesaries, sed caput luum rogaturus? Deirimentum pecoris, pastoris ignpminia
Chrislus est. Infinita eremi vastitas terrel, sed tu in est. Beatitudinis lute interrogatio, disputatio fuit, sic
paradiso mente deambula : quptipscuraque illtic cp- qusesissequserenda, ut via sit dedisse qusesitis. Rer-
gitaiionp transcenderis, toties in erenio non eris. d,et aucloriiaiem dicendi, cujus sermq pperedeslrui-
Scabra sine balneis atirahitur cutjs, sed qui in tur. Innocens. absque sermone conyersatip sacer- -
Christo,semel lotus est, non illi necesse esl iterum dotis, quanlum -pxemplo prodest, tanium silentip
lavari : et ut breyiierad cuncta Apqstolum audias nocet. Lalratu enim canum et baculo paslqris 1H-
respondentem : Ngn sunt cqndignmpassiones hujus- pprumjrabies terrenda est. Yiolentia impiorum.et
iemporis ad futyranhgloriqm qucerevelqbinir{nnobis cpmessalorpni est, npn saeerdotum.' In -yino pnim
(Rom. vjii, .18). Deljcaius miles es, si hic vis gau-, luxuria, iuluxuria.vpluptas, in voluptate impudicitia
dere in saeculo, et postea regnare cum Ghrislo. HoT • est. Non moriturus quis vicluriJs occiditiir. ''
nora patrem tuum, sed si te a vero Patre non sepa-
519 . S. HIERONYMIOPERUM MANTISSA. 520

ADMONITIO DE SUBSEQUENTE REGULA*

Auctoremipsa prmfert inscriplio; Lupum de OlxnetoHispalensem,qui ex Hierbnytniscriptis ad propriam fa-


miliatn instauranclamfideliler feliciterquesententias expressil. Fuxt ille sub inilium decimiquinli smculi, ul se
dicit ipse, Frater monasterii S. Marisede Guadalupe Ordinis S. Hieronymi professus : deindein priorem ge-
neralem, ut vocant, assumplus. Laboremhunc suutn, quo quidem apposile congruemerque,qum acl Monachos
pertinent, dicla S. Patris insigniora connexuit,Flores, ut videlur, ipse inscripsil. SumxnuspontifexMariinus V,
eo advivente,sub Regulse MonachornmS. Hieronymi nomine suis lilteris comprobavil.Post Erasmi aulemet
Victorii ediliones, recensuit Fr. Pius Rubeus de Placentia, edidilqueComianno 1621 sub Florum lilulo, mul-
tis assulis ex-integrocapilibus,nonnullisquealiis truncatis, qum sibi ab Hieronymianis aliena videbantur. Ope-
rm in eo aliquod pretium fecit, quod allegaliones singulis quibusquecapttulis ad senlentiarumloca indicanda
subjecit: qua qiddem opera et nos usi aliquando sumus, eum tamen locum et numerum secuti, quem in editione
noslra obtixientscripta S. Palris genuina, non supposililia : quorum non eamdem raiionem habuimus. Propo-
suimus autemnobis recognoscendumrestiluendumque,non illud quod diximus tol locis a Rubeo interpolalum,
sed quod hactenus in poslremum Rieronymianoruxnoperiim lomum exetnplar ejus Regutmex Lupi Olmelani
siudio esl ascitum. Quod quidem el cum ms. codice BibtiothecmTrinilalis Monlium de Vrbe conlulimus, nec
paucis satte locis emendamus. •

REGULA MONACHORUM
i EX SCRIPTIS HIERONYMI PER LTJPUM DE a OLMETO GOLLECTA.

PROLOGUS»

Fratres charissimi, non queo, quem mente con- jA Yerum quia memoria labitur : omnium quae dixe-
cepi ore proferre sermonem, et cordis lcetitiamlin- rimus desideras Commenlariolum fieri,utobIivionem
gua non explicat; lioc aiitem non solum ego patior, Iectio consoletur: ideo pauca quto libi reor fore nc-
qui cupio narrare quae sentio, sed eliam, el vos me- cessaria, credidi subnectenda. Illuc enim nostraten-
cum patimini; plus exsultantes in conscientia, quam dit oratio : ut quorum unus est labor,'unum et prae-
in eloquio proferenles. Nihil Christiano felicius, cui mium sit. Navigantes namque Rubrum mare, in quo
promittilur regnum ccelorum : nihil laboriosius, qui oplandum nobis est, ut verus Pharao mergatur cum
de vita quoiidie periclitalur : nihil fortiusj qui vincit suo exercitu : multis difficultatibus atque periculis
diaholum : nihil imbecillius, qui a carne superalur. ad urbem h maximam perveniunt; ulroque litlore
Utriusque rei exempla sunt plurima. Latro credit in gentesvagffiimmobellutfihabitahtferocissimffi.Sem-
cruce, etstatim meretur audire : Amen dicotibi: per solliciti, semper armati, tolius anni vehunt ci-
hodie tnecuxneris in paradisd. Judas vero de aposlo- baria: latentibus saxis vadisque durissimis plena
latus fastigio in perditionis tartarum labitur, et nec sunt omnia.
"
familiarilate couvivii [Al. eommuni], nec intinciione Quorsum ista, perspicuum est. Nam si sseculine-
bucellte, nec osculi gratia frangitur, ne quasi ho- goliatores tanta suslinent,ut ad incertas perveniant
minem tradat, quem Filium Dei noverat. Nos quidem B '. periturasque divitias, et servent cum animse discri-
parva dimisimus : grandia possidemus, cenluplicato mine, qute multis periculis quaesierunt : quid Chrisli
ienore Cliristi promissa reddunlur. negotiatori faciendum est, qui, vendilis omnlbns,
< Htec dicimus, non tam tibiquam aliis sub tuo no- quserit pretiosissimam margaritam : qui totis sub-
mine, ut prima te, fili, fronte doceamus magna cce- stanlise opibusemit agrum, in quo reperiat thesau-
pisse, et excelsa sectari, eladolescentise immopuber- rum, quem nec fur effodere, et latro non possit au-
talis incenliva calcantem, perfectse tetalis gradum ferre. Nosse igilur oportel quid jussum sit: quidve
scandere. Scis enim dogma nostrunv humililaiis te- prohibitum : ut scienles utrumque servemus. Alio-
nere vestigium, et per ima gradientesad summa quin anle scientiam mandali impossibile est nosse
nos ascendere. Igitur sanctus mihi invocandus est quid fiat.Et hsec ego non integris rate vel mercibus,
Spiritus, ut hoc suo sensu ore meo defendat. Non quasi ignarus fluctuum, doctus nauta praemoneo :
quidem campum rhelorici desideramus eloquii, non sed nuper naufragio ejectus in littus, timida naviga-
dialecticorum tendicula, el Aristotelis spineia con- luris voce denuntio. Cuncti tamen mei sensus af-
quirimus : sed ad sanclarum Scripturarum gravi- fectu vobis vaco : sed [Al. vacant. Itaque] obsecro
tatem confugimus: uhi vulnerum vera medicinaest: vos, ut conatus meos oralionibus adj'uvetis, ut Do-
ubi dolorum certa remedia. C minus et Salyator pro causa « respondeat."

a Perperam MarlianaeusLupum de Olivetovocat. ad Rusticum.


h Yide quaehoc de verbo diximus laudata epistol. c Interserunt alii, stw sensu, ore meo.
521 REGULA MONACHORUM EX SCRIPTI3 HIERONYMICOLLECTA. 322
Vestrut» ijaque est, ut voluntatem sequatur eflec- Ai jpsum Dominodederis, et Apostolica virtuto perfec-
"
tus. Meum est ut velim : Obsecralionum veslfarum tus, sequi cceperis Salvatofem, tunc ihteliiges, ubi
est, n ut possim : sed ipsum meum sihe Dei semper fueris; et in exercitu Christi, quam extremum [Al.
auxilio non erit meum : Deus semper largilur, sera- extraneum ] leniieris locum.
perque donaturus [Al. donator] est : nec mihi suffi- Prtepositum itaque monaslerii timeas utDomi-
cit quod semel dedit, nisi semper dederit. Si enim num, diligas ut parentem. Credas tibi salutare, quid-
duri judicis senlentiam crebra mulieris flexit peti- quid ille praeceperit; nec de majoris sententia judi-
lio : quanto magis paterna viscera interpellatione se- ces, cujus officiiest obedire, et implere, quaejussa
dula moliunlur? Scitote tariienante omnia [Al. tac. sunt, dicente Moyse: Audi Tsrael, et tace. Nec ipse
ante omnia] nobis esse nihil anliquius, quam Christi tedoceas, c et absqtie doclore irigrediaris viam',
jura servare, nec patrum transferre lerminos : sem- quam numquara ingressus es. Nulla ars absque ma-
perque meminisse Romanam fidem apostolico ore gistro discitur. Etiam muta animalia, et ferarum gre-
laudatam. ges duclores sequuntur suos. In apibus [Al. opibus]
CAPUT PRIMUM. prilicipes sunt; gr.ues unam sequuntur ordine litte-
De Obedienlia: ralo; imperator unus; judex unus in provincia;
Accipe ergo, fili, doclrinam nostram, ea simplici- ]ERoma, ut condita est, duos fratres simul habere re-
tate et veritate, qua didicimus [At. dicimus], quia ges non potuit, et parricidio [ Al. fratricidio,] dedi-
non qutefimus hominum gloriam (Deus testis est); catur. In Rebeccsc utero Esau el Jacob bella gesse-
nec ad hoc loquimur, ut humanas amicitias aucupe- runt : singuli Ecclesiarum episcopi, singuli archi
mur, ne nostrse adulationis sermdne, et nos, et alios presbyteri, singuli archidiaconi, et ornnis prdo ec-
"deeipiamus: nee ut apud homines aliquid videamur, clesiasticus suis rectoribus nitilur. In nave unus gu-
sed ut apud Deum liomines magiia mereantur. Hoc bpnator, in domo unus dominus , in quovis grandi
est itaque totum, quod apprehensa manu insinuare exercitu upius signumexspectatur. Et|ne plura re-
tibi ciipio. El [Al. addi revera], ut simplicitermolus plicando fastidium legenti faciam, per hsecomnia ad
mentis [meae[fatear, nunc monachi ineunabula mo- illud tendil oraiio, ul doccam te non tuo arbitrio re-
resque disculimus. linquendum [Al. dimiitendum], sed vivere debere
Si vis igltur ad vitam ingredi, serva prmcepta: lioc in monasterio sub unius disciplina patris, consor-
esl, ab omni illicito, quo prohiberis, recedas, et ad lioque muliorum : ut ab alio discas humilitalem, ab
omnebonum,quod juberis, promptus accedas. Re- alio patientiam; hic te silentium , ille doceat nian-
spice sanclurh virum Pammachium ,- et ferventissi- suetudinem; non facias quod vis ; comedas , quod
mtc fidei Paulinum presbyterum: qui non solum C juheris; vestiare, quod acceperis: operis luispen-
divitias, sed seipsos oblulerunt, qui cohtra diaboli sum persolvas; subjiciaris, cui non vis : lassus ad
tergiversationem, nequaquam pellem pro pellej sed stfatum venias, a ambulansque dormites, et nec-
carnes, etossa, et animas suas Domino consecra- dum expleto somno, surgere compellaris. Tantisoc-
runt: qui te,et exemplo, et eloquio, id est, et opere, cupatus negoliis, nullis vacabis cogilationibus : et,
et lingua possint ad majora perducere. Nobilis es ? dum ab alio transis ad aliud, opusque succedil operi,,
et illi, sed iri Christo nobiliores. Dives, et honora- • illudsoltim mente retinebis, quod agerecompelleris.
lus ? el illi, immo ex divilibus , et honoratis, paupe- Nam onini oblalione el hostia pretiosior est obtem-
res et inglorii, et idcirco ditiores, et magis inelyti, perantia mandatorum, dicente Propheta : Ecce obe-
qnia pro"Christo paupereset inhonorati. Contemnis dientiamelior est quatnsacrificium,et auscullalioquam
aurum: contempserunt, et multi philosophi. adeps arietum (Ifieg. xv, 22 ). Etalibi: Initiumbo-
Non enim est salis perfecto et consummato viro nm vim [Al.. vilm\, facere juxta qum prmcepta [ Al.
ppes contemnere, pecunias dissipare, et projicere jussa qumaccepta] sunl aptid Deum, magis quam im-
qiKd in momento, et perdi, et inveniri potest. Fecit molarehoslias (Prov,.xvi, S). Et alibi: Qui conservat
lioc b Crates Thebanus, fecit Antisthenes, fecerunt: legem, mulliplicat oblationem: Sacrificium salutare
plurimi, quos vitiosissimos legimus. Plus debet;D est, atlendere mandalis et discedereab omni iniqui-
Chrisli discipulus praestare, quam mundi philoso- lale (Eccli. xxxv, 1). Nee nobis blandiri debemus
phus, gloriccanimal, et popularis aurse , atque ru- in factis jussorum, si in prohibitorum transgressione
morum venale mancipium. Tibi non sufficit opes peccemus, cum transgressionis crimen benefacli me-
contemnere, nisi et Chrislum sequaris. Teipsum Do- rilum tollat.
ininus, hosliam vivam, placentem Deo: te', inquam, Quod non mei sensus assertio, sed ulriusque
non tua. Et Deus variis tentationibus commonet, , Testamenli exempla probant: ubi invenimus eiiam
quia multis plagis, et doloribus eruditur Israel, ett Deiamicos, ob unius conlempiuserrorem, bonorum
quem diligit Doriiinuscorripit: flagellat autem om- retrofaclorum munificenliam perdidisse. Sic Adara
nem filium, quem recipit (Hebr. i). Quod si te-. cum diabolo facile credidit seducemi, post familiari-
11Atque hie plus liabent Vicforius et Rubeus, utt ms.- , . ,
quod velimet possim. Nam velle el currere meumest, Tacent iidem libri, et abstjuedoctore irigrediaris
'
sed ipsuxnmeum, etc. Vtamquam numquamiugressus es. ,
h Omillit Martian. postErasm., hoc Crates Theba- d Atque hic tacent,
Ambulansquedormitesi
' '
Bi3 BJ HIERONYJflOPERUMMANTIS5A. 524
tatem, el colloquiumDei, linius pomi cupiditate su- A audiatcapite, sin'autemvertat tergum, signumest
peratus. perdidit Paradisum. Et quia per transgres- contemrientis.
sionem uriunihabere pfcesumpsit, mulla siriiulbona CAPIJt II.
amisit. Sic uxor Loth, post angeiorum obsequia, De tribus generibusmonacharumin JEgypXoeommo-
contra a interdictum retroaspiclens , in ifigmealum rantiiim.
salis fepente muiata est. Quis hic prtesumptionisspi- Et quoniamnjonachorum fecimus menlionem, et •
d
ritus, qui tanlam In animo nostro opefatur auda- te scio libenter audire, quce sancta sunt, ,aurem
eiam, ut cum sahctos hominesde levibus etiam cul- paulisper accommoda.Tria sunt in jEgypto genera
pis videarnusesse punitos, et nos quotidie in majo- monachorum. Primum cffiiiobitse, quod illi Snuses
ribus, el jiluribus delinquenles , b intactos in media gentili lingua vocant, ,nos, in communi viventes,
damnatione fore credamus? Quamquam leve num- possumusapjiellare. Secundumanaeliorilte, qui soli

quam sit Deum etiam in exiguo contemnere; qui habiiant per deserta, et ab eo, quodprocu!ab boniir
non lantum ad qhaliiatem peccali respicit, sed etiam nibus recesserunt, nuncupantur. Tertium genus est,.
ad personaeconiemptum: propter quod homini noh quod Remobbth, dicuiu delerrimum [ Al. teterri--
solumintendendum esl, qualesil, quodjubetur, sed mura ], atque neglectum, et quod in nostra provin-
quantus sit ille, qui Jubet. Excluditur hoc loco vul- B cia, aut soluni,1aut primum «st. Hi bini, vel terni,
garis ifla sententia, qua mihi sup judicio*religiosi, • nec riiulto plures simul habilant, suo arhitrio ,ac
et qui sapientes slbimel videntur, dicere solenl: ditione viventes : et de eo, quod ltiboraverintin me-
sufficit nobis, iil non cfiminalia peccata , et majora dium partes conferunt, ut habeant alimenta comniu:
faciamus. nia. Habitant autem quamplurimi [Al. quamjiluri-
Facilis est enimomissio minorum deliclorum: qui nium] in urbibuset castellis: et quasiars sitsancia,
dum tmimali sapiehtia oecupant animos, spiritualem non viia, quidquid vendiderint, majoiis esl pretii.
intelligentiam, et consuetudineni divinte Jegisigno- Inter lios scepe sunt jurgia: quia suo viventes cibo,
rant, quse ssepe peccalum ostendit, quod nobis non non paiiuntur se alicui esse subjectos. Revera solent
videtur esse peccatum; et quaeillic impietatem facit, eertare jejuuiis, elrem secreti, victorisefaciurit.Apud
ubi nos opus pielatis oslendimus. Saul et Josaphat hos affectatasunt omnia, laxsemanicse, caligcefolli-
reges fuerunt lsrael, et dum misericordiam his, quos canles, "vestiscrassior, crebra suspiria, visiiaiio vir-
Deus oderat, prtestiterunt, Dei offensam in opere ginum, detraclio clericorum. Et si quando dies fe-
y Al. ope] piotatis incurrunt (111Reg. xv). Econ- stus adveneril, saturantur ad vomilum.
trario, Phinees , filiique Levi gratiam Dei humana His igitur quasi quibusdanipestibus exterminatis,
caedect suorum parricidio nieruerunt. Vides, quan- G veniamusad eos qui piures suni, et in communeha-
lum ab humanis sensibus per nostram imperiiiam iitant, id est, quos vocariccenobitasdiximus.Prima
discrepat divina sententia, ut nobis interdurnccele- apud eos confcederatio, est obedire.majoribus, et
stis judicis dispensaiionem nescieniibus, injusta vi- quidquid jusserint facefe. Divisi sunt per decurias
deahtur, quse per causarum |scienliamjuste saiis et atque ccnlurlas : ita utnovem hominibus prtesilde-
recte fticla probantur. Et rursum: Ea qucenoslro ju- cimus : et rursum decem praeposilossubse centesi-
dicio recte probantur apud Deum plerumque fepro- mus habeal. Manentseparati,e et sejunctis cellulis:
ba et ingrata videntur. usqueadhoram nonani, ulinstitutum est, nemo per-
Quis hodie patris Abrahse exemplo innoxiumvo- git ad alium, exceptis his decanis quos diximus : ut,
lens filium trucidare (Gexi. xxu), humano judicio si cogitationibusforle quis fluctuet, illius consoletur
iidn' crederetur insanus? Econtra, quis iii tactu alloquiis.
arcse Domini imitatus Ozam (WReg. vi), bominum Post horam nonam in "commune concurritur,
sentehlia damnareiur?Consideremusigiiur, quantus psaliniresonant, Scripturce recilantur ex more : et
casus sil terhere eoniemnenlis, cum tania ruina esse completis orationibus, cunctisque residentibus, me-
tiicituf in negligentia obsequenlis; vel quam damna- - dius quem Palrem vocant, incipit disputare. Quo
lionem excepluros credimusesse indevotos, cum tan- " loquenle, tantum silentium fit, ut ncmo alium re-
tahl reprobationem devotus exceperit. Tepidum dis- spicere, nemo audeal exscreare. Dicentis,lausesl in
Cipulum non amat Christus. Qui vult xneusesse dis- fletu audientium.Tacite volvuntur per ora lacrymce:
cipulus, ait, abttegetsemetipsum, et lollat crucem et ne in singultus quidem eriimpit dolor. Cum vero
mam, el sequalur me. Beairfiitaque sunt illceanimce, de regno Christi, et de futura bealiludine, el de
qucedorsum suum curvaverunl, ut suscipiant sesso- gloria coeperit annuntiare ventura, videas cunctos
rem vefbum Deisuper se, et frena ejus patiantur, moderalo suspirio et oculos ad coelumlevanlesinler
ut qiiocumqueipse voluerit, flectat eas, e et agat ha- se dicere : Quis dabit mihi pennas sicul columbm,et
!benis prtficeptorum suorum. Quandoenim magister volaboet requiescain(Psal. LIV,7)? Posl hcecconei-
prteeipil, obedienlis indiciumest, si dimisso contra lium solvilur, et unaquaeqiie decuria cum suo pa-
a Male apudMartian.,, contra interilum. d Antea, qumfacia sunt : male.
h ln'aliislibris, mternos. , c Rubeus, sed junclis celtulh : queinadmpdumet
0 Omiituni alii edili libri' et qgdt^liabenis.prai~ Yictorius.
ceptorumsuorum. l
§23 REGULAMONACHORUM EX SCRIPTIS RIERONYMlCOLLECTA. " 526
rehte pefgit' a'd mensam : quibus per sihgulas heb- A A in me Chrisiiis.0ui mortificaverit meiiilirasua» et in
domadas vicissirhministrant. Nuilusin cibo stfepi- imagine noclis perambulaverit, npn timebit.dicere :
tus est: nemo comedens loquitur : Yivilur pane et Factus sum sicul uter iu pruina (Psaltn. CXVJII, 83).
leguriiinibus, et oleribus quce sblo sale condiuntur. Unde idem Ajiostolus castigabat cprpus suum, et in
Yinum iantuni series accipiunt, quibus a cum parvu- servitutem redigebai, ne aliis
prtedicans ipse repro-
lis srepefil pfandiuhij-ufaliofuin cetasfessa susien- bus invenireiur. Oorporisqueexpersona geheris hu-
tetur: alibrura non frarigaturincipiens. Dehinccon- mani inll.itus [Al. inflammatus] ardoribus ioqueba-
shrgunt paritef, et hymno dictd, ad prcesepiare- tur. Miser ego .homo, quis ine liberabil de corpore
deuht; ubi usque ad vesperuhi cum suis uiitisquisque morlis hujus? Et iterum : Scio quoniam non habilat
loquilur etdicit: Yidistisillum et illuih? quanla in 'in me, hbc esl in carne mea.bonum. Velleenimad-
ipso gratia sit? quantum silenlium? quam "mode- jacet mihi, ut faciam aulem bonum,~nequaquam ~ in-
ratus iricessus? venio: nequequod volo bonum, sed quod nolo malum
Si infifiniim viderint, consolantur. Si in Dei illud facio. Et denuo : Qui in came suttt, Deopla-
ainore ferverilem, eoiiortantur ad studium. Et quia cere non possunt. Vos autenitton eslis in carne, $ed
nocte extra "orationespublicasin suo cubili iiriusquis-^ in sptritu,~sitameriSpiritus Dei Itabitqtin vobis.
que vigilat, cifeurheurit cellulas singulorum, et aure BE Unde post cbgitatiorium diligenlissimam cautio- •
apposita,' quid faeiaht, diligenief explofant. Quem nem , jejuniofum tibi anna sumenda sunt; et ca-
lardiorein deprehenderiht, non increpant, sed dissi- nenduin chm Dayid : Humiliavi in jejunio animam
mulatoqiiod noruht, eum stepius visitant; et prius 'tneam (Psalm. xxxiv, 15). Matrem iia vide, ne
incipientes provocant magis orare, quam coganl. per illam alias videre cogafis, quarum yullus corcli
OpusJ1diei stalum est, quod dedano redilum fertur luo baereant: et lacitum vivat sub pectdre vulhus.
ad oecdhomum,qui et ipseper sirigttlosmenses pa- Ancillulas qute illi in obsequio sunl, tibi scias esse
.tri omniumcum magno feddit timofe ratioiieni : a iii insidiis : Quia quantd viliorearum conditio : lanio
quo etiam cibi eiiirifacti fuerinl, degusiantur [Al. facilior ruiria est. Yoio ergo te propler iias causas
pfteguslaiitur]. Jejunium toiius anni tequale esl, ex- non habitafe cum niatre : et.prseci|)ue ne aut [Al.
cepta Quadragesima: in qua sola concediturdistri- ipsam] offerenXehidelicatns eibos, rennendb con-
ctius vivere. c A Perilecosle cosncemiitarixur 5n tristes, aht si acceperis, olepm igni adjiclas : et inter'
prandia,, quo et traditjohi ecclesiaslicaesatisfaciarit, frequentiampuellafum per diem vid'cas,quod nocti-
et veritrerh cibo non onerent duplicato. bus cogites. Adolescenliam iuam nulla sorde com-
Ad terlium veniam genus, quos Anachofiias vo-.. macules, ut ad altare Chrisli, quasi de tlialanio
•cant, qui et de comobiisexeuhtes, excepto pane et'(C virgo procedas'
: et habeas"defdris honuin teslinio-
"
sale, amplius ad deserla nil deferunt. llujus yitte nium. ;
auctor Paulusj illustrator Antonius, ei, nt a'd supe- Licet de cseteris virlutibus, ut sapieritia, fortitu-
riora conscendam, princeps Joannes Btiptista fuit. :dine, justitla [Al. add. lemperantia"], humilitate,
Talem vero VifumJeremias quoqiiepropiieiacfescri- niansuetudineet liberalitate possint et aliijudieare :
bit dicens : Bonuniest viro cttm porlaveritjuguxnDo- pudicitiam sbia npvit conscientia, et humarii oculi
mitd [Al. tucel Domini] ab ddolesceniiasua : sedebil bujus rei certi judices esse ndn possunt. Feminsa
solitarius et tdcebit, qida suslulii supex-sejugum, et quoque quaeriomontuiim noverint, vultumnesciaiit.
dabit percUtientise mdidllam: satvrabilur opprobriis, Kam JoanriesBaptibta sanctam matreni habuit, poh-
quia non in sempilernhmabjecil Dominus(Thren. m, tificisquefilius eral : et tamen nec malris affeclu,hee
27, seqq.). Horum laborem et conversationem ih palrisopibus vincebatur, utin domoparentum cum
carnc non carnis, aliolempore si volueris explicabo. periculo vivefet castitatis. Yivebatin ereiho'': oeulis
Nunc ad propositum redeam; 1Bonum "esi obedife desideranlibusChristum, nihil aliud dignabrilufaspl-
. majoribus, parere pfsefectis : et post regulas Scri- cere".Vestis aspera, zona pellicea , cibus
locustse,
pturarum vitaelute [Ai. stirfi]tramitem ab aliis di- ,et mel sylvestre : omhia virtuti et coritinentiseprte-
scere, nec praeceptoreutipessimo, scilicet prassum-D J parata. Unde .martyreni querh tofmenia .non vice-
ptione tua. rarit, superabat voluptas. Tandemccelilusihspiratus
'CAPUT III.. prceeisam"morsulinguam in "osculanlisse faciem ex-
De Casiilaie. puit, et sic libidinis^sensurii succedens dolofis nia-
gniludo prteripuit [Al. superavit]. f Nam quomodo
Moriificate, inquit Apostolus, membraveslra, quk qui ignem tetigerit slatira aduritur : ita viri tactus et
sunt superlerram (Goloss.m, 5). Unde ipse poSlead feiriinaesentit naluram suam, et diversilatemsexus
eonfideuter ~,itb~.t:Vivo'ahtemjamnotiego, vivitverd intelligit.-f-Item quomddo poterit lihidinem 'refre--
a tdem falso, quibuset pasculissmpefit, elc. f Addit Rubeus ex lib. -ii advers. Jovinian.
h Minusreeteerat, OpusDei.
c Yiclorius aliique, A Paschuad Penlecoslen. cap. 7, Tactus alienorumccrporum; el feminammar-
d Alii edit., dentior appetiiusvicinttsinsanimest.
posteaconsideransaiebal. e Pro liis qusesequuntur, Item quo modo, etc. in
e YerbiTminvenio, Erasmus, aliiqueedililibri ta«. Rubei editione haacsubslituunlurexiib.iii.com-
cent. meptar. inEzechiel., cap. vin: Vulluqueel ocultsdis- -
S§7 ( S. HtERONYMtOPERUMMANTISSA. §28
nare ,"qui nec manumvalet cohibere, nec linguam.,A ore] Ghrislus resonabat,' macerat corpus suum: et
Sed et hospitiolumtuum numquam mulierum pe- lamen cernit naturalem carnis ardorem, suterepu-
des terant. Yideas [Al. aul] ne ;sub eodem tecto gnare sententite, ut quod non vult hoc agerecotn-
mansites : nec in prteterita castilate confidas. Quia pellatur; et lu te arbitraris absque lapsu et vulnere
nec David sanctior, nec Samsone fortior, nec Salo- posse transire, nisi omni custodia servaveriscor
mone potes esse sapientior. Mementosemper, quod luum.Maximecum plurimi, eliamsi continenles,ira-
paradisi colonum de possessione sua mulier ejece- cundi sint, ebriosi, procaces, superbi, ex continen-
rit. iEgrotanti tibi sanctus quilibet frater assistat. tia magisinflati, percussores, maledici, cupidi,!ti-
Nam seio quosdam corpore convaluisse, et animo •midi, multum sibi plaeentes ut indicent continen-
aegrotarecoepisse. Periculose tibi minlstrat, cujus liam,= quasi prteferant incontinenliaesubministrasse
vultum frequeuter attendis. Si tamen vidua a le vi- materiam.
sitatur, aut virgo : numquam domumsolusinlroeas. Sed ille conlinensvere est : qui universa mem-
Solus cum sola et absque arbitro vel teste non se- brorum officiaa malisaffectibussublrahit, .et cogi*
deas. Tantaque confabulandifiducia sit, ul intranle latum a lota nequitia compescit.Quanto plura ta-
alio, non paveas nec erubescas. a Speculumenim men sunt quaeirnpugnantpudieiliam,\tantq vicloris
mentls faciesest: et taciti oculi, cordis fatenlur ar- B majora sunt praemia. Nam et ego cum essem ju-
eana. venis, et solitudinis me deserta vallarent, incenliva
Tales quoque habeto socios, quorum contubernio vitiorum ardoremque naturse ferre non poteram :
non infameris. Non veste, sed moribusornenlur : et quem cum crebris jejuniis frangerem, fmens cogita-
pudiciliam liabilu polliceanlur. Corrumpunt mores tionibus sestuabat.Ad quam edomandamcuidam me
bonos confabuiationespessimm.Cavelo omnes suspi- fratri, qui ex Hebrteis crediderat, in disciplinam
ciones: et quidquidprobabiliter fingipotest: ne fin- dedi: ut post Quintilianiacumina, gravitatem Fron-
galur, ante devila. Crebra munuscula, et sudariola, tonis, Ciceronisquefluvios, et lenitalem Plinii, al-
et fasciolas, et vestes ori applieitas, et oblatosac pbabetum diseerem, et stridentia anhelantiaque
deguslalos cibos, blandasque et dulces litterulas, verba meditarer. Quid ibi laboris insumpserim,quo-
sanclus amor non habet. h Mel meum , lumen tiesque cessaverim : et contenlione discendi z-ur-
meum, meumque desiderium. Omnesdelicias [At. sus incceperim: teslis est conscientiatam mea qui
divitias] et lepores et risu dignas urbanitales, et cce- passus sum, quam eorum qui mecum duxerunt vi-
teras ineptias amatorum in comcediiserubescimus, tam. Et gralias ago Domino,qtiod de amaro semine
et in stficuli hominibus detestamur : quanto magis litterarum dulcesfructus capio[Al. carpo].
in clericis et monachis : quorum el sacerdoliumG Prima igitur tenlamenla clericorum sunt mulie.
proposito, et propositum sacerdotio ornatur ? Nec rum accessus. Nocivumgenus femina , janua dia-
hoc dico, quod aut in te, aut in sanctis viris ista boli, via iniquitalis, scorpionis percussio : cum
formidem : sed quod in omni propositoet gradu et proximal stipula, accendit ignem; flammigei'0igne
sexu boni el mali reperianlur : malorumquecon- perculit femina conscienliampariter habitanlis, exu-
demnatio laus bononim sit. Yide quid prosint [Al. ritque fundamentamontium. Ego judico si cum vi-
possint] frena : a viliis nos i'elraliunl: introducunt ris feminte habitent, viscarium non deerit diaboli.
ad virtutumchoros : in Christoque, monte pulcher- Si alligaveritquis ignem in sinu suo : et vestimenta
rimo, habitare nos faciunt. c Quamdiuin patria lua sua non comburentur? Miliicrede non potest toto
es, Iiabeto cellulam pro paradiso : varia Scriptura- corde cum Domino habitare qui feminarum acces-
rum poma decerpe. sibuscopulalur.
His utere deliciis, harum fruere complexu. Si Sed dicis : Qui ambulatsimpliciter,ambulalconft-
seandalizat te pes, oculus, manus lua : piojice ea. denter (Prov. x, 9). Bene et argute; sed oportet bo-
Nulli parcas, ut soli parcas animte tuce. Qui viderit, num habere testimoniumex hisquiforis sunt. Licet
inquit Dominus, mulieremad concupiscendumeam; coram Deo recle ambules, tamen coram hominibus
D
jam mmchalusest eam in corde suo (Mallh. v, 28). Lona providenda sunt : quia astutiores sunt filiis
Quisgloriabiturcaslumse haberecor? Aslra non sunt Iucis filii tenebrarum. Cum ergo a te hoc genus non
munda in conspectu Domini; quanlo m3gis homi- amputatur : das reprehendentibus te locum, cum
nes, quorum vita teniatio est? * ipse te detrahentium morsibus tradidisti. Naminter
Yte nobis miseris, quoties concupiscimus,loties illecebras voluptatum, etiam ferreas mentes libido
fornicamur. Inebrialus est, inquit, gladius tneusin domat: qute majorem in virginibus palilur famem,
cmlo: multo ampliusin terra, qutc spinas et tribu- dum dulcius putat omne quod nescit. Narrant gen-
los generat. Yas eleclionis, in cujus pectore [Al. tiliura fabulae, cantibus Sirenarum uautas in saxa
- simulari non
potest conscientia, dumluxuriosael la- gebalur, meumquedesiderium Chrislus est : quod
scivatnenslucel infacie,\etsecretacordismolucorporis eral 0
cliama Hieronymimente alienum.
et geslibusindicantur. Atque his alia substituuntur a Rubeo usque ad
a Econtrario periochaisthf£C,SpecMf«m em'm,etc, locum, Si scandalizat tepes, etc. Quarum tamen in-
in illa editione desideratur. terpolationum satis nobis est unum atque alterum
> Refinximus locum ad Rubei exemplar, anlea specimen praebuisse.
enim his preefigebalur,- Audi me, tum alio sensu le-
'
7M ilEGULA MPNACHfRtSMES SCRIPTiS HIERONTMiCOLLECTA. £80.
• isse prtec'jiiics, et ad Orphei cttharani arborcs, be: A^ Aidcntes igiiiir diaboli sagiltse, jejuiiiorum ct vi-
slias, ae siiieum duia inolliia. giiiarum frigore rcsiinguciidie sunt. Erras naniqiie,
Difficiie quoque inter ejmlas servatur pudiciiia. fr.iter, erras , si putas uinquam ChrLtianum perse-
Nilens cuils, sordidum ostcndil aniihuni, Licei qui- cutionem non pali. Tunc enim maxinie oppugnaris,
dam pulent majoris esse virlutis prreseniem contem- si te pppiignari nescis. Nemoenim est lanta fu'initale
iure voliiplnlem : lamen ego securioris arhitror suffulius , ut de stabiliiale debeal esse securus : di-
co:ilinenlire hescire quod qutcras. Remolio igiiur cenle Apostolo : Qui stqt, videalne cadat.; quoninm
yiri. casliiaiiscollocalarma, conslruii in melioiihus nullus hoslili exerciiu obsidente securus esi. Nain
caslra pndoris. Thecla post' tcntalioueni psssionis adversarius noster tamquatn leo rugiens aliquid devo-
""
Aiiliochice, cum Paulo prohibeiur pariter pergere. rare qttmrens, drcundl (I Petr. y, .8); el lu pacem
Wcmomilescmn uxore pergil ad belluin. Geriiiinant jiuias ? Sedel ih insidxiscum divitibusel. in occultis,
femin:e spinas c.umviris liabilanles, arcana mentium ul inierficiat innocentem(Psat. i\). Qnod de Iibidine
acuto iiiucroiie concuiiunt [Al. peicuiiuni]. Nemo dixinius referamus ad avaritiam , et ad oinnia vitia
igitur inter seipentcs e.t seorpiones securus ingre- qiicevitaniur solitudine. Et idcirco urbium frequen-,
dilur. Libido eiiiin seniper sni relinqujt pceniiudi-. tiam declinemus, ne facere compellamur, quae nos
neni. Nuniquamsatiaiur, el e.vsiincta reaccenditur : JB non lam iiaturaTeogitfacere quam voluntas.
u-u cresciteldecrescit [Al. laeet el decrescit] : nec
CAPUT IV. j
"rationi parei, qute impetu duciiur. Unde virginitas
in co felicior est, quod carnis iuceniiva non novii : De Paupertale,
etviduitaseo infelicior[A/. sollieitior], quoilprteter- Quondam dives adolescehs, omnia qucein Iege
i,as animo reeolit" voluptates. Yiro cnim luxurioso prtccepta 5iint se implesse jactabat. Ad quem Do-
verbuni castilnfisoffensiocst. minus iu Evangelio ; Vnumlibi, inquit, deest: si vis
. Qui viviinl in jnonaslcrio, et quorum simul ma- perfectusesse , vade, vende otnnia qum habes, et da
gnus est numerus : numquam soli extra procedunt. pauperibus: el veni, scquere tne. Qui omnia se diceb.tt
De agmine coltiuibaruin erebro accipiter unam se- fecisse, in prinio ceriainine dhitias vincere npn po-
pnrai, quam statim invadat et laceret : et cujus car- test. Unde difficile iiitrani divftes regna ccelorum,
nibus et ciuorc saturelur. Tdofbidtcoves siuim re- qute expedilos etalarum levitalc subnixos habitafo-
liiiquunt gregem : et lupiirtim faueibus dcvoraniur. res desiderant. Vcsde,inquit, vende : non pariem
• Ilaius
igii:ir tibi ^itegressus in publicum : martyres substanlite, sed universa <ju;cpossides : et.da, non
"libi qurcranliir.iueubieuloluo. Numquani libl cau^a amicis, nen consanguineis, non' propitiqnis, non
cril procedendi, si semper necessarie processurus |G nxori, non liberis : p'us aliquid aiJdain : niliil tibi
MS.Alii'1'umvulnus , noslra sil cauiio. Pestilenle oh metum inopi;e reservabis, ne ctim Anania dam-
fl'ge!lato, stullus sopieniior erii. nerisetSappbira : sed da ctincta pauperibus, et fac
Nam ct-am <iu:chomines tfislimant sibi salutaria, libi amic.is de iniquo mammona, qui te recipiant in
Deo volente, veitividemus in perniciem. In iranijiiil- ceterna tabefnacula , ut ine sequaris ul Doniinum.-
liiate enim lempeslas orilur : niliil,Deo ad^ersante, Nam dmnis qui reliquerit domum, vel fratres, aut
securum est. N;ilurale quoque est unumquemque in sorores , aut palretn, aul matrem, aul uxorem, aut
suo perictilo de alio pltis sperare. filios, aul agros propler nonten meum, cenluplum ac-
Si quando senseris exleriorem hominem florern cip~el,et vilam mternampossidebil(Matth. xix„23).
"
adoleseemiccsuspirare : et acceplo cibo, cum te in 0 quania beaiitudo pro.parvis magua recipere,
leclopositum dulcis libidinum ponipa concusseiit : teterna |>ro brevibus, pro moriluris semper viven-
arripe sculum Odeiin quo ignitm diaboli exstiiicuitih- lia, et habere Deum debitorem?In Actibus Aposio-
lur sagitlrc. Omnes cnim adulterautes qttasi clibanns lorum (quod Doinini nostri adliuc calebat cruor, et
corda eorum (Ose. m). Lieet difficile est humanam fervcbat recens in credentibiis fides) vendebant om-
animam aliquid i.on amare, ul in quosciimque niens .nespossessiones suas. et jiretiaearumad Apostolo-
noslra trahatur affectus. Carnisigiiur amor, spiriius D rum diTcrcbant pedes : ut oslendereiit pecunias
amnre superetur. Desiderium desidcrio restiugua- esse calcandas : dabaiurque singulis , pront cuique
lur : quidquid inde ininuitur, hiccrescat. Non sinas opus eral. Unde Annniriset Sapphira dispensatores
"ergo cogitalionem crescere : dum parvus est hostis, timidi , immo eorde duplici, ct ideo,condemnaii,
inicrfice: nequitia elidalur in semine. Audi psalmi- qnia post votnni abstulerunt quasi sna, et non ejus
slam : Bcuius qui alliclel parvulos sttos ad petram cuiea viivcraul, parlemque sibijam aliena: substan-
(Psal. xm)! Impossibile est in senstim liominis non tice reservfiverunt, rneiueriles fainein , quam vera
iniierc inoluin [Al. innatuin medullarum , elc.], et fides non liinet : ct prteseiiiein nieruore vindictam,
niedtillarumcalorem. llle tanien latidalur, ille prcn- non crudelitaie sentcntite, sed coiTcclionis.exum|iIi>.
dic;iiur bealus, qui statim cum cceperil cogitare, in- Yende ergo omnia quae babes,;el da pauperibiis,
tf-rflclt-cogilaius,el allidit eos ad pelram. Petra au- non divitibns, non ad luxuriam , sed ad necessita-
teiheral Cltrisivs(I Cor. x, i). Nam fides pura morami tem. Sive ille sacerdos sit, sive.cognatus, sivcaffi-
non jiatitur. Cum apparuerit scorpio, illico conte- nis : nihil aliud in co consideres, nisi pauperiatem.
rendus est. Quodquein ^Egyptiis, et Syriis monasteriis niovig
PATROfc.XXXv H
S5i S. HIERONIMIOPERUMMANTiSSA. til
esl : ut qui se Deo voverint, stcculo renunliantcs, Alaqueum diaboli et desideria multa. Et prtcsertini,
'omnes sceculidelicias conculcenl : » ulinam quod quia tclas optala cunctis non vicinnmmortem , quae
• sceculorenunliamusvolnntas sit, non nccessitas : ut debenlur niorlalihus nalurnelegc : s<d cassaspean-
'pauperlas habeal expeliia gloriam, non illata cru- norum nobis spalia pollicetur. Nemoenim tam fra-
ciauim. Cceterumjiixla miserias hujus temporis , et ctis viribus, et sic decrepitrcsoneciulis csi.,ul non se
ubiqtie gladios sacvienles, satis dives est qui pane putet adbuc uiium annuin es e victurum. Verum
non fndiget : et nimiiim potens est, qui servife non quid ngo? fr.icla navi de mercihus disputn. Nonin-
cogitur. Mullienim tedificantp.-fieies, el columnas telligimus Antichristuni appropinquare : quem Do-
marmora nilent 7 auro splen- minus Jesus iuieificia.tspiritu oris ejus. ,
' Ecclesitcsubsiruuiil, Juvenis quidem potest mori cito : sed senex diti
deni laquenria, et gemmis altare disiinguitur, et mi-
nistrorum Dei nnlla est electio. Keque vero mihi vivere non potest, maxiute quiacomparatione reier-
aliquis opponat :,dives in Judccatemplum,mensam, nilalis omne quod in mundo palimur, una dies
Iiicernas, tlniribula, scyphos, et alia ex anro fabri- appellari potest, non habitatioiiis, sed peregrinaiin-
enta. Tunc lirrc probaniur a Domino,quando"sacer- nis.. Nam quotidie commutaniur : tainen tEtcrnos
doies lmslias immolabant, et sanguispeconim erat nos credimus. Hoc ipsum quod dieo, quod scribo,
ledempiio peccatorum, quamquam hsecomnia prao- B quod lego, quod .emendo,de viia mea Ir.ibitur. Quot
eessernnt iu fignra. punctn notarii, toi meonim damna suril teuipotum.
Nunc vero cmn pnnpeftatefn domus susc panper Omnes namque cjivlthede iniquiiate descendunt :
Dominus dcdicaveril : cogiteinus crucem, etdivitias nisi alter perdiderii, aljeiinvenirenon poiesl. Unde'
lutum pulabiinus. Sed nuinquid temjius, ul habitelis vulgaia senlenlia mihi videtur esseverissima: Dives,
in domibhs Inqneaiis, id est, ornatis et composiiis: aut iniquus, nut iniqui hmres. Videsenim homines
etquae non tam ad usum sunl, quamad delicias, in- maria transire : an'e poicnlum exeubare fores : pnli
quil Prophela. Naiu habilaculum mciim, in quo omniaquaoservorumcoudilinvix paliiur, ni riivitias
fuerant Sancta sanclnnim, rt clieriibim , el monsa congregenl, ui aliquani accipiant dignitatem. Et
proposilionis, pluris rigabitur : sqnalebit soliiiidine, posiquam boe fueiint consecuti, tradere se Iuxurite
et sole torrebii. Quscautem uiilitis fulgeregcmniis: et volupiaiihus ct onmi inquitali, ul qnod avajilia
et Cbrisiuni in paupere fame mori [Al. periclilati] ? congrcgal, luvurin ronsutnnt.
Jam non stint tua qurp jio-sides : dispensatio libi Isti ergo [<rolaboribus suis cfficiuniurbosjiiiium
credita est: cnve ne qnasi (idolisel famosus quon- drrnionuni. Qui lemplam Dei ese debebanl, fiuiit
dam tuorum dispensmor, alienam pecuniam distri- tibernaciili jEtliiopuni. Piistquani eniin ditati lue-
huendam accipias. C rini, el per fas el nefas ad altissimuni gradum con-
Crales ille Tliebaiius, hnmo quondam ditissiinus, sccndcrini, lunc conscientin peccatorum suorum
ad Alhenas pergeret, magnuni semper moriem, sernper judicium formidabunt, et
' eum philofeopliamhnn
auri poiidus abjecil : nec puiavit se posse virlutcs ad levem febriculnin, quasi lairones in carcere de
simul ci divitiais possidere, et nos suffarcinali fpiernlssuppliciissnspirabunt. Divites autem quiin-
auro Clifislum patipcrem srqtiimur : et sub pra:- gressi sunt icgna eceloriini, ipsis diviiiis ad bona
tcxtn elcemosyniKprisiinis opibus incuhnriics, quo- utenles opera, diviiesesse desiernnt, el disjiensatores
Jnodo po^sunius aliena fideliter dislribucre, qui no- magis Dei quam divites appellandi.Obsecro ergo le,
tira limide reservainus? Inielligis quid loquor. Dcdil ne lucra muiidiin Cbrisii quteras mililia. Negoiia'o-
•eniin libi Domiuusiii oninibtisintellecium : Praeter rem cleiirnm , el ex inope divilemfactum, ex igno-
Vteuim et vesiiluni ei manifeslns necessiiates nihil bili glnriosum, qunsi quaindani peslem fuge. Et
fitiiquam tribuas : ue filioium paiieui canes come- prreseriini ciim sciam le toti renuniiasse viundo, et
tlant. abjoctiscnlcntisquediviliis, oraiioni, leclioni, j'eju-
Tii ergo consldera, ne ChrKli substantiam imprn- niis vacare quntidie. Piocuratoresquoquo.et dispen-
dentereffunrias: id est, nc, immoderatoj'udicin,refn satores domoriim alienartim atque villarum clerici
pnuperum tribuas non paui erihus , quod paris est r e*se non p ssunt: qui propiias jubentur coiileinneie
sacrilegii : secbnduin dictiini prudentissinii viri, li- divitiaTiim lacuilales. Avaiiiire quoqtie malum uhi
beralitas pereat. Sunt qiionuequi pnnperibuspai um oinnino vilnndiimest, non quo nliena nnn nppctas,
trjbuunt, ut amjilius accipiant : et sub prcetexlu boc eniin et pnblicrelcges puniuni : sed qno ttin,
'eleemosynte divilins qu:vriini rquremngis venaiio qure liH sunt alienn, non serves. Si in alieno, inquit,
qtiam eleemosyna diceuda est. Sic bestite , sic aves, ftdelesxxcm fuistis^ qttod vestrumest, quis dabil vobis
sic et capiuntur pisces. Modicum in hamo escte po- (Luc. xvi)?
nilur : ut matronarum in eo sacculi prolraiianiur. Scddicis : Juvcnh sr.m delicatus. el maniLusmeis
Nos autem huniiles aique pauperculi, nec habeinus laborare non ptissum; si ad senectam venero, si
divitias, nec oblatas dignamuraccipere. Balsamum, agrolare ccepeio, quis inei miscrebilur? Audi ad
piper et -poma palmarum rusiici non eniuiit : Qui Apostolosloquentem Jesum : Ne cogitelisin corde
eniiu yolunt diviles fieri, incidunt in lentationes et vcstro,quicitnanducelis,ncquecorporiveslro,quid in-

o IHc«iinam deerat: mox expectilqm,prd expeditqlegebslur.


555 REGULA MONACHORUM-EXSCRIPTIS HIERONYMICOLLECTA. ZH
duamini. Nonne anima plus esl quam.esca, cl corpusl SLpturis exempla suppeditant, quce svaritiam doceant
plus esl quam testimentum? Respicite volalilia cmli, esse fugiendami
qugniam nonserutil nequemttunt, ttcquecongreganljn Yerum quod non an!e jilures annos gestum sif.
Jtorrea, et Pater vesicr cmlesiispascit illa (MatlJi. x). referam. Quidam ex fratribus parcior quam avarior,
Si vestis defumt, illa proponnntiir. Si esurieris, nesciens trigintadenariisDominum venditum, cen-
3'eatos audias paupercs et esurientes. Si aliquis .tiim solidos, quos linatexendo acquisieral, moriens
afHixerit dolor, legitp all.udAppstoli : Propter hoc .dereliquit. Inilum est inter monachos consilium
.complaceo mild in infir-nitatibusmeis (II Cor. xu, 9j). (nani in eodem loco circiter quinque miilia divisis
Illud aulem quod derelicla miliiia, caslrasti te .celjulis habitahant) quid facto opus esset. Alii pau-
proptec regna ctelorunij quid aliud qunm perfeclam ,peribus distribuendos. csse dicebant, alii dnndos Ec-
«ecnlus es viiani ? Pcrfectus autem. servus Christi clesise; nonnulli parenlibus remittendos. Macharius
jiihil prccter Cliristwrn habet.. Aul si quid prcetcr vcro el Pambo et Isidorus et caeieri, quos patrcs
Christum habei, perfeci.us non est. Igitur ut conclu- vocant, sancio-in eis loquente Spiritu decreverunt
-dam, si perfectus es,,.cur bpna palcrna dcsideras? infodiendos esse cum eodem dicentes: Pecunia lua
Dominusevangelicis vocihustonat: Non potestis duo- tecum sit in perditionem (Act. vm). Neque hoc cru-
Jius dominis servire{MaUh,}yi), et audet qnisquam B . deliter quisquam putet esse faclum. Tanlus cunclos
mendacem Chiistum facere, mammonse ct Chiisto pcr totam Jigyplum terrorinyasit, ut unum solidum
jerviendo? Qui dicit se in Chrisium credere, debet dimisisse sit eriminis.
qttomodoille ambulavit, sic ambulare (I TJtess.iv, i). Radix omnium malorum est avaritia : ideoque et
Aflalim dives est, quj cum Christo pauper esi. Nam ab Apostolo idolorum servitus nuncupatur. Noh qui-
tiserviDei, qui diebus et uoctibus serviunt Domino dem occidet.fameanimanfjuslam Dominus. Junior
•£uo, qui in terris positi angelorum imilaniur conver- fui, el senui: el non vidijustum dereliclum, necsemeh
.sniionem, et nihil aliud fnqnnntui', nisi quod ad .<?jusqttmrenspanem (Psalm. xxxvi,25). Elias corvis
laudes Dei pertinel, habeiites. vicluin et amicliiin , pascitur niiiiistrantibus. Vidua Sareptana ipsa cum
Iiis eontenti sunt divitiis, qui plus habere nolunt, si filiis suis peritura nocie prophelam pascit esuriens,
Jamen servanl propositum. Alioquinsi amplius desi- etmirum in modum capsace repleto, qui alendus
derant, his quoqiie qtite necessaria sunt, jirobanlur venerat, alit. Petrus apostolus ait : Argentum et
indigni. Quiduuid tamen .cotpora nosira defendere aurumnon est mecum, quod autem habeo Itoc libi
polest, et hiimanffi succiirrere imbecilliiati, qnos do : surge et-atnbula in nomine Jesu.
nudos natura profundii, ha',c una nppellanda est At nunc multi licet sermone taceant, opere lo-
tunica. C quunlur : Fidem el inisericordiam non habeo; quod
Si ergo vis esse quod propbeia est, quod Cbristus autem habeo, aurumet argentum tibi non do. Aucli
est, da pauperibus, quo nccessilas suslenlelur, non Jacob quid posiulet: Si fueril Dominusmeus mecum,
-quo cpos augeanlur : Qundque si qisid plus habes et servaverilmein via per quam ego iter facio : et dede-
ijuam libi ad viclum v»slitumque necessnrium est, ril milu panem ad manducandum,et veslemad vestien-
illud eroga : jn illo dehitorcm te esse noveris. Nam dum (Gen. xxyin). Tantum necessaria deprecatus est.'
aliena rapere cnnvincitur, qui ultra [Marliatt. tac. Unde et lalrones ad sanctum Hilarionem : Quid fa-
ultra] necessaria sibi rclinere conalur. Clerici quo- ceres si latrones ad te venirent? Quibus respondit :
que qui de baiiisparentum stisieiilari possunt, si quid Mudus Jatrones non.timeo. At illi : Occidi potes.
pauperum accipiunt, sacrilegium prorecto conimit- -Possum, inquit, sed uon timeo : quia sum inori pa-
tunl. Scil eaim hosiis nnliquus niagis cpntinentitc _ratus. Cujus qui mirantur signa et portenta quce
quam nummoruin essc certamen. Facile namque . facit': mirenlur et incredibilem absiinentiain, scien-
abjicilur quod hreret extrinsecus. Inlesiinum bellum . tiam, et humitilateni.
periculosius est. Ego autem nihil ita stupeo quam gloriam illum et
Zach.teosdives erat : aposioli pauperes : et quan- honorcmcalcarepotuisse, quia factu est difficile glo-
lum ad divitias nihil, qunntum ad voluntatcm toluin D riam virtuie superare, et ab his diligi quos prcccedis.
mtindum reliquerunt. Si offeramusChristo opes cum Cum ergo Christi gaudeaslibertate, ac propemocJum
anima noslra, libenter suscipiet. Si autem quseforis in domate consliiulus sis, non debes ad lollendam
suni Deo , qure inlus diabolo demus, non est tcqua tunicam tecto descendere : nec respicere posl ler-
Nolo igilur quod ea lanltim offeras, quce
' parlitio.fur gum, nec aralri semel arrepli siivam amitlere, sed
poi05t rapere, hostis invadcre, proscriptio tol- si fieri polest, imiiare Joseph, et
et ad instar undarum el JEgyptite clomincc
lere, qure fluctuum a suc- ul nudus sequaris-Dominum Sal-
cedeniibus sibi dominis occupantur, el qute nolis pallium relinque,
dicit in Evangelio : JVisfquis tuleril
velis in morte dimissurus es. Illnd offer quod ntiilus vtitorem, qui
tibi possit Imstis auferre. Nnm aurum deponere, in- crucemsuaxnel seculus me fuerit, non potesl meusesse
cipiemium est, non perfectorum : se ipsum offerre discipulus (Matlh. x). Projice sarcinam sccculi, ne
Deo, prdprie Cliristianoruniest. Nec enim imaginem quseras diviiias, qutc canielorum gravilalibus [Al.
crucifixi prtcferl, nisi qui in hoc sasculo se nudum pravitalibus] comparantur. Nudus et levis ad ccelum
'
inorluuriiqqe reddiderit. Mmita namciue.de Scri- - vola : ne alas virtutum luafum auri depi'imant pon«
- '
8*6 S. IliERONYMlOPERUMMANtlSSA. feSS
dera, ut impleas sacetilum, quem DominusevactiareA n»r patipertas et divitirecnlloCantur,!il diviliis !<u-
prteeipit. manitas Dei exaniine comprobelui'.Etsuliare dehet
Si igilnr qui habent posse^siones el divitias ju- pauper, Deo grnlias agcre, quod multis palriinohii
lienlur omnia vendere , et dare pauperibus , ei slc nexibus liberatus, in die probaliouis non gravatur
sequi Salvalorem : dignalio lua non debet quccrere compeililinsfaciiltaium. Facilins liber sequilur di-
quod erogatura es. Vidua illa iu Evangelio pauper- scipulu-.Diminummiir.snexibus implicatus.Nonde-
cula, quacduo minula misit in gnzophylacium,cun- sit eiinm ah ipso inqnanlum poiest niisericordia
ctis praeferlur divitibus, quia lotum qpod hahuit justa in egenos, quia sicufjusius efficiiur de fruga-
dedil. Et lu igitur eroganda non qnteras, ut fortissi- lilale,-inferioribus et non habenlibus prorogaior
niuiii tyrunculum suum Christus agnoscat, ut ltetus non vereaiur ne ipse deficiai, cum in .usu saiictte
tibi de longi^sima reginne venienti occurrat pater, administralionis habeat promplissimamvoluniatem.
lit stolam tribuat el annulum, ut immolet pro te vi- Nihilenim sibl deerit, hon cupiat in saeculodivesfie-
tulum saginatum. ri : ne mala sibi plurima acquirat, dicente ac md-
CAPUTY. nenieglorioso Paulo : Habentesviclum el vcstitum
De utxlitatePaupertatls. his contentisimus (Ibid., vi).
Panper vero ita consolandiisest, ut sciat in pau- B Immosi vera fide et propter salutem credere cce-
peilate mngis bona consideranda. Et primo quidem lestes sibi divitias coojnet el comparet, quas utius-
quod a Deoilli sit ulilitei*provisum. Prreschit enim quisque et misericordia et reliquis aclibus bonis
Daiim infirmiialem ejus considerasse, el se scisse comparnt et assumit.Temporalibusenimceiefiiasunt
i!ii"d diviliarum snrcinam e'. sollicitudinem poriare prtcponenda : caducis siabilia: sollicllis securiora :
iion posset. Deiudeseiat quantas lenialiones, quanta periculosis libera : inlionorificisclariora. Igiiur cum
pericula iransiverit nomine paupcrtaiis, si affluentia Christus dixerit: PrimwmqumriteregnumDei, et hmc
deesl, qutc frcquenter contraria est. Ad animi divi- cmnia apponenturvobis(Maith.vi),imlli dubiumfore
tias quanlocius sine impedimento in pauperiaie credo, his copiam necessariam rerum in terris non
trnnsilur : certe quanlis malis caruit, consitferet. defecluram, quibus coelestia prtcparaniur. Unde liis
Caret invidia, ceniulaiione,insidiis, dolo, superbia, monitis, el dives temperetur, el paujier sublevetnr.
contentione, et his qu:« honiinibusin boc steculodi- Difficilepolemes, elnobiles, et divites, et multohis
viticesolent conflare. Fluxuenim rerum, et nberlale difficiliuseloqnenies eredunt Deo. Obccecntui'nam-
copiarum, animus solviiur : vigormenlis infringitur, que inens eoruni diviliis, opibusaique luxuiia,cir-
viitus corporis enervatur. At in paupertate, non cumdativiiiis non possunlvidere virlule»..
lnseiva convivia, uon lurpes potnliones : omnia so- [J Felix #rgo qui non in diviliis, non in sapientla,
bria, omnia rigida, omnia hiiniilia, non abjecia ; non in poienlia stcculari el eloquenlin, sed ii: Chri-
quoniamconscientia pura et virtuie suiit plena : non sti passionibus gloriaiur. Ac nibil miseriiis quam
esl abundans extraneis faeultaiibus. Deum proiiter nummumconteninere.Ideo quem seu-
Non facile ad divilias animi, id est, ad virtutes seris semper aut crebro de nuinmis loqueniem, in-
imjusmundidives accedit. Filius eninvDeidifficilius stilorem habeio poiius qtiam mOnachum.
ilicens, divileminlroirein regnuni coslorum: ulique
CAPUT VI.
intelligil pauperem facilius : ne se ob paupenatem
alienumesse a cura Deiexisiimel, Propheia lestntur, De Correctioneet DoclrinaPrmsidenlis.
dicens : Et pauperemel divitemego feci : pro omni- Rcclor quoquehonore suppresso,:rqualia subdhis
bus mqualiscura mihiest. Non estenim Deus perso- bene vivenlibus a depulet, et erga perver.-os jura
jmsum acceptor; nec pro illo lanlum curam gerere rectii.udinisexercere non formidet. Nam liquet qund
jnofitetur, qui in steculidivitiis jiollet, sed pro om- omneshomines natura genuit u^quales:sedvarietale
iiibiis, et pro pauperibus curam sustinet: remune- meritoriim, ordine alios aliis culpa postposuil. Sed
ralurus quem invenerit, aut in divitiis humilein,aut et arguuntur negligentes rectores EcclesiieDei, ob
in paupertate patientem : distributi veluii lotius quorum incuriam perit omnis decor popuii Chri-
corporis liumani et ininislerium qucerilur singu- sliani, cumnec iiimcdilaiionelegisdiviiife.neccullu
lornm. pielatis, nee in sacrarum virniuim exercitiolabora-
Cunsideres hominis corpus esse unum quidcm re conentiir. Tunc eniin docirina doctortimsuavitas
corpus : sed plurima membra. Numquid omnia sunt esi, rum docirina pariier et vila ccnsenlinnl. Sed
ciciilus,aut pes, aut reliqua membra? Sed sicut ait nec putenl stin scicntia ct sapieutia, sed Deiauxilio
"
Apostoltisdoetor genlium in fide el veritule (l-Tim. pncein Ecclesiissuis reddiiam : qui si smim serva-
n ) : qute inferiora sunt membra majoremhis iriliui- verinl gradum, sunt donnis Dei, et quasi angelus
iiius honovem.El queinadmodumvirlus singulorum Dmnini. Sed si j>ltiscupiunt videri n'>sse quam cai-
iiiembroriimin suo ordine atque -officiodemonstra- teri, quandoqtiejiatenl veriiatis regnlmiinon lcnere.
ur : ita in lotius generis liumani corpore velutmi- Magister quoquediscipiihiiiieorrigit, quem nrdcii-
" Aherat verbum hrcc aiilom exfalsi risofipiis
chpuiet. Sunt
" - ' ' * commentariis
nioronymoj • ""., : jn-<Lfipienfa),
;
Jercrajre expressa,
557 REGULAMONACHORUM EX SCRI.PTISHIERONYMlCOLLECTA. 338
tioris cernit ingenii. Nam medicus si cessaverilcu-- A citas, sed sancta simplieiias. Qui enlm in sermone.
rare, desperat. Quoniam non est parvi apud Deum se dicit apostolos imitari, prius imiletur virtutes et
meriti heitcfilios educare. Rectorum quoque est, ut; vitam illorum, in quihus loquendi simjilicitaleni
lahorantium noverint sudorem, vel lapsis manum: excusahat saneti nominis niagiiitudo. Non enim fa-
porrigere, vel crraniibus viam oslcndere. Sed ne cit ecclesiastica dignilas Chrisiianum : nec est fa-
glmieris quod multos dispipuloshabeas : Filius Dei cile slare loco Pauli, lenere gradum Petri, jam cum
docuit in Judsea, et duodecim .illumlantum apo- Christo regnantium : ne forle venint angelus Domi-
sioii sequebaniuf^Pharisteorumaulcin docirinseom- ui, qui scindat velum templi tui, qui candclabrum
nis populus applaudebat. Ltedit discipulus magi- tuumde loco moveat.
slrum : si per ncgligentiain suam, praecejitaejusque -Igitur sedificaiurusturrim, futuri operis sumplus
lahorem disperdai. computa. Siculi non Jerosolymis fuisse, scd Jero-
Ideo non sil in eis poeiirediversims, quibtis paria solymis bene-vixisse, laudandum est. Prins ergo
sunt peecaia. Nnllius personain aecipias, qu-aiituni- raciamus, et sic doueamus : ne doclriiiceauctoriias
cumque sit poicns vel nobilis : si peccaverit, cor- casiis operibus desiruatur. Nam de eloqtientibus et
ripe eum. Nam confubionem sequitur ignominia : pronuiuianlibus plenus est orbis. Loquunlur qut»
ignoriiiniam correclio : correciionerii consolatio : B nesciuut: docent qute non didicerunt. Magislrifiunt,
consolaiionemsalus. Yera enini amiciiia, quod sen- cum ahiedisciptili nrm fuerint.
tit, simulare non debel. Nonest crudelilas pio Deo Sed nec ad scnbeiidum cilo prosilias, et levi du-
crimina punire, sed pietas. Nibil taraen crudelius, caris insauia: multoque lempnre disce quod doceas,
nihilque miserius inveniri potest, quam ut tiniore el non sic lemeritale quorunidam doeeas quod ne-
m;>iiis proprise, ne saluiem filiortun audeant de- scias : scd ante disce quod docturus [Al. "dictuins]
fendere. ei. Nain (jui sapientis verba crebro audire et intelli-
• Doceuteautem le in Ecclesia, non clamor populi, gere ncgligit, vitam suam gubernare non novil:
sed gemiius suscitelur, lacrymseaudientium Iaudes quanto mngis nec. aliorum regimini proficil? Igitur
tuaesiui. Sermo presbyteri Scripturarum lectione servnmservis le csse convenit. Atque iia in om-
condilus sii. Unde et Apostolus prnecipit: Sermo nibus perdocere, ul quicumque audiunt, conversa-
veslersit sale conditus.Quod si infatuetur, foras pro- tione lua magis quam sermone proficiant. Quoni.im
jicitur, el perdit noniinis digniiatem. Nam sicut vi- quiciem non in sermoiie est regnum Dei, sed in
ctoria Dnmini,triuniphus esiservorum : sic magistri virlute.
eruditio, discipuloriim profecius. Nisi enim caput Sed ne statim mullitudinis aequieseamus judicio :
[Al. cerebruin] sanum sil, omnia membra sunt in C.sed elecii in principatum noscamus mensurani no-
vitio. stram : et liumiliemursub potenli manu Dei. Revera
.Qunndo doctiina non crit in Ecclesiis, inlellige- nij foedius jiraeceplorefurioso, cum deheat esse
mus perire pudicitiam, casiiiaiem mori, et omnes mansitetus et erndilus : econira torvo vullu, trc-
obire virtutes, qttia non come.derunt veibaui flomi- mentibiis laiiiis, rugala fronte, effrenatis conviciis,
ni. Tunc Scriplura utilis cst audienlibus, cum abs- facie inler pallorem, ruboremque variala, clamore .
queChrislo non discilur : cum siue Patrenon 8 pro- perstrepit : e.t errantes non tam ad bonum trahit,
fertur: cum siue Spiritu sancio, non insinual ille quam ad nialum, srevitia sua prtccijiitat":llcet non
qui jiraedicat.Sed difficile dignus prceco virtiilum qui irascitur iraciindus es!, scd i!!e qui crebro hae
Cluisti inveniri potesl, qui in annunliandis illis non passiouc superalur. Smuque inulti docenies ea quas
stiam, scd ejus qua-rat gloriam qiiem|irsedicat. npn oporlet, lurpis lucri gralia : qui totas domus
Confusioqnoqueesi igiiominiael Jesuuicriicifixum .siibvewunl: el putnnt (jutcstumesse pietaiem.Quod
et iaii:erem ei esurieniein fartis praedicarecorpo- pleruinque accidit, ut habeamus jiugnaslcgis non ol>
ribus : ei jejunioruin doctiinam, per rubenles buc- desiderium veritaiis : sed ob jaciaiuiam gloriic :
cas tunteiiliaqueora profeire..Non confundant crgo -dum apud audientes docti volumus existimaii. Fe-
'
opcrn sernioiieinuinm, ul cum iu Ecclesiisloquaris, U stioo igilur gradu pergamus ad niagislros, el eorum
lacitu*qnisijtierespondcul : Cur htec qute dicis, ijise leramus liinina : el pnccepta virtutuin ac niyslcria
non f.icis? Accusare avariti.ini eiiam latro potcst. Scripiurarum viucula piitciiiiisccleriia.
Sacerdotisvoxeiimmenie concordei. Namquomodo
CAI»UTVII.
jiotest praeses Eccleshe iualum anferre de medio De Solitudine.
ejtis, qui in delictumsimile corruerit ? Ae qua li-
beriate corrijiii peccantem, cuai tacilus ipse sibi Revera, ul simpliciter motum meniis mere fatoar,
respondeat eadem adtnisisse qute conipil? Perdit consideraiiset propositum tuum et ardorem, quo
enim aucloriiatem docemlj, cujus opere sermo de- srcculo renunli.asli : differentias in iocis aibitror, si".
struitur. Ei iliud Ttillii ; Capiilariis esidocerequod urbibus et frequentia urbiuui derelicia, in ageiloha-
facis. biles, et Christum in soiitudinc qutcras, elores so-
L-Yeiieralioiiiniihi semper fuif,'non verbosa rusii- lus in monie cum Jesu, sanctorumque loeorum ta'>-
* AtJiea
nonprobatur, el itiox nonjatn insimat.
"
539 f S. HIERONYMl O PERUM MANTISSA.- ", MO
tum vicinitaiibusperfruaris, id est, ut et urbe careas, A,es mundo? Pauperlatem times? beatos pauperes
el propositum monachi non amlttas. Loquor non de Christus appellat. Labore lerreris? sed neruoaihle-
episcopis, non de clericis, quorum alia causa est, la sine sudoribus coronatur. Decibo cogitas? sed
alia monachi. Clericioves pascuni; ego pascor.Sed vera fides famem non liniel. Super nudam metuis
de monacho loquor, qullpretium possessiohumsua- bumum exesa jejnniis membra cnllidere? sed Domi-
rura ad pedes Aposlolorumposuit, docens pecuniam nus lecuni jacet. Squalidi capiiis horret inculta cte-
calcandam, humiliter, ei secreto viciitans, semper sarics? sed cajiut tiJum.Clirislus est. Infinita eremi
conlemnat quod semel eoniempsit. Nam summce vastitas terrel ? sed 111paradisum mente deambula:
siultitice est, renuntiare saeculo,dimitlere patriam, quoties illuc conscenderis, toties in eremonon eris.
urbes deserere, monachum profucri, et inier majo- 0 desertum Chrisli floribus vernans! 0 solimdo, iu
res pojjulos peregre [Al. periculosius] vivere. qua illi nascuntur lapides, de quibus in Apocalypsi
Quia igitur fralerne ijiterrogas, per qiiam viam civitasmagni regis exstruitur! 0 eremusfamiliarius,
incedere debeas : revelstta tecum facie loquar. Si [Al.familiari] Deo gaudens, et eaetera!Ad qute eiiam
officiumvis exercere presbyteri, si episcopalus le, illud Apostoii : Non sunt condignmpassioneshujus
vel opus, vel honor forte delectal, vive in urbibus temporisad fuluram gloriam,qumrevelabilurin nobis
et castellis : et aliorum salulem, lucrum fac animte B (Rom. viu),.
tutc. Sin aulem cupis ess'e'quoddiccris, raonaclius: Cur igitur timido aniino Cliristianus es? Filius
quid facis in urbibus, qiiaeutique non sunl solorum bominis non hahei ubi capul suiini reclinet : lu
habitacula, sed multorum? Habet unumquodque amjilas porticus et ingentia tectorum spaiia meiiris :
proposilum principes suos. Romani duces imiieniur hrcrediiaiem-exspecianssteculi, cohteresCbristi es-
Camillos,Fabrieios, Regulos, Scipiones.Philosophi • se non poteris. Nudos amat eremus. Corpus assue-
proponant sibi Pyihagoram , Socratem, Plalonem , tum innicis, loriere onus non fert. Caput opertum
Aristotelem. Poette semulenlur Homertim, Virgi- linleo, galeam recusnt. Mollemotio manum, dnrus
lium, Menandrum, Tereniium.Hisiorici, Tbucydi- exasperat capulus. Sed cur, inquis , pergis ad cre-
dem, Saluslium, Ilerodotum, Livium. Oratores, Ly- muni? videlicet ut te non audiain , non videam, ut
siam, Gracchos, Demosthenem, Tullium. El utad tuo furore non movear, ut lua bella uon patiar, ne
noslra veniamus, episcopi et presbyteri habeant in me capiat oculus meretricis, ne forma pulcherrlma
exemplum Apostolos'et aposlolicosviros : quorum ad iliicitos dticat amplexus.
honorem possidentes, habere nitantur et meritum. Respondebis : hoc non est pugnare*, sed fugcre.
Nosautem habeamuspropositinoslri principesPau- Sla in acie, adversariis annatus obsiste : ut post-
lps, Antonios,Julianos, Hilariones.Macarios.Etutad G quam viceris, cofoneris.Fateor imbccillilatemmeam.
Scriplurarum aucioritalerh redeam, nosler princeps Nolo spe pugnare vicloriae, ne perdam aliquan-
Elias,nosterprincepsElisseus,nosiriducesfiliiproplie- do victoriam. Nisi fugero , aut vineendnmroihi est,
larum qui habitabant in agris el soliludinibus, et fa- aut cadenduni. Quid autem necesse est cisria dimit-
eiebant sibi, tabernacula prope fluenta Jordanis. De tere, et inceria sectari? Aut scuto, aut pedibus mors
Jiissunt et illi filii Rechab,qui vinum et siceram non vitanda est. Tu qui pugnas, et superari potes et vin-
bibebant, et morabantur iti tentoriis: qui Dei per Je- cere. Ego eum fngero, nou vinco in co quod fugio,
remiam vocelaudantur, et promiltitur eis, quodnon sed ideo fugio ne vincar. Nulla securitas est vieino
• deficial de stirpe eoruin |vir stnns coram Domino. serpenle dormire : polesl fieri, ul jne non mordeat..
Interpretare igitur vocabulum monachi : hoc est no- Fuga enim non infidelitatis, sed prudentite indicium
men tuum. Qnid facis in tuiba qui solus es ? non li- est, ne frusira nos offeramuspericulis.
lii eadem causa, qute cceteris. Nemo propheta in pa- Sed nuper JEgypti deserta vidisii : intuiius es an-
iria stia bonorem habet. Nam ubi honor non est,ibi gelicam familiam : quanti ibi flores sunt?, quamspi-
contemptus est. Ubi coniemptus est, ibi frequens ritualibus gemmisprata vernanlia?Vidisliserta qui-
injuria. Ubi injurte, ibi indignatio. Ubi indignatio, busDominuscoronalur.Ille tibi ignisin pectore excn-
ibi quies nulla. Ubi quies non esji, ibi mens scepea J^ stuet, et illa quotidie cogiia, tracla, considera [Ai.
proposiio deducitur. Ubi aulenijper inquietudinem desidera], et quasi quodam carcere tentus excla-
aliquid aufertur ex studio, minus fit ab eo quod tol- ma : Heu me, quia prolongata esl pemgrihalii mea
iitur. El ubi minus esl, perfectum nonpolest dici. (Psalm. cxix): et in paradisum mente conscendens,
Ex bac suppuiatione illa summa nascilur, mo- loiies iu terra non eris, quolics terrena despexeris.
nrichum perfeclum in pjatria sua esse non posse. Eadem"nobiscerte cumhis qui habilant per descria,
P. riectum autem esse nolle, delinqhere est. Ubiau- conditioest: iidem oculi, totidem et mnnus, iisdem
i<ru ego nunc sum, non solum quid agitur in patria, infirmitatibus vel virtuiibus subjaeemus. Si te aqute
sed an pairia persistat, ignoro. Immo nee mibi con- poius vcxat, quanti nobiles non dicam vina neseiunt,
cedilur unus angulus eremi : quotidie exposcor fi- sed carnes ignorant, et fuso [Al.infuso] tantumlegu-
deni, quasi sine fiderenatus sim. ! mine sustentanlur? Sibalnearum telavacra sollici-
CAPUT VIII. tant, quanti principes civitatum,sive ob culpampro-
De Laudibus, et Vlilitate Eremi. priam, sive ob invidiam ad insulas deportaii, sine
Quid igilur agis tu, fra.terp in saeculo,,q.uj miQS seterno praemioperpetuaque mercede absquebalneis
541 REGULA MONACHORUM EX SCRIPTIS HIERONYMICOLLECTA. S4fi
perseverant? Nemo id necessitale pati non potest, jA. 0 quolies irieremo coristilhlusel in illa vasla so-
quodpro Deo pali voluiiiale detrectet. litudine, qutfiexusta solis afdoribus, horridurrim«-
Habebiscellulamquaete solum capiat. Immo non nachis prajstal habitaculum : putabamme Ronifinis,_
eris solus: angelica turba versabitur, tot soeii, quot interesse deiiciis. Sedebam solus": quia aniafitudiiicj
sancti LegesEvangelium,fabulabilur lecum Jesus : repietus eram. Horrebatil sacco membra deformia:
replicabisaposlolos vel propbetas. Numquid |>oleris etsqualida culissitum jEthiopiccecafnis obdiixefat.
tafem alium tuis sernionibtis habere eonsorlem? Quotidie gemitus: et si quando me repiignariieiri
Terra sumus et cinis, et per omnia momeritade no- somnus iriimiiiensoppfessisset, nuda humo vix o'ss"a
stra salute suspensiconlinuo in pulvereni dissolven- hxrentia collidebam. De cibis vero et polii laceo :
di. Quid detrectamus [Al. retractamus] facere de cuin etiamlangucnies monachi ibi aquafrigidautan-
necessitale viriuiem? certe quandoque moriendum tur : elcociumaliquid accepiss"e,.Iuxuria sit. 111«
est. Quamcito mundi dcrelinrjuainus angustias : el igitnr ego, q'ii ob gebenncemeluni,' tali me carcera'
si fone ob coniineiiiiam, qnod tamen raro accidil, damnnveram,scorpionumtaniuin sociuset ferarum,
dolere sloinachum, aestuare febribns cceperimus, stepe choris inlereram puellarum. Pnllebarit ora
perpetuccvitte ingressuri januam morbum pulemus. jejuniis : et mens desideriis tcsluabat in fri»
Quanti enim in mediis opibus, et inler infulas [Al. jj[ gido corpore : ct ante honiinem' suum j'am carn*'
tabulas] consulalus, repenlina morte subtracti sunt. prsemorlua, sola libidiuuin incendia bulliebant. '
Quid ergo desideramus urbium frequenliam, qui Itaque omui auxilio destitulus ad Jesu jacebam
de singulariiaie censemur? mihi enim oppidum caf- pede?, rigabam lacrymis, crine lergebam, repu-
cer, et solitudo paradisus est. Sceculariumquoque, gnaiiteincaruem hebdomadaruminediasubjugabam.
maxime polentumeonsorliadevita. Quid tibi necet-se Non erubesco [A/. depudesco] infelicilaiis mese;
cst illa saepiusvidere, quorum contemptu. mona- quin poiius plango me non es»e quod fuefim. Memi-
chus esse ccepisti? Nam monachum solitudo facit, ni me clamantcm, et diem crebro junxisse cuni n«-
non publicum. cie, nec jirius a pectoris cessasse verberibus, qusun
CAPUTIX. rcdiret; Diunino increpante \Al. irnperante] tran-
De periculo Vilmsolitarim. qiiilliias. Ipsam quoque cellulam quasi cogitationum -
Monacliietiam nuncmores disculimtis, qui jugum inearuni cousciam pertimescebam, et niihimel ira-
Christi coilo suo imposuit. Prinuimque tractandum tus et rigicius,solus deserta peneirabam. Sicubi cou-
est, utruiu solus, an cum aliis in monasierio vivere cava vallium, aspera montium, ni|iiPm prterupta
debeas. Mihi plaeet ut habeas sanctorum contuber- ceruebam, ibi merc erat orationis locus, ibi illud
nium, ne absque duclore ingrediaris viam, quam 'G niiserriinse carnis .ergastiilumcollocabam [Al. tacet
numqffamingressuses: stalimque lihi in partem al- collocabam]: et, ut niihi lestis est Dominus, post
teram' declinandtimsit, et errori pateas, plusque aut niullas lacrymas, post ccelooculosirihaerenies, non-
minus anibules quam necesse est: ei currens lasse- nuniquaih-videbarmihi intefesSe'agmiiiihusimgelo-
'
ris, moramque faciens obdormias. In sofiludine si- rum, el lsetus gaudensque cnntabam : Post ie in
to, suhrepit superbia. El si parumper jejunnveril, odoremunguentorumluoruxncurremus (Caniic.i, 3).
homine.mquenon viderit, putat se alicujus esse mo- Dicamet aliud quod in ^Egyptoviderim. Graccus
menti. Oblitusque sui unde, et quo venerit: intus erat adolescens iri ccenobio, qui nulla continentia ,
corde, foris linguavagatur. Judieal contra volunla- nulla operis magnitudine, flanimam carnis poterat
tem Apostoiialienos servos [Al. suos]. Quo gula po- exstinguere. Hunc pater moiiasierii periclilanicra,
poscerit, porrigit iiianus: dormit quanlumvoluerii, hac arte servavit. Imperat viro ctiidam gravi, ut
neminem veretur : omnes se inferiores ptilal, cre- jurgiisaique conviciisinsectaretur bominem: et jiost
briusque in urbibus quam in cellula est : etinter fra- irrog.iiam injuriam, primus veniret ad querimoniam'.
tres simulatverecundianiqui platearurn lurbis colli- Vocati testes, |>roeo loqtiebahtur, qui coniuineliam
dilur. fecerat. Flere ille contra mendacium ccepit. Solus
Quid igitur? solitariamvilam reprehendimus? Mi-'.D pater defensionem suam cnllide oppohere siuduit:
nime, quippequam saspe laudavimus, lieet ut prse- neabundnnlioritristitiaabsorbereiurfrater. Quidmul-
ferlur solitaria vita pericnlosa est: ne absiracti ab ta? Ita annus duetus est : quo explett, iuterrogatus
hominum frequentia, sordidis et impiis cogitalioni- ' adolescens, super cogitationibusprislinis,- an adlme
bus pateant: et pleni arrogantia et supereilii, cun- molesiite aliquid siistiueret : Pa|ice, inquit , mihi
ctos despiciant,armentque linguas suas, vel clericis, vivere non licet, et fornicarilibeat? Hic'sr solus
\el monacliisdetrahendo. Sed de ludo monaslerio- fuisset,quo adjutoresu'perassel?'Sunt enim meliores '
'
rum volumus hujusmodi egredi miliies, quos eremi duo quam unus, et sialier ceciderit, ab altero fiil-
dura rudimentanon terreant: qui specimen [Al.spe- cietur. Funiculus -triplex non facile rumpitur: e't'
ciem] conversationis snae mulio tempore dederint: fraterfralrem adjuvans exalialiitur.
qui oninium fuerint minimi, ut priml omnium fie- Yidi ego quosdam, qui, postquamrenuntiaveriint
rent, quos nec esuries aliquando, necsaturitas su- saeculo,vestimenlis dumtaxat,.et vocis prpmissione
peravit: qui paupertate laetantur : quorum habilus, [Al. professione], non rebus , nihil de prislina con-
sermo, vultus, incessus doclrina virtutum est. versationemutarunt".Res familiaris aucta quam im"=*
345 - S. HIERONYMlOPERUMMANTISSA. 544
niiniiia. Eadem ministeria scrvulorum , idem appa- ^ ris, aut aliis. Sinliis, convivarum oflendunlur ocnli.
r.ilus convivii : et nomen sibi vindicant solitarii. Si iisdem, jieril abstineniia. Quod t>inon jre volue-
Qifdam [Al. Quijvero |iauperes sunt et tenui sub- ris, miser comederis in prandio ad singulasquasque
stanliola, videnlurque sibi sciuli: poinpnrumferculis phialas, et ad delibuta melle vina poiaberis : alius
sirniles procedunt in publicum, ut caniham exer- luum vuliiim cavillabitur, ille iiicessum irridebit,
ceant facundiam. hic habilum : el imitntores forsilan Judceorum:
Sunl eliam qui huraore cellnlarum, immoderalis- Nonne, iiii(uieni, hic est fahri filius? Nonne fratres
que jejuniis, tredio solitudinis, ac nimia lectiojie, ej'us [Al. add. et sorores] apud nos sunl ? Ego illum
dum diebus ac uoctihusauribus suis personanl, ver- meiuini anie lot ferme annos illuri fecisse lurpe ,
tuulur in melaneiioliani: et nipjiocratis magis fo- dixisse turpius. Alius furcm clainabit, et lecuni [Al.
mentis quam nostris monitis indigent. Pleriquearti- moecliuiiijse scderis fingel esse pariicipem. Oninia
bus el riegotiationibusprislinis carere non possunt, pramliajrarilercousonabunt, in te temulentum con-
mulalis.que nominibus, instiiorum eariemexercent vivimn diss»lveiur.
mercinionia. Non vicluin et vestiium, quod Aposio- Quodsi ullis abstiuueris carnibus, et non crebro
lus prsecipil : sed majoraquam stcculi hominesemo- baluea frequeutes, tunc vero per omnes eolutnnas
lumenla sectantes : ei,sub religionis litulo exerccii- B Maiiicb.ciliiuhts ascribelur. Si volucrum ediiliuin
tur injusta cornpendia: et honor Clirittiani nominis refutaveris, el tenellas colunibascrassosque lurtures
magis fraudum facil quam patiiur. expelenti gulturi durior doininus denegaveris , sa-
Quodque[Al. qute] podctdicere, sed necesse est, crilegii crimen affingitur ; slaiimque aiunt: Ili siint
ul sallem sic ad nostrum erubescamus dedecus, jm- qai crcatorcm mundi coiidemnaiii. In usus nosiros
blice extendentes mauus , pannis auruni leginuis : lacla sunt oinnia. Audivi, Dorninoteste, non men-
et conlra omiiiumopinionem plepis sacculis mori- tior, qiiemdamin stia gula diserlum, cuiii ruinore
murdivites, qui quasi pauperes viximus. eognosceret, me eibis esculentioribus ahstinere , se
Tibi cum in monaslerio fueris, hoc facere non li- dicere: Numquidporcellus ideo fnctus est, ul loga-
cebil: et inolescente pnulntim consuetudine ,, quod tus in senalu senleniiam diceret? Quo videlicet me
primum cogebaris velle incipies, et delectabit le la- slullitire condeinnarei, qui nie putaret ea qucesunt
bor tuus : oblitusque pra-teriiorum seniper piiora in usus creala non sumcre. -
sectaberis : nequaquamconsiderans quid aiii niali Quod si pulla fnerit luiiica , eiiam prteiereuntium
faciani, sed quid boni lu facere debeas. Neque vero digilis denotaberis. Ac sic nisi formosusfueris, san-
peccantiuin dutaris inulliludine : a nec te pereun- ctus esse non poteris. Haecet istiusmodi cum vitain
tium turba solliciiet, ut tacitus cogites : Quid ? eigo G lacefent honain, quid facis, frater, in medio ? Aul
omnes peribunt, qui in ui'bibushabitan.l? Ecce ilii viiiis, nut analhemali colla subniittes, id est, secta-
fruuutur suis rehus : niinisiranl EcclesitP, adeunt beris ea qure sunt adversa coniineiiti.fi.Aut si facere
balnea,unguenta non spernuut: ettamcn in omnium nolueris, lempore [Al. ipse] dnmnaberis. ,
ore versanlur. Ad quod ante respondi, et nunc bre- Prselermiitocrebras saluiationes, obscquia ma-
viter respondeo : In prifiseuliopuseulo non me de tronarum, variasque illeeebras, quibus eiinrn rigi-
clericis dispulare, sed mouachum insiruere. dissimi moiiiuniur \Al. add. animi], cuin el sirena-o
eantu ad naufragiaperlrahuniur. Nunc auteni illud
Cr\PUT X. ciiam si ista non esseni, ad compara-
DePericutohabilandiin urbibus. affirnio, quod
lionem tanien ingenlis boni, majora \A1. minoraj
Considera, ohsecro, satis esse difficilelocumSie- desereredeberes.Curn enimtanta reperimusin ccelo:
phnni implere vel Pauli, et in angelico stare nijni- parva cl caduca nos qurcbisse doleamus in terra.
sterio.h Pretiosum margafmim ciio frangittir, fra- Ambitionamque, jiotentin, inagnitudourbis, videri
ciumque inslaurari non potest. Nayisqunmvissit ru- etvidere, salutare et salutari, laudare, vel detralie-
dis elsolidis confixaclavis, lumentesque fliictttsniin re, vel audire, vel proloijui , et tantam honiiiium
seniiat, cito, si periculosenavigat,perforaiur; et li- D frequentia salicin invitum [Al. lac. saliem invitum]
cel plenis venlis luerosius ad oplata pervcniat: la- videtc, a monachorum proposiio el a quiete sunl
men magis seeura sunl quai el tranquilla sunl. El aliena. Aul enim videniusail nos veiiientcs;et sileu-
aperlius loquar, plus te, quod dicis, Iiabere nierce- tium perdiinus. Aut si non videmus, superbiteargu!-
dem, si in media urbe consislens c moiiacliiis\kti- niur. luterdum ut [Al. add. visilamibusj viceni red-
tes; eisiinl vcra qutc dicis, sed non tnin facile danuis, ad snpeibas fores pergimus , inler linguas
explenlur opere quam dieto. Nam si aliquis le de rodentium minislrorum, postes ingrediinur deaura-
optiniatibus invitelad .prandium, eerte aul ettndum tos. In Ciirisli vero villa , ut didicimus[Al. lac. ul
est, aut negandum. Si ieris, aut iisdem cibjs ve»ce- didicimus], loium rusticitas". Ilaque propter occu-
a ApudRuheaju r.tec, necle pereuntiumlurba sot- caitdenti desupir vesie despicere. Plusque babent
licilel, desiderantur.' paulo
- post, fluclus tabttlaianon sentiant.
'h Ex epist. inter supposiiilias relatn ad Prtcsi- lidem liiiii, MonachorMitviciiiesvita. Hmc sttnt
dium pe.tilahtsc sunt. A<jduutiiaque ex ejus enn- vera, etc.
texju Rulieus ,. ajiique vex.bs, et subjaeentcspopulge
545 - REGULA MONACHORUM •EX SCRIPTIS HIERONYMICOLLECTA. 516
pationes, aut nobis claudendtim est ostium , auVd A.pudicam .appetentium, in inedio itinere corruunt :
Scriptnrarum, propter quas aperiendte sunt fores , dum solam.abslinentiamjmtaiit carnium, et legunii-
sltidia relinqnenda. nibus onerant slomaclmm, qusr>modernte parceque
H:s igilur ratianibus inviiati, mulli philosophorum sunipta innoxia snnl. El nl quod senlio Joquar, niliil
reliqueriinl frequeiitias urbium, et hoilulos subur- sic inflnmmat corpora, ct liiillnt rnembra geiiitalia ,-
banos : ubi ager irriguus, arborum comte,etsusurrus sicut indigestus eibus ruciusque convulsns. Quod
avium, foniis speculum iinnnirmurans, et multte enim seniinarium voiupiaium esi, venenum pula.
oculorum auriumque illecebrte, ne per luxum et Est autem estis cariiiiim-seminariunilihidiiiis. Et
per abundaiiliam copinrum aiiimtc fortiitido molle- non soliini de carnibus loquor, "sedin ipsisjcgnmi-
sceret, etcjus pudiciiiacoiistupraretur.Iiiutile quiji- nibus inllautia [Al. instaiuia] et gravi.i dcclinanda-
pe esl crebro videre per qure caplus aliqipiido sis : sunt. Pnrcus cibus el venter esuriens, triduanis je-
el eorum te experimento coniiiiitierc, quiiius diffi- jnniis praifertur. Mtillo eninv' meliiis est quotklie-
culter careas. Nam quos sreculi carcer inc.udit, parum, qaam niro. salis suniere. Pluvja illa opiinia
nunc ira, nunc avarilia , isur.clibiilo, nunc aliorum est, qua; sensiin deseendil in lerras.-Subitus el ni-
inceniiva viiiorum pcriraiiit ad ruinani. mius imber in jir.x-ccps,arva subverlit. Refeelio ita-
Ideoque obterendrc stiul animi volupiaies, relin- B que .satnritaleinfiigiai. Niliil prodest biduo iridiroque
quenda delectaiionunistudia : quoniam hcecesl cir- transmisso vaeuiim poriare venirem, si pariler ub-
cuincUiouisveritas, non figura. Nitenduniin sumnia, ruatur, si coiupcnsettir saturiiale. jejuiiium. I.l<o
ul naturalibus ampulslis, conversatio nustra lendat nieus rejfleta torpescit, et irrigata •>corporis hu-
ad coeiuin.Quod fiet, si ludi, si jocns, si convivia, more, spiuas germinal libidinuni.
si sernio pene familiarium deseratur, et qucc cir- Plures quoque sniii qui cum vino sint sobrii, ei-
cumciduiitiir nrescant : ° nnn visti , non .audilii , boruni tamen largitate sunt ebrii. Oinnes eniin qni
non lactu, non sapore, aut capiet in nalura corporis ebrielatem secianiur, filii Belial vocantuf. Nam
nalurani corpoream non habere. Na;u si-veliinus vent.er niero testuans facile (Al. ciio) despumal in
desjiicerequod sumtis, mereinur melius esse, quain libidinem. Unde Noe nudavii ebrietaie feniora. Lot
fuiinn?.Igilr.r non temcre offeramus nos periculis, quem Sodoriia.non vicerat, vina vicerunt. Venter
scd quanium in nobis esi insidias decliuemtis. quoqtie plenus facilede jejuuiis dispulat. Qui nulem
Chrisium desideiat, et illovebcitur pane, npn qu;rrit
CAPUT X!. '
magnopere de quam preiiosis cihis stercns conficiat.
De Abstihentia,et prmcipuea cartiibus.
Quidquid post giilam non .scniiiur, idem (il quod
Salvalor nosier, Allendite, inquit, vobis ne forle*C pauis et leguniina. Omne enim quod in hoc mundo
gravenlurcorda veslracrgpida , el in (brielateet cttris laborant hoinlries, oie quasi consuniiiur, et nilritum
hujus vilm(Luc. xxi, 34). Modicuscniin nctempera- deulihus, ventri tradiiur digerendum, eltamdiu
tiis cibuset cami et animae utilis est. Balnearum iribuil voluptalem, quamdin gullure deiinettir. Cum
fomcniane quceras,qui calorem corporis jejuniorum vero in alvum Iransieiit, desinit inter cibos e.-se
cupis frigore exstinguere:quaeet ipsa moderaia sint, disianlia. -
neniniiadebiliient sioiiiachum, elniajorcm refectio- Nechoe dicimus, quod negemuspisces; sed quo-.
neni poscenlia erumpant in cruditalem, quaepai'ens modo nuptiis virgiuiiatem, ila saiuritati jejunia
Iibidinuniest. Aiunt enim medici , qui de liumano- prtefeririius. Sed non ideo te carnes vesci non pules, -
rujn corpoium ;erit>sere naturis, prcccipueCnlenus' si suum.lepoiuiii, alque cervorum ei quadrupeduui-
in libris, aurs„m titu!us7TE/H vyeivav, puerorum cl animaiitiuin-esculentiaui reprobes. Non enim btrc
juvenum , nc perfeeta; sctalis virorum inulierumque pedumnumcro, sed stiavilate gu.stuscomprobanur.
corporn, insito calore fervere, et noxios his esse ScimUs ab Aposiolo dictuin : O.nids creatura Dii
seiaiibuscihos qui calorem aiigenl: saniiatique con- bona, qum cum graiiaitim aclitns percipitur (I Tim. >
durere, frigidaquaequein cibo et potu sumere. Sic- iv). Scd idem loquilur : Bonum esl carnem n tt
ut econtrario senibus , qui pituita iaboranl et D - manducare (Rom. xia). Comedanl carnes, qui .carni
frigoce, cabdos cibos, el vetera vina prodesse. Et servitint. Quoium fervor de-pumat in .coiiutu,. eo-.
efinmConiicus, cujus finis esi humauos mores nossc rum et inlesiina carnibus repleaiitur.
1 -Tu
atqne describere, dixit , Sine Cerereet Libero friget vero nihil Iwbensinni neccsc, qiiam in jejuuio
Venus. perseveraie. Paiior el sordcs lusn genimne sint.
Nihil ilaque scias conducere Chrisiianis adolescen- lgiiur cum niihi dixeris,-eur [>orcuscreaius est?
tibns ut esus oleruni. Nam ardor corporum frigidio- statini tihi rcspmideho pneroruni more ceitanlituii?
ribus epulis temperanclus est. Nubis enim non co:- Cur viperre ei scorpii? Nec Deuin superfluorum jit-
porum vultus, sed animffivi^orqurcrittir, qtitcearuis dicabis ariiliceni: cum plurimffietbestiteet voiueies
infirmilate fit fortior. Inde est quod nonniilli viiam siut, quas luje fauces recusani.Sed no coulciitiisum
a Pro hii qn.fi se.|uuntur usque ad Igitui, alia pro, ad capiet, logciidti-ii\i.ieinr continuo scisu,
Rubeus stibsliiuit ,- ut, inqnit, vcrborum seusus non saporecapi, ct itt nntura, cic.
haud ita npertus inagis patcret, Nos in fine dum- .pRu'icus irrigw l><mm spihasgatxdnat^ et'.
ta.xatverbuin[uimus, ex ms. suffeeimus. Gssieruta
~ '-'
Zll~ S.' HIERONYMlQPERUM MANTISSA. 548
hpc, el ex pugna niagis videatur cssc quamverum : A pium, ul fn prima aeiate non circumcidimur, nec
Audi, idcirco sues et apros etreliquas animanies repudium dare permilliniur, nec carnescomedimus.
'
creatos, utmiliies, athlette, nauitc, rheiores, melal- Hippocrales in Aphorisrais docet crassa et obcsa
lorunique fossores , et caeteri duro operi mancipati corpora, quse creseendi mensuram iinpleveriiii: nisi
habereul cibos : quihus forlittido corporum neces- cito ablaiione sanguinis hiinuaniur, pnralysim et pes-
saria est : qui portant arma et cibaria : qui pugnis sima morboriim genera parere [Al. erunipere]. Et
ei calcibus sua invicem membra debiliiant : qui idcirco esse necessariam dempiionem, ut rursuiu Iia-
remos traiiunt: quorum latera ad clainandiiiii di- bcant in qusepossint cresceie. Non enim manere in
cendumque suntvalida : qui subvertunl moules, et iino statu naturam corporuin, sed aut cresceie, aul
sub divo [.4/. sudo] et imbribus dormiunt. decrcscere, nec posse vivere animal nisi crescendi
Sed quid ad nos, quorum conversatio in coelisest? capax sit. Unde et Galenus ille doctissinius flippo-
Caelerumnostra religio non atlilelam, non natitns , cralis interpres, aihiems, quoruni vila et ars sagina
nonmililes, non fossores, sed sapienlice erudit se- esi, dieit in exhorlalione niedicina?,necvivereposse
ctatorem, qui se Dei cultui dedicavit, et scil cur diu, nec sauos esse ; animnsque cornm il;i niniio
creatus sit, cur versetur in tnundo, quo abire festi- sanguine et adijiibusquasi lulo involutas, uiliil tenue,
net. Unde et Aposiolus loquitur : Quando infirmor, I » niliil cceleste; sed semper de carnibtis et ruciuet
lunc potens sum (I Cor. xu). Et, Si cxterior nosler ventris ingluvie cogiiare. Diogenes lyrannos el sub-
homo corrumpitur, sed iiuerior renovaiur de die in' versiones urbium belb.que hosiihavel civilia non |>ro
d\em (II Cor. IV) : Et, Cupio dissolvi et esse cum simplici victn oleruni pomorumque, sed |iro eaniibns
Chrisio (Phillp. m). El, Carttis curam ne fecerilis epul.-irnmquedcliciis asserii excitnri. Quodquc mi-
(Rom. XIII). Quodque sine quatuor sensibus vivere randuin sil, Epicurus voluptatis nsserior, oitmes li-
possumus : id esl, sine aspeciu ; auditu , odorntu, bros suos rejilovil oleribus cl pomis et vilibus cibis,
atque complexu. Absque guslu auteni et cibis ini- dicns itn esse vivenduin : R quia carnes et exquisitre
possibile esi lium.inumcorptis subsistere. epultc ingenli cura ac miseria prxp iranltir, majorein-
Ades^e ergo debet ratio, ut tales el tanlas suma- que poonamhabe;nl in qua-rendo, quam voluptntem
mus escas, quibus non oncretur corpus, necliberlas in ahuiendo. Bibere et comedere nou deliciarum
animte jirtcgravetur. Quia et comedendum est, et ardorem debet excitare : sed sitim famemque rc-
deanib.ulaiidum,el dorniiendum, el digerenduni, et stinguere. Qui carnibus vescuntur, indigent etiain
ppstea inllalis venis incentiva libidinis susienlnnlur his qutc sunt [Al. non suntj caruium. Qui autem
[Al. susiinenda]. Suul quidem senstis nosiri poria;, simplici victu utuntur, eos carnes uon requirere.
per quas ad animam iiostram steculi blandiineuta ' J Sapienlite ergo Ojeram dare non possumus, si
descendunt, et per quas sensus carnis introeunt. menstc abundantiiiin cogilemus, qurc labore niinio
Per quas ni=i lata strage faeta viam 'urlutibus potius cl cura indigent. Ciio explclur naiuric necessitas ;
quam impietate fecerimus, numquam ad regem fiigus et fames, simplici vestitu ei cibo expelli po-
pletaiis pervenire polcriinus. test. Delicite et epularum varieias fomenta sunt
Dicat enim unusqiiisque quo dolet [At. quod vult]: nvaritite. Quod si quis existiinat se abundantia ci-
ego loquor conscisntiam meam. Scio mihi nbslinen- borum potioniimqne perfrui, et vacare posse sapien-
tiarn, el nocuisse inicrniissain , cl profuisse repeti- lire, hoc estversari inter delicias, el dcliciaium vitiis
lam. Nec tales ergo recipianuis cibos, quos atit dilfi- non leneii, seipsum decijiit. Sensus noster illud
cultate digerere, aut come^tos niagno pailos el pef- ccgilal, cjuodvidet, audit, odoratur, guslat, aiircciat,
ditos labore doleamus. Oleruni et poiuoruin ac le- et adejus iraliiturappeiitum, cujus capiiur volupl.ite.
guminum, et fjcilior apparalus cst, et arte impcn- Diffieile,imiiio impossibileest",diviiiis et voluplaiibus
diisque coquorum non iudigent, el sine cura susteu- tiffliientesnon ea cogiiaie qiite gerimus. Fruslraque
tant humauum genus, inoderaleque suinptus : quia quidam simulnnt salva fide el pudicilia [Al tucct et
jiec avide devoralur. Quod irritaineiitum gulje non pudieitia] et integiiiaieMeiiiis se abuti volnptatibus :
habet, leviori digeslione dccoquitur. Neiuo eniiu " cuin contra naiuram sit,- cojiiis'voluplatum, sine vo-
uno et duobus cibis, hisque vilibus usque ad infla- luptaie perfrui. Sensus corporum quasi cqui simi,
lionem ventris oneratur, quce diversitale carnium sine ratione currentes. Anima vero in auiigae modum
etsaporis deleclatione concipilur, cum variis nido- ietinei frena curreniium.
ribus funianl palincc,et ad esuni sui, expleta esurie, Grandis exsuliatio animte est, cum parvo contentus
quasi captivos trahunt. Unde el morbi ex saluritate fueris, munduni iiabere sub pedibus : el oinnem ejns
nimia conciianiur. Multique impatieniiam gulse vo- jiotentiam, epulas, libidines, j.ropier qu;e divitiae
'
niitu remedianlur : ef quod lurpiler ingesserunl, comparaniur,vilibusmutnrecibis, etcrassioretunica
lurpius egerunt. coinpensare.Tulie epularum et libidinis luxiiriam :
Posiquam enim venit Chrislus in fine temporum, iieino quaeiet divilias, quaruin Uitis, aul in vemre,
et revolvit omega ad alpha, id est, finem ad princi- aut sub venlre est. Qui tegrotal, non aliler recipit

a Rubeus hsec pcr incuriam verba prsetermisit, quiacames et exquisilm epulm ingenti cura ac mhma-
• "
prcrparantur,
559 REGULA MONACHORUM J2X SCRIPTIS HIERONYMICOLLECTA. 5o0
sanitatem, nisi lenui cibo et casligaio victu. Quibus A'Jioveranl, verum et ipsum parunf prdpter' '
nauseam
ergo cibis recipitur saniias, hiS et servari polest: et asperitatem gulturis Ieniendam". 'jso -
ne quis putet morbos oleribus concitari. Si autem Quid loqtiar, inquit, de volatilihus , cuin ova
vires oleraiion minislrant, qute nascuntur et alunliir quoquepro carnibus viiaverinl el Iac? quoruin alte-
carnibiis, quid a lamen necesse est sapienti viro et rum caines Iiquidas , sllerum sauguihem esse dice-
philosopho Clirisii tanlam habere furliliidinein, qute banlcolore mutato. Cubile eis de foliis palniarum
aihleiis et militibus necessaria est, qhani fcuinlia- conlextum erat. Scabellumaeclive ex una parte ob-'
bueiit ad vitia provocetur? Illi arbiireiiiur"oarnes liquum in terra pro.pulvillo caplti"supponebant: bi-
sanitati congruas, quivoluni -buti libidine, et iu dui triduique inediam suslinentes , et huinores cor-'
ccenumdeinersi volupialum , ad coiluin seinper ex- poris , qui nascuntur ex otio,'-et ex mansioneuniiis
tcstuant. Chiistiano sanilas absque viribus cximiis loci, niinia victus castigaiione siccabani. liem Jose-
[Al. uiiiiis] nccesaariae.--t. phus, in secunda;Judaictecnpiiviiatis hisloria, et in
Nec lurbare nos dehet, si rari sunt hujtis jiroposili decinio octavo Antiquitatum libro, lria describil
sectatores, quiarari sunl, el amici boni fidelcs,et dogmala Judar-orum, pharisteos, sadducrcos,essaeos
pudici, et contineiiles, seiuperque viriin rara est. [Al. esscnosj : quorum novissimosniiris eifert lau-
Legimus qnosdam morbo anieulari et podagraehu- Bdihus. quod et uxorihus , vino et caruibus semper
moribus laborantes,proscri|ilione bonorum ad sim- ahslinuerintf quotidianum jejunium verteririlin na-'
plieetn.inensam et ad pauperes cibos redaeios, con- ttiram. .Superquoruni vila el cibo [Al. /accJ-eiboJ,
valuisse. Cartierant enim solliciludine dispensandre Philo vir'doclissitnus proprium voliimcn edidit.
domus, et epularum largilate, qiiaeet corpus fran- Eubulius narrat apud Pursas tria genera M:\go-
gunt, elauimaiu. . rum, quorum piimos, qui sint doctissimi et elo-•
Irridet lloratius appetilumciborum, qui consumpti queniissimi, excepia fnrina et olere, nil amplius-in
relinquunt pceniieniiam.Sed etiam exvilissimiscibis cibo sumere. Orjjheus quoque injcarmine sno esum
vitanda saiietas. Niliil enim ita obiuit animum , ut carnitim penitus deteslatur. Pythagora etiam, So-
plenus venter et tesiuans,et huc illuc se verlens, et cratis", Auiisihenis, el reliquorum frngalilalerare-
in ructus , ct in crepilus venloruiii efflatione respi- ferreni in coiifusionemnostram, nisi el longum es-
rans. Quafeaulem illud ji-junium, aui qualis refeclio set, et proprii operis indigeret : lit qui pauperlateni
post jejumum, cum pridianis ejiulis distcndimur, et Apostolorum et crucis duriiiem, aiil nesciunt, aut
gultur noslrum meditaioiium efficitur latrinarum? coniemnunt, imitenlur saltem gentiliuinparcitaiem
"
Dumquevoluniusprolixiorisinediaefamem quterere, [Al. paupertalehij. ,
tanlum voranius, quanlum vix alteritts diei nox di- Cf Ad ea venio, qutc Asella poslduodecimum nnnum
gerat. linque iion tam jcjunium appellandum esl, sudore proprio elegit, arripuit, tenuit, ccepit, im-
quam crapula, ac fetens et molesta digestio. plevit. Unius cellulce clauta angustiis, lailtudine^
CAPUT XII. jiaradisi fruebatur. Idem lente solum, el orationis
loctis exslitit el quielis. Jejunium habuit pro ludo,
De AbslinenliaPhilosophoruni,antiquorumSaccrdo- inediam pro refeeiione. Et cinh eam non vescendi
tum, aliorumqueSanctorum. desidcrium, sed humaua confcciio adcibum irahe-
Dictearchusin libris Antiquilaiutn et Descri|>lionc ret, pane et sale et aqua frigida eonciiabat m;.gis
Graccicc, refert sub Salurno , cuni omnia humus esuriem, quam reslinguebat: etoperabatur manibus,
funderei, nullum comedissecarnes, sed universos ' sciens scriptum esse : Qui non laborat, non xnandu-
vixisse frugibus et pomis, qu;e S|ionte terra gigner cct (II Thess. m). Et iia ad quinquagenariamperve-
bat. Chreremonquoque Sloieusv vir eloqucntissi- nit tctalem , ut non dolerel slomacbus, non visce
mus, nanatdevita ariiif|uoruinJEgypiisaccrdoltim, runi crticiaretur injuria, nnn sicca humus jaceniia
quod pinnibus nitindi negotiis curisque poslposilis, membra confringeret, non saceo asperata cutis fe-
semjier in templo fuerint, et rerum naluras, cau- torem aliquem sitiunqtie contraheret, sed saiia cor-
sasque ac raiiones sidci-iunconlemplati sint, niini- 0-pore, anima snnior, soliludinem pularet etse deli-
quam se mulieribus niisciierinl, numquam cogna- cias, el in urbe lurbida invenirel-eremiini niona--
tos et propinquos, ne liberos quidem viderint, et ex chorum.
eo lempore quo ecepissentdhino cnltui descrvire, Paulo quoque cibum et veslimenta jialmaprtebe-
carnibus et viuo semper abstiuuerint propter tenui- bat; et ne cuiimpossibile videalur, Jesuniiteslor et
talem sensus, h et maxiuie propier ajipetitus libidi- angelosejus,' quod in eremi, qurcjuxla Syriam Sa-
nis, qute ex bis cibis et ex hac polione nascunlur. racenis conjungiiur, monacbuni vidi/.qni per tri-
Pane vero non vescebautur, ne onerarent stoma- ginta annos inclusus , hordeaceo pane' et Iululenia
chum, et si quando comedebant, tunsum pariter aqua vivebat. Alter in cisterna veteriper diessin-
hyssopum sumebant in cibo : ut cscam graviorem, gulos quinque carycis sustentabatur. Unde' si mihi
illius ealore decoquerent. Oleumtantuni in olertbus Dominus optionem daret, multdmagiseligerem lu-

, a Deerant, quibus sensus maximeconstat, verba, b Addit Rubeus, el vertiginemcapilW. Idem mox
"
tamen necesseest. liabet, Patie ra.ro e
vescebantur, tc.
SSI S. MERONYMlOPBRUMMANTISSA. SJfc
nicam Pauli cum meritis, qnam regum purpuras.A caeterarumvirtuiiim fundamenlumest, el sanctifica-
ctmi regnis [Al. pcenis]suis. Quid tamen nos vcntris tio alque pudicifa : et sine qua neino videbilDeum.
animalia.tale umquanifecitnus?quos si vel secunda Nam Chrislus pro aniini voluntate omnia in' acce-
liora legenles invenerit, osciiamus, manu fac'.em ptuni refert. Displicent namque in leneris maxime
defiicniites, continemus stomaclium, ct qunsi post tetalibus Ionga el immoderaia jejunia, quibusjun-
. imilitim laborem, mundialibus rursus negotiis oc- gunttir hebdomades, et oleum in cibo ac pomave-
cujiarnur. tantur. Experinientodidici, asellum in via cum las-
Praetfiriniiloprandia , quibus mens onerata pre- sus fuerit, divenicula quaerere. Hoc enim in perpe-
miltir. Pudet dicere-freqitenliam salutandi, qua aul tuo jejunio prsecepium est, ut longo itineri vires
ijisi quoiidie ad nlins pergimus , aut ad nos venien- perpetessuppetant, ne in prima mansione currenles,
les cceleros cxsjieetamus. Deiuceps ilur in verba , corruamus in mediis.
surmo tcrilur, Incerantur absentes, vila aliena Csnterumin Quadragesima conlinentisevela pan-
describitur, et niordenies invicemconsuniimur ab denda sunt, et loia aurigrorelinacula equis laxauda
invicem. Talis nos eibus occup.u el dimiltii. Cum properanlibus : quamquamalia sit condilio stecula-
vero amici recesse-int, raliocinia suppulanius. Nunc ritun, alia monachorum. Sir-eularishomo iu Qua-
ira personam nobis inducit, nunc cura supeiflua in B dragesima veniris ingluviemdecoquil, et in cohlea-
annos |iluriinos duratura pnrcogiiat. Nec rccorda- rum morem, succo viciitans suo, fuluris dnpibus ac
mur Evnngelii dicensis, Stulle hac nocte auferent saginae aqualiculum parat. Monacbusin Quadrage-
aniniama le, quaenutem prcejiarasticujuseruul? sima suos dimiltat equos : ut sibi meinineril semper
Nec vero boe dicenscondeinnocihos, quos Deus esse currendiim.Finitus labor major, infiniius 1110-
ereavit ad ulendum ciun grn.liarumaclione , sed ju- derniior esl. Ibi enim respiramus : hic perpetuo in-
venibus inceniivaesse assero volupialnm[Al. aufero cedimus.Sic lamen coniedas, b ut slaiim poslcihum
vohi|>tniisJ.Non iEjjiceiignes, uon Yulcauia icllus, possis legere, orare, et psallere. Ideo sint libi
non VesevusOlyinpusquelaniis ardoribus testuant, casla, simplicia, moderata, et non superstitiosa
ui juveniles medulltevino plente, dapibus inflam- jejunfa.
nintie. Avaritia cnlcatur a plerisque, et cuin marsu- Sed quid prodesl oleo non vesci, et molesiias
pio deponitur. a Maledicjinlinguam indiclumsilen- quasdamdiffienfiatcsquecibofum quserere,carycas,
lium emeiidal: ctilius corporis, et habiius vestium piper, nuces, palmarum fructtts, simibim, etmel?
iiiiiiis horte spatio comrauiatur. Oinnianlia peccala Tola horiorum culiura vexalur, ut cibario pane nou
fxtwnsccits siiul, et quod foris est facile abjicilur. vescaniur : et dum delicias seclamur, a regno coelo-
Sola libido insila cst , ct quadani lege iiatune iu C rum relr.ihimur. Nec si biduoaul triduo jejunavcris,
coittini jjesiil eruinpere. GranJis igilur virmtis est pules te jejunnniibus esse meliorem. Tu jejunas el
et soiiciitfi (iiligeiititcsuperare quod halus sis, et in irasceris : ille comedit, et forte [At. frdme] blnndi-
carue iion carnaliier vivere. lur. Tn vcxaiioneni inenlis et venlris esuriem jeju-
CAPUTsXHI. nnndo \A(. rixandoj digeris, ille rnoderaiius aiiiur,
el graiiasagit Deo.Undeqtioiidie claniallsaias: Non
De lemperadsJejnniis. lale jejiiuiitm elegi, dicit Dominus. Ei iterum : i»
Tanlum libi jejuniorum as^unie, qunntnm ferre diebus jt'juniorum vestrorutninveniitniur volunlalcs
poies : divcrsus e-l eniui honiinum sioinaclm«.Alii vestrm: el omnesqui sub potestatevestra sunt, slimt-
aniniis , alii duicibus, nlii nuhieiioiihiis, alu levi- lalis. In judiciis el lilibusjejxiitalis, el p?rcutilispu-
bus [.4/. lenibusj delcclnniur cihis. IJeo uon tibi guis Ituinilcm: ut quid milii jejunalis (tstii. LVIII>/?
iniinoderata iinperamusjeniinia , et cnuimeui cibo- Qunle illud potest esse jcjuiiluni, cujus iram non di-
rum ab tiiKMiliam,qnibus slalim co'pora delicata caiu nox occupat : sed iuna inlegram derclinquit?
franguninr. Pliilosoplioruni qtioque senleniia est, Teipsum consideians noli in alleriu* ruina, sed
moderaias esse vjriutes, excedcntes modum aique in tuo opere gloriari: nec llloruni libi exempla pro-
inensurani inler viri i (lepiiinri. Unde et unus d< Tfponas, qui carnis ciiram facienies, possessionum
sep:em j-npic-iiiibus : A*<;quid, ait, nimts. Noviei.im reddiius el (|utiiidian'.isdomus inipensas s>i|>putaul.
ego in utroqne sexu propier iiimiaui ahstiueniiani Nec euini uudecim "Chiistiaposloli Judaeprodiiione
cerehri sauilatem qtiibusdam fnisse vexaiani, |>r;e- stmi fracli : Jiec Philelo et Alexandro naufraginm
scrlim qui in liumidis, et frigidis liabiiavereccllulis. faciente, caeteri a cursu fidei siihsiiterunt (jll T:-
iia utiiescirent quid agerent, qunve se vcncrcnl, molli. u). Conviviaquoque tibi sunt vilanda sa;cu-
quid loqui, quid lacere debcren(. larium : inaximeeorunl qui hoiimibus lument.Nam
Sic ergo debes jejonare, non ut jinlpites, elt pinguis venter non giguit sensumteiiuem.
respirare vix pobi-is: sed ut fracio corporis apjieiiiu., D»cet ^Esopi fabula, plenuin muris ventrem per
nec iu leciione, necin psalinis, in-c in vigiliis soliici angustum foranien egredi non valere. Qnoscumque
quid ininus facias. Jejunium non perfecta virlus, sedI naiiujue formosos, calamislratos, crine composilos,
* Hfficvcrn, Maledkamliiiguaminclictntnsilentmni b Adduu! alii libri, t;(sempermirias.j
?i"-dai, Rubeus omjuu, atqueajio u-auslulit.
S53 REGULA.M0NAC1I0RUMEX.SCRSPTIS HIERONYMICOLLECTA. Soi.
ve! buceis rnbeniibus videris, deanncnlt) Joviniafii A \ satiaius, de honi coidis thesauro profcrl ea qutc bona
.siiiit: a inter quos giunniunt sues. De noslio grege, sunt. - '.
tristes, pallidi, sordidi [Al: sordidaii], t-tqiinsi pe- Crebrius lege, el disce quamplurinia, el tcnenle le
rcgtini luijussseeuli, licel sernione caieaul [A/. la- codicem, soiniius obiepat, et cadenlem aeiem pngina
ceanl], hahiiu loqiimuur ei gestu : IIeu mihil quia -sancta suscipiat. Et quamquam Apostolus semper -
. pcregrinatio mca prolongata est. Undc saccus ei jeju- orare nos j'ubeat, et sanctis etiam ipse soninns oralio
niuiii anna stint poeiiitcntire,h et auxilia peccaiorum. - sit, tamen divisasoraiidi boras dehenius babere : ut
Elsie duobus necessnriis uiiuni esi sublrahendiim : si uliqiioTueriiiiiisopere deienli, ip»um nos ad offi-
magis eligam jejunuini absque sacco, cjuamsaccuni, cium tempus sdmoiieat. Nec cibi ante sumaiilur; nisi
absque jejunio. At vero hi quibus pceniteiuiaprteei- oraiioue prffiinibsa.Kec fecedatur amensa, nisi rc-
piltir, consequenter ad jejuiiiuni. saccum copulanl. ferantur graiite Creaiori. Egredienics hospitium ar-
Non quidem i-anat oculiim , quod calcaueo tidhibe- met oratio, el iiigredieiilibns occtirrat or.uio anie-
tur. Jejunio passiones corporis, oralione pestes sa- qnain sessio : nec prius corpusculum requiesiat,
iiandae sunt menlis. Igitur per jejunium oslemliuir , quam aiiiina jiauselur [Al. pascaiiirj;
j.os ire in parndisum , unde per saluriialem luera- Ad omnem aclum, et ad oniiiem ineessum, niamis
n.tisejtcii. Namjcjunium curat vuluera delinquenlisj"] R pingal crucem. Dominicisdiebus oralioni [Al. add.
curatosque sauctlficnt. tanliinij et leciioni vncetnr. Quod quidem in oinni
CAPUT XIV. • lempore. coinplelis opusculis faciani. Quotidie de
- De Conlemptatione,Oralione, el Leclione. - ScrijHtnU saueiis aliquid discntiir [Al. dicanir]'. Pro-
Si monachuse^se vis, non videri, habelo curam ; videnduin etiam ut di.emsoleninem , non lam 'cibo-
non rei familiaiis, cui renuntiando hocesse coepisti, rum abundantia, quani spirituscxsullatione ce'ebre-
sed aninite tutc. Ama scienliaiii Scripturarum , et ' mus : quiavalde absurduni eginiinia-satJirit.-itevelle
- carnis viiia non amahis. Corpus pariier animusque inartyrein honor.ire, queiu sc.as Dcd placuisse jeju-
tendnntur ad D.miinum.Sic teipsum in coelum, ani- niis. .
niogestientc, prtccurras [Al. procuresj, ut dumcor- Saceido;es'qnoque pro omirbus orsre'dcheni
pore moraris in terra, jani od Christiim menle per- ~[Al. snlcnt 1, quorum elecniosynas oblaiionesque
veuias. Assuescas quoque ad orationcs et psalmos recipiuut. Sa-pe in manibus luis divina sii ieclio et
nocte consurgcre, innne hymnos canere : terlia , crchrre orniiones, ut onnies cogiial onuni sngiiirp,
scxta , nona hora ilare in.acic quasi bellaiorem • quibus ailolesceniin percnl; soiel, liiijii-iremodi.rly-,
Chrisii, accensaque lucerna reddere saerificium ve- peo rejicllanlur; Quoniam difficile, iiniuo impossi-
speriiiuim. Sic cY.csiranseat, sit nox inveniat labo- C hile est perturbalionuni viliu rarere quempiam.
ranicm : orationi leelio , leclioni succednt oralio. Nnm frequens lectio, qiioiidiana mcdiiaiio, solet
fa- '
,ea
Prsccipue qure saiicti in
faciunl, conspectu Dei inagis'lahor meniis esse quam cnrnis. Quomodo"
ciimi, et pleniorem scieutlajii Dei ncciiiiunt : et ple- cniin qu.;d mniiu elcorpore fii, inantis ct ebrporis
, nius divinis imhuii stiiit disciplinis. Si enim segioius labore compleltir : iia qucd od lectioncm perlinci,,
el ffsluans febribus aquam frigidam posiuler, etdi- niagis menlis esl labiir. Lillertr namque innrsujiiuni
cai ad medictini: Yim jiatior, crucioi- (Al. urpr) , non sequuntur : sudoris lamen corniles mnt el la-
cxanimor, usquequo, inedice, clamabo, el non cxau- boris.socice jejuiiiorum, non saiurilnils fconiincn-
dles?Ei respondeat sajiieniissinius medicus : Scio tirr-, non lnxuriie. Unde quidani Origenis discipulns
quo lemporedebenm dare quod postulas, non misc- dixit : numquam se cibuiii, Origenc pr.Tseiile, sine
reisr niodo, quia misericordia isia crudeliias cA, fit lccilonesnmpsisse : niiniqiiani inisse'[A/. cvcriisse]
volunias luaconira tepeiit. IiaDominusnosiersciens• somnum, ni»iunus e fratribus sacris Lilieris perso-
cienieiiliresute pondera iitjue niensuras , iuierdumi naret. -
. non cxandit clamantcm : ul.eum probet, et niagis> • Edenlcs aufcm cucullis cajiiia Vua'velent, he al-
jirovocet ad rogandnni, ct quasi >gneexcoctum, ju- tcr alteiuni nspiciat niainlucanteih : ne loqui quid-
. sliorein et puiiorem facial. • •.,'' D qnaui licent dnm mnndiicant.
IgimVquaiulo conie-
Ad orationein.noclcconsurgenli non indigestio cibii dcris, cogiia quod jtaiim libi orandi.in illico, ct
..lueluin faciat, sed inaniias. Nain quidam vir iuter legcnduin sii.
_-pa--toreseximius : Sieut fumus, inquit, fugal apes,, De Scripiuris sanclis hnhetofixum versuum nu-
sic indigeslai uciatio avertit Spiritus snncti cliarisma- mcriini. Ismd ppnsum Doniiuo tuo rcddc' Nec ante
ta. Ruclusruiteiiidicitur propriedigesliocibi, elcon-- nicmbraqiiieli coiicedat, (jnam calailuim \Al. pnlia-
coctarum escarum in veutuni efflniio. Quoinodo ergoi ' diiim] peeiori ttii h->csubtegminc cnmpleveris. Post
"
jux:a qualitaiem ciborum de slomaeho ruclus eriiin-- sancias Scripiuras, doclorum honiiuuni Iractnius
jii, et vel boni, vel mali odorisflalus indicium esi: : le.c, eoruiu dumlaxnt quortim filles nola esl: Qiio-
ita iuterioris boiuinis cogitaiiones verba proferunl:: "Jiinm erudiiio limoreni crcai,'iuiperiiia coniidenliani.
. nt ex abnndatuiacordis os.loqttjtiir. Justus cornedens 5 Sed ttinc Scripiura prodeiit legeiui: si quod Jegeris,
icpli-ianiniain suam. Cumque sacrisdoctiinis fueritt opere coinpleaiur.
'» h
ilubeus, itnmo inler ejus sues grunhiunl, Mos? ( Perpertim Mftrlianteus,et ntia p$(cqtorum<" ,,
loctim psnlmi, lleumihi, ctc., prfjHennitiiii
.583 - -S. HIEROiNYMl-OPJJRUM MANTISSA. M6
Illorum igilur Iractalibus, illorum delecteris in- ,Apientis ; injuriam fecisse, virtuiistalietia possidere,
geniis ct libris, quortim pietas fidci non vacillat. polentice-: innocentem circumvenire, astuiite : hu-
Cceteros sic Jegc, jit.magis jtsdicesquem sequntR milem despexisse, iiobilitatis. Sic erroribns plcna
{'aveas omnia tippcryphn: et si qnando ea iwn ad sunt omnia : et ad hoc usqtie verilas nb-Ctiratur,
dogiuatiim veriiatem logere volueris, scias non .eo- ut in niortis gremio jacuisse bcatitudo dicatur.
ijuin es=e quoriim titulis prtEiioXiirilur:muliaqne in Nobis vero nif placet, nisi q,uodEcclesiastictim
•his-admixta viiiosa. Etgrandis jHwIenlitcest aiirum <est,et quod poblice in Ecclesia [Al. add. dicere]
iu luio qumrere.Quid enim fncii cumPs:ilterioIInra- non uniemus, In his ianicn itn facere solenius.
,tius? cuni Eyangeljis Marp? cum Apostolo -Cieero? Quando enim Jibilosophoslegimus, quando in ma-
..Qutc socjet.aslucis nd tenebras?Ne ergo Jegas phi- *nns nostrns libri veniunl sajiieniice stccularis, si
.losophos, eratores, poetas, ne in eorum lectione quid in eis iiiile reperimus, ad noslrtfm dogina.
. requiescas : jiec nobjs Jjlatidiamur,si -liis.qutfiscri- convertimus. Si quid vero sujierfluum, de idoiis,
pja sunt non credimus, cum alipruni conscientia de auiore, de cura stecnlarium rerum, hrec radimus,
'
\u!,neretur : el pui.emurprobarequse dtim legiinus, his calvitium inducimus, litec in uriguium nidrera
, noji reprpliamiis,, Absit ergo ut-de ore christiano fei'ro aeulissitno desecnmus.
$onel Jupiter pmnipoteps„ct Meherctile,et Mecastor,'B -Refcram tihi mece infcliciiatis historiam. Cuni
et.ctclera maglsporienta qiiam iiumina. anie annos jilurimos domo, parentibtis, sororibus
Al,nunc eliam sacerdoles Dci, omisn's Evangeliis [Al. sorore], cogoatis, cl quod his difficilius esl,
et Prophetis, yidemus comcediaslegere :, amatoria consueiudine Jautioris clbi. propter ccelorum mo
.Bucolicorum versuum verba caiiiare.fA/. tenlare]: regna casirassem, el Jerosolymam militauirus pcr-
..lenere Yirgilhim;.et id quod in pueris necessitatis gcrem : bibJiotheca, quam mihi Rnmtfi su-nmo
est, crimen in se facere voluniatis., Scient;a autem studio confcceram , carere non poteraUi. Iiaque'
. piplatjs est, noss.e,"legere Sciripiuias, Prophetns in- miser ergo lectnrus Tullium jejutiabam. Post no-
lelligcre, Evangeliocredere, Aposiolosnon ignorare. ctinm crebras vigilias, post laclymas, qnte praUer-
. Nec puienius in.verbis Scripturarum esse Evange- jiorumi rccordatione [Al, recordnt;o] peccatorum
. liiinij sed in sensu ,: non in iSiiperficie,scd in me- ex intiinis viseeribus fiuebant [Al. eruebat], PJau-
dulla : nou in sermonum foljis, sed iu radice ra- tiis sumcbatur in manus. Si quandoin meniei-
.tionis. ipsnm reversus Prophetam legere coepissem, ser-
. .Si.quidaittem ignoras, si quid de Scripturis dubi- mo horrebat incultns. Et quia lumen ctecis -ocn-
tas, inlerroga eiun quem, vita comipeiidat, excusal lis non videljam, non oculorum putabam culjiam
teias, f.nna non reprobal. Atit si non est qui possil' C esse, sed solis. Dum iia me antiqutis serpens "illude-
, cx|)onere : melius es,t aliquid nescire, tecurcfA/.- rct : in media ferme Qundragesimamedullis infnsa
tac. securej, quam curn periculo discere. Memenlo • febris; corpus invnsit exliaustum, et sine ulla Te-
fl''ia in medio Jaqueorum ambulas. Malo cnim apud quie, quod diclu quoque inercdibile sit; sic infelicia
le verecnndia pnrumper quam causa pericliiari. Qui membra depasta est ul ossibusvix hcrerem.fnierim
jaineii qupd novit inierregat, non votp {Al. modoj parantur exseqtiitp, el vitalis animtc calor, lolo
tiispendi, sed studio cognoscendi,an iwveril ille qui jnm corjiore frigesceute, in solo lantum'"epente
risponsurus esi, in simililudiiiein pharisrroruni, "pectusciilopalpitabal : cum subilo raptiis in spirilu'
n«>nquasi discijiulus, scd quasi lentaior acrcdii. ad tribmial Chrlstl pertrahor : ubi tanluVnlumiuls
Plerique eiiamdelraclor.uiri;dum verba s.acrieloijuii erai, el lantum ex circumslantiumclaritate fulgo-
pliisquain deb.cnl discminni, iu carnalejn imelle- - ris, ul projeclus in lerrani sursum asjdcefe non au-
ciiim cndunt. .,;,,, derem. Interrogatus de conditione, Cbristianum ine
Jn divinis autem Scripturis et libris mclius-est, esserespondi. Et iHeqni prtesidebat : Mentiris; ait.
obscura relinquere ut snnt, quam aliquid temere Cicerouianus es, non Chrislianus. IJhi enim est the-
vel prave imiiarj, quod nescias. .Sunl qtioque non- saurus luus, ibi el cor lunm (Matih. vi)'. -Hlicoob-
nulli, qui, rugata fronle, demissn supertilio, verbis-'I) inntui, et inier verbcra, nnm credime jusserat, con-
que iruiincilis, auctoritatem doctorum sibivendicant. sciontlte magis igne torqneliar : iliura mecum
Non qr.oil ipsi dignunj aliquid arrogantia noverint: versiculum repetens : Ih inferno attiem quisconfite-
sed quod sinjpliees fratres qurrdam videntur sui biiur libi (Psalm. vi) ? Clamare lamen ceepi,et cju-
comparatione nescirc. Evenit eiiam inierdum, ut laus dicere : Miserere mei,Domine, miserere niei!
,cum modicum scieniire qnis habuerii, elatus in su- Hrecvox inter flagella-resonabat.Tandem ad prresi-
, perbiani discere desisiat [Al. add. -et legere]:et dentis genua provoiuti qui astilerani, precabantur
paulatim eo quod niliil additur, subtraliitur, ut ut veniam tribueret adolesceniire, et errori locum
h vacuus discipiinis penitus remaneat : ferrumque poaniientitfi daret [Al. cominodarci], exaciurus
quod acutum erat, bebetctur. Sed et jam Prophetam deinde cruciatum, si gentiliumaliquando lilterarum
horrere, eioqueptis estinon Christum sapere sa- libros kgisseni. Ego qui in tanlo corisirictus arti-
» Apud Rubeum , nom Legem, Prophelas intellU _, h Idem el vacuumdisciplinispectusrem 4ucat}etc,
gcre, elCi .---:.• :•*''"•
35? REGCLA MONACHORTjM.EX SCRtPTIS HlERONYMICOLLECTA. SS8
eulp, yellem etiam majora promilicre : dejcrare A, predagogi sui non' ppluisse carere vitiis, quibus ad-
coepi, et nomen ejus oblestnns.dicere : Domine, si huc parvulus fuerat infectus.
iimquam habnero' codices saeculares, aul si le^erp, D.emonum jtnque cibus esl carmina poctarum,
le negavi. In hsecsacramenli verba dimissus, rever-' .'sacciilarissapicntia, rlieloricornm pompnverborum.
torad sti|ierns, el niirantibus cunclis, oculos apc- Hrec sua omnes suavitate deleclnnt, et dum \ersi-
jui, tanto lacrymarum imbre perfusos, nt etinm in- bus aures dulci modulatione curreniibus capiunt,
credulis fidem fncerem cx dolore. Nec vero sopor animam quoque penetrnni, el pecloris inlerna de-
ille fuerat, aut vana somnia, quibus ssepe deludi- , yinciunt [Al. devincunt]. Yerum nlii cum snmnio
niur. Testis est tribunal illud, ante qnod jacui, studio fuerint ac labore pcrfecta, nihil aliud nisi
leslis judiciuin iriile, qupd .liniui. Ita milii num- inanem sonum et sermonuin:strepituui suis lectori-
*
quam lalem contingat incidere (|uresiionem. Nnm bus tribuunt. Nulla ibi saluritatis, nulla justitirr- re-
fateor vulneribus hnbuisse jilenas scapulns -.plagas fectio repcrilur. Studiosi earuin in fame veri et vif-
sensisse post somnum, et tanto dehinc studio divina tutum pennria pei'severant. Mihi aulem curae, non
lcgisse, quanto mortalia ante non legerem. quid Arisloteles, sed quid Pauliis doceat. Ornat
Quodqueprreler psalinorum el orationis ordinem, enim docirinam Dei, qui ea qure condilinni snce
quod tibi hora lertia, sexta, nona, ad vesperum, ]3 apta sujit facit : el e convcrso confjndit ilJain,-cui
media nocle etmanesemper exercendum est: stalue conditio sua displicet. Monnchus auiem non docto-
quot lioris Scripluram sanciam cdiscere debeas, ris, sed plangentis habet officimii, qui vel se vel
quanlo lempore lcgeie, nou ad labprem, sed ad de- mundum lugeat, et Doiniiii-pavidusprseslolaiur-ad-
leclaiionein et insiruciioneni aniintc. Gumqtie hrec venium; qui sciens imbecillitalem suam; ct vas fra-
finieris spaiia, et frequcnier ad xfigt>ndn gen,ua solli- •gile quod portat, tiiriet offenderei' ne impingoict
ciludo niiiini susfitaverit, atit lexenda compone, corruat et frfingalur : seque monachum esse non
aut ijute siint lexi.i rcspicc, qute errata reprehende, loquendo et discursando, sed lacendo et ^edendo
qua; sunt fapieuda, consiiiue. Si lantis operum va- . jioverit. Sit quoque tibi sermo <silens,etsilentium
rielitibus fneris oectipalus , nii.niqunin tibi dies loquens, nec cilus, nec tnrdus iivcessus. -
' -
Jongi erunt. Sed qunmvisirslivi-; lemlnniur solibus, Acunti^qiiisque cjuando ad communionem irigre-
breves videbunliir, quibus ttliquid operjs.pneler- dltiir.cum cuciillaianluni accedat. Habeant qtii TO-
iriissura est [Al. non est]. -Iltcc obseryans, lejpsum lunt suas-ojies, vase geminato bibnnt, scrico nileant,
salvabi-*et alios et eris mngistcr sancire cnnver- plausu populi deleclcntur : et per varias volhptaies
sationis, multorumque castitateni lucrum Juuin -divitias vincere nequeant. Noslrcc diviliae sunt in
facies. , J *
--legeDei inedilari die acnocte, januam pulsare, et
fDic;ispsalmuni in ordine luo, in quo non dul- srcculum prtpenntes calcare. Pra;paremus igilur no-
cedo voci«, sed meiitisaffecius [A/""iacet nff.-cius] his fortiiudinem, nssumamus nobis perfectum ro-
quiuraiur, scribenle Aposioln : Pt,allam spirilu, psal- bur : iu inter errorum tenebras et-confusionem, in
lam et menle (I Ccr. XIV). Legeral enim prtfi- noclis •seieniin Chrislf lumen appareat. Diescjue
ceptmn, psallite sapienter(Psalm. xiv). Nnm cla- noster nubem habent protegentem ; ut his dncibus
nior in Scripturis iion esl vocis, sed cordis. Sed. ad lerram sanctam pervenire valeamus. Quid eniin
liuuiquid vefhoriini muliitndine flec.tiDeus, ut liorno eruditionemciius? quid suavius diseipli'na?-iiu:ddul-
potest ? Non eniin verhis, sed corde ornndus est fius Domino? Sit auiein convivjum Chrislns : leciio
Deus. Mclior est scptem [Al quinque] psalnioriun Cliristus : quies Chrisius [Al. tacet quics Cbrislus] :
decnntatio cuni cordis puriiate el serenitaie, et sjii- cogiiaijo Ciirisius. Qntc enim poiest esse vita sine
ritaii liilaritale, quam ioiius psnllerii niodnlaiio ciun scieiiiia,Scri|>luraruiii: per qnamcliam ipseChrislus
anxieinte cordis et trisiitia. Cantor quoque pellaiur agiiosciltir? Qutcibi, qute mella sunl dnkiora-, quain
ut noxius, libicinas et psallrias et istiusmodi [Al. Dei scire. prndeniinni? Sajiicns quoque inimqham
a:!d._chorum dinboh] quasi morlifera Si.enarnm solus est : habet secum omucs qui boni sutit et fue-
•carinina pioiurfia ex rcdibns. • runt-: elanimum liberum quocumquevuJt transferri:
( Sicaiilem erudienda est animn, quce fulurum est quod corpore non potest, cogitalione complectitur.
lempium Dei quod nihil aliud discai audire, nihil Et si bominuin inopia fuerit.ioquiturcum Deo : nec
loqui, nisi quoii ad limorem Dei periinet. Tiirpia umqiiam est roinus solus, quam cum solus fuerit.
[Al. add. yerba] non intellignt: cnniica mundi igno- Prima r.amque sapientia est, caruisse stultiiin : sed
ret. Non snnt contemnenda quasi parva .sint, sine stultitia caruisse non potest, nisi qui intel.lexerit il-
quihtis mnjoracofislare non po^sunt. Graeca narrat lam. c Sed vera quidem snpientia est, nuper .factum
bistoria Alexandrumpolentissimum regem prbisque se nosse : et, ut sic ioqpar, in, carne justorum im-
•domilorem, et in moribus, et in incessu Leonidis perfecla' perfeclio est. Parum tanicn est scire quod
"•Yeriusin aliis libris: Livetttesfaleor habuisseme c Iidem libri, hmc esl hominis vera sapientia, im-
scaiudas, clc. _ - pcrfeclum essese nosse, atque ~.ut.iia lo.quar, 'cuncto-
_b Addil Rubeus, aliique, nori pdtentem,pahes Tri- rum in carne, elc. Paulo quoque.post, jf-on-.eftparum
nilatis accipere, et smciUifluclus, •
' Vomino prmeun\et scire quod-.nescis,, . --..,.,.
falcare.
' ' '
Zm S. IHEnONYMiOPERUMM.vNTiSSA. S60
nc;ciiis ; scd prndc.uiishriminjs est nossc mcr.smani A i!ie qui foriioresl. Maximeqilin et sancticorruuul, si
siiain : (juamqni iguoraveiil, qnanin nmpliora qntc- fiieriiii negligcnies. E\ peccasores prit-linctniicci-
sicril, tanto magis ad inferiora a collabilur. Disca- piuni, si sordcs ifieiibus.lnverinl.
mus igiuir iu lerris : quoruni nobis scientia persc- Hoc ideo dico, ul le non tcrreant descendentes,
- veret in ccelis. sed provocenl aseendentes. Nihil lam facile, qunm
CAPUT XV. otiosum el dormientem de aliorum lahore el vigiliis
De Vigiliis, dispuiare. Si vero infirmuses tnembfis, qubd facere
Dignumh est, fralres, aptumquejirorsus salisque Piites, holi reprelrendere : immoiiga et lu secundum
convenieiis, de sanctis vigiliis nunc dicere-et pro- prophetnm Iacrymis siraium linmi, et dic : Si me-
ferre serinonem, quando ipsa lucuhralio exigilur a mor fui ttd supersiralumtneum(Psalm. ixu). lnjuhge
sollicitis. Nox ecce est caligo corporibus : non so- le etinm vigilaulibus, ul tesuis preciiiusjuvcnl, quo
lum honiiues, sed eiiam cunctos iu somno detinet adjutus a Doinino super leciuni doloris tui canere
aniniantes : ut refornialisviribus per sopurem, pos- possis, ul et lu quandoque merearis dicere : In ma-
sinl diuiurnum [At. diurnos laborcs] suslinere labo- tuiinis meditaborin te : quia fuisli adjtttor meus
rem viventes. BomisDeus,qui ita prospexit, iia con- (Ibid.). Alio.juin siullurii et salis exlraneum esl],
slituit, ullioinoexiturusnd operationem snam usqtie B ut quia ipsi eurrere non vnlemus, bene currenlihiis
ad vesperum, hnberet vicariiim lenipus, in quo a derogemm. Nam elsi non possumus, debemus con-
, duris laboribus, et mulia fatigntione reqtliesceret *. grat.ilnri potcntilius. Sieut enim de consensu mali-
Novimtisautem multosiiominum, ut nut majori- titc participntur cum facientibus pcena, sic partici-
bus suis placeant, aut sibi aliquid peculiaritcr pro- palio gldrhe speranda est de cousensu bonilalis.
sint; noctispartieulam ad aliquod opusciiliim se- Alios enim eiTectuscoronat : alios voluntas pia Ire-
gregare : id pro lucro ducere, quod furali de sopore tilicat. Nec snne onerosum vel difficilevideri debei,
• suo operari poiueriul. A Salomonevero laudaiur et eiiam delicatis corporihus in scptiinana duaruni no-
femina, qii;e pcnsa et lamficiumad lucernam vigi- clium, id est, sabbali atc|ue Doniiniereportionem ali-
lanler exercet (Prov. xx\i). Addidit eiiam qucd ex .qnamDeimiiiislerio deputare. Ista enim quasi jmrifi-
hoc laus viro ejus in poriis et gloria magna nasca- c;>tioest dieruin quinquevel noctiiiin, quibtis stupore
tnr. Quod si in carnalihiis insirumentis, id est, carnaliingravesciniiis,aemtindnnisacijbtisoscitamiis.
vicui et vestiiui necessariis, qui vigilat non repre- Non ernbescat aliquis in hono studio snueiiaiis,
hendilur, immo laudatur : el mirari nie f.tteor esse ctiin nnn eiMibescantimprobi in perpetrnndo (pere
, aliquos, qui sacras vigilias lam .spiriltiali opere fru- fceilitalis.Merilo ergo Scriptnra in Proverbiis inge-
cluosas, ornlionihus, liymnis, leciionibusque recuii- G rit: Eslconfusio qumducilad peccatum(Ecc/.'iv,25).
das, aui superniias testimant, aul otiosas, ant,qi!od !n bono eniin opete conftindipcccaliiui esl ; sicul in
. liis deierius est, importunas. milofnciciitio non confundi, pernicies esi. Si san-
Et quidem si stini bomines a noslra religione ctus es, amn' vigilias, ul llicsauru.mluuin vigilnndo
aleni, qui i^ta sic seiifunt, non esl mirum. Quo- custodi.is, et ipse in snnciittue fei'veris. Si pec-
inodo eniin prefanis rcPgiosa placere possunt, qui- calor es, magis cura ut vigilmido et oraiido pur-
bas si plncerenl, nostri essent ; quin suiiius ulique gcris : dtim tunso peciore frequeiitius clames :
Chrisliani? Si verojiostri suntquos vigiliarum salu- Ab occultis meis munda me : et ixb alienis parce
. lifer aclus oiTendit, ut nihil de his deieritis sntpi- scrvottto (Psatm. xvin ). Gustandiim enim videtur,
eer : aut pigri sunt, nut somniculosi, oul quo.l liis qnii suavis est Doiniiius, sicul scrijitum est. Qui
est proximum, senes vel iufirmi. Si pigri sunl, eru- crgo giivtavit, inlelligit etsenlit, qiianltim pondus
bescant, qtiia illis insnnant proverbia Salomonis : pecioris vigllando deponliur, qiianlusmenlis stupor
Vadead formicam,o piger, et mmularcviasejus(Prov. excnlitiir, quanla lux aniinam vigilnniis el orantis
vi). Si somniculrtsisuiii, exspergi-cantur Scriptura illuslrat, cpiaegiatia, qute visiialio membra uiiiversa
proclninante : 0 piger, quousqueclormis?Qumido Irctifirat. Yigilnndo onmis limor excluditur, fiducia
autem-de somno surgesf paululum quidem dormis, I) nascilur, cnro maceraiur, vitia lahescunt, charilas
modictitnsedes, ptuitlum attlem dormitas, pusillum robor.itur, recedil sluliiiia, acccditprudeiilia, tncns
vero complecteristnauibuspectus. Si senex es, qnis t-; aciiitnr, error obtundiiur: crin.iuuni caputdiabolus,
coinpellit ul vigiles? Quamquamet non conipiiisus giadiospirittis viilneratur.
- pro rciaie lanien vigilas. Et si sl.ire non pnics, sed Quid'hac militaie magis necessaritim? quid istis
tiiam cogilas impo^sibilitaiem,non dcbes jnvenes-et lucris commodius\JAl. cotnniodatins] ? quid hac di-
vah-ntesad tuuiii rcvoeare torporem, qnos prnpter Icclione suauus ? ciuid hac felicitale beatius ? tcsto
varias tentationes juventtitis, seipsos pfopcnsiorihus eliam Propiieta qui in jirincijiiopsaliiioruni suoriim
macerare decel vigiliis. Nnm iiihlcirosuis incilatori- beatuinvirum describerfs,sommrambeatiludiiieincjus
bus Ibrliores suul; ei lamen monci dcbi'ior, pugnal in hoc versiciilocollocavit -. si in lege Dei niediiatur
" Yitioseleaebatur nniea colhcabiiur. ascrip.tuniilieronymo oslendimus, scd Niceii Tre-
h Exeerpta fere oninia smii quoe'lniccapiiulo eon"- virensis episcopi csse, ex inss, nuetoritate eviciiniis.
' ~ Minus bene antea
lineniur, ex episiola, sive tr.iciam cle Obseivatione legebtnur, reqidescereprfl?-
vwt/tffi'«'»(cjuemsviicrpxpudifiH^IioccetoniOjelfalsQstidu
561 REGULA MONACHORUM EX SCRIPTIS HIERONYMICOLLECTA. 502
die ac nocle (Psalm. i). Bona est quidem diurna me- ALmundities, inculta vestis, et cullus ipse sine cullu.
uilatio, sed efficacior est noclurna. Quia per diem xPluniarum quoque mollities juvemiia membra non
necessitates ohstrepunl, occupaliones distrahunt foveat. ;
menteni; sensum duplex cura dispergit. Nox autem CAPUT XYII.
De laboribusmanuum.
secreta,noxquieta, opportunam se praebet orantibus,
aptissimam vigilanlibus : dum carnalibus occupatio- Ne vacet mens tua variis perturbationibus, quse
nihus expeditum , collectum sensum, intentum [ Al. si pectori insederint, dominabuntur tui, et dedu-
in totum ] hominem divinis conspeclibus sislit. Cu- cent te ad delictum maxinium. Facito aliquid operis,
randum est etiam ne nimietate cibi vel potus vigila- ut semper te diabolus inveniat occupatum. Si apo-
turi pectus onerelur : ne cruditates eructantes et sloli habentes potestalem de Evangelio vivere, la-
crapulam, non solum ipsi nobis [ Al. add. insuaves borabant manibus suis, ne quem gravarent: et aliis
simus], sed etiani gratise spiritus indigni j'udicemur. tribuebant refrigeria, quorum pro spiritualibus de-
Ergo tamquam divino fructuri miiiislerio anle nos bebani melere carnalia: cur tu in usus tuos cessura
per abstinenfiam parare debemus : ut ingravati ex- non prccparas? Yel fiscellam texe junco, vel caui-
peditius vigilare possimus. slrum lentis plecte viminibus, sarriatur liumus,
Cogitatioquoque mala pellatur, ne male vigilanlis IB areolce tequo limile dividanlur; in quibus cum ole-
oralio fiat, sicut legitur, in peccatum.Sunt enim et rum jacta fuerint semina, vel plantce positce per
,ex maligno vigilise, sicut in Proverbiis legitur : Ab- ordinem, aquce ducantur irriguae. Inserantur infru-
lalns est somnusab oculiseorum : Non enim dorndunt, cluoste arbores, vel gemmis, vel surculis, ut parvo
inquil, nisi male fecerini(Prov. iv, l6).Absint, absint post tempore dulcia poma decerpas. * Apum fabri-
ab hoc conventu lales vigiliae : sit potius vigilantibus care alvearia, ad quas le mittunt Salomonis Pro-
peelus clausum diabolo, apertum Christo : ul quem verbia : et monasleriorum ordinem, ac regiam di-
- labiis sonamus, corde teneamus. Tunc erunt acce- sciplinam, in parvis disce corporibus.
ptabiles riostraevigilice, tunc pernoctalio salularis : Texantur.et lina pro capiendis piscibus. Scriban-
si competenli diligentia, et devotione sincera, mini- tur et Jibri, ut et manus operetur cibum, et anima
slerium nosirum divinis oblutibus offeratur. lectione saturetur. Nam e in desideriis est omnis
otiosus. jEgyptiorum monasteria bunc morem te-
CAPUT XVI.
nent, ut nullum absque labore alque opere susci-
De vestibus.
piant, non tam propter victus necessltalem, quam
Fusca tunica vestiaris, vilis lunica contemptum propter animse salutem. Ne vagetur perniciosis co-
mundi probet: ita dumiaxat ne animus tuus tumeat, iG gitalionibus mens, et ad inslar fornicantis Jerusa-
ne babitus sermoque dissentianl. Nam veslis ipsa lem, omni transeunti divaricet
pedes suos. TSTec
vilis et pulla, animi tacentis indicium est: Qui enim idcirco tibi ab opere cessandum
est, d quia Deo
mollibus vesliuntur, in dotnibus regum sunt. Tales propilio nulla re indiges. Sed ideo cum omnibus
namque vestes habeas a quibus pellalur frigus : non laborandum est : ut per occasionem operis nihil
quibus vestila corpora uudentur, qucenec sint mun- aliud cogites, nisi quod ad Domini pertinet servitu-
dse, nee sordidse, et nulla diversitate notabiles: quia tem. Simpliciter loquar, quamvis omnem censum
uec affectaisesordes, nec exquisitce munditicecon- tuum in pauperes distribueris : nihil apud Christum
veniunt christiano. Sed ne hoc ipsum jactantiam tibi erit pretiosius, quam quod manibus tuis ipse confe-
generet, quod saeculijactanliam contempsisti : ne ceris. Sudore enim et labore nimio ad ubertatem
cogitatio lacita subrepat, ut quia forsitan inauralis1 fructuum perveniemus.
vestibus placere desisli, placere coneris in sordi-
CAPUT XVHF.
bus. Nihil enim intulimus in hunc mundura, nec
De laude Retigionis, et de inductione ad eam.
auferre quid possumus.
Al nunc plerosque videas armaria slipare vesli- Exslruis quidem monasteria, et multus a te per in-
bus, tunicas mutare quotidie: el tamen tineas non11) sulas Dalmatitfisanctorum numerus sustenlatur; sed
posse superare. Et qui te religiosior est, uniimi melius faceres, si et ipse sanctus inter sanctos vive-
exerit vestimenlum, et plenis arcis pannos trahit. res. Difficile, immo impossibile est, ut et praesenti-
Inficiuniur membranas colore purpureo : aurum li- bus quis et aeternis [Al. futuris] fruatur bonis: ut
quescit in litteras, gemmis codices vestiunlur: ett et hic ventrem ibi mentem impleat, et de deliciis
nudus ante fores eorum Chrislus moritur. Pullat transeat ad delicias: ut in ulroque stficuloprimus
euim tunica minus cum humi jacuerit sordidalur. sit, et in cceloet in lerra gloriosus appareat.
Sit cingulum laneum cum tola simplicilate purissi- Quod autem asseris eos melius facere qui utunlur
mura, et quod possit astringere vestimenta magiss rebus suis, et paulatim fructus possessionumpaupe-
quam sclndere. Idem semper habitus, neglectaa ribus dividant: quam illos qui, possessionibus vendi-
a Deeranl isthcec, qtdbus pellalur frigus. xin legitur.
h Jttxta Grcec.Proverb. eap. vi, neque estenim inn . d Apud Rubeum, his prtctermissis usque ad tabo-
Latina Translatione liic locus. randum est, continuo sequitur, ut ,per occasionem,
« Atque hic locus juxta LXX dumlaxat Proverb,>. operis nihil aliud, etc.
PATROI,.XXX,
"
S65 S. HlERONYMlOPERUMMANTISSA. B64
fis,'semel omnia larglantur *.non a me, sed a Domino A i.bus longte serenitalis [At. longa sereniias] spem
respondeatur : Si vis perfectus csse , vade, elc. jiollicelur, niniis [At. nnvis] valida et diulurna tcm-
(Malth. xix.-),Nec a suo siudio inonachi retraheiidi pesias.
sunt lingua viperea, morsu ssevissimo; quibus aigu- Seclemur ergo nos niulierculas, sexns nos doceat
mentaris et dicis ; Si omnes se clauseriut etfugerinl iufirmior. Quanitedhitiis pariler ac nobiliiaie pol-
in soliludinem, quis celebrabil Eccle^ias, quis steeu- lemes (nolo earum vocabula dicere, ne vidcar adu-
lares homines lucrifaciet, quis peccanies ad virtutes lari), relictis facullatibus pignoribusque conleinpiis,
poteril colioriari? lloeenim modo, si omiies tecum hoc faciu Tacile judicarunl, quod tu putas proprio
fatui fuerint., sapiens esse quis poterit? Si virgines limore difficile! Undehaheto simplicltatem eolumbtc.
omnes fuerint, nuptite non erunl, imeribit-genus iiu- ne cuiquam machineris dolos: et serpentisastuliam,
manum. ne aliorum stipplanteris insidiis. Non niultum disiat '
Sed rara est virlus, nec a.pluribus appetitur. Et in vilio , vel jdecipere, vel decipi po=se Cbrisiia-
jitinam hocomnes essent quod pauci sunl. De qui- num. At illaMibi ad hoc de variis floiibus lumcn
lius dicilur; Multi sunt vocati, pauci vero electi exornent. Coluber ad bibendum veniens, in aqua
(Matth. xx). Ideolicet pnrvulus ex coflo pendeatne- yenenum depohit, ne eum venenuni aqua eoncrelum
pos ; licet sparso crine et scissis vcstibus, ubera B oecidat. Nudum hominem limet, a vesiitum perse-
giiibus ,te nutrierat, -mater ostendat: iicet in limine quiiur, eaput lamen suum eclat, qunndo perculitur,
pater jaceal: percalcalum perge patrem, siecisocu- ubi scil esse morlem suam. Serpens quideni si seinel
lis ad-vexillum crucis evola. Solum pietaiis gentis calamo percutitiir, iuorilur : si vero iterum perculia-
esl in hac-re, esse crudelem. Gladium tenet ho- tur, confirin.itui'. Hiemali lempore infirniior effici-
siis, ul me perimal: el cgo de matris lacrymiscogi- tur: el a soricibus deviiicilur. Igitur ante hieniem
labo? Delicalus es, frater charissime, si.hicvis gau- circa segetes coliigit, utillis escam prtebeat.
dcre cum sceculo, et postea regnare cum Christo. Anguis quando senuerii, perdit a«pectiim, et si
Multa nos facere cogit affeclus. Etdum propinquila- "volueritredire ad juveiitutem, jej'unal quadraginta
lem-respicimus eorporum, et corporis et aiiimte of- dicbus, tulaxetur pellis ejus, et sicangustum fora-
fendimus creatoreni. Qui amat jiatrem, aut niatrem men perquirit, ul duiii niiitur inde exire, pelleni
super Christum, non esl eo [Al. Deo]dig-ius. Unde senectus dimiitat. Pelicani cnm suos a serpenle
discipalus ad sepulturam p uris ire desiderans, Sal- filios mortuos [Al.occisosJinveniiini,Iugeni, et se et
vatoris prohibetur inipcrio. Quauti inonnch.orum sua Iatera perculiunt, et sanguineexcusso ad corpora
dum patris malrisque miserfiiiiur, suas animas per- morluorum sic reviviscunl. Aquila quoque cum *e-
diderunl? Super patre el niatre pollui non licet: Cnuerit, < gravauttir ejus pennrc et oculi; el qtiffirit
qiianlo magis super fratre, sororibus, consobrinis, fontem, et erigit penuas, et colligit in se calorem: et
familia, servulis! Genus regale el sacenlotale suiiius; sic oculi ejus sanantur, et in lonlem ler se mergit,
(t Peir. u): illum atiendamus jiatiem.quiiiujnquam i ei ita ad jtiventutem redit.
inoritur : et qui ,ideo vivens inortuus esl, ut nos> Multa dicuntur in Scripluris, quaevidentur im-
moriuos vivificaret. possibilia, et tarnen vera sunt, Nibil enim dicas im-
'
Sola causa pieiaiis est, ubi nulla carnis noiilia est.. possibile, ubi est virtus Altissimi. Nihil de humana
-
Ildnofa patrem tuuiii, si aa[Al. sed si] a vero patre frngilitaie cogitcs, ubi plenitudo adest deitalis. Sed
noh separat."Tamdiu sciio carnis co{)ii!am,quamdiu 1 quid te ad juguni Doinini prtcsentis vllre provocare
ille suum hoverit creaiorem. Alioquin-Davidproli- exempiis cohor, cum nullum pene scianms fuisse
nus canet: Obliviscerepopulum tuutn el domumpalriss sanctorum, qui iirocellosumhujus temjioris agonem,
tui, et concupiscelrex decoremtttum, quoniamipse esll absque uibulntione et lempestnte [Al. tribulaliouis
Dominus Deus tuus (Psal. XLIV). Giande prccniium u tenipestnle] transierii? Sic eienim bellaior vnlneris
est parentis oblili: quia concupiscet rex decoremo dolorem aul contemnit aut nescii, dum [Al. add.
tuum. Soleht eteninpmiseri parcntes, et non plente e omnibus] vivacitalis sensibus solam videtur cogitare
fidei Christiani, defornies el aliquo inembro debiless D victoilam. Et qui hiemis lempore vadit ad balenas,
filios, quia dignos iiiatrimonio non inveniuni, reli- piius asperilatem fiigoris iiudus palienler e\cipil,
gioni tradere. Sed si tu perfecfus esse desideras,>, quia ctim futuracalefaclio consblalur: omuiumqne
exi cum Abraham de palrja lua et de cognaiione e creaturarnm difiicile h spem propier Deum exsultatio
tua: etperge quo nesds. Et si habes subslantiam,i, aliqua nisi mcerore prteeunle succedii. Sit ergo
vende, etda paujieribus. Si non habes, grandi oneree in nobis tama futuroriim fides: ut admodum non
liberalus es : nudus Christum nudum sequere. Du- i- sentianius nt>silla suslinere quae patimur : sed ea
rum, grande, difficile, scd magna sunl prcemia. Ma- t- potiusarbilremur nos [Al. jam] obtinere qute cre-
gis enim quilibet labor suscipitur, si ante oculos is diinus.
prccponalur i.psiuslaboris ulilitas. Sed et naviganti- i- Quanta autem apud Deum merces, si in praesenti

i Deerant istbcceveslitumpersequiiur, qucelameisi


si benm,tametsi exsuppositilia adYirginem inexsilio
ex supposititia ad PrtCbidinmepisiola suftecimus, ut
Jt episiola. Mox ubi dicilnr admodum non seiitiamus,
et paulo jiost voeem sexnel. Hubeus habel, omnmo non, etc.
i>Atque hie spem voculam suffecimus post Ru-
56S REGULAMOMCHORUM-EXSCRIPTIS HIERONYMICOLLECTA. S66
Iiomines prelium non sperarenl! Quanlis sudoribus>A irinsecus anima Iselatur. Sed veriias angulos non
haereditas cassa expeiilur! minori pretio margarilumi amat, nec quserit susurronns. Laus quippe justos
Christi emi poterat. Finis niililia; lute eril regnumi cruciat, iniquos exaltat; sed j'ustosdum crucial pur-
non terrtc et temporis, sed setemitaiis el cceli.NihilI gal: iniquos dum lsetificat,reprobos monstrat.
est, fili, quod possit, aut debcat prir-ferriei, quiestt Nulli detrahas: nec in eo te sanctum putes, si cse-
veriisDominus, elverus pater, etimperaiortelernus. teros laceras. Accusamus ssepe quod facimus, et
Cui enim rectius vitam noslram impendimus, quami contranosmetipsos diserti,inrioslraviliainveIiimur,
illi a quo ipsam accepimus : et cui eam debemuss muti de eloquentibusjudicanles. Numquamhujusce-
usque-.ad finem, qnia ipsius beneficio vivimus?? modi hominibusappliceris: ne declines cor-iuum in
Uude si maluerimus Gae.sarinijlii.irc,quam Cliri-. veiba malilice( Psal. CXL),et audias: Sedensadver-
sto : postea non ad Christum, sed ad gehennami sus fratrem tuum loquebaris, et adversumfilium' ma-
transferemur. tris tum yonebasscandalum (Psal. XLIX).Et apertius
Igitur nec affeetum, necpatriam, nec honores,' in Ecclesiaste' Sicut tnordet serpens in silentio: sic
nec diviiias prteferre debemusj:-quia scriplum est: el qui fratri suo in occullodetrahit (Eccl. x)'. J3eddi-
'
Prmtcfil hujus tnundi figura (I Cor. vn): Et, Qui cis: ipse non detraho: aliis loquentibus,quid facere
hunc mundum dilcxerixtt, cum mundo peribunl. Illii B possum (Psal. cvm)?Ad excusandasexcusaiiones iu
crgo-niiliiemus , qni militaiuibussibi gloriam"viice! h peccatis ista -prselendimus.Christus arte non deludi-
a-tatis sutc , et divinse cogniiiunis consortium pe- tur: nequaquam mea, sed Apostoli sentenlia esl:
renne lafgitur. Namtmllus rex terrenus, lotiusorbisi Nolile errare, Deus non irridelur: ille in corde, non
Doniinus est, Cbristus aulem totius mundi rex cst:; videmusin facie (Gat.vi).
quia omnia perChristuntfacla sttnt (Joan. i)-. Et quiaL Salomon loquilur in Proverbiis: VentusAquilo
regiium cmlorumvim palitur, el violenlirapiunt illudl dissipat rtubes, el vultusirislis tinguas delrahentium
(Matth. xi): lalisvioleiuia Deo-graiaesl, qutenemi- (Prov. xxv). Sicutenim sagitla si miltatur contra
nem.eonculit, nullius dnnino niiitur. In hanc rapi- duram maleriam, nonnumquam in mittentem rever-
nam uianusluas mitle [Al. verie], qutc crinien noni titur, et vulnerat vulneraiitem: juxta illud, Facti
habet, et confertsaluiem. Sollicitudines [Al. Neces- suntmihi in arcutn pravum(Ose. vu). Et alibi: Qui
situdines] enim noslrse camafes, quanio chaiiores; mitlit in allum lapidexn,recidil in caput ejus ( Eccl.
sunl: tanlo pltis nos discruciant et faiigant. Ac; xxvn); ita detractor,-cum tristem viderit faciem
proinde numquam in carnalibusaffeciionibusita re- audientis,-immonon audientis quidem,sed obluran-
qoiescit animus, urcruciatu careai: dumneeessitu- tis aures suas, ne audiatjudiclum sanguinis, illico
dines suas, aut bonas amat cum amiltendi metu,(C coniicescit, paHel vulius, hserentlabia, saliva sicca-
ant malas odit cum p.miilendi voto: in ulroque . lur. Unde-idemvir sapiens: Cumdelractoribus, in-
sustinendis miseriis semper obnoxiusest. Commula' quit;' ne -miscearis:quoniamrepenteveniet perdilio
1
ergoln meliiisvilahi tuam, utceieriioDeo [Al.Rogi] eoruin: el ruinam ulriusque quis novil(Prov. xxiv)?
iucipias iftilila-e, et Dcum habeas proleciorem. tam scilicet ejus qui loquilur, quam illius qui audit
Sunt lamen niulti qui non meUi pcenarum, sed be- loquenlem. Et Timotheo dicitur, Adversus-presby-
nedietionum et re|>romissionum desiderioveniunt lerumaccusationem[ Al.cidd.citoj ne acceperis. Pec-
ad s-alnletn.Nihil eiiim est dignius quam ut hoino ' cantem autem coramomnibusargtte, ut ccelerimelum
sit auctmis imiiator, et secundiiiii modiim propriae habeant (I Timoth.\). Non est facile.de perfecta
voluntitis, divini -sil operis cxsecntor. Nam qui tfiiate eredendum, quam et vha-praHeriladefendit,
ederevult nucleum, frangat nucem. Apostolusait: el honorat vocabulum dignitatis. Si me igilur vis ,
Ilectius enim fuerat boniincuisubisse coiijiigium,et corrigi delinqnentem, aperte increpa: tanttim oc-
ainbulasseperplana, quam ad altioia tendeniem, in eulle ne mordeas. Corripielmejuslus in misericordia
profuuduminferni cadere. el increpabih Oleumpeccaiorisnon impinguei caput
CAPUTXiX. meum (PsoJ.<;xL)tNam in comparatione duorum
D malorum, ievius malum est aperte peecare, quam
De laude et delractione vitanda, el pericutis hujus
vitm. simulareelfingere sanctitalem.
t}uid vulneribus tuis prodest, si egofuero vulne-
Noncredas laudatoribus tuis, immo irfisoribus ratus? an solatium percussi est amicum secum vi-
aurem ne libenter acconimodes. Oinnis falsa prtfidi- dere morientem? Quid enim mihi prodest, si aliis
catio seciatur lucra, elgloriam quaerilliumanam, ut mala mea referas, si, me nesciente, peccatis meis,
per gloriam nascantur compendia. Laudent te esu-: immo detraclioriibus tuis alium vulneres : et cum
rientium viscera, non ruciantium opulentacomivia: certalim omnibus narres, sicsingulisloquaris, quasi
adulator quippe blandus inimicus est. Naturali du- nulli alteri dixeris ? IIoc nori est me cmendare, sed
cimur malo. Adulatnribiisnoslris libenler favemus, vitio tuo salisfacere. Prsecepit enim-Dominus pec-
quamquam nos respnndeamus indignos, et calidus canles a in rios argui debefe sccrelo , vel adhibito
rubor ora perfundat: tamen ad laudem suam in- leste. Et si audire uoluerint, referri ad Ecclesiam,

. BAntea minus recte erat, peccanle-interdum argueredebm. «tc.


536*7 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 5568
habendosque iu malo.perlinaces, quasi elhnicoset j i catorum. Sed tamen cito ignis slipulce conquiescit,
publicanos. Nam ingenia liberaliter educata, facilius el exundansflamma deficientibusnulrimentispaula-
verecuiidia quam metus superat, et quos tormenla lim emoritur. Narnsi [Al. add. ante] anno prccterilo
non viucunt, interdum vincil pudor. Licet mullo fama mentita est, aut si certe verum dixit, cesselvi-
melius est timore pcenarumemendare peccata, quam tium, cessabit et rumor. Prima namque virtus mo-
spe prosperorum divincc subjacere senlentice. Qui nachi est conlemnere hominum judicia. Igilur non
enim non senserit Deum per beneficia, sentiet per timebo homiiiumjudicium,habiturusjudicem meum.
supplicia. Cupiunt enim vicini non suam, sed alienam discu-
Cseterum,grande peccatum est odisse corripien- terevitam. Sed qui amicus est, etiam prava recla
tem: maximc si te non odio, sed amore corripiat. judicat. Inventi sunt enim scioli lanlum ad detra-
Conlra nos autem omnis consonat chorus, et lalrant hendum, qui eo sedoetos oslenlare volunt, si cun-
universa subsellia: junguntur et nostri ordinis,qui et ctorum vitam [Al. dicta] lacerent. Sed nihil Deo
roduntur et .rodunt: adversum nos loquaces, pro se clausum est, et tenebrte Iucent apud eum.
muti, quasi ipsi alii sint quam monachi: et non quid- Fuge tamen eos, in quibuspolest malte eonversa-
quid in monachos dicitur, redundetin clericos, qui lionis esse suspicio, nec paratum habeas illud:
patres sunt monachorum. Detrimentumpecorispa-1 J Sufficit mihi conscientiamea, non curo quid de me
storis ignominia est: sicut e regione illius monachi loquanturhomines.CerteAposioIusprovidebatbona,
vita laudanda est, qui venerationi habet sacerdotes non solum coram Deo; sed etiam coram homini-
Ciiristi: et non detrahit gradui, per quem factus est bus, ne per illum nomen Dei blasphemaretur in
Christianus. Nam quando et inimicis prsebemusbe- gentibus, nec volebat se judicari ab infideli con-
neficia, ipsorum malitiam nostra bonilale supera- scienlia. Si scandalizat,inquit, escafratrem(Rom.xn),
mus: et mollimus duiiliam, etiratum animum ad in seternum carnem non manducabo. Tolle igitur
benevolentiam [A/, ad mollitiem] fieclimus. occasionemvolentibus occasionem. Nam castigare
Sed nec ille absque invidiaeinfectione [Al. infe- videlur alium, quisquis ab ejus conversatione dis-
slationej e"ssepoterit, qui soli Deo placere geslie- sentit.
rit. Invidia enim non tam hunianas amicitias, quam Sicetnos in isla provincia sedificatomonasterio,
solani.Dei [Al. tac. Deij juslitiam persequitur. Qui et diversorio propter exstrueto, ne forte el modo
invidus est, aliena felicitale torquetur : quoniam Joseph cum Maria Belhlehem veniens non inveniat
virius semper invidite patet. Difficilequoque evadit hospitium, tantis de loto orbe confluenlibuslurbis
opprobria, cui est amica justitia : immo si quis pie obruimur monachorum, ut nec coeptumopus dese-
vivere voluerit, iniqui protinus irrisione blasphe- <] rere, nec supra vires ferre valeamus. Unde quia
mant. Htcc quoque est consuetudo detrahentis nobis illud de Evangeliocontigit, ut futurce turris
[ A/. peccantis J, ut malum suum semper velit non ante compularemus impensas, compulsi sumus
uegando germinare, et dicere , aut non fecisse fralrem Paulinianum ad patriam mittere, ut semi-
quod fecit, aut bono operalum zelo. Nil mirum rulas villulas, qusebarbarorum manus effugerunt,
ergo si contra me parvum homunculum immun- et parentum communiumcineres venderet, ne cce-
dae sues grunniunt, et pedibus margaritas con- ptum sanctorum ministerium deserentes, risum ma-
culcant, ueque procul ab urbibus , foro , lilibus, ledicis el ccmulis prccbeamus. Unde omnia plena
turbisque remotum, sicque lalentem reperit invidia. periculis, omnia plena sunt laqueis. Incitant cupi-
Tantum enim me diligunt hceretici, quod sine me dilates, insidiantur illeeebrte, blandiuntur lucra,
esse non possunt. Omittam personas : rebus tantum damna deterrent. Amartesunt obloquenliumlingute,
et eriminibus est respondendum. nec semper veracia sunt ora laudanlium : isle ste-
Nihil causceprodest maledicenlibusremaledicere, vit et odit, hicdecijiit officium,et facilius est vilare
et adversarios lalione mordere, cum prseceptumsit discordem, quamdeclinarefallacem. Silva succres-
malum pro malo nonreddi. Unde non deadversario cit, utposlearescindatur :ideo ager serilur, utme-
victoriam, sed'contra mendacium quserimusverita- D lalur. Jam plenus esl orbis, lerra nos non capit,
lem. Sed nec limeamus odia subire quorumdam. quotidie bella nos secant, morbi subtrahunt, nau-
Non emni hominibusdebemus placere, sed Deo. At fragia absorbent, el niliilominus detraliimusel litl-
scitote me numquam hfereticis pepercisse, sed con-
gamus.
tra omni studio ut
peregisse, hostes Ecclesise mei Yides quoque in Ecclesia imperitissimos quosque
fierent hostes. Unde meam injuriam patienter tuli:
conlra Deum florere. Et quia nutrieruntfroniisaudaciam, elmo-
impietatem ferre non potui. Latrant
dum non recogi-
canes pro dominissuis : tu non vis me Iatrare pro bilitatemlinguseconseeulisunt,
Christo ? Falsus rumor cilo opprimitur, et vila po- tantquid loquantur, prudenles se et erudilos arbi-
sterior judicat de priore. Fieri quidem non potest, trantur, maxlme si vulgi favorem liabuerint, qui
ut absque morsu hominum, vitre hujus curricula magis dictis levioribuscommoventur. Et e contra-
quis pertranseat. rio vides eruditum virum in obscuro latere, ei per-
Malorumquesolatium est, bonos carpere, dum secutiones pati, et non solum in populo graiiam
peccamium muliitudine puiant culpam minui pec- non babere, sed inopia et egestate labescere. lisec
369 REGULAMONACHORUM EX SCRIPTIS HIERONYMtCOLLECTA. - 370
autemfiunt, quia non est hic meritorura retributio,, h.tas Oceani, et ccelorumspatium-,temeque punclum
sed in futuro. - liquido comprehendisse.
CAPUT XX. CAPUT XXI.
De jurametUo,vindicla,mendacio,stultiloquioprohi- De patientia, reconciliationeet mortuis non lugendis.
bendo.
Nuncj*amnobis de patientia et ejus bonis loquen-
Dixisli enim, ni fallor, jure le mala malis red- dumest. Est igitur patientia omniura injuriarum et
dere el cumjurantibusjurare debere, quiaaliquando passionum toleranlia, et exspectationum omnium
juravit Doniinus,autmaiamalis reslituit. Scio pri- "sinepraecipitalionesufficientia; quam si quis intel-
mum , non omnia nobis convenire servis, qute Do- lexerit et habuerit, conlraria vitse gravia bajulat,
mino conveniunt, ne in comparalione famulorum, bona omnia continet. Sororem habet spem, et affi-
Domini videatur injuria. Alioquin forsilan recla- nes ejus sunt res bonaeomnes, patitur enim liben-
mareincipimus, cur non e virginibus, sed de aliis ter, quia sperat, sperandotolerat. Impatienter enim
mulieribus generamur?~Aulcur mortui nostri tertia fertur quod non' speratur. Omni aulem virlule pa-
die non resurgunt? Jtiravit, scio, scepeDominus, qui "lienlia perfert, quod spe praeeunte dignoscitur; aut
nos jiirare prohibuit. Nec stalim ex hoc temere B si spes fructus patientise subsequitur. Haec malre
Tjlasphemaredebemus eum, quod alios vetuerit Do- gaudetfide, el gubernaculumhabet Deum,conscien-
minus quod ipse faciebat, quia dici nobis potest : tiam, genus, et propinquitatem. Inde gloriosi te-
Jttravit Dominus,quasiDominus, quem jurare nemo stes efficiunlur,dum fide pleni, dum Dei timore
prohibebai. Nobis quasi servis non licet, qui Do- solliciti, dum conlinenlise discipuli, dum filii spei,
mini hostri lege j'urare vetamur, duce patientia, reperiuntur. DeindecohseredesChri-
Yerumne in ejus exemplo scandalum patiamur, sti, dum illum usque ad mortem palienlite virluti-
ex quo lempore nos jurare noluil, necipsejuravit. bus imitantur.
Et qnaliter de juramenti causa brevi sermone sa- Unde tu passusinjuriam taceas, iram vince pa-
lisfaclumest : ila etiam ad vindictte negotium hunc tientia. Sanctus enimamor impatientiam non habet.
eumdem sensum, facile prospicis posse sufficere; Mansueludoiiamquenullapassioneturbalur, et spe-
quia aliud est nunc tempus Gralite, in quopleniludo cialiier ira et furore non rumpilur. Quam qui ha-
perfectionis advenit, aliud fuilLegis, aliud Prophe- buerit, beatitudinemconsequetur voce Domini pro-
tarum, dicenle Domino: Audistis, quia dictum est missam, ut terram possideat, id est, imperel et
anliquis, ne occiderent(Matth.xni). Ego aulem per- dominetttr corpori suo. Nullaenim res ita inebriat,
fecliora prtecipio,qtisein ordine Evangelii digesla , C ut animi perlurbatio;Est tristitia quse ducit admor-
suo loeolector inveniet. Ex quo enim Filius Dei, tem : est qusedamira quaejustitiam Dei non opera-
filius hominisfaclus est : ex quo velus fermentum lur, et furori proxima menlis suae impotem facit,
Judaicaetraditionis est factumnova conspersio, ex •intantumutlabiatremant, dentes concrepent, vul-
quo agnus non in figura, sed fn veritate comedilur, tus quoque pallore muletur. Animi vera laelitia in-
ex quo secundum Apostolunivetera transierunt, et terdum dolores cofporis mitigat. Quod si ad oagro-
facia sunt omnia nova, ex quo jussum est imaginem lalionem corpofis accedat segritudoanimi, duplica-
lerreni hominisdepohere, et assumere formam cce- lur infirmitas. Dicit quoque Apostolus : Sot non oc-
ex commortui ex virlutibtis ' <
lestis, quo sumus, quo cidat super iracundiamvestram.
consurreximusin Cliristo, juiare non discas, men- Quid agemus in die judicii, super quorum iram
tiri sacrilegiumputes. non unius diei, sed tantorum annorum sol testis
Admonendiitaque sunt omnes, ul diligenter per- oceubuit? Igitur mitescat ssevitia, mansuescat ira-
juriura caveant, non solumin altari, seu sanctorum cundia, remiltaiit sibi invicem culpas suas, nee slt
reliquiis, sed etiam in communi loquela. Omne exactor vindictsa, qui petitor est venise. Grandis
enim quod non sedificataudientes, in periculum lo- offensaest, nolle placare offensum, quamquam af-
quentium verlitur. Yeritas quidem claudi et ligari D fectus et perlurbationes, quamdiu in tabernaculo
potesl: vincinon potest, quceet suorum paucitale - hujus corporis habitamus, et fragili carne circum-
conlentaest, et multitudine hostium non lerretur. damur, moderari et regere possumus,-amputare non
Possunt homines, quamvis justi, aliqua simulare possumus. Ideo Psalmista dicit : Irascimini el nolite
pro tempore, ob suam alioruraquesalutem.Conside- peccare(Psalm. iv). Quiairasci homlnisest, et fihem
remus ergo quid loquamur, quia pro omni verbo iroeponere, Christiani. Undo quidam (Architas' ad
olioso reddituri sumusralionem in die judicii. Yer- villicum)ait : Jam te verberibus cnecassem, nisi
bum quidem oliosumest, quod sine utilitate dicen- iratus essem. Indeenim j'usti dicuntur, dum omnia
tis etaudientisprofertur.Sluliiloquiumaulemcestimo opera patienler operantur.
non illornm tantum, qui aliqua turpia narrant, unde Multoquoque melius est slomachum te dolere,
[Al. ut] risum moveant, et fatuilale simulata.magis quam menlem; gressu vacillare, quam pudicitia.
illudant illis, quibus placere desiderant, sed eliam Nec statim nobis pcjeniteiuice- remedia blandiantur;
illorum qui jirudenies-sceculiputanlur, et de rebus qute suntinfelicium remedia. Cavendumesl vulnus
physicisdisputantes, dicunt se arenas littorum, gut- quod dolore curalur; nec scire possumus tegrotatio'»
S7I S- HIERONYJilIOPERUM.MANTISSA. 572
nis mala, nisi cum fuerit sanitas subsecula, etquan- Aregnum ecelorum. Beali estis cum vos maledixerint
tum boni virtus habeat, vitia demonstrant: clarius- hoxnines,et perseculifuerint, el dixerint omnemalum
que fit lumen eomparatione tcnebrarum. Sed consi- adversumvos : gaudele ergo ct exsullate, quia xnerces
deremus quid etbicus ille psalmus soiiet: Juslus es, vesira copiosa bsl iiiCoilis (Malih. V). Futurte vifte
Domine, et reclum judicium luttm ( Psalttu cxviu). gloria prscsentis vilteincoinmodis comparaiur. Pr;e-
Hoc [ Al. Hodie ] non potest dicere, nisi ille, qui ad ^ijiue quianon quipaljlur, sed qui facit injuriam,
universa qucepalitur, magnificat Dominum, ct suo miser est. Unde el Christianis vexilla crucis suut
merilo imputans, in adversis de ejus clemenlia glo- •delicise : trophcea nostrse viise non pompis, sed mi-
riaiur. Necesse est enim, ut qui se credeie dicit in seriis reportantur. Innostra classe viri fortes oppro-
Chrislo, in omnibus Chrisli judiciis gaudeat, dicens: bria seiuntporlare, non munera. Nani Christi vin-
Sanus sum,gralias refero Creatori. Langueo, el in cula voluniaria sunt, et vertuniur in amplexus.
lioc laudo Domini volunlalem. Quando enim infir- Si quis autem corpore inibecillis esl: si absil sa-
mor, tunc fortior sum (II Cor. xn); et virtus spiiilus pientia, non adversarii certaniina vincit : maxime
In camis infirmilate perficilur. Nam forliludo eor- .quoniam liberi arbitrii sumus: sed ipsum Dei nu-
poris, imbecillilas animcc esi. Palitur et Apostolus triiur auxilio. Paupenati, non nobilitati futurorum
aliquid quod non vult, pro quo ler Dominum depre- B beatiludo promitlitur. Reirabit qnidem verecundia
catur, sed dicitur ei; Sufficit tibi gratia mea: nam .sennlorem, ne tequatur pauperem Christum; sed
virtus in infirmitale perficitur : Cur ijjilur durum sit, audiat a Chrisio : Qui me coxtfessusfuerit et mea
quod aliquando patiendum est? verbain genemtione hac adultera el pcccatrice: et fi-
_ Dolemus aulem quemquam morluum? Ad hoc lius hominis conftlebitur[Al. coiifundel ] eum in glo-
.enim nalinon a sumus,ulmaneamustfiterni.Lugeatur ria Palris stti, cttm angelis sanclis (Mallh. vm). Turpe
mortuus, sed ille quem tartarus devprat, in cujus est inter parenles senatores pro Cbristo voluntaria
posna teternus ignis extesluat: nam mors nostra pee- humilitate esse dejeclum. Displicel amicis,vsi-post
catum est. Nos vero quorum exilum angelorum tnrba anibiliosi hahiiuseultum, pleheia et ignobilia vesti-
eomitatur, quibus Chrislus occurrit obviam, grave- menta mulentur. Sed si Itominibusplaccrem, Christi
mur magis si in tabernaculo isto mortis habitemus. servus non essem(Galat. 1, 10), inquii Aposttilus :-et
-Cceterumnoune vereris, ne libi Salvator dicat : Ira- •Pioplreta irt .psalmo : Quoniam Deus dissipat ossaeo-
sceris quia fraler tuus, meus faetus estfilius? In- rum, qui homitdbus placenl: confusi sunt, quoniam
diguaris de judicio meo,<etrebellibus lacrymis, facis Deus spr.evit eos (Psalm. LII). Quantum bona-est
injuriam possidenti?Cibum libi negas, non jejunio- [ At. el ] humana offensio, per quam invenitnr serr
jum studio, sed doloris. Non amo frugalitalem is- Ij vilus Christi : lantum perniciosa cst amicitia, quae
tam. Jejunia ista adversarii mei sunt. Nullam ani- Dei prrestat ofTensam;sicutscriptum est: Qui volue-
jiiam recipio, quce, me nolenle, separalur a corpore. jrit amicus fieri Jttijus mundi, inimicus Dei conslilue-
Tales stulta philosophia habeat martyres, habeat tur (Jacob.IV).
.Zenonem, Cleombrotum, el Catonem. Si viventem Dicat uhusquisque quod velil: ego interim de me
xrederes fratrem, numquam plangeres ad meliora prosensus mei parvitale j'udicavi, melius esse con-
migrasse. Nam sicut prteler hanc vitam, est vita alia fundi coram peccatoribus super terram, qiiam coram
beatorum, ita prccler Iianc mortem, estmorsalia angelis sanciis in ccelo, vel ubicumque judicium
Impiorum. suurn volueritdemonslrare. Unde.Isaias vir-sua gente
Adversum morlis ergo duritiam et crudelissimam nobilissimus, qui socer regis Ezechiaefuisse refer-
necessilalem, hoe solatio erigimur, quod in brevi tur, j"ussu Dei, deposito cilicio, nudus inccdit: nec
visuri-sumus eos quos dolemus absentes : neque tam ardui prscccpli pudoredelerriius est, quo minus
enim mors, sed dormitio et somnus appellalur. Nos Dei imperium sequeretur : quia niliil lionestiusesse
dolendi magis, qui quotidie slamus in prselio, et -liomini,quam suo crealori parere j'udicabat. Joan-
pecealorum vitiis sordidamur, el accipimus vulnera. ""nes quoque Baplista nobilis et in carne el in spiritu
Absil tamen a fide noslra ut aliquam plagam dicam ^ natus, cificium a pueritia in haljitum elegil, et- !o-
esse, quteuon habeat consolationem, cum Propbeta .custas in cibum : '.qui nec peceati conscienlia, nec
proclamet : Numquid medicus non est in Gataad paupertatis inopia, ad luijus gloriam oneris, sed sola
( Jei-em. vm)? Deus enim permisil le jslius saeculi futuri saeculi beaiitudine trahebatur. Cndeet ajio-
fluclibus ventisque jactari, ut expertus naufragium, stoli stulli, et inutiles et lenuis fidei arguuntur.
de csetero[ Al. telerno ] similiter periclitari caveas. Inde Paulum aposlolum proleram, quem quoties
Ita cuncla .qute passus es; sicut inlelligis vulnera •lego, videor mihi non verba audire, sed tonilrua.
corporis lui: sic animtfiremedia sunt. Brevis enim Qui oculo mentis futura coniemplans, dicebat: Quis
vitte spatium seterna memoria compensat. nos separabit a charilate Christi: tribulalio, an an-
, GAPUT XXII. •guslia,an perseculio, an fames, an nuditas, an pcri-
De tribulationibuset opprobriis perferendis. tulum, cin gladius (Rom. vm)? lllos pericula non se-
Oportet nos per multas tribulationes introire in ^arantj-nos vero voluptates. Illi catenas bajulant
a Antea affirmantis sensu, nali sumus. Paulo Inferius
pericopam, Nam mors noslra peccatumest, Rubeus
pcclermiitjt. ..' ....... ....
373 REGULA MONACHORUM EX SCRIPTIS HIERONYMICOLLECTA. . , - , 374
innoeentes : nos aiirum eircumferimus criminosi. A ipse tentaius sit. E,t de-Abraliam,Scripturatesleiur,
lili in earceribus vincti, nos in tricliniis delicali. quod Deus tentaveril eum (Geu. xxu). Quam oh cmi-
llli in nervo pnsili, Deum pufo corde etsincera co- sam Apostolus loquitur: Gqudetitesin,iribulaiione,
giiatione Iaudantes : nos forte in ipsa EecJesiade el scientesquod tribulalio paiienliam operatur ; pa-
forensibus- calumniis eogilamus. Et cum omnibus tienlia probalionetn: pro,batiojpem,: spes au,lepingtt
fequaliter Iegis datasit gralia, gehenna,"seu a regna coitfundit. Scriptum est efiqmv Quia.pjopt.er.te mgrti-
promissa sini, alii de divitiis, alii de virtuiibus me- ficamurtola die; et msiimati.sumusulo.ves.wcisionis
ditantur. Cumque dictum sitgeneralilef ohfnibus : (Rom. v). Sediiiagnamisericeconsolatioest, quapdo
Dominum Deum luutn adorabis, el illi soli servies: in lormentisquis positus, scit prosperasecutura.-
aliis ihnocentia, misericordia,caslitaie, jejuniis Deo *- : GAPUTXXIII.
DdeJilefet sine fine jseryienlibus, nos uobisadulte- .
ros eligimus,quibusservire voluinus..Siquidemj'uxla De limoreultimi judicir, et defecluhtijus viitkl -
Evaugeliisenieniiam : Oinnis qid facil peccalum,ser~ Inde saiis timeo, ne in illa tribulati.onis, die-,
vus esi peccad( Joan. vi;i).Revera si amalor pecu- quando ante iribunal .Clirisli unicuique secundum
nicesuin, si gloiice, si superbite, si anibiilonis, aut - sua facta reddendum est: his qui in terrenis magis
pompce-:dum illi omne siudium nieaevoliintatisim- B Jj negcliis, quaih in ecelestibus laborarunt, jusli judi-
pendo, Domiuo servire non possum. Quia duobus cii responsione dicatnr : Ite si potestis : et illic, ubi
dominis neminem servire-jiosse sciipium est. Non tota deyotione.'servistis, mercedem exigite. Talis
esds vestri, dicit Apostolus:Etnpti estis pretio magno: causa-yni-giritiiiiest iu Evangelio quinquestultarum,
glorificateetporlateDeumincorpore vestro(l Cor. vi). qute dum solliciludjuesaeculariumyanilatum se con-
Clementer Spirilus' sanctus jure nostro nos con- tra professionis stite ordinem. occuparenl, oleum
venil: scienshoc in nsu jfublieoajiud "oninesiiomi- unde verum Iumen accenderent non habentes, in
nes cuslodiri, ut tanto servus In opere Domini esset tenebris rehianserunt. Ecce enim si umbrato repente
cautior, quauto majori pretio essel comparatus : ut cce!o, solis clarilas noslris.aspeclibus denegetur, et
inteiiigamus qnam sirenu! esse deheant in opereDo- productce in nostram humiiitaieni plhvjceterfisim-
mini, quiredempti sunt sanguine Christlvvel quani mineaut: si commotis, ut assolenl, elenieiuis, ut in
criminosi debeant judicari.qui cumsciant proprelio roiam sui currus tonitru.a concitentnr^ ct deliihc
sute salutis Cliristi sanguinem esse dalum",alieri qui fulgurum jacula palpebrisierribiliteroJjjecta corus-
nihil prfcslitit, magis prcebeant serviiutem. Rogo cent: quamquam .et consuetudine isia contingant,
quo pudoi-eobsequii aut laboris sui mercedem spe- ,-, •-,pavemus, coiiirethisoimus,"etproni.adterrara, de-
rahlla coslo, cnjusfueritsollicitudo omnisin terra? t posita superbia, c^rvicesstibmittimus..
Mercenariussteeuli non potest accipere Cbristi mer- " Quidfaciemus in illa die riiiseri, quando, revoluld
cedem.Omnis milesin casirisjtife sperat[4/. spec- ccelo, cum arigelicisvirtutibus igneus;Dominuslotus
tat] annonam , qui forliter in prtelio pro civlbus adveniet? Quando, cadeiilibus desupef .sfellis, soliii
kboraverit. Et dignus est quidem mercenarius riier- fenebras, et in sanguinem luna mutabiluf ? Quandq
ccde sua."Nemo tamen ihiliians Deb; implicat se montes sicul cera liquescent? Qhandoterra afdebit,
negotiis smcularibus,iit ptaceat ei cui se probavit el arescent flumina :"et ihtjrjasiccabiintur conira re-
(I Timoi. II ), est Apostoli vox. fum naiuram : insumpto divinitus humofe, aridila-
Amplectendaestigitur tristilia, quce-gaudiiimpa- lem ,in aquis ignis 'operabitur? Quando peccatores
rit: nec ejus consideranda materia : quia ssepe per dicent moniibus, Caditehupernos: et collibus,Tegite
dulcedinem fruetus placent, quorum aiharum hor- tios? Quando vocabunl homines mdftem, et vbcata
ruit inradice; el qui litterarum scientiam habere non veniet ? Quando discrimina yeftehlur in yjJta"",
desiderat, si tlisceridinon susceperit tsedia,periiice et quod semper oderunt homines," concupiseent?
gaiidia adipisci non poterit : nec cujusquam erudi- Quando"illud inijiiebifur tempus, quod lugubfi Je-
lionis quisquam habere sufflciel gloriam, nisi [ .4/. ,-remias
,- dicit affectu, dicens : Respexi in terram, ~it
add. animi] testus fueril anle perpessus. Cumque: 15 I eccenon erattl luminaria:' Vidi htonles, etscce erant
nos Deiauxilio desiiiuios, hoslis invaserit, duxerit- iremetites,e.tuniyersoscotlesturbari .ijritendi aerem,
que captivos, non despefemus salutem : sed iterum et eccenori erat Itomo: et' qmiies volucrescmli,pa-
armemur-ad jiraelium.Potest fieri ut vinearinis, ubil vebatvt.Vidi, et ecce Carinelus deserlhs: ,el optnes
victi fuimus : et in eodem loco triumphemus, ubii civitatessuccensmigiii a facie Domixii, el.a fqcieirce
fuimus aliquandocaptivi. Namsi juvatDominus mi- indignalionisejus, ei interieriint universq(Jer.em.iv.).
seros, habemus salutem. Si despicit pecealores,, Verumne ex siiggesiione'dIabofihaecad terroreni
habemus sepulcrum. dicla, rion ad.vefitatem credaiifur, de pftfllerilis fu-
Multogravior exspectata mors, quam*illaja. Ad1 tura probantur: quando lalia in diluvio, in Sodorhis,
hoc.-eninilaboremus, et" in sseculi perielitemuf mi-- in Jilgypio, in Jerosolymis, stepe ob delicta homi-
litia, utin fuluro sseeulocoronemur (Matllt.v). Neez num facta referuniur. Sed venletilladies, quacor-
mirum hoc de hominibus credere, cum Dominus s ruptivum hoc et mor,tale, jncprruptivum induel et

. a Leetum atttea rnale, seuregula promissa, elc,


57S S. HIERONYMIOPERUM MANTISSA. 576
immortalilatem. Tuiic ad vocem tubce pavebit terra inalurse respicit conditionem : nemo consideral,
cum populis : et tu gaudebis. Judicaturo Domino, nemo retraclat ,* vana esse omnia quae aliquo fine
ltigubre muhdus immugiet: tribus ad tribus ferient clauduntur. Labuntur enim lempora : et prtelerita
pectora. Potentissimi quondam reges nudo pectore relinquentia', ad lutura feslinant. Sed et Dotninus
palpitabunt. Exhibebitur tunc cum pi'ole sua Yenus. scit cogitalioneshominum, quoniatn vanmsunl. Cum-
Tunc ignilus Jupiter adducelur: et cum suis stultus que omnia cogitaverint per triginta annos, una fe-
Plato discipulis : Aristoteli argumenta non prode- briciuneula vcnit, et tollit onines cogilationes eo-
runt. Tunc, ruslicanus et pauper, exsultabis et ride- rum. Nam sicut mane virens herba et h florens
Jbis, et dices : Ecce crucilixus Deus meus : ecce deleclat oeulos conlemplantium, paulatimque mar-
judex, qui involutus pannis In prcesepiovagiit. Hic cescens, pulchritudinem perdit, elinfenum quod
est ille operarii et qucestuarite filius : bic qui matris conterendum esl transit: ita species hominum ver-
gestatus sinu, hominem Deus fugit in jEgyptum: hic nat in parvulis, floret in juvenibus, viget in per-
est vestitus coccino : hic qui senlibus coronatus. fectcc cctaiis viris : et repente dum senescit, inca-
Cerne manus, Judcee, quas fixeras; cerne latus, Ro- nescit caput, rugatur facies, cutis prius extensa
mane, quod foderas. Videte corpus an idem sit quod conlrahitur.
dicebatis clam nocte lulisse diseipulos. B Hoc etiam languor facit et inedia, ut vullus
0 quot virgines et quanlorum a infamata pudi- primo pulcberrimus, ad tantam transeat foedila-
cilia a Deo judice coronabitur! 0 quantis in illa die tem c : lamen qui quolidie recordatur se esse mo-
expedisset, si membrorum sensu el viscerum vigore rilurum, conlemnit prsesentia, et ad fulura festinat.
in hac vila caruissenl! et quanti illic elingues et Sed quanto in hoc sseculo persecutionibus, pauper-
muti feliciores loquacibus erunt! et quanti paslores tale, inimicorum potentia, vel morborum crueia-
philosophis: quanii rustici oratoribus, elquanli he- tibus fuerimus afflicti: tanlo post resurrectionem in
betes argumentis [Al. argutiis]prteferendisuntCice- fuluro majora prsemia consequemur. Igitur in die
ronis! lbi enim cum anle tribunal Chrisli venerimus, judicii securus invenielur, si nulla Dei offensa repe-
scimus, nec Job, nec Danielem, nec Noe rogare rialur. De his ergo tantum sollicitudinem habere
posse pro quoquam : sed unumquetnque portare debemus; Ambiant terrena gentiles, quibus coeleslia
onus suum. non debentur. Concupiscant prtesentia, qui futura
Igitur, sire leges, sive dormies, sive scribes, sive non credunt.
vigilabis, Amostibi semper buccina in auribus sonet. CAPUT XXIV.
Et aposloli qui hunc horrendura diem impiis et pec-
ac tumenti
catoribus prcevidere meruerunt, humiles erant, Q De virluie humililalis et sixnplicitalis,
animo vitando.
mortuos suscitantes : et nos super omnes erigimur:
qui peccando quotidie nosmetipsos occidimus, non Cave ne rumusculos hominum aucuperis, ne of-
respicientes flebilem inflrmamque naturam, quse in fensam Dei populorum laude commutes. Per bonam
adversis fortis, et nec in prosperis aliquando se- et malam famam, a dextris et a sinislris Christi
cura. Si enim intemperate cibus sumptus, aut im- miles gradilur, nec laude extollitur, nec vitupe-
moderate potus acceptus, levem corpori febrieiun- ratione frangilur: non divitiis tumet, non conlra-
culam concitaverit : dejiciraus animam, affli- hitur paupertate, et lasta eonlemnit et tristia. Nam
gimur, suspiramus. Nrilla cura tunc steculi est, justi et forlis viri est, nec adversis frangi, nec
nulla villarum, nemo de patrimonio cogiiat, prosperis sublevari: sed in utroque esse modera-
nemo de foro. Omnes calumnitfi, omnia Iucra tum. Nolo te orare in angulis plaiearum, ne rectum
in periculo corporis conquiescunt, curritur ad iter precum tuarum frangat aura popularis. Nolo te
medicos : et pro remedio carnali promittuntur dilatare fimbrias, et oslentui hahere pliylacteria;
munera, aurum et argentum, interdum et man- et conscienliarepugnanle, pharisaica ambitione cir-
cipia traduntur : et pene tolum palrimonium, cumdari.
aut negligilur, autdonatur, ut consulatur viise quan- Fidelis mecum lector intelligis quid taceam, ct
doque periturte. Et pro teterna salute omnis admo- quid tacendo magis loquar. Quanto melius erat hajc
dum homo negligens est, omnls avarus! in corde portare, quam in corpore, et Deum habere
Hlic omnis frugalitas Iargitoris animi tenacilaie faulorem, non aspeclus hominum! Quamvis enim
constringitur, iibi promptior volunlas, 'el copiosior aliis vitiis carere possumus, hypocriseos tamen
Iargitas deberet operari. Et cum Scriplura dicat: maculam non habere, aut nullorum, aul paucorum
Nolite diligere mundum, neque ca qum in mundo est. Sed sicut deprecantis humilitas meretur prtc-
sunt : sic humana concupiscimus, sic amamus, mia ; ila superbia confidenlis [Al. contemnentis],
quasi aliquid nascentes inlulerimus in ssecuium, Dei auxilio deseritur. Tu aulem , fraler, inferius
aut recedenles de sseculo nobiscum aufcrre pos- accumbe, ut, minore veniente, sursum jubearis as-
simus. Nemo ad brevilalem temporis, nemo ad cendere. Super quem enim, ait Dominus, requiesccl
a Alii libri addunt, quantorum sperata pudicitia in ledat, etc.
diejudiciide hottesiatibus,quttntorum, ele. c Addunt alii, ut amor in odium commutcltir.
i>PIus habent alii, et suis fioribus vemans dc*
377 REGULA MONACHORUM, EX SCRIPTIS HIERONYMICOLLECTA. 578
spiritus meus, nisi super humilemet qtdetum el tre- A est docere, quod uoverit ille quem doceas. Vox ex
menlemverbamea? industria quasi confecta jejttniis, tenuis non sit et
Sed vis scire quales ornalus Dominus qucerat? deficiens. Sunt quippe nonnulli exlerminantes facies
Habeo prudentiam, justiliam , temperanliam , forli- suas, ut appareantliominibus jejunantes : qui statlm
ludinem. His plagis coeJi includere, hcec tc qua- cum aliquem viderint, ingemiscunt, demiltunt su-
driga , velut aurigam Christi , ad metam concita percilium, et operla facie, vix liberantunum oculum
lerat. Nihil hoc monili prcliosius, nihil hac gem- ad videndum.Yeslis pulla , cingulum sacceum , et
marumvarielatedistinctius : cx omni parle a decori sordidis manibus pedibusque, venter solus, quia vi-
et ornamento tibi sint et tutamini. Philosophorum deri non potest, aesluat cibo. His quotidie psalmus
sentenlia est, sibi hterere viriutes: et apostoli Ja- ille cantatur : Deus dissipavitossa hominumsibi pta-
cobi, cui una defuerit, omnes deesse. Et sicut qua- cenlium (Psal. LII). Trislitiam simulant, et quasi
tuor sunt h virlutes, qtiibus pugnamus el legimur : longa jejuniafurtivis noctium clbis protrahunt. Pu-
sic qualuor vitia sunl, qtiibus ab hosle perculimur, tlel reliqua dicere, nevidear polius invehi quam mo-
stultitia, iniquitas, Iuxuria, formido : ted malitia nere. Onmia haecargumenta sunt diaboli.
finemnon habet. Cognalaequoque sibi sunt virtules, Imitare igiiur eum polius, cujus pallor exj'ejuniis,
rectitudo et simplicitas : nec ab invicem separnri B eleemosynaein pauperes, obsequium in servos Dei,
queunt, Simplex et humilis et rusticus qui arcana humilitas el cordis et vestium, ac in cunclissermo
sapientiaecomprehenderenequit, si lamen sapien- moderalus. Trade. quoque te illi, cuj'us sermo
tum exempla vivendo seeietur, jure inler sapienlcs et habitus et incessus, doelrina virtulum est. Non
connumerabitur. Melius est enim parva bona cuiii cothurnaiam affecles eloquentiam : nec more pue-
charitate facere sine scientia, quam magnis effulgere rorum, argutas sententiolasiu clausulis strues.
virtulibus cum admixlionediscordite. Excelsa nam- - Haecpraeleriensletigi, ut eruditis conlentus auri-
que periculosiusstant: et citius corruunt quse subli- bus, non magnopere cures quid imperitorum de in-
mia sunt. genio luo rumuseuli jaciitem: sed prophelarum quo-
Sed perspicuum esl omnem creaturam, quamvis ijdie medullas bibas. Quod patricii generis inter mo-
ad perfectionemvenerit , tamen indigere miserieor- nachos esse ccepisli, non tibi sit tumoris, sed humi-
dia Dei, et plenam perfectionem ex gratia Dei, non litatis occasio :c ut imiteris filium hominis, qui non
ex merito possidere. Nihil sic placet Deo sicul sim- venit ministrari, sed ministrare. Nam quanto hurai-
plicilas et innoceniia. Unde Spiritus sanclus in vo- lior, tanlo sublimiores : lucet margnritain sordibus.
Jatilibus non apparuit, nisi in columba, propler ' Quantumcumqueenim te dejeceris, humilior Chrislo
simpliciialem: in quadrupedibus in ove, propter G non eris. Ideo quamquam inihi multorum sum con-
mansueiudinem.Illud qtioque tibi vitandum est cau- scius deliclorum, et quotidie in oratione flexis genu-
tius, ne vance glorice ardore capiaris. Cum facis bus loquar : Delicta juventuds inem ne memineris,
eleemosynam, Deussolus videat. Cum j'ej'unas,Iseta Domine(Psalm. xxiv) : tamen [Al. unde] sciens di-
sit facies lua, ne ad te obvia prtetereuntium turba ctum ab Apostolo: Ne infialus in superbiaincidas in
consistat, et digitodemonstrcris. Nec satis religiosus judicium diaboli (I Tim. m): et in alio loco scriplum :
velis videri, nec plus humilis quam necesse est: ne Superbis Deusresistit , liumilibusanlein dat gratiam
gloriamiugiendo, quaeras. Plures enim pauperlalis, (Jacob. IV,6) : niliil ita a pueritia vilare conatus
misericordiceac jej"unii arbitros declinantes, lioc sum, quam tumentem animnniet ereclam cervicem,
ipso placere cupiunt, quod placere contemnunt: et Dei contra se odia provocantem. Novi enim magi-
mirum in modum Iaus dum vitalur, appetitur. Cae- slrum Dominum et Deummeum in carnis humililalo
leris perlurbationibus, quibus mens hominis gaudet dixisse : Discilea me, quia milisstitnet humiliscorde
et aegrescit, speratetmetuit, plures invenio extra- (Mallh. xi). Et ante' per os David cecinisse : Jlfe-
neos. Hoc vilio pauci admodumsunt quicaruerinl. mento,Domine, David, el omnis mansuetuclinisejns
Igitur non quccrasgloriam : et cum inglorius fue- (Psal. cxxxi). Et in alio loco legimus : Anle gloriatn
ris, non dolebis. Qui enim verba increpantis humi- J^ humiliatur cor viri : et anle ruinam elcvalur. Niliil
liter recipit, jam propinquam liabet veniam reatus enim, ut crebrodiximus, lam periculosiimest, quam
quem gessit. Gravius est enira perfieere malum , glorite cupiditas et jacianiia et lumensanimus con-
quam facere. Non est tamen tantse virtulis ab aliis seientia virlutnm. Idcirco plus est aiiimum depo-
faelam injuriam suslinere , quantae gratice Domini suissequam cultum. Difficiliusarrogantia, quam au-
est, mitem atque tranquillum injurlam facere non ro caremus ct gemmis. Nii itaqueprodest vilepal-
posse. Nequevero te moneo, ne de divitiis glorieris, liolum, ftilva tuniea, corporis illuues, simulnta pau-
ne de generis nobilitatete j'actes, ne te cceteris prto- pertas, si nominis dignitalem operibus deslruas: si
feras. Sciohumiliiatemtuam : scio ex affeciute di- inier sordes et inopiam peccata non caveas. Fidcle
cere : Dontine, non est exaltatum cor meuxn: neque namquc testimoniumesl, si non babet causas rrien-
elaii sunt oculilnei(Psal. cxxx). Sltillissimumquippe ilendi, Cui enim plus creditur, ab eo pius exigitur.
a Apul Rnbetim, alque alios, decoralis, cingeris, temperantia, forlitudo.
atque protegeiis,el ornamenlo,elc. - c Al., scienli Filium Dei faclunt filiuin hominis.
b Ibidem, sunt scuta virlutuin,prudentia, jnstitia, Natn, etc. "
3?9 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 580
Polentes potenler tormenta palienlur (Sap. vi). Nec AL prcestare non lcesus, qui tanlum donaret iralus.
sibi quisqnam de corpoiis lantunimodocaslitate sup- Amemuset nos Christum, ejusque semper quaeramus
:
plaudat: cum eiiam convicinm in fralrem homicidii amplexus : et facilevidebilur omne dillicile brevia
sit realus. Cadit quidem mmidus, et cervix erecta pulabimus universa qute longa sunt. Quodqne beata
noii fleciitur. Pereunt divitice, nequaquam cessat Dei genitrixa Filiosuo non didicii, ccelos faliricare,
avaritia. Congregare qnani mulli festinant, qucerur- angelos creare, miia deitatis insignia opcrari: sed
sus ab aliis occupentur ! laniuni huiniliari, caeternque viriulum documenta
CAPUT XXV. intra humililalis ciistodiam aggregare.
De hutnilitaleChristi, quexnimilari debemus. CAPUTXXYI.
Christus * baptizatur a servo, et a Deo Filius ap- De justitia et vilmrectitudine.
pellaiur : inier publicnuos, mereiriees ei peccntores Et jamde juslilia disseramus, qute est singularum
ad lavacrum venii, et sanciior esthaptisia suo : qui rerum et personarum rcqiiissimadistribiitio : quam
de ccelo venit in uterum : de utero in prcesepe: de quis oblinens, el cui quis aillucreiis, vitam snam dis-
prcesepein crueem : de cruce in sepulcro ad inferos: posiie et sine turbaiione conservat, eusiodit in
de inferis .victor rcnieavit ad coalos.Imitenmr ergo JJ B omnibus acquitatem: scil quid Deo debeal, quidnon
Salvaiorem uosirum : quia ipse mitis et bumilis denegel polestalibusimjus sacculi: quid sibi retineal,
pasior, agnus el aiies appellalur. Qui pro nobis cjuid proximo rompetal, quid alienis concedai, atit
iinmolatus est. Quiab Isaac cornibus lenetur in sen- congrual. Justum est enim Deum colere et diligere
libus. Ex quo nil bae humililale stibliinius. Qui ex toio corde, et ex tota anima, et ex tota virtnie:
Bethlehemin liocparvo lerrgsforamineccelorumcon- saneios et cotequaleshonorare, et tributa impendere
ditor natus esl. Hic involutus pannis : hic visus a poiestatibus : superbum non csse, sed magis inilem
pasioribus : hic monsiratus a siella, hic adorams a et hiiinilem, proximos lamquam se diligere : alienos
M-igis. In haplismo humililas Cbrisli, nosira subli- ei inimicos non prosequi odio, sed aniore: subjeclum
milas. lllius crux, nostra victoiia : illius paiibulum, esse prioribus, vel tetate mnjoribus : quia et Domi-
uoster iriiimjihus est. nus duin essel omnium Doniinus, a Joanne qui n?a-
Cum igitur lavacrum et crucis signum in fronlibus jor esi in nalis inuliertim, quia prior illo in naivi-
dre.monaspexerit, coniremiscil. Qui aurea capifofia late bominum erai, baptizaiur: et sic adimpleri om-
non timent, crucem linient. Qui eontemnunt sceptra nem jusiiliam protestnlur. Ex hac misericordia
rcgalia, et purpuras Gesarum, et dapes Christiano- riascitur, obscquiumdeiUcumgeneratur.
rinn : sordes tamen et jejunia periimescuni. Jubet G | In his omnibtis qui iiiveuilur, non immerito in
enim Chrislus, n'e quis discipulorum dicat, quia ipse Christo dieilur permanere : quoniam htec omnia
est, Cbrisius. Mira ralio, non vult prcedicari,' qtii ipse Chrisius esi. Paulus nos gloriosns informat et
gaudet intelligi, agnosciamal, etodit osiendi: magis insiruil de Clnislo , dicens : Qui est facius nobis a
vult se invenlum esse, quam proditum : ut virtus sua Deo juslilia , et sanclificatio et rcdentpdo (I Cor. l).
illiun, non favor ostenderet alienus. Quse autem Item in alio loco :Qui esl mherkordia et pax et
major potesl esse clemeniia, quam ut Filius Dei, dilcctio, quam Gitrci «yu.xn-Jvocant. Iniquus enim
filius hominis nasceretur, decem mensium fastidia si sequitur jusiiliam , negat iniquitaleni. Sluitus si
sustineret, partus exspectaret adventum, involve- s-equalur Dei sapientiam, negat sluliitiam : quodque
rettir pannis, subjiceretur parcntibus, per singnJas1 sapientia , fortitudo, temperantia, el castilas solum
adoleret cclaics, et post contumelias vocum, nlnpns,, prodest habenlibus : justiiia vero aliis et miseris
et flngella, crucis quorjuepro [Al. tac. pro] nobis5 prodest : qutc patrem vel fratrem non novil, sed
fieret maJediclum, ut nos a' malediclo legis absol- novit veriiaiem : personam non accipit, et Deum
veret. Patri facius est obediens usque ad mortem' imitatur. Discite ergo bene facere. Yirtus enira di-
(Phil. n): ut id opere iniplerei, quod anie ex pef- scenda est. Nec naturce lantum bonum sufficit ad
sona niedialoris Jueral deprecalus, dicens : Pater,, D juslitiam, nisi quisrudialur congrnis diseiplinis. DI-
volo, quarnodoel ego et lu unum sumus: ila isli ini sceridaest ergo justitia, ei magislroriim tercnda sunt
nobis unumsittl (Joan. xvn). iitnina. Ssecularis autem judex, acceptis muneiibus,
Ergo quia ad hoc venernt, ut quod impossihilei oondemnat insonlem , et rcum liberat. Quod inter-
erat legi, quia nemo justificabnlur, ineffabili mise- dum de Ecclesiceprincipibus dici potesi, quod pro-
ricordia vincerel : publieanos et peceatores ad pce- pter munera lacerent legem : et non perducunt judi-
nitentiam provocabat. Unde novum el mirabile estt cium ad finem.
npud nos, Dominus sofus petentes se amat, soluss CAPUT XXYH.
irascitur nisi petatnr. Illo enim tempore quo sup- De fide, spe, et ihnore.
plicia merebaniur, Deus argunientuni salvationis os- Si autem fides, ul inquit apostolus Paulus, Est
tenditur : inlelligere possumus quanium valeret 't substanlia sperandarum retum (Hebr. xi, u), quas

SfoJEx stipposititiis scriplis, cxceplo qnem lauda- omnia sunt. Ita et maxima pars ejus quod subsequi-
mus. loco, ex epist. ad Damasum, excerpta fermee tur capituli.
561 _ REGULA MONlCHORUMEX SCRIPTIS BIERONYMICOLLECTA. 582
et index rerum non videmus - cre- A omnibus major est. Inier cceterasic fatetur Paulus:
speramus , quas
dere et fidere quis debet., quod Deus ea.quce pro- Manent autem tria hmc, fides, spes , et. ililectio ~:
ntiuit, poiens est adimplere: et spem suam in futu- Sed major his dilectio esl (I Cor. xm). Esl ergq dile-
rum transferre : tunc plena fide poterit ad ea qnse piio vinculum aniinorum, casla, et.sincera, et sihe
promi':sa sunt, facile pervenire. Htec nobis universa rcmulalione charitas : consummalio omnium manda-
invisibilia anie oculos ponit. Ad hanc.ingressi, dia- ,loni,m,.breviso,mnium|>rar:ceptor"um :quam cumqnis
bofi ei potesialum hujus mundi et h-irum tenebrarum habueril, omnia habet : sine hac in aliis remanet
universa deserimus : Deo cum fiducia proximamus. iinjierfectus. Et ut cognoscat veslra prudentin, qnnn-
Credere enim et sperare necesse est quac Deus lum charitas valeat : legimus responsum Domini in
jussit : cum quae diabolus inseruemt, abnegnmus. Evangelio dicentis, cum inlerrogaretur-: Diliges Dor
Fidem spes sequilur : iiaque de ipsaioquamur. Est piinum Deum luum ex loto corde tuo, et ex tola anima
igiiur spas exspectaiio rerum omniiuii futnrarnm, tua, et ex tola virtute tua: Ei diliges proximum ttium
quam In fide habemus , qua salvamur, Paulo scrir tamquamtcipsum : in his duobus prmceptispendel Jex
benle aposlolo : Spe erittn salvi facti sumus. Spcs el prophelm.(Malth. xxu, 57). ;
autem qum videiur, non est spes (Rpm. vm, %i). Quod Yidesinhac sola universa legis conienla pendere V
auiem videtquis, quid sperat? Si autem quod non B Yere quisquis hnne lmbet, jam Dens el Dci Filius
xidemus, speramus, per paiientiamexspectamus., dici potesl: ex hac sola poteril- Deo similis esse.
- Hcecin se habel timorem, non.illum cujus
obli? Considera, qui Deum diligit : numquid speral, num-
visci, et quem foras debet miltere quisqnis in fide quid limet, numquid fidil? Non, scd lantum diligit.
vivit : sed qni unus eslde spiritibus , quibus imple- Deus, inquit Paulus, cum dilexissel mundum, mhit
lur Jesus , sicut Isaias lestatur : Exiel virga de ra- unicum Filium suum in simililudinemcarnis peccaii ;
dice Jesse, el flos de radice ejus ascendet, et requiescet ut de peccalo condemnaret peccalum in parne (Rom.
supereum sppiius scnteittimel pietatis, et replebii eum viii, 3). Qui prreponit enm rebus omnibus, dicens :
spiriius limoris Domini (Isa. xi; I). IHuni spirilum Et si linguis lojuar hominum el angdoruxn, charila-
quem David-canit-, dicens : Timeie Dominum, jusli tem autem non habeam : factus sum sicut mramentum
ejus (Psalm. xsxm , 10). Unde et beati elficiunijir, linniens, anl cymbaiutn concrepans. Ei si habuero
eodem prolestante et dicenle : Beatus vir qui titnet prdphetiam, et cognoveroomnia mysteria : cl omnem
Doirimum:illum dici limorem ,.qui, casius csi ct pu- scienliam:el si Itabuero fidetn, ita.ut monles transfe-
dicus. Quoniam limor Domini castus , itiquit David, ramJ et si iradidero corpttstneuin,ita ut ardeam, charila-
manetin swculumswculi (Psaltn. xvm, 10). temautemnon liabeain,rithilsuin..Ciiarilasmagnaniina
Ergo est duplex tiiuor : uniis appetendus, aliusfu- est: cliarilas benignaesl, chaiilas notvmmulatur, non
giendus est. Igitnr ajipetendus limor, tidmonilio et infiatur, non agil perpcratn, non irritntur, non con-
custodiaomnium rerum, quas credimus aul speramus. fundit, npn qumril qum sua sunl, non cogilal malum,
Timemusenim jndicium, quin speramus : et metui- non gqudet supcr injuslilia, gaudet ctulemde veritate.
mus Dominiiin, quia fortem illuin j'udicem crcdimus. Omnia sttslinet, omnia credil, omnia speral: cltaritas
Yera nanique viia esl Deum nos-e, timere cj'us po- nttmquamexcidil (1 Cor. xm). Nihil enim amaniibns
lentiam, amare pietaiem. Timor namque virtntum dnrum est, nulltis diffieilis est cupienlibiis Iabor. So-
estcuslos, securitasad lajisum facilis. Si pavore.n lus lamen illeamor probabilis est, qui Deo et virtu- 5
babueris, solliciius eris : et si sollicitus fueris, Ieo tibus aninise coapiatur. Niliil est enim quod non to-
in caulas ovium luarum intrare non pnieril. Quod Ieret, qui perfecte diligit. Qui autem clementiam non
vel ad prteposilos Eeclesiarum, vel ad animtc custo- habet, nec indutus est viscera, misericordiae et la-
dem peninet. Qui cautus est el limidus, potesl ad crymarum : quamvis spirilualis sit, npn adimplevit
tempus vitarepeecata : qui securus est de juslitia legem Christi. Unde legitur, quod bcaius Joannes
sua, a repugnat Deo : illiusque auxilio destilutus, evangelisia cum Ephesi senex h vix inter disc;pulo-
insidiis hostium palet. Numquam tuta est humana rum maiuis deferretur, nihil aliud per singutas sole-
fragilitas : et quanlo magis virtutibus cresciinus, J* bat proierre collectasnisi, Filioli xnei, diligile at.er-
tanlo magis timere debemus, ne de sublimibus cor- utrum. Discipulis autem petentibus, qunre semper
ruamus. Si j'uxta .Ecelesiaslen, Radix sapientitc est id diceret: respondit, quia praeceptum Dominiest,
timere Deum : fructus quis est, nisi videre Deum ? etsi fiat, solum sufficit. Sed ohsecro ne c,amicus,
Bonumaulem diligil, qui non invitus, aul necessi- qui diu quaeritur, vix invenilur, difficile servatur,
tate, aut legum metu facit bonum ; sed idcirco, ut pariter cuni oculis aniitlalur. Nam amicitia, quce
mercedem bonam operis habeat. desinere poiest, numquam vera fuit. Yera namque
CAPUT XXVIII. amicitia[A/. charilas] nullo livore, in quanto auge-
Di charitate, et pace. tur numero, lanio crescit etrohore.
Ad charitatem nunc transitum faciamus : quia Deelina igitur a malo, el fac bonum : inquire pa-
a Anlea dumtaxat erai,[d'ejustiiiarepugnat,illius- audierant, dixerunt,Magister, quare hoc seniperloque-
que, etc. ris? qxd respondit dignam Joanne senlentiam, quia
h Alii libri, morareiur usque ad ultimam seneclu- prmceptum, etc.
tem, el vix, eic. Et plura mox, Tandem discipuli et ,c lidem libri, ne amicum, et meas amittat.
fratres qui aderant tmdio affecti, quod eademsetnper
"- ''
583 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 5*1
cem, et persequere eam. Nisioderimus malum, bo- ii. calceolos, nec orbes stibio fuliginatos. Nam quanto
num amare non possumus. Quin potius faciendum fcedibr,tanto pulchrior. Qusedemum plorat ad cru-
est bonum, ut declinemus a malo. Pax quterenda cem, uhguenta parat: quseritin tumulo, hortulanum
a
est, fugiamusbella : nec suffecit eam quaerere, nisi interrogat, pergit ad aposlolos,repertum uuntiat:
jnvenlam fugientemque omni studio persequamur: illi dubitant, ista confidit (Joan. xx).
qum exsuperat otnnem sensum,in qua habitatio Dei Nonenim lam peccati crimen arguitur, quam ve-
est, propheta dicenle : Et faclus est in pace locus lox conversioin pcenilenticecelerilate laudatur. Nec
ejus (Psalm. LXXV).Infernus itaque inter fratres di- Deus cogeret poenitere, si non esset pcenitentibus
vidil. QuidquidIgittir separat inter fratres, infernus veniam concessurus.Nihilenim tam repugnat Deo,
dicendus est. Concordia enim parvte res crescunl: quam cor impcenitens.Hoesolum crimen est, quod
sic el discofdia maximcedilabuntur. Pulchre igilur veniam consequi non polest: prcecipuequia non in-
perseculio pacis dicilur, juxla illud Apostoli : Ho- justus, ut propter multa mala paucorum obliviscatur
spitalitatempersequentes(Rotn. xn) : ut non leni bonorum: immo de iiulla re sic irascitur Deus,
usitatoquesermone, ct, ut ita loquar, summislabiis quoraodo si peecalor superbiat, et erectus etrigidus
hospites invitemus : sed tolo mentis ardore lenea- non fleetatur in flelum nec misericordiam postulet
mus, quasi auferenles secum de lucro nostro atque ;B pro deliclo: Nihilque sic offendit Deum, sicut ere-
compendio. cta cervix post peccata, et ex desperatione conlem-
CAPUT XXIX. ptus. Unde et vos non desperelis veniam seelerum
De infirmiset pauperibusrecreandis.
magnitudine : quia magna peccata magna delebit
Si quis eoeperil cegrotare, transferatur ad exe- pcenitenlia [At. misericordia].Nam Deus non vult
dram laliorem : etlnnto senum ministerioconfovea- inferre supplieia, sed terrere passuros. Ipseque ad
tur, ut nec delicias urbium, nec matris qurerataffe- pcenilenliamprovocat, ne faciat quod comminatus
ctum. Ne Iiceat dicere cuiquam : tunicam et sagum est.
lextaque j'uneis strala non habeo. Ita ceconomus Dcemonumenim nullus est qui parcat. Omnesad
universa moderetur, utnemo quidposlulet [Al. add. prsedanffestini venient : ante faciem ipsorum ven-
nemo non] habeal. Servias fratribus, hospitum lava tus. Et quidquidaspexerint, quidquid vultui eorum
pedes, pauperibus et fratribus refrigeria exhibe [Al. obvium fuei-it, urere desiderabunt et perdere. Sed
tac. exliibe] : suniplum mauu jiropria dislribue. nec quisquam per patienliam bonitatis Dei, de pec-
Quoniaraqtiidquidhabcnt clerici, pauperum esl, et calorum suorum impunitale contendat, nec illuni
domnseorum omnibus debcnt esse communes.Sus- non cestimetoffensum,quia necdum experlusiraium.
ceplioni enim peregrinorum et hospitum invigilare < C Immo magna estira, quando peccanlibus non iras-
dcbent. citur Deus. Unde in Ezechiele ad Jerusalem : Jam
Docel Salomon misericordiccoperibus insislen- non irascar tibi, zclus tuus recessita me. Sed revera
dum : nec nostris fidendum viribus, sed a Deoesse Deus hominibusnon irascitur, sed vitiis : quse cum
auxilium fiagiiandum. Sed esto quod ccquerispau- in hominenon fuerint, nequaquampunit.
pcrihus, inopuni cellulas dignanter introeas, manus Habet autem ira Dei mensuras, quantum et quanto
dehiliuni sis, aquam pories, ligna concidas, focnm lempore, et ob quas causas, et quibus inferatur :
exsiruns: scd ubi vineula? ubialapte? ubi sjiuia? juUa illud quod scriplura est: Cibabisnos pane /o-
ubi (ligeila, ubi palibulum? ubi mors? Et cum hcec crymarumin mensura. Miserieordiamigitur a Deo
omnin, qiicedixi leeerls, ab EuslocliioPaulaqnevin- consequilur, quisepulal esse miserum. Nam Deus
ceiis. lltcc dico, non quod de ardore ineniis iuse qui nullis viribus superari potest, publicani lamen
qtiidquamdubitem, sed quod currentem impellam : precibus vincilur. Quanlo ergo tempore te errare
et acriter dimicantifervorem augeam. nosti, quanlolemporedeliquisti: lanto tempore hu-
milia leipsum Deo : el satisfacitoei in confessione
CAPUTXXX.
Quoniam qui peccator est aliqua sorde
pcfinitentice.
De pmnitentiaet misericordiaDei.
p maeulalus, de EcclesiaChristi non polest appellari,
Arripe, quaeso,ocensionem,et fac de necessilate nec Chrislo subjectus dici. Igitur quia erravimus ju-
virlutem. Non qutfiruntur in Christianis initia, sed venes, einendenmr senes, jungamus gemitus, el Ia-
finis. Paulus male ccepit, sed -benejfinivil. Judrc crymas copulemus,culpam simpliciler confitendo.
laudanlur initia, sed finis proditione damnalur. Et Nam qui posl lapsurn peccalorura ad veram pceni-
licet Deusnon velil mortem peccaioris, sed ut con- tentiam se convertil: cito a misericordice judiee
vertatur et vivat: tamen tepidos odit, et eito ei veniam impetrabit: quoniam apud Deum non tam
nauseam faciunt.Cuiqueplus dimiitilur, plus diligit. valel mensura temporis, quam doloris : nee absli-
Unde merelrix illa Christi dilectrix in Evangelio nentia tanluni ciborum, quantum morlificatio vi-
baptizata, lacrymis, el crine, quo multos ante ce- tiorum.
peral, pedes Dominitergens, salvata est (Luc. vu). Sed et magnum peccatum magnis diuturnisque
Non quidem habuit crispantes mitras, nec stridentes cruciatibus luilur, culpaquelegis prtesentis suppli-

a Adduntalii, Dominum
recognosciiis.
S8S' . REGUL^E MONACHORUM APPROBATIC-MARTINIY. 386
cio compeiisaia sit. El sic magnum peccatum magna A si imperilussutn sermone, inquit Apostolus, sed noii
indiget misericordia. Conclusitenim Deus omniasub scienlia (II Cor. xi, 6). Illiutrumque non deerat, et
peccato, ut omnibusmisereatur (Rom. xi, 32). Sed unum humiliter renuebal. Nobis ulrumque deesl:
frustra voce [Al. pcenitenlia] assumitur, si perma- quia el quod pueri plausibile hahueramus, amislmus;
nent opera. Sed ne diutius pertraham, haheto pauca nec scientiam quam volebamus, corisecuti sumus,
pro plufibus ^ in qttibus non tam ordo quaeritur, juxta ^Esopianam fabulam : dum magna seclamur,
quam profeclus. Age ergo, lu cave, curre, feslina. etiam minora perdimus.
Age, ut in hac spirilualitate proficias : Cave, ne Non prolongabuntur ultra sermones mei quoscum-
quod accepisti bonum, incaulus et negligens custos que loquor. Ea propler moneo, et flens gemensque
amittas : Curre, ut non negligas : Festina, ut cele- contestor, ut dum bujus mundi viarn currimus, non
rius cqmprehendas.-Namccepisse multorum esl:ad duabuslunicis/id est, dupliei animo [Al. fide] ve-
culmen pervenisse paucorum. Tribuat libi Christus, stiamur : non calceamentorum pedibus, videlicet
ut audias, ei taceas, el intelligas, el sic loquaris. bperibus prtegravemur : non divitiarum onerarad
terram premant: non virgce, hoc est, potenlicc stfi-
CAPCT XXXI.
cularis, quseratur auxilium : non pariter Cbristumi
Finis concludensregulatn; B velimus babere et sseculum: sed pro brevibus et ca-
Et quqniam ita se nalura habet, ut amara sit ve- ducis seterna succedant. Sed et precor qui fideles
rilas, et blanda vilia exislimenlur, ut Paulus ait esiis, ut ita viiam nostram el convcrsafionem ser-
apostolus : Inimicus vobis faclus sum verum diccns velis, ne in ipsa vel ipsi scandafum patiamini, vel
(Galat. iv, 6); unde et quia Salvatoris dura vide- aliisscandalum faciatis : sed sitin vobis summistu-
bantur eloijuia, plurimi discipulorumrelrorsum dii, summcequecautelce: ne quis in hane sanclorum
ahierunt : non mirum est, si el nos ipsi viliis de- congregaiionerri pollutus inlroeat: ne qui&quis"Je-
trahenles, offendimusplurimos, Disposui tamen na- bnsceus habiiet in vobis. Dominus Jesus coiilerut
sum secare fetenlem ; timeat qui slrumosus est. Satanam sub pedibus vestris : et incolumes vos, et
Qtiid lamen ad le qui inlelligis le innoeenlem?Nemo prolixa teiate florentes, Chrislus Deus noster tuea-
reprehendat quod aiiquos aut laudamus, aut carpi- luromnipotens. Sed et Spirilus sanctus nobis prce-
mus; cum et in arguendis malis sil correptio cccte- stare dignelur, ul in hoc sceculofaclores mandato-
rorum, et in opiimis prredicandis boni ad virtulum rum suorum "efieeti,in hujus vitte ngone probaii, et
studia concilentur. Nos enim, ut scitis, Hebrteorum fideles inventi spiritualibus fruciibus dilalali,'a su-
lectione-detenti, inLaiina lingua rubiginem induxi- pernis mereaniur adjungi concentibtts. Ipsi gloria
mus : iniantum ut loquentibusquoque stridor quidam C et imperium ciun eodemSpirilu sancto in cuncla ste-
non Latinus interslrepat. Unde ignosce ariditati. Et cula steculorum. Amen.
a Erat anlea, his continentibusmereamuradjungi: ipsi, elc.

APPENDIX AD REGULAM PR.ECEDENTEM.

MARTINIV P. M. APPROBATIO. quem ipse S. Hieronymus cum suis monachis et


. Martinus cpiscopus servus servorum Dei dilecto fratrihus professumfuisse, et in conimuni obseryasse
filio_Lupo de Olmeto', prseposito generali ordinis perhibelur, vivere, el ul nomen gerebalis ejusdem
monacnorumS. Hieronymi, salutera et aposlolicam sancti, sic ejus vilam, regulam, et opera desidera-
benedictionem. batis imitari. Nos tunc hujusmodi propositum con-
1. Pianos excitat, etinducit affeciio, ut sincerae dignum, el rationi consonum recensentcs, libi inler
devotiouis propositum,; quo gloriosi S. flieronymi .- ctetera, ut regulam vivendi in monasteriis, in qua^
docirinam et vitam monacbales imitari contempla- dam epistola ad Eustochium et moniales, qutc in-
lione studes, assidua palernis affeciibusprosequen- " cipit : Tepescens in membrisproclivum corpus, ut
tes, votis luis justis et honestis, per quceregularis asseritur directa, contentam, et designatam, quam
et monachalis observantia, sub qua Sanctus ipse in diclus S. ilieronymus lunc a plerisque inter alias
hoc sceculosua devota altissimo exhibuisse compro- suas epistolas edidisse et conscripsisse dieebatur,
balur obsequia, In Dei Ecclesia propagari, digneque quandoeumquetibi videreturin regulammonachorum
venerari vafeat, benignum et benevolumimpertia- Eremilarum ej'usdemSancti, in Jpcum dicicc regulte
mur assensum. S. Augustini suscipere posses , plenam et liberam,
2. Dudum siquidem inter alia ad nostram audien- per alias nostras litteras, quas el earum tenores prae-
liam perducto, quod tu, et plerique alii fratres S. sentibus haberi yolumus pro expressis, concessimus
Hieronynii communiier nuncupati, sub reguia S. facullatem: pro utin eisdemlitteris pleniusconlinetur.
Augustini vivenies, zefo deyotionis aceensi, et ob 3. Cum autem sicut exhibila nobis nuper pro
frugem vitae melioris arclius et perfectius, quam parte tua pelilio continebat, a nonnullis vertatur in
regula,dictaret hujusmodi,el in vero statu monaeliali, duljittm, an ipse S. Hieronymus dictam epistolam
58? S. HIERONYMIOPERUMMARTISSA. S88
edideril; luque propterea vivendi normam in ea, ut A quani regulam Imj'usmodi tradideris, pnblicaveris,
prteferlur tradilam, pro staiulis dumlaxat ejusdem ut prcefeftur, ex tunc lu, priores, monachi, fratres,
onlinis, et non regulam hactenus susceperis,- sed et personte prrcdicii ordinis, secundum illam vola
stabili potius fundainento jiro insiitutione rcgultfi principalia religioois hiijusmodi emiliere , proiiteri
ejusdem Sancti provide per te suscepto, ex diversis et vivere leneamini.
epistolis et tractaiibus per dietum S. Hieronymum 7. Vosque et mores veslros tam eidem regulae,
editis, et per Ecclesiam approbaiis, nonnulla veram qnnni etiam illius doctrinte, et instiiulis in quadam
religionis doctrinam, vilainque monaclialem, qunm epislola per sancium Eusebium discipulum ejusdem
idemSanclus cum suis monnchis el fratribus in cjus sancti Hieronymi ad Damasum episcopmn Portuen-
vita in communi, quo ad ea qute princi|>alia sunt sem el Tlieodorum Romnnuin senaiorem, de vila et
statns, el vitrc monacbalis, per multa et usque ad doctiina religionis, acobitu, el miraculis ipsius sancli
obitus sui teinpora observavii, et aliquos alios ob- Hieronymi desiinata contentis, necuon per eumdem
servare monuil, coniiuentia extraxeris, compilave- S. Hieronymum dum in exlremis ngeret suis mona-
ris, et-yclutin unum corpus sub certis tiiulis redn- chis pro observaniia regulari, et vilte inlegriiale,
xeris, sub quibus tu, .et plerique alii monachi et sanctimoiiiaque relictis, eonfoimaie debeatis.
fratrcs dicii ordinis, Aliissimo concedente, vobis B 8. Et tiiliilominus ne hujusmodi regula per te
etiam super hoc aposlolici favoris suiTmgante prte- suscipienda, et aliis monachis tradenda cuiquam
sidio, de csetero degere, el permanere, ac illa in re- nimiuin gravis appareal, aut onerosa , volumus , et
gulam suscipere proponiiis el eliam affeciatis. eadem tibi auciorilate concedimus, quod priores ,
i, Pro parleiuanobis fuit huiniliier supplicatum, nionachi, fratres, et pcrsonre prtfidicta;, aul illi ex
ut per le extiacta,"el eompilaia, in modiim vivcndi, eis, qui regulam bujusiiiodi susceperinl, illam , aut
et lormam regulte hujusmodi, tibi el suoceisoribus instituta, et doctriuani in episioia ejusdem sancti
tuis prtfiposiiis, ac omnibus, el singulis prioribus, Eusebii, vet aliqua conienia in eisdem qhandoque
monaebis, fratribiis, et rjersonis dicli ordinis prce- huniana fragilitale, aut infirmilaie causante, seu
sentibus, et fuiuris, qui in illo vivere, el Allissimo alias lam exacle prout traditur in eisdem obser-
famulari voluerint in locum dicltfi rejtihc S. Augu- vare nequiverint, non proplerea morlalis peccnli
stini su«cipiendi, ac dielum ordinem S. Ilieronymi vincuio sinl Jigati, sed per stios superiores corporali
profiiendi poleslaiem, ac liceniiam concedere debe- dumtaxat jcena, qua congruit procedalur, eisque
nignitnte apos:olica dignaremur. pro excessu, el transgressione, ae pro modo culjitn
5. Nos igiiurhoj'uscemodi regularem et monacha- iiijungi vnleat poenitentia saluiaris, quam liumiliier
lem observanliamdicli S. Jlieronymi laudabilem, el G suscipere el adirnpleie teneantur.
in viu ejus peripsum observaiam merito landantes, 9. Quodijue tu, et successores lui praeposili dicti
et npprobantes, illamqiie in Dei Ecclesia in onlinem ordinis monachoruni illos ex prioribus, monacbis et
mon.icbalem aliolli, et observari intensis desideriis frairibus pra-dictis qui ordinem ij>sumjam sub dicta
affectanics, iiccnou pio et sincero tute dcvoiionis rcgula S. Augusiini professi sunl, ac propter infir-
proposito grato concurrenles assensu, hujuscemodi mitaiem hujusinodi, seu quavis alia de causn ad oli-
quoqne snpjilicalionihiis inclinaii, discreiioni tuse servandoni huj'iumodi rogulam S. Hieronymi se im-
docliinam, et insl.luia monachalia ejusdem S llie- poicntessenserini, aulaliaseam acceptare iioluerint,
ronyini, prout per te Domino in»pirante ex eisdem ut sub iilis, regula, observantin, el obedieniia regu-
ejiisiolis, et tractatibus, ut prtemiiiilur, non mutatis laribus, sub qtiibus eos tu hacienus rexisti, et gu-
seiilentiis extrncin, compilata et redueia sunl, loco' bernnsti, etiam de ccetero regere, et gubernare,
rcgulcc S. Augusiini et statulorum in epistola con- ipsirjue in illis remanere, el Allissimo famulari.
lenlorum, hujusmodi in reguiam moncichalemordi- 10. Cum eis.quoque, aceiiam illis, qui secundum
nis moiiachorum Eremitarum dicti S. Hieronymi,- ipsam regulam S. Ilieronymi, et ut prccfertur In
cnjus tu ipse professus existis, illainque vilam In posterum pro tempore profitebuntur, casu afiquo de
ordinem hiijtisiiiodi siiscipiendi, nc ipsnm regulam' " |irtemissis, aut alia ralionahili causa , de qua tibi,
ejusdem Snncli, 'prioribus, monachis, fratribus, et seu illis yidebitur, subsistente, super singulis in
peisonis prcediciis sub ea vivere cupientibus. eadcm regula B. Hieronymi conleniis, auctoritale
6. Quos etiam, ac te a dictse regulte S. Augustini, prsedicta, per vos, vel alios dispensare, aul alias
et slatulorum per tc juxta diclam epistolam Tepe- eorum animarum saluti,]iroutexpediensfuerit, con-
scens susceptorum, lieet auclorilate sedis aposiolicse sulere el etiam providere valeatis, super quibus tibi
confirmatorum, observanlia, ex tunc jjenilus abso- et successoribus ipsis eliam plenam, et liberam ha-
lutos esse volumus, et decernimus per prtcsenles, rum serie concedimus facullalem.
eliam sub modis, et formis in dictis litteris expres- II, Decernimus insuper aucloritate prtcdicta,
sis, tibi etiam quo.ad hoc suffragari, et alias in suo quod hujusmodi regula postquam per le tradila, el
robore permanere volumus observandam tradendi, publicata fuerit, ut prtefertur, robur obtineat perpe-
et publicatidi, plenam etiiberam auctorilate aposto- lute firmitatis, el ab omnibus, qui secundum eam
lica tenore prtesentium, concedimus facultatem, vo- vota eorum principalia sponie profileri voluerint,
lentes, et.auctgritate prajfata suiuentep, quod post- juxla illius continenliam. et effectum inviolabiliter
"
S89 REGULJE MONACHORUMAPPROBATIO MARTINI Y. 390
obserrelur. Non obstnniibus prsemissis, ae Consti- A4. et approhSntes , illamque in Dei Ecclesia in ordi-
.tuiionibus Aposiolicis, nec non omnibus iis, qute in nem monachalem atiolli, et observari iniensis desi-
dictis litteiis non obstare voluimus, ctcterisque coii- deriis affcctantes, eideni Lupo doctrinam, et instiluta
irariis qnibuscumque. inonaclialia ejusdein S. Uie.ronymi ex eisdem epi-
12. Nulli ergo hominum liceat hanc paginam no- slolis, et tractalibus, prout per ipsuin;Lupum ex-
slrae constitutionis, slatuli, voluniatis, et concessionis iracta, compilata , et reducta iiieranl ioco regulae
infringere , vel ei ausu temerario conlraire. Si quis S. Augustini in regulam monachalem ordinis mo-
anlem boc alienlare praesumpserit, indignniionem nachorum ereiuitarum dicti S. Ilieronymi, et ejus-
omnipoteulis Dei, et beatoriim Petri etPauli aposto- dem S. viiam praefatam in ordinem bnjuscemodi
lorum ejus se noverit incursurum. DatumRomaeapud suscipiendi, ac ipsam regulam dictisancti prioiibus,
sanctos apostolos, idibus Mariii, poniificatus noslri monacbis, fralribus, et personis praedictissub ea
atino duodecimo. vivere ciipientilius, quos etiam ac per ipsum Lupum
secunrlumenmdem regulam vota sua prin-
EJUSDEM MARTINI V P. M. BULLA ALTERA. postquam
cipalia eniisissent a dicice regulte sancli Augusiini
Martinus episcopus servus sei'vorum Dei, ad per- observantia ex tunc penitus absolutos csse volumus,
petuam rci memorinm. IB et decrevimus.observandam tradendi, et publicandi,
i. Etsi pro cunciornni Chrisli fideiium super qui- plenam, et liberam per alias nostras lilteras, quas
bus curam tiposlolalus officii gerimus statu salubri- eartim lenore praseniibus haberi volumus pro ex-
ler dirigendo, et amjiliaisdo libenter adhibeamus pressis, concessinms facultntem, ac per easdem lit-
solliciiudiuis nostrae partes : illos lamen affectuo- teras voluimus, quod postquam idem Lupus regnlam
siori sttidio prosequimur charitaiis, qui, nmndanis hujusmodi tradidissei, publicasset, ut praefertur, ex
aiijcclis iiieccbris, in humilitatis.splritu i-edulo.vir- tunc ipse, ac jiriorcs, inonacbi, fralres, acpersonte
lutuiii Douiino famulantur. TJnde ea qtite pro lilo- prsedicti ordinis seciindum illam vola sua principalia ,
rum sub verareligionis observaulia stabiliendo pro- religionis hiijusmodi emitsere, profileri, et vivere
posito provide emanasse co.inperimus, ut firma tenereiuur , ipsaque regula sic Iradiia et publicata
illibaiaque permaneant libenter apostolico muniniine robur obtinet peipeltite firmiiatis.
roboramus. 5. Cum aulem sicut exbibiia nobis nuper pi'0
2. Nuper siquidem pro pnrte dilccli filii Lupi de parte ejusdem Lupi peliiio conlinebai, licct jpse
Olmelo, nidiuis inoiiaclioiuni Ereiuiiaiuni S. lliero- postmoduin ad salntarem dicli oidinis mouaclialis
nymi generalis prxposili noJiis«exposito, quod du- instiiuiionein, ejusque soliditniem, et increinenium
diim ipse, et pleiique alii professores ordinis ejus-1C provide intendens, jir.cfatam vitamdicti sancti Hie-
. dem sancti Hieronyini sub regula sancii Augustini ronymi monacbalem in ordiuem hujusmodi, ejusque
lunc vivenle zelo devoiionis accensi ob frugcin.vitae doclrinam, et insliluia inonachalia , proul ex epi-
niclioris, aretitis el pcrfectius qiiam regula dictaret stolis, et iraclalibus pra-dictis per ipsum Lujium
hnjusmodi, et in vero statu monachali, queni ipsei exlrncia, compilata , et reducia fueiunl, til prtefer-
sanclus Hiefoiiyiuiiscum suis monachis, ei fratribus; tur, diciarum liuerarum vigore loco dictae rcgulte
professuin fuhse , et in communi observasse perlii- sancti Augustini in regulam ordinis monacburuin
betur, viv.ere, et ul noinen gerebant ejusdem sancii, Eremitaium ncsumpseiil, et erexeril, atque susce-
sie ejus vitam , regulnm, et opera desiderabanl imi- peril, ipsamque regnlam piioribus, inonachis , Jfa-
tari. Idcirco nd hujusiniidi ordinis stnbile potiut fan- tribus, et personis ordinis hujusmodi sub ea vivere
damenlum , pro insiilulione regulte moiiaclioiumi cnjiieiitibusjuxta illins coniinentiam invioiabiliter
eremilarum ordinis dicii sancli Hieronymi ex diver- ohservandam tradideril, publicaverit, ae observari
sis epistolis, et iraciaiibtis per dicttim sancttiml decrcverit, ipsique priores, monnchi, ei fratres vota
"Hieronymum editis, el per Ecclesiam appiobati<;, , sua principalia secundum regulam hujiismodi in ma-
nonnuiltt veram religionis doctrinam, vitamque mo- nibus dicti Lupi jiroressi fuerint, illaque de ctctero
nachalem, quam idem sanclus cunt suis monachis,, J) utenles seciindum eam reganlur, el guberrieniiir, ac
el fratrihus in ejus vila in communi quoad ca, qutc3 ipsa iii regulam corum tamquaui veram docirinam
piincipalia sunt staius, et vitae monachalis perr monaclialem sancti Ilieronymi laudantes, et appro-
niultn, et usque ad sui obitus tempora observavii, ett bantes accepiarunt, et secundum eam,etiammo-
aliquos alios observare monuil, coniinenlin Lupuss nasteria ejubdem ordinis monachorum regunt, et
ipse extraxerat, compilaverat, et velul in unum3 gubernant.
corpus sub certis liiulis reduxerat, sub quibus ipse,' 4. Idem tamen Lupus assumptionem, erectipnem,
et pleiique alii monachi, el fratres dicii ordinis ex
el de-
luhc in antea dcgere, et permanere, ac illa in regu- stisceptionem , tradilionem , publicaiionem ,
lam suscipere proponebant, el affectabaut. Nos igi- crelum, aliaque prtcmissa ex ccrtis causis dubitat
tur bujusmodi propositum condignum, et rationi ,j viribus non posse suhsislere : pro parte dicii Lupi
consonum recensentes, hujusmodi regulareni, eljt nobis fuit humiliier supplicatum ut assumpiioni,
monachalem observanliam per ipsum sancium Hie- ;- erectioni, susceplioni, traditioni, et publicalioiii,
ronyinum in vita ejus observaiam merito laudantes.s, ac aliis pvsemissispro illorum sjibsisienlia jfirmipri
391 §.- iHERONtMl OPEROMMANTISSA. \m
i'obur ajiosiolictficonfirmationfsadjieere de benigni-A nandas conscieniias professorum hujus ordinis, et
tate apostolicadignareinur. pro ipsoruin mnjori quiele animoruni; quod si qni'
5. Nos igitur qui religionis propagationem, et professorum huj'usmodidictam regulam, seu aliqua
divini cullus augmentum noslris vigere temporibus de contentis in ea, humana fragilitale, aut infirmi-
intensis desideriis affectamus, hujusmodi supplica- late causante, seu alias lam exacte, prout traditur
lionibus inclinali, assumplionem, erectionem , sus- in eisdem, non observaverint,non propterea morla-
ceptionem, traditionem, et publicationem, et alia lis peccati vinculosint ligati, sed per suos superio-
praemissa,ipsamqueregulam, proul inferius descri- res pro eorum^ et transgressione, ac modo culpce
betur, ac omnia, et singula in ea contenta, ae inde injungivaleat pcenilenliasalularis, quara suscipere
secuta, rala habentes, et grata, ex auctorilale ajio- el adimplere tencantur. Nonobstantibusapostolicis,
stolica ex nostra certa scientia confirmamus,et prae- ac prsedicli, et aliorum quorumcumque ordinum,
senlis scripti pairocinio communimus, supplentes statutis, el consuetudinibus, etiam juramento, con-
omnes defectus, si qui forsan intervenerint in firmatione aposlolica, vel quacumque firmitatealia
eisdem. roboratis, cseterisqueeontrariis quibuscumque.
6. Statuentes nihilominus, et etiam ordinanles, 8. Tenor vero Regulaa Iiujusraodi de verbo ad
quod de caetero Lnpus ipse , ejusque successores B verbum sequilur, et est talis: Fratres charissimi,non
prtcpositi, generales, priores, monachi, fralres, el queoquemmenieconcepiore proferresermonetn,elc.;
professoi'es, ac conventus, el monasteria dicti ordi- in fine vero ejusdem subditur.
nis monachorum Eremitarum S. Hieronymi, qute 9. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pagi-
nunc sunt, eterunlin poslerum,profiteanturvola sua nam nostrtc conlirmalionis,communitionis,suppli-
tria principalia religionis, ac eliam reganlur, et gu- cationis, staluti, ordinalionis,volunlalis, et conces-
bernentur per dicturn Lupum, ejusque successores sionis infringere, vel ei ausu lemerario contraire. Si
praepositos, ac vivere leneantur secundum regulam quis autem hoc allentare prcesumpserit,indignatio-
hujusmodi, ejusque conlinentiam , et effectum, ae nem omnipotentis Dei, et bealorum Pelri et Pauli
ipsius susceptionem, traditionem, et publicationem apostolorum ejus se noverit incursurum.Dat. Romce
prsefatas, aliaque inslituia ordinis hujusmodiregu- a|iud Sanctos Apostolosscxlo idus Julii, pontificatus
laria. nostri anno decimo tertio.
7. Yolumus insuper, alque concedimusad sere-

REGULA MONACHAROM.

Indigna piwsws, qum Hieroitymoafjigeretur, doclis probisque liomiritbusvisa


~~~ cst. Sane neque est, h qtto
consarcinatorisdiligenliamlaudes.
PRtMEMIUM.

Tepescens in membrls proclivum corpus ad ter- C promplus est, prcesumptuoseet non timide ambu-
ram ex qua exiit, jamque rugosa fronte senem et lanlibus in via Dei; in qua tol Jatent adversa, quot
naturcc pene porlentum : vester, prtedileclsein Do- momenta sunt temporum! Exposcit vestra pietas,-
mino filise,el DominaeChristi virgines sacratissimse, ut depicta sibi pericula , et fomenlaremedii procli-
Eustochium el reliquse, ad Agni novas nuplias, sub vus semper ad malum a primordio juvenlulis ratio-
obedienliae,jpudiciiise, paupertatis, et religionis in nalis et animalisanimus cernens gradiatur per luta.
domo Dominiadunatae proposito, nimium solliciiat 0 prudens consilium, ut pro voee scripturam: ct
jiicc devotionis in charilaiis affeclu , ut tremulenta pro facililer transeunti, diu mansurum commutet! 0
mnnus sutepariimper vetuslatis oblita, Deo vivendi, justa et sancta exhorlatio, et perdigna exaudilionis
non mundo : spirilui, non carni: et quod arduum heneficio!
est, non sibi ipsi, normam et regulam, ex Christi Sed, prtcdilectsefilise,et si jusium el sanclum est,
et aposlolorum vita collectam: ex sanctorum etiam quodpetitis a palre : patris tamcn negat setas, pro-
pairiim anachorctarum, quos per sepiem annos ere- Jiibet insufficientia,licel ingerat charitas. Slupent
morum antra circumiens, non sine admiralione et oculi |ialpitantes in tenebris, horret nalurte phrenesi
informationc rcperi, observaiionis et imilalionis inconslans manus peragere j'uvcnilia. Hortatur la-
digno eommendandam prteeonio, in praesenli libel-'.D men semper chnritntis ardor, ne parcatur Iabori,
lo edoceat officioealami, paratas incnles adbonum, unde tanlus colligiiur frnclus : quem non putaiem
veluti lingua jamduduni solebat voce non mortua. 0 in vohis carpere, quce Scripluris de Dominivoiun-
felix affeclio, o desidcrium in Dominocommendan- lale melius eslis edoclcc, ut blandimentl aiiquidfa-
dum : ut quaedeficiente, per senium et communerii tear, licet veritatis, nisi ad alias succedenles per
tstatis finera lingua docloris, de casu timelis, qui tempora informandum Iraherelur tanlus Iiic lahor.
303 - REGULAMONACIIARUM. ZU
Yincat igitur duellum hoc charitas: quaeipsum in- ji. bus auxilianlur,sibi invicemadministrant pietatis et
vincibilem vicit, ut immortalis morereiur pronobis. charilalis obsequia..Sed certe si fratres aut sorores
Yerum frustfa hsec speraiur victoria in tanta impos- simul in unum non liabilent : non jam bonum, sed
sibilitale nalurse, nisi devotte orationes filiarum malum est. Nihil bonum divisum.
adsint: quibus Deus paruit in tantum ab antiquo, ut Omneetiam secundura philosophos in tantura ha-
etiam eum poenitereteorum qute primitus minando bet bonitatis, in quantum unitatis atlinens susena-
spoponderat, quamvis pcenitere non possit. lurse. Quod si singulumunum in tola. mundi ma-
china per se creatum esl bonum: non tamen est op-
CAPUT PRIMUM.
timum, nisi eceleris hexum. Propterea in exordio
f De Clmrilate et Vnitate servanda. mundi vidit Deus, quod cuncla quse fecerat, eranl
Quis autem in monasterio conslitutis sororibus valdebona. Idcirco, charissimcfi,in apostolica vita
primus sit arripiendus modus Deo vivendi et regula, vobis de sseculoadunatis per corpora, sit cor unum,
ipse solus Christus Iiujuspropositi inceplor et doc- et anima una in Domino, velut de apostolis et de
tor, in unius responsione instruit universos: Si vis, ipsis apostolicis-viris in Actibus eorum legitur:
inquit idem magisier hsec petenti, ad vitam ingredi, Multitudinh enim credendumeral cor unum et anima
serva mandala.Quodsi fortequseratur qiiaesint, illico B una in Domino.Nulla vita pro certo est deterior,
sicpercunctantiexposuit-.Diliges DominumDeumtuum quam simul degere corpqre et non mente. Et vere
ex loto corde, mente,el viribusluis, et plusquamieip- infelices sunt, quibus non inest una, sed diversa
sum: etproximumiuutnsiculteipsupi(Maiih.v, 45). In volunlas. .,
his duobus prseceptispendet quidquid esl legis,quid- Sit itaquevobis.semperunus affectus, una volun-
quid etiam proptietreet sancti viri perscrulati sunt. tas, una fraternitas, una proporlio monim, una ju-
Et attendite sollicite, quaeso,cliarissimae,quaein- cunditas, una tristitia : ne quqd alterte placet,dis-
gredi non solum totis affectibus cupitis.ad vitam, pliceat alterse: quo gaudet altera, tristelur et al-
qute vere vila est (nam vivenlibus in mundo.vita tera. Et sic habere poteritis religionis propositum,
non esl, sed mors), sed jam Dei auxilio estis iter in- si unanimesin domo Dei habitetis. Hsecvera vita
gressse, quod sine praeceptischaritaiis non ingredi- Dei, non diaboli: vere monasterium, non infernus:
tur quisquam ad Deovivendum. Propler hoc enim vere vila religiosa, non diabolica.
apostolus Paulus non gloriatur in linguis angelorum CAPUTIIJ
et hominum, non in cognitioue mysteriorum Dei,
non in spiritu prophetise, non in asperitatibus car- De non habendoaliquid propriutn.
nis, non eliam in eleemosynarum operibus, quam- G Anle menlis vestrse oculos semper-evangelicum
quam ad omnia ' pietas valeat,
dummodo charllas illud appareat.slolidissimiviri illius exemplum: qui
non desit. . . t _ sedificiumsuum quod summoperefecerat, ingruen-
Hsecitaque sola reddit hominem Deo viventem, tibus fluminibus, flanlibusvenlis, et imbribus inun-
hcccreligiosos, hsec mbnachos facit: sine hac mo- danlibus pluviarum, totum amisit in casura : quo-,
nasteria sunt tartara, liabitatores sunt dsemones. niam sedificatumerat in sabulo. Nec niirum, charis-
Cum.hacvero sunt paradisus in terris: et in eis de- simse; firmum enim quid aut slabile, in niobili diu
gentes sunt angeli. Ideoque, milii dilectsefiliae,licet manere non potest. ^ldificat fatuus ille in sahulo,
longa vos macerent jejunia, abjecta et nigra vestis qui in vila apostolica et religionisproposito appetit
deformet,longa officiorumetoperumtexaturseries: temporales divitias. Hic attendite, filise, diligenter:
si inlus desit charitas, ad infimum nondum religio- hic periculum omne est, hic interitus, hic mors
nis gradum perventum est. Propterea, charissimae, tfiterna.
hic inbipiendumest iter, ad apostolicaeperfectionis Qui jam renuntiaverunt orhnibus qute possidenl'
apicem,- qui, relietis' omnibus quaj habebant in sseculo, ad
Si vero relativa est charitas, et ad unum non po- Christum imitandum pauperculum,quiubi caput re-
test proprie dilectio fraterna dici: idcirco est ne* D clinet, non habet, concurrenles ex voto, sub jura-
cesse quodplures sint, qui se mutuo ex charitate di* menli pollicitalionepromiserunt, nihil temporale, ni-
ligant, ut dicatur juxla prophetam : Bonutnet jucun- hil terrenum prseterChrislumsolum,non solumpossi-
dum est habitare fratres. in unum (Psal. cxxxii, 1). dere, sednecetiam appelere, qusejam dimiserunt,te-
Quod satis approbat Sapienlia dicens : Frater qui nere vel quaerere debent.HincChristus apostolisnon
simul juvalur a fratre, quasi civilasfirtnq(Prov. xviu, portare sacculum, nequeperam, neque ces in zonis
19). Et iterum : Si fuerint duo simul, fovebunt se mandat: ut ex hoc inlelligant eorumvitsesectatores,
muluo : sed si unus gradiatur et cadat, vmsoli, quo- quod nihil propriumin monasleriislicet habere. Certe
niam sublevantemnon habet (Eccles. iv, 10). Prop- non tunicam, nisi quseex necessitate portatur: non
terea solitariorum vila quam satis expertus sum,, caligam, nec aliud minimumquodque.-
periculosissima est et ardua: et si bona et quamplu- Verum et si Christus et apostoli aliqua quce sibi
ries Deovicina, non tamen seque secura est, ut, si- dabuntur, propter necessitatem tenebant, nulli sin-
mul habitantium in vinculo dilectionis et charitatis gulorum licebat allquid ex, his contingere tamquaro.
affectu. Qui sibi invicem per tentamenia deficienti- suum: sed pessimus ille prodilor atque Jfjfro, k-
PATROt, XXX. *3 _
595 S. HIERONYMIOPEBUMMANTISSA. 396
rens loculos, omnia portabat irj eis veluti to.tiusCOIIT Jh sic, quibus hieipieiatis injunctus esl labotyut sin-
gregationis comniunia : et rhinisier commuriis, sin- gulis mensibiis, aut hebdomadissive dieb,usparaise
guloruni necessitatibus providebat. El ex lioc edocti sint, tarii de his quse proveniiint, qham.de his qiice
aposloli et lideles post Clifisti ascehsionem hiliil expendunturlii cajiilulb cornm ahbatissaeiconvenlu
omnino suum esse dicebant : sed eranlUlis omnia soforum sigillatim reddere ralionem. 'Quodfiat srd-
communia: el sihgulls 'dividebalur 'proul unicuique tem semel in mense, ne et ipsaeapud sorores furli
opus erat. Sic et vcis, cbarissimcc filicc,et si Jieeat sint suspecite : et eis ex negligentia, male exse-
liabere aliquid temporale,' ut victiim et tegumentum, quendi materia delur.
Chrisliano : nihil borttm "
qute duo plene sufficiunt CAPUTIY.
alicujus sil veslrum ,'"sed commune quodcumque DeGomtnunilateet Humanitaleservanda.
etiam minimis jniellulis quibusque distribuatur ut
decet. , Sic, sic, Dei sponstp, sponsum Jesum asiiingite
' meriiibus mundis a terfenorum contngiohe : quor
CAPUT III.' , , ; "niamBeeumin habilatione niliilpatiiui\esse tefre-
De etigendosororesad recipiendumet administrandum num. Sic, *ic, apostolicte
, bpnamonasterii. feniiiite,,projicile peras et
B sacculos : ut neque marsupia ex lalere pcndearit,
llaque obtestorVos omnes elsingnlas coram Deo neque opus sit clavibus : ut jam ex ipsis monsireiiir'
el Christo Jesu, qui judicaturus esl omnes, ut aurum exteriorum indiciis, quod nihil habetur intrinsecum
et argenlum, atque cilo transiens pecunia, nulla cor "prseterJesum : quod nihil est clausum; quod est de-
veslrum ratione seducat : ut nitatur aliqua vestrum ditimi usibus omnium. Vestimeiita duplicia suht ex
cum Anania' et Sapphira mentiri' Spirilui sanclo, EvangeJioprohibitn vobis : ut discatisea solum ,h'a-
qriem nihUlaiet: reliriendo apud se'-aliquid quan- bere, qunenatura; tanlum subveniant :et non quae
'
uimcumquemirilmumienfporale, ullra caquce cx ne- nutriantiineas: Si qua vero supersurit, uno "claudan-
cessitaie poiHanluf-. nec tamen hoc, nisi de licenlia tur in loco : ut ex his qusacurijquesorqf eget, "iiidui
fihbalissae.; possit.
'
Semper corum' morlis judicium terribile vos ter- Nulla umquam in vesiibus pretiositas, iiulla me-
rral. Namlegitur quodexeorum morte, factusest lioritas, alteram dominain', alteram ancillamoslen-
timor xnagnusin universaEcclesia: et omnes qui au- tet - sed in omnibus tequalitas existat^ quse uni
limueruul. i^udiis.Jesus nudas quteril ami- sponso nuptffi,' eormnuni' voto professfe-sunt.Noh
' dierunt,
cas et sponsas. Quod si .ipsum segui temporale ali- quserat, otiseeroj filia fegis filite miJitis prseerhi-
quid appetens seu desiderans forte volueris, onerata lC uere pompis terrenis, in 'Christi ei aposiolorum
gravedine nudum sequi non pole-ris. Hine beaii pau- consorlio. Non enim Petro vili piscalori Bafiholo-
peres dicunlur spirilu : ut ex hoc scialur quod non mreus nobilis auieponituf a Cliristo : inimo jiiscatpri
•sufiicitciincta temporalia-in mundorelinqueiido ad toiius mundi monarcliicetraditur principalus. Dighi-
moilasterii paupertatem accedere,<si 1mens miseia tatibus" carnis spiriluafis vita nori eget: et carnjs
-apjieiit qua3reliquit.llagis eiiim contemplantur oculi arrhasChi-istus iii suo hon quceritconjugio.-Insceculo
-Dominiaffectum quam censum. Meliusest enim in nubant paribus tilia; regum, iilite militum prteeihi-
saiculo cum-cceteris divitibus , divitiis insistere , nentias qua;rant et honores. In monaslerio veroobli-
quam in monaslerio pauperipsas appetere. ttfipopuli sui et doriiussusc,in Dominosoluriigloriani
propjef qjiod volo, -horlor, et moneo vos, chaiis- quterant : ei exsultent, quod de maj'ori pfceeipiiio
'siiiicc,.ut'hcficperpetuo in vestro nionasterioobser- "mnntis sunt ad vitam aposiolicam'sumptae.
vatio maneat- quod nullaiscilicei omnino tajigei'e, Proptef quod admoneo vos, filitc, 'ut"qucccomqiie
aut aliqualiter retinere audeat per homm censum , offieiavobis domus a riiaire monasteriiimposita, li-
aut.lobolum,autaliquid, qunniumcumqueroinimum, benti animo expleatis : Hilarein enitn daidremdiligit
qunmquam a matre aut sororemittaturiEIigantur Deus (II Coi-.-ix, 7). Nec verecundentur in vilibus
nui juxta apostoforumrituih communivoioabbatisste ]D nobiles, nec illa recuserit, sed audiant"sapienlem:
-et caeterarumsingulisannis: aut si decens•viJebiiur Quanto majores, -liuhiilicite in othnibus.Audiantet
-et utile, confirmeniur duse aut plures BX.soioribus, Chrislum quid apostolis de hujusmodi pompis In ul-
-boni.testimoniij plenffi Spirltu saiicio.et.sapieiuia : timacoena huniaiiaineiite discepiantibus definiverlt:
-qoibusinjungaturlroc.opus,-.ul quoscumqucq)i'oven- Regesgenlium domittantur eorum : et qui poteslatem
,tus tnm domus-cjuam'singuJannTisororum irecipiaut, Jtabentsuper eos, benefici vocanlur: Vos autem noii
«t ex hissororibusnecess|aria fldelileriadminisirent. sic'. sed qui major esl in Vobh,fiat sicut minor : et -qui
"Caveaotqaoque ne-aut ex parcitaleinurmur, aut prmcessorest, sicut minislralor(Luc-xxn, 25). Verum
-cx abtmdantia- tumor in jsororibus habeat locum •: ne doctorisjdoctrina, ex conlraria operatione viles-
sed juxta apostolorum vitam, nqn plus euiquam aut cat :'£tatim subinfert ex ^imilitudine quadarh -cum
mimis tribualur : juxta quod exigit necessitas, non interrogatione cohcludens : Nam quh major-esl: qtii
vo.luntas,tribuaiur ; ut non jam altera sit egens, al- recumbit,-anquiministral? Ncnne qui recuxnbit? E~g'o
-tera abundans : sed .unaqusequeex- provisione con- aulemin medioveslri sum, sicui qrii ministral (Ibid.,
deceivfimoyeatitr.adBei laudemvProvideanl insujier 27). Erubescai siquidem stercus vilissinium^ct-vapor
537 , REGULAjroNACIIARUM. .398
ad modicum parcns, humana me..s se extollere : et A gcriiespro vicfu captnndpvilissimo,et yix raris fabis
domns officiaahhucns, a brclefis sororihussibi velle et fapis ciim fudi e't hordeaceo ,pane satiifahtuf.
"sefviii. 'Nam. phrhliis,' cnjtis generaiioncm quls Cnm vero ad Cliristi mensam acceduni, ei. miJifiam
enarfare iion polcsl.non venit ministrari, sed nti- Christi suscipiunt, sute egestatisohliii, lauliora quae-
'
nistrare. _Ei in ultima ccena disciptilorum abluens runt quam miliies, qtii suntjassuetimagnificis.
.pedes, hoc suis reli-juitliiimilitatis exempluin. Haecigitur omniain Ciiristi et appstolicavita locum
' non habeant. Orahesex ministerkfsinl contenite,
/',-, CAPUTY- , rie ex murmurationepereani. Si abundanler sibi iri-
• ' De Simoidayilandainrecipiepdo sgrores,. , buant adminislraiites ': fecipiant siqujdem natune
Detestabilem hcfiresimsiiiionice, quam communi uecessaria : necessitalum liiliites non excedanl.Si
pravitate diabolimoniaiesa<suelrccoriimilturii,eliam yero mbdicum, discat cumApostolo servire Domino
inauditu horreat veslra socielas:'Hiezi pbsna, et Si- "in farneet insili, et in egestaie nuditatis et frigoris :
monisvos ierfeat pravilas. Yox3?etri Christi vicarii "ita ut accepta cruce gradiatur posi Christuni abne-
" '
ad Simonem> numquam de vestris exeat aufibus : gans semeiipsam.
Pccunia iuatecuxnsit in perdilionem.Exisiiniasenim CAPUT
' ' ' VI.
"
donum'DA hdberi pecunia : DonurnDeucst Spirilns f R
De Pbedipi,iiia.exhibendqpr£elatis.
'scinctus(Actor.vnf, 20). CdmiTi'uiiisiiierea'ioruni;h'a-
Tjet usus, ut venilitio commuteturiiiiiielius. Asserit Voloautem vos mortuas scecnlo, viiiis et concu-
ijuippe -simoniacus, peeuniam esse prtestanliofem piscentiis ,-earnem crucifigere cuni ChristoVel qute
dorioDei.cum idem in ipsam commutatiAdyosve- jam cceperunt jiroprio sese volo castrare snb pefpe-
iiienies sorores, ad sanctas Chfisti suscipite nuplias «tute-virginitatiset castitalis proposito : 5nhionasierio
~gwu1s: pnrponaiur s-.iiiciitaspccunicc-fexqtiiratur 'Velutin duri-tialapidis, fore cuni Christo sepultas :
horiilasvitre :' iion genefosilas' 'eafnis; iion"'uiililas «tque^juxta deerelum summi post-Chrislum-"poiitifi-
'jmiudi. Nulia oiiuiino paetio, nulla dpitiio,qute mcn- icis Petri, q.uiJigandi solvendiquetenel principatum
'lispuriiaiem perturbat, pwevehfal.Beatum sapientia' ia^Domino,resuscitandaium in gloria ciim Christo
clamat, qui excutit manum%b'omni munere: et qui -sic dewtione 'firmetur vesirum proposilum, ut fides
•postauruin lnon abiit, nec sperat in pecunia, quse et :spes -sit tota in Deo. Castigenl animas in obe-
' ' " ' dienlia charilatis et fraternitatis,,amore simplici et
""suiiveriil-judicium.
-Siqua soroVum-inopiam-exsua "abundanliasuj;- •cordeiuvicem se diligenies altentius.
plere desidcrat, j"uxtanpostoiieum rifum,omnia'qu:B 'Nibil,ut jjuto, stuliius, .niliii intoleraiiiliiis, quani
habet in steculoanie sororuip pedes pnnat; et cunc- Clieregrinos-et advenas p.raeeiperecivibus : et in ioco
lis quac.habebal in steculo, reiiuiilians iniraiura, fiat •iionsolilo seosienderedireciorem itineris, etdese-
sicut uua ex miuimis ; el shblafo dominio cum af- rnitis, et de securitate itineris, et de breviiale trami-
fectu, omnia.qute portanlur, electis admiuislrairici- tis, juxta vdluntalisiibiluni velle docere.'Monslrare-
"busdomusprtebeaniur.ui exliis tribuant prout uni- ;tur quippe porlentum navigaloribus : et pfo'cerlo
.ciiiqueojiiis est.'Nec murmufei.quidem, quce sua 'numquain veniretur ad poftum, si de directione et
inoiWsieVio tradidii, si sibi non niajori siimpui ad- gubernalione navigii, quicumqueremigator ordinaret
ministretur quam cteteris, quae ex paupertate vene- ad votum. Non civiias, non regnum, non minimado-
rtint. Nec cjftolfai.ur,el ceryice erecta more femiueo rnuncula dlu'maneretinrure : si cujusvoluntatipa-
iriiproperetcteleris, se tanluiri ex suis facuitatibus reretur, deesset.
"aliuiisse:"pius eniiriallulit s.oror paupercula, si in- -Propler quod ipse papa Pelrus, qui religionisapo-
grediens aflcclumhnbcndi dimisit, quani qute niulta 'Sloliccevitam volebalinstruere, sicut.a magistro di-
afferens dona ,' superbiam tiilit. Glorietur autera dicernt: ut magisintelligalur qualiter aiiimacaslige-
jiotius, quiuniamdiviiite qusesolitacslinl possessores "tuf in obediehtia' charitatis et fralerriiiatis amore,
prtecipitare in mortem , nou prtfiyalueruiuadversus, exponit apertius : Omnes,inquit, honoriftcate,-fraler-
cam :'et quaecommuniusu sunt mahe, ex subvcntiorie.ppmitatem diligile, Deutn timele, regeni lionorificate(I
sororum sibi factaesunt bonae. Alioquinmelius fuis- '.Petr. II , 57). El ne excusationisarripialur Sculum:
set s.ibic.uiiiparya pcena, cum suisdivitiisin mpnclo •sub-pafticulafi noniine prtfiemineniisdignilatis, ge-
perinanendodamn.afi-.,quamipsas relinquendo mo- •ueraliierinfertomnibiis: Servi",subdili,inquit, estote
iiasterio,.exorta supefbia, ad "infernumcum majori in omnilimore dominis{I'(w/.,'18).'El ue prffilatiin
poena deduci. medium perducamrpravitas^iqutfi plerumque,subdi-
Huniilieiitureliam pauperes': quae.ex paupertate tisprtestalcausam magnicasus :,Non tqntuntjjnquit,
niliil suliveniioiiidonius poluerunt 'conlribiiere,sicut bonis el modeslh, sed eiiamdyscolh. Yerum ne forte
et iilre. Et gratias Deo in humiliiate retribuant: Videalurgrave humansevoluritatise abnegare, et cru-
quod qtite prius ih muridovivere non poterant, ex •cemtollere : obedientiseproponitmerilum, quo om-
"filienisiaboribusliabent cjutesibi sufficiiint,sicut efc nis Jabordulcescateliam gravis.'Hmc, inquif. estgra-
divite.s._Mirumquidem de infelici conditioneplurium' :ti~a.-0<felixet abundans gratia! In obedienlia summa
liominum.Suntenim noimulliviles el abjecti in sce- ;virlutum' clausaest. Nam simplicigressu liominem
euio, c(ui quolidianis laboribus se ullra vires affli- 'ducitadGIiristum :et non soluminensexcusatur ad
§99 S. HIERONYMlOPERUMMASTISSA. A05
reddendam Deo rationem de subditis : sed nec etiam A t in teternum:ut tamquam peregrinteet adventeabsti-
obligatur reddere de se ipsa. 0 summaliberlas, qua neatis vos ab omnibusdesideriiscarnalibus,qusemi-
obtenta vix possit homo peccare. litant adversus animam : subjicientes vos in pmni
obedienlia et timore, et reverentia prteposittematri
CAPUT VII.
vestrte : ut jam omnino nihil aliud vellevel nblle
[De regimineAbbathsm. alicui Iipeat, nisi qute abbatissa domus mandaverit
Attende diligenter, mi domina charissima Eusto- facienda : nihil grave, nihil importabile videalur, si
chium, quam gravis imponitur sarcina humeris tuis s jussu proprias non concordet voluntatw Yere obe-
de suhditarum animabus, de eorpore, de verbis, diens, et qui pro Chrislo caret omiii arbilrio volun-
' quce
de.moribus obligaris apud divinum examen reddere tatis, niiiil novit difficile, nihil injustum."
ralionem. Cave, quceso,ne de te etiam levis suspicio Mementote, charissimae, quoniara Christo in ve-
in malo possit oriri: ne dispergas, quas conaris edu- strae religionis ingressu, dimisistis omnem volendi
cere. Sic ordinata, sie rationi conformiamandataso- et nolendi licenliam, nisi quseejus vices gerenies or-
roribus proferas, ul etiam depravatse superbseque dinarent de vobis. Obeditisenim Chrislo firmissime,
mentes animentur ad obedientisesemitas. Sic dulcis, cum praepositte malri vobis parere studejis. Tunc
sic mitis sit sermo, ut duritite furorem non suscitet,.B enim sponso Christo, cui desponsattefidem totam
sed frangat exortum. Sic erga inobedientes, virilis vovislis : praeter quem nullum ultra amatorem ad- -
et constans sit animus : ut omnis muliebrismollities millere in disponsalione jurastis i magis placentes
discedat e medio. estis, citiusque meremini duci ad thalamum, nt cum
Excidantur in ortus primordiovepres, nenimium omni jucunditate dulcibusamplexibusastringamini:
excrescentes, germina seminum suffocent. Nihil cum ejus sludueritis in vicaria parere mandalis. Yi-
. quippe in.reclore periculosius est, quam vana humi- carii enim honor redundat in Deum. Sic jubetjex
lilas ad correctionem erga superbos prolervosque conjugii, ut sponsa sub lege sit sponsi. ^lmulamini
subditos. Singularum sororum voluntates in rediffi- semper inter vos hac Dei semulatione : certatim
cili pertractanda semper avide audias : nec lamen adinvicem allera eonetur excedere alteram in obe-
cujuscumque voluntati innilaris. Yerumtamen si dienlia. Non igitur esl monaslerium, nonreligiosi,
quidquam utile prodatur : non attendalur persona non monachi, ubi subdilis obedienlia deest erga prae-
quse prolulit. Elegit eritmDeus infirnia mundi : ut latum. Destructioni est corpus expositum,cum mem-
forlia qumqueconfundat(I Cor. i ,i,27),Tuam vero in bra.discordanta capite.
rebus gerendis communibusnon tantumvoluntatem
CAPUT IX.
exquiras et teneas: nisi major pars discretarum filia-1Q
rum id communi voto collaudet. Superbarum insen- De correctionefaciendaet generali accusationecrimi-
num in sexta feria.
satarumque mentium est, suo tantum uti consilio.
' sNon audialur eujusquam voluntas
sub verborum Contumax, prsesumptuosa ac superba mulier, in
murmure et loco abscondito : sed palam cunclis sancto vestro consortio, quse dedignatur esse sub-
prtesentibus cum omni charitate liceat dicere et au- jecta, ac suis litibus et j'urgiis scandalum prsebet
dire. quieti sororum, et eis inobedientiaj demonslrat
Si conceptuiproprio major pars sororum dissidet: exemplum, arduis crebrisquejejuniis casligetur, cum
non velis sola omnibuscontraire. In exercendis fu- resistit mandalis imposilis. Si j'ejunia non castigant
ror, odium, invidia, seu derisio sic penitus discedat, superbiam, edometur verberibus, coniumeliis el gra-
ut non nisi pax, charitas, amor, et alterutrum sup- vibus disciplinis : utj"am discat cum Petro, quod
portatio cognoscatur : qualenus fiendorumsolus Spi- nisi prtfilato,immoChristoin eo bbediat, parlem cum
ritus sanctus auctor meliora inspiret. Non sit inler Christo in regno Christi et Dei non habebit : quam-
vos quas charitas simulunit, feminalis qutcdam abu- quam imposila videantur extranea, nec consona ra-
sio : ut undique cachinnis et vocibusaer resonet, et ' tioni. Sed si nec indomila superbia studuerit obedire,
audienlium aures prsestrepitu terreantur : sed cum J) cum apostatis' angelis expellatur : qucepartem non
omni modeslia stantes, una loquente, caetertesileant. habebit in regno.
Nec altera alteram ex aviditateloquendi interrumpat, 0 infelix superbia vitte, ut pro implendis volupta-
,et prajbeat jmpedimenla dieentL, tibus carnis, renuntiet hsereditati coeli, quam fuerat
' • •' asseculura per Christum. NondtimDeo vivit: non-
CAPUT VIII.
dum religionis semilam Christique nuptias altigit,
" De revefenliaet
subjeclioneergctabbatissam. qure non effieitur ita simplex et pura, ut quidquid
Propter quod horlor, moneo et oro vos, charis- sibi mandalum fuerit per prrfiposit3mmatrem, ange-
Simseet dileclissimsefilise,qute j'am morluse eslis et lico pulet ore transmissum. Tunc unaqureque csete-
sepultsecum Christo ; qusej'am carne contempta cum ris se bealiorem existimet, cum in laboribus prtepo-
ejusgloria, cognito quod omnh caro fenum, et ejus nitur reliquis.
glbria flosfeni (Isai. xt, 9), ad novitaiem vittc spiri- Non pudeat singulis hebdomadissexla feria, quo
tus estis renatte : non ex corruptibili semine, sed in- die Salvator opprohria et mortem pro homine ab
corrupiibili, per verbum Dei viventis et permaneniis liomine pertulit, unamquamque sororufn, suamvi-
401 , REGULAMONAGHARUM. • 402
tam coram omni coetusororum discutere, et de com- A ""
CAPUT XI. e
missis contra prcecepta et regulam, se proprio ore ~~*~- De vanitate scientimmundialis." K
criminari ac diseiplinam subire : quatenus stipulata
mens cogitalionis, stimulo accusationisac verboruin, 0 sancta fatuitas, qute natos ad labores homines
caveat accusanda pudendaque committere. Nec la- in mundo, mereris transvehere ad gloriam ereptos
men propter hoc occulta cogitamina cordium pro- de pcenis! Nonhancfatuitatem.doetissimam Athenis
Plato didicit, non Aristoleles, non Anaxagoras, non
danlur, nec occulla peccata, quaesolis debenlsacer-
dotibus confiteri : sed solum quaeprseceptisobviant cseterorum stultorum mundi sapientium tufba per-
Non certe miser ego flieronymus fatuorum
publicis ; et exempla peccandi sororibus praebent.Si cepit.
vero vel lumore vel verecundia seipsam accusarene- sapientium imitator, antequam sancla verbera lue-
rem. Quamquamut meas miserias deiegam, me an-
glexerit, liceat unicuique propalare tale crimen alte-
rius : ut nullatenus radices inobedientia et superbia tequam vicesimum annum setatis attingerem, urbs
in sancto hortulo vestro arripiant non evellendas de Roma-iri siimmum prceelegeratmagistrum in omnj-:
bus pene liberalibus arlibus. Nondumsancti Spiritus
facili. Yerura si quippiamjuxta feminarnm modum,
scholas intraveram : nondum caecutiens pcryenire
qnte nihil retinere norunl-absconditum, immo ante ad sanclse
T, verilatis poteram disciplinam. Non Aca-
garrulando manifestant, quam sciant, allquid de his 1
extra coenobiilimites prodiderit, subeat gravissimam demiae, non certe Romse hujus doctce fatuitatis re-
sonavere gymnasia, quaesahcta fetinet eremus.
pcenam : ut doctrina lacendi doceatur in pcena. Yerum non sine'labore' didicisti tuam sapientiam
CAPUTX. . ' •< .' fatuam,Plato<: quem mundus retinere non poterat,
De vita mirifica sanctorutn Pairum, quos in eremo mundi sapientiam insequentem,per diversarum na-
reperit. tionum, et gentium, regionumquc partes, infinitis
Referam vobis qucedam non.minus imitanda per ffifuranis innumerisque peragrando laboribus. Nec
opera, quam audiendade aliquibus sanclissimisviris, tamenJatuissimse sapientisefinem, qui est summum
ut bonorum exempla, obedienlicchumilitalem : qua bonum, adquodtenatursemovebatintentio, inorbe
carente, in sedifieiispiritualis slruclura, fundamento universo reperire scivisti : quem sancti hi ruslici
virtutum quidquid aedificalur, est "vauum: vesifas hancfugientes invenerunt in eremislatitanles.At-
mentes doceant, et crebra memoria sanctorum ge- tende et tu, fatuorum sapientiumprinceps, Arislo-
slorum vife religioneminstruant et virtutem. Dum teles : etsi fueris, absque dubitatione,, prodigium
jgilur per eremornm anlra septem annis sanctos Pa- grandeque miraculum in tota nalura : cui pene.yi-
ires degentes, ibidem in lerris velut in ccelisangelos p( delur infusum, quidquid naturaliter est capax huma-
assistentes assiduo labore ilinefis, arduisque vivendi num genus : quoniam,.sapienliamundi, stullitia,,est
Deum (l Cor. in), si charitas non informat •: si •
jncommodis, cseterisqueinnumeris calamitatibuspe- apud
ragrando yisitarem : de quorum vila moribusque mi- intellectusnon capiivatur ad fidem: si cor ad Christi <
rificis, quse'luculenler ipse perspexi, libellum com- servitutem non.inclinatur, qui Judseisest scandalum,
pegi, qui vobis sit. ut lucerna in candelabro ad me- paganis stultitia : nobis vero credenlibus honor et
dilationem religionis et vitte. Nihil ita carum , ila gloria: in quo solum gloriatur Apostolus : Qui gtq-
studiosum appetehalur a monachis, 'quam quod in rialur, inquiens,-in Dotninogiorietur (I Cor. i).
eis qui juberet, posset inveniri. CAPUTXII. (
Profecto non taceam tanlam charitalem, tantam- De promplitudineadimplehdimandata. i
que humilitatem, quam sanctse illce mentes habe- Nihil honorabilius, nihilvegloriosius, charissimse,
bant : ut hseecernens, omnis laboris et gravedinis
quam servitus Cliristi. Hsec sarie prtcferenda impe-
oblilus itineris, eremos humansenattirte tam dete- ratoruni fastigio, hcecdignitaiiregise,hajecuicumque
stabiles et ingratas, in paradisos putarem pene con- sceculiglorise.IIuj'us servitutis Chiisti, quidam inter
versas. Miruraauditu, sed felix obtentu :.sicsancto- cseteros quos vidi in eremb doctus ex monachis, ex
rum hominum corda charilas transformaverat ihi D jussu patris senioris, sutc charitatis el humilitatis
crealuras deificas, ut caro pene esset nescia carnis, fructum cupiens augere, et obediendialiis juvenibus
"Licet per Joannehi dicalur : quod quidquid est ini "tradere normam, pergrandem lapideni humeris ho-
mundo, autest concupisceniiapeulorum, atit con- mirium procul dubio' grtivem,' bis quolibet die per
cupiscenlia carnis, aut superbia vitce.Nam sic sim- tria milliaria gestabal iri scapulis :, nulla alia ne-
plieia et humilia corda, obedientiseet humililatisin- cessitate coactus, quodjam pef octoannos effecerat.
jiitebaulur vestigiis, ut quasi quorumdam philoso- Sed si forte qucefebatur quid in:ejus meiite volve-
phorum viderelur in eis verificari opinio : qui unami batur : ex hoc quod forte nostraa superbte menii,
ponunt in hominibus universis animam solam. Nami qute nondum ad hujus sanclsefatuitatis perfectionem
abbates el patres nihil omninovelle sciebant, nisi il- advenit, videtur exlraneum puerorumque ludus, et
lud quod subditi : et subdili antea conabantur jussai , otiosilalisopus.
implere, quam'forent emissa . quihusdamquodain- Testor Deuui quod mihi ab eo sollicite percun-
modo indiciis nilebantur propbelare de volunlateB . ctanti, tania: simplicilas. et humililas est reperia.,
mandanliSi quod ex lunGincepi ducere monasticam vilam. JNani
Mx 'S. HILRONYMiOPERUM MANTISSA. ' , • &U
sic devole, sie alTeeianter, sic hilariler conlinuis A j es? hivelerasli in terra aliena : coihqidndla'escimi
diehus ex|)lebatt3rii ihsolitum dpus.iiisibi videretur morlids : deputdta es cuni .his cjui in infernosiini?
post exjilefioiiem captare" omnehi gloriam." Quin- Dereli/juisii fotitetn sapientim :' tiam si in vid t)!i
immo in huj'iis dperis fatigalione, iriinime coiitentiis; dmbutasses, liabiiasses uliqtte in pace super. ler-
pene mdlestahat pairem : tit medio tempore iiovos rdm (Bdruc. m). Non eriiih ambulanl iri vSa
induceret labores; et oper.1 perficienda per eum." Dei; ijui in adiiiinisirnfione regimihis, lionores
Quid egb vagtir jier singula? nofiest opus exponere, et uiiiitates" proprias exposchiit. Revolve" sccpius
quidquidin similibusconlinue cxerceiurambiiaehis: in meniis arcano, et stylo ferreo scribe in silice cbf-
Hoc unulh ajmd omnes observationiS prcecipuiimest, dis, quid Domiiius, cujhs vices gefis ad siibditas;
et celebrfeper iEgypluiri; ut nullnm.nisi;obedientem cohtendentes apostolos qriis inajor essei eornhi
et huniileiti ad omries labores'perfieieiidos et opera fristruxerit, sequenti die recesshriis ab eis : et si in
suseipiatil. Quateiius dnmita caro exgravedine,' co- supefioribus dicttim, ituneh itefuiii naffatuin for-
gitalioriibusvanis et vbluplatibus noh vacet ex otio: tius tenetflur in cbrde : Regesgehlium dotritnantureb-
Teneatis firmissime, quoil omnis cotiCtiplsceiulceet; ruth : et qid potestalein hdbenlsttper illbs, "beneficiiio-
imiriuiidUiccatcjue peccati matei' est btiositas. ._ ianiur. Vos autem hoh sic, sed fial sicul hdnor qhi
=
B *eslmajoi iti Vobis': el kii prmcbssorsicril ihinisirhlor
CAPUT xni: -
(Luc. xxii).
De sororum operibusfaciendh. Disce igitur a ningistfo oificium qiihd tibi injiiii-
Hanc sanctam stultitiam siultamque sapientiamj gitur, ne tuo vicariatu, potestalls tradilte limites
quoiidie in monasteriisdisciie, filite,quam sahcli in excedas. Non efficieris certe domina, sed ininistra :
eremo vos docent rustici. Subiilia et alta nolitesa- unus esteniin Dominus. Etsi tibi reliqrite sorores ut
pere: sed superbis et lumidis sceculi ea relinqniie, Christi adininistratrici et vicnrite obediuul: propter-
bt post peraclum inci|)iant ndscere quod litiera oc- e"anon est tfatiiia tibi poteslas, ut ihter sorores et
cidit, spiritus vivificat: et quod Deus elegit abjeeia lilias hanc eleves, liahc vero deprihias sicul velis.
et infirm.i. flanc scepe scholam intrate : quocumque Sed quid lilii injuhgritur"ab iiisiithtofe fegiminis,
dic el quacumque tiocte ex his novaiii diseite leetio- diligehier iiivesliga. Rerum ehim briihium moiiaste-
uem. Non otium; non lorpor, et ignavia voSad Dei rii, et scirorum solliciiudo in admiriistrationeetpro-
servilia tepidns et frigidas rcddat-. Sehiper aut offi- viclentiatibi ira'diiiif : ut j'am Ciclefis dofmiehtibus,
ciis, aul orationibhs, aut manuum operibus sanclis; te doceai hoctes crebfas insbmhes dueefe : et se-
cfcterisque laboribbs fatigatum corpus, reqtliem el nem juiiiorls animnhi siiniere, pro iitilibiis et neces-
-refocillationerii, non voluptalem exquirat. Sed ea-^C sariis dbiriiii provideridis. ttaque non tantum iibi
vete polissime ne quid operis vanilaiis vestrls ver-/ lionor, quahtuiri ontis impohitur. Et si sic feceris
setur in martibus: inuiuindus reputatur, qui imhuin- sicut decet, prrfimium ihiilto majus conseqiieris.
dum;quidquani teligerit, vel morticitium. Non deau- CAPUT XV.
rata marsupia, non cingulos; rion eliamchirothecns, De pCriculoprmeminenlimet digniiatis.
quce olnnia lascivce et sujierbse mentes exoptant;
Horreat Deodiealuih cor lalia Scife : sed aut sacri Nori libi,ob'se'crb,l)lari'diarisdeDbmihi pieiaie, qui
t codices, vel legendo; vel scribendo genua premant; tani diu peccatores hiisericbrdiier suslinet, iii riecca-
aul hortulorum cullus exerceatur, autaliud sanctum tis. Etsi diuturna esl exspec.latib, non rininusfdfnii-
opus et ulile : ut ex relaxatione quadam refocillatus danda est vinclicia, qtiae lanto-diirior est, quanto
spirilus, ad divinum afdorem fortius accendauir. longius temphs Tn sustiuerido praecessit. Projilerea
Sanctorum gesta qiiffi Jegiiis vestro accommoda si secii'5qtiam dbliiescgeris, periciifum expavescas :
proposito imitemini : velitis imitari quod laudalis, riec ideo niinus, si sialini divihum nori incufras j'u-
et sequi quod cupitis. Veslram inter gentes conver- dicium. Dominusenirii iuus qui snis le ovibus admi-
salionem bonam babeaiis, ut ex odqre famse vestrte T_ histrairicem, et in sua le posuit viriea, a tevultfle
sanclitatis , etiam malorum corda ad snneta deside- singulis eliam occultis exigere rationem. Et si "qiild
ria moveantur. Et in eo quod depravataegentes de- eum defraudavefis, tunc diabolb venundatnm in
trectantdevobis la'mquamdemalefactricibus,ex ope- carcere extfirioris inferni poni fe jubet: ubi ifelus
ribus vestris bonis glorificent Deum. Hcec est enim est sc.terniis,Ot stridor dentium : ut exprimatur in -
Dei voltintas, ul imprudentium hominum ignofan- liis quidquid doloris et pcenae excogitari pritest,
tlam obmutescere faciatis. 4'ubus'que debituih univefsurii reddideris. Sed si
CAPUT XIV. Ybrle de resliluendo debitmh ctjnddis, b te fatuam !
Nahi pro niinimo quoque delicto npn liabent unde
- De officioet polesfate Abbathsm.
resiituant simul homines universi, nisi ipse idem
Cave, quceso, qiuecuin'que'sis illa qua; i)i'teemines, vclifretniilere, cui facienda fcsl restitiitid." Felices
ne ex oflicio regendi eleveris iu altiim, ut imperes ilaque magisque securte qute"subsunt, illis
qucesu-
illiciia, "etqiice sfint imporluna vel importaliilia, et persunt : et quibus polius ministratur, quam qute
inquieta subj'ectis : ue tibi iile propheiicUs senno ministrantrSed tamen superba mehs Sioniihumiiri-
convehiat: Qiiid 'est, israet, cjuedih lerra inimicbrum providapericuli, semper mnj'orumdignitatum asceh-
" '
AfJS REGTJLAMONACHARUM.' 408
siiirnexpetit: nec nisi post facfum ex desceiisiiler- $A dilectiorieulfilias. Cuih iempus exigii"cbi'feptioriem,
retiir : quia quanto altidr est ascerisus, lanlb dufibf Universassimili modo velut ignotas, in bmissis cor-'
*" " ' •
est descensus! Sed forte descetisum farum sestimas. figas'. ',
Sed firmissime' dbctus experientiis, et rion paucis Vefum seinper iri ifa mlsericbrditfi irienibf esio":
dicam.' Raro per gradus^diguitatis aseendiV homo,, ili nulla'ni'oVeari"s"fatIorie ad crudelitateni ex furofe.
quin multo gravius non descendat. Yeriim et si a vel odio. Nec tanien Siabbashiaiius remissas rid pii- -
proposito digrediaf, nolri opusculiimtioc pertraiisire niendum scelera; ne' 'ex iriipunilate, p.eccandi li-
exempiurhiqubddam,quod, sancto quodaiii milnrc- centiasororib'U5conceditiii.'Nbn sis-ad-pertractan-
feferite sene ln ereiho, ex veritatediutci.,! '" " dumiardua monasterii et sorofhmiprteceps pro ii-
1 Cum j'iivenisquidarrisaiiciopibpbsilo et vftireiec- bito t sed' sbrortlm
plrifium et meliofiim Voliintas
tus loret ad Episcnpaiefasiigluiir, qub giavius pefi- semper-accedafc-fhia^ea^et dissipatrix bonorumcre-
culosiusve nequit aliud togitari: palfuutn suuhi nobifietimineViSi^Ndh-bmhibus-quiioquunfur,' sis.
5
quemdam, virum uiique Sanctum, et prdpheiiiepH^ facilis ad cf edendom; Levilas enim in credehdo 16-
uum, ~eremiifi cella ut eum ex hoc consuieret, adiil vemideiiotatmeiiteiii; Ne.q"iia'quam'effi'enis lihgiVa-
non ineauluS. Audita Itaqiie narfatibiie nepofis; vif _ reperiaris, 'ii6nJftipudic&'bcifH6'-n6ri crapulosa, noii
saficuis-ubn verbis, sed signis polins percunctaitti B ] ebria. SicteexornesvirtutibuSv sic muhisris toori- -
respbndit/Et ne eontra Apostoium\ qui desidefan» buS; ut univefsas .opereet-exemplo'sanctitatis et
lem episcopaiuiftin bdno Opere'laudaf, contrairet viitei pfompta sis.ad-doieendum: ut jam ab omni-
dissuaderido: e't juvetiem periculo cxpbhefei"sua- -bus in exemplum-virtutufti ducarish':iit>Secura"e.V
dendol Jussititaque sehex qiiadratnmdisCiihia tefra" dispeiisaiione ministerii tibi traditi, occurfere v&Ieas "
vehementer pedibiis elevatum ascendere juvehem,' Domino, et ei reddere raxionemde singulis. /
et quater per quatucr disci laterti supihum revoivefre • •
. semeiipsutnrisqilead hxifamcasus : sicque easu im- €.4pu'f xYii.',;:',/
be jiirhdictione Episcppiin sbrores.
iniheiiie, si altera succederet revbiutio; iiiafitMit
«texlfli-lsiimmiiatem discii adhuc se vblvefet-ite- Debilis est himium sexus queiri-geritis; ac fragi-
rato. Cui cum iiepos se lioii pbsse "extimofe casits' Iis,.ac.snobilis, sisuo felinquatnr arbitrio : et si vir-
respoudereti illico eum fecit descendefe :'et pef tuosussit animus^ lafneu nisi regaidr, nist dirigator
quamdamJaiam planitiera diutlus voluiarb.Cumque contihne, cito dejieitar a sancw proposito.' Hoc in
cx muliituiiine vOlutalionhmwriSquefastidiutaeve- Eva scitis expertte:-ijute suggerenti "diabolo,quai«
niiet': SufgO;ihquit seriexr et perge quo vis '~fafcitb facile assensum prtebuerit coiitra.divinum prtficep-
quod- tibi securius eernitur.' BedignaniS «amtpie C ( ium,'et iristida partus, el condiiioiiis vilitas ipsa
juvenis, nb'scessit»ei'alieri*aijclii «ehi,'"patrui ae- perhibent teslimonium.Prcfecto nihiliii vobisforet
liramentum putans, factum retulit; a qub de. peri~ vi^ttiihmdurabile, iiiliit «iriegravipericulo, si de
culo prteemineniiteedyctus, eleclioni renuntiavit, vobis-lpsisyosipstehaberetis.cUram. - -• r
ul teneret quod est tulum-.Qui post modicuifts-felici , - Propterea episeqpus vester,' cai Ecclesifecommis-
obitu ex sceculoexiens; talariset jueundus apparuit sum esl re4im'en;tquem Deus speculaioreni posult
, patruo. .Gratias, inquil»paier, libi refero ex dissua- iii vinea siia ^ iiastorem bvium, directorem gregisi
sione episcopalus. Nam scilq quia niiiip essem de ac ducioreni piebis et populi, civitatis ct parochitc
numero.daimiatorum, si fuissemde-iiumero episco- in qua degitis,-vos custodia singulari-foveat;sancltfi
porum. doclrinccvos pabulo nnlriat: et eoram Deo anima-
CAPUTXYL; rum vestrarnin curam gerat speeialem, ^cui com-
De brqineirc,operibus Abbatissm. missa,,est civilas univcrsa : hrtiC'aequaiiimilersicut
Hsecidcirco, meadomina Euslochium, dixerim, Deo omnes devole obediaut: hunc .patrem, hunc
iit advertas guanto iis expositapericulo,, et quaiija zelatorem yjrtuiutii; lam Prteposita.veneretur, quain
te oporieal in via Dei pi;ud"entia;a.mbulare;ne ,de- subdilrc.iLex ipsa servetur, quam posuerit vobis in
relictis semilis justiiiae capiaris ab' iiiimicis, quibus t) via Dei. Si qua sororum effrenis est, et disciplince
plena sunt Omnia; et in .lerram alienam deducta^, prtevaricntrix, et incbffigibtlis4aPrseposita, emen-
coinqulnata cum inortuis^ rpiserabililer deputeris detur, ca>tigeiur9efpuniaturper ipsuin. .. •
cumlijs qui stijii in jnfernp. Yolo aulem te discerc, flunc directiouis hactilum, et virgam disciplinse,
ubisit sapieniia, ubivirtus,, «bj isjt prudentia, ubi cjim«.seiiiilis justiiise deviat, i\)sam 6t etia'ni"Ab'ba-
siljbngilurnitas vitteet victus, uhj sit Jumen/oculor tissa c«gnosctitCumcaeterjs."Reddaiureideriibisaut
rum-et pax-: ut intelligas viam-disciplinte, et dedu- pluries sjngulis-annis ,p"aten'sratio, de bonis.mo-
cas subjectastibi ;per -viampacis et disciplinte. Te x nasterii, de staiji soforum, devlta, de mbribus, ne
morientem filiteplanganl, non gaudeant : libi justa jam valeat oves agnorare quas ftegendas su-eepfi.
. et sancla praecipienti, omnes-asquanimiter obedire Bihil arduum vendendi, emendii seu perpetrandi
laetentur.Non propinquae,non afflnes, sie exalten^ in coenobiosiTie,ejus'Voipntate Hceat.s,AbbatiBs:rver.o
lur quod ccete.ra;inyideaiii.Non carnalis dilectio ,in domUsmoriente; quam conimunissororumvbluntas
- multis. nociia, in sanciis mentibus habenda «st. in inatiem elegevii, et Abbatissam niGnasterii,ipse
Gmnesilaque amato tfitjualichariiate-, ei -spir-ituali i !.>encdiceiido, anulo viee. Ghjisti subarrhet' iii vero-
mi Si HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 408
cohjugio, si adofficium reperialur idonea. SororumJA universas.huic soli oeeultadomuspateant,Imjuscon-
vero recipiendarum modus, introitus et cbnditio, silio innitatur ab omnibus. Non diversarumapinio-
omnino nullatenus eum pertranseat. Si quid dubi- nes in conventu sororum, diversas sectas ponant,
tandum in fide, si quid obscurum, si quid periculo- npn diversos ritus, ut quidquid altera vituperat, al-
sum occurreritjn via Dei, ipse declaret: ipse vos tera consulat: sic diviscedomus pax, quies et cba-
instruat in omni pudicitia et Spiritus sancti virtule. ritas ipsa discedit.
CAPUTXVIH. Creditemihi, sacerdotumac religiosorumcircum-
De ordine'servandointer Episcopumet sorores. venienlium turma, ex mulierum consortio omncm
Non nimium sit stricla familiarilas, non suspecta sanctitatem expellunt. Intimetur episcopo, qui circa
multa divisus, uhi soli in omnibus continuenon po-
colloquia : etsi spiritualis pater, quamvis episcopus
sanctus sit, tamen homo estdebileanimal. Tam cilo test adesse : quidquid pro utilitate agendum, quid-
perdilur, nisi fortiter, custodiatur, quod charum ha- quid sanctumevenerit ordinandum.ConJiteantursin-
betur et ulile. In sancto commerciodiabolus minime gulsesingulis mensibus his aut pluries crimina oc-
quidquam inveniat: ne unde regimen, unde ducatus," culta, aut episcopo, aut prceposllosoli presbytero,
inde senliatur interitus. Omnes cequaliter pertrac- vel eui comraiserit: et sacra dominicicorporis com-
tentur :nulla carnalis, sed spiritualis dilectib inter- B munione munitte, pugnaturte viriliter dsemonum
veniat, nec stricta- sit nimium. Principium enim castra subintrent. In hac vila mortalibus nihil, est
spirilualis operis, si non sit malura provisio, solet validius : non est quidquamsalubrius, quam ut sla-
subsequi quoddam carnale. Yere non laceam : ut in tim, peracto deliclo, eonfessionisnon differatur me-
dela. Testanlur et medici, uniuscujusque aegriiudi-
pluribus solet confingere, condilionis muliebris in-
felicem miseriam, subfervore spiritus, subcharitate nismorbos auferri ex corpore, si exorientibussub-
nimium slricta, nisi cuslodia gravitalis ori ponatur, veniatur in principio.
ut nemo delinquat in lingua : si utatur loquendi vi- Quod si memor conditionis bumanre, leyi etiam
yendique copia, statim Iibido, aclu turpissimum, opinioneipse etiam sacerdos erga aliquam sororum
dictu infelicissimum,de spiritu et charitale nascilur. inepia familiarilate videretur aslringi: non.sinatur
Propterea, charissimce,liochorlor,hocmoneo, hoe oriri, quod non sine malo, non sine scandaloremo-
mando vobis : ut quseChristi desponsalseestis con- veri potest exortum, Emendelur, si opus est, ab epi-
Jugio, cui omnem castitatis vestrse fidefnvovistis: , scopo: si verb emeridatusminimevult inceptis finem
cui nullum prseter ipsum amatorem cognoscere sub imponere, removealur: eliam si ulilissimus, si ne-
jurej'urando eslis pollicitae: viri cujiiscumqueetiam cessarius existeretloco. NulJaprsevaleatulilitas, ex
si eum sanclitas exornet, eliam si Baptistcesequare- G qua formidatur animarum perieulum. Adhibealur
tur in meritis, quseratis effugere faciem : necliceat vero sanctus successor, quem castilas Ionga cont-
secum dilectione ferventi astringi per diem. Creda- , mendetetvita.
tis experlo : nihil est periculosius viro, quam mu- CAPUT. XX.
lier: et mulieri, quam vir. Uterque palea, uterque Deordine servandoper sororeserga mares, el specia-
ignis. Dicam audacter, proh dolor -! Dei templa, liter in loquendo.
Spiritus sancti vasa, et Deo dicata tfidificia,nisi di- Impudici pedes cujusvis numquam monasterii li-
ligenti servenlur custodia, proslibula fiunt. Etau- mina terant, inordinali animi nuntia voce imnuin-
ferlur tam nobile depositum, tam pretiosus thesau- ditice aures vestrse numquam sordescant. Yox oni-
rus, irrecuperabile decus castitatis : si lenui cujusvis nis mulieris, ignila sagilia diaboli est, et contrnrio.
dileciionis ineptse rimula continuus insidialor dia- Proplerea congemensPsalmislaexorat animamsuam
bolus intuitum valeat infigere. Ideo omni custodia liberari a labiisiniqtds, et a lingua dolosa.Nam sub-
cor servetur. Super muros Jerusafem ponanlur cu- dens postmodum, quare sic affectanter liberaripos-
stodes tota die, et nocte non dormiant, ne fur intro- tulet: Sagitlmpolenth acutm, cum carbonibus, in-
eat: ne spolia auferat, qucepenitus reeuperaii non quit, desoialorih. Labia viri venena praebent mu-
^ lieri : si non sit astuta fallaciis
possunt. linguaedolosse,quam
CAPUTXIX: potens diabolusmiserum vulnerat cor sagittis tenta-
De prmpbsilopresbyteropost Ephcopum sororibusad- tionum cumardore libidinis.Hcefenestrcesuntmorlis:
hibendo. qucenisi claudantur, statim morsdira subintrat.
Animusdiffususad plurima, circa singulanon po- Vircujuscumqueconditionisexistat,autnumquam
test attendere. Curam omnium gerit episcopus : ho- appareat, aut visus visum terreat vestrum, velut
mo est, neclocissingulispotestadesse, necdiverso- horridum monslrum. Propterea volo, charissimae,ut
rum simul habere scientiam. Ne igiiur ex absentia si cum viroex necessitateloqui oporleat.veluminfe-
securitas sit in vitio, sacerdolem sanetum, quem neslrula tractum, alterutram faciera tegat : ne li-
sanctilas prtfidieat, quem subornat scientia, quem ceat videri, quod concupiscinon licet. Excusalionem
talem redditsetas et vita, quodetiam apud impro- nullam sibi arripiat sanctilas. SanctusDavidinviden-
los lubricosque sinistra opinio non possit haberi, docapitur.Dina utvideret egressa,visacorrumpitur.
post episcopum habealis prtepositum. Hic episcopi Sicinfinitaforentexempla,qucfistfipiusruminandavo-
, ia vobis teneat \icem,hic prredicetj hic corrigat bis relinquo.Quid per multa vagor? Pene sacraeScri-
' REGULA MONACHARUM.. 410
409
men-
pturte clamant syllabre'singulce:pene instruimurcor- A semper subornata verba deposcunUexquirtint
poris proprii singulis motibus, quod vicloria non spe- dacia, fabulas novas numquamfastidiunt, augmiis,
ralur in hoc cerlamine, nisi ex fuga".Nemoex forlilu- veneficiis, et incantationihusdccmonumdelecianiur.
dine audeat resislere viribus : quoniam nisi fugiat, Siqui lalia proferant.hi prtedilecli filii.hi spiriluales
cilosuceumbet.In communi etenim vita nee verbum palres et fralres , hi profeclo, ut verius liceat dici,
sitjproprium: secrela verbula non^carentsuspicione. concubinarii, et corruptores mentis et veniris nu-
Ideoque pracipio, ut nulla sororalicui exteriorum triuntur; exquisitis ferculis et delicatis escis, vina
sine plurium sanctarum sororum et abbatissre, seu pretiosa non desunt. Ex furtivis saepeTirorumlabo-
alteritis prtepositsedomus polissime prtesenlia loqui ribus, et inler crapulas et ebrietates ructantes fau-'
audeat: his dumlaxat cxceplis,-qusesacerdoti in con- ces, spiritus dulcedinem prsedicant. Propohilurite-
fessione dicuntur. Solent profecto talia vefba se- rum alque iterum illud Apostoli: Quod omniamunda
mina multa mala proferre. Inter vos de viro nequa- mundis.De talibus loqui nefaSest, et proh pudor !
omnes artes
quaro, si fieri potest, habeatur mentio. VJltraquam Sed cupio Dei servitricibus detegere
creditur,. exsultat diabolus ut in .corde virgineo diaboli, ut nihil desit quod. caveri possit.,
virorum meinoria vigeat. Nullumvenenum nocivius CAPUT XXII.
feminse j quam.affectio.erga virum-, quacumque de B De sitenlib,et diebuset horis debilis-observandis.
causa proeedat. Proh dolor! infelix conditio sexus Htec ilaque omnia, sponsseDei dilectte, procul
vestri. Sanclior mulier ultra quam dici liceal, si expellile : in his diabqlum cognoscite principantem.
viro adhsereat quantumcumque spirituali, inslinctu Inter vos numquam de vita disputelur alterius. Ma-
nalurali inclinatur tandem ad nefas, si in viro virlus neat divinq examini omne j'udicium. Peccata vestra
deficiat. Piget qute novi cuncta narrare. Eliam argu- cognoscite :" delictavesira plofate. Omnium vobis
menta sunt diaboli, et mortis seternoeindicia, filia- vila, sanctitatisexempliim appareat. Vos'unive,rsis
liones et maternitales, quibus vocabulis sub vela- seslimatepejores : sic purilas mehtibusveslris intia!-
mine spiritus inter se utunlur mares et feminse. reat, ut cogitaresit indecens, et credere nefas, ali-
Munuscula omnia, et suspectas lilterulas, hcec quem propter vos posse peccare.
cuncta luxurice nuntia, vobis interdico sub anathe- Si quem alicui delrahentem audierilis, procul fu-
male et ccterncemortis pcena. Adhibeatur summa gientes, dimittite ut serpentem : ut verecundiavic-
diligenlia, ul extra ccenobiiiimites lillera qualis- tus, discat de factis alioruhi silere. Muliercularum
cumque iion exeat: nisi abbalisste et sororum ac- quarumdam solet esse moris, ntplurimum aut sem-
cesserint vota. Et si opus est, et gravitas ita rei exi- per garrulte, nihil secretum habeant quod audiunl:
gat, adsit episcopalislicentia, seu sacerdotis consi- Ciinmo potius quod stepe uesciunt, dicunt, nihilque
lium. Gravissimcepcentesubjaceat, qucecumquehu- scandali seminarium norunt taeitum tenere: hinc*
'
jus feperla fuerit rea. inde aut proferentes verba nociva, aut semiiiantes
CAPUT XXI. discordiam, aut audientes alios ad detractionem in-
De fictilih et nocivissermonibusevilandis.' ' citant: aut maledicta confirmant, ut duplicis delicli
Servis Deifrequenliam populi, saneti omnes Pa- rese habeantur. In hoc convenlu ancillarum Dei,,
tres praedicantinter cseterasumrae nocivam.In mul- muliebris omnis expellatur infirmitas. Illud Jacobi
tiloquio nequaquampeccatum deesse polest. Lingua verbum in corde vestro mulloiies repetatur in die':
hominum ad judicia prteceps, absentium vitam ut Si quis pulat se reiigiosumesse, nonrefrenanslinguam
plurimum non cessat hinc eorrodere. Pessimum suaxxi,sed seducenscor suutn: hujus vana est religio^
quorumdam spiritualium genus, non altendenies, Religio igiiur sancta non potest esse in loquacibus,
quod Deus filiosuo dedit omne judicium, de univer- qute nullo possunt lempore silere, nec abslinere ab
sortim hominumvita ac de moribus : et quod plus inulilibus verbis. Ex hoc enim in eremosanctipa-
est, de conscientia, cujus occulta scire, solius est tres edocti, summa cum diligentia observant sancta
divinsescientise , judicare sibi licere putanl, profe- silentia , tamquam sanclte conteniplationis causam.
rentes in medium, quod spiritualis homo dijudicat' D Plures me repefisse non ambigo, qui pei^septe-
omnia. Heu immundo spiritu pleni, quid conamini nium nullum profsus verbum homini tilleri emise-
de oculo fratris festucamexlrahere, qui ferlis conti- rant; scientes quod non in commotione Dominus
nue in veslro trabem? Hypbcritm irisles exlerminant potesthaberi. Propterea volo, charissimae, ut in
facies suas, ul appareanl hotninibusjejunantes : et conventu vesiro, ter aut pluries in hebdomada ,' ex-
barba prolixa, crine einere asperso, fracla undique ceplis festivitatibus, loqui omnino/nisi urgerite causa
ac rudi et deformi veste, colloquio blando, verbis perutili et necessaria, nullatenus liceat, hec simuf,
fictitiis, se sanctos ostendunt: et dealbati parieles nec cumaliis extra. Diebusvero omnibus, qulbus et
Inter mulierculas semiriant seclas errorum. pro remedio, et pro salute Ioqui concedilur: non
_Denique loquehtes cuj'uscumquevilam simulcum singulis horis vacandum est verbis, qusevix>pro-
fama denigrant: instrumenta diaboli htec sunt om- ferri sine peceatopossunt: sed hsecinviolabilis ob-
nia. Infortunatissimum mulierum .genus, hamo ca- servatio vigeat, quod singulis noctibus post perac-
piuntur ut pisces : ad macellumducuntur ut bestite. tam horam Completorii, usque post Missam, et a
Protervte niaiium feminte, semper iicta cupiunl: Tertiis usque ad Nonam, sacra observentur silenlia i
-
411 S. HlERONYMfOPERUM MANTISSA., 412
"
qnatenus et linguse Deum laudandi concedatur Op- £
A CAPUT XXIV.
portunilas, el inutiliaverba penitus abscindantnr. Decotuortio marium fugiendo. ,,.
In choro vero Ecclesicead divinas lattdes paralo, - Credile, charisshria;, ci'edite seni pene omnia ex-
dofmiforio.ccenaculo, claustro, ac capitulo, «mni perto:'non possunt claudi sensusveslri extrmseci
(empore loqni non dcceat: nisi ea ad qute ordinnta ih lUmuliibiishaniiimm. Si coior opponatur oculo ;
sunt loca in iaudibus Dei: ut jam el lempus et locus w-qtiaquampolest noiividereoGiilus:isicelauris non
religionis vestrte prtedicent sanctiifitem; et loquaci- nudiresonosnonpoiesttideoquein silentio etquiele,
bus compunclionem ihgeratii., el intrandi ad socie- cogilationes perversse vitantur-, quse separanl nos a
tatemvestram , saucta desideria inciteni-, et affectus Deo. Propterea hortof vos etmoneo, ut non nisi
ad eoelestia moveanliir. sanctarum mentium andire verha yelitis : hon nisi
CAPUTXXIII. pndicas et honesias facles quas maceratit sancta je-
De fefrenatione lingum in loquendo. jiniia-,licerit intueri. Sic rarus vir appareai: sierara
de viro memib habeatur, ut puellulte vestrtfi pene
Nequaquam, eharissiintc, Jacobus apostolus expe- virilem sexiim ignorent. Nori animal- cerle rriaseu-
fienliamponeretreligionisinrefrenationclingua;,nisi luin coS';obiilimites iranseat, ut omnis cesset occa-
cerio sciret indicio, quod mors el vita est in manibus B 5 sio loquendi de maribus. Sic pudicn, siccasia verba
Iingure.Nam, utinnuit,cum ipsa benedicimus etmale- in omni colloquio sancia personenlora, ut «renera-
dicimus Deum. Propterea postmulta, qutfi deiiiigua lionis modiis el orius jiivencolaruin laieat cbrd.->.
pronuntiaverat, quamdam ex omnibus dietis gene- Iltec jiroieclo calena diaboli est, -quam si nbsmleri-
ralem conclusionem ii\lert:Quicumque,\Vi(~a\i,vefre- lis de mediovestrii nonextcndcndo digituni ad in-
nalJinguainsuam, Jdcbealusin faclosuoierit.Ecce^uod quirendum bmnia per curiositatem : et desieritis lo-
in refrenatione lihgute healiiudq ponilnr: ul detur qui quod non prodest: et per longa silcntia -nonw-
intelligi quod iu multiloquio Deus, qui est beaiiiudo veniatur veSlra voluntas-, ut ioquamini sermoncs
nosira, haberi et-contemplari non potesl. Refrena- inutiles: Vune orielur in lenebris iux vestra, et
tio lingure est, cum lingua?qurc ex sui viiio semper erunt tenebite sictu meridies : ct erit vobis a Do-
prona est ad mendacia {unde et mendnces appellan- mino reqiiies, qualem mundus iste uon novit. Et im-
t.ur homiues, et vani filii hominum) aul silentium plebituf splendoribus anima vestra : quos obtenebra-
imponitur, ne in disjilicenliani Dei prornmpere au- tsc menies caiigine sseculi apprehendere nequeunt. .
deat: aut ad bonum exerceaiur, ut divinas laudes Felix iiaque anima qutfi, spreto ttirbine steculi,
exsolvat. pertransiens corporis claustra, illius sumniae et in-
Sic igitur, charissimae et dilectissimae filite, tem- C* comprehcnsibilis lpcis potesl aliquali illustrari ra-
poribus quibus jirrcslatur opporlunitas, utbeattfi esse dio. Sic dulcej sic jucunduui est solatium, quod de-
possitis, linguas domnie , ne converlantur ad Iites, spiciant protinus cimcta terrena. Mors formidabilis
nejurgia, conlenliones, rixas, etscandala resonent-: universis animantibus lerrse opiatur pro gloria, ut
ue juramenta, ne hlaspheinias, ne opprobria, et limpidius liceat inluerj : qtiod modicfi hora visum,
nliorum displicentiam prodant. Quod si ex insiinctu lam delectabile ei jucundum sentitur. Sic iiaque
diaboli, qui semper diseordias seminai, intersorores agiie, chnrissiriice, adimjileie quas estis professae:
levis eliam dissensio exorta fueril, penitus staiim gaudete, quia poteslis. Non vos viri, non filiorum,
per abbatissam, autper episcopum, sive prsepositum non supelleclilis cura-,ron csBlertim niaritale onus
domus , nequitia elidaturin semine, ita ul oce&sus; molestat. Hominum consortia sic fugite: sic srecu-
solis in domo Dei iion inveniat iracuudinm, et ira,i, lnria omnia expellite, ut nequaquam perveniat ad
convertatur in odium , et domus pacis jam eljrioso- vos quidquid agitur in steculo. Snlus sponsus vesler ,
rum eflicialur taberna. Mcndacia vero lamquam iu- Christus, strictih yestris fruatur amplexibus. Solae
fernum expellite. Semper autem divina officia, autt cum solo sponso, aul leciionibus sacris, aul sanctis.
sacrorum codicum verba , tani inter sororcs, quanii mcdiiaiionibus secum confabulemini, et ipse vo-
etiam inler advenienles deducanttir in medium. D biscum. ,„ ,
Si quando mulierculte de viris propriis, de (ifiis, des CAPUT.XXV.
-veslibus-, de mundi vanitatibus, garrulando loquaci- De ohsequiis servivricuxnqumrenthimviclum el
tentur, ut moris est: eismoxverba franganlur, mox. necessaria sororibus.
oiiosum verbum et nocivum divino cedat sermoni. Zelotypus niinium est spousus vester, charissimre,
Si divinum introduci non poterit tali colfoquio : ini nullatenus patitur sponsas proferri in publicum i ne
detesiaiionem eriminis fenestra claudalur in fneiem:: concupiscantur sb amatoribus steculi. Semper vult
el velox fuga testetur sancliialem intrinsecam. NihilI solus ludere, semper solus cuni solis sponsis mo-
itaqtie per exteriora corporis intrans, mentem cogi- rari desiderat; neminem vuli admittcre ad sola-
tationibus molestet, cum divinte contemplaiioni ex- lium : de cunciis dubitat : de nullo eonfidit.-Sicar-
ponitur'. Raro cogilatur in menle, qtiod cxterioress rogans, sic superbus est sponsus, quod si aliura
sensus npn miuunt. Hte sunt feuestrte, htec suntit quceritisamatorem, prolinus recedif: sic proiervus,
ostia, quse"siclausa non fuerint, morli patcl inlroi-i- quod protinus dissolvit onine conjugium. Idcirco?
tus: et non nisi funesteingrediluri dominte mete, quia sponsae Domini mei eslis, vos
' REGULA MOiNACilAltUM. • 414
W5
fpsas bihni ciistodia sibi servate, ne spbrisus tani \ fegi e'i Ddniiho, fegihcespeciosaemalriinbiiib eqiiii-
dulcis separeluf a vdbis. Semper Dina egressa.videfe _ iattc, ipsum , dummbdo velitis, liabere inefemiiii':
filias fegiohis illius, vos cautas faeiat de peficiilo il- qnem ahgeliei spiriliis videre.boncupispunl.0 ihef-
liiis' In iiioriasleribvestro velul iri thalamb nianeaiis fabilis glbfiaf Ih frngilisiquidem corpore Deuhj in^
' • iiieri potesiis.Ric, quresb, mens vestra vigetit. Ha-c
citm sponso.
'-'Extra mbnasierii iimites iiulli omnino veslruni dies diei eruciet yerbum : et'sctehtiaih lianc npx iri-
fassit pertransire. Hteclex, haccnofnia, liseesiimhia dicei noeti.Ahgelicis chofis, sahciofuriisbcieiaiiuiis,
prolesslo-omiiibus vobis ~: iii quse senielihlravefit liic' sludealis interessfe:'ut'pbsirao(Ium Tn corpbri§
ex soforibus, iiumqiiam si fieri potest, exirepef-. exilu, vbbisgaudentes etlseti tamquarhnotjs occiif-
mitlalfir. Norietisimmutieres ilSteqii* feligidnis ha:- rriiil. Si sic feceriiis, hiliil vbiiis dulfcius: riihil j'u-
bitum gesiant, et voifj obligaitenosciihiiif coeriobio; ttmdilis cjliairi tiis' intefessfeciihyiviis, Ms pabiiiis
per civitatem et yicos, victus et necessaria qiitefbhU sniurari : qiiihus semel degustaiis', ferretia bninift
H:e slquidem exlra marienies in aiiqua parte locelli, tiinnracerhuhiur. Yereiuric clausufacfaahbbii,ciijus
cuin omni sanctitate et iribdesliaadriiihislrent qute iaidet iiientes vaghbhndns'ei ilevias;vbbispfo summa
bpus sunt vobis, reeeplurse ctini Marllia soflehi mer- . deputaliithr %lofi"a: "etfepiiiabituf exife liihites lho;
cedis. flas autem volo tales sefvitrices adessej.quod JBnasterii
' eS"'senecesse poiins nibri.
ex cbnversalione viite et habifu',iriteflbf sanctitas Experto itriqne sehi devbfe cbhsuleiiti cfetiiie; il-
nii>nfisterii'pfffidiceiut.Qiibd sl bb heces&fia do- lite. Si seiiiel guslastis quam dhlfcisfeslDoniihus : ad
mus caplanda 'exeuhi, noh cifchtiieanl Vicosiri fa- qtiem ticcederilespbfcritis alj eb illud audife,: Ve-
Tiiilis,lioil maifonarumiiomos iii potibUs: sed bnine nite", et oslenddmtiobh ohineit>oii«i?i ? et iunc bsteh-
e-jus liohuiri exercearit-,ut ribn vilupereiur rhihiste- (Jel yoliis claliaqualia non uisi mehtes astebtte ri'o-
rinm sinim. Ciimhis non liceat sordribufeintfa de- funl. Scib quid loquor, cliaiissiintc: Nam ui liieaiii
gentihus, secretis cblloqui fabultuidriibiis,rie aliquid inslpieiitlain Jb'q'ua'r,ego hoinunciiluSsicabj'eclus ,
possil inlrare exlrinseciis , qhnd possit bbesse;Ha- sic viiisiri dbriio Domini; a'dhii'cvlveiis iii cofpore
rufn oninium iabbaiissa domus curam gerat nssi- - 'fingeloftihistepe clioris iiitefhii :;'de cbfjioreis"pef
"duam: ne el ipsse operenturiiuoditotideceat saiic- hebdoniaclashihi! sehtieiis, divincevisidnis intuiltr,
titntem: Hce observantiarum et" jejunibrum sint posl ihuiloriim forle dierum spalia, prtesciusTniu-
asirictce Jegibus :. et prtfivaricafrices, disdpliifce fbriiih, redditus corpori flebam' Qiild ibi mahhns
subjacetim ferulce. Qute si emendari ex piavilate :felicilaiis linbebam? quid itienarraliilis deiectationis
-contempsefint; ih snnciiiavis colisbitiopravitas lo- 'seiUleiiam?testis esi IpsaTfinitas quahi eerhebairi,
cum uon babeat: et membruni putridum de sancto Z liescioqub^ihiuitu. Tesles suiii elipsi beati spifiius,
' - • "
eorpore excidalhr. " "qui aderantl Testis est enihi cohscieritiaihea :' qYil
, CAPUT XXYI, tanlis bonis ipSe frhtebar,'quot et qtftilia nescii *pf6-
De dulcedinecontemplationiserga divina. ferre mollities corporis mei...
Solte idcirco fi!iaeei douiiriaemece, spdnsceD'o-
CAPUT XXYIL
mihi "meiintus nianchtes niiiil sehliant, iiisi pium
Jesum': htinc paradisum soltc possidennt,- ubi dulci Dectausura domus
*etj'ucundaquiete ineffabilemTriiiitatem iiitueantur Non polest ad tantte eotiiemplalionisdulcedinem
_in saciis liiteris :'ehoris' iriteisint angelicis: dulci- c>r stecuJarihiis plentim fiegoliis aspirafe': sed
-bus eciruminelodiis miseeautur, divina iu Eecle^ia opofiet ift 'Steculomoriatiir, et soli Dbo per''taiitas
eoncinendo mySteria. Informet meniem sancloriim nieditationes et dcsideria sUperiilsInhtfireat. Uiide
"patriarchafum el patrum rintiquorurij obediehtia. granum 'frumenti cadenSm lerram, nisi mortiiumfue-
"Prophetarurnoracula dulci meditaflone eor acceri- rit, semper, sic Soluni mupel ut cecidit: quod si
^dant ad promissa felioiit. Aposlolicadocumenla fi- riVbriatur,frucium piuririium affert.Sic et, charissi-
dei cuneia detegaiit sacramentai mtc', domum- paternam et ^teculafes vestes feliri-
Evangeliorumque codex seriipef ut speculuni te- 3 quefe, et iriohachinomen"assumere,modicumprod-
rieatur iri manibus. Mariyres saiicti-, ciincia steculi "estliomihi, 'si mens ipsa niisera quse in muVido
adversa, et tenipestaies bujjis mafis pfocellbsi cum ..habentur, aflectibus optet: et qusereliquefat; desl-
omnibusdiabolicis versutiis, et irifestationesdteriio- deriis 'feptetat. Exeunti efenim' Lot cuiii iiliabuS et
num doceant conculcare. Confessofuriipretiosa de- uxore de-Sodomis mandatur ali angelis Jie rfetrospi-
votio, ad divinorum Contemplationemasslduam af- "ciant qute jaih>perambulahd6 reliqiieVant: Cujus
feclus^astringal. Regularem vitam inslruat sancto- uxor more feminafiim , qutesempef petunt contfa-
rum mbnaehoruni mira conversatio. Frangere fia, obvians mandaio, statim est 'converskin " Sla-
omnem "sexusmollitiem et 'sahcire virgiiiiiatis ser- tuam salis- • - . '-
vare' propositum ', pretiosissima Yirgo virgihum H;cc ilaqueVos doceat, qua preiia-shiiiputiieiVdte,
cum caeierisvirginibus sacris sehiper edoceat.' "quceinundi vanitates nffeciant in monastefiis. Nam
0 felix -socielasl o felices vos! si talis ac lanti efficiunturinsensibiles statute salis ,' ut j'am nihil de
•rourierlsnon sitis ingratse. Felieissimse-nirairum si supefifceCoiiiensplatioriis dulcediribsetotirevaleanl:
-dignltatem vestram ipsce cognoscitis: qute omnilun sed marieantih lamaritudine sfjeculi,'quie ssec'uld'vi-
415 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 416
yunl. Propterea, charissimce,monasterium vestrum . \. sibi natura tradidil: semper tamen cognoscerisci-
vobis sepulcrum eligile: ubi mortuse cum Chrislo nis, fenum, et siercus immundumex immundopro-
ibidera maneatis sepultte, quousqueresurgentes cum ductumsemine? 0 si te velles inlueri, vilissima-mu-
eo apparebitis in gloria ejus. Demura timendumest lierum: quam verecundareris de corpore, quoa
plurimum, ne quis ingrediatur nocte ad furandum tanto cultu excolis ? Ipsa etenini jumento el bestiis
pretiosum thesaurum, qui latet in lunuilo. Iline terrte, aut es tcqualis aul delerior: intus est unde
inde fures fodiunt, ut furentur infinitisasluliis, qttod glorieris, non extra. In vaseisto lani lurpi thesau-
inlus habelur. Custodiatur ergo sepulcrumper epi- rum tenes, quem summacum diligenlia coleredebcs
scopum: quem Deusin vinea sua primum custodem et servare summa custodia. Nihil ad te de vase fi-
prtcposuit. Custodiatur et per prsepositumpresby- etili, si turpis forma sit extra : dummodoinlus sit
terum, qui vicem ejus tenet in loco ': ne quis incaute nobile, intus sit pulchrum quod latet, inlus sit iutc-
introeat :,ne quis ad minuendumpergat. grum quod seryatur. .
Murofum munitionibus sic undique circumcinga- CAPUT XXIX.
lur locellus, quod vix avibus prsebeatur aditus. Sic De periculoambilionisvesliuxn.
tendantur muri in allum , quod non solum non li- Propterea vos, eharissimse, quae estis sponste et
ceat pedibus; sed nec oculis, quse intus gerunttir " filiaaregis seterni: eujus regnum non corrumpelur,
agnoscere. Ostia serenlur fortiler clavibus. Claves nee aufereiur ah eo : sit ab intus omnis gloria ve-
vero disponat episcopus: ne quis nisi habens vesles stra. .Sedele ad dexleram sponsi in vestitunon ex-
nuptiales introeat vel exeat sine ejus consensu. Sit teriori, sed interiori: deaurato auro charitatis in
autem una vel pltires fenestrulsej"uxla dispositio- fimbriis aureis, id est, charitatis prteceptis: sit nn-
nem episcopi: sic ferreis virgis arclatse undique, ut dique veslis circumdata varietatibus: ut jamnihil
vix digito pateat aditus. Per has horis debilis, aut in ornamenlisde virlutibus desil. Sint myrrha, gutla
necessitalis, aut sedificationis,siverecreationiscausa, et casia a veslimenth: ut in odoremvirtulum et vitte,
sanctis sermonibus cum sanctis viduis, et aliismulie- oxterte ad sanclitatem vestram adolescenlulsecur-
ribus, quas vestiuin habitus et faciestenues et pudicte rant de sseculo. In hoc honore vestro deleclcmini,
reddunt venerabiles, sororibus liceat simul loqui. filiteregis telerni. Ilunc vestrum decorem concupi-
Prohibitis et suspeclis horis feneslrulaeclausae ma- scet rex veslcr et sponsus. Sic secum manebitis iu
neant. Etclaves abbalissa domus,velsancta alia soror thalamo in laeliliaet exsultatione. Tunc nascentur
cttsiodiat: ne corvus egrediatur per fenestram ex ex vobis filii, qui non jam leri'am, sed ccelumre-
arca. Credite, hic timendum est thesauro alimore plebunt: quos Paler constituet principes super om-
noclurno. A sagilta volanlein die, a negolioperam- G nem terram.
bulantein tenebris: abincursuet dmmoniomeridiano. Quod si vos exteriorum vestium deleclaret ambi-
Semper horaehse suspeclsesintmentibus castis. tio, si egresste "desseculipompa , de domo diaboli,
CAPUT XXYHI. et de congregatione malorum , populi vestri et do-
mus patris non essetis oblitse totaliter, extollenles
De detestationepredosarumvestium. vos aul de parentum dignitalibus, aut de carnis pro-
Prophetieus ille sermo nequaquam proferatur de sapia, sive de hujusmodi vanitatibus caducissimis,
vobis : FiJimeorumcomposilm,circuntornalmut simi- terrse vaporibus, uti soliiuntest incolis lerrce: pro-
litudo lempli: et dealbalre ab extra ul nionumenta, tinus assurgens rex potentissimusaccinclus super
quie extra auro relucent : intus autem sunt turpissi- femur suum gladio bis acuto , expellet vos uudique
ma et immunda, plena cadaveribus morluorum : hu- vulneratas dextera sua de tabernaculosuo. Tunc
jusmodi non filireregis Christi, sed Tyri. Hsesem- acutissimse ejus sagittae perforabunt corda vestra
per in muneribus, haevultus impudicitiaper divitcs in amaritudine : quoniam virga directionis virga re-
plebis capiuntur ct capiunt. Imperfeclissimusmu- gni sui. Et postmodum abjectas de domoDomini
lierum affectus. Semper in veslibus, semper in veslri, omnes deridebunl vos; et dicent de singulis
auro , lapidibus pretiosis et ornamenlis extrinsecis, D veslrum : Filia Babylonis misera: qum non posuisii
gloriam ponunt. Non sufflcit eis libido innata na- Deum adjutorem libi, sed sperasli in vanitate tua:
turte: sed occasiones quserunt explendselibidinis. sede jain super flumina Babyfonis: plange et sus-
Affectant proculdubio, ut oculivirorum aurumcon- pende in salicibus organa , dum recordaris unde
templanles et gemmas, landem figanmr iufaciem; expulsa es. Nam quaesolebascantare canticum lau-
ul oculorum suorum nntibus facilius inciient ad li- dis el lcetiiice:modo ploras ad lerram alienam de-
bidinosumincendium.Quid, meretrix communis,glo- ducla.
riaris in margaritis et gemmis? Quid ad te ailiuet CAPUT XXX.
argentum et aurum ? Quid exaliaris in pulchrittidine De considerationeexlremidieijudicii.
panni? Nonne est omnis caro cinis el fenum, el ul Itaque, charissimtfidominre, cum Apostolo arbi-
verius dicam, massa pulredinis, cibus vermium iremini vos in boc steculo stercora, et mundi pur-
cl fetidissimum stercus? Quid in le mirandum, quid gamenta : ut sponso vestro placere possilis. Nihil
laudandum puerorum speclaculum? Nonneet si lau- ad vos de pompis saeculiattinet: qute abrenuntiavi-
detur gemmarum et meiallorum preliosilas quan: stis in baptismate mundo, diabolo, et pompis eo-
41«? -'" REGULA MONACHARUM. 41«
rum: quod et 'postmodum confirmastis sub pollici-.A grandi minime possunt haberi. Histrionibus et luso-
latione -juramenti, in vestrce religionis ingressu. ribus regum et principum sseculi, mollia sunt re-
Nullus umquam inler vos sermo habealur de nobili- liuquenda. Joannis de pilis camelorum inlerest ve-
tatibus generis, de prosapia carnis. Sit cequalisin stiri. Pudeat igilur religionis nomeh habere, el se
Dei ohsequio, filia regis, sive rustici. Omnes simul cultu veslium histrionem ostendere. Ideoque, cha-
nobilitatem, et dignitatem unam habetis exsponso. rissimte, volo vos mortuas steculo, quse tolaliler
Exeatis conlinue exlra castra cum Christo: ut cum mundum calcastis, procedere sicdeformi et incom-
Christo crucifigamini mundo et vitiis, portanles posita vesle: quod si impudicis oculis ticeretintueri
cum ipso improperia: et amore.ej'us, officiorumdo- vos, risus potius provocaretur quam cogilatio,mala.-
mus Iabor dulcis appareat. Fateor quidem illos mentiri, qui gloriantur se ser-
Non disputetur de maj"oritateoffieiorum, sed de vare castitatem : et in vestibus lubricitalem sectan-
devolione et affectu implorandorum. Numquam tur. Pannus itaque vester, el si albus et candidus,
murmur, numquam verborum turpium , numq.uam tamen grossus el vilis sil: nt et color candorem ca-
litium sonitus, inter mortuas sceculisonent. Sepulia slitatis inlrinsecum, et unitas contemptum terreno- '
cadavera numquam inler sej'urgia peragunt in se- rum exhibeant. Haec gloria monacharum : hoc stu-
pulcris, numquam blaspheraant, numquam conten- B j dium religiosarum mentium : hoc indicium sponsa-
dunt: sic et vos, charissimce, sopilcesomno quietis rum Dei teterni :,hoc signum morluarum sseculq^et^
et pacis exspectetis sponsum etj'udicem veslrum: sepultarum cum Christo. " ,/w^'
exspectetis magnum et terribilem diem judicii, " [$?*-'
diem videlicet irte, diem calamiiatis : ubi coelumsi- CAPUT XXXII. M -:
" mul cum \^i\S~'-
terrapavebit, ccelorum pmnes moyebun- De ausleritale exquirenda in slralu, V^>">^__
lur virlutes, trementes erunt angeli simul cum san- ' l*fe
ctis omnibus : lunc singulorum vitte disculieritur Conj'ugataeet viduac quse manent in saeculo, circtT-
discrimina, et merita apparebunt. Semper tuba illa plurima, circa laboriosa sollicitaj sint: quotidie cir-
terribilis veslris perstrepat auribus: Surgite, nxorlui, ca frequens ministerium occupalcecum Martha sal-
venite ad judicium. Ecce rex in manu polenti venit: venlur per opera pietatis, Jesu ministrantes inpau-
a cunctis vult exigere rationem, certe de cogitatio- pere, frangant esurientibus panem suum : egenos
nibus minimis, certe de levibus et otiosis verbis. Si et vagos domum indticant: coojieriant nudos, insi-
reddere desingulis-ralionera paratse non eritis, pro- stant misericordiarum operibus :' proculdubio tam
jiciemini in carcerem exteriorem: audietis a j'udice: , fructuosis et bonis, quod impossibileest qiiod Deum
Ite, maledictm, jn ignem mternumparatum diaboloet G non placent iralum. Colligationes impielalis dissol-
angelis ejus. vant: et fasciculos dissolvenies, et omne onus di-
CAPUT XXXI. ,
rumpant.
De abjectioneexquirenda in vestibus. Yos autem, charissimce, quse mcliorem parlem,
Heu cor inlelicissimum , mens infortunalissima, immo optimam elegistis cum Maria, sedete continue
tjuse diem judicii tam tiorrendam non mediiatur quo- secus pedes Jesu, sacrarum Scripturarum volumina
lidie: et si meditatur, fatuissimum, si appetit quid- sacris revolvendo lectionibus. Lavate ejus pedes as,-
quam de sceculoet pompis ejus. Nullo vos die, nulla siduis compunctionis et gaudii, charitalis ac devo-
vos hora transeant htcc omnia. Quilibet paries do- lionis Iacrymis, contemplationis intentsc dulcedini.
nius, quilibet angulus , veslris demonstretur in ocu- Capillis extergatis, terrenorum omnium superflui-
lis, ista die depictus. Si hsec non praelermillauir tatem per eam expellentes de corde. Audialis de
lectio : tunc abjectio vestium, cuj'us tcedel muliercu- ore Jesu verbum quasi gladium anceps pertransiens
las faluas, vos deleclabiL Tunc rusticanus et abje- corda : scindens compagem membrorum ' usque ad
ctus pannus, purpurce prseponetur et bysso. Tunc divisionem spirilus. Ilon verbum dulee erit faucibus
crassa et rudis velamina capilis testimabunlur ex vestris super mel et favum. Hoc verbura per quod
sericis. Certe tanta erit deformitas in melotis, tanla D facta sunt omnia : hoc verbum quod cenlurionis po-
grossiliesin cucullis, capuliaiam rudi artificio pne- scebat devotiq, ut sanarctur puer ejus. Hujus verbi
parata, quod si hic forent ssecularium]indumenta, dulcedinem solum norunt, qui audiunt. Hoc verbum -
arlificum panni brevi lempore periret omnis in- audire non possunt somnolemi etignaviae dedili.
dustria. ' Quapropter, charissimse, volo vos singulis nocti-
Ista , charissimae, decent monachas : non slriclis bus brevi et duro stralu jacere in cellulis vestris :
manicis , preliosis et compositis pannis, sublili ve- non in plumis et mollibus, sed aut in paleis.aut stra-
lamine velalis superciliis ,-cor meretricum non tam minibus, sive in ligneis potius capsis quam lectulis :
prtetendere quam habere. Non tales exisiimo mona- ut et membra, doraata, polius stratum horreant
chas, sed pessimas merelrices, et scortum vilissi- quam affectent: potius somni' imminentis quietem
mum. Non est enim opus cadaveribus morluorumi magis compellat necessitas quam volunias. Sicob
pretiosis et compositis ornamenlis in sepulcris. Mo- duritiem brevis et levis occupet sopor, quod non sit
numenla non indigent lalibus, monasterii lapides; fas solitis illusionibus npctium, menlem sopilam
non appetunt gloriam vestium, quse sine peccato> torqueri. ,
419 S. HIERONYMI OPERUM MANTISSA. 420
CAP.UTXXXIII. ,A modum, aul orandi, aut legendi sacra1volumina,
" sive aliter operandi qusesancta sunt. Deindedoctfe
De matulino et modo dicendi divinumofficiutn.
Ad matuiinas excubias media nox vos prteparet. puellulas novitias de evangelica vita, de sanctismb-
Niillam ex vobis dormienicm' reperiat campanilis ribus, de officiis domus, de regulnribus disciplinis
ad
' soniuis.TNon.ignorelur an fuerit ob sopprem : sed usque refectioiiis-horam instruant. Prreparenlur
et interim cibi, quibns corpofa refocillehtur adpce-
polius"ob conieinplalionis exiasim. De cellulisora- '
medice noctis suriima quiete ad ec- nitentirfijugura 1. i'
tipne prcemissa,
clesiam sjngulse sprofes advenienles, sponsum di- Nullo umquam detur otio auiraus, ne quando co-
lecium maiutinis excilent Iaudtibus, til exsurgat in gitationes et mbtus, mentibus tiiilient illicila : quocl
earum auxilium. Sic distincte alternatini psalmi lec- si aliqualiter insurgere inceperini, slatim elidartur
in semine, ne crescant zizania cum trilico : autia-
lionesque sacrte proferantur, ut ob 'collisiones et
iiialus ac barbafismos, ad risuni non provocenlur boribus aut operibus manuum quidquidiuaieconci-
angelici spiritus. Sic semper moderatus, atlentus, jjitur, evanescat. Adeat sanctam sororein ut locu-
'
quieius, "etsuavis sonus in vocibus, ut nulla pompa, lionibus '
sacris jjrojiciatur inimundum. Tutissimum
nullaque carnalis deleciatio habertf locuiu in divinis valde esi fidclem et j'usium-habere amicum :ciii
prtcconiis : summa devolio, -crebra suspiria et la- ]g quidquid arcano cordis sinu iatei, proiinus resere-
tur. Non enim in siiis stope polest homo negoliis
cryraas fundat.
Sic morositas, sic velocitas tenealur in modo: rectum Jiabere judicium.
Adveniente vero refectioiiis hora, qua reddere
quod riec fastidium, nec impeditio lingutcpossit oriri.
Nullaumquam verba quantumcumque utilissima pro- cofpori debitum natura compellit: diebus cominu-
ferantur inter psallentes : sed illud in mentis arca- nibus laudes Tertiaeei Sexlsehorarutri priusDeo de-
- no, summacum diligeniia ruminelur iutrinseeus, vote solvaniur. Postmoduin eum omni niodeslia, be-
quqd perirac.tatur exlrinsecus. Nullius est merili uedictione ah abbatissa prsemissa, cihum snmant,
orare divina officia verbositate : et rnisera mente parsqueministrel. foslquam vero caeierre comede-
qute extrinsecus imminent, vagando circumire. Ex- rint, et ipssequae miiiislraverani, comedanl, el sibi
"plelisyero laudibus matulinalibus, nec tuncsomrius ministretur ab aiiis. Cum vero j'ejunii tempus fefec-
arripiat : rie differalur quid sponsus petitionibus tionem tardioiem effecerit, -sacra mysteria Misste,
sponsarum respondeat. ln capitulo inox altentis et Tertia et Sexta eiNona praeveniantur : caeteris die-
devotis sororibus, sanctorum librorum devota lec- bus post refectionem Nona dicatur hora statuta,
tio de volunlate Dpiiiinisui pandat quidqnid agen- cum jam sol in medio $yro diem exhibet me-
dum sit. Et sic cedant illusioues: et daemohuni ,1 f] dium.
phantasriiala, qiiac dormieiitesilludereiit. Illico )ec- CAPUT XXXV. ! --'
liont alia succedal brevissima lectio, de his qua: nd De cibis et ordine,c.omedendi.
aposlolicse vitae ipslructionem pertinent, qualicum- Quandq.enijn vos ad refectionem hora debita ad-
que stylo prtfisenli opusculo pertraclato : ut sic sin- unaverit, in cibis vestris minime refulgeat cocorum
gulis diebus quasi quodam bolo pia mens depas- industria. 'Non ciborum jiobilitas ajipelitum moveat,
- ta, dulcedineiri appelnt : nec relardetur fastidio, sed fames : non apponanlur Sncitaliva libidinuni,
et de modicis eximia cogilei. Sequantur leclio- sed qute possint famem exstinguere : aul legumina,
nes , confessiones cfiminum in regularibus dis- autolera.condianiurin oleo.Carnesvero solumsjiit'
cipliriis coram abbatissa domus et caeieris soro- ex licentia abbalissaeindultte debilibus et infirniis:
ribus. alioquin cujus sint saporis, ighoret ccsnobiuni.Ova
1 Prodantur in
publicum quaecumque gesta sunt etlactentia post jejunia dcbilitatis sororibus e'tjirte-
contra regulares observantias et obedienlias, ut cipuis festivitalihus perinittaiitur ex gratia.
"jam nullatenus quidquam inemendatum et impune Raro sciantur qute in aquis orianlur et vivant, nisi
pertrahseat, nec fnteat mnlrem et sorores uniuseu- parvi piseiculi. Gulaehorridum seelus, genitrix Iu-
jusque condilio : quatenus et verecundia et discipli-1-*xurice, etcastitatiscarnlfex, eumDei ancillis nullam
• ha quam maler imponit circa futiiruin tempus una- habeat sorteni. Ideoque tanta sit in sumejido sobfie-
quteque rgddatur astuta. Extra vero capitulum ali- tas, tanta talisque parcitas : ut yenter potius con-
quidde his uniquam qualicumque verbo vcl nutti queratur quam gaudeat. Non egeat in digerendpslo-
proferre, sit anathema. Hoc itaque fine nox sancta machus medicinis : ructiis potius vacualio quam ni-
clausa discedat. mia repletio inducat. Nec cinguli.ampliatione. sit
CAPCT XXXIV. opus : ut et sic mens a Dei medilationibus mininie
De ordine dicendarum horarum primm, terdm, retardetur per crapulam, et corpus non egeat medi-
. • exlm el nonm. cinis. Sit semper ordinata et eomposita in suo nio-
Cum laudibus Primte dies salularis incipiat: qni- do coniestio. Non sit in sumendo ferculotalis velo-
lius expletls, sacrac'Miss;» mysleria ob sponsi pise- citas faucium, etiam velox masiicatio holi, quod
senliam, sponsarum corda laelificent, charilaiis ine- nierilo de ingluvie aliqua possit oriri suspicio.Non
brient populo" [devoiionis et fidei satient pabulo in tnm in coinestione cibus, quam lurpis modus re-
convivio salulari. Sjt postmoduin uiiiculqiie com- pieJiendeiidus, est,Sscpe etenim in fabis et panibus
"
-m - ... REGULAMONACHARUM'. . m
Iioi'dc:.ceisnimiaaviditas grande pcccatum causat. JA habere virtut.is, qliod indiscretio facit, quod.irapru-
.Nequaquamavidiet vagabundioculi perdiscumben- dentia injiciat, et improvisiodoceat.
tes huc illucque vagando, hanc vel illam magis vel
CAPUT XXXVII. "
minus denolent comedentcm. Non prandeiUiumnu-
De iectiotdbusad mensam.
.merus animum occupet uniuseujusque.
Sic dulcja sano palato eloquia Dominisunt, quod
CAPUT XXXYI. numquam degustala faslidiuni. Senjper hovbs gene-
De sobrietateel jejunio.
rantprce suavitale et dulcedine appelitus. Vos sem-
Yinum quoque, in quo est luxuria, sponsis Christi per ea degustare decel. Nullo umquam tempore vp-
tamquam venenum snspectuiii sit. Potius stoma.clii . bis est ab oratione cessandum. Semjjer vos orare
languoi', et afflictsenaturse debililas consulat, quam Apostolusinstruit, quto nbn pro carjiis iilecebrisya-
delectaiio aut ingluvies. Quod si sumere cogit pene care ad tempus obligarainivelut conjugatte.Ideoqiie
ipsa necessiias : tunc aut sic debile vinum, aut sic semper pro posse oretis : ut dura corpussaginaiur
aqua permixium prceheatur in potum, quod neqtia- - cibo , saturetur anima lectione. Non est fas etiam
quara ex fumositatibusrepletum caput, ridiculosa sceciilaribussimul cibum terere, et ihania verba
aut puerilia verba depromal. Sacrilegium reputalur •nfuctare.'
;'
ebrietas, in feiuina prsecipue, sed iiifihito plus in Sacram de.veleri Tcslamento, et de novo, sancto- -
Domini sponsa. Noe denudatio verendorum, etLot rum gestis et dictis, singulis hebdomadibusdeputata
ineestus ob ebrietatem, vos eaulas instituat, vos soror comedentibusleclionem legal. Tunc uniuscu-
semper reddat llmidas seriiperque suspeclas. Yerc j"usquemens sobria inteiita sit dulcedini Verbi Dei,
credatis quqd ignem poriat Iri ^gremio, qui assiduo suspiret anxia, cum propheticus aut historieus ser-
ulitrir vino. mo Dei scevitiammonslral in pravos. Gaudio replea-
Nequaquam, quseso,inter morluas corpori, qure liir immensb', cum benigiiitas Dei annuntiatur fn
omnibus voluptalibusse abdicarnnt pro Cbristo, de bonos. fiespifet spes, cum erga pceniteriles indul-
guice horfendo facinore, et ebfielatis immunditia genliam posse exbiberi monsfratur proraisso-vel
serfno etiam minimusbabeatur. Ventrisingluvies
' et facto..Erigatur fides, cura in promissis Deus fidelis
cbrielas, tam animce inlirmilatis quaiu corporis, ostenditur. CJiaritasaccendalur, cum tot privilegiis
causam et raateriam tribuunt. Ideoque medicinale - et iiiunerifaus""ex Chrisii nativitate, et ejus viia et
jejunium omnem auferat fanguorem , oinnem tri- - passione ac resiifrectione , nostra'"dotaturhufnanI-
buat virtutem etgfatiam.' Hocvos legislator edo- las, alque iioslra vililas sublimatuf. Noh resohent
ceat: cui lex non datur priusquam jejunium qiia- Q | vcrba , sed gemitus : non risus el cachihnuS, stYcl
d;agesima!eperficilur. Elias in fortiludine subcine- iacrymce."Non occupenlur marius incisionibusInu-
ricii panis, jejunus per quadraginta dies perrcxit ad iilibus :'sed ex recordatiorie criminum" tundaiitur
inbnteni'Dei Oreb. Qhid vero virtutis conthieai sa- peciofa. His enim frenis agitata steva gftlterapaci-
• crum jejunium ; a'
vestroinvestigeriuiii spbriso : tas sbbrietatis non exceclitlimites:' foribus ventfis
quiquadragenario peracto j'ejunio, tentationem dia- noniiderit crapula : demum sestuans libido noli no-
holi vicil. Yiri Ninivittc noii sileaiil, qui jejuniis cehit quidquam.
commune evaserunt exitium, et irrevocabilemDei CAPCT XXXVIII.
inutaVeruntsententiam. Htcc vos, charissimcc,imi- De operibussororumposlprandium;
tamini: sed assequairiirii sajiienter, ne dicatur a Sumplo deniqhe cibo, nec tunc adeuiidumest fa-
Domino: Nonesl hocjejuniutn quod elegi. liulas,'sed Christi exemplo , cum Dei laudibus ad
"
Casligate memhra vestra , sed nolite interficere. "gratiarumactiones consurgant, Deoquein ecclesia
Non causol jejiinium verecundiam , ut scandalum hymnos persolvant.' Deindecum onini silehlio', ui
sit cseteris *. nondolore capiiis et debililalecorpo- sacra lectio lecla' proflciat, ut menti inscribantur
ris sacrifiomiitanlur leciiones, nec orationes defi- narrata : unaqueque sigillatim relegat et cpnfirmet,
ciant, ne necesse sit contemplatioiies deserere. D aut in ecclesiadehis qutrdidieit riieditelur : quous-
ISnaqureqiiesute salulis per jejunium sibi medelam cjuesimul diebus coriimunibus,'post'prandium horce
adliibeal. Frangatur corpiis jejimiis ; castigeiur in J\onse,in Ecclesia eeJebraverint dignas laudes : tiut
c.ila verberibus. Siquidquani concupiscil illicilum, si forte prandium pisevenerithora Nona djebusj'e-
inulliplicenlur abstinenti,!;,adbibeanlur gravissiince junibrum, quousquecampanellain elauslro pulsabi-
discipliuce: donec sic humile, «ic benignum fiat, lur : interim *sibrevitas noetium et tempofum con-
quod nihil sibi vendicetiioxium , nihil exigat quod ditio et naturte necessitas exegerit: post aliquam
nnii vultis. Erigatnrdomina, princijielur in omnibus: horulam iri qua legendum esi post prandium ,,vel
subjiciaiur, suppeditetur et conculcetur ancilla. orandum , liceat paulisper volenlibus quielepotius
Q;iod si iterum atque iterum erigit se conira domi- quam somno corpus refocillare , ul "fortiusreddatur
nam, ejiciatur ancilla, denudetur, faligelur et htinii- lahoribus. ;
lielur ad volum. Sivero quielum corpus-ultravires, Post quietemquidem hora Nona decursa vel pul-
ultra condecenliamvelitis exasperare, indignatum - sata campanella, nec quidquam otiosum possitdia-
•vosin foveamdejiciet indiscrelas. Nil quippe potesl IJOIUS' invenire ; ne vanis desideriis paieaVcordis
m S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. £24
uditus: allera sororutn libros scribat, ut et manus A get protinus in auxiliunisponste suce.Scutocircum-
labore, et mens diviuo repleatur pabulo. Suataltera dabit eam , ne jam timeat a limore nocturno.Et
cucullas sororum, et lunicas et melotas. Plantas cadent stalim a latere ejus mille , et decem millia
olerum plantetaltera in horlulo, utcrescentes vobis a dextris ejus : nec; appropinquabunt ad eam.Pos-
prtebeant escas. Allera semina jactet. Irrigenlur tremo angelis suis mandabit, ut custodiant eam in
areolte , utseminibus aptte fianl. Inseranturfructi- omnibus viis ejus, ne forle offendatad lapidempe-'
ferse arbores infrucluosis : ut ars vim repellat nalu- dem suum.
rtc. Ex his resurgat mens propter visibiliumhorum CAPUT XL.
De charilaleservandaerga infirmassorores.
inspeclionem ad mediiandumde invisibilibusDei :
orialur admiralio divincepolenlicein semine, quod Balnearummollitiem , caro spon.sceDei non sus-
ex sic parvo, sic arido, tantse magnitudinis et viri- cipiat. Harum usus castis corporibus non competit.
ditatis , et pulchritudinis creatura forraetur. Ex ad- Satis nos ipsi experti quolidie quantus in membris
mifatione crescat devotio, ex devotione eleyatio nostris libidinis ignis exurat, senlimus, etiam si
mentis: ila ut jam ipse horlulus fial oralorium , et ighis fomenla auferantur jiro posse. Nimis est de-
ereaturse' insensibiles crealoris magniludinemprte- mens et fatuus , qui materiam prteparans igni ad
dicent. Sed cavendumest polissime, ne manus ves- B incendium , non vult ut ardeat. Ista decent miserri-
trae quidquamconlingereaudeant, quod vanis usibus mas muliereulas, cum periclilanlur naufragiopartus.
possit aptari. Tamen si extrema necessitas infirmanti consuluerit,
ij CAPUT XXXIX. servato omnis pudicitisehonore, cum omni modesiia
De lioris vespertitiis, et Complelorio. fiat. Alias in servis Dei lalia cogilare sit nefas.
Serpens morum , omnis oliosus sermo expellatur Summopere servelur in vobis , ut erga infirmanles
de medio veslri. Numquam risus , numquam ca- sorores, cum omni sollicitudine, omnis exhibeatur
chinnus cor vanum pronuntiet. Sic sancti, sic pudici cura hospitalilatis, et prcebeanturinlegrte et tolius
sint actus corporis cuncti, ut mentis sanctitalem pietatis obsequia. Si periculum exegerit, medicum
exponant. Homo nempe exterior , interioris index sobrium et pudicum, et orani suspicioneearentem ,'
est. Sancto.vos in labore, sancto vos in opere de- protinus consulant: etquae mandaverit saniiati con-
bellantes diabolum , vespertina hora reperiat; qua grua , omni domus neeessitate postposita, benigne
in Ecclesia sanclis Deuslaudetur officiis. fiant. Si vero desuntnecessaria : vendantur qusemo-
Si festivitalis celebrilas , si nimia debililas com- nasterii sunt, ne temporale aliquod misericordiarum
munem ccenulam brevemque refocillationemcorpo- impediat opera.
ris potius quam ad delectationemparalam indulserit: 2 . NuIIalex escte, vel potus aut slratus astringat in-
vespertince laudes Deo tempestivius persolvantur firraam vel debilem. Tamen sollicitecavendumest
quam cceleris jejuniorum diebus : ut nec etiam de- ne ingluvies gulosiiaiis sub infirmilatis velamine,
bitcelaudesin ullima/hora diei, vel omitlantur, vel sua commoda quaerat, et ne infirmitas'sub specie
in aliquo detrunceniur ob ccenam. Post peractam sanctitatis, eorpus abstinentiis conterat ultra vires,
ccenam,vel si omitlitur post aliquam horulam, juxta ne corpus duplici fractum slimulo, apud juslum ju-
exigentiam temporis ad ecclesiam sorores campa- dicem deficiens, impium criminelur ccenobiumet
nella vocel: ubi vel de sanclorum gestis ve!de aliis bomicidam. Deputentnr custodes infirmanlibusdis-
mirabilibusDei lectio devota dicatur. Cuisuccedant cretae et sanctce sorores , qucesollicilseprtecaveant
Compleloriilaudes : ut ex his roboratcementes di- pericula , quse imminere possunt infirmis : ne quid
vino pabulo, noclurnis phantasiis oceullisque fal- aliqualiler contingat adversi. Onera, quseso,non ag-
iaciis diaboli occurrere non formident, nec limeant gravent servitrices.' Semper Christum cogitent in
dimicare : et sic a divinis obsequiis exortus dies, di- itifirma sorore Iatentem : semper se cogitent posse
vinis finiatur in laudibus. in futurum talibus indigere. Semper lex.illa naturte
, Post Complelorium vero nihil aliud quam silen- astricta teneatur sinu mentis, hominemdebere aliis
lium sentialur , ut sorores quietce semolcetotaliter D id exhibere, quod ab ipsis ipse deposceret. Non in-
corporels sensibus qucein prceterito lempore divinis ficiat, quseso,hospitalilalis opera murmur, sed quod
audierunt lectionis, ruminent menle, et restringant fieri decet, cum omni mansueludine fiat, juxta
in corde. Htec meditans unaqusequesuam cellulam Apostolum diceniem :Hospitalitalemscctantes, invi-
adeat, Jjenedictione malris suscepta , et religionis cemin charilalesine murmuratione.
hnbitum gestans , ut si natura exegerit se in siratu CAPUTXLI.
ad quiescetidumcomponat. Si vero dormientem dte- De auciorilate Episcopi et prmposili,circa observa-
mon insequi cceperit quam vigilantem metuerat, si liones ordinis.
illusiones immiserit, si turpia cogitatui opposuerit, Ecce vobis, mea domina Eustochium, et cceterce
mox ut Dei sponsa persenserit, exsurgat, cedatque dilectissimaefilite Christi, aposlolicamvitam rudi et
ignavice et sopori velox excubitus. Inde protinus crasso stylo his chartulis scriplam, senex pater et,
horrendum et tremendum diabolo signum crucis propinquusj'am morli, utpote cenlenariusin tetate,
opponat, sponsi dilecti invocel auxilium, et sponsus devoto affectu iransmisit. Hoc speeulumteternum,
zelolypus, qui nimiozelo sponsam custodit, exsur- per hoc senigmatein prtesenli vila, teiicilatis viam
42S CANONESPOENITENTIALES'. 426
unaqucfiqueTiliarttm, assidua meditalione cernat. A tur defectus, qucealiquando correetione non egeai.
Non causet grossities coriicis, medullam requirendi Propterea si quid in hac normula apostolicte vilre
conlempium. Non imperitus etrusticanus sermo fas- et refigionis,-dispensatione, correclione, vel immu-
tidium generet. Talia decent poeticas fabulas. Non talione indiget, episcopoveslro, aut prteposito ve-
est opus pietaiis el tolius verilatis legi rhetorum stro presbylero sancto committo,-ut«ecundum ple-
pompis. Htecomnia juvenum intersunt.- Ex bac sin- niiudinemSpiritussanclidispenset, muteletcorrigat.
gulis diebus velut ex delectabili fereulo, singulorum Sic itaque, charissimae filiae,sanelos viviie dies. Sic
vobis sumile bolum. Hunc non transglutiendo, sed Chrislo nupliali foederecopulalce,ut non vacua lam-
magna morositate maslicando, hinc inde transferte padeparatas vos semper media in uocte cum venerit
per ora, ulsentire valeatisdulcedinem. Faleor enim spousus vocalurus ad nuptias inveniat, nequaquam
vobis quod ex his qucescribuntur, si sedula sit me- vobisper exteriora qucerentibus oleum, ne lamquam
ditalio, exsurgent vobis lalia, qualia lingua humana fatuis ex tarditate, thalami negetur inlroitus. Se-
non novit, quamquam et hoc imperfectum sit opus. neclutem vestri devoti Hieronymi sanctis vestris ju-
Nulla enim tam sancta, tam justa, et diu provisa vate orationibus.
est conslitutio, qucein fulurum plurimbs non patia-
'
ADMOOTTIO DE SEQUENTI OPUgCUJLO, -

PtirtCUssupposititiisHieronymisciiptisCanones isios Pmnilentiales Martianmus adjunxit csc ms. codice S.


AndrempropeAvenionem,qui annos, ut ipse ait, iQOreferl. Excerpti autem sunt, quod nemostatim non sentiel,
ex vuriis Cationumcompilationibus: conveniuniqueinierdum v.axa)ii;iv cutn iis decretis, qum fatso etiam
Eutychianopapmascribuntur, tum his qum alii Pmnitentialibus,qitos vocant, libris complexisunt. Non perdet
operate qui hos comparare cum iliis, quorum sane ingens est numerus, velil, Martiaumusinquit, Canonesisti
muliis indigentantmadversionibus,et castigalionibus: hos vero, prout in ms. codiceinveniutiiur, descripsimus
hoc loco, castigatis solumtnodo'exscriptorisanliqui exroribusnon paucis.' Neque vero Canones id genus sunt
tatttimomenti,ul diligentiusa nobis expendendiac notis illustrandi digrd habeaniur.
'
CANONE5. POENITENTIALES.
De ebriosoEpiscopoelde Presbytero et Diacono. B luerit, et non poluerif, in annis pcenileat. Si quis
. Si quis episcopus, aut aliquis ordinatus, in consue- nolens homicidiumfecerit v annis pceniteat, III ex
ludinevitium habueritebrietatis: autdesinat, autde- his. in pane ct aqua. Si quis occiderii episcopum vel
ponalur. Simonachus per ehrietatem facit [Suppl.vo- - presbylerum, regi dimiliendum est judicare. Qui
miium],xxdiespceiiiteat.Sipresbylerautdiaconusper occidit monachum vel clericum, j'udicium episcopi
ebrielatemvomitumfacit, XLdies pceniteat, abstinens est. Arma relinquat et Deo serviat, vel xn annis
sexdies pceniteat. Si vero pro infirmilaie, aut quia poaniteat. Si quis occiderit hominem per iram, x
longo tempore se abstinuerit, et in consueludine non annos pceniteat. Qui vero propter vindiclam patris
erit ei multum bibere, vel manducare, auiprtegaudio vel frairis, 111annis pcenileat. Si composuerit pa-
in natale Domini, aut in Pascha, aut pro alicujus rentibus, dimidium spatii. Si quis laicus occiderit
sanctorum commemoratione, et lunc plus non ac- alterum odio, si non vult arma relinquere, vjfannis
cepit quara deerelum est a senioribus, nocet. Si pceniteat sine carne et vino. Si quis cum i'ege in
episcopusjusserit, non nocel illi, nisi ipse simililer prcelio hominem occideril, XL dies pceniteat. Si
faciat. Silaicus fidelisper ebrielatem vomilumfacit, maler fiiiumsuum occiderit, xv annis, et numquam
xv dies pceniteat.Qui vero inebrialus contra Domini miltel nisi die Dominica. Si paupercula occiderit
interdiclum, si vomitum satietalisliabuerit, vi dies Q filium suum, vn anriis pcenilcal. Si quis aliquem per
pceniteat in aqua, vel xx dies sine ydnguedine.Si iram percusseiit, el sanguinem fuderit, aut debili-
laicus sine vino per Dequitiam inebriat alium, XL taverit, solvat ei opera, et medicum quterat. Et si
dies pcenileat. Qui per satietatem vomiium facit: laicus est, XLdies pcenitealin pane et aqua. Si cle-
in. posnit. Sieut sacrifieio, vu dies. Si infirmitalis ricus, duas quadragesimas. Sidiaconus, vumenses.
causa,'sine causa est. Si qtiis homicidium fecerit Si presbyter, unura annum inlegrum. Parvuli se in«
episeopus, xv annis pcenileat et deponatur, et vicem percutientes, vu dies pcsniiearit. Si vero ado-
cunctis diebus vilce sute, peregrinando finiat vitam lescentes, XLdies.Si quis infanlem suum oppresserit,
suam. Presbyler xn annis pceniteat, m ex his in III annis pceniteat, unum ex his in pane et aqua, et
pane et aqua pceniteat et deponatur. Diaconus x, abslineat se a luxuria tempore pcenitenlice.Si quis
m ex bis in pane et aqua. Clerieus vel laicus vu- conceptum mulieris deceperit, annis pcenileat n,
annis in pane et aqua, et ad honorem sacerdolii unum inpane etaqua. Si qua mulier aborlura volun-
ascendere non prsesumat. Si vero bene egerit pcani-,, tarie feceril, itt annos pceniteat. Si nolens, III qua-
lentiara, reconcilietur. Iiem si quis ad homicidiura dragesimas. Mulieresqufefornicantur, elpartussuos
faeiendum eonsenserit, et faclum fuerit, vu annis necant, et illte quseagunt, ut conceptos excutiant,
pcenileat, tres ex eis in pane el aqua. Si autem VQ*D anliqui consiiuierunt usque ad exitum vilce^nunc
PATROL. XXX. 14- ,
*
417 S. eiERONYMlOPERUMMANTISSA. 428
vero humanius definilum esl, ut x annis pceniteant.j,1 cum ca quam dominus reliquit uxore fornicavcrit,
Mulier quceconcipil,ct occidit filium sunin iiLutcro; episcopusxii annis pceniteat,m in pane et aqua, et
ante XLdies uoum annum pceiiiieat. Si posl quadra- a communioneprivelur. Preshyter xu, III ex liis in
ginta dies, ut Iiomicidiumdebc! poeniteresPaier aut pane et aqua. Diaconuset monacbus vu annis jice-
mater qui necat filium suum anle baptismum,, ix nileai, iu ex his in pane et aqua. Cleiicus el laicus
annos iiceniteal,sed cum consilio. Cujusparvuli per v^ II ex liis in pane el aqua, el ab honofe sacer-
ncgiigentiam,sine baptismo moriunlur, in pane et dolii priveiuur. Si quis curii quadrupediaifornica-
aqua iu annis. Infans, iufirmus, et paganus coin- vefii, episcopusxu annis pcenileai,IIIex his iu pane '
mendaius presbytero si morlttir sine bapiismo, el aqua, el deponaiur. Presbyler x anriiSj m ex his
presbyler deponatur. Et si riegligenlia pareritum in pane el aqua, et deponalur. Diaconuset moua-
fuerit, i anno posniteat. Si quis quodliiiet merhbrum chus VII; iu ex iiis in pane et aqua, et deponatur.
sibi voluntarie abicidii, m pceniteat, i in pane et Clericuset laicus ui,- i ex his ih jiane el aqua, et ad
aqua. Eunuclti, si ab aliis facta fuerint, promo- sacerdotii grndum non accedani. Si quis concupi-
veanlur in clero : si certe se absciderinl, nulialenus scens fornicari, et non potuerit, aut mulier nnn di-
pronioveantiir. Ei si presbyler absciderit, depona- miserit, episcopusvu annis pceniteal: presbyierv;
lur. Si quis ducatum prcebet barbaris, xivaimis " diaconus et monachus, III; i ex his in paue et aqua.
jiceniteat. Si lamen non occiderit strages Christia- Clerieus et laicus n annis poeniieant. Si quis per
norum : sin autem, relictis arafis, liscjuead rnorlem.- semelipsum qiiocdmque ingehio fornicaverit, epi-
mundo morluus Deovival. Si quis fornicaverit sieul scopus iii annis pceniteat, i ex his in pane el aqun.
Sodomilccfecerunt, episcopus xv amiis pceniteat, v Diaconusel monachus i, Presbyler n, .dimidium ex
ex iiisiii paneet aqiia, el ab omni officiodeponatuf : his ih parie et aqua. Clericus et laicus dimidium.Et
peregrinarido finiat dies vilaesnto. Si autefn seiiex si iterum alqiie iterum eis contigerit, a communione
fuOril, aut regcr, carceribus, tenebris reclusus |-.oe- priventur anno unri. Qui eiim pecoiibiis cdierii, x
niteat drrinibnsdiehiisviir»sute. Presbyterxu annos annos pceiiiieat. Monachus forhicalibnem, faciens,
jiceiiiteai, if ex liis iri parie et aqua, et deponattir. VIIannos pceniieat. Si in femoribus, m quodagunt;
Diaconus et monachus vn annos pcenileai, u ex his Si parvulus oppressiis talia patiluf, XLdies pcehi-
in pane et aqua, et deponatur. Peregrinando finiant leai. Yel psalmis, vel contineniia easiigetur. Si qnis
vitam suam. Clericuset laictis x annis pceniteanfji iixofem suam ihvenerit adulteratam, et non vult dT-
ex liis in pane et aqua. Hi supra scripli numquam mitlere eara, sedin inatriinonio habere, n annfs
cumaliis dormiant, et ad sncerdotiigradumaccedere ptfiiiileat, el dimittit pro se servum, ant,ancillam
numquam prcesumant.Atinis pceniienlicesutc a vino ^ ingenuam. Et pro aliis duobus annis elecmosynas
et carne"abslineant. Exeepto siinfirmilas aeeidefit, faciat. Et post vn annis, judicio sacerdolis commu-
usque ad repriraliorem solvalur. Commuiiioiiemin nicet. Aut quamdiu illa pceniteat, a raatrimonio se
fihemviltc merearilur. Si aulem bene egerint preni- abstineat.
tentiam, reconcilientur etad communionem.Si qnis Deperjitrio.
cum f)eo saicrataroniicaverit,"ejiiscopus xv-anuis Si quis perjurium fecerit, episcopusxn annis pce-
pcfinifeat,v ex his in pane el aqua, et depoiiatur, et niteat, ui cx his in pane ei aqua. Presbyter x, ui ex
immquam ad honorem sacerdotii revertatur. Pres- his in pane el aqua , et deponaiur usque dum com-
byier,rxiianpis pceniieaf,iu ex his in pr.neet aqua, pleal pmnilentiani, ei reconcilielur, Clericusv an-
et deiioiialuf. Diaconuset monachusvii annos ] ce- nis, n ex his in pane et aqua. Laicus iu annis, ex his
hJtetSht,uiex his in pane ct aqua, ct ad honorem in pane et aqua, i. Si quis coaclus qualibet necessi-
saeerdotii tiuiiiquaniaccedant. Post actnm pcenitcn- late aut nesciens pcrjuraverit, ui annis poeniteat,
tiani ad eoinmunionemreconcilientur. Si quis cum i ex his in pane et aqua. Si laicus per cupidilairm
matfe fornicat, xn anriis pceniteat, eiiam numijuam perjurat, lotasres suas vendat; et det pauperibus ,-
cofnmunicet,nisi tanlum-diebusDominicis.Si quis et conversus in monaslerio usque ad morlem ser-
cum uxofe alterius iornicaverit episcopus, xu annis ^ viat Deo. Si dum per cupiditalem, animteseumorlis
pceniteat, IIIex his in pane et aqua. Hi supra scripli, pericnlum incurrit, iv annis inermis exsul pceniieat
n communione priventur": post actam poaiiitentiam in pane et aqua, et abstineat se a carne et vino. Si
fcconciiientur. Nam ail .saeerdotii gratlus accedere quis virginem rapuerit, iu annis pceniteai,i exhis in
numqunfripi cesumaiit.Siqui.scum viduri,aut spoiisa pane et aqtia. Si quis morepeccatorum cum propin-
aiierius fofnicaveiii, ejiiscopus XII anni.s pceniieai, qua sanguitiis sua incoeptisnuptiis conjuncli sunt
m ex liis'in pane ef aqua: eldeporiaiur el"episcopus ante vigesimumretatis suteannum, x annis pceniteai;
et prcsbyfef. Cfericuset laicus v annis pceniieat, u exaclis orationibus tanlum ineifiiat communicari.
ex his"iii paiie et aqiia, et a comihuniqnepriveiur, .Post vigesimumannum vero, ad communionemcuni
et a sacro ordirie. Si qufs"cum cogriafa,aut sorore, oblationesuscipiatur.Discutialuraulemet vita eprum
vel matfe forriicavefit,ejilscopusxvannis poenile.it; qute ftierit lempore pceniteniice.Etita haiichumnni-
prbsbyter xu anriis, diaconus et' moiiachus x, cleri- ifite ebnsequalur. Quod si qtii abusi sunl hoc crimi-
cus-et laicus vn : omnes hi ih pane et aqua, et a ne, prolixiore ternpore posl xx annos uxorem ha-
communioneprivenlur, et a sncro ordine. Si qnis bcnles, hoc crinien incurreril, xy atque unum posni-
429 ' CANONESPOENITENTIALES. 450
leat. Et post actam pcenilentiamj ad comriiuiiionemA secralnm , iu annis poenileats sine pinguedine , et
drationum admitlantur. El iia posl nlium quinquen- tunc cojiimiiiiicei.Si quis, ab hccrelieis ordinatus
nium ad plenani commuuionerucumoblatione susci- fuerit, iterum debel ordinari, si irreprehensibilis
piantur. Quodsi nliquiuxores habentcs et postquin- fuerit; deponi oportet. Si quis a catbolica Ecclesia
quaginla relaiis sute annos in hoc prolapsi sunt, ad ad hceresimtransicrit, et posteareversus fuerit, non
exilum tantum vilte commuiiionemmereantur. Mu- potest ordinari nisi per longam pceiiilenliain, et pro
Her si duobus fratribus nupserit, abjici eam debere magna ne.cessilate.Hunc Innocentius.papa, nec jiost
usque ad diem mortis, sed propter humanitatemeom- pcenitentiamcleiicum fieri, canonurnaucloritate as-
munione eam in exlreinis reconciliari. Ita lamen nt serit permitli. Qui fecerit pascba cupi Judtcis quarla1-
si forte sanilatem receperii, malrimonio solulo , ad decima luna, exlerminabitur ab omni Ecelesia nisi
pcenitentiam admiltalur. Quod si defuncla mulier poanitenliamegerit anle morlem. Si oraveril cum
fuei.ithujusceinodi consortio alligata, dissimiliserit illo quasicum clerico catbolico,sepiimana pomiteal.
pceniieiitia remanenli. Quam sententiam lam mulier Si vero neglexerit, XLdies pceniieat. Prima vice si
quam vir leneredebet.Si quis genlilis dimiserit tixo- quis horiare volueril hseresitneorum , el non egerit
rem gentileni, in poteslaie ejus erit post baptismum pcenitenliam, exterminabitur similiter et.ille , Do-
habere eam, aut non habere. Simili modo si unus B E mino dicelile: Qui mecumnon est, conirame est. Si'
baplizalus est, el aller geutilis. Si c.uj'usuxor infi- quis baplizalus ab hcer,elico, qui recte Trinitatem
delis est vel gentilis, etnon polest eam convertere, non credit, iterum bapiizeiur. Si quis dederit attt
dimittat eam. Mulier mensibusin dcbel abstinere a acceperit communionemde manu,hterelici, et ne-
viro suo, qttando concepit, el:antequnmparial. Post" sc.it quod Ecclesia [Al. iac. Ecclesia] catholica con-
parlum sutemXLdies qui nupserit, xx dies pceniteat. tradicil, et postea intellexerit, anno integro pccni-
Qni nupserit die dominicoiv dies pceniteat. Si ab leat. Si hic [Al. autem ] scil et neglcxeril, el postea
aliquo sua di^cesserit oxor, et iterum reversa fuerit, poenilentiamegerit, x annos poeniteat.Ali.ij'udicant
suscipial eam nocie. Et ipsa i anno poeniteat.Simi- yu et humanius v annis. Si quis permiserit hsereti-
liler pcenilealet vir, »i et ipse aliam duxerit. Cujus cum missamsuam celebrare in Ecclesia catholica, et
slerilisest, et ille, et illa continenles sunt. Mulier nescil, XLdies pceniteai.Si vero pro revereniia ejus,
cum muliere fornicando, 111annis poenileatuna poe- i anno poeniieat. Si pro damnalione Ecclesiaecatlio-
nitenlia. Yidurcet puellcemajorem pcenitenliamfa- licte, projicialur ab Ecelesia sicut haerelicus, nisi
ciant,- si Iioc peccatmn perpetraverint. Qute virum posnituerit.Si recesserit ab Ecclesiacatholica in con-
habuit, si fornicaveril, et qui semen in ea miserit, gregationemhtereticorum, el qui aliis persuaserii f
vn annos posniteat. Ifoc pessimum nialum : alias ab G « xn annis pceuiteat, iv annis extra Ecciesiam, et vu
eo aliier judicatum est, utamb.e usquein finemvitce interauditores, et u extra communionem.De hisjn
suce pceniieani. Velxn annos, vel vn qui scepefor- Synodo [Al. canone.] dicituf: x anno communionem
nicaverit: primus canon judicavit x annis, secundus sive oblalionem [ At. sine oblalione^jrecipiant. Si
canon vn ; sed pro infiimitate hoiriinis, vel per con- episcopusaut abbas j'usseril monachosuo pro hcere-
cilium, dixerunt aul iu aul vu pceniteat.Si quis eum ticis mortuis missamcanlafe, ncn expedit ei obedire,
fratre naturali fornieaveritpercommixlionemcnrnis, Si presbytero contigerit, et.ibi missam cantaverit,
xv aiinis poeniteatet ab omni carne se abslineat. Si et nomina morluorum, et simul nominaverit htere-
mnter cumliliosuo parvulo fornicalioneimmiiceatur; .- ticos cum catholicis, post missam qui InteUexerit,4-
III annis pceniteat abstinendo se a carne, el unum hebdomada j'ejunet. Si frequenter fccerit, annum to-
dieni jejunet iu bebdoinada usque ad vesperum. Qui tum posniteat. Si quis hic pro morte hccr.elicimissam
illudetur fornicari a cogilatioue, pceniteat usque ad- ordinaverit, et pro religione sua reliquias.de illo fe-
dnm cogitatio superctur. Quidiligil feminani, mente ,. cerit, quia multum j'ejuiiavil,et postea intellexerit,
veiiiam petat a Deo. Si hic dixerit el.de amore et de . pcenilenliamegerit, reliquiasdebetigne concremare,
aniicitia, sed non est susceptuni ab en, vn dies pa;- et unum annum pcenitere. Si hic scit et negligit, pce-
niieal. Anuum integriun et sex menses, si sic volue- *?"TJ-nitentiacommolusxL annis pceniteatiSi qiiis a fide
rit fornicari, et non potuii. Si quis laieus de mona- Dei discesscrit sine ulla necessitale, et post ex loio
sterio iiHiiiachamduxeril furiim,-auliniret in mona- ahimo pceniieniiam acceperii, tribus annis extfa Ec-
sterio, Doo servire, aui humanum subeat servitium. clesiam, el vn annis in Ecclesiapceniteatinter pceni-
Peeunia Ecclesicefurata seu rapfa reddatur quadru- tenles; et duofius annis adliuc extra communionem,l
plum, stecularibusduplicel. Qui strpe furtum fece- unum interaudieiitesjitxtaNictenum coneilium. Qui.
rit, VIIamios pceniteat,.vel quoniodo sacerdosj'udi- perjurium facit in Ecclesia xi annos pceniteal: qui
caverit. Idem juxia qnod componi debet quibus no- vero in necessitatecoactus sii autem quoddamagere,
cnii. Et qui furlurn faeiebat, pceniieinia duclus, . i anno. Qui in manu hominisj'urat, nihil est. Si vero ,
semper dsbet reconciliari ei quetn offendebal., et juraverit in mahu episcopi vel presbyteri aut dia-
restiluere juxia quod "etimnocuit, et mullum bie- coni, seu.in altare, sive in cruce consecralhj i ann..
viabit pcenitenliaejus. Si vero nolueiit, aut non po- pqenlteai; peijuratoribns vn. D"ehis quimulta niala ,
lest constiluium lempus jioeiiiterejier omnia, qui fecerint, idest,Iioniicidiiim, adulterium cum muiiera ..
furat admonetur. Del eiiain pauperibus. Juratus con- ct peeca.... etfunum, eant in monasterium, ej r^s ^.
451 S. HIERONYMIOPERUM MANTISSA. 432-
niteant usque ad mortem. Quae in alia jirovincia, Adtixerit, in conscieiuia populideponatur. Si adulle-
quse ab hoste superatur, rapia fuerint, id est, alio rium perpeiraverit cum illa, et in conseienlia populi
rege superalo, terfia pars ejus ad Ecclesiam tribua- devenerit, projiciatur extra Ecclesiam, etpcenileat
tur, vel pauperibus. Et XLdiebus agatur pceniientia, inter Iaicos, quamdiu vixerit. Si quis concubinas
quia jussio regis erat. Qui sanguinem aut semen bi- habueril, non debel ordinari. Quicumque enim pre-
berit, ui annis pceniteat. Malarum cogiialionum in- sbyier in propria provincia, aul in alia, ct ubicumque
dulgentia est si opere non impleatur, nec consen- fueril invenlus, commendalum sibi infirmum bapli-
serit. Duodecim triduante pro anno 1 pensanda sunt. zare nolueril, vel in profeclione ilineris sine hapti-
Tlieodorus laudavit. Pusillanimis qui manducat car- smo moritur, deponatur. Similiter qui occidit homi-
nem immundam aut mortieinam dilaceralam a be- nem, vel qui fornicalionem facit, deponatur. Siquis
siiis, XLdies pceniteat. Sienimnecessilascogit, nihil viduam acceperk non potest ordinari, sicut higami.
esl. El qui pro necessilale manducat animat quod bi quis Jiaplizat per lemeriiatem, non ordinatus,
immundum videlur, vel avem, velbesliam, non no- abjiciendus est ab Ecclesia, el numquam ordinelur.
cet. Pulex si cecideril in liquorem, tollaiur inde, et Quibus bapiizali sunt ignoralis, non indigent proeo
aspergaturaquasanctasivivens sit. Si veromortuus, pcenitentia, nisi qupd secundum canones non possunt
omnis liquor projicielur foras. Nec homini detur, et ordinari, nisi magna necessiias cogat. Qui iteruhi
niundelur vas. Similiter cibus ille liqnidus , in quo baptiznti sunt : quasi ilerum Christum crucifigant,
mus, vel mustella iromersa morilur, purgetur et as- vii annispceniieanl, iv ei sexta feria in tribus quadra-
pergatur aqua sancta, el sumatur si necessitas fue- gesimis. Si pro vitio aiiquo fuerit, si bic pro mundi-
ril. Si aves stercoranlur in quemcumque liquorem , lia licitum putaverit, III annis pcenileat. Qui opera-
tollalur ab eo stercus et sanclificelur aqua, et mun- tur die Dominico, vu dies poeniteat, aut vapulelur.
dus eril cibus. Sanguincm inscius sorbere cum saliva Si quis in die Dominico per negligentiamjejunaverit,
non est peccalum. Qui sanguinel, quocumque modo hebdomada tola jejunel. Et si secunda, xx dies poeni-
polluetur. Iinmundum niliil est, si scit: pcenilentia teat. Si quinta Dominica, XL dies poenileat. Si quis
detur juxta modum pollutionis. pro damnatione die Dominico jejiinat, sicut Judccus
abominetur ab omni Ecclesia catholica. Siconlem-
De sacerdotibusqui concupiscenliamhabent.
pserit; et indicavit jej'unium Ecclesia, et conlra de-
Sacerdos si tangendo mulierem ac osculando coin- creta seniorum fecerit quadragesirnas, XLdies pceni-
quinaljitur, XL dies pcenileat. Et si osculatus est leat. Si inlra quadragesimam, unum annum pceni-
feminam per desiderium , xx dies pceniteat. Si per leat. Si frequenter fecerit, et in consueludinem
eogitationem fuderil semen, hebdomada jej'unet ; fecerit ei, exlerminabitur ab Ecelesia, Domino di-
irritanle manu, xi dies, vel annum. Si pollutus, 111 cc.nle: Qui scandalizaveritunumde pusillis isth, qui
liebdomadas j"ej'unet.Si quis presbyter pcenilentiam itt me credunt, etc.
moribus abnegaverit, reus erit animte suae, quia Do- De communioneEucliarislim, ut sacriftcio.
minus dicit : In quacumque hora conversus fuerit Pcenilenles seeundumcauones non debent commu-
peccator, vita vivel, et non morietur. Yera enim con- nieare anie consummationem pcenilentice.t His pro
tessio in ultimo lempore potest esse : quia Dominus misericordia per annum vel sex menses licentiam
nosier non solum temporis, sed et coi'dis inspeclor damus. Secundnm culpcemodum lemperandum est,
est. Sic (latro) in hora uliima, confessione uno cito, vel larde. Qui accepit sacrificium post cibum,
momeulo meruit esse in paradiso. Si monachus cum vu diehus poeniteat. Omne sacrificium sordida vetu-
monacha fornieationem faciens, vu annos posniteal. slaie corruplum, igni comburendum est. Si casu,
Qtii.per violenliam cogitationis semen fuderit, III ferte vel aves devorant, III hebdomadas jej'unet. Si
dies pojniteat. Si secfmda vice ei eontigerit, XLdies, negligens, 111quadragesimas. Si quis vir marilus-,vel
' aut annum
pccniteat. Si plus addantur, jejunet vel mulier volum babens virginitatis jiingitur malrimo-
uno anno, vel quadragesimas m. Qui se ipsum coin- .„ nio, non dimiltat illum, sed m annos poeniteat. Mtt-
quinat CXLdies pceniteat. Si puer est, xx dies vapu-' Jier non licel votum vovere sine consensu viri : sed
lelur. Si cumordine, 111Quadragesimas vel i annum, si voluerit, dimilti polest judicio sacerdotis. Mulier
Bi frequentaverit. Si quis renuntiaverit sceculum, et qute se more fornicationis adulteram conjunxerit,
posiea reversus in sceculumet habitu, si monachus aut vii aut iii annos prenileat, sicut fornicator. Sicut
est, et post htec pcenitenliam egerit, x annos pceni- et illa qute semen sui in cibo miscet, ul idem plus
teat. Si probatus fuerit in omni poenitentia, In lacry- amoris accipiat. Uxor qute pro remedio sanguinem
mis, in oralionibus, Iiumanus curatum episcopus viri sui gustaverit, xvm dies pcenileat. Mulieres
potest facere. Si monachus non fuit quando recessit menstruo lempore non intrent in Ecclesiam, neque
ab Ecclesia, vn annis pceniteal. Si quis episcopus communicent, nec laiccenec monachte; et si ipsum
vel presbyter aut diaconus fornicationem faciens, sumpserint, 111hebdomadas jejunent. Similiter pce-
degradari debent, et pcenitere. Si quis poslquam se nileat qute intrat in Ecclesiam anle mundum sangui-
Toverit, scecularem habitum acceperit, item ad ali- nem post partum, XLdies preniteat. Qui nupserit his
quem gradura accedere omnino non debet. Si quis temporibus, xxxdiespoeniteat. Qui nupserit die Do-
presbyterorum, aut diaconorum uxorem extraneam mnico, tribus diebus pceniteat. Si vir cum uxore sua
455 MARTYROLOGIUM VETUSTISSIMUM.ADMONITIO. 454
retro nupserif, XLdies pceniteat. Si in lergo nupse- A drupedia, vel domum effregerif, v annis ]!fi»niteate
rit, pcenitere debetquasi ille qui cum animalibus IIJ ex hjs
coierit. Si quis furtum capitale fecerit, id est, qua-

ADMONITIO DE SUBSEQUENTE MARTYROLOGIO.

Supppsililih Hieronymiscripth hoc nos ascensemussane leclu dignum, el bonm pm cmlerh frugis opusculum.
Excepimus autem ex editioneD. LucmDacherii, cujus eliatn monitumdescriberehic satius duximus, quam ttostritt
isthuc verbisadmonere. Tantum, quas illeprmlermiseral, duas epislolasItac super re, falsis Heliodori el Hiero-
itymi nominibusinscriplas, adjunximus, ut ne quid deesset, quod proposito nostro iritereral, el ad collectionem
vtdversatn scripdonutn, qum Hieronytno tamelsi perperam attributm sunt, perlinebal. Consuli de Ids poterttnt,
qumRaronius capp.5, 6el 7 prmfalionh ad RomanumMartyrologium,'satiseruditeobservavil.Cmterumprmfatus
ila est Dacherius:
VeluslissimuinMarlyrologium,S. Hieronymo altribulttm reperi quidcxnin cod. MonasteriiCorbeiensisscripto
ab tdnc circiter annos G00(quod Hugo Menardus prmloinferendum paraverat) : at nm ego tamquatn germanum
fetum integrumveeidem Doclori twlim asserere, cum plures ipso recenltoressanctos consteldiversh tetnporibus
tam a cleiicis quam a monachis pro iibilu fuisse adjectos; polhsime Palronos aliosque, qui annivertano cutttt.
cujusquein ecclesiiscelebrantttr. Similes passa sunt accessionesBeclm,Vsuardi, Adonismarlyrologia; quaprd-
pler cogerenturidentidcm eruditi viri his ipsh mariyrologiis fidem denegare, ni adjecia secernerent. Ego quoque
dticlus anitno, comptures (nou tatnen otnnes) Hieronyn'o mtate posteriores, proul inmenle venere, mulalo cha-
ractere notari curavi, quqd el attle me prasliterat pkrhque in locis Menardus noster. Ei paulo posf: Quamquam
nondesunt scriplores, iique viri graves et oplitnmnotm, qui HieromjmumconscripsisseMartyrologium,aul inler-
pretem fuisseEusebii, fidem faciant. VenerabUisBeda in Relraci. in Acta Apost. c. 1 hmc ail : Aslipulalur et
liber Mnnyrologii, qui Hieronymi noniine ac prrufatione attiiulatur : quamvis idem Hieronymus illius libri
non auctor, sed inlerpres; Eusebius aulem aucior exstilisfe narretur. ldem Mariyrologium laudat in c. 6
Evangelii Marci, Walafridus Sirabo in libris de rebus Eccles. c. 28 : Ilieronymus Martyrologium, secutus
Eu^ebium Ctesariensem, per anni circulum conscripsil, eic.
Verum enimvero delectat excerpere, el Prmfatioxd mem inserere, prmcipua e Disserlalionev. c. Henrici
Valesiide MnrlyrologioRomano, quod edidit Rosweydus, testimonia, tum propter singularemejus doctrinam,
diiigenliamque,luin propter qmicitimusum, lutn prmserlimquod validis ergntnenlis ctpertedemonslrel, nttllum
haclenttsMarlyrologiumnostro antiquius publicamprodiissein lucent.PrimumitaqiieprobcilEcclesiamRomanam
olim proprium ac pcculiare nusquam liabuisseManyrologium, quo universa uierelur Ecclesia, attle illud quod
jussu Xysli V ponlif. maximi edilum cst, sed•nobilioresEcclesias suos sentperfastos Itabuisse,iu quibttset epi-
scoporuinnomina et martyrum, qui apud ipsospasti fuerant, nalales dies erantprmscripti. Deinde lalius probt.t
Marlyrologiumquod publici juris facimus, aticioiilaiepotissimumGregoriiMagni, omnittmcenseri deberevetu-
stissimum, ac veluii fontemcmlerorum.Locus Gregorii, ail Valesius, ex Epistola ad Eulogium Alexand. Epi-
scopum sic habet: c Nos pene oninium Mariyrum, distinctis per singulos dies passionibus, collecla in uno
codice nomina habemus, atque quotidianis diebus in eorum veneratione niissartim solemnia agimns, non
tamen in eodem volumine quis qualiier sit passus indicatur, sed lantummodo locus passionis ponitur. Unde
fit, nt niulti ex diversis terris aique provinciisper dies (ut praedixi)singulos agnoseantnr marlyrio coronati.
Sed haechabere vos bealissimos credimus. J Nullum hic verbum de Romano Mariyrologio, etc. Quare Mar-
tyrologium illud cujus ibi meminit Gregorins, non fuit pi'oprium Ecclesiae Romanae, sed commune cuni
reliquis Occideutalibus. Hoc autem non aliud fuit eo tempore, quam Martyrologinm B. Hieronymi. De hoc
igitur iutelligendus est Gregorii locus. Cerie lioc B, Hieronymi Marlyroldgium in Kalia atque in Occidentis
pariibus vulgo recepium fuisse, docet Cassiodorus in libro de divinis Lectionibus cap. 32. Ex quo colligilur
Marlyrologiumilluri licet falso nomen Hieronymi pi ceferat, tamen velusiissimum esse, ac paulo posl ohilum
ipsius Hieronymi a nescio qtio evulgatum. Legimns illud nuper, a viro doclissimo religiosissimoque D. L.
D. ex bibliotheca S.-Germani nobis commodaium : simulque perspeximus, verba Gregorii Magnihuic Mar-
lyrologio egfegie convenire. Quod enim ait Gtegorius, locum dttmlaxat et diem passionis in eo volumine
posilum fuisse, id in iilo B. HieronymiMariyrologio perspicue deprehendiiur. Deinde quod Gregorius addit,
t per dies singulos, i notaia illic fuisse niultoruni martyrum nomina, id etiam cernere licet in illo quod
dixi Mariyrologio, in quo nullus dies est sine mariyrum turma, conlra quam in Manyrologio Rosweydi.
Quare locus Gregorii M. nullo modo accipi potest de Mariyrologio illo quod pro vetere edidit Rosweydiis :
cum in illo Rosveydi Mariyrologio unius fere mariyris nomen singulis diebus ascriplum sil. Huc vsque
Vatesius:Cmteraqumad noslnim proposilum nequaquamfaciunl, ne sim prolixior, atqtte adeo leclori tmdivm
generem,prmlermilto.
Ex Ids omnibusliquelevidenthsxxne,ul quidem settlio, illos haud leviter falli, qui atitumanieo antiquiora esse
marlyrologia, quo breviora; scilicetin qutbusutiius aut allerius sattcii nomen cuilibel diei assignatur. Id sane
indubilatumforsilan esscl si nunc mctrtyrologiaprimi velsecundi Christiaiii smculi haberemus. At cum in con-
fetso sil apud otnnesante Eusebii tempora ullos faslos, uila ccdendaria,ulla deniquemartyrologia nullibi gen-
tiutn reperiri, falendum est, ac cerlo tcnettdum, quod affirmat ex Gregorio Valesius, nempeillud vetustius cen-
sendum essemarlyrologium, in quo mullorum simul inariyrum noniina per singulos anni dies descripta sint,
addito passionis eorum loco.
Postremo ul mendis quibusdamexpurgarem martyrologiumquod edo, subsidii nonnihil altulere folia in mre
incisa (mitliolicet pturibus itmvis quatti ttoster codexaspergantur), qumad me comilatesingulari mhit Aniuerpia
vir induslrius et clarus Baltazar Morelus, HierottymianiMarlyrologii maximam pariem complectentia,videlicct
ab initio ad XII kal. Julias. Ea Saxonicos characleres, vehtt exslant in ms. uttde desumpla sttnl, referunt. Et
hanc incidendicuram snscepisseparentem suum, ut bono publico consulerel, mihiasserutt Morelus, cum anno
proximeelapsonostram Parisiis inviserelSan-GeinianensemUbliolltecam.
Prmfalioni finemitnposueram,manumque e tabula sustuleram, cum menses Marlyrologii,qui in prmfalis fo-
lih desideranlur a XII kal. Julias ad finetn usque, R. P. Joannes Bollandus S. J. pre.sbyler,vir antiqumrei
perithsimus, ac diligensindagator, e membranaceocodice exscriplos, ut ipsttm lilteris interpellaveram, trans-
vehi ad me quanta poluil diligenlia curavit. Verumquia Martyrotoqiumprope lotumjatn typis erat impressum
cutn mensesillos accepi, nonnisi perpaucaspolui suppleretacunas.
455 S. IIIEBQNYMIOPERUMMANTIS.SA. • 456
EPISTOLA Adicja esseni, ,el definieiidadeBnjtj, ccepil Clirjslia-
nissimus princeps S. GregoriumCorduhfihsisEccle-
CHROMATII ET HELIODOIU EPISCOPORUSI AD'BEATUM HIE-
RONTMUH, DEOPERE MARTYROLOGII COLLIGENDO. sice in eo prteferre antisijlen), qnod onijiidie, sive
iion Jejunaus, mntuiinas : sive jejunans, vespertinas
Dominosaneto Palrj Hierojiymo,Chromatius et Ile- explicansMissas, eorum marlyrum, qjiiornmnntaVuia
liodorus episcopi, in Domirio"salutem.
essent, pluriniorum noniina memoraret. Faelumque
'Cum religiosissimus Auguslus Theodosius Medio- est ut omnes slatueremus ad luam scribere chari-
Jani urbem esset ingressus, universosque Italice epi- tatem, ut faroosissimosferiales de archivio S. Eu-
scopos ad Lseinvitasset, el ob cajisam aliquantulorum sebii' CtesareaePaltestiiite episcopi inquirens, rnar-
epiScoporum, qui ex Ariana fcece suas anima.siii-- Tyrumad nos dirigas fesia ; ut possimus hoc pfficium
'
quinassent, incjuircrcj;: -coiitigil et nostram parvi- per luam sanclam industriam melius perfecliusque
tatem in eodem adesse concilio. In quo cum dicenda ad bonorem Dei mariyribus exhibere. .
Haclenusilli, SeqfdlurHieronyminomineepislolahujusmodiinscriplionh litulo consignala. '
BEATl HIERONYMl SUPER EOIPSOADEOSBEM RESPONSIO.B sacriliciufflDeo offerentes, eorum nomina meminis-
senl: studentes, qui die ipso, quo sacrifjciumoffer-
Ghromatio et Heliodoro sanctis episcopis, Iliero-
nymus presbyter. relur, vict»res dinboli exstitissent, el marlyrii sui
triumpho poiJenlcs, afque ovantes ad regem sunm
*Conslat?Domjniimnostrum Jesum Christum omni pervenissent Christum. Hac de causa singulorum.
die marjywjm suoruju |ri,uniphos exeijjere, qporum mensipm, singulorumque dierum fes^a conscj-jpsi-
passiones a sanctq Eusebio Caesariensi cpiscopo mus, ut jubere dignabamini, perennem nostrtc par-
scriplas peperimus. NamConstanlinus Augustuscum vilalis memoriam fore credenles cum diebus per tot
Cresareamfuisseiiiigressus,'etdieereimehiora!o an- annorum spatia sancia sar.ctorum nomina fuerint
listiti, ux pcleret aliqua beneficia CtesariensiEecler festive celebratn. Et quoniam persingulos dies, di-
sircprofulura, legitur, resppndisse Eusebium : Opi- versarum provinciarum, diversarumque urbiiim
bus suis Ecciesjam ditaiam, nuJIa petendi benefieia plusquamoetingeniorum, et nongentorum marlyrum
necessitatc compelli : sibi famen desiderium immo- sunl noriiin.auominata : ul pullus dies sij, qui non
bile exstitisse, ut qnidquidin Republica Romana inlra quiiigenloriimnumerum rcperir.i possit ascri-
gestum sit erga sancfos pei judices J.udicibusspcce- plus, exempto die Icalendarum Januariariirii; consi-
dentes in universo orbe Romano, sollicita perscru- C derans Inter iimumer.ibiles turbas leetoris animtim
talione, monumenta publica discutiendo, perquire- intra unum mensem posse lasseseere: ne id eveniai,
renl; et qui martyrum, a quo judice, jn qna pro- breviter et succincte eorum, qui sunt in amplisslma
vincia, vel civitaie, qua die, quaye perseyerantia, festiyiiate in suis Joeis tantum prte omnibus memo-
' sttcfipbtinuerunt palmam, de ipsis archivis ratus sum, jii amputaio fastidio, -unus de omnibus
' passionis
sublala ipsi Eusebjp, i'Cgiojussu, dirigerent. Unde sufficiat iibellus1ascriptus. Sane in prima parte II-
fac.lumcs.f, utfdoneus reiaior existcps, et ccclesias,- belli, -omniumbeniorumapostoloj'timfesia conscii-
licani lii>toriamreiexerei, ct omnium penc marty- psimus, ut dies 1varii npn yideantur divid.ere, quns
rum provinciarum omiiiuinRomanarum troptea dili- una dignitas aposlolalus in ccelesti gloria fecii esse
gens Jijsiqnpgraphus declararet: quatenus omni die sublitnes.

MARTYROLOGIUAI YETUSTISSIMU.M
,S.HIEBONYHIPUESBYTERINDMINEINSIGNITIJM.

• D vi kat. Januarii. Ordinatio episcopalus S. Jacobi


FESTA APQSTPLORJLJJ>|,
apostoli fratris Domini, qui ab apostolis primtis ex
J.nvicetnPromndi. Judteis Hierosolyniffiest episeopiis ordinalus. Et
Terlip kal. Juiii. Romcenatalis aposioiorum Pelrj Assumptio S. Joannis cvangelistte apud Ejihesum
et Pauli -civiiatem cujus sepulcro manna scamrit.
n kal, Eecentbrfs. r^aJLalis Andrete aposloli in ci- yii kal. Augusti.Nalalis S. Jacqbi apostoli, fratris
•yjlatePalras provincito.Achaitfi. "
Jpapnis eyapgelislt». j
kqL Maii. In civijate Rierapoli provincitfi Astce, '
ix kat. Sept. Natalis S. BarHioSomajinpostoli, qui
, deposi^ioPhjiipjii /ipbslpJiK d.ecollatusest In India citeriore pro
' Christo , jussu
xn kal. Januarii. Natalis Thomce, aposlplit qui negis Astriagis.
' • '.'; • . ". 1"xi kal. Pctob. Nalalis S. Maijthtfii
passus est in India. apostoli,ct evah-
a ~
PhilippiappstgtL AJiter saqe J5iisebju,s Philippum .enim, non
' apostqlum.
;'"' sed pn.um
* e,.septem
'-,.*•" diaeonls,
>•
Hierapoli decessisse dieit. . '"""'"'"',,* '.'".",' ^
im VETUSTISSIMUMKALENDARIIM; m
gelisltje, qui pro Chrislirioniine passus est ih jEthio-1Asecunduni carnem. InOriente, Sfepham, Nicome-
pia, civitate Thartium, dite, Euphrosini episcbpi,Pfiniiani, et aliorum 110-
v kal. Novemb.Natalis apostolornm Simonis.Cliar vem. In Reiia , Eyenlii, Hermetrs.';Bofionitc, Gai' *
uancfii, et Judte Zielotis, .qtiia iemplorum jjonlifict- Heraclii.In Africa, ¥icioris, Felieis, Narcissi, A-r-.
bus pccisi surit in Susia, chitate magna apud Persj- , giri, et aJiorumquatuor, Papatis ,-Priiniani -,•Salur-
'dem. jiini. Item Satiirnini , Yicloris , 'Hohorati,'- Lcusi,
1 Hermeiis. Romtfivia
IN.CIPIT MARTYBOLOGIUM.' Appia, eoronaemiiitum trigintai
VIJIkal. Januarii. BetJiiehemnativitas Salvaioris RavennfB, depositio sancii Severi confessoris. Au-
noslriJcsu Chrisli secundumcariiem. Ronste Juvini, gusjiduno, depositio B. Agripini episcopi.lri civildte
Pasloris. Basilei, Victiirinje,Achilei, Euticeti, Sin- Ruspensi, depositioBeali Fulgentii 'episcopi et coti-
" - ' "'
froniani, Saluniini, Timedi, Ignaiii, Cyriaei, Gagi, -fessoris.
Januarice, Dativi. Et in ccemelerio Aproniani , via . ivnon. Jaji.AnJiofihirfi,Siridoni(episcopiejusdeni
Latina, Romtepassio sanclceEugcnicevirginis, Syr- Joci. Siratonici,'Macarii Abbatis, gaturi , Possesso-
miae, et Anastasiae. Jilediolaiii, Felicitatis. El in ,ris, Finni, Maximiani, Acutionis, Timothei, Here-
Pergnmio S. Salurnini. Constanlinopoli, S. Anasta- sii. Arlliaxa,Vitalis, Aculte, Tobite. Et in ^Ethiopia,-
sii. . - B
- Rutulte, Claudiaj, Aurigte , Yitalis. Hierosolymae",
\akal. Januarii. In urfie Hierosolymitana, villa Stephani.
Kafargamala,passio S-Stephanidiaconi, marlyris ni non. Jan. In Hellesponto, civitate Pareihia a :
et ap.ostoli,qui lapidatus est a Judteis. Romae, de? Cyricj, Primi,-Theugeiiis. Et ciyiiaie"Tomis, Glau-
positio S. Dionysii, Helice,.DorostoIi. In Antioehia, dionis, Eugepii, Rodi, ettri,um fritrum Argei-, Nar--
Juliani, Martiani, Neandri, Januarias. cissj, jet Mnrceilini pueri, fihrisiianifiii "episcopi,
, vi kal. Januarp. Assiimplio S. Joannis evangeli- Eugenii,.Rodouis, |nAfrica, Lucidei, Mar4ia!.is,Sla*-
slteapud Ephesum. Et nrdinalio episcopalus S. Ja- .luljaui, .Constantis,Posscssnris,HiIarini, Pennictc,
cobi frairis Domini,quiab apostolis pfimus ex Ju- Firjni, sCaiididi,Bqgatiapi, Engeiiite,- Acuite. 'Tteni
tireisHierosolymis est episeopus ordinatus, et tem- .Candidi. Parhiis., S. Genovefmvirginis. •Wiennm,
pore paschali martyrio coronatns. BeptiFlorenlii episcopiel confecsoris..
y kal. Januqrii. Beihlehem, nalalis sanclorum In- u ifoii. Jan. IDAfrica. Aqnilini, Germini, Eugenti,
fantium et Lactentium , qui sub Hcrode pro Ghristo .fllartiai)i,j[Juii)ti,Theodoii, Triphonis , in Orientel
passi sunt. Ancyrtefialatite, fkiiicl Preshyleri, Do- Bpno,niacivittue, liermetis, Agci',Gai,Petri, Marcl-,
miliani diaconi. Et in Africa, Caslcri, Octavi, ficto- Sereni, Senni, Anastasitfi.
ris, Gattc, Rpgali, Eusebii? Pijobafi, Jahharii, Satu- G • Not~.Jan. In Afrie.1,Felicis , Secundi-, Honori ,
rii, Catonis. Restitutre, Saturnini. Et in TJiracia", L.uciaijj,Camiidi, Jaimarii, GceSesfori,Jocundi,
Gai.ani,Domitite.Et in E.dessa, tninslalioicorporis Aculi, Pepi, Mtjiei, Sereni, Senhi,' Anastasite.
S. Thonite aposloji. Higrosolymti;,Simeonis"proplietorj,' cunv oblulit-ti
iv kal. Januarii. Iri Africa, Dpriiil"",Yiettiri, Cre- Jpsum Christpm Maria , (it Josepb : el depositit»
scenli, EjimianijLibqsi epipeopi,Seeundi, Satimiiuj, ipbius propliette. Aniiochim,depositioS. Simeonis
Ifpnoraii, Yiclurice,S-ituri, Felicis. Romte, Feliejs , mpnuchi,et confcssorh, q~din cdlumnastuit.
et Bunifaciiepiscopi de ordinatipne. _ VIIIidits Jqn. Epiphania D.omininosiri Jesu CJiri-
liikal. Januqrii.ln Alexandria, Maijsueti, Securi, fti. In Afnca, Fori, Jocundi, Peiri, Marci , Acuii ,
Donali, Qonqrali, PoJicIili, Appiandi, Serenj, Pauli,, Janu.arite,Jjili, Ilon.ori, Antonini. Iteni Fori. Apud
Stepbanj, Papiani, Cleli, Cleiiienlis.Tvronh civitqle, Sirijiiunj, Anastasifs.Autiochirn, passio sancloruni
Perpeluiepiscopiet confessoris.Oia insuiq , S.FJo- Juli.uii et Basilisste.inindia, Celsi pueri , Juiiani,
renlii. Anionini. Et passio sanctaaFaust*. -ht cwitaieRedo-
ii kal. Jan. Carthngine,Dnnaii, Ccelcstiiii, Saturc ncis, naiivilgs el ordinalio epitcopalus, el transitus
iiin}; Bon.onirfi,Gai, Sereni. Rojnte, Dojiajj, Pauji, , sqnctt Melaniephcopi et cbnfessorh, gui ibidemcete^
Bogattc, pqminandte, Hilarinre. Et clepDsjtioS. SiJ=® brfltnr. . , ' -"' "•,
yestri episeopie| cpnlessoris. Reiia, Hennetis Expr- ,vjiiduiJan. In Nicoinedia, Luciaui presbyteii ,
cistre. In prpvineia Siejli-j,ciyiinle Caiana, Stephani,, qui in quniiiorpartes divisus esl. In MHitanadivilate,1
Potinni, Atlnjj',Fahianit :CorneJi), Sexti, Floi idi,, nalaJi=S. Poliocii,"Cnndidtfi.In Heraclea"'cisitate ,
Coltte, Quintiajii,Minervijii,sancti Sequentis, Anio- FeJicisct Jaiiuarifc.'Jn Grtccia , ciyilale'Policoslini,
nis, CalfiJidionis,Eveipissji,Exupcranti,, Saturnini,.,• Paliadii, Cnndidtc.Alioloco , Poliafti; Filoronis^;
Agnetis, J\iulina3, Donatffi, ^No.min.andte '' '•: •"
, Rpgaii. Candidiaifi, Euthyci. ,< •' '•- •
"Senojiascivitate, passio S. Golpijibfeyirginis. , ,viidus Jcin. In firtecia, -Rusdci^Phisei, Timofhei,
''MENSis'jANUAR}US: -"'"' tlt- Jqcimdi, Ratitis, Luci,"PGtfi,Flori. AnnMasire.Et
Habet dies triginta. ,rs; alio loeo^,SatlieJ,March In Gallia, civitale Belloacus,-
L\Ucrafndictionh. ••_ ;, :.: paBsjosajicjQrnmLuciani, Mariahi, et Juliani,"mar-'
Kql. Jan. .Circum.cisioDomininoslri-.Jesu .Christi\- Jyr.um>-Augustiduno deposflioR. Mgemonii-ephcopi.-
°
CisiiajeP.arollriq.floe.est, inijisnici Pegantftp.
m S. HIERONYMIOPERDMMANTISSA. [440
v Idus Jan. In Afriea, Epieteli, Jocundi, Quinti, AJunellae. Et depositio sancti Marcelli episcopi. In
Secundi, Saturnini, Yilalis. Item Quinii, Felicis, Gallia, civitate Biluricqs, deposiliosancti Sulpitii
Aitaxis, Fortunatij-Rustici, Silli, Quieti, et aliorum episcopi confessoris.
septem, Martialis, Saturi. In Smyrna , Revocali', xv Ital. Febr. Dedicatio calhedrae sancli Petri
Firmi, Silli, Possessoris, Januarii, Saturnini, Saturi, aposloli, qua primo Romaesedit. In Ponto civitate
iv idus Jan. In Africa, Revoeali, Firmi, Nirthi, Asiffi, Moysei, Amonis, Micae, Asteri, Forlunali,
Possessoris, et aliorum duorum. Romte in ccemete- Zenonis, Zosimi, Menelampi, Didali, Yalenlis. Et
rio Calisti, via Appia, deposilio Meleiadisepiscopi. passio sancti Tjrsi cum sociis suis : Leuci el Galli-
In Africa, Saluri, Vitaliani, Felicitatis, Quinli, quo- nici. Iu Africa', Seonisi, Successi, Valentis, Fe-
rum gesta habet Arlatius. leriani, Pauli, Majuli, Luci, Yicturini, Honorati,
iii idus Jan. In Alexandria, Petri, Severi, sancti Saturnini, Floridae,Lurici, et aliorum quatuordecim.
Lucii confessoris, et Assolami, Quinti. In Africa, Et passio S. Priseae.
Philoromi, Ingenui, Quinti, Januarii, Saturnini , xiv Iml. Febr. In Africa, Quinli, Pauli, Geronti,
"Vincentii.In Hispaniis,Augenti, Donati, Augustini, Januarii, Salurnini, Suecessi, Germanae,Tertulli,
Salvii, Felicis. Item Felicis , Donati presbyteri, etaliorum mullorum. Tibiritani, Majuli, Yicturiani,
Flori, Zemini, Pausalmi, Eugenti, Vicloris1,Sieplia- B Honorali, Fortunnti, Julii, Lucii, Marcusii, Publii,
ni, et aliorum duodecira. Et deposilio Hortensis Felicis , Gai, Vitalis , Cassiani, Yictoris, Secundi,
episcopi. Primi, Hispani, Cacinaii. Item Lucii, Saturninae,
JPridieidus Jan. In Achaia, Cyriaci, Moscenti, Floridae , Coelesticce, Molendionis. Hierosolymtfi,
Saturi. In Africa, Zotici, Casluli, Quinli , Rogati, Marthae, et Maritesororum Lazari. Carthagine, Pi-
Modesli, Ebiciani, Carotici, Castolini. In ^Egyplo, gariae,Pirc, et aliorum triginta octo. Zosimi, Mene-
Pliiloromi, Zolici, Castuli, Petri, Aventini. lampi, Tyberiani, Forlunali. Lugdttni, ordinatio
Idus Jan. In Africa , Ingenui, Vincenlii. Sattii, episcopatusS. Nicetis.
Felicitatis, Modesti.In Campania, Neapoli, Cyriaci, XIIIkal. Febr. Romaein coemeterio, Fabiani epi-
Cimini, Zotici, Erisi, Clereri, Felicis, Januarii. Ro- . scopi, et passio sancli Sebasliani martyris. In coeme-
mte, Secundae,Rogati. Via Lavicana , coronte mili- lerio, Mariiet Marthteuxoris ejus, Audifax, et Aba-
lum quadraginta. Et alibi, Eos, Quomo, Eononis, cuc. Nicomedite,Leonlii, Biti, Cyriaci,Ursi, Cendei,
Pictavis, depositio S. Hilarii episcopl et confessoris. " Felicis Coelidonicfi,
Martite, Nicetii,Niveduni, Tyrsi,
Ambianis, itwentio S. Firmini episcopiet confesso- Quiriaci, Gellinici.LugdunoGallimcivitate,Glemeniis
ris. presbyteri.
xix kal. Febr. In Antiochia, Cleri diaconi de anti- G XIIkal. Febr. Romae, passio sanclaeAgnetis, vir-
quis multis tormenlis passi, et in mare mersi. In . ginis. Et natalis Felicis, Fructuosi, Celsionis, Fe-
Africa, Pauli, Successi, Yiclurini, Saturi, Messoris, logicae,Crcciliance,Augurii, Martialis. Item Felicis,
Gerontii, Lucriti, Januarii, Floridae , Teocosae. No- Yiti, Candei, Florae, Leontii, Cyriaci, Fauslaci.
lae Campaniae,sancti Felicis. Et alibi; deposilio Eu- Nicomeditc, Deustasi confessoris. In Africa, Solu-
phrasi episcopi, toris, et Hermelis. In Hispania civilate Tarracone,
XVIIIkal. Febr. In JSgypto, Chrisconi, Tyrsi, passio sanctoriim Fructuosi episcopi, Augoti, et
Leuci, Gaiani, Genonis, Menelampi.Et in Orienle, Eologi diaconi, Saturnini, Quinti, Marini, Dacii ,
Cornelii, Calesti, et caeterorum. Anliochiae, Leceri Satyri, Gaddiani, Cceleniani, Zabulii, Mammas,
Diaconi. Et alibi, depositio Abacucprophette. Remis Yineenlii, Rogati, Victoris, Reposilae,Frimi, Lucii,
depositio S. Remigii episcopi et confessoris.Piclavh Majulini, Honorati, Marcusii,Secundi, Castini, Gagi,
dcdicado basilicmsancti Amaniii. Coelestini, Ermis episcopi, elPublii. Iiem Leoniii.
xvn kal. Febr. Romccvia Salaria, in ccemelerio Trecas, passioS.Patrocli martyris.Arvernis,depositio
Priscillce,depositio sancti Marcelli episcopi et con- Beali Aviti episcopi.
fessoiis. Via Appia , in ccemelerioCalesti, passio xi kal. Febr. In Hispaniis ,. eivitate Valenlia ,
sanclae Marthce, Audeince marlyrum. Yia Cornelia "I* passio sancti Yalerii episcopi, Yincentiidiaconi et
in ccemeterio, militum novem, et aliorum tredecim, martyris, marlyresque octodecim cum sociis eo-
quorum nomina in Tibro vitae tenentur scripta. In rum. Qninliliani, Cassiani, Matutini,Publii, TJrbani,
Africa, Salurnini, Fauslini, Flaviniani, el aliorum Manialis1, Fausti, Pauli, Successi, Pelri; Felicis ,
sex. Arelate, deposilio saxtcliHonorali episcopi et Jnnunrii, Primitivi, Eboti, Optali, Ctcclliani, Fron-
confessoris. tonis, Julii, Januarii, Luperci, Apodimi, Orionis,
xvi kal. Febr. In Africa,Micae,Victoris,Mistriani, Mennonis, Hermetis, Januarire. Et in Africa, Quiri
Salvii, Misiliani, Yictoris , Thecoste, Fortunatcc, cum sociis suis, Gemelli, Saturi, Januarii, Felicis,
Yenerite, Satte, Saturnini, Hostesiani, Leuci, Mis- Tieii, Flori, Orionis. Ad Gemellas, Clementis, Sa-
suriani, Yincentii, Albte, Mossei, Ingenulae,Victtt- turnini, Municipi.
riae. In Oriente, Nalalis, Rubentiae, et Marferi. In x kal. Febr. In Mauritania, civilale Neocrcsaria,
JSgyplo , Thebaide, depositio Anlonii monachi. passiosancti Severiani, et Aquilteuxoris ej'us",Belli,
Lingonis, passio sanctorum germanorum martyrum Munici, Casluli, Flori, Saturnini, Basillte,Anastasii
Speusippi, Helasippi, Melasippi, Leonelltc, Meonis, marlyris. Et alio Ioco, Corneliiexorcislte.In Ancyra
441 VETUSTISSIMUM KALENDARIUM. m
Galaliae, Donali, Castuli, Popicte, Demati cum suis; A iv non. Febr. Purificatio B. MARM; , quando re-
omnibus. Et alio loco, passio sanctorum Eugenii,, prtesenlatus est JESUSin templo. In Africa, natalis
Emerentiante, et Macarii, Pulvii marlyrum. Vicioris,Marini,Honorali, Urbani, Hilari, Perpetutc,
ix kal. Febr. In Antiochia, passio S. Babylaeepi- Juliancc,Brivalulte, et aliorum septunginla qnaluor
scopicum tribus parvulis.Elin civilaleNeocaesaria, > marlyrum. Romce,foro Sinfronii, via Flaminia, mi-
Marduni, Eugenii. In Africa, Epiteti, Rupi. Cartha- liario ab urbe centum septuagintaquatuor, Lauren-
gine, Geliei. Romae, Felicissimicum soeiis suis. tii, Hippolyti. Et nalalis S. Forlunali, Feliciani ,
vin kal. Febr. Nicomediac,Bili. Romae,translatio1 Firmi, Candidi, Caslulce, Secundte, Cappae, Roga-
sancti Pauli aposloli. Carthagine, Donati, Secundi,i liancc, Gai, Gregori, Felicilalis, Placidi. Item Victo-
Papiae. In Africa, Epiteti, Publiani, Saturi. Et Prm- ris, Martialis, Gornelianl, Salustii, Marici, Urbici,
jecli mariyris. Pubis, Secundiani, Ingenui,Muslulae,Yicturiae,Ho-
VIIkal. Febr. In Nictea Smyrnte, passio sanclii noriae,Forosi, Pruni. Ilem Yicloris, Natalis, Primi,
a
Polycarpi episcopi. In Campania, Picteolis , Ar- Helarii, Rogatte, Salurnini. Aurelianis, deposhio
themalis, et Armattfi,Donaia?.In Laodicea, Arlhe- sancii Fnsculi episcopi, et depositioSicarimDeosa-
mii, Fabiani, Sabini, Sidonis, Macarii. Ravennae,i ™cratm, qum ibidemobiil.
Antemasii, Savini, Leodocii, Theogenis, ct trigintai ui non. Febr. In Africa , Felicis , Celerinae,Feli-
sex marlyrura, Belhlehem, dormilio S. Paulae. cilalis. Vappingo, DeposilioEporleredi, Remedii.
vi kal. Febr. In Africa, Donati, Daiivi, Misuriani,, Lugduni, deposilioB. Lupicini episcopi.
Publii, Vicloris, Quintilli, Publiani, Fesli, Felicis, Pridie non. Febr. Foro Simphronii, natalis Ge-
Yosonii, Processi, Yeneriae, Marinae,Forlunati, mini, Gelaii, Magni, Donatae,Aquilini,Gemini.Ilem
Theosae, Egoditis, Secundae, Epiclili, Vincentii, Donatre,Themophili episcopicum filia sua.
Rogati, Primi, Aurelii, Helarii, Perpetuae, Julianae, Non. Febr. Iu Sicilia , Calana civitale', passio
et aliorara quadragima quatuor. Nicomedite, Leaci. sanctaeAgalliaevirginis , Saluri, Revocali, Gelasii,
In Apolonia, Gallinici, Lucii, Honorali, Marusi, Felicis, Snturnini. In Orienle Patras civitate, ordi-
Secundi, Casti, Gai, Ccelesiini. Sulpicii ephcopi et: nalio episcopatus sancii Andreaeepiscopi et mar-
confessorh.Et dedicatiobasilicmsancti Victoris. lyris. Viennm, depositioAviliephcopi et confessorh.
. v kal. Febr. Romce, sancttfi Agnelis , Juliani, viu idus Febr. Romrevia Appia in ejusdem coe-
Telliani, Reotti, Telipttfi, Vincenlite, Victorini, melerio, passio Soieris virginis et maityris. In
Secundi, Papecanti, Victoris, ^Emiliani, et aliorum Achaia Salurnini. Revocatte, Yiciuritfi.In Ctesarea
triginta quinquemarlyrum. Cappadocite,passio sanctorum Dorothete, et Tbeo-
IV kal. Febr. In Galbacivitate, S. Pauli. In Africa 'C phili Scholastici. Syracusire, passio sanclaeLuciae
Perusitfi, Yicloris, Honoraii. In Tursia, Conslanti, virginis , Anloliani, Saiurnini. Elnoue monasterio,
Hippolyliepiscopi de antiquis. Treveris , depositio deposilioS. Amandiephcopiel confessorh.Atlrebalis,
B. Yalerii episcopi et confess. depositioS. Vedasliephcopiet confessoris.
• JII kai. Febr. In Antiochia , passio sancli Hippo- vii idus Febr. In Briianiis,civilate Augustanalalis
lyli marlyris. In Africa, Pelliani, Cleri, Felippiani, Auguliepiscopi, Anatolii, Andrete, Ammonis, Sta-
et aliorum centum viginli quatuor. Cald. monasterio, tiani, Nepoliani, Salurnini, Lucii, Saturnse.
clepositioBadechildhreginm. Corbei monaslerio, de- vi idus Febr. In Armenia minore , Natalis Dio-
dicalioBasilicmsancliJoannis evangelislm. nysii, iEmiliani, Sebastiani. Romae,deposilio sancti
Pridie kal. Febr. In Alexandria, Tarsici, Zoiici, Pauli episcopi. Et alibi, Lucii.
Ammonii,Commini,Cyriaci, Gemini, Gelasi, Hip- v iclusFebr. Suevo apud Cyprum, nalalis Alexan-
polyti, Ursini, Tyrsi. Et passio sanctorumniarlyrum dri, Ammonis, Alexandritc,Pauli, Dionysii. El ad
Gallinici,el aliorumquindecimsacerdolum.InAfrica, Membras h, Ammonis, JHtniliani, Lasste , Poemi,
Vicloris,Publii, Saturnini, elPolycarpi, Gai. Didymi. Item Ammonis, et aliorum triginla quatucr.
MENSISFEBRUARIUS. Et depositio Thomae.In JSgypto, Juliani, Plesei,
Habet dies XXVIII. " Thyrsi, Roni, Germani, Orfasi, Miliguli, Oridion,
Kal. Febr. In Graeeia, sanclorum Polycarpi epi- Agathon, Recumbi, Baslanii, Armalae,rrolhiorion,
scopi, Pcenis,Dionysii. Item Dionysii: item Pcenis, Cololi, Arati, Theoniae,Yppullnsi, Salurnillae, Epi-
et aliorum quindecimmarlyrum. In Africa, Publii,- timi, Serapion , Liastinoni, Papite, Pampiri, Dios-
Salurnini, Mauriniani,Libosi, Vincenlice,et aliorum corij Erudii, Polanion,Petecon, Decomini,Dioscodi,
viginli quatuor. In Ravenna, Severi episcopi, Vielo- Zotim, Ciriaci, Papiae. In Parrona , uatalis Fursci
ris , Luciani, Apollinaris, Helarii, Amoni, Zoiici, confcssoris.
Cyriaci. Ilem Severi confessoris. Et deposiiio Pieti iv idus Febr. In Alexandria, passio Apollonis,
preshyteri : et„passio sanciorum Vindemialis, et Prothei, Orionis, Plavi, et aliorum viginli. Romae,
Eugenii. In Scotia S. Brigidmvirginis. Solherie, Zotici, Jacinli, Hirenei, Dionysii. In Cam-
a In Campania,Picteolis. Hic sanctum quemdam, h Ad Membras.Forle ad Mandras , ait Acherius.
cujus nomen esset Picteolos, memorari arbitratus Locum ejus nominisagnosco haud longe a Conslan-
est Acherius; at legendum Puteolh , qute urbs est tinopoli; an vero illic passi sint, qui nunc memo-
Campaniae. ranturmarlyres, alii viderint,
,M3 S. HIERONYMlOPERUMMANTISSA. 444
pania, nalalis Silvani episcopi, et confessoris. Be--h. Fruetuosi, Primi, Cicili, Fabiani, Pauli, Maximi,
luleheti), sub Ilerode passio sanciorum Andreie, •Urbnn).In Ilispanin, Barcinone, passio.S. Gucufa-
Apori. Sanclonas civiiate, deposilio Vrbani ephcopi tis. In Africa, Masimi. Item Vincentii/Pauii, Ho-
Clconfessoris.Et Bcildegundm abbalhcm. norati, Mait. Item Maximi. ItemPfiuli, Martialis,
III idus Feb. In Apamia, fcenis, Eofraxi, Ar- •Terapi, Marci, Marpi. Nicomediapassio S. Juliante
mattc. Iij Gampania, Bisiliani, Amantii, Tnlici. In v rginis , el Martyris. Ilem Marci, Marlialis, Mar-
Africa, Yictoris, Felicis, Januarii, Yitalis, Zolici, celli, Donaii, Seeundi, M.ircopi,Lucellte.Iiem Se-
jCiriaei, Ammonis, Pelionici, Basilii, Gcriuaui. Ro- cundi, Maxinitfi, Sanli, Slupuiis, Mustaci, Prae-
mre, Soroledis. senlis, Seeundre,Juneilffi, et cuni eis cenium quin-
Pridie idus Febr. In Africa, pnssio S. Domiani, qnagintaquamor. Fisinnri, tPaniphili, Valenlis dia-
Viclurirc.Carthagine, Posinni, Modesti, Reyocati. coni, Seleuei, Profidi, Theophili, Juliani, cum
In Alexandrin',Juliani, Yictorjs, Felicis, Secundi, jEgypliis numero, qtiinque millium. Et alibi,de-
Severiani, Carpori, Germi, Qujrirtci, Ammonis, positio Sciradii episcopi.
Pampliili, Doroiheae, Theophjli. Ilera Juliani. In XIIIkat. Marlii. In Africacivitale Concordite,pas-
Ilulia, Donali, Heraclii, Yincenlii, Susanntc, Or- sio sanctorum Donati, Secundiani, Pamphili. In
banre, Donalcc, Eulalitc. Et depositio sancti Sini- B Aquileia, Crisantiani, Euiici, Concordiae, Juslae,
plicii episcopi. Romoli, Saloni, Silvani, et aliorum oeioginlaqua-
Idus Feb. In Nicomedia, passio S. Juliani. In tuor, quoruni nomiiiaDensscil. Et alibi, Januarii,
Alexandrin, Tulliani, Ammonis. Et alibi, nntalis Feiicinni.'Iirni Januarii, Donali, Casti. IiemDonaii,
Dicenii, Simplicii. Lngcluno,depositioB. Stephani Victoris, Agnpx, Doualiana!, Guddinis, Dntivi,
ephcopi. Forlunionis, Marcellte, Quinsiani, Juliae.Itcni Ja-
• xvikal. Marlii- In Tusrii, Spolcto civitale, nala- nunrii, Creseenli, Coelestini Saturni,, Giptonis,
lis Yilalis , Cyrion. El Maniani, Vilalis. Internmne, Felicilalis , Donaiiani, vicliirirc, Emili;e, Bassultc,
via Flaminia ab urbe Roma milliario sexagesimo Saturi, Ebasi, Secundi, Felicis, Ociaviaui, Fau-
quart", uaialis S. Yincentii, Talic>.In Licya , na- stini, Albinte, Rogatiaua', Yicluris, Martii, Cetulte.
lalis sanctorum martyrum Germaui, Jnliani. In RuitiltfiSilvani , Guovili.
Alexandria, natalis sanctorum Basiani, Tonioni, XIIkal. Mart. In Africa, natalis saneienim Rituli,
Moseos, Basion, Dionysii, et Ermon, Arfasii. Pem Silvani, Clasici, Secundini, Fructulj, Damasi,
Dionysii episcopi, Paulis, Leviorii, Orfasii, Plebii. Oiion. Interrapis, Pauli, Maxjmi,Marcelli Mareobi,
Item Dionysiiepiscopi,Amandei.InMiliianacivitnJe, Mirtialis, Gemini, Romnli, Sivinac, Castici, Fru-
natalis S. Policii. In Heraclea natnlis SS. FeliciSj G ctulj, Januarii.
Jjnuarii. In Grtcein, Palladii, Candidiaui, Poliarcti, xi kal. Mar.l.In Africa, nalalis sanctoruni Publii,
Fileronis. Passamnnas, Jonas, Animonius. Toppi, Juliani, Marubi. Itfiiu Jujiani, Bafechei, Marcelji,
Proditi, Prrrcopi, Moysei, Lecioris, Januarii. In Tulii, Lainptisi, Majuli, Julij, Salurnini.
tiviiate Spplisio, Yiinlis, ei miliium nonaginla no- x kal. Marl. Apud Cypnim, natalis Polajjiinte,
vem. In Africa, nninlis Ynlcniiiii.Interamne, mili- Missis, Didymi, Jocundi, Flori. Romtevia Appia,
tum quinquagirilaquatuor. Yia Flnminia, Aiheni , in ccemelerio Calesti, depositio Gai episcopi: Et
Martiani , Tiiioni, Celerini , Magni. In Sicilin, alibi. Yicioris , Coronre, et aliornm deceni.
Egias, Juliani, passjoS. Sereni martyris. In Alexau- ix kal. Marl. In Afiica, nalafis sanctorumViruli,
dria , Salurnini, Prteconii, Maximi. Secundini, Seryuli, Syrici, Ffiljcis, Joepndi, Sa-
~~~7
jfcd.Marl.ln Anliochia,nat.ilisJoseppi,Diaconi, iurnini, Fortjuiali, el ajiorum septeipdecim. Et
Zenonis, Apollonis, Phoehi, Komani, Zosinii, Ba- alibi , Yiclurini , Mappalici, Pusjtini, Thedra;,
radi, Rufini, Zosi presbyleri. Interninne, nntalis Crispini, Peiri, Secundola;, Dinaris, Rustici, Titi,
sanctte Agapaeyirginis, Salurnini, Castultc, Magni, Tiimuli, filassedi, J.usti, Securi. Ilern, Mtissedi,
Lucii, Rogati, Jonnnis, et aliorura duodecim mar- Gioriosi, Alciatoris.Item Justi, Amatoris , Secui:-
lyrum. Barcinone in Hispaniis, passio saijclccL@-D dte, Syrici, Jotundi.
qunmfas. In Syria, Avenli, Sixli, Pompini, Ge- ynt kal. Mayt. Nalaljs caih.edrteS. Pelriaposioli,
inelli, Yictoris, Generosi. Ileni Vicloris, Gemeliiani, qua sedit apud Anlipchiam. Nicoinedire,nntalisTe-
Coturni, Castuli, Januari, et deposilio sancti Sil- clte virginis discipuitc S. Pauli apostoli. In Africa,
vinii. natalis sancforum Yicturini, Nuceri, Palalini, Do-
xiv kal. Marl. In Brilauniis, natalis sanciomm nati, Fqrttinte, et aliorun) viginfi noyem. Romaevia
Fauslini, Joventite. Et alibi, Blesi, Doimsi,Dioiiy- Tiburtina ad snncliim Lnurentium, naialis saiictfi
sii, Hierappi, Marlialis, Nundinnrii, Prosiani, Concorditfi,Felieis, Syrinia, nalalis S. Seneri, et
Pauli, Gallonis, Honorii, Jocundi, Memii,Yincenli, aliorum sepluaginta duo, Item NicomeiliR-jEuleri,
a liem Nicomedi.Dnplexlioe loco librarii <rs>K).p.a,set Pa!ati:ius, cum illa voee Marlyrologiiseriptor
Aeherium in duplicem erroreoi induxii.: Nam ct nos docere yoluerit, Eulerium unum fujss.e,|z xm
Nicomedumagnovit, ubi legenduhi erat'Nico-riediq, iv §V.<TI).IY.VXS ul cum Eusebip flijjlor. Eecie-
ovxsri«.te,
qua in urhe passi erant qui nunc recenseiitur jhaf- siast.-lih. VIIIcap. I loauaf. Idem efror vsirijsIbcis^
tyfes' et inter eos unura numeravit, ejii rioihjen-'es- oceurril'; nam el sexfo"kal. Mart.Pctri Pafaijhi
' .VETUSTISSIMUMKALENDABIUM. 416
445
Palatiiii, Yiclprince, Paulte , Emeritffi, A^tonintp, A.nuarii, Qjiitj^iam,-Mansucjli,Hcrmeiis,- Gitlei.Po-
Daiivae, Rogatiani, Antigtc, Urbanto, [ffaximre, nnti, Servilite, Veiieritfi, Basillcc. Item ServiJite»
Marintc, Mntronae, Peregrina; filitfi, SeeundoJfE, Jtem Yenerite, Januariaj, tSler.culae.,Silvlani,-Ma-
Justtc, -Caslultc, Florenti, Yiciurjtc, Marpeljiiii, 'jiirrae, Rufinae, Lenndri.
Castae, Donatultfi,Libosae, Fiaviani Marj.. Ilcm Do- MENSISMARTIUS.
naite, Fortunati, Lucianj",Amite, Beginte, Cyriaci, flabel dies xxxi,
^Valerii, Gurgonii, Felicis. Kal. Marlii. .Naialis sanctorum Leoiijs, Dopalj,
YIIkal. Mart. In Pannoniis, Seperoti, Anligoni, Abundantii, Adrusij, Carisij, Nipofori, Donajte]!tc,
Rululi, Libii, Rogatiani. In Asja., Polycarpi epi- et aliorum novem Mart. In Afriea, Adriani,*Vfcluri,
scopi, cum aljis duodftciin marlyribus: Smyi-naa, Securidijltc, Massiiitfi, Ilermetjs, Ghitlei, Felicis,
SS. Erotis, Carpori, Geronli. In Africa , Grisgoni, Eiinuculi, Januarii cupi aliis triginla^qiiaiuor, An-
Zenonis, Minandri, Cariniahi, Arionis, Hippolyti, dsgavh civitqte, deposilio sancti Albini episcppi et
Diodori, Menelanli, Athrorae, Petri , Lambesis, confessorh.
Lueiance",Felicis, etdioruni triginta sex.Jn Asia , vi non. Mart. Jorgi, Heiculi, Absolomi,^Erenei,
Cosconi, Synorus, Heruli, Zononis, Menajippi, Lucii, Primitivi, Sec.undulte,Januarite, Luciosae.
Sinei tis, Syrici curiisociis, B v »2.on.Mari: Felicis, Luciolte, Julij, Fortunati,
vi kai. Mart. Natalis Maltbiaeaposloli. In.Cffisarea Marliani, Mariifc, Hierolis, Anligoni, J?nuarii, Tu-
Cnppadocite,nalalissanctqrum Eruli, Sergii.Romte, iellae, Gabiani, Quiri, JuJii, Marini. Reni Felieis,
Aiisolonasin port.o, Primitivte. Nicomeditfi,Editii, Floriani, Donali, Forluni, Ilelbiani,' Gagi, Paui.r,
P.ilplietri , Luciani, Felicis , Urbani, Marthae, .Gajosffi,Gajloste, GnlJp,, Lupicini. In Afrjca, Ga-
Creseenlire,Floi'entinae, Rolagulte, Dinatulte. Ilem jolre, Felicjs, depositio reliquorum. Eieqiiise, .CeJIi-
Dmiatulje,Marcelliuffi,Rommpdi, Felicianse, Ninae, doni. Item Felieis, Saviniani,Ga!<>gorj.Iiem Eme-
Gisti, Jafferis, Tulliani, JuJianf, Juliae, Iiinulcfi, rijLItem Feljcis. Item Ecteledoni.ltern Julij, Felicis,
Gahis, Exuppi, D.teiani, Flaviani, Januarii, Secu- Marini, Donat;e, Nicefori, Cliarissimi, Ciaudiani,
ris, Dlddi, Sellaris, Jiubiianae, Gemellianae,Fortu- Papite, Luciolfe,Sabininnte,Junolae, Aslorii,Phocii,
natte, Peregrjnae,Yicturici, Maxentii, Gegoli, Julitfi. Georgij, Isici, Sisinjij, Casti, Basjlisoli, Artilai, An-
Item Lucinni, Honorati, Flaviani, Felicis,-Saluri, lonii, Cyrici, Eutiei, porgonii; Asclipii, Frunimii,
'Felicissinii, Vicloris, Marite, Januarirc, Ruflniani, Zosjmi. > - ;
Forluhali, Aurili, Rutili,. Fauistini. Nicomeditc, iv non. Mart. Natalis marlyrum nongonlorum.
jmtalis sanclorum mariyrum Oeeani presbyteri, Pe- Romtedeppsiiio Julii episcopi, Roli, et aiiorum tri-
tri Paiaiini, iEvilii. Tn ^Egyplo, natalis sancloium r ginta novem; Anhelai, Gai. Palatini inmare niersi,
Vie.lorini,Victoris , Niniyiltfi,Nicophori, Claudiani, Asterii, Uranii, Sisjnnii, Pauli, Philippi. Herifeli,
Dioseori, Sarapioiiis. Basilii, Tepicerii, Gregorii, Euricj, Yictpri, Yictu-
v kal. Marl. In Africa , iiatalis sanctorum Donnli, rini, Mani, Jlonoralj, Asclepidiani, Sisinnii, Felit-is,
Justi, Rutili, llercnei, Pisioni, Aurili, Primosi, Lucii, Gnjo.-tfi,Forlnnati. Item Lucii, Pelviani, Ru-
^Jngenute, etaliorum qtindraginla quinque. Etalibi, slici, Fiuriani, Donaii, Helariani. Item Fortunati.
Ingontc-.Fortunatae, Pussinni, Herenei. Item Justi, Item Gaii? -Pylici, Aulonii, Fronimi, Asclipiadis,
Cresceiili,Rogali, Aninni, Janunrite, Luciosre.Item Foriunipnis, Casti, Fortii, et, aliorum noyemdecim.
Fortunati, Yictorini. In Pamphilia, nalaPs sanclo- - Niconiediae,passio sanctoruiji "
Adriani cum aliis iri-
rum Nesloris, et Casttc, Claudiani. ginta tribiis. , •
iv kal. Marl. Naialis sanclorum Alexaudri,' Ne- III non. Mqrt. In Afiica, Adriani, Eyoli, Eu-
storis, Theonis , Epion, Jus!ia Donalivi, Ampjjali, gebii, Jujianl, Octayi. AiiJiochiae,passiosanctce Fp-
Ingenui, Epion, Anli, Foriuna.ii,-et aliorum yiginti .cae^Rusiici,Ilerebi;'Marisi?alatini,etaliorumiioyem'
septem. In Alexandria, Felicis cum sociis suis. Mart. Anliochi, Yiclpris,-Adriani Pamphili, Palali,
iii kal. Mart. In Thessalonica , natalis sanclprum JVIarij.InAntiochia, Salurnini, Justi,Lueoste, Siriai,
Alexaudri, Amigoni,, Abundantii, Tiliani, Magari, Saturnini, Marlini, Pelri/Cariathonis. Item, Salur-
Sflveriani; Gaiani, Foriuuionis, Januarii, Luciosrc, , nini, Martii, et aliorum djiodecim martyrum, et
Rutuli. In Africa, Dionysii, el aliorum triginla BarbalabiaV. ,-
quatuor. In civilate Smyrna Asire, natalis sanctorum P.ridienon. Marl. Nicomediae,Victoris, Vicforini,
Seryilianj, Daliani, Leandri, Menelanipi. etNeocepoli, Papice, Alexandri, Diodori, Claudiani,
Pridie kal. Marl, Natalis sanclofum Celeris , Pu- Carisii. Item Claudiani, Mercnrii, Perpetjjco,.Felici-
pilli, Cai,Serapiojiis,JustiOpoti, Claudiani, Tiieo- latis, Jocuiidij Saturi. Nicomediae,Saturni, Cassii,
pbili, Yiclurini, Salurnini, Etiiieite, Aslulae., Mu- Yictoris cum aliis duobus Martyribus, Papiae?Nieo-
sliltfi, Alexaiidri , Yicluri, Secundilltc, Nicofori, ^phori. Inltalja, Fflagoniae, Victorini,-Hjanuli,.SiI-
Diodofi, Papite, Mae.vrite, F.elicis, Eunuculi, J.a- yani, F,ei'JJiite.Item Saturi, Sa|jjrn,i|}|? Revopali,
mehtio fit, etvi idusfinrgoni-item Pa!atini;"qiiicum logio legitur, indicari unum ex iis qui imperatoribus
ir.ier culiicuinriosDloeleiiani nunieremur ab Ense- ministrabant in palalio ; sive ejus- nomen servemr
bio lib. laudatq,.cap. 6, conjicere rioii-immefitopos- ut Eutefii,,Gaii, Maris, et,c, ' siyeillud interceperit
sutnus^,ubicumque Palatini nomen hoe iii bblivio.' :' ; •''
Martyro-
m S. IIIERONYMIOPERUM MANTISSA. M8
Planfagoni. Italiae, Petronii, Diodori, Nigori, et Ca- 1Laliis dtiobus, Dionis, Trabitc, Quarttfi, Misethei,
risti, Donali, Yibiani. Nymphadobte, Ariabae, Pcenis, Parlte, Yiclurire,
Non. Mart. Africa, Satiri, Revocati, Jocundi, Yi- Victurini. In Thessaloniea civilate, Alexandri, Dio-
clurini, Saturnini, Servani, Rogati, Croci. In An- nysii. In Nicomedia,Eufrasiae,Domiiinni, Macedoui,
liochia, Leuci, Satiri, Taxis, Nestoris, Equini, Sa- Patriciac, Lucii, Duonii. Ilem Domiliani, Scalervrc,
lurnini, Revocati, Secundili, Iialici, Jocundi. In Pacire, Pioni,Fronimi,Callidi. Item Dioni, Severini,
Mauritania, civitate Turbiianorum, passiosanctarum Pelroni pueri, Salviani, Juliani, Felicis : Hilarii
Perpeluce, et Felicilatis. In Thracia, Dandae : Leu- Concessi, Mattialis.
nunculae, Secundi, Nesloris, Arlaxi, Quinli. Iiem Pridie idus Mart. Eufrosii, Frtinimi, Fortunionis.
Secundi,- Serri, Occatis. Ilem Dandce. In Africa, In Nicomedia, Felicissimi, Dalivte, Frontini, Jo-
Sauri, Silvani, Rogati, Manili. cundi. In Africa, Dione, Alexandri, Pelri, Mammeii,
vin idus Mart. In Nicomedia, Quintili episcopi, et Naboris Martyrum, Fronionis, Mariae.In Thcssa-
Capilulini. In Africa, Rogatiahi, Felicis. Item Ro- lonica, Eufrasii, Alexandri, Frunimi, Basilii. In
gaii,' Beromae, Eremae, Felicilatis, Urbani, Cyrilli Auiioehia Nicomediae,Pionis.
episcopi, Silvani, et Manili, Datiani. Idus Martias. In Cappadocia S. Longini mariyris.
\n idusMart..In Armenia, Sebnstiani, et quadra- !B In Cappadocia Lucii Episcopi et marlyris. Faustas,
ginta militum, Juliani, Ysici, Cyrilli. In Africa, Fe- Silvii, IngenuceJanuarii, Carthagine, Pauli, Soluto-
licis, Pliilippi, Cede, Cedis, Ccndei, Mariani, Ro- ris, et sancii Jacobi apostoli fralris Domini, Alexan-
gati, Concessi, Juvenculae. dri, Theofili, Theodoli, Petronii, Manili. Hierosoly-
vi idus Marl. In Nicsea, Gurgonii Palatini, Firmi. ma, Jacobi apostoli, Luctc evangelislre. Obiit Ralol-
In Antiochia, Agapaevirginis et marlyris, Mariani dus abbas bonmmemorim.
Smyrnae, Phionis. In Persida, numero mariyrum xvn kal. Aprilis. In Aquileia, Hilarii, Tasiani, Da-
quadraginta septem. InNicomedia, Palatini,Ruslici, tiani, Juliani martyris. ln Nicomedia,Castorii, Dio-
Pionis. In Alexandria, Eraclii, Zosimi, Alexandri et nysii, Nonni, Sereni, Quiriaci, Miliscc,Eugenitc, Ju-
Gaioe. liani, Asclippiodi, Pionis; ln Grtecia, Cyriacrc, Pan-
- v idus Mart. In
Carlhagine, Heraclii, Zosimi, pini, Cassionis. Natate sanclmGerlrudis.
• Alexandri, Philomi episcopi, Candidi, Valerii, Qui- xvi kal. April. In Nicomedia, Dionysi, Januarii,
rilli, Petronii, Gai, Marliani, Ysici, Piperionis, et Nonnte, Cyriacte, Victorinte, Mariae,Basil. . ; . In
aliorum quindecim, Rogati etCendei. In Niconiedin, Aquileia, Largi, Hilarii, Tiliani, Caton, Dativi, Jo-
Eunuculi, Euchi, et Gurgoini, Firmi, Pauli, For- cundi. Romae, Alexandri episcopi, Tbeodoli diaconi.
lunati. ^ DepositioPatricii
cphcopi el confessorh.
iv idus Marl. InNicomedia, Egdoni preshyteri, et xv kal. April. In Alexandria, Collegii diaconi,
aliorum septem suffocatorum. In Alexandria, Zoni Colloli diaconi, Pampoli, Minepli,Rogaiiaiii,Quarli,
episcopi, Alexandri diaconi, Duni, Neonas Diaconi, Saluri, Quinlasi, Marini, Jemsoli, Marti, Rogati,
Juli. In Africa, Joannis, et aliorum quadraginta qua- Sampbroni, Aurili, Capelledi, Dionysi, Januarii,
tuor. Et in Albua, Salviani, Andi, Minandi. Romce, Vicloris, Vogonupii, Samphori cum aliis novem
•deposiiio sancli Innocentii, Rasi episcopi, Juliani. mariyribus, Maricecum sociis suis. In Nicomedia ,
In Nicomedia, Migdoni, Euticii. Item Migdoni, Ma- Aprilis, Servuli. In Campania, Quinti, Rogati,Inge-
ximi, Domntevirginis,Rugini,Marii.Petri,Smaragdi." nuce, Quarlillce, Rogarte, Luciani, Aurili, Saturnini,
Et Vingelosini, Hilarii, Mariae,Ner Augini, Vicloris etMauri. In Mauritania, Currenli, Timothei,
Dorolhei, Gurgoni, Maluli. In 'Alexandrin, OriOn "etSaldae, Feliciani, Jocundi.
" xiv kal. April. In Cresarea Cappadocite,Theodoli
diaconi, Cai. In Asia, Carpi, Petronii episcopi, Firmi,
Pauli, Agatoni, Macedoni, Pacritiae, Modcsti presby- presbyteri. In Africa, Lucelli, Bassi, Fisciani, Po-
•teri, Domiciani presbyteri, Zosimi presbyleri, Eu- meni, Joseri, Apolloni, Ammoni, Saturnini, Basilite,
stasii preslyleri, Basilissaeuxoris ejus, Felicionis, et aliorum novem, Tbeodori episcopi, Gagi, Gtidu-
Juviniani, Helarii, Conccssi. Smyrnte, Pionis, Me- " iini, et depositio sancti Leonli episcopi, Sorenti,
trodi. Romm, deposilio sancti Gregorii papm beatm Quinli, Quinlilli, Quartillre, Marci cum aliis novem;
memorim. Florenti, et Yonocle.
III idus Mart. In Nicomedia, Maccdoniipresbyteri, xin kal.April. In Antiochia, sancti Josephi, Lucrc.In
Matricite uxoris illius, etModestire hiitcGionis pre- Syria, Pauli, Cyrilli, Eugenii, Serapionis, Tigrini ,
'
sbyteri, Salurnini, Januarii, Salvii, Petronii, Mode- Claudii, Exuperi, Yictiirini, Victurici, Domni.
stini Zosimi, Euslasii presbyleri, el Basilissaeuxoris xn kat. April. In Alexandria, Serapionis monachi,,
ejus, Eppepodi diaconi cum aliis duobus. Geratila- Josephi, Yolotiani, Pbilocali, Cotiani, Hdnis, Nonnl,
"
cus, Carpisli, Galatte, Domisianl, Hyroraei, Luce- "Lucii, Ammonii, Philocarpi, Amatoris. El depositio
tellae, Zeddonis presbyleri, el Palriciae uxoris ejus; Beali Benedicti abbalh.
Paiyfrigise. llem Basilisstc, Claonis, Minervini. In xi kal. Aprtl.la Narbona civilalenalalesancliPauIi
'
Nicaeacivilate, Teusele, et Horis filii ejus, Tbeodori, confessoris. In Africa, Saturnini, et aliorum novem.
Nympodortfi,Marci, Arabte : hi omnes igne concre- In Sebaslia, Deeroni, Orionis, Ammonii.
mati. Julii episcopi, Alexandri, Pionis, Mariaecum x kal. April. In AfricanataleS. Fidelis. In Antiochia,
449 VETUSTISSIMUMKALENDARIUM. 4S0
Theodbri presbyferi.In Proviucia, Carmillae,Pauli, A J Agapiti, Diohysii, el aliorum :'Gordonioni, Magni,
Ctfisariffi,Juliani, Juli. In civitale Ctesaria,Agatii, Julii, Donati. Lugduno Gatlim,depositio S. Niceli :
Alexaadrit Item Fidelis , Tyomoli, Dionysii. Item et Luxoviomonasterio,depositioEustasii abbath.
Dionysii, Rustici. ni non. Apr. In Sicilia, natalis sanciorumThomrc,
ix kal. Aptil. In Syria,-Seluci. In Africa, Agapiti, Evagri, Benignte, Christi, Aristi, Sinnidife,Rufl, Pa-
Molai, Romuli, Physon, Alexandri.-Diophy.In Afri- Iricii, Zosimi. Apud Taurominium in Sicilia, natalis
ca, Rogati, Caiultr, Uli, Viciurini, Saturnini. Item sancti Prancali. ln Moesia,Agalhtemeritide antiquis.
Saturnini, Salitoris, Aprilis, Joseph: . In Caesaria Palaestinae,natalis Theodosiaevirginis.
yin kal. April. IIierosolyma,DominusnosterJesus- In Nicomedia,Donaii, et passio Amphtani mariyris.
Christus cruciflxus est. Et Annuntiatio sanctaeMa- In civitate Euniis, Evngri, Benigni.
rite per angelum. Et passio S. Jacobi apostoli, qui n non. Apr. In Thessalonica, uafalis sanclorum
et frater Domini, sicut in Aciibus apostolorum con- Agalhonisdiaconi, Theodoli. Et alihi. Pauli, Matu-
tinetur. In Nicomedia,natale Dulte, Victurini, Ale- tini. Mediolano,Urbani, Salurnini, Quintiliani, Pu-
xandri, Eufrasi,Caslultc, Nicoslrati,Lueellffi,et qua- Jjlii,Ingenii, Yictoris. Successi, Juliani, et aliorum
dringentorum martyrum, sanclcc Theodoltc, et de- duorum, Palntini, Julii. Mediotttno,depositioB. Am-
'
posilio Juvini Burgundionis. 1 brosii ephcopi et confessorh.
B
vii A-aZ.Apr//.Romae,in ccameterio ejusdemviaLa- Nonis.Apr. In Nicomedia, natalis sancti Clau-
vicana, natale sanclte Caslulte, Syrmiae. In Syr- diani. In ^Egypto, nalalis sanctorum Martianre,Ni-
mia, Munaljpresbyteri, Maximaeuxoiis ejus, Jo- canoris, Apollonii. In Alexandria/nalalissanctorum
cundi. In Sabastia civitate, Petri episcopi, Paulini. Djdymi presbyteri. Et alibi, Qninii, Panchrali, Suc-
In Thracia, Sarmatiniae.In Heracfea, Marlinni epi- cessi. In Sicilia, nalalis sancti Honorii magni. In
scopi.In Celer... natale sancli Cassiani episcopi. In Tliessalonica, natalis sanciarum virginumChioniae,
Anliochia, Timolhei. Diogenis, Madiarite, Maximae, Herente, et Agapte. In Ctesaria, Licla;, et naialis
Theodori episcopi, Hirini diaconi, Syrapionis, Am- sancli Amphiani. In Cilicia, natalis sanctorum Ta-
moni lecioris, Juliani. In Africa, Picloris, Satur- raci, Andronici, Probi. Et alibi Arulfi episcopi et
nini, Soluloris el aliorum quatuordecim. - confessoris.
vi kal.April. Hiefosolyma,Resurrectio Dominino- VIIIidus Apr. In Nicomedis, Firmi, Henei epi-
slri Jesu-Clirisli. In Africa, Romuli, Aculi, Marobi", scopi, Himnari, Solutbris, Quiriaci, Moysi,
Romani,
Pinnari, Successi, Misiae,Matutinae,Donaii, Salur- Donati, Sixli, Yictoris, Cagi, Saliri. Et in Syrmia,
nini. Rufina1, Moderattc,Romanae,Securidicum aliis se-
v kal. Aptil. In Caesaria,Rogati,AJexandri, Doro-1C piem. Floreniini, Geminiani, Salnri. In Afiica, nala-
thei, Audaciae,Modesti. In Tarso Cilieiae,Casiorii, lis sanctorum Epiphaniiepiseopi, Donati, Sixli, Ru-
Menelampi.Cavillonno,deposit. GundibrammiRegis. fini, Modestre,et aliorum undecim. In Macedonia,
iv kal. April. In Nicomedia, Pasloris, Vielorini, Timothei, -Diogenis. ln Alexandria, nalalis sancli
Salurnini, Julianae, el aliorum quatuor mariyrum. Clusi presbyteri. Pentapoli,Timoluei,Macariac,Mar-
In Antiochia, Theodori presbyteri, Poentalis, Ju- tite, Maximte. Libyae superioris, natalis Superias,
liani, Achaci. Tlieodori episcopi , Herenei diaconi, Serapionis,
ui kal. April. In Tbessalonica civitale, Domnini, Ammoni lecioris, Summjstae, Apricii, Vicloris. Et
Philippopoli,Acaci Palatini: et alibi Victoris : Mar- alibi, naialis sanciaeMarinae,et Teguliani, Urbani.
cellini, Sntulli, Crusis, Agalhonirc,Aquilaevirginis, vn idus Apr. In Antiochia Syria;, natalis saucio-
Saturriini, Eulaliae virginis. Philippopoli, Dativi, rura Timothei, Diogenis, Macharite, Maximae.Et
Pastoris. In Africa, Anesi, Felicis, Protidae,Corne- alibi, Leusi presbyieri. Libya superiore, Copricae,
litc, Viilerite... Vicloris, Donati. In Alexandria, natnlis sancliPelu-
MENSIS APRILIS. sii presbyteri.
Habet diesxxx. vi idus Apr. In Africa, nalalis sanclorum Timori,
Litania indicenda. D Mcfichari,Conexi, Maxirai. Etalibi,
Concessi, Salii-
Kat. Aprtl. In Annenia, natale sanclorum Forluni,, toris, Pinnari, Amnioni, Suceessi, Donatte.
Quinliani, Yictoris, Secundi. InHeraclea civitate, yidusApr. In Syrmia, nalalis quatuor virginum,
item Yictoris,Chionite, Agapre, Hacrenei, Casti. Ini quarum uomiiia Deus scit. Et alibi, Demelridiaconi,_
Tliessalonica,natale sanctorum Iugenute, Saturnini, Jlilarii, Concessi, Mari. Syrmium, Fortunati, Donati
Patrini, Dionysii, Panteri, Alexandri. In iEgypto,, etaliorum sex. Etnalalh septem virgixiumcanonica-
passio sanctorum Yictoris, Slephaui... Iganau mo--. rum. In Ravettna, dedicatio oraiorii sattcii 'Policli.
~
naslerio, deposilioBeali Walarici confessoris. • ividusApril. In Alexandria, Apollonispresbyieri,
iv non. Apr. In AfricasanctorumAmphiani,Yiclo- Gaiani, Hilarii, Donnti, Concessi, Saturnini, Saturi.
ris el alibrum quatuor marlyrum. Et alibi, Marcelli," ,, In Thracia, hatalis Gaiani. ln Afriea.martyrum se-
Satulli, Marceilini, Salurnini, Quiriaci, Reginae, , ptemdeeim, quorum nomina Deus scit. Et alibi Pin-
Proculi, et aliorum .quatuordecim. In Tliessalonica i nati, Successi, Marcelli. InAnliochia, natalis Sancti
Macedoniae,Theodoli, Agatophi,"Martis, Publii, Ya- Theodori presbyteri.
lerii cum aliis tribus. Urbani, Juliani, Proculi, Gagi,, Hi idus April. In Mauriiania, natalis Saloni,
M\ S. IliERONYMIOPERUMMANTISS.l. 452
Maximi, Holarii, Concessi cum cccleris sanclis, ett AFausfinij Luciani...'...'episcopi et confessoris, ubi
Domnini episcopi. In Saloha Dalmatite, Domioni i sunl conditrcreliquire s.ancliJoannis -evangelistae.Et
episcopij et ihilitumnovem, et Dalmattfi.Iri Africa,, dedicaiidajtarh sanctiJuliani marlyrh,- qui Btivatte
' ',
Forluiiati, Donali, et aliorum" ducentorum.quadra- passus est. ] I
In Nicomedia, natalis sanctorum Eustoi pres- xvi kdi. Maii: ln Achaia, Coiintho civjinte, Iiala-
" ginta.
byleri, Nesloris, Filorii, Cceremonice.Lugduno Gal- lis sanctoium Calesti, Carissi, L<;onidis,Loite, Tef-
lite,-depositio Siagrii, etPalricii. litfi, Christianrfi,Gallae, Theodori, Garissi; omnium
..Pfidie idus April. In Asia, Pergamo, natalis san- jn mare mers. Caritonis, Coslestreeum aliis, Unica;,
ctorum Carpi episcopi, Pauii, Isaach, Agalhonis.- Galliniae,Monicite,Nigire. Etalihi, Martiani, JSniaiii,
( RomtfiIn ccemelejio Calepodii, Lupicini. Via Aure- Felicis, Hermogenis, Vincentii; Terlii^ jCalesti. Iri
lia,- tertio millinrio, depositio Jutii episcojn. Et alibi, Mauritania, natalis Basilite. In- Ponlo, <Insciacelli,-
Agapiti, Bassi, Juliani, Felicis, Panli, M.iuri, Her- Marlhlis, Felicis; Forlunrfti,'Silvani,"LiciSni, Goa-
cultfi, Verecunda;, el aliorum numero quadraginta-• mili, Pareilai, Leonedis, Micce,-Gnllierii,Marliani,-
duo, Quarii, Salurnini, Secundi, Decimi, Darii. Fauslini, etLuciani, Jocundi.
llem Secundi. Itetn Srfturnini,'Quiiili, Dexlri,Yielo- xv kal. Maii. In Antiocliia, nafalis sancti Petri
ris, Donati, Varici, Bulti, Venusli, Titiani. Ilem B '. diaeoni, et Hermogenis ministrij Pelri, Fofluhati,
- Yictqris, Sytilltc, Luci, Justi, Orbance.Item Orbante, Mailiani. In
Afriea, Buruci, Quinti, Mappalici,Yiclu-
Marti, Jauuaiii, Citiini, Paterni, Pacini, Pulii, Mu- rici, Donaii, Jantfarii, MncoYi,Galli, Theodorij Ju-
rlci, Optati. Item YiGtori,Migone, Demelri,Marci, linni presbyleri, et Meceoni, Migini, Ditimedis, Fi-
FJaviani, Vitalis, Dinalitc,Clementite, Yicturite, Fe- lippiani.
licice, Maximae,Mustre.Item Marci, Honorati, Lau- - xtv kal. Mdii. In Salona civltale, naialis sancto-
reuti, Arburi, Crispini, Tertii, Quintulce,Restiiuti, rum Seplimi diaeoni, Victurici. Et alibi, Herraoge-
Revocati, Paierni, Buttasi, Yarici, Pauli, Optati, nis, Dionysii. Iu Africa, Victoiis, Pamphili, Donali,'
Speni, Yalenli, Donati, Manili, Petri, Felicis, Pro- Januarii, Mieiouis, Donmi, Turemini, Syrici, Pri-
culi. Ilem Donati, Geniellce, Evanti, Lazaii, Ye-,, sciani, Jocundi. Romtfi,sanctorum Eleuiheri, et An-
nusli, Fluvini, Ruflni, Crispini, Naburi, Yiclorini,,, thicematris ejus, Parthenii, Coloceri, Fet»i;Proeuli;,
Donatulse, Victuris, Agutinac,el Tertite, Mameri.;In Apollonis, Fortunati, Crispini, Expedili, Happalici,
Capua, natalis sanetorum Cypriani, Musculte, Do- Yiciurini, et Gagi. Autissiodoroin Gallia, dedicatio
"
nalte, Novelli, Januarii, Silvani, Pluriani, Saturi," aliaris seuioris Ecctesim.' ; .
Jujii. Et alibi, Primi, Chari, Gyrilli, Machari, Sti- xni lcal. Maii. In Militanacivilate Armenite, Her-
lari, Veiiusti. Item Yenusli, JulLe, Felicis, .Yerc- C ( mogenis, Gai, Rufi, Expedili, Arislonici, Galatte
cundtfi,,cum uliis novem. Eocapi, Terlulae, Anto- una die coronatorum. MilitiiiceArmenia;,-Rufi, Hi-
nitc, Musiulie,Migini. lfem Donastae.Et alibi, Euphi-,, lari, ArisloniGi/Fortutiaii, Donati, Gagi,',Majulini.
mite, Machari, Primi, et aliorum noveni. In Va- In Africa Sereciahi, Donali, Heladii. Iiem Sereeiani,
pingo civiiale,deposilioB. Conslantinicphcopi. et Hermogenis cum aliis duohus. Gaucoliberi, nata--
IdusAprilh. In Calcedona, natulissanclae Euplie- lis S. Yincentii.
mite, et Evnpiae,Secutoris. El alibi, Jauuarii, Pauii,' xn kal. Maii. In Africa, natalis sanctoriim Ser-
Passie, Caroli, Caritte, Arobi, Azatonicae, Deciuii. viarii, Arajaci,-Silvania'nij'Forltinaii, Joahnis, Ora-
Pergamo A.siae,Polyearpiepiscopi, etPaulidiaeoni. cii, Donaii, Martice,Gemte, Comeliffi,Geminte,Gor-~
xvin Jtal. Maii., Ronitfi, via Appia in cosmeterio nilite, Forturiati, Vincenlice.Romte, depositib'sancti
Prcetextati, natalis sanctorum Tiburtii, Valeriaiii,,, Vicloiis episcopi, FeTicis,Alexandri, Papiae".Ever--
Maximi, Quiriaci, Optali; Pati, Saturnini,.Martitfij duno, depositiosancti MiircelliniepiseOpi,ei confes-
F.roiitinte,,Gornilin;, Conditoris, Tiluli. Iiileranine," soris, Silviani, Tiriaci, Donati, Quinii.J.Autisio-
Proculi, Yalentini, Pruusduci, Laurin.i, Domnince dero civitate, depositio sancti Mariini presbyteri et
virginis cum suis virginibus simul coronairfi,et san- confessoris.
cti Yaleriani. Et alibi Optati, Saiurnini,- Aichilai, •""" V xi kal. Maii. In Alexandria natalhfsanctorumFor-
Simphronii, Froniini, Maximi, Deeimrc, Martite, tunati, Aratoris presbyteri, Felicis filil, Yitalisin
Cornilitc. In Alexandria, Frontonis monachi. carcere quiescentis. Romcc, in coemelerio Calesti
xvii kal. Maii. Piceno, in aureo monle Maronis, via Appia natalis sanclormn Valeriani, Maximi,Ti-
Messoris, 1'roclintfi,Mosiiis, Jocttndi. In Mesopoia- burlii, Donati. Et in Terracina Cainpaniae,,nalalis
mia Arcelai, Cypriani, Comali, Vironicte, Acutne, sancti Amphelici, Jocundi. El alihi Yictoris, Papirc, •
Diogenis diaconi cum duobus fratribus. In Antio- Felicis. Et alibi depositio AprunculiepiscopL
cliia Syrite, Prosduci, Yeioniere, et Dioninte filite xkal. Maii. In Africa,Silviani. Civitale Ilierapoli,
ejus.- Ociavite, Potatiiite, Prudenti, Foci^ Syri. In natalis"'saneti'PhiIippiapostoli. Romaiiii coemeierio
Taudia Gallieicc,,Quoamali, Arcelai, Poiami; Dona- Calesti, via Appia, depqsitio Gai papav Primoli
tellae. In.Hispaniis;Ctfisariae,passio sanclorum Lu- - Tierdiani. Lugduno Gallite, passio -sancliEpolidi.
berci,' ApomidiVcum duobus fratribus, Marliani, , Et filibi, Leonidis, Aratoris, Quiriaci j Basilite. In
Iiem Martiani, Felicis, Fausti, Fortunati, Siivani, Senbnisciviiaie,deposilio Lionh hphcopi'. '' ;'-
Lueiaai,-Gqmali, Pareilaj. EonediS, Micrfi,Gallieni, .ix knl. Maii. Iri Africa, nafalissanctOrumCatulini,
4S3 VGTOSTISSIMMIKALENDARlUM. 454
Saluminiy Ghori, Felicis, Theonte,-Theodmi, Vi- A Afrosi, Carilippij:resbylei'i,Agapi° Lecturis,-Eusebi
clorini, Venusti,Victuri, Nabori, Soluti, Pleni, Silyii, eunuehi. In Afriea; Provinciae Diomediae, naialis
Felicis, Vitalis, Theodori, Fauslini; Yalerii, Ursi. sanctorum Manilii, Donati,-Maurili,-Luciani, Victo-
Bomte, Naboris. Item Silvii. Item Vilalis. Iteui Fe- rini, Nicia? virginis, et aliorum" ducentorum octo-
licis, Nonnffi.In Alexandria, Coronte, Ynlentia civi- ginla iriuni.Tn Betorive civifate/deposilio S. Euse
tate in Gallia, natalis Felicis Presbyieii, Fortunati . presbyleri.
diaconi; Achilei diaconi, et conimemoratio Georgii III lud. Maii. In Alexandria, natalis S- Germani
marlyris. presbyteri, Prosduei diaconi. In Nicomedia, Pru-
vni kal. Maii. ln Alexandria, natalis sanclorum dentii, Martialis, Sabatii, Eodomoni, Bareli. Item
Coronae virginis, Yictoris, Zoticiae,ForUini; Donati, Germaiii, Filicosi, Budenli, Urbani, el Pigaite, Sil-
Felicis, Salurnini, Secundi, Silviani. Item Silviani, vani, Joci. In Africa, Giacti, et aliorum sex marr
Rufinae,Liberalis, Meturi, Tonili, Firiani, Baraclii, tyruni. Et Perusio Tusciae,Valentini,-Marliani, Bo-
Nabori, Fusci, Naventi, Sarani., Fortuni. Item noni, Yilalis, Angusti, Victinini, Manili,Metronte
Donaii, Floriani,- Tlieoni presbytcri. In Africa , virginis, Maculi, Megini. In Alexandria, Pudenti,
nalalis sanctorum Faustini , Yieturini , Saluni,- Marliani, F-iloeusae,Tbeodosiaevirginis, Padis cum .
Theonae, Yaleriae, Forluui, Publi, Foriani, Mem- B"aliis I duobus.
meri, Fausti, Martiae,Saubacire,TheudesliffisYnJe- Pridiekal. Maii. In Alexandria, Dorothei presby-
riani, Urbaui, Herus, Luci, Yicturis. Etin hoc die, teri, Rodociani diaeoni, Yictoris,Terenli, Marlini,
Sydrach, Misacli,Abdenago, iterato nomine, qui et Majoricae.Item Vicioris, Claudi, Silvani, Demetrii,
Ananias, Azarias, et Misahel,, in Babyloniaab igne Julii, Secmidini episcopi, Meriti, Honori. Ilem Sil-
ardenti liberaii sunt: benedictus Deus. In Lugduno vani, Salurnini, Affiodi, Dugdi, Pastoris episcopi,-.
Gallice,passiosanctorumAlexaudti eumaliis numero Secundiani, Concordite, Mariani, Jaeobi, Floriani,
triginta quatuor: Et dedicatio cryplte, ubi corpora G&bri',Gaiani, Postumi, Momini,Quintiani, Cassi,
eorum requiescunt. Fasili, Florenli, Demetri, Gadudi, Grispini. Ilem
vu kal. Maii. lnSyracu.-a civilaieSicilitfi, natalis Crispini, Donali, Zenonis, Pomodiani diaconi eum
sanctorum Evodii, Hermogenis: passio S. Georgii, aliis vigiiiliquaiuor, Secundiani cpu'copi,--Alexaudri
Caleslte.In Africa, Nubilis, Marctfi,llermenphi, For- diaconi, Bubali, Saiuri, Diofri, Ropodiani, Nomen-
lunali, Jocundi. Lugduno, deposilio Beaii Rustici sis. Ronite depositio Quirini, Secundini; In Afrodi-
ephcopu Letania majori ris, Rodociani diacqni, Tereuti, Maiini presbyteri,
\ikat. Maii. In Axinpoli, Anrelii. In Antiochia; Dagari, cum aliis duodecim, Meturi-, Clemcritis,
'
Leonidis, -Yendei, Marii. In Africa, Julii, Yicturi, G Lucini, Telesfori, Primosi; Saturnini,, Emiliani,
Syrici, Honorali.-Felicis, Panli, Maximi,Vicioris, Majoi-ictfi,Salurnini, depositio Polocronii epitcopi.
Simplici, Pollionis, Vili, Calendini, Apolloni,Mar- - MENSISMAIUS.
e t
tianaa,FeJicissimae, Hernitc, Martiani, Liciissimi;
Fimitc, Felicis, Germaui, Felicire, Evasitc, Gemelli- Ilabet dies xxxf.
ntficum sociis eorum, Silvani. Ceniulotnonaslerioin Kal. Maii, ihitium PraedicalionisDofnini hostri
Gallia,deposiliosancti Richarii. Jesu Cliristi. In Asia llierapoli, nalalis sanclorum
v kal. Maii-.JiicivilaleTarsoCilicitfi,nalalis sancli Philippi Appsloli,-et Jacobi, Quinliani Heleolheri,.
Castori, Germani. In Nicomedia, Anthimi episcopi, Gai, Alexandri,Saturnini. Et alibi,.Apollonii,Euphe-
Slephani episcopi; Antonii presbyleri. In Lydia, mii. Interamna, milfiario sexagesiriioquarlo", Pro- .
Genesi, Sodalis, Zotici, Marini, Zetoni, Helpidii, culi, Pelestij Agapiti, et nuiilum triginta irium,et:
Eulhicii, Lupieini. In Armenia, civitale Militana, naialis Matthtni,elJaetibi aiiosloluriim.in Oriente,
Heremiiis, Hilpidii, Eppei presbyleri, Hermogenis. Quintiui. In llierbsolyma, natalis S. Judfe, sivc Qui-
Et alibi, Mauri, et capti Diaconi, Husandi, Priani, riaci episcopi. Efnerit.fii natnlissancti Satnrriini. In
Cypri. In jEgypto, Nicomedite, Yictoris, Maximi, Tolosa nataJis Orientiiepiscdpi. Autisiodero, depo-
Maniani, Pauli, Gerraani cum aliis sex, Gemcllinae, , sitio S. Amaioris episcopi. Bigorra civilate, depo-
Lactissimae,Felicite, Germaiice, Felicis,'.Evanlite,, sitioS. Justini.episcopi•magni,Isici,P!ioci, Ambia--
Victurini, Nicofori, Dioscori,"Papiae,- Serapionis,, nis civitale,- untalis saneforum Agii, el Acioli mar-
Joannis, Julii. In Aniiochia, Thimite, Mauri, Arrrf lyrum: Agduno,,passioSightnundiregh.
diaconi, Genonsi, Sodalis. " , vi non. Maii. Germani, Ccelestini,;Feiicis,Cciini,
lv kal. Maii. In Pannonia, Eusebi Episcopi; eti Urbani, Privali. In Alexandiia, Saturnini cufn Eo-
Yitalis, Ptilliunis.In Alexandria, Vic.torini.In Tarsoi poli socio stio. In Armenia civitate Mililana, Helpi-
Cilicirs, Malinte cum aliis. cgnlum sepluaginta , dii, et Hermogenis,Lupi; In Alexandri:i,,Germani,
-• , ' t
.. o Agapj. Elsi a nobis ;nemo exspectetj ut menda' 1 sanclSs bffinxil, quorurrialter Leciures-,alter-Eiimi-'
quibiis. Martyroldgium hoe deformatur ,- tollamus- 5- clms diceretur:- nain ut_Mariyrolojjiiscriplor Cari-
vel
oirinia, salte^mplefaqiie : lamen dccasionem, ubii lippumpresbyterum, ila Agtipiunilectorem, el Euse-
se <>fferl, aiiquid monendi,- quod lectori' prodesse; bium euriuchumfuisseflottivil. Sltifim legeProwm-
queat. nulJam prtetermitieie noiumus. Quainobreml cimNutnidim.
notamus hoc loco errasse Acherium, dum duos
453 S. HIERONYMIOPKRUM.MANTiSSA. m
Coeleslini, Saneliiii. Aulhiodero, Traxtslaliodorpo-A aliorum muliorum. Item Agustini, Gaiani, Yicturi,
rutn sanctorumconfessorumOptati episcopi, Memorii Maximi, Celerini, Frontini, Quinli, Flavice, Mar-
prebbyleri,Sanciini presbyleri. tialis, Privatiani, Sepiiminae,Dexlri, Quinlte, Or-
v non. Maii. Hlerosolymte, Invenlio sanctceeru- nesi, Donati, Oeiaviani. Item Donati, Mariani, Na-
cis Domininostri Jesu Christiabllelena regina, post vigi, Pulveri, Rogatfi, Viciori, Secundi, Gtficili,Do-
Passionem Dominianno ducentesimo trigesimo ter- nattc, Salurnini. Item Donati, Jnli, Navidae,Felicis,
tio, regnante Coristanlino imperatore, illuminata Fortunali, Crescenti, Sapi, Rogatiani, Dohali, Gal-
civiias. Et natalis sancii Hermogenis. Romae, naia- lici, Jusliani, Vitalici, Rogatiani, Donati, Gallici,
Iis sancti Evehtii, Alexandri, Theodoli, Fortunali, Lueellte, Honorati, Felicite, Savintc, Salti, Sim-
natalis Arbonl : In Africa, Mariani, Saturnini, Ru- plici, Flavite, Alexi, CatiiJte, Januariaj, Eulieiae,
flnce,Fortunionis, Fortunali. Autisiodero, translalio Yieluriae, Peculiaris, Germani, Ercolae, Rogalte,
corporum sanctorumconfessorumEusebii presbyteri, Marcellte, Odemari; Avidte, Saturninsc;, Felicis,
Aviddiaconi. Vicluri, Processi, Promoli, Donatte, Castulae,Se-
iv non. 31aii. In Nicomedia, Anloniae, Jusli. In cundiani, Donatae, Mariialis, Rogatae, Fortunati,
Africa, natalis Coelestini,Felicis, Urbani, Romani, Tunidi, Crescenti,Germani,Victurite, Palatini, Epa-
Bellici, Martialis, Millunipresbyteri,Floriani, Peiri. B pliroditi, Marcellini, Floridiani, Faustini Episcopi.
Et alibi Loguorgue. In Ctesaria, natalls sancli Sil- Item Eutici cum aliis quadraginla quinque. In eivi-
vini, Yibiani. In Alexandria quadraginta martyruin, tate Diospoii,passio sancti Georgii. Augustiduno
Nestori, Mitldn, Anlonini. Autisiodero,deposiiio et deposilioB. Placidi presbyleri.
translalio corporh sancli Corcodemidtaconi, et con- viu idus Maii. Mediolano,Victoris, Eulici... atitc,
fessoris in basilicasanctiAmatorh. Fortunali, Saturnini. Constanlinopoli, Agati militis,
lunon. Maii. Eutimi diaconi el Martyris.IriTbes- MaximiPresbytcri. Anlis diaconi, Arestini, Marini,
salonica, natalis sancti Herenei, Peregrini et He- Tampi, Yicturirc, Siertite , Agatae, Floridtfi, Luci,
renae. In Africa, Gregorii, Arcelai, Feficissimte, et Donati, Yicturis, Flavir», Joannis, Ninte, Casti, Gni,
passlo sancti Trifonis. In Alexandria, PetivivYienna, Fori, Maximi,Felicis, Martiani: Famoste, Honestae,
depositio Neclarii, el Niceli episeopi. Autisiodero Nigri, Bapiizii, Ruslici, Processi, Secundi, Militi,
passio saneti Juviniani lecloris. Areialo, depositio FeliciffijMaximtfi,,Dativae,Tuianae, Secundolte,Da-
sancli Hilariiephcopi. liviHGundini, Tertuli, Cceleslini,Faustini, Januarii.'
Ptidie non. Maii. Natalis sancti Joannis apostoli Ilem Vicluris, Zelulte, Scialae, Forluni, Rogati,
el evangelislaeante poftam Latinam in ferventisolei Fauslini, Canerii, Barachi, Siddini. Item Ninae,Tidi,
dolium missi. In Persida, nalaiis S. Matthaei apo- C Miltuni, Syrici, Rogali, Donaltc, Baeci. Ilem Gad-
stoli el Evangelisla;.In Galatia civilate, natalis Bea- deri, Breuri, Donalte, Spici, Rogati, Saiurnini,
tissimi Geronlii confessoris. In Africa, natalis san- Gaudiostfi,Vitalis, Cteciliae,Gallte,Januariae,Seneri,
ctorum Secundiani episeopi, Jacobi, Mariani,Con- Rogali, Matronieffi,Agusiicitc,Saturnini, Rufi, Fau-
corditc, et Marintc, Heliodori, Saiurnini, Silvani. stini, Victoris, Cittini, Zaderi, Antiqui. Item Ninae,
Mediolano, Yictoris, Felicis. Item Victoris, Caricre, Saturi. In ^Egypto, Victoris, Stephani, Januarii. In
Aufidite, Judith, Emerire. Iiem Vicloris, Aculte, Sanconico , deposiiio sancti Martini, Juliani, Auti-
Eauslini, Helariantc, Yicturiani, Salurnini, Gavini, siodero, depositip Heladii episcopi. Corbeiamona-
^ldenti, Fortunati, Viciuriae,Primi, Gaiani, Yalen- sterio, translatio corporissancti Geniianimartytis.
tinae; Portumi, Juslini, Majorici,Yenusti, Massi, vn idus Maii. In a Axiopoli,Qufrilii, Quindei, Ze-
Processae, Secundiani, Inportuni, Quintiani, Petri, noni, Tarso, Cilicire.Afrodisi, Jocundi, Firmi, Me-
Tassicassirici, Yenerite, Bonifaciae, Quinti, Florini, diolano, apostolorum Joannis, Andrere, et Thomtfi,
Yictorini, Memoriae,Gaudulae.Item Yictorini, Cri- in Basilicaad porlam Romanam. In Persida, Marty-
spini, Possinnrc, Labori, Massilae.Iiem Haiani, Fa- rnm trecentorum decem. Conslantinopoli, nalaiis
seri, Maxenii, Nince, Yirluniae, Yaleritc, Tironii, sancli Timolhei. Romsevia Laiina, Gordiani, Pri-
Matronte,Citini cum sociis eorum,et reliquissanctis. D mtili, naialis S. Beali confessoris. ]
Florione, Herenei, Fortunati, Faustini, Gavini, Ile- vi idus Maii. Romaevia Laiina, in ccemeterio ejus-
renli, Pappaliei, Primi, Cassi, Secundi, Celerini, dem, natalis Gordiani, Julii. In coemelerioPrtelex-
Hieremitfi,Flavi, Gaiani cum aliis viginli. Magropi, tati Romae, natalis sancli Epimachi, Majorisconfes-
Mnrcellini, Maximi, Bafrofiti , Augusliani, Nicili, soris, Quarti, et Quinti, el Probalte, Moecce,Petri,
eum aliis sepluaginla sex. llem Gaiani cum aliis Januarii, Fortunionis, Teclse, Axiopoli a, Cyrilli,
scpliiaginta duobus martyribus. Auiisiodero, depo- Cendis, Dionii, Accisi, Crispionii, Zenonis, Afro-
silio sancii Yalerii episcopi. disi, Privati, Giddini, Pelri, Saturnini, Dativi, For-
Non. Maix.In Nicomedia, nalalis sanctorum EJa- luni, Lucellte, Maximae, Mattontc, Muiaci, Cicili,
vii episcopi,Agustiniepiscopi. Item Agustini. Trium Victuri, JanuarijiSacustc, BOUOSOB, Yicturinte, Ma-
fratrum, Marcellini, Macrobii, Euthieii. In Africa, juli, Constaniite,Maximte,Januarii, Gemini,Samini,
Celerini, Maximi, Victuri episcopi, Pontenellae, et Peregrinae, Eri, Senteri, Marulli, Felicis, Indici,

_a Axiopoli. Ex urbe MnesiteAxiopoli Axiopolttmmartyrem fecerat Acherius.


4S7 . YETUSTISSIMMUULENDARIML 4S8,
Reflenli, Tinni, Felioni, Tuinti, Seleuci, Zelulae,A /^ siodero, vico Caiaco, passio sancli Peregrini epi-
Januaritfi, Fortunali,-Tedetitfi, Tonati, Rogatae,Pau- scopi primi civilatis ipsius. Tricassino, passio S.Fi-
linte, Januari, Nince, Honori, Candedice, Secundi, doli presbyteri et confessorh.
Saturnini, Donati, Salutoris, Felicis, Marci, Nap- xvi kal. Junii. In Alexandria , Yicloris, Basiliae,
poli, Coddei, Dati, Naso, Mosi, Satuli, Victuris, Ma- Silvani. In Roma, Panhinii, Gallicori, Eponi, Libe-
suli, Malchi, Severi, Martiani, Fortuni, Saluri, rii episcopi. Neveduno , -Heraclii, Pauli, Minerii,
Quintali, Fidelis, SeverioJi, Quinli, Fausti, Donati, Agulini, Yictoris, Arthemii, Calcori.
Excruali, Birici, Septimi, Lucini, Restituti, Dativi, xv kal. Jun. In Alexandria, Polamonis preshy-
Januarice, Nince,Felicis, Saticte , Marcellae, Tulae, teri, Hortasii, Serapiouis, Panleri, Dioscori, Pami,
Matronae,Lucusae, Yicturicc,Felicice, Jocundcc, Glo- Pentecon diaconi, Cenron, Dativi, Luci, Maximtc,
rioste, Rogatiiiffi, Yicturintfi, Julite, Primte, Fortu- Hermon lectoris cum aliis quatuor marlyribus. In
nati, Marite, Rogatas, Monni, Jacobi, Seplimite, ^Egypto, Dioscori lecloris, qui multa passus est.
Maurelli, Incidi, Tuni, Felicionis, Seleugi, Honorati, Constantinopoli, Effuci, Serapionis, Bustasi presby-
Salurni, Lucini, Zeberiae, Yenusti, Saturnini, Quin- teri, Patamon, Panteri, Peteclondi, Eran lectoris,
tulae. Item Cyrilli, Dionysii. Et alibi depositio Ju- Dativi, Martiani, Luciosi, Luciante, Eginae.Et alibi
venalis, et Job prophetoe. jTJnatalis sanclorum Cassi, Yictoris, Juliani.
v idus Maii. In Sirmia, nalalis sancti Monlani. In xiv kal. Jun. Romae, natalis sanctorum Caloceri,
Africa, Majuli, Yictorini, Fortunati, Seplimi, Julii, Parteini eunuehorum, et uxorum eorum. Hi sub
Crispi, Januaria;, Primuli, Manili, Nerei. Item Mani- Decio imperatore oecisi, et requiescunt in ccemete-
lis, Yicluriae,Fortunati, Januari, Jocundi, Syppiani, riojuxta viam Appiam. In [ccemeterio Calesti, via
jEpimini. Yia Salaria , milliario vigesimo secundo, '< Appia, Paterni, Galicori, Indi, Seleuci, Felicis, EIo-
nalalis sancti Anlbimi. In Asia, natalis sanctorum nlci, Ghrisli, Caloniccc, Julicfi. Item Ui'bani, Inge-
Deraetrii, Taddei, el deposilio Nepotiani. Viennm, nute, Salurni. In Alexandria, nalalis sancti Areni
deposilioMamerli3el Mamerlini Ephcoporum. diaconi. In Caesaria Cappadoeicc, natalis sancti Po-
ixidus Maii. Romre, natalis sanctorum Nerei, et liochi. In Africa natalis sanctorum Quinti, Primuli,
Achillei fratrum. Et alibi, natalis sancli Pancratii, Salusli, Foftunati, duorum Donalorum, Primi, In-
Gradi et Soteris Yirginis, Joannis, Achillis Moysei, diccc,Lugustte, Rogatte, Urbante, Romanae. In Ge-
Afroditi, cum aliis numero quingenti qualuor, quo- tulia, natalis sanctorum Emeli, Baseli, Prtetextattfi,
rum nominaDeus scit, Alexandri, Moisitis, Julii. In Basilite, Parthimi.
Afriea, Prancati. xni kal. Juh. In Africa, nalalis sanctorum Victo-
111?'dusMaii. In Alexandria, nataIis,sanctorumi p, ritc, Marcellosce,Salste. Romae, via Salaria, Basilis-
Afrodisii, Agrippae, Savini, GriO , Lucii, Cyrillte, sae, Aurei, Nustite, Nemavi, Baudeli marlyris. Et
Cridulte, cum aliis duobus, Juvini. Trajecto porlo ini alibi natalis sanctorum germanorum, Gervasii, Pro- '
Gallia, deposiliosanclt Servacii episcopiel confesso- tasii, et depositio Yellesi et Fausli episcoporum.
rh. In Paltestina, Taraci, Probi, et Andronici. Ini xn kal. Jun. InMauritania, Timothei, Poli, Eutici,
Polentia, passio sancli Victoris et Salurnini. Ini diaconi. In Provincia Ctesaria , Epoli, Eutici, Jo-
Alexandria, Agrippae,Yeris, Cyrilli, Savini, Maximi,, cundi. In Africa, natalis sanclorum Maurellte,
Credili, GagP, et depositio Sebasliani episeopi. Ins Quinti, Primufi, Salusti, Fortunati, Nirillaj, Primi.
civilale Autisiodero, depositio, el Iranslatio sanclii In Ctfisaria Cappadocite, Polieucli, Victuri, Donali,
Marcellianiepiscopi. Quinti. In Britannia, natalis Timothei diaconi. El
Pridie idus Maii. In Syria , Yicloris, et Coronae,, alibi Matlhaeiapostoli. In civitate Aulisiodero, depo-
qui simul passi sunt. In Africa nalalis sancli Secun- sitio beati Valis presbyteri, el confessoris.
diani, Quarti, Victoriani, Januarii, Medion, Alexan- xi kal. Jun. Romte, natalis sanctorum-Faustini,
dri, Afraniani, Maximini, Proculi, Audacfi, Adeo-- Timothei, Venusti, Casti, Emili, Gotti, Rogali,
dati. In Asia, saneti Maxiraini. Mediolano,Yietoris,, Maxenti, Felicis, Januarii, Concessi, Albini, Roga-
Timoris, Felicis, Ruslici, et sanclorum trecentorumi JJ tiani. Item Casli. Item Plassi. In Corsica insula,
quatuormartyrum.qui cum S. Cyriaco passi sunt.;. passio S. Julire virginis et martyris. In Ctesaria
Arvemis, dedicaiioecclesimS. Agriculm. Cappadociae,nalalis S. Poliocli,-
Idus Maii. In Syrmia, Timothei, et alibi septema x kal. Jun. Spanis, natalis sanctorum Epictiti,
virginura, Alexandri, Digni, Chr... In Sardinia,, Aptonii, Basilii episcopi. Item Aptonii, Jocundi. In
Simplicii. In portu Romano, Praestabilis, Vicloris, i, Africa, Quinti, Luci, etpassio sancli Desiderii epi- -
Cyrici, Jani, Eracli. Mediolano,Tictoris. Lampsaco, i, scopi, Juliani, Felicis, Montanae,Januariae, Emiliae,
passio sanctorura Petri et Andreae, Pauli, et Dio- - Nonnae,Alemerldi, Asti, Basilei Episcopi,
Yicturi,
nysii, JuJii. Augusiiduno,Relici episcopi. Firmi, Montani, Juliani, Victurici, Fideli, Donati,
> Niciae,Fausti, Timothei, Silvani, Foci. In civitate
XVIIkal. Junii. In Isauria sanclorum Aquilini, Vic-
loriani, Heraclii, Paulini, Minermi. In civiialePi- Aulisiodero,deposilioet translalio S. Helenmvirginis.
ceno, Ausomi,Florenlii, Diocletiani,Meminii, Justi.i. ix kal. Jun. In Histria, natalis' sanctorum Ze-
In civitate Epheso , Mengenis, Gaiqni, Juvini. Inn belli, Servuli, Secundini. In .Africa, nalalis saneti
i, Salurnini, et aliorum sex martyruhi. In porlu Ro-
civitateCorthosa, Yineentii, Nideruni, Hereli, Pauli,
Mineri, Aquili. Item Pauli, Monorgi, Gai. In Auli- '.- mano, natalis sancli Vineenlii. In Syria, Zoeli, Sa-
PATROL, XXX. 15
-4S9 S..HIERONYMIOPERUMMANTISSA. "4C0
turi, Timini , Saturnini, Servili, "Felicls, Silvani,;A Garthagine, Dacianss.Tdrribus «Sardinite, Cresceii-
Forluni. Item Zoeli, Striee, el Diocli; Maximini.In liani, Memmii.Jn civitate Syrta, Daciani.Roniasvia
Gallia, civitale Namneiis, natalis sanciorum Roga- Aurelicii nalalis sanctorum -Processi, Martiniani,
tiani, Donatiani germanorum. Frimini. Nalalis sarictorum Gaulieni, Gerhianr, Vic-
vm fca/. Jun. In soloTuscite, civitateBlera, hfi- tiifi, Silvani, Tlielesfori, Vietufini, Donati,"Isliali,
talis sanctorum SententiattB, Yicentiiet sanctte Ju- Terii, Rogati. iieni Germani.Item Silvani, Honori,
liante. Mediolano, depositio Dionysii episcopij Po- Cilicise,Tertiflte.Xanffe,Victuriae,Forlunnli, Maxi-
. legrati, et aliorum quatuor coronaiorurh, Yincentii, mte, Rogatae,Paulfcite; Agapite, 'Castulrs, 'Amellae.
/loannis, Maiii. lii Oriente, Erisebii.Via'Nomentaiia Ileiri Tertultc, Lupi, Jusii, Tecltc, Firnii. In Antio-
miliiario nono, natalis Urbani episcopi. In ctemele- cliia,.'Pauiini et Isici:
. rio Prcctextali; Dorostoli. In Africa, Fabiani, Sep-
In Joannis Saturnifii. MENSIS JUNIUS.
, limi, Julii. Epheso, Apostoli,
Tomuni, Victuri, lstiali5Victurice,Flavii, el deposi- Habetdie"sxxx.
-tio S. Marcelli.
yiijtal. Jun. Natalis sancli wSraclii',fauli, Miudi- Kkt.Junii. Litania indicenda. InThessalorfca, Oe-
nte, Jocundi. In Africa, item Pauli, Ameon, Qua- B tavi.InAntiochia,Zosimi,etTecfteyirgihis. fnAfricn,
drati", Rulini, Yalerjte, Magni. In civitate Tuscia, CriSpini. Romre,Juvenci, Cyriaci, Nicomedis;marly-
natalis sanctorum Felicissimi, Eraeli, Paulini, Me- ris, Exuperanll, Eraclite. InThessalonica',Luciaeiir-
. nedintfi,Saturi, Yicturi, Saturnini, Maiirini. Item ginis,et'Auceiaefejis Barbarii Rogati, 'Germani, Sil-
Salurj, Forlunati, Thomedi. In lenitorio Aulisio- .vani, Bullodi,Ceeilite,Tertuli, Lantte, Victurlte,Gai,
derensi ; loco Quotiaco, passio S. Prisci.mariyris Fortunati, Maximi,Rogatas,Paulinae,Agapite,Castu-
cuni innumcra mullitiidine. i-te','ICo'Wus;c,Noyellrfi,Agaptc,Carfte,Urar'ite,Bublas
vi kal. Jun. In Alexandria , natalis sanctornm "Fortuiiali-,Maftihi, Saiurnini, Baiaiii -, Rogatiiini,
AquiJIpresbyteri, cvangelii, et aliorum qualuor- Honorati. item Martianl,"Baturnirii',Pontlni, Pauli,
dccim. InTomis, Elitfi, Luciani, Zolici, -Marlialis, Peironii, Rutilite, Quietice,Jahuarlte, Nqyelli."Kem
•Yicttirl, et Maurintc; ServulL fn Africa, natalis Januarite, Sosite,'Fedo"ste,Yicturinfe,Ilaironto,Cas-
. snnciorum Sacci, Julii, Yaauice,Garpite. In Sardinia, tulte, Rogatiani, Quinti, Marei, Gemiiite.Item Pauli,
Salutiaiii,'EutriciiCresceniini,Tiiiani,Quinli,Siahuli. Marlialis, Miturii,Yerici, Cassi. Item Salurniui, Fe-
, v kal. Jun. Pampbilia, Zetuli, Primi,' Nomii, iicls. Rem Ma'rtianLItem...Rogali,Ja"ivnis\ IfefiiFor-
Euresi, Julii. In Africa-,Portuni, Ariniinie,, Secun- tunati, Marliani, Saulis, Casii. Item Janitfirii/Ddliati,
dini.ln Sardiriia, Emili, Felicis, TMmiani, Lueiani, C HortenSi. Item Saturhini, Martirii, Malebi,-Silvani,
Jocundiani, Lucii. Romte, via Neme.ntana milliario Qiiinti,Feiieito, Silleste.Item Januarite, Fortuiiatte,
Priinae , Gemelliiiffi',' Fauslini.
{ertip decimo, natafis sanctorum jE.pieati, EuSlasi, Yieturitc, Mariae,
Yiclice, Castulte". Item Epicaii, Oetubri, "Urorhc, Iletn Novellte, Donatelltfi, Getiili, Barici,-Urbini,
Filo- Romani, Prlmicc, Teftulce. Iiem Castfe, Maxiihte.
Vippiapjli, Homini, Marcili; CiconitCiMaxjmi,
aniiii; Aviciae, Commieni, Martiani, "Fluniini, Ma- Iteiri "Orbani, Optatte, Mafronre-,Meloste, Metuiii,
riani', Castulte cumaliis novem. In civilaleParisiis, Melosi, Seeundi; Gemellinte. Iteni Urbaiii', Satur-
jdepasiiio.S. Gertmni epistopiet confessoris. niui/Juli, Surdidtfi^Silvanic,Rufintc,Nintc, Sepaci,
iv kal. Jun. In Ciballis, natalis S. Pollionis lec- Vincenii, Prisci, f3ilari,'Felicis,'€as'tult»,Ar"a'bi,Pu-
toris et mariyris. In Nicomedia, sancti .Cyrili. In bli, cum aliis cenlum viginti, Liipi, ciim aliis dub-
Africa, nataiis sanclorum Primi, Aaccidiae, Passi- decim, Catulini, Blosi, Mbrliarii, Haiani, Mar-
et alioiuni centum quinquagjnia trium. Tre- - celliaiii,FJedi. Rerii Marcelliani,'Casti,Marci,'Majiiri,
moni,
Ro- .Prociili, Pagati, Terlii1,'SilisStc;Festtilte, Majoste,
veris, depositio Maximini episeoprde antiquis.
iptc yia Aurelia, nalalis sancii Restituti niarlyris. Timothei, 113106115111«, Riitiii, Gerraani, Jdanhis,
Via ^Tiburlina, septem germanorutn. In Hispaniis, cumaliis nonaginla. Yienna, Claudiiepiscopi.
natalis.sancli Geniii. Antiocliiajj Sicimodi, Bassi, D iv noii. Junias. RomtfiMareellini presbytferi-,- tet
Venusli, Viciuri, Pullieni. In Cfcsaria Cappadocitfi, Petri exorcistffi, et Marcellini presliyteii, Tcihati,
Carelli, Primuli, Finodi, Venusli, Tj-edenlei, Jo- Rogati, cum aliis -quadraginia dtiobus, Becundi,
cundi. fn Anaunia sanclorum Sisinni, el Alexandri -Maximte,Martiani, Silvini, Flaviani; Pfitili, Petri,
inariyris, Romcc,natalis sancttc Petroiii!!tfi,-Alexaii- Yiclurite, Matroiiifi,Faustte, Extricatifi, Aritoiiinti;,
.dri, Marlyrii. „ ; Saturriintfi, Donatte , Reductae, Maximte. Item
ui kat. Jun. In Anliocliia , nataJis sanetorum Salurnini, Pauli , Juiite , Florenlini, Foftunafi,
Sici, Palalini Turribus Sardinice, natalis sanctorum . Masimtc, Urbaira , Felicissiiutfi, Justte,- Flavitc,
Gabini, Crispdli., In JNicomedianatalis muliorum Matronto,Martiffi, Valehtintfi, Fortuhati, Yehustffi,
."stjnclprum.,,-.., Donaitfi, Maritfii, , Galliete, Tertuli ', Vkialicfe,
Pjidie kal.' Jun. In Aquileia, natalis,sanctoi'«m - Evantii.' Iteiii' Julire, "Sarrimalte, Possihnte. itehi
. Cariti, Cantiani,-Proli, Crisogoni, ,et-Ganiianillte. Saturiiintfi", Concofdice. ;Item Dorialte-,-Felicis,
• Tiirribm. Lege Calartbus.
£13} ..VETUSTISSIMIffi:KALENDAR1UM.- Wi.
Valentihi,".Januarite, 'Mastilia;,.Lu'ci. Item Martce.J>\ Pridie non. Jun. Neveduno,civitate, -Zdiici,'At-
Marcellte, Proci, Datulte, Yieturitfi, Joviani. Item tali, Eutici, Amasi, Quirini, -Julia;,Saturnini, Gad-
Maximte, Eelicis -, Terlulte ,- :Castulintfi,,Gaudoli, duni, Niniltfi',Fortunioni, et alionim viginti octo,
-Modiani, Jusii:," Saluri. Item Saturi, Felicis, Cypriani episcopi, Ebusti, Rustici, '
Silvii. .In Saba-
•Danaite,Januari,.Fortunali,*Satiirnini. Item Juliae, ria civilate, Quifmi. Romce natalis sahcii Pieti,
Ninte , Ronoritfi, Donatte, Calponire, Exlrica- Arecii, Daciani. In Sicilia, natalis sanctorum Exper-
tae; Felicis," Salurnirii, Ddriatte, Cenorii, Primosi, genti, Ghristae, Iialii, Philippi, Eusiici, Rustiei,
-Secundi,Jauuafitc, Rogattfi,Fausli, Fontei, Tertuli, Rustuli, Juliae, Saturninte, Jej'aconi,Macnae,Fof-
Paulte, ROgatfc;Item'Secundfe,-Jaiiuariae, Marlialis, tuni, Crescentiae, Jocundiani. In Sabaria civitale,
Felicis, Item Felicis, Foflunatse, Janhanae,,Adju- Rusluli, cum aliis dnobus.
lori, .-jForluitaii,.Komitite, -Paulae,Rognlte,' Victu- Non, Jun: In ^Egypto, Martiani, Nigrandi, et
ritfi, Donati, Mavori./Pussi1, Primte, Urbahi, Tu- Apollonii,Feliculte,Jo'ci.,InAfricas,Evasi, Privati,
-vjfli,"Januaj'ii,,SiiJliojiiSj'JulitfijMarliante, "Nondi- Rointe milliario septimo, Fileenlse, Felicilatis,
hari, Casti, Dati, Florenlintfi, Yiciuriaj, Piscinae, Pappiae,Gregorii, Gai, Ruiiani, Saturnini; Rogatce,
.Castuite, Samrnini, Vicluriani," Fortunati, .Ninae, -Retari, Yicturi, Mustuli, Ingeni, Secundi, Mauri,
.Nuridirice,.Saturninae, CaecilitB,-Mariute,Lucioste,.B Urbici, Seeundiani, Castulae,Candidtc, Primte, Fe-
-Ee!icitc,Maximte,Primce, Formince,Evasi, Seldini, liciante, Forlunalae., Martiali, Juliani, Nicandri,
- Tertii:,Fusci,'MarcelJinte,Justtc,' Evasiae,Sarmiciae, Sacri. In Istria, Zoli, Saturi, Timini, Salurni, Sef-
.'Rudilise,Marite,Salpurnirfi,CasluJte, C^sluli.' Item vilii, Felicis, Silvani, Fortunali, Manimeri: Cor-
Stiturnini, cum aliis sexaginta septem, Juviniani, ~ beia, translatio corporh sancd Prmcordii confessotis.

SaturninS;'OraiiULatinre, Sabinrc, et deposilioMa- El deposiliosanctiBonifaciiarchiepiscopi.
eeiliiiii Jocundj, Julii. In oivitate,Ctcsaria,Thamali, vm idus Jun. Neveduno,Anianlii, Lucii, Alexan-
- Honorali, Seleuci, Porfiri, Phamfili, Palestirii, Ro- dri, Alexandriae-,Donaioe, Peregrias.Passio sancto-
gaite. Iu Gampania, flerasmi episcopi. Lugduno -rum martyrum Yincentii episcopi,, et Benigni dia-
Galliae,quadraginta, elsex maftyrum, hoc.est, Ro- coni. In Africa, Zotici, Camasi, Philippi, Altali.
gaiiani- episcopi, Zachariaepfesbyleri, Yethi, Ma- Cratianopoli*,depositio Greratiepiscopi., Et.alibi de-
, charii, Asclipiaditi, Silvii, Primi, Ulpii, Yiialis, posilioB: Claudiiepiscopi.
Commini,Ociobris,Philomini, Gemini, Julitfi, AJ- vn idus Jim. In Byzantio civitate, Pauli, Forlu-
'
bintfi, Gratac,Miliani,Potamias,Pompeite,Rodiani, naii, MarcvPrimosi, Acliaci monaehi. .ln. Africa,
•Blissi, Quarlte, Maternre., Hilpis .diaconi, Mainri, Victuii, Evasi, Privati, Januarii, Donattc,Spissinffi,
Atbi, Alexandri, Potici;'-Blandini, Justi: Hi sunl, C Quirllli. .In GifisariaGappadocitc,Lnciatii marfyris.
qui in carcere spiritum reddiderunt^: Avistei,'Cof- vi idus Jun. In iEgypto, natalis Maftiani, Jo-
.iiili,, Zosimi, Titi, ,Julii, Zotici, Apolloni, Germi- cundi. In CaesariaPalaeslinae,naialis Erisii. In ci-
Ausonife.Ilem Emeliae,Jamnica3,*Pom- vitateDorostero, riatalis-sanciiMafci, Lucii. In-Ni-
' niani, Julitc,
•peite;Domnte,Amiiiae; Justtc,-Tiopbim"ae, Antoniae, -coniedia, naialis Yitici, Nestori, CaroJapidis,etMa-
ffiinre. Lugduno, Yincentii, Ninffi,,Prisci, Sepace, -rinre, Foci in Sardinia, natalis S. Salusliani, Silvia-
IIiIa"ri,-Felicis,Casiula;,Epagati, Amelite, Donati. niani. Iu Caesaria, Dorostoli, Martiae, Miitianffi,
Etalibi, depositio Barbaruni presbyteri, Humati, Ileliantfi,Luciani, Zotici. Iri Africa, Januarite, Do-
Evasi, Honoratte, Vincentlte.Ronite, niafiyrum qua- nattfi, Spesiriae, Jufii. In Nicomedia, 'Eustili epi-
draginla ocio. scopi. In Gallia, civilateSuessionis,depositioS. Me-
Hinon. Jun. In Africa, Quirini, Abidiani,Gai, dardi episcopiet confessoris.Rotomagocivitcile,de-
Donati, Nepori, Papozinci, Januariae, Demelrioe,et ydsido S. Geldardi episcopiclconfessorh.
aliorum cenlum quadragintaseptem; sanctae Julia- vidusJunAn Alexandfia,Maximipresbyteri, Dio-
nte virginis et marlyris. Apud Arecium civilatem medis, Amantii, Mucianl,Alexandri,Januari. Romte
Tuscice,Laurenlii. Natalis saneli Thomtc aposloli, militum tredecim. In Gallia, Pompeiaco,passio S.
-Romae,Marcelli/Avidi,Gai, Donali, Mefomi,Passe- "D Vincenlii Marlyris. Nomei.tana civitate, passio san-
. mi, Saturni, Januarii, Yicturiae, Viriani, Donali, ctorum Primi el Felicianimarlyrum.
Urbani, Felicis, Venerite, Rogatianae, Fortunati, lvidus Jun, Romte,natalis BasiIidis,*Auris,Rogaii,
Exlrieati, Victurintfi,Gorgonitc, Togae, Felicitalis, Januarii, Cassiani, Yicluri, Marlini, et aliorum. In
Valeriae,Prisccc,Paulae, Fortunali, Donali, Viciu- Hispaniis Crispoli. InNicomedia natalis saneli Za-
ria;, Senerei, Cassiani, Quinti, Zelulae, Victurini, charitfimarlyris. Aulissiodoro,depositioCensuriepi-
. Silvarii, Gagito,-Rogaiiani,Aurili, Aproni, Nabori, scopi. -
, Quinli, Metuanae,Libosi, Emeriti, SBXUIL, Fructi, III icfusJun. Romrc,natalis sancite Basillae,etsan-
• Severi, Secundi. Item Januari, Flori, Tylurii, Dona- ctorumCrispoli, Restiluli.Et alibi, Translatio cor-
tte, Jnnuariae,Severt», Honoratffi,Saturnini, Victu-• poris • Fortunati episcopf. In Aquileia Em'eriftfi,
. j-iffi,_Forlunatfs, Pulili, Roirtani, Petri, Veriani,, Acreti, Vicloriani, Victoris.
Apronii cum aliis ocloginia-quatuor, Eniari'te,, Pridie idus, Jun. ;Roiure,nfitnlisAufili, Luei, mi-
SeptimiinySaturnini, Amasii, Orasi,Luciani. Aure- lilum quinque, Cirilii,,-Naboris,.cl Nazaiii, TripoJi,
lianis civitate, deposiiiosancti Leifardi episcopi. .. Macidaletis,ZaboniyAurili,Rpiiatelltc, Secundre.'--f
HIERONYMI O PfiRUM5IANTI3SA. ' 464
463 S.
Idus Jtin. In Africa.,Luciani, Fortunali, Creseen- A aliis viginli duobus/AttrjitsJifi-mo,' depofsitioS. Sim-
tianl, et Teclafvirginis. In Persida, natalis S. Bar- plicii ephcopi.
tholomceiapostoli. Romtc milliarioseptimo, Feliciilis vii kal.Jul. Thessalonica,Lanitani, Thesaulonicte,
Januarii, Silvani. Bigali, germanortim, Lueeite virginis, et Auceitere-
xvm kat. Julias. In papia eivitate, natalis sancli gis. Eodem die, natalis ' Vigiliimartyris,etsociorum
Anligoni, Afri. In Africa, Quiniiani, Theodoli, Fe- ejus. • - •- :
stivte,"GancianillBe, et Canciani. In Aquileia, natalis vi kal. Jul. Romte, Joannis, et Pauli.InAfrica",
S. Proti, Jacincii. Suessionis civitale, passio sancto- Gaudenlii, Felicis, Agapiti, Emeritte. In Alexan-
rum Rufini el Yaleri marlyrum. In civilate Aurelia- dria, Agafhoni, .... iceiaevirginis, et Diogenis.
nis, transtalio corporh S. Anianiepiscopi. y kat. Jul. Romae, milliario nono, Crispi, Crispi-
xvn kal.' Jul. In Dorostoro; natalis sancti Ysici. niani, Felicis, Spinellte, et septem germanoriim. In
Eelicis, Lupi. In Aquileia, Cantiani, Proli, Clemen- Hispania, Crescenlis, Juliani, . . . inesi, Primitivi,
tis. In Gonstantinopoli, natalis sanclorum Nuci, Mi- Justini,-Taclhei, Eugenii, Novaliani,Clemenlis, Mar-
gelicee Mingini.In civitale Barbaria, Gaiani, Joviani, cellini, Zebdini, Felicis, Hinusli, Zoenii, Marcelli,
Philippi.In Lucania, Yiti, Candidi, Cantiani,Cantia- Italicifi, Lelii, Capiionis, . . . .ini Tueehii, Silvani.
nillae, Proti, Grisoni, Arteon, Quintian;,Theodoli, B Eodem die, natalis sanclorum marlyrum, Jusli, et
Jocundi, Silvii. In Lucania, natalis sanctorum Vili, Clementis atque Octaviani pontificis. Ambianis,In-
Modesli, Crescentiae. ventiosanctorutncorporum Fusciani, Victorici,atqiie
xvi kal. Jul. In Afriea, natalis sanctorum Dioge- Gentianimarlyrum. Oia insula, translalio corporisS.
nis, MiC33,Valeritfi, Martite. In Sicilia eiviiate, Sa- Florentii.
turnini, Cendei. In Anliochia, Cyrici, Julite malris ivkal. Jul. In Afriea,Sabiani, Felicis, Elaphi, Ye-
ejus, et cum eis quadringentorum marfyrum. In ci- nusti,Eunuchi,'Crescenli, Alexandri, Theoni, Ario-
vitate Namnelh, natatis S. Simiiiani. nis, Ploenis, Astefri/Apolloni, Amphinioriii,Philo-
xy kal. Jul. Romae,Quiriaci, Blasti, Nicandri.Ene- sisi, Melvii,Dionysii, unus, Pannus, Plebicus,
dorosloli, Isici, Aquilte,Canti, Canliani,Cantianellte, Dioscori,Tribani, Capitulini,Nicte,Gurdini. In Ale-
Proti. Alexandrite, Dioscori, et Marini mnrlyrum, xandria,sanctorum Sereni, Theodori, Pastusi, Titiri,
Romae ogeni, AquIIeia,Cyrite, Muscos,- Ya- Dionysince,Passimi, Plesici, .... asitfi,Ambeniari,
Ieriani, Marito. In Anrelianh civitate,Avilipresbyteri. Dioscori, Orion, Treban, Captulini, Orion, Seneri,
xiv kal. Jul. In Africa, Martise, Emeli,'-Feficis. - Plularci, Herehei episcopi, Heraeli, Heroti ,'Pota-
Romtfi, Marci, Mafcelliani, Pauli, Cyriaci. mini, Mareelli, Basilidi, Leonidi, Pamboni,'Orio,
Ravenna, natalis sanctorum MariIieri,Felicis,'EmeIi, G Panuberi, Tiliuae, Nonnicifi,Sinidi, Memmii, Juli.
Crispini. In Alexandria, nalalis sanctte Marinae, Lugduno Galliae, Herenei episedpi, cum aliis sex,
Theoni. Leonidis, Plularci, Sereni, Pontaminae, Marcelli.
-. xin kal. Jul'. In llediolano civitale, nalalis sancto- Rotnm,Leonikpapm.
ruhi Naznrii, Gervasii, Protasi, et Gelsi pueri, mar- III kal. Jul. Romae, natalis sanctorum Petri, et
syrum, Romte Ilippolyti, Honorii, Evoli,"Peiri, YaJe- P.iuli apostolorum, et aliorum nongeiitofum octo-
ritc,'Mai'celli, Vitalis, Ursicini. ginta et septem martyrum. El dedieatio baplislerii
• xn ka(. Jul. lu Tomis eivitate, Pauli, Cyriaci, aniiqui.
Paulte, Felieiani. Thoniifi, Felicis, Emeli, Yiialis, Pridie kat. Jul. Roma?, natalis sanctorum Timo-
Crispini, Marlyriae. thei, Iialicc,Gelnli, Zoil, Italicse,Cursicipresbyleri,
xi kai. JuL Saturnini, Quiriaei, Apollinaris, Bel- Lennis subdiaconi. In Agrippina, Asclivi,Pamphi!ii,
lici, .... Crisini, Primi. Januariae. InSicilia, Ru- Lemovicas,depositio S. Martialis episcopi,
lini, et Marlirc. In Crcsaria Cappadocif»,depositifl
sancti Eusebii episcopi, Hipericli, Saturninte, Stu- MENSIS JULIUS
tite, Ineriifi. Habel dies xxxi.
x kal. Jul. In Anliocliia,sanctorum Gandalici,Ju- Kal. Jul. Litania indicitur. In Nicomedia, Zoeli
liani, Grapi, et sanclorum martyrum nongentorum ffiarlyris. Romae. Gaii papse, et nalalis sanctorum
tredecim; quorum nomina habentur in libro vitre.In Luceiaevirglnis, et Aucei:eregis, cum aliis oclo. In
Persida, nalalis S.-Jacobi Alfcciaposloli. In Alexan- eadem urbe Esici, Proeessi, Marinae, Antoni, Se-
dria, natalis S. Rufi martyris; In Britannia, Albani reni, Yictoris. In Mesopotamia,Zoeli cum aliissex;
manyris, cum alii uongentis septuaginta et oeto. In Orion cum aliis octo. Et aliorum ducentorum sexa-
Nola civilale, natalis S. Paulini episcopiel confes- ginla oclo. In Antiochia, Severiani, Zeli, Epasi. In
sorh. El atibi depositiosanclmmemorimNiceli Episc. nionte Or, deposilio Aaron pontifieis. Et depositio
ix kal. Jul. In Nicomcdia,Aviti, Cinzami, Lecto- ' Primi, Idoni cum aliis. Angustiduno,depositioheati
ris, Aritionis, Amirati, Alici, Capitonis, et alio- Leontii episcopi. In Persida, passio sanctorumapo-
rum .... xxvni. stolorum Simonis Chanancei,et JudceZelotis; Ego-
vin kal. Jul. InProvincia Palaasiina, natalis S. lisma civilale, deposiliobeali Eparci episcopi.Cino-
Joannis Baptislte el Prophettc. In Epheso, S. Joan- maxmico'Anisolamonaslerio, deposilioS. P. Karilefi
nis apostoli evangelistte. Romcc"Festf, Luceicecum presbyieri et confessbris.
*6S VETUSTISSIMUMKALENDARIUM. 4(36
vi nonas Julias. Romte, Damasi, et mililum duo- Asoni, Eustasi, Actavi, Aniceti, Theodori, Christi,
rum, Processi, Martiniani, Calesti. Et natale Eutici. Candidi, Gorgonii, Arcelai, Cyrini', Eufrodisi, Ge-
Et deposilio Meltiadis papae, Hisici. Amidae,Amigra- lani, Aulici, Azeli, Altenei, Gagi,'Sisionae, Auxenli,
dinae, Arixi, Jocundianillae. Turonis civitate, sanctae Yalentini, Drodili, Faustasi, Aureli, Gorgodiani, Cyr
Monegundae. •, rion, Coroli, Npstini, Sisinnt», Castrini, Apolloni. In
v non. Jul. In Edessa Mesopolamiae, natalis el Anliochia, Maximi, Rodogi, Yironiei, Domninre, Ma-
translatio corporis S. Thomae apostoli, qui passus ximrc, Diogenis', Machari, Timothei, Zorchei, Isici^
est in India, In Alexandria, Triphonis, Menelai, Ci- Moenis. fn Africa, sanetorum Januarii, Marihae,Na-
rionis', Cyrilli, .... forferis, Aprici, Juli, Christi, boris, et Felicis. Et alibi, militum duodecim. In Ar-
Juliani, Hecracli, Eologi, Emerionis, Cyrionis, Ho- menia' ciyitale Nicopbli,Milionis;Diomedis, Antohii,
restis. In Tarso, Severi, Helionis.-Stracei, Montani, Aniticf, Theodoli, Cessi, Gaiani, Clerici, Sisinna,
' ""
Adriani, ... sici, Germani, Parlhehi, Pauli. Conslan- Nigdoni^Theodoti, Cyrilli.
tinopoli, Eufemiae, Acaci, Ammonis, Thomae, Tri- v idus Jul. In Africa, Mariani, et Januarii, Ju-
pon, Menelai, Cerialis, Baraclae, Eologi; Cioniae,Ju- Iiani.In Armenia, civitate Nicopoli, Januarii, Tela-
liani, Demelri, Horestis, Heliodori, Strategi, Ami- giae. Romae, sanctorum Stephani, Leonlii, Mauri-
nidi, Jocundi, Martyri', Ainmi, Sustrali, Timolhei, B cii, Domni, Militohis, Achillei, Daniltfi, Diomedis,
Chionii, Cyriani. Cyrici, Antoni, Jasbn, Joannis , Eustasi, Octavi.,
iv non. Jul. In Africa, Jocundiani in allum missi, Emiliani, Sisinni, Anici, Theodoli, Cessi, Candi-
et martyris. In Syrmia, Sabatiae, Inuocentii eum aliis diani. Item Archelai, Gurgonii, Cyrini, Afrodisi,
xix. In GqlliaTuronh, ordinatio ephcopatus, etjrans- Gaiani, Clerici, Antoni, Gagi, Auxehti, Valenlini,
lalio corporis S. Maxiini episc'. et conf. el dedicatio Flavii, Nicaoni, Theodori, Faustasi, Aureli, Gof-
basilicmipsius. Beturino, nalatis sancli Lauriani epi- diani, Cyrioni, Cyrilli, Castri, Sancli, Eulichii, Ma-
scopi el confessorh. juli, Silvii. In Syrmia, sancli Marliani. Antiochia,
ni non, Jul. In Sicilia, Agatoni, Triphonis, Justi. Prodixae, Veronicce, Speciosce. In Maurilania , Mar-
Et in Tomis, S.tratonis,Theodoti, Merontc, Rodefite, tiani. In Alexandria, Eutici. Et beaimmemorimBe-
Secundi, Thomi, Magrini. ifem Tlieodoli. In Mex&n- nedictiabbalis.
dria, natalis S. Arpotis confessoris. iv idus Jul. In Aquileia, Fortunati", Armageri. In
Pridie non. Jul. In Alexandria, Artoli, Zeti, Pal- Sicilia, nataiis Naboris, Felicis, Eustasi, Anlonii.
laii, Philippi, Severi, Juliani. In Syrica, Neveduno, Mediolano,Naboris, Felicis, Primitivi-, Julii. In Cte-
Zotici, Amandi, Artetis. Augustiduno, depositioLe- saria, sancti Divi, Corninsi. Lugdunb Gallim,' depo-
gontii episcopi [et confessoris. Depositio S. Goaris G sitio Viventioliephcopi.
presbyteriet confessorh. El Octavceapostolorum Pe- lii idus Jul. In Alexandria, Seraponis, Tropiimei,
tri et Pauli. Melei,"Evangelii, et Propoli, Attali, Gelonis, Menei
Non. Jut. In Alexandria, Parthenii, Eraclei. Eu- presbyteri, Trppimiaevirginis, Macrobii.
domoni, Helei, Apollonice, Novi, Publicum aliis de- Pridieidus Jui. In Africa, Donati. In*Alexandfia,
cera et novem. Et alibi, Partbemi, Animasi, Py-vidui Anthioti, Marii. Dagiona, Menesidei, Namoris , Pe-
cum aliis septem. Et alibi, Alexandri, Parthimi.. trhjumni. Et alibi sancli Foci episcopi, et confesso-
vui idus.Jul. In Niccea, Sustrati, Speri, Eracli. ris. Lugduno Gallice, natalis S. Jiisti episcopi et con-
In Syrmia, Sanclorufn Perenti, Caecyriae.In Caesaria fessoris, Amici episcopi et confessoris.
Cappadociae,Procobi, Quarli, Felicis. In Sicilia , ldus Jul. In Alexandria, natalis sanclorum Phi-
Prancati. In Taurominii},Seperi, Cornelianicumaliis lippi, Zenonis, Nasei; et deceni infantium. In Syf-
sexaginla. In Nicsea,Pladi, Emmi, Senatoris, Alphi, mia, nalalis sanctorum Agrippini, Seeundi, Maximi,
Severi, Honorati, Eucoli, Elenti, Slraton, Arlhemi, Fortunati, Martialis. Jacobi episcopi Nisibini, qui in
Eudomoni, Heliae,Noyasi, Apolivi cum aliis octode- corpore multa passus est, et multa .signa feeit; et
cim. In Heraclea, Joannis, Apri, Anteoloci, Glieteri, arcam Koe solus vidit iri monte, hulliis alius vidit,
Perenti, Stratoriis. Et alibi, Agresti, Primoli. D qui cum eo erant, nec permissum est videre. In
vn idus.. Mediolano, Moclii. ln tomis sanctoruni portti Roihano, hoc est," in Hiscla, natalis sanelo-
Zenoni, Minae, Vitalis , Rufinae, Evangeli, Urisi, rum Eutropii, .Zosimi, et Bonoste sororis ej'us. In
Agnetis, Cyrili episcopi igni tradili. In Sicilia, Feli- Africa civitale Carthagine, nalalis sanctoruni, Ca-
ciani. Romffi,natalis virginum Florianae, Faustinae, tholini
diaconi, et reliquorum martyrum , qui re-
Anatolire, et Fraterni episcopi. in basilica sanclre Faustae : Januaritfi, FIo-
. vi idus iul. Romae,Priscillce, el natalis sanctorura quiescunt
id Vita-; rentii, Pullulanae, Juliae simul, et Justce. Corbeia
seplem germanorum, est, Felicis, Philippi, et
Iis, Martialis, Alexandri, Silani, Januarii, et militum monastetio, exceplioreliquiarumsancti Dionysii,
quatuor, Rufinae,Secundae,Lucini. In Sabinis, Ana- sociorum ejus.
loliae, Yicluriae.In civitate Tomis, Martiani, Domni, xvn kal. Aug. In civitate Ostia, natalis S. Hila-
Tromedi, Joannis, Sesini, Aurilianidis, Emiliani, et rini. Mediolano, natalis sancti Macharii. Iiv Anlio-
aliorum triginta sex. ln Alexandria, Leontii, Mau- chia, nalalis sanctoriim Theodosae, Eustasi, Dionysi,
ricii, Melili, Achillei, Daneli, Corioni, Atfon:, Ze- Ttieodoii, Maximi. In Gsssaria, natalis sanclorum
467 " . S/ HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 4fi8
Pauli, el S. Mammetis, Fipridte. ,Et alibi,' naialis JA"natalis sancli ApolIinaris.TnLaodieeaPhfygiai, na-
sanctqrum Valentinj, Theoni, Dipcletis. telis saiiciorum Minisei,'Tisici. Via AeculaVhatalis
xyi ka\. Aug. In Africa, nalalis sajictorum Aqui- sancttfiPrivatse, Alexandrini."- ': ':'
lini, Sperate, Chindiiii, Bituri, Az.ardi, M.enelampi, ix kal. Aug. In Amiternina civilale miliiario oetri-
Zosimi. Mediojano^natalis sancti Marcelli, Justini, gesimo lertio ab urbe Roma, yia Snlaria , nataiis
Nonni..C^rthfjgioe,natalis sanctorum Generoste, Ja- sancti Victorini mariyris. Iii Armenia civilate^'hata-
nuarite,. et Scillilaiiqrum".Et alibi, natalis sanctfs lis sanctofum Sabbatitfi, Theozoni, Vieloris, Milila-
Mammifi.In"Asia,'Nazarii,Velufii, Januarii, Secun- ris, Enierittfi cum fratribus duobus, Statiani,' Gapi-
dae, DonatfB,Bessite,Maximi, Pauli, Aqujlini, Feli- lonis, Silvani, Stercali, Athehoginae,' Daritonis. In-
citatis, Cutatq, Titianre, Besste,"Syriaii'fi, Eutati, Tyro civitate, natalis saneta?Chrislintfivirginis.'.
Justini, Autisiodero,depositioBeqtiThebdo~\\episcopj: vni kai. A«ry..Natalis saiicti Jacobi apostoli: In'
xv kal. Aug. Romae,via Tibuftina, milli.ario.nono," portu urbis Romte, naiaiissancti Aconli, Nonnl, Ja-
natalis .S. Syniphorosaeipatris seplem germatiofum, cofji,'Agathoni, Donativi, Suayi. Et anbi,nataiis
quaecpm.ipsis est passa, quorum nomina Iiaecsunt, Slercorii, Clementis, Juliani, Cariathonis,-Emeriii,
Petrus , llarcejlianus, Jauqarius , Dionysius, Sim- Stefcei, Suticiani. In Siciiia, civitale Sariioh",Chri-
phronius, Cleniens, Germahus: Hirenei, Magni.In!B siofori, marijTls. Iu Ilispania, Barcillona ciyiiate,'
' ' ' •
Doroslbrp, patalis sanclorum Emiliani', Bassi, passio sancli Cueusatis mart^^ris.
Ma.ximi,Pauli, Secundce,Dpnatce,Marini/Justi. In VIIkal. Aug.In Laodicea Frigiae,natalis sarictorum
Africa, natalis sanctoruni Aquilini, Sperali,'Civini, Joviani, Juliani, Emili, Felicis/Marliani, MaXimce;
Feiieis^Crescentianij Laclali, Nazarii, Verusae,Gc- Saturninae, Glorlosaj, Emili. Et natalis sanctorum ' '
iierosse. Iteip, Januarii, Tiiiani, Hessae, et Falvei Mufiante',Laudaia;. . ' '' '
"
Episcopi, Jocuudi. . vi kal. Aug. In Nola civitate, natalis sanetiFeHcis
xfv kal. 4«5-Jn.AIexandfia, nalalis sanctte Si- d.e ordinatione episcopatus. In Nicomedia, natalis
sinnae.In Anlioehia,sahctorum Macharii, Liarppadii, sancloriiui Julite, Jocuridte,Januaria^.In Sicilia, lia-
Luciani, Philippi, Pelfi, Torquati, Tinnipi, Jpci. lalis sancti Slmonis, In Authiodero civilate, deposU
Constanlinopoli, natali-, sanclieDaricfi.Iri Hispaniis, lio saxtcliEtherii episcopiet confessoris'.''
natalis sanctae Justtc. Lugduno Galliffi;natalis sahcti v kal. Aug. in Laodicia civitate Frigias/iiatalis"
Rustici prcsbyleri et confessofis. sanctofunvTheopliili, Auxentii, Prudentii; Philjppi
xiu kal. Atig. In Africa, natalis"saifelofum Sa- Alexahdrl, Zotici, Bissiaj, iSecunda;, Macharii.;E(,
bini, Lueiani, Petri, Amabilis, Njmnae, .Sayoi; .alibi, n.alale sanctortim Seplimiae, Augustffi vir-
Agrippiani, Medatuli, Respectati cum aliis yiginti C ginis,'Celsae, Nazarii. In Nicomedia, halalis sahcta-
tribus. In Thebaida, natalis sancti Vjeloris,'Sylvani. fum Juliae, Secund*fi,Januariae. "Et natalis JPanla-
In Damasco, natalis saiictqriirii Sabini.,.. Maxinii, leqnis, et Sansonis episcopi,'Silvani. Mediolaho,na»
Juliani, Magrobii,Cassi, Pauli cum aliis decern. Iii lalis sanctorumGervasii.Protasii'; Nazarii e't Cels.i
Corinlbo, natalis sahciprum Cyriaci, Donati, Te,rlii, pueri. Corbeia monaslerio} dedicatio basiticai sancti
' ' ' ':.'•
Appite, Felicis, Neratlce, Frucli,.Gelsi, Theodoli, Petfi apostoli:
Calpri, Parlhenii, Speciaii, Viciorj-s,Maximi,'Pas- lv kal. Aiig. Romae',via Portuensi, natalissanctb-
torf, Nesiitre, Paulj,, Romanl, Valeriani, Emili, rum Abseodi,;Rufi, Abdi, Poiiliani, Niceli. Via:Por-
Cassi, Magni. Romae, Passeriae, Macfinae,Nestiltc, luensi inibi,"ej'usdemmilliaiib septimd,halalis sanc-
Saluri j Amiriuj, Emili. Et alihi, Secuhdi..Qorbeia torum SimpliciijTaustini, Bcalricis.Magrii,Donatifi.
. monqsleiio, dedicatio bqsilicmBeati'Stephatii proto- - In Africa,ntitalisFelicis^Niiicte^Posiiniani-fi^Tbiiippi.
. ' '
ntartyris. , - Et allhi, natnlis san.ctofuiiiAnaslasiae,Phi!ippi,'Sa-;
, xiikal. Aug. In Affica, sanclorum Yiclhris, Sfer- turnini, Ca.fesli,Pnfruiijte, Pelngiae,Joeundinii Au-
cofii, Emiliani, ilugali, Suphi ,liontani. Io civitale relianh civilate/ 'depositib .beati.Pfbsperi^epncbpK
Cesena., natalis sanctorum Adriaui, Heli, Vicforii, - Trecas civitaie, deposiiio saricli Lupi episcopV
" ' con-r
Patrocli, Caesarianae,Adriariitis , Dlmeli, Felicis , " fessoris. . - . '
Auribi, Typogi^aiis,Fausti, Tlieod.bii, Juliarii. In iii Ital. Aug. In ccemelerio Pontjani ad ursuni pi-
Gallia/liiassilia ciyitaie, nataiis saneforum Yicidris, lalum , nalalis
Et nalalis sarjctorum Abdon et, Sennis. In
Alexaiidri, Deotefi, Feliciaiii;elLongiiii.
sanctas Praxedis virginis. - " Afrioa, natalis sanctorum Maximae,Secuhda^Dqna-
xi kat. Aug. :NataIissanclorum Cyrilli, Andr-etfi, tellce, Rufi, Prisci, Raternicae, Seplimico,Pplionis-,
Tebelli, Auri,... Sylvani, Donati. Et in Ancyra .Ga- Amoni, Justi,Julice, Poatamite, Abdis, Acenei.
intiae,-natalissaneli.PJatonis, et Mjlitanorum, An- Item, Maximae,Hospis,-Donaiulte,-Silvani, Magnili;'
drere, Eliani, Ajobosi. DepositioWandregisifiabba- Autisioderocivitale,deposiliobeali Vrsi ephcopi. -•"
lis pl confessaris. -, Pridie kalendJ Attgusti. !n Africa, civitate Ciri-
x kaL.Aug, Romae, yia Tiburtina , milliario nonp riada, natalis sanctorum Detnocriti,'Secundi",'Diq-
decinipj naialis sancti Yincentiimartyris. Ravenna, nysii, Tyrsi, Autisiodero,sancli Germani episcopiet
a ~EtMilitdnorum)tege, et Miliiana.
m .VETUSTISSIMUM KALENDARIUM. 470.
confessorh; Augustiduno,dedicqtioecciestmseniqtis,, A S- Faustini martyris. Rom.ce,passip, niarlyrum nu-;
el translalio multorumsanclorummartyrum. mero viginti quinque.Jn Prpvincia Retia, ciyitate
' " ' Augi,ista,naialis-sanctqrumAfri; et Venerite.
MENStSAUGUSTUS vi idus Aug..Romje,natalis sanctorum Secuhdirii.,
-.' •" -"'' Habetdies xxxi;
Severiani, Carpofori, Yictorini, et Albini. Et in via
. Kal. Aug. Litania.indicenda. In Anliochia, passio Salaria,Ostensi, Cresceniiqni,-Largi, Menimiaa.Ju-
sanctorum Mnchabaporumseptem fratrum cuni maf liantB, Gyiiacitis, et Smaragdi, Secundini, Albini,.
tre sua-, qui passi su.nt sub Antiocho.rege. Romtfi, Yicturiani, Fauslini, Donatffi, Felicis, -Silvani. In
dedicalio pri.mte.ecclesiae,et a beato Petro aposjplo Nicome.dia,nalalis sanctorumNazarij.Juliaiitfi^Aga-
cqnstructte, et consecratte.In Arahia, civltale Pliir paey|rginum, Euliciani, CoriiiioniS',Diomedis; Mc->
Jadelpliia, synodus martyruin celebratur,: et natalis trodorae virginis, Justae. Pliiladelpbiae, nalalis
sanetorum Cyrilli,-A.quilte, Petri, -Dojnitiani;Rufi, S. Leonidis, Agapiti, , „.5 ;. ,.-
Minandri una die coronalorum. Romce, milliarjo y idus Augi In.Oriente, natalis sanetorum Firm|,
trigesimq ab. urbe, natalis sanclorum Secundinis, Rustici, Priinij Crescenliani,Largi, Tyberiani, Amii,
Donatulae, Secundulte, Maximte, Justae, Menan- Tiberiani, Theodoti, Nemediani, Laudaci, Jujiani,
dri,... funi, Silvani, Donali. Iu Ilalia, Vercellis civi- B.PoIycarpi, Primi, Xysti, Agaiopi, el aliorum nume-
tate, deposiliosanGliEusebii episcopi et confesso- ro undecim, Felicissimi, Cnrpophpri, Zemaragdi
ris; In Hispaniis,.Gerundacivitate,nalalissancliFeii- cum aliis decem et novem. In Alexandria, natalir
.cis mariyris. In Gallia,civiialeBiluricas, BealiAcce- sanctorum Antonini, et Onion,Tiburtini, Yaleriani-;
ladiepiscopi.In territorio Parisiacensi, in ipso loco Dionysii,Felicis, Euticiani, Gagi, Melciadis,Siepha-
qui dicitur Lupera, passio sancii Juslini marlyris., nij-Urbani, Luci, Mamon, Saptiri, Nimidi, Ladici,,
iv.fton. Aug.Romce. Jn ccemelerio Calisti, saneli Juliani, Polycarpi, Magni, Sylyani. Roniss in cccs-
Steplianimarlyris. In AiHiochia,natalis reliquiarum" melerio, deposilioDionysii epjscopi. Et in Golonia,
Stephaniproiomartyriset.diaconi, qui Hiero.solytnis. naialis sanctoruni Viriajii, Marcellini, Secundini,
est translatus ex revelatione ^Liiciani.presbyteri.Tu Xysli, Urbe Lemovicas, S. Martiui Brivatensis. ••
Ccesaria Mauritaniae,Theodolae,et septem filior.ura : iv.idus Aug. Romae,via Tiburtina, natalis .Siuicli
ejus,.Et in Italia; ciyilale Romana, n.atajis sanelo- Lanrentii archidiaconi, et martyris, In via Appia,
nimFeliciselsancii Niceli.Nicomedia,nalalismar.iy- Felicjssimi:'Et alibi Grescentinni, Nerei, Jaccnti,
rum numero sep.temcum soci.iseorum., Januarii, Exuperali, Cyi'illi,.Quinti,Germani, Gemi-'
m non. Attg,Sancli Metropoli episcppi,,et Her- ni, Qttiriaei,Eugenii. Itejn Eugenii, Pastori, Lucel-
meli inariyris. In. Constantinopoli, naialis. sancii C' Ite, Poniiani, Grispinae,Iiinocentii; Tefeniiae;Eleu-
Achillei,Justi. El nalalis sanctce... ddenis martyris. cippi, Sidori, Agapaa,Cbristi, Euticiae, Cyriacae;
Romce,natalissanctorum Drogenis ei Stepiiani. Hie- Item,rEleucippi cum aliis sex Iuiiocenlibus; qui una
rosolymis, invenlio corporis bealissimi pr.imimar- die coronati sunl. Seyi, Crescentiaccumaiiis triginta
tyri3,.et sanclorum Gamalielis,Nicodemi,et Abibo- quorum nomina habenlur in libro vitae. In Epheso,
nis.I» Augustiduno,, depositio Eufrorid episcopi-ei natalis septem dormienlium.
- '
confessoris.. - .- , 111irfusAug. Natalis S. Tiburtii, et nalalis sanctae
Pridie non. Augusli. Romae,yia Tiburtina.in cce- Susannae.In N.icopoli,passio niullortim mariyruni,
meterio, natalis sauctorum mariyrum Crescentianifi, qtiorum noniina Deus scit: et passio S. Cassiani.
et Juslie. Et natalis sancli Secincti. In Nicomedia, Ebrocas, natalis S. Taurini episcopi et confessoris..
naialis saiictorum Segffi,et Barlholomtoi'martyris. Camcracocivitatein Gallia, natalis'S.\ Gqugericiepi-
Lugduiw Gallim,adventus corporis sancli Julii de scopiet confessoris. . .
eremo. .uidus Aug. In Sicilia,,-ctvitate ..Calkenas,'natalis
- Nonh Aug. Nalalis sanctorum Herenti,.Heracli, sanclorum Eupoli, Yerecite, Yenerite. Et Syria, vico
Dassi,sive Bassi. Axiopoli, Herenei, Ilerocli, Dassi. Ganiarato, sanclor.um, Macharii, Juliani. Romae,
Romte, deiiicatioecclesl» sanetaeMariae.In civitate -Dnalalis sanclorum Ghrysanthi el Daria?, et qui cum
Augusta,passio sanctae Afrae.Augusliduno,naialis eispassi siint, Glaudii, Elariae, Jasonis, Mauri, et
S. Cassianiepiseopi.Catalauniscivitate, natalis san- milimm octoginta sex. Et in Islria, natalis S. Julia-
cti Memrai-episcopietconlessoris. Et nlibi, natalis ni cum sociis suis. . * <
sanclorum Floriani, fetFJlislinicmartyrum. Idus Aug-' Romse, natalis sanctorum Ilippolyti
• vm idus
Aug.Romae,in coemeterioCalesti, via martyris, Ponliani episcopi, Cornelii, Cassiani, Ca-
Appia, nalalis Sixii episcopi,et Felicissimi, Agapiti, lesti cum soeiis eortim, Synnada Phrygi-fi, natalis
Donaliani,<Fausti,Praetextati,'Laurenlii, Ilippolyti, S. Ahlonii episcopi. Lugduno Gallias, nalalis sancli
' et mililuni cenlum
sexagintaduorum. Et passio san- Anoci episcopi.Pictavh, depositiosancimRadegundm
ciaeAfrse. regtnm. Ebrocas civitale, natalis sancii Landulplti
vu" idus Aug. In Antiochia, natalis sanctorum episcopiet cohfessqris.
- xix kal.
Symphronii, Yenerits, et aliorum septeni germa- Sept. Gendara Syrite, nalaiis S. Fortu-
norum. In Tuscia, civilale Arecia, natalis saiiclj nati martyris. In Africa, natalis S. Demelrii.Et ali-
Douati episcopi et confessoris. Mediolano,natalis bi Euiici, Pauli, Heracli, Possessori, Pnrmi, Dissei,
mi S. HIERONIMIOPERUMMANTISSA. 47i
Hermae, Prospolmi, Prosalami, Bermlae, Heracli. A vi et Emilianicum filiisoeto,et sancli Symphroniaiii
cum tribus. In Aquileia, natalis sanetorum Felieis, marlyris. '
Fortunatse, Vincenlif»,Yindirasiri a natalis sancto- x kat. Sept. In Aquileia, natalis sanctorumFortu-
rum Eusebii, Tituli, Condiloris, Prospolami, Casti, nali, Hermogenis, Xysti, [Martialis, Hermogerati,
Candidi. Justi, Gerati. Romae,natalis sanclorum Abundantii,
xvm kal. Sept. In Nicomedia, natalis sanetorum Innocentii, Mirerendini, Magnili-.In portu urbis
Stralonis, Pliilippi, et Euticiani; et Assumptiosanclm Romtfi,nalalis sancli Hippolyti,qui dicitur Nunnus,
MarimmalrisDomininostti. cumsociis suis.In Ostia, natalis sanctorum Quiriaci,
' xvn kal.
Sept. In Alexandria, natalis sanctorum Archelai. In provincia Ciliciae, nalalis sanelorum
Orionis, Emeli, Anati, Justini, Luci. InPerslda, na- Agiae,Claudii, Asterii, Neonis, Domninicum sociis
talis S. Tyrsi eum sociis suis. eorum. Lugduno Galliae,natalis sanctornm Miner-
xvi kal. Sept. In Caesaria Cappadociae, natalis vii, Eleazari cum filiis octo martyribus. Remis ci-
S. Mammeiis Monachi.In NicomediaBilhyniaa,na- vitate,natalis sanctorum Timolhei, et Apollinaris.
talis sanelccEuphemicfivirginis,Macharii.lnAlexan- Augustiduno, deposilio Flaviani episcopi. Arvenis,
dria, natalisS. Orionis.Item Mammetis,Emeldisei, natalis sancti Sidonii cum sociis suis. Augustiduno
Mammitcecum sociis suis, Juliani.- B depositioFlaviani episcopi.j
xv kal. Sept. Prtenestina civilale, milliario ab ur- ix kal. Sept. In Antiochia, natalis sanctorum Ze-
be trigesimo tertio, natalis sancti Agapiti. Et in nobii, Capitolini, Emeriiae, Italicae, Juvlani, Julii.
Ponlo, Amecia h civitate, nalalis sanctorum Ponti- In India, natalis sancti Bartholomifiiapostoli. Ro-
mi, Philantiae, Helianaevirginis, Martianaevirginis, mtfi, natalis sancti Genesii marlyris. Neverno civi-
et Lancianoe.In Affica, natalis sanctorum Massae, tate, deposilio Patricii abbatis. In RoiJwmagocivi-
Candidas,Dissei, Amacice,Polomi,Marlyrii,Agapili, tate, deposiiiosancti Audoeniephcopi et confessorh.
Eziaci cum sociissuis. In territorio ejusdem,lico Luperciaco,depositio san-
xiv kal. Sept. Ponto in Amacia civitate, natalis cti .Gyldardipresbyteriel confessorh.Et in terrilorio
sanclorum Filionis, Rufini, Leonli, Theodoli, Cy- - ipsius civilalh, deposiliosancli Eplati prcsbyteri et
rilli, Zelasi, Timotbei, Gaddcc, Romoli, Silvii. In confessorh.
Alexandria, natalis S. Orioniscum sociis. Et in Hie- vni kal. Sept. In provincia Syriffi, natalis sancti
rosolyma, apparitio sanctaecrucis. In Bitorivo,vico Juliani. In Capua, civilale Carapaniffi,natalis sanc-
Yellauno,deposilio sancli Mariani confessoris.Et lorum Rufini, Eutici cum sociis eorum. Are!alo, na-
natalis sancli Magnimarlyris. talis sanctorum Genesii martyris, Julii, Hermetis,
xiu kal. Sepl. In Lucania, natalis sanclorum Ya- G Joviani. In Hispania, natalis sanctorum marlyrum
lentiani, Leonlii. In Alexandria, natalis sancti Dios- Justi et Pastoris germanorum.
cori.In Synnada civitate, sanctorura Pisliarci, Dio- - vii kal. Sept. Civilate Salona, naialis sancti Anas-
madis, Agativi,Zeli, Pamphili, ColoniConf. In Tu- tasii marlyris,...! sia civitate, sanclorum Poeclani,
ronico, Cainonecaslro, depositio sanciiMaximicon- Mercurii marlyrum. Romae in ccemeterio, natalis
fessoris. Et deposiliosancliFiliberti. sanctorum Basillae,Maximiliani,Quinli marlyrum.
xn kai. Sept. Iii Hispaniis, nalalis sanctorum Ju- Via Praenestina, militum viginli quinque. Arelato
Iii, et. Julianii, Yincenlii, Auguri, Eulodi. ln portu civitate, nalalis sanctorum Sevi, Victoris, Primi.
Romano, natalis sancti Ilippolyli marlyris. In Sar- Item Vicloris. Aulhiodero civitate, deposido sancli
dinia, natalis sancti Luxurii, Trajani, Quadraliepi- Eieulheri episcopicum sociissuis confessoribus.
scopi,Primi. In Alexandria, natalis sanctorumPisti, vi kal. Sepl. In Antiochia, nalalis sanclorum Sa-
Sevi.Item, Quadrati. Sindofagiae,natalis sanciorum basti, Aiexandri abbatum, Emeritae. In Lucania,
Arthosii, Diomedis, Zotici, Azatangeli, Moysei. In Polentia civiiate, natalis sanctorum Felicis, Aronti,
Lucana provincia, natalis sanctorum- Valentini, Sahiniani, Honorati. Et in Capua, natalis sancto-
Leontii. In Caballiiano, vico Mimmaii,passio san- " rum Rufi, Magni. Romae,natalis sanctorum Herme-
cti Privati martyris. tis, el Basillae,Julii. Conslanlinopoli,natalis sanc-
xi kal. Sept. Romae,via Ostiense, in ccemelerio lorum Oiii, et Stephani Mart. In Tomis civitale, na-
ejusdem, natalis sancli Timothei discipuli Pauli talis sanctorum Marcellini,Trihuni, et Mannisuxo-
apostoli. Et in porlu Romano, peregrinorummarty- ris ejus, cum filiis ejus Joanne et Serapione :
rum, et natalis sanctorum Martialis,Aureli, Epicte- Elerici, el Petri mililis. Et alibi quadraginta marty-
li, Saturnini, Aprilis, et Felicis cum soeiis eorum, rum,qui dc GraecoinLalinumtranslati sunt. Arelalo
Justi et Julii. In Ponto, Neocccsaria,naialis sanclo- civilate, deposiliosancli Cmsariiephcopi et confesso-
rum Nectavi, Sevi. In Antiochia, natalis sancti Ma- ris. Augusliduno,naiath sancti Syagrii episcopi.
rini. Augustidunocivitate, natalis sanctorum Miner- v kal. Sept. Romae,via Salaria velere, in cceme-
a Vindirasiri.An ullus est sanclus Vindirasirum effeclum esse ex urbe quadamSyritc,
ejus nominis?
Ila quidem arbilralus est Acherius, qui Vindiratum quae hic Vindira, supra Gendera appellaiur-
in HieronymianoIndice memoravit; nos vero longe h Atnecia.Dicere voluit Amhinq, cum bic, tum
aliter existimamus; nam eum statim scquatur, Na- etiam diesequenti.
talis, eic, perspicimus ab imperitoquodam librario
473 -VETUSTISSIMUM KALENDARIUM. , 474
terio, natalis sanctorum Hermelis, Basillei, Helir»,A natiilis' sancti Anlonii pueri, Aresti eplscbpi.' In
Stepliani diaconi, Pollionis. InAlexandria, "natalis Aquileia, ingfessio.reliquiafuni' sanctoruriiAndreae
sanclorum Polieni, Serapionis, Justillae. Constauli- apostoli, Liiccc,-Joannis "evangelisiaruhi.Etalibi,*
sancli Alexandri etVi- nalalis sanclorum Aritoni*:cuni "
nopoli, depositio episcbpi, ' Euphemitfi; Syrici,
viani, episcopi. In terrilorio Arvernis urbis, vicb; sociiseorum.- -.:.•.'..
Brivate, nalalis sancli Juliani marlyris. Sanlonas Pridie non. Sept. In Ancyra Galatiae,naialis san-
civilate, deposilio sancli Yiviani episcopi ct-confes- ctorum Rufini,- Silvani, Harcelli, Gaiani, Helpldi,
soris. In Africa, civilate Hippone regio , deposilio Antonini,Eustici,Maximi, Eusebii.'llem-,'Gaiani,Vi-
sancti Augusliniepiscbpiet confessorh. talicse, Galson, Magni, Casli, Satufnini,'Donnii;-
iv~kal. Sept. Pausatio sancii Helisei prophetce, Eleusi cum soeiis eorum. Roma;, in coemeterio:Ma-
discipuli sancli Elite propheltc. In Syrmia, natalis ximi, via Salaria, deposilio Bonifacif episcopl.Ad
sanctae Basilissaeyirginis. In AntiochiaSyriae,nata- sanctam Felicilalem, natalis sanctorum Mngrii, Ga-
Iis sanctorum Eicetfi, Pauli. Romae,via Ostense, sti, Saturnini, Firmini. In Gallia,"civitate Cabilloiic,
nalalis sanclorum Felicis, Candidrc virginis, Fori- natalis sancti Marcelli martyris. Treveris, depositib
Passio sancti ' - '' ' - "
ciffi,Adausice, Gemellincecum sociis eorum. Paulini episcopi.
sanclaeSabina;martyris. B iYon. Sept. In pdrtu Romano,'natalis's'anctorum
•iii kal. Sept. Romae; nalalis sanctae Gaudentiae, Daurini, Heroi, Heraliani, Arisfbsi. Etpa"ssio sari-
virginis cum reliquis tribus. In ProvinciaPaJaeslinae ctofum Thothahelis, et sororis ejus nomine Beberc.
civitate Sabastia, passio sancti-Joannis Baplistae.Et In Capua Campaniae, natalis sanctbrum Quiiiti, Ar-
alibi, natalis sanctorumnongenlorum martyrum, qui conli, Donati, Magni, Januafii. In Alexandria,nafalis
eadem die passi sunt. • . sancforum Memfidi,Sturhinaer.Deposilio Beali Irige-
Pridie kal. Sept. Treveris, depositio sancti Pauli nui cum sociis suis, quorum nomina Deusscit.' In
episcopi et eonfessoris: hic in exsilio requievit. An- jEgyplo, natalis sanctorum Taurihi/Nemosati Sa-
cyra Galalice, natalis sanctorum Gaiani, Luciani, turnini;' Arapolloni. InGallia, civitate Vesonlione,
Ruflni.Vincentii, Silvani,Yitalic*fi,Antiquirae,Eme- nalalis sanetorum Ferreoli, et Fefucionis cumsociis
lini,".Florentini, Justsfi, Julitfi Antinei, Maximi. eorura.
- vm idus
Ilem, Yitalicae. Et deposito sancti Elladii episcopi, Sepi. Romae, via Salaria, 'milliario ab
Syrgi, Florentini cum sanclis sociis eofum. Autisio- urbe nalalis sancliEleulherii episcopi; In terfilofio
dero, deposiiiosancti Optati episcopiet confessorh. Cappadocitfi,'civii'aleReadden, natalis saricli Cotlidi
~ MENSISSEPTEfiBER. cum sociis suis; ' ' ' ' '
C vii idus Sept. Beneventocivifale', natalis sancto-
Habet dies xxx. rura Senoti, Januarii, Fisti; Acuti, Desiderii. Et
Kal. Seplembris.Litaniaindicenda. In CapiiaAqua- passio sancfi Anastasii cum sociis suis. Arelato cv-
ria, natalis' saiici! Prisci mariyris, Magnilis.In Tu- vitate, depositio sancli Augustalisepiscopi. Aurelia-
derdana Tusciae,natalis sanciorum Terenliani epi- nis civifate,-depositio sariciiEvorlii episcopi e't con-
scopi; Felicis, Donati, Silvani. ln villa Her, Donati. fessoris. Augustiduno civitale,' loco qui dicifur
In Apulia,Syracusa, natalis sanclorum Evoti, Her- Alisia, natalis saricite Reginaemartyris. In Urtitofib
mogenis, Calestae, Juliani. In Africa, ciyitate Toniz, Parisiorum, vicb'Nov'ienio,-deposilio Beati Clbdoaldi
' *
,
natalis sanctorum Tuscise, Dubitati, Yalenlii, Do- regh,posiea presbyterielconfcssorh. < • i
nalae.In Carthagine, natalis sanctorum JForlunati, vi idus Sept. Nalivitas sanetae Maritc mairis Do-
Donali, Feiicis. El aiibi, nalaljs sanctorum Marlini mini nostriJesuChrislisecuridum carhenv.Elpassio
episcopi, Sisinni, Amavis. Cinomaniscivitate, depo- sancti Adriani martyris.' In Alekandria, halalis stiii-
sitio sancti Victoris episcopi. Ambianis ciyitale, de- ctbrum Ammoini, Justi,' Serapionis, Pii.- Item"Pii,-
positio sancli Firmini episcopi et confessoris. Egidii Theppliili, Neoteri-, elaliorura viginti driorum,-Ne-
abbatis. mesi, Arioni, Ammon. Passio sancti Petri; Sabihi,
iv «on. Sept. In Nicomedia, nalalis sanctorum D Demelrici cum aliis- quadraginta ; Didymi,'Mi!isori,
Zenonis,Gorgonii,Monolappi,Theodotae, eum filiis Paneti, Achilli, Isidori, Serapioriis, Magitae,Orosei;
suis: el Cosconi. In parlibus Apamiae,natalis san- Silvani, Arepionis, et aliorum septingentorum qua-
clorum Anlonii, et Antonini Mart. In Carthagine, tuor. Ilerii Denetri, Severi,'cum aliis uridecim."Itera
natalis sanctorum Dubitati, Tuscise , Valentini. In Severi cum aliis quadraginta. Tn ea- die cbllectio
Siciiia, natalis "sanclorumEupli, Josephi, Felicis, multorum martyrum corporum. InAntiochia,' nafalis
Secunduli, Iulli. In Alexandria, natalis sancli Theo- sanetoruni Timothei, Faustiniani. -' ;•-
dori mariyris. In Antiochia, natalis.sancli Tiniolhei , vidus Sept. Roraa;, vi.aLavicana,inter diias !au;
marlyris. LugdunoGalliae,depositio sancti Justi, et fos, natalis sancti Gorgohii. Et 'in Sabinis, milliarib
dedicatio basilicae ipsius sancti. Stabulaus sancli ab urbe, natalis sanctorum Hyacinlhi, Alexandri,
Rethacliepiscopi et confessoris. Corbeiamonasterio, Tiburtii, Juvini, Silvani. In Cacsaria.Cappadocite
dedicatiobasilicmsancli Maxiini.ponlificis. natalis sanctorum Donati,Eleassi, Fortunati, Am-
iti non.'Sept. In Alexandria, natalis sancli Ari- monii. In Parlhis, natalis sanctorum Marci, Libra '
' ' "
slonippi. Et inregionc Apamice',provincia Syrice*,' tis, Julii. '; ; ',
m S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 476.
, IV \dusSept. In CaesariaCappado,ciae,iiatalissan-. i. in ccemelerio.Martte,natalis sancli Eniere.ritiara.Et-
ctoruni. Eun,lhfi,Alexandri,Cirosici,Hisici, Ahjpon, HAtnlissa.nctorumBafi.e.s, Felicis, Yjctoris; S.pejraii-,,
Silyani, cum aliis quinque. In Alexandria, natalis Nayini,.Chorinti,Secundae,Donati,"Generosae.Item
sa.nctprum Nemesi, Ammonis, Originis, Herosi, et Secupdtc, Lupati. In Nuceria, Prisciani, Maximi.;
aliorum octingentofumsex ; Didymi, Meresori, Pa- Romae,passiosanclffiCaecilitevir^inis, Saluti, Tyrsi.
nepsi, Achillei, Niceli. Ilem Ammojnis,Orosi, Sil- .-xv kal. Oct. In Neveduno, natalis sanctorum Ya-
vtuii.Oripion, Nimi, Sini, ot alioruni noyem, Rane- leriani, Magrini, G.urdiani. In Nuc.oria, natalis
modi, Niceti, Silvini. Romte, depositio Beati Ililari sanclortim Constantii, Sunctini. ChalctjdqneBilhy-
papae.Jn Africa,natalis sanclprum niartyruni Dole- nitc, natalis sanctorui\i|Eupheniiae,Salcpsi. Suipor-
tatuli, Tuscire,.Magari,Yaleniini. lio, deposiiio, sancti Pauii episcopi, Macrobi,Gau-
ni id,usSept:Rai\iSi, via Salaria ycleri, in coeme- diani,.l-ici ipart./n Gallia, vicoqui diciiur Leodius,
lerio Basillrc,natalis sanclorum Proli, .ei Jacincii, passiosancd Landebertiepiscopiel tnariyr.is.
Didymi. In portu tirhis Rumae, naialis sanctorura xiv/w/. Oct. In Alexamlria, nfatalissancli Tbro-
Ingenui, et Hippolyti marlyrum. In Alexandria, na- phimi. El in Nicomedia, naialis sanplorumOceani,
talis sanclorum Syri, el Serapion.is. ln Apulia, na-. Tysii, MedacLIn MediolanOjdepositipsancli E.tistor-
talis sanctorum ,Felicis, el Donali, Julii. LugdunoB gii episeopi, Satyri. , ,.;
Gallim,deppsiliosancli Patieniis episcopi. xni kal. Oclob.In Alexandria, nalalis sanclorum
Pridie idus Sepl. in Sicilia, civiiate Catbenas, na- - Dpmelrii,,Palei,, Nitipaci, Madielii, Casloris, Satu-
talis sanciorum Eupli, etSerapionis episcopi, Magni. rini, Caeliepiscopi, Casii, Julii. In Neapoli, natalis
Rojtnce,natalis sanetorumProli, Sanetini, Ilippplyli. sancloriiroJanuarii et Aniceti. Et in Synnada Pliry-
Nicomedice, natalis Ammonis lecloris, In Asia, giae, natalis sancii Trophi. Vienua civi.late, palalis
natalis sancli Dip.fqli, Matronce; •Teclae virginis, sancti Ferreoli et dedicalioBasilicteipsihs.,e.ttrans-
Heraclite. .Etalibi, deposilioEusebii episcopi. Lug- lalio mullorum corporura, cum capite.saneli Juliani
dutti Qallim,depqsidobeali sqcerdothephcopiel con- martyris de B,rivate stib altare posilo.Jn civitaie
fessoris.Augusliduno,depositiobeali Evtinti episco.pi Treviris, deposiiio Militi episeopi. Et alibi, natalis
et confessoris. sanctorum Trogi episcopi, et- Pii diacpni, Capilei,
Idas Sept. Jn Apulia, natalis sanctorum Felicis- Nili, Paterni, Musei,cum aliiscentomquinquaginta.
simi, el Secundini, Justini, Conslantinopoli,deposir In territorio Biturino, yico Yellaunp, nalalis sancti
tio sancti Joannis episcopi. In Alexandria, natnlis Mariani. In Nuceria,.Herraei, Beati episcopi, Feli-
sancli Theodoli episcopi. In Aniioehia, natalis.san- cis, Consianiite,Privati, Euplieinite,S.ygontc.In ler-
ciorutn Timolhei, Theodori, In.Turonis civitale, C tilorio Lxngoriiscivitale,in mohdslerioSegestro, S.
deposilio saneli-Lidqrii episcqpi.Andegaviscivitate, Sigonis a presbyietiei confessorh.
deposilio Beati Maujilionis episcopi. Augustiduno, rxn/cfl/. Ocl. Synnada Phrygiae^nalalis sanctorum
depositiobeaii Nectarii episcopi. Dormidoni, Dorolbei, Privati, Felicis.-Gonstaniia?.
xvni,kal. Oct. Exallaljo sanci.-ficrucis. Romtc, via Item Felicis. In Nuceria, natalis sanclorum Eelicis,
Appia, inccemeterioCalesii, natalis sanclorumCor- el Gonsiai)litc,'quipassi sunl sub Nerone.'
nelii episcppi et confessqris. In Alrica, civilaie Car-_ - xi lcal.Oct. ln Rersida, civitate Tarrium.uaialis
tbagine, nalalis sancti Cypriani episcopi, et Felicis, sancti Matihei evangelistae.Piralice civitaie, natalis
Honori, Demetrii,--Zeti. Et alibi,, deposilioEparei sancti evangelista; Luctfi. Mediolano,natalis sancli
episcopi. , . Yictoris. Corbeiamonasterio,- dedicatiobasilicmDomni
,, xvn kal. Ocl. In Alexandria, natalis sanclorum Albiniet Marccliiniephcopomm. .' -~ ,*
iriiim fratr.um, Gyiini,Leonlii, Serapionis, Croci. In - x kal. Oct. Romae,via Salaria velere, in ccemete-
Ancyra Galatiae,nalalis sanctorum Seleuci, el Vale- rio ejusdem, nalalis sanclte Basilltfi.Siduniscivita-
rii. Iii Tomiscivitate,natalis sanctorumStratorii,Ya- le, in Ioco qui dicitur-Agriunus, natalis sanclorum
lerii, Merobi,et Gordiani, el Nicomedismarlyris. In Mauricii, Exuperii, Candidi, Yictoris, Innoceiilii,
Nicoinedia, natalis sanclorum Areii, Archeon. Et in D Vitaliscum sociis sex millibus quingenlis .octoginta
Nuceria Campanjrc, naialis S. Constamii. In An- quinque , . . . Authiodero, adventusel exccptio
quira,.d.epositioEauli episcopi. El in terrilorio Ca-, corporh sancti Germani ephcopi et confessotisftb
Jjillonensi,castro Ternocio, natalis saucti Valeriani Iialia. • • .
martyris. Lugduno.Gallite,deposilioAlbiuiepiscopi. ix kal. Oct. In Seleucia, natalis sanctaeTeclaemar-
Nalalis S. Aicadriabbalis. lyris. El in Alexandria,natalis sancti Marci evange-
xvi kal. Ocl. Calcedone,natalis sanettfiEupliemiae lislae. Romri;,depositio sancli Liherii episcopi.
yirginis. Roniifi,nalalis sanctorum Vicloris, Felicis, viu kal. Ocl. Macbirontacaslello,Concepliosaneti
Alexandri, Papi^, Magni. In via Nomentanaad Cap; Joannis Bapiislce.Et alilii, naialis;sanciorumJuLi,

a S. Sigonis.Acherius monel legi oporiere S. Se- nomen Sequanaeflumini dederit, mihi videtur Sigo-
quani; quodjmilii quidem non placet, namcuaiex nis nomen omnino esse retinendum. El quiderii5eo
vulgari S. Seine fieri potueril, |ut imperiti scripto- magis, quod non aliter scribitor" in luartyrologiis
res, quales media telas plurimos effudit, opinareii: Gelonensi, et saqcti Galli.
tur in ilio monrtsteriocoli sanctu.Tiquemdain s qui
477 VETUSTISSIMUM KALENDARIUM. • 478
Chfisiophbri, Laurentii, Mavlialis,Victoris,'Gargili,-A iv nonSOct. In ;Egyplo,:Marci,et Martiani mariy,-
Marci"NobiIis, Viclorlav Secundol*fi,Faus.<'"nfc, Ya- rum. In Afriea -,Marcisi, Restituti, Julii'.Et alibi,
•eriae,Celerinae,Donatulae.ln Augustidunorivitate, saricti Dasii,-alibique MarceIIi:"episcopi. Auiisiode-
Vic'6-Sedilo'co,'natalis'"sririclorumAndoeii,Tyrsi, A- ro, deposiiio sancii Marsipresbyiefi'elconfessorisi
prilis, et Felicis mariyruni: Lucfosae.Lugdunb, de- 'm-non Oct. In Sicilia, Placiti; Eutici, el aliorum
positio sancti Lupi episcbpi etconfessoris.' ' '
Arvernis, trigiula. Etalibi, Bafici,:Victorini,Fausii,;Pelag'ii.
depositio sancli Ruslici episcopi.' Valentiacivitate',' deposiiio ApoIIonafisepiscopLfit
yiifeaf: Oci. In Asia",nnlalis"sanclorum Eucarpi,1 confessoris. Aulisiodero, depositio sanctorurii-,ger4
et Bardonis'cum aliis viginti. IhGallia; Ambianisci- manorum Firniali diacbni,"et FlaviantcDeo"sacraiaa
' < ' ' . •.:'••
viiate, passio S*.Firmiiii episebpi' et maiiyrisl-Et virgiriis,
Marci. ' ' Pridie non. Ocl."Capua, natalis sanctorum Mar-
alibi,-depositiosaricti
vi kal.Oct. Romae,v!a'Appia; in ccemeieiioCales- celli,Casti, Emeli, Saturnini, Donatelli.Roniae,,BaJ-
tijdepbsitioS. Eusebii episcopi et confesspris. El hirise,'et depbsitio saneli Marci episcopi, Juliani.Jn
in Albano, natalis S. Senaloris'. Elalibi, natalis S; Afnca, Rbgati, Saturriini, Januarii, >Fauslini,Mar-
Migigno';NahoiIs,*Fausti(ii.Et :in Sardiriia; nalalis lialis. In Apulia,Casti, Emeli; Snturnini-, Ammo-
saiicti Luxuri manyris.*Arvernis,"depositio Apoliina-B nii presbyieri. Agennocivilate, nalalis sanclaeFidis
ris episcopiet cohfessorh. • virginis et marlyris. In civilate Authiodero, deposik
v kal. OcL In Caesafia Cappadociae,natalis sancti tio sancii Romaniepiscopi." '. • ,. ;,
Eleutherii: In Tarso Cilieiay natalis' sanctorrimTa- ~%.idus•Oct.Romtfi,"viaAppia, depositio sancto-
raci, Probi,'et Andfbiiici.Justirii; A&uciacivilate, rum mariyrum Apulei,fit Marcelliepiscopi; ef Mar-
natalis sanctorum Cosmiet Damiarii marlyrtim. In ei 'episcopi et confessoris. In -Gapua Canipanitfi,
Ephesb, natalis saneli Timothei,' discipulr Pa'uli Quarti, et Marcellini. Et alihi, sanctte Julia;,-;Syrgi,
apostoli. In terrilorib Augustidunocivifate,' sahcti L'accii"etnalalis sancti Matthceievangelislte.Bituri-'
' .''*!
Florentirii, Sylvanij Firmi; '•".*••- cas civitate, sancti Augustini "presbyteriet confes-
iv kal. Oct. In Africa,"nalalissanclorum Laureri- soris. :.,-' „ ' „;
tii, Fauslini, et Viciurice,Candidte, Yalefiae,Dbha- vui idtts Oct. Ih Antiochia, Dionysii episcopi, Ja-
'tae.Levte,Fuciostc, GagiIi,PIacidi, et-aliorummul- nuarii,-Faustini mart. Marlialis'Privati,'EfacHi,
n ata- '• .' ,,;i- • .-.;
lorum/Longini, YicturiffiiPfisciniaiii.-Ronia;, Juliaiii,"Pelag.ce.
Jis"sa'netiStaciei. Genua civilafe, depositio Salonii - VIIidus Oct. In civitale Laodicia Phrygiae,natalis
eplseopiet confessoris.Audsibdera, depositlosancti sanctiTheodoIi.Et 'alibi,Attici,Ludduli,Septihii,'Juli.
Alodiepiscopietconfessorh: C Colonia Agrippinacivitate, nalalis sanelorum trb-
m kal. Ocf.In Thracia, Eurici, Plauti, Plancili, cenlorum sepiemdeeimmaflyrum. In provincia Gre-
Ambuti, Araclire,'Thracitfi,Doriattfi;Romae,mililum ia,civitateAugusta, nalalissancttc Afraemariyris. In
sexaginiaoclb. DedicadobasilicmArcliangeliMichae- civiiateYienna, multorummarlyrum.Parisius', riata-
lis in monlequt diciturGarganus. El alibi; Januariij lis sanctorum Dionysiiepiscopi,Rustici presbylferi,
Sosii, Ampiini,Celedoui,'Justini,- Autisiodcro, de- Eleulherii diaconi;/«Ce«/«/o [monasterio,transla-
posilio Fraterril episeopi et-confessoris. ' tio-corpofisRicitarii- confessoris,-Roma*, 'Marfcelli,
- Pridie kal. Oct. In Placentina civitale, nalalis Geriuini, Novii', Jusli. Inter duas lauros;- sanctte'
saricti Anlonirii inarlyris.- In -Mediolano,translaiio Primivtfi, Cusli.-Julii. In Cilicia, Taraci, Probi; et
corporis sanctiYicloris manyris. Bethlehemcivilale-, Andronici. In Cenlulomonaslerw, depositiocorporh
depositioS. Hieronyir.ipresbyteri. B. Richariconfessoris.Corbeia inonasterio,deposilio
"- ' Theofridisabbalh. -'•.* .,' • .
.,-• ... MENSISOCTOBRIS. . .'" , vi idus Ocl.-,In Africa, ^Eraclii, Dionysii, Septi-
.,-.- ., -
HabetDiesxxxi. ,- -.
mae, Secundae,Salsae.Et alibi, Caiti, Quintasi, Sep-
KuI.Oct. Litania indicenda. Prisci, Fauslini niart. limi, Yenusli,'Beati, Secundi, Donali, Sereni, Cres-
Alexandri, Eopropi, Saturnini, Spei, Primi, Donati. JD centi, Taraci,':Probi,-Andronici, Niceli. Natalis Fir-
Item Dignae,PaffleOj-PrepL iir-fomis Julii. Aulisio- mini, Hefacli, Cassi>Eusebi, Florenli, Viclbris. A-
dero,deposilioGerthdhiepiscopi.Remiscivitath, sanc- gfippina;, Mallusticiim aliis trecentis triginta mar-
URemigii.Trevefi,sancliNiceti. ', - •' tyribus. Eodeni dienatalissancti Cerboniiconfesso-
' ' "
•vinon. Oct. In Nieomedia,Eleulherii. In Antib- ris in Populonio. •
chia* Primi,Quirilli, Pitini. Romae,'nalalis sancti v idus Ocl. In Acerno a Sicilite, sancti Athanasii
Eusebii, et alM-, Leonis,'Gaiani,Secundi. IlemSe- presbyteri, Ampodi, Placidi, Fausti, Januarii, Mar-
cundi, Plafonis. Longi.In Gallia, passio sancliLeo- tialis,-Marcelli, Juviniani.Antiochia, sancti Eraclii.
degarii episcopict matiyris. Eodem die sanctiT!*icasii,etaliorum martyrutn. '•
v non. Oct. Amiochia, Theogeni. Africa , Yicto- iv idus Ocl. In provincia Syrirc, sanctorum Eva-
rls, Urbani,' Sapnrgi.-Et alibi, FeIicis,-Araponi, gri, Prosiriifi. In JE'«yplo, Euslasii presbyleri. In
Casti." --*".- .,i„.
Campania, naialis sanctorum Eucarisli, Forlunati.
s InAcerno, Editumeral inacervo. ""'
479 - S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 4*0
In Ravennaj via Laurenlina, natalis sancti Edicti,. A Rogati, Paperi, Victurite, FJaviani,Victoris.,Hiera-
Romae,Calesti, Saturi.Bituricas, sancti Opionis. poli Phrygitfi, Claudiani, Eutheri, Flavlni, Justi; et
- III idus,0ef. Jn Hispaniis, Corduba civilate, Faus- Victoris. ,
ti, Martitc. In.CIraicedonia:, natalis sancli Adriani. vin kal. Nov. Romae,Maximi,et aliorum cen.lum
Ilem( Fausii, <Januarii,-Marcelli. In Alexandria, viginli militum, quorum nomina Deus scit. In Ga-,
Alhanasii "episcopiet confessoris. . valis, deposilio Beati Hilarii episcopi et confessoris.
nidus Oct. Romae,via Aurelia, in coemeterioCa- In Africa Saturnini, Claudiani, Primivi, Flaviani,
lapodii; Calesti episcopi, Saturi. Jn Cappadocia, Lu- Zotiei. In Sardinia, Savini, Saturi, Asleri, Chari.
pranpodi, Modesli,Luciant, Saturnini, Simplici, Sa- Suessionis civilale, nalalis sanctorum Crispini et
turi, Placidi. Cordobacivitate, Lupi, Aureliae,Maxi- Crispiniani martyrum; Claudiani, Rogati, Papari,
mi. Lugduni Gallim, transtalio^corporissancli justi Felicis, et Vitalis. Sanctonas, lranslalio corporis
ephcopi et confessoris. S. Vibiani confessorhet episcopi.
: Idus, Oct. Colonia civitale, nalalis sanctorum vu kal. Nov. In Nicomedia, sanctorum Lnciani,
Maiirorumde mililibus : In Capua, Luplili. YiaAu- Mardiani, Florii, Eraelii, Tuti. ,
relia, in coemeterioejusdem, sanctaeFoi'tunatae.; ' vi kal. Nov. In Africa, sanelorum Salurnini, Fla-
XVIIkcil.Nov. In Baiis, sancli Sufli marlyris. In P vii. In Phrygia, Tarsi, Polycarpi, Gai, Eumini, No-
Africa, Cecrtfi,*et aliorum pariier passorumdueen- comini, Longi, Diodori, Metrobi, Euminte, Tuli.
torum sepluaginta : Merii, AuOdi, Saturnini, Nerei. Romae, Mariani, Lucii, Yiveli. In Sardinia, Poli.
xvi ka(. IVou..Nicomedia;Alexandri. In Maurita- Januarii,, Tarrei,.Comuinae, et sancti Florentii.
nia,' Nini, Yicturiae,'Nobilitaiii,Mauritani, Luci, Ci- • v kal. Nov. In AnliochiaSyrite,Marandi, Mariantc,
tini, Criscenliani,Rufiani, Donati, Defensoris, Rusii- Arcelludi. In Carthagine, sancti Sufronisrfini.Et
tiani,Serviiiani, Sacrali, Veneriee,Januarii, Mustu- alibi, sanctorum apostolorum Simonis Ghananaei,et
Ise, Quintasi, Memmae, Primse, Donalte, Severiae, Juda; Zelotis. Amaranti, Quinli, et Justi, Lucii.
-Yicturiae,'Basillae,Magnili. . < . .<; lv kal. Nov. In Lucania, Sacincti.... Quinli, J?eli-
xv kal. Nov. In Oriente, translatio corporis saneti cianae, et Lueianse martyrum.
Luete evangelistae.ln"Nicomedia-,Lucae,"ViGlurinae, in kal. Nov. InNicomedia, Januarii, Calendionis,
Justinj. In Axiopoli, Hermetis, et Taxis,"JuIii. Et Martialis, Germani, Marci, Theophili, Eusebli. JHt
juxta porttim Romanum, passio S. Agnetisvirginis. in Africa, Passio sanctorum numero centum viginli
In Campaniaclvilate Puteolis, Janiiarii; Feljcis, et marlyrum. ltem,. Felicis, Quinti, Luctfi, Luciani,
deposilio Justi pueri. In Africa, Lucii, Yictoris,Da- Vicioris, Vitalis, Donati, Pelri, Marii, Januarii, Fir
si, Leuci, Yiciorici, Beresi episcopi,Yictricis, Faus-' -* riae, Hermelis, Urbani, Attiti. Et passio sancti Feli-
tini, Martialis. Ebrocas civilate, naialis S. Aquilini ciani cum sociis suis. In Anliochia, Januarii, Mar-
ephcopi et confessoris. tiani, Nazarii, Gervasii, Protasii, et Celsi pueri.
xiv kaif Nov. In Oslia, Austerii presbyteri, Nea- Tolosmtranslatio corporis sancti Saturnini, episcopi
poli, Sussi, Januarii, Fesli, Desiderii. In coemeterio el martyrh.
Puteol.is, P.rosculi, Prosduci, et Nicasmatris ejus. .Pridie kal. Nov. In Africa, Clacovii,Juliani, For-
Pomiitcvirginis, Asli, Buiti.In Anliochia.Syrias,na- tunali, Silvani,. Calendionis, Bonifaciao,Caslae
taiis sanctorum Pelagii, Beronici, Pelagioe,et alio- Gallicse, Agapi, Yicturitc, Felids, Simoni, Donali,
rum quadraginia octo martyrumi Rusticiani, Fortuaali, Romani, Silvani, Mimmi,
, xmJial. Nov,'ln, Puleolis eivilate, Dasii, Anosi- Angelafl, Nuncinij.Felicissimi, et aliorum viginti
nimi,.Januarii, Dnrothei, Susimii, Januariffi. In Ni- novem, Valerii, Yincenli. In Hispania, Jantiarii. In
comedia, Ensiicis,Promaelii, Lucii, Marcellini, Ber- Macedonia, Vitalis. Pelri, Grescenli, Alierini, Vic-
niaci. Item Susimi, Januarii, Julii. Agenno civitate, torini. Item Petri, Mar..., Mammafi, Salurnini, Yi-
sancti Caprasii martyris. gilantii, Nuncini. Magnili. In Nicomedia, Philippi,
- XII kal. Nov. In Nicomedia, Dasii, Zolici, Gai et Calendionis. Augusta Viromandorum in Gallia ,
'
cum duodeeim millibus martyribtis. jnAfrica, Mo- sancti Quintini.
desti, Eulici, Materi, Dissei".In Nictca Bithyniifi, MENSISNOVEMBER.
Afrigis, .Macliarii,Dicei, Proeuli. Neapoli, tModesti, (Habet dies xxx. , ,
et aliorum oct.oginiaquatuor. Puteolis Campania;, Kai. Novemb.Litania indicenda. Festivitas om-
Proculi, Euiicis, Macharii, Donatellae. Lugduno niutnsanctorum,Pelri, Mammerti, Saturnini, Magni.
Galliae,Yiatorispueri, discipuli sancti Justi episcopi. Et passio Eustachii martyris cum uxore et flliis. In
- xi lial. Nov. In Adrianopoli Thracite, Piiilippi Macedonia,Basilis,Jacpbi, et sancti Joannis evan-
episcopi. Eusebii ett Hermetis, Severi. In Portu; gelistae. In Terracina, natalis sanctorum Meldegasi,
sancti Yalerii martyris. Iu Tliracia, i.tem Severi. Et Juliani, Victoris, Felicis, Sati, Perseveranti, Oela-
alibi, passiosancli Leugati. viifi, Cessiae, Eristei, Saturhini, Simplicii, Primi,
•x kai. Nov.Ja Adrianopoli, Severi, Dorothei. In Cesarii, Magni, Jusli. In Caesaria,natalis sancli Ma-,
GtesariaCappadocia;, Seuresi, Magni, Justi. In Gal- cedonii. Et aiibi, natalis sanctorum Januarii, Petri,
lia, deoositio sancli Graliani martyris. Crescentis,Victurini, et aliorum marlyrum. Gastro
; --'. Nov, InNicomedia, Severi, Vilalis,Felicis, Divione, passiVsaii-HiBenignipresbyteri et marty-
481 VETUSTISSIMUM
KALENDARIUM. 482
ris, et sancli Melanti. Augiistiduno,depositio sancti, A mte, Maricc,'Felicilatis,Felicite,Innbcenii:»,Fortu-
Primi episcopi. Bajocas civitaie,sancli Vigorio epi- nati, Prihcipire, Domiiieell*fi,-Clemenlini, Januarite,
scopi ei confessoris.Sitio monasierio,deposidosancli Victuriae, Juliani. Alexandria Metropoli, natalis
Audomariepiscopiet confessoris,Pictavh civitate,de- sancti Menaemartyris. Turonis civilale,"depositio
dicalio hasiiicmS. Hilarii ephcbpi el confessotis." * sancti Martihi episcopi et cohfessoris.iw^rfimo Gat-
mnon. A^ovemfr.Dedicatio basiliccesancti Andrete tim, deposilio Verani epheopi. •'"'
•Apostoli. in CaesariaCappadociae,natalis sanctorum Ptidie idus Nov.In Africa, natalis sanctoruni Au-
Germani, Tiieophiii,Caesarii,Egrili, Vitalis'.Etalibi, ruli, Publii, Vincenli. In CaesariaCappadociae,na-
passio sanclae Agriculaevirginis et marlyris. Item, talis sanctorum' Germani, Theophili, Caesarii, et
' ' *
Felicis,descenii. - •• sancti Eusebii.
Pridie non. Novemb.In Africa, natalis sanctorum Idus Nov. In Thracia, nalalis sanctorum ^Edicti,
Primi-Caesarii,Gregorii, Porpliyrii, Saturi, Amanti, Eutici, Felicis; Hermogeni,el-Agiestis martyrum.
Publii, Secundtfi,\Yietorinte,- Perpeluae, Yictoris, Et in CaesariaCappadociae,naialis sanclorum An-
Quarti. InNicaea,natafissanctiDomnini.Augustiduno, "tonii, Gebennae;Gcrmani, Mannicaj, Adriani cum
deposilioProcttli episcopi.Rotheniscivilate, depostlio "sociissuis. Ravenna civitate/natalissanctorum Va-
sancli Amantiiephcopi et confessoris,Biluricas, de-' B lentini, Solutoris, et Victoris. Et alibi, deposilio
positio sancti Lusoris pueri, et confessoiis. sancti Jacbbi Aposloli. Rotenas civitale, depositio
Noh. Novemb. In Ctesafia Cappadoeice,nalalis sdncli Amantii episcopi el confessoris. Turoiiis civi-
sanctorum Domnini, Ctesarii, Epiphanii, Gregorii, late, deposilio sancti Bricci ephcopi et confessorh.
Appini, Salurnini, Amaniii, Publii, Mart. In Cam- xvin kal. Decembxis.In Eraclea civilate Thracia;,
pania, natalis sanctorumMarciaeet Secundae.Captia natalis sanctorum Clementis, Clemenlini,Theodotae,
civitate, natalis sanctorum Evrasi, et Quarti, Joci, Pbilomini, et aliorum multorum. Et ipsa die, naia-
Ludi. lis sancli Eraclii'
viii idus Nov. In Kicomedia,'natalis sanclorum xvn lcal. Decexn.In Africa, sanctorum Secundi,
Adfiani, Juliae,etEusebiae. in Africa, nafalis sanc- Fidemiani, Varici, Martialis, Africa civilate, nalalis
torum Donati,Pauli, Balsami,Domnini, Primae,Du- sanctorum Siddini, "Salurnini, Servi, Calendionis,
litc, Foriunatte; Januariae,-Quartae. Et in Toniza Galani, Primi. Genui, Secundifi,"fheodoli,Denietri,
Africa,'natalis sancti Felicis. Et in Phrygia, natalis Pareniis, Salura;>Firirii.In Aniiocbia, natalis sanc-
sanclorum Januarii, Allici, Barici, Mammari, Yene- torum Donali, Resliluli, Yalerianae,Fructuosi cum
ricini, et Veneriae.-Regidona, nalalis sancti Melani aliis duodecini. Deposiliosancti Machuti*episcopi.
' - -' -
et
ephccpi cbtifessorh. G xvi kal. Dec.In Alrica, natalis sanctorum Rufiani,
vn idusNov. In Nicomedia,natalis sancti Eusebii, Marci, Valerii, Vietoris, Pauli, Honorati,- Donati,
Pobisi, Eustasii, Marii, Primi, Julitfi, Januariae,Ro- Barici, Yitalis, Januarii, Jusli. Etalibi, nalalis sanc-
galisnte, Optali, Adriani. Et in Africa, nalalis sanc- lorum Fidenliani, Martialis, Donati,-Yaleriarii,
"torum Rogali, Donati,Primae, Juliae. Poetiani. Et natalis sanctorumNerei, Pauli, Adriahi,
vi idus Novemb.Romae, natalis sanctorum Sim- - Secundiani, Mariialis, Victoris, Victori, Anleconi,
plicii, -Sympronii, Claudii, Custori, Nieostrati, et Auriliani,' Marcelli, Mariantfi, Secundi, Fronloni,
Sanclorumquatuor coronalorum,Severi, Severiani, Majulini. In Anliochia, Augustihi, Justffi, Auricae,
Carpophori, Yietorini. In Africa, nalalis «anclorum Pontiae,Fructuosae, Malrondtfi,Fructae, Vincentiae,
Primi, Macharii,-Jusli, Amaranli, et aliorum nona- Marci, Aruspici, Mariae,Fistre, Fortunte, Felicitalis,
ginta qualuor. Et in Nicomedia, nalalis-sanctorum Silvani. Et in Capua, natalis sanclorum-Yitalis, Ja-
Damiani, Eusebii,Calesti, Eustasii, et Marii, Magni. nuafii, Justi, Augusliani, et Juslae. Lugduno Gal-
v idus Nov. In Nicomedia, nalalis sanctornm Da- lim, depositiosctncliEucherii epjscopiet' cohfessoxis.
niiani, Donati, Restituli, Yictorini, Salutaris, Cres- xv kal. Decemb.In Capua civitate, nalalis sanelo-
centis, Demetrii, Nemesiiet Exuorgii, Eusebii. Ro- rum Augustini, Eusurii ,'Felicitaiis. Iri Nicbmedia,
niae, nalalis sanctorum Clementis, Symphronii. In D naialis S. Ammoni. In Asia, natalis sanclorum'Phi-
Hispaniis, natalis sanctorura Fausli, Janttarii, Mar- leae, Matronae,Teclte virginis. In civitate Hierapoli,
lialis mart. hatalis sanctorum Yictoris et Alphei, Romulae.Ro-
IV iffus Nov. In Aniiocliia, nalalis sanclorum mte trans Tiberim, nalalis S. Cecilii. In Nicomedia,
Primi, Macharii,Diaconi, Eustasi, et sociorum ejus, naialis S. Aminoiiii.In Asia, sanctoiura DioLidis,et
Januarii, Gandidiani.In Africa, natalis .sanctorum Didtc. Et in Ileraclea civilnte, natalis sanclorum
Salurnini, Donali, Annihoiiiaeetalioruin septemde- Gregoriae, Yictoris, Gemmi. In Cresaria, naialis
cim.Romae,depositio sancliLeonis episcopi.Iu civi- sanctoruni Theodotre, Alphrci, Zaehaei, Romani.
iate Aureliatth, deposiliobedti Monolorisephcopi et Carthagine Africte, Dubiiati, Tnsci, Valentii, S. Ca-
'- '
confessoris. . lendionis , Montani. Aurelianh- civitate, depbsilio
III idus Nov. Ravenna natalis sanclorum Valen- Aniani episcopiel confessorh: '
tinij Feliciani, Octavi, Felicis, Januarii, Eurundini, xiv kal. Decemb. In Anliochia civitate, Romani
Yiciorini, Felicis, Nisei, Juliani, Vincenti, Januari, monachi- Baralte, et Hesyclii mart. In Hispania ,
. Giddini, Bonifacite martyris,'Minaci, Domnj, Fir- Corduba civitate, Asciclce marlyris. In Ctesaria,
m S. HIERONYMlOPERUMMANTISSA. <4M
Bonuli, Victoris, Proximi^ Luciani., Cartherii, et A ivkal. Decetn.In Syria, TropliimivThe.pdoli;Ex-
Marliani. InHeraclea, ilem Carthterii, et aliorura peccasi, Eucherii, Eusebii, Julii. . . •
quadr^iginta., . mkal. Decetn. Romae,Arosonls, Sal.urnini,Cliry-
ixin kal. Decem. InCacsaria, Maximi, Muliani, sanihi, Dariae, Mauri, el aliorum septuagiuta,dup-
Neoseri, Tobis, Januarii, Vilalis, Carterii, Mar- rum. In Gallia, civilale Tolosa , nalalis-Saturnini
liani, Dicenti, Zephori. In Haeraclea, sanclae Mu- episcopiet marlyris.
lieris cum sex <suis quadfaginta. Augustiduno, Pridie lcal.Decetn.In ProvinciaAchaia/ciyilale.
Simplicii episcopi. Palras, natalis S. Andrea; apostoli et mar.tyris. In
XIIkal. Decemb.In Heraclea, Bassi, Dionysii, Nicomedia, sanctorumCnrionis, Tironis. Et in An-
Orionis, et Daffi. In Caesaria, Agapili. In civitate tiochia , Pomini, Merolae.In Mediqlano\ S. Am-
Missana, in Sicilin, Ampheli, Cai. In Hispaniis, brosii episcopi de peiceptione. bapiismi. Roniae,
Maximi presbyleri, Calendionis, .Marci, Viclpris, sancli Castuli, et Euprepelis, Salurnini Chrysanli,
Felicis, et Misini, Fausti, Crispini. In Antiochia, et Mauri, Centuli, Theodoli, et Januarii.
' ' • "
Basilii, et Dionysii, Rusticii. Taurinis civitale Oc- MENSIS DECEMBER.
et
„iayi, Solutoris, Advenloris, Agapaevirginis, Ba-
» Habet dies xxxi.
sillej, Saturnini ,• Emerili, Secundi.
. xi kal. Decemb.Anliochia, Basilei, et Auxilii, Kal. Decembrh.Litania indicenda,Romae,sanclae
Saturnini, Zeppheri, et Maironae,Basilicre,Carali, Candidac, Amboni, Filati, Lucii, Maironie, Jusiini.
Eulichis, Calendionis,Evelpisti. Romae, natalis S. In Africa, Yiciori, Rogati, Mammari, Alequatae,
Cfementis confessoris. In civiiate Austis, Demelrii, Qiiihtasiae, et naialis sancti Cassiani, Klenpimini,
Honorii, Maximi, Quinliani, Sisinni, Stasi, Tuti, Donati, Salurnini, Forlunali, Luciani, et Optati.
Slephani, Pion, Heraclii, Macedonii,Yeri, Theo- JnGallia, civitate Noviomo, S. Eligii episcopi et
doli. confessoris.
x kal. Decemb. Romre, Cteciliaevirginis, Yale- iv non. Decemb.Romre, naialis S. Primenli, Pon-
riani, Tiburtii, Maximi. Alexandria, Felicis, De- _liani, Pimini, Juveniani. In Maurilania , Severj,
. metrii, Zeti. El in Africa , Chrysogoni, Cleti, Ye- . Seeuri, Januarii, Victorini, Fortunaii, Meggini,
rociani. Item, Deraelrii. Item, Zeti. In Cappadocia, Debbuchi, Yicturini, Clemeni, Poniiani, Canfli-
Longini, Eulhici, Leonti, et Faustiniani. Augusti- dte, Maminaritfi,Agneiis, Donaiae, Primae, Yictu-
duno, Pragmati ephcopi. riae, Secundae, Septimire, Maximae, Donatae, Sa-
. IXkat. Decemb.Romte, Maximi, natalis S. Cle- lurninte.
mentis episcopi et mai tyris, Chrysogoni, S. Feli- C ni non. Decemb.In Oriente, Merobii, Claudjci,
.citalis, Maximi: Et Cedecas, S. Marci episcopi. In Felicis. In Nicomedia, Umbuci. Item, .Felicis,
Caesaria Gappadociae, Yerociani, .et Euticis. In „ Yictorici, Julii. In Africa, Crispini, Magnte,Joan-
vAlexandria.; nalalis.S. episcopi, In Tuscia, S. nis, Slephani, Victoris, Marlini, Saviniani. In B.o-
Musculac, Felicis, Yilalis, Martiani, Bonifaliani. nonia , sanctaeAgriculrc, et Inlingi, Cassiani, Cr,i-
Riluricas, S. Faleri presbyteri. In Italia , mottas- spini. , :
lerio Bobio, .deposilio sancli Colttmbaniabbalis. In it non. Dec. Heraclea, Christiani,Pudenll, Migini,
Gallia , yico Sarcingo, deposiliosancli Trudonh pres- Victuri. Et in-Laodicia Metropoji,Felicis, Merobii,
byteri cl confessorh. Faladi, Umbuni.
vm kcil.Decem. In-Aquileiacivilate, sancli Chry- Non. Dec. Natalis S. Crispini. In .Africa, Hu-
sogoni, Eleulheri, el Maximi.Et in oppido ejusdem, mili, Felicis, Julii,, Patomiffi.Item , Crispini,
Anlirodili episcopi. In Africa,Mammeri,Saturi, Ro- Ileracli, Missae,, Yictoris, Trophimi; Eucarpio-
,_gali, Donati, el aliorum viginti. In Perusia Tusciae, - ni, et aliorum novem , Sanctorum Candori,
-S. Felicissimi. Nanfamoni, Pauli , Marci, Jussi, Privali, Ful-
vn kal. Decem.Luciani, Martiani,'C!audinni, Cy- genlii ,Malrontfi, Feladi, S. Mariae, S. Amanlii,
D episeopi.
- priani, Martialis, Pelri, Felicis, Vitalis, Juliani, Vic-"-
. toris, Januarii, Donati, Quiriaci. vni idusDec. In Africa , Zeloli, Forlunati, Gai,
. vi kal. Dtoii.Romse, sanctorum Siricii episcopi, Hermogenisel Rogatiani.
et Salurnini. In Aquileia, Valeriaiii episcopi et con- vn idus Dec. Atitiocliia, Polycarpi, Theodori, et
fessoris, Ammonii, Sereni, Roiiianai. In Alexan- Sapiel, Severini, Secundini,Victorini, Clemenlis,et
dria, Petri. In Africa, Monce,Melisi, Berinae,Vic- Primifi.Passio S. Savini episcopi. ,
torinte, et Marcellini. Augustiduno, depositio S. vi idus Dec. .Eusebii episcopi,Usanni presbyleri,
Amaioris episcopi. - Successi episcopi.
v kal. Decetn.In Nicomedia, Marcelli, Petri, Nu- vidus Dec. In Africa , Pelri, Successi, B3sini,
meri, Sereni, Melisi, Victorini. InGallia, civiiate Victoris, Tonini, Pofphyrii, Urbani, Januaria;, Ma-
Bononia, Agriculae, et.Vilalis, .Magnl, Julii. In Me- - lani, Pascenli. Item Urbani, -Januarite,.Malani,Pa-
diolano , Lucae, Andrete, Joannis,.Severi, Euphe-- scenti. Item Urbani, Bonifacii, "et'aliprom vigii.ti
mite. In .civitaie Regiensi ,• depositio S. Maximi irium. Jn Antiocliia:, Geronti, Polinliae,-Silyani,
, «piscopi. ^ _ ;-. Valeniite, Va!ciitinte,.,Mari3e, Donatao, YACturife,
'
';83 . LIBER COfilfIS: ADMONITlO*. MG
-A-gtiillte,:Jnveiitiae-, "Rogatfs,HermogeniS',Felicis, ,A loris, Quarii; 'Honorati,Simplicii, Anipamoviy,'Feli-
' cis, Vincenli, et aliorum lrigiiila novem siniui. Et
Luliciatii, Flavianr.
'
ividus Dec. Yiclofi, Consenti, Adriani, Hera- ' Oclori, Quinli, Dohati, Victofiae, pioscori, Justi-
'- •
.clii, Erumenli, Pudenii, Migini, Vicluriaiii, Pauli, niani. •.
"Urbani, Marci, Cirinici, Ctficiliae,Orbanell^-.^Tis- xv kal. Jan. Laodicia civilate, Theotini, Basiliahi.
pinre, "Poientitfi,Privatae, "Yibianellffi,Cyriaci, Julii. In Africa, Quinli, Simplici, Pompini, Artifae,Chre-
RomtB, deposilio Damasi Papae; .Germani, .Eludi, sti, Digni,Datuli, Urbani, Mariyri, Uonorati,-Evasi,
Evangeli, Thrasonis, "MaurhEt In civiiafe Arvernis, Victurini, Salvatoiis, Terturini, Yicturise, Ctccilia-
Agriculae,et Vitalis mariyruin' In Hispania, civiiaie ni, Septimi, Rusfici, Bessae,Yfciniani, "Horiofati,
JLmerita, passio S. Eulaliaevirginis. . , , Lucaniffi, Reductulte, Viciurite, Privatula;,,'Cteci-
ni idus Dec. Romae,S. Eulalicfi,Thrasonis, Pon- lite, Saturnini, Phamonis, Felicis, Yiiicenli, Aresti,
tiani-,t3apitulini-,et aliorum muitorum sine Trame- M~usci,Siddihl,~A~dju~t~oris. Roiilae;Lticiae Mifriyris,
ro. In Alexandria, Sammoni. Et Emerittfi; Urbani. eiAuceiteJlegis, simul et Antonini, Erenei, Papeu--
In Hispaniis, Euticiani. In Anliochia, Secundiani, sae, Apolliniae,„Apamite,Poenicis, Cussevarionis,
Secundi, ZoSihii,Pauli, elKyriaci, Justi. Ambiariis Pnpissei,-Saiurii, Satarii. Passio -S. Afrae'Virginis,
civitate, natalis Viclorici, Fusciani-, et Genliani B Victufis;BSsilicitii,Hofiofali, cum aliis viginli duo-
martyrum. Et alibi, natalis S. Marite, et alioruni bus martyribus.
multorum. . . • xiv kat. Jan. In Nicaeacivitate Bitliynite,Zosimi,
Pridie idus Dec. Herinogeriis,
" Donatre/et aliorum ,Pauli, Secundi, Cyriaci. Et alibi, sanctorum.Anas-
viginiiduo. • tasii, et Siddini episcopofum,Chrysanthi, et Darite
Idus Dec. Ravenna civilale, Ursionis, et Leoca- mariyrum. Autisiodero,b.eatiGregoriipapm.
dii Confessoris, et Yalentini Martyris. Syracusa ei- xin lial. Jan. In Thracia, ciyitale Gildoha,,Julii,
vitate Sicilite, natalis S. Liicice Yirginis, et, S.-Si- natalis Teclae,et sancti Liberlini, Zosimi.
censi, Saturriini, Casii, Pauli, Felicis, Quintiliani, xn kal. Jan. Jn Mesopblamia,natalis, et transla-
' Mddesti, Yiciorini, jaiiuarii, Getdini, Feliciani, liosancliThomifiapostoli,qui translalusestab India,
Stercorii, Felicice, Donatae,Valefiae,Colonicse,Sa- cujus passio ihidem celebralur. In Heraclea,-sancti
tufhini' Ufbariae,Marilimi, Yicturicfi,Sjmplicice, et I^assini. Roma;, depositiosancti lnnocentii, et passio
Securi, Dalivi. sanctorum Focae, FJorii, Horiorati episcopi et coii-
xix kal. Januarii. In Aniiochia, Di'usi,el socio- fessoris. ,,...,;
rurii ejus numero triurii, Zosimi, et S. Luciaevirgi- xi kal. Jan. In Antioehia, sancti Basilei, Serapio,-
nis. 'Liigdiino'Gallite,"S. Vicfofis episcopi et eon- G nis. Romae,via Lavicana, inter duas lauros, natalis
fessoris. Yienria,Lupiciniepiscopi. Relnis, natalis sanetorum Iriginta Marlyrum una die coronaiorum.
S. Nicasii.episcopi'elSacrepi, Aspediae,Theodoli. Et Oslitfi,naialis sanctorura Denietrii, Ilonorati. Et
XVIIIkal. Jdh. In Africn, Faustirii, Lucii, Candi- alibi, nalalis sanctorum Felicis, Joannis. Rqriite,yia
dae, Materi, Marci, Januarii, Vicibii, Cteciliani, Salense, deposilio sancti Felicis, etpassio( sanctce
Maximi, Maftiae, MacliaoniiE,Viciuriae, Secuhdte, Theodosiae,vir^inis, et Didymimonachi. ,-,
Primae, Salufninae, Maclirbsae", Ninte, Restitulae,et x kal. Jan. Uepositio sanctaeVictorite,Roniae,sub
alibriim undecirn.In AVcalone,Ilelice, CariiJidi.Au- Decio, quaecura essel desponsata viro pagano, et
feliatds eiviiate,Mdxiinipresbyteriet cbnfessorh. rel .
xvukal. 3an. Ravenna,Valentini, Navalis, Agri- Cmleraleginonpoluerutttin.ms. utpole a tineis cor-
culae,Concordii,Jusliiii. Arelalo, dedicatio basilicm rosa; scilicetab hac diead vm kal. Jan. a qua incipil
^elvimi~h~S.~G~~rr~~~n~Ti~~n't~jris: hocceMaiiyrologium.
xvi kal. Jan. In Africa, Victoris,Victoriani, Adju-

ADMOftlTIO DE^-SUBSEQUENTE LIBRO.

Quanlumesl vctefumelucubralioiiutn,qumHiefonymumauctoremaiiquosibi pimtexluarroganl, nulla ferme


hoc libello, qui Cbriiesihscfibilur, iocumin his sibi dati, anliquiore tilulo et jure quodam suo poslulat. Me-
minii ejus de ttomineCharia otnnitttnantiqidssimaDonalionis EcclesimCornudanm,Item, inqrixens,codices,
fiyangelia IV,Aposlolum, Psalterium, ei Comilemi:qum cum anno scripta sil -474mdnifesto indicio fesl,
auctoreinlibri, quisqjdsitle 'fuerit, Hieronymianh temporibus advixhse. Fuhse porro ipsum Hieroiiymum,
-conceptisvcrbisasserunfmagnbnumerosequiorismviscriplores,quorum satismutlatestiinonia iriprolegomenis
ad LimrgicaPqmellius lauaat. Nentpe vulgorecepia settlenUailla erat; el fides, quamnemo in dubittmrevo-
cafel : prmconceptaemm opinione,qtddquiderat librorum in Ecclesia tnugis uiitium, et sacerdoltim usibus
accommodatius,ex S. Doctoiis noslri calamoprofectutn, aut certenobisab eo.cttrisrecognitumuique adorna-
lum otnnecredebatur. Accessilad 'conciliandanioperi aucloritatemmothehiumhau'd~saneleve, Nuncupalotia,
xtiin CMffleiiano,antiquoms.rdicitur, Hieronymi ad Coiisianiiuinepisiola, Vrtefiitiolibri, qui Ccmes appel-
hlur lex.ejusmodi enim.prologisvojebat.S.ipse Patersua abatienissctipia inlernosci,~utea pro Germanis
'liaberehtur,qumproldgo tioh carerent. Qumnos quidemargutnentanec tanti facimus, neque eoanimo r-eplica-
mus, ut pro Hieronymiani fetusgermaidialepugriaievideaihur:lahlum cohstaie liihc volumus, ejusiitodili-
bnm immeriloprmlermissutnfuhse hactenus,ac fechseporr.onos operiv.prelium,qtd verniliretiqttm S: Patris
"
«187 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. ' 4S8
familim accensuimus. Accepimusitaqueephlolam ad Consiantium,qua ipsmetiam Comith edilionesomnesca-
rebant, exSpicilegio B. .LucseBacherii,tomo xm qui eam a Chiffletio,uldudum innuimus, acceperat. Li-
brum auiem ipsuni, ut niltil dhsimulemus,diu mullumqneincerli hmsimus,ex quo exethplaridesmfieraiiiis;
illud enim quod Hieronymianistcmpotibusbbtinebat,'alih subindeaique dliis interpolalionibusauctmiiin aliam
pulo fere moletnel formam excrevit. Olim emendavitex Caroli Magni prmceploPaulus diaconusAquileiensts:
lumAichuitius ejusdemimperaiorisjussu : deniqueTlieolinckuspresbyter, cujus in bibliolhecaecclestmBello-
'vacehstscodexasservaturhoc titulo : In Chrisli nomine anni cireuli liber Comitisincipit, auctus a Theoiinclio
indigno presbyterd, rogalu viri venerabilis Hechiardi comitis Ambianensis, ita tamen, ut sancta Evangeli-
starum dicta, necnon apostolorum, et proplietarum, immola, atque inconcussa servarentur, Sunt adeo
eliam in vulgalh tibrh tres ejusdemoperis editiones parum inter se, similes: quarutn pxima Paxnelii esl tomo
secundoLilurgirirum, altera^Raluziiin calce capiliilariumregumFrancorum, terliain anliquislibrisMissarum
ven. card. Thomasii. Nobis quandoquidemvetus gefmanusquearchelypus haud superesl, edilio Baluzii, qum
nimirum ex Bellovacensicodiceet Theoliiicki.recensionedescripla est, vha est eliam utpoteplenior, ita et cm-
lerh prmferenda.

7 la nomine sanctaB et indiyidu-B Triniiafis,-

'.'. INCIPIT EPISTOILA S. HIERONYMI AD CONSTANTIUM.


LIBRISEQUENTIS.QUI
PIUEFATIO COMES
APPELLATUR.

-Quamquam licenter assumatur in opere congre-j k ut ex lanta divinorum librornm copia, singulis fesli-
gatio ccelestiumlectionum, et ipsum opusculum ab vitalibus quod aptum ex bis vel competens esset,
ecclesiasticis viris, Comes quidem soleat appellari: excerperem, et quodam modo distinclissimecollo-
quod duobus modisfleri arbitror, aul pro consue- carem.
tudineuniuscujusque Ecclesice (secundum quod et Incipiens itaque a Nativitate Chrisli, quod est vni
varium hoc ipsum descriptionis genus esse digno- kalendas Januarias, in Vigiliis"ad Nonain per ordi-
scitur), aut certe pro voluntaie sludiosi lectoris, iiem, quem assidue in Ecclesia didiceram, lectiones
qui(si fieri possil) quidquid in Scripturis divinis utriusque Testamenli simplicibus niinistravi. Porro
mirabiliter fulgct, quidqtiid in praeceptismoralibus editionem illani quam ex Hebraicis voluminibus jn
copiosnmest, totum parvo in corpore adunatum de- Latinum translalam csse constat, in huric quippe
siderat habere, pauperlatis necessitate : Ego lamen, modum, quaevel cujusque propheiioeleetio proesenti
juvante Christo, ingenio quo polui, et maxime oeea- festivitali congruat, quid apostoli doceant, vel ad
sione oblata, qua id a me fieri voluisti, Gonstanti eumdem titulum quid Evangelii annuntiet auctoritas,
rnihi verierabilis fraler, ita hoc opus etsi minus in- dudum vertente jara anno pbr omnes dies festos Ec-
structus' assumpsi, ut tanta excerptorum inlelligen- clesltfi opporlune censui omnia secundum teropus
lia capul causamque rationabilem habere videatur. B esse legenda. Sed nonnnlla alia rfidificationiscausa
Nam cum omnis Scriptura divinitus inspirata, ul ait multaillic aggregala sunl, atque suis appellalionibus
Apostolus, utilh sit ad docendum, ad erudiendum, inserta, id est, in capite quadragesimaede abslinen-
ad juslitiam; ut perfeclus sil homo Dei ad' omne lia escai-umet sobrielale; iiem in Quadragesimade
opus bbnum inslfuctus, ct quaecumquesunt hacte- pcenitentia,"de pudicilia, de remissione inimicilia-
nus scripta, ad uostram doclrinam scripta sunt, ut i'um, vel alia multa. I-Iaecenim pmnia ad multorum
perpalienliam et consolationem Scripturarum spem equidem utiliiaiem petitionibus tuis obediens scri-
habeamus : quid brevius, quid utilius censui, quam bere curavi, venei'abllis mihi et amantissime frater.

~
INGIPIT

LIBER GOMITIS,
• SIVE

LEGTIOWARIUS PER GIRCULUM ANM- •

In Chrisli nomiue. Anni circuli liber Comitis in- iG feriis aut in festivitatibus sanctorum aliquid minus
cipif, auctus a Theotineho indigno presbytero, ro- csse videtur, recurrat ad hebdpmadamquam volue-
gatu viri venerabilis Hechiardi comitis Ambianensis, rit, et reperiet semper supfir oclo aut unam aut duas
ita tamen ut sancta Evangelislarum dicla necnon el aut eo amplius feriam, quam legere poterit, aut sibi
Apostolorum ac Prophetarum immola atque incon- nihil desit. (Propter frequens vero temporis incur-
'
cussa servarentur, et diebus quibus deerant pro- sum fuit in quibusdam epistolis apponere hoe w,
, priae sancitc lectiones*adhiberentur, sicut a san- quod significatfinem, etrursus« propler principium
clis patribus sunt coadunata. Aut si alicui aut in alterius epistolaea.)
• a Hmcaddila sunl in margine a manu recentiore, sedantidua. '
" *
.489, LtBER COMITIS. 490
In vigilia natalis Domini viu kal. Januar. ad san- . Lsecundum Lueam cap. n, Eral Joseph et Maria
clam Mariam de nona a sanctis patribus. Leclio maler Jesu, usque gratia Dei eral in illo. Sin alias
epislolaebeati Pauli apostoli ad Romanos. Fralres, est, isttfi.Lectio libri Geneseos. In diebus illis for-
Paulus servus Christi Jcsu, usqueet YOSvocati Je§u mavit igitur Dominushominemde limo, usquefluvius
Cliristi Domini nostri. quarlus ipse est Euphrates. Evangelium secundum
Item ubi supra... Leclio. Esaicc prophettc. lltec Mallhaeumcap. xm, Venit Jesus a Galilaea in4or-
dicitDominus, PropterSion non lacebo, usquecom- dane, usque in quo mihi "complacuit:
placuil Deo in te. Id. in kal. Januarii. Lectiolibri Geneseos.In diebus
Evangelium secundum Matlliaeum. In illo tem- illis tulit DominusDeus hominem, usqueipsum est
pore, cum esset desponsata mater Jesu, Maria, MS- nomen ejus. Evangelium secundum Mailhaeumc.
que salvum faciet populum suum a peccatis eorum. xvm, Cum audissel Jestts quod Joannes traditus
Irem ad sanclam Mariam de nocte. Lectio episio- esset, usqueappropinquabit enim regnum coelorum.
Ite beati Pauli apostoli ad Titum. Cliarissimi, appa- Pridie kal. Januarii. NatalesancliSilveslri. Leclio
ruit gralia Salvatoris nostri Dei, usque in Christo Epistolaebeati Pauli apostoli ad Hebrceos.Fralres,
Jesu Dominonoslro. plui'es facti sunt sacerdotes secundum Iegem, usque
Item uhi stipra. Lectio Esaiae prophetce. Ifcecdi- B se offerendoDominus noster Jesus Christus. Evan-
cil Dominus, populus gentlum, usque in sempiler- gelium secundum Matlbaeumc. CCLXIII , Dixit Jesus
num." discipulis suis, Vigilale qua nescitis, usque super
Evangeliumsecundura Lucam cap. m, Esiil edi- omnia bona sua coiistitueleura.
cluma Caesare,usquepaxhominibusbonffivolunlatis. Kal. Januarii. OctabasDomini. Ipsa leclio Iegatur
Ilem ad sanclam Anaslasiam mane. Lectio Epi- quaeest in vigilia Dominide nocte, Evangelium se-
Stolte Jjeati Pauli aposloli ad Tilum. Charissimi, cundum Lucam(cap. III), Postquam consunimalisunt
apparuit benignitas et liumanitas, usque in Chrislo dies oclo,-usquegloria plebi tuaeIsrael.
Jesu Domino nostro. IVnon. Janttarii. Lectio libri Geneseos. In diebus
Ilern ubi supra. LeclioEsaite prophetre. Hcecdicit Illis Adam non iuveniebatur adjutorium simile el,
Dominus. Spiritus Dominisuper me, usquercdempti usque et aperti sunt ocufi amborum. Evangelium
a DominoDeo. secundum Malllioeumcap. xxm, Gircuibat Jesus
Evangelium seeundum Lucam eap. ni, Paslores totam Galiueam, usquede trans Jordanem.
loquebanlur,usque diclum est ad illos. uinon. Januarii. Natale sanelaeGenovefffi_virginis.
Item ad sanctum Pelruin in die. Lectio epistolcc Lectio libri Sapientiae.Pulcbra est casta generatio,
beali Pauli apostoli ad RebrfEOS.Fratres, niullifarie C usque in refrigerio erit. Evangelium secuhdum Mat-
multisquemodis, usqueanni tui non deficient. v lliaeum cap. xxxvn, Audislis quia diclum est anti-
Item ubi supra. Leelio Esaiaeprophetce. Hiecdicit quis, Non mcechaberis,usquevolenti a te muluari ne
Dominus.Propler hoc sciet populus meus, usqtteet avertaris.
videbuntomnes flnes lerrae salutare Dei noslri. Prid. non. Januarii. Lectio Daniel prophelse. In
Initium sancti Evangelii secundum Joannem. In diebus iilis venit Nabuchodonosorrex Babylonis in
principio erat Verbum, usque et veritatis. Hierusalem, et obsedit eam: usque qui vescebantur
In natali sancti Stephani, id est, vn kalend. Ja- cibo regio. EvaiigeliumsecundumMatthaeumc. LXVII,
nuarii.Leciio actuum Apostolorum. In diebus illis Cumvenisset Jesus in domum Simonis Pelri, usque
Slephanus plenus gratia, usque obdormivit in Do- sepelire mortuos suos. /
mino. Evangelium secundum Malthaeumcap. CCXL. Non. Januarii. Lectio libri Geneseos. In diebus
Dicebat Jesus lurbis Judaeorum, usque benedictus illis. Cumaulem eognovissentse esse nudos, Adam
qui venitin nomineDomini. scilicet et uxor ejus , usque in pulverem reverteris.
In natali sancti Joannis evangeiislae,id est, vi kal. Evangelium secundum Mallhaeumc. cxxxm, Locu-
Januarii. Lectio libri Sapienliae.Qui limet Deum, lus esl Jesus ad lurbam et discipulos suos dicens,
faciel bona, usqtte in nomine ffilernoiiferedilabil D Videntes non videnf, et audienles non audiunt, usque
illum DominusDeus noster. Evangelium secundum et aures veslrcc quceaudiunt.
Joannem cap. ccxxxi.Dixit Jesus Petro, Sequereme, Item eodem die, in vigilia Theophanice, Lectio
usqiiequia verum est testimoniumejus. Epistolcebeati Pauli apostoliad Titum. Charissime,
In nalali Innocenlum, id est, v kal. Januarii.
apparuit benignitas et humanitas, usque in Christo
Lectio libri ApocalypsisJoannis apostoli. In diebus
Jesu Domino nostro. Evangelium secundum Mat-
illis vidi super montem Sionagnuni stantem, usque
ecce apparuit an-
ante thronum Dei. EvangeliumsecundumMatthaeuin thaeumcap. vi, DefunctoIIerode,
Domiui in somnis Joseph, usque Nazaraeus
cap. yi, Ecce arigelus Domini apparuit in soninis gelus
Joseph, usquequoniam Nazaraeusvocabitur. vocabitur.
Kal. Januarii, si in Dominica contigerit, isttfile- vin idus Januarii, in Theophania. Leclio Esaiae
ctiones ex libri Comilis legantur. Epistola Pauli prophetae. Surge , illuminare Hierusalem, usque el
aposloli ad Galatas, Fratres, quanto tempore hteres laudem Domino annuntianles. Evangelium secun-
parvulus esi, usque et liaeresper-Deum, Evangelium duai Maltltrjeumcap. iv,-Cum naius esset Jesus in
' 16
PATOQL.XXX,
491 , S. HIEROSYMIOPERUMMANTISSA. M2~
Bethlehem Judae, as-yiieper aliam viam reversi sunt A via ascendentes cum Jesu Hicrosolymam, usqtte
in legionem suam. tertia die restirget.
• vn id. Januarii. Lectio Esaiaeprophetse. hi diebus xvni kal. Februarii. Leclio libri Geneseos. In
illis locutus est Esaias prophetadicens. Auno quo diebus illis factum est ul offerrel Cain DominoDeo
mortuus est rex Ozias, vidi Doniinumsedentem su- de frueiibus terrte, usqne qui occideril eum, septu-
per soliiim excelbum,usqueet peccatum luum mun- plum punieiur. EvangeliumseeundumMarcum.cnp.
dabitur. Evangelium secundum Mrittlitfiumcap. cxvi, Venit Jesus Hieiico^Ms^He sequebalur eum
cxxxix, Factum est cum consummassel Jesus ser- iu via. i '
mones istos, usqvequi polost capere capiat, xvn kalend. Februarii. Nalale sancii Mareelli
vi id. Jiinuarii. Belloricus natale snncti Luciani coiifessoris. Lceiio libri Geneseos. In diebus Slli^,
marlyris. Lectio libri Sapiejiiiae.Audite, reges, el Lamech accepit uxores duas, usque omne lenipus
inlelJigite, usgue-iiiveiiieulquid responde:uil. Evan- quo vixit Adam anni nongenti Iriginla. Evaugclium
gelium secundum MaUlitcumcap. CCLVI, DixitJesus secnndumMnreumcap. c.vxxy, DixitJesus discipulis
jliscipulissuis , Sicut fulgur exil ab oriente, usque snis, Cavete a scribis qui volmit in stolis ambuiare,
termjnns eorum. tis^tiehic accipiunt prolixiusjudicium.
. y idus JauuariL Lectio Esaiaepropbeitfi. In diebus B xvi kal. Februarii. Nalale sancli Sulpicii. Lectio
illis dixit DonjijiusadEsaiam, Egredere in.occursuni libri Sapientiae. Super salutem et speciem dile^i
Aehaz, nsque sj non crediderilis/iion permanebitis. sapientiam, «s-yue disciplincedona coniineiir
[
1 propler
Evangelium secuhdum Marcum, Dixil Jesus disci- daii. Evaiigeiium secundum Marcum cap. CXLII ,
pulis suis, Simile cst regnuni Dei, quemadmodum si Dixil Jesus discipulis suis, Culnvideritis abomina-
fionio jaciat seineiileiu in teiTa, usquesine paraboia lionem desolationis, usquepropter eleclos quos ele-
ii/ui loquebalur ,eis. git, breviabit dies.
IVidus Januarii. Lectfo Esaitc prophelae.In diebtis xv kal. Februarii. Natale -sanclcKPriscae. Leciio
illis loculus esl Dominus ad Esaiam prophetam di- libri Sapientirfi.Omniumartifex doeuitmesapieniia,
ei-ns, Pro eo quod adjecit populus isle aquas Siloe, - usque et super omnem steliarum dispositionem. Re-
vsque quia nohjseum Deus. Evangelium secundum quire Evangelium seeundum Mallbifiumcap. CXL.
jMarcumcap. Lxn, Dixit Jesus discipulis suis, Venite Simile est regnum ccelorum thesauro absconditb,
seorsum , eanius in deserlum Jocum , usqueconcur- mqtte nova.
.rerunt illuc. xiv kal. Februarii.Tn natali Marloeel Maribae.
niiidus Januarii. Lectio Esaiaepropliel;c. In .diebus Lectio librj Geneseos. ln diebus illis aedifica\ilNoe
illis djxit Esaias, Hac enim ait Dominus ad me, G altare Domino , usque diluvium dissipans terram.
sicut in forii manu erudivil me, usque a Domiiio Evangelium secunduui Marcumcap. xvm , Venil ad
exercituum qui habilat i,n iiionte Sion. Evangelium Jesum leprosus deprecans eam, usque quaeprcceepit
secundum Marcurn c;>p.xc. Yeniens Jesus ad djsci- Moysesin lestimoniumillis.
pulos suos, vidit turbaiu magnam , usque inter vos xm kal. Februarii. In iialaliFabiani-ctSebasliani.
conquirids. Leciio iibri Sapienlia;. Sapienlia vincit malitiam,
pridie idus Januarii. Leclio Isaite propheice.In usque qttibus utilius nihil est in vlta hominibus.
diebus jllis Joculus est. Esaias propheta dicens, Si Evangelium secundum Matthaeumcap. CCLXHI, Dixlt
fuejftpopulus luuslsraelquasiarenainaris,reliquiae Je-iis,d"iscipuiissuis, YigiJate, quia nescitis diem,
conveiientur, usquesuper moniem filiffiSion, Eyan- usque constituet eum. t
gelium secuiidumMarcum cap. xcvn, Respondjt Jesu xn kal. Feiiruarii. In natali sanclaeAgnes. Lectio
J-iaiuiesdicens, Magisier, vidimus quemdam, usque Jibri Sapieniia;. Cum teniarentur justi, usque in
.quinonestadvcrsum vos, pro vpbis est. [ finem evenliis mirati sunt. Evangelium secunduni
Id.ibusJanuarit.Octabas Thcopbaniae.LeciioEsaiaa Maiihfcuincap. CCLXVHI, OixitJesus discipulis suis,
propheltfi.DomineDeus meus, honorificabo te, usque Simileestregnum eoelorumdecem virginibus, usque
ruiuuniiate haecin universa terra. Evangelium se- D nescilis diem neque iioram.
cundum Joannem. Yidii Joaunes Jesum venientem xi kal. Februarii. In nalale sanctiVfncenti. Leclio
:.d ,*e, usquequia hic est Filius D,ei. libri Sapieiuite. Misererisornnium , Domine, quia
Duminicai post Theopliania. Lectio epistoltebeati oninia poles, usqtie eredant in te, Domiue. Evange-
Pauli aposloli ad Romanos : Fralres, obsecro vos lium secundum Joannem cap. xiy. Dixit Jesus disci-
per misericordiam Dei, usque in Cbristo Jesu Do- pulis suis, Nisi gf.mum frumeiili cadens in terra,'
mino noslro. Evangelium secundum Lucamcap. m, usqueP&ler meusqui in coelisest.
Cum factus esset Jesus annorum xn, usque apud Dominica n post Theophaniam. Lectio Epistolie
Deum et homlnes. beati Pnuli aposloli ad Romanos. Fratres, habenles
xix kal. Februarii. Natale sancli Felicis eonfesso- donationes secundtim gratiam, usque'lumilibuscon-
ris in Pincis. Leclio libri Geneseos. In diebus illis senlientes. Evangelium secuudum Joannem cap.
ifecitDominus Detis Adaeet nxori ejus tunicas pelli- xviii, Nuptiaefactaesunt, usquecredideruul in eum
ceas, usquead custodiendam vjam ligni yittfi. Evan- discipuli ejus.
•geliumsecundum Maraim cap. cxn. Erant turbrc In x kal. Februarii. In naiali sanctorum MacJiarii,
' LIKER COMITIS. 49*
493
Emerentiani. Leclio lihri Sapientirr. Cum sis crgq A ^ iy nniwFebrua-ii. In purificalione bealre Mariae
justus, bomine , wst/Hesperemus misericordiam. virginis. Leclio libri Sopieuiia:. In omiiilms re-
EvangeJiuhi seeundum Lucam cap. CLVI , Elevatis quiem qujcsivi, mqtte dedit suaviiatem odoris. Evan-
oculis Jesus in discipulossuos, usque merces veslra, gelium secundumLucam cap. m, Accepit Simeon
multa est in ccelo. Jesum in nlnas suas, «s<7Ke graiia Dei erat in illo.
ix-kal. Februarii. In nalali sancti Projecti. Leclio Item aliud Evangelium secundum Lucam, Postquam
lihri Sapientiae.DomineDeus noster, suavis et ve- dies purgationis ejus, usquegloriam plebis tuaeIs-
rus es, usqueradix esl immorlalitalis. Evangelium rael. ,
seeuiiduni Lucam cap. LXIV,Dixit Jesus discipuJis ni non.Februarii. Leclio libri Geneseos. In die-
suis, Omnisqui veuit ad me, uzque supra pelra. bus illis Melchisedechrex Salcm occurrit Abrtiha-
vuikal. Fehruarii. Leetio libfi Geneseps. In die- hio a ctede regum revertenti, panem proferens, pa-
bu<illis dixil Domiiiusad Noe, et ad filiosejus, Hoc hem et vinum, «sf/werepulatume~l illi ad jusiiliam.
Signumfosderisquod do inter me et vos, usque uni- Evaiigelium secundum Marcum cap. XLI, Di\it
vcrstecarnis quacsuper terram. Evangeliumsecun- Jesus difcipulis snis e'l turhis , usque disserebat
dum M.ircumcap.i, Egressus Jesus venit in pairiam omnia.
- suam, ttsqueimposilis manibus curavil eiim. I Pridie non, Februarii. Lectio libri Geneseos.Tn
B
' vn kal. Fehruarii. Leclio iibri Gencseos. In
die- diebiis illis, postquam nonagiula aiinoruniesse co3-
bus illis eral lerra labii unius, ei sernionumeornm- pernt Abraliam, «sc/Heparitercircumcisi sunt E\an-
. dem,«s(/Mesuperfacieincuiiclarumregionum.Evan- gelium secundum Lucam cap. LXXVIII , Dicebal
gelium secundum Lucam cap. xxvi, Surgeus Jesus Jesus parabolam iiiiendeiis, usqttepanem in rcgno
de syungoga, usque oporict me evangelizare re- Dei. • ,
gnmn~Dei. Non. Februarii. In nalali fanctre Agatlirc. Leciiq.
vi kil. Fohruarli. In natali sanctx' Agnes de nali- Epislolte benli Pauli aposioli ad Coriulhios. Fra-
viute. Letlio libri Geneseos. In diebus illis tulit tres, qui glorialur.in Domino glorielur, usque ex-
Thare Abrahamfilium suum, usque ab orienle Hai. hibere Chrisio. Evangelium secundiim Maithaeuiii
Evangelium secuudum Marcura cap. xxi, Iutro- cap. CCLXVIU, Dixil Jesus discipulis suis parabolam
ivil Jesus in synagoga, usque resiiiuta est niaiius hanc, simileest regnum coslorumdecem virginibus,
illius. usquenequc hora.
v-kal.' Februarii. Lectio libri Sapientiae. Juslitia Diniinica iv post Tlieophaniam. Lectio Epislohc
perpetua est, usquecalore illius aggiavala. Evange- beati Pauli apostoli ad Romanos.-Fralres, nemini
liura secimdum Matthaeum cap. CXL,Dixil Jesus G ' quidquam debealis,MS(/tte pleniluilo ergo legis esi
discipulis suis, Simile est regnum coeloruinthesau- dilectio. Evangelium secundum Matthtfium cap.
ro abscundiioin agro, usquenova et vetera. L\IX, Ascendente Jesu in navicula', usque obe-
Doiiiinicam post Theophaniam. Lectio Episloltc diunt ei. -N
beail Pauli aposioli ad Romanos. Fraires,-nolite esse vin idus Februarii. Lectio libri Geneseos. In die-
prudentes, «sq~iie'vince in bonomalum. Evangelium bus illis apparuit Dominus Ahraham in convalle
secundum MnUlia^umcap. txm , Cum descendisset Mambre, usque, sed resisli. Evangelium seeundum
Jesus de monte, usquesanatus est puer in illa hora. Marcum cap. XLVII, Yenit Jesus trans frelum in re-
iv kil. Februarii. Leclio libri Geneseos. In die- gion.eGerasenorum, usque el misertus esl tui.
hus illis deseendii Abrahamin ^Egyplum,as^weac- VIIidus Februarii. Lectio libri Geneseos, In die-
cipe eam,. et vade. {Evangelium secundum Lucani bus illis dixit Dominus ad Abraham, Num celare
cap. xxxm, Cum esseljesus in civiiate, usqueah in- p,ot,erolibi quoegeslurus .sum, usqueet ille reversus
firmitatibussuis. est in Jocu.msuum. Evangelium secundum Lucam
-m kal. Februarii. Lectio libri Geneseos. In die- cap. LXVII,Ftictum est deinceps,, ibat Jesus in
- bus illis aseendit Abraham de ^Egypto,-usque ve-
civilalem qucevocalurNaim, usqtteplebe.msuam.
nientibus ad Segor. Evangelium secundum Marcum •° vi idus Feliruarii. In na.laliS. Thomae aposioli.
cap. xxxn, CcepitJesus docere ad mare, usque qui,'•• Lectio EpinolaeJieatiPauli apostoliad Ephesios,Jam
habel aurcs audiendi audiat. non estis hospiies et advehre, usque liabitaculum
Pridie fcal. Februarii. Leetio iibri Geneseos.Ini Deiin Spiriiusancto. Evangelium secuhdnm Joan-
dkbus illis dixit Dominusad Abrahampostquam di-• nem cap. cxxxiv, Hoc est prcrceplum meum, usque
visus e~l,'usqueaedificavil ibi aliare Domino.Evan- - qderunt me gratis.
gelium secundum Matthacumcap. LXXIV, Loqueniei v idus Februarii. Lectio libri Geneseos. In diebus
Je>u ad turbas, usquein universam terram illam. illis yenerunt duo ahgeli Sodomam, usquc Loth in-
Kal.Februarii. In natali sanctre Brigidaevirginis. gressus est Segor. Evangelium secuhdum Liicam
Leclio libii Sapienlirc. Creatura tibi faclorideser- cap. LXXIX, cogebat Jesum quidamPiiarisaeus,usque
viens, usqueMagnaenim suntjudicia tua, Domine, , dilexit multum.
et inennrmbilia opera lua. Evangelium sec.unduin l iv idus Februarii. In nalali sanclorum Zotici, Ere-
Lucam cap. LXXIX, Dixit Jesus discipulis suis, N.cino
3 nei, Jacincii, Araanii,'el Soferis. Lecuo libri "S.i-
accendens lucernam, usque auferelurab illo. pienlice. Onniiscreatura-abinitio ad siium'geuiis
"" '
49S - S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 498
-reflgurabalur, usque assistens eis. Evangelium se- A separatis inter se gregibus. Evangelium secundum
cundum Lucam cap. civ, Factum cst aulem dum Lucam cap. cxxxiv, Rixit Jesus discipulissuis, Lu-
complerenlur dies assumptionis Jesu, usque abie- cerna corporis tui est oculns tuus, usquelucerna ful-
runt in aliud castellum. goris illuminauit te.
m idus Februarii. Lectio libri Gcneseos. In die- Dominicain Septuagesima. Lectio Epistolae beali
bus illis profeclus est Abraham in lerram austra- Pauli apostoli ad Corinthios. Fratres, nescilis quod
\ea\,usque cura'filio meo-Isaae. Evangeliunrsecun- hi qui in stadio currunt, usque petra aulem erat
dum Marcumcap. LXHI,Exiens Jesus de navi, usque Christus. Evangeliura secundum Matlhceunrcap.cc,
abiit in monlem orare. Dixit Jesus discipulis suis, Simile est regnum ccelo-
Pridie idus Februarii. Leeliq libri Geneseos. In rumhomini patrifamilias, usquepauci elecli.
diebus illis deprecatus est Isaac Dominumpro uxo- x kal. Martii. Leciio libri Geneseos. In diebus
re sua, usqueparvipendens quod primogenita ven- illis, quandoprimo temporeascendebant oves, usque
didisset. Evangelium secundum Malthaeum cap. pergens ad Isaac patrem suum in lerra Chanaan.
XLVII,Vespere autem faclo, usque quinque millia Evangelium secundum Lucam cap. CXLIX,Ait Je-
liominum. su quidam de turba : Magister, dic frairi meo, usque
Dominicav post Theophaniam. Lectio Epistoltc B qui sibi thesaurizat, non esl dives, in Deum.
beaii Pauli apostolj ad Thessalonicensesr Fratres, IXkal. Martii. Leclio lihri Geneseos. In diebus
induite vos sicul Dei elecli, usqueper Jesum Chri- illis, tempore quo Laban ierat ad tondendas oves,
slum Dominum nosti'um. Evangelium secundum nsque reversus est In locum suum. Evangelium
Malihifiumcap. cv, Respiciens Jesus dixit, Conflteor secundumLucam cap. CLIX , Servus qui cognoyit vb-
tibi, Pater, Domine cceli, usque onus meum leve. luntatem domini sui, usqueet nurusin socrum suam.
Idus Februarii. Leciio libri Geneseos. In diebus vni kal. Martii. In cathedra sancli Petri. Lectio
illis orla autem fame super terram, usque donec libri Sapietilifc. Fili; in mansueludine perfice opera
magnus vehementer effeelus est. Evangelium se« tua , usque exaudiet aulem eum qui fecit illum.
cundum Mattlitcum cap. CLIV, Accesserunt ad Je- Evangelium secundum Lucam cap. CLXVII,Dicebat
sum ab Hierosolymis, usque non coinquinat horai- Jesus , Cui est simile regnum Dei, usque stridor
nem. denlium.
xvi kal. Marlii. In natali sanclorum Yalentini, Vi- vn kal. Martii. Lectio libri Geneseos. In diebus
talis, Feliculte, et Zenonis. Lectio libri Sapienlice. illis abiit Jacob itinere quo cceperat, usque quanlo
MetuentesDominum, sustinete misericordiam ejus, magis .contra homines praevalebii. Evangelium se-
usquesic et misericordia ejus cum eo. -EvaiigeliumG cundumLucam cap. CLXXII, Dixit Jesus lurbIs^~Cum
secundum Lucam cap. xcvi, Dicebat Jesus discipu- videritis Abraham, usque non capit propheta periro

lis suis, Si quis 4vult post me venire, usque do- cxtra Ilierusalem.
nec veniat regnum Dei. vi kal. Martii. Lectio libri Geneseos.Indiebus
xv kal. Martii. Lectio libri Geneseos. In diebus illis interrogavit Jacpb angelumqui luclabatur cum
illis egressus Jacob de Bersabee, usque decimas of- eo , usque urbe Sicimorum qute' est in lerra Cha-
feram tibi. Evangelium secundum Lucam cap. naan. Evangciium secundura Lucam cap. LXXX,Di-
LXXXHI, Factum est in una dierum, usque'quanla cebat Jesus ei qui se invitaverat, usque beatus qui
illis Jesus feeisset. manducatpanem in regno Dei.
xiv kal. Marlii. Natale sanclorum Onesimi et Jur v kal. Marlii. Leciio librf Geneseos. In diebus
liantc virginis. Lcclio libri Sapieiilife.Filii sapien- illis postquam regressus est Jacob de Mesopolamia
jtitc ecclesia juslorum , usque justilia tfidificabitur Syritc , usque numquid ut scorfo abuti dehuere
tibi. Evangelium secundum Matthteum cap. CXL. sorore nostra. Evangelium secundum Lucam cap.
Dixit Jesus discipulis suis parabolam hanc : Simile cxcu, Audiebant omnia hrec pharisaeiquae Jesus lo-
est regnum coelorum thesauro abscondito, usque quebaiur, asf/uequi dimissam a viro ducit, moe-
nova et vetera. D chalur.
xiu kal. Martii. In natali srmetiPolicioni episcopi. iv kal. Martii. Lectio libri Geneseos.In diehus
Leclio iibri Geneseos. In diebus illis profectus est illis loeulus estDominus ad Jacob dicens, Surge et
Jacob, venit ad terram orienlalem, usque serviens ascende Belhel, usque hic titulus monumenli Ra-
apud eum septem annis. Evangelium seeundum chel, usque in praeseiilemdiem. Evangelium secun-
Marcum cnp. LXXII,Surgens Jesus abiit in fines dum ( Lucam ) cap. cxcvn , Dixit Jesus discipulis
Tyri, usque daemonium exisse ab eo. suis, Irapossihileest, ulnon veniant scaiidahvHsc/ae
xn kal. Martii. Leclio libri Geneseos. In diebus obediret vobis.
illis videns Dominus qupd despiceret Jaeob Liam, ni kal. Marlii. Lectio libri Geneseos. In diehus
usqueappellavit eum Asser. Evangelium seeundum illis eranl flliiJacob xn , usque sepelierunt eum Ja-
Lueam cap. cxvm, Exsultavit Jesus in spiritu san- eob filii sui, Evangelium secundum, Lucam cap.
clo, usque audire quceaudislis el non audierunt. cci. Dixit Jesus discipulis suis, Quis, vestrum ha-
xi kal. Martii. Lectio libri Geneseos."In diebus bens servum aranlem , usque quod debuimusfacere
illis egressus Ruben tempore mcssis trilici, usque fecimus.
i • LIBER COMITIS. '
497 498
Dominica in Sexagesima. Leclio Epislolae beati A Assumpsit Jesus duodecim discipulos suos, usque
Pauli apostoli ad Corinlhios. Fratres, libenler suf- dedit laudem Deo.
fertis insipiehles, usque ut inhabitet in me virlus vm idus Marlii. Lectio libri Geneseos.In diebus
Christi. Evangelium secundum Lucam cap. LXXVI , illis accedens Judas propius confidenter ad Josepli
Cum turba plurima conveniret, usquefructum-affe- ait, usque festinale et adducileeum ad me. Evange-
ret in patienlia. lium secundum Joannem cap. LI, Factum esl cum
Pridie kal. Martii. Lectio libri Geneseos. In die- descenderenl discipull Jesu ad mare, usque ad ter-
Jjusillis duclus'est Joseph in iEgypto, usque Domi- ram qua ibani.
nus erat cum illo, et omnia opera ejus dirigebat. 'vnidus Martii. Lectio libri Geneseos. Indiebus
Evangelium secundum Lucam cap. ccn, Interroga- illis auditum est et celebri sermone vulgatum in aula
tus Jesus a pharisseisquando venit regnum Dei, ws- regis, venerunt fratres Joseph, usqueJoseph ponet
que in die sua. manus suas super oculos tuos. Evangelium secun-
Kal. Marlii. Lectiolibri Geneseos. In diebus illis dum Marcum cap. cxx, Cum intrasset Jesus Hiero-
accidit ut peccarent duo eunuchi, usque oblitus solymam in templum, usque quodcumque, dixerit
est inlerprelis sui. Evangelium secundum Lucam fiat, fiet ei.
cap. ccvin, Dixit Jesus discipulis suis, Sicut fac- B FERIA. IV.Capitejejunii. AdsanclamSavinam.Leclio
lura est in diebus Noe, usque memores estolc uxoris Johel prophelte. Htecdicil Dominus Deus, Converti-
Lolh. mini ad me in toto corde vestro, usque non dabo
vi non. Martii. Leciio libri Geneseos. I_ndiebus vos ultra opprobrium gentibus, dicit Dominusomni-
illis dixit Pharao soninium, usque consilium placuit polens. Evangelium secundum Matthtfium cap.
Pharaoni et cunctis minislris ejus. Evangelium se- XLV, Dixit Jesus discipulis suis, Cum jejunatis,
cundum Lucam cap. ccxn, Dixlt Jesus discipulis nolite fieri sicut hypocrittetrisles, usque ibi est cor
suis, DIcovobis in illa nocte erunt duo in lecto tuum.
uno, usqueinveniet fidem in terra. Feria v. Lectio Esaire prophetre. Indiebus illis
v (non.) Martii. Lectio libri Geneseos. ln diebus segrotavitEzechiasusque ad morlem , usque p.-ote-
illisdixil Pharao ad Joseph, usque malum inopice gam eam, Dicit Dominus omnipolens.Evangelium
temperaremus. Evangelium secundum Lucara cap. secundum Matlhccum cap. LXIV, Cum introisset
CCLII,Di.xitJesus discipulis suis, Ctimviderilis cir- Jesus Capharnaum , usquesanatus est ex illa hora.
curadari ab exercilu Hierusalem , usquedonecira- Feria yi. Lectio Esaiae prophetae. Haecdieit Do-
pleantur tempora nationum. minus Deus, Clama, ne cesses, usquequia miseri-
* iv non. Martii. Lectio libri Geneseos.ln diebus G cors sum-DominusDeus tuus. Evangelium secun-
illis, Audiens aufem Jacob quod alimenla vende- dum Matthaeumcap. xxxix, Dixit Jesus discipulis
renlur in JEgyptum, usque moriamini. Evangeiium suis , Audistis quia dictum est, Diligesproxirauui
secundum Lucamcap. CCLIX,Dixit Jesus discipulis tuum, et odies inimicum, usquereddet tibi.
suis, Allendileauiem vobis, ne forle gravarenlur Sabbato. Lectio Esaiaeprophelse. Hrecdicit Domi-
corda vestra, usque in templo audire eum. nus, Si abstuleris de medio lui catenam , utque Os
III non- ilariii. Lcclio librLGeneseos. In diebus enim Domini loculura est htec. Evangelium secun-
illis fecerunt fratres Joseph in jEgypto, ul illis ipse dum Marcumcap. (LXVI),Cum sero esset faclum ,
prteceperat, et loeuftsunl ad inyicem, usqueabsque erat navis in medio mari-, usque salvi fiebant.
liberis ero. Evangelium secundum Lucam cap. -Dominica initium Quadragesimae-Leclio Epistolae
CCXLI , Dixit Jesus discipulissuis, Ecce ego mitto beati Pauli apostoliad Corinthios, Fratres, horlamur
promissum Patris mei in vos, usque benedicentes vos, usqueomnia possidentes.Evangeliumsecundum
Deum. Matthaeum cap. xv, Ductus est Jesus in desertum ,
II non. Marlii. Leclio libri Geneseos. In diebus usque angeli minislrabant ei.
illis liilerunt filii Israel munera et pecuniam dupli- ' Hinc
plenarius sequilur ordo sicut in libro Comiti
cem rusque ad patrem-vestrum. Evangelium secun-. D conlinenluf,usquc octabasPaschm.
dum-Malthaeumcap. xxxm, Dixit Jesus discipulis Feria n. Leciio Ezechiel prophette. Htec dicit
suis, Nolile pulare quia veni solvere Iegem, usque DominusDeus, Ecce ego ipse requiram oves meas,
Jiic magnus vocabilur in regno ccelorum. usquein.jiidicioet justitiam dicit Dominus omnipo-
- Non.Martii. In natali sanctarum virginum Perpe- tens. EvangeliumsecundumMaUhceumcap. cci.xxn,
tuaeet Felicitalis. Leclio libri Sapientiae. Congre- Cum venerit Filius Hominisin majeslale sua, «sqtte
gationipauperum affabilem te facito, usque verbum justiaulem in vitam aeternam.
in lempus salutis. Evangelium secundum Joannem Feria m. Lcciio Esaiaeprophelae. In diebus illis
cap. xxv, Ycnit Jesus et discipuli ejus in Judaeam loculus estEsaias propheta dicens, usque ait Domi-
terram, usque missus estante illum. nus omnipolens. Evangelium secundum Matthtfitim
Dominicain Quinquagesima.Lectio Episfolaebeali cap. ccx, Cumintrasset Jesus Hierosolymam,usque ~~
Pauliapostoliad Corinthios.Et si linguis hominum docebat eos de regno Dei.
loquar et angelorura , usque major autem his est Feria iv. Leclio libri Exodi. In diebus illis dixit
charilas. Evangelium secundum Lucam cap, ccxxn, ^Dominus ad Moysen,usqueetquadragintanoctibus.
499 S. IHERONYMIOPERUMMANTISSA. 500
Evangelium secundum Malthaeunicap. cxxvn , Ac- A thceumcap. cci, AscendensJesus Hierosblymam,us-
cesserunl ad Jesum scribaeel pharisffiidicentes, usque jjue redem*>iioiiempro multis.
ipse meus frater el soror et mater est. Feria v. Leclio Hieremice prophetce. Haecdieit
Feria v. Lectio Ezeeliielprophetrfi. In diebus illis DominusDeus: Malediclushomo qui confiditin ho-
faclus est sermo Dominiad me dicens, usque ait Do- mine, usque adinveiitionumsuarum dicit Dominiis
minus omnipolens. Evangelium secundumJoannem omnipotens. Evangelium secundum Joannem cap.
,cap. CLVII,In illotetiipore dicebal Jesus adeos qui ,(XLI), Dixil Jesus lnrbis Judajorum, Non possum
crediderunt ex Judaeis, usqtiequi est ex Deo , verba ego a me ipso facere quidquam, usquequomodo
Deiaudit. ' verbis meis credilis.
t ; ,.
Feria vi. Lectio Ezeehiel propliettfi.HtficdicitDj- Feriti yi. Leciiolibri Genescos. In diebusillisdixit
minus Deus, Animaquaepeccaverit, ipsa morietur , Joseph fratribus suis, usque vo,'ens cripere euin de
usque vila vivel, et hon morietur, dicit Dominus manibus eorum et reddere patri suo. Evahgeliumse-
omnipotens-.Evangelium secundum Joannem c;ip. cundum Matihteumcap. ccxix, Dixit Jesusdiscipulis
xxxvii, In illo tempore eral dies feslus Judajorum, suis, llomo erai palerfaniilias",usque qubriiam sicut
usque esset qui fecileum sanum. "prophelameuni habebant.
Sabbaloin duodecimIcctionibus. Ad sanctum Pe- B S;ibb,uo.Leetio lihri Geneseos.In diebus illisdixil
irum. Lectiolibri Deuterqnomii. In diebus illisloeu- Rebecea filiosuo jacob, usque desuper erlt behedi-
tusesiMoyses adDominum dicens, Respice, Domiiic, ctio lua. Eviingeliiimsecundum Liicam cap. cxc,
de sanciuario tuo, usgne sicut localus est libi. DixitJesus discipulis suis, Homo quidam iiabebat
Iiein lectio -libri Deuleronomii. In diebus illis^ duos filios, usque perierat et inventtisest.
dixil Moysesfiliis Israel, usque sicut loculus est vo- Doriiinica u. xxxa. Lectio Epislolae beati Pauli
.bis DoiiiiimsDeusyesler. - aposloli ad Ephesios. Estole imitaiofes Dei sicut filii
Item lectio libri Macliaba;orum. In diebus illis 'charissimi, usqttejusiitia eiverilale. Evangeliumse-
' orationem faciebant sacerdotes ,
usque nec vos de- cundum Lucam cap. cxxvi, Erat Jesus ejiciens dtc-
serat in leropore DoniinusDeus vesler. mqnium, usque el cusiodiuni illud.
Itemlectio libri Sapientiae. Miserere nostri Deus * Feria ii. Lectib tibri Regum. Iii diebus illis Naa-
omnium, usque mirabilia tua, Doniine Deiis nosier. man princeps miliiia; regis Syrite, usquebisi tantum
, Ilem' leciio Danihel prophelx.- Angeltis Domini DominusDeu» Israel. EvarigeliumsebuhUiiinLucafn
descendit cum Azariaet sociis ejus, usque et super- cap. xx, Dixerunt phafiscfiiiiclJesurh, Qiianla audi-
exaltalus in saecula. . yimus fact^ Capharnaum, usque iransiens per me-
Ilem benedictione. - 'G dium illoruin ibat. * _" ' -
Item lectio Epistolaebeali Pauli aposloli ad Thes- Fefia m. Leclio libri Regum. In diebus illis muiier
salohicenses. Fratres, rogamus vos, corripile in- qucedarhclamabal ad Hclis:cum prophelahi, iiicens,
quielos, usque in adventum Domini nosfri Jesu usque tuet filii lui vivite dereJiquo. Evahgelium se-
Ghristi servetur. Evangelium secundumMatlhaMim ciinduni Matihteum cap. CLXXXHI, Respiciens Jesus
cap. CLXXII,.1II illo iempore assumpsitJesus Pelrum "diseipulossuos, dixii Simoni Petro, usquefepiuagics
Ct Jacobum el Joannem fratrem ejus , usque a mor- seplies.
tuis resurget. Feria iv. Lectio , libri Eiodi. Htec riicitDomihus
Dominica <prima Infra Quadragesimam. Leclio Deus, Honora patfem luuin et matrem tuam,~as^«e
Epistolce beati Pauli apostoli ad Thessalonicehses. nominis inei. Evangeliuhi secundum 5Ialth*fiuiii
Fratres, rogamusvos-, et obsecramus in Domino cap. CLIV,Accesserunt nd Jesuni ab llierosolymis
Jesu, usque sed in s.uiliffcaiione in thrislo Jesu scribaeet-piiarisxi dicentes, usque non coiiiquinani
Domino nostro.. Evaiujelium secundum Matthaeum hominem.
cap. LVII, Egressus inde Jesus secessit in partes Feria v. Lectio Hieremia; prophetre. In diebus il-
Tyri,; usque ex illa hora. lis factum est verbum Dominiad nie diceris, Sla in
"
Feria n. Lectio Danihelprophetae. In diebus illis D porta domus Dohiini, usque in saeciilumdicil Domi-
oravil Daniliel dicens, usqueet super populuintuum, nus omnipoiehs. Evangeliuni secundum Jdafinem
DomineDeusnoster. EvangeliumsecundumJoannem cap. (LII), Operamini non cibum qui perit, usquequl
cap. LXXXIX , Dixit Jesus turbis Judaeoriun, Ego credit in me non sitiet umquam.
vado, et quteritis me, usque placita sunt ei facio - Feria vi. Leclio libri Numeri. In diebus illis con- "
semper. • - -
venerunt filiiIsrael ad Moysehet Aaron, usque et san-
Feria m. Letiio libri.Regum. In diebusillis Jaclus ctificalus esl in eis.
Evangeliumsecundum Joannem
esl sermo Dominiad Eliam, usquequod locuius est
Jesus faligafus est bx itinere, sedebat
in manu Eliffi. Evangelium secttndum Mallhtcuni- cap. xxxm,
c. ccxxvn, Locutus est Jesus ad turbas et ad disei- sle super fonteni, usque,quia hlc est vere Salvator
mundi.
pulos suos dicens, usque exallabitur. _
Feria iv. Leplio libri Hester. In diebus illis oravit Sabbato. Lectio Danihel prophetfe*.In diebus illis
Hester ad Domihumdicens, usque hora canenlium, erat vir iri Babylone, nomen ejiis Joachim, usquein
Domine Deus nqster* Evangelium secitndum Maf- die illa, Evangelium secunilum Joanneni cap. L"xxvis
Sfll . . I.IRF.RC.OMITiS. - ?M
Perrexit Jesus in monlem Oiiveii, usque et amplius.A lebnum. Evangeliumsecundum Joannem cap. LXXV,-
' Ambulans Jesus in
jam noli peccare. GalilaeajHs^w* propter metum Ju-
Dominiea xx.-Lectio Epistolaebeati Pauli aposloli daeorum. -.
ad.Galalas. Fratres, scriptum est quoniam Abrahani Feria iv. Lectio libi/iLevilici. In diehus illis locu-
duos filios habuil, «sgueChristusnos liberavit, Evan- lus esl Dominus ad.Moysem diccns, Ego Dominus
gelium secundum Joannem cap. XLVI,Abiit Jesus Dens vesler, Non. facietis furtum, usque ego enini
trans mare Galilaiaj, quod est Tiberiadis, usquequi sum Dominus Deus vester. Evaiigelium secundum
venlurus est in mundum. Joannem cap. xcn, Facta sunt encaeniain Hierosoly-
.Feria ii. Lectio libri Regum. In diebus illis vene- mis, usqueelego in patre. • -
funt duse mulieres mefeirices ad regem Salombn, ,Feria v. Leclio Danihel propheta3. In diebus illis
usqueni faciendumjudiciuin. Evangelium secundum oravit Danihel dicens, usque super omnem terram,
Joauhem cap. xx, Prope erat Pascha Judseorum, et usqueunusquisque in domum suam. (Evangelium)
ascendit HierosolymamJesus, usqueipse enim scie- secundum Lucam.eap*.Lxxiv,In illo tempore rogabat-
"
balquid essei in hoinine. Jesum, usquedilexit multum. • --
Feria ni. Lectio libri Exodi. Ih dielius iliis locu- Feria vi. LeciioIIieremise prophelas. In diebus il-
liis est populosuo DominusDeusnoster, EvangeiimnB ] lis dixit Ilieremias, Domine, omnes qui te derelin-
• secundum Joannem cap. LXXV,Jam die feslo me- quunl confundenlur,usquecontere eos, DoiisineDeus
diante ascendit jesus in teniplum et docebalj usque noster. Evangelium secundurii Joanriem cap; xctv,
de lurba 'miillicredidertinl in cum. Collegerunl pontiflces et pharisaji conciiium, usquc
- Feria iv. Lectib Ezechiel prophetE. HaecdicilDo-^ cum discipulis suis.
minus Deus, Sanclificabo nomem ineum magnum, Sabbaio. Eleemosyna datur. Leclio Iliereniiaa
usque ei ego'ero vobis in Deum, dicit Dominusom- prophetse. In diehus dlis dixerunt impii Jiida'i ad in-
nipotens. Evangelium secundum Joannem cap. vicem, usque in tempoie furoris lui, DomiucDeus
ixxxix, PraetericnsJesus vidit boniinem caeeuma meus. Evangelimn sechndum Joannem cap. LXVI,
nativitale, usque et prpcidensadoravil eum. \ Dixit Jesus discipulis suis, Amen, amen dicovobis,
Feria v. Leciio libri Regum. In diebus illis venit Nisi manducaveritis carnem filii hominis, usque tra-
mulier Sunamilesad Elisxum in montem, usque re- dituruseum cum (essei) umis es duodeciin.
versus est in Galgala. Evaugclium secuudumJban- , Dominica iu palmas. (Lectio epislolfc beati Pauli
nemcap. xL, Dixil Jesus lurbis Judceorum, Paler apostoli ad Philippenses.)Fratres, Hoe enjm sentite
meus usque modo eperatur, et ego operor, usque in in vobisquod el in Christo Jesu, usquequia Dominus
resurreetionem judicii. > Jesus Chrisius in gloria est J)ei Palris. Pa.-bioDo-
C
Feria \i. Lectio libri Regum. In diebus illis aagfb- ,mini nostvi Jesu Christi secuudiim Maltheeumcap.
tavil filius mulieris matris fatnilise,usqueet verbum CCLXXIV, Dixit Jesus discipulis suls, Scitis quia post
Dominiin ore tuo verum esl. Evangeliiinisecundum biduum Pascha Get, el filius lioniiniSj.ws^fi/e
" signan-
Jiiannem cap. xciv, Erat quidam langueus Lazarus, tes lapidem cum custodibus. ^ .
usque crediderunt in eiiin^ Feria n. Lectio Esaiie propheta3. In diehus illis
Sabbalo. Lectio Esaise pfbpheise. HKCdixil Do- dixit Ei-aias,'DominusDeusaperuit niiiii aurem, «s-
minus, In tempbfeplacitb.exaudivite, usquenoii bb- que et imilantur in DominoDeo suo. Evaitgelium-se-
liviscarea, dixii Dominus.omnipotens. cundum Joannem cap. xcviu, Ante sex dies Pasciwe
Alia. Lectio Esaise pfophetEe.Hsecdicil Dbminus venit Jesus Belhaniam, ubiLazarus fuerat moriuus,
Deus, Omnessitieiites venite ad aquas, usque quod usque ut clarilicetur (iliushoniinis.
egredieiur debre meo, dixit Dbiiiiniis omhipotens.j Feria III. LceiioHieremiaeprophetoe. In diebus il-
Evangelium secundum Joannem cap. LXXXVI, Dixif -_lis dixifHieremias, Domine, demonstrasti hiihi, et
Jesus tnrbis Judceorum, Ego sum lux mundi, usque cognovi, usque tibienim revela caiisam nieam, Do-
quia necdum vene'ra'thora ejus. ,mine Deus meus. Item Alia, Leciio lihfi Sapientiae.
Dominicav in Qiiadragesima.LeclioEpistohe beati D In diebus illis dixerunt impii Judaeiapud.semetipsos,
Pauli apostoli adjlebraios. Fratres, Chrislus iissis- asr/ue.animarum.suarum dicil.Dominusomnipotens.
lens Pontifex, usque seternoEhseredilatisin Christo Evangelium secuhdumJoannem cap. civ, DixilJesus
JesuDbminohostio. EvaiigeliumsccunduinJoannein discipulissuis, Amen, amen dico vobis, Nisi granum
c.ip. Lxxxii, DicehatJfesuslurbis Judaeorum etpriil- frumenli cadens in terra, usque dilexerunt enim glo-
cipibus sacerdotum,Quis exvobis arguet nie de pec- riam hominnm magis quam glbriam Dei. ,
cato, usqueet exivit de iemplo. - Feria iv. Lectio Esaise propheiaa. Ba:c dicit Do-
Feria n. LectioJoiisepfbphetce.In diebus illis fac-• minus Deus, Diciie flliss Sion, Ecce Salvalor4uus
lum esl verbum Domini ad Jiiham , usque ei miser- vehit, usquesupef omnia qiiaereddidit nohis Domi-
ms est popuio siib DontinusDeiis noslef. Evange- hus Deus nosier. rtem Lectio Esaiai propiietae.In
liuni secundum Joahnem fcap.LXXIX, Miserunt pfin-- diebus fllis, dixit Esaias, Dominc*quis credidil audi-
cipes et pharisaaiministrbs, usquecredentes in eum. tui nostro, usqueut non pcfirent, dicil Dominusorii-
Feria m. Lectio Danihel prophelse. ln diebus iliiss nipotens. Passio Domini nostri Jesu Christi secuti-
congregati sunt Babylonii ad fegem, itsque de lacui diiui Lucam cap. CCLS,Appropihquabatautcm "dies
§03 S. HIERONYMIOPERHMMANTESA. S04
festus1azymorum qui dieituTPascha, usquenondum Ii Dominicasancla. AdsanclamMariam.Lectioepisr.
quisquam positus fuerat. B. Pauli aposloli ad Corinlhios. Fralres, expurgale
Feria v. CenaDomini.LectioEpislola; beatiPauli vetus fermentum, «s^neetveritatis. Evangeliumse-
apostoli-ad Corinthios. Fralres, venientibus vobis cundumMarc. e. xxx, Maria MagdalcneetMaria Ja-
in unum, usqueviinon cum hoc mundo damnemini. cobi et Salome , usque ibi eum videbitis sicut dvut
~"
Evangelium secundum Joannem cap. cxn, In illo vobis.
tcmpore ante diem feslnm Paschae,usque eontinuo Feria n. Leclio Actuum aposlolornm. In diebus
clarificabit eum. illis stans Petrus in medio plebis dixit, Viri ifalres,
Feria vi. Ad Hierusalem. Lectio Osesepropheta?. vos scitis quod factum est, usquequi credunl in
Hfficdicit Dominus Deus in tribulalione sua, usque eum. Evangelium secundumLucam (cap. cccxxxix),
plusquamholocaustum.Vbi sapra.LectioIibriExodi. Exeuntes duo ex discipulisJesus ibanl ipsa die in
In diehus illis dixlt Dominusad Moysenet Aaron in castellum, nsquecognoverunt eumin fractione panis.
terra ^Egypli,usqueest enim phase, id est, transilus Feria m. Lectio Acluum aposlolorum. In diebus
Domini. Passio secundumJoannem cap. CLVI,In illo illis surgens Paulus et manu silentium indieens ait,
tempore egressus est Jesus trans torrenlcm Cedron, usque resuscitans Jesum Christum. Evangelium sc-
usquequia juxta «rat monumentum ubi posuerunt ]B cundum-Lucamcap. CCCXL, Slelit Jesus in mcdiodi-
Jesum. scipulorum suorum et dixit eis, Pax vobis, usque et
Incipiunt lectionesde vigilia Paschce. remissionem peccatorum in omnes gentes.
i. Lectio libri Geneseos.In principio creavit Deus Feria iv. (Leeiio Actuum apostolorum.) In diebus
ccelumet terram, usque et requievit die septimo ah illis aperiens Peirus os suum dixit, Viri Israhelila; el
universo opere suo quod patrarat. qui limetis Deum, audite, usquedeleanlur veslra pec-
II. Vbi swpra. Lectio libri Geneseos. Noe vero cata. Evangelium secundum Joannem cap. ccxix,
cum quingenlorum esset annorum, usque odoratus Manifestavitse Jesus ad mare Tyheriadis,usquecum
est Dominusodorem suavitatis. resurrexisset a mortuis.
m. Vbi supra. Lectio libri Geneseos. In diebus Feria v. Lectio Acluum aposlolorum. In diebus
illis tentavit Deus Abraham, et dixit ad eum , usque illis angelus Dominilocutusest ad Pbilippum dicnts,
abieruntque Bersabee simul el habitavit ibi. Surge, vadeconlra meridianum, usqucevangelizi.bat
• iv. Lectio libri Exodi. In diebus illis factum estin civitatibus cunctis nonien Domininostri Jesu Cbristi.
vigilia matutina, usque carmen hoc Domino. CAHT. Evangelium secunduih Joannem eap. ccxi, Maria
Cantemus Domino. autem stabat ad monumentum foris plorans, usque
v. Lectio Esaioeprophelse. Hoecest servorumDo- G quia vidi Dominumet ha3cdixit mihi.
mini, usquequod egredietur de ore meo, tlicil Domi- Feria vi. Lectio Epistoke beati Petri apostoli.
nus omnipotens. Charissimi, Chrislus semel pro peccatismortuus esl,
vi. Lectio Hieremiai.prophelaj.AudiIsrahel maiv justus pro injustis, usque per resurreclionem Jesu
data viiaj, usque et cum hominibusconversalns est. Christi, qui est in dextera Dei. Evangclium secun-
'
VII.Lectio Ezechiel prophela;. Facla esl super me dum Mallhseuincap. CCCLV, Undecimautem discipuli
manus Domini, usque et requiescere vos faciam, abierunt in Galilseam, usque ad consummaiionem
dicit Dominusomnipotens; sa^culi.
VIII. Lectio Esaiaj prophel33. In diebus illis ap- .Sabbato.. Lectio Epistote beati Petri aposloli.
prehenderunt-sepiem mulieres, usque a lurbine et a Fralres, deponenles omnem malitiam et omnem
pluvia. CANT.Vinea facla est. dolum, usque nunc autem misericordiam consecuti.
ix. Leclio libri Exodi. In diebus illis dixit quqque Evangelium secundum Joanneni cap. ccxn, Cum
- Dominus adjiloysen et Aaron in terra iEgypli, Men- esset sero die illo una sabbatorum et fores cssent
sis iste, usque id est, transitus Domiui. clauseeubi erant discipuli congregatipropter melum
x. Lectio Jonse prophetse. In diebus illis faclum Juda3orum, usque et quorum retinueritis retenla
estverbum Domini ad Jonam prophetam secundo U siint. '
dicens, usque" et misertus est populo suo Dominus VIII kal. Aprilis. In Conceplione sanctaJ Marice.
Deus nosler. Lectio Esaia; propheta?.In diebus illis locutus est
. xi. Lectio libri Deuter. In diebus illis scripsit Moy- Dominusad Aehaz dicens, Pete libi signum a Do-
ses canlicum; usque et ad fmem usque complevit. mino Deo tuo, usque ut sciat reprobare malumet
CANT.Allendet coelum. eligere bonuro. Evangelium secundum Lucam cap.
xn. Leclio Danihel propheta3.In diebus illis Na- (ui), Missus est angelus Gabriel a Deo, usque fiat
buchodonosor.rex fecit slatuam auream, usque lau- mihi-secundumverbum tuum.
dantes etbenedicentesDominum.CANT. Sicut cervus. Dominica octab. Pascha:. Leclio Epislote beati
Sabbato sancto. Lectio epislote B. Pauli apostoli Joannis apostoli. Charissimi, omne quod natum est
ad Golossenses. Fralres, si consurrexistis cum vincit mundum, wsque-quicredidit in Filium Dci
Christo, usquecum ipso iu gloria. Evangeliumsecun- habet testimoniumDei in se. Evangeliumsecundum.
duna Matlli. cap. CCCLII,Vespere autem sabbati, Joannem cap. (ccrvi), Tbomas autem unus ex duo-
nsque ibi eum yidebitis, ecce dixi vobis, decim, usque unam habeatis in nomine ejus.
£03 WBER COMITIS. £05
Fer. II post oclabasPaschse. Lectio Acluumapos- A discipulis suis, Ego sum psslor bonus,*usque fiet
tolorum. In diebus illis Philippus descendens in ci- unum ovile et unus pastor.
vitalem Samaria; pra3dicabat illis Christum, usque vmkal. Maii. In natali S. Georgii marlyris. Lec-
accipiebaht Spiritum sanclum. Evangelium secun- tio libri Sapieniiffi.Honoret gloria in sermone sen-
dum Matth. cap. cvm, CospitJesus exprobrare civi- sati, usquesecundum illum eril actus illius."Evanr
(atibus inquibus facta; sunt plurimajvirtules, usque gelium secundumMatlh. c. xcv, Dixit Jesus discipu-
dico vobis quia terra; Sodomorumremissius erit in lis suis, Nihil operlum quod non reveletur, ufqne
die judicii quam libi. coram Patre meo qui in coelisest,
Feria III post oetabas Pascha3.Lect. Actuumapos- Feria il hebdomada;post Pascha. Lectio Acluuni
lolorum. In diebusillis cum complerentur dies mulli, apostolorum. In diebus illis enarravit Pelrus quo-
consilium fecerunt Judan ut inlerficerent Paulum, modo eduxisset eum Dominus de carcere, usquead-
usqueslalim receptum est vas in coelum.Evangelium mirans super.doclrina Domini. Evang. secundum
secundum Joannem cap. cxi, Dixit Jesus discipulis Lucam cap. CCXLII, Quasrebaniprincipes sacerdoium
suis, Qui credit in me, non in me credit, sed in eum et scriboe mitlere in Jesum manus, usque mirali
qui me misit,usquesicut dixit mihi Pater, sic-loquor.. sunt in responsis ejus.
Feria iv pbst octabcs Pascha3. Leclio epistola; B v kal. Maii.-In nalnli S. Richarii confessoris in
bcali Pauli apostoli ad Hebraos. Fratres, obedite Centulo. Lectio.libri Sapientia;. Fili, a juvcntule tua
proeposilisveslris, usque per Jesum Chrislum, cui excipe doctrinam, usque et coronam gralulationis
gloria est in sa3culasajculorum.Evangelium secun- superpones libi. Evang. (secundum)Joan. cap. LII,
dum Joannem cap. (CLIII),RespieiensJesus discipu* Altera die lurha quaj slabat trans mare, usque cre-
lis suis dixit, Pater sancte, serva eos, usque sed ut dalis in eum quem misit ille.
serves eos ex malo. . Feria III hebdomada; prima3post octab. Pascha;.
Feria v post octabas Pascha;. LectioActuum apo- Lectio Actuum apostolorum. In diebus illis quidam
stolorum. In diebus illis dum intra se baisilaret vir illuslris infirmis pedibus, usque morati sunt au-
Petrus, quidnam est visio, usquequi timet eum et tem tempus non modicum cum discipulis suis.
operalur juslitiam acceplus esl illi. Evangelium se- Evang, secundumJoan. cap. cxxxn, Dixit Jesus di-
cundum"Lueam cap. cxcvi, Dixit Jesus discipulis scipulis suis, Ego sum vitis vera, usquegaudium ves-
suis parabolam hanc, Homoquidam eraldives, etin- trum impleatur.
duebatur purpura et bysso, usque heque si quis ex Feria iv hebdomada; qua3supra. Lectio epistola^
mortuis resurrexerit credent. B. Petri aposloli. Charissimi, scienles quod non
m idus Aprilis. In natali S. Leonis papaa. Lectio G corruptibilibusargenlo vel auro redemptiestis, usque
libri Sapieniia;.Ecce sacerdos magnus, usquein odo- verbum autem Dominimanetin ajternum. Evang.
rem suavilatis. Evangelium secundum Malth. cap. secundum Lnc. cap. cccxxxvi, Una autem sabbali
CCLXVIIII, DixitJesus discipulissuis parabolamhanc, valde diluculo, usque et abiit secum mirans quod
Homo quidamperegre proficiscens, usque intra in factum fuerat.
gaudium domini lui.- Fer. v hebdomadse qna;-supra. Lectio Actuum
xviu kal. Maii. In natali sanclorum Tiburtii et aposlolorum. In diebus illis quidam descendentes de
Valerianiel Maximi.Leclio Iihri Snpienlise.Lingua Judasa, usque in synagogis uhi per omne sabbatum
sapientium ornat seienliam, usquequi sequitur ju- legitur. Require Evangeliumquod fuilin Dominica.
stiliam diligitur a Domino. Evangelium secundum Feria vi hebdomada; qua; supra. Leclio Actuum
Malihamm cap. xxiv, usque merces vestra copiosa apostolorum, In diebus illis placuit apostolis el se-
est in coelis. nioribus, usqueloqui verbum Dei in Asia. Evang.
Feria vi post octabas Paschas. Lectio Actuum secundum Matth. cap. LXXIII,Accesserunt discipm
apostolorum. In diebus illis audierunt apostoli et ad Jesum, Joannes/ usque et ambo conservantur,
fratres qui erant in Juda3a,usquegenlibus Deus poe- Sabbato bebdomada;quaesupra.
nilentiam et vilam dedit. Evangelium secundum D IIIkal. Maii. Nalale sancta; Theodora; virginis et
Malth. cap. CCCLIV, Exierunt mulieres cito de monu- sancli Vitalis. Lectio lihri Sapientia;. Honora Deum .
mento, usque in hodiernum diem. ex lota anima tua, usquenon enim poluerunt diligere
Sabbato post octab. Paschas. Lectio Actuum apo- nisi quaaipsis placenl. Evangelium secundum Mat-
stolorum. In diebus illis illi qui dispersi fuerant a thsum cap. CXL,Dixit Jesus discipulis suis, Simile
Iribulatione, usque per manus Barnaba; et Pauli. —est regnuni ccelorum thesatiro abscondito, usque
EvangeliumsecundumLuc. cap. cxxxv, Cum loque- nova el .vetera.
relur Jesus, rogavil illum quidam pharisams ut pran- Dominica11post octabas Paschai. Leclio epislolaj
deret apud se, usque vosautem ajdificatiscorum se« .beati Petri apostoli. Charissimi, obseero lamquam
pulcra. advenas et peregrinos, usquehaecest enim gratia in
Domlnicaprima post octabas Pascb.33.Lectio epi- Christo Jesu Domino nostro. Evahgeliumsecundum
slola?beati Pelri aposloli. Charissimi, Christus pas- Joannem (cap.) CXLVIII, Dixit Jesus discipulis suis,
sus est pro nobis, usqueanimarumvestrarum. Evan- Modicum etnon videbitis me, usque gaudium ve-
elium secundum Joannem cap. LXXXIX, DixilJesus strum nemo tollet %it JIS.
S07 S. HIERONYMlOPERUMMANTISSA. S08
In paschaannolina. Evangelium secundum Joan-1A Evangelium secundum Matlhammcap. L\XXVI.Dixit
nem chp,- XMV, Erat hbmo ex pharisa3isnoinine, Jesus discipulis suis, Eece ego mitlo vos, usqkeliic
usqueseAhabeat vilam .Tternam. salviis erit.
Kal. Maii. Natale siinctorum Philippi ei Jacobi. Feria iv hebdbihads;qiiaa supra. Leetib Epislola;
Ambianis Accii et Accioli. Leciio Iibri Sapienliaj. beaii Pauli apostoli ad Thessalonicenses.;Fraires,
Siahunt justi in fnagna constanlia, usqiie inter san binhes eniriivbs filii Iucis et fiiii diei estis, usque et
clos sors illorum esl.-Evangelium secunduui Jbgn^ • iedifirate alterutfurii iii ChfLto JesuDominb nosiro.
hein eap.cxxvn, DixitJesus discipuiis siiis, Nontiir- Evangeliuhi secundum Marcumc. ccxxxm, Surgens
betur eor vestrum, creditis .in Deuih, usque in riu- auiem Jesus niane prima sabbati, usque hiintiave-
hiine meoboecfaciam. rtiiil cafleris.
Lectio libri Shpientiae.(Virijusti siht libi convivir, Feria v hebdomada; qua3,supra. Leclio' Acluum
usquehonoralortiin et pauperuih. Evahg. sccuniium apo^toloruni. In diebus illis facia est turbatio non
Liicani cap. CXLVIII, DixitJcsus disciplilissuis, Cum miiiiinade via, usque cum ha;c dixisset, dimisit Ec-
audierilis prailia, usquc in patieniia vesifa ahimas c'esiain. Evangeiiumquod iii Dominica.
vcslras. Rom:hhalale sancii Gnrdiani.Leciio libri Sapien-
Feria n hebdomada3qure supra. Leclio Actuum B 1 ti;e. Omne saeramentum erforis odit Deus, usque in
aposloloruin. Ih diebus illis cuhi Vcnissenlaposloli veriiaie nunlio sciemiani ejus ih judicio. Evangelinm
ih Mysiam,usquesalvus etis tu et ddhiiislua. Evan- scbiiiitluthM:ittliseuiiicap. xcv, b.xit Jesus diScipuIis
gelitiiu qitod ftiil in Doniinicaproxinia. sbis, Nnlite afbitfare qiiia veni pacem miilere, usque
V. non. Maii. Inveiilio sancloecrucis. Leciib Epi- noh pefiiei iiiefcedchi suani,
"stbla;beati Pauli hposloli ad Galatas. Ffaties, coir- Sabbatb hebdomada;qua; supra. Leciio Actuuni
fido de vobis in Domino quod nihil aliud sapieiis,- apol>tblorum.'sfh diebus illis, posiquara auiem cessa-
usque inihi mundus crucilixtis est, el egb mundo. yit tuniultus, usque deducebaiil eum ad navem.
Evangeliumquod legitur in Pascha anhotiria. EvangeliiiiiiseciinduinJbanneriicap. xlvi, AbiitJe-
Fcria iv hebdoniadoequae supfa. Lectib Acluuin sus irahs raare Galilaeoe,usque ibi sedebat cuin di-
"
apbslolortim. In diebus illis locuti snnl aposibli cri- scipulis siiis.
slbdi icarceris verbum Domiiii ctim omnibus qui Dbihihifehiv post oclabas Paschae.Lectio Epislola;
erant i'n domo ejus, 'usquemulieres nobileSuon pau- beatiJacbbiaposioli.Charissimi;estoiefacloresverbi,
coe. Evangelium quod in Dominica. iisque se ciistodire ab hoc sa;cuIo. Evangelium se-
Fefia v hebdoinaddequae supfa. Leclib Aclutim ctiudum Joahneni cap. CL, Dixit Jesus discipulis
aposloibruin.Indiebns illiszelanlesJiidseiaposiblos, 'G suis, Anien, anieh dico yobis, si quid petierilis Pa-
assumerilesquede ylilgo viros, usqae aui dicere aut trem, usqk'ein hoc trediimis qiiia a Deo-e.\Isii.
audire aliquid novi/Evhngelium secundulh Joannem Letahia hihjbfe. Lcciib Episloloe beati Jacobi
cap. cxxv. Dixit Jesiis discipiilissiiis, Filioli, aahuc •apostoli.Gonfiieihihialteriilrumpeccatavesira, usque
modicum vobiscum stim , usque sequeris autem et operit miiltiiirdinenipeccatorum. Evangeliuin se-
posiea. cuiiduth Lucatn cap. cxxiv, Dixit Jesus discipulis
Feria vl hebdbmadie qua3 supra. Lectio Acliium suis, Quis vestrum habet ainicum, usque pelenii-
-
apostolorum. Slaiis aulem Paulus ih niedio Areo- bus se.
'pagi ait, usqui docens in eis verbum Dei. Evange- In vigilia Ascehsa Domini; Lectio Actqum apo-
lium quod in Dominica, stolorum. In diebiis' iliis, multiiudinis auiem cie-
Sabbato hebdomaila; quae supfa. Leclio Aciuum deiuium, «sq^neproutcuique opus erat. Evangelium
aposloloruni. hi diebus illis iiisiirrexeviinl«no animb secnndumJoain ein ca|i. CLIV,Sublevatis Jesus"o;.u-
Judaeiin Paulum, usquespirilu neqtiaitiegtcdiebatur. lis iu ccelum,usque el ego ad le vado-.
Evangelium qiiod in Doniinica. In AscensionisDomiui. Lectio Actuum aposlblo-
Dmninicafm) post octabas Paschoe.Leclio Epi- rnm. Priinum quidem serraonem feci, vsque euniem
sioliebeaii J.icohi apostoli. Charissinii, oriiiiedaiuni D in ccelum. Evangelitim secundiim Marcum cap.
bpiimiihi, usque qUodpoicsl salvaie aiiimasvestfas. ccxxxin, Recunibentibus Undecim discipulis suis,
Evangeliumsecundum Joamiem cap. CXLVII, Dixit usquesequerilibus signis.
Jesus discipulis suis, Vado ad euhi qui me riiisit, Dominica post Ascensa Domini. Leciio epislola;
usque aimuntiabil vobis. beati Petri apostoli. Charissinii, eslole prudenies,
II noh. Maii.Nalale sancii MattliBBi 'aposloli. Lec- usque honorificelurDeiis per Jesum Chfislum Donii-
tiolibri Sapienihe. BenetiictioDeiin hierccdem justi num. Evangelium secuhdum Joannem cap. CXLV,
feslinal; usqueditiori te socius fueris. Evangeliuih Dixil Jesus discipuiissuis, Cuiriauieriivenerii P;ira-
secundiuh Joahnem cap, cxxxv, Dixit Jesns disci- clylus, tisque reminiscahiiniquia ego dixi vobis. '
pulissuis, Hoc est pfoecepluihmeuih Ul diligatis in- iv idus Maii. Roriioehataloe sanclorum Nerei el
vicem, usquein nonrihemeo ilet vobis. Achilei, Pancr3lii marlyris, el Soteris virginis, ctim
Non. Maii. Nalale sanctorum Alexaiidri, Eventi, aliis DCIH.Leciio libri Sapieniioe. Anima iiominis
et Theodoli. Lectio libri Sapiehtlae. -Beatusvir qui ' vitalis, usqne misericordia autem Dei cirea omnem
non esl lapsus-verboj usque honorabirur iii ipsb, tarriem. Evangeliuni secundui» -Maiiuaeiiriitap.
Ktiq - LIBER COMfllS. - - 5.0
CLXXXIX, Accesserunl ad Jesum pharisaei, iisque sed A i.vxxiXjDixit Jesus discipulis suis, Amen, amen dico
quibus datum est. - . vobis, Qui non intrat per osiium, as^tie abundaniius
" ni idiis Maii.
Trijetlo dcpositio snricli Servaiiii habeant.
episcopi el cohfessbris. Lectio lihri Sap'ienii.%'.Qiii Fcria iv. Ad sanclam Mariam. Lectio Actuiun
misericordiam habet, dbcet el erudit, "usqueet in apostolorum. In diebus iliis sians Petrus cum uhde-
illa timere Deum. Evangelium secundum Joanneih cim, usque quicumque ihvocaverit nomen Dbhiihi
cap. cxxxviu, Dixit Jesus discipulis suis, Ha;cniahdo salvus eril. Evarigelium secuhdiim Joannem cap. LX.
yobis, usque qui bderunt rne gratis. Dixit Jesus discipulis suis, Nemb pbtest vehife ad
II idus Maii. Nalale snncii Cyriaci marlyris et nie, usque pro mundi vita.
ccciv, qui cum eo passi sunt Slediblani. Lectio libri Feria v. Ad apostolos. Leeiio Acitium apostolorum.
Sapienli.fi. In omhi sapienlia disposilio legis, usque lu diebus illis Philippus descehdcns in civitatem Sa-
prudens plac.ibitur magnatis. Evangelium sccuhdum mariie, iis<jfMe gaudium iu illa civitale. Evangelium
Joannem cap. cxxxviii, Dixit Jesus discipuiis sliis, sectinduih Lucam cap. LXXXVI , Corivocaiis Jesus
ll;ec tnando \ob\s,-usque oderuni me gratis. duodecim discipulis suis, usque cufanles ubiqiie.
Feria v hebdomadae quac supra. Leciio,Acluum Feria vi. Leciio Aetuum aposiolorum. In diebus
aposloloriun. Indiebusillis cum morafemurindiebus R illis aperiens Petrris bs siiiim dixit, Viri Israheliioe,
aliquot, Ks^itealloeutusest Hebfoea lingua. Evange- aiidile verba hoec, usque replebis me jbcunditate
lium secuhdum Jbahnem cap. xxv, Abiii Jesus ciirii cnni facie ttia. Evangelium sccundum Lucam cap.
discipulis suis, usque gaudium meuth implettim est. xxxvi, Facliim est ih una dicriiin, usque quia viili-
Fefia vi hebdomadae qiias siipra. Lectio Actuum iniis mir.ibilia bodie.
aposlolorum. In diebus illis locuius estPaulus apb- Sabbalo. Ad sanctum Stephanuin. Leclib Actuura
stolus dicens, Viri fraires el paires, iiudite, tisque oposiolbrum. Ih diebus lllis corivenit uhivcrsa civi-
1'aulum siatuit intef illbs. Evangelium secundum t;'iie, usque feplebaniur gaudio el Spiiilu sancto.
Joanneih cap. cxxxrv, Dixii Jesiis discipiilis suis, Evangelium secuiidum Lucam cap. "xxvi, Surgehs
Si manseritis in nie,' usqitegaiidium vesiihm ihiple- Ji-sus de synagoga, «s^weoporlet "meevaiigelizaie
lumesi. regnum Dei.
Sabbaio' Iiebdbmad33quoe supra. Leciib Actuiim Doniihica bctab. Pentecosieri. Leciib libri Apoca-
aposlolorum. In diebus iliis, Inlendens atilein conci- lypsis Joahnis apostoli. Iri diebus illis vidi osiium
lium Paulus, usque ut dicaiit aprid le. Evahgelium aperlum in cceliim, usque adorabunt vivehtehi ih
sccundum Jbaiiiiem cap. XLVI,AbiitJesiistransinare soecula.saectiloiuni;Amen. Evangel. secundum Joah.
GaliloeB,usque et ihi sedebat cum discipulis siiis. (C c. xxiv, Eral homo ex pharisoeis iSiciibdemus, usque
In vigilia Pientecosten. Leclio libfi Gerieseos. In sed habeat viiam oelernam. ''
diebus illis teritavit Deus Abraham. Secuiida lectio xiv kal. Juri. Nhtale sanctaePudenli;ihoe..Lectio
libri Dcuierbiidmii. In dieliiis illis scripsit Moyses. libri Sapientia;. Confitebbr libi, bbinineRex, usque
Tenia lcctio libri Esaiaepfopheta;. In diebus iilis libera eos de inanu odieniium, Domine Deiis hostef.
apprebendentur septem mulieres. Quarla leciio Hie- Evangel. secundum Matth. cap. CXL.Dixit Jesus di-
remioeprophelon. Audi, Israel, niandala viioe. scipulis suis parabblam banc, Siniile est regrium
Ad -Missam in eodem sabbato. Leclib Acluuiri eoelorum thesauro abscbridito, usque nova et ve-
aposlolorum. Ih diebus illis cum Apollo rssei Coriu- lera.
thi, usque suadens de regno Dei. Eyangelium secun- « Mfi kal. Jun. Romoe nalalc sanctorum Gervasii et
duin Joannem cap. cxxvin, Dixit Jesus tliscipulis Pfbiasii. Leclin libri Sapieniioe. Spccialio justorum
suis, Si diligilis iiie,^«sg«e et lnanifeslabo ei me hetitia, usqueexaftabiliir civitas. Evahgel. secumluin
ipsum. Matth. cap. CLXXXIX. Acccsserunt ad Jesum Phari-
Dominica Pentecoslen. Leclio Actuum aposioVb- s;ci, usque hon omnes capiunl verburii istud, sed
rum. ln diebus.illis cum complerentiir dies Pente- quibus datum est.
"l
cosies, usque magnalia Dei. Evahgeliuin secundum Feria iv hebdomadoe primse post Peritecosten.
Joannem cap. cxvx, Dixit Jesus discipulis suis, Si Leclio Epistoloebeati Pauli apostoli ad Corinihios.
quis diligit nie, usque sicut maudalum dedit niihi Fr.ares, si autem preedicalur Christus quod fesur-
pjier, sic facio. rexit a morluis ,.usque in suo brdine pef Jesufn
Feria n. Ad vincula, hebdomadoe quoe supra. Le- Christum Dominum noslrum. Evangel. secuiidum
clio Actuum apostoloru'm. In diebiis illis aperiens Luc. cap. CCXLIII',Accesser.unt ad Jesum quidain
Petrus os suum dixit, asgwein rioihineDomim nostri Sadducoebrum, usque non audebant eum quidquam
Jesu Chrisli. Evangelium secunduin Joannem cap. interrogare.
xxiv,~Dixil Jesus discipiilis suis, Slc enihi dilexit xi kal. Juriii. In Corsica passio sancloe Juliaboo
Deus muridum, usque opera qua; In Deo sunt facta. viiginis. Lectio libri Sapienliai. Domihe, Deus meus',
Feria ih. Ad sanctain Anastasiani. Lectio Actuum exaliasli super terram habhationemmeam, usqueel
apostolorum. In diebus illis cum audissenl apostoli benedicam noinen tuum, Domine Deus nosler.Evan-
qui erant Hierosolymis, usque accipiebant Spiritum gel. secundum Matth. cap. CCLXVIH, Dixit Jesus dir
sanctum. Evangelium secuiidum Joanriem iap. scipulis suisi Simile est regaum coelorum ^ecem
511 S. IIIERONYMIOPERUMMANTISSA. Si2
virginibus, usquevigilate itaque, quia nescitis diem j\ beati Joannis apostoli. Charissimi, nolite mirari si
neque horam. odit vos mundus, usquesed opere et verilate. Evang,
Feria vi hebdomadsequsesupra. Leclio Actuum secundum Matlli. c. xxxv, Dixit Jesus discipulis
aposlolorum. In diebus illis milites secundum proe- suis, Nisi abundaverit justiiia vestra, tisque ct tunc
ceptum sibi, usquead Coesaremibis. Evang. secun- veniens offeresmunus tuum.
dum Luc. cap. CXLVIII. Dixit Jesus discipulis suis, Feria n hebdomadeequoe supra. Leclio Acluum
Cum autem inducent vos in synagogas, usquesic apostolorum. In diebus illis cum lux inciperet fieri,
est, qui sibi thesaurizat, non est in Deodives. usque imposuerunt quae necessaria erant. Evang.
Sabbato hebdomadoequoe supra. LectioAcluum secundum Lucam c. xcvi, Dixit Jesus discipuiis
apostolorum. In diebus illis, cum dies.aliquot trans- suis, Homoquidam erat dives, et induebalur pur-
acti essent, usque lumen annuntiaturus est populo pura, usque neque si quis ex morluis resurrexerit,
et genlibus. Evang. seeundumLuc. c. xcni, Acee- credent.
denles discipuli ad Joannem (Jesum), usque et satu- Feria ni hebdomadaequaesupra. Lectio Actuum
rati siint. apostolorum. In diebus illis,' post menses aulem
Hebdomada n post Penlecosten. Lectio Epistolae transnavigamus in navi Alexandrina , usque hic est
bcati Joannis aposloli. Charissimi, Deuscharitas B Jesus'Chrislus filius Dei, per quem incipict toius
est, usque diligat et fralrem suum. Evang. secun- mundus judicari. Evangel. secundum Lucam cap.
dum Lucam cap. cxcm, Homo quidam erat dives, et cxcvn, DixitJesus discipulissuis, impossibileest ut
induebatur. non veniant scandala, usquequod debuimus facere
vm kal. Jun. Natale sancti Urbani episcopi et fecimus.
confessoris.-Lectio Iibri Sapientioe.Dedit Dominus iv non. Jun. Romse natale sancli Marcellini et
confessionem.sancto suo, usque inler benedictos Pelri exorcisloecum aliis XLH.Leclio libri Sapien-
benedicelur. Evang. secundum Matlh. cap. CCLXIII, lioe. Juslorum animaBin manu Dei sunt, usque re-
Dixil Jesus discipulis suis, Vigilaleergo, usque su- gnabit Dominus illorum in perpeluum. Evang. se-
per omniabona sua constituel eum. cundum Lucam c. CCXLVIII, Dixit Jesus discipulis
Feria nt hebdomadaequousupra. Lectio Acluum suis: Cumaudierilis pr&lia, usquein patienlia vestra
apostolorum. In diebus illis Ioquente Paulo apostolo, possidebitis animas vestras,
ct oratione reddente, usque ct passi siinl eam exci- IIInon. Jun. Aurelianis depositio sancli Liphardi
dere. Evang. secundum Joan. cap. CLUI,Respiciens presbyleri. Lectio Epistoleebeati Pauli apostoli ad
Jesus discipulos suos dixit, usque sed ut serves eos Hebroeos,Fratres, plures factisuntsacerdoles,as(/Me
a malo. C semel se, offerendo Dominusnoster Jesus Christus.
Feria iv hebdomadaequaosupra. Lectio Epistolae Evangel. secundumMatth. cap, CCLXIX, Dixit Jesus
beali Pauli apostoli ad Colossenses, Fratres, morti- discipulis suis parabolam hanc , Homo quidampe-
ficate membra vestra quoesunt super lerram, usque regre proficiscens, usque inira in gaudiumdomini
et in omnibusChristus. Evang. seeundum Mallh.,c. tui.
XXIII,Dixit Jesus discipulis suis, Nolitepuiare quo- Feria vi hebdomadaequse-supra.Leclio libri Apo-
niam veni solvere legem, usque hic magnus vocabi- calypsis Joannis aposloli. In diebus illis locutus est
tur in regno coelorum. Joannes aposlolus dicens", Beatus qui legit, et qui
v kal. Jun. Paiisiis, dcpositio sancti Germani audil verba hujus propheliee, usquefacla Nicolaita-
cpiscopi et confessoris, el translalio corporis sancli ruin, quae.et ego odi. Qui habel aurem, usquein
Genliani marlyris Ambianensium. Leclio libri Sa- paradiso DominiDei mei. Evangel. seeundumLu-
pienliae. Qui cusiodil jtistitiam, continebit sensum cam cap. CLXXXI, Dixit Jesus similitudinemhanc.
in praeceptisDei pennanet semper.Evang. Homo quidam fecit ccenam magnam, «sguegusta-
ejiis,-MS(jue
secundum Joan. c. cxxxix, Dixit Jesus diseipulis bunl ccenam meam.
suis, Hocesl praeceplunimeum, usquequodcumque Sabbato hebdomadoequsosupra. Lectio libri Apo-
peiieritis patrem in nomine meo del viibis. D calypsis Joannis apostoli. In diebus illis, ait Domi-
iv kal. Jtin. Treveris dcpositio sancli Maximiepi- nus, angelo Smyrna; Ecclesiaescribe, usquecoram
scopi. Lectio libri Sapieniioe. Domine, paler el do- Patre meo etcoram angelis ejus, usque qui habet
minator vitoemeoe, usque intuentes in absconditas aurem audiat quid Spiritus dicat Ecclesiis. Evang..
parlcs. Evang. seeundum Malth.. e. CCLXIII, Dixit secundum Maltli. c. ccv, Egrediente Jesu ab Hieri-
Jesus discipulis suis, Vigilaie ergo, usquesuper om- co, usque seculi sunt eum.
niabona sua constituet eum. Ilebdomada iv post Pentecosten. Lectio Epistoloe
m kal. Jun. NalalesanetoePetronillae.Lectio liliri beali Pauli apostoli.Charissimi,humiliaminisub po-
'
Sapienlioe.Dominoautcm Deo anlequam crearentur tenti manu Dei, usqucipsi gloria et imperium in
omnia sunt agnila , usque et in electis meis mitte saeculasseculorum. Evang. secundum Lucam cap.
radices. Evangelium secundumMatthoeumcap. CXL, CLXXXVI, Eranl apprepinquantes ad Jesum publi-
Dixit Jesus discipulis suis , Simile esl regnum cos- cani, usque poenitentiamagente.
lorum lliesauro abscondilo, usque nova et vetera. Feria n hebdomadsequa;supra. Leclio libri Apo-
Hebdomada iu post Pentecosten. Lectio Epistolae cAlypsisJoanmVapostoli. In diebus illis, ait Dovni-
'
§15 , LIBER COMtTIS. 514
nus, angelo PbiladelphiaeEcclesisescribe, usque sedi_A natum est ei. Evangel. secundum Joan. c. cxxxiv,
cum patre meoin throno ejus, el reliqua. Evange-^. Hoc est proeceplummeum, usque in nomine meo
liura quod fuit in Dominica ejusdem hebdomadae. detvobis.
Feria III hebdomadaequaasupra. Lectio libri Apo» ix kal. Jiil. Vigilia sancti Joannis Baptistae. Le-
calypsis Joannis aposloli. In diebus illis qfiatuor ctio Hieremiaeprophetoe. In diebus illis factum est
animalia mittentes coronas suas ante Uironumdi- verbumDominiad me dicens, usque^sedifices, et,
cenles, Dignuses, Domine, usqueqms poterit store. plantes, ait Dominus omnipolens. Evangel.^ecun-
Evangelium quod in Dominicaejusdem hebdomadae. dum Luc. c. i, Fuit in diebus Herodis regis Judoeoe,
'
Incipiunt lect. mensis iv. usqueplebem perfeclam.
-! Feria iv. Ad sanclam Mariam, Lectio libri Sa- Item in die vm kal. Jul. Lectio Isaiae prophela3.
plenliac. Diligite justitiam qui judicatis, usque hoc Haeedicit Dominus, Audite, insulae, usque et san-
quod continet omnia scientiam habet vocis. Item clum Israel qui elegit te. JGvangel. secundum Lu-
alia. Lectio Esaioe prophetaa. Haecdicit Dominus, cam cap. (m), In illo tempore, Elisabelh autem im-
Audi, Jacob,serye.meus, super generationem tuam, plelum est lempus pariendi, usque redemplionem
tisque dicit Dominus omnipotens. Evang. secundum plebis tuac.
Luc. c. xcm, Accedentes.discipuli ad Jesum, usque B ] Feria 111hebdomadoequoesupra. Lectio libri Apo-
saturati sunt. calypsis Joannis apostoli.In diebus illis, cum ape-
Feria v hebdomadoequa; supra. Leclio libri Apo- ruisset sigilltimseptimum, usqueneque afuriissuis.
calypsis Joannis apostoli. In diebus illis vidi qua- ._ Evangel. secundum Matth. «ap. (xxxvi), Dixit Je-
tuor angelos stantes super angulos terroe, usque ex- sus discipulis suis, eslo conseniiens advcrsario luo,
terget .Deus omnem lacrymam ex oculis eorum. usqueqaia lolum corpus tuum eat in gehennam.
Evangelium_ quod in Doniinica ejusdem bebdo- vii kal. Jul. Vigilia Joannis el Pauli. Itera in die.
niadae. Require cpistolam et Evangelium quod est in aliis
Feria vi. Lectio Johel prophetse. Hoec dixil Do- sanctorum, - . -
minus Deus, Exsullate, filii Sion , usque populus Feria IVhebdomadoequoesupra.Leotio IibriApo-
meus in aetcrnum, ait Dominus omnipotens. Evang. calypsis Joannis apostbli. In diebus illis vidi alium
secundum Lucam cap. CLXXXVI. ..... . . .' angelum iortem descendentemde coelo,usquedede- -
Sabbato in xn leciionibus. Ad sanctum Petrum. runt gloriam Deo coeli. Evahgel. secundum Lucam
Leclio Johel prophetoe. Heec dicit Dominus Deus, cap. CLXXXVI, Erant appropinquantes a'd Jesum pu-
Effundede spiritu meosuperomnem carnem, usque blicani el peceatores, usque pcenitentiamagente. '
omnis qui invocaverit nomen Dominisalyus crit. iC II idus Jul, In natali sancti Basilidis, Naboris, et
"Item ubi supra. Leclio libri Leviiici.' In diebus Nazari. Lcclio libri Sapientiae.Timor Dominiinitium
illis Iocutus esl Dominusad Moysendicens, Loquere dilectionis, usque species in ornamenlumdomus il-
ad filios Israel, et dices ad eos , Cum ingressi fueri- lius. Evang. secundum Joan. cap. xxiy, Erat fiomo
tis terram, usque in cunctis habitaculis et generatio- ex pharisoeis,usque babeat vitam oeternam.
nibus veslris, ait Dominus omnipotens. Feria vi liebdoinadocquoesupra. Lectio Epistolac
Item ubi supra. Leclio libri Deuteronomii, In die- beatj Apo^loliad Colossenses. Fralres, omne quod-
bus illisdixitMoyses, Audi, Israel,"qua3ego proecipio cumquc facitis in verbo aut in opere, usque"retribu-
tibi hodie, usque DominusDeus tuus dedcrit libi. lionem haereditaiisper Jesum Christum Dominum
Ilem ubi supra. Lectio libri Levitici. In diehus nostrum. Evangel. secundum Marc c. cxx, Cum in-
illis.dixit Dominus ad Moysen, Si in proecepiis trasset JesusHierosolymamintemplum, usquequod-
meis ambulaveritis, usque erilis populus meus,'dicit cumque dixcrit fial, fiel ei. • • "
Dominus omnipolens. - Sabbalo hebdomadaesupfa, xvm kil. Jul. In na-
Ilem ubi supra. Ilic legitur Daniel propheta. Lc- lalisancioe Feliculae. Lectio libri Sapienlioe.Xucer-
ctio Epistoisebeali Pauli apostoli ad Romanos. Fra- nasplendens super candelabrum sanctum, «s^uequi
lres,justificaii ex fide, pacem habeamus ad Deum, D laqueum alio lendit, peribit in illo. Evang. secun-
usque per Spiritum sanclum qui datus est nobis. "dum-Matlh. c. CVL,Dixit Jesus discipulis suis para-
Evang. secundnmMatth: c. ccv, Egrediente Jesu ab bolam hanc, Simile est regnum coelorum thesauro
Jericho, usqueseculi sunl eum. abscondito, usquenova el velera.
Hebdomadav post Peniecosten. Lectio Epistoloe : Hebdomadavi posl Penlecosten. Lectio episiolae
beati Pauli apostoli ad Romanos. Fratres, exislimoi beati Petri apostoli. Charissimi, omnes unanimes in
enim quod non sunt condignaepassiones, usque ex- oratione eslole, usque Pominum autem Chrislum
spectantes redemptionem corporis noslri in Chrisloi sanciificate in cordibus vestris. Evang. secundum
Jesu Dominonostro. Evang. secundura Lucamc. Luc. cap. xxix, Cum turbaeintuerenl ad Jesum,-«s-
xvi, Dixit Jesus discipulis.suis, Estote ergo.niiseri- que reliclis omnibus, secuti sunt illum.
^trdes, usque feslucamde oculo fralris tui. xiv kal. Jul. Nalale.sanclorum Marci el Marcel-
v idus Jun. Nalale sanctorum Primi et Felieiani. liani et sanctaeMarinsevirginis, Lectio Iibri Sapien-
Lectio libri Sapientise.Transite ad me, omnes quii tiae. Lingua sapientium ornat scienliam, as^f«equi
concupislis me, usque fidei aulem .initium aggluti-- sequitur jusliliam diligilur a Domino. Evangel, ie-
SiS - S. HIGRONVMI GPERUMMANTISSA. U6
cundum. Joan. c. cxxxiv. Dixit Jesus discipulis suis, A secundum Mailha3umcap. (LVI), Altendite a faisis
Hoe est priecepfum meum, usque in nomine meo prophetis, usque intrabitiri regnum coeiorum.
det vobis. Idibus Julii. Naiaie sancti, Cyriaci. Lectio libri
xm kal. Jul. Natole -sanctorum Gervasi et Pro- Sapieniiae. Vigil;a honestalis tabefaciet carnes, us-
tasi, Nazari"et Cclsi, pueri. Leciio libri Sapientioe." que enarrabit Ecclesia sanctorum. Evaiigclium se-
Qui timent Domirium, non erunt incrediliiles usque cundum Lucam cap. CCLXX, Facta est inter discipti-
ad respectibnem illius DominusDeus nosier. Evan- los contentio, usque Iribns Israhel.
geiium secundum Lncam c. (CLIV),Dixit Jesus di- xv kal. Agusti. Metis, depositib sancii Arnulfi
scipnlis snis, sint lumbi ve.-4ri pra;cliicli, usque su- confessbris. Lectio libri Sapienti». Audi me, fili, et
per omnia qu;c possidel, consiilnei illum. ne spernas nie, usque ue prcmas ijluin et repe-
IVknl. Jul. Vigilia apostolorum Pclri el Pauli.- lendo. Evangelium secnndum Marctim c. cxxxvn,
Lectio Actuum aposlolorum. In diebus illis Pelrus Egredienle Jesu de templo, usque in finem hjc sal-
et Joannes ascendebant in lemplum, usque in eo vns erit.
quod coutigeral illi. Evangel. secundum Joan. cap. Feria iv hebdomadaeqtia; supra. Lectlo Apoca-
ccxxvn, In illo teinpore dixil Jesus Peiro : Simon lypsis Joannis apasioli. In diebns illis quartus an-
J lannis diligis me, usque clarificamrus esse.Deum. B gelus effudit phialam snam in solem, usque abstulit
' Itemln die 111kal. Jul. Leciio Aciiium
apostolo- me in deserium in spirilu. Evangelium secundnm
rum. Iu diebus illis misit Ilerodes rex manus, usque Lucam cap. LXXMII,Cunr egressns esset Jesus de
plebis Judaaorum. Evangel. secundum Maiih. cap,- navi, usquequantam illi fecissel Deus.
(CLXVI),Venil Jestis in paites Caesareae Philippi, xu kal. Agusii. Natale sanctoePraxedis. Leclio li-
usque eril solutum in coelis. bri Sapieniiae. Recibrem te posuerunt, Tioliextoili,
Ipso die vigilia sancti Pauli. Leclio Epistolae usque iiisectalionibus arguelur. Evangelium secun-
beatl Pauli apostoli ad Galalas. Fraires, noiiiiu vo- duin Matlhoeumcap. CXL,Dixil Jesus discipulis suis
bis facio Evangelium. Evangel. quod in vigiliasan- parabolam hanc, Siinile esl regnum coelorum lhe-
cti Pelri. sauro abscondiio in agro, usque nova et vetera. ,
Iiem in die. Lectio Actuum apostolorum, in dio- Feria vi hebdomadaequoe snpra. Leclio Apoca-
bus illis SauUisadhuc spirans minarnm, usque af- Iypsis Joannib apostoli. In diebus illis vidi mulierem
firniansquoniam hic est Cbristus. Evang. secundum sedenlem super bestiam cociineam, usque quae ha-
Matlh. c. cxcv, Dixit Sitnon Pelrus ad Jesum, Ecce bel regmim super reges-terrse. Evahgelium secun-
,nos reliquimus oinnia, et secuti sumus te, usque \i- duin Lucam cap. cxcvi, Dixil Jesus discipulis suis
tam oeiernampossidebit. G parabolamhanc, Iloino quidam eratdives, usque ne-
Feria iv hebdomada3quae supra. Lectio Epistoloe que si quis ex mortuis resurrexerit, cfedent.
beati Pauli apostoli ad Colossenses.Fratres, indui- x kal. Agusti. Natale sancti Apollinaris. Leclio
le vos sicut -elecii Dei, usque gralias agenles Oeo et libri Sapienlia;. Fili, sine consilionihil facies, usque
Palriper Jesum Christum Dominum nostrum. Evan- et ex terra unde creaius est Adam. Evaugelium se-
gel, secundtim Lucam cap, xcui, Accedentes disci- cundum (Lucam)eap. CCLXX,Facta est contentio
puli ad Jesuin dixeruntilli, usquesaturati sunt. inter discipulos,usque tribuslsraliel.
Dominica iv post natale apostolorum. Leclio
In XIIlec. r.equir.
Episloloebeati Pauli apostoii ad Romanos. Fratres,
Feria v hebdomailoequ.e supra. Lectio iibri Apo- nihil nunc damnationis est his qui sunt :in Christo
calypsis Joannis aposioli, In diebus Illis septimus Jesu, usquevita el pax in Chrislo JesuDomino no-
angelus tuba cecinit, usque hic esl palientia et finis stro. Evangclium sccundmn Lucam cap. cxc, Dixit
sanclofdm. Evangelium secundum Lucam cap. Jesus discipulis suis parabolain Iiunc, Hon;oquidam
CLXXXVI, Eranl appropinquanlesad Jcsum publicani, erat'diveSj qui habebat villicum, usqueihterna taber-
usqueposniteniiain agente. nacula.
"
Feriavi hebdomadaequoesupra. Leclio libri Apo- VIIIkal. Agusii. N.tlale sanctorum.Jacobi aposlo-
calypsis Joannis apostoli. In diebus illis vidi be- li, Cliristophori marlyris. Et Ambianis translatio
stiam ascendenlein de lerra, usqueopera enim illo- sancti Finnitii. Lectio Jibri Sapientiae.Illusioet im-
rum sequentur illos. Evangelium seeundum Lucam properium superborum, usque quHnterierunt per
cap. CLXXXV, Yenil ad Jesum vir cui nonien Jahi- Jlnguam suam1. Evangclium seCundumLucam cap.
rus, itsque fides lua le salvum fecit, vade in pace. CLIV,Dlxit Jes.usdiscipulis suis, Siiil lumhi vestri
"
Require xn lec. in sabbatomensisJunii. proecincti,usque Gliushominis venit.
Sabhalo hebdomad;equ;e supra. Leclio libri Apo- iv kal. Agusti. Nalale sanciorum Felicis, Si.TpIi-
calypsis Joannis aposioli. In diebus illis vidi-nubem cii, Faustini, et Beatricis. Tricas, deposilio sancti
candidam, ef super nubem, usque yera et jtis.tajudi- Lnpi episcopi et confessoris. Lectio libfi Sapientioe.
cia tua.EvangeliumseeundumMatlhaetiincap".CXCIII, Beatus qui leetus esl a lingua neqnam, usque et pro-
Accedens quidam ad Jcsum ait illi, usque veni,'se- deril tlbi magis quam aurum. Evangelium secun-
quereme. 1 . . dtiin Luc.nn cap. CCXLIX, Cum audierilis praelia, us-
Doniinica pbst nalale- apostolorum. Evangelium que possidebilis animas veslras.
S17 LIBER COMITIS. Si8
Feria iv hebdoraadoequoesupra. Leciio librl Apo- A cissimiet Acapili. Lcclio libri Sapieniioc.Retribuit
calypsis Joannis aposloli.In diebus illis vidi aliuni graliam qui offert similagineni, usque oblectabit
angelnni descendentem de ccelo,habeniem poiesla- justos misericordia sual Evangelium secnndum
tem magriam, usque judicavii Deus judicium ve- (Maiihoaum)cap. LXXXVI, DixitJesiis discipnlis suis,
slrum/Evangelium quod in Dominicaipsius bebdo- Ecce rgo mitto vos, usque in finemhic salvus erit.
madae. Dominica.... (Leclio Epislolaebeati Pauli apostoli
ni kal. Agusli. Natale sanctorum Abdon et Sen- ad Coiinlbios.) Fraircs, non omniscaro eademcaro,
nes. Leclio libri Sapientise.Qul diligit filium suum, usquedeinde quod spiritale. Evangel. secundumLu-
assidual illi flagella, usque yita hominis thesaurus cam cap. ccxiv, Dixit Jesus ad quosdam qui in se
no'n defieielsanciilalis. EvangeliumsecundumJoan- confldeuanl,usguequise humiliat exnltabitur.-
nem cap. cxxxiv, Hoc e=l praeceplummeuin, usque vi idus Agusti. Romaenaiale sancti Cyriaci. Leeiio
oderunl me gratis. libri Sapieufne. Speciosa misericordia Dei in tem-
Feria vi Iiebdomadoequaesupra. Leclip libri Apo- pore iribulationis,usque et hoereditahiseos sicut ab
calypsis Joannis aposloli. In diebus itlis sustulit initio. Evangel. secundum Matthoeumcap. cxcii;
unus angelusfnrtis lapidem, usque teslimoniumenim Dixil Jesus discipulis suis. Nihil opertum quod non
Jesu esl spiritus prophetise.Evangelium secundum B reveletur, usque coram Paire meo qni in ccelisest.
Lucain cap. CLXVI, Respondens auiem archisynago- v idus Agusti. Vigilia sancli Liurentii. Lectio li-
gus iudignans, usquequsegloriose fiebant ab eo. bri Sapienliae. Confitebortibi, Doinine, Rex, usque
Sabbalo hebdoniadaequoesupra. Lectio libri Apo- de roanibusangustioe.Evangel. secundumMatlhoeum
calypsis Joannis apostoli. In diebus illis vidi coelum cap. CLX.Dixil Jesus discipulis suis, Si quis vult
aperltim, et ecce equus albns, usque saturalae sunt post me venire, usquein regno suo.
carnibus eorum. Evangelium secundum Malth. c. Iiem in die, iv idus Agusii. Lectio Epistolaebeati
CXLVII,Yesppre aulem facto accesserunt ad Jesum Pauli apostoii ad Corinlhios. Fratres, qui parce se-
discipuli ejus, usque quasi quinque millia homi- minal, usque frugumjiistilioexestroe.Evangeliumse-
num. cnndum Joan. cap. civ. Dixit Jesus discipulis suis.
Dominicav posi natale aposiolorurn. Lectio Epi- Nisi granum frumenti, usque Pater meus qui in
stolas beati Pauli aposloli ad Rumanos. Fratres, de- ccelisest.
bitores sumus non cami, usque cobaercdesantem IIIidus Agusti. Romacnalale sanctorum Tiburtii,
Chrisii. Evangelium secundum Lucam cap. cxxi, Valeriani, Cetiiise,Susannae,Cassiani. El Camaraco
Quidamlegisperiius surrexii, -usqueel tu fae simi- depositio sancii Gaugerici. Lectiolibri Apocalypsis
liter. G Joannis aposloli. In diebus illis vidi ostium apertuni
Kalendis Agusti. Passio Macbabocoriimseptem in coelo, usque fortitudo Deo nostro in-soecuia
fralrum el sanctseFelicitatis sub Antie. Lectio libri saeculorum. Amen.
Sapienlioe.In riiuliitudine disciplinoeDomini, usque: Item leciio libri Sapienliap.Stabunt jusli in magna
distribue haerediiaiemluam. Iteai lectio libri Sa- constanlia, usque inter sanctos sors illorum est.
plenlioe.Mulieremfortem quis inveniet procul, us- Iiem lectio libri Sapientiae. Reddet Deus nierce-
-que et laudenl eam in porlis opera ejus. Evange- dem, usque iaudaverunt pariter, Domine Deus
liumsecundum Matlh. cap. CXLVIII,Jussit Jesusi noster.
discipulossuos ascendere jn naviculam, usque verei Evang. seeundum Joan. cap. cxxxiv, Dixit Jesns
lilius Dei es. discipulis suis, Hoc est proeceptummeum, usque in
iv non. Agusti. Romoenatale sancli Stephani pon- nomine meo delvobis.
tificis. Lectio libri Sapientia;. Spirilus limenliunii Item Evangelium sectindum Malthaeumcap. CXL,
Dominumquseriiur, usquedepositiopro peccatis re- Dixit Jesus discipulis snis parabolam hanc, Sinrile
cedere ab injustitia. Evangel. secundum Lucam esl regnum coelornm thesauro abscondito, usque
cap. ccxxvm. Dixil Jesus discipulis suis parabolami nova et vetera,.
hanc, .Homonuidam nobilis abiit in regionem lon- 1) n idus Agusti. .Natale sancli Eupoli. lu diebus
ginquam, usque omnihabenli dabitur, et abundabit. iilis. Leciio libri Sapienlioe.Miserere plebis, luacsu-
•,•Feria v hehdomadaequcesnpra. Lectiolibri Apo- per quem invocatum esl, usque adjutorium qui se-
calypsis Joanuis aposloli. Indiebus illis -vidi ange- cundum illum est, et columna ut requies. Evang.
lura descendentcmde coelohabentem clavem, usque> secundumJoan. cap. CXLIV, Dixit Jes,us discipulis,
die ac noctein soeculasoeculornih. Evangel. secun- Amen, amen dicovohis quia plorabitis',usqueetgau-
dum Lucam cap. xcix, DescendenteJesn de monte; diumveslrumnemo tolleta vobis.
cum discipulissuis, usque reddidit illum mairi suoe D.ominican posl sancli Lnurentii.Leclio Epislolae-
Feria n iebdomadaequaesupra. Lectiolibri Apo- beali Pauli aposloli ad Corinthios. Fratres-, scinuis
caiypsis Joannis apostoli, ln diebusjllis venit unuis enim qtioniamsi terresiris, usquemanifeslosnos esse
ex septem angclis habenlibus phialas, usque et re- per Jesum Chrisluin Donunumnostrum. Evang.-se-
gnabunt inssscula s;eculorum. Evangeliumquod ii[i eundum Marcumcap.i.xxiv, ExiensJesus de Dnibus
Dominicaipsius hehdomadae. • Tyri, usqueet mutos loqui,
vmidus Agusti, Romaeuatale sancti Xristi, Feii Idibus Agusli. Nalale sancli Vpolili. Leclio libri
" '
S19 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. §20
Sapientiae.Omnis amicus dicet, et amicitiam copu- A discipulis suis, Si quis venil ad me, usquequi habet
lavi, usqueanimoesuoesuavis est. Evang. sccundum aures audiendiaudiat.
Lucam cap. CXLIV, Dixit Jesus discipulis suis, Atten- Sabbato hebdomadaequae supra. Lectio Epislolae
dite a fcrmento,usquecoram angelis Dei. beati Pauli apostoli ad Hebraeos.Fralres, sanclivo-
xix kalend. Seplembris. Natale sancti Eusebii. catione coelestis parlicipes, usque si inlroibunt in
Leclio libriSapientise. Qui sophistice loquitur, usque requiem meam.Evang. secundumMatlh. cap. cxvn,
pax enim Dei super faciem terroc. Evangelium se- Abeuntes pharisoeiconsilium faciebant, «sgue in no-
cundum Matlhoeumcap. CCLXIH, Dixit Jesus discipu- mine ejus sperabunt.-
lis suis, Vigilalequia nescilis, usqueconstituet eum. Dominica IV post sancli Laurentii. Leclio Epis-
xvm kul. Septembr. Assumplio sanclaeMariaema- tolaebeali Pauli aposioliad Galatas. Fralres
tris Domini. Lectio libri Sapientiae.Fili, in lua in- ........* Evang. secun-
firmilate, usqueet consolare illum in exitum spiritus dum Lucam cap. cci, Dum iret Jesus in llierusalem,
sui. Evangelium secundum Lucam cap. cxxiv, Iu- usquefides lua te salvumfecit.
travit Jesus in quoddam castellum, «sguenon aufe- ix kal. Sept. In India nalale sancti Barlholomsei
retur ab eo. apostoli. Reme sanclaeAureoevirginis. Et deposilio
xvn kal. Sepl. Natale sancti Leudegarii. Leclio B sancti Audoeni episcopi el confessoris. Lectio libri
Iibri Sapicnliae.Sapienliam scribein lempore, tisque Sapientioe.Disciplina in pace-conservale, usque in
^conquirenles in lege Allissimi. Evang. secundum conspectu omnium virorum. Evang. secundum Lu-
Luc. cap. CLiv..DixitJesus discipulissuis, Sint lumbi cam cap. CLXVI[Al. cxvfj. Qui vos audit, usque
vestri praedicli, usquefilius hominis venii. scripla sunt in coelis.
Feria vi. Leclio libri Apocalypsis Joannis apo- viu kalend. Seplemb. Arelatonatale sancti Genesi
-sloli. In diebus illis dixit mihi angelus : Haecverba marlyris. Lectio libri Sapienliae.Filia palris abscon-
fidelissima et vera sunt, usque qui vult aceipiat diia esl, usque videns gloriamejus. Evangel. secun-
aquam vitoe gratis. Evang. secundura Lucam cap. dum Marcum cap. cxxxvm, Dixit Jesus discipulis
LXXIV, Rogabal Jesum quidam pharisoeus,_«sgue quo- suis, Videtene quis vos seducat, usijue hic salvus
niara dilexit multum. erit.
Sabbato. Leclio libri Regum. In diebus illis con- Feria iv hebdomadoequae supra. Leclio Epislolse
suluit David Dominum, usque deserli in Gabaon. beali Pauli aposloli ad Hebraeos.Fratres, operibus
Evangelium quod in Dominica ejusdemhebdomadoe. ab inslilutione niundi perfectis, usque imbecilles
Dominica 111post sancli Laurcnlii facti eslis ad audiendum. Evangel. secundumLucam
G cap.CLXVIIII, Dumiret Jesus pcr civitates et caslella,
Evang. secundum Lucam cap. cxx, Dixit usque aeeumbent in regno Dei.
Jesus discipulis suis, Beati oculi qui vident, usque Feria v hebdomadaequoesupra. Leclio Epislolae
tu fac similiter. beati Pauli apostoli ad Hebrseps.Fratres, cum de-
xv kalend. Septemb. Nalale sancti Agapiti. Lectio beretis magistri esse proptertempus, usqueinleriora
libri Sapienlise. Sapientiam omnium antiquoruni, velamiuis. Evangel. secundum Lucam _cap. CXLIX,
usquebenedicite Dominumin operibus suis. Evan- Ait ad Jesum quidam de lurba, usque el Deuspascit
gelium quod in sanctorum. illos.
xiv kal. Sept. Apparitio sanctoecrucis, Et natale v kal. Febr. Romaenatale sancti Hermelis.Africa
sancti Andreoe magistri militum. Leclio libri Sa- depositio sancii Agusiini.Lectiolibri Sapicntiae.Al-
pienliae.Date nomini Domini magnificentiam,usque titudinis firniamenlum pulchritudo ejus, usqueemit-
laudate el bencdicite nomen Domini. Evangel. se- lere judicii. Evang. secundum Luc. cap. XLV,Des-
cundum Joan. cap. xxiv, Erat homo ex pharisoeis, cendens Jesus de monle slelit in loco, usque copiosa
usque vitam eelernam. est in ccelis.
xni kal. Sepl. In Getimauca natale sancti Phili- IV kalend. Septemb. In Campania nalale sancte
berli. Lectiolibri Sapienliae.Occupaliomagna creata } Sahin33virgiuis. Et passio saneti Joannis Baplislse.
est, usque super omnem gloriam operuerunt illum. Lectio libri sapientiae.Aperti sunt thesauri, usque
Evangel. secundum Lucam cap. CLXXXII,' Dixil Jesus pie agentibus dedit sapientiam. Evangelium securi-
discipulissuis, Si.quis venit ad me, usque qui habel dum Maithseumcap. (CXL),Dixit Jesus discipulis
aures audiendi audiat. suis parabolam banc : Simile est regnum cceloruni
Feria v hebdomadaequoe snpra. Lectio Epislolos thesauro abscondiio, usquenova el vetera.
beaii Pauli apostoli ad Hebra;os. Fralres, abundan- III. kal. Item in sancti Joannis. Lectio Epistolte
lius oporiei observare nos, usque eis qui lentanlur beati Pauli apostoli ad Hebrseos. Saneti ludibria et
auxiliari. Evangel.secundumLuc. cap. xxvi, Surgens verbera experli, usqueprobati invenli suntinChristo
Jcsus de synagoga, usqueevangelizare regnum Dei. Jesu Dominonoslro. Evangel. securidumMaltlioeuni
xi kal. Sep. Natale sancti Timolhei. Lectio libri cap. LIX,Misit Herodes, usqueet posuerunt illud in
Sapientiie. Fili, in tempore vitoetuoe ne indigeas, monumentum.
usque bonum autem nomen permanebit in aevo, Dominicav post sancti Laurehtii.Lectio Epistola;
Evang. secundum Lucam cap. LSXXII,Dixil Jcsus beaii Pauli aposloli ad Galalas, Fralrcs, spirilu am-
m LIBER COJDTIS. S22
bulate, usqueconcupiscentiis.Evangelium secundum .\ exspectat Dominus Jesus donec ponantur inimici
Matth. cap. XLVIII,DixitJesus discipulis suis, Nemo ejus, usque horrendum est incidere in manus Dei
duobus dominis vivenlis. Evangelium quod in Dominica. •
poiest servire, usque adjicientur
vobis"; vi idus Septembris. Nativitas sanctae MariseDei
Feria n hebdomadoequsesupra. Lectio Epistolse genitricis.*Etnatalesancti Adriani martyris. Lectio
beati Pauli ad Hebraeos. Fratres, prsecursor pro libri Sapientiae.Audivit MoysesDomiriUmet vocfem
nohis introiit Jesus in interiora velaminis secundum ipsius, usque unxi eum oleo saBcto. Evangelium
ordinem Melchisedech, usque de qua nullus ad al- secundum Lucam, cap. m, Exsurgens Maria abiit
tare praisto fuit. Evangelium quod in ipsa Domi- in jnontana, usquein Deo salutari meo.
nica. Ilem lectio libri Sapientiae.-Factum est sancto
Feria III hebdomadaequaesupra". Lectio Epistoloe in testaihenlum oeternuta, ws^uein gentem eorum
beati Pauli apostoli ad Hebroeos.Fralres, manife- aeternam fecit. Evangelium secundum Joannem,
slum est quod ex Juda ortus sit Dorainus noster, cap. cxxxn, Dixit Jesus discipulis suis, Ego sum>
usquequod fixitDominuset non homo. Evangelium vitis vera, usque gaudium vestrum Impleat.
qiiod in ipsa Dominica. ' v.idus Septembris. Depositio sancti Audomari
Kal. Septembris. Ambianis deposiliosaneti Fir- B episcopi et ^onfessoris. Lectio libri Sapientiae. For-
mini, episcopi etconfessoris. Lectio libri Sapientioe. tis in bello JesuNave , usquenomen eorum perma-
Laudemusviros gloriosos, usquediluvio omnis caro. net in seternum. Evangelium secuhdum Lucam, cap.
Evangelium secundum Malth., c. CCLXXIII, dixit Je- CLIV,Dixit Jesus' discipulis suis, Sint lumbi vestri
sus discipulis suls, Vigilate ergo, usque constituet prseeincti,'usque^Filius hominisvenit,
eum. IV idus Seplembris. Depositiosancti Hilarii epi-
Feria v hebdomadaequaesupra. Lectio Epistolse Scopi. Lectio' libri Sapientiae. Dilectus a Deo suo
beati Pauli apostoli ad Hebraeos. Fratres, omnis Samuhel, usque exsultatione Gblise. Evangelium
pontifex ad offerenda munera; usque sanclum sae- secundum Marcum,cap. cxxxvm, Dixit Jesus disci-
culare. Evangelium secundum Matth., cap. XVIII, pulis suis, Videle ne quis vos seducat, usque hic
Yenit ad Jesum leprosus, usque eonveniebant ad salvus erit.
eum undique. III idus Seplembris. Natale sanctorum Proti et
. Feria vi hebdomadsequse supra. Lectio Epistolae Jacincti. Lectio libri Sapientiae. Invocavit David
beati Pauli apostoli ad Hebraeos.Fratres, taberna- Dominum omnipbtenlem',usquepotehtiarii inimico-
culum factum est primum, usque seterria redem- rum. Eyangelium "secuhdumMatth.; bap.,LXXXIX,
plione invenla. Evangelium secundum Lucam, cap. G Dixit Jesus discipulis suis, Cum persequentur vos
ccxxvm, Dixit Jesus discipulis suis sirailitudinem in civitate ista, usque coram Patre meo qui est in
banc, Homo quidam nobilis, usque ascendens in ccelis.
Hierusalem. Dominicamensis vin. Lectio Epislolaj beati Pauli
Sabbalo bebdomadsequse supra. Lectio Epistolse aposlbli ad Ephesios. Fratres, obsecro vos vinclus
beati Pauli apostoli ad Hebrseos. Fratres, si enim in Domino, usque in omnibus nobis. Evangelium
sanguis hircorum, usque melioribus hostiis quam secundum Lucam, cap. CLXVI, Cum intraret Jesus
istis. Evangelium secundum Matlb., cap. ccxxxn, in domum cujusdam, usque exaltabitur.
Dixit Jesus turbis Judseorumet principibus sacerdo- Feria n hebdomadaesupra. LectioEpistolae beati
tum, Vaevobis, scribaeet pharisaei,usque illa non Pauli apostoli ad Hebraos. Fralres, rememoramini
omittere. aulem pristinos dies, usque super illam defunctus
Dominicamensisvi. Lectib Epistolsebeati Pauli adhuc.Ioquitur. Evangeliumsecundum Lucam, cap.
Jesu 1 in
apostoli. Fratres, si vivimus spiritu, usque domesti- ccxL,.Docente populum templo, usque in
cos fidei. Evangelium secundumLucam, cap. txvn, qua potestate hsecfacio. >
Ibat Jesus in civitatem, usqueplebem suam. Idibus Septembris. Duronis depositio sancti Li-
, Non. Septembris. In Gallia, ciyilate Vesuntio, Ddoris episcopi. Et Andigavis, depositio Aureliani
nalale sanctorum Ferioli et Ferutioni cum' sociis [LejjfeMaurilii] episcopi. Lectio libriSapientise. Sa-
eorum. Lectio libri Sapientise. Abraham magnus lomon impelravit in diebus pacis,' usque liberavit
pater multitudinis,usqueelegil illum de omni carne. eos. Evangelium seeundum Matth., cap. LXXXIX, Di-
Evangelium secundum Lucam, cap. XLV,Descendens xit Jesiis discipulis suis, Cum persequenlur vos in
Jesus de monte, usquecopiosa est in ccelis. civitate ista, usque coram Patre meo qui est in
Feria m hebdomadaequaesupra. Lectio Epislolse erelis.
beatiPauIi apostoli ad Hebraeos. Fratres, non enim xvm kal. Octobris. Natale sancti Cornelii ponlifi-
in manufactis sanctis, usque sedet in- dextera Dei. cis et sancti Cypriani, alque exaltatio sanclseCru-
Evangeljumseeundum Matth., cap. xxxix, Dixit Je- cis. Lectio libri Sapientise. Surrexit Elias propheta.
sus discipulis suis, Audistis quia dictum est, Diliges quasi ignis, usque alque evenirent. Evangelium se-
proximum tuum, usqueia absconsoreddet tibi. cundum Lucam, cap. CXL,Dicebat Jesus turbis pha-
Feria iv hebdomadaequaesupra. Lectio Epistolae •xisaeorumet principibus, usqueut accusarent eum.
beatiPauli apostoii ad Hebrsos. Fratres, de caetero , Item fle cruce. Leclio Epistote beati Pauli apo-
PAXROL.XXX. 17 , ,
' '
515 S. IIIERONBII -OPERBMMANTISSA. §_.£
-s.oJi,adPhilippenses. Fratres, ;"hoc.enim sentite in A Cnnodie .meqsis seplijn|, us.que,egp Do.tn.iiius Deus
yobis_,usque jn .glqria est Dei Palris. E.va.ngelium vestej.
secundum Joannem, cap. xxiv, EralJipmp ex,piia-. Ilein jlectio Michsg,propheta;, Domine,Deus410-
1;isaeis,,tisquevjtam .aeleraam. ster, pasce populum,usquea diebus anliquis,Domiae
x.vuka,L.Qetobris. Natale sancti ^Nicomedis.;Le- Deusnoster.
ctio libri Sapienlise. In composUione odor.ist tisque Ilem leptio Zachariae pfophete. In diebijs illis
.n orjginem Adam. Eyangelium;sccundumLucam, facluni ,est yqrburn Domini ad me .dicens, usque
,cap.xcyi, Disit Jesjis dis.cipulissuis, Si jjuis vu.lt pacem jdjligiie, .dlcit Dpipinus pmnipotens exerci-
post me venir.e,msque,vid_ea,nt iregnumDei. tap.m.
KVI kal. .Oclobr.is,,Nala!e sanctarum .virgipum Item lectio libri' Exodl. "In diebtis illis oravit
Luciaeel JSufemise.Leciio li.bri Sapientiae.Ugoquasi . Moyses ad DominumDeumsuum dicens, Cur, Do-
vitis fruetifieavi, usque vitam oclernam- habe.hunt, mine, irascitur furor tuus, «sgae.adversuspopulum
.Evangelium secimdum Matthoeum,i.eap. CXL,Dixi.t sanctum, Domin.eDeiisTioster.
Jesus discipulis suis, Simile esl.regnum .c.oslofum. L_ectipEpistolae beali Pauli aposfoli a'd Hebra;os.
thesauro abscondito,,>usqnenova e. v.et.era. Fratres, tabernaculum faclum est primjim, .usque
x,vkal. Octobris. Jn Ledio, •depositiosancti Lan-;B oelernaredemptione inventa. Evanjgeliumsecupdum
dibecli episco.pi.tLecliolibri Sapieniise..SiinonQnioe Lucam, c^p. CLXIV, Erat Jesus dbcens In synagqgis,
|i)ius sacer.dosjnagnus, usque consummationevir- usque gloriose fiebantab eo.
.utis., Evangelium seetuiduni Lucam, c,ap.xcvi, Di- J)ominica mensis vn.XeelioEpistote beati Pau.i
xit Jesus discrpulis suis, Si,quis yult.post.me.ve- apostoli ad Ephesios. Fra.res, renovaniini spirilii
iwpymque videant regnum Dei. meniis vestra;,' 'usque necessilatem patientibus.
Domfnica,mensis vn. Lectio Epjs.tofe ,beati Pauli Eyajigeliumsecundum Matthoeuni,eap. Lxx,As"een-
a.postoli ad Go.rinf.iios, Eralres, g.atias ago Deq dens Jesus jn navjcula; usqne polestatem.ialem ho-
nieo^ .usque adventys D.osniiiinqstri Jesu Christi. minibus,
Evangelium.secunduro.Ma.llhoeum, cap. ecxxni. A.c- xii kal. Octobris. 'Natale sanetorum Dprondoni,
cedentes ad Jcsum S.adducoei,usque mirabantur .in Doroihoe],Privati, Felicis,. Constanlise, qui passi
dpctrina.ejns. sunt snb Nerone. Lectio libri Sapientiae.In -ascensu
F!eria n h.ebdomada3quaj siipra. Lectip Episiolaj altaris sancli, «sr/wesecundum suammisericordia.m."
beati Pauli apQSt,oii ad Hebroeos.Fra!re§, fide Eijoeh Evangelium secundum Majlhseujn, c. CCLXIII, Dixit
translatus .est, uscfueho.spites super terram. Evan- Jesus discipulis suis, Vigilale qula nescitis diem,
gelium .se.cpnd.umLucuni, cap. xxxyin, Vidit Jesus ig usque constituet eum.
pnblicanum nomjne,Levi, «sijff.e^peceaipres infpo3ni- > xi kal. Ociobris. In Perslda, natalje ^saoctiMatthoei
tentiam. apostoli et evangelistae.Ej;sanctiLucaeevangelista;.
F.eriai« hebdqmada3,gua3s.uprn..Lecii_o.Epislolse LeciioTibri Apocalypsis Joannis apostoli. In diebus
beati-PauIi appstoli ad,Hebra30s.Fra.res, qui.sedu- illis vidi ostiiim apertum in coelo,usque adorab.unt
ciint peregrinos.pthospi(csrsjipertjerrarn,signifi.caqt viventem in saicula saecuiorum. Evangeli.um.se.cun-
s,e, «sgue cirpuitu dier.um.sep!.em..Evajigelium,quod dum Lucam, cap. xxxvm.Vidit Jesus pnblicanum"
ipsa Dominiea. nomine Levi, «sr;uepeccatores in pcen.itentiam.
Feria iv in jejunio hchdomadaequtE,sprpr5..,LepiIo x kal. Octobris. Agauno, nataje sanclorum Mau-
Amos prqpbetoe.Hoec.dicitDojninus, Ecce jdies ve-' rici ,"Fxsnperi, Candidi, cum aliis quinque mil-
nient, _etcomprehendet.arator, usque$& .tprra gua lia DCLXXXV. "Leclio libri Sapienlia;. Det nobls
quam dedi eis, dicit Bominus pmnipptens. Eyange- |)eus jocundiiaiem eordis., usque quia lux Pei
lium secundjumMarcum, cap. xci, Respond.ensunus Vesligiumejus est. Evangelium'secundum Joanh.;
dc tuiba dixil, usque in oralion.eet jejunio. cap. CXXXVIII ,' Dixit Jesus discipulis suis , .Ha3C
Feria v hebdomadoequaesupra. Lectip Epislploe mando vobis, uldiligatis invicem, (usque)oderunf
bea|iPauli appstoli ad Hebrteos. -Fratres, ,fide Raab. {) me gralis. ,
meretrix, ns^ue in dextera sedis Dei sedet. Evan- ix kal."Ottob. Nal&JcS.Teclaeyirginis, et S. Marci
geliuni.guod in Dominicaipsius. evangelislae.Leclio libfi Sapientise.Cpnfitpboriibi,
Feria vi hebdoinadse quae supra. Xectip .Oseae BomincRex, usquebenedieam nonieii,luuni,Domine
propbetae. Hsc dicit Dpminus, Conver.teread Do- Deus meus. "Evahgelium secundum Malth., cap.
minumDeum tuum, usque justi ambulaburit In ,eis, ccxLVin,Djxit"Jesus discipulissuis,Videlene quis
'
Evangeliiim secunduriiLucam, cap. xxxvi, Sed.ebat vos seducat, usquehic salvus erit.
Jcsus doiiens, usquevidimus.niir.abiliahodie. vmkal. Octob.N'ala!eS., Joan. Baptistaj.^l si»iiclo-
Sabbatb in xn lectionibus. Lectip libfiLevitici. nimJuliani.Chrislopiiori." Lectio libri Sapientiae^
fn diebus illis "locutus est^Pominits adMoysen di- Dedit mihi Dominus linguam niercedem meam,
cens, Decimpmensis septimi, usque sabbata vestra, usque yestram in .tempore spo.Evangelium secun-
dicit Dominus omnipolens. dumMarc, ,cap. cxxxix,Videtenequis vos seducat,
Iteni alia lectib libri Levitici. In "diebusillis lo^ usque h.icsalvus erit.
culus esrDominus ad Moysen "dicens, Quinto,de- vn kal.Oct. In„Gallia,,Ambianis, natale S. Fir-
523 v LIBER COMITIS,. S_>(>
mini ma.rly.ris.Leetjo Epistola. beati" pauli apostpli _A parabolam hanc,)_,Homo quidam peregre, usque in
ad Hebraeos. Fratres, recogitate Dpminum, qui" "gaudiiim domini tui.
.tale sustinuit, usque exercitatis per eam reddet Feria 11. Lectio Epistote B. Pauli apo.stoli ad
justitise. Eyang. secundum Matlh., cap. ccLxrii, Ephesios. Fratres, omnis sermo nialus, usque in
Dixit Jesus discipulis suis, Vigilate, usque con- bdorem suavitatis. Eyangelium secundum Lucara
stituet eum. cap. CCXL,Docente Jesu in templp, usque polestate
- Dqminica JII post S. Cypriani. Lectip B. P.auii Iisecfacio. ^
.
aj)ostoji ad Ephesiojs. Fratres, yidete quomodocaute Idibus Nov. Natalp S. Bricii. Lectio libri Sapient
ambu,alLs, usque inyicem in timpre.Christi. Eyang. tise. Benedictip Domini super caput justi, usque co- -
secunduifi.Maith., eap. CCLXXXVHI. Dixit Jesus disci- rpna gioriae. Eyangelium seciindum Lucam, cap.
pulis sujs parabolam hanc, Simile est regpum CGelo, ccxxvui, Dixit Jesiis discipulis suis parabolam haiic,
rum. _.pminiRegi, qui .vpluitratjonem, usque de cpr- Hpmp quidam npbilis abiit, usque abundabit.
(libus T.estris. Feria 111.Lectio Eplsiblae' Bl' Paulf apostoli ad
. Feria 11hebdoinadoequse supra. Lectio Epislolse Ephesios. Fralres, nolite communicare operibus in-
g. Pauli appstoli ad Hebra3ps.Fratrps, remissas ma- fructupsis, usque quoe sit yoluntas Dpmini. Eyange- '
nus et ,soIuta genua, usque melius Ioquentem qpam w . liuni secundum Liicam cap. LXXIV,Rpgabat Jesum
P
Abel. Evang. secundum Marcujn, cap. cxxi, Inler- quidampharisaeus, usquedilexitmulluin.
rogayit Jesuin unus de scribis, usque non est longe Item feria iv. Lectio Esaiae propheloe. In djebus
3 regnq Dei. illis dixit Esaias propheta, Erit in novissimis diebus,
Pesunt hie multa. nsque iii lumine Domini Dei npstrj.
EyangelUimsecunrlun.Marcum, pap. cxyn, cum Iteni ubi supra. Leclio Esaiasprophetae. In diebus
egressjis esset Jpsus in via, usque Yenl, sequere illis locutus est Dominus ad Achaz dicens, usque eli-
nie. gerebonum. Evangelium secundum Lucam, cap. m,
Feria yi. LeclioEpistpIse B. P.auliaposlbli ad Ephe- Missus est Gabriel angelus a Dpo, usque fiat mihi
sios. Fratres, unicuique antejn nostrum data est- secundum verbum tuum.
grajia, usque s'icut est yeritas in Chrislo Jesu Do- Feria vi. Leclio Esaise prppheliB. Hajc jJicil Do-
jpljip npstro. Eyangelium secundum Marc, cap. minus Deus, Egredietur virga, «srjiae firJes cin-
Lxxyy. Exierunf pharisaei et cceperunt, usque dimisit ctprium renum ejus. Evangelium sepundum Lu-
illu,m in dpmuin suam. cam, cap. m, exsurgpns Maria, usque in-I)ep salu-
'
yi ]djis Npv. Natale sanctprum qualuOr epronatp- lari ' m.eb. ,
rum, et S. Ragnulfi martyris. Lectiq libri Sapien- fi Sabbato in xn leclipnibus. Leclio Esaisg prpphe-
tife. Exspectatio justorurn lselitia', usque exallabilur tffi. In diebus illis claniabunt ad Dominum a fa-
ciyitas. Evang. secundum Luc. {eap.) XLV,Descen- cie tribulautis, usgue, sanabit eos Dominus Deus
dens Jesus de mpnte, usque popiosa est in qcelis. fipster,. - -
.Hebdpmada 11.Lectio Epislolse B. Pauli apostpli Item ,ubi supra. Lectip Esaia; prophetae. Hsecdicit
ad.Cqrinihips. Eratres,sic nps existimet hpmo, as- Dominus Deps, Ls3tabifiir deserla, usque fqntes
que tunc laus est unicuique a Deo. Evang. secundum gquarum Dpminus Deus npster.
Jpann§m,pp. is, Miserujit Ju^sei ab Hierusalem, Item ubi supra. LeclioEsaiseprophel3e.,Ha;c dicit
usqite ubi prat Joarmes baplizans. Dominus Deus, Super montem excelsum ascpnjle
y, idus Npy. Passio £3.Theo.dori martyrjs. Lectr^ tu . usque in sinu suo levabit eps Dominus Deus
libri Sapientiae.Beatus homo qui inyenit sapientiam, jioster. ' . .
tisque nubes rore concrescpnt. Evang. secundum Item lectip Esaiae prpphelse. Hse dicit Dominus
Joann., cap. cxxxiv, Hoc est prseceptum meum, u't D.eus^tostp meo. Cyro, «sr/ueegp Dpminus creavi
dijigatis iiiyicem, usque,oderunj me gratis." euni._
1
S.
lyidn, Noy. Rpmoedepositio Leonis episcopji, Ileittilectio Danihel prophetse. In djebus iilis ange-
cl S. Menna3,..Lecliolibri^apientioe. Lingua sapien-Jfi lus des^eendit, usque superexaltafus in sapcuia. ",.
tium , usque diligetur a Domino. Evang. secundum Item ad -Missam.Lectio Epistolaebeati Pauli apo-
Lucani, cap. CCLXX, Facta est contentio a discipulis, sto. Ladj «D,olo,ssenses. Fratrcs, rpgamus vos per ad-
tisque tribus Israhel. venlum ©oraini no.stri Jesu Christi, usquegt destruet
m idus Novemb. Turonis, depositip g. Marfjnl illustral se-
fonem advenlus sui Deo suo. Evangelium
episcopi et cpnfessoris. In yigilia. Lectio libri Sa- eund)iml Lucam, cap. 111,Annp xv, usque et videbit
pienljaa. Jpstum deduxit Doininus, usque clarjtatem omnis 1ISTO-salulare Dei„
ae.emain Dominus Bgns ppster.. Evangelium seciin- Hebi |amada|s ante natale Boniini. Lectip Epistplae
d,um Lucani, pap. CLIV,Djxit Jesiis discipulis suis, b.eati I ^auli appstpli ad Phiiippenses. Fralres, gau.
Sint jumbi vestri praecincli, usque Filius hominis jlete in^ D,omippsemper, 'usque iplelligentias yesjtras
venit. in Chr jsip^ Jesu Dpminp npjitro. Eyangeliupi seeun,
, Iteni in.die.-L,ectip libriSapientiffi.Ec.cesaeerdos duni J oannem, cap. ix, Miserunt sfoHiprosolymis,
ningnys, usque suayitalis. Eyangeliuni se,ciindtjni mque ubi erat Spapnes b.aptizans.
Maitha>_iK!,cap..cgLxix, Dixit. Jesus fji§cipulis stti? 'Ilei mubi supra, Lectio Epistplse g.P^uli appstqij
127* S. HIERONVMlOPERUM MANTISSA. 528
ad Hebroeos.Fratres, nolite amittere conQdentiam, A In die. Lectio Epistolae beali Pauli aposloli ad
usque in acquisitionem animae. Romanos. Corde enim creditur ad iusiitiam, usque
Ilem lectio ubi supra. Leciio Hieremiae prophetae. verba eorum. Evangeliumsecundum Maith.,cap. xx,'
Eecedies veniunt, dicit Dominus, usque in tetrara Ambulans Jesus juxta mare Galiloeae,usque secuti
suam, dicit Dominus omnipotens. sunt eum.
In vigilia - (natalis) Domini. Ad nonam. Lectio Et eodem die S. Ambrosii.
Esaiae prophetse. Hsecdicit Dominus; Propter Sion Kal. Decemb. Depositio S. Elegi. Lectio libri Sa-
non taceho, usque quia cbmplacuit Domino in le. pientlae. Bealus homo quiinvenit sapienliam.usr/ue
Evangelium secundum Matlhseum, cap. m, Cum nubes rore crescunt. Evangeliurh secundum Lucam,
esset despbnsata' maler Jesu , usque a peccatis cap. CLIV,Dixit Jesus discipulis suis, Sint lumbi
eorum. veslri proecincti, usque Filius hohiinis venit.
'
xvi kal. Decemb. Gallia, depositio S. Eucheiii ~iv idus Decemb. Romae depositio sancti Damasi
episeopi. Lectio libri Sapientiae. Beatus homo qui papoe.Lectio libri Sapientioa.Bealus vir qui invenlus
invenit, sapientiam, usque nubes rore concrescunt. est sine niacula, usque omnis ecclesia sanctorum.
Evangelium secundum Matthaeum,.cap. CCLXIII, Vigi- Evangelium secundumJoannem,cap. cxxxvin, Dixit
lale, usque constituet eum. B Jesus discipulis suis, Haecmando vobis, ut diligatis
xv kal. Decembr. Depositio S. Aniahi, episcopi et invicem, usquequi oderunt me gratis.
confessoris, Aurelianis. Lectio libri Sapientise. Ju- ni idus Decemb. Natalis sanctae Eulalioa virginis
stum deduxit Dominus, usque claritatem seternam et sanctorum manyrum Vicloris, Fusciani, et Gen-
Dominus Deus noster. Evangelium secundum Mat- tiani. Lectio Episloiaebeati Pauli apostoli ad Corin-
thaeum, cap. CCXLIII,Sedente Jesu supra montem thios. Fralres, qui gloriatur, in Domino glorietur,
Oliveti, usque salvus erit. usque exhibere Christo. Evangelium secundum
x kal. Dec. Natale S. Cseciliaevirginis, Valeriani, Malth., cap. ccLXViu.Dixil Jesus discipulis suis pa-
Tiburcii,,et Maximi martyrum, Lectio libri Sapien- rabolara hanc, Simile e6t regnum coslorum decem
tioe. Domine Deus meus, exaltasti super terram, virginibus, usr/ue-neque horam.
usque nomen tuum, Doiuine Deus noster. Evange- Item lectio Epislolae beati pauli apostoli ad Ro-
lium secundum Matth., cap. CCLXVIII , Dixit Jesus manos. Fratres, scimus, diligentibus Deum omnia
discipulis suis parabolam hanc, Simile cst regnum eooperanlur in bonum, usque tradidit illum. Evan-
ccelorurhdecem-virginibus, usque neque hora. geliura secundum Joann., cap. CXXXVIII, Dixit Je.sus
IXkal. Decemb. Natale S. Clemeniis, el S. Feli- discipulis suis, Haecmando vobis, ut diligatis invi-
citatis, et S. Columbani. Lectio Iibri Sapientiee.' S.'cem, usque qui oderunt me gratis..
Beatus vir qui in sapientia morabilur, usque hoere- II idus Decemb. Deposiiio S. Walerici confesso-
ditabit illum Dominus Deus noster. Evangelium se- ris. Leetio libri Sapientias.Justum deduxit Dominus,
cundum Matthseum,cap. CCLXIX, Dixit Jesus discipu- usque claritatem acternam Dominus Deus noster.
lis suis parabolam hanc, Homo quidam peregre pro- Evangelium seeundum Matlh., cap. CCLXIX,Dixit
ficisceus, usque in gaudium domini tui. Jesus discipulis suis, Homo quidam peregre, usque in
Item lectio libri Sapientise. -Mulieremfortem, us- gaudium domini tui.
que in portis opera ejus. Evangelium secundum Mat- Idibus Decemb. Depositio S. Autberti rp'scopi Ca-
thoeura, cap. cxxx, Loquente Jesu ad turbas, usque maracum. Et S. Lucioevirglnis. Lectio libri Sapien-
soror et maierest. tise. Sapientia vincit malitiam, usque disciplinseDei.
VIIIkal. Decemb. Natale S. Crysogoni. Leclio li= Evangelium secundum Lucam,cap. CCLI,Dixit Jesus
bri Sapientise, Justus cor suum tradidit ad vigilan- discipulis suis, Ponite in cordibus vestris, usqueani-
dum, usque requireretur a generatione in genera- mas veslras.
tionem. Evangelium secundum Lucam, cap. <CCXLIX,- xv kal. Januarii. Natale S. Afraevirginis. Lectio
Dixit Jesus discipulis suis, Cum audieritis praelia, libri Malachiseprophetas. Haecdicit Dominus Deus,
usque animas vestras. V Ecce ego miltani angelum meum, usque anni anti-
m kal. Decemb. Natale S. Saturnini. Lectio libri qiii, dicit Dominus omnipolens. Evang. secundum
Sapienliae. Bealus vir qui inventus est sine niacula , Matiliseum, cap. CXL,Dixit Jesus discipulis suis pa-
usque omnis ecclesia sanctorum. Evangelium. secun- rabolam hanc, Simile est regnum coelorumthesauro
dum Matlhoeum,cap. cxxxix, Dixit Jesus discipulis abscondilo, usque nova et vetera.
suis. Videte ne quis vos seducat, usque hic salvus " XII kal. Januarii. Romoe deposilio S. Innoccntii
erit. episeopi. Lectio EpistoloebeatiPauli apostoli adRo-
ii kal. Decemb. Natale S. Andreae.In vigili a. Le- manos. Fratres, quis nos separabit a charitate Bei,
ctio Epistoloe beati Pauli apostoli ad Ephesio s. Fra- quoeest in Christo Jesu Domino nostro? Evangelinm
tres, benedictus Deus et Paler Domini nosi i-i Jesu secundum Lucam, cap. XLV,Descendens Jesus ^de
Clirisii qui benedixit nos, usque superabund avit in mohle, usque copiosa est in coelis.
nobis. Evangelium secundum Joannem, car i. xvi, xi kal. Januarii. Romaainter duos lauros nalaie
Siabat Joannes et ex discipulis ejus duo, usque sanctorum triginia martyrum."Lectio lihri Sapien-
S"Per Filium hominis. j lise. Justi in perpetuum vivent, usque deducei ilio
529 - LIBER COMITIS. §30
Dominus Deus noster.Evang.-seeundum Mallhseum,A,calypsis Joannis apostoli. In diebus illis yldi civita-
cap, CCLXIII,Dixit Jesus jdiscipulis.suis, Vigilate, tem sanetam Hierusalem, nsque riova faeio omnia.
usque constituet eum. Evangelium secundumLucam cap. LX,Dixit Jesus
x kal. Januarii. In. Mcomedia natale sanctorum discipulis suis, Non est arbor bona quse,facit fruc-
DCCCLX martyrum. Lectio libri Sapientiae.Justorum tum mahmi, usquefundata erat super petram. Item
'
animoe, usque pacem electis Dei. Evangelium se- EyangeliumsecundumLucam, cap. ccxxv, Egressus
cundum Marcum, cap. cxxxvm, Dixit Jesus disci- Jesus,.usguesalus domui facta est.
pulissuis, Videtene quis vos seducat, usqueMc sal- Ad sponsas benedicendas. Lectio JEpistolsebeati
vus erit. Pauli apostoli ad Corinthios. Fratres, nescilis quo-
xi kal. Januarii. Cappadocia, natale quadraginta niamcorpora vestra, usqueportate Deumin corpore
•virginum. Lectio Epislolse beati Pauli aposloli ad vestro. Evang. secundumMatth., cap. ccxxi, Loque-
Corinthios. Fratres, qui gloriatur, in Dominoglorie- batur Jesus cum discipulis suis , usquepanci autem
'lur, usque exhibere Cbristo. Evangeliumsecu.ndum electi.
Matthseum,cap. XL,Dixit"Jesus discipulis suis para- ltem Evangelium secundum Maltha3um, cap.
bolam hanc, Simile est regnura ccelorumthesauro CLXXXIX, Venit Jesus in fines Judseoe,usque quod
absconditoin agro, usquenova et vetera. B,Deus cpnjunxit, homo non separet. -
Pro ubertate pluvise, sive temperanlia aeris. Le- In adventu judicum. Lectio EpistolaVbeati Pauli
ctio Jobel prophelse.-Haecdicit Dominus,Noli limere apostoli ad Timotheum. Fratres, obsecro vos primo
terra, usquequod fecit vobiscum mirabilia. Evang. omnium,usque in fide et veritate. Evang. secundum
secundum Luc, cap.LXXXIII, Factum estin iina die- Lucam, cap, ccxxvm, DixitJesus discipulis suis pa-
rum, usqueobediunt ei. , rabolam hanc, Homoquidamnobilis erat, hic habuit,
Pro insterilitate pluviae.Lectio Hieremioeprophe- usque dabitur, et abundabit.
toe.Hsectlicit DominusDeus, Numquid,projiciens ' In tribulatione sive commotione.Leclio Hieremioe
abjecisli Juda, usquehaee omnia, DomirieDeusno- prophetse. Hsecdicit Dominus Deus, Numquidcadit,
sler. Evangeiiumsecunduni Matth., cap. CLX,Dixit «sr/«e_verbum autem Domini manet ia ajternum et
Jesus discipulissuis, Misereof super turba, usque in sajculum sseculi.
discipulisejus cum eo. Item ejusdem. Hsecdicit DominusDeus ,j Facite
_ In die belli. Lectio Esaiaj prophetse. In diebus illis judicium et justitiam, usque servi et populi eorum,
segrolavitEzechias, usqueprotegam eum, ail Domi- ait.DominusDeus. -
nus omnipotens.EvangeliumsecundumLucam, cap. Item ejusdem. Si iniquitates nostrsecontenderint,
CL, DixitJesus discipulissuis, Noliie solliciti esse, C usque ne derelinquas nos, Domine Deus noster.
usqiieadjicienturvobis. Evangeliumsecundum Lucam, cap. ccxxv, Egressus
De natali papse. Leclio Epistolse beati Pauli apo- Jesus perambulabat Hiericho,'usque salvum facere
stoli ad Hebrseos.Fratres, omnis Pontifex,"«sr/ue~or- quodperierat.
dinem Melchisedech..Evangelium secundum Luc, In natali sacerdotum. Leclio libri Malachiaepro-
cap. CCLXX,Facta est contentio inter discipulos, phetse. Hsecdicit Dominus, Scietis quia nisi ad vos
usquetribus Israhel. mandatum, usquequia angelus Domini exercituum
In ordinalione diaconorum. Lectio Epislolsebeati- est. Evangelium secundumMarcumcap. LII, Circui-
Pauli apostoli ad Timotheum. Charissime, diaconos bat 3esus in circuitu, usque aegrotos,et sanabunlur.
constiiue pudicos", usqueih fide quse est in Christo Missa-quasacerdos pro se.canet. Lectio Epistolae
JesuDominonostro.EvangeliumsecundumJoannem, beati Pauli apostoli ad Romanos. Fratres, scimus
cap. civ, Dixit Jesus discipulis suis, Amen, amen quod lex spiritualis est, usque hujus gralia Dei per
dico vobis, nisi granum frumenti, usquequi est in Jesum Christum Dominum nostrum. Evangelium
"coelis. secundum Mattheeumcap. LXXVI,Circuibat Jcsus
In ordinalione presbyteri. Lectio epistolse beati omnes civitates, asr/aeomneminfirmitatem.
'
Pauli apostoliad Tilum. Charissime, Paulus servus D Missa votiva. Lectio Esais prophetse. Hscc dicit
Christi, apostolusautem, usque doctrina sana per Dominus, In die illa differtur munus Domino, usque
Jesum ChristumDominumnostrum. Evangelium se- hsereditas mea Israel, dicit Dominusomnipotens.
cundum Matthaeum,,cap. CCLXIII, Dixit Jesus disci- Pro infirmis. Lectio Epistolse beatiPauli [Lege
pulis suis, Vigilateergo, usque constituet eum. Jacobi] apostoli. Fratres, tristatur aliquis veslrum,
In ordinatione episcopi. Lectio Epistolse beati usque ora pro invicem, nt salvemini.
Pauli apostoli ad Timotheum. Charissime, fidelis Pro iter agentibus. Lectio libri Geneseos. In die-
sermo, si quis episcopatum,usque Dei nostri in om- bus illis locutus est Abraham dicens, Dominuscceli,
nibus. EvangeliumsecundumMattfiseum,cap. CLXV,. qui tulit me de domo, usque ipse mittel angelum
Dixit Jesus discipulis suis, Quis putas est fidelisser- suum coram te.
vus? Evangelium secundum Maiths&um,cap. CLXVI. In agenda mortuorum. Lectio libri Machabaeorum.'
Venit Jesus in parles CsesaresePhilippi, usquesolu- In diebus illisvif fortissimus Juda, usque ut a pecca-
tum et in coelis. \ tis solvantur.
Jn-dedicationebasilieDSsive oratorii. Lectio Apo- Item lecl,ioEpistolsebeati Paiili apostoli adThes-
'
B3i S. ffiERON¥Mi.8PER'0MMANTISSA. Kk .
'
saionicenses. Fratres, riolumusvos ignorafe de "dbr-.i ( _ LECTiONfeS.DErtNtiTORijii: \ :'
mientibus, usqueitaqiie feohsolSiiiiniinviceinih ver- 1: I5arcemihi; Doiiiiiie,ninll eriita stiiituies niei;
bis in Chrislo Jesii Domihb nostrb. usque non subsistam.
Item lectio Esaiee propKelae.""Esecdibit Dbttiintis II. taedet animaS niesevitae inese, tfsr/uepossum
Deus, Orieiur in tenebris lux lua, usque quia bs i)o- erubfe.
miril ibcutuih esu EVaiigeliumseeuhtMriiJbanrieni. III. -Manustiise. «sr/'u'eciisiddiviispiriluta meuiil.
cap. xciv, Dixit MafIM ad Jesiirti, usquesquliii tfuric IV. Respoiide miiii, "qJiantashabeo iniqultales?
mundum venisti. usqiibVestihieritutnqubd cdirietliiur1aiihea.
Item Evapgehum secundum Joannem cap. xxxix, V. Homonatus de muliere, brevi vivens lempbre,
Dixit Jesus discipulis suis ei turbis Judaaorum, Sicut UsquedbriecOptata Vcriiat.
VI. "Qiiisniiiii hoc tfilftiat; Ut in inferiiiimp'roie-
enim PatersuscitatmoTtuos, usquede mortein vilam.
gas me, usque sed parcb pebcatis hieis.
Item secundum Joannem, cap. IAI, DixitJesus lur-
Vil. Spiritiis iheus aUenuabillif, dies niei bTevia-
bis JudSeorum.Oinne quod dat mihi-,usquein novis-
patieritiariibatues, DoihineDeiisnieiis.
biihtuf, "tisqlie
siihb die: VIII. Pelli 'm"r.&3ebnsumplis cartiiuus, usqu%scuk
Item secundura Joannem. cap'. LXV,Dixil Jeshs __.pantur in silice.
discipulis liiii' 'ei ilirfiis Judoebfuhi;Ego soni panis IX. Scio erilrriqubii Redeniptdr meiis vivit, iitque
viyiis',usqueiri nbvlssihibdie. , iieetespes niea i'tisihu nieb.

'S. Moiiteii wmm^MYMi


. Sf RlBONEfelS PRESBYTERI;

OP£lRIJin -MANTISSA*
' CONTINENS

AtiMrctlO IN ESPdSltlO^EM gEQUMtfesi.' / ';,.


Falso uscriptis^Bieromjijioinjiovum Teslai)ienfumcommentariis,Jmnc primus accensuileditor.Bpnedictinus,
r/uem'£. bocions n'piitineHistr;ni?umin cofljcibusmss. reperit, ex uno autem , ut visusjlli esl, anliquiore Gcme-
iicensl des'crip'sit.-TiM1t$ lel<reMeti)us\Exposiiio qriaiuorfevaiiguliofulit'dr_lire"Vi
fefrii.V/aeiii Prbvefbio "te"diia
IliefbriymiPresbyteri; 'fjilibussanbverbis;imm;ui>, ipso dicatur Hierdnymondofnqta; an ub dliis efiisdemscrip-
{is epsceptq,quanium scio,,_du}hi]n,adhuc relin^uitur.V'erus ejitsauclpr visusest MariianceQValafrjdus Sirabo
Fitldeiisis; itaiamen, ul quceimmania'siiiitloio 'cdiilextu'ordtionisviiia-, tmperiiissimoantiquario iribui omnia
velil. 5'er/'enim,sVberieYaiupiiian hovimui;miUio^stille pluris faciendus,quam ut possit hujus consarclnwbn
operiscomparari: tiequeverotredibiie est, iantum a bonoscripiorepdtuisseob libmria meiidadig'niiatisdece-
jdere. Pr,wtereamcpidemus,.#Qquoyeterum[eMimonw>eam ille congecturainfecerk-;'iifhUvnimejusmodiVqla-
frido tribuu^guide^eju^wrlp^sag^nt^.iii^eb^er}^, AnonynuisAellicensis,Tri'lhemiusf Mirwiis, dique aiii.
S'ed-giasqhtslUe'auclbrjuent, &fdrti'ah(6'us 'cirie'HMusfuissA'Wiale *deVeliiterarid merirks, 'sitibitto 'evulgando
prorsul W&tWmisel:ty&odenlmWArie^ehus'mendisi,quorumpariionegotiotoUipars mdgiiaptleiat, iiorretiiem
exaggeratiaiiqaeediditi, v'i tertio^Jiuo.que
versujmtercenlussensus niancusqueesseticharlas * «J ne quid pins tii-
cain,lurpi oscitatiqnemalegcrdidil. Nos quandftintegrum amplius non erat librum pmtermitlpre, pene innu-
mera, quanthmabsque codicunihiss. suffragioticuii, emendavimus,aui, qiii esseiitemeticlanda, vinotisos-
- tendinius.
' - "
KXFOSITI» 'QUATUO-R; EVANGELTOB.UM
De hrevi Proverbio edita. ' .
.

'
.^ft^LO&Ug.
, Primum quaerenduraest omnlum. lil^rorumtem- Ev/«igeliarecipiantur nisiquatuor: qiiia tolus mun-
pus, locus, persbna : ei quare rion de duodecim dus ex quatuor elementis est, id est, coslb, terra,
- ~ '
555 - EXPOSITIOif)UATUGRE'VAN&ELKMM. MATTILEUS. 554
igne, a"'qiia..PercGeluiiiJoarines osiehdiiur . quiiisic"-A siipplatitavit Jacbb "ter fralfem suum, 'finmiimper
ut 'cdelunidrimia superat, ild et Joanhbs, qui fflxlt: benedictioiiehi, se'eilndbpef Tehterii,tertio per be-
Ih principiff erat Verbuni.Pef Matihaeumleffa : qui iiedictiohem:' E's"auffiabolriinSignifi&aiV^acoT) Clifi-
dixit: Libir generationis Jeiu Chfisti. Pfer Lucarii sluni, quiipsurii ter vicitet supblaiitavit: ita et n08
'
igriis,'quf dixit: Nonne cofjarh afderiserat in nobis? debebus supplantafe fratrehi ndstrtim diabolunt',
Per Marcurii a'r_ua: qOIdixit: Voicctdriidntisiii fie- treis Viciiiiis,iri ^coofifafione,' in verbo, et in opefe.
sefto.'^ Id ekt; quatuoTfiffmiriade'urio fonte ^uSfuCf1 Ideo frater nosterest, quia Deul "ipSflhi-creavit, qui
evaiigelistas signiiieat, id esi, Ctiristuni. Fi^orl, in-• ct h"6's,iiniifii patrdiri fiaMitttJsDerfifi\ et bohiira
sufflictio, significai Joaiineih; Geoft", velocims, sl- Iflum crCavit, sed ipfefstiiihi^Iiiuni gfjpefbiehdase
gnificat Matthoeum;Tigris, felicitas, significat Baf- privaVit.QuaihSf 'evaiigelistsesighificaht Mattbaens
cum; Eufrates, feftitiias, significat Liieam. Irrl^ant; 'faeicMri' iioMhis: Lhcasvitrili':MafctisleOuiS-1JOan-
iriunduiri, Id est, Eecieslairi, et sighificanto_uattior nestquibe ' DoihihusJesiisXiteisllis totum implei-
virtutes,- id est, pfudenfiaiii,.ieniperaritiani,'forlitu- vit, bbmb tiascen8o, Mtiilus iniifiolando, leS sur-
aiheiri ,: ei jus"titiarfl!: el iScut -pafadisiitri iMganit, gerido, aijulla itscCnaendfS. "febtaih '¥6ta. lege in
quatuof iluuiiria, sid et cof hosfriifti heS qiiatuor1 . Tegeiri, veiiis ift novuiri. Cuf quatuOr evaugelisia?
viftutes. E*tn6m&exquatBof elemehtiscbiisistit: ei " tofl pef qnatiiofapSstolosscfiMiitur, hisi pef duos
aefe, igrie, et aqua, et leffa. Ex aete, flatus: ighb, dis"c1piiIos, et Mai apbslblof.- rjiiia fflii Jafefjbde
sariguis: aqua, fianirria, teffa, etirpiis. pef caput _3iiamislibefls, et diiabus ahcillis rialt sunt. Mat-
coelum, iibi suiit iiuo liihiinSfia : pecius, aef : veii- iiioeitsainiit M&fcttSlac-: LufiaS 61eiim: Joariiies
tef, aquarii: pfedes,'terfam, item, Adam a quatuor viniim.
siellis liemefi accepit, quod esth dftis-,'dosis, qriq- i'N'E¥ANGELitlklSE'CON0UMMATTH.EUM.'
Xtiolis, meiiihbfio, vei rj.iiaiuofsighlficafltevangeii- • Liber' generalioriXs?«s*aChfisli filii Ddvid filii
stas. Et iiciit de Adani oninis homc-hascitiir :ita per Abrahce.Ide0"du6s
patfes ^nohiih&t,'quia tte DaV'iil
quatudf evahge.istas"diririeSaii itdem Wriiunt. ftem ''&\cii$Y'i'tie'Jruilil'vVtifiViUi pWdhi sUpir iedeni
afca Noe'-quadfaia iegiturex ligiils facta Idiigitudo meafhlDS Abtaliain'dicittfr: hi '•senilnk Ub benedi^
ccc •cobitofimi, et latitiide t, ahiihdo xxx, et hiid 'centuf omnes
qenlks.ideb Davidante Abrabani sfcfi-
cubitbcohsummata, significalEcclesiam ; per qua- bitur, qiiia propinquior estGlirisid de illti stlrpe
luor evangeiistas"iorigil.udospes vlta3oeternie, iati- nascendo. Jacob genuitJosepli, secundum creatib-
tudo ehafitas, allltudo tide§ Tfiiiilalis, hnurii eubi- nehi dixit: Lucas secunaumflegem difcit, ut.fiiius,
tum unum Doniinum colefe. Bitumina intus et foris, . Heli esset. Iileo mulieresJn gehealogia Ctifisii siiiU,
chafitatehi Deiet pfoxfmi sigriiiicaiit.tteni afcales- ^ quia ipsae ad' vitam fetefnam Veniunt ut vlfl : "et
tameriti,1iiii eranl diisetabulaaet vifga Aarbn,.q'ua- idS6 pebcatofes 'in' geriealogfe Christi nonlinantur,
tiibf circulis aiifels"poftabatiir. et vectes ex aufo 'qui^ ipsb dixit : ifonWni 'voeUre juslos, 'scdfeccatb-
'coopefti, quairior evkhgeilsiSssignificarit; afcaEc- 'res. Liicas de Chfisto 'a"b'Arjaiii-dieehs, osteiidit
clesiani, vectes doctofgs. Sieut ilii,cifcumdail eraht, quod pef Chfisllgeluis M33;«blvilura "peccato,sive
ab arinulis, ila sacofddies de Vetefi,"et"novo^esia- qiiod d*e
Chfistp exeuht^ui r^erluiitur.ad Pati%rii.
iiiehto aobti. Quatudr eVahgelisp porlanitEcblesiarii 'Fi^ufa XLIIvifofUrii•ifigeriealbgiaGiirisli,iiocesi. xwi
ab ha3f'r.sid&fendendolPef vifgaiti cirix ostehdiluf: ihabsiohes*MiiS'israet ab k$§vb', usque'ad tCffsin
et Mcul fjuadratuniiigtuim iii quii parlC versum fue- ffeprbmissibnis,td est, de miitifload coeiuHi: quod
ril,Iil'miim slat, ita"h&riloe'xquatuor :evangeiistis sigriificatperterna genera venife ad 'Cliristum, per
edociuscohtfa haeresim,et tribrirationemfirmus iiat. iidem, spem, ej,cliaritatem:Quiff per xiv, nlsi per x
Ileni Matihieus r!r))iaIus.-'Ma'rcuS dorium excelskm: vefba Legis, et per quatiiof VirUites: pfima pruden-
Lucas cbnSufgeris.' joahhes, gfitiq Ddmini. Ilbiri i'ia, sefvife Ded^ ntjll idoiis : "secuildatempefatiti^.
rola itt fofa, spifitiis in toli' pbeaicaiio Evahgeiii hbh CoiicupiScefe. tertik Jiistitfa, non aduitefare ':
ih tfiuhtiogyraiiS':Spiriius ia fota Spjritus sanciris qharlafortitudo, dimittere, tivh obcidfere.Pef qua-
ft
Iii EVangelio.Ilem i'as iintejim, et "stiperipsurii qiia- " tuor fuit perditi6 mpndi, pef Virum, per niulierem,
luor lineoe quatuor evarigfelislas'Sighiiicaht: iiaefi per lighuiri,per sefpCnteiii,'el pef quathor Teslaiira-
stiht, hTundaet iihniuhda , Judaai et Gehtes. \\hm tuf, per 'Chrisiuin^Ver 'Mainaht, -pWcVucem,pef
quatiibf animalia habe.ni oculfls aiite e't fetrb clk- viriun Josepli. 'Befyehsr^qiii lult in'IsfaeVCtoistuW
mantia, Sdnclus': quaiuof evaiigelisiaesUiit. item signiiicaVit-:Ipsa tle Me lacta bum t_ua^M, rotis

=i-Videtur-bineexcidis"se',locus,quem ailudil ,e,x sttellafjim/ixt .auctbf vbcat, sed 'quatjio'r-p'la|arum


Genes.eap.iiiSi.fluvius£grediebaiurde'lo,covoluptutik hiuhfli":s'uht"homina :' 'ijti&flim priofibus "littCris
ad irrigandum Paradisum, qui i\idedivi<£}lur \n giiQ- Adamiiiomen sighiiica^,-eliak'apqd S. August.'
tuor mpilq. Proindeerit efrinsequerjtibiil r^Siitueii- tfabiat. 'iL,in-Jbah. fetffac.ta'lii'dembrilibVsSina et
dus locus*adIiunc fere modiini,qudjuor ewanr/eflstos Sion ad calcfem S. '"Cyprianl,, Amaliifiten^iiorjnie
significant: F!uv'ws.forifeirisignific[utpiii is\ £>firi- Fortunatum 1.1, c. 7, de Eccl. Offic.atque alioVirar
siuni, et ConTerDrutbhiari Exppsliionerii m Mat- dilumest. Sed et''Siby"ll.Pracula lib. li. ASaihuii.
lliaeum. , , vocant . . - "
,.-,,",
b Legenduiri arclos, dysis, ahatdle,'niesefhbfici,
Graece v.pr.xog,Svot.-,ir,w,Toi4,nzvniifipw.Qu?2noii '6 Svffty
AvtAlvjv teXK"I
t; jA;tpj[iB9'.av
».XTCV.
§35 S. aiERONYMIOPERUMMANTISSA." §59
rotundS : qui, eam videbsmtsanabantur. Et eleva- A factum est, id est, quod angelus dixit: ut odtmplere-
vlt illum in caput virgoe, ut toii viderent eam, et tur qnod dictuniest a Domino,id est,,perpropbetaiia'
fugissent animalia deserti, prae timore rotarum, et Isaiam de Christo, hic ad litteramtanium. Ecceuirgo
sic unusquisque sanatus est,,' si inspexerit Christum in,utero Jiabebit,'et vocabit tiomen ejus Enmianuef;
in caput virgas, id est, in cmcem. Quatuor rotae. ideo hoc nomen interpretatum [Fort. ininterprela-
quatuor evangelistas significant: sic fugit diabolus tumj est, quia in utraque lingua excelsum dicitur
Evangelinm, quando sonat in coslutru nobiscumDeus, id est, Deus et homo, in una fide sit.
Christi autem generatiosic erat. Id est, secundum Fecit sicut prmcepil ei angelus: ostendit quod ipse
carnem. dixerunt. Ideo Christl dicitur, ut ab ipso visionem Domini meruit videre, qui fecit sicut ei
derivativo vocabulo Ghrisliani voeentur : per ety- praecepit.
mologiam iterum Christus, id est, unctus, quia per Et rion cognoscebateam, donecpeperit filiumsuum.
a
ipsum post lavacrum cbrismaj unctionem percepi- Donec pro numquam dicitur. Primogenitus in lege
mus. Sic erat per aeternitatem. Sonat Maria, stella dicitur, qui prius aperuit vulvam. Non quem se-
maris; quia stella duleis est, mare a amarum est; quuntur filii, sed qui prius nascilur. Christus pro
sic Maria, in mari m.undi fuit, inter peccatores ve- tribus dicitur primogenitus, in resurrectione a morr
lut stella maris : quia ut.mors est, stella viros ad B tuis, et a Maria, et a creaturis. Cum ergo natusesset
portum adducit, si seqiiantur illam : sic Maria iti Jesus, tres eonfirmat causas, locum, tempus, perso-
mundo ubi natus est Chriktus,'qui omnes ad vitam nam : in Bethlehem: -aplum fuit, quia e domus panis
ducit, si sequantur illum. Desponsatamater ejus, id interpretatur, nt ibi panis vivus,ccelestisnasceretur.
est, pro qnatuor causis, ut non lapidaretur ut adul- Juda est respice Belhleliemgentium. In diebusHe-
tera, et utin fugam haberetsolatium,] et genealo- rodisregis, id est, refert reges et duces Judaeae,ut
dictum est: Non deficietprinceps de Juda, nec dm
gia Christi per Josepb, ut partus eelaretur diabolo.
Antequam convenirentSliiest, antequam fuissent in de femoribusejus, donecveniat cui repromissumest,
J>qua habitalione,: inventd est ab Joseph in utero : ipse eril exspectatiogenlium. Ideo dixil Herodemre-
non in vulva, ut mulier, sed.ut virgo, habensde Spi- gem contra Judaeos, quia ipsi dixerunt ad crucem,
ritu sancto,M est,, factus, ex • Spiritu Spiritus, sicut Non habemus regem nisi Cwsarem.Ecce magi. ab
Ipse facit pomum super lignum, et Evam de osse Orienteveniunt: duin Oriens est qui quairitur, ideo
ikdae. ab Oriente indicatur; ipse a'd semetipsum nos ducit."
Joseph'autem vir.ejus; ideo vir ejus dicitur, et In Jerosolyma venerunt, quia de Sion exibil lex, el
ideo justuSf ne alii humanitatis conjunctionem sus- verbumDominide Jerusalem.
picaverint. Noluit eam traducere : id est, injudieio, G Dicentesubi est quinatus est rex Judceorum?Idest,
ne legem transisset: quia sciebat vlrginem, ut dia- rex confesslonum. Addunt causam inquirentibus,'
bolum partus ejuslateret. Hmc autemeo cogitante, Quisdixit vobis? vidimusenimstellamejusin Orienle:
id est, ditnittere. an tenere cogitabat. Hic prophetia stella muta, sed lucida, lux ducit ad verbum. Item
Impletur, Adjutor in opportunitatibus,in tribulatione. stellam ejus, et non cceliet terrae, necnori eorum
Angelus Domini m somnisdixit. Non In somno, quia fuit, sed Filii Dei. Nec fuit postea nec antea similis
saepius illi angelus in somnisvenit. Non semel, quia Christo in carne, ideo stella illos, ut coelestiscoe-
mysterium Deinon potest cognoscere semel: Joseph lestes ad ccelestemduxisset: et ideo non alia crea-
fili David, id est, prophetia impleta in Joseph per tura sed muta, ut mutus muta ad mutum duxisset.
David, De fructu ventris tui, et reliqua. Noli timere, Munerant, qui idolis adorabant. Herodesressiurbatus
idest, dilige, et gaude conjugem, nori nuptialem; estf id est, per invidiam ne se suosque filios supe-
neque crealionem [Fort. eoitionem],' sed cohabita- rasset: sive timuerunt omnes, ne £ non illis bene
tionem : tuam dixit, ut credidisset non ab alio, sed esset. Rex justus dura apud regem iniquum fuerit,
de Spiritu sancto conceptum. Pariet filium, id est, ut non tam fiunt chari apud alium regem socii re-
ut majus gaudium esset illi de filio, sicut inter ho- gis : vel ideo turball sunt ut regi placuissent. Item
mines mos est. Et vocabh nomen ejus. Item ad leeti- D ad litteram, turbalio fit malis ostensio bona, et ma-
tiam ejus esset. Jesam, ac ° dixisset Salvatorem : lus oculus solis ortu turbatur.
salvumfacietpopulumsuum: non dixlt omnes, nisi Et congregansomnesprincipessacerdotumetscribas
$ui„credunt in eum, a peccatis eorum: id est, quod populi: id est, sperans, ut cum advenissent, vel con-
iion poluit alius medicus facere. Hoc autem totum, silium recepisset, ut Deus, Interroga palrem tuum, et
i
a Addiderat, ut par eredere est, .Antiquarius ad a Perperam Marliana3usdonec pronum quam dici-
marginem, deletumest verbumunum, forte veroama- lur, subjuneto etiam glossemate, forte priusquam:
rum: quaeverba postmodum intrusa in textum, Mar- quorum istud induximus, illud veroe iectioni pro
tianaeusretinuit, satisque habuit parenthesi inclu- numquam e
restiluimus.
dere. Nos ejusmodi alia,haudi pauca inferius, casti- Qui pro quia, et ubi Iegebatur pro ibi. Sed nec
gamus. subseqtiens contextus mendis caret, guorum multa
i Fortasse iniqua pro in qua, quod sensu caret, sustulimus, maxime interpunctionis vitia.
' f
olim scriptum est. Legebatur uee.nonillis beneesse, Rex, etc, cu-
e Nullo sensu pro dixisset, legit Martianaeusduo- jusmodi alia jnferius, quae tertio quoque versu QC- .
bus verMs dixit et. Leviora alia taciti emendamus. currunt.
557 EXPOSITIOQUATUOREVANGELIORUM. MATTH^EUS. 558
anmntiabil tibi, majores tuos el dicent tibi, patres A ctam, permyrram mortificationem voluntatis. Item
prineipes seniorum et scribas. VbiChristusnascere- tria niunera, cogitatio sancta, verbum bonum, et
lur. Non dixit ubinatus est, ubi est? At ilti dixei'unt opus perfeclum.^Stella sic apparuit tantnm in ejus
in Bethlehem Judm, verbis dicunt, quod faclis ne- nativitate, sicut columba Jn bapiismo. Nam stella
a terra.
gant, caeeipalpantutlsaacJacob: dumirenegligunt, quando antecedebat eos, nqn longe
quem adorando monstrant. Tresmagi, tres filiosNoe, Et responsoacceptoin somnis, et reliqua. Ideo in
cum tribus muneribus, Trinitatem adorare signifl- somnis oculo clauso, ut Deum invisibilem, et, in-
canl. Tunc Herodes,clam vocatis,hic defecithistoria, comprehensibilem adorarent, et vjgiles non ape-
dura secreti indicat tempus stellae, propter hoc di- riantur oculi ad oreaturas, sed.ad crealorem. Ne
stant opiniones, quandomagivenerunt. Nampostan- redirent ad Herodem,,id est, post poenitentiamad
num unura aut duos, aliidicunt: non in Beihlebem, diabolum. Per aliamviamreversisunt in suam regio-
sed in jEgypto, inveniunt eum; et si in duodecim nem. Regio paradisus est. Ille per aliam viam regre-
dies, quomodo delonga lerra Persaevel Evilae, Ara- ditur, qui totamvitam suam emendat, et de pravi-
bioe vel Cedar in xn dies venire potuerunt? Sed tate venit ad sanctilatem. - ,.» j .;-' ,j >,,, , •
potest id facere Deus cujusverbo saxa.volant, mon- Qui cum recessissent,ecce angelus Domini, et reli-
tes movebunt, cui natura est fieri qjiodjubet. Dili- P qua. Gabriel, fortiludo Dei dicitur.. Dignumerat ut
genter tainen didicit ab eis tempus slellas,id est, ut infirmitalemhumanitalis fortitudo Dei conforlaret.
a sciret in quo tempore : for.teputavit quod ab ipso Et aliter : quia tunc angelus nobis.apprppinqual,
natus esset filius, vel de suo genere. cum nos refeserimus ab Herode diabolo. Fugit in
Qui cum audissent regem, abierunt. Quando ad JEgyptum: fuga victoriam ostendit, sicut Jesu Nave
Cbristuni quoerendum miltit, audiendus est : et quando dixit, Dividitevos, et ile in fugamdoneccives
quando ad se reverti jubet, contemnendusest. Cum foras exeant,posteaconvertile,et vincelis eos. Chri-
enim Salvatorem in altum duceret, renuit, ipse non stus primus fugit, donec retro diabolum vincit. Sic
renuit: dum vero deorsum dimittit et se adorare Joseph in jEgypto a domina.sua fugit inclyta, et
jubet, recusavil legaliter, DominumDeumtuum ado- postmodum ipse super JEgyptum rex fuit. Vsque
rabis, et>reliqua.Sic illi exeuntes exire sciunt, re- dum dicamtibi: hic ostendit quod inon semper fu-
dire oesciunt. El ecce stellm,quam viderant, et reii- giendum est diabolum, ut Paulus apostolus ait: Re-
qua. Dubium fit ubi se abscondit, quando isti abie- sistite diaboto,et fugiet a vobis. Noctem hic c osten-
runt. Aliquid humani consilii: quia Dominus abs- dit, quod secessitlitteroetenebra? Legis apud Judoeos
condil a cordibus noslris, ut etiam inquiratur. post ^Christum usque hodie. Vsquead morlemHe-
^
Stella, fides, an lex? Gompunctioquoe nos ducit ad rodis: exspectatvid est, tres iinnos : gentiles si-
Christum, antecedebat eos, quando venerunt ail gniBcatTrinitatem credituros. Et non pervenit usque
Christum, stella eos perduxit: nam ad Heroilem ad mortem. Herodes indicat Judajos, qui- ad Chri-
stella eos non duxit. Herodes diabolum signifieabat, stum veniunt post mortem litteroeLegis. Ex JEgypto
quia qui exiet de diaboli suggestione, ad Christum vocavi filium meum, primi Moyses el Aaron provo-
cum fidei stella vadit. Videntesstellqmgavisi sunt, cant Christum,, . > ,'
* Tunc Herodesvidens, quod illusus sit a magis. Hic
elreliqua, quia mos est omnibus,perditione inventa
gaudere ejus. ldeo ostendit, et excelsiorem puerum, proplietia impletur, draco isle quemformasliad illu-
quam suam matrem. - .. _ dendumeis. Et mittit et oecidit[omnespueros, ut re-,
Et intrantes domum, et reliqua : utrum domum gem nalum invenirel: hic plus illudilur, quos ex-
an diversorium?Et procidentesadoraveruhleum, ante stinctos putavit, yivos in paradisum misit. A bimatu
slellam adorabant: cessavit creatura, dum crealor el infra, id est, ab anno proeleritoet sequenti, quia
adoraiur. Et apertis thesauris suis, et reliqua : au- infantiaenomen annorum duorum. Voxin Rama,et
rum regi, thus Deo, myrra sepulcrum. Utrum unus reliqua. Rachel interpretalur ovisvidensDeum: Ra-
aurum, alius thus, tertius myrram obtulit: non sci- **ma excelsus. Rachel, Ecclesia, quae plorat in valle
lur : an unusquisque tria obtulil dona, aperte non lacrymarum, quos perdidit, qul ante peccaverunt,
dicitur, sed ulrumque in figura. Non discordant, de quibus non v.ultconsolari, quia non sunt Chri-
quia tres fldelesunum sunt, et in unum essent tres stiani. Rachel maier fuit Benjamin, sive quia ibi
frueius, tricesimus, quadragesimus, cenlesimus : mortua est et sepulta, ubi parvuli occisi sunt. De-
tricesimus in iide Trinitatis, quadragesimtis in per- functi sunt enim,et reliqua. Ideo synecdoche, pars
fectione aclualis viloe,centesimus aeternoevita3con- pro toto.
templatione. Unusquisque tria offerebant, per au- . Venitin civitatemNazareth, id est, flos mundi-
rum' conscientiam puram, per tlius oralionem-re- ticej aptum fuit, ibi habitare, qui dixit', Ego suin
«Antea ut scissent. Paulo pqst supple Diabolus, c Restituimus utcumque sensum, quo penitus Mar-
aut quid simile, ubi dicitur, cunienim Salvatoremin ISianaei editio carebat,: Noctemkic, ostendit quod se-
altum, elc, quem significarinomine Herodis, Auctor tessit liltermtenebrcelegis.,ApudJudmos poslChri-
notat. slum usque hodie, usque ad morlis Herodem exspe-
b Scripserit, utut perquam barbare, Auctor, perdi- ctds, etc. In sequentibus leyiora alia pene innumera
lioneinventa. Supra atque infra multa castigantur, castigantur.
quaj commemorare non vacat. . . j-
559 S; HIERONYMI0PERUM MANTISSA. S.6
flbs cainpiet liliuniconvallium.-Arelfelabs. teo invesli- j _.vipefaspiiarisaii, etsaducaei simuiaiit qul matfem
gans\ Nazaroeussariclus. Surge-,ticcipe puefutit et m'a- suairii'syriag&gani, et patfes et pfopiifelasbccide-
Ifetit ejus.Primb sufgea lerra qbi ferrefia' feliriquis; fuiit:^WJS deindiiiravit jj66is,-et feliqha: id' eli,
Et puerum..posieii matrem jubet .acclpere.- P6iiu§ rjuis,iibh pfb possibiiitate, sed prb difficuttaibVduiii
Deum aniarfe,poslea pfoximuhi. Afclielaus, haVfe- dicitufj;'fticilkffuctus botios; id est; depbriite oihhe
sis, qui sfe"piiiarit'essfe qtiod hbri sunt. e"£tasci vltitHti; vfeifabiie ffticiArnditjnuffipmhitetiiitt!;id fest,
sunts i qiii liabei tiiias tunlcas, dfet non habehii : qui fafeit
Ih diebusitlls. N6n au fcg'e'm'Afeiielaitm WiBh- iliicite",hb"liiicitis abstiiiriat.
- PBteslDMs b\
dum,-sed a iv annb Tibfefii Gaesans'; quia iii ipso lapidWus islis; et feliqiia'.'Lapldes
anno faeiuhi fest "vefbiiniDomihi siijjer Joanfierii,- fefSrit.qhia lapiiies goleMhf, sed plufes ihde ad
ante Clirislum, ^6x ahlfe vefTjum;iuceriia atitfe so- Clifisti fidein Vfefierhni:Id est, lapldes siniulaht,
iem, flos aiite frueturii. Pmniterilitini a§ile; fet ii6n q'iiia gfavi fetduri et frigidi iri Fidesiirit.-Sftufis pb-
operamiiii,'quia opBfa foras cbrpora difeituf; agitfe sild esi, id fesi, Evangfelium,ad radicein ttfbdrum, id '
interiori hoinini, de corde agaiur.- Poeiiiiehlia vefa fesi, Jdiiiieis.Secufis ex feffb et Iigho' consiat: sic
esl,- amissa "delleffe,fetprjenitehda-itoh coihhiillefe. Chfistus fexjJivihiia'tfeei humariitalfe": fadices, cii-
Ajipfopiiiquavit ehhn fegniim' ibJtbrrim: id est, B giiatioiies":afbbruni, peCcatbfttih; vel fadicfesfilii,
baptisiniihis vel Evahgeliiiiri Chfist.I; ifiafiyfium; Sfbtifiini, paffeiituhi.
vel Ecclesia. Foit;clainaAlhtti* deklerld,JoarinlsCIiriiti DMfaUtirbot, qui nou fabit ffubliiin bbhtifh,ixcide-
Irihuhi in iiJBduihfit clamOf,' si ibn&fe^sl: libiigeu fui'.*id est, dividetuf SbEfecifesia.IhigiieitiYhllihuf,
peccaibfitius srilus; secimdo ad shfdum, •Sittit uspis id est, iiimejuuifeii. Fbftibr me esf; iri fesl, rion
sufda; et feliqua:tertio indignatur. id est-,iliditjMlWs ^blum db Joahfiy, sed dfebinnibus foftibr fesiChri-
est ftiror-tuiisi In desertb; id esi; sihe Jiige";siiie ffege. Sius": ideb fbftibf, rjuia lii Spifiiu sancto fetih igiifc
sine sacerdote."vel propbfeiiii erarit Judael:Ut fjiii baptizai.€aic%Hie'iiiaptirttife, ideo iibii jjosium iii-
amantatnicoconjugem c&njiiiigfetespbhsamisifcJ&aii- cariiaiiohem ejus pleiii*jseiiaffare.
nes ticclesiani Ghristo eonjunxil: Idfeoamiciis sponsi Ipse i'bs laptizUhitiijne : idfest, in juflicio, vel 5h
dicitur: Joannes habeliat vesiein dfepiiiScambibruiii, Spiritii sliheio tit ighe; CUJMS venlilabfum,felfeliqiia,
ipse irijejunio fiatiis iest. et babfebatvestitriin et ei- iti est, justiirii jhdiciiim; in,maWu, id est, ih, pbte-
ium-je.unii; aptum ftiit, diim prjeriileiitiariitiociiit, .stiiifesUa; rifett, id est, hiiihdusvel Ecfelesia: irili-
utprius 1in Sfelitopleret. ut Omnis qui verbiihi jifaeui- cmh, id est, sanctum ':ih horfeum, in fegna ccelo-
eat, exetrijflo CbnfifnYet."VfestitiiinJoahnisaecafhe- , fiitii : ptilem,peccalofes, qiiia palfea levis iest, et
lotis; fsigilificatEceiesiahi gfeniium*,vcl tiiVitiasW- 'G ^poftatiifa Vehto, fe'tighVs coihbiirit': sie beccald-
TUmsqiios Cltfisius eoliegil. el fit Eiiclesia-.Zortfi. fes, ipsi feiiltOdiiiiilignehi, tjiiia iibn 'deficlt Ighis,
-id est, morlifieatib vitioriim \ cWaiufiibbs; ifl esi'-, iiisi fleficiaiiiltgha;
*fuia ibi esi fofhicaiib vifi et mulifefbhilri iiitbiliiib'. Tutic HenitJesus d'dGalilmhm; u'l bdplizafetuf, fel
Escamejtts tbcuitm; miserriniao aVfeSsunt, bsteu- feliqua. Chfistiis ati Jbannfehivenit; id fest, spoiisa
dunt Judieos, qui sunt lilleram legis iiti lociisiae'. ostihlaiuf spdiistim, qiiia Jbaniiis pfef Ecfclesiam
mel silmtre; %hifieal dulcfes serinoiifeSDei,velJu- siibhsus est. Hic tlibit, oscalefiii''ftil*osculo otis sui-:
-dabosqiii suscepefhnt "dulceinpraedicatioriem.tet ve» vfelifjribClitislijs a Jriariiife bliplizaiuf; lit ^efvus
ner Unt ad 'GhristunVi non se excuset suo Domino bapimfi, vel DomlnuS
ITuncexibdritdd eum Jcfoiolyihu, 61 feliifiia; 13 itbh 'dedigheturasefvb silb baptlkari. %'8 a te de-
lest. -Judoeterra _ pfo habitatofibiis difciiUf.Jerosb- b'ebbtiplixafi.Pef'istahi causam Joahflfes feiigiiovit
iyma, tiisiophcis;ihdieat pacificoss qui ad Cbfisiuih rihtislurii lrilef hiultos. diim Jordahis fngit illuhi, cl
Veniuntpereohfessiohfem. Jofdanls, 'id cst, descen- montfes exsiillavefjint i 'qula efeatufa creatorem
sib\ Signifieatiflescendentes ili liumilifaie ad Ch!rii aghovft; et ideo ad Joannerii venit, ut mufidaret
sthrii. , " ,. atjuas; et iltSpiriiu skhcio'dferitonstrafeiufi Qfiatuof
El baplfaabuhl In Jbrdahe. Dstendit quia per ^fle^•*-* feausas. Siue 'modb, id feSt-,donec bapliiiati esserit
scensiohfemiiiihiiles venefuut iid ba'piismu"irii'ti6u/.i ainbo, id est, ab undis' Ghfisths, Vel -maftyrio, •'ad
lelites peccttlastla > oslehdit q'u'6d opoftet «oriliteri le pefvehit. UmnM justitihm-,et reliqua; id e'st,iegem
pe'ccata, ante"qu"6mafe^oniriiunloriemveniht. Pliufi- haiiifae, vel legfehiliiierS, quia mos fiiii in eis se-
•scei,idesf, dMsi; VelBarabala}Vocatitiif, Sadttcaji. hiofes hohbfarfe.Baptismiim" Clirisiii Ut hOn dif-
jusiificali apud semetipsos. fe'rfeht"bbaptilriium Jbafinls ^e bapiisirib Gtifistii
Efdixii eis. PfogdniM^iipefhrurii.iiiem vbhfenum Qdialqualavatet exsiirig'uit;iaeo per aquas ba-
ihlingua tantuiii fest; riafriTiatricidas ct tiiaiflcidas ptismum fuit: itk joannes lavat et exsiinguit pee-

a'Atq'ue Ijascmirum. quam depravata erant. iu nulla verborum Sci'ipluraesijuasexponuutur, distin-


deserto joannis Chrisli trinum modum fit clmnor>.„ ctio.
secundaq surdum,si cum aspis -surda^ etc. mox, * Deesseverbum aliquod, ut aliu s perleplusf-ue sit
eraut Judmi, et qui amore amico,etc, ut njhi! de alils sensus, perspicuum est, Sic paulo post, ubi dicilur,
inlerpnnctionis viliis, atque orlliographioadicam, et fcaptismusmari: quem ex ingenio locuin refigere no«
quae contexlum omnem pervcrieiiat, et sensum, libet.
"
Sii EXPOSITIO6UAi"uOR'EHIlGfe'Li[diiuM. ifATTHJiUS. sii
caiuiri, vivifiikt et satiat a : Yia naptisinus riiafi; Et A qui per nieninfum a 'PiTaiij fefucifiglpefhiisitr HSS
quia.dubbiis substahlils bapiftantuf, i'd esl",aquS 'et tres tentationes ih Main prius diabbihs exigit: pef
-vox sacefdbtis, Visibileihfetinvisiblleih, corplis ei giilamdixit, gusla : pef vanain gTbfiam', %ri'til"s\cut
animam. isc'e'naitrie%ua,Mgriiricat, pijsiea iisceh- 'dii: per aV^fitiam,scie^iesirjnumet mtiluni';"seiipfef
defe pef-bbha opera, fet gradii lihniilitatis rlescen- lias tfbsiieriim t'erii'a^it.!Cnri*stiim : giila, de ^efra
.dere: quia Jordahis descensU aibitiif. Ecce "tiperli lieri ^dnern ': per" vlniin glbriaih, milleie 'debfsum:
sunl cceli,id est, baptismiimbsVeridit:_crjelumap8f- pfet avaritfairi, bmiiiaiibt dabb, et feliqiia",Seo *<jui
luiri est unicuiqite pbst ciiipam Ailai; E"tvidit splri- feiihiin abyssum, v'efb'0proedicatioriis',aufcil:oslbii-
tum deiceridenlemsicul coiumbam: bsteiiait qiibd in 'dit pef hastresviiicfefediaboiuhi. Hic ostendit VI-
fbrriia *coluriiba3 taniuhi; quia aS ae'?esjiifttui ebfpiis fuiii beiihi el veruiii libiiiiiiera': iMb qfieni Wlkk
aeceplt": simililiid'6cdliimbaia d iibc fiicta est; riani . diabolus, Deus est, cui angeli minisifabMit.xLilies.
ahtea hoii fuit. Ideb iii cbTuhiBavenit spiriius"ih iifeciinasffrit bhni, "iitlibut Bbonihiniis feniis deci-
Uhristum, quia kvis hiitis esi': ita 'Chfistus mltis tiiasuafe ueBemiis:,ita et iiiefum Vitaenbstfac Dfeo
sihe maciila. Nariialiier, seplem figuras habei cb- 'deciriiasdiife stud'eamiis;
lumba, septiformis Spirilus sighiucaiur; et ideb per ., QuoiifBmatigelissiiis,etf'eliqu"aI"utyiclssfet€Am-
"coliimbamveiiit spiritus ili CHfSsto;sieift sieiia qiise B siiini exempio, iioc iicfli Ciirfsitis iiiurii eienijiio
nec aiitea rriit, iiec pbkea. Vel i'd"S!bquia filiiis ih suo vicit per scripturam. Sed diabolus .iitjii fectirin
cofpore. qiiiasieuiriori poliiiskeiilnomlhes prleseii'- iiliini psalnium ^e thfisto. intbfligit":aU, illi Jesus,
tiairi Filii DeisusiirifeVesiilecorpbfe : ifa iiecspiH- Non ietitabisbdniiMumBeiiin 'trium','liic.}ji"cit.,:''dlii'iii
tuiii sine 'coiumiiaispecie sustiriuisseiit. Cffir iuper ego suih Dbmihiisbetis tmis, cuf ihe tehtds?
apostolos in igrie, el "Chfistb in cbluniba-,iid iiiie- Et ostehaitei otiiniareljna hhuriii: id ^est.atif lini,
liini diceij&iiihdstehdiiiit. Ei Voxife crefls, hic Trt- argeriliihi. 'ifrcc omhia %ibi"kabo, el feliqiia. Vefe
nitas cohiparalur. Vbx Pdtfis Filiiiin dicft, spifitlis feadft, qiii adbrat diabbluni'; quifcuinqiife ihoivaciiiis
pef coiuniiiain".Hk est F'illushieu%ei feliqliai qflfa prihcipi prppler mercedem ciif'avefi'(, sfe 'diabbb
pfinsTiliiisAaairidisplieliit,Ih Cnfisto- ^iitem
'
cbih- mancVpainr.Vadqretrb, i'd est/reghiim luumiiunc,
"
. iii ih ihfefnum.^ ' .'.
placuit. Vel iudicib
Tunc Jesas duclus esi, irl est-, a Spifiiu lancVo*du- Domiiium tttum adorabis, et reliqua : per jtria
cius in deseffo post baptismuihliaViehaiirit quod exempla i" peulerbhqinii quo sighificaiuf Eyarige-
p_jrjejiniliiin eYbraiioheirivliiciiiiflaiabblus. Debe- lium, jd est,.iteraUo legis, I)bnii*nus'diab61uhi yicit:
riiuset nbs lii deserium diici a viilis', ui vincamus > item s"ignificat,id.est, j.ehtaiib in bayid et Gpliai.
ipsa. Vt lentaretura diabolp, id est, ut .diabolujn "- v lapidfes,vlibri Moysi ; qui de unb bcciditdiaiib-
vinceret. Quadragiriiadiebusel ijufidyaginiariociibiis, lum, W est, unum iibfum^ut iapidehi.. Pef lii teiita-
ue hserelici dicerent, ^jboa nbcte mahducasset. xi, liones, id est, suggeS'Io,delectaiib, cohsensio; sed
. sigmimqnod Moysesjejunavi.t,iii liibnje,et XLElias: Christum per spiam suggestibriem.ieiiikvit,"quiasiig-
et fiiit cum discipiiiis suis quadragjnla diebus pbst gesiio ex diabolo fit. . ,. ,"
resuireciionem ; et XL diefum,diiu.viuni,,quia per tum aulem audissetJesus , qiibd Joarinestraditus
hx-c.peecatum
". "- •"; f
Adae--delfere,
'-•- *• debuit.
. V"
Pbsiea
'•>-' • esuriit,
''•• esset, secessitin Galilmam,:id est, a Judaeis, abiit Sd
J,:. verum •.
indicat hominemj ut diabqlus, fallefet ejus gentes, vel reliclp sy-nagogacum Lege sua, colib-
nalivitate, . - volubiiiias
cavit Ecclesi.amel Evangeiiiim.,<Galil8e'aj
Accedensteniqior-,Id est, tamquam piscis tenlat dicitur: ad eos yeoil q«i de malb ad boiiuniveniunt:
hauium, ei,vinciiur : ut qui primum hoiijlnem per etquiapro sanitate pnellae venit, einiuliefeiii in
gulam vicit, .a secundo per abstirienliam yineatuf. via sanayit, significat"synagogamet Ecclesiarh.',Re-
Si filius Dei es, dic uttupides, el reiiqua :-per,ely- licta civitaie Galilaea,venit in Cafafnauhi,:Villhpui-
mologiam,panis a pascendo, ut videret si jde pe,tra cherrima figurat Ecclesiam. .Nazarethflos rJicituf:
potuissetlioe facere: vel quia mystice diabbli,.ci-T ,quia deflqre fructus fit; Cafarnaum yillq pingufidi-
bus, homines lopidei et duri in peccaio; sediile, nis: lux illuminat. et pinguedo sanguiue caret. 6§-
quide aquavinum, et de petra aquam produxit, tendit.quodChristus a flore.iitleroelegis,pervenit
potuit hoc si voluisspts ad fructum pinguedinis Evangelii Iucis, id est,
Nonin solo pqnevivit homo: et reliqua, id est, scienlioe.
non vixlsset-homo,si non voluisset Deus, etjam pa- , <=fn finibus.Zabulon, et Nephthalim.: Zabulpn ,
.nern mandueasset, >etsinori mandueassel panem, si habitatio.puichritudinisdicitur,: Mephthalini, pblivip
v.oluisset,vixisset, sIcutMoysesetElias,XLdiebns. dicitur. Hic.ostendit quia qui obliviscitur-peccaia
VerbumDei, animae, id est, aeternani -vilam-.Jn sua,ipse in pulchritudine.habitat. Traris Jordanem,
sancta <4vilale,idest, -Jerusaletn.-SM.ier pinnamjem- ei reliqua,,: quia pro timofe genliurii populqrum,,
pli, idest, super Hiurum"arcae maperia?, .elationem iste in noete manebal jn campo,.
significant: non est, ut a capite se tenlare dimisit, Vidillucemmagnam, ut dicit : Lux orla est eis ,
a. Corruplus locus sensusque est; sed, qujejuio . Leyjpra-dissimulamus.. ----,,
emeridare, nonest inproinptu.bmriirib hbnftbet: c Vefba"in sectionem
^ Aniea Deuteronomio,qui significantEvangelium, claudebant. finxbus'supenbrehi pfoxiine
'
545 S. HIEROOTMIOPERUMMANTISSA. • _ 544
qui sedebantin tenebrisf id est, ignofanliae.peccato- j!/_.parvulosvenire. Decapoli: id est, qui verbaLegis
rum, lux orta est eis, id est, Christus. observant, et de Jerusalem, id est, quodvidenles
Pmnitenliamagite, id est, vinura in vulnere po- pacem, Christum secuti essent, et deJudma:\i est,
nite; appropinquavitenim rcgnumcmlorum, id est, qui per confessionemsecuti sunl Christum.
oleura in vulnus: consolalionemdat, quia in."Veleri Videns aulem Jesus turbas. Ilem quatuor turbaa
pccora immolabant, in Novo unusquisque Domino secutae sunt Christum , et ipseequaluor sequunUiT
offeret. Ambulabat, ostendit nobis in mundo esse Ecclesiam ; prima ut Chrislum per timorem etamo-
praesenti, transiendo, non amando. Juxta mare-, rem, item ad Ecclesiam veniunt : secunda, qui pro
mundana carne , mare Galilaeae,ipse est stagiium cupidilate cibi atit potus : terlia , pro invidia , «t
Genezarelh, lacus salinarum, et mare Tiberiadis, habeant quod accusent: quarta doctores. Christus
et lacus Cineret. tria refugia habuit, ut fugeret lurbas, inmonle, in
Venit post me, et reliqua : id est, animas traliere deserto, in nave super mare; baectria nobis relin-
de pelago peccati ad litlus requioeoelernaa,quia mos quit: in altiludinem mandatorum descenderein dr-
est piscanlibus navem et relem in mare habere : ita serto , deserere vitia , et in nnitatem Ecclesiaein-
aposloli Ecclesiam, Evangelia, et mundum, pisces, trare. Navis Ecclesiam significat : ut qui habet
homines : mittentes retias in mare, praedicationemB I gubernatorem et navigatores , et aqua , qui jaclant,
in mundum. hi de nave. Idem episcopi, et laboratores, et qui
Illi, relictisretibus et palre, secuiisunl eutn. Idem, ministeria intus faciunt, et tres offenduntnaves,
patre diabolo : retias habitalionis, et negolia soeculi. periculum in undis, in vento, In silice: sic Ecclesias
Petrus et Androeasrelias miserunl in mare : osten- periculum undis, teniaiionis diaboli, in venlo pec-
dunt, quod Dominuselegit alios cupientes , rebus catorum , in silice , falsis fratribus. Quandoascen-
mundi adhaerenles. Jacobus et Joannes retias refe- debat in montem significabattheorica, id est, con-
cerunt, ut miuerent eas in mare, id est, quod elegit tempjativa: quando descendit, doeet-pradica , id
alios cupientes adheerere rebus mundi. Quis plus est, actuale. Et cum sedisset, indicat incarnationem
reliquit de his quatuor? Petrus et Andrasas plus re- ejus hon apparuisse, quia qui sedit, vestimento cor-
liquerunt.quia propria eorum sunl, nam his duobus; pus suum defendit.
aliis fuit non sua. Accesseruntad eum discipuli ejus: id est, corpus
Faciam vos, et reliqua. Mutavitaffeclum, non.of- et anima. Et aperiens os suum, id est, qui aperuit
ficium, sed his quatuor , Iioecest prima quadriga : ora prophetarum. Beati pauperes spiritu, id est, qui
nunc bini et bini mitlunttir in Ecclesiam, sicut in pro Spiritu sanelo pauperes sunt, cum divites esse
arca Noe. Bini et bina animalia , qualuor virtutes C < pbssint. Beali milis, id est, qui nulli malum pro
significant: justilia, prudenlia, fortitudo, temperan- malo reddit; quoniam ipsi possidebuntterram, de
tia. Per tres vocationes vocati sunt populi : prima qua dicitur, crerfovidere, et reliqua. Berrfiqui lugent
per Joahnem, ad amicitiam, ecceAgnusDei: secunda, nunc , non de omni fletu hoe dicit: sed de tribus,
ad credulitalem, Joanne dicenle, Hoc primumsignum quos seeculumoportet habere : primum fletum pro
fecitJesusinCanaGalilem,ut credererilin eumdiscipuli peccato suo : secundum, pro peccato proxirai: ter-
ejus: tertia vocatio ad apostolatum, Venilepost me, tio pro amore ccelesti.Lacrymaetres naturas habent:
et rcliqna. amara, pro peccato non flere: calida, per calorem
CircuibalJesus totam Galilmam,' et reliqua. Sicul charitalis proxiriiideflere delicla, a jacent a ccelo,
Gedeon vincebal Philistinos, ita Christus deemonia. pro ejus amore flere. Tribus causis laerymae fun-
Docens, id esl, ea quaelegis erant: praedicans, id duntur : pro recordatione, pro timore futuri, pro
est, Evangelium. Omnemlanguorem,id est, medicus peregrinatione.
fuit populi, id est, Israel : languor corporis, infir- Beati qui esuriunt, et reliqua: id est, cui non suf-
niitas animae. ficit quidquid boni facit, nisi amplius facere vult.
Et abiit opinio ejus in totam Syriam : id est, in Ipsi jsalurabuntur,id est, in regno Dei. Beati miseri-
oinnes gentes. Omnesmalehabenles, id est, multis D cordes: id esl, qui miserentur, de miseria liberan-
peccalis insani fuerunf, vel mala fide. Et quia dm- tur, et cum dbho suo in coslumvadent. Beatimundo
moniahabebant: id est, in anima idolis creditur : corde, id est, qui purocorde; non langitur ulla con-
- lunaticos, id est, lunatici putabant de ortu lunoein- scientia peccati, quia mundus Deus mundos corde
firmitates. respicit.
Obtuleruntei paralyticbs: id est, pigri ad bonum Beati pacifici : id est, in quatuor partes; inter
agenduiu. Et secutmsunt eum lurbm"multm, id est: Deum, et hominem etproximum, inter hominem et
primo discipuliad fidem: secundi infirmi pro sani- amicum suum. Oportet vitium odire , et homincm
tate : lerlii legis periti, ad reprehendendum: quartii diligere.
pauperes, pro eleemosyna : quintae mulieres, nei Beati qui perseculionempatiuntur propterjusliliam,
ipsoedesperarenl: sexti parvulorum, ut dixit: Sinite' id est, in Christo,Haeoclo beatitudines ad octoho-

a Fortasse placens cmlo : sed non libet augurarii neque operee'preliuni est. Innumera alla taciti emen-
damus.
SiS _ EXPOSITIOQDA.-_.U0R EVANGELIORCM.MATTII^US. ] §46
mines perlinent, qui fueruntinjarca, et modo debent A est, qui"aliis minime preedicaf, et sibi-maj*bracom-
esse , quia sfepteminulieres urium virum habuerunt rnitiit."Minimusvocabilur iriregno cmlorum, id esf,
Cln islum : id est, in resurreclione. Haeocto Beati- in Ecclesia. Nisi abundaveritjustilia vestra ptus quam
tudinesinChrislocomplentur.Reati pauperes spiritu: scribarumet pharismorum: quia illi magna docebant,
Fifius hominisnon habelubi caput reclinet. Beali mi- et modicum faciebant, vel quia alia niandala de lege
tes : Discite a me , quia milissufh. Beali qui lugent: repudiatJant:.quaenqn amabant, noh dicebant, et
' ' ' -
Yidens civilatemflevitsuper eam.Be&ii qui esuriunt: quoeamabant, dicebant.
Meus cibus esl ut faciam voluniatemPatris mei. Beati Audistis quia dictuniest antiquis, non occides: id '
misericordes, id est; Misericordiamvolo, et non sa- Cst, nohsblveYelegem.-Qui ifascitur fratri suo: id
crificium. Beali mundo corde, id est: Estole sancli, est, ira ih corde sine voce;' reus erit- in judicio, id
quoniamego sanctussum.Beatipacifici: Pacemmeam est, in-die judicii. Racha, id est, vdcuus vel, inanis.
do vobis, et reliqua. Beati qui persecutionem patiun- Fatue, i'd es't,''siiiecerebro : reus erit .gehennmignis,
lur. "id est: Si me persecutisunt^.el vos persequentur. id est, gehenna duplex pcena, eo' quod ariimam et
Yos estis sal terrm : Id est, apostoli et doctores corpus jiiinit.
dieuutur : terrm, hujiis ihundFdicitur. Quod si sal Si offeres munus tuum ad altare, et reliqua : vade
evanuerit, et reliqua. Si doctor erraverit, in quo B recbnciliari fratri iuo :id est, niunus, orationem,
eriiendatur? Sal saporat, vermeS occidit. Pfojiciaiur oblationem aut ieipsum a'd communibriemoffers :
et conculcelurab hominibus,id est, exeant extra Ec- numquam ad Ecclesiam veniendum est, usqiieqiio
clesiam, et reputentur in parte gentilium. Voseslis fratrinoh reconciliaberis. Relinque ibi munus tuum:
lux mundi: id est, quia lux abs'consarevelat, et Je- quomodo,hoc impletum erit? pariter ariibosjncre-
nebras illuminat : ita et vos tenebras peccalorum pat, si est in propinquo, bene, et si longe, meiite
illuminate. Alias vero, sicut sol semper in coelo tamen debet reconciliare,' et j'am quod diciuntest,
manet: ita et vos ibi manete. cum omnibus^hominibuspacem babere.' .
iVou potest,civitasabscondi: Id est, Ecclesia, su- Esto eonsentiensadversariotuo,id est Evangelium:
per monlem, id est, super Christum. Neque accen- , dumesin via cum eo; id est, in ista vita : sive adver-
dunt lucernam, id est, apostolos et doctores. Non sariotuo diabolo, ut non faciasquod suggerit tibi.ne
ponunt sub modid, id est, sub timore, vel amore. tibi augeatur poeiiapro tuo peccato.Si infans gla-
Quatuor slmililudines habent apostoli : sal, sol, lu- dium peiit, non ei porrigas, unde se pungat: et sic
cerna, civllas. Super candetabrum, id est, Ecolesia. ei corisentis.Ne forte adversarius tradat te judici, id
lh lueearitomnibusqui in domo,sunt: id est, in Ec- est, ne lex Evangelii Iradat te Chrislo jiidiei: quia
clesia, vel in mundo. Sic luceat lux vestra, id esl, G non consensisti Evangelio",ministro, id est, angelo,
doctrina, sive bona opera*Et gtorificentPatrem ve- qui animas in pcenam mitlit in carcerem, 'id est,' "
id in benefaclisvestris. - iu infernum. *
strum, est,
- Nolile Non exies iride,id est, quia de infernonemo' exit,
pulare, quia non veni solverelegem : Id est,
quodcumqueopus faclum est, ipse implevit. Quando' donec novissimum quadrantem reddat : donec',pro
filii Israel peccaverunt, Mbyseset Levi tres gladios semper accipitur. Quadrans est qtianapars hiimmi,
ad vindiciamsuper eos acceperunt, quodChrisius quaepro Iavatione in -merccdedalur, vel pro minimo
fecit cum dixit: Non venipacemriiiltere,sed gladium. peccalo dicilur : quadrantem reddere, in infernunv
Et implere, id est, quod niinus erat, quia velus Lex, miiti, vel quia homo de qualuor elementis factus est.
si quis adulterasset ,-puniri jubebat : nunc autem Audistiquiadictumestantiquis,Non mmchaberis,id'est,
non solvitur, sed impletur, cum dicitur : Qui viderit nbnadulterabis. QuiVideritmulieremadconcupiscen-
mulieremad concupiscendameam, et reliqua: et ite- dumeam.Duae cbncupiscenliaesunt, prima, quam si
rum: De omniverbooiioso,ralionem reddere in die possibilitas sequatur affectus; operis non sequitur :_
judicii. Ecee non veni solvere legem, sed augere seeunda quoeconsummatur, si possibilitas suppelat:
quod velus non dixit. - moeebatusin corpore, et in corde fit.
Amendicovobis.Amen,id est, vere, sivefideliter. D Si oculus luus dexler scandalizalte : erue eum, el
Iola unurn, nomen litterae, queeuno ducio,: fil deea a projice dbste.Idest, princeps veldoetor tuus, efue,
Iittera, id est, decem verba Legis, apud Greecos id est, separa eum a le, si te Dei servilio probibue-
lilteroe, quod nos unum diximus. Vnus apex, unum rit; unum menibram tuum, id est, melius est tibi ut
punclum , ad litteram; ad sensum autem, minima princeps pereat, quam cum illo vadas in infernuni.
mandala Legis. Donec oriinia fiarit, quia quae lege' Oculus, id est, desideriiiintuum, quiacorpus per
minima fuerunt, plena mysteriis fiunt;, iolavelus illum in gehennain "miliitur.Dextra ritanUs,id est,
Lex, apex Nova. mlnister, aut ira tua : scandalizatte, id est, amanda
Qui enim solveritunum de mandatis islis minimis. a te : manus, id est bpus malum abs"cide;
Idest, qui niultum docet, et mininie implet. Phari- Nonjurare :id'est,non perjuraTe : nonjiirareom-
soeiexcolantes culicem, et camelum glutientes : id nino: \d est, numquamj"urare: nequepercmlum,quia
a Videtur de iota' Iittera, quaeet rfecemnumeri contextus est, uf cum alia sexcenta hacienus emen-
apud Graecosnota est, dicere. Sed depravalus adeo _. daverimus, hic tantum i pro r. immutare audeamus.
8*7 S. HIERONVMIQPERUMMANTISSA. . 548
seriesesl Dei: aljter est, esl: non, non, id est, ver- 4 ypluit esjse. Et sic facianiuspt ha.redespatris ppssi-
bum idiciin ore et in corde: qubdamplius est a malo nius esse; nam et lex hpmana, heereditaV facit
est, id est, ex indignilate illius, cui npn credilur. filiqs.
Octtlumpro gculb, id est, nqn reddpre malum pro Sqnctificelurnpmeniuutn: Iiic r.oganms,ut in VLO-.
malo. Si quispercusserittein dexteram mqxillqm,id bis sanctificetur, id est in operibus nostris; namejus
est, si haarelicuspercusseril te in dogma nialaescri- nomen semper sanqtiim est. Venialr.egnumluum,ic|
pturae, praebeilli aliud dogma diyinaeScripturae, ad est, sicut oplant filii .^egnuniPfi|ri suo : ita _etnos
li - ,'^»'.- i-\> '.• tunicatn
vivendum.Quivult luam tollere,
m>-n-',',>,'it, ->.n •(,;id ..\; cri-
:. est, ' •:-' " ut
bramus, r • Ille ^lSn in
',v> res;net .,'_!>:; et non
V.nobis, .. diabolus:
'• . > •-
men quod in te homines spiunt de te, dispoliare: llle, _}_non peecatum, ' " ' Ecclesia, siye EyanT
siyp
Dimille et pallium, \d est, criminjs, puju,ssplus con_ gelium. , _.'"
scjus es, daei cpplessipqem.E. si r/ji|s te afigqrisq- Fiat vqluntqs luq, et rpliqua. Sicqt angeli in ccejp
verij millerpqsfius,vade cum illq qlia mille, id estjj,q| Sine cuipa famulantiir : ita et nos : vei siput in ani-
exieris eqrppre, vade etjnente. Qui petit afe da ei, mabus, lta el in corpore : vel sicut Chrisliani, ila
id est, qui inierrogat, dic ei, sive pauperi elee- hapreiici: sicut Eccjesia, lta Syijagpga: sicut |usti-
pipsjpam.. . tiij, }ta
' ' peccatum.
" " ' "* "jConyertanJ*, pt ijlis fiat' yolunlas
picttffliesl qiitiquis,Diligesprpximumtuupi,et prfioBliia. |'
habebisitumicuwfpin- CSuomododixit, non solv,ere Panem nos[,ruir*guot\dianum: id est, pnini die
lege,mrrecte Jmplej,,quia in yetere.djcif de diabq]p, iisque pd caput anin : hodie, ir| e$%,semper,: panem,
inimicuniqdire: hic atitem de utrppiie. Treis mqdjs id est Christum. Sic agere debemus, ut eum quotidie
diligimus inimicps: cordequiiips corde pdit :ppere ppssimiisacciperp ad remedium. Et dimittenobis,et
bene facere illi, qui nos opere perseqpilur: prare reliqqa : hic caulipneni cum Dep facimus: si.dimit-
verbq, qui nos yerbp crjininant. Galumnianlibys vobis, iemini, dimiltetur vobis.
id est, falsa apcusatiq. Vt sitis filii patris veslri,et re_ Et ne 7ios inducas in tentaliqnem.Sicut seduxisli
homines jn diluyio, yel illos in Sodoma, yel Pha-
liq|ia : iji esf, quasi aliquis portasset aurqm, argen-
tunj qpbis; et _si maledixisset nos, et percpssisset, rapneni in mare, sive in lentptione diaboli, aut iio-
dijexer.imuseuni,,ptcura illa defepissci||, e| nps dg: minum insidias.
fecisseftius: jdeo npn fleficienteviiapromjliitur. Qui Sed libera nps a malp. Id est, a diabolo, a peccato,
sglenisuurn, et reliqua : et pluit superjustos, quia in ab homine malo. Haeseplerporaliones: ° ut septem
utfoque tofus |||undiig continptur : in sole, arida, et gralioeSpirjlus sancti: quatuor communessunt pm-
calirla, in pluyia, iiumida ,et frigida : jle his qualupr hibus: trespetitiones ad. cpelesijapprtinent, id est,
faptu.s.estmundus : .sjcnos debenius dare jnimicis G sanctificetuf nbnientuum, adveniat regnum tuum,
npstris cib,u_met ppj,um,veslimgntum, et verbum fiat yoluntas tua ; quatuor ad islam yilam.
dileclionis. Cum autem jejunaverint, et reliqua, exlerminant
5? eninidiligitiseqs, ptreliqua. Publjcannsdicitur, fqciessuas. Id est, transfigur.antse, id cst, ul videan-
.qjiiapjiijliceppcca.t,aul qjiirem publipamagit elhni- tur ab hominibiis,quiajejunant. Vngecapuf tuum, et
cj, gei)j.ilpstE^loleperfecli, i|l est, ut perfpcle hocc lavqfqciemiuam, id esifc quod Dominodare yis^ qui
impipat;(s.inele.en]psynis,in jejuniis, in praj.ipnibus; est capuf tuum, proxiinq tuq .da. Npli tliesaurizare
ne corqpihoniinibusvideammi,5d pst, qupdbona ope- in terra, id est, in cpejp: ne mrugp,id est, vana glo-
ra per i$.{Iemhunianam non fiant. ria, aut ifa, tinea, invidia |jut superbia,,fures, daemo-
pu|jj ergo,fqcis eleemosynam,id esl, fap saperdoti, n.es, aurum, sensus, mundps, ' yestimenjum; nam
et pauppr},pt inifnieq. Hypqcrilqdicilur fictus. Per- cibns, praB.dicatio ;j|ivina. %.
ceper«n£.mercedem suam, npn Dei: Nescial sinif(r<j Lucerm corporis tui: id est, dpctor, yp}princeps
lua, jil est, yana gloria -.dexter.a,pmnia proplef tuus; corporis, id esf, hominis jiii{erioris, si simplex
Dpuinfap. Intra in cubfculum,id est, in cordis se- fueftt unius rei, Nemo pptestduobusdomhysservire;
crela : clausoostio, i&est, contra yanam gjoriam. ubi fuerit thesaurusluus, et reliqua : rxut unum odio
^Nojtjleinultum loqui, id est, ne mu|las petitiones, D hqb.ebit,jdest, quinecsibibpnus; aliumdiliget, qui
aijitniulta yerbi}dicer,e, siye per allitudineni vqpis sibi.bonus: id est, diabplum contemnere, Deum
D.eumrpgare. Scitenim Pqter qupd yobisqpusest, sic amare. Qui divitiis servit, diabolo seryit. Mammona
er,goarate, P,qiexnoster, id est, vivarnusin terra, ut dicuntur divitiae, sive nomen diaboli.
palreni hqbeapus in poalo; charitaiem et fraternita- Nonneanhna plqs est guamesca.Id est, qui minora
lem oslendimus dum dicimus nester. Hoc dicit im- dat Deo, et maj'oradiapolo. Resp'icitevolqtilia cmli,
perator, et mendicus: dicit dominus et servps; simul et reliqua. Quiamos est ayium in altum yolare, et
dicunt: Pqier noster. Ergo qjii unum patrpni habent, canticum cantare, et aliquid sibi voluerint in terra,
fralres sunt; idpp npn dedign.elurdpminus serram accipiunl a p.omino: ita et hpmines debent.coelestia
suuni frairem habere, quem DorainusChristps frater cogitare, et Deumlaudare: et cum cibis * indigent,-
a Luxatus textus hic erat verbis, ut septemgratim 1 Erat civibus.Mox quod dicitur, deponant quas
Spiri.us fatictt, qusjj subsequenti ispcolo subjunge- portant sarcinas, nos subslituere cpacti sumus, pro
'"J" "vvefbo
liatur,' adjecip ,e.ia'm' ' "! q""uod "sfehsum
" *' <orassit', ':'*•'--.
liis yerboriim' ihojistris,'
tdslicasll.' ' ' denondniporlairifides
' '''" •*'" • - pq- "'
inieVciplebau'' '\'li y"
'
S49 EXPOSITIO .QMTUOR-^?ANGELIORTJM. MATTHiECS. SSO
aDpminp in terra accipiunt reparationem diyinjia-,A diabpli, yeniunt ad tidem, recumbent,id.esl, inhabi-
tis. Quanto ntqgis Paler .".esfeiyquibonus .est nalura, tant. Quare cumiribus lanluni, id.est, propler remis-
dqbil bpna petenlibuBse, idest, fidenipercharitatem. sioneni. Qui ,cqiicupirscunt, illfic ftebunt : illis est
Inlrale per angttstam pqrtam, ubi nqn capient pecca- stridor dehMum, quo.r_jmJDpjisyenter ,est. Socrum
tores, nisi deponant guas portant sarcinas. Duo, id Petri febricitanteni: id est, jsyrmgogoedu.bietas,
est, charltatem Pei et prpximi : d-io Juminaria, su7 T.etigittpumutn.Pripstay.Uauxilium, dimissafpbre,
perius Evangeliuip, inferius vetus Lex,,ubi quis of- id est, desinit incredulitas. Ministrabat ei, id est,
fendat, npn intrat. Quam lata porta, pt reliqua •.id benedicebat ei : per yesperum,.ostendit ei firiem
est, divitiiset propria voluntate.servientes. mundi. Daenionia, id est, pecpata : per yulpes, id
Attendite vobis, id est, a falsis.doctoribui. ..cayete: est, Jiomines ,, >" •> : per
> • >-. >,incredulos r-', yplucres, homines
,r---- ' Bi-nji di-
aii,- ,.,r
in veslimenlisoviutn, id est, jbpni -docioris,Ippfrapa- vites. Non reclinet canut, ubi non estfides. Morluos
ces, id est, aninias in perdillpneraipiunt. Afructl\bus morluum sepelire, ,id est, cprpus animam : aliler, si
eorum, id.est,.-ex operibus, cognoscelis eps, id est, pecgatprlaudat .peccatorem.
nupiquid ,cflUig"tnf,de spinis .vid.est, de lMerelicis, Nayis^id es,t, Ecplpsiaet.mplus et fluct^s, .H est,
uiias, id est, vjirginiiatepi: de ttibulis ficus, ,.4 est, lentatip : dprmitams, ijl es.t, incar.natiiSj^iveijrucj-
cqnjqgem dp heerelicis. Arbqr ,bona, liqmp ljpniis , B fixus: .yepiiis, Id pst, subiia^iipa^entatjp.pffimpni4a_t
qrbqr tpqla, honiq nialus:.qiii agit.operp mala. cus, gpnliliSj.gens^cum.perfidia.Per mqnunienla,hoc
Non,qnmis gui dicil mihi, Doniine, Dpmine, -et re- sunt cqrpgra : per yiam ,npp transit, id est, per
liqua. De ill.is dicit qiii amant.in angulis stare oran- genlilitateni ad regiium. iGrex.pqrcprum ps.endunt
tes. Sed qui fqcit vpluntqtemPqXrismei, idtest,,<jjii hpjnines ante cqnyerslon^em•.dimersiinmare, id est,
servgt mandala. Multi inihi dicunt, Doniine, jd est, in prpfundum. Ppr pastprem psl.endit,p|iiJosopiips.
mulli sunt qui jntrani. per earp:,Qui« nmnquqmtnpyi Surrfixit: idesf, curatus.esl.: reversus iri domutii
vos, id est, bqnum, yel hoeretici, Djsceditea me, id supm, jd jsst, a|I pritnain^creatjoneiji. Spopsjis, Chri-
esi, <jjiisperant nqn.esse.rpmissionem peccatorjim. §tps ijst: sppnsa,.EpcJesia: |ilii spopsi, ^.post.plisun.t.
0,puiis,qui audit verba mea:,,et reliqua-; qui cpntra Rudis panhis, dbcfrjna JEvangelii:.Jjcissispa'nijis,.|ibc
proedicalipnemnon agit, assimijahiiur yir.osapieiiji, sunt homines veleres. Vinum novum, et utres vete--
<7«tfcdificqvitftomumsuperpelrain,M esl, sup.er ppus res, noya praedic^iio ad .Ijomines.yeteres. Princeps
bonum, ne intraret pluvi.ain euni, ,j,d psl, do.ctrjn^a figuram tepet prophetarjim , vej piitripi-cliarpip,
haeretica : .flumipa , perpeeiitipnes hoerelicprum , Piiella hsec.est sypagoga. Tpnui. Jesus"ipa;i|iin ejiis-
ypnti, daem.opes.j^ubes apcipi.unt pljiyiam jdemarJ3, dem .pueliie f id_jest. auxilipm,ei prjEe§j'iiit.Messis
haeretici .dpcirina de mpn_do..JEt.noncecidit domus, G my.ltd,iAest, cprda paraja : messpfes, ^octpres.' Non
duas 1
id est,npn cadit, qui superfidem stat in Chris}p. ,'i,''- •'• id•.,est>non
- ' tunicas, • dupja -mente nee dunla
\\-<\ >i?^*ji ., i'-' . *{>«,, fi-
.>
El omnisqulaudit verbp.mea, et non faciet ea. Iil djicia, in noyum , aut jn velus tT_3stamenlpm.Nbn
est, mos fiiitiii Lege rjpod nonessetin populp qui catciapientum, id est, non t.s.imoiiium.maibriim :
jjon essetrniupdus, et.si.sanilatem accepisset, pslen- nequevirgam, jd est,.npn fprtil-udineni, se.d_per.pa-
disset se_>sacej_doji:et offerebatiir proepmpnus: lienliam. Pax reversa, idest, mercesrecepla : iiier
dups turlur,es, aut duos pullos columbqrum.El fuerat pulyerem, inquinamenlum. IIpc.sunt;,auia pujvis
cum eis juxta hoc opus, lignum hysopum, et cocci- trlbus modis impedit, gressus obligat, pculospbpcu-
num.erga cacumen Jpsius lignij et dispergebatur' rat, vestimehta "ipquinat. Serpens cr,uclata abscqndit
sanguis allerius. avis s.uper istud iignum : super alte- capnt snum, _idest, .apostoji criiciali, jpnVegaptes
rum ayem, et.ipse dimittebaluirin aere. Lignum crux Christum. Perseciitip^e^, hoc sunf iisreses, De civi-
Cbristi; coccinum , passio ejus. ^Et oportet -ad tale inaliam, id est,per singulas^quaesiipn^esiibrpru.m.
marlyriiini ire, per passionem Chrissti, ,et sanguisi Nihilpperlum qiiod nok reveletur : id pst,' passip
nnster spargatur super cruceni ejus, nam ascehdat; Christi et pmnjum doctprii.m. Quod dico in tetiebris,
ad Ecclesiam, ppst passipnem corporis nostrl in id esl, ad Judaeos, dicilein lumine,id est, in .Eccj.esia'.
marlyrio. P puo passeres, id pst, corpus et anima,. spu Christus,
. ln iesfiwonjoIHts.,H est," ut non solyisset legem,, eiBarabljas. ^sse, id est, fides ; per gfadium, hoc
vel yidissent quod natus esset a Iepra. Ceiiturioi surit vferbumpraedicatiohii?."Aliler, duo passeres. id
figurat doctpfes, .puer paralylicus contraclus, signi-- est, .dno Testamenta. A.sse,lipc.est, Chrjslus. &epar
ficat genus humanum, in peccatis conclusuni.lnyeniit rare palrem a filio^ hoc est, fideles ab infidelibus.
Jesusin centurione trina mysteria, primam humili-- Accipit crucem? id est, crucia teipsum. .Scaiidalizare
tatem, ubi alt: Domine, non sum dignus,ut iiitressul') i,nChrjsto, .id.est negafeChristum. Amnd\nem venlo
tectummeum: secunda fides, ubi ait, lantum dic ver- agitalam, bpc spnt jipmines a,dulatoi*es,.:yacuos sine
bum, el sanabilur : terlia, id est, prudentia, ubi di-- fruc. u. 'Regntim pmlorumvim pqtifur, Iipc pst, ,quia
xit, liomosub ^otesfafe.Miralur Jespsjn cpniurione,,. per.cruciallpnps;carnis pt ppenitenj.ioc,,per,veiiitiir.ad
id est, inyenit in po sapientiam, qua fuerat doclns peir regnum.Dei.Jpse esl Elias, gui J;bannes,„quia ipse
praedicationemdivinam. Ab qrienie conversi, idest , spiritus erat Jn.Elia in.st-cuiidp idventu , ,.qui jp
ab infanlia; ab oceidente,id pst, a senectule; a,me:- Jpanne fuitin prinip adyentii. P^uerisedentps in foro
ridie, a juvenlute; ab aquilone, id est, dc poteslatie hoc sunt prophetae. Ca*iiat>i-Hi.s ]ioJbis}einonsaliqsti
68! S. DIERONYMlOPERUMMANTlSSA. SS2
iibias, id est, nuntiavimus yobis adventum, et non A pter diviiias suffocatillud : in terrami>o.!am.,id est,
credidislis. Lamentavitiius,et non planxistis, annun- qui audit et inlelligit. Et facit fructumiricestmum,-
tiavimus vobis pcenitenliam, expavistis cOnfessioni. ostendit ordinem conjugatorum,sequenliummanda-
Quatuor modis sunt laudationes : Confitebortibi, Do- tumDei; ifuctus sexagesimus ordinem viduarum,
mine, Pater cmli; fidei, Credo in Deum Palrem : perseverantium in Domino; fructus centesimus,hoc
marlyrum : Qui confitetur me coram hominibus: sunt ordines marlyrum, monacborum,vel virginum.
peccaiorum : ConfiteminiDdmino quoniam bonus, Qui habet dabilur ei, ostendit aposlolos : qui liabent
Abscondislia sapienlibus,id est, qui sapienlia hujus Christum,' dabitur eis et intellectus. Et qui nonha-
mundi uluntur; revelastiparvulis, id est, discipulis. bet, ipsum quod habet auferelur ab eo, oslendit
Yocatio qualuor modis facta est in novo : Venitead Judaeos; ipsam Legemquam habebant, aufereturab
me omnes,qui laboratis. lu velere : Venite,filii, au- eis. Videnlesnon videant, hoc sunl Judaei,qui oculis
dite me : in futuro,"Venite, benedicti. videntes , corde non credebant; aurJientes-non au-
Jugum, id est, doctrina levis est volentibus, gra- diant: ostendit curas corporis : audiebant et dnris
vis nolentibus eam. Perfectio treis modis intelligilur, cordibus non inlelligebant. Simileest regnutn cmlo-
id est, discipulorum, per baplismum : peccatorum, rum homini qui seminavilsemenbonumin agro suo;
per remissionem: Judoeorum,per renovationemnovi B qui seminat filius iiominis est: semen verbum Dei
Testainenti. Per sata, id est, messis, quod significat in corda eredentium : in agro, id est, in mundum:
Legem veterem. Sabbatum requies novi Testamenti; zizania, filii nequam, id est operarii iniquitatis. Ini-
discipuiivellenles spicas, id est, trahenles testimonia micus qui seminavit, id est, diabolus. Messls, coh-
de veteri, ad confirmandum novum : confricantes summatio saaculiest ; messores, angeli sunt. Pro
manibus, id est, exprimenles in sensum spifitalem. quid fasciculus dicitur? quia non omnes a^qualiter
Homo manum aridam babens, ostendit avariliam, judicantur, sed adulteri cum adulleris, et omnes
qui cupidus est in accipiendum, avarus ad largien- pares oequaliter.Granumsinapis,significatChristum:
duin. Qui solebatrapefe, discat largire. Extendil homo seminans, Deus Pater est: in agro, id est, in
manum, id est, purgalo corde, restitula est; signifi- mundo. Minimumomnibusseminibus:significatChri-
cat conversioneniad fidem. Lignumfumigans,id est, stum, refulalum a Judaeis.Cumauremcreverit,id est,
corda gentium parata ad fidem. Hominemdaimonia- surrexerit, fil arbor, id est, ascendit ad ccelum;
cum, mulumet cmeum,significathumanum genus. In rami ejus, boc sunt aposloli; volucresin ramis ejus,
domoalligavit fortem, id est, Cbristus aliigavil dia- id sunt sancli, qui lerrena despiciunt, ccelesliacon-
bolum. Vasqejuk,hoc suntcordagentium. Progenies cupiscunt. Aliter granum sinapis,' sermo sancli
Viperarum, quomodopotestis loqui boria cum silis C Evangelii: homo seminans, Christus est, in agro, in
mali? per viperam oslendii synagogam: progenies, mundo. Minimumomnium,id est, servaium in cor-
id sunt Judaei; sicut occidit filius viperam malrem dibus fidelium, propter sapienliam philosophorum.
suam',sic JrideeiChrislum, qui est sapienlia omnium, fu arbor, id est ascendit super omnem sapientiam
mater. Generatiomala et adullera, idem, deserentes mundanam; ramos ejus, ostendit explanalionessin-
Dominum, adhaerentesidolis. gulorum doctoruni; volucres,id est, amatores scien-
ReginaAuslrivenit a finibusterrm : significatgen- tiae, de semenle accepto, id est, doctrina Evan-
les; audire sapientiamSalomonis, id est, doctrlnam gelii.
Cbrihti. Immundus spirilus exil ab homine,id est, a Mulier, id est, sapientia, absconditinfarina, id
Judaeis;"abiit per arida loca,.id esl, per gentes; re- est, in, corda fidelium, sata tria, oslendit tres filios
verlit in domum,id est, ad Judaeos; inveniteamsco- Noe; doiiecfermentatumest totum, id est, dum pra3-
pis mundatam, id est, traditionum paternarum; dicalum 'est Evangelium in totum mundum. Simile
assumpsit secum seplemspirilus nequiores,hoc sunt esl regnum cmlorumthesauroabscondito, thesaurus,
omnes dies eorum in malo opere versi; intrantes in id est, Christusvel sapienlia: in agro, id est Ecclesia,
domum,'ii est, in corda persecutorum, quia Chri- sive in Scripluris divlnis. Vendidit omnia, id est,
stum perseculi sunt et prophetas. Materet fralres, id 3 reliquit vilia, seu res terrenas: emit agrum, id est,
est, synagoga et Judaei; foras stantes, id esl, extra regiium coelorum.Homo negotians, qui queerit do-
Ecclesiam; qumrenlescolloqui lecttm,ostendit in fu- clriuam divinam, invenit unarn margaritam, id est,
turo conversionemJudaeorumad fidem. Exiit Jesus sapieutiam Chrisli; vendidit omnia, id est, vitia.
de domo;sedebatad mare, duobus modis intelligitur, Simile est regnum cmlorumsagenmmissmin mare,
id est, de coelo in mundum, de Judaeisad genles. per sagenam, verbum prffidicationlsostenditur; in
Ascei(rii(in navi, id est, in cpelos; lurbas ad littus, mare, id esl, in mundo; ex omni generepisciumcon-
significalur praesens vita. In similitudinem,boc in greganti, id est, omne genus humanum. Audit yer-
parabolis ; semiuatipsequi prmdical: seminat, id est, buni Dei secus littus, id est, prope finem mundi:
verbum Dei: secus viam, id est, qui audi.tverbum paterfamilias, Christus est, scribaedoctores apostoli
Dei, et non intelligit: in petrosa, id est, qui audit sunt: venit in patriam suam, id est ad Judeeos.Te-
verbumDei, et accepit illum, et accedentelentatione, trarcha, id esl, a quarta pars regni.
negat illum; in spinis, id est, audit verbum, et pro- Alligavit Joannem et tnisit in carcercm: oslendit
8 Scriplum erat inita, fortasse pro quinla, tametsi d quoque falso. Kos quarta rescripsimus, ul rei ve-
I.S5 EXPOSITIO QUATUOREVANGELIORUM.MATTHJEUS. t&l
terminum Legis veteris. Herridiades significat syna- A^oves * qum perierunt dothuslsrael, ostendit corporali-
gogam; piiella>saltavit in corivivio,ostendit gentes 1ter ad-Judaeos; aliter, quia onines credentes in
saltantes ante idola: caput Joannis in disco, significat Deum Israervofcantun-Sumefe panem, i'd est, doctri-
•corpusGhristi inaltare,caputilliusin cordefideliuiri; nam; filiorum, id estj Judeeorum; dari "canibus, id
daltini esl puellm, id est, Ecclesiaeexgentibus; dttu- est, gentibus. Catelli edunt, id est, gentes; accipiunt
lit matri sum,-ostendit conversionem Judaeorum, ih de micis,' i'desf,' de minofibus mahdatis.
fulurum; secutoe ostenditpedestres; ostendit, non Misereor liirbce: ostenditquiaDeus totus miseri-
rcum pecuniis anteguis,-sed cum proprio labore de- cors est;' triduum perdurant mecum, ostendit fidem
bet homo sequiDeum. Curavitinfirmos, id est.abluit Trinita'lis;:«ou habent quid manducent, id est, hon
peccalis et ab idolis. Hora jam prmleriit, id' est, lit- habent verbum pfaediciitiOnis;-Nblo eos dimiilereje-
.tera legis; quinquepanes; id est, quinque libri Moysi; junos, rie deficianiin via, id est,'-ne'p'ereant in via
.duo pisces; id cst, duo Testamenta. sive duo ordi- errorisin;proes'ehle vita, quia'fidessitieloperibusmor-
Bes, id est, sacerdotum et prophetarum, sive duo li- tua-est.' Per septem panes osfendit eplaticum,' per
bri Josuoe. Twrba discumbebat super fenum, id est, paucos piscfes ostendit brdinem' prophetariim, vel
super aridacorda, sive supervitia discumbebat. Et sacerdotum. Super terram discumbens,-ostendit per-
•acceptispanibus ,intuehs inccelum, id est, abstraxil G C fectiores jam calcasse vitia' sua : per septem spor-
sensum; fregil, id-est, historiam legis expressit in tas, septenr doctores Spiritus sancti. Phariseei, di-
spiritalem sensum, et apparuitinlellectus; bbnedixit, visi, Saducaai,justificati '.•'coeliimserenuin,id est, re-
-id est, mulliplicavit. Duodecim cofinbsplenos, id est, surreclio Chrisli: coelum rubicundum, effusiosan-
,de doetrina sancta duodecim aposiolos, pro qua guinis : ccelum triste, passionem Christi ostendit:
causa non computaiitur mulieres et parVuli sicut tempeslas rutilans significat persecutionem. Catier.ea
-viri, qiiia parvuli non valentrepugnafe contra -viiia -fermentoPharismorum, id est,' a dcctrina ebrum. Si-
sua; sic et mulieres, quia imperfectus sexus est. Jus- mon, id est,' dbediens, id est, filius Jona, id est,- co-
-sil ascendereinnaviculain,iAesi, in Ecelesiani; prm- lumba, quod inlerpretatur Spiritus sanctus ; caro et
xedere trans ffelum, id est, de Judaeis ad gentes. Qua- sanguis non revelavit tibi, idest, pater et riiater non
tuor modis vocatur : prima natura : secuhda cogna- ostendit libi. Portee inferni sunt peccata hominum :
tione : tertia gente : quaria affectu."Quatuor modis claves regni ccelorum, poteslas est ligandi' et sol-
diciturhomo; quid dicitur. id est, bonum, bene, vendi, id'est;per pcenitentiamaperiehtur.Mullapali
pmnitentiamagite, et reliqua;'m'alum male, satiguis •a senioribus et scnfris,' haec dicens Jesus ostendit
-ejtts super nos; bonum male, ubi dicitu_rde cosco, passionemptresUrrectionem'.;/)ic!r.arf Pelrum, Vade
Itu solus discipulus ejus es? iriklus bene,' ubl Ap'osio-C G pbstme, ostendifipsum crucifixuni. Post me abneget
,Ius ait, tradidi- hiijusmodihoiniriemin hiterilumSa- semetipsum,-id est, contemnat voluptatem carnis.
tanm',ulspirilussalvusifial.Vespere aulem faclo,solus Qui .amat, vdliiptatem, propriam animani perdit :
erat ,- osiendit finem mundi: Solus venit redimere ianimahic. pfb vdliiptale^ponifur : qui perdit animam
humanum-genus. suam, inveniet-eam. Duobus modis animam perdit
- Navis in medio mare : id est, Eeclesia in medio liomo,' per marlyrium, et abnegationem corporis :
mundi: jactabatur fluclibus, id est, perseculiones pa- inveniet eam, id est, in regnum' Dei: commutatio-
tiebatur; veiitus contrarius, id est,-diabolus; quarta nem' dat pro ariima, qui carueni suam cruciat,- et
' '"
vigilia noclis venit Jesus, ostendit in .quarta lege, animam nulrit.
id est, Evangelii: AmliufansJesus supef triare, id est, - Post sex dies, jam in septimo,. osteridit oetates
calcans amaritudines saeculi; ambulavit Petrus su- .nundi, septiraa quaerequies intelligitur. Petrum, Ja-
per aquas, super amaritudines, sive calcans vitia icobumet Joanriem, hic ostendit lotam Ecclesiam;
peccatoruih.Petro mergerileirimafe,' id est, dubie- duciiillos in monlem, id est, in regnum Dei. Splen-
•tatefidei; sicomnis quidubitat Iif fide,'Jmergit in duit facies ejus sicut sol, id est, sancti in gloria Pa-
peccatum; Exlendit tnanum Jesus, apprehendit eum, tris: aliter vetus Testamentum splenduit iii Novura.
id est, dedit ei adjutorium-fidei. Haecsunt quatuor 1) » "Vestimentaalba sicut nix, id est,"congregatio omriium.
leges:prima in natura : secundalex littera : terlia ifidelium. PerMbys.en oste.ndit litteram Legis : per
prophelarum : quarla evangelistarura. Gum trdns- Eliam,ordinem prophetarum. Christus cum disci-
fretasset, id- est,- cum tfanslsset;• venerunt inierra piilis pslendit nbvum Testamentuni. Nubes tetra,
Genesar, id-est, de Judaeis ad genles'; obtuleruht ei Id est, Legis littera. Nubes eanciida, id est, prae-
-mtile habentes, idest,iilolis;serviehtes.'', - "dicaiioEvaiigelii.Nubes pluvialis, id est, praedicatio
'' Mulier Chananma -: osteridit -
pririiitivam Eccle- apbstdlbrum,' qui' faciebant" fructum
' • pcenitentiaj,
siaih : filiaejus a daemoniovexala, id esl, Ecclesia[ postascensionem Chrisli.
gentinm, abidolis cdrrupta. Sanataesl pitelta ex ilta! ' Cum venisset ad turbas, id est, cum descendisset
iiora, ostendit -conversionem gentium, ex illahora L Sn mundum. Homogehibus provolutus, osiendit or-
qua Christo erediderunt. Non sum missus nisi adi idinemproplietarum, qui rogabal pro se, quasi Ec-

ritas constet. Caeterum innumera alia, quaesingiila- '


.tim noiare piget, emendamus tbto contextu, ut liulluss
_?ereversus'jSit.'i:ui
' '' jnedicam
' "'mahum
' nph,
: adliibue^
"•'
vimite.'
.PAXROI. XXX. ; m
USp , ,,!u S>jHIlROOTI-:prERUIiJvfAIlTISSA.M.*';-' S56
iijesia vfjilius/ejfis.ilpiijatipps., psleiidi. .p.qpjilpm,jjep- A,f.cti;spiifaioYjssiirii»Sii-dePetroet l^ttSnei-.isicde
jtiiimj-ador.antgS'idpJa.,C_!dii;4K igpenijid_est,.ia cu- |nfante;pt sehiore zrPaterfdmilias'conduxit <,operar'wp
pidijajem. :je_*«.*jo..?? qSMtH't'AA'fM} Hi/lpxuriai-ft. -T PhW\eat>\ts.itam,?pater "Ghr,istus-'esJ:pr-ima^niane,
,; 2^'.ans|/}H5c,^e^udK]s,adgente$;:._l^r/ecw/mar,e, pstej.dii.ijJilijini.mnndi,:'operario.s;.culloresmanda-
jd,esl,aclgentps. M.itleharn^m^id.pst, verburnpraedi. Jpr,umJ)ei :,iimea,.|d est Ecclesia' :iri, vetere .vinea,
cationis. Pis^is,.r_i^i,j!-)'ira]i«n,f_sm.dJfin;aliumnostendit .lex, siye synagogaj;.::deiiariiimjdiurnum^yitam-aiter-
p-,cprnpmjupij jn grgej#s inveaie§statetr^ip,id_est;con- iiaBi.In.ifqro, id.pst, in moudo-iPrima hora,venit
^essipqem ii.dei,,Jiumanitateni .eudjvinita.iem.-i)taeis Ab,el_;oiertia;hpra -Noe-.-etfiliiiejns ::sexta>horavenit
prp n\e,et'pro,/g,,itJ,_3St, pr,ome>,fidem^et-pjrole.ex- lAbrabam :,npna,hpra,yenJt7Moyses""etEavid : onde-
cps^li,q_ieni.^«.;!,w(Ms:^^ .cinia liortayenit.popuius^geQtium.Afio niodov prima
,qgn_a3tate,par-7us, sedmpnte purus: ij.nde.ait Apostp- bpr-a_-idest_,inl'a3)tia: secunda-horaadolescentia;:
l.us,Esto.tepqiy.uliiiixnqiUia.Quiscandalizqvffitiityjum,.sextajuventps :._apnasenectus:!iindecin\a decrepha
,e#/H'sfad.est,£iv_3jpj^ aih*ers.iei_p ^agtSiS,- Quacumquelipira.eqnvjsrsus-ihgemueril hdmoex
i\ fjeiIfStfspenifetyrmpla,id gsl, pura,f_siye',cir<cuii tusliu- ipiorpprdeapcipittd.enarii"m..d^
jiis saaciili,:,j)i c^l/p^jtjsyin Iab,ore_,s<e_-.u!i :4imergutur est, fiiie mundi. Bi-eeur^torvineae,Qhrislus; «quimnr-
in inare,,id esjjn saeculuin,.J^nas .iua,,id e_J,pa- _Bmurayerunt Judaei sunt,.dicenles jJ.orfatsinBspondus
rensiuus :.gerf^s,,id gst; mimsler.:-_oculus, 14 est, diei, jdest, poriantesjlegem et prppheta.s,' , ,•:•- 'Z
luna: sjgnifical defeclioneni
ej>is'pqpp_s tuu^, a;ut,sacerdos_,,seu dpctpii^et-senipj;,. JTOc/io,.interpretatur,
Nec fqtitemnqtisiunmriex his, ne, con.ra eonjm inno- pppulj., Dgo casci signifieant'-Juda3o,s:et genles*.-se-
.centiam.pv.^^quae.crravu,, psteiidjjhunianipi genus;>: .rieiire^_secus viam, id pst, praesens yila juxlarfiuein!:
jiasipr,, Ghristusest; oyes.reiicta^.innipntibus-, osten- irpnsirjeJ,esum,,jd est,pei- incarnationeninSt.humani-
.iil o.i^ipes^ngelgrum, _jjuicpnsistunt,i,n.ccejest.bus. .ijatemtransiyil per mundi_iin;s^tare.Jpsum, jdiviiitia-

_ iSi.peccflveritrfraler,
<
f.i* •, t-..,. •> j t uus,',corrip,e,eum<,-int>er
, tv- ' • • - " te- et _lem oslendit. Cuni appriopitifjuqsjeiJer-osolyinq;\id
ipsitm: uf d.etectiopecealj_-ipnfiat^,et improperipn .esi.,-cum,venisset in nipndijrn. Bethfage, jd est.>r/o-
fralni nqn nascauir; 4ic\Ecclesvm,-id es j, ..congrega,- nius Ju_;crB,,yelj5naa"|//r-. .*MpnsOJiveti,id «st^- nomen
lioni ,fideliuni; <_|/im" c«, ;id est_,;gentilis,,'et publica- _lnum Iiiniinuni, -id est,, refeetio laboris, ^consolalio
_i*uses.t,,quipublicepeceat. K[oii_ .JHiago,.eGrum, git operis, npiitia veri_.luminis,.-CqsteUuriiqt^od:contra
_ijbiinpdio, .se^p.pera.eor-um,.,Si dup:cqnsemeiimt, yos.est, id est, Jerusalem, quaecontra legem'Evahgfe-
id esi, caro et aninia. Si caro cpnsenserit^ninjse,: Jii.repugnab^at,JSolyii-e-ei adducite tnifii,-oslendit con-
.quiipetit,perfidemaecepit. .->.;>'. ' .-> versionem Judaeorum, sive gentiuni,- per prsedica-
SMmleest r^gnumccelorumhpmini r.egi,-qui voluit G lionem appslolorum. OoiBiwusopus iutpet,jion .aliud
tationem /ppnere^cuni serms si,iis..T.-Qiirdecem jmillia joisi fidem *.adSip,n.'idest, specida : vitm-filid-.Skn,
.laienta, ,est giij peccat in Deum. Qui debpt centum id.est, cpngregatipfidelium : per vesiimenla,- psten-
denarios,,.est qui peccat, in.fralrem suum; conseryi dit doetrinam : fecerunt'eutn.,desupe.r<s'eder£., id'est,
p_uijpdipaverunt,-Iai_iIgeli.s,unt. CumconsumpiasselJe- Chrislus in corda fidelium; straverutil-veslimenta-in
iu's sermonesistos, mjg-ravit ad. Galilaeam,idest, in ,yifl,eonversionem huniiliiatis,ostendit.;JRa»io'sj/ear-
fine,mundi, de^genfib^sad ^ud-eajin.; , 0 ;, ., .boribus,,id est, doctrina genti.iinr: turb.aqute prace-
Relinquit hpmo patrefp.uet,matreni: gslendit quia 1dil,.,osi_endit Judaeps: turba sequens, significatgen-
reliiiquit Christus Patrem in ccelo; sic tamen. relin- _tes. Ci|san?i«,^alyuna me,fac,.siye salvifica :. sicut
,qui,t,ut;iipn dese_rat'-matrpm, id ,est, ^ynagpgam. salyas Judaeos, salvael genles ^sicuj s.alvas/ange-
Adtim);ebiijixoris,itct!, id est?Cbristus Ecclesjaa-.iEi-^nt Jos,,salva-!ranianuni genus.- Aliter: ramosde ar.bori-
dtio-ii}.,cameuna, osjendit quia .Christus estcap.ut, bfls, id est, .simplices dpctbres, qui per simplicilaj-
corpus yero E.cclesia."Uxor deseritur a virq.id^esi, ipm doctrinam. patrum quasi, surcuips.abscindunt.
cuiri rdiscesseril^quis a Christo, ^unc cQnjungjt se .IntravitJesus in templum;M est, in Eecles.iam;Eje,-
b:E,resjin ,unb ,scelere. Qua^uor ani.ui8| pereunt, id cijtvendentes,etenientes, id est, >qui,>dpna,- Spirltus
. dijniilit
est,li qui
'•< uxorem suam
-;,-_;. if',' >' -extra
-' ' rationem.
>,'.-->..' etqui ^- i) snncli vendunt eteniunt, qui. biipiismumryelqijam;-
dimissam.ducit.Difficiledivesinlr.abjt, et reliqua .:de pumque, s.cralionem. <5atbedr,a,.-id,iest_rdpctrinas:
hls dicit';' ;qui sub avaritia
.'Vc,'1!1.-,';..-..3.possident;
j . >•i'ij.v-foymnen acus.* mensa, id est, inandataJegis,: ,puerosiclamantesin
- ,.^,,'L.
-''*.,.v
oosterula Jerusalem dicitur,.Aliompdoforamenacus, temjjlo,id est, in Epclesi.a. Relictisillis,-'apiiifci*as_,
'cunfessio fjdei, y.elppenitentiae:diviies Jpdaei,dicun- -ostenditreliclos Judaeps: ,abii| ad^gentes. Belhania,
itii fcamelus pbpujus gentiuhi. Terliompdq fpra- id est, domus obediens.Ibi .matisit,,ostpndil, Cbri-
men acus,'bstenijit .passionem,Cbfisti ; eamelus, Jd stuin-in corde pbedieniium manpre,:, 'i:five_r(itur in
est,"qui'porlat pecfecatageneris humani. ' Inregene- ciyitatem, ostendit in ,pi;,imo.adyentuyenissg, ad;Jji-
raiione, id est, jier resurrectionem." daeos.Qjiirlesur.iitnisi fidem Judaeoruip,?,Arbpi.jii.ei,
Erunt'nbvissimi,'primi:"et primi nopissimi..Novis- i.dest, synagoga : secus,viam^,,juxla lijtteram.$&lfil
simi fuerunt populus.gentium; Judaeifuerunt primi, invenit in ea, nisi fblia, id est, snbstilutiqngnijju-

.,,. >a,Fortassecoronarium, uempe aururn : quod tri- rum provinciai pendebant. Sed hariolari.non vacat.
sive magisiratibus Rojhaqb-
"iiittiitin"iiiiperaioriI.U5, ,Merius pbifa, qu^tutb licuit, emendanlur,.. • ;..
tg$7 , EXPOSITIO QUATUOR-EVANGELIORUM. MATTHMJS. ' So8
"db3'oru'm,%t'l3pclfinarumpatern'afiim.''A iicuI-'AL"est,'Christo: doiiec ponam 'ininiicos ^tuos scubetlum
,:ne'a',:'j'0Sffehdit-syhag6gamMsine*ppenitenlia: Meris',id ,'pedum tuorum, oslendit, quia humiliavitpiidiosffet
tesi',-CIirisUfs.'5FoWi'/e /M'f*c,-id'e'st,'Judaeis; jactate in '•genfes pef patientiam subpedibiis' ejiis, iit:pef vih-
1 * ''" f "'*
-jnaVeJidest^ in cbfda credentiiihr.- ulctam' puhiahtuf pefseciitofes 'et"iii''fulufd." 'Super
-' Hoinbtjui' habebat tiubslfilios: HbmbChristus est: caihedrdm Moysi,' id est, "supef'idoctrinamnpsius ;
:dub%rfilihs,Judiebs *et'gehtes. -Qiiisbb iis'
fecitvoluh- 'phylacteria;"idest, x'verbaLe'gis'Jih c1iarMa:cb'h-
:" ''' J " ' '
'•'ititehiPWlrisyqmitsAi ed,"ei'-rion"fecit?Josleiii3ik'3\i-'scriptapbrtantes phafisael in frohte:'
daeos : el qui dixit non eo, et fecit ? ostendit pbpiiluni oslendit aifecttiin .
' •ilrefu's&7ei*i,'i7ei'usa/em:gemihans
'gehtiunvqiii 'fecit -pefebnfessionerii fidei.•'Pateffami- dolbris? 'sicul galtind'corig'regatpullos subtilas''s'uas,
-lias plariiavit %fH'-*Sm,':ih6niOrDeus'Patef est fviheli, • iri;s"pirispinhis1,' id^est.^subievatisalis^itleiCIifistiis
^syriagbgaYSepe-clfcumdedit';" 1ii"est; Jciisfbclia'abgelo- !%'xparidit"pal-ii:asin criice, iitcohgfegaret fili6s«uo*s,
afnm-lTbrW/ar,-'id-esl; %eiri_bTumThariyfiuin';'/uirr»-j 'sicul caniicum Deuteronomii assefit '•Exptitidit alas
-?h luer/iofostenditaoclririamLegisiajrieoYa/doetores kiias, et assumpsit:ebs'isup'ersdtipuldssttds: Ecce relin-
"'suriiVGum hiiieiri teniptts frudi dppibpmqudss'ei',i:\i :bqueiurdoniiis veslra''desei;ta, ostendit q'u'ia''derelieu
•'esiv'-adveriius'>;CIirisii ';"servithissi',-pfoplictae^unt: "s&nt-alege^sua^et"a:pfbplietia,.ef afsacefrloiib. rVb»
1
^querif priffluhi!ocfeideriirit;est Jfereriiiay^eilsaias :kI3 'hii"videbitisdonec'dicatis: Benediclus'qiiivetiiiin -no-
rtq"uem'iapidaverurit,'iae'stSteplianiis'.' EfecefunWilm ~'mine'Doriihiii'bstfendit^quiaIri secundoiadvehtn;''!)!-
-^extfaMrietHhy-Ufest_Jefusalem, 56 hionlemGalva- •!'debitktim'oriinis'carb; et plangenVsuperse 'timries-iri-
.'*i3a3.-"tiic:^inea,Jet alii%oloni. osiendff-Ecelesiam -^busHeffm-qhipupugeruni eum. 'Noii relhiqribiufJhic
-gcntium,-qui'redduh't<fr'uclurii,-id'est, cbrifessiohem ''ttipis 'sttper itipidetri, :osiendit dispefsionehi 'Judxo-
-'^{eriileritiaeet-fideii 1liapis; Id ek. Ciifislus: scissus ;-TiioiTTuiicscandalizabuniufrinulli',- 'osteiidittjuia^er
1
r/e monlesine manibus, id esl, sin&aelJivirili.^etcbii- •magnitudihem''':b'er'secutioms'negabiint :fChristum.
'•cubi.u :' de.hiatre sirie seihine;-de" paire sirie tem- ' °_ltemiHaiio,-'o'sieiidit ^sQiTuaiiT-aniiclirisii ^pnsitalh^in
pore'. Faclus inbuput atujtdi' contiriefduospaVieles, -'iemjiro-:' 'desolaiio;id-fest;crjhsiimhiatio';Qui stitiPin
"'ostehdit-novuni-et 'velus ^Tesiamentuiri',Juda208fet Ji"3(i''d,',id''esi;'iiicbrifesslbrfefidei.' ''Frigiariicldlikhn-
-:-gentes. Qhi 'ceciderii'
stiper'lapidenfyctirifringetur;si- ''tes, id-est, ad "dbcifihamVpbstoIorurri':''quiin tecto,
--r-giiificat'gerites'superChfistum', deihfidelitale'%d 'id''est,'*in eohtemplativavita'':'" rion''descehllaiih do-
.•'ifidcm;-ico'nffingeturshper, *id'-est,>-ih- huniililaiem. 'nnvhi, id est, in aetivavita : iii tigrb,1id-esl/ih prae-
-"'Sitperqaem-tero'cecideriliapisycbiiterele«*n;'bs'teriait
" '"'dication'3'Evarigeiii':ribh tbUai tuincamhsutirii,-id'-est,
-"'Jjidseos-supefsiitiosos: ."<-';'• '•-:•*•' ; ^nori revertafuf ad^pristiiiarii; conversaiionem suam.
- '' -'Homofex qtii -fecivmiptids-filio-iuo.' Honio Dfeus''Q. :iYm'-pTmgridntib'us, td^est, cohcupiseeMlfBU^iesalie-
Patcr est: per nuptias bsiendiVCbpulalibneni^CIiri- ria's:'^refftufi'!eiiii!6us-;j!'i8 'esfV^in^Pperb^pferp^eti-an-
sti ef^Ecelesisei'Sicut Eva ex cosia':AdaeVslcEccle- -iibus; >pef eTfiinnqiji-.ostenditJpersecuiionem., per
.£ia.ex!!atefe!€!ifisCiredemfitaest' :-"et*siiut exvir- :: sabbatiim.finemmuhdi.- Vbi:.fuei:it;tor,pfl,s„ iUuc.con-
/''gifte!tefra'prO'c'essit Adam : iWet^Ghrisius ex'vir- vqregqbuntur.sdquilm './•cofpus ChrisluS;est;-;- aquilae
'
'giiieMaiSa'iValus:Wsit' servffssuos.-id e_t, patfiar- • animae"sanctof iim :sunt. Aliter in.resurreclioue^Hna-
-' ebas"; -I7OTIBI wIsi/''aKos_'idest,'pf6'ph'et,aV. Prauri!ium ,jqiiaequeanima".pfjopriHm'eorp"us,sum'et,;:pir,solem,
paralum, id est, Seripturam' sahctam';-taurii "occisi, .ostendit ;pra3dicalionem..Evari*ge!ii,:,pef iunani,- .Ec-
.' bsteridit qui"pfoChrisiVsanguiriem-fuilefuM':altilia, - .iclesjami^^pef^stellas sanctps, siye ipraedi.catores.
_i i'd est/saginWta.' Abieruntin villhiri,' id est^in
'cupi- >.,¥Jriutes.,cmlorumH'Commovekuntur,, hoCijest agmina
*!r*diia'tem'"valiVihiiegbtititionetii, id est/ih ihuri'db,-:si'cut '," angelorumadjudicandnm •.•parebit signumm.ccelo,
"' ait
Apdstolus : 'Nemb'nii!itahs:Deo; viiplical 'se riigo- : r.M e st; crux-ChrJsti;:;.pertubam.pstendit,sonitiim-.an-
~'iiis smchldribusPutplaceat-ei^tiui^seprtibavitrReiiqui -'j.gelbrum.rjErunt.-r/uoin agro,.M.est, in pra.dicafio-
- tenuerutti-servos
ejus,'^osteiidit'lmpetum'' persebutio- . >.-nemEvahgelii ~<unus.assiimetu'r^ id(est|fqjiisCQm.p]et
nis. Ait servis suis, id est, apostolis. Nupiiaifcfclm rnpracdicaiionem in opere ::a/ias i,e/in^e"iMr,«idies_t. in
surit, jidi*'st,-corda eredehtiunieonjuncta cuhi Chrfc ©.ope're|iistitia3%'in:».o/a','linsritindo '..Mo niQlenles,
i.jisto.prp ambfe.scharitatis.iie^aae-citas-KiaruiH,idest, ,.j.id'est;.in>Eccle'sia>catbolica,,'jet h.aerelj.cqrjj.m.<;S
-„ad gferiies..,CoB_ire_ia*)en{'*!«j£io»os lef.nmlqs^ osteridit -„ >,-Simle<£sly£gnum.cmlomm.d'ecemy'pirginiby.s; >qum
^.prsesenlfem.-HiamJ.fiJntramf ^exati. diseumbenles,i i accipientesianipades '<£uqs,aid est,' in, res.urrectipne,
i • ostcnditsecundumadiventum. Motrionoiihaberis.ve- . xorppfa sua. yjfgines suritjep quoji.fGhristum, non
•.'stenmuplialehi, ostendii charjtatem; ut-ait^fides-sine -' iiegavefunt.': Quinque.-prudenies, eo ,;quod_propter
f'::cIi8fitate"mortoa-est.: ... ._• .>' ^ru .''-S~.,., - -: -; .Tegnum Dei laboraverunt.: ^uin^ue./aJu^,. os(epdit
' itMsulief,-id>est; >synagoga,pe'rsepiem'viros :-!epta-'.' -qiiiiprofetfibutioneihumanae;Jaudisgesserunt..iJ)(or-
--liciim intelligitur:- Mulier defuticla,;M- est, "litlera -:^__itori3;'«st'ante;mortem'lahgufiscere.'dorBiiEe:yero,
-'-'.dcfuncla ,transiendo de^veteri Testamenlo in novo. K%,;morteqiiiescereest.!#'3'diii,?joc/e,'iiIgsE; in.errpre,
IJI resurrectione cui erit ? id est, Ecclesiae Christi. sive in securitale negligentes. Nescio vos, id est,
Vixit Dominus, id est, Deus Pater^flomiHojnieo, iii - ''flescibopefavestfationa.".i> rv.C, "-J-.Y*. j -

\ Satius visum est, remqvere hinc verborum manirtfa. e." mi BaU'i sive,'iqu'se'serisum''ih'tefcipiebaiit.'i'i-'
SS9 . , S.HIERONYMI OPERUM MANTISSA. CBO
Homo proficiscens, Christus est; peregre profec--. i.rum Iiberaret. Sicut Adam, extendit palmani.inli-
lus,,id.est, de ,mundo ad Palrem. Vocavit .servos ;gnum vitae : ila et Judaei exlenderunt palmas in
suos,,id est, dootqres : dedit illis bona sua, id est, .Christo : proinde et Ghrislus extendit palmam in
doctrinam.Evangelii : quinque.talenta, id est, quin- lignum viiae : ita .et Judaei extenderunt, palmas in
quer,sensus, visus,.auditus, odoratus, guslus et ta- .ljgno crucis, ut nqs ab omni slimulojiberaret. Per
ctus: .,quos per consuetudinem solebat movere, ut .cantum galli ostendit refectionem, Spirilus sancti:
eausas transitoriasconver.tatad.aeternani. Sic deyisu „vinctus duclus, ut yincula peGcaiorum _nostrprum
dictum est, Averteoculosmeos, etreliqua. De auditu, solveret. , - <••.-, ., * - •
Sqipi aures tuas, nec audiant linguas. blasphemim.De _-, Corbana |Hebraice,-Gazqpliylacja.-Graece, Latine
odoratu, Bonus odor sumus Deo, in hisqui salvi sunt: divitiarum custodia dicitur. Per, effusionem sangui-
de guslu, Nolite malcdicere?sed benedicite: de.tactu, nis. Christi redemptum .est humanum genus: per
Qui furabalur jam non furetur, sed laboret manibus, pretium sanguinis, emplus est ager ,ad sepultqram
unde tribuet et indigenti. Id,eo,_fiuntdeeem talenta : peregrinorum. Hyrus •bPompeius est, Barabbas du-
duo lalenta, id est, intellectus et operatio;. qui ctus.in desertum, id est, in infernum : alter immo-
habethaec, etiniplet ,exemplis,,et,verbis docet, sal- latus, id est, Christus pro peccatobominum. Exue-
. vat semetipsum,. et alios instruit. Ideo geminatur; JruntChristum,.id,est, exspoliaium, -a fide Judseo-
. talentum: unumialentumoslenditintelleclum.Abs- rum.Indueruntchlamydecoccineo, idest,Christum
condit in terra, id esl, qui praedicationem Evangelit indutum fide gentium.: aliter per coccineum chla-
., pro terrenis rebus docet: post multum vero tempo- mydem ostenditeffusionem.sanguinis' ipsius, sive
,.ris, id est, in finemundi. Metit-^bi non seminavit,id martyrium. Exuerunt eum chlamyde, et induerunt
est, ubfnon fuil ,praedicalio : tollile talenlum,(. id eum veslimentissuis , pstendit in finemundi conver-
«st intellectum : dale, ei qui geminavit in bpno sionem Judaeorum.,
,,:opere. Quinque sensus, sicut ait .Aposlolus, ipsi sibi Milites sibi diviserunt vestimenta , ejus ; figuram
., sunf lex, qui ostendunt opus legis in cordibus suis. , tenet Eyangelii, [qui diviserunt inter -se doctrinam
Qui habet fidem, et charitatem, dabilur ei intellee- • Christi. Per scissionem veli ostendit scissionem
tus, et operatio virtulum; qtti non kabet, ipsum regni Judaeorum. Aliomodo, velum scissum est, os-
, ^quod habet auferetur ab eo, id est, qui babet fidem, tendit scissionem Legis liiterse per revelalionem Spi-
• et non habet charitatem, ipsa fides niorletur.in eo. ritus sancti, vel per ascensionem Christi scissi sunt
Majeslatem, id est, poteslatem, dignitatem. a, Hmdos coeli humano generi. Terra mota, oslendit graliam
, Judaeos : oves vero populos. gentium. Dextrum, id Dei, commota de Judaeis ad^genies; peirm scissce,
est, prosperum, sivereclum : sinistrum, adversum,' _ hoc sunl cordagenlium scissa ad fidem; monumenta
sive poenale, quia apud Deum nihil est sinistrum. aperta,.id est, cordaad fidem. . >
Cum autem -essetin Belhania, id est, in dotno obe~ Monumenlum,.id est, Ecclesia ex genlibus: no-
dientim; hic domus pro mundo ponilur. Mulier,-, id vum, ostendit, quia non fuit .ante.praedicatum ver-
bumDei genlibus; erccisummonumenlumin petra,
est, futura Ecclesia : alabastrum,ii est, corpus ho-
minis:perunguentum. ostendittidemconfessionis: ostenditEccleslamscissam de duritia gentilitatis;
volutumad ostium monumenti, ostendil duri-
caputGhrisli DeusPater.Tecumbes, idem Christus lapidem -
tiam.in corda Judaeor.um.. , ,
super Ecclesiam : Pauperessemper habebitis, id est,
spiritualiter qui indigent doctrinam, sive corporali- Vesper.sabbati: id. est, fine mundi; primasabbali,
ter qui cibos indigent. ilfe autem non semper haliebi- ostendit diem resurrectionis; .revolulo lapide, signi-
tis, ostendit secundum carnem. Joseph venditur in , ficat revolutaniduriliamJudaeorumin futurum;per
_Egyptum xx argenteis,' ut satiaret famem corporis: fulgorem-ostendit terrorem: .per .'candoremvesti-
Christus venditus xxx'argenteis, ,pro peccatis io- ,menti oslendit consolaiionemrecoiTeciionis; inGa-
in ad
minuni, et fame fidei. Opporlunitas, id est, tempus , lilma, monle, oslendit de ,populo Judaeorum
congruum;per azymam sincerilatis, sinceritatem gentes.
"
mentis -ostendit. Bibam illud in regnum Patris mei D .INEYANGELIpMSECUNDUMMARCUM.
wbiscum, ii esl, membris suis: in regnum, id est, Initium .EvangeliiJesu.Chrisli Eilii Dei, <juoddicit
in Ecelesia. Perculiam pastorem, id est Christi: dis- Filii Dei,, ostendit nativitatem secundum divinita-
pergenturoves, id sunt apostbli. Prwcedam vos in teni: secundum.carnem ostendit, dum dicit'Jesus,
' Galilmam: hbc est, relictis Judaeis. abiit ad gentes. Ecce<milto, id est, vox'Patris>: Angelum meum,id
Si possibileest, iranseat a me calix isle, id est, pas- , esl, Joannem : ante facienf.luam,, id est, Praecurso-
sio : hoc dixit pro parte carnis; per gladium osten- rem Chrisli, notitiam ejus facientem. YoxJoannis
dit verbum divinum.- Amputavit auriculam,jd est, est clamans, Chrislus est. In deserto, significatJu-
amputaium.auditum Judaeorum; immunditiam pur- dae.os, a Lege, a regno, etasaceruotio dereliciosv
•* garet: flagellatus teriuit,"utnos defiagellis peccato- , .parate viam, idest, corda, sive opera; reclas facili
, i' ." 'ii ', ,": •'> i>'; < ,- '. •' >. i
a Deerat verbum hmdos, sed et alia inferius in- versus essent.- - • , /
terciderunt, quaesupplentur.' Caetera quae toto con- h Nec scio quid islhuc rei sit, nec libet bariotoi.
textu emendantur-, annotanda per singulos ferrae
S61 EXPOSIHO QUATUOREVANGELIGRUM. MARCUS. 862-
ejus. setnitas, id est cpgilationes cordis veslri. Per, t _ philosophbrum.-SIc"etJudseidisruhipentes litteram'
bapiismum aquae, oslendit.-ablutionem corporis et Legis, sive prophetiam. Conciditlapidibiis, oslendit
animae: baptismum poenilentiae,remissio est pecca- populum gentmm adorantem lapides. "••' *
toruin. V.enitindomutn.Simonis.Andrem, id. est. ad- Homo sedens,=vfestiths ad fiderir-Jesu, 'osiendit
Judaeos;•diiuculo valde surgens,_ostendit advelilum vestiiiimfide,-etchafitaie; sanamente, id est, pura
Cbristi, et initium novi/Testamenli; abiil in deseiy atque sincera mente. Efogaverat subslaniiamiuam-h
tutnlocum;i& est, ad.Judaeos; ibique.orabat, idest, medicis,ldest;.quia-tolam"fidem,et,Conversatioiieia--
ibipraedicabat. •_ >;.•"'_._:'"'. ..-;., ,et spfenisuam iri philosophis posuerat. Misifbinos,
Non possetin.civilateminiroire.. Hoe.propter fre- osleridit duo-Testamenta, 'ut''ea'de'iri'ubiqueprsedi-
quenliain populi;"per .paralytieum ostendit.,buma- cent:similitef"etqula cliaritas infminiisduobusndn
numg^nus: perlectum, corpus.-A.-quatuor,pprla- consistit. Per virgam, consolationem, sive discipli-
balur/hoc sunt qualuorelementa ,perj:quaejconstat nam ostendit,' ut Paulus ait: Quid vultis'in virgave-
homo, .aut quatuor .ordines Evangelii, aut .quatuor niam ad vos, an in spirilu mansuetudinisj'et consdla-'
-VJrlules animae, id est:.foriiludp,.jusiitia, pruden- tionis?Ctilcialisandalibus,protribus causis, propter
tia, et temperantia. Fortitudo.est.pugnare conlra spinas, id est,'pro obligallonedivitiariim; vel solli-
vitia : justitia estdiligere Deuni:ex rtoto corde,-et; 8 citudinesifeculi: propter!frigus/ id est,- pro-cupidi-
proximumsicut seipsunl:.prudentia esl providere tate meiitisaut infidelitate'': proplbf serpentes," id
futura : temperanlia.est onini irae.imppneremodum. est, pro cupiditate nientis' aut infidelitate : propler
Nudaver.untteclum, idestjbistojiam^Legispatefa- serpentes, id est, pfopterdoetrinam. haereticof-um.
pientes; submiseruntgrabb,alum,..o$te~i&\t de.nudalam Nenduabus lunicis, id est,' non>':dupla.mente,>nec
litteramLegis', manifestum.sensiim Evangelii:. ., • dubietaie infer fidem, et-infidelitatem,r;*no"n;'dupla
Prmcepit'eisj^Uin,navicula sibi deservirent;idesj, fiducia in novoaul in veteri; Nonsicut simulalbres;
Ecclesia pra~,dicarent.>i<l,*cj*nr/it.
in.niontem, significat qui!ab hominibrislaudemquacrunt;per coenaftiqtiara
ascensionemejus cum carne in.coelum.;, tonans, non subsequitur prandium, consummatio>saeculi;
Chrisius.est; filii tonitrui, .apostoli.isuntj.nubes, quod veniente Christo consummatlonemsuani-vidil.
prophetae;pluvia, praedicalioest.,Lucerna.submodio, Jnmprmteriithora,'id est, littera ^iiegis, iindesait,
id..est,'f.quipro cupiditate.saeculi.docet: sublecto, vetera;transierunt,eteccefacla>sunt<nova.')'• .J'<:<, >
^idest,>obscuritale deliflquenliumpjlVonesf.abscondi- : Naves-in-.medio maris, id est, Ecclesia'in .fluctua-
ium, quodnon.vianifesletur;,occulta.lege Judaeorum-, tione.mundi./JesuS'solusin mare, significai, solus
quaemanifestata est gentibus.iHomo qui seminayit, natus in.terra.sine tactu>;:venluscontrari"us,"bsten-
osiendit„doctorem: quod seminavit, id est, verbum i] dit perseculionemTdiabolipost,ascensionem',Cliristj
divinum; ih terra,:dneord_e'hoininum;<dormienlem, in aposlolos.iVtoluit-.prmterire eos/ostenditiad'prd-
id.est, neseienleiii. per nofitem,-,adversitatem.,'sive bandos.eos, iGenesarelh ,port'um.aptum "iuterpreta-
igiiorantjani ostendit;,per djem.verp prosperitatem, tur.. Abiitin partes<Tyri,etSudonis;ii. est,,:ad igen-
siveignoranliam oslendit; p.er diem v.ero.prosperir tes;iugfessus hi domo, id est, in muijdum." ":..•oj.
taiem,.siv.e scientiam oslendit.;jpergermen,,coj% * :Neminem,voluitscire,: ostendit. huniilitatem'.:'iIVbn
punctipnemcordis, per liprban_,fidem operum;,per po/Mi«"'/aiei*e,,id>est,',quia'opera fejusmanifesta sunt
spicam, perfeclionem.operationis.; plenum.fr-u,ctpm semper. Per mulierem,intelligituriprimitiva>Eccie-
in spica, qstendit-.cons.ummadonem operum. _ger sia. Procidit<antepedes Jesu) .apostoli sunt, sine
falcem, amputalioi-praeseiiiis0viiae,etconsuminatio prius salurare, >fitios,,id.est, Judaeos,"Ut percipiant
sseculi... . -,,_.._,.., . • , ••..>'>' :' mandata legis, Evangelifi-et si indigne .judicaverint
DimittenslurbamJudmorum, abiit in, nqvem,id es.t, regnum .Dei,-',tunc .accipiant gentesillud.jlinjenit
in, Ecclesiam, jex gentibus. Aliae navesterant cuni puellamjacentem-super,(eciu|w,;id,e.stf,inyenil.,Aeam
illo, id est, diversaeEcclesiaeha3reticorum: per pro- in pris.lino ,f corporis; sui. ,Per surdum^et.mutum,
cellam verili.ostenditpersecutiohes cbntra ficleles,; ostendii humanum.-genus; surdus,erat ^qui,non au-
fluctus mitiebat, ut impleretur navis, oslendit per- D diebat mandata Dei; nec.dicere.valebat mutus, quia
seculionemAniichfisti, seusaevissimam.ut propead confessionemlaudis,-reddere noii";yalebat, et.con-
negalionem veniant mullf :-dile'cti-a jDeoy'perseve- fessionemjfideinon habebat.. Educit euni-exlra, lur-
fant in fidei Dormire-Ghrislum in puppe, ostendit bam, 'ostenditrembtam,vitam;'< quia;inriremolione
probalionemfideliuminpersecutione. Excitanteum, senipfef'cbgiidscifiiomo caecilatfem''pecfcatorum» 'ad
idest, iriy.6cant.eum3n persecudone,inadjutorium pfistiriain convefsationeriibonai nalura?. Misit^digi-
sibi,. Faclq esl.trunquillitasmagna,-id_est,.post per-
Ho? los inaures, cordisejus iet aperuiiosejui, ih cbri-
seeuiiqneni.Apiichristi, etpostresurrectionem. fidei. Suspjcierisiti cmto\ ostehdit ut omnes
mo habens spiritum, immundum, signilicat huma- fessione
refefreht: ingemuit,id est, prppeccalis
num. genus; catenas disrumpens,- ostendit genles laudes D]eo
mundo eminebant. Aliter,
praevaricantes legem naturae suae ; sive doctrinam generis humani, quaeiri

a Nullo negotio suppleas statu, aut quid simile. Nobis quob..vacabatiri pfiginali.spaitiumj.explere non
libuit. - - '. . - • ' ;
.-.',. _ -.- ..-,';,:/, .'-.*..
§63. .-., S. eiERPNXMfiPEilUAIMiNTISSAv.- *. §64
ut exemplum.daretnpbis,, ,ut -cum;supplicaiionibus,A.et aliiti-regnODei distufbeiit^Pcr''v'ernies'osti3iidit
ijogeniusDeum. .>•,.- .', . «!•<;>.' •- .;-_• ; sero pnenitentes", seniper"eomedit illuni'infprjeiia;
Per c»2cum.genus' huniaiium •osiendit: qui ad- quia dum spatium ,habuit/ffoh 'emendavii.;Onmis
duyer.unteuni)ud:J-esiimj,oslendil doc.tores..Appre- igne salietur': per ignem accehsioSpiritas-sancti >in-
liensamanuj id -est, dedil qp.eratipnem..I<;(/HSi7j.ei.'«telligiluf, qula sieiit <oinniseafb periitsiriesale.iia
e$lt\aiwu*n,,,*,ps.<.ndit ,reniptiOnpmcontemplationig el OirinisiiomO;isine'SGieiiti'a'verbiiBrfi infatiietur.*
y.itae,sivejextr.a,pj-isiTinamconyersationem.,'Ea;s}5Mej{s Httbetestileni*ri-Db6is,id-feStfhaboiei-sapientiariiOei
inearoatipnem Ghristi :qsten; in.vobis. Veniunt hi finibusJudce, oslfenditSnfutuf-'
?B:.,oci./os4:\pei*.spiJtum,
dit, >p.er_juamilluniinatus est genus humanuip,,:_im- runi reversuros ad fidetil ChristiiJudaeos..';., > "-
pqsithn$nqpil)us;,.M, est, ;<JerJit. adjutqyium qperaj -. 'Ullra Jordanem, id test. ad graliahi baptismi: Si-
'
tiqnis.__ ;_/- ,,.u-;..{.-,'. • > .!> .- • .1.. '--)_ niie-Tcir-iiuios 'veiiiread,nie, -hio^parvuli leneni figu-
_. Video,Iwminesvelut arbpres,, bic oslendit e^em^ rani; gentium^iidiscipuli^quf-prohibebaiit.^figurani
pluin ljumilitatis, ut pullus ,extqliatur de.yirtuiibus , tenent; jBdooofum,.'Ca'melos 'per-fofanieriacusiiori
sed^mino.remet inferiorem s,e. existimef.pmnjbus. posseiransire, hisi.deposiifis:dneribus.:sic;et•JUdaei.
Iter.um hnppsujt.manu$,super_< oculos: etaperti-sunt,, aisidepositojonerepeccatdruni, sivedivitiisf non pas-
ostjenditqtiia aperuit co.rda hominunr, ut- yiderent » sunt inirare/jn ;regnum Deii-Qjuidi-reliiiqUitjPctras'
scienliam Dei elare,-,plsine dubio credereiit-: resti- qui-dixil, -J!VOS >oriiniu_i-e/«i^umms'?i"osiendit',.quia
tjitus.esh ijl.est, ih bouis qperibus.j, j j ,- rnultum relinquit.Iionio. quilsemeiipsum postponiii
.., Misit-illumin.domum,smmi id est, revoGavit51- Prmcedai eos,idest,- pfsecedat oves sua^sexempiis';
lum.ad'...pristinum .'mundajiae.nalurae : descensib percalicemv"ostendit; passionem';,per'baptismurii';
Chrisii.de monte, ostenditejus deseensionem.e cce- mortificaiionem^sivedoriiiiiationeiiiE-cclesiae.-Sifeai
lis^iHie djScipMjiordinem lenerit prophetarurii, vel Adam per iria peccavit.idesl, eoncupiyit,;pra3yari-
patfiapeharum,. iTuijia-inquirenies'abeis-,, adventhm cavitfsuperbe egii,>;i>ta'-ei'.Ghrisiits*iTes •d.iesifHilih
43Iirisli,ostcjndjt.:,quod. iurbie legem a propbeiis,et sepulfcro":'similiter et-proinde^ter inergitnf-hoino
patriarcjsis conquirebanl; •Sahttabuhv-eum , hicsalu-? sub undkbaptismi': jindciiiiJAiiosfcluS :ii,6hsepuTti
lem pro huniililateinlelligit. Qui.attulitfilium.suum, eniin'siiinus'"cumCliristo pef- baptibmUm ;Hvntorte
ordinem tenet patriarcharum : iilius-genus.huma- ehim'-ipsius-bapli&ati stiinus.'Qui'voiuerivjiiiiobis-pn-
num>ostendit : per spumam' supei;biam osiendit: mus-esse-,erit orimium•serousf.-^hicosieiidltifloetores
- pfer>stridofem deuiium . -perarescere;_ avaritiairi Ecclesia*-l 'caecuS" ifehet-figutom^geiiliiim^Ser/eiiai!
ostendii. Discipuli non poluerunt curqre--.•"•hie disei- /uSte'i)iiim,'id est;juxtafidfem: =• •."-•:.£.'.' i..'.*;>
puli'figuramienent.patriafehafum,->3jui8:neque pro- G -• Claniabalad JesUhi;JI/Jsefere?ritei..'Mofalissensus:
phetseneque patriarchsepotuerunfbrifare humanuni cumihcuniMriius ih oratibrie;>turicliirba^'fantasiria;
^enus;jnisi veniens .Gbristus suo-sanguine^redemii mehtesfideiiumincrepa'flt',- uilaeearitJ aiftfivoluht
* nos^excluderg
illum,;.utait proplieta./rafef'.noh^rkdeinil, >id.est ab.oratlone^p-fefseVerantibus^aiobiSi
Moysesper:Lfegem,:?'txdiniit liombjitl est,'Ghrisius; TuhcJesus stans>;secus h6's*:'stareeriiiii•diviriitalis
Ablnfantia,,id est,,"privna>a3tate geherisjhumani : est,"trahsire Vero.humanitaiisest;: prmcepitillbPiti-
dixit, patfer infarili ,<£redo,, udjuvai.hicreduliiatem care, id est, per-pfaidickibnem ap~oslolo'rifm'-:-vo"cift
meatii, ostfeftdildixisse, si 'deestfides.-adaiige. Mui- gentes"ad fidbriu ;Pi-ojeci7 veslimenta'stid^iQ. est;-'p;ff-
tum discerpehs-eum: osteiidit, quia quarido vidft dia- stinain"fcbnversatibnem-SiMrii*:"exsilietis;' id Csl, dfe
boliini evasurum drMerra"irt fmeihtmdi i''tUhc datur igiibranlia: ati-'SGieiitiaifl-^ue^iflfiflelitaie ad^Tidehi!
illi polesias, utfaciatquantiimvuifpropter-electos Invenietispullumalligalum, ostendit gentes alliga'?as.
Deiicum-vidit sede nnoquoque horftineper-eonfss'-- ciiin culpk pelc'batofiitn:''super quim netrio sedii\ id
sionerii; ettpGr_hiteiiliam fexpelli-, tiihc contra'illo'5 est,'ub'i nuliiis dok'or;prae*dicayit :JSoli)fie'_''ii-add%-
plus'suseitavitviiia, et brudelissimas impugriationes'. citead ' ine, i& adducite ad
kistendlt~ .„,• ' ' esf,''•• pef'-••-"-,
pfaeaicatioriem'
.-(;' :>','->>
t!S;•>: ••h.z1)
-FactWest'velufirioiiilUs,'-iiicexemplufi iidem., . _ ',
P ,_,__ .-__ „ , , . ,,
purgallihVlibminferii, idest, ijui pef- corifessionehi!"et
. V.idit-arbqremfici, oslendit qjiia lojige.jsra. fid.es
pbehiteiiiiairi;ifiorlificat seniBtipsuin.HicVidelurduo
-miracula>fecisse-Jesus, a daenfoniocuravit',etquar Judaeorum, a Christo. Non-prat tempusficpr.um, id
siajoituum-rsuscitavit : sicsuscitayit,genus•huma- est, non erat tempus Judaeorani; ulcrederen.j qup.d
mumiarijiprte pecgatprum, et Jiberayit .a, dsempnio se>indigriejiidicaveruntTegntim-.Noii sinekatipvgs
jservitulis; per.molam, circuitus saeculiqs.tenditur-; trurisfef<c'e<per templum, id^est,eorda fideliuriu-Woa
per, asinum,inununditJapeccatorum, . ViiltChfistiisaliud fiefi opus,'-v,ertfans1rfe"nisiqiiild
,. Mergereiii rn,are, id est, humiliare se in saeciilo ' s'ancturii';e'sf;'Ifadi 'edirivoloniS,-id^esti -feustfedirelife-
_per pceriitentiahi, vel perire iri"'pfbpiib peccato : getii: lorcui-dr,hoc est>'le'mp'Ium Salbriionis';alitef
q'uia'levius"es't'prb'se"sblo,pbenaihsustiiifefS'q'uaffl "risteiiditmarlyrium'. Vehit'ad ''sijriagogairij synagdga
" Contrario sensu efal, Moysesper legemredemit. '
gem : redimel homo, id est, Christus. Innumera alia
Tumbichoaia alia seclione, Hpmo, id.est, Christus.. -taciti castigamus. ' _ <
tlamabat res ipsa rbstitui 'locumcontiriua braiibrie ,-' b Mefetur.refefri; iil er&tlactisiile \'quod':sk-jitdi-
ut fecimus, frater, non redimit, id esi, Moysesper ie- caverunt, regnum, non sciebaivas transferre,quibbr-
56§ EXr0SITr01_UATU0R'-!fi"V&KGELl0RUMiMkRCOS. m
feieffecustbdiaaiigeitfruriKtuffhriyhoc'esi-Lexjieje- i__ampleeii.udo Eccreiia^iostfendilur.,A'gnunisim»iola.
ceruhi eumixira uineairi.'id fest-j-de-iJtitejl-ad^geh.- turii-iri j^JIgypio'": ostenditiimmalauiinjjn-jrioyo,Tesia-
-tes. Aiiifer"de^ivitate Jerdsblyma iri ^moniejh Cal-i mehi6'inystferiumJGorpofis-et-is^nguanis.iSquod yeius
variaei-!•-- '-•'- ---~ '"'•'.• • '-""'''*•>> -•
•;_ :. •. >>'.'s sa'erificiunil.1udaeorupiirecessitVnd.fiSt.i-sanguis .hir^q-
Vtdua tnisit duos nummos,quod esl, quadraris.per -rurii,etiaurorumfiaiam'jno|ir,um sacrifieiu.ni,, tqu,q,d
quosintelligifhomiriem quadrantem;jqui-se'=Deobb- vinum:*dibiiuiiMelchisedech.joblalum.rjst^tey.erlgijite
tulit/fjutecuinr/ue petieriiis; scfedknieiin ioraiiqHe;-fiihl Abrabam de caede. Pro quid sigillalim inl-.ri*pgV.
vobis : quomodB'sic saaetus Paulus/dicit-^T^ritfjj"» bant,
'"' -\ostendjt
•JOUHCr.J ul nullus confidat
,., i ij,'|f, ,', -Ovl'sua.
O1IC. de-cpi.scienlia
lj',JI.'H!*i *(-
vi Dbnuniirtipro stimulb,.et nanvecessit a^nrej.DiabO- ' Rel^ctfi^syntiojie^ fugiit niidp.ai-els. .ostendi^i.elicjLa
lus peiiit',-;ut:tentaret>Job; et.-perhiisiteuni^Deus. rnalitiaJudaeprum ;. jtt(iu.s^/^i.j.o^tendit^ubd^Ap.q-
Paulus-iiorifest «xauditus, utper ips"um>-'stinitilhin sjlqli,nu^i,af puperstjtiqniljus .Ju^diBpr.unVapieruriiarl
cbrbnaretur: -diabolUsexauditus ests ut pferejiiS-lbri-, gentes. GaiefqciebAse.p.eir.usfldJgriem,sigriificai te-
tationes Job coronaretuK Broinde Aposiolus ait; Nis'- piditate^^apjpstOjloruni^et, sua^mnegatipneni ei inii-
cithus quid petamus, nisi;;Christus,Aqui interpeHat d.elitatemjudaeprtum.1,,.:', .,.,•„ . , "..'","..
pro nobis. Gisnsadversusgentent; id'¥st, paganpriilii r .¥,idebimt >!_>..*!v^. filium,Iwminis
rliuSjLt sedentem.a
iP, c()S<:ilt„.. dexlris
„ l.ijrjjlt: viriiiis.
i,'!>ajOli/fOg
advefsusxbristianofiim: 'iloraliter^>caro*adVersus g ps,iendit qjiia^idji,il)um Sjteplianus;:yidit.et Saulus,
animamrfegnumdiaboli-conira regnum Cbrisiic-svi. quandppr.ostr,a|us1i'uit,j,nyia :.yj,def_untjet alii plu^
tia.cafhisadvfers'us spiritbrri bpnse'»].erationis; Ter* res._pilquis _iiilerprgfatur,f)s.mqlieqtbris: qui'jtor'ma|'
raemotus; jid.est/deiiitidelitaieadifideniiid-est; ppn fqfmijlpr,;._itg.e^per.sppmqres. foriiiantr anirna|
corpus^iveariima audieridivferburii-Dei. Sfaiitibiis justjsruinta^r^numeoelor.uin^
propier. «ie.ii. ft-stf-ttonja~47/is,'-id'est,si credideriiJt serunt a eratia " Dei. Spiueam corqnam.Dominusii/sfe
K<!,<j,tl,:i
>,,'._'_,_,-, ',•}',._•
,^ri.Ji'J':,
ul
teslimbriimnVesif-uih: erit illis ad vitanf: .et 'si;noh suscepit, spinas peceatorum riostrorum ablueret:
credideriut_-:erilillis ad poenam' .'." :'•-'. '•'>•' ?' unde dictum est Adae\Spina~ et tribuli germinenlur
De tfie elhbra neitioscit; n!si-'!Patei'','o'stendit'pro tibi .••ue*ieriialibfai'quoa^-aifcil^iJeshni-crficifixum,
parie corporis, .quia corpus'CbriSti EcclesiaJsestt osiendit eum judicatum, ut crucifigeretur : sexta
Quod: -dicitnescitis tfempus, idest.,Exiium unius- IfbfaieValus estincriice. <Eli;-Eii toniiim-sabactani,
*
cujusque,Jsive"consummalionemsaeculis^ 1 ,~iv- . <quodesi_'Dfeus.jDeUiifneus.^jiai-e-Jne SeMti^aisfijOsl.etiT
.' Homo'-peregreprofectus- ssi; id>est,"Chrisius!dg yitprb partfefe:afhis,-"Aotfsefeundufli-div-initateiii \f&
mundo"cuni.earne ad cceliim :' reliquit -domhm..suati-\ lirit|uiV-quiaitnitas est potes'tiatis'.:BeiifjtiU-eariierb.
idest; Ecclesiam : doctbriiius uniuscujusque-operisi, fiiiiMliiJfaiii iri pksSiyneiut^pbr-prbiirluHiLfiliriin
id.est. uiiiuscu]usq'ue-.grati8e;virluiis: pet genito-sQ adoplatosfilios habferJJtlSicht ispbngla plenica*er£
rem, epjscopumosteudit, sive doGtorem;'B"Serosii- rias^icfetti:iia «t Jud-eiplerii"eranl' supferstitioiiibusi
perSodomani pluitignisfefsulphur/deccelo'.:> hie- et acferba doetiihal -Joseph -figuram "tenet'priniilf-
dia inocte percussa;'es't"JEgyptus' in ipfimDgeriiti'1 v* Eetjleslaeex-geritibu^.M-efctitiis«sf-^iirfdnek/per
suis : mane subversa est Sorloniayet ascendil favilia pffetiurii'syndonIs'0'iiteiidit-eonfessio'hfeirifidei'.'':'per
ejus .usquead C03iiim.'.EA'e veriiat<repente~{' inveriial syriabliferiiosieiiHii mbflificStlOriem-Ecclesiae. >.'siye
vosdormientes; id estjin ignbranliajiSeu.insecuri? giatia'riibaptizaWruriiiiiitiof-uHlm^oipus-Jesuin syiir
late negligentiae, . •-*.,-• - , ,--.,- . .«„•--. r/bne'-h6i)i)na*esi,;cife'uhidatbChri'stiEcclesia. etxe-
Fregit alubastrumj -significai corpusGhristi-v.ulr vocatiBnemregfeheratibnis ,:'per- monumeritum..et
neratum in'cruce : "per.imgueniumi'£onfessiofidei syfidorfeiS,"'*osleiidif 'altariBiii'qUb-corpus Ghrislipo-
ostenditur : .-.aputChristi Deus Pater ests Qumrebat niiflf. Aliter Eeclesia. qiii "refcfeperiini-.OIirislum per
opporlane.-ufiradcret eam,ostendit-.<|iiia opportnne fidem ih cbrdibiis suis :-'sive;-nianducandum corpus
tempus adveneral ad.perditionem tJudaeorjim;',sive illius,"et' suriifeiidiim-'saiiguirifeiri fcjus'.J'!Pe1ra-Chri-
Judaeae,etopportunita.s-redempiiqnis Ecelesiaei Prir silis est. J' ''--'- •'-'-'.v.j: : .'.'=:.J.•__:•.-!.::,;,„v ,>*i'.
mp di§azymorupiyifl ,es.t_;die'Joyjs.;"a'-.y,ma_sinceri.a-"' Monumkhiitm' scissu'*n.-j-eM.'osteridii 'Ecclfesiam
.is.faGta est,Eeclesia.-.Traiisilu.squatii.QrmQdisdici- I) aedificatiiiiide lalfefe. Chfistii '<AdtiolvW'{aftidem 'ad
lurj,id;est_ de mundo ad Patrem.. de Judaeisafl gen- ostiuinuioniiikfeiili- bsteiidifalrsConsdih:Gliiisitihi'ih
ies, et nos dfeinfidelitaieadfidem, de morle advfc lege etprophetia; per revoliitiihi;lapidetii.-'bstendii
tam. ,. • . ".. _ . r i'_ :•,,- . ',' -. • .>> :>" apeftairi"liist'()fiarii ifegis^Christiim 1, 5'in -Bbvo-Testa-
- HomoJanguenamaqwje.ibajulansi figuram.tenet rifeiitb.'Noh'esPhi'6,idfest, ribri estapiid Jiidaetis.''sed
apostolorum,-siye «uccessorum-jet.bapiizgto.rium^per a:piid'^ei-iesl."lU;dicite discipulis'el PUrb ':*iibininat
quoshaplismum-jefficiiur,.:Ianguj3na:,baptismusTtri,- pro riegationei""Ut'no'iidesperaret,"'fefpfbprincipaiii'
ni.3tjs,significat. Pascha mqnducare. cum discipulis apbsidlatus.'5.'• - •• -"-''' •_' ' - •' ••.--•
suis, ostendit se cum discipulis adjrJudaeos :raliler Mhfidde^qud ejecefdi!seplcnidmmonia-Pit' septeiri
nianducatin njembris suis quj.est.Ecclesia. PerjCOJp daeihoriiaosieridit.totani>Jyll£irii'illibsiriijuihatam','
naculumaltioryia.osiepajiui' rpe.rstr-alum magnum quia^pfer-^epiem'dies >"vblvitufj-PYmdictite-Evahge-
dafidelium _:non vult,'_eie.Haudt-j.cjp~~~\m plurajau- cula; quam.exponitv siveipsuniverbum sei-o.-.Inilio
cioribus.>ver_Jis„"iiia,eomprehendi
a Atque hic excidisse poterant.''". <•••.;•? subsequentissectionis, ubi dicitur.';:if,i*e_7i(,,lafaf'a-,
yideiur sacri textus parii- stmn,jscriplumamca craiFretus,-et<s-../-i _,.' ,•.
M1 S. HIEROMMI OPERWf MANTISSA. «68.
Itui» omnt creatufte, idest, omni bomini: quia homo,^ lur, adveniente Christo. Exaudita est oratioiua, id
partem habet cum alia creatura, cum angelis intelli- est, magis quam petisti: rogasli pro liberaiioneple-
gere", vel discernere, cum jumenfis videre et sen- bis, etdonatus esl libi Praecursor. <Et tnultiin.nati-
tife, cuni arboribus yivere : lignum vivit ex yiridi- vilate ejus gaudebunt, quia post perditionem gaude-
tate _ sic el homo per Juventutem : cum lapidibus bunt in vitam 33ternam.
esse, quia sicut lapides, sunt et homines cre- Quia ipse dixit, ecceagnus Dei, et reliquaipraecedit
dentes. ' '- - " Christum, ante baptizatur, et praedicavit. ante con-
Dmmonia ejicient: sive spirilaliler, sive corpora- spectus, anie natus, et mortuus : sex causas , quia
sex menses inier eos erant. Ego.sum Gabriel,H est,
liter; linguis novis loquentur, sive diversis linguis; Dei. ConcepitElisabelh, non dixit de Za-
nbva lingua praedicaiioEvangelii est: serpentes tol- fortitudo
charia,: cognovit uxorem suam : ,qula defecit ab.eis
lent, id est, venenum serpenlinum, sive'doctrinam voluntas desiderii : et occultabal se, propter pudici-
jhaerelicorum; si mortifeium biberini, non eis riocebit,
nec doctrina haereticorum'; super mgros manus, id tiam : ut probaret quod conceperat, si vefum fuis-
set; mensibus quinque,. id est, ,v millia saeculi,sive
est, sive corporis, sive animae..Tres Iegimus cum
corpore de mundo assumpios in ccelum,: Dominus quinque libri-Moysis.
elevatus est a sua virtute, quia nec per concubilum g Auferre opprobrium .meum, id est, sterilitatis op-
genitus, nec per concubitum generans, "sedex vir- probrium, et conceplionis iit senectute: inter homi-
non-fuit opprobrium apud Deum. Sicutin
jgine natus est: Enoch ablatusest, quia per concu- nes, quia
bitum generans :'Elias cum curru raptus est,-quia sexto mensemisstis est Gabriel a Dominoincivita-
per concubitum genitus est, non per concubitum ge- tera : ita in- sexto milliario mundi missus est Chri-
;
nerans, quia virgo permansit. ___• stus. Joseph, salvator, interpreta.ur, qui salvavit
__;_^_
^Egyptum de fame : sive ^ Maria benedicla,Id est, a
carneChristi:lurbataautem quianesciebat, si pra3-
£5 ,IN EYANGELIUM SEGUNDUM LUCAM,. ;J . terito, an futuro quod angelus dixit: Spiritus sanclus
venitin le: Spiritus nomen est omnis gratiae,quando
, Lucas, ipse consurgens, Syrus natione Antiochen- inspiratur, quomodo agnovit Maria, quod dixit an-
sis, arte medicus , discipulus apostolorum, secutus gelus, vel dum plena erat spiritu, sciebat.quod an-
est Paulum, serviens Deo sine crimine, numquam gelus iocutus est ei. Virtus Allissimi obumbrabit
libi,
habens uxorem, LXXXIIIannorum obiit in Bithynia, id est, abscondit le in j-Egyplo fugiendo.
Cognata
plenus Spiritu sanclo, sepultus in Conslantinopoli. tua,<ideo dicitur, quia Elisabeth de tribu Levi: fuit,
InAchaia, Graeca lingua Evangelium.scripsit: Mat- n id est,' de tribu Dei: ecce ancilla Domini,'utdicif,
thaeus scripsit Judacis.fidelibus : Mar.cuspcenitenti-r filius ancillae-tuae. , - ,
bus : Joannes perfectis : Lucas-Graecisfidelibus. Abiitin tnontemcum feslindtione : quia omnis -cvo-
Fuit in diebus Herodis, et reliqua. Hic implevit luntatem Dei
implere, festinare debet. Exsultavit
ordinem, dixit regem ^t regionem in qua fuit, sa- infans in utero malris4jus,i& est, honorayit filius
cerdotem, et gentem ejus, el uxorem ipsius indicat: filium, sicut honoravit mulier.mulierem. Exclamavit
deviceAbia, id est, in diebus Domini. Zaeharias, voce magna.. Aptum fuit, quia de Joanrie diclum
tnemor Domini interpretalur : cui apparuit angelus est, voxclamantisin deserlo.Joannes esl
nomenvjus;
Domini a dexiris allaris, ostenditquod ei quia me- cur non dixit Joannes:" eril? quia ab angelo vocalusest
mor Domini est, demonstratur mysterium Dei. Abia, aniequam conciperetur.Ei miratisunt, id est; conve-
pater Dotnini, interpretatur : aplum fuit, ut in teui- nienlia inler patrem et matrem. Bener/ictusDominus
pore officii, patris Domini cceptus esset iste, qui noster bonitatem Dei dum rogavit Zacliarias pro li-
Patrem Dominum praedicasset. Elisabeth, Dei mei beratione plebis, illi Praeeursor donalusest. Erexit
saturilas, iuterpretatur : figuram Mariaeporlat, quae cornu salulis, id est, Cbristus quia cornu nec caro
plena Deo fuit; et ambo justi coram Domino,, non est nec ossus : sic et-Christus, nec ossus,*nec cafo
coram hominibus, •quia olim sterilis in lege male- est: taritumdivinitas. Puercrescebat, id.est,
]) corpore.
dictum fuit: inceden/esin omnibus mandatis, idest, Hmc descriptioprima facta est, id est, Romanis,"quia
to.tara legem servabant. . , , Julliis primus regnavit Romanis,- sed; non teniiit
, Non erat illis filius, quia Elisabeth.slerilis: et universum mundum: et posteum regnavit Augustus:
amboperseverabanlin diebussuis. Ideo haeduaecausae Tiberius. In tempore Augusti et Ti-
a memoranlur : iestimonium majus fuisset virtus. post Augustum
berii lempus Christi completur bapiismum su'um<:
Ingressus Zacharias in iemplum, id est, Chrislus iii quia xv anno de regno Augusli venerunt in uno eur-
Mariam : populus orat, idem primum .rqgal Zacha- ro ad • eivitatem suam Augustus et filius ejus Tibe-
riam populus, id.est, liberlatem de captivitaieiap- rius. Post quam- adsuerunt agnum mundi, ostendit
paruit ei angelus, non dixit, venit, quia ibi ante fuit. quod in regno ejus nasceretur ipse,-qui regnaret in
Zacharias turbalus est, id esl, quia Judaei lurbabun- universo mundo, et pater uriitatem filii sui vblunta-
< a Scriptum erat, dum causm, memoral.teslimonium - c Supple qui vult, aut quid simile. Inferius gra-
major fuisset, elc. viora occurrunt, quts ex parte
' - castigamus-Ejusmodi
t Ev&lfMgyptmndefamesive Maria, benedixit,etc. estilludo
S69 EXPOSITIO QUATUOREVANGELIORUM.LUCAS. > §70
tem. Ipso tempore apparuit circulus a^reus erga so- A b_anteum, per, tres Leges >:et noninve_nerunt eum,.nisi
lem, ostendit quod nascitur in tempore ejus, cujus per Evangelium. Et et;al illis ,subditus,,ostendii .quod
potestas et pulchritudo, et.lux, et.sapienlia circum- filius hominis ,non venit ministrari, sed minislrare.
dedisset bmnem potentiam: primam pulchritudinem, . Ab anno quinlo decimqTiberiiCmsaris,prinfusjrex,.
lucem et sapientiam. Ipso tempore fluxit.fonsoleuin Prinius.pKEseS'in nativiiale Cl_ristimemoranlur, id
a taberna meritoria tota die,. usque ad vesperum: est, dum-non cceperaht docere; nunc autem ,rex,
ostendit quod nascilur in tempore ejus, a quo fluxis- quartus tetrarcha commemoratur, dum ad, praedica-
set fons olei,, id est, spiritalis unctio per tolum tioneni et ad baptismum venit. Rex significat.Chri-
Evangelium usque in finem mundi. Augustus patrem stpm, etquatuor.tetrarchae qsiendunt,quntuor,Evanr,
figurat..Tiberius filiuni. >Proplerea census dalmy ut gejia,: duo sacei*dotes,id,est,-duasfleges:rpersenum
sciret rex numerum hominum et magnitudinem.. a numerum, factus est mundus. .Prinius rex de Ro-,
A prmside Syrim, osteridit locum de quo-Christus manis,, oslendit-unitatemregni.Romanorum,, et
fuit: ut profiterentsinguli in suam civitatem,'ostendit, quartus-tetrarcha super Judaios, ostendit diyisionenf
ut nullus extra E.cclesiamcensum Debreddat. jRosi- regni JudaeorMm,Eactum ,esl, verbfim Domini super
lus inprmsepio, id est.-corpus Christi superallare.:, Joannem; vade.fit prmdicq.baptismum: yallis impk-
bos et asinus in praesepio Cbristi ostendit gentes et. Bbitur, idest, Judaei.et gentes :tnqntesetcolles humi-,
Judaeoscommuuicare super allare.': locusin diverso- liabuntur, id est, qui se humiliat exaltat: et erunl
rio, id est, domus inter duos muros , duas januas prgva in directa, id est',, qui fuit luxuriosus, sit ciir
habet: figuramEcclesia3,inter paradisum, et mun- stus: et aspera in viasplanas, id.est, qui superbus sit
dum. Exercitus militum ostendit ducem Christum huniilis. Videbilomnis caro salulqre _De,r,id,est,Ju-
sequi. Paslores\loquebantur,aptunifuit, utpastores dseiet gentes, viri et mulieres :, /- '..•_,,
loquerentur : aptum. fuit, ut pastores tfestimonium . Venitad Nazarelh, in qua, nutriius est, ostendit,
, darent de vero agno. TrameamUs.in Belhlehem, os- Ecclesiam in qua nutrilus sjt, homo .non. obliyis-
tendit nobis nou aspicere retro ,, nec ad dexlram, catur;.ei! surrexit..legere, hic ostendit, si.idjuniori
nec ad laevam,nisi ad Christum. Ijivenerunt Mariam, reyelatumfuerit, senior taceal, id est, Eyangeiista
Joseph et infantem, per hos tres sanatus est mundus. et Pentateuchum: surgit et Pelrus in medio disci-,
Maria conservabat omnia verba hmc, id est, quod pulorum^: stetit, ostendit quod nonreddendum, prae-
angelus ei dixit. Poslquam. consummali sunl dies dicandum,,est;, propter quod unxil me, id esl, non
octo,:ut circumciderelur: et in ociava beatitudine oieum cpmmune?_sed spiritale :, evangelizarepaupe-
ostendit passionem Christi dum dicitur,: Beatijjui' ribus, id esl,.ul iieati pauperes spjritu, etcaptitiip,_rer
persecutionempatiuntur: CircumcisioCbrisli die.octa- G' demptionem,id est, Judaeis dePharaone, et gentibus
vo, oslendit sanguiriemmariyrum, usque. in diem de diabolo : crBcisDisum,id est, Judaeiset geiitibiis:
judicii: sive quia implevit legem ,: et non solvit. dimitlere_confraclbs,idest, Judaeos,lutiimfabricaridc),,
Postquam impleti snnt dies purgationis ejus, id-est, et gentes idolis siipplican.do: annum Domini, id,esl,
duodecim dies de puero, de puella triginta in Lege quia annus qualuor. tempora habet, ostepdit c_uatuqr
fuit, tit mulier non iritret in Ecclesia. Par turturum, evangelistas • et.duodecim. menses, duodecim apo-
aul duos pullos columbarum, per saeyiliam tufturis stolos,'oslendit:,_e'diem,relributionis,id est, dierii ju-
ostendit esseprudentiamsicut serpentis, per colum- dicii : ad iitteram, hodie itnpietaesl.Scriplura inauj-
bam simplices esse: par, ostendit,.ut tolum se homo ribusvestris. ( , - < ,,,,,., . ^,-,,,: ..,,,;:
offerat Deo. Revetalionemgenliumj id est, gloriam Mullmvidum e_rantinjsrael^ id.est__Eccle'sia;Eiias
fidei. Eccepositus in.ruinam, idest, his qui nonCre- significat Chrisliim :',NeemaiiSyrus significatgerites:
dunt; in resurrectionem, his.qui credunt in eum.; filia, id est, syiiagoga : Giezi, id' est,' Ecclesia : h'a-
et signum, id est, Eyaugelium. Veni separare homi- bens daemoniuni,id est, idolisiredendo. Quid nobis
nem adversusmalrem, ,et reliqua : -ut ipse ait: Qum et iib.i? id est, nobis, lormeriia, "tibi giofiam. Secus
est mdter mea? Bealus ille venter.qui le portavil, et slagnum, id, est. secusjegem : dum.naves, id est,
reliqua, id est, ut mullibonas cogitationes cogitenl: 3' duas Ecclesias :. duc in allum, id est,.Christum as-
dum non sola Maria,mater Chrisli est. _ ,,", cendentem iri coelum : lola die laboraiiles, nihil ce-
El tuam-ipsiusanimam perlranseat,_gladius,id est, • pitnus, id, est,,per veterem Legem'riullumVsdukimus
sermo Dei, sivepassio Cbristi. Vixeralcum viro suo ad vitam. Impleverunt ariibas riaves,id"est, quia per
annos septem,id est, synagoga cum eplatico :.et non Ecclesiam ei syriagogam conyefiif: ita u_tmerge-
discedebatde lemplo,_idest, quia non debet Ecclesia reniuf, idesi, hbmo.quidivitias, ei^paupertateniinon
discedere de coelo.Puer autem crescebat,id est, cor- sustinet. Exi a ine, Dbmine, quiapeccatbf sutii, 6s-
pore. Et confortabqiur,id est, spirilu. Cuniesselduo- tendit, id est,' non exivit D"oihiniis,'quianpn deserit
decimaiinqrum,i&-est,<Iuode,cimtribusquaevenerunt veram humilitatera. ,
ad Christum : post tridutini invenerunteum: paler, id Nolitimere, id est, hbn'tinieat peccaior mbdiciini.
est, Ecclesia, et mater, id est, synagoga:.quiqumre- Ambulabat magis sermo deillo,-ii est,.sanitalis et

> a Prmside Syrim, pro a Perside, elc, et ut profile- etc, "neque enim oriinia referre vacat; eratque re-
rent (Leg. profiiereniur)singuli, pro ul prophitarent, vera totus tractatus una litura emeridandus. • -i
S7I" " - -'-
'-S. HlMONMOMkUMMANfl&SA." hi%
dofetriria*;' ftusrido brabat, osleridii theoticam vilarii; AVi-missa.pfefquinque sensus : -flfJMs "f/um.uaginfa,'..iil
qua!ridb''sedebat","osienditacluaiein-vilam. Pcr "tb- est,peceata Judaeorum.Tsla -mulier.MariaMagda-i
_*u/ris*,"id'6st,'perdiviiiitaiem : siirge, el-timbula';' lefia-fiiit, dfeqfifl ejfectasuiitsepiemTdaenibnia.-Quis
osteiiflit 'ffesuffebiioheih"Onihiiiih.-Exiiiil iwinohle eit qtii peccittidwuUiV,irlbst, polenliadivina etviv-
dr'ark'j%idesbendii ad turbaSjbsifeiidit-tliebfeticaWf lus: 'iflla:Marib'figuratEcdlesiam,' de qua fejecit<sepi
' -•••' ;: •
etaclualdiriinuiiuiri. tehi'Vitia, ijubd ihiseptem dies peccavit iiomo^ -i. '
_ Qijatu6r'lJealittiditibs lcgiirilur, qiiia-iijlialuorvif-' -^Vh^qUidttihfid est, populusgferitiumj^teniporifciis
tuiescafdiiiales toiitiiifeiilur':-a eafldfis^I/Eiiihedi-' tiiUllis; id ifest, a principib''hiuiidi : «eslijitEniunindn
ciiiircorflis fisiae'quatiiof irjhes.osifeifdbnltuf -qua-- iflt/ire6D7u(','"id.e6t, fide : nec^nanefcatinriomov-id^esti
tiibf' j3artes:' m'iihdi.'"''Itciri bcto*"-afi-bcttf^ahihias" ih^Ecelesia1':sett in nionanien(is_!id-est,-cbiisuetudb
pertirifet, qiiie fuBruiit in iifcaNdfe,|ier'^ua's!bhiries' p-Bccandi'•.'caiinis, 'el compsdibus,id est.Tex natursa
gfehusiiuiiiahum osteiidit. ''MefceVveiiramhttwesliii efliitefa!: Sedenles, id.esi,: in fide,pbsiliaptisnium"';
gloria,"\A est; pio' prajdibaiiohe, pefseeuiibriej-'et' vesiitmti;id est,'in inimorialiiateni : nd pedes ejtis,
patieiitiii.' Seeuiiduhi luec fdcietitititptiiresebritmipfb- id est, ad" apoStolos.Dimisit itlum, ".etdixil; :Redi in
pheiis;' id est,- bdifeb'aiit,'-exprbb'fabarii'ef'ejifeiebaril dotliuihlUrim,oslenditde theorica riosa;e,niread":ac-
ribiiiiiia ebruiri; h"'V'm''vbb'is''diviiiv\i.si
quiwhabetisxon- Btualfe-.
1 ':•'' "-'.>- >" ' ' •;,•*' : .ii - • - - .,
sdl'alibneni vesiftitn; ei nbn Deo' grati&s-agiiis',iioii' Muller) id est^EoAesis."--fittxumsanguinisi\-~\esi,
Dfe'o,*sed diviliis veslris. "V-itsvbbisl euriibenedixefihl lexhalura.': ab tiimis duotietirii}ideslj duaeaitates.
hbniiiiesi'<i'd"est, Vriiiiiicis'''vbs'tfis.NiliiVifttie '-spS- Tah(jil fimbriam veslimenii'ejits, id est,:credidii:in
rafeWj-qiiod'vos habfelisdiile, iit inglofia reCipiatis* ifiihiinUiiiiharidaiuiiiChristi. Qliis esl; qui me ieiitji!;
mercedem a Dominoi '' ' *"<"<• '.-,'' • iH esi,"quimfecredidil: 8irM*te»hrfc.»ie<ea-issfe. id-esl;
' diicefe?-id fest,siiihus aii probaiufii qtii-'fidem habuit.fP^trus. et Joannesj
Ntiniquidpbtesicmbns-ccscum
sinltiiiri do-iefe': 'attibbfri'fovbdtti vMehi, fdrist/lti elJjacObtis^id-^est, fides,- spes, charitas r.;'pater, iU
pb'filitioiieiii.'Jb'di"in cibilateiii'quod tiicilur' Naiihil est, ^pisfeopus':''niater.' Ecelesia ; casteliaret;fcivl-
osieriilii post"sariaturii infiriiiiim, ''qubtl shscitavit tatesria fest, seivi, et-domirii; -JVdrs-auerunJ ei qum
mofiuurivijiiia irififiriilas praecedit riibrifem.*'F//.'us • feckfdhl. Diescmpit•declinare,'dd est,",fieri *noXi.,Z)i-
liiiicus matrW,i'd'esT,*Adariid'e ieffapbiiatur aqiia^ mitte turbath, Judaeos. Vos date. illis manducare, id
iubr,'i8'e'st, a rpialuor eleiheiitls',''uridfe 0 htiiub' eslV est; 1prifidicrilegentibus.' Benedixil,' id est, Evange-
Tarigiluf ibcus C'*Deb; id''fest',"ligrium'cfucis, quiS Iiuiii":fregil, id fest, ad litteram.'-QporteL filimn-JiOr
periit"Aaam pbf figiiom.'!'Hp'mo''k'lferra'pbria'tiir' niihil-mtiWu{/&'*i;'id-esl', nioriifhavjgantesex.polilia
qu'ahjlb0sola lerreh¥¥bgijiu; siWquando'ti*ger feist',G ( perieulbrikvlgii, qui trariquillitatenvpostvidit-peri.
ariibuiiiie' nbii' {ibi^sl;:)ai) ;aqiia pijrBiiif,' h_uaiifjb' Sulum^exfefessus-ejusiiiultapaii: __-. •• •;••;• '<•
loxufiare.cogitai,'1 sive: quaridb' pfo^iiiriiib frigbfe •* Sequehlidik, idest,- iri seciinda lege : vir de.turbq
fcorpustaijgi^noH paiest; alPaefe pdriauir, rjiiaridd' exclahiavit; id est, Abrahahi -: filius unicus}>id «st,
bmnia'{)rb\laMkhuiriaiiaagit, sivfe quahdo jirb'regri- omne 'gerius : suiiito tlamans,' id test; irascens : et
tiidihri^fiafe npn"pqiest;'ab igrie poriatur, quandb . eiidit; ,in' 'adiilaliorie proximi : dissipat eum, id est,
pfo fiituia "ferirfe,"iangi iidii pptfest. Tiesinortuds in despefaliohe : cum spuma, id est. cum siullitia.
suscitavii tSbrainiis,' id est, filiuni uiiiciini matfis. Mdhuth stlper ardlruni; id esi,- opiis"super Evange-
et.filiam principis, et Lazarum. Primum iri rfoiiio,irl iitiin': felrti, id-est, irimundo : vomeres, id.est, clia-
est,*'ih"cb|jtaiioh'e i' securiduni inporta, id'est,iii filiis': quatuor boves, Tdest,"ijuatu"or.evahgeristai.
vfefbo: 'iertipni de''mohuniebto, idfesi, in 'qpfere; DesirjnatijiDotninris'alioS>sepluaginlu_. discipulos, si-
Qui't\iinqf est'itiregnq~:Dei,'riiajqr esl' iiiti^ i'b fest," ciit:Hoysesr.ieg'ii sCptungintapresbyteros.de'duode-
Giiristiis/qiiiaaqgeii naii' siint -:"'ut!]d'i'cat,'' iJMiiuisKi fciiiiiriljuii, id est; btsepluagiiita linguas",quaedivisae
euriipauto'mimsab angelts": lariieri Cliijis^iusi iriajof Sraik- per''stipef biani;'-in'uham-linguam,' per humili-
"estJbaririe fegnaiiie" curii Patre.' Jiistificata^st-sa- iateriiadhriaret: Bhws, ariimales iii area,- et^duodis-
'
pieiitia aTiIiis'suisj.'id est, popuii, ei 'pubilcatiijusti- cipuliau prijsdieationem.charitaiem-. ostenditnoyum
'" •''"''*- ' ",; • et vetus Testamenluiii; fcorphset aiiima. vir et mu-
ficaveruntDeufn. '_"''"
__A(aj;as/rum"ungiienti, id est, cbfpus;' cum fidfei 'lifef,fetduo discipuli. . ' '" '" ,l -•
siaris reirb, pbstasceiisiqrifeiri DbriiiriiM: 'secris pedes,, JlfiMbvosstcui tigriosinter:luj)os-: Egopastor, vos
i'd est, apdslolorurii : lacrumis riqaiat','i'd est.cha- • bves ':' lii_:>i.id est', scribae^et-pharisieij, Dmmoniu
nias lnterna ln Beo : cqpillis, id eslj' Siipeffluos' ci- subjeYtttsunt nobis, id est. quod-in Lege non fnit, in
bbs, et vesiiniehiunf dare : bsculabaiuf pedes ejtis,, ore': suj)'ei*-serpehies.'id:est',super etlinieos, quia
id est,'cuih^omniBiispaceni Uabefe.' 'Unus1debcbtit 5 serperis iioh bccidit, sed venferiiim doctfinas effun-
denar.ios quingentos, id.est, peccaiia gfehliiim"ephi- "dit':' et scbfpiones,ijiidfiihi "cahda et caput .sequale

P'a;Fortasse:aiictor-'f1liamdariiinter-seyocum car* textu,,.vmwbis divitibus.<Etiam tertio at> ijp.cversu,,


dinales et cordis allusionem aucupabatur. Sed est; ubi dicilur, id esl, inimicis veslris, videtur Scripturae
opus OEdipo hisce verbprum monstris, quoeneque ' "•' i Incus excidisse. Denique pro eo, quod rescripslmus,
fefeeris'operae pretium; cum^rfestitueris'-. «,"' Nihit inU'e'spen/ntes, erai -anlea,' WiML.dispemnles.
b SuffecihiUs^iisi. a.sidferabtii«ur;vefba, ;dc' sacrb i ^lia difeimul!.MUs,quse irinrimera sunt!" ....', vt
S'7'g . EXPOSITIG* C_UAtUu&E^NGELiORWl.' L13CAS. S"?!'
occidit;': idfemdiabolus. qtii Initld~et-fijie-Q&cijiefe' j£mpicei'e';'i3*esV quiacbelfestiaperpceriiieiiiiainhoif
viilft -Hotho-dtsceiiiiebut;iii''est!,-mundus,'qui-aris-" fetjiiirebat':'vocavildd 'sh; id esl, per' febrifessibnferii t'
ibiemaC dicitur':<»*»?Jhtfbries'; id--feslj' dseirioiies:>idi-i et imposuililli manum, id'est_ bbna^exeinpla":':';.-'
spoliaverunlillum,id esi,'de boriafide': '<fldgellttv'ehini'fdlaest; sjifes-sahitalis":_^i*i)na:s'a6f)a/JV''idlest}',iii lii-
illiim,-Id'es't',-p'eccafe" fecfertiinfeiiriv:'sbnliviviirn-rcli- ttifatn*rfequit3fii". '-bicUe^vulpVUli'; id^est^llefodes^
r/aeru-nif-id^cst^Vivijmcofpus;cohseieiitlamefarii--' quia''diabdlus!"';ahifhal'«st's;' iiWfeirie"
li'abl'ffltv!Viiieanf"
inaiM^moriuarii^SageirViis,' id ''fesi;'^aroh' 1:LMlh; ik- r3'xffei'h)iha'l';::-ila-'Hfetbdesiiiabbltis ''extefriiifei''vl- 5,
esi, trlbus"Levi '"cririilege siia : ;Sai)iaWta>ius, id esi'j! nea'hij,;ui di'citur;;Lvinetim WfiEgfpio ifanstritislij! "l"'1'':
G'ifistus':i_uli'esi de-Subufbariis^SairiariaS',ipse-ih-" •' 'Hitirioliydrbpicui,iffest-. liUinaii'u'm,!_ieiius-,'fo'rhiij
lefpfetaliif-ciisibsj qiiia de 'ChrislODeo, 'eusier/iehs' eatof •:'apjjre7i;*ehsMi)i'saiirfiiif; %stenaitVqtib'diuihiiii-'
pdrvulos'*Doniihu's.' AllitjaviVvtililertt e_ius',;'-id'esl"/pef-pelus iornicatioriis Sariaiufi-^ifbin8;'tdfest',^ DfeiisPa^'
poeriileiitiamSlilnxii-peccaia ": infuhdiVoleoetvitib; lefi.cr-.nri^nia^na,idesi,f'Evatfgeliuirii ibctivii''mui-
severliate^f suavitale Scripiurae, prJemio^eVpffiiih'' /os,id 8bi,''Jridifeos-:''inis?t"sWfMm:'Jttuin
"n.uiriMiiuni-suumyidesi., iri corpuTisiiurii;ijuia pfer' siuhiiri-carineri^pi/rfltAsuhf'binhid,id'.lesi;'"qiibcd'aei'
passidhfembuinaiiuriigferius'pefdiixit 'dd{slabuluvi;- Gbfisio 'pfopheiaia^siiiit.''•'Viilath-eriii,"id 'eijtvpi-rj*
M'est'"'ad'Ec61e'siairi: dkbs' dehafibs, :id'estj diias'1J3-avarMa-a(i;CIirislum"iidn'vBlii:' jugdlourii-W est,isu-:
le'ges'-3cM"nabuiario, ifl cst, bfdbdocibf uiri {iqribti' p&"rLi'i':, aiilfefjugabouiii,"*t|uihque'sefisuS','vfel <_)[Uiii—
cumqtte'hlpWei'bgaibris,J4& fesff^iibdbdfiicjUeTecefis.qiieiibri Moysi:''hju/!fe'feln-. t/fcri.^id'"'eifl/Hixuriaiii1. 1
p'ef';diligehliatnH'uam" deiMc^firiahferiiiiiuihTfego fe- Puuperds eidebiies,idsiinti 1quffcbgiibscuiit-peccata
lifirieiisyidest. a'd]udieiurilXi*r;r!r/ai)VfifHi', '"• "-"'"** sria'; iieht vitis;id fest,
"' *ad'gehteS'!1rioi)ii)e?/f(e'i'nffaiiei*
Mafflia", id';est '"Eeciesiaactualis.''Jliarirr;,:id e'sf,a id est; pef "coiirbssiorifem. ''Tiiffeniumdificd'fbl'' id'ris^-
1
Ecclesia theOrlfea.quffi^vSrljaGliriliise^mp^f''5^ Ghrisiuhi sei|iii:: ''siiiii^iM; id"esi; 'abreftuiiiiai^
Martba;dixit;:ut'sofof «iia se atijuvasser;''qtiia bpiis niuhSb.1'gtiis-Ves^idfest; ap6sldlbs''i cbmrtilfier'*'bel-
estaciivai'"vitae,' ut:'ea :coritempIaiiva'dfebeai,atijd- luhiy-id-'fest,:"compe'nsa*ti&ne'm'f opfefuiri1":'''aif-ieiviifs'
vafi".TliiiicejWest/rioctof 'i'inedia-\hbbie,idBst. iii- alium¥egeiti;'i'desl_advfersiis'Ghristhni'":"'ciiriidecciii
oppoftiiriiiate':iies'pan¥s, bsteiiait.niiein Tfimlaiis': in?I/j6us,:'iilest, 'feiiril'bpefil>'u's,i|uafe;s8riiiti-libmo':
Ariiickf riieiis;i"d est' 'aliu^jiceriileriliahi•%e'hsftie cuwvigintimillibus, Id est, cuni operibus*,!,qua3 siiiit
fiaVid-est/de ifturido':nbri'-7idf>'eo rjtiodpbnrinftiiM iri"'Occliltb:, ef ih'palahi-:2ferjat*onem' inlilit; Id:iest,
curii,'\Aest,:'non s'cib'tioctefe'eiihi : oslluhi cldusurii, misrire'ri'db',r eirjehibsyiianidahddWVojjrrf, :qiim'tittptir
idest,'-ristiumeoeiis';'fjiibd'ribnaii^fit_"iiisiciiaflias: ietii "Mtii'vli'ei%%oh •itiireSi~i]u<iici6scuiris'eftSo HitP,
pueri riiei "meciimsuni,-0id~''bsY,'"vifttites'co3iesies.' G DottiiheJ-ln lerra, 'U csf^iri^diiitias •:'i»':sfei^ui7ii-
Quod defbfisesl, 'et fntesjirl esi, teeit !cdrp'u's,ipsfe hitirn, id est*;'iripaupfeftatfeni.!'Mii/Jei' qumdairi/iii%st;
feciihnimSimV'D'aie,'eleenvgsynum',-et o)nhia'muiida diviiias":iucefha 'accensa,id^st^Evarigfeliurif^ifrfiJ
sun'!::et-!siT,nbn'*dedeHiis, liniiiuiida-suritoriinia quae chmhiiiv'ehitifii-toib.id^e^st/peccaibr^iiV^E&clcsia
iiabelis.-•! - -' "••', .". -,•-,': :• z~-\ ••< .'- eohversus.' ''• '-'''• '''••• >ru-1'>'t '• •-<'<,"^•t<x
'•'Nolviiincie-pusillus''grek:<idsunt iludaei,-a-'quia Hon)o''rJu!t/di)1,'idest. !DehsPatbf,'1)MOS /*Mi,''Jii-
crediderunt.-quod^hialedicius-fuifinlege^quipsu- da3*bs*etgferitfesjquia'Judaeis-prius!dataiest,iex!:"f/ri
per fiebati -"Cuifitii vestri''prmcindti-.*'Ostehdil-efistita- m,ihi'pbriioiieni:,iijrest', vitarii'pra3serii«iri'":'"r/._.s-".
tierti:'-/ucern^art/enfesv^d >>es't opera boiia'::>«ttum iubsla-itiain;id'eSt, 'dfedityibeftatfeni arbilriirilfbqiiia
jjenerfl.idOst;ih "lolore1!"£".tyulWvefil,'id*ei*f,"anihia bbpulS. Pefegrepfbfectuseti- id est;'a Deb i^-oiDfeiiifd
•periUuftfem::"et'-c'olifesfihi- iiperianV,id estysetiiper fusufioiseyldest. idiilis adofando ^YdVne-fijfir/d;'' id
•paratum:essfe::<fj*ansiens hiinikrrieii iiiis;'id est^pdst festj de^vferbyDfei\ 'ir)ii"'«i)iirm',- id^est^fihilfisoplib^.
judicium vilam aeternam. lgnem veni milleremlef1- irivillasud, Idest; 1in-mundo'::pdsber'epofcbs;'i'i '-'est-,
¥-ajn"v"id-est,''ciiaritaiem.*Et'>iIliGalilseideceriiet ut -moferpbrcoruni vfxit^ief desiliquis;id "esfjini-
octosignificant; super "qiidscecideHt tiirfis^^est", pierev'eiil'reih,c''tit'"non impingufescerfe : pdrbi','id est_
SpiTitii^Sahctiis,- riuia'-Silb'eb"»Ji:ssus';'" difcitiir'.vDi- D stulti. Mercetiariipatfismei, idest, "q"di"vili(irfes •sririt
mitte^eairiet:-lw'c'4nno fVi estvEvangfeliuni-.'fodiam serviDei -''panibus'salurahtur': idestdoctfiria'.'-Pec-
«trr-oiffeiiiiidestj-praedicem^i-cof^nus-slercons^pec"*- 'ctivvihcce/6;,'ip'si'dicurittioc;''quVdiabdlrini'patfeiM
'Caja confiteri : irifuiun/, >idest^ in diem judicii'. habeiit,' qui peccavitiri'iSffilb.Miseribofr/fa^-nloiirs,' irl
-Mtt^ierjidesl/humanuirijgenus:-spifiiuinfifmitaUs, •cst,rv'enifin'earh'6':'diZsefuos^su'o's,'id'es't,rad"apb-
id.esi; ,fideietirjjperei:an)ir)sdecemet ticio',id'5e5i, -stolosi-sloid pfitm', fides, quamAdarii^periliyit^-a)^
•duae-leges*," sive:qui"-iibriimpleveruni' decem verba huium, idfeH', efuxiri frontfeicalcidriiihta' 'id-^st,
"legis,>'et'nbn'credidefuui iif. fesurreclionem:; qnia Evangelium: viiulum sugihatum,id'est;"'Gbrisiu"s'ex:
-<icta"vo'-;di'e''fif:'per *-tressehos j-josiendii; q_uodin- duhbusi"t3!gibus"".i:Jffortuus erdi,"id est,''&dairi'H 'revixii,
firma fuit anle legem, sub lege, sub gratia.'IiicH- •ill e'sl,"pef baiJtismurii.iperiefd^/idtfestfiri^-despfera-
nata ad terram, id est, lerrena desideria : sursum tione; inventusesl, id est, in spe. Filius senior, id est,
: a. >'.•,-.:-. :,>, r-v~i ,',:., ,-, <.,. -. , oi'_• ••.\.
!,,>!,"'
ExpnnsimuS/hicyerbum
"' " "" : MPro iSi/oe,:quod<Ioci:
rfia*c**-«nj!,-qpoas_3nsgni jionieaetit, An;qup-,tuiTls
turbabat. jDecirtit,scripluraerat aaiea-SI/tia^aullo^ensu.i-, r.
B75 - S. HIERONYMIOPERTIMMANTISSA. «fi
Judaei : in agro; id est,, immundo desiderio : sym- A.-est, inccelurn: accipereregnum sibi,id est, regnum,
phonia et chqrus, id est, prophetia et Eyangelium : coelesle: et reverliad.judicium.-Decemservi, id est,
duo servi, ,id est, Isaias, etc. omne genus humanum ;• decem.nina,;decem verba
, .Lazarus mendicus: nonien pauperis dicit, et divi- legis: cives ejus, ,id est, Judaei., . ,,,
tis non _ honiines bqnos scriptos in ccelo, et malos Miserunt legationem,id est; occisioneinapostolo-
non.,Vulneribus' plenus, id, est, peccatis : dives Ju-. rum : primus servus, etsecundus-.ordpaposlolorum.
daeossignificat:pauper, gentes: canes/doctores, qui_ Mnauniuscujusqueservi, id est, Scriptura:,et simi-
per linguamvulnera sanant., In sinuAbrahm,id est; Iessui, utrumque invenit. Lqpides clatnabjinl, id,
in requie : sepultus in .inferno, id est, in litlera : sunt gentes : Judaer lacuerunt,: flevil super eam;
elevans qculossuos, quia Judaeioculi fuerunt, id est, ostendit nos flere' peccala nostra: circumdabuntte,
boni vivendo usque ad_Chrisluih : vidit Abraham: id est, Romani circumdederunt eam : undique,ii
sicerit post judiciumdeinferno, videbunt regnum est,.intus, et forash : ctd terraqi,.iil.est,injnfer-
Dei, ut majorem poenanihabeant, a majore gaudio. num : filius, id est, virtutes: quod faciebatindie, in
Exlremum digiti' sui in aqua, ,id est, qu.i modicas nocteruebat. Ingressus in templum, id est, quiadie
eleemosynas dant: crucior in hac flamma, id est; Dominieointrayii in templum. Qumrebqnteum pcr-
propria poena,: chaos magnum,id est, confusio om- ]} dere, oslendit novem seryos, qui nonnegati sunl in
nium rerum, sivevetus Lex, Recepistibonain vilatua, ministeriis suis :ltomo quidatn,.id est, DeusPater:
id est,,bonum fecisti, recepisti : Lazarus mala, id plantavitvineam,id est, Judaeos: coloni, id sunt, le-
est,,, quia vindictam de palis , suis in vita sua. gislatores : ipseperegre fuit, id est, omnes.dimisjtin
non recepit. Quinque fratres, id est, quinque libri libertatearbitrii sui: primumservum, id est,Isaiam:
Moysi,qbservabant signum : ea*mortuisresurrexeiit, secundum, id est, Jeremiam : terlium_,;id_e_>t, Da-
id faetum est, Christo resurgente : alii ex Judaeis, niel: exlravineam, id est, exlra Jerqsalem. Quid fa-
crediderunt. Silapis moralis, id est, si-geniiles a ut ciet dominusvinem: venitet perdidit ,.id est,,malus
equus molens non videt,,eui servit, sic philqsophus mala. Conquassabilur,.id esi, .cruce conteret vqluh-
docet philosophiam, quaeilli.non prodest, sed san- tates ejus : comminuetillum: id est, in.vindicta cru-
claeEcclesiae-:auge nobis fidem, id est, dum augcs cis. .Gens in getitem, i.d est, gens in_,.Romanos:
mandatum. - , ,' , regnum in regno, id est, alii adversus Romanos,:
- JEf«icarfiort moro, 'id est, Evangelio, quod rubi- terr.ores, id est, quadrigae iri • aere ,audiebantur:
cundam Cbristi crucem nuntiat: sicut moro rubi- signa erunt, ulfuitsupra Jerusalem stella cum gla-
cundus est :-eradicare, id esl, e populo Judaico : et dio igueo : contingunt in testimonio,id est, de Ju-
Iransplanlare, in populo genlili, id e.st, arbor morp,: i___daeis ad Genles. Egq do, vobis os et sapienliam, in
fructus ejus primus albus, postearubicundus, deinde Moyse:dicilur, OstenditMbiDettssapientiam.
niger: ita diabolus, dum angelus albus.fuit, niger , Capillusde capite non peri6t(,jid esl,- morlalilate.
in occasioneAdae,rubeus.in homicidiq Cain et Abel. Jei*usa/ein,cafcaiiiui-,id.-est, idolaadorabuntur inea:
JDUO molentes, ostendit duas Ecclesias, vel duo Te- donec impleantur lempora gcntium, id est, Judrcos
Stamenta : judex et vidua desemiplenis, et.patien- convers.osin finemmundi. Sigria in sole_,id est; lit-
tiam habebit(in lillis, sed nqn sempertacebunt..Duo teranijfsqnMs.maris,id.est, factum.est.mareSodo-
pscenrferun/,unusmagnilicabat sanctitatem suam et milicum , ,pisces suos -in terra jaciet.>sT"enfen(eiu>tt
pprdiderat eam : alter magnifieabatpeccata-sua,et j!Uf«'6us
cmli, id .est, in prophetis et.aposlolis. Fi.cul-
perierunt: jejuno bisjn^abbalo, \d est, absque cibo nedet arbor.es,"id.est, -synanogaet homines. In die
et muliere. Quid faciam, ul vilam mternamhabeani? docensin<templum,id est, laboravit ciimJudaeis:in
id est, ut supra dictum, talium est regnumDei: et ita nocte,.iii'tnonte Oliveti, id est, ,requiescebat,,cum
similiter ' , ..
JNicqdenius .cogitabal, guomodopotesthomo jgentibus.>;-. , ,_.; : ,... <•.: ... ;,- , ,• ,„'
ileruni-renascil Non occides, et reliqua i.quarebaec Homo amplwram aqumporlans, id est, Moyseset
dixit, quia in ipso cqrruit. Cum appropinquarelHie- Joannes Baptista : domusewnaculi,id.est, Ecclesia:
ricp, idest, cum yenifad incarnalionem., , P stratum , id.est, fidem Trinitalis : donec impleqtur
. Vir nomine Zachmus, id est, Judaeus fuit, et, Ju- regnumDei, id est, ministerium magnum: duo .caii-
daeossignificat;, interpretatur, justificatus, sicul Ju- ces unum cumaiqiia, alterum cum yino,;id est,.cum
daei se jpstificant,:propter lurbq-n,idesl, divitiarum mixtico aquae.et vini in.calice : vinum una aqua
.etyitiorum: in arbore,,idesl crucis: diinidiumbonorum, osiendit passionemper bapiismum. Nutjiquidaliquid
jd est, subsj.anliaemeae,:do pauperibus,id esi, frange defecit .vobis,-quando fiebat cura illis in carnenijid
csurientipanem Juum : ,el si .quid frattdavi, rvddam .est, pr.mcipiebat.illisnon habere,curatn_smculi:,dum
quadruputum: hpc in Lege deianimabusdiclum,. et ;aulem ab illis se separat, habere.unicam fidem:
in Evangeliq de omni creatura dicilur..JHoinonobilis,. emat gladium, id esl, Legem : duo gladii, id sunl.
,id est, ChrisluS,,,abiit in regionem longinquam, id dure Leges. - _ ,--__ • . ,
a Neque hoc libuit explere, quod vacai in origi- sectionis ubi dieitur, Ego de vobisos, el sapienliam,
nali spatium. erat Ergo de vobiseos, etc. Ejusmpdialia terlio quo-
< b Legebatur alterum, uno verbo pro ad termm]: •
que versu occurrebant, qusereferre piget.'
sed nec subsequens isocolum mendc caret. In fiiie
677 EXPOSITIOQUATUOR.EVANGELIORUI. JOANNtiS. rtS78
_ ,FUms -ftomfnfssedtns. a •_dexlfisMrlutis.::fA)DixitJiChristusest -.intenebris lucfa; fd est, In populo-Ju-
- Dominus,Dominomeo, et reliqua, Jn keste.atba remi- .'-.daeprum pef Legem et propheiaih-Judaii "eurii non
sit eum ad Pilatum^ idest,. in.fide.Trinilatis : .yenit . cognoveruntiveraflux v'era,.qrim'Ultiminaiomnem~ho-
, adgentes, ad plebeni Israel. Factisunt,amici, id.est, minetii; eV veWqai: AUKyera:illumiria't',nascerido ,
uterque populus ad fidem C'iristi._fter,odes.significat mitriendo,vivendo.etpef graliam baptisnii-Spiritus
populupi gentiumiPilalus^Judaeos-.jLeyiathan^densi t sanciiy^illumlriaitscieiitiam1:'irimuhdo venit^mun-
.seduna, BarafrfiasjfiJius.diaboHdicilur.-Fle,te_-sjtper -dumnon cognowf","id-est,populus-Judaeorum":pafs
vos; id est, .super^enleniive.slram :,_funcincipient - aliena, pars aliqua Cognovit^eumiirisua wenif.,,'in
'
dicere;id est. plebSjisrael^d^cife-MiiontiiifSj-id est, suajgenle seciiriduriicarneni": sui-euni nonrecepe-
patriarchis^: co/fif*Hs,-.id est,, prophetis.. DimitieJ.llis, runt: quique eum receperittit,'tiedU•potesthleitifilios
id est, bibant sanguinem,quem.effuderint s. ut fiant "J)etS/ieri".*per"fidem ex eonati suriP per 1rfenovatio-
vasa misericordise,j_uiB.sjin..vasaira3."IV-esc'unf quid • nem baptisnii;, et gratiam'Spiritus sarietivVefbum
faciunt, et si scirent, Dominummajeslatis numquam - caro faclum esl,-ethabitavttin nbbis,-id est,'pfer-as-
"
cfucifixissent: quia per.ignprantiam;fecerunt. Hodie ,"sumptidnem'carnis: vidimus gioriariiejtis ,"'*id'"est,
. mecumeris.in pqrqdiso,_idest,. qui ;.sequitur Clirl- , pertraiisfigurationem, efresurfeclionem illius'' *
stum,ienebrasnqnrhabet,sedlumenyitae.. .•• ... >".]
B'Postme venit, ostendit; securidunicarnerii^natiyi-
Joseph ,, ,id est, populusJsrael varomata, et un- - tatem : dnle-me{acliis"est:;-id'est". pferipsura facta
guenta, id est, fides, spes , cbaritas-:,unq sabbati, sunloibnia yetquiapriof tiie'erat, etdeplenitudine
id est, Eyangelium, quod lucescitper noctem vete- ejus nos bmnes"accepihius*:"nascendo. riiitriendo ,
ris Testamenti. Mulieres priniae-resurrectionem yi- "vivendo', 'graliarii pro' gratia-, veteris' Testameiiti
_derunt: aplum fuit, ulper.ipsasprius salus,cuciir- gratia-novi-Testairientl.Iiem per fidem *et'chafita-
risset, perquas,priiisr accurrebafmors. Etecceduo tem : per lilteram Legis, vel prophetiam : tres rribdi
., viri sleterunt,in Maljhaeourius angelus, in Marco.ado- - per gratiam baptishii graliam aeterriam: Filiiis qui
. lescens, in Joanne duo angeli, rin Luca jduoviri di - <estin sinuPalris, id"'est'",'in;cdrde, vel:in'"secreio :
cuntur, id est, multa ifinera mulierum, et, diyersae confessusest Jbannes;nd~~esse Cliristum : rion'riega-
^unf.visiones:vel in unum, iterum et una vislo, et vit,se praecursoremessfeChrlsli. Alitef bsteiidit iio-
dissimiles sunt nafrationes evaugelistar,um..' -_rj vumTesiamentum : ef e^d.nescfefiain eurii , bsteridit
.Linteaminasola pqsita ,_oslendunt qupd.non -indi- Joannes nonscire pferbaptismum>ChrIstifedemptura
.gent cbrpora„yesliinentq posf resurrection,em : se- essfe'munduraVnam^sfciebat.eumTiliurii '
Dei e'sse."et

- cummirans, id est, quod derelinquanlurvestimenta. natum in carne.' A.. \ • -- . . -' •'--'
Duo exiltis ibani, ostendit gentes , ,quia sic.ostensus C f • Rabbi, ubihabitas ? id esf, in qua doctririacommo-
est iilis,qui,fpris eranf, sicuthis uui intuseranl : * yerjs,. sive doces? venile,' discite'-iloctririain'meam,
caslellum,id est, mundura..J^rusa/ein, id,est,,ccele- quia omnes vult venire ad se;i qpud euirifmtinseritnt
siis : stqdium, idest,,oclaya.pars.de milliario ~-sia- die illo; ostendunfriovum Te'stamenturii;'sive'yitam
diatx ostenditnumerum.dierjini, An -quibus.faclus . pra3seiitem;;hofa -decimaSighifieat-vespere'inuridi:
estmundus. Nomen castelli Emmaus.-El .ipse-finxil in -crastinumvoluitexire'irt Galilmani,idest , "post
se longiusire : id est, ad' gentes ; el cognoveruntin resurrectionem suamad-gentes rsubfico^id esi,
_. (raclionepanis, etnon cognoverunt eura, cuni prae- „.sub,Legis littera*,,*velsynagoga:;'coilos< qpeitos ; id
•dicalionem-audirent. Evanuitqb qculis eorum :,os- t/.est, generi-humanqVanjefosascenr/enfes,~'el descen-
lendit., quod.non-possumustardarein theqrica : et dentes, id.est, in miriisterium Chrisii. Die lertib nu-
,tongius fuit ab eis,,guando nbn cojgnoverunt,,id est, , ptimjflctmsunf. id est, tertia lex : nuplfae copula-
, quialongius ppssumus,;manere:.in actuali yjta : cum tio Ecclesise cumChristo iritelligituf': MariaJesu in
, .aperiret nobisScriplur.as.-.Paxvobis.••,nunceos con- .nuptiis, :ostendit. synagogam": Jesus 'et discipiili
gregat in unam pacem. ftuafenon uno locosurrexit, ejus, figura Ecclesiae; deficienlevhio,idest," ilefeciio
et ascendit?,quiahonqr, descendit Jer.usalem ad gen- , litteraj Legis. Nvndum "uenif/iord-med^id-estjj-non-
-.ies. Dominus hicimpievit.,;,quod)ipse,dixit ,-Omte D.dumvenit.tempus passionis-Cliristl':sex .hydrjm,sbx
,,propersequentibus,:^_l\,m\s\t..,,, , .', ,, .,-,• ..33taies,<mvinum.,.Christus': 4rc/)i(ricfin'MS,;Joanriem
'.: *JN'EyANGELIDi^^ECDNbUM JOANNEM.. .ostendit; quod ante bibit'Joaii-nes>passi6nemvquam
,. In.principio.erat,Verbum, id .est, -quia pninia..in - Christus:-:a^iia vinum'factum., ostendjt feriationem
ipso.inchoantur et iiniunlur., .yerbum, Patfis filius1 _,.etyetus Tesfamenturiiin riovuhf. kliter per' aqriam
-, apud Deum : quia filius apudTpalfem,semper,est. baptismum Jo'annis,'per vihuhipassio Chfisii, iieni
Deus.firat^yerfirim,i.d.esf, Deus eral filius : hoc erat' per vinum sanguis Ghristi; ut ipseaifj- stirignisejuS
. in principioapudDeum : omnia/peripsum factqsunt,< . verus-.potusest. Bonumvinuttiserwre," bstehdif mys-
. ,et jsineipso fqctum est riihil: baecidola : q]tod-est, , 'te,rium::mysteria-veteris'Tesiamenti."Per ovesven—
in eq ?)ita„eraf?-bpfe_est_,quiar.illi omnia anlequami . .denies, doctbresostenditVqiii doria-sacfa vendiirit;
fiant, vivunt: vila.erat lux, honf,in_nm_;, lux et ,yitai , per o.veshomines simplicitertfsienditVii^faaef/umrfe
a Nescio quid de Barabbaeseditionevidelur Auctor' quimus, de innumeris aliis mendis, quse castigavi- '
est locum i '-"' '-! "•'• -
.-
" innuere; sed-qu.oniam-non in,,promptu mus,-argumentum capies. j/~i ,
restituefei ex allqubt hiijusmqdi quaj, iniacta..feli-
;S*79 ,,,-_••.; :S. IIIERONOT^OPEIllDM^ANIISSA. ::. .1580
_f,sfij5j<|*Sj _jies.,-yi.ndi,clapro,.yariis:,peccalis',",'un3e'%i _,p'rlmiiivariiiEcclesiam'quasLad^gentes.sive'ad-po-
.;qjjciufltur1dg,Eccle|iia,iJ#3strs'non,(!j,e/_eaa/ rse,:ipsum -'puluni. jLefafeocufositiesirds ,id es"t,-oculos fidei:
. <j((,'s,/jd„cs,,-prpsparje' earnjsc/Wcorfemus.: nocleuemt . affcasmesses,id esi,cOrdafidtelium iquiseminaiieriint,
qfcillunis perjj.OPlfim.osiendit lit(.eram'Legis,.",sive •!id est, propheias :' qul ineJunf^suiifaposlolii^Mansif
. gno,raniiaiii,cordis;,'nt Jllystraretur. a lumineiscien- apudeosduosr/fes,:'id-esi,;pbst' duo" Teslameritairia-
_ti_33,Deir_Sp',n_us osten,dit:eos, "dita Judaiis : a&ittiftGdlilmamJ,"'
,,<_'uo,d;a.-..)eo<_i>ven's_';;-; id est'-,c Wgenteis.
c fjuirepepprunjtChristuni pjer,fijlem:,_:aro,nasc!(«r;e.i;' Hic aliler, qui-mbrtui :surit' cdrpbraliter, iri' fuluro
1
__carne,jt,sanguing,.uijybvaj,-corporaliter jn, mundo , audiunt vocem'ejtisV et:resuscitantiir. Sicut habet
. fierum;,reiiasj*iiur..anjnia> ineffabiliter ex> Spiritu . ih^sevitam :'ita etfiiiusVquod-dicitur; -rferfff''fitio,
,,_3aneip,;.utviyatin.jteternum.<,->,.:• • ,.,",,-:•,-. hbcest/proparte carnis.' Quibbnd ^fecerutit'inc,fer
,.;; Spirilus ,jibj,vylt'.spjrqtj,id- est,. qu ejp"jv,ult,illumi- -•surrecliarieitivitm,hOcrest'!'qu'i-seipsu'm!-judicat ,'r'e-
Vinal,jsicut-,dicjtApqs.ojus.,-'quipnw adjimret.Christo, :sur'git;:etaliie"r, qui'mo'rtui!!sunl 'in peccaiis',' per
...mu_s,§pii:*fusjfsf. V,qpemejus.qudis, oslendunt illu- i, conversioriemfidei viyiliit^advitaro-f fpsif reiui:jfiinf
nunationem auris cordis; nnde;prpphela ait, Audiam -'tidjudicium, qui-hic"iriale:egerurit'QnodcEicit'; tion
quidJoquatur.injti.e:Dlpniinus_,,D,eus..Quod scimus, -.facio ame r/uitfr/uamV'ostendit'-pro'.pirte corpoiis :
,lqq-titnur.,ljquqd. Vfd}mustestqmuy,,quod dicimus, sei- B siculaudio, etjudico': judiciuihrriieum fuslum' est:
,,*mus,ilpsl.^ndit,per.niq4os Ipcutioriis>,sive iota Trini- -•'•nonqumrovoliiritaieitimetiin,'sed tjui misiimePqiris,
5
,cum apqstojis e,t prophetis •.•testfl- 'hic voluntateiri^suampo"su'il_
_,.|,fis,?i],el;jGhrisJLus pro^riiemhris. '- ]'-
ptu,r;, id_ est;,.,jestimpni,um,-.,dapius-,;'T'i'esfj))ionj«m Si lestiriibiiium'tiefliibeode me; testimtinhanihbuni
• nf>^tripin pon.accipitis,,id est, praedieaiionem nostram nonesf veruni.'-siciit ait!Saloriitih?"Bauteiiealicnus,
_,npn cjedjtis : .Cljrislus.de.*cp3l,o assumendo 'tibh-os^luuin: 'Neque vbceni'ejiis' dtttiiini iiriiqtiam,
desce_iidit,
cnrnem.. _,. .•_.,__,'_.-,, ,.-,-, :_> _* rece-
ostendit infideles, qiir p'foedic'atibne"ni*'e]us'rio'n
_,,,. Netti(-ascpnditqd cmlufn,,,nisi "ChrisUis;cum.ar- '"pefunt." AscZnditih mbntemcutii 'dlscipulis s'ais,'id
. fjqrp, idi^sliEccli~siA;:sicut,efcallatusserperisin .de- - est, 'ayailibfemvitam-asceridere' tehtans '-""Philip-
"
,. sei;(o,r>et.Chri.lus gxalfatus est in>>Jigno/"*- crucis : pfim, id' est, rad-prbbariduni; Tfoh ad; perdbriduiii.
..-..sjcutjiHijercussia serp.entibus, per-visum ;serpe'ntis '"Quiriqueparies,quiriquelibfi Mbysi; per^fifdeacbub,
,,iserfii,liber^banljur>:,fia efhomo'percussusa diabolo, ' intelligitur asperltas Le'gis''litiefa3-."fenum^niuftum,
(_,quicjredit passjpnem.Ghristi',-.liberahitur; 'Venitlhi " perfectidrieiii 'pbp'uii'bsteiidit'"":'nr!;'quid'pereat de
...terrqttyJfiflmam, jn,f,erram. .ponfessionis :-in Enon , 'i-etiquis;'i&'esi",'riolite>mitiefb''doclfinani!ubi'non
id est, nomen Ioci, ubi immolaverunt, filios eti-filias 1aiaili.iaf. Asfceiir/ii! Soltism iribnierh;id est'; ad^Patrerii;
jiin(le,_a,cr_epit
,suasv((|ffiiriqnii,s, jioirien'Geheiiria•ixjuxtaG'r/esceudei'tinf:dfsd/)ufr%£f'iridre; hoc'Jest-ad gerites :
,_S,a|f)|),.qpa3aiilprprefajur pacis ; ;quam viocav.erunt aicendefiini 'iriiiai)eni_!id"-est_ In^Ecclesiiihi;-Tenebrm
...Jejius,,,ujide ^acpeperpnt,;nqmen jJebuseif nondpmi -' fdctmsutit; ide'sr_ vespefa'scenfeiiirindo;;aut'iriip'e-
. fi'iim,erqtJofinnestiifijarcer-e,,oslendit.quia• nonduni -'•'tum'pefse'culibhisrp'osfa'srcerisi6riem'-'Cbrisii:: rihii-
"
. erat,,coiispmmatio;*I.egis.ljtiera3..Jf(uniiOj)oi*fef cres- gdhtes,W'est; eonfugientesad CKrlstuiii:*' '""' *"
..pere, me auletn.»_m,uf .*,qi.i.pntabatnr. esse propheia , Jesum ambuldniein stijje^mare^id-esticalcaiilem
seeundum '' viiia muridf: fuVfrdsasceridentbs'in navem
inyeqj,us,est pr_ophei_a. Quod,vidi,etaudivi; quwfehtes

j.diyjniJateip^hoc^iQSjlificaipr: >secundu'mdiviriilalem Jesurn, oSlendit,"uf binries"cuin propflo-lsibbfere-
'"
.t.estimqnium,eju.s.n.enioiaccepit.Hic>totum p'ro parie quifarit Chris'tiim['Mariu'di'citufsipud"Hebr^by;inide
' '
.,popi_pr.;-itcni;credile, quia Deiis verax^est.,- accepil' noriien"riiariria; apud^-Laiinosiibbestpiihis
^^i^.Oflortefral^uniJraysirprperSamatiam ; ostendit, 1 vivus, sive cofpiis Ghristi:ifahsfiguraturif riiysfefio.
u sicut praidicavit- Judaejs , ,'praediearetet gentibiis: ''"Tribusmodis suscitatur iiomo, idest/deTOfidelitale
_:pjfedium, id,est.,agrum„: fonsad*-fluenduni, puteus ad fidehi,'de peccato ad poeriiieniiam^iri novissima
ad p.qfaudurn,:Faticj_qtus Jesus ex'finere,ostendit Ve- 'die cbrpbraliier, liiresurrectibnemV-Egfo^wuo/BTO/)-
_, niendupijper incarnationem super historiam Legis ter PaYi'em,ostendurifsecuhdiiiridivinitateni'; sceho-
j,jilte,ra3,;,\per( lioram;.'sextam fides SamaritariorW © pegia, id esifjrficlib tabefnaculbrurii.^d^fecendistfs
;.,ijiil,elligityr,qui.eran!. fer.y.entes':mnlier, id,est,'sy- addiem feslum, ego uonlrisbf5hr/o;':Tfos quibus mun-
...nagoggi^Aaurii*,. qquqni,discefehistoriam Legis litte- dus deleclatuf, egbn'ori'asceiidam,"r}u'iarion"sumde
[,Lx_f.,}iPiqli^ Jfisusbibere,id,.esi,'petere fidem-mulieris: '• muhdo. Die festo_mediaute','.Asfcen<iif. ifesusJeroso-
_-,_R5itgus^ltuS)--_"4 est;, .altitudomysleriiLegis c frins - iymarii, maxime incetfdente 'iselo Judaebfum":'iiiea
. ;ai}U33iS,jlientis Ad vilam.aelernam.;id.-esf, praadicatio •-doctritia nori~estinea; elsi njisa, quombdonon niea?
, vEvapgelp,ebujlienle ex ore aposlolorum , sive ci-e- riiea"est",'qu8eexoYenieo^eis^prbcedit:nbhestiriea,
. vdgnijpp.,'rQuinque,<*)/ros ,,>bstendit quinque? libros • qiria' "quk'a Paire'qudivi, limc lbquor~vbMs;Aliter
,_;JIoysi;i et,_nunc,qp.emjfqbes, non est tuus; ostenditii- ' seciiniiumcafrierifmea est," sed"secrindurii'diviriita-
"
rbr/JihgJosue,H_zliqu.ithudfmm suam, id' est,-; pristi- teni"ribn est mesL.'~Uriurii opiis~feki;et"ohiriesniira-
, •,,p,ani,.Go,nv_.rsationpm :.4&iitxin. civitatem: Psteridit ' 'Vriiffitbtumiibmiriem sctnkriifeciin sabbato, hocresi,
"a Pro figiio erai Libanq_,M.o~i
.alterum-jto tredun- '"prb (a%;«6it>lfMfl,l^yino|%ut!ldpnfr'a_rio^sensul''Stfiie
~ '"''•'-
dabat ante verba per visum': lum liberabantur eraE ""fius alia:iriulia'castigah(uf.' "'*' !"'
'
SSi .EXPOSlTiOQBATUOR-E-VAKeEillORlJM*JOANNES. ;%$&
•toiuni-gemisiiumanum in inovOiTe*-tiTinento.;'!VoK;'e. , Mtei,atidornum\sert)i pBslni,i$ihtveni.gratium;in otulis
judicate. secundumfaciehi, id est, •personam iiomiiiis Mis. Amen;,amaridica;vobis;est<amen geminaflis;,in-
nolite accipere.'ATesciffsundc.sim; id estyseQundum .tellectus,-vere,;sive'; fideliter': animntians novum et
-carnem.-;- i,-t><'... : - '.••:•. •>'•' -vetus Testamentumji.anfe Abr.ahamego.sum.:de<_dj-
•-• Adhuc.-mbdicum vobiscum<sum.ostendit'Usquein .vinitale Ibcus.-est. Tulerunl lapides;,'ut^acerent,m
ipassionem,;- qumrelis me et non invenietis-,id' es"t_ eutn; 'id'esl;.ilapidea corda haberiteis:,ttbsco'ndit,Jesus,
jcorporaliter.ref.jifcf ego sum,>v'oisnonfoteslisvenire', osiendif se>abscopsuiiia <cordibus.enrumi' Et 'exivit
id est.iperincrediilitatem nisi per ivdetriiirinovissi- de'teitiplo'f M;:esl'; de pbpulo,. Jtiflaeonimii-J<esus
mo aulemjdicfesliviiatis , id esl, peracia; festivitate trqnsiit perhnediumiebrum, id esi; abiil',ad:<genles.-
Judaeprum ;•qui siiil venial; el.bibat, id .est.. quisilit Vidithonunem cmcumanativilate, caecusiiumaqum
verbum Dei-yeniat.et bibat .doetrinahi Evarigelii:: geiius 'Signiiicaf-.iWieaueo/itcpeecafif neque-parentes
-flumina demntre, id>est, doclriiia^de.scorfle;:fluUht 'ejus ;:ut'intelligas.,hoc qupd ilisit.neque peccayit:
nqum.vivp-,idest, praidicatio Evangelii.: quae.donai -Adampfimus">creatus.iad videndum 'maluiii,,clausos
perpe.pam yitam :<quiaJesusnondumernlJwnorifica- ihabuitoculbs,"oumtiansgressusfuitmandalum Dei:
lus, .ostendil hojiorificalionem,passionis*et resurrec- apertbsbculbs-tenuitad nialum, eiclausit adbonum.
tionis y-r-eversist-nl.unusquisquein dqmum.suam'; id: B^uidigitiir-pnrenteshisi genusiiumanum ; etinsli-
esl, in malitiamsuam.' :-,'••• , ,*.. ;•! . ^alores-rivitibuum.faut :ipsa.'viiia-significantur,? Me
. .Mulier.hi^qdullerip,depfehensa, osiendifspagq- "bporteli~~pier-ai'i,M est_'predicaVe.: :donecMiesest;"id
-gaiii,.<juffiadulleraviilegeftiMoysi,' ,seeqta[Suppf; est] *csf,'.dum'suirif in'niundo': veniet-.nox;i'd',estv<perse-
jeam iradiiionuni paternarum,,,siye Ecelesiam.ex -eutio,'aposlblp-rum'. sivepefseeulio antichrisli.: riox
.genli.b,us,',cju:erclinquensi Deum; fornicata test cum qiiarido tiemo ipotesioperari;.id>esf. post uniuscujus-
daeinonibus:_qui,a<lducp[nt:,eqm pi medio,.o.slendiiJu- ^qiie-exiuini'Kxipuitiri terram, id esl. inearnationem
.daeqs,qui aoeusatores sunl Ecclesiae Christi,' Motjses •Giirisii;LulritWfetit; littivitoculos'mi"os':< dstendit.sic-
.mandavit lapidqre: tu quid jl\ei_~?•Jentanteseuni pfo .lit-ibfimuml•hK)•-birieril• de Jimo-ierrseTformaiyit.Kiiia
•duabus causis, si dixisset lapidare,<iixisseutilli,' non -per-eumde'ni'§enus'luli reformavit;genus hufrianum.
Jacit ille,--qupd docet, .remillite ad nos :•si dixisset .•">F-ar/e et lava-.idHiatatoria :Si,loe,-'deiriorisiraris bapli-
nonlapidari,uixissenl:. Cqntr.adielorLegisest, Jesus :siii"um':!peif-parerites-intelligllurdiaboius seii vitia :
inclinans ,se deorsuni,.jd est, de .sedibuS.paternis in -r/u&diirer-uinf ' miatemhabet;\ipseipwse loquatiir ,.ijui
,ni|mduin-adredimendapec.cala generisli.uinani,-::idi*- 'iiolultiiiokdinein confitrifi:Ciirisluin': ftujic nescfmus
^r/ffpscribebhl in ten;a, -osiendit' peccata.eorum.': ^Mifrfesif.oJstbhoitiquia^friesciebant-eiusJdivinitatehi.
.ei;ea;ffse/iil, erigeret.eos, qui iiicedeb.antinpeccatis;:>i2 Jn jridicfojniego-venifnViunr;>')nunrfu»t,,^ostendit".' qui
ilerum inclinansse, scribehatfnterra, ostendit remis- -audit-v'erjbum,'etrece^pit judicium^iccepitiadicon-
sa pecc.ata niulieris: rcmansi.t,so/u_s( «deffimanidum:'^ '.ijufinou 'bideni, -videant,'.osteiidit
J,e,su^,<c}fm[-n_i_ttr
liere in dotyo,idest, cum Eeelesia', in. niu>ido. Qui 'g'enHes',• qiiaeiegem 'hbn acceperuut'^'ef ^qui 'vident
setjujlur me jion.ambulat ,in tenebri,s, osiendi^ .nqn ,e<Bc,fii;jianf;jid*s't;''Jud8ei-:'quividebant per"iegem
lantimjigressus^peduin, sed affeclupi gordjs-,rip)rjn -cae«I, •facli>sijrit','jqui*,nbncre'diderunlin'-GIir.istum.
tenebris, id est,-ignoranliae,,p_eque in tenfbiis,pecc.a- •'•- Quijiotiintrat-pefjanuam, ostenditepiscopos'qui
tprumj sedJiabebitlumenpilfe,,,id estlunien scieniite, i ;'perfpra3mia'iintrarit_'"no'nper >vOcationenuDei,'.sive
et Iunien perpe^iuurn.MultaJia.bepdf, vqbisJpqu_i,,,ef '=populs:pastoresSufitovium, quiipro lucro "aniriiafum,
judicare, -ostendjt, quia.sl credideritis^riiuilav.os.d.q- •iion'-pro';ambitione saeculi'sunt-: Imic wsiiarius
cebb.-el si nou crediderilis,,mulla,l,oqu,iad-j3X!CUsa-J^peVff-.^priirius.ostiariiis^Joannes^PrajcuTsor^Chrisii:
iioneni v.estr_ani.., . , ' . ,_,,. ',•.". "•^'siiiripturoe>-scriplura-diviiia-""Dofcai!'iin^nmalim*:id
Ille qb initiq. Jfopiicidaerqt':,quja sem,etip_3um.in-.- iestl-novit.'Dominus.qui'lutil cjusipmducil :-i/fas,qin
terfecjtsuperbiendo,; ^i|er priipp_mIioiipinei.jj.flueiaa - :'dbctr'in'am,'sive'infeghum'.;•'•anteilias vadU,id.est,
D,eusimmortalenicpndid.it,etipsum fecit moi*laJjei".cr' ex-emplumquoddbcuit prius'<feeif:'pfaecedit>ilIosin
-Sl W- ^. •lu-J§(#J.0fl8m. pccisus est.Ab.el^QufSf.jsa;' 1> jegna -crjeloruiri.;sive'efdmnes'docto'res>bnni prae-
yebi_s,ar,guel tne de pqccatq? ,Qui ex ZJao.esf..J^efvjerba -^eduiitexempliff.i-iV^cemMieftm^ritti/funf", Jd-esl''">do-
audit, id esl, qui inlelligit et facit: Samaritapu-Xtes, -j-olr-inam-:alienu-ri^non^sequuniur.Ad'esi, fideni»et
ct dmmojiiumhabes,hieguqd n.qn.ijiitj-nec habiere : —^docirinam''haereticorum." Quotquot' vencrunt*fures
,ct,gjtioderat, tace(ndq(jj:,qnsensii. ^Egq.^glofiqin ,meam vtfueiunt;'''et'-ildlr.ones,'••id<e'st. pseudoprbph.etic.-.qui
nori qumro, esiqtii qumrit, ef jur/i,cef.v\Peuis,,J>ater: -^uerunt',' eferhht-itempof-e-antichfisti;'Pyerme-.siquis
iibn ,qu;aerq„siculsiinulatpi-es"iaeiunt, et",inj_,asteju- .HiiiraveriV;.stiibabituf; hoc*est, 1qui per' doctrinam
"dicant.,Abrqhatn.paletyeslerexsullgvitut vjd-ere'diem •''Chrjsii salvabituf ,<•fri^redieluryper prjenitriniiam'.in
tneutn :vidit, ei gavisus est, ,.;id£<st,.yidii fideman -''<Ec"cles"iamf<: re-
e't*e'gredit'Ur-,!"delp'raes'e-iti-SEecuload
spiritu, fit yidit iljum iii.perisoiia-angelprumi.iJrjSsjgj- J^-gniiniiDeii i>Aliter.'-"egredere cohti*a->ha3relicos:exp'u-
dil,qiiqsi unum,salutav\i_,tuJ>_i£ dixit, Dwerlpie^.domjtn• ••'§nandbs.;l?)»'«d'ii ii'eijff,'i'nfsiitv-oecidafiet] perdat];
a -Fortasse secundus-,-neriipe'bs/idrtus; pro'' - ••„.: ,",,";j.i «i.i. »"»os::.:'_ ,i">-s :- :!'!,» -''_•''_ta«
scripiu- a.ccepta, monemus, sexcenta enim alia ejusmodt
rm legendum est. Pro vocat nominatim?eraE nullo citi castigamus. - , . "
sensu vocati nominati; quae nos obitei..,'.oi;casione .:--, -;, •-•'<.'' '-, >;•,'..». *, w,;..-; -
Sg5 -• S. HIERONYMIOf?ERUM,JtANTISSA.< .-J S84
• isti sunt ordines saeerdotiim, qui pro gratia turpi _Lministerium Dei habebat pras manibus et Spiritum
lucri, non pro lucro animarum' ingrediuntur. Ego Dei, hoc locutusest; ut filios Dei, qui •divisierttnt,
• veni, ut• vitam habeatis, id est doctrinam meam'; ef congregaretin unum, in tolo mundo.', > ~ •'
• aburidaniiusJiabealis,id est, vitam aeternani":merce- Martlta ministrabat,oslendit aetivam vitam.Laza-
narius, es.tquiprolucro ierreriodocet :mditlupuin, rus dfscumbenscutn Jesu, significatEcclesiam: Ma-
. el fugit, id est, diabolum, vel haereticum:Aliasoves riaaccepit libramunguenti: ila et totus mundusquod
Per unguentumodorem
'habeo',qumnonsuntex-hocovili, gentes ostendit; sit intelligitur, corda fideliiim.
>unus pastor, idest. Ecclesia,' et Chrislus : hiclapis confessionis; Maria Ecclesiam^ignificat: unxit pe-
1 inler mediura des Jesu, id est, per confessionem.poeniteiiliae:
angulafis 'parietem"vqui fit utraque
•unum. - ,' >'>•. ; , _ .,' • domus repleta est ex odore :unguenti: ila et tbtus
'
Poteslatem liabeo-pqnendianimam'meam,\etilerum mundus' replelus est depassione et resurrectione
. sumendi eam.: ostendit pro parte carnis. Paler quod Christi. Vt audivit lurba, ,quodJesus venisset, acce-
dedifmihi majus est omnibus; ostendit. Christura, perunt ramos palmarum, obviamJesus exierunt,osten-
vel Spiiitum >Deimajorem .esseomnibus operibus dit,' quia tres secundum adventum post reshrreclio-
. saeculi. Ego dixi; Dii eslis; tribus modis;4icitur, id nem rapiuntur in aera cum Domino.Invenit asinum,
esfessentialiter, qui semper ,est, id es.t, Deus :,nun-^ i per asinum populum gentilium ostendit: serft' super
cupaiive, .dii estis : false deos>dicitdaemones,-siye eum, id est, per confessioneni-^fidei,"IVofifimere,
• idola. Abiit trans Jordanem, id est, ad gentes,-ufii perditionem tuam-:quia Salvalorlutis venit,filia Sion,
• Joannes pfimum bapiizans; ,et. mansitibi, ostendit .oslendit congregationemfidelium ex Judaeiset Gen-
Ecclesiam. Lazarus figtirat.Judreos.quia Judaei.jn- tibus. Tolus mundus posleum abiit, quia per passio-
-.firmi erant afide Cbcisli:Martha_et Mariadoclri- neni et resurrectionem suam tolum mundum de
nam bpnorum Judteorum,.ostendjt.,Hmc infirmitas peccato redemit: et seeuius- est euni.' Accesseruiit
jnoriest ad mortem, ostendit,,' quia1qui,mbrtui' sunt ad Philippum, et rogabant, ut viderentJesum; oslen-
hominibus, Deo yivent: mansit ibi duos dies, ,-idest, dit gentes per praedicaiionemapostoloruhiconversas
duo,Testamenla,, Eamus iterum in~Judmam_.:>fever- ad fidem:-fltanum tritici, figurarir-Christiterietisi
- sam fidemin Judaepsper Eliam ,ef ,Enoeh in finem mortuum fuerit, multa grana' affert: sic et .Chri-
mundi : duodecim horm sunt diei, dies Chrisius.est: stus a multiplicavit Ecclesiamsuam.
'.duodecimhoriB, duodecira aposioli; siquis.ambula- Clarificavi,et iterunt clarificabo,id est, clarificasli
,Berit-Jn Me non offendii; in die. id est,incIo.clrina illum in resurreetione Lazari, iterum iclarlficaillum
Chrisli, aut apostolorum, non offen.difin peccato : in sua resurrectione: -princeps munrfimitfifur foras,
,• quia.lucemhujusmundi videt, id est,_ Christum per. J id est, diabolus ejectusde.poieslatemuridi per pas-
- scientiam videt. Si quis ambulaperit.itpno.cte^offen- sionem crucis., Ambulatedum lucerivhabetis,id est,
.* dif,, per.mpctera intelligunlur lenebrae,.peGcatorum, thini:Christuni corporaliter et spirilualiler vdbiscum
sive :ignorantia;,cordis. ;_Non',eram..ibi, ostendil ;habelis:netenefirri3-j)oscompreliendant';id est, tene-
ipraesentiam.eamis : sciebatimortuuni; esse, id est, •braeignorantiaeet persecutiones peccaibfum.Abscon-
<uuia-omnia novif.-l^-indomo.archisynagog-i, 2ufi- 'dit tib eis, id • est, corpbraliter, sive spifitualiter.
>-lium viduae,in portam civitatis , 3°-Lazarum de Domlne,quis credidit audilui nosirb? quis prorafi-
monumento : in domo, id est dn.corde : inrppr.ta, -taieponitur, sivepro difficultate: auditus, fides est,
, id esf,, in ore : immonumento, id es.t, oper.e: per quarii per Spiritum sanclum audivimiis: brachium
< eadem moritur homo, et per easdem.resuseitabilur. -2)omfnf,'*Filius Dei estV cuirevelatumest, id est, ali-
- Martha; tu. audivit ;quia Jesus venit,r,obviqvit ei ^hic qua pars: ex Judaeisrevelatum ex gentibus, id est,
<Martlia signifieat Ecclesiam, quae obvjavit Christo qui credil in tne, non solum seeundumhumanitaleiri,
-. per fidem :'Maria domi.sedebai, eonl_emplalionis;.yi-sed secundum divinitalem, aliier nori solum in me,
tamostendit. Qui credit in me,et moriuusfuerii,,v,ive(: sed etiri'Palre,o/Miaerjro.*n Palre, etPaierinme. Qui
.. sjve corporaliter,. sive in peccatis,per prjenitentiam: videt me; videt qui memisit; ac sraperle dixisset,
- omnfsqufcvivit;et credit inme,,quf bicin bonis ope-r . qui vidit me verum hominbm''esse,et credit, me ve-
<ribus.viyit in Ghristo : Non morieiw,mmternun>.La- •rum Deum essb, vldet etPatrem secunduradivini-
• crymalus estJesus, .ostendit sicut verus -Deus,.et talem. >' ~ - •
, verus homo exemplum compassjpnis; ligalis>mani- -, Nbiiveni ui judicem, sedut salvificemmundum,
hus el pedibus, ostendit vincula-peecalorum,: faciem : ostendil," quodper* effusionem sanguinis redimefet
: sudario ligttlus; id est, velamen^supercqrda:Judaeo- mundum: dilexi vos, quia eram in mundum; usque
riim : .solviteillum, id est, perpraedicationem fidei. in fihem•dilexiliexem^lrvm' dedit, ul omnes in Dei
•. Judaeiquantomajprasigna videbant, tantp magisob- veritale permaneant usque in finern. Cmna facla,
caecabantur.Tof/enf locum efgentem, locum Jero.so- bstendil passionemChristi: Sicut post crjenampran-
lymani possident Romani et gentes,/.qua3,dispersae diumnon fii: %icChrislus postquam semel passus
suut per regiones. .Prinpeps. causas,dixit,",e«p«.dff esl, non bsteridit se iierum passurum: surgens a
imum hominem tnori, quam tota gens pereat, quia mna, oslendit passipnem noslram, resurreclionem,
" , •'• ' -
Supplemorle sua, aut quidsimiTe"; Vacatin origiaalispatium. ; • ••'• •- "> '
'
m EXPOSITIO QUATUOREVANGELIORUM.JOANNES. i 6*86
siveaseensioncm : pomf yestimenta sua, ostendit, &i, etego; et reliqua : pacem meamdovobis, id est, sicut
quia deponerida"erant vestimenta ejus ad cfucem. ego patienter suffero omnia, et vos patientiam ha-
- ( Ineipit capilulalio.) [Accipienslitileum, prm- betis: pacem meam relinquo vobis,id-est, sicut ego
ciuxit se linleo, id est, morlificatio ipsius: miltit passussum, ita.et vos paliemini: non sicut mundus
aquam in petvim, osteridit gratiam baptismi : cmpit ,dat pdcem, er/pdo yobis; mundus interruptam pacem
lavare pedesdiscipulorum suorum, et extergcrelinleo, dat, DeusKternam dat: venit princepsmtindiad trie,
per lavationem pedum, baplismum apostolofum in- nihil in meinvenit, irfest, diabolus veriit adcrucem,
telligitur, per exlersionem linteioslendit per passio- et in Domino non invenit peccalurii: quaesivit ca-
nem Christi exlersionem peccalorum, Non layabis pere, captus est ab eo: sicut prmcepittnihi paler, sic
pedes tnihi in mternum, pavoreperterrilusidicebat: facio, misit illum pater, ut sanguinera suura funde-
si non lavero te, non habebisparlem mecum,ostendit, ret pro genere humario, e.titafecit: ~egosum visis
quinon estlavalusperbaptismum, et per confessionem vera, unde perfluUsanguis, et aqua; ef paler mem
pcenitentiae , non babebit paiiem aprid Dominum: agricolaest, id est, cultor Ecclesiaj; tiospalmiles, id
accepit veslimenla sua, iterum ostenditur, quod re- esi, apostoli sive fideles Ecclesiac: sfcuf paltnes non -
verlelur ad Judaeos in finem mundi: nonesl servus poiest a s.e fruclum ferfe, nisi manseril in vite, sic
major domino suo, neque apostolttseo tmjor, qui B et unusquisque non fert fructum, nisi manserit in
- tnisit -illuin, id est," egopatior,-et vos palimirii. Christo.
Alitersi ego me ltumilio usque ad vestigia veslra : In hoc clarificalus est Pater meus, ut fructum pri-
ila et - vos" humiliaie vos omnibus : levabit contra mum^afferatis, id est, sicut proedicationem ego et
tne calcaneum,'\dest, calcaneiim exlrema pars mem- passionerii fructificavi, Ita et vos facite : sicutdilexit
bri est. me PatCr,ei cgo dilexivos, id est, sicut misit me Pater
El per buccellaminlroivitin eumSalanas, id est, sic- pradicafe, et paii, et cgo friitto,vos T majorem clia-
ut Apostolus ait, (jui indigne accipil Corpus Do- rilalem nemohubet,, et reliqua : dileelio, forlior est
tnini, et sanguinemcjus, judicium manducat el bibit. niorte; ego per dilectionem palior pro vobis, et vos
Prmceplum novumdo vobis,ut el diiigalis invicem: in patimini pro Ecclesia : ottinia qumaudivia Patre meo
Velere dicitur, diliges amicutn, el odio habebisinimi- notafeci vobis, id est, prajcepla Evangelii':'elegi vos
cutn. Dominus ilicit, diligile inimicos vestros: hoc de mundo, id estjie mundanis actibus : non.esffs de
est praeceplumnovum: twn conturbelurcor veslrum, mundo, id esi, quia non diligitis mundum : ut ait
liic praidicat aposfolis de passione sua : credile in Salomon, lalis est niulier adultera,quae cum come-
Deuni, et in fnecredite, (juia Filius Dei sum. . derit, letigit os suum, dicit.Von sum operata ma-
Credite, in domo Pairis tnei, id est, in Ecclesia, C lum:figurafEcclesiam ex genlibus, quae per confes-
inarisfoiiesmuffa;sunf, id est, sicut in iino bomine sionem abstersifse de immundilia peccatoruni : ab
sensus.divisus.est: ita in E.cclesia, quae est corpus inilio_tn'ecumeslk, ,id est, ab initio praedicationis.
Cbristi, gratiaemultaestinl: vado parare vobis locum, , Si egotionabiero, Paraclilus non venielad vos : cum
idest,' parabo vobis vitam, sicul Apostolus:advoca- veheritParaclilus, arguet tnundumde peccalo, id est,
lum habemusapud Ptitrem, qui interpellat pro nbbis. quiiion credit in me, .credat per prfedicationem
Ego sumrvia et veritas-, elvita, via sine errore Evarigelii : rfejudicio autem, quia princeps- mundi
Ciiristus est, veritas sine falsitate, vita sme morte judicatus est-: arguel de peccato, Id est, nt per prae-
jpse est. dicationem veslram convertantur ad pcenileriiiam-:
Amodo noslis eum et vidistis eum , id est, quera dejustilia, ut sicut diligit proximum, diligat et Deum
cognoverunt oculis. corporjs, et cognoverunt oculis ex toto corde : de judicio, ut quidquid vultis, ut-fa-
cordis, secundum divinitatem per illustralionem ciant vqbis homihes, et vqs facite illis : baec«niin est '
' -
Spiritus sancti: tnajora Jioruni facit, id est, quia Lex et Prophetae. , . :
Christus per fimbriam mulierem sanavit : apo- Modicumnon.videbitisme, Id est, dumjacui in se-
stoli vero per umbram infirmos curabunt. (Explicit pulcro : modicum iterum, el videbitis me, id est, per
•^ resurroclionem :-venit hora
Passio.)
' quaridonon in proverbiis
liogabo Patrem meum, et tilium Paraclitum -tiabit loquqr vobiscum,sed palam de Pqtre manifestabbvo-
vobis: per bis spiritum accepium dilectio Dei, et bis, id est, per resurreclionem :in itla die in nomine
proximiintelligilur : spiritum veritatis, quem tnim- meo petetis, id es.t, quia ascendo ad Patrem, resur-
du_saccipere non polesl, id est, qui munduin diligit, gendo per potestatem. Pater diligit vos,,quia diligitis
non aecipit illum: non, relinquam vos orphanos, id me : relinquomundumet vado ad Palrem,id est, per
est, non relinquam vos secundum .divinilatem : hi praesenliam corporis, nam secundum divinitatem
illa die cognoscetis,id est, in fulurq, sive in resur- „non relinquit mundum : pressuram habetis,,iclest,.a
reclione Christi. Ego in Palre, id est, secundum di- mundanis hominibus tribulatibnem : ego-vici mun-
yinilateni: vos in me, quia membramea estis; el egoi dum, id est, alligavi fortem in mundb, qui est dia-
in vobis, id est, in dileclione cordis vestri :.manife- bolus. <• .
slabo ei tneipsum, id est, credenles in divlnitatera: Yenit hora, Pater., ad clarificarefiliumtuum, id est.
mansionem apud euin faciemus: sicut ipse ait, ub\f - per resurreclionem : ut filius clariftcel 1e, id est, per
duo vel tres congregati fuerinl in nominetneo, ibi surt,
i filium coiiverlaritur, et credant: ego te clarificavisu-
PATROL. XXX, 19
587 , S. HIERONYMlOPERUM MANTISSA, 888
per terram, id est, notuni fecj omnibus apndie : ma- A el nqn inlroivil: Judsei per Legem et Pro^helas vidc-
?n'fesfaiifnpinentuuinhominibus,qsteiidit/rjubd seeun- runt Christum venturum , et advenlum ipsius non
diim diviniialem eurii Patre erat," ei cqrporaliter 111 i'eceperunt. Venil Pelrus sequens eutn :_vidil lintea-
terra ; quos tnihi dedisti dftnundo lui.erant, in prae- mitia, ei introivit, osteridit eenles, qua3in adventum
scientia ab initio tui erant : mf/if cos dedisti, id est, Chrisli, sive doctrinani illius: per linleaminaiucar-
ad docendtim : el sermonemluum servaverunt,id est, nalio Chrisli intelligitur : per sudafium myslerium
in fide .permanserunt. Ego pro eis rogo, non pro diviniialis inlelligiiur : sudarium non cum Iinteami-
mundo, quia scit Deus, qui stint ejus : oinnia lua mea nibus, sed separalim in ununi locuni involutum, qs-
sunt, et inea lua~sunt; el clarificalus sum in eis, id tendit, quia divinitas longe estreinola a sensibus
est, in iisdem genlibus manileslalus sum, idest, quia bumanis, in unum locum, qui sunt universalis:
credideruntin nie : in mundo suni corporaliter, et lunc iniroivit et alius discipulus, qui prius venerat
i n mundo noii sum corporaliler; el prg efs sanctifico ad moinimentum, ostendit Judaeos leversos ad fi-
tneipsttm, id est, pcr marlyrium et resurreciionem : deni in finein mundi : angeli sedenles ad caput, et
ego ctartlatem, quam dedisti tnihi, dedi efs, id est, ad pedes , ostendit initiurii, et finem.
praccepta divina.' ExMt cum discipulis suis irans tor- Dixit Maria, nescioubi posuerunteum, dslendit se-
fenlem Cedron, osiendii impetum persecutionis. 7fe- B cundum carnem: diligcbat tnundutn, et per fideni
rum transiens Jesiis cum discipulis suis,'id est, de credebat, quoii dixit Maria, ostendit.cogitationcm
mundo ad Patrem, el de Judaeis ad gentes. Venerunl vpcis: quia per dileelionem proximi cognoscit hpnio
cum taternis el faculis, id est, ipsi sibi accenderunt "peum: dixit Jesus, noli tne tangere, id est, in corde
lurnen poenale : addnxeruni eum ad Annam, Anna tuo: tibinqn ascendi, per divinilalem : discipuli pis-
gratia Dei interpretatur, qui gralia Dei acceperat canles toiani noctem nihil ceperunt: piscaiores dqc-
principalum sacerdotis; sed illa visa est osliaria, tores veieres, in nocte oslendit anie-advenlum
quae introduxit Pelrum in alrium, significal primiti- "Chrisli nullos ad perfeclionem per praedicalionem
vam Ecclesiam : exprobravit eum, quia Dei fiiium se Legis veteris venisse.* Mane aulem faclo , ostendit
esse dixisset, certe, non rapinqm arbilralus est se esse factum adventum Chrisii :Anitiile in dexteratn par-
mqualemDeo, sed semetipsumexinanivit,formam senii tem, id est, mitlite praedicalioneniin gentibus. Erat
actepit. enim Petrus nudus, id est, nudi eraiu a fide Christi:
Jesus baiulans crucemsuatn : exemplum dedlt sic- " litnica succinxil se, fidem Ecclesiaeimisit se in mare,
ut ipse dixit : qui vitlt post me venire, abneget semel- id est, in fluctuationes, el amaritudines mundi per
ipstim, el reliqua : duo lalrbnes crucifixi erant cum dileciionem Clirisii: alii discipulinavigio veneruni,id
Jesu; qui pennansit unus in perfidia sua , pstendit, G est, in Ecclcsia, iluctualionem mundi calcaules : vi-
Judaeos; qui confessus est, signiiicat gentes : scrip- derunt prunas, et piscctn, et panem posilum; per pis-
iunieraiin iitulo rexJudmoruin, id est, rex confes- cem ostendil fidera, per prunas calorem charilatis,
sorum. Fecerunt qualuor paries de vesllmentis Jesu: per panem vefbum divinum : traheritesrete in lerrqm,
qitaluor militef, id est, quaiuor evangeiistaeyesliinenta per lillora ostendit finem mundi: plenum maghispis-
divisa, id est, prsedicationem, incafnationem , pas- ' cibus, id est, plenitudp et magiiiludo Ecclcsjas, per
sionem, et resurrectionem, rjuae praedieayerunt jn remissionem peeealorum: pertres, osiendil irinita-
•quatuorpartibus niuridi. Tunica autem inconsutilis tem: indivisumrete et non scissum, id est, Ecclesiara
"desuper cohiexla, ostendit quia diyinitas in Patre in fulurb incorruplam : manducavilJesus post resur-
et Filio inseparabilis est : non scindamus eatn, sed reclionem, ostendit veram incarnalionem corppris,
• sorliamus dcilla,
cujuserit, osiendil, quia viri ca- ul credentes ciedereni. '
tholici non scinduut unitalem' diviniiaiis. DixilJcsus, SimonJoqnnis, ainas me, ostendit,'sic-
Mulier, ecce filius tuus: discipulo, ecce maier lua: ut ler negavit, ut ter confileretur fideni Trinitalis :
hic virginem commendavil, ut incorrupiam serva- pasce ovesmeas, id est, inEcclesia: ingressus Jesus
ret: IWHfregerunt crura Jesu, id est, quod figuratum jqnuis clausis, oslendit qula clausis ingressus est ja-
anle fuerat, per agnum in jEgyplo : non crudum, ]} nuis uterum (sic et omncs sancii posl resurreclio-
nec coclum aqua, sed assutn taiifum igni, oslendit nem induunt spiritale corpus, ubique sine metu in-
passiouem Ghristi; baculum in manu, ostendit cru- gredi possunl), unde integer, et irieqrruptus niairi-
ceni Chiisti, demundqad Palrein : non comminuelis riionio: tres teslificanl hanc sententiam:
cx eo, ostendit, uf nori fieret iufracta crux Chrlsii: Discipulus, quem amabat Jesus: Secunda virtus
lancea latus ejus punxerunt, ut implerelurScriplura: est, qubd fecit Jesus in Cana Galileae. vinum denqua
viderunt in quem pupitgerunt. expressif: opusparaiumvirginilatem Joannisosiendit,
"Exivit sanguis eiaqua : sicut exialere Adaesunip- quia illi sponsa conjuncta est: lesfimoniurn, quo
ta-eslEva ,'iia exlatere Ghrisii exivitredeniptio Ec- feonimendavitJesus matrera suani Joanni. MariaEc-
ciesiae': per sanguinem remissib : per aquani haptis- elesiam figurai, Joaniies principalurii, sicut fuitJoan-
- mum. Duo
discipuli currenles, Petfus etJoannes, os- nes virgo matriinonio, sic fuit incorruptus etinorle:
lendit duos populos currentes, Judaeos per legis lit- -Joannes genealogiani de divinitate nafrat, narrialii
teram', genies per legem naturae. de homirie narrant: de divinitale Joannes, dicit, In
Jounnes prwcucurrilcidus^vidit linteamina posita} principio emt Verbttm.Iste jacehat super peclusJesu,
*""
S89 COMMENTARIUS IN EVANGELIUMSEC, MARCUM.PR/EFATIO. .590'
et scienlia divinitatis, quae frerat in pectore Jesu, A tificata est, deinde aqua, et poslea novissime ignis,
ascendit Joanni de conjunctione duorum pectorum. quia clarior est, sublilior : iiem in siniilitudinein
Insila arbor in altera, facit fructum arboris alterius, duarum legum, id est, velus et nova : vetus prius
in qua planlatur. Si secunduni brdinem canonis iste tradila erat, nova tamen clarior est, et major, quia
liber Matlhosopraemittendusessel: et quod in novis- de coeleslibusdisceriiit, et abundanlior ea, quod ad
simam pqsitus partem , est quia lerra primuni sanc- EvaugeliumJoannis perlinet ex supra.diclis.

COMMENTARIUS 1N EVANGELIUM SEGUWBUM MARCUM."

PRiEFATIO.
Omnis scriba doctus in regnq ccelorum , similis lliseum;qui fremit, ulleo; qui vqliit, ut aquila;,qui
(Sl-homini palrifainilias,, qui prqferl de thesauro dicil, ut homo; qiiiimmolat, ut sacerdos; qui irrigat,
suo nova et vetera. Ego verq similis pauperculse vi- ut fluincn; qui florescit, ut ager ; qui fervei, ut vi-
duae, duo minula in gazopliylaciuni.miltenti, dis-. num; piirisius etenim de quq Ioqiiitur, iipmb na-
. ceiiiibus meis pauperculis, ac de paupere paupera sccndp, vitulus mofiendo , leq surgendq, aquHaesl
speraniibus aiimenla; bas de me.nsa diviluinniitlo .jscendendo.. Qualuor sunt qualitates, de.quibus san-
niicas, quas catuli mei avide cum Syrqphcenissafla- cta Eyangelia conlexuiilur : praecepta, mandaia, te-
.gilant. Pqrro anxiata, aururiY-eiajgenluiri, lapides slimoriia, exempla. In praeceplisjusttiia :in nianda-
pretiosoj minimehabens : pelles scilicet hyacinihi- tis eliarilas : in testimoniis fides: iri exeniplis per-
nas de ccelestibus, non de terrestribiis offeram: si ]Bfecliq consislit. Ulsunl baccpraccepta: TuncJesiis
.potuerodenaturis, idesl, de MarciEvaiigelisttjeIiistq- praecepildiscipulis suis duodecini: In viam geniiiirii
^ria, vel inyslicq inlellectu, ut niajores niei tradide- ne abjerilis , et reliqua: bocest, divertere a nialo.
runt, Deo adjuvunle, iiilimare curabo. Quem ideo Mandataautem haic sunt, quib.usdicitur :' Mandaluin
Evangelislamiractantes intacium_ ut pulo, praeter- novum dqvobis, ul diligatisinvieem: hoc esl, iacere
cu::t : rjuijae.ideni pene, quaeMallhaeiisnarrat: li- . bonura, et charilaieminiplere. Testipioniasiint, qu.na
cei in propriis quibusdain sirii-dislincti testimoniis; in pre duorum, vel irium tesiium stant. Ut esi-illud:
ul a^la-alteiius, alain alierius tangat anim.ilis:-et Joannes lesiimbniuniperiiibet de ine, sed habeq te-
ro'a rqtaiireadem sequatur yia: et utycrsisinvicera slitnoiiiuinmajus Joanne. Pater ipse, qui in me ma-
- vultibus, sese sancta cpniueanlur aninialia. In primo net, lestimonium perhibet de ine. Et ipsii,opera,
canonc Marcus, cum M>ilthaeo,.Lucaquecomiialur . quae ego faeio, tebtinionium perhibenl de me: et
.ei Jp.anne. In secundo, cum.Matibaeo,et Luca. In ego leslinioniiim perhibeq verilati. Exempja vero
quartq, cum Mailhaeoet Joanne. In sexto canone sunt, quibus Jesum inii(aiitur,-dicenleiii: Discitea
velul in vecte.duq annuli, Maltha.us .senipcrcoiijuu- me, quia mitis suni, et reli.qtia. Et: Eslole perfccti,
gitur, et Mareus: idesl, in quadraginta et septem id esl, misericordes.',sicut et Pa,ler vester ccoleslis
capitulis.,Iii ociavocanone cum Luca comilatur, id iC perfectus est. Et alibi: Exeniplumenimdedi yobis,
est, in iredecim capilnlis. In propriis yero, quai ma- ,pt et yqs ita faciaiis. jlas quatuor yualitates Psalmo-
.xiine utcuinque explanare dispono, deccm et-qeto graphi vei-susconciiiunt, dicentesVPraecepiumDo-
incedii speclatim,capitulis: qusesimul piniiiaducenia jnini lucidum.illuminansoculos. llistoriam niaxime
et Iriginta quinque sunl capiiula. Marcus Evange- praecepla continent. Et alibi : Latum niandatum
lista Dei, P.etri discipulus, Leviiicus genere , et sa- tuum iiiniis. Quia.qui diljgit proximiim,tolam lcgem
cerdos, in,Italia bqc scripsit Evangelium. Qui iniplevit. Iiemtestimoniatuaiutellexi: non"estenim
juitium Evangelii sui de vocibus prophetarum pra3- ^omniumtestimonia iiiteliigcre. Unde alias dicit:
sumens : PrascursofemCliristi Joannem, Malacliue, Testlmonium Dominifidele. Quia poljus fiiJeani.mi,
id, est, angeli teslinionio comprobans:, Verbum quam oculis carnis testimoiiium.indiget. Quarlo:
rarq fapium,vocelsaiaedesignans^principiumevan- . Judicia dei yera, juslificata in senietipsa : id est, ut
gdicx pracdicationis instiiuit: et, invenil in verbo sic sinl judiciorum exempla-noslrqrum jusiifi.cata,
vocis, quodin consonantibus: idest, in genealogiis sicut in judiciis JJfeicomperla hab.emus. Unde idem
Dci el hominis-perdiderat. Unde to_tusin priniis a yidens alio Jqco, ait; A judiciis eriim luis liniui, In
perfeclioneChrisii tetatis praidicare inclipat: necla- quo,enim jud.iciojudicaverimus, judicabitur de no-.
borat in nativiiate infanluli, ^ui loqujlur de perfe- D bis. In his qualuor qualilaiibus sunt, timor, fides,
ciioiip fiiii Dei, Sed el jejunium numeri legalis, re- spes, cbaritas. Timore nanique incipimus, fide scr-
pulsamdiaboli, mini-lerium -aiigeIor.umproferens, vamus , quod.incipimus, spe erigimur, charitale
magna in breyi cqmpreiiendit. Qui primus Alexau- consunimamur.,"Finis enim praecepli^estcliaritas.
(Irise fuit episcopus : ctijiis ppr singula pjius luit; Ili .sunt;fjualifpjmenses iiuq^ Ciirlstus antcmessem
scij-p, >ct .Evangpliiin sc dicta disponere, ct disci- praedixil, diceris: Nonnc gualuormenses suiit usque
jilinam in se Iegis .cqgiioscere_,"eldiyinam in carnei ad messem? Ut et nos per praeceptaDei el mandaia
p,ominiinlelligere naluram. Qui seminal post Mat-< •ac-teslimoniaalquejexempla, maiurosposijudicium
Ml S. HlERONYMIOPERUll MANTISSA. S82
melamus cum gaudio fructus, qui in lacryniis timo- A Poeniientiam agile," appropinquabit regnum coelo-
ris semina pcenilentiaejactavimus in terra: nbstros> rum : quia in die seplima requievit Deusab omnibus
portantes charitalis manipulos, cum gaudio meia- operibus suis. Septem enim nobis necesseest de-
mus in ccelo. lere vitia per pcenitenliam velut mala genera: ut
CAPUTPRIMUM. requiescentes poslea, possideamus desiderabilem
Initium EvangeliiJesuChristiFilii Dei, sicut scrip-• lerram. Reclas facite semilas ejus. Quas semilas
lum est in Isaia prophela: Ecce ego tritllo angelum. iricurvavimus, declinanles in dexteram atque sini-
meum anle fticiemtuam, qui prmparabiiviamtuam•-_ stram. Nunc Deus praecipitnobis, ut via regia in-
ante te. Vox clamantisin deserlo, ParateviamDo- cedenles, proximos nostros, utnos: et nosmetipsos,
tnini: rectas facitesemitasejns. litr.Tawi.py.ovEvan- ut proximos diligamus. Nam, qui diligit iniquita-
gelium per quod venit redemplio fidelium, et beali- tem, odit animam suam. Qui enim semetipsum di-
tudo sanclorum : quia quatuor unum_sunt, et unura ligit, et non diligit proximum, ad dexleram decli-
qualuor : quatuor Evangelia mullarum constat esse nat. Et qui semeiipsumodiens, proxiraumdiligit,
virtulum. Quid enim forlius, quam animas saivare, ad sinislram divertit. Nam multi bene agunt, sed
quae errorum suorum vitiis polerant interire ? Se- non bene corrigunt: ut fuit Heli. Et multi bene
cundum quod iri sexagesimo seplimo psalmo jam- B corrigunt, sed non agunt: ut fuerunt scribaeet pha-
dudurn prophela Spiritu sancto instigante denuda- risaei qui sedebant super cathedram Moysi.Undeos
vit: Dominusdabitverbumevangelizanlibusvirlutes turturis in lege ad ascellas ejus retorqueri jubetur,
mulias. Yersus istius ordo lalis est, qui huic operi ne separetur os ab operefet opus nostrum non di-
cbngruenter inseritur. Dominus dabit virtutes mul- vidatur ab ore. Semllaeautem posl viam sequuniur:
tas apostolis, qui verbum ejus veneranda confessione. quia mandata mdralia post poeniteniiam,secundum
praedicabant: quando eis languenlium turbas sanare Marcum, explananlur. Paraiur via perfidem, et
concessum est : eia.yyD.iov Graice. Laline bonaan- baplismum, et pcenitentiam. Rectaesemitaefiunt per
huntialio praedicalur : quod proprie ad regnum Dei, austera indicia, vestis eilicinae,et zonaepelliceae,et
et reniissionem pertinet peccalorttm. Unde dicitur : cibi locustini, el polus mellis silvestris et humillimae
Poenitemin!, et credite Evangelio, et appropinquab.it vocis. Unde seqiiitur:
regnum ccelorum Jesu Christi, id est, Salvatoris Fuit in deserloJoannesbaplizans,et prmdicansba-
uncti, in HebroeoJESUA.. In GraecoZmvp. In Lalino plismumpmnilentim,in remissionempeccatorutn.Et
Salvator. MESSIAS Hebraiee, Xpto-To?Graece,unctus egrediebaturad eumomnisJudmmregio : el Jerosoly-
-Laline. Idem rex, et sacerdos dicitur dumdege- miim universl: et baplizabantur ab illo in Jordanis
nere David regis Christus nascitur: et vocibusva- C flumine confilentespeccata sua. Joannes gratia Dei
.tum Levitici generis prophelatur. Unde sequilur: inlerpreialur. A gratia narralio incipitur. Unde se-
Yox clamanlis in deserto, et reliqua. Yox esl Joan- quitur: Baptizans: per baptismum enim gratia da-
" nes: de
qua voce clamabat Dominus Jesus ad Ju- tur, qua peccata gratis dimillunlur. Unde dicitur:
daeos, quod inier natos mulierurii major illo esset Quod gratis accepistis , gratis date. Et Apostolus
nemo. Clamor aulem ad surdos longe positos , sive ait: Gratia salvi facti estis per fidem, et lioc non
ciim indignatione fieri solet: quaeJudaico certum ex vobis : Dei enim donum est, ne quis glorietur.
est evenisse populo, dura longe est a peccatoribus Et pradicans baptismum poenitenliaein remissionem
salus,etaures suas graviler obturaverunt, sicutas- peccatorum.Quodconsumraaturper sponsum,initia-
pides surdoe.,et iiidignationeniet iram, et tribuIa-', tur per paranymphum. Unde catechumeni, hoc est,
tionem a Christo audire meruerunt. In deserto au- instructi, incipiunt per.sacerdotem, et chrismanlur
tem fi(_YOX , et clamor, quia deserli a spiritu Dei, per episcopum. Nunc autem per amicum sponsi in-
sicut domus vacans et scopala : desertl a propheta, ducitur sponsa : ac sic per Isaac puerum Rebecca
a rege, atque sacerdole. UndeJoannes et Jesus quae- pallio velata albo conducitur. Et egrediebaiur ad
runt, quid in deserto amissum esl. Ubi vicil diabo- illum bmnis Judaeaeregio, et Jerosolymitaeuniversi,
lus, ibi vincilur: ubi cecidit homo, ibi exsurgit. •fJ et baptizabanlur ab' illo in Jordane flumine, confi-
Ecce ego mitto angelum meuni. VoxKvsvpa.To; Uylov tentes peccata sua. Confessio,etpulcbriludo in con-
~}evMalacbiam ad Patrem sonat de Filio, qui est spectu ejus, id est, sponsi. Unde desilit sponsa de
facies Palris, unde agnitus est. Angelus autem nun- camelo, cum humiliat se nunc Ecclesia viso vero
lius inlerpretatur, qui praenunliatde Christo. Post Isaac Jesu Chrislo, in cujus nativitate risum fecit
me venit, qui anle me faclusest: qui praeparabit Deus Sarae; sicut ad_Mariamdicitur, quae^estprin-
viam luam. Yia Domini, qua ad homines ingreditur, ceps cum Deq, Benedictatu inler niulieres. Jorda-
poenitentiaest, perquam Deus ad nos descendii, et riis autem descensioalienainlerpretalur : ubi peccala
nos ad illum ascendimus. Unde angeli ascendentes, abluuntur. Arca enim, Jordane transvadato, per
descendentesque memoranlur ad filium hominis. marmora peregrina in lerram transivit alienam, et
Parate viam Domini: hoc est, pcenitentiamagite, media parle in mare defluente, altera pars turgida
et praedicale.UndeTTKpa.o-y.svn ante sabbatumdicitur, montis erigilur forma. Sic nos olim alienatia Deo
id est pcenitentiaante requiem fuluram.' Hinc nam- per superbiam , per baplismi symbolum humiliali,
que initium praedicalioriisJoannis el Christi orilur. erigimur in alta : Quia qui se bumiliaverit, exalla-
COMMENTAKIUS IN EVANGELIUMSEC, MARCUM.CAP. I. *
S93. 594
bituf. Pars autem, queefluitin mare, amaricalur:. A-.subler. Sicut exeellentior est aninia, quam corprs
cum arca Dei, hoc est, corpus Cbristi, non munda- quod regit, ita eminentior est spirilus quara anima.
lis non profuit, sed in deterius illa mulavil. S_e- Sed mansit super eum spiritus : ha3c est unetio
quitur. Cbrisli secundumcafnem, de qua diciiur :"Pro-
Et eral Joannes^vestituspilis cameli, et-zotiapel- pterea unxit te Deus, Deus tuus oleo laelitife prae
licea circa lumbos~:et locustas,.et tnel silveslreedebal: consorlibus tuis. Oleiimnon potest esse sub aqua : -
el prmdicabat dicens. Yestis-prophetse, et cibns, et sic creator noripotest sub creatura. Oleumdc ajna-
potus totam austerani- yitam praedieariliuriisignifi- ritudine surgit radicis,.et inpabulumlbminis, cfin
cant: el futuias genles ad graliam Dei,. qu.aeest Jo- medicamina vulnerum, etin refectionem esurien-
annes, inlus et foris esse cqnjungendas. Pilis vero tium, in caeuminecrescit. Unde flt iinclio corporis
cameli, .divitesgenlium: et zona pellieea, paupercs Chfisti? de aniaritudine passionis, et pervenit ad
mundo morlui; locuslis serratis , sapientes hujus gloriam resurrectionis : unde nos Apostolus admo-
mundi: qui slipulas Judteis aridas relinquentes, net, diceris: IIoc enim sentite in vobis , qubd et in
frumenta mystica cruribus irahunt, et in calore.fi- Chrislo Jesu, etfeliqua, usque ad mortem, niorlem
deisaltus inhabiiant; et melle silvestri, fidelesinspi- autem crucis : propter quod et Deus exallaviiii-
ratis de inculta silva ignibus praeparali ac mergen- B lum, et danavit illi nomen, quod esf super omne
lcs significantur. Quaeomnia a gratia Evangelii su- nomen : quia Dominus.Jesus in gloria esi Dei Pa-
muntur: Jn qua non est distinctio Judaeiel Groeci. tris.
Venit fortior tne post me. Quis foriior est gratia, -
Et factum e&tin diebusillis; venit Jesus a Nazti-
qua peccata abluunlur? Ilie niniinim, qui seplies et reih Galilmm: el baplizatus esl in,Jordane a Joatyie.
septuagiesseplies remiltlt peccala, Gralia prior qui- El statimascendensde aqua vidit cmlos aperlos, ei
dem est, sed semel remitliiper baptismum. Miseri- spirilum tamquamcolupibamdescendenteni,el trianen-
cordia vero in.miseros ab Adam usque.-adChrisluro, tettiin.ipso.'Et vox facia est de cwtis: Tu 'es filius
per septuaginta septem generationes : et usque ad meusdilectus, in te cqmplacui: et slaliin spiritus ex-
centum quadraginta quatuor millia pervenit. . pulit eum in desertum: et eral ibi,in deserto quadra-
Cujus non sum dignusprocutnbeitssolverecorrigiam ginta diebus, et quadraginta noclibus: .el tentdbatur
calciamenlorumejus. Nonest digna sola gralia pro- a Salana. Eralqve cum bestiis,et angeli minislrabant
cumbens in bapiisaio_solvere corrigiam calciamen- illi. Marcus evangelisla sicut cervusad fontes arjua--
toruni ejus, id est, niysieriuni incarnationis Dei. runfdesiderans, saltus in planis et arduis. dat : *ct
Calx enim extrema pafs est corporis. In fine enim culmina tantum pratorum carpil, et palmas in yer-
ad justitiam adeslSalvalor incarnatus. Undebene per C ticeportat : et velut apis melliflua,-flbi'es agri, cui
propbetam dicitur : In Iduma:amexlendam calcia- odor veri Isaae.simiilalur, suriimaliragustat:. imde
mentum meum.: quia nisi jungatur-scientia spirilus, a Nazar.eth^aTilaeae venientem,Jesuiiiad baptismuni
nemo per gratiamremissionisinvestigat incarnationis in Jordane a Joarine acceplum enarrat; ei statim de
- Christi
mysterium quomodo Yerbum caro -facluin aqua ascendisse, et aperios crjelosvidisse, el spiri-
est: unde caro Chrisli, unde anima, unde spirilus tum, ut coluinbamdescendisse, el in ipso riiansisse:
sumil exordiuni, ui bomo-verus fiat per.omnia abs- et voce .de coelisfacla Palris, in dileclo filio cbiri-
que peecato : et Deus verus in Deo vero sine piin- placuisse : et spirituni eum in deserluhi expulisse,
cipio idem filius bominis, qui est In ccelo : elquo- et tentalum a Satana quadraginia-diebus el noclibus
modo tamquamsponsus procedensAe llialamo suo, fuisse cum bestiis, et angelis niinisirantibus com-
id est, virginaliulero, clausum relinquens. Undead- moratum esse. Qui ordo rnoraliler nobis secundum
veniente vero sponso, domus discalciatl diciiurdo- Christi exemplurii sequendns est, festinanlibus ad
mus Joaunis, qui dicil: qui babet sponsam, sponsus consortia angelica, queni Jesus prius qpere osten-
jest. Unde in specie columbm Spiriius s?nctus de- dit, quam voce doceret. Sic nos de volubilitate
scendil. Cui in Canlicocanlicorum caniiur : sponsa mundi, pendulai, voluntalis odorefloris mundiiia
mea, amica mea, proxima mea, dilecta mea_.cp- ^ tracli, cum ^doleseentibus posl sponsurn ciirrimus:
Iumba mea. Sponsa in patriarchis, amica inpro- et pcr baplismi sacramenla de dubbus fqritibus di-
phetis, proxima In Joseph et Maria, dilecta in Joanne leclionis, Dei et proximi, agralia remissionisablui-
Baplista, columba inChrisio eltipos.toiis, quiiius di- mur, et aseendentes spe coeleslia secrela mundis
citur: Estote prudentes sieutserpentes, efsimpliccs cordis oculis inliiemur. Dehinc Spirilum sancturii
sicut columbae.Sequilur : spiritu contrifo-et humiliato, cum simplici corde
Ego bapthwoivosin aqua : Aile vero baplizabit vos descendentem'adman"suetbs,"etcumcharitate nura-
in Spiritu sancio. Dei vero fluyius semper plenus, quamcadente, manentem suscipiinus : et vox de
semper est osqualis: de quo -diclum est: Fluminis ccelis Doriiiniad nosa Deo dilectos dirigjiuf, Beaii
impelus, loctificatcivitatem Dei. Quid intercst, inter pacifici, quoniam filii Dei vocabunlur, Et lunc in
aquani et Spiritum sanctum, qui Terebalur super nobis complacetPater cum Filio, et Spiritu sancto,
aquas? Aqua minislerium est honiims : Spiritus veroi quando efficimur unus spiritus cum Deo. Unde Fi-
jiiinisterium.esl Dei. Unde scrjplum est :-Spirilus> lius Patrem inlerpellat pro nobis, dicens": Pater
Dei ferebatur super aquas.- Super, inquit, notit sancte, conserva eos in nomine tub,'quos" dcdisij
S9S S. HIERONYMSOPER-UMMANTISSA. . 596
mihi, ut sirit unum sieut ct nos unum sumus. Tunc _*_slinae conversaiionis abominanfes": pellibus enim
spiritus nos cxpellit in deserlo quadragenario nu- jmorluis legitur Adam, qui genilor esi nosiev seciiu-
mero tentandos a Saiana : utpatieiitia nobis proba- dum carnem. Et nunc deposilo veiere bomine, cum
tionera, probalio auiem spem, spes vero cbariiaiem .iclibus suis,. novura scquentes hominem , pellibus
generei:cum nonsitnobis colluctatio adversus tegimur Salomonis, qnibus sponsa glorialur se fac-
carnem et sanguiuem : sed adversus principaliis, et lam esse formosam. Simoh, obediens : Andfeas, vi-
reliqua. Et lunc besliae pscalae erunt nobiscnm', riiis : Jacob, supplanians: Joannes, graiia, in Lalino
cum in arca aiiimae hoslra;, miirida cuhi immundis sonai. Quibus rjualuor nominibus in agmen Doiiiihi
aninialibus maiisuesciniiis, et curii leonibus siciit conjungimur : obedienlia, ut audianiur : vifilitate,
Daniel cubanius : cum spiritiis hon sit adversus ut pugnemus : supplaniaiione, ut perseveremus:
*arnem, et sariguinem : nec cafo concupiscil adver- gratia, ut conservemur. Nisi enim dorninus aedifica-
sus spiritum. Poi-t baec angeli minislri, qui vident veril domum, in vanum laborant, qui aedificanieain.
faciem patrisnostri in ccelis, semper mltluntuf no- Quaequaluor virluies cardinales dicunxur : quia per
bis, ut fespbnsa et solatia cofdibus et vigilaniibus prudehliam, obedimhs : per "justiliam,"viriliter agi-
denf, dicentes : Exaudita est oralio lua. Et, Nolite mus : per (emperaniiam, serpentem calcamus; per
timere, Jesuni quaerentes Nazarenurn. Et, Ego quos B forlitudinem, gratiam Dei meremur. Curis fralruin
amo, arguo, et castigo : et, Yincenti dabo ederc de occupatus Marcum evangelislam explahafe, ut volui,
ligno, quod est in paradiso Dei mei. Sequitur : non valui : sed illum imitatus, summatim ejus
Poslqitam aulem iradilus esl Joannes, venil Jesus propria lango : et sicut Hutli cognata Cliristi spic.is,
in Galilmdmprmdicans Evangelhtm rcgni Dei, et di- el racemos de post metenles, Noenii orbatae colligo»
cens : Quoniaminiptetum est, tempus, et appropin- Sed utinam ad Booz per hanc penurlnm rnearii con-
quabit regnum Dei. Poslquam accepinms graliam pro vivia pervenirem, furluin laudabilefaciens! Marcus
gratia, carnalia decollaiitur, spiritualia vivificantur: dicta Evangelii in semetipso,"non in semetipsis dis-
cessante limbra, adest verilas. Joannes in carcere, ponens, ordinem hisloriaenon secutus, "rnysterioruiii
lex in Judaea, Jesus in Galilaea: salus in gentibus, ordinem servat. Unde in sabbaiis priinam yirlulem
- -
prasdicans Evangeliuni regni : Beali pauperes spiri- narrai, dicens:
tu, quoniam ipsoi*um est regnum ccelorum. Regno El ingrediunlur Capharnaum : et statim sdbbatisin-
terreno succedit paupertas : paupertati Cbrisliano- gressus in synagoganidocebaleos : El slupebanl super
rum tribuitur regnum sempitcrnum. Unde Dominus doclrina ejus. Erat enhn docens eos, quasi potestaleih
dicit : Regnum meum non est de hoc mundo. Omnis habens, et non sicul scribca.Et eral insynagoga eorum
enira honof terrenus, spumae aquae gracili, vel fu- C homb in spirilu hntnundo, et exclamavitdicens : Quid
ino, vel somnio comparalur. Sequilur : nobiset libi, Jesu Nazarene: venisii perdere nos? Scib
Pmnitemini, el credite Evangeiio. Et prmteriens qui sis, sanctus Dei. Et comminalusesl ei Jesus , di-
secusmare Galilmm,vidil Simonem el Andream fra- cens: obmutesce,el exi de homine. Et discerpens cum
trem ejus, mittentesrelia in mare. Erant attletn pi- spiritus immundus, et exclamansvoce magna, exiil ab
scatores. Et dixil eis Jesus: Vehileposl me, et faciam co. Ei mirali sunl omnes, ila ul conquirerehl inter s'e
vos fieri piscalores hominum. Et prolinus relictis re- dicentes : Quidnam est hoc? qumuatn doctrina hmc
iibus, secuti sunt eum. El progressus inde pusillum, nova? Quia in potestale spiritibus immundisimperat, et
vidil Jacobum Zebedmi, et Joannem fratrem ejus, el obedktnt ei. Et processit rumor ejus stalim in omnem
ipsos componentesretia in navi: el staiim vocavil illos. regionem Galilmm: Et prolimts cgredienles de syna- .
Et reliclo palre suo Zebedmoin navi cum mercenariis, goga, venerunt in domttmSimonis, et AndrcmcumJa-
secutisunl eum. Nain nisi credideritis, non intelii- cobo eiJoaime. liecumbebalaulem socrtts Simonis fe-
gelis. Amariludinem radicis, dulcedo pomi cofn- bricitans et statim dicunl ei de illa. El accedens, ele-
pensal:pericula niaris, spes lucri deleciat: dolorem vavil eam apprehensa manu ejus_, et conlinuo dimisit
rhedieina3,spessalulismitigat.Quidesiderat nucleum " eamfebris : et minislrabal eis. Vespere aulem faclo,
frangilnuceniiPcenilentiam agil, qui vultaclerndbo- * cum occidisset sbl, ajferebanl ctdeum otnnestnale ha-
noadliaerere. PraeconiaChristinarraredignepossunt, bcnles, el dmmoniahabenles.Capliarnaum villa conso-
quiad palmaniindulgentiaemerueruntpervenire. Post lalionis interprelatur : sabbatum auiem requies. Hoino
haec vocantur missi quatuor piscatores. Simon, el in spiritu immundo, genushumanum est:in qiio im-
Andreas : Jacobus et Joannes, relictis reiibus, palre > mundiiia regnavil ab Adam, usque ad Moysen. N.im
el nave eum mercenariis. Hae quadriga vehimur ad qui sine Lege peceavcrunt, sineLege perierunl: qui
aelhera*ul Elias : his quatuor angulis-conslruitur sciens sanctuniDei, obmulescerejubeturfduni scien-
prima Ecclesia : his quatuor litteris Hebraicis, id est, tes quidem Deum, non sicut Deum glorificaveiunl,
Telragrammalon nomen Domini agnosciiur a nobis. sed servierunt potius ereaturae, quam creatori, spi-
Quibus simili exemplo praecipitur, ui audiamus vo- ritus discerpens liominem, exiit ab eo. Appropin-
cem Domini vocanlis, et oblivlscamur populum vi- quante salute, appropinquat tenlaiio. Pliarao diniis-
liortim, et domum paterna; iraditionis, quae est slul- sus ab Israel, persequilur Israel: diabolus cdnlen-
titia Deo : et rete aranearum, in quo nos velut lus, surgit in scandala. Socrns Petri febricilans, se-
culices pene lapsos tenebat aer inariis : navem pri- "cunda vifluie lavalur, el apprehensa manu ejiis,
597- . COMMENTARIUS IN EYANGEClUMSEC. MARCUM.CAP. II. S'98
sanalur. Febris intchiperantiam significal: jle qiia k-Fili, dimiiluriturtibi peccatd tuu'. Efahl Wutetniltic'
nbs filii synagogaiper riianum discipliriaei," et eleva- quidam de scribis, sedentes et cogiiahles in cordibus"
tiorieiudesiderii sanariihr; et htijus qui sanat nos ad suis. Qtlid M'csic 1'b'quiiur? Dlasphemat.Quis pbtest
vesperum. deelinantis a riobis-,mihistramiis volun- dimiilerepe'cc'aid;')lisi solusDeus? Quostalitn cognifo
tati. . "'-"'• Jesus spirilUsiio; quia sic cogithr&tlinira "se, dicif
<El erat omniscivtiascohgregaiaadj'aniiam;"elcifa- illis : Qw'd ista cogitaiisitXcordibusv"e'slri's ?-Quid est
vil multos, qui vexabaiUuf-variis- languofibus.Ei dm- facilihs?dicereparalytico,diintttiirithflibi p'e'c'catn;ati
thonid niullaejicieliat; el noh shtebtit ea Idqui;que-'. dicefe: snfge; Tolie giabatiinilMtiil 'cl ahibula? TJi
niaiti sciebarileuin: El dilucttlovaltie sufgehsegfesstis'- autem"'sciaits; quid (ilius 'hoii'iinis.~hhbelpolesialehi'
abiil in desertum locum,ibiqueorabhl: el pfbseculus' in lerrti dimitlendipeccatti;'diiparalylico: Tibi dico,
esl ettm Simon,~et qui bittnillo eranf. Et^utri iniie- Surge, tblte gfdbalumluum; ettiade indtimum-iuaht.
nissehteum; dixeruiiiei; quia omnesquwruhi i'e.Et hit- Et itdtim Surrixit ille; 'elsublalogfab&lo;abiil iride~
illis : Edmusin proximosvicoset civildtes;,ut et-ibi corttinhinhibus: ita httnifareniur onines;'et horiofifi-'-
prmdiceth:ad hocenimveni:Et efat pfmdicarisihiyh- cafenVDeuin;dicenfes: qitia thtmquam sic vidimus:
agogis eoritm, et in omtii Galilma, et dminbniaeji- _El egiessusesl rufstis ~adihttre, omnisqueturlavehie-
ciens. El vetiitdd 'eitttileprosits,deprecankeutn: "elge- B batad eum; el docebatebs.Et cuin~prmiefirel, tisidit-
nu fiexo, dixil: Si vis, pbies me inundare: Jesus du- Levi-Alphmi sedeniemad lelonium,el ait illi: Sequerji
tem miserlusejus, exteridiltnanumsuam, et lahgehs me: Et surgens; seculus esl euni: Ei faclum est crim-
eum, dililli : Volo';mundare.Et .cum dixissef,slaiim accumbefetin domoiitius, mulli publicani et peccalo-
discessilttb$o lepra etmundalus est, el comininatusesi ressimul discutnbebantcutn Jcsti, et discipulis cjus.
ei, statimqueejecit illuni, el dicil,ei : Vide, ncmhii Erttnt enim tnulti, qui sequebaniureum. Et scribm
di&eris,sed vade, ostendele principisacefdbium,el bf- et pliarismiVidentes,quitt mariducafetcum pecbbtori-
fer pro emundhiibneitta, qumprmcepiiMoysesin les- bus et publicanis,dicebantdiscipulis;ejus: qnafe cum
limoniun illisi Al ille egressus, cmpitpfmditare ; el publicanis,et peccaloribusmhnducatet bibit magislef
diffamaresermonein.Jamia regni, riiorililer prjeriiten- vester?-Eoc audil6,"J'esusdil illis: Ni>nnecessehubenl
tia esl, ciirnfide: uuaj opefatur salulem langhbrlbus satii medicojs'e'dqui niale liabenl: Noh ehitti veni vb-
variis. Varia etenim sunt vilia,. qriibus Ianguescit carejusfos, setipeccttlores:El erant discipitWJodnnis,
civitas muhdi. Unde leprosus tertia virtuie -niuh- el pharismijefuiianfes,et veniunf;'eidicumilii,:'Qudre
dalur : deprecans genu flexo Domini-voliihtatemj discipuli Joantiisel pharismornmjejunant,.hti atilein
qui non vult mortem peccatoris, sed- ut converf discipuli libftjejunant? Ei -ait illis Jesus: N.umqitid
tatur, et vivat; Lepra hostra, peccatuiri primi D posstinlfiliimptiarum; quamdiuciimillis ~-sp'bnsus esf.
Iiominis est : quae a capite coepit, quando iegna jejunafe? QuaritotenipofeJiabeiitsecumsponsum,tion
muhdi desideravit.Radix'enini omniumriialorumesr, pbssunljejunafe. Vbiiietifauletii'dies, cum auferetur
cupidilas. UndeGiezi avaritiam seCutus, lepra stif- tibeis sponsus: el lilnbjejutiabunl in illis diebus.Ne,-
funditur: qua*sacerdotiverO-seciinduriioruihemMel- moassumentumpdnni rudis ttssuitrvestimenloveleri;
cliisedechostensa, oblationeriiuiidatuf,dicenti: Date alidquiaufertsupplementumnovuitia veleri: et tnajor
cleemosynam,et ecee omiiiamuiidasunt vbbis, Se- sbissufafit: Rt rieihotniilitvinumnovuinin ulres ve-
quitur de propriis Marci. ' - -' leres~:aliqqtiihdisruinpelviritfrifulres;et vinum effun-
Iia ut jain nbn possetmanifesteihtroire in civitalem-, delur, et utres peribunl. Sed vinumnovuminutres no-
sed foris in deserlislocis esse, et conveniebtinlad etlm vos inilti debetlEt factum est iteruin cum-Dominus
undique. Certe non omnibus maftifestatusest Jesus, sabbatisambuliiretpef satti, el discipuliejus cmperunl
qui latis alque planis sefvitinllaiidibus,.etpropriis prmgredi, efveliere spicas. Phariscei aulem dicebant
voluptatibus: sed his; qui foris cum Petro exeunt: ei: Ecce, qui'dfaciiinl discipulittii iabbalis; qttodnov
etin desertis locis, quaeelcgil Doriiinusad orandum iicei? El ait illis :>Nuinquam legisiis;quid feccritDdvid,
et reficiendumpopulum; qui deserunt delectatidnes _ tfiiandotietessUdtenfhdbuii,et esuriit ipse; elgui cuin
mundi, el deserunt omnia, quaepossident,-ut dicanl: D eo efant: quomodoinirbivilin domutnDei sub"Abia-
Porlio mea Dominus.Gloria vero Dohiinimanifesta- iltar principesdberdotum;et pahes prdpositionisinari-
lur his,- qni coiiyeniuntiindique : Id est, -per plana ducavil;quosM'n licebtitinauduchfenisi sacerdolibus?
el ardua : quosque niliil' polest a charitateChristi •el dedit eis, et qiti cumeo eianl. Efdicebai eis: Siib-
- ' '
separare. L- . . , -_. batutti propler libmhiemfactumesl, et nonJiomo.pro-
CAPUTH. ,, plef sabbdtitni.Ilaque dbminusest filirishominisetiam
Etilerum inlravit-Caphdrnaumpost dies, el audi- sabbttti:Deinde quarta virtuie, veniunt qhaltior. viri
tuiti est, quodin domoesset, et convenerunttnulti, tti •portantes paralyticum in grabato : qui lurba offensi
non'caperelnequeadjariuam, et ioquebhtureisverbuih. nudarit tectum. Quoruinper fidem dimitvunlurpara-
Et veneruhtad eum ferenlespamtglictim,quia qua- •lyiicdpeceativ: qui porlat lectum. quo portatus est,
tuor poriabatur: et cum non possentojferre 'ium ilti, et vadit in doniumsuam coram omnibus.:ParaIysis
prm turba, nudaveruniiectumttbierat: -el patefacien- autemtypus est corporis-:quo pijgerjacet in mollitia
les silbmiseruntgrabalumin qtto paralyiicus jacebat. carnis, habensdesideriumsalulis: elcorporis ignayia,
Cttiuauletn vidissetJesm fidemjllorum, ait.partilylico: et duplis cogitationibus^ac si. enervatus membris,
m S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 600
offendit: quemportant qualuor, quas supra diximus 1k creditur, in monlis istius est gratia consiilutum,"qni
virlules, ad tegulas divinitatis, et sapienliae,in domo est raons montium, et sanctorum : quosquolidie ad
carnis Cbristi patefactas. Cui vice dicitur muneris, se de pra3sentibusaerumnisinvilat. In monlemvo-
porlare carnem, quaese portabal: ut per aliam viam, cantur excelsi merito et verbo, ullocusmeriiis con-
cum magis in suam redeat regionem. Post haec pec- gruat allis, ut essent duodecim cum illo. Speciem
cator Levi Alphaei.Levi, appositusinterprelalur: qui Jacob dilexit Dominus, et .cum-divideretaltissimus
relicto telonio negoliorumsaecularium,solum sequi- gentes, et separaret filiosAdae,staiuit terminos po-
tur-verbum quod dicit: Qui non renuntiaverit omni- pulorum juxla numeruni filiorumIsrael: ut siut ipsi
bus, quoe.possidet,non potest meus esse discipulus. super thronos duodecim, judicantes duodecimiribus
CAPUT III. Israel iquibus.data estpoteslas, quam Filius a Patie
. Et introivititerum in synagogam",et erat ibi homo accepit secundum carneni, ul opera quaeipse fecit,
habensmanum aridam, et observabanteum, si sabba- et ipsi faciant, el majora horunifaciant.Etimposuit
lis curaret, ut accusarentillum. Et ait hominihabenli Sinioni nomen Petrus. De obedientia ascendit ad
manumaridam : Surge in medium.Et dicit eis ; Licet agnitionem: Qui enim habet dabitur ei, et abunda-
sabbtuisbenefaccre, an male : animamsalvam'facere, bit: et Jacobum, qui supplanlala babettota deside-
an perdere?At illi tacebant.Et circumspicienseosin B 1 ria carnis, et Joannem, qui^rratia accepit, quodalii
ira, contrislatussttpercmcitalecordis eorum, dicitho- per laborem tenent : et imposuit eis nomina Boa-
mini: Exlende manutn tuam. Et exlendil : Et resti- nerges, quod est, filii lonilrui: quorum Irjum su-
tuta est manus illius. Exeunlesautem pharismi, staiiin blime merilum, in jnonte meretur audire ionitruum
cum Uerodianisconsiliumfaciebantadversuseum, quo- Patris, per nubemde Fiiio tonanlis : Hieest filius
modo euin perderent. Jesus autein cum discipulissuis meus dilectus, ut per nubem carnis, el Ipsi ignem
secessitad mare, e.ttnulta turbaa Galilmaet Judmase- verbi, ac si fulgura in pluviam spargerent in terris :
cuta est eum, et ab Jerosolymis,et ab Idumtea, el trans quoniam Deus fulgura in pluviam leeit : ut exslin-
Jordanem: et qui circa Tyrum et Sidouemmultitudo guat misericordia, quod judicium inurit. Unde pro-
tnagna, audientesqumfaciebat, venerunl adeum.Et plieta dicil: Misericordiamel judicium canlabo tibi,
dixit discipulissuis, ut navicula sibi deservirenl pro- Domine. El Andreani, qui virili forma vinifacii pcr-
pter turbam, ne comprimerenteum. Multosenimsana- ditioni suae, ut fesponsum morlis in se seriiper ha-
bat, ita ut irruerentin eutn, ut illum tangerent, quol- beat : et anima ejus sit semper in manibus suis.Et
quot habebant plagas. Et spirilus immundicum illum Philippum, qui esl os lampadis: qui illuminare po-
videbant, procidebantei. Et clamabant, dicenles: Tu test ore, quod corde concepit. Cui dedit Doniinus
es filius Dei. Et vehementercomminabalureis, ne tna- C apertibnem oris illuminati, Scinius hune .modum
nifestarent illum. Quinta virlule, erat horao manum locutionis propriuin Scripturarum esse divinarum ,
liabens aridam, cuidicitur, Extendemanum tuam: quando Hebneoruni nomina ad aliquod iuysterium
qui significat avaros, qui nolentes dare, volunt aeci- significationissunt posita .• quod nunc Evangelista
pere : prasdari, et nonlargiri. Quibusdicitur/ut ex- ex Dei persona veliementer-affeelans inlerserit. Et
lendant manus suas, id est, qui furabalur, jam non Bartholomaeum,qui filius est suspendentisaquas. El
furetur : niagis auteni laboret operando manu sua, quis est filius suspendentis aquas, nisi qui dixit: Et
quod bonum est: ut habeat unde communicetindi- mandabonubibus meis nepluant super eaniimbreni?
gentibus. Nomen vero filii Dei, per pacem et dilectlonemac-
Et ascendensin monlem,vocavitad se quos voluit quiritur inimici. Beati enim pacifici, quoniam filii
ipse, elveneruntad eum. Et fecil ul essent duodecim Dei sunt : et diligite inimicos vestros, ut sitis filii
cum illo, et ul milleret eos prmdicare. Et dedilillis Dei, et reliqua. Et Malthaeum,qui est donatus,cui
poteslalemcurandi infirmilalcs, et ejiciendidmmonia. donatur a Domino, ut non solum remissionem pec-
Et imposuitSimoninomen Peirus; elJacobumZebe- catorum adipiscalur, sed in numero ascribatur apo-
dmi, elJoannem fralrem Jacobi: el imposuit eis no- stolorum : ut leo et bos siniul comedant, eflupus
mina Boanerges,quodest, filii lonilrui; etAndream,el cum agno pascalur. Et Thomam, qur est abyssus.
Philippum, et Barlholommum,et Mutthmum,et Tho- Multienim profunda scientes Dei, minime proferunt,
tnam, el JacobumAlpiimi, et Thaddmum,et Simonem ut Paulus ait : Scio hominem, et reliqua : usque,
Chananmum,el Judam Iscariolem,qui et tradidit il- quaenon licet hominibusioqui. Et Jacobum Alphaei,
lum. Est consuetudo Scripturae divinseallegoricelo- id est, docii vel millesimi. Cujus a latere cadunt
qui, et cumaliud dicat, aliud velit inlelligi. Quod mille, et decem millia a dexlris ejus. Jacobus alter,
In Evangeliispositum frequenter invenies:sed nobis cui colluclationon est adversus carnem el sangui-
necesse est, ut sicexcelsioraseusibusnostris applice- nem : sed adversus spirituales nequitias. El Tbad-
mus, ut tamen cuncia secundum bistoriae verilatem daeuni, qui est, corculum,idest, cordis eultor : qui
cernamus:Chrislusenim solus spiritualitermonsest: eonservat cor suum omni custodia.Munditianamque
- -mons quidembreviteranobislaudatus, sedcoelestium cordis Deus videtur, ut per vilrum mundum fornia
rerum qualitatecopiosus, ex quo aquae vivaedecur- -ostenditur expressa. Et Simonem Cliananoeum.,
runl: lacin par vulorumsalutem praeparatur:pinguedo qui et zeloles. Simon, ponens trislitiaminlerpreta-
spiritualis agnoscilur, et quidquid summe bonum tur. Beali namque, qui lugent: quoniam ipsi con-
601 -COMMENTARIUS IN EVANGELIUMSEC. MARGUM.CAP. IV. _„ 602
solabunlur.Trinuni.luctumimplet, qui consolationem i , Qui auiem blasphemaveritin spirilum sanctum, non
fuliiram quaerit. DeJlet peccata propria cum Davidet habet remissiqnem-inmternum,sedreus eril mternide-
Maria :-flel cum flentibuscum Paulo : et flet niullum licli: quoniam dicebant, spiritum imritundumhabet.
cum Joanne, qui dicebat :,Et ego .flebammullum : Quia,non meretur pcenitcnliamagere, ul recipialur,
quia nenio dignus inventus est, qui aperiret librum, qui, Chrislum intelligens, principem daemoniorum
et splverefsignacula ejus. Zeloles autem dicitur, esse dicebat: quia numquam solyilur a.carcere,qui_
quem zelus domus Dei comedit: ut Phinees sacer- quadrantem verbi noyissimumnon solveritantc li-
dos, ut cesset quassalio. Et Judam Iscariotem, qui neni vita3. Quatuor namque partibus denarius vitac
tradidit illum.: qui, non delet peccalum suum per fundatur aeternae: utquod corde credis, ore, eonfi-
pcenilentiam: nec illud delelur per memoriam. Unde tearis.: et quod confiteris, operc impleas, ,et quod

d.eeo^liciiur: Et peccalum,matrisejus non-deleaiur. impleveris, dqcere non cesses. Qui eriim fecerit et
Fiant .contra Dominum semper.,Judasr confitens; docuerit, hic.magnus vocabilur, in, regno ccelo-
-
xelgloriosus inlerprelalur. Iscariotis autem-, memo: rum. . :.
riam mortis. Confessoressunt multi in Ecclesia su- _Et veniuhtmalerejus el fratres: et foris stanlesmi-
perbi et gloriosi: quoruni primus Simpn .Magus, et serunt ad eum vocantes eum : et sedebatcirca ettm
Arius,.et caeterihaeretici,quorum memoria mortalis B turba, et dicunt ei: Ecce mafer tua , et fralres tui fo-
ideo in~Ecclesiaxelebralur-,,ut devitentur. Ilaesunt ris qumrunitcEt respondenseis ait :,'Qum est-mater
duodecimdifferenliaeapostolorum et praedicatorura: mea, et fratres mei? El circumspicienseos, qui in cir-
qui terni, qualerni circa labernaculum Dominiex- cuitu ejus sedebant, ail: Ecce maler mea, et fratres
cubant: et sancta Domjniverba humeris operum mei. Qui enimfeceritvolunlalem.Dei,.Jiicfrater meus,
propriis portant: ul tabernaculum unura mansioni- 'et soror mea, el maler ,mea esl. JUt,sciamus ^nos esse
bus multis ad lerram repromissionis portent-: quqs fratres ejus et matrem, si voliintalemPairis ejus im-
unitts exemplum ad timorem humiliat, ul angelos pleverimus.:,nt cohacredessimus ejus, qui, nonin
Luciferi illius casus conservet _,u.t non glorietur sa- sexibuSj-.sedin.faciis discernit., , - ;••_
piens in sapienlia sua : sed qui glorialur, inDomind CAPUT IV. . - .
• _ , , ' Et iterum
glorietur. cmpitdocere ad, mare, el xongregqlaest
Et veniuntad domum, el convenititerunt turba, ita ad eum turbatnulta, ita ut in navim ascendens,sede-
utnon_possenltiequepanem manducare: et.cum au- ret in mari, et omnis turba circamare super terram
-dissent sui, exierunt tenere eum, Dicebant enim, quo- erat, et docebafeosin parabolismulia,;et dicebalillis
niam ih furoremversusesl. Et scribm, qui ab Jeroso- in doclrina sua i Audiie. Ecceexit seminansad_semi-
lymis descenderant,dicebant, quoniamBeelzejmbha- J-nandum. Et dum seminat, aliud ceciditsecus viam:
bet: et guia in principe dmmoniorumejicit dmmoniq. et venerunlyolucrescoeli; el comederunt.f/fur/.Aliud
El convocaliseis, in parabolis dicebatillisj Quomodq verocecidit super petrosa, ubi non habuitJerram tnul-
polestSaianas Satanam ejiqere? Et si regnum,in se tatn, et statim exorlum est, quoniamnon habebatalli-
dividaiur, non poleslregnumillud stare. Et si dqmus tttdinemlerrm: et quandoexorjus est sol, exmstuavit,
super semelipsamdisperliatur, non polest dontus,illa el eo quod nonhqbebqtradicemyfxaruit.Et aliud ceci-
slare: el si Salanasconsurrexeril in semetipsum,dis- ditin spinas ,-e/ ascenderunt spinm, et suffocqverunt
perlitus est: et non poterit siafe, sed-fmemhabet. illud, et [ruclum non dedit. Et aliud ceciditjtn.terram
Nemopotest vasa forlis ingressus in domum dirtpcre, bonam, el dgbat fructumqscendenlem,el crescentem:
nisi prius forletnalligel.: el lunc dotnumejitsdiripiet. el afferebatunumtricesimum,,£t unumsexagesimum,
Amendicovobis,<jitoniamomnia dimitlentur filiis lio- et unumcentesimum.Et dicebat: Qui habet aures au-
minumpeccalaet blaspliemim,quibusblasphemaverunt. diendi, uudiat. Et cum.essel singularis, interxogave-
Hic proprie Marcusconvenire Jesum, eum discipulis runt eumhi (qui cumeo erani)-duodecim,parabolam.
suis ad domumnarrat : Et ilerum lurbas , ut non Mt dicebat eis : Vobisdatumest nosse,mysleriumregni
possent panera manducare, convenisse commemq- Dei yillis qulem-,qui fojis sunl, in parabplis.omniq
xat. Et4iscipuIos putasse, quodin furorem veflere- l-fiunt.:ut videant, et nonvideant • et audientes.audiant,
tur, quiascribae, qui ab Jerosolymis veneranl, dice- et non intelligant :ne quando converlanluret dimit-
bant: BeelzebubhabeV-Sicuiexaltautur,coelia terra: ictniur-,eis peccatq.,Et ait iljis: Nescitis parabolgm
sic cxaltalae.suntviae Dominia viis nostris. Ad hoc Jianc, et ;quomodoqmnes parabolas cqgnqscetis? Qui
namquevenit, quod audivit et patitur, qui nobis di- seminat, verbum -seminat.Bi .auteni,suql, gui circa
cit :,Beali critis cum.maledixerinl vobis bomines, et piam, ubi seminalyrverbum, et ctim audierint, confes-
reliqua, usque, merces vestra m ccelis. Domus.ad tim venil Satanas, et aufert verbum, quod seminalum
.quam veniunt, primitiya est Ecclesia. Jurbae, qum sestin cordibuseprum.EtJdsunt, similiter, qui super,
impediunt panein .manducare, peceala ej,yitia sunt: petrosa seminantur-: qui .cumaudierint verbun~, sta-
quia -qui.manducat iridigne, judicium sibi manducat tim cum gqudiq accipiunfillud : el non hab.entradi-
et bibit, non dijudicans corpus Domini.Unde Domi- ceniin se , sed lemporalessunt: deinde qrla tribula-
nus in furorem vertitur, cum dicit: Nisi riianduca- tione, et persecutionepropter verb.um,confesiimscan-
yerilis carnem filii hominis, et reliqua usque, non dalizanlur. Etalii, sunt, qui'in spinif seminaritur.Ui
.Iiabebitisvitam in vobis/ - sttnt, qui verbumoudiunt: ct mrumnmswculi,,_etde-
%
603 " - S. HIERONYMIOPERUMMANTiSSA. , 604
cepfiotiiviiiahim , ef cfrca retiqua cohcupiseentimin- _^ miliiudines trirrcnas plenihirjuecoeTestiatacranifeiita
tfoeuriiessuffocantverbum: el sihe frttciuefficitur:Et ' nionsirare^ sicul totuni borpus conslai Evahgelio-
hi sunt, qui siiper ierram boriam'seitiirialisunt': qui au- rum. Regnuin Dei, Ecclesia est, quasregiliir aDeoV
diunivcrbuin: et suscipiunt,ei fructificahiuniuhiftce- ei ipsii feijil liomines: et cohlrarias vir.tiiteset vitia
sfiftum,uriumseiagesimitm,et&rium ceiifbimiiiif.Ut Ib- calciii: ut esi cehiurio habefis siJb se milites.-Ilofiib
cusdocehdiiiidicetaudilofesamarosftfisseaeiiistabi- jaciarisseiii€n , fiiiuStioniinis cist:-semen5'v"efbum
les. Etideo iri parabolisioqiiiuif eis, iit re*q*ififerent vitoe: terfa, t-orda buiiiana.' Dormiiatio-hoihinis;'
qu6dnbniritbliigeferit:etp'erapbstbIos,qiinscb'nicm'- nib'fsest Saivatbris. JSxsnfgit semeii iiriete et die:
plos habebani; discererii nriysteriuini fegni. rjiiotlIpsi Pb's"tsbiiiiiuiiiChrisii, riuinerhS crfedenliiimperad- '
noh habebant.Mareniuiidumistumdebefesuscipi; f.e- vefsil' et p'r'osperariiagis iriagisque-germiiiabai in-
quenti leciibriejam noturii est : qubil et gustii htiifi- fide: ei erevit iii opere, diiriinescit ille. Trbpica-est
rum est, et vilibrurii ftuctibus Inqtiieturriiesi. Sed isia Ibcufio : et in Scfiptiiris divinis creberrima
ab ipso Domino eripi poluissenl, qui amara niutat crinisiieludinesemiiialuf • idest' riescife" nf.sfecii*,
in dulcedinem; tfislia vertit in gaudiutii : et a-griiii- quis ffiibium in linem afferaf, durii AMi: qiii perse-
diiies detestabiles, insaliilem. Par.iboia est naiura vefaverit itsque ih firiem',ipse salyabituf. Ultroeriirii
discrepantium reruni suballa siiiiilitudihefacta com--B (crrafriietificat, dtiin vblunlaiem ribstfani Deusex-
paratio, more pfovidenlhe suse, ul qui cajlestia Ca- sjibctat, dicbns : Si vis pefveriire ad Vitani, serviv
pere non poterarit, per simililudines lefririas, aii- niaridata. Prinium befbam : id est, timorem. Ini-"
dita percipere potuisserit. hapa.SolnGfajcojvftcabiilo liiim enihi sapienliae limor Dcmini.*Deinde spicam:
diciiiir sihiilitudo, quandoiliud, quod intelligi volu- id esl, pfcnilcntianv lacry"mosam•.Deinde plenum
riius,per coriipafalidnesaliquas indieariius: sifcenini fructiirii in spica', id cst charifatenl. Pleniludo enim
ferrenm qii&hijiiamdiciirius,quaridbduruftiac fofteth legis, cliaritas est.
desiderariiusintelligi : cum velocem",veiitis aut avi-* Et ctitn ex se produxefd friktus, staihii fniliii fal-
bus compiramus. Quod iri irigesimo, et sexagesiiiio," ceiii, ijubiiiathMesi tnessis.El dkebitt: Ciii•assiinittt-
ci cenlesimo fructu cbiitineilif : boc est, Lege, et biiiius-fegiiuiiiDei: aut cui-pafabold -'compdrabimus
•Piopiieiia; et Evangelio : quod ihore friilni leslliim illud? Sicttl granumsinapis, quod ctim seminaluinfhe-
mysleriuirifegiii iri monle bslensurn, i"d4st, Moysi; rit iri ierra, ininus est bmnibusseminibus,qum sutil in
Et Elire, et Jesii cdnsisiat. terra : et cumsettiihdiumfueril, ascendit, et fit majus
Eldicebat illis : Nuinquid veilit lucerttd-, ut suli otitritbhsbleribiis':eifacitrambsihdgnos,iiaulpbssiiilsub
modiopoiittlur, ditt subiecio? hbhtteiit 'suptr cahde- ;. umbraejiisav'escmlihabitdfe. Et tdlibusmuliisparabolis
Idbrtim pbhatuf? Nohest enim aliquid abscondihttn_C loquebaliireisverbuin,prbiitpolerdntdudire: sine pjd-
quoAnon mariifesteiur;'necfaclitin esl ocihlium; ijtioti rdbola auieriinoh Ibqiiibaliireis'.'-Falx,esi fiibfs , vel
iionveniii ihpalam. Si ijuishabctaufes audlendi, au- judiciiirii, qiibd sfecatomiiia: quoiiiahiadest-messis;
'diat. Ei dicebtttillis: Videie, t/hid dudiqtis. In qua id est, corisurfiniatibgieculi: iri"ijiia"jusli gaudeliurit,
therisiifathensi fuerith, femeiieturvbbis, et \adjicieiuf qiil iri iacrymis seriiiriaveruhl. Qiiod semen iterum
vobis: Qui bhirti habet, dabilufilii ;-el qui tion habet% siriiilalgfarib sinapis, quod minimuniin liniore est,
etidinquod habet duferetur dbeo: Lucernavbrbuiriesi hiiignumaulehi in cliaritale; quaeest major omiiibus
de tiibtis seriiihibus. Modiusautem tegeris, auditus bleribus: qpia Deus'ehafitas esf: El,'Orimis ciiro
esl iriobedieiitiurii:Candelabruni,apostoli s'unt,quos feniirii: Et, Qui iriflrriius est, blera iriariducet.Et
illiiiriinavil vefbum Dominl abscondituhi et occul- fert ramos misericordiseei compfissibiiis.Cujus sub
lum. -Parabbla liiriusqiie semiiiis est. ln-palani vero "uiribrapauperesClirisii, qui suntcceli animalia, de-
' '
•Veniljdum a Doihino Iraeiatur. El dicebat: in ijua leetrfritiirliabilare.
nierisufa infirisi fueriiis, renicliefur vobls. Eletiiiii Seorsum aulem disbipulissuih disserebdltiihhia.El
seeiuiduihniensuiam fidei, uniculque dividilur in- ait UliStndie ilta, cum sero essetfactum : iranseathus
telligeriliamyslerioruni: et adj'icieiur,-duiiiscieritiaei contra, Ei dimittentesturbtim; dssumunteitrri, iia ul
eliam adjicieritur viftutes. Qui ehini habet,*"dabitiirD ertititi naiii: etalim naves eraidcUmillo. Et facla csl
ei: id esf,-qui habet fidem, habebit vlftiiteni: ef qui: protellti irihgiidvenii;el fiubltismiitebatin navim-,ita
luSbel bpus verbi, bafiebitJnlellifjehiiam riiysterii, u"timplereiurhdvis. Uli eriifndigni eraritaudife"mys-
Et qui non habel e corifra fidem; deficit viriule, eti leria in perietrali intimo sapientiae: qui reiriotis co-
qui noii ha"be'topus verbi, ejus infelligeritiacarct: Eti gilaiionum inalarum tumultibus, in soliludine vir-
"qiii non ihfeiligii, jam aiidituiri pcfdiuil;, aC-si'nbni tuitirii pefmanebarit. Sapieiiiia enim esl in tempore
aubisset. otii. Dehinc ad mare Veiiiuni, etfluciibusiurbaiitur.
Et dicebtii: Sic esl "re'ghumDei-,'queriihdtnbdumsii El erat ipse in phppi super cervicaldormiens: el
homojacidt semehiemin ibrfam, ei dormiai, el exsur- excilanteutiifel dicuntilli; Magister; non ad-ie per-
gatnocle "etdie; et semetigehninet 'ei increscat diirn i iitiei, qitid peritrius? El eommiiitiliises'tverilo;~et•dikil
nescitille. VUroeitiriitefrapuctificat, primumherbarii, ; tnari: Take, bbmuiesce.Et ceisavilvenlus;el fticla esl
deinde spicarii,deihdeplenuhifrumenluthin spica. Elt tranqutllitasmagna, et ail illis : Quid lithidi eslis?
hanc parabolam' prifdiciis consequehtem proprit3 Necdumliabelisfidem. Et timuertaittiinoremigho, el
sunipsit Mafcus.Scfipturas novinius divirias; pef si-- dicebaniad alterutrum:. Quis,ptitas;esi isib,quia ven-
603 COMMENTARIUS IN EVANGELIUMSEC.MARCUM. CAP. Y. 608'
lus et mare bbediuntei ? Puppis mortiiis pellibus vi- h. nhvi rursusifans fretnrit,coriveriiltarba triullaati eiim;-
vos contiiictv et fluetus aftet. etligno soHdalur'. i"d et eratvifca tritire: et.veiiiiqriidam'de~archisyfiagbgis
est,"«ruce et riibrie Doniihi, Ecclesia salvaluf. Cbr- riomirieJhirus,'el videris•euin';'-prb'cidii 'ddpedes-ejus";
vicaF, eBrpusDomiiiiesii-cui diviniliis siCiit capui et defifecabdtiifeuiti niultiitii; ditiens: Qubriiatiifilia -
iiiclinata est. Puppis, initium Ecelesiaeestiin qua mea iii bxiremis "es"t,'veni; hripdrienlnriussupef e'a\n,
Bominiis donnit morie- corpofali: Quia numquam uis'alva-sit;-et vival: Et abiit citniillo ;' ef sequebaitir
dormiet, qui custodit Israel.-Comminatur venlo et eitmiufbamidia : ef cbmpfiriiebatiteuni. Ei"hiulkf;' '
mari,"ut taceat. de qiio dicituf :Tu domiriaris pole-f qnm efal 'iri prbfltivibstingiiiiiisdnnis fii(ode'cI-)i';'''eii'
slati. maris , et reliqua._Yentus et mafe, damiones fiiefat nttilla perpessaa cdhipihiibusiriedicis'; 'eteroijd-
el persecutores sunt :.qiiibus.dieil<; taee : .guando verat bmriiasud,riec"qiiidquam~fyro'fecerai; sed nriigis'
compescit edieta <regurii .iriiquorum.'ut voluefjt: deirrius habebal':'cnmau'dis'seid"e'Jesu.Legio; id est;
quta Bb'n esi hominls, ut dirigat gressus suos."Tran- deteiri millia,-quaecaduril addextefam Pairls/qiiiM
quiliitas niagna , pax Ecclesiaeest post-pressurahi; est Cbristus. tliii 'dsehibnirigrex pbfeorum cfediiuf i
sive""theoria, post aclualem vilam; . - ciii hiliiieslutile, riisi utsiriiul m abysso.idest', in_
"
- CAPUTV.' iiilerrib/sirie fespectu miseficordiaesiiffoceiur , per
El.venemnt trans.frelumntaris in regioiiemGerase- B impeluriiihiniaturiririiorlis:a qtiibxisfugiurit nitilti,
norum. El exeuniiei de navi; stalim o'ccurrit_detho-, fjui paseebanl eos. Flagellaio eleriiiri siulio', sapiens
numenlishomoitispiritu hnnuitido,qui domiciliurithaz pfudenliof fit. Ei rogant Jesum,-iitexekt a finibus
bcbalin-moniimenlis.Et neque catenis _jamguisquani cofum :-qt ait Peiriis: Exi.S me; Domine, quoniam'
poleral-eumligare";quoniamsmpe eompedibus"etcttte- iiimiuridussuiri :*Ne*tarigiiht arcam^Dei ; utOza-,*.
tiis tAnctus,disrupissctcatenas, el coriipedescommi- Horiibsanatus riiiltiijir in dbiiitimsiiamj et pfifdicat
nuissel, et iiemopoteraieutndomare. Et serhperdieac iii Decapoii: dum a Rbiriarionuricregnb,:Judaelcbn-
nocie in ,monumenlis;~etinTnonlibusefqt jclatnans;et yertunlur, qui in litlfera taiiliim penderit decalogi.
cbncidens se lapidibus.'Videns auiein Jesum a tonge, Ppst haecvenit Jairus Sfcliisyriagbgiis,quia cum iu-
cucurril et adoravil eum, etjetamansvocematfnadixilc iraverit plenitudo genlium, tunc oninis Israel salvns
Qutd mihi el libi, Jesu, Fili Dei altissitrii? Adjuro li fiei. Jairus, sive iUumirians,sive illuminalus, inier-
perDeum, ne trietofqiieas:Dicebatenimitji: Exi, spi- pretaliii'.id est; Judiiiciispbpiiliis'uriibra'lilterEe-dc-
rilus immunde,'abhomihe:El interrogabal cum: Quod pbsiia,' spiriili iilustfalus et illiimiriatus":pfbfcidcns"
libi nomen est? Sexta virlule-sanalur _ qui in monu- ad pedes Vefbi, id esl, ad "incarnatibrieihJesuse
menlis domicilium habebai: nec caie.nis ligalus, i humilians, rogat pfolilla. Qiii sibivivii, alios viyere
nec compedibus.Nemoenim doniare eunKpoleraf; S facli. AbiahanVet Moysris'et Saiiiuel fogiint pro'
In moniibusei inmonumenlis erat elamans,' etcon- plebe riioftua , ei seqjiiluf Jesuspreces ebriihi^"Se-
clderisse lapidibus. Hic est desperaiissimus gentium pliiria virtule susciiatuf moftiia'.;Sedintef viariiiaii-
populus, quem enumeralAposlolus: Superbiis, ela-- git fimbfiam reiro nitilief sariguinaria : quae prbfli-
lus, immundus, safiguinafius, idoioialra*. ignbmi- gaianicuhi salQle'perditlit iri medicos_nitiiVjirbTi-
niosus, nec in lege naiurae, nee Dei. necliumano cientes," siibstaiiiiahi. Septinio"die fcqiiievit'Deus
- limore ' - • ' ' - -
alligaius. abomnibuspperibns suis'.Quaiidbsuscilaiur moflua
Etdich ei:'Legiomild nomenest, qviamttili sutnus. inius, et seiriivivacum luibis. Fliixus sangiiinis ste"
El deprecabttturietttiitntiitutn,nese expelleret.extrare- rilitaterrifacii: uridedicilur ad"Ecclesiariigeiitium:
Erat aiiiem ibicircd moniem 'poredfum ribri • -• '' "" :>
giotiem. grSx Lleiafe,.sterilis,"rjure pafis."
fnagnuspascens'.-Eldepreeabantufeumspirilus, dicen- "-Venil in iurba fetro, el ''leligivvesiiirietiittmejus".
tes : Mitleiiosin pbrcos,ui ineos ihtroeamus.Et con- Dicebal eriiitirqtiia si vel beslitnenlumejiis 'tetigefo;
cessiteis statimJesus. Efexeuntes spirilus immundi, salva efo.El confesthnsiscalusestfotis stinguinifejus,
. inlroierunt in porcos, et magno impelu gfex prmcipi"? et 'sehsii cdrppie,~quidsahaia esset a plagd.Ei slihiiri
tahtsestin inare ad tiuo millia, efsuffpcati sunl in Jesusiri "semetipso cgghoscensviriuierti;qumbxieratde
inari. Qui auiem pascebanteos; fugerunt et nunliave- 0 illo, conversusad lurbatri aiebal: Quis tetigit vesli-
funl in civiiaieih, elMiagfos. Efeyressi-suhl videre, menltt ined? Et dicebahi ei discipuli stii:' Vfrffs
quid essetfacti: et veiiiunlftdJesum; ei videnlillum, iurbamcotnpfimentemte, el dicis, quis riteieiigtt?'Ei
qui adtBinoniovexabalur, sedentenfveslitumet ianm cifcumspiciebalvidefeeam, qticehoc feberai. Muiier
vientis, el timuerunl. Et narraverunt illis, qui tiide- vero iimens; et iremens, scierisquod faclum esseiin
ranl qualiler-factumesseiei;qui dmmoniumhabuerat, se, tienitei procidit ante eiim', efdixil ei omneniveri-
de poreis. El rogare cmpefuht-eum; ut 4isceierei de ttitem.Illeaiileriidixit ei :'Fili'ti;fides iua le~salvahi
finibuseorum. Cumqueascenderelnavim, coipililluin fecil, vade in pace: et eslosand a plaga ttia. A&itkc
deprecari,qui a dmmoniovexalitsfueratyut essetcum eoJoqitenWveniunlndarchisyriagogum,dicehtes:quia
illo.-Jesusaulem non admisileum , ser/ aitilii: Vade filid iua moriua esl, quid ullra~vexits'-mdgistruin ?
in\doinum tuam dd luos, et annuntid illis guanta tibi Jestts aiitetriahdilb vkrbo, ijuod dicebctlur';aii afchi-
Dominusfecerit; ei misertussil tui. "Et abiif, M cmpit synagogb: Noli ihhere , tatituriimodocrede. Et ribn
prmdicdre in Decapoli,"qutinla sibi fecissetJesus, et ~tidmis'il queinqudmsesequi, nisi Pelruhi;el Jacobuin;
omnes mirabantur. El cum transcendissetJesus in el Jodnnenv{falrernJucobh Ei vehiuhtih domiitriaf-
607 S. IIIERONYMIOPERUMMANTISSA, r60$
chisynagogi: et vidil tumuUum, ef flenies, ef eju-, 4 datur eis potestas praecepta docendi: ut comitelur
lanles tnullum, el ingressus ait illis : Quid iurbamini verbum simul et factum : et cum promissis invisibi-
et ploratis? puella non est mortua, sed 4orm.it.El irri- libus, visibiles virtutes micenl: et cum ungebant
debant eum. Ipse veroejectis omnibus,assumil palrem oleo a-gros, infirmitaiemfideiviriutecorroboranC^
el -malrem puellm, el qui secum erant: et ingfediun- Et audivit rex Herodes ( manifestum enim factum
lur ubi puella eral«acens , el tenens manum puellm, est nomen ejus) et dicebat : Quia Joannes Baplisla
«icifft: Taliiha cumi, quod est interpretatum, puella, resurrexit a mortuis: et proplerea virtutes operanlur
tibi dico, surge. Et confestim surrexit puella, et am- in illo. Alii autem dicebant, quia Elias est: alii vero
bulabat. Erql autem aimorum duodecim, et obslupue- dicebant: Quia prophela esl, quasi unus ex proplte-
runt stupore niagno. Et prmcepitillis vehementer, ut tis. Lucernam sub modio abscondi fas non est.
nemo id sciret : el dixit dari illi tnanducare. Id est, . : -Quottudito Herodes, ail: Quem egodecollaviJoan-
post resurreclionem. Fimbriam tangit, ac si cym- nem , hic a morluis resurrexil. Ipse enim Herodes
bala et mala punica , qure pendenl de extremis oris misit ac lenuil Joannem , et vinxit eum in carccrem ,
tunieaesummi sacerdotis. Cymbalum, confessionem: propler Herodiadem uxorem Philippi fralris sui:
malum punicum, marlyrii voluntatem , et virtulum quia duxerat eam. Dicebatenim Joannes Hcrodi: Non
candorem, sive unilatem significal. Ad puellam di- " licel tibi habere uxorem fralris lui. Herodias autem
cilur : Talilha cumi, id est, puetla, surge. Archisyna- insidiabatur illi, elvolebat occidere eum, necpoleral.
gogo dicilur : Fjlia tua mortna est. Jesus autem Herodes enimmeluebatJoannem, el sciens eum virum
dixit: Non est morlua, sed dormit. Utrumque est; jusluni, et sanclum, et custodiebaieum: et audilo eo,
morlua eslvobis , milii dormit. Annorum duodecim tnitlia faciebat, et libentercum audiebat. El cumdies
erat puella, et annis duodecim erat mulier perpessa, opportunusaccidissel, Herodes nalalis sui cmnam(e-
Pcccata npn credentium, apparentin initio fidei cre- cil principibus, et tribunis, et piimis Galilmm. Cum-
dentium. Unde dicitur : Credidit Abraham Deo, et que inlroisset filia ipsius Herodiadis, et saltassct, el
reputatuni est ei ad justiliam. placuissel Herodi, simulque recumbeniibus, rex ait
'
CAPUT VI. puellm: Pete amequodvis , el dabo libi. Eljuravil
illi: quia quidquid petieris, dabo tibi : ttceldimidium
ElegrCssusinde, abiilinpatriamsuam: ef sequeban- regni mei. Qum cum exissel, dixil matri sum: Quid
lur eumdiscipulisui. Elfacio sabbalocmpilin synagoga pelam ? Al illa dixit, caput Joannis Baplistm. Citm-
docere , el multi audientes admirabanlur in doclrina que inlroissel stalim cum festinalionead regem , peli-
ejus, dicentes : Unde huic hmc omnia ? Et qum est vit,' dicens: Volo , ut protinus des nithi in disco caput
sapientia, qum dala est illi\, et virtutes tales, qumper " Joannis Baplistm. Et contristatusesl rex propter jus-
tnanus ejus efficiuntur? Nonne hic est faber filius jurandum : et propler simttl recumbentes noluiteam
Mttrim, fralerJacobi, etJoseph, et Judm, et Sitno- contristare : sed misso spiculatore, prmcepit afferri
nis ? Nonne et sororcs cjus hic nobiscum'suni: Et caput e/us in disco , et dedil illud puellm, el puella
scandalizabantur in illo. El dicebatillis Jesus. Deinde dedit tnalri sum. Quo audite , discipttliejus venerunl,
iens in patriam suam, fllius fabri, Jesus vocalur. el tulerunt corpus ejus; et posueruntillud in mohumen-
El hoc myslicc : sed fabri, qui fabricatus est auro- to. Per ironiam expresse pronuuliat Ilerodes pelli-
rarii et solem, id est, Ecclesiam primam et sequen- cens. Caput lcgis, quod esl Christus, de corpore al>-
tem : in quarnni figura, mulier et.puclla sananlur. sciditur proprio , id esl, Judaico populo, et daiur
Qufa non est proplteta sine honore nisi in palria -gentili pueflae , id est Romana*Ecclesiae: etpuella
sua, et in domo sua, et in cognationesua. El non po- dat inatri suae adultera, id esl, Synagogie crediturae
teral ibi virlutein ullam facere : nisi paucos infirmos iu fine. Corpus Joannis sepelitur, caput in disco
imposilis tnanibus curayit. El mirabatur propter in- collocatur , lillera humo tegilur , spiritus in altari
credulilalem corum., el circuibal caslella in circuitu , honoratur ae sumitur. .
docens.El convocaviiduodecim, et.cmpit eos mitfere Et convenienlesapostbli ad Jesum , renunliaverunl
binos, ct dabctl illis potestalemSpiriliium immundo- - ei omnia , qum egerant el docuerattl. Ad locum unde
Ttttii.Et prmcepililtis , ne quid tollerent in via , nisi exeunt flumina, revertuntur. Deo semper gralias
virgam lantutn : non peram , non panem , neque in reiei'unt missi, quod acceperant.
zona ms, sed calcialos sandaliis, el ne induerenlur Et ait illis: Venileseorsum in desertum iocum.
duabus tunicis. El dicebal eis : Quocumqtteintroierilis Et hoc proprie Marcus. Seorsum ducit quos clc-
in domum, illic manetedonec exealisinde. Et quicutn- git, ut inter malos viventes, mala non intendant :
qttenon receperint vos, neque attdierint vos : exeuntes ut Lot in Sodomis, et Job in terra Hus, et Abdias in
inde, exculiie pulveretnde pedibus vestrisin testimo- domo Achab.
nium illis. Et exeuntesprmdicabanl, ut pmnilentiam Et requiescit pusillum. Erant enim , gui veniebant
agerenl : et,dmmonia multa ejiciebant, et ungebanl et redibant mulli. Et nec spatium manducandi habe-
oleo triultos mgros et sanabantur. Comitittur siepe bant. Et ascendentes in navim abierunt in deserttun
vilitas. originem , ut csl , quis est filius, Isaiae? locum seorsuin. Et viderunl eos abeuntes, el cogno-
Sed bumilia Dominus respicil, et alta a ionge co- verunt tnulli, et pedeslresde oinnibitscivitatibuscon-
gnoscit. Mittunlur deinde duodecim aposloli, et eurrerunt illuc, 6t prmvenerunleos. Et exicns vidit
"
fJOfl COMMENTARtUS IN EVANGELIUMSEC. MARCUM.CAP. VII. 610
turbam'multam Jesusfet miserlusesl super eos , quia A ; duodecim tfibus Israel, Qui surit fragmenta? Abra-
erant sicui ovesnon habentespastorem. El cmpit.illos^ ham, Isaae, et Jacob : quando reliqulaesalvaefient
doceremulta. Efcum jam hommulta fieret, accesse- ex Lrael? quando facie ad faciem videbimus, quod
runldiscipuliejus, dicentes: Deserlusesl locus hic ; in legeMoysi, et Prophetis et Psalmis scriptum le-
et jam Jiora prmteriit,dimitte illos, til ettntesin proxi- gimus de Christo.Unde post quarlam vigiliamnoctis,
mds villas el vicos, emantsibi cibos, guos manducent. corapescit Jesus tuniorem riiaris, "ambulanssup.er il-
Et respondens ail illis : Dale illis 'vosmanducare. Et lud, et dicit : Confidile, egqsum : quia videbimus
dixeruntei : Euntes ematimsdiicentiiTdenariispanes , eum sicuti est. Tunc cessavit ventus : et procella,
el dabimus illis manducare. Et dixit eis : Quot Jesu sedente, regnante in iiavi : quaeest universalis
panes habelis? Ite etvidete.Et cum cognovissent,-r/i- Ecclesia. Sequilur :
cunl :'Quinque, et duos pisces. Et prmcepiiillis , ut Et quolquot tangebanfeum, salvi fiebant. Qiiando
accumberefacefetomhes, secundumconluberniasuper fugiet dolor et gemitiis.
viride fenum. El discububruntin ptirtesper centenos, CAPUT VII. ''"*".''
el Et et drio- El coriveniuhtad eum Ptiarismi, el quidaihde scribis
' quinquagenos. acceplisquinquepanibus
btts piscibus, inluensinccelum benedixii,elfregit pa- venientesab Jerosolymis:Et cum vidissentquosdainex
nes, el dedit discipulissuis, ul poiiefentante eos. Et: B discipulis ejuscommunibusmanibus, id est, hon lotis,
duos piscesdivisil omnibus, etmanducaverunlomnes, nianducare paties, viiuperav.erunt.Pharismiautjemet
et salurali sunt. El suslulerunlreliquiasfragmentorum omnesJudminisicrebrolaverintmanus,nonmanducant,
duodedm cophinosplenos, et de pisctbus. Erant au- lenenlestradilionemseniorum.Et a foro vcnientesnisi
tem qui manducaverunt, quinque millia virorum. Et baptizenlur,noricomedunt.Efalia ntuttasunt, qucelfa-
statitii coegitdisc.ipu.los
suosascenderenavhn, ut prm- dita suniillisseryare':baplismatacalicum,elurceorum,
cedefent euth.trans fretuin ad Belhsaidam, dum ipse etmramentorum,et leciorurii.Elinlerrogabanteumplia-
dimilterel populum. Et cum dhnisisset~eos, abiil in rismi etscribm: Qttarediscipulitui non ambulanljttxta
montemorare.Etcumsero essel, erat navisin niedio traditionemseniorum: sed coininunibusriianibusman-
tnari, el ipse solusiti lerra : et videnseos laborantes ducant panem? At ille respondens, dixil eis : Bene
in remigando,eral enimveniusconirariuseis. Et cifca prophetavitIsaiasde vobisliypocriiis, sictit scriptum
quariamvigiliamtiociisvenit ad eos , atnbulanssnper est: Populus hic labiisme honbral: cbr autem ebrum
tnare , el volebatprmlbrireeos. Al illi ut viderunteutn longe esfa me. In vanitni auiem me colunt, "docenles
ambulantemsuper mare, putaveruntphantastna esse: doctrinas et prmcepla hominum.Relinquetitesenitn
el exclamaveruni.Omnesenitn videruht eum, et con- mandatumDei, tenetistradilionemfiominum: bapti-
lurbaii sunt. Et slalim locutusest cum eis, eidixit lGsmata urceorum, et calicum, et alia similia his facitis
iefs; Cbnfidite,egbsum; nolile tihiere: Et ascendifad multa. Et dicebatillis: Beneirrituth facitis prmcepium
illos in navim, el cessavit yentus. El plus magis inlra Dei, ul tradiiiotiem vestram servetis. Moyses enim
te stupebanl.Jion eniminiellexeruntde panibus: erat di:cit,-Honora patrem tuum, el fhalrem iuam': et qui
enim cor eorum bbcmcatum.El cumtransfretassent, maledixeril patri;ve(thatri, ritorlemoriatur. Vosau-
veneruntin terram Getiezwreth,et applicuerunl. Cum- tem dicitis :~Si dixerit homo'patri, vel mdlri, corban,
que egressiessentde navi, continuo cognoverunteum : qubd est, donum quodcumqueex me.tibi pfbdefit, et,
el percurrentesuniversamregionemillam^cmperunlin ' ullra nondimittitis eum quidquamfacerepalri suoaul
grabatis eos, qui se male habebaht, circuinferre,ubi tnatri, rescindentesverbum Dei per traditionem ves-
audiebant eum esse, et quocumqueinlrdibaiin vicos, ~tram ,' quam tradidislis. Et similia hujusmodimulla
velin yillas, aut civitales,inplateis pbnebantinfirmos, ' facilis. Et advocansiterum lurbdm, "dicebatillis : Au-
cl deprecabantureum, ut vel fiinbriariiveslimentiejus - dite omneset intelligile : niltil est extra honunemin-
Imtgereril.Ut aves in ramis sinapis ': pusilla hic san- troiensin eum, quodpossit eum coinquinare,• seriqum
ctis requies, longus labdr. Sed postea dicitur illis, deltomine procedunt, illa sunl qumcoinquinanlhomi-
ui rcquiescant a laboribus suis. Erant enim qui ve- nem. Si quis habetaures audiendi, aitdial. Et cumin-
" niebant, et ridehant multi,: nec manducandispatium D ] irbisseiin domuma lurba, inlerrogabdnteumdiscipuli
babebanl in arca Noe : et ariimalia, quacinlus erant, ejus parabolam. Et ait illis: Sic et vds imprudenles-
foris nitebanlur : et quaeforis erant, iriiro erumpe- esiis. Non intelligilis,quia -omneextrinsecusintroiens
bant. Sicniniirum agilur in Ecclesia : Judas recessit, in hominem,nbtipotest euth coinquinare: quia nonin-
latro accessil.Quamdiu-recedUur u fide, riecEcclesiie tral in cor ejus, sed in venirem,et in secessumexit,
ref-uiesest, sine mcerore.Haehel plorans filios suos, purgans omnes'escas:Dicebalautem,quoniam,qum.de
noluit consolari. Konest hic convi\ium,"in qiio bi-- Itomine exeunt, illa coinquinanlItoniinem.Ab-inlus
bitur vinuriinovuuT.Quandocanlabitur canticum no- ehimde corde hbminummalmcogitatiohesproceduni:
lum in ccelonovo, etin terra nova, ab-Jiominibus adulteria, fornicaliones, homicidid, furta, avafilim,
iiovis? Cum mortale iioc indueril immortalitatem, ' nequilia-,dolus, impudicilim,oculus malus, blasphe-
cum"qulnque panibus et duobus piscibus, quinque ' mio, superbia; siulthia. Otnniahmcmala ab iniiis pro-
niillia hominum vespera vitae pascenlur : et duode- cedunt, et coinquinant hominem. El indesurgens,
cim cbphini octava viftute pleni fragmentis colligun-- abiit in fines Tyri el Sidonis,-etingressusdomutri,ne-
lur, cumsedent super tlironos duqdecim",judicantes minemvoluit scire, et rionpoluit latere.-Muljerenim
(11 S. HIERONYMIOBERUMMANTISSA. 61
statim, ut qudivitdf. eo, cujus filia habebqt-spirilwniA.cogitationibus, et aptibus inordinatis, s_ermonibus-i
immundum,fnfrrror:ef procidit qd pedes ejus. Erat .que Incpmposiiis ducitur, q'ui sanari merelur. Di-
eni.mmulier gentilis Syrophmnissagenere, et rogabat giii gui in aures ejus miliuniur, verba spiriiussuni,
eum,ul dmmoniumejiceretde filia ejus. Qui dixit illi: de quo dicitur : Digitus Del hic cst. Et, Operadigl-
Siite ptius salurari fdios. Non est enimbonumsumere toruni tuorum sunt cceli.
pqnemfiliomtn, el mitlere canibus.Atilla respondit, Et exspuenstetigit linguam ejus. Spuma de carne
el dicitilli: Vlique, Domine,nam catellicomeduntsub Domini, est divina sapientla : quae soivil viiiculum
mensa de micis' puerqnm. Ei qit illi : P,rg_pterhunc labiorum humani generis : ul dicat: Credq in. Deum
sertnqnemvgde, exiit d,mmonium q fiiiq tuq. Et cum Patrem pmiiipotentem,.etc. - )
abiissetdomuth suam, invenil puellamjacenlemsupra Et suspiciftisfn cmlumingemuiUId est, nosgemere
lectum, el damqnium exiisse. Pbarisaeqrum super- docuii, et in coelura*i;liesaurum cordis nqstri eri-
fluuni lairatum,furca rationis~obtundit,id est, Moysi gere: qupd per gemitum compunctionis inlijna},
cl Isaiae iricrepatione, ut.nos adversantes haereses fiivola lretilia carnis purgalur, ut dicitur : Rpgiebam
verbisScripturae vincamus. Videntes discipulos non a gemitu cordis, elc. .- .
lqtis. riianibus manduear,e, quod fulurnm genlium Ei ait illi: Epheta , qnod est, adaperire. .porde
coiiimunipiieni significat. Munditia et bapiismum,B enim creditur ad justitiam : ore aulem confessio Rt
pliarisaiCum • sterile
<.-_„.-est. Comniunicalionon
, j ,--lota apo-
i,- ad saluiem. . '..'.'
_*-•,-
\sloljca, exiendit palmites suos usque ad mare : Et staiim apertm sutit aures ejus, ei solulum est
'
quod.cujpa majus ^st. .Tradilip aulem pharisaica in xinculumlingumejus, el lo.quebqturrecle.Apertaesuni
inensis,et puiis vasis non esl tractiintla, sed absciu- •aures ejus ad hymnos, eaniica, et psalmos.: solvilur -
denda el radenda. Saepe enim traditionilius bomi- lingua, ut eructel verbum bonum, quodnonppssunt
nuni, inandata Dei cedunt. Pqst hoc sigtium, mulier minae nec verbera cohibere , ut ait A^poslolus
, Syfophcenissa, cujus filia spiriium imimindum ha- Paulus : Ego vinclus, sed non est alligalum iti nie
bebat, intrans procidit ad pedes ejus. Eral enim verbuni Dei.
gentilis iriulier : rogat pro filia, quaeesl materno- Efprodccpitillis, ne cui dicefent.Nqnin virtutibus
, stra, B.onianaEcclesia : et naiadaemppiaca, barba- glorianduni esse dopuit:.spd in cruce, et inhumilia-
rica est Qicidenlalis natio, cnjus fides fecitde cane tione.
oveni: niica spirilualis Inlellectus, non panem frac- Quanto aulem eis prmcipiebal, tanlo magis plus
tum litierae suniere cupit. Fidelis, prudens et hunii- prmdicabant, el eo amplius admirabantur, dicenles:
lis meret.uf, quod poscii. Bene omnia fecil, et surdos fecit uudire , et mulos
Et iterttm.exiensde.finibusTyri, venit per SidonemC.loqui. Civitas in monte_posita undique circum-
ad mare Galilmminter mediosfinesDpcapqieos.El hic specta, abscondi.non pqtest: humilitas semper prae- <
proprie narrat Marcusdecimam virlutem. Tyrusin- cedifglqriam. '
CAPUT VIII.
terpretatur angitstia, significans Judaeam, cui Donii-
nus dicit,: coanguslatum est stratum, breyeest pal- In diebus illis, ilerum cum turba mulla.esset, nec
lium, uirqinque operire non potest: utiransferal se haberent, quod mqnducarent: convo,calisdiscipulis)
, ad genle^ alias.,Sidon vero venqtio inierpretalur, . qit illis : Misereorsuper lutham, quiq eccejam triduo
. qiiaefera Indomitaque nostra natio esi, et venit ad sustinenltne, nechabenl quod manducenl: el si dimi-
piare Galilaeae,qnod fructuosq volubilitasest -: intpr sero eos jejunos in domumsuqm, deficientin via. Qui-
medios fines Decapoleos, quotl inierpreiaiur deea- ,dam enimex eis de longe venentnt. Et responderunt
Ipgimandaia.Salyaior ad salvandas genles ab apo- ei discipuli sui: Vnde istos quis poieril hic satiare
.*
."stpjis.ducitur :qui inlerroganii se adolescenli, quid pqnibusin solitudine? El hiten;ogayiteos Quof pa-
"f.iceret, respondit: Nosti mandata. . nes habetis? Qui dixerunl: Septem.Et prmcepitturbm
Et adducqntei surduthet mulum. Genus humanum discumberesuper terram. Et acdpiens seplempanes,
ul
per multa niembra, ac si unus bomo varia peste ab- graiias agens, fregit: el dabatdiscipulissuis, appo-
. sumptus enumeratur: in protoplaslo caecalur, dum P nerent. Et qpposueruntturbm, el liabebanipisciculos
. videt: sprdus fit, cuni audit: dum odoratur.einun- paucos, el ipsos benedixil, et jussil gpponi.Et tnan-
- gilur: obmuiescit, dum-loquitur : niancus fit, dum dttcaverunl,et salurati sunt. Et susluierunt quodsu-
manum exleiijiit; inpuryaiur.,duni erigitur<:hydro- peraveral de fragmenlis,septemsporlas.Erant aulem
. picus. fit, dum, concupiscil: ckudus fit. dum pro- >qui manducaueranl,quasi qualuqr millia, et dimisit
navim cuhi discipulissuis,
grediiur : lepra suffundilur, dum nudatur : daemone eos. _Et slalim ascendens
el eitierntityharismi, el
impletur, dum divininiiatem appetit: morle niori- venit in parles Dalmanutha,
tur,-dum audacler excusal,,quo.dinohedienter com- cmpemntconquirereeutn eq, qumrentesab,illo.signum
niisit. - ..'-', ide cwlo, tentantes eum. El ingem\scensspiriiu ait:
; Et dept;.ecabantur euni, ut imp,onqtilli manum,In- Qttii generqlioisla signumqumrii? Amendicoxobis,
carnaium fore Doniinum, multi j.usti.et patriarchae si dqbitur generatiqni-isti signum. Et dimiltenseqs :
.cupiebanl etpptabanl. • ,, , ascendeqsiterum navitn, abiit irans frctnm.Et oblili
. Apprehendens,.ettmde.tttrbqseqrsum,misit digitos sunl pqnes sumereet -nisiunuin panem-tyonhabebant
- suosin fluriculqs,ejus, Seorsum§empe,,\turbiilenlis secumin nam. Et pmcipiciial cis, dicensj yidete el
613 COMMENTARICS IN EVANGELIUMSEC. MARCUM.CAP. IX. - 614

' cavele a fennenio pharismorum,et fermenloHerodis. J\. _Ei si inJifcuinintroieris, neininidixcris.Et egres-
Et cqgittibanlad alierulrum dicenles: quiq pqnes non sus estJesus el disciputiejus in cqsiellaCmsaremPlti-
habemus. Quo cognito, aii illisJesus : Quid cogitatis, iippi, el invia inierrogabqtdiscipulossuos, dicenseis:
quia panes non habetis? Nondum cognqscilis,nec in- Quemme dicttntesse Itqmines? ^uf-iesppnr/erunfilli,
'
ielliqtiis ? Adltttccmcalumhabeiiscofvestrum: oculos dicentes: Joqnnem Baplislatn:•alii Eliam, aliivero
hdbetites, -- et aures
,.-'- non videiis: - habentes, non auditis. qudsi unum de prophelis. Tunc dixit illis : vos yero
• ,'•_-<',•
Nec recbrdamini, quando quinquepanes fregi in quin- quem me essedicitis ? BespondensPelrus, qit ei: Tu
qtte millia, el quot cophinosfragitientqrumplenqs stts- es Chrislus. Et comminalusesl eis, ttecui dicerent de
lulistis,? Dicunt ei: Duodecim. Quaiidoet seplem illo. Id est, vieinis csecitalemtuam semper enarra,
"panes iri qualuor miliiti, quot spprtas fragmeniorum jiqn vlrlutem : ut ait Paulus fQuifui b.lasplmmus,'
-tulisiis? El dicunt ei: SepleinTEl dicebateis : Quo- et persecutus sum Ecclesiani Dei.
modonqndum inielligitis? Et veniunt Beihsaida, el Et cmpitdocereeos, quoniqinopqrtetfitiuttfhominis
' adducunt ei cmcum.Undecimavirtute
' septem panes, nmlia pati, et reprobari a senioribus,et a-^unimfs,sq-
qualuor jejunis millibus franguiiiur, etpauci pisci- cerdqtibuselscribis, etqccidi, et posi Iresdiesresur-
culi benedicuniur: et de fragmentis septerrisportae gere, elpalamverbutnloquebalur.Et apprehendenseum
sustolluniui'. Sepleni panes, dona suiitsepteni ][__Pelrus, cq-pilincrepare eutn. Qui cqnversus,et vjdens
" plense
Spiritussancii. Quatuor millia",annusesfnovi Te- discipulossuos, Cqtnminaius est Petrb, dicens:' Vade
stainehii cum qualuor teniporibus. Sepleni sportae, relro me, Salana, quoniamnon sapirsqum'Dei_sunt,
primae sepiem Ecclesiae.Fragmenta panuni, mystici sed qumsunlhomiqum.Elconvocqtaturbqcum disci-
inteljectus prlmae-sepliinanaesunt. Piscieui"ibene- pulis suis, dixit eis: Siquis vult mesequi,denegelse-
dlcti ?~Iibri sunt novi Testamenli: quoniam piscis nteiipsum,et tolltttcrucemsuain, et segualur me. Qui
assi pariem Dominus resurgens poslulat,-ei piscem enimvoliiefitanimamsuamsalvam
', .•','. r< <;' .eam:
>'_• .' >'<,;)'!c; • i*l. ! llifacere,perdel >i>
superpositum prunis, discipulis in caplura piscium qui aulem perdiderit animam suam tne
pt~opter „et
porrigit. Posl baee veniunt Beihsaida, quae;dbinus ^Evangelium,salvamfaciet eqrii. Qttid enim, proderit
vallis interpreuttur, qua3 esi alia nisi mundus,' qui honiini, si lucrelur niundum totum, et detrimenlum
est vallis lacrymarum? Adducuntduodecimavif lute, .ariimmsum-fdcial? Aut qtiid homoconnnulalionisda-
caeeumqiii non videt,'nec anie riec retro, id est, qui bit pro aiiimasuq ? Qui enjm me cqnfususfuerii ,ret
'" ' ~ verba meain generalioneista adttlterael peccalrice,el
fuit; qui est,"qui erit.
Etrogabanl eupt,ul illum tqngeret; Et apprehensa filitis hotninisconfundet eum, cum venerit in gloria
manu cmci.Quis esl qui tangitur, nisi qui conipun- 'Palrissui; cum aiigelissanctis. Sicu.tgubernatpr pe-
*
gilur? Et apnrcliendil' marium caeci, utianienlatioT jQ rilus tempestateiJiinlfaiiguillitale pficcavejfs, nau-
riem de ca3citaiecordis sui agat dbfleiis, rit Jere- las paraibs yult essesuosi Unde Doriiirius: Si quis
mias *eversionem eivitaiis
' Dei: libc est , anima; vult post mesequi, denegel semetipsuiri: id est, al-
'' -
suae. ' • . ter ex allero efficiatuf.Post confirmatibnemcrucis,
Eduxil eum exlra vicum,et exspuensin qculosejus, - glofia resurreciibnis osienditur..Unde sequ.itur ter-
imposilismdnibus suis inlcrrogaviteurii siquid vide- iia decima J virtule.
ref. Id est, vicinitatem maiorum: Corrumpunt enira -""'' '_ "!''"'";, CAPUTix. ; ';_.'__
moresborios colloquiamala. Etexspiiens in oculos Et dicebalillis : Ameitdico vobis,quiqsunt quidqm
'
ejus,ptvideat yqlunlatemDomiriiper flalumSpirilus "deItic slanlibiis,'qui hdn auslabunimoftem,donecvi-
sancti :'iniposiiis manibus, inierrbgabat euni si ali- deantregnum Dei yeniensin virtule/Et pqst dies sex,
quid videret. Per opera Doiriiiiividet majestateiii "assuntpsilJesus Petrttm, et Jacobum, et Joannem, et
ejus.Aiiiagiiitudiiieenimcrealurfe.creatoragnoscitur. duxit illqs in tnonlemexcelsitinseqrsumsojqs, et irans-
~
Etaspiciensait: Vtdeohominesvelut arbores tim- figuralus esl cordniipsis."Elvestimenidejus factasunt
bulantes. Deindeiterum~imposuitrnanus siiper oculos splendentia"et candidd mmis^veluinix , quaUa fullo
ejus, el cmpilvidere: el restitutus esl, ila ul clare vi- tion potesl sttper terram bdndida facere.'Et dppafuit
derelomnia : el tnisit iilumin domutnsuatn , dicens: J) illis Elias cum Mose: Ef eranl loquentes cum Jesu.
Vddeiti dotnuiniutim.Id est, ohirieshoiniiiesexisli- Et respondensPelrus, "tiitJesu : Babbi, bqnumeslnos
manssuperioressibi, indignunibejudicans, ulDavid, Iticesse, et fdciamitshic tria iabefnacula] "tj.b'i iinuth ,
vocari homineni, et canem mqrliium ; et pulicem et Moysiunuttt, el Elitiiuriiim.Non enim sciebat,quid
unum. lleruiii nianus posuit super ocnlos ejus , ut dicerel. Eratit eriitrilimore'~exlerrili. ~Etfticta est nu-
videret clare omnia, id est, pefopera visibilia, invi- bes obuthbratiseos : 'et"venifvox d'enube, diceris:
visibilia iritelligeretj et quae oculus rionvirlit: et 'Jjffeest 'filitis meus charissimus,audile illum."Efsta-
. clarae animaesuae statunl^'post rubiginem peccali, ihn circumspicientes,neminemamplius viderunt hisi
'
muridicordis oculocontueretur. Beati"enim mundo Jesutn tantutnsecitin.Et descendentibusillisdetnonte,
corde : quoniamipsi Deumvidebunt.' Et misii eum prmcepilillis, -ne cui,qitm' vidissetil,hafrurent ;"nisi
in domum sriam, ut videret'hi se ,>qubd ante non cum filius liominis a niofluis resurrexerii.Vost d\es
vidil. Non eniraputat liomo desperaiis de salute sex in monte excelso iransfigtiralusesfcoram disci-
oirininoposse';qubd facileilluiriinalus p'erspem po- pulis suis : rie timfereritopprbbria crtieis. qui vide-
" " ' ' *'
test perficere. {itdicil ei : ranl oculis suis gloriam futnrae resuifectionis.
" "
6iS S. HIERONYMIOPEMJMMANTISSA. 616
Et verbumconlittueruntapud se, conquirenles,quid _kmans paler pueri cum lacrymisaiebal: Credo,Domi-
esset cumamortuisresnrrexerit.Eliriteirogabanl eitm ne, adjuva incredulitalemmeam. Quai sunt omnia,
' ditetiles: '
Quid ergo dicunt pharismi el scribm, quia nisi quai in nomine Jesu; id est, saluiis poslularitur
Eliam oporleat venire primum? Qtii respondens ait cum lacrymis ? Pater pueri aiebat: Credo, Domine,
illis :~Elitisctim venerit, primo restituet omnia, el quo adjuva incredulitatem meam, Crediilitas noslra . ut
tnodo scriptumest in filiumhominis,'ulmultapaiiatur rostrata lingua infirma esl,'nisi innixa subsistat fo-
et coniemnalur.Sed dico vobis,quia el Elias veiitt, et bori adjuiorii Dei. l?ides cum lacrymis, oplala vola
fecerunt illi qumcumquevotuerunt, sicut scriptumest capit: ut est: Fiat libi secundum fidemluam.
dc eo. Iloc propriellarei, id est, cum absorpta fue- Et cumvidisselJesus concurrenlemturbam , com-
rit mors in vicioria, non erunt in meiribria propria, minatusest spirifuiimmundo, dicensilli-.DeliincMar-
et non ascendent super cor : cum abstulerit Domi- cus proprie narrafc Mina Doniini, potenlia ejus est.
nus sordes filiaeSion, auferens omnem lacryuiain ab . Surde et mule spiritus, ego prmcipio tibi. Spirilui
omnifacie sanctorum. imputat Deus, quod liomini diabolus praestat : dum
Et vehiehsad discipttlossuosvidil iurbam magnam ille numqiianfaudiret nec loqueretur, quod peccator
circa eos, et scfibds conquirentescumillis. Et confe- penilus audivit, et loquilur.
stim_omnispopulus vidensJesuih, stupefaclusest, ef. B Exiab eo, ct amplius ne introeas in eurti.Et cxcla-
expayerunlel accurrenlessalutabant eum.Nonest ho- mnnSfet tnullum discerpenseuni, exiii ab eo. Exiens
mini requies srib sble. Semper parvulos"occiditinvi- ab homine, numquam revertilur, si cor suum clavis
dia, magriospereuliuht fulgura montes. Alii dicentes seraverit humilitatis, et charitatis : et ostium obti-
cum fide : alii invidenles cum faslu, ad Ecclesiam -nuerit homo munilatis. Unde prophela dicit: Eslo
conveninnl. Et populus videns etfm, stupefaclusest, _mihi in Dcum protectorem et in locum munitum, ut
et expaverunt. Nori est timor in. chariiaie. Timor salvum me facias.
enim est servorum, stupescere stultorum. Et factus est sfcut morluus: ita ui mttlti dicerent,
El inteffogavit eos : quid inter vos conquiritis? Et quia morluusesl. Jesus aulemienenstnanum ejus, ele-.
respondensunus de turba, dixit : Magisler, altuli fi- vaviteum, et surrexit. Sanalis eteiiim dicilur, morlui
lium tneumad le, habenlemspiritum mulum: qui ubi- estis, ct vita vestra abscondita est cum Christo in
cutnqueeum apprehenderit,alliditillum, etspumat, et Deo. Unde infirmitas Christianorum non est mors ,
stridel denlibus et tirescit. Et dixi discipulis tuis, ut sed mortis similitudo.
ejicerent illuiri, et noripoluerunt. Qui respondens eis, Et ctim intrqissenlin domum, discipuliejfts secreto
dixit :"0 gerieraiioiiicredula, quamdiuctpudvos ero ? inlerrogabanteum: Qttare nos non potuimus ejicere
quamdiu ws paliar ? Affcrle illum tidtne. El allule- *-<eum? Et dixit iliis : Hoc genus in nullo potestexire,
ruttt eutn. Etcum vidisseteutn, slatim spiritus contur- nisiin oralione etjejunio. El indeprofecli prmlergre-
bavit illum, et elisusin terrainf vblutabalurspttmans, diebanturGalilmam: nee voltibatquemquamscire.D,o-
' et
inteifogavitpatrem ejus: Quantum temporisest ex cebat auleni discipulossuos, el dicebatillis, guoniatn
quo eihoc hccidit? Quodscit Domiriiis,fogal, ut con- filius hoininis.trddelurin manus hominum, et occident
fessio pariat salutem : et murmuf eordis nostri, ser- eum : et occisus,teriia die resurget. At illi ignorabant
monibus solvatur piis, "ul est illud : Dic lu iniqui- . verbum, et limebanteum inlerrogare. Stultltiaadluxu-
taies tuas prius, ut jusiificeris. Posiea quarla de- riam carnis pertinel: et jejunio sanatur et oratione.
cima virtute urius de iurba affertfiliura spiritura ha- Iraetignavia oratione depellilur. Medieina.cujusque
benlem immundum, et reliqua".Quem non polerant vulneris adhibenda est ei. Non sanat oculum, quod
discipuli curare, Salvator curavit. Infidelilas ulro- cakaneo adhibetur.^Jejuniopassiones corporis., et
-
rumque impedivit salutem. Splrilus diseerpit spu- oraiione pesles sanandaesunt meniis.
inantem , et siridentem , et arescentem. Pccealbr Et veneruntCqpliarnautn.Capharnaum , villa con-
spumat invidia, stullilia : stridet iracundia, arescit solaiiouis. Congruit interpretatio praediclaesenten-
ignavia. Discerpit eum spiritus appropinquantemad tiae, qua dicit: Et occisus, lertia die resurget. Gra-
salutem , quod est csca dilecla , quos in ventrem " num fruraenti moritur, ut multipliciuscolligatur : si
suum trahere desiderat, per lerrores el damna : ut non morilur, solum manet.
fecit in Job. Inlerrogat Jesus tempus. - . Qui cumdomiessent, interrogabaleos: Quid in via
At ille ait •: Hic,signifieatur-gentilis populus, cui traclabalis? At illi lacebant. Siquideniinviainler,se
a nativitale increvii cullus inuiilis idolorum : ut dispulaveranl,quis eorummajor fisset. El resldensvo-
slulte inimolaret filios suos daemoriiis.Unde sequi- cctvitduodecim,et ait illis : Si quis vult primus -esse,
tur ': eritomnium novissimus,el omniumminister.Et acci-
Ab infanlia, el frequentereumin ignemet aquasmi- piens puerum, slaluit eumin medioeorutn. Quemcum
sil, ut eum perderel.- Sed si quid potes, adjuva nos, complexusessel, ait illis : Quisquisunutn ex hujusmo-
misertusnoslri. Alii enim de genlibus ignem vene- di puerisreceperitin nominemeo, me recipit,- el qui-
rabantur, alii aquam. ,, , , cttmqueme susceperit,nontne suscipit, sed.eumqui-me
Jesusauiein ait illi: Sipotes credere. Libertatem misit. Respondetilfi Jqannes, dicens: Magisler,.yidi-
hic arbitrii indicat. mus quemdamin nomineluo ejieientemdmmonia,qni
Omniapossibitiasunt credenti.Et conlinuo excla- non sequitur nos, el prohibuimus ehn. Jesus autem
617 1 COMMENTARIUS IN EVANGELIUMSEC. MARCUM.CAP. X. fif8
ait: Nolile prokibereeum. Nemo est enim qui facil A Christiamoremdilectos et proximos nobis abnegare.
virlutemin nominemeo , et possit cito male loqui de Omnis enim victima salietur., Victima-Domini est
tne. Qui enim non est adversum vos , pro vobis est. genus humanum, qtiod hic ratione sapieniiaesalitur :
Quisquis enitnpotumdederitvobiscalicemaqumin no- dum corruptio sanguinis custodia putredinis,'id est,
mine meo, quia Christi estis: amen dico vobis, hon matcrvermium consumilur, et illic purgaiorio igne
'
perdet mercedem suam. Et quisquis scandalizaverit examiriatur.
unutn ex his pusillis credenlibusin me , bonum est ei Bbnnm est sal. Qtiodsi sal insulsumfUerit,in quo
magis si circumdareturmola asinariacollo ejus; el in illudcondietis? Salinsulsum, qui amat principatum,
tnare mitleretur. Etsi scandalizaveril te manus lua, qui increpare non audel et confiteri, ne de synagoga
abscinde illam. In viaenim tractabantdeprincipalu: ejiciatur: diligerisgloriam hominum' magis,' quani
'
- ' " • '
.similis tractatio loco. Principatus namque ut ingre- Dei.'
ditur, sic deserilur : et quamdiulenetur.Iabilur: et Habetein vobissal, el paceinhabeleinter vos. Sal-
incertum est inquaniansione, idest, in qua die fi- situdinem correctionis, amor proximi temperet, et
niatur. Unde dicit: Qui vult esse primus, ut puer sit dilectionemproximi sal justitiae condiat. Et in domo
' '
roinister. iterum discipuli ejus interrogabant eum de eodem.
* Bonum est tibi
debileinintroire in vitam, Id est, B Et bbe proprie : in ilerala scienlia verbinon fasti-
sinecupito principatu. diuni, sed esuriem et sitim praestat: ut estillud Sa-
• Qudm duns matius
liabentetiiire in gehennam,in pientiae: Qiii me comedurit, adhuc esurierit, et qui
ignem inexstinguibilem.Duaemanus, principalus suut me bibunt, adhucsitient. Mellifluasapientiaieloquia ,
ct superbia. Abscinde superbiam, tenens huriiilem gustata diIigenlius,_mullimodumsaporem reddunt.
'
principatum. Quandopluit Dominusmanna ad manducandum sub
Ubi vermiseorumnon mbrituf, et ignis non exslin- sole liquescens ul cera, reddens mollita dicta, ut
guilur. Et si pes luus te scandalizat, atnputa illum. est illud : Fulgebunt justi sicut sol in regno Patris
Bonutn est libi claudum introire in vitam mlernam, eorum. Ad ignem duratur : ut, Panis, cor bominis
quam duos pedeshabentem, tnitii in gehennamignis confirmans.Ad aspera, ut est: Si quis vult post me
inexstinguibilis:'ubi vermis eorum non moritur, et venire, abneget seipsumsibi, et lollat crucem suam
ignis non exstinguiiur.Quod si ocultistuus scandali- et sequatur me."
zai te, ejice eum. Bonutn esi libi iuscum inlroire iti CAPUT"X.
regnum Dei, quam duos oculbshabenlemmitliin ge- Et inde exsurgensVenitin finesJudmmultfa JoMa-
hcnnam ignis: ubi vermiseorumtioh morilur, et ignis nem : et conveniunlilerum turbmad euin ; ef sicut
notxexstinguitur.Yermis, est conscientia sera. Ignis, G consueverat,iierum docebatillos.Et accedehiespliari-
poanainconsummata. Unde pef prophelam dicitur : smi interrogabanleum : si licetviro uxbrenidimitlere,
Ambulatein lumine ignis vestri, et inilamniis, quas tentanteseutri. At ille respondensdixit eis: Quidvobis
succendisiis vobis. prmcepitMoses? Qui dixerunt : Moses pefniisitlibel-
Omnis enim igne salietur. Mire di.clumest: Quod lutn repudii scribere, et dimittere. Quibusrespondens
.enirasale conditur, veraiis putredinem areet. Uuod Jesus, ait: Ad duriliamcofdisveslriscripsitvobisprm-
-
vero, id est, asperso sale carnem quaequeconsumit: ceptum islud : Ab inilio,autem creaturminasculumet
lioc securidumlegem in bosliis fiebat,-quae in altari feminam fecit eos DeusSPropter hoc relinquet homo
cremabantur. Unde in oinni victima et.sacrificio, sal patrem suumet tiialrem,et adhmrebitaduxoremsuatn:
oiferri praeceptum"est."Sal, dulcedo sapientiae: et el erunt duo in carne una. Iiaquejam non sirnt duo,
ignis Spiritus saneti gratia. Omnisignis salietur, quia sed una caro. Quod ergo Deus conjunxil, hotriohon
_ omnis eleclus sapienlia conditur, ut digna victima separet. Pharisoei'inleffogabant eum : si licetviro
'
D'ejaltaribus efficialur;Uride bene addit: dimittere uxorem suam terilanleseum. Ifem post
Et omnis viclimasale salietur. Ille enim vere vi- aliqiianta: "
,
clima Domini est ,--qui corpus et animam a vitiis Et in domoiierum discipuliejus de eodeminterro-
"
emundando Deo per amorem Spirltus sancti conse- gttverunt eum. Et ait illis : Quicumquedimisefituxo-
. crat; nec sale aspergitur, sed igne consumitur : rem suam et aliam duxerit, adulleriumcbmmittitsuper
quando non peecati tantum contagio pellitur, sed et eam. Et si uxor dimiseritvirumsuum et alii nupserit,
prassenlis vitse delectatio toliitur, ~etfuturaeconver- mmchatur. Et offerebantilli parvulos'uf tahgeret eos.
sationitotamenle suspirai.uf. Unde, nbstra co.nver- Discipuliaulemcomminabanturofferenlibus.Quoscum
satio inccelisest.'Et, obsecro permiserieordiam Dei, videret,Jesusj indignetulit, et ail illis :,Sinile parvulos
ut exhibeatis cofpora vestra, ete. Alfare Dei, est cor oenfread me,'ef ne prohibuexitiseos: laliuxriest_enim
bonorum : iiosiiaeel sacrificia, bona opera fidelium. vegnumcmlorum.Atnendicovdbis, quisquisnbn rece-
In omnibus sacriflciissal, quia nullum
bpusbonum perit regnum Deivelul parvuius, non intrabit iriillud. '
sine sapientia. Ignis sacrificiairi altare consumit: Et complexttriseos, et imponensmanussuperillos, be-
de quo ipse nos baptizavit 'Spiritu sancto et
igne. nedicebatebs: Et cum egressusessetin viam,"procur-
Ignis' tribulaiiones respicit :' hOcad siipefiora, ubl vensquidamgenuflexoante eum, rogabat eum,dicens:
seandalizaniia membra evelli pfaecepta sunt; quia Magislerbone ,.quid faciam, ut vilam mternamperci-
et hoc est igne saliri,' lentationibtis
exerceri, bb pmtn ? Jesui ctutemdixil ei : Quid me dicis bonum?
20
"
G19 S. -HIERONYMI OPERUEiiMANTISSA. 620
N.emo bonus nisi unus Deus.. Prmcepla nostis. Nc A cumque dimiseiit uxorem stiam,et retiqua.Sed quod
adullereris, ne occidas, ne furefis, ne falsum iestimo- dicit Marcus: Iterum iliscipuliejus interrogaverunt
rimmdixeris, ne fraudemfeceris, honora patrem Itium eum^ non discipuli interrogaverunt prius, sedpha-i
et matrem. At ille respondens,qit iili: Mqgisler, hmc, risrei. Sed secnnda interrogaiio ab aliis. id esi, ab
omnia observaviajuventule mea, Jesus auiettiinluitus apostolis,ilerum dicta estde eadem;re, de.quapha-
'
eitm, dilexil eum, et dixit ei: Unum tibi deest: vade, risaeieum intei-rogaverunt.
quwcumquehabes vende,et da pauperibus, et habebis Et veniuni Jericho. Jericho, luna, sive analltema
thesaurumin cmlo: et veni, sequereme.-Qui contrista- interpreta.iur : quod congruit passioni appropin-
lus in verho, afmf mmrens.Erat enim habens mullas quanil'. Defectus namque carnis Ghrisii, neomenia
possessiones.Et -eircumspiciensJesus, ait discipulis est ccelestis Jerusalem. Unde. Jericho deserentes,
suis: Quam difftcile.qui pecunias habeht, in regnum Jerosolymae, id est, uisiouipacis appropinquanl. ,
Deihitroibunt !D,isciptdimitemobstupescebantfn verbis El proficiscenteeo de Jericlw et discipulisejus, ei,
ejus. At Jesus rursus respondens, ailittis,: Fiiioli, piurima multitudine : fdius Timmi Bartimmuscmcus
quamdifficileest confidentesin pecuniisin regnum Dei, sedebatjuxta viammendicans. Quinta depimayir,iuie
introire!Fflcilius est camelttmper foramenacus trans- illurriinatur eaecus. Caecilas ex parte facta Judaeis
ire, quanr divitetninlrare in regnutn Dei. Qui^magisB illustrabitur in fine, quandp eis mitiet Eliani pro-
admirabantur, dicentesad semelipsos: Et quis polesi phetam. Juxta viani mendieans. Qui Scripturam
salvus fieri? Et intuensillps Jesus, ait: Apud homines conservat, nec complel,juxta viam mendicans esnr.it.
impossibileest, sed non apud Deum; omniaenim pos- Qui cum audisset, quia J esus,Nazarenus esset, m-
sibilia sunt apud Deum. Et cmpit ei Petr.us dicere: pit clamare et dicere: Fili David Jesu, mis0reremei.
Ecce nos dipiisimus omnia, el secutisumus te. Re- Per merita patriafcbafum, Judaicus illuminafur po-,
spondensJesus ait: Amen dico vobis, nemo est qui ''pulus. Cui misericors et miserator pominus adesti
reliquerit domum,aut fralres, aul sorores, aut palrem, iirumirians caecos,erjgens elisos, diligens ' pauppres,"
aut tnatrem, aut filios, aut ctgrospropter me, et pro- custodiehs"adyeiias. ,
pter Evangeliutn,qui nonaccipiel cenliestantumnunc Et comtniridbahlurilli mtilti ut iacerel. At ille
in lemporeIwc,d"omos,etfratres, et sorores,elmatres, inultomagis claniabat: Fili David, miserere-mei:,Pec-
el filios, et agros cumpersecutionibus,et in smculpfu- cata et daemonia compescunt.elariiorem pauperis,
luro vilam mlernam.Mulliautemerunt priminovissimi, querii exaudivit Dominus. At ille riiagis claniabat.
et novissimiprimi. Eranl autemin via ascendentesJe- Ingravescente bello," manus adlapidem adjutpyii,
rosolymam, et prmcedebatillos Jesus: et stupebant, hoc est, Jesurii '
Nazarenum, cum clarhore-levandse
c* sequeutestimebant. Et assumensiterum duodecim,G sunl. , - ,
cmpif illis dicere ,qum essent, ei venlurti Quia ecce Et sttttis Jesus prmcepit illum vocari: Et vocant
ascendimus Jerosotyniam, et filius Iwminis tradetttr cmcuni, dicenles ei : Anhhmqitior,estq : surge, vocat
pfmcipibussacerdolum, et scribis, el senioribus : et fe : Quam cohveniens est brdo saTulis: audivimiis
datnnabunt eutntnorte : el tradent 'eumgentibus, el it- primo, deinde clamarrius, postea.yocamur, postreirio
tndenl ei, et conspuenteum, et flagellabunleum,et in- surgimus.' Audinius per p'ropheias,clamamus per
terficienteum : et lerlia die resurget. Et acceduntad fidem, vocamur per apostbios, surgiriius per pceni-
eutnJacbbusetJoannesfiliiZebcdmi,dicqnles: Magister, tentiam, exuimur per baptismiini, iriterrbgamurper, '
vqtumus,ittquqdcumqtie petierimus, facias nobis. Ai volunlaiem. Uiide sequitur : . - '',,
ille dixit eis : Quid vullis ut faciam vobis? El dixe- Qui projecio vestimenlosub, exsilierisvenitqd eum.
runt: Da nobisut unus ad dexteram tuam, et alius ad Et respondensJesus, dixit illi."Exsilire nudus.yeieri
siuislram luamsedeamusin gioria tua. Jesusaulemait honiine dicitur : ut lilnriulus saliens .super colles,
reis: Nescilisquidpeiaiis': poteslisbiberecalicemquem exsiliehs super monles : segnitiamdeponens, pa-
ego biboi aut baptisino,"quo ego baplizor, bapiizari: triarchas, prophelas, el apostolos in allis conside-
At illi, dixerunt ei: Possumus. Jesus autem ail eis : fans, ad siiperna se exlendit. , ,- - . ,t
'
Calicemquidetn, quem ego bibo, bibeiis: -et baptismo,B Quid tibivis faciam2 Considefans Jesuspromptam
quo,ego baplizor, baplizabimini:sederequtemad dex- vdluntatem, cqmplelione desiderii remunerat. Unde
teram meani, velad sinistrdm, non esl meum dqre vo- et alias dicit,: Omne qubdcumque petierilis inora-
-
'bis, sed quibtisparalum est. Et audientesdecem,cmpe- tione, crederites, accipietis. . ...,
runt hidignari de Jacoboet Jqaune. Jesus aulemvocans Cmcusautem'dixit ei: Rabboni, ut videam.Ununi
eos, ait illis .: Scitis, guia hi qui videntur priricipari pelit a Doinino : iioc requirit ut videat vqluntatem
genlibus,.dominanlureis, el principes eorum potesta- Dorriini: et inde videris visitet iempluin ejus.-Onde
lem habent ipsorum. JVonila est autem in vobis: sed sequliur : ^ •'* , • ,
quicjimquevplueriifieri major, erfl vesierjininister, et Jesus'aritemait illi: "fade, fidestua (esqlyumfe-
qujcumquevqluerit in vobfsprimus es.se,erit omnimn ctt. Et confesiimyidii, et seguebalureum in via,,ln
servus. Nam et filius hominisnon veiiit, ut 'minisirare- via i caecus
< mendicabat, • <qria*dicit
:.,'.'- : Ego sum:via,,ve-
• 'Ji ar- '
lur ei,sed ut ministraret, et daret animani sjiamre- riias et vita. Haecesl via angusta, qua3ducit ad
demptioiiempro multis. Id est, de conjugii staiu : dua Jorosolynise, eiBethatiiae, admontem Olivarum,
sicut sequens capitulum indicat. Et' dicit illis : Quf- <juiest mons lmhinis, et consolationis.
mi COMMENTARIUS INEVANGELTUMSEC; MARCUM.CAP. XI. em
CAPTJTXI: - - ,
A- Et introivil Jerosotymamitt.templum, -el circuhi-
Etcum ttppropinquarentJerbsolymmetHelhanimad spectisOmnibus,cum jamvespera
essel.lwrq, exiit hi
montem-Olivarum. Quae est «isio pacis .•in qua ma- Belhariiamcumiduodecim;•et alia diecum exifenta
net fixa immobilisquefeliciias : quaesecundum apo-"- Beihariiq,esuriil. Gumqnevidissefa longeficumhfiben-
stolum,materestomnium credentium,etbene viveri- tefri foifa, yenit si quid-forte inveniretJneal Et cum
tiumin Christd. - "'*•-- <vehissetad •eahi, nihil invenit nisifolia; Non enim
- -.MUtitduos exdiscipulis "sufs,et ail illis :rIte inca- erqt tempus-ficorum.Et resp.ondens,dixit
eifJqmnon
stellumquod corilravos~estel 'slaliminlfoeuritesilluc, amplius,in mlernumercle-fructum quisquam^mandu-
invenielis pullttm iigatum, super queiri neinb adhuc 'cel.Et audiebant discipuliejks : et veniunlJerpsoly-
hominum-Sedil :-solvile ittiim, '&•adducite. Eisfquis maim Et cum inlfoiss'etin len-plutri,cmpitejicereven-
vc/bisdixeril, quidfacilis'?dicite, guiaDoritinoneces- dentes et ementesin templo,ct tnensfls-inmmulqriq-
sarius est, et continuoilluni vtimittethitc.Et abeun- rum, et calhedrasvenderitiumcqlumbaseyerlit.El non
les', irivenerunfpulluiii ligalurfi-aritejtinuam foris in sinebal, utquisquam transferret vqsper teniplum, et
bivio, et solvunt eiim.Bini Vocanlur, et bini mittun- docebat,dicens eis : Nqnne'\~criptnmesl: qyia domus *
lUr -discipuliCbfisti: "quoniarifcharitasnon consistit ofalibnisvocabitur omnibus gentibus? Vpsautem fe-
euni unO, imdedieituf; Vaesoli, et reliqria*.Duoedu- > ^dslis eam Speluncamlatronum. Quq qudiio-, princi-
cunt ilebraeosde jEgyplo.Duo depoftaril boirum de pes sacerdolumet scribm qumrebani, quomodq eum
lerra sanclai: ut ieriiper pftepositi -conjurigahtopiis perderent? .Titnebanf enim-euni.: quoniam uniyersa
et scientiam: et duo mandala-de duabustabulis pro- turba adniirabatur super dqctrinq;ejus. Jesus intrat
feranf. et duobiis forilibus abluantur, et abluant, et in templum : vespera exiit in I^ethaniani,cum duo-
duobus veclibus arcam Domini porterit : et inter •decim,'roane-adJudseamvenit, alquenos in yespera
duosciierubim Deiim cogftoscant, spiritu-et mente niundi visitat. Esiiriens Dominussalutem bqniinum,
psallentes5.-Pullum-ligalum"dueunt-et iridomilum': vidit a longe ficum, foliis, non fructibus ornatam,
quem solviintet "doniant,'qui est populus gentilis, li- id est, synagogam vestitaih.niiindatis hominum, et
galus arite jariuamfidei, curii yiflculis peccatorum superslitionibus scopatam : ,cui clenegatfruptum in
siiorum : in bivio slaritem, -inUiberiate arbitrii du- acvum.Iride templum ingressus, ejecitveiidenles et >
bilanteWinter-vitahi'et mortem. - '• ' enientes, et mensas et cathedras evertit; id est,
qui
El quidamde iliic stantibusdicebant illis : Quid /a- yendunt honqrem et gradris .emunt. Scnplum est
ciiis -lolventesputluiri? Qui dixerunt eis sicut prmce- enini: Domusmea, domus oratioriisyocabitur, juxta
pef&ieisJesus, et ilimiserunteis. Et duxerunt pullum Isaiam. Vps autem fecisiis eam speluncamjatronuni:
ad-Jesmii.Ac sidieerent, quis potest dimittere peci (0 juxta Jeremiam. *>
cala? - :-.'", \ Et cum.vesperafacta esset, egrediebqlurde qivitqle.
Et iinponunlilti veslimehtasna,-id est, stolam pri- Et cum mane trqnsirent,vid,erunt_ ficumaridatn ftictam
riiamiriiniorlalitatisperbaptistjiisaeramentaafierunt. q radicibus.Et hqp prpprie. Pqsl se relinquens tene-
- 'Eisedit
super eutn,id esi, in eo fegnarexjrjepit;ut bras, utspl in Jqdaeorum cordibus egrediebatur*de
non regnet peecatum in lasciva earne, sed justitia," Civitatead aliam, quae est benevola et .obediens.
etpax, et gaudiiimin Spiriiu sariclo. • • L Mane reverteiitesviderunt ficjiin aridam. 0„cciditsol,
Multi auleriiveslimentdsua -strdvsruniin ma. Qui priturspi.: luxablata a scribis, lucet in, ^ppslolis.
suni pedes, nisi -qiii portaht, e't extfemi quos ad judi- Ficusarida a.radicibus, synagqga est a G^in, .et a
cahdumiftnslituitapostolus"? QuPet ipsi, et-si non «aeteris, a quibus pninis sanguis ab Abel usque ,ari
-
suntdeorsum, in quo sedit Dominus ; tamen cuni Zachariam requiritur. ., __,._ ',,...
militibusa Joanneinstruuiitiir. Et recqrdatusPefriis dixitei : Rqbbi, ecce ficus.cui
'.'Ifii aulemfrondesccedebaritdb arboribus; et slerne- mqledixisti,qrMit. El respondpnsJesus, ait Ulis.'JJa-
'bant in via: et qui prmibant-elquiseqttebantur,clama- belc_.fide_mDei: Pelrus agnbscit aridam et,abscissam
baril dicentes: Osarina, beriediciusqui veftitin nomi- radicem ': cui.supcedit oliva pulchra , frupfifera, vp-
" • . ,,
fieDomini: benedictumquqdvenitregnumpatris.ho- "Deata.a.Domino. Unde^sequitur. _'_~.,\_,
'
striDavid, Osannain excelsis."M.agishoc a.dofandum , Afnen_dicq,vobis, quiqquicumquedixerit hmctnqi-ti.
et sacrameritumpeftinet;' quam ad necessitatem. Id.est, Christp; qui est mqns crgscens de lapide ab-
Jiisti-ut palriiailoreboiit -: aiigusti inradicibus, lati scisso sine riianibus.:,. _ - ....
inflorlbuset fructibus : rjuohiambonus.odor Christi , Tollere el. millere;.« mare, et non hmsilqveritin
stinf: et sterriuiitviilmmandatofurii Dei_bonafama. corde suo; sed crediderit,^uiq quodcumquefiixerit,
Qui praeibaht,piophetse siint , tet -qui.sequebanlur •fial,fiet ei; Propterea dico-vobis: opiniq qumcumgue
apbsloli: ut abyssus abyssum invocat, id est, lex le- -orantespetilis, credite[quia^accipiftis,-,,et,evenierityq-
gem alleram. Osanna ,id est, salvifica : diceiites in -Ms..Hocfaclum est,iquan,dp.,dixerunt apostoli_:Di-
•excelsiset imis : ut justi aedificenturin ruinam an- gne transferim.ur ad genles,.quia vos indignqs judi-
gelorum, et terreni -otsubterranei salvenlur ab eo . castis audigndi verbuni Dei. Sequitur :•; ... ,.
lienedictb vinceiite el venienie in nomineDomini, id Et cumstqbitis ad orqndufn, dimillilesi quid habe-
"est,*patris*sui,quoniam filiusde* patre-suscepit no- 4is adversusflliquem: ul et pqter vesler,-qui in cmlis
men, "et patef de fllio. ,. . > - est, dimiital vobispeccata veslrg. Quod si vos nqndi-
623 - . S. HlERONYMiQPERUM MANTISSA. 624
iniseriffs,nec pater vesler, qui in cmlis est, dimitletvo- A dente, et Austro, et ab Aquilone venientibus, et
bis peccata vestra. Septem versus orationis Domini- recumbentibus eum Abraham,, Isaac et Jacob in
caeMarcus suo more in una oratiohe comprebendit. regno-fiei. Hic est lapis reprobus, quem gestat an-
Is namque cui dimissa sunt omnia : quid amplius ro- £ulus, conjungens in coena pura agnum cum pane:
gabit, nisi quod perseveret in eo, quod bbtinuit ? finiens vetus, novum. inchoans Testamentum. Hic
Et veniunt rursus Jerosolymam. Et cum ambula- praestat mira in oculis nostris : ut.topazion. Tunc
rent in templo, accedunl ad eum summi sacerdotes, et interrogant eum mellilis verbis : et eircumdabant
scribm, et seniores, et dicunt ei: In qua polestate hmc eum sicut apes, mel porlanles in ore, aculeuni in
facis: etquis dedit tibi hancpotestatem, ul ista facias? tergo, dicentes:
Jesus auiem respondens, ait illis': Interrogabo vos et Magister, scimus quia verax es, et non curas quem-
cgo unutti verbum, el respondete mihi, el dicatn vobis quam : nec enim vides in faciem hominum: sed in ve-
hi qua potestate hmcfacidm.Baplisma Joannis de cmlo ritate viam.Deidoces : licel dare iribulum Cmsari, an
erat, an ex hominibus? Respondele mihi. At illi cogi- non dabimus? Qui sciens versutiamillorum, ait illis :
tabant secum, dicenles : Si dixerimus de cmlo, dicet: Quid me teiitatis? Afferte mihi,denarium ut videam.
quare ergo non credidistis ei ? Si dixerimus, ex homi- Al illi oblulerunt ei, et ait illis: Cujus est imago hmc,
' nibus: timemus
populum. Omnes enim habebanlJoan- JSetinscriptio? Dicuntei, Cmsaris. Respondens autem
riem, quia vere prophela esset. Et respondentes dtcunt Jesus, dixit illis: Reddite igilur qum sunl Caisaris,
Jesit: Nescimus.De lucerna invidi obscurantur, ut Cmsari: et qum sunt Dei, Deo. Et mirabantur. super
dicilur : Paravi lucernam Christo meo, inimicos eo. Et venerunt ad eum Sadducmi, qui dicunt resur-
ejus induam confusione. veclionemnoti esse : el interrogabant eum, dicentes.*
El respondens Jesus, ail illis : Nequeego dico vo- Magister,.Moses nobis scripsit: ut .si cujus frater
bis, in qua poleslate hmc"faciam. Hic cum perverso morluus fuerit, et dimiserit uxorem, et filios non reli-
subvertilur Deus. querit, accipiat frater ejus uxorem ipsius, et resuscilet
CAPUTXII. semen fratri suo. Septem ergo fratres erant, et primus
El cmpitillis in parabolis loqui: T,ineampastinavit accepit uxoretn, et tnortuus_est non relicto semine: et
homo, et circumdeditsepem, et fodit Utcum,et mdifica- secundus accepit eam, et. mortuus est, el nec isle re-
vit lurrim, et tbcavit eam agricolis: bt peregreprofectus liquit semen, et lerlius simililer. Et acceperunt eam
esl. Et misit ad agricolas in tempore servum : ut ab similiter septem, et non reliquerunt semen. Novissi-
agricolis acciperet de'fructu vinem. Qui apprehensum ma autem oinnium defuncta esl eimulier : in resur-
eum ceciderunt, et dimisertintvacuum. Et ilerum misii reciione ergo cutn resurrexerint, cujus de his erit uxor?
ad illos alium servum : el illum in capite vulnerave- G Septem enitn habuerunt eam uxorem. El rqspondens
runt, et conlumeliisaffecerunt.Et fursum alium misit, Jesus, ait illis : Nonne ideo erralis, non scientesscri-
et illutn occiderunl: et plures alios, quosdam cmden- pturas neque virlutemDei ? Cutn enitn a tnoriuis re-
tes, alios vero •occidentes.Adhuc ergo unum habens fi- surrexerint, neque nubent, neque nubenlur : sed sunt
lium cliarissimum, el illutn misil ad eos novissimum, sicut angeli in cmlis. Malae siquidem cogitationes in
dicens: quia reverebunlur filium meum,-Cotoniautem ima terrae merguntur, quia de ipsis exeunt, et in ea-
dixerunl ad invicem: Hic est hmres, venile, occida- dem iterum coenositate volvuntur. Quod Judaeisevi-
mus eum, etnostra erit hmreditas.^Et apprehendenles denter accidit, cum blasphemi in innocentis Chrisli
eum, occideruntf et ejecefunt cxtra vineam: Quid ergo cruore versati sunt. Respondit illis, imaginem Cae-
faciet Dominusviriem?Veniet el perdet colonos, et da- saris habentibus, nummum coactum Caesari, vos
bit vineam aliis. Nec scripturam hanc legislis : Lapi- ipsos libenler Deo reddite. Signalum est super nos
dem quem reprobaverunt mdificanles, hic faclus esl in lumen vultus Dei, non Gaesaris.Et veniunt ad eum
caput anguli: a Domino factum est istud, et esl tnira- Sadducaei, et reliqua. De hac quaeslione alias dispu-
bile hioculis nostris. Et qumrebant eutn lenere, et ti- tabimus : hic nobis non est cura erroris alieni. Sed
muerunt lurbam. Cognoveruntenim quoniamad eospa- quod erunt homines sicut angeli Dei, id est, nemo
rabdlam hanc dixerit. Et reliclo illo abierunt.Elmit- D ibimorilur, nemo ibi nascitur : nec infans, nee.se-
tunt ad eum quosdam ex pharismis et Herodianis3 ut nex. Mulier sterilis non relinquens semen ex septem
eurn caperent inverbo. Quivenientes dicunl ei. Homo, fratribus novissime moriens : quid aliud significat,.
Deus dicitur paler humano affeelu. Yinea, domus quam Judaicam synagogam relictam, quasimorluam
Israel est. Sepis, est custodia angelorum. Laeus, a spiritu septiformi, qui septem palriarchas imple-
cst lex : turris, templum : agricolae, sacerdotes. vil? Qui non reliquerunt senien ei Abrahae,.quod
Peregrinatio Dei, libertas est noslri arbitrii. Servi est Jesus Christus. Licet enim puer natus est illis,
missi, prophetae. Fructus vinem, obedientia. De pro- nobis tamen gentibus datus est. Quaemulier mortua
phetis alii caesi. alii vulnerati, alii occisi sunt.Fi- erat Chrislo : nec cuiquam palriarchae de septem in
lius charissimus et novissimus', Unigeriiius est. Ye- resurrectione conjungetur. Septeno namque numero
rebuntur filium meum. Per ironiam hoc dicitur. Et universitas perfeclorum signatur : ut versa vice per
"ejecerunt eum extravineam, id est, extra plebem, Isaiam dicitur : Apprehendent septem mulieres vi-
dicenles :' Quia Samariianus es, et daemoniumha- rum unum, id est, seplem Ecclesiae,quas Dominus
bes. Dalur vinea aliis, id est, al> Orienle et Occi- unus amai, arguil et casiigat, adorant euni una fide.
G".5 COMMENTARIUS IN EYANGELIUMSEC. MARCUM.CAP. XII. 626
Haesurif, septem sportae'ffagmentis panum plenae.,A spinas veslras sub maledicto gerriiinatas assumpsit:
Panes, verba sunt Spiritussaiieti. Sportaevero Ec- inquiens, Deus • Abraharii, et Deus lsaac, et Deus
clesiae. Quos panes Jesus benedicens fregit, et "dis- Jacob-: ter Deum nominando, Trinitalem intimavit.
cipuli ejus diviserunt lurbae : dum die septiino be- Ron est Deus mortuorum,'sedvivorum. Unum Detim
nedixit omnia opera sua, requiescens in eis. Uhde iterans, unam substantiam significat. Vivuntaulem,
luce facta'primo die, qui est sapienliae, et firma- qui vindicabani porlionem quam elegerant : morfui
mento insecundo, qui est intelleclus : -ei arida ler- vero sunt, qui quod vindicaverunt, perdiderunt. <
tio, qui est consilii : et luminaribus accensis quarto, Et accessitunusde scribis,qui audierafillosconqui-
quae sunt virtutes : et volalilibus piseibusque factis renles; etvidens quoniam beneillisrespohderit, inter-
quinto, quaesunt scientiae: et anima vivenie sexlo, rogavii eum, quod essetprimum omniutnmatidatnm:'
idest, homine ad imaginem Dei facto,quod est pie- Jesusautem fesponditer: quia primumomniumman-
tatis-: septimo.die spiiitu timoris Domini, qui per- dalum est: Audi, Israel, Domhius Deus tuus, Deus
_Tnanet sanctus in saeculumsaeculi,et replet orbem unus:est."Et.diligesDominumDeumluumex tolocor-
lerrarum, sancla repletur Ecclesia,"non habehs ma- de tuo, et ex lota "animatua, et ex tota mente lua, et
culam neque rugam.>Cur aufem Ecclesia septifor- ex tota tririutelua.Hoc est primummandatum. Secun-
mis, id esl, perfecta,' timore repletur? Quia justus B . dum autemsimileest iili: Diligesproximumluuriisic-
vix salvabitur, quirogat-: Etnon intres in judieium ut te ipsum.Majus Jtorum aliud mandalumnon est.
cum servo tuo, Domine :.quiauon juslificabilur in Quaeest liaec.quaestio problemalis, quod- est com-
conspectu tuo omnisvivens. Unde his septem quali- mune pninibus _peritisIn lege, nisi quod • diversa in
lalibus spiritus psallerium cantavit, commemorans Exodo",*et Levilico,-,et Deuteronomio ordinantur
in eo,,quod negligeniia nostra.pepererit": quid dili- mandata? Unde non unum, sed,duo intulit mandata:
geniia qutesieril: quid diyina providentia contule- de his etenim duobus uberibus super pectora spon-
rit: quid inimici insligatio fraudaverit,- quid oblivio saeelevaiis, noslra alitur infantia,- . , -
lubriea subtraxerit: quid liumana fragilitasintule- . Et ait illi scribq: Bene,magister,in veritaledixisli,
rit: quid ignoranlia impfovida fefellerit. Oriineshos quia iinus est Deus, et non est alius prmler eum.Et
septem aflectus in Psalmis invenimusexpressos, ut ut diligatur, ex totocorde, el ex to,loinlelleclu, et efc
est illud primus : Concepit-dolorero,et peperit.ini- iota,anima, et ex tbta fortiludine<:el.diligere.proxi':
quilatem. SecundusiPraeveni in malurilate, et cla- mum.tamquam'seipsupimajus esf omnibusholocaus-
mavi. Tertius: Incerta et occulia sapientiaetuaema- tomalibus, et sacrificiis. Jesus autem videns quo.i
nifestasti mihi. ^Juartus : Inimici mei animam meam sapienter,-respqndisset, dixit illi : Non es longe a
cifcumdederunt. Quintus: Oblivionidatussuni tam- G regno Dei.Ef nemojamaudebal eum interrogare.Ei
quam mortuus a eorde. Sexlus;'Quoniam lumbi mei respondens Jesus, dicebat docens in lemplo : Quo-
impleti srint illusionibus.jSeptimus: Delicta juven- modo dicuritscribm, Christumfiliumesse.Dcvid? Ip<
luiis mea?,et ignorantlas meas ne .memineris,"Do- se enimDavid dixit in Spiritusancto:Dixit Doniinus
niine. Quos affectus spiritus septiformis emundat et Domino.meo,sede a dextyismeis : donec poriamini-
illumiriat: ut sepiem .liicernae ab austro ardentes, micos tuos-scabellumpedum? Ipse ergo David, dixit
aquilonares tenebras expellant in tabernaculo Do- eum Dominum,et unde est filius ejus? "Etmulta turba
mini. Splritus sapienliaein pigro negligentiam re-' eum libenter audivit.Et dicebaf eis in doctrina sua :
pellit. Spiritus intellectus diligenliam rationabililer Cavetea scribis, quivolunt in stolis ambulare, et sa-
quserit.Spiritus consilii, divinam providentiampru- lutari in.foro, el in primiscathedris sedefeln synago-
denter invenit. Spirilus virlutis instigationes forti- gis, et primos discubilusin ccenis,qui devorant domos
ter relundit. Spiritus scienliae, oblivionemlubricam viduarumsub oblentu prolixm oralionis: hiaccipient-
'
diuesseintegre non sinit. Spirituspietatis humanam prolixius.judiciumiQuare non est tlonge, qui venit
fragilitatem clemenler indulget. Spiritus - timoris .callide? Lorigiornapiqueesi ignorantia.aregno Dei,
Dei improvidam ignoraiiliam ardenter decoquit, ac quam scientia. Unde supra Sadducaeisait-: Erratis_
plene replet. Sapienlia donium aedificat: intellectus D jnquit,-.nescientesScripturas neque virlutem Dei. Et
gubernacula invenit : consiliumbona discretafacit: .docebat eos Jesus.in templo,;id est„ palam eis de
virtus in patientia animampossidet: scieutia diviliae ,se loquitpr, ut.inexcusabiles sint: et ut ignis incen-
fidei,et saiutis acquiruntur..Pietate prosperitas.prae- dat"arida scribarum et pharisaeorum exempla, qui
sentis vitae et futura37consistit. Timore huniilitas voluntinstolis ambulare. ., _ ',.'*,->
. conservamr, et omne peccatum expellitur. Quia Et sedensJesus contra gazophylacium,id est, di-
iniiium sapientia3timor Domini,est. viliarum custodiam. - .' .
D.emortuis autem;quod resurganl, non legistisin Aspiciebat quomodoturba jactaret ms in gazopliy-
libro Mosi super rubum, quomodo dixerit illi Deus, lacium : et multi.divitesjactqbant multa. Cumvenis-
ihquiens : Ego sum Detis Abraham, et Deus Isaac, et set autem unavidua,pauper, misit duo minuta, quod
Deus Jacob. Non est Deus morluorum, sed vivorum. est quadrans;Et convocansdiscipulossuos, ait illis :
Vos ergo mullum erratis. in quo esl similitudo ve- .Atnenjlico vobis: quoniamvidua hmcpauperplus om-
stra : in quo ignis ardebat, sed non ejus spinas con- nibus misit, qui misermu in gazophylacium.Omnes
sumebat, Sic vos inflamraat eloquium meuin : nec' enim e$_eo,guod qbundabatillis, miserunt; hmcvero
627 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. ' 628
de penuria sua omnia,~qumhabuit, misit tclum viclum jA bus posl tribulaiionem illam sol contenebrabitm,el
suum. Diyites qui sunt, nisi qui proferunt de llie- luna non dabil splendoremsiium; el slelimxmlierurii
sauro; cordis sui nova-et vetera? quae sunt incerta decideiutes,el virtuies, qumin cmlissuni^moyebunluf:
et occulta sapientiae ulriusque Testamenli. Pariper- El tunc vtdebunlfilium homhiisvenitsntem in[nubibiis
cula" vero quaeesi, hisi "etego, et simjles mei: qui cutn virlute mulla, et gloria. Et tunc miltel angelos
roitto. quodppssum, etdesidero, quod non possum suos, et congregqbitelectos suos a quatuor venlis, d
vobis explanar.e?Non quaiiluni (ut audisus*),sed ex summo terrm usque ad summumcmli. A ficu auie,n
quantq cpnsiderat Deus. "EJnnsqtusquequadranlera disciteparabolam. Gutnjam rainus ejus tener fuerit,
polest offprre. ilaec £st lorla panisin Levitieo, q.uae et nala fuerint folia, cognoscilis,quia in proximo-sit
est voluntas prompta.Qiiae^cur quadrans dicitur? mslas. Sic el -vos, eum videritis hmc fieri, sciiote,
Qtiia ex trjbus consistit, cogitatii, verbo, ac facto. quod in proxinw sit in osiiis. Ameii.dicovobh,-quo-
Quod dicit lotum victum suuin misit. Thla( enim VOT niam non Iransibit generalia hmc, donec omniaista
luptas eorporis iu victu consistit. Unde dicitur : To- fiant. Enumerat discipnlis cladem novissimi tempo-
tus labor hominis in ore suo est. ris, id est, destruclionem templi, cum plebe et lit-
tera sua. De qua lapis super lapidem non relinqne-
CAPUT XIII. B tur, id est, testimonia prophetarum super eos, in
El etim egredereturde templo; ail illi unus ex di- quos Judrei retorquebant ea, ul est in Apostolum,in
scipulis suis : Magisler, aspiee quales lapides, et qiia- Esdram, in Zorobabef, in Machabaeos.Quas enume-
les struciurm!Et respondensiesus ait illi: Videshas rat, omnia speranda sunl, potius quani tractanda.
omnes inagnas mdificaliones: Non relinquelur lapis Pseudochristi, et pseudoprophetae,gens super gen-
superlapidem, qui non deslrualur. Et cumsederet in tem, ei regnum super regnum : lerrae motus, vapu-.
monte Olivarutri,conira teniplum,inlerrogabant eum laiio praedicanfmm : praedicatioEvangelii nsque ad
separaiimPelrus, et Jacobus, et Joarines, e'tAndreas: fines terrae, ut ante judicium claniei Ecclesia: A fr-
Bicridbisquando isltt fient, elguando hmcomniainci- nibus ierrae ad te clamavi, Domine. Domeslici in
pient consummttri?El respondensJesus,empil dicere domesiicossurgehtes, abominaiio in lemplo, fugai_n
itiis : Videte ne quis vos seducat:Mulli eriimvenieht montes, ut non.descendat ad ima, quijaseendit ad
in nominemeodicentes,qitia ego sum~:et tnultossedu- alla. Orate ut bieroe non fiat fuga vestra, vei sab-
cent. Cum,audier,itisauteth bella, et opiniones bello- bato, id est, na finianlur fructus vestri operis, cuin
rum, ne iimuerilis: oportef-enimhxcfieri, sed nondum fine temporis.7Hieme enim finitur fructus," sabbato
finisi Exsurget enimgens super gentenf,el reghum su- verolempus. Tribulalio ingens, et tlies"'breves"pro-
per regnum, et erunt terrm motus per loca, et fames. (3 pter eleclos : ne malitia bujus lemporis imitet in-
Inilium dolorttmhmc.Yidete aulem vosmetipsos.Tra- lellectum eorum' Sicul de Noe diciiur. Post IIKC
dent enim vos in conciliis, etsyiiagogisvapulabilis, sol contenebrabitur, ad' gelida corda ut hieme ::
et attte prmsidesel reges stabilis propter me in testi- et luna non splendebit serena temppstate -dis-
moniumillis. Et in utrinesgentesprimutnoportetprm- sensionum : et stellae erunt decidentes lutuinp,
dicari Evangethttn: Et cum duxerint "vos tradenles, * quando pene deerit semen Abrahse, cui assiinilattc
noliie prmcogilare,quid loquamini: sed quod daium sunt slellae : et virlutes quoe sunt in ccelisanove-
vobisfuerit in illa Itora, id toquamini.Non enim eslis buntur ad iram vindietae: quando miltenlur a.iilio
vos ioquentes,sed SpiiilUs sarictus. Tradel auteriifra- bominis venientbin nnbibiis crjelieum vlrtute : q«i
ter, frqlrem in mor-tem;\etpater 'filium, 'et consurgent prius sicut pluvia in vellus Gedeon desceridit, cum
filii in parentes, et morte afficient eos. Et eritis ddiq liumilitate. Et congregabit electds a qualuor veiitis,
otnnibuspropter nomeiitheum. Qui autem susiinuerit nt tiiticum ventllatum de area totjus terras, Fici
hi finem, hic salvus eril. Cuin autem viderilis abomi- parabola haee est-prophetia. Folia naia,verba stn.il
nationem'-desolalionisstanlemubi non debet : qui le- praesentia : aestas vero proxima, dies est judicii: in
git, hitelligat. Tunc qui in Judma suht, fugittnt in quo unaquaeque arbor manifesiabit, quaainuis ha-
nionles, et qui super tectum, non descendatin domviri:•*- buit, an aridum ad comburendum, an 1viride ail
nec inlroeat, >ut tollat quid de domo sua. Ef qui in plantandum,' in Edem ctim ligno-vitae: eujus foiia
agro erit, noti revertatur relro tollere Vestimentum in salulem gentium, id est, vcrba quibus dicitur :
suum. Vm autem preegnantibus,el nutrientibus in U- Veniie, benedicti patrismei, et reliqua. Sequitur :
lis diebus. Orate vero, ul liiemenon fiat. Erunt enim .Cmlum et terra tmnsibuntfverba autem tnea non
diesiliiiribulationis tales,qualls non fuerunl abini- transibunt. De die aulein illa, vel hora memo scit,
lio creaturm, quam condidil Deus,usque nunc, neque nequeangeli in cmlo, neque filius, nisi pater. -Videle.
fiertl.El nisi breviasselDominusdies, non (uissetsalva: Quid est, quod dicit, neque iilius? de quo dicilur :
omniscaro. <Sed propier eleclos quos elegil, breviavit! Pater major me est, id esl, corpus ejus in terra po-
dies.,Et• tunc si quis vobis dixefil : Ecce hic est: silum, quod estEcclesia.
Christus,.eccejllic,-ne credideritis. Exsurgent enim: Vigilate, el oraie : nescitisenitn quandotempussit.
pseudochristiet pseudoprophetm,etdabuhtsigna et por- Sicut homo qui peregre profeclits reliquit domitm
tenta, ad .seducendos(si fieripotesl) eiiam elec.os,Vos suam, et deditservissuis poteslatemcujusque operis:
ergo videte, ecceprmdixivobisotnnia. Sedin illis die=• et janitori prmcepit ut vigitet. Wigilaleergo, mscilis
629 COMMENTARIUS' IN EVANGELIUMSEG. MARCUM.CAP. XIV. C50
enitn quandoldominusAomus vehiat :sero, an media Afrarigitur adcaprit, ex quoomne cofpus conipagi-
nocte, •arigalH cantu, aiv <inane:<f!ecum'4eneril're- rialum esi.'Rebumbente ipso,1id esl', hum'ilianle.J:ut
petue, inveniafvos dormiettlcs:Yigiliaopus Cslmen- emn iangefei fides peccatricis : quae de Ipedibus
tis, 'ante :hiofiem corpoiis. Homo peregre' profi- ascendit-ari capiiti et_ad pedes a capite desceiitJit-
ciscens, cofpus est Christiin ccelumelevaturii': re- per fidem : id -est, ad Christum et ad membfa ejiis,
- Erant
linquens domumsuam, quseesi-Ecclesia.Dansser- aulemquidtimindigne ferenles'intfa' semct-
vis -suis potestatem uninscujusque • operis," i"d esl, ipsds ei jJicentes : Utquid perditib' ista'"ung'uehif
octd" lalenla,-juxta, Matihaeum,.vel decem mnas, facta-esi?' Pbierat enim unguentum iundivenundari
' '
juxia Lucam, Et janitoripraecipit, utvigilet, idest; plus quani irecentis deriariis, 'et' dtiri pauperi-
ei qui praedicat, chi.dicilur.TSi non .annuiitiaveris bus. 'lit ffemebant in eam, Jesus' aulem dixil :' Si-
iniquo iniquitatehi suarii, sangulneriusuum de*manu tiile edm ': quid^Uli mblestiestis? Persynfecdoehen
tua requiram. Vigilate-ergo, ,et reliqua.' Sero',-an flicituf unris pro multis, et multi pro uno. Dicentes
media nocte, quando siint."occisai_<Egypiiofum pfi- inlra-se.cUfquid perditiohiee unguenti? PCrditus
mogenita": ne inveniatvos'dorhiientes.sNahi qui fle'«aliife'-pe"r'dStibhem'inveriii. et iri-ficu fruciifera
dormit, rion corpora vera,"sed^pharitasmata
* inlbn,*- iiiorlis laqueuin riariciscitiir. Treceriiis denariis po •
dit, et vacuus vigilat "de-his",qu_eviderat-. Sic *ti(— __,teratveriundari uiiguentum,etdari pauperibus. Suli
mirum sunr. quos mundi amor rapit in vita,-desbrit praefextiiavaritiae,ihysteriuni loquiturlidei. Etenim
postvitam,';quod sbmniabant pro certo. Sequituri noslra'fldesifec'enlis'emiiur denariis, id est",decem
. Qriod-xmlemvobis.dico, omnibus dico': VigiiaVe. sensibus"pef cofpus et animani etspiriluriitfiplica-^
Hocsiye coticludit sermofiem, utfcommune omniuni tis, 'ui,et iios siciftGedeoiitiecentbrum virorum aii-
praeceptum-novissimiper priraos audiarit! '• meruiii assuinentes, Allopbylbrumcastra, -paup"eres
' ' • spiritulraclis lagiinculis nostris«um tubis et lucef-
/ \ ; CAPUTXIV. , . . nis deslruamus, et ui. Abriham cum trecbntis viris,
•- •,
Efai autem Pascha et azyma posl biduutiii Niinc spoliaad vesperum diyidamus. Sbquilur :
• Bonurtiopusoperalu estinme; semper enim-pau-^
asperganius librum nostrum sanguine, el iiniinadb-
inorum, et funeni cbccineuiii circumdemus domui peres' habeiis vobisctim,et cum volueritis, polesiis il-
"oraiionisnoslfae,et coccumifi maiiu riostfa,*ut Sara lis benefdcere: me dulemrion semperhabebiiis.'Qubd
Iigemus :"" iit vaccariif ufamin valle occisam enarrare habuii, rikcfecil. Qtii eredit in Deum, fepuialur ei
possimus. Paseha, (ransiius inlerpreiatuf : Pliase in opus justilise. Aliud est enim credere'ei,"aliud
vero immolaiio. Iri imiiioiaiibneagnf et tfansilu po- eredere ineuni, ib est".totum' ejicere' te ^n .illum.
puli permare, velper ^gypturii,'-prifefiguraiufpas- C Qubd hahuil.-haec fecit.: Non -"aiiuride; * -
speremus;'
"' ,
sio Cbrisfi, et redemptio-populi'de lrifefnb; quaiido quodinjiobis habemus' • -
" 'Prmvenit
nospost biduuni visllat.' id est, plehissliiia-luna ungeri corpus meum in sepulluram.
"aetateChristi perfecta', ut nee fcum,- 'aliqua parte te- Amendicovbbis,"nbicumque prmdicatuinfwefifEvdn-
nebrosa, carnes agni iriffflafculali.qui tollit peecaia 'geliumistudin universo milndo, -e/ quod fecit htei}
mundi fiii una dbm'o,-i_mfi esi una electa"ihaliissuae ttafrabitiir ih thbtiioriam"ejusi-El •Jitdas hcariotis,
Ecciesia caiholica : calciati chariiale, et-afmati Vir- tinus de ddbdechri, abiit a?dsummos sacerdotes, -ut
tuie comedamus,dicentes iEtCnim ' paseba *noslfum proderet jsutnTMS.Quihudlenies, gavisi sttht": et pro-
immolatus est Giiristus.-'"• • - -' misefunt ei-peciiniam s'edaturos. Et'qumrebdt, quo-
!Ef qumreliantsummisacerdoleset scfibm;quomodo modo eum oppbriutie liaderef. El primo die azymo-
eum doio tenerent,et occiderent: dicebanl-dutem : runi, qudhdopascha'imnioiabant,diduritei ~iiscipuli:
'Nonindie feslo,ne fdfie luinullus fieretinpopulo. Ei Quo vis-eainus," et pdreinuftibi "coiriederepttscha? Et
'cumessetBelhanimhi 'domoSiinonisle'pfosi,et reciltii- 'fhitiitditos ex 'disbipulissiiis; et dieiteis': Iteirici-
- bereti venittnulier hdberisdlabaslrumimguenti"nardi vilatem, et occufrei vobisJiotiibiagenanv-ttqumbajti-
spicaii pretiosi,-etfractoiilabastrdi effiidUsuper caput lans, sequhninieimi : et qubcUmqiie iutroiefii, dicite
-^
ejusl A principibusfegressa-estiniquitasinBabylbrie. domiriodotiius': quia magister dicit ': U'biest refeclio
Oeciso fetenim capite,' totUmcorpus tlnerve effici- mea, ubi pasclia ciitii tiisbi-iulistneis iriiiiiducem-? Et
"tuf. Undemisefi faciuht, <juo'dcapilamoliuritur.Vi- ipse vobis-dembristfabit cmtiaculilmgrtindestraluin, el
laht diemrfestum,""quod-coiivet)itillis". Nonestenim 'illic pdraiekoliis. Et abiefitht discipuli ejus, et -vbhe-
lestivitas his qui-vitam et -miseriebrbiam'perdide- runt iri 'civiidieni, et invetierunisictit dixefat illis, et
runt. Venit Jesus Bethaniam. Hinniilus-cefydrum 'paraveruni pasclid":Id esvaniequarirvehiret is, qui
semper"M*ieetu'msuum rerlit, id est, filius obedieris *excliidefet.':Judas Iseariotis,- imus de duodecim.
paitriusque adinortem, «bedientiam.a-nobis^petit. Oriiisriumerb"rion unus merito : unusnomirie; non
Simonleprbsos,1miinduminfidelempriino, etpostea 'riiiusriumirie: uriuscorpbrfe,hoifunus-anihio; Unde
fidelem sigriificai.Miilifcfcuin alabasiro.,Ecclesiaslir 'sporisiis ad sporisam cariii: Vulrierasli eor nieuni,
eam- fidem,"quiEdicit-: 'Nardus rmea"dedit odorem soror iriea sponsa,' in iirio bculorum tuorum, et in
suum. - Pistica nardus diciiur,:ld est, mysiica e.t "unocfirie cblli lui. Oc'ulus*etcrinis, sapientiae est
pretlosa. Domus impleta odore",cceluriiel ierra est. virtus : qiioniam Judife cum oaeleris-diciluri Vobis
Fraciumalabastrum.carnaleest desjderium : qiiod daturii«st nosse roysierlutnregni :'et dedi vobiBpo»
631 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. , ' 632
testatem, et reliqua. Abiit ad principes : Postquam Aulero niaterno,. melius est non esse, quam adtor-
exiit, Satanas in eum intravit. Hic nox nocti indicat menta-esse. Accepit Jesus panem, et benedicens .
scientiam. Unumquodqueanimalad simile sibi jun- fregit, transflgurans corpus suum in panenv, quod
gitur.- Maria currit ad apostolos, ut dies diei eruclet est Ecclesia prasens, quseaccipitur in fide, benedi-
verbum : Et Judas ad Judaeos, ut nox nocti indi- citur in numero, frangitur in passionibus, damr
cet scientiam. Promittunt pecuniam, amittunt vi- in exemplis, sumitur in doctrinis : formans sangui-
lam'; quam ipserecepit,cumvitamamisit.Quaerebat nem suum in calicem, vino et aqua mixtum, ut alio
opportunitalem. Opportunitas doli numquam inveni- purgemur a culpis, alio redimamur a.pcenis. San-
Xur, ul non vindicetur hie aut illic. Promittit se tra- guine namque agni servantur domus a percussione
dere , ul magister ejus diabolus ante dicebat : Tibi angeli: et aqua maris Rubri exstinguuntur inimici,
dabo potestatem hanc universam. Et primo die azy- quaesunt mysteria EcclesiaeChristi. ,
morum, quaecum amariludine roanducantur: azyma Et accepto calice gralias agens, dedit eis. Gratia,
nobis esl redemptio nostra, amaritudo vero, passio non meritis salvati sumus a Deo. ., ', • -
Domini. Dicunt discipuli: Quo vis eamus? Ul cum Et biberuntexillo otnnes.Et ait illis : Hic estsan-
voluntate Deidhigamus gressus noslros. Dominus guis meusnoii Testamenli,qui pro multis effmdeiurs
indicat cum quo manducet pasclia : et more suo B Amendico vobis,quodjam.- Ebrielas felix, saiietas
millit duos1,quod supra exposuimus. Et dicit : Ite . salutaris : quaequanto copiosiussumitur, -tantonia-
in civitatem, et reliqua. Civitas, est Ecclesia, quae jorem sobrietaleni mentibus donafcdignalur: Et
muro fidei cingitur. Homo occurrens, populus pri- Judas bibit, sed non saturatur, nee sitim-exstinguit
mitivus es.t. Amphora aquaelex litlerae est. Sequi- ignis aeterni, quia indigne sumit mysteria Christi,
mini eum, qui ducit in allum, ubi est refectio Christi? Hic macula in luna ostendilur : quae numquam dc-
"JJndeRaab exploratoribus mandat, ut non irent per letur. Luna Ecclesiaemerito comparatur, quae non.
ima, sed per excelsa pergerent. Ccenaculumgrande habet splendorem : sed a sole certis modis suseipii
Ecclesia magna est: in qua narralur nomen Domini, lumen.id est, a Christo, qui permanet inaeternum.
strata varietate virlutum et linguaruro, ut est illud : Sunt enim in, Ecclesia quos s.acrificium nullum
Circumamicta varietate in qua paratur Domino emundat, sed eos cogitalio insipiens-perducit ad
pascha. Dominus domus, Petrus apostolus est. Cui culpas : qui se ccenosaecrudelitatis [Fort. creduii-
Dominus domumsuam credidit, ut sit una fides sub tatis]feloribusmiscuerunt. Sangms.enimpovi Testa-
uno pastore. menti,qui promultiseffundetur, nonomnesemendat.
Vespereaulem faclo, venilcumduodecim,et discutn- Non bibamde geniminevilis, usque in illum diem
beniibuseis, ettnanducantibus,ait Jesus : Amendico C cum illud bibamnovumin regnoDei. Hic mutat tan-
vobis, quia unus ex vobis tradet me, qui manducat lum sacrificium, sed non mutat tempus : ut nos
mecum. At illi cmperuntcontristari, et dicereei sigil- numquam ccenam Domini, anle quartam decimam
latim :,Numquid ego? Qui'ait illis : Unus ,ex duode- lunam faciamus. Qm facit ,in quarta decima resur-
chn,quiintingit tnecumincatino. El filiusquidem ho- rectioneni: in undecima luna ccenamDominifacit:
tninis vadit sicut,scriplumest de eo ; Vm aulem ho- quod numquam inventum est, nec in yeteri Tesla-
mini illi, per quem filius hominis iradetur. Bonum mento, nec in novo.
erat ei si natus non fuissethomoille. Et tnanducanli- Et hymno dicto. Id est,_laude Domini: ut est in
bus illis,-accepit Jesus panetn, et benedicens,fregit, et psalmo : et laudabunlDominum,qui requirunt eum,
dediteis, et ait: Sumile, hocest corpusmeum.Yespera el manducaverunt eum, et adoraverunt omnes pin-
diei, -vesperam indicat mundi. Circa undecimam gues terrae. •- - ,
namque horam veniunt novissimi, qui primi dena- Eaiierunfin monteniOlivarutn. Et ait eis Jesus :
rium vitae accipiunt aelernae : quia ante crucem Omnes scandalizabiminiin me in nocle isla : quia
Abraham erat in inferno, ,el post crucem latro in pa- scriplum est : Percutiam pastorem, et dispergenlur
radiso. Manducantibusautem eis ait: Unusex vobis oves. Sed posiquam resurrexero, prmcedam vos in
me tradet, et qui manducat mecum panem. Quia D Galilmam.In monte Oliveti Jesus ienetur, et inde ad
dum falsitas arguitur, nihilorainusveritas compro- ccelosasceuilit: utnos sciamus, quia indeascendi-
batur, ut impleretur, quod dicitur : Qui edebat mus ad coelos,unde vigilamus, et oramus,- et liga-
panes meos, magnificabat super me supplantaiip- mur, .nec repugnamus in lerra. Omnesvos scanda-
nem. Omnes tangunlur, ut fiat harmoniain cilhara : lum patiemini. Omnes cadunt, sed non omnes; ja-
omnes nervi bene suspensi, consona voce respon- cent. Numquidquidormit non adjiciet, ut resurgat?
•dent :-Nuroquidego sum, Domine? Unus remissus, Carnale eSteadere?seddiabolicum jacere.Scriplum
et pecuniaeamore affectus,dixit: Numquidegosum, est: Percuie paslorem.. Propheta Zacharias postu-
Babbi ? Et dicit illis : Unus de duodecim. Separat lat passionem Domini.Paler respondet : Percutiam
lupus seorsum ovem, quam, capit. Ovis, quae de pastorem, precibus sanctorum infernalium. Filius
ovili egreditur, lupi patet morsibus.-Filius hominis a patre niillituret percutitur, id est, incarnatur,,et
vadit: sed vaehomini per quem tradetur. Multi.bo- patitur. Disperguntur oves, paslore capto -.resur-
num, ut Judas, iaciunt.sed omninoillis non proficit. rectio promiltitur, ut spes non exstingualur.
Bonum erat ei si. non esset nattis : inlimo lalens Pefrus aufemait illi: Etsi omnesscandalizati fue-
G53 COMMENTARIUS IN EVANGELIUMSEC.iMARCUM.CAP. XIV. ' 634
rini," sed non ego. Et ait illi Jesus : Amendico tibi,.A culam. Eirespondens Jesus, ctit illis; Tamqudm ad,
quia tu hodie inhac noctc. Et avis sine pennis' altura latronemexislis cum gladiis et lignis comprehendere
volare nititur: sed corpus aggravat animam': ut ti- me: qtiolidieeram apud vos in templo doceris,et non
more huinanae roortis, timor Domini superetuiy' vel tne tenuislis. Sed ut impleanlur Scripturm'.Iri lenla-
vineatuf. - - - tioneni intrat,' qui orarenegligit. Tefrdiscipuli dor-
Priusquam bis gallus vocemdederit, ter tne es ne- miunt, et ter Doniinus orans suscitat.Terna dofmi-
gaturus. Al ille amplius loquebatur: El si oporluerit talio, tres mortuos quos Doniinus suscitavit sigrii-
triecommori tibi; non ie negabo. Similiier autem, el ficat. Primum, in domo: Securidum, ad sepulcrum <:
omnes'dicebant. Et veniunt-in prmdium, cui nomen Tertium, de sepulcro. Terna vigilia Douiini, tres
Gelhsemani: Et ait discipulis suis. Gallus' cantat, pei*sonashabefe nos in orando docel, et depfaeter-
Petrus negat ter. GallusIucis nuntius quis est, nisi itis', etfuturis, et de praesentibusvehiam rpgare,
Spifitus sanclus? cujus voce in prophetis. et aposto- Venit Judas cum gladiis e't lignis. Incunibit virluli
lis nos de terna abnegatiorie,qua Deiimnegavimus saeculi,qrii desperat-de adjutorio Dei.»Dat signnm
nosse, voce ancillarum exterrili, excitamur ad ama- osculi cum>venenodoli: sicut Cain obtulit sacrifi-
rissimos post lapsum ftelus: qufmale cogitavimus cium subdolum et reprobatum» Unde vinum ciim
de Deo, et inale locuti sunius ad proximos : et male '.B acelo in. cruce ponunt. Et tenuerunt Jesum. >Hic
fecimus adnosihetipsos.Et venit in pfaediumGetb- adest Joseph vinclus, venditus a fratribus: et fer-
semarii, id .est, vallis pinguedinum: ubi tauri pin- rum pertransivit animam ejus. Unus educens gla-
gues obsederunt eum, et viluli multi circumdede- dijim, amputavit auriculam servif PraedicatioPetri
runt eum.- - . • auditum a,Juda*isabsciditregniDei. - ''•" :•
Sedete hic dohecorem.Ei assumit Pelrum,' et J'a- , >Tuncdiscipuliejus relinquenteseum; omnes "fuge-
cobum, et Joarinem secum.'Separalur 111oratione, runt; Tunc.adimpletum est quod dicitur,: Elongasti
qui sepafaiur iri passione : quia ille orat," illi dor- a me amicum.ei.proxlmiim.-et notos mebs kmi-
miunt piriguedine«ordis oppressi. seria. , ,.-•,,: , ,i
Et cmpitpavere et tmdere.Et ait illis : Tfistis est .Adolescensauiem quidamsequebatureum, amictus
anima mea usquead morlein: Sustinele hic et vigilate. sindonesuper-nudo, et tenuerunt eum. At-illerejecla'
Et cum processissetpaululum, procidit super terram ; sindone,nudus_profugitabeis. El adduxeruntJesum
et orabat, ul si fieri posset,.lransiret ab eo hora, el ad summumsacerdotem,et conveneruntomnes sacer-.
dixit; Abba, Pdter. Pavere et tristificari 'doeemur dotes etscribm, et seniores-.Petrus autem^a4onge<se-
ante judicium mortis,,qui non possumusper nos di- cutusest eum usqueinlro in alrium summi'sacer.dotis,
cere nisi per illum : Yenit princeps mundi hujus, et G e" sedebatcum ministrisad ignem, et;mlefaci~batse,
in me non habel quidquam. Et dixit: Abba,-Pater. Summi verosacerdotes,et omneconeilinm,qumrebant
Hebraice et Graece loquilur, quia non est distinctio adversusJesumtestimbnium,ut eummorli traderent :
Judaeiet Graeci, - - nec inveniebant.Multi autem falsum testimoniumdi-
Omniatibi possibiliasunl, transfer calicem hunc a cebant adversuseum : et convenientia.lestimonia non
me ; sed non quodego volo, sed quod.lu. Etvenit, et ' erant. Hoc proprie Marcus. Sicut Joseph; relicto
invenil eos dormientes,et ait Petro : Simon, dormis-, pallio, nudus de manibus impudicae-dominaeeffugit.
nonpotuisti utia hora vigilare? Usquejn finem non Qui aulem vult effugere manus iniquorum, relin-
cessat nos docere patribus obedire : et voluntatem quens mente, quae mupdi sunt, fugiat post Jesum.
eorum voluntati nostras praeponere.Invenil eos dor- Et convenerunt sacerdotes ,et scribae. Tunc lit.con-
mientes. Sicutdormiuntmente, sie et corpore. gregatio taurorum, in vaccis; popuIorum.:_Pelrus'a
Vigilate et orate, ut non inlrelis in tentalionem. longe sequebatur. Vir duplex animo, ineonstans est
Spirilus quidempromplusest, caro autem hifirma. Et in omnibus viis suis. Timor retrahitjcharilas iraliit.
ilerum abiens, oravit eumdem sermonem,dicens.-.Et In atrio. cum ministris calefacit se ad ignem. Atrium
reversus.deriuo invenit eos dormientes. Erant, enim sacerdotis, est saeculariscircuilus : ministri, daemo-
oculi eorum gravati,-et 'ignorabant quid responderentD nia sunt. lgnis,, desiderium carnal.e, cura quibus qui
ei. Et venit lertio, et.ait illis : Dbrmite,jam, et re- manet, flere peccala.rionpotgst, Summi sacerdotes
quiescite. Sufficit.-Venithora, eccefilius hoministra- quaerebant falsum, testimonium adversus. Jesum,
delur in manus peccalorum.Surgite, eamus. Ecce qui mentita est iniquitas s'ibi :.ut regina adversus- Jo-
me tradel pfope esUEi adhuc eo loquente,venifJudas seph : ,et sacerdotes adversus Susannam:- sed-ignis
Iscariolis, unus de duodecim, el cum eo lurba multa, sine materia deficit. Et convenientiatestimonia non
cum gladiis ei lignis, a summissacerdotibuset scribis, erant.,Quod variatur, incerlum.habetur., • ,, ,,-.,,.
el senioribus.-Dederataulemtraditbr ejus signumeis, r Et quidam.surgentes, falsum leslimqniumfer.ebqnt
dicens ; Quemcumqueosculatusfuero, ipse esf, lenete ,adversus„eum,dicentes: Qugniamnqsqudivimuseum
eum; et ducitecaute.Et cumvenisset, stalim.accedens dicenlem; Ego dissolvamtemplumhocmantifaclum,
ad eum, tiit: Ave, Rabbi, et osculalusest eutn. At illi .et posttriduum aliud non manufaclum.mdificqbo:Et
tnanus injeceruni inJesutn, ettenuerunleum.-Unusau- non~eratconveniens teslimohiumMiofum,-Et exsur-
tem quidamde circumstantibuseducensgladium, per- gens summus'sacerdosin.medium,interr-ogavitJesutn,
cussitservumsummi sacerdolis,el ampulavitilli auri- dicens: Non respondesquidquatn ad ea qum tibi ob-
' '
655 S. IHERONYMIOPERUMMAKTISSA. 656
jiciunlur ab his?llle autem lacebat, etnihil respondit. _!_.gimus. Descensione ejus ad Inferos, nos a.cendi-,
Rursum summussacerdosinlerrogabaieum, et dicil ei. mus ad.coelos.'Hic invenitur.mel in ore leonismor-i
Moris esthi-ereticorurn, umbram de yeritate irahere. lui.ilaic omnia prajyjdens prophela ait: Quid relri-
Nop illeidixitj- quod illi dicpnt: sed simile yerbum buam.Domipo proomnibus, quaeretribuil iiiilii'] ,
de lemplp cprporis sui,-quod post,,riduum.resusei- El cum essetPelrus in alrio"deorsum,venitwia e$ -
tavit. Exsurgens .summus sacerdos in.errogat Je- ancillissurnmi sacerdotis, et cttriividisset-Petninica-
sum : Ille auiem tacebat. Ipse Deu§ el Salrjajor no- tefacienienise, aspiciensillum; ait: Et lumni Jesu
ster, qui mundo salulem ^eoniulit,et huma.nogeneri Nazareno eras ? At ille negapit, dicens: Neque scio,
suapietaie subyenil*.sicul oyis ad..occisSonem.sine mque nov[, quid dicas. El exiit foras,ante atrium, et
voceducitur : et obmutuil et siluit a bonis. Taci.ur-; .gqlluscanlqvif, Rursum aulemcujn vjdissetillutn at\-
nilas.Cliristi apologiam Adaeabsolyjt.., ] qiila, cmpit dicere circumslqnfibi-s:quifl hic e~filih
Tu es ChrislusF.iliusDeibihedicli? C_uemexspcc- es/. At ilkiteruin npgqvit.Et posl pusillumrursus qiii
tabant de longe. In prqpe non vident: Sicut. Isaac asiabanl^ dicebanl Pptro ; Vere, ex iilis es ,: nain-et
caligantibus ocnlis.Jacobsubmanibusnonagnoscit, Galilmuses, Itle autem tmpit analhemalizare, et jyT
sed longe de eo fulura canil. rare; guiq nespiohominemistum, quem dicilis ;.et sla-
• Jesus aulem dixit illi: Ego sum. Ul incxcusabiles g lim gailus-iterum canlapit. Eirecordatus est Peims
sint. • • . • *•','. vp-bi quod,dixeral ei JesusA priusquam galluscttnlet
- Et videbilis filium.lwminis. Saeefdbs <-ihtefrogat !>is,terr me negabis; el cmpiiflere, Petrus sine spj-
filium Dei, Jesus autem respbndit-iHiumbominis': lilUj^yoci-ancillaa.cessit:cum spiritu,-iiec principi-
ut hic intelligamusDei.filiumeunidemesse el filium bus, nec regibus cedit. Primn ancilla, litubalio csi:
hominis :etne qualernitatem faciamusin Triniiaie, sejCuijda.consensio : tertius vir, aclns esl. Haeee-t
sed homo in Beo, et Deus in hotnine necessesit; trina negatio, quam abluit per fleius verbi Chiisti
., Sedenlema dexiris virtutis, id est.in Vilaregnan- recqrdajio. Tunc nobis gallus cantat,,qpandq praedi:
tem sempiterna, et virtute divina. caiorquisque per poeniteiiiiaincordanostra-adcoin-
-
:,.•__.(venientemcuriinubibuscmli.ln-nube asfcendit, piincijpnpm,bxciiat. Tupc incipimus flere, quando
cufn.nnbe veniet,, id est, in corpore suo solo, quod igiiiinur -intus per sciplillam scienlte:- et foras.exi-
sumpsita virgine ascendit; et_cum miiltiformiEc- nius exjraguod fujmus... t .,,{
clesia, quae *st corpus ipsius,et plenitudo ejus, ad ""'
CAPUT XV. *
judicjum venlurus est: sicut dicit seerihdum Mat-
lhceum*cs,Cum autem venerit filiiis homiriis, et oiii- ~ Et bohfeslhn,tnane cottsiliumfacientes summisa-
nes angeii cum-eo. et reliqiia. y cerdotescttm senioribuset scribis,'et vhiversoconcilio:
: i Summus^auiem'sacerdos soindensvesihnentasua-, vinciehtesJesuni, duxerttritj-el-tradidcrutilPilato. El
~ait: Quidadhuc desideramustestes: audistis blasptie- inlefrogavit eum Pilatus: Tu e'srexJudmoruni? At
miam: Quidvobisvideiur? Qui omnescondemnavefunt ille respondens, ait illi: Tu dicis: Et.acctisabanl emn
:eumessbreum mortis: Et •bmpeftintquidam•conspuere sirminisacerdotesin mttllis. Pitaiui auteinrursunvin-
•ineum,el Velare"fdciemejus, -el coldphiseum ccedefe ter-regavii-eum, ditens : Non~respondes<quidquam?
ei dicereei : Prophetiza. Ei tninisiri alttpis ettm -cm- Videin quantis ie accusanl. Jesus autem ampliusniltil
-debant.Iloe est ephod : in quo haTjebahtiionorem, fespondit; ita ut miraretur Pilaius. 3?.er'diemattiem
Judsef amiserunt." Hic adest Samuel seisso palllo feslutn solebhl'dhniltereillis mwm ex mnctis, qucm-
-de manibus Saul in regno. Militesgehliles riori"sciri- cutnque petisseiit.'Erat aulem, qui dicebalurBarab-
dunt iunicam Ghrisli:'sacerdotes - verb scindunt bas: qui cumseditiosiserat vinctus:qui insedithne fer
•dignitalemsacerdotii sui. Et eohdemnat-feiihireum cemltJidmicidium:Et 'cum ascendissei 'iitrba-, cmpit
esse mor-tis.Quo fealu suo, realumnosirinii Solve- regare sicut semperfnciebat illis. Piialus,-auletn re-
"
,r.et:'.et velamine-faciei suse,' velahien eordhim spondit eis, et dixit. Hic adest Samson, id e._,-s"o,
-nostroruni auferret, et sputammibus-"suscepiis_'fa- 'ebfuni: quibus occubuit. sol' in meridie : Dalila,
•ciemanimi» nosirae lavaret: et colaphis, quibusih " sfiufa-inlerpretattif : qiire esi sypagoga, uuaesitnlai
>caputpercussus est. caput bumani geheris-^qubdest more limpidtam liquorerii rion ienet.*et quisquilia
rAdarri) sanaret. Et alapis qtiibusexpalriiatus est, imhiunda-coilegit. Samson-nostef inaxilla verbi sui
-maxima -laus ejus, nrislris manibus el labiis plaii- ihnumeras catervas Judaeorum et daemonumhic
'deret; unde,^Omn'es<gen"tes•pla'udite.mariibus'., Et slernil: etfontcm pereiinis vltie. sitientibus nobis,
-erucehsua, erueiatum hoslruhi solver&t':e"t"moite tid est,-cbrpbri suonperiet. Pontalicesconciiaverunt
sua, mortem noslramneearet: cum formsiserperi- turbas, ut peierenl -Barabbam, ef crucifigerfenlJe-
"tis serpentem necaf, qula serpenle devirga faclo sura. Hic duo Iiirci adsunt: unus Knoi;op.imiQ;, id
alii absorbenlur serpentes.- Unde per prophetam est, adrtiissarius: cimi pbccatopopuliin deserioin-
ipse dicit : Ero mors lua, o mors. et mbrsus tuus, fefni absoluius dimitliiur : alter pro peccalis abso-
*o inlerne. Opprobria ejus nostrum abstulferCoppro- lulorurii,- ut 'agnus oceidilur." Pars<Domini semper
brium. Vincula tejus' nos liberosfecerunt. Corona 'riiactatur; pars diaboli, qui esl magister, eorum, el-
spinea capiiis ejus, diadema regni adepti sumus. frenata in lartarum preecipilatur. Subditur.
Viilrieiibiis^jussumus sanali.*Sepulturaejus" resur- - Vultis dimitiatn vobis regem- Judceorum?Sciebttt
fi.o_f COMMENTARIUS IN EVANGELIUMSEC. MARCUM.CAP, XV. .658
enim quod per invidiam tradidissenteum summisa- Aejus: Dum .l.egerent : maledictus omnis qui
cerdotes. Pohlifices aittem concilaveruntturbam, ut pendet in ligno : fnctus est jnalediclus, qtjiolle-
magis Baftibbamdimiltereteis. Pilatus autemiterutn •ret maledicjum. S.iinon, qui- poriat,, crucpm. in
respotidens, ait if/fs : Quid ergo vuliis faciam.regi ajigaria-: ipse est uuj laborat. pro Iaiidciiumana,
Judmorum? At illi iterum clatnaverunt.:.Cr.uciftge Cogunt eum-,homineshpic labori.-queni non cogit
eutn. P.ilatusvero dicebalillis : Quid enitn mqlifecil? jtimor et <dileclioD.ei. Jpsa spgcies crucis, quid est
~-At illi magis'claniabant: Crucifigeeum. Pilatus au- •nisiforma quadrat_rmundi? Oriens de vertice ful-
tem, volens populosalisfacerje,dimisit illis Bafab- gens, Arctondexlra tenel: Auslerin leva consistit^
bam, el trfldidit eis Jcsutit, fiagelliscmsum,ut cruci- Occidens,sub'pIanlis;firniatur; Unde Appstolus di-
ftgereinr. Miiitesautenv:duxerunteumintro in alrium cit: Ut sciamus,,quae sit altitudoy et lfiiiludo,,pt
prmlorii, eteonvocanttolam cohortem,,etinduunteum longitudp, et prolundum. Aves, quandovolanl ad
purpura, ei imponuntei,ptectentes,spineamcoronam- a3iher,a,form.amcrucis as^umunt-:Ji.omonaiansppr
el_cmperunlsalulare eum,Ave,rex Judmorum!el per- aquas, vel, qrans, forma ^rucis vehilur., Navis per
culiebanleapiit ejus aruhdine, el conspuebanteum; et maria, anlenna cruci similata sulflatur. T liltera,
ponentesgemia, adorabqnt eutn.'Et postquamilluse- siguum salulis et crucis.describitpr. Et perducunt
junl ei, exuerunt illu-n purpura: et indueruni eum B eum in Golgotlia, quod inierpretaltir Galyaria.
.vestimentissuis.Eteducunlillum,ufcrucifigerenteuni, Tradunt Judaei, quandq in hoc monlis locq immola-
,Multasoccasiones dedit Pilaius, liberandi salvato- tus est aries prq Isaac, ut ibi decolleiur, id est,
- rem, Piimo cOnferensiaironero, deinde inferens, Chrislus acarne sua, carnali vibelicel,Jpdaea se-
Quid ergo v.ullis faciam regi Juda.orum? Cjimque, paretur _ .
respondissent, crucifigalur : non slalim acquicvit t Etdabant ei biberemyrrhaium vinum, et non acce-
sed secundumsuggestionemuxoris, quaemaudavgrat pit-.Et crucifigentes.eum.Hoc aceto ..upcus,,Ietlialis
ei, ut Malljiaeusdixil: Nibil tibi et justqilli : respon- pomi abstergitur. Et non accepit, id pro quo palitur.
dil, Quid enim mali fecit? .quod djc.endp,Jesum.ab- Uride de eo dicilyr : Quae.nonrapui, lupc exsolve-
solvit. Mililesiiidiuiiiteumpurpura, elc.-Vestimeniis bam. Etcrucifigunt epm. Hic figitur salus in ligno,
suis nudatur, id est, Judaeis.Purpura, indujlur, id lignoprimo irifixa esl mors. .Lignumpriinum, lignpm
est, genlili Eeclesia, qusede.scopulis maris est col- scienti.tebpnfet ma|i est. Et secundum lignumboni
lecta..liemeascandalizanteexutus in Ijp.e,:Judaica tanium nobis-, et vilae lignum.est. Extensio marius
rursum indujiur plebe. Cnm eiiim intraverit pleni- primae,ad lignum, mortem apprehendit.: extensio
judo gentium,lunc omnis Israel salvns erH. -Etad- auiem jse.cundse,yilam (quaj peyierai) invenit. ,Lignp
.ducuni illuin, ut crucifigereni eum. Hiceducilur (2 hoc vehiniur per mare uhdosum ad lerram yiyen-
Abelin-.agrum a fratre, ut periraa.tur: Hic adest tium.
Isaac cum lignis, et Abraham cum ariete in Sabech . Diviseruntveslhnenlqejus , niiltentes sorlem supef
haerente. Hic adest .Josephiciun fasce gremio som- eis : quis quod tollerel. >Yesifmenla^Domini, .ejiis
niaio, et tunica lalari .sanguine lita; Hic adest mandata suni, quibus legilur.cprpus ejus,,quod est
Moyses cum virga, et serpente suspenso _n ligno. Ecclesia, quae.dividuniuriuler niijiies gentium ,,pt
Jlic adesl botrus in ligno porlatus. Hicadesl Eii- sint qualuor qrdines cum una-fide, id.est, cpnjugati
saeus cumligno ad quaerendamsecurim, quasin,itna et viduati, praeposili et separati : sortiti tunicara
demersa est, et natavit ad lignum, id est, genus hu- indivisam, quae est pax et unitas ,- inconsutilis,in
manum : qnod a ligno vetito in infernum eecidit, modumanhuli re^alis. . ,
per lignum crucis Cbristi, et ,per bapiismum aquae , Eral autetnhora tertia , et crucifixerunleum. Hoc
ad paradisum-naiavit. Hicadest Jonas, (ie^Iigno.sor— vere et proprie Marcusintulit.: nain sexta liora
lis in inare, in vgntremque celi Jriduo missus; . tenebrae suffuderuntlerram , tit non quis poluisset-
r Et qngariqverunt praHereuntemquempiamSimo- mqvere caput. A tricesimo namque fructu Marcus
.nem Cyrenmuin,'venieniein de.xilla, pairemAlexundri ascenditad centesimum, id esl, a tertia hora criicis
et Rufi, ufioUprelcrucem-ejus.Et perducuntillumin D usque ad lertiam resurrectionis post tres dies. Tri-
Golgotha locuin, quqdest interprelaliim,•Calvarim cesimus fruetus , est in cruce : sexagesimus iii ,in-
locus. Alii per merila palrum suorum commemo- fprnp : ceniesimus in .paradiso.,
ranttir : alii per merija filiorum suorum. Hicautem Et erat titulus cqusmejus inscriptus, Rex Juffreo-
Simon, qui crucem in amjaria porlat, meritis filio- .ijumiQuodin.lilulis pra^notaturPsalmorum, in finem
rum suofum," qui erant "discipuli,commemofatur. ne cqrrumpas.Et hoc tribus linguis: MALACH JEUDIM :
Per hoc nos iri praesenlivita admonemur, parentes BatrD.zyez£.op.ti>,oytn:5iv ,: Rex cgnfiieniium.,Hae tres
adjuvafi per riatorum suorum sapieiitiam, ut popu- linguae, in crucis titulo conjunctse sunt, ut omnis
Iiis Judaicus, pfopter patriareliarum, et prppheta- _lingua commemoretperfidiam Judaeorum. -
rum.ei apostbloruni merila, semper conimeinora- Elcttmeo crucifigunlduosIqlrones:unumadextiis,
tur. De aniariludine enini radicis surgit dulcedo et aliiim a sinistris ejus. Et implelaest scripturqqum
oliyai. "Undeper Jeremiam ad Judaeamdicilur : Oli- dicit: Et cum iniqttisrepulalus est. El prmtereunies
vamuberem, pulchram, fruclifei*am,speciosamvo-
' blasplieniabanteum, mowenfescapita sua, et dicenles:
cavil Dominus nomen tuum. Ut tqlleret cruceih Vah, quideslruit lempiutn, etin iribusdiebus.reaidi-
639 - S: HIERONYMIOPERUMMANTISSA. . 640
fical. Salvum fac teipsum, deseendensde cruce. Sinii- A 4 In eas, confitebor Domino: cum ima voce, vel sine
liter et summi sacerdotes, illudenles qd allerutrum, voce morimur , qui de terra sumus. Ule vero cum
cum scribisdicebant: Aliossalvosfecits seipsumnon exaltata ,voce exspiravit, qui de ccelo descendit:
polest salvum facere. Ghristusrex Israel descendat Velum templi scinditur, id est, coelum aperitur.
nunc de cruce, ut videamuset credamus. Et qiiicum Centurio ait : Yere Dei filius erat. Novissimiprimi
eo crucifixi eratit', conviciabanturei: Et \facla Itora nunc efficiuntur. Gentilis confitelur populus: Judaea
sexta , ienebrm factm sunt per, totam lerratn usquein caecata negat, ut fiat eis error pejor priore. >
horam nonam. Cum iniquis veritas deputata : unum Eranl dulemet tnulieres,de longeaspicienles,inicr
reliquit sinistrum, alterum assumit dextrunr: sictil quas erat Maria Magdalene,et Maria Jacobipiinoris,
in die judicii faciet: ex simili crimine , dissimiles et Joseph mater, et Salome. Et cnm esset in Galiltva,
sorliuntur fines. Aller anlecedil Petruni in paradi- sequebanlur eum , et ministrabantei: et alimmultm
sum , alter Judam in infernum. Gonfessiobrevis, qumsimul cum eo ascenderantJerosolymam. Et cum
vitam acquisivil longam : et blasphemia finita, pcena jam sero esset factum, quia erat parasceve, quod est
plectitur teterna. Hic pullus Judae ligalur ad vitem. ante sabbalum, venit Josepli ab Arimalhid', nobtlis
Hic Kw.8olot.iov, id est, pallium-tingltur in sanguine decurio, qui et ipse erat exspectansregnum Dei: et
•uvije:hic lacerat haedivineam. Elasphemanies eum, B I audacter introivit ad Pilatum, el petiit corpus Jesu.
et movenles capila sua. Emittitur in capita iniquo- • Pilalus-aulem mirabalur, si jam obiissel, et accersilo~
xum mors, quando excilantur vincula inferni, usque'- centurione, interrogavit eum, si jam morluus esset.
ad cervicem,quiesl cervixgeneris humanf.Descende Et eum cognovisseta centurione.donavitcorpusJosepli.
de crrice : ne faceret salutem, qtiam iuchoarat. Et Joseph auteriimercatus sindonem, el deponenseum,
viderurit postea resurgentem de sepulcro, quem de hivolvilsindoni, et posuil eum in tnonumento, quod
crucis'descendere non credebant pbsse patibulo, Ubi erat excisumdepetra ': et advolvillapidemad ostitim
est, Judaei,infidelitasveslra?Adhucdevivodic'ebatis, monumenli.Maria aulem Magdaleneet Maria Joseph
si rex Israel est, descendat de cruce. Vosipsoscon- aspiciebantubi poneretur.^Sicut iion excludilur mu-
sulo , vos ipsos judicium peto f quanto mirabilius liebris sexus a salute per Mariam.virginem : ita
est,~morluum posse resurgere, quam adhuc vivum non repeliitur a mysterio crucis scientiaeet resur-
de cruce velle descendere ! Parva petistis, dum ma- reetionis per viduamMariamMagdalenam,et caeteras
jofa provenerint. Sed infidelitas veslra nbn potuit matres. Joseph venit sero parasceve, ab Arimathia,
sanari signis multo forliorib'us.,quam petistis. Hic quaeinterpretaturrfeponens, ad deponendum corpus
omnes deelinaverunl, .simulinuliles facli surit. Facta in monumentnm Miobilisdecurio, exspeCtanset ipse,
hora sexta , tenebrae factre sunt per totam lerrarri. G C regrium Dei : intrat ad Pilalum , petit corpus Jesii,
Hic adesl Noe, inebriatus ac nudatus, coeloet terra Joseph mercatnr sindonem , • involutum corpus in
pallio teriebroso tectus, ethomine irfisus. Hic stil- sindone ponit in nionnmento, quod erat excisum
lavit sanguis de ligno. de pelra. Advolvit lapidem ad oslium monumenli.
Et hora nona,,exclamavitJesus vocetnagna, dicens: Mariaeaspiciunt ubi poneretur. Haecomniacongruunt
Eli, Eli, lammaSabaclhani, quod est interpretalum: ad populumJudaicum, in fine "credentem: qui no-
Deus meus, Deus trieus, ul quid me dereliquisti? Et bilitatur fide, ut Abrahae sit filius. Deponit despe-
quidam de circumslanlibusaudientes dicebant~:Ecce rationem, exspectat regnum Dei: intral ad Christia-
Eliam vocat. Currens aulem unus, et implens spoti- nos, ut baptizetm*.Quod significat nomen Pilati, id
giam aeelo, circutnponensquecalatno, potum dabat ei, est, mallealorh , id est, qui domat ferrcas gentes,
dicetis: Sinile, videamussi veniatElias ad deponen- utregat eas in virga ferrea, "et petit sacrificium,:
dum eum".Inde scribitur psalnius iste pro assum- quod donalur pcenitenlibus in fine viaticum, et corde
piione matutina, qua Chrislus ad crucem ducitur. mundo ,-et peccatis mortuo : involvit in munimiiie
Yerba prbpria sunt filiihominis: unde sequitur juxla fidei, stabililum operculo spei, per opera charilaiis
Lucam : In maniis luas commendo spiritmn meum. concludit.Finis enim praecepliestcharitas. Aspicien-
Nona hora invenilur eversa domo decima drachma, D ] libus a longe eleetis, qui suntstellae maris:'quando,
quaeperierat. Currens atitem unus ex eis, invenit si fieri potest, scandalizabuntur electi.
similitudinem eorum spongiam cavam , infirmam , ''
aridam, ignibus aptam': implet aeeto, hoc est, ma- CAPUT XYI..
litia et dolo : de quo dieitur :~Plantavi te virieam Et cum transisset sabbatum, Maria Magdalene, el
Sorecb ,' et quomodo conversa es in amaritudinem MariqJdcobi, et Salome,
emeruntaromala,utvenientes
vitis alieriie? Et ekspectavi utfaeeret uvas, et fecit ungefent eum. Nunc aromatibus redolentibus cum
spinas. sponsa, et adolescentibus, qiiae currunt post eam,
Jesus autem emissayocemagna,exspiravit.Et veluint conspergimus librum et cubieulum meniis noslrae.
lempli scissumestiri duo , a siimmousque deorsum. Kunc introducit nos rex in cellaria sua. Nuncsurgit
Viderisautem cenlurio , qui ex advefsoslabat, quiai amiea Maria , hiems abiit, pluvia recessit,: flores
sic clamansexspirasset, ait : Vere hic homo, Filiuss visi sunt in terra : vox turturis audila est in terra
Dei erat. Infirmata enim carne, vox invaluil ,divina,, nostra. Vineae florentes dedertint odorem. Redit
quaedicit: Aperite mihi portas justitiae, et ingressus; sponsus de umbra, sub qua dormil in meridie. Post
"
641 C0MMENTAR1US-INEVANGELICMSEG..MARCUM. CAP."XVI. 6&
sabbata.tristia felix Irradiat dies , quae'primatum in _" quidquam dixerknl: timebant enitn. Surgens autem
("k.
diebus tenet: luce prima In eo luceseente, et Domino Jesus ttiane prima sabbqli, apparuit primo. Marim
meo cum triumpho resiirgenle, et dicente : Huecest Magdalenm;de qua ejeceratseptemdmmonia.Illa va-
dies, quam fecit Dominus : exsultemtis et laetemur, dens nunliavit-his, qui cuin eo fuerant lugentibuset
in ea. , • • • '• flentibus.El ilii audientesquia viveret,et visusessetab
Ei valde mane ttna sabbatorumveniunt ad-monu- ea, non crediderunt. Post hmc ailtem duobus ex eis
tnenlum, qrto jamsole, et dicebantadinvicem : Quis ambulantibusoslensusest in atia effigie, eunlibus in
revolvetrtiobislapidem ab ostio tnonumenti?Et respi- vitlam, et illieuntes nunliaverunf cmteris:necillis
cientesvideruntrevolulumlapidem.Yaldemane, quod crediderunt:Brevis sentenlia in syllabis, sed ingens
alius Evangelista diluculo dicit. Diluculuihest inter in quantitate proniissio. Ibi est gaudii nostri fons,
tenebras noctis,-.et diei claritatem. In qua salus hu- et salutis selernaeorigopraeparata.Ibi congfegantur
mano generi provenit, felici vicinltatedeclaranda , dispersiones, et -sanaritur coniriti corde. Ibi eurii
more solis : qui proxima luce consurgens, roseam videbitis, non sicut vidistis.At illae exetintes fuge-
praemillit auroram , utgratia praeclari splendoris,- runl. Dicitur de futura vita.Et fugiet dolor~ac ge-
praeparatis oculis possit intueri, quando tempus Do- miius..Imitanturmulieres ante resurrectionem om-
minicaeresurrectionis eluxit. Ut lune laudes Christi ]Bnium, quod faciunt post resurreclionem : fugiunt.
lota caneret secundum exemplum hafum femina- • morlem et pavorem. Et nemini quidquam,dixerunt,
rum Ecclesia, quando.genus humanum exemplo suae quia ipsi soli mysterium resurrectionis vident, qui
resurrectionis animavit,: quando vitam praestitit, et videre ipsi illud meruemnt. Ujide sequitur juxta
lumen credulitatis infundit. Solvero ppstoccasum ' Joannein :Petrus aiitemcucurrit ad moiiiimeritum,
corporis oritur. Hic Aquilaaad'corpus congreganlur": ut videret ipsequod audivlt^ Surgens autem' Jestis-
matres et apostolivident revolufumlapidem,-qui est primb mane sabbati, MariaeMagdalenaeprimo osten-
lex morlis,ac si diceret: Ubi, mors, "aculeustuus? et dilur: de qua ejecerat septem daemonia, quia me-
' -
reliqua. retrices, et piiblicani praeceduritsyhagogam in -re-
Et
' Eralquippe magnus valde. introeuntesinmonu- gnumDei': ut*latro prsecessit-apostolos.- Flentet
tnenlum,- videruntjuvenem sedenietnin dexlris, cb- lugent, qui necdiimviderunt, sed*rioripostmulium
opertuirislola candida , et obstupuerunt.Qui etiam consolabuntur. Beati"enim qui lugerit nuric, quo-
infantes in utefo tangit :'gemitus oirinium, et omni- niam ipsi consolabunlur. Et illi jaudibntesnon cre-
bus gravis. Et Introeuntes in monurrientumviderurit diderurit.'Fides autem hic laborat; •agens aclivam
juvenem, non senem, non infantem, sed jucundum vitam : illic conlemplativa'secuta'visione regnat.
aslaie, ut-dicilur: Laetare, juvenis, inadolescenlia C * Hic per speculum conluemuf imaginem : illic facie
tua, quaehon est hic vera, dum cum senioest com- ad faciem videbimusveritatem..Unde sequitur: Post
mixta. Sedentemin dextris virlulis, id est, regnari- haee duobus er illis ambulantibus, id est, labo-
tem in prosperis. Hic juvenis formara resufrectibnis, rantibus, ostensus est iri alia effigie. Et illis an-"
timeritibus"mortem ostendit. Coopertuin stola cari- nuntiantibus non estcreditum : dum sicut
Moyses
dida, -quaevera laetilia est, hoste depulso, regnoque viderunt, ^quod non suffieiebat'eis. Unde Moyses
adepto, regepacis qua*sito,.inyenlo'. et numquam dicit : Ostende mihi temetipsum. Oblitus carnis
dimisso.Et cibstiipuerunt, id est, quod oculus nbn suai, postulat in vita ista quod post illam speramus
vidit,' nec aiiris audivit, nec in cor horiiinisascendit, irifutura. . ,
quaepraeparavitDeus diligentibus se/ ' iVotiissimeatilem' vecumbetilibusillis undecimap-
Qui dicit illis : Nolite expavescere.Jesum qumrilis paruit,et exprobfavilincredulilaieniillorumel duri-
Nazarenum crucifixum: surrexit, non est hic : ecce liam cordis: quia his, qui viderant eum resurrexisse,
locus ubi pqsuetunteu-n. Sed.ite , el dicitediscipulis non crediderunt.Ut omnes testes enarjTarent omni-
ejus, et Petrb. Deus charitas est. Non est ergo timor bus,quodcommuniter viderunt et audierunt. Expro-
,'in charitate. Quid expavescerent, qriaeinvenerunt, bratincredulitatem, utsuccedat credulitas: exprobrat
quemquaesiefunt? JesumquaeritisNazarenum.RadixD J duritiani cordislapidei,utsuccedat corcarneum cha-
enim amara crucis evanuil: flos enimvitaecum fru- rilateplenum. Hinc esl,'quod martyrumcatervaemor- "
clibus. erupit, Id est, qui jacuit in morte, surrexitiri tem" hujus"saeculi.libenfer affectant: quia noverunt
gloria. Ecce locus. Ostenditur mor.talitas immorta- pro islo temporali inleritu perpetuo se esse victhros.
libus ad grarjarum actionemdebita": utinteiligamus Efdixit eis: Euntesin mundumuniversumprmdi-
quid fuerimus, etsciamus. quid futurierimus. Sed "cate Evaiigelium bmni creaturm.Nunc primum posf
ite, dicite., Mulieribus dicitur, ut arinuntient apo- - acceptum spiritum, ac si vasa limosa per ignem
stolis <:quia per mulierem mors anniintiata esl, per confirmata : omni creaturae, id est, omni geiieri hu-
mulieres vita resiifgens. Et Petro. Quiseindignum mano, quod in se commune aliquid habet ab onini
judicat.discipulalu, dumlernegavitmagistrum. Pec- creatura, jubetuf, id est, angelis, pecoribus,'lignis,
cata praeterita non nocent, quando non placent. ,< lapidibus, igni etaqua, calido et frigido, humido efc-.
Quia prmcedetvos in Galilmam: ibi "eunividebitis, nridO': quitfmrindus ,minor hoino dicitur. Dbniinus
sicut dixit vbbis.At itlm exeuntes, fugeruritdemonu- jUtiqueJesus, qui de",coelodescendit ad liberandani"
'mento, Invaseratrcnim eas timor et pavor, et nemini- . infirmitatis nostrarnaluram.: ipse eliam super^coe--
645 . S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. > 654
lorum coelosascendit, qui sedet ad dexteram Patfis:*>__
_. Qui crediderit, et baptizalusfuerit, kalviiserit: qui
Considerandumest autem, quod irequenter in Scri- vefonon crediderit, condemnabitur.Signa aulemeos;
pturis divinis plurali numero eoelosdictos invenies, qui crediderinl, hmcsequentur. Inmonunefneo"rfremo-
duiniegitiir : In principio fecit Deus ccelum et ler- nia ejicienl, linguis loquenlur novis,,,sefpentes
iollent.
ram, cum .lamen pliiraliter dieti coeli legantur et Et si tnorliferumquid biberinl, non eis nocebit.Super
terrai. Modus enim isie locutlonis latius patet, ut mgrosmanus imponenl,et benehabebunt.Et Dominus
abusiye singularis plurali numero dicamus, et plu- qiiidem,Jesus postquamloculus.est eis, assumpins-est
ralia singulari.AdOrieiilem.vero, quod psalmisla in cmlutn,et sedet a dexiris Dei. Illi aulem profecti
dicit.: Evangelistaetacent: Jerosolymam significat, prmdicaveruntitbique, Domino cooperante,elsertno-
quai esl in Orientis parlibus cqllocata. Unde Domj- nem confirmante sequehlibus signis. Ducentesimo
mis, apostolis videnlibus, ascendit ad coelos,Terra tricesimo qtiinlo capitulo Marcus signa credenlium,
multis plena miraculis, ubi fidelium credulitas plus cum Matihaeoet Luca concbndans, enarrat. •
actibus, quam leclioiiibps eruditur.

'
„ : ; PR^EFATIO . . ',
'
Falso ascfipta beaio 'Hieronymo pfesbyteto in Evangeliitm tfecundhm Luwm.

Lucas, Syrus natione An.iochensis,-arte niedkus, B rationis in Christo impletre,.repetenda3 a principio


discipulus apostplorum, postea Paulum seculus us- natiyitaiis bumana3, potesias permissa ,cst.:ui>ne-
que ad cqnsummationem ejus, serviensDominq.sine quirenlibus demonstraret, in; quo* apprehendens»
crimine. Nam neque uxorem umqiiarahabei)s,_neque erat per Natban filiuni.David introitu, recurrentis
filios : sepiuaginta etijuatuor annorum obiit.in Bi- in Deum generationis admisso, inseparabilis Dei,.
thyiija,pienusSpir.itu,saneto.*Quilcum jam scripta• pt praedicans in omnibus Christuni;suum perifeeti
essent Evangelia : per Matthaeumquidem inJudaea opus honiinis redire in se per filium. faceret : qui
perMarctim autem in Iialia :sanclo insliganle Spi- per Dayid patretn venientibns iter praebebat itt
ritu, in Achaiae partibps hpc scripsit Evangelium : Ghristo. Gui lueaenon imnierito etiam scribendo-
significans etiam ipse in principio, anle suutu alia rum Actuum apostolorum potestas in. ministerio
essi3descripta-. Cui extra ea quae ordo Evangelicae dalur : ut Deo in Deum pleno, et filio perdiiionis
dispositionis exposcit, ea maxime necessitas laboris , exstineto : pratione ab ipsis apostolis facta, sorte _
fuitj ut primum Grsecisfidelibus omni prophetatione Domini electionis numerus compleretur. Sieque
venluri in caruem Dei Christi manifestata humani- Paulus consummationem aposlolicis actibus daret:
tale, ne Judaicis fabuiis aueiiti in soio legis desi- quamdiu -eontra stimulum recaleilfantem, Dominus
derio tenerentur, vel ne haereticisfabulis, et stultis C elegisset. Quod et legentibus ac requirentibus
sollicilationibusseducii.cxciderent a veriiate, elabo- Deum :"et si per singula expediri a nobis utile fue-
rarei. Deliinc ut in principio Evangelii Joannis na- rat; sciens tamen, quod operantem agricolamopqr-
livitate praesumpta : cui Evangelium scriberet, et teatprimum de ffuclibus suis edere, vifavimus pu-
in quo electus scriberet, indicaret: contestans in se blicam curiositatem : ne pon lam volentibus Deum
epmplela esse, qua3 ,essent ab aliis inGhpata.. Gui demonstrasse videremur, quam fastidientibus pro-
jdeo post baptismum Filii Dei, a perfectione gene- didisse. , ,

AD^IONlflO.IW SUBSEQIJEWTES. COMMENTA&IOS.

,Nemo estJiominum,qui erudili audiuriti cui subsequensCommentariusliber in xin Pau/i Epistolas,.S._Hierq-


nymo.perperqiiiolimaltribuias, non videatur ille idem, quemSf,Augustinuscumalibi,-tunijib. 111depeccatorunt
meiitis et rermssionecap. \, et fylarius Mercalorin Commonilorionon semel, Cassiodorusitern, Jqlqueauclor
Pfmdehiinutifriissea Pelagio eiuctibralumlestaritur.Et sarie (id quod tantuin non evidensin eain rehiafijutiien-
"*tumesl) loca, qum ex ilio Pelagii opere, uipoie hmrelicidogmatisveneno infecla, fecUo.nlilii atque-impugnatif,
lotidenifere iriliqe verbis occurtunt,atque illq cuni primis, qumex.cap: vEpistolm,ad Romanosdesumptasunt,
et ab iinpressa ieclione, vix quantum tribuas amanuensiuni licentim, djfferunt. Ea nos singulajbi diligenler
coiiipartiviiriiis,qvm Ituc coiifeifelonguriierat; Vefaitaqueilla sentenlia est, adeonon liabcrelibrosisiosduclo-
rdm Hieronymurii,ul sinl itnmocertis indiciis felusinfensissimi-ejus, efcalholicce fidei hoslis:-Sed esP-lamen
assertionimodus adhibendus,neinde conclusutn.eqs,quod.purum.putumPelagium contexlusreferaU-Cum-olim
bonmfrugis, nec passimindoclusGommeniariusvider.etur,ea qumprm cmt.erishmresimin^inuabanl,caverefecio.
ribus rpUgiosihominessiuduerunt : et nonnulla santofibus vefbis inlerpolarunt, alia petiiiusexscideruni.krgu-
mento'Itmcsint, qumdescripsitMercator, nunc vero desiderantur: Hi aulem, inquii, qui contra traducem pec-
cati senliunt, aliler eos, qui defendunttraduGem,impugnarfi conanlur. Si peccatum, inquit, Ada*etiam non
peccantibus nocriit, ergp et Christi justitia non, credentibus prodest; quoniam similiter, jmmo plus dicit
Aposiolus, peruiium liberari, quam per unumanieperiefunt. Deinde diciinf, inquit, Si bapiisnfusmunaat
anliquiirii illud veternosbmqiiepecca'tum',!quideduobus baptizaiis nati fuefint, debent hoc carere peceato.
Kon enim poiuerunt ad posteros transmiliere,',qu'odipsi minime habueruni. In hoc addurit, inquit, quoniam
615 COMMENTARlUS lNEPiSTOL<i'MAD-ROMANOS.CAP. I. 6-16
si aiiinia non eSltex iraduce; sicutihec esfjSedsolii caro babet tradiicem peccaif,"sblaet prjenaihnieVetur.
Injustum est enim, ut hodie nata ariima non ex "massa Adae, tam aniiquum peccalum porier alienuni':
quia nec rationabile est.ut _Deus,,'qui,prqpria peceata diniiilit,.unum imputet alienum.- Hjec surtl^htquam,
anostfis exemplaribitsabia'sa,'rion alia de causd, guam quod in aperlam hceresinierumpebqnt: indicio autem
suni; ejusmodi alict-eaindem^siiviisse
fofiunam ; CmterumPelagii esse-jatria XIIIusquesmcuid'ifedebaiuf :"et
lucuUnlumea hvre Scfiptorisnostri Veronensistestimoniumest; Joanriis sefdiaconi, ut Parivinio 'dicitur;sive,
ut Paslrengico, Joannis presbyleriMansignariiin Historia nondum edita, gumapud nos est.- Vifli, inquit,,,ego
ipse Joaniies.CommentariuniPelagii priedictl, super Epistolas Pauli, in^quo licet mulia bpne >eteleganter.'
expohat, ianien subtililer
-
Infundit vehenum
' hieresis suae. Prmfdtioneiiipoiro istatn "melibrisnotm
''.-,'-.•' .. * mss.
ignoranf. _. . ".•". . :

'.".. - .-XOMMENTAEII'.".'•'" . -'.'

IN: EPISf 0LA$" S^KGTI;;BA"ML

,'PIUEFATIO...'. „',
Litteiis tuis ciirsini, mibi allalis, "et laberibiis el A serit, hoe est usque ad ler.tiani iegem.ye.teris noVi-
cdrls" in sacris codicibus desudare riie cogis, jani qiie Testamenti. In corpore, aut extra corpus, idest,
riiirii .Isenesceiilecorpore etviribus lasseseetitibiis; nequeper.egem naturse, nequeper legem littjerse,
ileliodore sancle :idqu:e in Epistblis' betJti;feuii. sed per Spirjtuiii sanfjtum, ei omnibus apostplis.iiii-
quse et scienlia pra3dicato"ris,et lima justiiia3"iam pimo novissinie.datum per Jesum Chrisluni Dpmi-
niajiife,' et prsedicando, et docendo, tesiimonlo Spi- riiiriiliostrum.per queni habemus accessum in isja
litus sancti prolataeatque dilatatae sunt, ut coriipa- graiiir, in qba et stairius, el glorianiur, Nosuyerq
f.ii"e,"auico-jequareVeleriTestamenlq et evangelicf» simpliciter, expqsuisse, rirevibusque .sermpnibus.
doctrlna3 non dubiiemus. Ipseehim,feveiarite' sibi compefies. Ejus nempeEpistolse.magniflcentius ;_b
Spiriiii saneto, cogriovit, dumse f apiuiri esseusque omnibus. sapienlibus- etjiiterpretantur,,'
*' et pr-edi-
ad tertium crjehimin corpore. aut estra corpusas- cantur. ',"

IN EPISTOLAM~' AD . ROMANOS,

, ,- . -, CAPUXPRIMUM.. ._,.,.,., •;,•;." Christoin apostolaiuin; Segregatus auteiu iri praidi^


Paulus. Quasrimusquare Paulus scribal, cumSau, cationem gentiuni', ut- bsteridat "una*m:essesubsian-
lus antea.sit yppatus^.Qiiod-exmore saiielor.uriife- liarii Palrls,'et Filii;'et;Spiriius sancti; • -
cisse credendum est, qui in viftutibus proflcientes, Segregatus.&tcui In Actibus aposlolorbni Spiritus
mutatq nomine sunt vocali' nt essept, etiam ipso sanctus dicit .*Segregate mihi "Barnabam-el ' Paulum
npmine noyi", ut.4b'rahara,vet-Sara,. .et Ceplias. R in>qpusad quod elegi eosi >'<•'. .:*'.
Aliter. Paufus. Sicut aliorunisanctorum tam in ver. In Evangeliuin"Oei..Evangelium_ Lalirie boha ah-
teri, quam in novo Tesjamentq,id_.est, Abrahanr, et nutitiatio,dicitur : nativitalia scilicei Giif]sti',bassio-
Petri, £tea3leroruni,.profe_ciu et.incremenlp merito- - his, etresurfeGiionis; etiricdelbm ascerisionls'.1'' '-
rum mutata sunt nomina : ita et Paulus, in gratia -' Quod anle •promiserai'per''pr'bplieias-suos. Osfendit
prqficiens,.nomen sibiipse-mutavit. • ^ _,- •" "^*. se Chrislum nbn alium prasdicare, quahi eum, cujus
ServusJesu Christi. A servo-ccepit,:exenipluni,n,OT EvaijgeliumprophetaJabJefusalem promiserant esse
bis humilitatisostendens : quasi imitator ejus, qui venturum,.-:;. . •:.,'- *> . ..•,.,
exinaiiiyit seipsum , foripam ser.yi,accipiens,-,et :hu- Iti_Scripturis"sanc*(is:"Ipio'sasserlf' Deipfoplieias
jijiliayit seipsum, faetus obedieus usque ,ad mor- esse:ef illas Scripfuras sanctas de Christo"aiite ce-
te.il: propter quqd. etD.eus illuni exaltayit.-Et hic cinerunt. Verum totus hic "lbcus cohlra Mahichoeos
per fidele primum servitium-'meruii .apostqlatum. facit, ubi dicit, quod Evaiigeliurriaiite "sit promis-
Jtem, non secundum ti.mqrem.jsed sepundiiin-riile. sum, et per.propbetas Dei, et in sanctis
ctionem,,sicut,ipsedicit: ¥ivp a.utem, janvpon ego, Scripluris,"
vivit vero in nie Christus,. , . ,;,:-. • > -, ,„• qubd Christus secundum cafnem r3xpayidsiirpe,(i,d
Vocttiitsaposplus.. Jam in pra3senlia ad hoe yoca- C e,ft, de Maria yirginp sit creatus, jsecundum quod
Isaiasi A , ..-,,-;,. ... -., ,, ^-
tus, ut esset apostolus. Ite.mqstendit, noirsplum yo- prsedix.erat
caium se ad aposlolalus graljam : spd ei segregatum _,i0e,/(f/io^,s*io._MuItiifilii gnatia; Iiic natura;<cujus
in pra3dicalIonemgentium, ut jpse memor.at. Nos in etiamin.carne hativitas diSsimilis«cterisinvenitur
auiem in circumcisione. 1 eo ' " -•
geritibus:ipse Yocatus ergo a quod cxyirgirienatus-esl." ':"l ','"'
647 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 648
Qui factus est ei ex semineDavid. Factus per Spi- iprofectum : Sive quia omni mundo mirum fuit
ritum sanclum. Romanos eredidisse, qui idolofum nimia fuerant
Secundum carnem. Addendo secundum carnem, cultura possessi, ita ut omnium gentium diis_quas
et Photinum excludit, et Arium. Si enim secundum viceranl; deservirent. Sed et simpliciter eorum
carnem factus est, secundum "Verbiutique substan- fidem,Iaudasse credendum est, cujus nunc devoiio
tiam-factusnon est. demonstralur.
Qui prmdestinatus est Filitts Dei hi virlute. Di- Tesfisenim mihi est Deus cui servioin spirilu tneo
cendo in viriute, ostendit non solitum humanse in EvangelioFilii ejus. Hoc est, in toto corde meo,
naturae esse conceptum, sed absque virili semine ex et prompta devotione mea deservio. Si enim volens
virgine procreatum. Inferendo autem : , hoc ago, mercedemhabeo. Sive verbum hic spiri-
SecundumSpiritum sanctificalionis.Oslenditcrea- tum nominavlt, ut est illud : VerboDominicceli
torem suum Spiritum sanctum. Item ut sit in omni- firmati sunt, et spiritu bris ejus omnis virtus eo-
bus ipse primatum tenens, secundum Spirituiri rum.
sanclificationisprsedestinatus,ut prior oriinibusin- Quod sine intermissione memoriam vestri facio
corruptibilitalis virtute surgeret, et viam restir.re- semperin orationibusmeis. Hic ostendit, se omnia
ctionis Dei filiis aperiret. De quibus ipse dicit: B ex dilectione dicturum, ut liberius audiatur : et dat
Quia iilii Dei, cum sint fdii resurrectionis. ; exempluni sine iniermissioneorandi.
Ex resurreclione mortuorumJesu Christi Domini Obsecrans.Qua liberatione ad vos quandoqueper-
nosiri. Non omnium resurgentium, sed ad Chri- veniam in voluntate Dei. Aliter enini prosperum
stum perlinentium _ in ipso Ghristo resurrectionis iter non haheo, nisi me vbluntas Dei, quse.omnia
fornia est; novit, illuc direxerit, ut aliquem habeamfriictum.
Per quemaccepimusgratiam el apostolatum.Gra- Unde in Actibus.apostolorumlegimus, eos alio ire
tiam in baplismo : apostolalum, quando a Spiritu volentes, alio destinalos. Sive secundum illud Ja-
saricto direclus est. Apostolus enim Grsece, Latine cobi: Si Deiis yoluerit, et vixerimus, faciemushoc,
inissus dicilur. Item recto ordine, accepla gratia, vel illud.
honqrem apostolatus meruisse se dicit. Si quo modo tandem aliquando prospenttn iler
Ad obediendumftdei. Ostendit Evangelit gratiam habeam itt voluntateDei veniendi ad vos. Demon-
obedieniibus praedicandam. strat se cuncta qure agcbat, ex Dei gerere voluu-
In omnibusgeniibus. Aposlolatumaccepit, ut jam tate.
non Legi, sed fidei obedirent. DesideroenimmirfereDOS.Hic oslendit, quomodo
Pro nomine ejus. "Vieenominis ejus fungimur ut u eos superius laudaverat, qui ad confirmandumali-
ipse ait: sicut misit me Pater, et ego mitto vos. Et quid graliai indigent spiritualis.
iierum : Qui vos recipit, me recipit. TJl aliquid imperliar gralim vobis spiriluatis ad
• Ju
quibusestis et vosvocatiJesu Chrisli. Et in vo- confirmtmdosvos. RomanosPetri prffidicationefidem
bis, id est, Romanis apostolalumaccepimus. lenentes confirmare se velle Paulus dicit : non quo
OmnibusquisuntRommdileclisDei. Hocest omni- minus accepissent a Petro : sed ut duobus apo-
bus credenlibus, ,quos sequaliter diligit Deus sine stolis testibus atque doctoribus, eorum roboretur
acceptione personse, Judsei, vel Grseci. fides. •
Vocatissancits. Sanctis vocatione Dei, non meri- Id esl simul consolariin vobisper eam,qum invi-
,tis facli. Item idcirco dicit, sanctis, quoniam gra-
*
cemest fides veslra alque mea. Ut per communem
tiam Spiritus.sanclihabentibus prsedicabal. .. fidem invicemcorisolemur.
Grqtia vobiset pax a Deo Palre, el Dominonoslro JVofoauiemvos ignbrare, fratres:quia smpepropo-
Jesu Christo. Talis est ubique salutatio ejus, ut et sui venire ad vos. Per commeantes aulem fratres
commemoret in nobis beneficiaDei, et optet in no- audire potulstis.
bis, integra permanere : quia et gratia nobis peccata n Et prohibitussum usqueadhuc. Ostendit se occu-
dimissa sunt, et reconciliati sumus Deo per mortem palum neeessitate Evangelii praedicandi, Romam
filii ejus. Conlmonet etiam pacificos esse debere, adhuc ire non posse. lfem prohibitus hic' occupatus
unam eamderaquegratiam consecutos. , accipilur : dum aliis provinciis priedicaverit: sicut
Prhnum quidemgraliasago Deomeo. Natura, Deus ipse exponit' in fine Epistolsesuse,dicens: Propter
omnitim est : merito et .voluntate, paucorum, ut quod et-impediebar plurimurn venh'ead vos. -
Deus Abraham': secundum quod hic suum nominat TJt aliquem fructum habeam in vobis. Mercedem
Deum. :
laboris sui hominat fructum,
Per Jesum Chrislum pro omnibusvobis.Hoc est, Sicutelin cmterisgenlibus. Subaudilur, habeo.
hon pro Judaeissolis. Grrecis ac Barbnris, sapientibus et insipienlibus
Quia fides vestra annuntialur in universomundb. debiiorsum. Sapientes; Grsecosphilosophos; Bar-
Ostendit quomodoRomanorumfidesomnibusEccle- baros, insipientesappellat. -
siis cognita sit. "Velcerte, quod eadem fides, quam llaqne quod in me promplumest, et vobis, qui
Rpinani tenent, in universo mundo ab apostolis Romm estis evangelizare.Qui Romse estis : acque
praedicetur.I'em prudenler laudat, ut provocel ad insipienlibus, ut Gra3cisevangelizarevult.
m ' EXCOMMENTARltJS IN. EPISTOLAMAD ROMANOS.GAP. I. 680
JVon enim erubescoEvangelium. Recte dicit non _<VEt plura aiia, quae enumerare perlongum est. Sive
se erubescere proedicationemerucis, qu33credenti- omnis impietas, ad diversas idolorum culturas refe-
bus Dei virtus est in salutem. Item hoc ad taxatio- renda esl : ut impietas quasi ad injuriam Dei, inju-
nem subiiliter pertinet paganorum, qui, eurri non stitia vero ad omnia peccata pertinere videatur.
erubeseant credere Deum suum Jovem propter ina- Eorum qui veritatemDei in injuslitia delinent.Ye-
nem libidinem, in animalia irrationabilia, el insen- ritatem nominis Dei injustilia indignsemalerise detl-
sibilia esse mulatum, nobis erubescendum putant, nente dolbrem. Item scientes delinquunt,'qui,'Dei
Dominum propter salutem perditi hbminis credere verilate agnita, injuste agunt.
crueifixum : cum in allero horrendum sit dedecus", Quia quod tiotntnest Dei. Qsleadit quomodoomnis
in altero admiranda pietas atque virtus. Simul et homo naturalem habens intellectum, agnoscit esse
illos hrereticos tangit, qui haec tamquam indigna inseqiiendamsubslantiam invisibilem, quse diversas
Deo refugiunt, ut hominem indueret, quem pro in omnibus artes et disciplinas operatur. Quo etiam
salute humanl generis passioni traderet, non Iritel- exemplo invisibilisDeus manifestatur hominibus, ex,
ligentes nihil dignius creatore, quam creatursesuss liis operibus, quseoperatus est, et operatur : simul
curare salutem : maxime cum ipse per hoe naturse et mens Trinitatis demonslrat imaginem, in qua
detrimentum quasi impassibilis sentire non possit. -B generat Insitum<sibi Verbum, et inseparabilenv ha-
Virtus enhh Deiest in salutem.Nulla major yirtus bet sibimet natum verbum sapientia. Item quod po-
est, quam quse devicta morte bomini perdito reddit test naturaliter scire de Deo, quod sit, et quod
vitam. justus sit. i , i
Omni credenti. Quamvisinfirmitas videalur incre- Manifestum est in Ulisiln conscienliis eorum.
dulis. Omnisnamque creatura%Deumse nosse lestalur, et
Judmo primum et Grmco.Sive quod juslum fuerit, ab alio factam judicat : cujus voluntali sibi parere
ut quomodo Abraham credens ex genlibus per so- ' necesse sit. Si enirii Deus summum raagnum est,
lam primam fidem salvatus est: ita cseiericredentes invisibilis, incomparabilis, incomprehensibilis, inse-
salvarentur. Sive quod illud Testamentum, quod stimabilis:etijui superomnia sit, id est; cui neque
per legem Deus verax promiserat, debuerat _exhi- prseponi aliquid, neque possit sequari, sive magni-
bere. tudine, sive clariiate, velpotentia :manifeslum est?
Justitid enimDei in eo revetatur. Ostendit ex fide hoe nulli crealura3posse competere, qme et oculis
uniuseujusque nostrum, prsedicationis fidem posse videtur, .ratione colligitur, et sestiriiatibnejudicatur.
roborari. Major autem omnibus per omnia nulla est creatura:
Ex fide in fidem. Sive quod ex fide justificatur C quia omnes se alterutrum vincunt. Alia enim magni-
Judaeus,et in fide gentilis. Et ideo exposuerit, ut tudine, ut ccelum, ferra. Alia claritaie, ut sol, vel
cacologisevitium declinaret. stella. Alia altitudine, utriiare. Ila ergo pervidetur,
Sicut scriptumest. Non ex operibus legis. quia nullum elemenlum sit Deus. Quod aulem facta
Jusius autem ex fide vivit. Propterea hoc dicit: sint, mutabililas eorum, qusenon polesl cadere in
quia sine fide, boc est, sine spe relributionis bono- a3ternitatem, demonstrat. Quod vero non seipsa
rum operum, perficere virtutes nemo poteril, sicut fecerint, manifestumest: quia.si se ipsa fecerunt,
et ipse ad Hebrseos perhibens docet : Sine fide jam erant antequam flerenl, ut se facere possent,
autem Impossibile est placere Deb. Credere enim quod valde absurdum est dicere. Cum vero variarit^
oportet accedenfemad Deum, quia est, et iiiquiren- et ordines suos permutant, et alterutrum cedunt,
tibus se remunerator sit. ostendunt se ab uno auctore facta, etnon suam, sed
Revelaturenimira Dei de cmlo.Si dicentibus Ma- Domini sui faeere voluntatem: cujus transgredi non.
pichseis, crudelis asseritur Deus veleris Testamenli, possurit imperium.
quia super peccatores -vindictamIndncat: quomodo Deus"enhn illis manifestavit."Virtusenim ej"usoc-
hoc iono ab Aposlolo dicilur a Deonovi Teslamenii culta, ex his qusepalam sunt, sestimatur. Si enim
vindictamimpiis hominibusinferendam? Dndemon- D ea quie videntur, tam prseclareab eo facta sunt, ut
stratur, unum eumderiiqueDeum esse novi et vele- quidamilla deos puiarent, et seterna esse lentarent:
ris Testamenti. Item incipit ad partem gentium quanto magis faclorem sempiternum el omnipoten-
loqui, dicitque Dei ifam per Evangelium revelari, tem, et immensum esse intelligere pqtuerunt! se-
sive per naluras teslimonium : noverunt enim ho- cundum Sapientiae librum dicentem : Ad cujus
mines, et beneficia, et plagas exspectare de ccelo. magnitudinera, creatura comparata, poterit horum
Super omnemimpielalem,et injuslitiam hominum. creatorvideri, elc.
Tres esse vldentur impietates. Prlma etmaxima in Invisibilia enimipsius a creaturatnundi per ea, qum
Deum, quae aut per blasphemiam, aut per idolola- facla sunt, iniellecta conspiciunlur.Tam evidenter
tiiam admittilur. Seeunda, in parenfes, aut injuria, intelleeta sunt, ut eonspecta dicantur.
aut cohtemptus : sleut scribilur In Levitico : Si quis Sempiterna quoque eius virtus et divinilas],ita ut
dormierit cum uxore patris sui, morle moriatur : sint inexcusabiles.Quia cum cognovissentDeum,Sive
ambo impieiatem fecerunt. Tertia, in extraneos, per naturam, sive per facturam, et rationem.
ut est illud : Et tu remisisti impietalera cordis mei. Non sicut Deum glbrificaverunt. aut gratias ege*
PATROL. XXX. 21
•6M S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. «82
runf. Proeo -quodlales factl sunt, ut Deum possinl Atorem. Infandorumenim idolorum -cultura. omnis
agiioscere, si veliiit. mali causa est, iuitium et finis. ^
.Ser/evanueruntin cqgitalionibussuis. Puiantes se Similiter qulem et masculi, relicto naturali usufe-
Dei.magj.itudiiiemin cogiiatione posse cpniprehen- minm, exarseruntin desideriissuis in invicemmasculi
-dere, •eyanuerpntin nattirali sopore, screaturaspro Jn mqsculos lurpiiudinenioperpntes.Effrerialalibido
creatore venerati. modum servarenon novit.
Et obscuratumest insipienscor eorum. Recedentes Et mercedem, quamoporluit, erroris sui in semel-
a lumine verilatis. ipsis recipienies.ISiccucurrit ordp, ut qui Dej obliti
Dkenles enhn se esse sapientes.Quasl xpiiinvenis- ej*anl,nee seipsosagnoscerent.
sent quomodo inyisibilis Deus_ per siroulaerorum Ei sicitt non-probavemnt, Deum liaberein notitia.
visibile coleretur. Non nescierunt, sed minime probaverunt. Ille enim
Stulti facti sunl. Et mulaveruntgloriamincormpii- probat se Deum hnbere in jiotiiia, qui sernper illum
b-iis Bet in Mtnililudinem.Non intelligenles nullam in pra3sentihabens, peccare non audet.
similltudinem habere mortale immortalis, et cor- Tradidit illos Deus in reprobumsensum.Non re-
rnptibile sempiterni. probandi sunt tradill in reprobumsensnm.
Imaginis eomtplibilis hominis,-etvolucrum,el qua- B Ut facianl ea, qumnon conveniunt:Hominifacere.
-drupedum, et serpeniiitm..Non Jiominis solum, sed Mepletosomni.iniqmtute, malitia. Iniquitalem e£
itnaginis hominis : et non iiujus tantum, sed etiam malitiam, principales causas ostendit vitiorum esse.
animalium. Hic Jovis cultores appellat, .qui <cum Fornicalione, avarilia , nequilia. Fornicationem
propter amores foedisslmosin ista asserunttrausfor- aulem, et avaritiam simuljunxlt.: quia utrique pene
jiia'tum, et idcirco se illi tales imagines eonse- idololatria comparauir' nequitiae.
crasse, in-quibuslibidini satisfecit. . Plenos invidia, homicidiis. Pulchre invldiam
Propter quod tradidit illos Deus in desideria cordis homicidio sociavit: quiaprima, hujus crimiriis ipsa
corum.-ln hoe quod Deus tradidisse dicitiirprqprils maieria est.
, desiaeriis peceatores, oslendit non quod ipse sit Contentione.Conlentio est, ubi hon fatione ali-
•eausa. sed quod per longanimitatem, et patientiarn quid , sed animl pertinacia defenditur, et ubi Jam
non iuducend.o vindiclam, palitur eos secundum uon verllas quseritur, sed pfoximus fatigatur.
cordis sui agere voluntalem : hoc facit volens .eos Dofo.Occultamalitia,blandissermonibusado'rnata.
ad poeniteiitiamconverli.Item traderein Scripturis Itialignitate. Malitise votum, vel opus, malignilas
dicitur Deus, cum non retinetdelinquentes propier appellatur.
arbltrii libertatem: sicut in Psalmo djcit: Et dimlsit,Q Susurrones. Murmuratores.,non in faciem, sjedin
eos seeundum-desideriacordis eorura. auretn loquentes.
I.n jtmmundiliam.Quseest in iurpibus jriiriisleriis Detracldres, Deq odibiles.*Nihilest:eriim tam odi-
idolorum. bile Deo, quam idololalrla': cui per siniilitudinem
Vt contumeliisafficiantcorporasua.~D\im sibi in sa- eradieandi pcena delractioriis scripta corijungilur.
cramentis eorum, cauteria et combustiones infli- Coniumeliosos.Qui veloces suntinverbis injiirise.
gont. Superbos, elaios, invenloresmalorum.'Qui vull su-
In^semelipsis. Ut quasi amentes ipsi "in se, siio- pergredi qiiodest, superbus est, sicut diabolus per-
runi siiit vindices deficloriim. dit seipsum quod est. Qui enimsuper^lios vult esse,
,Quia commut,avefunlveiilaiem"Deiin mendacium.. iiic infra se fiet : et ideo sequitur luuenforcsmafo-
Commulaverunt veri 'Deicultum in menilaciumido- rum : quia' semper superbia excogitat tet invenit"
lbrum,, quie falso procligiis coiuerunt; "et quodam- mala, sicut auct,orsuperbiie per elationem suam in-
"iriodosiuliis meriliiiriluresse, quod non sunt. veriil sibi malum, quod aute non fuerat.'Elatus au-
Et coluerunt, et servierunt creaturm polius qnxmi tem dicitur, qui effertur super mensuras suas.
creatori.Honsolum dilexerunt,sedetiam servierunt: Pttrentibusnon obedienles.*Veriparentes-sunt, qui
scd qiiieumqueaiieujus creaturaecupiditate vincitur, _)per semen verbi generant in lucem lilios ad vitam
"ipsiservit: A quo eniin qiiisque siiperatus est, hujus seternam.
rjtservus est. Insipientes,incompositos.Qiii aTontesapientiaire-
Qtii"est,bene'diclusiri smcula: atnen. Cui s"iservis- cesserunt, necesse est ut inordinate feraritiir.
scht, Tieri beiiedicti in sseculajjotiiissent. Qui enim 'Sine affectione,absquefmdere.Affectibest aditri-
fecerit Vdliinlaieiii De"i, manet in asternuhi: sicut "ypletiocharitatis.
ijisemariet iiiseteinurii. Sfne misericordia.Quando aliis.poteraritmisereri,
Propterea trqdidit illos Deus in passiones ignoini- qui in se misericordes esse noluerunt? "Hsecomnla
i'irr*._Pro_,tercausiis"supefiusmemoralas, in*Iiisfla- per ordinem digestapeccata, de illis dicuntur, qui
gitiissurit dimissi. aerelinquentes-Deum, ab.eo vicissim sunt derelicti.
Nam.femirimeofum immutaveruritriattiralemusum 'Caveamus ergo et nos, rie quod malum ex bis ha-
in eum usum, qui est corilra naturam. Omriiaperver- 'bentes, siniilifer relinqu,amur. '
teritntln Deum pefversi. Neque enim ordinemna- Qtiicum juslitiam Dei cognovissent,non inlellexe-
turse' servaverunt: qui jiaturae dereliquerunt auc- mnt: quoniamqni talia agunl, digni simt morte. Hic
6S5 . COMMENTARIU.S IN EPIST.OLAMAD ROMANOS.CAP. II. $54
oslendit quomodo unusquisque hominumsit a Deo _*Ltor. Mulli se homines per patientiam Deiseducunt:
secundum aclus proprios judicandus ; in quq et ipse qui nonvult statim punire peccaijles: putalur enim
alium hominem peceantem judicat alque condera- aut res humanas minimecurare, aut culpasindul-
nat. Item cum ex eo sibi quisquedisplicet, quod fe- gere, quia differt. Plerique eliam conlra se caliim-
cerit malum,;Deijuslitiam cognovisse dicitur : non ijiariluf, cur in praesentinon reddit: non inteljigeri-
inlellexerunt lales ab eo, et si non in praesenti, ta- tes, guod si ita fieret, nullus pene hominumfema-
nien in fuluro esse puniendos. Si enim intellexis- neret: riec umquam de injustis fierent justi. Ideo
sent, ulique talia commiilere tjmuissent. aulem hominibusyidetur Deus diu exspectare pec-
Non solum qui -ea faciunt_sed eliam qui consen- cantes : quia nos cum parvi temporislsimus, annos
liunt facientibus.Ne quis diceret, haec non omnia se centum seternitalem putamus, 111/3autem, apud
fecisse: addidit, qui consentiunl facienlibus. Sed et quem mille anni pro uno sunl die, cenlurn annos
qui in istis non consensit, qui judicabant hujus- unius horse susespalio non coaequat;quapropter lioc
modi: tamen idolplatriseconsentiendo,quoeomnium parvum est apud eum : cum eiiam homiues soleant
horum caput et causa est. omnibusconsensisse yi- multo tempore correptionem sperare peccantium.
debatur. Secundumautemduriliatn luam, et impmnitenscor.
CAPUT II. P Tu autem imprudensa*ger,ad vulnera majorabute-
Propter qitodinexcusabilises, o homo omnis,.qui iis ipso remedio : quia juxta senientiam beali Job,
judicas. ln quo enimalterum judicas , ieipsum con- pcenilenliaj Ioco abuteris in superbiam. Unde non
demnas. Eademenim agis, qumjudicas. Omneshu- agnita pielas majus tibi judicium parat; ut vindi-
jusniodi, qui dijudieabant, maxime tamen hi qui ha- ctam sentiat, qui misericordiam senjire"contempsit.
hent in reprehendendo judicium judices et domini Iterum, omne enim cor, quod non sentit, indura-
conveniuntur. N*aturalienim judicio dignam faeiis tur. IIoc enimmodoiuduravit Deus cor Pbaraonis.
proferl unusquisque sententiam : omnesque nove- Thesaurizasiibiirtitn in die irm, etrevelationisju-
funt, el innoceniiammereri prsemium, et malitiam stijudicii Dei :jjui reddit unicuique secunduin opera
-habere supplicium. ejus. In diem judicii, irani tibi super Iram ipse con-
Scimus enimquoniamjudicium Dei est secundum dis : qui die deflnito, et certo,temporeapparebit.
veritalein, in eos qui tdlia agttnl. Exislimas aulem Jfis quidemqui secundum palientiam boni operis.
Itoc, o Iwmoomnis, quijudicas eps, qui laiia agunt, Boni operis merces per patientiam exspectatur':
et facis ea : quia lu effugiesjudicium Dei? Secundum quia in prsesentivita non reddiiur. Per fidem enini
veriiaiem erit judicium , quo jiidicabanlur hujus- ambulamus, et non per.speciem. Et tunc erit per-
m.-idi,qui non condemnarein aliis poluerunt, qu.e C ifecltimopus,'si in finem usque durayerit: quia qui
ipsi cbmmiltere non timuerunl. -Si enim tu, pecca- perseveraverit usque in finem, hic salvus erit.
lor, peccatorem libi similemjudicas, quanto magis Gloriamel honofem, et htcorruptiohem.Gloriam,
Deus justus te judicabit injustum! ne illi mala pla- qua saoeli fulgebunt ut sol. Honorem, filiorum Dei,
eere, et displicere bona forsilan videantur: quippe quo nihil est majus :"per. quem eliam angelosjudi-
quem sine personarumacceptione, nec amicis^uis, pabunt. Incprruptionem yitse perpeluse.
nec angelis legimus pepercisse peccanlibusTHuma- Qumrenlibusvitam mlernam. Qui per patienlise
num auiem judicium mullis modis corrumpitur. opera quserit vitam aeternam ista omnia consequi-
Amore,odio, limore, avaritia saepejudicii inlegritas Jur. Etqui liabet hanc spem, in eo sanctificatse, sic-
yiolatur: et contra justiliseregulam interdum mise- ut et ille sanctus est.
licordia inclinatur. His autem qui sunt ex contentione. Audiant, qui
An dhitias boiiilatisejus, el patientim, et tongani- ssepe victi, aniniositate cbntcridunt, el timeapt in
miialis contemnis?Ignoras quoniam benigrtitasDei jepnsuetudinepessima permanere, ne is.ta ornniasu-
ad pmniteniiatnie adducil? Hic aperle monstralur per eos depuleritur. Jam superius dictum est; con-
- quare peccaiori desideriaeordis sui dimiseritDeus: lenliosum hunc esse specialjter, qui aliquid contra
et cum possitprohibere peccantem, vel inferfe vin- " >conscieniiamsuaninilitur defensare.
dictam, hiavullconverti ad poenitenliam.Itcmnum- Et qui non acguiescunlveritali: credunlaiiiemini-
quid proplerea libi de impunilate blandiris, quia quitali. Evangelicse verilati non credunt, et ,con-
Deus in prsesenli non reddit: et lu longiludinem seiitiunt miqultali^ ut relic.tp preatore, deser.yiani
temporis, et abundantiambonilalis inluens, putas crealurae.
jam non esse judicium?AudiScripturaesenteniiam : Ira etindignatio, Injudicio poensesunt.
Non tardai "Dominuspromissis, sed patienter agit , Tributatioet angusiia. Cqnscienliseet infrucliiosas
propter vos nolens aliquem perire, sed omnes ad poenitentise,sicut scriptum est: Tunc dicent intra
peeiiitentiamconverti. Bonusest exspectando,justus se poenitenliam agentes, et per angusliam spiritus
esi puniemlo. Unde admonet Propheta : Ne lardes ^ementes. Iterii hucusque sermo dirigilur ad omnes
converti ad Dominum,nequcdifferasde diein diem: nalurali obnoxios legi: in fjuo eliari Judseipariier
siibito venil ira ejus, et in lempore vindictECdispei- conlincplur. Idcirco auiem JudseusGenliliahtefer-
uet te. Etiteruni: Ne dixeris: Peccavi,et quid acci- tur : qupniatriprseter naluralep, ,1egeni Scriptaiii
* ' '"
dit mihi triste? est enim Altissimuspa.tieus ,reddi< liabet. ""7
m ,. S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. fJS6
In omnetiianhnam homhtis operaniis malum : Ju- A accusabunt, aut etiam excusabunt, sicut scriptum
dmi primum et Grteci. Animse poenam Apostolus esl : Arguam te, et slatuam eam conlra faciem
comminatur , propler hsereticos, qui solam «arnem luam. ,
delinquei*edicunt: et animam negant posse pecca- SecundumEvangeliummeum,perJesum Chrislum.
re. Sive anima pro toto honiine dicitur : Sicut in Secundum quod, annuntio per Jesum Christumj ju-
Genesi: Jacob cum septuaginta animabus."Egyptum dicabitDeus.
inlroisse refertur. Si autem tuJudmus cognominaris.Hic convertitse
Gloria autem, honor, etpax omni operantibonum. ad Judseos, docens opere, non nomine lantum de-
Gloria contra iram, lionor contra indignationem. bere esse Judseum: eumque esse verum, eujus oc-
Et quod supra Incorruptionem, hic pacemappellat. culta sunt bona :
Judmoprimumet Grmco.Quod supra animani, hic Et requiescisin lege. Confidisvel securus es.
bominem Inominavlt. Primum autem pro quidem Et gloriaris in Deo: et nostivoluntatetnejus. Glo-
ponit. Sive primum credulitatis tempore,-non ho- riaris te solum nosse Deum, ejusque voluntatem
nore. agnoscere.
Non enim est personaruni'acceptio apud Deum. Et probasulitiora instructus per legem.Eligis ma-
Ergo nec genles sibi de ignoranlia falsa, nec JudaeiBjora, et inter minora discernis. Quasenim per na-
de legis circumcisiorie,et priviiegio blandiantur. turam utilioraprobantur, utiliora sunt per Iegem.
"Quicumqueenhn sine legepeccaverunt, sine lege . Confidisteipsumesse ducemcmcorum.Quorum cor
peribuni. Et quicuniquein lege peccaverunt,per le- obscuralum est.
gemjudicabuntur. Sine lege naturse : hoc loco, peri- Lumen eorum,qui in tenebrissunt. Ignorantiae..
bunl el judicabuntur, unura ypluit InteIIigi,quia et Erudilorem\insipientium. Qui Dei non habent sa-
qui pefit, per Dei judicium perit, et qui judieatur, pientiam. j
peccator perit: sicut scriptum est, quia peccalores Magislrum infanlium. Parvulorum satate, vel
peribunt. Nam et similes illos facit dieendo : Non sensu.
auditores lantum legis justos esse, sed factores. Et Habentemformamscientim,el veritatisin lege. Ad
paulo inferius dicii gentes in die Domini judican- quam semperrespiciens, errare non potes.
das. Quis enim dubitat, tam sublege positos quam Qui ergo aliutn doces,teipsumnon doces.Similiter
sine lege degentes, nisi Chrislum crediderint, per- gentibus dixerat: Qui enim alium judicas, lelpsum
iluros ? condemnas. Qui in lege requiescis, o Judsee, quare
Noti enira auditores legis justi sunt apud Deutn, transgrederis legem? Qui gloriaris in Deo, quare in-
sed factores legis jusiifieabuniur. Reddit rationerri, G honoras Deum? Qui nosii voluntateni ejus, quare
quare non sint gentibus meliores. Unde et nobis ti- non obtemperas ejus voluntati? Qui probas utiliora,
' inendum
est, ne audienies legem, et non facientes, cur inutilia seclaris? Dux csecorum: quomodoviam
cum genlibuspereamus : sicut Ipse alibi-dicit : Ne non vides reclam ? Si enim videres : per ipsam uti-
cum hoc mundo damnemur. que ambulares. Si lumen es aliorum, cur non abjicis
Cum enimgentes, qum legemnon habent. Ne quis opera teuebrarum ? Eruditor insipientium, .ut quid
forle dicerel : Legem non babent: ad quam formam timorem Domini, qui est initium sapientlae, reliqui-
poterunt judicari "? sti? Magisierinfantium, quomodopuer es in sensu?
Naturaliter ea, qumlegissunl, faciunt. Sive de his Qui liabes formam seienliseveritatls in lege, quare
dicit, qui naturaliier justi fuerunt ante legem, sive nec ipse sequeris, nee alios sequi pessimo exemplo
qui etiam nimcboiii aliquid operantur. permittis? Quare non convenit vita tua doctrinae
Ejusnwdi legemnon habentes,ipsi sunt iex. Osten- tuD3,et opus tuum deslruit fidemtuam? Unde fiet ut
dit illos non essesine Iege, ut et gentes inexcusabi- lex a te non ciislodita, non solum libi nihil prosit,
les faciat, et Judaeisde proprielate gloriam lollal. sed etiam maj'oriscrimiuis reum, suum contempto-
Quiri oslendunt opus legis scriptum in cbrdibus rem obtiheat. i
suis : testimoniumreddente illis conscientiaipsorum. ^ , Qui prmdicasnqn furandum, furaris. Quidamcii-
Nalura agit legem in corde per conscieritise testi- " cunt, abscondendo ab hominibusfuraris Christum.
mrinium : sive conscieniiatestatur legem habere ti- Qui dicis nonmmchandiim,mmcharis.Non est una
mendo,-duni peccat, et victis gratulando peccatis, •mcechia.JNrimorane quod Deo debet anima, si "ali-
etiara sinullum hominum vereatur ipse, qui peccat. qnid prseterquamDeo reddiderit, mcechatur.
Et inler se invicemcogitationumaccusantium, aut Qui abominarisidola, sacriiegiumfacis. Sacrile-
eliatn defendenliumin die cum judicabit Deus oc~ gium est, quod proprie"in Deum committitur, quasi
cullahominum.Dicitaltercationes cogitationumesse, sacrosancti violatio. Item in hoc, inquit, in quo
cum quid faciendum, vel non faciendumdiutina de- commitlissacrilegium, idololatra esse monslraris.
liberalione decernimus, et secundumhoc nos in die Qui in lege gloriaris, per prmvaricalionemlegis
"Dominijudicandos : quia bonummalumvenonigno- Deuni inhonoras. Exponit sacrilegium, quia dicit:
rasse, probamur. Sive conscientia, el cogitationes JVomenenimDei per ws blasphematurinter genles,
nostras erunt in die judicii ante oculos nostrbs, lam- sicut scriplum esl: In Isaia. Prseposteratoordineante
guam qusedamhistorits cognoscendse: aut Spssenos posuit testimoniumquam diceret, scriptum.Ita enim
'
657 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD ROMANOS.CAP. III. 6§8
dicentls sermo dilapsus est, ut quod ex propria in- _SLcundum novum Testamentum : quod interiora quse^
teniione diceliat : eo'dem sensu scriplum repererit. rit, qusesolum videl Deus.
"Velrevera, quorum5injuslis aclibusnomen Dei fue- CAPUT III.
rat blasplieroatum, sicut scriptum est: fPolluerunt Quid ergo ampliusest Judmo: aut qum utilitas cir-
nomen meum inter ^entes : dum dicuntur jiopulus cutncisionis? Multumper omnemmodutn.Ex persona
Dei, inter quas gentes eaptivi, suis peccatis facien- Judsei interrogantis, dicitur, respondente Apostolo,
tibus morabanlur. Item, "sicut ait : Per bonaopera multum qtiidemsecundum omnemrriodum.Ideo au-
vestra benedicitur Deus: ita nunc non recte eonver- tem niultum interest: non quia circumcisionem in
santibus blasphematur. carne acceperunt, sed quia credita supt illis eloquia
Circumcisioguidemprodest, si tegem observes.Si Dei. Item reddit rationem, quod lex contempta non
aulemprmvaricalorlegis sis, circnmcisiolua prmpu- prosit,,et qubd carnalis circumcisionis prterogativa,
litim facta est. Quomodonihil est, si prodest? Prod- nullis operibus fulta, sit vana.
Interrogat, quid am-
est lempore suo signum : prpdesl si justilia (cujus plius habeat Judseus.Ex cujus persona respondetur:
est signaculum) adsit. Coaterumsine illa superfluum Multumper omnem modum. Nam si ipsius sensus
erit, sive quiatvivere faciebat Judasum, et infantia" est : multum per 'oninem modum, et omnis homo
exlerminari antequam saperet, sive quia in lege fa- B mendax : quomodopostea contravenit, dicens : Si
eeret esse : qua perspecta invenilur, carnis circum- autem iniquitas nostra justiliam Dei commendat,
cisionecessante, veram illamcordis esseventuram. quid dicemus?Nuraquidiniquus Deus? Absit, ete.
Et prsevaricatorlegis est, dum non sequilur id quod Postremo \ quomodo Judaeos nihil amplius habere
ibiprsedictumest. cbnfirmat, si hie multum hahere commemorat?
Si igiiur prmputiumjustilias legis custodiat: nonne Pritnum quidem, quia cfeditasunt illis eloquiaDei.
prmputiumillius in circumeisionemrepulabitur? Yisi- Hoc estis dicturi: primum, quod credita sunt illis
bilia indigent invislbilibus, invisibilia nonindigent eloquiaDei, el gentibus nulla.
visibilibus, eo quod visibilia imagd sunt invisibi- Quid enim, si quidam illorum non credideruni?
Iium, et invlsibilia veritas sint vlsibilium : ideocir- Nuthquid incfedulitasillorum fidem Dei evacuavit?
cumcisio autem cordis, non indiget cafriis : quia Absit.Fidem promissorum, cum sit dictum Abrahse:
imagine non indiget veritas : imago aulem indiget Quiain seminetuo benedicentuf omnes gentes.
veritate. Quseritursane : quare sil data circumcisio, Est autemDeus verax, omnisautem homomendax.
siperseipsainnon prodest. Primum, ut agnoscerelur Hic omnis, pro maxima parte dicit, sicut: Omnes
Dei populus jntergentes. Deniquequando soli eranl sua quserunt. Et omnes me dereliquerunt, Lucas est
in eremo, circumcisinon fuerunt. Sive "ut corpora C mecum solus.'
eorum agnoscerentur in bello. Nam quod in tali Sicut scriptum est : Ut justificeris in sermonibus
membfo signanlur, hseccausa est: Primum ne aliiid tuis, el vincas cmri judicaris. In psalmo quinquage-
membrum aut debile fieret, aut turpe, quod publice simo. Hoe testimoriium' ita posuit - pars adversa ,
•yideretur. lterum', propter gratiae promissionem, quasi diceret : Propterea ego peccavi, ut.tu justus
- in
qua erant per castitatem placituri. Sive ut Ghri- appareas, me judicando. Sed verus sensus sic se
stus signiflcaretur ex ej'us semiue nasciturus", ad habet : quia promiserat se Deus sine personarum ac-
quem futura erat isla carnalis, quse spiritualem ha- Ceptionein peccanlibus vindicare": et quidam ejus
bebat afferre: cujus lypum gerens Jesus Nave, po- patientiam mendaciumjudicabant, vincit cuni judi-
pulum secundo circumeiderejubetur. caverit, quando eorum facta puniet: in quibus nemo
Et-judicabit id quod ex hatura esi prmpulium,le- putaverit vindicari. Aliter : Probasjti te curam de
gem consummans,te, qui per lilteram-et circumcisio- ' hominibus habere, qui per Prophetam mea abscon-
nem pfmvaricatorlegis es. Sive dum litterse^circum- dita revelasti, et vicisti eos, qui te incuriosum hu-
eisionem sectaris, circumcisionem'spiiitus accipefe manorum actuum esse confingunt. Hucusque obje-
dedignaris :.sivenon sequendo, quod lexdieit: hoc ctiocucurfit": jam incipit Apostolusrespondere.
est, ut Christo credens; veram circumcisioriemac- D Si autem iniquitasnostra juslitiam Dei commendat,
ceperis. qtiid dicemus?Numquidiniquus esl Deus? Iniquum
Nonenim, qui in manifestoJudmus est, nequequmi est,-siin illis vindicat, qui ideo peccaverunt, ut illis
intnanifeslo in carne estcircumcisio: sedqui in abs-< justior appareret. Item nbn quocl nostra iniquitas
cdndito Judmus est. Ipse est verus. Omnia enim, addat justiliairi Deo, sed in tempore, quando in judi-
quseantea circa exteriorem hominemgerebantur, fi- cium cumDeo venimus, ribn observantes prsecepia
guram interioris habebant. ejus, promissionunfretribulionem fraudamus. Unde
Et circumcisiocordis. De quascriptum in lege est: : ostenditur Deus verax; quia quse promisii sanctis ,
In novissimis diebus circumcidet Deus cor tttiim et5 peccatoribus
" non dat.
cor seminis tiii, ad DominumDeumtuum amandum. Qui infert iratn.Ut in diluvioetSodoma , ita in
Et .iterum : Circumcidite vos Deo vestro, et cir-- judicio.
cumcidite prseputiumcordis vestri. Secundumhominemdico: Absii.Alioquinquothodo
;, judicabil Deus hunc muridum? Secundum te, qui
In spirilu, non litiera ; cujus laus non ex hominibus
sed ex Deo est. Non secundumlitteram legis, sed se- taliter sentis. Alioquinquomodojudicabit Deushunc
6S9 jB. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. (360
rnundum? Qiiia .usfitia dahinabit injustitiam : si, h. Linguis suis doloseagebant.Aliud ore proniitieri-
secundum le, bumana iniquitate sit juslior. tes, aliud corde volentes.
Si eniniverilasDei ih ineo ihendacio abundavit,in Venenumaspidum. Horum serpentium pessimum
gloriahi ipsiiis. Hbc est; cfeVit.' dicit esse venenum.
Qt-id, 'ddhuc e/ ego. Hocest' insuper jiidicbf ego Sub labiiseoritm. Hoe est, In cofde.
qiiicuriidriemeritiof libmb, qtii Iriudafi rie'b'e'rem,si Quorum os maledictione.Non est injius generis
riieo riiendacio,'DS -Feriiascbiriprbbatur. nialediclio. Quidquid enihi malo voto dicilur, sine
Tatnqu'amp<eccaiorjMic'bffEthbk sicui blasphe- dubio mala dieilur.
mamuf, el sicuiaiunl quidam nos dicere.Ut qrii, irie • El amaritudine plenuin est. Ainaritudo contfaria
ita judifcat; qiia peccSritem,ef.nbii sicut Ijiiirjaniiibs est dulcedini vei'boruriiDei.
aiuni.dicere: qubdqtiahtb ma"j8rSihila feceriihus, Velocespedes eorum ad effundendumsanguinem.
tantd mSjorabbria recipjSriiiiJ. Sive simpliciter homicidas dicit : sive inlerficientes
Facidmusthata, ul v'eniantbbiia. ilb'c foftassis ideo animas adulahdo. Unde in Aclibus Apostolorum, di-
puiabant: quia ridn ifitellexefuht, ijiibd' rjiiidairi di. cit Paulus : Mundus sum ab omni sanguine. Non
"ceba't:Ubi abiindavit peccatriiri, superabundavit , enim^subterfugi,quo minusvoliisannuniiarem bmne
graliS" B eonsilium Dei. i.
- Qiiofumdahihali'b]u'siaest. Quid justiiis , qiiam iit Conlrilioel infelicilasin viis eoruin, et viam pacis
liaiic phehani sentiant; quarri nbs negafe mehtiii non cognoverunt.Conlerunlur et irilelices fiunt ani-
Surit: qui niilll niagis, quam justurii Dei jiidiciuhi msein doctrihis eorum, vel in exempHs, conversa-
praedicahiiis: tionis eorum.
'QuidWgb;pfScellhhtii eos? Neqkaquam; Xlausati Non esttitnorDei anle ocutbseorum.Iii timbre Dei
ehim shhus; 'Jridmbset Grmbbi:, ofntiesstib peccdto cbnclusit: qui si limorem Dei semper ante' oculos
esse.Nos ex Judseisriuilaai, uiide iriajoies kiiiilis, babuissent, non utique deliquissent. -Neque enirii
invehib esiusahi.Hbc eiiim ihvbstigavifcfatib , sub . audet servus, Domino praesente, pfeeeare.
pecCaidess'e,et Jtia&oset Gfoeccis,qdbd iibii faiibrie Scinius autem quoniam qumcumquelex loquilur,
sbla cdiligirinis, se'd etialii rle Jiidseis iestiriibhio his qui hi legesunt, loquiiur,Me dicerent, hsec in
compfbBariiui:Item libc osiehdii: qiibiribdo ludsfei psalmo de genlibus dicta, ostendit, quse in Jege
licet Legebi fet Prbplielas habei-ent, nihil tameh am- dicta sunt, liis qui in lege surit, loqui. Qiiseritufsarie,
, plitis, quairigehtes habebant: quia lomneSsiiniliter quomodo juciseidixerunl Deumiion esse. Noh uti-
peccavefunt, et egfehlglbria Dei. . que verbo dixerunt, sedopere. Nain confitehiiir
, Sicut scripluniest: Quiajion est justiis 'quisquahl.•^ quidem se nosse, factis autehi riegant. Ergb gentes
In psiilhib lertib deeinio, Psalm<isiste, uiide hoc hic non appellat: qui jam de illis talia dixerat in
testihibnium suiriptum est j "deihsipieiitfe ldfjiiitui: propria causa.
-qiioii Vestimdhiiiifii& advehtu fcllristi pr-fccipue Ut bnme os obstrualur.Nori sbluni gentiiirii , sed
"bstehditihipletiiiii, teriipore scilicet passibnis, qiio etiam judseorum : dum rioii liatient linde glbriari
huiliis jiisliis ciihi bateretuf, ptilo"irivbrilussit. possinti
Nbn est intelligehs;hbri esi fequirehs Deurti. Qiii Et subdiiusfiat omnistnundus Deo. Iri cbhtessiorie
iibn requirit fundamenthiri, necesse est ut ileciinet. peccati.
Diifuesdeclinaverunt.Qtii ribriiiitelligit, hbii fe- Quia ex operibuslegis nbn juslificabitur.omniscafo
'
quiril: seii ideo nbii ihtelligit , ;qiiiii iion qusefit. coramillo. Modonon justificatur. Sive ripera legis,
Deus auieriitiihc feqQiritur, curii ejus voluhias iri- circumcisionfemdicit, sabbaiurii, et caelerascsere-
hbii vidit ehm , monias :
""quiritur: qriia bhiiiis qui peCBat, qurenon tam ad justiiiam, quam a'd csfr-
hec cognovit eiirii, e'oquod , qhi peccat, ddmirii;siii nis lsetiliam periinebanl. Item riori cpniraria'sibi
ribn ""coijrioscil yolurilatem. Narii"Wt vulgb riescife dicit Apostolus, superius diceris : "Qiiiosleriduht
dicitur, biijiis voluntas igriofata est. opus legis in cordibus suis. Etnunc dicit, 'ex' bjsc-
'
Siritulinuiiles,'factisitnt. Ihutiles ad opiis ad quod ribus legis non jusiificari oirinem' cafueni. Carneiii
fuerunt prbcreati. accusat , .cujus providentia legi .Deisubjicefe rion
JVones'tqriifaciat bonutii, nbn est us'q'uetid uiiiim. potest. Lex enim oslendere hovit _)e"ccatum:'non
Rec Apostolus. lteiri si non est, qui faciat bbiium", tamen ostendit, qualiter debeatdbservari: el ileruin
qiibmodo iriferius 'pleberiishairi afgiiit devorantes, - punire noxia, nori dans veniam pcenitenli; Christus
ct inopuni cbhsiliifmconfuridenles? Plebs enim Dei
si bbriuiiiriorifaciebat: maxiriiecum • autem remissionem peccatorum donat credenlibus,
nori eral, jusia
'
Ibideni generatio appelleluf. floc magls ad psaimi et docet quonibdo debeant cafriis vitia vilari, atque
expositionem pertinet, quam ad Apbstbli cahsam. prudentia resecari.
' Per
est
Sepulcrutnpalens gtiltur eorurii. Feibie doctri- tegemehim cdgriitiopecciti. Non rcmissio est
.jisesuse, et adulatione contaminans, et interficiehs 'peccati, sed cogriitio. Ideo eiiini pef legem quid sit
audiehies. Ideo enirii sepuicfurii diligenler 'cliiudi- peccatum, agnoscitur : quia aht in oblivioueeral lex
kir. ne adhuc viverilibifs eklialatiorie siia generet iiaturse': aut anle legemliiterse, leviora qusequenon
^eiterri. cognoscebanturessc peccata, id est; qua3aliis non
"
G6I COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD ROMANOS.CAP. IV. 662
nocebant : ut concupisceniia, et csetera \. ah Apostolo : Exclusa est. Item, Judseus interrogat.
" ebrielas,
'
hujusmodi. Per quamlegetn? Factorum? ifl est, per naluralem.
. JVanc auleni sine legejuslitia Dei manifestalaest. Opera legis refelluntur ab Apostolo. •
IIoc est, qiiod dicit : quia justitia. quse-in Ghristo Non. Sed perie^efnfidei. Per quam legem ? Facio-
manifestanda erat, in lege nalurali non efat cognita. rum?"Norijsubauditurj est: sedperlegeni fidei: Le-
Testimonia aulem legis Moysi et Prophetarum aii- gem, dieit staihiiifidei, termihuni; iiob est, novuni
sine • ' -
nuntiationeprsedicaiitur. Itein lege litter-eju- Tesiamenlum.-
stitia manifestata: quse nobis gralis a Deo donata , Arbilramur-eninijustificarihoriiihetiiper fidemsine
est, non hoslro labore qusesita, et apertius per operibuslegis. Cerll sumus, vel judicaifius. Abutun-
exetnpla Ghristi; evidentiofa' patefacta_quselatebant tur quidaih libc Ibco ad destructionerii operum ju-
in lege. - "
sliliavsblatri fideih posse suffieerCaffirmanles:cum
Testificataa Lege et Proplielis."SiVe jusiilia Iisec tamen alibi*dical ApoSiolhs: Si liabuero onihem fi- -
pfsedicata est a Lege el Prophetis : iii novisslniis dehi, ita ut montesirahsfefani: cliaritateni atitein
temporibus esse ventura : sive ,cognitio peccali a non habeam, nihil roihi prbdest. ln qua-charitate,
"-
Lege felProphetis testimonium accepit. _ alio loco Iegis asserit pleniludinemeontineri, dicens:
Jttstitia autefhDei per fidemJesu Chrisli-,in omnes B Plenitudo legis fest charilas. Quod si ha~c eorum
et siiperomnes,qui creduntin eutn. Jus'tilia'_quftcie- sensui videntur esse contraria : sirie q_iiibusoperi-.
ditur Chrislb. bus legis ApostolUs justilicafi hominem perfidem
' Non enimestdislinclio:Iriter JudseUmet^Grsecum.
dixisse cfedendris 'est, scilieet circumcibibriis,vel"
Omnesenimpeccaverunt,et egent glorid Dei. Quia, sabbali, et cselferofiimhujusriiodi: hon absqliej'u-
non babentsham'.* stitise opeiibiis', de quibus beaius Jaeobus dicit : Fi- •
Juslificaligraiis per yfatiam ipstus. Sine iilla opb- des sine operibuS moriua est: hic autem deillo di-
rum actionepef baptismum, qiiodoriinibus horl nie- cit, qui ad Cliristuhi veniehs sola, cum primum
renlibus gralis peccata dohavit. credit, fidesalvatur. Addendbauienij epSribuslegis,.
Per redeniptionem,qumestju ChrisloJesu. Qua nos osiendit esse etiam gratise opera.
redemit sanguine suo de ihorte : cui per peccalum An JudmorUniDetis tantitm? Nonne el gcntium? ,
vendili fueranius: seCuriduinIsaiam dicehlem :Pec- Numquid Judaeossolos Deus creavif.aut doillis sri-,
calis vestris venundatiestis. Quam mbrtfjmChrislUs lis curain gerit? Nariiet gerilfespdcaveriini, et vos;
vicit quia hon peecavit. Omnesauleni rei eramus' et Sivos converlihiini, et illii Si yobis v6nitGlifisius'
niorils : cui se ille iudebite iradidit, ul nos sub san- ex lege proniissus, etillis'. Nam et frer|ttenter Pro-
guine rediraeret. Dhde Pfoplieia prsedixerat: Gfatis ->phetffietiam de Judaiorumvocalishe dixerunt.
venundati estis, et sine pecunia redimeiriirii. Hbe* Immoet gentium.Pulchfe niodtimservavit in ver-
est, quia nihil pro vobis accepistiss et,-Ghristi esiis bis. Imihodixit: utostehderet niagis fenteS, quam-
sanguineredimendi. SimUlilliid iifetahdum-,qriia re- vis non eraritfeirchihcisi'.Et Abraham anlc >circuni-
demit nos_ non cifiit: quia ante pef fiatufam ipsius cisiohem justus. Et feddit faiiohem, nb Judseos
fueramus, licet sihiiisiiosifis ab feoalienati delielis;' excludere videreiui..'
Tunc sahe frucluosa erit redemplio nbslra, si pefe- Qtioniamqilideniunus esl Dews,quijusiificati Ulri-
care cessemus. que uni Deo, e't uhi Chrislb eredidistis.
Quemproposuil-Detis.Ih prbmplu arite oculos prn- CircumcMoriemex fitie; el prmpuliumper fidem.,
nium posuit: ut qni fedimi vuit, accedat. Ipsum est ex flde et per fidem: sed-usus SCriptura-
Propitiaiorem per. fidem iti sanguiite ipsius, nd rum liic eSt-,tit in iisdem causis mallent mutare,
ostensioriem justitim sum.Vt propitieluf eis.qui ere- quam repetere sennonbm : siCutih Danielfescriptum
dunt se ejus sahguine liberahdbs. est: Propter Abraham servum tuum; et.isaac dile-
Pfopief r emissjorienipfmcedetitium 'deticiofumi- Pro- ctum tuum, et Israel sanctum.luum.
'
pterea passiis est Chrisltfs, ul pfbposiitirn D'eiseda- Ltgemergo desirriimuspeyffdem?Absit.Sed legem
ret: quo tandenipuriire-dfeerevferatpecfeatores. ) statuimtts.Non contraria sibiApbstolus dicit; supe-
In suslentationeDei, ad ostehsionemfasliiioi ijus rius asserens exelusam esse umbfam, et lypum le-
in libclempore-.Yiilt tjsteiideveDeiim fjuidem ad boc gis pfsesentiveritate ': nuiic ameih ihfert approbhre"
exspectSssfe-, ultamdeihsefeofrigereht delinquentes., se legem, ihquo ipse teslitooniuiii.pet.liibet. Abfa-
Ulosvero hiale usbs patientia Dei, iri majOraprolai ham, non ex operibus legis, sedex fiiib justificatus
psos esse peecata; Uiide Job ilie juslissiriius stio. esf. Item. legem ergb, ijuse«ircumcidi prseciplt, su-
-
tempore ait dfepecfeatbre Dedit ei Deiislocum poe» perftuam judicamus. Absit. Ifnniq slarfe faciamlis, -
niteniise : et iilfeabutiiuf eo in superbia. dumpfobaaius yferumesse.quod dixit : Ifegemlegf,
Ut sit ipsejusitts,-& juslificanSeiirii,qui 'ex fide bst tesiamenlum testafrieiito,'circutricisionfeihcircumfei-
Jesu Christi: Qiii soliis inventus fest-,et "queiiiSpse siohi successiifam. ' '
" : "•
justififeavefit: nbn ex operibus, sed ex fide. CAPUT IV. _.
Ubiest ergogloriatiblua ? Exctusaesl. Ad JudseUtti Qtiid ergo tiicemuSinvenisspAbrahain. Revocavit
loquituf : ne glorieris te ojieribhs nieruisse Justi- illos ad caput eircumcisionis : ul quod isiitio C0tilSti=
,tiam. Item iiiterrdgalio Judsi "est,-E. i-egponiietlir tuerit, adhibeaiur iu .toto. , , .
" S. BIERONYMlOPERUMMANTISSA. 664
"665
Patrem nostrum.Patremsecundum carnis eircuni»Ajustitiam. Omnes enim eonfitemur, et eonsenlirmis:
cisionem. Nam fides in mente consistit. ut quod ratio de Abraham invenerit, hoc de cseteris
Secuhdum carnem. Dicens sefeundum carnem , observemus.
ostendit traducem carnis esse, non animse_. Quomodoergo repulata est ei: in circumcisione,
Si enim,Ab'rahamcx operibuslegis juslificatus est. an in prmpuiio?Yideamus utrum circumcisioesju- ,
Si ex eo, quod se circumcidit, juslifieatus est, nihil slitia, an justilia ex circumcisionesit nata.
illi Deus doriavit, sed ex se liabuh, gloriam. Aliter *; Non in circutncisione,sed in prreputio.[Quia ante
Si jussa perfecit, apud semetipsum habet gloriam, juslus quam eircumcisus.
non apud Deum. - * , El signumaccepitcircumcisionis.Nedieerenl: ergo
'
Jlafie*.gioriam, sed non apud Deum. Dicens, habet superflue circumcisusest: signum ait esse justilise,
gloriam, sediion apud Deum : ostenditeum ex ope- non augmentum.
ribus suis gloriam habere, et non ex Deo. Signaculumjuslitimfidei, qum est in prmpulio. Si-
Quid enim diatt Scriptura ? CrediditAbrahamDeo. gnaculum accepit illius justitise, quam praepuliati
Tam magna fuit fides Abrahse, ut et pristina ei pec- fides meruit. Perfeeta enlm fuit, ut signaculumme-
cala donarentur, et sola prae omni justitia doceretur reretur. Semper enim res plena signaiur. Sive ut
accepta, et tanto deinceps amore flagravit, ut su- B osienderet, quam justus et fidelis esset, qui-dolorem
per oroiiia se opera prasparet. sibi ex mandato Dei dubitavlt inferre. Non pulelis
Et teputatum estilli adjustitiam. Etideo habet glo- superlluum, quod ab essentiarumDominojubebatur:
riam apud Deum, secundum quod lex.probavit. sicut nec parricidium credidit impium, quod fons
Ei autemqui operatur, mercesnon imputalursecun- prseceperatpietatis.
dum gratiam, sedsecundum.debitum.Debitoris enim Ul sit pater omniumcredeniiumper prmputium,ut
esl facere, quae jubenlurret nisi paruerit, damna- reputelur el illis ad justifiam; et sil pater circumcisio-
tur: si autera fecerit, non habet gloriam, quia inuti- nis, non Itis tanlum, qui sunt ex circumcisione,sed et -
lis adhuc servus dicitur, qui nihll amplius, quain his quiseclantur vestigiafidei, quceestin prmpuliopa-
quod prseceptum est, operatur. .Aliter : Non illis tris nostri Abrahm.Ut omnes qui ex gentibuscredunt,
gratis donatur justitia, seu merces redditur operum filiisint Abrahse: dum et illis sola fides ad jiistitiam
pristinorum. reputalur. Erurit ipsi circumcisi, sed eorde. Sive
Ei vero qui non operatur, credentiautemin eumqui quia in prseputio j"ustusfuit, ut esset incircumciso-
juslificat impium, repulatur fides ejus ad jusliliam. rum pater : et circumcisus justus permansit, ut eir-
Cbnvertentem impium, per solam fidem justificat eumcisorumjustorum fieret pater.
Deus, non opera bona, quse.nonhabuit. Alioqninper G Non enim per legempromissioAbrahm, aut setnini
impietatis opera fuerat puniendus. Simul attende, ejus. Hic enim legem ipsam circumcisionemappellat;
quia non peccatorem dicit jusiificari per fidem, sed eo quod possit omne prreceptum,lex inlelligi.
impium : hoc est nuper credentcra asseruit. Ut hmresesset mundi: -sedperjusliliam fidei. Sive
"
Secundum propositumgratim Dei. Qui proposuit ut in semine ej'us,quod est Christus, benedicerentur
gratis per solam fidem peccata dimittere. omnes genles; quseilli in hsereditatema palre sunt
Sicut et-David dicit beatitudinemhominis. Magna datse. Sive, ut cum eo recumbanl genles in regno
beatitudb est sine labore legis el poenitentise,Doraini ccelorum,
gratiam promereri: sicut si quis aliquam dignitatera Si enim qui ex lege, Imredessunt: exinanita est
gralis accipiat. fides, abolita est promissio.Si illi soli ut vos vultis _
Cui Dmsaccepto fertjustiliamsine operibus.Ad hoc circumcisi hseredessunt, non implevitDeus promis-
fides prima ad jusiitiam reputatur, ut de prseterito sum Abfahas,ut pater esset mullarum gentium : el,
absolvatur : et de praesentijuslificetur, ei ad futura si ita esi, jam videbitur Deosine causa credidisse.
fidei opera praaparetur. Lex enim iratn operatur. Quia injustis est posita, et
Beali quorum remissmsunt iniquitates, et quorum magis gravavit peccare volentes, quam absolvit, per
tecta sunt peccata.Bealusvifcui non impulavitDomi- D scienliam cumulando delicla. Si.enim casci esselis,
nus peecatum.Quodpceniletur, non tenetur : et quod peccatum non haberetis.
tegitur, non apparet, et idcirco minime imputatur. Ubi enim non est lex, nequeprmvaricatio.Ideo ex
Quidani dicunt remitti, per baptismum : tegi, labo- fide, ut secundumgratiam firma sit protnissio omni
ribus poenitenlise: non imputari, per -martyrium. semini.Non ei qui ex lege est solum, sed el ei, qui ex
Alii autem dicunt, remissis per baptismumpcccatis, fide est Abrahm,qui est paler omniumnostrum: sicut
augeri charilatem in Deo, quseoperit multitudinem scriptum est. Cum ergo fides exinaniri non potest,
peccatorum : et deinceps non sinit imputari, dum nec promissio aboleri': non*est ex lege bsereditas,
bonis"quotidie operibus, mala praaterita superantur. sed ex fide. Lex enim non donat peccata, sed dam-
Bealitudoergo hmcin circumcisioneianlummanet: nat: et ideo non polest omnes gentes filios facere
an eliam in prmputio? Yult islam beatitudinemtribus Abrahse: quia secundum quod omnes siib peccalo
temporibus assignare : naturse, et circumcisionis,et inventi sunt, omnes erant utique puniendi. Fides
Christianitatis. autem, dimissis per gratiampeccatis, omnescreden-
*Dicimus
emm:-quia reputata est Ajbrattmfides ad tes filiosefficitAbrah-e: sive quia non est quodpras-
60S -COMMENTARIDS IN EPISTOLAMAD ROMANOS.CAP. V. 666
varicelur,' ubi les non est: sive non est, quod vin-.A filiosesse soliJudseiputabant), ostenditratione,quod
dicetur, ubi lex necessaria non est. nbn genus, nec circuracisio, sed fldes faciat filios
Quia palrem multarumgenliumposui te ante Deum, Abrahse qui ex sola prima fidqjustificatus est., Qua
cui credidisti. Ante Deum, qui paier esl omhiumcre- ratione conclusa, pacenveos babere hortatur :_.quia
dentium. nemo suo merito, sed omnes aequalilerDei gratia
Qui vivificatmortttos.Hicmortuos ad generandum sunt salvati.
dicit, ut prassenticonveniat causie. Pacem habeamusad Detimper Dominumnostrum
El vocatea, qum non sunt, tamquamea, qumsunt. Jesum Christum.Yel subjecti sumus utrique Deo:
Quamvis et in principio vocaverit, quie non erant, et sivc pacem Dei, non tantum,sseculi, habeamus.
statim esse cceperunt: tamen hic de filii desperata JPer quem et accessumhabemusper fidemin gra-
conceptione significat, ouia jam non erant eis tem- tiam istam. Per quem accessimusprope , qui eramus
pora generandi. longe..
Qui contra spem m spe credidit. Conlra spem >na-. In qua stamus. Qui ante jacebamus.
turse est : ut centum. annorum"homo ex muliere Et gloriamur in spe glorimfiliorum Dei.Gloriamur
ajquejam fessa, quaeeliaminjuventule sterilis fuis- nos sperare filiorumDei gloriam possessuros. Tan-
set, semen suum sicul stellas coelicrederet esse fu-1B lumque est, quod speramus, quantum ex se nullus
turum. auderet: ne non spes, sed blasphemiaputaretur, eo
Ut.fieret pater multarum genlium: secundumquod quod multis pro sua magniludine incredibile videa-
diciumeslei: Sic eril semeniuutnsicut stellmcmli, et tur.
tamquamarena maris. Qui nec unius filii jam per se Non solum autem, sed et gloriamur in tribulationi-
essepoierat pater. bus : scientesquod' iribulatio patienliam operatur :
Ei non infirmalus est in fide. Quseritur, quomodo palienlia duiem probationcm. Non sohim in glorise
Abraham,j'am emortuo corpore, filiosde Cselurage- spe, sed etiam in saliiberrimistribulationibusgloria-
neraverit, qui de Sara ante non potuit? Idcireo -de mur, magnitudinem prsemii cognoscentes, sicut Ja-
Sara non genuit, quia et senex erat et sterilis : in cobus ait: Omne gaudium existiraale. fratres, et re-
illa vero quasi in juvene, cursu naluras.facile poluit liqua. Unde et gaudere debemus aliquid pali pro
generare. nomine Dei, ut acquiramus de tribulatione finienda
Non consideravilcorpussuumemortuum: cum fere praimium infinitum. Consideratione enim prsemii
centum esset annorum, el emortuamvulvam Sarm: nullum possumus condignum seslimare laboreni.
Nihil naturae considerat fides, quia omnipotentem Nam et scimus homines propter auruiri ultro sead
novit esse, qui dixit. , C beslias deputare.: quod tamen in seternum non po-
In rept-omissione etiam Dei non hmsilavitdiffiden- tuerunt possidere : quanto magis nos exemploApo-
tia, sed conforlatusest fide. Necde se, nec de senec- stolorum in trlbulationibus gaudere debeamus1 Quse
tutis impossibilitate, nec de promissionis riiagnitu- quidem cum sint temporales, seternani salutem ac-
dine dubitavit. quirunt: et a doloribus liberant sempiternis. Cum
Dans gloriatnDeo: plenisshnesciens,quiaqumcum- multi propter spem parvsesalulis,' et curam cor-
quepromisilDeus, potens esl et facere.Tamquam de. poris , maximossustinuerint cruciatus : nec tamen
recepto gratias agens.j, perfectam possunt consequi sanitatem ; quseeliam si _
Ideo et reputatumest illi ad justitiam. Quia tam provenerit, paulo post, morle inlefcedente, solveiur.
perfecte, et firmiter credidit. Habemus ergo unde honeste, et sine periculo glqrie-
Nonest aufemscriplumtatilum.propteripsum, quia mur. Magna enim gloria est de imis ad summa cre-
repttlalumest illi ad jusliliam : sed et propler nos, scere : de nihilo ad maxima pervenire : de limo ad
quibus reputabilur. Non ut ejus solura fidem scire- ccelum, et de servilute vocamurad regnum : si ta-
mus , qua Dominoplacuit : qui ideo eliam tentatus men omni sseculigloria, et jucunditale cenlempta,
est, ut et ipse se nosset, et nos sequeremur. _ in illo solo, quod nobis promittitur, glorieriiur. Quod
Credentibusin eum, qui suscitavitJesum ChristumTi D et si feceritis, tale est, quale si quis, nummo plum-
Dominumnostrutn a mortuis.Si tam perfecte credi- beo contempto,gemmararegiamconsequatur : quam-
derimus Christuma raortuis resurrexisse: quomodo quam nec sit digna comparatio, quia quamvis hic
ille credidit corpus suum posse ad generandum vivi- pretium distet: tamen manet utriusque corruptio;
ficari jammortuum. ibi yero incorruptibilibus corrupta, et aeternis ca-
Quitradiius esl proplerdeliclanostra, et ressurrexit duca mutantur.
propier justificationemnostram. Qui morte sua, no- Probalio verospetn: spes autemnon confundit.Spes
sira peccata abolevit : et in ea qualitale, qua mor- fulurorum omnem confusionem expellit. Unde pro-
tuus est, necessario resurgens apparuit, ut justitiam batur non habere spem, qui prasceplis confunditur
credentiumconfirraaret. , Chrisli.
CAPUT V. Quia charitas Dei diffusa est in cordibus nostris.
Justificali igitur ex fide. Pertractata causa quare Magnitudobeneficiorumexcilat in se magnitudinem
nemo ebrum ex operibusj'uslificafussit, sed omnes charilatis; quseperfecta confidit, et timere non nd-
ex fide (quod exemplo Abrahse probat : cujus se vit. ltem manifeste_hoGostendil : quia qusecumque
667 - S. BIERONYMIOPERUMMANTISSA.
668
hominibus &DeoPatre donanluf, per Spiritum sanc- _"> A contemnendo, sicut dicit Apbstolus: Seitis quia
tum tribuuntur. amicitia liujus mundi inimica est Deo: Quicumqiie
Per Spiritum sanctum, qui dalus esi nobis..Quo- enim voluerit arnicus esse sseculi liujus, inimicus
niodo nos Deus diligat, ex hoc Cognoscimus: quia Dei cognoseitur. Inimici ergo actibus, non natura.
non solum nobis per Filii sui morleni peccata dimi- Reconciliati aulem, quia conciliatinaturaliter lue-
sit, sed et Spiritum sanclum nobis dedit, qui j"am ramus.
osiendat gloriam fulurorum. Multo magisreconciliali,sdlvierimusin vita ipsius.
Ut quid enim Christuscumadhuc infirmi es.semus? Si per hibrfemChristi salvati sumus ; quanto magis
Ut quid indebite pro nobis mortuus est', nisi ut ma- iriejiisgloriiicabimurviia, si eanifuerimiisimitati!
nilesiaret suain charilalem : cum adhuc peccatorum Noh soluin aut/ini,sed et gioriatnurin Deo per Do-
et scelerufn lariguoribuspremeremur ? niinum nostrum Jesum Christutn, per quemnuiicre-
Secundumtempus.Secundum tempus infirmi, qiio conciliationemaccepimus.Non solum'riobis"Vita-da-
jam defecerat pene justilia. Sive quia ultimo tem- bitiir s6mpiterna, sed etiani qusedamsimilitiidoper
porepassus est Clirislus, sive ad tridui tempris, ut Chfisiiim promiiiitur divime glorise, sicut.dicil
prsedicebatur, est morluus. Apostoihs"Joanries: Nbnduiriapparuil quid erimUS,
Pro impiis tnortuusest : Yult ostendere, quia pro B ] qiioniam cum apparueril, similes ei eriraus.
'
impiis rnortuus est: ut ex berieficiorumcontempla- Propterea sicut per unum hominem.Si pcr ununi
tione, ej"usgratiam commendaret, et in mercato de- libiiiineihEvani, peccaluiriiritiavit in mundum, irisa-
licli, quantum eum debeamus diligere, demonsira- niunt', qlii dicuht: antequam fjeceperit diabolus
ret: et iaiito beneficioet sancto, an aliqiiid praspo- Eyaui, pecfeatumfuisse ih muhdb. Item hic ostehderfe
rienduhi sit, videremus: cuhi ille nobis Impiis nec vult propterea Christum passiim , ut qiii sequentes
vitani siiam prseposuerit, ne hecessariahi nobis de- Adam discessbfamusa Ded , per Chrisluhi recoiici-
'
negaret mortem. liareniuf Derj.
"Vixeniin pio justo, quis moritur. Ideo pro justo In huiie riiuridumpeccaiuininlravii, el per pecca-
diflicile mdriiiir, quia justus non tiabet ihori. fcro luhi, ihors: Exeriipioa vel fbrma. Quombdbcuhi iioh
inoritufb eriirii forle fnoritur alter. esset peecatuin, per Adam advenit: iia etiani cum
JSathpro bono forsilan, quis audeal niori? Bonus pene apud nullum justitia remansisset, pbr Chri-
ipse est, qhi et jiisliis. Dicit enirii alibi : Mandatum stum est revbcata. Et quoniodopef iliius peccatum,
saricium, et justum, et bonum. Forsitan autem, hoc rhbrs intfavit; ita et per hujus justitiam , viia esi
esi, tairi facile arideat, ne Illi iujuria fiat. - repafata iutufa, ribn pfsesens.
Cominendatautetti ckariiatemsuarii Deus in nobis. " Et.Ua in otnneshominesmors pertransivit.lyDuin
Amabilem facit, eum insinuat quaritum rios"diiigat: ita pefecaiit, et simiiiief morihhtuf. .Nrfiifenimin
qiiahdo enim indebite aliquid prsestatur, tunc Abraliarh, et Isaac, et Jaebb perlrahsiii de quibus
maxiriie chariiatis cohihiehdatuf. Quidenim tam in- dleit Dbriiihus: Omnesenim illi vivurit. Hic auteni
debite, qiiam ut sine "peccatoliomimis prd servisim- ideo dicit onmes.morluos, quia in miiltitudine pec-
' piis mbreretuf : et iiiiiversiiaiis
cqhditor iiignaretuf catofurh nqri excipientuf pauci jusii, sicul ibi : Non
a*pparefein' hbmihe, et coriienini prb feparatione est, ijui faciat bbfium : riori est usqiie ad iihuni. Et
'
propriae crealufaa? omnis homo mendax. Sive in Cosorilnes pertransiii,
fQiioniam si ciimddhucpeccatofesessein'ussecundum qiii buinahb , ribii ccelesti riiti vivebant. Item nunc
-femptts.Notahdiiiriquod plerumqiie Apostolus cre- Aposiolus mortem aninige sighificat: quia Adam
^dentesjani Iri 'Christofuisse peccatores, dicens, Jani praevaiicans moriiius est, sicut -et Pfopliela dicit:
hori esse significat: ut qualiter se exhibefe debeaht, Anihia, quaj peccat, ipsa morietur. Transivit enim,
fecbgripscant. etih omnes homines, qui naturalem legem prsevari-
Cfirisluspro nbbisrtiofiuusest: triultoigitur magis cati sunl.
justificati ttuiic. Si peccaiores tantiiriidiiexit: quaiitb lu quo otnnes p'eceaver'unl.Hocest In eo, quod
riiagiscustbdietjusios 1 " omnes pecfcavefunt,exemplo Adse
peccarit.
Iri sanguineipsius stilvierimus ab ifd per ipsum. tJsque ad legem ehifn peccatum erat in mundo.
Non .ihimalium sicut in lege. Caveairihsefgo, ne Lex pebfeativiridex advehii : anle cujus iadvenlum
'peccando euni pbiluluiri dicahius': slcul 'dicit ipse libefius, vel praesehtis vitse longiiudine fruebantur.
Apostolusad IIebfa30s. ] Erat quidem anle legempeceatum,sed nonitaputa-
Si enim cum inimici essetnus, reconciliati surrius baiur esse pefecaliiin,quirl jam pene oblilteratuni
Deo per triortemFtlii cjus, Ppccalbfes' Inihiici sunl fuerat in nattaa. lleni 'dicens: Usque ad legera,
a Locum liunc Mafius Mercator de Pelagii librb
iii!,de quibus Dotninusait: Bi oihnesvivunl.His au-
sic reciiat: Exemplo, inquit, seu imagineusus esl: tem, inquit, proplerea dicil omnesmoriuos, quoritam
iqnittsicut c'umnon essetpecctttum, perAdam subin- mulliludine peccatorum non emcipiunturpauci jttsti:
travit: sic et cum non rematisissetjustitia apud ali- sicut et ibi inquil: Non est qui faciat boniiatein,non
quem, vita pefChrisium feparata 'esl. est risque ad unutn. Et ilefum illud inquit: Omnis
Jl Hunc idem Mercitor locum ila refert: Cittn sic, homoniendax.Aut certe in ilios omnespsrtransiit, in-
inquit, peccanl, similiter et moriutitur,.Neque enim quit, quihumanoritu, non cmlesti,sunt conversa:i.
aufin Abraham, aut Isaac, aulJacob mors pertrans-
669 COMMENTARILS IN EPISTOLAMAD ROMANOS.CAP. -V. 670
Moysisigniflcat :lnferens -aulem",peecalum nonim- A Nam non sicui delictum, ita el donum.Ne in forina
piilaiur cririi lex nori est: naluralem iteriiiu osten- aiqualilas pularetuf.
dit legeni, per quam prievaricatus esi,Caih : et jiosj Si enirti unius delictq mulii mortui sunt: multo
ipsum, qui naturalerii legeni.praevaricatisuht. magis gralia Dei, et donumin gfqtia unius hominis
Peccatum ditleinnon impulabaiur, ctiriilex riories- Jesu Christiin plures abundavii<=.Hicnianifeste do-
set. Quomodo niors regnabat, si nori iniputabaiuf cet: quia non genefalilef de omni liomihe dicit, ili-
peccatuni?"" hisi siibaudias, ih praeseritinbn imputa- cens : unius delicto , mulii nibrtui sunt: quia corii-
battif. " .
muni et naturali morte : rion solum peccantes , sed
Sed regnavit morsab Adam, usque ad Moysen. et jusii moriuritur a.
Sive dum noh esset, qiii iriter n justum et injjustum Et nonsicui per unumpeccaium,iia et donuni. Sed
anle distingueret, putabat mbrs se briinihusdoihi- afnpliiis.
hari. Sive hbh solurii ih ebs , qiii brsecepiuihsiciit Nam judicium quidem ex-uno in cbndenihatiohem.
Adam'tfansgfessi suht: hbc est de,filiisNbe, quibris Ex imb jrisio peccante, prbcessit judlciurii moftis.
jussiim est, ne ariimamin sanguirie hianducarent: Graiia autem ex multis delictisin justificationem.
et de filiisAbrahai, quibus eircumcisio mandalaest: Quia non inveriit Adam multaih justitiani, quani
sed eliam in-ebs,qiii siiie praeceptblegeiu cbnlehip- "Bsuo exemplo destruerei: Clirisliis"auteiri gfatia
sere haiurife. sua muliorum peccata dissdlvit. Et Adam solafn
Etidm in eos, qui riohpeccttvefuntiti simititudinem formaih fecit delicli : Clifistiis"vefb el gralis pec-
Adm.Hi hbh in siriiilitudi- cata ei dedit "
'pimvaricatibhis siint, qiii reriiisit, justilise exempliiiii.
nem prsevaricationisAdsepeccaverunt: qui per ria- ' Si enim uhius deliclb mors reghaiil peftinilih:
iiifaleni legeih irahsgfessi surit, et iibh sicut Adarii inulto tnagis abundaniiamgfalim, et doriatibnis,* et
per mandatniri. juhtiiimaccipiehlesihvit'd,'regiiabttntperithuihJesum
Qui estfofmd futuri. Sive ideo forma fuit Chfisti, Ghristum. Quare*mulfa peceiita dihiisit, abundantia
quiaisicut Adam sine coitu a Debfactus "est: ita donationis Spiritus' sancti, qiiia inilta sunt doiik.
ille ex virgihe; Spiritii sahctd opefanie, pfocessit. Ipsa eiiihi jhslitiadbnaiiif per baptismiim, nbh ex
Quidam rJicuhtfofma fecohtrafib, lioc"est: 'sibut ille inerito, K*c: pbssidetuf. - ' - - <. • , -'
>>>,i., , ,
peccaii capiit, ita et iste justitise. Ttehi foriria Igitur sicut pef unius delictum iti omrieshbmihes
Cliristi Adamfactus est. Siciit eiiim Adani pfiriius iti cohdenihatibhem: sic et per unius jusliliaih \n ofri-
maridaluih Dei pfaivarifcaris,exempiuni est legem nes hominesin justificatiohemviice.Mors ifegriavit-:
Dei prsevaricarevolentibus : sic et Christhs Voliin- subaudiliif, ita ei per justificatibnfehigratia fegna-
tateni Patris ebniplehs. exfehiplumSst imitari eum C vit. Iteuique siipefius dicit: NuhiquidiniqtiusDeus,
cii_)ieiitii)us. qui idfeft iraih ? Et,adjecit': Absit; quohiodo pbtfest
J
° Apud eumdem ex Pelagii libro, Sive cum non ,paucissimos0es legi Pelagii,qu(edamscyipla;viri. ut
essel,inquii, qui hiter jtistuin et injusluin discefneret, audio, sancti, et non parvoprovectuChrisliqni, qum
pttitibdtmorsseoimiiBiik dbniitiari,siiiei)i ebsqiiithan- in Pauli apostoli episiolas exposiiiotiesbfevissitrias
datum ittmquamAdath prmVaricalisitnt, Iwc est, de conthierent, aiquc ibi cofripeii,cutn ad illum venisset
filiis Noe, quibusprmceplutnest, ut animamin san- locum,;ubi dicil Aposlotus,Per unutn \homiriempec-
guine non tnandiicarent, et de filiis Abraham, guibus caiutn.intrassein mundum, et per peccatumniortem,
circumcisiomandalaest: sed elin eos quiprmter man- atque itd ;n bttihpshomines"perlransisse, quathdam
daiufn iegemcon'.emps'erant riaturaleni. eoruhi 'argrifriiVitaiionem, qui negantparvhlospecca-
1 ldeui legerat: QuoniamsiciitAdam.prwlercoilum luinvriginaleyeslare;:...:.; Sic ergoilltt argumentaiio
', a Deo fetmaius est: sic et Christus exvirgine.Jabri- popta est: Hiqutem, inquit, qui contrafrqducempec-
catiie Spiritu sancto, processii~;_~sive sicui qujdaiiidi- cati£uht, iiaulam irtipugndfehitutilur: Si Adm",in-
cunt, fonnad conlrario, hoc est; ul\icut'ilie cttput quiunt, peccalum etittmtioh peccantibdsnoctiil, ergo
.peccaii; sic iste caput justiiim esf. SEDKONSICOTDE- el Chrislijuslitia etiamnon credentibusprodest: quia
LICTOH, ITA.&i poKusi.Ne in formq, inquit, mqttalitas simililer, imnioet magis dicit per nnum sqlvqri,quatn
pulareiur. , , ... per unumante perierunt. Eaderriplenius Mercaioi?re-
c Ajitcr aPelagioexpbsituih lofeiimIaudatus auc- citat: Hiauletri,qui conlfaXrdducem peccatisentiunt,
-lor iiivenit, Pltts Valuil;inquit Apos.tolus,gratia in aliler ebs qui tiefendunttraduceminipughareconanlur.
vivificando,quampeccatumhi occidendo: quiaAdam Si peccatum,inquii, Adm,eliam[non ppccantibusno-
-se solutn et suos posteros interfecit; Christus vero, .r. ctiit, ergo et Clirislijuslilia non credentibus prodest,
el eos qui iunc efahtin corpore,el eos 'quipbslea fu- 'qubhiam similiter, hnrito pius dicit Apbstoltisper
turi erant, liberdvit; Cui verienoaiilidblum ipse de unum liberafi, quam per unum aiile 'perieruttt.Dehide
suo bis verbis addit: Hic sollicitus catholicus lec- dicunl, inquit: Si baplismusmundat .antiquum illud
_tor notet, quid dicat, Adamnon sibi soli.sed el post- veternosumque.peccalum,, qui de duobus baplizalis
"eris "siiisndctiisse. "Teriesupefioreni defihitioriem 'nali fueriiit, debeni hoc cafere peccato. Nbn eriimpp-
ejus. Posleros enim hic dicit, IIOIIomnes omniifb, tueruntad poslerostransmitlefe,quod ipsi thinimelitt-
-et ubiqueibtos bominesIsesosillius peccato; sed il- buerunt. hihbc addunt, ihqait;quoniamsi animarton
.los lantum, qui per jmitationcm similiter suis nec- est ex iraduce, sicut nec est, sed sola caro Itabeltrp,-
' catis el propriis faciisunl rei prgevaricaiibnls,'sicilt ducempeccati, sola_etpmntlmmerdlur. Injuslum 'est
Adam, qui sihe dubio "iiipsi proriepote'se'jus et post- 'erittti,ut iiodieridtdanhtta hoii'efcniassti'Adm,iafn'ari-
eri esse invfenluntur. .. .tiquumpeccalutn-.portet aiierium: quia nec ralionabile
d
,., Huc etiam.spectasseyidentur, qua3.inipugnat est, utDeus, qui propfia peccata dimitiit, unum~im-
S.' Augastiriusliii. iiide' lieccatofum Meriiis.et Re- "puletulienum. _
mjssione sub cap. i iuitium: Verwrii, iriquit, 'post
671 • S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 672
unius delicfo Adse, omnes homines condemnare? _Lrium consepeliamur Christo, criminibus morienles,
cum nec unius Christi juslitia, omnes homines ju- et renunliantes prislin» vitse : ut quomodo Pater
siiflcati sunt? Omnesaulem dicens, non generaliter glorificatur In Filii resurrectione, ila el per nostroe
dicit, sed uniuscujusquepartis significat raulliludi- conversalionisnovitatem ab omnibushonoretur : ut
nem. Alioquin inveniuntur omnes homines juslifi- ne signa quidem veteris hominis agnoscantur in no-
cati in Christo , sicut et in Adam condemnali: et bis. Nec enim aliquid velle, aut cupere debemus,
non erit ultra, qui puniatur. quod volunt aut cupiunt, qui nondum sunt baptizati,'
Sicut enitn per inobedienliamunius hominispecca- et quicumque adhuc veteris vitse erroribus impli-
toresconstituti sunt multi: ila et per unius obedien- cantur.
tiam jusli constituenturmulii. Sicut exemplo inobe- Si enim complantalifacli sumussimililudini.tnortis
dientiosAdse,peccaverunt multi.Grandeenimcrimen ejus, simul et resurrectioniserimus. Si consepulli su-
Inobedientiseest, quod tantos oecidit. mus nunc, et tunc resurrectionis ej'uspoterimus esse
Lex aulemsubinlravit: ut abundaretdeliclum.Quia parlicipes_ et si Ifuerimusnovi, et immutati in con-
naturalem legerii habentes Hebrsei et scribse accepe- versatione, similiter novi el immutati erimus in
runt, propterea dicit, subintravit. Ipsi enim ad ma- gloria.
jorem mercedem accipienteslegem, per suam negli- B Hoc scienles, quia velusItomonoster. Qui veterem
genliam non custodientes „ in majus ceciderunt hominemterrenum Adamimitando peccabant.
delictum, ne dicerent, sed nobis lex peccalum dimi- Simul crucifixusest. Per baptismum te crucifixuni
sit: non, inquit, venit dimittere, sed demonsirare intellige, qui membrum de corpore ej*useffectuses.
delicta. Et dum scienler peccalur, ccepit abundare Et ille quidem innbxium corpus appendit, ut lu
delictum : quasi si dieeret: ut video, lex peccatum noxium suspendas aviiiis^ in quo mysterio Moyses-
non abslulit, sed adjecit : non tamen suo vilio, sed serpentem asreumin deserto suspendit.
illoruni ; subintravit, hoc est.subito inlravit, et ita Ut deslruatur corpuspeccati: ut ullra non serviamus
contingit ut abundaret delictum. peccato. Hoc est, ut omnia vilia destruantur, quia
Ubi autem abundavit delictutn, superabundavitet unum vilium, membrumest peccati: omnia, corpus
yratia. Sicut ait Salvator : Cui plus dimitlitur, am- totum. Christus non ex parte, sed integer est cruci-
plius diligit. Manifestataest enim quanlitas peccali, fixus. Sive ut corpus nostrum destruatur a servitute
ul sciretur gratisemagnitudo., et redderemus cora- peccati, et fiat justitise niancipium, quod solebat
petens debilum charitatis. esse delicti. Omnisenim quifacit peccatum, servus
Ut sicut regnavitpeccatumin.mortem, ita et gralia est peccali.
regnet per justitiam in vitam mternam, per Jesum C Qui enim mortuus est, justificatus est a peccato.
ChristumDominum rioslrumiSicut abundanter con- Hoc est, _alienatus est a peccato. Mortuus enim
firraatum est regnum peccati, per conlemptumlegis : omninonon peccat. Ita et qui natus est de Deo, non
ita et regnum gratise confirmetur, per multorura peecat. Crucifixus enim omnibus membris dolore
remissionem peccatorum, et indesinentem deinceps occupaiis, peccare vix poterit.
iustitise actionem. Si aulemtnortuisumuscum Christo, credimusquia
CAPUT YI. sitnul eliam vivemuscum illo. Si commortui non
Quid ergo dicemus? Manebimusin peccalo: ut gra- sumus, nec convivemus : quia ejus non sumus
lia abu.ndet? Absii. Qui enim mortui sumus peccato. roemhra.
Ne non intelligentes dicerent : Si gratia crescit in Scienies quod Chrislus resurgens ex morluis, jam
magniludine delictorum, peccare debemus, ut possil non tnoritur : mors illi ultra non dominabilur. Ila et
magis ac magis gratia abundare. Absit. Ego de illis nos si hic volurilatemortui fuerimus : secundam non
dico, qubs ita fides invenit, non de nobis, qul jam timebimus mortem. Sive jam non potestis iterum
mortui sumus peccato, ut gratia viveremus. baptizari, quia Christus non potest pro vobis iterum
Quomodoadltucvivemusin illo ? Yult tam firmum crucifigi : sicut dicit ad Hebrseos : Impossibileest
esse bapiizalum, tamque perfectum. D eos, qui semel illuminati sunt, etc. Quibus non poe-
An ignoratis,fralres. Aut numquid nescitis ipsum nitentiam negat, sed iterationem baptismi diffi-
sacramentum baplismatis. tetur.
Quia quicumque<baptizati\sumus in Chrislo Jesu, Quod enimmortuusest peccato, morluus esl semel.
Tribus modis baptismum accipitur in Scripturis : Quiaipse peccata nostra portavit, et pro hobis doluit,
Aquse,et Spiriius sancti, qui et ignis appellatus est, ne de csetero pecearemus.
et sanguinis in mariyrio, de quo Salvator dicebat: Quod autem vivit, vivit Deo. Yivit in gloria dei-
Baptismo habeo baptizari. tatis.
Inmorle ipsius baptizati sumus.Utilli commoria- Ila et vos exislimate-vos mortuos quidemesse pec-
mur in baptismo. cato:' viventesautemDeo, iriChrisloJesu. Quasi mem-
Consepultienim sunvuscumillo per baptismumin bra ejus semel vos seitole commortuosdebere j'am
tnorlem: ut quomodoChrislussurrexit a mortuis, pet sempervivere Deoin Christo, in quo vita nostraabs-
gloriam Patris : ila et nosin nbvitalevitmambulemus. condita est apud Deum : quem induit: ejus sequa-
Ostenditnos propterea ita baptizari, ut per myste- mur exemplum. . v , __,.
C/3 COMMENTARtUS lN EPISTOLAMAD"ROMANOS. CAP. VII. ffil
Non etgoregnetpeccatumin vestromorlali cqrpore, 1A virej"ustitise, quam peccato, cui ante servislis : ego
tit obediaiis concupiscentiisejus. In corpore morlali. tamen concedoinfirmitalivestrse,uttantumjustiiise
vivile, ut immortales. Et uiiomodo regnet peccalum servialis. Sive ita: humana j"amratione dignaloquor,
in corpore, exposuit, per obedientiam seilicet, et quod omnes mecum sentire possent, et nullus ab-
consensum. nuere.
Sedneque exhibealismembravesiraarma iniquitalis Sicut enim exhibuislismembravestra servireimmun-
peccalo.Unumquodquemembrum, si officiumsuum ditimet iniquitaii, ad iniquitalem: ita nunc exhibete
iu malos usus veriit, arma iniquitatis efflcilurad membra vestra servire jusliljm, iti sanclificalionem.
juslitiamexpugnandam. Simul nolandum quod homo Quia quidquid anima carnaliler geril, carnaliter de-
membra sua cui velit parti exbibeat per arbitrii pulatur : si autem caro spirituale opus faciat, totus
libertatem. homo efficitur spiritalis : ut est illud : Corpus quod
Sed exhibelevos Deo,tamquamex tnortuisvivenles. corrumpitur, aggravat animam. Nos .exhibuimus
Tamquamqui jamresurrexislis, quia tunc nec car- membra nostra servire peccato ; non sicut Mani-
naliter vivitur, nec peceato. chsei dicunt : naturam corporis insertum habere
Et membravestraarma justitim Dep. Ut oculus qui peccatum.
anle videbat ad concupiscendum: nunc videat nu-'.B Cutnenhn servi esselispeccali,liberi fuislisjustitim.
dum ad vestiendum. Sic de reliquis membris ad- Hoe est in nuilo ei penilus servientes: ita et nunc
verte. liberi eslote ab omni peccato.
Peccatum enini vobis non dominabiiur. Non vos Quemergofruclumhabuististtincin illis, in quibtis
vincet peccalum. Non enim eslis parvuii, sed per- nunc erubescilis?Natn finis illorutn mors est. Nullus
fecti : quasi psedagoguspuero. Noli faeere vilium slne dubiofructus est in ea re, quseper poenitenliam
sermonis; non enim adhuc audis grammaticum, sed erubesciliir. Omnis enim qui cogriqscil bonitatem,
oratorem, sive non debet dominari. Itera non quia in pristinis aciibus erubr-scit :' quicumque autem
impossibilesit peccare his qui gratiam aeceperunt: erubescit jiisliliam , fruclum ejus ignorat. Ergo qui
ideo dicit,"peccatum in vobisnon dominabitur. peccant, nec in prsesentialiquern fructum habent,
Non eriimsub lege^estis,sed sub gralia. Sed bene et moriem perpetuam In fuluro percjpient. Qui vero
sciens, quia hi qui sub gratia sunt, alieni sunt a serviunl Domino,et in prsesenti fructum habent, do-
niultis, et a diversis prssceptislegis, et ab oneribus num Spiritus sancti: et in futuro vitani seternam.
ejus ; qusedata est propter duriiiam cordis Judseo- Aliter : Quare fructum in actioneillius rei habuistis:
rum, ut est illud : Leprosam domum deslruere, et in cujus etiam recordalione verecundia est?
longe a civitate in locum immundum projicere. Qui G Nuncveroliberalia peccalo: servi auletn facti Deo,
enim participessunt Christi gratise, didicerunt quem- habeiis fruclum veslrum in sanctificationem: finem
admodum oportet vincere passiones, et Deumdili- vero, viiam mlernqm. Hoc ipsum ideo fruclus est,
gere ac proximum suum, sicut scripium est : Non quod vivetissanctiflcati per baptismum.
enim estis sub lege, sed sub gratia : gratiamvivendi, Siipendia enim peccaii, mors. Qui peccalo militat,
et doctrinse prsebuil exemplum. remunerationem accipil morlem. Item prsemium,
Quid ergo ? Peccabimtxs: quoniamnon sutnussub quod offert ad deceptionemnostram, hoc mors est.
lege. Ne dicerent: Ergo cessanle vindicta legis, im- Gratia aulem Dei viia mterna.Non dixit similiter,
pune peccamus. slipendiajustilise: quia non est antequamremunera-
Sed sub gratia ? Absit.Si peccatis, sub gralia non tur in nobis. Non enini nosiro labore qusesitaest,
eslis. sed Dei munere condonata.
Au nescitis, quoniain cui exhibelisvos servos ad
•obedientiam, servi eslis ejas cut pbedistis, sitie jicc- CAPUT VII.'
cali, ad mortem: sive obedilionis, ad jusliliam ? Si An ignorjaiis,fralres ? scicnlibusenimtegemloquor.
volueritispeecalis servire, incipietis senlentiselegis Hic incijiit difficultatemlegis ostendere, ut illos lior-
subjacere, quie vindicat in peecantes : si autem T*tetur ad gratiam sine ejus limore transire.
justitise obedierilis, non estis sub lege, sed subi Qtiia iex in homine_jdotninalur,quanto tempore
gratia. vivit. liomo, sive lex bomini.
Gratias aulem Deo, quodfuistis servi peccali.Fui- Nam qum sub viro est tnulier, viventeviro, alligata
slis, inquil, sed noh estis. est iegi. Si aulem mortuttsfuerit vir ejus, soluta est a
Obedislisaulem ex cordein eam formamdoctrinm,. tege viri. Comparatione legis, mandatum virum ap-
in qua tradili eslis. Excorde dicit, hoc est, fldeliter.. pellat : ut ostendat legem sine effectu vindictse
Liberaliaulem a peccato, servi facli eslis justitim. quasi mortuam, nobis jam mortificatisimpedirenon
In doctrina et exemplo Christi; qui nonsolum pec- posse, quominus ex integro ad Chrislum (qui resur-
cata, sed etiam occasiones auferre docuit deli- rexit a mortuis) transeamus : qui merito nobis vi-
ctorum. verel, si invenisset quod punire posset in nobis.
Humanumdico, propterinfirmitatemcarnisvestrm. Igitur, viventeviro, vocqbituradultera, si fuerit cum
Humanum dico, quia nondum ad plenum potestis3 alio viro. Si-qulemmorluusfueril vir ejus, liberata,est
audire divinum.Gumeniin multo magis debetis ser-. a legeviri, ut non sit adultertt, si fueril cum alio viro.
'
675 S. OIERONYMIOPtRUM MANTlSSA. 676
Quamdiu vivit vir, famdiu illi secundum ejus solius A id est, qui primum Dei mandata cognoscit: eumcon-
neeesseestvivere voluntatero:cumautem, illomor- suetudinem habel delinquendi.
tuo, alio viro mulier fuerit eopulata, jam nori illi se- Natn concupiscentiamnesciebam,nisi lex' dkeret:
cundum prioris viri consuetudinemest vivendum. Non concupisces.Non dixlt; non liabeham, aut, nbn
Ilaque, fratres mei, el vos mortificaliestis legi. No- Faciebam: sed, ueseiebam: hoe est, "neseiebamcon-
luit j"uxtacomparationem, legem illis dicere mor- cupiscentiam esse peccatum. Item sicut lumen in
tuam; sed quod verbiseis dicere non audebat, intel- tenebris, vel offendiculum, vel foveam'ostendit:
leclui dereliquit. similiter, el lexpi*a3cavendum,et observandumesse
Per corpus Cltrisii, ut silis alterius viri : qui ex a peccatis facit notiliam peccatorum: et per hoc
mortuis resurrexii, ut fructificetisDeo. Commoriendo legem sanctam et bonam esse dicimus.
Christo, qui damnavil peccatum in carne. Occasioneaulem accepta, peccalum per matitialum
Cutneufmessemusin carnei, passionespeecaloruin, operaiumest in me. Hic peccatum diabolum appellat,
qttmper legemerant, operabanturin membrisnostris. •siculin Apocalypsinominalur rseilicet auctor pec-
Cum essemus in carnali eomjersatione, passio con- cati. Dieii ergo occasionemmandati: quod exciisa-
cupiscenliattoperabatur in oculis : etin cseterismem- tionem ignoranlise absiulil. JGravius enim facit,
bris ca3tera3passiones; quse tamen per legem oslcn- B quam ante peccare : sicut oranisinvidus lune magis
flebanlur esse peccala. Item in carne est : qui occasionem nocendi ampleelitur, quando aliquid
voluntate carnis ducilur: et legi Deiobedire prohi- commiliitur ei, cui ille molitur insidias.
betur : quia non potest duobus doriilnis servire. Omncm concupiscenliatn.Quse fuerat lege prohi-
Nunc autem gratia Spiritns sancli? docli passiones bita.
vincere,"in carne non sumiis, quia mortui sumus Sine lege enim.Penc lex in oblivioneerat natura-
legi, quaadoctrinam gratisenon contincl. lis, quoesuggerebat,quid sit peccatum : idcircb lex
Ut fructificarentmorli. Ut nbs legis severitas inter- litterse superducia est : ut' commoneret oblilos.
ficeret. Item, si cum lex non esset, peecatummorluum esf:
Nunc autemsoluti sumusa legemortis, in qua deti- Insaniunt qui de Adam per traducem asserunt ad
nebamur. Morientes peecato, in quo detinebamur nos venire peccatum, Propterea hic dicit, peecatum
a lege." mortuum est: quia in infantibus, qui sine lege sunt,
Ila nt serviamusin novitate spiritus. Spiritualis non vivit, id est, impune commitlitur. Kam maledi-
gratise praeceptis, et non litterae legis. Item servitus cente infante parentibus, videmr esse peccatum, '
ea - non lamen sed mortuum. i
novaest, non diligere mundum , neque qusesunt vivum,
in mundo : et carnis curam non facere in concupi- jG Peccatummortuumerat. Puer licet peecet, mor-
scentiis. Lex enim bona terrse jjromittens, nutrire tuum est in eo peccatum : quia non est legi sob-
novit amatorum carnis desideria. Juste bic diseipuli j'eclus.
fesu legi morlui sunt, quoniam mundo abrenuntia- Ego autem vivebamsine lege aliquando. Quasi ju-
verunt. stum et liberumvivere me putabam: sive in prsesenli
Et non in vetustatetitterm. Nunc script33et natu- vivebam. Item, cum autem puer essem, legi ob-
ralis legis facit mentionem :quia scripta lex et na- noxius non eram.
ituralem ebnlinet. Infert aulem dieens : Nam concu- Sed cum venissetmandatum. In fine oblivionisre-
piscentiam nesciebam nisi per legem. Personam eognilum est peccalum, adveniente mabdato : ut
juvenis sumil,ostendere voleris, quia quamdiu sumus omnis qui illud fecerit, mortuum se esse cogrioscat.
infantes, omnino quid sit cohcupiscentiaignoramus. Peccalum revixit. Ubi adolevi, et coepi esse sub
Cum autem crescere coeperiraus, initium accipit lege : et delictum, quod eum essem puer, per igno-
concupiscentia(qusea lcge pr.ohibilaest) in nostram rantiam erat in me mortuum, ievixit in me lege
pervenire notitiam, cum jam possimus discernere dominante. lla crgo, inquit, mandalum, quod erat
bomim etmalum. ad vitam datum, hoc mihi in uiorlem inventum esi,
-
Quidergo dicemus?Lex peccatumesl? Quia ab ea D pueritias consuetiidine, et more -peecandi. Item,
semper mortem dixeral esse isolutam. Iiem ex liinc quia vixerai' per naluralem scientiam, et morluum
vult ostendere: quoniam non custodiendo legem, fuerat per oblivionem, ideo dicitur revixisse per
non fuit legis infirmilas, sed humanaevoluntalis. Di- legem.
cendoautem: Peccalum non cognovi,nisi perlegem': Ego aulem mortuussum. Quia sciens pnEvaricavi.
personam pueri assumit, qui per setatis infirmitatem Et inventum est tnilti mandalum, quod erat ad
legi obnoxius non est: sed ubi adoleverit, sub lege vitatn, hoc esse nd nwrtem. Quod custoditum proj
esse incipit, et mandata cognpscere. ficiebat ad vitam, neglectuni duxit ad mortem.
Absit.Conlra ManicliSBOs.Qiiod si dixerint,-limuit Itein poenam morlem dicit, quarn nobis peccatum
'
•scandalum: semper ergo tiriiuit, et numquamcontra per deceptionemjsuam acquisivit, ostendehs tempo-
"'legem locutns est. Unde ergo vos audistis, quod •raiia-eT4errena, quse putanlur esse bona: et legem
ille non fecit? ' prsevaricaresuadens, qusevitama^ternamfacientibus
Sed peccalumnon cognovi,nisi per legem. Hic in •repromittit.
persona ejus' hominis loquitur, qui legem accepit, Nam -peccaium,occasioneacceplas per mandalum
677 • COMMENTARIUS 1N EPIST0LAM -ADRQMANOS.CAP. VII. £18
scdnxit me:el per illud .occidil. Itaque lex gutdcm& A Si autem quod nolo, illud facio: consenliolegf,quo-
sancta,. efmandatum sariclum, el juslnm, ei bonum. ritanibonaest. Si ea, quai lex prsecipit cpntraria yo-
Contra"impugnatores legis et conlra eos qui jusii- luntati carnis, custodire voluero secundum carnem,
tiam a bonitale secernunt: lex et sancta et bona di- quod nolo, illud facio : secundum vero yolunta.em
citur et jusla. Nisi, inquii, abundaverit "jusliiia ve- spiritus, legi Dei spiriluali alque bonse convenio. _.
stra. SedetDeusnonnumquam in veierl Instrumenlo Nunc ftutemjam nbn ego operor illud. Anfe con-
bonus, et iu novo dicitur juslus. Pater jiiste, ait suetndinem ergo libens ego jpse faciebam. Item di-
Dominus. Contra Marcionistas hiclocus facit. cens: Jam non ego operor illud: ostendii. quia non
'
Quod ergo bonum est, mihi facluni est mors? Absit. est hominis rationalis, irratjpnaliura animalium rilu
Non miiri ipsa causa moriis exstitit, sed ego qui pec- vivendtim. Inferens autem, quod babitat in me pec-
cando invenio morlem. .calum: dopuit, quia totum se tradideril passionibus
Serf peccatum, ut appareal peccalum, per bonum carnis, quse Deo sunl inimicse.
operatum est mild moriem.P.er bonum Iegis revelatur- Seri quod habitat in tne peccalum. Habita.t quasi
peccalum, et ab ipsa punitur. Iiem vult ostendere hospes, et quasi aliud in alio: n.on 'quasi unum, ut.
qualiter infanlis, qui ante sine lege erat, _eumcpe- accidentia scilicet, non naturalia.
perit adolescere, et a parentibus nihilominus prohi- B J Scio enim, quia non habilat in me, hoc esl in carne
"beri, peccatum incipiat apparere. Apparet autem, mea bonttfn.Non dieit: Non est caro niea bona.Item
cum illud vi,tare didicerit. Ipsum enim peccalum si hoc ex pers.onaejiis dicitur, quj peccandi consuetu-
in proficiente setate, non solum non abscindilur, dinem habet, et carnis vitiis tenetur obnoxius."
sed augeiur, supra modum peccans efficitur, dum Nam velle adjacet mihi. Est voluntas, sed non est -\
jain -veniamnon meretur. effeclus: quia carnalisconsueiudovoluntati resistit.
Ut fiat supra modum peccans. Ante legera modum Item voluntas carnis amatur niagis, quam Dei. Ideo
liabehat perignoranliam : super niodum esl, cuin ilicil, ivelle adjacet<mihi,ntidquod mihi•bonumfieri
scienter admittitur. Item hoc dicit, quoniam pec- volo, non perficiam proximo-: nam quod odi pati,
catum,«um per asiatem obnoxium non erat ado- illud facio.
lescenli setali, dominanle sibi lege, commissi repu- Perficereautembonumnon invenio..Non videofacere.
latur in culpam : fdctuin est ultra modum peccatum. Non enim quodvolo bonum, hoc facio; sed quod
Peccalum per mandatum. Nunc ex persona ejus, nolo malum, hoc ago. Sicut, verbi gratia, si quis jam
qui aetatem legiiimamiiabet, sermo proferiur. Qui devorare consuevit, cliam cum non optal, incurrit.
eiiim dicit: Quia lex spiritualis est, seipsum con- Si autemquod nolo, illud facio :jam non ego ope-
(lemnat propria volunlate peccante. Unde adjecit :J,,G ror illud, sed quod hdbilat in me peccalum.Non ego,
'
Ego aulem carnalis sum, venundatus sub peccalo : qui invitus, sed tconsueludopeccati : >qiiamtamen
ut ostendat, qula cum esset liber, ipse se venun- necessitatem mihi ipse paravi. \
dedit peccato. Quid enim iterum dicit?Qubd eriim Inyenioigiiurlegemvolenti milii facere bbnum.Sii
operor non intelligo : hoe esl nolens discernere no- «go volo, insenio milii legem bonum facere contra
cere, -yolensnoceo. Aliena desiderq, in eis fraudare adjacens malum. Iiera hocest quod ait.^secundum
non optans : hoc eriim ostendit dicens : Non enim -anirnseyoluntatem bonum velle se facerej adjacere
quod volo ago : hoc estmihl bonum fieri; sed qubd •sibhmalumjuxta desideria carnis.
i • Quoniammihimalumfidjacel. QuodJicitfQuoniam
orii illud facio: similiter intelligitur^ milii ,'maluin
fieri. Si enim, quod nolo mihi malunf fieri, hoci -mihimalum adjacet - ostendit, quia non per neces-
facio": consentio legi, quia bona est, prsecipiens, «iiatem peccat; sed -propriayoluntate ducitur ad
quod tibifieri nonvis,'aliinon feceris. peccatum, ,cum vult essecarnis^imator..
Scimus enim, quia lex~spirilualis #sl. Quaespiri- •Gondeleclor .enhn legi Dei, secunduminteriofemho-
tualia -mandat. minem. Consenliolegisecundum mentem. Item in-
Ego autem carnalis •sum. Ego quamcumque legeml terior homo noster -raiionaliset intelligibilis, est ani-
nccipio, et carnaliter-vivere-consuevi. D-ma quse consentil legi-Dei. Lex enim ej'us ;est jra-
Vennndafus sub peccato. Quod eriim operor, 'Uon i tionabililervivere, et non duci irrationabilium ani-
intelligo. Non enim, guod volo bonum, hoc ago.: sedf malium passionibus. Exteriorvero, est corpus no-
qttod odi tnaiam, iilud facio. Proposito peccato, ut sii -strimi. <Ej'usaulem Jex "prudentia .cannis-est: quse
consilium -ejus-accepero, ipsius servus efficiar,, docet.edere, et potare, et cseteris uliluxuriis, quse
sjionte memelipsumsubjiciens, etiam quas.i inebria-- (repugnantratiojii. Etsisuperayerint, legi peccati
tiis consuetudine peccatorum, ignoro,, quid facio. subjieiunt. Sic .enimita .est, sicutquidam sestimant:
Quod enim operor, non intelligo. Sive ita pronun-i- quia quod nolunius, hoc facimus.
liandum-^egononintelligo malum-esse, quodinvituss fideo autem ktliainiegemin mtembrismeis. Deside-,
admitto, >cummaium nblo -facere, quod committo : ria consueta, vel persuasionem inimfci.
utique cum -lege scntio, quse -mala-et non vult,.-et it Repugnantemjegimeiifis,m.eaj,.;Conscieritioescilicet
'
probibet. Potestaulem ,et inielligi: SipeGCO, > is
legis naturali, vel legi divinsej-qu^-inmenleconsisiit.
severitati meipsum subjicio. Item inv.eniturpeccare, i, Etcaptivqntem mein >lege,p_eccati,,qum estin mem-
qui voluntali carnis inservit. < bris meis.In <consuetudinemd,eliclorum.
•375 S. HIERONVMIOPERUM MANTISSA. 6§0
Infelix ego homo.' quis me Uberabitde corporemor- A litudo veritatem habet: sicut Adanf genuit ad simi-
lis hujus? Ego qui sic delineor, quis me Hberabit de liludinem suam. Similem efgo cseteris hominibus
consuetudine morlifera cbrporali ? carnem Dominus Deus noster Jesus Christus as-
GratimDei per Jesum Chfistum Domhtumrioslrnm. sumpsit.
Admirabililer inlulit, dicens : Graiia Dei per Jesum Et de peccatodamnavit peccatumin came. Quasi si
Chrislum Dominum nostrum : quia quaaMoyses et dicas, de hoste expugnavit hostem. Sive sicut ho-
naluralis lex non docuit, hajcdocuitDoniinusnoster „siias, quas pro peccato offerebant in lege, peccati
Jesus Chrisius : eontemnere mundum, et superare noinine vocabant, cum ipsi delicta nescirenl, sicut
vilia. Unde bealus Apostolus hoc docet, dicens : Qui scriptum est: Et imponent manus super caput pec-
autem Christi sunt, carnem suam crucifixerunt cum cati sui; sic et Chrisli caro, qusepro peccaiis nostris
- vitiis et concupiscentiis. Item, quem lex non potuit oblata
esl, peccati nomen accepit. Quidam autem
liberare : numquid non Paulus nondum erat Deigra- dicunt, quod peecato Judseorum, quod Dominumoc-
tia liberaius? Unde probatur, quia ex alterius per- ciderunt, peccalum diaboli, quod hostem decepe-
sona bsec loquitur. rat, per hominem eondemnari : sicut ad Hebrseos
Igilur ego ipse mente senio legi Dei. Recapilulat, dicit: Ut per morlem destrueret eum, qui habebat
ut eoricludal, et rursum in persona ejus, qui sub lege B morlis imperium. Sive de illius carnis substantia,
erat, hsec loquilur. quse ante serviebat peccato, vicit (numquam pec-
" Carne auiem
legi peccati. Homo carnalis duplex est cando) peccalum : et In eadem carne damnavil pec-
quodammodo, et in semetipso divisus. calum, ut ostenderel voluntalem esse in crimine,
non naturam, quae talis a Deo facta est, ut possit
CAPUT VHI. non peccare, si velit.
Nihil ergo nurtc damnalionis est his, qui sunt in Ul jusiificaiio legis implerelur in nobis. Ut quod in
Chrislo Jesu, qui non secundum carnem ambulanl. illis, repugnanle earnali consuetudine, implere non
Hic Apostolus nihil in illis damnatione dignum esse potuit, in nqbis saltem impleatur, qui exemplo Chri-
ait, qui carnis opera crucifixerunt. sti mortificabimuscarneni.
Lex enim spiritus vilmin CltristoJesu. Notandum, Qui non secundumcarnem ambulatnus, sed secun-
dum spiritum. Qui enitn secundum camem sunt, qum
quia gratiam legem appellat.
Liberavitme a lege peccati el mortis. Quse moriifi- camis sunt, sapiunt: qui verosecundumspirilumsunt,
cat peccatores. qum sunt spiritus sentiunt. Honio ex spiritu et carne
Nam quod hnpossibileerat legi. Hic oslendit quo- constructus est. Quando ergo carnalia agit, tolus
niam lex per infirmitatem carnis non poteratimpleri. C caro dicitur : quando vero spiritualia, lolus spiritus
In eo autem in quo dixit : Deus, cum Filium suum appellaiur. Cnaquseqtieenim substanlia, cum eadem
misisset in similitudinem carnis peccati; et propter alleram in suam dilionem erigit, et vim quodam-
modo propriam el nomen amitlit. Nam singulse co-
peccatum misisse demonstrat, quoniam ante incar-
nalionem erat Filius, et suscepta postea carne, quse gnala sibi et vicina desiderant,
ad peccandum esset proclivior, ipse tamen absque Natn prttdeniia camis mors est : prudentia aulein
peccalo eam susceperit. Etldcirco diciturinsimilitu- spirilus, vita el pax. Nolandum, quia non caro mors,
dineni carnis peccati, suscepta earne, venisse et pec- sed prudentia. Ejus aulem mortem dicens, selernam
catumin eademcarne damnasse : quoniam carnem, poenam significat. Item ipse alibi dicit : prudentiam
quam susceperat, innoxiam servaverit ab omni con- humanam esse, malo vicem referre. Talis ergo pru-
dentia mortem parit transgrediendo prseceptum.
tagione peccaii. Item legem dieit, non prsecepla sa-
crificiorum, et caetera, quse erant umbra, usque ad Spiritus vero prudenlise in prsesenti pacem habet, et
non reddendo vicem, etvitam in futuro. Prudentia
tempus Christi data : sed^ illam quam et Dominus
nosler Jesus Christus docuil, dicens : Omnia quae- vero a providendo est appellata.
cumque vultis, ut faciant vobis homines, sic et vos " Quoniamsapieniia carnis inimicaest Deo. Legi enim
faeile illis. Isla est enim Lex et Prophetse. Jnflrma Dei non est subjecia. Non ipsa caro, ut Manichseidi-
enim erat qua nos volebamus. Nonenim impossibilia cunt, sed sensus carnalis inimicus est Deo. Orane
mandata. Unde Filius Dei formam servi accipiens, enim non subjectum, inimicum est, et quicumque se
factus est homo, ut peccatum damnaret in carne, et voluerit vindicare, etiam veteris legis nonnumquam
nos instrueret, quemadmodum oporteat peccatum - modum excedit.
damnare in carnb, ut justificatio legis impleatur in JVeceuim poiest. Impossibile dixit, ut vel sic eos a
nobis. carnis concupiscentiisrevocaret.
In quo infirmabatiirper camem. In illis infirmaba- Qui aulem in carne sunt. Hic probatur, quia supe-
lur, non in se. rins non carnem, sed opera accusaverat carnis :
Deus Filium suum mittens. Contra Photinum. qui quia quibus hoc dicitur, utique in carne vivebanl.
negat, Filiuniantecarnem. ,Deo placere non possunt. Fieri enim non potest, ut
In simililudinemcarnis peccali. Dicens in similitu- carni dedilus, aliquando non peccet.-
dinem carnis peccati, ostendil eum eamdera quidem Vos aulemin carne estis.,sedin spirilu. Hoc estiu
carnero, sed absque peccato porlasse. Ilemliic simi- spirilualibus operibus occupali. ,
fiSt COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD ROMANOS.CAP. VIII. C§2
"
Si lamen spiritusDei habilatinvobis. Hic ostendit i"_timore, sed accepislisspiritumadoptionisfiliorumDei.
quoniam Spirilus sanctus Palris ^t Filii sit. Ilem in Nolandum est, quia Judaei, etsi filii Dei erant, ta-
illo spiritus Dei habilat, in quo ejus apparent fruc- men cuniessent sub Lege velutsub psedagogoagen-
tus : sicul ait ad Galatas : Fruclus autem spirilus est tes, spiritura timoris habebant. Item Judsei accepe-
charitas, gaudium, etc. runt spiritum, qui illos ad servitutem cogeret per
Si quis aitlemspiritum Chrisli non habet, hic non timorem. Timere enim servorum est: diligere, fi-
esl ejiis. Spirilus Ghristi est humilitas, et palientia, liorum, sicut scriptum est: Servus dominum suum
omniumque virtuluni est, qui dilexit inimicos, et timebit, et filius diiiget patrem suum : Illi ergo, qui
pro eis oravit. operari charitatis voluntate nolebant, timorisneces-
Si attteniChristusin vobisest, corpusquidemmor- sitale cogantur. Nosyero omnia voluntarie opere-
tuum esl propter peccatutn. Si Christum imitamini mur, ut filiosnos omnes probemus, non servos ti-
carnalis sensus, quasi mortuus, non resistit. Unde et moris. Item vos, Romani, in adoptionem filiorum
David aiebat: Ego tamquam surdus non audiebam, vocati estis, non sicut Judsei/qui, subditi Legis im-
et sicut mulus non aperiens os suum, etc. perio, in servilute tenebantur.
Spirilus vero vivil propter justificationem.Nunc In quo clamamus,Abba pater. Qui vocat patrem.
spiritum nostrum significat: qui propter juslitiam B filium se esse profitetur. Debet ergo patri in .roori-
suam vita appellalur, quasi justificans corpus, beata bus similisinveniri: ne, nomine quoquejn vacuum
illa selernavila. Item spiritus vivit, ut justiliam ope- usurpato, majori prjensesubjaceat.
retur. Non enirahoc solnm quseritur, ut a carnalibus Ipse enim spiriius teslimoniumreddil spiritui no-
cessemussed etiam ut el spiritualia faciamus. tro, quod sumus filii Dei. Testimonium adoplionis
Quocfsi spirilus ejus, qui suscitavilJesum a mor- est, quod habemus spiritum, per quem ita oramus.
luis, habilatin vobis: qni suscitavitJesuin Christuma Tanlamenim arrham acciperenon polerant nisi filii.
morluis, vivificabilet morlalia corpora veslra propter. Si autetn filii, et hmredes: hmredesquidemDei,
inhabitantemspirilum ejus in vobis.Si lamen purifi- cohmredesaulem Chrisli. Qui meretur esse filius,
cali, ut in vobis Spiritus sanctus Iiabitarc dignetur : meretur effici hseres-patris, el veri filii cohseres.
non patitur Deus templura spiritus inlerire : sed Si tamen compatimur. Si lalia patimur, cum ne-
quomodoJesum a mortuis suscitavit: ita et corpora cesse fuerit, pro nomine ejus : qualia pertulit ille
veslra restaurabit. pro nobis.
Ergo, fralres, debiloressumusnon carni, ut secun- Ut glorificemur. Sicut Joannes ait: Scimus quo-
dum carnemvivamus.Hoc lolum agit, ut ostendat eis niam cum apparuerit, similes ei erimus.
legemnon essenecessariam, qurecarnalibusdata est. C Existimo enim, quod non sunt condignmpassiones
Item manifeste nunc oslendit, quia non de communi hujus temporis. Hic vult fuluram gloriam commen-
etnalurali morte superiusfeceritmentionem,dicens.: dare, ut prsesentes pressuras facilius loleremus. Et
Sienim secundumcarnemvixerilis, moriemini.Si- revera nihil posset homo condignumpali gloria cce-
gnificat"aulem mortera poense C3lerri33. Non enim, lesli : eliarasi talis esset illa qualis modo est vita.
quia caro humana mala sit, et spiritus bonus, lau- Quidquidenim passus fuerit a morte, plus non esf,
dat spiritum, et viluperat carnem: cum ipse doceat, quam etiam pro peccatis suis antea nierebatur. Nunc
dicens : Et virgo cogitat, qusesunt Domini, ut sit; autem et peccala donanlur : et tunc vita aterna
sancla corpore et spiritu. Novit enim el meiitemac- prscstabitur, consorlium angelorum, splendor solis,
cusare, dicens : Homines corrupti mente, hoc enim et csetera,qusesanclis legimus repromissa.
dicit, oslendere volens maximaniparlempassionum, Ad fuluram gloriam,qnm revelabilurin nobis.Mo-
desideria humani corporis esse ; quod cum cselerisi do enim abscondita est cum Christo in Deo. : et
irralionalibus animalibus communehabemus. Sicut nondum apparuit quid erimus : quod Dominus re-
enim cselera animalia de terra habenl naiivitatem : promisil sanctis.
ita et nos corpus. Animaautem nostra spiritus est; Nam exspeclatio crealurm revelationemfiliorum
incorporeus, et ratlonalis, et immorlalis. Si enim D Dei exspeclat. Diversif liunc .locum diversis modis
secundum carnem vixeritis, moriemini. Secundumi exponunt. Sive omnis creatura resurrectionis lem-
ralionem expositam, carnales homines. justitiami pus exspeclat : quia tunc in riielius commutabitur,
cuslodirenon possunt. sive angelica, sive rationalis crealura. Pelrus enim
St auiemspiritufaclacarnistnoriificaverilis,vivetis. dicil, Etiam angelosgloriam desiderare sanctorum.
Spiritualibusactionibuscarnis opera subjecerilis.No- Quidametiarasic dicunt: Adamet Evam esse crea-
tandum sane opera carnis non substanliamaccusare. turam, quos olim serpens a spe divinitatis vanitati
Quicumqueenim spiritu Dei aguntur, hi sunt [iliii- subj'ectos,corruplioni effecerit' deservire: non ex
Dei. Quicumquemerentur sanclo Spiritu gubernari. semetipsis'peccantes, sed serpentis instigatione et
Sicut econtrario, qui peccant, spiritu diaboli agun- consilio. Et ipsi, inquiunt, Hberabuntur, ut jara non
tur, ab inilio peccalore. Iiem quicumque secundum1 corruptioni deserviant. Omnem autem crealuram
doctrinam Spirilus sanclivivunt: ipsi sunl, qui spi- dicunt esse. quicumqueusque ad adyentum Christi
ritu Dei agunlur. jusli fuerunt: quia et ipsi nondtim accipienles ex-
Non enitn accepistis spirilum servilttlis iterumht spectant, Deo pro nobis aliquid melius providenlc.
PATROL.XXX. 22
fiSS S. fflERONYMIOPE.UUI MANTISSA. G84
Non solum autem 1111: sed et nos ipsi, in quibus . { Spe enimsalvi facli,sumus-.Spes auiem, qumvide-
completa sunt, necdttm tenemus, sed in spe susli- lur, non esl spes. Nam quod videl quis, qttidsperat?
nemus, quamvis qua3,multi videre justi cupierunl, Quod viileiur, non speratur : sed si proprium est,
viderimus. Item diceiis : Si tamen compalinnir, ut possidcltir. Nulla eniin spes in rebus visibilibus,est
et glorilicemur. Et inferens : Exspeclatio creaturse, Chrisiianis. Non enim nobis praesenlia prpmissa
de rationali creatura-sermoriem iecit, et non sicut sunl, sed fulura,
qiiidam exislimant, de irrationali, vel ihsensibili, Si autem quod non videmussperamus,pcr ptilien-
qusead servitutem horninum creata est: et post lisec tiam exspectamus.Ideo Jides per palienliam grandis
perltura, quando sol obscurabitur, et luna non da- esl prsemii : quia qubd non videlcredit el quasi jam "
bii lunien suiim, et stellseccelicadenl snper terrain : acceperil, ita secura e.si de iio.nduniacceptis : sicut
et lunc eritnovum ccelum et nova tempora. Crea- "ait ad HebrscosiPalientia vobis necessaria est, ut
iiira auiem, Adam est et Eva, quaaadhuc exspeclat volunlaiemDeiscienles, repoitclisrepromissionem.
se a Deo recipere adoplionem. Spes enim sine palienlia csse.nou riovit.
Vanilati enim creaiura. Yaniias est omne quod Shniliier autem, el spirilits,adjuval iiifirmila'ein
quandoqiie finitur. Item vanitas esi prsevariealio : nostram. Seeundum hanc spem adjtiyat : ut non
cui subjecia Eva, non prbpria voluntale, sed a sei*- B_terrena,sod cceleslia poslulemus. Infirma enim esl
pente decepia, spe illa, qua audicrat : Et eritis- nostra possibiliias, nisi docirina sancii Spiriltis ad-
quasidii, scientes bonumet malum. Servilus autem juvetttr.
est corruplionis, qiiam audivil Adam : Tcrra es, Nam quid oretnus sicui oportet, nescimus. Quia
et in terram ibis. In resurrectione reeepturi sunt adhuc per speculuni videmus. Frequenter obsunt,
- i icorriiplioiiemfiliorum Dei. quseprodesse putamiis, el ideo nobis postulata mi-
Subjectaest. Si angeli hominibiisministrant. nime eoiicedunliir proyisione divina : sicul et ipse
Non volens, scd propter euin, qui svbjecit eamitt alibi ait : Propler quod lerDotninumrogavi, utdis-
spe : quia ei ipsa crealura liberabitur a servilutecor- cederei a nie, et reliqua. Aliler : Difflcileorationis
rupiwnis in libertatemglor.imfiliorum Dei. Jam non noslrsedesiderium secundum, quod corde concepi-
serviet eis, qui Dei imaginem corruperunt. mus, expiimere vix voce valernus: unde subseeu-
Scitnus enhn quod otnnis creatnra ingemiscil et tus est.
parturit usqueadhuc.Sicut gaudent angeli super _>03- Sed ipse spiritus postulat pro nobis gemilibusine-
nitenles : ita dolent super converli nolenles. Ilem tiarrabUibus.Deus ergo, qui scrulalur corda, et si
nunc communem crealuram nominai, posl Adamet scrmone coniprehendere non stifficimus:.i.ovit in- ,
Evam, juslos, qui fuerunt usque ad tempus Christi: -\ quantum modo credere cupiamus. Scit Samen,quia
qui et ipsi Adse et Evse, qui dicuntur creatura, si- pro sanciis rebus , non-pro saecularibuspostulamus
mul congemiscuni, recipere desideiantes praeniia sccundum ipsius voluntatem.
virlulum, quseDominuspromisil eis. Qtti autemscrulitlur corda, scit quid desiderclspi-
JVonsolumaulem illa, scd el ttosipsi primiliasspi- rilus. Quasi summus sacerdbs.
ritus habenles,et ipsi intra gemimusadoptidnemfilio- Quia secundttmDeum-poslulatpro sanciis. Hicgra-
ram Dei. Non solum angeli, qui beuigniores nnbis tiam spirilus, spiritum nominavit : sicut alibi dicil:
sunt de liujusmodi dolenl, sed etianf nos qui jara Si oravero lingua, spirifus meus oral, et ajmulato-
Spirilum sanctum habemus, de lalibus ingemisci- res estis spirituum. Postulat autem, quia poslnlare
mus : sicul et Jeremias ingemiscens aiebat : Heu nos facit gemilibus,qui cnarrari non possiint, sicut
mihi animu! quii periit a lerra reverlens, et reliqua. teniare nos dicilur Deus, ul sciat : hoc est, ul.scire
Item dicens : Non soluniaulem illa, sed el nos ipsi nos faciat, quales scimus. Sed el hoc coninmne,
primitias spiritus habentes : manifesleedocuit, quia quod Dominus (ieri jubet, ipse dicitur operari : ut
non de irrationali, vel insensibili ci*ealurasermo- ille sedificavitdomum, aut ille codicem fecit, cum
nem fecerit, quaenon parlicipat Spirilum sancltim, nec ipse scripserit, nec ille eonstruxerii. Iiem gra-
sed de sanciis dicit, qui Deo plaeuerunl natiirali Q tiam spirilus, nominal spiriium : qui docet pro no-
lege, similiter el Moysi. Discipuliaulem Christi pri- bis Domino postulare, sicui Isaias dicit : Spirilus
mitias dicuntur habere spiriius, id est, prima et sapientise et scienliae,et iniellectns. El Gorinlliiis
praeclara eliarismala, per quse ditaverunl oinncm seribensdicil: Sic, el vos, quoniamaimulatores estis
terram. Non enim tanta fuil gratia amelegem et in spirituura, et a-dificationemEcclesise quaerite, ut
Iege Moysi.El quod priores sijit discipuli Christi, abundeiis.
Hebrseis scribeus docet : Sed et hi omnes testimo- Scimusaulem quoniam diiigeniibusDeuni, otnnia
nio fidei probali non acceperuni repromissionem, cooperanturin bonutn.Omniaqusecnmquefecerimus,
Deo pro nobis melius aliquid providenle : et ne sine vel passi fuerimus propter dilectionem Dei, omnia
nobis consummarciilui*. nobis ad mercedemcrescunt. Oiniiiaenim qmpcum-
Exspectantesredeiliplionemcorporis"noslri. Non- qne justus fecerit, prospei-abuniur.
dum rem ipsam promissam percepimus: sed spe- 'His qui secundumpropositumvocali sunt sancli.
ramus, sicut ad Corinlhiosait : Per fidemenim am- Nam quosprmscivii.Seciindumquod propnsuit sola
bul.mius,et non per speciem. lide salvare, quos prsesciverat credituros; et quos
COMMENTARIUS 1N EPISTOLAMAD ROMANOS.CAP. IX. * 680*
6SS
gfatis voeavit ad salulein, niullo" m.agisglofiQcabit_A Tunc verq Judajivolebaritillbs a Christo ita sepa-
ad saluiem operanies. rare, ut ad Iegis eos custodiam rcvocarent.
Et prmdestinumtconformesfieri imdginisFilii sui. Qufapropter le niortificamuflold die. Noii propter
Prsedeslinaie Idem esi, quod praescire.Ergo, ffiibs' aliqiibd crimeri, sed propter te, qia dixisti: Beati
praaviditcorifofniesfulurbs iri viia, vbluit tii fiereht eritis cum persequeniur vos, et csetera.
coiifbrmes in gloria. Qui translbrmayit corpus hu- Mslimdii sumussicut ovesoccisionis.Hbc in nobis
militatis nostrse',confofme bbrbofi elaritatis*siire. Chrisiiariismaxime'impletuf, quib.usribn licel nos-
Ut sit ipse prinibgenitusih riiullis fratribus: Primb- metipsos defendere : sed exeinploDoniiniet maglstri,
genitui*ex mortuis in gloriam.Iteriihic secundumqiiod qui sibut ovis ad victimahiducius est, bmiiia illata
bomb faclus esi. secitndtiriigratiam; qusein eo erat; paliehtissihie"tqlefafe.
Filius Dei, primog«niiiis, interpellai pro nobis, noii Sed in his oinnibus superqmus, propter euiti, qid
quasi Deus intefpellal; sed qiiasi summiis sacefdos. dilexit nos. Has omnes tribulationcs pro nihilo duci-
Qtiosaulein pfmdeslinavit;hbs el vocavit: el quos mu?, pfopter euni, qui nos"tauiuin dilexit, ui "eliam
rocavit; hos et.justificavit: qitosattleitijuslificavit, il- nibrereiur jifo nobis";Et quando pro ejus iioinlne
los et magnificavit: Quo-i prascivit crediltiros, hos" morimur, tunc maxime iriuiiiphamus: prseseftim
vocavit.Vocatioautoriivolentes colligit,' rioriinvitos. ]_. ] ciiinieve sit pro se paii, quoil pro aliis Chiisiiil Db-
Aiit ceite discreiio"non in persoriis, sed in tehipore irihiiispaii rlignatus est.
eil: Ho'eideo dicit,*propter fidei ihimicbs : ne for- Certtissiitiienirii,quia neqtienf&rs,nequebita, neque
luitaro Dei gratiam judicarent. Ergb vocantur per angeli, negueprincipalus,ncqueviitutes,heque ihsitin-
pfaedicaiibnem," ut efeilant: credentes justificentur iia, netjtiefutura, nequefortitudo, neqtteaitiiudb, ne-
'
perbaptismum":glorifieeiitiiriu virtiilibus gratiarum:' que profundum. Pro certo confido, quia nec s'i inilii
Quid ergo dicemusad hwc? Si Deus pro hobis;qtiis quis morteiri niinelnf,"riec si viiam proniiitat, hecsi
coniranos? Yult osibndere, quod iieiiiOpbssit inipe- se angelunl dieai ii Dbhiiuo des'tiriatunf, iiec s'"tse
dire"eos, qui, diIige,ntesDe,um,diliguhtufa Dbo,quo- ahgelbriim piiucipeiii mehiiatur, hec si iri praisenti
minus gloriam, qtiajpromksa est, consequnntur : eo hoiiorehiconferat, neque si polliceaiurgloriaih fuiu-
qnod perfecta,-qusein illis est chafitas, bmiiemcau-,, rorum, fieqiie st virlutes operetur, nec si cbelum.
sa"nimorlalis lihioris foras expellat. - promittai, et iiifenio detorreat, vel profundiiatem
Qvtietiam pfoprioFiiio suo non pepercit, $ed pro scleiitise suatlere-conetuf , umquam"rios pbfeiit a
nobisbmhibuztradidil illttm.Praemisit tfadidit, ut Ira- Chiisli .'eceriiere charilute.
deiitibus manefeiIibeftas arbiirii, et npbis patieutise Neque crealuraalia poleril tios sepirare a chdritale
jnoiistrafetiir exempluui. Quod dicii, pro omiiibus, G f Dei: Onineni pene creaturam riominavit: et rfon fuit
nutiindumquia non pro aliquantis. his coriteiitus; riisi addiderit.ut etiariisisit aiia crea-
Quomodohon 'eliam,chmillo omnid nobis donavit? lura,-lifecipssivaleat sepaiare.'
Quid pbtest habere charius, quod nobls rieget, qui Qumesl in ChrisioJesii Doihinonostro: Deuiridili-
'Filium non negavit? git in Chrislo, cujus dilectio consistit in custodia
Qui'saccusabiiadversitseleclosDei? Deus quijusli- mandaibruin, sicut et ipse ait: Si diligitis me, man-
fical? Qtdsest qui coridemnet?Quos Deiis elegit cre- data mea servale. Nec non imilationem a.moris sui
denies, ac sigiiis et virtuiibus justos osleridit: quis in fraterna charitate constiluit,-dicens : In hoc co-
prb prisiinis audebit accusare deliciis,*vel pro con- gnoscent homines,quia niei discipuli estis, si dilexe-
tempttilegaliuni niandatonini. ritis invicefn. Et Joannes ait: Si fiatrem, qnem vi-
CltrislttsJesus, qui tnortuusest: immo qui et fesur- des, non diligis: Deum quem non vides, quomodo
rexil, qui cstad dexlerainDei.Securidumassiimptiho- potes diligere ?
minis Ioquiturformairi:qui mortuus.est, ef resurfexit. - CAPCTIX. .
Qui etiaihinlerpellatpro itobis.Ut cum ipsosimus, - Veriltilemdicoih ChristoJesu: non meniior; testi-
ubi ipse est. Solent piahe Ariani, ex inlerpellalio-
nis causa, movere ealumiiiam, dicentes,- quod qui D ] monium mihi perhibenie conscientia mea'in Spiritu
inlerpellalur, iiitefpellahie.sitmajor. Quibus respon- sancto: quoniam-tristitiatnihi magna es/, el continitus "
dendume=,t,Deum oblivionemnon paii: ui pro ipsis,- , dolor tordimeo. ConiraJudscosacturus, primum illis
conimoneatnr-semper,quos ipse elegit: sed in hoc satisfaelt. non se odii causa hoc dicere, sed amo-
inteipellareenni"dicltur,dum semper Palrihominem, ris: eo quod doleal illos non credere Cbristum, ad
quem suscepii, quasi nostrum pignus"ostendit, et quos primunisalvandos advencrat. Quod aulem dicit,
offert, ul verus poniifexet aelernus. se in Cliristo^dicere veritatem : osiendit hominem
Qufs ergonos separabita charilate Christi? tribtda- baptizaluni: qui per eominuniealionemGorporiset
tio, an angttslia,an fames, an nudiuts, «n perictdum, sanguinis Christi in ipso manet, et ipse in ilio : quid-
dnpcrseciilio, an gladius? Sicut scriptuin est."Post quid, vel facit. vel loquilur in Cliristo', eum loqui,
lainaelprseclara berieficia,vel promissa , qrisepo- vel agere, cujus est membrum. Et quidquid ei/illa-
leiil lam gmvis ei'se pressura, quaenosab ejiis ciia- (um iiijuria; fueril, Christo simililer irrogari. Nam
litale divellat: eldieendo'omnes docet, tales esse quod aif: conseienliariisibi in hac parie-vtestimonium,
deiierc, qni a Ghrislo nec periculis debeanl separari.' perhibere: illmn ducetvcritatem dicere, cuju con
657. - -" S. HlEftONVMlOPERUMMANTISSA. <• 688
scientiam in omnibus atteslatur. Nec cum mendacii Afilios Abrahse, quam meruit fides.ut scilicet pafer
reurii, interna accusationeconstituit. Item Apostolus sit gentium plurlmarum.
se trislem dicit valde pro fratribus suis secundum Promissionisenim verbumkoc est. Hic ostendit po-
carnem, qui dicit nullum nos separare a charitate steriorem populum, more Isaac, esse repromissionis.
Christi: sciens se quando persecutor erat, et optabat Secundumhoc tempusveniam, el erit Sarm filius.
se anathemaesse a Christo, vocatum a Christo secun- Antequam nasceremini: imniopriusquam Rebecca
dum ejus misericordiam: et volebat eos credere, et Esau et Jacob ex utero suo funderet, in Jacob dilexi
eamdem misericordiam promereri. vos. In Esau Idumseum odio habui. Quem loeura
Optabamenim ego ipse analhema essea Christo pro Paulus aposlolus myslica disputalione evenlilans,
fralribus meis,qui sunt cognati meisecundumcarnem. scriptum est, ad Romanos : duo pariler testimonia
Optabamaliquando, cum persequerer Christum, non de Genesi Malachiaqueconjungit. Sed elRebecca de
modo optarem : sciebam quod ipsorum essenthsec uno concubitu habens Isaac patrem nostrum. Nam
omnia. Sed posiquam cognovi veritatem, dereliqui cum nondum nati essent, aut aliquid egissent boni,
eos, quos taliter diligebam, et ipsi nondum conver- vel mali, ut secundum electionem proposiium Dei
tunlur. maneret, non ex operibus, sed ex vocationedictura
Qui suni Israeiitw, quorumadoplio est filiorum. De B ', est ei: Quia major servirct minori: Sicul scripturo.
ipsis enim dicebat: Filius meus primogenitus Israel. est: Jacob dilexi; Esau aulem odio habui.JIoc enim
Et gloria, et tesiamentum, et legislalio. Yeteris quod dicitur *.Sicut scriplum est," et ad Geneseos
latio, et novi promissio." librum, et ad prophetam Malachiam refertur. Et
Et obsequiumet promissa. Hoc est mysterium an- non solura ait: Jacobdilexi, antequam nasceretur:
gelorum vel prophetarum. et odio habui Esau, priusquam ex matris ulero fun-
Quorum palres. Abraham, Isaac et Jacob. deretur, sed in posteros eorum amorem meum, et
Ex quibus esl Christus secundum camem: qiti est odium conservavi. Odium in Esau, cujus montes,
sttper omhia Deus benediclusin smcula, Amen.Contra qui appellanlur Seir, redegi in solitudinem, et nrbes
Manichseum,Photinum, et Arium : quia et ex Ju- . feci esse desertas, et a serpeniibus ac bestiisobtineri.
dseis est secundum carnem, et Deus benedielus in Non solum autem illa, sed et Rebecca. Non sulum
ssecula: sicut et Thomasadorat, et dicit: Deus meus, autem Ismael et lsaac : qui quamvis ex uno quidem
Deus meus. Quod ille confirmat, dicens: Quia vidi- patre, diversa tamen matre sunt generati': non sunt
sti, ideo credidisli. unum apud Deum, sed etiam Jacob et Esau : qui ex
Non autem, quodexciderilverbumDei. LicetApo- unosunt deRebeccanali concubilu,' anlequam na-
stolus doleat Judseos excidissea promissionisgratia, iG scerentur fidei sunt apud Deum merito separati': ut
ostendit tamen non inane fuisse verbum Dei : et propositum Dei de eligendis honis et refulandis ma-
liis promissa deberi, non qui secundum carnem ex lis, etiam in prsesenli maneret. Ita ergo et nunc,
Abraham, Isaac et Israel nati sunt : sed qni servan- qtios prsescivit de genlibus credituros, elegit: et ex
tes fidem patfiarcharum, de quorum semine pulan- Israel rejecit incredulos.
lur. Item quia superius dixerat dolere se, quod gentts Ex uno concubiluhabensIsaac patris noslri. Quse
Israel proprio vitio excluderetur a regno, quorum legiiur primo geminos edidisse: el eo, quasi novum
hsec omnia fuerunt. Hic ostendit illos, qui non cre- aliquid accesserit, perlerrita Deum interrogat.
dunt, non esse filios Abrahse, ne omnibus Judseis Cumenim nondum nati fuissent, aul aliquid boni
prsejudicareputarelur, et objiceretur ei : Numquid egissenl, aut mali: ut secundum eleclionemproposi-
Deus menliius est Abrahse? tum Dei manerel. Sive ut hoc signiflcaret, quod
Non enini omnes,qui ex circumcisionesunt Israel, modo eliam de geminis, qui non credit, abjicielur.
hi sunt hraelilm: nequequisemensunt Abrahm,omnes Nox ex operibus, sed ex vocaiionediclum est ei.
filii. Si non omnes, tamen aliquanti. Et si non om- Pi'a3scienliaDei non prsejudicatpeccatores, si con-
nes Israelilse, Israel sunt: sunt ergo ex gentibus ali- verli voluerint. Dicit enim per Ezechielera ? Si di-
qttanli, in quibus non est doltis. D xero peccatori, Morte morieris: et ille conversus
Sed in Isaac vocabilur iibi scmen. In solo Isaac jusiiliam fecerit, viia vivet, et non morietur.
voeati-sunt etiam tunc filii Abraha3: non etiara in Quia major servietminori.InGeneseoslibro dictum
Ismael, cum et ipse ex ejus stirpe descenderet. Item esl: Dusegentes, et duo populiin ulero luo, et popu-
seinenIsaac non isli, qui secuiidumcarnem nali sunt, lus populumsuperabit, elmajorserviet minori. Ergo
sed hi, qui secundum spiritum sunt, hoc est, seeun- prophelia non de his est, qui secundum carnem sunt
_ dum fidemIsaac. Qui eiiim talis, hujus promissioest, Jacobi el Esau,- sed de his qui futuri erant ex'ope-
ct adopiiofiliorum.HabebatenimprimogenitumEsau, ribus boni et mali: et ex ipsis operibus, anlodium
et non est a Deo dilectus, nisi Israel. Dei habere, aut misericordiam ejus consequi. '
Id est, noit qui filii carnis, hi filii Dei, sed qui filii Sicut scripiiimest, Jacob dilexi, Esau autem odio
sunt promissionismstimanlurin semine. Ismael enim habvi. Hoc autem, quod dicilur, sicut scriplum est,
carnalem usum nalus est ex ancilla: Isaac et ad Geneseos librum, el ad prophetam Malachiam
' secundum
vero super naturam desenibusexreproinissioneDei perlinet. In Geneseos libro ad Rebeccamdicilur:
est generatus. Ita nunc Chrisiianos promissio facir. Duts genies el duo populi in ulero luo. Unde bene
689 COMMENTARIUS 1N EPISTOLAMAD ROMANOS.CAP. IX. 690
ostendit Apostolus, promissiones non esse eorum, A annuntietur nomen meum in universaterra. Hoc et
qui secunduiii carnem filiisunt Abrahse, sed eorum illi male proponunt. Sed hic locus duobus modis a
qui fidem patrum servant alque custodiunt. diversis exponilur :. sive quod unusquisque modum
Quidergo dicemus? Numquidiniquitasapud Deum? et finem peccatorum suorum implet, ut punianlur,
Absit. Timult, ne quod ipse propterea dixerat, ut sicut Sodomitseet Amorrhaei. Hic ergo jam modum
probaret apud Deum prserogativamgeneris nil va- excesserat, et idclrco voluit Deus, quasi de jam
lere: sive jam tunc significatumposteriorempopu- perituro aliis providere, ut populus ej'us agnosceret
lum meliorem fulurura, non intelligenles, pularent justitiam ipsius, afque virtutem : ut nec peccarent,
eum dicere , quod alios Deusbonos faceret, alios' nec suos adversarios vererentur. Tale est hoc quod
malos : secundum ipsorum sentenliam , quod erat in Pharaone gestum est, quale si medicus de cru-
iniquorum punire, qui non sua sponle peccasset: ciatu jam damnati rei, multis inveniat sanitatem,
proponit sibi ex adverso testimonia, quibus ipsi hoc causasinquirendomorborum. Velsijudex, cumpos-
affirmare solebant. Quibusexemplis per breves sub- sit criminosumslalim punire, ad omnium limorem
jectiones respondet, ostendensita intelligi non posse. diversis pcenisafficiat. Sive Dei palientia induratus
Moysi enim dixit_ Misereborcui miserlussum, et est. Cessante enim plaga Dei, durior fiebat-, et
misericordiamprmslabo. Hoc recto sensu ita intelli- B quamvis sciret eum non converti: tamen etiam in
gilur: Illius miserebor, quem pnescivi posse mise- ipso suam clemeniiam voluit demonstrare.
ricordiam promereri, ut jam lunc illius sira mi- Ergo cujusvult, tniserelur, et quemvult, indural.
sertus.. Ergo si hoc sic intelligitur : Cujus vult misefetur,
_Cui miserebor.Eeontrario Judseisermo est. Igitur et quem vult, indurat: quod satis iniquum est, et
non volentis, neque eurrentis. Et iterum ergo cujus ita propositio vestra conclnditur, ut dicalis malitise
vult miserelur: et quem vult, indurat. Non enim vestrse non vos esse causani, sed Dominiyolunta-
Apostolus tollit, quod in propria voluntate habemus, tem , cui contradici non possit: sed resistit hic ra-
qui superius dicit: Ignoras, quia bonilas Dei te ad tioni veslrse ipsa nalura justitise Dei.
pcenitentiam adducit? Et ilerum Timotheo scribit: JDicisilaque mihi : Quid adhuc queritur ? Volun-
In magna autem domo non solum sunt vasa aurea tali enim ejus quis resislil? Aposlolus contra adver- 1
et argenlea, sed et lignea et ficlilia. Et quaedam sarios dicit : Dicis itaque mihi: Quid adhtic queri-
quidera in honorem, qusedam in contumeliam. Si tur ? Et iterum infert, confirmans hoc quod dixerat:
quis aulem mundaverilse ab his, erit vas in hono- homo, tanto magis vere querilur, et juste, ex ver-
rem sanclificatum. bis tuis. Nemoenim propriam non habens volunla-
'
Igitur non volentisnequecurrentis, sed tniserenlisC tem, dicerc potest de Deo : quid adhuc queritur ?
esl Dei. Iloc loco Paulus aposiolus usque ad illnra Unde recte arguens ejus imprudentiam, dicit: Tu
locum: Quid enim adhuc querilur? voluntati enim quis es, qui respondeas Deo? Qui enim a Deo in-
ejus quis resislere polerit ? personam de conlrario duratus est, sicut tu dicis, contradicere suo crea-
assumit, venientis et dicentis, nbn essein nobis, lori non polest, quasi non habens propriam volun-
aut recle, aut malum agere, sed in Dei arbitrio con- talem,sicut et lutum, insensibilismateria, fictori suo
slitulum : qui cujus vult, niiseretur, el quem vult respondere non potest, quia in potestale figuli posi-
indurat. Homo tu quis es qui contradicas Deo ? tum est.
Numquiddicit figmentumei, qui se finxit, Quirlme 0 homo, tu quis es, qui respondeasDeo?. Num-
fecisti sic? Nunc Aposlolus contradicentemsibisu-* quid dicit figmenlumei, qui se finxil, Quid me fecisli
perius increpat, ostendens lioc ipsum, quod dicit. sic ? Quibusdamvidetur, et hoc adhuc ex ipsorum
Cujusvult, miseretur, el quem vult indurat: et quid personadicere, quiaipsumest dicere,neminem posse
adhuc querilur? Yoluntatienim ejus quis resistere contradicere voluntati Dei alterius miserentis, allc-
poterit? Ex Iioc igitur demonstrat eum esse proprii rum induranlis , et addere neminem Deo respon-
arbitrii, vel volunlalis, quod si ut ipsi econlrario • dere. Quidani vero dicunt jam hinc Apostolumre-
veniens dicit: Cujus vult, miseretur Deus, et-quem D spondere , quod etiam si iia esset, ul illi caluni-
vult indurat: n.ihildiffert, quod figulus tractat in niantur, non debere eos suo respondere faciori: eo
manibus, quod fingendiex se vas aliquid contradi- quod tales simul ad comparationem Dei, quale ad
cere non potest, quid ex eo vult efficere; bic autem suum est luti artificem figmentum. In Grsecohabei,
in eoin quo contradicil, queriturde Dei voluntaie, fisvoOvye w ovSpam, quod est, o hoino lanto magis!
ostendit liberi essearbiirii: qui audet de Dei j'udi- Annonhabetpolestatemfigulusluli ex eademmassa
cio retractare. Item si non est volentis neque cur- facerealiudquidemvas in honofem,aliud vero in con-
rentis, ut quidam putant.ijuarc ipse currit, dicens: tumeliam? Secundum hos, qui hsecverba Apostoli
Cursnmconsummavi, El alios, ut currerent, adlior- dicunl, massam dicit omnes in iEgypto commorau-•
talus est, dicens: Sic currile, ut onines comprehen- tes : quia et Israel ibi idolis deservierat.-
datis. Unde inlelligitur, quia hic inlerrogantis voce .Quod si Deus voletts ostendereiram, et nolam fa-
utilur, et redarguenlis polius quam neganlis. cere potentiam suam. Quia illum diu sustinuit blas-
Dicil enim Scripiura Pltaraoni;'Quia in hocipsum phemantem, et populum suum variis operibus affli-
excilavi te, ul ostendamin te virlutem nteam, et ut geutera. Prseterea quod innoxiam setatem paryulo-
691 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 692
rum crudeljler jusserat enecare. Item conipetcns,A ponil: quia polcrant dicere, si non esl ita , ut dici-
responsum : quia paticniia, ei ejus boijilas facit eos, mus , quia npn est vplentis neque eurrentis: quq-
qui propriam jiabent yoluniatem yivendi, siye yasa modo genles .invenerunl jiisiiiiam,"quam numquam
irse, sive niiserieqrdiae. , antej*.qusesierpnt. Israel yerq quoerenssemper ju-
Sustinuit in tnulla patienliavgsa irm, gptq in inle- slitiam, lion potuit invenire? Si vero loinssuperior
riium. Itnplendq peccala sua, yasa iraj digna sunt sensus cqnlradicentibus applicatur : hic respondet
facii, ei a senietjpsjs ad interitum praeparata. Apostolus et breviter, rcpapilulat quaestioneni,di-
Ul oslenderetdivilias glorimsitmin vasa misericor- cens: Quldergp dicemus ad en, quoenpbis objecla
dice, qumprmpqravit in gloriqm. Djgni eranj, ralspri- siifil,nisi quia gentes yocalse crcdiderunt: el illi crc-
.cqrdia : quia et minpra conimiserant, et grayiler dere noluerunt.
fuera.ntafflipfi. Juslitiam autem, qum ex fide est. Quia juslilia ex
. Quos et vocavit, tton solum ex,Judmis, sed elia\n . fide est, cui illi credere nojuerunt.
,ex gentibus. Quia. et lunc alifjuanti .^.gyjilioruni Israel vero seclando legeinjusiilim, in legemjtisti-
exierant, cuni filiis,|sr^el, ijupji si Deus perspnam timnon pervenil.Qttare?Quiattonex fide, sed qttasiex
acciperei, solus Israel-debuit iiabere saluiem. Ita et qperibiis.Reddit causas, quare non invenerint justi-
nunc norj solum Jiidseos, sed eliam genles yqcayil B tiam : quia falso in opcribus gloriati, crcdere nolue-
ad fidem.,Secundum eos autein , qui hsec jion ex runt, quasi justitiam graliam reputanles , dicens :
Apostoli, spd px Judseoriim persona dipi pulant: mioniam populus Judaeorumex operibus legis justi-
intahlum, inquiurit, quos volnit, salvavit; ut etiam ficari se puians, in legemjustiiise, id esl, ad fidem
geutes elegeritidololalras, qui uumquamservieranl Cliristi dedignando non potuit pervenire.
Deo , et ex fsrael paucos vocarel, secundum testi- Offenderttntenhnin lapidemoffetisiqnis,siciit scri-
moninm Isaiae. ptum esl : Ecce pono in Sion lapidem offensionis,
Sicutin Oseedicil. Non pppulum, duas iribus di- e't petratri scandali. Qui videt Iapiderii,non offendil:
cit :el non iiiisericordiani(.ons.ecutam,derem tribus. qui autem circusest,inii)]ngit. QuodconiigitJudnis",
Vocabonqtt plebemmeqm, plebeintneam.IIoc Ioeo quos sua malitia excsecayit: et Chrisiuin iion agno-
Judam significat. scentes crucifixeruni. Sed et idcirco lapis offensio-
Et non dilectain, dilectam: el non tnisericpf- nis, et petia scandali, prasdictusesl Cliristus : quia
diqin conseculam,tnisericordiamconseculam.Israeli- niulti in nativilate ejus et passione scandalum pa-
ticum popnlum. tiuntur, sicut"scripium est : Quia scandalizabunlur
Et erit in locoubi diclitmest eis : Non plebs tneq in eo. Et Aposlolus ail, Chrislum crucilixum, Ju-
vqs. Genles demonsirat in Christo credituras ; sicul C dseisscandalum, gentibus stultitiam : ipsis vero vo-
in Evangelio Dominus ppr parabolam Iqqiqtur, nu- calis, Chrisiuni Dei virtulem et Dei! sapienliam.
piiaii coena facla, cumlsrael vpnire noluisset, etprp Unde et liic sequilur : Qui credit in eq.inon confun-
ipso genles vqcanlur. delur. Petrus ijuoque dicit, quod credentibus iapis
Jfcivocabunlurfilii Dei vivi. Vocaliqnemgenlium eleclus sit angularis : incredulis vero offensionis.
significat. Et oinnisqui credilin eum, non confundetur.Non
Isaias autemclaniaipro Israel. Communicatiopro ludasus solus, sed oinnes credenles in eo, non cuh-
ipsis esse monslraiur. fundcntur de pristinis delictis. " ,
Si fttcrit niimerusfiliqrumIsrael, tamqnam,arena i CAPUT X. 1
maris reliquicpsqlvmfienl. Paucilatem eorumcredi- Fralres : Voluttlasqiddemcordismzi, ei obsecralio
tam esse demonslrat. __ ad Dentn fit pro illis in saluiem.Hic se oslendit, uon
Verbum enim consummans, et abbreviansin mqui- solis labiis, sed et corde pfo inimicis orare.
tale , quia uerfium.breviatum faciet Dominus sttper Teslinioniumettitn perhibeoillis, quodmtnulalionem
terram. Historia hos liabet sensus : Sicut ego verr quidemDei habenl, sed non secundumscientiam.Ha-
bum abbrevio et cito definio : iia Deus hoc omni bent scienliamsectandse legis, sed non inlelligunt,
velocilalc perficiel. In propheiia antem verbum bre- P quia Cliristus secundum legem venll. [Et quia per
vialum, novum Teslamenlum accipilur: quia in eo legemjustificari non possunl: perielitantur revera,
breviler comprehciisasunt omnia el clausa. si sine scientia fial, quia ssepeverlitur in conlraria.
Et sicut prmdixitIsaias. Bene prsedixil: quia su-, Ignorattles enimjuslitiam Dei, et sudm qumrenies
perius scriptum est. slatitere: juslitim Dei non sunt subjecli. Ignoranles
Nisi DominusSabaothreliquissetnobissemen,sicut quod-Deusex sola fide juslificat: ei justos se ex le-
Sodomafaeli essemus,el sicut GomorrJiasimilesfttis- gis ojieribus,quam non cuslodierurit, esse putantes :
semus.Quia npn est passus paucos justos perire cuni nolueiunt se remissioni subjicere "peccatorum, ne
multiludine.impiorum in fide, nisi semen Abraham peccalores fuisse viderentur, sicut scriplum est:
Christus fuisset missus ad populum liberandum, qui Pharissei auiem spernentes consiliumDeiin seme!-
corruisset. jpsis, noluerunt baplizari baptismo Joannis. Ilem
Quirfergo dicemus,quod gentes,qnm non teclaban- quia sacrificia legis, et csetera, qure iimbra erant
"
lur jusliliam, apprebenderunljustitiam. Si superiora veritatis , quseper Christum perfici h:\bebant, pr,e-
e% persona Apostoli dicuntur, hic sibi iterum pro- septi^ Christi cessayerunt : oui eredere nolueruut;
€95 COMMENTARIUS IN EPISTOtiAMAD ROMANOS.CAP. X. 694
Bene dicil Aposlolus, "ustiliamsuain, quia jam non A Dominusomnium:'divesin otnnes,qui invocantillum.
Dei est, sed ipsorum. Unus Doniiriusomniiim, et abundansmisericordiaet
"saluie habet uhde
Finis enim legis Chrislus, ad justitiam omui cre- largitur.
denii. Talis esl llle, qui Chiistum credidil, die rjua Oiriniseniih qiticumquehtvocaverilnomen Doinini,
credidit, qualis- ille, qui universam legem implevil. satvus efit. Quotnodoergbinvocabitiit,in quem non
Moysesenhri scripsit: qitoniamjustitiam; qttte ex crediderunt? In Joele. D'egehiibus objeclio Jud.co-
lege est. Moysesilisiinxit in Leviiico inter utrariique riim, qiiod Deum invocafe iion possurit.
justitiam, fidci scibcel, aiqiie faclorum, quod altefa Aul quomodocredenlei, quemnoiiaudieruni? Quo-
operibiis, allera sola fnleicreduliiate accederilefiiit. tiiodoautem audieritsihe prmdicanle?Quomodovero
Item Apnsiolusostendere voleus differenliabijiisii- prmdicabunt,nisi mittantur. Quia numijiiam ad illos
tioelegis, ac fidei, testem vocat Moysen. Iierii ilo- 'pro)ihetoesunt missi.
cenlem de juslilia legis : Qui feceril liomo, vivel in Stcut scriplumesi : Quam speciosipedes evangeii-
ea. De justitia autem fidei : Ne dicas, iriquit, in zaniium_pacem,evangelizantiumbona! Islorum pedcs
corde tuo: Quis ascendetin ccelum: libc est, nedii- pulcliri sunt, qhi paceni"annunliant: illorum aulem
biies credere mandato, quod futuruni est aririiinliare qui a.nnuntiant sseculi c,ui*sum,ttirpes sunt alque
Christum,qui ventufus est dare tibijusiitiam ex fide. B \ defornies.
Qui feceril.homovivetin ea. Nemo enim illbrurii Sed rionomrtesobediuntEvangelio.Ergo si hec illi
vivit, qiiia in hoc tempore nemo perfecitIegemsine bmnes obaudieruni, ad quos isli siintmissi: quahlo
Chrislo : quia el hoc legisest, ut ipsi credatur. Qui- minusisti, ad quos nemo est destinatus?
dam ex hoc Ioco putanl Judaeos,proesenlemtantiun Isdias enimdicit: Domine,quis credidil audilui no-
viiam ex legis operibus merttisse, quod verum non stro ? Qiiis credii, quod audiiiim a nobis, vel quod
esse_Domini verba deelarant : qui, de vita inler- nos a te, ut aliis ahnuntiaremus, audivimus?
rogatus seierna, mandata legis opponit dieens: Si Ergo fides ex audiiu : audiius attlem per^verbttw
vis in vitam venire, scrva mandala. Unde intelligi- Cltristi.Hic responsioApostoli.
nius, quod qui suo lempbre legem servavit, vilam Scddico: Numquid noh audierunt? Et quidem.
hahuit oeternam. Etiam anie illos audisse confirmat.
_ Qttmatiiemex fideesljustilia, sic dicit: Ne dixefis In omnemierrani exivit sonus eorum, et in fines
in corde ttto. Ille quidem secundum hisloriam de orbisterrm verbaeorum. Ytilt hoc lestimbniuhi per
lege hoc dixit; sed Ajiostoius illud ad Chrislum allegorinm,vocibhs irilelligi Prophptarurii.
aptat: quia lex nec in coelo fuit, nec in abysso. Sed dico : Nuinquid Israel noh cbgnuvit?Gentes
Sive ideo illud semper jubet lex meditari, iil ibi C t esse vocandas ad Ddera.^
Christum valeanl invenire. . : Prhnus Moysesdicit. Ideo pririius lloyses, quia-
Quisascendeliu cmluin,id est, Cltrislumdeducefe: omnes pene Prophetseposlfeade genliuni salule dixe-
aut quis-descendelin abyssum : hoc esl Christuhih ruiit.
morluis revocare?Quia Christus Deus el homo est, _' Ego ad mtntilalionemvos ddducam in non gentem
in eo quod Deus Yerbum, qui cum in fornia Dci insipientem,in irqm vosmittam. In. canlico Deulcro-
erat, semelipsumexinanivit, formamservi accipiens, nomii: Aniequamcrediderunt Deum, n»n ei'anlgen-
factusest homo. Propterea dicit: Quis ascendet in les Dei. Qiiasi ergo dical, eos qui non sunt gens
ccelum, lioc est Christumdeducere. Deducere dici- mea, vocabo: et credent niihi ad vestram irritatio-
tur secunduniformam Dei: reducere autehi ex'mof- nem, ut quibus majores debuislis esse, gaudeaiis
tuis, secunduniformamservi. .oequari: sicut si quis habeat filium inobedierilem, et
Sed quid dicit Scriplufa? Prope est verbttmin bre ad corrigendum eum dimidium pairimonii sui det
ttto, ei in cordeluo : hoc esl verbumfidei; quod prm- servo suo, ul tanderiiille conversusgaudeat, vel si
dicamus. In Deuteronomio. Novum scilicel Testa- tahium accipere inerealiir. Sive non eramus gens :
mentum. quia morlui eramus in peccalis.
Quia si confitearisin ore tuo DominumJesum : el D J Isaias autemaudit; et dicit: Iitventttssumanonqum-
in cordeluo credideris;qtiod Deusilttim suscilavita rentibusme. Geniibus qusenon Deum in lege , sed
•morluis.Tesiimoniumcofdis est oris confessio. in idolo ignoranli rcquirebant.
Salvuseris. A delictis proeleritisciini fiituris. Palam .appafui his qui tiienon interrogabant. Non
Cordeenimcrediiur ad juslitiam : ore autem con- Deum,"sed dscihoniainterrogabaht, per augures, et
'
fessiofit ad salutetn. Ergo si fides sufficitad jusli- arusjicfcs iflolorum,alque astrologos.
tiam, et confessio ad salulem,- inter Judscum et AdIsafel tiulbmdicil: Ipse quia lalia gcntihus jrse
geniilem credentes nulla discretioest. prbniisit, Judseisecce qualia comminatur, ut scialis*
Dicit enim.Scriptura : Qmnisqui credit in iilum: utrunique proediclum.
In Isaia. Non solum Judseus. Tota die expandi.Tolo iempore mirabilia vel pla-
Non confundeiur.Nolile-ergovos illos confuridere gas ostendit: et riec sic credere vdluerunt.
de pristinis actibus, quos Scriptura dicit confuiidi Manus meas ad populum non credenlem,sedcon-
non posse. tradicentemmihi. Extensibmanuum allegoricesigha.
Non eniin esi dislinclioJudmiet Grmci.Nttm idem crucem.
'
69§ * S. HIERONYMlOPERUMMANTISSA. 696
CAPUT XI. A Cmteri vero excmcatisunl. Cseteri, per infideliia-
Dico ergo : Numquid Deus repulil populumsuutn? tem excaecatisunt, sicut scriplum esl: Nisi eredidc-
Absit. Quia satis illos humiliaverat; modo quasi bo- ritis, non intelligelis.
nus doctor consolatur eos, ne illos nimium exacer- Sicut scriplumest: Dedit illis Derisspiriiitm com-
bare viderelur. Non omnes, ait, repulit, nec semper, punclionis: oculos, ut non videant, et aures, ut non
nisi quamdiu non credunt. audianl. In Isaia. Anle hominemvila et raors, quod
jVamet egoIsraelila sum. Si omnes repnlisset. me placuerit ei, dabitu.rilli: ne liberlas scilicet tollalur
non suscepisset. _- arbitrii. Dei ergo dare, permitlere est. Spiritum au-
Ex semineAbraham, de tribu Benjamin. Non ex se- tem compunclionis, quem desiderabant. Semper
mine proselytorum. enim verbisDei fuerunt increduli: nam si voluissent
Non repulil Detts plebemsuam, quam prmscivit.11- habere spirilum fidei, aecepissent. Sed etimnc Cliri-
lam plebem non repulit, quam proescivitesse credi- stiani, qui de resurrectione dubitant, et prsemioac
turam. gehenna, simileni sibi spiritum quresierunt. noc
An nescitisin Eiia, quid dicit Scriplura? In Regum enim loco Propheta de infidelibus loquilur. Divina
libro, ubi scriptum est de Elia. Scriptura hoc habei, ut cum unusquisque liabeat
* Quemadmoduminterpellat Deum adversumlsrael. Iibertatem faciendi bonhm, vel malum, Deumdicat
Gentibus superbiam tollit, ne glorientur quodex Ju- tradere, aul dare: propterea quiaipse est, qui dedit
dseis paucissiml credideruut, et ipsi soli remanserunt libertalem. Hoec enim facit ejus palientia: quia
Deb. non slaiim peccantibus inferl vindictam, nec bonis
Domine,Prophetas luosocctderuntiallaria luasuf- prsemia.
foderunt, et ego reliclns sttm solus : et gumruntani- Usqite in hodiernum diem. Usquequo convertan-
mam meam.Omnes Prophetoeilla tantummodoscie- lur: sicul de velamine cordis ad Corinihiosdicil.
bant, quselllis fuissent a Domino revelata. Unde et Et Daviddixit.* Fiat mensa eorttmeoratnipsis in
.rex Jeremiam dubie interrogat: si in ea hora, qua laqueum, el in captionem,el in scandalum;et in relri-
cum illo loquebalur, apud eum sermo Dominihabe- butionem illis. Obscurenlurocuii eorumne videant:
relur. Sed et-Elisoeusdicit: quomodohaec Dominus el dorsum eorum semper incurva, Aliler : sempcr
abscondit a me? Iia ergo et Elias hoeloco proeterse ineurva onera peccatorum, ut non dimitlanlur nisi
esse alios, qui Deum colerent, ignoravit. crediderint: quia in passione Christi beati simt,
Sed quid dicit illi divinum responsum? Retiqui pascha comedentes. Hoc enim de illis propbelalur,
mihi septem millia virorum. Si Propheiam tanti la- „ qui Salvatorem aceto et felle polarunt : et tanicn
tuernnt, quanto magis vos nescitis, quam multi jpsis dicit Petrus : Et nunc scio, quia per ignoran-
Judseorum,et salvali sunt, et salvandi. tiam fecislis hoc. Pcenilemini ergo: et bajrtizeiur
Qui non.curvaveruntgenua ante Baal. Non solum untisquisque veslrum., Et ipse Paulus post modicum
inimolando idolis servitur, sed etiam deliiiquendo. ait: Et illi, si non permanserlnt in increduliiate,
Si enim Deus factis negatur, ulique et dsemoiiesho- inserentur: ut sciamus quia spiriius compunctionis
jioranlur. facultalem illisjnon absiulit converlendi. Denique
Sic ergo et in hoc teihpore. Sicut ergo tunc non slatim ipse solvit in sequentibus verbis. Item sacer-
omnes perierunt, Ila et nunc aliquanli salvantur. doles cum arbitranlur quod si Christum interfece-
Reliquimsecundumelectionemgralim Deisalvmfactm rint, haberent semper mensam sacrificiorumet de-
sitnt. Electio gralioe, fides est; sicut opera, eleclio cimarum: faeta est illis in laqueum. Perdiderunt
legis. Cseterum, quee electio, ubi nulla diversitas enim templum, in quo vanam spem habuerant, et
roerilorum? nune sunl inter genies maledicti.
Si autem gralia, jam non ex operibus. Ne dicerent Dicoergo : Numquid sic offenderunt? Modoiterum
illi, dequibus Elisedicitur: Justi erant, isti vero partem revelat Judseorum. f
peccalores: quomodo electi sunt? subjecit: quia et.n Ut caderenl? Absit. Non penilus, et irremediabili-
ipsi graiis saivali sunt sicut et gentes. ter ceciderunl.
Alioquitigfatiajam nonest gralia. Quia graluitum Sed illormn delictum, salus esl genlibus, ul itlos
munus appellatur. mtnulentur.Usque adeo illos dilexit, ut propter salu^
Quid ergo? QuodqumrebalIsrael, hoc non eslcon- iem illorum gentes vocarenlur, quo eas videntes ad
secatus. Ideo Israel tolus non est consecutus jiisii- regnum Dei admilti, vel sic facilius converterentur.
tiam, quia eam non ex fide quoerebal, sed ex solis Item quia dispensatio Dei ita fuit, ut per mortera
operibus Iegis se j'ustiflcari putabat: eum maxime Chrisli, omnegenus humanumsalvaretur: sicul ipse
lcgis niandaia- conlemneret: Cnde a Salvatore ar- Dominusdicit: Cum exallalus fuero, onmia ad me
guunlur culicem liquames, et canielum glutienles. trabam : ideo dicit: Sed illorum delictum salus gen-
Ilem propterea hoc dicit, quia Judoeorumeranl pro- tium. Dicens autem: Ut illos seinulentur, ostendii,
missiones, per quas venlurus eratChristus salvare quia nisi genies Christo eredidissent, reliquise illo-
eos a suis peccatis, sed quia venit, et non credide- rum numquam salvaiaefuissent. i
runt: ideo dicit,'Israel non.est consecuius. Quod sf deliclumillorum, divitiai sunt niundi, el
. E'ecfioaufemconsecu(aesf.QuiperfidemcIeclisunt. diminuitoeorum, divilimgentittm;quanio magispleni-
,967 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD ROMANOS.CAP. XI. 698
tudo eorum? Si delietum eorura tantum vobis pro< A Tu autem fide stas. Non enini Deus personam
fuit, ut sine operibus legis, vos illis faceret coha*' tuam acciperet, et illos sine causa projiceret.
rere: et si pauci eorum credentes, omnes vos-at Noli allum sapere, sed lime. Quidam liunclocum
salutem vocarunt: quanto magis si omnes credide non Intelligentes, nec attendenles causanf, vel per-
runt, prodesse poterant vobis per doctrinam. sonas, de qua et de quibus loquitur Apostolus, pu-
Vobisenhn dico gentibus. Yull ostendere, se at lant hic sapienliam esse prohibitam. Quod si ila
Judaeorumsalulem magnopere festinare. . est, secundum illos, invenielur sibi ipse contrarius,
Quamdiuquidemego sum genliuniApostolus,mini qui hic vetat, quod alibi, ut Ephesii et cseteri acci-
slerium meumIwnorificabo.Quamdiu fuero in cor- piant, magnis supplicationibus ad Dominum dcpre-
pore constilutus, honorificabo ministerium no- catur. Noli eTgoaluini hoc est, noli conlra
' sapere,
strum: dum exemplo nieo, plures eorum salvan eos esse superbus.
conlendo. ' Si enim Detts naturalibus ramis non pepercit, ne
Sf quo modo ad mmulundum provocem carnen forlenec libi parcal. Si illis non pepercit, propler
meam. Ut omni modo talem jne exhibeam, ut m< increduliiatem, qui ex radice sancta sunt: multo
desiderent imilari. minus libi, si peccaveris.
Et salvos faciam aliquos ex illis. Vel aliquanlos, B Vide ergo bonitatem,et severilatemDei.Contra eos,
quia nolunt omnes. qui alium Deum jjusium, alium asserunt bonum.
Si enim amissioeorum, reconciliatioestmundi. Re- Et contra eos, qui negant Deum in peccantibus
petit, quod dixerat superius. vindicare.-
Qumassutnptio, nisi vila ex morluis? Unde genli- In eos quidemqui ceciderunt,severitatem:in le au-
bus assumptio, nisi ex illorum viverent morte? Ex tein bonilatemDei. Quia et illi juste fracli sunt, et
Judseis mortuis Chrislus, vel Apostoli vila fuerunl tu clementer insertus es.
genlibus. Sive si quos inde liberavero, ad vestram Si permanseris in bonitate.In fide, quse libi Dei
proficient vitam. Item hoc dicit: quoniam sicul boniiate collata est.
gentes per fidem assumptse sunt, iia etiam Judxi, Alioquin, et iu excideris. Sedetilli, si non per-
si crediderint, ex mortuis ad vitara transibunt. manserinlinincredulitale, inserenlur. Sin vero, et tu
Quod si delibaliosancla est, et massa. Si illi, qui severilalem senlies, el illi bonilatem.
pauci ex eis crediderunt, sancti sunt, et omnessi Polens est enimDeusiteruminserereillos.Apud ho-
credant. Hic primitias, Chrislum dicit, massam au- mines quidem impossibileest, aridos surculos refor-
lem, populumHebrseorura,a quibusChristus secun- mare"; apud Deuni omnia possibilia et facilia sunt.
dum carnem esl. J Namet si tu ex naturali excisus oleaslro. Quia
Et si radix sancta, et rami. Radix partriarehse: jam olim patres eorum, naturalem legem oblili, de-
rami Aposioli: hoc est, et primi, et novissimisancti generaverant a natura,etpersuceessioiies peccandi,
ex ipsis sunt. Ilem hoc loco radicem Abraham si- consueludine permanente, quasi naiuraliter amari
gnifical: quoniam propter fidem, paler multarum et infruciuosi esse «eperunt. Itera hoc loco conlra
gcnlium vocatur. Ramos vero posteros ejus, fidem naluram gentilem populum insilura dicil 5nradice :
similiter retinentes. hoc est, in fide palriareharum, et non secundum
Quodsi aliqui ex ramis fracti sunt. Non propter te naiuram arborum quasi- insertum, proprii generis
fracti suiit, sed propter illos tu insertus es, quia illi fruclum ferre, sed boriilatcmradicis sequi, in quam
fracli sunl. inserlus est. >
Tu autem cum oleaster esses, inserlus-es in illis. El contra naturam inserlus es in bonamolivam:
Olea qnidem, sed inculta atque silveslris. Ilem hoc quanlo magis hi qui secundumnaiuram inserenlursum
loco contra nalurnm geniilem populum insitum dicit olivm? Conlra naturam est, olivseinserere oleustrum,
radice, hoc est, in fide palriarcharum: et non se- quia magis rainus solel vim radicis imitari quam
cuiidumnaluram arborumquasi in insertum, proprii radix ramorum in suara verlere qualitalem;.
generisfructum ferre, sed honitalem radicis sequi, ' Nolo enim vos ignorare, fratfes. Hoc*1olumcon-
n quam Inserlus es. tra illos, ne superbiant genles.
El socius radicis el pinguedinis olivm factus es. . Mysterium hoc. Arcanum, quod hominibus igno-
Radicis, patrum: pinguedinis, Christi. tum est, quare salvaloe sunt genles: quia occasio-
Noli gloriari adversus ramos. Quod si gloriaris, nem eis salulis eliam csecitasproestiierit Israel.
non tu radicemportas, sed radix te. Noli de illorum Ul non sitis vobismclipsissapientes. Nc'secundum
perditione gaudere: alioquin audies quod non illi humanam sapientiam dicatis: Nos Deus elegii, ct
per le stanl, sed tu per illos. Nec tu illis viiam illos abjecit.
prsestas, sed illi libi. Quia cmcitas ex parte conligil Israel. In tantum
Dicis ergo: Fracli sunt rami, ut egoiriserar. Bene Israel et delicla, et perfidia occuparunt, ut venirct
propter incredulitalemfracli stml. Tu dicis ideo illos tempus, quogentes omnes admitterentur ad vilam, el
fraclos, ut tuinseraris: Yideamus si propterea, ila omnislsrael per fidemsolamsalvarelur: quonibdo
et non magis propier incredulitatera suam ceci- gentiura pleniludo vita uequales cssent in Christo,
dcruni. quia iiuequales fuerant in dcliclis.
699 S. HIERONYMlGPERUMMANTISSA; 709
Doriecplenitudogentium intfarei, et sic onmis Is- Aindigerenl: ut omhibusde "
falsa -jactanlia operum,
-raelsalvusfierel. Tamdiu permansit, donec genies -glofia iollereluri .
salvatseviderent, quodomnesvocali suntadsalulem: • Quktnincomprelitnsibitia stintjiidicidejus-,ti~ inve-
siveex Juda, et Israel, el lege sciiicet. liein lioc siigabiles vimejus. Judicia Dei'abyssusniuha. Aliqui
enini rion ' :
-oslendil, ijuoniam inlrante iii fidenlCliristi genliiim ' cdmprchcndere possuni.
: Quis ehim cognorit sensttmDotnini? Aiite nenio
supplemento, tuiiczclo, el fpmulalioriepermoiifeli-
qui populiJudicofum,credentesin Ghristo,salvifiant. cognovil: iiam in pioeseniiipse Paulusulique scie-
ProeponilauteminterdumAposioiusgentespopuloHe- "bat.qiiialiis ostendebat. Nbsauiem sensum Domini
hrtcoruminfide, earalionfe,quoniaiiictiani.slaliquiiri- liabemus. Sive legemipsius per se nemo cognovit-:
ti ex illis Christo cfedideraut: lamerilegis Mbsaifcre "eihemo pectiliariDeoconfabulationeinslructus, ao-
adhuc proeceptaservabani. Unde el ipsi postca exein- clrina noii indigel legis.
plo gentiutn, Chrislianam fidein inlfegrecustodire Aut quis consiliariitsejtts ftdt ? Ut ejus noverit
ccejierunt.Non enim pro multiludine;plenitudinem saciamenia.
dicit: sed quia repleli sutit a Dominonostfo: sicut Aul quisprior dedil illi, ei retribueturei? Quis piior
et ipse ait Paulus de credentibus: El ipsum dedit fecit aliquid boni, et non Dei misericbrdiam glorifi-
caput super omnem Ecclesiam, qnse est corpus 0 cct, sed suo se merito recepisse glorietur?
ipsius: plenitudoejus qui omniain omnibusadimplet. Qiioitiamex ipso, el peripsum, et in ipsosuni omnia.
Sicut scriptumest: Venielex Sion, qtti eripial, et Ab ipso omnis creaiura accepit iniiiuui, et per ipsum.
avertat hnpielatcmabJacob. Quidamhoecomniafulii- regitur, et iu ipso oninia concludunlur, nec ipse
ra exislimant. Quibus responderidum est: Ergo el -continelurah ullo.
Iioc testimonium : Yeniet ex Sion qui eriiiial Israel, . Ipsi hotior el gtoria in smcttla sxculorum. Amen.
adhuc futurum est, ut rursum Cliristusadveniatlibc- ipse sblus gliirificandus esl: cuj'us est letiam quod
)*are, et a Deo pro tempore excsecali suni, et tton sumus, elviviniiis, ac moveinur. Simulcliam conlra
semetipsis quid deillis, quomodopereunt non cre- Ari.inos facil liic locus, cum dicitur : Deus id esse
dentes. ex qub omhia, et per quem omnia facta esse mon-
Et Itocillis a tne Teslameiitnm,cumabstuleropec- sirantur : si quideni oinnia per Yerbumin princip:o
caia ebrum. Testamentum nnvum, quod promisit: Tacta, Evangelistasignavil. Et quod de Filio Eyan-
quod noniiisi novi, abolilis peccalis, accipient. gelisia tesiatur, hbc Aposiolus, per unitatis myste-
SecundumEvangetiumquideminimici,propter vos. rium, de Palre inielligendum-edocelcredendum.
Inimici mil)isuni_propter quse vobis prsedico;Chri-
stum proliibentes,nongeniibusloqui,utsalvreflaui. G CAPUT XII.
Secundumelectionemanlemchnrissimi,propter pa\ Obsecrb ilaque vos, fratres..Quia de sensu Domini'
trcs. Si aulem credant, charissimi sunl: dupliciier dixefat: mododicit-,quales se exhibere"debeant, ut
commendalf. scnshm Dnmiiii habore inereantur. Huc usque de
Sine pmniteiiliaenim sunt dona, et vocatioDei. Si dogmatibusdicit: hinc jam moralia docel.
crediderinl, non illispoterunlinipuiari peccata,quia Per miseticordiam Dei. Qua magis nihil est, per
Dominum non pcaniiet Abrahoesemenpromisisse. quam liberali sumus.
Siveilli sine afflictione prjeniieniice,si crediderint; Ul exiiibeaitscor/)0!a*Des(ra;'Quanlo magis animam,
salvabuntur. noii aniinaliuin, sieut in lege: qure tamen licet in
Sicut enim aliquandoel vos non credidislis Deo: (igurafuerint, ininiaculata offeiebantur, el viva.
Qnando adhtic illi credebant. Hostiam vivenlem, sanclam.lloc est, casiatn, et
AT«nc autem misericordiainconsecuti estis, propier aljenaiiiab omni mortc peccali.
incredulilatemillorum. Non ••eslro nieriio. Deo placenlem. Domino, non hominibus tantum
ltd et isli nunc non crediderunt in vesirdtntniseri- pl.icete, sive talis eiplacet hostia.
cordiam. Misericordiagentiuni, Christus esl.
n Ratioiittbileobscquiumvestrum.Omne opus bonum
Utetipsi tnisericordiam consequnnlur.In tantum lunc placetDeo, si raiionaliiliier fiat. Nammercede
- non crediderunt, ut el ipsi operibus suis non juslifi- privatur, ut puta si quis hominumcausa jejunai,
cenlur, sed misericordia, sicut el vos. bonum-obsequiuiiiinsipienterfaciintael-de omnibus
ConclusitenimDeusomniain incredulilate.Non vi adjacentibus senliendtini est:
conclusit, sed ralione conelusit, quos invenit in iii- Et nolite conformarihttic sceculo, sed reformamini
credulilale : hoc est, Judseos omnes et gcnles hic in novitaiesensusvcslri.Nolitesimilcsesse filiismun-
conclusit, quia ante Judari peccatores laiiiura eranl, di, qui facti eslis filii Dei, sed renovate sensumve-
non etiam perfidi : postquam auiem Chrlslum non strum, per quem regilur corpus, et omnia membra
crediderunt, gentibus sunl aequales,et omnes siini- dirigunlur, ntetiam corporis aetus novi fiant : quo
liter misericordiamconseqiiuntur. possitis voluntatemDei, et sensumejus agnoscere.
Ut omnhttnmisercaiur.Haede causa. Hoeceniiiinonnisi novosenstii revelantur.
0 altiludo divitiarum sapieniim et scienlimDci! Ut probetis qum sil voluhtasDei boha,el benepla-
Laudat sapientiam Dei, qui tamditi exspeelavit sc- cens, el perfecla.Hoc esl, qubd bonmn sii, et melius,'
cundumprsescientiam,donec oinnes misericordiaip et opiimunif
701 COMMENTARIUS 1N EeiSTPM.M AD ROMANOS.CAP. XII. 702
Dico eni:n per graliam-,qum dataestmitit. Prohibet A trisiem sine dubio odit: quia melius cst verbumbo-
usum humtjnaesapientioe, quae prseler legem .est: num, .uper datum optimum.
non sensu proprio loqui se dicit, sed jaiiclorilutp Dilecliqsjne shhulalione'.Odientes tnalum, arf/ia*-
gralioe Dei. rentes-bono.Tota pnritas debet esse in Christianis,
Otnnibttsqui suntintervos.Qui sunt sacerdoles, sive sicut Deus pura lex est. Eingere enim,seryorum est.
•doctores: quorum cooteri exemplumsequuntur. Et diligamus non lingua tanium, sed opere el veri-
Non plitssapereqitam -oporielsapere, sedsapere ad tate; Ita ut eliam, si necesse /uerit, pro invicem
sobrielatetn.Plus vult sapere, quiilla scrulatur, qiioe moriamur.
lex non dicit. Unde et Salomon ail: Mliora te ne Charilalem fraiernilatis invieemdiligentes. Ita vos
qusesieris,etmajora te ne scruleris : sed quse proe- diligite, qpasi ex una matre generati.
cepiltibi Deus, illa cqgiia semper. Hpnqrp invicemprmvenienles.Hoc si semper ser-
Et unicuique sicul Deus divisit. Nolandnm, quod varemus, et eharitiitem, et patientiam tenpremus,
Deum dicat Spiriium sanctuni, quomodo ad Corin- sicul aljbiail: Alter nlteruiruni majorem apstiman-
Uii«sait, dona dividere singulisprout vult. tes. Si enimnps pmnibus.minores judicarenius, nec
Mensutamfidei.Mensurafidei, virlutis intelligen- ulirq alicui injuriam faceremus, nec illaiam nobis
da est gratia, quam nonnisi fideles aceipiunt. B graviter deputarenuis.
Sicut enimin uno corporetnulia membrahqbemus: Solliciludinenon pigri. Ne per sollicitudinem sse-
omniqautein membranoiieumdemaclum habenl: ita culi, pigri inDei opere efficiaminiet inertes.
ir.uliiunumcurpussumiis.inChrislo.Per comparatio- . Spiritu (erventes.Quia frigidosDomintisnon amat,
nem corporis eos ad coneordiam cohortatur, ne yel et in tepidis nauseat. Tunc plane spirilu fervemus, si
hinc moveanjur, quia dona-accepere diversa : 11011 sseculofrigidi sumus.
cniin poierant pninia habere singuli, ne superbirent Doniinoservientes.Non sseculo, neque yitio, sed
nullius cgentes :nec onines eadem, ut corporis Ghri- Deo.
sli similitudo in nobis nionslrelur. Iteni quod dicit Spe gaudentes.Spe non prsesenti. Spes enim quoe
iu uno corpore multa membra propter diversitaiem videtur_ non est spes.
officlorumdicit. Nonenim potest pculus aiidire, nec In iribulaiiqnepalientes.Proplcr gaudium spei fu-
auris videre, et sic catera inlelligenda, turae, omnia sustinete : sicut ait : Omne gaudium
Singttli atilemaller alterius membra.Ut "prseslando existimate.
alierulruin, quod habemus, magis ac magis chariias Orationiinslantes.Instanlia oralionis nobis prseslat
in nobis coniirmelur. auxiliumin adversis.
Habenlesaulemdonationessecundum gratiam, qttmC ffl'ecessitalibU/S sqnclorumcominunicanles. Ministrate
data esl nobis differentes: Donum non _ex nostro, _eis, qni propter Chrislum, sua omnia conlem-
sed ex donaiilis arbilrio pendet. Et omnjbusquidem nentes, alienis ad tempus indigent ministeriis. Qni-
credeutibusgioria promittittir infnturo:sed qui tam dani codices liabenl: Mentoriissanciorutn communi-
mundum cor liabiierit, ut bocmereatur, grati.'m cantes; quod ita intelligilur, quod meminerint, in
virluium accipil etiam in proesentL qualibus sancti, vel quibus operibus promeruerinl
Siiie pjopheliam, secundum rqlionem fidei. Fidci, Deum : ut parlicipes eorum fiant imilantes semper.
non legis : sive quia fides illa nieretur. Unusquisque Deniquesequilur: . -
enim tantum aecipit, quantum credit. Iiem secun- Hospitalilatemsectanies.Qnia et hoc sancti fece-
dum fideni, quie unicuique a Deo dala est atque runt: sicul Abraham.sicut Lotli, qui eiiam invitos
concessa. hospites detinebant. De qua dicitur : Per hanc enim
Sive ministeriutn,in mints.'rando. Minislerium,sa- quidam Deo placueruni, angelis hospiiio receptis.
cerdotalis, vel diaconatus officii. Benedicitepersequentibusvos: benedicite,et nolite
Sive qui dqcet,in doclrina. Qitiexltorlatur,in exhor- tnaledicere.Ne pularemus.ulruraque nos facere de-
tattdo, Qui docet, majof esl eo qui exhorlalur. j. bere. Ait enim et beatus Pelrus : Neque maledi-
Exhortaii eniin pro viribus suis possunt eliam mi- cium pro maledicto, sed econlrario benedicenles.
nusperili. Nolandum sane quod lerlio lantum po- Gauderecum gaudentibus: flere cum flenlibus. Ut
suerit, sive : quod quare fecerit, spiritualis debet si quid patilur unum merabrum, compatiantur om-
lector agnoscere. ,nia membra. Sicut Job ait: Si non ingemui, vel Ia-
Quitribuit in simplicilate.Omnibussirapliciter lar- crymatus sum, cum videfem hominesin necessitate.
: cuncloscrcdens bonos et Et Dominus fletibus Marioead fleium prbvocatur,
gilur esse, indigere quse
ut nobis daret exemplum. Nec enim prq Lazaro,
petunl. erat suscilaturus, flevissecredendus est: nec
- Qui prmestin solliciludine. Qui proeest Ecclesise, qucni
propter incredulilaleni illorum, qui ei soepe non
vel fratribus, debet esse sollicilus : credideruni mirabilia facienti. Nos aulem jam per-
Qui miserelurin hilarilale. Maxlme circa oegrolos verso modoflemus cum gaudeutibus, et gaudeinus
misericordiamexhibendo, sive miserlcordise titulus cum flenlibus. Si quis enim laudalus fuerit, cnn-
generalis est, qui circa omnes placido exhihendus lii^tamur: si quis ceciderit, exsullamus.Unde osten-
estanimo. Hilarem enim daiorem diligit Deu. :et .dimus nos qui lalia facimus, de corpore Uhris.i noa
103 S. HIERONVMIOPERUM MANTISSA. 704
esse, qui non dolemus de uno membro prseciso : Adicitur vicisse alterum, qui eum ad suam duxerit
sed inimici sumus parlis noslrse; et amici partis partem : sicut hserelicum, vel paganum. Si ergo le
adversae : qui non dolemus de acie noslra viros for- fecerit sibi vicem reddere, ille te vicit, sibi similem
tissimos currentes : nec gaudemus, si videamus eos te faciendo : si autem per patienliam tuam feceris
fortiter dimicanies: quamvis ipsi tam validi non si- eum cessare ab injuria, tu vicisli.
mus ad pugnandura.
Idipsum invicemsentienles. Ut ita alteri senlialis . CAPCT XIII.
sicut vobismelipsis.
Non alta sapientes, sed humilibus consentienles. Omnis anima poleslatibus sublimioribussubditasit.
Superba sapit iste, qui suam per se ulcisci cupit in- Hseccausa adversus illos prolata est: qui se putn-
juriam, el non humilibus rebus, id est, liumilitate bant ita habere libertatem Chrislianam, ut aut nulli
eonsentit. honorem deferrent, aut tribula dependerent. Quo-
Nolile esse prudentes apud vosmetipsos.Nolite in cumque ergo modo eos humiliare desiderat: ne
humana sapientia gloriari, sed stulii estole sseculo, forle propter superbiam, magis quam propter Deum,
ut silis Domino sapientes : sicut scriptum est: Bea- contumeliam paliantur. Ideoque docet illos humili-
lus homo quera tu erudieris, Domine, et de legetua B late tempus redimere. Aliter, quod sublimiores
docueris eum. potestates, ecclesiasticse dignitates intelligantur.
Nulli malum pro tnalo reddentes, Humana sapien» Non est enim potestas nisi a Deo. Et quomodo
tia esl, si quseramus vicem reddere inimicis. Stulti- Deus dicit per Prophetam: Regnaverunl, et non ex
tia eriim est in hoc sseculo, si percutienti, ctaliam me?
maxillaro prsebere volueris. Quod si tantse palienlise Qum atttem sunt, a Deo ordinala sunt. Si de saeculi
et humilitatis fueris, non solum apud Dominum, potestatibus dicere videalur, non ideo juslse erunt,
sed et apud omnes homines poleris_probabilis appa- etiamsi a Deo exordium acceperunt. Secundum dc-
rere. siderium uniuscujusque dantur. Nam dicit Salomon;
Providentes bona, non taniutn coram Deb, sed . Quoniam data est nobis potestas a Deo. Sed cuni
eliam coram omnibus hominibus. Tanlum cave ne essetis ministri regni illius, non recle judicasiis.
ideo facias, ul non Deo, sed solis hominibus placere Horrende et cito apparebit vobis, el csetera. Consii-
desidcres. luitur enim a Deo, ut juste j'udicet: et ut peccatorcs
Si fieri potesi, quod ex vobis est, cum omnibus ho- habeant, quod timeant ne peccent.
minUtuspacem habentes.Quod vestrum est, vos cum Itague qui resislit poteslali, Dei ordinalioni resi-
omnibus pacem habetote : et dicite cum Proplieta : G slit. Qui auletn resislunt, ipsi sibi damnalionemacqtti-
Cum his qui oderunt pacem, eram pacificus : oplan- runt. Sicul ad Raab dicitur : Qui exierit foras, ipse
tes scilicel conversionem corum atque salutem, sicut sibi reus erit.
quoevobis fieri possit. jYamprincipes nonsunHimoriboni operis, sed moli.
Non vosmetipsos defendentes, charisssimi : sed Malus debet timere potestatem: nam bonus non ha-
daielocum irm. Aut fugiendo, aul permittendo no- bet, quod limeat: qui si injuste occiditur, "gaudet.
cere. Vis aufem non thnere poleslatem? Accipe consi-
Scriptum est enim : Milti vindictam. Ego quasi liura meum, et numquam limebis.
meam, dicil Dominus, non quasi vestram injuriani Bonum fac, et habebis laudem ex illa. Ipsa damna-
vindicabo : quoniam dieit Propheta: Qul vos tan- _ tio malorum , laus est bonorum.
git, tamquam qui langit pupillam oculi ipsius. Dei ettimminisler est libi in bonum. Si aulcm ma-
Et ego retribuam, dicit Dotninus. Facienti bona, lum feceris, lime. Qui pro lua sollicitus est quiele.
relribuere promiliit. Item hic dicendo : Minisler est libi boni causa , os-
Sed el sVcsurit inimicus luus, ciba illttm : si silit, lendit in his qnre recla sunt "udicibus obediendum ,
potum da illi. Noli illinegare, quod Deus nulli ne- non in illis, quse religioni contraria sunt.
gal: quamvis sit bla"sphemusel inipius. D" Non eitimsine causa gladium portat. Dei enim nti-
Hoc eritmfacicns, carbonesignis congeressuper ca- nisler esl. Et in te habet officium, si peccaveris :
put ejus. Ut cnm sibi carbones inlellexerit per suam nec tibi proficit ad mercedem. Sive sacerdotes gla-'
indebilam raisericordiam congregari,- excuiiat eos ; dium spiritualem porlant : sicut Pelrus percus=it
hoc est, convertalur, el diligatte, quem habuerai Ananiam, et Sapphiram, etPaulus magum.
aliquanrlo perosum. Cseterumnon est misericordia, Vindex in iram ei qui malum agil. Quia Deus non
sed crudelitas: si ideo eam facias, utilli aliquit) diligil malos, qui odit omnes qui operantur iniqui-
pejus eveniat, pro quo Deum prseciperis deprecari. talem.
Iteni hoc loco docet nos imitari Deum debere, qui Ideoque necessilatesubditi estole : non solutn pro-
solem suum oriri facit super bonos el malos. Ci- pler iram, sed eliam propier conscienliam.Non solum
bando enim inimicum et potando, eum ad pacem, quia possunt poleslates eliam sine causa irasci," scd
vel rechnciliationem provocamus :'ul si ille in mali- ct ne propter'alicujus peccati conscientiam condeni-
lia persliterit, ignem suo congerk capiti. nemini. Sive non solum, ne irascuntur sacerdotes,
JVofivinci a malo , scd vhtce in bonomalum. llli i sed eliam quia sanctis illis et justis lrmorem dcbe-
•.<"". COMMENTARIUSIN EPISTOLAM AD ROMANOS.CAP. XlV; i?06
lis. Item malum agentes, et contra praecepla viven- A cessilate succurrere morituro polest, si non fecerit,
tes, propter vindictam subditi sunt potestatibus: occidit.
recte aulem viventes, propter conscientiam sub- Pleniludo ergo legis, est dileclio. Hoc est per-
'
ditisunt : quia bona et justa sunt, quse juben- fectio.
tur. Et hoc scientes tempus : quia hora est jam nos de
Ideo enitn et iribula prmslatis. Ministri enim Dei somno surgere. Hoc est, ut ad perfectiora tendatis.
sunl, in hocipsum servientes. Possunt et iributa sa- Non enim semper debetis esse parvuli, et lactentes,
cerdolum inlelligi, quse illis a Deo sunt constituta. sicut alibi dicit : Etenim cum deberelis magistri
Sive ideo regibus tributa praestatis : quia voluistis esse, et eaetera. Item horlatur Aposlolus, ut tene-
possidendo saeculo esse subj'ecli. Ministros autem brosa el somni torpore depressa opera relinquentes,
Dei illos appellat, ut vel sic eis reddant, quod eis in lumine, hoc est, in bonis operibus aniljulemtis.
debebant : ne videretur Chrislus superbiam do- Ilem de .somno inertioe et ignorantise consurgamus.
cuisse. Jam enim scientia lucet.
Reddile ergoomnibusdebila.Cni tribulum, tributum. Nunc enim propior est nostra salus, quam cumcre-
Poiest etiam eleemosyna debilum appellari. Dicit didimus. Scientia proficienle, propior est salus,
Scriptura : Inclina pauperi aurem tuam, et redde B quam quando primum credidimus.
debilum tuum. jTVoa;
prmccssil, dies autetn appropinquavit. Compa-
Cui vecligat, vectigal. Vecligal nostrum est, ut rat diei scientiam, et ignorantiam nocti, secundum
Iranseuntibus donemus, vel nqn transeuntes se- Osee dicentem : Nocti assimilavi malrem tuam :
dentibus ad viam, et inde veniehtibus largiamur. factus est populus meus taraquam non habens scien-
Cui timorem, iimorem. Quomodo ergo scriptum liam.
est alibi ; Proeter Deum neminem esse limendum ? Abjiciamus ergo opera lenebrarum, et induamur
Sed sic, inquit, age ut nemiuem timeas. Timor arma lucis. Cum ignorantia, abjiciamus simul et opera
cnim Dei limorem expellit humanum. Sed quoniam ignorantise ; et' arma lucis, hoe est, luminis opera
causas adhuc timoris habelis, necesse est ul li- induamur. Qui enim male agit, odit lucem : qui vero
meatis. '_ .facit veriiatem.venit ad lucem.
Ctti honorem, honorem.Eliam limorcm majoribus, Sicul in dic honesieambulemus.Sicul lux diei pro-
honorcm lantura sequalibus. hibet unumquemque agere, quod nocte libere com-
Neinini quidquam debeatis. Proeclaredixit Aposto- -mitlebal: ila et scientia nos prohibet legis man-
lus, reddenda unicuique, quaedebentur, sola tantura data contemncre, quod sciamus nos semper a Deo
dilectione nos invicem obnoxios esse debere. Si au- C videri.
lem semper fralribus debuerimus, dileciionem ser- Non in comessationibusel ebrietatibus, non in cubi-
vemus, ut pcrpetuaeeharitaii connectamur. Nam non. libtis el hnpudiciliis. Comessalioest mensoecollatio.
adulterabis, non occides, non furaberis , non con- Nos vero habemus spiriluale.convivium, dicentes :
cupisces, et si quid est aliud mandatum, in hoc Cum convenitis, unusquisque "psalmum habeat, et
verbo instauralur. Ilem nemini debitum non red- coetera.Ebrielaiem ergo perniciosam esse, et luxu-
datis. risemaleriam, ex hinc cognoscimus, quia impudici-
Nisi ui invicemdiligatis. Hoc solum seniper debet tiam subjunxit. Et alibi ait: Nolite incbriari vino, in
'
manere, quod numquam persolvi potest. quo est luxuria.
Qtti enfm diligit proximum, legemimplevii. Secun- Non in contentione el mmulalione. Eliam conten-
dum Domini parabolam, sine discretione cunctis tionem et invidiam criminosam esse, et aliis multis
inisericordiam fieri jubentis : omnis homo proximus probatur exemplis, dicenle Jacobo : Si enim zelo
esse censendus est. Ilem dilectionem ideo proemisit: amaro habetis, etcoelera.
qiiia fidelibus scribebat, et de justilise conversalione Sed induitnini Dominum Jesum Chrislum. Solus
tractabat. Cliristus videatur in vobis, non vetus homo. Qui
ATamnon adulterabis, non occides, non furaberis, " enim dicil se in Clnisto manere : debet sicutille
non falsum testimoniumdices, non concupisces, et si ambulavit, el ipseambulare : in quo omnes sunt
quod esl aliud mandalum, in hoc verboinslauralttr : virluies.
Diliges proximuin titiim sicut leipsum. Recapitulalur Et carnis curam ne fecerilis in desideriis. Sicut
omnis jusiitia in proximi dileciione : et injustilia Salomon ait : Post concupiscenlias luas non eas. Et
nascitur, dum plus coeterisnos amamus. Qni enim iterum : si dederis concupiscentiam animoetuoe, in
sicut se diligit proximum, non solum illi malum non gaudium facies le inimicis tuis venire,
facit, sed eliam bonum facit, quia^et circa se ulrum- CAPUT XIV.
que cupit impendi.
Dilectio proxhni malum non operaiur. Etiam bo- Infirmum attletnin fide assumile. Hic oblique illos
numnon facere.malum esi. Namsividerit illum fame increpare incipil, qui se fortes putabant, ut immo-
pcriclilari; nonne ipse illum occidit, si ille cum derate carnibus veseereniur. Iiem hicinfirmos fide-
affluat, non dederil victum,quanivis eiproprias non les dicit, qui carnes qurp in macello tunc lemporis
tuleril facultates?Quisquis enim in quacunique nc- vendebantur, idololatrias esse credebant: et propter
707 S. illERONYMIOPERUMMANTISSA. 708
hoc sic pulahtes, ne polluerentur, oleribus vesce-.k tum faeiiii; qiianlum pofest : fl_iiantummercedem
baiitur. U.udeprsecipitur ab Aposlolo : ne imperili habere voluerit: Uride sequitnr : Unusquisque id
ita senlientes j'udicent, qui habent fidem : omnia faclat in tali causa, quod rnelius esse judicat. Item
qnsein macello veneunt, sine disceplatione mandu- hoc est, quod dicit: aliquos esse, qui eerils anrii
ceiit : quoniani omniscicaluraDei bona esf, et nihil lemporibus, alios esse qui omni teriiporcvilsesuse
damnandum est eorum, quii Deus hominibus ad ab esu carnium decreverunl abstineridutii:
edendum creavit. Qui sapil diem; Domiriosapil: Domino sapit, qiii
Non in disceptatiouibuscogitationum. Nolile se- propter Deum jejunat, e't hon proptcr liomines.
cundumveslras cogililiones, quem lex non judicat, Et qui manducal, Domihohiandttcai. Gralias enhn
judicare. agit Deo: Qui propter Dominum manducat, «t prse-
Atiusenhncredit se manducareomnia. Qui tanlam dicandiEvangeliumpossithabere virtutein, non suaa
fidemhabei, ut non moveatur, aut abstinentia con- guloastudet, sed alioruin saluti : propler quod con.
fractus, aut senio. versi, gratias referant Deo.
- Qui autem hifirmus esi, olus mdnducet. Infirmus, El qtti non manducal, Domino non mandtical, et
aul setate, aut corporis calore. Item hic probalur: gralias tigit Deo. Quia per exemplum illius multi
quia non de Judseis dicalur, ul quidam pttiant, sed B salvanlur, el gralias referunt Deo. Qui enim voce
de abslinenlibus.Noii enim earnesseeunduni legera: agil gratias, solus agit: qui aulem etiam in opere,
sed sola olera.mandiicabani. Aliter : Si idcircolibi iu mtiltis agit.
infirmitas nnimse generatur : quia alium ejusdem JVeinoenhn noslrumsibi vivit,el nemosibi morilur.
prop'ositi,carnibus pro sua fidevesci perhorrescens, Sive enim vivimus,Dotnino vivimus: sive morhnur,
forte coguoscis : noli e<"sejudex alterius voluntaiis, Dominotnoritnttr. Sive ergo vivimus, sive morimur,
nec exigere ab nliquo. Unicuiquein volnniale tlimis- Deministutius.Nemo fideliumsibi vivit. et nemo
sum est : sed si libi scandalum est, et non vis car- sibi hioritur : quia Ciirislus pro omnibus mbrluus
nibus vesci, tibi ipsi impone niodum : ci raelius fa- est, ut et qui vivuni, jam non sibi vivant, sed illi.
ciens, sola olera manduca. Magis unusquisqueper Cavendiim econtrario , ne nos aut nobis vivamus
tuam sequanimitatem ad abstinentiam provocelur, manducando; aut propter homines moriamur jeju-
quam irritatus de lioc scandalizet le. Magisin eden- nando.
dis carnibus confirmelur, quod lum non potes quasi Inhoc enim Chrislus tnorluus est, el resurrexit: ut
cnlpam in alio reprebendere, si unusquisque, aut ei vivorumel mortuorumdomineiur.AdventusClirisli
fideliter hoc pi*oesumit,aul forte asperitale valetutlf- et vivos inveniet, et mortuos suscitabit. Nihil ergo
nis, aul senecia hqc faciat exigenie. f2 referl, utrum le resusciiet, an vivum inveniat: tan-
Is quijnandiicat, nori manducanlemnon spernnt.- tum labora, ut coram eo jusius appareasi
Habebant inler se scandala : illi illosquasi carnales Tu auiem quidjttdicas fralrem tuttm? Qua auctori-
judicahant; et illi illos tainquam stultos irridebanl, late quasi voracem damnas.
et superstitiososj'udicabani. Aut iu quare spernis fratrem tuum? Quasi infir-
Et qui non munducat, niaiiducantemnon judicet. mum despiciens, aut.su pervacuejjejunanlem. -
Deiisenimillum assuwpsit.IlaillosDeusvocavitut te. Omnes enim slabimusante tribunal Christi. Tunc
Tu quis es, qnijttdicas alienumserittm? Cujus tu conscientias nos.lrasDominusjudicabit,-quid et quali
aucloritatis es, ut judices eum quem lex nonj'udi- voto fecerimus.
cai? Unde et Jacobns ait : Qui judicat frairem, sci- . Scriplum esteritm : Vivoego dicit Dominus: quo-
licet sapientiorem se, judical legem. Ca>lerumipse niam mihi flecleturontne genu, el omnis lingua confi-
Paulus conira mandalum facientesjudicavii, et aliis tcbitur Deo. Hoclestimonioprobat, quia oniriessoli
judicandi tribuit facuiiaiem. Ad eum qui fide infir- Dominoreddemus noslrorum aclutim raiionem.
mus est sefmo dirigitur, non eum debere judicnre Ilaque unusquisqttenostrumpto se ralioneinreddet
manducantem. Omnia quaecumque in maceilo ve- Deo. De his quibus lex tacet. Cseterumsi videns
heunt: qui robuslus fideest, omnia mutida mundis 'D peccantem, non arguerit, reddit etiarii Deo pro eo
esse cognoscit. ralionem.
Dominosuo siat, attt cadil. Sive vivit, sive mori- Non ergoampliusinvicemjudicemus. Sufficit quod
tur : quia et ille*propter Detim abslinet, et ille se- nunc usque fecistis. ,
cundumDeum manducat. Sed Itoc judicat magis , ne ponatis' offcndicultim
Stabil aulem,.Potens est enimDeus staluereillum. fratri, vel scandalum. Hie subiiliter jngreditur ud
Deusqui tres pueros leguininibus pastos, nieliores abstinenliam commendandam, et. dicit illos absii-
apparere Tecit, quam illos qui de mensa regis ede- nere debere, qnamvis firmi sini, ne exemplo illo-
bant, potest et illos diuiius facere in corpore stare. rum, infirmi seandaltim patianlur.
Nam alhtsjudical dieminter diem, alius auiemju- Scio el confidoin DominoJesu: quia ttihil com-
dical oinneindiem. Unusquisqueinsuo senstiabundel. tnuneper ipsum. Non hoc ideo dico, quia putemali-
Judiei inescisdiem interdiem judicare non poterant. quid communeesse. Per Chrisium enim scio omnia
Ergo dejejuhio, et abstinenlia dicit, quse non sunt esse mundata. Communeenim dicilur, quidquidiin-
sub certo niodo legisredacta, ut unusquisque tan- mundum videlur in esca Judscorum.
709 COMMENTARIUS1N EPISTOLAM AD ROMANOS.CAP. XV. 710
Nisi ei qui exisiiw.at qttid coiiiinur.eesse illi, com- .A. Qui autein discernil: si manditcaverit; damnandus
mune esi. Illi per eonscienliam fil conimiine, qui est. Si quis de alio discernat et dicit: Iste si man-
adhuc ritu Judaico, aliquid post Christi fidem in ducaverit, plane damnandus est. Hoc iion habelfi-
talibus causis arbilralur iinmundiiui. des, el ideo subsequitur. -
Sf enttti propter cibutri fraler luus coniristatur. Quia non.ex.fide. Non est enim ex ftde, si lu alium
Non dixit.propter jejuniuin, sed ne illum tuo exem- idcirco eondemnas, quia, le j"ejunanle,ille manducat.
plo, aut provoces, aut co.mpellas. Aliter : Qui se ita dijudical. Idipsum enim esl dis-
Jam.iibn secundumcharUalem ambulas. Quia invi- cretio et judicium, quia et judiciuin discernendo fit,
tus manducat, quod 'illi nori expedit. Etiam non el discretio judicando.
diligis proximum, sicul le., -si non illius ulilitatem Omne autem quod non est ex fide, peccalum est.
COgitassicut luam. Non ex fide, quse per cliaritalem operatur. Quidquid
Nvli eiboluoillum perdere,pro quo Christttsmorluus ergo alium destruit, ex fide non est: et idcirco pec
esi. "Nondixil, abslineniia tua, sicul quidam voluht. catum.
Non ergo blasphemelur,bonum noslrum. LiberJatem CAPUT XV.
quam habemus in Doniinb, ut omnia nobis munda' Debemusaulem nos firmioreshnbecillitatesinfirmo-
sini : non ea ita debemusuti, ul videaniur propter ]B rum sustinere. Si vere firm.i estis, sic facite ut ego,
gulam et epulas ambulare^Sive blasphemaiur, si qui fictus sum inflrmus, ut infirmos lucrifacerem.
proptef lalia coritendiriius. El non nqbis placere. Unusquisquevestrumproximo
Non esl cnitn regnum,-Dei esca etpolus. Non per stio placeat. Non a nobis ipsis, scd a proximis col-
escam juslificamur. Sedet hoe nolandum, quod non laudemur : sicut el alibi suum nobis proponil excm-
dixerit, jejuniurii el sobrietas non est regnum Dei: plum, dicens : Sicut et cgo omnibus per omnia pla-
sed esca el potus. Item hic manifesle monslralur, ceo, non quoerensquod iniliiutileesi, sed quod mul-
quoniam regnum coelorum cibum et poium non lis,,ut salvi flant. Nemo enim potest ocdificarealle-
habet temporalem, sed illie spirilualiter vivitur, rum, cui per boiuimvitam non aute placuerit. Sed et
Sedjuslilia, et pdx, el gaudium hi Spiritu sanclo. sibi placentes sunt, qui propria commoda quseren-
Qure per abstineniiam facilius custoditur. Ubi vero tcs, suam faciunt voluntatem.
jusiitia, ibi et pax : ubi pax, ibi et gaudium spiri- In boniimad mdificaiionem.Ostendit modum pla-
tuale, quia ex dissensione semper trisiitia, el mole- cendi, et causam, ne ad vanam gloriam placeamus.
stia generatur. Simul cuin dicit : In bonam sedificationeni,oslendit,
Qui enim in hoc seivil Cltrislo, placet Deo, et pro- et inalain esse sicul esl illud : ^Hdificabitur ad man-
batus est hominibus.De lali homine nemo potesl du- '2 ducandum idolothyia.
bitare, quia~sanctus est. Etenhn Chrislus non sibi placuit. Imitatur hoc et
Itaque qumpacis sunt, sectemtir. Ut non invicem discipulus Christi: non quoerit suum commodum. -
nos de hujusmodi judicemus. Ille enim ob alioruni salutem, etiain mortuus est, et
Et qttmmdificationissutit, invicem custodi.amiis.Sed improperia amarissima'supporlavii, dicenlium :Vah!
sedificutio esl abstinenlia. Cseierum esca , etiamsi qui destruis lemplum, ei ciieiera.
neminem perdat, nullum 03diflcat. Sed sicitt scriplttm esf.lmproperiq impfoperantiuin
Noli propler escath destfuere opus Dei, Hominem libi ceciderunt super me. Qusecumque non solum
scilicet a Deo creatum. Christo,'sed etiam sanclis exprobraiilui\Dei causa,-
Omnfaquideni muitda sunt. Repetit quod superius Deo improperari dicuntur : ut.cst illud : Ubi est
dixerat, ne creaturam damnare videreiur. Deus luus?
Sed maltim est homini, qui per offendiculumman- Qumcumqueeniin scripla sunt, ad noslrani doctri-
ducal. Ipsum mimdum, illis fit malum, si per illud ndmscripta sunt. Nihil enim sciiplum esl sine causa:.
alterum «ffendat- nam et merita, vel tentaiiones jusiorum ad nostram
Boiium esl non manducare camem, ei tion bibere proliciunt -rdilicaiioncm : quia Deo manifestissiini
viiium.-Exponit quid sit per quod offendere dicebai - erant.
infirmuni. Iicm hoc Ioco laudat quidem abslineniiam Ul per paiienliam, el consolationemScriplurarum,
c^rnis et vini: sed multo magis adnioiiet, propter spem habeamus. Per Scriptuiarum solatia, spem fu-
scandalum fralris absiinendiiin esse a cibo et potu luram palienlissime exspeciamus : sicut scriplum
eorufri, quoeidolis iminolaniur. est: Pax mulla diligenlibus lcgem luam, ct non est
Neque in quo frater lutts offendittir, aut scandali-' illis scandalum : hnc est, qui consolalione legis ulun-
zatur, atit htfirinalttr. Iiifirmalur. a pudicilia. Vinum tur, moveri ulla lenlatione non pos=unt, ut per
enim et mulieres aposiaiare faciuni eliam sapienles. exempla patieniise, el consolalioiiis' eorum, quoe
Tu fidem,quairihabespeneslemelipsum,habe coram scripta sunt/speremus consolalionem, eliam in prae-
Deo. Si enim in hoc fidelemle putas: sic manduca, sentibus teiiialionibus..Magna enim causa solatii est,
ut nemo fuo infirmetur exemplo. si qiia3 nos pali.unur, Dimiiin.im nostrum Jcsum
Beattts qui noiijudical semelipsutnin eo quodpro- Christuni, et sanctos ejus sciamus esse perpessos.
bat. Quia non su3in infirinitaiem probaudo conside- , Deus aulem palientim el solatii. Hoc loco Deiim
rat, sed alterius salulem infirmi. patientise, Spirhum sanclum significai, qui donalno-
•.11 >S. HlERONVMIOPERUMMANTlSSA. 7il -
bis secunduriiChristum unanimes gloriflcare Deum A est. Nullumvero in dissensionegaudium: sed uni-
et Palrem Domininostri Jesu Christi. Ilem palientiaa versa mcestitia.
ejus, qua3est in conversione et solatio, non ira ne- In credendo,<utabundeiisin spe et virlule SpMlus
que dissidio. sancti. Abundantia in spe, in Spiritu, virtutibus
Det vobis idipsum sapere in allerulrum secundum consistit, et signis.
Jesum Chrislum.Ut unusquisque sic quseratsalulem Certussum autem, fralres mei, el ego ipse de vobis.
alterius quasi suam",sicut Christus sua morle omnes Bonus doctor Iaudandoproyocat ad profectum, ut.
salvavit a morte. erubescant tales non esse, quales ab Apostolo pii-
Ut unanhnesuno orehonorificelisDeum, el Patrem tanlnr.
Domini nostri Jesu Christi. Tune vere Deushonori-, Quoniam et ipsi pleni estis dilectione.,Providitne
ficatur, si uno animo et concordi voce laudatur. Si . umquam contenliosius dura increpasse videatur.Vel
enira duo convenerint super lerram ex omni re: dissidentes aul slultos ostendit Christianos semper
qusecumquepetierint, fient illis. allerutrum monere debere.
Propler quod suscipiteinvicem.Propler honorem Repletiomniscientia : ilaut possilis alterulrum mo-
Dei invicem onefa vesira portate : sic adimplebitis tiere. Hoc est novi el veteris Teslamenli.
legem Christi: quia nos suscepit in se cum essemus J_ Audacius aulem scripsi vobis, fratres, ex parte.
impii. Quanto crgo magis nos invicem, ut similes, Immo.ideo magis scribendi liduciam habui, quia
nos sustinere debemus. Iterum hic ulrumque popu- novi vos ut prudentes, cito accipererationenr: sicut
lum aduniiatera hortatur. Consentio vobis, o Judsei, seriptum est: Argue sapientem, et amabit te. Item
quia Christus vobis promissus ad vos veneril pri- hoc loco aut humilians se Aposlolusloquilur : aut
mum, et gentes propter misericordiam Dei vocatse certequoniam habenlibus jam pra^dicationemPetri,
sitil: tamen unum corpus esiis effecti. ipse audeat praedicare.
Sicul et Christussuscepit vosin honoremDei. Sive -Tamquam in tnemoriam vos reducens. Recordans
in gloriam divinitalis : sive propler honorem Dei. • vos esse prudentes, sive non ignaros, non doceo,sed
Dico enim Christum Jesutn tninistrum fuisse cir- commoneo, ut scieriles.
cumcisionis,propterveritatemDei. Hic ostendit, quo- Propter graliam, qum daia esl tniltia Deo. Non "
niam secundumcarnem Chrislus, juxta promissiones propter munera lerreua,vellaudem, sediul impieam
patrum ex ipsis natus sit : ut prsecepta legis iinple- officium,quod accepi.
ret. Item non vencratminislrari, sed ministrare: et Ul shn minister Christi Jesu in genlibus. Serviens
dare animam suam redemptionem pro muhis. Evangelio",hoe est, revocans ei servos quosdam fu-
Ad confirmandas promissiones palrum. Quia illis G gitivos.
proiuiserat Christus, sicut ipse dicit: Non veni nisi SanctificansEvangeliutn Dei. Meoexemplo san-
ad oves perditas donius'Israel. ctum esse demonstrans, quod cum tanto tiniore per-
Genles aulem super misericordia honorare Deum. ficio. Quidam enim ul humanum eontemnunt, quod
Cui enim plus dimillilur, plus diligit. prsedicanl ut divinum": et ita fit ut res sancta vi-
Sicul scriptum est : Propterea confitebortibi in deatur esse non sancla,"eum non perficitur sancle.
gentibus,Domine,el nominiluo cantabo.Tulit Judscis Unde dicitur: Sanctificatejej'unium, id est, sanclum
~ ~ --•
arrogantiaro, dum gentium salutem docel esseproe- faeite, sive monslrale.
diclam : quamvis non fueril nunliatus ipse Cliristus Ut fiat oblalio gentium accepta, el sanctificala in
in genlibus. Confitetur eos misericordiam consecu- Splriiu sancto. Ut exemplo meo gentes efficianlur
los : quia el ipsi sunt in corpore ejus. liostia Deo accepla, non igni sanctificata , vel sus-
Et ilerum dicit: Lmlamini gentes cum plebe ejus. ccpta, sed Spiritu sancto : sicut scriptum est: Quia
Qui cum ipsis estis ad salulem adducii. sedit super Apostolosquasi ignis, et vissesunt eis
Et iterum : Laudate omnesgentesDominum,etma- varioelinguse.
gniftcaleeum omnespopuli. Et rursus Isaias ail : Erit Habeo igilurgloriam in ChrisloJesu ad Demn.Qui
radix Jesse. Jesse pater fuit David, de eujus semine, D gloriatur, in Domino glorietur. Gloriam liabeo ajmd
id esl Maria, naltis est Chrislus. Deum, licet apud honiines infamer et maculer.
El qui exsurgai regefe gentes, in eum genlesspera- Non enim audeo aliquid loqui eorum, qumper tne
bitnt. Non de proselytis asserit, sed et illud huic loco efficit Christus, in obedienliamgenlium. Hicostendit
simile esl: Non dcficiet princeps ex Juda, nec dux Christi et Spiriius sancti, unam esse polenliani al-
dc femoribus ejus. Unde probaiur verc jam venisse que virimem. Item non ausus sum aliquid dicereme
Christum, in quo omnes genles sperare manife- , in his dumlaxat rebus propria virtute fecisse, etnon
stum est. orania per me esse Deum operalum.'
2>eus auletn spei. In quo omhes speramus: hoc In verbo et factis, in virtute signorum,eiprodigio-'
ostendil quomodo Deus absque virtute Spirilus san- rum. Hoc est doctrina et signis. Non enini de operi-
cii, non replet aliquando nalionem gratia, quoniam hus hic, sed de. virlulibus loquebaiur.
- unum donum est Palris et Spiritus sancti. In virliile Spirilus sancti. Unam esse yirluiem at-
1
Repleat vosomni gaudio et pace. Pax fidelium, in que polentiam.
spe debet esse futura. Etibi omne gaudium, ubi pax Jfa uf ab Jerusaleth pRrcircuilum vsque ed lliijti-
"715 [GOMMENTARfUS IN EPISTOLAMAD ROMANOS.CAP. XVI. 714
cum repleverimEvangelium Christi. Replelur Evan- A . Nam si spirilualium eorumparlicipesfaclisunigen-
gelium, cum eliam genles credunt. tiles, debent et in carnalibusminislrare eis. Quia do-
Sic autem prmdicaviEvaiigeliumhoc, non ubi no-., ctores ex ipsis habebani, et socif facti fuerant ra-
minalus esl Chrislus: ne super alienumfundamentum> dicis, et pihguedihis olivse : ideoque irausquisque
mdificarem. Non omnis, qui super alienum funda- in quo abundat, debet alteri impertire.
menium sedificat, male facit, sed si aedificelaurunf, iffoeigitur cum consummavero,et assignaveroeis
et coelera. Hic pseudoapostolostangit, qul seraper fructumhutic, per vosproficiscarin Hispaniam.Si vos
.ad eos, qui jara crediderant, ibant, et numquam ad bene exbibueritis, abundabit nobis bona doctrina in
genles : quiafion poterant virlutes operari.-Et osten- vos": quia quantum profieit discipulus, tanlura pro-
dit perfecte se laborasse, qui et fundanientumposuit, vocatur ad docendum et doctor. Sicut alibi ait : Os
et sedificiumsuperstruxit. nostrum palet ad vos, o Corinthii. Sive, abuiidanler
Sed sicut scriptumest. In Isaia. Ostendit suum la- benedicitur in adventu meo Christus in vobis.
borem, jam ante fuisse praedictum. Scio auiem quoniam veniensad vos, in abundantia
Quoniam quibus non est annuntialumde eo, vide- benediclionisCHristiveniani.Sciens Apostolus'"quo-
bunl, et qtii non audierunt de eo, inlelligent.Oslendi- niam propter prsedicationemChristi Romamvinctus
tur Christusin Apostolis,et per virtutes qusein ejus;B ducendus erat, in abundanlia benedictionis prsedicat
nomine fiebant. se esse venturum. Vel cerle, quoniam conscius sibi
Propler quod el impediebarplurimumveniread vos. erat, nihilominus ' habere
'
se gratiam abaliisJApo-
Exposuit illud quod in capite dixerat. slolis. .
Et prohibilussum usque adhuc. Nunc vero ulterius Obsecroergovos, fratres, per DominumnostrumJe-
locum.nonhabensin his regionibus.Ubijam toti firmi mm Christum, Rogat ut pro eo tota instanter oret
sunt, causamse negathabere ponendi fundamentum. Ecclesia : quia hovit multum valere preces in com-
Cupiditalemaulem habens veniendiad vos. Notan- Bauriimultbrum. Jacob.oenim occiso;Petrus fratrum
dum esse cupiditalem eliam bonam ; sicut", Cupio jprecibusde carcere Iiberatur : qui non lam illi, quam
dissolvi, et esse cum Christo. Et: Concupivit anima sibi beneficium prfjestiterunt,'scilicet ut ejus possint '
mea desiderarejuslificaliones tuas. doctrina firmari. . -
Exmultisjam prmcedentibusannis. Qualisnecessi- Et. per charitatem sancii Spirilus : ul adjuvetisme
tas fuerit ostendit,quseillum multis delineret annis. in orationibusvestrispro mead Deum.Spirilualisenim
Cum tn Hispaniam proficisci cmpero, spero quod charitas facit, ut pro invicem exoretis.
prmteriensvideamvqs. Utrumin Hispania fuerit, in- Ut liberer ab infidelibus,qui sunt in Judma : el ob-
certum babetur. (C sequii mei oblalio accepta fiat in Jerusalem sanctis.
Et a vobisdeducarilluc, si vobisprimutnex parte' Sive ut omnes credant: sive fldelibus ministrans :
fruitus fuero. Quia ita yos exhibetis, ut nec apud vos in manus iniidelium non incurram, ne ad vos venire
locumaut necessitatemhabeam diutius remorandi: jion possim.
cl ideo ex parte illis fuisse"dicit: quia non credere Ul veniamad vosin gaudio per .volunlatemDei,"et
indigebant, sed tantumraodo confirmari. Sive ideo fefrigerer vobiscum.TunGin gaudio veniam, si obla-
exparte": quia nulla magnitudo temporisfaciat cha- fio mea ab eis accepta fuerit, et securus verbum Dei
ritatem.* abundanlius loquar. Tristitia enimanimi"mullumim-
Nunc igitur prbficiscarin Jerusalem.Hoc milii re- jpeditad doctrinam.
slat deinceps ut veniam. Deus autein pacis sit cum,omnibus vobis, Amen.
Minislraresanctis. Sancti erant in Jerusalem, qui Deiis pacis non nisi in paciflcis est. Pulchre autem
omnibus suisfdistractis, et anie Apostolorumpedes "finivit,duobus populis in coricordiamrevocatis.
depositis, orationi, lectioni, doctrinaequevacabant.
. Quales autem fuerint, ex hoc cognosciluf, ut ipse CAPUTXVI.
Apostolusper se illis pergeret ministrare, et quibus Comtriendoautem vobis Phmben sormemnoslratn.
oblationem suam esse optat acceplam : id est, ut •^ h~n quasi finito texlu Epistolse,ut solet, commen-
eam dignentur accipere/ostendens,hoc non tam pro- dationis graliam subter annexuit. Item hic monslrat
desse accipienlibus, quam-ilaniibus.Hocconlra illos Apestolus, non accipiendam, aut eligendam perso-
facit, qui glorjam perfectionisimpugnant. nam esse viri, vel feminse,quando Romanisper mu-
Probaveru.nlenim Macedoniaet Achaiacollationem lierem (utfertur) litteras mitlit. In eadem Epistola
aliqttamfacere.Probaverunthoc sibi utile fore, si col- •aliisfeminis mandat salutem.
lationem aliquam sumptuum facerent sanctis. •Qureest inministerioEcclesim,qumest in Cenchrmis.
In pauperessanctorum,qui suntin Jefusalem.Pla- Sicut etiam nunc in Orientalibusdiaconisssein suo
cuit enint eis. Quia propter sanctorum oedificationem sexu ministrare videntur in baplismo', sive in mini-
esse pauperes voluerunt. Sive simpliciter pauperes sterio verbi, quia priyatim docuissefeminas inyeni-
sanctorum intellige. mus, sicut Priscillam, cu_usvir Aquila vocabatur.
Et debiloressunt eorum.Exemplo eorum provocat Ut eam suscipialis in Dominodignesanctis, et assi-
Romanosad simile opus, ostendens hoc illis non im- •statiseiin quocumquenegotioveslriindiguerit. Elenim
Hteritoplacuisse. ipsa quoque assislit multiset mild ipsi, *G% adjuvetjjs
PAfROL, XXX." 23.
715 S. HJERONYMIOPERUMMANTJpSA. . - 716
"
eafp, sive sumptuum opibus, sive solalio : quia et A nias, etsabbata, etcoetiirasfeiias, venlrisgratia **ra>
ipsa quamdiu habuit, plures adjuvit. dicabant, dissentientcsab apostolicadoclriha,etfra-
Salulqie, Priscamel Aquilam, adjutores meosin Iribus offendiculaprseparantes."
pitrislo Jesvt. Qui cqnformasse se Appslolridicuniifr Et pei;dulces sermones, et benedictionesseducunl
iu fide : quos et ideo adjulores appellat, quia in corda innocentium. Per blandiriienla et adulaliones
opere doctririarum, ubi ipse laborabat, et isti juve- compto sernione cqmposltas.
runi. Vesird enhn obedienliain qmni loco divulgalaest.
Qui prq anima meq ~uasc,ervicessupposuerunt.*Qui- Si illis obedistis quibus nbn debuislis : quanlo' ma-
busnonsolum erjogrqlias qgo, sed ettcuncimEcclesim gis nobi_sobedire debeiis! Nam et illi propterca ad
gentium.Probandomeaindoctrinam, sepericulosub- vos venerunt, quia sciebant vos per obedieniiam sini-
jecerunt, propter quod-illis omnes Ecclesisegratias plicem cito posse seduci.
agunt: quia per illpsego seryatus sum. Gqudeoigilur in vobis: sed volo vos sajtienlesesse
Et domesticamEcclesiameorum. Ostendil congre- in bono, et simplicesin malb.Deus aulempacis cbnte-
fjaiionemfidelium , Ecclesiara nominari.
. , > . , ci' .:.'•,',,' > ,' > ral Satanam.sub pedibusvestris velociler.Gratia Do-
Salulale Evmnetumdilectummihi : qui esl primiii- mini hostri Jesu Chrisiivobiscum.Solutat vos Timor
vus EcclesimAsimin ChrisioJesu. Satutale Mariani, B theus, adjutor meus, et Lucius, et Jason, et Sosipater,
qtm multum laboravilin vobis.Primitivos <Eeclesise cognati tnei. Salulo vos ego Tertius, qui scripsi Epi-
Asioe,isios omnes quos salulat, intelliaimus ex no- stolam hanc, in Domino.Salulat vos Caius, hospes
minibns fuisse peregrinos : per quorum exempliim meus, et universaEcclesia.Quia bona est qbedientia,
atque doctrinam, non absurde existimamus credi- sed si rationabilis sit : et ideo volo vos sapienies
disse Romsinos. esse in bono, ut nialum nescienies, sub pedibus
Salulale Androxiicumel Juniam cognatos,et conca- innocentisedep.pnatisinimicuni.Ita enim dedil nofiis
plivos nieqs : qui sunt,nobilesin aposlolis, qui et anle Dominus potestatem calcandi super scorpibnes atque
tne fuerunt in Chrislo Jesu. Salutate Atnplialutn, di- serpentes, et omnem virtutem inimici': id est, ne
lectissimumnjihi m Domino. Salutate Urbqnum,qd- nobis prsevaleat, et omnibus super eum memb.risli-
noslrumin ChrisloJesu : et dilectum beris acsolutis ambulare ''' '
jutorem Slacltyn, pdssimus.
tneum. Salutale Apellen,probutn in Chrislq. Salutaie Salutat vos Erastus arcariits civiiatis: er Quarlus
eos;qui suhl exArislobttiidomo.Saluiate Herodionem, fraler. Hic arcarium ex areario dicit: sicut genles
cognalum meum. Salulale eos qui sunl ex Narcisii credentes ex gentibus sa:pevocavit, secunduriicon-
domo, qui suht in Dominq. Salulate Triphmnam, et suetudinein legis, quaeAblgail, uxoremNabal adhuc
Tryphosam,qum,labofanl in Domino.Sqlulale Persi- G appellat, cum jam illo mortuo in David' nialrimo-
detti cliarissimam,qum multum laboravilin Domino. nium transisset. '
Salutate Rufunt, eieciumin Domino': el malretn ejus Gratia Domininoslri Jesu Cliristicum omnibusvo-
et meam. iEiate, nori partu matrem salutate. Hi ex bis. Ameti.Hascest subseriptio manus ej'usiu, omrii-
Judosis erant, et quia simul cum Paulo fuerant tri- bus Epislolis, ut in ea etiam cqmmoneret beheftcia
''' " ' ! ;"
bnlati, hec lerrili : ideo nobiles ho.craerilo habe- Clirisli.
bantur, qui ad profectum Romanoruminter cxtefos Ei autem qui potens^estvoscbnfirmare.Signis alque
fuerant destinati, quique • • . Paulo
-.'."''• "S- . . 1* - • priores - > credidisse,< doctrinis. Iiehi hic Patris personam monslrat. De-
ipsius testimoiuo releruntur. scendens autem dicit, manifestatumhunc per Scri-
Salulate Asynotilum,Phlegontem,Hermum,Palro- pturas prophelicas secundum imperium seterni Dei:
bam, Ilermen, et qui cum eis sunl fraires. Saluiate Spiritum sanctum significat. liefn infert: Cognitum
Philologum et Juliam, Nereum el sororem ejus, et est soli sapienii Deo per Chrislum Jesum, eui gloria
Olympiadem: el omnesqui cutn eis sunt sanctos.Suo in ssecula.Hoc loco Palrem et Filium manifeste lo-
exemplo nos docet quales amicos debeamus in no- quitur. Quod autem dicit: Gognilumest soli sapienti
stris litteris salutare : non divites soeculi, facultati- Deo: in communi niunere, mysterii significat trini-
fous, vel dignitatibus honoratos : sed gratia ac fide;D latem. - -
locupletes.-;" Jtixta Evangelium meum, et prmdicalionemJesu
Sttlutale invicemin osculosancto. Satutanl vosom- Christi. Ut sic vivalis, quomodoego Christi exem-
nes EcclesimChristi. Non ficte, vel subdole, quale plo, et aucloritalegeniibus prsedieavi.
'Judas ttadidit Salvatori. Ideo enim in Ecclesia pax Secundumrevelalionemmysterii.Mysteriumdevo-
piimo annuntiaiur : ut ostendat se cum omnibus cationeuniversarum gentium in Lege diuJ fuerat oc-
esse pacificum, qui corpbricommunicaturus est culialum, quod nunc per Paulum evidenter patefa-
Christi.' , ' - cium estEyangeliuin iii Chrislb pertestimohiaPro-
Rogoautemvos,fratres, ui observeliseos; qui dissen- phetarum : quia quatnvis de gentibus ahte multa
siones, el offendiculaprmterdoclrinam, quam vosdidi- dixisset: tamen quomodo et in -Christo unum fie-"
cistis, faciunt, el declinaieab iilis. Hujuscemodienim rent, et Judsei, nemo tam aperte cognoverat.Exi-
Christo Dotninonostro non seniunt, sed suo ventri. stimare enim poierant quosdamad fidemquasi pros-
De illis dicit, qui ex eircumcisione illo lempore ve-- elytos admittendos.
nerunt, jejunia et abstinentiam deslruentes, neome- Temporibusmlernisjaciti, quodnunc palefaciumest
717 * COMMENTARIUS IN EPISTOLAMI AD CORINTHIOS.CAP. I. '**
718
per Scripluras Prqphetqi;uin.Descendensautem dicit, A boni, vel sopientes esse possumus: ille natura. Cui
quid est patefactum. _ ., „; per Jesurii Christum glbriaet hoiibr in"ssecula sse--
Secundut)-prmceptutnmlerni,Dei. .Prsecepit D.eus, culorum.
iil omnes genles ob.edianl,et D.euniagnqscant, quod Ad obeditionemfideihi cunctis g$niibus.Spiritum
'
ftiturum quandoque,spjus ante scieb.at,qui solus na- sanctum.slgnificat.Itpm infert:
tiiraliier sapiens, sicut na.uraliter bqhus : cum ta- Cogtiitisoli sapienli Deo per Jesitin Cliristum: Cui
nien, et hohio dicatur bpnui*, sed nqs institutipne konor et qloria
*.,/-. in smculasmcttlorum.
• a. ,- '• , A Kmen.
• , _-

"
;•••. JN BRIMAM EPISTOLAM AD ;|GORINT!iI'QC:' ,

....,' CAP,UT,P.RIMpM. Quia in.omnibusdivitesfacti eslis in illo. Iri omni-


,.,Pqulus. _P-a_uj_(S, quodlnpnien prseppnil in Epistp- bus yirtutibiis, per sanientiani, rj)i"a3 amicos Dei, ct
lis,_iuctqritalis.esse noscendui^. Ilem afiler: Paulus B Prophetas corislituil.Tlemaliter :' Iloc dicerido,Apo-
gpostolus, cpnpectens in Epistol^ fralruni nppiine, stblus ostendil eos, quanrioad fidemChrisliaceesse-
. yel humililatem suam significat, yel copperatprem runt, omni eratia luii^cd(tatos : nuiip autem non
esse eum apqs.olicoeprsedicationisosjejidit. iuxia fideriiebnversantes, vaciiefaclammoristr*a"f gra-
" ' ' "
. - VqcalusApqstqlusJesu Christi, p,ervoluntatemDei. |iam, quafhperceperuiit. ,
yqluntate D,ei yocalur -quisque ad i.j^m, sed sua In bmniverboetin otntiiscienlia. \& est, "riqntam
'
spopte, ei suo arbiirio, credit: sicpt ajitin Actibus : novi quam veleris Testamenti,
non fui .incredulusccebjsliyisiqni. Sicut tes^imoniutii•Christicbnfirmatuin est in vobis.
Et Sostheites,frate.rEcclesimDei. Frater, iriguit, Testiriioiiiurii<juoait: Omnis'scriba doctus iri fegno
non apqstolus. Htincautem idcirco secura scrilien- coelorurasimilis e.sthoihini pairifainilias,'Jqui pro-
'
.teni inducil: quia ex ipsis dpplor est, el prq lp*s fert de thesaurokuo nova et yetera.
valde.sollicitus.
>>i .: :''i!ir,'T-i Itu, ul nihiivobis
.„'..,. ;. , . ,<-in ulla
desit • ,Unde"aif
; >yqralia. . Sa-
>,',,,. , ,1 ,>
Qumest Corintlti.Ostendit, qui sunt Ecclesia Dei, lompn : Yeneruhfmihi omnia'Nbona pariter cuhijUa,
"sancli scilicet et immaculati: quia Ecclesia neque id est, cum sapieniia'.
niaculain habei, iieque rugani, et ideg liis. scribit Exspectanlibttsrevelalionem Domini ttosiri Jesu
qui integram adhuc servabant, non qui perdiderunl C_ Christi.Ule •' ver'e'exspectat
< ,'•-•, -,,"'i.j qui iri
adventuiriChrisli,'
-<-
--•saiictitatem.
• '<• : -Namistos
'• ' . "•-' honorat ,,1, illos
' .,' l! lilteris, <> auclo-
' • "omnibus pr.riparaiifsesti-Revelaiio auteni' dicitur
rilaie commendat. Domini ....adveritus :'quia-• :, modo
;p v- aiiobis" >,, abscbndiia
• •<•
c. "' ,<',-.'in- Christo
Sanctificatis . " Jesti,- ,•: vocatis v • v Per est.
»., , , sanctis.
. baptistnum
,,, T- ,;,,,, -^sanciificatis.
.,,,_I , UC ttmomnibusgui
, f<! invocantno-
~ H ,J ,1.,,',>,,!,., • Qui el cqnfirmabitvos usque in fittemsitie criniine,
men DomttiiJesu Christi. Proprie sacerdotum est in- in dib qdveritusDothininoslri Jesu Chrisli. Per do-
vpcare .D.ominum: Quibus dicitur: Sip benedicite clrinam, sicut aitDavid : Confiniia me ih yerbis tuis.
filiislsr.ielrinvocantes nomen meum super illos. Et Et iterum :'Pax niul.ladiligentibus legem tuam, et
Psalmisla dicit: Et Samuel inter eos qui invocant non est illis's.candalum.Iterii aliter : Orat prqipsis,
nomen ejus-.Queriisacerdqtem fuisse illa res prp- Ut usque ,,*. ad finemviisesiiae-
.-•- irreprelierisibiles
< ,.' iri ad-
->.- .'/.>' ,<i.f ^
bat: quia el sacerdoti successit, et hosiias offereWt. ventumDomini nostri Jesu Cbristi permaneant.'
De qub etiam securidumhistoriam dictum est:'Sus- Fidelis Deus, 'per qttem vocali eslis ih societqtem
citabo mihi sacerdotem fideleni. Qui, quamvis non Filii ejus Chrisli,-Domini uos«ri."Quamsocielaiem
sit ex genefe Aaron, tamen de iribu Levi esse in Joannes expoiiit, dicens': QifoniamDeus iux est,-et
Paralipomenon Iegitur : quia ipse hunc constiluit, tenebroein Co npnsunt hllse.Si dixefimus quia so-
qui et illum. Iia enini Aaron elegil, ut aliospostea Dcietalem '. Iialjemus cunieo", el in lenebris afnbula-
eiigehdi non amiserit potestatem. mus, mentimiir. Et' Parilus ait: Si.cbmmortui su-
Iri omniloco ipsorutnet noslro. Quia sacerdotes et mus • " :• et
' . coiivivemus:
-"<>,- -, •. ,si sustinenius",
" • , .< < et ,-.r, conres;na-
>•(>!
;<y.!
et
suo, Apqstoloruni loco funguntur. Propier quod bimus. Hic Ioeus contra Arianpsfacit, qui .n Iibc
etiam Ecclesiarumapostolinomiriantur. llem aUter: minorem esse Filium volunt,' quo per ipsum omnia
TJniversis Ecclesiis prqviriciseAehaise bstendit se' facta referuntur, cum hoc etiam in Patrein cadat':.
Iias littefas mitiere. per qnem iri>BbcietalemFilii ejus credentes vocat.
Gralia vobis,elpaxaDeo Patfe noslro, et Dqmino Item aliter:"Hoceonlra Arianosvalet, quihiinislrum
Jesu Chrisio. Pax graliam servat, quam quidam ha- prseceptorumPatris Eilium dicuni : quoniam^scri-
beie nolebani. plum ps.: Qmnia per ipsum facta sunt. Hic .autem
Graiiqs ago Deo meo sempef pro vpbis,in gratia ostenditur, quia per Deum Palrem vocati sunt<in
' data est vobisin Christo Jesu.' Primum sp- epmmuniqnemi.esn Christi Domipi nostri. Hqc us-
Dei,
"liio qum •<
laudando provocat ad prbfectum^et dicit se qui- que Rc" eum
' • 'I laude
-- . proefalio.
fii : ;,
dem gaudere de eorurn scientia : sed scire illos de- Obsecro aulemvps, fratreL Ad u.nam senliendi
bere, quia Vcra sapientia non inflat, rieque dissentitr concordiam revocat,'el ut jpsi onVhesidera ioquan-
"
m . S. HIERONtMIOPERUMMANTISSA. '720
tur, hortatur. Item aliter : Hic jam causam contra A Utnon evacueturcrux Chrtsli. Evacuantenimvim
dissensioneraaggreditur. crucis, qui aures declamationepermulcent.
Per nomen Domininoslri Jesu Christi. tn quo no- Verbumettimcrucispereuntibusquidemstuffttiaesf.
mine salvati estis, et signa fieri conspexistis. Proedicatiocrucis non intelligentibus virtutem Dei,
Ut idipsumdicatis omnes. Ut unum senliatis atque " stultiiia videlur DeiFilium dicere crucifixum:fideles
dicatis. autem intelligunt Dei esse virlutem',qua mors vita
Ei non sint in vobis schismala. Schismata semper est, et diabolus superalus est;
ex contentione nascuntur. His autem qui salvi fiunt, id est nobis, Dei virlus
Sitis aulem perfecti in eodemsensu, et in eadem est. Fides enim eorum eos salvos facit.
scientia. Si unum sentiatis et proferatis, lune vere Scriplumest enim: Perdam sapienliamsapientium.
potestis esse perfecti. Hocin adventuSalvatoris asserit adimpletum, id est,
Significatumest enimmihi de vobis,fralres mei, ab ad nihilum redigam.
his qui sunl Chloes: quia conlenlionessunt iritervos. Et prudentiamprudenliumreprobabo.Eligendopi-
Quserilur quomodo Apostolus crediderit aliquid de scatores, artem rhetoricam, et philosophicam'repro-'
absenlibus, cum scriptum sit : Non credes auditui bavit. Quseriturplane, unde sit haacsapientia, quam
vano. Et iterum : Quseviderint oculi tui, loquere, et B reprobat Deus. Scriptum est enim, quod omnis sa-
csctera. Sed hanc gratiam habebat, nosse ut absens pienlia a DominoDeo sit: id est, de bona natnra
quid in singulis Ecclesiis agerelur. Sicut dicit ad ducit exordium. Hoc enim habet sensus humamis,
Colossenses: Et si corpore absens sum. sed spirilu ut quocumqueeura tetenderis, consequatur, et pau-
proesens,gaudens, el videns ordinem vestrum, etc. latim meditando proficiat. Inde est, quod multi illit-
Quia ergo sciebat Corinlhios ita agere, ut audiebat, terati poemata componunt tam exquisita, qiiseviri
non credidit sine causa quasi de absenlibus,quorum eruditissimi admirentur: Hunc ergo sensum, quem
conversationemin spiritu cognoscebat. Deus ad se ex creaturis cognoscendum,et suam vo-
Hoc autem dico, quod unusquisquevestrumdicit: Iuntatemlnquirendam dederat: illi ad inquirenda su-
Ego quidem sum Pauli, ego auteni Apollo, ego vero perflua et curiosa verterunt. Similiterde divitiis ac
Cephm,ego autem Chrisli. Sub nomine apostolorum, fortitudine, et de oninibus quibus male utimur, pos-
pseudoaposlolostangit, qui eos per sapientiam cir- sunius existimare.
cumvenerant mundi, ut unusquisque ejus se diceret Ubi sapiens,ubi scriba. Id est, doctor.
esse, cujus doclrinam elegisset, qui adversa. doce- Ubi inquisilor hujus smculi? Nonne stultam fecit
bant. Si ergo nec de veris apbstolis hoc dici permit- Deus sapientiam hujus mundi? Qui acquirit sapien-
til,,quarilo magis de falsis non licebit! C tiam ssecularem, vel quicumque aliis de rebus ob-
jDiuisusest Christus? Dividitiir corpus, cum mem- scuris inquirit.
bra dissentiunt. Natn quia in Dei sapienlianon cognovitmundusper
NumquidPaulus crucifixusest pro vobis,aut in no- sapientidmDeum. Faclura mundi, Dei sapientia est
tnine Pauli baptizali esiis ? Potest istud dici his qui, fabricata : in qua per sapientiam naluralem, qusead
relicto Christi exemplo, sanctos veteris Testamenli hoc data et creata fuerat, debuit cognqseiipse qui
in .solis diviliis cupiunt imitari,: Numquid Abraham fecerat: sed quoniam rion agnoverurithomines,alia
crucifixus est pro vobis, aui in nomine Job baptizali illis medicina succurritur. Item aliter : Hoc loco
estis ? Et illud Domini, ubi docemur non quaerere sapienliam Dei, ordinalione creaturarum, quse vi-
, quid alii discipulojubeatur, dicenlis Petro: Quid ad dentur, ostendit: ex quibus Deum auctoremvene-
te? tu me sequere. rari, et agnoscere debuerunt..
Gralias ago Deo tneo, quod neminemvesirumbapti- Piaciiit Deo per stultiliam prmdicationissalvosfa-
xavi, nisi Crispumel Caium : ne qtiisdicat, quod hi cerecredentes.Non quod vere stultitia sit prsedicatio
nominemeo bapti-zalisilis.Baptizaviautemet Stepka- crucis: sed quia apud illos ita haberetuf.
nm domum: cmlerumnescio, si-quem'alium vesirum Quonianiet Judmi signa pelunt. Judoei ex consue-
baptizaverim.Qiiodita contigit, ut illos paucos bap- D tudine Prophetarum signapetunt, quseetiamvidenles
Uzarem, qui se non dicunt in meo nomine bapliza- credere noluerunt.
tos. Item aliter : illorum ipsorum neminem, nfsi Et Grteci sapientiamqumrunt.Artis dialeclicae,ct
quos numeravi. humanse sapientiserationem.
Non enim misit me Chrislus baptizare, sed evange- Nos autem prmdicamusChrislumcrucifixutn.Mul-
thare. Nonusurpavit minora facere, qui poterat offi- tum suam doclrinam ab illorum sensu discrepare
cia implere majora. Sicut hodie et episcopus, vel demonstrat.
Judmis quidem scandalum. Scandalizantursi au-
sacerdos, si voluerit, diaconi poterit implere mini-
sterium. diunt Christuma se crucifixum. Sive scandalumillis
est audire Christum mori poiuisse, quem illi quasi
Non in sapientiaverbi. CurJopossint apostolieliam
immortalem exspectant. Inde est,.quod dicebant :
sermones sapientise praedicare : simpliciter docent,
Nos audivimus ex Iege, quia*Christus manet in ae-
ne astutise prsedicalionls asoribatur prudentia, et lernum : non
' " inlelligentes, quia primumpali illum
evacueiur crux Chrisli. ". oporlebat. el sic jn gloriam suam inlroire."
•721 COMMENTARIUS 1N EPISTOLAMI ADXOR. CAP. II. 722
Gentibus autem stullitiam. Secundum mundanam ,A Et sanclificatio, et redemplio.Redeniptio nostrsc
sapientiam, stuliitia videtur Deum credere cruci- salutis.
fixum. Ut quemadmodumscriplumest,: Qui gloriatur, in
Ipsis autem vocaiis, JudmisatqueGrmcis',.Christum Dominoglorielur.Non in semetipso, aut in superius
Dei virtutem, et Dei sapienliam.Hic non diyinitalem comprehensis.
Chfisti, dicit Deivirtutem et sapienliam : sed ordi- ; ' CAPUTII.
nattonera crucis: Item.aliler: ei
lpsi Judsei, gentes
cum crediderint, inlelligunt virlutem Dei esse, quse Et ego cumvenissemqdvos, fratres. Quia ostende-
devicta morte hominem revoeavit adyitam , et.sa- rat non illos.debere humanam sapienliam admirari,
pientiam quse nos a dominalionediaboli liberavit, suo q;uoquehoeexemploconfirmat,,eoquod ipse non
quod ante per incredulitatem intelligere non ya- per humanarasapientiam prsedicasset.
lebant. Non veni per sublimilatemsermonis,aut sapienlim,
Quia quodslultumest Dei, sapientiusest hominibus. annuntiansvobistestimoniumChristi. Nolui pompati-
Quod slultum putatur Dei, omnem humanam sapien- cum eloquentisejaclare sermonem in prsedicatione
tiam antecedit: quia sapienlia sua liberari non po- divina. ,..-,, , , _,
luerant, qui per crucis mysterium sunt salvati. B Non eritmjudicavi me scire aliquid inter vos, nisi
Et quod itifirmumest Dei, forlius est hominibus. Jesum Chrislum.Id esl, non suni gloriatus in aliquo,
Mortem quam nec gigantes evadere potuerunt, cru- nisi in Christo. , ,',
cifixi infirmilassuperavit. Et hunc crucifixum.Quod slujtum apud homines
Videte enim vocationemveslrani, fratres. Exem- essevidetur.
plum accepit ex his ,qui crediderant, ut ostendat, El egoin infirfrittateet timore,et tremore mullo,fui
quia non prodest gloriatio carnalis ad fidem, sed ^apudvos. Neque eriim alio mqdo .Deum convenerat
magis obest, dum superbia sapienlise, et nobilitalis prsedicari: non jactantia, neque,gloria carnali.,
inflati, hominesDei sapientiaesubjacere noluerunt. Etsermo meus, el prmdicaliomea. Quia"dialectiei
• Quia non mulli sapienles securidumcarnem: non erant Corinthii, noluit apud illos disputatione uti,
tnulli potentes,nonmultinobiles.Hic contra illqsagit ne hoc quoque illis nova aliqua philosophiavidere-
oblique, qui se legis peritos, et fortiores apostolis, et tur, sed.magis illis viriules, et miracula demon7
nobiliores ex sace.rdotali stirpe descendere jacta- stravit. ^ ,
bant. ATonin persuasibilibushumanmsqpienlim verbis,
Sed qum stulta sunt mundi elegit Deus, ut confun- sed in oslensipne\spiriluset virtutis..Quia rhetorica
dat sapienles,et infirma mundi elegitDeus,ut confun-C;habet .cqlores persuasorios in unaquaque 'materia.
dat fortia: el ignobiliamundi, et conlemptibiliaelegit Ut fidesvestra,non sil in sapienliahominum,sed in
Deus..Quia dum in semelipsishon confidebant, ce- virtuteDei. Sapientia hominis temporalis, adbreve
lerius crediderunt. Semper enim sapienlium, et di- prodest. Yirlusauteni Dei ut seterna, dat sine fine
vitum, et fortium gloria increpatur, sicut aii Pro- profectum.
pheta : Non glorielur sapiensin sapienlia sua, neque Sapientiam autemloquhnurinter perfectos:Ne pu-
fortis in forliludinesua, neque diyes in diviliissuis : lelis et nos sapientiamnon habere : habemus divi-
sed ipse Dominusquod per Prophetam dixeral, ipse nam, sed vos jam tunc capere minime pqteratis :
ad nostrum complevit exemplum.Nascendoenim de, qusejam credentibus aperitur. , ....
matre paupere, divilias reprobavit. Dumautem lit- Sapienliam vero non hujus sceculi,neque princi-
leras non discit, refutat sapienliam soecularem.Cum pum kujus smculi, qui deslruuntur. Sive. regum ,
vero traditus non resistit, sed patienler suslinet cru- sive philosophorum, qui in hoc soeculo primatum
cem, in bumana fortitudine prohibet gloriari. Hurai- sapientise tenere videntur. Qui cum_sapientia sua
lientergo se Deo hujusmodi, si volunt et ipsi cum per riostrum Evangelium destruuntur.
cseterisliberari. Sed loquimurDei sapieniiamin mysterio,qum abs-
Et ea qumnon sunt, ut ea qumsunl destruerel. QuaeD conditaesl. Iri Evangelio: quod conlinet nativitatem
non sunt sapienlia, .forlia, nobilia; ut quoesunt ta- Christi, passionem, et eastera. , -
i lia dissiparel., • . QuamprmdeslinavitDeusanlesmcula.Sive in proe-
Utnon glorieluromniscaro in conspecluejus. Om- sentia, sive in Lege ante tempora. Mulli enim pro-
nis caro, non spiritus : quia carnalis est ista glo- phetsecupierunt videre, et nqn viderunt. , .
riatlo. . In gloriam-nostram. .QuicredimusChristo.
Ex ipso autemvoseslis in ChristoJesu. Si ergo ex Quam nemoprincipumhujus smculi cognovit.Pi-
ipso estis, nolite ea quseillereprobatadmirari. latus, Caiphas, et cseteri, quorum eliam ignorantia
Qui Faclusesltiobissapientiaa\Deo, el 'rustitia.No- damnatur : quia non debuerant ignorare.
Lis faclus esl, sibi semper fuit: ut scilicet nos face- Si enim cognovissenl,,nuntquam Dominumglorim
ret sapientes, et justos, el sanctos. Item alia exposi- majestalis crucifixissent.Hoc. loco ad defensionem
tio: Cum sit Christus Dei Patris sapientia, tune ta- perversi dogmalis, dusehseresesabutuntur, Apolli-
men cum quis in illum crediderit, sapientia ei Chri-. , narii. scilicet et Arii. Una, ut perfectam assumpli
stus efficitur. hominis naturani destruat,,Alia, v.1Dei"Verbumas-
* . 721
723 S. fflERONYMI"OPERUMMANTISSA.
serai esse"passibile, rieijiie a erat ihfelligens, riia- ASectlHdb'cohleriiiibfejproprla bbha; alteri pVsliefe
jestalis Dominum eiiam assumpiuni hominem di- niaxillam, e't cbeteraliis similia Clifisllinahdata:''''
ctiim: neqiie ista s'cie'ns,iri'oii 'divliikatis;'sefliihri.ia- .Spiritttalis aulemjudicat omnia, el ipse a neifttrie
iialuram.' Rem aliAek^okitib: judicaiuY: "siciasbfipiunl esi. Sudicat "vana*bsse-,\n
nii'alis-_)!assibil-em'fess'e
Dominusmajestalis carne patilur, carne criicnigiiiir, quibus carriales honiines deleeiatitiir.'fetipse iiase
carne moritur, substantiaauteni deitatis impassibilis agit,iit a rieminb judicetuk Sive oriiiiiaipifiiualis*
est. Et simili modo etiam apostolus Petrus testatur discerriit, et intelligit.: et senshs illiiis ab libhiiiie
iii Epistbia sua Cliristum prdnobfsiticarhe passuih, noii Intelligiturhhiihali. Item alia exposiiio lOhinia
dicens *:quj peccata ridslfa ipse pbrlavitin borpbri. . dicit, qurfesutit spiriihali&.Worifenitnaijtes bt discl-
siib siiper fighuriu iiem alio ibcb, CiiHsto plihashujus hiundi",ariiirialislioino riisi *spiritualiter
' ' igitur scire ' • " '"
passo i.n carne. inielligai, polest'.
' Sicui! Quis enim cognovitsensumDomini, aut quis"hi-
scripiumest, qitod b'culus'ribtivfdlt, nec xiiuris
audivtt, hec m cor homihis ayefidli, qtimpfm'pafavit siftixit ehm? Sensiim Dhrriini,'qui esi ShVifisspiH-
Deiishis q'u%tilligunt Ulufn.Meriibratoruniscilicei tualibns, 'sine spiriiu Del nemb cdgnoVit.-Itemfeen-
principum mens haecvidere non potuit : quia cre- sus; hieihtelligenliam sighificat.
dere hoiuefunt. Quidairi sane dicunt; bculbs non B Nos autem siensumC/iiisK/iafiemus.Qui Spifilum
yidit vlrginem peperisse, n'ec auris audivii: Tuhc saneiurii accepimus.
jusli' sicut sol fulgebunt. Qui habet "arires,inquit, CAPUTm.
audieridi*,aWdiat: ''e't iti "cbr liohiihisnon ascendit,
homines cohoeredesChrislo futuros. E't ego, fralres, nbn pbtui vobis loqui qtiasi spiri-
Ntibis'•huferhfevdhvitDeus per spifiWfhsftum.N'o- luaiibiis, sed qudsi carnaltbus.ModbVihieris,heph-"
bis, 'qiii -fidenierriiiiius spirituhi Dei accipere, qtft lent hoc sbluni habere sensum Dbhiini, quod ipsi ui
nobis vbluritafembjus dstendit; parvuli audierarit : ribh, inquit, In infe seiisiis D'rt-
Spmlirs ehim ofnniascfuiatur, etiamprofutida Dei. niini defecit, sed vbbis virtus deiuii aiiriieridi; Iterh
Etialri '4u'a3ih secretb Dei cbnsilio conquiescuhi,; alia" expositlo ': Argiiii Aposioliis Cbrinlhibs, quod
Quis -eniik stiil hoitiiriitni,qum sunt hbminis: nisi gratiam quam In principlo 1
credfehiesacceperahi,
spiriliis kbmlhts,qui in ipsb esl? Ita et qum Dexsnnt, perdideriht. "Videtufauteni lioc loco' universbs *ih*
netno cognovit nisi spiritus Dei. Quae cogiiaiiories cdmmurie iherepare." Ctim hi fepfehehdanliit1',qui'
versentuf ih homine*.lterii -ilia expbsitib1:Prsecla- non juxta fidemconversantpr.
riim iioc adversus hasrelicos, qui creaihrairi Spirl- Taihquampafvulis 'ht Ciiristo.Norioeiate cafhali,
lurii sanetumiiiciirit.Uhdehic osfenditur nbri sbluni E sed Sn Ciirisio. ".*'*-
crealuram nori esse, veriim eliani, quod ipse sblus iac iioiis poiunir/erii,noriescam.zVohcfum erihiipo-
interibra Dei, et profunda rimeiur -. quippe rit ejus- tefatis, sedtiecnuric ijuidempolestis': adhuc enifncaf-
deni naturse atqiie substaniisesit chm Ghristo; rialeS esiis. Hoc et bealus' Pelrus alt: Deponelilt-s'
Nos autem non spiritumhujus mundi abcepihius, igitur omnem maliiiani et, simulationem,iamq'uaih
sed- spiritum qtii eic Deo est. Quicuhique muridaha modo geniii infantes "falionabiles,et "sine dolb lae
sapit, noh 'spiriiuiriDei videtur itabere; s'ed muniii. concupiscite, iit in 'eb creseatis iri salutem; Si ergo'
€ft sciamusquma !De'odonala stint ntibis.'Ut scia» adhuc 1111 parvuli stini qui omriehi inalitiam abjfece-
mus quanta nobis a Deb coHatashiit per Christi runi, et qiii nondnm suniiti virtule perfecti, quid
adventhrii. de illis censendum esl, qhibus oiniils nialiiia doiui-
Qiim et ioqnimur nbti in dbciis huriitthm,sapiehtim naiur?
verbis,s'editi tioctrinaspiriius. Quoeetiam vobis an- Cuineriimsit inler vos zeltisel conteniib,nohne tar-
nuntiamus, non a philosopliis, vel grahiriiaticis, sed nalesestis. Eccede quibtisviiiis eainales judicaiitur:
a Dei spiritu erudili. quoenon proprie per carneni fiuni; sed de *carnali
Spiriiualibtis spiriiualia corhparantes.Illis ea di- sensu talia descendunt. !
centes, qui possunt audire : hoii enim possunt nisi " Et sccundtim*hothiriemtimbulalis?Qhii nihil arn-
a sibi eognitis et similibus cohiprehendi. plius hahet, "qiiameoeteri homihes, Secundumhhmi-
Anhtialisuuteriitiomonon percipit ed, "qumsuritspi- nem diciluriimbulare : sed in hoclocoob defensib-
ritus Dei. Qiii spirituni Dei non habet, animalisesl: nem singuiorum hominnm, homihes appeilanthr.
quia animalium ritii yefsaiur, qui phtat nibil esse Cuntenitn quis dical, egoquidemsuin Patili ;•alius
posl mbfteiri. Et ideo ut animal ventri iibidinique aulem, ego Apollo: nonne liomines eslis? Vult nos-
commitllt se, seiernamorte periturus." * pius esse, quani bomines.
Stultitia eriimesl illi; el non potest intelligere,quia Quidigilur est Apollo? quid vefoPaulus ?ministri
spirilualiter exafniriatur.Sliiiiitia illi videlur primb, ejus cui creditiisiis.Si nos nihii sumus, ijuos hiini-
qiiod Slle'qui et pa's!3us,et mortuosesi, et resur- stros ipse^cbnstituit,quanto magis iiii qui in 'cairia-
rexit: tblius cieatiiriB nune Domihus prsedicetiir. libus gloriantur!

a Hescribpndmhomhino est, eq pro erat, cui re- librl, neque ullum veterum editioriunierrorem sus-
tulit Martianseus,leclorem monuisse, salis. •
sporidet, riequeisld. At quahdo ita prseferunt yulgo
'ffli COMMENTARIUS IN EPiSTOLAMI ,'ADCOR. CAP. III. 72(1 .
El wiicuique sicui Dlbmihusdedtt. Ego plahtavi, A Unfieiiiahifesle bsibiiditiii*,siciit sripra cbmprelifen-
Apoftorigavit, sed Deus ntinciticfemenlurhdedit. Hoc "suiriest; hohiihfesesse aurtihi, afgehium; lapides
ipsurn non ex, nobis est, sed Dei donuin est, ut per pretiosps, ligna, fenum, stipulam:-Quiaacceplis in-
niarius meas signa herent, qiiaevos excitarent ad fi- Sliiiitioriibushiaglstfbruhi, vet observant prsecepla,
' •
dem : et Apollo sua vos doctrina- rirhiafet : qula vel negliglint;'
sieui plarita^ine aqua; sic fides sinedoctrinailnar- Aurum, argenlum, lapidespreliosos,ligna, /eiiiim,'
cescit. Si ergd fet plalitatio, et fons Dei est: quid stipulam": «nittseujusijiiijbjoiisfnunifesiurherif: Dies
nobis aseribliis' ribstra virtiile feceri- eriimDbrnihideclardbil: 'qtiiaih igne feveiabilur. Iii
' quasi aliqiiid
"
mus ? - Ecciesia tria gehera sunt-bbnbfiim; Est boniirn; et
itaque nequequiplaritateslaliquid, rieqitequirigal, melius, et optimum.Quod autem primo aufum po-
sed qtii tncrementum'dat, Detis. Quiaritejn,pldhial, e~t suil ut serriiomelius texeretur, sive ad foftilridinem,
qui rigat, unumsunt. Unusquisqueautem propriammef- riohad specibhi cbuipafavit.Quia afgfentunilOrtius
cedeth,dccipiet, secundum suum laborem.Nisi eriim fest huro, irlerjineliori poniiiif loco. Tria siiiit eeori-
Deus irieremeiitum dedefit","sine causa rabbfamus". irarib generl malbfum :"riiaiiim, pejus", et pessi-
Nos mercenarii sunius_ih"alierio agro. Aliehis ii\X-_. mum: Quae lignis, ferio; et stipiilse*compafahtur;-
mur ferrameniis: nihil hiabehiuspropriiihi hisi rher- B Et uniuscujusqueopus quale sit, ignis probabit. Si
cedem noslri laboris. ., . , . citjtts bpits m'a»'ser!i''; 'superaMifivavil,
ijruqfc! niefce&em
' Dei enim sunius
adjutores: bei agricullufa es.fis: acc"j.!ef.")Aururii feiargehihrii ribn sblum noh arrjfeiit.
Dei mdificaiio estis. Non in potentia, sed ih >> verbo
• sed perlghehi 'splehdidiorar&diabutitiLigna vero e"t
_• < -• --, > ,<<.:—<
.adjuvamul coli Deiagrum, et exstrui templlirii. csetera 'creriiaburitur.Sive examinatioiiem judiciij
Secitndum-graliam Dei, qucq daia bsfmihi.Non igni voluit comparare : juxta consueludinertiScri-
secifndummeam virtuiem. Sive poneridifundamen- ptufarum.'
tum gratiam accepi : ut ibi proedicarem, ubi Glifi- Sicujtis optis •afsefilydelrirherittith pafteiuf; Si
slus norifuerat huntlatus. quis riegligehteraiitverbo-ilOcUferit, arit «xemplftj
Ul "sapiehs archileclus furidameniufriposui. Nori. perdet laborfemsuiihi', quia'opus ariduni infirmum-

poiest imperitus archileetus ponere fuhdaraehtiim'. que perfecit. , . *; "•
Alius atilem supefiedificduAliiis doclbf instfluit ' 7pse atttemsalvuserff.-In propria juslitia.
' ~' Sic lameh 'quasipef igneth, Quod si ille norihisi
supra "fideni,rjuani egofuhdavi. , ',
Uiiusquisqueauleth videdl quotrioUbsttpermaificet. •per i*nem salviis efit, qui justtis cx -proprio esi,
Sollicitus quam fortia et recta parietum laVera'cbri- quia negligenier a^dificavitdiscipulos : quid de illis
surgant. C'fiet, qui *etserihdhfe'hbh oedificaSt^et insuper scan-
'Fundamenlutneriifnaliudrieinopofesfponere pfm- dalizant exemplo?-
ter id quod positum esi ': quod est Chrislus Jesujs. Nescitis, quia templuitl Dei estis; et spiritus Dei
'
Noh est alius Christus, queiri possit" vobis.aliqiiis Mbiititiri vqbls? Nescitis, feiijiis'sitis lefnplumi sive
prsedieare,praeter.Jesuiii cui fidfefifirifssima crerli- insiifgulis, siveiri uhivfersaEcclesia?
dislis. Hocsolum agiiuf, nfeper doctofuTtijiegligen-, • St qtiis atiieitt fenipfum Dei violaverit : dispefdet
liani bbnoxiiiricipiaiis 'esse gehennas. illiiniDehs'.TeinpluihenimDeisdhctumest; quodestis
Si.quis autem supermdificat stipfa fundafnehirim vo's.Sive stium corpus, peccandb : sive Ebclfesiam
hoc. Ejusdem anis esl, qui supersedificat,iicbl "mi- adpriivarii •doetfinaihfeducerido, vel-certe exemplo
nor sit In bpere, cujus ille est', qui pbsuit ruhdafhen- proprio destruendo. Solent hunc lochhi Novatiarii
tuin. Non ergo unusquisque hoiho siipei*fideihsham bpponere ad poeiiiiehtiamexokidendani. Qiiibus re- -
oedificat,sed quilibet docior : quia uec pafietes per spondendumest; adquid hocipsuriiscfibitur : Spem
sealiquando possurit"erigi,nisi fuerint ab bpefalore vfeiiiifinbn habebhrit.
constrhcii. Ileni irichiagistros, Ctdoctbres sigriificiit •Neiribvos"seSiibaf: Prbpria, vel-aliferiaadulatiorie
fiiiidamehtum est libriiines " - '
super" '{qiiori Chfistusj , '-defefeptiis;'
recie iiistituere, vel pfave, in qiiibiis' niagisirorum W St'auis videtur intefvos sapiense'ssein tiocsmbulo:
doctrlna in die judicii in igiie retelabituf, "iii)iCon- slultus fiat, ut sit sapiens, Hic proprieiniundi Shcre-

suriiplis peecaloribus, probaii manebunt. DoetbrCs pat saiiientes; qubs huhiana sapiehtia ndri permiite-
.auieni 'siiper his, qui proliati fueruhl, mercederiire- bat seiuire divinii.Aliter : Si quis ad rfeddfendam vi-
'
^tributioiiis -accipient:iriillis verb ijubs ignis eiiirit, cferiiirijuria*;si eadfemiecerit;!plitet "seessfesapien-
damnb afficiehiuf : quia"in 'vaciiurii iaobravferunt. tem; stbUusTiat.Ihlibcehirii ssfeeiilo stullris fest,qui
Iidem auiem magistri in judicium venientes; salvi evangelicavoluerit implere prsecepta: Qui ehim per-
fieht, si lameii ipisi feausahbri fueHht pbrdiibrum. chiifentialteram priebet maiillam : voluniatestullus
Quod autem ait: Si cujus opus' arsierit,"damnb af- •estvnoii hatura. • -' •. •
fectus erit. Nbii liic "(ut quidahi piifaril) iri igne iSapieniii""enim liufus tnuri&i sluiiiiia -esf apud
flamihse"arsura sunt bpera; sed hbmines, (Jui ita Deum.Nihil stuitiiis est; 'qilahiht velit se, qui rion
operati surit, nt mereaiitur inceridio "deputari.Si potfest, vindicare; et De"bshain uon rfeservatiriju-
autem opera, id est, crimina punientur, salvoeb, -riam. Et ita' de i:ontume!ia viridictara apud Deurii
qul perpetraverat, norierit eiiiamnum, sed lijcium. perdet, etdepatieritia liieiefedem."- -
•727 S. HIERONYMIOPERUM MANTISSA. 728
Scripiupi est enim : Comprehendani sapienles in.A Hmc aulem, fralres, transfiguraviin me, el Apoflo,
astutia eorum.- Ad effugiendara manum Dei, nulla propler vos. Ut a nobis humilitalis sumatis exem-
suffragalur aslutia. plum : ne supra disciplinam Scriplura? audeat unus-
Et iterutn : Dpminus novit cogitalionessapientium, quisque adversus allerum pro alio inflari, doclore
quoniatn vanmfsuht. Niliil utililatis conferunt ad sa- malse conlentionis everso.
lulem. - Ut in nobis discatis, ne
supra quam scripium esl,
Nemo itague glorietur in hominibus.In ialsis scili- unus adversus alterutn infletur pro alio. Hoc est, quod
cet apostolis, humana lantum sapieuiibus, cum nee dicit, ne unusquisque magistrum propfium praedi-
in nobis quidem, sed in eo, cujus el ipsi sumus, sit cans, alter adversus alteriim incitetur.
gloriandum. . Qtiis eritm te discernit? Hic ad ipsos iuflatos.per
Omnia enim veslra sunl, sive Paulus, sive Apollo, eloquenliam, verba convertit: qtiis le discernit, cujus
sive Cephas, 'sivemuhdus, sive vila, sive mors. Omnia momenli sis?
creata sunt propter sanctos, qui cum nihil habeant, Quid autem habes, quod noh accepisti? Quid enim
possident euncla. Possumus autem hsec ad liberta- boni ex femetipso habes, quod a nullo didiceris,*vel
tem referre arbitrii, ut. quod velint eligant, sive Dei dono minime consecutus sis?
morlem, sive vilam. , .
B Si atitem,accepisti, quid t~l_oriarisquasi non accepei
Sive prmsenlia; sive fulura. Omnia enim veslra sunt. ris ? Quasi in proprio gloriaris.
Quod sanetis, tam proesentia, quam futura divinilus Jam salurati estis, jam divites"facti estis. Hociricre-
sint attribula : item Christi vitara mortemque signi- pativo modo legendum, vel prohuntiandum.
ficat. Quoniam propter nos et mortuus est, et re- Sine nobis regnatis. In nullo nostri indigentes.
surrexit. , _, Et ulinam regnetis, ut et nos vobiscum regnemus!
Vos autem Christi. Sic est Chrislus Dei, sieut alibi Ulinam non essetis falsa gloriatione decepti! forsi-
Deus dicitur Christi, et hoc si [A(. fide] de diyinitate tan simul regnaremus. - . .
vells intelligi. Cseterum hie de assunipti hominis Puto enim, quod Deus nos apostolos novissimos
forma tractalur, secundum quam et dicitur unclus. ostendit, lamquam morti deslinalos. Nos omnium ulti-
Chrislus autem Dei. Quasi homo. mos ad genles tamquam ad mortem direxil.
CAPUT IV. -: Quia speclaculumfacli stimus mundo, et angelis, el
i Sic nos exislimet komo, ut ministros Chrisii, et hominibus. Omnes nostras publice spectant injurias,
dispensaiores ministeriorum Dei. Non ut oequales sive vere angeli, et.homines, sive sancti homines, et
Christo. - * peccatores.
Hicj&m qumritur inier dispensalores, ut fidelisquis C' Nos stulli propter Christum : vos autem prudenles
invenialur. Interrogantis vox est: id est, jam hic vos in Christo. Nos infirmi ; vos autein fortes. Vos nobi-
putatis conscientias judicari. les : nosaulem igiwbiles.Ros tamqiiam stulti propter
Mihi aulem pro minhno est, ut a vobisjudicer, aut Christum omnia sustinemus : vos autem ita vuliis
ab humano die. Humanum judicium nullius dico mo- esse Christiani, ul prudentiam sseculi leneatis. Nos
.menli, in quo ssepe verilas et justitia frtistratur. infirmi, quia.vicem reddere nolumus : vos autem
Diem enim iiominis non_concupivi, Jeremias ait. reddendo, fortes vos esse glqriamini. Nos nihil ha-
Sed neque meipsum judico. Ego qui conscientiam .bentes vpluntaria paupertale dejecti : vos vobis
meam opiime novi, nihil esse me judico. Neque me- etiam nobilitatem lerreni generis vindicatis.
ipsum judico. Usque in hanc horam. Ab initio prasdicationisno-
Nikil enim mihi conscius sum. Male sentiunt, qui strae usque in prsesens tempus.
dicunt: Neino potest vitare peccatum. Et esurimus, et sitimus, et nudi sumus, et colaphis
Sed non in hoc juslificaius sum. Hoc pro humilitate cmdimur, et instabiles sumus. Non stamus in sedibus
flieit: Nihil enim inihi sum conscius : unde super certis, ubique Evangelii necessitate jactamur.
liomines debeara gloriari. Si hoc Paulus dicit: Quid Et laboramus operantes manibus nosiris. Sic tamen
a nobis dici debeat, cogitandum est. Sed non in hoc B ] operabantur, ut dootrinse officium magis implerent.
'
justifieatus sum. Maledicimur, et benedicimus.Persecuiionem pali-
Qui autem judicat me, Dominusesl. Non in quo me mur, et sustinemxts.Blasphemamur, et obsecramus.
quidam ita laudant: quia ita quisque aliena laude Rogamus Deumpro his, qui nos blasphemant.
non 'ustifiealur, ut nemaculeturinfamia. Unicuique Tamquam purgamenta hujus tnundi facli sumus.
enim apud Deum quod est, non quod dicitur, im- Sicut scriptum est : Juslus immundus est apud
.putatur. . malos.
Itaque, fratres, nolite ante tempusjudicare, quous- t' Omnium peripsema usque adhuc. Omniumhumil-
""
que veniat Dominus : qui el illuminqbit abscondita te- ..limi atque subjecti.
nebrarum, et manifestabil consilia cordium. Homo Non ut confundam vos, hmc scribo : sed ut filios
videt in facie, Deus autem m corde. ,meos charissimos moneo. Poterant confundi de sua
Et tunc laus erit unicuique a Deo. Ille vero lauda- gloria, si eos non relevaret. Non enim roborem illo-
.bilis est, qui Dei testimonio laudatur, apud quem rum cupiebat, sed profectura.
omnia occulta. et invisa sunt cognita. Nam si decem tnillia pmdagogorumhabealis in
729 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMI AD COR. CAP. V. 730
Christo, sed non mullospatres..Omnesqui ab alio jam A spiritu, ne ex solq audilu absentem damnasse puta-
genilis ministrant, patres dici non possunt. retur : secundum illud Elissei dicentis ad Giezi:
Nam in ChristoJesu per Evangelium, egovos ge- Nonne spiritps.meus tecumerat invia ?
nui. In novam vitam me primum prsedicante, refor- •Eumqui sicoperalus est, in nomine.Domini nostri
matos vos esse meministis. Jesu Christi: congregalisvobis,et riteo spiritu cum
Rogo ergo vos, imitatoresmei eslote, sicuf et ego virluleDominiJesu. ,Quipro me erat prsesens, siye
Chrisli. Bonprum filiorumest, in omnibus bonos imi- in litterarum mearpm auctoritate,.per quam Domini
tari parentes. quoquevirtusassistiti ,, , , . , ,
Ideo misi ad vos Timotheum, qui est filius.meus Tradere .hujusmodiSatanmiriintefilum carnis. .Ct
charissimus, et fidelis in Domino.Quanto fidelior est arripiendi illum corporaliter liabeat potestatem.
cseleris, tanlo cbarior cunctis. Quodcum videritse nec carnishic," nec, in futuro
, Qui vos commonefaciatvias tneas, gum sunl in spirilus requiem habiturum :'de facto pceniteat, ut
Chrisio Jesu. Qui Voset meis litteris, et suo commo- salvetur. Sive sic quisquepro meritis suis de Eccle-
nerel exemplo: aliud enim sine alio prodesse 'non sia pellitur, Satansetraditur potestati -: ut dum earo
poterat. . , , ejus per pceniientiam.afflicta, quemdam inleritura
Sicut ubique in omni Ecclesia.ddceo. Quomodo ___; patitur, spiritus conservetur. Habet enim consuetu-
semper et ubique meum exemplum cum doctrina dinem Scriptura, ut hominem in parle, totum>>in-
concor.dat. telligat. Sive ita, quia et hic Scriplurse mos est, ut
Tamquamnon «enturussfm ad vos.' Hic incipit cau- in canje carnales actus interire : in spiritu vero.spi-
sam fornicalionisarguere. .ritualis conversalio salva fieri demonstr.etur..Item
- Sic inflati sunt quidam. Veniamautem ad vos cilo, hic bsieudit ejectum extra Ecclesiamrabido ore doe-
si Dominusvqluerit. Tamdiu aliguis de scientia ialsa monum lacerandum, si permanserit nolens carnis
se jactal, usquequo verse seientise prsedicator ad- vitia mortificare, ut possit vitam sanctam recu-
venit.. , . . ,* perare.
Et cognoscamnon sermonemeorum, qui inflati Ut spiritus salvus "sit in die Domini nostri Jesu
sunt, sedvirlutem.Examinabonon eloquentise pom- Christi. Quoniamin spiritum Satanas accipere non
pam, sed conversationis effectmn, uhi virtus fidei potest potestatem, ut Dominijudicio reservetur. -
esse probatur. . . Non esl bona gloriqiio vestra: nescilis, quia titqdi-
Non etthnin sermoneest regnumDei, sed in virlute. cumfermentumloiam mdssapicorrumpit? Ignoratis,
Hic ostendit, nihil prodesse doctrinam absque justi- quia nialo exemplb possunt plurimiinterire? Sed et
,lia3operibus, ei qui non faciat, quse facienda per- G per unius delictum, 1n bmneriipopuluni Judseorum
suadet. iram Dei legimus advenisse.
Quid vultis? Benignusmagister discipulorumcor- Expurgqtevelusfermentum, ut sitis nova 'consper-
reptionem in eoruni potestate dimittit: ut si poeni- sio, sicut estis azymi. Nihil"in vobis conversalionis
tere velint, clenieniusimus cohsolator adesset. Si prislinserelinquatis, quod sinceritatem possit natu-
autem nollent, durus ultor assisteret peccatorum. ra3 corrumpere.
In virga veiiiamad vos, an in charilate et spiritu Etenim pascha nostrum , immolalusest Chfjistus.
mansuetudinis?Quali virga venitPetrusadAnaniam Itaque epulemur, nbn in fermenloveleri, nequein
et Sapphiram, et ipse Paulus ad magum. 'fermentomdlilimel nequiiim: sedin azymissincerila-
tis et verilatis.,Non figura,' sed veritas. Et Judsei
CAPUT V. quidem septemdiebus azyma coinedebant. Nos vero
Omninoaudilitr. Ostendit quare superiora mina- semper, si' simpliciter et pure versemur. Quia iii
tus sit. septem diebus muridusest factus, qtti semper iri suo
lnter, vosfornicatio, et talis fornicatiq, qualis nec ordine revolvilur. Et quotidienobisagnus occiditur,
inlergentes : Jla ut uxorem patris sui aliquishabeal. etpascha quotidie celebramus : siTermeiituirima-
Iii Ecclesia, cui vos prieesse videmini. D liiise et nequitise non babemus.' Quid est enim aliud
Et vos inflati eslis: et non magisluclumhabuislis. . nisi corruptio riaturae,fermenlum, qubd et ipsum
Vana scieniia inflamini, et curam de his, qui per- prius a naiurali dulcedine ' recedens *,' 'adulterino
n' , ''I ' ' ' - >
eunt nonhabetis : ut aut corrigantur, aut ab Eccle- acorecorruptum est l ' , ,<
sia separenlur. Cum bonos pastores semper lega- Scripsi vbbisin Epistola, ne comthisceaniiniforni-
mus, populi defiesse peccala^:Ct Jeremiam qui ait: ctiriis. Nbnutiquefornicariishujus mundi, auiavatis,
Quis dabit capiti meo aquam, et oculis meis fontem aut rapacibus, tiut"idolissefvienlibus. Hoc ipsura ifi
-lacrymarumfut osienderet, sibi npn affectum,dolo- hac Epistolaita scripsi, non ut a gentibus, sed ab
ris, sed lacrj'mas defecisse. , . his qui peccant in Ecclesia, separemiiii: siriautem,
Ut tollalur de medio veslrum, qui hoc opus fecit. .mori debueratis : quos idcirco prsecipue vivere in-
Sive homo, qui peccavit tollatur, sive Satanas eji- "terim Deus voluit, quo cbhabitalibne vestra profice-
ciatur, dum non habet per queni operelur. ' rent infideles. ( , _ - ;
Ego quidemabsens corpore,prmsensautetn spirilu: Alioquindebueratisde liocmuridoexisse.Sive ita:
jqmjudkavi ut prmsens. Proesentemse essedicitin sin aulem, melius vobisfuerat de hac luce migrasse,
'
75f , S. HlERONYJilOPERUMMANTISSA. , 752
quahiliidigere" per covnmbnitionenia gfentiuni'con-, A sapieiis quisquatri,qui' possit jndicdre ihier fralrciii
sorilb separaril suum. EfiiliescerelJeDetis, eb quoil neiiib sit itiier
Nunc autem scripsi' vobis, non coitimisceri. Sed vbstatn Sapiehs,qriinbveril feausasihfei*ffalres dis-
magis rjiipriscripsi, hoc est, he 'ialibus cbhjiinga- cehiere : iit non necesse sit publibeliligare". " '
'hiirii. ' Sed
fraler cum fratre judicib 'corUeii&il,'el fiocapud
St 'is q'ui fraier ndrhihdittf,thfer vbs esf fofnUdlof, Ufideles. Bupiexpeccatuhi est.et qiibdjhciicib con-
'aut dvarus, dui itiolis -seniieus, 'anf' hi&ie&foas;aut iishditfs;etipiia apuri infiiieies vbisad jrifgia provb-
ebriostis,aut rapax. Nonex sola bpiiiibtie' vliaiiiilis catis.
'est. Sedsi quisirater sbi'6 httminea^iiellatuT, cum •Jqrii 'qiii&embinnhib deticiuin"esliit riobis. Jam
forhicalor "detegatui*,aiit fur, 'tib hofesepafari jube- iioc sbtiiiii delibium est, qiiod contra proeCfepturii fa-
mrif : sicut sferipimriest : Qui sejbrigit fofriie.iriis, citis Christi. t •. - -
iiequam esi : putredo, et 'fefhisliiiSrfeditalihnt QWbdfuMciahabetisikler v'bs.Qui' sem^er pacem
eiim. - li'abere debefeiis; etiani fcuih ieriiih tein_iofalium
Cufrinrijusmodineccib'nmsumefe'.Nec cominiirierii 'detriHieritoservaiahi. '
quidem cibuni euhi laiibus participandum esse eoh- ' Qwarenon magis injuriam accipitis? Qudre nbn
cessii; B 'tfiagisfraudem paJiminf? Sed iios ihjuriam facilis; et
"-
Quid ehim rtiihiile his qui fbrii,"simiju&ieare? frati&aiis. Curn illala secUriduhiEvangelii-pfsece-
Hoc est, de ihfideilbus. , plum, el Domini exemplum patienter sustinere debfe-
Nbnrierfe'ftfsqtii irittis stint, v'os judicaUs? Natn rbiis : v'osebontrarib nbh soiuhi noii suffertis, sed
eoi qtii fofis sunt Deris ju&tcabit.T^uirhqiiid ribn vbs etiam non facienlibusirrogaiis.
de liissolik quisiint intra EfceIeMairi]udicatis? ''Et itoc frdtribus.Quod nec iriihiicisreiidere 'dfelje-
" v
Arifefteftialufn'ex¥obis ipsli. Qub''faciliiiseos pbs- fetis, friatribusfacbre"noii timetis.
sitls dbberfeqhiToris siiiit. "" An'hes'citis
•qit,i'a'hiiquifegitiDei nori jdossWetiiinf
?
Quod regnuni Dei non possidebunt, nisi omnia pec-
CAPUTYI. cata baptismi'gtaiia diliiantbf ? * *
Audel'aliquis vesifuhi liabens hegotium ddversus NoHieerfare : iteqhe foffticarii, neqiie idolissef-
qMruni. Aiiiiet aliquis cohtra prsecfeptiim Dominive- vietites,fieqrieadttlteri, riequetnottei, neqtte ihasculo-
riire, dicentis : Si "qiiisviilt iecum judicio conien- rutn concubitores,neque fures, neque avari, rieqtie
defe, et cselera. Nbtandumquod aliquando Apbsto- ebriosi, neque Wtaledici,neque'faptices, regnum Dei
lus iri jnedib carisaequani agit, qudsdamseijsus irise- ~p6's'sideb'unt: Nblile erfare, pulantefe yobis isolam
rat, etde laiere jactel, quibus explicilis, rursus*Cfidern suffieere aa salufem; cuhi omne peccaiuhi
'
reverlatur ad causam.' - permanens^ excludat a regao : sicul ad Galatas ait:
, Judicari aptid iriiqtios,et nbn tipud sanctos? Hic ~Mahife'sta stiht opefa "eafhis, qiiisbsuiit, fbrhicaiio,
pfoiialiif Chfisiianos turic judicesnon fuisse, qiiia ihihiuhdiiise; bonteiuibhbs , -irse, ei-hissiniilia ,
Iniqui dicuhiiir. , qiise pra3dico"'vbb"is: "quoniam qhi lalia agunt,
An tiescilis,quqniam sancli de Iwc"mundojudicd- regnura Dei noh consequenlur.'Ideo aulerii addidit',
iunt? Quod Domlhus repromisit discipulis, dicens: et liis siniilia ': ne quis negaret, proeier hsecaiia esse
Sedebitis, ct vos judicantes diiodecjiritribus Israel: "peccata, qtiairegnuni Dei prohiberentintfare. .'
etiam ojniiibiishoc promiitens, qui eos fueriiit. imi-_ El hmcaliqudn&oqutd!dthfuisiis, sed 'abluti eslis,
tati. Nam ex ipsis uiius periil, eujiis locb aliusr suc- sed sanclificatieslis, sed -justificati cslis. Nolite de
cessit: cui riihil fuerat repromissuiri. Pauliis qub- prseieritis limerepeceaiis,ianmm ne post baptismuni
que et Barnabas apostoii suiit ordinati a' sanclo deliiiquaiis".Aut qui ut assoiet prasvehtus fuerit,
Spiriiu. ad pceniteniiam convertatur. ltem omnia-^eccata
Et si in vobisjiidicabitur rriundus. Sivfeper vbs, baplismi gratia dikiiintur. liem' alia expositio : Hoc
velvestrbexemplb. contra hsefeticosdicit; qui Cliristum, et -Spifilum
Indigni estis,quide minimisju&iceiis.IVescilisqub- " sanctum a Deo Patre separare cbnanliir. Hic enim
niahi augelos'judicabhrius: qutintbmagis smculuria! ostenditur qtioniam sicrit Pater, ita et Chfisius, ct
Ergo iridigrii sunt de felius exiguis jiidicare, qui et Spiritus sknctus peccata abluit, jusiificat, atque
mundum tolum et angelosjudicabunj. tilos angelbs ;sau'ctific'ai.
*qui,'cumcarnem non habuerint, peccare voluerunt, In notfineDbmininoslri Jesu Ghristi et m spiriiu
hi qui in carne sancti esse voitieruntjiidicabunt. Dei tiostri'.Abluli ifi rioriiine Ghristi.sahclificaiiper
Smcularia igilurjudicia si habueiilis. Quoede re- spiritum Dei.
bus sseculioriuritur. Oniniamihi licent, se& rtotibmnia expediutit.Qui
Contemptibtlesqui stthl \n Ecclesia, iilos tonsiilutte de fornicstione tractabat, voluit giilarh«tihtcrope-
adjudicqndutri. Possunt de his efiam ilii qui minimi ranti&riivniaterianiloruicatiohis*ostendere, etsimul
sunt in Ecclesia judicare. Item cohtemptibilesih Ec- destiiiere. itfem boc dicit: quia libefi sum arbitrii,
elesia eos judices dicit quos appellat in ihierioribus et licet mibi agere qubd velim : non tairien debeo
iniideles; ipse aliquo peccato esse subjecfus.
-irf -iereiundiomveslraritdico. Sic non efointer vos Qmriianiihi iicenf, sed egb sub nullms fe&ignrp'o- <
755 COMMENTARiUS IN EPISTOLAMI AD COR. CAP. "VII. . 'U
tesiate".Esca ventri, et veiitef escis.Licet hbbis iriari-_A Ettion estis, pestrL-Empti e,nhh,eslis,pretio inagno.
ducare ethibere, sedsl nimiiim vehtrl sfciiluiueri.-' Qui noli est sups, nqn ilebet snse voinnlaii,servare,;
rfliis,'lpsum"lici*ium'traiiit nqs.ad iiiicifa, hbcest, sed illius a.jguoemptus est,secundum ipsius jussum,
ad fornieationerh: ila fetde bmnibus ihVeliigendum, diceniis _Qui vult post mev yenire,.abnegel seniet-.
qiiaecunipeeeaturnhonsuni,' bccasibhesianfeh pbs- ipsum sibi; S,i enini liomo a servo pauca pecunia
sbni caperedelicibrufri.' , cpmparat...Coniipuam, ,exigit. seryilulem,,,, (.uanlo^
" Deus auiein liuticei kahc"desiruet.Ethsec
dub, Id magis ille.qqi.nos.sua morte redemil"!^icul ait^Pe-
est; -fescarivetventrem, etlibmihem,' his suhrliium, trus: Scientes quod nbp cqrruptibilibus, argentq
et volupialibus servientem. Ilem iri resiirrectioiie" vel aufo redempti eslis de vana vestra conversa-
mbi-luorumhbh destruetur venlfis' 'substaniia, Ved liqn(3 palern-e tfaditionis, sed^preliqso sanguine,
esris 'cibbriim, et venifi$'opera cfesSaburit.Qlibiiiam quasiagni immaculati et,incorilainina(liCljristi, A\\-"
regnum coelorumsicut idehi ApbstblusadKomarios" ler : Rescindit emptionis pacluni. .quisquis inculca-
dicit, Bfequfe esca,neque'potus es't." verii Jus iestariienti : et aseryili conditione alieiius
*
Corpus aulem non fornicaiioni, sed Dornirib': ei est, qui libertaiesuoe voluniaiis non impeditur,, ,
Doimrius ebfpofi. 'Non fornicaliorii, "sed Doiriirio,, _ Gloriftcale,et pqrlale Deuxn,in corpor.e.vestro. Glor
exhibeatuf \ ~~tDomihbVebrpbri "copulabltur."Db- B rificate Deum actibus vestris, et ^iortate eum, .ejus
minus enim nobiscum est quamdiu fueriiriu'scuni imaginehi cbrisefvando: sicut ait aiibi: Sicut por-'
illo :'''M-derelir_uefimus"eum5etiHehos^erelinqUet. layimusiniagineratefreni, ita porlemus imaginem
Deus vero etDomihunisitsiWavit,"et nos suscitabii eoelestis. ," _
' * \ •' "' ' -
perviriutethsuam. Quia;caput'no*struhisusciljavit,et CAPUf-YH;' ~\_ ';
nbs -susfeitablt;si tariifenejus "nifembraper' sahctifa- be,. quibus auteni scripsislh mihi, .Incipjt, dp
lem esse mereamur. ' "
'.'"''' cbnjugiis":.anfe eriirii expugnavit illjcita, quain de,
Nescitis qtioniarh 'cbrpofa- ifesira' '-tiembia 'sunt licitis ibquefeiur.( ,.,..>,
Christi? Qmnis Ecclesia; eorpus Chrisii fek: siriguii Bonuniest Iwmiriimulieremnontangere., Propper..
autem membra. " * :
' . _ fornicaiioiiemaulem unusquisqtie,suam uxorem-ha-
Toliensergq mefiibraVhfisii.Tbilil Clifisti hiembra, beal: eiuiiaqumquesuumvirum habeat. Uxprivirdebi-
id est, aliscindit'stea cbrpbreChfisli," qui jurictus"est tumre&dat:sitriiiiterauieine, pxor vir_o. Bonumluerat
" .< > •'-•*.- '•
niferelHci"; illud, qubd vbbisjn, primordio proedicayi; hqc est;
Faciam "membra"meVeirieis ? Ab'sif.%bn aixit ior- secundum cqnjugii usum, noji, tangere muiier.em.
nlcafii-*:lii osferiderefeurii ejusdeih "et.cfimihisesse, Sed quoniam multqs incontinentes liuic dqctririsrs
et hbriiinis;ciijus iila esti Apud hoihines "ehihi mi- G scripsistis refragari :, concedatur remediuih, nefor;-
inis vldetuf viri, quain fiiuliefis admissiim. nicando moriantur, Ergo hoc Ap.qstoljexemplo, in
Anriescilis,qu'bniatti'~qui'adliwfettiiefeirici, unum prihiis virginitas el cbntineiitia praed^icalur.Et si
corpusefficilur'?efririletiim;inq~uit,duo in cttrneuna. qiiis se 'iiicontiiieniem non erubuerit cbnfiteri",in
Quomodocum Uxbreiicite, Iia et illicite ,'ciim inefe- languorem;incoiitinentiasfeclahianti, npu deuegetur
trice iitiacarb efficituf per ambfem. remedium nuptiarum. Qupmodo"si periius medicus
'
Qui auiema&hmielbeb\ uniis sptfitus est. Quq- inquieiq segro, et neganti se posse A pomis ommbus
mbdo*per car'nis'oper'a,caro fit': iia pefopera Dei, absfiiiere,'concedat aliquartium, rie iiIeTpernicjqsa
"*'"
spiritus efficitur. prae.siiiriat..Incontinentiserevera usus.et tempqre, et
Fugitefbrnicaiioneriu Cujus' icrimeh' vidfetis esse seiate, et ibco, et .infirmilale prqbibetur. Casiilas,
gravissimum. vero potest jugiter custodiri. Illud ergo debemus
Oriine enim peccdtum quodcuhiquefecerif hbmo, appetere; quodlfaciliuscustodire.siiie impedinienio
exlra corpus <"sl: ~q'tiiautem forriicatnr, in cprpus ullo possunius,,et in perpeiuq possidcre. Sed obji-
suum peicttt. Oniue' pricfeatuih potest, et hb uiio cefe.amatores.luxurise,splent : Ut.quid ergo_prima_
coriimini: qui membruih diei polest', hbh tameri .Dei benediciio, crescere.et multipiicare coucessit ?.
cbfphs. In fbrrilcatioiie autem dub pefeurit^ fetiariiJ^ Ut lerra scilicetrepleretur.: qua )ani impleta, debeT
corpus. GraviuS:ergohialurii"est,ih quoduoeanipiae mus ab incohlinentia temperare.. Sed potuit, .in-.
moriuntur. Grayarevult fornicationis caiisairi/rjuse quies, omnes homines de terra forraare, si, semper
iliis per-cbnsueludiiiem ievissiiha videbatrir. Itein illl -usus cqnjugii non,fuerat plaeiturus., Sed noji
alia exposilio : De''iisqili""sunt ih conjuglo cbnsti- quaeriturquid potuii,-sed quid fecit: ,cui,omnia pos-.
tuti, AposlblusBftmit exeihplum. Qubmbrio,inquit, sibilia sunt. Ipsam denique Evani noluit de terra
scriptum est: Efurit duoiri carne una : idest, vir. facere, sed de,<:osta.Si autem putas nobis anliqua
efuxof, liriumcofpiis fefficitur."Uride sialiqiiisipso- "lempora in omnibus convenire, Imitare Ada.m,qui
rum fuerit fornicatus, peccat in alium, quasi in pro- filiam (ut ita dixerim) suam-accepit uxqrem. Cain
prium corpus. Residua autem peceata, sjiecialia similiter,"si non pudet, et cseterps, qui prpprias ,in
unluscujusque 'suni *:riee alterurii cbiidenihaiii: matrimoriium<acceperesorores";Quod si fierj non
Annescitis, quoniam.membraveslrd, templum sunt debet, omnia Dominumsecundum prsescientiamsuis
Spiritussancti, quiin vobisest? quem habetisaDeo. temporibus ordiriassfecredahiiis: utqui tuhc terrain'
Cuigravissimam injuriam facitis fornicando. jinpiefi voluit, modb plus dlligit castitatem, cui et
?5§ • S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. . 736
grande prsemiumrepromittit. Illud etiam dicendum_^] __nentes, uni non prsejudicetcontinenti.Ilemne upose
est, quod nec secundumvetus Testamentum, quos- retrahente, alius fornicetur.
damuxores habuissevideamus. Quia ibi uxores' li- Hoe autem dicosecundumindu.lgentiam,el nonte-
fcerorum causa habere permissuriiest : non propter cundum imperium. Voloautem omnes vos esse sicut
liimiam libidinem exercendam : qui in hoc eliam meipsum.Hoc ut paryulis indulgeo, non prsecipiout
animalibus deteriores esse noscuntur : quo necando perfectis : nam omnes-homines cupip mihi simiics
filios, probant'se non fiHorum causanupsisse. Qui inveniri. Novienim quanta castitas mercede pense-
autera ea' sola causa conjungitur,'stalim se abstinet tur. Numquamhoc voluisset Apostolus, si fieriom-
post conceptum. Et cessante jam per setatempartu, nino non posset.
cessat et.usus. Sed unusquisqueproprium donutn habet ex Deo:
Mulier sui corporispotestatemnon habet, sed vir. alius quidemsic, alius vero.sic.Hoc est, propriaevo-
Simililer,autemel vir sui corporispoteslatemnonha- Iunlatis accepit donativum.
bet, sed mulier. Corpus dicitur onine quodtangitur. Dicoautemnon nuplis el viduis.Incipit.aliam cau-
Sicut ergo mulier corpus dicilur viri : ita et vir cor- sam de innuptis.
pus mulieris appellatur. Ideo neque si voluerit mu- Bonumest illis, si sic permanserintsicut el ego.
lier contraire : in corpore*suo, id est, in uxore, vir B Magnopereappetendura est, quod a tanto doctore
poterit dominari. Dubiumautem non est, multo ma- laudalur.
gis nolente viro, neque in virum muliefem posse Quod si non continenl, nubant.Notandumquod in-
praevalere. Quoniamergo de duobus incontinfentibus continenlibus nupliosconcedantur.
dicit, concedit ex necessitale Apostolus, ut in id- Meliusest enimnubere quam uri. Malofornicatio-
ipsum, quia utrique inconlinentes sunt, revertantur: nis meliusest, quod igne punitur: sicut Judas in
intercedente quacumque dissensionis causa," ambo Geneside sua nuru prohuntiat.
fornicationis crimen admitlant, quia utrique sunt in- His autem, qui matrhnoniojunclisunt. Itemde con-
conlinentes. Caeterumautem si unus e duobus con- jugiis miniinecausa aliqua dimittendis.
siderans prsemium eastitalis, voluerit continere, in- Pracipio, non ego,sedDominus:uxorema vironoit
non debet, sed ila agere, ut vi- discedere.Prohibet dimitti quacumque ex causa , ne
" continenii asseniire
dendo continentiam illius provocetur incontinens : aliis conjunganlur secutidum consueludinemJudseo-
quia luxurla ad continenliain trahsire debet, non ad rum, quam Dominusinterdixit, dicens : Quicumque
luxuriam conlinentia declinare : quamvisplurimse dimiserit uxorem suam , excepta causafornicatio-
muliefes castilati contradicant, ita illum qui voluerit nis, et aliam duxerit, moechatur.Aliter: Prsecipio,
continere, agere debere, ut inconlinenliaassentiatin G (_ non ego, sed Dominus: uxorem a viro non disce-
idipsum : ne dum ille conlinet, illa peccet. Ariima dere. Non quia in se non habebal Curistum loquen-
qure peccaverit, Ipsa morietur. Nec enim serviluli tem , hoecdicit, sed ut ostendat, quia ipse Dominus
subjectus est frater, aut soror in ejusmodi.Neque per semetipsum de.hoc in Evangeliodixit.
enim vocavitnos Dens in imnmnditia, sed in sancti- Qttodsi discesseril,tnanereinnuptam: aut virq suo
ficatione. Aliter : Quia vbltiitviro esse subjectam, reconciliari.Et vir uxoremnondimittat.Si ob aliquam
solam sibi abstulil libertatem. causam discesserit, alii non nubat: aut suo viro, si
Notile fraudare invicem: nisi forte ex consensuad voluerit, reconcilietur: quia hoc quam alteri nu-
tempus, ul vacelis oralioni, et ileruin reverliminiin bere, meliusesse manifestumest.
idipsuni.Negare videlur incontinenlesorationi posse Nam cmterisdico ego, non Dominus.Consiliumdo,
vacare : quse in eo ulique minor est communione, quod mihi ulile esse videlur.
qua cateehumeni etpoeniientes orant, qui communi- Si quisfraler uxoremhabet infidelem, el hmccon-
care non possunf. Non solum lioc in novo, sed etiam seniil habitare cum illo, non ditnittal illain. Et si qua
in veleri Testamenlo sanctificantur a muliere, ut mulier fidelis kabet virum infidelem,et kic consenlit
descendenti Domino in'monteih,'assistere riierean- Itabitarecumilla , non dimittat virurit.Si quis solus
tur. Hic probaiur quid possit perpetua continentia-jX) ] crediderit e duobus: non quo permiserit fidelemin-
si tanlumvaluit triduana. Unde el in Regnorum Iibro fideli conjungi. Nonenim dixit, si quis ducit, sed,
panem sacerdotalem non riisi continentes accipiunt. si quis habet infidelem.
Quam ob causam iiecessitaslegem sblvere venialitef• Sanclificalusestenimvir infidelis,per mutierem fi-
poiuil suffragio charitatis. llnde et Pelrus hortatur,, deletn, et sanctificataiest mtilierinfidelis, per virum
nosiras orationes niinime impediri debere. fidelem.Exemplum a refert, quia soepecontigeril,
Ne tentet vos Satanas propler incontinentiamve- ut lucrifieret vir pef mulierem. Unde et beatus Pe-
stram. Notandum quod ad diios respiciens inconti- trus ait: Ut si qui noh creduht verbo, per mulierum

a S. Augustinus lib. ui de Peccatorum Meritis etL posuit. Quod


exempla.jam prmcesserant,et virorum,
Remiss.sub finem,|huncPauiilocumcum adduxisset,, quos uxores, et feminarum,quas mariti lucrifeceranl
Aul, inquit, sic est accipiendum,quemadtnodutnet nos$ Gltfisio, etc. Nec duliiuiu videtur* quin hunc locum
alibi (1.1 de Serm. Domini in monte) et Pelagius,, proeoculis habuerit.
cum eatndemad Corinthiosepislolam retraclaret, ex-
; COMMENTARlUSIN EPISTOLAMI Af) COR. CAP. Yll. '
%7 '?38
convefsationem sine verbo lucrifiant: id est, cum A9_ Sed et sipotes fieri liber,,magis utere. Usque adeo
viderintoas in melius commutatas, cognoscant om- non prodestlibertas,"nec servitus nocet. Item simili-
nes, Dei legem ita consuetudine inveterata potuisse ter ad eoi quimatrimonio juncti sunt, Aposlblus lo-
mulari : item ideo vir et uxor invicem sanctifican- quilur, dicens: Sedet si potesliberfieri,magis utefe:
tur: quia ex traditione Dei, sancta., sunt nuplise. si tamen tibi Deq pudiceyolenti servire, non fuerit
Alioquinfilii veslriimmundiessent:nuttcaulemsancti molesla, quando forte tuo corisortio, etiam ipsa ad
sunt.Sinon itaesset_ut dico.-fiiii.vestfi adhucin- Deum possit converti.
fldeles permanerent :ssepe enim cpnlingeret, ut filii . Qui enim in Dominovocatusest servus, Ubertusesl
illos parentes, qui crediderant, sequerentur. Sub Domini. Similiter qui libervocalus est, servus est
qua spe credi ypluit, -alterum salvari posse., iam li- Christi. Qui.hominis servus est, liber est Dep;.et
"berorum exemplo, quam conjugis. '
, qui bominibus liber est, servus est Ghrisli. Ambo
Quqd si infidelis discedil, discedat. Maritus enim ergo unum sunt. Non est enim personarum acceptio
veluxor non suntDbmino praeferendi. apud Deum.
" Non enimservituti subjectusest fraler,-v,els,or,orin Prelio empti eslis: nolite fieri servikominum.Unus-
ejusmddi. Non enihi ita ligatus est in ejusmodi cau- quisque ergo in quo vocalus est frater, inhoc perma-
sa, quasi vere illi servire necesse s\t, et propter al- B.neaf
E apud Deum. Pretio empti estis: hoc est, Ghristi
terura interire. sanguine comparali: nihil ergo propter homines fa-
In pacem autetnt^cavit vosDeus. Cseterum non ad ciatis : sicut alibi ait: Non ad. ocnlum servientes,
dissidium sumus vocati: ultro ergo. discedere non quasi hbminibus placentes : sed quasi servi Chrisli,
debemus. _ ..,.,. facientes.voluntatem Dei ex animo., et csetera.
Unde enimscis, mulier, st virum salvum fascies? In De.virginibusqulem. Et de hoc consuluerant, ubi
dubium quidem posuit: sed semper ambigua in ,me- esset praecepta yirginitas.
lius evenire credenda sunt. Simul quserendum, quo- Prmceplum Domininon habco. Quod sub prsecepto
modo superiiis sanctificatus dicalur, de cujus hic sa- est, si non impleatur, punit. lmpletum morte tantum
lute dubitalur: nisi secundum hunc quera.exposui- caret, quia nihil ex se dat:^ed quod,debel,exsolvit.
inus intellectum.. • Consiliumauiemdo. Cbnsiliuriiest autem Salvato-'
Aul unde scis vir, si mulierem salvamfacies? Si per ris dicentis: Sunt qui se castrayerunt propter re-
lecredat, et salva sit? . >,. gnum crelorum. • -
Nisi unicuiquesicut divisit Dominus, Unumquemque Tamquam misericordiamconsecutusa Domino.Suo
sicul vocavit Deus , ita ambulet: et sicut in omnibus-- •. exemplq docet, non nisi in Domino gloriandum.
Ecclesiisdoceo.Yelcuminfideli conjuge, vel etiani C ' Ul sini .fidelis.Domini mei semper, servilio occu-
cum fideli [Mart. infideli] : sive in praputio, sive _'patus. . -
circumc.isus: seryus aut liber.- • Existimo ergo hoc bonum esse. .ilic existimo iion
Circumcisusaliquis vocatusest, non adducat prmpu- - pro dubio posuit, sed pro certo :"sicutet illud,: Puto
lium. In prmpulioauiem aliquis vocatus est, non cir- enim quod et ego spiritum Dei Jiabeo.-
cumcidatur. Nonputet.se superflue circuracisum:; Propter instantem necessitalem.Id est, prassenlis,
nec de hoc prjeniteat.:fuit enim suo temppre neces- vitse solitudinem , quse;multum,potest, obesse jusli-
- sarium. Siye hoc modo : non
, ,tise:,et'qua prsecipuejuncti malrimoniis implican-
adducat>„prsepulium,
quo sine Jegis^caeremoniisvivat :..quia lunc quibus- tur. . ,
dam Apostoli permittebant opera legalia custodire, ( Quoniambqnum est hominisic esse. Duplex bonuiii
ne subito a lege retracti, scandalum paterentur. Itemi est: et sollicitudinibus mundi carere, et virginitatis
alia expositio: Evidens est hoc loco; non hic de cir- prsemiumexspectare.
cumcisione carnis, aut prseputio Apostolum loqu.i:: Alligatus es uxori, noli qumrere solutionem.Solu-
nequeenim fieri potest, circumeisum.aliquem posse3 fus,es ab uxore, noli qumrereuxorem. Ita yult solu-
praepuliumadducere;sed ad eos.sermo est, qui sunt; t_ los nbn ligari: quomodo nec solvi dissidio ligatos
in conjugio constituti: hoc.enim -dicit : Si quis adiDadmitlit. ' -
lidem Dei accesserit, uxorem non habens : postmo- Si autemacceperisuxorem , non peccasti;. et si nu-
dum gentilem conjugeni non debet accipere. Si au-- "pseritvirgo, non peccavit.Quia liberse voluritatis es,
tem in tali-eopula constitutus, ad fidem fuerjt voca- si non vis esse niajor, esto.vel minor. Nuptise .enim
lus, non debere eum conjugale yinculum solvere. peccaium non sunt: sed per rsollicitudinem mundi,
.Circumcisioniltil esl, ,et prmpulium nihil est, sed
rf qui nubunt, legem servare vix possurit. Aliter: lllps
observatio mandatbrum Dei. Hoc tempore nec pro-i- dicit nori peccare si nubanf, qui nondum Deo-vove-
desse poterit, nec obesse. rint castiiatem. Cseterum, qui vel in cqrde suo pro-
Unusquisqtiein qua vocationevocatusest; in eq per- rhisit, si aliud fecerit,-habet damnationem : quia
maneat. Servus vocalus es,non sit tibi curm.Cliristia- primam fidem irriiam fecit. Quod enim erat liciltirn,
hse religioni coriditio non pbtest obesse servilis. Nee per votum sibi feeifijlicilum : sicut Ananite et Sap-
dicas: efgb quomodo Deo possum placere, qui ser-'- *phifae, quibus de pretio possessionis suse retinere
vus sum? Deus enim rioh conditionem aspicit^ sedd nihil licuit: ob quam causain et, subita morte pro-
voluntatem quserit et mentem. strati sunt.
?o9 S. IIIERONYMIOPERUM MANTISSA. 7ift
ti ibttlationemtamen carnis habebunlhujusmodi.Ma-,A boecnec maritp (qiiem non babet) possil placere,
1ledicto se Evse subjieienfes, sive' solliciludinem sse- necDeo? * ' ''" ' ' •'•-•
.
- cularis tribulationis et tristitise Porrb hoc tid ulililaletn veslram dicb : iirih tit (a-
patientur.
"
Ego autem vobisparco. Vobis virginibus, ut mi- queumvobishtjiciam, 'sed ti&id qitod honistumcst, et
nori labore majorem possitis implere justiliam. quod facultalemprmbedlsihe impe&iinehlbDoinirtttm
'
JEFOCilaque dico, fratres. Hicbriiiiimtentioneetiam obsecrandi."Necessitatem illis videiur, imponere':
'habentes uxores ad coiifirientiam eohortatur, ut Dicit se, quid illiS expe;diat"conimonere eos'. Simul i
inulto magis suadealnon nubsre iion habentes. attende. quiasi hoclllis ulile fefat,*qhbdJiposlqlus '
Tempus breve est: reliquum est, ut et qui habenl suadebat',-illudminus ' utile erat, qnqd Ylli > yqle-
nxores, lamquamnon habentes sint. : .. -""••'..' <..
Tempus vitseho- bant.
siroe modicum asserit: ul doceal voluptatem, quse Si quis autein lufpem sevideri exislimat super vir-
"cito firiitiir; non maghopereappelendam : sed magis girtesua, quod sit supefadulta. Tufpis vlderi pote-
'
concupiscendum esse selernum prsemium easti- rit si -cupientfemvirginem susim .riubere nori permit-
talis. tat, et illa fuerit fbrhlcala. Itfem iioc' locb non
Et qui- flent,
• lamquam non flentes: et qtii gaudent,
* pafentes dicit yirginura filiar.urii":neque" enim' p_p-
• ,< >.. ,
tdmquainnon 'gaudentes: el e/uiemunt, lantquamnon B tesialis illofum potest essfepiqpositum aliense cpn-
possidentes: et qui tilunlur hoc tnundo , tamquatn non linenlioe; sed unnmquemque liabefe "prbpfioebarnis ''
utan/ur.Quia'et istud iri' brevi transibit: tempus arbitrium, eam incorruptam servare.
enim omriis rei sub sole -. tempus plangendi, et < El ita opgriet fieri, quod vulc- faciat : non peccqt,
coeiera.' ' ' si nttbat. Si iia nfecessefuerii pfopter filiseiyqtunija-
Prmlerit enitn fiyufa hujus mundi.' Hoc sa-culum tem,: nam parenies quidfeni usque ad legiliniam
'
quasi unibra pertraiisit. Noliie ergo de eo mul- oetatem custodire debeht, el docere, qubdriielius
tum esse solliciti, ne hujus possessione perdaiis "esl; siautem illa nqluerit,' fiat quod necesse est.,'
seiernam. Et figuram quaerentes, incipiatls amit- ' •Nam qui staluit in corde suq firtnus, nou 'habefisne-
tere veritatem. Hic enim mundus , imago fuluri cessitalem: poiesldletriduiemliaberis sum voluntdtis,
esl. Si ergo talis est Imago, ipsa yeritas qualis est ? et hoc judicdvh in corde suo, servare"virginem suam,
"Unde si hbc tamimpense diligitis, quanlo magis il- bene facil. Ille firmus staluit, cujus puellae consen-
lud iinpensius amare debelis 1Nam sieculumhoc rios sus, patris lirmaverit voluhlatem."Et non illuni
dimissuros, quotidiana morienlium exempla testah- cbmpellit filioenecessilas facere, quod nolebat, ' "
si-
lur. An foTlti nos credimus Immorlales, quasi nos cut illum de"quo supra loeutus est.
simus ex hominibus generati?Unde'sapiens' semper iG Igitur, :et qui malrimoitio jungil virginem suam,
aliorum casibus emendatur: dicente Scriptufa : Cor bene facit; et quinon jiingit, inelhts facit: lla con-
sapienlis in domo luctus. Ilic enim finis omni homi- cludit virginum eausam.ut eas faeiai in oinnibus
nr: et cui vult, dabit bonum in corde siio. ' meliores. Undeprudenlibus;serirper melioraetper-
'. Volo atttein vossine solliciludineesse,-Debemus-et feciibra seclanda sunt: quia nec in saaeularibus,
nos velle, quod Apostolus velle se dicit: ne incon- * et caducis norunt niediocribus esse cbriteriti.
tinentes, contra ejus videamur facere' volurilatem. Mulier alligatti est legi, quanio tempore vifejus vi-
' '
"Quisine uxore esl, sollicilus est, qum Domini sunt, 'vit. -Hic incipitdfebigariiiset^iduis.- --'
•qubtriodoplaceatDeo. Qui aulem cum uxore est, sol- - 'Quod'sidorinierii vir ejus; liberata est a lege. Cui
licitits est qum sunl mundi. Mullum nobis expedit aritem vult, nubat,-tanlutiiiti-'Dbriiirio.Secundum le-
sollieiludine carere intindana, ne forte spinisisuffo- • gem libera-facta festa yinculo'' corijugali. 'Quod si
-centsemen, et dicere incipiamus : Yillam compa- 'riec tunc continere voluefil', eonceduniiir illi eliam
ravi, boves emi, 'uxorem duxi, ad ccenam Venire secundoe nuplia3',ianlum '
iit infideliiihi ritii nbn
'
nubat. ' -.""'''
non possum.
Quomodopiaceat uxori. Quale est uxofimogis Bealior auierixerii, si iic *permanserit, secundum
velle placere, quam Deo ? JD meumconsilium. Beala habensniaritum ,: si cuslb-
Et divisusest. Quod divisum est, unum non pptest diat casiitatem. Bealior vidua, quia"mi'nbfe labore
esse : quia unilas divisionem oriinino non accipit. majorem inveniet castilatem. Bealissiriia vh'go, quoe
Eimtilier innupta et virgo , cogitat qum Dotiiini sine labore ad sunimhm praemiiimpbsslt' pervenire.
sunl: ut sit sancia corpore et spiritu. Corpore ab usu Piito auiem qugd et ego spiritutn Deihabeam. Ne
con_ugali: spiiilu, a reiiim muhdaiiaibm "sollicitu- meum pqnsilium,tamquam lniriianumcontemnaiis.
" :'dum tota divino servilioinaiicipatur.
dine CAPUT VIII..
Quceautem nupla esl, co.gitatqu,msunt tnundi, quo- Dehisaiitem,gp.m idolis sticrificantur. Incipit de
*
ino&oplaceat viro. Nuptam viro placere asserit, cp- idololhytis, de rjuibus etiam dixeral." Qui.a quidam
gila,"ndoqusemundi-sunt: innuplam yero Deo", qupd in templis edebant, Idbluni nihil esse dicenies, et
illi nulla cura sit soeculi.Qusaergo virum nqn !ia- crealnra Deise debere uii: et errabarit _yprisimili
bet, et tamen quie mundi sunt, cogitat: cui placere ratione deceplj. Hoc increpandum Apostplus, dicit
desiderat? Nonne ineipiet illi nupla prseponi, quoe ad eos,' qui habent scientiani dijqdicandi, nihil esse,
cbgitarido mundana, complacet, vel maritq, cum quodidblis immolalur. Hoc ergq ait:
'
•71- COMMENTARIIIS IN EPISTOL\M I AD COR.CAP. IX. 742
Schnus[quiq omtiesscieniiqmhabetnus".Id est, rjon _A Per quemomniq, einos per ipsum. Per Filium
omnibus est notilia. Et nos omnes uovimussicut yo(s, omniafacta sunt: sed et nos per ipsum sumus salr
sed suntaliqui quiignqrant. vati. .-. . .
Scieniiainflat. Illa scientia, quje ex sensu propriq Secfnotiin omiiibusesl scienlia.Nonomnes sciunt,
ethumano descendit, eos qui prseter eam diyinam quia per cpntempluniidolorum el non magis ye.rie-
non liabuerlnijinflat, eiqiiae conjecturis.magis niti- rationis gratia manducelis.
tur, quam exemplis. Cieterumsi divina inflat, ut Quidqrnaulemcutn cqnscieniiausque nunc idoli,
quidam putant, quareillos.amplius yult dpcendo in- quasi idqlolhytummqnducanl,et conscienlia ipsorum
fiare?Etin principib ipsitis Epislolse,gratias se di- cumsit infirma, polluiiur. Quidamignari sic habent,
cit Deoagere : quod oriini scieniioi sinl repleti. adlmcin conscientia sua quoinqdo antequam cre-
Suum quoqiie alibi proponit%xehiplum, dicens : Et derept, roanducabant.
si imperitus sermone, sed non scienlia. Ssepe etiani Esca autem nos noncqmmendat Deo. Sicut dicit
arguil ignoranles. Et ignoranliam tenebris compar Aggoeuspropheta ; Et si manducastis et bibistis,
ravit. Galatas sequestultitise notat, necnon Ephe_- nbnne - •( : vbbis
, <-',;manducastisel
•'.;; •• -,>^ • ' bibislis
'• > ?, ,-
Neaueenimsi .
siis lume.nsapientisesuppliciter deprecatur. manducaverimus,abundabinius:ne
Chafitasveromdificat.Quia ncn quaprit, quae sua B 1 gue si non manducaverimits,"deficiemus.Cui ehim
sunt, sed qusesedifieenlfratres.' dubium est, nrillum neque manducando abundafe,
Si quis aulettise exislimalscire aliquid, nondum neque non manducandoeeere? cum econlrario illis
cognovitquemadmodumoporleat euinscire. Si quis magis formidanda inopia Sit^ qiii giilam relinere
sibi videtur sapifens,stultus est; qui ehim vefe sa- non nprunt. Sed quia magnitudini fidei suae, quse
piens est, insipieiiiibrem se omnibus arbitratui'. idblisimmolatasunt vesci, ascribebanl : ideo Apo-.
UndeSalomonait: Vidivirum, qni sibi sapienspsse stolus neque in illisedendis fidei abundaiitiain, ne-
videbalur, etspem liabuit insipiensmagis quam.ille. que in non edehdis inopiamesse leslatur".
Si quis aitlemdiligil Deuni, Itic cognitusest ab ep. Videleautemne forte hmclicentia tiesfra. "Videle',
llle diligifDeum,qui sedificatfralres, sicut dicitur ne > ^>quod vobis snfficere minus
-* , creditis, aliisobsit.
>, • > *•"•
Pelro :'Si amas me,'pasce ovesmeas. Potesl el illis dici qui deslruunt exemplb, quod oedi-
De escisaulein, qum idolis immolanlur, scimus, licant verbo.,'
nihil est idolumin mundo, et qttod trqllus est Offendicttlrim per ybs offendantet
' guia fiat hifirtnis.Ne
'
Deus,,tiisiunus. Repetit, quod supefius dixerat se cadanf." ,
' Si enim
scire, et quid sit, evidentius bsiendit. quis viderit e.uthqui kabet scientiam, in
Nam elsi stint, qui dicanlur dii, sive ih cmlo, siveC! idolio recumbentem,nbnneconscientiaehts ,' cum sii
in terra : siquidemsunt dii mulli _etdomini mutii. In infirma,mdificabiturad manducandtimidololhyla? Et
cceloangeli, el sancti in terra, de quibus diciiur : peribit infirmus in tua scientia fraler, propter quem
Ego dixi, diiestis : et domini suni sancti eorum , Chrislusmortuusest : Sic auiem peccanlesi'nffatres,
. quosjudicabunt, de quibus dicitur : Judicabunt na-' et percutientes cOnscienliameorum irififmam, in -
liones, etdoniiriabunlur pbpulis. Christopeccalis. Quicumque scandalizaverit unuin
' Nobislamen
unus Deus Pater. Cujus virlule .ex depusillisisiis, 1expedit ei ut mola asinaria suspen-
nihilo omniasunl creala. Itern liunc locum breretici datur collo ejus", et mittatur in profundum maris.
itaaccipiunt, personam Patris Filiique separantes, Quanto gravior pconaillos exspectat,ut ad -compa-
ut dicaht unum"Deum etPatreni, ex quq omnia : et rationem illius' hoc quod gravissimumesl. leve pu-
dicunt Doniino,id est, Christo, esse niajprem, pqr telur ! Etnotandum, quqd inCliristo peccare dixe-
quem bmnia.'Haecautem et Fiiio sicut Patrl esse rit, qui in niembrqpeccayent^Chris.ti.'.
commuiiia,idem Aposiolus ad Rpmanos docei, di- Quaprqplersi escascajtdqlhatfrqtrem.mq-tm,,non
cens : Quis enim cognovifsensum Dqniini? id est, manducabp carnem in mjernum,. ne fralrem xiieum
Christi, nou Dei Pafris : sicut ille dicit, et infert di- scaitdalizetn.Non solum esca, sed omnia, qurp.span-
cens : Quia ex ipso, et per ipsum, et in ipso sunl;D dalizare ppterunt fratrem.
omnia; Item, per quem, etiara Deo Pa^ri ascribit '
idem Apostolusinhae eadera Epistpla,'dicens : Fi- CAPUT IX.
delis Deus, per quem vocati estis in communionem Non sum liber,,pojq sutt\ qpostplus. S.icut, alii ?
Fili ejus Jesu Ghristl Domini nostri, Numquid nqn sum, suam illis replipat fprmam,
Exqtto omnia,elnqs in illo, el unus DominusJe- quod etiaiii lieita cont.empseril,ne alii ejus infirma-
sus Christtts.Calumniani ex iioc loco commovent rentur exemplo.
Ariani, quod cum unus tantum Deus dicitur Paler, Nonne Cliristum Jesuin D.ominum'noslritm vidi?
Filiusadeitatesejunctus sit.Quibusrespondendum': Nonne opusmeumyosestisin Dqmino?Et,si aliis non
si ideo nori est Filius Deus,'quia unus esl Deus Pa- suinapostolus,sedlamenvobissum.Ad quos non sum
ter':' ergoetPaler non erii Doniinus,quia unus est direclus a Dohiino: id est, ad Judaeos.
DorainusChristus. Si autem Pater non excludiiur Nam signaculumaposlolalus mei vos estis in Do-
a dominalione : nec Filius a deitate : sed utrum- mino. Indicium apqslolatus mei est, quod pef nie
que ulrique connnuneest. ' - Domino credidistis, siguis et virlutibus prpvocati.
Ui S. HlERONYMlOPERUMMANTISSA. m
Mea defensioapud eos. Inde apostolus esse de-.A stra in aliquo reprehensibilis videatur, avaritisesu-
fendor. spicione maculata.
Qui me inlerrogant, hmcest. In Grsecohabet, ju- Nescilis,quoniamqui tn sacrario operanlur,qumde
dicani. sacrario sunt, edunt?Et qui altari deserviunt,cumal-
Numquid non habemuspotestatemmandttcandiel tario participani? Apud Judseossecundum consuelu-
bibendi? Habemus polestatem concessam a Domino dinem veleris Testaraenti, etiam ' hbc exemplum,
' •
de sumplu vestro vivendi, sine nostro labore. eadem repetendo, confirmat.
Numquidnon habemuspotestatemsoioremmuiier- Ita et Domhvttsqrdinavithis qui Evangeliumatmun-
culatn circumducendi?Non dixit, mulieres ducendi, tiant, de Evangelio vivere. Ego autem nullo korum
ne de uxoribus dicere puiaretur : sed circumdu- , usus sum. Dicens: Dignus est operarius mercede
cendi, inquit, per provincias, quse necessaria de sua.
suis facultatibus ministrarent. Nonaulem scripsi hmc, ut ita fiant in me. Nonhsec
Sicut et cmteriapostoli, et fratres Domitii, et Ce= idcirco scribo, ut vel modo fiat ijuod anle factum
phas? Atit solus ego et Barnabas non habemuspole- non sit: sed vobis exempla prsebeo tam proprii, '
stalem koc operandi?Nonillos condemnat, sed suum quam alieni discriminis : saltem ab illicitis absli-
dal exemplum. Illi enim fidelioribusprsedicabant: B nere, cum videatis me. aliorum causa salulis, de-
iet apud Judseos antiqua li33cerat consuetudo, ut ne- bita non minus quam licita contempsisse.
cessaria doctoribus a discipulisprseberentur : quod Bonumest enim mihi tnagismori, quamul gloriam
gentes adhuc rudes polerat scandalizare. meaniquis evacuet.Et si fame morerer, propositum
Quismilitat. Aliis etiam exemplis probat, sibi de- meum, de quo ante Deum glorior, numquam polest
bitum hoc fuisse. immutari.
Suis stipendiisumquam? Suis, et non publicis,vel Nam et si evangelixavero,non est mihi gloria.: ne-
eorum pro quibus militat. cessitasenimmihiincumbit.Cum omnia feceritis pra-
Qui planlat vineam, et de fruclu ejus non edit? cepta, debita vos dicile persolvisse. Non enim ali-'
Quis pascit gregem, et de lactegregisnon manducat? quid amplius fecistis, unde gloriari possilis.
Per comparationem vineaeet gregis, populum vult Vmenim tnihi est, si non evangeihavero.Darana-
intelligi, sicut ibi; Yineam de.jEgypto transtulisti. tionem habeo.
Et iterum : Dabo vobis _pastores secundum cor Si enimvolenshoc ago ? mercedemhabeo: si ctutcm
meum, et pascent vos cum disciplina. invitus, dispensaiiomiki credita esl. Tunc magis vi-
Numquid secundum hominetnkmc dico? Id est, debitur voluntarium, si amore ejus licita conlem-
numquid proprio tantum sensu loquor? G nantur.
An et lex hmc non dicit? Scriplumest enimin lege Qumest ergo mercesmea? ut Evangeitumprmdicans
sine sumptu ponam Evangelium,ut non abular pote-
Moysi: Non alligabis os bovi trituranti. Numquid de
bobuscura est Deo? An propler nos ulique Itmcdicil? slate mea in Evangelio.Quasi interroget unde majo-
Nam propler nos utiquescripla sunt. Quomodoergo rem possit habere mercedem, et ipse respondet, si
ei de pecoribus cura est? Et ad Jonam de Ninive gratis annuntiem, nec acceptam exerceam pote-
dicitur: in qua sunt homines, et pecora multa? Sed statem.
de ipsis propter hominem, cui creata sunt, cura est: Nam cum liber esseinex omnibus,omniutnme ser-
nam deficiente homine, et ista deficiunt: non ta- vum feci, ul plures lucrifacerem.Cum possem uli li-
men proprie Dei curam merenlur. bertate mea, et de caeteris non curare: omnibus
arare: et trilu- tamen compassussum, ut eosfacerem salvos.
Quoniam debetiti spequi arat, qui Et facttis su.niJudmis lamquamJudmus, ut Judmos
rat, in spe fructuspercipiendi. Debet fructum sui la-
de area lucrarer. Quandose purificavit in templo, quod Tem-
boris percipere: et qui trilurat, debet ipsa
pore gratise sciebat esse superfluum.
manducare. His qui sub lege sunt, qitasi sub lege essem.Oslen-
St nosvobis spirilualia seminavimus,magnumest, D dit quomodofuerit cum ipsis et ipse Judoeus.Polest-
si nos carnalia vesira.melamus?Si vobis spirilualia et ila intelligi, quod Samaritanos dixerit esse-^sub
et divina seminavimus,numquid gravabimusvos, si lege ; qui legem tantum Mosividentur accipere.
a vobis, qusecarni opus sunt, velimus accipere? Cum ipse non essemsub lege, ut eos qui sub lege.
' ' Si alii
potestatis vestrmparticipessunt, quare non erant lucrifacerem. Non est sub lege lilterse, quae
pbtius nbs? Si illi a vobis acceperunt: quibus mi- peccatoribus data esse perscribitur.
, nime debeatur, pseudoaposloli scilicet, quos nihil His qui sine lege eranf, tamquamsine lege essem.
vobis cerlum est contulisse, quanto magis nos acci- Sine lege litterse : et a genlibus in primis solamII-
pere poterimus, si vobis utiles esse sentimus! dem quaerebat,quasi non haberet prsecepta legis
Sed non usi sumus hac poteslale, sed omniasusti- Christi, quoeillos observare doceret, sive in eo quo
nemus,nequod offendiculumdemusEvangelioChrisli. illos ad fidei credulitalem non tam legalibusdoctri-
Hoc est, famem et sitim, et nuditatem libenlissime nis, quamrationabilibusargumentisprovocabat.Sicut
toleramus: ne per nos adversariis occasioneaccepta Athenis fecisse perhibetur, philosophosel paganos
devoraiuibus offendalis. Aul ne cui pradicatio no- per philosopliiam, et ararum titulum exhortando,
t,m rrtuuPNiFtnmi! IK lrtsiCTnT.iMt An rat?. r.M> Y. IIR
dum dicit: Circuivi aras vestras, et ut quidam.yes- A __.• El omnes eatndem spirilualem escam manducave-
trum dixeruni. -T runt, et omtteseutridempotum spiriiualem biberunt.
Cum sine lege Dei non essem, sed in lege ess.etn Manna, figura corporis Chrisli fuit.
Chrisli, ut lucrifaceremeos, qui sine lege erant. Con- I. Bibebanl autem de spirituali consequenteeos petra.
tra Arianos et Pholinianos, quod Deus sit Chrislus. Ostendit apostolus, quoniam pbpulus Israel, quam-
Etiam hoc nolandum, quod novum Testamentum diu in deserto fuit, per omne iter eorum sequebatur
lex appellalur. eos petra. Unde populo cum omni substantia sua
Faclus sutn infirmisinfirmus, ul infirmoslucriface- fluenta suffecerunt: donec pervenientes in terrani
rem. Propter infirmos olera manducavi, eumsecu- Moab, puteum effoderuntaquarum, lerra Repromis-
rus possenfearnibus yesci prbmiscuis. sionisiri proximo conslituat.
' Petra
. Omnibusomnia factus sum, ut omnesfaclrem sal- autem erat Chrislus. Quia Christus erat
' vos. Non
aliquidmihi, nec quoerens, quod mihi ulile poslmoduni secuturus; cujus figuram tunc petra
est, sed quod mullis. Item aliter : In his quse supe- gerebat. Idcirco pulclire dixit, consequente cos
rius memoravimus: non ut quidam male existimant, petra.
illum etiam illicitis consensisse. . Sed non in pluribus eorum beneplacilumesi Deo.-
Omnia autem facio propter Evangelium,ut parti-1~~\Nam prostrali sunt in deserio.Ita ergo et vobiserit,
ceps ejus efficiar.Xit in eo parlem merear habere si eos voluerilis peccando imitari.
cum sanctis. Hmc autemin figura facta sunl noslri, ut non simus
- Nescilisquod hi qui in sladio currunt, omnes
qui- concupiscentesmalorum, sicut et illi comupierunl.
dem currunt, sed unns accipit bravium? Sic currile, Ipsis vere.facla suni, quie in figura erant nostra, ut .
ut comprehendatis.Hic stadii cursum, justilise, vel timeamus lalia agere, ne talia incurramus. Omnia;
fidei' comparavit: quia- quomodo illie cum omnes .• enim, qua?in populo Israel illo tempore facta sunt
. intrastadium currunt, non nisi qui bene eueurreril, in figura, nuncin nobis in veritatecelebrantur. Sicut
dignus proemiojudicatur; ita et hic, quamvis intra enim illi per Moysenex -^Sgyploliberati sunt: sic
fidei metas cuncli credentes contineantur, soli ta- nos per quemlibet sacerdotem, vel doclorem de ses-
men qui juste vixerint, prsemium cceleste perci- culo Iiberamur. Deinde Cbrisliani facti, ducimur per
pient. Ifem hoc loco inter eos, qui in stadio cur- deserta; ut per exerciliumcontemptus mundi et abs-
runt, unnm accipientem palmam/significat omnem linentioe, in oblivionem nobis erant ^gypti vo- '
recte fidem tenentem, et praeepta servantem. luplates : ita ut nesciamus ad sseculum repedare.
Omnisenitn, qui in agonecontendit, ab omnibusse Cum vero baptismi mare transimus, tunc nobis dia-
abstinei. Ab omnibus escis, quse cursum eorum im- C bolus cum suo exercitu, tamquam Pharao demergi-
pedire consueverunt. tur. Deinde manna cibamur, et poluni accipimus de
Et illi quidem,ut corrupiibilemcoronam accipiat, Christi latere emanantem. Claritas quoque scientise
nos autem incorrvpiam. Ego igitur sic curro, non tamquam columna ignis, in nocte sseculidemonstra-
quasi in incerlum : sic pugno, nonquasi aeremverbe- tur, et in tribulationis sestu, divinse consolationis
rans. Sed castigocorpus meum, cl in servilutemre- nube protegimui'. Post quse omnia si-peecaverimus,
4igo. Non in vanum curro, vel fingo certamen, sed isla nobis sola suffragari non poterunt : sicut et ad
castigo corpus meum, et serviluli subjicio per absti- Hebrseosdicitur : Irrilam quis faciens legem Moysi,
nenliam et afflictionematque Iabores, sicul alibi ait: duobus aut tribus testibus, sine ulla miseratione pn*
In jejuniis mullis, in vigiliis, in fame et siti, in fri- nitur : Quarito niagis putatis detcriora mereri sup-
"
gore et nudilate, in laboribiis, in carceribus, etc. plicia, qni.Filiam Dei conculcaverit? et eoefera.
•Sieui ad Hebrseos,prophetas, et alios sanctos passos Neque idololatrmeffmamini,sicul quidam exipsis:
multa lalia raemoravit. quemadmodumscriptum esl : Sedit populus mandu-
Ne forle cuin aliis prmdicaverim,ipse reprobuseffi- careet bibere, el surrexeruntludere.In idolio recum-
ciar. Non-faciendoquaedico. heniium usque adeo negotium aggravavit, ut illos
CAPUT X. T idololalras fuisse definiat.
T>
Nolo enim vos ignorare, frqtres, quoniam patres Neque fornicemur, sicut quidam ex ipsis fomicali
nostri omnessubntibe fuerunt, et omnesniare transie- sunt, el cecideruntnna die viginti tria millia. Notan-
runt. Ne quis confidensin eo solum, quod baptizatus dum quod non solum idololatraeperire dicuntur.
est: aut in esca spirituali, vel potu, putet sibi Deum Neqne lenlemusChristum, sicut quidam eorum.Et
pareere, si peccaverit: tale patrum proponit exem- hic Cbristus Deus ostenditur : quia Deum dixisse
plum, quo 'ostendat, tunc ista merito. profulura, si legimus : Tentaverunt me decies.
.praecepta serventur. Tenlaverunt, et a serpenlibusperierunt. Dieenies,
Et omnesin Moyse baplizaii sunt. In Moyse, qui numquid potest Deus parare mensam in deserto?
Christi typum gerebat. Iiem, hsec in illo tempore: Neqttemurmuraveritis,sicut quidameorum murmu-
quasi in umbra et typb fiebant, non in veritate : raverunt: et perierunt ab exlerminatore.In tribula-
posiea vero proesenlia Christi complentur. tionibus propter Christum.
,In nube, et in mari. Quia et nubes proprium liu- Hmc autem omnia in figura contingebanl illis ;
raorem portat. scriptq sunt autem ad correptionetnnosiram,,Omnia
PATROL.XXX, 24
•H7 S. IHERONYMIOPERUMMANTISSA. j ?&$
qiioeillis contigerunt, secundum facta sua quidem __ *_esse, ei mensmdmmoniorum.Non poleslis et Dei et
receperunt: sed lamen ideo scripla suni, ne nos pu- dsemonumesse parlicipes.
lemus impune peccare. Si enim adhuc parvulis et An mmulamur Dominum? Alii codices babenl:
rudibus non pepercil, quanto magis nobis, qui le- Ipsi me zelaverunlhi Domino, hoc est, ad zelum
gem perfectionis accepimus, non parcet, si talia provocaverunt.
fecerimus! Numquid fortioresillo sumus?^_uiislaiion fecit:
In quos fines smculorumdevenerunt.In quos lota nam si scissel hinc fidemfirmissimamcomprobari,
temporum perfecliodecucurrit. in hoe quoque dedissetexeinplum.
Itaque qui se extslhnat stare, videal ne cadat. Yi- Omniatnihi liceni, sed non omniae.rpediuni.Omnia
deat, ne per hoc ipsum cadat: quod se stare firmi- qusea lege non prohibentur, licenl: quia per se non
ter gloriatur : sive,.videat ne fallatur. habent peccatum , sed non semper expediunl: quia
Tentatio vos non apprehendat, nisi humana. Non occasionem nonnumquanigeuefanl delinquendi.
vobis venit extrinsccus isla tentalio, quam vobis Omnia mihi licent, sed nonomniamdificant. Nemo
sponle generatis; quam etiam si tormentis cogere- qttod suum est qumrat, sed quod allerius.Omne quod
niini, admitlere non deberetis. Hocideo dicil, quia expedit, licet: non omne quod licet, expedil; sed
spontanea voluntate, immolala idolis- manduca- {B nos Aposloli exemplo et Christi non debemus illa
bant. tantum considerare qus»licent, sed illa potius quse
Fidelis auiem Deus est, qui non ptttieturv'osteniari nobis-expediunt, et sediiicantfralres : ut uoii qiios-
supra id quodpotestis. Qui se pollicitus est suj-no- ramus quoenobis solis leinporaliler prosint, etaliis
minis.-causalribulationempalientibus affuturum, ut forle nocent."
ibi : Multsetribulaliones justorum, et csetera. Omnequod in macello veritt,manducate, nihil in-
Sed fttdet eliam cum tentalioneproventum,ut possit terroganles,propter conscientiam.Si vullis manducare
sustinere. Non ampliorem vobis tribulalionem ve- carnes, saltem de macello comparate: tanlum ne in
nire palielur, quam sustinere possitis. idoliocomedalis, et nolite inlerrogare, utrum immo-
Tropicr quod, charissimimihi, fugite ab.idolorum laloesint: necognoscentes vos, omniaimmolataesse
cuilura. Ut-prudentibusloquor,vosipsi judicale, quod respondeant-, el non possitis propler conseientiam
dico: Propter omnia, qusesuperius comprehendi. manducare.
Calixbenediclionis,cui benedicimus.Ideo primum Dominiesl lerra, et plenitudoejus. Si Domini sunt,
calicem norainavit, ut possit de pane lalius dis- munda sunt oinnia simpliciier uleniibus,
putare. Si quis vocalvos infideliutnad cmnam,etvttliisire :
Nonne commtmicaiiosanguinis Christi est? Sic- G ( omnequod vobisapponilur, manducale: niltil interro-
ul ipse Salvator dicit : Qui manducat carnem gnnles, propterconsctentiani.Si quis aulem dixerit :
meam, et biberit sanguinem meum, in me manet, Hoc immolalumesl idolis: nolite manducare, propier
-et ego in eo. ' illum
qui indicavit, el propterconscieniiam.Gohcessit
Ei panis quemfranghnus,ttonneparlicipatiocorpo- ire si velinl. Tunc sanedebet Clirislianusad infidelem
ris Dominiesl ? Quoniainunus panis el untim corpns ire, si novit esse profecium; sicul Salvator, qui ad hoc
multi sumus. Ita et panis idoloklrise, dsemonum ibal, utaut signafaceret, aul doceret: sicutapudpha-
pailicipatio esse monstratur. risseum, primo ipsum docuit, non diviles pascendos .
Omnesquidemdp unopane, eldeuno calice parli- esse, sed debiles. Deinde simul discumbehtesdocult
tipctmus. Ita si cum Idololatris dc uno pane eome- humilitatem etiam in accubitucnstodire. Postremo
dimus, unum cura illiscorpus effieiniui*. legisperitos arguil arrogantioe, eo quod nec ipsi re-
Videle lsrael secundum carnem. Carnalis Israel, darguerent superbiam, nfecalios patereniur.
carnales hostias offerebat: sicut spiritualis, sacri- Conscienliamautem dico, noniuam , sed alterius.
ficia spjrittialia offert Chrislo. Ilem ideo secundum Ne quis putet illa vos quasi saiicta comedere.
carnem, quod-juxla liileram non spiritualiter ser- Ut quid enim libertas meajudicalur ab aliena con-
vierunt. D scienlia? Hoe est, ad quem profectum ita ulor liber-
JVounequi edunihoslius, participes silnl altaris? late mea, ut me alius reprehendat?
Sicut illi edentes hostias, participes fiebant divini Si ego cum gratia parlicipo, quid blasphemorpro
aliaris : ita isti similiter idolorum. eo, quodgratias agO?Non ideo sub gralia sumus, ut
Quidergo?Dico quod.idolisimmolatumsil aliquid, - sub libertaiis specie occasionemdemus infidelibus
cttt qaod idoluinsit aliquid? Sed qumimmolanlgettles,, blaspliemandi.
dmmoniishninolant, el non Deo. Nolq aulemvos so- Sive ergo manducatis-,sive bibitis,velaliud quidfa-
cios fieri dmmoritprutn..Prsevenit, ne quis diceret: citis, omniain gloriam Dei faciie. Nihil magis agen-
Ergo dicis vim aliquam habere idolum, vel possei dum est Christiano , quam nt in omni operfeejus ,
polluere? Non, inquit, idolum insensibile polluii, Dei gloria prsedicelur : nec aliquid faciat, imde
sed dsemones, qui templis prsesident ad homines• Chrisii doelrina possil in aliquoreprehendi.
depravandos, ei suo seryilio maneipandos. Sine ojfensioneestoteJudmisel genlibus,ctEcctesim
JVon polesiis calicem Domini bibere, et calicem>> Dei. Quia et Judsei lamquam de idololalriis scauda-
dcemoriiorum.Non poleslis mensmDomini pariicipes lum palientes, credere non audebanl: el gentes in
m COMMENTARIUS IN EPISTOLAMI AD COR. CAP. XI. _*7S0
colendis IdoIIs firmabantur, et Chrisiiani lali de- A i Quoniumimagoct gloria Deiest: tnulierautem glo-
struebanlur exemplo. ria viri est. Yir ad imaginem Dei facius est: el id-
Sicul el ego per omnia omnibttsplaceo, non qum- circo liber esl. Muliervero ad viri similitudineriiest
rens quod mihi ulile est, sed quod mtiltis ul salvi formata : unde jubetnr esse subjecta.
fianl. Ego me sic exhibeo , ut omnibus placeam ad Non enimvir ex muliereest, sed mulier ex viro.Ek
profeclum. Si quls me slne causa odisse voluerit, costascilicet viri.
ego non sum in culpa. NumquamApostolus ipse se Eienim non esl creatus vir propter mulierein, sed
laudat, non se ad extollenfiamIaudal: sed suoexem- mulier propier virtttn.Yir propier seipsum factus est,
plo illos provocat ad profectum. Unde el nos ad hoc mulier "veroad viri adjutorium creala est.
solum debemus velle placere : ulsicut illius tanlum Ideo debetmuliervelamehhiiberesuper caput stium.
Deos noslram noveril cohScientiam: quia hon hoc Yelamensignum potestaiis,esse declarat.
proptef favbrera, sed propier salutem hominuriifa- Et propter angelos.Item lfricloco angelos, Eccle-
cimus. siispraesidentes dicit : sicutet Malachias pfopheia
CAPUTXI. lestalur, sacerdolem angelum esse, dicens : Labia
Imitalorestnei eslole, sicul el ego Chrisli. Chrislus enim sacerdotis custodiunt scientiam : Et legein fe-
nilril propter se fecit, aut passus est, sed est salutis BI quirent exoreejus, quia angelus Doniiniexercituum
causa mullorum. Item qui non quoeritea , quoe"sibi est. Sive verfepropter honorem arigelorum, qui Ec-
, soli expediant, sed et pluribus , ut salvi fi.ant: ipse cleVioeassistefe perhibentui*.
Imitalor est Chrlsil, qui pro nobis et passus est, et Verumtamennequevirsine thuliere, rieqiie inulier
morlnus. sine vifoin Domino.Consolaturillus, ne riimiuirieas
Laudottttlemvos, fratres, quodper omniatrieitiie- gravasse videatiir : et nec vir sine muliere potest ria-
tnores estis. Incipit de vekmentis , fetiaudando ad sci, nec mulier sine yiro.
rationem provoeat: quia in hac causa, auciorilatem Nam sicut mulier de viro, ita el vir per mulierem.
legis non Iiabet quam profert. lloecirrldendo Apo- Hoc estin principio. Poiesletiia dici: Sicui Eva e'x
stolus dicit, quod ejus prsecepta niihime servarent. Adam, ila sccundum lioininem, Christus ex Mnria.
Et sictil tradidi vobis, prmcepta"meatenetis. Quasi Oiriniadulemex Deo. Conlra Manicbaeos,qui ne-
legem pfaeceptamea lenetis , scienles illum in m'e gant carnem faclam a Deo.
spiritum loqui, qui ih Lege loculusesl felProphetis. Vos ipsi judicate : decet mulieretn hon veiatatn
Volo ariiemvosscire. Eliam in Iioc volo vos in- orqre Deum.In ipsorura judicio pbnil, utsua con-
"siruefe,ut illud similiier leliealis. . scieniia comincanlur.
Quo.iomnisviri capttt, Chrisluscst. Vir nulli sub- ^Ct JVceipsa natura docetvos. Polest dici, si hoc ha-
jecius est nisl Clirislo, qui et liomoet Deus est. lurh fesl: quare non ab omnihusgenlibus custbdilur? '
MulierverofetChrisio el viro debetiesse subjecla. qitia ilii a nalura deciderutit: sicut cx inultis aliis
Caput auiemmufierisvir. Secundiim ordineni na- comprobalur. Denique sine lege vivunl, et si -apud
luralem. C-eiefumin CliristoJesu heque masculus , illos loquefetur Aposiolus, aliis rationibus ute-
nei.ue fcmina, sed voluil eas esse subjectas. retur.
Capul veroCkrisli Detts.Secundum assumpti ho- Qtiodvir quidem si comamnufrial, igriominia est
minis formam. Itein ideo eapul Christi Deus : quo- illi :_tnulierverosi comatnriutrial, gioria tsl itli. Na-
niam susceptani ir.carnationemsecundumhominem zafseiut coinamnulf ifeni, ex Dei prscceptodevbtis-
deitas qiiaein eo ineral, gubernabat : sieul ideih sime faciebant.
Aposlolas alibi dicit: Deuserat inChristo, mundum Quoniamcapilli pro velaminedati sunl ei. Expo-
, reconcilians sibi. suit, qnbd dixerat, si non velaiur et tondeatur.
Ontnisvir orans, vel prophelans.Sive docfens,sivei Si quis autemvidelur contentiosusesse. Prsevenit
fulura prredicans. illos, ne quis diceret: ubi scriplum est? vel aliis ar-
Vefafocapite, delurpat capttt suutn.Yenit a'dcau- . gumenlis huie resisteret ralioni.
sam : quia et viri comam nulriebani, et mulieres D Nos ialcmconsuetudinemnon kabemus. Sivc con-
nudo capiteprocedebantin Ecclesiam, gloriantesih fehdendi, sive lalia faciendi.
crinibus: quod nonsoluminlionesturiiferat,sed etiam JVeoueEcclesia Dei. Quse manisueludinipotius,
concupiscentiasfomentaproesthbat.Yir ergo ut liber, ijuairi cohleriiionibussfudel.
non debet haberfevelameh, cujuscapht est Christus. JJocaufemprmcipio.Considerandumest, quid au-
Muliervero Uebel esse vfelata, ut ostfendaiuf,quiai dierit a Domino ille servus, qui s.olumacceptura la-
tlebet esse humiliset subjecta. lenlrim cuslodivil. Undehon estlahdandus, qui non
Omnisaufemniutferorans,aul propketahsribnvelalo > sempef crescit in melius : quia fides eo perfectibf
capiie, deturpalcapul suum. Unuitienhn est, ac si de- esse debbl, qub senior. Miserumaulem est, si sem-
calvetur. Nam si non velatur mulier, iondealtir. Sii per infans lacte potetnr: aut qui liiteris studet, Iioc
' vero
iurpeest mufteri loitderi,tiul dedatvafi, veielca-- solum habeat, qriod in primis rudimeniis accepit.
pnt suum.In suo sexu, aut in dohio. Quahtbigituf hiagis ille sine spe est, qui non soluml
- Vir quidemnon debetvelarecaput suiim. Efgo nfec i non proficit, sed etiam deficit, et illud ipsum peni-
eomamnuliire. tus obliviscitufquod accepit I
7S1 • S. IIIERONYMIOPERUMMANTISSA. . ,?5i
Non laudans quod non in melius, sed in deteriusA Accepitpanem, et graliasagensfregit, et dixit :Ac-
convenilis; Subauditur, vilupero quod in deterius cipile, et manducate.Hocest, benedicens,«tiam pas-
proficiiis. surus, ultimam nobis commemoraiionem, sive me-
Primum quidemconvenientibusvobisxn Ecclesiam. moriam dereliquit. Quemadmodumsi quis peregre
' -
Incipilde sacramentis. - proficiscens aliquod pignus ei, quem diligit, dere-
Audio scissurasesseinler vos, et ex parte credo. Se- linquat: ui quotiescumque illud viderit, possit ejus
cundura quod milria Dominorevelatumest; sive quia beneficiaet amicttias memorari: quod ille si per-
scio conlenliosos vos esse. fecte dilexit, sine ingetili desiderio non- potest vi-
' Nam
oportet et fmresesesse: ul et quiprobati sunt, dere, vel flelu. |
manifesli fiant in vobis. Quia lales conlenliones ha- Hoc est corpusmeum,quodpro vobisIradetur. Boc
betis, necesse est eiiam vos usque ad hsereses per- facilein meamcommemoralionem. Similiteret calicem,
venire. Sicut si dicas : illequi tanlum bibit, necesse poslquam comavil, dicens : Qui manducat corpns
liabet inebriari. Ilem non boc dicit Apostolus, quia meum, el bibit meum sanguinem, in me manet, et
debent esse hsereses : sed quia inter se scissuras ha- ego in eo. Unde agnoscere se debet, quisquis Chri-
bebant, ideo dicit, oportel hoc esse: et, necesse est sti aut corpus edit, aut sanguinem biblt: ne quid
hsereses esse. B indignum ei faciat, eujus eorpus effectusest.
Convenienlibusergo vobisin unam, jam non estDo- Hic calix novumTeslamentumest. Quia vetus, hoc
minicamcmnam manducare. Unusquisqueenim suam per sanguinem animalium portendebat.
_ cmnamprmsumitad manducandum.Jam non est Do- . In meosanguine.Et veluset novum per sanguinem
minica, sed humana: quando unusquisque tamquam dedicalur :,quia sine morle firmum esse hon potest
coenampropriam solus invadit, et alii, qui non obtu- Testamentum.
lerit, non imperlii: ita ut magis propter saturilatem Hoc facite, quotiescumque'tibetis,in meamcomme-
quam propler mysterium videamini convenire. Cae- moralionem.Ideo hoc Salvator tradidit sacramentum,
terum Dominicacoenaomnibusdebet essecommunis: ut per hoc semper commemoremus,quia pro nobis
quiailleomnibusdiscipulis suisquiaderant, sequaliter est morluus. Nam et ideo cum aecipimus, a sacerdo-
iradidilsacramenla.Cosnaautemideodicitur,quiaDo- tibus commonemur, quiajcorpus et sanguis est
"minus incoenatradiditsacramenta.Itemhoc ideodi- .Christi: utbenefieiis ejus nbn esistamus ingrati.
cit, quia in Ecclesiaconvenientes,oblationessuas sepa- Quoliescumqueenim manducabilis panem kunc, et
ralim offerebant: et post communionemquajcumque calicembibelis,mortemDominiannuntiabids:Sive ipsi
- els de sacrificiissuperfuissent, illi in Ecelesia cbm-
mysterionuntiatis, sive in cordibusvestris agnoscitis.
munem ccenam comedentes, pariier consumebant. G Donec venial.Tamdiu memoria opus est, donec
Et alius quidemesurit, alius auiem ebrius esr.Qui- ipse venire dignelur.
cumque non obtulisset, non communicabat : quia Itaque quicumquemanducaveritpanem hunc, el bi-
omnia soli, qui obtulerant, insumebant. Quidam berit calicem Domini indigne. Sicut scriptum est:
hunc locum ad illos referunl, qui epulas in Ecclesia Qmnismundus manducabit. Etiterum : Animaquae
• faciebant. Aliter : Quidam esurit, quidam ebrius est: manducaverit immunda, exlerminabilur de populo
ideo dicit, quia supervenienlibus roediocribus, et vo- suo. Et ipse Dominusait : Si anle altare recordatus
lentibus sumere sacramenta, deerant: quoniam ab fueris, quia habet frater tuus aliquid adversum te :
illis, qni oblulerant oblationes, in communi convi- relinque munus luum anle allare, ct vade reconci-
vio fuerant euncta consumpta. liari fratri tuo. Prius ergoperscrutanda est conscien-
Numquid domos non habelis ad manducandumel lia, si in nullo nos repreliendit, et sie aut offerre,
-bibendum? Si vultis salurarl, domi manducate. San- aut eommunicare debemus. Quidam sane dicunt :
cliflcatlo enim etiam in parvo consistit. quia non indignum, sed indigne accipientem revoeet
AutEcclesiamDei contemnitis?Facienles eam tri- a sancto. Si ergo etiam dignus indigne accedens re-
clinium epularum. trahitur : quanto magis indignus qui non potest ae-
Et confunditiseos qui non /iflfcenirConfundeban-D cipere digne! Cnde oportet otiosumcessare a vitiis,
tur, ab omnibusdenotati: cum ita debeant commu- ut sanctum Domini corpus sancte percipiat.
nicare, ut eum qui obtulerit nemo cognoscat. Reus eril corporiset sanguinis Domini. Quia lanti
Quid dicamvobis?laudo vos, in hoc non laudo. mysterii sacramentum pro vili despexerit.
Sicut in aliis laudavi, ubi laudabiliter egistis, in hoc Probet aulem seipsumhomo: etsicde paneillo edaf,
omnino non laudo. el de calice bibat. Si in linteum, vel vas sordidum,
Ego enim accepi a Domino, quod el iradidi vobis. non illud mittere audef: quanto giagis in corde pol-,
Non est meum quod vobis tradidi, sed a Dominoil- lutolquamimmunditiamDeussuperomniaexsecratur,
lud aecepi, sicut ipse alibi dicit, non se ab homini- el quse sola injuria ejus est corpori. Nam et Joseph
bus, sed omnia a Deodidicisse. • jlle justus propterea sindone mundainvolutumin se-
QuoniamDominus Jesus. Jam hlnc quasi oblitis pulcro novo corpus Domini sepelivil, prajDgurans
commemorat, quammagnum sithujus mysterii sa- corpus Domini accepturos, tam mundam menlem
cramenlum. debere habere, quam novam.
Jnqua nocie tradebalur, Id est, a luda. Qui enim manducat el bibil indigne, judicium sibi
753 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMI AD COR, CAP.-XII. 754
manducat et bibit. Dupliciter reus effectus, pncsum-„A niine, introibit in fegnum- coslorum, sed qui facit
ptionis scilicet, et peccati. voluntatem Patris mei.
Non dijudicans corpus Domini. Non discernens a Divisionesvero^graiiarum sunt, idem aulem spiri-
cibo communi. tus. Et divisionesministralioriumsunt, idem autem
Ideo inlervosmidtiinfirmi et imbecilks, el dormiunt Dominus. Et divisionesoperationumsunl, idem vero
multi. Quod si nosmelipsosdijudicaremus,non utique Deus, qui operalur omnia in omnibus.Hic vult os-
dijudicaremur.Erat praesenscorreplio, etnunc csl : tendere, gralise Spiritus sancti divisiones esse, non
sed quia mulii talia paliuntur, putamus consuetudi- ipsius. Et quamvis hic locus proprie contra Mace-
nis esse, quod culpseest. Tiibus sane causis infirmi- donianos faciat, qui Spiritum sanclum neganl esse
tales adveniunt corporales : aul ex. tenlalione, sicut Deum: dicendo enim, semper idem, omnia se dicere
Job et Tobise; aul ex peccato, sicut Asaph fegi, et de Spiritu sancto declarat. Sed el paulo post ait :
his qui in praesenli ab Apostolo arguuntur; aul ex Hajc autem omnia cooperatur unus alque idem Spi- -
aliquaintemperanlia, ul Timolheo, ethis quijuben- ritus; ut eum et Deumet Dominum demonstraret.
tur rnedicum honorare. Huic lantum causse humana Tamen contra Arianos non mediqcre est argumen-
'
potest suceurrereniedieina. Item significat Corin- tum, qui de hoc calumniari solent, quod primo Pa-
thios, propter supradictum peecatum, segroiaiioneB • ter, secundo Filius, tertio Spiritus sanctus nomina-
et imbccillitale et morle a Domino esse correptos. lur. Hic enim istum ordinem permutavit. Ilem ma-
Dum judicamur autcm, a Domino corripimur : ut nifesta proedicaiioest, unius deiiatis atque substan-
non cum hoc mundb damnemur. Correplio paternoe lios Palrem et Filium, et Spirilum sanclum esse,
est pietatis, ut pceniteamus : ne cum infidelibus qui potestatem ut Dominus et Deus, singulis qui-
mundi damnemur in oelernum. busque, ut vuli, gratiarujn dona largitur.
Itaque, fratres mei, cum convenilisad manducan- Unicuique dulem dalur manifestalio spirilus ad
dum, invicemCxspeclate.Si quis esurit, domi inan- ulilUalem,Ut appareal illum Spiriium sanctum ac-
ducet. Quia nemo alium exspectabat, ut communiter cepisse.
offerretur. Alii quidem per spiritum dalur sermo sapienlim.
TJtnon in judicium conveniatis.Non in sanclifica- Sapientise sermo est, sapienler et apte ac rationa-
lionem, sed ad judicium conveniebant. bililer loqui: et posse disserere, vel docere, quod
Cwlera aulem curii venero, disponam. Caetera de norit sane. Qui ex dono habet sapientia?,sine suoco-
ipsius myslerii sacramento. nalu loquitur et Iabore : et nemo illi sicul beato
' Slephano proevaletcontraire. Ad ulililalem, et in-
CAPUT XII. ( credulorum, utcredanl: et credentes, ut fiimenlur.
C
'
De spiritualibus autem. Ineipit de spiritualibus Alii autem sermoscientias,secundumeumdem spi-
sacramenlis. Crescente fide, jam linguarum gralia ritum. Ut sciat legis mysteria explanare : vel, ut
(quam propter infideles acceperanl) desinebal: hinc praeterita noverit, el oeslimetde fuluris.
ergo plurimi conlrislati, adhuc eliam hanc graliam - Alteri fides in eodemspiritu. llic fides, ad prodi-
habentibus invidebant, omnibus donis hanc majo- gia facienda, quae monles transferat. Abusiveenim
rem esse putantes. rem posuit pro effectu.
Nolo vos ignorare,fralres. Nolo vos hujus myste- Alii gralia sanitatum in uno spiritu. Ut curet
rii nescire ralionem. segrotos. <
Scitis autem quoniamcum genies esselis, ad simu- Alii operatio virtutum. Opus virtulis est, dcemonia
lacra mula. Hoc est, irralionabiles, secundum Pro- ejicere, vel mortuos suscitare.
phetam dicentem : Sirailesillis fiant, quifaciunt ea, Alii prophelia. Hoc est, ut futura prajdicet.
et omnes qui confiduntin eis. - Alii discretio spirituum : alii genera linguarum.
Prout ducebaminicuntes.A magis, vcl aruspicibus Ut qualis, Tel quo"spiritu veniart, vel loquatur, in-
idolorum. lelligat.
Ideo notum vobis facio, quod nemo in spiriiu Dei D Alii interpretatio sermonum. Alius inlerpretari
loquens,dicit anathema Jesu. Ulinam irrationabiles poterat qusealius Joqueretur.
mobilesquenon siiis ! cum religione enim et mpres Hwc aulemomnia operalur wius alque idem spiri- -
mutare debetis, el nosse veslrae fidei ralionem. ius. Si omnia unus spirilus operatur, quare con-
Et nemopotesl dicere, DominusJesus, nisi in Spi- tristaris, quod aliam gratiam accepisti : et alium,
rilu sancto. Quomodoergo operarios iniquitatis Do- quasi majorem partem invaserit, amiularis, cum
niinus cognoscet, si etiam virtutes sint operati, et hoc non in noslra, sed in donantis sit posilum po-
Deusmalis operibus denegalur ? Sed nemo potest testate.
in Spiritu sanclo Dominum appellare, nisi qui eum Dividens singulis prout vull. Sic quoque spiritum
et verbis, et operibus -eonfiletur. Item docet Corin- Domiiiidieit; dum non jussus, sed volunlarius ope-
-
iliios, nisi in Spiritu sancto, hoc est, in bonis ope- ratur.
ribus conversantes, Dominum Jesum dicant, eis Sicut enim corpus unum esi, el membra habet
prodesse non posse, sieut et ipse Dominusin Evan- multa: Omniaaulemmembracorporiscumsint mulia,
gelio dicit : Non omnis qui ilicit mihi, Domine, Do- unum tamen corpus sunt, Per comparaiiouem cor-
~
75} S. IIIERONYMIOPERUMMANTISSA. 756
poris, ostendit non naturam membrorum,-sed officiaj^ oculus, non sum ex corpore: num ideo non esl de
esse diversa : et neminem debere curare eujus sit corpore ?
officii, duin omnesuno eodemquespirilu animentur. Non estis mihi necessarii.Oculus esl, qui intelli-
Sumit exemplumex humano corpore : ut doccat iia git ; os, ille qui docet, vel loquitur linguis.
esse Ecclesias in Clirislo unum corpus, sicut sunt Sed multo magis, quae videntur membra corporis
membra in corpore hominis; ne adversumalterum, infirmiora esse, necessariora sunt. Membra, quae
aller infletur. sperniiis in Ecclesia majoris utiliialis esse proban-
liq et Chrislus.Notandum quod Cliristus per cor- lur : sicul in corpore sine manibus et pedibus vivi-
pus suum dicatur Ecclesia. tur, sine intestinis omnino non vivitur.
Elenim in uno spiritu omnesnos in unum corpus Et qumpulamus ignobilioramembraesse corporis.
baplizatisumus, siveJudcei, sive Gentiles,sive servi, Non quo vere sint talia.
sive liberi. Ut unum eorpus efficiamur in Christo. His honorem abundantiorem circumdamus.Cum
Quorumergo spiritualia, el ccelestiacommuniasunt, cautius veslimenlis, et -diligcnliusconteguntur.
debent terrena et carnalia communi.terpossidere, Et qum inhoneslasunl nosira, abundantioremho~
secundumsenlenliam Propheloe: Nonnepaler unus nestatemhabent. Honestaaulem nostranullius egent.
est omnium ? Item hic manifeste ostendilur : quo-' B Quse per se pnlchra sunl, nullius tegminis egent
niam qui baptizantur in nomine Patris el Filii et piilchriludine, ul est capul et manus.
Spiritus sancti, in una baptizantursubslamia : quo- Sed Deus temperavitcorpus, ei cui deerat, abun-
niam Trinilas deitalis non habet diversitatem, di- dantiorem tribuendo honorem. Minoribus majora
cente Apostolo: dona concedens : ut qui honore minor erat, gratia
Et omnesin uno spiritu vocati sumus. Quasi po- abundaret.
lionali spiritu, quem accipiunt baptizati per ma- Ut non sil schismain corpore. Ut pro invlcemsol-
nuum impositionem. liciti simus : dum alterulro indigemus, ne qnis se-
Nam el corpus. Revertilur ad exemplum. qualur et gralia et honore privatum.
Non est unum membrum, sed multa. Non potest Sed in idipsum pro invicemsollicila sint membra.
tolum corpus, unum oflicium agere; sed unum- Sicut oculi viam pedibus proevidenl,el manus pro
quodque membrorum id agit ad quod aptum est. tolo corpore operantur : et omnia alterutrum mem-
Si dixerit pes. Pes Ecclesisedici potesi, qui ad bra deserviunt.
intercedendum egredilur. Et si quid palitur unum membrum,compatiuntar
Quoniamnon summanus. Manusest ille, qui ope- omnia membra. Si unum membrtim dolet, toium
ratur. G corpus affligitur, et ad sanitatem ejus membra om-
Non sum de corpore : num ideo non esl de cor- nia collaborant'.
pore? El si dixerit auris : quoniamnon sum oculus, Sive gloriatur unum membrum, congaudentomnia
non sum de corpore : num ideo non esl dccorpore? membra. Sicut ait Salomon: Corde laelante, vullus
Dicebat enim non esse se decorpore : quia hanc floret. Nos autem compassionemet congraiulaiio-
quam alii acceperunt graliam, non habebat. nem in contraria permutamus.
Si lotum corpus oculus, ubi audilus ? Si omnes Vosaulem eslis corpus Christi. Hoc est, Ecclesia
scientes, ubi sunt audilores? de carne ejus, et de ossibusejus : sicut adEphesios
Si toium auditus, ubiodoraius? Si omnes audito- ait.
res, quis erit boni odoris malivediscretor : ut unum El membra de membro. Toti, corpus : singuli,
corpus efficiamurin Chrislo. membra.
Nunc autem posuit Deus membra, unumquodque Et quosdamquidemposuil Deus. Modo ipsum vull
eorum in corpore sicut voluit. Sicut in corpore apte membrorumordinem demonslrare.
et ordinatc constitula sunt membra : ita el in Ec- In Ecclesia primo apostolos.Nonin s-ynagoga,ne
clesia unusquisque a Deo, ad id quod aptus est, or- putemus eum de antiquis dixisse propiietis : sictu
dinatur. D erat Agabus : csaterumpalriarchas quoque debuerat
'
Quodsil essentomniaunum membrum,ubi corptts? nominare.
Si omnes unam gratiam haberent, reliquse ubi es- _ Secundoproplietas,lerliodbclores.Prophetaesunt,
sent? nec corpus jam polerant esse, sed mernbra. qui explanant obscura proplietarum: el quihomines
Nuncautemmultaquidemmembra,unumautem coi- exhortantur, sicut alibi dicit: Nam qui proplietat
-pus. Hoc est, humanum: quodmultamembraostendil. liominibus, loquitur ad oedificalionem,exhortatio-
Non potest autem oculus dicere manui, opera nem, el consolationes.
tua nonindigeo. ideo invicem indigemus, ut magis Deindevirtules, exinde gratias curationum. Hic
ac magis charitas confirmelur. Nam si unus omnia virtutes, signa majora significat.
haberet, adversus coeterosinflarelur. Opilulaliones. Hoc est, adjutoria. Unde Paulo in
Aul iterum caput pedibus.' Sacerdos est caput: visu dicitur a viro Macedone: Yeni, adjuva nos.
infirmi, pedes Ecclesiae.Si dixerit auricula, quoe Gubernaliones,genera linguarum, inierprelationes
sapiens auditor est(nam auris inter csetera auferri sermonum.Qui sciunt singulos, prout apti sunt gu-
dicilur a Judsea per Isaiani prophelam) : Non sum bernare.
757 . COMMENTARIUS IN EPISTOLAMI AD COR. CAP. XIII. 758
Numquid omnes aposloli? Nutnquid omnes pro- A stituant, qui rem alterius temporis frustr.i nunc vo-
phelm? Numquid omnesdociores? Numquid omnes luerunt exercere. Item aliler : Notanduni, qiiod con-
viriuies? Numquid omnesgraliam habentcurationum? temptus -mundi, martyrio compareturv: conlra eos ,
Numquid omnes linguis loquunlur? Numquid omnes qui illud de Evaugelio variis argumentis nitunlur
inlerpreianiur? Hoc est quod superius dixerat: Si exsoIvefe,ubi diciturad divitem: Yade, vende.omnia
essent omnia unum membrum, ubi corpus ? qusehabes, et da paupeiibus.
Emulamini aulcm charismala meliora. Hoe est, Et si tradidero corpus meum, ila, ut ardeam : cha~
sectamini prophetas. ritalem aulem non habuero, nihil mihi prodest. Non
Et adltuc excellentiorem.In Grsecohabel, super propter Deum, sed propter gloriam humanam. Yel
modum. certe si quis in ipso martyrio adversum fratrem re-
Yiamvobisdemonsiro.Charitalem, per quam per- tineat iram, contemnens eum,-qui jussit nos mali-
venitur ad Deum : Yult nos magis illa quoerere,quse tiam proximi oblivisci, el in ipsa eliam morte proe-
ex nobis sunt, et ad vitam prosunt, quam signa quae* varicator exislens.
non suutin noslra potestate posita. Charitas patiens est, benigna est. Semper bene vo-
lens. Mododescribit omnia membra, et species cha-
CAPUTXIII. B rilatis. Parentes, quia multumdiligunt filios, eorum
Si linguishominumloquar,,et angelorum.Non so- etiam libenter patiuntur injurias.
Ium omnium hominum, sed eliam si qusesunt ange- Charitas non mmulatur: non agit perperam, nonin-
lorum. flatur. Nemo illi, quem vere araat, invidet, cujusvis
Cliarilalemaulemnon habeam: faclus sumvelutms eum esse conspiciat glorioe,vel honoris : sed omnem
sonans, aulcymbalum linniens. Quod non ex se, sed ejus felieiialem,jmasi suam iibenter ampleclitur.
ab alio impulsum solum sonilum reddit, et deleclat Non est ambiliosa. Major esse aliis nonambit, et
audiium. Charitas vero ex nohis est, et omnem pos- super fralres non cupil dominari.
sidet fructum. Non qumril qumsua sunt. Non qiiserit quod, sibi
Et si habuero propheliam, et noverim mysteria. tantum situtile, sed quod multis.
omnia. Hic fulura preedicare, mysleriorum cognitu\ Non irritatur. Non incitatur ad jurgia, ab iJIo
est, et omnium secrelorum. Scientia vero, nosse" quem diiigit.
omnia quoefuerunt et sunt. Si ista oiania lam ma- Non cogitat malum. Non solum non facit, sed ne.
gna sine cbaritale nihil sunt : quanto magis sine> cogitalquidem.
abstinentia, jejunio, et his similibus, inquibus sibi Non gaudet super iniquilate. Conlrislaliir.si. quem
-plerique relieta eharitate gloriantur!, G'iniquum aliquid, vel fecisse, vel passum esse con-
Et omnem scieniiam. Et hic scienlia magna : spexerit.
quia cum his eomputatur, etiam si minor sit chari- Congaudetautem veritati. Id est, bojiis operifms ,
late. vel Ddeiveritati.
Et si habuero omnemfidem, ita ut montes transfe- Omniasuffert, omnia credil, omnia speral, omnia
ram: chariiatemauiem non habucro, nihil sum. Hic snstinet.Suffert injurias, satisfacienti credit, sperat
intelligilur magna fides esse , quse in Evangelio ejus emendationem : et donec corrigat, patieuter
grano sinapis comparatur :,qusenon propter modi- exspectat.
citalem, sed propter inlegrilatem, vel vigorem ap- Charilas numquamexcidil. Hoc est, jpsa sola per-
posita est. Notandumsane quod inter cselera eliam mahel in futuro. Aut certe, quse vera est, non fi-
omnis fides, quoe monles transferat, .sine charitate nilur.-
nbn prosit. Sive prophelimevacuabuntur,sivelingucecessabunt,'
Et si distribueroin cibos pauperum oinnesfacutia- sivescientia deslruetur.Ex parle enim cegnoscimus,
tesmeas. Apostolusde summo charitatis bono trac- et ex parte propjwtamus. Non bmnia scimus, nec
tans, ningnis eam proculdubiorebus prsetulisse cre- omniaprophetamus. Etita, Utan majus proficiamus,
dendus est: neque enim poiuerunt rei summeeconii-I^destruentur; per isia enim ad perfecta venimus.
parari non magnse: quod ex ipsis speciebusagnosci- Cumaulem venerit quodperfeclum est, evacuabitur
lur. Nam linguis hominum loqui, et angelorum, et quod ex parle esl. Quod saiietis prdmissum est in fu-
ha¥ere prophetiam, et omnia mysteria" nosse, luro.
omnemquescienliam possidere, et habere omnem Cum essemparvulus; loquebarul parvulus, sapie-
fidem, et ignibus.se cremandum tradere, magnaesse bamut parvulus, cogitabam ul parvulus. Esemplo
quis neseiat? Hisetiam imindi contemptus annecti- carnalis incrementl, vult spiritualem demonstrare
lur : qui sl magnus non esset, liec rei summse, id" profectum.
est, charitati oompararelur, nee inter magnautique Quandoaulcm factus sum vir , evacuaviqum erant
poneretur. Quod jllorum -senlenliam destruit, qui parvuli. Exposuit qualiter evacuentur qusc superius
renuntiandum rebus saeculi certo lempore, per- memoravit.
secutione eogenle , volunt esse prseceptum: ut et Yidemusnunc. Quasiparvuli, qui non possunt se-
apostolis gloriam -tollant, quod non voluntarie feee- rena cordis luce, perfecle' lumen perspicere veri-
rint, sed inviti : efnostri oeviperfeclos, vatios con- tatis.
' '
759 - S. HIERONYMiOPERUMMANTISSA.- 760
" Per speculumm' mnigmate.Per speculum Iegis, & quomodo scietur id quod canilur, aui quos cithariza-
quasi rerum imaginemconlemplamur. tur,? Cum hsec inanimantia, nisi distinctlonem ha-
Tuncautem facie ad faciem.li est, in prsesenlia. beant, non possunt reddere cantilenam, et ut
Nunc cognoscoex. parle: lunc aulem cognoscam, superfluarespuuntur : quanto magis vobis, qui spiri-
sicut et cognilussuin. Sicul me perfecte Deus novil, tuales estis, suavitasnon aures debet mulcere, sed
ita et ego, quoesunt divina cognoseam. menles !
- Nunc auiem manent fides, spes, charitas, tria Elenim si incerlam vocemdet tuba, Iquis parabil
hmc: major autem horum est charitas. Omne quod se ad bellum? Ita el vos per tinguamnisi manifeslum
speramus, credimus, non omne quod credimus, spe- sermonemdederitis,quomodoscielur id quod dicitvr?
ramus. In proesenti tria hsec :- in fuluro sola Dei Si vox tubse incerta fuerit, uirum solemnitatis an
charitas, et angelorum el sanclorum omnium per- belli sit, nemo pugnabil: ita ergo et vester intelli-
manebit. Majus ergo.est, quod semper erit, quam gendus est sermo, ut possit ad spirituale prselium
quod aliquando cessabit. Item in Patre et Filio, Christi milites praeparare.
et Spiritu sancto, fides stabilis est : additamento Eritis enim in aera loquentes.Tam multa ul puta
1eam
enimopus non habet. Spem autem maneredicii, geuera linguarumsunt in koc mundo.Eliam si tam
quse est non eorum , quaevidemus. Charitas vero B mullaloquaminijUtgeuerasunt linguarum,quidpro-
ideo major est omnibus : quia qui diligit, et credit -derit, cum omnia in aera solvantur, et nulli pro-
et sperat. ficiant?
! CAPUTXIV. Et niliil sine voceest. Nihilsine voce linguamha-
bens.
Seclamini charitalem. Omni conatu ipsam sequa- Si ergo nescieroVirtutemvocis, ero ei cui loquor
mini: quia in vestra est potcstate. - barbarus. Omnissermo, quinon intelligitur, barba-
JEmulaminispiritualia,magis aulemprophelelis.Et rus judicatur.
spiritualia dona semulari vos ac quserere non prohi- El qui loquilurmihi barbarus. Sic et vos, quoniam
beo,'sed utmagis proficiatis, exhortor. mmulatoreseslis spirituumad mdificdtionem Ecclesim,
Qui enim loquilur lingua, non hominibusloquilur, qumrileut abundelis. Quoniamspiritualia dona secla-
sedDeo. Nemo enim audil. Nemo per auditum au- mini, illa magis quserite, quseoedificentauditores.
xium de his quoedicunlur accipit intellectum, nisi Et idco qui loquilur lingua, oret ut inlerpreletur.
Deus, et qui inlerpretandi donum accipit, vel qui Oratiohoc locooris elocutiointelligitur. Sic ergo lo-
- quatur, ut gratiaj verba quse dicit, possinl inteliigi:
ejusdem est linguse.
Spirilus autemloquitur mysteria. Ilerum linguam ^ sive oret, ut illi interpretandi gralia donetur.
significat. ' Nam si orem tingua, spiriius meus-orat. Hoc dicit,
' Nam
qui prophelat,hominibusloquitur ad mdifica- quoniam si quis incognitis aliis linguis loquatur ,
lionem,et exhortationcm,el consolalionem.Quiloqui- mens ejus, non ipsi efficitursine fructu , sed au-
tur Ungua,semeiipsummdifical; qui aulcinprophetat, dienti : quidquid enim dicitur ignorat. Ilem si lii.-
EcclesiainDei mdificat.Nolandum quoniamprophe- gua dicam , non ego loquor, sed spirilus, qui in me
liam doctrinani dicit: exposuit quot modis intelli- est. Si aulemad orationem requiratur spirilus, sernio
genda sit prophetia. Quicumque hanc habet, pro- ^non intelligendusest, qui nonnumquatn, mente alia
pheta esseceiisendusest. cogitanle,precatur.
Yoloautem omnes vos loqui linguis, magis autem Mensaulem mea sine fructu est. Qui non intelligo,
pwplielare. Hoc quidem volo, sed illud malo ; hoc quodloquor.
non illud exhortor. Quid ergo? Orabospiritu, oraboet menle.Psaltam
~ prohibeo,
Nam major est, qui prophelal. Quia ex hoc ma- spirilu, psallam et mente.Qui enim interpreiatur,
gnum opus est charilalis, per quod multi proficiunt. necesse est ut ante intelligat quod aliis est diclurus.
Quam qui loquilurlinguis. Quod vos praecipuum Item sic esl loquendum,ut intelligant alii.
exislimalis. Cmterumsi benedixerisspirilu. Benediciluromne
i • Nisi forte interpreletur, ut Ecclesia mdificalionem quod vere, et secundum Deum dicitur.
accipial. Si interprelelur, aequalisesse poterit pro- Quis supplet locum idiotm.'Laicum significat,qui
phetanti. nullo gradu ecclesiasticofungiiur. Aliter : Inanita-
Nunc auiem, fralres, sj veneroad vos, linguis lo- tem seienlioein corde ignari, quis implet ?
quens : quid vobisprodero, nisi vobisloquar, aul in Quomododicet amen super*luam benedictionem ?
revelalione, aul ia scienlia, aut in prophelia, aut in - Quoniamquid dicas, nescit. Quomodo luae perhibet
doclrina? Suum illis proponil exemplum: erit vobis benediclionileslimonium, vel consensum.
sola admiraiio, non profectus : nisi vobisaut inler- Nam lu quidem bene gratias agis, sed aller' non
preter, aut plana faciam legis occulta, quaenovi, adificatur. Quod superiusdixerat, omni benedicas,
aul propheliasexponam, aut vos moralibus doceam liic ipsum exponit.
institutis. Gralias ago Deomeo, quodomniumveslrumlingua
T.amen qum sine anima sunt vocem danlia, sive toquor.Ne putetis me hanc quoque graliam non ha-
libia, sive cithara, nisidistinctionemsonitumdederinl: bere, et vos ideo prohibcre, et idcirco noc loqui.
761 [COMMENTARIUS IN EPISTOLAMI AD COR. CAP. XV. 762
Sed in Ecclesiavoloquinqueverba sensumeo loqui. A Si aulem non fuerit interpres, iaceal in Ecelesia:
Sed malo perpauea ad profeclumloqui, quam multa sibi autem loquatur et Deo. Sua conscienlia, el Dei
qusenulli proficiant.Quidamsane quKrunt, qme sunt teneat eum grajiam hanc habere.
quinque verba : a quibus econtrario, quae sint de- Prophetm aulem duo aut tres dicant, et cmteri di-
cem millia, est quoerendum. judicent. Quod si alii revelalumfueril sedenti, prior
Ut el alios inslruam: quam decem millia verborum laceat. Poleslis enimomnes per singulosprophelare,
in lingua. Id est, proprlo inlellectu et siraplici ra- ut omnes discant, et omnes exhorlenlur. Non slanti-
tione. bus, sed prophelis sedentibus.
Fratres, nolite pueri effici sehsibus.Scire debetis Et spirilus prophelarum prophelis subjeclus est. -
quamdiu fuluraesunt linguse, vel quare sint datoe. Non enimest dissensionisDeus, sed pacis. Sive gra-
Sed maliiia parvuli estote, sensibusautem perfecli tia.spirilus aiteri prophetaeconsensit, ut alterulrum
eslole. Malitia debelis parvuli esse, non sensu: si- sibi cedant: sive spiritum humilitatis, et chariialis
mul ostendit neminem nisi parvulum malitia, sensu debent habere prophetae. Quia Deus qui in ipsis cst,
esse perfeclum. Quia in malivolam animamnon in- non est Deus dissensionis, neque superbiae. Ilem
troibit spirilus sapientiae. hoc ait, quia in quo est spiriius propheiiooper so-
ln lege enim scriptum est: Quoniam in aliis lin- B ] cielatem gratiaesubjectus est: in qua non aemula-
guis, el in aliis labiis loquar populo huic, et necsic tur.alterum prophetare, cum ei fuerit revelatum.
exaudient me, dicit Dominus.Etiam hoe signum da- Sicut el in omnibusEcclesiissanclorum doceo. Sic'
bo, ut per sanclos meo inusitato sermone loquar, et est ubique, ne novi aliquid me vobis imperaro
nec sic eloquentemintelligent. , putelis.
Ilaque lingum in signum sunl, non fidelibus. Hic Muiieresin Ecclesiistaceant.,Non enimpermiltilur
oslenditur, crescenle fide, signa cessasse, quando eis loqui,sedsubditasessesicut et lex dicit. Quia con-
infideliumcausa danda esse proedicebalur. tra ordinem est naturse,vel Iegis, ut in eonventuvi-
Sed infidelibus.Ut ejus sallem admiratione move- rorum feminaeloquantur. Quaeritur ergo quomodo
rentur. alibi dicat, mulieres docere prudentiam, el casiita-
Propkelia autem non infidelibus, sed fidelibus. tem debere. Sed hoc in sexu suo. Sed ethic designat
Major est ergo et utilior, quse fidelibusprodest, et locum, ubi taceaut: alibi eis loqui permisit, sicutet
semper est opus. lex dicit.
Si ergo conveniatuniversaEcclesia in umm, el om- Si quid autem volunt discere. Quia et vir prius fa-
nes linguisloquanlur. Hoc si fierl potest, ut eoneede- ctus est, et Sara dominum vocabat Abraham.
retur vobis, qui omnes hoc vultis. (C Domivirossuosinierrogent. Turpe est enimmulieri
Inlrent autem idiotm, aul.infideles. Idiotae nuper loqui in Ecclesia. Ne videretur eas etiam discere ve-
credenles diciinlurhoc loco. tuisse, domi illas hoc quod publice non decebat, fa-
Nonne dicent, quid insanitis? Sicut Judaei de apo- cere debere proecepii.
slolis dixerunt: fli pleni sunt muslo. Aliter, sicut An a vobisverbumDei processit : aut in vos solos
iniiio apostoli, quandoacceperunt Spiritum sanctum, pervenit? Numquid doctrina Chrisli, ,aut ex vobis
visi sunt quasi ebrii. est, aut apud vosremansit? De scientia similiter est
Si autemomnesprophelent, iniret aulem quis infi- dicendum.
delis, vel idiola : convinciiurab omnibus,dejudicalur Si quisvideturProphela esse, aut spiritualis, cogno-
ab omnibus.Occultaenim cordis ejus manifestafiunt. scat qum scribo vobis, quia Dominisunt mandata. Si
Quando ejus pulsatur conscienlia per doclrinam. quis autem igtwret,ignorabitur. Hoc probatis verum
Et ila cadensin facicm, adorabit Deum, pronun- prophelam, si ista cognoverit Dominimandata esse,
lians quod vereDeusin vobissit. Sieut Nabuchodono- quse dico. Si quis autem ignorat hoec,ignorabitur et
sor adoravit Danielem : Vere Deus vester ipse est a nobis, et a Dominodicente eis, qui se in ejus no-
Deus, poslquamsomnium quod oblitus fueral, et in- mine prophetasse dicebant, nescio vos.
tcrprelatiotiemejus audisset. ]
D Ilaque, fratres, mmulaminiprophelare,el loquilin-
Quid ergoest, fratres? Quid ergo est faciendum, guis noliteprohibere.Illud sectamini, hoc prohibere
vel quid definierausesse tenendum ? nolite.
Cumconvenitisunusquisque vestrum psalmum ha- Omnia autem honeste, et secundumordinem fiant
bet, doctrinamhabel. Hoc esl, inlelligit psalmum. in vobis.Nihil perverso ordine, aut per contenlionem,
Apocalypsimhabet, linguamhabet, interprelaiionem vel inanem gloriam facialis.
habet. Revelationemaliquam mysleriorum, quod in- CAPUT XV.
telligitur revelatio. Notum aulem vobis facio, fratres, Evangelium, -
Omniaad mdificationemfiant. Nihil sit in vobis quod prmdicavi vobis. Ineipit causa resurrectionis.
quod non vos alterutruin sedificet. lnler csetera, quidam Corinthiorum etiam resurre-
Sive lingua quis loquitur secundutn duos : aul ut ctionemcarnis ausi fuefant ex veteris scientiseprae-
multum ires, et per parles, el unus inlerpretelur. Hoc sumptione negare : qui hic ab Apostoloarguuntur.
est, vicissim prophetantes dicaiit, el unus paulatim Quod et accepistis.Ne illi hoc non credidisse vide»
inlerpretelur. _renlur,vel omncs creditum respuisse.
763 S. IIIERONYMIOPERUMMANTISSA. 764
In quo slatis, per quod el salvamini. In cnjus do-.A Tamquamaboriivo.De cujus vila dcsperalum est.
ctrina statis, et per quod salutem speratis, et in Yisus cst et mihi. In via scilicef, vel in (emjJo.
praesenii de diversis infirmitalibus soepe salvamini. Egg enitn snmminiinusapostoloium.Minimusiem-
Qua ratione prmdicaverimvobis.Toia raiio prsedi- pore non labore.
cationis noslroehaecesl,ut resurrectionem credatis, 'Qui non sum dignus vocari apostolus,qubniamper-
hoc est cnim primum omnium, qui Chrisio deser-- seculussumEcclesiamDei. Fili, peccasti, ne adjicias
viunt : alioquin superfluus omnis labor est oraiio- ilcrum : sed el de pristinis deprecare, Unde et per
num jejuniorumque, quem in hac vita patimini , Isaiam Dominusdicit: Ego sum qui deleo iniquiiatcs
cum vohis hic prospera, vel adversa curn infidelibus luas, et non memorabor , tu autem memorare. Mev
esse communiavideanlur : sicut et ipsi solent pa- Irus est enim diniissa recordari peccala, quara de-
gani proponele, quid ab illis amplius habemus, et tenta oblivisci. ^
verum est: si horum laborum praemiumin vila alia Gralia autemDei sum, id quod sum, el gralia ejus
non habemus, pejores illis sumus : quia illi, vel in in m'evacua non fuit. Non fuit sine fructu , sicul ille,
proeseuiivolupiatum et Iuxuriaeconsoiationemha- qui lalenlum Domini defodit in terram.
bere videntur. Sed abundantiusJUis omnibus laboravi. Quia illis
! diulius.
Si tenetis: nisi frustra credidistis. Si lidei vestrae, B
etlaboris praemiumnon speratis, superflua hoeccre- Non ego autem, sed gratia' Dei mecum.Non ex
didislis. me, sed gralia Dei :•nec se sine gralia dicit in Eva:)-
Tradidi enim vobisin primis. In primordid, sive gelio Jaborasse,ne contra illud, quod snperius dixc-
maxime. rai, sibi"aliqiiid dari videretur: nec graiiam sinc fe,
Quod el accepi. Vel a lege, vel a prioribus sive per ut Iiberum servarel arbitrium.
revelationem Christi. Siveenim eqo, siveilli, sic prmdicavimus,el sic cre-
QuoniamChristus morluvsest pro peccalisnostris, didislis. Unde igilur ,et nos sic praedicavimus, cl
secundumScripluras, et quia sepullus est. Posset <ml- vos similiter eredidlsiis, quia Chrislus idcirco.surr
dem apostolispraedicantibus,et muita virlulum signa rexit primus, ut viam resurrectionis apeiiret: hoc,
facienlibus haberi fides, essc ipsum Chrisium, quein illis commemorat, ul illi quod consequensest negare
evangclizanl: sed ut majo.rcbeatus Aposiolusaucto- non possint.
ritrite firmaret, hunc esse Christum Salvatorem Si autem Christus prcsdicalur, quod resurrexit a
mundi, quem Moyses,et prophetaeannunliaverunt: nioriuis. Quae cbnsequentia ratioriis. Jam enim boc
ideo secundum Scripturas praedictumess« comme- ipsum resurreclio est, quod Chrislus a moTtuisre-
morat; sicul inter caeteia Isaiaspropheta dicit: Sic- C i surrexit.
ut ovis ad' occisionemducitur,jet quasi agnuscoram Quonwdbquidamdicuntin nobis,quoniamresurrec-
londento se obmutescit.Item infra idem prophela : iio tnortuorumnon est? Si auttm xesurreclio moriuo-
Et dabit impios pro sepultura, et divitem pro morte rum non est. Alterum ex allero pendel: aut utrum-
sua. Similiter Osce propheta, lcrtia die resurreetio- que negare, aut uvrumquenecesse est confiteri.
nem Christifuturam annuntiat, dicens : Vivificabit Neque Chrhlus resurrexit.-Casierumreinon fuluwe
nos post duos dies , in die terlia suscitabit nos, ei exemplum dare,non debuit.
vivemusin conspectuejus. . Si aulem Christusnon resurrexit, indnisest prmdi-
Et quia resurrexiltertia die, secundumScriplnras. cdtio nostra, inanis esl et fides vcstra. Ergo et nos
SiculOsee dicit: Vivificabil nos in biduo, et die sine causa hascpraedicavimus,sivere nonresurrexii,
tertia resurgemus. et vos in illum frustra credidistis. Quidamhaereiici
Et quia visus esl Cephm. Quod in Evangelio dici- anim;eresurrectionem volunt assignare, non carnisj
lur: Apparuil Simoni. sed resurgere non dicitur, nisi qnod cecidii, et re-.
Et post-hoc undecim. Iterum Petro,- el reliquis surgit. Ergo neque anima morte cecidit, nequescm-
decem. per jacuil corpus : alioquin surgere magis quam
- Deindevisusesl
plus quam quingenlisfralribus si- D resurgere dieeretur.
mul: ex quibus iriulli manent usque adkuc: quidam Invenimuraulemet falsi ieslesDei: quoniamtesti-
autem dormierunt. Vides quia in Evangelio non om- monium diximus advefsus Deutn, quod suscitaverit
nes scriptae sunt visiones, nisi quaesufficerent ad fi- Cbrislum: quem non suscitavit, si morlui non resur-
dem. Ilic autem, quoniamdeapoxlolisdixerai, etiam gutit. Non solum vani, sed etiam falsi contra Deum
hoc addidit: ne spostoli tamquam inlimi ejus, pula- invenimur exstitisse: si quidem morlui non resur-
renlur esse mentiti. Et ut major fides mullitudirii gunt.
testium liaheretur, eiiam multi vivere dicunlur, qui Nam si morlui noriresurgunt, nequeClmstusresur-
possinl inlerrogati dicere quseviderunt: rexil. Sed quoniam de illo nemo dubilaf, et de nobis
Deindevisusest Jacobo. Jacobo seorsum apparuil. nemd dubitet.
Deinde apostolis omnibus. Sive iterum , sive apo- Quod si Chrislus non resurrexil, vana esl fides
slolis, quos extra duodecim ad prrodicandunrmisit. veslra. Adhilcenimestis in peccalisveslris. Si irienti-
Novissimeautem omnium.Ne putarent cum audita tus est se post triduum resurrecturum, mentilusest
polius quam visa narrare. etiam se peccatadimittere. Aut ita: omnes in resur-'
765 COMMENTARIUS IN EPISTOLAM1 AD COR. CAP. XV. .76,6
rectione ejus baplizamur, ul xiostra peccata dilu.an-,\. re, nisi crediderit in Christo, sicut ipse in Evangdio
tur. Si ergo non resurrexit, ncc nobis remissa sunt dicil: Nemo venit ad Pairem, nisi per me.
peccata. Cumevacuaveritomiiemprincipatum,el potestalcm,
Ergo ct qui donnierunl in Chrislo,perierunl. Maxi» el virtutem.Evacuatispeccatis, evacuabuntur a nobis
niede his dicit, qui pro Christo sunt morlui: sine omnes coritfariaepotestales :'ab'eo, quod nobis sje
causa enira hane vitam perdiderunt, si aliam non sequenlibus pfincipantur poteslate, qua nos vice-
habebunt. rant. Yirlus enim eorum, nostra peccata sunt.
Si in hac vita tanlum in Christo sperantes siimus : Oporlel auiem illum regnare, donec ponat. Cum
miserabiiioressumusomnibushominibus.Illi enim vel omnibiis scilicet suis. Donec, non semper finem si-
in praesenti gloriantur: nos autem liic tribulationes gnificat: sicut est illud : Ego Deus vester, donec se-
quolidie sustinemus. nescalis^ et caetera lalia. Alitef: Oportet, inquit ^
Nunc autem Ghrislus resurrexit a morluis. Quod regnare omnibus Christum, donec,inimicos, et in se
apudomnes est certum: quia inprimisprobatumest.' incredulos, subjiciat sibi et Patri. Non est autem una
Primilim dormientium.Quia primus in incorrup- subjeclio : nam justos , ad se fide etcredulitate ve-
lione surrexit. Si ergo capul resurrexit, neeesse.est nientes, subjicit. Infidelesaulem.eiimpiosdestruens,
eliam ul coeteramembra sequantur. g subjugabit oeterno supplicio deputandos.
Quoniamquidemper hominetn tnors, et per homi- , Omnesinimicossub pedibusejus. Quandoalii volun-
nem resurrecliomorluorum.Sicul per Adammors in- late, alii efunt necessitate subjecli.
iravit, quia primus ipse est morluus :•ita per Chri- Novissimeautem inimica deslruetur mors. O.mnia
stum resurrectip, quia primusresurrexit. Et sicut enim subjecil sub pedibusejus. Cumaulem dicat, om-
ille morientium forma eat: ita et isle resurgenlium. nia subjectasuntci. Diabolus, quiin Apocalypsipec-
Aliler : spem resurrcclionis volens oslendere, hoc calum et mors appellatur ; quia auctor est peccati
dicil: sicut in Adam morlales sumus: sic et in et mortis.
Christo immorlales erimus. Prmler euni, qui subjecilei omnia, Caule Apnslo-
Et sicut in Adam omnesinoriuniur: ita et in Ckri- lus dicit Filio, qui DeoPatri subjecil omnia , cuncia
slo omnesvivificabunlur.Omnes quidem resurgent, esse subjecla : ne et ipsum simul, cum onmibus,
sed soli hi vhiiicabiinlur in~Christo, qui Christi quaesubjecta sunt, credamus'esse subjeclum, quo-
inerebnniur copulari corpori. llemetde communi niam a dextris Patris sedet: aequali poiestate cum
morle, et de resurraelione dicit. Patre judieaturus.
Unusquisqueautem in suo ordine. T«mporis
~
vel Cumautem subjectafuerint illi omnia, turicet ipse
honoris. ^] Filius subjeciuseritilti, qui subjecit sibi omnia. Hic.
PrimilimChrislus: deinde hi, qui sunl Chrisli: qui quoque Arianiiia calumniantur, ut dicant, quia post
in advenlu ejus crediderunt. Deinde finis. Tunc erit resurrectionem omnium etfinem , erit Filius Palri
finis omnium, etiam niortis, cum universi resur- subjeclus, ut minor scilicet majori. Quibus respon-
gent. dendum est: Subjectionem non semper ad diminu-
Cumiradideril regnumDeoel Patri. Regnum scili- tionem honoris perlinere, sed eliam ad charitatis of-
cet humani generis, secunduiri Petii epistolam , et fieiiim•.;maxime cum et spiritus prophelarum pro-
ApocalypsimJoannis, Patri tradendum asserit esse phetis dicatur esse subjectus, ut non sit Deusibi dis-
per Filium : ul ibi regnet Deus per gloriam, ubi per sensionis, sed pacis. Et ipse DominusJoseph acMa-
vitiadiabolusante regnabat. Deo et Patri. Deo, se- riaeseribitur fuisse subjectus. Multisane de hoc ca-
cundum, humanilatem: Palri, secundum deilatem. pitulo diversa senserunt. Nam quidam dicunt, sictit
Hoclococalumiiiari solent Ariani, dicentes , mino- in suis esurieniibus esuriil, vel cibatur: ita et in
rem esse Filium. Si enim tradet, inquiunt, Patri Ecclesia (quoe est corpus ejus) ipse subjicitur.,Alii -
regnum : ipse utique jam regnare desinet. Quibus aiunt, quod' ipsa humana natura, qnam induit, in
primo dicendum est; quia hic non de Trinitatis sub- gratiarum actionem semper sit subjecta divinilaii:
slantia, sed de rSsurrectlone confirmat. Ergo secun- ] ) cui secum unum faciendo, omnia subjecerit. Multi
dum subslantiam ejus loquitur, qui a mortuis resur- etiam alia",et diversa dicunt, quae inserere etenu-
rexit. Si tamen ideo Christus non regnabit,. quia merareprolixum est.
regnum traditurus est Patri: ergo nec Pater regna- Ut sit Deus omniain omnibus.Tunc Deus omnia
rai, anlequam ei tradalur a Filio. Si auleni Paler in omnibus erit, cum evacuata morle, et omni ma-
non tunc primum regnavit, quamvis tunc suscipiat litia, veferrore destructo, solus regnabil in cunctis.
regnum: nec Fiiius illud, quamvis lune tradere vi- Alioquinquid facienl, qui bapiizanturpro moriuis ?
deatur, ariiittit. Aliter: In hoc Deo palri Christus Quicumque baptizati sumus in Chrislo, in morte
regnumtradil, quoniam nemo polesi a*dPatrem veni- a ipsius-baplizati suriius, id est, jam quasi commor-

a Viearii pro morluis bapiismi moremrespici hisce vi 5. Paulo aliier Cosmas Indopleusles~vm p. 280 :
ab Apostolo verbis , seribit Epiphanius baeres. 28. Barr7t5of-E®KfWffTiKUTEf MVvex/Jwv
ov xmep-TSV5jf«ET£f
Prae cujus sententia haecest vero propior auctoris KKTaSvVOVTSf
<7MfiKTMV £VT» KyiM5S«Tl,5!«£KVKSUVOV-
nostri, qui in Chrisii morte baplizari explicat. Con- TE?«TT'IVSEUSEV, 0«V«TOV
p.iy.oup.tvoi Isi- -
y.alKVKO-T«O"£V.
fer ipsius Apostoli aliam Epistolarii ad Romauos dorus quoque Pelusiolal. i episU 2t|: i3«?TTt?6f/sfe
767 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 768
tui cum illo sumus. Quid ergo prodest nos huic A h. Evigilate, justi, et riolile peccare. Ille justus est,
mundo mori j si hunc conlemptum vbluptatum vi- - qui non peccat.
ta non sequitur aeterna? Item hoc est, quod dicit, Ignoranliam enitn Dei quidam habent. Ignorant
quia non solum propter remissionem peccalorum virlulem Dei, qui eum putant suscilare non posse:
baptizantur, sed et propter resurrectionem carnis potentiam ejus ex sua imbccillitatecensentes.
noslrae. Carnem autem noslram mortuam appellat, Ad reverentiamvobis loquor. Ut erubescatis vos
quoniam hac morle anima non morilur. Unde incre- his sermonibus,tamquam adhuc parvulos erudiri.
pando ait: Aut quid facient, qui baptizanlur pro Sed dicet aliquis. Ipse sibi ex contradicenliuni
mortuis, si omnino mortui non resurgunl?Id cst, persona proponit. Aliler : Praeclarum hoc lnco
quid baptizari opus est carnenf, si non resurgal ? Apostolus de resurrectione carnis, frumentorum
Si ommnomorlui non resurgunt, ulquid el bapti- sumit exemplum, quorum semen, cum nudum se-
zanlur pro illis ?. Utquid et nos periclitamur onmi ralur, non ita ui lerroe mandatur, rcnascitur: std
hora? Si nihil esset in futuro, noneramus tam slulti, sicut in principio secundumordinem unicuique se-
ut lantas tribulaliones pro illis pateremur. minum, quale,corpus Deus esse prsecepit,et quem-
Quotidie morior. Semper paratus ad morlem, et admodum jussit terram producere.ordinalione sua,
quotidie exspecto me pro vestra gloria moriturum. B ] durat et permanet. Ila et unicuique hominumcar-
Per veslram gloriam,fratres. Per, non semper si- nem, quam uniciiique initio nascendi specialiter tri-
gnificatiojuramenli est. Nam si dicam, perpuerum buit, in resurreclione restituei. Dicendoautem, dat
misi; non statim per pucrum jurasse, recle putabor. illi corpus sicut voluit, et uon, sicut vult: ostendit,
Quamhabeo in Chrislo Jesu Domino nostro. Ego a principio constitutionem Dei immulabilem per-
Iiabeo mercedem Iaborum in vobis: eliam si vos manere.
proficere nolueritis. Quomodoresurgent mortui? Quali autem corpore
Si secundum hominemad bestiaspugnavi Ephesi, venienl?Multi solent proponere utrum debilia cor-
quid mihi prodest, s? morlui non resurgunt?.Si nihil.- pora, ut sunt defuncta, resurgant. Quibus respon-
remuneralionisa Deopro hoc ccrtamine spero, quare dendum esi, in resurreclione tion debilitatis vitium,
piignavi, ut hominibusforte placerem? Aliter: Hic sed integritatem reparari naluraj. Numquam enim
bestias eos commcmorat,qui Ephesi sediiionem ad- tam debile est corpus, quam cumfuerit in pulverem
versus eum moverant popularem, propter Dianae resolutum. Quiergo creditur totum reddere, cur ex .
idolum., cujus culluram praedicatione apostolica parle reparare dubitetur? hoc est, verbi gratia,
destruebat. Quod aulem manifeste constet, bestias, cur non reddat oculos, qui lotum restituet corpus?
cum quibus pugnavit Apostolus, adversarios ho- G i Insipiens, tu quod seriiinas non vivificatur, nisi
mlnes debere intelligi: idem. iii alia Epistola me- prius moriatur. Qui etiam naturalibus exempJis
morat, dicens : Et liberalus sum Me ore leonis. In edoccri debueras, adhuc divinis promissionibus in--
quo oslendit se saeviiiamNeronis evasisse, quando fidelis existis.
priina vice Romam vincius deduclus est. Dicens El quid seminas? Non corpus, quod fulurum est
'
vero, quid mihi prodest, si moriui non resurgunt? seminasr sed nudum granum, ut pula, trilici, aut
illorum dogma deslruit, qui dicunt, ante corpora ~ alicujus cmterorum.Sicut de grano resurgit fecun-
animas in coelo factas, actum quemdam proprise: dior, cum granis arista : ila et corruplibile corpus
conversalionis habuisse. Aliler : Multa dicuntur.ini in gloria resurgit cum augmento.
Epistolis, quoe in Aciibus non continentur, et; Deus autem dal illi corpus sicut vult. Sicut ab
niulta in Aclibus, quaein Epistolis non scribuntur. inilio disposuit, ut omnia seinina cum pulrucrini iu
Per allegoriam aulem bestiae possunt intelligi ad- amplius reformentur.
versariae poteslalcs, sicut ait in Psalmo : Ne tradas; Et unicuiqueseminumproprium corpus. Alleude
besliis animas conlitenies libi: ad quas hic dicit se! quia proprium corpus dixerit, non alienum.
pugnasse. Non omnis caro, eadem caro, sed alia hominum,
Manducemus,et bibamus: cras enim moriemur., D alia pecorum.Cujusjussu in principio lerra lanla et
Increpat exemplo Prophetse gulaededitos, despera- tam diversa corpora animata, qua3non acccperat,
tione futurorum : cujus rei criinen negatur eis re- dedit: quid mirum si ejus jussu hominem restiluat,
mitli quoadusquc morianlur. quem accepit?
Noliie seduci.Ab his, qui lalia Ioquuntur. Alia volucrum,alia autem piscium. Similiter et de
Corrumpunlmoresbonos colloquiamala. Ne dice- aquis inlellige, quse tantam diversitatem volucrum
renl, ergo lalcs nos judicas, qui facile seducamur?; et pisciumediderunt.
non inquit; de vobis timeo ; sed de illorum conver- Et corporacmlestia,et corpora terreslria. Qui talia
satione formido. Sed quomodo mala colloquiabonos 3 fecit corpora elemenlorum, cur non possit exiguum
mores corrumpunt; ita econtrario bona colloquiai corpus humanum reficere?
malos mores asdificant. Sed alia quidemcalestium gloria: alia autem ier-

TMV
V7TEp fVGllffW^KTMV
VEX.pwV tig KfBcpaicM KUTK jUE" v, 10 contra Marcionem,Chrysostomus, Tlieophy-
TKo-xsvKi/SjivKt Paria halieut Tertullianusi laclus, aliique.
TTWTEVOVTS?.
769 COMMENTARIUS IN EPISTOLAM I AD COR. CAP. XV. 7%
restrium. Alia clarilas solis: alia claritas lunm; et iA portat: justus vero, imaginem Christi. Ergo sicut
alia claritas .slellarum. Tota comparalionis hujus di- portavimus veterem hominem ante baptismum : ila
versitas ad hoc facit, ut credas unum genus repa - el post baptismum portemus novum.
rare facile posse, qui tanta fecit ex nihilo. Hoc autem dico, fralres, quia caro et sanguis reg-
Stella enima slella differt in claritate: sic et resur- num Dei possidere non possunt: neque corruptio in-
rectio mortuorum. Stellarum diversilati, justorum - corruptelam possidebit. Frequenler Scriptura car-
differentiam comparal: quos gradus virtutum in nem, pro operibus nominat carnis, ut ibi: Vos
gloria, non peccata, facient esse diversos. Nam autem in carne non eslis, sed in Spiritu. Aliter:
peccalorum diversitas in coelo non erit, sed in Caro (sicut est) regnum Dei non possidebit, nisi
pcena. immortalitate vestila.
Seminalurin corruptione: surget in incorruptione. Ecce myslerium vobis dico. Obscuritatem signi-
Ut nec febres jam, nec csetera corruptibililatis ge- ficat, nominando mysterium.
nera patiantur. Aliter : Sanctis et peccaloribus re- Omnes quidem resurgemus, sed non omnes immu-
surrectio carnis communis est : sed sanctorum tabimur. Omnes homines resurgcnt, sed soli qui
corpora seterna gloria veslientur, ctim incorruptione regnaluri sunt in gloria, mutabuntur. Sive ila,
et immorlalilate. - ] resurgemus, omnes, qui in adventu Chrisli morlui
B
Seminalur in ignobilitate.Quid tam "ignobilequam inveniemur. Non omnes immulabunlur, qui in cor-
cadaver ? pore sint reperli: quia sancli soli beatitudinis glo-
Surgetingloria. In gloria splendoris, ut sol. riam consequentur. Aliter in quibusdam Grsecis
Seminatur in infirmitale. Imbecillitalis humanae. codicibus habetur, Omnes enim dormiemus : non
Surget in virtule. In virlute aeternitalis. otnnes immulabimur.In aliisaulem, Omnes enim non
Seminatur corpus animale, surget corpus spiriluale. dormiemus,omnes autemimmutabimur: quod quadrat
Si est corpusanimale, est et spirituale : sicut scriplum magis ad sensum Apostoli: quia hic sermo non de
est. Hic animale est corpus, quia non semper habet omnibus generaliler dicitur, sed de solis sanctis.
Spiritum sanclum.a Tunc vero semper manebit in - In momenlo,in ictu oculi.Per iclum oculi, nimiam
sanctis. Item seminatur corpus animale, surgit cor- brevitatem vult significare momenti: ul qnanta sit
pus spirituale. Aliter: Animale corpus dicit, quod Dei potentia, cx resurrcctionis celeritale cogno-
conditum terrte corrumpiuir. Spirituale vero, quod scas.
incorruptum resurgit, ut possit aera penelrare, fes- In novissimaluba. Canet enim tuba, -et mortui re-
tinans" ad coelos. Primus Adam ad hoc factus est surgent incorrupli, et nos immulabimur. Novissima
tantum, ut viverel. Novissimus Adam, id est, C luba, novissimus • advenlus intelligilur Chrisli :
Chrhtus, ideo suscepit hominem, ut vivificaret. mortui aulem, vel peccalores inlelligendi sunt, qui
Factus esl primus homoAdamin animam vivenlem: etiam viventes mortui esse dicunlur, ut ad pcenam
nouissimusAdamin spiritum vivificantem.Notandum, aut immortales, aut absque aliqua membrorum di-
quod cum Deus Adam dicit, ejusdem naturae utros- minutione resurgant: vel certe simpliciler omnes
que demonstral. Quod contra Manichaeoset Apol- mortuos resurgere dicit, et solos sanctos, cum bis
linaristas facit, qui negant a Dei Verbo perfeclum qui vivi justi inventi fuerint, in gloriam immutari.
bominem csse susceptum. Oporlet enim corruptibile.hoc, Necesse est fieri-
Sed non prius, quod spiriluate est, sed quod ani- quod promissum est.
male est: deinde quod spiriluale. Primus homo, dei Induere incorruptionem, et morlale hoc induere im-
tcrra terrenus: secundus homo, de cwlo cmlestis. mprtalilatem. Est quod induit, et cst similiter indu-
Qualis terrenus, lales et terreni. Coelestis dicitur, menlum.
quia non humanae fragilitatis ritu, sed divinsema- Cumautem mortale hoc indueril immortalilatem,
jettatis nutu et conceptus est, et enixus : nami lunc fiel sermo, qui scriptusesl: Absorpla est mors in
us]ue adeo naturam noslram habuit, ut secundus> vicloria. Ut evacuatis causis mortis , pef divinam
Adam dieatur, et homo. Aliter: Hie primum et se- D vicloriam, sibi absorpta non appareat.
cundum hominem, juxla opera terrestrem el cce- Ubi est, mors, vicloria tua? Ubi est, mors, slimulus
lestem dicit: Nam et Chrislus secundum earriem, tuus? Prophela ex persona justorum loquilur insuK
ex nostra massa fuit. tantiummorti.
Et qualis cmleslis, tales el cmlesles. Si ideo, ut Slimulus aulem mortis,peccalum est. Sagitlae mor-
Iiacreticivolunt, nostri generis assumplus homo noni • tis peccalum, per quod animae jugulanlnr.
fuit, quia «elestis dicilur: ergo nec isti naluraei Virtus veropeccatilex. Dura forlius et majus fit
nostrse sunl, qui coelesles appellantur. Si vero deJ per scientiam peccalum.-
his nemo dubitat, nec de illis est ambigendum. Deo aatem gratias, qui dedit nobis victoriam , per
'
Igitur sicul portavimusimaginem tcrreni, porleriius Dominumnostrum Jesum Chrislum : Vicloriam illius
et imaginem ccelestis. Peccator, Adae imagineml peccati, in qno lex per carnalem noslram volunla-
a Quae hinc subsequuntur omnia ad finem usqueJ
plane verbisin antiquis editionibus'S. Ambrosii, an-
liujus, et initium alterius in sequentem Epistolami tequam suam Benedictini Parisienses adornarent.
commenlarii ad vers. v, habebantur olim totidemi
771 S. IHERO.YYMI OPERUMMANTiSSA. 772
lem fueral infirmata, quam Christus cruce, etexem- A et utique non fiiit volunlasejus, ut nunc venirel.Ve-
plo destruxil. niet autem cumei vacuumfuerit.Vigilale,slateinfi.de.
Itaque, fralres mei dilecti. Reddila resurreclionis Vigilate menlis oculisa'ddiaboli astutias "praecaven-
ratione, de qua hsesitabant,hortalureos in Deiopere d.is. Staie, quia stantibus difficile somntis obrepit.
pennanere, jam certos de relribulioifefuiura. Viriliter agiie. Muliebrisenim omnis inconstanlia
Slabilesestole el immobiles, abundanles in omni etvariesas judicatur.
opereDomini,semperscienles, quod labor vesternon Et conforlainini: omnia enim vesira in charitale
est inanis iii Domino. Nemo vos de gradu spei fulu- fiant. Ut sit in veslra virtule profectus, omnia non
roeullra permoveat. ' inanis glorieecausa, sed charilalis gralia facere fe-
CAPUT XYI. slinate.
De colleclisautem,qumfiuul in sanclos,, sicut or- Obsecroautem vos, fraXres, nosiis domumSlepha-
dinaviin EcclesiisGalatim, ila el vos facile. De sum- nm et Fortunali, et Achaici, quoniam sunl primitim
ptibus dicit, qui per singnlas Ecclesias colleeli, Achaim,el in minisleriumsanctorumordiriaveruritse-
Jerosolymam sanctis pauperibus miltebanlur. ' ipsos, ul el vossubdiiisitis ejustnodi, el bmni coope-
Per unamsabbdli.Una sabbali Dominicadies est: rantiet laboranti.GaudeoautemitiprmsenliaSlephanai
sicut in Evangelio dicitur, Dominum una sabbali B el Foriunali et Achaici,(juoniamid quodvobisdecrat,
surrexisse. ipsi suppleverunt.Quiaprsesenles"suntapud vbs, et
Vnusquisqueveslrumapud se reponal , recondens, - in illis magnum potestis habere profeclum. Sive
quud ei beneplacuerit, ut non cumvenero, lunc col- quia mihi venerunt pro vobis ministrare officium
lectmfiant. Ut paulatim reservanles, non una hora charitatis.
gravari se putent : ul hilares daiores diliganlur a Refeceruni enitn et meutn spiritum et vesirum.
Deo. Meuinspirilum charitaie, pro vobis : vestrurii pfo
Cumaulem prmsensfuero , quos probaveritis per mea laetiiia, refecerunt.
Epislolas,-hos millamperferre gratiam veslraminJe- Cognosciteergo qum ejusmodisunt. Unde, cl alibi
rusalem. Quodsi dignum[uerit, ut ego eam: tnecum ait: Cognoscileeos, qui ila ambulant, ut habetis
ibunt. Yeniam aulein ad vos, cum Macedoniain formam ubstram. Hoc cbgnoscile, honorate cbgno-
periransiero, Nam Macedoniam perlransibo. Apud scenies eorum studium vel iaborem.
vosaulemforsitan manebo,veleliamhiemabo: ul vos Salutanl vosEcclestmAsim.Saluianl vosinDomino
me deducatisquocutnqueiero. Nolo enimvosmodoin multum Aquila el Prisca, cutndomesticasua Eccle-
Iratuitu videre. Spero enhn tne aliquantulumtemporis sia, apud quosel hospilor. Salulant vosomnesfralres.
manere apud vos: si Dominuspermiseril. Quia ita G Salulate invicetnin osculosanclo. Domeslicam con-
se agunt Macedones,ut non sil necesse mihi apud gregationem fraternitalis, Ecclesiam nominavit.
eos diutius demorari: apud vos aulem necesse est, Salulatio mea, manuPuuli. Si quis nonamalDomi-
ut nianeam, vel hiemem. Multa enim sunt quoe num nostrum Jesum Christum, sit analhema. Sicut .
"corriganlur in vobis : siciil medicus ibi moram ha- illis, qui eum amant, redemptio venturus est Chri-
bet, ubi plures srgroiant. slus : ita et qui eum non ament, analhema sit, id
Permanebo auiem Ephesi usque ud Penlecoslen. est, iil illos abominelur, et perdat.
ftslium enimmihi apertumesl magnutnel evidens, et Maranatha. MagisSyrum est, quam Hebroeum:
adversariimulti.-l&zoibi permanebo,quia cum mihi tametsi ex confmio utrarumque lingiiarum aliquid
evidens dattis siladitiis proedicandi: sunt plurimi, Hebraeumsonet. Et inlerpretatur, Dominus noster
qui resislant. venit.
Si autemvenerit Timotheus, videte ut sine timore - Gralia Domininoslri Jesu Ckrisli vobiscum.Pro-
sit apud vos. Opusenitn Dominioperalur, sicul et ego. prisemanus consuela subscriptio.
Ne quisergo illum spernal. Sine iribulalionis formi- Charilas meacumotnnibusvobis. Ut quomodo vos
dine, vel etiam vestri conlemptu. egodiligo : ila et in Christo invicemdiligatis.
DeduciieaulemUluntin pace, ut veniatad tne. Ex- ]D In ChrisloJesu. Nonsecuhdumsaeculichafitatem.
specto^enim iilum cum fratribus. Nihil admilienles , Attien.Confirmalibest bcnediclionis hic sermo ,
ijuod ad aniinaeejusfaciat laesionem. sicut superius ipse demonslrat: quomodo,iiiquiens,
De Apolloautem fralre vobis,nolumfacio, quoniam dicit amen super tuam benediclionem?
mullum rogavieutn, ut venirelad vos, cutn [ralribus,

IN SEGUNDAM EPISTOLAM AD CORINTHIOS.


i

CAPUT PRIMUM. ad quos litterae destinanlur. Sed hbc ex aucloriiate


Paulus aposlolusJesu Chrisli, per votuntatemDei. aposlolici ordinis, quia minoribus scripsil: ut etiam
Quserilurcur in omnibus Epislolis conlra usum epi- sseculi judices solentad eos, quos regunt , scripta
stolarum, primum suum nomen ponat, quam eoruni dirigere. Per volunlatemDei, idest, non hominum
1NEPISTOLAMII AD COR. CAP, I. ' 774
775 COMMENTARIUS
volunlale. Simul vult oslendere non s.ne volurilateA A trtim majora perpessum, consolalione acccpta , do-
Patris se missum aCbristo. - lere desinit.
Et Timolheusfraler EcclesimDei, qum est' Corin- Quoniamsuper \nodumgravali sumus supra virtu-
thi. Non dixit, Paulus el Timoihetis,quia non ambo tem.Supra virtutem gravati pondere passionum.
apostoli. Ad Philippenses vero, ubi non erat lanla lla ut tmderetnos eliamvivere. Ita ul mori omni
auctoritas necessaria, servl ambo ponunturr desiderio cuperemus.
Cumomnibussanclis , qui sunt in universaAcliaia. Sed ipsi in nobismetipsisfesponsummorlis habui-
Hic sancli possunt accipi sacerdotes , qui in prima mus, ut non simus fidentesin nobis. Hocest in nos-
ponunlur invocantes Dpminum, et ad Philippenses tra prudentia, velcautela.
cum episcopis et diaconibus. Ideo aulem posteano- Sed in Deo , qui suscital triorluos.Ipsa mors do-
minanltir, ne parum inielligentes, eos prseleVmissos cuit nos omne humanum arixiliumclelecisse : et ab
esse pularenl. Cum sint in Ecclesla comprehensi illo solo sperandum esse remedium, cui etiam pos-
Achaioe,ctijusest metropolis Corinthus. sibileest mortuos suscitare.
Graiia vobisel pax a DeoPatre nosiro, el Domino Qui de lanlis periculisnos eripuilet eruit, in quem
Jesu Christo.Hosc est solita salulatio. Hic gratias spcramus: quoniamet adhuc eripiet. Scit se adhue
agit Deo, gaudens seideo consolari, ut ipse alios B I multa passurum, qui sperat se adhuc liberaridum.
consoletur. Adjuvantibuset vobis.Nisrlaboransnoh diciiur ab
Benedictus Deus el Paler Domini nostri Jesu alio juvaii.
Chrisii , pater misericordiarum.Quia ex ipso est In oralione pro ndbis. Mriltumvalet oralio totius
omnis misericordia. Ecclesiae,quaePeirum de carcereliberavit.
Et Deus totius .consolationis:'qui consolaiur nos. Ut ex tnullarum personis facierum ejus, qum in
Id est, perfcclseconsolalionis, quia non est "nnnus nobisest donationis, per mulios gralim aganlur pro
tribulalione solatium. nobis.Id esl, ut ex multorumcoriventu pro eo quod
In omnitribulationenoslra. Id est, non in aliqui- vobis donamur, Dominogratise referantur : vel quia
bus, sed in omnibus. multis donati sumus , plures converleiftes, per nos
Ut -possimus,et ipsi consolati eos, qui iu omni graiiam agunt.
pressura sunt, per exhortalionem/qua exhorlamur el Nam gloria noslra hmcest. Ideo In ipsis passioni-
ipsi a Deo. Id est, propterea liberamur, ul et hos bus gloriamur, quoniam conseieniianon minimere-
alios consolari, et de tristitia liberare possimus. prehcndit, eo quod gloriae, vel lucri causa docere
Aut ila formamdat nobis alios consolandi , ut per videamur.
cxhortationem,qua ipsia Deoconsolamur, agnosca- C < Teslimoniumconscientimnostrm. Id est, beati
mus, quod Deuslimeniiumse neminem derelinquat, mundo corde, quoniamipsi Deumvidebunt.
et ihulto magis infuturo reniuneret, quos eliam in Quodin simplicitatecordis el sincerilaleDei. Quo-
praesentirion deserit. mbdo Deus simplexest, el sincerus.
Quonialnsicul abundanlpassionesChristi in nobis. Etnonin sapienlia carnali, sed-iu gratia Dei con-
id esl, pro nomineChristi. versali sidnusin hoc mundo. Hoc non subdole , vel
Ila el per Christumabundat consolalionostra. Ul aslutedocentes : ut sapieiiliacarnaiis, quaemercede
Pelrus est de carcere liberalus, et Paulus visione disirahitur, sed gralis : sicut a Deoaccepimus , vel
Dominiel voce conlirmatus in templo. Dei solius causa docemus.
Sive,autemtribulamur pro veslra exhortatione el Abundantiusautemad vos. A quibus nec victum ,
salute : sive consolamur, pro veslra consolatione': qui nobisjure debetur , accepimus.
sive exhortamur, pro veslra exhortaiione el salute. Non enim alia scribimus vobis. Nori cbnfundor,
Quia vos ad salulem hortamur : vel ut vobis exem- quia vos noslis certum esse jjuod dico'.
plum tolerantiaeprsebeamus, Quam qumlegistisei cognovistis.Id est, quoalegistis
Qumoperalur lolerantiam earumdem passiotium, in Epistola, cognovislisin conscientia.
quas el nos patimur : ul spes nosira firma sit proi D Spero autemquodusquein finemcognoscetis.Id est,
vobis.Id est, ideo libcramur, ut ipsa re confirme- cerlus sum meum propositum non mutari.
niiui-non pertimescerepassiones,vel utvos horle- Sicut el cognovistisnosex parte. Quia nondumfinis
mur paiienter ferreilla, quae ad prsesentemconso- est: cum autem venerit, ex integro cognoscetis.
Iationemperlinent et fuluram. Quia gloria vestra sumus, sicut et vos nostra. Sic
Scienlesquoniamsiculsociipassionumeslis, siceri- glorianiur discipuli de bono doctofe, quomodo et
tis el consotalionis.Id est, haecestspes nostra firmai magister inbonis discipulis gloriatur.
pro vobis. In die DomininostriJesu Chrisli. Quandoet veri
Non enim volumusignorarevos , fratres, de iribu- magislri et boni disclpulipfbbabuntur.
iatione noslra , qum facla est in Asia. Narral suas3 El kac confidentiavolui prius venifead vos.Id est,
passiones, ut illi sead illarum comparationemparvai quod nihilaliud vestrum qusesiviquam salutem. .'
pati cbgnoscanl-, maxime cumjlli falia paiianiur , Ut secundam graliamhaberelis, et per vos trans-
qui viceChristi fueranl deslinali.Sicut si quis disci- ireinin Macedoniam,et ilerum a Mucedbniavenirem
pufus doleal siiper injuria sua : cum audierit magis- ad vos, et a vobis deduciin Judaiain. QUia pfiinam
' 776
773 S. HIERONYMIOPERUM-MANTISSA.
in primo habuistis adventu : vel ut gratiam secun- A tristitia secundovenirem. Qui eum primum credidis-
dam praesenlisemeae post litteras haberetis. tis, apud vos in gaudio fui.
Cum ergo hoc voluissem: numquid levilate usus Si 6nim ego contristovos , et quis est qui me tmli-
sum ? Quia promissum non implevera.t, ne levitatis ficet? Propterea id facio, ut possim gaudere de vo-
accusaretur se excusat. J bis.
Aut qum cogito,secundumcarnemcogilo.Idest, se- Nisi qui contristatur ex me. Qui enim contristatur,
cundum carnalem voluntatem : carnale enim est intelligit se peccasse : sicut rcger , qui dolofemsen-
aliquem nulla majore eansa existenle non facere quse tit, potest percipere sanitalem, et ad medici laeti-
promisit. liam pertinere.
Ul sit apud me est, et non esi ? Ideo non cogilo Et hocipsumscripsi vobis.Modoenim ideo seribo,
secundum carnem, ut non mendax , vel duplex in- vel ante scripsi, ut litteris emendati praesenlemme
veniar. ,, gaudere faciatis. -
Fidelis autem Deus. Ita et nos, per quos ipse lo- Utnoncumvenerotristiliamsuper irisliliam habeam.
quitur : uum eum Imitamur, non sumus infideles. Tristiliam habeo , quia peccastis : quse magis auge-
Quia sermo nosler qui fuit apud vos, non estin bitur, si vos non perfecte videro emendasse."
itlo est, et non: sed est in illo , est. Nulla iri eo am- 3 De quibus oportueratme gaudere. De quibus sem-
biguitas , nec nos vobis sumus aliquando mentiti. per gaudere debueram , vel de emendatione gralu-
DeienimFilius Jesus Christus, qui in vobisper nos Iari.'
prmdicalusest: per me et Sylvanum, el Timotheum, Confidensin omnibus vobis, quia meum gaudium.
non fuit iii illo, est et non , sed est in itto fuit. Quare omniumvestrumest. Nam ex multatribulationeel an-
cum promisisset ire se ad Ceniurionis puerum, non gustia cordis. Id est, eonfido vos intelligere, quia
perrexit. Sed affuit spirituali gratia', qui non affuit tunc sit verum gaudium veslrum si ego gaudeam.
prsesentia corporali. Sed est in illo fuit: id est, im- Sive confidoquod me taliler diligatis, ut meum gau-
mulabilis veritas, ut ad Moysen dicil*: Qui est, dium vestrum esse dicatis.
misit me. Ille enim vere est, qui semper i<lemest. Scripsi vobisper multas lacrymas. Primam Episio-
Quotquot enim promissionesDei sunt , in illo est. Jam , qua vos corripui: el hinc intelligendum, quom
ldeo et per ipsum dicimus, amen Deo , ad gloriam fuerit de omnium salute sollicilus.
noslram. Omnisveritas promissionis in Chrislo est, Non ul contristemini, sed ut scialis quam charila-
quscper nos ad Dei gloriam prscdicalur. temhabeam. Non ideo commemoro, ut ilerum con-
Qui auiem confirmatnos vobiscumin Ghristo. Gra- tristemini, sed ul scialls me omnia in charitate fe-
tia et doctrina. Etquia dixerat per nos, modo os- 2 cisse.
tendil Deum lotum facere, qui in eis ista oirinia Abundantius in vobis. Ex majori sollicitudine,
operalus est. abundantioremcognosciie eharila.tem.
Et qui unxit nos Deus. Spirilu sancto , vel ehris- Si quis autem contrislavitme, non me coniristavit.
male. Quiaper illius peccatum vos cliam correpli, amplius
Et qui signavitnos. Illud signatur , quod aliquid profecislis. Sive ,.qui me emcndavit, non me penilus
inlrinsecus continet pretiosuin. conlristavit.
. Dedit pignus spiritus in cordibus nostris. Id est, Sed ex parte. Id est, ex ea solum parte, qua no-
pro arrha, spiritus gratiam : omnis aulem arrha pro cuit sibi: dum illi necesse est poenilere.
magnitudine prelii dari solet. Quantum ergo pre- Ulnon oneremomnesvos. Ideo seribo eum reeipi,
lium est, cujus tahta est arrha. ut non oneremini, si per vestram duritiam despe-
Ego autem lestem Deum invoco. Reddil causam raveril de salute.
nonimpleti promissi : hoc non suaelevitati, sed illo- Sufficit iili, qui ejusmodiesl, objurgalio hmcqum
rum infirmitati asseritdeputandum. fit a pturibus. Non de illo solum dicit, qui paternum
In animam meam. Cujus secrela solus agnoscit. polluit thorum , sed de omni peccante: iiatn multos
Quod parcens vobis, non veniultra Corinlhum.Ne ^ illic peccasse, Epistola prima demonstrat.
in vobis aerius vindicarem. Ila ul econirariomagis donelis. Ul contra objurga-
Non quia dominamurfideivestrm, sed adjutores su- Uonem donetis veniam.
mus gaudii vestrLNon quod ideo credideritis, ut vobis Et consotemini. Yerbis prophetae dicentis : Nolo
dominemur, sicut in lege sacerdoles : el ideo vos mortem peccatoris. Et, Iniquus quacumque die fucrit
terremus- sed omnia ad vestram facimus emenda- conversus , non memorabuntur peccata ejus.
tionem : ul hicin conscientia, et in perpetuo gau- Ne forie abundantioritristilia absorbeatur,qui ejus-
deatis, ne ipsa libertale usi fueritisin pejus. modi est. Ne forte per desperationem indulgentise
Nam fide statis. Fide, non lege, id est, credendo absorbeatur gurgite viliorura , et a diabolo persua-
Chrtslo stare coepistis. sus, ad infidelitatis et blasphemisemajora praecipi-
lia deducatur.
CAPUT II.
Propter quod obsecro vos, ut confirmetisiri itlum
Stalui autemhoc ipsum apud me i ne iterumin tris- charitatem..Qua pedecle recognoscatse veniamcon-
(iliam veniremad vos. Cogilavi, vel disposui, ne in seculum.
777 COMMENTARIUS1N EPISTOLAMII AD COR. CAP. III. 778
Ideo enim el scripsi vobis, ut cognoscamexperi- . i. Dei. Pseudoaposlolos tangit, humanum sensum di-
menlum vestrum an in omnibusobedienlessilis. Ut vi- vinoaproedicationimiscentes. Unde Isaias ait: Cau-
deam si quomodo obaudistis in vindicando : ila pones tui miscent vino aquam, id est,. merse doctri-
obaudialis iu indulgendo. Obedientia enim illa vera naeadulationis mollia .verba : qtiibus homines non
et perfecta esl, qusein nullo contemnit. tam inebriati ferveant, quam deleclali tabescant.
Cui autem aliquid donatis, el ego. Sicut vobiscum Sed ex sinceritate, sicut ex Deo, coramDeo in Chri-
vindicavi: ita et dono vobiscum. slo toquimur. Ex Deo processit doclrina, quam sci-
Nam et ego quod donavi. Non in mea persona, sed mus, ipso proesenle,in persona dicere Christi: id
in Chrisii, qui dixit: Quoeeumquesolveritis in terra, est, sicut ipse proedicavit.
erunt et in coelosoluta. CAPUT III.
Si quid donavi, propter vos, Ne vos gravemini, Incipiinus iierum nosmelipsoscommendare}Non ut
vel contristemini. commendcmus nos vobis isla dicendo, laudare nos
, In persona Ghrisli.Quia vice fungimur Chrisli. volumus : sed hscc ne ab aliis seducamini, cogimur
Ul non.circumveniamura Saiana. Nonenim igno- commemorare.
ramus cogiiatidiiesejus. Nec enim ejus ignoramus Aul numquid egemus sicut quidam cdmmendaliliis
versulias. Idem simililer circumvenit per nimiam B epislolisad vos, aul ex vobis? Quos non commendat
duritiam peccatores, ut pereant desperando : quo- gratia virlulum, illos digne commendant epislolse
modo nimia remissione minime corrigendo. Unde amicorum.
Salomon ait: Nondeclines in dexteram, neque sini- Epislola noslra vos eslis. Per vestram fidem om«
stram. Quamvisergo tola Epistola conlra Novalum nibus commendamur, sicut alibi dicit: Signaculum
sit, tamen hic evidentissime ostendittir a diabolo apostplatus mei vos estis.
circtimventospceniienliamdenegare : cujus ista ver- Scripia in cordibusnostris, qum scilur el tegitur ab
sulia est, ut sub spccie justilioe fallal incautos. omnibushominibus, manifestati. In cpnscientiis no-
CMIII venissemautemTroadem, propler Evangelium stris, et vos nobis praedieantibuscredidisse : vel, in
Ghristi, et ostium milti aperlum esset in Domino: non corde noslro est prsedicatio, per quam Epistola no-
habui requiemspirittit meo, eo quod non invcneritnTi- stra estis facti, qusc cognoscitur, et quse legitur ab
lum fratrem meutn. Modo illis vult probare quanto omnibus hominibus, et manifestaiur.
amplius eos diligat: quorum causa tantum sollicitus Quoniam Epistola estis Chrisli. Omnibus manife-
esl, ut cum essent illi omnia prosperata, nullam re- stum est, Christo vos per nostram credidisse doclri-
quiem habuerit: quia Titum quem ad eos videndos namj confirmanle virlulem Spiritu sancto. Sive,
. miserat, non invenit, timens jam, ne minime eos " vere hinc cognoscimini Chrisii esse, quod ejus spi-
correxlsset, quia nondumei quidquam renuntiaverat rilum accepistis.
Titus. Ministrala a nobis. Hoc est Spiritu sancto prse-
Sed valefacienseis, profecius sunt. Citoinde egres- parala.
sus sum, quamvis occasionemhabuerim prsedicandi. Et scripta, non alramenlo, sed spiritu Dei vivi: ,non
In Macedoniam.Per quam a vobis Tilus eral uti- in labulis lapideis, sed in labuliscordis carnalibus. Hic
que rediturus. Vicinior estenim MacedoniaAchaioe, differenliam inducit legis et gralioe : Judoeiin dura
quam Troadse: denique cum ibi esset, dicit Titum materia legem acceperant,. significante duriliam
poslea advenisse. mentis eorum : sicut et velamen faciei' Moysi, cordis
Deo aulem.gratias, qui semper triumphal nos in eorum velamen ignorantise portendebat. Nos. vero
ChrisloJesu. Triumphare facit nos per Christum, quamvis legem Christi scriplam in Evangeliis hab.ea-
vel in nobis Ipse triumphat. mus : lamen in primis nou quasi absentes tabulis
Et odoremnotilimsum tnanifestat pcr nos in omni scriptis, sed prtcsenies per auditum Domini verba
loco. Odor notitise Dei, per doctrinam manifeslalur corde suscepimus. Evangelia vero poslmodum scri-
et signa. Odor aulem ideo dicitur, quia sentitur po- ptasunt, ad memoriam posterorum, si ergo inexcu-
lius quam videtur, et quia primo credentes, aliquid D sabiles sunt, qui legem in lapidibus acceperunt:
tamquam per raodicum odoremscntire valebant. quanlo magis nos, qui verba Christi suscepimus, si
Quia Christibonus odor sumus Deo, in his qui salvi peccemus: ut ad Hebraeos scribiiur; Si enim illi
fiunl, et in his qui pereunt. Aliis quidem odor mortis noh effugerunt super lerram loquenle illis, et re-
in mortem,aliis autemodor vilmin vilam. Quidam iia liqua.
dicunt,-noster Iabor Deo semper est gratus : quia Fiduciam autem talem habemus per Chrisiutn ad
In omnibus prsedicamus, seu velint credere, seu no- Deutii. Quia novimus vos per nos credidisse ; vel
lint; sed hic proprie de illis dieilur, qui vel sana- quod nos non humana Epistola, sed gratia divina
bantur per ipsos, vel in quibus vindicla fiebat. Bo- commendat.
nus ergo odor in ulrisque, quia justus. Non quodsufftcienlessimuscogitarealiquidanobis,
Et ad hmcquis tam idoneus!Ad hoecfacienda quis quasi exnobis. Vult ostendere se nihil sua prudentia
potest tam idoneus esse, quam nos, qui ad hoc su- facere, vel virtute : quia pauci homines rustici, num-
mus electi? quam sine Dei gralia totum mundum salvare po-
Non enimsnmussicut plurimi, adulieraiMs verbum tuissenl.
PATROL.XXX. 25
779 . S. HIERONY.UI OPERUMMANTISSA. 7S0
Sed sufficientianostra ex Deo est. Ideo hoe prsemi- jA Habentes igitur talem spem. Talem spem gloriae,
sil, quia dieturus eral tanto majus se, quamMoysen, quia spe salvi facli sumus.
ministerium suscepisse, quanto majus est novum Mulia fiducia uiimitr.In Deo, qui feeit nps idoneos.
Testamenlum Lege, ut eos a falsis aposlolis sibi de- Ei nonsicut Moysesponebalmlariigni,super faciem
trahentibus revocaret. suam. Nonita facinms, quia jam bmnes Chrisiiani
Qui et idoneqsnos fecil minislrosnovi Testqmenli. vident gloriam Domini, sancto Spiriturevelanle.
Dum ad hoc idonei adimplendumnon essemus. Ut non intenderenlfilii Israel in faciemejus. Usque
Non littera, sed spiritu. Non litlerse legis, sed spi- in finem ejus, id est; usque in fmem vitae ejus,- ita
ritui gralioe ministranles. et Iex non inteliigitur usque dum in finein ejus, id
Litlera enim.occidil: spirilus aulem vivificat.Quo- est, dum Christo credalur..
modo alibi dieit legemesse spiritualem spirilualibus. •Quodevacuatur.Velamenuunc evacuaturinChristo.
Caeterum peccatores occidit: gratia auiem vivilicat Sed obiusisunl sensuseorum. Usquein hodiernum
1
impium converlentem. Quidam dicuni, quod histori- diem. Nisi enim crcdiderint, inlelligcre secundiim
cus intellectus occidal: nescientes quo nec ubique Prophetam omnino non possunt.
historin, nec ubique possit allegoria servafi. Nam Idipsum velamenin lectioneveteris5?e iamentima-
sictil quaedamin figura dieta sunt : ut si praecepta B ! netnonrevelatum.Cujusfiguramille gestabat in facle.
velis allegorice intelligere, omnem virluiem eorum Quod in Christo evacuatur. Qui finis est Legis.
evacuans, omnibusaperuisli viam delinquendi. Sed Sed usquein hodiernum diem,~cumlegitur Moyses;
illeverus spiiilualis inlellecliis est, qui non verisi- velamen positum cst super cor eorum. Ignoranlioe,
milibus coloribus pulclirum mendacium pingit, sed super cor eorum, quibus legituv Moyses : id est,
virlule reruni ipsam rein exprimit veritatis. Judscorum. I
Quodsi ministralio morlisj litteris deformalain la- Ctwi autem conversus fueril ad Deum, auferetur
pidibus, fuit in gloria. Quse mortifical peccatores : velamen.Cum conversus fuerit Judseus, sicut Moy-
cselerum ipse eamsanctam et justam, etbonam alibi ses convertebatur ad Dominumaudiendum.
dicit. DomtYiusautem spirilus est. Nihil ili illo obscu-
Ita ul non possenl inlendere filii Israel in faciem rum, vel velatum.
Moysi. Id est, contra Manichaeos. Numqtiam enim Ubi aulem spirilus Domini,ibi liberlas.Liber est
Aposlolusposset contrario compnrare : id esl, majo- spiritus, et idcirco non potest velameh accipere,
rem minislrorum nOviTeslamenii, quam Moysi glo- cum magis ipse omnia revelet : quia qui spiritum
riam dicere,siintereosnonviderelur essecommunio. Dei habel, omniailli nuda sunt elaperta : quia spi-
Propter gloriam vullus ejus, qumevacuatur. Gloria iC ritus omnia ucrutalur.
Legis, per gloriam Evangelii evactlalur, sed ita eva- Nos veroomnesrevetata facie gloriam Dominispe-
cuatur, ut profieiat : sicut infantem lpse dicit eva- cutanles. Evidenter et clare Domini gloriam cou-
cuari in "viriperfecti aetatem.Semen quoque"evacua- lemplamur.
tur in fruelum : melior frucius semine, sed sine eo In eatndem imaginem transformamur. Quam Do-
esse non potest. FrticiUsnon perit, sed "multipli- minus ostendit in monte, sieut aliui dicit : Qui
catur setrien in fructu, et ita evacuatur, sicul pro- transfiguravit corpus humilitatis noslraj, conlorme
phetia et scieutia destrucntur. corpori claritatis suae. Sive transfurmamur quoli-
Qttbriiodonon magis minisiraliospiritus erit in glo- .die, et nitimur transformari.
rial Irt gloria rioslra, qiUe ut perfecta non polest A clarilate in clarilatem, lamquama Domini spi-
evacuari. ritu. Id est, ab hac gloria in futuram profieimus,
NUm si minislratiodamnalionis in gloria est. Ex- spiritu Domiriioperante.
posuilquOdsuperius dixerat, Hlteram occidere : mi-
nislralionenresse mortis, jam damnando peccantes. CAPUTIV.
Multo-magisabundatminisieriumjustitim in gloria. Ideo habenteshanc administrationem, juxla quod
Quod ministrat jristitiam, admiliendo peccata. D misericordiamconsecuti~sumus.Quia per nos idonei
Nam nec glorificalmnest, ijuod claruit in kacpafte1 tanto officio non eiamus.
propter excelletitemgloriam. In comparatione gloriaai Non deficimus.In omnibustribulaiioiiibusnostfis.
evangeliciae,oliuriibratur gloria Legis : ul, orlo siile, Sed abdicamus occulia dedecoris.Id est-, occulla
himenobtuwditur lunae, cum lamen suo lempore vitiorum. Dedecus est enim delinquere "Chrisiianum
magntimhabeat fulgorem. Hoc ostendit etiam Domi- [Marl. Christum].
nUs, cum ascenderis montemsolus, splendore solis Non ambulantesin aslulia. Non turpis lucri gralla
visris;eH'radiasse rtum tamen Moyseset Elias visi praedicantes.
ingloria", !fdferanturi tt ideo "vox Sesuper !Patris Neque adullermies verbumDei. Per-adulationem
ipsum solum proecepitaudiri. excusando peccata , ut aliqui causa lauificandi cor
Si Miiriiquodevacnulnr,per glorxamest: mutloma- - hominis, verbo Dei sermonem vjlem admiscent, >.et
gis q&odmanet, in gloria esl. Si evaeuaridum per per terram repunt.
gloriam datum est Testamenlum, quanfo magis eril, Sed in manifeslationeveritatis , commendanles nos-
quod permanet gloriosum? mi metipsosad omnem conscie.ntiam Jwminmn. Sed ita
?Si COMMENTARIUS 1N EPISTOLAMII AD COR. CAP.IV. 782
manifeslum est apud homincs verum esse, quod fli-.A latiuni futurse spei .•no,nangustiamur, sed amplitis
cimus, ul eorum conscientia tesiimoniuro perhiljeat delectamur.
nobis, qni resistunt. Aporiamur,sed npn destituitnur.Persccutionempa-
CoramDeo. Non hominibus, id est, non propter limur,'sed non derelinquiniur.Humiiiamur, sed npt}
ipsos eis nos oommendamus. confundimur.Ef caede, et opprobriis, sed divinp noii
Quod si etiam opertumest Evangeliumnostrum, in desolamur auxilip.
his, qui pereunl, esl opertum. Quasi aliquis illi ob- . Dejic\mur, sed no,n perimys. Usque ad desperatjor
jecisset, quod hanc non omnes intelligantveritaiem; nem vitsevenimus, sed npn inprimur; sed et si mo-
sed non credentes (inqtiit) vel subdoli, non fideles: rjmnrj non peiintps
cliam plurimi Judaeorumjgnorabanl. SempermortificalionemJesu Chrisli in cprppreno?
In qnibus Deus hujus smculiexcmcavUmenlesinfi- stro circumferentes: itt el vilqJesu manifesteturin cor-
•dcliutn, ui uon fuigea' illuminalio Evangelii glbrim poribus nostris. Per trihulatioiiem, sicui nlihi ail :
Christi. Deus soeculipolesl ita accipi quomodoprin- Quotidie mprimur per vesifam glpriam ': ergp si
ceps muhdi,quia ipse sibiin inlidelibusvindicatprin- cpmmorimur, inquil, el convlvemus.Illi aulem, qui
cipatum : seu propter calumniam hoerelieorumiia nolunt commori, nec convivenl,
jntclligendum est, ut dicamiis Deum «nenlesinfider 3B fsemperet\\mt\osqui vivimus, in mqrlem iradimur.
lium Iiujns sseculi merito infidelilalis excacasse : Quaindjij sunius in cbfpore.
sieul ait -Saivator : In judicium veni in hunc mun- PropferJesun}, ul et vitqJesu mqnifest.etur in cafm-
dinn, tit quj non vident, videanl: et sqiiivident, cseci nostra nwrtali. Non prppier opera mala, sed propler
fiant. Et ipse Apostolus alibi ait : Qoia jipn credi- corpus tjiis, id est, Ecclesiam patiinur, quod jiassus
uVriint veritati, sed consenserunt iniqijjtati, misit esl ille pro nohis : u.tvita ejus, hoc est, aeierria,ma-'
illis Deus spiritum erroris : hoees), dari permittit, nijpstelpr iu came nostra mortnli : ut possii fieri
.quia credere noluerunt: quasi si niedieus inobfi- jnimorialis. Noriduinenim apparuit in nobis, quid
dientem ocgrumdeser.it, ipse ajgriiudincmvdicilur erimiis,
prolongasse ; cum tbta illius culpa sil,quia audire Ergo mors in nobisoperalur, yila autem in vobis.
contempsit. Tamen si rursus roget, et oblemperet, Numqiiidin nobis semper eril mors, et in Vflbis"vjta,
potest, recipcre sanitaiem. et fmura, et praesens.
Qui esi hnago Dei. Iniagoexpressasubstanlia Dei, Hqbentesautemeumdenispiritumfidei : sicul scri-
sicut scriptum est ad Hebrseos. plum est, Increpal eos, qui falsis aposlolis credide-
Non enim nosmelipsosprmdicamus : sed Jesutu runt : idciico Panlum passionibus sulyacere, quia!
Christutn Dominumnostrutn. Qui cnim coinmoda C fidei minoris sit. Si ergo per fidem iribulari nqn
osiendii se propter fideni lalia
propria quserit, non Chrislum, sed semetipsumpiae- • ppssit, econt.rario
dicat : sicut qui suo venlri serviunt. sustinere : illos vero pausas odii non hab.ere per
ad Galalas ait:
Nos auietn servos vestrosper Jesum. Quia vesiraa adulatipnem atque dissidium. Unde
in
utililaii omnia procuramus, exemplo Chrisli, <jui Qui volunl carne placere tantum, ut crucis Chrisli
minime patianiur.
formam servi accepil, non gloriae, nec avaritiae persecuiioneni
causa docemus. Credidi, propterquqdloculvssum: elnps credimus,
prpptergifod et loquimur.Iloc lesiimoniocredere se
Quoniam Deus qui dixit de tenebris lucem splen-
descere. Hoc contra oranes iniroicos"velerisTesta- probaf.Si .enim Ille ideo qtiia credidil, loquebatiir :
nemo enim sanae mentis alteri aftirmat, quod ipse
menti: quia a Palre Christi est datum.
non credit.: ergo et #os qui loquimur, iuquit, cre-
Ipse illuxil in cordibus noslris ad Uluminalionem dimus
, qui eiiam proplerea iribiilamur.
scientim clarilalis Dei. Illuxil primus in cordibus
Scjentes guoniam qui ptscitavit Jesum. Firmiler
nostris, per Jesum Christum, ut nos alios illumihare lenenlcs
hancfidem, a qua nec morle divellimur,
pos^imus. Et nps cum Jesu suscitabilf et constituel yobiscum.
In facie ChristiJesu. Quae cliaritas est in facie Sicul illum suscitavit, et nos, si
J) pro eo mori-
Chrisii major, quam Mosi? vel in persona Christi mur.
nos homines scientia illuminamus. Omniaenimpropter vos.Omniaideo patimur, quia
'
Uabemusautem.Hic incipit ostendere quare tarila fideliter veslram salulem quaerimus, et optamus.
el talia paliantnr, quia de hpc illis p.seudoaposloli Ut gratia qbundansper multosin graliqr,umactione
delrahebant. abundel in gloriqm Dei. Hun.c sensum habel, per
Thesaurum-istumin vasisficlilibus,ul sublimitassit rnultiludinem credenlium propler gratiam abundan-
virlulis Dei, ef non ex nobis. Thesaurumgratiae spi- tem, et gratiarum actio abundet in gloria Dei.
rilualis in fragili corpore bajujamus , in quo .etiam Propler quodnon deficimus.Propter vos, et propter
cum alios sanemus., ipsi aliqjioties infirmamur : ut gloriam Dei, in omnibus Iribiilationibuset oppro-
quod facimus, non nostrae vjrtiifis, sed Dei esse briis non .cessamus.
noscalur. Sed licet is qui foris est nosler homocorrumpalur,
In omnibustribulationempaiitnur, sed non angu- tamenis qui intus est, renovaturde die in diem. Licet
stiamur. .Perseculionemquidempatimurj sed uer so- corpus passionum injuriis corrumpalur, aninia ta-1
'785 S. IIIERONYMIOPERUMMANTISSA. 784
men spe futurorum quotidie confirmaturad omnia A mus petere : quia quamdiu in corpore sumusin hac
sustinenda. vita, inceftis jaciamur eventibus, finemnostri exitus
Id enim, quod in prmseniiest momentaneum,.el levei neseienles. Cumaulem excesserimuse corpore, tunc
tribulalionis nostrm. Prsesens-iribulalio quanlolibet seimusnos Domino propinquare, quoniam advcrsis
lempore perseverans, ad comparalionemimmensoe et incertis sumus saeculimolestiis liberali.
gloriae aeternse brevis et facilis est : sicut ad Ro- Quoniam,dutn sumusinhoc corpore,peregrinamur
manosait: Existimo enim, quod non sunt condignae a Domino. Per fidem enim ambulamus, et non per
passiones hujus temporis ad futuram gloriam. speciem.Audemusaulem, et boriamvoluntatemhabe-
Supra modumin sublitnitate.Quia nulla compara- mus. Peregrinamur : quia adhuc non sumus in hae-
tio polest esse. reditate paterna. Ut peregrini ergo nondehemusde
Mtermm glorimpondus operatur in nobis. Quia hujus saeculirebus magnopere curare : sed neces-
'
illud leve dixerat : ideo posuit hic pondus, -servans sariis eontenti, desiderium omne, et studium per-
metaphoram stateroe : vel quod tribulalionum pon- veniendi ad patriam habeamus : quia fide adhuc
dus, quse supra modum sunl in praesenti, sublimi- speramus , et nondum specie possidemus. Audemus
talem glorise seternseperficiant. autem et consentimus, et prorsus hoc audenter legi-
' Non
contemplantibusnobis, qumvidentur, sed qum B mus, sicut alibi ait : Dissolvi,et cum Christo esse,
nonvidentur. Qum enim videntur, lemporalia sunt, multo magis melius.
qum aulemnon videntur, mternasunt. De visibilibus, Magis peregrinaria corpore.Bene ait, peregrinari
nec bonis movemur, nee malis, quia utraque fi- a corpore : quia ad id sumus iterum regressuri.
- Et
niunlur. prmsentesessead Dominum.Quamquamcrea-
CAPUTV. lori suo nulla creatura sit absens : sed nos quodam-
Scimus enim quoniam si terreslris dotnus nostra modo tunc illi magis prsesentes erimus, ut eliam
hujus kabitalionisdissolvalur: quod mdificalionemex perfecti, cum a carnis fuerirous fragilitatesejuncti.
Deohabemus.Quasi aliquis ei dixisset, quando istud Sive quod secundum nos Deo praesentes erimus :
eril, cum sciam me esse morlalem : ideo resurrec- quia secundum illum absentes esse numquam pos-
lionem glorise induxit. Domus nostra, inquit, terre- sumus. -
num corpus , in quo in hoc sseculoadhuc corpora- Et ideo contendimus,sive absenles,siveprmsenles,
liter habitamus: si ante adventum Domini,.vel pas- placere illi. Jam modo tales esse aciu conamur,
sionibus , vel conditione nalurse fuerit dissolutum, qtiales futuri sumus in regno, natura incorruptibili
coelestemincorruptionem ex Deo , tcorpore revivi- sine dubio et perfecti. Hocdicit: quamdiu in mundo
scenle, sumemus. C posili peregrinamur a Domino, conversatione bona
Domum non manufactatn, sed mternamin cmlis. id agamus : ut ei in fuluro placere possimus : non
Quia animale corpus, quod Dei quodaramodo manu ut quidam putant, quia postea quam excesserimus
dicitur esse plasmatum : hoc ipsum spirimale fiet, e corpore, ibi aliquid operantesDeumpromereamur.
per spiritum. Omnesenitn nos manifeslari oportet ante tribunal
Nam et in hoc, ingemiscitnus,habitalionemno- Clnisii. Pro magnitudinepotentiaesedentis, magni-
stram, qumde cmloest, superinduicupienles.Gemitus tudo tribunalis,et terror judicii aestimandasunt.
bic pro labore accipitur: quia cum gemiiu laboratur, Ul referat unusquisquepropria corporisprout ges-
sicul et partus pro labore ponitur. Ad hoc ergo la- sit, sivebonum, sivemalum. Quia de resurreclionis
boramus, ut illa.superindui mereamur. lempore fecerat mentionem, vult ostendere animam
Si lamen veslili, et non nudi inveniamur.A fide omnia per corpusoperatam,sivebonum, sivemalum.
vel opere pietalis. Veniteadme.benedicti.Et, Disceditea me, maledicti.
Nam et qui sumusin hoc tabernaculo,ingemiscitnus Scienles ergo timorem Domini, hominibussuade-
gtavati: co quod nolumusexspoliari, sed supervestiri. mus : Dco aulem manifeslisv.tnus.Scientes quantus
N:im qui vivi invenienlur, hoc Iaborabunt, ut non metus sit divinijudicii, hominibussuademusut ca- .
cxspolicnlur ab igne cum peccatoribus, cum omnia !D veant : Deo autera manifesiisumus , si non et nos
coeperintelementa consumi : sed ut cum juslis im- formidamus.
mortalilate superindui mereanlur. Spero aulem et in cbnscientiisvestris manifestos
Ut absorbealur,quod morlale esl a vita. Quod.ab- nos esse. Quamvismale vobis suggeslum sit de no-
sorbelur, non apparet cum sit, sicut ferrum si mil- bis": puto tamen quod non recipiat conscienlia ve-
talur in ignem,manente ejus materia totumfil ignis: slra denobisaliudsuspicari,quam novit : nec possit
nam et splendorem , et calorem ipsius ignis : as- aliis magis fidem accommodare,quam sihi.
sumit. Non itcrutncommendamusnosvobis.Quiasuperius
"
Qui aulem efficitnds in hoc ipsum Deus. Dtim hoc dixeral : Incipimusnosmelipsoscommendare.
dicit facere, ne cui impossibilevideretur. Scd occasionemdamus vobis gloriandi pro nobis.
Qui dedit nobis pignusspiriius. Qui nobisdedit pi- Conlra pseudoapostolos,qui primum per detractio-
gnus spirilus, ut sciamus, quia letnplum sui spiritus nem odium eis volebanlinserere : ut eis fidesfacilius
perire non palitur. haherelur.
Audentesigilursemper,et scientes,Ideo hoc attde- Ui habcatisad eos, qui in facieglerianlur, et non
7SS COMMENTARIUS IN EPISTOLAMII AD COR. CAP. VI. 786
in corde. UHiabeatis ad eos, qui in carnalibus, et A Omnia autem ex Deo. Quia etiam prsecepta inno-
in visibilibus, el non in conscienliis gloriantur. Quid vata sunt : tamen et nova et vetera ab uno Deo pro
respondere potesiis contra ea, quse de nostra obtre- diversitate' temporumsuntdispensala.
ctatione confingunt, ufetiam sui cordis testimonio Qui nosreconciliavitsibi. Quia peccandofueramus
revincatur. ab eo aversi.
Sive enimmente excedimusDeo. Si, inquit, sensu Per Christum. Per Christi doclrinara pariter, et
proprio recta pervertimus in vitia, ipsi aDeo exci- exemplum.
dimus, atque alienamurab eo. Si autem integre sen- - Et dedit riobis ministerium reconciliationis.Ut' et
timus et sobrii, vobissufficitnoslra praedicatio.Di- nos alios reconciliare possimus.
cebat enim de illis, si eorum esset meraoriaeoram Quoniamquidem Deus erat in Christo, miindum
Deo, numquam talia paterenlur. Quidam aliler di- reconcilianssibi. Tribus modis inesse Deum legi-
cunt. Sive in exstasi sumus, Deo : sivenostro sensu mus : Secundum infinilatem omni creaturse, sicut
loquimur, vobis. „ - ipsedicitper Prophetam. Nonne ccelumeUerram
Sivesobrii sumus, vobis.Sive abstinentes, propter ego impleo? Secundum sanctificationem, et pecu-
vos. liarem inhabitationem in sanctis : j"uxtaillud : Et
CharitasenitnChristiurgel nos. Necesseest nobis, B inhabitabo in illis. Secundum plenitudinem divini-
vel aliquatenusvicem ejus rependere charitali, id tatis in Christo, dicente alibi Apostolo : Quia in ipso
est, ut pro ejus corpore patiamur, qui mori pro no- habitat omnis pleniludo divinitatis corporaliler :
bis morte dignatus est. mundum reeoncilians sibi.
JEslimantes hoc, quoniam si unus pro omnibus Non reputans illis delicta ipsorum. Hoc est', per
mortuusest: ergo omnesmortui sunl. Et pro omnibus solam fidem cognoscens.
morluusest Ckrislus.Solus inventus est, qui ut im- El posuit in nobis verbum reconcitiationis. Pro
maculata hostia pro omnibus, qui erant in peccalis Chrisioergo legationefungimur. Ut pro Christo hos
moriui, offerrelur. reconciliemus homines Deo , cujus Chrisli vice,'
Ut et qui vivunt,jam non sibi vivant. Ei debemus legati sumus Dei. <
vilam noslram, qni illam in omnibussua morte ser- TamquamDeo exhortanteper nos. Id est, non ex
vavit. Si quis ergo suam potius quam Dei volunta- nobis loquimur, sed ex Deo.
tem facil : sibi vivit, non illi. Unde ipse Dominus Obsecramuspro Chrislo, recoriciliaminiDeo. Quod
ait: Si quis vult post me venire, abneget semet- dicit, hoc est: non, inquit, nos pro Chrislo depre-
ipsum sibi, etc. camur, sed propler id quod pro nobis passus est:
Sed ei quipro ipsis mortuus est, el resurrexit. Pro-1C ut credentes in ipsum, reconciliemini Deo, hoc est,
pter calumniam, semper morlis resurrectionem ad- vice Chrisli.
jungit. De abolitione veterum, ei renovalione crea- Eum qui non noveratpeccatum,pro nobispeccatum
lurae,et reconcilialionenoslraad DeumperDominum fecit. Secundum illud i Christus qui absque peccalo .
nostritm Jesum Christum. erat, pro nobis dicitur factus peccatum , quia pro
Itaque nos ex hocneminemnovimussecundumcar-. peccalis nostris mortuus est: Pater pro nobis Chri-
riem. Idest, carnalilercircumcisum, et carnales coe- stum, qui peccalum nesciebat, peccalum fecit: hoc
remonias servanlem, et nullius veterum imitamur esl, sicut hostia pro peccato oblata, peccatum voca-
exemplum. batur in Lege|(ut in Levilico scriplum est: Et im-
Et si cognovimussecundumcarnem Chrislum, sed ponet manum super capul peccati sui), ila et Chri-
nunc jam non novimus.Cognovimus, inquit, secun- stus pro peccatis noslris oblaius, peccali nomen
dum carnem Chrisluni: quando maledictum factus, accepit.
patibulum crucis pro nostra salute suscepit. Nune Utnos efficeremurjuslilia Dei in ipso. Non noslra,
autem non ila cognoscimus: non enim est jam pas- necuobis.
surus pro nobis, qui semel pro omriibus et mortuus CAPUTVI.
est, el resurrexit. Aliter : Et si cognovimus Chri- -D Adjuvantesaulem exhortamur. Verbo vos adju-
stum, cum adhuc essemus secundumcarnem : sed vantes.
nunc jam non novimus. Quiaeis exempla velerum Ne in vacuum graliam Dei recipiatis. In vacuum
proponebat : ail Christum carnaliler circumcisum, gratiam Dei recipit, qui in novo Testamenlo non'
cum Jodseis omnia celebrasse. Sed nune jam ista novus est: hoc est, nihil in illo profieit.
non novimus : quia postresurreclionem ejus, no- Ail enim: Temporedcceptoexaudivi te, et in die
vnm est Testamenlum. Aliter ': Qui infirmi sunt, salutis adjuvi te. Acceptumtempus ad exaudiendum,
carnaliter credunt Christo : perfecti vero intelli- et ad salutem miserandum, in hac vita praesentiesi,
gunt, jam post resurreclionem nihil"imbecillifatisin sicut ait Salvator : Anibulate, dum lucem habeiis,
eo esse carnalis. ne vos tenebroe comprehendant.
'Si qua ergo in Christo nova creatura, veleratrans- Ecce nunc tempus acceptabile.Sicut alibi : Dum
ierunl: eccefacla sunl omnianova. Si quis credil in tempus habemus, ait, operemur quod bonum • est.
Chrislo,novaestcreatura: intelligensvetera suotem- Dies autem ideo dicitur hsec vila, quia" ad operan-
pore fuissedisjuncla,et amodonoyo more vivendum. dum est apta : el concludilur nocte judicii: qus
787 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 788
dies lenebroeernnt peccatoribus, non hix, in qua SLnon debemus aliis magis fidem accoinmodare;qiiam
jam nemo poterit operari. iEstali quoqtte assirnila- nobis.
tur hoc tempus : in cnjiis comparatione, formieadi- Sicut qui ignoii, et -coyniti. Ignoti perfidis et in-
citur Iiiemem sperare Veniuram. - graiis, et cogniti a fidelibiiset justis,
Ecce tiunc dies salutis. Modosolam possumus in- Quasimorientes,et eccevivimus.Hoc est, usque ad
venire salulem >.quia juxta Prophctae teslimonium, morlem pervenientes ":sicut qnando lapidatus esl,
in inferno nemo confilebilur. et mortuus aestimatussurgens docebat in Lysiris.
Neminidanles ullam offensidnem,ut non vituperc- Ut caitigati, et non mortificati.Casiiganscastigavit
tur ministerium nostrum. Nemo a ribstro offeridatur me Doininus, et morti non tradidit me.
exemplo : ne non tam nosirum vitiuiri putelur esse, QuosiIristes, semperautem gaudenles.Tristes se-
quam legiss veritate vullus : corde vero etiam in tribulatione
Sed in onmibus.Non in aliquantis; : gnudentes.
Exhibeamus nosmetipsos. Omnes aulem hujus Sicut egenles, multos autem locvpletanles:In lioc
causaein nostra sunt potestate. ipso qtio nobis egeinus, aliis abuiidamus : dum per
Sicut Dei ministfos. Dei ministri Deum debenl nos eleemosynaefiunt: sive terrenis egentes, alios
(prout possibiie est) imiiari, ut ex actu cog<ioscan-B bonis coelestibusfacimuslocupleies. Siiiiulatlenden-
lur Dei esse cullores. Unde alibi ait : Poriate Deum dum, quomodoomnia quasi pati se dicil, non lamen
in eorpore vestro-. Sicul ille se ab onimbus paiitur pati : ut ostendat ista esse quasi imaglnes passio-
blasphemari, et tamen iii proesenti '
vita ingralis .num, ad comparaiionem prsemiisempiterni.
etinnr sua beneficianon denegal. Tamquamnihil habentes,et omniapossidenies.Sic-
In mtilla palientia, in iribuluiwnibus.Qmni' loesio, ut aifSalomoh: Ejus qui fidelis est, est tolus mun-
triifulalioesl.' dns divitiarum. Nam excepto, qtiod onmia nostra
- In necessitalibus.Omne quod necesseest, feramuSj Dei sunl, nemo plus habet-, quam (|tii nullius indi-
ut necesse est. get. Ille vero nihil eget, qui prseter necessaria nihil
Jn angustiis. Angustia est omnis egentia. requirit. De separatione fideliumab infidelibus : et
; ln plagisi in carceribus, in sediiionibus,in labori- quod oranessancti templum sint Dei.
bus. Manuum, vel diseursmim. Os nostrum patei ad vos, o. Corinthii, cor nosirum
; In vigiliis. Non minus mentis, quam corporis. dilutalutxiest. Ita sumus vestro profeetu.jirovocnii,
In jejuniis. Nolandumjejunia cum viitutibus nu- ultacere penitus non possimus.Profectus, enim di-
merari. scipuli,aperit os magisiri. Et cor dilatai alque am-
In castitate. Illa est vera caslitas, quse nec menle -I plificat, id esi, facit sensihus abundaie. Sicut de S;t-
polluitur. lomone scriptum est : Quia dedit illi Deus latiludi-
ln scienlia. Notandumquod scientia inler species nem cordis, sicut arenam maris. .
virlulum. Non angusliaminiin nobis: angusiiaminiautem in
In longanimitale.Id est, suslinentia longa. visceribusvestris.Non ex nobis, sermonis anguslia :
In suavilale.Utnulii verhis nostris amariiudinem sed quia validiorem vos non potestis audire doctii-
generemus :et dicalur de nobis ; Faupes ejus dul- nam, ideo ex vobis eausa procedit angusliae.-
cedines, et totuin desiderjum. Eamdemautem habentesremunerationem.Si eum-
- In spiritu sancto. Dumdignum ei nos hahitaculum dem suslinueriiis lahorem. Aul certe si tanluin,
proeparamus. quantum dicere possumus, capialis.
In charitale npn fic.ta.Omnia quse nobis volumus Tamquamfiliis dico, dilatamini et vos. Quasi (ilii
facere, aliis faciamus : ut non diligamus verbo, sed nico exemplo dilalamini', ut majora recipiatis. Sive
veritale.' " ' sacerdotes iu doctrina exemplo suo prseeipitdil«-
opereel
In verboveritalis.Id est, in verbo Ciiristi: si aple lari.
proferatur et vere, ne fiat de veritate mendacium. Noiile jugum ducere cum infidelibus. Noliie illis
In virtute Dei. Per arma juslilim. In virtute Dei, . J conjungi, vel srquari : quia jugum simul non ira-
sive lcgis, conlra diabolumdimicemus. hunt, nisi pares i id est, nolile pseudoapostolisso-
A dextris eta.sinistris.Nec prosperis elevemur, ciari, vel bis qui in idoiio recumbebant.
'necfrarigamur adversis. Qumenim participaliojuslitim, cnin iniquiiate, aut
Per gloriam et ignobilitatem. Gloriam virlutum, qum societas luci ad tenebras? Nulla, sieut nec ctmi
et ignObilitatemeareeris. tenebris luci. Simul ostendit neminem posse esse
et : valde contraria exempla pro-
Per infamiamet bonam famam : ul seduclores, m j'ustum injustum
veraces.Ab aliis, ul veraces laudamrir : ul seducto- ponens.- Qnmaiilem cottventioChristi ad Belial? Aut qum
res ab aliis infamamur : sicut et ipse Salvatorappel-
pars fideli cutn infideli. Penims illi non pofest con-
lalus est a Judaeis seductor. Quse omiiia seqtialiter venire. In Belialauiem diabolum, sive Antichristnm
ferimns,-ne exlollant nos laudanles , nec dejiciant in vocabuloidoli nominavii.
detrahenles :quianecesse estutramque partem ali- Qui autemconsensustemplo Dei, cumidolis? Vos
quando memiri. Unde ad «onscientiam yedeuntes, et}imestis temptumDei vivi. Idola jpsos homines dt-
789 COMMENTARIUS INEPISTOLAM II &B COR.CAP. VII. e_ 750
cit, qui idola colunt: quia templa sunl daefnonum.,A Namet cumvenissemusin Macedoniafn,nuUamre-
sicul justi templum Dei sunt. r qttiemhabuil caro nostra. Ostendere iliis vult quan-
Sicui dicil Deus: Quoniaminhabitaboin illis. Cum. tam pressuram magniludogaudii superariti
- Sed omnemtribulalionempassi sumus.Nullumge-
jibique sit Deus , tamen in illis proprie habitare se
dicit: qui ejus graiia perfruuntur, qui muitdum ei nus tribulationis experli non sumus.
.prsep3rant sui cordis hospitium. F-oris pugnm,inlus limores.Phgnae conlra infide-
El inambulabointer eos. Omncseoruin sensus obr les, el limor de fratribus falsis : sive, timebamus ne
tinebo, vel percurram. •- ' scaudalizarentur infirmi.
Et ero illorum Deus. Deus enirn natura omniiim Sedqui consolalurhumiles,eonsolatusesinosDeus.
_est, voluntate paucorum : non enim est Deus mor- Hoc esi humiliatos passionibus et afflictos.
tuortim, sed vivprnm. InadvenluTiti.Nonsolumauletninadvenluejus, sed
Et ipsi erunt mihi populus. Qui volunlate. servi .eliam in consolaiione.Non soluin' quia desideratns
sunt, non natura lantum. advenit,'Sed etiam uuia illa nuniiavit, prOpter qtiae
Propter quod exite de medioeofum, el separamini, ejus maxime exspectabamus advenium.
dicit Dominus. Aciu, vel conversatione, vel fnmjlia- Inqua cotisolatusesthi vobis.Post luct.um quera
ritale : non loco. jBpro vobis nobiscum babebat.
Et immundumnon teiigeritis. Omnis qiji peccat, Referetisnobis desideriumveslrum,vestrumflelum-
Immundus enim apud Deum omnis iniquus. Pro nostra eontristatione, et quorumdam peccatis.
Et ego rcciptamvos. Si vos illi ejecerint. Vestram amiulationem pro me. Quia vice mea
Et ero vobisin palrem, et tios erilis mihi in filios, .aemulaticstis Dei aemulatSonepeccantes. Sive tri- .
et filias. Si vos parentes abdicaverinl infideles, m.e plex estaemulalio : aulimilationis, aut invidiae,aut
patrem habebitis sempiternum. de qua agitur in praesenti.
' Dicit Dominus omnipotens.Addidit, -omnipotens, Ita ut magis gauderem. Quia non modo correxi-
ne cui impossibile videretur. stis vos, sed etiam amplius prqfecistis.
CAPUT VII. Quoniamel si coturistavivos in Epislolq , non me
Has ergo habentespromissinnes,charissimi.Tantas pmnil.et.El si pamilerelvidens,quod Episloia ilia, eisi
ettales proniissioneshabentibus, quantostudio mun- ad horamvosconlrislavil,nunc gaudeo : nonquiacon-
danda est domus lalem bospitem receptura? et De.i tristaii eslis, sed guia contrislaii estis $d jimnitenliqm.
filii, quomodo debenl patrem in oumibus juslifiae Elsirne poenituisset,eo quod vos dtirjus corrjpuerim,:
operibus imitari. lamen vesler facit profectus, ut non me poeniteat;'
Mundemusnos ab omni inquinamenlo-carnisel spi- C quasi si 4ical medieus , eiiam si doluissel miiii tam
ritus. Inquinatnentum carnis esl, quod per earnem aro!%ntime usum esse caulerio: sed nuncgaqdco,,
admittilur. Splriius vero, quod sola cogilatione pec- nqn quia doluistis, sed' quia dqlor ille vobis profuit
catur. ad salutem. . . ,
Perficientessanclificationem-.Tunc erlt perfecla f Conirislatienim esiis secundum Deum.'Npn-secun-
saneiificatio,si utrague munda serveniur. dum saeculum. . -
In limorepei.Hun inlaude hominum, vel limore. Ut in nullo detrimentumpaliamini ex nobis. Aut
Gapite nos. Neminemtmsimus.Accipite quod dici- nostra negligenlia : aut, ut venientes aliquem v.e-
mgs;sive quod vivimus, ut exemplum nostrum (e- slrum damnafemtis.
neatisj ^ Qum eriimsecundumDeum trislitia est,- pmnitet}-
Neminemcorrupiinus.Maladoclrina. tiam in salulem slabilem operatur. Est enim pceni-
Neminemcix.cumvenimus. Ut ejus aliquid tollere- tentia diabolica,- adversa saluti: si quis de bouo
mus. opere poeniteat. Stalnlem operatur, stabilem salu-
Non ad condemnalionem vestramdico. Prmdiximits tem, sive permaneniem poenitentiam.De propitiatu
enim, quod in cordibus nostris gstis ad commorien- enim .peccalorum, non debemus esse sine melu.
dum, et ad convivendutn.~Nonmc excusando, vos la- D - Smculiauletn trhlilia morlemoperalur. Safculitri-
les expono : non enim possum de vobis hoc senii- stitia est, aut de amissis rebus propriis, aut de alie- -
re quos diligo, ut superius commemoravi. nisflon invasis dolere, vel de alterius felicitate tor-
Multatnihi fiducia ett apud vos.Multammihi fidu- -queri. Secundum Deumvero tristitia est, s.ivesua,
ciam dedislis loquendi: qtiia in omnibus obedistis, sive aliena lugere commissa.
sive quia multum me a vobis diligi non ignoro. Ecce enini.hoc ipsum secunduin Deumeontrislari
Mulia mihi glorialio pro vobis. Apud alias Eccl.e-
«uos,quantam iri wbbis operalur solliciludinem?_Hoc
sias, de vestra emendalione mijii applaudo; jpsum quod modo factum est, potest ws docere;
Replelussum consolatione.Ppst multam tristitiam. sit
Sive sermo mihi suppeditat "consolalionem, vestrc quid inler utramque tristiliam.
Sed defensione\tu-Qm&~\m habenl, scd excusatio-
pfovocaius esemplo et profectu.
Superabundogaudio,in pmni tribulatione vestra nem : in Grsecoaiitem «7ro).o^iKv: id est, salisfactio-
In omni tribulalioneveslratantum gapdeo, ul pbii nem praeceptiscilicet dicit, Quidam.dicunt, IiocIocOj
vjscar omnium pressurarum. sed pfsepositioneniin J!-alino.essesuperfluam. Apud
791 S. HIERONYMIOPERUUMANTISSA. 792
Groecos vero conseqitenliam structuree esse ser-^k ad rcenitenliam et eleemosynamprovocat, ut non
monis. pularent sibi grave, quod pauperiores videantjam
Sed indignalionem.Contra peccantcs, non negli- fecisse.
gentiam. Et quod in tnulto experitnentoIribulaftontsabun-
Sed timorem.TimoreiiiDomini, non securitatem. danlia gaudii ipsorumfuit. Tunc maxime gaudenl,
Sed desiderium.Non fastidium , sed desiderium quando fuerint nibulati, scientes Apostolos conlu-
nostrum. meliamin consiliopassospro nomineChristi, publica
Sed mmulationem.Contra peceantes, ne ulira pec- Iselitia fuisse gavisos.
carent : non remissionem. , Et gllissimapauperias eorum abundavil in divitias
Sed vindiclam.Nonveniam nocivam , sed vindi- simplicitaliseorum. Multuni quidem in terrena facul-
clam salutarem. tate sunl pauperes: sed in magna simplicitate stint
In omnibusexhibuislisvosinconiaminatosessene- divites : plus cupientes dare quam habcnt. Ac pro-
gotio. Probastis vosimmunes aculpa : conlaminatus pterea Deus animum magis probat , quam quod"
enim auctorilatem non habet vindicandi. dextera porrigii; quienim quantum polest facil, lo-
Igitur etsi scripsi vobis, nonpropter eum qui fecit tum fecif. Similiter dives et pauper, quamvis dives
injuriam, nec propter eum qui passus esl. Non pro- B ] amplius dare videatur.
pter cum , qui patri fecit injuriam tantum , nec Quia sccjundumvirlutem teslimoniumillis reddo,
propter ipsum solummodo,patrem scripsi. Polest et et supra virtutemvoluntariifuerunt. Verbis proeposle-
ita dici: Non propter eunf, qui ejeclus est, seripsl: ris hoc dicit Tesiimoniumillis reddo, quod secun-
neque enim per me hoecsola emendata, vel correpta dum vires facienles , supra virlutem volunlarii fue-
est caiisa. runt.
Sed ad manifestandamrsollicitudinem nostram, Cummulla exkortalioneobsecrantesnos gratiatn el
quamhabemuspro vobiscoram Deo. Ne putetis nos communicationemtninislerii, quod fit in sanctos.
aliquid posse Iatere, dum pro vobis sumus nimia Mullum suadenlesnos , rogaverunt, ut gratanter,'
eura solliciii. quoeofferebant, suscipefemus in ministerium san-
Ideo quoqueconsolalisumus. Quia vos castos pro- ctorum.
batis esse in negotio. Et non sicul speravimus: sed semelipsosdederunt
In consolationeautem nostra abundantius magis primumDomino, deinde nobis. Ampliusquamspera-
gavisi sumussuper gaudio Tili: quia refectusest spi- bamus fecerunt, non contenii suadare, sedseipsos
ritus ejus ab omnibus vobis. In hoc aulem amplius primo Domino tradiderunt, deinde nobis; hoc est,
gratulati sumus : quod ita a vobis Titi spiritus est' C Deusvidet voluntatem eorum , nos effectum.
refeclus, ul numquam de ej"usmenle possiiis rece- Per voluiitalemDei. Non ut nobis placerenl sine
dere. Profeclus quippe discipulorumspiritualia gau- Doriiinivolunlate.
dia sunt magistrorum. Ilautrogaremus Tilum : ut quemadmodumcmpit,
' Et si
quid apud illum devobisglorialus sum. Qnast 'el perficialin vobiseliam graliam islam. lllorum de-
perilus medicusagit qui vulnus jam prope sanatum, votioneacceusisumus mittere eum ad vos : ut do-
Tilandisunctionibus fovet, ut faciliiiscauterii ustura ctrina et disf osilione sua, etiam hoc in vobis perfi-
sanetur; ciat, ne quid mirjuscoeierisbabeatis.De collaudalione
Non confusussum, sed sicul omnia vobis in veri- Corinthion.m dt sequalitate, prout quisque habuit,
tate locutisutnus. Confusionemnon habet gloria de et de miristjrio quod fil in sanctos, agit.
profectu. Sed shii.in omnibusabundatis fide, ei sermone, el
Ita et glorialionostra, qum fuit ad Titum, veritas scientia , et in omni sollicitudine,insuperet ckaritate
facta est.Derebus juslis, non vanitalis, sed veritalis veslra!a nos. Nota cum fide scieniiam esse lauda-
estgloriatio. bilem.
Et viscera ejus abundanliusin vobissunt : remi- Ut et in hac gratia abundelis.Ne cumin aliisvin-
niscenlis omnium vestrum obedienliam. Omnia vos D catis, in hoc ab aliis supereniini.
affectuum ejus membra dcsideranl; ut oculi prse- Non quasiimperansdico: sed per aliorumsollici-
senliam, aures sermouem, os colloquiuinexspeclet. ludinem, etiam vestrm charitalis ingenium bonum
Quomodocum timore el tremore exccpistisillum. comprobans.Non impero , nec exigo, sed consilitim
Obedienliamfidelem descripsit: qui enim ex ehari- do : ut sicut in mullis formam aliis praebetis: ita et
late obedit, timel consiris*tarequem diligit. in isto opere faciatis. Esl enim vobis sic ingenita
Gaudeo, quod in otnnibusconfidoin vobis.Fecistis pielas, ut ab aliis eamdiscere minime egealis.
me gaudere : quia de obedientia vestra numquam Scitis enim graliam Domininoslri Jesu Chrisli:
potui hoesitare, et de ministerio in sanctos. quoniam propter vos egenus faclus est, cumesset
dives: ut illius inopia vosdivitesesselis, et consilium
CAPUT VIII.
in hocdo. Hoc enim vobis uiile est. Non ignoralis
Notam autem faciamusvobis, fralres, gratiam Dei, Dei Filium propter vos pauperem factum , qui uni-
qum data est in EcclesiisMacedonim.Causaminchoat versorum erat conditor et Dominus, ul ejus exem-
de collectis, et exemplo Ecclesiarutn illarum , eos plo bonis cojlestibus ditaremini. Si ergo ille proptcr
795 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMII AD COR.CAP. IX. 1U
vos temporalia universa contempsit, quanto magis A_coffl.es peregrinationisnoslrm, in hanc gratiam , qum
vos dare debelis parva, non vestra , immo sua ei - ministratur a nobis. Testimonio Ecclesiarum ido-
reddere. Ipsi enim datur, quidquid ejus causa por- neum eum et probalum fuisse demonstrat.
rigitur. Simul el contra Photinum facit, quod prius- Ad Domini gloriam, el destinatamvolunlalem110-
quam pauper fieret Christus, dives eral : quia stram.-Proposilam, sive paratam.
habitabat in Patre. Devitanteshoc, ne quis nos viluperetin hac plenilu-
Quinon solumfacere, sed et veilecmpistisab anno dine, qumminisiratura nobisin Dominigloriam. Ne
priore. Oslendit quosdamposse facere non volentes: quis dicat, quomodo Chrislus legemimplevit : cum
ctim aut importunitaspetentis , aut aucloritas proe- videamus Ghristianos', nonfantam eleemosynam
cipieniis exigeret. facere, quantam fieri in lege proeceptumest?
Nunc vero et facto perficile, ul quemadmodum Providemusenim bona, non sotum coramDeo, sed
promplusest animusvolunlalis: ita sit et perficiendi, etiam coram hominibus.Nihil enim 'propler huma-
ex eo quod habelis. Quodvoluntarie incepistis, ira- nain gloriam facimus, sed lamen nolumus , ut per
plete. Omnisenim boni operis finis est expetendus. nos aliquis scandalum.meritopatiaiur: sedut omnes
Quia sicut faclum inviti, acceptum non est: ita vo- videntes bpera noslra bona, magniCccnt Palrem
lunlas infructuosaest, habentibus cam sine facto. B noslrum.
Si enimvolunlas prompla est: secundumid quod Misimusautemcumiltis et fratremnoslrum. Quidam
habet, accepla est, non secundwnid quod non habet. - hoc de Apollo asserunt dictum.
Ne putetis me aliquem supra vires cogere , aut lan- Quem probavimnsin multis smpe sollicilum esse.
lum in hac causa a paupere quantum a divite expe- Testimoniumilli dat, ut facilius audiatur.
tere. Omnessequalilerdabunt; si unusquisque tan- .Nunc aulemtnultosollicilioremconfidenliamullajn
lum dederit, quantum potest, non secundum quod vos. Mulionunc sollicitiorem cbmprobamus eum ,
nonhahet. Hocet Tobias dicebat ad filium : Prout propier vos : quia vestra" obedientia provocatur,
habueris, fili, fac eleemosynam. sive quia adj'ulia Tito, sive quia per seipsum com-
Non enimul aliissilremissio ,' vobisautem tribula- probavit.
lio : sedex mqualilatein prmsenlitenipore. Non dico Sivepro Tito, qui est sociusmeus, et in vobisadju-
utvobisnihil serveiis , sed qtiod quidem ulrique tor, sive fratres ttostri , ApostoliEcclesiarumgloria
sufficiat. Christi. Quod dicil, hoc est: Tarii Titi cau^a, qui
Vestra abundanlia illorum inopiam suppleat, ut eorum obedieniiamcollaudaverat,,quam eorum qui
illorumabundantiaveslrm inopimsil supplemenlum: adipsum fueranlparilerdestinati:ita se exhiberent,
~itfiat mqualilas: sicut scriplumest. Dateillis carna- C ut etcharitalis sinceriiatem et apbstolicsepro ipsis
lia, ut et illi vacantes, possint vobis reddere spiri- glorioeveritatera , in conspeclu omnium comproba'-
lualia. Isti enim duogradus, sine alterutro esse non rent.
possunt: jam enim ille perfeetus non erit de carna- Ostensionemergo, qua est chariialisvestrmet nostrm
libtiseogilando,quamvismisericors, cum non habet, glorim,pro vobisin illos oslendiiein faciem Ecclesia-
cui dare, vel quomododare docealur. rum : Ut videant verum esse, quod dicitur in omni-
Qui mullum habuit, non abundavil: el qui modi- bus Ecclesiis de vestro profectu. Sive aliter, ostenr
cum, nonminoravit.De manna hoc dicitur, quod ac- dite charitatem vestram de qua coram omnibus Ec-
cepit populus in deserto, cujusexemplo docemur, clesiis gloriamur.
quod omnis superabundanliageneretvermes. Simul CAPUTix.
etostenditur,quaeDeus dat, omnibus sequalia esse Nam de ministerio, quod fil in sanctos, ex abun-
dcbere. Et propter hujus teslimonii auetorilatem, danti est mihi scribere vobis. Scio enhn promptum
vnlt nobis Aposlolusprsesentia omnia esse commu- animum veslrum, pro quo de vobisglorior apud Ma-
nia, ut et perfecti doctrinam non abscondant, et qedones.Mutare videtur, sanctos, hic sensum :'et
habeiites subsiantiam mundi, non denegent eis ideo quidam dicunl eum superius delaicis dixisse :
vicimn. Dignusest enim operarius cibo suo. D hic vero de sacerdotibus sanctis. -Aliivero aiunl eum
Gralias auletn ago Deo, qui dedil eamdem sollici- de eleemosynishucusque jractasse, modo autem de
ludincmpro vobisin cordeTili: quoniam exlwrtatio- ministerio verbi commonere: quod sanctificatis per
nem quidemsuscepit, sed cum sollicilior esset, sua baptisjnum exhibetur. Hicveroduo sensus usquead
voluniateprofeciusesiad vos. Gratia .quidem exhor- finem causoediligenler ulrique sunt eolligendi.
tationis, el volunlale propria festinavit, ul merce- Quoniam el Achaia parata esl ab anno prmterilo.
dem haberet, non invitus, quasi ei sic credita dis- Tola provincia, cujus caput estis, per uos ad hoc
pensatio. minislerium provocata est.
Misimusaiitemcum illo fratrem noslrum, ciijus = Et yestrammulalioprovocavitpluritnos.Hic oemula-
laus esl in Evangelio per omnesEcclesias. Hoc de tio pro imitatione ponilur.
Luca intelligitur : quia.Iaudem in Evangelio con- Misimusautemfralres, ut ne quodgtoriqmurde vo-
scribendo videlur ,habere prse, cocteris; qui etiam bis, evacueturin hac parie. Superius memoratur: Qui
Actus Apostolornmprseter Evangelia scripsit. YOScommoneanl ne aliter inveniant: in parle do-
Non solum autcm, sed el ordinalus cst ab Ecclesiis ctrinoe,sive ministerii, quam putabam,
79S S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA, 7S6
Ut quetnadmodumdixi: Parali silis : ne cum vene-1A referas : Qui dedit officiumdocemli, prastabit et
rint Macedonesmecum, el invenerint vos imparalos, escam lihi: modo ad hoe solum vacare velis. .
erubescamusnos, ul non dicamusvos, in hac substan- Et multiplicabit semen veslrum. Humilitalis, vel
tia. Si nos erubuerimus, quasi falso glorianles : sermonis.
quanto magis vos et pro vestra negligeniia, el pro Ei augebil incremenlafrugumjuslitia; vestrm.Fru-
nostro rubore?Multa enim coufusiocsl, si quis pro gcs justiiiae sunt facultates, cum de eis fit juslitia.
eo, qni eum diligil, erubescal. Cumvero aut iniquecbngreganttir, aut ad avariiiam,
Neccssariumergo exisiimavirogarefralres, ul prm- yel superbiam possidcntur, fruges iriiqiiiiatjs fiunt.
vcniantud vos, el prmparenlrepromhsambenedictio- Pretio enim gravans triiicum, in populo inaledicilur:
nemhanc paratam esse.Sive a benedicendo, sive quia sive fruges jusiiiioe sermones suul Dei. De fruclu
per humanitatem cprum benediclio nascitur Dei. enim labiorum suorum,saiiabiiur sapiens.
Sic quasi benedkiionem,non quasi avatiiiam. Hoc Ul in omnibuslocupleiatiabundetisin omnemsim- ~
autemdico : Qni parce seminat,parce el melct.,Ei qui plicvatem,qumoperalur per nos gratiarum acitonem
seminatin benediclionibus,de benediclionibus et tnelel. Deo. Ot sine discreiione omnibus simpliciter indi-
Unusquisqueprout deslinavilin corde suo, non ex tri- geniibus tribuatis. Non quoerentes,cui, sed quare
stilia, aul necessitale. Benedictioerit si grato animo B 1 detis.
iribuatur. Quoniam ministeriumhujus officiinon solum sup-
Hilarem enim datorem diligit Deus. Avarus autem ptel ea, qum desunl sanctis, sed elian abundat, per
hilaritcr dare non novit. In scienlia autem avarus h:ultasgraiiarumactionesinDomino.Y)u]\\ice.m poicsiis
est, qui sensum non vuk implere, quem cospil. Unde habere merccdem : el perfectlonemsanctorum, el
Dominusneminemin via salutare pr.ecepit: hoc est, graliarum in Dominoaciiones. Aliter : Non solum
nulli transltorie verbum aiinuiiiiare salutis. Hoc est docel sanctos, sed Dominogralias agil, qui nostanta
aulem, qui parce seminaf, parce et nieiet. Contra sapientia erudivit.
Jovinlainiin eliam hic locjis facll, ubi ineritorum Per' probalionem mitiisieni hujus, glorificantes
gradus esse monslranlur. Et qui seminat in bene- Deumin obedientiaconfessionhvestrm, in Evangelio
diciionibus, de benedictionibus et meiei. Econtra- Christi. Per hoc ministerium esse probamini Chri-
rio ergo in malediclione seminans, inde el inetet: sliani, magnificantesDeum, per operuni confessio-
sicut scripium est: Non semines mala In sulcis in- nem, sicut econtrario alii faciis negare dicunlur. Ali-
juriaa, et non meles ea septuplum. Uuusquisque ter, perfecte docciis, el oslenditis divinum esse, in
prout deslinavit in corde suo, id est, voliiniarjus, qUoDeum per obedientlammagnificaiis.
non coactus : non ex tristilia, nut ex necessitaie : C ' Et simpUciiatecommunicationisvestrm in illos, ei
hilarem enim datorem diligit Deus, secuudumsa- in omnes,el in ipsorumobsccraiionepro vobis.lu om-
"pienliamSalomonis : Et in omni daio, hilarem fac nessiniplicitertribuentes, sive docenlcs bona, quaa
vultum luum. Si aulem de scientia inielligitur, hjla- communicalis potius quam donatis, cerli"voscum
rem in labore suo vult esse doctorem : sicut de se hiultiplici ea fenore rccepluros. Iloecomnla operalur
alibi dicit. Si enim volens hoc ago, mercedem ha- adminislraliohujusoffieii, quaeeliaminhocabundal.
beo, cl reliqua. Desiderantiumvos, propler eminenlemgraliam Dei
Polens est autem Deus. Sive ne inopiam formida- in vbbis. Quis autem non desiderel lalem propler
rent, sive graiuiium donum sapientiae. gratiam, sive scientioe,sive misericordiae, caeteils
Oinnemgraiiam abundqrefaccrein vobis.Gratiam eininenlem. . ,'
nascentiae, quia uxindepcr tipera vesira Deo graiiaa Gratias ago Deo super incnarrabili dono ejus. Qui
referuntnr. A fructu enim frumenli, vini et olei sui, lantani. nobis gratiam pielaie sua conferre dignatus
muliiplicaii sunt. est. De armis carnalibus et spirilualiiius, et de A-
Ut in omnibusscntper omnemsufficienliamhuben- postolipote:lale, ct dc his qui seipsns commcndare
tes, abundetisinomne opustonum, sicut scriplumesl.~ conanlur.
Iia ul lam cariralium misericordiam, qtiam spiritua- D CAPUTX.
lium, id est, doclrinarum opus bonum pnssitis im- Ipse autem ego Paulus, obsecrovos per mansuetu-,
"
plere, sicut seriptum est f dinem el modesiiam Chrisli. Ea vos mansueludii.e
Dispersit,dedilpauperibus.Sivesensus patiperihus, rogo qua Chrislus, cum se possel de injuribsis ul-
sive subslantia : sicut tuperius ait, Illorum abun- cisci, noluit, ut vel fero se corrigerent.
dantia vestrse inopiaesit supplementum. Qui in facie qttidem humilissuminter vos: absens
Juslitia ejus manelin jnlemum.Hebys lemporali- autem confidoin vobis. Semper sanclorum prassen-
bus aeternajustitia comparatur. lia, per nimiam hnmilitalem, minus intelligentibus
- Qui autemadmiriislral semenseminanii, tt poiest esse contemptui. Absentes vero si necesse
panetn fuerit, confidenier suam indicanl potestatem. Qni
ad tnanducandumprmstabit.Hoc ait: Quod Deus'qui
proeseniessic sunt, quasi nihil possirilhabere virtu-
"velleeis prsestitit, eliam facere perficiat in vobis. tum : si tamen nihil delicti
repererint in subjeelis.
Hoe est, Deus qui tibi dedit unde dispenses, esu- Rogoaulem vos, ne prmsensaudeam.Ita agiie, Jte
rientem minihre patietur. Si autem ad semen verbi mihi necessesit manifeslarevirtutem.
797 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMII AD COR.-CAP. XI. 7f8
- Per eamconfidenliam,qua exislinwrauderein quos- A let illa comminari, quoeimplere non possum, ut de
dam. Nam omuis exislimatio facta' est, sicut est. me jactanl decepiores.
Puto autein quod etego spirilum Dd habeam. Hoc cogitel, qui ejusmodi est :quia qitalessumus
Qui arbiiranlurnos tamquamsecundumcarnemam- verbo.perepislolas,absenies,lales et prmsentesin facto.
buletnus. Qui putant nos nihil amplius cseteris ho- Qui putat hoc, sciat omnia me posse facere, si ne^
miiiibus habere virtutis. cesse sit, quse^promiito.Nam obedientibus per hu-
In carne etiim ambulanles, non lamen secundum miiiialem infirmus : et peccantibus per severitalem
camem militamus.Nam arma mililimnostrm non car- forlis existo.
nalia sunt, sed poleiilia Deo.In corpore videmtirin- Non enimaudemusinserere,qut compararenos qui-
cedere, sed ut Dei minislri spirijualiter militamtis. ' busdamqui seipsoscommendanl.Id est, non debemus
Arma qnippemilitisenoslrsenon iunl facta de ferro, iia Deum contemnere, ut coaequemuraliqnibus, qui
nec manu hominisfabricata sunl, sed potenlia Dei : suis Iaudibns malunt, qtiamDei gratia commendari,
qua plus, vel verbo agas, quam alii homines carna- nec de nobis possumus majorajaclare, quam sumus.
libus armis. Sed et ipsi in nObis nostnelipsostnelienles. Non
Ad deslructionemmunitionumconsilia destruentes. excedimus mensuraenostroelerminos.
Muniunt enim et circuindant doctrinam suam falsi B Et comparantesnosmetipsqsnobis.Non minoribus:
doctores astutiaearguriieniis, quas aereas potestates sicut cumilli nihil sint, Apostolisse non modo sequa-
Apostolus destruil virlule gratioespiritualis : sicut les faciunt, sed eliam anteponunt.
illum magurn vias Domiui perversis disputationibus Nos autem non in immeiisumgloriabintur: 'sed se- .
siibverlentem, Paulus vero crecavit. Iiem cognitio- cundum mensuram-regutm, qua triensusest nobisDeus
nes adversarias,quoeadversus Christum suggerunt, mensurampertingendiusque ad- vos. Non enitn quasi
destrucndas dicil. non pertingentes, ad vos superexlendimusnos. Nihil
El omnemallitudinemextoltentemseadversusscien- supra mensuram humanam faeiinus, sed in aposto^
iiam Dei. Quid tam superbum, quam divinis con- Iatus gratiam, quanlum nobis Dominus.donare di-
trairedoclrinis? gnauis est, per quam vobis, Corinthii, praedicamus,
Etin captivilalemredigentesomneminlellectum,in riec enim hoc usurpaiione fecimus, sed prsecepto.
obsequiumGhrisli. Illps destruimus qui, sub nomine Usquead vos enimpervenimusin EvangelioChrhti.
obseqnii Chrisii, omnein inlellecium senientisecu- Non nostro . ul illi qui praedicandose , s.uumEvan-
'
piuiil caplivare. - gelium faciunt.
El in prompiu habenlesulcisci omnem inobedien- Nonin immensumgloriantesin alienislaboribus.Im-
tiam, cum impleta (uerit vestra obedientia.Parati ad C mcnsumest in alienis laboribns gloriari. Illi aulem
ulciscendum omnem inobetlieiiiiam, cum iniplela semperad fidelesibanl, quisignaminimeqneerebant.
fuerit obedientia. Hoc dicit Apnstolus, modo para- Spem autemhabentes,crescenlisfideiveslrmin vobis
lum se esse ulcisci omneiii inobedientiam, ctim ea magnificarisecundumregutant nosiram. Qui non inu-
quseproecipiunlur,iinpleverint. Item cum jam veslra nera a vohis, sed mercedema Deo veslrsefidei cx-
per nos ohedienliafueril implela, illi non audiunlui-, speclamus.
potesiatcm se vindicandi accepisse a Domino, quia In abundantia : eliamin illa qumullra vos sunt,
menliunltir. evangelixare.Id est, non enim usquc ad vos sufficil
Qum secundumfaciemsunl, videte. Hoc est ab illis pervenire: sed cum vestra fides creverit, alio Irans-
qtii in facie glorianmr, cavete. Tam manifesta est iemus.
rei probatio. nt faeillimasit inlellectu. Sive ab his Npn in aliena regnla in his , -qumprmparata stmt
bypocrilis vobis cavele, qui in preesentiagloriantur. gloriari. Sicutillide prseparatisjam ab aliis impru-
Si quis confidit,Christi se esse, hoc cogilel iterum deniergloriantur.
apud sc : quia sicul el ipseChrisli est, ilq et nos. Ne- Qui guieinglorialur, in Dominoglorielur. Jam glor
nio tam slultus est, qtiam qui se solum Cnristi esse riari in Dominoexhortatur : cujus virtutes in eo ope-
" D raiae sunt.
glorialur.
Nam etsi amplius aliquid glorialus fuero de pole- Non enim qui seipsum commendat, ille probalus ~
slatenostra, quain dedit ndbis Dominusin mdificatio- esl: sedquemDeuscommendal.Seipsumcommendat,
netn.Nam etsi me magis poteslatem a Christo acce- qui ipse laudatse : Hlum vero Dominuscommendat,
pisse dixero, quam cseteros, ut Apostolus-, non qui signorum virtutibus commendatur.
erubescara : qtila verum dico, et rion glofioe, sed
sedificationiscausa compulsushsecfacio. CAPUT XI.
Et non destructionemveslram: non erubescam.Nam Utinamsustineretismodicumquidinsipienlimmem:
illi et usurpatam el in destructionem exeicere cu- sed et supporlaleme. Sustinete me, qui jnultum sus-
piunl poteslatera. tinere consuevistis imprudentiam meam. Ideo insi-
Ul autem non existimer tamquam terrere vos per pientem se dicit : quia illi necesse erat aliqua de se.
Epislolas-.quoniamqmdemEpistoim,iitquiuni,graves dicere, licetvcra : ut ostendal, quam vere insipientes
sunt et fortes : prmsenlia auiem co.poris infitma et suiii, qui falso se Iaudant. Sed et supportate me.
sermo contemptibilis.Hoc ideo dicp, ne quis me pu- jEmulor enimvos,Dei mmulatione.Despondi£nim
799 S. HIERONYMIOPERUM MANTISSA. 800
vns uni viro virginemcaslam exhibere Christo. Id est, SLslaluit, nec negavit, necesse est ut aliquando non
non slimulo livoris inflammor, sed vos tamquara pa- mentitus ita faciam.
ter divina oemulationecuslodio, ut possim vos imma- Quoniam hmcgloriaiio non infringetur in me in re-
culatos Christo conjungere : tanto maj"ore studio gionibusAchaim. Gloriationem , propter Deuin con-
conversalos, quanto meliori estis sponso jungendi. cessam contemnit, prsecipue si iuopiam patiatur,
Timeoautem ne sicul serpens Evam seduxil astutia Quare? Quia non diligo vos: Deus scit. Ipse novit
sua, ita corrumpantur sensus vestri. Serpens Evam, ulrum vos diligam, annon. Immo ideo a vobis non
de Deo menliendo, seduxit : affirmans solam Deum accipio : quia multum vos diligo.
comminatum esse morleiri, nec esse jam illaturum. Quod autem facio , el faciam, ul amputem occasio-
Ita et pseudoapostoli asserebantideo Evangelii proe- nem eorum, qui volunt occasionem:ut in quo glorian-
cepta addita, ut vel sic lex anliqua servarelur: et lur, inveniantur sicut et nos. Hic rcddit causam, qua
eara solam sufficere cusloditam, perquirunl oemula- ipse non acceperit, et adversarii cur docerenl gu-
tores. Jam nunc serpens simililer quosdam seducit, lam , avaritiamque seclarentur, quoerenles perpau-
gehennam propler solum terrorem asserenles nomi- cum adilum invenire lucrandi, ut hic vel panem ac-
nari: quam aut penitus non esse , aul aeternam non ciperet, illi aurum lieenlius exigerent. Ideo tollit
esse affirmant, contra auctoritatem omnium Scri- B occasionem Apostolus, ut in hoc appareant,' qui
pturarum. . propler Deum doeerent, si-a discipulis nihil expe-
Et excidant a simplicitale. Quia Dei verbum sim- terent.
pliciier credere, non est hominum perversorum. Nam ejusmodi pseudoapostolisunt. Dicentes : Heec
Qum est in Christo Jesu. Castus sensus, qui uni dicit Dominus, cuni ipse non miserit eos: et visiones
viro conjungilur Christo : et solius illi semel pro- a corde suo loquuntuf.
missa sufficiunt. - _ Operarii subdoli , transfiguranies se in Apostolos
Nam si is qui venit, alium Chrislnm prmdicat,quem Chrisli. Subdolus est, qui aliud fingit, cum aliud
non prmdicavimus:aut alium spirilum accipilis, quem agit : ut sub contemplatione evangelicoepraedica-
twn accepisth : aut aliud Evangelium, quod non rece- lionis contegat rapacitatem. Tales enim proedica-
-pistis: recte pateremini. Si vobis amplius aliquid gra- tores, ut hominibus placeant, necesse est adulari: ,
tise proedicaretur, quam per nos accepistis , recte ul adulando placeant, et placendo accipiant. Et quse
eos nobis praeponi forsitan pateremini. commendantur dicunt, non ea quaeoedificentaudien-
Exislimo enitn, nikil me minus fecisse. Me minus tem. Plerique eorum non lam pecuniam desiderant,
fecisse istis, qui non nihil sunt, ne puletis. quam honorem : arbitrantes se summis opibus esse
A magnis Aposlolis.Quanlo.magisPetrus et coeteri C ditalos , si ab omnibus collaudentur : sed nec pecu-
preedicant minus aliquid accepisse. nias ideo spernunt, quia non habent, sed quia in
Nam et si imperilus sermone,sed non scienlia. Nam recondilis habent. Veri autem el simplices magislri
sicut isti, qui cum sint scientia imperiti, in sermone Apostolos imitanlur, dicentes : Neque enim fuimus
lumido glorianlur. in sermone adulationis aliquando, uec in occasione
ln omnibus autem manifestus sttm vobis. Ostendit avaritiae, neque quserenles ab omnibus gloriam, ncc
intcgritalem suam , qua per Deum omnia fecerit : a vobis.
cum nec avaritiam, nec gulam, nec gloriain ab eis Et non mirum. Ipse enimSalanas transfigurat se in
aliquando qtnererel. angeluni lucis. Non tam facile somniis, aut aliqui-
Aut numquid peccatumfeci meipsum humilians , ul bus quasi angelis lucis, fides habenda; ne forle
vos exaltemini? Si forte hoc solum peccavi, qui transfiguret se Salanas in angelum lucis, et decipiat
propter vos eliam licita et concessa eontempsi. ac fallat incautos.
Quoniamgratis EvangeliumDei evangelizavivobis. Non ergo est magnum, si ministri ejus transfiguren-
Qui iieqtie panem quolidianum, quem ordinavit Do- tur, velul minhtri juslilim. Non mirum, si minisiri
minus, accepimus. Satanae, avaritise, id est, gloriae causa fingant se
Alias Ecclesias exspoliavi, accipiens stipendium ad D justitiam prsedicare.
ministerium vestrum. Cum vobis proedicarem, mihi Quorum finis eril secundum opera eorum. Mala
Macedones ministrabant. opera maltis finis exspectat.
Et cum esseinapud vos, et egerem : nulli onerosus Ilerum dico, ne quis pulel me insipienlem esse.
fui. Iloc fuit ex veiiiaie, iiifnmitatem portare par- Atioquinvelut insipientemaccipite me : ul el ego mo-
vulorum, ut nec tunc quidem vellet aceiperc cum dicum, quid glorier. Jam superius dixit: Suslinete
egerel. modicum quid insipientiae mese ; et reddiderat ra-
Nam quod mild deerat, suppleverunt fraires , qui tionem, quia zelo Dei eos zelaret: non glorise desl-
venerunt de Macedonia. Qui non occurrebant, ma- derio esset de sealiquid dicturus ; neejus in odium
nibus adorando fratres, quos noverunt falsos nec versi, falsos apostolos sequerenlur. Si ergo insi-
pseudoapostolos susceperant, quin immo vincebant. pientia ej'tis tam sapiens est, quam sapiens erit ipsa
Et in omnibussine onere tnevobisservavi, et servabo. sapienlia? Simul notandum, quia mirum esse non
Quando infirmos vos habueritis. debet si ad tempus falsa doctrina prscvaleat, cujus
Esl verilas Christi in me. Sicut Chrislus semel auctoribus in fine vindicta promitlilur.
801 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMII AD COR. CAP. XII. 802
Quod loquor, noh loquor secundum Deum : sed A\ tidiana solliciludo omniumEcclesiarum. Prseter illa
quasi tti insipientia: in hac subslanlia gtorim. Si hic quoeper mansueludineinleviora esse.videntur.
necessitale populi compulsus, negal se secundum Quis infirmatur, et ego non infirmor? Quis scanda-
Deum glorlari : quid de illis sentiendum est, qui lizalur? et ego non uror ? Non dixit, scandalizof :
sola jactantia gloriantur substantioeglorise?Est enim quia in fide scandalizatur.-Cum inlirmantibus infir-
alia vera subslantia gloriandi. mor : cum pereuntibiis perire me credo :^ic enirii
Quoniam multi glorianluf secundum carnem: et uror tristitia, utanimo ardere me seniiafti.
ego gloriabor. Quoniamin nobililate terreni generis Si gloriari oporlet. Nam si gloriari necesse est, -
gloriari, carnale est. non in his quse ad leetitiam, sed quoead moerorem
- Libenterenim sufferlis
msipienles,cutn sitis ipsi sa- perlinenl,
-
gloriabor.
pientes.Videoenim vos, cum edocli sitis, nulliusmo- Quminfirmitalismemsunt gtoriabor. Manifeste.in-
menti insipientibus facileconsensisse. firniitates suas Aposioltis lentationes quas susline-
Suslinelis.enimsi quis vosin servitutemredigit. Le- •" bat, persecutionesque significat. Item omnes supe-
gis, vel Pharisoeorum, ' qui dominatum iu populum riores necessilates, uno infirmitaiis nomine' defini-
exercebant. - yit, eo quodhumanas imbecillitatesistoepreevaleant.
Si quis devorat, si quis accipit. Convivia, vel mu- Jg - Deus el Paler Dotnini noslri Jesu Chrisli scit,-qui
nera. Si quis accipil pecuniam. esl benediciusin smcuta,qubd nonmentior. Rem quasi
Siquisexlollitur. Judaica superbia, ,vel de scien- difficilem diciurus, quod Judsei contra euni etiam
lia, vel de generis qualitate. principes gentium concilasserit, ante implorat testi-
Si quis in faciemvos cmdit.Si quis etiam prsesentes monium Dei : ne verse hoc j'acianlia. imputaretur,
objurgat. - - - quodadversuseumetiam regna surrexerint, et nihil
. Secundum ignobilitatem dico. Ignobililas enim poluerint pracvalere. Hoecautera idcirco enumerat,
maxima est, si quis filius Dei, de terrena nobilitate ut ostendat quid.inlersit inler veros el falsos apo-
se jactet.'- slolos. -" ;
Quasi nos infirmi fuerimus in hac parte..kb illis Damasciprmpositus~ genlis Areimregis, custodiebat
minus aliquid habeamus. civilqteni Damascenorum,ul m'e comprehenderet.Et
In quo quis audet:ininsipienlia dico. HicseAposto- per fenestramin sporta dimissussum per tnurum, elsic
lis comparat, Iaborum suorum contemplatione. Ilem - effugi tnanus ejus. Prsepositus gentis illius erat, cui
nolandumquod quasi temerarium dixerit, audere. imperabat Areta rex.
- Audeoet '
ego. Possum audere si volo. CAPUTXII.
Hebrmisunt,'el ego. Israelitmsunl, elego. Semen Q ( Si gloriari oportet, non expeditquidem. Non mlhi
Abrabmsunt, et ego. Si in hoc glorianlur : et ego expedit, qui necessilate compellor.
bujus sum gentis. Veniam autem ad visioiteset revelationesDomini.
Minislri Chrisli sunt, et ego. Notaudum quod si Sibi infirmitates, Domluo visiones ascribit." 495
quis deChristi solum ministerio glorietur, non sa- Scio homitiemin Ckristo. Sive humililatis causa de ,
pienter hoc facit. se in allerius persona loquitur : sive de alio : verum
Ul minus sapiensdico, ptus ego. In laboribusplu- potest utrumque consiare. - -- '
rimis : in carceribus abundaniius : in plagis siipra Anle annos qualuordecim: sivein corpore, siveex-
modum: in mortibusfrequenter. A Judmis quinquies ira corpus, nescio,Deus scit, raptum hujuscemodius-
quadragenasuna minus acccpi. Ter virgis cmsussum: que ad tertium cmlum.Quia iterum repetit, ostendit
semeilapidalussum. Quinque vicibus tricenas, el no- aliam fuisse visionem! Yide quanta necessitas fuit,
venas quasi transgfessof legis accepit. Hoccautem ut quod annis qualuordecim celavcrat, prodere co-
in Aclibus Apostolorum non omnia reperiunlur : gerelur.
quia nec-in Epislolis omnia. quse ibi scripta sunt Et scio hujuscemodihominem,sive in corpore, sive
coniitientur. exlra corpus, nescio: Deus scit : quoniani raplus est
Ter naufrugiumfeci: nocle ac die in profundo tna- D ] in paradisum. Ilerando Aposlolus hunc talem'homi-
ris fui. In ullinio periculo, cum navirii in profunda nem, ostendit secundo esse raptura : semel usquead
lempe.late deductam, in hofas fluctu operiri puta- tertium coelum, ubi vidit visiones : et semei in pafa-
remus. disum, ubi revelata sunt ei ineffabiliaverba.
In ilineribusimpe : periculis fluminum, periculis Et audivit arcana verbd,qumnon licel hominiloqui.
ialronum, periculis ex genere, periculis ex yentibus, Sive qusenulli dicere fas est, sive, queeimpossibile
in est humanam enarrare naturam. HoccontraArianos.
periculis incivilate, periculis solitudine,periculisin Pro hujuscemodigloriabor : pro me autem nihil.
in
mari, periculis falsis fralribus. Qui explorare sub-
introierunt nostram libertatem. Visione, vel homine : pro me autem non gloriabor
in mea virtute : quianon esirevelatio mea, sed Dei.
In laboreet mrumna, in vigiliismultis, iri fame el •- Nisi in
infirmilalibus-tneis. Nam et si volueroglo-
sili, et in jejuniis multis. Jn frigoreelnudilate. Fames riari, non ero insipiens: veritalem enim dicam. flic
necessitatis esl, jejtiniura voluntalis. videtur ostendere, cum de alio dicat, eiiamsi di-
Prmlerilta qum exlririsecussunt instaulia mea, aio cat, causam gloriandi haberc nolle. - .:.i„>_„-
£03 . S.BIERQNYMI OPERUMMANTISSA. 804
Parco aitlem, ne qnis me exisiimet supra id quod A , vosdiligens, minus diligar. Quod babeo labore niniio,
videt inmie, aut audit aliquid ex me. Sufficiunt ma- impendo , et plusquam.,possumimpendam.Perfecta
nifrsia, .eliamsi celentur oeenlta. enim dilectio non solum lotum, qtiod habet, gratis
El ne magnitndorevelaliomimextollat me, datus est impendit, sed etiam Ipsa libenter superimpendiiursi
mihistimulus carnis tnem,angelusSatanm. Quaniapu- necesseest.
talis esse, qnas celo, ut merit<imihi, esset stimulus Sed eslo. Ego vostwn gravavi,sed cumess~masiu-
necessarius, qui me liomiuemesse sempermihi de- tus, dolo vos cepi. Numquid per aliquemeorum quos
monslraret. Slimulum camis, angelum Satanae,ten- niisi -ad vos, eircumvenivos? Per omnia se purg.it,
tationes.persecutionum, Apostolus se sustinuisse si- ipsorum semper conscientiam teslem invocans : si-
gnilicat. mui et quomodo se ab iljis possint cavere denion-
Qui me colaphteet. Aut tribulattones suscitando, strans'.
aut dolores. Quidamenimdicunteum frequentcr do- Rogavi Titum, el misi cum illo fratrem. Numquid
lore capitis laborasse. Titusvos chcumvmh? Numquidaliquid vobis absiu-
Propler quod ler Dominum rogavi, ul discederet a lil ad me perferendum?
me. Ei dixil mihi: Sufficil tibi gratia tnea: nam virlus Nonneeodem spiritu ambulavimus?Nonne eisdem
in infirmiiate perficitur. Hic inleltigimus eliam san- B vestigiis?Nonnenno spiritu omriia gerimus?
ctos ignoranter noniiiimquam aliqua inimpetrahilia Olhn pulatis, quod excusemusnos npud vgs, Non
postulasse : siniul eiiam.discimus, quod importuna sicul superius dixi, placemus fiobis: sed ne nobis
peiitio, vel responsurii mereatur, si non merelur cum venerimus uecesse sit acrius vindicare.
etfecium.- CoramDeoin Christoloquimur. Omniaaulem, cha-
Libenler igilur gloriabor in itifirmitatibusmeis: ut rissimi, propter mdificalionemveslram.Quem fallpre
inhabitelin mevirtus Christi. Poslquam eognovipro- inipossibjleest.
desse, quod nocere putabam. Timeoenimne forte cum venero, non quales volo
. Propter quod placeo tnihi in infirmilatibusmeis,in inveniatnvos : el ego inveniara vobisqualemnon vul-
coniumeliis.Non in honorihus. -iis. Tnneo si vos noti invenerp justos,|el ego vpbis
In mcessitatibus.Non in otio, non in divitiis. severus inveniar. Blandimenlisminas jungit.
In persecutionibus,in angustiis pro Christo. Nort Ne forte contentiones,mmulaiiones, animosilales,
pro ciimirie : unde Salvalor docuit, ut sola causa dissensiones,detrapiiones, susurrationes, inflaiiones,
justitire paliamur, Petro similiter id altestanie. sedilionessint inlervos. Ne ilerum cumvenero liumi-
Cumenim infirmor,.tunc potens sum, Maximapo- licl me Deus apud vos. Propler hsec se dicebal seve-
tenlia esl infirraari pro Christo, et magnoediviuae, ^ rissime viudicare. Qnid faceret si nostris leniporihus
indigere. adinveniret, quibus ad comparationem aliorum cri-
Faclus sum insipiens. Insipienlem esse dicit, ali- minum, ista ne putantur quidetn esse peccata?
quem se in laborihus jactare, vel virtulibus. Et tugeam multosex his, qui anle peccaverunt,et
Vos me coegislis.Ego enima vobis debuicoinmen- non egerunl pmnitenliam.Hoc est contra Novatianos
duri. Nihilenimminm.feciab his, qui sunt supra mo- poenitenliaenegatores : si enim luget -poenitenliam
dutn Apostoli.Sedhoc voscoegistis, qui cnm aliisde non agentes, utique de agentibus gaudet.
me satisfacere debeietis, quod nilijl minus fuerim a Super immundilia et fornicatione, et impudicitta,
magiiis.Aposj.oJjs: iterum opus iiabeiis, u,t yos de- quamgesserunt,Impudicitiagravior est fornicalione,
JJUOcommendemiis. quasi inonslruosa turpiiudo: sicut ille fecit, qui uxo-
Tamelsi niliit suni : signa "lamenaposlolatus mei rem patris accepit.
facta siint super vos jn onmi paiientia, in signis, ei CAPUT XIII.
prodigiis, el virlutibus.Egoquidemnihil sum ulhomo: Ecce terlio hoc venio ad vos: in -ore duorum, vel
sed apos.lolaiussua in vobis signa monstravit : boc trium tesliumttabit omneverbum. Secundum legem,
esl, patientiam in moribus', cl prodigia iu signis. conira Manichoeos.
Quid est enitn, quod mhius habuhtis prm cmleris^ Praidixi mim el prmdico,ut prmsensvobis, et nune
Ecclesiis,nisi quod ego ipse non gravavi vos?Donate absens his, qui ante pcccaverunt,et cmlerisomnibus;
miliihanc injuriam. Quibus alii Apostoliproedicave- quoniamsivenero, ilerum non parcam. Qui post do-
runt. D.e iiUegrilateAposioli et severitaie acceptoe cumenla piiorum peccaverint, non ipsis parcam :
poteslatis ,a Bomino, in cos qui poenilenliani nega- quia anlecedentium ruina sequentes debel facere
. .ront, agit. cautiores.
Ecce terlio hoc paraius sum venire ad vos: et non An experitnenlumqumritisejus, qui in me loquilur
ero gravis vobis. Non enimgumroqumvestrasunt, sed Chrislus?An in meChrisium tentatis : tnrum in vo-
vos. Saluicm vestram desidero, non munera. bis valeat vindicare^
Nec enim debpntfilii parentibusthesaurizare, sed Qui in vobisuon infirmalur. Quem non iiififmum,
pgrentesfiliis. Egomagis si haberem; vobis.dare de- sed potenteni esse nec ipsi nescitis.
berem. Sed potetts *st in vobis. Quanto -magis in vobis
Egoautem libentissimeimpendant, el superimpendar carptoribus sui.
ego ipse pro animabusveslris -abundmilius: licei plus Nam ei si crucifixusest ex infirmilale: sedvivitex
SOo COMMENTARIUS 1N EPISTOLAMAD {IALATAS.CAP.,1. , 806
viriuie Da. Quod crucifixus est^ nostroe.est infirmi- ,Anostra vlrttts appareal, sicut Pctri appiruit 5n
talis : quod vivii, suse virlutis. Sapphira el Anania.
Nam et hos infirmi sumusin illo, sed vivemuscum Hoc et bratnus veslram consummaiionem.Ut-vos
eo ex virlute Dei in uodts.NSive,qui nos quasi infir- perfecti silis poleiues.
mos provocalis, invenietis nos vivcre cum Christo Ideo enimhmc absens scribo, ut non prmsensdu-
• in virlute T)ei, cum in TOSvindicare coeperinitis. rius
agam, secundumpotestalem,quam Dominusdedit
Sive'tios in proesenti quidem infirmamur, sed in fu- mitii. Si hon correxeritis vos, durius adhuc acturus
turo cum IIlo, non in-nostra, sed Dei virtute vi-, sum, quam scribendo denunlio.
vemus. ln mdificationem.TJtet vos de eseteroemendetis :
Vostnelipsostentate, si eslisin fide: ipsi vos pro- et alii peccare rormident.
bate. Si in fide eslis, et in iiobis vos cognoseite-: Et non in destructionem.Ad quam sibi- pseudo- ^
date senteiitiam in peccante, el videte sinoii statim, apostoli polestatem usurpant.
cum veslro verbo vindicta procedat. De cmtero,fralres, gaudete, perfecti estote, exhor-
Annon cognoscitisvosmelipsos,qtlia Chfislus Jcsus tatnini. Notandum qiiod loti Ecclesioescribens, dicit
in vobis esi? Nisi forle reprobi estis. Dei virtus, si eos omnes.debere esse perfectos: et qtiod laicos
lamen vos1111111016 reprobavit. B jubet se invicem exhortari.
Spcro autem quodcognoscitis: quia nos nonsumus" Idipsum sapile. Pacem habele: et Deus -pacis et
reprobi. Spero vos sensuros ^jtioinodo nos couver- ditectioniseril vobiscum.Alioquin auetor dissensionis
semur. et odiicontrarius erit vobis, el voscum illo perma-
OramusautemDeutn,ut nihil mali -faciatis: 11011 %l nebilis in- aeternum, si ille hic vobiscummanserit
nos probati purmmus, sednl vos quod bonumest fa" semper. ' - '> -
cialis. Nos duiem ut reprobi simus. Si enim mali Salulale invitem in osculb sanclo. Salutant vos
aliquidfeeeriiis, nos vindicando parebiraus probati: omnessancli.
"" Non honorati, aut diviles.
sed maluimus, nos reprobos videri,'lanlum utvos, Gralia Dominivoslri Jesu Chrisli, et chariidsDei, et
quod bonumest faciatis. comtnunicatio sancli Spiritus. Contra Arianos,-qui
Non possumus enim aliquid adversus verilatemv ideo Palrem majorem esse contendunt : qma ple-
sed pro verilate. Innocenlioe enim nostrae sententia "rnmque priraus nominatur iri ordine.
"obesse non poterit, hisi ei, quipro cerio peccaverit. • Sit cum omnibus vobis. Atnen. Non aliquanlis :
Gaudetnus-enim quoniamnos infirmi snmus, "vos sive quod omnes in his donis velit esse perfectos.
polemes estis. Gaudenius si non sit necesse, ut

IN EPISTOLAM AD GALATAS.

CAPUT PRIMUM! . 1C cunt, neque per Apostoios aiios, ut Aaroii per


Pautus aposlohtsnon ab hominibus,nequeper Jio- Moysen: sed per ipsum Dominum, tit Moyses et
minem.Sicut sacrarjim Scripturarum lestalur auc- omnes Apostoli, vel Propheloe^ sed plerique ab ho-
torilas, neniitiemvenife ad Patrem nisi per Filinm minibus ordinantur, cum indigne favore populi pa-
et Spiriium sanctum : iteni.nemlnem venire ad Fi- lientiam Domini contemnenies,_divino sacerdotio
lium, nisi quem vocaverit Pateret Spirilus sanclus: conira meritum ordinanlur.
iia et hoc loco riianifeste ostendilur, Paulum apo- Sed per Jesum Chfislum. Qui Pelrum et cseteros
stoltimln Jivangelii proedicationem,per Jesum Chri- Aposiblos in rriinisterium apostolaliis elegit.
sium etDeum Patrem vocatumessea sancto Spirilu. Et Deum Patrem. Ostendit unam esse Patfis et
Quemadiiiodumliber Apostolicorum Acluum doeet, Filii operat.ionem.
dioens rMinistranlibusautem illis Domitio, et jeju- Qui suscitavit eum a mdrtuis. Secundum, quod
nantibus, dixit Spirilus sanctus: Segregaie milii mori pottiit, secundum caniem scilicet.
Rarnr.bam,el Sjuluni in opus ad quodassumpsi eos. Et qui tnecumsunt omnesfratres, EcctesiisGatalim.
Item et infra in codem Ioco : Et ipsi quidem mtssi Re sohis indigne fcrre putaretur, .suam coiiculcari
a Spiritu sancto abieriint Seleuciam. Quod autem doclrinam, Apostolus objurgatnrus Galatas propter
hic Jesum Christum primo loco ponit, et ita deintim D conversatioiiem stiam ; non taiuum ex sua pefsona
Palrem, et alibi indifferenler DeumP..lrem antepo- -scribit nd eos, sed ex omnium fratrum, qui in con-
nit, freijuenter etiam Spiritum sancinm : hoc oslen- sortio secinti eranf. quosin Epistola ad Corintbios
dil, quonlamin Palre etFilioet Spifiiu sancto, non • apostolos yocai, dicens : Sive"fralres nostri apo-
onlo, non majorautminor, sed una est glorfa, ea- stoli, Ecclesiam gloriai€lirisli.
demquesubslantia. Quod vero dicii, nequeper ho- Graliavobis. Qula sola esiis fide salvati.
minem, sed per Jesum Chrislnm: hic pei sonam dei- Elpax a DeoPaire nostro,d DominoJesUC/insto.Qua
latis ostendit. Quod autem ait: Qui susciiavit euiri remissis delictisoinnibus, reconciliati fuerant Deo.
a morttiis : assumpli hominis significat iucarnatio- Qui dedit semetipsumpro peccatisnostris. 'Osiendit"
nem. Aliter: Non huraana praisumptione, utllli di- beneficia€hristi, quibus existebant i5igrati,inleg'e
807 S. MERONYMIOPERUMMANTISSA. 808
quee peccaloribus data est, vivere cupienlibus, cum tA deliler pro traditionibus patrum expugnarit Eccle-
illis omnia essent peecala dimissa. siam : ut intelligamus eum non poluisse inde huma-
U.t eriperet nos de prmsenti smculo nequam. Non no cqnsilio, nisi revelationeseparari divina.
quod steculum nequam sit, sed quod mala sint quse Quoniamsupra modumpersequebarEcclesiamDei,
aguntur in sseculo: sicut cp Dominusin Evangelio el expugnabamitlani, et proficiebamin Judaismo su-
dicit: Sufficitdiei malitia sua. Non quia dies mala pra mullos comlaneostneosin generemeo,abundanlius
sit,sed pfopter illa,quse in ejus lemporeagunlur.vel mmulator existens paternarum mearum tradilionum.
bona, vel mala dicilur. Item mala sseculi opera di- Non supra omnes, ne jaclabundus putaretur.
cunltir, quoecoinmilluntur in ipso. Cum aulem placuit ei qui me segregavit ex ulero
Secundutn voluntalemDei et Palris nosiri. Non matris mem. Hic proascientiam Dei, ad dilectionem
secundum merita nostra. Apostoliantequam nasceretur, ostendit. Ilem qui me
Cui est gloriain smculasmculorum.Amen.Infinilis in praescientia ab utero segregavit, quando voluit,
beneliciis, infinila gloria dehetur. fccit quod sciebal esse futurum.
Miror quodsic tam cito transferiminiab eo, qui vos Et vocavitper gratiam suam.Non merilis meis.
vocavilin graliam Clirisli,in aiiud Evangelium; quod Ut rcvelaret Filium sumnin me, ut evangelisarem
non est aliud. Manifestalisbeneficiis, mirari se dicit, !B illutn in genlibus.Ut Filium suum per me gentibus
quod ab illo potuerint separari. -revelaret.
Nisi sunt aliqui, qui vos conlurbant.Nam Evange- Continuonon acquievicarniet sanguini. Hoc dicit:
lium verum aliud esse non polest, nisi Christi. quoniam secundumroysterium revelationis, commis-
Et volunt convertereEvangeliumCkristi. DumLex sam sibi proedicationemEvangelii exercuerit, neque
ad Evangelium prufecerit : illi3l perverso ordiue, tunc carnis et sanguinis vocem audivi, sed.Dei.
Evangelium adLegem provocare nituniur. Neque veni Jerosolymam ad anlecessores meos
Sed licet nos, aul angelus de cmlo evangelizeivobis aposlolos,sed abiiin Arabiam: et iternmreversussum
prmterquamquod evangelizamusvobis.Breviler omni Damascum.Nonquod mibi necesse fuil,ulab illisali-
voluit praejudicare personse, quando nee Aposto- quid edocerer : sed deDamascoin Arabiam protinus
lus conlra id quod primum prsedicaveral, nec vo- ibam, utdocerem quod mihi a Deorevelatum fuerat.
cem .de cceloloquenlisangeli permisit audire. Facit Deindepostannos tres. Ostenditse non iridiguisse
aulem senlenlia contra omnes hoereticos,qui tradi- doceri, qui tribus jam annis aliis prsedicaral.
liones apostolicas mulare conanlur. Veni Jerosolymam. Quando se discipulisjungere .
Analhemasit. Hoc esl, abominabilisvobissit. attentabat.
Sicul prmdiximus, el nuncilerum dico : Si quis vo- iQ ViderePelrutn. El susceptura se ab illo in chari-
bis evangelizaveritprmterid quodaccepislis,anaikema tate demonstral: et in lam brevi tempore nihil di-
sit. Repetitum forlius commendaiur. scere potuisse.
Modo efiim hominibus suadeo,on Deo? Numquid Et mansi apud eumdiebusquindecim.Videndi gra-
propter bomines vobis suadeo, sicut propter Judaeo- lia, non discendi.
rum traditiones ante faciebam? Oslenderevult odia Aliumautem Apostolorumvidi neminem.Ne vel ab
hominumsenon timenlem,liberedefendereveritatem. illis didicisse videreiur.
An qumrohominibusplacere? Ubicumque sine ad- Nisi Jacobum fratrem Domini. Qum autem scribo
dilamenlo aliquo homines nominantur,in malam par- vobis,eccecoram Deo,quia nonmenlior. Qualuormo-
tem accipitur in Scripiuris. Ut est illiid : Omnishomo dis fratres appellari, quis dubitat? Primo, nalura :
mendax.Et: Quem dicunt homines esse? Et : Nonne sccundo, cognatione ; terlio, gente : quarlo, affectu.
homines "eslis?Et: secundum homincra amhulaiis. Unde Jacobus secundumcognationemfrater Domini
Igilur qureumque lalibus placere voluerit, necesse dicitur : quoniam de Maria Cleophoe,sofore malris
est ul eorum faciat voluniatem. Sancli auiem Deo Domini, natus esse monstratur.
lantum, et DeunTamanlibuspIacent : quipltis quam Deindeveniin partes Syrim el Cilicim.Eram autem
homine's,essemerueiunt. , ]D ignotus facie Ecclesiis Judam. Notandum quia per
Si adkucIwminibusplacerem,Chrisliseriiusnon es- triennium Ecclesiis Judseoeerat ignotus.
sem.Namideo rae oderunt, quia servus sum Cluisti. Qumerant iti Chrislo. Tantum auiemauditumhabe-
Nolum enim.vobisfacio^fratres, Evangelium,quod bant : quoniamqui persequebalurnos aliquando,nunc
evangelhatumest ame. -Vult purgare usurpalionis et evangelizatfidein, quamaliquando expugnabat.Seor-
hunianoetraditionis infamiam. snm, qui ex Judoeiserant, Ecclesiaehabebantur, nec
Quia non est secundumhominem. Neque enitn ego bis qui erant ex gentibus, miscebantur.
ab komine accepi illud, nequedidici, sed per revela- Et in me clarificabantDeum.De re difficilimaxima
tionemJesu Christi. Neque a me confinxi, neque ab nascilur admiratio : el laudabatur Deus qui hoc so-
alio Iwmine accepi, neque a quoquam-didici, quod lus possel elficere. De falsis fratribus, et de Pelro in
genies sola lide salvarenlur. circumcisione, Paulo vero ingentibus ordinalis.
Audistisenim eorciiersationemmeam aliquando in CAPUT II.
Judaismo.Nec vos credo Iatere quod dico.Oslendere Deinde post annos quatuordecim.Quando de oneri-
vult quam firmiter tenuerit Judaismum, et quam ft- bus legis qusestiomovebalur.
809 COMMENTARIUSIN EPISTOLAMAD GALATAS.CAP. H. 810
IlermnascendiJerosolymamcutn Barnaba, assumpto_]L Quod eliamsollicitus fui hoc ipsum (acere. Hoc est,
et Tilo. Non voluntate mea, sed imperii divini neces- quod in omni pene scribit Epistola.
sitate. Cum autetn venissel Cephas Anliochiam, in faciem
Ascendi aulem secundum revelalionem. Hoc ait ei reslili: quia reprehensibiliserat. Galatarum infirmi"
Apostolus. Cum venirem, inquit, Jerosolymam se- tas compellit eum narrare, quod nec ipsi apostolo-
cundum revelationem Dei , congregationi fralrum rum principr Petro pepercefit, veritalem Evangelii
per sedificalionemmeam reddidi ralionem, seorsum non libere defendenti : sicut etiam ad profectum
et aposlolis : non ul ab illis in aliquo inslruerer, qui Corinthiorum manifestatvisionem, quam annis qua-
plenam fueram gratiam consecutus : sed ut manife- luordecirn celaverat. Hoc autem tolum ait;ut oslen-
starem eisrecto ordine, me Christi Evangelium proe- dal mimquam circumeisionis fuisse factorem, quod
dicare. de illo falsi aposlqli confingebant. Unde et alibi di-
El conluli cum illis Evangelium, quod prmdico in cit: Ego autem, fraires, si circumcisionem prscdico,
gentibits.Nori didici, sed contuli Evangelium, per quid adhuc persecutionem patior?
quod gentes sola fide salvantur. Prius enim, quain vcnirent quidam a Jacobo, cum
Seorsum autem his qui videbanlur aliquid esse. Ne gentibus edebat. Sciens sibi ostensum, ul nullius ge-
illos discipuli de Evangelio dubitare puiarent. B nerishominem vocaret immundum.
Ne forle in vacuumcurrerem, aut cucurrissem. Hoc Cum autem venissent, subtrakebat el segregabatse,
non est dubitantis, sed potius confirmantis. timens eos qui ex circumcisioneerant : et simulalioni
Sed nequeTitus, qui tnecumerat, cum essetgentilis, ejus consenserunlcmteriJudmi. Non ideo reprehensi-
compulsusest circumcidi.In vacuum cucurrit. bilis erat, quia cum illis edebat: sed quia postea
Sed propier subinlroductos falsos fralres. Reddit propler homines se subtrahebat."
causas cur circumcidit Tilum : non quia illi circum- Ita ul el Barnabas ducerelur_ab eisin illam siinula-
cisio prodesset, sed ut scandalura imminens vila- lionem. Qui mecum ad genles missus, nihil inter eos
relur. v docuerat esse discriminis:
Qui subintroierunt explorare liberlatcm nostram, Sed cum vidhsem, quod nonrecle ambularentad ve-
quam habemusin Christo Jesu : ut nos in senitutem ritatem Evangelii. Quamvis hoc propler scandalum
redigerent. Qua absoluti sumus a jugo legis. facerel Judoeorum: tamen publice illum conveni, ut
Quibusneque ad horam cessimussubjeclioni, ul ve- Judoeissuperbia, et genlibus desperatio tolleretur.
ritas Evangeliipermaneat apud vos. Ut perictilum vi- Dixi Cephmcoram omnibus. Publicum scandalum
taremus : et essent in nobis qui veritalem Evangelii . non poteral private curari. -
confirmarent. C Si tu cum Judwus sis. Si tu non tenes, quod natus
Abhis aulem qui videbantur esse aliquid. Hic eos es : quomodo illos facis tenere quod nati non sunt?
significat, qni Galalas judaizare compuleranl: qui Ralionem reddil, non injuriam facit.
aliquando insignes inter discipulosapostolorum fue- Gentililer vivis, el non Judaice. Non ex operibus
rant : quique proesentitempore a fide Christiana, ad legis, sed sola fide sicul gentes, vitam in Christo in-.
observatinuem Judaieam converlebant. venisse tehosli.
Quales aliquando fuerint, nihit mea interest. Deus Quomodogenlescogisjudaizare? Cur sublrahis tc,
enim personam hominis non accipil. Non mihi cura lamquam a peccatoribus?
est, quh ctim Dominoambulaverunt : quia nec tem- Nos natura Judmi, et non ex gentibus peccatores.
pus praejudical fidei, nec persona labori. Peccalores tamen eramus : quia conclusit Scriplura
Miki aulem qui videbantur esse aliquid, nikil coniu- omnia sub peccato.
lerunt: sed e contra cum vidissent,quod credilumesl Scientesauiefn quod non justificaturhomo~exoperi-
mihi Evangeliumprmputii. Ut proedicem in gentibus, ' bus legis, nisi per fidem Jesu Chrisli: et nos in Christu
sicut illis Judoeis. Jesu credhnus, ut juslificemur ex fide Christi, et non
Sicul el Petro circumcisionis,Qui enim operatus est ex operibus lcgis. Propter quod cx vperibus legis, non
Pelro in apostolatumcircumcisionis,operalus esl el D justificabitur omnis caro. Opera legis : circumcisio
mihi inter gentes. El cutn cognovissentgratiam, qum ' etsabbatum, dies festi, et csetera, quoenon propler
dataestpiiki. In nullo sum iilo inferior ; quia abuno juslitiam, sed ad edomandam populi duritiam sunt
Deo sumus in minislerio ordinati. mandala.
Jacobus, el Cephas, el Joannes, qui videbanlurco- Quod si qumrentesjustificari in Chrislo, inventi su-
lumnmesse. Super quas erat Ecclesin confirmala. mus et ipsi peccatores : numquid Christus peccali mi-
Dextras dederunl. Ita nos docere debere. nhter esl? Absit. Si enim gentes fides sola non sal-
JUTiAiet Barnabm, societath : ut nos in gentes, ipsi vat, nec nos : qu.ia ex operibus nemo justificaiur.
aulem in circumcisionem.Ambo enim missi erant si- Ergoadhucpeccatoressumus, etChristus peccatorum
mul, ut gentibus preedicarent. minisler esi, tamquam non valens peccata indulgere.
Tanium ul pauperummemores essemus. Qui oronisI Si enitn qum destruxi, iterutn hmc remdifico, prm-
sua distribuentes, ad apostolorum pedes pretia de- varicatoremmeconsliluo.Si destruxi Judoeos,et nunc
ponebant. Vel. "quorum bona fuerant a Judseis in- (ut illi dicunl) ipsosretedifico, meoesententise prse-
vasa : sicutlegimus ad Hebrteos. varicalor inveniorr
PATROL. XXX. 26
8}i S. HIERONYMI-OPERUM MANTISSA. • 812
Ego enim per legemlegi mortuus sum. Hoc esi, A Qai ergo iribuit vobh spirilum, et operatur virtutes
qnod dicii, per legem Chrisli, legi Moysimorluus in vobis: ex operibus legis, an ex aitdltu fidei, sicul
sum. Aut certe per ipsam Moysilegem, legis ejus- scripiumest. Spiritum sanctum sola fide accepistisf
dem sum observationibus liberatus : quoniamscri- qui non nisi a justis accipitur : justos autem sine
plum est in eadem lege : QiiiaAbrahani ex fide jus- legis oneribus esse vos constat.
lificaius est, etnon ex operibus legis. Item per le- Abrahamcredidil Deo, et repulatum esi illi ad jus-
gem Chrisli, legi litterse, et Moysilcgi veteri sum titiam.Ila et vobis ad justitiam sola suffieit fides.
mortuus : quia ipsa se cessaturam esse prsedixit. Coguosciteergo, quia qui ex fide sunt, hi suntfilii
17«Deo vivam. Quia lr-gem suam innovavit. Abrahm.Sive Judai, sive Graeci, non carrialiter cir-
Christo crucifixus sutn cruci. Omnibus peccalis, cumcisi.
quibus lex est data, sum mortuus : ergo lex min:- Providens auiem Scriptura, qtiia ex fide ju&tificat
me est neeessaria. gentesDeus, prmnunliavilAbrahm; quia benedicentur
Vivo autemnon ego.Vetus homo. in te omnesgcnies.Non una gens Judaica, sed om-
Vivit vero in me Chrislus. In illoyivit Christus, nes quse ex operibus legis sunt.
in quo Christus vegetat aclus et vitam. Igitur qui ex fide sunl, benedicenlnrcum fxdcli
Quod aulem nunc vivo in carne, in fide vivo filii B Abraham.Non enimcircumcissesunl gentes; ut pns-
Dex.In sola fide : quia nihil debeo legi antiquse. sint ex operibus benedici.
Qui dilexit me, et tradidil seipsumpro me. Non Quicumqueenim ~xoperibuslegissunt; sub maledi-
pecuniam, non aliquod aliud pretium, sed se. ctosunt. Scripium est enitn. Quia ita proevaluitcon-
Non abjicio gratiam Dei.Nondebeo esse illi ingra- suetudo peccandi, ut nemo j'am perficiat legem.
tus : qui me tantum dilexit, ut jirorae eliammore- Maledxctusomnis, qui non permanseritin omnibus
retur. Abjecta enim est gratia, si mihi.sola non suf- qumscripta sunl in libro legis, ut facial ea. Hoc est,
ficil.- qui non omnia usque ad lidem legis mandata serva-
Si enim per legemjustitia, ergogratis Chrislusmor- verit. Quoeritursane hoc loco, si fides sola sufficiat
tuus est. Si lex polerat justiftcare, superflue mortuus Christiano : et, utrumnon sit maledictus,-qui evan-
esl Chrislus. gelica prseceptaconteintiet. Sed fides ad hoc profi-
CAPUT III. cit, ut in primiliis creduliialis accedemesad Denm
0 insensati Galalm. Non est conlrarium Salvato- jjistificet, si deinceps in justificatione permaneant:
ris verbo, quo fratrem fatuum vocari prohiibuit: cocterumsine operibus fidei, non legi=,mor-itia est
non cnim hic dicilur sine causa. fides. Qni enim non credit mandatis, et eos qui
Quis vos fascinavit. Per vulgi verbum, invidiam G Evangeliiprsecepta contemnunl, malediclosesse, et
significavit: sicut ail Salomon : Fascinatio nugacl- Salvalor edocuit, dicens : Discediie a me, maledicti,
laiis obscurat bona. in ignem eelcnmm.El Jacobus apostolus, uniusriian-
Non obedireverilali? Anie quorutn oculosChristus dali transgressorera, omnium reum esse demoii-
Jesus proscriplusest. Quibus per meam prsedicatio- slravit.
nem ita manifeslalaest passioejus, ul ipsum ante vos Quoniam autem in lege nemo juslificatitr apud
pend.erepularelis. Proscriptus est, sentenliam dam- Deum manifestumesi. Quia nemo iilum serval : ideo
nalionis accepit. dictum est, quod sola fnle justificandi essenl creden-
Et in vobiscruciftxus. Quasi apud vos omnia facla tes. Item vult ostendere, quia ex operibus Iegis
sint! Sive sic, quem vere pro damnato, et mortuo Moysi jusiifieari homo non possit, nisi habuerit et
eliam nunc vilem habelis, dum putatis eum vobis fidem : quoc veniam dat credenti in Deo. Non eniiri"
non sufflceread salutei». qui credunt in Christo, sine lege vivere possunt.
Hoc solum a vobisvolodiscere. Hoe unum vos in- Quia justus ex fide vivil. Perfecta lides esi, non
terrogo. solum Christunr, sed etChristo credere.
Ex operibuslegisspiritumaccepistis, an ex audiiu n Lex autetn non esl ex ftde. Non justificat sola
fidei? Si ex merilo fidei spirilum accepistis, quid fides.
nobis lex amplius poleril dare?s Sed qui fecerit ea, vivelin Ulh. Suo labore conqui-
Sic stulti eslis, ulcuni spiritxicmperitis,nunc carne rat juslitiam, el vivet in aeternum.
consummetnini? Cum iiec Judaeialiter spiritum ac- Chrhtus nos redcntitde maledicto legis, factus pro
cipianl, quamper fidem Christl, vos econtrario pu- nobismaledictum.Qui suh maledicto non eral: quia
laiis ^obis spiritum non sufficere sinelege. per omnia legem implevit. Et ideo indebito maledi-
Tanla passi esiis sine causa^si lamerisine causa. cto ejus nostrum debitum compensalum est, ut li-
Ostendil, quia in Galalia constituti, pr.o Chrisli Jide beret transeuntes ad (idem.
passi sunt perseeutioneni. Item tanta sjne eausa Quia scriplumest: Malediclusomnis qxtipehdetin
pro Chiisto toleraslis, si non iterum pro Cliristo ligno. Sic est scriptum : Si cui fueril j"udiciummor-
corrigatis. Sive quoii hie, si lamen, non dubitantis tis, suspendetis eum in ligno.Non ideo maledictus,
sermo sit, sed potius confirmaritis: secundumiilud : quia pendet : „sed ideo pendet, quia niaJedictus.
si tamen jiistum est apud Deum,retribuere, qui no$ Ghristus ergo, cui nbn efat j'tidicium mortis, nec
tribtilant tribulationem. causasubeundoecrucis,elmaledictirealus, pro nobis
815 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD GALATAS.CAP. IV. 814
maledictumsuscepit : quia omnes maledicli eramus, _A Deus autem uniusest. Hocideo addit, he quis pu-
et debiti ligho, et ideo maledicti: quia non perman- taret Chiistum ab unitate divinoe nalurae penitus
simus in oiniiibusquse scripla erant in lege. esse divisum : quia mediatorissuscepisset offidum.
Ut in gentibusbenedictioAbrahmfiefetinChrisioJe- Lex ergo adversus.promhsa Dei? Absit. Si enhn
su. Ut "sola (ide genles benedicerenluf in Chrisio, data essetlex, qumpossetvivificare,vere ex lege esset
slcut promissum fuerat Abfahse. .justitia. Sicnt ad Romanos ait: Quod impossibile
Uipollicitalionemspiritusaccipiarriusper fidem.Quse erat legi, in quo infirmabalur,- scilicet, quoea ne-
per Joelem prophetam omni carni promissa est, id mine servabatur.
est, universo generi hominurii. Sed conclusil Scriptura omnia sub peccato : ut
Fralres, secundumIwmirietridicb : iariieiihominis prbmissioex fide Jesu Chrisli daretur credentibus.
confifmalnmteslamenturii.Humano utof exemplo : AdveriienleChristo, qui sub lege Mosi erant, con-
compararl enim humana divinis, pfbpler evidenlio- clusi sunt peccalo, si ultra in legis observaiione
. rem intelleeium'possunt: aequarinon possunt. permahere voiuerint. Qtiia maledicti qui umbraele-
Nemo spemit, atil superordinat. Abralimdiclmsunt gis deservierunl, veritate preesente. Ilem ostendit,
promissiohes,et semxniejus. Non dicit et seminibus,_ quoniam non potuit inveniri, qui daretur cre-
quasi in multxs: sed quasi in uno, ei semini iuo, qui B deniibiis : ut necesse esset sola fide salvari cre-
Chiislus. Quia post lantum teriiporis data lex est. denles.
Hoc autem dico tesldmentumconfirthalum d Deb. Prius autem, quam venirelfides. Priusquam veni-
In Clifisto Jesu. ret, cui crederemus.
Qumposl quadringentosel trigiriid annos,facta est Sublege custodiebamur,conclusiineamfidemjqum
lex : nou trriluni facit ad evacuandampromhsionem. revelandaeral. Servabamur a lege huic fidei , quae
Ne quis putet esse contrafium, quoniaih in libro erat suo lempore revelanda.-
Geneseos ad Abraham a Deo dicitur : Scito prse- ttaque tex pmdagogusnosier fuil in Chrislo ut ex
noscens, quod peregfiftum futurum sit semen fidejustificemur.Ad disciplinam nos arclius reten-
tuum in terra non sua: et subjicient eos servituti, tans : perfeclam doctrinam vero magistro servabat.
et affligent quadringentos annos : et hic Apostolus . Al ubi venitfides , ,jam non sutnussub pmdagogo.
Iriglnta arinos amplius ponat. Quod aulem dicit, Perfectee setatis discipuli non indigent peedagogo.
hoc esi, septuagesiinoquinto selatis suoeanno,Abra- Omnesenimfilii Dei esth per fidem, qum esl in
ham accepil a Deo repromissionem, a quo tempore ChristoJesu. JEqualiter et Judseiet gentes persolam
tisqtiead initium legis Mosaicoerquadringenliet tri- .. fidem filii Dei estis, qua credidistis Christo.
ginia anni, hac ratione complentur. Ex tempore re- C Quicuinque enim in Chrhio Jesu baptizati eslis;
promissionis, usque ad centesimum anritimAbra- Chrhtum induhtis. FiliumDei induli, e'l toti mem-
bse : quando Isaac filius ei natus fiut, viginti quin- bra ejus effecti, filiiDei siiis, necesseest: ut quid
que arini numerautur. Postea quinto aetalis anno, ergo vobis Iex, quee serviset peccatoribus data est,
Isaac parvulus ab Ismaele coepilaffligi : sicut idem quibus per baptismumpeccata remissa sunt ?
Apostolusin bacipsa Epislola scribit. Evidenier er- Non esl Judmus,nequeGrmcus: nonest servus, ne-
go monstratur, secundum sermonem Dei ad Abra- que liber : non esl masculus, neque femina/ Omnes
ham faclum, post ceiitum triginta annos repromis- enimvosunum estis in ChristoJesu. Ante enim non
sionis, semen ejus perseculioriibus laborare coe- soluni inler JudseumetGreecum, sed etiam inter tri-
pisse. bum et trlbum erat magna diversitas.
Nam si ex lege hmredxtas,jam non ex promhsione. Si autemvos Chrisli, ergo semenAbrahmestis , se-
Abrahmaute.n per repronxissionemdotiavitDeus.fton cundumpromissionemhmredes.Si omnes unum cor-
per legem, qusenecdum erat. pus eslis Christi, Abrahseseraen esiis, et veri hoere-
Quid igitur lex? Quareergo data esl lex ? des : non ex camali semine , sed ex divina promis-
Propter transgressionemposita esl, donec veniret .. sione generati.
semen cui promiserat.Propierea data est, ut nos non D CAPUTIV.
transgredi, vel eogeret, vel dbceret, usque dum Dicb autetn : Quantotempore hmres parvulus est,
Christusvenirei. nihil differi a servo, cum sit dominusotnnium : sed
Ordinaia per angelos. Hoc loco Moseri,DeietHe- sub tutoribus et acloribusest, usque ad prmfinitum
brseorummediatorem, significat legemper angelum tempusa patre. Quia dominatum quondam sacerdo-
Domini aecepisse : sicut in libro Actiium aposfolo- tes, et principes exercebant: quos lutores et acto- -
rum Siephanus dicit: Hic est Mosesqui fuit iu' Ec- res appellat. Modoautem non dominari,sed formam
clesia in solitudine cum angelo, qui loquebatur ei prseberejubenlur : quia sacerdoiale gentis surous,
in - monte Sina. Item legimus angelos per legem et omnia communiter habemus : quamvisper illos
ssepe popnloaffuisse. pereipiamus sacramenta.
In manumedialoris.SiveMosi(utquidam pulanl), Ita et noscumessemusparvuli, sub elemenlismundi
sive Christi. Nam etMoses, aiunt, inlerDeum et pb- eramusservientes.Dierum videlicet et temporum ,
pulum mediusfuil. quoefuerant eorum infirmitati necessaria, pro tem-
Mediatorqtitemuniusnon eslr Id est, utiiuspartis. poris qualilate.
8iS S. HIERONYMlOPERUMMANTISSA. . 816
At ubi venil plenitudoiemporis,mhil Deus Filium A quod dicit, me imitamini gentiliter tiventem : quia
suum.Impletum j'am erallempus, quando legem per et ego gentiliter vivo , Judaica observationedepo-
malam consueludinemnemo polerat custodire. sita, sicul Apostolus in hac eadem Epistola Petro
Factum ex muliere. Dicens foclum ex muliere ; aposlolo dicit: Si tu cum sis Judeeus, gentililer vi-
sexum significat, non corruptionem. Coeterum ut vis, quomodo cogisgentes Judaizare ?
manifeste ostenderet natum ex virgine, ait, ex mu- - Fralres, obsecrovos, nihil me Imsislis.Ut merilo
liere ; non per mulierem. In eo autem quod dicit, puletis me inimiciiiarum, et non salulisvestroecausa
ex muliere, monstfat non more solito ex" convenlu moveri.
viri et feminoe,sed per Spirilum sanclum , es matre Scilis autemquia per infirmitatem^carnisevangeli-
lantum Chrislumincarnationem hominis suscepisse. zavi vobisjqmpridem.Velper passionem, vel eliam
Nam idem Apostolus ad Corinthios scribens ait: per naturalem infirmitalem : quia thesaurum gratise
Sicut mulier ex viro, ita et vir per mulierem. Unde jn vasis fictilibus bajulabat.
sicut in prineipio generationis , mulier ex viro sum- El terilalionemvestramin carnemea non sprevistis,
pla est: ila et Christus secundum carnem, ex matre nequerespuistis. Increpando bocApostolusdicit, quia
tanlum est. Oriinisautem residua humana generalio cum fidem Christi apud Galalas proedicaret, perse-
non est ex muliere: secundum Apostolidiclum, sed B cutionemab incredulis civibus eorum passus est:
per mulierem : ut clareat generatio hominumex viro et nihilominus ipsi tentationi et variis injuriis per-
per mulierem creari. mlserunt Apostolum subjacere. Ilem grandis tenta-
Factum sub lege, ut eosqui sub lege eranl, redime- lio est, si vir sanctus aut infirmelur, aulimpunehe-
rel. Ghristussub lege factus esl, ut peccatum in car- datur. Sed ideo ista pati permittitur a Deo, ut virlu-
ne vincens, credentes in se a legis vinculis libera- tem per infirmitalem perficiat: et ut corruplionem
ret. Ipse autem sub lege tamdiu fuit, donec baptiza- hanc senlientem, incorruptam vitam, majori sludio,
tus, noviTestamenti ineiperetEvangeliumpreedicare, ct amore perquirant.
Item si sub lege factus non essel, Judoeossalvare non Sed sicut axxgelum Dei excepislisme. Cum se an-
poterat: genles vero polerat positus sub lege redi- gelis compar.Uumgaudet, probal angelos hominibus
mere. esse maj'ores.
Ut adoptionem filiorum reciperemus. Non enim Sicul ChristumJesum. Non solum, ut angelum.
omnes recepissemus adoptionem, si faclus sub lege Ubiesl ergo beatitudoveslra? Quam nunc taliter
non esset. suscepislis.
Quoniamautemesiis filii Dei, misit Deus spiritum Teslimoniumenimperhibeovobis: quialsi fieri po-
Fitii sui in corda veslra clamantem, Abba,.pater. Ex C luissel, oculosvestros eruisselis, et dedissetis miki.
hoc nos probat filios esse Dei, quoniam spiritum Ostendil quanla eum charitate dilexerinl, et quo- -
Christi accepimus. modo se lotos ejus doctrinse tradiderint. Ulique
Ilaquejam nonest servus, sed fdius:quod si filius, eharissima corporis sui membra eidem tradere cu-
et hmresper Deum. Quid vis iterum servus esse,qui pierant, hanc solam Evangelico lumini dignam esse
jam lilius et bseres es? Item hic manifeste ostendit, vicissitudinem arbilrautes, si sua lumina ei reddi-
quia tolus populus, unus filiusvocatur. dissent.
Sed tunc quidemignoranles Deutn Ms qui nalura Ergo inimicusvobisfactus sutn, verumdicensvobis?
non sunt dii, serviebalis.Converlit se ad illos, qui ex Haecest conditio veritalis, ut eam scmper inimiciliae
genlibus erediderant, el arguit illos,quia diesfestos, sequanlur : sicut peradulalionem perniciosara,ami-
et tempora Judseorumobservafe vellent, sicut anlea ciliseconquirunlur. Libenler enim quod delectat,
idolis fecerant. NamJudseisisli dics idcirco concessi auditur : el offeiidilomne quod nolumus. Ita enim
sunt, ne eos amore festivitatis, idolis exhiberent. el hi diligere coeperant sabbati otia , et dierum fe-
Nunc aulemcum cognoveritxsDeutn, immo cogriiti storum epulas praedicantes contra Aposlolum, qui
silis a Deo. Anteignorabamini ab illo, quianon no-' omnem conlinentiam suo illis eiemplo monstrabat.
vit iniqtios : et non vos illum queesislis,sed ille vos!D JEtnutanturvosnon bene : sedexcluderevos votunt,
perditos requisivit. utillos minulemini.Mmuhis, et imitator potesl et
, Quomodoconvertiminiiterum ad infirma et egena inimicus intelligi. Sic non bene semulalur, qni ut
eleme'nta,quibus denuoservirevultis?Evidenter osten- alium dejiciat, non ut ipse
proficiat, semulatur. M-
ditApostoius Galatas, post acceptam fidem Christi, mulamini autem meliora charismata.
ad idolorumiierum redisse culturam. Bonum auteniimmulaminiin bono semper, el non
t Dies observalis,el menses, et lempora, et annos.
tanlum cum prmserissumapud vos.Nolileillos semu-
"Nos non similiter observamus : non enimkalendas
necdies sicut in luxuria et lari, sed bonum semperoemulamini,non in prsesen-
colimus, feslos, epulis, tia mea lantum.
sed irrsinceritate azyraa epularaur.
Timeone forlesine causalaboraverimin vobis.Nihil Filioli mei, quos ilerntn parlurio , donec formetur
eriim prddest Ghristianos vos faclos, si isla ilerum Chrislus in vobis.Evidenter hoc adversus hoereticos
observetis. valel: qui posl baptisma peccantibus, pcenitenliara
-Eslote sicut ego, quia et ego sicut vos. Hoc est, non dant. Item in illo vere Christus formatttr, qui
817 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD GALATAS. CAP. V. 818
virlutem fidei ejus inlelligit, et in quo omnis con- _A susceperit, maler efficitur. Hoc autem valet contra
versatio ejus expriinitur atque depingitur. dogma eorum qui dicunt, animas de ccelo propler
Yellemautemesseapud vosmodo. Quia quanla vos peccalum, in terras demitli, et nascentibus corpori-
audire meremini, scribere tanta non possum, bus infundi. Quod autem ait: Mullifilii deserteema-
Et mutare vocemtneam.Vocera blandienlis palris, gis, quam quse habet virum. Filios desertse, signi-
in rigorem magistri veteris mutare. ficat Ecclesise populos ex gentibus congregatos.
Quoniamconfundorxn vobis.Delrimenlum disci- Habentem aulem virum, synagogam Judseorumte-'
pulorum confusioest riiagislri: sieut profectus eo- statur, sicul Osee propheta inonstrat: Judicate ma-
rum, est gloria proeceptoris. Confunditur auiem , trem vestram , j'udieale, quia ipsa nonuxor mea, et
quia j'amfilii facti, rursum servi esse cupiebant. ego non vir ejus. Item Ecclesia mater est tam geri-
Dicitemihi,, quisub lege vullis.esse. Legemnon te- tilium credenlium , quam eliam Judseorum , cujus
gistis? Scriptum est enim, quoniamAbraham duos fi- filii servi esse non possunl. Et ideo et mediator
lios habuit, unumde ancilla, et unum de libera. Sed- novi Testamenti de coeloadvenlt Pontifex: et Evan-
qui de ancilla, secundumcarnemnatus tsl: qui aulem gelium non in uno loco, sed in tolo mundo est prse-
de libera, per repromissionem.Ismael, carnis : Isaac, dicatum.
filius fidei. Iilum enim •Abfaham secundum carnar ]B Sicut scriptumest : Lmlare,sterilis, qumnon paris.
lem usum genuit: istum conlra naturam promissione Prophetico testimonio probat meliorem nos , quam
suscepit. Judseos, matrem habere. -
Qumsunl per allegoriamdicla. Quoe quidem snnt Erumpe et clama, qum non parturis. Clamor, pro
per allegoriam dicla : hoc est, alia ex aliis figuraia. prophelia ponilur-in hoc loco.
Dedit autem regulam hoc loco Apostolus intelligen- Quia multi desertmmagis.Hoc proefigurabatAnna,
di allegoricasrationes, scilicel ui, manente hislorise quoedixit: Sterilis quaepeperit septem, et felosa in
veritate, figurasveteris Testamenti exponamus.Nam filiis inQrmataest.
cura dixisset, Abraham duas uxores verissime ha- Quam ejus, qum habetvirum. Quoe virum habere
buisse, postea quid praefiguraverint, demonstravit: putans,de fecundilateglorialur. Aut quia-habebat
el hoc ipsum ibi fecii, ubi aliqua sanctoruriihonesta virum, anlequam ejicerelur cum filiosuo.
gesta referuntur : non ubi peccala notantur. Coete- Nosaulem fratres secundum}Isaac promissionis_
rum delicta dicere per mysleria,aul impossibililatis, filii sumus.Quomodode Isaac, ita et de nobis est
aut ignorantieeDeumest criminari. Qui aulent aliter Abrahce repromissum , quod scilicet in eo benedi-
sua monstrare non poterit sacramenta : aut cerle cendseessenl omnes genles.
putans sihi quorumdam peecala necessaria, prius < " Sed quomodotunc is, qui secundumcarnemnatus
illa generaliter condemnet, sed et poslea reprehen- fuerat. Semper carnales homines, eos qui spirilua-
dendo atque vindicandoostendat, illa non propter liler sunt persequunlur. Unde mirum non est, si
sua mysleria fieri voluisse: proeeeptaverodifficilein- modo carnei et sseculares homines sanctos tribu-
veniet Apostoli, laluer exponeniis, ne eorum vitam lent, et affiigant; immo inde cognoscendi sunt justi
videretur enervare. esse, si a talibus opprimanlur.
Hmcenimsunt duo Testamenta: Yetus et novum, Persequebalufeutn, qui secundumspiritum. In Ge-
singulos populos generanlia. nesi quidem hoc scriptum est. Quia illuserat Isaac
Unumquidemin monteSina,in servilutemgenerans. lsmael: sed Apostolusoslendil non simplicem lusum
Judseimeiu praesentiumcogebantur , ut fera? : nos luisse , quem perseculionem appellat. Quia scurri-
vero praemiisinvitamur ut liberi, et illi. quasi servi lem eum, et levem, sicul ipse erat, facere cupie-
prseier moralia praecepla, etiam diversis operibus bat : ne illi possit in hoeredilate prselerri. Ideo
premebantur : nobis autem quasi filiis , moralibus Abraham dejiciendo eum,vocem Saroe jubel audire.
monitis adimplelis, servilia onera auferuniur. Sed Ila el nunc Ita et isti servos suos sibi similes
II11sacerdotibus suis ex"debilo servientes, tributa facere nituutur. '
etiam reddere cogebantur : nos prseter cbaritatem "• Sed quid dicit Scriptura? Ejice ancillam el filium
nihil debentes, antislites nostros voluntarie honora- ejus: non enimhmres erit filius ancillm, cum filio
inus. libera. Quanlumvisse exlollat iniquitas, ancilla est,
Qttmest Agar. Cuj'uslypum habuit synagoga. et subjicienda sauctis sicut et - Judoei : quamvis
Sina enimmonsesl in Arabia,qui conjunclusest ei, Abrahsefilibs se jactant, quamdiu filii ancilleefue-
qum nunc. esl Jerusalem. Ex qualiiatibus locorum rint, nobiscum hseredilatem habere non possunt.
vult intelligi diversitatem Testamentorum. Itaque, fratres, non sutnusancillmfilii, sedliberce:
El serviicum fitiis suis. Cum filiis Jerusalem, gen- qua-libcrtalenos Chrislusliberavil.Non debemus an-
tibus servit. cillamsequi, malre relicta, quia licet ejusdem viri
llla aulem [qumsursutn esl Jerusalem , libera est : fuerit uxor, tamen ad tempus, quia Saree tempus
qum esl maler noslra. Recte dicit Apostolus, Jerusa- nondum venerat generandi. '
Iem coelestem sterilem esse geueratione filiorum, CAPUT V.
quia non illic generat filios : sed hic per fidem le- Stute , el nolite iterum jugo servituth conlineri.
nalos ia Chrieto, poslea suseipit, et eoium quos Staie in fide Evangelii, jam enim lempus legis
"
819 S. JIIERONYMIOPERUMMANTISSA. 820
efflnxit: nolile jugum cuni Judoeistrahere, quod nec.A" Vosenimin liberlatemvocaiiesiis , fratres : lantunx.
ipsi ferre possunt. ne libertatemin occasionemdelis carnis. Tanlum ne
Ecce ego Pixulusdico vpbis. Ego vobis audenter per orcasionem circumcisionis ad legis servilium
dico, neminem pertimescens. redeatis.
Quoniam si circuyiicidamini,Chri§tus vobis niliil Sed per charitatem spiriius servile invicem.Non
prodetit. Quia solum illum ad saiutemvohls sufficere superbiamper speciem libertatis insinuo, sed spou-
non putatis. taneum esse volo'"serviiium, non coaclum.
Teslificorqutem rursus omnihqminifircunicidepli Omnis enitn lex in utio sermone impletur. Legis
se, quoniamdebilorest unhersie legis faciendm. Qul etiamipsa moralia , aueecumquesunt, uno possuiu
caput operum legis suscepit, necesse est ut csetera sermone concludi, et in uno hoc preeceplocomplefi.
membra juslineat, ne nialedicto subjaceal. Diligesproximumtuum. Dilectio, vel charitas , in
Eyacuqti eslis a Clirislo : qui in tegejuslificqmini_, qualuor modis consistil: hoe est, inDei-dileciione,
a gratia excidistis.Si in lpge spem ponitis, et -jusii- quai prima cst : seeunda , si nosmetipsos secunduin
ficare posse vos creditis, infirmam Christi gratiam Deum amemus ; lerlia , proximos : quarla , etiam
judicalis : et quod jam gratis conseeuti estis, lam^ inimicos. Deum ergo plusquam nos diligere dehe-
quam non habentes, propriis vullis -laboribus adi- B mus : proxlmum, s[cut nos : inimicuin , ut proxi-
pisci. mum. Proximus diligebatur in lege : ct nisi Deum
Nos enhn spiritu ex fide spemjustjliceexspeclatnus. primo dilexerimus, nos minime possumiis non pec-
Spirituali cpnversalione perfectaefideisperamus nos cando diligere : et nos diligamus ad quam formam
justilioeimmortaleih acceptufos esse mercedem. proxlmosdiligimus: quod si proximos non amamus,
Nam in Christo Jesu , neque circumcisioaliquid quando inimicum amare polerimus ? SI ergo volu-
vaiei,neque prmputium.Neque circumeisio prodest, mus dileciionem habere , prlmo Deum jjlusqnam
nec proepuilumjiocet lemporibus Chrisiianis. nostras animas diligamus:,quod inde probatur, si .
Sed fides, qum per charxlatemoperalur. Ergo et propler Deum etiam salutem nostram , et ipsas aui-
fides operalur per eharilatem , non per tlmorem : mas eoiiteiiinanms.
qui enim credil Deo, attendit mandatis : nam qui Sicut teipsum.Qui secum proximum diligit, ulra-
credit futuris,amplius operatur, quam qui prsesen- que complet geuera mandaiorum : Id est, nec
tem meluitTpoenam. malum faclt ulli, sed honum facit.
Currebaiis bene. Fidei gressibus, et moralibus Quod si invicemmordelis, el comedetis.Per con-
disciplinis. tentiones singuli vos meliores alierius judlcaudo.
Quis vos impedivitverilali non obedire? Quis ille ^C Videte tie ab invicem consumaminx.Dum - aller
fuit qui vos Iegis operibus implicavli, ut cursum ve- alleri pecasio perdiiionis exslat.
s.troefidei impedirel? Dico auiem in Christo : Splrilu ambulate. Spirlr
Neminiconsenseritis.Persuasio hmc non esl ex eo liialibns actibus, quos infra describit.
quivocatvos. Nec illis, necmihl,sine vefbis Dei Et desideria carnis non perficielis.Non qtto caro
consentire debetis : qu'ivos iterum ad poenitenfiam sine aritma concupiscat;' fed quando ipsa anima
vocat.. cainalia cogitatjcaro dicitur :-quando vero spiri-
Modicumfermentumtotam massam corrumpit. Ne lualia, unus cum Deo (it spiritus. Quanidiuergo
quis diceret: 'Cur omnes cornpis , duin non oinnes duplex injicbisest desidoiium , vel voluntas, nou
erraverunt ? Osteudil quod modicnmmalitioeferrnen- perficimus quoecumqucvolumus, uno aidificanieIn
tum, loiam possit Ecclesiam et massam suam a ve- nobis , et alio destruente.
ritate corrumpere. Caro enim concupiscitadversus spirilum, spiritus
Ego confidoin vobis,in Domino, quod nihit aliud aulem adversusmrnem. Carnalis consueludo adver-
sapietis. Quam babet veritas Chrisli. sus spirituale desiderium.
Qui autetn coniutbat vos, porlabit judicium, qtti- Hmcenimsibi invicemadversanlur, ul non qvmcum-
cuinqueesl ilte. Ab Rvangcliiveriiate. "u queudlis, illa faciatis. Hoc facit ratio, ut non voluu-
Ego autem , fralres , si circumchionemadhuc prm- lalem sequatur effectus.
dico, quid adlxucpersecuiionempatior ? Quod de me Quod si spirilu ducimini, non estis sub lege. Si
vobis mentiti sunt deceploies,iia me aliis proedicare. vos spirilualibus peromnia aclihus occtipetis, non
Quid persecutionemjiatior, sl ipsius circumcisionis est "
vobis lex neccssaria , quos carnalihus daia est.
non inimicussum , ut affirmatur ? Manifeslasunt autem opera carnis. Non est diffi-
Ergo evacualumeslscandalumcrucis? Ideo scan- cile discernere inler ulraque opera.
dalnm patiuntur : quia in sola fidecrticis dico esse Qum sunt fornicatio, immundilia , impudicitia,
salniem. luxuria, idrdorum servitvs, veneficia,inimicilim, con-.
Oiinam abscindanlurqui vosconiurbanl. Si putanl lenitones,mmulationes,irm, riim, dissensiones,seclm,
sibi hoc prodesse , non solum circumcidantur, sed invidim,homicidia, ebrielates, eomessaiiones,et his
etiam abscindantur : si enim exspoliatio niembri similia. Inimicitias et caelera sequentia, camalia
proficit, mullo magis abolitio. Quidam dicunt : Uti- dicil, quaeanimse sunt, non carnis : ne Manielisei
nam errore atjscisi $veritatis radicibus inserantur. eurn substanliam carnis accusare putarent; sed
8-21. COMMENTARIUS 1N EPISTOLAMAD GALATAS.CAP. VI. 822
omne malum , camale definiunt : omne bonum, A morluos sepeliurit yivi :"qnia et ipsi ihfirmafi, et
spirituale, quia ccelesie. Triorise posse credunt.
Qumprmdicovobis; sicut prmdixi. Ex his cselera. Alter alterius onera portale, et sic adimplebilisle-
colligerepoleram, qusecompendiigraiia prsetermisi. getn Clxristi.Lex Chrisii, charitas,est: sicut ipse di-
Quoniam qui lalid agunt, regnum Ddnon conse- cit : Mandalum novum do vobis, ul vos invicerndi-
queniur. Noiandum atque plangendum,quod conlen- ligatis : sicot et ego dilexi vos. Notandum quod gra-
tiososalque dissidentes,veliracundos, cum idolola- tia lex dicalur.
tris, et veneficis,et homicidis,penitus exclusit a regno. Nam si qnis exislimatse aliquid esse, cutnnihil sil,
Fruclus autem spirilus, est charitas. Omnium vir- ipsese seducit. Qui se putat non posselentari: sive
lutum prima esl charilas , quam in quatuor paftes qui plus de se laudanli, quam suse conscieniise
divisihilern annotavimus. cfedit.
, Gaudium. Spiriiuale. Opus aulerii suum probet unusquisque.Testimonio
Pax, patienlia. Etiam cum odientibus paeerri. conscientiee.
Benignitas, bonitas. Semper bene velle facere.- Et sic in semetipsolanlurii glofiam habebit, el non
Lojtganimiias.Iliaias injurias sustinere patienlef.- in altero. In >suaconscienlia , e'f non in alterius
~ Mansnetudo.Nulli injuriam irrogare. B adulatione :"siveiri sua juslitia, ndfi alieri.opeccato.
Fidcs, Vel debes credere, vel omnibus promissa! Nemoenim-proficit ad alterius detrimenliim ;' nec ex
eomplere. illius delictb justior quam fuerlt, apparebit.
-'
. Modestia.Nec loesusirasci. Uhusquhqueefiimonus suitrii'porlabit. ^
<Noneriim
Continentia.In conjugiisspiritualibus. onus ejus aufertlaiisseetariMs.' " -
Casiilgs. In iirginibus intelligitur. EomtnunicHautemis, qui calechizaturver-bo,ei qui
Adversus hujuscemodinon esl lex. Nori enim ista se calechizatin omnibusbonis. Sive obedienfiamver-
prohibuit; sed et qui novum implel, noirest sub ve.- bo, etactibris hhitationem, sive substantiam victus.
leri Tcstamento. Nolite errare, Deus non irridelur. Homo poiest a
Dei vindictam sicut Eva. '
Qui aulemsunt Clitisii,,carncm suam crucffixerunt serpeate, riegante, irrideri,
cum vitiis £t concupiscenliis.Si omnia simul viiia Nam Deus exhibet, quod pronfitfil': nam ul'omnem
crueifixa sunt, etcaro.quasi" pendens in Jigao, hon ejus astutiam excluderct,ainplius prifno pecearilibus
concupiscit: ut quid nobislex,.quffi'data«st advitia reddidit, quam promisit, et uxori Lot -eliamqiibA
coerccrda? Simul illud notandum; miod eos diseril rion dixerat, feeit.
Christiesse,qui carnemcumTiiiiscniGifixeruM.Hoc QVMenhnsemiriaverilIwtno, limcel metet;quoniaih
conlra illos, qui solam fidemsuflicere arbiiranlte. C qui senxinatin chrriesua, de carne et tixelelcorfuptio-
nem. Qui spem habet ineircirincisioneearhali-, vel
CAPUTVI.
qui viiia senrinat, metet -poslam.
. SispWjtu v.ivimus,spirilu et ambutemus.Slperspi- Qui dutemsexninatin spiriiu, de spiritu trieietvilam
ritum vitam habemus, spirilualiler conyersemur, et mlernam.Quia iirspifittfali coriversatione, vel fitle.
norrcamaliier legi seryiamus. Bonimiauiein facienles non deficiamus.Sicul Ec-
Non efficiattiurinanis glorim cupidi. Inauis glorioe cksiastieus.ait : Noh impediaris orarc -semper, et
esf. cupidus, qui alkrius quamvis seram doclrinam non verearis usque ad moftcm juslificari : quoniam
evacuare conatur, ut plures videatur habere disci- mer-cesDomiiii manet 3n oetcrnum..Indeficieniem
'
pulos; bujusmodi.tamense aiteruirum ad iracundiam enim juslitiam , indeficiens praemiumsubsequitur;
provocare consueverunl: quamdiu s.ibiinyieembsvir quia qui perseveraverit usque in finein, salvus erit.
dere non dpsinuni. Inanis aliier gloria est, si ex his Texnporeenimsiiometcnius nok defxcientes.Niinc
q.uaeiion prsecipiunlpf in lege, omnes cogamur.Ja- tempus seminandi es'i,lion'metendi.
cere, quantum non facimus : et cum ipsi jion ,p.ote- Ergo dum tcmpusJiabemus.Ultimumscmcnlis hoc
jjmus, hsc superflua dicarous. tempus est. Festinemus ergo camposemnes serere;
Invicemprovocuntes,inviceminvidentes.Si irridejido D sed magis eos, qui Stint uberrimi, Tepleflrhus: ne
feductos ad iracundiam provocelis, el illi v.obisjn- iricipiarhvstempore messis, aliis abundanlibjis, esu-
videanf.. rire. -
Frair.es; ,et si prmoccupatusfueril liomo in aliquo Operefnurbonuni qd omnes,maxime autemad do-
deticto:vps qui spiriluales esjlis,hujuscemodiinslruiie mesticos fidei. liidigenlibus Judeeis,-etpaganis, et-
in spirilu lenilalis. Hoc illis dicit, qui non fuerant omriibus <3IriisliariiS,bonis malisque miserieordiam
persuasi, ut proeventoscorrigant mansuete. Sane in faciamus : nec alicui quod Dominuscommuniler tri-
his proeveniturIutmana fragilifas, quoeJeviora sunt, buit, denegemus : maxime lamen his, qui,'peeulia-
et ex insperalo comingunt. Coeterumnon est prae.- rem fidei exhibent famulalnm.
ventio, ubi aliquid cum consilio diu meditato com* Videie qualibus lilteris scripsi vobh meamanu. In-
mitlitur. telligite quod non tiraeam, qui litleras manu mea
Considerans ieipsum,ne et tu tenteris. \Quiael lii nuper scripsi.
ipse homo cum sis, potes in aliquo praeveniri, ei; Quicumque.enimvolunl placerein carne, hi togunt
adjniorio indigere, s.cut sani inlirmos sustiiient, ei vos circumcidi:tanlum u\ crucisCKrislifersccuiionem
"
825 S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 824
non paliantur. Qui Judoeiscarnalibus placere desi- .\ Circumcidile vos Deo vestro : el circumcidile prae-
deranl, crucis Christi perseculionem sustinere ti- pulium cordis vestri.
mentes. El quicumquekanc regulam secutifuerinl, pax super
Neque enim qui circumciduntur, lcgetn custodiunt. illos, et misericordia. Quia in sola fide spcs colloca-
Si circumcisio hgem faceret cnstodire, aliquid vide- tur animarum.
relur habere raiionis isla persuasio. Et super Israel Dei. Dei est ergo Israel: Nonenim
Sed volunt vos circumcidi,ul in carne veslra glorien- omnes qui sunl ex Israel, hi sunt Israelilae.
tur. Ut de carne veslra apud Judoeos lauderri ha- De cmtero nemo mihi molestus sit. Ego enxmsli-
beant: sive quod discipulos ad se traxerinl, glo- gmuta DominiJesu in coipore meo porlo. Nemo me
rienlur. amplius interroget, quasi dubitans: quia omneraex-
Mihi aulem absil gloriari, nisiin cruce Domini no- posui verilalem. Ego enim signa et characteres, non
. slri Jesu Ckrisli : per quem tnihi mundus crucifixus incircumcisionis, sed crucis et passionis in corpore
est, el ego mundo. Non in propria jusiilia, vel do- meo circumfero.
clrina, sed in fine crucis :.per quam mihi omnia pec- Gratia DomininosiriJesu Cltrislicutrispiritu vestro,
caia dimissa sunl, ut ego mundo morerer, et ille mihi. fratres. Amen. Subscriptio talis est Apostoli. Optat
In Chrislo enxtnJesu, nequecircumcisioatxquidva- g atitem ut gratia eos Domirii, non lcgis opera comi-
lel, nequeprmputium,sed nova creatura. Hoc tempore lenluf. Simul et atlende, quia cum spiritu vestro
solum hoc prodest, si quis renalus in Christo, nova dixerit, non cum carne : in^cujus circumcisione glo-
conversalione utaiur, ul Prophela ail: Innovate vo- "riantur carnales; vos autem spiritualiterconversa-
bis novam messem, el ne seminaveritisinter spinas. mini, ut spirilualiter circumcisi.

m EPISTOLAM AD EPHESIOS, ,

CAPUT PRIMUM. Jnc/(an7a(e.Hocfecit,sIveimmaculatosdiligitDeiis.


' Paulus apostolus Jesu Chrhli, per votunlatemDei. Qui prmdestinavilnos in adoplionemfiliorum. Hoc
Non mets meritis. preedestinavit, uthaberentpoieslatem filii Dei fieri
Omnibus sanctis. Omnes sancti, fldeles : non om- homines, qui credere voluissent : sicut scriplum
nes fideles, sancti. Quia possunt eliam calechumeni, est: Loquebanlur verbum cum fiducia omni volemi
ex eo quod Chrislo credunt, fideles dici: non tamen G credere.
sancli sunt, quia non per baptismum sanctificati. Per Jesum Christum in ipsum. Ut membra ejus
Sive sic intelligendum, quod scribat fideliler servan- simus.
tibus graliam sanclitatis. Secundum propositum voluntalis sum. Non secun-
Qui sunt Ephesi, et ftdelibus in C/irhto Jesu. Non dum merila nostra.
omnibus Ephesiis, sed his qui credunt in Christo. In laudeni glorimgratim sum. Ut laudemus gloriam
Gralia vubiset pax. Tunc vobisvalebit gratia, si ei gralieeejus.
non sitis ingrali: salutem veslram vestris meriiis In qua gralificavit nos in dilecloFilio suo. In qua
deputantes. Pacem vero reconciliationis observabi- gralia gratos fecil nos sibi in Christo.
mus : si nihil ejus bonilali, vel j"ustilisedeinceps fa- In quo habemusredemptionem,per sanguinem ejus
ciamus conlrarium. in remissionempeccatorum,secundum divitias gratim
A Deo Patre nostro, et DominoJesu Cluislo. Unum ejus. Non solum redemit, sed etiam peccata remisit:
essePatrem etFiliumdemonslrat,ulique pariter ope- sine labore nostro juslos nos facit, secundum divi-
rantes. lias glorioeejus.
. BenedictusDeus et PaterDomini nostri Jesu Chrisli. Qumsuperabundavit in nobis, in olnni sapienlia, et
Laudat Deum, eo quod donaverit infra scripta. prudentia : ut nolum faceret nobis sacramenlum vo-
Qui bextedixit.nosin otnni benediclione spiriluali. tuntalis sum, secundumbeneplacilutnejus, quod pro-
Non aliquantis, sed omriibus spiritualibus gratise be- posuit in eo. Plusquam abundavit,,ut nbn solum a
nedictionibus : ut quomodo in nobis nihil, deest ex morte redemptis gralis peccala dimillerel, sed etiam
illo, ita volunlali ejus nihil desit ex nobis. nobis lantam sapientiam donaret, ut volunlalis ejus
Ju cmlestibus.Non in carnali prosperilate, nec in occulta mysteria nosceremus.
lerrena abundantia. In.dhpensatione plenitudinistemporum. In novis-
In Chrhto. In capite omnia membra benedixit. simis lemporibus, qtiando jam omnis dispensatio
Sicut elegit nos in ipso axxtemundi conslitutionem: temporum, legis et naturoe Prophetarumque trans-
ut essemussancii et immaculati. Quia nihil novum acta est.
est ei, apud quem omnia erant, anlequara fierent; Jnsfaiirare omiriain Christo, qumin cmlis; el qum'
non ut quidam hseretici somniant, animas antea in in terra sunt in ipso. Mulli super hac re diversa dixe-
coelofuisse segregatas. runt. Nam quidam aiunl coelos, animas, lerram ,
(_.In conspectuejus. Non hominum. corpora accipienda. Alii ecelos, Judasos, qui ccele-
82S . COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD EPHESIOS. CAP. II. 828
stia praecepta habuerant: terram esse gentiles af- A omnes propier ipsum diligerent sanetos? Scd hoc
firmant. Alii vero asserunt", noh angelos per coelos petil, ut perfecle agnoscant magniludinemejus at-
signifieari, sed eorum scienliam : ex Chrisli enim que virtutem, qua potest promissa prsemia, vel pce-
tempore profecisse,"qui tamquam ignari interroga- nas implere magnitudinem : qui cum uliique sit, ni-
Ijant : Quisest isterex glorise? Et docentur Domi- hil eum potest omnino latere : qui enim pro cerlo
num eum esse virlutum."Sed quoniam instatirari cognoverit, nullo polerit in loco peccare; nam qui
non dicitur nisi lapsum, melius est, si eorum gau- humanum lestimonium erubescit, mullo magis di-
ditimin salute hominuminslauratum esse dicamus : "vinumpoterit revereri. Unde filii Eli cum sacerdo-
quod habuerant antequam homines a justilia peni- tes essent, Deumnescisse dicuntur : quia proosen-
tus declinarent. In terra vero instauratum geuus liam e_tpolentiamej'usminime limuefunl. El Joannes
hominum per Christura, nullus ignorat.. Apostolus omnem qui peecat, Deum non cogno-
In quo eliam nos sorte vocali sumus. Nos qui ex visse confirmat.
Judseis credimus. Illuminatos oculos cordis vestri. Spirilualia pro-
Prmdeslinati.Per fidem, sive proecogniti. missa non nisi spirilualibus oculis pervidentur.
" Secundum
propositumejus. Proposuit omnia re- Ul scialis, qum-sil spes vocationh ejus, el qum di-
staurare, sed primo oves perditas domusIsrael. B vitim glorimhmredilatisejus in sanctis. Si sciretis ad
Qui operalur onxnia.Omnium horum causa, vo- quaiilam spem vocati eslis, omnem spem soeculi
lunlas Dei esl : quam rationabilem esse non du- facile contemneretis, et si divitias haereditatis Dei
bium est. viderelis, omnis lerrena vobis horrebit hseredilas.
Secundutn consiliumvolunlalis sum. Non secun- Nemo enim regnum cnm opibus suis sperans cura-
dum merita nostra. - tor esse, et mediocrem substantiam possidere di-
Ut simusin laudemglorimejus. Ul per conversa- gnatur.
, tionem noslram, et signa queefacimus, detur gloria Et qumsit supereminensmagnitudovirtutis ejus in
Deo. nos, qui credimussecundumoperationempotentimvir-
Nos qui anie speravimusin Christo. Nos apostoli, tutis ejus, quamoperalusest in Ckrislo Jesu, suscitant
vel Judsei, qui priores credidimus Christo, sive ex illum a morluis. Qranis magniludo virltitum Dei, in
lege exspectavimus. natura, vel lege supereminet, quia prseslilit Chri-
In quo el vos cutn audissetis verbum-veritalis, slianis, ut Filio suo non parceret : ut etim caput
Eiangelium satutis veslrm. In quo eliam vobis gen- , noslrum factum, ad suam dexteram in coelestibns
tihus annuntiata est salus. collocaret.
In quo credentes.In quo Evangelio, sive Chrislo. C Et constittiensad dexteramsuam in cmlestibus.Hic
Signali eslisspiritu promhsionissanclo, qui est pi- dextera pro honore ponilur: ne Deus corporeus
gnus hmredilalisnostrm. Hinc cognoscimini unum esse credatur. Nam et paler a dextris esse scribitur
"esse,quia eumdem spiritumaccepistis : cuj'ussigna , Christi. Dominus, a dextris- tuis, confregit in die
arrha sunt hoereditalis fuluree. Si crgo mortuos irse suse reges. Ambo ergo a dexlris sunt : quia ni-
suscitare arrha est, quanla erit ista possessio! hil estin divinitale sinislrum.
Pignus vero promissis fidem operatur spiritu pro- Super omnemprincipatum, el potestalem, et virtu-
missionis, qui non carni promissus est. tem, st dominalionem.Quia unum est jam cum Deo
Jn redetnptionemacquisitionis, in laudem glorim assumptus homo, qui suscitalus est.
ipsius. Quos redimendo suo sanguineacquisivil, ut Et omne nomen quod nominalur : non solum in "
ciiam in hoc laudemus gloriam ej'us. hocsmculo, sedeliatn in futuro. Si quoii esl aliud.
Proplerea el ego audiens fidem vestram, qum estin Et omniasubjecilsub pedibus ejus. El ipsum dedit
Chrhtp Jesu. Quam firmiter tenealis fidemJesu. capul super omnemEcclesiam,qumesl corpxlsipsius,
Et dileciionemin omnessanctos. Hoc est, fidem et pteniludoejus. Ecclesia omnium plenitudo mem-
operibus comprobatis : et omnes bonos sine exce- brorum esf.
ptione personsevel notitise diligilis. Cavere autem !D Qui omnia in omnibusadimplelur. Quando omncs
a pseudoprophetis, et non omni spiritui credere, credeni, tuvic erit corpus ejus effecttts in omnibus
et non ante probationem nobis judicare proecipilur. membris. Totus enim in membris, non in singulis
Non cessograiias agens pro vobis, memoriamveslri impletur : ne ulla sit diversitas meritorum.
faciensin orationibusmeis. Nonutquidam inj'ucun-
ditale convivli : mihi autem rirbil oratione jucun- CAPUT II.
dius. Et vos convivificavilcum essetis morlui delictis et
Ut DeusDomininoslriJesu Chrisli, Pater glorim, peccatis veslris. Incipit collata beneficia replicare,
det vobisspirilum sapienlimet revelalionh.Noluidum ut juxta officium mandatorum , ex contemplationc
qnia fidem et charitatem habentibus, sapientia a donaloe indulgenlise avidius concitenlur.' Mortui
Domino praedicatur: noverat enim adjutricem esse enim erant peccalis facienlibus, sicut Adam et Eva
virtutum." in deliciis viventes.
. In agnitionemejus. Quomodo optat ul agnoscant In quibus aliquando ambulasits. Notandura quod
Deum, quem usqtie adeo noveranl: ut ei credcnte2, in peccatis arnbulassc illos, non ambulare dixeril.-
827 S, HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 828
Secundumsmcutummundi hujus. Sseculi homini- Jh. Propter quod metnores estole, qxtodaliquandovos
bus similes sequentesdiaboli voltiptatem. qui genles er.qlishi carne. Cominemorat illa, ne de
SecMiidum principempoteslatis aeris hujus spiritus. tanta ignpbilitate, qua ad summam regni perducli
Secundum principem illiiis poteslatis, gui hujus ae- sunt dignitatem, sint ingrali beueficiis largiloris.
ris satellilibus suis ad decipiendos diversis peccaiis Qui dicebamini prmpulium ab ea qum dicitur cir-
homines.dives erat potestaie. cumcisio.Genles pnepuliiim, Judsei cir.cumcisio.
Qui nunc operatur in filios djffidentim.Qpe.raiur In came manufacla. Iii manu humana : in carne,
suasione, non vi, in eos qui credunt. IIII autejn qui non in spiritn Dei, aut corde.
desperaut atque diflidimlde promissione Dei, dir .-Qui erfttis ilto in iemporesine Chrisio.Nescientes
cunturfilii diffidentioe,sicut filitiroe, etgehennae et Cbristum, idola insensibiiia colebatis.
mortis. Aiienalia cpnversalioneIsrael. Qui Jjinc erat popu-
In quibus et nos omnesaliquando conversalisnnius. lus Dci.
Non solum vos gentes non credendo, sed.,et nos Ju- Et hospites testamentorum.Etiam&\ercdider.atis :
dsei peccando. et proselyli, hoc est, .advenophabebamini.
In desideriiscarnis nostrm, facienies vgluntaiem Promissionis spem non habenles. Quam Deus pro-
carnh el cogilationum.Quaodo roens nostra rebus B misi.l Abrahoe, illi soli sperare videbaniur.
terrenis el cnrnalibus inhserebal; non soliim desi.:, Et fme Deo in hoc piundo.Multoscjiim.falsosdeos
derabant, sed elfaciebanl qucecumqueniala Jtogita- scqjiejjtes, unjim amjserant verum.
tio suggessisset. JVMHC autein iiiChrislo Jestt, vosqttialiqugndoera-
- Eteramus nalura
filii irm, sicut el cmten. Ita pos li$ longe, facii eslis prope, Ita ut Judoeos seqnere-
paterjipetradilipnjs conssietudopossederal, ut onr- . mini, qui rum Deo erani.
nes ad damnoiionemnasci videremur. Ju sangume Christi'.Credendo yos esse sanguine
Deus autem, qui dives est in misericprdia. Miseri- ejus, ei pasMoneliberatos.
- cors ljominibus: ^juia omnia diligis , qtioe ercasli -: ~ Ipse eniniest pax nostx-a,qui fecitutraqueunuxn.Jpse
nee enim odiens aliquid constituisti. esi reconciliaiio utrinsque populi adinvjcemadDcnm.
Propter nimiani charilalem suam, qua dilexif nos. E{ mediutnp,arietemnxacerim.Metliusparkselse-
Nimia charitas esi, rebelles servos quagi filiosdili- pis, et maceries, oneralegiserant, duos populosdi-
gcre. Unde considerandumesi quanlum diligit san- videntes : el ideo ipsepariesiiiimiciiisenoininanlur.
ctos et pcrfcctos, qui tantum dignatus est diligere Solvensinimicilias in carne sua. Circumcisionis et
peceatores. coeterorum, quse non tam Dei voluntas, quam tem-
Et cum essemustjtotiui peccatis, £onvkificavil nos :G poris ralio, aut populi djiritia exegerat.
in Christo. Sine peccato, sictil Christus, per baplis- Legem mandalomm decretis evacuans. Per solam
mum faciendo. fidem jijstificaiis, moraliasola decernens.
Cu;us grutia eslis sqipati.Propter usum, sive <pii cJJt duos condatin semetjpso.Judseum, et genti).em
pro vohis gratia, nullo vestro jiistilise merito inter- in suo corpore aequaliter conjungeiis.
cedenle, mortuus est, cum ipse rens non esset. In unonovo hominefacienspacem.In ununrpopu-
Et conresiiscitavit,et cot.sedere fecit, in cmlestibus, luni Christianujivex duobuselTectum.
in ChristoJesu. Non possumus desperare, quod no- Ui reconcitiet fimbos in uno corpore Deo. Qnia
stra jam possidet natura, quia ubi caput esi, jhi erit airiho per peccattim fuerant inimici. <
ei corpus : sicut ipse ail, Yolo ubi ego snm, et isii Ptr cruceminierficiensinimiciiiasin spmetipso.Pcr
sint ir.eciim, solam lidem crucis, quoenUllumd.eierret: non eniiij
Ul osiendereiin smcuiissupervenientjtbus. Ante proe- gravis aut dilficilis est, quam habere cjjam latropo-
destinavil, qnod er.il his tcmporibus eompletnrus. tuit crncifixus.
Abundantesdivitiasgratjmsum.Yereabjjndans est El peniens evangelizuvitpaccm vobis, quilongefui-
gratia, quae non solum peecala donavit, sed ctiam sth i et pacetnhis qui prope. Ad hoc venit, nt dissi-
cum Chrislo resuscitans ii) dexjera Dei, iti eoelesli- - dens hujrianum geuus in semelispo, et in Deo, ad
bus collocavit. reconciliaiionis giatiam revocaret.
In bonxiatesuper nos in Qhrislo Jesu. Exemplo, Quoniatnper ipsum habemusaccessumamboin uno
vel corpore Ghristi, spirilu ad Palrem. Nemo venil ad Palrem, nisi per
Gratia enim eslh-salvati, per fidem, et hoc non ex me. In uno spirilu, unum corpus, unum spiritum
vobis. Non merilis prioris"viioe, sed sola fide : sed hahet etsignum pacis.
tamen non sine fide. Ergo jam non eslis hospilesel advenm,sed eslisci-
Dei cnhn donum esl, non ex operibus, ut ne quis ves sanclorum, el domesliciDei. Jam non exlranci et
glorielur. Quasi suis meritis aliquid in baplismo ac- proselyti T-nee enim separavit nos Deus a populo
cepissel. . suo : sictit dixit Isaias; sed cives, qui.sunt ejusdem
Ipsius enirn snmus factura : creali iu ChristoJesu, originis, vel hospitii, et habitaiionis.
In operibus bonis : qumprmparavit Deas, ul in illis Supermdiftcaiisuper fundamenlumapostolorutn,el
ambulemus.Quia nuper sumus in ChrLio renati, ut prophelarum, ipso summo angulari lapide JJhristo
-
quse iu Evangeliissunl defensa. Jesu : iti quo omnh mdificaiioconstruda. Prophetes
8-29 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD EPHESIOS. CAP. 111. 830
rum novi^Teslamenti (in quibus Agabusfuit) Chri- A me confirmavil: sive cujus virtules meum confir-
stus etiam fundamentum: qui etiam lapis dicitur an- mant Evangelium.
gularis, duos conjuiigens, et eonilnensparietes. Ideo Mihi enimomniumsanclorumminhnodata est gra-
autem fundamenlum, et sumnnis est : qua in ipso lia hmc. Minimo tempore, non labore. Notanduni
fundatur, el consummalur Ecclesia. quod inler sapctog se humiliando fecerit gratum.
Crescit in templumsanclumin Domino.In templo In gentibus evangeltzarc ininvestigabiles divitias
sancto non possunt lapides nisi sancliponi: ad coin- Christi. Annuntiare fuiurasbsereditaies; divitiaspro-
parationem lempli Jerusalem, dixit exslnii corpus niissas': quas sens.us humanus apprebendere non
Chrisli : id est, Ecclesiam: et multo majorem mun- valet, nisi per revehuionem.
ditiam et sanctitatem habet veritas, quam imago. Et illuminareomnes,qumpt dispensaliosacramenti,-
In quo el vos comdxficamini in tabernaculumDei, in, Judseis et gentibus hiijus sacramenti pandere ra?
-
Spiriiu sanclo. Ut cum apostolis et prophetis silis tionem.
liabilaculumDei spirituale, non manu factum. Abscondilia smculisin Deo. Hoc est, quod in pri-
mis lemporibus, soli Deo eonfirmatum erat.
CAPUT III. Qui omnia creavil.Et Judoeoset genles : sivc om-
Cujus rei gralia. Qtiam superius memoravit, quod B nem creaturam, ul sensus conlra Mareionem profi-
Filius Dei, et gentes salvaverit, et Judaeos,et utros- ciat, et omnes hserelieos.
que fecerit uniim. Utinnolescalprincipatibuset poleslatibusin cmlesli-
Ego Paulus vinctusChrisli Jesu. Sive calenis, sive bus per Ecclesiammuhifortnissapientia Dei. Ut per
Christi amore ligatus, non possum meam, nisi Do- me his qui rebus ccelestibpsper omnem Ecclesiam
mini facere voIuntaiem..Sane quomodo vinctum se principaniur, muliifonnis sapieniia innoteseat.
nominat, confirmat Evangelium Chrisli. Ostendil Secundumprmfinitionemsmculorum,quqm fecit in
tfuanla sit spes, pro quo talia pati liben.teramplecti- ChrisloJesu Dominonostro. Quampreefiniuntet hoc
lur : cum posset apud Judseos i(ut legis doctor) et tempore, qnando jam bomines aliter salvari non po-
magnis divitiis abundare,et_summohonore gaudepe. terunt, nisi Cbristi fide salventur.
Pro vobis^entifius.lSecuudumEvangelium,injmki ln qxiohabemusfiduciamet accessumin confidentia
propter vos: quia vos similesessedieimus Jndseorum. per fidem ejus. Non per nostram jusiitiarri, sed per
Si lamen audhtis dhpensationemgraiim Dei, qum eum cujus fidespeccaia dimisit/
dula estmihiin vobis.Si tamen firmiter r.etinetis me Propler quod pelo ne deficiaiisin tribulalionibus
in vobis dispensalionem accepiss.e docirinse. Quis meis pro vobis,qumest gloria veslra. Neme audientes
enim fidelisservtis et prudens, quemconsiituil Donii- ' ^ impune lsedi, ad Deum non pertinere puletis,-in quo
nnssuper familiamsuam:uldetillisescamin tempore ? magis gloriari debetis: intelligentes,metanta absque
Quoniam secundumrevelalionem. Non secundum certa spei fiducia suslinere non posse.
humanarndoctrinain. Hujus rei gratia fleclo genua mea ad Patrem Do-
" Nolum
factum rnihi est sacramentum,sicut supra mini nosiri Jesu Chrisli: ex quo omnis paternitas in
scripsi. Judscos et gentes unum ess_e iji Cliristo. cmiis et inierranominalur. Ex quo omnis paierniias
In brevi: prout polestijlegenlesinteiligefepruden- nomen accepit. Sive ex quo oinnis res, paler nomi-
-liam meam. Non quanluiu poieram ego sciihere, nalur.
sed quantum vos assequi valebatis. Ut del vobissecuudumdiviliasglorice sum virtuletn
Jn minislerio Chrhti. Non eloquio soeculari. corroborariper spiritum ejus. Ul vos per illuminatio-
Quod aliis generationibustxonest agnitum filiisho- nem scientia; et djviiiaruni fructum confirmel.-
minum : sicuii nunc revelalutn est sanctis aposlolis In inleribri iwmineChrislumhabitare per fidem in
lidemrobustus
ejus el proplieih. Sciebant quidcm propheta3,prio- cordibusvestris.Vbiinterior homo per
res gentcs esse vocand.is : iion tamen seiebanl, est, ibi hahitaiCliristus, non ubi exterjor saginaliir.
nuHaniinler ijisas el Judoeosdiscretionem fuluram. Incharilale radicati etfundali. Ut in ejus amore
In spiritu esse genles cohmredes.Per spiritum * firmiter siarent, beneficiorum ejus reeordatur ut
rriihi revelaium, sive iu spiriiu illos socialos e.sse, eum cognitis ejus beneficiisdiligerent.
non carnis circumeisione. Ui possiliscomprehendere.Ut ex oinni parte ma-
Et concorporales,et comparlicipespromlssionisin griuudinemscientiee adipisci valeatis.
ChristoJesu. Id est, unius corporis : non splum co- Cumomnibussanctis. Quoeresapientiam apud ma-
hseredes, ouod poluit diyersi generis esse : nec Ios, et non iuvenies. Et alibi: In corde aulem boni
solum corporales, quia possunt ejusdem generis
requiescit sapientia.
filii, hon ejusdem in h.Tredjiaie esse substaiiiw. "
Per Evangcliuxi: cujus' faclus sutn ego minister. Qumsit latitudo, et longitudo,et sublimitas,etpro-
yia
Per meam prsedicationeraomnibus jnnoteseei, quia {tindtim.Qiiidamdicunt quod latiludo , spatiosa
hoc mihi peculiariierrevelatum. iniclligniur.:longitndo,vita selerna: altitudo, coelnm:
Secundum donum gratim Dei, qum dala est mihi. prolundum, iiifernus: ut scilicet horum omniura
Nou secundum meritum meum. notitiam habcntes, noverint quiddiligaut, vel quid
Secundum operationemvirlulis ejus, Cujus virlus refutent.
831 , S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA.' | 852
"" Scire eliatn
supereminentemscienlim charilalemA A DonationisCkristi. Ad quam graliam, qui se apta-
Ckristi. Supereminet fructus. verit, ipsam consequitur : ut puta, qui studiosus
. Ut impleaminiin omnemplenitudinemDei. Ut effi- legis est, sapientiam multam : oranti et j'ejunanti
ciamini pleni oranibusvirtutibus. concedilur spiritus potestas.
Iii aulem qui potens eslomniafacere suptrabundan- Propter quoddicit : Ascendensin altum, caplivam
ler, quampelhnus, aut inlelligimus, secundum virlu- duxil caplivilalem: dedil dona koininibus.Quos dia-
lem, qumoperalur in nobis. Frequenler majora _tri- bolus captivos tenebat ad mortem, Christus capli-
buit, non solum, qtiampelimus, sed etiam quam pe-- vavit ad vitam : ad caput noslrum in cceleslibus
tere intelligimus, quseoperalur in nobis. collocandum.
Ipsi gldria in Ecclesiaet in ChrisloJesu. Quia ve- Quod autem ascendit,'quid est nisi quia el descen-
niens Christus sibimet ad Dei gloriam Ecclesiam dit. Exponil cur dicaturascendisse, quem nusquam
congregavit. non esse, non dubiumest, secundumformamscilicet
" In otnnes
generationessmculi smculorum.Amen. servi: ad quam non localiter, sed dignanter descen-
Immensa beneficia immensis laudibus celebranda, derat.
non solum de his quoeChristi temporibus conlulit, Pritnum in inferiores partes terrm. Infernumsub
sed etiam quoeante fecit faciet. Amen. ] terra esse, nemo jam ambjgat.
B
CAPUTIV. Qui descendil, ipse est et qui ascenditsuper omnes
Obsecroilaque vos ego vinclusin Domino,ut digne cmlos.jQui descendil cum aniroa in infernum, ipse
ambulelisvocatione, qua vocatiestis. Ego vos rogo, cura anima et corpore ascendit in coelum.
qui vestri causa sum vinctus, ut vos Dei Filium Ut adimpleret omnid. Gloria triumphanles, sive
agnoscenles , digne tanto honore conversemini : qusescripta sunt, sive dumjam humanitascum divi-
quia una dignitas est, qua agnoscunlur propria in- nilate unum effectum est.
stituta. Et ipse dedit quosdatn quidemaposiolos, quosdam
Cutnomni humilitale,et matisuetudine,cum palien- aulem prophetas. Contra Arianos , ut Filii et Patris
' tia. El mentis et corporis. Ilumilitas vera nihil sihi una sit operalio. Nam ad Corinthios DeumPalrcrn
vindicat, mansuetus nulli nocet, patieus nulli vicem dicit in Ecclesia ordinasse : hic vero Chrislum hoc
reddit inj"urise. dixisse, commemorat.
Supportanles invicem in charitate. Sufferunl et Aliosvero evangelfslas.Omnis apostolus, evange-
philosophi, scd non in charilale. Nos vero non ul lista : non omnis evangelisia, aposlolus : sicut Phi-
Iaudari, sed ul ille, quem sustinemus proficiat, dili- lippus, qui erat unus ex seplem.
gentes sustinere deberaus. . i
G Alios autem pastores et doctores. Pastores vero
Solliciti servare uniialemspiritus in vinculopacis. omnes, qui sunt idonei ad alios inslruendos. Omnis
Per vinculumpacis in vobisunitas spiritus conline- ergo pastor, doctor : non omnis qui doclor est, et
tur. Multitudinis enim credentium erat cor unum, paslor.
et anima una. Ad consummalionem sanclorumin opus minislerii,
Unum corpus, el unus sphilus : sicut vocatiestisin in mdificalionemcorporis Christi. Ut perficiantur
una spe vocalionisveslrm. Unus Dominus,una fides, sancti, sive eorum numerus implealur, omnessunl
unutn buptisma. Unum consensum debet babere in constituti ad scdificandamEcclesiam, quoecorpus
uno corporc omniumcompagomembrorum, quoead Christiesl: utomnes ad perfeclionemfideiperducant.
unani spera sunt vocala salutis. Unde diligentiusi Donecoccurrainusoinnesiiiunilaiefidei.]ioc\o'[im
legere debenl hunc locum hi qui, in seeculioccupa- etiam falsis docloribusincsl, id est, voloomnes esse
tionibus ligali, pulant sibi licere peccare, et aliisi sicut me.
non licere : cum oiiines in unum corpus bapiizati, Et agnilionisFtlii Dei. llle agnovit graliam Filii
eumdem spirilum atceperint, et iu una spe vocaliL Doi, qui non peccal : quia omnis qui peccat, non
sint Dei. Sive sic : si unum spirilum habetis, et ex videt eum, nec cognovit eum.
uno Palre Deo nati eslis, noliie vobis de lerrenai D In virum perfeclum,in mensurammlalispleniludi-
nobililale aliquid arrogare, ne veslram gloriami nis Christi. Qui enim se dicit in Christo manere,
amiilalis. debet quomodo ille ambnlavit, ambulare : et non
Unus Deus et Pater omnium. Etiam eorum , quii annorum ejus setatem, sed pleniludinem imitari.
ex gentibus crediderunt. Ul jam non simus parvulifluctuanles,et circumfe-
Qui super otnnes,et per omniaet in omnibusnobis. . ratnur omniventodoclrinm.Ut non simus ignorantes,
Super omnes virlutes, ut potens, per omnia operai ncc dubii, ac vacillanles, et more imperiti guberna-
sua : qui immensusomnibusChristiatiis , secundura r loris, omnis doclrinsevenlo nostrsefideivela appen-
qaem habitare dignatur. denies, ne facile naufragemus, aut ad portum per-
Unicuique autem noslrutn dala est graiia. Nonn feclionis numquam pervenire possimus.
muila sunt corpora per varietatem gratiarum , sedI In nequitia hominum, in astulia. Nequiliahomi-
iriembra djversa. num, aslutis dispulalionibus a reclo fidei cursu de-
Secundtimtnensuram.Non lam nostroecapacitatis, i, lorquet incautos.
quam iilius largienlis. * Ad circumventionem errorh, Sive cura mulli quod- .
«?§ COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD EPHIiSIOS. CAP. IV. 88i
dam erroris sui remedium putent, si mullos secum AL Deponile vos secundum pristinam conversalionetn
traxerint ad errorem : sive errantibus remedium veteremhominem.Exposuit quid sit velus homo, et
sinelaborepromiltentes, permanerefaciuntinerrore. quomodo deponatur : scilicet ut pristinos errores
Veritatem aulem facientes in charitate. Oranta in abjiciat hujus mundi, et non membris coi'poris, sed
veritale propter charitalem Christi, et niliil in hy- mente et conversatione mutetur.
pocrisi facientes. Qui corrumpitur secundum desideria errorh. Fa-
Crescamusin illo per omnia. ln illius perfeclione ciens voluntatem carnaiium cogitationum.
ex omni parte crescamus. Jienouaminianlem spirilu mentis veslrm. Sicut Je-
Qui esl capul Christus?ex quo totum corpus com- remias ait : Facite vobis cor novum, et spiritum
pactum, et connexumper otnnemjuncluram subminis- novum.
tradonh secundunioperationem.Ex eapile connexum Et induite novum hominem. Ex veleri intellige
corpus, per omnem subjunclionefn operationis cres- novum.
cit, dum se allerutrum membra oedificantdiligendo : Qtti secundumDeum crealus est injustilia, el san-
ita ttt unumquodque membrum in sua mensura au- clitate veritatis. Exposuit quid sil homin.emad ima-
geatur: hoc est, ut qui esl per sapienliam oculus, ginem Dei crcatum : ut scilicet justus, et sanclus, et
in eorum numerum crescat, qui oculi officium ges- B ] verax, sicut Deus : ut sanclilate veritatis, non va-
turi sunt: et singula quseque membra proficianl. nitatis sit praediius, hoc est, quoe vanam hominum
In mensura uniuscujusque membriaugmenlum cor- gloriam aucupatur, eum scriptum sil : Jusle quod
poris facit in mdificalionemsui in charilate. Dumsin- j'ustum est persequeris.
gula membra crescunt, majus efficilur corpus. Propter quod deponentes mendacium. Hic descri-
JJoc igifur dico, et lestificor in Domino..Quos su- buntur ipsoe species casiitaiis, quibus novus homo
perius obsecraverat, hic in Domino obtestalione cognoscitur.
constringil. Loquimini verilatemunusquhquecum proximosuo :
Ul jam non ambulelis, sicut et gentes ambulant. quoniam sumus invicetnmembra.Nemo suum circum-
Nolo, ait, solo vos nomine esse Christianos : et veniat frairem : quia unum corpus sumus, et non
Deum ore confitentes, operibus denegare : sed quan- possunt alterutrum membra se fallere : nec enim
tum inter diabolura distat, et Deum, tanta differen- manus illudit oculo, aut dentes Iacerant membra,
tia debent filii Dei a filiis diaboli in operibns disere- nisi forte ubi spirilus immundus inbabiiat.
pare. Ne Deum labiis honorantes, cordis timore Irascimini, et nolite peccare. Ira non inebriet men-
longius assistamus, et dicatur de nobis : Sine causa tem, sed veritas dispenset: nec luam inj'uriam, sed
colunl me : hoc est, iexmea cultura nullos accipient C fralris animadverle peccalum.
fructus. Sol non occidut super iracundiam vestram. Ne
In vanilalesensus sui. Vani sunl enim omnes ho- scieniiee lumen in tua indignatione deficiat.
mines, quibus non estsapientia Dei. Nolite locum dare diabolo. Irascendo, vel qtiolibet
Tenebris obscuralumhabenles intellectum.Scilicet; alio delicto. Porla enim diaboli est peccalum : sicut
ignoranlia, et mundanarum rerum sollicitudinum[ homojuslus Spiritus sancli porta est.:
caligine ac tenebris obseuratum. Qui furabalur, jatn non furetttr : tnagis atttemlabo-
Alienati a vila Dei. Illi ideo a vila alienati suntt ret. Alienos labores aliquando direptos, nunc suo
Dei, quia ignorant : vos autem quia cognovistis; labore compenset : et operando tribuat indigeriti-
' bus, qui multos furando fecil egentes.
Deum,sequi debelis.
Per ignoranliam, qum esl in illis. Nolandum, quiai Operando tnanibus suis, quod bottumest: uthabeat
contemplus ignoraniiam generavit. . unde tribuat necessitatempalienti. Non quod malum :
Propler cmcilatemcordis ipsorum. Dicenlium, noni sunt enim multae, vel inhonestoe, vel maloeartes, ut
cst Deus. roaleficia, el omnia, quse non ad naturse necessita-
Qui desperanlessetnetipsostradiderunl impudicilim. lem.sedad concupiscenliarumproficiuntvoluplatem.
. Dcsperantes poenamjmpiorum , et prsemiumjuslo-- D Oinnissertnomalus ex ore vestro non procedat. Non
rum, necesse est ut proesenlibusvoluptatibus adhee- - . unus, nec duo, sed omnes mali sermones : in hoc
reant, qui fulura desperant: Veniie et fruamur bo- Christiani debent esse crucifixi.
nis, quoesunl, etcselera. Sed si quis bontisest ad mdificalionemfidei. Non si-
In operatione immundiiimomnis in avaritiam. Qm- lenlium imposuit, sed qualilaiem loquendi monstra-
nia criraina , immundilioeel- avariiioe nomine com- vit, ulomnis sermo fidem sedificet Christianam : et
prehendit. os nosirum sohira appetat verbum Dei. Simul no-
Vos autetn non ila didicislis Chrislum : si iametn tandum, quia hoc universoeEcclesiseprsecipilur.
illum audistis, et in ipso edocti estis. Et sicut ilhe Ul det gratiam audientibus. Hoc est qtiod alihi
non gentili ritu vivaiis. llle enim vere Chrislunn " dicit : Sermo vester in gratia sit sale condilus : et
audivit, et ab ipso didicit, qui ntillo similis vilito in sermone nostro graiiam accipiant audientes.
gentibus invenitur. Et noliie conlrhtare Spirilutn sanclum Dei. Homi-
Sicul esl veriias in Jesu. Sicul ille vere morluu:is nibus Ioquens, comparationem inducit humanam, ut
est et surrexit, ut nos vere in novitale ambulemus;. ex nobis intelligamus quanlam Spirilui sancto inju-
83S S. HIERONFMIOPERUMMANTISSA. - 836
riani faciraus,cumdonum ejus in aliqua peccali sorde A Sed magisgraliarum aclio. Hoc magis seniper tra-
polluimus : Et quia de hospiiio suo nobis condolet : ctare debelis, quomodo Deo et actu et cogitatione
ideo sibi dolens tristis abscedit. Caeterumtrisliiia et plueeaiis.
iraet eaelerahnjusmodi in nobis passiones snnt, quia Hoc enitn scitote, intelligentes,qubd dmiiis forni-
passibiles sumus : in Deo vero dispensaliones, Nos caior, aul avarus, quod est idolorum servitxh,noti lia-
illa inviti paiimur,"ille yoluntaie ad nostram emen- bel kmreditatemin regno Ckristi et Dei. Conlfa illos
dationemassumit. Et hoec est, qiiseassumit Deum agit, qui solam fidem dicunt srifficere: quia hujus-
e.t hominem, harum condilionumdiVersitasfiinafura. niodi aclus non Deo, sed deehion!exhibeniur. Hse-
In quosignati eslis in die redcmplionis.SignacUlum redilas autem rcgni ccelorum Dei filiis, rion diaboli
sancti Spiritus in die' baplismi accepislis : novum prscparalur.
.signaculum habere coepistis. Nehiovosseducat: Diceridohoc soiuriimodoOpus
Omnis amariludo. In qua contristaiur Spiritus est, ul fides sit, et homo Christi baptisroa eonse-
sanctus. Recte autem posuit amaritudinem, quia quatur : quarovispeccet, pefire non poiest.
ipsa est provocaiio. Inanibus verbis. Queo homiiiem Iiberare nbn pos-
Et ira. Omnem aufert irara. sunt.
Et indignaiio.Indignaiio ex superbia est, cum ali- B Propter hmcenim venitifa Dei. Ex"pfectefifis fu-
quem judicamus indignum : ideo eum nolunius sus- tura cognoscite : si Sodoniilis non pepercit, et liis
linere. cjtiiin diluvio perierunt, parcet vobis?
El clamor. Qui ex furore descendit, quem non In filios diffidentim. Qtii noii credideriittt iram
habeant Christiani.- Cjsterum Isaias bene clamare comminantis se superventuram.
juhetur. Sed etipse Jesus clamabat in lemplo : Qui' Nolite ergoefficiparlicipes eorum. Si in peccatis,
sitit, venial, et bibal. judicio desperantium participes fueritis, eritis in
El blasphemiatotlalur a vobis cum otnni malitia. pcena consortes.
Quoevel inimico polest vicem reddere. Eratis enim aliquando lenebrm, nunc auteni litx in
Esloieauteminvicembenigni.Servat ordinem legis, Dotnino. Ui fiiii luch ambulaie. Quandonesciebatis
ut non solum malitia tollatur, sed etiam benignitas Domiiiivolunlatem. Nuric.vero omnia cognovsstis.
inseratur. Quantum ego inler Iucem dislat et tenebras, lantum
Misericordes.Id est, condolentes. a prisiina crfnversalionediscrepare debetis.
Donantesinvicem,sicul el Deus in Christo donavit Fructus erixxntucis est in otnni bonitatej etjuslitia,
vobis.Remittentes peccata, ne vobis dicatur : Serve et leritate. Talem habet scientia fruetum.
nequam, omne debitum dimisi tibi : oporluil et te '2 ProbantesquidsitbeneplacitumDeo.Ex legeprobate
dimittere conservo tuo. quid beneplaceat Deo, non quod boniines asserunt.
Et notite comtnunieare operxbUsinfructudsis tene-
CAPUTV. brarum. Non prodest quidquid fit sine scientia veri-
Estote ergo imiiatores Dei, sicut filii charissimi. tatis: quianeclux polesl communlcarecunitenebiis.
Imitatione enim, non natura filii Dei sumus, sicut Magisauiem redarguile. Non solum conimunicare
ait Salvator : Ut sitis filii Patris mei qui ih coelis nolite, sed eliam redarguite.
est, elc. Qum enimin occttliofiunt ab ipsis. In secretis loeis
Eianibulale in dilectione, sicut et Christusdilexil domorum, vel templi.
nos. Unde et Joannes aposlolus ait : In hoc cogno- Turpe est et dicere. Nobis dicefs lurpe e"st, quse
vimtischariiatem : quia ille animam suam pro no- illi, vel intenebris facere nonerubescunt.
bis posuil.Debemusergoetnos pfo fratrihus animas Omniaaulem, qumargunntur, a luminemaiiifeslan-
ponere. tur. Sicut ad Corinihios ait : Oeculta etiain cordis
Et tradidit semetipsum.Voluntarie ipse se tradidil, ejus manifesta fiunt. El lunc cadens in faciem ado-
non ab alio inviius traditus est. rabisDeum, pronuntiansquod Deusvere est in riobis.
' !) Omne enim
Pro nobis. Pro peecatoribus, ut fierenl jusli. quod manifeslalur, luinen est. Ihcipit
Oblationemet hostiam Deo in odorem suaviialis. lumeriessecum crediderit, et vobis adjungitur.
StiavissimusDeo odor esl charilas. Propler quod dich : Surge qui dofmis.Voce alicu-
Fomicatio autem, et omnis immuitditia, aul ava- jus sapienlis, conscienliam increduli pulsare cu-
ritia. Oniniacriuiina brcviler comprehendit, duortim "pientis,de somno ignorariiioeexcitat.
criminum designando radices. Et exsurgea morluis. A peccatis, vel idolis.
Nec nomineturin vobis,sicul decelsanctos.Consi- Et illumhiabii te Chrislus.Cunfei credideris, effl-
derandum scilicet non licere lieri, quod non licet cieris et ipse lux.
nominare. Videte itaque, fratres, quomodo cauie ambuletis:
Aut lurpitudo, aut slultiloquium. IIoc eliam in iwriqitasi insipienies, sed ut sapientes. Quasi filii sa-
filiis hominum reprehendilur honestorum. pientiseet lucis, ne alicui offendiculumdelis, et in-
Aut scunililas, qtim ad rem non perlinet. Risura cipiatis ei causa perditionis existere.
movens, qui gravitati non convenit Christianoe: Redimenleslempus. Vestra sapienlia, vel .caulela.
qtiia ad rem non pertinet cceleslemet dhinam. Quoniamdies malisurit. Nondies mali sunt pef se,
£57 COMMENTARIUS IN EPISTOlAMAD EPIIESIOS. CAP. VI. 8S3
scd pcr homines : sicut locus nialiis dicilur, in quo A ATemo enhn umquamcarnemsuam odio habuit, sed
aliquid commiliiitir mali. itutrii el fovet eam. Non ut ei lahores el dolores in-'

Propterca nolitefieriimprudentes,sed intelligentes fligat, sed ut seeuram 1'aciatet quietam. Non nup-
qttm sit voluntasDei. Scruiamini legem, in qua vo- lias damnat, sed ad crintinentiamcohortatur.
luntas agnoscitur. Sicul et ChrislusEcctesiam: qttia metnbra sumus
El holileinebriari vitw,in quo estluxuria : sedim- corporisejus. Membra'-ejus eum debent ih omnibus
pleaminiSpirilu sanclo. Exponit conlinentieeulili- imitari.
taiem. Quialuxurioemateriam expeterenon cbnvenit De cdrtteejus el de ossibusejus. Propler hoc relin-
crucifixis, sed Spiritu sancto repleri. queilwmopatrentelmatremsuam.Amore.si non hono."
Loquenlesvobismclipsishi psalmis, et Iiymnis,et Et adhmrebituxori sum,et eritrit-duoin carneuna.
eanlicisspirilualibus.Non in actibtis seeculi,sicut ait Objectio ex persona carnalium, volentium se amare
Propheta : Ut non loqualurosmeum operahominum; carnaliter, ut quibusdamvidetur.
Cantanteset psallentcs in cordibusiiestris.Ne ore S.acramenlumIwc magnum esi. Eijo autemdicoin
tantum verba Dei resonemus. Christoct in Ecclesia.Ego hoc, inquit, in Christo in-
. Donihwgratias agenles semperpro omnibusin no- lelligendtnndico; el in Ecclesia : unde vos majore
mine Domini ttoslri Jesu Chrisd. Sive bonis, sive B affectu debelis uxores vestras sanetas diligere spi-
malis, sicut ait Job : Sil nornenDominibenedictiim. rituales, qui ante dilexistis peccatrices, et in genti-
Deoet Palri. Subjecli invicetniti limore Chfhli. litote carnales.
Non humano timore, vel avaritise studio": sicut qui- Verumtamenet vos singuli unusquisquenxorem
dam suis palronis adulari consueverunt. suamsicut seipsumdiligal : uxor aulem limealvirum
Mulieresvirh suis subdilmsinl. Non eos sieutCo- - suum, Subjecta sit ei tamquam infirmior, ut regne-
-rinthios Iacie alebai, sed perfeclo cibo continenliee lur.
nutriebat. Timet enim ne cessante in plerisque car- CAPUTVI.
nis officio, aut ruulieribtis subjeclio, aut in viris Filii, obediteparentibxtsveslrisin Domino.Parat il-
cessarel charitalis affcctus: et ne tamqnam divor- -Ios disciplinae, qua illos a parentibus secundum
tium docuissecrederetur. Ceelerunilale est, utnovse , Deiim pfsecepit erudiri.
viioe proedicatar,iuilla existente causa, lioc doceret, Hoc enimjusium est.Vl muluam invicemdilectio-
quod naturaliter possidebanl. nem exhibeatis.
SicutDotnhto.QuomodoSara subdiia erat Abra- Honora patrem tuuxnel malrcmtuam.Jubet hono-
hse, dominumeum vocans. rare parentes, sed borios. Coeterum conira Deum
. Quoniam vir capul est tmtlieris, sicttt Christusca- C vivcntes ipse eiiam Moysesproliibuit agnosci.
pul esl Ecclesim,ipse Salvatorcorporh ejus. Sed sicul Quod est mandatum primum. In seeunda tabula
Ecclesiasubjecla esl Chrhto: ita el mulicresvirissuis primum, quaead humanitateni pertineniia praccepla
' in otnnibus.Keddil
juslam causamsubjectionis:qnia sex numero conlinebat. Prima eriim labula propfie
et prior esl vir, el ulriusque corporis debet esse Sal- ofiicia exigebat.
' In
vator. promissione,ul benesit libi, et sis longmvussu-
Viri, diligite uxores vestras, sicut et Chrisius di- per lerram. Nonin hac terra, in qua impii nonnuih-
lexit Ecclesiam.Tam sancta et venerabiii charitale. quam, et in parentes scelesti, senescunt: sed super
. El seipsumtradidit pro ea. Ita et vos pro sancli- lerram illam quam Domimismitibus promiliit, in
tate uxorum, nec mori si necesse fuerit, recusetis. qiia j'usti habilabunt, et cujus bona visurosesse se
Ut illafn sanclificaret,mundansemn lavacroaqum credunt.
in verbovitm. Aqua lavit corptis, animam doctrina Et vos, palres, notite dd iracundiamprovocarefi-
mundavii, sicut ait ad Hebrteos: Aspersi corda a lios vestros, sed educaleillos in disciplinaet corre-
ronscientia mala, et abluti corpus aqua rnunda : ita ptioneDomini.Sive in nioderatione. Et non irratio-
et vos corpora uxorum, conscienlia) animas, roun- nabiliier verberando : sive ne eos ad soecularia
. dale doclrinis. D sludia provocantes,iracundiam discerefaciatis: sed
Ut exhiberetipsesibi gloriosamEcclesiam,non ha- divinao legis cos insiiluite di&ciplinis.Tnlibus ergo
benlemmaculam uut rtigam, aul aliquidhujusmodi. pareniibus proecepitobedire.
Iia sibi Christus mundavit Ecclesiam, ut antiqua Servi, obeditedotninh carnalibus. Nonenim venit
cfimina ablnerel: el novas maculasquomodoincur- Chrisliisconditionesnmlare. Namservitium non na-
rimus, et verbo ostenderet et exemplo. liira dedit, sed captivitasfecil: neque ex maledicto
Sed ul sil sancta el imtnaculata.Si omnibus im- Chara, ut quidam putanl, cum ex eo reges legamus
maculata esi, maculatiab ea alieni esse censentur, esse generatos. Maledicttimillud in filiis Chamim-
nisi rursum per pcenitcniiamfuerint expurgali. plelurn est," qui Israel sunt subjugati. Providet sane
lla et viri debenl diligere uxores suas ut corpora hic Apostolus, ne doctrinaPei in aliquo blaspheme-
sitd. Item quales"uxores cupiunl invenire, tales ex- tiir, si eredentes servi suis dominis iiiutiles fiant.
hibeant se uxoribus. Et qiri forie permissurus eral, alios servos fieri
"Quisuam uxorem diligit,seipsumdiligit. Quia duo Christianos,de ipsjs jam factis incipiat poenitere. Si
suntin carne una. vero viderit eos in raelius profecisse, et ex infideli-
859 [S» HIERONYJItOPERUMMANTISSA.' §40
bus Cdeles effectos, non solum aliosoptabitcredere A Et in omnibusperfeclistare. Non in aliquantisper-
famulos suos, scd etiam ipse fortasse salvabilur. feclum vult hominem; sed ethoc notsndum, quod
Cutntimore el tremore, in simplicilalecordisvesiri. omnes ad perfeclionem hortatur.
Cum omni obedientia et festinatione Irumililalis, - State ergo succinclilumbosveslros. Perfeele state,
priori superbia et simulalione deposita. lumbis mentis succincti, hoc est, in omni proclio
Sicul Christo.Hoc in Christo fit, quidquid ejus pramarati, et ab omnibus curis sseculiexpediti.
contemplatione hominibus exhibetur. In veritate.Non bypocrisi : nemo enim coronalur,
Non ad oculum servientes,quasi hominibusplacen- nisi qui legilime certaverii.
tes. Non timentes dominos tantum, quasi ipsi non Etinduti loricamjustiiim. Sicut lorica mullis cir-
Deo placere volentes. culis vcl afmillis inlexilur, ita et juslilia diversisvir-
Sed ul servi Chrisli, facienlesvoluniateinDei ex tutum conneclilur speciebus. Monetautem non so-
animo. In his quse Dei non sunl contraria voluntati. lum peccatoris conscienliam, sed et ventris conli-
In mullis enim concordat cum lege naturali animus nenliam ; necnon et ad femorumusqueperlingil li-
dominortim,quia servos et fideles, et sobrios, et ca- bidincm coercendam.
Stos, et humiles liabere desiderant. Et calciali pedes in prmparalioneEvangelii pacis.
Cumbonavolunialeservienles,sicul Domino, el non Cum fiducia incedentes, inlrepide prsedicate.
Iwminibus.Non cum murmuratione, ne apud homi- In omnibussumeniesscutum fidei, in quo possilis
nesgratia, apud Deum mercede privemini. omnia lela nequisbimiignea exstinguere.In omnibus
Scienlesquoniam unusquisque quodcuniquefecerit certaminibus fide muniamur. Quia sicut sculum ip-
bomrxn,hocrecipet a Domino, sive servus, sive liber. sorum quoque armorum defensio est, et sine hoc
Quidquid propter Dominumfcceris, habebis ab ipso omnis armatus inermis esl, ita el hse.virtules sine
mercedem, nec te desperare faciat conditio ser- fide salvare1non possunt. Nam sicut sculum omnia
vitutis. injecta repellil et reculit, ita et fides omnes diaboli
Eivas, Domini,eadetnfaciteillis. Ne sifugerint, tuse persuasiones exslinguit, quamvisquasi lumen ratio-
malilise incipias depulare, non legi. Hoc eliam pa- nis haberevideanlur.
ganus fecisset, si aliter tractaretur prseceplum: et Et galeamsalulis assumite. Quae omnes capitis
• tu audire de illo non vis, quod justum est? "
sensus a pravis ofliciis protegat el abscondat.
Remittentesminas, scientesquia et illorum el vester Et gladium spiriius, quod est verbum Dei. Ngmo
Dotnhiusest in cmlis: el personarumacceptio non est miliium audet ad bellum sine
gladio proficisci : se
apud Deum. Minaminipropter disciplinam; sed re- „ enim utcumque lueri potest, sed hostem non valet
niitlilo propter misericordiam, et ut vobis a veslro ' occidere.
Nonnumquameliam abaudaciinimicoper-
Domino remittatur, apud quem utique unum eslis,
imitur, el armis omnibus' exspolialur: ila sine Dei
ut hsereditas quoeproroissa est una sit in vobis. verbo, justilia omnis inluia est.
Decmtero fratres. Generaliter epislolam exhoria- Per omnem orationemet obsecrationem.Semper
tione concludit.
huncgladium postulate.
Conforlaminiin Domino, el in poteniiavirtutisejus. Oranles omni lempore in spiriiu. Non impediaris
Exemplo Domini et virlute. orare semper, et pro rebus spiritualibus deprecari.
Induite vos armaturam Dei, ul possitisslare adver- Et in ipso vigilaniesin omni instanliaet obsecratio-
sus insidias dtaboli. Conlra spirituales hosles spiri- ne. Nihil enim
prodest dormientis more latere cor-
tualia arma sumenda suni, ut a dissimililudinenatu-
poro, et animo proegravari: dum in hac vanitate nec
roediaboliarmorum fortitudine prolcgatur. ab homine possit aliquid impetrari.
Quoniamtwnest ttobis colluclatio adversus carnem Pro omnibus sanctis. Sancti estote, ul possitis
et sanguinem.Caro et sanguis homo dicilur. orare pro sanctis.
Sed adversus principeset poleslales.Qui sibi prin- Et pro me, ul detur tnihi sermo in apertione oris
cipatum in hujusmundi homines usurparunt,et qui mei cum fiducia notum facere myslerium'Evangelii.
ignoranles animas per peccata seducunt. 1 Ul abundanter et sine metu
exponamperseculiones
Adversusmundi rectores ienebrarumharum. Contra vel o'diaJudaeorum,muniliin Christi populi ratione.
doemonumpoleslatem, qui sibi in homines mundi Pro quo legalionefungor in calena isla, ila ui in
hujus polestatem capientes, ignoranlioe erroribus
: tenebris sicul ipsoaudeamprout oportelme loqui. Omnis enim verbi
prsesumunt qui comparantur, ipse legalor lalia necesse estut sustineat; sed verbum
ait: Fuistis enim aliquando tenebrsc, nunc autem Dei non
potest alligari : lunc enim major fiduciaerit
lux in Domino.
si rationabiliter dicalur, etsi abundanler exprimatur
Cowfraspiritualia nequitimin cmleslibus.Sunt au-
ralione.
tem spirituales bonitates in coeleslibus, in aere, ubi
volucres cceliappellantur. Ut autem et vos sciatis qumcirca me suni, quid
otnnia vobisnola faciel Tychicus chdrissimus
Proplerea accipitearmaturam Dei. Quia tales-lia-- agam,
belis inimicos. ater, et fidelts minister in Domitw, quetnmisiad vos
"Ut
possifisresisferein diemalo. Non sibi malus est in hoc ipsum ut cognoscatisqum circanos suril,et con-
dies, sed nobis, quando impugnamur a tnalo. solelur corda vcstra.Sollicile agit, non solum ut prc=
Ul COMMENTARIUSIN EPISTOL.AMAD PHILIPPENSES. CAP. I. , 8il
ficiant, sed et ne in irimilalionibus defrciaut, vel ne A vcl pacc. Chariias major est pace. Potest enim odio
in aliquo contristentiir. non haberi quis, non lamen et nmari.
Pax fratribus et ckarilas cum fide a Deo Palre no- Gratia cum omnibusqui diligunl Doininum nosirum
slro, eiDomino Jesu Christo. Pax, et chariias et fi- Jesuni Chiisium in incorruptione. Amen. In quorum
des, perfectum faciunlChrislianum. Tamen sine fide corde, adullerino more, per saecularia Christi dile-
infructuosa esl charitas, sicut fides siue charitate, ctio non violatur.

IN EPIST.OLAM AD PHILIPPENSES.

CAPUT PRIMUM^ El koc oro, ut charitas vestra magis ac niagis abun-<


PaulusetTimotheus servi Jesu Ckrisli. Ambo Servi, del. Ut vos in eo quod habelis, amplius abun-
nonambo apostoli. Omnis enim aposlolus, servus : delis.
non omnis autem servus, apostolus. Iti scienlia, etinomni sensu, ut probetis potiora.
Omnibussanclisin Chrislo Jesu, qui sunl Philipph. . Notandum, quia scienlibus adhuc scienliam deprc-
Quia nemo sine Christo sanctus est: et sanctis, non calur, ut sinceres in omnibus esse valeant. Ncmo
omnibiis Philippensibus, id est, non eliam paganis. enim scger, an sanaii possit, agnoscit.
Cum ephcoph et diaconibus. Gratia vobis, el pax a Ul silis sinceres et sine offensa in cliemChrisli. Siu-
Deo P-alre nostro, et DominoJesu Chrhto. Hic epi- ceris maleria est, quec naturam-suam servat, nulla
scopos presbyteros inlelligimus -.non enim in una extrinsecus corruptione fucata : tale vinum semper
urbe plures episcopi esse poluissent, sed eliam hoc in melius proficit, non in pej'us.
in apostolorum Actibus habetur. Repleli frttclu justilim per Jesutn Ckrislum. Non
Gratias ago Deo meo in omni memoria veslri. Bo- solum sinceres ab omni corruptione silis, sed etiam
norum memoriam cum gratiarum aclione celebrat. fructu justitiae, abundelis exemplo Chiisli : qui non
Setnper in cunctis orationibus meis. Ostendit circa modo maliliam non habet, sed eliam bono re-
eos dileclionem suam, pro quibus semper orat. dundat. »
Pro omnibus vobis. Quia omnes tales estis. In gloriam et laudem Dei. Ut glorietur Deus in
Cutn gaudio deprecationemfaciens. Non in peccali actibus vestris.
' Scire autem volo
alicujus trlstitia, vel moarore. vos, fralres, quia qum circa me
Super cotnmunicationevestra in Evangelio Christi. sunt. Hic consolatur eos de sua tribulatione : qui
Quia mihi communicastisin Evangelio prsedicando. audierant, eum vinctum in urbe Roma custodiri.
A prima die usque nunc. Ab initio fidei vestroe, Magis ad profeclumvenerunt Evangetii, ita ut vin-
deprecor, ut perseverelis : sive quod communicatis cula tnea tnanifeslafierenl in Christo, in omni prmlorio,
ab initio proedieando. el in cmteris omnibus. Non solum non obsunt, sed
Confidensin hoc ipsum. Gonfido me impetrare. etiara profuerunl, dum manifeslatur, me non pro
Quia quicmpilinvobis opus bonum. Coepit doctri- aliquo crimine, sed pro Christo omnia sustinere.
nam, sive graliam scientise largiendo. Ut plures e fralribus in Domino confidenles.Plures
Perficiel.Perficiendoquod docti fuei int, ul doceant. mea tribulatione constantes effecti sunt, quam
Usquein dietn Chrisli Jesu. Usque addiem, quo doctrina.
de corpore recedebant. Ex quo jam ad Domini unus- - In vinculis meis abundantius auderent sine limore
quisque servatur adventum. verbttm Dei loqui. Vinculortim meorum exemplo
Sicutestmiki justum hoc sentire pro otnnibusvobis. sunt incitati, dum roe viderunt pro Christo liberitis-
Charilasenim.omnia sperat. . sime susiinere.
Eo quod habeatn vosin corde et in vinculis meis. Quidgmquidem et propter invidiamet contenlionem.
Tantum vos diligo, ut mihi memoriam veslri, nec Dum mihiapud credentes gloriam auferre seputant,
ha:c tribulatio, nec solliciludo defensionis auferat. " ne solus mUii vindicare videar scienliam proedi-
Et in defensione et confirmalione Evangelii. Con- candi.
firmatio Evangelii, est constans toleranlia proedi- Quidamautemet propter bonamvotuntatemChrislum
cantis. prmdicanl. Alii etiam alios salvare volentes, fideliter
Socios gaudii mei omnesws esse. Hoc sentio de Christum annunliant.
vobis et eredo : quia sicut meoe tribulationis socii Quidam ex charitate. Quidam vero ex mea chari-
estis, ita eritis et "gaudiisempiterni. Sive sic : scio lale adjuvant me, Evangelium defensando.
vos ita Evangelio credidisse, ut etiam in tribula- Scienles quoniam in defensione Evangelii posilus
tionibus meis pro ejus defensione mecum pariter sum. Non humanse dilectionis affectu, sed quia
gaudeatis. sciunt, me a Domino ad defendendum Evangelium
Testis enitn ttxihiesl Deus, quomodocupiam omnes ordinatum.
vos esse in visceribus'Jesu Christi. Sive esse ejusin Quidam autem ex contenlione Cltrhlum annuntiant
visceribus, sive ita vos desidero tamquam viscera non sincere, exislimanles, pressuratn se suscitare
Christi. vinculh meis. Alii dolore prsedicant ad me gfavaa-
PATUOI. XXX, 27
813 S. HIERO.NYMIOPERUMMANTISSA. . BU
dnm, quasi plures discipulos faeientem, et doctrini A fectum de fructu fidei vestro3,et gaudium babeaiis,
mea lotum orbem iniplere conantem : ut ex hoc sal sive ut gatidealis : quia vestra me fides et oratio
tem major mihi curoulelur injuria , vel pressura. conservavit.
Quid enim? Dum omni modo, siveper occasionem Ui gratulatio veslraabundel in ChrisloJesuin me,
Oilii, vel invidiaa. per meumadvenlum ilerum ad uos. Ut po»tquamvi-
Sitieper veritatem.Simplicis, vel purse pradica serim vos, iterum abundaniius gratulemini.
tionis. Tanium digneEvangelioCkristi conversemini.Om-
Chrhlus annuttlielur: el in hoc gaudeo, sed el gau nia ejus jjrsecepia servantes, sive digne Evangelii
debo. Non mihi curae es"t, qua preedicent mente prsedicatoribus comervare debetis.
dummodo (quod cupio) Christi nomen omnibus in- Ut sive cutnvenero et viderovos, siveabsensaudiam
nolescat, et a multis credatur. Quapropter et modc de vobis: quia siaiis in uno spiritu. Sicut legimns :
gaudeo, et in futuro gaudebo. quia erat eis cor unuin et anima tina : nec quisquam
Scio enim quia hoc tnihi provenietad salutem, pei suum dicebat, te.d erant illis omni.icommunia.
vestramoralionem. Quod inihi nocere pulanl, in sa- Unanimes, collaboranles fidei Evangelii. Omnis
luiem proveniet : quia non solum per verbtim el pugna unanimiter aggressa victoriam parit.
passionem mearii : sed etiam per odittm Christi Ec- " Et in nullo lerreamini ab adversariis, qum esl illis
clesia augmentattir. - causa perdilionis_,vobisautemsalulis. Neque versuiis
El subminhlrationemspifitus Jcsu Chrisli. Quia ac dispulationibus, 'nec passionibus, opprobriisquelur-
meam pef omnia salulem gubemati. bemini. Quia vohis magisad mercedempossuntprod-
Secundum exspecialionemet spem meam. Quia d( esse. Sicut aposloli iliant gaudentes, quia pro no-
omnibus his exbpectoet spero mercedem. mine Dominidigni habiii stint conlumeliam pati.
Quia in ttulto confundar. Neque in viia , neque ir El lioc a Deo, quia vobisdonatumesl pro Ckrislo.
morie , neqne in conlumeliis, nequein.opprobriis. Quia vult vos coronari probaios : sicut Joh permit-
deni.jiie in ntillo Aposiolus confuiidebaltir. Nos ir titur tentari. Quia nec vinci habebat, el cjus glo-
omiiibus erubescimus: et in quo vituperamur, ultra ria amplianda erat , adversario superato alque
non facimus , quamvis secundiimDeum fcceperimus: confuso.
unde oslendimus, non laudibns, non Cliristo ser- Non sotnm ut in eum credalis,sed ul eliam pro illo
vire. Aposlolus non coiifundebalur in catenis , nos paiiamini.Occasiofideia Deodonata est : guia si non
confundimur in opprobriis. venisset Chrislus et docuisset, non utique credere-
Sed in oinni fiducia,sicut semper.Nullares me po- nius : cffitenimel fidemvoliinlarinm in aclibns jegis
tefil deterrere. u legimus. Non solum ergo vult ut fidei merilum, sed
El hunc magnificabiturChrislus in cbrpore theo. eliam ul niartyrii proemiumhabeaiis, dum vos ten-
Inimicis iiiis instiliai, qtiod einocere non valeant. tari Deus patilur, ul vincaiis.
Si enim euin occiderint, mariyrio cbroriabitur. Si Idem certamerihabenles, quale ei vidisih in mect
servavefint ad Chrisium annuniiandurii, plufimum nuncaudistis de tne. Nihil novum patimini : scd hoc
facient fruetum. quod prsesentes vidislis in roe, et nunc absentes de
Sive pef vitam, siue per mortem: Et vila noslra e( me audistis. Non sit ergo illud vbbis indiguum, in
mbrs ad tnagiiifieeritiampertinet Chfisti. quo nos coiispexistis gloriafi.
Milii cnim vivereChristus esi. Norialia caiisa volui
vivere nisi Chrisii, ut ejus corpus eedificem; CAPUT H.
Et mori lucrum. Cofoiia-. Si qua ergo cbnsolatibin Christo. Si in oriirii tri-
Qttodsi iiiverein cctrhe,hic mihi fruclusoperis est; bulalione ab ipso solo consolamirii, riori sit vestra
Si vivere ih carne nie volueriut, habebriteinpus ope- coiisoiatio, patrimoniiiin terreniim.
raudi. Si quod solatiumckaritdiis. Cliarilas Chfisli, non
El quid eltgarit, ignoro : cbarcldr auleme duobus. amicorum.
Intanturii mihi utraque eonveniunt, ut quid eligam D Si qria socielas spiriius. Spiritualitthi, nnn car-
scire nbn possiro. naliura.
Desiderium habens dissolvi el esse cum Christb; Siqua visceramiseratibnis.Vestri miseremini po-
rhulto iiiagis inclius-: permnnereauleiriin carne , ne- tius, quam pareniiim.
cessariumpropler«o's.-Illud nielius mihi, isfud ne- Impletegaudiummeum.Quodjam habeo ex -pafle :
cessarium vobis. Et mortem illds nbri timefe , sed in lalibus ehim doclorcexsultat. Aliler : Si qiiii riiiiii
diligere debere e'6's; suo demoiistrat exeiriplo; et iit a vobis consoiaiio exhibelur ih Chrisio, et si quod
non ccnuristeiihir, mansiirutri se in carne spiritu sblalium chafitatis : si qua vos socielas spifitus
propheticopromitlit. conneclit, et si qua sint, apud vos viscefa pieiatis:
El hPb confideks sbioj qiiia manebo. Non soluih hoc milii pnestate, quod rogo, ut gaudiuriinoslrum
credo, sed eiiam ceftissime riovi. uniiatis etelectionis impleatis.
El permaneboomnibusvobis.Non mihi, id est,' non Ut idexrisapiulis,edmdemcharitdtemhabenies,una-,
mei caitsa. nimes idipsuirisentierites.Nolitecliarjtalemscindere,
Ad profectumveslfum-,-et gaudium fidei. Ut pro- sentiendo diversa.
845 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD PHILIPPENSES.CAP. II. _ Ud
Nihilper conleiilionem,nequeper inanem gloriam.1i. sequamur, et Dominummitem servi eoritethriamus
Nc aliquid, non Dei oemulatione faciatis, sed ut ingrati.
quisquc alius videaiuf. Quodest super omnenotnen.Cui enim angeldrum
Scd in onuiihumililalesuperiores sibi invicemarbi- di.vit, Fflius meus es tu.
truntcs. Si omnes,-a quibus injuriant patimur, stipe- Ul in nomineJesu omiieg~ehuflictttlur ctelesliuni',
riorcs esse arbitraremus, facile patienliam servare- terrcslriuih: Ul onines siniul honiinera"adorent cum
mus. Nemoenim a patre, vel a"Domiho oegrefeft se Verbo assumpthm'.
injuriairi cohsecutum. Et hifefribriiiA.Hiciiiferhbfiimcifsfodesindifcit.' ,
Non qum suasunt singuli coiisideranles,sed cgqum Et briinislinguh.cdnfiiealnr.Omhiurrigentium sci-
aliorum. Non qtise nbbis sblis expediunt, sed quoe liclet.
aliis prnsuril'. QuiaDominusJesusChrislusin gloria eslDeiPalris.
Hoc enimsentitein vobh quod et in Chrisio Jcsu. Hoc esi, iri ndtufa et glorin tleitatis,--duni"ejtisdem
Yult ostendere Christum, non pfo se, sed proaliis esl glorieecujris Palef.
_
passum : sive, tam humilissensus sit iri vobis, quam Ilaque, charissimimei,sicutseinperbbedistis:Exem-
luit in Christo. Muiiipr&lerea hunc locrim ila in- plo ejns, qui usquc ad mortem oliedivit.
telligiint, quod sectmdum divinitatem se huniiliave- \B Nonin pfmsefitianiei tatitum. Quasi sefvi ad ocii-
rilChrisliis, secundumformam videlicel, secundum Iiini servlentes.
tpiani.oequamoequaliiatem Dei,"noii rapinam tisur- Sed triuilbiriagisnunc ih absentiariied.Quiasi quid,
paveril, quamnaluraliierpossidebat.El exiuanivit si>, me preesente, liberius agebaiis, coffigere' poterarii'.
non substantiamevacuaris,%ed hbnoremdeclinaris: Ctimmetu et tfeinore vestrdtrisaldlirii 'apefani)ni.
formam servi, hoc e*t, naturam hominis inducendo: Non cum negligentia, sed sicut ail Job : Vcrebar om-
et per omriia homo lantummodo aiqne hiiniilita- liiit opera niea propifcfDeuni, Sciens"qiiod riori par-
tis suse obedieniioc,nec crucis moriem fecusando. eeres delinqiieiili. Et supcr humilem;"etqt]ietum,'et
Quod in ChTisloJesu, secuhdum quod unctus est, Irementem verba Dei Spiritiis saneiris reqiiiescil.'
Chrislus est: Jesus nomen accepit: hoc est, sccurf- Dcus cst enimqui operatur in vobisel velle, et per-
dum hominem. ficere. Velle operatlir suatlendb, et pfoeniia pfoinit-
Qui cum in fortna Deiesset.<Inqua eral, sive quia tendo :"Qtii perseveraveril usque in fineni, hic sal-
absqne peccaio erat: ad imaginem Deiscilicel. vus erit. Caeierum perfrcere lioslrurh oiiihinb, nee
No'rirapinam arbilraluSesl esse mqualemDeo : sed vclle quidquam est: quia utrumque ejusdem Ibc-i
semeiipsumexinanivil.Quoderat, humiliiaic celavit: delinilioneleneliif.
dans nobis exemplum, ne in hls gioficmur, qria;for- G Pro bonavoluntale. Si in ea manfeaiis.
siiaii noh habemus. Omnia auiem facile sine nfiirmTiraiiotiibus. Ingra-
Formam.servi accipi.ens.Ila ut eliam pedes lava- tus est servus, qui gravia domirii sui queritur esse
rei diseipulofum. prsecejria.Quienim murmurat de proeceplis,dnbitai
In similitudinemItomthuriifaClus.lnterduiri simili- de prsemiis.Hicetiam si operalur, nbh estsineque-
•tudo recipit veriiateni: nam genuil Adam filiumse- r cla.Undealibiait: necmiirmuraverilis.el caetera.'
cundum imilginemet simililudiiferiisuam, et vocavit Et hmsitationibus.De mercedefutura.
-noiiienej'us Seth.Insimliiludinehumana, huihiliiate Ut sitis sitiequereia,"elsiinplices'filii Dei-sirie re-
serviendo, cum omniumDominus esset. prehensione.Sicut Deus vos fecit. Considefate cuj'u's
homo. Hoc'ut verum sit, sic- filii sitis : qui cum in omnibussahctus ac purus sit,
ET7i«'6irttint!e)ifus«t
ut quasi unlgeniti a Patre, ila intelligendnm. - filiiosnon potest habere degerieres.
JJumiiiatiit semetipsumfaclus obediens usque ad In medio natidnh pravm aique perversm.Qtisebm-
mdrtem. Ut nobis perfecioe obedienlioemonslfarel nemrationabilisnalursepervertiiordinem, etperdidit.
cxemplum'. Inler quos lucetissicut luminaridin mundo. Siclu-
Mortemaulemcrucis. Qua nulla mors potest esse eeat Dei genusih genere huriiario, sictit soi et
detefior. D luria illuminant mundum",
Propter quodel Deus exaltavitillum, et dbrinvitilli Verbumvitmcontinentes.Ut per vos illuminerituf,
ndrneti'Quia se assumptushomo humiliare dignatus el exemplb confirmentur.
est, divinitas qusebumiliari rion pblest, eum qui hu- Ad gloriam meam, Gloria patris filiorum est," ut
miliatus ftierat, exaltavit.Sed efiilidorialum est nb- ait Salomon.
rrien, qiiia ante riohhabuil: undefectius locus hic In die Chrisli. In die judicii.
secundumhtimanamnaturamintelligendus esi.,quam Quia nonin vdcuumcucurri, ri'&que in vdcuutrilabb-
divinam. Si ergo nos ex alto respicimus, exemplo ravi. Qui talem Deopopulum acquisiVi.' - "
Chrisli fratribus serviamus.Si enim ille Dominus et Sed etsiimmotorsupra sacrificiumet obsequiumfidei
magister, servis et discipulis minislravit: quanlo veslrm, gaudebei congfalulofdmnibitsvdbii.'Etiamsi
jnagis nos sequalibtiset niaj'ofibusservire debemus, occidaf: qriia sacrificiurriet bbsequium fidei vestfae
et Deo et sanclis cjns usqtie ad niortem etiahi obe- obtulitDeo : vincit.profectus vestri: gauuium' tristi-
dire !ne magistrumhumilein-superbi discipuli nou iiam prehse,vel tnorlis. Sive; Ja"m" nbh'tim^eomori
§47 - S. IIIERONYMIOPERUMMANTISSA. 848
sacrilicio fidei vestrse consummalo : sive quia fidei.K qui vester est doctor, sed et omnes, qui talis gratiee
vestrse ministravi. sunt, honorate.
Idipsum autem et vos gaudete, et congratulamini QuoniampropteropusChrisliusque ad morlemac-
mihi. Quia mihi grande proemiumesl pro vobis oc- cessit. Qui mihi non limuit in carcere ministrare.
cidi: sive quia mihi expedit solvi. Tradensanimamsuam. In manusjnimicorum : hcc
Sperojiutem in DominoJesu Tinwthcum me cilo est paratus ad mortem.
miltere ad vos. Dat exemplum non timere quid de- Ut impleretid quod exvobisdeerat erga meumobse*
finiendi, sed omnia spe Domini promitlendi. quium. Ut reliquum veslrum erga mesolus impleret
Ut et ego bonoanimo sim, cogttilh qum circa vos obsequium.
sttnt. Ut sciatis, quia vos mese passiones minime CAPUT III.
terruerunt. De cmlero,fralres mei, gaudete in Domino.
Neminemenim habeotam unanimem, qui sincera Nonin rebus humanis, vel in aliquo proeterquam
affectionepro vobissollicilussit. Qui ita niecum pro in Dorninogaudealis.
omnium veslrum salute sollicitus sit. Eadem vobisscriberemihi quidemnon pigrum.Ea-
Vmnes enim qumsua sunt, qumrunt. Commodum, •dem repetere, quseprsesensdixeram. -
vel quietem, nolentes pro anima tribulari. B Vobisautem necessarium.Sicut horto crebrius ir-
Non qum Jesu Christi. Non curantes de corpore, rigari.
vel exemplo Christi, qui pro omniura salute mori Videtecanes. Hic contra pseudoapstolosait Chrisli
minime recusavit. Evangelium lacerantes.
Experimentum autem ejus cognoscile. Ut qualis Videlemalos operarios. Qui quod nos bene con-
sit, noverilis. struximus, destruere conantur.
sicul mecumservivilin Evan- Videle concisionem. C oncisio enim "
Quoniam palri filius, potius, quam
gelio. Secundum hominem, propter homines factus circumcisio sunt dicendi.
obediens usque ad mortem. Nos enim sumus circumcisio,qui spiritu servimus
JJuuc igitur spero me mitlere ad vos moxut videro, Deo. Nos sumus viri Judeei, qui non unius membri
qum circa me sunl. Modoehim incertus sum. pellem, sed tolius carnis vitia ampulamus, spiriiua-
Confido aulem in Domino,quoniamet ipse veniam -liter scilicel circumcisi.
ad voscito. Non soluui illum milto, quem unicnm El gloriamuf in ChrisloJesu: et non in carne fidu-
habeo solatium. dam kabenles. In sola fide Christi, non in circumci
Necessarium duiem existimaviEpaphroditum fra- sione carnali.
trem, et cooperalorem.Necessariumvobis et coo- G Quamquamet ego kabeatn confidentiamin carne.
peratorem propter Evangelii opus. Ne quis putel me hoc ideo dicere, qtiia ego gloriandi
Et commiliionemmeuxn, vestrum aulem aposlo- causam non habeam, et idcirco non glorier.
lum. Commilito propter honorem : quia et ipse Si qttis alius videtur confiderein curtte, ego magis
aceeperatin illis apostolatus officium. circumchus oclavo die, el ex genereIsrael. Quia ex
Et ministrum necessitalis mcm miltere ad vos. illis forle aliqui erant proselyti: ego secundum ge-
Quia venil meic necessitali ministrare pro vobis. nus, non post annos, ul aliqni peregrini.
Quoniam quidem otnnes vos desiderabat. Charita- De iribu Benjamin.Queesemper cumJuda conjun-
terh ejus circa illos sollicilam commendat, ut et cla fuit.
ipse ab eis amplius diligatur. Hebrmusex Hcbrmis.Non cx gentihus proselylus.
Et mmstus erat, propterea quod audieralis illum Secundumlegempharhmus.Legisperitus, vel divi-
infirmalum. Trislilioe veslrse causa mcestus erat, sus a turba, qui non possem posse quod probarem.
eo quod vos per infirmitatis suoenuntium paveret Secundummniitlalionem persequensEcclesiam Dei.
nimium contristatos. Taritnmhabui eemulalionem,ul nescius ctianiEccle-
JYamel infirmalus est usque ad morletn, sedDeus siam insectarer.
misertus est ejus. Ut majorem docendo colligat D Secttndumjusliliam, qum in lege est. Primns fui in
fruelum. omnibus, in quibus illi falso gloriantur : sed quia
Non solum aulem ejus, verum eliam et mci, ne hoc tempore illa non valere cognovi, ideoilla nullius
Iristiliam super Irhtiliam haberem. Ne (ristitiam duco momenti, et tamquam impedimenla projicio,
carceris trislitia desolationisaugeret. quibus me vitam acquirere posse putabam.
Fesfina/ifiiis ergo mhi illum, ut vho illo, ilerutn Conversalussine querela. Omnium justificationum,
Pro absenlia et ceeremoniarumpurificationem, et rnandala com-
gaudeatis. cujus novi vos conlristari.
plebam : sed haee nulla putavi, dum crederem Chri-
Et ego sinc trhlitia sim. Quam mihi vestra trislilia
sto, quoelex ipsa promiserat.
generat. Sed qum mild fuerunt -lucra, hmc arbilraius sum
Excipiteitaque illum cumomnigaudio in Domino. propter Ckristunidetrimenia.Ad eomparationemin-
Solventes, si quem scrupulum de ejus lardilaie ani- "venli auri, conlemniiur oeramenlum, quamvis ab
mus forte susceperat. uno sit condilum, et pro lemporis qualilate neces-
Et ejusmodicumIwnorehabetote.Non solum hunc, sarium.
849 COMMENTARIUS 1N EPISTOLAMAD PHILIPPENSES.CAP. IV. 8S0.
Verumtamenexhtimoomniadelrimentum«sse, pro- A Vt idem sapiamus. Idem sil: aliter scilicet alter
pler eminentemscientiam Jesu Christi Domini mei, non astruat.
propter quem omnia detrimenlumfeci, el arbilror ut Et in eadem permaneamus reguta. Non enimvscire
slercora. Stereora ciborum sunt reliquioe, et quon- sufficitsine facto.
dam rerum utilium purgamenla. Jmitatoresmei eslole, fralres. Me sequimini, non
Ut Chrhium lucrifaciam, ut et inveniar inillo. Ut falsos aposlolos.
Cbristum habeam caput, el ejus inveniaf membrum. El observateeos quia ita ambulant,sicut habetisfor-
Non habensmeam justitiam, qum ex lege esl. Hoc mam nostram. Dupliciter dieitur observare, vel ad
est, ex meo laborequsesitam. imilandum, ut bic: vel ad cavendum, sicul ad Ro-
Sed illam qumex fide est ChrisliJesu, qum ex Deo manos ait: Observate eos qui dissensionesel offen-
est juslitia in fide. Sed illam quee a Deo proprie, et dicula faciunt. _ .
- Multi enim ambulanl,
sola fide collata est Christianis. quos smpe dicebamvobis. De
Ad cognoscendumitlum. Ut beneficium ejus per- his dicit, qui spem passionis Chrisli, perquam pec-
fecte cognoscam. cata dimissa sunt, auferentes, in lege cceremonias
Et virtulemresurrectionisejus. Quia ideo surrexit, colloeabant. Potest et de Joviniani sludiis accipi,
ut nos similiter resurgamus. Qui aulem hoc vere co- B qui j'ejuniorum afflictioneset omnem corporis cru-
gnoscit, satis agit, si omnino non peccel. ciatum, In luxuriam et epulas converterit.
Et societatempassionis illius ; configuralusmorti Nunc autem et flens dico, inimicos crucis Christi.
ejus. Si enim eompaiimur, et convivemus. Nolandumquod vero affectu, omnium salutem opla-
Si quomoddoccurramad resurrectionem,qum est ex verit, qui etiam inimicos crucis Chrisli deilebat,
mortuis. Ad illam quaeperfectorum est proprie, non ultro in inleritum properantes.
ad illam, quani etiam invilos habere necesse est. Quorumfinis interitus. Quia in corruplione semi-
'
Non quodjam acceperim.Quia mundi nondum finis" nant carnis.
advenit: sed in spe est, quod credimus, non in re. QuorumDeus-venlerest. Quise in hoc pulant Deo
Aul jam perfeclussim. Adhuc ait se de perfectione servire, si comedant, non audientes Prophelam di-
hac, et de tali resurrectione suspensum. centem : Si mandueaveritis et biberilis, nonne vos
manducatis et bibitis?
Sequor autemsi quomodo comprehendam,in quo et
Et gtoria in confusioneipsorum,qui terrena sapiunt.
compKhensussum a ChrisloJesu. Si comprehendam
meritum apostolatus, in quo apostolatu a Chrisio In circumcisione verecundi membri.
sum reprehensus. Noslra autem conversalioin cmlisest. Hoc non po-»
C test dicere lerrenis vitiis mancipatus.
Fratres, ego me non arbitror comprehendisse.Se
Undeetiam Salvatoremexspectamus,Dominumno-
humiliando, omnibusgloriam tollit, el universospro-
vocat ad perfectionem. strum Jesum Chrislum. Qui capul est nosirum.
Unumatitem,qumquidemretro sunl oblivhcens:ad Quireformabitcorpus humilitaiis nostrm, configu-'
eavero qumsunt priora exlendensmeipsum.Hoc so- raium corpori clarilatis sum. Sicut monstravit in
lum scio, quia quolidie proficio ; et proeleritumIa- monte, cum unum ex viventibus, et unum ex mor-
borem coraputans, ad priora festino : sive Lcgis tuis, claritatis suoe corpori configurat: exemplum
resurrectionis ostendens, et in mortuis, et in viven-
obliviscens, ad perfecta Evangelii proecepia me
teneo. tibus.
Ad deslinatumpersequorbravium-supefnmvocatio- Secundumoperationemvirtutis suw: qua etiam pos-
nis Dei in Christo Jesu. Quod perfectis Deus promi- sit subjiceresibi omnia. Quia non solum conformavit
sit in Cbristo in ccelis : quod non nisi vincenies ae- nos, sed etiam corpori suo omniafecil esse subjecla:
sive secundum sententiam, qua sibi cuncla subjecit,
cipient.
etiam hoc illi possibile est.
QuicnntqueergopSrfeclisumus, hoc sentiamus.Quo-
modo negat "seesse perfeclum, si alii sunt: nisi hu- , CAPUTIY.
Tnilitalis gralia' hoc diclum accipias ? Quicumque'0
pcrfeclus est, hoc sentiat: vetera scilicet oblivi- Itaque, fratres triei charhsimi et desideratissimi.
scendo, nova sectandb. Quia perfecti debent esse Quia perfectiores.
discipuli Christi; licet superius de perfeclione pree- Gaudium meum, et corona mea. Per vos in proa-
mii : hic vero de scienlia sil lecutus. senli lsetificor, el in fuluro coronabor.
Et si quid aliter sapitis, et hocvobisrevelabitDeus. Sic state in Dpmino,charhsimi.In sola Christi fide,
Si quid alii Deusrevelavit. Aliter, inquit, norialiud : ut superius comprehendi, spem ponentes, et in con-
hoe esl, alia asserlione, non fide. versatione ccelesti.
Verumtamenadquod pervenhnus.Ad perfeclionem Evodiamrogo, elB Syntichen deprecoridipsum sa-
novi Testamenti. pere in Domino. Quoddicit, id est: Una mecum hae

(. a Haud igilurbene senliunt, qui Syntichen virum tiqua , NAVI SALVIiE. ET. MATRI. DEV. DD.
fuisse contendunt : quos inter et Marlianseusest. CLAVDIASYNTICHE. .
Oplime in nostri domestici Musecoliinscriptione an-
851 S. IIIERONYMIOPERUMMANTISSA. 852
mulieres scientes erant legis; quia stqiililer jit istas A boni operis reeepistis, qui mei immemores, occupa-
eadcm senlire commemorat et hortatur, .tione, non volunlaie arefacti fueratis effecii. \
Etiani rogo eJ le, fiertiiane cpmpgr. .Gerraanus di- Non quasi propter penuriam dico. Non propicjr
cius est nomine, qui erat compar officji. meam Jnopiam , sed propter yesjrum fructum dito,
Adjuvfti(Iq$, qpfQ.pi&u}''Ifiboxavetuntin Evange- meesse gavistim. >
lio. Non viros, sed feminas, qtiseerant docenles; Ego euitn didici in qxtibussutn sufficicnsesse, A
non in Eeclesis, ged ui doroo.. • £lliiisto omnia
requanini.iterferre sum cdncius.
CMIK CJemegteei cmtcnsadjujoribusam_, filerafeng Scio el liumiliari: scio e\ abundare, Ubique el in
ex philospphomjgn.ee dQCtrinoeyjr, qpi Honi?eepi- omnibusittsi.lutussutn : ctsaftari, etesurire, e{ abnn^
s.copiisfu.it, dare, et penufiam pati. UJ nee abundantia extoliar,
. Quorumnominasunt in libro vitm. Ne mplest.efejr^ jiec frangar inopia.
rent s.uanoiitjna i.nhacEiiistola comprehensa, seri- Omnia possumin eo qui me conforlal. Dans inlel-
p.ta essc dicjj io eoalis. -HnjusIjb.rietiam Mbyses e.t ligentiam, vel sua doclrinaconfirmat.
David ineminit, etDoniinus jjj-Ey.angeljo. Veruntlamcnbene fecistis, communicanlettribntg,-
fiqudefe in Domino semper. Quse soeculjgaudi.um lioui mem.Non enim dcbuit me.a inopia vestram im-
n,on hahejis. S
i pedire niercodem. i
Iterutn dicp gaudete. Rcpetit,.ut magis ac ma/is Scitis auiem el vos,Philippenses,qytodin principio
gau.diurpcpnfirmetur. Evangelii, quandpprofectus surn g Macedonia, nulta
Modesiiuyestrattojasit qnmbys hpminibps.Jndseiset mihi Ecclesia communicavit.Quando profeclus jum,
genli.bnsojnpibus, qui yosjribulaiii jHpersgquuiitiir. spitis : qui.avos solos, a quibussuinpius accepimus,
Domhius enhn prope esl. Scit quid opus sil ajitcr elegimus, fideliorcs vos ornnibus judicantes.
mjam putojis ab eo : sivg de congrjieiitibus cogita- In raiione daii el acccpii, nisi vps soli. Dantes car-
lionihus snllicitiidinem geriie : quain eniin Dominus nalia, spiriiualia aceejiistis.
jipbis prope git, optime rjovistis seeiindtimillud : Quia et Thessqlonicgnisemel, el bis in usum miki
Juxla csj,fiomijius Iiis qni Inbulalo sunt corde. tnisislis ; non qxuaqumr<ida'nv.i, scd reqnirofructum
Nihil,splliciti silis. Nolite cogi^jre, qtiid manduee- abundaulemin/atipne vepra. Abundaos frnctus Qra-
tis, aut qtiid induamini. HeecomiiiageiuesinquiruiU. tionis est, cum sanctis etiam ahscnlibus niinisiraiur.
Sed in oinni qrationeet obsecraiipnecutn graliarum Hqbeoquiein gmniq, et abuitdo. Replelnssum ex-
actione, peitlionea\estrm htnoiescanlapudDettm. Non ceptis ab Epaphrodito,, qum misistis. Prevocat eos
cum murniuratione, aut tristitia : lunc polest oratio laudandoet gratias referendo.
vesira digna esse auribus Salvaioris, si pro omnibus, £ In orfpremsuqviiatis. OJor suauiatis, non in re
qiioppaiitnini,gratias refer_atis,siculaposlolif.iciebjani. oblala, sed in menlis dgyQlio.necmisisiit: sicul sa-
Et pax Dei, qu_eexsuperat omnemsensuni, cttsto- crificium Noe Deus deseribitur pdoratus, cuni ipse
digl corda, vestra, et inlelligetiliasvestrasin Chjislo dicat, poc carpibus, nec animaliuni sanguine se
Jesu. Qqo,roalos sustinet el ingralos. jChristi pax, dejectari.
qua prp suis perseoiijoribus exorabat, si recogite- Hostiamacceptam, placenlemDeo.Notandumqiiod
"tnus,, qmncjn mejitem superal et iiiclinat. Hoecergo eleemosyna hosti:\ appellatur: quse sicut a sanclis
pax corda et inlelligciuias vestras exeniplo Christi oblata, accepia est: ita eorum qiii in peccalis dura-
custodial. verint, reprobalur.
De cmierpfrajres. Ad extremum, vtf omnia brevi- Densautem meusimpleat omnedesideriumveslrum,
ter coniprehendam. secundumdiviliassitqs in gloria in ChrisloJesu. Dcp
Qumcumquesunt vera. Permanenda. quiem et Patri nosli;o qloria in smculqsmculorutn:
QawcKmque pudica, qumtumquejusta, qumcumque Amen. Quia ut perfecii alia desiderare nonppje-
sancta, qumcumqneamabilia, qumcutnquebonmfamm. rant, nisi quaj sunt secpndtini divitias Dei, non sse-
Quia omnis naiura hnmana novit diligenter amare culi, et qu;e ad gloriam pertin.enl Ctirisli.
quod bonum est. D Salutqle oinnetnsarictumin Chrhto Jesu. Salutant
Si qua pirtus, sijjua tqus disciplinm: hmccqyitatc, vos qui mecxitnsuni fralres. Erant enim omnes san-
qumet ditlichlis, etaccephtis, et qudislis, et vidisiis cti, quos salvefe jubet, et omnes prsecepit salutarj :
itime: Virlus lolerantioe, siye Iaus epnversalksnis, sicul et in omnibus Epistolis facit: et prociildubio
et rclijn.i bona, quaeet didicistis verbo, et accepi— verum dixisse credendus est. Si vere sancti erant,
siis exeinplq, et andislis aurjbus, et yidislis pcirlis: peccatores utiqne non eranl; et quia non peccato-
hoectaniommodo cogiiale. . res, sed sancti erant: lam ppteranl esse, quod
Hmcagile. Non enim sola sine aelti siiflicilcogtla- erani, quam poterant non essc qubd non efanl. Igi-
tio. Ha-cpo,sleriora, ijla explananl s.uperiora. tur sanctos homincs hac raiione esse possibile est.
Et Deus paeis eril vglihcum.,Si haeqnpn tnodo cp- Saluiani,vosomnessancti, maxitneautemquideCm-
giietis, sed etiam faciatis. saris domo sunt. Qui sunt nuper de Csesaris domO
Gavisussutnautemin Dominovehementer; quonidm conyersi.
landem aliquando refloruistis pro me seniire, siculet Gratia Domini nostri Jesu Christi cum spirilu ye-
sentiebatis. Occupati autem _eratis. Ilerum florem stro: Amen. , - ^ .
853 1N EPlSTOLAMAD COLOSSENSES.CAP. I.
COMMENTARIUS &U

IN EPISTOLAM AD COLOSSENSES.

CAPUT PRIMUM. A in parlem sotiis sunctonumin lumine. Plus yocaiio


Paulus appstolusJtsu Christi, per roluntatemDei, lsetjfjcet, qnam affligat'tristilia passionum. Cogno-
ct Timolheus frgter, his qui sunt Colossissanclis et minat sorlem sanctorum, sqrtem luereditatis, sicut
fidelibusfratribus in Chrhto Jesu :. Gralia vpbis, pqx etiam Scriptura commemorat: quia Jesus lerram
a DeoPalre noslro. El Christo Jesu Domino iioslro; divisii in sorle.
Gratias agimusDeo , et Palri Domhii nosiri Jesu Qui eripuit 1105de potestatetenebrarum. Ab igno-
Chrhti semperprp vpbisoranles , audienles fidem ye- ranlia, vel errore. , --
ttram in Chrislo Jesu, el dileclionetnquqm hqbelis Et transtulit in regnumfilii dileclionissum. De re-
iu sanctosomnes. Sine exceptione persdnarum , vel gno errpris et morlis, quo et dilecti et fihi fierenius.
" J« quo habemusredemptionemet remissionempec-
notitise, solam diligilis in omnibus sanctilatem.
Propter spem,qumreposita esl nobisin ccelis: quam catoruiti. Redemptisjide, per baptismum peccaia
audislis~inverboveritatisEvangelii, quod pervenil ad dimisit.
' vos.Non
propter hominum laudem, sed propler vi- (2uies{imagp Dei invisibilis.Secundum Epistplam
lam seternam, quae in Chrjsto est. ad Hebrseos.
Sicut et in uniiiersoinuudo est, et fruclifical. Aliiid Primpgettiluspmniscreaturm.Primcgenitus secun-
tricesimum, aliud sexagesimuih', aliud centesimum, B duin assumpli bominis fprniam, n,on tenrporp, sed
secundumparabolam seminanlis. > honore, juxia iliud: Filiusmeusprimogenittis IsraeJ.
Et crescit.In numero, vel virtute." Quoniamin ipso conditasunt uniyersqin cmtiset in
Sicul iri,vobisex ea flie qua audisiis et cognpvisth terra, visibflig et invisibilia: sxvetfyrpni,sive dptni-
gratiam Dei in verilate. Qui ejus beuefi.cia malis nationes, sive principatus , siv_ pptestatcs. Id contra -
actibus non evacuant. Manicb.op.os facit. , __
Sicul didicistis ab Epaphra iharissimo conservo110-' Omnia per ipsjim et in ipso creata sunl. In ipsius
slro , CjUiest fidelis pro vobisminisler Chrisli Jesu. ereala sunt potestate.
Fideliicr pro vohis in qratjpne incumbens, ministe- Et ipse est ante omnes, et omniaitt ipso conslant.
rium Chfrsti exhjb.elvoluniate. . . Dum per ipsum subsis(unt.
Qui etiam manifeslavitnobisdilectionemvestramin Et ipse est <:aput corppris Ecclesim,Quia omnes
spiriiu. Quam habetis in spiritualibus charitalem. credentes ej'us membra sunt.
ldeo el nosex qua die audivhnus, ngn cessamuspro Qui est principiumprimogenitus
' '
exmortuis. Incor-
vobis pranies el poslulaales, ut impleaminiagniiipne Tuptihilis glorias. -.
voluntalisejttsin omnilapientiael inleUeciuspiiilualL , Ut sit in oninibitsipse primqlumlenens. Tam in vi-
Quia eam aljter facere non pqtestis: quod Tro- C sihilibus , quam in invisibilibus crcatuiis..
phcta inielligens dicebat ad Deum : Doce me facere Quia in ipspcomplacuit omnemplenilndinem divi-
volunlatem ttiam , quia Deus meus es lu. nilatis inhabitare. In alris , hoc est, in aposfolis ,
Ut ambuletis digne Deo per otnnig, placentes, in patriarchis , vel prophelis , gralia fuil ex parle. ln,
omni operebonofructificantcs: et crescentesin scien- Christo autem tota divinitas^habitavit porporaliter ,
lia^Fei. Bene ille"Deo ambulal, qui ei per,omnia quasi si dicas sjimnialiier.
placct: hoc esl, ut in opere bnno cum seieniia Dei. El per eum reconciliaripmnia in ipsum, pacificans
frueiifieei. Simul exposmt quod frequenler obscure per sanguhiemcrucis ejus. Per querp sunt homines
dieebat: boces., quomodo Deus det.velle, vel ad- emundati.
juvet, etconfirmet: docendoscilicet sapientiam , et Sive qum iij co3,/is,sivequm in terris suut. Terrena
inlelleclum graliarum tribiiendo, non liberlatem ccelesiibiis, qijoeab eis per contrarjetalem vilse fue-
arbilrii auferendp , sicut etiam in prsesentiorai, ut rantseparala,' Unde orare docemur, ul voluntas Dei
impleantnr agnilione volunt.itis ej'ns , in pmni sa- quemadmodum celebratur in coelis, iia fiat et in
pienlia et intellectu splrituali: quo possinl djgne terris. -
Deo"per omnia ambulare. Et vos cum essetis aliquando alienaii, ei ittimici
In btnni virtute confortqli. Virtus magna est inve- D sensu operib.usmalis: nunc qutetn reconciliavilincor-
teratum vincere vitiorum : ycl in passiqnibuscgrnis pore carnis ejus per mortem. Quaefuerint inimicitise,
infirmitatemsuperare. evidenlissimedeclaravit.
Secundum polentiamcjaritatislejus. Ut et yos sic- Exhibere vps sanclos. Ne ejus beneficiumirritum
ul el ille patienter bmnia sufferaiis. facientes, sltis iterum inimici.
In omnipatientia el longanhiiilatecumgaudio. Ibi • Et immacvtatos, et irreprehensibilescorqm ipso.
est yera longanimitas et patienlia , ubi aliquisgau- Vidc si sciebat se imppssibiliaprsecepisse.
det etiam susljnere quod patitui;. Si latnen permaneiisin fide fundaii, et stabites3;e<
Gratias agentesDeo, et patri, lyui dignosnos fecit immobiles.Tunc poteritis immaculati esse, si hbmir
85S S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. . 856
nuhi vos exempla minime decipiant,sedfirmiterfu- k pbilosophiee, quoeconlra ilJum est, non solum non
tura ci'edatis. limeatis, sed etiam sliiJtiiioedeputetis.
A spe Evangelii quod audhtis. Spem Evangelii Nam et si corpore absens sum-, scd spiritu vobiscum
eontra Evangelium viventes sperare non possunt. sum gdudens et videns ordinem vestrum, el-firmamen-
Quod prmdicatum est in universa creatura, qumsub tutn ejus, qumin Christo esl, fidei vestrm. Habebant
cmloest. Rationabili scilicet.- Nolandum sane quo- hanc gratiam apostoli, ut alilu positi, quid alibi
modo omnem crealuram-, homines solos nominavit. agerelur, agnoscerent: sicut |Elisoei spiritus cum
Cujtis faclus sum ego Pautus minister , qui nunc Giezi fuit in via. Supplens id quod est de utililate
gaudeo in passionibus pro vobis. Pro aliis patitur : vestrse fidei: vel impleo, quod prascnlia irnplere
quia pro ipso ante passus est Christus. non possum.
Et adimpleo ea qum desunt passionum Christi in Sicut ergo accepistisJestitn ChrislumDominum no-
carne meapro corporeejus , quod esl Ecclesia. Cujus strum, in ipso ambulale. Exemplnm Chrisli in vobis
faclus sum egomhiister. Usque adeo prsesentibus non sufficit ad vitam , eliamsi aliquid interim minus
terreor persecutionibus, iil mihi parvum esse vi- scientise habelis.
deatur quod patior , quoadusque in me passio im- Radicad el supermdificaliin ipso. Secundum robur
pleatur", sicut ad Hebrseosdicit: Ut non fatigemini B fundamenli, validum supercrescit oedificium.
animis vestris deficientes: nondum enim usque ad Et confirmali in fide : sicut el didicislis, abundantes
sanguinem reslitistis. hi illo in graiiarum actione. Semper crescenies in
Secundum dispensationemDei, qum dala esl mihi illo: et pro omnibus benefieiiscjus gralias referentes.
in vobis: ut hnpleam verbum Dei, mysterium quod FWefe ne qnis vos decipiat per philosophiam, et
abscondilumfuit a smculis et generalionibus.Doctri- inanein fallaciam sccunduin traditionem homhium:
nsn Evangelicse, quam vobis genlibus j'ussus sum secundum elemenla mundi, et tion secundum Ckri-
erogare. stum. Conlra philosophos ait, quorum omnis pene
Nunc aulem tnanifestatwn est sanctis ejus , quibus disputatio de elemenlis est, et de visibilibus crea-
voluit Deus. Tempore qno voluit gentes vocare, qui- turis, et ex rebus naluralibus virlutem existimant
bus voluit sanctis aperuit sacramenlum. Dei : dicenles, ex nihilo fieri nihiiposse: et animam,
Notas facere divilias glorim sacramenti hujus in aut inilium non habere, aut esse morialem; elvirgi-
gentibus. Quia idem Dominus omnium, dives in nem parere omnino non posse, sed et Deum ex ho-
omnes qui invocant illum. mine nasci, mori, atque resurgcre, stultum esse.
Quod est Christus in vobis spes glorim, quem nos Quia in ipso inhabitat omnis plenitudo divinitath
annunliatnus, corripientesomnemhominem, et docen- G corporaliter. Omnis plenitudo divimc natureo in cor-
tes in omni sapienlia. Jud.eum et Groecum, servum poreejusiijhabitat.
et liberum. Siroul attende, quod omnes sapien- Et estis in illo repleli, qui est caput omnisprinci-
' tiam doceat.
palus el poiestatis. Si illius seienlia docemini, qui
Ut exhibeamusomnemkominemperfectumin Christo prodidit initium invisibili creaturse : quid vobis con-
Jesu : in quo el laboro , certando secundum operalio- ferent, quinihil plus intelligunt, quam quod vident?
-nem ejus, quam operatur in tne virtute. Noiandum ^ In quo et circumcisi estis circumchionenon tnanu-
quod oranes conetur-exhibere perfectos. facta in cxspolialionecorporis carnis. Hic j'am pseu-
CAPUT II. doapostolos laxat, ne ab ipsis qnidam seducantur.
Sed in circumcisioneJesu Cltrisli, consepuld ei in
Volo enhn vos scire qualetn sollicitudinemhabeaxn baptismo. Per quam totum hominem exspoliastis.
pro vobis, el pro hhquisunl Laodicem: el quicumque In quo el resnrrexisih per fidem operationis Dei,
non vlderunt faciem tneam in carne : ut consolentur qui suscilavit illum a mortuis. Surrexistis in novam
corda ipsorum, instrucli in ckaritale, el in omnes di- vitam , credentes enm etiam propler hoe surrexisse.
vilias pleniludinisintelleclnsin agnilione mysterii Dei Et vos cum mortui essedsin deliclis, et prmpuiio
Palris el Cltristi Jesu. Qui si me vidissent, et cha- D carnh vesirm. Quia nrn solum peccantes, sed eliam
rilatem meam erga se, et divitias mysterii plenius non circumcisi in Lcge pariter damnabuntur. Cum
cognovissent, maj"orem proeslitisseni affectum, ei ergo dupliciter indigni esselis, filiorum consortes
abundantiam rationis a me, quam ab ipso Christo effecti eslis.
didici, doccrentur : et per hoecconsolationem fuis- Convivificavitcum illo, donansvobis omnia deticla.
sent consecuti. Auferendo causas raorlis, id est, peccata. .
In quo sunt omnesthesauri sapientimelscienlim.'Qui Delens quod adversus nos erat chirographum de-
lalebanl in litleris Legis , sicut Isaias ait : In the- creti, qtiod eral contrarium nobis. El ipsum lulit de
sauris salus nostra venit. medio, affigensjllud crttci. Chirographum., male-
Absconditi.Qui Moysi crant velamine contecli. dictum Legis est. Unde alibi ait: Cliristus nos rede-
Hoc outcin dico, m nemovos decipial in sublimiialt mit de maledicto Logis, quia in eo coniinetur : Ma-
sennonum. Idcirco melitis fuisset, ut ego proesens lediclus omnis qui non permanserit in libro Legis,
Inslruerem : sed lamen breviler omncm sapieniiam ut faciat ea. Quidam vero chirographum dicunt esse,
''inipso esse complexam , ut sensum vcl scrmonem quasi scriplam quamdara apud Deum memoram
857 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD COLOSSENSES.CAP. III. $58
pccalorum. Unde ipse in canticis dicit: Nonne . i. quod mundus esset aliquando solvendus : et ideo
hoec congregata sunt apud me , et signata in the- Deum, quem solum eeternumintellexerunt, licel su-
sauris meis? Et Jeremias ait: Peccalum Juda)in perstitiose, tamen humiliter venerati sunt: et non
ungue adamantino. Etiam bsecdelela estin eruce , parcendum duxerunt corpori: nec carnem in satu-
dum dimissispeccatis, eiiam memoria oblita est de- rilate honorandarn, utpote moriluram. Aliter:
lictorum. Nonvos seducat pliilosophia ad humanam dociri-
Et exspoliansprincipatuset polestates.Ut per mor- nam, quoesapienliseet abstinentioe specie suborna-
lem destrueret eum , qui habebat morlis imperiura, tur. In qua tam vana est corporis afflictio, lam slulla
. se offerendopro eis. bonum ad capiendas et
meditationisintenlio : CHJ'US
Traduxit confidenter palam iriumphans illos in infirmandas raentes quasi qnidam laqueus diabolo
seipso. Devicit palam crucilixus, confusione con- aucupante, prsetenditur : quofacilius malum suum
lempta , triumphavit : non occidendo , sed mo- seqaens-inducat.
riendo : ut nobis , corifracla omni superbia , mon- CAPUT III.
straret exemplum.
JYeiuoergo vosjudicel in cibo , aut in polti, aut in Igitur si consurrexisliscum Christo, qum sursum
p'jrte diei fesli, aut neomenim,aut sabbatorum.Nul- B sunl qiKcrite: ubi Christusesl in dextera Dei sedens.
lum ergo in hoc j'udieiumest, quod est umhra , el Consequerit&r.primo commortuos, deinde consur-
cessavit, corpore veniente : qnia imagine opus non rexisse nos dicit: nec solum terroe mori, sed eiiam
est, verilale praesentc. coelo nos vivere horiaiur : .nihil, inquit, lerrenum
Qua sunl umbra"futurorum,corpus autemChrisli. ambialis, nihil mortale quscratis.
Tunc enim ftitura erant, quoemodo sunt. Qum sursum sunt sapiie, non qumsuper terrath.
JVeinovos.seducat,volens,in humiliialeet religione Mortui enim estis. Ccelestem sectamini sapienliam.
angelorum,qumnon vidit, ambulansfrustra, inflaltts Sed nos laboriosius htimanse sapientioe sludium
sensusumcarnis. Nemoficta humililate superbus, et impendimus et artibus vilissimis ingenium occu-
angelos se viderementiens , frustra se super bomi- pamus.
nes j'aclet, qui visior.esa suo corde loquitur : sive Et vila vestra abscondila esl cum Chrhlo in Deo.
nemo tam humilissibi et religiosusvideatur, ut an- Cutn autem Chrhtus apparuerit viia vestra, tunc et
gelos, qui Deumvideitt, se videre mentiatur. vos apparebiiiscum ipso in gloria. Quia filii Dei cum
Etnou lenens capul. Christo non credens, qui simus, nondum apparuit. Scirous quoniam cum
omniumsanctorum eaput est. .apparuerit, similes ei erimus. Non ergo debemus
Ex quo totiim corpus per ttexus et conjuncliones1 hic nostram qnsereregloriam, in prsesenli : ne de
subminhtralumet constructutncrescil.Quia membris nobisquoque dicatur: Perceperunt merccdem suam.
per tolura corpus raembra junguntur. Quicumque Moriificaieergo. Quodprofessi estis, impleie.
igitur exlra boc corptis est, quantumlibetse jactet, Membra vestra qum sunt super terram. Membra
illc capui non babet, quod est Christus qtii est vita. vitiorum vcstrorum : sive malnm membrorum, no-
, In augmentumDei. Augmenlumillius corporis , minat veslra raembra.
quod tiniiumest Deo. Fornicationem, immundiliam, libidinem. Omnem
Si ergo moriuiesliscum Chrislo ab elementiskujus impudicitiam, et immunditiam, et libidinem nomi-
mundi. Possunl intelligi etiam avarilia, luxuria, et navit..
cceterahis similia. Concupisceiitiammalam. Esl enim coneupiscenlia
Quid adkuc tamquam viventesmundo decerniiis? bona. Unde Daniel vir concupiscenliarumappella-
Ne similiiudinemquidem ullam viventium in mundo lur. Et David inquit : Concupiscit el deficil anima
voluit nos habere : hoc est, illorum, qui futura non mea in atria Domiui.
credunt. Et avariiiam: qum estsintulacrorumservitus.'Nihil
Ne teligeritis, neque gustaverids, ttequeconlrecta- prodest Deo nomine, et idolis opcribus servire.
vcrhis. IIlo taclu, etguslu, et contrectatione, quo D Propter qumvenitira Dei superftlios incredulilatis.
hi, qui concupiscenliisabutuntur , et terrena dili- Super Sodomam, el eos qui in diluvio periftrunt.
gunt pro aeternis. Ex prseteritis ergo exemplis, fulura limenda sunt.
Qum sttnl omnia in interitu ipso usu. Ex partibus ln quibus el vosqmbulaslisatiquando,cumvivereits
mundi, condilionem ipsius adverlimus : cui enim in illis. Nunc auiem deponiteel vosomnia.Noiite ita-
niembra eomponunluratque solvunlur , necesse cst que nunc ambulare, ne frustra videuniini credidisse.
tit tottis aliquando compositusfuerit, el qtiandoque Jram, indignalionem,maliliam, blasphemiam.Ipsa
solvatur: non ergo morlalia pro immortalibus de- est, qusc inebriat roenlem, per maliti.m inferre
beni diiigi et oeiernis. alteri, quod pati nolis.
Secundum prmcepta et doclrinas hominum, qtim Turpem sermonetnde orc vestro. Quia hic in di-
.sunlrdlionemquidemkabenlia sapienlim,in supersli- sciplinis filiis hominum non convcnii, educalis:
tione el humililale: et non ad parcendumcorpori, non quanto magis Dei, quibus non minus est turpis
hi lionore aliquo ad saturilalem carnis. Sccundum scrmo, quam actus!
quod mulii homines, natura docenle, tradiderunt, Noitle menliri invicem.Nondecet meutiri invicem
859 - S. HIERONYMIOPERUMM.V.NTISSA. 860
filios verilalis, crim de veritate non sil omne men- A graiia. Psalmis,,ut David: Irymnfc,ul trium puero-
dacitim. rum : canlicis,1ut Moysi, ei, caterorum, qusesnnt
Exspolianles vos veterem hominem cum acltbns spirilualia: et non carnalibus, vel lurpibus canti-
suis. Cnm actibus voluptalum. lenis. ,
Et induentes novum, eitm qtti renovatur in agni- Canlanlcsin cordibusveslris Domino.Nusquamle-
tione Dei. Cum cognoverit, cujus imago est : et .- gimus aliquem sine voce cantasse. Unde hecesse
inquanlum debet et potcst, niliuir simulare. rst bic, in corde, ex corde intelligi, scilicet, non
Secundum imnginem ejus qui creavil eum. Evpo- solum ore, sed etiam corde cantemus: Confilebor,
suit imoginem >nactii consistere. inquit, libi Dornine, in toto corde meo.
Ubi tion est mascutuset femina, gentilis clJudmus, Omne quodcttmquefacilis in verbo aut in opere,
circumcisioet prmputium, barbarus el Scyflia, servtts omnia in nomineDomininostri Jesu Chthli: gratias
el liber. Apud Deum non prsejudical sexus, vel agenies Deoet Patri per ipsum. Sive docetls, sive
genus, vel conditio, sed conversatio sola. operamini, oihil ad vesiram, sed omnia ad Dominl
Sedomniaelin omnibusCltristus.Omnes quiciimque gloriam faciatis: Deo gratias referentes, qui Filiiim
baptizaii sumus, Ghristum induimus, snuin ad hseedocenda desliuare dignatus esl: sive,
Induilc vos ergo sicul clccli Dei, sancli et dilecti. B
I per aclus veslros Deo gralias referanlur.
Illa deponentes, indniie : quia nd hoe facli esiis. Mutieres, subditmesloteviris vestris, sieut oporiet,
Viscera miserxordim, benigniiatcm, kumiliialem, in Doinhio.Secundiun legem, in his quse conveniunt
modesliami palieiiiiam. Quia illa membra dixerat, Doraino.
hoecviscera noininavit. Viri, ditigite uxores veslras, el nolile amari es-e
Suppotianles, invicem. E.vemplo Chrisli, qui in- ad illas. Filii, obedileparentibus per omnia : lioc
firmitales nostras poriavit. - - enim placitum est in Domino. Numquim rem nalii-
Et dondntes vobismetipsis.Indulgenles invicem, ralem hortaretur, nisi conlinenies esse ccepisseiit,
sicut Christus omnihus ii.dtilsit : etiain pro porse- sicui ad Ephesios plenitis nolalum esi.
cutoribus orans, ut et nobis a Paire ccelesti debita Palres, notile ad indignalionem provocare filios
. reroilianinr : ne iniplealur in vobis illa senieniia: vestros : ul non pusillo mtima fiani. Ne exasper.ui
Homo homini reserval iram, et a Doinino qnoerit iracundi fianl, qui exemplo Yeslro, patienliam d:"-
medelam, etc. seere debuissent.
Si quis adversus aliquein kabel queretam. Unus- Servi, obedite per otnnia dominis carnalibus. Qni
quisque malitioe proximi sui 11011meminerit : ne carnis so'am dominationemexercent.
forte exigentes a conservis, eliam propria indulla C ( Non ad oculum servientes, quasi konrinibus pla-
reddere cognmnr. centes. Non ad hoe taniurn, ut hominibus videaroini
--Sicul et Dominusdonavit vobis, ita et vos. Si ille, carnalibus laborantes.
indulsit qui poluil : vinditta, aut nttlla, aut satis Sed in simpliciiate cordis timenles Dominum.Qui
parvacsi.' ubique semper videi, ei cuslodil omne quod factum
Super omnia aulem hmc chariiatem habete. Super. est.
hsec bmuia esl charitas : qdi onincm queni diiigi- Quodciimqnefacilis, ex anittto opzranvnisicut Do-
rous, sustinemus : et non omnem quem siifferimus, mirio,el nonhominibus.Non necessilale conditionis,
diligimus. sed religionis facite voluniaie : ut per opera vesira
Quod cst vinculum perfectionh. Charitas enim Domino gratioe referantiir, cum ex tempore credu-
tmilla membra in unum colligit corpus. litalis talia viderint proficisci.
El pax Chrisli. Non soectili, quam nobis relfquit: Scienies, quod a Doniino accipieiis feiributioncm
qui pro omnibus mortinis est, et nos inimicos di- hmreditatis. Nnliie puiaTe veslrum- infriiclnnsuui
lexit. esse servitiiim : qtiod jiropler Deum exhibitum,
Exsitttel in cordibus veslris, in qtta et vocaiiestis ccelestiremuneratione pensabilur.
in uno corpore. Non iri facie fallacifer arridenie, D DomhtoClirisloservile. Ipse enim servit Deo, qtii
vel sermone dolo^o. propter ipsum liomini servit.
Et grad estoie.Beneficiisscilicet Chrisii. In non- Qui enim injuriam facii, recipiel id quod inique
nullis exemplaribus babet, Gratia estote: boc est, gessit. Ei non est personarum acceplio apud Deitm.
nolite Legi assimilari, quoe vicem reddit, sed Gra- Sive servus, qui dominum contempseril: sive do-
.
tjse: quseigno^cit etiam inimicis, et pro eis Domi- nus, qni servum inique tractaverit._ Ideo hoc dieit,
num deprecaiur. nl consolationem habeant, sciehtes suam Inultara
Verbhm Chrhti habitet in vobis abundanter. Hic non esse injuriam apud Deum.
ostendiiur verbuin Cbrisli non sulficienler, sed
abundanier Piiam laicos habere debere : et docereI CAPUT IV.
se invicem, vel monere. Domini, quod juslum est, el mquutn, servis prm-
' In omni - state. Palres magis vos sentife debent, quani domi-
sapientia docentesel commonentesvos-
tnelipsos. Ut sapienter et rationabiliter proferalur. nos. Unde et patresfamiliasappellantur.
fn-psatmis, et hymnis, et canfich spiritualibus in<i Scientesauoniam et vos Dbminttmhabeth in cmlo.
861 COMMENTARIUS 1N EPISTOLAMI AD THESSALONICENSES.CAP. I. S62
Qualem circa yos Dominumvultis esse, lales et vos h. vobis. Seeuros illos vult esse de sua incolumiiaie)
estote cum s-eryis. ne hac essent tristitia occupaii.
Orationi inslate, vigilantesin ea. Negligenlisenim Salutat vos Arislarchus concaplivusmeus.' Simul
et dormieiitis oraiio, nec ab bomine proevalet im- vinctus erat, sive compaliebalur charitatis effectu.
pi-trare. Et MarchusconsobritihsBarnabm,dequo accepistis
Jn graliarum actione. Pro omnibus,Traooconccssa mandata. Si venerit ad vos, suscipiteilliim. Et Jesus
suul vobis. qui diciiur justus, qui sunl ex circumcisione.Hi soti
- Orqntessimul et pro nobis, ut Deus aperiat nobis suttl adjulores mci in regno Dei, qui tnihi fueruni so-
o.stiumsetmonh ad loquendum mysterium Chrhti: latio. In novoTestamento, perquod iniralur regnum:
propter qv.od etiatn vinclussum. Vobis eniin oranti- slcut Satanas mors dicitur,{quia ipse caosa niorl.is.
bus, si de tribulajione liberemur, .vobis proficiet Salutat vos Epaphras, quiex tiobiseslservus Chrisli
in doclrijia. Jesu , se.mpersollicitus pro vobhin orationibus, ut
Ul ntanifestetn iilud, ila ul oportet me loqui. Ut steiis perfecli et pleni in omni voluntate Dei, Tam
jpse dcslinet qtiid agendum, quando, vel cui debeat erant perfecli, qui perseverare monentiir. Laborem
] faedicare,sicut Isaias ait:Ut sciam quando oporteal ergo eornm suis ofalionibus adj'uval)at.
medicere sermonem. B Teslimoniumenimilli perhibeb, quod habetnxultnm
In sapientia-ambulatead eos qui foris sunt. Nolile laborempto vobis, et pro his qui sunt Laodicem, et
cos u'tra ad iracuiidiam provocare. qui Hierapoli. Tales erant primi lemporis discipuli
Tempus redhnenles. De malft tempore, bonum apostolorum, ut imitarenlur magisiros, et pro
leinpiis veMraprudentia fac.ienies. oninium essent salule solliciti.
Sernto vester setnper in gratia. -In novo scilicet Sulutat vosLucas medicuscharhsimus, et Demas.
.TestainenlQ:vel cerle gratum proferalis scrmonem. Salulale fralres, qui sutit Lnodicem, et Nympkam,
Sale sit coiidiius. Sapienlia) ct rationis, ne stulla el qum iiidomo ejus esl Ecclesiam. Et cum lecta fue-
noslra religio a philosophis el genlibus existimeiur. rit apud vos EpistotaItmc,[acite ul et in Laodicensium
Ut sciath quomodo oporJeal vos unicuiquerespon- Ecdesia legalur : el ca qumLaodicensiumest vobi, le-
dere. Aliler pagariis, aliter Judeeis, alitef haereiicis galur, Evangelisla ex medico crat, sicut Mntiliasus
coniradiccntibtis veritaii. Unde et Pelrus ait : Pa- jam apostolus adhuc dieilur publicanns.
ad Et dicile Arckippo: Yide mhthlerium, quod acce-
rati semper satisfactionero, eic.
pisti in Domino, ut illud impleas. Ilic diacouusfuisse
Qumcirca nie sunl, omnia yobisnota facietTychi-
cus charissimusfrater, et fidetisminhler, et cqnservtts perhibeiur.
G Salulatio mea manu Pauli. Memoreseslotevinculo-
in Dontino ; qtteni niisi ad vos ad hoc ipsum, ul co- rum tneorum. Sive orate, ut reddar vobis : sive me-
gnoscat, qum circa vos sttnv, et consoletur corda ve- menioie, qtiia vestri boecpatior causa, et imiiamini
slra, cum Onesimocharissimo el ftdeli frutre, qui ex toleranliam passionnm.
vobis est, qui omnia qximhic agunlur, nola faciettt Gratia Domininoslri y_Jesu
~*—.Chrhlivobiscum.
. Amen.

IN PRIMAM EPISTOLAM AD THESSALONICENSES.

CAPUT PRIMUM. boi;, el charjlaiis affeclus, et passionurn ioleranlia


Paulus el Sylvanus, et Timoiheus, EcclesimThes- comprobanl.
salonicensium.Quia per ipsos Jiliis veibum fuerat Ei charilatis, et suslinenlimspei DomininostriJesu
niintiiitum, sictil et Corinthiis: cjuqdad eosdem in Cltrhd anle Deum et palrem noslrum. Ad Detim pa-
secunda coiniijemorat. trem nostrum. Qui perfectoechariiatis est, siisliuet
In Dzo P-qtrenoslro, et D.qminqJesu Ch/istp. Quia p Orijni.ipalienter pro|iter spem futuram.
per (idemFilii, lam in Patre, quam in Fjlio,eran.tV. Scientes, fratres, dtlectia Deo, elecdonemvestram.
Quia quicunnjue confitetur Eiliutn, et I?ati'cin Reiinenies tempus el.eclipnisvestrae, qualiter no,s
liabcl. p.nedicaverimus, et vos credideritis,
Graiia vobisel pqx. A Deo Patre sctlicet, et Po,- Quia Evangeliumnoslrum non fuit ad vos in ser-
mino nosj.roJesu Christo. monetanium. Notandum quod illa efficav possit esse
Gra ias qginiusQeqsetnper pro pmnibusvobis.Quia doctrina, qusejnstitise co.nmendalur exemplo.
omniuin liobis grata menio.riaest,. Sed h} vitiule. In vjrtute, sive siguorum, sive tq-
Memoriamveslri facicntesin orqdqnibusnoslrh sine Ierajuia passionum.
iniertnissione. In indesjnepti oiwtio.ne, memoriae Et in Spiritu sanclp. Quem devote accepislis : vel
quantitaset dilectiouis ostendilur, quam eoriim nie - cujus viitulem per sigua moiisiraviiims.
rila postulabant. Et in pleniludine multa. Perfeclionis , jusiilise,
Memoresoperisfideivestrm,et laboris. Nonimme- conversaiionis, et vitw.
rito illius fidei memores suut, quam et justitiae la- Sicut scilis qualesfuerimusin vobispropier vos. Ad
863 • S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 86i
profectumvestrum etiara ab illicitis abstinentes, ut. A. Sed sicut probaii stimusa Deo, ui crederelura no-
inferius continetur. - bis Evangelivni, iia loquimur: non quasi hominibus
Et vos imilalores nostri facli estis el Domtni.In' placentes. Qui falli possunt.
passionibus verbum suscipientes : sicut et nos do- Sed Deo, qui probat corda nostra. Inlegri quasi a
cuimus, el Dominus proedicavit. Deo probati, et ab ipso in hoc officium deslinati ;
Excipienlesverbumin tribulalionemulla, cum gau- qui cordis occulta rimatur.
dio Spiritus sancd. Hoc est, vere in Spiritu sanclo Neque enim aliquandofuimus in sermoneadulatio-
gaudete : sicul et aposlolos feeisse legimus. nis, sicut scitis. Sicut qui hominibus placent, tam-
Ita ul (acli sitis forma omnibuscredendbusin Ma- quam segrisdesiderata omnia concedenles, et mor-
cedonia et in Acliaia.Perfectorum exempla , forma tem eorum negligentes.
omnibus credenlihus exhibetur. Vcslroergo exem- Neque in occasioneavarilim,Deus testis esl: neque
plo etiam provincioeprofecerunl. qumrentesab kominibusgloriam: nequea vobis,neque
A vobisenim diffamatusest sertnoDomini, non so- ab aliis. Omnis qui adulatur, aut propter avaritiam,
lumin Macedoniael in Achaia, sedin omni loco.Na- aut propter vanam gloriam adulatur : ille vero
tura famoehsec est, ut sivebonum, sive malumnun- propter Deumdocere probaiur, qui ista non quaerit.
tias, ubique omni celeritale discurrat. B Cumpossemusvobisoneri esse, ut Chrisli apostoli.
J^irfesveslraqum esl adDeum, profectaesl. A vo- Vel iri hoc, quod Deus ordinavit : id est, ut de
bis ad Deum conversa. Evangelio viveremus. -
Ila ut non sil nobisnecessequidquamloqui. Id ut Sed facti sumusparvuli in medio vestrum. Humi-
nobis iucipientibus,aliquid de veslro exemplo, ipsi lianles nos, et nec honorem debitum reqtiirentes.
optime scire se dicant.. Tamquamsi nulrix fovealfilios suos. Humiliansse
Ipsi enim de nobis annunliant , qualem inlroilum in omnibus, parvulo se cosequans: ut illos ad ma-
. habuerhnusad vos:et quomodoconversieslisadDeum. j'ora sua imilatione perducat. Nam el balbutit inlcr-
Et noslrse conslanlise, et veslrse conversationis dum lingua, et manducare fingit, et cum eis lente
omnibus nota esl qualitas. ambulareconsuescit.
Asimulacris, servireDeo vivoet vero. Simulacrum Ita desideranlesvoscupide,volebamustraderevobis,
asimulando dicitur. Pulchread Deumverum et vi- non soluin EvangeliumDei, sed edani animas nostras.
vum, a fal-is dominis conversiesse dicunlur. Sictit nutrix non solum vcrbum, sedetiam omiietn
El exspectareFilium ejus de cmlis, quemsuscilavit sensum perfectionis suse in parvulum transfundere
exmortuis, Jesunt. Talis esi, ut fiducialiter et cum cupit, ut ei cilo possit sequari : ila nos omnia feci-
gaudio adventum Domini exspeclelis. C mus per quseproficere poleralis.
"
Qui eripuit nos ab iraventura. Dimiltendopeccata: Quoniamcharissiminobh facli esds. Propler fidem
el doctrina sua, et exeraplo ab ira nos liberavit. Jam et conversaiionem vestram, quam superius memo-
ergo in spe libertalem liabemus. ravimus.
Memoresenim facli eslis, fralres, laboris noslri,et
CAPUTH. fatigationis,nocleet die operantes.Laboremmanuum
JYamel ipsi scilis,fralres,introilumttostrumad vos. nocte, et faligationem verbi die: cseterum semper
Commemoratillos, ut agnoscanlverura quod dicunt; operabatur, quando dorehat.
et eorum magisproficiant exemplo. Ne quemquamvestrum gravaremus, Apud istos el
Quia non-inanisfuit: sedante passi multa, et con- Corinlhios, et Epliesios laboravil, quibus occasio-
lumelih affecti. Non est inanis sermo, qui completur nem auferre cupjebat, vel docendi,vel de se aliquid
constantia passionis. suspicandi.
Sicul scitis in Philippis. Quia aliquantis vestrumi Prmdicavhnusin vobisEvatigeliumDei. Vos leslcs
videtur nos Philippis passos, nec expavisse persecu- estis et Deus. Sicut Samuel populurn contestalur.
tiones, nec prsedicarecessasse. Quanisancleel juste, el sine querela vobis,qui cre-
Fiduciam habuhnus in Deonoslro. Qui nos libe- D didisiis, affuimus. Ne vobis ullam offensionerndare
rare in prsesenti, vel in futuro polesf, et laboris videremur.
nostri mercedem omnibus recompensare. Sicutscilis qualiterunumquemqueveslrutn, tamquam
Loqui ad vosEvanyetiumDei in multa solliciludine. paler filiossuos, deprecanlesvos. Parvulos nutrix fo-
Non negligenler, neclransitorie, scd in sollicitudine vel: proficientes vero jam pater instituit.
non parva, sed niulta. - Et consolanteslestificadsumus. In tribulationibus,
Exhortalio enim noslra non de errore. Ideo noni promissionibus Christi vos sumus consolati.
erramus : errat enim qnicumque putal, vel docet; Ut ambulareiisdigneDeo. DigneDeoambulal, qui
multos posse regnare cum Christo, sicut alibi dicil: ; nihil Deo agit indignum.
Nolite errare : quia Deus non irridelur. Qui vocavilvos in suutn regnum et gloriam. Quod
Neqtte de immunditia. Sicut Joviniani doclrina non nisi ejus similes possidebunt, justitiee scilicet
fuil. . - et sanctitatis exemplo.
Neque in dclo. Non contra conslanliam nosti'ami Ideo el nos gratias agimusDeosine intermissione:
docentes, atque suadenles; quoniamcum accephsclisa nobisvcrbumauditusDci.
8fiS COMMENTARIUS IN EPIST. I AD THESSAL. CAP. IV. 666
Quod primum de Deo audistis, sive quasi audieritis A in uiedio luporura. Et iterum : Ecce dixi vobis ulin
Deum. me pacem habeaiis: in hoc autem soeculopressuram.
Accepistisillud non ut verbumhominum, sed sicut Nam et cum apud vos essemus,prmdicebamusvobis
eslvere verbumDei. Ut verbum bominum accipit, passurosnos tribuladones: sicul et faclumest, el sci-
qui contemnit: vos autem ita cfedidistis,-ut ab ipso tis. Ne vos ipsa noviias deterreret, sed magis pro-
Deo audireputaretis. phelia noslra confirmafet : sicut et Dominus passu-
Qui operalur in vobis, qui credidislis. Verbo, vel rum se ante proedixit.
signis: sive virtules exercet. Credentes enim, ait Proplerea et ego ampliusnon susdnens, misiad co-
Marcus, hasc signa sequentur. gnoscendumfidem vestram,ne forte tenlaveritvos. Di-
Vos enitnimitaloresfactiesds, fralres, Ecclesiarutn cens : Ecce in quibusputalis Deum esse, qualiapa-
Dei, qumsunt in Judma in ChrisloJesu. Quibusdici- liantur, et fidemvestram forsitan commoveret.
tur: Nam et vinctis compassi estis, et rapinam bo- Is qtti tentat. Sicut Job a Dominoprobatur.
norum veslrorum cum gaudiosuscepislis. Nttnc autem venienteTimotheo ad nos a vobis, ct
Quia eadetnpassi eslis et vosa contribulibusvestris, annunlianlenobis fidemei charitatemvestram: el quia
sicut el ipsi a Judmis. De vobis plus miror, qui nec memoriamnostri kabelis bonatn, semper desideranles
Legis, nec Prophetarum habuistis exempla. B nos videre, sicut el nos quoqueet vos. Quia firmiter
Qui et DotriinumoccideruntJesum, et prophelas: Chrislo credentes, tenetis fidem : et nos solita di-
et nos persecutisunt, el Deonon placenl: Quid mirum lectione diligitis.
si nos mali persequunlur, qui nec ipsi Dominope- Ideo consolalisumus, fratres , in vobh in omnine-
percerunt. cessilaleeltribulaiiotunoslra perfidemveslram.Omnem
El emnibus hominibus adversantur : prokibentes -necessitatem et tribulationem non sentimus, proe
nos genlibusloqui, ul salvifianl : ut impleantpeccata magnitudinegaudiistatus veslri.
sua semper.Nonsolum Judoeosimpediunt, sed etiain Quoniam ntinc vivimus, st vos slalis in Domino.
gentibus invident, ad suorum eumnliimpeccatorum.- Etiam si oecidamur, vivimus: quia vita nostra in
Pervenilenimira Dei super itlos usquein finem.Si- vestra firmitate consislit.
ve quiaproedico qua rcena captivi sunt ; sive quia Quatn enim graliarum aclionempossumusDeo re-
ablatus estnon credcntibus isitelleclus. tribuere pro vobis,- in omni gaudio, quo gaudemus
Nos autem, fralres, desolatia vobisad tempttsho- propter vos anie DominumDeumnollrutn.-Triplicem
rm, aspeclu,non corde.Sicut alihi ail: El corpus ab- loetitioecausam nobis vestra conversalio prsestat:
scns, sed spiritu proesens. quia etvos proficitis, el Dominus per vos benedi-
Abundandusfestinavimusfaciem veslramviderecum C cituf, et aliis proehetisexeraplum.
mullo desiderio.Quoniamvoluhnusveniread vos: ego A'ocJeac die abundantius oranles, ut videamusfa-
quxdemPaulus et setnel et ilerum, sed impcdivitnos ciem veslram. Ostendit quanlum aliis dcsiderandi
Satanas. Tribuhtionibus persequeniium. sint fralribus, quos tantum ipse desideral. Quis enim
Qumest enimnostra spes, aul gaudium,aut corona cum famam peperit, videre non cnpial?
glorim? Nontie vos, anle Dominumnoslrum Jesum Et compleamusea qum desunl fidei vestrm.Si quid
Christumin adventuejus ? Non immerilovos deside- fides vestra minus habet doctrinse.
ramus, per quos Iselilisegaudiumsperamus, et glo- lpse aulemDeus et Paler nosicr, et_DominusJesus
rise coronam. Christusdirigat viatnnostram ad vos.Remotisdiaboli
Vos enimestis gloria nostra el gaudium. Roni ma • scandalis, quibus noster impeditur ad vos adventns. -
gistri, omnem spem, et gaudium, et gloriam solentt Fos autem Dotninusmuliiplicet, et abundare faciat
collocarein profectu discipulorum, charitatem vestram. Quia j"amplena el opere com-
CAPUT III. probata est.
Propier quod non sustinenlesamplius. Ad vos ne- Jft invicem et in omnes. Ut non solum Christia-
-minemnostrum venire. nos, sed eiiam omnis sectae homines, non erroris,
Placuit nobisremanere Atkenis soli. Maluimussolili D sed naturse gratia diligalis : et eis in quo indiguerint,
remanere, quam nescire quid agerelis. misericordiam quam illis in prsesenti Deus exhibet,
El misimusTimotheunifrairem nostrum. Quoeritur r non negetis.
quomodo Timotheus missus est : sed pfius id di- Quemadmodumet nosin vobisad confirmandacor-
cttimest. da vestra. Fecit abundare, ul et vos aliorum corda
Et ministrum Dei in Evangelio Chrisli. Adjtilores s firmetis.
pro discipulisetiam vulgo dicuntur. Sine querela in sancdtale anle Deutn et Paireni
Adxonfirinandosvos el exhortandospro fide vestra. [. noslrumin adventu Dominittoslri Jesu Christi cum
Pro hac causa dumtaxat: quia perfecte credidistis. i. omnibussanctis ejus. Amen.Non anle homines, sicut
Utnemomovealurin tribulationibusislis.Non dico,, de Zacbaria, et Elizabetb. Et per Isaiam^: El vos
ne omnes, sed ne vel aliquismovealur. eritis milii justi, dicil Dominus.
Ipsi enim scilis, qnodin hoc posilisumus.Nonergo ;o CAPUT IV.
mirari debelis, scientes nos aliter transire non pos-
5- De cmteroergo',fralres. Post laudem el consolatio-
se, diccnte Domino: Ecce ego mitto vos sicut oves '
2S nem, incipit exhorlalio. -- .<
86? S. HIERONYMIOPEIltJMMANTISSA. 868
Rogamnsvos, el obsecramusin DominoJesu : ut jK aliqua eliam ad reiigionis opprohrium poslulantes
quemadmodumaccepislisa nobis, quomodooporteal ab infiddibus : quamqnam ad eos in secunda plcniris
vos ambulare et placere Deo :sic,el ambuleds, ul exsequittir. Unde magis vull eos, vel proprii negolii
abiindeth magis. Quibus via Christus est, dignis eo cura, vel hibore mantmm occupari, quam oliosilalis
gressibus ambtilate : quia cum a>lateiidesaugeri de- delriinentum, et inquietudiiiishabere peccaium.
beletmores : sicutcnm oetatecarnis, ct cibus cre- Ul et honcsleambuletisad eos,qui foris sunt, et nul-
scit.et studium. lius atiquid desideretis. Nc vos ipsi denotent,- ijui
Scitis enitn qumprmceptadederim vobisper Domi- pfsestare videntur.
numJesum. Bmc est enimvohtnias Dei, sanctificado Nolumus auiem vos ignorare, fralres, de dor-
yestra, ui abslineatisvos a fornicatione.Sanctificatio mienlibus.Dormilienim, quem certum est surrectu-
ab omni inconiinenlia revocat Chrislianum, cui in- rum, sicul diclum est i'rfEvangeliode Lazaro;
continenii non expedit sanctum Chrisli corpus aliin- Ul non coniristemini, sicnl et cmleri,qui spein non
gere : maxiroe cum Moyses Judaeossanctificare vo- habent. Aliter debet fieri qui peregre pergit/aliter
lens,'populum totum ab femina se continere prsoce- ille qui morilur."
pil, ut Dei potiri prsesentia mererentur. Si enim credimus, quod Jesus morltiusest; etresur-
Ul sciat unusquisquevcslruinvas suunt possiderein ]B rexit. Si ea eredifflus, jquoenon vhienius : et pef
sanclificalioneel honore. Suum corpus unusqiiisque ejuj resurrectionenj certi sumus non veniam conse-
caslum servando sanctilicet et honoret. Simul con- cuios : cur illud simililer non credamus,-quod gen-
siderandum, quia eis tamquam perfeclis, non sicut les qui videnti Deo non credunt ?
Coriiithiis scribit infirmis. Ita et Deus eosqui dormierunt, per Jesum addncet
Non in passionedesiderii, sicut et genles, qnmigno- cum eo. Qui capul suscitavit; eliaui ceelera mcmbra
ranl Deuni. Ne nimiae et imrnoderatse libidini ser- stiscilaturum se proniiuil.
vieutes, similes geutibus fiatis : quse Deum amato- Hocenhn vobhdicinmsiu verboDomini.Ex Evan-
rem easliialis ignorant. .gelii senlenlia.
Et ne quis supergredialur, neque circumvenialin Quia nos, qui vivhnus,quiresidui sumtisinadventu
negoliofralrem suum. Ne -quis posl devotamconli- Domini. Semper Ajiostolus diem Domini fecil ha-
neniiamet consensum, fratri suoaliquam circumven- bere suspectum, quasi eos in corpore inveniret.
lioiiem vi circumferre nilatur : sive in quolibel ne- iVon prmvenieinuseos, qui dormierunt.Tam vejox
gotio, ne quis alierum fraudet. erit eorum resurrectio, quam nostra assuinptio.
Quoniamvindex est Dominusde his omnibus: sicut Quoriiamipse Dominusinjussu, et in vocearckan-
pradiximus vobis, el tesdftcati sumus. Non solum de |Q geli. Terrorem illius diei liionstrat, (juo omnis po-
fornicalione et puhlica turpitudine, sed eiiam de teslas cceli,"et elemenla movenda sunt: ut nos scia-
trahsgressione proposili. Quisquisenjnicontinentiam ,mus, quali conscientia diem Domiriiexspeclemus.
Deo voverii, fecit sibi illicitum, quod licebat. Jif in luba Dei descendelde cceto.Si ad hominis
Non eriim vocavit nos Deus in immundilia. Quoe tubam terra videiur permoveri, quantq magisad
corpus Christi auderiternon permiltit accipi. Dei! sicut Elias qubque terribilem in monte Do-
Sed in sanctificationem.Ut exemplo Chrisli viva- mini vidiiadventum.
tis.Quienim hahet spem hanc in eum, sanclificat Et mortui qui in Chrisio sunt, resUrgent primi.
se, sicut ille sanctus est. Deinde nos qui vivimus,qui relinqutmur, simul r«-
Ilaque qui hmc spernit, non hominemspernit, sed piemur cum illis in nubibusobvinmChrislo in aera.
Deum : qui eliam dedil Spiritumsuuttvsanclumitino- Qtii irf Christo morlui fuerini, resurgent primo : et
bis. Non me, sed eura qui in me loquitur Christus: qui vivi inventi fuerint saiicii, cum ipsis pariter ra-
cujus spirilui injuriam facit omnis qui non sancte pientur : qui non judicabunlur, sed polius judica-
versatur. bunt.
De ckaritale aulem fralernitalis non necesse Jia- Et sic setnper cum Domino erimus. In eadem glo-
buimus scribere vobis. Videte quam perfecli erant,. 3D ria aelernitatis.
de tanto el tam necessario praeceptonon indigebanfc Itaque consotaminiinvicemin verbis istis. Notan-
admoneri. dum quod Isetishoc prj-cipit, ut alterutrura se doclri-
Ipsi enim vos, a Deo didicistis, ut diligalis iniicem^ nis instruant.
Elenim illud facitis in omnesfralres in universa Ma- CAPUT V,
cedonia. A Christo, qui dixit: Mandatnmnovum do>
vobis. Hoe novuin est, ut pro alierutro moriamttr ~- De tetnporibus.aulemet motnenlis,fralres, rion in-
quia hoc vetus, non suum eral Testamenlum. digelis, ut scribamusvobis. Ipsi enim diligenier scilis.
Rogamusaulem vos, fratres', ut abundelismagis et Evidenlissima Evangelii lectione edocti.
operamcelis. lloc est,ut jam ignolos quosque dili— Quia dies Domini sicut fur 4n nocie, iia vefiiel.
gatis. Quando omnes sciet dormire securos.
Ut quietisitis, et ut vesirumnegotiumagalis, et ope^ Cum enhn dixerinl, pax et securiids : lutic repen-
reniini.manibusvestris : sicut prmcepimusvobis. Qtii- linus eis supervenielinterilus. Ttmc maxime timenda
dam inquiete per diversorum discurrebaut domus ; •esl poena, quam nunc non exspectant.
859 C0MMENTAR1U3 IN EPIST. II AD THESSAL. CAP. I. 870
Sicul dolorin ulero habenlis^el non effugient.S',c- A diligentia cave, ne cui iufirmiori («t ignarus) vel vi-
ul mulier, venientepanu, dolores non effugit. cem mali reddas : quia ultro aliqueinid facere, non
Fos autem, fralres, non eslis in tenebris : ul vos credo. Omniserinn qui injuriain facit, maie facit:
dies ilte tamquamfur comprekendat. Non'eslis adeo et qui vicem injurisercddit, injuriani facit, "el male
jgnorantes, ut nesciatis vos semper paratos esse. facit: quia, utsuperius diclum esi, omnis qui facit
debere. inj'uriara, maie facit.
Omnesenim vos filii lucis estis, el fiiti diei. Scien- Sed semperquod bonttmestsecldminiin invicent;et
liaeveritatis. in omttes.Nonsolum in vos Christianos, sed etiam
Non sumus noclis,' ?ieguetenebrarum.'Quia sicul in homines.
lenebrse, ita et ignoraniia dat (iduciamdelinquendi. Sempergaudete.In conscientioepuriiale:
Jgititr non donniatniis, sicut el cmleri. Qui sic Siue ititermissioneorate. Si jugiter hon poles lin-
dormierunt, eliam obliti sunt sui. gua, saitem corde, sicut Moysitacenti dicitur : Quid
Sed vigilemus, et sobrii simus. Allenditevobis clamas ad me? Sive omnis actus vesler lalissit,' ut
ncgraveniurcordj vestra incrapula, et iu ebrieiale, pro vohis semper Deum oret.
et curis hujus vitse : ergo et cur;e inebriant menteih. In omnibusgralias agile: In oniriibtis, quee acci-
Qui eiiim doriniunt, nocte doriniunt; et qui ebrii B derinl, sicut Job : sive, in omniconvefsalioneveslra
stint, nocteebrii sunl. Ideo oliosi et ebrii sunt, quia Domino gratise referantur.
in lenebris-sunt. Hmc esl enitn volunlas Dei in Clirhlo Jesu, in
JVosaufem qui diei sumus, sobrii shnus. Nos qui omnibusvobis. Sicut iu Chrislo per omnia impleta
diem Christuni hahemus, nec otiosi, nec ebrii esse esl.iia et iu vobis omnibus implealur.
debemus. Spiriium noitte exsdnguere. Spiriium exhortalio-
Induii loricam fidei, et charilatis, el galeam spem nis, qusestionibus nolite exstiiiguere. Sive spiritum
saluds. Fideet charilate, et justitia omnia conslani, pro gratia linguarum posuil, sicut ait: Si oiavero
quas el loricaealibi comparavit. liiigua, Sjiiritusmeus orat. Quoiiiodo eliaih ad Co-
Quoniam non posuil nos Deus itt iram, sed in rinthios dicit: Et loqui linguis nolite prohibere :"
acquisilionemsaluiis, per Dominum nostrutn Jesum ita et hic spinium non exsiingiiendumesse lestatur; .
Ckrislum.In irasunl positi; quia jam judicati sunt. Prophetias nolile spemere. Omniaaulem probate ;
Qui mortuus est prb nobis. Ut nos non more- quod bonum est, ienete : ab omni speciemala absii-
i eniur. nete vos. Sive futura proedicanles, sive proelerita
Ut sive vigilemus, sive dormiamus,simulcum iilo disserentes : tantum, ui probetis, si lcgi hon suut
vivatnus.Ut sive in corpore, sive exlra corpus in- C contraria, quse dicuntur : si quid lale fuerit, refu-
veniamur, seinper cum ipso vivamus. tate.
Propier quodconsolaminiinvicem,et mdificaiealler- Ipse autetnDeus pacis. Qui omnia susiinel, etiam
ulruin, sicul et faciiis. Nolanduin, quia hoc laicis blasphemanies.
prsecipit : quos etiam monet, ul studeant exhibere Sanclificetvosper oinnia.Sive gratia, sive doclrina.
officiachafitatis. Ul inieger spiriius vester, el ariima, el corpust.
Rogamusauletti vos, ffalres, ul noveriliseos, qtii Gralia spiritus quamvis iu se sernper integra sit,
laborant inler vos.Ut intelligatis laborem eofnm. non taraen in nobis integra; nisi ab inlegris ha-
El prmsunlvobisin Dothirio,et nwnenivos.Exem» beatur.
plo j'usliliae,nbri pdlestate tefreria, sicutait Pelrus. Sine quereia in adventuDotnininostriJesu Chrhti
Ul habeaih illos abundaridusin charitate; propter servelur. Usque in diem judicii: qnia rron sunl tari-
opus illorum, et pacem habele cum eis. Presbyieri lum initia laudanda, sed finis.
qui laborant in verbo, dujiliciter honorandi suni, id Fidelis est qui vocaviivos. Qtii dixit : Yeniie ad"
e.t, chariiaiis obsequioet ordinis digiiiiaie. me, omnesqui Iaboratis, et onerati estis, ct ego vos
Rogamtts dutem vos, fralres, corfipile inquietos, ' requiescere faciam.
consolaminipusillanimes.Pro diversiiale morborum, D - Qui etiam faciet. Fratres, orate pro nobis. Sa-
diversitasadhibendacst 'medicinae.Illi corripiendi, lutate fratres omnesin osculo shnclo.Quod promisit.
ne perearit : isti coiisolandi sunt, ne deficiant. Adjuro per Dominum, ut legatur Epistota hmc
Suscipiteinfinrios.Sustinete nuper credentes, qui omnibussanclis fralribus. Adjurare permitiilur, non
nonduinsurit corififmali. juiare.
Patieiiles estbte a'd onines. Etiam ad correpios, Gratia Domininostri Jesu Christi vobiscum: Atiien.
quia impalieiis non corfigilur, sed rrrilalnr. Gralia cum omnibus perseveret;
Yideteiie quis malun pro malqalicui reddai. Omni

IN SEGUNDAM EPISTOLAM AD THliSSALDNIGENSES.

CAPUf PRIMUM. salonicensiumin Deo Palre nostro, et. Doinino Jesu


Paulus, et Silvnnus, et Timolheus, EcctesimThes- Christo. Gratia vobh et pax a Deo Paire el Domitto
m S. HIERONYMIOPE-RUMMANTISSA. 8^2
Jesu Christo. Gratias agere debemussemper Dco pro A\. fidei in vitiuie. Adjutorio gratioe, et consolatione
vobis, fralrcs, ita ut dignum est. Qui sibi talem Ec- scientisevirtutum, quse opussunt fidei.
clesiam conquisivit. Ut clatificetur nomen Domini nosiri Jesu Chrisli
Quoniam supercrescit fides vesira. Ideo laus au- in.vobis,el vosin illo. Et ul Christinomenin vesiris
getur. actibus clarum sil, et vos in ejus signis, et virluti-
Et abundat charilas uniuscujusquevestrumin invi- bus gloriosi.
cem: iia ut et nos ipsi in vobisgloriemur in Eccle- Secundum gratiam Dei noslri , el Domini Jesu
siis Dei. Inlanlum proficitis, ultnon solum alii vos Ckristi. Expelit a nobis, quod possuraus : ut quod
inferiores quique collaudent, sed eliam nos ipsi vos non possumus,largiatur. ,.
preeferamusomnibus imilandos.
Pro patienda vestrael fide, et in omnibus perse- CAPUTII.
cutionibusveslris, et iribulationibus.Nisi futura cre- Rogainusautem vos, fratres, per advenlumDomini
deretis, ista minime sufferrevelletis. noslri Jesu Chrisli. Quo vobiscbarius nihil esse, sum
Quas sustinelis in exemplumjusli judicii Dei. Ut certius.
exemplum detis, jusiumDei judicium exspeclandi: El nostrmcongregationisin ipsum.'Quando a qua-
quem ila creditis esse venturum. IB luor ventis cceli congregabunlurelecli: ut ubi fue-
Ul digni habeaminiin regnoDei, pro quo el paii- ril corpus, illic concurrant et aquiloe.
mini. Hi digni sunt rcgno Dei, qui gloriam ei tri- Ut non citomoveaminia veslrosensu, neque terrea-
buerunt : scientes nullam passionem esse -con- mini. Perfacilis est, qui de Domini advenlu conlra
dignam. evangelicam sentenliam commovetur.
Si lamenjuslum est apud Deum relribueretribula- Neque per spirilum, nequeper sermonem.Ne signa
tionem his qui vos Iribulant. Hic, si tamen, confir-- vos lerreani, quasi per spiritum facla ; quia et hoc
mantis sermo est, non dubitanlis : quasi dieat : si Salvalor ante prsemonuit : neque sermo dialeciicse
- lamen foris potestjudicare justitia, quod justum est. vos seducat.
Namsicut indubitanter pro noraine Domini patienti- Nequeper ephlolam tamqiiamper nos missam.Po-
bus requiem : ita incunctanter tribulalionem his qui terant el hoc diabolica excogilare versulia, sicul in
eos tribulant, repromisit. multis apocryphis apparei, quse ad fidera perfidise
El vobisqui Iribulamini, requiem nobiscutn. Quia faciendam, aposloloruranomine intitulaiitur. '
nobis compalimini. Quasi instel dies Domini.Ne quis vos scducal ullo
Iti revelalionemDominiJesu de cmlocum angelis modo. Dicenles: hic Glirisius, ecce illic.
'
virtuds ejus. (
C Quoniamnisi veneril discessioprimutn, Nisi Anti-
In flammaignis, dantis.vintliclam.Si potuit ilam- christus venerit, non veniet Christus. Quod auiem
ma Dci imperio tres pueros omnino non langere : discessionemhic dicit, alibi refugiumappellavit. In
qtiare non eadem potentia aliis saevior, aliis miiior Latinis exemplaribus utrumque ita iiiielligendum
esse credatur? Hoccontra cos propterea, quod pce- esi, quod nisi veneril rcfuga veriiaiis, sive sui prin-
nam conscientisesomniarunt; quia hoc illis impos- cipalus desertor, sive discessio gentilium a Rrgno
sibile vidcbatur. Romano, sicut in Danieleper bestiaeimaginemdicit.
JJis qui 11011
noveruntDeutn: el qui non obediunt El revelatus fuerit homopeccali. Diabolusscilicet.
EvangelioDomininoslri Jesu Chrhii. Non solum qui Filius perdidonis.Qui eum quasi sibi nalum, ser-
non noverunt, sed etiam qui non obaudiunt Evan- vilio possidebit : qui secundum Isaiam contuibare
gelii disciplinis. dicitur genles.
Qui pmnasdabunl in inlerilu mlernas. Poenas in Qui adversaturet exlollilursupra omne,quod dici-
eo qui patitur, ndn polesl dici. tur Deus, aut quod colilur : ita in ientploDei sedeat,
A facie Domini, et a gloria virtutis ejus. A j'usli osiendensse tmnquamsit Deus. Supra omnem polen-
conspectu, senlenliani damnationis accipiant. liam, el selernitnlemse j'actabit: ut sacramenlacul-
Cumvenerilglorificariin sanctis suis. Ipse in filiis D
1 turoeeorrigere, vel augere se dicat, et lemplumJe-
glorificandus est mcmbris, quae solis splendore ful- rusalem reficere lentabit, omnesque Legis cseremo-
gebunt. nias reslaurare : tantoin ut veiitatis Christi Evan-
El admirabilis fieri in omnibus qui crediderunt. gelium solvat : qu.seres Judoeis eum pro Christo
Mirabuntur impii, et irrisores humilitalis, in jubi- susciperesuadcbit, in suo,:noriDeinominevenientcm.
lalione salutis insperaloejustorum. Non reiinelis, quod cum adltuc essemapud vos,
Quiacredilnmestleslimoniuinnoslrumsuper vosin kmcdicebamvobis.Et nunc quid detineal,scilis. Hoc
die illo. Quia multi in die illo, nostro teslimoiiio est, qttsemora est, ut non venial.
credidislis. Ul reveleturin suo tempore.Quod tempiis nondum
In quo etiatn oratnussemperpro vobis,ut dignelur advenit.
vos sua vocalioneDeusnoster. Ut digni inveniamini Nam mysleriumjam operaluriniquiialis.In his qui
ad id quod vocasti estis: quia priores invilati, non falsis doclrinis ej'us prtevium faciunt iter : quos
erant "digni. beatus Joannes iu muiidum dicit exisse.
Et impleat omnemvoluntatemboiiitalissum,et opus Taniumul qui tenet nunc, teneat : donecde medio
875 COMMENTARIUS IN EPIST. II AD THESSAL»CAP. III. 874
fiat. Et tunc revelabiturille iniquus. Donec regnum, A Currat, afflubnlia : raagnificetur, auditorum pro-
^juod nunc tenet, de medio auferatur, prius quam fectu. _ ,
- Anlichristus revelelur. Et ut liberemurab importuniset malis hotninibus.
Quem DominusJesus interficiet spiritu oris sui. Non enimomniumest fides. Nonomnes credunt, ideo
Ccelestiimperio, vel solo. contradicunt.
El deslruel illustrationeadventus sui. Quia, sicut Fidelis aulem Deus est. Quia non relinquit, nisi
fulgur, ubique coruscabitIn mundo, solutis commo- relinquentes.se.
lisque elementis per jgnem. Qui confirmabitvos, el custodiefa malo. In fide,
Eutn, cujus est adventussecundumoperalionemSa- per doclrinam et gratiam.
tanmin omnivitiute, et signis el prodigiis mendacibus, Confidimusautem de yobh, fralres, in Domino.*
et in omniseductioneiniquitalis, his quiperettnt, Sicut quoniamqumcumqueprmcipimus,-etfacitis et facielis.
ante pradixit, dabunt signa, utseducant, si fierl Dominusautem dirigql corda vestra in charitate Dei;
potest, etiam electos per phantasiam simulationem- et patienlia Chrisli.Revelandoquanla.sint, quseamo-
qiie virtutum : sicut Jamnes et Mambre coram - ris sui causa contumelias palientibus promisit.
Pharaone fecerunt. Denuntiamusaulem vobis, fratres, in nomine Do-
Eo qtiod verilatis ckaritalem non receperunt, ut Bmini nostriJesu Chrisli, ut subtrahads vos ab omrii
salvi fiererifiIdeo mitletillh Deus operalionemerro- fralre ambnlanteinordinate, et ndn secundumtraditio-
ris , ut cfedant mendacio. Permitlit' venire ; nam nem, quam acceperunta nobis. Quia in prima Ienius
si Deus mittit, non est operalio Satanse. commonuirnus,et emendare se noluerunt. Vel hoc.
Ul judicentur omnesqui noncredideruntveritali,sed modo, quod Sancti se ab eis separant, erubescant.
consenserunliniquitali. Non se propter incarnalionis Huj'us plane loci auctoritate subtrahendum est ab
Christi obscuritatemexcusent, divinisnon credidisse omni Chrisliano, qui non secundum Aposloli incedit
virtutibus: cum homini crediderint, diabolica arte prsecepta.
fallente. Ipsi enimscilis quemadmodumoportealimiiari nos,
Nos autemdebemusgratias agere Deo semperpro quoniain non inquietifuimus inter ,vos : neque gratis
vobis, fralres dilecli a Deo. Quia cbarilalem rece- panem manducavimusab-aliquo,sed in labore et fati-
pimus verilatis, et propter Jioc nos diligit. galione, nocteac die operanles: ne quem veslrumgra-
- Quodelegefitnos Deus primitiasin salulem in san- varemus.Qui sumus forma credenlium.
clificalionespiritus, et in fide veritatis.Vidensparatos Non quasi non habuerimuspotestatem.Quia dignus
ad credendum, siciit et alibi, recumbenti a viro est operarius mercede sua»
Macedpnerevelatum est. <•* Sed tit nosmetipsosfofmam daremusvobisad imi-
In qua el vocavitvos per Evangeliumnostrumin ac- tandum nos. Ne cui occasionem avariliee, quse fons
quisitionemglorim DominiJesu Chrisli. Ad hoc vo- est inquietudinis, prseberemus.
cati sumus, ut Christi gloriam acquiramus : Scimus Ndm et cum^essemus apud vos, hmc denuntiabamus
enim quoniam cura apparuerit, similes ei erimus. vobis.Quia proevidebamusaliquos tales esse fuluros.
Ilaque, fralres, slate. In fide veritatis imraobiles. Quoniam si quh non vu.lt operari. Aut sedeant
Et tenetetradilionesquas didichtis, siveper sermo- quieti, aut si ,veri surit apostoli, nossequantur : si
jiem, sive per Epistolam nostram; Quando sua vult non avaritise, sed Dei causa ambulare se dicunt.
teneri, non vult exlranea superaddi. Apostolica au- Nec manducel. Hsecsit inquietudinis non solum
_tem tradilio est, qusein tolo mundo prsedicatur, ut poena, sed etiam emendalio.
baptismi sacramenta. Audivimus euim, inter vos quasdam ambulare in-
Ipse aulem Dominusnoster Jesus Christus, el Deus, quiete, nihil operantes.Reddit superioris sentenliss
et Pater nosler, qui dilexit nos. Etiamsi non meriti causas, ad quos legilime debeat pertinere : scilicet
fuiraus. ContraArium facit, qui Deo maj'orem Pa- ad inquiete ambulantes, non ad quiele sedenles.
trem pulat, quia prior soleat nominari. Sed curiose agentes. Inquirentes, quid in unaqua-
Et dedit consolalionemmlernam,et spem bonatn in 1' que civitate,-vel provinciageraltir, et domo.
gralia. Promissionem, sive spiritumconsolalorem, - His autem qiii ejnsmodistint, denunliamuset obse-
qui GraecenapfaO,ir~-o-- appellalur. Potest esse et spes cramus in DominoJesu Chrislo.Non ipsos post alte-
malain gratia. ram correctionem desinit commonere.
• Exhortetur cordavestra, el confirmet.Virlutibus et Ut cum sitentiooperanles,suum panem manducent. -
revelatione. Non cum inquietudinealienum.
In omni opere et sermonebono, Prius opere, et Fos autem,. fratres, nolite deficere benefacientes.
postea sermone. Nonomnibus, seiltalibus dari prohibeo : ne puteris
CAPUTIII. me boni operis consuetudinemamputare'.
De calero, fratres, orate pro nobh: Dat humiliiatis Quod siquisnon obedieritverbonostro, per episto-
exemplum, et occasionemcharitatis, ut pro alter- lam huncnotale, et non commisceaminicum illo. Si
ulro audacius exoremus. Simul notandura, in qui- quis iertio noluerit eraendari.
bus causis orare poscat Apostolus. Ut confundatur.Non utpenitus abscindatur.
Ut sermo Deicurrat el clarificelur,,sicutel apud vos. Et nolile quasi inimicumexhtimare, sed corripite,
~ 28
PATROL.XXX.
8T5 ^ S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 836
ut fralrem. Corrigite, ut emendetur, el nolite ab- A Epislola, ita scribo : Gratia Domini nostfi -Jesu
scindere, ut desperet. iEger curandus est, non ne- Clirisli,cum omnibusvobis: Ainen.Hisverbis omnes
candus : ne in aposlasiaminquietudo vertatur. Epislolas subscribebat, exceplaGalatarum, qnam ex
ipse autemDeus pacis det vobispacetnsempiternam integro manu propria perscripsit : ul posl eam nec
in omniloco.Dominussit cum omnibus vobis. Salu- sibi, nec angelo crederelur.
lalio mea manu Pauli, quod est signum in omni

IN PRIMAM EPISTOLAM AD TIMOTHEUM. „

CAPUT PRIMUM. A Sed injuslis et non subdilis,impiis et peccaloribus,


PaulusaposlolusJesu C/imii.Auctoritas elnominis sceleraliset contaminatis,patricidis, matrieidh, el ho-
et officii pramotalur, propter eos quibuseratrespon- micidis, fornicariis, masculorumconcubiloribus,pla-
surus. giariis, mendacibus el perjuris; Jllis omnibus dala
SecundumimperittmDei, Salvatorisnostri,etCkristi est, quos abjectis criminibus nititur re.yocarc:•
Jesu, spet ttostrm.Non secundum meam prsesumpiio- Et si quid aliud sanmdoctrinmadversalur, qum esl
nem : simul et Palris et Filii unura imperium de- secundumEvangelium.Sunl ergo doctrinee non sa-
moBstralur. noa: contra quas eliam dala lex est, quoe conlrarise
Thnotheodilecto filio in fide. In fide filio, non in sunl ccelestibus instilutis. Quid ergo ibi quserunt,
carne. quod hic non habenl? simulelLcgem Evangeliis
Gratia et misericordia,el pax a DeoPatre etChrhto concordare demonslrat.
Jesu Dominonoslro. Gratis misericordiamconsecuti, Glorim beati Dei. Per quam glofificatur Deus.
roconciliati sumus Deo. Quodcrcditum esl mihi. Ne dicerent adversarii:
Sicttt rogavile, ul remaneres Epltesi, cum irem in Qtiis erat ille, cui Evangelium crederetuf, ait:
Macedoniatri: ut denuntiaresquibusdam,ne aliler do- Gradas ago ei; qui me confortavitin Ckrislo Jesu
cerent. Quibus in actibus prsedixerat intraturos lu- B Domino noslro. Cum essem inulilis et infirmus.
pos, qui gregi non parcerent. Quia fidelemme existimavitponens in ministerio.
Neque intenderent fabulis. Quas Deuteroseis ap- Qui prius blasphemusfui, el perseculor, et conluine-
pellant. Unde in Evangelio docentes doctrinas ho- liosus. Juslus in primordio accusator sui est: ut
iiiinum condemnantur. stalim eum coeperit, adversarius confundalur.
El genealogiisinterminatis. Generationibus anti- Sed mhericordiamDei conseculussum: quia igno.
quorum"; in quibus sibi summam scienliam vin- rans feci. Leviusesse peccatum ignoranlioe, demon-
djcant, si omnes ab initio generationes enumerent, siratur.
Qumqumslionesprmslanl tnagis,quam mdificatio- Inincredutilale. Quia hon credens, inlelligerenon
nem Dei, qum esl in fide. Tam veteres contrarie- valcbam.
tales, quam generationum sollicitudines superfluas. Superdbtindavitautem gratia Domininostricumfide
Finis aulem prmceptiesl ckarilas decorde puro. el ditecliotie,qumest in ChristoJesu. Ubi autem Ini-
Charitas Dei et proximi, in qua tola Lex pendet, et quiias abundaverai; slalim.ut credidi, ampliiiscoepi
PrOphetsa: hccc si de corde puro sit,-difficile de- diligcre Christum, qui mihi magna pfeccatadimisit.
linquere polerimus. Fidelissermoelomniaccepdonedignns.Qn&m omnes
Et conscientia bona, Dt conscientia tua testimo- iC credant, et omniuro conscientiseverum esse cogno-
nium perbibealveritati. scant.
Et fide non ficia. Fides enim ficla est, quaesolo Qnia ChrisiusJestis venil in hunc mundumpecca-
ore promittitur, et actu negalur. toressalvos facere. Ergoetme salvavit inler ceete-
A quibus quidam aberrantes conversi sunt in va- ros peccatores : tunc enim merito mihi pra'j'udi-
niloquium,volentesesse legis doclores: non intelli- caretur,- si solos juslos vocare venisset.
• gentes,nequequm loquuntur, neque de quibtts Quorutn prhnusego sum. Hic, sam pro fui poni-
affir-
mant. Infiniteeslullilia; est, non inlellecta de ma- tur : sicut Maiihaeusdicitur publicanuSj cum jam
gis non intelleclis velle firmare. Christi esset aposloltis.
Scimusauiem quia bona est lex. Uta Deo promul- Sed ideo misericordiam conseculussutn.TJt David
gata esl, pro qualitale temporis: sieut alibi lex ait: Doceboiniquos vias tuas, et impii ad le conr
sancta est appellata. vertentur. Si nwhi viderint indulla peccata, tunc
Si qitis ea legithneutatur. Si quis sciat, quibus, docebo neminem desperare debere.
quare,
" quaindiuhabenda sil data, Ul in tne primo ostenderetChristusJesus omnem
Scienteshoc, quia lexjusto non est~posila. Ergo patientiam. Qui eliam perseculoribus eonversisnon
Christianis non opus est, qui sunt justificali per JD solum indulget, sedeliam conferl apostolatus hono-
Christum : qui didicerunt eliam occasiones fugere rcm.
delictorum : nam ut quid dicitur :"!Noneccides, qui- Ad informationeineorum, qui crediluri sunt illi
bus irasci non permiltitur 1 in vitammlernam.Ad exemplum, ut ne desperent.
«77 COMMENTARIUS IN EPfSTOLAMI AD TIMOTHEUM.CAP. II. - 878
JJetjiautemsmculorumimmotiali,invisibili,soli DeoA^ Jestts. Sicut unus Deus, iia unus^estroediator inter
honoret gloriain smculasmculorum: Amen. Quimihi r Deum et homines universos : hoe est, nullus alius
veniam trilhiit non merenti.. Rex enim parvi lem- talis, nec Moyses, nec aliquispropheia, q'uia hic et
poris el mortalis, ac visibilis, et capax consortis, homo erat, et Deus.-Sed quia de traditione erat
honorem"etgloriaro temporalemhabere potest, non diclurus, ideo homiuem solummodonominavil.
tamen serapiternam. Quidedit redemptionem-semelipsuinpro omnibits.
Hoc prmceplumconmendo libi, fili Timotliee.Huc- Ille se pro omriibusdedif, si omnes redimi vellent.
usque de statu suo, quomodo adversariis respon- Cujus testhnoniumlemporibussuis confirmatumest.
dere:hinc dat auctorilatem ordinandi, docendi, In lestimonium generi humano, sanclae viioe dedit
qusepraeceptasunt commendat. - . exemplum: quia et prophetoesuis testimoniuih fuere
Secundumprmcedenlesin ie prophelias. Secundum temporibus: novissimeautem misit filium suum ad
quod etiamanle boc officiurii,habebas gratiam pro- colonos.
phetandi. In quo positus sum ego prmdicatoret Apostolus.
Ut niilitcs in illis bonam miliiiam. Bona militia In Christi testimonio, sive Chrislo.
est; inqua conlra diabolumet vilia mililatur. Verilalemdico, non mentior,doclor gentiumin fide
Jfa&eiisfidetn.Pro armis, fidem in Chrisloperfec- IB el veritate. Yolo ergo viros orare in otnniloco. Magis-
tam. ter geulium dat legem orandi, ut auctoritate Salva-
Et bonam conscieniiam. Implendo quod doces. toris, neque in monte, neque in Jerosolymisaliquis
Quamquidam repeltentes circa fidem naufragave- orandi eligat locum, sed in spiritu : qui ubique no-
runt. Male vivendo, ipsam quoque fidem perdide- biscum esse intelligitur. Sane de hoc Joco, el hac
runt, quam habere videbanlur: sive etiam j'amvilia causa a Judosis mota fuit qnceslio', qui in templo
defendenles. - solummodoin Jerosolymis ofare cupiebarit.
Ex quibusest Hymenmusel Alexander. Qui amore Levanlespuras tnanus sine ira et discepiadone. A
viliorum ad hseresim transieruut. j csede,et sanguine, omnique opere malo. Testimo-'
Quos tradidi Salanm, ul discant non blasphemare. nitnn enim innocentise est manuum elevatio. Non
In interitum carnis, ul ex proesenti correptioiie soium autem manus ab opere, sed eliam mentem ab
discant, futurum judicium non negare; ad emen- ira et disceptationis cogitalu, qui sibiditnitti petit,
.dandttm traditi, non ad perdendum; dehel habere mundas. Nc.no aliquid impelrare po-
CAPUT II. lcsi, alia cogitaiido.
Obsecroigitur primum omniumfieri obsecraliones. Simititer etmulieres. Omnia quse dixi de viris.
' * In liabitu ornalo. Honesto et convenietiti nalura.
C
Obsecralio,impensior est oralio.
Oraliones,postulationes,graliarum acdones. Pro Cnm verecuniiaet sobrietateornanlesse. Hsecsunt'
- co quod nos dignos fecit, etiam pro his qui vos ornamenta feminseChristianse.
persequunluret tribulant. Ei non in tortis crinibus. Non debent occasionem
Pro omnibuskominibus, pro regibus, ei otnnibus dare concupiseeniise.
qui in sublimituteconsiilulisunl.UteognoseantDeum, - Aut auro, aulmargarith. Quseterrse sunl parlcs :
sive, ut subj'eelas habeant gentes. Illorum enim in cujus est homo dominus inslitutus.
pace tranquillitas noslra consistit : sed et si nobis Yelvestepredosa.Quseproe niniia subtilitate, nec
Christianis sit persecutionis turbatio, omnis in- ffigus arceat, et de cuj'usprelio plurimi vestiri ejus-
quietudo cessabit. dem nalura; homines potuissent.
Ut quietamet tranquillamvitamagamusinomnipie- Sed quod decet mulieres, prqmillentespielaletn per
- tate et caslitate.Ad hocnos vull esse quietos, utpie- operabona.Ista ergo non sunt promiltentium, sed
tate et caslilate, non dissensione atque luxuria, neganlium castitalem.
tranqiiillitasnostra proficiat. Mulierin silenliodiscal cumomni subjectione. Di-
JJoc enitn bonumesl, el acceptum coram Satvalore^ scai quidem, sed cum omni humililate el charilate.
nostroDeo.Ut quieti in sanctis operibus serviamus. Ij Docereautetnmulierinonpermillo.Publicenon per-
Qui omneshominesvult salvosfieri. Hie a probatur, miltit,:nam filiumaut fralrem debet docere privatim.
neminioportere ad credendum vim inferre, nectol- ; Nequedominari in virum, sed esse in silentio. Ne
Iere arbitrii libertalera. Sedet jllud hoc loco solvi- magisterium sibi usurpando superbiat, sed taeeat
tur de induratione Pharaonis, et ceetereehojusmodi in Ecclesia.
objeclionis queesliones. Adam-enimprimus formatus est, deinde Eva. Et
Et ad agniiwnem verilalis venire. Si ipsi tamen Adamnon est seduclus; mutieraulemseducta. Redilit
vocanli Deo consenlire voluerint. causam quare eas velitesse subjecias : scilicet, quia
_ UnumenimDeus.Unus enimDeus Pater et Filiusi et posieriores in factura s*unt,et priores in culpa.
et Spirilus sanctus: id est, una in tribus personis; In prmvaricatione fuit. Salvabiluraulem per filiorum
nalura est deitatis. generationem.In prsevaricatioriefuit mandati. Sed
Unuset mediatorDei et hominum hotno Chrislus; non ideo desperet mulier: quia per baptismum,

a Vide Ralusit nolas in


Agobardum,pag.37 et seq.
819 S. HIERONVMIOPERUMMANTISSA. 880
quod est filiorum generalio, fpsa salvabitur: non A Opotietautemet illum lestimoniumhaberebonutnab
Eva, sed credens mulier. Quia Eva- ad exemplum his, qui foris sunl. Ut sine offensioneJudeeis,infideli-
adducta esl creationis : non de ipsius salute proprie bus, atque Grsecis, praesit EeclesiseDei. Omnesenim
traetabatur. Cseterum,quomodoj'uslitia justi super naturaliter noverunt culpare vilia,ellaudareyirlutes.
ipsum erit, et quomodo Noe, Job, et Danielfilios Ut nonin opprobriumincidat, elin laqueumdiaboli.
suos Hberabunt: sic per filios Eva salvabitur. Ut non vituperetur ministerium noslrum, et per
Si permanserint.Sicut superius de plurali numero illum diabolus multos in laqueum teneat, qui pole-
mulierum, ad singularem dicens, MulierIn silentio rant fieri Christiani.
discat: ita et hic rediit ad pluralem. Diaconos shnilher. Irreprehensibiles, ut episcopi
J« fide et dilectione. Cbristi, el dilectione proxi- eligantur. Quoeriturcur de presbyteris nullani fecerit
jTiorum. mentionem, sed eos episcoporum.nomine compre-
Et sancdficationecum sobrietate. Notandum, quod henderit: quia secundus, immo pene unus est gradus:
sola fides ad salutem ei, qui post baplismum super- sicut ad Philippenses episcopis ac diaconis scribit,
vixerit, non sufficiat,"nisisanctitatem mentis et cor- cum una civitas plures episcopos habere non possit,
porisbabeat: qusesine sobrietaie difiicilecustoditur. elinActibusaposlolorumpresbylerosEcclesise, iturus
CAPUT III. B Jerosolymas,congregans, ait^Intercoaleravidelegre-
Fidelis sermo: Si quis ephcopalum desiderat. Pri- gera, in quo vos Spiritus sanclus episcoposordinavlt.
mum laicos instituit, de quibus oplimi quique in sacer- Pudicos. Conlinentes scilicet.
doliumeliguntur: etsic dicit quales debeantordinarj. Non bilingues. Susurro et bilinguis multos turbat,
Bonumopus desiderat. Ad bonl pperis desiderium pacem habentes.
eum provocat, non ad honorem. Non muJtovino dedilos. Concessit necessilali pa-
Oportetenim episcopumirreprehensibilemesse.Aut rum, qui voluplati amplius denegavit.
Ecclesise princeps non erit: quam ideo Apostolus Necturpe lucrum sectantes. .Turpe luerurii est de
sine macula alibi definivit. - eoelestlbusmysleriis, terrena sectari.
UniusuxoriswiVam.Viris nec hoclicet, quod velaliin- Habentesmysleriumfidei in conscientiapura. Myste-
cedant: multo magis.illa,quseetiamlaico prohibentur. riumest, quod passio Ciirisli redemptio est salutis
Sobrium. Et mente, et corpore. humanse : si ergo inlelligit pure, non confundilurde-
- Ornatum, prudenlem, pudicum. His omnibus spiri- humilitaleChristi. Sivesi propterkocsolumprsedicat
tualibus ornamentis. - mysterium fidei, propler quod debet proedicari: non
Hospitatem. Ad humanitatis opus euncla plebs C ultra debitttm mysterium qusestum esse existimet
rectoris forma provocetur. pietatem.
Doclorem. Tam verbo, quain exemplo. Si enim El hi autem probentur primum, et sic minislrent,
omnium vota scire voluerit, vel deberet, quomodo nullum crimenkabentes.Non solum episcopi, sed et
bmnes valeant respondere; quanto magis sacerdos isli anteordinationem probari debent.
Mulieres simililer pudicas.-Simililer eas, ut diaco-
legem exquiret! quiaangelus Dei omnipotenlis est.
Non vinolentum. Ut fiducialitcr possit corripere nos eligi jubet. Unde inlelligitur, quod de his dicat,
ebriosos. quas adhuc bodic in Oriente diaconissas appellant.
Non percussorem.Sivene sit petulans ad coedendum: Non delrakenles. Quod illis vitium praeeipue do-
sive ne malo exemploeonsciemias feriat infirmorum. minatur.
Sed modestum.Qui omuia faciat cum mensura. Sobrias, fideles in omnibus.In nullo dubitantes.
Non liligiosum,cupidum,sed sumdomui beneprce- Diaconessini unius uxoris viri, qui filiis suis bene
posilum, filios habenlemsubditoscum otnni caslitate. pniisini, el suis dotnibus..Non ut, si non "habuerint,
Servum Dei non oportet Iitigare. Lites aulem etj"ur- ducanl; sed ne duas babeant. Si enim digniorem facit
gia maxime ex cupiditatibus oriuntur. uxor^ cuf non magis ct digami, el trigami ordinantur?
Si quis aulemdomui sumbene prmessenescit, quo- Qui enim be<ieminislravertni: Ostendit ndn mini-
modo EcclesimDeidiligeniiamhabebil?Ipse in sequen- D steriuin tantum, sed qualitatem ministerii praemium
tibus exposuit, si fiiios in casiitate, et humilitale promereri.
nulrivit: hine ejus diligcntia comprobatur : si enim Gradum bonutn sibi acquirent. Ronum, hic "pro
filios suos erudire nescivit, quomodo tantos Dei filios gradu majori posuil: sunl enim minores.
gubernabit, quorum mores secundum numerum sunt El mullam fiducianiin fide,qumestin ChristoJesu.
diversi? vel qua fiducia, qui indiscijilinalos habet Apud Dominum petendi, et apud homines docendi,
filios, audebit exigere disciplinam?- vel etiam arguendi.
Non neophytum,ne in superbiamelatus, injudicium JJa;e tibi scribo, fili Thnolhee, sperans me venire
incidat diaboti. Ne nuper renatus cito. possit per ad te cito. Siauiem lardavero,utscias quottiodoopor-
ignoranliam exaltari; et putet se non tam minisie- leat le in domoDei conversari, qum est EcclesiaDei
rium humilitatis, quam adminislrationem soeeularis vivi.Ut aucloritatem habeas pro me omnia ordinandi,
polestaiis adeplum, et condemifationem superbise hujus epislolsesenlentia confirmatns.
mereauir : sicut diabolus, qui perjaciantian: judica- Columnael ftrmatnenfumveritatis.In qua nunc sola
tus atque dejcctus est. veritas stat firmata : quooante in lege erat posita vel
881 COMMENTARIUS IN EPIST. I AD TIMOTHEUM.CAP. V. 8S2
naturse, quse sola sustinet sedifieibm. ASanctarum balnearum, venationum, et huj'usmodi,
Et manifesle magnutn est pielaiis sacramenlum. quoe-adbreve tempus in carnali proficiunt sanitale.
Qaodscire te cupiosacramentumincarnationisChristi, Pietas auletn ad omnia utilis esl: promissionem
per quam generi humancfpielas collata est. habens vilm, qum minc est, elfuturm. Et ad prsesens
Quod manifestatum est in carne. Quod nune in tempus, et in fulurum :nam et ipsavidua, etin prse-
carne ejus declaralum est. senli casta est, et merces ejus manet in ea. '
Et justificatum esl in spiritu. Demonslratum est. Fijlelis sermo, et omni acceplionedignus. Verus
Apparuit angelis. Quando dicebant: Gloria in ex- sermo apud omniumconscienliam,etcuinemoresislit.
celsis
' Deo: quando illi in eremo ministrabant.. In hoc eriimlabofafnus,et matedicimur: quia spe-
Prwdicalumest gentibus. Itt genlibus omne genus . ramus in Deumvivum.Cum certum sit, apud homines
hominum comprehendit.' nihil nos dignum odio perpetrasse: quid aliud sequi-
Credilumestinmundo, assumplum est in gloria. tur, quam quod propter vitam dissimilem blasphe-
Videntibus Aposlolis, ascendit in coelum. mamur?
CAPCT IV. Qui esl Salvatoromniumkominum,maximefidelium.
Spirilus autem manifeste dicit, quia in novhsimis Omnium,in prsesenti: fidelium, in futuro. Sive, quia
temporibus discedent quidam a fide. Prophelalem B omnes de periculis liberat, et raaximefideles.
inducit affectum, [quod antiqui dicebanl: Hsecdicit Prmcipe hmc, et doce.Prsecipe, ut fiant: doce quo-
Spiritus sanctus. ., modo iiant, vel -qualiproemioremuneranda sirit.
Atlendentesspirilibus erroris et doctrinis dmmonio- 'Nemo adolescentiamtuam contemnat. Sic age, ut
rum. Oranis hseretica doctrina dsemonum arte admirationi sis, priusquamconlemptuihabearis. Hoc
composita est. enim illi prsecipit, quod in illius polestate constabat.
In hypocrisi, loquenliummendaciuin,et cauterialam Sed exemplumesto.fidelium.-Parvum est infidelium
kabenduinsuamconscientiam.In hypocrisi loquuntur: esse formam: apud quos qui graviora crimina non
qui cum non contineant, tam casli volunt videri, ut habet, magnus habelur. Hoc multum est, ut 4alem
etiamnuptiasdamnent: tam abstinentes, ut crealuras se exhibeat, per quem etiam sancti proficiant.
Dei, parce utenles,judicent,cumipsicomessalionibus In verbo,in conversatione.NihiPaliudmagis loqua-
vacent. Hic vero ila castitatem et abslinentiam pras- ris, quamDomini verbum. Notandura quia fidelibus
dicat, ut nec naturam, nec creaturas damnet. Adillud etiam verbi prseberecupit exemplum.
fortioresbortalur: istud conceditinflrmis. Illi autem In charitate.Ul exemplumillis dilectionis oslendat._
hoc amore caslilalis et abstinentise, sed ad obum- Infide. Calholica, vel perfecta.
brandum ejus justitiam faciebant: sanctiores "videri C In castilale. Mentis et cprporis: cujus insignia
volentes, quam ille qui amore castitatis etiam nuplias etiam gravitate habitus prseferunlur.
concedebat: scilicet ne fornicatibnis crimen incur- Dum venio altende leclioni, exhotialioni el doclri-
rerent. Omnis enira qui riuptias damnat, non amalor, nm.~Fae, lege, exhortare ut fiant: doce, ouomodo
sed inimicus ^est castitatis : dum "et conlineritibus Intelliganlur obscura : ut possint fieri quee leguntur.
laudem tollit, et inconlinentibus, sublalo nuptiarum Noli negligeregraliam, qumest in te. Negligit gra-
reniedio, fornicalionisfacit inire discrimen. tiam, qui acceptum talenlum non exercet.
_ Prohibentiumnubere: abstinere a cibis, quos Deus Qumdata esl tibi per prophetiam, cum impbsilione
creavit ad percipiendumcum gratiarum aclione fideli- manuumpresbylerii.Prophelisegraliam habebat, cum
bus et his qui cognoveruntveritatem: Quia onmiscrea- ordinatione episcopalus.
lura Dei bona est, et nihil rejiciendum,qubd cum gra- Hac meditare. Omnis enim profectus ex medita-
tiarum aclionepercipilur. Sanciificalurenim per ver- tione descendit.
bumDei el oradonem.Si ad proprielalem sermonis In his esto. Non enim omnis, qui in his esl, me-
attendas, monslruosa nescio quseprsedicalioprsedi- ditatur.
catur: queetara nubere, quam abslinere' prohibeat 17«profectus tuus manifestussit omnibus.Tunc ma-".
dicentium hxc omnia quse sequuntur". D nifestus erit, si in raedilationesis semper *:et cum
Hmcprmponensfralribus, bonuserisminister Chrisli manifestus fueris, poterunt exemplo tuo ad meliqra
JesurLibram in omnibus lenens, el omnia raiionabi- proficere.
liler et moderale dispensans." Atlendeenim libi, el doctrinm insta \n illis, Hoc
Enulrilus verbis fidei et bonmdocirinm,quam asse- enim faciens, et leipsnm salvum facies, et eos qui le
culus es. Quia sacris LegisIilteris ab infanliaeruditus auditint. Primo libi, deinde doclrinse: ut ubique et
fuerai. Verba proprisefidei, sunt traditio Symboli; actu salves illosV et doctrina pariter et exemplo.
bona vero docirina, qua yita instituitur Christiana. CAPUT V.
Ineptas aulemel aniles fabulas devita. Fidei vel Seniorem ne increpaveris, sed obsecra ul~palrem.
religioni non aptas. Ne indigne ferens sea juniore correptum, exaspere-
Exerge autetn teipsumad pieiaiem.Pietas est, etiam tur, etnon proliciat; sed obsecra, ut suo quasi paler
cumtua tribulalione, aliissubvenire, sicut Sareplana , exemplo instiluat juniores.
vidua fecit. ; Juvenesuifratresi Quia.hac via Uberius comttW'
N&mcorporalisemcilqtiq ad 'wodicum utili$ c_t. neulw. similfter et sororeg.jj
' ' "
883 S.- HlrSRONYMI OPERUM MANTISSA. , 884
Anus ul matres; Cum omni reverentia. i Hsec regula non solum.in viduis, sed in virginibus
Juvenculasut sorores, in omnicaslitale. Et mentis, continenlibus, quse primam fidera irrilam- feeerunt, .
et corporis. intelligenda est.
Yiduas honora. Necessaria prsebendo, vel solalib Shnul antem et oliosm dhcunt circumire domo$. .
confovendo. Divino minime timore detenloe, nec marili polestati
Qumvere vidumsttttl. Illas veras viduas esse defi- subjeetoe, nullaque cura domesticee occupationis
nivit, guee universis curis exutaasunt, et ab omnj- aslrictse.
bus desolatee. Non solum oiiosm,sed et verbosm,et curiosm,lo-
Si qum autemviduafilios aut nepoles habet: discql quentes,qumnon oporlet.Dumvoluntatis suse cupiunt
primum dontumsuatn regere, et mutuamvicenireddere preebereexemplum.
parcntibus. Hoc"enimacceptumest coratnDeo. Tam- Volo aulemjuniores nubere, filiosprocreare. Volo :
diu regit domum, quamdiu docet filios parvulps, aut quia neeesse estut tales antehocfaciant, quam illud
nepotes, ut quod a parentibus pietatis accepif, filiis promiilant :indesilransgrcsssefuerint, damnationem.
reddat: ita tamen, ut non hac excusationu avaritioe acquirunt.
studeat, sed sufficienlemtantum sibi reservet, et ne Matres familiasesse. Matres familiasdici possunt,
liberis ejus ipsa occasjonemdet sosculoserviendi. B etiam queeduos habent, vel tres servos: hoc dicit,
Qumaulemvere vidua est, el desolata, speret in ne ex hoc nomine avaritia defendatur.
Deum, el inslet obsecradonibuscl oraiionibusnocte ac Nullam occasionemdare adversario,maledicdgratia..
die. -Qualis.erat Anna filia Phanuel, talps prsecipit Si ineontineqtes supt': vel ne perillas religio blas-
honorari. phemetur.
Nam qumin deliciisest vivens,niorluaest. Quidquid Jam enimqumdamconversmsunlretropost Salanatn.
modum naturse excedit, deliciis deputalur. Hic ma- Reddit causas quare eas nubere velleprasdixerit, ne
xime nosjri lemporis viduas tangit, quoecum homi- eum putaremus oplare: quia qusedam promissum
nem suoe naturac qualicumquepanjio non vestiant, propositum Deonon reddenfes, fuerant fornicatse.
parietes p.retiosismarmorum crustis exornant. Si quis fidelis habet viduas, subtninislretillis, ut
. Ei hoc prmcipe, ut irreprehensibiles sint. Notan- 11011 gravelurEcclesia.In domopropria, ul parentibus.
dum irreprehensibiles eas tam posse, quam esse de- Ul kh qumverevidumsunt, sufficiat.Qusesunt om-
bere. niunj auxilio desolalse.
Si quis aulem suontm, et maxime domeslicorum, Qui bene prmsuntpresbyteri. Qui implent officium
curam non liabet,fidemnegavit,et est infidelidelerior. suum.
Si quis viduas abjicit, aut pupillos, v«l maxime )),a-" Duplici lionpye digni fiabeanlur, Et officii, ,et,
rentes ef pauperes, deterior est infideji: quia et illi doctrinoe.
habent naturalher circa proximospielatera. Sive, si Maximpqui laborantin verbo,et doctripa.Non dixit
qiia vidua filips qrpbanos negligat, Imjus sententise omnium, qui habent verbum, sed_qui laborant in
crimen inciirrit. Siinul nolandum, quqsdam fideles verbo. Geeterurnomnes habenles preecipit ordinare.
~ Dicit enim
nomine, qui infidclibus cpnversaiione pejores sunt. Scriptura: Non infrenabisos bovitrilu_-
Vidua eligaturnqn tninus sexqginlaannorum, qum ranti: et, Dignus est operariusmepcedesua. Vult illi
fuerit unius viri uxor. Talps voluit eligi dia.conissas, prseslare carnalia, a quibus alii spiritualia conse-
qusebmpibus essenl exemplum vivendi. quuntur : quia occupali in doctrina, necessaria sibi
In operibus bonis. Si ex lempore viduitalis suoe pr.oviderenon possunt.
isla omnia custodivit. Adverstis presbytermn accusationemnoli recipcre,
Teslimonittmhabens.Sicut Tabitha. nisi subduobusaut tribustestibus. Injustum.est etiam
Si filios edycavit.Sjibauditur, Deo. adversus laicum accusatjonemrecipere, cum hoc ncc
Si hospitiorecepil, si sanclorumpedeslavil. Si non sseculares facianl: quanto magis adversus Domini
solum humililatis habel insignia: cui non sufficit ,sacerdotem!
hospitio snscipere, sed eliam manu prppria lavare-" Peccantes corantpmnibusqrgtte. .Si de illis fuerit
hospitum pedes. comprobatum.
Si tribulationempatienlibussubminislravit.Hpc est, Ut cmteri timorem habeant. Videntes te nemini
in carcere posjiis, vel segrotis. pepercisse.
Si omneopusbonuni subsecuta est. Breviter uni- TesforcoramDeo, el ChristoJesu,-et eleclisangelis
versa conclusit. ut hmc custodias sine prmjudicio. Obtestatur
Adolescentioresaulem viduas devila. Devita aliis ejus,
illum diviua et ccelesti testificaiione, ut nulla illi res
ministeriodiaconatus prseponere,ne malumpro bono
detur exemplum. prsejudicet ad ista 'servanda, nec electi angeli, qui
Ctunenhn luxuriatm fuerinl, in Ghristonubere vo- sacris assislunt altaribus.
lunt. Cum sub eo temppre religiopis abuinianliam Nihil faciensin alteram pariem declinando.Neque
habuerini, quoesoepesolet generare luxuriiiu. in dexteram, neque in sinistram.
Habentesdamnalionem,quia pritnam fidem irritam JlJamtsciioneminihnposueris.Nisi(alem inveneris,
fecermi, Quoese viduas promiserant permansuras. qualem dixu
883 . COMMENTARIUS IN EPISTOLAMI AD TiMOTHEUM.CAP. VI. . 888
Neque cotnmunicaveris peccatis^alienis. Communi-jA Existhnantiutnqumsium esse -pielalem. Qui putaut
care eum dicilpeccatis, qui non probalus fuerit orr qusestus sui causa, novum venisse Testamentum.
dinatus. - • . Eslmilem qumstusmagniis,pietas cum sufficietida.
Teipsumcastutricuslodi.Non alios cuslodire preeci- Mulluminquirit, qui habet pietatem : cum sufficien-
pit, ut possit audenter arguere delinquenles. ' tia, non luxurise, sed naturse esl. Sive sicul pietas
Noli adkuc aquam bibere, tcd modico-vinoutere, est cultura Dei; ita impietas est conlemplus.
proplerslomachuinfuum, ei frcquentestuas infirmita- Nildl enim inlulimusin himc mundum:, Jtaud du-
les: Neputareleliam absiirienliee.seformain infirniis bium,quia nec auferre quid possumus.Nudi nati su-
dare debere : maxime cum audicrit a magistro di- mus, nudi etiam morituri. Quidquidhic invenilur,
cente: omnibusbonura esse non bibere vinum, Dat hic relinquetur: non estnostrum, quod non seinpcr
ergo eiconsilium,utplusdoctrinoecausain,quam abs- noslrum est. Tamquamperegrini ergo.sufficientiusu
lineniise curel : et simul oslendit quas infirmitates contenli simus : illas divitias _acquiramus,quas JJO-
creaturarum medicina possit sanare. biscum ad ccelestempatriam ferre possimns.
Quorumdamhominumpeccata manifeslasunt,prm- Habentesautemalimenta,etquibuslegamur,his con-
cedentiaadjudicium. Detectiexcommunicantur: sive lenli simus. Superiusdixerat sufficienliam:quidquid
plagis praesentibusjdamnanlur. ^ - •? his.aniplius est, divitiis deputatur.
Quorumdamaulem et subsequuniur.In futuro judi-r iVaniqui voluntdivilesfieri. Voluniatemdiviiiamni
cio: siye hiediulatere. non possunt. Non ergo dc- definivit: quse voluntas, et habentibus est, et quse-
bent faeileordinari. rentibus.
Shnititer el facta bona manifestasunl, et qumaliler Incidunl in tentationem,et in laqneum diaboli.Oc-
se habenl,abscondinonpossunt.Non enim polestabs- casiotentationis est, el laqueus diabqli, velle haberc
condi civitas supra montem posita : sed eliam quoe divitias. " ' '
.
ad tempus lalenl, non gossunt diutius occultari. Et desiderigmulld, et inutilia, nt nociva.Numquam
ergo divitiarumdesideria saiiantur. '
. CAPUT VI. Qummergunl hominesin interitum el perdiiionem.
-Quicumquesunl sub jugo servi, dominossuos otnni Dum ambitione bonorum tumcntes, ad coelos ele-
konore dignos arbiirentur. Non solum -bonos, sed vali, usque ad inferos demergunlur : sivp desideraii-
eliam infideles. tes alienas opes, ut Acbab, usque ad homicitlii per-.
Ne nomenDomiriiel .doclrina blaspheritelur,Ne vi- veniunl factiones.
deaiilur per religionem in deteiius profecisse.. Radix enim omniuminalorumest cupiditas. Quia et
Qui aulem fideiesIwbentdominos,non-conlemnani,- fons est, et omnium crimirmm augmenlnin.- Radix
quia fmtres suttl.Ne sibi eequalemcontemnant.- excisos semper densius reparat ranibs: evellenda est
Sed magisservianl: quia fidelessunlet dilecii,qttia ergo radix, ne rami superflue excidantur.
beneficiipardcipes snnl. Si serviebant inlidelibus Quatnquidamappelenieserraverunta fide. Hocest,-
timore odioso: quanto magis debenl servire iideli- recesserunl a fide promissoruin Dei, dum prcesenli-
bus, quorum charjtatis partkipes essejnerenlur! bus obleclantur. '
Hmcdoce, et exlwrlare. Doce,lta debere fieri: Etiitseruerunl se doloribusmutih. Quanlo amplius -
exhoriare, prsemiumostendere Deum. habuerint, tanlo plures sollicitudinumsuslinent cru-
Si quis aliter -docet, et.non acquiescitsanis sermo- ciatus: unde et Dominusdivitiarum oerumnascirca
nibusDoniininoslriJesu Chrisd: el ei, gum secuhdum reliqua concupiscenliseverba asseruit suffocare.
' Tu aulem, o homoDei. Non divitiarum homo, sed
pieiatemesl, doctfinm.Novi Tesiamenli; velerisenim
severa doctrina esl. Dei: nec niammoneeservus., sed Christi :cujus sunt
Superbus est, nihil scieris.Super alios se exlol- omnia quoevidentur.
Icns -,cum sit desursum veniens, quam prsedicatsa- Hmc fuge. Quasi causas perfidise, vel dolorum.
pientiam. _ Sectare vero jusiiliatn,-pielalem,fidem. In his te
'
Sed languenscircaqumsliones.Nec enim recusando cupio divitiis esse locupletem,
penitus fidem", moritur, nec adversitalis scientia Charitatem.Deiel proxirai.
convalescit,sed diversis<ccasioi>ibuslanguet. Palientiam, mansuetudinem. Patieiiliam susli-
Eipugnasverborutn. Relicto sensu veritalis, ani- nendi, mansueludinem nonnocendi.
biguitates verborum observant: sicul Manichoeiex Ceria bonumcerlamenfidei. Bonum certamen est,
verbo, diversitatem Teslamentorum. non pro rebus sseculi, sed usquead mortem pro fi-
'
Ex quibus oriuntur invidim, contentiones,blasphe-
dei veritate certare : sicut-seriptum est: In justitia
mire.Qusegenerant liles ac blaspbemias, in Deum aninia tua : ef,tisque ad mortem cerla
agonizare pro
pngnandosermonibus.
. Suspicionesmalm. Sive hteresim de altero suspi- pro justitia. Sive ul illi student in divitiis omnia
cantur, sive audientesputant efficere verilalem. vincere, ila et lu in fide. -
-
Conflictationes Iwmhtummentecorruplorum: et quiaj Apprehende.Quomodoego comprehendi.
veritaleprkati sunt. Ab inlegritale Evangelii, vel na- Vitatnmlernam: in quamvocatuses. Ut illi gererfl
lura). - cupiunl temporalem.
887 S. HIERONYMl.OPERUM MANTISSA. 888
- Et
confessuses"bonam confessionetn:In baptisrno A leligit morbum. Difficilediviteminvenies non super-
abrenuntiandosseculoet pompisejus. bum, qui pauperes, vel parentes agnoscat: et qui
Corammutlis tesdbus.Sacerdolibus, vel minislris, non graviter ferat minimesibi ab inferiore honorem ' .
coelestibus. - deferri.
virtutibusque
Prmcipio libi coramDeo. Prsecipit auclorilate ma« Neque sperare. Non sperando vilescunt : et cum
gistri. spernuntur,
' erogantur.-
Qui vivificatomnia. Omnia quse vivunt, etiamsi Incetio divitiarum. De quibus incertum est ulrum
arefiant, per ejus potentiam reviviscunt. illselibi, an lu illis celerius subtraharis: mullisenim
' Et ChrisloJesu,
qui testimoniumreddidil sub Pon- cum vita sublaloesuni. Alii propriis eas auferri or,u-
tio Pilalp, bonamconfessionem.Dicens ad Pilatum : lis viderunl: nonnulli etiara invili extraneis relique-
Ego ad hoc veni in hunc fnundum, ut teslimonium runt.,
perhibeam veritati: scilicet pro ea eiiam moriendo. Sed in Deovivo.Cujus sunt omnia.
-""Ut servesmandalum. Sicut ille usque ad mortem. Qtd prmstatnobis omniaabunde. Qui ideo abunde
Sirie macula irreprehensibili. Maculat quodam- prsestat, ut vivamus, etiam aliis Iargientes : non ut
modo, et reprehendi facit mandata, qui peccsit. grandi Iabore deslruentes, maj'orahorrea faciamus.
Usque in advenlumDomininostri Jesu Chrhti. Qui B Ad fruendum.Non ad occultandurii, Yel negolian-
perseveraverit
' usque in finem, hie salvus erit. dum.
Qitemsuis tempoftbusostendetbealus, el soltts po- JJeneagere : divilesfieri in operibusbonis.Non in
lens, rex regum,el Dotninusdominantium.Quandovo- auro et argento.
luerit, qui hoc solum potesl Deus. Faci7e iribuere, communicare.Qui facile tribuit,
'
Quijolus habet immotialitalem.Ille solus proprie cito dives esse cessabit! Tribuere, donare est: com-;
habet, qui angelis, et quihominibus declilhaberc. mtinicare vero, mullum dare. ,
Nosaulem nec soli necanobis habemus ut ille.Hoc Thesaurizaresibi fundamentumbonumin futttrum.
contra Maiiiehtebs,qui mali naturam putanl immor- "Vade:Vende omnia, qusehabes, et da pauperibus,
lalem atque perpetuam! et habebis thesaurum in ccelo: et veni, sequere me,
" El lucerii habitat inaccessibilem.Omni creaturoe.
quod perfeclionis est fundamentum.
Nemo enim novit Patrem hisiFlius: neque Filium Ut apprehendant veramvilam.Hsecenim non est
nisi Pater, et Spiritus sanctus; ulrumque eliam vera vila , quoein suo non permanet statu. Vanilas
scrutalur profunda Dei. enim sub sole, dicit Ecclesiastes."
Quem nullus hominumvidit: sednec viderepolesl: 0 Timothee, deposilumcuslodi. Commendatuma
cui est honor, et imperiumsempiternum.Amen.Nemo C nobis, servandum tibi, fidei depositum custodi.
novit, sed unusquisque pro merilointelligit. Nam so- Deviians profanas vocutn novilales. Quod a me
letn tanto amplius vident singuli, quanto purior non audisti, necab angelo si dicatur, libenter admit-
fuerit acies-oeulorum. tas..
"
Divitibuskujus smculiprmcipe.Sunt et allerius sse- Et oppbsilionesfalsi nominisscienlim:quamquidam
culi divites, qui emunt sibi aurum ignitum a Deo: promittentes, circa fidemexciderunl.Arlis dialeclieoe,
et qui habent auruin in coslo,necnon qui proferunt per quas sibi infinitam rerum scientiam hserelici
nova etvelera.-' promittunt, ideo a fidei veritale cadunl.
Non snblitnesapere. In primis principalera eorum Gratia lecum.Ameii.Permaneatin selernum.

, IN.SEGUNDAM EPISTOLAM AD TIMOTHEUM»

. CAPUT PRIMUM. ____)Qttod sine intermissioneJiabeam lui memoriamin


Paulus apostolusJesu Gkristi per volunlaiem,Dei. orationibusnteis, twcle ac die ^desidefanste videre..
Non meis meritis: sive a Christo missus , non sine Et charitatem ostendit, et" jugiler orandi praebet
-Dei voluntate. exemplum.
Secundumpromissionemvitm, qum est in Chrislo Memorlacrymarum luarum , ut gaudio implear.
Jesu. Gondignumexhibens promissioneservitium. Quaspro me abunde profudisti, utet me ad trisli-
Timotheocltarissimofilio. Chafissimo, id est, cee- tiam provocares: quastuaadopto prsesenliarevelari.
lcri>chariori. Recordadonemaccipiensejus fidei, qum est in te
Gratia et misericordia, et pax a Deo Palre , et non ficla : qumel habitavilprimuniinavia lua Loida.
CkrisloJesu Dominonostro. Talis est salulalio Pauli, Quo3-verete esse in operibus comprobat: sicut Jaco-
Ut in ea omniaPatris el Christibeneficiamemorentur. bus definivit: et qusead te ex avitsesuccessionisin-
Gralias ago Deomeo.Deo quijios talem in alter- slitutione, quasi hseredilario jure deseendit.
ulrum docuit chariialem. El maire tua Eunice. Quia priorcredidit.
Cuiservioa progenitoribusmeisin conscienliapura. Gcrliisstttnautemquod el.in le. Propter quam cau-.
Omnis origo mea coluit unum Chfistum : non niale- sam admoneote, Quia comprobavifidem luatn, coro=
voleiHia,secllegis seinuialioneyaslabaro, rootieri indiges, non doceri.
'
889 COMMEiNTARlUS 1N EPISTOLAMII AD TIMOTHEUM.CAP. II. 890
Ut resuscites gratiam Dei. Quasi tribulationibus A clum eommendavi,adjutorio ej'us deposilumcustodi.
dormitantem. - - Scis enim hoc, quod aversisunl a me omnesqui in
- Qumest in te per impositionemmanuum mearum. Asia sunt :'ex quibus esl Phygelus , et Hermogenes.
Ad episcopatumscilicet. Ideirco te commoneo,quia quos non pnlabam, me
Nonenimdeditnobis Deus spirilum timoris , sed dereliquerunt. -
virtutis. Contemnendi pcenas. Illi merito humana Det misericordiam Dominus Onesiphori domut :
supplicia videnturformidarequi peccant : ul alibi quia smpe.merefrigeravit, el catenam meamnon eru-
-
-dicit: Si autem malefeeeris, time. btdt. Vituperal deserlores, -et laudat permancnies :
- Et dileclionis,el sobrielalis. Sive pro eo Domino, ut deterrealab imitatione mala , et ad exemplum
. sive pro alterutro. Libenter eliam moriamur, ut provQeetbonum/;
omniasobria mente faciamus. _, Sed cum Romam veriissel,sollicite me qumsivit, et
Noli itaqueerubesceretestimoniumDoriiininostri : invenit.Det illi Dominusiiiveniremisericordiama Do-
nequeme vinclumejus. Quia nihil confusione dignum minoin illa die. Et quanta Epltesi nxinislravitmihi,
Chrislus.exercuit: sednee ego, quem nosti, ob ali- tu melius nosd. Idcirco invenit, qiiiasollicite qusesi-
quod criraeu, sed propter Deum hsecomnia qux*pa- vit: undeet ostenditur, quiaidcircojionomnesquoe-
tior, sustineo. B rentes inveniunt, quia negligenter inquirunt.
Sed collaboraEvangelio. Tua conversatione, sive CAPUT II.
doclrina. , Tu ergo, fiti mi, conforlarein gratia , qum esl in
SecundumviriulemDei. Quoe sua causa adjuvat ChristoJesu : et qumaudisti a tne per mullos testes.
laboranles. Sive proesentibus multis, tibi dedi mandata, qtialiter
Qui nos liberavit,el vocavil vocaiione sua sancta. docere debeas : sive quoedixi, mullis Prophetarum
'
Scilicet a peccatis. exemplis, et testimoniis confirmavi.
Non secundumopera nostra, sedsecundum propo- JJCEC commendafidelibus hominibus. Qui fideliler
situm suum, etgradam, qumdataest nobis in Chrislo possunt gratiam Dei disjpensare: hoc est, solius Dei
Jesu. Quo proposuit nos gratis salvarepe.rCbristum. causa prsedicare.
Ariletemporasmcularia.Quanlumadprsescientiam Quiidonei erunt et alios docere. Non solum ipsi~ fa-
sed et alios erudire. "
Dei, anlesseculajamdonavit. Namhomines solent cere,
filiis parare prtedia, priusquam nascanlur., Laborasicut bonusmilesChrisli Jesw. Ideo milites
Manifestaia est autem nunc. Quseanle latebat. v dicimur, quia hostes habemus, "
contra quos laboriose
Per illuminalionemSalvatoris noslri Jesu Christi. debeinus dimicare. „ . .
Verbisscilicetet exemplis. 'C Nemo milUansDeo, implicat se negotiis smcutari-
Qttideslruxitquidemmortem:illuminavitaulem vi- bus, ut placeat ei cui se probavit. Comparatioriemili-
tamet incorrupliottem. Doctrina sua, el coriversa- tanlium utilur, ut oslendat raulto magis.nos a nego-
tionedestruxilpeccata, quoemortem hominis gene- tiis seecularibusIiberos esse debere, ut Christo pla-"
rabant : et ostendit quomodo vita , et incorruplio ceamus: cum etiam seeculimiliies a reliquis aciibus
queeratur. vacent, ul possint imperatori suo placere perfecte.
Per Evangelium.V olenles docuil,-noncoegitinvitos. Nain et qui certatin agone, non coronabilur nisi te-.
In quoposilusstttn ego prmdicator, et aposlohis, et gidtne certaverit. Alia comparatione id ipsum dicit.
.maghler^gentium,Ad comparationem aliorum pos- Multi enim certant: sed ille solus, qui tpta virlute
sunt dici magistri. Ad comparationemjiemomagister yicerii, coronatur.
verus. Laborantemagricolamoportetprimuin de fruciibus
Obquam causam eliamhmcpatior. Non ob aliquod accipere.Ne diceret, Unde ergo victurus sum, si me ,
crimen, siculi nospati Petrus hortatur dicens:Nemo totum, occupavero in doctrina? oslendifeum primi-
vcstrum patialur quasi homicida ; sic autem ut lias frucluum a populo debere accipere, prselef mer-
Chrislianus, non eruhescat. cedem,
~ quam aDomino accipiel in futuro.
Sednon confundor. Hic-non erubescit in catenis, '" Intelligequmdico. Dabit enim tibi Dominus in om-
cum nos in solis opprobriis confundamur. nibtisinleUectum.Eorum quoepropter quoerentesoc-
Scio eninteut credidi, el certus sittn, quia polensest. casionem,.comparationis velamine fuerant obum-
Scioenim eum fidelemet potentem. brata.
-
Depositutnmeumservare in illum diem. Apud me MemoresloDominumJesu.niChristum resurrexisse
ipse, quod deposuit, conservabit : sive.quod ego amorluis, ex setnineDavid. Hoccontra illos qui car-
apud illum commendo,j,esliluel in futuro. nis resurrecjionem negant, consequenter eliam Chri-
Fofmamhabesanorum verbbrum,qum a me audisti -sti negabant; sed et adversus illos, qui negant Chri-
in fidei, el in dileclione in Chrislo Jesu. Secundum slum in cartie venisse : quos Joannes- anlichrlstos
rneam formamvide et doce; quam a me breviter ac- appellat.
eepisti, quomodo integre credefe et alterulrum di- SecundumEvangeliummeutn.Seeundum quod me.
ligere debeamus. ~ prasdicare non nescitis.
Bonum deposilumcuslodi, per Spirilum sanclum, Jrt quo taborousquead vinculdquasi male operan_.
qui habltal in nobis.Quod apud tc per Spiritutn san- Non tamen.raoie,
831 . S. BIERONYMlOPERUMMANTISSA. - 892
Scd verbumDei non esl alligatum. Qnia et preesen-,A non sunt seducli, vel moti: el hoc qnia Dei essent
tes fiducialilerd.oceo, et lilteris absentes confirroare habentes judiciuro, sicut Moysitempore fuit, In quo
non cesso. Dalhan et Abiron subversi sunt: non simulcum im-
Ideo omniasusthicopropter cieciosi Ideo lribtmi piis perierunt, Deo -illosesse optimos cognoscenle,
auxilium pelivi, ac posteaCeesaremappellavi,utper ul in Numeri scriptinn est )ibro.
me confirmentur, cuii) has passioucs p.otjierim mo- CognovitDominustjuisunl ejus : el disccdetab.ini-,
riendo finire. quitale otnnh qui invocatttomen Domini.Ul Sionsi- -
Ul et ipsi saiuiem consequanlur,qum esl in Chrisio, mul pereat cum iniquis.
'
Jesu cum gtoria cmlesli. Quoesalus in Chrislo esl , In magna aulemdomo. Magnamdomum,-non Ec-
noh nuda, sed gloria vestita : nec terrena glorja, sed clesiam dicit, ul quidam pulant,"qusenon habet ma-
ccelesti. culam neque rngani, sed mundum. Unde ait Jere-
Fidelis scrmp : nam si commorluisumus, et convir mias : O Israel, quam magna esldomtis Dominil et
vemus.Veritaiisratione subnixus. Si enim a vitiis caetera. In quocsunt zizatiia mixta cum tritico; nam """
et voluptalibus sumus commortui Ghristo, vivcmus resurreclionem neganles, in Ecclesia essenon pos-
cum illo. Alioquinquomodosperare poterimus hoc? stint. - ...
Si sustinemus,el conregnabimus.Si suslinuerimns B Non solumsunt vasa aurea et argenlea. Pretiosa"ct
cum necesse-fuerit, quodillesuslinuit, tuncdeiiium forlia.
'-
regnare poterimus simul. Sed el el
lignea fictilia. Infirma.
Si negaverimus,etille negabilnos ; sinon crcdimur, Et qumdamquidemin honorem,qumdamautem in
ille fidelispermanet: negareseipsumnon poiesl. Sive contumeliam.Si quisergo se emendaverilab islis, erit
credamus, sive non credainus: non aliud potesl ex-. vasin honoretnsaiiclificaiuin,et uiileDontinodd otnne
hibere singulis, quam promisii. Quia veritas conlra opus bonumparalum. Si quis se a doctofibus hsere-
se non faciet, nese negare videatur. ticis mundaverit, et erediderit In resnrrectionem
Hmccommoneteslificanscoram Deo. Sub leslifica- fuluram, judicium Dei per omne opus bonum-im-
"' tioneDeiconstringe.- " .
jilere sludet.
- Noti contendereverbis; ad nihil enim udle est, nhi Juvenitia autemdesideriafuge. Quia hi ex seniori-
ad subversionemaudientium.SinetestimoniisScriptu- bus essenon possunt, si heecagant qucegravilati non
rarum hujusmodieliam contentio non sedificat, sed conveniunl Christianee,et a juvenibus vincunlur, si
deslruit audienles : putant" enim omnia acumineel habeant.Ievitalem.
subtilitaie subsistere. Sive : noli verbis vincere, sed Sectareverojustitiam, fidem,spcm, ckarifatem.Hic
factis. C fidem integritatem dicit.
Sclliciteauletn cura le ipsutn probabilemexhibere Et pacem. Illam pacem, quoereligioni debelur.
Deo.Ante omnia hoc Jabora, ut lalem te apud Deum . CtimIds qui invocantDominumde cordepuro. BeatL
exhiheas, quo merito possit tibi populus obaudire. mundo corde : de quibus dicilur, quid me vocatis
Operdriuminconfusibiiem.Ita vive, ne dicta factis Detim, el non facitis t\\\~cdico?
deficienlibus erubescanl, Sltdtas aulemet shte_dtsciplina qumsdonesdevita,
• Recletractanicm verbumveritath.Ille rectctraclai, sciens, qttiagencrant lites. Slullse omnes etsine di-
sunt '
qui exemplis sua dicla conlirmat. Ornamenttim enim sciplina Iegis qnopsliones. _
vitse, doctrina : firraamenlum verbi, opus. Servumautetn Dpmini non oportetlitigare. Servus
Profana auiem et vaniloquiadevita. Multum enitn est Christi, qui non clamavit, neque conlendit^
proficiunt ad impietatem. Irreligiosas hserelicorum^ neque audivit quisquam vocem ejus, secundum.quod
fabulas, qui neganl resurreclionem, per quas, utique, Doegpropheta proedixit.
judicis timore sublato , ad omnem impielatem et adI Scd mansueiumessead omnes.Non solum ad ami-
cuncta^criminapervenitur. cos. . .
Sermo eorutn ut cancerserpit. Caneer dicitur vul- Docibilem, patientem, cutn modeslia corripienteni
nus, quod in niamillis nascitur feminarum : cui[ D eosqui resislunt veritad. Omnes semper docere •
pa-
nisi cito subventum fuerit, cum virus ad cor scf- tienter, non in furore, sed cum modeslia.
pcndo pervenerit, nullura reraedium est. Ita et hre- Ne quattdodetillis Dettspwnitentiamad cognoscen-
reticorum sunl vitanda colloquia, ne per aures ir- dam veritatcm,et resipiscanl a diaboli laqueis, a quo
remediabiliter vulnerenl mentes. capdvi tenenturad ipsitts volunlaiem.Non de Dei bo-
Ex quibtisest Hymenmuset Philetus , qui a verilah3 nilale dubital, sed de accipientium praviiate. Det
exciderunt. Nomina signat, ut noverit, quos debeat illis Deus perpeluam, milem, blandamque correplio-
proecavere. - , nem, ut accepta ratione, resipiscanuSimul et contra
Dicenlesresurrectionemjam factam, et subverterunj Novatianospcenilentioenegatores, qni hserelicoscon-
quorumdam fidem. In filiis, sive ossa vivificata ira versos veniam non posse consequi perhibent..
Ezechiele Israelis, interprelabantur de caplivitatie CAPUT1H.
collecta, quasi resurrexisse. Hoc aulem scito, quia in novissimhdiebusinslabunl
Sed firmutnfundamentumDei stat, habens signacu- tempora periculosa.Nonsit libimirum, quod quott-
lum hoc. In quorum corde fides Christi erat fundata, die pcjoia veniunt.
895 - COMMENTARIUS IN EPISTOLAMII AD TIMOTHEUM. „CAP. IV. . . ZM
El erunlhominesseijisosamantes.Non Deigloriam A 'persecudpnempaiientuf. Non ^solum ego , sed et
- - omnes ,-qui non j)ceidunt animas.-in adulando.
sedsuaquserentes.
Cupidi, elati. Avari, et in ayaritia jactabundi. TimeiTdumergo.npbis est, .ne no.n pie viyamus, ,qui
Superbi;blaspliemi.Cumnolint discere, doclrinara nihil patimur pj*opterDeuin.
usurpani. Mali antetn homines, et seductores, proficientitt
Pareniibusnon obedientes,ingrati,~scelesti,sine af- ~pejus, erranles, et in errorem mitlentes. Hoc de,
feclione.Veteribus scilieef doctoribus, qui.eosper adulatofibus dicit,Aqui dum.a stultis lioininibus
Evangelium genuerunt. diliguntur, magis decepti decipiunt : sive <dehse-
Sine pace, criminatores.Pacis sanctorum. reticis accipienduin. • -
•Incontxnentes,immiles,sine benignitate.In omriibus Tu verp permane in his, qum didicistis. Nojo ista-
vitiis. . le terreant, vel seducant,
Prolervi, lumidi, et voluplatutnamatoresmqgisquam Et credilqsunt tibi.-k Deo per nos.
Dei. Sollieitudoindicium est abundanlioris a.moris: Sciens a quo didiceris. Ei quia qb jnfanliq sacras
qui enim seeculivoiuptates, quam Dominipraecepla . litteras npsti. Siye a-vero apostolo, siye per legem
libenlius audit, aut loquitur, talis est. aDeo. . .--__'_
- Habentes speciemquidetn pietatis. In habitu, vel B Qum te possunt instruere adsaluteni, per fidem,.
doctriua. qum est in ChristoJesu. Sine fide-enimChrisli, jam
YiUulemaulem ejus abnegantes.Ipsam rem operi- non sufficiunt ad salutem.. -- . •-...-
bus abneganles. Omriisenim Scriptura diviniiusinspirqtq,,utilis e$f
Et hos devita.Ne .corrumpant mores borios collo- ad docendum, qd arguendum, ad corripiendum, ad
quia prava. erudiendumin justiiia : ut perfeclius sil homoDei .ad_
Ex his enitn sunt qni penetrdni dbmos, el captivas otnneopus bonum instruQtus. ldeo data est legis in-
ducunt mulierculqsoneratus pecealis. lllas capiupt, structio, ul ejus consilip cuncja facientes, juste justa

quse sunt oneratse peccatis : impunitatem jllis„ac faciamus.^ <s
veniam promittentes : sive infirmasmentes, quoe CAPUTm " -\'
feminis.comparantur. ---
Qum ducunlur variis desideriis. <Novasemper dU Testificorcoram Deo et ChristoJesu, qui judicalu-
scere eupientes. .nts est vivosel mortnos, et per adventumipsins,, et
Semper_discentes_, et numquam ad scientiam verjtg- regnum ejus. Contestatur illum-per universa quse'
tis pervenientes.- Quia nihil definitijm tenent, quisque creditrejigio Chrisjiana, ut verbum Dei instanler
tradiliones vull tenere diversas, hon probatas. Ab J annuntiet. Qui judicaturus est vivos et mortuos:
uno enim dicta, ab alio-destruunlur. -\ "quia vivos inveniet, moftuos;suscitabit.
Quemadmodumautem Jamnes et Jambres restite- " " Prmdica verbum : insta opporiune, importune. Op-
runt Moysi: ita et hi resisiunt veriiati. Sicut Illi per portunum esl, libenter audife. lmportunum est,
magicsearijs prsestigias : ita el isii per argumenio- invito praedicare.
rum fallaciam, Simulquc oslendil Moysenjyeritalis Argue, obsecra,increpa in onmi patienliq et doc-
fuisse doctorem, adversus pbtrectatores veteris Te- trina. Arguepeecantes, contesiare.n.epeccent. In-
slamenti. crepa resistentes ; sed hsec omnia cum paiieiitia et
Hontines^corruplimente : reprobi circa fidem. Tam secundum doctrinnm.
jnoribus corrupti, quam circa fidera reprobi. Erif etiim tempus cum sanam doctrinamiion susli-
Sed ultra non proficient. De ornnibus hsereticis nebunt."Veramei perfectara-: sicutlsrael audire no-
.dicit : sed de his quos tjine cito npverat in spiritu luit prpphetas. . .
deslruendos. Ctelerum ipse inferius quosdam jn Sed ad sua desideria coacervabunlsibi magistros.
pejus profecisse prsedixit.. Tales magistros inquireiit, qui ea dicunt; quse ipsi
Insipiendaenimeornmnianifeslaerit gmnibus : sic- audire desiderant, ut securi deUnquant.
_uletlllbrum fuil. .Goiifessisiint se Dei digito su- , Prurienles auribus. Qui delectare desiderant, non
peratos. comptingere. __ - -
Tu autemassecutuses meatn ftoctririam,inslitplio- Et a verilale quidem auditum avertent.: ad fabu-
nem, prpposilum,\fidem, longanimitalem, djtectio- las autem convertenlur. A verijate legis, qusevilia
netn, paiientiam.Plus libi crede de me, quam illis :' damnat, ad rationes humanas, quse Deum .ut piura-
-sive idcirco tibi non timeo, quia scio le^doctrinam non vindjcaturura esse, concinnant.
et virlulem meam optime cognovisse. Tu vero vigila : in omnibus labora. Quse ad ulilir
. Persecutipnes, passiones : qugiia mihi fqcta sunt tatem-pertirient audientium.
' Antiochim,Icoriii, Lyslris : quales persecutiotfessus- tuum operibus .
Optts fac Evangelistm. Verbum
'
tinui. Ex his poluisti cognoscere, me nihii propter conformetur. ... .
homines facere, quia tanta sum passus. Minhlerium iuum imple-: sobrius estp. Episeopatus
Et exomnibus eripuit me Dominus. Ita et tede scilicet. Non enim semper ero in corppre, ut valeam
'
omrijbus eripiet, si sequaris. commonere.
Et qmnes qui pie volutU vivere in Ghrislo Jesu, Ego enim jam delibor, et lempus nsdlutionis mem-
"
89o S. IllERONYMIOPERUMMANTISSA. 896
instal, Mortem>uam,sacrificiumDeo fulurura dixit,_k Alexandermrarius mitlta mala mihi oslendil: reddet"
ut eura ad martyrium provocet. itli Dominus secundum opera ej'us."Quoniamverbis
Bouum certanten cerlavi, cursum consummavi. Deirestitit: cum habebantrationem..
Modojam confidenterhoc dicit, in exlremo vitse li- Quemet tu devita.Monetcaveri lalrantes.'
mite constitutus. Comparatione autem utitur in Valdecnimrestitilveibisnoslris.Si nostris restilit,
agone certantiuin. quanto magis luis I
Fidem servavi. Fidem suscepti officii in finem In prima tnea defensionenemo milti affuit, sed
usque servavi. otnnesme dereliquerunl: non illis imputelur. Quando
In reliquo reposita est mild corona juslitim, quam primum coepiEvangeliumdefendere.
reddel miki Dominusin illa die juslusjudex. Qui no- Dominusaulemmihi astidl, et confortavitHie.Cum
vit me usque ad niortem pro jusiitia diniicasse. dicit sibi Doininumin omnibus affuisse, ne timeat
Nonsolumautemmihi. Quia non personis debelur cohortatur.
meritum, sed labori. Ut per me prmdicatioimpleatur, et audiant omnes
Sed.el hh qui diligunt adventumejus. Qui gaudent gcntes. Non quod ego mori timerem.
advenisse Chrislum, et jusiitiam docuisse. Sive, qui Et liberatussumde ore leonis.Persecutoris. -
sic agunt, ut adventum Dominilibenter exspectent. B Liberavil ine Dominus ab omni opere malo. Ab
Feslina ad me venirecito. Demasenhnme dereliquit, insidianlium malignitate.
diligenshocsmculum, et abiit Thessalonicam.Necesse Et salvumfacietin regnuxnsiiumcmleste.Quomodo
erat, ul diligens.sseculumnon amanlem seeculum hic liberat, ita in regnum ducit.
relinqueretiOmne enim animal ad sibisimile conjun- Cui gloria in smcula smculorum.Atnett. Salula
gitur. Priscum el Aquilam, et Onesiphoridomutn.Erasius
Crescensin Galatiam: Titus in Dalmatiam: Lucas remansitCorinthi.Ob hoecomnia.
esltnecum solus. Isti missi sunt, non deseruerunt. Trophimumaulem reliqui infirmumMileli.Feslina
Marcum assume, el adduc tccum: est enim mihi anle kyememvenire.Salulanl le Eubulus, el Pudens,
ulilis in ministerio.Tychicum autem tnisi Ephesum. et Linus, el Glaudia, el fratres omnes.Hinc probatur,
Verbi Dei, vel cujuslibet necessitalis. quia non propter sanilatem carnalem tantum apo-
Pcnutam quam reliqui Troade apud Carpum, stoli curabant, sed jtt etiam signa monslrarent: quia
veniettsaffer tecum, et libros, maxitneaulemet mem- hic suum discipulum non curavit.
branas. Non-dixitpenulam meam : potttit enim con- DominusJesus Chrhius cumspiritu tuo. Qtiiacarne
versus aliquis ad pedes ej'us, inter cseterafmposuisse jnortuus, spiritualiter vivis.
vendendam.^ C Gratiavobhcum.Atnen.

m EPISTOLAM AD TITUM.

CAPUT PRIMUM. Gratia el pax, a Deo Palre et Ckristo Jesu Salvalore


Paulus servusDei.Non peccati. nostro. Secundumfidem filius, nonnatura.
Aposiolusaulem Jesu Chrisd. Non omnis servus Hujus rei gralia reliqui te Crelm, ut ea qumdesunl,
apostolus; ideo autem Christi, quia ab ipso missus" corrigas: et consiituasper civilalespresbyteros,sicul
fuerat preedicorc. el ego disposuitibi. Qusedesunt, recto ienore cor-
Secundumfidem electorumDei, etagnidonemveri- rige : et tunc demum presbyterospoteris or.dinare,
talis : qumsecundumpielalemesl in spetnvitmmternm. cum omnes in Ecclesia fuerinl recti.
Seeundum eam fulem, qua credentes elecli sunt, Si quissinecritnineest, unius uxoris vir. Notandum
cum cognoscerent veritatem : quoe agnitio non ex quod in sacerdole eliam aliis licita prohibenlur.
merito est, sed ex Dominicaverltate. '" Filios kabentfideles, non in accusationeluxurim,
Quam pwmisit, qui non mentilur, Deus. Si non D aut non subdilos. Ne non possil audenief corripere
menlitur , non exhibet aliud, quam quod promisit, delinquenies: sive ut experi.mentumejus doclrinoe,
justis, scilicet, et iinuslis : quamvis hominibusdu- de dohius suce disciplina noscatur.
rum esse videalur. Oporietenimepiscopunisinecrimineesse.lpsam dicil
Ante lemporasmcularia.Ante omnia lempora apud episcopum,' quem superius presbyterum noriiinavit.
se proposuit per Filium salvarecredentes. 1 Sicul Dei dispensatorem. Si' ergo humanarum
Manifestavitautem temporibussuis verbutnsuum. legum dispensaiorespresbyieri quserunlur, et jusli
Tunc manilestavit consilium suum, quando proe- quales esse debent, qui divinajura dispensant!
scierat factum esse, omnem scilicet mundum a ju- JVoiisuperbum,noniraciindum,nonviuolenlum,non
stitia diversum. percussorem,non lurpis lncri cupidum. Non debet
. Jii prmdicalione, qum credita est mihi secundp.ni diseipulusChristi percutere; qui percussus est, et
prmceptum Salvatoris nostri Dei. Quo Patilum et non repercussit. Non lurpe luerum adulando seclari,
Barnabam segregai'e preecepit, ul gentihus prse- terrenum seilicel, qui coelesliaet divina promiltit.
dicarent. Sed kospitalem.Primo viiia damnavit, ut virlutes
TUo iiileclo .fdio, s-cimdmn communem fidem,- insereret, secundttm consuetudinem Seripturarum.
' '
897 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD TITUM. CAP. II. -~ 893
Benignum.Ut hospites non cumtristitia, sed cum A ordine possunt intelligi, Ecclesiseprsecipueseniores,
benevolentia suscipiat. qtiibus omnibusformam prsebere necesse est.
Sobrium , juslum , sanctum, conlineniem.Inconti- Aimssimiliter. Quoeadaliarum eligebantur exera-
nentiam, vel conlineniianr, numquam Apostolus, p!um. - ". - -
nisi in causa luxurise,dieit: juslum j"udicio,conti- In kabitu sanclo: non criminairices. Habitus enim -
nenlia sanclum : rie quia' unius uxoris fecerat men-- hon saneius est, de quo alibi dicit: Non torlis cri-
lionem, locum incontinenlisededisse putaretur. nibus, etreliqua.
Atnpteclentemeutn, qui secundum doctrinam est, Non multa vino servientes.Sed parvo ulehtes.
fidelemsermonem.Diligentemdoctrinam, et semper Bene docenles, ut prudentiam doceant.-Docere
Inde loquentem : non fahulas sseculareset vanas. illis permisit, sed feminas: et hoc non in Ecclesia, -
Ut potens sit exhortari in docirina sana, et eos sed privatim.
qui conlradicunt arguere. Talis eligendus est, qni Adotescentulas,~ut virossuos ament, filios suosdili-
exhorlari possit,et conlradicenles arguere in do- gant, prudentes, caslas, sobrias. Non alienbs : sjve
ctrlna saha, quee sanat audientes, sive quee nulla ideo dicit, ne aliae, quse conlinentes erant, non dili-
falsitate corrupta est. gerent viros suos, et verbum Dei-lamquam dissidium
Sunt enim mulli eliam inobedienies, vaniloqui el B \ pi'oedicans,culparelur.
- seductores.Apostoliceedoctrinse non obtemperantes, Domuscuram habenies. Ne viros suos in aliquo
et ad nullum profectum loquentes. contristarent. r .
Maximeautem,quide circumcisionesunt. Qnihuma-; Benignas, subdilas viris suis : ul non blaspkemetur
nas poiiustraditionesobservant,quam divinamandata, verbumDei.Ne vei ipsseblasphement,sigenlilessunt,
QMOS oportelredargui, qui tiniversasdomos subver- vel alii videntes '
eas pejores effectas, quam fuerant
'
lunl, docentesqum 11011oporlgt-,turpis lucri gralia, anle fidem.
Q1133 jam superflua temporibus-Christi: csefemonias Juvenes simititer hotidre, ut sobriisint. Auferenles
auiemJudoeorumab eis doceri dicit^ ab eis causam luxurise.
Dixiiquidamexillis proprius ipsorumpropheta. Cal- In omnibus. Quoej"ungunlur,sive non solum cor-
limachus scilicet. Vide quales sunt, qui eliam a suis pore, sed et mente.
tale lestimonium promerentur. - Teipsum prmbe exemplum bonorum operum. Ne
Cretenses semper mendaces. Anianles menliri, exemplo desiruas verbum, et ut audehler corripias
noxii oratores, pariler otiosi. delinqucntes. -j
JlJate bestim, venlres pigri. Ideo ferias et otia -In doclrina, in httegrilate, in gravitale.Quo solum-
libenter admiltunt. . C modo doceri potesi; Inlegritas vero nec muneribus
-Teslimoniumhoc verumest. Quam ob causam, in- corrumpilur, nec acceptionepersonse.
crepa illos dure, ut sani shit in fide: non inlendenles • Verbumsanum, irrepreliensibile.Nullius adulalionis
Judaicis fabulis et mandalishominum.Tradjtionibus accensione languens.
humauls, de quibus "Dominusin Evangelio Judoeis Utis, qui.ex adversoest, vereatnr, niliil kabensrita-
loquitur: secundurn Isaiam, Dominumnon in corde, lum dicerede vobis.Qui tibi potest contradicere, si
sed in labiis honorantes. quid in le tale notaverit.
'
Aversanlium-seaverilaie. Noviscilicel Testamenli. Servos dominis suis subditosesse, in bmnibuspla-
Omnia munda' mundis. Quia adhuc secunduin centes.Queeimperant j'usta.
Legem immunda vocabanl. . . Nou contradicentes.Ne murmuralionem facientes,
Coinquinalisautem etinfidelibus, Coinquinali et et mercede privemini, et horaines existalis ingrati'.
infideles sunt, qui non credunl jugum Legis a collo Non fraudanles, sedin omnibusfidembonatn oslen-
credentium Dominumahstulisse : idest, omnia quse denles."Siveinhis quoeillis concedunlur, sive ut "in
temporaliter fuerant instituta. opere ostendant bonum esse quod credunt.
Sed inquinatmsunl eorum et mens el conscienlia. Ut docirinamSalvalorisnoslri Dei ornent in omni-
Eiiam in hoc ipso. I bus. Dum eorum operibus laudanlur.
D
Confitenlurse nosse Deum, factis aulem negant. Apparuit enim graiia Dei et Salvalorisnostri omni-
S; melius Christum dicunt nosse, ut Lege. promis- bus hoininibus.Nullam conditionem excipit.
siim : sedfaclis, ej'usadventum negant: cumse sine ErudiensnoSfUtabneganlesimpietatemetsmcularia .
lcgis auxiliopuiant j'ustificari11011posse. desideria. Sseculareest omne desiderium,carnale, et
Cumsint abomxnatiel incredibiles; et ad omneopus omnis habitatio temporalis.
Lonumreprobi.ln sola confessionelegis religiosiores Sobrie. Perfecte, Domino dicente : Altendile, ne
se dicunt, cum illa non faciant, quoequseruntur. graventur corda vestra in, crapula,et ebrieiate, et
curis hujus vitse. '
CAPUT II. El jusie et pie vivumusin hoc smculo.Justitia noa
T« autem loquere, qum decent sanam doclrinam. lemperatur, nisi pietas adjungaiur.
Queead vitam perlinent Christi. Exspeclanles~ beatam spem. Qui ej'us mandata ser-
Senes, ul' sobrii sinl, pndici, prudenles, saniin vaverinl.
~ftde, in dileclione, in padenlia, Hic senes selale, el; Et adventum glorimmagni Dei et Salvatoris nostri
899 , S. HIERONYMIOPERUMMANTISSA. 900
JesuChrisli. Spirituro dicit magnum Deum, quia ip-~, A Ut juslificati gratiaipsius, hmredessiinus,secundum^
sius exspectamus adventum. . spem viimmlernm.Non secundum carnalem hseredi-
Quidedil semelipsumpro nobis, ut nos redimerelab latem vitse temporalis.
omniittiquilate, el mundarel sibi poputum acceplabi- Fidelis sermoesl. Ne quis dtibitet.
tem, sectaiorembonorumoperutn. Quia se dedil, ca- Et de hh volote cbnfirmare.Confirmare scientem,
veamus ne beneficium ejus inane el irrilum facia- non instruere ignorantem.
mus. Ul curent bonis-operibusprmesse,qui.credv.nlDeo.
Hmcloquereetexkorlare. Omnis sermo tuus in hae Ad bona opera docenda praesse. -
exhortalione eonsisiat. Hmc sunl botta et utilia hominibus.Hoec, non illa
Et argue cutn omni imperio. Acriler argue eos qui quoesequuntur.
ita non vivunt. Slullas auieni qumsliones;et genealogias,et conlen-
- Netno le contemnat.Talem te exhibe, ne contemni tiones. Non vult nos superfluis conleniionibus impli-
possis. Vita enim auctorilateni tribuit verbo." cari, quee, in Lege, de generalionibus oriunlur :-sed
CAPUT III. hsec loqui semper, de quibus proflcient audientes.
Aimoneillos,principibus£tpotestalibussubdilosesse, Et pugnas legis devita: sunt enim inutiles et vanm.
diclo obedire, ad otnneopus bonum paralos esse.Non B Quasi coritrariaa opposiliones, quas hseretici conse-
ad aliquod malum. ctantur.
Neminem blasphemare. Ne illos quidem qui me- Hmreiicttmlwminempoit unatn et secundam corre-
rentur, . ptionemdeviia, sciensguia subversusest, qui ejusmodi
Non litigiososesse, sed modestos.Ne vicem redden- est, el delinquil, cttmsU propriojudicio condemnalus.
do, provocent litem. Noceirca ipsos nos occupari permiuit, sicorrepti
Omnemoslendentesmansueludinemad omneshomi- iterum non corrigaiitur : ne tempus inani conlen-
nes. Non solum ad bonos, vel ad amicos. tione perdamus; et aliquid proprio judicio conatus
Eramus enhn aliquandoelnos hisipienles,'increduli, nihil efficiel: quia uniculque manet libertas arbilrii,
erranles, servientesdesideriiset voluplatibusvariis, in et""funiculis peccatorumunusquisqueconsiringiiur.
malilia el invidia agentes : odibiles, odieniesinvicem. Cummiseroad le Artemam aut Tycliicum,festina
Ne desperent correptione sua, opponit exemplum ad mevenireNicopolim-:ibi enimstalui hyemare. Ze-
se, quia et nos luimus, inquil, tales : debemus igitur ttam legisperilumet Apollosolliciteprmmiite, ut nihil
palienler eorum insipientiam tolerare. illis desit. Ut nihil perdant de fructu doctrinse lar-
Gumaulem benignilas,el kumanitas apparuit Sal- danles.
valoris nostri Dei: non ex operibusjusliiim, qum feci- 'C Discant autetnet vestri bonis.operibtis prmesse~ad
mus nos, sed secundum misericordiamsuam, salvos usus necessarios,ut non sint infructuosi.Idipsum re-
nos fecit. Sive lai-giiasmisericordiseDei, sive secun- petit, quod superius dixerat : Cuientbonis operibus
dum hominem Chrislus. preeessecredentes.
Per lavacrumregeneralioniset renovalionisSphitus Salutantie quimecum sunt omnes. Satutaeos, qui
. sancli. Quia nos Spiritus sanctus per baptismum re- nos amant in fide. Grdlia Dei cum otnnibus vobis.
novavit. Amen.Qui nos fideliler amani, shre qui fidei causa
Quem effudil in nos abunde per Jesum Chrisium nos amant.' Notandum quod excipit apostolos quos
Salvatorem nostrum. Abundantius, quam in veteri salutat. i ' _ .
Teslamenlo. i

IN EPISTOLAM AD PHILEMONEM.

1 CAPUT UNICUM. ~D Quatn kabesin Dotnino Jesu et^in omnes sancios.


Paulus vinctusChrisli Jesu, el Timolheusfraler. In Qui diligit caput, necesse est eum omnia diligere
carcere, velin cateiiis. roerabra.
Philemonidileclo adjulori nostro, et Appltimsorori Ul communicatiofidei lum evidensfial in agnitione
ckarissimm.In Evangelio adjutrici. Appbia vefo so- omnis operis boniin ChristoJesu. Omnes sanctos di-
ror, vel eonjux creditur. t ligis, inlanlum ut omnes boni nostrorum in Christo
Ei Archippo commilitoninoslro.Hic diaconus erat, evidenter te fidelemesse
cognoseant.
de qtio ad Colossenses ail : Dicite Archippo : Vide Gaudiumenitn magnum Itabui, el consolalionemin
ministerium, quod accepisti, et illud impleas. "charitatetua: quia viscerasanciorumrequieveruntper
Et Ecclesim,qumin domo tua est: Graiia vobis, et
te, fraler. Quos hospitio recipiens refecisti.
pax a Deo Palre nosiro, ct DominoJesu Chrhto. Ctim
omni gratiarum aelione etcum gaudio exoral. Propler quod multam fiduciam habens in Cliristo
, Gralias ago Deo meo, sempermemoriamtui faciens Jesu, hnperandi libi. Cum nobiseausa ipsius dederit
in orationibusmeis, audienscharitatepi iiiam et fidem, fiduciam imperandi, tameh charitate faciendi obse-
Qtisenobis in bonis operibus innotescit. crafe jnaluimus, quam jubere.
901 COMMENTARIUS IN EPISTOLAMAD PHILEMONEM.CAP. UNIC. 902
Quod ad fem pertinet. Quod ad rem pertinet rci A mternum illum reciperes. Forte hoc Dei providenlia
Chrlstianas.* .• procuravit. . -
Prbpter cliaritatem magis obsecro,cum sis lalis ut Jamjion ut servum,sed pro servockarissimumfra-
Paulus senex": hunc gutem et vinctus Jesu Christi. trein. Jam eniiri non quasi ex necessitale servus, sed
Moribustalis, qualis ille, qul in senectute etiam pro quasi frater voiuHtarius.
Christo vincula non recusat." - Maximemihi: quanlo autem magislibi, el in carne
.Obsecro lepro meo filio, quem genui in vinculis, et in Dominol Cui el carnaliter, et secundum fidem
Onesimo,qui tibi aliquando inutilis fuit, nunc autem, debet obsequium.
el mihi el tibi utiiis ; quemremisi libi. Quando eral Si autem aliquid nocuitlibi, aut debet, hoc miki im*
~ •
geutilis, vel earnalis. ." puta. Ego Paulus scripsi mea manu : ego reddam, ut
Tu autem illum,nt meaviscerasuscipe. Vehitiiliiim hon dicam.tibi, quod leipsum mihi debes. Itq, frater,
nostrum eharissimum. , ego le fruar itiDomino; reficevhcerqmea in Chrislo:
'
Quemego vbluerammecum detinere, ul pro teniihi confidensin obedienlia tua scripsi-libi; sciens quo-
minhirarelin vinculisEvangelii.Ex hoc cognoscequa- niainet super id quod dico facies. Shnul aulem el para
lis sit, qui niihi ita placuil, ut tua vice ministraret. mihi kospilium.Nam spero per orationesvestrasdonari
Sine consilioautetn tuo nildl volui facere. Ita loqul- jj, me vobis.Hic ostehdituf, quia prima vice sit ex urbe
•tur, ut eum ad ipsum femiltat, sive ut" magis ejus diniissus: " . ' -
nlilitas eommendelur. Saluial le Epapkras concaptivus meus in Cltrislo
_ Uti ue velut ex necessilatebonum tuutn esset, sed Jesu,Marcus,Arislarchus,'DemaselLttcas,adjulores
voluntariumiNotandum quod neminenvvoluerit ne- ' mei. GratiaDomininoslri JesuChristi, cum spiritu ve- ,
cessilate"bpriialiquidfacere,-neraercedein amitleret. stro. Amen. Non alicujus criminis causa, sed fidei
Forsiianenim ideo discessit ad horam a te, ut in societate.

'
"OMNIUM "0PE'RUM"S..'HIER0NYMI

'MSTRIBUTIO IN DEGEM TOMOS


COMPARATA
CUMDISTMBUTIONE'EDITIONUM EI BENEDICTINA.
ANTIQUARUM

TOMO PRIMO.
Exhibentur epistolae centum quinquaginta secundum temporum ordineni disposilae, et in
• -
., quinque classes digeslse.
' -
ORDO - OR.DO ORDO
- Veterumeditionum.
H.UJU.S EDITIONIS. Benediclinmedilionis.
- - Epist. ' '
EPIST. Epist. . *
49 I. AdInnoeent.de mulieresepliespercussa, col.523 17" -
. 58 II. Ad Theodosiumet cseterosanachoretas, 551 5
41 III. - AdRuflnummonachum, " 552 1
5 IV. Ad Floreiilium, '335 2
6 V^ - Ad eumdem, " - 356 , 4
37 VI..- ' 557 6
AdJulianum, .
45 VII. Ad Chromalium,Jovinum,et Eusebium, 558 ' . 7
42 VIII. "AdNiceamhypodiaeonuin, 541 8
44 IX. . Ad Chrysogonum, 342 9-
21 X." AdPaulnmConcordiensem, 545 10
59 XI..- AdVirginesjEmonenses, 544 , 12
.43 XII. AdAnumiummonaclium, 345 ' 11
56 XIII. Ad CastorinamMaterterram, 546 -13
t XIV. " AdHeliodonim, - . . S.,54-7 S
57 XV. AdDamasumpapamde bypostasibus, " 535 - 14
58 - XVI. Adeumdem, . 1558 16
77
- 142ef 145 XVII. Ad Marcumpresbylerum, v359 - 15
XVJII. Ad Damasumde Seraphim, J361 Inter Comm.t. III.
12t t • XIX. SamasiadHieronrde Osamia., i575 Inler Crilic.t. IV, 1.!
145 XX. AdDamasurndeOsauna,' - lbid.- Ibid.%
146 XXI. Ad eumdemde duobns tiliis,frugi, et luxur., 379 Ibid. 3.
22 " XXII. • AdEuslochiumde Virginitate, 394 18 -.
24 XXIII. AdMarcellumde exitu Lsetaa, ' ' - 425 20 '
15 XXIV.- Ad eamdemde laudibusAsellaes . J427 21 -
-136. XXV. Adeamdeinde decemDei nominibus,-. -j-428 Inler Crilic.t. II, 14.
357 XXVI. A'deamdemde quibusdam.Hebrseis vocibus, , 430 Ibid. 15. '
, ' 102 " _ XXVII. Ad eamdem adversus
obtreclatoressuos,- ' 451 25
158" • XXVIH. Adeamdemde Diapsalma, 453 Inter Crilic.t. II, 16.
* Distributiohsec est integre Vallarsiana: cum autem Italicus auctor-in suam recensionem
S. Doctoriextraneaattulerit, etnos alinnde,generaliusopus conticientes,-cuique complendamplura
suaauciori aojudicaresfatuerimus:
sciatlector ea qujhusin hoc conspeeluobelosprsefiximus consultoomissadeesse, et propriolocorestitutumiri. EDIT. -
" ORDO
0-RDO -_ ORDO .
YeterumedUionum. - HUJUS ED.ITIONIS. - --Benedictinmedilionis.
" - Epist.
Epist. Episl.
.150 XXIX." AdeamdemdeEphodetTheraphim, . 435 Ibid. 7.
155 XXX. Ad Paulamde Alphabelo, 441 Ibid. 17.
XXXI. AdEustochium de munusculis, 445 - 23
19 446 24
74 XXXII. AdMarcellambrevis,„- " -. Ibid.
Yacat. XXXIII. Ad Paulamde Origene,Frag., r . 29
141 XXXIV. AdMarcellamde psalm.cxxvi,' 448 Inter Critic.t. II, 18.
124 XXXV.- DamasiadHieron.de quinqueQiisstionibus, - 48L Ibid. i.
125 XXXVI. AdDamasumde quinqueQusslionibus, 452 Ibid. 2. .
135 XXXVII. AdMarcellamde Commeatar.Rhelicii, 461 Ibid. 10. .
25 XXXVIII.AdMarcellam de asgrotat.BlesilUe, 465 19
25 XXXIX. Ad-Paulamde obituBlesillae,' 465 22
100 , XL. - ' AdMarcellamde Onaso, 473 - 26
54 " XLI. AdeamdemcontraMontanum,. 474 27
149 XLII. Ad eamdemcontraNovatianos, " , 477 Inter Crilic.t. IV, 6.
18 - XLIII, Ad eamdemde laudibusruris, ' 478 45
20 XLIV.- Adeamdemde Munusculis, . 450 46
99 XLV. AdAsellarh, - , Ibid. 28
17 - XLVI. Paulmel Eustochiiad Marcellam, 483 44
XLVII. AdDesiderium, - , 492 48
- 154 40 XLVIII, AdPammach.pro libriscontra " Jovin., 493 50
S2- ' XLIX. Ad eumdemalia, ' i 811 - 5t
51 L. AdDomnionem, 512 32
60 ' H. ' Epiphaniiad Joan. Jerosolym., . 51? 110 '
-2 III. "" AdHepotian.de Vit. Clericor., 527 34
: 105 HII. AdPaulinumde sludioScripturarum, 540 50
10 , UV. Ad Furiam, ' 550 47
147 IV. AdAmandum, 560 Inter Crilic.t. IV, 4.
86 IVI. , Augustiniad Hieronymum, J565 65
101 LVII. - AdPamtnachium de Optimogenere"" interp., 568 53
15 LVIII.~ Ad Paulmumaltera, 579 49,
148 ' IIX. AdMarcellamde quaeslion. N. T., " 586 Inter Critic.t. IV, 5..
5 LX. AdHeliodorumEpilaphium Nepotiani, 589 55
- 75 ". LXI. Ad.Vigilanlinm, - 602 56
76 LXIL Ad Tranquillinum, - 606 , S6
68 LXIII. Ad Theophilomde Origeniscausa, - 607 58
128 LXIV. Ad FabiolamdevesieSacerdot., - Ibid. Inler Crilic.t.lI,S. .
140 LXV. AdPrincipiamin psalm.XLIV, 622 Ibid. 12.
26 - IXVI. „ AdPammachium de niortePaulinse, , 659 54
87 LXVII. ^.«gttstiniad Hieronymum, 617 67
53
~ 85 LXVHI. • Ad Castruccium; 651 100
LXIX. AdOceanum, 655 82
84 ' LXX. Ad Magnum, - 664 85
28 LXXI. Ad Lueimum, 668 52
132 LXXII. AdVitalem, , 675 Inler Crilic.t. II, 9.
126 LXXIII. AdEvangeliumde Melehisedeeb, ' 676 Ibid. 3. ' .
131 I.XXIV. AdRiifmumRomahumpresbyterum, 682 Ibid. 8.
29 • LXXV. AdTheodoram, ' , 685 55
32 LXXVI. AdAbigaum, - ' 689 :S5
30 LXXVII. AdOceanumde morteFabiolae, 690 84
129- LXXVIII,AdFabiolamde XLIIMansionibus, - -698; "Inler Cfilic.t.TI.L
9, LXXIX. AdSalviam, . 721 85
Desideratur.' " LXXX. Rufiniprsefatioin libros'^A AOVOV, , 755 flttmerocarel.
66 LXXXI. AdRufmum, 735 42
62 . LXXXII. AdTheophilumcontraJoan. Jerosol., " 736 49
- 64 LXXXIII.Pammachiiet Oceaniad Hieronymum, 743 40
65 LXXXIV.AdPammachiumct Oceanum, Ibid. 41 .
155 LXXXV. AdPaulinumde duabusQusestiunculis, 752 51
70 LXXXVI.AdTheopliilum, 754 59
69 ' LXXXVTI. Theopldliad Hieronymum, 755 60
71 LXXXVIII.Ad Theophilum," Ibid. 61
72 LXXXIX.r/ieo;j/«7iadHieronymum, 756 62
67 XC. Tlicophili"adEpiphanium,. Ibid'. 111
75 XCI. Ephiphaniiad Hieronymum, 757 - 65
Inediia. XCII., Synodica'Theoph.ad episc.Palaest.et Cyp., - 758 Inedila.
Unedita. XCIII. StptodicaJerosolymit.synodiadsuperior., 769 Inedita,
XCIV. Dwnysiiad Tbeophilum, - 771 Inedila.
\Inedila. 772 Inedila. -
Inedita. ,' XCV. , Anaslasiipapsead Simpliciauum, -
Caretnumero XCVI. 1'aschalisI, -
Theophili 775 Carelnumero.
78 • - ' XCVII. AdPammachium et Marcellam, "" 790 87
Carefnumero. XCVIIi. FascltalisII, ' 792 Caretnumero.
,31 XCIX. Ad Theopbilum, , 812 -' 64
Carelnumero. C. PaschalisIII, 815 Caretnumero.
90 CI. Augusliniad Hieronvmuin, 829 68
91 CII. AdAuguslinum, 830 69
98 CIII. Ad eumdem, 851 66
88 , CIV. AugustiniadHieronymum, , 832 70
92 CV. , AdAuguslinum, 83£ 71
'JKK CVI. AdSnnniamet Fretellam, , - 837 Jjiier Crilic.(.VII, 11.
7 CVII. Ad Lsetam, 867 57
27 CVIII. -AdEustochium.FpitaphiumPaulse, - 878 . , 86
,55 CIX. AdRipariumdeVigilantio, - 906 "57,
95 CX. Augusliniad Hieronymum, 909 72
95 CXI. E)usdem ad Prassidium, v 916 75
89 €XIf. - AdAvJguslinum, 93i 74
m*6 DISTRIBUTIOOMNIUMOPERUMS. HIEROMMI. 906
ORDO ORDO ' ORDO
VeterumEditionttm." HUJUSEDITIONIS.
' BenediclinmEditionis
Epist. EPIST. __ Epist.
Nutnerocaret. CXIII. Theophilifragmentumepist. ad Hieron., 931gp 88
-Super.junclainunum. CXIV. AdTbeophilum, 953=-St<»er. junclainunum.
96 . CXV^ AdAugustinum, 935 75
97 CXVi. Augusliniad ilieronymum, 936 76
47 CXvn. Ad Matremet Filiam, 953 89
34 CXVIII. AdJulianum, 960 92
152 CXIX. AdMinerviumelAlexandrum, 966 Inter Cfitic.t. IV, 9.
150 CXX. AdHedibiamde xn Quajslion.N. T., 980 IiUerCritic.MV, 7.
151 CXXI. AdAlgasiamde xi Quasstionihus N. T., 1006 Ibid. 8.
46 CXXIL Ad Rusticumde poeuitentia, 1038 90
11 CXXIII. AdAgeruchiam de Monogamia, 1046 9t
59 CXXIV. AdAvitumdelibris^iAfyffiv, ' 1059 94
4 CXXV. AdHusticummouachum, 1072 95
82 CXXVI. Ad Marcellinum et Anapsychiam, 1085 78
16 , CXXVII. AdPrincipiam,Marcell33 vid. epitaph., ' 1087 96
12 CXXVIII.AdGaudenliumdePacalulsBeducal., 1095 98
129 CXXIX. AdDardamimde Terra Pfomissionis, 1099 Inter Critic.t. II, 6.
8 CXXX. AdDemetriademde servandaVirgin., 1107 97
Yacat. CXXXI. Augusiiniad Hieron.de origineanimffi, 1121 Vacat.
Yacal. CXXXII. Ejusdemad eumdemde senten.-Jac. Ap., 1138 Vacat.
Carelnumero. CXXXIII.AdCtesiphontem, 1147 45
94 CXXXIV.AdAugusliuum, 1161 79
i CXXXV. Innocentiipajia?ad Aurelium, 1162)
Nonkabenlur. j CXXXVI.Efusdemad Hieronymum, 1163\ Nonhabenlur.
( CXXXVII. Eiusdemad JoannemJerosolym., ibid. \
55 CXXXVUI.AdRiparium, 1164' 102
56 CXXXLX.AdApronium, 1165 103
159 CXL. "" Ad Cyprianum de psal.LXXXIJC, 1166 InJerCritic.t. II, 13.
80 . CXLI. AdAugustiuum, 1179 80
81 CXLII. Adeumdem,- - 1180 77
79 - CXLIII. AdAlypiumet Auguslinum, . 1181 81
Desideralur. CXLIV. Auaustiniad Oplalumde Hieronymo, 1182 Desideratur.
38 CXLV. AdExuperantiuni, - 1191 99
55 CXLVI. AdEvangelum, . 1192 101
48 CXLVII. AdSabinianum^ 1195, 93
Falso ascrinlm.
14 CXLVIII.AdCelanliam, 1204 109
Inedila. CXLIX. De solemnitalibusPaschm, 1220 Inedita.
Nonhabelur. £L. ProcopiiGraaceet Latine, 1224 Vllimaabsquenumero.
TOMO SECUNDO.
Totn.I, poslep. 49. VitaS. Pauli primiEremitae, 17 Tom.IV, poslep. 29.
Ileidem. - VilaS.HilarioaisEremils, 29 Ibidem.
Ibidem. VitaMalchimonachicaptivi, 35 Ibidem.
Deest.
" Desunl. RegulaS. Pachomii,e GrsecoLatinereddila, 61 Deest.
Ejusdem,el S. Theodoriciepislolajet verbamystica, 87 Desunt,
Tom.IX. Liber DidymideSpiriluS. ex Grasc.Lai. conversus, ' 101 *In Appendice lom.IV.
Tom.II. Altercalio
Luciferiani et Orthodoxi, 155 T.IV,poslep.~\1.
Ibidem. LiberadversusHelvidium, 185 Ibid. poslepist.59.
Ihidein. Libriduoadversns Jonnianum, 211 Ibidem.
Ibidem. Libercontra Vigilanlium, 212 Ib.postep.5T.
Episl. 6 1. LiberconiraJoannem Jerosolymitanum, 555 Episl.38.
Totn.II. Apologeticiadversus Rufinum libri tres, 397 Poslep.42.
T. IV, inlersupposil. -*-Apologia,quampro semisitliufinusad Anaslasium pap., Tom.'V.
1bidetn. «f-EpislolaAnastasiipap.adJoan.Jerosolym.supernomineRtifini, Ibidem.
Tom.II. DialogiconlraPelagianoslibri tres, 495 Postcp. 45.
Desunt. TkeodoriStopsueslenifragmenlaelibris conlraltieron., 589 Desideraniur.
in
Tom.I, fine: Liberde VirisIUustr.addilaGrmca versione Sophronii, 601 Poslep. 29 sineGrmc.
InlexlaVers. Grmcm, Appendixprimade VitisApostotorum, 719 Desideralur.
Toin.IV. Appendix allerade duodecim Docloribus ad Desiderium, 725 Desideratur.
Tom.I, in fin. -5- Gennqdius III. B.
de Vic. quos Bieron.sequenscommemorat, Inler supposil.tom.V.
TOMO TEllTIO.
Tom.III,inftn. Liberde NominibusHebraicis, 771 Tom.IIAnit.
Ibidem. Liber de situet nominibus 'L ocorum Hebraicorum, cuniGracoEuse-
biilextu, . \ 859 Ibid.posl aliquanla.
Ibidem. LiberQuaestionuni Hebraicarumm Genesim, 935 Ibidetn
Tom.VII. CommentariusinEcclesiaslen, 1009 Tom.II, poslep.Cril.
Tom.III, poslep.ad Homiliasduaa Origenis in Canticum Canticorum Latiiieabs Hieronymo Ibidem
Algasiam. redditaj, 1117
IN PRIOUIAPPENDICE GIIJJCA.
' QuinqueGrmcaFragm. tibriNominumHebraicorum, 1145\
LexiconGrmc.NominumHebraic.quodOrigenian.audil, i203 /
Nonhabenlur. <Ejusdemlibri aliud exemplar, 1253\ Tom.II.
ex
Excerpta Operious P hiionis Sudmi, 1281 (
ex
Excerpia Operibus F lavii Josephi,' 1289)
IN APPENDICE ALTEB.A LATINA.
Tom.III. „ HberNominumLocorumex Aclis, 1297 Desideratur.
Tom.III, ex parte. DeHebraicoalphabeio,et X DeiNominibus, 1505 Bxparielantuml. V.
Nonhabetur. DeBenediclionibusJacobpalriarclim, 1507 Non kabetur.
Nonhabelur. Ejusdemlibelliallerumexemplar, 1315 Totn.V.
Tom.1V. DedecemTenlaiionibus 4n desetio, 1519 Iii Appen.l. IIel t. V.
PATROL.XXX. 29
90? . g. HIERONYMIOpERDM MANflSSA. , fj3S
0 RDO 0 RD 0 OEDO
veterwn Editionum. HUJUSEDITIONIS. BenedictinmEdit>pnis.
Nonliabelnr. In CanticumDebbormCommentarius, 1521 Ibid.
Tom.III. Quccslioncs Hebraica;in tibrosRegum, 1329 ibid.
Ibid. Qumsliones LXebraicm in librosParalipomenon, 1565 Ibid.
Nonhabelur. In Job intetiinearisExposilioPliilippi, 1407 Ibid.
Nonhabentur. Excerptaex Commenlanoins.ineumdenilibrum, 1471 Non habenltir-.
TOMO QUARTO.
Tom.V. Commenlariorum inIsaiamlibri XVIII, ' 17 Tom.III.
f/jfd. Commenlariorum iu Jeremiamlibri VI, 679 Ibid
APPENDIX.
( HomilimNovemOrigenisin Isaiatn,quarumLadnainterprelalio )
Desideivnlur. j Hierpngmp Iribuilur, _ . 901 Desidfrantur.
\Parvula Abbrevxatwmlsatamexins.Veronensi, 937 )
TOMO QUINTO,
Tom.Y. Commentariorum in Ezechielemlibri XVI, io Tom.III.
'
Ibid. Explanalionis i iiDanieletn liber unicus, 491 Ibid.
Desideranlur. HomiliarumXXVIIIin Jereu.iamet Ezechieletn,quasde Grseeo Desiderattlur, prmfa-
Origenis S. HieronymusLalinasfeeit Iiber' singularis, qui lioneexpeptain vm
nunc primoaecedit, 584 Epislolarumclasse.
TOMO SEXTO.
TomumVI conficiunl. In OseeCommentariorum libri tres, 809 TomoIII,parieatiera.
In Joelemlioer unus, 947
In Amoslibri tres, . §89
TnAbdiamliber unus, IIJ97
In Joannemliber unus, 1117
In Michseamlibri duo, IjSl
In Naumliber unus, 1231
lu Abacuolibri duo, |27,5
In Sophoniamliber unus, 1557
In Aggasumliber unus, |587
In Zacbariamlibri tres, ' ;U1S
In Malachiamliber unus, jtiil
TOMO SEPTIMO.
Toiit.IX. In Mallhoeiim Commentariormn libri quatuor, ig yom ^y
Desunt. In LucamHomiliretriginlu novem Origenis, qnsee\ Gra3coin Desunl excevta Prm-
LalinumaS.Hieronymoconversaa,iiunc jjrimum-ejusOpe- faliohe4n\'mEi)islo-
rum Collectioniaccedunt, 219 larumctasse
Tom.-IX. IaEpistolamad GalalasCommentarior.libri tTes, 307 _pomiy'
Ibid. In ad
Epistolam Ephesios Commenlarior. libri tres, 459 j-^"
Ibid. InEpisl. ad TilurnCommentaiior.libersingularis, 555 j^"
Il)\(l. In Episl.ad PhilemonemCommeniar,liber unus, 599 n,^
IN APPEKDICE:
n v ,,/mim-
anmi. Commenlariiin Job, <31_
vesiaet Admonitioni inseritur om- "'
SpecimenCoinmenlaiiiineditiinPsalmos,
Hieronynioascripliin Mediolaneusi Ambrosianoms., ,S15
Breviariumin PsalmosS. Ilier. ascriptum,fakolamen, 821 J,i , lom.11.
l°".lvVTJT
' , Liber in ExpositionePsalmorumsub ejusdemBier. nomine, 1269
r AjweHa. rr
Besideramr. prmfatiode LibroPsalmorum, 1299 •_?•_
MralW- M'
TOMOOCTAVO.
... ., CbronicoEusebii,quodS. HieronytnusLatineredditlit, Gra_cus '
Omniadesiderantur.' iexms fermein integrumrestituitur, 59 ExceptaPrmf. adVin-
S. Hieron.continualio,ex quo locoEusebiusdesiil, cenl.in vuiEphlolu-
S. ProsperiposlHieronymumconlinuatio, rum classe,mhil hu-
ArnaUiPonlaciin ChronicaApparat.et Annotat., jusflpens habelur.
TOMO NQNO.
DIYINJEBIBLIOTHEGEPARS PRIMA,
CondnensllebrmorumCanon.
'/.xceplo Psalmorum Primus OrdoLegis a Genesiad Josue, 147 TomoI, patie prima
libro,qui Itabelurin SecundusOrdo Propbetaruma Josuead Joh, 46.1 qumet diciluranlea
AppendicelomiVIl, Tertius Ordo HagiographorumaJobadHester, 1079 inedila/
cwteradesideranlur.
APPENJ3IC0LA.
Duo psalmi,linguaItebrmorumveruacula,chaiacleribusvern La-
iinisexpressi.(Ex Martianmieditione.Nonhabet VaUarsiand.)
TOMO DEGIMO.
DrVIN;EBIBEIQTHE&EPARS SEGOND.43
ContinenslibrosS. Scripturmexlra CanonemEebrceorum.
1LiherTobiajex ClialdaicoOriginali, 25 TomoI, parte secunda
t Liber Judith ex eodem, _ 41 el lertia.
1Liber Job cumobelisel asteriscisex Graco, 61
Dcdderantttr. {I Psalteriumex Gra3coduplex, alterumquodRomanumdicimr,
cursimemendaium,alterumGallicanmncumobelisel asler., 119
I Praelatioin hbrosParalipomenonjuxta Grascum. 401
VPrajfalioi'11 librosSalomonisjuxta eumdem-lexlum. 405
APPEKDIXES VULftATA.
Liber Sapicntim, 40B Nonhabenlw.
_f.g rnSTRIBUTIOOMNIUMOPERUMS. BlERQlTCMIi 910
" ORDO
ORDO 0 HD 0
VcterumEdilionum. _ H U J U S E DIT10 NIS. Benediclinm Edilionis.
LiberEcclesiasdci, %Zo
Duotibri Macliabmorum, 469
DIVINJEBIBLIOTHECfi PARSTERTIA,
'ConlinensnovumTeslamenlum.
Ouatuor
" Evangelia,praefixaGrace et Lalinead
- Carpianura Epi- Upisl, ad Carpianum
stola, et CanonibusEusebianis, S2S des!«erater.
LiberActuum, - - 687
EpistoUe XIVS. Pauli, 725
EpistolajVII Canouicae curnPrologo, 821
Apocalypsis Joannis, 879
SingulistomisannotationesedilionisBenedictjna., ut- ne quid-
deesse videretur,subjutrclse sunt.
APPENDIX.
Abbrevialio Clironicm.
rarianlesLectionescodicumDiv.Bibliothecm. (Ex arcliiviis"pd-
ImograpliicisillttstrhsimiJos Blancltini.NequeBenediclina,
nequeVallarsiana,nequealia ediliohabel.
TOMO UNDECIMO VEL OPERUM S. HIERQNYMI MANTISSA.
'Non Hieronymiquidem,sedquaeilliattributavulgosunl,neque
alibilocumcommode liabent, Scriplarecensentur, ip.dicatis
subindeverisauctoribus.In anliquis edilionibusIV touram
occupant: in Benediclinain V siveultimumablegalaomnia
sunt.Qu_easteriscoprajno.laniur parlim.inillis, parlirnetiam
in Benediclinaeditione,desiderabanlur.
PARSPRIMA.— EPISTOLJE.
EPIST. I. Ad DemetriademVirginem, 1S EslPetagit.
II. Ad Geruntiifilias, io Eulropiipresbyleri.
III.. AdMarcellain,ut adversaloleret, - S0 f. Pliilippipresbyteri.
IV. AdVirginemin exsiliummissam, "SS f. ejusdem.
V. AdAmicumaBgrotum, 61 S.ilffliciijii
TaMrjneiisjs.
VI. AdAmicumaegrolumde ViroPerfecto, - 73 EjusdemS. Maximi.
' VII. AdAmicumde scientiadhina3Legis, 108 /'. FausdRhegiensis.
VIII. De trihusvirtutibusHomelia, 116'
IX. AdPaulamet Eustochiumde Assumplione B. M.V., 122
X. De Assumpticne B. M.V. Sermo, 145 f. FulberliCarnol."
XI. De hocorandisParentihus, 14S
XII. De septeniOrdinibusEcclesia?, 148
XIII. Yirginitatislaus, 165
XIV. Dehis, quajDeoin Scrijrturissauclisatlrilmunlur, 176 f.PauliPannontipresb.
XV. DamasiSymbolum, ibid.
XVI. SymboliKxplanatioad Damasum, ' ibid. f. GregoriiBmtici.
XVII. ExphnatioFideiad Cyrillum, ibid. Pelagii.
XVIII. AdPrEesidiumdeCereoPascliali, 182
XIX. De vera Cireumcisione, 188 f.S.Hieronymiexpaiie.
XX. AdSusannamlapsam, 210 f. Teiiulliani.
-=j- In Evagriumobjurgatio, NicemEphc.Ronwliani.
-f- AdMiliternsajculi,ul Chrislomilitet, f- S-Patdini.
XXI. Explandlioinpsalm.xn, 210 S. ejusdemPaulini.
XXII. Explanatioin psalm.cxvn, 211
XXIII. AdDardanumde diversisgeneribusmusicoruffi , . 215
XXIV. DeResurrecvioneDomini, 215 f.FattsliRhegiensis.
XXV. De NativitateDomini, 220)
- nnitts ejus-
vwn
XXVII. nenPl&ac^T™'
De Quadragesima, " IfAvidentur
22o>
XXVIII. DeesuAgiii, 2241 fiemm.„ aucioru
aemqueauciot.ts.
XXIX. DeResurreclioneDomini, ibid;.
XXX. AdEustochiiim de VinculisB.Petri, • 226
XXXI.'DeOhser.vationeVigiliarum, 252 NiceliiTreviensisepisc.
XXXII. Ad Pammachium et Oceanumexhdrtatoria, 259
XXXIII. Ad quemdam,qui in saeculopoenitebat, 242
XXXIV.De diversisgeneribusLeprarum, 24S
XXXV. De duobusFiliis,frugi et luxurioso, 248
XXXVI. YaleriusRufino,ne ducatuxorem, 234
XXXVII. DialogusHieronymiet Augustinide origineanimarum, 261
XXXVIII.De Corporeet SauguineChristi, 271- '
XXXIX. SuperEvangeliumMatthasi, 276
XL. AdTyrasiumsupermortefilias, 278 fi FausliRhegiensis.
XLI. AdOceanumde ferendisopprobriis, 282 f. ejusdem.
XLIf. AdOceanumde vilaClericorum, 288
XLIII. AdDamasumde Oblationibus Altaris, 292
'
^:*^^^^U^-^^~^ ** .
S SESKJSSSSIde M——tae> ™
XLVin. Chromaliiel Heliodoriad Hieronymum |J,_AT ( n MV QQI
XUX. HieronymiadChromalium etHeliodorum(oe ttal' u- w' v'• **'
'
L. Itemde NalivitaleB.M.V„ ibid.
LI. AdPaulametEustochiumde virlutePsalmorum, 503
LII. AdAuguslinum,aliasAnonymi, 506
- LIII, Gttigonis ad-FratresBarbonensesde ScriplisHieronymi, 507
011 INDEX ALPHABETICUS1N OPERA OMNIAS. HIEllONYMI. 912
0 RD0
HUJUS EDITIONIS.
PARSSECTJNDA. — SCRIPTAVARIIGENERIS.
* de formisHebraicar.lilterar.,
Hieronymus 507
Catatogusquorumdam Operum 509
S. Hieronymiad Monachos, Hieronymo attributor.,
511
Ejusdem
* CanonesRegulaMonachorum : lumel Monacharum, 519
* PceiiileniialessecundumHieronymum, 423
Martyrologium Hieronymianum , praslixisEpistolisChromatii
et Heliodoriad Hieronymum, elHieronymiadeosdem, 45S
Liber Comitis,prsefixaEpislolaad Constanlium, 488
PARSTERTIA.— COMMENTARII 1N NOVUJITESTAMENTOM.
* Expositio de breviProverbioedita, 551
* In Evangeliorum
* Ia MallhaBuni, 554
560
* Marcum,
* InLucam, S67
In Joannem, 577
Commemarii in Evangelium secuudumMarcum, 589
PrsefatioCommentarii in EvaugeliumseeundumLucam, 645
Commentarii in Epistolamad Romanos, 645]
Commentarii in Epistolamprimamad Corinthios, 717 J
Commentarii iu Epistolamsecundamad Corinthios, 7711
Commenlarii in Epistolamad Galalas, 805[
Commentarii in Epistolamad Ephesios, 825f
Commenlarii in Epislolamad Philippenses, 8411
Commentarii in Epislolamad Colossenses, 8S5) SuntPelagit.
Commeniarii in primamEpistolamad Thessalonicenses, 861/
Commenlarii in secundamEpistolamadThessalonicenses, 8691
Commentarii in primamEpistolamad Timotheum, 8751
Commentarii in seeundamEpisiolamad Timolheum, 8871
Commenlarii ia EpislolamadTitum, 895 I
Conimenlarii in Enistolamad Philemonem, 899}
Conspeclus lotiusEdilionis nostras i u Xtomos distribuue el ad
Benediclinam et velustioresEditionescomparatae. ,
Indexgeneralisin omniaOperaS. Hieronymi.
IndexgeneralislocorumS. Scripluraa,qusein S. HieroDymi
Operibusexplicautur.

INDEX GENERALIS

1N OMNIA OPERA S. HIERONYMI


Illis, qui singulis tomis subjuncti sunt,
BfULTO LOCUPLETIOH.
Octavus autetn totaus hic minime locum habet, cujus peculiaris Indeocjuxta annorum ordinem,
sive numeros Abrahamiticos texilur : vt neque subsequentes duo , quibus sacrce Scripturm
• Latina interprelatio continelur. Numeri Romani indicanl tomum, Arabici vero,
qui respon-
dentlcharactcribm crassioribus textui genuino insertis, columnam designant.

Aueamnsex nts seaious,vux angyiuruium leuipiuoc-


A rosolymitanoaudila,I, 53, 202, 851,el V, 112.
' A litteranisaepeper Ee pronunlianlHebrsei,III, 351. Abel cur juslus dieilur, VII, 190.A Cainoin camjio
Aaronveslesspirantcoelestia sacramenta,1, 276. Sa- Damascijuxta Hebrseorum traditionesinterfectus,V, 516.
nilegium illiusfralernaecorrexere preces, 460. Quod Abel Silhim,1,497.
ia
Aaronel lilii ejusatqueLevilaBfuerunl lemplo, lioc Abela,viniferlilis,III, 158.
»'piscopi,presbyteri,el diaconivindicentin Ecclesia,1085. Abgarusrex Osroense,VII,57.
Aaronpontifexobiilin Berolh,III, 171. AbimelechregumapudPhilislimnomen,V, 541.
Abacncinterpretalurluctalorfoiiisel rigidus, 1, 278. Abirea nobisDei et angelorumauxiliumdicilur, quo-
( liristumin crucecontemplalur,ibid.Hisloriaejusdemad ties humanafragiiitassuajrelinquiturimbecillitati, VI,806.
I.ljuielem missiprobatur, 9 5. AbacucCanlicum quo titulo Abisaginterpretalio,I, 257.Sacramentum Abisagdor-
jnscribitur, II, 758. Loculusaudacterad Domimimsese mienticumDavidexponilur,ibid., 255.
leprehendit, et scripsitCanticumposnitenlia?,759.Quid AbjurstioSatansecumpompiset nequiliissuisin bapli-
Ciiprecatur,772.HisloriaAbacucmissiad Danielem,non smo,I, 51.
Kivenituriu Hebroeo,549.Abacucs°pulcrummonstraba- Ablactationis tempusquintoanno stalulum, vel anno
1 r in villaCeilla,III. 186,207,etinGahalha,225.Abacuc duodecimo,ex senlentiaHehrajorum, III, 555.
a.i Danielemmissihistoria;apudiquosdaminceria,*YI,|591.Abnegatiosui, quid,VIT,715.
Abarimmons,I, 494,Abarimmons,in quomortuusesl Abomiualio desolationis,I, 859,et VII, 195.
Moses,III, 142. Abortumi)rocurautes,I,97. MyslieeAbortusquidsit, 860.
Abba, Hebrseoei Syrosermonedicitur,VII, 451.Ne- Abvaham lenlalur, etfideliorinvenilur.I, 175.In sum-
scilHieronymus,qua licentiahoc nomendoneluriu mo- mis divitiis,amicusDeifuit, 498.AbrahamChaldseam re-
i.asleriis, ibid. linquendo,quffiritquod nescit,neperdatqueminvenerat,
AbdiasinlerpretalurservusDei.I, 278.De quibusIra- 452.NonarbilratusPSI simulse habere posseet patriam
clat, ibid.Reliquia. Abdise 209.
jacenlSamariae, Ibi fuit et Dominum, i bid.Dumnonesl praesentivirluteconten-
n.ndilus,705. Abdias quis?VI, 562.Judasipulautprophe- tus, in fulurum se exlendit, ibid. Myslicum sortitusest
liamejusfiericonlraRomam,566.Magnapars Abdia3in Je- nomen,ibid. Quamviamnobisaperuit?ibid.Abrahamin
r<i;maconlinelur,565. InSebastesepulerum Abdi.e,Elisa_i, quibusdives?401. Ejus familiaquanta?ibid.Post crebra
elJoannisBaptisla3,365. Abdiasquidsigiii(icet?VII,688. uos|)iialitaiisoflicia,Deumsusciperemeruit, ibid.Noaser-
913 INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. IHERONfMI. 911
vis et ancilluliscuram hospilumconimitlcbat, sed soJus ActttsApostolorumnudamvidentursonarehisloriam,et
cumSarahumanitaliincumbebat,ibid. Bonumquod exer- Ecclesiseinfanliamtexere, 1,280.Omnialurjuslibri verba
cebat, nonsinebatper alios minui, ibid. Sletit ut servus. sunt animaalanguenlismedicina, ibid. Aposlolorum Acta
peregrinis prandenlibus,ibid. Ahrahamunicumfiliumlae- el Epislolaetota cordisimbibuntnrvoluntal,;,688.
tus inlerficit,184.Eumdemvoluntate jugulavil,797.Quem . Adadquarttisregnavitin lerra Idumaja,III, 218.
hssredemmundifulurumaudieratnon desperateliampost Adadremmonurbs Jezraelem,nuncMaximianopo-
mortemesse victurum,ibid.In Gomorrhacumangelissu- Jis nominala,VI, 904.juxla
scepit Deum,890.Abrahametlsaac puteosfodiuiil,repu- Adamin ajlate perfeclaconditttsfuit juxta Judaios,I,
gnant allophyli,419. Oppidum,ubi viri quatuor condili 719. Expulsus de paradiso, uuam uxorem habnit, 507.
Abraham,Isaac,etc, 700,Abrahamvirtus, fides,II, 713. Adamvenlri obedivit,95. A.damptKvafigura?sunt Chri-
Abrahamconscientiafragilitatissuaepronusceciditiu ter- sti et Ecclesia,968.Fuerunt nionogami,ibid. Ubi habita-
ram, 796.Pulans se celareDeo, aperie ridere nonaudet, vit et morluusest, 195.Adamspe clivinitalissupplantatus
ibid. NoncreditquodDeusrepromisit,el causasincredu- est, II, 43. Adamet Eva in paradisovirgines, consorlio
liialis exponit,ibid. Arguitura Deo occulla respon«ione, Dominifiuebantur,241, 265. Monogamus 264.Omnis
ibid. Abrahamasseriiurtrigamus,268.Adjuratservumin pene Scripturahoc idiomaiepleiiaest,quofuit, universumge-
Chrislo, 252, AbrahametSara arguunlur in risu, 731. nus hominumAdauitiliosvocal,III, 466. Adamsepultus
Idem ex eo quodposleacrediderunt,justiliaepalmamac- diciturin civitaleArbee, vel in locoCalvariaa, 130.Adam,
ceperunt, ibid.Abraham et easterinonsibi de
divilesfuerunt, quare ejectus Paradiso?IV, 778. In Adampeccaium
ibid. AbrahamsecundumIraditionesHebrasorum de igne originale,VI, 417.Adamprimusvates, VII, 660.Ubi se-
liberatus est, cum noluisset Cualdaeoriim idola colere, pultus,255. Tolumquodde Adamet Evatlicitur,in Chri-
III, 523et 324. Ejusmausoleum,et quercumMamre,qua3 sto et in Ecclesiainterprelariposse,difficileest, 660.
su|jersliiiosecolebatur,150el 195. Erat nalione Syrus, Adamaet Seboim duaeurbes Pentapoleos, VI, 129.
556,Israel curdictus,557.Abrahamfideiintegritateser- Adamaet Seboim usurpanturde Israele: SodomaetGo-
vatus est de igne ChaldaeoTum, IV, 779. Non ideobona morrhausurpanturde populoJuda, ibid.
habuit, quiadivesfuil;sed quiadivitiisbeneususest,6.5. Adamanlisnalura, IV, 937.Adamaslapisfortissimus,
In monteMoriaoblulitIsaac, 1026.Nullusanle Abraham VI, 528el856.
senex appellalusest,47et48. PeccavilAbraham,peccave- AdamamiusOrigenescurdiclus?1,155.Ejusdiligentia,
runt Moyseset Aaron,525.Abrahamfidescommendalur, VII, 755.Exemplariaejusdem et Pierii, 199. Quid non
V, 403. Hebrseus , id est transilordicttis, 65. in
Abrabam habelur Adamanliiexemplaribus,418. VideOrigenes.
opera , quse?VI, 296.FiliiAbraham , qui? 876.In taber- Additamentum non canonicum,II, 759.
naculoAbraUae mercalusexercetur, 885. Abrahamquid Atler lurris,I, 700.
signilicet?VII, 472.Fides pjuscommendatur,425. Adiabenommregina, qua3?I,697.
Abraxas,1,455. Vid. Myihra. Admelusquanlum~amatus, II, 511.
Abrecli,HI, 567. Adolescensdives,quiomniase fecissedicebat,in primo
Abredotasoccisus,II, 511. eerlaminedivitiasvincerenon potest,I, 794.
Abrotanuma?gro non audel dare, nisi qui didicit, Adoleseentiamultacorporissustinetbella,!, 256.Prima
II, 472. armadaBmonum adversusadolesccntiam, 95.Lubricumest
Abscissionistnfamia,VII, 492. adolescenlise iter, 19. Cogitationumsagiilis adolescentia
se
AbsconderemandalaDeipenes qtiidsit, IV, 12. pereuti solel, 506.Crebris orationibusrepelluntur,ibid.
Absenlia,non mullumperdil quaajugibus sibi litteris Adolescentularnm cavendumcommercium, I, 912. Lasci-
hingitur, I, 957. viens adoleseenlularumcaro, crebris et duplicatisjeju-
Absinihiicibuspro malorummagniludine,IV, 907. niis frangitur,715.Adolescentuli accusandoilluslresviros,
Abstinentiaenormisciborumnon probalur, quare? I, suouominifamamqu_erel>anl. I, 655.Adolesceiilia;slulti-
98S.Anteanuosrobuslaaastalisperictlosaesl teneris Ab- lia est copulala,III, 484.
stinentia,685.Mttltomeliusesl quolidieparum,quamraro Adomim,quidsiguilicat?I, 701.Mullusinhoclocosan-
salissumere, 289.FamaAbstinontiajin deliciisqua_ritur, guisfundebaturlatronumincursibus,ibid-Ejuslocimemi-
266,Abslinenliss bonum,etmalumsaturitatis,II, 346,517. nit Dominusin paraboladesceiideniisde Jerusalemin Je-
Bealitudoparadisiabsqueabstinentiacibinon potuitdedi- rico, III, 149.
cari, 546.Abstinentisebonum,VII, 700.Vide Jejunium, AdonisVenens amasius,I, 520.
Conlinenlia,Cihtis. Adonidishorti,IV, 774.
Abundanlius consulPityunteexsulal,I, ZZl. Adouidislucus,I, 522.
Abuli.Nonhabelveramlaititiamet corbonttmquicrea- Adorandimos, I, 1023.Aliusadorandimos Veterum,
luris supramodumabutitur,III, 462. IV, 952.Adoralunusquisquequoddiligit, IV, 955.Adora-
Abyssi.variigenerissunt,VI, 410. bant Judasicontia templumin quacumqueregione fuis-
Abyssusin -ulramquepartem indifferenteraccipilur, setit, V, 90. Adorarecadens,quid?V, 658.Adorarenon
ibid. licetslaluasetimaginesregum, 641.Yeriadoratoresubi-
AcaciusfuitepiscopusCassariensispostEusebiumParn- que adoranlDeum,I, 520.
phili,VII, 191.Ejus opera et exposiliocujusdamloci B. AdoreasiveAdoriaquidVeteribus? I, 907.
Pauli, ibid. Adramelech,idolumAssyriorumquodSamarittevene-
Academise gymnasia,1,270. rati sunt,III, 162.
Academicino\i, quosTulliussequitur, I, 1026.Quid Adriaainsuise,I, 658.Fluctus,727.
sentiuntde exstirpationepassionum,ibid. Academiei,II, Adrialicummare, I, 695.EjusKSIUS, 409.
558. lidemAcademici, VII, 737. Adrianus philosophiasartibus eruditus Antinoumconse-
Accenluumvarietas in uominibusHebraicisdiversam cravilinDeum,etc, IV, 55.
efficitsignificationem,III, 509. AdvenlusClirisli,I, 927.AdventusChristisecttndusin
AchadurbsBabylonise, III, 127.NuncNisibisdicitur,ib. gloriademonstrandus,VII, 195.Ejus signum,quodnam?
Achatesquidnotel, III, 565. 194el seq.De ChristiAdventumedia nocte, IradilioJu-
Accipimusplus quamdamus,I, 598. Ntimquampeten- d_eorum, 202.
tes, raro accipiamusrogati, 269. Aecipere el recipere In advorsis, et "inprosperislaudetur voluntasDei, I,
quiddifFerant?VII,450. 179.Quidpolestdicere, qui de Dei clemenliain adversis
AbconuncPlolomaisdicilur,I, 696. gloriatur,ibid.
Accusatioveraconlrafralrem, displicet,II, 467.Accu- Adversarisepotestales natura forliores,nosvero fide,
sare majoremsuumnemoaudet,III, 454. IV, 1062.
Achabpffinitensexauditur,I, 460. Adulatiosemper est insidiosa,callida,blanda, I, 222.
Achabet Jesabel Eliaeincrepatioriecorripiunlur,895. Ubi nullaest adulatio,301.
PcenitentiaAchab et obstiaalioJesabel,ibid.Unusveniam Adulatorblandusest inimicus,I, 89.Adulatoribusno-
meretur, allera condemnatur,ibid. stns lihenlerfavemus,107.Aduiatoresfugiendi,524.Ma-
Achaia?Ecclesise pluribushasresibusvexata3,II, 895. gis amatobjurgatorsanans,quamadulalorutigens caput,
Achazangenueritxt anno,I, 445el ser/r/.Ejusmalavita, 504.NaturaAdulatorumel ignavorum,240.Adulatorquo-
ibid. mododefinitur,II. 709. Adulariproprie haareticorum est,
AcheldamaSyrum est nomen,nonHebraum,III, 89. II, 723. Quicldiciturdeiis qui aversantur austeritatem
AchicafiliusSaphanliberavitJeremiam,II, 1051. magistrorumel Adulaioribustavent,IV, 407.Adularima-
Achillaslector,II, 195. lis proplerpotenliam,et bonosdespicereproplerinopiam,
AchiilistumulusabAlexandrovisitatus,II, 15. vulgatumeslvitium, V, 82. NonAdulandumimpiis,657.
Achorvallis,I, 702. Adulatoresregalis fastigii, VI, 552. Adulatoribusnon
Acla.umlillus,II, 659. credendum,515.Nonsimusfatui AdulatoresDei, 604.
ActoriaPaula uxor M. CatonisCensorii,II, 316. Ejus AduheriumtemporeHieronymicapitepunirisolitum,I,
vitia,ibid. 5. Eliam apud ethnicos damnatur, 459.Cavetapostolus
915 INDEXALPHABETICUS1N OMNIAOPLIU S. IIIERONYMI. 915
Paulus, ne melu partusex adulterioiiberiinlerficiantur, hostes, 551./Etasmaftiraperquiritprudensconsilium,V,
1,901. 78.jElasmatnraerroresadolescenlise condemnat,457-
Adulterdicitur,quisanctaviolat, castacol-rumpit, ete., /EtassacerdolalisapudHebraos, V, 4. AnteselatemSa-
V, 206. forensesin alienarumcausarumactionemen- cerdotalemqucenam veterisTeslam.particutelegere non
Advocali peTmitlanlur, ibid., in prologo.
tientes, I, 768. jEternitatiomnetempuscbmparalum,breve est,V,559.
jEdificamus quasisempervicturi,1,965. /EternilasSKculorum e t lemporum,VII, 691.Unum tem-
jEdificatioDei,V, 756.jEdilicatiodiaboli,ibid. pus Dei, est asternitas,ibid.Adcomparationem asternita-
jEdificalionis verbumsumituriu parvis operibus,VII, tis, omnetempusbreve est, 758."
027. jEthiopesMedis subjecti,VI, 710.jElhiopesappellan-
jEdiles vendenliumrabiem coercebant, I, 944. Hos tur in Scripturisqui in vitiasunt demersi,ibid. jElhioptmi
Graci appellant,ibid.
a-rofnvtSno-j; Deoplacentiumexempla,674.
jEgrereprebendasquodsinisconsuescere,I, 683. /ElhiopissaMoysiuxor,I, 480.
/Egrotanliquis debetassislere,III, 258. multi
Clemenlia,et
mortem
/Elhiopsmutansconiranalurampellemsuam,el pardus
sedulitasin agrotantes, 707./Egroli vit* varielatessuas.I,420./Ethioiiesironicevocanturargentei,
praferunt, II, 483./Egrotantesmortpmvilaapraeferentes,~ 187.
VII, 658. /Etliiopiaab Hebrais dicilurChus,III, 519./Elhiopia
/Egyptussemper sumiturpro hoefidei mundo,I, 204.Par- vicinacst /Egyplo,V, 556.
/Etna_iignes,I, 287.
vulumChristumfovit,et adultum calore defendit,
581./EgyptusetParthus noruntXenodochium, in Portu AffectuseradicandosStoici docent, I, 1026.Affectus
Romano,466. animiadbonumcreati,III, 508.In Affectu,qualisordo?
jEgVptisingulcecivitatessingulasbesliasvenerantur,II, VII, 65.
335."Exiis nominasua sortiuntur,ibid.In jEgyploet Pa- Afflietioin sasculo,maleriapra_miorum est, I, 711. Af-
lasstinavaccanoncomedilur,554. fliclioneslibenierstislinenlsancti, IV, 979.Afflictioomnis
jEgyplus,Mesraitnappellaturin Scriptura Sacra,III, 13. DeojudicedispensaLur,
dicebalur Afrilacerlis
VI, 181.
viridibusvescisolent,II, 334.Afrilinguam
TempbreHieronymilinguajEgyptiorum llam,
316./Egyplusbumiliset jacens de /Ethiopiavenienlibus PhosnicumnoivnuiUex paitemutarunt,VII, 429.
aquisirrigatur, 399./Egyplusquibtis rebus fertilissima Africanustemporumscriptor,VII, 11. Ejus cxpositio
p.st?IV, 203.Solitudo/Egyplifertilisvenenalorumani- . LXXHebdomadum, V, 682.
maiuium,781. Idola/Egypliorum,qua3? 163.Nulla gens De Afro grammatico,quidrefertur, II, 556.
ita idololalriae fuit dedila/quam./Egyptus, 540./Egyplii vo- Agamemnon decennaliobsidione Trojanidelevit,I, 691.
cantregionesNomous,165.Libido/Egypliortim , quanta? AgamnestorAlheiiiensium dux,1,46.
e t
848./Egyptiivocanturmuscaj, Assyriiapes, 113.Socie- Agape,quid,1,117.Agapetarumpeslis, 98,
tate IsraelisjEgyplusbenedicitur,500.Apud Hebraos, AgapeElpidiumccecum,ea_caditxilm foveam,I, 1032.
/Egyplus,/Egyptius, el /Egyptiiunovocabulonuncupantur Agar et Saraduo Testamentasignilicant,I, 910.Agar
/Ifesruiiu,198. Deusasdificavty domosobstetricibusMgy- an Jiliumgratidsviim portetinlmmeris,1,166.Agareadem
pli.792. qua3Celura,juxtaopinionemrlebrceorum, III, 542.Agar
/Egyptiisad Taurisacrasemel maritusassumilur,1.906. inlerpretalio,VII, 472.Peue omniumeademest explana-
/Egyplisacerdotesutebantur1'meisveslibus,V, 547. tio de AgnretSara, ibid.Aliadeiisdemdatur,ibid.
jEfiaJerosolyma,V,695et891. Agareni Sarraceuirlieliin yieiniaurbis Jenisalem,I,
jEliusHadrianusJudaios rebellantes superavit,V, 69]5. 972. lidem,IV, 217.
/Emulatiobonaet mala,VII, 465, 461. Vix illa care- Agalhoppiscopus,I, 556.
mus, 507. Agalhoclis,quempsallria3fralrem, Ptolo.mceus /Egypli
De /Enea,quiddicltur,i_-401. /Eueieet Dorcadis r esur- ducem cnnstituerat,snperbiaeldissolutio.V, 707.
reclio, 696. et
Agenoriswbs,VII, 427.
jEnigmatapropria dialeclicoruiij philosophorum, I, Agentisel patientisnotiones,VII,570.
,m. _ Ageruchia? iiominissignificaiio,1,900.Hancnobilispro-
/Enigmaet Parabolaaliudprarerunlin verbis, aliudin pinquaruinturba circusislat,ibid. At>nmitafuil enutiila,
sensibus,V, 190. ibid. Ageruchianonpfcesiatmonogaminm generisuo,seii
jEnigmatistesquidGrceeis? II, 28a.
jEolides rp_ddit,ib....Poslh:imumJiabuh
iliii. filiiim.SimpJicinm nomine,
jEolisquinlalinguaGrcecico, III, 518. unde, Vir ejus eodpmnominc vocabatitr,i bid. Agpruchia
ibid. vilatmultospalaliiprocores,ibid.Hos ccrlalimdbbolus
JEOII, sive AVIVhumaii83 astatistempus,V, 502,/Eones inflammat,ut ejus casiitateinprobenl, ibid. Nobilitas,
iriginlaValeiltini,VI,257. forma,ostat,elopes illamfaciuntappelibilem, ibid.
/Equalilaset sitnilitadoin quodiffefunt,V, 531. t- Ager irriguus pt voluplalis,II, 557. Nemosecurtis
jEquilatepauciduciintur,VI, 51. agrumpossidet,196.
Aercrelumdicitur,IV, 142. Aggceusintorpretaturfeslivusac Icelus,I, 278.De quo
Aerisinlemperiesnihil aliud prseterpudenda velari pa- propliPlat,ibid. An angelusfueril humanocorporeve-
tilur, II, 44.Aer corruptuset pestilenlia ex locustarum stilus,VI, 731.
mortuarumfetore,VI,195. B.Agnescetalemvicilet tyrannum,1,979.Tituliimca-
Aeriihceresis.II, 416. stilatismartyrioconsecravit, ibid.
Aermonmons,quemPhcenicesSanior, AmorrhajiSa- c Agnimysticiimmolalio,I, 265.
n.rvocabant:in cuiusverticeinsignetemplumidolorum, Agnilioin quodifferta nolione,II, 611.Agnilio,qtiid?
III, 145. VII, 565.
JESCyprumin quofiguraeportentosa? sculptce,II, 25. Agonotheta noslerChristusnonest invidns,I, 452.
jErismateriacuuclismefaltisvocaliorest, V, 465. In Agroterrceboncetresfrucluslegunlur,I, 595.
jEschynesRhodiexsulavit,I, 272.Quidtunc narralur . Agroslisgemisherbce,VI, 108.
dixisse,ibid.Ejusdemoralio,508. AilaurbsimminensinariRubrp,II, 21.
jEsculapius,II, 622. jEsculapiivales interrogati,23. Ain liltera vocalisest apud Efehrceos,III, 11. Per G
jEseulapiusVirbiumsuscitasse, poetarumjactalurfabulis, legilur apudLXXInterpreles,ibid., e! 17,55, 42, 150,
IV, 552./Esculapiifanumsomniisfulurorttmcelebratum,
775. AldbasAquilcemagister-,IV, 422.
jEsopiFahula,I, 501. Cornix jEsopi, 705. AIa3naviumqucenam,IV, 285.
jEslher inter et
purpuram gemmas,superbiamhumili- Alaesex Seraphimduorum,I, 49.
tate vicit,I, 502. Alanus,1,514.
jElatis nostrasmompntaper singulosactusminuuntur, AlbiiiamaterMarcellce, I, 950.
I, 546. Varii hujus astalisstatus non senliunlur, ibid. Hortatiirfiliam ad.secunda matrimonia,93!. "Dicilur
jEtasoplatanonviciniammorlis,sedannorumnobisspatia communismater, 153. Albina3 malrisS. Marcellco mors
pollicetur,915.Fragilissexuset aafasimbecillisnonula- nuntiaturHicronymo,VII,307.
tursuo arbitrio,290./Etatisai'dorDei misericordia,etje- Albinumpro Albina,1,677.Quossalulal,1067.
juniorumrigoreresliiiguitur,987.Lubricamaatatemnio- Albinussuccessor Fesliin gubernationeJudasa?, 11,831.
nuisse, pietafisest, 504.Nonfacilecredendumquidquid Alcasus,I, 279.
diciturde proveetaa3late,quamvilapra3teriladefendit,et AlceslinferuntproAdrnelospontedefunctam,II, 511.
Iionoralvocabulum dignitatis,946.Si perfectaabtaset sui Alcibiades,II,241.Aquooccisus,511. Amorconcuhince
juris imputaturparenlibus:quantomagislaclensetfragi- in iilum,ibid.
lis? 684.jElatiVordocominendatur,II, 279.Quiddicitur Alcmence adulterium,II, 597. v
de utriusquesexus a3latediversa, 789.jElasflorenscito Alemani,I, 914.
-concidit,IV, 494. /Elas senum venerabiliseliam inter Alenliusdiaconus,1,1047-
917 1NDEXALPHABETICUS141OMNIAOPERA S. HIERONYML m
Alelhiuspresbyler,I, 851. AmathasdiscipulusAntonii,II, 2. Ejuscorpusscpeli-
AlexanderJudseorum rexetponlifex,V, 686. Ejus uxor vit, ibid.
Ale.xandra postmortemmariti, Judceorum oblinuil impe- Amalorsui ipsese seducit,VII, 522.In Dei injurittbe-
rium, elfiliisdislribuit,687. nignisumus,in nostraexercemusodia,141.
AlexanderMacedo,orbisdomitor,I, 682.In moribuset Amazones, II, 528.
in incessunonpotuitcarere viliisLeonidismagislrisui, Ambiani,I, 914.
ibid. Babylonio periit veneno,689.Alexandriclaustrafe- Ambitiointerluclus lacrymasquenon cessans,II, 14.
ras gentescohihent,464.AlexanderidemMagnus,11,567. AmbrosiusOrigenisipYoSuSnnvjs, I, 192.Tefnerilatisacctt-
AlexanderquiddixissenarraturadAchillisUimulum , 15. salur, 552.Eiusdemutpole V divitisiusta
J reptehensio,II,
F_ . .
Alexander,quarepardus diclns? IV, 872.Alexander M a- 897c_901.
gnusappellalusHircus, 212. Veneno periit, et ejusre- Ambrosius fraler munusculaet litlerasdctulitHierony-
gnttm dividituriu parles,ibid.AlexandriMagniregnum, mo, 1,270.
cnrfeneum? V, 654. AlexandriMagniviclorisael mors, S. Ambrosius,I, 41, 250.S. AmbrosiiJiberde Viduis,
703. Ejus successores, ibid. Velox Aiexandri victo- -225.Multaex-eoreferuntur, 226. Verbaejusdemexpem-
ria, 668. AlexanderT.yrumobseditet cepit, 505.Idem dit ellaudatHieronymus, ibid. Treslibellosde Virginibus
Daiitimueit in Lycia, ibid. scripsit,ibid.Laudanlur,106.Ambrosiilibfi de Officiis,
AlexandriAphrodisa3i Commeularia,1, 237, el II, 476 774. CompiiavitHexameronOrigenis,529.Secutusest
el 635. SententiasIlippolyliet Basilii, ibid. Secutusest Orige-
Alexandermonachus, 1,799. nem, 755. Ambrosiilaudes, II, 647,648.Ambrosiilibri
Alexanderimperator,II, 895.Filiusest Mammete,899. sermonibus Origenispleni,644.DicilurcolumuaKcelesise,
AlexanderJerosolymorum episeopus,II, 879. Exstat ibid.Ambrosium iaceratumab HieronymovoluitRulinus,
ejus epistola,ibid. CumNarcissorexit Ecclesiam,ibid. 647.Inlerpresfuit Origenis,504.
Dormivilin carecrepro confessione Christi,595. ~Ambrosiaetnectar genlilium,IV, 458.
Alexandrihrereliciopus.VII,569. Amen, approbatio.eorum-qtisedicla sunt, IV, 787.
Alexandriaolira vocabaturNo,I, 704.-Gloriabatur se Amen,quidsignificel?VII, 55,580, 555.
esseparlicipemRonian®fidei, 555.Erectum Alexandrice Amiciliaqussdesinerepolest,veranumquamfuit,1,13.
vexillumcrucis, et adversushceresimtropseafulgentia, Veraquodsentit,dissimularenon debet,5ll. Inconstan-
turba populorumprospectat,ihid. Alexandria,Diospolis, tia amicitise humanas,761.Ueilla omnissuspiciotollenda
siveJoviscivilasdicitur,111,84.Alexandria,qucepriusvo- esl, 638.Eademvelle, et eademnolle, ea demumfirma
cabatur No, ab AlexandroMacedonenomenaccepit,VI, amicitiaest,988.Vera estilla, quamnonulililas'reifami-
94. Hcecmetropolis/Egypli,ibid. liaris, nonprsesentiatanlumcorporum,sed Dci timor(A^___~_
Alexandrinum decretum,I, 59. Scripturarumstudiacouciliant,270. Meliusest inimiciljas^igv*
Aiexandrince Ecclesiseconsuetudo,II, 875.Ejus Mar- Jiominum subire perpetuas,quam Dei offensam,ami^Tu^^i-—'-
lyre?. 492. Alexandria,et/Egyplus in LXXstiisHesy- noxiis provocare,719. Sub occasionesermonis, w^tJx-r;-
cliitimlaudat auctorem, 522. Quid conslitutumfuil in quisamicifiaspotenliumquserere,498.Amicilice >C ._
GliBlatip-
SyiiodoAlexandrin3,193.0ccidensassensumeipra3buit,?&. liip,quce?779.Falsceamicilise,195.Bonorumamicilfcg.1- f~ '-
ab
Al])habelumHebraicum,I,146ef seqq.Quce ejus petenda,456. Amiciliae ex quoIirma3 nascuniur,H,559.W|nla c_.._.
lillerisinsaeraScri|)l.per ordinemiucipianl,ibid. majorinimicitia, quam amiciliasnecessitatesociare,w§x> '
AlphabetumHebrasorumse explicasse dicil Hierony- Amicirari sunt boniet fideles,II, 756.InsidiseeorurjwJjS
75.
nnis,III, Alphabefumquomodo legebaturapud Grascos cavendce,776. Prudenlis est, et amicipostreconeiliatanr*5^^
elHebra.os,IV,1019. simultalem,eliamJevessuspicionesfugere, 459.Si ami-
Alienifiliiqui in Idolorumerrore generati, VI, 50. cus pro le dixerit, nonteslis autjutlex, sedfautor puta-
Alirnaappeterepublicae leges vetant,I, 112. bitur, 410. Numquamde amicorumjudiciogloriandum.
Alienisa se parcilDeusproplerpropriammansuetudi- Amicusprava,rectajudical,409.Amicorum fidesexemplo
nem,V, 877. probata,VII, 142.Amicusdiu quserilur,vix invenitur.
Allegoria,quid?VII, 471. Pleuisunt.allegoriisoralo- difficileservalur, I, 15.In amicisnonrcs quseritur,sed
rum el poelarumlibri, ibid.Dicilurinlelligenliaspiritua- voluutas,409. Non minus eliaritasjungil amieos,quam
lis, ibid.Per allegorissincertanondebet exlenuarimani- natura, 17. Diversasentire possunt, nec ideo seipsos
fesiissinja prophetiain Scripturis,VI,932. isedere,640.AmicorumnonJaudandasuntvilia, 525. In
Alieluia.Vid. E)>ist.XXVI. Canisolitumin funerib. amicisetiamlula timemus,557.Amicusaliter, aliterilii-
Ciiristicnor.,I, 466.Signumad colleclam,II, 622. micus percutit, IV, 1056.Amieus,quid?VI, 516.Amici
ApudAlliamexercilusRomanusvicltis,I, 914. dhiium multi, non pauperum,ibid. Diu quteritur,vix
De verboAlmainterpTelatioJudceorum,II, 287.Vera invenitur,difiicileservatur,ibid.Ainicifriitresdicuntur,
ex Hebrseoassignalur,288.Almain ScripluraHebraica 235.Veraamiciliain quoposita,517.Eademquandudeli-
sempersignificatvirginemabscondilam,non adolescen- cata,ibid.
lulamnupiam,III, 542ei545. Aminadad,qoidsignifieat?II, 287.
AlpesJulice,I, 914.Alpiumuominadiversaprolocorum Ammanacivilatisnomen,quseel PhiladeJphia,VI, 572.
vartetate,544.Quidquidinler Alpesel Pyrensauniest, va- Ammonius damnatus,1, 1050.
staninthoslesdiversi,915. AmmonBeronicesepiscopus,II, 911.
Altaris Christiministerioqua venerationedesenien- Ammonfiliide stirpeLolhgeneratisunl,VI,250.Hahi-
dum,I, 759.AdAltariaChrislislabulaliequi;544.Altare lant iu Arabia,ubi nuncest Philadelphia,ibid.Rabhafuit
Ecclesise unum,nonplurima,IV, 207.Unumalure, bieut metropoliseorum,ibid.
una lidesel una Ecclesia,208.linumaltarehabelEccle- Amosnaet excelsalocasemperIdolisdedicala,IV, 849.
sia, VI, 262.Altariahcereticorum jilurima,ibtd. Totlia- Amorordinemnescit, I, 21.AmorClirisli,quid facil?
liunl altaria,quodsdiismata,ibid.Hsereliciunumaltare 12i. QusevincularumpiiamorDei,et gehennselimor,51.
haberesejactant, ibid. SancUisamor impolientiamnon habet, 290. Impudicus,
Altarelemplieratin partetribusBenjamin,I, 581.Al- quid agit? 1030.Faciliusnegligentiapolest emendari,
tarc Deiex impolitislapidibuscouslructum, IV, 779.Alta- quamamornasci,18.DebctamorIsesusirasci,29. Grandi.s
ris coronain modiimlitii, V, 550.Allaria Domiui,au- in suospiefas,impietasin Deum est, 184.Amoramore
doo
re.im,et a.neum,94.Noninlelligiturquomodoaltare, tn expulsus,942 Ilhciti amoresin sene evellinon possmit,
q«oignissueeendendus erat, nihilabeopatiatur,503.Juxla 787.Amorsaactusimpalientiam nonhabet, II, 401.Tota
allareDomini lucuset arboresnonplanlanlur,cur?YI,40. amorisinsectatioapud Platonemexposilaest, 518.Ejus
Altinumfretum,I, 557. ineonimodaLysiasexplicrtt,ibid. Nemo potest dtiobus
AlypiusvideratHieronymum, I, 501.Salutaturab Hie- amonbuspossideri;si carnisamatores, amoremspiritus
ronymo,654. noiicapis,II f, 505
Amabilisepiscopus,IV, 167. Amorpuruscharitafis,VII, 730.
Amaninlerprelaturiniquilas,I, 105. Amorrliseipostexpleiapeccalaexpulsi,VI, 215.
Amalecet Chananseusvocatur in Deuteronomio Amor- Amosruborummora distringens, reoente prophefa
rliseus,III, 201 Amaleciparenles,559. eflectusest,I, 55.De quibuspropbelat,277.Paucisverhis
Amandi tempusest postDeumliberoset propinquos, III, e\plicari non potest, ibid.Amosprophetsesepulcrumin
411.Amantium easeasuntjudicia,VI, 109.Amare aliquid Tocua,III, 206, 285.Amosnomcndiversislitleris apuci^
neresse est, 1,103.Nihilamantibusdalumest,124.Verba Hcbrceosscribilur, et divcrsomodoinlerpretatiir,IV,7,'
duleiaamalorum,quse?260.Amareetamarimagicisarti- 8. AmospaterIsaisenonestlertiusdttodecimproplielaTum,
bus ssepeouibusdamevenil, VII,506. 8. Amospastorpecorumuiitur in suaprophetiasermoni-
Atnaiitudoqucenonfaslidienda,1, 474.Amaritudoet lousarlis suse, VI, 225.Amosnequaquamad Jerusalem,
ftiror speciesirae,VII, 655.Contrariaest dulcedini,656. setlad Israel el in Samariaprsedicat,221.
In amariiudinem DeusmutaturnostrisviUis, qui nalura Amphiaraus abuxoresua proditus,II, 517.
suadulcisac benignusest, Y,50. Amphilychius, I, 66.
919 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 920
Amphimallum, I, 435. tur et accusanlurpro virlutibusvel vitiis eorum quihus
AmuliusLatinorum rex, I, 46. prsesunt,ibid. Angelidesiguatiad gubernationem mundi,
Anaquid inveneritin deserlo, aquascalidas,an sla- 662.Angeli Christoministraruntiu terra, 785. Sensusa
gnum, an asinosvelocissimos, III, 365. Deo illuminalus,angelus noster est, 808. Angelorum
Anabasii,qui, II, 533. tutela, 17. QuidampulantJoannemBaplistam, Malachiam
Anachoretarum conversatio,I, 120. et Aggseumfuisseangeios,731.Angelipessimidicuntur
AnacletnsIII, Romceepiscoptts,II, 833. Dei exercilus, 190.Angeliet Aposlolinalura suamuta-
Anagoge,quid,I, 851. biles,VII, 585.Angelorumprcesidium et tulela,21, 140.
Anamartetosidemquodsinepeccato,I, 1028. Angelicustodes,446. Prsesuntquatuor Elemenlis,447.
Ananiaset Sapphira,quarecondemnati?1,990.Puniun- VariaangelorumminisleriaergaChristum,241.Virtules
tur uoncrudelitatesententiaa,sed correplionisexemplo, coelorum, angeli,197,198.DeusJoquensin angelisel per
ibid.Ananiaet Sapphiratimidesua servaverunt,524. angelos.442.Angeliqno sensuhabent palres in coelis,
Ananiam,Azariam,et Misahelde captivitatevenientes, 601.Angelusrefuga,619.Angeiiaposlalse,576.
aurumet argenltimin muneraTempli, et coronasponli- Angulusproregnoponilur,IV, 205.
ficisacducisaltulisse,Hebrceitradunl,VI, 828. In Angustiiset lahoribus,quidlegendum,1,124. Futuri
AnastasiusOrigenemdamnavit,I, 585.HuucRomadiu lemporisgloria prsesenlesanguslicemiliganlur,620.Iu
liabere non meruit, quare , 958. Laudatur,992.Anasla- angustiisquid dicendumconsolalioniscausa, IV. 884.
siusurbisRomasepiscopus, II, 491,515,546,550,555,560, ConterilDeusin variisangusliis,ut paleasexcutiat,506.
564.PrssdicatOrigenemiicereticnm, 463.Epislolapapse In angusliisposiliquidsolemusdicere? VI, 501.
Anaslasii,549.Unaad JoannemJerosolymilanum, 503. Annianussuccedit Marco, II, 845. Auicclusregens
Anathema,quid?I, 859el seqq. Ecclesiam,II, 837. DecimusepiscopusRomasfuit post
Anathoth,quidsignificel? V, 816.Quantumab Jeroso- Petrum, 863.
lymisdistet, IV, 925. Animaimmortalisest, et subsistenspost morlem,I,
AnatoliussacerdosLaodicense ecclesise,I, 429. 554.Nonnullide ea philosophati sunt, ibid. Nescitdiver-
Anaxagorse senlenlia,I, 554. sitatemsexus, 900. Ecclesiaslicinonnulliputant animas
Anaxilidisliber secundusde philosophia, II, 509. olim conditas,haberiin thesauroDei, 948.Alii exisfi-
AnchiraGalatise metropolisquotschismatibus dilacerala? mant a Deo fieri quolidie, ibid. De origineanimseubi
VII, 427. scripsitHieronymus,949.SenlentiamaximcepartisOcci-
Ancillas,quaamatriin obsequiosunt, libi sciasessein dentaliumde ea, 948. Alicevarisenolanlur, ibid. De
insidiis,I, -956.Quantoviliorearum conditio,lanlofaci- nomine ejus, quid senlitur? 598. Si sit sine menteet
lior esLruina,ibid.Ancillavirgoprocedenswnaliordomi- sensu, jumenliseompwatur, 588. Omnisanima trislis
nis, quaredignaplanclu,S02.Aliaenotanlur,ibid. separatura corpore,127.The^aurusanimarumquomodo
Andabatarummos pugnandi, II, 210. More eorum exhauritur,_617. Prudenliaanima3nonpotest animanun-
pugnarequid sit? 294. cupari,588.Nudceanimcenon appellaniurvir el mulier,
Andrese,-et Philippiapostolorum benevolentia,I, 890. sed corpora, 624.AnimseChristianse pabulumesl, si in
CorporaSS. Andrece,Lucse et TimolheiConslantinopolimlege Dominimedileiur,15.VerumChristilemplumanima
translata,II, 501. credentisest, 524.Hsecpxornetur,ut Christummerealur
Andromeda ad saxumreligata,I, 966. suscipere,ibid. Quidpulchriusanima, qua_Dei filianun-
Anea, victtsin quohabitatoresomneserant Christiani, cupatur,et nullosextrinsecusquceritornalus?283.Quo-
III, 151. rnodoerudiendaesl, qucefuluraest templumDomini,681.
Inter angelos non est mascnlusnequefemina,I, 215. AuimasacrificiisDei vacans,debet esseab onmiaffectu
Lsetitiaangelorumsuperpeccatorespoenitentiam agenies, expedita, 182.Hostes ejus varii, 51. Muroconlinenlice
896.Augeluscustos,1090.Angelicustodeslocorum,455. vallemusillam, 603."Libertatemilliusquolidiana virtulum
Simileserfmusangelisin ccelo,ibid. Simililudo angelorum exercitalionetueamur,ibid.Totisviribusanimasnostras
nobispromittilur,sed nonnalura, 817. Nonsubslantiam ab omniconlagionepurgemus, 585.Libeitusanimseviliis
nnbis angelorum,sed conversationemet bealitudinem opprimilur,ct sanaturmedilationevirlulum,608. Mun-
Dominusrepromiltit,ibid. Quandodif.imurfuluri sicut duia corporisatque vestitus,ejus immunditiaest, 715.
angeli, nonnatura corporumtollilur, sed gloriaemagni- Nobisnon corporiscultus, sed el aniircevigorquseri-
tudo monslratur,455.Per qucein liumanocorpore,ange- tur, etc, 288.Habelocuramnonrei familiaris, sed animce
lorum iinpelralurconversatio?987. Angcli, nomenest tuce,956.Quocnlmine,ccdificalio animceprolegitur,719.
officii,II, 425.Secundumnafuramsiiamsuntinvisihiles, NuJIiparcas,ul soli parcasaniniie,956.Nonpiiuscorpus-
415.ImmortalesJeguntur per graliam,nonper naluram, culumrequiescat,quamilla pascatur,121.Mediafhicluat
750.Nusquamatiditurspiriiualium virtutumincoelonuptias inter operacarnisel spiritus,506.Aliudanimadesiderat,
celebrari,439.Angelorum meritadiversa, 569.Exercitus aliudcarofacerecogitur,896.Quianimassnasvariisven-
angelorum,vocanturcastraDei, 790.Datur subordiualio didere desideriis, horumquibnsse tradiderinl,famuli
inter illos, 479. Habent diversa officiortimgenera, et nuncupanlur,605. Legtimjussa conservaus,a malorum
merita, 480.Possunlreciperepeccaium,529.Simililudo contagionesecernilur,614. Quosolel slerile ani.iiarum
angelorumin quo estdeserta
posila?459.Angelusrefuga, 482, solumpinguescere?935.Carnisbonain ejuslandibiisnon
cbaritasimpulalur,198. In requirenda,356.Domiutismagisquserilanimascreden-
612. AngeloEphesi
angeloPergamenasEcclesice idololhytorum esus, et Nico- lium, quamopes, 455.Quomodoprseeepsfertur in pro-
lailarumdoclrinareprehenditur, 198. Angeli prsesident fundumimpietalis,603.NullamanimamrecepitDeus,quse
huic mundo,III, 487.Unicuiquenostrumangelusadhserel eo nolente separavura corpore,180.Animanoneslde Dei
comes,quo ad Deumverhanostra perferuntur,428.An- sulistantia,II, 426.Ecclesiastiea opiniode origineanima-
geli lerram circumeunt,elsunl adiiiinislralorii spiritus, rum, 537.Tres animceoriginesnotantur,497.Tres sen-
qui instar aviumnoslravcrba et cogiialionesad coslum tenlicede eadem, 558.QtiolidieDeusfabricatnranimas
perferunt, 479. Angeliprseposilisuper homines,prseva- rationales,427.Aiiimanoliiscumdiis, corpuscnmbelluis
lenthominumpotestati, et prohiberepossuntinjuriasa commune, est, 559.Corpuspuerdicilur,animapaedagogus,
clienlibus,429.Angeliubiin ortuDominicecinerint,561. ibid.Yinculumanimas,corpus,4fcl.Comparaliones animce
Angelorumlutela,IV, 1055.Angelicustodes,675.Angeli et corporis, 559. Utriusquecreator est Deus, 428.Ex
prcesides,550.Angeliprcesidcntportis urbis Dominicce, animaet corporecompacti,utriusquesubstantia3 naturam
544.Angelisingulisprsesunlgenlibus, 264, 441.Angcli consequimur, 794.Quomodo corpussannmdicitur,si nullo
humanoprcesuntgeneri, 246. Unusquisque habetangphim languorevexetw : ifaanimaabsquevitio,si nullaperlur-
cuslodem,822.Angelistantin conspecluDei, 950.Cuslum bationequaliatur,tbid. Nou fiagitaturnilor linguse,sed
angelorumhabitaculum,557,650.Angelivocanluraves, animseqtiseriturpietas,224.Grandisexsultatioillutsunde
547. Angelilapides ignei, 658. Angeli quo sensu alas sit, 541.Prius animserefectioquserenda,quamcorporis,
habere dicuntur,92. Angcliet virisanclivehiculadicun- 27. Cogitalionumet perlurbationumimpetussustinet:
tur, quibushominesadducunturad lidem, 821.Universa quare? 704.Ajrjmaingredi.turjncprporaparvulorum,II!,
liominummultiludoangelorummultiludini comparaia,pro 482.Ridiiiulisunl qtii"piilant aniniascufh corporibnssp.ri,
nihiloducitur, 488.Imitamurangelosper virtules, 702. et iiona Deo, sed a corporumparenlibusgenerari,492.
Quodangelifaciunlin coelis,hocin lerra facicndum,586. Animaad imaginemDci creata est,IV, 59A.Ornamenta
Per spiritumDomini,angelusinlelligendus,754.Angeli Animse,quce,872.Bonaanimasvirlutes: mala,vitia,645.
hoiriet malidesignali,236.Angelimali prsesidesprovin- Saiiclorumanimsesemperin cordeDei suul, 570. Sancto-
ciarum, 557.Angelirehus omnihusprresideut,V, 818. rnmanimsecolleset montesdicunlurpro varielatevirtu-
Angelorumofficia,669.Quatuorangelisprincipaliaregna tuni, 633.AnimanosfravineaDeiet pomorumparadisus
commissa,663. Aposlrophaad angelumcustodem,889. diciinr,quandoratio prceest,ethabetDeumcuslodem,)8.
Angclidii ssepiusiiuncupantur,645.fmitamuraugelorum Lihertasanimasservanda,700.Animarum,qucede sancti-
officia,647. Maliangeli torme.nlisprsepositisunl, 562. tate pristinacorruerunt,vastilasel miseria, 16, 17.Posl
Angelirerumhumanarumprocuratores,Vf, 500.Laudan- quielemnoclisanimavegeliorest ad audiendumet facien-
921 INDEX ALPIIABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYML S22
'
dumqucedicuntur,895.Perlurbalioanimsevocaturebric- liosita,ibid. Multiex nostris pulanl DomiliumNeronem
las, 76. Iiupudensanimanumquamsatttratursuo errorp, fore Anlichristum,715.Antichrjstuspugnaluriisesl adver-
662.Omniumanimarumaffeclusin felus suos ingenilus, sus sanctosDomini,VI, 214.-
81^. Qusenamanimanliaiii lerris deserlis habilaut, 444. AniidoiusaiiiarissimadaUir a medicissiomachonauseanti,
"Animsepurasa Deo conditce,V, 257,Animarum,qucede IV, 596.
sanctitate pristina corruenml, vastitas et miseria, 171. AntigonusCaristius,II, 821.
Animsefeditas cumadulteratin vitia, 267.Ahimatripar- Anlilogiaconciliala,V, 577.
lita, 898.Animaepulchritudo, 951-Animaiu mediovirtu- Antimus,falsusnionachiis,I, 112.
lum et viliorumposila,VI, 575. Omnes animceDei suut, Anlinoisurbs, unde appellata,II, 556.
175.Vera causaIcetiliseanima3,quae? 728. Omnisauima AnlinousservusHadrianiCaesaris,II, 865.Huicgymni-
per naturamsuamlabernjculumDei est, non dccmonis, ctisagonexereelur, el est civitas ex ejus nomineAnlino
597.Animasimilisefficiturei cui adhseret,vel Deo, vel dicta,ibid.
mundo,578.Animaseparata a corporequo dueilur?548. AmiochenaEcclesiascissain tres parles, I, 43. Antio-
ManumDei e\adere noii potest, ibid. Animainvisibilis chiaolimvocabalurRelilala,IV, 169.Anliochia,Laodicia
est, et incorporaiis,VII, 62.Cumcorpore pumetnr,ibid. et ApamiapostimperiumMacedouum auctce,192.
Principaleanimain corde, nnniu cerebro, 114.Animain Anliochiaobsidelur,I, 545.Anliochiamelropolistotius
quodammpdilulliopositainter earnemet spiritum, 505. Orientis,II, 447.Urbsest Syrise,41.
Mediaconsistitinter jurgium carnis et spiritus, 502. AutiochusregumapudSytosnomen,V, 541.
Magnadignitasanimarnm,139.llabet sensus et mpmhra Anliochus MagnnsSyrice rex PloleniseoPJiifopalori
sua, sicul corpus,420, 678.Ad quidaccepimosanimamet belluminfert elvincitur,V, 707.A. L. Scipionevictus,et
intellectum,620.-Animse corporibussolutseubi liabilent inlra Taurum regnare jussns,710. Ejus adversumPtole-
juxta quosdam,676.AnimaChnstiauaquomodoearnem mseumEpiplianembellumvario eventu geslum, 709.
diligil et mitrit, 658. Majuslucrum uon est, quam si Filiam CleopatramPtolemceoEpipltaoi despondit, 710.
humanamanimamquislucretur, 705. AdversusElymseospugnans cum omni exercitu deletus
Bruta Animaliaductores sequunlur suos, I, 942. In esi, ibid.
eadem relia non incidunt, 285. Deserlum liujus sseculi Amiochuso_..peruxoremLaodicemvenenointerficitur,
nutrit taiia,954.Animalnon potest vivere, nisi rrescendi V,,703.
capaxsit, 11.540.Brulaanimalia,quam\isin longoitinere, AnliochusEpiphanpsrex crudelissimus,11,779.Anlio-
noveruntsecundodiverlicula,486. Mula animaliaDetim chusEpiphanes,qui el Philopalorappellatusest, V, 674.
esse sentiunt, 12.Multitudovenenalorumanimaliumex Eum pars qusedamJudaeorutnad perseculionempopuli
improtisoebulliens,52. Brutaanimaliacuraia, 25.Venc- concitat,49. IdemRomceobsesper dolumcapitimperium,
nata nolantur,47. Animantiadiversadiversorumin homi- 674. Diausetemplumspoliare cupit, 675 et 712 el seg.
nihusmorumsimulacra,JV...239, Typus,et figuraAntichrisli,675el 711. Quamcallidusin
Animaliaqualuorapud"Ezechip.lem quid significenl,I, subjngandaetvaslcuida /Egyplo,715. DuosfralresPtole-
568.Animaliaevangelististrihula, VII, 6. mseosAlexandriceobsidet, 715.AdIilolorumGrsceisecul-
Animushominisin tres partes divisns,I, 503.AninjL.. tum Judseosac Samarilascompulil,716el 719. Homoin
Iiumaniin djversjimmutalio,II, 757.Niliilita obruitiTlum tantumlusuriosus,utscorliset mimispttbliceuingerelur,
ut prehusventer~541". ^nimpTmriJnjipo hominediversa^ 719.ConlTaArtaxiamArmeniceregem dimicat, 667, 668
facies, I, 195. QuidamconvaluertinTcorpore,et"ln"mTo"el 722. Suumsimulacrnmin Tpmplo Dei poui jusserat,
a3grotarecoeperunt,25. Corpuspariter et animustendatur 718.Morsejusdem,676.Propter quidpuniUis,719.
ad Dominum, 959. Phts csl animum deposuissequam Antipatrisoppiduium,undenomenhabel ? I, 696.
caltum,458. Quiddebemusanimoprcemedilari,542.Viu- Antipaierinter spinetaversatur,II, 571.
cenda animimollilies,345. Non lumeal, 936.Animorum Anlislhenesquidfecil? 1,453,599.AnlislhenisJiiMoria,
chariias commendatur,non corporum,IV, ^766. Lastitia II, 545.
animimiligaidoloremcorporis,15.Auimiquatuorpertur- M.Antoninus,II, 857,865.
bationes,VI, 171. VideMens,Ingenium,Pectus. AutoniuusVerus, ibid. DiscipulusfuilFrontonisOrato-
Aniciiiliuslrissanguinisgenus, I, 977.In eo aut nullus, ris, 86b. l.iber pro Christianodogmaieei traditur, ibid.
aut rarns qtii nonrntruerit!consulaium,ibid AntoninusCaracalla,II, 875.
Anna, interpretaturgralia,I, 292. Quid meluil? ibid. AntonintisPius imperator,I, 428.AnloninusPiusimpe-
Sterililalemalvi, feruuditateiimlawt,ibid. Pritis stprilis, rator, II, 857, 865.
Fenennceubertatefecimdiores.t,680.Samuplpmnon sihi, AnioniusCleopatrcejuncins,I, 5. AnionioCleopairaque
sedtabernaculogenuil, 508. Anna(ilitiinqiiimDpo vove- superatis,AugiistusCcesarjI5gyplumsubjuga\il,IV, 205.
rat, postquamobtulil, numquanirecepil, 937, 689.Posl- AnloniiOralorisdicluni, 1, 212.Anlonins Orator, II,
quamconcepit,nnn esl ausa ad Templuniaccedere, nisi 271. In AntoniiOraloris laudibuspertouatTnllius, 802.
piius redderet quoddebebat, ibid. Quare.plurimosfilios Disertosse , aii, vidisseniulios,eloquenlemadhucnemi-
haberemeruit, 689.Anna\iduis imilanda,508.Salvatorem nem, ibid.
mundiprimasuscepit, sacramenlorumconsciafuturorum, Anloniusillustrator"vilseAnachoretarnm,1,121. Nnrn-
ihid. Ejusardorfit in admiralionem,978. onnmvidilJerusalem, 521.Vila ejusdemtransposila,510.
AnnaverbumHebraicumquidsignificet,VII, 766. HUlnriaejus et Didvmi,410,
AnniveterumPalrumanle dilmium,I, 235.Annirevo- AnloniusproposilinioiiacJiorum cajmldicilurjtixta vul-
iutio, 568. Seplimusannus incipilerubescere, elc, 964. gus, II, 2. Ordo\ilce Autonii,quis? 14.Ad eurn magnus
Anniprassenlistemporis fulura lempora sigiiificanl,IV, (it concursuspopuloruin,qnare? ibid. Desciiplioliahila-
276. AiinusIricesimusin Jioniinibusrobustissimus, in tionis et cellulce illius, 30. Laborcsel exercilia, ibid.
pecudibusetjumenlis(ertius, 187. Annus, unde dicitur? Ohjurgatonagios,et pi ob:diciili.unprccbenl,ibid. Quare
V, 11.Annisex millenondiimimpletitemporeHieronyini, ignotumillius sepulcruin,ilrid. Prsece|)oratul omillare-
VH, 691. Suppulatioannorumab Abraliamustme ad tur, ibid. GaudotAnloniusde Chrisii gloria, et inleritu
Moysena mnliisqnsesila,440. Satance, 7. Pauli lunica diebus Paschseet Penlccostes
Aunus JuliilceusJudceorum,IV, 50. Annus Jubila^us veslitusest, 12.Anloniipt Hilarionisintiluceepistolse,26.
verus, 690.Annoremissionis,sive Jubilceooinnis emptio HumilitasAntonii, 10. /Elas, 6. Mors ejus cognilaHila-
ad vendiloremrevertebalur, Ar,69. rioni,antequammiiiliaretur,29.Elememadicunturlugere
Annianuspseudn-diaconus Celedensis,1,1067.Nonnulla mortemAnlonii,52.Grseeoel llonr.mostylompmoriselra-
dicunturde illo, ibid. dilur, 5. MonasteriumAntoniia Sarraeenisoccupalum,10.
Annisedictumbptimum,II, 312. Ajitonius,VII, 758.
Annulisignaculumaureum,I, 933. Anubis,lalrator,IV, 544.
AnmilusinscriplusIiber Sexti Pythagorei, et Sixto AnusmullasnutriebatEcclesia,I, 260.
pontificiattribulus,IV, 993. Aoniiniontes,I, 325.
Anie,prceposilio, quid ssepeostendit,n, 207. Apadnolocinomenjuxta Nicopolin,V, 725.
Anlhropomorphilce, II, 418.Eonimdembferesis,589. AnAGEUK nonnulliasserunt,I, 1040.
AnlichristusChrislummentilur,1,125. Anlichrisiivela- Apelles Plrilumenemhabuit comilemdoclrinsesuse, I,
men, 286.Anlichrisliadvpnluscredilus, II, 889. Vera 1051.Apelles, TI, 451.Quarc irrilus?877. Idem,VII, 1,
Antichristiprcedicatio,557.Synagogaejusdem.quse?201. 745, 749.Apelleset e.jusvirgoPhilumen,220.
AntichristumpopulusIsrael pro Christosuscepturusest, Apeliesepiseopus,Timoiheisuccessor,I, 405.
III, 426. AperErimanlhius,II, 588.
Anlichrislusmulla operaturus estsigua, IV, 241. Dia- Apher, unusex posterisAbrahs?,duxit adversnsLilvyam
bohis parensAntichristi,27). Anlichristusin monle Oli- exercitum ; et ibi vielishoslibus, consedit.Ejus posleri
veli consumendusjuxtaqnosdam, 541.Aulichristus,Jndceo- nuncuparunlex nominealavi, III, 544.
rum Chrislus,V, 468. Sicut ChrislusSanctos Jiabuitin ApJuicam Aphrodisiadesinsulse, VII, 427.
sic
typum, Anlichristus, 7 15. SuperbiaAntichristiin quo Aphroditon,oppidum,II, 50.
m 1NDEXALPHABETICUS1N OMNIAOPERA S. HIERONYMI. m
Apis /Egypiiorumsub figura bovis cultus, VI, 44. A Apostolorum verbadicunlurigniculi; Christilarnpasvl.i-
Cambyseinlerfectus,V,532. rissima, II, 752. Fidemillorumlisecnondeslruxit, 590.
Apiliiet Paxamijura, II, 504. Per os apostolorumChristusnobissonat, 421. Anle pro-
Apocalypsismulto post passionemDominiscrij.ta est, pirelasinter spiriltialiacharismalaposili leguntur, ibid.
I 205.Dilficiliscst et obscura, 274.Nonreseralur nisi a Humiiiantiir,ut exaltentur, 801. Quo sensunon fuerunl
Chrislo, ibid. Apocalypsislot Jiabet sacramentaquot perfecli, 704.Nonfuerunt sine peccato, ibid. Aposloli
veriia, 280. In verbis singulis multipliceslcilenlinlelli- carnisfragilitatesuperati, 757.Instantecrucede dignitalu
gentise. Pro merilohujusvoliiminis,laus omnis inferior conienduni,760. Super omneshominespeccatores*erant„
esi. Apocalypsisinlinitafuturorummysteriaconlinet,II, 785.Salvisamiciliis, dissenseruntinler se , 652.Navicula
280. Apocaiypsimquinaminterprelati sunl. 843. Apoca- apostolorumpericlilatur,191.Aposloli,prophetssetsancti
lypsisverbumproprieScripluiarumesl, VII,587. peccaloresse esse plangunt,557.LXXInterpretibusprce-
A;ocryp_iilibri, id esf, abscondili,I, 579. Cavendi feruntur, 520.Apostolisequuutur LXX, ubi nondiseor-
supl, quomodolegendisunl, 688.Mullain Jiisadmixta danlabHebrseo: ubi discrepant,id posueruntiu Graieo,
el
stml viliosa,ibid. ApocrypliiJii.riab Ecclesianon reeopli, quoddidieeruntapudHehrseos,529, Aposloliet aposlohri
non suut legendi, II, 594. Libri inler ApocryphasScri- viripleruniqueteslimoniisabuluntur, qusejam fuerantin
ptur.isrepudiati,859.Multiob ignorantiamApocrypliorum gentibusdivulgata,III, 571.Per apostolos,quasiper p.ir-
delirjmentasectanlur,420.Libri Apocrypliiet fictcoreve- vulossryphos, in loto orbe credenlibuseffusasapipnlia
laliones,594.ApocryphanescilEcelesia,405. Apocrypho- est, 401. Apostoliet evangelistce , nec nonel Salvalorno-
rtim deliramenta, 214. Apoeryphorumlibrorum nsenise stermulta quasi de veteri Teslamentoprofertmt,qusenon
hsereticisrelinquendse,VII, 5. Non statim testimonia sunt in LXXInlerprelumexemplaribns, 505.In aposiolos
recitala ad Apocryphorum ineptiasreferenda,660. gralia prophetarumvenit, IV, 714.Apostofinumerantur,
ApullinarisHieropolitanaeEcclesisesacerdos,I, 428, el 194.Di\isi apostoliindiversasprouncias,445.Prsecipitur
11,867. aposlolis,ut elevenl signumDominicae crucis, 253.Prce-
ApullinariusLaodicenus,I, 223,253,547. Quosscriplis dicalionesaposfolorum,511. Aposloliroboranlur conl.ra
suis et dispensationesua subverlit, 589. Perversa intel- persecutiones,517.Prceeipituraposlolis,ut perseculores
Jexit et scripsitsuper animaChrisli,ideo hsereticus,ibid. suoslocofralrumJiabeant,802. Quomodovinclossolvunt
Prceceplorluit HieronymiAntiocliire,525. Egressus est apostoli,255.ApostoJiet Evangelistseex Hebrasotesfimo-
ab licclesia,740. Scnpsit in epistoiamad Galatas,ibid. nia recitabant,1064.Sequunlursensumnonverbain tesfi-
IuVmscripsit adversusPorphyrium, 525.Qnolvolumina, moniisv-cierisTcstamenti, 110. Absquedamnosensuum
427JEjus dogmaimpiumde Christo, 525. 526. Ejusdeni interpretali sunt in Grascumex Hebrseo, 598. Chorus
seuleutia du anima,949. Scripsitin Psalinos,753. Quo- aposlolorumpropterJiumililatemetconlemplum, vermis
modolegendusest, 552. Illuin, exlorlode manibus ejus appellalus,500. Aposloliagricolsediclinlur, 70. Filii apo-
gladio, confoditThoophihts, 585. In eum, et discipulos slolorumqui? 595- Qui ab apostolise mariliberalusesl,
eius quse dicuuiur, 587.Eorum tlogmala,ibid. el seqq. eumin coflibushabitaredecet, V, 857.ApostolietMarly-
ApoJIiuaiiumalicubi sectatus esi Hierouymus,II, 469. res dicuulur fundamentalerra3, VI, 501. Apostolortim
Iliius transl.ilioassutaex diversispannis,528.Consequen- nominaquotidieina^nificaia,755.Illudnobisprodest,ifcid.
liam Scriplurarumnon ex regula veritatis, sed ex suo Apostolorumprcedicalionesc-t opera, 785, 786. Clavos
jndicio te.xuit.,ibid. Scripsit adversusPorpliyrium,527, Ecclesiseapostoliscommissse, 445. Aposlolinudispedibus
Ejus Commentarioli,477.lnter Apollinarium et Didyinum incederejubenttir,242, 260.Curapostoliveslimenlissuis
styli et dogmaluinmagnaest diversilas,515.Nec Judceis straveruntpulltimasinre, 244. ApostolimemoriterScri-
placere poltiit, nec Christianis,qu;aab Hebrseisprocul pluras recilabant, 489. Apostolimajorasigna fecerunt
esl, et sequi LXXInterpretesdedi*nalur,III, 491, 492. quamipseChrislus,527.Apostolorum ibrtitudo, el inviela
Apollinariusnontamcommentarios,quamindicescapitu- consl.intia,496,497. AposiolusproprieHebrseorumvora-
lorumscripsitin Isaiam,IV, 5. Moresuoomuiaprateno- bultimest, VII, 574. Aposioli, columnceEcclesicedicli,
lat, ibid. Ejuscommentarioli in epist.adEphes., "vII, 541. inaximePetrtis, elc.,404.Sicpossuntnominaricrcdenles,
Nonapprobantur,193. et ipsaEcclesia, ibid. Majcstaset latiludo sapienticeex
A|'oUoDelplii.usoracnlafudilCroesoet Pyrrho, I, 526. apostolis, 487. Apostoliscur potestas tradiia inlirmos
VrginumApollinisperpeluavirginilas,906. ApolloDel- curandi, olc., 58. Millunturnudiad prccdicandum , ibxd.
Iihictis,Loxias,Delius,Clarius,IV, 505. Patriarchsein aposlolorumfundarnpnloconslilerjinl,sicut
Apolloepiscopusin Aehceis,I, 405. ei nos super pri)|i]_elssfundatisnmus, 446.Aposloli,qui
ApolloPaulidiseipulus,quis fuil?VII, 753. dicunlur?574.Qualuorsnnlgenera aposlolorum,ibid.Cur,
ApolloniusGrcecus,I, 211.Apolloniusmagns,volphilo- cxceptisduodcciin,multivocanmrappsioli, 593. Apostoli
sophns, quas regiones peragravit? 271. AudivitIarcam cl evangelislceseusumveterisTestahienlilantumprofe-
doceutemdo nalura, de moribus, et de siderumcursu, ru.it, 228.Nnilaerat cemulatio inler aposlolos,749.Vebtis
ibid, Perrexit /Ethiopiamut Gymnosophislas, el famosis- aposlolica,161.
siniainsolismensamvidereliu sabulu, ibid. luvenitubi- Appiogrammaticus Alexandrinusnotalus, 1, 423, cl II,
que quoddiscercl,et sempcrproficiens,rapliorfaclusest, 847.Sub^CaliguIa legatusmissusesl, ibid. Scripsitcontra
ibid. Apollofiius Grsecus, stans in consistorioanteDomi- Philonem,ibid.
tianumscribiturrepentenoncomparuisse,II, 444. Appiidiclum,I, 1040.
ApulloninsRonianceurbissenalor opusculumedidit, I, AppropinquareDeo quomodoaliquis possil, IV, 594.
429. Apolloniusa quofuit proditus?II, 881. Apnropinquare Deo, non lociest, sed afTeelus,686.
Apostolitle piscationepiscium,ad piscalionemhominum Aprilismensislemnusverum,VI, 271.
transierunt,1, 937. Porlabantquolidiecrucemsuam,ibid. ApsidesPlatonis,I', 1028.
Spirilussanclusapostolissuggerebat,quidquidaliisexer- Aquaiialurafrigidissimacst, I, 283.Aquce,qucesupcr
cilalio, quolidianain lege meditaliosolel tribuere,275. ccolossunf,in laudos Dei sep.irantur,419. Inter maiius
el
Dicuntnr OwSiSm-ioi, ibid. UndeeimJu l-_eproililionenon Deiaquarumsacramenlaversanlur,iWd.Laudeseammct
sunl fracli, 122.In illis simplicitatemloquendiexcusabat haptismiprsedicanlur,ibid. PoIIutasdilutio .iquas,tolhis
magnitudosanclilalis,318 Unusquisqueillorumloqueha- humanigpnerisinteifcctioiiemacuIatas,suoDomiuus mun-
tur sermoneomniumgenlium, 188. Yirlulesaposlolorum davitbaptismaie,702.Aquceomnes alque torrenles ner
prius iinitandce,quam simplicilasverborum, 518. Qui occuhasvenasad malricemabyssum revpriuniur,III, 516.
diversotramiteab aposlolorumregulis aberratil, quasi Aquasquomodo olrsidioniprceparaveriulJudsei, IV, ~\i-i.
indignus choroChristiejicitur, 592. A]ostoli vel luere Aqua gelu constricladicitnrapud Grceco.cryslalltH,V,
virgines,vel postnupliascontinentes,235.Toto orbe pere- 20.iVquae quomodoin bonamel malampartsm accijiiuntnr,-
griuiet pauperesquiddicere poterant, 915. Nondivitia- 587.Aquarumdiversilas,qua alisesempiternsesunt, alice
rura sarcinaprsegravali,poteranl i igredi pcr anguslias breves, VI, 650.
acus, ibid. Quantumad divitiasnihil, quanluma*dvolun- AqucecalidcfierumpebanlinAmanta,III, 147. Snor.le
taiem, totummundumreliqtierunl, 402. Nemoaposlolis humuseaseffertin Beelmaus,170.Ad radicesmonlisurbis
pauperiorfuit, et nemotantum pro Dominodereliquit, Galatse, aqua?calidceetiam erumpehanl, bclnc.sdesuper
1080.Apostoliiu quo gloriantur, 723. TeslimonioCuturi asdificalis, 227.
judiris coronantur_,ibid. Se off rentes, totumdimiserants Aqnilainterpresqualis, I, 516. Rejicitura ChristirnK
quodhabehanl, ibid. Gloriabanlur,quandopro Cbrislo ibid.EditioAtjuilce jnvaf adfriemChnstianamroborandam,.
passisunt contumcliam,709. Velamennonsoluniin facie 152.TimetHieronymus,iiepropterodiumCbristi,alir,uiil
Moysi, seclel in Evangelistiset in apo.-lolisposilumest, ex illa, synagogamutaverit,fbiit.Aquilseprimaediiio,"IV,
32o.SeptuaginlaPafmseapostolorumdulcoratislegisgur- 879. Aqnilse^cdilioseciinda, 905. Ai]uilaerudilissinrassi-
gitihnsirriganlur, 419.Aposlolorum |)auperlas,425.Aliter mula\it imperiliam.aut rbarisasorum interpretationede-
habendi,ac caeteritractalores,515.Aposloliei Evangelistse ceptus est, 564-.Aquila diligens et curiosusinterpre1;,
sensumScripturseprolnlerunt,nonvcrba,515.Laudanda VI, 25.
rss, et aposlolicorumtemporumvirtulibuscoa3quanda,435. Aquilcetransmarinacadaverasenliunl, II, 445. Aquilce
925 INDEX ALPHABETtCUSIN OMNIAOPEHA S. HIERONYMI. 920
natura erga pullos,IV, 810. Aquilarumsenectus revire- arcamNoe, 267.ArcseNoememineruntomnesqui barha-
scitmulationepennarum,495. Splendoremradiorumsolis ras scripserunthistorias,III,, 126. ATca'Noe ad montes
micantibusoculisintuentur,ibid. Quomodoprobantpullos Tauri delata, IV, 467.
suos,ibid.Aquilainter avesregnumtenel, sicutleointer Arcanacordiscognoscerenon eslhomiuis,quamvissan-
bestias, V, 664. Aquilasnatura, VI, 268 el 447.Dicilur cli, V, 143.
regina avium,447. Aquilain volaluomniasuperat, 595. ArcanaDei non quibuslibetnarranda,III, 451.
Aquilseet vulturestransmariadicunlursentire cadavera, Arcesilasveritaieme vitalollebat,II, 498.MediseAca-
VII, 197. demiceauclor,ibid.
AquileiensisEcelesiseadditioin Symbolo,II, 577. Archangelusprimusest angelorum,II, 479.
Aquilo\enUisdurissimus,'elfrigidissimus, I, 472. No- Archelauscomeslaudatus, II, 440.
minedexter vocatur, sive falso dextrcenomenassumit, Archelairegis Judsecelumulus ostendebalur propter
ibid.Aquiionislerra, IY, 862.Aquiloventusdurissimus, Bethleem,III, 16.
qui durissimahabitatorumsuorumcordafacit,VI, 796. Archiatermedieusdictus,YII, 282.
Aquitanise c unclapopulalasunt, 1,914.AquilaniaGra3ca Archidiaconi singuliEcclesiarum,I, 942.
se jactat origine, VII, 427. Archippus a uditorPylhagorceThebisscholashabuil, II,
Arabeset Sarraceniquibusvescuntur,II, 554. Nefas 565.Memorilerlenensdoctorissui prsecepia,inpjenioppo
arbitranturvescicarnibusporcorum,ibid. Arabeslatroci- librisutcbatur, ex quibus nonnullareferuntur, ibid. Ar-
niisdediti, obsidebantuas Jerieho, IV, 857.Arabjs fe- chippus,qnis?VII,748.
minse,ut et Mesopolamise Iheristrisopertas,62.Arabsin ArehipresbyierisiuguliEcclesiarum,I, 942.
bonampartemaccipilur,245. ArchitseTarenliniiratidictum,1, 506.A Platonevisita-
Arabiaabundatgregibus,V, 517. Arabia, quid signifi- J tur, 220. ArchitasTarentinusscripsitde jmparinumero,
cet?VII,429, 472. 252. ArchitasTareutinus,II, 567.
Arach,id est, Edissa,III, 550. Arcturus,VI, 289el seq.
Araduminsulanolalur,V, 509. Arcnsdoiosusquidsignificel,VI, 162.
Aracuset AularaduTyrovicina,ibid. Areopagus,curiaesfAtheuiensium,VII, 706.
AramfratrisAbrahassepulcrumin Ur Chaldteornm, III, Areopolis,urbs a Martedictajuxta quosdam,III, 162.
287. QucederivatioimprobaUir,IV, 184.Areopoleosniuri terra
Ararat, est Armenia, in cujus montibus superslites molunocte conciderunt,185.
crant reliquicearcseNoe, III, 126. Ararat, regio campe- AretaDamascoimperans,IV, 570.
slrisin Armenia,IV, 466.Per eamAraxesfluil, ibid. Argenleiquiodeeim, quosOsoaadultercespondit, my-
AraluslestisvocaturabApostolo,I, 426. Aratus, VII, slice explicaii,VI, 50.
647, 648.Hemislichium Arati , 471, 706. Scripsitde ctBlo Argentoratus.1, 914.
et de slellis, ibid. Phaacomena a
Arati quibus translaia, Argentitm, cuiobediuntoninia, talenta suntcleEvan-
ibid. gelio, III, 478. Argpnium et anrum semper Scriplura
in
Arbee, quaquatuor condili sunt, nempe Abraliam, divinasuper sermonuponil et sensu, 400.Argenlivilior
et Isaac, et Jacob,et ipseprincepshumanigenerisAdam, materiarusticarumet ancilliTumornatusesl, V, 157.
III, 540. Argi cenlumoculi,I, 287.
Arbilrisententia,I, 995. Argnmenta, I, 257.In argumentoquid discitur, 222.
Arhilriiliberiasscrtio, 1,615.Deisemperindigetauxi- Araumentumintricalum,YII, 449.
lio , 1029.In nostroarbitrio esl qucmvolumussequi vei Argunientaiionibiisres plananon debet fieridubia, II,
Lazarum,vel divitem,254. Quis deslruit liberum arhl- 503.
tritim,104.Damnetur,quidamnatilltid,1034.Hi destruunt Arianorumdogma, II, 184? Ohjiciuntcalumniam,cui
arbilriiliberialem, qui facifeeo abutunturadversumbe» respondetEcclesia,861.Convenlicula illorum,castrasunt
neficiumlargitoris,1054.Ye"lle el currere, nostrumest,sed diaboli,172. ArianorumEpiscopus,hostisesl Christi,176.
ipsumnostrum,sine Deisemperauxiho,noneritnostrum, Ariani,et SemiarianiSpiritumsanclumcondilumblasphe-
1055.LiberiarbilriinoscoiididilDeus,necad virtutes,nee mant, 425.Dei Filiononconcedunt,quodPe.lagiustribuit
advitianeccssilaletrahimur,II, 526.PrsescientiaDeictim omnihomini,7i6.Episeopiet clericiAriani, qui subscri-
liberoarhilrio,788.Fruslra sempprorainus, si in ncstro. pseruntItomusionin Nicsenasynodo,195.NomcnItomousicn
avbitrioest iacere quodvolumus,760. Eo sublalo Mani- se damnaresimulahant,410."Epislolsectlibri Aritiiorum.
ciiseorum secla construitur,787. Liberumarbilriumin eo antesynodumNiccenamediti, 193. Nonuullatle Arhujs
taiiluniesl, ut velimus,cupiamus, ct placitisfribuamus dicuntur,175^189:Arianorumhceresis,IV, 877. Ariano-
assensum,793. In operibus nostrisquidtribuiturDeo et rum error confutalur,787.Arianorumhseresisnotatur,V,
liberoarbitiio.Nonsicdonataestliheri arhitrii gralia,ut 670.Locusinlelligendusde Arianisepiscopis, 54-5.Ariani
Dei per singulatollatur adminiculum,699. In \oluntate frustraglorianlurde testimonioScriplurce,VII, 595 Ar-
nostra, el incursu Iiberum senaltir arbilrium";sed in gumenlaiurHieronymus contraArianos,609.Arianarabies
consummalione voluntaliset ctirsus, Dei potenlisecuncta fuila mundipra3sidiisfremit,41.Arianinullumdoctoribus
relinquuntur,700.Nonnoslrsesolumest potestalisfacere laboremfaciunt,1054. Quidexigit Hieronymusab Arianis
quod volumus,sed elDei clcmentise, 749. Quid frangii et Campensibus,58.AuctoreshcereshAriance,ibid. Inge-
supcrbienternarbilriiliberlatem?792.NonpotesladChri- muillolusorbis, et Arianumse esse miratus est, 191.
slumpergere, nisi tralialura Deo, ibid. Ubimisericordia PerseculioArianorumssevissima,789. Arius, I, 40. Ul
el graliaest, liberumarbilriumcessatex parte , 795.Li- orbem deciperet, sororem principisanle decepit, 1032.
berumhominisarbitriummonslratur,IV, 563, 875, 985. Ariusconfulatur,II, 412 el 508.'Dogmaejusimpitimde
Curiiberumarbitriumhomini servatur, 1025. In noslro Christo,512. Arius dicit cuncla creata per Filium,423.
arbilrioeonslslilbonummalumveeligere, 671. Nullaest Vocaturdsemonium meridianum,509. Caput est Ariano-
iiberi arbitrii poteslassine gralia, 970.Damnautur-qui ita rum, el causa maiorum,ibid. SubscripsitNiccense synodo,
laudantarbitriipoleslatem, ulDei misericordiatollalur, 193.Arii hseresisnolalur,VI, 429. NonnegatFiliumCon-
910.Ila libertas arbitriireservanda esl, ul in omnibus thtorem,ibitl. Arius,Aetius, et Eunomiushsaretiei, 229.
exeellal gratia largiloris, 969. Libermn arbilriumin QuosensuAriumvocaiHieronymusostium , Aeliumvero,
omnibus,V,593,883,892.Liberumhominisarbilriumcum et Eunomiumvectes,ibid. Arius,VII, 610, 757.Christum
prsescienlia Dei, 24. Liberumarbitriumhominis,VII, 487, prasdicatcrealuram,108, 258. Diclusesl serpens, 724.
500,558.LibertasIiberi arbitrii, aquo? 577. Scimilla,489. GaudentArius et Eunomius,quare? 199.
Arboechiias,1H,540. lideminterrogantur,170.
ArborAbrahamxenodochiumfigurat,I, 401. Arielurbs, aliiseliamcrediturdicla Areopolis,I, 696.
Arborex pomorumdulcedine agnoscitur, II, 417. De Ariel interiiretaturLeoDei,I, 697.Ariel qttondamfor-
semine et incremenloarborum, tritici, etc, noimnlla lissimavocaturJerusalem,IV, 588.
dicunlur,452.Tamdinnec arbor bona,malosfruclusfacit, Ariesinstrumentumbellicum,I, 50, c_V, 81.
necmalabonos,quamdiuvelinbonilate sua, velinmali- Arietc-sinjiopuloquinam,IV, 1023cl seq.
tia perseverat, 566.Arborumradires quantuminimade- AriminensissyriodiActa, II, 188el seq.In Kcclesia,quce
merganlur,VI, 160. est apudAriminum,quidfactum?189.Ecclesiceservabant'
ArcadiusAtigustus,I, 914. Arcadiuset Honoriusprin- in arcisActasynodiAriminensis,19Q.EpiscopidolisAri-
cipesreligiosissimi,ibia. miuensibusirretiti
' attestanturse nihilin sua fidesuspica-
ArcamNoe Petrus interpretatur sub lypoEct-lesice, I, fos esse, ibid.
909.In iila nonreperilurdigamianecin viris, necinjje- Arislarchieruditio,1, 237.
sliis, ibid. Inilla nonsolummutida,sed etimmundafue- Arisfeasnihilrefcrt de cellulis LXX Interpretum, II,
runt animalia,ibid.Si quisin ArcaNoenon fuerit, peribit 520.Arisieaset Josephusqtiinquetantum librosMosisa
regnanleDiluvio,59. Arca Noe lypusEcclesise,II, 559. LXXtranslalosasserunt,V, 53 el seq.
EjussacramentacumEcclesia, 195.Periclitataesl in Di- Arislseneluscousul,I, 725.
luvio,ibid. Septenusnumerusanimaliumcur ingressusin Arislsenetavultad Antoniumpergere, sed prohihetur.
927 INDEX ALPHABETICUS1N OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 928
et quomodo,II, 29. Uxor erat Elpidii,19. De sanitate lati, ibid. Duritie eamelorumde genubusobcalluitprse
liliorumsuorurnsollieitapergit ad Hilarionem,ibid. orandifrequentia,ibid. In omnibussic fuil modesla, ul
AristidesHadrianoApologeticum proChrislianisobtulit, omnibusproponaturimitanda,ibid.
el
1,428, II, 861. Idem philosophusAlheniensis,cur Ju- Asellusinvia,cumlassusfiiei'il,divcrficulaqujerit, 1,687.
stus appellatus,II, 316. Aserin bealitudittem, vel in diviliasvertitur, I, 292.
Aristion,II, 859. AsianustumorAilicosiccalursale,I, 955.
Arislippus,1,541, «.II, 569. AsinaBalaaminquo felix, VII, 288.
Arislobolusscripsiladversusgentes,II, 879. DeAsincepullosolnto,VII, 559.
Arislobolusprimusdiadema,insigneregicepotestalis,' Asinisepullura,quce?IV, 992.
cumhonorePontificatusassumpsit,V, 686. AsiniusPollio,II, 483.
ArisloclidesOrchomenilyrannus,II, 508. Asor,metropolisomniumregnorumPhiTisilm, III, 145.
- AristomenesMesseniusiiiquofuitiuslissimus, II, 508. Aspeclusnulltisest eliamin domotulus, 1,96.
Absolviluropera et precibusvirginum,ibid. AspriCommentarii in Yirgiliumet Sallustium,II, 472.
Arislophanes,II, 183. Assa,civitas,I, 544.
Arteloteles,I, 222. AlexandriMagniprseceplor,682. Assaphpropheta,I, 494.
AristotelisxaTW!:fim, elc, 56.Argumenla, 57. Syllogismi Assimilatio Dei in mauibusprophelarum,VI, 140.
AristotPlis,257.Aristotelesfuit princepsphilosophorum, Asterisci et Obeli in interprelationeScriplurce,quid
II, 707.Prosascripsil,552. Pythagoricapracepta prose- signiticant?I, 752.Asterisciet Obpliin versioneHiero-
quitur in librissuis , 566. Arislotelis argumentalionibiis nymi,II, 505.
utebanlurAriani,185. Scripsilde matrimonio,318.Opi- Assuerusvocatur Arlaxerxes a Septuaginta,II, 792.
niones,558.Sjiinela, 206. Ex lectioneAristotelisquid Somuusauferluraboculisejus,quare? ibid. Nonnullade
cognoscitur?476. eodemrefertinlur,ibid.
Aristolelesprincepsdialecticorum,VII, 755.Neglectus Assyriiel Chaldasiin seplentrionaliplagajuxta Judsese
fuit poslpraedicationem Evangelii,487. situm,"IV,87.RegnumAssyriorum vetustissimumet quon-
ArmaturanostraChristusest, I, 757. dampotemissimum, 423.AssyriiMCCC annisregnumAsise,
Armeniusdeposuitpharetras,I, 679. /Egypti, et Libysepossederunl, 114. txx amiis regnum
Armillsequidsignificent,I, 151. Assyriorumfuit in .Terusalem,251. Enumeralioregum
Arnnbius,I, 558.Seplemlibros edidifeontra Genles, Assyriorum,qui populumIsrafl expugnarunt,455. Grasci
429. Quomodo legendus?552.Insequalisest etnimius,abs- auctoresdcscripseruntbellaAssyrisegenlis, 227.Veteres
que operissui parlitioneconfusus,526. Assyriiappellanlur Syri, 209. TraduntHebrssiAssyrio-
Aroer tnyriceexponitur,IV, 192. rum corpora cremata fuisse illcesisveslibus, 147! De
Aromalamultaex Indiaproveniunt,IV. 888. eorumexercitux tantumremanserunljuxta eosdem,i_i.rf.
jlrrabodclinitur,VII, 560,561.Ex Arrahoneasslimatur Assyriiet Babyloniiquas regiones leuuerunt, VI, 577.
qualisempliofuturaest, ibid. Assyriiel Babyloniilerram Aquilonisoccupani,795.
Arrogantiadifficiliusquamattro caremusel gemmis,I, AsteriusScylhopolila,I, 429. Scripsitin Psahnos,755.
458.Arroganlisefuga,et graliarumacfio,V, 651. Asleriiel ApollinariilibricontraMarcellum Ancyramim,
ArsacidsevoeabanlurPersarumregcs,Y, 541. 11,925.
|, Arsenii ampulatamanus,II, 569. Asseriussubdiaconus,I, 634.
ArsesOchifiliusPersarumrex, V, 665. AslbarolSidoniorumidolum,VI, 84.
Arsinthiusepiscopus,1,640. Aslrasuanominaducuntex Genlibus,I, 567. Ea qui-
ArsisiuscolumnaChrisli, [, 703. dam pulantrationabiliaesse, IV, 539. Ordo creleslium
Arsnullaabsquemagislrodiscilur, I, 942. Artes qtise astrorumnon poteslmutari,1076.Asirorumapud Ciial-
manuadminislranlur,275. Absque dncenlenon possunt dceosobservanlia pst, 476.
assequi,ibid.Iu antiquadetritaquemaleria, rudemarlis Aslrologiqui? IV, 533.In Clialdrea frequenles,16.
excogitamusmaleriam,900. Felices artes , si de illissoli Astyages,Byriavusmaternus, Medorumrex, V, 673.
artilicesjudicarent,400.Manufactaet oculisparenliama- Astyagenquidamin GrsecisvoluminibusDaritimMedum
gisprobantartifices, ibid. Artes omnesDeus possibiles vocant,655.
dedit lmmanogeneri, II, 716.Nullusesl, quamvissit in- De AtalanteCalvdonia virgine,quidreferunt fabula3,II,
geniosus, qui oimiescomprehenderepossit, ibid. Artes 506.
quas Grceci xocanl,ibid.Notanluralisepermultce,
pc_.n-j.rou. Atellanarumludicra,I, 235.
ibid. Aliudsunt artes, alitidid quod per artes esl, 702. De Qu.Alerioqusedamnarranliir,II, 419.
Arsapudbarbarospretiosissima,quse?IV, 1012. Athanasiusdiaconus,I, 556.
ArtabamensurajEgypliaca,lacitmodiosviginli,IV, 75. AthanasiusAlexandrinusepiseopus, I, 429. Romam
ArtabanusseptemmensibusPersarumTexfuil, V, 40, fugit, persecutionesAriaiioruni declinans,954.Disciplinam
ctms. monacliorum et vilamS. Antonii prcedieatin hac Orhe,
Artaxerxisseutentiacorrigilurab Esther, II, 792. ibid. Ejus Epistolaelaud3Utur,688.Athanasio quid1'alsoim-
Artaxerxes LongimanusPersarumrex,V,665. , putalur, II, 568.AthanasiustriumphatOTadEcclesiani suam
ArlaxerxesMuemonXLannis Persarumrex , Assuerus reverlitur, 191. DefenditerroremDionysii,509.Athana-
ab Hebroeisappellatur,V, 45et665. siusPt Paulinussoliin OrienteCalholici, 411. Athanasii
. ArlaxerxPSOclmsPersarumrex. Y, 663. libpr, 649.
Arta\iasArmenorumrex, V, 890. AtbanasiusAlhrividisepiscopus,Isidorisuccessor,T,650.
Arte/nisiseuxorisMausolipudieitiainsignis,II, 5U.Fuit Alhanasiuspapaqnidapprobat,VII, 738.
regina Carise,et praedicaUu: laudibuspoetarnmet histori- Athenajumquid?I, 400.Idem, YII,485.
corum, ibid. Morluumvirum semper amavit ut vivum AtherbiusconcitatusadversusRuGnum,II, 561. Hirro-
eique mirsemagniludinisexlruxit sepulcrum,ibid. nymumindicabat bserdlicumex ejus amicitiis,ibid.Latra-
Arlemis,estDiana, III, 99. balconlraRufinum,ibid.
Artemonisdogmainstauralum,II, 915. Atlienierisium civitasidololalrico
fuitdeditaJY, 604,980.
Artificesoptimide artibusjudices, IV , 666.Artificum Albeniensiumarseinscriptio, VII, 706. De ea Patilusaliqua
inclusorumauri ac gemmarumars apud Barbarosprelio- mutavif,ibid.
sissima,1011.Artificesomnessose artis loquunlurexem- Allienodorusfraler Theodori,et ejus comes,IT, 905.
plis,VI, 224. DiscipulifueruntOrigenis,ibid.
Artiummalelicarnmgenera,IV, 127. Athenogeronquid sit, II, 556.
Artotyrila3hccretici,VII, 429. Alhlet-Esuisiiicilaloribusfortioressunt?etlamen mo-
Arundinemquassatamconfringere, et linumfumigans net debilior,utpugnel ille qui forlior est, I, 798.Nemo
exslinguere,quid?VII,78. athletasine sudorecoronatur,57.De Athletisquiddicitur
Aruspicum,hariolorum,etincanlatornmstudium,Baby- a Galeno,II, 540. MosPalceslimeel Grsecice in alhlelis
lon et omnisChaldcea habuil,IV, 553. exercendis,VI, 896. Athletarumforlitudoqnandolatida-
i. Asaquamvisjustuserrassedicitur,II, 767. tur, Vlt, 522.
% AsclepiadesCyprius,11,919,545.OrdinalioAselepiadis In Alhlelissuisglorialur Dominus, VI, 755. Alhleta
Confessoris, 879. Domini,et alhlela"luxuricenotanlur,573.
Ascodrohi,VII, 429. Athyrnomenmensisapud/Egyptiosqui oclavusHcbrasis
Asellaexemplumpudiciliceet virginilatisinsigne,I,198. est, el NovemhriLatinorumrespondet,VI, 779.
Gravaturlaudibussuis, 128.Conversalioillins |ierfpctre Atomusquid?1,802.
vitcenorma est, ibid. In ulero matris benedieittir, ibid. AtomiDemocriliet Epicuri,IV. 468.
Ejus\irlutes, quantse,ibid. el seq.Murennlasvendiditet Attalusrex, 1,18.
indutatunicamfusciornmseseDominoconsecravil,ibid. Allelabus,quid,VI, 576.DiscrimenAttelabiaBrucho,
Amorsolitudinis,iftirf.Nonnovitalloquiumviri,ibid.3v.ga 581,582.Attelabocomparatce licereses,583.
jnjunitimetinquadragesimaduplicatumnon nocuitsani- Atticotipromiscttas uxoreshabebant, et liberos com-
929 INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HlERONYML [950
munes,1,413.Alticotihumanisvescunturcarnibus,II,535. quiddictum,799.
Alys,alqueejuscullus,VI, 41. Auster floribusinimicus,I, 341. Humaniscorporibus
Auctoresnonorthodoxos legas,s ic ut magis judices, pestilens,ibid.
quamsequaris,I, 688. Autolycus,II, 867.
Audacia,quid sit? I, 605.Audacia effrenata quo non AuxentiusArianus,I, 741.
erumpat,fl, 554. Auxilium.Quosnonpossumus re, consilioadjuvaredebe-
In Audientiumarbitrio grandia semper ponunlur,I, mus, et solatiofovere,III, 445.
598.Nonest tam sollicitade Audieiitium fide, simplexet Avaritiaradixomniummalorum,I, 118,955.Avaritia,
puralaudatio,512. libido,fraus, idololatriaest, 51.Nullisexpleluroperibus,
I.
AuditorumlacrymsesuntDoctorislaudes, 263. Audi- 715.Quanloampliushabuerit, plusrequirit,et nequeco-
tor prudensin Ecclesianecessarius,VI. 51.Auditorvitio- pia, nequeinopiaminuilur, ibid. Conlemnitleges, ge-
sus notatur,VII, 114.Aliteraudita, alitervisanarranlur, hennsefiammasdespicit,etc, 627.Infernumimitaturava-
II, 521.Nonsequeinimiciaudhmtel amici,409. ritia, ibid. Qttidquidhabuerit,plusrequiret, ibid. Minus
Audilusin Scriplurissanctisnouaure, sed cordeperci- putat ab eo quodcupit, omnequodpossidet,ibid.In con-
pitur, VI, 169. Spirituales et lerrenidiversomodoau- viviisnon cibos vorat, sed injustiliam,ibid. In judiciis
diunt,ibid. jurgia miscetatqtiediscordias,ibid.Invidiamparlurit, et
Aufidiorumvirtus nonmiaorin luclu quam in bellis, quasiebriafluctuat, ibid. Unamhabetmensuram, extra
1,555. mensuramsemperinquirere, ift.d.Comparatur Iuxuriosis,
AuguresChaldseorum multi,IV, 555. et malaquseperpetral, recensentur,ibid. Ardemus avari-
ad
AugusliuushorlalurHieronymum palinodiam,I, 407. lia , et conlrapecuniasdisputantes, aurosinum expandi-
Videtur jactare doctrinam, 640. EpistolajAuguitiniad mus,nihilquenobis saiis est, 913. Meliusest nonhabere
Hieronymumdifficilereddebantur, 752. Novo syllogismo quodtribuam, quam impudenterpetereqnodrecondam,
utitur AugustinusadversusHieronymum,ibid. Huic re- 264.Avariliafugienda, 116et seqq.TimorDeiinsatiabi-
spondetsanctusDoclor,755. Quo honore habebaturab lem avariliamcompescit,617.Hancquasifeneratorempes-
Hieronymo,949.Adillumremillitinlerrbgautes de origine simumdeclinemus,608.Qualescusiodes[habeatavaritia,
animae,z'6/a'rCenselur ab Hieronymoloedereamicitiam,et demonstratur,934.Accusareavaritiamet latropolest,262.
necessiludinis jura violare, 640.AmiciHierouymiaecusa- Radixavarilise,curagenlilium,116. Avaritiseoccasioest
bant Augustinumvansegloriaa.,658. Quare nonvult Au- mullisnomenpauperum,II, 21. Deliciaeet epularumva-
gustinusinterprelationemex HebrseoHieronymilegi. in rietaies, fomeutaavarilisesunt,341.Avarilianequeiuopia,
Ecclesiis,781.Magisoptatlegi in Jona prophetacucurbi- nequecopiaminuilur,III, 450. Avaritiainter idolacon-
tam,quamhederam, ibid. LaudatscriplaHieronymi,404. demnatur,IV,36.Avariet rapiores,servisuntmammonse,
Quiddicitdelihro ejusdem,deScriptoribusEcclesiaslicis, 576.AvaritisevitiumdamnatHieroiiymus,V,285.Avarilia
-408.LaudatAugusiinusinterprelationemEvangeliorum bonaet mala,YI,618.Avariliaimmundiliam sonans,VII,
abHieronymofaclam, 6 57. Quare Augustinus s uscipit i llum 640, 645.
iu emendationenovi TeslameDli,755. Quid rogat ah Avarusegetsemper,I, 627.Eilanlumdeest quodhabet,
eodem,501. Auguslinusoptat agere de Scripluris cum quanlumquodnon habel, ibid.Quidconvenitavaris,elee-
Hieronymo seriopotiusquamludo, 762. DuoslibrosAu- mosynamnegantibus,118.Avarussempere.get, III, 430.
gustinusHieronymo dedicat,'1045.Fu!genl omuieloquea- Stultissimaparcitalese cruciat, aliis devorandaconser-
lisesplendore,laudantur;el ingeniumAugusliuicelebral vans,435.A\arus idololatradictus,VII,643.
Hieronymus,ibid. Illis respondereHieron.nonpoluit, Aversiosumilurpro poena,I, 1087.
ibid. Olerque erudiliouiscausa disserit, ibid. Animus Avesvagcenoninciduntin easdempedicaset retia, 1,
Hieronymiin Auguslinum, ibid. Quemhonoremdeferebat 285.Avesexquisitsead cihum,504.Phasidesaves, et ge-
AuguslinuslibrisCanonicis, 762. Si quidin illis videtur rulsevolucres,618.Avesquid agaul ut defendantfetus
contrariumveritali, id tribuilcodicimendoso, velinter- suos, IV, 425. Aveset bestisenon abscissosarborum
preti nohintelligentiquoddiclumest, ibid. AliisInter- ramos,sedcadaveradevorant,200.
pretibusquemsensum prasbet,ibid.Hserelicorum facliones Avidilasfeminea,VII, 155.
exstinxit,1065. I n orbe celebralur, illumquecatholiciut Avienus,VII,706.
conditoremantiqusefideivenerantur,ibid.Omneshseretici Azaelregis Damascicrudelitas,VI, 226, 227.-
detestantur eum, ibid. DeploratAugustinusdiscordise Azotus,urbspolentissima Palsestinas,IV, 211.
causamHieronymiet Rufini,752elseqq.,759.In illaHie-
ronymumnonreprehenditnec culpamin illo agnovit,505, B
771,780.ScripsitcontraFaustumManichseum , 771. Con-
Drmatverha Hieronymi,ibid. Amor pacis et fraternaj BaalidolumSidoniorum,IV, 407.IdolumBaalpositum
dileclionisin AugusUno,782. Plebs venerabatur illum, iu Templo, 672.BaalslaluavocabalnridolumZeli, et po-
751.VeraAuguslinisentenlia, 175.Nonmultum dislata sita eratad viamAquilouis,V, 84.Baal interpretatursupe-
seiilenlia Hieronymi, 782. Posita Augustinisententia, rior et devoralio,VI, 17.Item interpretalur%.v,habens,
nullus post prioresaudebitloquiet scribere,785.Sohlo- 24.Baaldelubrumin vallefiliorumEnnom, 1Y, 974. Baal
quiorumlibri Augusliiii,et Commenlarii in Psalmos,640. siveBelisidolum, Assyriorumreligio a Ninoinhonorem
In quibusdamarguunlur, ibid. Ejusdemlaudes, 150.Et Belispalrjs consecrala,V, 264. Baal cnllus ab Achabo
libriadMarcellinum et ad Hilarium,ibid. HasresisCoele- inveclus,VI, 122.Baal vocalurimagoZeli,VI, 679.Est
stianaAugustiniet Alypiioperajugulataest, 1067. idolumSidoniorum,ihid. Sidoniiet Phoeniceshuncappel-
Auguslusal) Herode honoralus, I, 703. Augustorom lant Baal et BeeJ, ibid. Baal idolumiuxta Jerusalem,
lnensseministratorbis, et terrce ac mariaserviunt, 502. VII, 62.
AugustusiibiAntoniumet Cleopatram superavlt,VII,738. BabylasEcclesiseAiitiochena3 pontifexin carceremor-
Vide Csesar. tuus, II, 895.Antiochice passusest, et ductusCcesaream,
AuloncampinomenapudPalsestinos, I, 446. Aulon, n on 905.
Grsecum sed
vocabulum, Hebrseum,III, 139. Babylonex confusionelinguarumnomenaccepit,IV,
Aurapopularisdux pessimus,I, 572.Prosperiorrerum 145.Medorumet Persarumimpetusubversa,169.AChai-
aura quomodotemperatur,608. dseisconditaest, 549.Fuit melropolisChaldaorum,169.
Aurataquid?I,431. Babyloniscircuitus, ejusquecapiloliiallilitdo,et rerum,
AureliiVictorishistoriaa,I, 24. qusein ea haljebantur,magnificenlia exponitur,180.He-
Aurelianus,II, 905. braice Babeldicitur, 254. Yirgo et iilia appellatur,549.
M.AureliusAnloninusMacrinosuccessit,II, 90o. Ejusnaturanonest damnabilis,ut volunthserelici,ibid.
L.Aurelius Commodus, II, 857. Babylonet regio Chaldceorum, montescaliginosiappellan-
Auresincircumcisse, quidsignificent?IV, 884.Docemur tur, 955.CurBabylondicilur mare, 212.Babyloniicrude-
et auribuscorporis,et sensuanimseaudire, 586. les, 203.In Babyloneerant venationesregice, 175.Mullo
Pro Auribusportsesumpise,VI, 440. titiliorest ignis et incendiumBabyloni,quam astrologi,
AureumSaturni s aaculum fabulisJuds?,orum e t Judaizan- elc, 554.Qua3dicunlurconlraBabylonem, ad hujusmundi
tiumcomparatum, IV, 149. confusionemet interiiiimpertinent,235. Babylonium re-
AurigaGazensis percussusa dsemone,curatur,II, 20. gnumcurlesenadiclum,Y,664.Babylonis murosexstruxit
Aurumdeponereincipienliumest, nonperfeclorum,I, SemiramisuxorNini,VI,24.
455.A quibuscontemplum, 795.Auruminveniendidiffi- Bacellnsprobaculo,II, 67.
cullas,II, 254.Quidcogilfacereaurifames,4. Aurumest Bactri,senes objiciuntcanibus, II, 335.
Deus avari, IV, 40. Aurumalqueargenlumpossidentes ' Baclroperitsephilosophi,VII, 58.
non liberat,74. Quidin sacrissignificel,75. Mosantiquus Baisanesdiaconus,in quolaudaudus,II, 50.
condendiAurumel ornamenlain sepulcris,898.Est lndise Balaamfutura Christimysleriaaperte prophetavit,I,
loeus,in quoAurumoptimumnascitur,242. 465.Balaamdeslirpe Buz, inlibroJobdiciturEliu; pri-
, De AusonioquiddicitHieronymus,I, 791. De eodem, miunvir sanetusetprophetesDei,posteaper inobedieu-'
mm AWTOETICUS W OMNIAOPEBA S. HIEROHYJH. 9SS
liamet desideriummunerumDivinivocabulo - nuncupatur,
" Bjrbsedecor iudiciumest virilitatis.IY,114.Barbiera-
' 559. De Falhura chjtate
111, ' fuit, 214. pitisquerasuraluciusindiciumfuit,185. Barba;decur in-
Balalroquis?'I,'554. diciumest virilitalis,Ar,49.
BalealiasSalissanominalur,III, 326. Barbelonporteulosnmnomeu, I,"455.
Ballisiaquantoplusrelrahitur, •'' tanto'Torlius
•' - millil,
' II,
- Barbelusquid, II, 595.
240. Barce oppidum,I, 972.
Balnearumcalornovum adolesGenlu.se: sanguiiiemnpn BarchochsbasauciorseditionisJudaicse,II, 559. Stipu-
incendat,I, 505. Earumfpmenlanon quserat,'qiii calorem lamin ore spccensamvenlilabal, ut flammasevomerepu-
eorppris,'jejuiiiorumfrigore cupil exstipguere, 956. Bal- laretur, ibid.
nearumfomehlissopitiiijjiessusieitanlurj 687.UtlavesBal- BardesanesBahylonius,1,428. BardesanesBabylonius,
neis, sordiiiusdelrahitur, 787. quid narrat? II. 546. Idem, ibid., 871. Bardesanes,cujus
BalsamusaVhcereticisexpogitatuni
' nomen,I, 453.Bal- etiam philosophiadmiranfuringenium,VI, 198.
..)••--•
samiisqiiid?II, 595. Barjona,quidsignifical,II, 475.
Balsamiimetjpbma" palmarum
*' ' ' gignunturapud
PP Balamur- BarnabasclemenliorPaulo,II, 765. BarnabasCyprius,
beni, 111,167.' 839. Ejus epistola inter ApocryphasScripturas habita,
Balthasarrex nonfuit filius Nabuchodonosqr,Y, 651. V, 480.
Quidscribii Josepbusde rege Baltliasar,6bp- Barlholomseiinterpretatio,II, 475.Idem Christumprce-
'Bapiismps sirieSpirij.iisimctpaj}salutemnon sufficit,I, dicavitiu Indiajuxta MatlhseiEvang., 875.
420.' Ah eoleijipqre censerinir,ex qiia in Chrislorenasci- Barrabbaquid sonat, VII, 229.Rursus,"quidsignificet?
niur, 536.'Aquseiri'baplismate ponsecrantur adyenlu Spiri- VII, 123.
liis saiicli,'59"5.Tyrocihiinpstri dies, baplismusest, 29. Barucb libellus edilioni LXXcopulalur, UPChabelur
Paryuiusin baplkmovinculdparenlissolulur,4l5.Novum apudHebrceos, IV, 853. BaruchimminentemjEgypticap-
honijnem"facit, e*tex loio liovumcreat, ibid. Omjiiacri- livitatemmortevilasse, Hebrasi dicunt,450.Barueh in-
miha' Cllrislifpnleimrgapttir, 415. Redeniptio veterum lerprelatio,VII, 546.
pecc3tbruni'inaquisbaptlsmireperitlir, "700.Perbapli- BasanArabise-regio,IV, 59.
sinunicdnsepuitisumusCbF.sfo'mniorte , 421. Permulta, Basilictefloribusornata3,et ramusculis,1,340. Opibus
quseadpotentiam"baplismipertinent, 422'cl s~qq.Iu ba- prlvaiorumexslructcebasiliece,207.
IjUsmiile,in Sacrameniiverftajuramus,29. Qpibusverbis Basilidis,luxurisemagisiri,hceresissseviensper Hispa-
Cliri-sllaiiirenuiuiahautdiabolojn'ilIo,SjSl.Qrigenissen- nias, I, 455. Idem magislerluxurire,H, 381,Basilidispor-
tentia"de'effepfuilljus, 199.Brtpiizanlurlhfaiil"es''quare, lenta verborum. 197.Impiacommcuta,ibid. Vigintiqua-
ibid.Jubenlur aposlqlibaplizjreinmysierio1'ririitaiis.420. tuor voluminaBasitidishairetici, 861.Ejuslnysteria,quss?
BaplismurpimpbrfectunfsjnpinvocatipiieS'pij'i'tus" S., II. ibid. Mortuusest in Alexandria,ibid Basilideshcereticus,
55(1.Veruinet legitiniumEcelesiasb'apt'isrnum,"'180. Per- V,'784, 818.Ejus error, VII, 1 el 685.Basilidesel eceteri
feeturnndiipolesl dici, nisi qiiodin cfuee et iriresqrreG- liaerelicinonhahent EvangeliumDei, ibid.
tione Christiest; 179.In baptismoter caputmcrgeiiatiir, Basilius,Cappadocum episcopus,I, 429. Basiliusidem,
180.Egressilac et riielprsegustabant,quare? \b_id.I>(eque 529,.S. BasiliiCommenlaria in Isaiamcitantur,IV, 237.
enhnaqua lavat aninianJ,sed prius ipsa lavatur a spirilu, i Baslernaiquid?I, 99, el IV, 825et seqq.
177!Quidsilhomo per baplismum,ib\d. Cpnferturin no- BataneolesPorptiyriuscur dictus,VII, 571.
niine SS. Trinitaijs, ibid. Nullumest sine Spiritusancto, Batusdicifurin liquidis,Epiii in aridis, IV, 75.
177, 179.De quo' liberali sumusper illud, 742. Veiera BaumjEgyptiummonasteriinomen,II, 93.
peccataconscindit,nqyas\irtutes non tririuil,719-Bapti- Bealiludonullotemporumfineclaudendaesl, I, 620.Fe-
smus prseteritadonat peccala, non luturajri servat jusli- lix et omnidigimsBeatitudine,quissil? 798. jEternalaati-
liam, 781.Quosensusequalesnon effieiistiseipienies,"'2S9. lia liulla vitiorummoleextenuatur,569.Bealiludocoeles-
Nullussic esse polest sirie vitio,qiiomodoqui statim pro- lis, quanta?VH,56l.Nullaconditioexcludilurabilla, 721.
cedunt de ChriSliforite,8QD.Splemne era|, ih lavacrdiu- Bealitudoperfecla,qusssermonedocueris,operecomiilere,
lerrogare de religione,'184.Bapfisrriieffecliis,489!Quid 26. In quo loeo Bealitudinesdocuil Christus?25. Oclava
orabantcommunicaturiposl baplismum?800.p'um Joannis Beati.lndomartyrioterminatur,24.Exemplovinea3demon-
baplismoquis tribuil plusrjuamhabuit, poijiirjicumdu- stra.niurin doctrinasinguli Beatitudiiiumprovectus',461.
struit, 179.porviiset coliiinbapmissi de ArpaNpeiypus Beafiludinisfinis,cognoscereDeum,V, 460. VideCcelum,
baptismi,105. Verba Psalmistasconvenienliasurgeiilibus Paradisus.
de fonte baplismalis,800.Bapiismisolum sacramenluin Beatus quis pra3dicatur?I, 92. ImpossihileGstbeatum
peccatadimitlit,IV, 22. Bapiismuset martyriumdedicala ac felicemquemquamesseiu hocmundoet in futuro,798.
in aqua et sanguinelaterisChrisli,651.Inbaiiiismatenulla Beati qui vocanlurnon propter\irtulem, sed proptermu-
personarum""tiiiTerentia , 602.In baptismalehomoaquam hera, prsecipitabunturin morteni, 141.Beati qui propter
tribuil, DeusaufemSpiritunisanctum,66. Renasceplesin juslitianivexantur,IV, 755.
baplisraate,comparanturherhis virenlibus,525.Baptlzan- BeelSephon, 1,472.
lur aiii baptismoignis, alii baptismoSpiriius sancti, V, Beeri a qujbusdamlux mea expositum,rectius vcrlilur-
868.Mundamuriu baplismatelide Christi, 441.Graliasa- puteusmeus,VI, 1. PaterOsesepropheise,ibid.
lutaris baplismioslendilur,588.Nihiiinbaptismocommu- Bel idolum,a GrcecisvocaturBelus, et a LalinisSalur-
taudum est, 949. Bapiismuset poeni.eniiaquo seiisu nus, IV, 544. Huic immolabantur hostiselmmana?,ibid.
porliedicuntur,VI, 686.Yerjimbaptismain Spiritusan- Belis idolum,Assyriorumreligio erat, Y, 264-Hanccon-
eto, et inysterioSS. Trinitaiis,202.Baptismieffectus,907. secravitNinusiu hpnorempatris sui Beiis, ibid.
Chrismatebaplismiperdito,non ideodesperandum,655. Belial, proquo niuliiBelianlegunt,VII, 629,
Baptismusin Paschaet Pentecosteconferlur,921. Quid Beelphegor,idolum Moab cognomentoBaal,,quemLa-
nobis prascipituriri baptismo, 685. Aposiolibaptizantin tini Priapum vocanl,III, 170.Beelphegoridoluinconse-
nominePatris, et Filii et Spiritus sancti,415.Baplisnia cralum in Nabo, IV, 185.Beelphegoridolum,quid.VI,
daturin uomine SS. Trinilatis, VII, 19, 245, 610.Trina 98. Qtiilibidinideserviunt,illudcoluntut Deum,ibid.
irniiiersioin baptismopropter mysleriumTriniiatis, 610. Bella el ruinas horrel Hieronymianimuspersequi,I,-
Eactumin baplismo, 28.In secundageneralionesignacu- 544. OmniacsBSorum nominain bellispercurrere non po-
lunVCreaioris aGCipimus , 560.Baptismisacramentieffica- test llieronymus,345.Periculosumest eaqucein illis eve-
cia etiam iq parvulis,287.Gurbaplizanturparvuli, ibid. nerunt, dicere, ibid. Barbarorumpugnaoibelladomeslica
Baptizimdi cbnstteludo iu Ecclesia,II, 419. Manus impo- superantin Oriente,' 464.Iiitesliiiumbellumpericulosius
nebanlufhaptizalisad invocalioneniSpirilussancti, 180. esl, 402.Belia civiliael Jrosliliaquibus asserat Diogeiies
Presbyler et dia_conus jus non habeiitbaptizandisiue jus- excilari,II, 40. Undebella,'etrixa3?764.
sione episcopi,182.Necessilatecogente, licet laicisbap- Bellumbonummissuma Christo,VII, 64.
lizare,ibid. Qui sciensah Hcereticis Jiaplizatus' est, erroris Belzehub,sive Beehebub_,non Belzebullegendum,III,
veniamribnmeretur, 184. 97.IdolumAccaroD,VII, 61. Ejus iuterpretalio,ibid.'_
Bar apudHebrseosdiyersasignificat,II, 475. Benedicerepro maledicere,I, 794.
Baraciha,doctqrHebrseorum,quem unumvel maxime Benediclioet suppliciumnominibuset,operibusprocul
adpiirabauiurJudsef,"JJier6uynf.i terripore, 111,424. I, 625. Benedicliopaniset olei,' H, 29,Benedi-
Barac quidamimperite arbitranlur Deborajfilium,I, dislant, ctioneslerrenceel spiriluales,VII, 546,547.
el
295, II, 469. Quemper Benelicianon inielligtmus,senlimusper tor-
Baranina, praseeptqrHieronymi,I, 524. ruenta, V, 79. BeneficiorumDei magnitudonobis Deum
Barbarorumcrudelitasuemiuiparcens, I, 464. Impelus propriumfacit,VI, 412.
Barbarorumjn varicisregiones,949. Barbarorumcorpora Benjamin,qu'id 1,595.TribusBenjaminpropter
significat?
rectiora erant, quare.V, 14.
lipni?ulsp_3rpp.ril.us Paulum reservata, 698. Prsecurrit rajilumSabinaruma
BarbamsuperiorisiabiiniyslacamvocanlGrseci,III, 3. Romulo,703.
IfffiEICAI_PBAPETteP§ W QPJA OPEiU 8. fflgRQNYUI. 031
Benignamater Ageruehise,I, 900..Annosyiduitalisim- mr, ib:d. Naturcedotes, qu»? ibid. Perfecte emiuehatin
plevit,ibid. tisu linguartim,ibid. Ejus humiJitas,ccetera3(nie viiliHes,
Beuignitatisdefinitio, e t abonitate eius differanlia,YII, ibid. Breyi morituraseseeommendat orationibusassisteti-
511. lium, ibid.Nobilesin exsequiisprceeunt,el velamenait-
BenifhconstruxeruntSamaritani,qui de Babylonis re- reum' ferelro oblenditur, ibid. Qnidtune"clamassede
gione transierant,III, 179. coelovidetur, ibid. Blesjllaiu breyi vitcespatiomultavir-
Benoni,inlerpretaturftliusdolorhmei,!,698. tuium lempora cqmpleyif,282.LacrymasPaula3malris
Berilfi Dialogus,II, 899. suceobjurgare diciltjr, 182. HierojiymusBlesilltepater
Berismonsin Armenia,in quo erant vestigiaqucedam spiritu, el nutfitiuscharilatc, 177.StudiumHieronymiin
arcasNoe,III, 126. illam, 184. Quo.lrrap;ore scripsitHieronymussuper dornii-
Bersabeecivilasjuramenti, nomensumita - 457.
fontihus,1' , lione Blesillae, Mussijatiojiopuliin ej"us'morte, 184.
419. Blesilla mater Paulce, 691. ScipionumGracchorumque
BerosusscripsithistoriamChaldceorum, ¥,£5}. progenies est, ibid. Blebillaqpid efflagitavilabs Hiero-
Berytus,coloniaRomana,I, 695. nymo,II, 655.Blesillaqujd ' itemab' eo "flagitaverit,
' VII,
Bessorumferilas, I, 534.Bessorum.cachinnas,II, 552. 245.
Besliarumdiversarumquidamassumuntimagines;V, Bcerea,II, 45. Urbs est Syrice,855.
156. Boiavulgodicebanturtorquesdamna.orum,III, 43.
AdBesliaspugnasseRpmasIgnalium,VII, 262. Boniimomnequpdhabemus,gusfusest Domini,1,1034.
Bestisepro feris gentibusaccipiuntur,IV, 105Q.Bgsliae Scire bbnum,judicii estjfacere, laboriii,106.Illudcom-
pessimceterris vasfatisinducunlur,'V, 55. Bestiarum.ojii- mune est cum pluribus,hoccuui paucis,ibid- Bonaapud
nia genera gentiliumstjiltaadorabatrjeligio,86.Bestiarum aliquosiu propatulosunl, in aliislppgougjidiscimiis,2S7.
omuium simulacradivino .culluiiu"/Egypiocpnsecrala,- Faciepdjjjneslbqnum,ut deciineniusa nialo,941.Nonsuf-
670. - ficitscire, qubdbonumesl, nisi custqdialuratlenliusquod
Beta, genusoleris vilissimi,IV, 598.jEgrolanliumcibus electumest, 106. Yix laboranles ei sudantesmalabbnis
£SLibid. Varjistalusiideliumper eajn designanlur,ibid. ppssuinusiinivjutare,'615.Nisi pderijnus maljim,honum
BethacharmavicuspropeJerusalcm, IV, S81. arnarenonpossurnus,941.Providendumhonaetiam corain
Bethania,doinusobedienlim,~n\,164, 211. liominibus,912.'Impossiliileest, ut prcesenlibiis quis et
Betliaven,domusiniquitatis,et tnutiliiaiis,Yl,l~>.Non- fulurisfrualur bonis, 798.Bpnuiripro malojubemur red-
nulli voluerunteamdomumsolis,id est EcclesiamChi'isti, dere, 522.Bonaindifferentia,795.In eorumamissioneel
44. CurSeptuagiataverterint,_iomai}jffiv, ibid. contemptu,nonest virlusjierfecta,ibid. Nonila debeinus
BetharamaSyriisBetkramtJia,.abHeroie in lionorem lionaalteriusrecipere,ulmala qtioquesusciper_.coganuir,
Augusli,Libiasvocala,III, 172,174. 547.BonumDei esl omnebonumqnodgerimus, II, 777.
Beihesedajlacus viset virlus,II, 117. Unusquisquesecundumviressuas quanlumpbtueril, ex-
Bethel, hoc cst, domusDei, l, 798.Bflthel,quseprius. teiidaturad honum, 713.Nihil bpno contrarium,esi, nisi
vocabaturdomusDei,posleaBethaven.diei.tur,id est, do- mahim,246.Bonaet malasuoiinputanlurauctori,565.De
musinuifljset idoli,YI, 45. boriisad meliora iiwialio,dexterceet polentiasOei est,
BelhfotjOr,monsMoabilarum, III, 214. 765. Non est injuslus Dominus,ut taulumpeccatacon-
Bethleem,interpre.taturdomusparus,1,698. Auguslis- jdemnel,et bonorurnoperumnon meminerit, ibxd.Bpna
simuslocusorbis,521.BethleemaugustiorRorna,ibid.Pia indifferenlia,517. Bonumomneet veritascerto finecon-
exerciliain Bethleem,208.Bethleemin tribuZabulon,et cluditur,malitiavero alque mendaciumsinefine sunt,III,
Beihleemin tribu Juda, III, 177.CivilasaugustiorRojna, 466. Juxta disposilionem Dei bonuihe^stunumquodque;
581. Bethleem paupercula gloriamsanctilatis possidet, cum opusest, 412. Omniaqucein hocmundo suht, bona
quaJerusaleiiiexcidil,IV,.67.6.Bethleem etEphrata duo quldemper se dicere possumus;sedad Deiiiiicorhparala,
ejusdemlocinomina,"1064. Belljleemdtiplex,VII, 14. pro nihilo repulantur, 386. Quae bona homini dederit
a
Bellioroninferioret superior urbes Salomonejcon- Deusirihac vita,449.Bonumnihilnisivirlus, et nihilriia-
dits, I, 696.Yariahelloruiuxempestatedeletcesunt, ibid. lum nisi vitiuni,IY, 159.Bonaa philosophisappellantur
Belhphagedomusmaxitlarum,in montejOliveli,!,701. iudifferenlia, 607, 645. Bona indifferentia,quce? 159".
Quidsigmficet,VII, 159.Ejussitus, ibid. Quidquidboniesl, sine Deodarl non jiotest,943.Bona,
Bethsabeequosensusanctificaiascrjbitur,1,555. niala, et visitalioDominiquid? 1000.Bonaveranonnas-
Bethsaida,quidsignificet?Y, 539. Belhsaida,urbs.Ga- cunturin maledictaterra, s'e'difi coelo,V, 859-Noristatim
lileae,VII, 72. sequilur, ul quodbonumnonest, malumsit, 231.Boniin-
Belhsurvicusin trihuJuda,I, 700. digent asiiduoprsecepiore,54. Unionisbonum,960.Boua
Belulia,II, 50. falsa,qute? VI, 514.BenedictioDei est quandoaiifert ea,
Biarchusquiuam?If, 425. ibid.Bona"nonamare, pecealiest, quantiscelerisodisse,
BibliaHebraicaa LXXInlerprctibuscorrupte.yersa,II, 463.Quidestbonumquserere, et malumrepellere, 296.
929.Ab Aquila,Symmaclio, Th,eodoUane, .quomodotrans- NonsufUcitbohumquaerere,etmaluinrepellere, 279.Di-
lata; 528. BibhaGrsecaab Origene quomodorevisa, I, leclio boni,et odiuminaliin quo reponunlur,ibid.Merces
,642.Vid. Scriptura. diligenlisbonum,ibid. Poenarumfinis,bonorumexordium
BiblinaeEpistolrsquid ? I, 242.Volitauttrans flumina est, 525. Bonumquisoperatur?VII, 631.Nulluinshievir-
jEthiopice, H, 741. tutibus, 532.Nihilhonumdici polest, nisi sil voiuritarium,
Bihliothecae Ecclesiarum,I, 235.,OmnesJicclesiarum 751. De lonte Christoomnebonumsit, 754. SimilemDeo
Bibliothecasquis damnarecogittir? 752.Ccesariensis hi- J3sseabsolutebonumest, 757.NojitaminitiaiiibonisJau-
bliotheca,545, 774.In ifla quidfisset,825.EademJ.iblio,- danda,quamfinis,461.'Bonaetmala inquibusposita,524.
Jheea laudatur,VII, 734. Bonumproplerquidfaciendum,255.
BibliolliecaDiviua,qucfi?II, 915. Honiet malividentursibiinviceminsanire,I, 196.Lau-
Bibliotliecarum hisloriasPolybius.etDiodorusscribunt, danturboni,malicondeninantur, quare?126.1nomnigradu
V, 718. 'Ot gexu boni et malireperiuntur, 26.0.In optimisprsedi-
Bigamusprimus.quis? J,.507.Fi(ieiDigamia,Digamus. candis,bononjmsludiaadvirtutemcbneilanlur-, 428.
Bilia exempluinpudicitice,III, 512.Jn quoinsuper lau- in
Bonit^s quare suspectahabgtur,II, 251.Bonilasno-
datur, ibid. slra ex Deo, peccata exnobis,V, 865.'Bomtatisdefiriitio,
Biiumen ex monumemisarcaeNoe avellebant, et eo et in quodifferta beiiiguilale,VII, 512. '"
utebanturquise expiabant,IH, 126. Bonosilaudes,I, 18. Ejussolitudo,ll.Curpiscis filius
Blasphemia palet primafronte,I, 1040.Simultasjiedin- vocalus? ibid. Simulcum Hieronymofuil nutritus , 12.
tegraripotest,hlasphemiaveniamnon meretur, 555.Kon Hieronymussemper fuit prolixusinBonosilaudibiis,ibid.
necessehabentconvinci,quodsuaprofessione Jilaspltejnum Bootessidus,IV, 240.
est, 1040.Blasphemiaveniam nonmerelur,II, 467.Ap'erla Borboritse,VII, 429.
indignationem flagitat,402.Blaspkemi»auditu y-eslimeula Boriih, herba fullonum,qucejuxta rilum Palrestiiiae in
scindi soiila, IV, 459.Blasphemise natura et
etortus, VII, virentibus humectisuasciturlocis.lV,850.
---'.' Eadem,et
657.Abomnibusvitai.da.3SX,-750. BlasphemaredisGipulos quidnotat,VI, 972.
Chrisiinouoportet, ibid.BJasphemianulloiemporeremit- Bosel Asinusubipariterleguntjirin' Scripluris,IV, 12.
81. - Bos etAsinus, qpidsignificent,452, '-
lenda,
Blastus,II, 875. Bosor,quidsignificat?II, ^42.
BlesillaEustochiisoror viduataest s.eptimomense,!, Bosra,inlerpretalurcaro, II, 774.
- 98.Inter fideiincijnerilisardor.em,consummaliopfiris per- Bosrain terra Moab,IV, '442.Bosra, Idumseam<_,,_eM-
cepit coronam,180.Per trigintadies jugiter aesluat&bri- i>bv>e'tnunilamsignificat,VI, 235.
bus,174. Inde ejusconversio,ibid. el.seqq.Ejus exercitia BovisjEgyptiicapht desideravitpopulushrael, IV, 556.
et vcstimenta,ibid. In morteSIesilte omues.virlutes" de- BrachiaDei, qutosint, IV, 587.
fecerunt,-176.Yictuavjginti.aiinorum,adolescentulavoca» Brscliiumpro opereponitur_I, 553.
J)35 1NDEXALPHABETICUSIN OMNiAOPERA S. HIERONYMI. 936
Brachiumel pectusde victimissacerdolidari solilum, Calculuslapidisgenus, I, 61. SignificatverbumDei,
quidsignilicent,I, 55i. ibid.
Brachmausequi,I, 271. Quidobservantin cibis, 680. Calix M_iTou Dominicifurorisindicium,IV, 1017.
Brennuslantumquodinvenerat,ttilit, 1,985.Fusoapud Calixmortificationem carnisostendil,et semperanimuni
Alliamexefcitu,Romamintravit,914. adniartyrium.praeparalum, 1,194.
Brevis,id est, Calalogus,1,15. Caliceset sanctavelaminaqua veneratione tractanda,
Britannia, fertilisprovincialyrannorum,I, 1058.Discit 759.
Xenodochiumesse in porluRomano, 466. Britanniaet Calixsupplicii, et calix benedictionis,V, 822,829.Ca-
MauritaniatemporeOrigenisChrislianse,Y, 917. lix in Scripturis,quid? YII,155. VideAfflictio,Auguslice.
UlBrulorumvirtusin quo laudatur?I, 554. Callides,II, 566.
Brutus.II, 471.BrutusPorliamduxit,312.Qusedogmata Callimachusversus Heroicihemistichiumusurpat, I,
discunlurin Brulo,565. 426.Cailimachus Cyrenensispoeta, VII, 707. Quidei tri-
Bubaliiudomiti,YI, 319. builur? ibid. Scri[)sitde laudibusJovis,ibid.
Bubastus/Egypticivitas,V, 398. Callirhoe,urbse quaaquaecalidceprorumpentesin mare
Buccinseel Tubaedifferenlia,VI, 53.Buccinarumel tu- Rubrumdefluunt,III, 521.
barumusus, quandoin populoDei casperit,IV, 190. Calorsubitusiongumvincitteporem,1,17.
[_BucoliaJigypti, II, 58. Calpe,mons,VII, 427.
BuddaGymnosophistarum princepse lalere virginisge- Calvaria,unde sic appellalur,I, 201. Calvariaelocus,
neratus esl, II, 509. VII, 252. QuidamsuspicaturAdamin eo sepullumfuisse,
Burgundiones,I, 914. ibid.
Buricimanni,1,599. Calvilium luclussignum,IV,952,et V,75,522,ei VI,540.
Buxuslignumestimputrihile,IV, 406.InBuxo erudie- Calumnice novumgenus,II, 554.DeCalumniaomnisini-
bant manumparvuli,VI, 610. quitasnascilur,IV, 640.Calumnias vitiumdescribilur,VI,
Byssuspro terra, I, 568.Byssusnasciturin jEgypto,V, 801.Studiumel mendacia Calumnialorum, 551.
308.De byssolenuissimain veste ponlificisfila texunlur, Cambyses CyrifiliusjEgyptumvastavilusque ad jElliio-
153. piam, V, 552.Idem caplajEgypto deorum simulacrain
Persas porlavil, 710. In amentiamversus, casu equi, et
G propriopugioneconfossus,552.
Camelli Madianet Epha, in typobonorum divitum, I,
CacumdescribitVirgilius,II, 787. 500.Camelidromedariiruminantes,II, 48.
uude .dicalur?VII, 547.
' Cadaver
Cadesdesertum,1, 488.1nterpretalio,
Camcllusvoxambiguisignificalus,
489.Cadesa,id esl 'bus sunt peccata, I, 821. VII, lgo. Camelligih-
scotium,ibid- t Camilli,I, 525.
Caderein faciem,el relrorsumquidsignificenl,V, 25. Camillaregina Volscorumob insignemcaslitatemvirgo
ApudCannasmultamilliaRomanorum occisa,I, 980. uominatur,II, 506.Turnoauxiliumprcebuil,ibid.
Cceeiutriusquepopulisacramenlapraemitlebant,I, 702. Camisiaemilitum,I, 561.Yeslimenlimiliiaris,ibid.
Comicosveteres verlil, I, 509.
Ccecilius Campenseshserelici,I, 59, 41.
Cceciliuspresbyter conyertitCypriauum ad fidem , II, Canaet CapharnaumsignorumChrislifamiliares,I, 705.
CannaLalinum, de Hebrcealinguasumptumest, III, 59.
Ccederealiudest parenlisaffeclu, a liud conlra adversa- Cancermorbus,Y, 927.
rios descevire,II, 724.Nullusfortiter a semelipsocaedi- CandidalusConstantiiimperalorisadaemonis possessione
tur, 412.Qui caedit,nonmajor est, sed fortior illo,qui cce- liberalus,II, 24. Simplieitasejusrustica, ibid.
ditur, 1Y,977. CandidussectatorValentiniani,II, 509.DialogusCandidi
Ccemetariorum simililudo,I, 623. et Origenis, 511. Chrislumasserit.prolatuma Patre, el
CaesarAugustushonoratusab Herode, I, 696.De Cas- dsemonium pessimaenaturse,ibid.
sare, quiddixitTullius, 598.CsesarisAugustidictum,II, Caneslalrant pro dominissuis,II, 569. Canes,sagacis-
419. Csesariset Auguslivocabulisregia apud Romanosdi- simumanimanliumgenus,IV,12.CanesquomodofeiunUir
gnitasdemonstralur,V, 541. Csesarisantiquum voeabulum jn rabiem,VII, 116.
principesRomani,etiam apud barbarasnalionesrelinent, Cannonsispugna,I. 18.
VI, 716. Cassar,VII, 550, 478.RegesRomani, Ccesares Canlanliumlaude.sDominidignilaset perfeclio,V, 490.
appellalia CaioCcesare,177.AugusiusCassar, Imago 68S. Cantharusin quo haereticorumDgura,VI, 619.
in
Ccesarisa Pilato posita Templo, 194.Vide Augustus. CantheriisGallicisnonnullidimittunturgaudere,1,155.
Ccesariaundesicdicta? I, 696. Iu ea quae videbanlur, CanlheriusaccusatsacrilegiiS Hieronymum,VI, 425.
est
ibid. Ca3sariamelropolis Palceslinae, II, 417, Exempla Innocenliamsuamprobat S. Doclor,ibid.
praebuitvirginumpuellarum, 5 01. In Caesarea Ecclesiade- Canlicamundiignoranda,I, 681.Canticaservienliuin
dicata per Corneliumceuturionem,ibid. Csesareanomen idolisuhilatusappeiiantur,VI, 80.
Mazacce, Cappadocum metropoli,ab AugustoCaesareimpo- CumCaiilicoorare an decenssit, VI, 655.
silum, V, 511. CanticumCaulicorumquandolegendum,I, 688.Caven-
CaesareaPhilippi,hodieappellaturPaneas,IV, 507.Caa- dumne sub verbis carnalibus,spirilualianonintelligen-
sarea Philippiunde sicdicta , <3la quocondita,VII, 121. tes, vulneremur,ihid. CanticumCanticorumvirginitatis
NuucvocaturPaneas, el estin provinciaPhcenieis,ibid. continetsacrameula,II, 283.Non signilicatamoremcar-
TurrisSlratoniscur, a quoappeliataCcesarcea, 121, el II, nis. 286.Ab Origeneexplieatum,500.Esl qualuorvocum,
885. 502.CanlictimCanticorumad eospropriefacitmentionem,
CaesariusfraterGregoriiNazianzeni,II, 945. qui lantumsupernadesideranl, III, 584. CanticumCauli-
Ctesariescandida,longitudinem setalismonstrat,IV, 538. corumquantohrevius est';,tantodiflicilius,VI, 364.Canti-
Caesarieset barbavirilitatisindiciumest, V, 49. cumspiritualequiscanit? YII, 651.
Caina hseresis, quasivipera contritum caput levat, I, t. Cantorumvilium,1,17.
411. Totum Chrisli subruit sacramentum, ibid.Asseril CantusEcclesiasticiquinaui? "VII,652.fluidvitandumin
quaedamesse peccata, qua3 Christus non potest purgare canttt,etoplandum,ibid.
sauguinesuo, ihid. Nihitaliudagit, nhi ut Christus fru- Caphar-Barucha,interpretatur Villa benediclionis,I ,
slra mortuussit, 412.Cainahseresisinstaurala,II, 596. 701.
i Caincei,II, 197., Capharnausager , I, 490.Capharnaumquidsiguificel,
Cainquomodointelligtlurad septemgenerationesvindi- VII, 25.
catus, I, 161 et seq. Cainquo signo cognoveril muiiera Capiliortimambitiofeminisdiademate slringitur,V, 156.
AbelplacuisseDeo, III, 510.Vaguset profugus oberravil Capilloslondere lugentiumapud Veteres cousuetudo.
in terra, 512.Cainprimumexslruxit civitdtem,VI, 229. IV, 896.
424. CaiusCaligula, 11,847. Capitium•.ummiponlificisin vef. Testam.,I, 366.
Calamusin membrana,charla, vel aliamateriaad scri- Capiliscalvitium,luctusest signum,V, 75.
bendumapta scribit,1,576. Capitoliumauratumsquaiet,I, 678.
Calamusconfractusmysticequidsit, I, 856. Cappadoces Jiabitaveruntin Gaza, pristinis cultoribus
a
Calamitas.Quiinjuste polenlioribusopprimuntur, con- interfeclis, III, 218.
solatoremnequeuntreperire, III, 418. Capreasvulneratteappeluntdictamnum,III,444.Caprea
Calcarelerrena, sapientise,scientise,atque virtulisesl, quidnolet,ibid. Accuratissimevidet, ibid.
III, 405. CapriCommentarii, II, 897.
Calceamenlalugentessolebantabjicere,V, 282. Capsacesquid?I, 292.
CalceatipedesChrislianorum, IV, 501. Captivitatisinterhostiummanus,el duramnecessitatem
slridens, I, 286. nihilcrudeliusest,quamparentesa liberisseparari,1,694.
' Calceolus
CalceosChristusnou habuil, 1,103.Myslicequidsigui- Captivitasextrema pudoremet imbeeillitateinnescir, IV,
ficet calceus,ibid. Apostolisprolubitoscalceos,346. 186.CaptivitasIsraeliscur in Hoss regis temporapotisst-
957 INDEX.ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA!S. HIERONYMI. 938
muniinciderit,VI, 106elseq.' diaboli,V, 947.Castitaset incorruptio,VII, 720.Castitas
Captivorumviuculavideanlurnos astringere,1, 579. perfeela,quae,716.Per se blandaest, 147. Conlracasti-
Traeligregescaptivorum, 545. latemmagisiu setateflorenlipugnalinimicus, 719. Vide
Caput olilinet jwiiicipalemlocum inter omnia membraet e
Puriicitia t Continentia.
sensus, IV,15.Cumdolet,debilia,ibid. CastorinaHieronymimatertera,I, 27.
Capitesano omnes sensus vigent, I, 326.Quidquidin Castravalloacfossamunirisolita, 1,29.
membrislaudis est, omnerefertur ad caput,201.Capiiis CastruliibonavoluntasinHieronymum in quoagnoscitur.
motusiraseentiset invidiacesluantissignum,IV, 160.Ca- III, 406. -
pitis oruatustotinscorporisdignilasesl,V, 166. Cataphrygarum haeresisexordium,II, 881.Cataphrygae,
Caracallaveslisgenus,I, 561. VII, 429.
Carbodesolatorius,I, 61. Cataraclce quid?VI, 145.
Carbonescongregaresupercaputinimici,quid? I, 821 Catechistce qui dictiapudChristi.inos, I, 257.
el seq. Catechumeni, fideisunt candidaii,1,415.
Cariiunculus ubi nascaturel smaragdus,1,954.Carbun- Calharticapotio,IV, 1017el seq. Calharticadanlur,ut
culuslapis,quid?IV,94. noxiushumore corporibusegeratur,V, 269.
Carcereclausosbumanitasdiuraasustentet,I, 580. Cathedrapro doclrinasumitur,YII, 182.
Cardamoet salePerssein pulinentousi, V, 697. Catholicorum primavictoriadetegerese.cretahceretico-
Carduenorum monsin Armenia,III, 126. rum, VI, 370.
Carialh-Sephpr, inlerpretaturviculuslilterarum,I, 700. Calilinsesentenlia, II, 540.
Caricus,II, 881. Calinaauclor,el.ejussenlenl,ia,V, 12.
CarmelusmonsinGalilseanemoribusconsitus,IV, 147, CaloCensoriusGrsecaslilterasjam senexdidicit,I, 252.
191.Carmelusduplex, 397.Cnrmeliduo.VI, 223. De eodemnonnulladicuntur,989. Catonumvirlusin luctu,
Carmenpertineladjustos,I, 1087. 555.NominavanaCatonum,524.Catomartyrslultsephilo-
Carnalesquandodieimur,vel spirituales,VII,501,504. sophise"180.ScitumCatonis,400.
Carneadislibellus,I, 554.Carneadesqnidagebat? 257. CalonisCensoriiuxor, II, 516.Calonianaseverilas,469.
CarneadesPhilonisdiscipulus,II, 509. Veritaleme \ita Superbia,726.Catonisexemplum, 555.Catovir Marcice,
auferehat,498. 312. Calonisglorise nec profuit Cicero laudando,nec
Carniumesususqneaddiluviumignotus,11,267.A mul- obfuitCcesarvituperando,VI,53.
tis rejicitur,545et seq. Putridascarnes ferrocuranlure.t Catullus,I, 279.
7 77.
caulerio, Commendant carnes, qui carniserviunt,I, Caucasirupes,I,46£.Ecedemrupes,II, 300.
504.Esusillarumquibusdampermittilur,et aliisprohibe- Cauponesquomodo Doctoressint, IV, 25.
tur. ibid.Interdiclusest injejuuiis,617. Caussecenfumvirales, I, 237.
Carpquibusdam illecehrisadmorliferasanimam volupta- Cauteritimquid?1,262.
les trahit,I, 506.Grandisvirtutisesl, in Caruecarnaliler Caulioiniquaet falsa',IV, 690.
nonvivere,287. Fragilis, et cinisfutura pugnatsolaoum Cedar,quidsignificet,1, 690.Cedaret Nabajoth,quid?
pluribus,89.Carnisamor, spirilusamoresuperalur, IfiO. IV, 722. Cedarregioest Ismaelitarum , quosnuncvocant
ADimce vigor fitfortiorinfirmitate carnis, 2 88. iDler opera Sarracenos,„846. H ahilaloresCedarmaxime pollenlarte
illius el spirimsmedia animaflnclual. 506. Qusecaro puguaudi,2)8.
amanda,551.Aliacarnisfragititas,alia spiritusIbrtitudo, Cedruset Cyparissus odorisoptimi, IV , 502.Ligrium
1057. Fragilitasejusducitad mortem,1058.In symbolo cedriimptilrithle,'ibid.
_resurrecliocarniscreditur,527. Quodsustinere.non po- CeierinuspalerAgeruchice,II, 894.Sororejusdemper
test carnisfragililas, vincitanimusfide colloquensDeo, annosviginlividuapermansit,ibid. Ageruchiamnulrivjl
620.PrudentiacarnisinimicaDeoesl, elmors, 588.Non infantem,et in suonatanisuscepitgremio,ibid.
potestappellarianima,ibid. Carnisoperadamnanlur,non Celeumavoxnaularumse invicemadhortantium.1,56.
natura,II, 456. Quiin carnesunt, Deo placere.nonpos- Cellulamhabeloproparadiso,1, 936.
sunt, 275.Aliaearnis,alia corponsdefinitio,455. Caroet Gelsiimpietas, I, 515.ScripsitconfraChristianos cui
sibi
spirilus adversaulur,IV, 548. Naluracarnis n on dam- responditOrigenes, 4 27. Celsus el a
Porphyrius quibus
nabilis, 6 05.Plurimiin ea reguant cum Christo,ibid-.Csxo impuguati, 2 25.Celsus inimicus Christi,II, 825. Adversus
aspernalurfamem,id est aversalur,VII, 502.Diflicilisesl Celsumet Porphyriummultiscripsere,569.,
in carnevictoria,519. Fructus carnis et spiritus, 510. Censoriniquus,quis?II, 502.
Quanlumde ardoreinenliscoufidimus , tanlum de carnis Cenlaurorum fabula,VII,631.'
fragililaletimeamus,220.Quisnon confiditin carne, 479. Centenaiiinumerilaudes,IV, 790.
Carnisel sjjiritusdesideria,501,502. Aliudest "in carne Centonesquidsint, I, 275.
esse, et incarnevivere,415.Qnanliparaliexsilia, mar- Centumvirales causce,I, 257.
lyriaet inopiamsuslinere, et nihilominus carnispassione Centuriones,iribiini,quinquagenarii et decaniundesic
superantur,684.Caroinfirma quoauxilioconfirmanda,277.dicti,IV, 48.
. Carpentafenata, quibusin Palcestinatrituraperficilur, Centurionisfides,liumiiitas,et prudenlia,VII, 44.
IV, 542ct 385. Cepe et crepilusventrisparsreligionisPelusiacce,IV,
Carpereet delraherevel imperitipossunt,VI,429. 544.
• Carpoerates, II, 197. CephasinlerprelaturPelrus, 1, 890. Cephaset Petrus
Carlerii laus, I, 425. De CarierioHispanise episcopo idemsonanl,VlI,409.Quidaniadmiltuiuduplicem Cejihan,
referunturnonnulla,412. 408.AliumlamennonnovitHieronymus,nisiPetrum,!_ii_..
Carlhagocondilafuit a Didone, II , 310.In castilalis Ceramellishospiliumest, et contemnebatur in sacrifl-
laudesedifieata, et fmitaest, ibid. Incendilur,idtd.Regina ciis,1,961.
Carthaginis magisarderevoiuit, quamlarbteregi nubere, Cerasa,unde sic dicla, I, 151. Lucullusde Cerasunto
900. Carlhagopulalur esseTharsis, III, 286. Carlliago primusRomamJmncfruclumdicilur altulisse,ibid.
Tyriorumcoioniaest,IV,227.Carlliagiuis condilores,qui? Cerberus,II, 587.
VII,427.- Cereales,H, 536.
Carusimperalor,II, 915. CereahscorisulMarcellam requirit in matrimonium , I,
Casiaquid?1,384. . , 951. Eirecnsantinonnulladicil,952.
CasianiValentiniani opusculnm, II, 879. Cerebrum,nisi sanumfueril, omniamembrain vilio
CasiumjEgypticivitas,IV, 207. erunt, 1,422.In nonnullisper nimiamabstinenliam,cere-
Caspii,seuesmorluosiirojiciuntbestiis,II, 555. bri sanitasvexalaest, 994.
. .CassandravatesApoJJinis et Junouisvirgo,11,507. . Cereiaccensiferebanlurin funeredefunetorum, I, 722.
Caslitastruucatlibidinem, el feminavincitviros,1,293. Ad quidpossunt'accendi? 194. Cerei in lemplisquare
Jejnniisac contineuliisredimilur, 616. Firmissimae pos- accensi?II, 594. Ad,Eyangeliilectionemaccenduntur,
sessionescaslilatiset sanelimonia;, 628.Amalorcaslitatis, quare?ibid.
prseconium pudicitice intenlaaure caplat, 250. Salvalege Ceremonice JudseorumChristiamsperniciosce,I, 745.
nuptiarumE\angelicacaslilatesucciditur,909. Tuendce CeremoniasLegiscur Judseiacceperinl,V,328.
castilatiscomites, 619.Falsolhiguapersouatcastitalem, Cerinlhiliteresis,1, 746.Cerinlhus,II , 845,200.Ehio-
cnmtolumcorpusprcefertimpudiciliam,2S6.Ejus pericula, nemhabuit successorem, 197. Evangelialaniavit, ibid.
786. Diaboluscaslitatpmreperil perditricem,905. Qui Cerinthidogma,VII, 3.
virginesiionpermanserunt,ad comparatiouem p urissimce Ceroma, quid?I, 257.
castitatispolluUdicuntur, 226. Adolescentula ferveute Certanonsunt dimiUenda,ul iucertaseclemur,11,400.
cibiscorpore,nonestde castitatesecura, 287. Falsaca- Certamenuonputemusesseperpetuum,utidcircoJasse-
stitas, ibid.Inpristina nonconfidendum,239. Multarum mur,I, 616.Finishujus,coronaestjuslilias.iOirf.Nostruih
caslilale.m lucrumsuumfacere,992. Caslitassemperprce- est eligere, si voluerimusin agonealque certamineco-
lala nupliis,II, 256. Ejusprivilegium,II, 484.Caslitas roriari, 990. Cerlamenqui auferl, aufert corouam,II,
PATROL.XliX. 30
059 1NDEXAI.PI1ABETIC!.'J3 IN OMNH OPER\ S. HIEROMMI. §10
784.Quamdiu vivimus,in certamine-sumus, IJ,'747. Vide Hieronymus quiddeheatvclle,qniservusfuturusest Chr'-
Pugna. sli, 79S.ServusChiislinondivitiistumet, necconirauitur
Cerviextrahuntserpentesde cavernis,IV,958. Ccrvo- paupprtate,267. Lcelacontemnilet trislia,ibid. Notent
rum cibussuntcolubri,I, 979. _ qiicedicuntiir Christianivecordes, 255. Nonquserunlur iri
Cervicisinduralio.IV, 250.Cerviciserectio,VI, 688. illisiniiia, sed iinis,285. Volunlomnesessesiuepecealo,
Per InsulasCethim,velItalia, vel jarles .occideiUales 1056.Quomodogradilur, 267.Dogma Cliristiai!orum,humi-
inlelliguntur,IV, 846. Diversce opiniones ;de Celhjm, litatisfcnere vexilluui, 2 IJ). Hnjus virtutiscontentio intc-r
227. primosChristianos., 207. Ignoscere,Christianiest, 1091.
Celura Hebraeisputalur mulalo nornine eademesse FugiendailiisJudaica.265. Judseorumiuctus,Chrisliano-
atqueAgar,111,545. rum gaudiumesl, 555.Yieluselveslilus,diviliceChristia-
Chalannce, siveBahylonice lurris,II,88. norum,281.OrnatusqualesqurerilDominusin illis, 267.
ChalcenterusapudGrsecosscripiorcopiosissimus, 1,155. Necaffectalce sordes, nec exquisitac- mundiliinconveniunt
Librorumejusdemmultitudo,257. eis, 115.Chrislianorum domosdebemusamare, qnasipro-
Chalcicecus virgo,II, 506. prias, 262.Consolatores nos uoveriiiliu mosroriuussuis,
Chaldaa,terra Chanaan,V,170. ibid.LucrumChrislianorum, 546. Quid diccre debeht in
interpretanturdmmonia,I, 88.Chaldaei
Chaldaei, dmmo- amissionesuorum,796.Nonmultumdislalin . ilio,vel de-
tiessonant,IV,-529.Chaldasiqui? Y.-890. cipereposse,vel deeipiChrislianum, 524.Quoinodo honor
Chanaannumpossilterrapromissadici,I, 966.Clianaan nominisChritjianffraudem magisfacitquamp itiiur, 044.
decem tnbus audiunt,VI,157.Chanaaninterpretaripolest Nonest ej'usculpa,si simulalorreligio.msiu \ilio sil, 955.
quasimovenies, 138. Chrislianeeglorisetriumphusuhi audilusest?f.S0.Cfiri-
Chananilislinguaeademac Syra, IV, 207.Loquilingua stianinomine,qui? 197.Remediumpcencesucfiarbitrantur,
Chananitide,quid?296. siturha sit pereuntium,si, etc, ibid. Chrislianorom eral
Charilasmalerestomniumvirtutum,I,S21.Prcerogatiya, mos,ccelestiacontemplari, et semperorareDeum,II, 849!
347.Mensuramuonhabet, 199,200.,Omniapotest, 3. CJia- Qtiidproculdebetiessea moribus illorum, 569. Null3'n
riLasnonpoleslcomparari,nec pretiumhabel, 15.Nulla Hieronymusapprobat aceusationem ChristianiinCIirisiia-
necessitasmajoresl charilate,18.CharitatiDei etproximi rium,711.QuidRoma non poliiit Chrisliamsexprobrare,
in mundonihiliiliudprasferamus,626.Pronasit adniiseii- 309.ApudCliristianos \ifiumesl magntim,lurpe quiduar-
cordiam,non iiisultanspeccautibtts,380. Quos charhas rare, vel facere,22i. Nonadostentationem , sedad sedifl-
jjungil, terrarum longiludonon separet, 433.Ahsenies cationcmeis loquendumest, 555, GJadiojjerouti, voltim
facitprsesentes,547.Cliaritatisdignilas,II, 491.Servelur Chrisiiaiioruni, 5. EortitudononconvenitChrisliano.541.
a nobispatienteretlenfter cliaritasahimi,viiicuiumfidei, Sanilosabsqueviribusnimiisnecpssariaestei, ibid._?<ansi
concordiasacerdotii, 199.Plurimoruminoidiuaiaest cha- ChrislianoTmn, qui salvantur, 712.Qmnequoduoiilicet
ritas, quodin primolocodebentdiligere, diliguntin se- Christiano,communeesltam episeopo,<juamlaico, 174!
cundo,III, 524.Si filiusmalusest, et domesticusbontis, QuemHrereticnm dixeris, Chrislianum negasti,ibid.Qiri-
domesticusiu charilatefiliicolloeetur: el ila fiet, nt san- stianoruinplurimi vitaligurgite .baplizabajuur in Belha-
ctoruraordinalasitcharitas,525.Yera charitasetanullo bara, III, 182.ChrislianuspopulusDci vocalur, IV, 759.
livoreviolata, quantoaugelur numero.itautocrescit et Cbristianormn concordiaet uriftas,160.OniniaquteJudcei
robore, 422.C haritasprincipatum lenet inler virlutes,VIT, faciunlcawialiter,a Chrislianis implenturspiritualitp.r,21.
510.Ejus officia,607.Bonum-charilalis, 497, 510.Charilas Ia comparaUoiieChristianorum elhniciquasiuii>Iieres~206.
Angelisconvenit, 4 07. Sola sine labore esl,498.Jmpugna- Quidclamant-inagistriEcciesiarum Chrislia-nis,482. Cltri-
lur innobisa diabolq,ibid. Ejuspossessiorara, ibid.Sine slianinonvoluntate,sed necessilate, 727. Chrisliauisofi
charitatepublieumesset latrociniuminter homines,501. polluuntnomen Domini,V, 525.Christiani, curin Scri-
Noneademest in proximumet in uxoremcharitas, 661. plurisJudseidicuutur,871. Christiimitatoresjietrcesuffl,
Sanitascharifatis, 713. Fervens, et gelida, ibid. Vide 838.Ciirislianio3iciumin quo positum,VI, 458. Nomen
AmoretDileetio. Ciirisli.morum lormenta-nonsuperabunt, 478.Chrisliaaus
Chartceexiguitasinsoliludine,1,25. Commercium char- debet esse lempcramsprudenliaet sinipiieitau;, 76..Per-
tarumin iEgyplo, 18. Charlade junco fiebat, IV, 191. secutionesin Christianos,etpaxEcclesire,841.CSirisliani
FasciculiChartarurct, inquibuscontineniur ' calumnicefene- pugnant conlra Ecclesiamtempore iiersecutionis,-897.
ratorum,seditiouiscausamaxima.689. Quomodo riumerusseptemmillium adChrislianorum nomea
ChartariumRomance Ecclesiae,II, 559. pertinet,S53.-QuidChrisliunum decet,VII, 641. Christiar
Charybdis,I, 695, 933. Carybdis,II, 365.Insatiabilis norummullitudoet paucitasJudceorum,474. Christianorum
vorago,551. prppriavirlus,in adversisgraliasreferre Deo,635.Latrant
Chavonse aul
, sive [ilacentae crusfulse,ciuasmilitise coeli contraChrislianos gpnliliuiiicanes,166.Judceorumperse-
idololatrae prseparabant,IV, 671. culioin Christianos,476.
Chebroncivitas,III, 361. Chrislus exemplarperfecltehumililatis,I, 547. Ejus
• Cherubim,iuterpretaturscientimmidliludo,I, 280. animacunclisvirtutibuspollet, 589. Latet cfaususiaiit-
Chceremon multauarratde sacerdolibusjEeypti,11,542, tera, 274. Prcedestinatus est, cj pr%Iiguratus in Legeeiia
543. prophetis, ibid. Chrislusthesaurusinagro Scriptiirarum
Cbiliastsequi?VI, 925e(sef/. Quales sibi dcliciassom- nascitur,599.Idem gemmaqua3mullisemiuirrirargaritls,
et
nicnt, 930, IV, 646. 828
Confutantur, el seq.. ibid. Sanctificatioest,ibid. Idumredemplio, Redemptor
Cfiimerremonstrum, II, 587. et prelium,40.0.Omniain nohisest, ibid. Locononterie-
Chirographaquibusnominibusa prophetaappelle.ilur, turinclusus,520.HuimlilasChrisli,-26.0bt'dientia,-7S5.
IV, 642el seq. VenerabanturMatrem, cnjus erat ijssepater, ibid.Cole-
Chirurgic rudeles putanttir, et miseri sunt, 1,186. ]>atnutrilium, quem nulriverat, ibid. Ghristumsecrela
-ChnumJSgypliuin monasleriinomen,II, 89. nonfallunl,286;Chrislus,sialiquosvi\iticarenon potest,
Chobar,qmd?Y, 5 . fruslra morluuspst, 412.Toliusmundiunavox, Chrislus
Chochebasdux Judseorumallomanisoppressus,V,'666. est, 534.Chiistuspropler^salutemnostram, carnemhu-
Chodchod,quidsigBificet,nescitHieronymus,V, 315. mancefragilitalisassumpsil,386. Cum ccEpitesse quod
Choerogrilus quid?I, 670. sumus, non dcsivit esse, quod fuerat,ibid.Licet honio
Ghorozaiu,civilasGalilea?,VII ,72. fuerit, tamennonest versusin caruem,quiDeusesseijoa
Choruspsallenlium,I, 1090. cessa\it, ibid.Totuinhominemassunipsitabsquepeccato,
Chrismalisusus, VI, 634.DiciturunguciUeinspintuale, ibid. Per quceChrislusosteadit-seesselaloremIegum,et
ibid. Deumverum, 563. Ejus divinilasnullis loeorumsj atiis
Chrislianifiunt, nonnascuntur,I, 678. NominisChris- circumscribitur,ftit.. Angustiahumani corporisineffabiiem
tianidignilalemsanclislargilusesl Christus, 625.Unge- majeslatisejus virtulem non terminavii,ibid. Huncope-
lianturoleo, 1,82.NihiiChrislianofelicius,cuipromiltitur rnm magnitudoFiliumDeicomprobal, ibid.Perfectus"Deus
regnumccelorum, 952. Nihillabonosius , qui quolidiede propriavoluntate, quidquidhuinancecondilionisest, et
vita periehtatur, ibid. Nihilfortius, qui vincit diabolum, nattiraeassumpsit,ibid. InriuosSalvaloresnoneslsejun-
ibid.Nihilimhecillius,qui a carnesuperatur,ibid.Horum ctus juxta errorem quorumdam,564. Quidquidserijel
exemplasunt plurima,ibid. Mililiaestvita Christiani,_29. assumpsil,numquamdimisil,fi)io!.Vere fuitDeus elliomq,
Seipsum offerre Deo,proprie CbrisUanorum et
est, aposto- ibid- hoe
Christus tantumstultis menUbuscredebatu/,
lortim, 455.Plus recipiunt,quamofferunl, 979.EsseChri- quodpeulidemonslrabant,622.Ex operibusDeusinvisir
slianum,grandeesl: nonvideri, 325.Primain Chrislianis bilisa prude.itibusceruebalur,ibid.Quemfacieshominem
virtus, qu®?207.Esl humilitas,705. Apudillos,jionqui demouslrahat, hunc virtutes signiDcahantDeum, ilwl.
patitur,ssd qui facitcontumeliam,miseresl, 45. In.omni- Inlrepidusmorti occurrit, exemplurntlalurusforliludinis
bus judiciisDomimgaudeat Chrisliamis,179.Qusesuspicioet constantia3,-!i)irf. Dominusglorisein ipsa'passionemon-
debetprocul esse a Christianis, 501. "Plus debef,Chrisli stratusest, #_d. Impassibilisdivinilatepermansit,carne
discipulusprsestare,quam mundi philosophus, ,p99. Monel passibiliSj.ft.d.Sitimuissetcrucem, quislibensproreligipne
on iNDEX ALPHADETiCUSIN OMNIAOPERA S. SIlERGNPil. U%
pugnassef? ibid.Irrideturab ineredulis,qui orliemterra- jjossumusimitan natjvitalem,ibtq. Chnstuscandidusin
rumsucesubjecitfidei,ibid. NominisChristianidigniiatem virginitate,ruhicundusiu martyrio,287.Prceco\irginita-
SanclisJargituswsi, ibid. NihilDoslrsecondilionise coelo tis, 268.In carnevirgo,iu spiritumonogamus, 265.Lava-
veuieussecumdeportavit,591.Chrislusfuilinrtteroheatse cro suomundavit.aquas, 179.0mnes,exceptispaucisillum
Maricedecemmensibus,125. Fasiidia quse suslinuitet a3slim"al)antiilium'Joseph, 209.CaroChrislimensiiramfra-
jirobra, quania, ibfd.'Genusmortaliumnonfulniinansel gilitatissuceexcederenonpotuii, quare? 758.Carnisde^
lonans.seairiprcesepivagieris,rt lacenssalyavitincrrice, triiiientanonjjerluhl, 793.Injuriamejusdemsuperavit-et
.612.'Hagorumprasstigias suodelevitadvenlu, 576.Est ip fragilitatem,786.Doloressentit,778.Dieinet horamcbn-
ruinampeccalorum,el in resurreclionempo3iiiteutium, suniinalionisultimaeignoravit, 758. Quomodo in moute
897^Quidquidhumausenatursecompetitperfeclioni, id.a -(ransfignratus, 457. Inudelilalisaliensestuporeretinetur,
Clirictoassumplum est, 591. Propternoshomofaclusesi, 757.CurChrisluscumcaelerisJudaicamconversationem
nonprbplerbruia,588. Nouhabuitcorpusae.reiimet spi- secutusest? 505.Liceffrequensiu prandiis, jiec gulce
riluale, 718.Nihilabillo imperfectum,susceptumest, scribiturservisse,ncc ventri, 552. Serunduniquodfilius
591.TiliusDei el animaejus diversresunt naiura?,599. "eslliominis, sentenliamlemperal.757.Subpej-sonaas-
Hahcabsqnemente et sensufuisse, impiumesl dicere, sumplihoininis,quid"lqquitur? 347.UsusestHebrscisScri-
687- Non ea , quamassumpsilanimaexinaniyitse , 255. pturis, 528. phrisl.is expressitmys'tprium in lypumsuce
-Prsediralur virgo,etejusmater, 597.*Virtutum nobisreli- passionis,552. Homopassurus,hominisloquiturverbis,
quit exejnpla,986.Iq carnevirgo,in spiritumonogamus, 758. Quomodo oravit in cruce, 79.9.Hunccrucifixumillu-
908.iEiastriginlaannorumin Chrisloperfecta,518.Diar serunt Judsei,-et honoraveruntgentiles,195.Redempii
boluspercibummoliturei insidias,986.Curtentatusfuit? sumussaiigulneet passioneillius, 255.Christusquidquid
ibid. Lavacrosuomtmdavilaquas,702..Post baptisma,et fecilpost rpsurreclionemsuam, vereet in yerilale fecit,
sancUficatas Jordanjsaquas, regnunicoelorumpradjcat, 4-44.,Quodab ocjilisrepente evanuit, virtusDei cst, noji
419.Brimiimsigiuiniex aquisfacit, ibid.De quseslionibus umbrseaul phantasmatis,ibid.Postillamcomedil,nlpro-
Xegis.Senesinlerrogans,docet, 273.Flevitvi amoriset baret verilalemcorporissui, 552.Respondeturqurereulir
charilatis, 201.QuareploravitLazarum?355.Sanctsefe? bus,cy.rChristus,non agnoscebaturpost resurrectioneai
mincetninislrabantinide suasubstantia, 934. In spinea Stiam?445. Cogriituset noncognilusidemsemper erai,
corbnamundid.eliclaporlavit,291.In carne patierisforli- ibid. Salvavilomnes,ul onjnismundussubjiciaturDeo, f-t
ludinernpropriemajestalisbslendil,564.Clirisliliumililas illiusclemenliacojiservetur,774. Subjiciendusest Ptu_ri
ct passioomnemvirlutemsnperat,981.Ex jatere Christi, Eeciindum dispensatioiieni carnisassumplce, 715.Quomodp
baplismiatqtiemartyriisacramenlafuridunlur,421.Sepul- .cumillouuum^uiiius? 571. Quantosunt humilioraqutB
crum,ejusvp.uerabilius esl Sanctissao.elQrum,202.Chrix pro uobispass.use.st,tanloplusilli deliemtts,226.Fralrfis
slus ammam.suam in resurreclipnesuscepil, 590.Haec, Christieodemuiodocestimenlur,,quo Joseph aestimalus
sepultocorpore, descendilad inferos, ibid. Nec carnem estpaler, 224.Omniapavehimlad adventumillius,774.
deduxite ccelo,ncc anhnaante carnemejus condilafiiit, Gloriaejusdem,el interilusSatance,7. ChrislusverusSa-
591.Postresurreclionem omniarnembrasuababebat,7l8. lomon,qualeshabet armigeros,285.Adqiiospergit, ibid.
Quidfecit,ne verila.scorporis,phantasmaputaretur,253. SubChristohnperatore,qui gloriosior,233.Extremitaiem
.Pignuasalulisnostrjscorporibusin rcsurreclibnesui trir lemporumrelra.xitad principium,268.Nibildcsideratde
buil, 573.Mortemjugulavit,352.Chrisli sanguineportse his qnas\,identur^857. NudumChristumnudiissequere,
paradisi apertse surii, 555.Passionemet r-esurrectiouem 750.Hociudusnonesl, nec jocus,ibid. HaeresisChrisluni
ejusgentium\oces et Jiltersesonanl,534.Novamsibifa- ante incaTiiationem negans,S99.Hsereticierraveruninon
niiljamiustiluiliu terra, 104.,/Elernamnobisvictorise suce intelligenlesmysteritimnalivitatisChrisli,745. .CurMar-
dedit iceliliam,569.Janua paradisinoudumaChiislo ef- cionassejit, naliyitatem Christifulsse in pliantasmate ?
fracta, Jgl. Omnia nosfra ctimChristomorlua, 421.YivAt H
4.44.. verelici asserenteg resurrectionem Chrisli fuiss.e
i n
qnj credit in cum, 285.AnleChrisUim Abxaham apudinfe- pliantasmate,et nativitatemejuspulatiyajn,431. Arianor
ros,postChristumJalroin paradiso, 555.Futurusest ju- rum blasphemiae in Filium,et in Spiritumsanctijm, 181,
dex, 1088.Tolumhomincmsalvavil,594.Reddilin prse- 184. Christusaritequamjn torporecerneretur,jamvoca-
senli, quodpolliciliisesl servissuis, 692.Id probaturex- tus in Seripturis,et cognitusprophetisel^anciisDeiera't,
emplo, ibid. Pauper dedica\itpaupertalemdomussuse, secundumhominem,in quo minorestPalre, III, 453.Nai
26.5.Omnesathlp.tassuosdesideratcoronari,452.Quiin tivitasChrisJti ab umbrasu.milexordium,523.Corpusejus
Chrisiumcredit,credatet ejussermonibus, 29. Qucer.ecle cratpr magnus,inquo nonmeracadjviriiias,"sedhumaiit-
intelligunturin Christo,273.Nihilmediumamal,151.Si- tate medialemperataest, 401.A NazareihvocalusNaza-
militudonoslrain Cliristdnoneslmutalain naluramdivi- renns: sedct nos apudYeteres quasiopprobrioNnzarasi
nitalis, nee divinitas,elc , 565.Iu patibulovictorexisUl, dicebamu.r , quos nunc Christianosvocant,255. Tam in
ibid.KonnulliexistimantCbristumin aliirmcommutalum, fronte Geneseos,quamin principioJoannisEvangelistce,
ibid.RegnoilliusfiaemimponilOrigenes,ibid.Sifinien- cofcli et terrseconditorapprobatur,505. In semineAbrahse,
dum est, consequens; ut ChrislusDeusesse desislat,567. id est, in Chrislojuravit servusAbraha3,541.Inpra3liando
QuodAbrahamalienis, hoc discipulisetservisexhibuit, forliorquodammodo fit, aimitenlibusnobisper liberum
401.Arle^iioii illuditur,446.Honoralurin servissuis;455. arbitrium,_S25.ad
CujuscaputChrislusest, oculossuossem=
Quiejusnon est, Anliehrisliest, 59. SineChrislovanum per habebit Christum,et os in sublimeelevans,num;
•ornuequodvivimus,540.<)uide.sl, Christihostes facere, quamde inferioiibuscogitabil, 403.NuIlum bonumplenum',
et enulrireadversariosejus, 1042.Oculis desiderantes donecChristus manifestetur,432.CumChristusomniaad
Christum,nihilaliuddigiianlurrespicrre, 956.Perfectus se traxerit, etJiniyersos suisradiisilluminaverit,fielrte
servusChrisli,nihilprrcterChristumhabet, 55. Qusevi- stitulioprinGipalis:el Deus eril omniaiii omnibus,589.
denlurdura, Christumnonamantibus?125.Huncsequi- Chrislus nonex profectu, sed naluraDeus, IV, 981.Dir
tur, qni peccatadimiltit, et virtutum comesest, 599. vinilasejus, 528.In veleriTeslamentoomnipotens appel-
QuisquisChrisliest, plusnosteresl, 782.Quihusnihilpro- lalur, 18, 44. Splcndorgloriceel formasubstantise Pairis,
deral, 351.Qui in sseculoprimusest, iu Chrislifamilia 648.OrunesvirtutesPatrisin se conlinel, 509.Brschitun
primussit,-795.KudumChrislum,nudussequere, 948. - Domini, 591.In quoquantaforiitudo,ibid. Fonset princi-
Adversariusejus est cui displicenlejusprsecepta,175. piumomniumvirtiilum,157.JUnapersohaifi Christti.946.
Ejusdemimpietatisest, FiliumDei et aoimamejusunum In eo permansitSpiritussanctusalerna haliitalione1,156.
dicere,alquePatremet Filium unumesse negare, 599. In eo omnis pleiiiludodivinitalishabitavitcorporaliter,
In eumderaimpielas,595.Christusnumquam fuitsine Spi- ibid.In eoomriesvirlutes, 507. Chrislusprinceps pcenii
rilusanclo, II, 179.Secunduset ccelestisAdamdicitur, tenlium,48, 49. In ClirisliadvenlumomniaPropliotaruiii
375. UnusChristuset unusDeusommbusChrislianorum vola pendeliant,12. ConceplusChristiex sola Yirgine,
.ordinihus,173. Slultitiaillius sapientiamveterumcon- 1054.IncarnatioClnisti ex Yirginesiaiuilur,'reluctantibus
temnit, 423.Solussinepeccato, 521.Omniaposse,illiiis Judseis, 108,109,202. NatusinJudaeaquadragesimo piimo
et
est, illiservatur, 760.Solusomnes virtuteshabuit,7 19. anno AugusliCsesaris, ibid. Nativitas
ejus, crealionuncu-
Brachium illiussalutemprrebuit,774.Christusfuilin utero pata, 1096.Humanussermononpotestexplicaremysferia
beatseMaricedo.cemmensibus,206!Solusclausasportas nalivitalisChristi, 117.Orto llominoSalvalore, omnia
vulvsevirginalisaperuit, 743.Natus in carnp.EccJesiam bella cessaverunt,54. Ad ingressumejus, idolajEgypti
plahtavit,193.Assumptihominisveritasin Christo,758. corruerunt, 202.Infantia huijianicorporisin eo, divinse
Aliquidincarne,et proptercarnemnonpotuissenarratur, non prsejudicavit sapientiae, 111.Unctioejus spirilualis
ibid.QuidamPatresminuscaule loculisunl, de divinilate erat,751.Idemunclusa SpiriluSancio,752.Tempusprse-
ChrisliantehceresiiaArianam,509.Iu quo indicalhomiuisv dicalionisChrisli,annusacceptabilis,ibid.Christusdocet,
veritalem?447.Carnemnaturashumanae el animamsusce- Mosenet prophetasde se propheUisseomnia, 118.Cle-
pit, 495.Huncconfitentur daemones,ibid. Fit quausliode mentiaChristi,624.SolusJesusomneslanguoressanat,el
-animaillius,ibid.Christusvirgode \irgine, de incorrupta infirmilates, 55. AspectusChrisliinglorius"nonfoeditaie,
ncomiptus,249.Imitemurejus conversalionem; qui nori sed paupertate,612. -NuHus~ homoprseterChristumsine
m INDEX.ALPHABETICOSLN051NIAOPERA S. IIIERONYMI. m
peccato,619.SolumChristumvenenadiabolinontauguni, salemsedens super-asinam,R62.Hujus mysteriiexpla-
866.Sacramentumcorporis,et sanguinisChrislilaudalur, natio,ibid. MysteriapassionisChrisli,pjus descensusad
745. Quosensupassionemrecnsavit,151.Soluspro nobis inferos, et resurrecliouisstctbiliunlur,864.Christusinu-i'
passusest, 748.Passioejusplenedescribitur,614et seqq. duosfatronescogtiitus,655. AniniamsuammoriensPalri
Demonslraturper iranslationemfraclcelagunculce,154. commendat,651.ChristusRedemplordescenditad inferos,
fjjus caromorli tradifur, nt Judceorum sulilimitas d estrua- 151, 155, 595.Terra inierni morie Christi,vastala,153.
lur, ibid.In cruee ignobilis s imul etdecorus aspeclu, 614. Quomodo t res diesel tres noctesfuil in cordelerrre, 405.
Candidus,et rubicundus,ibid. Verumcorpus hominiset In infernovivensetliber, 407.Caroejus qusesepullaest,
veramanimamsciensinfirmilatesdemonstravil,ibid. Eas eadem resurgit, 412. MorleCJirisliseereta Judseorum
omaes divinilalesua superavit, ibid. Cur exaltatur iu patuerunt,VI,Prmf. in Osee.QuidDeusfecil, utCIiTislus
cruce?410. Kou necessitate,sedvoluntalecrucemsnsii- ametur, 640. Iriterfeclioejussola causadereliclionisJu-
nuit, 616, 620. Mortuusesl proonmibus,608,755.Mors dceorum,53.Credentessimplicesnondecipiunlur,nisisub
ejus requiesappellalur, 161.Lalusejusperforalum,585. specienominisChrisli, 234.ChiisliisDeusctliomo, VII,575,
est
Curpassus 665. el sepullus? 619.Caro Christinon viditcor- 659, 724,723. Semper fuitcum Patre, 331.Nalura Filius
ruplionem, Sponle descendiiad iufpros, 253, 474. ejus est, nos adoptione,ibid. Dhiuitalismajeslaslucens
Percussusin cruce,sanalurin resurrectione, 685. Suo in facieChrisli,164.Chrisius,unumcumPatrp, quomodo
vulnere vulneranosfracuravit, 615.SanguisChrisiiprp,- aliusab eo intelligilur,441.Qusedam notanturde Chrislo,
tium redemptionis,602. Nos DPOconjunxit,703. Pacifi- el dePatre,562,565.Unumeorpushabuit,quoliesapparuit
cansomniain cocloetin terraper crucemsuam,607.Ante in veleriTestameijlo, 608.Lex et prophelcede illo pro-
Chrislipassionemunusquisquepropriumsequebalurerro- plietaverunt,70. In soloChrisloSpiritussanclusremansii,
rem, 616.Poslpassionemmullaprsemiaconsequilur,622. 741.Yeritas est, 646.Et omnesvirlules, 481. Christus,
Passioejusqtiidoperatur in geulibus, 542.Nonobme- \ita selerna,692.Nalusest exVjrgine,441,504.Appellatur
rita, sed ob graliamet fidemCJirisliDeoreconciliatistt- Mediator,quomodo?441. Chrisiuslapis angnJaris,583.
mus, 602.In to',oorbe loquiturper apostolicos viros, 580. IdemarnraluraDei, 669.Chrislimysteriascirinonpossunt
ExoninibusgentibusunamfecitsuinominisgentemChri- nisi ex audilu, 419. Quare nonde siinpliciYirgine,sed
stianorum,770.AdoramusC.liristurn creatoremnoncreatu- de desponsitaconcipitur,12. Chrislipaupertas,136, 164.
ram,958.Propterhumanam salutemcarnemassumpsit,ib. Quidamduosfiliosconfiiiguiil,FiliumDei, etfiliumhomi-
i n i n
Adoralur Ecclesia,quasi corpore,573.Sponsusvirginis uis, 614. Naturamhabet corporumDoslrorurn,sed noa
Ecclesias,855. QuomodoChrislusjuslilicaiur,622.Panis originem,659.SanguisChristiel Caro dupliciterinteJJi-
perpetuus,593.Unumfundamenlum aposlolorum etprophe- gilur, 533. Quomodomajor esl angelis, el minor, 461.
tarum,ChristusDominus, 571. O mnntm Ecclesiarum consen- . Chrislus,novushomo,in eoomnianova,626.Euminduere,
sus de Chrislo,922.ChristussaluraturfideEcclesiarum, 621. quid?ibid. Quare baplismumsuscepit?19.In tenlalioni-
Undecredentesin Christo,fidelesapjiellantur, 519.Inservi- hus Christiquidintenditdiabolus,20. Triginlacral annn-
luleCliristinondifTerenliasexuumvalet, sedmentium.'403. rum, quandoJoannesdecollalusesl, 100-Signadivinitalis
In quibushahilatChristus, 679.Mystermmpassionispjus et humanitalisChrisfi, 241.MaximumlignumChristiex
et resurreclionisignoratum,746.Errorpessimusmtiltorum seiilenliaHieronymi,164. Operaejus,quomodadifferuiuab
de Chrislo,648.Mjsteriumdivinccnaiivitatisin corpore operibusRer-Jzebnb, 81. Dislantiainler potestatemChrisli,
possunlsanctifideinagisnosse, quamdicere,619.Loqui- el aposlolorum, 56. Quareloculusesl in parabolis,87,91,
tur juxla dispensationemcarnisassumptae,751. Nomina 95. Ubi Chrislusexponitsermonessuos, nihil muletur,
ejus quce?155, 154,156.Persona Chrislimonstralurin 87.VidenscogifalioncsScribarum,ostenditseDeum,49.
voceverilalis,710.Detoloorbe concurriluradlocamyste- Christustrausfiguralusidem remaDsit,129, 130.Lex ft
riorum ejus, 210.Abscdnditus in petra, id est, in Chrislo, propheta?passiouemChrislie.tresurrectiouem
non sentittranseunlemmundilempestatem,58.Ubiscri- 150. Christusquotuplicimodotradilus?415.nunliarunt, Idem cur
bitur de apostolis,Jacob,Israel,el semenAbrahamappel- tradilur? 377.Consensusvolunlatisejusdem, cuinvolun-
latur : ubide Christoniliillegilur,506,507.Christuscum tate Patris, ibid. Trislitiain eo, quosensu intelligenda,
advenit,ad\eDtusipsius a Judseisexspcctabatur,V, 804. 218, 219. Hanc passionemfuisss volunthcerelici,ibid.
Christuscum advenit, mortificataest terra, et quando? Chrisluscrticemsustinuilpro saluteomnium,470.Omnes
808,809.DiviuilasseparatCliristuma cuncliscreaturarum redemit sanguine'suo, 452, 723.In cruce.el passione
substanliis,557. Idem infusus,et circumfususoninihus, Chrisli omnia recapilulata, 557. Christuscur in no\o
ibid. Rex esl etpaslor, 459.In eo Tecapitulanluromnia, positusmonumento,,240. Quo sensufuit in corde terras,
474.Tamveniensad nos, quamad ccalesliaconscendens, trihusdiebus, etc, 85.Descenditad inferos,quare? 615.
sua usus esl libertate, 576.Baptizalusest annoaetatissuce Quomodosuper coelosascendit,614.Angelis,et Jiisquiin
trigesimo,518.Baplismaejus quinladieJanuarii,nondies iufernoerant, SanguisChrisliprofuit.ibid.Sineilio nemo
Nalalis, 6. Chrislusagnusinimaculalusel anniculus,580. appropinquatDeo, 580. In Chrisloonmesgenles "bene-
Sacrame.ntum corporisel sanguinisChristiinsliiuitur,498. diclce,424.Omuesvivificantur, 446.In Christoomniatene-
Descendit ad fornacem inferni, 645. Sanguis Cliristi, nius, 537.Omnestuiumsumusiuillo,425,724.Subjicimus
pretium redemptionis,571. Salvatoromnium Jrominum, ei, 567.Nou dixit dare se animamsuam redemplionem
maximefideliuni, 5 72.Carnibus ejus alimur, ejus San- pro omnibus,sed promultis, 157. Nunc sublimis,nunc
ct
guine potamur,571.Nemo poteslmysteriaejuspassionis, humilis praadicalur,517. Juxla diversilatemeffectuum
corporis,et sanguinispromajestaterei cognoscere,557. . diversecqnsideralur,623.Chrislussemperprosperismis-
Christtisdeficilin malediceniihus,p?oficilin benedieen- cel lrjsfia_155. DiscereChristumqnid?625, 624.Aliudest
libus, 847. Christus d escendit ad
quoque sancLos, antequam cumsecuudum hominemimilari, aliudseoundumDeum,
corpusassumeret,801.Christusrelinquitpro nobisomnia 659.JesumChrislumquis induit?444. Quosensu omnes
sua, ibid.Christumrelinquitquisquispeccat,797.Christum diliguiuillmr, 555. Quidesf, in Christicorporeerrare, et
sequi possumusabsque labore, 99. Christusthesaurus labi, 755. Injuria Christi,noslra gloria esl, 458. Omnia
Ihesaurorum,800.Pro varielalecausarumdiversisdonatur erant vacua,snle advc-nlum ejus, 614.TratJitio..Judceorum
nominibus,580.Probal.lapidessedificii sni, 471.Salvator de eo, 205. AdvenlusChrisii,salus lotius mundi, 160.
nullurndoctrince s uce volumen reliquit,555.AnteChristum SecuiidusCliristi adventuserit in gloiia, 197. Signum
cceliclausi, 888.Chrislimissio a Deoin terram, VI, 796. ejus, 194.In quibusvivitChrislus? 415.Quomodoforma-
Curomniiiotens dicitur,ibid. IdemDeuspraedicatur, ibid. tur in corde credenlium,467.'Novahseresisde Chrislo,
i_um
Animam corporesumpsil, Ejus 4 10. carononvidil cor- 375. Quidamsuspicaulurilluin, irralionabilemsumpsisse
ruplionem,411.UnapersonainChrislo,nondua3, 801,850. animani, 219. Nativitalemejusdemcaluiniiiantur,627^
Quomodo i ndutussordidis veslihus, ibid.De Yirginevere Pulant corpusnon iMbuisseverum,quare? 108.Refelluu-
naltis,550.Ejusdemmiraeula.ifr.d.NativilateChrisli omriia tur qui eum creatumvolunt, 75. Hceresesquaecarnem
pacificantur,864.AdvcntusChristi,fonsonmiurnbonorum, - Christipulaiivamvindicant,57o.Unadimidiatam ejusassent
27,658,659. O mnes saivanlur C hristiadvfiilu,552,555. C ur dispensalionem, 614.Quidamcalumnianttir DominumPhy-
dicilurUnigenilus,904.Quidamnegant,Christumhuma- .Sicsedispulationis iguarum,114.Materet fralres
namhabuissen3turam,516.FortiludoChrisli,Jicetpueri, qui ? 86.FratresChristinonnullisuspicanturfiliosChrisii, Joseph
praedicitur,260. Omnesvirtulesin Christo,659. Qucein de alia uxore, 86.Christuset liomines,quo sensudicti
aliisin lypoprseeesserunt,ad Chrislumreferuntur, 123. semen Ahrahce, 445. FraudulentapromissioChrisloa
Cur Christusnon potuitsigna facere in patria sua, 59. Judreisfacta, 234.MulliChristosesse se dixerunt, 196.
Nominasua fargilusest aposlolis,585.Cibusetconviva, Christuminduissecorpuscceleslequidaniasserunl,294.
125.Sine auxilioejus naturaangelorumet hominumfra- ChrislusquomodorepletussapiemiaDei? 504.Chrislus
gilis, 812. CarnesChristicomedunltir,el Sanguisejus a quomodoconfortalusspiritu? ibid. Christusqualenusser-
fidelibusbibilur, 765.Frumenlumdicitur etvinum, 869. vus Dei,520.Christusrex justiiia»in quibusregnel? 525,
Quiuameomedereet bibereeum mercantur,870.Nouila Christusquornodoa diversisvisus,253.Christusquomodo
}aboravilin lsrael, quamin genlium populo,429. Pro diligpndus,222.ChristifletussuperJerusafemexponitur,
gentibuspretiosusSanguiseffusus,"450.IngressttsJeru- 532.Christusquomododicaturessein ruinamel resurrec_i
94S INDEXALPIlABETlCUSIN OMNIAOPERA S. IHERONYMI. 946
lionemmullorum,293.Christumnonindigereangelorum Citiumcivitas,de qua fuitZenoStoicsesectcehseresiar-
auxilio,340. ches,IV, 227.
Christorumgenera,quae? VI, 654. Civessempercivibusinvident,VII, 101.
B. Chromatins, I, 21, 512.Ariidogmaexclusuma Chro- Civilas,quceexpelendaest, et laudanda,!,520.Civitates
matio,etc, 20. Laus sororumej'us,ibid-.ConslantiaB. Tefugiicur in descriplionelerrcesancteeEzechieiissilean-.
Chromatiiin dormitionegermanisui, 547.B. Chromalius, tur, V,607et seq.'Civiiaspro civibussumpla,VII, 555.
II, 460, 514,526, 555.Hieronymiprsefaliimeula ad eum- Clamorpalientissimas Deiaures vinceus,I, 959.Clamor
tleni, 521. cordis,VI, 407.Clamor,quidin Scripturis,VII,451,452,
Chrysippicontorla acumina, I, 518. Sophisma,415. 637.Confususclamor,magnilimorisindiciumest, 107.
AcumenChrysippi,549.Chrysippus inter spinetaversalur, ClaudiavirgoVestalis,II, 307. Claudiae, 520.
lf, 471.Contortaejusdemacumiua,487.Prcecepitiiuplias, Claudius,II, 847.
quare?318.Inler Clirysipjiuiii etDiodorumconteniio,702. Claudiusepiscopuslegit blasphemias,qtiasValentis
Juxta Chrysippnm potestquisperfecte.carerepassionibus, ferebanlur? II, 196.Mulla proponilYalenli damnanda,ibid.
749.Chrysippihelleborum,VII, 591. ClaviDominicse e
crucis, quibus Conslantinus Augiisius
ChryseisvatesApollinis e l Junouis \irgo, II, 507. frenos suo
equo fecerit,VI, 955.
Chrysogonus seclalor Bufini,II, 488.Mulla objicil B ie- Cleanlissapienlia,II, 487.
ronymo,quibus-respondet sanclusDoctor,ibid. Clearchus,quidscripsitde Plalone? II, 309.
CJirysolilhus lapis,IY, 42. ClemensAlexandrinae Ecclesice,magisterOrigenis,I,
Clirysophora, sancta femina,II, 869. 428. Judicio Hieronymi mniumest eruditissimus,ibid.
o
Chus,id est, jEthiopiaab-Hebrceis nuncupatur,III, 519. Ejus opera,ibid.Nihilin illishidoctum',ibid.Huncimita-
Cibariuspanis,I, 266. tus Ongenes,ibid.ClemensAlexaudrinus idem.,mogisler
"Cibustenuis sit, vilis efvesperlinus, I, 523. Parcus Origenis,II, 877. De ejns libris, quid refertnr, ibid.
cibus, el ventersemperesuriens,triduanisjejuniisprce- Nonnullahabethceretica,ibid.Defendiiur,509.Scripsisse
fenur, 288.Moderatuslaudalur,100. Frugalitas animas dicitur,FiliumDei creatumesse, 508.Defenditur, ibid. et
utilis esl,956.Cibimonachorum qui, 524.Simplieitascibo- 509.Clemensquid solebat ut
dicere, probaret,quoddice-
rnm latidalur,94. Quceinnocentescibos prsebent,194. bat, 469. Clemenlistestimoniumde Jacobo,831. Quid
Deiicirein illis cavendse,166. Utendunicum gratiarum sciipsitin sextof^TUKiKBv libro,845.Nolatur,9,05.
aclione,287.Nonsumantur,nisiorationeprsemissa;nec Clemensapostolorumdisciphius,II, 529. Clemenspost
recedatura mensa,nisi referatur Creatori gratia, 288. aj)ostolos episcopusRomasfuil etmanyr,859,507.Scripsit
In potuet cibisquidsurtrendum aul fugiendumjuvenibus, Ejiistolas,258. StylusEpistolreClemenlisad Coriniiiios
93. Innumerabilisde Scripturisauclontas, quse gulam convenitcharacteriEpistolcead Hebrceos,855. Ecclesia
damnet,etsimplicescibosprobet,151.Sic comedendum ej'tisnomineRomseexstructa, ibid. Clemensvir aposto-
est, ut cihumet oratiosequalur, et leclio, ibid.Nihilsic licusscripsitad Corinlhios,IV,612.ClemenlisEpistolaad
inflammatcor[)ora,sicutindigesiuscibus,ructusquecon- Corinthios, VII, 571,606.
vulsus, 288.Qui calorernaugent, et quibusnoxii?ibid. Clementiacrudelitalessevior,I, 586.Omnisanimiin
de
Qui Clirislumdesiderat, nori qucerit quam pretiosis alteiumduritia,Clemeutiin nosnielipsos cogitationefran-
cibis stercus conficiat,325. Carnaliscibus prseferrinon giltir, 458. Habeamus in omnes imaginembonitatisDei,
debet spirituali,454.Ubicibuspolusquemoderalus,ibi 573. Ad ClemeDliaoi nalura lidminumjirona est, et in
divhia?supervaeuse,ubi nullaadulatio, 501.Cibustemiis alienopeccatosui quisqueriiiseretnr,II, 407.Clementia
necessariussaniiati, II, 541. Commendatur,540. Cibus et familiaritascommeudalur, VII, 657.
faciliorqui sustentatcorpus,539.Eorum cupidilas,quid CfementiaDei est, cum peccatorhicvisilaturpro"~ suo
operatur?357.Cibi exquisilimajorempoanamhalient in scelere,ni, 515.
inquirendo,quanivoluplatemin abutendo,540.Virisduro Cleobulina,II, 520.
opcrimancipalis,qui cibi conveniml,552.Cibossolidus Cleodemus MalchusBaTbarce hisloriaescriplor,III, 554.
mysticusintellectus,lacteus moralis,V, 955. VideAbsti- Cleombroius marlyrstullsePiiilosoplhae, 1,180.
neutia,Conlinenlia,Epulse. Cleopalrcem orte regnumjEgvpliorum deslructum. IV,
Cicatrixmaleobducta,"incocto puredirumpitur,II, 191. et
164, V, 541. Cleopatra,VII, 758.
Ciceiondiversomodoexprimilur',I, 755.Quidsil?ibid. Clerieatusonusest, nonhonor,I, 957. QuiClericatum
Ciccro,1, 21.Senlentiaejusdem,206.Eloquentia,225, desiderat, discat quod possitdorere, et rationabilem
940.Fluviieloq.,527.DivesCiceronisiingua,226.Dictum hostiamofferalDPO,259.Officium Clericatus,non putetuc
illius,524.16-.0:, 256. Quemsecutusesl? 554.Ciceronis genusantiqucemililiae,ibid.Clericatusulilitasin quosita
iiliusnonimitatuscloquenliampatris, 250. Cicero, quid sil? V, 809.
faeit.cum Apostolo?114. Ciceronissententia, II, 717. Clericiinterpretatio,I, 258.Apostolicogradui succe-
OrationesejusproValinio,elc, 563.Lihri Ciceronis quin- dunt, 54. OfficiaClericorum,268.Eornm parsDourinus,
que diiputantde passionibus, in
749.Commentarii Dialogos 258. Nihil jiossidpanlextra Deum, ibid. et seqq.Susteu-
illius,472.CiceronisBrutus, CatalogusOratorum,825. teutur oblationeallaris, 259.Clericorum
vel offlciumin sepe-
QuorumdogmatadiscunturinCicerone? 565.Repudiavit liendis mortuis, 6. Dignitaseorumdemin consecratione
Terentiamuxorem,etaliamnubere conlemnit,516.Lin- cor[iorisChristi,et absolulionepeccalorum,54. Quidillis
gua pjus a Fulviaconfodiiur, 569.Ciceronisduovolumiua proponiturfugiendum,aut seclandum, 258el seqq.Num-
deGloria,VII,515.Qui.lirai.slulitLatine,706.r.deTullius.
' quamde manibusClerici sacraleetiodeponalur,26!. Sit
Cidaris,quid? V, 250. semperparatusad satisfacliouem omniposcenliralionem,
Ciliciaquidsignificet?VII,597. ibid. Convivia ssecularium vitandasunt Clerieis, 263.Ma-
Ciliciiasperitalemollialinleamiiia,et serica preliosa gnales declinent, sanetitatemillorummagisvenerantur
commulanda, I, 706.Ciliciade filiscaprarum,II, 98.
- Cilicumlinguce sseculareSjquamopes; suhjectussit Clericusepiscopo,et
proprietates,1, 879. quasianimseparentemsuspiciat,262.Clericorumesl visi-
Chnbri,1,914. lare languentes,268.Oculoscastosservent, ellinguam.
Cimicesdoloremfauciumet urinsedifticullateu] depel- ibid. NiqjtiasneconcilietClericus,' 946. Prcedicalorest
lunt, II, 552. conlinenlise, ibid.NODsit procuralorbonorumalionoruin,
Cincinnatifugiendi,1,995. ibid. Clericilaudali, 268.JudexsseculiplusdefertCle-
- Ciuctorium Jeremise,quid?V, 81i. rico coutinenti,quamdiviti, 268.Jubentur propriascon-
Cineressanctosmartyrumperhorrescuntdcemones,ut temnerefacultates,ibid.Aliudofficium Cfericorum,aliud
fiagella,etc, IV,775. Monachorum,54.CavetHieronymus ne de illisquidquam
- Cinerisaspersio,luctuset pceniteDliae indicium,V, 525. sinistrumloqualur,ibid.IJber adNepotianum doeetquo-
ususad pugDaudum, IV, 250 modoeis sit \ivendunv,937. Patres sunt Monaclmrum,
- Cinguli
Circumcisio secundacuiu petrino cultello, II, 270.In 285.Clericiet Monacliiexhceredanlur,260.Abslineniia
circumcisione jurasse servumAbrahce,iradunl Hebrcei, vini eis prceeipitur, 266.Morumdiscordiain clericis,259.
III, 541.Circumeisio in signumdala, et quot populiscom- Fugiantmuliercs, ibid.Non deiit occasionessuspicioni,
muiiis,IV,910.Triplexcircumcisioin Scripiurisponilur, ibid. Turpe servitiumeorum,261.Delicice, 262.Yitia,99.
884. Cireumeisiovera, quce?V, 541. Circumcisiocur FacilecontemniturCleiicus,quiscepevocatusad prandium
Abrahsetradita, et ejus posteris,VII, 425.Nullusspatio irc nonrecusat,265.Turpe est,judiceniprovinciae melius
xi, annorumin eremoillamrecepil, quure? ibid. Quse ajiudCleTicum prandere,quamm Palatio,259.Negoliator
cirfumeisio prodest?482,485. et ex inopedives quasi peslis fugialur, 261. Avaritiae
Cirratorum lurba,quidsoleldeeanlare?II, 473. artes in Clericis,262.Ecclesiahceresillorumdebet esse,
, Cislernam SyriG-ubbam vocant,11,6.Cisterns6 ad solan- ibid. Clericorumcojlihatus,II, 588. Ecclesianon recipit,
dam raritatemfonlitimexstruclcein Palsesliua,IV, 570. nisi virginessinl.autcontineiites,ibid. Ne lucra saecuhin
Cisternamnullussanclorumfodissein Scripturisdicilur, Chrisliqusrat militia, 264. Sit hospilalis,ibid. Quidam
590. Cislernaminter et puleumdiscrimen,VI, 1. sunt cau))Oiies, 229. Clericiet Monachimajori honore
• V,Cisternarum aqutein locisJudaeas prcccipuis,272. liosniliosuscipiendi,65.
047 INDEX ALPIIABKTICUS IN OM.\"I\ OPi-RA S IHERONYMl. m
In Clerumelectioa quihusfiebat,I, 944. Gollectafralrumcongregatioin uiiumlocum,II, 38ct
Clibanisuccensimelaphoraidololatrise studium signifi- 72.Itemipsiusquoquelocivocabulum, 71.Collectaeiiebant,
eatur,VI, 72. die.Dominico,598.
Clinici,I, 694. . Colligatioiniquitalis,quid?VI, 150.
de
Clitomachus quoscripsit,I, 354. Collyba,quid? VII, 162.
Clytemnestraoccidit v irumobamorem adulleri,II, 517. Collybissae,Vll, 152.
Coceus in veste pontiticis,quid nolel? I, 366. Collyra,paniset crusligenus,1,95.
CodicesLalini, quid non exprimanl?][,126.Vitiositas * Colossis urbsAsice,VII, 762.
eorumad Grsecamoriginemrevocanda, 154.CodicisLatiui Colubersapienliorerat omnibusbestiis,T, 115.Colubri
depravalio,II, 260.Iu LalinisCodicibus,quidnon inve- cervorumcibussunt, 985.Colubripellisdoloremaurium
nilur? 261.Quidmale legilur? 297.LalinorumCodicum miligat,II, 552.
nonprobataiuterpretatio,281.Quidin pleris'queCodicibus ColumbaSpirilusS. ita ad Noe, quasi ad Chrislumin
antiquisaddilumnou est, 747.PalseslioiCodices,quosab Jordane devolat, I, 419. Ramorefcclionisac luminis,
Origeneelaboratos,quidamvulgarunt,a qnibusleguolur, pacemorbiannunliat,ibid.Columbapacemlerrsentuuiat,
525.Codicumvaria lectio, VII, 479. Lalinicodices,quid II, 195.
habent? 536, 572.Qusedam in illis addila,199,509,599. Columbce simplicitatemhabeamus, ne cuiquammachi-
Reliueut falsa,487.Vera lectio restiluitur,ibid. In ple- nemur dolos, 1, 524.De agmine columbarum,crebro
risqueEvaag.Codd.nonnulladeerant,146.LatiuiCodices accipiter unam separat, quamlaceret, 997. Duo pulli
mendumhabentes,517.Quidin eismalehabetur?488. columbarum oblaliproChrislo,507.Columba sola;abialos
Codrautemper Q. lilteram Latini Quadranlemdicunt, pullosnondolet,VI, 77.
III, 89. ColumnasChristi, I, 705. Ubi oslendebatur-columna,
Codrus,VII, 555. infectacruoreDomini,ad quamvinctus,dicilurflagellalus,
Coslestes.mysticamsequunturinlelligentiam: terreni 697.HaecsuslinebatporticumEcclesice,ibid.
simplicemhistoriam,IV, 11. Coinain luctutonderisolila, V, 280.Comamdimiltere,
Coslestiana hseresisjugulala,I, 1067. luxuriosorumest et barbarorum,547.
Ccelestium Virtutumordines,II, 369.Quiuihil coelesle Sic ComedeoduDi, ut poslealicealorare et legere, 1,
possuntcogitare, 340. Cffilestiaclausa erant antequam 289.Sic comedatquis, ut semperesuriat, et stalim post
paradisiforesChristuscumlalronereseraret,III, 416. cibumpossit legere et psallere,686.Nemocomedere,
In Ccelogloriaest, et perpetualaus, et indefessapr_e- vel cum opus est parcere potestabsqueDeo, III, 406.
conia,I, 450.jEqualilp.r palel omnibusaulaGoelestis, 521. Comederemunda,VPIimmunda,in nobisesl, VII, 711.
Regria coe^oruui expeditos, et alarumlevitate subnixos Gomicicujusdamfinis,I, 288.
habitatoresdesiderant,795. Post grandia maris .pericula Couiicisententia,II, 536,630.
lutissimumcoelornm porlumfestinemusintrare, 5 84.Nisi Commhiatio Deiad quiddirecla,V, 53.
vim feceris,ecelorumregna non capies,•125.In ccelonon Commeatatoris olficium,I, 329.Idemofficium',II, 477.
est peccatum,450.Nudihucvolaredebemus,1080.Ctelum Commentatoris officium,dilucidareobscura,VI, 388,857.
juxla Hebrceosex aquissorliturvocabulum,419.Coelum Denuoidemofficium,YII, 485.
noa repromiltilurin veferiTestaaiento,II, 728.Primum Commenlariorum mos et rpgtila,II, 541. Quidoperis
prredicalumest in Evaugelio, ibid. Eademcceli plaga habenl,ibid.471.Commentariorum scriptores,472.Com-
tribusnominibusappellalur,2i9, Coelum et terram,quidam menlariiinTerentii eomcedias,471. In OralionesCice-
pntantanimanlia,lV,10,242.Co3him etterra nonperibiint, ronis,ibid.Commentariorum leges, quce?IV,855.
588.Ccelorumet terraecommutatioin melius, 589, 788. Communieare proprieScriplurarumesl, VII, 112.
Co3losrepIicariquasilibrum,quid?441. Ccelidicunturjplu- Commutatio bealarerum, I, 715.
raliter, sed singularilerinlelliguntur,10.Ccelumsigniiicit Comparareet emere, quiddifferant,II, 557.
angehcasvirtutes: terra mortaliumgeuus, ibid. Creium Comparatin iuferioris,superiorisinjuria.II, 239.
aflirmaturrotundum,et in modunifsphaercevolvilur, VII, CompiUimest biviuoi, ubi diligenliusdebet viator
605.Quidamquotidiein coelo ruinasfieri mentiuDlur,54. aspieere,quoditer gradiendicapiat,III, 565.
Pro aere 5 71. cteli
sumilur, Nomen quomodoinlelligendmn, Computandi per digitosralioapudVeleres,I, 907cl II,
coeli
675.Quomodo transibunl,198,199.Regnum coelorum 240-
prsedicalio Evangeliiest, 92.iTriplicimodosumilur, 8 0. Comoedise veterislicentiain certispersonjstaxandis,J,
Co.Iibes,qui, et cur ita vocali,II, 581. 955,Comoedisesacerdotibus nou legejidse,78.
Co^Iibalus laudalus,VII, <30. Aliudest Conari,aliudagere,I, 54^.
Cosnobitae genlililinguaSausesvocantur,1,118.Eornm Com-hylia, quid71,682.
conversatio,quse? 119el seq. Vitacoenobitarum prbbal.-i, Concihabulaha3relicorum,cubi!iaetltistraferarum, etc,
ac commendata, 938, 942. Comnienaaiilur, 1086. VI, 80.
Coenomyia, quoscribendumCynomyia,
pro I, 676. Dilficilepsl ut Concilietalienus, quas filiusfraterque
est
Cogitareriialasceleratumest: nequius malecogit.-ila noiipoluil,I, 782.
velle perlicere, 1,945. Dumab alioqujstransitad aliud, fconciones in Ecclesia,I, 265.
opusquesucceditoperi, illudsolum, Cogitat,etc, ibid.. ConcioDalorum lacrymseauditorumlaqdessint, I, 265.
Cogitatiotacita animi arcanusejus sermo esl, I, 604. Sinlmysteriorumperiti, elsacrameiilorumDeierudilissimi,
Per linguamforinsecusresonans,proferlsentenliammen- ibid. Noniiulliarguurilur,ibid. De iisdemTullius,ibid.
tis, ibtd. Nonsinamuscogitationesmalascrescere, 92. Conclusionum septemmodi,II, 486.
Cogitalionis,sermoriiset operis reddemusrationemij. Concordiacrescit,quod a3mulatiodjssipaturaerat. I,
judicio,604.Ne vageturperniciosiscogitationibusmens, 465.Concordise bonum,et malumdiscordiae, VII, 79.
labor requiritur, 940. Cogitalionespessimce,et meutis Coucordia oppidumltalice,II, 511..
decretum,io malisoperibuspuniuutur,985.In meditullio Concubinarum novumgeous,I. 98.Coneubinarum iides,
nostrumjudiciumest, vel abjieerecogitata,vel recipere, II, 511.
506.Oralionescrebrsecpmmendantur ad repellendasCogi- Concubinos publicevel clarissimi pbilosophorum Grcecice
lationesmalas,ibid.Cogilatioelsensus dantura Deo, II, habebanl,IV,55.
777.Proprisenientiscogitationessaepesermononexpii- Coacupiscentice seiiulcraperseveraat,II, 555.
cat, 407. Tacila cogilalio non lalet scientiam Dei, 751. QuotiesConcupiscimus, lotiesfornicamur,1,957.
Noslra cogitatioquandoconfirmatur ? 791.In multisslu- Concupiscenlice lilillationemvix ullusesf, qui nonsen-
diosis,et quolidianamedilaUone sudanlibus,vix invenitur liat, V, 690.
cogitatuspurus,etviri dignusvocabulo,III, 449.Cogita- Conderrinaluriiemoin eo,quodfacerenonpotuit,11,741.
tionumsecrela solusDeus cognoscit,IV, 960. Quidam Conditionem uostramex hisloriadiscimus,II, 777.L'na-
dicuntnon esse peccatumin Cogitationibus, 865.Cogiia- qusequeres de suostatu et conditione Creatoriiionin\i-
tionummalarumthesaurus pectus, V, 205. Deus uon deal, 715. CondilioJiumana,quse?VI, 448. Coiidhionis
lruiiilprimose.lsecundosstimuloscogilaiionum, 200,201. verbumassumiturin inagnisrebus,VII, 627.Conditionis
Cogitatiopravilatishumansenotatur,VI,1^5.Cogitationes stjceohlivioundesuhrepii,I, 907.
malcepoenasluent, 58. Cogitationesex proprianascuniur De Conditoreduplicierror lisereticorum, VII, 577.
volunlate,VII,115.Nonimmilluntura diabolo,sedaccen- Confessioet pulchriludoin quo reperitur,I, 893.Se-
duiitur, ibid.Prsecursoradvenlusdiaboliin nos, Cogilalio~ cunda post naufragiumtahula, culpreconfessio, 528.
mala,650. Ingenuaet verecundacoulessioest, qupipse carcas,id in
Cogitanssemper deDeofacerenescil injuriam,VI,551. eliis prcedicare,252. Coufessioet pcenilenlia,pecrali
CognitioDeinonuniusgeneris,VI,295. remedium,III, 474. Confessiopro laude accipiltir,IV,
Cognitiones bonae,vel nialseiii nobisunde,VII, 280. 650. CoDfessio peecalorumet confessiolaudis,V, 680.
Id Colitunusquisque,quoddiligit,I, 95. Confessiodelictommin convprsione, VI, 157. Confessio
Cogaoscendiverbumde opere nuptiarumusurpalum, peccatorumcommendalur, VII, 123.Confessio signilicans
gratiarumactionem, 7 5.
949 INDEX ALPHAfiETICUSIN OMNlAOPEIU S, HIERONYMI. 9SQ
ConfessoresiEgyptii,I, 30. Coofessoressub nomine duplex, VII, 728.
Athanasiiexsules,II, 191. Conteuderepueriliterquid?I, 640.HieiContendimus,'ut
Confidendum, nonin sapienlianostra,nec inullis virtu- ahbi coronemur,89.
tibus, sed in soloDomino,n, 791. Contineutiaperfecla, quce?I, 604. Bonumest per se,"
QuidConfingunl nonnulliaudacitemeritale*II, 226. 905.Securior cominentia,quaesit? 685. Majusest conli-
Confilendum siinpliciterest, quod simplicitercredilur, nentitecertamen, quamnummorum,402.Continenliaimi-
I, 903. tanda, 750. Inter continentiamet luxuriam, qtiidnume-
Confiteridehemusvitia nostra, II, 765. .Qui peccata ratur tamquamindifferens?908.Konnullipost lavacrum,
simplicitei'confitentur, merenturhumihtate clemenliam vel postnuptiasex ardorefideicontineniiamsunt amplexi,
Salvatoris,754. 620.Per conlinentiammagna,et«3ternacoacilianlurpra3-
Coiiflatileel sculptilequomododifferant,VI, 627. mia, 750.Parcitas et continentiacomitescastitatis, 287.
Confusioaliaad \ilam, alia ad morlein,VI. 528. Quotemporecoiitinentisevela pandendasunt, jf»19. Conli-
Conj'ugia-ethDicorumampulautur, 1,459. Umbracon- nentia servat corporapulchraelfortia, 749. liifirmitates
jugiimiserabilis,61. Recliusfueratsubiissehominiscon- nasci prohibet, et languoresin sanilatemrestiluit, 614. In
jngium, quamad allioralendentemin infernuoicadere, injuriamcoDtinentice -diversisaporis et colorisvina quce-
106.Qui in conjngiodebitum solvit, orare.noir-polest, runtur, 618.Conlinentiaperfecla omnesvirlules sustentat
ibid.Servitusconjugalis,226.Solemusvitia Jiuerorumet et protegit,II, 500.Coiitinenliaef pudiciliacommendalur,
conjugumignorare, vicinis canenlibus, 1093. Conjugia 269.Couiineiitircinserviendumtempore luctus, VI, 905.
Ecclesiaprobat et dispensat,II, 506. Hsereticidaninaal Contiiienlise nolio, VII, 515.Konest perfeclain hac vita,
conjugia,306. ibid. In quodifferla modeslia, ibid.Necessariaest, 719.
Conjugatiassumpliin apostolatum,relinquuut conju- VideCastitas,Pudicitia,Abslinentia,Cibus,Jejunium.
gale officium,II, 277. Conjugalisdonanlur monita,V, ConlrariasimulesseDOU possunt,IV, 790.
206. Conjugati,post conceplumdebent vacare orationi In Conlrove.rsiis
viri fortes quidfaciunt,I, 224.
iionconnubio,VII, 657.Causseslerililatis et fecunditalis Conyeuarumurbs, II, 590.
in conjugalis,466.VideMalrimonium. Conveiilusomnisiquinon offerthosliasspjrituales, aho-
Inler Conjunctionem Dei et hominumquaedifferentia? minabilisest Deo, IV, 21.
VI, 26. Conjunctus virgini homoreddit mulierem: copu- Couversalionismalsesuspiciofugienda, I, 912. Inoocens
latus meretriciDeus reddit virginem,ibid. et ahsque.sermonecouversatio,quantumexeinpioproficit,
Conjurationis verboquandoScripluranlatw? IV, 919. lanlumsilentionocet,423.Conversalionem veteremdepo-
Consanguineis ut pauperibusdari possunteleemosynte, namus,el arripiauiusnovam,II, 500.Conversatiofejix,in
non aliter,I, 990. tjua inimicinullamTeperiunt occasionem,V, 658.Malse
Consciemiaad speculum,I, 422.BoriaconscienUa. nul- conyersaliouisexemplummultoscorrumpit,185.
liusoculosfugit, 789.Yerumconscientisejudicitimformi- Conversiolivcefrugifercecomparati,VI, 160.
demus, 4311.Conscientice b onum , vetat circa se sccvire Conversionumquamest sera, I, 42,177, 678. Conver-
lormenta, 4. .Conseienticecruces, II, 765. Conscienlise sionenoslraDeummutamus,VI, 554.
lorsionesin peccaloribus,IV, 259.Conscieotiapeecalorum Convicium in fratrem, est reatus homicidii.I. 56.
vermisnon moriens, 828.Fehx conscientia,qiraelantimi Conviviumanimsequotidianum,I, 80.' In couviviout
in sermone peccavil, 95. Felix conscientia,cujus causa xescalurquis carhibusquasiiuviluscogilur, 265.Gomivia,
Dominorevelalur, 981. Felix Qonscientia,qucepro Deo qnte clericisfugienda, 265.Conviviumunde dictum,IV,
sustinel opprobrium,948. Felix conscientia,<juceafilic- 26.Convhiorumluxusnonsolum gula, sed etauribus,532.
tiojiis tempore, bonorumoperum recordatur, 468. Con- Cophinixn, I, 706.
scienlia [jeccaloruialucel in facie, V, 75. Porfal tormen- Coquivenfrisrabiem diversociborum sapore demul-
tumsuum, qui proprialorquelur conscienlia, 185.Con- cent, I, 618.
scienliamordetpostpeccaium, IX, 296.Couscientiae lor- Corin Scriplurisprosensuef animaaccipllur, IV, 868.
ineiHapati,VH,625.Cumconsilioomniafacienda,VH,646.- Loquiad Cor,quid? 479. Qnorumcordalabiaqueconsen-
ConsiliLditferentiaet pra3ce|)li,II, 256.QuaiitainlerlJei liuut, hos diligil Deus, 875.Cor in Scriptura, pcctus «t
liominumque consiliadilferentia,IV, 650. mamillcequaenoraiDenlur,Y, 145.Cordissecrela niotu
Consohriniin Scripluravocaniur.fratres,VU, 86. corporiset geslibusindicanlur,85. CornovumIsraelis, et
Consolatornonesl opliinus,quemvincuntpropriigemi- cornovumgentiumin quopositurn,217.Nonreverlendum
tus, etc, I, 177. corde in jEgyptum, 560.Ad cor loqui,quid? Yl, 21. Cor
Consolalionum exempla: elqui de coiiboiatione scripse- animalisiu medio est, VII, 559.Cor cumomnidiligentia
rint, I, 555. Cnnsolationesmulisefalsce,qinbus homines esl custodiendtim, 716.
decipiumur,IV, 682. Consolalioin miseria,quse?V, 650. Coraciuasacra,1, 678.
Consorliaexternarum nori debel periculosequcerere, CorbanDonumDei, I, 904.
de
qui suorumsocietalesecurusest, I, 506.Nounullisub • Core, id est Calvaria,1,575. Filii Core, ibid.
nominiliuspielalis,quceruntsuspectaconsortia,953. Coriiuhiosplangit Paulus quare? I, 895. Cbrinthiis,
CoustaDS Galliarumpriuceps,II, 923.Constanlia-sancfa Alhenieiisibiis,etc, imperantBarbari,545.Corinthiorum
femina pergit ad Hilarionem cegrotanlem,II, 59. Olei pro|)Osiiioupsfacta3 ad Aposlolum,II, 245„CoriiUhiiAttica
wictionefilia ejus, el gei/er curati, ibid. Doforemorlua facundiaexpoliti, VII, 706.Vicinj erant Alheniensium,
esl propter corpusliujus slanctifuralum, ibid. Solitaerat 707. Corinlhiiin quihusdamnali,ab Apostolo,427.Inter
per.igilesin sepulcroejus^noetPS ducere, ibid. Corinihiosel Ephesiosmagnadistanlia,655.
Couslantinbpolis, I, 544. Luciani marlyrisexemplaria Corneliapudicilicesimul et fecunditatisexempiar, I,
probat,II, 322. 28i. Gracchosgemut, ibid. Corneliampudicftiasequivit
Conslaulinusimperatore locoresurrectionissimulacrum Graccho,II, 519.
Jovis, et slaluamVeneris e rnpe crucis sustulit, I, 521. Corneiiuseral centuriocohorlisItalicae,I, 451.Adhuc
Sub ConstanUno imperatore,Evangeliocoruscante,infide- Etbnicus,donoS. Spiritus mundalur,55. Corneliidomus,
lilaselturpitudo omniumgentiumdelela est, IV, 36. ChrisliEcclesia,696.De eodemquiddicitur?499. Corne-
Conslanliusrex Ariancehceresifavens,I, 345,el II, 844. lius dedicavilEcclesiamin Caisarca,11,501.
Per besliam indicatus,191. Suh rege Couslantio,quid Corneliusot AsiniusPolho,1,754, ~"
factuin?188.SuccessorConslaiUii, quis? 191. Corneiiuspater monasteriiMuchanseos, II, 83.
ConstantiusquidamOrigemsta,1,506. Corneliuspapaquotemporemartyroccuhuit,II, 5.
Coiisueludo Idololatrice in mullisurbibusfertililaleman- CorneliiIribunisediliosidefensio,-II,419.
nortiman-pirandi,IV, 782. CorneliusNepos,quidrefert? II, 419, VideNepos.
L Bona Consuetudoomniafacit deleclabilia, et semper Cornulus,I, 429.
teiidil ad majora,I, 944. Pessima consuetudo,290.Con- - Cornure.gnumet polentiamsiguificat,IV, 68, Cornua
suetudo,quasisecundanalura, YII, 405. pro regnis posita,VI, 659et seq.,790.
Cousularium trium exitus, I, 544. Cornutumanimalnullum iuler immnadapositum,YI,
Cousulalus per manuspatriGiastradehaiur, ct solauobi- .640.
litaspossidebat,1, 598.HODOI' consulatusannuusesl, ibid. Corojalha,vicusChrislianisomnibusflorens,III, 185.
Consulatusvirosillustral, 11,519. Coronamjuslitise rmllasseculorumcorrumpitcelas, I,
Consulesunde dicti, IV, 49. 616.Coronamaccipiet,qui in hoc sseculovictorexsliterit,
Cousummatin duplexest, III, 559. 11,782.
Consuscousiliorumdeus,II, 22. Coronaaltarisin modumlilii, V, 527.
Couieninendanonsunt quasiparva , sine quibus magna Corpusconficiturex membris,I, 718. Nonpropter ani-
coiKarenoii possuiU,I, 682, el II, 553. marumruiuamcorporafabricanlur,sed propter, etc, 623.
Humanusanimusnon potestsemper esse Quotidiefluunt, crescunt, aut decrescuot, 719.^Etalum
inCoutemplatio.
coutemplalione rerum coeleslium,III, 410. diversilasnon mutat eorumnaturam, ibid.Diversamem-
UbicoDtempttis,ibi frequensiujuria, 1, 55. Conlemplus bra unum eorpus effjciunl,264.Cuncta quas per eorpus
951 INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. fHERONYMI. 952
exercenlur, fracto corpore, miaora fiunt, 721. Sermo 554.SolerliamCreatorissequein minoribusac in majori-
sileus,tacilioculiettolius corporishabitus,quceinterdum bus veneramur,540.Qui tollittlrealorisartificisvarieta-
loquunlur,789. Abseuliamcorporumqui solamur,194, tem, diversitatemrerum,et gratiaruai,dislantiam? II,715.
456. Corpnsnon manetin uno et eodemstalu naturse, Quodmajusesl, tribuilurCreatori:quodminus;deaega-
II, 540. Totumcorpus,doloreunius memliricruciatur, tur, 446.Ex rerumcequalitate,cttrsu,ordinealquecon-
715.Quamvis sanumel robuslum,rarocaretinfirmitalihus, siaiiliaiotelligimus Creatoreai,III, 415.Creatorisgrandis
794.InterdumpituiUemolestiampatitur, ut Ualfirmissi- clementia,IV, 1084.Misericordiam Crestorisdisc.imus
mum, ibid. Nullum datur, quod careat omni iiifirmitate, exemplomatrum, 8 10.Crealore ueglecto,<mniscrealura
ibid. Absqueguslu et cibis impossibileest, humanum consurgilio peccalores,944.Salus creaturce,lucrumest
corpussubsislere,559.Malaet segrotaiiones corporis,VI, Creatoris,947.Crealormundi conlemptiisab hserelicis,
564.Causasearumquidamnolanl,ibxd.CorporaBarbaro- qui uonrecipiuntVetusTestamealum,V, 6. Omniscrea-
rumRomanisrectiora,quare? V, 147. lura ad comparatioaem Creatorisimmundaest, 575.Ex
Corporumunaconditioest cumbestiisac jumenlis,nisi crealurarumordineet constantiacognoscimus Creatorein,
Klernilasanimaepromittalur,I, 706. Affligendum corpus, 495. E\ crealurisCreator intelligilur,6 24.
quod mullis\acavit deliciis, 507.Multo melius esl impe- Creaturaomnis Dei bona est, I, 504.Haucsi Deocon-
rare illi, quamservire, 789.Corpusmortisquodsit ? II, tuleris,non subsistit,224.Creaturarumpulchritudocon-
481.Corpuscfjelesle,et corpusterrestre, 455. Corpora sistit in ordinc dignilatum,594. A Deo bonaeconditss
credeulium,templumDei sunl,IV,1040.Corpustaberna- sunl, 224.Creaturarumvilitasdemonstrauir,ut appareat
culumdicitur,452.Afflictiocorporisiudulgentiampecca-' incomparabilissuhlimitasDei, 601. Nonnulliasserunt
lorum deprecatur, 690. Nulla est turpiludo, corporis ralionalescreaturasob peccataiu corporacssedelapsas,
membrumvocaresuo Domine,550. Error pessimusde 716.Pro diversitalepeccatornmasserebanteas lali, vel
statu corporumposl resurrectionpm, 828. Resurrectio tali conditionegenerari, ibid.Creatura omnis, exceplo
corporumslabilitur,589.Nonsolumanimse,sedet corpora Deo, subvilioest, H, 577.Peccalosubjacet, et indiget
commulabuntur, 588. Substanliacorporisglorificatinon misericordia Dei,744.Crealuraomnisboaaa Deocoodita
denegalur,702.Corporisfortitudoestimbecillitasanimce, est, et perfecta,V, 555. Omaiscrealura Dei noiitiam
et econtrario,VI, 291.Imbecillilascorporisanimivires fulgurat,16.Creaturasralionabiles Deian omnesaequales,
secumtrahit,265.Flagellacorporis,ibid.Corporisneces- ut nulla ex eis periturasit? VI, 418. Omnescreaturre
sitalibusservire,nonest peccalum,VII, 745.Veraresur- sentiuntCreatoreui,VII, 47.Habenta Deout siut, et cur
reclio corporum,45. VideResurrectio. dicauturbonse,600. -
Correctio,vel Correptio: ia ea inodusservandus,I, Cunctifacti sumusde eodem luto, iisdem compacli
947.Aminorequolibetnonestrefugienda,veldedignanda exordiis,I, 507.
correctio,780.Correplione patiensaggrediatur,iracundus Credenlitotus mundusdivitiarumest, I, 281. Quo
blanditiis,I, 715. Correptiovivificatioest, II, 802. In solent arva Credentiumcondiri?299. Qui pure credit,
corripiendo, sumus adulatoresdivitum, 775. Non est debet pureloqui,II, 409.Quseeslislasimplieifas, nescire
necesse",in multorumscaodalarulnamqueproferri,quse quod credas?527. Credenliumqualuorgenera, IV, 72.
secrelo aut corripi possunt,aut emendari, 554. Reeta Credentesquo medioad fidemveniant,VII, 279. Quis
ornatum recipiunt: curva correplionem,III, 594. Cor- credentesturhat? 582.
reptio amaraad prcesens,IV, 840. Alia correptio est CrescensCyoicussectalor libidinum,et hostisChrislia-
adversariorum,aiia filiorum,V, 126. Correplioperver- . uortim,II, 865.
sorumnon condemnatbonos,VI, 719. Correplioquaado Crescerebilariamdiciturin Scriplnris,VII, 275.
utilis el bona?708.Odinmcorreptiouisnotalur,292. Qui Cretensiumproprietates,VII, 416. Crelenses sepul-
amatura Deo, corripilur:qui negligilur, suis peccatis crumJovisse ostenderegloriahantnr,708.
dimillitur,42.In correctionemansuetudoel lenitasadhi- Crimenel error in quosinl? I, 505.Yeteracrimina,si
benda est, VII, 518, 519.Multorumconsensusvalet ad novellaconversionemutentur, non judicat Deus, 897.
correctionem,575. Quis non indiget correclione, 576. Omnianobisiu baptisnialecondoualasunl,416.Criminum
Omnequodcorrigitur, imperfectum est. 695. Ubi virga objeciiones,nonchartceEcclesiasticse, sedlibellLjudieium
necessariaesl corripienti? 519. debent coutinere, II, 596.Quiargnit crimina,litcrimi-
Quemobjurgationoncorrigit,pudorquandoqueemen- nosus,776.CrimenmorJ.ale, VII, 58. VidePeccatum.
dat, 1,715. Laudabiliusesl libenler acciperecorrigentem, Criminarislullissimum eslaccusalum ab alio, I, 308. _
quamaudactercorrigere.devianlem,774. Crinesinmonaslpriis Virgineset Yidusedesecarictira-
Corrumpere. fralrespeccatisquinamet quomododican- banl,quare? 1, 1089.Parvaanimaliainter cutemet cii-
lur, V, 185. nes gigni soleut, ibid. FemioeicontraAposlolum crines
Corruplapalamnubat,I, 784. Quodmale coepit,hoc taxanlur, 115.
remediosaltemtemperet,ibid. VideMeretrix. CrispiCcesaris, filiiConstanlini,magislerquis?II, 903.
Corruptioet incorruptioad quidperlinent,II, 298.Cor- HicCrispusa Patreinterfeclusfuit, ibid.
ruptiosalutarisqusenam, VI, 458. CrispiSallustiidiclum, II, 15. Idem citatur, VI, 617.
Corruptiet incorruplijuxta sermonemvulgarem,VII, Ejusdemsentenlia,VII,662.
684,419,420. . Crossiopes,I, 518,359.Crasusnolatur,II, 556.
Corustamacidorum,quamliquidorummensura, conli- Crudelitatisingeniaomniain Marlyribus victa, I, 619.
nenstrigintamodios,V, 565. Quidsuperatcrudehlatemomniumlatronum,269.Crude-
Corymbus ?
quid I, 593. lilate quasi[liefateuli, II, 5.
Cossivermiculi,II, 334. Cruditasparenscsl libidinum,I,"956.NtidamCrucem,
Celiiregis Alpes,I, 727. nudisequamur,I, 239.Ntidamnudussequens,evpcditior
Crantorisvolumen,I, 554. et le\ior scandit scalamJacoh, 519. CogilemusCrucein
In Crapulaminvectio,II, 559. , Chrisli, etdiviliaslulumpulabimus, 265.Crucis pictura
Craset crastinumpro iuluro ponitur,I, 293.Crasin docoratpurpurasregum, et diademala,679. Vexillami-
Scripturis,quid?VII, 58. litum,crucisinsigniasuiit,ibid.Adomnemactum,manus
Crassus,I, 20, 989.Semelin vita risissedicilur,ibid. pingatCrucemDomini, 121.Id fiat crehro quare? 986.
elll, 486,471et556. Crucisvexillumet pradiealionisausleritas itlolorumtem-
Crassusdux caplus, et Romanusexercituscscsusin pladeslruxit,II, 567.Inilladehostihustriumphamtis, 220.
Charraurhe Mesopolamise, III, 190. Hcecobjeclumprofessioniset fidei noslrce,ibid. Crux
Crassiin quolaudali,I, 555. Chrislinonest facilis,756.SignumCrucislaudalumarmat
CratesThebauusad pbilosonhaiidum pergens,magoum fronlem,6. Voximpia,CrucomCiiriblievacuat,186.Cru-
auri pondusabjecil,I, 519.Noopulavilse simulposseet cis signumexaltatumingeiuibus,IV, 572.TitulusCrucis
virlutes, et diviliaspossidere,ibid. Idem, quid fecil? Chrisli, cur tribus genenbus ajjpellatur,486. Indocia
519.CratesThebauusaurumprojecitin mare, II, 538. nalionumturba suscepitcrucem Christi,non sapienles
Creatioin Scripturisquid significet,I, 592. Creati ssecuh,15.CrucisChrisliTitulus, cur tiihus generibus
sumusboui a Deo, ooslrovilio lapsi,II, 284. In usus appellatur,V, 568.lu cruceabscondilafortitudo, VI,658.
hominurncunclasunt creata, 55.0.Minusest restiluere Crucissacramentum in Moysefiguralum,139. In Crucis
quod fuo.rit,quam facero quodnon fuil, 440.Creatioiu vexilloAmalecsuperalusest, 367. Constanlinus dicilur
Scripturisuon semper conditionemeorum, quce noa frenosequosuofecisseex cla\isDominicse cruc.is, 955.
erant, sediuterdurhgraliamia eosqui merueriui,signi- CruxChrisliuniversapossidet,VII,604.Terrsr.asimulet
(icat,IV, 166.Creationisnomende concepluel nativilaie cnjhslia<piirgavit, 568.Profuitangcliselhomiuibus,582,
Salvalorisusurpalur,1069.CreatioquidsouatinterGrsecos 594.Cruxsemperferenda,63.CausacrucisChri-ti,invidia
et Latinos,VII, 626. Hsec,numquamnominalurnisi in est, 229.Quomodo Judceisscanaalumfuil, 492.Dcemones
magnisoperibus,ibid.Creatioet possessioin quodiffe- statimsenseruiitvirfutemcrucis, 234. In cnieer,u'_..Q-
runt? 578. test gIoriari?551.
Creatorissui absquenotitiaomnishomopecusest, I, Crucifigereet recruciPgereVII, 511. .
953 INDEX ALPHABETICUSIN OMNIi OPERA S. HIERONYMI. 951
Crudelesvidenlurqui sanaotetemendant,IV, 384. D
I Cryptcesubterraneco sepultorummartyrumcorporacon-
tinentes,Y, 468.EasRomsecrebroingressusHiercnymus Daciaregio,I, 544.
cumsequalibus, ibid. DadangensJitliiopia3,III, 520.
Crystallonihilpurius,IV,'659.In Alpibusdicunluraquce Dcemones ante sepuicrasanclorumcruciantur, I, 705.
concreseereiu cryslallum, ibid. Expelluiiturde obsessiscorporihusante sepulcruniDo-
Ctesiphon el SeleuciaPersarumurbes pro Babylonein- niini,205. Hominesjjossessia dscmonibus in quo misera-
clytcefaclse,IV,174. tionedigni, 705.Daemonps imiimDetimcredunt et TOII-
Pro Ctesiphonte oratio,II, 520. tremiscunt, II, 522. Dcemonum discursus, 592.Fallaces
Cubiliaet
• luslra ferarum conciliabulahcereticorum, sunt, el callidi,24. Nolunt pravosvulnerare,sedrectos
VI, 78. corde, 766.Yocesdssmontun resonabaiiliu temploanli-
Cubilumetcubitaneutraligenere, quse aliascubitiet quissimo,58.
cubilus,V, 472. Dasuiones in aere versantur,IV,412,577. Nonhabent
Cucnllimonachorumhabebantsigna nionnsteria , et saiigninem,749. Niliilcrudeliusdsemonibus,291. Non
Domus,II, 68el seq. Jiabeutpoteslatemin homines,869. Dcemonibus polestas
Cucurbiiasiidicula qusestio,1,754.C iicurbitcee ihederse' aliquandoconcessaest, ut mala faceTenl, 504. Magiseli-
indigentcalamorum et hasliliumadminiculis , 754.Cucur- gunt perire flammisquam praedamperdere, 151. Quo
bita ej'usdem naturseac hedera,VI,426.Utraquepopulum sensunonsubsisiuiit,774.Quidquidpeccamus,imperium
Israeldenotal,427. estdaemonum , 935.Pleriquesolentdremones colerc, ne
Culpamnonfacitdignilas,sed volunlas,1,459. Culparum noeeaut, 911. Error quorumdamde amoredcemonum in
veniatribuenda,Vll, 145. mulieres,655.Dcemones,hostesChrislianortim? VI, 75.
Cultussuperstiliosnsvitetur,I, 267. Singulsedcemonumlurmaehabent suos principes, 659.
QuseCupidotenerenos debeal,1,180. Lsetanturinleritulioaiinuin,145.Faciuot admiraripulchri-
Curalio,nonbeatitudo,sed solatium,VI, 525. tudinemsseculi, 645. Confusio daemonum io fiae sseculi,
Curiositas scierilitedamnatur,111,441. Tormentumha- 554. Dsemonesobservantlunarialempora,VII, 22.Aer
bel inulile,457. plenus dcemonibusjtixta opinionemdoclorumomniiim,
Curius,I I, 57.Curiipauperlas,542. 674.Eorumpolestasa Deo,ibid.Diversaliabentministe-
- SicCurrendum,ut uoucorruamusin via,I, 687, ria, ibid.Tormentadcemonuni,prcesenliaSalvaloris, 49.
CurrusDeiquid?IV, 813. DocetApostolusqui sintdasmonps, quidvaleant,etc.,541.
Curlius,VII, 555. Quidampulant dcpmones scireFilium Dei, et diabolum
Custodemquemnosdicimus, HehrseiSamarilem voeanl, iguorare,49.Per vitiacolunlur,505. VideDiabolus.
1,198. Dcemoniacus purosermooeSyroloquitur, quamvislin-
Custodes vinearumet cucumerariorumponobanlurin guamignorei,25.
umbraculiset casulis,IV, 17. - DagonidolumurbiumPhilisihiim,IV, 544.
Custodiacordislaudala,VI, 640. Dalmalce feroees, VII, 416.
Cutisuiteussordidumoslenditauimum,I , 787. Dalmatise vaslatio,I, 544.Dalmaticeinsulse, II, 555._
Cybeletremula,I, 155. DamascenusKicolaus de diluvioscripsit, III, 126.Eius
Cyclades.H, 551. historiselaudantur,V, 297.
- Cydnuslluvius, I, 545. Damascus eivilasregalis, IV, 192.DamascinominisIri-
Cygneocanorevoxdulcior,VII, 551. plex interpretatio,TiSclseq. Damascusunde, et a quo
Cyniciciqusdamsenteniiaturpis,VTf,640. ita appellalajuxta Hebrseorum iradilioues,V, 516. Aquo
Cynicinihilpraeterpallium,bacubimelperauibabebant, coodita,III, 522.A quibuscapla,IV,292el seq.Subqui-
1, 599. bus instaurata,292.
Cyniphes, parviculices,VI,198. Damasuspapalaudatur,I, 250.Versuet prosascripsit
Cyparissus odorisoptiiniel impulribilis, 'IV,502. de virginiiate/lOO.Damasus papa, Il241S.Damasusmhis
S, Cyprianus, I, 225,250,252.Doctrinaejus aiilidolum Roaiseepiscopns,Yil, 160.
dicta,23.Instarfonlispurissiinidulcisinceditet placidus, DamnatorumaUornasupplicia,IV, S28, 850. Quidam
326.Tolusest, in exhortationevirtutum,ibid. Oecupalus voluiutormeniadamnaloriim finienda,829.
persecutionum angttstiis, de Scripturisnequaquamdisse- Damnalorum rapila truncabanlurextra urbem,VII,255.
ruit, ibid:Fuit vir e.Ioqueofia pollensel marlyrio,427. Danunuse fonlibusesl Jordanis,III, 528.
Quarereprehenditura Flaminio?,ibid. ScripsiladvP.rsus Dauaespudiciliaper quodvictaesl, II, 554.
Demetriauum, idid.Docteperstrinx.itidoladeosnoucsse, Daniel, I, 507. Cur voc.itur\ir desidcriorum,93. Et
450.Dictumejusdem,ibid. Cypnanioperumlecliocom- amicksDei.218.Danieladhucpup.rinipudicossenescon-
mendalur,688.Scripsitde virginilale,106,996.Nounull*. denmat,519.Danielet Irpspuerisic pTseeranl Babylonise.
epislolceilhusadfidemrefcruntur, 159. De septenario opihus, ut Deomentescrvirenl, 500.Genprecoucordes
numeroscripsiladFortunatum,252.Scripsitde viribuset erant, et fide,618. Horiimnohililatemdura non mulavii
prcemiiseleemosynae, 597.Cyprianus semperpermansitia servilus,ibiii.Coinmeudaritur jejuniorumcausa,ibid.Con-
communione Stejjhanillomani ponliticis,II, 198. Non- siliumDanielisprobatvimel praeiiiiiim eleemosynce, 597.
nullaex eodemeitantur,quceid probant,ibid. Numquam DanieJde quihusagi!? 279.Danieladhucpuer, quomodo
aaalhematizavit eos, qni illumsequinoluerunt, ibid.Ad notuspopulo? 11,554. Per jejimiumfuifhorrihilisleoni-
Juhaianumde hccrelicisrehaptizandis scripsil,199.B. Cy- bus, 540.Quidju>lahypolhesimdictuni est de Daniele,
prianusreprohdiisbaplisma hcereticorum,Africanamde Noe el Job? 276. FcclesiceChristiDaniplemlpgebant,
JiacreSynodumcongiegavit,196.Carlhaginesaugiiinem juxta Theodolionis edilionem,527. Daniel el ejus socii
fiidit,4. De persecutionehujustemporis,quiddicil,ibid. Jacti eunuchi juxia Hehrseos,IV, 479. Danielde fihis
De S. Cypriano, quid diclum?891. Vnx ejusdem,410. Juda, nonSacerdos,V, 625el seq. Omniumpro[ihelariim
Octoejusepislolae adCornelium, 891. EpislolseCypriani,, apertissimedixitde Christo, 621. Danielet sociiBabylo-
inquihuslaceraturStephanus,200.OpusejusdemadQui- niornmdortrinam, nonut sequanlur,sed ul conviucant;
rinurii,729.Fabulade Cyprianomartyre, 513. Cypriamis discunt,624.Daniellurrimexslruxitexcelsam,et quadro
elHilariuslaudantur,IV*727.BeatiCyprianilaudes, VI, sedificalam marmoreinurbe Susis,672.AdDanielisexlre-
420.S. Cyprianusmarlyr,I, 558.Seriptareliquilde zelo maspartesinlelligendasmultiplexGraecorum hisloriane-
etlivore,508. ccssaria esl, et quorum?621.Daniel eunuchus, 920.
• Cyjirianus diaconus,1, 729. QuibuslinguisconscripluseslliberDaniplis, 627.Calum-
Cyprus,insulavicinaJudsece,de qua fuitZenoprinceps nialoreshistoriceDanielisrejiciunlur, 671. Calumnialor
Stoicorum,IV,846. Ecclesice Danielemreprehenditet confuialur,653. Quare
Cyrenesyrtibusvicina,VIII, 552. • Noe,Danielet Job, cselerisomissis,soli iioniinanlur,157.
Cyrenius, apudLatinosmeliusefferturet veriusper Q Danubiilimcsfractus,I, 914.
mililari
litteram,ut dicaturQuirinius,III, 94. Daphnpsnomenaccepitlocusa Cn. Pompeio
S. Cyrillus,I, 45. manuconsitus,el cur? V, 599.Dapluiesfons,de quo An-
Cyrusantpquamnasceretur, prsediclusfuil, IV, 552. liochiaaquisabundanlissimisfruitur , ibid.
HunedilexisseJudceosrefert Josephus,ibid. Primusde- DardaniaThracisefinitima,I, 544.
slruxitBabylonem etChalda3os,55l. Eoregnante,Templum Darelisel Entellicompariiiio, 1,655,729.
ccepitcedilicari,ibid. AppellaturChristus,ibid. Figura Dariusrex Medorum , I, 464.D3riidivilise,559.Darius
fuilviriEcclesiastici,536.Cyrusregnavitin Persis,sub-~ rex Medorumdives,II, 554.DariusprimusBahyloniorum
verso Astyagerege Medorura,V, 41. Babylonem cuepilet destruxil imperium,lV,175.SubvprsaBahylone , rcver-
Crasum, 226.CyrusimperiumChaldseorum deslru:_il,YI, susin regnum,Danielemsecumlulit, V',657. exslru-
778.Ejus[lieiasin populumJudaicum, ibid. Iuterfeclus Darii regis PersarumannosecundoTemplum
-'.uitapudMassagetas post annos imperii xxx, ibid. Ejus clumest,V, 39.
-_"_scessore= 'bm. DariusHislaspisfiliusex sententiaseptem famibarijm
953 JNDEX ALJMIABETICUS IN OMNIAOPERA S. HIERONYMt. 9S6
rex Persarumcoiistitulus,VI, 777. SubhocAggceuspro- quare?ibid.Puellaresannosfideiardoresupera\il, ibid.
phetavil,757. Inde cmpiljiindealiasdesiisse,perfeclseconsummatceque
DariusNothusnoveaidecim annosPersarumrex,V, 40. virlulisest? ibid.Hancjuxlalaciemcorporaiem nesciebat
Dariumistumomniumditissiinumac poleiilissimumtarn Hierouymus,ibid. Quandoscripsitad illam,_i7jirf. Flam-
Grsecse quamBarbarcenarrantliistorice, 675.AbAlexan- meumvirginaleaccipit,ibid.Ejusdeoifamiliaet uobililas,
tiroM.\ictus PSI,670,675. 977.Haecomuiacontemnit,ac divitias,ibid. Stupebnlad
Daiii Ires, V,677.Dariuset CyrnsimperiumChaldteo- conversationemsaoclorumvirorumac mulierum,ibid.
Tiim subterterunl, 631. Ununifuit sub Dario el Cjro Austerilatesillius,ibid.Quibuscogilationibus seseahducit
regnumPersariunet Medoruni,659. a uujitiis,977.Vanitatessceculiprojicit,ac\irginitalemse
Ad datorisgloriamomniarcfereuda,IV, 554.Dalorem eligereostendit,ibid. Ejus proposilum
qui P.Xcopianonsemii,sentitex penuria,VI, 18. et cp.lebralurin variisterrseparlibus,sequunturmullce,
980.Plus reeipit
DavidI'PXquibuslelis armatusprocedilad prcelium,I, quamoblulil,i6irf.Variaeitribuunlurnionilaet prcecepta,
757 Miiluiisehostibus,quamimidissub.acere,708.Simo- 982el seqq.Jubeturul aviasmatriquesil suhjccta, 988.
nides noster,Pindarus,Alcceus,plc, 279. Chrislumlyra Uxereiiiaquse tenereprsecipilur,989.Cuicommunicare
personat,et ab infprissuscilatresurgp.nlem, ibid. Rem debet,[utsit salvaab hcereticis,989,995.Proponunlurilli
difiicillimam o;.'talpolius,quamprcesumit,952. Si lene- quasdebet fugere, velin comilaluhabere, 9B6.Feliciias
brasignoranticeconfitPlur,qua nosputandnmesl inscitice virginhatisac healiludoin quosit posila,ei demoustra-
nocle circumdari?523.Viclusesful homo,quare? 504. tur, 991.
Davidvirisanciihomieidium et adulteriumemendavitfa- DemetriusAlexandriseepiscopusdamnavilOrigenem,
messeptemdierum,460 Volutabalurincinere, etoblilus 1,154.MillitPanlcenum ad Chrislumpr.Tedicandum , 428. '
regise poleslatis,Jumenqucerebatin tenebi-is,qui prius. DemetriusAlexandrice episcopus, II, 875.Offendilurde
docebalvirtutihusqttomodo sians noncaderel,docuitper ordinationeOrigcnis,895.AbOrigenelaceralur.509.
pceniienliam,quomodocadens rfsurgeret, ibid. David DemetriusJudccusscri]itorcontraGenles,II, 879.
tantumjirofecitut dudum peceatorel pconilenstransierit Democrilus,quidnon crediide aDimaposlmorlem,I,
in magislrum,895. David virtus animi maiisueiudo,II,' 554.Democritisapienlia,256.
715.ltegesjnulli conservatisiiut virlulibusDavidpatris Demoslhenes,I, 222.ContortseDemosthenis,vibratce-
sui, 767.Desertusest parumperfragilhatisute,764. Mui- que seiUPiilire, 979.Torrcnsfluviusejusdem, 1089.De-
tis aliislionissuavitia compensavil,ibiri.In quo fuitvir moslhenisPliilipitiese,518. Qtiidignoravit, 271. Demo-
274.
satigiiinarius, David, Saulis iilice displicens,magis sthenisoratio pulcherrima,508.OratioDemoslhenislecla
placuitDeo, III, 409.David el Jese sepulcrum, 167.David .laudata est, prcesentejEschynp,272. Ferve.isejusdem
inlerpreiaiur Forlis manu,IV, 715.Paucide slirpe David oratio, 527.In Demoslhencamorstudiiquanlus?II, 475.
placucrunlDoo,986.DavidFortismanuinterprelalur,VI, Demosliienisoralio pro Clesiphonleiranslataa Tullio,
53. Davidmansuetudoquaiila?VII, 512. 520.Dsmoslheneset jEschynesconlrase fuliiiinant,471.
Debemurnonei cui nascimur, sed cuirenascinmr, II, Demoslhenes, VII, 485.
556. VideEsse. DpmolioArpopagitarum princeps,II,507.Eiusfilia virgo
Dehilis, unius infirmitalisn omen psl,VII, 117. se inlerfecit,i bid.
Dehlalha, c ivitalis uomen,quseposleaEpiphania-Syrias, Denarius unusquidsignilical?II, 374.Denariusnunip-
V,62. rus perfectusesl, IV, 75.Numerusest myslicus, 1082.
Deboramquidamimperileinter viduasnumeranl,1,295. Denariushabet figuramregis, VII, 153. Denariuspro
Fuit pro])lietissa, et apisnomenaccepit,ibid. decemnummisimputalus,habeusimaginemCcesaris, 176.
Decadesdecemquadraeformaepossidentfirmitatem,IV, Denegaresolentnonnulliclausis qui noncredunt
790.In decemdecadannnnumero plenus et perfectus factumesse, quodnolunt,II, 193.oculis,
nuiiierus,V, 497. Deosculaiiopro veneralioneapudHebrieos,If, 475.
Decalogusnon s olidaesca, sedlaclea. V, 932. Deeaiogi Dpportalioin insnlasolimpcenae genus, I, 695.
uniimquodquemandatum, piimuinestappellandum,VII, Derbicum moresin parentibussenibus,II, 553.
694.IiimembranisdescribebanlPharisasi Decalogum,185. DesererequomodoDe.usdicatur, cumsitubique, 1,550.
Decaniquinain,IV,49. Desideritisquidpetit ab Hieronvmo?II, 419.Deside-
Dpceiniribusiii proplielis,sed prcccipueinOseeinler- rius, 589.
dumreferunturad hcereticos,VI, 8. Decemtribuumcap- Desirieiiuspredjyter,I, 210.Quiddolebat?591.
tivilas in urbibus Medorum,V, 262. Decem Iribunm De.sideriuni desicierioreslinguitur,I, 101.Desiderium
regiiumquibusnominibusveniat,VI,8. Doniininonin carneest, sedin anima,IV,547.
IJpchiiarnm \aricespecies,V, 563. Hebrceonimde ijs Dehideralurmagisquidquidnonlicel,VI, 152.
tradiiio,ibid. Desperaliovitandaac fugienda,1,891.Solumdespera-
QuiDecipiuntseipsos,II, 558. tionis crimen est, quodmedprinequeal,1087.Nihilila
Deciuset Valerianus|iersecutoresChrislianoriim, II, 5. offeoditDeum,quamdesperalioaeineliortimhcererepe-
Animascupi«bamjngulare,iioncorpora,ibid. Decius,Ya- JGiibus,891.Desperalioincredulitaiisindicium,ibid.De-
ierianusel Maximiaiius prrsecutores,VI, 549. speratiovitaodaest, IV, 665, et VI, 191.
Deciimurcs,-VII,535. QuiDesperatsalulem,nonpulatfulurumessejudicium,
Declanuiior.Signuin insipieuticeesl,Uimejusquiloqui- 1, 891.AniniusperditiouiliesiinatusnonDesperel adhi-
lur, qnameoium qui audiuntinEcclesia.Declamatorem, bere vulnericur.T.ionem, ibid. Mensinci-pdula de hono-
cumquodamlpnociuioac veauslale verboruijiexcitare rum TP|)romissione non despcret,ibid. Desperanlespu-
plausus,Ilf, 467. laiil onmiamorlefiniri,ibid. Noodesperandum,licel post
Decrepitorumultimaaelas,IV,883. baplismapeccemus,II, 525.
Decurionesnotali,II, 24. Desponsioiiis-nomen tertio repetitumquid notet?VI,
Quidridiculumet pleouinDedecorisest, I, 264. 26.
Dpficerevarie explicalur,VI, 675et seq. Detracliocavenda,I, 268,946.Familiarisest iu pleris-
DcfiHiclorum laudes qui el ubi dicerenl,I, 552.Defuu- que provinciis,207.Qucerieiraclioinlaudeni nostrampst,
ctorumvariomorlisgenereexempla,545. Defuncloium 785. Nemo invilo^uditori libenler reiert detraclioms
pyramidesoliincoronaremosluit, 545. verba, 268.Damnanturqui alieuapeccalasingulissiclo-
Deliciaruniue ingrediarislubricam,elmollem semilam, quunuir, quasinullidixeriutaileri, 947.Linguamalcdica
I, 613.Miserice deliciis,el delicisemiseriiseoinmuunlur, sanctoscarpitinsolaliumdelinqnendi, 712.Nonest graude
in
254.Versari deiiciis et dcliciarum viliis non teneri, garrire per angulos, et de aiiis ferre senteiUiam,240.
impossibil.e esl,II, 558.Nonputeuturheati, qui felicilate Difficileesl iu maledicaciviialenonaliquamsinistriru-
istiussaeculi.etdehciisperfruuntur.355. moris fabuiamconlrahere, 952. l.abia dolosaet linguce
Delicice ni3tronalesquidfacielianl,VII, 147. iniquorumuon sunl metuenda,710. Fieri non potest-,nl
Delictaper ignorantiam,11,730. Pro Jiisjubet Ecclesia absqtip.morsn hominum, liujusvitcecurriculaquisper-
hosliasofferri, ibid., 741.Vide Ignoranlia, Peccatum, transeal,290.Delractiocavenda,V,694.Detracliofacilis,
Crimen. VI, 452.
Deliramcntaquorumdam, VII, 196. Detractordiscat,dumte videt,nonlibenleraudirp,non
DelpliidiuspoctaGallus,I, 818. facile'delrahere,I, 266.Cum\idet faciemaudieniisiri-
Demaratus,II, 554, stem, conlicescit,946. Drtracloresnoo aiidianlur,268.
Diimotrianum impiignavitCyprianus,i, 427.Tcslimonia Pro illis obsecremus, 57.9.Detracloresvocanltircanes
prophelarumfictaet coniiiieimtiaessedicebai, ibid. Phi- Scyllei,II, 14.Delracloriimmalitia,524.Detractoret se.r-
losophorui»el iioelarumauctorilatedebuit oppuguari, penscequalessunl, III, 474.Ignoseeiidum Delractoribus
qii3re?ibid.Demstriauuscujusaudilor?II, 919. nosliis,446.Detrahenles et otiosos Hieronymusarguil,
Deinelriadisproaviae nobilitas,insigniorreddita,I, 977. VII, 557.
Dcinelrias\irgo Chrisli,nobilitateet divitiis priinacst NulliDelrahas, neccceteroslaceres,1,945.Quidelrar
iu orbe li,om_mo, I, §76. De illaloquitimetHieronymus, hit, et qui detrahentemaudit, simulperihunt,946.Nec
s:;7 INDEX ALPHABETICCSIfi OMNIAOPEKAS. HIERONYMI. G5S
bonisadvcrsariorum delrahendum-est, necamicoremlau- serilur, catisaest efroris,557. Quombdo solusvcra*PSI,
daudasunl vilia,525.Sanctisnondelrahendum, quiaan- et omnishoinomendax,690.SedereDei, quidsigriilicet?
geli nostravnrbaet cogitalionesad'Deumperferunt,III, 565. Deus, quosscire dicutur?455.Nonnoviteos , qui
479.Detraherebouo, vel malum laudare, ejusdemcri- pereuiit,41.Dequomaximeirascitur,644. In Deo quid
minis.Y, 82. Imperilorumest detraheTe,doetorum iuvare, ira el furor? 656. Jurat ut oos securioresfaciat,6CJ0.
VI,429. VerbasiiacouSrmatquadamjurandi consuetudine',555.
Deusnonesl compositusdiversitate me.mbrorum,I, IgnoramusjudiciaDei,75.DexlraDeiet sinislraquid?565.
602.Una est Deiet solanalura,qusevere est, 40. Ccetera Deussemperlargilor,semperquedonatoresl,I, <055.
iniaecreata sunl proprienonsunt, sed solusDeus,ibid. Clpinp.nlia Dei quanla?894.DPUS palipns et mispricors,
Mensuractnumeronontenetur, 600.11onusest Deus,et 1087.Quareprolinusultorscelerumnonexistit?ibid.Dei
omniaquce.bonusfacit, bonasintnecesse est, 178.Nou \irtus niajorest his qucefaclasunl , 600.Nontantnsfecit
delicitio dando,tbid. Omni|)otentia Deinonconcludenda creaturas, quanjaspoterat, sed tantceab eo faclsesunt,
in angustoloco,520. Ahsithocde omnipotentecrodere, quantcedebebantfieri, 601.Jtislajudiciaejus, el hona,
qnodin aliquoimpotenssit, 412. Ostendiiur,quandoDt 178,690.Exahamr Dei manus diii, el susppnditiir plaga,
aliqriidconlralWuram,718. Prcesciusosl futurortiin,l29. ut ferialfortius,356.Nompnillius postresurrectionem Chri-
Miiltaigno.rainus quse scientiseIliius sunt relinquenda, sliubiquedilfusum,555,554.Nullamajorlemeritas,quam
1038.Aliudest Dsus, aliud homo,1057.In Deoomnia cequajilalem illiussihivindicore,1025.Miscricordijm Dei,
snnt,586.Deussolusest immonalis,11,749.Solusverax, nimiamqueclementiamnon exislimps materiamdeljcto-
780.Solusverax:omnishomomendax,799.Solus Deus rum, 1094.Si justitia Pt veritas terruerhu, miseri-
te Dii
est sine peccato, 771.Solusest sapiens,750.Ejusnutu cordiaelpax pfovoeeiilad salulem,895.PossidereDomi-
omniagubernantur,698.Exillinscunctapendenljudicio, num,quid? 259.Ncndelectalurnostrainedia,95.Majore
qui Creatorest omnium,698,751.Deo cunc.tapossibilia scelerein Deolaudalurfalsitas,quamveritasviluperatur,
sunl, 720.Dei velle,fecisseest, 427. PolenliaDei com- 505.Deus qui nullis cowrase viribus superari potesl,
inendatur,440.Potest quidquidvoluerit, 785. Omnium precibusvincilur,42.Teneri polest,ne faciatquodmina-
CreaLorest, 697. Animarumsimulet corporumestcon- tus est, quomodo?965. ConcedeDeo [lolenlianisui; ne-
dito_r,497,559.Nonest siiperfluoruniarfifex, 552. Dei quaqiiainle indiget defensore,1058.CullusDei verus,
operainverilateet justitia, 779.Deo omniaviviint,11. quis? 267, 268. Avarosnos esse convenitadaocipieuda
PnescientiaDei, 477.Deussolussemperest id quod1'uit, Dei beuelicia,1055.Uiiumquemque judicat,siculinvene-
III, 386. Ul benignuset cleniens,raiuiniortim quoqueet ril, 896.Necjjrseteritaconsideral,sed prcesenlia,si velera
omniumrecordatur,592.Deusnonhabel principium, IV, crhiiiuanoveliaconversionemulentur,iMrf.01im offensum
528.Consorlesnaturcesusenonhabet, 751.Lex uaturalis sentimusDeura,nec placemus,545.Si non credimus pro-
et seripla unumDeum lestatur, 490.Nulloconcluditur millentiDetj,credamussaltem |iro salulonostra juranti,
et
loco; quia omniapugilloconcludit palmo, 799. Crealor 891.Phis 9.
tribuit,quamrogalur, Nonplacent d ilaliones
est*onminmvisibiliuin, et invisibilium,ibid.Dei faciem imperfeetceservilutisDei, 557.Cumquantomeiudebet
juxta naturaesuaepropriptatemnullaviditcrealura,sed servari, quod Deofuii consecratum,685.ClemenliaDei
mentecernitur,quandoinvisibiliscredilur, 20. Dei ina- consenamur, II, 752.NiliilpossumuseelareDeum,697.
jestaset potentiademonslratur,487, 492. Omiiipolenlia Ira Deijustaest, 747.Comminatio Dei interdumclemen-
Dei in quo prsevalel?597.In Deodixisse, fecisse est, tiam sonaf, 724.Dei comparatione nullacreaturapotest
423. MaguitudoforliludiuisDei facil cunclaserviresuo esse perfecta,710.Deumnemovidilin hocsseculo,797.
ordine,492.Deusfacitresinterse contrarias,555.Manus Aliudesl voluntasDei, aliud indulgenlia,298.Voluntas
Dei propoteiitiasumilur,811.PromissioDeiconstansest Deinondiiculieiidii,sed cumgralianunaclionepalienda
et firma,154,655, 631.NulluspolestconsiliumDeiinfir- esl, 766.NonpossuniusDeiscire judicia,,elex nostroar-
tnare, 261. Dan non juranti credendumest, 181. Ejus bitrio, illiussentenliasprsejudicare,284.Curvoluitsibi
sciealia,immeiisitasel jiroridentianoiantur,494.Grundis offerri\ictimas?776.Noh vnlunlate,sed idolorumcom-
amorjusliliseiu Deo, 872.JusliUaej"usquandocqgnosei- parationeillasprsecepil,ibid. Impieiate.s sinilfieriad pu-
in Deo, quid?871.Adcomparalionem niendapeccata, 780. Deusquomodoerit umniain onini-
tur, 384.1'ceniteritia
eius, cuncta sapientiain nihiliimdepntatur, 914.Quo bus, 713. SimilitudoDei et vera coiilemplatio,quando.
sensuDeus dicilurhaber-emembra,546.Non potestho- repromittitur,798.Nonaequeomnesiniiabitat,576.Sem-
miaismanufieridivinamajestas,528.PrsescienliaDeifti- pcr in nobis.majora desideral,ibid.Quomodounumsumiis
Inra prcenoscit,191,1025.Deumniliil lalet, 494.Deum in !llo?570.Sei'monesDeiperMiavissimi sunl,771.llisnon
nihilcelarepossumus,23. Nemoscil 1'utura, nisi Deus, acquiescere. peccalumesl, 770. Qnidcoronatin nobis?
547,1044.ScienliaDei quidoperattir?603.Deusindigna 787. In adimplplioneleinporumrccaphulavitonuiia,
sua notilia,ignprarese dic.it,974.Quosensudicimrmane 267. Deus prsesemiajudicat, non futura, 788. Nun
consurge.re, 895.NomenDominiadditumDenpro inlelfi- coudemnate.x prsesciemiaquem noverit talem lbre ,
gentiapersonce, 615 Deusbeiiignusel scverus, V, 872. qui sibi posiea displicpl, itiid. Tanlse bonilalis est ,
Deus prudentiaexleudit ccelnm, 795. Deus ftmdavit ut eligatquemscil malumfuturum,ibid. Dominicusto-
lerram forlitudine,795. Deus fundavilterram sapien- dienda substaniia, 565. Sobrie de Deo loquendumet
lia, 795.Daus ignis consumens,861. De-usquo sensu cogitandum,III, 427. Qui piura voluerit de divinitale
iguisel iumenappelletur,868,NomenDei qualuorlitte- disserprp,iucidetin slultuiam,ifcid.GrandisDeiclemeniia
rarum ineff.ibile,327.Ntilloconcludilurloco,quiaomnia laudalur, IV, 409,652, 651. ClementiaDei vincitur
j.ugilloconcluditet palmo,485.Idquodhcefeticiappellam inagiiiiudinepeccaiorum, 756. SemperindigemusDei
in DPOcrudelilatem,sonatclemenliam,256.InDeonihil misericordia,etnullusest finisejusclemenlite,299.Mise-
est corporale,82.ClemeiitiaeDei est,malafictasubverlere, ricordiaDei et suppliciahabeni mensuramsuani, 276.
362. Ubi similitudoDei est, ibi et plennudosapientire, Misericordice Dei est, unam perire gentem, uf omnes
339.FuturorumscientiasuliusDei esl, 628. Allaet pro- salvsefiant, 99. AbsconditurDei misericordia,'el ira
funda Dei, cur vulgonon proterenda?549.Vultomnps deinonslralur,ut hominespeeccredesislant, 229.Incre-
saltos fieri,205.Dormireet vigilareDpi,qnid? 679.De dibilis iiaiientiaDei, 985.Variedispensat.genushuma-
DPOetiamveradicerepericulcsum,891.NomenDei te- num, 586. Omniaejus arbilrio gubernanlur,493, 926.
tragrammaton, quidpropriesiguifieet,922. Deus verilas Ordoprovideutice Deidescnbitur,211.Nonest opusejus
est, VI, 391.Natura suamiseiicors,415. Domini jussisse penlere, quoscreavit, 585.LahorDeidefenderepecca-
fccisseest, 579,477. Deus omniumbeneficiorum auctor lores, 522.Omnisqui direcliisestiu Dco,sceptrumest
et largitor, 657. Creatorlotius hominis,896.^Equaliter hceredilalisejus,ibid.NulifiauniusDei,omiiiumvirlulum
Deus omniuui,850.Curamhabet univcrsarumgplitium, posscssiopst, 1075..Magnaslultitia-, nou cognoscere'
240. Factor universitatisin bre\i oslenditur,400.Non Deum, et prsesentemcoutpmnpre,870.Voeatoninesad
mulatur, 849. Quosensudicilur mulabilis, ibid. Quare fidem,659.Nonmprilonostro,sedDei salvamurauxilio,
promissaniulat?334.Volunlasejus per Jiostesexpletur, 22. NisiDeusnos traxerit, salviessenonpossumus,883.
107.DeiEssentia,VII,600.Deussolusnaiurasuaimnm- Omniauveuiunlconlrariahis, quos Deus \ult salvare,
tabilis,583.Prselerillumnihilpotestcssea se, 600.Pro- 516.VidereDeum,pcrfeclumest gaudium,811.Aquibus
videntiaejus erga homines,65. Prroscientia,584.Nihil videlurDeus?761. Quosonsu patriarchce,el prophetse
Deuuilalet. 64. Naturasua bonus,coinmunione suiefiicit Dominumviderunt,90.Semperinquirendus,et quomodo,
sanctos, 5 i6.Vultomnes salvari,558.UbiquePSI,ettolus 507.A quibusiuvenilur,685.AdversanleDPO, noninve-
ubiqueesl/580. Deus in singulisestper partes, 569.Uni- nitur requies, 231.Appropinqual sanclissuis, 515.649.
versorumest conditor,547.Creavitomniaex nihilo,548. Appropinquanius DconiPiite,noncorporp.594.'Appropin-
Denmdixissefecisse esl, 124. OperaDeivera, quaj?517. quare Deo non esl nienlis oliosce,sed laburiosiopciis,
Quosensuoperaluromniasecundumconsihumvolunlatis 686.ServireDoinino,et habitarocorameo, noncst loci,
suae,558.In eo moderatael ordinalasunt omuia, 656. sed merili, 255.ReddcreDeoet Ccesari,quid?629 Nou
NoliliaDeioalurainest omnibus,391,704.Ex crealuris locoreceilimusa Deo, sed \ohiiilale,944.Modusrever-
potestagnosci,419..Subslantiapei, dumlalis et lalisas- tendiad Deum,649.Ohliyioinvocandi Deum,undc? 076.
939 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 960
QuosensuDeusdiciturfurere,83, 776.Ultioejus sancta nomii liber enumeraiioest preeleritorum,II, 755. Sub
etjusla , 559.UniversaconseuliuotirseDei, 957.Diffei't Josia reperitur in Templo,244. Illnd volumenscripsit
iram, ut prcebeatmisericordiam,577.IramDei sentiunl Mosesjuxta montesAureos,IIT,184.AdoccidentemMoab
mulaelemenlaet animanlia,870.Percutit delinquenles, . juxlaJordanemcontraJpricum,198.InLobonillumlibruai
ut percussoscorrigat,14, 679. Quasifiliosnos erudit, legit, 258.Ia Tapholeumscripsit,281.
quandovisitat io virga iniquitalesnoslras, 262. Ideo Dexlerposlulavif a Hieronymo indicemAuctorum Eccle-
uiisereturet parcit, ut exalteturilliusmisericordia,410. siaslicorum, II, 416. Dexler,816.
Qui.non seiiliuntDeumper honeficia,sentiuntper sup- Dexterael sinistraqtiomodo i ntelligunturin Scripluris,
, plicia,71. Consolalio ejus est super hostibussuis, ut qui IV, 629. Declinareaddexleramel ad sinisiram,quid?
benefieiation senseruut,suppliciiscorrigantur,27. Cur 604.Quoiuodo difiieile aec ad sinistram,nec addex-
visitat injquilales,241.Curdissimulalpeccala, ibid. Cur tramdeclinare,82. esl,
venturusest cum gloria el furore,419.Quomodoignis Diabolusper superbiamcecidit,I, 111. Judiciumet
est, 812. e t
Inhabilujudicis triumphanlisostendilur,815. ruina diaboli, arroganliaesl, 424. Calliditasejusdemet
Venit adjudicium,nonut judicel;sed ut pariterjudice- asmiia,792.Habe.tsocios,225.QuiaDeoperiit, nonesse
(ur, 56,522, 523. Ccelum et terramvocatin lestimonium, dicitur,quod diaboh esl, idololalriaest, 51.Contraservos
10. Quomodo habitatin excelsis,678.Qusesancliorasunt, Dei ubiquepugnat,el adomnialocaprsecedit,709.Cibus
habilacuhimDei dicunlur,755. Ufilfitvoluntasejus, ibi diaboli,negaloresDeisunl,571.SanilatemImpiisprsestal,
habitaculumet domus, ibirf.KefiigeriumDei est, ut in ut peccenl,24. Viriusdiaholicontraviroset feminasin
nohisrequiescat, 577.NomenDei blasphematur propter quoposita,96.Ardentesdiabolisagittce,quibusremediis
operanostra mala,60P. NosiroIoquituraffectu,21.Irre reslinguendce, 286.Quosqucerit,90.NonquaeritJiomines
ejus quinamrestiterunt,699. Non parumputemusesse infideles,sed de EcclesiaClirislirapere festinat, ibid.
limereDominum,582.QuiDomiuum desiderat,aliudnon AdversnsDpumsapit, quidquiddiuboliest,51.Diaboluset
dpsideral,547.Parumperdeserit,utcogatad rogandum, filisepjusinsriUahiles, II, 282.De.Scriplurisaliqualocutus
752.Quinamaudiri ab conoumereniur?863.Magisdiligit est, 202.Niliillutuma|iudillum: insidiseejusineffabiles,
juslorumpauperlalem, quammuneradivitum,756.Deus 44. Numquam apertafrontese prodil,45. Etiamjumenla
impressitimaginemsuam animce deindediabolus
noslrce, corripit lioininum causa, 23. AnlidotumChristi conlra
suam |>erpeccatum,V, 863.Deusinehoata tristibus,in venena diaboli,242.Diabolusper bonorumabnndanliam
la-lisdesinit,736, 767.Deusloquiturper angelum,838. corruii,III, 596.Noxviliorumel peccatioperaiurinnobis
Deusnonest omnium,805.Deuspercutitprimum,deinde perdilionem,451. Sempernovarumrerum cupidus,476.
sanat, 861. DPUSprseceptorsacrorumscripiorum,815. Faulorerrorum, 411.Aflinstinctumdiabolipeccalapee-
Dous in puniendolentus, 744. Mente et sermoneDeo catis cumulantur,394.Omnesgressusdiaboli,nrquitise
inserviendum,501.PrcesenliaDeiimpedif,ne pcecemus, siiutet frandes,509.Retibusejus omniapleuasiint,529.
88, 253.OblivioDci unde?182.OmniaquceabsqueDeo Numerussedueloruma di.-iholo nequit .sijppuiatione com-
sunl, non sunl. 502.Nonhoniiuibus,sedviliisirascilur, prehendi,594.Diaholipeccammsuperbia, IV, 52.Non
649.Percutitdelinquentes,ut percussoscorrigat,23, 64, necessilatenalurce,sed mentisarhilriomalus est, 641.
68, 276.Locus ejus esl omnis,in quohospiliuminvenit, In quosimilisChristo,232.Festinatoccupareetiam per-
51. Non consideratverba loquentium,sed corda, 155. fpclos,260.Potentiaejus pulvericomparata,270. Dam-
Medicusest clemenlissimus, VI, 591. Magnaejus cle- nanlur qui dirunl, diabolumposse mundari, et agere
nienlia,26. Fuluraprseuunliat,ne cogalurinferre snp- posniteniiam , 257,285.Viclisperditioesl, el vicloribus
plicia, 256. Severusin die judicii, clemenserit erga causaprsemiorum,641. Error circa patremdiaboli,259.
populumsuum, 214.Vult omnessalvari,155.Deusalios Qno sensu securis, serra et virga denominalur,146.
salvat in verilate, alios in misericordia,551. Propter Diabolus,leo, ursus et coluberappellalus,VI, 501.Fons
muha peccatanonobliviscilurpaucorumbonorum,744. morluorum, 156. Diaholivariumfljgellum, 56i. Aut
Pcenilentiain Deo, quomodo arcipieuda,525.Nonmirum, niillusaul rarus, quem nondeceperitdiaholus,584,586.
si jurare dicatur,540.Multamalafacilnon puniens; sed Quidamexislimant,diabolumaclurumesse pceuilenliam,
occasionemtrihuens pceniteiuite,48, 49, 61, 269, 270. 418.Diabolusmundiel sceculivocjbulodonatus,VII,572.
Quihusbonusesl? 455.Benefieiaejus in | opulumsuum,- Insinualliominibuspeccata,ibid.Diversseejussignifiea-
123.Graviacomminalur,ut misereaturpcenilentiuin, 65. tiones,679,670,721. Monsappellalur,166.Diaboluscur
Austerilatemjudicismiligat piolate Palris, 129. Plaga diclus inimicushomo, 96. Pordiiiofactus est propria
Dei\isitalioest, atquecuralio,252.CausairseDei qnre? volmilate,non natura, 575. Opinioveierumde diaboio,
550.Deus in ira sua non obliwscifur,656. Habelsuas 28.Occuhacordisnonrimatur,113.Vrrsuliseet adinven-
mensuras, ibid. Quosonsnira ejussumenda? 780.Quo- lionesdiaboli,670,671.Persuadc-rc. polest, nonpiwcipi-
modofitamarus,145,915.QuosenstiDeuscogilatmalum, tare,21, 22.MaleiniprpretalurScripttiras,ibid. Quaudo
451,534,689.DeusdetlilIsraelirpgpmin furoresuo, el maximedaniurin potpslatenidiaboh?630.Hcecin nostra
abslulitposloain indignaiione sua, 130.Dpsererevidrlur, voluntateest, ibid. Befellunlurqui pulant,diaholumnon
ut queinprcesentemnonsenlimus,absentemrequiranius, incitaread ppccalnm,672.Diaboliamoribusserviuiiteset
61. Vultcumpopulosuojudicari,ne injustevidcainrferre aliis viiiis, 671. Quosensu in roelpstibusconimorantur,
senlenliam,54, 257.Vicesrependitpeccanlibus, 42, 856. • 612.Ciiplivieramusdioboli, 675.Diaholusquomodo len-
Pcccatapairumse commiiialur reddilurum,230.-In eoquod tot, el unde?540.Diaholi,srrpeulium,\iperarum,leonis,
niandat,videluripse perculere, 518.Densnilnlprseci|.it draconis,\uipis, hirci, porcorurii,formamqualenusassu-
nisiquodhonestumesl, in Prmf. in Os.Blaspliemumpst mimus,267.VideDcemones.
dicere,quidquamsineDeofieri,605.PolenliaDeidemon- DiaconiKumgoliumlectilabanl,I, 1090.Quidhonora-
sli'aturin parvis animanlibus,187,198.Deusdiligitnuiic bilesfacil diaconos,1085.KonnuUi diaconos[jresbyleris
Jtidseos,quomodo? 29. Nihil,Deoaversaiite,seciirum cst, cequabant, quibusrespondetur.lOBI etseqq.Quidfaciebant
596.Dei"semper regimurpoteslale,76.Ineslomnibusocca- Romceprcesenlibuspresbyteris?1(183.Quareconsliuili
sio cognoscpiidi Deiim,577.AmbularecuinDeo, est prse- _suutdiaconi,ibid. Diaconuspubficarecilabatofferenlium
ceplum, 507.AliicrnesciensDeum,alitp.rpuuilurrrce- "noniina,V, 209.
densa Deo, 91.Deus nonea qticeoffcrunlur,sedvolun- Diademaregium, I. 572. Diademaet purpura solis
latem respicilofferentium,595.Per mannmMediatoris, imppratoribus danlur,IV, 552.
'ejus poteuliaet virtus inlelligidebet, VIT, 442. Deus Dialeelica ars,V,287.
quomodoimilaudus,659. Mnlliquaeruntillum, el non Dlaleclicoruin tendicuise,H, 206.
iiiveniunt,755. Quoliesbene quidogimus,Deumconfi- Dialeclusquinta Grsecorumvoealur/Eolis, III, 51S.
tcmur, 712. Qui credit Deo, creditci iu Sanctosejus, Dialerliciquihussludeol,YIl, 753.
752.Deum abnegare,quid?712.VoluntasDei in omni Diaaseel Minervce \irgiiuunper[ieluavirginilas,I, 900.
opere consulenda,650. Ab impiislonge est, et viciuus Dianavirgopermansil,II, 507.Diancelenipluininceiisum,
sanclis,580.Qui absqueDeo est, niillumDpumliabel, 225.DeauctoreJmjusincendii,quidrefertur?ibid.Diance
proximiimesseDeoelrecedereab eo,quid?565.Homines TauricsesncerdoteselAreslre,507. Diancelemplum in
et angelihabitaculum Dei, 584. ElimaidespoliarevoluilAntioclius, V, 718. DianseJu;e
De Dei vcrhoaddiloHieronymisuspicio,VII, 437. nolaiilur, unavenatrix,altiira muicimammia, 541.li-jnc
HcereticidetrahenlesDeocrealori, 454.Admilluntduos ullimampolebantEphcsii,ibid.
DPOS, 51. Dia|-,salmn,quid significel?I, 456cl seq, elVI.657.
Deorumgenliliumnominanontisurpanda, I, 76.Deorum Dibonet DimonejusdemurhisMojbiionien,IV, 1SS.
mullorum.opinio condemnata,IV, 527. Qui cooperatores Dihon-gad,I, 992.
sunt Clirisli,Diivocantur,913.Auctoresel dii /Egyptio- Diecearehus in hbrisAnliquilaluni quidreferl? II, 542.
rum, 205.Dii.<Egypli habentnominaex besliis,5i4*. Dicendigenerayluranolanlur,1, 222.Sunt quiquid-
Deuterpnomiumsecundalex dicilur, el Evangeliccc quid dixerint, hoc iegem Dei puiant, 275. Celerilate
legisprsefiguralio, I, 276.Sic eahabft qucepriorasunt, dicendiapud imperituinvulgusadmiralionemsui faceip,
ut tanien novasint oniniade veleribus,ibid. Deutero- indoctorum liominumesl, 205.
G61 INDEX ALPHABETICUS1N OMNIAOPERA S. IIIERONYMI. 9G2
Difiantis lemeritas in castim vertitur, I, 757. Videe lemraaex carnificumofficinaetmedilatione-prolatum,II, - _,
Scribo. 555.
Diclumantiquum,I, 281.Vulgare, 994.Dictttmegre- Dilemmalon decidensiu grande blasphemiarumbara-
giumnobilisRomani,II, 517.DielumoralorisGrceci,IV, thrum,II, 787.
483.Dictumviri apprimegravis,VII,723.Aliudcujusdam Diligentesquosvocamus,II,481.
oraloris.316.Laliuihisloricidicta,416. Diligenlianiniiasuspiciones facit,II, 409.Quicumdili-
Didraclimon HebraicediciturBace, semiunciaesl, III, gentiaetcaulioneagit universa,potestomniavanadicere,
341. III, 402.Diligenliasacerdotumet mililumquidnobispro-
Dido regina Carthagiais,I, 906. Didonishisloria el dest? VII, 234.
laudes.ll, 510. / Diiigi difficileesl ab his, quos houore prsecedas,I,
Didymus,praccepforHieronymiAlexandriss,I, 531. 524. 502.Quosdiligit tmusqnisqueadorat, IV,953.Diligere
Catechistaejusdem, 257. Fuit assertor Origenis, bonumquid? VI, 296. Diligereunumquemquequanluin
Scicnlia ScripturarumDidymi, 257. Inlerpretatus est merelur,VII,523.
Psalmos,751.Seripsitin Epistolamad Galatas,758.Hislo- InDiluviirecordantur antiquiscriptoresexoticl, III,, 126.
ria de eodemet beatoAnlonlo, 410.Didymus,252, 255. diluviocunctapeccaiadeletasrint,IV, 631.
Didymuslaudalur, II, 106.Ejus liber de Spiritu sancto, Dimicare,meliuseslbrevitempore_,quamimpalienlia.
107el seqq.PraeceplorHierouymiAlexandrhe,105.Fuit uniusliorceservireperpetuo,I, 124. ridePugna.
asserlorOrigenis,462, 507. tn TrinitateCaiholicusest, Dimittere,meliusestsponte,quamid amitlere,proquo
ibid. Librumcdidit de Spiritu sancio, quem Iranstulil oimiiadimillendasunt,I, 912.
.Hietonymus, ibid.ln eo qussdamlatidamur,qucedam dam- Dioclelianus,II, 915.
nautur, 556.Didymiin Osee, 558. Explanatad et edhsseiit DiodorusSocralicusfiliasinsignis pudiciticc habuissenar-
translationesJudseorum,528.Liber Didymi Ruiiuum, ratur, II, 309.Iiiter DiodorumetCrysippunicontentio, 702.
ibid. Didymus,469. DidymusHieronymianiicusdecem Diogenisopusculum,I, 554. Diogenesin quofamosus,
et octo edidilitomosin Isaiam, V, 5. DidymusAlexan- II, 544,545.ThorosPlalonis lutalis pedibus cur concul-
driuus, YII,5," 359. EjusdeurCommenuu-ius, 557, 525. cavil?358.
Didymnstreslibrosin Oseescripsit,VI, 777. Dimonet Dibondicta,IV,188.
Dies et nox certis horaruni-Mbisuccedmuspaliis,I, DionysiusCoriuthiorumepiscopus,I, 428,et II, 867.
621. Paulalimdecreseentes,quod amilfunt, recipiunl, DionysiusAlexandrinusepiscopus,I, 252, 255, 429.
in annoconve- DionysiiquatuorvoluminacoutraSahelliuai,IT,508.De-
tribuunl, ibid.AfleamdemirienstiramhisYicariadiei
niunt, nec maneiitin eodemslatu, ibid. el labilurin dogmaArianum,ibid.Defeudifur,MJ.d.Dionyshis
noctissuccessio,ibid. Brevifaleel iongiuidine,horarum AlexaudriausseripsitadversusIreuceuni,IV, 769. Huic
momentadiscriminant, ut utilemmundofacianllemjorum responditApollinarius, ibid.
diversitatem,itjid. Diessex hujussaeculi laboridesliuan- DionysiusundenomenTranslatihabuit? VII,581.
tur, H, 366et seqq.NonprolongaulDiessuosii, quimulto Dionysius Romccpresbyter,posteaepiscopus,II, 909.
tempore vivunt, sed qui grandes eos faciuntborioruin DionysiusepiscopusDiospoleos, II, 452.
operummagailudine,III, 453. Dies.pro temporeaccipi- Dionysius philosophus, I, 551.
lur, IV,208.DiesJiominissive humana,962,,Diesmalus, Dioscorus m edicosa b Hildiluiinpugnatus, I, 430.
quis?965.Quosensucrudelis dicilur, 171.DiesJjomini, Dioscorides,'II,552.
vel consummatiololiusmundi,vel exilus uniuscujusque Dioscuri sunt CaslorelPollux, III, 100.^
de vila, 25.Dieset nox prospera et adversasignilicaiii, Diospolisprius dicebalurLydda,I, 696.
507.Dierumpanilalismeditalio,quid in nohisoperatur, Diospolisparva civilasiEgypli,V, 557,
V, 559.Dies furorisquinam?258.Diesseplimusquisque Diospolitana synodusmiserabilis,1,1067.
critieus,VI, 285.DiesJezrael exponilur dies CUrisli, 11. Di[jhthongos habet linguaHebraica,III, 58.
Dies retrlhulioniscur insanahilis, 181. Diem exlremi Discendistudioperegrinationesinslitutae,I,"271.Multo
judieiiquomodoChristusignoraredicilur,50. Diei512. judicii lemporediscequoddoeeas,945. Discamusin terris,quo-
In rumnobisscientiaperseverctin coelis, 281.Quidamine-
apparatuset effectus,918. Nullusdies malus,
nostrapoleslaleest, velhonumdiemfacere, vel maltiin, rtiditesapientesremanentdumnoluntdiscerequodigno-
ibid. Diemrelributionisprsedicare quid? VII,552.Omnes rant,IT,473.
Dies Christianiscequales,457. Quomodosuul pessimi? Discernere.DifficileiiivenlturquidisceTnerequealvirum
577.Diesmala,qnae?676, 677.Sereni elpluviaedies unde sapientem, ab his quividenturessesapientes,III, 450.
pra3noscuntur?119. Discipulumuoncorripilmagister, uisi eumquemarden-
Difficilesemperquodfacimttsinvili,Y, 259. tioriscernil ingenii,I, 410. Aliudesl docerediscipulum,
r Digamia,quodammodonon esf bonum,I, 903.Tnlcrra aliud adversariumvinoere, 223. Discipulusnemo polest
bonanouoritur,907.Plantariumdigamiceprotinusdilmii prius csso , quammagistrumaudiatprcedicanlem, II, 186.
miseriarum consolalio Ahsurdum
poenasubverlit,S07. In digamia Per inconfinentiam artifex est, discipulus ul a d magislrumvadensaniesit
esl, in scorlopoanapeccatiest,-902. , quamdoeeatur, 184.Adversarius vincitur,disci-
ad baralhrumsluprilabenlibus,digamice porrigiturmanus, pulusdocelur, 185. Discipulus i mitansvilia magislri, 556.
903. Digamia'in quibus nou reperitur, 909. Praefertur 1'ostmulium d e
silenlium, discipulis e ffici
d ebemusmagi-
fornicadoni,902. Nesciat \idua digamiseindulgenliam, stri, III, 412. Discipulorum salus, praemium magistrorum
307.Digamiam, trigamiam,etc, nondamnat Hieronymus, esl, V, 560. Discipuli u ecessaria vitse prcebeantmagislris,
251.Digamiaprimis nupliissubjicilur,II, 262.De ea, quid VII, 524.Falsas prcetenduut excusationes ut ab hoc oflicio
dictum?iJMd.et seqq. Amuliisavibusreprobalur,283. liheri siut, 525.
Digamiaquamvisliceat, nonlamen expediredicitur,IV, Discipulospaucoshabuit Christus: Pharisceimultos:
784.Digamiael trigamianon legis, sed mdulgenlise,951. quid indeconcluditur? II, 580. *
Digamia damnatur in e t
episcopo,presbyfero, diacono, Discordice mala quanta?VI, 254.
VII, 502. Vide Bigamia. _ DispeDsaiio houesla aposlolorum, 1,7-43.Cautarei fami-
Digamusnonpotesteligiin sacerdotium,I, 904. Non Iiarisdispensatio, ei ad calculosredieus,noncitodeponi- v
abjiciuntur d e Ecclesia s ed
digami, monogami p rovoeantur tur, 452.
ad contiuenliam, 907.Digamusin clerumuonpotesteligi, Dispensaloroptimusest, qui sibinihilreserval,I, 269.
II, 205.VideBigamus/ Displicere.Vanasunt universasubsole, duminvicem
Digitortim conjunctio et insequalilas,II, 240.Per digilos nobisinbonorumel malorumfinibusdisplieemus, 111,595.
compulandimos auliquus, 240. Exdigilisunus gustalor 356. Disputautem conlrase magisedocere,quamvincere,I,
dicitur,IV,487.
Diguitasapud viros boubs indigniorfit, guam mulli Disputalionisordo, et ralio verilalis,II, 699.Fruclus
indignipossideut,II, 456.Dignilatumiuter hordmesordo disputalioais quisdebeatesse? 202.Ia Ecclesiaslicadispu-
ex bhorisvarietatediversusest, H, 480. talione, aniliumjurgiorum deliramealavltentur, 552.
. Diinalionumeumbubonibusinculminihusremanserunt, Nulluscalholicorumin disputalioneseclarum, turpitudinem
I, 679.Dii,qui appellamur,Y, 552. Dii jEgypliorum,qui? ei, adversusquemdisputat,objecit, 569.
dii
VI, 44.Dii veterum, mortui,VII, 125. jQuidamrecen- Dissensioaliquid habet humancefragilitatis,II, 763.
senlur, ibid.
- Dilationonest damnum, ubi certiorsit ex dilationevi-
Dissensioiiisdeflnitio,VII, 507.
Dissoluiisquceconveniaot,II, 538.
ctoria,H, 240. Diversitasibialtriusecusest, ubi ' proiirietassingulorum,
Dileclioordinemnonhabet,1,200.Dileclioverain fide 11,249. .
diligit,VII, 740.Dilectioinimicoruma multis impossibilis Divioationonaceipilurin bonampartem,VI, 472.
reputala,51.Conirarlumperhibetur,Amorel ibid. In dileclione Iu Diviuisrebus noupossibililas, sedanimusinspicien-
periculumet modus, ibid.525. Vide Charitas. duSjIjX r
Dilecttimhiter et diligibilem,quidinlerest, VII, 749. Divinfetsomiiialor.es, qui? IV, 1043.Diviniet somnic»-
DilemmacontraJudseosIsaiamjnterficienles,I, 48.Di- lores vaneconsolaburitur, VI,-871.
0.6S SNBEXALPIIABETiGoS M OMNIAftPEIU S. HIEP.ONYML 09i
DivinitasrmaPatrisel Filii, yiT, 614. si docfrinanonsif in Ecclesiis,543. DoclrinaDei quasi
Diviliuonobsuntopes, si eis bene uialur, I, 498.Quo- quccdauinormasermonisest, VII, 555. Quis oruatdoctri-
modopossibilesit iilossal\os fieri, 500. TemporeHiero- nam Do.nini,et confunditillain,725.Hceecumvilceexem-
nymijsatisdiveserat qui <>ane non indigebat,947.Divitum plo commendaiur,697, 720. Aliud est sanamdoctrinam
miseraconditio,II, 12. DivitisKvangeliiquteimprobitas, loqui, afiudea quaeconveniuntsana_doctrince, docere,
V, 966.Multiprobanturdivinis'etpanpertate,520.Di\ilis 715.Fermentumfalscedoclriuse,489.
superliiaante judiciumdamnati,VI, 687.Divitibpurpurati Doctus.Nonsine periculoetiamtloctus\ir dispulatcum
supcrbia,507. Damnaturelccliodivitum,pauperibusne- ha;relicis,III,475.DcctiinEccIesialipiireheiidiint sapicrites
gleclis, 679, 680. Notrp,quibnsdignoscitur divilum repro- sceculii n astutia eorum, 400.Doctus n on iu
juslus sfercore
halio, ibid. 43. In dhitum lumulisrecondebantur divitice, conculcandus,VII, 655. Juxla ejtis scienticep' rpfecUjni,
'
VII, 239.VaniUis diviltiin,6 21. majora sunl supplicia, i bid.
Diviliaeqttibiisniodisdi*sipantur? I,797. Insiar undarum Doeg, Doechprsefecfusmulonim,Y. 512.
vel
ac ftuctuuma siiccedptilibussibidoinmisoccripanlur,ibid. Dogmalum pervp.rsorumcontagio.animarjinj p.ulcjirjtudi-
Yelis,nolis, in morledimissuruscs eas, ibid. Non uos nem violat,I, 605.Nonpossuiucoelesjium recipere^aci;a-
extollanldivitice,qucestullissiinosliominum deprimerevel menla verhorum,qui divinisEcclesicedogmatibus coritra-
eievaresolent, 626. Curaearumsomuosinleriumpitdul- dicunl,585.In dogiiiatilius et quceslionibus disserendiSjjioij
cissimos, i bid. Nonlantum adversarii c ontra hostes suos, Iiersona, sedcausa quserendaest,II,781.Dogmci genlilium',
qiianlumdivitice contra virtutesdimicant,ibid. Rationeet tt ex parte piatoiiicum,424. Dogmata falsitalisidola
in
misericordia proximosleinperenlur, i&.d.llcein urbibus dicunlur,IY, 41. Omnedogmacontrariuraveritati adorat
nobiljtatiprceferuntur, et iiovishominibus anliquamdonant opera nianuum suarum, 57. Omniadogmata conlraria
familiam,tbid.Numquamdivitiarumdrsideriumullisdivi- veritatiamarasunt, el soladulcisveritas, 82. Dogmatuhj
liis saiiari polesl, ibid. Qucemalaoperantur,i&irf.Divitice perversorumac lurpitudinisjnagislri,qui? V, 174. Quol
in momentoet perdi, et inveniripossunl,599. Qusesusli- dogmatafalsa,tot suntAntichristi,'VI,558.Dogmanov.um
nenlurdiviliarumcausa, 954. Ubidivitisesunt superva- lalitansdeclaratur,VII, 523.
cuse, 301. Chrislodimittenda?sunt, 284 Camelorumjira- DolatioDei in prophetis,VI, 63.
vitalibuscomparaniur,1080.In eversioneet perdilionerei Ddlisturpe esl hostemferire, non viribus,I, 223.
familiaris,di\iliarumquiddicendum?710. Mullilicetviijo- Dolorqui ncc tempore, nec ralioue curalur, I, 581.
sissimidhiilas coiUempserunl,309. In earumcontemptu Modusadliibeaturin dolore, 183, 553. Viucalurratione,
non estperfeela virtus,793.ConleinpUis diviliarumexem- qui temporemitigandusesl, 185.In doloreccirniset mem-
plisroboratur,108.Quamdiuaniimnostraposspssionum ac brortim, difficileesl, nou ingprniscere,794. ' "' Quod " salis
"
reddituumprocuralionedevinclaesl, de Dooliherecogi- dolel, majoridoloreexpeliilur,785.
tare nou posstinius,455. Nonlaudisest possideredivitias, Doma,quidsignificel?I, 1079.
sed pro Ciirisloeas contemnere,692. Exnerimentavirlu- Domeslicusiidei, quis?I, 820.
tumin possessiouediviliarum, 506.Divili_e,quse quolidie Dominseex aucillarummoribusjudicanliir,1,-506.Et
erogantur, el numquaindeficiunl, 526. Proficiautin lascivia puellarumsaepede dominarummoribusjudicaluf,
redemplioneiiianimae,et in aiinjenta miserorum, 795. 955. Quaiisqtiaequesit, taliumconsorliodeleclatur, ibid,
Divitise,quas?453.Divilia3 nohissiinlalieiise,116.Divitia3, Exemplumpatronaeeldominae secula estlurba famularum',
cur quaDrunliir, et earumusus,II, 541.Nulla sapientiaesl 980.
terrenas divitiascongregare, III, 405. Nonest in noslra Domininonaudiendi, si vitiosa prseeipiaut,VII, 668.
poteslalehabere divilias,quasinjustisaspepluspossidenl, Qnidquidrevcrlitur ad Dominuni,iu I'amilia3 nuuieroconi'.
440.Deidonnmest posse frui diviliis, 452. Viro sanclo pulalur,I, 690.
gravessunt, 525. Languorest pessimus, pro diviliiscogi- Dominus,voxssepe f in versioueGrsecaPsalterii addita,
latione torqueri, el perilurasopos,in trisfilia,ingemitu, I, 647.
in litibus, cassolaboreconqtiirere,451. Diviiisenoricoa- Dominussanctuscumeo quisanctusest, el perveuilur
ccrvaulur, uisi cumalteritis dainno, IV, 457. Homines a|iud eumqui sua voltmtalefuerii anle perversus,111,441".
sceculiper rapinasmiseroruriiquelacrymasdivitiascongre-Domioioiagoiludoinquo? VII, 259. Dominusa quihus
gant. 26.Recipiuntinhocsaeeuloconsblationem suam,981. inveniatur,247.
Alieriarapientes,96I.Multi probanlurdiviliisptpauperlate, DoniinicusliomoquosensuChristusdictussit? H, 157.
556, 675.Quanloin divilihusmajorauctoritas,lanlo major Domilianusprinceps,I, 693. DomiUanus jdem, II, 280,
insolenliapeccalorum,875. Crimo.ii divilispurpuraU,954. RelegavitJoariuemEvaiigelislam,280.PersecutioDrmi-
Divitiaeiniquitatepariuntur,VI, 509.Muitiplicatce divitise, tiani, 845.Occisusfuit, el ejus actusa senatjiTeseissi,i_)irf.
densiunlutum,615. Quomodo'divitiseliberanlde aiorle, FlaviceDomitillseexsiliumsub Domitiandprincipe, I,
687.Verilaspaupertatern, niendiioiuin di\itias paril,509. 695. Cellulsein quibus ' longunimartyriumduxcral, vido-
Diviliarumlubricaposspssio,VII, 90. VideOpes. bantur, ibid.
Docerequud 1'acias,capulesl arlis, I, 425.Stullissimum Domitiioralorisscilum,I, 262.
est docere,quodnoverilille,quemdoccas,Ul.Pro ssecu- DonminusadJudceosdeclinavil,II, 885.
lorumquolidiein pejnslabenlinm vilio , docemusnuocin Domnionappellajur Lol temporissui, 1,211.QuidHie-
Ecclesiisquod uescimus,III, 411. Docerepotestquispost ron. accepitah eodem,' 236. Domuino"quid jndicavitHie-
et
peccalum, quomodo,VI,468. ronymus,II, 654.
DoctorumEcclesire tractatus legendisunlposfScripturas DomusDei Ecclesiaef unusquisquecredeiilium,VI, 97.
sacras, I, 289. Sint illorumquorum fides nolaesl, ibid. DomoDei,id esl, terra sancla,pjectusIsrael, 98.
Doclores Chrislianidebeut latrare pro Christo,11,589. Domusposnismiserorum et laboredamnatorumveslitte,
Falsusdoctoradulaturetdecipit,necqucerilconversionem I, 208.In domo magnavasadiversa sunt, 907. ln domo
audientium,sed plaususel laudem,IV, 457. Idem docet unus dominus, 942. In ea domonullusyerselur,' ia qua
ea qucepopuluinaudire deleclet, quod peccatorespalpet necessehabet quolidieautpprire, aut viucere,784.Quod-
in vilio, et slrepitusconcitetaudienlium,478.Diviliaset cumquedomiIhigitur, rumorin publicnmlii, 788. Sumii,s
cibos, et opes per deleclabiliapromissaconquiril,ibid. malaoostrse'domiis scire novissimi,1095.Domusluxuriose
Auditoresfuturoincrndiopraeparat,elunculis peccatorum apparalce,lV,551.Domushyemalisei a3sUva,YI,'261 et seq.
magisinnpclit,457. Falsidoctores , qui? IV, 901.Merc.es Dona Christi diversa sunt, II, 250.Malumest atque
sermonisdorlorjs,qure? 950.Doelores prospera divitibus peccatumDeo satisfacere velle,noaohpdien[iaetoperibus
rapromittentesarguuniur, 885. Doclores Theologi Grceci bonis, s.edviclimis,Donis, et sacrificiis,III', 426.Doria
et Latinijudaizmiies,V, 422. Disluntiainlcrdoclumsan- spirilualia(si mercesmediasit) fiuntviliora,VII, 68..Perr
clum, et simplicemsanclum,755.Docloresfalsiet praelati fectorumel incipientiumDona, 695..
designali,VI, 558. Minimaculpa in doctoreeumdeducit Donadantem spolianl, et accipienteminterfieimU, VI,
de graduniaximo,VII, 26. 514.Donaimpudenlerpostulanlur,et lurpiusnccipiuntur,
Doctrinanovasopiendaesl, I, 536.Dolicala,quce?222. ibid. ,
Peregrina non recipienda, 992.Erubescil enim quamvis Donativum militum auctoramenlum,1,29.
prceclaradoctrina,quampropriareprehendilconscienlia, Donati prteceplorisHieronymiCommentarii,-JI, 472.
935. SpurcadoctrinaRomceinvenitquosdeciperet, 957. Donatus, prceceptor-Hieronymi, .Terentium exjiosueraf_
' -'
Scelerala olim /Egyplo et Orienlispartibus versabatur, III, 590.
995. Magniviri in omnijjenere dortrinarum,257.Doctrina Donatus,a qiioDonalistce , Luciliseopibusadjulus,I,
Pharhce.irum,subvereioverilalis est.IY, 707. Falsapro 1052.Donatusde quo accusalChristianos,II,. 929.Africa
lucrofacitomiiia,276.Panisdoctrina?non comeditur,hisi et Numidiasua persuasionedeceplse,iijfff.
aperuerimusocnloscordis,651.Meliusest seecularihus ira- . Dnriecet usqueadverbiasensuHehidii,11,210.Eadem
dere se cfisciplinis qnamdoctriucepenuriamori, 984.'D,o- exponunturcibHieronymo,ibid.
ctrina ve.luselnovasimul exeoleada,V, 552. Dbctrma Dorurbs quondampotcntissima,I, 896.
magistrorummagiscoasideranda,quamvita,498.Doclrmse Dorcadisatque yEiieae,resufrecjid,I, ,896.
vcrilale,diversiadoranturdii,"VI, 507. Pereunt viitutes, Dorcas,hoc est, caprea ex jnsita sihi vinoiiieuaccepif.
INDEX ALPHAIJETIcyS IN QMIA OPERA,§. HJEROMML
Abeo enimquodaeiitiusvideat,Dorcasappolialacst,III, lionabiliclemeufiadeslruanlur,650.CandorEcclesia? Pih-
528. nicorumsordibuspollulus,426. Displicentei omniaprava,
De Donnienlibuscoatristari, cur vetat Apostolus? I, 936.Alieni,et extraEcclesiam suot Judcei,hcerelicialque
430.VideMorlui. genliles, 425. McerorHieronymisuper statuiliius, 909.
Dormiendum crebriusventrevacuo,I, 521. Ecclesicesuot quasi vexilla ereeta victoriarumDomini,
Dormirequomodo,et quihusDeusdicalur,IV, 959. 209.Floreset oroamentaEcclesicemnnacliiet virgines.
Dormitiodicilurmors,IV, 250. 208.Cunclseper AfricamEcclesice quodamexsultavereIri-
Dormiiioin deluhrisidolorumsuper pellibushostiarum, pudio,quare?986.Cbnsuetudo pessimain quibusdamEc-
ut somniisluluracognoscantur, IV, 774cl seq. clesiis,262.AncillaChristi noude nobililatevelerisInsto-
Dositheus,I, 705. DosilheusSamarilanorumprinceps riae,sed de liumilitaleEcclesiae producenda, 456.Ecclesia
prophetasrepudiavil,II, 197.DositheusSamaritarumhse- uuiversalisesse debel, non ad "augulumconslituta, II',
resiarchas,VH,567. 186.Tabernaeuhin), DguraEcclesiceprresenliset fulurae.
Dotes corporiset animi,alicesuutin nonnullis, ' et alice
" 186.In corpureEcclesiseChristu-5 caputest. 715.Quibusr
iu aliis,II, 720. , damrepugnanlibusmembris,corptiscapili non est srib-
Drachmaperit, et inveniturin stercore,1,896. jectum,ibid. Super Petrumslahifimolefundataest, "707.
Drachmce oetoLalinamunciamfaeiunl,'V,43. Nec impelrifluminis,necullatempestalecoricutitur,ibid.
Draconliusepiscopus, ubi exsulabat,II, 50.Yisitalurab Diversilasamansionum arcaeNoe prccfiguravit varietateni
Hilarione,ibid. Ecclesice,287.Ulitiarca'omniumanimaliumgenera',ita
Draconisnatura, VI,458. Draconumlerribilis sibilus, in Ecclesiahoiniiicssunluniversarum genliumet morum,
quando elephantisvincuntur, ibid. Yirtusdracpnisin 195. MaximaelementaEcclesiae,885.Levioraprcecopta
ab
Jumbisest, 537. dataTudiadhucEcclesise, 290.In EcclesiaDei, simplicitas
Dromedariis camelisquanlumspatii, unadie fugerepo- est, et pura confessio,192. In uno Ecclesicecorpore,
tuerintIsoiaelilae,IY, 218. memhrasunl "diversa, 711.Ecclesiadivitiismajor,\iriuli-
Dusemulieresapud OseamregnofumIsraelis et Judse busminorfactaesl, 4i. In illa permanendum est, quseab
personassustinent,VI, 2 et 3. ajiostolisfuudata,usque^d diemhaiie durat, 201. Ordines
Dualilaspontificuui,palienteChristo,religiqniseorum Eeclesice,569. Gradus,195.EcclpsiacredenliuinClirislo
scissummonslraierrorem,V, 96. talisfu.il,qualesnuncmonachie^se niluntiir, 847.Peri-
DneliusprimusRomcenavalicertaminetriumphavit,II, clitalur iri murido, 195.Quosadversarioshabei,398.De
512.De eo quiddicitur?~bid. omniEcclesiaquidsentiendumpst? 194,195.Viros mar
Dubiumquodest, teoierariume=tquasi de certo pro- ximosac doctossemperhabuit Ecclesia,823.Ecclosis:
nuotiant,VII, 7S8. plurain ea armenlaquamhomiiips, pluresovesquam servi,
Dulcedosimulala,viruspessimumtegit, II, 465. ancillseatquevernaciili,III, 599.Per negligenliamprin-
ad
Duaia,regio Idumsece,quse Auslrumvergit, et ab cipum, omnisEcclesiaecorruilaltitudo,477. Chrislusin
Elenlheropolitlislatviginlimillibus",-IV, 216.Juxta eara solaEcelesiacomedilur,IV, 815.Ea nihilpulclirius,562. '
suotmontesSeir, ab Esansit dicli,ibid. Superpetramfunda_a,'ol. PortceEcclesise jugiferpaleiit
Duodecim, numerus perrectus,"V, 575. salvaricupienlibus, 7 25.Debentesseccelalce cunctisvir-
Duplexnumerusooubonus, ' etcur, II, 268. tutibus, 729.-In ea dogmataveritatis, 515.Etvera solem-
Dupoudium, quid? II, 260. nitas,459.Primumex Juda;iscongregala,1075.Io Jeru-
Dura campusin terra Sennaar,V, 623. saleaifundalaloliusorbisEcdesiasseminavit, 33.Populus
Duriliauostra,quanta? 1,894. Per cordisduriliamin nalionumexstruxil EcclesiamChristi,723.Ecclesicetro-
injuriamDeiterga vertimus,895. psea ia ^EgyptOj 204. Firmamole fuudatse.750.In tqto
orbe multipiicatse, 515.Detotoorbe Eeclesise gcnliumJii-
E , ; dceisministeriadirigebant,710.Haliilatoresquondamidp- -
lolatricCjfaclicoloniEcclesice,640.GloriaDominiprcedi-
EbionltcenecJudaeisuut necChrisliani,I,769.Ebionitap,calur in solitudineEcr.lesise,-481. Principes Ecclesiarum
qui se esse Christianossimulant,746. Ebiooitaruoidogma, exgenlibussumpli,754.DucesEcclesisemysleriaDei et
II, 845.EI)ionilarum dogmaelliabitatiohujusmodiHebrseo-Scrjplurarum sacramentacognoscmU, 256.CubtodpsEcrle-
rum,III, 190.Ebiouitce notantur,IV, 823.EbionitsePau- sicequi? 741.Cceluspresbylercrum,senatusEcclesice, 50.
lumTepudiabant,VII, 75. Ebiouitarumde Christoerror, Pace et perseculioiiibus crescitel decrescif, 826. Quam-
599. <iiudiabolusvaslalEcclesiam,ira Dei perspicuaest, 866.
EbionsuccessorCerinthirejecitEvangelia, II, 197. A QuomodoEcclesiaDei vertitur iii speluncamlatronum,
Scriptoribusantiquisimpugnalur,225.Ebion,200.Ebion 892.Ecclcsianegligensdoceladversariossuosquomodo
dignuspaupertatenominissui, IV, 12.Arabatin boveet eamconiprehendant, 935.SsepeDeusdeserit Ecclesiam
21.
asino, Ebion,VII,575,757.Semi-Christianus fuit, et propternegligentiam,723.ChristusEcclesiamsuamde-
scmi-Judseus, 455.Ejusversioverbonimquorumdamfle- seret propterimpietatemquotidiesuhcreseentem, 520.
braicorum,ibid.Ehiooishseresisretundilur,375.Huncet Ecclesice4CUT appellaniurinsulce,540.In ea ignis eslet
sectatores ejus coarctatHieronymus, 480. Locusfacit caminus, 25.Felix quitanliineriliest, tantsequevirtutis,
adversusEbionem,<514. Ej'usdemdogtnacontritum,585. utoraamenlumdicalurEcclesice,571. Onusdignilaliuri
Ebiymius,velEbiymittm,voxiEgyplia,sive-Copiica, loci ecclesiasticariim et confusio,229. Ecclesiacapitborioset
nomen,sive pulpitiejus, qui prsecinebat,II, 58. malos,V, 892._Nonpolesthabere munditiam, qui exlra
Eborissegmeutain medelasvariasassumuntur,II,,531. EcclesiamDominiesl, 74.Nihilprofuilgentihuset hcere-
Y-Fbrietaset crapulaexhauriunithesaurumanlmarum,I, licisinsullasse-Ecclesiae temporepersecutionis,425,429.
617.IdiomalingureHebrsece esl, ut ebrielaieibpro satie- Quomodo a rcanum Deiviolaiur in Ecelesia,76. Simulacra
tate ponat,III, 568.Ebrietasin bonam partem sumitur, reperiunturin Ecclesia,205.Simplicicontenlusfide,qub-
IY, 1072.Io apostoliscomprobala, ,1065.Ebrietas sacer- modoversaturin ea, 61.Solentprincipesej'usopprimere
dolum spiriluaiis,ibid. In ebrietateslatusmentiseverli- plebem, 207.Superbiapraeposilorum mullosejicit deea,
lur, V. Sol.Koasolumin potiouevini,sed iu omjiibusve- 412.Periculosumpstdesenlenliismagistrorum Ecclesiteju-
busehrietasostenditur,ibid.Ebrietasanimi,quce?VI,277. dicare,682.Ecclesiae ortus,VI,772, 793.Christi sanguine
Ebrietas pro copiarerum sumpta,160.Ebrietasnascitur redempla,717.CurdiciturColumba, ibid. UnitateSpirilus
ex variiscausis,VII, 507, 508.-Ei seoiperjungiturlu- conjuhctaesl, 444.Habelurbessuas,ibid.Possidetmy-
xuria,ibid. Ejuscffeeltis,699.Libidoubiebrietaset satu- sleriumSS.Triniiatis,445.Angelorum prsesidio munitur,
ritas,700. 861. Longe melior synagoga, 758. Curiradjlurpersecu-
Ebriusdescribitur, IV,535.Ebritisnumquamcastus,VII, tionibus,558,788. A uxilio
Domini [laxredditur
700.Dictumoratorisnonignobilisde cbrio, 509. nondoclrioamagistrorum,900. Sola EcclesiaEcclesiis,irrigatur
Ecclesiauna estparens omniumChrislianorum,T, 908. imbresempilerno?275.In ea abundantspcs,fides,cJiiui-
Ftmdendosanguinem,et paliendomagisquam facienrlo tas, ibid.Blasphemum videturdicere,Ecclesiampsseinh-
eontumelias, ChristifuodalaeslEedesja, 5i9.-Persec"utio- lis deditam,715.Omnisf;uisalvatur,in Ecclesiasahalur,
nibuscrevit,oiarlyiiiscoronataest.ifiiff.jEcelesiapraefigu-208.Judic.esEcclesicequomodoabomiiianturju.licium'
-ratain Lege, 910.Chp.rubimde.Templotransmigrantes, 471.Vita el avarilia rectnrumEcciesiseejicitmulibs*x
EcclesiamDominifundaverunt,701.SuperPelrumstabili e,i,750'.EcclesisepeccatricinonparcitDomimis,713,714.
molefundalaest, 188.Necimpelufluminis,nec ulhitem- Ecclesiceelectce,quce?757. Ecclesireangeliscreditse!Y4I,
peslaleconcutilur, i bid. Prima EcclesiadelsraelreJiquiis 281.Ecclesiaduplex, 321.
quse? EcclesiaChrislitlevlliple-
congregahatur, 416.Ecclesia Chrisliconsttrgens
,ingenli- beeula congregaia, 85.Sterilisftiit anle Ghrislindveh-
4
bus significalur,201.De gentibuscongregataquidmerelur tum, 472.Ejusfecundilas,474. Quatuorel angulos, et
audirtT,897.Nascentisiicclesicerudimenta, quidposr.e- anriulosliabet, 1. Ecclesiaduplicilersumilur!"570". ATon
bani?595. PaulusrudemChristiinslituit Ecclesiam, et disjungilPalres velerisTestamenlia filiis novi, sed sn-
omniordiniprovidel,505. InunoEcclesiceeorpore,memhra ciat, 446. Multiple.x 595.Ecclesite
stmt diversa,264.Ecclesicejusta judicia.neqjiaquamjrra- catholicse,19.7^ sapieiiliainEcclesia,
m 1NDEXALPIIABETICUSIN OMNIAOPERA S. IIIERONYMI. 968
Ecclesiceornatus, I, 240.Noiantur,991.Licelbonaju- Ejrciiob aliquodjjeccalumde congregationefratrum,
dicentur,poslponuntureleemosyuce, ibid.Aurumin Ecele- nondebentreluctari,V, 195.
siisctgemmse nonprobantur,264. SubvertunturEcele- Eleazari,filiiAaron,sepulerumquisveneratur, et ubi
sire,544. In eineresac favillassacrasquondamconcide- jacel? I, 702.
runl, 965. In Ecclesiisinulta hominummillia trucidala, Elam,a qnoElamitccprincipesPersidis,III, 322.
914.EcclesiadomusChrisliest, IV, 999.Domusestora- ElamregioPersidistransBabjlonem,IV, 1018.
lionis,'639.DiclaDominicum, 759.Viniimel lacin Eccle- Elamiialrater,a quodidicitHieronymusdevenationibus
siis-Occidentis tribuunturreumisin Christo, 644.Docta regiis, etc, Babylone,IV, 175.
descripliosedifiealionis Ecciesiae,634el seqq.De ea quid Elecliin Christoanie conslitutionemmundi, in prinri-
dicitur,719el seqq.MultalocahahelEcclesia,1079.Nova bus sceculisjamfuerunt, in, 529. Eleclorumii.agnaest
nominacur Ecclesiceimponuntur,745.Ahususbonortim diversitas,VII, 689.
Ecclesicenotalur, 57.Abususrernm Templiet Ecclesiso, Electrumauroargentoquepreliosius,V, 8 el 812.
VII, 242. Eleemosyoaquautashabel vires et prseuiia,I, 597.In
Ecclesice RooianseIaus,T,208.Exlra EeclesiamP.ouw- Eleemosyna nonfit substanliae diminutio,sed commulatio,
nam, etsuper petram_edificatam,uulla salus,59.Ecclesice Hrid.Quidquidin sumplusde luo luleris, pro lucrocom-
ChiisliinTyro exstruclce,IV. pula, 281. Eleemosynasexercuisse,magoumest, 501.
. Eer.jesiaslici in
viri,qut lege Dei meditanlurdie el no- Prceferunlursedificationiecclesiarum, 991. Substanlia
cle, decipi possunt,I, 102S.Muriet turres Jieelesias Christinon imprudpnter.effundenda,524. Prudemiaiu
non
nuncupantur,895. Dura corda pecrautiumsuislacryoiis dandaeleemosyua facit,ut nulluspauperumvacuusremil-
provocentadileium,ibid.Eruhescalomnisecciesiaslicus lalur, 707.Oleoeleemosynas peccatorumsordeslavemus,
gradus, ctcassanoiniiia mmiacliorum emere praedia, 9 81. 579. Quotiescmiiqiie mauum exleadis, Christumcogila,
Suis jectoribus njlitur, 945. GradusEcclesiastici,260. 290. Cumfacis eleemosynam, Deus solus videaL,"llO.
KoufacitClirisliarium Ecdesiasliradij,nilas,55. Ecclesia- Quid in elecmosynacousiderandum ? 290. Mulli illam
slicorumcandidaveslis,II, 727.Ecclesiamullisgradibus iacimitvanilaliscausa,117.Quibuseleemosynafacienda?
coosistens,preshyleris, episropisquefinitur,195.Eccle- 289,794.Smgulisdandumnouad luxuriam,sedad neces-
siasticaanimaomuihusaiiimahu.5 cst melior: si non est silatem, 324.Da, quo necessitassusleDtelur,uon quo
riielior,non est Ecclosiastiea , III, 514.Ecclesiasticus vir augeaDluropes, 598. Nihilpraeternecessilatescuiquam
Scripturisccelestibuserudiltis,sempercupitdiscere,454. tribuendumesl, ibid.Laudentte esurieniiumviscera,non
Ecclesiaslictis doclorqualisesse debel, IV, 53. Operaviri ruetantiumopulenlaconvivia,990. Genus eleemosynse,
Ecclesiasliciin reducendisquos hteresisdecepil,quce? venatio dicitur, 264. Non statim, qui exteodit pauperi
692.Nullusecclesiaslicorum taulumliabei.studiiiu bouo, manum, Deo freneial,II, 188.In eleemosyuaquserimus
i o
qnanlumhceretici rnaio,286.Ecclpsiastici ab haerelico- vanamgloriam,.754.Raius qui ea mente non laciat,ibid.
rum' terrore nonsunl securi, V, 591.Graviorapeccaul, Consuetudo eleemosynarum apudHehrasosel Christianos,
180.Ecclpsiasliciviri, si peccaverini,Sodomce et Gomor-' 599.Quibuspotissimum suut faeiendce,ibid. Nemomelius
rhaecruciatibussubjacebunt, VI, 150. Ecclesiastici gradus erogat, quamqni sibinihilreservat, 21. Koueligendus,
temporeHieronymi,VII, 162. Kotanlur, 728. Quiuamue- cui bonumfaciamus,III, 482.Indiscretefaeiendum bene,
bent promovcriad gradumEcclesiasliciun, 694. etorunipelenti dandum,479. Quiconsideralcui benefa-
Ecclesiasliciliber, ex quo discimus,qucemundisunt ciat, et nonomnipetentisetribuit, scepepra3terileumqui
calcare,I, 688.Ecclesiasfir.iliber mullasuggerilde na- merelur accipere, 481. Quilargituregentibus, nongra-
lura rerum, 364.De illoniillactt.ambiguitas,II, 751.Ec- num spinmis, sed ipsiinipanem serit, fenore quodam
clesiastesGrsecosermoneappeilatur,qui ccetum, id est, mulliplicatiouemillius praistolans,in die judicii niuko
Ecclesiamcongregat;quemLaliniconcionalorem vocant, arnpliusquamdederat, receplurus;479. Quidquidsupra
III, 585.LiberEcclesiaslici ex senlentiaHebrceorum me- victumel veslimenlumhabere possumus,io pauperibus
ruit auctorilalemproplerullimumcapiuiium,ut iu divi- muriendiset egentiiunlargitioneconsumendum
norumVoluminum nunieroponeretur,496.Estliher Salo- Nihilesl bonumiu vita ista, nisi quo Iseteturesf, 413.
homoin
monisposnilenliamagentis",592.Malequidauiopinantur, operesuofacienseleemosynain, et lulurossibi thesauros
nosex hoclibroad voluplatemel luxuriamprovoeari,585. in regiwccelorumprceparans,418.Eleemosynacommen-
Numquamtristitiamluclusfestivitaiiconviviipraetulissel, datur, IV, 256. Eleemosynacui facienda,V, 208".De
si bihereel vescialicujusputasisetesse momenti, 455. futuro non debetfieri, ilrid.Eleemosynaei humiliias,si
Nouprovoealad luxuriam, neque in Epicuridogmacor- vercesml, pro victimisdeputatce,VI. 65. Non omnis
ruit, 486. eleemos.yna placet Deo, 298.Eleemosyrianon deficiens,
, In Ecstasi,nectacere,necloquiliherequispotest,VI,589.qua3?VII,51.
Eden paradisilocusad Orientem,III, 199et 507. Elegantiascholastica,VII, 709.
Edessa, II, 45.EdissaeademCcelesyriae civitas, III, ElemenlaDeoserviunt,I, 1085.Elementaquatuorsunt,
520, el VII, 57. e quihusomnes res comparlse,II, 451.Elementa omnia
Edisseruntquidamaliis audaclerquod non intelligunt, simuldesceviunt adversumcos qui offenderinlDeum, IV,
1,275.
EdilionesQuintaSexta,elSeptima,H,895.Quintaieditio ElementaHebraici Al|ihabeti,I, 140 el seq.Ipse Ele-
ubi el a quoreperta, ibid. EditionesJudaicorumtransla- mentorumsonus,et primaiiisliiulioprasceplorum,aliter
torumemebanturmagnis sumplibus,528.Hasedisserebant de erndito,aliter de rusticoore proferlur,990.
Patres, iOirf.EditienemQuintaminvenitOrigeoesin Actio Elevalionianushabitusesf peiculientis,V, 229.
littore, et eammagnificeaperlequs disseruil, III, 499. EleutheropolisIdumseeecivitas, IV, 217, el YI, 581
Edilionesse invicemexplicaot,IV,561.Vtdgatatranslatio el seq.
LXXdistala veritate Hebraica, p.t cceterisedilionibus, Eleutheropolitana dicecesis,qu»? I, 518.
150, 276.Subverlitfortissimumteslimonium,565. Editio Apud Eleusinamquibusdamcihis abslinere, solemue
a V
LXX repudiata magislris Ecclesias, , 645. Edilio erat, II, 544.Trseceptatria in lemploEleiibina!,ibid.
ScriplurarumQuinla,VI, 215.Duceedilion.es sioe auclo- EleulherusAnicetidiaconus, posteaRomauuscpiscopus,
rum oomine, 595.Prceter quiuque ediliooes , duasiii xn II, S65,
prophetasrepeTitHieronymus, VI, 618. Editiones.Quiufa, Eli sacerdos,quaremortemincurril? VII, 668.
Sexla, et Se[)timanonnullorumlibrorumSeriplurse,VII, Elias mansit virgo, I, 102. Idem quadragiuladicrum
-755.Auctoritalemsine noiiiiiiibus hilerprelumconseculse jejunio,igneo curru rapilttrad effilum, 986.Nonpotuilad
sunt, ibid. Vulgala edilio, 95, 514.Edifiones i u quo coa- CCEIOSire cum pallio,793.Melotenreliquilin lerris, 947.
gruenlesopiniomHieronymi, 642.VideVersiones. ,. Prioceps dicitur Monachorum , 525. TurriculaEliaein
Edomaulterrenusintcrpretatur,aut cruenlus,II, 442. Sareplselitlore, 695.ApocrypliaEliseApocalypsis,514.
Edom,id esl, rubrum,sivefulvum,III, 546.EdomSeir, Elias inlerpretatur fortisDomini,II, 408.Virtus Elhe,
et Esau uniusnomen est hominis,562. Edoninon loci zelus,715.Elias et Elisseusslulte positiio catalogomari-
vocabulum,sod nomen sanguinis,IV, 747. Edomirufus, torum, 273. Aote imoiortalisfuil quam morluus, 548.
VI, 564. Edom nomencur Esau impositum,ibid. Edom Quidmeruitjojuoio? 549.Raplusest carneus, 457.Elias
JudseiRomanosiuielliguot,el horumimperiumdeslructum et Enoehnondiimmortui,794.lu eadempermanenlselaie,
ex Malachite propheliaputaiil,945. qua rapli sunt, 440.Vitio non cartiit, 767. Eliam esse
Educatioliberorumetinstinctioquomodocomparataesse Phinees,Hsebreiex ajiocryphis persuasumhabent,V.-815.
debem,I, 680. Eliaset in
Joannrs, quopares?YII,70.TradilioPharfsaeo-
Effusionisvocabulum in bonamet malampartemaccipi- rumde Elia, 152.
tur, V, 978. Effusiolargitatemmuuerisnotat, VI, 202el Eligeiidumeduohus malis,quodleuus esl. I, 503.Eli-
902. gendaquaeexpediunl,IV, 784.
EffusioSpiritus" sancli,I, 854et seq., el VI, 205. ElimaisprovinciaultimaPersarumad Orienleuireaio, a "
Egeslalemqui noulimel? I, 290.VidePauperlas. V,722.
Egredi Dominum de loco suo, quid sit? IV, 357 Elisainsulae,Ioniimaris,insulre,V,506.
969 INDEXALPHABETICUSIN OMNiAOPERA S. HIERONYMI. 970
Elisseusfuitvirgo,I, 104.Boveset juga priorisoperis etiisdem in locis,et per eosdemfieri,III, 591.Epicuri
verlit in vota,435.Duxdiciturmonachorum,524.Elisreus sententia,IV, 474,788.
Samariaesepullus, 205. Elisaeiduplex spirilus,II, 570. EpidaurusDalmaticeoppidum,II, 55. Quid praedicat
Elisaeiprophetaemausoieum,VT,562. usquehodie,56.
Elizabetbet Zachariasioferioressunt sauclilatebealae EpimenidespoetacilaluraPaulo, I, 424.DicimuvEpi-
Mariaj,II, 712. menidisdormiresomnum,153.Epimenides,VIT, 647,648.
Elocutionisgenusfrequentissimum, II, 567. Versus heroicus ejusdem, 471.Approbalurab Apostolo,
Eloquentemneminem,disertosmultosse vidissedicebat 416, 706. Hunc Paulus vocatprophelam, quare? ibid.
Anlonius,II, 783. , ScripsitlibrumOraculorumtiluloprseootalum,ibid.
Eioquentiatristisnon est, I, 610.Eloquentiaetorcularia, Epiphanescognomenlum Antiochicrudelissiniilyranni,
noa verborum pampiuis, sed sensuum quasi uvarum V, 598.
expressionibus reduadeot, 935.Multomeliusest rustiei- Epiphaniaurbis nomen apudSyros,quceanlea Emalh
tatemhabere sanclam,quam eloqueotiampeccatricem, dicta,IV, 145.AbAnlioehoEpij>hanenomenaccepil, V,
264.Eloqueutice\is ac proprie.las,II, 420. In aeternum 598. /
nomenoffert, 519. EloquenliaAltisoflore variala, 501. EpiphaniaSyriseantea Deblalha,V, 62.
Nou possumuseloqui omuia, quae sentimus, III, 595. Epiphaniorumdies veneraliilistempore.Hieronymi,.
420.
Eloquenliasaecularisinebriat,YI, Auctoresffuminum
Eloquenliae,538. Eloqueoliassecularisapostolorumsim- EpiphaniusCypriSalamioceepiscopus,ioter episcopos
plicitalipraefertur,VII, 485. clarumiu orbesidus effulsil,I, 757.Epipli3iiiumneces-
EAAHN et Graeeum et Ethnicumsignificat,VII, 445. silasHcclesise Romamtraxit, 953.Ibi hospitiorecijitur a
ElpidiusabAgapemulieredecipilur,,I,1032. Paula,695.Quid conalursuaderePaulasmalri, 714.Epi-
Elpidiusprsefectusprselorio,II, 18. phaniusdecenidiebusretinuit Paulam, 695.Amoreillius
Eiusa,urbs semiharbara,II, 26. multosad se conduxerat,ibid. Mooaslerium S. Epiphaoii
io
Eluzaciviias Moabitidisparlibussita,J_V,186. vetus diclumubi situm esl? 518. Epipbaniililterce ad
Emaus,siveEmmausappellataest Nicopolis,I, 693,et Joannemepiscopum,241. EpiphaniusinsignisEcclesice
II, 905.EmmauseademNicopolis,V,612,e_VI, 581. sacerdosquinque linguasnoverat, II,- 416, 537. Pater
Emalhmagna,Antiochia:minor,Epiphaniajuxta Edes- dieilurepiscoporum,et reliquisesanetilatisantiquce,419.
sam, III, 209.EmalhvocantSyriEpiphaniam,IV, 145,et Epiplianiipatientia, 420. Prudenlia, 430. Ilumiiitastt
V, 598. Emathduce, una niagna, qucenuoc Aotiochia charitasin JoaunemJerosolyhiit.,414.Epiphaniusprobans
nomioalur,et uoa minor,Epiphaniadicla,VI, 311, 519. verbaJoannisJerosol.sese purgata suspicioiieJicereseos,
triummensiumper octo annosJudceifaciunt, 418.Veneraliopopuliin Epiphanium,
E_tSo7.Mu.oii. ibid. Laudalur,411.
V, 6S5. Yenit Jerosolymam,561. EpistolceHieronymiad illum,
Emereet comparare,quomododifferunt,II, 557.Emere ibid. UbirecepitHieronymum,551.Epiphaniusloquens
et redimerequid? VII, 434. contraOrigenem,a quibus deridetur, 417.Epiphaniusa
EmissiomauusDei et extensio quomododifferant,V, Rulinolcesus,552.Dequoaecusalur?504.Epislol*cunlra
168. Epiphanium,545.LaudesHilariouisscripsii,15. Nqnnulla
Empedorles,I, 528. Empedoclesidem, II, 575, 567. Epiphaniiverba referuntur, 555. Ejusdeoiepistoiafurlo
Dogmaejusdem,531. subiata, ibid. Epiplianiuspropter res, et propler verba -
Einplioomriisad venditoremreverlebalur anno qnin- legebalur,931.Pluresejiisdemepistolse,qnibusscriplse,
quagesimoHebraico-more, V, 69. In emptionibuscousue- 454.Epiphauiiliiteraead Siricium, 421.AdversusOrige-
ludo,IV, 1084. nem, 468. Epiphaniuset PliuiusSecundusscripseruutde
Eneceniaundedicunlur,I, 62. natura lapidumet gemmarum,IV, 657. Iideiii,V, 354.
Euceladifuga,IV, 561.- Uterquelaudalur,ibid.
Encralitae u nde dicli,II, 869.Error eorum,274.Encra- Epirus pars Acroceraunidis, I, 544. -
litarumpriucepsTalianus,VI, 180.Idem, 247. Episcopafus opusest, nondignitas,labor, uon delicise,
' Eunius,1,21.Ejus seiitenlia, 342. Enniahumdictnm, I, .422. Secundum honorumvocabula,EpiscopaUis ])resby-
784. terio majorest, 780.Nulladifferenliaepiscopalus,1083.
Eugada,vicusJudseorum,unde opobalsamum \eniebat, Episeopitenent locumapostolorum, I, 189.Vicesagunt
III. 206. Pelri et Pauli, 56. Palres se esse sciant, non dominos.
Etigaddipalmariimetbalsamifertile, III, 328. Engaddi 521.Episcopihabeanlin exemplumaposlolos, 525. Horum
et Engallim,quidsinfet significent,V, 591. hooorem possidenlcs,habere nitanluret merilum,ibid-..
Enoch,curtranslatus? II, 263.Translalusest in carne, Quodfueruntel Aaronet filiiej'us, hoesntitepiscopuset
457.Enochel Elias nondummortui, 794.Et colouipara- presbyferi, 262.Nomenepiscopiundetractumest, 1081
disi,457.Quo cihovescunlur,ibid. Liber Enocha[)ocry- el seq. Qnasi.imilalor Pauli,-tiniversorumsalutiex a3quo
eo
phus, 855. De Judas aposlolussiimpsitteslimonium, serviat,520.*Paterest, nondominus,262.Honoretsacer-
ibid.Enoeh,etElias raptiin ccelum,VI, 547,815. Enochi dotes et clericos,ibid. Humilitaledecreseat, non intu-
liber apocryphus,_VII,708. De eo apostqjusJudaslestimo- mescalfastigio, 422.Episcopislalratu canum,baculoqua
niumsumpsit,ibid. pastoris, luporum rabies delerrenda est, 659. Gforia
Enosspes laudatur,VII, 426. episcopiest, pauperumiuopjaeprovidere,262.Ordinatio
f it
Entelliet Darietis mentio,I, 633,729. . ejus quomodofiebal, et quis eligebalur,1081.Episcopi
De Epaphrafabula,VII, 762. sive presbylerijubentur mOnogami in clerum eligi, 415.
Ependilesquid? L 565et seq. Episcopipresbyteri, diaconiaut virgines eliguutur, aut
Epha, sive Ephi, decimaparsCori, mensursegcnusin vidni,aut post sacerdotiumpudici, 255. Episcopusfieri
aridis,IV,75. Ephi,-batus,corns,siclus,mina,sive mna, nonpotest, qui'Ulioshabueritluxuriosos,-et nonsubditos,
quid?V,563. 685.Epiicopisordinalisscribebatur,et ab eis ecclesias-
Ephodindumenlumsacerdolale,VI, 52. Ephodest, vel ticaesussipiebanturlitterse, 756. In illumoculiomniuoi
simplex,et aliiseliamhominibuscommune,vel ornalius, diriguntur,542.Domusejus et conversalio,magisiraest
solissacerdotibuspeculiare,I, 361et seqq. disciplince ibid.IndescripUoneviiiutumepiscopi,
publicse',
Ephodbad quid?1,140 et seq., et 563el seqq. quasi speculumsacerdotiiproponilur,638. Non omnes
Ephesiorumamorin Paulum,VII, 541.Graudisconso- episcopi,episcopisunt, 55. SingnliErclesiarumepiscopi,
lalioEphesiorum,etColosseus.,682.Ephesiorumangelus 942.Translationeseorumprohibitce,417. Quid sit discrl-
boniiset malus,281. minis ioler illos, 262 ei seqq.Apudveleres episcopiel!
EphesusMetropolisAsice,VII, 541.Ejusidololatria,et presbyteriiidemfuerunt,413.Illudnomendignilalisest,
artesmagicce, ibid. QuidsigniGeal? 635. hoc retatis,ibid.Differentiaepiscopiet regis, 542.Timeti-
S. Ejihremscriptain Ecclesiisquibusdamrecitabantur, dumest, ne episcopuspro ministro6r.ia'<nivtf pereat insa-
II, 945.Laudatur,ibid. nabili, 1095.EpiscopiorJinati, 756. Ordinaiinunliantur,"
Ephraimin lypoesse gentium, Scripturateslatur, IV, 609.Scevitiaepopulorumin episcoposet matronas,-545.
1062. Episeoposet presbyteroavult Deus tales esse, quales
Ephraiha,interpretalurfrugifera, I. 545. Ephralhael Paulusdocet, 11,717.Nonideorejicieodi,si sintiu qui-
Belhleemuniusurbisvoeabulumest, III, 360.Ephratha, busdamrepreheosibiles,ifrio'.el seq.Solavirlusepiscopos
regio Bethleem, in tribu Juda, non iu tribu Benjamin, el presbyterosbealosefiicit, nondignilas, 295.Eis quid
202.Ephratiiadicituret Belhleem,VI, 585. convenil?718et seq.Ad episcopumperlinetmauusimpo-
Epicureicontemnuatlogicam,II, 487. Epicurei, VII, jiere baptizatis,181.Quaretalis impositioei reservatur,
757. ibid. Reservalur ad' honorempolius sacerdotii, quam
Epicurus,I, 241.Epicurusvoluptatisassertorrevocata ad legem necessilalis,"181. Ecclesiaelumen est epi-
nuptiis,II,517. Quid docetde cibis?540.Epicuri dam- scopus, 175.Coodimentumest totius mundi, et pro-
nata_sententia,533. Luxuria, 587. Epicurus,241, 463, priceEcclesise,174.In Ecclesiaconslituitur,ut populum
538.Epicurusasserebatperionumerabilesperiodos eadem, coerceat ab errore, 176. Populorumzelus el amor in
l'ATROL.XXX. 31
911 INDEX ALMABEffGUS IN OMNiAOMRA S. HIEEOMfMI
episeoposusque ad pene iuteremptionemdeponentium' 747. PaulusEpistolasmanu suasubnotavit, quare? 550.
illos,II, 192.Episcopusnonsibi tantutnluceat, sedomni- Epislohesub ijominePauli missse,529,550.
bus prosit, ibid-Nonprodestilli conscienliavirtummfroi, EpistolaadHebrseosa plerisqueextranumerumponitur,
nisi creditum sibi popiilumpossitinstruere, 292. Ejus I, 280. Epistolaad Hebrseoscujus creditur, II, 857.Non
pudicitiaqualis'esse debeat, ibid. Non snflicitepiscopo habehaturapudRomanos,899. Epistolaad Hebrseosnon
propriamhaberepudjcitiam,njsi ea filiorumet comittim, receplaLatinis,IV, 91. Curei contradicitur,eldubia est,
e,tminislrqrumpudoredecoretur, 718.Timeatincurrere 97.Inler Canonicas Scripturasnoiirecipitur,123. Epislola
pcenamHelisaeerdotis,ibid. ISulIusaut rarus est episco- B.PaufiadHehraeos,curei contradicituretdubia est,Y,555.
pus, qui omniahabeat,qusehabere doceljir,719.Siunum Epistolaad Hebrseosnonreceptaab omnibus.VI,858.Ejus
vel duode catalogovirtutumei defuerit,nonideocarebit auctorignoratus,559.UtraqueEpistolaPauliadTiniolheiim,
jusli vocabulo,ibid. Episcopussi ceciderit,difficileimpe- ad Hebra30S,et ad Tiluma nonnullishsareticis rejiciuntur,
trat veniain,175.Tunenonprodestpopulo,17fi. Episcopus, VII, 685. Epistolaad Hebroeosnonrecepfa ab omnibus,-
presbyter,diacomis,nonsuntnominameritorum,sedoffi- 585.Latini dubitantdeea, 215. Inter Ecclesiaslicas reei-
ciorum, 2 92.Iis quid convenit? ibid. Quisepiscopus b ene pitur, 714.
sibi consciuspatitur se deponi?192.De episcoporum sen- EpistolaPauliad Laodicensesab omnihusexplosa,II,
tentiisnonjudicatHieronynius,nec cupit eorumdecreia 859.EpistolcePauli ad Seneeam, et Seneccead Paulum,
rescindi,546. QuandovocaturAulichristidiscipulus,176. 831.
In recipieudoepiscopumex hceresirevertentem,universa EpislolceepiscopicouimendaUtise, I, 1094. Epistolse
cui prceestprovincia,Ecclesice sociatur, 174.Episcopiqui absentes homines , prssentesfaciunt, 21. Quanloinspe-
non ordinantdiaconos,nisi piins nxores duxerint, 588. ratae,tanlogaudiorumsunt plence,450.EpistolseBiblince,
Deceptiab aliis,189et seqq.Dpcilis est accusatioadver- II, 754. Quidamepistolasdirigebantin universumorbem,
sus episcopum,si enimpeccaveril, non creditur: et si ut quosoderant,infamarerit,IV, 1001.
convictusfuerit,nonpunitur,III, 454.Episcoporum digni- Epitaphiumproprie inscribitur mortuorum,I, 758.
las et visitatioin quoposita,IV, 728.Discrimeninter epi- Ejiulisfrigidioribusardor corporumtemperandusesl, I,
et 56.
scopos presbyteros, Episcopi,presbyteriet diaconi 288.Epularumlargitascorpusfrangitet animam,II, 341.
inlelligantquiddicatur?987,988.Episcojiiprohibenturet Bellaetsubversionesurbiumepularum deliciisexcitantur,
omnisordoecclesiasticus in
inducere Ecclesiamineircum- 340. VideCibus.
cisoscordeet carne, V, 541,542. Eorum superciliumet Equarumgreges JudceaprovinciaDOD habehat,IV, 585
viliadamnanlur,410.Episcoporum munus et officia,VI, et seqq.
72. Sltidioseagant,ne viofentsancla, ibicl. Nondlgnitas, Equorumcursus,'favorefii peraicior,I, 977.
sed opuseossalvat,ibid.Yirlulesepiscoporum quce?760, EquiCircensesnutriliadcelebrandumfelicemSabinarum
761,Scientiaurhabeant, ut possint alios erudire, ibid. raptum,II, 22.
Discanta laicisquseignoraat,ibid- Commendalurin eis Equitandi scientiacarebatpopulusJudceorum,IV, 455.
leclioScripturarum,ibid. Episcopalenomensine opera EquitatugaudetexercilusregionumPersiseet Chaldseae,
auferelur,680. Episcopusqniseligendus?VII, 698. Quid IV, 926.
requirilurin episcopo,696el seq. Sit doetus, et vitasan- Eremilicaevitcecommendatio, I, 29 elseq.
cta, 705. Verbailliussint regula verilalis, ibid. Qualis Eremitrfihypocrilse quidiinguntapudimperitos?1,958.
innocentiarequirituriu eo et caslilas, 696, 702-Justitia In EremoSyrice,quid viditHieronymus, ' II, 5. Eremus
episcopiquantumdisteta justitialaici,705.Nnnsjl super- Calcidis,42. ' -
bus, sed honusvillicus, 699. Vivat de altari, uon dives Eremusfamiliarius Deo^audens,1,36.Paradisummente
701. s it ibid. non
JQal, Domusilljus conimu.nis, Populus est deambulare,demulcetvastitatemEremi,37. Nudosamat,
servusepiscopi,sed conservus,699.Per singulasproviii- 29. Eremuslalissimaab Iurliausquead Mauritaniam ten-
ciasordiuatipresbyteriet episcopiab oposlolis,207.TJnde, dilur,IV, 218.VideSolitudo. -
et cur in Ecclesiaconstituitur, 694. Sola consuetudine ErichlhoUius de soloaastulibidinisgeneralus,II, 247.
Ecclesiaemajoressunt presbyteris,non,Ptc, ibid. et 696. Erinaceusqualeanimal?1,984el985.
Illibatasviclimasquotidieofferunt,702.Superentconver- Eriphila,cur virumsuumprodidit?II, 517.
satioije et sermonecunclumpopulum,728. Episeopiet Erodionistria genera,VI, 819.
presbyleri,servorumsuorumservi, 655.Audiantepiseopi .Erroret crimeninquo sint? I, 505. Errasse Jiumanum
qui habent potestatem constituendipresbyteros, 694, est, et confiterierrorem, prudentis,517. Error nullus,
GradumEcclesiasticum nondeferantsanguini, sedvilaeet qui iioncapiatur,II, 748. Natura hominumestdefeadere
merilis, ibid. Damnanlurplurimi contrafacienles,695. errorem suum, 191. Quanlusest error in populo, cum"
Episcopi presbylerialiquidsibide Pharisceorum
et super- errat ipsequidoceat,176.Erroressenumelpuerorum,IV,
cilio assumunt, 125.Eorumesl de verilate peeGatorum 206.Quidam pio cadunterrore, 442. Eraor multorumiu
ferre judicium,ibid. SuperciliumepisGoporum, 458.Dis- lectioneEpistolcead Romanos , 707. Error LalincuDi et
cant ab Aposlolohumilitateoi, ibid. Eorum superbia Grrecorum,552. Erroris periculum vilandum,VII, 516.
deprimitur,598. Laici judicesepiscoporum,70. Invidia Error Scriptorumemendatusab Hieronymo,95. VideCri-
- eorumdeminabsanctqslaicos, ibid. Cur patTesvitiisfiliorum men, Peecatum.
episcopalu,698. Episcopiet presbyteri
Ijrohihentur
filiossuosscccularibus litleriserudipntes,haeclegaiit,666. ibid.Erucsenatura,VI",275.Est extremumpo3Darumomnium,
Eruca, locusta,bruchus,et erugospiritualilerexpo-
VidePraesul,Pontifex,Presbyler,Sacerdos."' nuniuv,171,172:Quinampopulisub nominibusErucae,
EpiscopiOrientiset OccidenlisobquasdamEcclesiarum locustse,bruchi,et rubigiuisdesignati,170.
disseosionesRomamcorivocantur,I, 695. Imperialeslit- Erudiredebemusalios,V, 416.
terceepiscoposfjooiamveuirecogebant,il)i__.Afri ppiscopi .Erudilionisgloriamqtiideclinat,erudilissimus habetiir,
propter ecclesiasticas eausas congregati,11,417,Exsules I, 356.Erudilusquifueritin Scripturis,jquantoplus
redeunl adEcclesiasper indulgenliamJuliani, 191. Epi- coeperit,tantoei in his orilurmajprobscuritas, III, scire 446.
scopireceptia qnibusdamin suumgradumpost biasphe- Erudilusvirlafet saepein obscuro, et persecutionesjiaii-
miamSpiritussancli,VII, 81. tur, dumimprudensfavorem \ulgi consequitnr,465.Eru-
Epislola reservala in calumniam,I, 524. Amaloriae,828. ditidebent doclrjnsepi-oferresermonem,necdebentpro-
.Epislolceaposfolorummysticse,et succinclce,I, 280. hiheri,VI, 247. Erudilusvir rem ridiculamlocutus.,VII,
Brevessuntpariter et longae, ibid.Rarusest, qui nonin 550.
earum leclioue caecutiat,ibid. TolseAposloliEpistolse, Eruditorumj'udiciocontenliesse debemus,I, 400.
Cbrisli graliam sonant, 412. EpistolaCadiolioa B. Petri Esaias, apudHebrseosab I litterasumitexordium,III,
nbtalur,IV, 841,SecuudamEpistolam B. PetriCanonicam 101. VideIsaias.
vbcat Hieronymus,779. EpistolaB. Baruab»inferScri- Esau degeneravit,quare? tl, 428.Esau, eo quodpilo-
pturasapGcryphas,551.EpistolseAposloliea3velereuilegem sus esset, dir.lusest Seir, III, 267. Edom vero, id est,
explicant,VI, 765. rufus, sive fulvus, quiapro rubro cibovendideritprimo-
Epistojabeati PauliaposloliadRomanos,quibus-etcur geriilasua, 546.Esauet Eliasviri pilosi,V, 416.Elymolo-
scripla? VII, 478.Nihilhabet quodsit contrariumEpistolae giccnominumEsau,291. Esau unde sic appellalur?.VI,
ad Galatas,ibid. el 479. EpistoJaad GalatasmanuPauli 246,564.Esauel JaeobfigurseJudseorumet populiChri-
subscripla,et ab alioexarala, 529. Eadem est materia stiani,25S.
Epistolarumad Galalas, et ad iiomanos,569. Quoddam Esbus,urhs insignisArabise,aquibuspossessa,III, 202.
riiserimennolaturinfer utramque, ibid. In his anliquce Escolin bolrumvertilur, I, 700.
legiscessatio,et novseinlroductioconlinelur,390. Epi- Esdraset Nehemias,I, 279.Esdrseliber quidcontmeat,
siolaad Epbesiosinter omnesobscnra,622.Dicilur media, 274.Esdras Pentateucliiinslaurator,II, 212.Liberapu-
539.Aliassuperatmysteriis,588,653.Epistola adTitumunde cryphussub nomineEsdrasproponitur,595. ,
scripta?ifii(<.Noiinu]liEpislolam adPhilomonem repudiant, Esse.Nonsumusejus cuinascimur,sed cuirenascimur,
741, 742. Refellunlur,ibid. EpislolasPauli quo sensu et qui nos grandi pretio redemit sanguinesuo, I, 284.
magnaein Utleris,530.Qusedam quotemporescripta3,752, Aliudest esse.posse,aliudest csse, II, 701. C-mnequod
813 Wm% ALPHABETIGUS18 OMNIAQPERA 8. HIEEONIMi. BU
dieituraut esse, aut nonesse, inter bona, vel maiadebet strnmenfum,fontemrepfirit Evangeliis, ibid. Eunuehus
numerari,699.Meliusest onminonon esse, necsensum reginse Candacisob robrir fidei, viri nomenobtinuit,II,
haberesubsiantite, quaminfeliciter,vel esse, vel\ivere. 257. EunuchusCandacjsreginsebajHizatus infonte juxla
III, 419. Noiiessemeiiusest, quamvivfirein suppliciis, Bethsur, sive Belhsoron, III, 175.Eunuchus-reginse
IV, 982.Esseiam nuneincipiamus,quod fulurisumus, Candacis,Apostofusmissusest genli yEtliiopum, IV, 617.
VII, 659. 656.
Essedadeaurata,II, 315. Euphorlmsrenatusesseperhibelur,II, 588,Euphorbius,
Esseniccenobiiarumvivendimodumobservasse dicuntur, 566. j
I, 520.Essenorumvita, 11,343. Euphralesfhivius,1,343. Euphrales,DuviusMesbpola-
Estherin Ecclesisetypopopulumliberat periculo,I, mise,'in paradisooriens,III, 201.SecundumSallustium
de
279.Libriejusargunie~ntum, ibid. IuterfectoAman,par- auclorenjcerlissimuoi, fojitemhabet in Armenia,ibid.
tes conviviiet diem celebremmittit in posteros,'ibid. EupJiratesin Judcece tcrminisfluviusappellatur,jn ^Egypfj
Eslherquomodo sententiamArlaxerxiscorrexit, II, 474. -finibnstornens,IV,568.
Esltieret Jtidith, typusEcrlesiae,VI, 671.Esther historia Euphra.H, 912.
ad Artaxerxemrelala, 784. Eupliranor,11,9JI.
Esychius v irconsularis caplteldarJigatus,I, 506. Eu[iolpmus Jndceusquidscripsil?II, 879.
!?Etesia3venU,II, 551. Euripidesquidrefert? II, 544.Eurijidisfragcedice , in
. Elhamquidsonal?I, 471. mulieressuntmaledicla,517.
Elhnicierroremel consueludinempraeferuiitverilali,!, Euriporumamcenitas, 1, 11.
623.Quomodo hlasphemantinvisibilemDeuin,ifiit..ElhnicI Europaet Asiadecennallibelloconfligunt,II, 317.
quid eranlaulefidemXhrisli? IV, 277.Elhnicimercedem EusebiusepiscopusCsesaresePalreslinse,I, 429.Hune
recipiunt,si quidbonifecerunt,V, 555. Ariaivum fuisse,nemoestqui dubitat;1051.Ecclesiaslicam
Elruscummare,I, 462. taxuit hisloriam, 525. ImpielatisArii apertissimusfuit
Elymologiaj falsoTumnominumnon sunt fingendse,IV, propugnalor,ibid. Chronicon EusebiiCcesariensisquando
500,e«V,519. translalumin Lalinum, 569. Interpretatusest Psalmos,
Eubulus,I, 553.EubulusscripsithistoriamMithrae,II, 753.Quotvolurninacondiditadverstisenmdem?427.As-
344. . serlor fuitOrigenis,551.NititurprobareOrigpnemfuisse
Eucharistise sacrameDlumnolatur, I, 570. Mysterium calholicum,552.In operesuo illumArianiprobatdogma-
sangniais, el corporjsChristidedicatuiri a Melchisedecli, lis, ibid. Eusebius,223,252,236.Damnatus,1030.Euse-
,200. Paniset vinumin sacramenloEucharislice per iovo- biushistorieamIsaise expositioncmtilulo reprornittens,
cationemet advcntumsancli Spiritussanctificantur ,595. interdumoblivisciiurpropositi, eto., IV, 168.Item, 170.
Dominicisanguinissacramenlumquid indicat?257.Con- Reprehendiuir, 199,220 el seqq.Juxla historicamexpla-
secratio corporiset sangumisChrisliad quospertinent, nationemquindecimedidilvoluminaiiiIsaiam,J3. Ensebius
1081.Anquolidieaccipienda,lege quid dicitur,434.Ao- Ccesariensis quomodosepluagin.ta Hehdomadas iuterpreta-
ciperecorpusChrisli,majusestquam orare, 227. Dilata tus sil, V, 687 el seqq.Ejusdem de Susannse Beliquehi-
communiocorporisChristi non reddil sancliorem,ibid. storiisconfessio,619.Eusebiiliber proOrigenesubPam-
-Eucliarisliam absquerondemnationenostri, et, pungente phylimarlyris nominea Rufinotranslalus,207. Eusebius
conscieruia,semperaccipereoptandares est,454.ludigne Ccesariensis de Evangelioruaiscripsitdissonantia,YII, 11.
accedensad calicemDoraini,reus erit Dominicicorporis Triavoltimina
' e.usdem,'195.
et sanguinis,5SItomanaEcclesiaet Hispaniseperhibeniur EusebiusCremonensis quidquseritabHieronymo, 1,306.
]"ejunarediesabbati, el Eucharistiam quotidieaccipere, Grseci s erriionjse r:Uiguarus, ibid. Eusebius Gremonensis,
454. De Romanisquid refertur circacommunjonem cor- II, 535,531.Mittiturin Occidentem,534.Epislola Eiisebii
porisChrisli,227.Qucepertinejitadconfectionem corporis quid habet,418. De cubiculoEusebiimonachusfuratus
et sanguinisDomini,eadem quacorpusejuset sanguismaj"e- est epistolam,654.DefenditurideijjEusebius,ibid. Euse-
.slaleveneranda,759.Eueharistice corpusDominiinEcele- liius Cremonensis, VII, 5.
sia,II, 191.HJudatlrectabantephscopi,173. Ministrabatur EusebiusEmisenus,I, 429,EjusCommeiUarii, 739.Eu-
jiOpulo.desublimfioeo,ibid.Exlendebatur manusad ac- -sebius Emisenus, II, 927.EusiiuusEmisenusscripsilin
cipiendamEucharistiam,508. Corpus Chrisli accipientes, Aposlolum, VII, 569.
-regpondebaiitAhien,ibid. iumpliocorporisClnisti, 800. EusebiusVercellensistranstulitEusebiumCtesariensem
Mundidebent Sumere, 2G9.IUud ajqualiteraccipiraus, et Origenem, 1, 755. TranslulitCommenlarios homiuis
licet pro meritis acclpienliumdivcrsunrsit, 564.Priina hceretici,348.EusebiusVercellensisde exsiiioinItaliam
communiocorporisChrislipostbaptismum,800.Euchari- redit, II, 191.Euset)iusVereellens_s,"19i.
sliaDominicum cautionesymenda,754.Hocsolumhabe- Eusebiussanclusfiater, I, 21, 550, 1067.Gratiamdu-
musin prcesentisseculohonum,slvescamurcarneDomini, plicat,281.
-el cruore.polemur,nonsolumin mysterio, sed etiamin Eusebiuspater Hieronyini,II, D35.
Scripiurarumleclione,III, 415.Iu Eucharistise sacraniento EustalhiusAntiochenus episcopus,I, 59.Euslathtofalso
veritas, et realitascorporiset sanguinisChrislistatuittir, imputahturfilii,II, 569.Ubi exsul fuitilie et sejmltus',
VII,216.CorpusChristiinEucharisfiaverumet subslau-
tiale, 702.Poilutosnonjuvat, 711. Periclitalur, qui sine EttstalhiusSebastenus,II, 327.
ccelestiPaue ad optatammansionempervenire festinat," Eustochium|)rima urbisRomance virgonobilis; I, 99,
116. Ej'usparvaadhucretas,el rudisinlaniia,184.Ssevitdiabo-
DeEugeniotyrannoquidrpfertur,I, 544. lus in illam,ifcid.EuslocJrium «bi jiutrilaJuit, 954. Vita
- Eumenidesfuriss,cursic appellatse,I, 187. illius proponiturimitanda,689. Ejussermo, ineessoset
Eunomins,II, 508.Auctoresthsereseoscontrareliquias, habitns,doctrhiavirtultimesf, ibid. Fortitudoprcedicalur
S95.Ejusseclatoresbasilieasaposlolorum_et marlyrum in Euslochip,594.'Virginilatisfloresmetjl, ihid, Laudes
Jjoningrediumur,el librosilliusniajorisaucloritalisarbi- «jusdem*t virtutes, 290,IlumilitasEusiochiiet Patilse
tranlur,quamEvangelia,ibid. DogmaEunomiideCtirisfo, matris, 111.Matresillius, qu_e? 125. Virgo et ijevota
SIH Qurdrespondeturei, 985.Dogmaejusdem,507.Eu- •Christifilia-nominalur, 691.ln ejus consolationem vila
Jiomii£.___hceresis,416.Eunomius,leprosus,IV, 775.Eu- Paulsematris a
cuditur,i_ii_/.Proculnobiligeriere,solafide
.nomius,V, 580. Idem refellitur,VI, 267. Eunomius e t et gralia dives relinquitur. ibid. Julia nuncupabatur,
EulyciusArii vectes, 229.Eunomius, VII, 757. Dogma quare? 692.Eristochium ia sanclisLocisvirginilatiset Ec-
ejusdem,610.Superbamsibivindicatscienliam,74. Ap= clesisemonilepretiosumest, ibid. Cpnjesfuit propositiet
pellaiurcoluber,724. peregrinationismatrissure,694.Vjrtutesejusdemquantae?
Eunomiauorum et Arianorumhaeresistotura Orientem 720.Eustochiisemper in malrem pielasprobata,721.A
possedit,II, 411.Eunomiani,VI, 262. matremortuanonpotestabstraIii,723.Euslochiumnul|am
Eunucliinondeponunlanimosvirorum,I, 687.Eunuchi pro matrisdormilionerecipilconsolationem, 616.Dormitio
illi placentDeo,quoscastravitnonnecessitas,sed volun-- Eustochii,causaest dolorisin Hieropypio,163. Liber ad
tas, II, 257.TypusEuuuchorumvoluntate,quis, ibid. Enstochium'de Virgiratale,quandoscri|)tus,269.Chalur,
Ennuchieraot antistites et ponlificesHeliopoleos,III, 230. Euslochiumunicumnobilitaliset virginitatisexem-
567.EuDuchusnovseLegis,custosSabbatorum,IV,657el plum,IV, 553.EustochioinscripliCommentariiin Eze-
658.Eunuchiqui Deo placent,VI, 674,675.Eunuchorum chielem.V, 2, elc.
triplexgenus,VII, 146,147. - Eutyejiius,II, 411.
EuinichusreginaBCa"ndaeis Isaieeledione prophetica, Euthymiusdamnalus,1,1030.
baplismatiprseparatur.1,420. Deillo nonnullareferuntur, Euxinummare,1,5. - _
274,275.Amatorfuit legis, et divinsescientise,ibid. Plus EuzoninspresbyterCsesariensis,1, 441.
iadeserlo fonteEcclesise reperit,quaminauratoSyoagoga3 -Euzoius diaconus,et posteasub TheodosioAufiochenus
templo,ibid.EunochusJJthiopsprrefigurans geolium.po-- episcopus,II, 192.
pulos. mutavilpellemsuam,800.Dumvelnsrolegitlii- Evajina est maler cunctorumviventium-, 1, 908.In pa-
S1§ INDEXALPHAliETICTJS IN OMNIAOPERAS. BIERONYML 976
radisofuifvirgo,102. Per cibumejectaest de paradiso, bin, I, 280.Tenentse mutuosibiqueperplexisunt, ibid.
986.Eva lypusEcclesice,11,427.Evatransferlurin vilam, Quasirota in lolavolvuntur,et [lerguntquocumqueeos
III, 510.jDiciturmatervivenlium,ibid. Evaesediflcalio ex flatus Spiritus-saneli perduxeril,ifiid.Evangelisltequidiii
costaAdami,YI, 549. saerisvoluminibus fecerunl,510cl scq. Qualuoranimalia
Evagrius,presbyterDamasonolus, 1,142.Lilterastrans- quareEvangelislistrihuuntur,II, 280. Evangelistcequa-
mittebatHierooymo,18. Ejusdeoicharilasin eum,ibid. tuor, YII, o. Curtribuunturillisspeciesauimalium?ibid.
Evagriilaudes,7. Evagrius,10, 14,16. Dnra E\angelislarumconditio, 65.
EvagriusPonticusdamnatus,I, 1050. Multascripsit, Evangeluspresbyter,I, 442et 1080.
ibid.Liber el senteoliaeejusdem,.__._tr.aO«a_, it>if/.Evaftrii Ex Eventurebus vocabulaimponebanlHclircci,IV,
Iberitaeseoteotiaioipia,II, 695. 740.
Evaugeliigraliamaccepimuspermaaentem, pro Legis Evila,ubiaurumpurissimum, el gemmsepreliosissimte,
graiia,quseprseleriil,I, 748. Quasimajorasint impera- carbunculus,smaragdusriascuntur, III, 199.
lorumseita,quamChrisli,leges lioiemus,Evangeliacou- De Evilmerodach,fabiilanarratur, IV, 178.Evilmcro-
temnimus, 262. Ad Evaogeliifulgura oomismorfaliuoi dachfiliusNabuchodonosor, V, 651.
sensushebetalur,961;Evangelianumquamdeponanlurde E\odiumsalulatHieronymus, I, 1066.
manibus,788. Erat contra Evangeliiveritalem,putare, Exactoresnostriqui?VII,457.
credeales sine veleribus sacramenlissalvos esse nou Exaudire.CurnonsemperexaudialDeus?VI,591.Ex-
posse, 765.YasEvangeliorum quadrangulum quiddocet? pedit contrariaorantihus, aut non inlelligenlibus-quid
f)55.Evangeliumnon esl antecrucem Chrisli, II, 277. prosit,utnon exaudiautur,951et seqq.
PassioneejusetSanguinededkalur,ibid.Legipraeferlur, Excelsaet amoenalocaidolisdedicantur,IV, 849.Ex-
285.Et praererendum , quare?729.GraliasEvangeliisuc- celsorumet lucorumirreligiosilas, VI, 40.
cessit, quiain Legenemopoluitjustifieari,797. Aliud est Excelsapericulosinsslant,V, 645.
iuLege versari,aliudinEvaogelio,274. UmbrainLege, ExcertaIbera,I, 1095.Per excertamquis,elc, I, 17.
verilasin Evaogelio,728. In Lege sapienliacarnis, in, Excommunicatio nonfacileferenda,1,726.
Evangeliosapienliaspiritus, 285. Ser\ivimusin Lege Excusaliosocianegligenlia3,I,25. Nonsunt vanseexcu-
Adani,serviamusia EvangelioChrisli,298.Sidanmalurin stionesqusereDdse, necdaudaoccasiocarniad peccanduui,
Lege ignoranlia, quanlomagisin Evaiigelioconscienlia, quasi necessilale compulsieafaciamus, qusenoltimus,
754.Hasrelici,qui Evangelialaniarunt,197. Explicantur 111,428,429.
haec verba Evangeiii,Facilius estcamelumper foramen Excussi qui dicanlur in Psalmo,I, 135. Excussorum
acus,etc, 665.In codicibusGraecisin fineEvangeliij'uxta filii.136.Necesseest ul excellantsinguli iu quibusdam,
Marcumquid scribitur? 758. In Giaseiset Latinissecun- II, 714.
dumLucamquidreperi_ur?760. Divisislingtiiscredentium, Exemplariaomnia Scripturarumhabere, magnorum
totusEvangelicaprcedicatione mundusexpletusest, III, stimpluumest, et iufinilce II, 524.Tolusorbis
difficullatis,
J59. Evangeliiperleclio,IV, 690,918. Verilasejusprae- inter se trifariaexemplarium Scripluraevarielalecompu-
fertur umbraeLegis,20, 801.AbbrevialussennoEvange- gnat, ibid.
licus, brevisshiiurndedil charitaliset fideiprseceptum, ExemplariaLatinaet Grtecaerrore confusa,VII, 487.
149, 411. SeminariumEvangeliiprocessit a fonlihus Exemplumnumquamamalis sumilur, Vi, 799.Exem-
Israelis,167. In regionibusduarumtribuumprimumSal- plum non imilandum, 955.Exemplumex guhernalore
vator prsedicavit Evangelium, 129.Prcecipilurvirisaposto- navisduclum,624. Exempiumplusprofieilquamveibj,
licis, ut descranfJerusalem, et prcedicenlEvangehumin VII,720.
tolomundo,611.Progressusejusexponitur,279. Prsedi- Exemplumde sacris Scripturisquantumperculiat,VI,
catio Evangelicaconteril adversariaspoleslates, 500. 868.
Commutatio maloruminbonumper Evangelicam prcedica- Exercitiamonaslerii,II, 712.Breve videbiturtempus,
tiouem,796.FoniesSalvaloris,doclrinaEvangelica,166. quod piisexerciliisoccupalur,686.Lahoraiuibusel piis
LexinEvangelio,el Evangeliumde Legenascilur,V,5li. exerciliisdedilis,numquam dieslongisunt,991.Exercitia
JunctasibisuntEvangelia, liserenlciuemutuo,15. Niliil et vestesmulierisad Deumconversce, 275.
non 18.
iaiis, quod luceat, tu Evangelio virlulisaugmen- In grandiExercitu unius signumexspectatur,I, 942.
tum supraLegem,210.Evangelicussermohrevialus,564. Exercitusquibusconslal, II, 291, 295.Exercituumma-
Qui Legem obsenat cum EvangelioviolatnomenDei, gistri,Archimagislri dicunlurin Scriptura,id est, coquo-
245.MuudalDeusin Evangelio,quosin Lege peccantes rum principes,III, 564.Exercituumprincipesquidsoleut
immundosreliquerat,218. Quatuortanlumdebetsuscipi, facerein oppugnatione urbium,VII, 670.
VII,5. Nondissonanl,28. Evangeliiel Legis discrimen, Exorluscontinetdecemplagas,cum Decalogo,el cum
30et 74. In illo Lex el Prophetaerecapitulanlur,150. myslicisdivinisquepraeceplis,I,-276.Applicalurad novi
Evangeliumnonestin verbisScriplurarum,sed insensu, Testamentimysteria,ibid.et seq.
386. In sermonibusEvangeliisemperliltercejunctusest ExploraloresBotrumingenlismagnitudinis porlaverunt
spiritus, 104. Gralia Evangeliiquomodo faeiliorgratia in testimonium lcrraeferlilissimce,et iu typumDomini,
Legis, 74. Ex lideLegis, adfidemEvangeliiveniendum, I, 700.ExploraloresTerrsesanctsegeomelrcefuerunt,V,
755.Omniarecapilulaniuria Evangelio,25. Ejus prsedi- 525.
calioquid operatur,486el 487.Lex immiuulaetdeslructa Explorandum non est hominiconversoa peccatissuis,
jircedicatione Evangelii,454.Securisappellatur,18.Rarus V, 110.
qui in coufidenliaaiinunlietEvaagelium, 682. Opinio Expositiopulchraverborum,Osculeturme osctdooris
Hieronymide prsedicationeEvangelii,194. Evangelica sm'rIV, 751.Variceexposilionesdescribuntur, 497.E\po-
veritasnonrecipiljuramenlum,50.Discrimeoiuter acci- sitionesJudceorum el aliorum.1065.Pnesligiseexposilio-
pereEvaogelium,et discere,587. Quid suspicaolur,qui nis falsaevilaudae,971. Falsa expositio, licet bonovolo,
scripseruutconlra Evaogelia, 236. VerbumEvangelii 960. Hcereticaexposilioconfulatur,65i. Expositiocujus-
magisexpressumin Graoco,quamin Latino,727.In veris daairidiculaexplosa, V, 525.Qusedamalicenonproban-
exemplaribus Evangelii,quidlegilur, 168.In Evangelio lur, 218.Falsaexposiliononest receplaiu Ecclesia,640.'
quidcernalur,247.Evangeliaquatuore multiselec.la,et Expositiocujusdamconcionalorisnooprohataab Iiiero-
traditaEcclesiis,247. nymo,VII, (548.Varia auctorumnotalur, 544.Absurdus
Evangeliumjuxta Hebrceos, Chaldaico Syroquesermone, sensus ia exposilionecujusdamloci Scripturse, 629.
sedHebraicislillerisscriptum,II, 782.Nazarenieo ulun- Prceceptamoraliaiudigentprudentiexposifione, 681.Vide
lur, etuonnullaejusdemreferuntur,ibid.Habcturin Cse- Inlerpretatio.
sariensiBibliolheca,ibid. EvangeliumHebrseumin Grce- Expositorumnominaverecundenonposita,II, 480.
cumetLalinumvertilHieroDymus, 851.Origenessccpius Exscriplorum vitia,VII,571.
tititur illo, ibid. Qusedamlitijusloca citanlur, ibid. Evan- Exsequiarum fastusapudRomanorum nobiles,1,177.
gelium Hcbrseum NazaTteuorum, IV, 156,485,elV, 158. Exlermioare,quid?VII, 31.
EvangeliumMalthsei Hebraicescriptum,VI, 125.Evange- Extensiomauusperculientisgestus, VI, 678.Extensio
liumsecundumHebraeosab Hieronymo translatum, 520. manusDei,et emissioquomododifferaot?V,268.
Evaugeliapluresscripserunt, VII, 1. Hcecdiversarum AliaquaeExtrinsecussunl,aliaquaeinlriusecus,I, 792.
licereseonfuere principia,ibid. Falsaeditaa quibusdam, Faciieabjiciturquodhccretextrinsecus,402.
ibid. EvangeliumNazarceor.et Ebionit.ab Hieronymo ExuperiusTolosneepiscopus,viduaeSareptensisimita-
Iranslatum,77.In eo novalectioreperitur, ibid.Yocatur tor, I, 956.Esurienspascitalios,et ore pallenlejejuniis,
a mullisMallhceiauthenUcum, ibid. EvangeliumHebrceo- fametorqtieiuraliena,!ibid.Omnemsubslanliampauperi-
rumquid habet, 172, 236, 641. Evangeliumsecundum bus erogavit,ibid. CorpusChrisliin canistroportabat
jEgyptios,248. Secundumapostolos,Thomam,Matthiam, vimineo,et sanguinemin vitro, ibid. Avariliamejecil e
ibid. Evangeliamulta a mullisfuisse conscripta, ibid. lemplo,etc, ibid. Proponiturimitandus,ibid.S. Exuperii
•Evangelium quandocceptum est prsedicari,515. merilisTolosaiiondestruimr,915.Laudalur,229.
Evangelislce qualuor,quadrigaDorninicl verumCheru- Ezeehiaspoenitentiam agendo,Assyriosdelevit,I, 54 .
977 INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. IUERONYMI. 978
Vicioamorteterretur, 174.EzechiasduxDei appp.Ualur, Faliscorumfiliiproditi,I, 507.
II, 755.Aecusalur ibid.Undevocabulum
inficlelitalis, jusfi Falsumquidquidesl, numquamfieri potesf, II, 721.
possidet?ibid. Ezechiasduodecimoanho RomuliRomse Falsumomnenonsubsisfit,VII,582.
conditorisregnavilin Jerusalem,IV,9. Huoiilitaset pru- De hona Famacurandiimest, I, 910. Licet roiiseienlia
denliahujusregis, 459.Causaflelusejus, 468.Curtenta- criminisvulnusnonhabeat, habetquandoqueFamaigno-
tioni relictus,476: TraduntHebrceicausamaegrolationis minia, 785. Per bonauiel malamfamamperveniturad
ejus,478.QuidfacilIsaias,ut sanetEzeehiam,467.Sanitas crjelum, 198.
ti resliiutaper res noxiaset adversas,476.Gradusdomus FamesDei judicioob peccalaimmittitur,V, 55 et seq.
Ezechice in Tempiodemonstrantur,468. FamesJudseorumquce,817.Fame nihil dtirius,VI,542.
Ezechielio typofornicanlisJerusalemtondetccesariem FamesspiritualisJudceorum el silis,545.Fameset penuria
suam,I, 427.Librumdevoralscriptumiuluset foris,car- niundumopprimensex ira Dei descendit, in paupcribus
mine,-elplanctu,et vce,891.Hseccxplicantur,ibid.Eze- fraudarise querentis,976el seqq.
chielisuxorcur morilur,909.Difficilis ejusdemexplanalio, Familiarilasfacitcontemptum, I, 558. Assiduilasfacit
449.Ezechielprincipiaet finemhabetobscurilatibus ob- familiaritatem, 60.
volula, 279. Istte parles non legebanturapudHebraeos Famulussenex honestismoribuspracficiatur,I, 505.
anle annostriginta, ibid. TemplumEzechielisad expo- VideServus.
nendumdifficiilimum, 976.PropheliaEzechielisdifficilis, Far, jEgyptiorum moseslvocareTheran,quodtempore-
IV, 1096. Ezechielquarevocalurfilius hominis,Y",591. HieronymicorrupleAtherannuncupabant,III, 569.
In expositioneVisionis~Ezechielis mutsesunl Juda:orum NonFatis, sedvolunlateDPIres eveniuot,IV, 229.
synagogae, 7. Ezechielet Abacuciioninspirilu, sed in Fatuitasa scienlia,V, 77, 778,800.
iiiso corporetranslali, 52. EzechieltypusChristi,884. FatuumDeisapienliusest hooiioibus,V,'800.
Octo circumstantice Visionis Ezechielis, 891. Ezecliiel Falumexcluditur,-YH, 146.
volens, el nou r.oaclusvaticinatur, 9 54.Prudenlia ej'us, Faturaquid?VII,577. .
569. Fauni,H, 7.AliivocaulFaunnsficarios,IV, 175.
Ezras, quid signifiset?I, 279. Ezras et Nehemiasin FaustioaJulianiconjux,I, 792.
unumvolumencoarclantur,ibid. Quaecontinenlurin illo? FauslinusOrigenemrespuendumexislimat,I, 532.
ibid.Aliudincorticeprseferunt,aliudretinentin medulla, FauslusManichseus, I, 771.
ibid. VideEsdras. Febristotumcorpusdepopulalur,1,605.ArdorFebrium
mouetrejicieudascorporisdelicias,174.Febris in leonis
F similitudinemossa consumit, IV, 472. Feliris natura
FabarumcibusPylhagoreisdetestabilis,V, 44. VII,45.
FabianusurbisRomceepiscopus,II, 550. Oecubuitin iu Leoae,V,
Fel, sedesferitatis,iraeundiseet yiolentiae
perserulioueDecii,895. 10. Fellispotuspro malorummagnifudine,IV,902.'
Fabioladicilur JausChrisliauorum,miraculumgenfi- consortium,1,185.Felicitatismagnse
Felicitatisceternte
liinn, luctus pauperum,solaliummonachorura,I, 438. inlerdumest ad praesensmisericordiam nonmereri,V,97.
Ejus viiiules permults et prceclarce, ibid. QuosJiabuit S. Felicilas,1,198.
jiarentes, ibid. Non Jaudaturconversa, nisi prius rea Felix episeopusRomceconstituituriu locumLiberii,II,
absolvatur,459.Obvitiaa marilorecessit,ibid. Eximbe- 951.
cillilalemenlis et iguorantialegis alteri nupsit,priore Felix,quis?YII, 415.
adhuc\iveiue, ibid. Postmortemsecundi inarili,pceni- Femincecaplivsevirtus,II, 45.
leuliamfacit publicam,iliirf.el 460. Opera pcenitenlice Feminarummutabilise.tfluctuanssp.ntentiaesl, I, 994.
illius,ibid. Recipitcommuoionem subocuiisomnisEccle- Si suoarbitriorelinquantur,citoad deterioradelabuolur,
sise,461.In die bonamalorumnonest obijta,ibid. Prima ibid.Damoanlurfeminseqnseoderuulsuos,el nonsuoruin
domumiustiluitad pauperesrecipiendos,et segroscuran- palpanturaffeclu,935.Earuni impatienlianullamrecipif
dos , 764.Eosdemliumerissuis portavit,lavit purulenlam excusationem,i&.rf.Sexus femineussuojungatursexui,964.
vulnerumsaniem,el cibos propriamanuIavabal,ibid. Qiiibusnobiliu[iifemiiiarumardetamhitio,954.Denobilibus
Ejus liberalitas, ibid. Misericordiceillius angusta fuit Feminispudendadicuiitur;965.Tenera res in illis, fama
Roma;ibid. IngeuliScriplurarumsludiotenebalur,ibid. pudicitise est, 505.Constanliauniusin deserendapalria,
Quid peliit ab Hieronvmo,465. Amor solitudinisillam elin. filiis et propinquisderelinquendis,695. Non facil
Bpthleem[lerdnxit,ibid.Romamrevertitur,utihi pauper Hierbnymns ullaminter sanclasfeminasdifferenliam,652.
viveret, ubi dives fuerat, ibid. Ardoremanimiiilius Virlutesfeminarumet viduarumproferuntur,292,295el
praeeceteris viriutibuslaudatHieronymus,i/)i_/. Epislolam seqq. Nullussaiietorum,nisi perraro, feminasgenuisse
ejusdemad Heliodorum tenebatmemoriter: tindesummo narratur, III, 400. Feminarummoniliadeseribuntur,et
solitudinisdesideriourebattir,465.Dispensationern pecu- per bsec,insignia\irtutum, IV, 61. Filiafeminarumpleo-
nireet cautamdislribulionemgenusinfidelitalisvocahat, nasmus,V, 710. Fcminasnalura,VI, 518.Femincegen-
ibid. Ijisapro ClHistostipesojilabataccipere, ibid.Dura tiles docfisbimse, 671.Infemioassaociadilectionomuim-
semperparatur, morseam invenirenon pptuitimpara- quaminfirmatur,elfert adoioriem,VII~7l5.vide Mulior,
tam,ibid.SimulcumPammachio xenodocbiurn consfruxit, Uxor.
ibid. Ulriusquefervoraoimi,466.Morilur,et ad exsequias Femoraliaquidsint, I, 561.
populusloliusUrbiscongregatur,ibid.Alleluiacantalur Femur quid? I, 96. Mystice.pronuptiarumoperibus
in illis,ibid. Incideralin latrories,sed Christihumeris sumitur,561. Fetriurmajiupercutere, dolenlisetplao-
reporlata est, 467. Fabiola,-Il, 554. genlis iodicium,IV, 1066.
Qu.Fahiumcurmiraluraoliquilas?i, 340.Fabiidictum, Femur Jacobisanatum,III, 556. •
ibid.540.Fabiorumfamilialaudala,400., Feneratorian plus acciperelicealquamdedit, V, 210
"FabiusAnliocheiice Ecclesiseppiscopus,II, 905. el seq.
In mediisFabulis,id est, colloquiis.1,126. Fenestrcetoxicse,quae? V, 476.
Fabulcegentiliumquidnarrant, I, 787.Fabulsede qui- Fenon,ubiserismetalladamnalorum suppliciiseffodion-
biisdamariimanlibusqnid describunt,IV, 444. Fabula tur, III,"214.
milleanoorumabjicionda,702.Fabulageotilisexponilur, Feni penuriain multisOrienlisprounciis,IV, 182. _.
V, 8S.Fabnla quosensudiciiur ab HierouymoSusannce, Fera gustatumsanguinemsempersiliunt,I, 4.
BPIISet Draconishistoria, 620el751et seq. Fahulade Fermentummysticequid? I, 471. Fermentumfalsre
An.moiiilis et Moabilis Teriiplumreseralumingressis,288. doclrinse,VI, 80.
Fnbritractaolfabrilia,II, 287. Ferrum si absque stanno fueril, tiriiur, el crematur,
Fabriciiconlinenlia.il,541. VI, 815.
Fnhriciusnefas duxit regem proditttmiiiterficere,I, Fertilifatemannorumauspicandi consuetudoidololatrica,
507.F:.brieii,223. IV, 782.Eadem apud^Egyplios, ihid.
Facidia, viculusurbis Rhinocorurae, H, 19. Fervidum probono,1Y,885.
Faciesspeculummentisest, I, 290.Turpaudaestfacies, Forvornaseensex amoreDei, I, 559.
quce conlra prceceptnmDominipurpurissoet cerussa Fescenninumcarmen,I, 914. Procax,909.
depicta olimfuit, 706. Facies obvelataquid sibi velit? Feslivitatescelebrandse nonin vino, VI, 549.Quorum
-V, 155et seq.Faciemin lege susciperequid? VI, 961. Deus projicitfestivitales?302.
Faciousquodnec.mimusfingere,nec scuraludere, nec Feslum quomodocelebrandum,1,151. FestumPelri
Atellanuspolesteffari,1,1089. aposloli,ibid.Christianisomnetempusfestumest, 881.
Facit unusqtiisque quod prcevalet,I, 194.Nonbenefit FeslusJudaeamrexit, II, 825.
quodoccupaloanimofit, 555. SuccessilFelici,827.
Factorumalia uatura esi, et aliaeius qui factoresl, I, Felus^Eneice Scrophae, VII, 378.
602. Fetusveruusmelioresl, quamautnmnalis,III, 554.
Facundiacanina,1,1043. Ficorumususquis? IV, 475.
973 INDEXALPHABETICUS1NOMNIAOPERA S. HIERONYMl. 9S0
Interprelalionesquorumdam de duobuscophinisficorum, dilur,-154.Pro diversitatefidei, ordonominumcommu-
IV, 1116. taluss 116.Fidescenselurpro mentisdevotione,445.Ad
SiibFicurequiescerequid?I, 799.FicusslerilisJudseo- Dde.rii quomediovenianlcredentes,282;_
rum (igura,VI, 66i). Fidescui magisaecommodanda, I, 517.Sinoo cxtor-
_,Fidesundesicdicitur?I, 774iCalholica f ideset regulce quel Ddem prudentia,extorqueatsaltemverecundia,676.
Ecclesirecustodiendse sunl, 556. N ihilest antiquiusquam Servanda fidesetiam inler hosles,V, 195.
Chrislijura servare, nec Patrum transferre terminos, Fidei commissa, per qucelegihusilludimus,I, 261.
semperquememinisse Romanam iidem,etc. 555.Servala Fidusepiseopus,I, 200.
lisereditasfideiapud Romanos,58.Victoria(idoicoiitra QuidFiduciamnohisprsestatad Deuor,VII,595.
lirereiicos,435. MagnaDdesqureconlemuit?462. Plena Figmentamonachorum quorumdamde Dremonumpugna,
qusepalilur? 694.Famem non timel, 56.Omnem deformi- 1,985. Figment.i.qua.dam et\elpruiiifabulasreferlHiero-
tatemvincit,619.Domusquceuonhahetfundamenta fidei nynras,IV, 925.Figmenlaet fahulceVelerum,Y, 63S.
sijida,diaholiturbineconcidit,'899.Raraeslinhorainibus, Figura rotuuda jiulchrior,V, 498. Filise appellantur
525.Nonest pensaudalemporibus,519.Slullissimum pst minores\iciet oppida,IV, 60.elV, 54. '
'
de fideex alteriuspenderejudicio,199.Aries |.ielatis, Filiinonsemperresjiondentgenerisuo, 1, 284.Filio-
quo fidesquatilur,Evangehiretundendusest muro, 50. rummorlemmagnaconstantiaferenliiimpxemiila, 554el
non
Fidespura et apertaconfessio, qurerit'slrophas-, et seq. Firmitssfilii redundalad patrem, 412.Nftnest parvi
srgumentavrrhoi'um,517.Qui eeclesiaslicaefidei contra- apud Deum mejriti,benefilioseducare,504.Amoriiliorum
dictint, duplicilanguoredelinentur,602.Fidemronver- majoreiuDeumamoreconlemnilur,088.Amarefiiiorum,
salibiiedecoremus,579.Parva, qusemajoranon polesl, timcreservorum.esl,262.Nihiltampium, quanisanclse
saltemminoraservat, 890.Siiigulicredentium.nonlocp- matri,sancluuifiiinmcustodire,957.Fihi Deoconsecrali
rum diversitalibus,sed fideimerito ponderanlur,520. primogenitasunl, quseofferunturin legh, 680.-_Fjlii et
Candidalusest lidei, qupmDliorumei nepolumcredens hceredesquomodopatribuscausasuul trisiiliae,II, 515.
turba circumdat,678..Nonlassatur,licet lassenlurtor- Filiusomnis,ad comparatioiiem parentum,infansvocaiur
tores, 620.Aoiihusfideroboratus,viocitcarnisfragiliia- el.parvulus,tamapudRomanos,quamapuclHebraeos,III,
tem,i/iirf.Prcestetin nobis, qubdin aliisexhibuitiufide- 556. Filii omnesRomce e t
vocanlurinfantes, ibid. Filiorum
lilas . 555. Dormiensseiisus.vigili suscitalur fide, 616. differenlia si-rvorum, IV,780.Filii [.roplietaruni qui-
Mortalium fragiliset caducanaiura, nisilidesChiisli n os riam ? ibid.Nihil dolentius,quam umim vel solumperdere .
extolleret ad coelum,721.FidesAposiblicoore Jaudata Filium,889.ProptersanclospatresmisereturDeusFilio-
violatura multis,958. Si aliquemseoserism fide inlir- rum, 844.Quomodo Fihi lenebraiumiirudeulioressunl
miorem,suscipe,consolare,hlaudire,115.Nihilnqcetet FiliisIucis,1049.Filiipeslilenlice, FiliiBelial,559.Filios
prudenles, e.terudilosviros prosollicitudinefideicom- -malosmulliparenlessanclihalieui,Pt econtrario.V,201.
inoheri,555.Fidesprapsentes facit,absentescbrpofc,899.- Filii peccatoresan parentum merilo et virlulihusde
Fides Ecclesiae,11(429:ProprieChristianorum est, 236. Geheiiiias ignepossintliberari-,159.Filii qui comederint
Si operanon babuerit, morlua esi, ibid. Perlecla Ddes pafres.;nullahistoriaprodit,55.Famisnecessitatemalres
qucc,189. comederuntfilios,51.Filiusac servusiu Scripturasancta
Perfecta est Deum de Deo credere, ibid.ZelusfiJpi voluntalefit, non nalura, VI, 945el seg. Filiinomenin
quis d"bealesse, 415.FidesRomanapraesligias nonrrci- bonametin malampsrtemaccipitur,ibid. Filii el Filiae
pit, 542.Nonpolesl mutari, ibid. Calholicorum est, 461. in Scripiuris,quid? VII, 575, 644, 699. Viscerasunt
Verilasilliusnonpoleslsubverliargumentaiionihiis vanis, parentum,756. Obpdiuplfiliipareulibus,662,G65,665.
752.Pura morainnonpalilur,-415.Nihilmajusest, quam EruditioUliorum,iiirf.-Filiisobsp.quiiim, parenlibusjube-
sacramenlilidps,et puritasanimae, 587.Certa(ideidomus, Uir.moderalum iniperiuui, £66.Fiiios amare, quid? 718^.
456.Fides perfecla,el qucediffieileinveniturctiamapud Filiiirsequoniodosnmusonines,575. UbiinveteriLege"
eos qui hene credunt, 187.Iiidubitataad Deum,afdue Filii peslilenlimlonunlur, ibi iu Hebraeis\olumiiiibus,
Tpperitur,ibid.Siin Peiro r.iodicafidesest, in f|uomagna Beliatlegitur,629. ride Libcri.-
-MI , ignoraiuf,-188.Ppiiect.iquid facit in orante? 189. FiliusDeicousolator,I, 854. FiliumDei esse creatu-
Fidei scrupuloshas,444. L-iberaconfessioejusdeni,428. fam subsciiptionemanus asspiemes,V, 545.
Spiritussauclus nonellicilurhahitaiorPJ'IIS lempli,quod Filius hominis.singularinumeroin bonam,pluraliin
antisitpinnonhabetveramfidpin,181.Fides.erosa,id rsi, inaiaiflparienifpgiiurin Srriptufa,V,560
'imn sann, iietiueinlpgra,415.Nomine unilalis et lidei, FiliiJos [h SponsiMana-qui?VH,268.
infiJolilasscripla, 188.Armgantiaest, non rcspondere Filii excussorum qui?1, 156.
de
inierrogaiilibus Dde,410.Saccrdote f ilem veram prss- Finis. Qui in cursu cst, minoresl eo qui ad (inemper-
dicaute, ex oiiiuiumcoide teiiebrrcdiseutiuntur,175. venil,II, 797. AhsqueDeo acljuloread iineniiioslrum
Ridiculumest, quempiamante de Bdedispulare,quam perveuirpnon possumus,- III, 464.Fiuisnoninitiaquse-
credere,184.Fides et devoliosimplicium habet merr.e- runtur, VII, 175.
dem, o94.Muhaproponunturcredendasub pte.naanaihe- Firmianuslibrumde ira D?i conscripsil.VII,628.Im-
maiis,90.Gredenduin e st, eumvenisse,quiscriplusesl: peritiaScriiuirarumia Firniiano,430.Epislolarum libri
sed uon rpquiiendum,quomodoel quonlus, ei qualis rieeodem,iJ.irf.Ei'ra\ilcircaSpirilumsanctum,ibid.Vide
veneril, 111,456.Fides post passionem Dominifundaut Lactaalius
Ecclesiam,IV, 28. Fides Chrislianorumesj, 45.4,8§6. . Firmus quo directus, et quare? I, 1045.De eo quid
_Raraesl, 562. BreviissadorationisDdei, 452. Nou sit dicilur?754.
olios.i,809.'Sineoperibus" nonsufficit,545.Ex praeteritis Flacciejislolaad Florum,II, 459.Paucareferuulurex
cbmmendatur,510. Omneshominesaequalitervocanuir illa, ibid. Flacci sentenlia, VII, 635.Ffaccusderidetsi-
ad fid.em,657.Totiusmundivocalioad iidtm demonslra- inulacragenlium,IV,528.
tur, 163.Fidesgenliumsignorummiraculisfnit quodam- FJagellatrituranliiiminslrumeiila,IV, 586.Flagellavi-
modoextorla, 796.PrincipesRomanitranseunlad fidem nearum hostilibuscalamisquesuhrigeoda,70. Flagellum
Christi, 719.Chrislianoruin et Judseorumdiversafides, diaboliquodnani ? VI,5d0.
10'51.Fide sua unusquisquecoronabiiur, et im[)ietate Flagitiumonine,si terminumpudorisexcesserit,sem-
damnabitur,_Y, 216.Fides in Spirilumsaoctumcom- per ad delerioraprocedit,VI, 241.
mendaiur,VI, 20'2.Pqiesl aliquisante fidempercipere Flamenuuiusuxorisad sncerdoliumadmittitur,I, 905.
fruGtuiiiboni operis; 768.-Vituliet viclimaelidei, 158. Flammeauniusmaritiu.\or,I, 903.
Rara fides, quce?517.Fides in Chrislo,principiumfidu- Flaminii,ducisRomanifaituui,Vlt, 1P2.
ciae,VII, 596. Sacramenluar fidei nostfiBlion revelatur FlaniuiasBabyloms quomodo\incemus,quiminas,inju-
iiisi per Scripturaset advenlumChrisli, 592".Ecclesiae riam, paupertalemferrenonpnssumus,II, 696.
iidesinler falsorumdogmatumnaufragiaconstitula,575. Fiammpum consecralionis virginum,1,1000.
RegnumPatris, iides credentiiinj,- 2l7. Nonhostrae v olun- Flavia Domitilla o bfidem exsultal,I, 195.
talis est, sed Dei muneris,577. Nullusinter eos fidiis Flavianusgrammalicusscripsit de medicinalibus, II,
affectus,quorum diversa ttdes est, 61.,Fides" s anclorum 919.
laudata,715.FidesEvahgelicamiuimaio principio,etc, Flaviusversihusscripsit,11,3 2,
92.Ex fideChfistioiiineshominesjuslifieaiilur, 415.Fidei Fletuummagnitudo,aquarumdihnio com|)aratur,I,
ex
et doetriuasauitas,710.Fides et sanclilicalio, quo? 895;Quidcomjileturin Dente? ibid. Fietusniuiiigaudii
543.OperalioOdeiper charitatem,omniamandatacon- indicium,IV, 1061.
tinel. 485. Fidescum opere commendalur,759. Dnus- Fiorescito perount, cito violaspl lilium, et crocum
qhlsquepro qualilaleDdei,aliismehorest, vel deterior, pestilensaura corrumpit,I, 686.Vaiiorumpulchrifudo
445. Pro varielatemeriiiumfidesest diversa,,692.Quis fiorum,934.
vivitex Dde,iOid. Justtisnonvivilsiiie iirle,ibid. Opera Floribusnulla regum purpurapotest comparari,VII,
Legis el Ddessimul appeienda,454. Absqueoperibus 57.
nioftua.est,483.Fidesapostoloriim et credentlumdefen- Florinus,II, 875.
981 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI.
AdFlorumFlaceiepistola,II, 439. Furiustriumphavitde Gallis,I, 466.
Fluviorum aqusehumanocruoremutaise,I, 543. . Furqr sumptuspro eo, _quodmentisconsolidatmolli-
Fluviusigneusquis?VII,559. tiero,V,502.Furorquid? VII,656. Fnroriseffectus,ibid.
Fiuminaex terraemotibuseruperunt,VI, 648.Aliaab- Furor, et iraquomodoinDeoaccipienda, IV. 85. .
sorptasuntjiWd. Furlumquasisacrilegiuindeteslandum,I; 715.Amico
FosderatiosecundapostDeum,J, 785. quippiamrapere, furtumest; Ecclesiaoifraudare,sacri-
Fonsunusin quatuorprincipiadividitur, I; 420._AmaTasiegiumest,269.Furtumet perjuriumnonpaucacrimina,
aquasmortuasquevivifical, ibid.Fonlispuriorunda,-quam VI, 816. Furlum, quid? VII,631.In Furtononid quod
rivijII, 215.FontesJudceseoblurati, VI, 648. Foutium ablatumest, sedmensfurantisallenditjjr,723.Furti sus-
apudgenlilesreligio,IV, 894.Fonliumin regioneJeru- piciositalienaab omnilibero, ibid.
salcmraritas;567. Furtuaispirituale,VII,551,652.
Forcepsmysticequid? 1,60. Futurasucceduntlapsu prasleritorum,I, 622. Futura
Formicasex pedeshabet,II, 557.FormicarumIabores, incertasunt omnia,maximeea quasnumquamfactasunt,-
46. II, 702.Unaesl scienliaFulurqrumj,444.Quifuturapras-
In FornaceDominusSalvator,cuoi tribuspuerisjuxta dicit,noninterestutrumpost decemannos,aut postcen-
cuosdam,V, 645.Fornaxferrea tribulatiouissymbolum, tumfuturapronuntiet,ibtd. Futura semper caveodain
IV, 910. prosperis,IV, 547.FuturorumsolusDeushabetnotitiam,
FoTiiicatiouisblandumac lubricumcolubrumsollicita ibid. el 1033,1046.
mentevitemus,I, 608.Fornicatioet impudicitiavirisper-
miuiturjuxla quqsdam,459.Fornicalio cur sola in cor-
jiorepeccatum,296et seq.Fornicatiospiritualistripliciter. Gaasinterpretaturcommotio, iij 272. ,
facta,V, 172et seq. Fornicaliojnter uUera hccreticorum, Gabaa,et Rama,ducecivitatestribusBenjamin,VI, 54.
VI, 11. Fomicationum U liiab Osee assumpii,IV el seq. GabrielHebrseidiclumvolunlangelumissyrii exerci-
Fomicatioidemquod idololatria,39et seq. Fornieationis tus percussorem,.IV, 434. Gabriel,Raphael,et Michael
malum,VII, 506. Alia est hi iufideli,et aliain fideli, quidsignificenl?V,676.Gabrielet Michaelproleelores
506. Judreorum,VI,665.
Forlitudioisexemplaimitanda,I, 619.Fortitudinepres- Galaad, <ruP._, tumuluslestimonii,sive iransmigratio
sumet jaceiitemanimumsuscitemus,608.Fortiludosem- f testimonii, IV,688.Possessio*dimidise tribusManassetrans
in
per propatulo seaiulosh ahet,III, 501. Fortitudo corpo- Jordanem, i bid. Galaad et Auran, quid?V, 600.Galaad
animi,VI, 995. FortiUido,
ris, imheciliilas v irtus aoimi, monsLibani,ibid. Galaadin tribusacerdotumcivitas,VI,
VII, 669.Hsecapudphilosophos inter quatuor virlutespo- 65 el seq.
nitur, ibid. Galaiarumorluset regio,VII,425,427.Lingnaeoruni,-
a
Fortiiudiues,sive virtules dextris, et sinistris Dei, quce? 429. Narralio Pauli quomodoutiiisGalatis,589.
VI, 198el seq. CommenlariiinEpist.ad GalatasaLatinisanteHierony-
Fohisviriualura, VI, 172. Forlissimi,ut adamantes niuminteatati,569.Grreciperpaucieosfuerantaggressi,
solalihidinedissolvuntur,550.ProdeslFortitudinespes- ibid.
simasinterse noncooveoire,626. Galeniet medicorumsenteatiade usu ciborum,-1,287;
ForlunatianiCommentarii,'!,24.Fortunatianusin quo GalennsHippocratisinlerjires quiddtcitde athletis?n,-
deteslabilis,II, 951..Fortunatianus, VII, 5. 540. EVi-atfisquiddocet,551.Galenusmedicorumdiser-
Forlunatus,I, 255. tissimus,VI, 285. Ejusdemlibri «fi i^immxnXK.ITKIJV
Fortuna.Malequidamsestimantomnia fortuito geri, et Tj|j.£puv,
ibid.
vcriamin rebushumanis f oiiunam ludere, III, 461. For- _.Galgalainterpretaturrevelatio,II, 270.Galgalaquceet
tunasmensamparare, quid,IV, 783. Golgol, ubipraecipualegis Mosaicasprseceptaadimpleta
Fratresin Scriplurisqualuormodisdicuntur.II, 220et dicuulur,111,219.Locusillemirocultuhabilus.iftid.Gal-
seq.Omnessumusfratresdiiplici niodo,222.Filiidicuntur galaidololatrise locus,VI,102,e.seq.-,el269et seq. Unde
fratresiu Scriplurasacra, III, 545.Fratrumpeecatisnoa supersiiiiombus celehrisesse cceperit,44.
ignosceos,plusjustusest, quamjustum.est,445. Frater GallaadjutrixPriscilliani,I, 1051.
esl, et jjroximusoomegenusliominum, VI, 855,849... Gallicuoctavastaat, I, 914..Gallorumimpetus, 310.-
Fratres Doaiiuiqtiinam,et cur vocentur,II, 216 et StralaGallorumagmioa, 980=.Genitale Gallorumsolum
220. Romaoosubjicilurimperio, 914. Gallorumconslantiaia
Frigidumpro maloocoipitur, IV, 882. kmentis praefertur,355. Gallisifruenlibus,patritii, et
OmnisFraudulenliaaliud,et aliud oslendil,I, 566.Sul) flos juveiuulisRomauseiu arce servali, IV, 220.Gallia
virtulisspecievitiacelat, ibid. .. Roaiauistruncatiad ignominiam,VI, _{. Gallia candore
UbinullaFraudisdeceptioreperitur?I, 614.Nihilase corporisGalalcedicli,YII, 425.Galliab Hilariodictiindo-
ita reoellendum est, quamaccusaliofraudis elintideliia-
- ciles,427.Oratorumferlilessunt,'\bid.
lis, II, 560. GalliMa.trjs deorumsacerdoles,- VI, 41.Curpotissimum
.Fronliscontraclione, et vultustristitia erransarguii.ur, effeminali libid.
I, 715. Froniemfroiue concutereinterdumgraliceDei GalliarumDoes,I, 914. Galliarumstudiailorentissiuia,
est,V, 55. 955.Ifl GalliacqosedefuntOrientiset Occidentisviclores,
Frontonisoratorisgravitas,1, 941.Fronlooralor,pwe- .914.FerocissimaenationesuniversasGalliasoccuparuot,
eeplor AnloniniVeri, II, 863.
- Fructuumdulcedo
915.Galliavirisfortibuset eioquentissimis semperabun-
compensatradicis amariludinem, davit,587.
I, 678: Gallicsevestes, et Galiicarii,II, 65.
Frugalilasdouiinorum, darnoa servulorum,I, 284.Fru- Gallienus,II, 907.
galitasmullornm laudala,II, 352 el seq. Gallus,II,-907.
Frumenturn u t servent ab avibus,quas" a dhibent agri- GallusDialogi.nomen a Severoediti, V, 422.
colrcartes, II, 196.Frumenlipenuriain Judaea,1,293. Gamalielpatriarchain quem exercuit inimicilias,I.
. FugaprophetceUriaenon-jnDdelitatis,sed prudentire 307.
fuit,IV,1050. - GangesfluviuslotamlerramEvilacircumit,1,954.Gan-
Fugerequidjubemur?II, 255. „ , gen fluviumsanctaScripturaPhisonco.mmemorat,- ibid.
Fugitivorum urbes,quae?V, 604.Curab Ezechielesi- Multagenera[ligmentorum deparadisidicilurfontedeve-
leanlur,ibid.Fugitivoquidconvenit,VI, 595. here, ibid.In eo qusenascuiitur.ibid. Gaugeslluvius,II,
Feriunl•summos Fulguramontes,I, 544, 707. Fulgura 544.Ganges,Phisoncreditur,circuienslerramEvila,III,
ex nuhiumcollisione gefteranlur,V, 798. - 199,211.
Fulvia.quidfecitinCiceronem, If, 569.. GarizimetGebalduomontesvicinijuxta Jericho,III,
Fuiriuspro gloriasumitur,IV, 66. 219.ErrorSamaritanorum de ea re_ibid.
FumusTemplum{Isa.VI,4) replensquid?I, 52. Garumma,I, 454.-
Fundamenlaterraequaenam,VI, 470. Gaudiafutuia praeseolifleturedioiamus,t, 608.Gau-
FuoeraThracibuslsela, puerperialuctuosa,II, 560. diume,tIselitiain quodifferuntiuxlaStoicoset quosdam
Funiculimensurailineris certi, [ircesertimnaves in alios,VII,510,511.
NiloIrahenliumfunibus,VI, 216. Gazaurbsgenliliiim,ubi Marnascolitur,-H, 19".Gazen-
Funiculustriplex, de quo Eccles.quid?I, 521. sesadversariiDei, 24. Gaza,quomodofuii ih seprilcrum
. Furanlis vultus.licet imjjudens,
-
erubescitcumin furto sempitcrnum,III, 218. .
deprehendilur,IV, 832. GazalinguaPersarumdivilisenunciipantur,IV, 477.
69.
Fur ellalro quid differunt,VI, Furesel latrontsin Gazanusdiscipiilus Hilarionis,II, 55.
Ecclesiaqninani?66. GazanusMajoniiles II,'22.
paralytjcus,cjiratus,-
FuriaProbiconsulisuurus, I, 715. et
Grande.privilegium Gazareniqui, quae.eorumstudia? IV, 555.
gerjerjsFuriae,el ejus majorum, 1 95. Gebaleneregio, VI, S64.
685 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMl. 984
GedeondietusJerobaal,IV, 150. 679.GetcetemporeHieronymiScripluramsanclamscrula-
> Gebennae. ignihusquaedelegantur?II, 753.Gehenoa banlur,642.
undeappellala,III, 223.Gehennaundedicta,IV,897.Ge- Gelhurlis metropolisPalcestiose,ArI.441, 445. Haud
hennseuomenaSalvaloreinvenlum, VII,62. graudisnuncviculus,589.In eo sepulcrumJonseoslendi
Gehennonlocusjuxta Jerusalemdielus,VII, 62. tur,tbid.
vocabulum
rcTi..; a LXXusurpatura, quodnescire se fa- GelhPalcestinorum, VI,oli.
telur Hieronymus, V, 487. Gethsemaoieslad radicesmontisOliveti,ubi Ecclesia
Gelasiuscelabatoperasua,II, 951. asdificataerat. III, 227.Gethsemaoiloeusubi Cbristustra-
Gemmse fulgorpurissimae, etiamin lnto radiat,I, 597. ditus, IV,371.Gethsemani,quidsignificet,VII, 218.
De gemmiset lapidibusscriptoresmaximeinsignes,IV, Giganlumimpietasloliusorbisnaufragiumadduxil,I,
657. 23. GiganlesdicliEnacim,derelicliin Azolo,III, 146.In
GenealogiaChrisli quomododiverse ab evangelistis GazaforlissimiAllophilorum, 218.Gigasinbonamel ma-
narrelur,Vlf, 555. In genealogia S slvatorisn ullamulier lam parlemaccipitur,IV,46, 47. Giganlesj'uxlaelhnico-
sanctarecensetur,VII, 9. Iii eatres regesprsetermitlun-- rum consueludinem et noslramdiverseaccipiunlur,250.
tur, 10. Fortiset gigasdiabolusesl, 574.
Generalionishumansequadruplexassignaturgenus,II, Gigantomacbia Claudianiciialur, IV,561.Gigantomachia
440.Unahominisnalura non diffcrtin hac diversitate, in landesdeorumscripta,VI, 289,
ibid.Gpneralionis malaeGnis cst pessimus,IV, 796. GildonAfricamlenuit,I, 715.
De Generonondebemusjactarenos,I, 556. Gipedes,I, 913.
In Geoerequodverumesl, leneluret iti specie,11,745. Gladiusin Scripttiris,quid?IV, 814.Sanctuset durus,
Quidquidlolliturin paiiibus,necesseestut ingenere ne- quid?560.Prosuppliriosumilur,782.Gladiusqui auimam
getur, 699. Mariseperlransierit,Vlf,501.
• Geneseosliber quceconlinel?I,276.ExordiumGene- Gliriumlorpedo,II, 559.
seosnonlpgebatur apud Hebrceosanle annos triginta, Gloriainanisfugieuda,1,110,111.Cavenda,266.Malum
279.Genesismullasuggeritde nattirarerum,II, 558.Ge- inanisglorice,110.Paucicarentilla,lli. Adlaudemsuam,
nesiscapulomniumlibrorum,III, 505. VocalurBeresith intrinsecusanimalsetatur, 107.Meliuspsl Deumhabere
apudHfbrceos,306.Genesis.liherjusforum,IV,524.Ge- faulorem,quamaspectushominum,268.Difficile factuesl,
neseosliber Le\ vocatur,VII, 469. gloriamvirtutesuperare, 502.Vancegloricecupiditalem,
Genezareth,VII, 109. ut insaiiabilemferamjugulemus,608. Auroet gemmis
non
GensinferSaxonesel Alemanos lata, sed valida,II, abjectis, ioierdumgloriosistumemussordibus,458. Fu-
24. Genfesforlissima?, quse?V, 509. Uua gensquinque gieotesgloriammereolur,692.Appeliloressuidesereos,
appellatanominibus,291. apprlil conlemplores,ibid. Gloriaquasiumbravirtutem
GeutiiimconversionefamcsincredulitalisJudceorum sequitur, ibid. Rarum est fidelemanimaminveniri, ut
restingiiilur,I, 953.Gentiummulliludoantect postnoli- niliiiob gloricecupiditatemfaciat, II, 188.Diffieileest,
liamDei.quid?IV, 481.Appellabalnrcaro, et cur?ibid. Deotanlumjudice esse coutenlumin operibuspictalis,
Conversiogenliumprsedicilur, 542.Ybcatiogenliumnota- ibid.Verecundiae est, el prudVnlise dissimulare,quodde
lur, 569.Significata per Damascum,278et seq.Conversio se auditurgloriosum,560. Gloriaprn ignomini3dieilur,
genliumquid operatur, 449. Deuniversisgemibusuna IV, 195.Pfiilosopborum inoumerabiles liliri deGloria,VH,
gensfactaesl Chrislianorum, 806. Error genliumad nos 515. Definilionesvanseglorise,ibid. Desideriuminanis
transivit,ul religionemin divitiisarbilremur,911. Gen- gloriseomoiaperditopera, ibid. et 516. Plerique Jibros
liumreligioadoralomniagenera bestiaruDi, V, 86.Voca- scribunlcausaglorice,ibid.
lio geoliumnolalur,577.Gentiumvocatiodescribilur,A'f, -GloriaDeoqucmododanda,Y, 832.Gloriavera, quae?
857,861,920.Quooiodo justaest, 888.Gentes.inassum- VII, 747.Quidsonet in Scripturis,516.
ptiooeIsraelis[irojectsesuot, 889. GeDtiuoi pcenitenlia, Gloriariquihusde rehusdeceat,V,S10,811.
ruinaest Judceori:m,592. Gentesdicunturhaberequsedam Glorialioarrogansslalimpunita,V, 650.
idiomata,meritooperum[iristinorum,VII, 417. Perfecla Gnalonici,I, 240.
salusgentium,Passioniset Resurreclionislemporiserva- Gnoslicahceresis,1,1029.
batur, 115.Fidesnatiouumocculteprsefe.rtur Israeli,84. GnosticiaBasilideorti,II,861.Gnoslici,et eorumorigo,
NequaquamGentilisplangendusatqueJuda3us,1,895. IV, 761.
Confusio genliliumest, cumea videntEcclesiis displicere, Gogel Magognonsunt Gollii,ut quidamputahaiit,sed
quceomnibusbonis nonplacenl,956. Genliliumpopulus poliusGetce,III, 518.Gognonest Golhus.utquidamHie-
difiicultatefideimagnitudinem meruitprs?mioriim,n, 574. ronymiasvovirhaudignobilis,ad imperatoremscribens,
Summagentiliumvirtuserat,alien'anonrapere,290.Gen- sensit,V, 406.Goget Magoggentesssevissimas, VI, 215.
tiles numquama vocationeexclnsisunt, IV,651.Error Gomernomiuisinterpretatio,VI, 6. Nooieomerelricis
gentilium,quiomnequodsnpra se esl, deos'putant,V, qnam Osee assumpsit,ibid. Quos liberos pepererit,8
646. CordagentiliumnomioaDlur lapides,VII, 425.Vir- el seq.
tutes gentiiiumin coodemnalionem Chrislianorum,528. Gomeret Thogarma,Galataset Phrygasquidaminter-
Pluriraigenliliumgloriahanturio ignominiis suis,505. prelantur,V, 444.
Gentilitatissolitudo,I, 679.Genlililasdelusaerroreeo- Gomorrhae populusqui? VI, 19.
rum, quoscolit,II, 7. Genlililasnonignoravitmajestalem GordianusAlexandroin imperiumsuccessit,II, 899.
Dei. V, 136. De Gorgice fonlibusquidemanal?1,222.GorgiamLeoo-
Genuflectere,sollicitce el humillimie orationisindicium tinumlacerantphilosophi et oraiores,quare?II, 419.No-
est, I, 574.Frequenterad figendagenua solliciludo ani- talur, 559.
msesuscitat,991.GenuflectereChrislo.moriseslEccle- . Gurgunte,II, 320.
siasfici,quodJudaeiuon faciunt,IV, 542.Quibustempori- Gortynaufhs,II, 869.
sunt
bus genua flectenda,V, 659. Genu in terram posito, Gossenterra, sive Gesen,III, 569.
orandiconsueludo,VII,427.Angeliel animsequo modo Graccorum stirps, I, 690. Graccicujussuntfilii?284.
flectunt genu, 598. Quotemporenonfleclimusgenua, Graccorumeloqueiilice, malrissermoconlulissescribitur,
541.Geniculaliones io oralione praceptse,599.Genufle- 682.GraccorummaterCornelialaudalur,Vi, 671.
clere Salvatori,et peccalo,quid?ibid. Graccusnobililateclarns,prcefecturam gessilUrbanam,
Geomefrasfuisse,qui a Josue missisuntaddescriben- I, 678.SpecumMilhrceel porlenlosasimuiacrasubvertit,
damterram,Josephtistestatur,V,524. ibid:Hisobsidibuspraemissis, impetravitbaplismumChri-
Geomelriaars philosophorum propria, V, 524. Gco- sti, ibid. Graccus,II, 520,419.
melricaearfis scienliamhabere, quamnonabsurdtioisil, Gradussacerdoialesin populoJudaeornm conslituti,qni
ibid. propheiasa pseudoprophelis discernerent,IV, 52.
Geon, apudjEgyptiosetiamNilusvocatur, in paradiso GradusdomusAchnzintraconse[)lum Templiasancto-
orieus,et uuiversamiEthiopiamcirctimiens,III, 215. rum locorummonstratoribus ostensi,IV,470.
Geranopepaaltilis,1,112. Grseciaediserlissimi viri quidlegebant, I, 955.Graecia
GerasaArabirenomen,VI, 581. exsullansmutuabalur aliquida Latinisper Hierouyinum,
588. 523.Graecia a Xerxe oppugnala,V, 702.AbAlexandro
- Gerion triformis,II,
Gergesaquidsignificet,V, 751.
II,
M. victa,705.
In Germaniam urbesplurimseet populitranslati,1,913. Graecorum Ievilaset vanitas,1,24.Mos scriplorumGrae-
GermaoiahabuittemporeHieronymi,linguaesanclsecul- corum,gratiamlingua reddere pro beneDciisacceptis,
tores, 642.Germania,nuncFranciadieta,II, 24. 501. Difficileest in interpretalioneGrsecorum verbume
Germaoicus Caesar,Vn, 706. verbo exprimere,508el seq.Grseciouioespeoe insulas,
GermanisOceaniincolisnondumfuerat prcedicalum el lofmsorbislittora, lerrasquemarivicinasoccuparunl,
Evangeliumtempore Origenis,VII,275. HI, 519. Grcecorumauctorumnondehemusacquiescere
GetarumexercilusEcclesiarum circumferttentoria,I, anctoritati,Y, 297. Graecorum levitaset erudilavanifas,
985 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 986
VII, 415. Grcecorum sermolatior,548.Graecae linguseam- habeas, quam"desiderarequod amiseris,908. Quidquid
pliludo,429. habesDei beneficiodeputandumest, II, 700.
TnGraecoquidmeliushabelur,518. HabiuculumDe>cst ubicumquefit voiunlasDei,IV,775.
Grammaticorumsentenlia,T, 50.Grammaticorum scholae, HabitarecoramDeo,nonlociesl, sedmerili,IV, 222.
quidclamant?252. Habitatoreslerrce quinamdicuntur,IV, 481, 482el
Granaterunturvariisinstrumentis,IV, 585. Granatum 885,el V, 65.HabiLalorum terrse,et incolarumdiscrimen,
malum,566.Dii|)liciter iu Seripturisaccipilur,482. Gra- VI, 55.
nalimalipolio,VI, 905.Graoalimalipulchriludo,ibid. HadrianusJerosolymam nominatjEliam,1,697.Eleusiose
Graliceoecessitaset auxiliiDei statuilur, I, 1054.Sola sacrainvisit,428.Hadrianus,521.HadriaousAlhenishye-
gr.UiaClirislicredeolesjustiDcanlur,et salvifiuol, 769. memexegit,II, 861. Hadrianusannisfere quinquaginla
Ubigralia,nonoperumrelribulio,seddonanlisest largi- postVespasianum, venitJudseamdeprcedaturus,IV, 100.
tas, 989.NonnobissufOcit, quodsemeldonavitDeus, nisi Prohihilisnntab eoJudseiin eamingredi,ifi.rf.Hadriamis
sempprdonaverit,1054.Seiamusnosnihilesse, nisiquod de favillisJerusalemsui nominisjEliameondidilcivitatem,
donavitDeus,in nobisservaverit,-ifcirf. InDrmitasnoslra VI, 171.Hadrianiequeslris• slaluaslansin Templo,VII,
Gratiaroboratur,892.Mulliplicalio Graticepromittitur,et 194. i
a nohispaucitasaffirmatur,412. jEqua gratiatequnmha- liadrianiis HilavionisdiscipulusJulianumoecisuoiei
foeatel lahorem,683. PrivilegiumgratiseDei concpssum reountial,II, 53. Ideminfelixdicitur,quare? ibid.
triliuspuerisetDanieli,288.Noslrumquidemest veileet Haediin Scripturispropeccatorihusaccipiuntur,1,170.
cnrrere: sed ut voluntasnoslra complealuret cursus, ad Haedusanimalsemperad excelsafeslinans,V, 552.
Deimiserieordiam pertinel,11,700.Gratiaqutedamilicitur Hceredilasnostrain Chrislo,VII, 764.
innlilis,III, 444.Sine gratia Dei, scienliamnon conse- Hceresisardenliusdefenditurab hcereticis, quama ca-
quimur,464.GraliaEvangeliinecessaria,IV, 896.Omnia tholicisoppugnalur,I, 557. Origeneshrereseonmullis
per Dcigratiamhumanogenerisunttradila_1052.Gralia volutriitiibus a quibusexplicatae, 429.Haeresis.qurediciliir
ChrislipaupeTem Jiberat, non meritum , 981.Noniu pos- Mineorum,746. Una asserens aliquaesse; quae Chrislus
sidenlis,sed io arbitrio dooantis est, 1081.Noa solum nonpossitpurgaresanguinesuo, 412. Hceresissimulaos
opera,sed etvoluntasnoslranititur Dei auxilio, 1012. poenitenliamut docendiin EcciesiisliabeafJacultatem,
QuidquidbonivolumusPtexplemus,ad gratiamDeirefe- 1043.Hceresistrahensin assensumsui sacerdotes,mona-
ramus,1026.SemperegpinrisauxilioDei, 1014. Nullce choset sseculares,957.Hceresisincerlaetmagnapromit-
gratisedesuntEcclesice,502.Arborumvarietassignificans lens, ut qusecertaeimoderalasunt,auferat,454Haeresis
"diversilatem gratia3,ibid. Ex_gratia, nonex meritoplena per simulalamhumililatem,docenssnperbiam,1026.Hse-
perfeelio,V, 577.InlerdumgraliaDei estresistereimpu- reses piimilivseEcclesise,II, 197. Duae notantnr, 482.
denlice,30. Graliae Spiriiussanctidiversseinhis qui adhuc Subliliseslhseresis,etsimplices anim.isfaciledecipit,185.
-
spirilulimorisducuntur,et in his qui perfeclamhabeat In hceresiconsueludoservatnr, ul aliud populiaudiant,
dileclioiipm , VI, 205. Niuil potest anima sine gratia aliudprsedicenisacerdotes,410.Tiinumerabiles jamhcere-
Christi.748.GratiaChrislicommcndainr, VII,764.Gratia ses temporeHieronymi,580. Unde processeranl,ibid.
Chrisliomnesreconciliamur,724. QuisabjicilgratiamDei? Lalina hngua habet"ha>resimsuam, 581. In siispicione
415. hcereseosnemodebetesse paliens,409. Quicatholicam
Graliiis.agamussemper largitori,T, 1054. GraliasDeo- sectanturfidem,oplantetcnpiuntdamnarihseresim,homi-
el magistrisagant,qui docfisunlet ahoserudirepossunt, nes emendari,701.Hserpsesinter se dividiinlur,IV, 140.
VI, 978el seq. Gratiarumactioduplicimodosumitiir,VII, De hceresibus. sermo Prophelicusntuuiavii, 285. Nulla
641.Generalisgratiarumaclio,et specialis,652. Sempei' haeresisnisi proptergulam et venlremconstruilur,860.
dehemusgraliasreferreDeo sivein prosperis,sivein ad- Quiimpugnathcereses,vixpotestperfeclamliaberevicto-
versis,ibid. riam,144.Pessimsehseresisprogressus,966. Ejusanctores
Gralianiimjveraloris abexercitustioproditiinleritus,I, et sectalores,967.Nolalurnovabceresis,836,860.Haere-
345.Gratianusimperator,II, 945. seoncompugnatio inler se, nostra vicloria est, V, 451.
GregoriusThaumaturgusvir apostolicorumsignorum Hirresissce\issima,qure?551. Haeresesomnesunde?VI,
alquevirlulum,I, 429. VocabaturTheodorus, 419.Gre- 582.Unalingnalatrantadvpi'susEcclpsiam,659. Palriar-
gorius Thaumalurgusfuit discipulusOrigpnis,II, 905. chcehaereseonqui? 267, 511.Hsereticorum malersuper-
Plurima sigoaet miracula perpetravil, ibid. Gregorius bia, 49,274, 706. Hsereticorum ac supprbia
simulali-.nes
PonliepiscopusOrigeoisaudilor,metaphrasimscripsilin notantur,-243,244, 368. Rex apud hrerpticosdicipolest
Ecclesiaslen,III, 424. qui primusliceresimrepetit , 70. Haereticicarofuerunlet
GregoriusNozianzenus Hieronymicatechisla,I, 237. membrumChristi, ^02. De domoOei ejecti sunl, ibid.
Ilieronymum lusii,eleganter, 265. GrpgoriusNazianzemisNihil tiifferunta gentibus,75, 80. NonScriplurarumau-
prsecepiorHieronymi,II, 945.Laus GregoriiNazianzeni, ctorilalem, sed humaoaerationissensumloquunlur,iilirf.
469.Grcecis verbisquidexplica\it?160.GregoriusNazian- Hseretieidortissimi,106.Sermoeorumcompositus , 229,
zenusa Rufinotranshilus,486.Gregorii Nazianzenilaudes, 287,295, 294.Quidquidloquiturhserelicus,plenumest
VII, 661. QuidsolebaldicereHieronyino de quodariiScri- doli, 158.Dnclrinahsereticaquae?115,625.Haeresisquid?
pturseloeo,ibid. VII, 757.Haeresesundenascunlur,etoomenhahent?507.
Gruesunnmsequunturordinelitlerato,I, 942. Ad carnis0[)P.ra referuntur, ibid. De intelligenliacarnali
GruniiCorocottrePorcelliTestamentumdecanlabant Scri[iturae subsistunt,495. Secundum falsamfidem, falsa
pueri in scholis,IV, 491. universapossident,615.616. J\"onvult Hieronymusocca-
Grunniusnotaiur, quo videlur nomineRufinusper- sionemdare liseresi,711,712. Auctornovrehrerpsis,757.
stringi, IV, 855.-MiserabilisGrunniusad calumniandum Quid.calumniatur nova hseresis,724,725.Hrercsiset schi-
aperuilos suum,995. smain quodilTerunt, 758.Hserpsisturjis, 640.
Grunniance calumnire seclator,IV, 1040.Gruniiianai fa- HsereliciinLamechligiiralevisuntur, 1, 909-Ecclesiae
clionisliceredes,V, 401. illorum,sunt synagogadiaboli,uonconciliabula Christi,
.GuhbaSyrisappellaturcisterna,n, 5 el seq. ibid. Hcerelicidiiplicilajignore dptinenlur,605.In morem
Gula.QuidquidpostgulamnnnSPiUiliir,idem libi sif, serpentiimloliadterrena conversisiinl, ibid. Non nove-
quodpaniset legumina,1, 524.Gulceimpatienliam mulli runt qucesit differciuiavitiorumatque virtulum,ibid.De
vomituremediantur,II, 340 sanctisScri|,lurisnipdicampnlaconiemnunt,iiiirf.In mo-
Gymnosophistce, 1,271.jEgypliorum gymnosophislae qtiid rem prcegnantium faslidia veritalissiistinenl,ibid. Quasi
observantin cibis, 595. Gyriinosophktte Indorumin duo porcivolutanlurin coeno, ibid. Palriarchsehrcrelicornm
dogmatadivisi,II, 544.EorumAbstinentia,ibid} Quantum Ecclesiae puritatemperversamacnlaveredoclriua, 1026.
honorp.iiur,iHd. Gymnosophisia? Indise quid iradunlde Hsereficicavendiut scorpiones,992.Venenaeorum,unde?
Bnddceeorumprincipe?ibid.509. 1026.Eorumdemeloquentia, calixpstatireus'Baliylonis,
Gymnesiae insulae,mincBalearesdictae,VII, 427. ibid.Moslicereticorum in errorihussuiscommendandis, el
aslutiain disseminandis,
' nominisscieniia 1029.Veril:-temdogmalum,falsi
H coudemnant,585.Quamvisscripserint
littera aliqnai|ua3fideinonrepugnenl,ob pleraquelamenimpia
Haplerisque aspiralio,non pulatur, III, 55. talescpnsenlur, 589. Slrophisdialecliccearlis simplicia
Grammaticieam non putant lifteraeloeohabendain,91. fideidecrelapervprtunlhaerelici,ibid. Librihserelicorum
Per Hiegnnturtria nomina,106. quomodolegendi,547.Portpntosanomina,454.Mnllitudo
Habacuckquiclsignificet,I, 278.EjusargumenUim.ifcirf.soeiorumhcereticumnonprobalesse catholicum, 199.Hce-
EjusProphelia,V, 619.AliasscribiturAmbacum,YI,587. relici falscequsesliones,et dogmatafalsa,714.Hceretiri
Quotemporefloruerit,ibid. delecli ac confutali,958. HorumTeprehenduntvitam,
Nihilhabetquisin lionisuisi quodpauperibuserogat, quorumfideiresislerenonaudenl,582.MuIiereshtereiico-
1,990.Plussensimiisquodbabuimus, postquamhabere rum adjulrices,1050.Hserelicidanmaliah episcopisno-
desivimus,595.Mullolaboriosiuscsl, non fruieo quod lantur,1029.HrereticinonsuntChrisli,scd diaholi,Tl,.187.
987 INDEX ALPHABETIGUS IN OMNIAOPERA S. HIEROKYMI.
De illissic loquendum,ut de gentibus,de Scripturisaffir- tos ad devorandum,418.-Eorumtela igne'S. Spirilusa
marevidenlur,qtiaedicunl,11,501.ArgunJentaillofumde doctoribussuccendenda,455.Deumcrudelilatisnolant,
fontegenliliummanaruiit,459.Aslulialia3rcticorum,455. 67.DoetrinamveterisTestamenlirejiciuul,178,199.Noa
Apostolusdocelnos, lia.reiieuinvilare , non accusare, ILtuiilurtestimoniisScriplufarumsihi coliserentibus, 580.
805. QuiScripseruntadversushcerelicos,toti in convin- Vocanlurbestisevitiisefferatse,581. Quantuminse est,
cendahaeresiiucubuerunt,nonin malediclisconjiciendis, Scriplurasmaculant,412.Consuetudo eorumin usu Scri-
569.Illebcerelicum interficil,qui essehssreticum patitur, pturarumarguilpr, 161.TurpisoniluDeumhlasnhemanl,
805.Hasreticorum factiofugata,547.SeiUentiaeorumdera 91. Lavacraeorum,146.Impelluntbaerelieiut cclandaef-
impiissima , 694. Inimicitiaamicorumlevius suslinetur. feranturin publicum,882. Cultuseorumverlitur in pec-
quainhserelicorum ainicitia,564.Haereiicia summispon- catum, VI, 623.Hserelicinonliabent vocem,sentenlias
tificibusinpcenitentiam suscepti.500.Eis concedendaest explicantem,sed sonitum,121.Hsereticorum eaecilas, 505.
sine
poenilentia baplismo, 198. Hrereticus omnis, e l fal- Horum miiriera non suseipitDeus;504.Seritenliashsereti-
sumdogmadefendens,impudentivuliuest, III, 450.Hae- corumvariantes,105,504.Noncurantde operibushaere-
reticifalsisdogmalibusacquiescentes, lcelasibi etprosperc. tici, dummodo Ddesteuealur, 58, 468. Decepforesqiiid
repromitlunt,596.Liguasunt infructuosa,el saltnsabsque faciunt_,209. Multa confinguntsponte,quasitradilione
ulilitatepomorum,475.Diviliasdogmalnmcongregantin aposiolica,479.Rapereconanturpra3cseleriseos, quiin
malum suum, 451. Mtiltiloquium hteretieorumet vanitas Ecclesiasunt consiiluti,143.Singulihserelieorumhabent
arguiiur,475.Sagenacorum,estsermoaffabilis, blandum deos suos,123.Sibivindicantsacerdoliidignitalem,514.
eloqniuui,simulalaaulcoactajejuuia,veslis humilis,vir- Lignocrucisdoclriiiamsuamconfirmant, 620.Habenlso-
lulumimitatio,465.Fruslralaboranl,el aliligunlurinslu- lemnitatessuas,75.Falsamysleriahaerelicorum, 80.Cullus
dio Scripturarum, quia ambulaoliutleserto,el veritatis eorumfornicatioesl, 43. Severiapudpauperes,nonapud
civilateminvenirenoiivalenl,475. Falsumsacramentum, diviles, 295. Raro hsarelicusdiligil castiUUern , 78, 99.
et pollulumhabcnlbaptisma,448.Hcerelicinotantur,IV, Conlinentiamet jejuniaquidamseclantur,quidam voiu-
140,141,775,859.Superbia eorum ?
quanla 272, 295.Ve- ptates, 262.Deum calumniantur, 275,848.Omnespeecant
ritalis injuriaest, 241.Angelieorum,qui?286.Principes in Trinitalem,888.Faciliusab Elhnicis caplumliberamus,
diclileones,843.Suntfiliiperditionis,670.Filiimenda- quamab haareticisjrrelitum,376.MultopejoresJudseiet
CRS,407. ArliDcesidolorum,528.Adoraiitcrrores suos, haereliciperseculores,quamElhnici,574.TribuJaliohce-
506.GJorianlur in'eis, 836.Coreorum,Uiesaurusdogma- relicorumquce?529.Plangendihaeretici,56.Saluseorum
lum perversorum, 264.Htereticoruininvenlio. perditio non desperanda,sed oplanda,13-Hceretici pejoresgenli-
est, 512. in
Loqtiuiuur dsemonibus, 1000. S uum cubile libus,V E
II,84. orum hypocrisis,40.Hcerelici
se solentlucra-'
dsemoniisproslilumU, 672.Dogmatahccrelicorum penitus toresbomiuumasserere,705.Si quoddamfecerintsignum,
destrueoda,145.Citocorrunf,267.Doelrinaeorumpaleis ex eo probanlveritalemsucefidei, 422.Hcereticicontra
comparata, 1003.Pardos sua varietateimilanlur, 268.- seinvicemdimicanles,vicloriamEcclesicefaciunt,195.
Apudh-rrelieosniliilest aliiulnisifulgoreloquentire;et Fermenlnmbaerelicorum, 120.Sunlqui omniaputantani-
sensusdiabolicaarte construcliis,ei senno morluus,40.- mantin.47. Doginaperversumlicerelieorum el philpsopho-
Loquunlur non cx ore s
DomUii, quae ed in cor.desuosi- rum, 55.Hseretici s emelet his tanlum eorripiendisint,
-miilant; 1 001.M ullabona repromittunl, 1 005. Noluntea 738.Hserelicus ?
quis|)otes[a])pellari 508.Hseretici asse-
quaedocentrationedisctili, 411.Sermoeorumserpit ut renles Christuma prophelisnon fuisseprsedicalum , 299.
cancer,952.FuranturverbaSalvaloris,1006.Nonhahenl HsereticipercurrusEphraioiintellecli,556.Ha3relici mulla
fervoremSpirinissancli,235.Soliremanserunlsinegralia habeotEvangelia,247.HcereiicirecipienlesEvangelium
Spiritussancti,957.Omne consiliumeorum,in quoposi- Lucae,298.lterelicorumpanisqtiis?556.
tiim, 429. OppuguantEcclesiam,. 119.Et despiciunteam, Hceresiarchsedictiantichrisli,VII, 195.
157.Consentiunlsibi, ut expugnentEcclesiam,102.Ma- Hagarquiduotet, III, 555el seq.
xime gloriantur, si Ecelesice contumeliamfecerint; 256. Hagareniqui el Saraceni,IV, 508,et V, 283.
Eorumsuperiiia,ibid. Hcerelicustimelvirumecclesiasti- HaggseioomenfeslivumsigoiOcal,VI, 759.Haggseus
curn,et ad reeordationem illiusterretur, 295.Doctrinam quandojjrophetarit,757el scq.
velerisTeslamenlirejicinnl,-294,515.Evangelieamveri- Haila,SiveAila,Idumsea3 locus,VI, 570.
latem corrumjiunlprava intelligentia, et sunt caupones Halani,I, 913.
pessimi,23. AbulunlurteslimonioScripturse.,956. Non Halysfluvius,I, 545.
Hanes civitasultima^Egyplijuxla jElhiopaset Blera-
iiitelliguiitScripturam,ut illiusconvenitmajestatij 452.
Scriplurarumuondigpruiilcibos, 376.-Nonhabenlnoti- myas,IV, 403.
liamspirilualiscircumcisionis, 274.Umbramhabenlvirtu- Hannibalex Alpibusdescendit,1,1095.Ejusdemagmina
tum,nonverilalem,76.Hcereticorum umbraead tempus eoiiGisa,lS:Hannil)alem juveniliierexsultantem Q.Maximus
912.
prsevalp.nl, Quidqtiid 101111110101'eslululatusdsemonum, palieniia sua fregit, 659. Hann. Italiam,necau-
vastavit
246.JudicanlChrislum,-946. Si eorumbellacOnsurgunt, sus est Ifomamobsidere, 914.Bithyuiremorlemveiieno
munimentaChrislinos teneant, 865. Omiiishserelitus rejieril,ibid.
contendil,et ptignalconlra pirenlem, 991.Noa veicilur PerHariolosscepefulura dieunfur,IV, 47.Gentiumest
corporeel sanguineCIirjsti,i_>_rf. Ejuserroresunde?i(iirf_ audirehariolos,arnspices,etc, 991.
Hcereticoriimcogitalioest, ut slruant calumniascontra HarpaiiceavirgiueinThraciamlaudalinsignispoeta,n,
Sanetos,971.Cceleslia repromittuul,280.Superanlimpie- 507.
taieinElhnicorum, ibid. Mullumlaborautindecipieudis Hasdrubalis uxor, in eaquepudicilise amor,I, 906. Ap-
populis,ibid. Faciuntomniamercediscausa,572.Dulcis- prehcnsisutraquemanuliberisse [jrsecipitavil, iu incen-
simuscibusdiabolisunt,ibid.Samarilaoi,- Judceielhcerelici dium,ibid. Hasdrubalis uxorisidemfaclum,neaRomanis
Chrislianosfugiunt quasiimmundos,775,Hi pullulantin caperelur,II, 509.Hasdruhalisuxorisidemfactum.VII,
Gallia,ibid. Deliciceet voluptateseorum,1005.Ful.Ura 6S6.
nonsperant, nectxedunlin resnrreclionem ; ibid. Tra- HauraooppidumDamasciin solitudirie,V, 599.
dnnturdesideriiscordissui, 294.Dicuntiirversariinvalle He liiteram per a, legunt Hebraai, sicut e conlrafio.
Sion, 510.Eorumdocfrinanonin sensu, sed in mullilo- Videin A.
quio et elamore',ibid. Ecclesiamdeserunt,512.Princeps Hebdomadarum Danielisvariaevariorumexposiliones,
illorum quis? ibid. Simplicesquousquedecipiunt,950. VI, 682el seqq.
DiclumimpiumEpicurisihi vindicant,516.Quantoquis Hebeuinaligna nigri colorispreliosissima,V, 513,
in haereticaperversitateprudentioresl, tanto fongiusre- 514.
cedila Doniino,512.Populusfisereticusquomodoliorrihi- Hebion,et Hebionilse.VideEbionelEbionitse.
lis, 286. HcEreticisunt lignumfrondosumel sterile,-V, Hebraeusinierpreialuriransilor,I, 452.Hebraicaveri-
875.Hcereticioratoressermoiiiselegantice; nonaudilorum tas, 251,511,315,518,758.Hebraicaverilashabetquod
emendationisludeiiles, ibid. Hcereticinotanlur,502,5fi5. in Latiuiset .Graecisnon habetur, 894. Apub Hebraeos
Superbiaeorum,quanta?203,476.Dictigigantespoten- silvaambiguorum nomiuumelverborum,II, 475.Aposto-
tissimi,589.Princepseorumdiaholus,ibid:Omnesinsani, liciviri et livangelistae ufunturScripturisHebraicis,528.
591.Cavendisiinl,395.Vulpiumsimiles,124.Quarevolu- ProverbiumHebrseorum,quandosuntin angusliaconsti-
cresdictiel beslice?459. Habilanlia panelioiseldesertis, tuli, III, 559.Hebraaorum hberalionismiracula,IV, 520.
405.Coreorum, Ihesaurusdogmatumperversorum,56. Eorumobsprvatio,96. Hebraicseconsueludinis est, ut ex
Cito corruunl dogmalahaereticorum,127.Hcereticoruin eventu rehusnominaimponat,740.Hebrceicredentesin
convers.itiodissoluta, 908. Hserelicus bonsevilcenocen- Chrislum,15.Hebrceorum Iraditiode Cain,A",516.Fabula
lior, 947.Hsereticicolloquiumpeiiculosum, 954. Quasi ebrumde rege Hiram,557. Loogasfabulse,65S.Hebrceis"
lempeslas\e»iunl contraEcclesiam,448. Percunt exlra iucuinbendum, 498.De HebrseoDcteconversoquiddici-
Ecelesiam,580.TmitaiUur viiosecrlesiasticos,459.O.hlatio tur ? VII, 755.SententiaHebrceiprceceptorisHieronymi
eorumnonin Dei cuilum,sedindsemonum cibumproDcit, de quibusdamverbisHebraicis,455.
ibid. QuandohfereticidocloresEcclesicepulanlsjbitradj- HebrreiliforiAulheniici,1, 517. Scriplur» Hebraicre
9S9 INDEX ALPIIABETIGUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 990
verilas, II,-527.-Nonnullain Hebrseorum librisinveniuu- Heracliaoustyrannus,II, 804.HeraclianusidemAfricse
(ur, quseLXXnonhabent, 524.In voluminibusHebrseis comesoblilushbnbremsuum ex alteriusjussionepen-
quidnonlegitur,275.HancbabenlHebrseiconsueludinem, dere, V, 329.Novarumrerum reus honoremamisit, et
ut \oluminibusex prioeipiiseorumnominaimponanl,III, vitam,ibid.
504.Ante triginlaselatisannumquid Hebrseinon lege- Heraclitusobscuruserat, II, 487. Vix inlelligitur,238,-
banl, IV, 1093.ExposilioHebrseorum, qiice?483.Hebrcei r Heracliusdiaconusquidrefert Hieronyriio, I, 4{8.
coutrase legunl,1009.QuidamarguuntHebraicamveri- Herculesrobuslus, I; 195.Herculesnatus est ex.adul-
latem, 937.Hebrceicodic.es diversashabeutlecliones,Vl, terio, H, 598.Undefuil maguaaforliludinis.ibid.Herculi
630.In expositionehi-iloriae Hebraicaveritas sequenda, extorquere - tle manuclavam,- magoarumest virium,III,
582.Hehraedriini traditioquce?823.Hebrceorumvohimi- 501.
nuiriveriias,yil, 13 , 578.Yersio quorumdaarverborum Herenhius,II, 471.
H.-braicorum juxtaAquilam,Symmachum, Theodotionem,- Herinacius,animalesl.parvum,fugax,ei spinarumsen-
LXX,QuintametSextam editionem,433, 725.inHebrceo Ubiscri- tibns prcegfavaUim, siveHericiodivites
I, 9S'5.Hei'inacio,
plum estin vetefiTestamenlo, Filiushominis, comparanlur,IV, 259.Herieiusanimalspinosum,,et jile-
ponitur,FiliusAdam,122.In Hehrao et creteriseditio- nutnsentibus,et vulncransquidquidconllgerit,VI, 715.
nibus,ubiTesttimeultim scribitur,nonTeslamenlum sonat, Herinaciinalura,VII, 42.
sed Pacium,459.In Hebrceisvoluminibus Samarilanorum Hermagorce limiditas,I, 281. '
quid invenit Hieronymus,451. DubitatHierooymus de Hermacoras,II, 539. ,
veriUUeCodicum Hebrceorum,ibid. et457. OmnesScri- Hermionequidloquilurde mulieribus,II, 517. '
plurarumediliones,elHebrseorum voluminacur evenlilat HermippusPeripalelicus,II, 821.
Hieronymus,648,649.NominaHebrseacorrupleprofe- Hermogenes,II, 867.
runtura Laltnis,quafe? 754. Hermolimus,II, 566.
Hebrcece iinguaesludiumdifficile, 1,906.Idiomaejusdem, Heroepiscop.Naseamsuccessoremhabet,'I,609.
510. LinguaeHebraicseverilas,II, 475. Feminino genere HerodesAmipalrisDlius, siveMagnus,Siralooistrirrim,
expritnil. quoduos solemusabsoiuteet netilraliler ap- Csesaream vocal,quare?1,697.SaoiariamvocatSebastem,
peliare,449.Hebi'8eus sermoy,Gra?.camlilleiamnonhabet,guare ? ifiid.Herodes vocatoppiduoinominejiatrissui,
7. Lingiise Hebrceas divitise,IV, 488.Hehraicicharacteris 679. Successit i n Judaicumimperiumpost principesex
idiomaiusyllabislM.etOTH, 10. Ambignilas-sermonis tribuLevi, IV, 996.Herodeside.mfiliusAntipalris,rex
Hebraici,124,156.Hebraicumidioma,VI, 265,452.Pin- Judaeisconslilutus ab Auguslo.Arii,175.Causaexponitur,
gunt "Judcei, omnesloculufosHebraice,- 722. Eoriim ibid. AbAngelopercussusest,225.
iingtiael consuetudo in perdisceildishoiriinibus propriis, Herodesalius. QuidnarratvetusHistoriade Herode,
VII, 755. Horodiade,etc., VII, 101,102.QuidariiLatiniHerodem
In Hebronqualuorvifi conditi,Abraham,Isaac,-Jacob Chrislumcredcbahl,175.DicluseslChristumcrucifixissejr
et Adam,vel Caleb,I, 694.H.ebfon,sive Chebroocon- 135. Lugdunumrelegatus, fratrem suum successorem
dita est septemauaos, antequamco'ndefeturTanis,urbs regnihabuil, 16.
.-Egypti,III, 190. HerodiasquidfecitinJoannem,II, 569. ."
Bederseet cucurbitseindigent calamorumet hastilium Hefodotus,1, 525.Quidrefertde Hurinis,264.Hero-
adminiculis, 1,755.Hedersenatura^VI,423.In Palseslina dotus e't Berosus.narrant de Sennacheribiexpedilione,_
et arenosislocisnaseitur,ibid. Assyriospestilehliacorruisse,IV, 461.Herodolusplenis--
Hedihiaquidpetiil a Hieronymo, I, 890. Mulier efu- simescripsitde Canibyseol de omniyEgypto,V, 352'.
"dila. Heruli,I, 915.
Helcesiviculusin Galilcea, VI, 535. Hesiqduslaudatnr,I, 236.Nalaleshominumplangens,
Helenaemausoleum, I, 691. gauiletin funere,542.
HelenaAdiabenoruoi regina populumin fahiejuvilfru- HesychinsamicusHParionis,II, 28.Veneralioniillius
mento,ifiid. dedituserat, 29.Hilarionenitoto-orl)equaerit,55.Tandem
HelenamefetrixadjulrixSimonismagi,1,1051. ihvenil, ibid. Mittilurio Pulteslinam,58. Corpusillius
Helenopolislocus sepnlturseLuciani,II,-905. furaluf,40.Hpsj'tiiiuslaudalus,525. .
Helisacerdossanctusfuil,1,1094.Filii ejusforaicaban- Hethliltrra Hebfseorum duplicemhabplas|iiraiioncm,
lur eumomlieribusio tabernaculoDei, ibirf.Dumesl ni- et a LXXexprimiturpery.Gfcecum, III, 7, 517,566.
miumlenisin filios, offenditDeum, 1095.Impieiateset Hetrusci,qui?IV, 816!Lydoiumcoloni,ibid.
viliaeorumdem, 425.QuooffenditDeum? 685,504.Heli Hexapla.VideOrigeoes.
rjmirepunitus?II, 718.QuooffeuditDeum,295.Heli07:.- Hiaciolhina sacranocturoaquaevocabantur,II, 308.
TOTOVU periit insanabili,V, 14. . .Hiebus, vel Jebttsel Salempristina ' Jefusalemnoiiiina,
Heiia,vel ^Elia,nomencivitalis ex urbis Jerusalem re- IV, 595.
liquiiscondita;,VI, 171.Vide Jerusalem. Hieremias.VideJeremias.
HeliasCbristnmanlecessurusquis?VI, 970. Vivusin Hieroboam.VideJerdbdam.-
coelumraplus,984,985. Hieria,regioIndiie, III,-199,258.
Heliconisverlices,I, 355. Hieronymusnatus Cliristianisparentibus Romaefuit
Heliotiorus, 1,9,15. Propterquideremiimdimisil?556. baptizatus,I, 29, 42. A.nreumingeniumejusdem,405.
In\iiat HieronymusHeliodorumad .soliludinemperse- ToliusRomcesludiain Hieronymumconsonabant,196.
queudam,56. Huncobjiirgal,15, 52. EpistolaadHeliodo- Omniumjudiciodignussummosacerdotiodeceroehatur,
rum quolemporescripla,254.De ea quse dicitHierony- ibid. SolitudoHierouyoii,14,29.Hisloriasolitudinisillius,-
inus,ibid. Adjutsi Heliodorihecessitas,15. Testisadduci- 940. Hieroriymusvoluntatesua iri erenfopbenitens,42.
lur, 17, 22. In domoejusdemduplex fuit pontificatus Vexatur ab liaerelicis,ilrid.Claususcelhila, praeterita
dignilas,541.IderhavunculusNepotiani,238.Heliodorus plangitvitia,et vilarenililur.pracsentia , 782.Tentaliones
charissimus Hieronymisodalis, II, 28. Eum Hieronymus Hierouyini.in eremb, 95. Jijus auslerilaies,-jejunia el
detinere cupit in Eremofibid. seqq. et Heliodorus quid Iacrymce,ibid.,Ignoralao ipsiuspalriaadhucpersiet, 17.
iodicavilHierooymo de Rufinistudio,15. Heliodorusiclem AdversusbarbiiriemJocisnaesolitudiois,quidclaoiat,45;
posieaepiscopus,II, 526.Laudatur,VI, 362. Quotidiemanuset propriosudoreviclumquaerebat,ibid.
HeliodorusaiiuspreshyterS.Hilariiadjulor,II, 660. Semisermobarbarusvigebatin solitudiueilfius,18.Infir-
Heliopulilanum temtorium, unusex jEgyptittomis, milates Hieronymi,455,010. Corpusejus inv3lidum,9.
IV, 288. Corporiscegrotalione, el animiaegritudine consumplus fuit
HeliosMithraeRomre, colebatur,seddeslruclumfuitejus in eremo, 17. Virgiuitatemsuain,amiseralHieronymus,
simulacrum, I, 679. 252.Sefalelurlapstimin adolesceutia , 19. Sororemsuam
Helcesseus, secundumHebrseospater Nabum,ipsepro- quibusnamcommendal,ibid.GaudelHieronymus de per-
pheta,VI, 535.Helcescei viculusGaliicece,
ibid. severaoliasororis susein bono.17. Non limet j'udicium
Heliseisepulernm,1,705. hominumsibidetraheolium,ibid.lieferthistoriaminfeli-
HplvidiusRomaserat, II, 224.Volebatejusdemesse citalissuce, 114.Sunimumejus.sludiumin iegendispro-
gloricevirginesel mariialas,229.Qucedam falsaladicebat fanis, et aversioa leclioneprophelarum, ifiid.Bibliolhe-
in Grceeiscodicihus,215, 224.Helvidiusconvincitucpu- cj'mcummagnolahoresipiconlecit, ibid. Quoddidiceratj
gnaalia inter se dixisse,207. Terlulliiimim in leslimonium hujnsrecordalur,427.
et
vocat, Vicloriniepiscopivcrbaproponit,225. Hieronymu.s et Pammachius condiscipuli,I, 400.De quo
Heiuza,vel Eluza,urbisnomeum Moabitis Dnihussilse, ridebant? ibid. Prceceptnresejusdem,-525.Catechislae
IV,186. qui? 258.Ejus laudos,762.In quomelioraliis esl, 955.
Hemalh.VideEinath. Hierouymus graliasagil Deo,quoddignussit, quemmun-
Heopempius episcopus,I, 650. . dus oderit, 197.Jerosolymam. vocat patriamsuam,ibid.
HeraclasAlexaiidrinahitenuit EcclesiahipostJQeme- RomamvenitcumPaulinoelEpiphanio,955. Quid apud
trium,II, 895,907. DamasumRoniaeegerit? 907.BenetrienniumRomfe vixit.
991 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. IIIERONYMI. 992
1,194. HieronymussaepedisputavitRomaeeummouacho talempoliusquamordinemverborum,752.Prologusin
qiiPinirridet, 259. Cornutumsyllogismum ibi sustinuit, librumHebraicorum nominum,523.Curremiltit ad suas .
415. Multogloriosioremse aeslimatmundi philosopho, prccfatiuiiculas divinorumvoluminum? 735.Canonera He-
535.Monasterium et diversoriumexstruxitHieronymus, braics verilalis transtulit, 434. Prcefatiuncula illiusad
403.FratremsuumPaulinianum mitlitio patriaoi,quare? Damasum in JiomiliisCanticiCanlicorum , 522.Exposilio-
ibid. Frequeoliaperpgrinorumapud Hieronymum,455. nem Templi Ezechielisinterrupit, ut ad Demelriadem
MultosTralresalebat,757.Gravissimo languorecorreptus, sniberel, 976. Sexdecimiibros prophelaruiriverj.itde
mortislimen ingressus est, ibid.Yocaturfalsaritis,507. Hcebrceo in Latinum,255. TranslulitJohiulinguam no-
Quid anliquiuserat illo, 534. Ejus discrelumiudicium, stram, ibid. Commendat hanctrauslalionem.,ibid.Misit
685.Solebalbonorumappelereamiciliam,404.Nonquce- Domnibni oppraqutedamin prophelas,ibid.NovumTesla-
rebat Hieronymusamicitiaspolenlium,499. Non poluit mentum Graecceauctoritalireddidit Hieronymus,454.
impielatemconlraDeum ferre, 551.OmniacomraEccle- Inlerpreiatioejusdemhabeosasteriscoset virgulasprreno-
siamdogmalapublicavocereprebendit,548.Adcommo- latas, 751.Aliamabsquehissignis edidil,ibid.Commen-
nitionemS. Chromatiivoluit Hieronymusreticere, 524. latorisofliciousus est, 224. OptabatCommentarios Scri-
DidicitScriplurasab illuslribusEcclesice viris, 720.Sem- plurarumscribere,316.Tumullusfaclusin plebe, in lec-
per studiosusfuit linguceHebraeae,ibid.Majorumsenten- tione inlerprelalionisHieronymi,106. Divinoslibros
liam secutusest, 519.Arguendovitia, factusesl crimi- nonuullisvirginibusdisseruit, 196.Interprelalionem Psal-
nostis, 782.Ipsiparietesin ipstimmaledictaresonarunt, morumDavidicorum sibitransferrijielit, 14. LXXInter-'
ibid.Post iieccalumnon tollitHieronymus pcenilenliam, preium editionemdiligenteremendavit,454.Celeritate
784.Nonfuil magislermeodacii,751.Nonvulldispulare diclandialiquaverbadimiseraf,516.Scripsilin Eceleshe
cumrancorestooiachi,652.Quomodo legebatHieronymus utilitatem, noo io sacerdotum suggillalionem, 422.Con-
lihrosio quibusdamdamoatos,547.Nooeral Origetiista, temnitIeporemartis rhetoricse, 792. Sanclorumstudia
521.DogmalaOrigenisobjiciuolurilli, 548.Dogmalibns accendehat,et adjuvabat,408.Opuseula Hieronymi invul-
ejusdemsemperccntrariusfuil, 525.Quarej.ersequilur gns slaiiin disseminabaniur,253.Inde fit, ut qusedam
illum?552. CongregavitIibrosOrigeois, 524.Verlit e emendarenonposset,ibid. QuotemporevertitChronicon
GrsecolibruoicootraS. Joan.Chrysost.,-756. Circaeum- Eusebii,509.Volebatscriherede avaritia,118.Qucerilur
dem fuildeceplus, ibid. JoanoesJerosol.occidcreeum ab Hieronymo quarein opusculissuis, scecularium liltera-
voluit,958. Falso diciturhserelicus,45. Ejus fidescom- rum ponatexempla,424. Quomodo usus est in 0|)usculis
muniscumPel.roAlexandrinoet Damaso,ibid.• Hahebat snislilterissaecularibus , 425. ScripsilcontraHelvidium
zehimtidei in omneshaereses, 540.Numquamacquievit de perpetuavirginilaleB. Marise,105.Libercontraeum-
hcerelicce pravilati,349.Hrerelicinoneum amabant,346. dem cbalus, 251.|Curlilulumnon imposuithulc Iihro,
Non poterat Hieronymuspatienter audire blasphen.ias i/)irf.Diciturinscriptusab imperitisnonnullisde Auclori-
hrereticorum, 727. Baereliciillum prosequunturodio, bus, ibid. Falsusrumordans Hieronymotranslationem
' 1063. Cogilnr cumsodalibuseremumdeserere propter quorumdamoperum,455.Liberde opiimogenereinter-
licerelicos,44. MiroodioaversabalurJudceos,524. pretandiHieronymi, 755.Libriejusdemde virginitateser-
HieronyniusincredihilesinimiciliasRtifinipalienler vandanolanlur",915.LiberHieronymiadHeliodor.me-
ferebat, I, 755. Vull cestimariHieronymus,vel poiius morilerdiscehnliir,465. Dnolibri ejusdeminittunlurFa-
errare, vel amorelabi, qtiamamicum'adulalionedeci- biolce, 446. Epislolrepermuluesiniulab eo flagitanlur,
pere, 527. Timetincurrerecrimen assenlandi,610. Non 555.Quid ohsenal Hieronymus in translaiioneEpislolar.
dccipiebatHieronymus adulalione,neclubricafraudesup- Paschalium Theopliili,582.LilterceTheophili nonrecldilce
planlabal,794.Nonex aliquoinse beneficio,graliamlin- Hieronymo,519. EpistolasEiiiphaniivertit in Latinum
gua reddit, 501. DetrahiturHieronymo in mnllis,195el Bieronymus, 503.Exlatere paginaesensns capitulorum
seq. Sese excusat,etdefenditmodpsteac religiose,ibid. nola\il,ibid.TranslulitoperaOiigenis,548.Non reprobal
554.Accusalur
Osiendilobtreclatoribus se
suis, jiossequidquid veneril in Hieronymus omnia qua3scripsitOrigenes ,
buccamdicere, 790.OrationosstiasfloribusScripturarum suliifonmtaresenlpnliamsuam, ibid. Noiuiltransferre
texebat, ibid. Ejus hngua.notariorum manuspraecurrit, malosejuslibros, SSO.Declamaverai, 511.OralHierony-
ibid. Potest rcmordere Hieronymns,sed magis eligil mus, ut contendenscumAugustino,veritas superet,758.
discipulusesse Chrisli, 240.Timeta delraeloribussuis, Timebatrespondereprocaciterepiscopocalholico,659.
269. Arguiteosdem, ibid. Delractoribnssuisrespondct Nihilretinetin mente,quoddistcta bbiis, 640.Sincerum
Hieronymusne superbiaeargualur,152.De bonoconsilio e.jusdem peclusin Augnslinum, ibid.Gavebaflcedereexi-
et piceceplo,ciinctorumdigilisnolatur,154.Timetoccul- stimationem Chrislianam, 635.Hieronymiscriplalaudaiuur
tum legeiiliumjudicium,508.Moeror Hieronyinide morte 2b Augiislino,404-Quceex operibus'Hieronynii iielitAu-
S. Paulre, 724. Nihil fingebalin dpscriptioue. \iilutum guslinus,781.Petit ab Auguslinoseripta noriqiueslionum,
illius,ibid. Mu!ieraHieronymiLucino,455. Pileolumacce- sedcharitalis,760.
pil a Paulino,cuigKUiassgit,.555. Ilieronymiordoprofectionisde urbe Roma, II, 551.
Hieronymimodestia,I, 190,255,280, 235. Humililas, Sociiejusel locaper qnaetransiit,ibid. Mullain ilinere
19, 25, 210,519.Nihililaronalusesl HiPronymus ai)pue- vidil el didicit,ibid. Suscipilurab Epiphanio,et fruitur
ritia vilare,quamsuperbiam,455.Jactantice reusnonpst,. communionePaulini, ibid. Hieronymusadolpseeniulus
222. Maluitpcrirlilari in ceslimalione, quamin liile,555. morabalurin Syris,42.Claususest abadoleseentia in mo-
Amorpaciset silenliiin illo, 519.Hieronymi pura fidesel nasterio,464.SomniaHierooymi,486. Mullade sei[iso
sineerila<>,551.Adhaesio ojuscalhedrcePelri, 29.Sludium narr.it,630.
Hieronjmia_dfidemChrisiianam roborandam,152.Vene- Hierouymus meminisse se dieit eorum,qnsegesrilpuer,
rationiilli sempeV fuil,nonverhosaruslicitas,sed sancla 486 et seq.Trahiturde avicesinu ad Orbiliiimmagistrum
simplicilas,5l8.ReverenliaHieronymiinministrosEccle- sutim,ibid. Hieronymus lustravitmonasteriaNilrise,551.
siae,958.Non veoeraiur episcopo's,nisi fuerinl reclce Optio ejiis, 13. Compellitur insipiensDeri,295.Invocat
fidei,520.Ejusdemvirluset conslanlin,ilrid.Virlutesooo Hieronymus SS. Trinitatera,206.Hieronymus prdinatnsa
sexu, sed animoj'udical, 955.MeditalioScripluraruni in Paulino,,quid ei dixerit,483.Hospitalilasejiisdoin,516.
Hieronymo , in nnluramvera, ibid. In plerisqueignoran- Hcerpticos nonrecipiehal,ibid.Hieronymus cumsuisfalso
tiainsuamsimplicilerconfessusest, 465.Quorumcom.pa- tpslisvocatur,449.Deceptumse fuissefaletur,417,511.
rationeHieronymus se fatettirimperilissiirium,428.Pura CnmtimoreDei loquilur 1 Hieronymus, et vullandiri,418.
doclrioiHieronymiah adolcsceiitia,1040.Semperhaliuit Justceexcnsationesillius, 461.Amiciilieroiiymimibsiin
studioatidienUbus loqui,quodpublicein Ecclesiadidice- occideniem,554.Nonpotesttransiresurdaaure injuriain
ral, ibid. Philosophorum arguinentanonest seetalus,sed aposiolorum et pro|jhelarum , 388,589.Quomodosecutus
apostoiorumsimplicilatiacquievil,ibid. Provocatadver- est HipronyrausOrigenem, Didymumet Apollinarium ,
sarios snos, ut omniascriplasua ex inlegrodisculiant, 471.UnomensefuiiapudDidymum,642.Quidoiaximea
quare?ibid.Mensejus sinccraet irreprehensibilis, ibid. se repellebat,SOd.Diciturdiscipulus Origetiisel[)rodilor,
Mavulterrorpmemendare,qnamperseverarein pravitaie 628.ProhibeluringrediSpeeumDoinini, 452.Ptirgatse a
senlenlice,ibid. MullissacrceBibliolhecse codicibusahun- criminequodicebaturscindereEcclesiam,ibid. Reftital
dabatHieronymus,15. Habebalalnmnnsanliqu.irias arli caluinniamIisereseos,477.Totisviribusdefendilse Hie-
servientes,ibid. Librosquosnonliabebat,seribietjid se ronymusa suspicioneillius, 559.Haerelicis nonpoleslpa-
milti rogat,15.Arnorsludiiinllieroiiyino.524.Eloquoiis rere, 570.Id probat exemolis, 695. Nonodil homines
in Syrosermoneet Grsecohabehalur,44. Nonnullaejus- Hieronyinus, sed errores, 695.Hypocriseosarguilur ab
dem operarecensenttir, 549. Scripliouumejus lempus amieissuis,562.Dumpacem incauluspraebet, infestina
nolalum,455. Ecclesisebella suscepil, ibid.Symmisles Rufiniputalur,
Hieronymiconsiliumin vertendisScripluris,I, 755.In ibid.Cujuscrirninisarguitur Hieronymus,608. Huicpeper-
tranriationeScripturarumsuanon(inxit,754.Puraest et cit Rulirjus,quemcOmjugulareposset, noluil,ibid. Non
sincera, ilrid. Nonverha transferebatHieronymus , sed damnationem illiusquceritHieronymtis, scdconvcrrionom,
sensum,509.In translalionesuacouservatsensuumveri- 545.Propositumesl Hieronymo,non aliosaccusare,sed
995 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 994
se defendere,49l.Pavoremhominumrequirebat Hiero- lerHebrceamelymologiamLaiinus leclor intelligat,840.
244.Argitmenlalur
nymus, si credaturRufiuo,600.In respoudendo jura ami- Vultinterficere2sagittisScriplurarum,
citiceservat, 468.Conlemnitdetractoressuos,15. contraJudaeos, 09.ArguUJudceoscriticos,596.Nonre-
Hieronymimodeslia,II, 563.Moderalio,468, 252.Ti- cepit traditionesHebraicas,224. ArguitLXXInlerpretes,
niebat interdumHierooymusbasiljcasintfare marfyrum, 707.Dubitatde Sepluaginlainlerpretaliooe,1068.falsam Duhi-
5S9.Nullaamhilioin Hieronymo,iec avarilia, 489.Pa- tal de auctoreEpistolcead Hehraeos, 1075.Arguil
tieniiaHieronymi,572.Blandientiacquiescit, non limet iiiterpretalionemquorumdaoi,532. HumilitasHieronymi
comminantem , ilrid. Ubilidesuna est, ibi pacemhabet, et modeslia,206,515.non Testimoniumpaucoruorrequirit,
ilrid.Vultmagisaccusari,quamaccusare,el jiatiinjuriam, 495.loimicuserroris, hominum,967.Koiidamnalio
quam facere,554.LsesusHieronymus, servatjura' aoiici- martyribus,quod ipse sequi recusat, 975,'Iavehitur ia
tice,565.Leviusest ei amiciinimicitias, quamhcereticorum Arianos,166. Deciioat cafumuiam, 841.Quosdamcalum-
amicitiassusliuere, ibid. Maluitde Dei rebus, quamde niatoresnotai,925.Habitabatin Palaestina,119.Hebrseus
iojuriisdicere , 446. Impatienlicenonpotestargui, 408. prreceplorHicronyaii, 172,220,318.
Hierouymi[iurafides et sioceritas,416.Zelusfideiiu eo, HieroDymus solebatadhuc puer cryptasMartyrumin-
415.SecuritasHieronymi, ibid. Fabulade Hieronymo, gredi et circuire,V, 468.Pulchreeas aescribit_ ibid.Hic-
-652.Tindehausit quaedixil de nupliis, 518.Facultasei ronymusconlra Hclvidiumscripsil, 558. et Nonunomodo
Iradilurdescribendi\olumenHebraeorum,855.Trilinguis sempervertit, 527. Quseslionem proponit solvit, 649.
erat, 416, 557.Hieronymidivcrsasscienlice,ilrid.Theolo- ialem Noncurat vilia sermonis,sed, etc, 472.Fatetur obscuri-,
gia, 427.Opusculain Graecuravcrsa', 952. Translationes Scripturce,475. Servat consueludinemloquendi
Hieronymipurce,464. propterindoctos,590.De.verhorumgeneribusHieronymi
Hieronymiconsiliumin veftendis Scripturis,II, 555. Socraiicum el mbdeslia,201, 298, 452, 462. Seipsumcasligat,469.
Prreratiuncula: Hieronymiio VetusInslrumentumreferun- seialisnon dictumsuum facit,510.Citatopusauctorissuce
lur, quare?419el seq. PrcetermisitHieroo.paululum li- iguobilis.Viiatcemuloset calumniatores, 387,
bros Qnceslionum Hebraic.quare?615.Nihilde Hebraica 587.Invidos arguit,401.
verilatemulavit,525.Verbadierumcur inlerpretalusest? Hieronymusorat pro remissionepeccalorumsuorum,
524. Quo temporescripsitHieronymusCommenlarios ia VI. 551.Quidobservatia ioterpretationeScriplurarum,
Ecclesiasten,et in Epistolamad Ephesios,424.NoviTcs- 447.Humilitas ejus, 361,386,443, 452.StudiumHiero-
lameuti verba et nomina interprctalus cst, 643.Gi'ceci nymiin hngiiaHebrcea,775. Nonde propriosensuloqui-
susceperunlnovamHieron. translationem,418.Quolem- tur, 550.Morboslibentersustinel.modo libidine careat,
riorescripsitin Epistoiamad Ephesios,479,459.Transla- 263.Dubitalde malitiaJudseorum,474.Cavet odiumEpi-
lionemHieronymi,quceex Hebrceoest, calumiiialurRu- scoporum,719.Testis erat oculatusstthversionisJudcese,
fious, 615.Probibelur legere Scripturascelebrilateloci 692.
et sanclorumconyentu,487.Hieron.LXXemendavitet Hieronymusadolescenlulus, quibusoperamdabat,VII,
transtulit, 518.Hos in convenlu fratrumedisseril, e t Psal- 408.'Fuit studiosus a b adoIescc-nlia,559. Alexandiiam per-
moseortimjugi oiedilatiooedecaotat, ibid. Omuesejus rexil, Didymumde sacrisScriplurisinterrogalurus,ilrid.
tractalushorumleslimoniistexti sunt: et Commeularii in SlridorleclionisHebraicsesordidavilin Hieronymoele-
propheiaset suam et LXXeditionem edisserunl,ibid. gantiamLalioilatis,485. Ejus iofatigabilestud.unilinguse
Elegansres[)Oosio Hieronymi,556.Volebatscriberecori- Hehraicae,ibid. Quamfidemhabuitde Chnsto? 724,725.
tra voluminaEusebii seriptasubnomine Pamphili,416. Amorverilatisin illo, quanlus?ibid. Modesliaillius, 470.
HistoriamEcclesiaslicamscribere volebat,41. Menlem Causaadmirationis in Hieronymo,156. Infirmitaies,485.
suamde ordine,quem erat servaturus,exponit, i lrid. Ver- Monasterium,585.OplioHieronymi,qure? 655.Sequhur
ba Scripturce noo ne
audet exponere, Helvidius calum- Origeneoi,569.Ejussludiumin HexaplisOrigeois,754.
.nielur, 550. EpilogusdisputaliooisHieronymi adversus MosHieronymirecurrendiad originalesScriplurcelibros,
Jovinianum, 582.IuvehiturIn ilium, 579; 582.LibriHie- 429. Compellilurmutare ordinemleclionis,555.Falsore-
ronymi a dversus JovinianumTejirehendunlur, Scrip- prehenditur,5ti8.Scriploresprofanoslegere desierafHie-
654.
sildeVirisilluslribus a passione Chrisliad annumxiv ronymus,nec iis vultuti, 423. A quotemporecessavitle-
Theodosiiimperatoris,821. QuibusscripsitHieronymus, gereTulliumet aliosAuctorcs,4'85.ExposuitHierouymus
650.EpistolaejusadRufinum bonoanimononfuit reddila, LeviticumPaulceetEuslochiq\iva voce,nonscripto,725.
564.Vincentiocuidamquidscripsit?642. Epistolasuppo- SlatueratexponereiibrumExodi,211.NonvultHierony-
silaHieronymo,417,545,355.Falsacootinet,517.Episto- mus Opusculasua facile tradimalediciset invicbs,539.
icetranslatseab Hiefonyoio,468. YersioEpistolarumTheo- QuemnumernmversuumquolidicscrihebatHieronymus,
iaclaab eodem, 545. Liber unusDidyiniversusab 587,ScripsitRomrelibrum de VirginitateB. Marice,595.
phili959.
illo, HiefonymusiuterpresOrigenis mnllasuslulit-, Libellumde Oplimogenere inlerpretandi,218. Nondum
685.Multatranstulitde eodernsine invidiaaliorum,501. scripseratHieronymusin Zachariam,ciimederet Mal-
Quomodo iiiterprelalusesl illum,514.TranstuliiHomi- ttiseum,160.HieronymilibriHehraicarumQucestionum in
lias illius,417, 542. Hieronymusgrammaticosexponefoat VetusTcsnmeiituoi,245.EjusdemQucestipuesflebraicce
parvulisinBelhleem,656.InmonleOliveliCiceronisdia- iu Genesim,672.
logi describebanlurei, ibid. Saepelusit Hieronymusin HierophaniaapudAtheuas,jpterna debilitatefit caslus,
sciiolisstrophisdiasyrlicaepraedicationis, 160. Figuratas I, 905.HierophantteAlheniensium! II, 520.
conlroversiasdidicerat,409. HilariooUDO tanlumdievidit Jerusalem,quare?1,522.
HieronymiinfantiatemporeConstanliiimperatoris,III, Hilariooubinatus?II, 14.Habuit parentesiJolisdedilos,
195.HieronymiHebrceusprseceptor,quoScriplurassan- ibid. Ejusdotes natufaeetgratiae, ibid. Pergil ad Anto-
ctasiusliluentepeilpgeral,593,412, 424,428,458, 459, nium,eumqueimitandumsibi propouil,ifrid,Substaiiliaui
466,470,471.Hieronymusnouprobalexposilionem prce- suam distribuit,ibid. Quo secessit,ibid. Jejuniumej'us,
sui
ceptoris Hebraei,428, 459. Non probabalsrepius,quod lenlationes,et exercitia, 16. Frovohilnsiriterra crucem
in Laliuumtransferebatsermonem,195,207.Conlracon- Chrislisignabatin frontecontraimpetusdaemonum, ibid.
seieDtiam suam, noluitopinionum rivulosconseclari, f onle Meusejus ab oralioneabducilur,ibid. Quam cellulam ha-
veritatisomisso,581. Ke novilatenimialectorisstudium behat, iiid. Auslerifaleset victus, 17. Scriplurassanclas
delerreret, velercs inlerpreiesaliquando seculus esl, inemoriterlenebatel recilabat, ibicl.Latronesnon limet,
ibid.Nonarguit erroresLXXInterprelum,503. LXXIn- ibid. elseqq.Fundaloret erudilorfuitconversationis mo-
lerprelumconsuetudini se coaplavitin his, qncenonmul- nasliccein Syria,19. Deambulans cum fralribusinterpre-
lum ab Hebraicisdiscrepabanl.381. RomseEcclesiaslen labalurScripluras,21.Munerael dona spernit, ibid.Pe-
sanclreBlesiliac legerat, ut eamad conlemptumliujussce- titur ad suppliciumut maleficus,23. Famailliusin Jongin-
culi pro\ocare!,58l. quispro\iociispercrebuit,24. Omnesmoaachicerlatim
Hieronymiconsueludoin scribendis Commentariis, IV, curruiUad illum,26. Qualisfuit in mente Anlonii,ibid.
994.Hunccalumnianlur ejnsadversarii.ibid. Non appro- Visilabatmonasteria,ilrid. Populusin honoremVeneris
foatCommentarios S.Basiliiin quemdamIsaiaeiocum,98. congregalus,ei occuiTit,et DdemChrislianam proDtetur,
Idemanteannoscirciler trlgiata scripseraltraclalumde ilrid.Ex odorevestiumcognoscebatcujusquevitia, ibid.
Visioaehujus prophetce,ilrid.GregoriumNaziauzeoum ma- Dolet de turbis venientibusad se, 29.MortemAnlonii
gisirumin Seriplurissaoctis.habuissese leslalur, ibid. nondumTiiinliatam agnovit, ilrid.Mirabilisgloricecontem-
Serijjsitia Episloiamad Ephesios,853. Subjiingit alia • ptus,ilrid.Pluviamimpetrat, et oleo benedicto liberal
voluminaedila adversusRufinumet Jovinianum,ihid, agricolasa morsibusserpentum, ilrid.el seq.Qucerifurut
Scripseralin Malthseum, et librumad Algasiam,antequam tradaturmorti,ibid.Gazensesa JulianomortemHilarionis
exponeretIsaiam,503.'Scripserat in Zachariam,prius- et Hesychiiimpetraverant, 53. Evangeliorumcodicem
quamexponerelIsaiam, 650. Solvit qusestionemsibiah manusua scripsitHilariouadolescens, ibid. -EjicitDsemo-
Eustochiopropositamde oclo versibusPsalmi xui, 665. nium,ilrid.In quoJcetabalur,5i. Fugil ad mediterranea
Coarclaturin inlelligentiaquorumdamdogmatum,et libri loca, et absconditusproditura dcemoniaco, ibid. Vocalus
Apocalypsis, 767.LaborandumestHieronymo,nt brevi- prophelaChristianorum, ibid.Nihilaccipiebata quoquam{
98B IHDEX ALPHABGTIC05!N OMNIAOPERA S. HIERONBii. m
ibid. Mcerebatquod,tacente de se lingua,miraeulaJoque- -propterignorantiam historia3,16.
rentur, 56. Mareintumescens slat ad precesHilarionis,et Hisloriciproponantsibi Thucydidem, Sallustinm,Hero-
ad
paulatim semetipsumrelabitur, i liirf.Piralce
illiusjussu dolum,etc.,I, 522.Hisforici,quorumcognitionpcessaria
leruoliirinviliad lilliis, ibid.Ducenliferehomiuesah illo est ad inlelligendas extremaspartesDauielis,V,621,622.
ctirali,57.Fugaglorice i u eodem loco diumanerenon sinit, Hislriounuset idemdiversas personasinducit,I, 193.
nonlevitasmenlis, ibid. Teslamentivieebrevemscripsit Hodievotisvaria interpretatio,VI, 56.
epistolamHesychio,59. Mulli religiosi ad Hilarionom Hodoeporieon, I, 692.
tegrotantemde Pajihovenerunt, i6.d."Quidjnhel de cor- Hoiocausium et victimarum,sivehostiarumdiffereplia,
pore suo,ibid. Spesejus etmors,ilrid.Corpuspostdecem IV, 660,el V, 568.
mensesinlegrumreperitur, el vestesillresce,ibtd. Mira Homerussapientiafuit prasdilns,I, 256. Homerusmor-
inler Palasslinoset Cypriosde Hilarioneconleiilio,it)irf, lomet somnumfratresfingil,542 Quidreferlde IS'esfore,
S. Hilarius,ejusquelibri ortliodnxi,1, 688.S.Hilarlus 258.Homerus[lrceco meritorumAchillis,II,15.Homericuui
Gallicaho colhurnoallollilur,325. GrseeiceDoribusador- proveriiium,568.
nalur, ibid. Longis interdumperiodisluvolvitur; et a Homerocentonesqui dicanlur,I, 275.
leclionesimpliciorum proculest,ifeirf.Prolixusde Synodis Homicidaesl, qni cuoipossilhominemde morlelibe^
lifoerS. Hilarii,14. Librnmde Synodisej'usdemmanusua rare, nonhheral, II, 789.Sifratremoderis, homicidaes,
descripsitHieronyirus,ibid. Qumliliani iibros slylo imj- 554. Homiridas|.unirenonest.effusiosanguinis,sedmi-
In
latiisest etnumero,450. libclloquemscripsitadversus iiisterHim legnm,IV,987.
Dioscorum,quid in litteris possitostendil,ibid- Hilarius Homicidiumex odio stepe nascifur,I, 27. Mors est
quid vertite 5 10.
Graeco? Quseojieratranstulil,548.Trans- omniumpessimorum, II, 554. Homicidium Judceomnibus
tulilOrigenemet Eusebium,755.HilariusinlerpresOri- homicidiispejus,VI.501.
genis, 555. Hilarius,225, 232. Hilariusdiciturcolumua Homofabricalnsde limo,I, 4i9.Kullushomoseeundum
Ecclesise,!I,460.Hilariumcleexsilio etprseliorevertenlem, naturam est polluliis,!'{. QmuesrcqualiteradChrisli
GalliarumErclesiacomplectilur, 592.Hilariiliberfalsatus, gratiamprovocanlur, ibid.Perfectaloliushominiscompo-
et fabulade eo, 655.Dicilurvir eloqueniissimus etser- sitio, 150. MiseriahominisanleChrislLadveulum , 555.
monisLalinilubaconlraArianos,504,510.S.HilariusopusPrudenti hominiquidconvenit,5f9. InteriorJiomodesi-
Origenistranslulil,VI, 479.HilariusPictaviensis episcopus derioad superuasuslollitur,629.Ofnriesimpelusvolnpta-
Pir.lavisgenilusest, VII, 427.Ejusencomium,ibid. lisrafionecompescit,ibid.Per exterioremJiominem,inle-
HilariusEcclesiseRoraanseelerieus,II, 194. Hilarius riorishominisviliademonstranlur,ibid.Vilahominumin
idem Deucalionorbis dicitur, 199. Idem anle synodum sceculodegentiuradescribitur,195.Quidest hominemex
Ariminensemrecipiebatbaplizalos a Manicliaeis , et com- honiinelollere, et in corporeconslitulumesse sine cor-
pfobaliatbaptismaEbionis, 200.Libelli"Hilarii de ha?- pore?1026.Multitudines hominum,ofliciaet salutaliones
relicisrebaplizandis, ibid.De eodemquceuarrantur? 194, fugiendap,502. QuidaraprsedicantDeumdedissehoinini
200. partemaliquamsuaenalurse. II, 422.Homonalurseesl,
In mensuraegenus,V, 45, 44, et576el scq. peccator voluntalis,745. Vanilasest omnis liomo. vel
Hinnilusequorumin Scriplurisdupiexacceptio, VI, vivp.nsin corpore, velvivens-in virtutibus,765. Mullre
515,516. f.icieshominum, sic et cordadiversa,782.In Jiomine,vir
Hippocentaurus oecurritAntonio,in eremo,II, 6. Inter- el feminaconlinenlur,285.Expulsusest de paradisocon-
rogatur,et respondet,ibid. siliisdiaboli,241.HomoincerloslatuOucfuat,etdumnon
Hippocratesquidexigita suis discipulis,I, 268.Multa timot,in serenopatilurlempestatem,763.Numquamse-
eis prsescribit,ibid-Vinculaejusdem, ibid. Hippoci'ates curusest, sed sempernieluitin tranquillilatenaufragium,
Iaudatur,851.Ejusdem juramentum,268.Hippocraies quid 705.GloriahominisinChrisloaucta, noi)mutatnnalura,
docetde obeso.corpore?II, 559.Vinculaejusdem,259, 571.HomoChristodedituspolestmori, nonsnperari,48.
590. Omnisejtisforliludomarcescilet deperil, sia Dei auxilio
- Hippodfomum pro Ephrathamim et cur Septuaginta deseraliir,891.Laboreshominum,semper incerli, 418.
iranslulerunl,III, 560, Horumsludiacontrariosfinesiiabenl, ibid. Cupiditasho-
Hippolylus,I, 252,529.Hippolylusvirdiserlissimusde minum,oecultacognoscere,5. Vera hominissapienlia,
quoscripsit,454.HippolylusconlraGentespropriumopu- 708.Dojitimhominisnouestcontemnenduni, 250. Fimus
sculnmpdidit,907.Hippohtus,II, 451.KippolytideSep- hominisprolicitcurationibusex Galeno,551. Hominum
tuaginlahebdomadibns seiiteiilia,V, 689et seq. Ejusdem vilaposldiluviumnoneslcoiUractain ceniumvigintiannos,
in ZachariamCommenlarii,VI, 788. Hippolvtus - " Maiiyr, III, 515,518.Homonon est insensibilis,el slolidusa Deo
VII,2. . crealus;sedreliiiquituripsi liberumarbilriumin eligendo
Hir iuterpretaturvigil,I, 453. "liomim,etvitandomalum,442.Adhocnalusesthomo,ut
Hirammilleannis\ixisse, Hebrseifabulanlur,V, 557, Crealoremsuumintplligens,venerelurcummetu, el iio-
358. nore, el operemandatorum, 496.Colonuselhospesmundi
HireanosJudceornmprinceps, IV, 28. Ilircanusidem homodatusest, nl brevirittesuaefruaturtempore,et spe
poniifexdiademasuo capiliimposuit,V, 251.AbHerode prolixioriscetalisaiicissa,cunclaqucepossidet, quasi ad
jugulalusest, 688. alia profeclurusaspiciat,412.Intc-riorhomopostquarlum
Hircanuset Aristobulusfrater intestina scdilionepu- decimumpubertalisahnumin pobisexorilur, 424. Insi-
gnanl, V, 687. piens homo fulura numquamcogitat, i?edpraesentibiis
Hircaniei Alexandridissensio,V, 49. et caducis,quasimagnisalqueperpeluisdeleclatur,425.
Hircanisenessemivivoscanibus et volucribuspTOjiciunt, Homineserrore steculiraptaliel lurbine,noninlelligunl
II, 555. ruinampeccatornm suorum,el in liisexsullantqucemagis
HirciussororemsuamproponitCiceroniuubendam,II, dignasuntplanctu,596. Noncuraiidumqniddenobis Io-
515. quantur liomines,446.Homoralionaleanimaldefinilur,
Hircusin lypumChrislieffert peccalapopuliin soli- IV, 37.HominesomnessunlnaturafiliiDei, sedviliosuo
tudinem, II, 755.Hircusquarein sacrifieiisoffertur,V, efficiuntur alieni, 18.Primumtempusfoumanse supienlicn,
-553. quandoegredimurpueriliam, el ad ralionalem venimus
Hirundopullossuosnovitdesuaocularecheiidonia,III, rclatem,77. Hasccnlasmaneappellaturin Sci'ipturis,it)id.
414. ln hominibustricesimtisannus, in j'umenlislerlius est
JujtaHismeniamcanere,II, 523. robustissimus, 187.Omueshomines,quosiiarranlhislorice,
Hispaniae quolidiecontremiseunt abhostiumincursibus, quasiniliilreputali, 492.Hominesde unoproposilotrans-
], 915.Quidquidaliisemel passisunt,illsesemperlimore punles ad aliud, 525. Omriisliomosibi videlurjuslus,
paiiunlur,ibid. Hispania,Iberiaappellalur,el Celliberia. 519. Moreseorumin diversisanimanlibusmonstranlur,
IV, 817.Lusitanise et Hispaiiiarum hseresis,761. 259.Jumentavocanlursceculo dedili,404. Vilitashominis
Hispaniunde, et curIberi nuncupantur,V, 511. per mortemsentitur, 177.lrragililasejusac perpetuamu-
Hisloriaa Paulolexvocatur,I,81i.Inveteribushisloriis taiiililasfenocomparatur,482.ForlitudoeliamsineChri-
quidlegilur,2|0. Historice iex vera qucenam, 11,209.Qnid sto,imbecillareputalur, 955.QuantiimDei auxilium,et
narral vetus Hisloria,412.Historiae sacrceprofanisanli- quamIragilisnalurahumana, 1066.Pronaest ad excusa-
•quiores,IV, 9. Aliudest hisloriam,aliudprojiheliam scri-- lionemsui liumanaperversilas, 855.DiniittitDcushomi-
bere, 985.Scriploresnaluralishisforiae, qui? 900.Historia ncmvolunlalisuse,quare? 969.Damnanturqui perfcciam
cisdemlineiscurritquibuset tropologia,V, 482.Scriplo- in hominemjusliliampraedicanl,999.Auusdelira confin-
ffeshisloriarumbarbararum,qui? 651.Historiaaliquando gens, possehominemessesinepeccato, 957. Silvestres
metaphoricetexilur, VI, 658.Ordohistoricein laudibus quidamhomines,175. Homines,qui non suut, V, 911.
Dei non semper servatur, prsecipueinpsalmisin cl u, ImagoDei in hominefaclain crealione, simililudoin ba-
245.Konomniaqqsein Jiistorianarrantur,possuntIropo- plismale,551.Duointeriores homines, 951. Homo,uhi
logicesumi,595.Historiacumimpossibilitatem habel,aut pprsonanonponitur,pro quolibethominesumitur, VI,
iurpitudinem, ad nlliora transmitlimur,YH,160.Error 761.FugithomoaDeo,-390.Hoininum miseriseetpeccala,
881 INOES.ALPH&BETIGUS119OJfflHIA QPERA 8. HIBRQ$¥HI. 898
431. Crudelllaseornm,I29.Hominisformatioinuten. pcr vigintiannisOrientemtennerunt eaptiviim,€t~>b jEgypliis
novemmenses,VII, 466.Homointerioret exlerior, 625. atque/Ethiopihtisannuum exegeruutvectigal,il).d.Discuiit
Inleriorishominismemhra,365.Solulioquaeslionis, quare Psalterium,679.Hunni v escuntur semicrudiscaruibus,II,
Deus homiup.mnonfeceritex necessilatebooumel re- 554.
ctnm,736,757.Delotogenerehomioum,siugularinumero Huram.Fidesacra Hiram.
500.
,
dispulatur, 432. Homines lestimouium bonum habenles -.Hyacinlhina noeturna,II,
etiamapudadversarios,721. HostiaplaeabilisDeohomi- Hyacinthuslapisjjreliosissimus,I, 368. Hy3Cinthus in
numsalusPSI,75.Per homineset juihenta,quiintelligun- vestibuspontUicisa Pliiloneaeri comparalur,ibid. Cceii
tur?480, Huinanafragilitas conspectummajorisglorjse habetsimiliiudinem,V, 17.
ferre nonsustinet,151. Quid convenilornnibushumapse Hydatiifactio,II, 947.
vitaeselatibus,715el seq.Hominibussiugulisduosangelos Hydramultorumcapituoi,II, 35.
assistere,280.Hominumjudiciumfallax,249. Hyemsmilitiliusageodasubpellibus,I, 29.
Honesta.mnlta sunt re, nominibus autemlurpia,et vicis- Hyense1'elrestiluitclarilatenjoculorum,el slercus pu-
sim,IV, 550. trida curat vulnera, II, 351. Hyenaeuatura, IV, 928,
Honorsumplusproeleemosyna,vel pro munere,T,904. Hysenaanimalnoxiumcadaveribuseorporummortuorum
L'binon est honor,multasequuriiurjncommoda,55.Quam-vivens,IV, 928.
vis clarus honor, vilescit jn turfoa,598. Nontumeread - Hyginusscriplorde viris illuslribus,II, 821.
honores,sed pro Deifideeos parvipendere,691. Totus HylasfamulusS. Melaoice, I, 1(1.
orfoisquibushonoribusplenusest,398.Hoaorin Scriptaris, ?'-Hymetiusvir Pra?texjaisenobilissimce feminso,I, 685.
quid?VII,110. Patruus eralEustochii virginis, i bid.
Honorarepraposilos, non in
autemsperare eis debe- HymnustriumpuerorumuDiihabeturinHebra30,lI,527.
mus,VI, 518. Hymmis,quid,VII, 651.
Honoriuset Arcadiuspriocipesreligiosissimi,I, 015. Hypaliusconsul,II, 188.
Horsecanonicce, 1,121,686,712, 691. Hyperbolicedicitur, quodaves, et parjetes nuntiant,
Horatiusnihilhabelcommune,cum Psalterio, I, 114. qus9audierintnobisloquentibus,III, 479.
Quidprseeipitinlerprefi,509. PraeclarumHoratii diclum, Hypocriseos maculamnonhabere, aut paucorumest,
10.26.Horaliicarmina,17, 24, 285, .506. Horatiusirridel aut nullorum,II, 757.Hypocrisisemendatahypoerisi,VII,
appelitumciborum,II, 542. 404.
Hordeifarinacur potationi-tosai-.|j.o5
adjuncta, VI,342. flypocilta,quis?IV, 159,-et VII, 32.
Hormiscus,torques,velmonile,III, 515. Hypostasisquidin scholassecularium - litterarum, 1, 49.
HorologiiAchazgradus quomodoarle mechanicacon- Tres hypostases,quid?ibid.58.
strucli, IV, 469et,seq. HyramTyriiartiflcisnomen,iy, 51.
Horrcei,ufoihabitayerint,VI, 364.
Hortarietsuadere quomododifferant,!, 36.
Hortensiioralioin palernosiau coaluit,1, 682,Horten- I
siusmaritusMarcice,II, 512.
HortiAdomdis,IV, 774. Iberja,Hispaniadicta ab Ibero fluvio,IV, 817. Iberre
HortorumdeliciaslocusTheophethpraabebat", irrigatus naeniae,I, 646.
fontibusSiloe,III, 500. - - Ichabodquidsignificet,I, 395. ,
_ Hosianna.VideOsanna. Ichlhys,sivepiscismysteria,I, 286.
.Hosee. VideOsee. Iclhyophagi,qiii? II, 554. Quoalimentovictitant,555.
commendatio
Hospilalilatis et officia,II, 546.Jlospitali- Jda, Phrygisemons,IV, 659.
tatisofficiumaliudessedebelin episeopo,aliucT in laico, IdaeseSimulacruiu in vadoTiberis,II, 307.
VII, 701. , IdionjaApostolicum, VII, 754.
HospitesnonIevisermonesummisquelabiisiuvitemus, Idola, etldolisservire, quid? I, 51. E,oTumservitusio
sedloto'mentis'ardoreleneamus,I, 942.Cumlucronostro vitiis, et peceatis, ibid. Idolumuuiuscojusqueid qupd
sese offertmt,ibid.QuidtimenduminHospilumTeieclione,diligil,"96.IdoladicunturprimumfabricalatemporeEnos,
11,546. 111,512,315.Idola imagines^sunfmortuorum,IV, 462.
Hostem,dumparvusest,interfice,!,92.Hostesanfraude Eorum fabrieatio,497. Ex quo ligrnofinnt, 489. Varia
decipiendi,V, 194. eorumgeneranotantur, 544, 911. Aposlrophaad idola,
Hosliammulilamqui obtulerit, saerilegiireus cst, I, 504,505.PostadveptumChristiomniaconlicuerunl,ilrid.
684.TeiiisumvultDominushosliamvivam,placentemDeo, Fnluranonprcedixerunt,ibid. Eorumresponsaerant am-
796.Hostiaset viclimarumimmolalionem cur Deus qus?- bigua,ibid.Quarecomparatatalpi el vesperlHionibus, 42.
sierit, IV, 21. HostireImmanaB Saturnoimmolalce,544. Prophelicussermosuper irrisioueporumcontexitur,527.
Hostiaruiiipeilibnsinclibantes,ut somniisfuturacognosce- IdolaHancimitabanturIsraelitce,ibid. Idolorumorigo,VI, 24.
rcnt, 774. Dehostiis quceiiam aceeperintsacerdotes,VI, gentiumrjuce? 2C7.Idolorumdenominatio, qusein
949el seq.Eoiiimallegoria,ibid. iEgyptoadoravitJudas, 240.In ldohsquid repeiitur, 230.
Hullipatriarcliceexpositioex OrigeneTefertur,II, 469. IdolumabominalionuncupaHir,VII, 195.Idolahafopnlcoij-
Humansevilccmiseria,I, 1037.Huirianarnmrernm va- tinenles,328.Idolissimiles,quifaciuntet adoranlea,285.
jietas, nihilquestabile, 342.Humanadies quid, 886.Hti- Idololalrsequatennsin lapidcsconverri,ibid.
manaecondilionisfragilitas,IV, 475,etV,72,etc.Humance Idoliumquid,VI, 227el seq.
hosliasSaturnoimmolalse,IV, 544. Idololatriasubsistitex arte magica,1,570. DeIdolola-
Humerusopussignilicat,VI, 65, trise errore omnesnos venimus,596.IdololalriaAlexau-
Humiliorquautoquis, lantosublimiorest, I, 396. Mini- drite,quaiua?II, 7. DeseribiUirvetusconsueludoIdpjola-
musinter omnes,omnipmfit major, 692.Quantoplus ali- tricein _Egvj>lo, elc, IV, 782.
quis se dejicit,tantomagisa Chrislosublevatur,ibid.Nec Idrus,m6ns,VII, 427.
salis religiosi velimusvideri, nec plus humiles quam Idnmseapostea Gebalenedicta,I, 696.Idumseainter-
necesse est, 111.Qucntumeumque te dejeceris,liumilior pretatursanguinaria,,VBI lerrena,II, 774. Sub Idumrese
Christononeris, 404. Deushumileset despectoserigil in nominesemperRomaoosdenolarieMStimaiUHebrcej, IV,
regnum,II, 779._ ~\\letseq. Idumceamontana,VI, 371. Palcestinse vjctilus,
HumilitasvirtusChristianornm,T, 210.Commendalur, 569. Idumreavergitad Australemparlem,235, Hsec pro-
56. Falsa vitetur , 112. Per ima gradientes, ad summa vineiaTheman,Saron,etNageb dicilur, ilrid.
scandimns,210. Minimusmajoragooscilitr,et Humililas Iduniasorum regioqualis',VI, 570,Tduma3oruin Uignria
sublimitatemulcilur,II, 759. Deus potenles huinilitale subterranea,ibid. Idumsei J udasis R ornani censentur,217.
commulat,779.Per Humilitatemaseenriimusin ccelum, Ignaliusvir apostolicuset martyr,quid scribil, II, 785.
IV, 251. Humiiilas,affeetalaquse, 687. Humilitasquce Testimoniisiilhis npraoulilur ad aiicloritatem,ibid.52, LJle-
iaudemnonmeretur,in quo pusita, 675.Humilitascordis batur EvangeiioHebraBo, 883.Ignatinsmartyr,VII,
commentjatur, V,4342.Arrogansmens offendilDeum,hu- Ignisaelernusjuxta Origenem,II, 496. Igne peribunt
jnilisadmisericordiam provocal,522.Quanlocumque studio omniaqusecerninjpsjuxta phi!osophos,IV,o88. IgnisSpi-
adaltioratendimus,ininferioribusnos putemurcollocatos, ritussanclisermoDei, V, 453. Per jgnem ethoici (iljos
JioO.Quantoquissublimiorfuerit, debet timere, ne cor- suos transferebaot, vel transire
- compellebant,165,Ignis
"ruat,160.Humilitasinter virlulesprseeipua,Yi, 431-Spe naturaduplex,VI,203. -
hsereditalisDominicsenascilur', 697. Humilitasnaseitur IguorantiafuroreDominipunita, II,el738. Ignoranfiam
p.zfragifitatecondilionisnostra3,YH, 605.Residetjamenle, esse peceatumprobaptScrtpiurce,730 seq.Tesiimonia
607.Paupertasspirilus,humililas,23. Adculmenvirtutum noviTestamentiquibusigrioran|,ia lenelur iii crimine,741
humiliiatevenitar,157. el seq,
Ex Humorumsiecitate,quidnascilur,II, 794. Ignorantibusveniapotest concedi,VII, 422.
Hunnieruperuntin Orientem,-1,464.JuxtaHerodolum IgnoLanoniiunKIuam niiraculasunt,II, B4|.
999 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. IIIERONYMl. 1000
Ex Ilia et MarteconditoresRomaegenili,II, 510. Deisustineanl,ut Joh , an per odium,utplurhni peccato-
Iliumvirgiuosex moremittehanlur,II, 508. res, nunchabeturincerUim,III, 457.
lllecebra?.Ibiviliorumillecebrsesuut, ubi tegmenpu. Incestusspecies,V, 254.
labaluresse virlutum,III, 477. Incircumcisiel immundi,qui? IV, 601.
Illusionesnocturnasab inimico,V, 589. Incolarum,et hahitalorurn terra discrimeo,VI, 55.
Imagoquaadam ab
in templosuspensa Epiphanio discin- Inconslantia f idemnon meretur,II, 471.
ditur,l,255.In iinagiuibuslyranniobtruucalimosservalus, - Incontiueiisadolescensquidamquomodoa Patre mona-
VI, 659. steriiservatus,I, 941.
Imaginemccelestisgerit animanoslraex crealiooe, et Increduiiprodiversitalemeritorum diversapassurisunt,
per posnitenliam:imagiuemvero lerrestris pcrpeccalum, IV, 35.
V,865.Nullus hominum quialiquamimaginemnonhabeat, Incubispirilus,II, 7, el IV, 175.
sive sanctitalis,sive p: ccali,86. Indi plurimasuxoresbabeni, II, 511. A[)iidcoslex est,
Imber subituset nioiiusin prsecepsarva subveiiit, I, utuxor chaiissimacumvirodefunctocremelur,ibid. De
.289. iisdemquidJegitur, ibid. Iadi, Persceel Babylouiiquid
Immaculaliin \ia qui sint?I, 952. faciebant,VII, 185.
Immisericordes non exaudiuntur,VI,466. ludiasregnaopulentissima,I,271.Per Oceanumvixanno
ImmolatiohumanarumhosiMruui,et liberorumadSa- perpeluoad Indiampervenilur,954.
turni rehgionemperlinuit,IV, 344. DeIndiapermareRubrumpluraveniuntaromata.lV,887.
Immortalilasab incorrupliouein quo differal,I, 800 Iudifferentia,qucenecbonasuut, nec mala,I, 750. In-
el seq. differentiaqusenaminlerres hujussaeculi,IV, 159.Indif-
Immundiomnes fuimus,II, 760. Immuodusin aoima ferentia sunl bona sceculi,quce pro qualitate utenlium
quisdicendussit,VI, 761. Immundisnihilinuudum,ibid. varianlur, 645.
UbiIndiguatio,ibi nullaquies, I, 34. Indignaliouiide?
IinparenuraeroDeusgaudet,VI, 738.
Impatienlianescilmodum,I, 199, 202. Ejus effectus VII, 656.
Indoloriamprcedicavit
nolaotur,125.Impatienliahumanain disceplalionibus tle- quidamphilosophus, VII, 621.
signatur,VI, 608. IndulgeiUiapulchra,1, 228. Inconlinentiae nostraetri-
IrapeccantiaeperpetuitassoliDeoreservatur,et Christo, buitur iiidulgentia,905.Poslindulgentiam, noiiesltimenda
II, 795. judiciiseveriias,416.Iudulgeotiaprincipisquandoquesu-
Imperalivusmoduspro Optalivoin Scriplurisinlerdum stinet calumuiamreorum,411.Indulgeoliaprincipalis,II,
575.Aliudest
ponilur,III, 505. . indulgenliaminlirmitatitribuere, aliudvir-
Imperatorummultorumdiversaemorles, I, 545.Paratas lutibus praemiapolliceri,299.
adprreliumacies,strictosquemucrones,sermoimperatorisx Infamiam stullumestfruslrasustinere,II, 409.
accendit,977.ImperaloresRomani j'ugo Chrislicollasub- Infantiaiguoratboniel malidifferenliam,(, 684.Infantia
miltunl, et ejus Ecclesiaoisua auctoritatedefenduut,IV, multa ad purumrecordalur,II, 612. Infaniiumcorpora,
723. Imperatorumstatuaeadoratce,V, 658.Imperalores sialimul emiilunlurex utero, lavarisolenl,V,146.Infan-
impiiaDeopuniti, VI, 659.Jmperatores Romaniex 747. suh- tisecetasquidlimet?VII, 447.
Infanlesin primonalivilaiissuceortu,nihil aliudfaciunt
jeclisgentibusinsignianominareporlarunt,VII,746,
InrperfeclumdocetApostolus,quodnoshomiuesputa- quamdeprecaotur,1,201.
684.
Salusiiifantium.majorum lucrum
bamusperfectum,II, 708. est, Infantes interfccticrudelilale barbarorum,46i.
Imperialerescriptum,II, 546, 547. Infansmauu leueraridentemverberal matrem,902.Amet
imperilia vitium familiare,I, 236. Imperilia causa est quodcogilurdiscere, utiion opussil, sed delectatio,ibid.
malorumomnium,575.Veniaconcedilurimperitise,221. Carniumeduliosustenlentur, ne prius deficiautpedes,
lmperitia procaxquodenolatur,II, 565. quamcurrere incipianl,685.Infantesnecpossuiupeccare,
Imperilusfortiusaccusatimperitiam suam,dumscribif, nee volunt,II, 802.Inlanlesa Raptismonou excludendi,
II, 562. 804.Respondeturquceslioni,quareinfantestamcitomo-
Imperiumsingulareconslitutumest, VI, 477. riantur, 558. Infans apnd Hebraeosrespectu parentuni
Impielasad quospeiiinet, II, 724.Impietaset iniquitas omnisliliusdieilur,
iilii
111,556.Romceetiamomoesinranles
inquodifferunt, IV, 880. Graiidisimpielas, non 886.
solum appellantur,ilrid.Iufantesresurgeutin virumperfe-
cavere,sed nec inteJIigerevellepeccata,etc., ctum, IV, 1065.Infantespanniscurfnvolvantur,V, 147.
Impiiinfirmilalibus ssepe,noncorripiuntur, cumsancli •Solenl etiamab obslelricibussjle contingi,147.Irifamium
miseriiset egestalelorqueanlur,I, 409. Impius in quo recensnalorumcuratio,ibid.
differtab iniquo,II, 729. Sine lege impiusesl, 723.Impii Iiifelicitasmagnaamulieribusdiscerecarriiinalameuta-
in perditiouemsnnt prcejudicati, 724. Tmpius, quis? IV, tionis,IV,567.
346.Aliudest esse impium,aliudpeecalorem,586.Impius Infeliciumnondebemusinsultarecalamitalibus, I, 685.
frenumpopulorumad ruinam, 418. In interituimpiorum, Inferisequid et unde diclse,I, 354. Inferiismorluorum
volunlaset imperium Domini 1025.
complelur,1022. Irapiiqui homines a Ressis immolati, i bid.
non credunl, tradiligladiosempilerno, Comparan-^ Infernus mortuisnon explelur;sed quanlumpluressus-
lur marinumquamquie.scenli;584.Impiise abscondunta ceperit, tanto pluresdesiderat,I, 526.Koomultuminte-
facieDei,V, 859. Impii seminantlrilicum,et melunlspi- rerat perire cumcorpore,vel inferuiteneforis detinerianle
nas, 809.Impiorumresprosperaein hac \ita, 818. lmpio- adventum Chrisli,III, 416.Infernussub terra esl, IV,105,
rum multiludoad nihilumulilis est, VI, 102. Eorum 179.Animamhaheredicilur,licelnonsil an_mal,79. Loctis
stupor, 754. Curimpiisuperjustosprcevaleant ? 602,603. su|)])liciorum et crucialuumesl, 230.Dicitur angelus iis
Impcenitenliasolumcrimenest quodveniamconsequi praeesse, ibid. Inferni ailernus ardor,421. Sicut lacus
non polest,I, 1087. a
aquas se descendenlessusci[iit,Ila inrernusanimas,252.
Impcenttens provocalad iracundiamjudicanlem,1,1087. Infernusultimusquid?
et
178.Profunduminfernumsignificat,
Kiliilita repugnatDeo,quamcor impceuitens, ibid. et II, excelsumcoelos,106. Iufernusvocalurlacus,VI, 540.
641. Infernus in medio lerrse,VI,408.Infernuminterelinor-
Impositiomanuumconsensulolius orbis vimpraecepti lem quaedifforentia,152. Kullusanle resurrecliooisdiem
oblinuit, II, 180. abinferis.relrahetur, 547. Quidquidseparalfratres, in-
- Impossibile impossibili comparatum,II, 605, 757.Dsus fernus est appellandus,152.Inferuusin inferiori parle
quasiimpossibiliapro difiicullatenimiaprsecepisse videlur, lerrffi, VII, 615.De eo quaestio,676.Porlceinferi, 124.
755. Infideliseliam oboloindiget,I, 281. Infideliumpaler
Impossibilitasaudiendi,qusedecontemptuetinlidelitate diabolus, 587.Iucerlaapudinlidelessuntprsemiafuluroruin,
descendit,nonvacaisupplicio,IV, 884. 979.Fidelisdomus,unumsanclificatinfidelem, 678.Infi-
Impostorummosjuxta Juslinianum,n, 29. delisnihilin muudopossidel,V,56i.
Imprecatio.Ecclesiastesiaiprecatur malehis qui non Infirmitateset miscricediversaehominum,1, 461. Kon
habentlimoremDei, el optat ne diu differanlura poena, semper veniuntde peccato, 409. Infirmitasipsa fru-
III, 455. ctumhabeateleemosynce, 260. Infirmitasduplicatur,si ad
Impudenliaapudignorantesqitandoqueverilas,et furor aegrotationemcorpons accedat segriludoanimi,IY, 15.
constaniiaputatur, I, 537. Impudentiammalevolentiaet Longainfirmitatetabpscere, Deiira est, 987. Inlirmitas
livornulrit,VII, 180. quceprodesl,VI,690.IufirmitalibusfralTum compaliendum
Inauresundedicantur,V,155.IncaiUatoreset incantatio est, VII, 520.
in bonamparleminlerdumaccipilur,IV,52. Incanlalores, Intirmusquidquidpatitur, et nospatipossumus,1, 462.
magi,etmaleficiquiddifferant,V, 627.Incantatorumstu- similibus Vulneraejusexislimeoiuspropria,ibid.Compatiendum est
diumapudChaidaebs, 533. n oslris iofirmis,ibid.
Incariialionismysteriumtotumexponitur,IV,155,1069. Iogeniaparva noosustiuent grandesmaterias, 1, 551.
Ejus effectus,quis?290.locaruationis myslerium,VII,745. Ingenia liberalitereducala faciliusverecimdiaquammetus
Incertanuncomniaapudlio_uines,et utrumper atporem superat, 597. Praeclaraingenia,etmensplena virtulibus,
1001 INDEX ALPHABETICUS1N OMNIAOPERA S; HIERONYMI. 1002
in variarumarliuniredundateleganliam,540.Nonmullum mordaxsui, 197.Sempersequiturvirtutes, ibid. Seipsam
curandum,quidimperitorumrumusculide ingenionostro carpit, cadiletiamin sanclos,425.Invidiaelivorexarsitin -
jactileat, 700.Iinbeeillilascorporiset animimoaror,inge- doclissimos viros, III, 501. Latenlesetiaminvenit,-ibid.
nii acumenobtundil, 739.Ingeniumdocilelaudabileesl, NihilvaniusauL insLabilius , quamhominesnonsuasflere
272. Ingeniumole.tquosemelfuitimbutum,II, -£86.Mulla miserias,vel proprialugerp peccala, sedmelioribusiuvi-
sunt quseprajclaraingenianobililenl,529. dere, 420.Invidisenalura,VII, 507.1nduplicem seindiLur
Ingratumhominumgenusprobeneflciisacceplis,III, 466. ibid.
passionem, Elegiacum metrunide S 08.
iuvidia, l)e ea
Inimiciobjurgam.es utilioressunt,quain amici olrjurgare scripsitCyprianus, 608.Invidiadiflicile conquiescit,181.
meluentes,I, 750. Inimici S
quousquediligendi, Magnis 35. Invidusalienafelieilate et
torquetur, patel insidiisglo-
inimicorumcircurodamur agminibus,894. Iuimicorumdi- riosus,Ilf, 420. Quanloquisfralriiinidet, Eanloipse am-
leetio qualisesse debeat, II, 728. Nonitadehemus eos pliusconlabescitetdeperil,ibid.Invidorumoblreclationes,
diligerequasiconsanguineos et amicos, ibid. Pulchraiu- IV, g69. Invidusnotalur, VII, 417. Proprienocelinfan-
terprelatio Pauli de illorumdilpctione,ibid. Leviusest libus, ibid. Inter invidumet invidiosumquid interest?
professuminimicumcavere, quam hostemlatentemsub 508.Notanlur Invidi,eldetractores,559.
aroicinominesustinere, S29.Inimicusspmperininsidiis InvocarenomenDomini,- nouincipienllum
' , sed •perfe-
est, 785.Impuguat,necviclusrecedit,'ibid. Iuimicusno- clorumest, VI,20S. - •
dumin scirpoquseril,ibid-409. - Inutilissibielomnibus,quis?IV, 49.—
Inimiciliautilis;VII, 506. . _ Iones-a Javan dicti, IV, 817. Iones Iberi Orientales
Ubi Iniquilas,ibi etindignalio, I, 35. Iniquitasin quo dicumur,V, 311.IonesGrsci, VI,716.
differtabimpielate,IV, 880. Reversioab iniquitale, est loniummare,IV, 817.
cogitareveritatemDei, V, 679. Iphigenisevirginissanguisadyersos'placavit venlos, II,
ab ?
Iniquusin quodiffert impio II, 724. 59S.
In lnjuriisnonconsideresquidhosLismereatur, sedquid Ira leonis personamnobisimponit. I, 195. Ira viri de
te deceat,II, S50.InjuriamuxorisLevitaequoaniinovin- pertubata mente procedil,II, 747.Nemo carere potest
dicaruntIsraelite,"VI,114. Injuriamsustinerenontantae ira, ibid. Juslitia est, iram celeri poenitudinemitigare,'
virlutis,quanlsegratiaeinjuriamnonfacere,VI, 531. ' ibid. Tuliusest rabiem leonis,quam hominissusiinere,
Tnnocensquis?I, 1096. Innocentesmercedemhabent 47.Ira pro correpliorieet eruditionein minores posita,
effusisanguiuispro Christo,IV, 1075. III, 439.Ira semperjuncta superbiseest, el sa|)iens,si
Injustitiaomuis,judiciumsanguinisest, IV, 458. iracundussit,irisipiensarguitnr,ibid.lrsLfurensetrecens,
Inndcentiampressaminalis non dolere difricileest, I, cumfueritdilala,faeilius sedatur, et potestauferri, ibid.
795.Innoeentiaperiret,sisemper liequitiarjunctaesset Irascendumet nobis, si quandoiieccamus,irascendumet
potentia,II, 418.Nihilin-'hominetutum
'- est, si' innoceutia
- aliis,quiaper tristitiamvultus meliorfitanimus-,457.Irae
criminosaest, ibid. < nalnra, VI, 175.In subrisionesimulaiaoslenditurmagni-
InnocentiusamicusHieronymi, 1,10. tudoirse,289..Ira"quid"? VII,636.Ira dupiicinominedona-
Innocenliipapaeiidesproponiturtenenda,~I,S92. tur, 628.Dupliciquoquemadodefinitur,ibid.
Per Inopiammultieonve.rtuntur ad Dominum,IVi 524. Ira Deimaleriamhahet, non in Dominivoluutate, sed
Inscitiammultomeliusest simpiiciterconfileri, quam in nostns'vitiis,IV, 776. Ira Dei quandoqueintelligilur
imperiliaesuaealioshseredesfacere, IV, 998. diabolus,et pessimiangeli, quimittunlur ad pleclendos
Insidiastendere,diaboiiest.II,S60.Insidieedeclinandae, qui iradigni sunt, V, S37. Ira Dei necessaria,879. Ira
V, 659. Insidisead festasolemniaJerosolymam euntibus Deimagnaest, nonirasci,168.Aut rarus, aut nullusest,"
positse,VI,66. qui ira Dei noii sit dignus,VI, 540.Brula Iram Dei sen-
Insitionumgenera,I, 940. tiunt, 676.Ira Dei mensurashabet, 655.1ramDei omnia
Insomniimedilatio,II, 765. creata passura,VII,'285.
Instrumentaneci hominum - concurrentiaquomodopro-, Iracundus,quis? VII, 699.Iracunduset iratus in quo
sequimurodio,VII,377. differunt,S07.
InsulajDalmalise, 1,537. Omnesinler AfricamItaliam- Irascihominis'est, injuriam non faeare Christiani,I,'
que insulsequorumorecompletae ?988.Insulsein Scriptu- 27,608.Quiirascilur, non se esse Chrislianumindicat,
ris, quidVIV,508. 175.Irascileviterpeccatumest, II, 747.Nec cum causa
Insulsiundevocanturstulli,1,148. licet irasci,ibid.
Insullandum nonest his, qui Dei judieiopcenistraditi S. IrenaeusPhotininiarlyrissuccessor,I, 428. Irenasus
sunt,V,
" 110. discipulusfuit Polycarpimartyris,II, 873.Photinixnarty-
Inlerprelationisdifflcuitas,I, 555. Ecclesiasticaquid ris fuitsuccessor,-ibid. IrenaeusmultarumIiaereseonori-
debet fugere? 255. Quodgenus Interprelalionisin Scri- ginesexplieuit'IV, 761.
pturissacrissequendumest? 755. Atlritafrons,interpre- QuiIrreprehensibilisesl, non soliirna domeslicis,sed
taturssepe, quodnescit, 311. Cumaliispersuaserit, sibi bilis et ab alienis,consonoore laudatur,I, 42o.Irreprehensi-
quoqueusurpatscientiam,ibid. 511. De Interpretatione " nullus,aut rarus est,II, 718.
quisfacilejudicarenoupotest,II, S27. Causadiversarum Irisquid?V, 22. Numquamapparetnisiin pluvia,ibid:
interpreiationum, 476. Nondpbemusin Scripturarumin- Irrisionissigna,I, 945.
terpretationeopinalionumpannospro voluntate^nostra Irrisoribusaulemne libenleraeeommodes, I, 944.
consuere,sed unumdispulaLionis servaretektum et ordi- IsaaeduplicesannosDavidhabuit,1,254.AnteEvauge-
nemet eumdemsensum, II, 429. Simplexintelligentia liuhi,Evangelicamportavitcrucem,398.Isaacet Rebecca
inlerprelationenon indiget, 427. Interpretaliohistorica monogamifuerunl,910. Isaac unde -nomenaccepil?II,
Jiaerelliltera, IV,176.Pia interprelatioabHieronymonon 536.Uniusuxorisvir, Christi praeliguratEcclesiam,268.
approbala,195.Interprelatiopericulosa,V,118-Interpre-. Isaacnatusin Geraris,noiiadquercumMambre,III, 337.
latio coacta.VII,65.Repudiata,145.Superslitiosse inler- Velhora nona, vel ante solis occasumspiritualesDeo
prelalionescavendae,204.Interpretatioquorumdam,91. victimasofferebat,et in campo oraLionivacabat, 545.
VideExpositio. Isaacsemperhabuitidem nomen,etnua uxorefuit cou-
Inlerpressensum,non litteram sequi debet, I, 647. tentus,IV, 756.
Interprelisboniregula,645. Interprelisveri officium,307 Isaacmonachus interpresAnlonii,II, 51.
el seq. Rpgulaeinlerpretibuspraescriptaa ,•II, 508et seq. Isaiasmagis fuil evangelisla,quam propheta, I, 784.
in vel
Sacrilegiumest Interprele ,"vel celasse, ignorasse VisionesIsajsevalde obscurissimae, 455. Isaias lirginis
mysterium,512. Iuterpreles Judseiet Graeeij252.Inter- demonsirator,in una quaastione suceumbit,II, 417.Virtu-
ad
pretesEpistolaeT?auli Corinlhios, 23S.-In SpiriLiialibus tummeritoDei fruebatur aspeetn,et conscienliapeeca-
charismaiibus Interprelesultimumferegradumtenent,II, torum,labiasuafatebalurimmunda,'775. Isaiasarrogans
521.GraxipmnesScripturarum interprelescurioselegunt, dictusest aPelagio,799.Isaias,quis?-IV, 211. Sub qua-'
527. Interprelumdiversorumsentenliasponendimos a tuorregibusprophetavit,89,90.Qiialuorprophetse, Isaias,
Grunnioejusquesimilibussuggillalus, IV: 995. Iulerpres Osee,Joel, et Amoseodem tempore prophetaverunt" 7.
defirus nqtatur, 954. Latinus Interpres'deeeptus,779. Isaiaeliber universaDominisacramenlaconlinet,5. Lo-
PravicujusdamInterpretisexpositio,1017.Interpres*La- quiturprsecipuedetribuJudaet Benjamin,7. Prophetia
tinus, VII, 515, S60, 596, 704. AbHieronymonotatur, in eo copulatahistorias,460. Prophetamultisobscuritati-,
598.PosuilquodnonhabelurinGraeco,494. LalinusIn- bus involutus,326.In expositioneejus Gvsecorum ingenia
terpres deceptus, 702. Varia-ejus.lectio, 487.-Nonnulli n on
sudaverunt, Latinorum, S. Juxla numerum.versuum'
non
jnterpretanturaudacter,quod inlelligurit, 4 66.- aequalis,aut majorduodecimprophetis,5. CLannifuerunt
• Interprm.es Septuaginla.VideSeptuaginta. interlsaiam el Jeremiam,400.AscensioIsaiaset Apoca-
Interrogatfdnsilleest, quenivitacommendat, excusat lypsis,761. Nonprophetam,spdfiliumprophelaese appel-
ajtas,famanon reprbbat,I, 115.Iuterrogatiocornuta,
' ' II, lyt, 460.Nonaudet laudareDominum,95. Causaluctus
22S. ejus,quaj?335. Cur fuerit interfectusa Judseis,juxla
, Iuvidiamorsiatroiviiin orbemterrarum,1,525.Invidia sententiamHebraeorum, 19.Mors ejus et suppliciumex
PATROL.XXX. 32 •'.
4003 INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYML 4004
traditioneJudajorum,666.Isaias et Jeremiasqiiid-diffc- putenm Japob, 703. Jacob bpn.edictiones Patris ariitici
rant, V, 7S2.Isajasseclus,VII, 204.NomenIsaiaeaddiliiin impeir'avitmendaGJp^jr,4V5.Qpandpridmpn.Isj'aeI sorlitus
scriplorumvitib,17. esl,269,.Pugnat cumaiigelosub^iigufa'hominis, 178.Me-
Isacharundedictussit,III, 381. Interpretaiur merces, ctrssiinusDei nomiifamr,ibid.'Np,naudptad fratremre-
ibid. Curasinusosseus,376. vefti,' nisi roborsjipsDel auxijio^ibid. Ja'cbb'probatse
Isaurorumirruptioin Orientem,I, 75T homijieriilugetidp mqrlemfilji §ui' Joseph, 751.'J|ipob
Isbosethjcstus appellatur, qupd .absque.npxa jnterfep- qiiafediclpssit Itrael, IIIi'557. .JaqobelEptirairnrapu.e-
lus sit, II, 737. runtpririiqgenila",Iy,1061Jacpj5Uur'ape^p"e'sSusest, prtfuria
Isidorusepiscopuset confessor,I, 704.Isidorns ' danina-
' - filia,"805. Qu'q5,ensii"dies e|us'pafyi'vocari'tur et"pessimj,
tur, 1029. 982. Jacpb unde Isfaelis et Direcli nomeri aceepit', Wl,
Isidofuspfesbytera TheophiloAlexaridrinormssusad 156,551, 552. Ab angploeiinfortaliirne limeatEsau, 142.
componendum et
inter Jo. Jerosoiymitanum, Hier.qnymum ldem typtisChrisli,ibid. j)e Jacob ' luctaiibne'quid
" :" cliciiuf,' ""
dissidium, II, 447el seq. VII,'672.
Jsidisel Pybeles cultorum gulosa absLinenlia,I, 687. Jacqbuset Joannesnjmiumferventesahsqueerrprenoit
Isis, IV, 205.Isidiset"Serapissacerdbtum "capitarasa,V, fuerunt,II, 759."Duoap.qslpliJacqbi'homine,'219. Lauda-
547. tur JacobiisfratefDomiui,82Q* 50,'}.Jijussanclitas.et -slr-
Ismaelludens„eumJsaac,Yel idola faeiebat,vel jpcp ginilascommendata.tbfrf. SoliJ^cciliojicitumefatirigredi
sibi primogenitavindioabat,III, 55S. IsmapJnon fuitde sauc|asanclorum,829.Jospplifle§fifflbri'iim de 'illb, 851.
repromissione,VII, 470. Nimia (jifijcultasde Is,aace"t Plurimprpm'auelorifirjt'esunibni"a ile eotlenj,ibid.3a.eo'kis
Ismaelpropooitur,et solyitur,,469el seq".Scriptura Lu- Titulutii"usque*aaohsidioriem4'ili et ultirnariiH^driani, ,
stimvocat,JurgiumIsmaeliscuniIsaae,575. notissimiimhabuit, 855.Falsaniiqrumdafn'.opiriip dfeloep
Isrpaeliiarumuegoliatorumfelicijtas,J,S01. Mercimo- ejps seppltura},'Miia."'MaterJacpliiMinofis|"<j'p,ffl? 219.
Diumeprumsalusimmdjest, ibid. Ismaelitarumvesteset DiVjbrsJs pomjnibuscipnalur S'."Jacoi)iis
j |i)i'cf.' pfaeeipila^is
afma,II, 45. Ismaelitae babitarvt i n fenloriis, et fugiunt de Tpipplq,VI, 692.;Jijpobus.cajiiietrupcaiijs, yil, 135.'
per vastamsolitudinem,IV, 218. Ismaelilsequanlunispk- Jaeobiisspecialilerfi;aier'J3broji'ii'i()peilatu's'^t, 596.Lau-
tii dnomedariispamejis una die fugerepossjn.t,ibid. Ejus dalur,z'l)!d.Pr83fp!LEcclesi33 guaspr|maex Jlidajisscr,e"didit
gentjsdescriplio,ibid.Asoreorummelropolis,ibid. inChrrstum, ibid. Sanetitasejus/SgV.-JDe^T.e^iplt)
' " "" ' """" fiiif.
Isbcratescjuot annos in doeendi labore et seribcndi prsecipitatps,ifjid. ,"
cornplevit,1,2S7.Disputayitincarcerede aniniapos.tmor- Jaetantias'semiriarium,
JadduspontifexjCujus I? 52|.
iem,354. feja|,e"^Jexapder
" <•-'•• M.yepit
<>-> Jerpsor
Israel flliipugnaritcum adyersariissujs ntente pacifiea, lynjam,)r,,6|5'cJserji."
I, 738,jPefviamrcgi,am* Israel ad terrarn feprprmssioriis Jamliliehusphilbsophuscommentatuse"'st in ' dogmata"'' '
properayil, 946.Appeljaturgnon et 13".
ens pdpulus,IV, Prir Pythagoras,II, 575.
mogdnitidicunjjjrIsraeliue, uuigeniti, iiiid.,Pflpulus JanuaaT,empliJ.eposol.spojit.e res.eratrgante jurbis
Israel non sjw mefilo, s,ed-uctutibus.palruriiaccepere exejdium^IV, 6,03.rJanuaeTempi" * '
,dejurijp'eris'faclK,T,
"'""
terramrepvomissionis^ 1089. Decem-Tribus Isra.el,quaeju 16). '.' , -
S^mafjaerant, vocabanturEphr.aim,et IsraeJ,6. Israeliet Januisclausisingrpdi, '" "' naluraj»
.coptra ' est solidorum
-'-<-'.--
Juda quidinter se diffejrant,."72. JustiorIsraelin compara- corporpm,1,71-7.'
tiorieJudae,889.Pppulu.s X tribuuni'dicjLu.s cofona^up.ef- ^Jknuafi.us',liib,erriifrigorisppntinetprjpcipijtum,V,,
aiur
bi^,".372iComj)af pjus gloria" coronae .variofum flo- 541.Dndesic dictus,'ibid.JaniiariiisnosterquarioJutlaeoV
mm,ibid. Ruila species"pecealorumin populo"Israel rum mensirespondet,6. Januarius "' mensis,
••'-'-- uricle"JsiG dici-
•'[' -'
noii fuit,'14.-IuteridolaelDeum seniper"claudjcavii,"i45.lur? VI,S52.
Caputbovis,i?gyplid,esidera,vit, "5S6. fsrkejita?declitiido- _Jaj)het.Ofleiilalium uatjpiuitn,^utctor., IV,,817.
lolalriEedomesticoshabebanllares, 672. Marius.Israeljs. Jarbasrex LibyaeDidbnem peiivitin coniugiuuirL
" ' ' " 906, "-'-
cruenlse,73,6. N ousoluma Romanis, s ed a icunctis genti- etH,310. •"-
Jjiisyastalus,-808'.Cur jacel confossus,' ,et triicidatus,16. ,Jarca?-inlljrojjo.s.edensaurep , et polansde Tantali
Isfaei peccavitprimum,deindeJudajV,809.Israellevius - fonle, docsbatde natura, riioribus, ac sidejMm -"- ' .cursu,I,
' " •"
peeeavUquamJuda, ibid. Israel penilus a Deo repudia- 271.
tur, 871. Israelidatusest libellus rjepudii,8*74.Israelis Ja,nspnisel Papjsciallereatio,VII, 455.In ea qujdlegit
repu.dium Judam rioriieniendavit, 869.^sraeliue colebarit Hieroriymus,ibid.
"idolain jEgyplo,261.Qui perierunt in deserto,-nonsunt Jasjiislapis, I, $571-.
' "Jaspidumjnulta 'genera ubi' inye- '"
deieti de libro viverilium,229.Regnunvlsrael.perniansit njantur,IV, 658.
ducenlisquinquagintaannis,VI, 2.lsfaelvocaturEphraim , Java,urbsMprtp.pniariimminet,IV, 186.
et,Joseph^t S.amarjaj 8. QuosensupopulusIsrael app.el- __.Javari,a xjubJbries,y, 514. Jaian etyinlologia, ibid.}
lalur virgo,281.CurDeuslantacontulitjfsraelibenefieia, 316.
&05.IdololatriaIsrael, 285. PerlinapiajwpviliJsraei in JechoniasDonuniprmparatiointerpretatuf,yi,-395. '
suo peccato,278,311,"312. Abundans"opibus,-261.Ejus Josiaenepos,989.'Jeciioniasinhonoratus. VI, 86. '. _
TapinaSjibid. 293.P^r flagella,et.iornjenla-erudilur,275. Jecur, sedes ,voluplalis,coneuplseehliae ^t libidinis,I,
SuscepitsCultumidoJorurfi^ritio principum", 46_..Crudeljlas 555, V, el 10.
prineipumIsrael,46S.-Per,quingentos triginta.annosIsr^ier Jehu t.exsanguinQ.lentus, VI,t64.UJtor^anguinis Nabot,
in
iitascaptivi jEgypto,,217.ln fine mundiorimis Israel 7. Jelfu j)omus.s*ubvetsio,ii)i8'.
sa,lv,us jiet, 55S. Israelfim gravi corde, "el durji .cervice J.ejuniitemporea vinoei.cafuibusabslinendumest,II?
Scrij)ttirae|rguunt,YH;416.Cultusiinpius-pbpuli Isra.el, 619.Jejuniuninpuperiecta.virlus,sedcaeterafum.vlftulum
62. Jfitiosiuos.dsemoniis 1
incenditetjriitiat,ibid. VideHe fundamentuni jest, ySSi-Mblliajejuniorum frena, 628,'Tra,-
"bf^i.etJudaej." ditio EcclesiasLica de splvendoillo, 120. ObservaHoJegis-
ll^rael.^ngelorumcibumeontemnens, carnes jEgyptias Dei, jejuiiiorumprajcepta decorai, 628.Eortissimum jeju-
suspirabat, I I, 347. I srael inlerprelatur mensvideiis Deum, nium,^upd quale el sil? .266. In ,eo,quid;viLaridum? 100.
IV, 13.Inveniturhabens in Abraha.m Galoretii /id.ei,779. Jejtvniasint,riioderata,puare?'266,687",956;7S„S.Supei'r
Israel unde.videnlis^Deum sortitusest nomen,yj, 27S. siitiosayite.nlur,266.Longa£t immodpralajejuniadam-
'lLabyfiu'm,eVT;\bor mpnsidem,J, 209, 325. Jtabyrium, nanlur in teneris a.lalibus, 689.JJocet historfaDanieiis
es.tmons-Thabpriincampo.maximo,.I,fI, 255. aj)petereJ5thonprarejejunia,,618.".Cojuinentiis ac-jejuiiiis
jtalia quonrjani m agaa Grajcia dicebatur, 1 ,270.Homjr redimilnr casiitas,(6J<..Proviciendum.est,ut saluritas qiiqs
D,esltaliae,,Caseiab-Ennio-appellanlur,20. JJe iis .quid de,paradisoexpiiliL,,feducatesufies,93. Nihii'estjgfaride,-
d.i,xit,Cicero, ibid.Eorum,mpsinseribendis,et mitleudis simulai;pjejWia, possessionuni redilibusabuudafe,et vlle
Bolla iri'
ejjistolis.iihid.; civilia Italia,464.,"ltalia.quoridam jactafe paliioluni,519. Jejuniapostponunturparcimbriia;,
inagpa"GT83cia, dicebatur^11, 563. Italia 'olimHesperia 289.Nih.ilprodest.liiduo triduoque.lran^piissb, yacuumpof-"
djc;ia,^V",.8,7. jtalia'plimilictamajor<GriEcia, V.Il,427. lare vejilremj,si(cpmpensefuf;salurilale jejuriium", 'ibift.,
lialicusmuniceps.Christianus a b
aojutns Hilarjgne,II, 22. 1JD0. Siptauotidj^naijejpuia/et refectib satfetateoi^ugieris,
Itef Hebrasofumex jEgy-plo, noslrmn"elerra.adCo^liiin ibid JejuriiumraDporejectum, J80. "Mulloruni Jiabeiitur
signilic£H, J, t468.;Explicaturlate"ia- niansioiiibus,.47Q,,e( de jpjunioJibri, ad.quos"remiLtitHiefpuyirius,i9,88.-Jeju-
s.«4- , . . niprum.conimendatio,II,' 348, '"349#t 'sec/."Sanciiflcatip',
.IihaGiijfactip, jH, 947. . . ibid.,' 555. Jejuriiurii,61)risLianor,um CUri.stus.sancLifleavit,
Jturasaet T-rachonitis ,regip,*VJI,»121. 3S2.Solvitufdie-Dbminlco' el ip PenCeeoste',JtSO'.,P(ef
jejpniumpossumus,redtrean^aradisiim, 34S.'!T,e,|uniuni,
quadfagirita.dierum non pajitur naluraJi^nfinpnf, 445.JJui
.''''•? quadfagintadiebuspotestjejunare vivere'; et s etefnb le^o-
Jacob t^nlumneeessariadeprecatu,s -est,1,417. .Spirilu jiorepolerit abscjuere.sca,el pplujivere ,,444. Jejuniofijn-i
prophelalilongepo|0utura prospe"xi't, 409.Ecclesiacirca diessolemhesDoriiirius riolois r,el'auit', 1 Y,'"889."Jejunia' et
"
lOos INDEX ALPHABETICtJSIN OMNIAGPERA-S. HiERONYMI. Sfl06
'preees quandoproGciunt,-940.Jejuniumverumetfalsuni Jesus zelolypris,es"L, I',.108, 109:'Jesiis''imperat'or cre-
in quVpbsitum,'ibid.', eOT.-lejunhirii iiosiruniTion s it lii- denlium,'yil,-;i3"4. In^efdum^DeumyerJDUiri^ethoniiriem
crum marsupii, 691.Affiliclionem et humiliationerii habeL separatim sigriificat^ij^rchrislus"efJesus"quidcliffefant,
ahimae", 690.-]lliida Deo recipiliir quodTiojibkhetblium 123. Sunlvocubulaassiimptihominis,724.<fesijs'n'oniinis
"Bbnbfumoperunf, "21.Jejuniisetvigiliis Deusfleclendus, "excelleniia,"'286r3esusqualenu^'sofdidaiusV^86.:,jesjis
V ,"661.JejuniumManichsi, HaereLicorrifn, maxirneque (jubmbdo crescebatet"c&nforlabalur,' '502;Jesupi "quis"ha-
Eneralitarumsaluritaleet ebrietate detenus cst, VIj 180. »,etV504.Jesusiibi, *'-- et qiibmbdo
• •" '" - - -i Ficfe
rqiiaereridu'5,;287. ,•-.
JejTmiaquareiDSlituta' •' ? YII ,"4^7.1' fide 'Atistineiitia, Con- ClifisLiis'.'"'"
tinenlia,Ciiius". fJp'sus" Nave;typusDpniiniin gestis et iu noniine,1,276.
CumJejiiniks,leefasit facies,I, |10. Siedebesjejunare, Qtib*sensij'Eceiesi»', ccrilestisque 'Terusalbm"' ^pifiluaiia
ut npn palpites, el respirare vix possis'^"il88rjejpiianles Pegnadescriliii,ibid. Jesu Navc'cas|ilas';comnieridaLuf", "--
mullb'pluVaceipiriiit quam*pffef iint,' f020'.-Jpj'ijpaiilgs (jjip- -TI,"279:'J*3sus fjliusNaveTyp.us SaHaidris;yi;'T|i.
'Jesus'Jbsedech,fjpus Salvatbris,11,328,^- '
-fiicJcjVriejqres riorijejunanfibu's,'121.N'on'sla'iinigiii
' '"'"''" '' '""- -" '>"'.jejunat,
"'bebjejunat,'!I,'l&8.in JethiWlmbebatgpiiieshabitalofes"Christianps, 111,254.-
'Jephtefeeerisciiur calalogojusiorum,I; 256.Quare Jezfaelsigriifical'Sei?ien"J)ei',"l, S27.yiiiba"JVzrael,lio'p
inlikc ennriiefalipne *ab'Ap,pslo"lo"po'nilur? 797. Jephte "est,*"S(3»ii)iis Dei,"' 1093'.J'ezraelfl'ius',p,.see,'"YI,''6.'Nb,men
.,.-,.,-.., ,- .._,,.,
•iritecyifossai(elb"s"hunilfa,Liis, iicet tue'riLmbr'el"ricis iiliiis, chiLaLis,'?(j!*|.
459.'Arguilufleniefarii;vbti,'2tS.'Jei)hle'sacrifi'cium
' -».•<• ribn Jqaeiriiriieffeclusest announclecirnp regriiguiin Jeru-'
placuit_p.eb,'s'ed'animu's,
' IV, BpY. ''.' salerii,, iy^fplS./Jb&ii asiiii septiltiifksepellejidijs,,^'.
' '.-'** •'''"""
'JeremiassaiicLifical^siriulisrS,*!, 128. "Joanna
Jeremiasuxprem " " Joainesquid'si,griifjcpt;"yil, 12*:""
uon duxil, 104. Oiir pr'p,l'ibeliifiixovemdiicefe"910. Bajiiislairi alvoniatris-sanetificatur,^428.Jn
Plangit-popiiluiri-pbinite-fitiamiiori agenierp",893.Npiinullauterp parentis jirpphelaKedicilur,"978. Antedienijudicii
pfbfenmturesnpiiiineJefeiiiijequae"sjmTZaciiarlse,' 510. judicis'Tpce lauilaliJSe&il/id! PfiecufspriVbmiuj inaquis
Jef emias.sariclificatus In utefd''ll, 777.Friftvlrgpef Vrn- fdntii)"m;'Curistb pcipulum r)afa"t,419. 'Princejjs'fuilAnachb-
' pheta, i§id. Timet irnpjumfeg'eh')','f&ici! Carcereiri frfpr- retarum, 126. Relicjuia3'Joanriis*B'apt|sia3'iri"S'amkfia cori-
cuf
niidat, paratuserat''paradisusVjKc|. fri,'tj-'pr;*'Clif|s;ti ditce, 2Q9, 702. J&annesiaii*d".,II,-8J5.'Ajgelis'.cpiu^^^
Prophetage.nlibusTmittiliir ','*tfi".Je,feim3^"pra3rpgalFyae', fcstirhoriio l)omiifi,"7i¥. MinVmoiri regnb^cb^lbrrim, Jnihor
guae? IV, 999.JeremiametBaructfimmmenierii'^gypti esse perhib.ctur, ibid.In baplismatesnpdedit SpirijuriiS.-
rjipljyTlktem' morteyitajise/H^ . Cliristo,non'aliis, l78."Qpa3S*ti,o'prbpij"iii'tiir' 3e Bjaptfsjnaie
iiativitaii.s"t'empus "quOLOioap Heb/aeisjTj)puJ.C3TU,'082. Suspi- ejiisdprri;ciiif fsppndeiur,ibid.Ideinfpjuria'tq.r"el iKrgo,,
canlurqiiidarii', ante corieepiTbneWemri exstilisse, $i37. 5.61. J pannisJ3.iplista3 rcligiiiae/copdiise/sun^ ih bjipjcjoPi^-
e t et
Ejusprudenlia,,huhiililas, palientia,,105S."Jer'eni"ias; - l33slina?yijupcj"8icatuf SebaStes', Ili,-27'2'. ^'^oajaliis pssa
Ezechieleadern,"<s{ epcieintemppfe^prpjj^etaver^nt^iOSS. Sebasle 8.
coridila,*yi, JpaiinesBkiitijstaprimus pfasclieavit
QuaiilumWiplexinvefTns^Jaritum^ sensuurh regnum coeloruiri,'"VII,*"!7.' Pliafiscei ",'cpnsenjer'uni'neci
Jfrpfundissfmus^' ibid. OpTktpseudpprojiHelXm^magis 153.
quam Joannis.BapUstsB, Ca.piLeTruncafiises^in bppicib/Ara-
se'vefa'dieere, lt)37.'Sa.eerdpt'es' 'crfldfTes''i^''eiim'p'er "bhi/TOs'. J oaniies miiijsier4'dven'tus'Qj^rjsti'^^^.^^^hiijjs
invidiamsknelilalis,'1027^JeferoMs "etEzechjefeadejij, tfbctfjiia",'iibeVtas," et' ejupdfeceritmiilta'quarnbif surit
pi eodem^tempbreprpphetavertfnt',1^,^116.''Jefemlas scfijiia, ibid'. JDaifnesprpphetarurii/uovissjmus, 5^b.v"lri.
guandpqrsuses.tprop}iJt*are,'62'5.''Jeremias 'a£j virtus
,ut"erp"sa'n- Jparirie'qu;bm'odo gl/ s'pjrlius'|leiik3'';'''2b^.' Joannps
Plus',"79,1'."'Jereiuias -a'cunabulis P'fbplietl, S4'5.'Jeremias - gu.brripilb crcfsccbat'el''coiifbftabaliif'spiriLu,.'56'5. Joannes
Prdpltetae>iiiilus,'7'46.-'3erefliias qub"teriippre-p.rppii^la-riiajprMoYse'","27'7.''|o*ajiriIubi " "<"''. et•'.'•^ cjuandpfactu.rii
---;.*••< est
-i ^efbfim
<v-s<:-
veritj 74b.^ecemias.*tigura'C.nristi, ad
747;8.44'.'PJe'racjucj Dom^alS.'-''
Jeremiam"dieta CririEb'coii\'|iiiunl,747. DilfererAia' Jere- Jbariiies^Evangelista'propl,er geiiefi.snpb'iliial,em riotus
"riiiamIhter. el Is'aiam',792'"Je'fe,ii)iM 'LamerilaLfpries in erat Pbiitifici", I, 955.Judaeoruni insidiasTiou tiiiieba),,lii)'i"2.
'
Jos'iiLfii,sci:ipsi't',VI_,904 Jeferiiio3'liberApp.cfyplius,yil^59i.
" •*-'•'" • •' anle
Splusapostolprnmstelil 'cmpemyii]i'd.llaereditaterft
J,eria-Indi33'regio,JJi;522.- virgiriisDoiiijriirVifgUiVmMatrerii^^H
in'
rerifJip, 'cujus-suliversione,mi.indns'siibversiis; II, ibji. Nbni:iiit'iiiaoctus/275. Jbatiriesc.urChrisiitentatioiiein.
27l.'tfeijcnp,'priina,,s4euhda", ei'tefiia;"III,250,'231'."Je- jibii descfivserit,"339.Tri'Joariiiem Ofigeiiis,ekpo'siLib;,248.
fichofilinlfliivii'sacfarfciitum:
'""""J "•"'*V, '"' 590. *In*Jeflch'o
3' . " "" m.iilli " Joannis Eva.agelisiae jici^ilegium est yirgimtaLis.';'Ii; 2"80.-
"
lalrbnesl-y^'!^? ','" Joanuis Eyabgelistai Vifginjiaslaiidaliir,"fv';,'6')8.' Jokrines
Jefiisaiemirijilici nomine donatur,I, 202,69,6". Intep- •^yhng^^isia W.Hteljfceo.Tritefpre/a'tiif',' yi'^"'90J3.' 'Joaunis
l.relantui;, 202.Ab^EIipHadriano,iEJia,nprnlnaliir,''()96. apbstoli"pra3rbgatiVa3Vy.lI, 5,-A;b:.4.sia3'3j)ispbpis, Cokciusrpst
Jerusilems'uu1imipr/cunctis'Judffia3 ci^iajtibus',' ibid.Male,- Evari^eliumscribefe, ibid* Causa exppri'iiur''/ifi;ci.*''lriie
dicla terra nomiriatur,'qu,odjcr'uoreni JJpn.iinThauserit, ejiisecjijjpneni jejuniuni,et,preces ihdixit*,;' JO/cf. JJoctfiria
203.Ex hocipfertur-eamdicendam'esseBenedi.etamj,'.ifcid. .. J^baiiriis/Evarigelisiae,, "quae?529. -"uystefiiini'iiai.ivita.tis
Dicjtur'AlhenieChristlanptum',*- 206.Peregririatibnes,in yerhifetulit Joanjies,el es q'up'fonte,54-a.,(j'upniodo hibit
'"ierusalerri cbmriiehdantu|; '211'.Earumfrecju.eptla.pjariii- calieemhVart-yHCiBS.I.dejiiTwssus iiCfefyeiife^blei dblium,
qu'iLas.,'206,"'2'll ,v32J.'Mona'chbruni' examiria^^qija?' rion^ el iri irisularii PatliriiQ|relegalus, ipM.Interprelatibu.uius
videfunl'JerospIymarii,'-i&'id. No'riJefpsolymjsfuissb', sed lpci^Evangeiii-S.^Jojjiinis,, l6,6."Joaiims E vaifgelium scfi-
Jefosblyniis beiie.vixisse', Jauda.iidurir es.1,519.Jefus.al'em jiluni'coiifra Ci^finLhi' el' TlMonilafurn dogni^; Ji', ¥43.
iimllppejofest Sp.doina;II,712iCre.d/balur.subVjefsa Je- \wim\a:. EvarigehiJbamiis,cuiricaeteris-ijupmpdp tqjlJitijr-?
flisaiempropleriieceriiJacobi', $31.'Jerusalesnjips.a^esl, 845.Duailipifelolse eju's'de'rii"'cujus assjeruntuf iibfd.Joanries
qu* elSalem, etc.',III, 141.'3eru'salem*iii innu^BeiijajfriiriEvan^eiistalamipamaprearn.mfroiileppfiabatj.SSfj:- Dor-
'Sjla'est,'Iy, 881.lri saz^^montiCus^a^iBc^lV^.TIJicta , ri>iviiiii'Ej)hes'o, i6id.Du'ceiriembri*E'ejusdc3m apudEphe-
civiLajjsanctuarjj; 6'0.r.'S,bla'*ifipfb'e ierfafum legem.apce'- sum,845. Jpanties"EyangelisU! qup temjipremofturis, *279.
pit,'i6iS."Sipiiet Jerusaiem'intei.Ii*gTtrif et
iri'Seripturisqua'- Ideui apostplus,,Evarigylista'; pVoplietkfuit/luXffele-
lubfmodis,569..IdpIo!al'ria3'dedita lui,L;'668,. InJeVrisalem, gatiisfn 'Patlimos: "',"--' iiisulapi;'28p.
' De'.
,v e•'odem•..!••
qijjM,. refeft• ier-
'• -.'
ei SainafiaeadenisuAL'idolaac*in'§en,libus.,'144'. Sodonaa aulliVujjs.-
Jefusaleni',juilitiae-ub'm'eii'acc'ipit."8.S5:Omiiia
cbllajSi.brie - Joapiies.Chryspsio^mus-Consiantinopplitanani texit"Ecele-
daempriiaJri e'ah'abJtasse-dicunlu'r; 445;"'Quonicidp nieretfTx siam;I;^Al'"ej,7S'5.'Speuius•esfPjrigeneTn mexpl.aiiatipnp
-
"et adultera,'673.'Sediiio'Jefiisalemiritres pafles djvisa _|ua' EpisioTamaclGalatas, i ri ibia. "E"u,s<au'clbi;iJ,ate."maie
-fuit,"52, '8,04'. Romarii,'^-aJliet Hispaiiia De'o,'lbj3ai"iJ "ibidl
,ad uturitjir•UseVefici; p'eTep''ri'p'rintil|a"'refert Hierprij.irius
obsidioifem ej,us,',^7'.*Ppst arinps.qua"dragintadu'os',Dp"riiinicae s.iriistfa,'^5"7; tecft.ufOngejiid'asiu^iiairi:fecepiss'e faini-
Passjoniseapta,93. Jeiusalem^etTeriipjT e^ersiop^mpjo- JiafitatemVetpiuririios ex illfs'''p>ovraibeTh'sgcjc|i;doLium_ "r;' •
priis pculisvi,deba,lHieronymus, 17,.ExtrVrria solitridppj'iis iftid.Ob.hppEpiphaniumcontnstasserefertur, ibid\
d.escribiluf, 444.'N,pn'ita percussa,sicu'tp.ercusjij, Chfi.stujn "''toamies Jerosolym/fnjbugiia^
JBIAppstolbs,364.JEliadicituf ab 'jElio;H.aclfiano,' 976'. 'suurij vbc'abat;J"'o'annes "caulap/^Ecclesiae gehefalis',*' 325.
Jerusjil.emin'medibmundisiiani, Pfoiiheta'testatur, % Tipis|,o|aJbaiin'is":Je'fp'splym.' pleriaest cbnjiiirieliis,SJ'6.
IjS.lEfaulStim glpria Dbmirir"receditSe,ea^,etb.uofnpdb, "Joariri.e's Jefosolyjn.irfiBetufab'Hieibnyirib ,'ii; 448,''449.
il2. 'Iriipielafes.ejus,cjuajiljE? 27J.Mijltosceleratiprapeg- Npmiriissu'i'esl.enu'af,aigni)t,ateniJ, Irlg/yctb-qu.jeyipnescle
'cavil,qu.aiifSamaria' etSbdpma, 264, 779. TriCapite.ivi -flde obj-eciieJbanm, 413";.AVguiLui: qup'die non'purgavef.it,
"Ezecliielissub"persbnaa.duljLej:» etriiefelricis.exppnUur, %<¥!. 'Jbanrii 'episcbpb"'Tio'ii 'Corriinun)cj)J)'aiit njon&chi", '410.
V, 145.LeafriaapppJlktui;, 2i8. Temjiliet.urliisJ,er'usale'rilJibs^eiri"qiiasiSpstbs'publicps*"'aestiinai; 'ibid/^A.'Buliip
277!
s.ubyersip, 3efusklemirimpritibuWsJLajyi/^o.Tribu^kjipfobalur,' 498. Epip,ha'riiu£ "vqcafapffleJbauneirihaif,er
-ripminjbjis appella^ur,'86,1.'Ejust.'irigra'liLuclo-,'4o. 'Jfradjta ftcurii? 4,ii. JoaririeS 'lacere*jussjiEj)ipMnju'iri'; '42l."y"uTt
J.pii}apisexreteitlbus;~Zfy,?Sl;.'Jerusaierii^jrietrppphs .Epipfiaiiijirii susp^iftum^facjerK^hKjfr^ :Eunidem
ci4\it,as'Jud[eofiioi';yij, 40JJ.'Diciturciv.t,a^'sari'cta', '' 2,5S;._TlejMet/i&id.'
'"'" jfiiti.'
EjusjriTjlliiii^Iiupudejiii^, Quibusprb-
Tresfaeiionessediiionis iri J'eruskleiii,T9'6. "" hibet ingfessuriT Ecclesria3, *4b2,T5jiiifcrurjeliLas',ibid. '
1007 INDEX ALPHABETICUSINOMNIAOPERA S. HIERONYMI. 1008
JoannesSenioraliusab Evangelista, II, 859.Ejus esse 288.JosephusomniaHebraicarumgenliumnominaexpo-
'dicuntur duceEpislolaeJoannisEvangelistce. ibid. suit, V, 446.Josephus scripsit triumjihosYespasianiet
Joannesprceposilus domusriionachorum Chnum,II, 90. Titi, VI, 171.
Joaliiamimpietates,quce?IY,101. JoUasinquodamualur,J, 1041. Josiaeregis justi ires
Job exemjilarpatienlioe,1, 276. Suosermonecomple- filii, IV, 989. Josiasin peccalispojiuli peceatorismor- -
ctituromniamysleria,ibid.CaroS.Jobdaturin potestatem tuus est, V, 158. SubJosia extremum regnum duaruni
diaboli, et animcesanitasrescrvalur;quare? ibid. Beato lribuum,VI,675.
Job postmalorumexamina, uxor pessimareservala esl, Josuceel Mosissepuliutcecomparatio,II, 272. Josuae
ut, elc., 792. Palientia Job laudala , 183.In illovirlulis et sepulerummonslrabatur juxla Thamna,III, 225,283.
patienliaeexemplasectamur, 6 88.Suo sermone reprehen- Jovianusfelore prunarumsuffocatusinteriit, I, 544.
tlitur, 137.Licet juslus, Dei sermone, confessione s ui pcc- Joviani imperium,II, 926.
Gatorarguiiur,898.Job lormenlorumvicLormispriassuas JovinianusMonachuscanis revertens ad vomitum,II,
resurrecLionisspe el veritaLesolatur, II, "458.Nullus 305.Nomenipsius de idolisderivatumest, 584. Jovinia-
tam aperte locutusde carnis resurrectione,ibid. Fuit nus Ejjieurpussimulet Stoicus,357.Nuplias prcedicat,
alhlela Ecclesias,ibid. Videlur contra Origeuemseri- ut virginitaLi delrahal, 259. VocaturEpicurusClirisLiano-
psisse,z7)irf.Qualifinejuslitia3coronatur,746. Jobetcaeieri, rum, 237. Vitia sermonisej'usdeni,ibid. In commune
justi dictisunt, secundumeam juslitiam, quaepoteslin hoslisest omnium, 241. Mullosdiseipuloshabuit,580.
injuslitiainmulari, 809. Job ncmest de stirpe Esau, ut SententiaJovinianidamnataBomaeet in Africa,781.Ba-
quidammaleaestimant,IH, 559.Domusejus in Carnaim silidestransformaturin Jovinianumquasiin Euphorbum,
Astarolh,182.,PosLBalacfuTumBeor dicitur regnasse, 580.AuctoritateRomauaeEcclesicefuit damnatus,389.
195. Job quolemporefueril, V, 919. Job virtulis con- Jovinianireprehensioconfulatur,IV, 951.
stanlia,VII, 650. Jovissimulacrum in ChrisliBesurrectionislocoposilum,
"Jobiliber ab Hieronymo tvanslatus,I,23S. Oratio parlim I, 521.Jovis idolum,ubi quondamtemplumDei erat col-
prosapartimmelrica, in Prcef.vers.ex Bebrwo.Metrica locatum,IV, 57.Jovissimulacrumab Hadrianousquead
parsquod carminisgenusconlineat,ibid. ConsLantinum, in locoResurrectionisCbrislifuil, I, 118.
Jobabidem,qui Jobesse putatur,565. Jovissimulacrumstaus in templo,V, 716. Jovis sepul-
Joci Christianorumquomodocomparatiesse debeant; crum,VII, 708.VideJupiler.
i; 151. Jubalrepertoreylharae,IV, 77.
- Jod et vavsoladislautmagtiitudine,IV, 145. Jubilaeusannusquo universacunctisdebitarelaxaban-
Joel de quibusagit? 1,227.Joelis propheliaad tribuhi fur, et ad antiquampossessionemredibat vendilor,II,
Juda perlinel,nonad decemtribus,YI, 169. Joe), id esl, 550.Jubil-eusannusJudaeorum, IV, 49. Jubilseiadventu
incipiens,velestDeus,167.Quotemporeprephetaverit,169. solvebaluromnisdura conditio,-VII,579.
Jonadahfiliorumlaudes,1, 956. Scribuntur in Psahno Judaeproditorisinfelicitas,I, 519. Ejos laudanlufexor-
quodprimicaptivilalemsustinuerinl,ibid. dia,sedfioisprodilionedamnaiur,285. Judae electio, ut
el
JonaePortus,I, 696, II, 551. et Saulisunctionon argnuntDeum ignorantice, sed prce-
Jonasinterprelaturcolamba,I, 278. Naufragiosuo pas- sentiummonstrantesse judicem,V, 16. Judaeproditoris
sionemDoniiniprsetigurat,ibid. Mundumad posniLenliam interilus,VI,501.Judasnonpolestdici de manibusDei
r.evocat,et subnomine Ninivo,salutemgeritibusnuntiat, raplus, sed excidisse,60. Judaehomieidiumomnibusho-
ibid. JonasinjustimcerorisarguUur,H, 788.Jonasargui- micidiispejus, 501.Judasunde dicitur-Iscarioles?,YII,
Tura Deoutilius ei esse mendaciuui,quam Niniveroi- "57.DiciturmalaefuissenaLurce, 226.PulahatsignaChristi
nam, IV, 1037. Jonas qno fugere cupiebat, V, 698. 221.
magicisartibusfacla, ImjiudensJudae. confideniia, ibid.
Joua Columbamet Grteciamsonal,VI, 716.Hebrceorum Judainterj>retaturconfessio,1,179.DomusJudaa,Ec-
traditioest, JonamSareptanceviducefilium essc, 590.Cur clesiaest Clirisli,616. Judce tribus hellicosissimis viris
de suaelectione doluerit,592, 393,425.ArguituraDeo, pollens,in oninibustribubustenuit priucipatum,DJ, 474.
393. TypusCbrisli,140,587. Fruslra de olio sabbali glorialur, 507. Tribus Juda in
In Jonavariainterpretaliocujusdamvefbi, ele., 1,754. Australiparlesila est, IV, 405.Juda peccavitpost Israe-
Interprelatio'veterum super Jonam obscura, VI, 387. lem, V,868.Juda graviuspeccavilquamIsrael, 869.Juda
Jonaeubinampraetersuumvolumenin veteriTestamento penitiisaDeo repudiatur, 871.TribusJuda undemeruit
fiat mentio,590. regnumaccipere,VI, i52. TribusduodecimintraEmath,
Jonalhasmediusiuter DavidetSaul, II, 377. Epiphaniam,et terminosJigypli concludunlur, 520.Judae
JoppeoppidummarilimumPalaestince, 1,1047. Joppe, ingressus in rnareRubrum secundumfabulamHebrseo-
696.De Joppe adIndiam non potest navigari, IV, 141. 'rum, 122.
Joppe portus Judaece , VI, 394. lbi nionstranlursaxa,in JudceGalilaeidogmarYII,729.Judas fraler Jacobi,II,
quibus Andromeda ligatafuit, ibid. 833. Judaset JosephtypusChrisli,VI, 875.
Jordanisfluvius,I, 495. Quo influat, ibid. Mysterium, JudaeMachabaPi descriplio,VI, 872.
ibid. Jordanisfluviusorilur de fonlibusPaneadis,et in ; Judasasublimiorcceterisprovinciis,1,202.Judaeaonmis
mare Morluumintrat, III, 159.Erumpit ex rivoDan et conDnisMoabitis,IV, 189.TJrbesejus insulaedicunlur,
Jor, quodfluviumsignificat,195,230.Danet Jor fontes 711.Redaclcesunlin solitudiuem,916.Quare?281.Jiula-
Jordanis,undeet nomenaecejjit,328. In Jordanislitlore 'silumlerfaeJudceaeScriplui'aloqiiitui'-,868.Dicilur liabere
qutenam civilatessilaesunt? IV, 129.Jordanisunde no- 'pietalis umbram, 282.Judcea regio pulcherrima,V,225.
men habet, V, 517. Juxla Jordanem.morantur Leones, "Judaea subjecta Uomanis s ub Ctesare AugusLo , VII, 175.
VI, 884.Jord3iiis ortus, et nomenuiide? YII, 122." SLipendiaria faeia,oriLur seditio, ibid.Faela esl tributaria
Josnphai v allis,I, 47. postAugustumCa3sarem,15b. VideJerusalem.
in
Josaphal quoreprehenclitur? 1,1041.Josaphat errore JudaaioecisionecarnisDominicae serviimpielatiseffecti'
non caruit,II, 768. sunl,I, 622.QnamvisTOlulesejus omnibiiseniteseant,
JosedecinterpretalurjuslusDomini.II, 772. blasphemarenoncessanl,ibid.Gceremoniae Judceorum per-
Josephvirgofuitper Mariani, II, 226.Custos ejus fuit niciosaes unlet mortiferas 7
tiliristianis, 47. EorumSacra-
potiusquammarilus, ibid. CurPaLerDomini appellalur, nienlanou sunl indifferentia inter bonumet malum,750.
209.
" Josephquatenuspater ChrisLi dicltis,VII, 302. Hasresisper tolasOrienlisSynagogasinlerJiidceosvigens,
Josephvenditur,ut patrem pascat el fratres,-I, 174. 746.RitusflentiumJudasorum,182.Judaeiindeserlonon
Prcecessitin typo Salvatoris,727,Josephossain Sichem" senseruritincremenlacapillorum,n,440.Haerelici Judceo-
sepulla,III, 274. in
Ejusmausoleum Sichemteniporehie- rum, 197.Aliudest inEcelesiispsalmoslegere, aliudJu-
ronymicernebaLur,374. Josephquopretiovendilus,VII, dceissingulaverbacalumnianlilms respondere,526.Judcei
215.VirlusPalriarchaeJosephperseveranseral, et con- tradiliRomanis,quod exacerbaveruntSpirilumsanctuni,
slans,650. 154- JudaeiquosensuappellalisuntfiliiDei, et filiiini-
Josephus,GraecusLivius appellatur, I, 129.Vernacu- quitatis,IV, 14. Bona saeculiprcesentiseis promissa,ut
lus esl ScriplorJudteorum,213.Duo ejusdemcontraAp- sallempraesentibus invitalifacerenlquceprceceptasunt,
pionem volumina, 428. Libros ejusdemnon LransLulit 24, 72.3.Deus pxegilde eis obedientiara,522.ArguiLeos
TJieronymus, 454. Josephusfaielur, Christuma' Pharisaeis Deus,Uduciam habuisseinhomine,224.Semperincreduli
Jnlerfeclum ob rnaguiludinemsignorum,.II, 851. De fuerunt prceeeplisDomini, ibid. Doniinusde proteclore
eodeui Christo Dominonostro ejus teslimonium,,ibid. populiJudaici, faelusest adversarius,75t. SolemniLates
JosephusscriptorHistoriaeMachabceorum, quid sentit de eorum, typus futurorum,276.Sublata religione, omriis
passionibus? 749. Nihilreferl de cellulis LXX interpre- eorum fesLivilasperiit, 389. PessimaconsuoliidineIn
tum, 520. De Esscenismulta refert, 345. Duo ejusdem .montibusimmolabant, 453.Liberossuosidolisimmolando,
conlraAppionemvolumina, :ibid.'QuidscripsitdeJacobo, veniressuos sepulcraeorumfaciuiit,975. PopulnsJudai-
501.LibriJbsephi captivitateJudaica BiblioLhocce
de Ro- eusa quibusregilur a|Joacim usque ad Chrislum, 996.
manorum traditi, 851. Josephus scripsit de capliviLale JudaTmerueruntamicitiamLacedaemoniorum, Athenien-
Judaica,IV, 766.Bedarguilur, 208.Error ejus nolatur, sium,el Roruauorum,15. Impietateseorumquant8e?81Sf
1009. INDEXALPHABETICUSIN OMNIA,OPERA S.HIERONYMI. 1050
709. DuritiaJudceorumreprebP.ndilurin comparatione Prceceplamagishominumquani"Deicuslodiunt,SSl.Duan -
fideiregum et principum,889.Caeeitasenrum,514. Te- hseresesin Judceis, 177.InfelieitasJFudceorum,quanla?
merilas,quce?6S5.Reprobatioettenebrse,709. Judceiet 421. Quomodoinexcusahilessunt, 220.Error Judaeorum,
millenarii notanlur, 627. Opinio eorum confutcita, 138. salusnostraest, 99.SuperciliumJudteorum,753.Inter-
Cassaeorum vota, 569.Tnfuluriimvola dilferunt, 232._ preles illorum [lerseqimnturEcclesiam,589.Judceide
Antichtistumorgauum diabolirecepturisunt, ibid. Quem capiteverlunlurin caudain,155.Novissima ipsorum,pe-
pro ChrisLo sihi repromiltuiil,704.Traditioeorumrepro- jora prioribus,8b. Judaeiet gemesquadrifariamdividun-
hata, 518. In Jndaicis traditionibuslalilat Anlichristus, tur, 579. QuidobjieiturChristianisa Judceis? 433.Hos
70b FraiigitursunerbiaJudceorum, 488. Simplicemet refellil Hieronymus,ibid. et seq.Imperalorumlegesde
occideirtemsequiinLurliistoriain, 93b Nonhabenlscien- Judceis,551.Moseorumdemin Teosjudicitradendos,226.
tiam Seriplurarum,nee folia, uec pomaverborum,29et Pcenamajorumcriminumapudipsos, 138 Pessimacon-
568.NiluntursubverteresaeramentaCurisliet Apostolo- sueludojurandi apudJudaeos,50. Quid solentfacerehis
rum,454,579.VerbumambiguunrHehraicmnin deterio- qui blasphemantcbntra Deiim, 22b.Apostolimissia pa-
rem pal-teminterpretatisunl, 45. SpirilualilerLransacta triarchisJudceorui)i,57-4. Judaicrcfabulce,710.Quinamiis
-sunt,quaeJudccicarnalilerfuturacontendunt,165.Judcei alLPiidunt, ibkt. Fic<eHebraeidlsrael. •-
jiraevaricatores et aposlolivariisScripturaeexpressionihus Judaizantesgravissifiio somnostertnnt,IV, 139.
separantur,-S24. Eoruminlerpretationes,248,717.Judaiea JadicaturoDomino.Jugubremuiidiisimmugief, etc.,1,37.
fabula,561.Judaeiin Idumaece nomineinlelliguntRomanos, Quaelunenon prpderunt,*ibid.Aliterhominumlivor, ali-
218.Grandcpvos filiosuluiset humerisportabant,372.Ju- ler Christusjudfcal,26. Unnmqubdque non personarum,
dceosvocal"Hieronyrniis Circumcisionem , 154. Quomodo sed rerum pondorejudicandum est, 523,479.
fecerimtsibiquidampraepulium,601.Habentpanem,sed JudicemflectitTTIequi rogat, 1, 1088.Judicessceculi
absqueforLiludine: habent aquas,sed^bsquerobore,46. <juidfaciunt,ut nobilioresvideanlur,VII, 688.Praesenlia
NihilavariusJudceorumet Romanorumgenle, 36. Sub Judicisfbrmidanda,198. Judex juslus solus Deus, 230.
' nomineSpiriLussancli,annum columbasvendebantin Temnlo, Judexiiijusnisnotatur,VI, 512.
In Judicumlibroquoljirincipes,tot figufce,I, 277.
660.Tribusvicihusper veniebantJerusalem;b75.
Poslinlerfectionem Chrisliomncsgralice, et douationes In Judiciisnon>sit personarumconsideratio,sed rerum,
sublalcesunta Judaeis,45. Pauciex eis salvali,149,614. I, 579.Amantiurnccecasunl jiidicia,' II, 409.Judicium
Epistolasmiseruntad omnesgenles ne susciperenl.Pas- custodienduin omnitempore,IV, 654.Noiistaiimmullitu-
sionemCiiristi,199.Ter per singulosdies analhematizaut dinis acquieseendum judieio, 53. Judiciain porlisTempli
nomenChrislianum,81,565,604,766.Nonhabentpro- exercebaniur,1027.JudicesjiriorespopuliHebraeorum,
priosjudiees,sedRomanos,47.Nullusprophela,et bel- 28.Judiciaiuportisurbiumfiebanl,291. Judiciavera quo
latorin lege apudeos, ibid.Non habentpoteslatemarma lempore(ianl,53.Vpri judiciisigna qute?850.Judieium
portandi,ibid.VincenlibusRomanisJudseos,Dominuspu- converlitin furoremqriiiralus judicat,521.De perversis
gnasse monstratur, 711.Dies perditionisJudaicae,quis? judiciisnondebemusturbari,592.Judicinmhominumnon
971. Ultimavastitassub Vespasiano, Tito, Adrianoque esse certum,VII,230.
accidit,450..Vaslitas eorumusquead finemperseverabit, JudicioDei solusjustusexsulfabit,cceteripavebunt,I,
21.jEternameorumcaptivitatem exjrrimilirremediabilium 37. Noneademseritemiaest tribunalisChrisli,,el anguli
deseriptiovulnermn,16. Deletisunt proplerabjeetamle- susurronum,26. QuimeLuitillud, nlique bonisoperibus
gemEvangelii,87..Lege probibenturingredi in Urbem sejudieio praeparat,691.JudiciumDeiesl cumpondere,
sanctam,971.Adcomparalionem priorismulliludinis,vix II, 764.CeriumTudiciuiii soliusDeiest, 748.NeriiopoLest
decimaparsremanet, 100.ConfusioeorumquaiidoChri- ChrisLi palmamsibi assoriiereantediem,'udicii,196.Nul]us
stunicognoverint,530.Judasamabilisel dilectusin com- mlfepidusvadit ad judiciumDomini, 769. Nemopolest
jiaratiorieTsrael, 72 Judaeet Benjaminidololatria,574. ante diemjndiciide liominibus j'udicare,,196. Omnisterra
Judceieonimqnemagistridecalogumcircumdabanl capili- indigel judicio,774.PJurimijudicaliin hacvitaantediem
bus suis,V, 280.Azymorum dieset Scenopegice solemni- judicii/lll, 444.Deusnonper parteset persingulosnunc
lateseorum, 588.Qnandocelebrabantur?ibid.Statuam judicat,sed in futurunitempusreservatjudicium,ut om-
Baal posuerunlinTemplo, 271.Quidamsibi vindiearunt . nespariler judicentiu',etseeundumvolunlatem,elopera
frustraregnumJudaieum,251. ImpudentiapopuliJudaici, sua ibi recipiant,413.In judicioquandoDominuscoeperit
el Dei ergaeumpietas, 255.Catalogusimpielatumejus- judicare,tuncfuturaesl verilas: nuncinjusliliadominaiur
dem, 320.Cassaeorumvota,4L Usque liodie ^elamen inmuudo,490.Judiciitempus quo spnsu imminet,246.
habentpositum,in velerisTestamenlilecliorie,27. Quce- Nonerit tenipusiioenitenLiae, sed pcenarum,239. Neminem
rebantperprophetasquodscire cnpiebanl,222.Audie- impunitumabirepaiitar,418.Indie judiciiterra producet
bant prophetasad auriumvoluptatpm,non ad animcesa- jn mediumomnemsanguiiiem^ 359.Tuncomniscrealura
liitem, 404.Non ulLiamerenlur habere prophelas, 69. niliil essese sentiet,58.Nonprceveniendurri judicium,79.
Bidpbantdiserepantiamvprboriimiiicodicibus Latinis,432. Diei judicii explanatio'prce.larael lerribilis,258elseq.
Eoruminterprctationps,444, 435.Quo cibo paseuntur,44. Nulljisqiuimvissanctus,'securus pergat adjudicium,10bb.
Proplerbona hujussaeculioperanlur, 46. Deus nonvulL Judieiidies pavendus,V, 559.'Judiciidiemnec angelino-
mortemeorum,217. PopuliJudaici el Clirislianidiscri- . vernnl, IIPCFilius,VI, 32.Diei judiciiseverilasquanta?
men,602.SiJudaeiterram aDeo promissam nnn reeepe- 181,188,213.Judieiidies pavendus,SOl.Nullaanimaest,
runt, causaest eorumincreduliias,223. Judaeitergiver- quae non paveatadjudiciumDei, 540. fnjudiciidie quos-
santurin propheliisde Chrislo,VI, 85f.VariaeJudteorum dain Christusliegalurus esl, velconfessurus,VII,512.
captivilates,300.Eornnisnlemnitales,19.Afflicliopopuli In diejudicii,non erii locus pcenitenlice, nec negaudifa-
Judaiciqute?692,695.Prohibenluringredi Jerusalem, cullas, etc.,174.In iiloaliorumvirtutes,aliorumvilianon
ibid.QuodoffenditJudaieuspopulus, dispensalioiiisDei sublevaiu,204. Post diem judic.iibonorumoperum,et
est, 454,455. UnumDeumcoluntJuda»i,sedTiinitalem justiliaeoccasionon erit, 205.Quarenon expedilapo-
non aguoscuiit,503.Judaeilieetidolisnonserviant,nec slolosnossediem judicii, 200.Porlare judiciumquid?
tamen habent Deiim, 51. Quibuscibisveseuntur,ibid. ibid.-
Pietas etamorCliristiin populumJudaicum,594. Quotu- JudiLhintypoEcclPsice,diabolumcapite truncavit,I,S07.
pliei modo venilDominus a d 6
populumJudaicum, Jur 65. Laudes Judith.i&iriiProponilur imilandaviduis,508. Liber
^dceisua spontedivisisunla Cbrislo,34o.ADPOrejecti Judiih nonreceptusab onu)ibus,251. Judithprudentiver-
-sunt,104.CorporibusfiTioruni vescicoactisunl,178.Prin- borumsimulatione vicitHolophernem, II, 474.
dpum Jud33orum superbia,507.FostDominunioblatum, SubJugoquiest, ita debet currere, ne in lulocomitem
defecitfegnuma Judceis,685.BellaJudceorum inlestina, derelinquat,.I,689. ' .
886. Quadraginta annis poslPassionemChristisubversi, Juliaurhs,VII,122.
666.Ruinaeorumpxtrema,537.Narrantureorum crimina, JulianamaterDemetriadis,I, 979. . .
et causairreDei, 359.Judceitoto orbe peregrini, 542. JulianusApostalajiroditoranimaasuceet Chrislianiju-
Eorum pcencein omiiiloco, ibid. Judceiccternacaecitate gulalorexercilus, Christumsensil iu Media,I, 55. Julia-
cooperli,927. Eoriiinmagistrioecidentemsequunlurlit- nus imperalorseptenilibrosadversusChristumevonmit,
leram,251.RaridoetoresapudJudaeoslemporeHierony- 427.JuxLafabulas jioetarumdicilursuo seense lacerasse,
mi,ircPrcef.Osee.Judaeivocaiilurcireumcisio,ibid. Syn- ibid.Chrislum,Galilceum vocabai,ibid.Mercedemlinguce
agoga Judceorumfornicariasimulet adultera, 14..Con- pnlidaeconioillaperiossusaccepit,ibid. Juliamisimpera-
versiopopuliJudaiciin consummalione 664.Terrae tor hostis Christiinfensissiiims
saeeuli, , II, 825. Suceessit Con-
Judcece termini,519.FontiumJudcetesieeitas,272.Judasi stanlio , el ejusindulgenliaepiscopiexsulesredeunlad
dotibusdestituli,VII,88.Eorumobdurationonesl naturae, suas Ecelesias,191.Juliaimsidemvoluminaqucedamcpn-
sed voluntatis, ibid. AnleadventumChrislinon plenam, tra Clirislianos evomuit,VI,125.EjusdemAposlatce calum-
sed aliquaex pnrle habueruntjustitiam,751. Solemnilates nia confutatur,ibid. Diclumellmiciin.inleritu Juliani,
Judceorum, 456.Exorcislceapud"Judceos,79. Clerici,60. 660.JulianiAugusii ' objeclio,'V'II, H. Ejusdem calumnia
In quose jaclant, 734.ScientiaJiiflreonnii in vanis ibid. coiifulntn,30.' • • ''
ITJli INDEXALPHACETIGUS1NOMNIAOPERA S. IIIERONYMI. 1012
Jnlianusbrevi spatio duas filias,et uxorem amisit,I, nieleniintellecti, VII, 191:Justi simpliciset doctiquanla
792-.Ejus damna,et catalogus.lenlationum e.jas,ibid. Qui disjarilia,633.
proponunturJulianoimilandi,796.Bonaejusdemoperain Jusuis.Tiheriensis,II, Sb3. ,,.,.,
Domini v efsibus
.
sancloset .ecclesias,ibid_. _ . . ~,,. .Juvericustiislbfiam explicavii,1, 450.
Julji et Athanasiiponlificum eommunio, II, 925;., Juvenciis"presbytef, VIf,,14.
JuljnsAfrieanusleniporumscripsiljiistorias, 4 29. .Juvenes diserti et nobilesRomacr dicuriiufessequam
Julinsnomenhabet,amagnoJulo,I, 692-. pliir.ifni,I, ,659. pomaliet linialijuvenescumpuellis de-
JuTuS"thagnus,I;692. scriblrniuf, 7 86. -Quip solent faeere lascivi
ut, etc ; 964,-
Jumentoriim.animcepum corporibuspereunt, et in pul- 968.Advefsuni j iiveries eipuellas, aetatis. a rdore libstis
veremresolvunlur,!; 590. Jumenla uride sie dicta, II, 528. nosler abulitur, 9 86. Giiliga nigella ac nileris, stridoread
Jumenta,-ab*5o'quod juventhomines,appellanlur-, IV, 12. sa juyenes,vocat,688.Juveriesefravimus ,. emenderiiur
VideAnimalia. , . _ senes,II, b59.VideAdolescens.
Juniperus,et ejus cineris vis in igueperannum,con- '
servandojl,481. ... ,. ' '1
Juniperoquomodo Christus s imilis; V I, 161. , . , .
Junonisunivirsevirginesperpeluamarcescebantvirgi- K apudLatinos,exceplishalendis,superD.ua littefa pu-
nilate,T;906.Junonisunivirte, II, 235.Juno habel univi- 54. G
latur;III, Per expTimitur,91.
rasiyil'i)528. .. . , .,,
, Jupiter Gameliuset Genelhlhis,II, 317.TepiplaJpvis Jovis
e'lC83remonia;coiicjdj3ruiit Romte,5*34.;PropheTar,um ^,/,.,.
absLineiiLh',344. JupiterEuyajius Martem slgnificaljIH, Labyrinlhi 'ex
deseriptio Virgiiio,V^ 361; ....
266.JupiieT- ibid.
Gamelius-, 'Jovis amasiusel calamilus; Labium in
repandum margineallafis, V,S27:
jicfeulum ipsi Joviporrigehal; 5 36. ,.Labor cumpiefateeonjungendus, 1,991.AbsqueJabqre
Juramenlumdicitursaerameinum,J, 116.Juramenlum iEgypliorum monaslerianeininemsuscipiunt;et cur? 940.
et perjflrium,iifquodiffcrunt,IV,864.J.urare,pfo confi- Laborgrandis, sed.grandepraemiuui essequodmartyres,
teri dicilur, 8*65.-Jivrameuli Ddesinviolabiiis, V.194.Fiuis esse,Etc.;1,125. Proesenlissaeculilabor.firlemaeeipiei;
est conlroversiae, 150. et succedetei prrjietuumgaudlum,622.Finituslaborma-
Jurare quando-Deus dicitur,quidsibi velit, VI,559. jor,.iiifinitusjiioderatior,687.NiliiIsine magnolaborevita
Juraiitibnsnonconsiderandum cui, sed per quemjura- dedit momlibus,527.Maximaesl inler.liominesvaniias,-
verinl,V, 195. , _. . _ titaller kbore alteriusperfrunutr.elsudoruiorluidelicite
Jurgantesinterse sermonelenissimo feederantur; 1,713; sint \iventis,.III,405.Laboromnisbrevis, dumad desi-
VideGonlendo. deraiamiiiereedefn pervenilur,IV-,219.Sudoreellabore
Jussummumsummamalitia,I; 7. . . ad uberlateiiifrucluumperveiilinns;872:
Non.Justificamrhomo „ «isi-perfidem Christi,II, 732. . AdhocLaboramus-, telin saeculihpjuspeflclilamurmi-
AnleDei conspectum nullnsjustificatur,780. lilia, iit futuro sceculocoronpmilri1, 981. Laborandum
Justiimspliilosophus quemimitatusesl;I-,428.-Librum hprriinibus,.nt semper diabolusillosinveuiatoceupalos,
contraGenlilesedidit-,et oblulit Anloiiiiio jiio,ibid.De- 959.Adquidlaboramlis iu lerra, VI; 901.
fendit ignominiam crueis;efresurreclionernChrisliprce- Labosorodach Babylonis rex polstNeglisar,V, 625.
dicat,ibid.Juslinusphilosophus,II; 863. . . . . Lace"dteilioiiioruiii frngalilas,II, 542. Lacedcemohii ad
JusliLiaduplexlli Scripturissanctjs,U, 709.jJuSlitfa eu- bellumproiiiplissimi,' IV, 61.
sloditui-labofe;diligeulia,el Dei clementia,781.Nonin Laehisurbs idolisdedita,VI,.452.
hoininismerito,sedinJ)ei gratia;jiislitiaest,750. Justitia Laconicavestimeutajquce?IV,62.
palriarchariim el prbphetarum nonfuil perfecta;707. Ple- L"a-erymce deteslaudce el incredulitate"plphte, I, 183.Nos
namjustitiamuon habetqui nonvult erogarejjauperibus bmnesin qub Lacrymiset dolofe digni?ibid. Lacrymas
substantiaijisuami 757.Justilia.requienijiabet, iniqmtas solum iiaberenobis licetin calamitalibus, dlifflopprimimiir
laborem,HI. 421-.Inhumaiia|usliLia_esi, quaefragilitati a j)ulentjo,rib\!S'; IU, 418. Ad lacr.ymas prcTvocandi mosin
condilionishomiuumnonignoscil, 445.Justitiael pietas Judaea;IV, 908: rirfe LamWflalid.. , .
in nobisdebentprtecederescienticeiumen; 407.Grandis kacLatiliusdiseipulusfuiLAriiobii;I, 429. Ejus oppra
"eteui,et qiiaiitum,et qnamdiu.etquale; quce?ibid. DialogoruniCiceVOhis
libra.jiislitiae.esi, in eis if.Kaf.</l
rejieri-
viilin re, veli'ncbnsiliotribuere,416.-JuSlitiaemnes vir- tur, ibid. LactatiLius rjuasiquidam fluvius Tiilliance ,elo;
lutescomjjlectitur, JV, 665.-Partcsejus;recedere'ainalo; 1 quentite,537 NonlaninosLraaiGrma\it,quam,facilealiena
Ptfacere,boiiuiu,25.,Intelieitasubi paxmisericordia
perdilur;el nou deslruxit,ibid. LaBlantiiei rorde SpiriluS/, 528:Scripsit
esl juslitia;729.JiisTi'tia'hominjSiridigct Dei. forlissimead^ersusgentes;jfrir/.Loclanlioquidflscribitur;
1088.Solus-Dorninus novitprobareeam, 981. Duplicis ju- II, 497:Sehteiitiafaisoei tributa;558.Lactilnliiim\indi-
slititedifferentia',quce?762,765, J uSliliaet ojiera irbriice cat Hieronyhius; 500 In prceelaroInslitutionumsuaruni
sviiiiuhUir,.676. JuslHiaJnomnibuseuslodienda,V, 564-. opere;Y liHercememiiiit;el de dexlrisac sinistris; hob
Quoniodoiniquilasjustificet;.et jvisliUacondemrret, 964-. est, de virtutibuset viliisjilenissimedisputat, IH; 469.
Justitia-Dei vailalurmisericordia, VI,419.Justitiasalurai) Lactahtius,VII; 557.Ejus voluirieiicid PrbbumdeGalatiSj
iniquilasuteros'vacuosderelinquil;39. Qiionfddofruclus 425. VideFirmianus.
JustitiaeVerlilur.jh amariludinem _521. Justitia semper Lacteet melleniaiiansterra; IV,918.
esuriehda,VII,'24: . Laeusfamosissimus; II, bbl.Lacus,quid?Vj 661.Lacus
Juslusde suavirLUte»on sitseeurus,I, ^12. Justi in Tyberiadis,Larius,et Benacus,-590.LiaeuS pro cisterna;
Seriplurisjuxtaquam jusUUam sic appellaiuur? 8 98. P flena ibid.
Peccali Aaamiu justis, 353. Noncaruerunlomnivilio; LaJiusquidvetat, I, 20.
1041.Turbantur propter jirospeHlalpmimpiorum,178. Laenagehusveslisdelicalte;I; 289. . ..
Jusliet peceatorisdistiriclaconditio,127.NonocciditDo- Lcetanata est de imparimatrimdnio,I, 678.iEterntese
minus fameanimamjustam,117. Juslus esl in eo qnod traditpudieiticfi; 720.
floretmiillisvirtulibus,H, 748,.Vix salvantur;quare? Lcelilian'dnsolumeorporaiis; sedetiamspiritualisten-
ibid. Nullus,ad perfeelumjuslusest., sed exaliquapane latioest possidenti;ita iil indigeatcorripienleslimuio;ne
peccator, 755.Nonsuut,inirnunes.ab«mni peccato; 744: elevelur,1H,596.Inconviviilcetilia,si quidtimorisDei
PosbiintnouuiiHi nominarijUslf,quialiorumcomparatione habereVidebamuT.; aniiilimus,456.
jusli nonsunl, 710.Quospulamusjustos,scepepeccaLores 'Laiobquidrionconveriit?II, 175.
inveniuntur,et quos,elc, 748. JustusiriseSinistramtfori Lanrechpi-imusbiigarriu^fiiil; I, S07; 909.Ex Lamechi
habet maxillam,sedlotumin eo dextvumest<,III, 469. progenieseptuagintaseijtetii aniincein diluvioperieruiit;
Juslisea frequentereveniunt,quceimpliseveniredebue- 165$eq.
ranl, elimpii lamfeliciter in haemundodpgtmt, ut eos - LtimenfalioneSj carmen; et vcequibuscdhveiiiunt?V,
putes esse 436..Pro incerlovitaehujiiset Iif- 27-.Lameritatioiiessuper Jeremias, VI,-904.
bricostatu;jrisiissittios,
el juslusconcidil,et peccalorexsurgitj 418. Lamenli rjuoscripsit
etvcequddnamdiscrimen,906. .
Jusluset iieccatornequaquampariexitutenebuiitur:q'uia LamentalTices inJudaeatnulieres,VI, 298t?(sc«ji.
liic ad refrigeria, iHe.pergelad pcenam^404.Jirsfusubii quidsiut; ac significenl,fV,825,
est quinonpeccet.IV, 81'. Impatienliaejus,981.Est jii- - Lam])eilae Lk.nafum coricliylia nlillusin iirisLinum coloremfevocat,
stuSquiperit in jusLilia.sua,762. Vir justus. quo sensd 1;682. Lauarum conchylia nullte aqucediluunl-, II, 486:
JimibareDei est, 951: Nonimpletomnesvirtutes,1033: La'na'd45Iileto,V'316.
Justianterfecliet cruciativab impiisrniseri reputanlur; Lah»ueniibus multi shniinvidentes,•!,462.
435.Justusperegrinusest Supe"rlerram; VI. 695: EjUs . LaodamiaPbetafumpauperum ore eanLatuf,It, 311.
fioostaiilia et moderatio,171.-Justuspaujierlaienonsupe- Liodice'nri's iriterpres. V II, 569.
ralus;'.utiiiiquumaliquidfaciat;laiidalur, 2U: JuStiTb- Lapetha,ojipidum,II,*37,
PUunturcumJJeb,S39.Justiomnesper Noe, Job, et Da,- LkjiidesdHQdecim jje JordanjsalyebquQtrgnslali,I.7fti.
mz INDEXAliPflABETIGUSIN OMNI&OPERA.S« MERQNYMI. 1014
In typutDfuerunt duodecimAppstolorum,,ibid. Lapidum tura qute?VI, 151.Leo jionversaturin agrisconsitis,sed
preliosorumvariresp'ecies,982.Ad hosarderitet iii.saniunt, ubi silyaesuntetinculiahumus,254. ,
studiamuherum,ibid. Quatuor.ordines Lapiduniinsciipti J.eonidesfiiagislefAlexandri,I, 682.
-nominibus-duodecim tribuum,IV, 637"Lapisspecujaris, ..Leonides 'Ofigenispater maHyfioeorbhatus,II, 891.
V.p301'. LapisangularisEcciesice; VI,924.Lapidesf ouuidi .Uxoremcuiriseptemfiliisd_.*relic_uit, tbid.ltenl
' ejusfknii-
' '
-gravissimiponderis»nurbibus PalaesjTnae ,poni solili.cid' liaremDscusoccupavil,ibid.
juvenumviresexercendas, 696.Lapides vivisimus,VII, Leontius'pfesbyte'rfogatHieronymum,lit regulamS,
. 584. PachomiiLatine transferat,II, 55.
- Lapilhartimfabuls," V3T,681. . Leonliauxor Metfodori,I, 517.
Laqueisdiabolus omniacomplevit,etTelibusplenasunt Leosthenisiuteritus,II, 507.
cuncta,IH, b29. Leporumpeiraquae,I, 984.
Laresdomestici,IV, 672. _...;. Lepraflagellumintelligitur,IV, 15.
In Largiendoquidfugiendum,YH,528; ", LepLisurbssemibarbara,11,507..
Larvarumnaluraest terrere parvulos, e t in angulis gar- Lernaeusanguis,'IV,923.
rire tenebrosis,111,503. _ • , Lethceusgrirges,II, 486.. , . ,,,
LaleraniBasilica,I, 439. -
Leuca yicespaiiumapudGallos,Vl, 213.
LateranusOaesariano truneatusestgladio,ibid. Leucalepfomontorium Epiri,ll, 250. •
Latinaerudilio,sinonab initioostenerum'composuerit, LeviTribus,pro tribuDanfeposita,II, 306.
in peregrinumsbnumlinguacorrumpitur, T, 686. Latini Leviacum levibus;et graviacurn gravibuscoiiipafaii-
..aiiclores quaeGraecainterprelalisunl?509.Latinussermo tur, II, 714- . . .
pro(>rietatemGrcecamnon exprlmit.II,261.Laliniplausu Leviathanquibusdamdiaboli paler creditiir,IV, 239.
lahlum eloquentiaedelecLabanlur,IV, ,6..EOTUUI aures Leviathanhabitare subterra el in aethere, Thannimiit
faslidiosceadintelligendasScripturas,ibid:SermoLatinus niari, Judceorumestfabula,'561.
non exprimitsouum(itterteHebraictesade, 153. Slrictis Levitarumhabitus, II, 274.Levitcespiriluales,siveiii
dentriTus vixirapressionelinguceproferlur,.ifcid.Xatinitasabscondilo,IV, 825.
quolidieregionibus mutialuret tempore;YH,-429.Lalinus , Leviticce tribuicivitatesXLVIII danturad
' liabitandum,,V.
-'sermoquidnonexprimit,bbl, 692, 603. - .
Latro de cruce transit in paradisum,I, 678.Grucem. Levilicilibri singulaepene syllabce spirantccelesliasa-
niutalparadiso,et facithomieidii.pceiiam, martyrium,519. cramenta,I, 276.
Lalronesnudusnon limel,II, 18._Lalro de crucetransilin Leulonarium,veslismonachofum geuus, II, 66.
paradisum, IV, 654.. Quando5hLatrouumspeluncamDei Leusiboreridiculumnomen,n, 593.
Ecrlesiavertatur,892. Lalrp_eumChristoipgressus est ..Lex ei Evangeliunij quorumunnsel idemDeiis,1,916.
primusiu paradisum,VI, 8(33.Latro, quis in Templo? In Lege serit, ut metalIn Evangelio,ibid.Lex spirituaiis
VII, 162. est, el revelalioneopusest, ul inlelligalur, ,474. Obser-
Latrocimo magisquampagnceaptcegentesTdumceoruni;yareejusccereniouias, nori potest.esse indiffefens,739.
Animonilarum, etc.; IV, 829. . ArguilPauluseos,qui se justificaripossein Lege crede-
""Latrunculi;id est-,femissarii, VL445.. ,,, bant, 772 jjui subea est, Spiritumsancluinnon Jiabei,
Latusr.egis,reginamHebraeidicunt;V, 674... . i'6ifi.'Lexa riullpfuitcomplela,II, 752,746.Jiistiliaejus
Lavaerasalubna in Betocenea;III, 181.175,Lavaera ad comparalionein Evangelicte gratice,non -\ideturesse
niultaethniciin mysteriissuispollicentur,V; 146. , _. justilja, 709. TempOraLegis, temporaignorantite,761.
- Laudaliononest pulchva10ore peccatoris,I, 1087-. Ho- Quaedam Legisobservanda;qutedam prtetermittendasunt,
nrihe";nimii-suntin laude;vel in vituperalione,-2ob. 741.RiiroscientiaLegisinyenilurin docloribus Ecclesice -,
Laudatoribus ne credasluis,I; 944 LausDei laudato? 721. Ab exordiomundiusquead Noe, quidnonvigebat_,
ribusmaglsprodeslquamipsiDeo,VII,,662. S67.Post dilu\ium,et postChrislumquaed.am eoncessa,et
. Laudaresolentinlerdumhomines;quod non probanl,II, eademnegata,26S.,Lex.anliciuarigida,imbenigna,no'a
421.Licet protemporeeumdemLaudare et . iluperare. parcens,peccanieminterfifcit. Evangeliigfklia miserelur,
945'.Nonesl vitiihoimuuniunumLiiudarein aliis, et in et ad pcDiiitentiam provocat,Hl, 40&.Lex,cufdata estp.ec
aliisaccusare,sed, ctc, 536. Frequenler posl mprtem Moysen,IV, 551. Lex Dei puraatquesihceraviolataesC
multiLaudantuT in Ecclasia, «t beatiin his quaenoripfco- traditionibusPharisaeorum, 23, 141. Lex Dorniniprimuni
bahiliterfecerant,publieesivea «uceessoribus, "Sivea po- jii Alekandriainterpretalk,.iOS.JiisliliaLegisadcompa-
jnilisprcedicanUif, 111;434. ... .. r.ationemEvangelicas purilalisimmunditia nomiriaiur,762i
Laufe»latentinniulliiudine,in;398. ..... HejiciLuropinioasserenscasremoniasLegis esse servan-
LatinusinterpresAsciamvertit,I, 676.
Aa.tuT._'.OT das in.Ecclesia,625.Praecepliim AposlolicuminXege ma-
Lazarisepulcrum ostendebatur,I,,701. Lazari pauper- nifestiim,V, b'83.Lex, Spirilii sanclodictanie, scrrplct
las et refrigerium,798. . " _ fuit,VI, 808.QurnqueMoysis librilanlumaLSXtranslati",
S. LeaTmorsnuncialurllierbnynio, I; 127.Ejusfeiiquice 459.LectipLegis_shie Chrisloamara,.373.Lex et pro-
Ostiamdelateejifcirf. Princepsfuit„tnojiasterii, et maler plfetcede .Chrlstipassioneprcedicant,809.,Lex cur dala
virginuni;
- «OidiEjus sorsIongemeliorPrceiexlaiiconsulis, sit? VII,440,441.,ElementamundiLex Jioysis,et vetus
ibid. , restamentjim_ 447 justilianireslitriit,in talione , "499.
Lecenainvadensliomiuem,II; 48. . . Mercesobservationis Lpgisveteris, 433.Maledipta Legis^
Leaence
naturafV, 664.Leaenas cur regnunl Babyioniurh nou Deo auetore, comjilentur,45|,. Moyseset^Pfpphelce
fibhip&reiur_ 670.Leaence ferocioresj e t geslientes ad coi^ "non sub Lege^'ixerunt,sed quasi sub Lejje,,j303. Lex
lum,ibid. _ _-,'.•. veiussalvarenbnpotestabsquefideClirisli,41i. Paulus
Leelibsanelacommendatur; I; 100.In- ea Deus npbis docet,ubiquedepositarii, 569,571.AuditLegem„quinbn
1 09.
Joquitur, Semper m.anu ih sacra sitlectio»334, 959. superficiem,sed medullamejusinlrospicif,469 QucesLio
Lcclioneassidua fetriieUitatione pectlisnoslrumJiatbiblio- jiroponiLur deLege veleri, ,et sphilur,453,4b4. Jntelli-
theeaGiifisti;559. Nonsit adlahorehi;sedad deleetatio- gentiaspirilualisLegjs prceferturlillprali,44(3,447.,Dives
nem elinslructionemanimae;991.Negligentia inlectione. est iutelligenlia-ejusspirilualis, ,455. Qucedamin Lege
192.Lectiooraliohemexcipial,et oratioleclionemj686. prceceptasunt, quaeexplere milluspotest, el_quaedam
LeetionesvaricecodiciimLaiinor.ettircecor; I-, J34i fiuntab-iisqui ignorantillain,415. PrcecpptaLegis, uno
Lecliovariansnotatur,V; bS9.Lectiovariacodieum,VII; dilectioniscapituloconcludynlur,497 et seq. Lex post
72,95, 422s532,596,626, 627,652, 6b4, 639,692,702, - Evangeliumnon,valets,421. JJmbrain Legeyele.ri,et Ve-
. 727,745,753.LeclioAquilre,Theodotionis et Symmaelii, fitasin Evangelio,481..Difficullas. antiquaa.Legis,Evan-
64-1.Mensdivinaleelionepaseatur,754. gelii iniegrilale mutaiur,, 446. Lex.impieri nunc non
Leclorinlquus,quis?I,2I4.Prudensquidagere debet? potesl,444.Quisper charitateriiadimpletLegemChristi;
221. Leclorcauluscilodeprehenditcuniculoset insidias, 521. Hancnon implet-quiclemenlianinorihaliet,fbid-.
quibusveritassubvertitur,II, 41.0. AliudestperLegeinmori,aliud.Leginipri,415.Nunidpni
Quidlegendumcaute?VII,811. estsub.Lpge esse; el cjuasijsubLpge550.5.QuiLegisIit-
. -Legio"Roman3 , cognomento Decimasedehatin,Ailain tercemoriturjDeovivit,ilo.PugnceLegisnon.ob.deside-
extremisfinibusPalaeslince, 111,150-.Legiocomplebaiur ,riumverjtaiis,sedpb.,jaclantiamglorhe, 756. Servi et
sex mTilibus "hominum, VII,222. _' ., liberiiri Lege, qiii?470. Lex allegoricesumpia.nonpro
Lrigumiiia
- parcemoderalequesuiripta,innoxiasunt, •
L voluulaLelegenlis,sed proscribcnti.sauclorilate.sic.con-
288; . , dila esl, 474. . r <.-.,.-..,
LenulusMimographus, II, 515. Lex. Boimmoiiservaniite. Legum,J.,614.Quod,guber-
LeoNemteus,II, 587/Leone cuslode.et praesideinul- nalorinavis,hoe aniriioeslLex,Deij'.626. Ei,,utduci for-
lus audet accedere,IV,1024..Leonumrabies iu fovea lissimo,'pareiidumesl, 616.-Jiecordatipillius41011 sinit
ccinclusa-ab angelo,quare?V, 634.Leo regnuminler be- peceatagcuerari,nee ea crescerepatitur,611.Indefessa
stiastenet, 686.L(3riiium capfioin foveis;219. Leonisna-. meditatio-Legis Christinascitur.examoreDeist ex.desir
1015 INDT.XALPHABETIGUSIN OMNIAOPERA5. HIERONYMI. 1016
derio ejus,359.Nonest in replicandoqute scripta sunt, Liliahabentin sepuritatissacramentum,I, 935.
sedin opere,933.Legi Dei noiiprceferautur arbilriahu- Linatexunturcapiendispiscibus,1,959.
niana,629.Legesnormamteneantveritatis,579. Alicesunt Liniincombustibilis genus,V, 503.
leges Ccesarum,aliceChrisli,447.Silent inter arma le- In Linguisdiversarumgentium unus iu laudibusDei
ges,447. Quisjudicatlegem?IT,746.Nonin lege ratio , spiritus coneinit,I, 1090. Stridor Punicaelinguae,979.
qucerilur,sed auetorilas,747.Lex naturalisomnibusdata, QuinqueMgypticivitates,quceloquunlurlinguaChanani-
IV, 351.Instauratalex naturalis,590. Lex repudiiqua- tide, 704.LinguceGraecce latiludo,IV,608.InlerHebraeam
lis?V, 871.Legemocculte audire quid?855,854.Ejus in- et iEgypliam,lingua CliananiLis, Hebraeas magnaex parLe
terprelalio, sacerdotis officium rsi, 78 Docendiiilii el 296.
confi.iis, Quinque civilates in iEgyploloquunlurlin-
filicejuxlaLegemDei,724.Lex lacerataproptermunera, gua Chananitica, 187.Quare?296 LoquilinguajEgypLia-
S95.Lex naluralisloquiturin cordibusnoslris, VII,419. ea,quid?293. LinguaHebraeamatrixoniniuinliiignaium,
Lia fetosalypiiniSynagogce praetulit,I, 910. VI, 730.LinguceLalincepauperias.VII, 548. Minutiae
ITbanuscandor-iriterpretatur,II, 286. Libanusmons magisobservanlurin linguaGrceca,quamin Latiua,303.
Phoenicis,IV,397,726.In ScriplurisLibanuscrebro ap- Lalini vimeamdempaiiuntur in lingua Graeca,qiiam
pellaturTemplum,455.VocaturJerusalem,ibid. Libanus Grceciin Hebrtea, 760.VicinialinguarumSynae, et He-
thuri 6_uhrj_u.est, VI, 160.I.ibaniarbores proeerrimoe, et brcete,409.Multasunl qucetransferrinon possuntin sliam
radicalissimte, ibid.Libauointerra promissionis nihil cx- Iinguam,581.Lingucedivistein septuaginladuas,222.
celsius,884. Linguanihilaliud noverit, nisi Chrislum,1,991. Nihil
Liberalitateliberalitasperil,I, 554.Liberalilas,et dis- possiisonare,nisiquodsanclumest, ibid. Nihillamfaci-
pensatio,virtus maxiinaest, IV,674. le, quamvilemplebeculamlingucevolubilitatedecipere,
Sine Libero et Cererofriget Veims.I, 287.Liher de 265.Linguaincontinensesl malum,et plenaveneninior-
femoreJovisprocreatus,II, 309. Liber duplex, bonus et tileri, II, 764. Linguaeimmoderaltepericulum,III, 479.
malus,V, 669. Linguadataest ad laudandumDeuni,Yl,101.
Liberiusejjiscopus.II,919,951. Luiteamencandidissimum in superna translatum,quid
Liberorumproerealioolimbenedicla,elquasi jusla, I, docet?I, 933.
105.Justis multitudoliberorumpro benedielionepromil- LinteolainjiciunlurvulneribusIV, 16.Linleolaad abs-
litur, 624.IMaeaturDeusvirluiibusliberorum,505.Vide tergendossudores,VI, 473.
Filius. LinussecundusRomceepiseopus,II, 835.
Libertasaniminondestruilar,lic.etadDeumsemperre- Litterc-escecularescomparanturcaptivce,quaefiatIsrae-
cnrramus,elex illiuspendeamusvoluntale,I, 1055.Om- lilps, I, 427.Mnllumproiiciunt,si quisin opusculissuis
nes iu caplivilate,et obsidionegenerali,nondesiderabant eliamsanclisrecte utiturillis, ibid.De amaroseminelit-
quam non noverantlibertatem, 915. Liberlas huinaiii lerarum,dulcesff-uctuspercipiuntur, 941.Liitercemarsu-
arbitrii, V, 790. piumnonsequunlnr,II, 475.Sudoriscqmitessuntet la-
Libidoinsita a Deo o1>liberorum proereationem,I, boris: soeiaejejuniorum, nonsalurilatis:conlinentiae, non
287.JTnessuosegressasifuerit, redundatinvitium,ibid. luxurice,ibid. Litterarumradicesamarse,fructus dulces,
Fomenta libidinumet impudicaementis indicia,286. In IV, 840. A littera interdumdiscedendumnecessario,V,
sericoet in panniseademdominatur,507.Libidoubi do- 903.Amaritudoinlelligentiae lilteralis,V, 387.Habet.Lil-
mat menlosferreas,787.Majoreminvirginibuspatiturfa- tera ulilitalemmaximam,si servetur,ibid. 241. Liltera-
mem,dumduleiusputntomnequodnescil,ibid. Transa- riun steculiarrogantia,et vanitas,VII,487.
cta sempersni relinquitpcenitudinem, 911.Sub quorum Lilteraeexbuxo vel ebore ad lusum,I, 681. Lilterce
pairociniolibidosibiblandilur?ibid.901.Libidinosamens Hebrteorumaleph,he, lielliet ain, aspiraiionessuas vo-
_arderiliiis inhorieslapersequitur.,787.Quodnonlicel,dul- ceMjuecommulanL, 111,5.Liltera /.clii Graecanon habe-
ciussiispiealur,ibid.in nulliscetatibuslibidotuta est, 790. tur apudLalinos,190. ParvitasliLlerarumHebraicarum,
Quibussignis libidinosusanimusostendilur?715. Cujus V, 239.LillerceapudHebrceossuntxxn,VI,052.
adolescenlisjEgyjitiadominapalliumnontenuil?501.De Lilterarum vicissitudineamicum'semperprcesentem
expietislihidinibus,triumphiac palmavitiorumsublevan- senlimus,I, 455.
lur, 1094.LegibusCcesariim,excepto adullerio,libido DeLitlorequodPateslincejEgyptoquo prolendilur,quid
459.
per lupanariapeTmillilur, Impulalurintelicilasconju- dictum,II, 22,
gis morLnce, et libidomeretricis coronalur,415. Qui illi Livius,I, 325.Ejusfamaex ultimis regionibusnobiles
serviebat,libertatebonaserviat caslilaii,ibid. Libidinis qnosdamRomamperduxit,ibid.
seminariumesl esus carnium,et poLusvini, venlrisque Livorproeulfaeessat,absitimidia,I, 467.Livori quan-
saLuritas,II, 356. Caplivilalis nulla major calamltasest, doquecedendumest,709.Palientia superatur,710.Vide
ad
quain alieuamlibidinemtrahi, 519.VideLuxuria,Vo- Invidia,Zelus.
luptss. Locaqucein sacrisvoluminibusconlinenlur,I, 693 el
Libycepars Grcecisurbibusplena,VII 427. seq.Visitarelocasanctaparsfideiest,211.Quibusprosint,
Librariiundesicnominaii?I, 21. Librarii indocli,qui 520.Nobilesfeminaead habitationemlocorumSS. com-
dumalienoserroresemendareniLunlur,ostendnntsuos, sunl, 978. Omnesgentes veniebanlad illa, "692.
454.Librariorumoffieium, 688.Librariorumnegligenlia Fulsce erseeiitoresexistimabantquod tollerent fidemresur-
peperil variasin Bibliislecliones,646.Librariorumerror rccLionis, et crucis,si locasanclapolluisseut,520. fn illis
notalur,VII, 14. milites,scurrceet omniasunl, qutesolentin eceterisurbi-
LibriApoeryphi declinandi,1, 452.Libri pene omnes, bus, 521.Differentite in locisad perfeclionem pertinenti-
eruditionisdoclrintequestecularissunt pleni, 436. Ex l«is agnoscunlur,ibid. Loea latroeiniiscruenta, II, lb.
styloet salivalibrumaueloriscognoscimus, 652. Scriban- VideTerra Sancta.
tur libri, ulet manusopereturcibum,eL anima leclione Locoruminfamia,quomodoaccipienda,VII, 377.
saLieLur, 959.Ut veterumlibrorumfidesde Hebraeisvo- LocusgloriteDei quinam,1,117.
luminibusexamiiianda est, ita novorumGraecisermonis LocuslaeJoannisBaptistce,II, 554. Locuslishomines
normamdesiderat,454.Librorummateriaetornatus,117. comparali,IV,400.Locustsenalura, VI,427, 576, 581.
Librinonmagnoperefbrmidandi sunt,quos meluitaiiclor Locustainimicamortalibus,146-Multitudolocustarumin
suus prodere,II, 461.Libriimperilorumleclorem inve- Palcestina t emporeHieronymi, 186, 195. Quamordinate
niunt, 474.Obteslatiotranscriptionis librorum,879. Multi volilarent,ibid.Excalore|iroveniunt,iionexfrigore,196.
obignoranliam,Iberasnceniaslibris anthentieispraeferunt, LocusiarumgregesmagisAuster,quam Aquiloconsuevit
820.Librisex principiiseorumnominaimponunt Hebrcpi, adducere, ibid. Loeuslarumagmiiiavenlo surgente in
III, 506.Innumerabileslibri, una Lex, uniimEvangplium mare praecipitala, 193.Locustarummortuarum feloreaer
nominanlur,493.Librosquosmaximolabore componunt corruptuspestilentiamgenuit,ibid.
liominps,segnibuset oliolorpenLibus saepetradunl,404. Logicamquivindicant,etcontemnunt?!,487.
LiliriHebraeinoncorrupli,IV, 97.Libri apocryphicaven- Lolium,zizaniadiclurn,VII,96.
di, 76. Librisacri~kuroet purpuraornanlur,VI,841. Li- Aoyo.sighiQcalrnulla, I, 274.
ber Judith nonabomnibusreceplus,743.Libri apoeryphi LongiusCrelieus,1,964.
doclrinadamnatur,604.Librorumapocryphorum nonnullas Loquaciummos, qui cum disputarenesciant, tarnen
senteiitice,751. Libri Canonici,auctoritasunde petilur, liligare nondesinuiit,II, 183.
VII, 745. Loqui, et tacere pro lempore, sapientiteest, V. 36.
Liburnanavislonga,V, 720 Loquendi modusvernaculusvitarinonpolest,VII, 223.
Libyaab HebrceisdicitnrPhut, III, 319. Loqui adcorjnxta idiomaScriplurarumquid? IV,479,
LiddaeHebraeisapienlisfabnla,VI, 625. eiyi, 21.
LiddaDiospolis,VI, 589el390.~ Loquiin Osee eLOseequomododifferaut,VI, 5.
Lignasilvarum,quammultiplicemutilitatem habeant, - Loriculcecastrorum,IV,544.
Y, 141. Lot interprelalur declinans,!,401. Campeslriaeligit,
Lignumin panemmitlere quid?V, 815. - ibid. Lol porteniulentiamneseiens,libiclinimiscelinces-
1017 INDEX ALPHABETICUS1N OMNIAOPERA-S. HIERONYMI. 1018
lurn, 423. QuemSodomanonvicerat, vinavicerunt.Tbid. Lupieinussacerdos,I, 20.'
Besiderium Lot pro uxore et filiabus suis, 890. Ardens Lupusprofero homine, I, 409.Lupi.Sfflvioresnocte vi-
lides ejus, lolamSegor liberayit eivilaterh,iiiid. Minora eina, VI, 595. -
servavit,quiamajorauonpotefat,ifiid. ' ' LusciusLavinius,II, 485.
LoxiasoraeulafudilCroeso,etc.,I, b27. Lusilaniaeqiiaedammulieresdeceptae,IV, 761.
Lucaiiuspoeta, II,,507. Lux significatscienliamet doelrinam.V-,650. Adlucis
Lucas riiedicusscriptor ActuumApostolorum,I, 280. vercecomparationem,omnia visui tenebrosa sunt, YH,
LucasMedicus,If, 859-Lucas,ul proselylus,litteras He- 197. • ,
lifteasignorabat,III, 571.Lucasaftis Medici.nae scientissi- Luxiirrainsatiabiiisest, I, 627. Citorestinguenda;194.
mus,IV, 97. Graecaslitterasmagissciebat,quamHebraeas, Luxuriaefluclusadversumnos crebriusinlumescunt,561.
ibid. Ejus sermo redolet eloqueniiam saecularem,ibid. Non possuntsusciperecorreptionem,qui illius oblecta-
TesiimoniisGra3Cis utitur, ibid. Cur solusutitur tesiirao- lionecapiunlur,617.Invino luxuria, in luxuria voluplas,
niis LXX.578.Lucas-inedicus, nationeSyrusAnliochensis, in voluptateimpudiciliaesl, 425.Quodluxuriceparabatur,
elc ,VII, 3.Ev.ingeliumscripsitinAchaiae, elBoeoticepar- virlusinsumat,291. Luxuria nitilur subverterefortitudi-
tibns, ibid. Lucascompendiosenarravii, qutevidebantur nem crucis,II, 388. VideLibido,Voluptas.
dignaEvangelioChrisli,594.1demScriptor ActuumApo- QuiLuxnriatur, vivensmortuusest, I, 425.
slolorum,409.Multa praetermisitin illis, ibid.Luctelaus Luxuriosihominisornamenta,I, 1091.Luxuriosifilii
in omnibusEcelesiis,249. In Lucam Origenis Homilice, miseria et infelieitas,890.
247. LucceE^angeliumeliamabiicerelicisreeipi,299. Lycaem,quid? VII, 483.
Lucernalampadiscomparatione nihil est, I, 2.24. Lychnos,locusubi morabanlurmonaehi,II, 50.
Lucianuspresbyter,ejusque exernplaria,II, 917. Ubi Lydda,sive Diospolisin quo fuit inclyla,I, 695.
sepulliis, 903. Lucianea Scriptufarumexemplaria,ibid. LyddajusHieronymipraeceptorob inlelligentiam - Jobi
<.
De LueiferoCaralilanoquidreferlur, II, 193.Dissenlie- multisredemptus,Prcefal.in Job. e&Hebr.
J)atverbistanlum,el nonrebus,.ifiid.Sectatorumejusdem Lydiinler robuslissimasgentesrepulati, V, 309. Lydo-
errores impii, 171. Sententia impugnansLuciferumet rumrex Croesusa Cyrocaptus,ibid.
Hilarium,200. Lynceusudebat trans parietem,II, 445.
Luciferieulluidedila Saracenorumnaiio, II, 16el 17. Lyucisnatura, 1,22.Lyncismagnaoblivio,ibid.
rex
Luciferocomparalus Babylouis,IV, 177.'Lucifer duo- Lycuriuslapisquis, et unde,I,'o6b el seq.
bus annissoliscursumconficit,V, 17.LuciferumSaraceni Lysander princepsLacedcemonioruni, II, 511. Viclis
adorant,VI, 503. . • Alhenistyrannosimposuit,ibid.
Lucilhismordelursimujel laudatur,quare?I, 325. Quid Lysiasexplicatincommoda amoris,III, 518.
refert? 989,782.Lucilianumquipiam,782. Lysidesaudilor Pythagorte,Thebisscholashahuit,'II,
LucillaopibussuisDonatumadjuvit,I, 103. 865.Memorilertenens praeeeptadoctorissui, ingenio pro
LuciniusinvilaluradSS. Locorumhabitaculuni;I, 435. libris utebatur, ex quibusnonnullasunt, etc, ibid.
Laudantureleemosynce ejusdem,ibid.Fervor eLsiudium LaabinijPhutaeidietisunt, 111,520.
in
laudalur Lucinio,' 454.Sex notariosmisit
- Scripturarum
ad scribendaopuscula Hieronymi,ibid. Amissagloria M
castitalis,noluitsupervivere,906. - MacariusmonaehusjEgypliuscolumnaChristi,I, 705.
LuciussuccessilCornelio,II, 907.
LuciusLavinius fruitur fautorum multitudine,-IV, 491. Macarius,Antonii discipulus, et aliusMacariuSjH, 582,640.
LuciusAmiceiis.If, 849. - Machabaeorum insignis victoria, 1,619. In EcclesiisChri-
Lucratorhonestus,quis?VII, 559. sii loloorbe prsedicanlur,ibid.Machabceorum sepulcrain
LuereliapudicitiamBrutoprcetulit,II, 518. Modim: oslendebanturtameneorumreliquiaeAntfochiae,
Lucretiiverba hacreticorumastufiis accommodaia,I, III, 247, 250. Maeliabaeorum * contraAntiochumpugnaeet
1029.Lucretiiojiiniones,II, 838. VI, 867. ,
Ad Lucrumjironisunf homines,ad damnummcesli,I, vicloriae, Machabaconim primusliber Hebraausreperlus,Prcef.in -
195.Lucrigralianon corripientes,VI, 208. Paralip.
AdLucliissedandosopuscnlascripla, I,x554.1'ermullo- ' Maeedoniicrror, VII, 610.
rum virtus non minorfuit in luctu quam in bello, 355. Macedonite paslor,quis? VII, 278.
Populuspeccatorinveslibusjiullisluxissedescribilur,in, Maeedonumregnum quot aiinis'permanserit,V, 700.
462.LuctusindiciuniapudAnliquos barbcecapilisque ra- Macedonumcharitasel hospitalitaSj-VlI, 429. Eorumderii
sufa, IV, 185.Tempore Inctus, tribulalionisel orationis titia notantur,ibid.
non serviendumconjugiiset operi nuptiarum,VI, 192. _ Machelot,I, 484.
Lueiusdoeloris,malusdiscipulus,315.J Macula,qucenullonifro, iiullaTullonum herba eluipo-
LucuIIus,primus Romam Cerasa-pertulit,I, 151. Lucul- -test,1,789. -
lus Romanusconsulobsedilet cepitNisibinurbem
' Meso- Madaiauctorfuit gentisMedorum,IV, 243.
' '
potamias,III, 126. Madianet Epha regiones sunt trans Arabiam,ierliles
Lucus sicdicilur, quodminime luceat, I, 187. Luciet camelonim,IV, 722. Tota et prcecipuaregionumTllarum
fonteseorumqueapud genliles religio, IV, 897.Luciap- provinciaappellalurSaba,unde fuit et Saba regina, 722.
' pellanlur lignanemorosa,V, 61.Luciin Templone plan- Madianilarum opesTn gregibus,V, 285,286.-Adjacent
tentur, 875. terrte Arabiae,^86. Appellantur
' Sarraceni, ibid.
in
Ludeiitium concilidsedere, quid,IV, 949. Ludenles Maeotis,I, 464. •
- proplerpeccaliperieulum '; '
fugiendi,V, 855. Magalia, 1,990.
LudiCircensesqui, II, 22. Maggedocampi;Jositenecis conscii,I, 695.
Lugdunensisprovincia populalafuit, I, 915.Lugdunen- Magia parens est idololalrite,I, 576. Legespubliccema-
sis Ecclesice Mariyres,11,875. gicamarlem puniunt,ibid.
LugdunumcivilasGnlliarum,VII, 16. Magorum^Egyptisigna non erant vera".1, 876. Mago-
Lugeniiummos,IV, 943, 916.Duplexest, 898.Lugen- rum donaquidsignificant? 605."Magorum iria genera apud
tium ccenasGrsecivixfoStma vocant,nos parentalia,VI, Persas, II, 544. Magivenerunt ab oriente, vel ex arlis
95.Consuetudo veLerumLugenlium,540. vel, etc, IAr,585. De magisquiddicilur, 290.
- Aliudest Lugerequod fueris,aliud, negleclopeccalo, scientia, Magos promaleficis consueludoel sermo"communis acci-
in Ecclesiaviveregloriosum,II, 175. 627. • • - '
LuithclivusiiinerisquodduciLadAssyrios,TV, 'pit, V,
187. -Magifratres, Cambysisin regno succcssores,VI, 778.
In Lumbisvirmsdiaboli,IV, 842.Praecipimur'eosaccin-A populboccisisunt, ib. .
gere, ibid. Lumbosaccingere,quid;VII, 678. - • Magisterprobcecelalis,elvilceerudilionisqueesl eligen-
Lumen,clariusfit comparationeTenebrarum,I, 891. dus, I, 682.Ineiduntin arroganliam,qui in puncloTiorce,
Lumeulunaea quo? IV,826. 11'cdumdiscipuli,jammagislrisunl,424. Ne priusmagi-
Lunceorbismenstruusunde .efficilur,I, 621."Spatium ster' sis, quaiudiscipulus,958.Nonnulli|>riussunl imperi-
suumtrigintadiebusimplet ae noctibus,ibid.Luna ^olis torummagistri,quam doetorumdiscipuli,994. Delicatus
collatione,nonrutilal, 224.Luna slelit oranle Josue in magisterest, qui plenovenlre de jejuniis disputat, 262.
Ailon,HI,143. LunaapudGraeeosa mense nonien acce- Magislerpessimus,quis? II, 821. Utileest inagislrorum
pit, V,335.Lunaa solefumen aceipit,VI, 272.Lunaeno- limiiiaLerere,ct artem ab arlifieibusdiscere, 477. Sicut
mineEcclesiamintelligi, Vlf, 233. magistrossanctos-juvatdiscipulorumsalus, sic perdilio
Lnnaticifuroremsuumillisionedenlium, el spumanlium seductorumperdidilpalriarchaseorum, IV, 405. Magi-
salivarumejectionetestanlur,I, 593. strorum\ifio .discipulipuiiiunlur,VI, 872. Magislrorum
Lunutemulierumbullulaedependentes in Iunresimili- sollicitudbprodiscipulorum salute,,cjualisesse de.bel,VII,,
tudinem,IV, 60. - 465.VixinveniLurqitrecit perfecta,ib. Xtedit diseipulus
LupanarecrlushcereLicorum, V, 936. - • • magislrum,si negligat pjus•prsecepia, 459. Magislride-
4019 INDEXALPHA8ETIGUSJN OMNIAOPERA St fflEROjmili iom
bent communicare consiliacumdiscipuliSj 117..Vielu et Manassespcenilentiasua nonsoluminduIgenlisro, sedet
-vestltusiut eonteiilijE38. Quandosihe causalabbrant? regnumrecipere nieruU,!, 460.ilanassespostcapli\ita-
457. Raro magisler el discipulussibi consentiunt,466. jtemfesiitutlisin regnd,etlongbdeincepsvixittemjidrb,
Quislaborempraestatmagistfb1 854. Magistriperversi III, 115,45'6.Maiiassis cfudelitas, IV,i366.Mafiksses egit
nolantur,188. pcenitenliam, VIj 67S. i
Magneslapis,VII.80: Mandata Dei pdssibilia surit,I-,10t)B. OiriniainuribLe-
Jlagoget GogScylhice gentes,IV,419. nornineconlinenlur,ib. Siiiuitilisest,qujlecil omuia
Maguntiacum, nobiliscivitas,caplaalquesubversaest, fis Jandata,,quidde,llio diceridumest, qiiiexplerenohpo-
I, 413. In Ecclesiaejusdetnmulta hominummillia iru- tuil? 1035.MandataDei riohsunt facitia,II, 784el seq.
cidata,ihid: Qupsensudicuntuflevia?746.
Mahouexpiicatur_, 1,1052. . Mane<juidin Scriptufissignificet,IV, 77. De Mane
' Majoma emporiumGazce;II, 15. , , XIenmconsurgere,quid?ib. el 893.
Majoret minof non ihter tres. sed inlerduossolent . iianichceidogma, I, 232. !Senlehliaejusdemimpia,
{irteberBdislaniiam, II, 219. , i042. Manichaei ienteniia de originoanimce,9l9. Maril-
Alaj'orum sequendaVesfigiS, et anctoritateeorumdi- ciiaeielecli,1028.Idemasserit,hominesposse, si velint,
ab
screpare non debemus,III. 493. Ad majorapervenimus omnicarerep"ecc.to,i6.Notalur,827,782.Mariicbaius di-
rjiJr minima,V, 514. Majoremde niinorijnon minorem cilurParacletus,II, 598.llariichaeidogma,2o9.Damnaris
fieride majorenaturaleest, VII,464>In qiio niajoressu- legem, 729, 74i. Ejusdenisiibstanliae esseiiUmanam ani-
-nmsomnibus.635. mamet Deum,asserjl,57p.inimas liotainhrri dicitpartein
Malachias apertevaticinaturde abjebtioueIsrael,el vo- esseDeinalurae,418.426.Manichaeum nomiharejiollulio
cationegeuTium, I, 219.De Malachiaprophetaopiuiohes est, 426sThesaurusManichcei, S95.Notatuf,412,808.Ma-
varite,VI. 939^. Malachias prophetatumduodeciinnovissi- liichaeus.aliam extra domumDeiJaeobquasrebatdomum,
mus, ib. Uirumidem,andiversusab Esdra,940£t seq.An IV,52, Manichaai dogmaimpium,YI,E)82, 6i&.Manicticeii";,
arigelushumanoin corporefuerit.t6<el 7811Quotempore VII, 54,211,475,757.Error ejusdem, 88. i07, tiiS.Do-
prophelavit,ib. gma Manichaei refuiatur,"48.Pfovocatui', 98, ^Oo.
Malchion presbytef,I, 429( Maiiichtei
dicunlurinipufissimi, I, 819. Curplurirtfaex
MalchusLatinereqemsonat.II, 42. Syruseralnalione Seripturisfalsaesse contendunt,160.Hancfarsi.tUlem hbn
el lingua,ib. Pielasejus et hiuiierisdecrepitce,cumqua tribuuntapqstolis,sedcodicumcorfuptoribus, ibid. Con-
riianebat,laudalur,etc, ifr.Malch"uss quid significet?VII, vincuntur, ibid. Errores Manichaeorum, .11.42.Dogma.
222. 1056.Manichseoruin blasphemiae, IV, 272.M'anieh83i, VIL
In maledifcluhi el in detractionemregumet priiicipum 492,
hbndebemusprorumperri, 111,479iMalediclumEvcertni- Mannahabebatspeciemglaciei,IV, 566.
lieris in mulieribussubvertUur.. VII,24LNullumnioveat, ManniBurieiequi, I, 599. _ ,
quod Ghristusfaetussil maledictUni. 437. Unusquisqub, Manusaecipiuntufpfo opere"liupliariirii, 1,10b,Fruislra
SanclorumfactusmaleSictum propopulOj 432.Quodniale- aliudlingjiaprcetendiLj cum maiiusseiilirealiudcompro-
dictumcontemnendum et optanduni,24. Ebicnmquema- balnr, 1059.Manusquidsjt, III. 471.,ManiisexpansteDei
ledictioponiturin Scripturis,numquam Deiuomenadjun- el Christi.quidsignilicent?IV,772. Domiiiicommo-
jaaiiufc
clumest, 436. lionevelelaiionepcenfeac suppliciad.emonsifantur, 29o.
Maledictusqiiinon auditverbaDei,Vj 803.Maledietus Manushalieresupercaput,-quid ?836.MantVs moflistjuid1?
quis, 836,436. .. . ,,..,' VI, 151-.De Manu ininiicbrum nosfrorum "quouiDdo a Ghri-
Maleficilim dissolutuiii inCircerisibus equ_is_,II, 22 stoliberaii?VII,274.
Maleficiinbouampartem6<wipiunlur._vl, 566.Malefici" Mansionesdiversasessein coslo,ordinefe Ecclesice pro-
magi el incantalores quiddifferanl,V-,.627. baut,III, 569 -elseq.
Maliliainnifmerisuliturnooendiartibus,L 612.In tplo Mansionurri XLII mysteriasingillatimexplifcMa, I, 468
orbe regnavit anteadventumChristi,622. Malilianostra elseq ,
ihebriatDeumiV,879:PriiieepS malitice,et ejusdiscipuli, Mansuetiquisinl inlelligenuT, I, "968.Mahsuelos ferre,
diabolinominaulur, 548.Malitiain Seripturisproangusiia, nullavirtusestj VII.731.
VI, 599,831.Maliliaduplicitersumpta,VII,657. Mansueludo veranrillapassibiietrirbatuf,VH,667.Haae
Malipeceanlium muTliludihe jiutantculpampeDcatorum possidetlerfani, et qiioriiodb,ibid. Ficlk hiahsuetudo
minui,I, 289sHIoruiiT solaliumest, b.onoscarpere,ib. De- damnata_ 751. ,_ . _. -,,.
cipit bonade nialis fexistimatiQ, II. 18i, Malis prodesl,at "Manubias vasisquondimDeiRomaiiiCapitolioobtu-
de
bonisserviant,IY,247.Arguiinlurquiinaiorumabuluiilur lerunt,JV, 590.
minisleriis,1083. Maratnutatursacramentbcrucis,I,!420.,
InMalograhatissighifieaTur,conceiitus.virlutum, If, 287, S. Marcellceviflutescoriiparaiitiir fcurh"vSHiitiuh";
Annce
Malogranatum semperintelligilurde Ecclesia. VI,'77l\ prophelisste,I, 294.Mafcellce laudes} 784elseq..Marcella
906,Malogranaii afboristieBert_3tio_ ibid.Malogranati arbor" malereral iu spiritu 1'aulaeet Eiislqehii.li, 552.S.Mar-
Ecclesice figura,ibid*. , . . ccllaunicumviduitatisexemplaf.VII,859.Ejus lattdes,
Malumbreve putaturjquodfiinismeljorsubsequitur,I_ -369,888.
L79.,Malaprsesentiaspe fulnrorumdespiciuntur_619. Marceiliapud Notampraelium, 1,18, 98i. Marcellbrum
Procliviusesl cor hominisa ad
puerilia inalum, 806. virtusinluclu et iu b.llis,,53a,
Pertinacesin,eo, habendisunt, sicutEtimiciet publicanii, Marcellus Sidetes,tl, 552.
946.Naturaliducimurmalo,108.jEijualimaledielosubja- \ MarcellusAncyranus.11.928. Hilariusmehiihilillius
eeiit,quibonamaladicunt,et qui malabonadicunt,el qui tamquainhaereliei,ibid.
malabonajudieant,554, Faciliusnialaereduni homines, MarciaHortensiumCaioriemque viroshabuit,II, 312.
788.Maluniuon tamliatura cogit facere,quamvoluntas, JllarcionRomammisitmuliererh,qucedecipiendbssibi
•II, 401.Nonpotestauferrimaluminolili mali, nisia solo auimosprcepararel,I, 1031.Marclonis caluhinia,9l0. Do-
vero-medico,776.Malaostendereinterdumnondocenlis g.i.a,2l3.Notatur,B27j748^Mafciondiciliir pfimogehi-
esi, sed velanlis,544.Maluinpro"afflictione sumitur,iV^ tus diaboli,II, 837. Marcionel alii illudenlesofseribus
S55; 750iMalum levius est apertc peGcare,quam simu- Creatoris,718. Ejusdemet aUpruiiiargumenla,el"blas-
lare, el flngeresanelitalem,277. Malaomniaob peecala phemia,788. DujdicemadmiiiiiDeuui, et dujjlicemfe-
nostranobisimmilluiilur,V, 82c(,55.Malispremeruibus rum. condilorem,423. avTiBtaEi. Marciouis. , 461. Mar-
majoremhabemusfiduciamin proximo,quamin nobis,46. "cioniselYalelilinierrore multidecepli,.8b,7.Ciir cibos
Mcilum qqodOominusfecit.quale?VI, 288.Maiumfacere refugil,Sbi.Dogma,"259.Notatuf,451, 508. Marci'oii"et
et diligerequid?275.Malumalicuiessopblestjquodma- YiilenLinus nuTiorissedicuntnafiirteesse',qiiam"condilor
lumuonest, 688.Malumnonnumquam oocasiofitliouorum, est, 111,450. Marcionet Manichceus rabidp oredilailiabant
738.VideVitium. • veteremLegem,Evangeliumlantum s'uscipi'enli3s,,488.
-VII,
Mamertiasubvetsa,li 308. Mafcionisdogniae't blasphemice, IV,288,854. D.uosDeos
Mammea materAlexandriimperatorissanctafemina,IL' iiiducil,105.Marciouet Valeiitinushyceriae assimilarituf,
893. . 778.Marcionhaerelicus,V, 7S4.Marcionis dogliia/otblas-
Mammonadivitieenuncupantur,I, 117.Mammona non jriiemite,90, 91.-Marcionishteresis,VI, 237,570, 429,
Hebreeorum, Syrorumlinguadivitiassouat,et cur? 833,741. Marcion,VII, Si, 107,,121,475, 757. Errores
sed
865.Mammonaquid?YH, 56. . . ejusdem,83, 582,45l. 895,645.Inipughantur,'493,58i,
"Mammilla pro erudilione,I, 400.Mammillce infanlula- 660.Provocaiur,98,108, Marciohlsimpietas,683. Faifea
rum, uthataefuerint,ligarisolita3, V, 147. inlerprelatio,525.Repudial"proplfetas, 418. Mafcioniset
Mamrecivitas,III, 561. Manichaeihtereses(arneniChfistipulalivamsimiitant,448.
. Manahenrex Israel,quasnninera regiAssyriomjserit_, Cur.nonhabetEvangeliiiiri J)ei, 586. Mareionhoh hega-
bat EpislolamPauliad Philemonem, et eamnoniaislisest
ManajmortsOdinterprelartlur,in. 536. corrumpere,745. G«lerasejusderaye!Aongtiscepit,ve{
1021 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYML mi
qiicedam ex hismulavit,ibid. Quiderasjtd.eAposfolp Pau- .MarliiQ. regiscqiislantia inmorte filii,-1,' 558.
lo, 425. MarjJlon. .etManichceus quid de.AppsLoto tollere Maftinianus Hieroriyriii aniicus,I, 11._~ -
noluerunl,475: Nonnulta.eorum "" assertifr,474.JDeMar- Martisidolumin AferipbH vocatumAfiel,III, 162.
cionequidamerrores,537. Maftyresrioslripro veriialeforiiusdiiiii6averufil,,c[(fcim
MarcionilseII; 201.Inter se_discrepant, 877.Marcionita- proHelenaHeroesGrceeicontraTrojam-,I, 408.Cbrdria'
rumde Chrisloerror,.Yilj" 299. martyrumde fosisdt vioiispleelituf,confessoruni de li-
- Marcomanni, I, 544;. liis, 723. Martyrumsepuieravenerariiurfideles. 205.
Mareushterelicusrjuasprovineiassua dbctrinamaculac Sanctaraillorumfavillaihbculisapponuht,et depscuISii-
vit? 1,454. tur, ibid. Ad illorum tumuTos" inundahspopuliiscrirfil,,
MafcusidemGnoslicor,um seclarius,JV, 761. Haeresim 678.Accensicerei ante.lumiilosriiaftyrum,.727. Dedicritio
primumin Galliain,deindein Hispaniasintulit,,i6., , • ossiummaftyiis,794.Absurdurh es_tninimsatiirilatevblle
S. MafeusE\ angelista,discipulusPelri, I, 313. Cathe- honoraremarlyrrs, rjuossciriiusDeo placuissejejUniis',
dfa MarciEvangelislce ubi,?583.Marcic.ap.xvi in Grcecis 131,Martyruinreliquiaeeffossas, 544.IriiriafLyfe vdlurilSs,
liDrisomnibusdesideraridicitur,823. Marcus.discipulus ex quambrsnascilur,coronalur,II, 373.Duorummart^-
Petri,II, 427.Auditoret interpresej'usdemfijit_ 827.Evan- rum,insigniscoofitanlia ^,111.DtfenTbnes tbfqiiebaHtiii; iu
geliumj'uxtaMareum.Petri dicitur_ibid. Marcus,quis? Basiticiseprum,597.Martyreset Macliabcei pfb.legeDei
VII, 5. Evangeliumscripsitjuxla fidemmogisgesloruuij atquejustitiavisistuitinsua pefire jiistitia,III, 442.mb-
quamordinem,ibid. . tyresnonpereunt,sedvincunl,IV,663.Fortitudogenliuin,
Mardochceus et Esther inler purpuram, superbiamhu- triufnphusest mariyfum,75B.Yictoiiaa EcclesisSiriiriar-
mililalevicerunt,-1,952.Tanti fuere.meriti,.ut caplivi tyribus,121.Yulneribusmarlyrum,fidescredentiuthcoh-
vicloribusimperarent,- ibidi Mardochcei el Esther historia firriiatur,S'98.Seciifiiri Ecclesiade iiileta coiiju^Umet
sub quoPersarumrege gesla sit, V, 40el seq< liberorumsuorum,securiadhella procedebant,25."§aft;
Supc-rMare ambulare, contranaturamest. obrporum guinemmarlyrumproducetDominnsiri 'publibiim"etc.,
graviortim,I, 718=MareIoniumjiEgceum,Adrialicum. et 358.Daemones nonsustinenleinefesriiaftyriim,775.Vic-
Thyrrenum, II, 560:Mariavi lerrcemolusegressasunt lus in marlyriodolprecruciatiiuin, levi6fis_'ciilj)ae efsleo,
lerininossuos,56. Stantad preces Hilarionis, 36. Ma.re qui non tohus.Christumnegat, 511.Maftyfeseoficuleant
apud Hebraeos vocatur_omniscongregalioaquarum,III, adversariossuos,VI,^75.Famaperiefulit,ibid.544.Mar-
306.In Scripluris"proOccidenleponilur,.326.Sc.ripiur.a tyr verus,quis? VII,747. /_.-.
omnescpii_»regalioiies aquarumappellalMaria, IV.,204. -Marlyriodeler.untmullipeecatasria,I, 8SS.NpnSotiim
Sonifusniaris,quidsignifieelinSoripturis,88.MareMor- effusiosanguiuisin confessionefepula'tu'r(>, s'ed devolse
luumquaresic dicLum _.V, 890.Voeai.Scr.ijiLura pro siLu quoquemenlisservifusilnmaclllat2.j, tjuotiaiaiiuiri hiafty-
lerrceJuda;temare,Occidentem, 585.MareMortuumunde rium est_725.Sanguisinmarlyfioribiisinedolofe"et Ire-
diclum,VI, 198_919.De Mariexemplumsumptum,VlL more fuiidilur. VII, 498. No"neaderiTpoina jplectitllt
611. gui Chfislumuegat in martyrioabsrjuetormenlis,etc.,
Mareolislafcus,IV, 204. • . 5H- '.' . . "
MargariLUni lueet in sordibus,-!, 397.TJbinascuntur Maftyrium,_id est, leniplorn,il, 32.
margaritacandenlia, 954. Si lanti vilissimumvilrum_. ftlarullusniiinogfaphus, II, 313. ... „
quarrtipretiosissimuiri margaritum,803. . . Masculinum vocaturquodrobustiime'sf.11.1,553.
MariaMaterDei virgo simul et fecunda-,'1, 105. Cur Massa defecentibusliciscbmpactaap"ud.Hebfteps|3eb6: '
timoreperterritaest in salularioneGabrielis_683. Ejus- lath, apudGrcccps Palalhavocatuf,itl, 27/ ,*
demvirginitasperpeTUaj 252:PuritasjlliuscommendatUr, . MasEagette miserosputaritqui aegrotatibhe niDfiUfitiir,
ibid. Mariacommendaturdiseipulo.a'Chrisliiquam anle ll, 533.Projrincjuos cumadsehecluleriivenefint,jhgiiliint,
crucemnumqiiamdimiserat, 785.MariaMaterDefvirgo ut devqreut,.ifiirf. .
simulel leeundaqtiaredesponsata concepit„H,208.1JTefi]s • Massiliaa Phocaeis cond;ta,Yll,427\ ,,
B, Mariaesemperclausiispermansil,745. De.B.Mariain Maslrucabarbarieasvestis^genuSjJI, 17i. _. Vl
prophetiaJereiniae,grahdejiiiraculum, esl,287.Nullaol> Materet (jlianoniinaijietaiis,oificiofiihi vofialiula, elc,-,
stetvixin pariu15.MariteVirginis,214.Nonlegilurnup- I, 785: Nori,esl.iaus si se diiigarit, sceliis esL si $&
sisseposliiartuin_226.Mariceperfectio superiorperfec- oderinl, ibid.MatrumdiligerilikcifcanalasiiitaiilulaS, V,
se
lioneElisabelll,712:Bealam esse dicit, non propri.o 145el seq-.Materel jiliicum de eodem " populbaicuntuf,
meriloel virtute,sedDeiin se habilantiselemenLia, ibid. quonibdo-discefriahtufi Vi, 57. _
B. Mariaprophelisagnbscitur,IV, 117,Yirginilalisjirivi*- MaterDeurri,recLiusbtemoniomm, VI, 41. (
legiiunihea_614:B. Mariasempervi.r_.o_ VI, 558.Maria' , Malhemalici,, el aslrologi,qiii? IV,S55. Mathemaiici
prce cteterismulieribusilluminala,VI, 671.MariaVirgo et Aslrblogiquinainvulgo,V, 628.MaliifehialiebfuhT etro.
abusiveappellaturmulier;V1I_501.Jntegrifaliilltusnon res damnantur,VIS680. ,'(•, dituviunivixisse
noeet,.quodu\or etrriulierlOceTur, 449.Qtiidam perverse Mathusalaquaiuqrdecim. anuis post
suspicauturB. MariamjTur.eshabuisse lilios.,14. Marite scribiiur,I, lOoVliialiiifsiiaijuo
' annohibrtiiussit, III,
hnmililasin quamrespexitDeus,quce? 267.MariaVirgo 516. ._ , . huma1
proplietes, ibid.Marite vifgiuilatem diabolo laluisse", e t Matrimpniu.ni prcecipiturj ul consofveluf gehqs
cur? 258.Mariamnhpsissepostpartum,nonposseproba- num,.I, 623.Yinculum,esl, et viduitas s bldtio,,yt)5. Servi
ri, 266. - __ , carnisyocanlu.r inmatrimoiiib coiistituti^Sl.'Siatrirn'oiiiuih
Tres Mariaeslantesaiitecrucem,1,934. viri qui vigintisepeliefatuxores,curiiuxore quaeyiginti-
Mariasorof Mosis,eujus sepufcrummonstrabaturin duoshabuerat.mariios,908 Paulusconcerjjl s|eunduh)Ma-
Cades,III, 185. irimoiiium,.qriare? 90i.Non damhatHierdnjmus, 906.
ManaMagdafeheob sedulitatemet ardoremfideitur<- OccasioneMiorumpfiriiiet-secdndihiatfimbniidomestipi
rilninomenaccepit,I, 954.Pfimaante aposlolosChrislurii Ariturpugna,292.De Mairiinonio qui scripseruhl? II, 517.
videremeruitresurgentem,ibid. Matrimoniaquaudovertuulurin adultetia,319.
Maritalislicentia,in quamper fictaffiatrrimnoininalion- „ Malrdnteet yirgines,quibusfuerelddibrio? I, 548.Ma-
nullteerumpuut,T_B53. itronarujirsenatus Romceerat; 194.Earumcolibqiiiadevi-
Maritiujorisquefcederaobbenedictionem junctacr.etla- t3nda,524.,Multcedoriaconferebanl^ buccinalbribus suis,
mns,I, 625.MariLi umbra, tuiamenuxorisest, 805.,Quid 707-.jDplicaiae matronae usquead adulieriumeiiainlinguse,
spargebantsuperlumuloscGnjugumsuarwn_,396.Marili 114.ilalronalelix, et jiiidieaseriielhubit,'Ilj SIS.Matro-
incredibilis.ignominiaexponitur,VI, 338. Exlremaejus ntesceviLurce in.Hieronymu.m, 252., ,
miseri3, 915. Marilus tjuiUam-vigiilli uxorum , et uxor Matlageuusculcitfa3 dufioris,H, 55. t
viginliduorunivirorum,I, 901 seq. el ,. ,, • _Maillra?usEvangelium Hebfcebsermdneronlcfipsil^ T,
MariusviclorNuhiidite,quopulabalurindignus? i, 598. 69. Mattliceus.iisns esi,HebraicaveriiaiejnbriX\ahslajione
"Mafius gentem Theuloniim superavit, 9 06. Mariorum vir- LXXIiilerjireluni, li, ^53.Qiiisin Grcecumyfefterit Evhri-
Lusin lucLu,538. - , . ,. geliumillius, liicerLuin est, jfciri.MatLlfceus H'eb'ra3'o.,"3oaii-
. GiMariusYielorinus Rdmcerhetorlcamdocuil,Ylt, 569. nes .Graecosermpne texUerunlEvangelia,IV,1i7.""Dlercjue
EdiditCommeniarios in Apostolum, ibid. de HebraicoproferLlestimbriia,ibid. HebrkicuiiiVeqhilur
MarriasGiiztelugetInclnsus,et eversiOnemiTempli per- Maltliieus,128, 507.Nonsiimpsitiesiiinphiurh juxta He-
limescit,I, 679.Marnas"idolumubi coliLur,II, 19. VielUB braieumetLXX,.1064.QutedamSdriplofiiiriefforesublata
esl a Chrisio,23. _ , in Matthteo,507.Ejnshumiliias,439.M.atlhceus arguitiie-
Maronia,\icillusest,H;41.. .. , gligeuticeseribas et.saeerdoles^Vt, 488,Matttiteus,an
Marsitcejuienis forliludo_11;29. Hic affectusjiessimo locurriOseexi, 1, ad Christuinapplieandd,cuiqhamilluse,--
daemonefiberatur,ibid. . .... , ,, rjt, YI, 125et -seqq..Matjhceus ediditEvangelium Hebr.
-De Marthael Maria•quld'dicitur?L, 108. Hospilium sernione,qii'are'?Yli,'3.lieceriserituf,lum'tJrae"ei, lum La-
earumvidebatur,701-. tini qui scripserunlinMaithaerim, ibid. Mailliceus fetLucas
MartiaPapyriaraaterAfricarji_ I, 690. quomodoCQiicUianlur,,129j 23B.Jdemtet Joantjespori.dis»
1025 INDEX ALPHABETiCUSIN OMNIAOPERA S. .HIERONYMI. 1024
crepantinterse, 252.HumililasMatthcei, 57.In Mallhteuni magicisartibus, 208.In Memphistemplumest Apis,V,
Hilariiet Victorinieommentaria,246. - 357. In eo oraculaconsultarespondent, 357.Metropolis
. Maturitas r oorum et in
* pariter cetatis senibusspectanda, superslitionis,ib. Memphisolini metropoiisiEgypti,VI,
IV, 48 et seqq. 94.
Mavorteet Masorteveslisgenus,I, 97. Memphilicivatesa Pythagoravisitati,II, 270.
Mauri, vani dieuntur,VII, 418. MenanderdiscipulusSimonismagi,II, 197.
In MauritaniaChrisluspraedicatus, VII, 265. Menanderpoeta,VII, 647,648.Trimeteriambicusejus-
Mausolea
' Mausolus u ndedicta? II, 510. dem,471.MenandriComtedia,707.Paulusex ea sunipsit
vir Artemisiae,II, 510. versumiambicum,ibid.
Maxillade viclimissaeerdotibusdarisolilaquidnotet, I, Meudacesfaciunt,ut nec sibivera dicenlibnscredatur,
555. Maxillaproeloquentia,ib. I, 16.Mendacesniemoresesse debent, n, 543.
s ub
Maximianus, quopersecutio in toto orbefuit, V, Meiidaciumtempore roboratum,I, 886. Mendacioruni "
425. finis,interiiusesl, 606.Mendacium nonhaeretinter se, II,
Maxjmianopolis civitas,VI, 904. 856. Impudensnon refellenduni,5. Mendacinmlicilum
MaximiHse et Priscilltehaeresis,I, 857.Maximillaet juxia quosdam,474. Professaeinimicitiaesuspicionem ha-
Prisea prophetasse, dcemoniaco inspiralcespiriLu, V, bent mendacii,470.Mendaciumimitalur verilalem,IV,
132- 1006.1039.Mpndaciiineonstantiaet serinouisDeistabili-
Maximinusperseculoronmiurnsaevissimus, IV, 984,et las, 266. Quidamin Eeelesiaper ignoranliamdefendunt
VI, 826. mendaciumpro verilate,144.Consuemdo mentiendiin na-
Q. Maximus cunctandoreslitnil rem, 1,458.Hannibalem turamversa,905.'Mendaeiireatus, VII, 892.
sua
'jiatientia fregit,659.Nonnullade Maxiinoreferuntur, Mendicantiumexilumhabuere mulli divitesinler auri
344rMaximorumvirtus inluelulaudata,338. argentiqueponderaegestaLe"confecLi, V, 76.
Maximuslyrannus^H,947. .• Meniles,II, 642.
Maximus pliilosophus,
' MaximusAlexandrince II, 945. MensChrisLo dedita, in minoribusest intenla, I, 540.
Ecciesice Episeopus, 913. Nonesl culpaubidesuntsensus,mentisquejudicium,794.
MazaeaCappadocum melropolis a Ca;sare Augusto Cas- Menscibis oneratkpremitur,193. Mullo meliusesl sto-
sarea appellala,IV,817. niaehnmdolere,quam menlem,"807. Nonsanalurcreeitas
MazurothZo,diacum notat,I, 567. mentis, nisi dodrina Christi, IV, 120.Mensjuneta Deo
MechirundecimimensiiapudvEgyptios nomen,VI,785. provocatejns clemeniiam,non vicinitasEcelesiam,V,
Medisemperpotentissimi,IV, 374. MedosvoeatDeus "S23.Mentisobscuritas,et vanitassensusbifariam divisa
sanetificalos suos, et Nabuchodouosor servumsuumet co- in, elc, VII, 621.Vide Animus,lngenium,Peetus.
lumbam. 170.Medorumgonlis auctorMadai,243. Medo- MensamvariigenerisepulisTefertam. et poculummulso
rum ac Persarumin Babylonemimpelus, 173.Medorumet mixtum ponebant iEgyplii,annorumfenilitalem auspi-
Persarumiuiurnsub Dnrio, et Cyroregnum,V, 673el cantes,IV, 728.
seq. Medorumregnummaj'usest quamPersarum,(j56. Me- Menscebenedietio,et gratiarumactio,I, 121.
dorum el Persarumregnum Macedonibus a deletum,VI, MensesPhamenothel Pharmuthi,I, 630.MeusesMe-
823.ApudMedosversaridicunturHieronymoIsrkel,sive chir et Pharmuthi,-609.M ensissecundumlunascursum
deeem tribus, 798.Medorumterra latissima,45.Mediet suppulalurapudHebrceos,,V,355.MeusesHebrceinume-
Persae, unumregnutnfaciuut,790. ranljuxta lunaecursuin, 6S. Mensiumratio,6. Mensium
Medicinain tria dividitur,II, 717. Medicinaliamulta Judceoruminilium,VII,356.
deseribuntur, 531.Medicinavera a Deo, IV, 962.Non Menstruatanihilimmundius,VI, 907.
spernenda, 5 S2. Absque Dei misericordia a rsmedendi n on MensuraHebraiceet Laline eodem appellalur nomi-
valel, 478.Medieina e xtremaX tribuum, e t oninium pee- ne, IV, 134.
catorum,quas,IX, 276.Medicinas arsj 61. Mensuramisericordice divinae,IV, 272.
Medieussi cessaveriteurare, desperat,I, 409.Medici Mentirisacrilegiumpula, I, 688. Ubi fit quoddicitur,
diligentianos noii liberal ab omniinfirmitate,II, 794. menlieudinon est locus, 774. Nemomentiensplorat,
Physici.etmedici,qucead uliliLatemartissucereferunt? 788.
352.Quiddeclarameorumlibri,i_>.ImperitorumMedico- Mercatores,sive npgolialorescur in milleannorumre-
rum cousuetudo,412.FruslraIaborautModici,nisi Domi- giiosecundumChiliastasnonfuturi,IV, 828.
mis curet,IV,478.Medieoruni mosiacurationevulnerum, MercalumceleberrimumTerebinlliiexsecrabileerat
VII, 268.Medicus imperitus,"quis?839. Judceisvisere, et cur, IV, 1063. Mercatusidemceleber-
eL
MeditatiqquoLidiana frequensleclioanimtesoletma- rimus per singulos annosin tabernaculoAbrahce,VI,
gislabor esse quamcarnis,111,595. 885.
De Megarensibus dieilur? 912. Mercesquaiitaa|>udDeum,si in prcesentipretiumnon
Melnonoffermrinqriid sacrificiis,
I,
quare I,? 962.Melsaturi- sperarelur,I, 261. Majorisest mercedis,quod noncogi-
tate nimiavertiturin absinthium,V, 315.Melnonoffer- tur, el offerlur,10*. Prtesentislaburis merces conside-
lur
' in sacrifiriis,VI, 175. randa, 125.
Melania,II, 14, 87. Ejus inler Christianos v era nobili- Mercenariiisnotalur,IV, 276.
las,'l85. Ejus patientiael eonsjinlia, ibid. Ejuslaudes, Meretricesne pulenturInnuptae,II, 260. Merelricum
Ji)6.In qucRomasfabulamprcebuit?ifr.Melanice et Paulce et adulteraruma Deo peculiarilereveclarumexempla,
viLaslrictior,197. VI, 19et seq. MerelrixAtheniensis,YII, 545.
vMeIanlhiiis rpsponditGorgiterhetori,II, 516. MereLrixlavatfletibuspedesDomini,1^451.Unguentis
Melchisedp;ch^vEi7.oY.Tc_dicitur,I,44i.Pulaturquibusdara bonorumoperumeorporisilliusdedicatsepulturam,ibid.
Sem BliusNoe,444.Ansit SpiriLusSanclus,441.Ab Ori- Quidin typum Ecclesitemereturaudire?897.
gene Angelusdicltur. ibid. Fuit sacerdosDei absqueeir- Merita.Nonesl in prassenli retributio Meritorum,sed
cumcisione,el Legalibuscceremoniis, 446.Ej'uspalatium in futuro,III, 465.Si Meritanoslra consideremusdespe-
in Salemmonslralum,443.Melchisedeeh juxtaopinionem randumest, IV, 765.
HehraeorumfuitSemflliusNoe, III, 328.Melehisedech MerodachpatremNabuchodonosor Hebrceitradunl,IV,
et
panem vinumobtulit,VII, 181. 477.
MelchomidolumAmmonilarum, III, 250, el VI, 236, MesopoLamiaideo dicilur,quoddnobusfluviis,Euphra-
679. te ambiatur,et Tigri,III, 102.
MeletiusAnliochenusepiscopus; I, 59, 43. Messalceuxor qutenupsitLertioCorvino,II, 316.
', Meii veslis sacerdoialis,I, 565. Messaliani,haereticiSyriae,I, 1042. Hos .Graeci -tixi™.
MelitoSardensis'episcopus,I, 428. MelitoSardensis vocaul, ibid.
episcopus,1I,'865.Melitoin Spiritusanctoeunuchusposi- Messitpro supjilicioaceipitur,VI, 67 et 68.
tus estin Sardis.888. Messoremensisnomenapud^Egyptios, cuiapudLatinos
Meliorumexemplasequenda,1,122. Augustusrespondet,II, 55.
Meliussemperad comjjarationem deteriorisrespicit,non Mp.taHorum speoies non facile"dignoscuntruslici,V,
ad simplicilatemincomparahilis per se boiil, I, 229. 257.MelallaomuiuDeo creata,VI, 758.
Melotesveslisgenus,H, 35. locusjTixtaAurea,III, 199,211.Idemqui
Melallofeiium,
Membranae undediciaepergamence?I; 18. Fenon, seu Finon,ibid.
Membrahominisaffectusque himiaiiiquomoJoDeo ascri- Melamorphoseos NasonisIibri,VI,406.
bantur, VI,'518 seq.el Membraalterutrumnon suut, nisi Metantea monasteriumde Canobo,II, 83.
fidetestantum,VII, 627. Melaphorreelegantesa similiductte,I, 605.Metaphora
Illemoria.Nihilprodestvidisseet audisse, nisi ea qua? si de aliain aliamlinguamad -verbumtransfertur,obscu-
videntur ei, audiunlur,in Memorice thesauroreponanlur, Talur,II, 476.Metaphoraetallegoriahisloricenouspmper
'V, 466. '*."''.' consonant,VI, 658.Metaphora ad verbumtranslalaobscu-
Meriiphisel Taphnisurbes/Egypti,IV,848.Urbsdedita ros sensushabei,VII, 620. .
1025 INDEX ALPHARETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 1026
humilitasdicla, VII, 270.1
Ms-f.oni. sericordia artem non habet, II, 21. Misefieordiae opera et
Metellilaudati,I, 335. charitalis conimeiidanlur,IV, 690,591.Misericordia et
Metellus Crelicinomen familicesute reportavit, VII, electio quinam coaptantur? 247. Misericordiamad prae-
747. sehs non mereri, magnte interdumfelieitatisest,V, 92.
non
Metempsychosis tantumaPylhagora,el Empedocle, Misericordiaa opera,VI, 833,834. Misericordiain quo po-
sed eliam a Platoneasseritur,I, 828,vt II, 865, 567.Me- sita,VII, 23. MisericordiaDeiquousqueextendatur, 270.
tempsychosis s lulia opinio,VII, 70. MisericordiaDei omniafruitain adventuChrisli, 274.
Melhodiususquead deceihmillia procedilversuumad- MiLhraesimulacruma quo subversum, I, 678. Signa
versus Origenem,I, 427. Melhodiusscripsit conlra Por- Milhrce,ibid. DeMilhrcegeneratipne quid narral fabula,
phyrium,11,527. II, 246, 247.Historiaillius a quo scripla?i*)id.,344.
Meihona,II, 35. Milhridatislilterae, I, 551.
Metraan sint apudHebrceos,Prmfat. in Job etin Cliro- MilyleuaeinsulaAfricae,I, 464.
nicon. Miznephetsacerdolalisveslisgenus, I,*562.
MelrodorusdiscipulusEpicuri,II, 317. Moabprovinciaest Arabum, IV, 184. Hujusmelropolis
MelroniaAgeruchiaeavia, per annos quadragintavidua esl Ar, quaehodie ex Hebraeoet Grcecosermonecompo-
perseveravit, I, 988. Annamfiliam PhanuelisreluTit, sita, Areojiolisnuneupatur, ibid. Ejus muros-corruisse,
ibid. leslatur Hieronymusinagnqlerrcemotu,ibid.MessesMoa-
In Metu semper debemus esse. eliam post victoriam, biliccenascunlurinvallibus'Raphaim,274. DeMoabegres^
V, 614. sus est agnusimmolatus,189. In omnilerra MoabEccle-
Michaeas interpretatur coliaires Chrisli,I, 179.De qui- siasChristi, 190.
bus prophelat,ibid. De baptismi gralia valieinalur,426. Moabilceel Ammonilceopus vini, et luxuriae,I, 701.
Michaece prophelassepulcrum ubijaeel, 704. KuncEcele- Ex Moabiiarummetropoli,'loia ajipellata est provincia,
sia esl, ibid. Michaeas a
percussus Sedecia,VII, 270. YI, 257, 703. -
MiehaelprincepspopuliIsraelilici,Ar,528. Michaelul- Moehanseosmonaslerium,II, 84 et seq.
loriiiiquitaiumlsrael • VI, 784. Michaelj)rineej)s
-
Judaso- Moderatusvir eloquentissimus,auditorfuit Pythagorce,
rum,VII, 282. , , > II, 565,
NemoMilescumusore pergil ad pra3lium,I,105. Modesliaminter et continentiamquid inlerest? VII,
Milesiaevirginesturpitudinemmorte fugiunt,II, 308. 815. - '
Milesiasfabellascur muhi' magisrevolvunt,quamPla- ModrstuSjII,871.
lonis libros,IV, 491. Modus\irlus, nimielasvilium,I, 988.Modusin omnibus
Milesiorum figmenta,II, 457. servandus, " 532, 714.Modum
' quidquidexcediLin vitioesl,
Mileroltmteprtecipuas deferuutur,Y, 316. IV, 412.
Militiaquohonoredonatur,1,598. Mteniana,siveMenianaquidsint? I,-667,el V, 804.
Militarequi primuscoepit;saepe nonmelioresl in exer- In Moerorequiddicendum?1,710. Magnitudinelcetitiae,
cilu Chrisli,I, 519". remMosrorispali, 431.
Militarisgloriatriumphusqueconsecrat,II, 519.Milita- Molaquid figuraliter,1,549. ' - -
riumdignilatumnomina,424. Ordo militaris,569.Milita- MolqehidolumAmmoniiarum,IV, 675.
resstationesel vigiliae,VII, 107. Monachusquis? I, 258. Nonienillius et propositum,
Mille annorumfabula et Judaicatradilio,II, 859.No- 522.Quid.significal,52.Propositumilliusdicilursecundus
tanlurmultihac opinionedueli, ibid. baptismus,180.Non potest esse perfectus in patfiasua,
Millenariiriotantur,IV, 210,559, 417. Arguuntur,450. 55.Prima ejus virLusest, contemnerehominumjudicia,
Millenariorum vanasjfes,655.Error Milleiiariorum,qui? 397. Monachiveri descriplio, 956. Norma vilce illius et
766:Auctoresecelesiastieifavenleserrori MilienaiTorum, exercitia, 942.Monachopraecipiliirsic -vivere,ut clericus
767.Millenariorumhceresis arguitur, VI, 12, 210, 214, esse mereatur, 943.Adolescentiam suamnullasordecom-
474.Sex milliaannorum,et horanovissima,475.Miilena- maculet,ibid. Adaifare Christi, quasi de tlialamovirgo
riorumerror refutatur, VII, 151. "procedal,habensdeforisbonumteslimonium,ibid. Femi-
JlilonisCroLonialte vires,II, 341.Milonishumeri, 726. naenomenillius noverinl, et vullumnesciant,'ibid. Mo-
Milliadesseripsit contra Gentes,I, 429. - nachooppidumsit carcer, el solitudoparadisus,937. Quid
Mihusavisrapaeissima,IY_444, et VI, 819. desideraturbiumfrequentiam,qui de singularilatecense- '
Mimicui el unde dicanlur,I, 262. tur? ibid. Quidcogilare nondecet monacho,945. Tanlum
MinavelMnaiieloshabet sexagiiita,V, 565. silenliumerat inLermonachos,ut nemo aliumrespicere,
Minaeorum haeresis,I, 646. nemoauderel excreare,-119.Amor cceleslispatriaeapud
Minervadea, virgo, II,- 507.Procreata"est de capile alios,ibid. Victuset conversatio,ibid.^Principesillorum,
Joyis,309. 323.Hosimitenturmonachi,ibid.Viia'eorumduradicilur,
Minervalemunus,VII, 666. 358. Alienaa propositomonachorurn,cjuse?208. Quidfu-
Minerviusmonachus,ad quem prtefalioin Malachiam, giendum illis el seclandum,525.'Cur patriassuasdimif-
VI, 929. tunt, 520.Honorepairumveneranlur episcopos,non do-
Ministeriumumim,unus Dominus,etc, I, 262.' minorum metu, ibid. Sunin.testulfiliaeest reriunliare
MinisiriEcclesicecontinentes, I, 2515. Ministrorum' sceculo,patriamdeserere, et peraequevivere, quamvictu-_
Chrislinullafiteleclio, 26i. MinislriEcclesitecapli et in- rus eras in palria,206.MonachielvirginesfloresEcclesice,
lerfecli,545.MiuislriEcelesiasexercituidimicanticom])a- et ornamenta,206. Eorum conslantiaqualis?820,Exhce-
rantur, II, 293.Sobrietas requiritur in illis, 550. Minislri redautur,261.'Operamonachorum,939et seq. Victus;95.
Christi,qui? IV, 723.MinistrorumEcclesiaesuperbiade- Eorumin Orieriteinslituia,207.Monachuset virgo sic in
culilur, V, 891.ServienlesministerioDei, virtutibussunt quadragesimasuos admitlantequos, ut sibi meminerint
.prtediti, 491.-MiuistrisEvangelii.necessaria tribuantur, semperesse currendum,187. Continentiaet mansnetudo
VII, 758,959.Minislrorumdiversitasiu regnis, 567-. rnonachorumNiirice, 538. Tria lri ^Egyptompnachdrum
Minislrareviduiset pauperibus, ApostolicumesT,VI, genera, 718. GenusmonachorumRembolhdiclum,ibid.
457. HorumconversalioteLerrima,ibid. Millia in.eodemloco
Minorasemperceduntmajoribus,VII, 454. diyisiscellulishabitabant, ibid. Turbce monachorumde
Minutiapropter
' - suspicionemstupri viva defossa, II, India, elc, <379.Multi ex monachissacerdolaliac Levi-
507. lico gradusublimali,704. Laudandisunt qui venerationi
MinuliusFelix causidicusRomaniforiin libris suisnibil habeutsacerdotesChrisli,elc., 188. Aliamonachorumest
gentiliumdoctrinarumrcliquit intactum,1,429.EjusDia- causa, alia Clericorum,34. Monachimanusad aitareoffe-
iogus Ghristianiet Ethniei,II, 897. _^ rebanl, ibid. Romcenovum.elignominiosumnomenillo-
Miolnese. veslissacerdotalis,I, 561. Mifaculorum.is et rum, 954"."Quando cognilumfuit el laudatumin hac urbe?
polenlia,II, 597.Fiebantin basilicismartyrum,ibid. Una ibid. Monaclmssi ceciderit, rogat jiro eo saoerdos, 25.
_DeiMgyplosignbrumoperatio molliebatcordacreden- Non\ult Hieronymiishohiine.nl iuterscecularesmonachum
Tium, et incredulosinduralial,III, 441. esse, et sceculareminler monaehos,797. Monachiin;ve-
Miserabilisuterque est, et qui projiter opespericlila- teri Testamenlo, 956. Quidquiddieitur in monaehos,'re-
tur, et qriipropterinopiamt-gestaleconflcitur,III, 420. dundalin clericos,285.Mussilaliopojmliin eos, 184.Quis
Miseriaullima,quae?IV, 191. Consolatiomiseriarum monachorumexsul patriae, non, exsul est inundi? 519.
est impietatemsuamabscondere,54. Quodmoiiachiesse coepimus,riorinobis'sillumoris,sed
QuidMiseriscoaptaripotest?I, 912. humililatisoccasio,402.Falsi el sreculares'monachi,965.
Misericordiain pauperescommendatur,I, 579. Opera Nonnulli vertunlur in' melancohiam,nnde? ibid, Inter
illiusjubeniar, 290, 291. Narranlur, 693. Multi divites monachoset sacerdotesinlutum fuil, quod sanctumerat
etreiigiosiob slomaehi angustiam exercerenon possunt inter hnsles, 507.Historia adolescentis"monachia,spiritu
misericordiamin pauperes,462.Nonideo damnandi,ibid. immundoet cogitationibusimpuris.agitati,942. Monachi
jMagnum peccatummagnaindiget misericordia,895.Mi- .sub religionislitulo exercebanl injusta'compendia, 943,
1027 INDEX-ALPllABETKUS 1N OMNIAGPERA S. HIERONYMt. - 1028
Plenis sacculismoriunturdiyijes,quiqnasipauperesvixe- Moria.In monleMoriacreditur templumtedjficatum, III.
rimt, ibid. Croesiopesuhiuisijioviedeprhheiisas,'959.Mo: 557.Deilef Geraris usque ad monleniMoria,'id est 'sedeni
ijachikvari qpii? niairoiiafumyehaiilur' qbseqmjs,' 539". leinpli, diefimitririmerat: de quercu autem!Mariibre
D.kiiiiiantui'quidiliqfesfactisunt",qiiamfiieraritstccufares," usque ad eumdem nionlem, yixs unius '••' diei iter' plenum
ibid- Monkchiis de
cfepffjlpcjuens 'riuiiiiijis, i hstitoj: fuit,
esj,. ' "Morfmur538. Moria_n,o%'VII,-62".
ribrinibnachusi'52'4.'Mqhaehicupidi'diviliayuiii'etiamins quotidiey^qubtidjecopmiulamur, et tamen
uua3Tiepejsafiasupt"pvoliariluriiidigh', *^90.llitiuspar- telernqs nps esse cirdimus,"I, "Sliil'Mqrieiiliumdamna
cicris liisloria, 117. Mqriacliossoiqlqs'ej \'aiiose.stigat cpm'i.eIlsat, successiqnasceiiliurii,624.Sicut li.onus, 1' ija e,t
43.
iliefbnymus,' Mpn/ciius dieValieris'il1_)diliir','e'l jmpe- qiiipecekt, mofitiif, 721. Non moritur, quisqiiis yiciiifiis
riliae'arguUur,'236"et'seq. QurifeTiori deeet''mopachiim occidiiur,4. EacileconLemniiomnia,quise semper eo__;i-
habitarecummalre sua, 959.'!Fihusiiionacriri's piet(itis'vi- lat esse mpriturum,279.Mori - "'-' peccatoqriid?Yf,
'''•-w-' 27'S.
duilalisqueprjesidiurri,791.'PseUdonionaclius "qriidegil? "-'MannipopulCT,9141 '-'_
,50p.Monach_iVi.de_!'quoiiidiiqdo'ceridi,IIi172.'Monaclii,yita, Mors per Evam,yila per Mariam,1,108. fn quodura et
1 r ibn 'sed
et 'coiidiUq*.40,0,.'tilqiikcliiis dqcjp.isdeliet 'habet, crudeljs,552,481:3)ovorayiL'el devorala'est,ibid.Dbmini
p.Ijmgeiililbfricium,401.Aspeclu^mutiefufn yittjre',' sermqnejugujiitqr,' i6'irf.' Solaiium;Vd'versus iliam, ibid.
ibffi:jrieunaDuJaihouacbpriim", 'oS0r'Ufbiumfrejjuentite a Somnusel dormilio appeliatuf,'482. Cogitatib'm"ortis ad
""mopacliis c.ecmien.iur/itii.MbnachorimV^gyp-.ip.riirn <3is- qiiidutilis, 294.Omnissapienliumvita, medilafip,^sfnior-
6Tpilila,'i6'.'Notiriuliofuiri'a'b4irieiilik,S.Moiiaihi'ribir"erariL tis,"5*1. Prfeceptiim^SaTifici^demeiiioriailliiis^JJoe. Kul-
TuSyria'aiUe'Hi'laribri'em,' 19.''Muitlmbriaehi'deceplijet lus mispriqrhonijpe,antequamyincer.elurmorSj552. Mor-
quompdo?45..Monaejpisnimiscaulusabliijariorie'expul- terii laniqiianilouge pqsilamaspicinijis,9,12.'l3pnaprcemiL-
sus',^S^pq^qaftfb^qui^dictumlj'^?.* P.areiiajeju.spuriitur, tenda fn ciehimaiite mbrlerri,291.IlreViyisurisumusebs,
Uiid.Monaelibrum exainihaflofebanl1n'jEgypXo''el'jJlesq- '...;.< quosdolemusmbrle absenles,450.'Mprsel vjla sij,i con-
polamia,III, 210. traria sunt, et tariieiipoeniteniiacbpulantur,896.Flosiio-
MonasLerii exercilia,I, 7t\%Mos/Ggypliqruni niqnaste- slpr, TribfLisinteriius,449. Mbrsexspeiiijjtagraviprquam
riofimvltiiiilliiiri'absqu'eopeTislahoresuscipiahl,'gviare? lllata, Jl_ 47.'"Quare"dies morlis meiibrsit'cJienativitatis,
941, Ri.aeposijiis rnonasteriiliiiieaturul dqminus, 1 difigallif III, 436. Ubicumquececiderjmusnitjrlis lerripestaiesrib-
Wtpareiis^itfw.MoiWsleriorilih' ofdinem kc regiairi'diki- versi, iliiju*giler'pefm'anehi'mus, 4f!i0.' Mpfsniofjis,appef-
plinamin par.vis d isce animalibus, iO/rf.Fpnestrcemqnaste- latU'r'dormitio',-lV,'249."Mbrs' sapctoyuiiij'sqmrius esl, 356.
rjqrumcjH.ce, 1(191.Quod ijnj.e.rsaeculiuOmines', 'vel'leve Mofs quo sensu dicifur dbmiria, S41.'Dorriiiius'mor'lem
pijtalur,'veVniiii,^io^ moriaslefiofiim non facil, sed peccalum,1074.Noufato,sedvolurilate"D'ei,
713.'MbViEgyptVet Syfice 'irierinibiisde- diesmorlisprcestitulasingulis,^69..'Qiiareniqflplerrerilur
secandis virgiuunicjcmulierum, 10,9,0. Mqnasteriaekpta, eliamvirisancTi,idid.pibcriinenm|er riib.neniet umbram
548:'M6nastefib'f_iin to'6ii'acoUitnnni!),' IJ,'46. Pertotam morlis, 129. Regiq nioftis,"f^ib 'peccalbrurnest,"J79.
PalcestiiiainTniiumeVabilia^moiiastena tedificariWr, 2(5.Yi- Mofsexlfemum'oniiiiiim malorimi,'VI,259."'Manus riiorlis,
i bid.
dtantur ab Hilarione, - Habi^tacul^ • -- • ' fhfisliurioruni
-• '"' di- quid? 181. Quodnain discrimen inler morteniel infefniim,
cunluTmonasleria,.847. 182. Tiinqrniprlis in' hoiriiue','et difflculfasavellialfho.c
Monetcefnrtivaolpeinia,II, 3. fnuudo,860.Qtiodiii dfbjudiclifutiirume'slqmiiibus,hoc
Mbnitbr /Vi/it "*.,noric6nleriinal.tr,
Tquklfssit,
i*i.iJi_**IV , "l\•"' .-.L, modo _I iret justa
),'''W1recta '_"--» in singulisdiemortis impletur,'18S.Mbftiscuniiiierelricte
docqa,,1,196. comparalib,132.Posl niorlemcerlamina^fiiLuracoiilra dia-
'Mohoganiiain Issaaeet Kebecea prcecessit,1,910.\lpno- Ijqlunijuxta quosdam/VH,6T8.'Iliicii!uni'ie5t mbrieriisitii
gaima'c'oiiimeridaiuK'90'1 "'el se,qq.
'- M "' bndgairiia po'st '"' inferre,' 224'.Mors
"'p.bniLUr bnineest
s*anclbi\um,-__on)nus appella.tur', 20-5,.
pigamiWj^-ll.-Dyl'
" Mbnslruhi I\|or!,ale cbrf,upi;ivum,'sedribn'coritra,
' " "'" "'"' ' 1,'eiseq.
Lydcjte n atum,I,'•'-"•"437.Monslrorum
'"'' multage-
•"' Mortjcinjsim, qiiid.?, y, 48.
pera
'" np]?n%',% 2W.' Mqrtificatio p prlai stigmataPomini,VII, 854.
Moriiaqrlssiininun'c|i SpiriLus jir.cedieator., Ecclesias,adju- MortuiClirisliani,dbrniientesvbckhtiic,I, 531.Justinon
"lusk'njiil'ief,il).!is_'
primumajirb cbrrripil,fjqinde'haeresi, lugendi. 17*),. Licet flere niortuqs,5.36'.Saueli velefisXe-
1",iOSi.^^ffiijijenJiamrion^dmiltji,''4bi! Morittuiusdlcitur stamentiluxeruntmrirtups^suos/quare? 180. Quisrriprluus
iiut'ai)scibsus'''etsgrniyir,,19,0,.MpniariiI'88. seeiatbresii SS*. in
lugendus, 179.Mqsan^giiorum exsequiismorliiorum,
Kinitale unicam'pefsonairifigub'|ciirit, Daihiiahv s e- 351.Illoruminferiishominesquoridtfni immblaukiiTiir,' 554.
ciinclasnppiias,'!&io!. In aiinoLres'faciunj'quadragesimas, Chrislianatraditiode Psainiis et hyninisrecilaridissuper
189.Ejpisoopus a°piideosinteriiumloeumdevoVvituf, ibicl. illos, 466. Alleluiacantatumin exseqiiiis'iriorlporurii,ib.
Primos pt secundosP.alriarchasei jircepoiuiht, ibid. Ad Morluidivilesinonuossuosauralisojjvolvuhlvpslibus,II,
oriniejiepe delictuniobshranifqfes]£cclesite,'if)id.'Eorum 12.Chrislianktraditiode Psalmiset Hynmisrecilaiidissit-
rriysleriainipia/ifcirf.D"eDeoet de ChristoquidDnxerunt, per illos, 11. PrcesenLicadaveremorLuorum.condilionis
ifci'd.^sserimt "Siiiritum'S. in Moiilanum,Priscainet npslrte el1 fraigilitatis hunianascomriioriemur, Hf,'456. So-
"Maximil. descenciisse",' 190. Perfidiani ' eoruin exliosuisse, lus Deus suseilat iriortuos,585. 'ftVeo quod'np'p quce-
Siiperasseesj.' ibid..I n Montanuin Paracletuiii yeTiire, \6- rimus Deum morlui
' sumus,
'"•-'• 288.-?.-.- Surgere a mortuis, ••<•
liilifhtcreses, II,'39o.Erfor ejusdeifidamriaiiis, 52p! Ne.c quid,300.'
'
pceniteriLes rexipit, 408 Ipse eyejusJrisanteyatesperiefe S.bsefbLh, I, 486.
suspendip,88i."Montani<liiiisahariimriiuli^rumsbmnia Mqses liliassacefdqlisJSladian abjnjuria vindicai,1,409.
cj deliram-enia,lV, 3 et 6. Moiitariiis et e.|'Us''discipiili jiiib Ut pfteessetJudaeisj'xi/aniiip erudiliir in^erenid, 957.Pa-
pt sieeraTneiiriantur,7-53. Monlanuscbnfuialur,V,'935. slpr pyiuiii, hbrninumfa.eliisest*paslqr,ib}d.Moses'famiT
Moritanus'delifat,VI, 838, 889.'Monlanu';,Yll','757. Er- Jikfitkte el sefriibrieDeijraseilur,9.86-irise'quid probkt
ro.r ejiis,889.D.amnatsecuhcla liialrimdriia, 669/Mo,ntanus, veris_?imu'm?i6. SoroiTscpnlraselbquenliscuipariioratione
et Ma>irauJa
4.i".isca pbst l.entecosLen f aciunt Quadragesi- delevil, 879,.Yult,pe'rire'c'urii jiereuritibus,nrecpr.oj)riasa-
rriani,
" quaf.e?' 81." lute contentus est, 966. Mosescoritra Aniajec,n.piigla'dio,.
Moritanislterigidi pejorappccantes,1,190.. sed oratione pugnavil, 548.'Moses'efprbplietaea quibus
Mqnierises','sive Campitas,II, 201. non cognilianie adventumChrisli?,1041.Plangilurmof-
Mbrites.'aurei, quqs adire hpminibusimpossiliilees., luus : epntra3esusNave,qua,r.e'?182,'55S. Hebfaicaveri-
qqafe', I, 934. Moiitesienebrbsiel' iiicidi',qui?V, 832. tas LradilcorpusMosiskbipsbDoiniiiosepullum,726.In
Mbns'sanctusel justus Christiappellalio,''l'070. Monteset Mpsequcedainassuinunturde Genliliumljbris, 425.Moses
collesiri"'ulfknique parlem-accipii)niiir,'nurie provarjetate Dep irasceiiteiijfiniii'ijr)','deiiine inspirariteLegemsuseepit,
\i,rtufuin,"riuncpfp di.vefsitklev'itiofumi'40 6. seq. Mons III,' 494!Moses Legeriisi^nlDcat'," II, 271.'Quomodovidit
prb iiiabolo^etAntichrVsLo, VI, 810,.Mpnles'steeuliqui"? Depm,7r9,0_. Anigelusloquebati_u'-ei in rubp_,'26St;Mqses'et
641 ej,seqq.fionfes lenipliet SiqiijmonLesDei, 917. Elias lypiiniLegis qfl^ophetarum mbrisiravefuni';540.
Mq.niiinenfa teinpof.ePassioiiisaperta, I, 831el seq. ' QriidamyoIu.nffuiissqTyjiOiii. virgiuitaliset 'nuptiafnih,ib.
q!)imoriuus*
Nb|)'sivicijl.us, esl Constaniiiius, J; 343. ComparalurMosispt'Je'su's'e|iuUura_"'2t2. Plangitiirmpr-
Mor.aslhTs, "sepiilcrum Michteae prophelte,,
- ' - " J,7fJ4. Mor,a- " luus; nonJesus Nave,quar.e?273. M oses\idit'vocemDei,
jilhi'
' viculu^yala3stiu,ce, VI, 453. IV, 8S4.'Ejushumiliias,96. Moses", Aarbn^,et*taariain unp
Mofl)of\imvsjfiageriera, 1,39,6.Ampi^landacausamorbi, nie,nse,'eqndeninati_', Vr,"889.MosespiWccelefisppLfiarcliis
ul mbrfijis''pai,i,ter'alufera'lur,'346. Grajidesinqflijna,Lurce dieliisesl famulus'Dei,VII, 5*5jj?. Scrip.il spi^ritualia, 473.
diniitlendi,8291Morbjrix%'atuntateniriiiaconcjtanluf.H, Mosisel eonfabulalqrum D,eiprcerogaliycisetpfcemia, 414.
340.'Qu,tesunl apta ad mcirbbsc.urando^? §51. Moriior.egio Mosoph ' Cappcidqces dicuntu.r,
. - ."IV,8J7,c!.yj'511,'187
. !.-,..• el
cbnlrafiaqutecumque^uiitdulcia,y, 475. 444;
Moreshoiriuiuiijin"diversis'* " anim.anlibus
" mopstrantu_c, ' 'MqJ.n,linteql.a,quseinfe).untijr ' ' * "'' u"'*'
y.ulneribus, t pulridas
,iy.. 2b;<?.'"', -" pariiescpmedarit,Vij 61.' ad
' Mqrum div.e.rsitas yariis sigrjaiijrnomiiiibus,y, 4,81. 'MdlosisJ.ijiieolum, qii,od. sanjem exsie.candam et"c?,-
'
Uriusqiiisqiie p fo*Mbribus 'suis"sdfiitur"v()cab'iiHiip,23. iralfeuJani puruleritam injiciturvulnefibiisj iY',' i'6'.'
1029 INDEX ALPHARETICUSIN OMNIAOPERA S, HIERONYMI. iOS6"
MulierisvirLushonorabiliqrpreliosislapidibusquce,J, clesiastieasmunduspost sex dies consuriiinabitur,- 526.Jn
417.In quomulierChristiaria dehel erubescere?1781Ma- consuiiihi'atidhe'muridi,-prcete'rilarutii-d"e1iciaruiiiTecorda-
tronarumdeclinet colloquia,ibid-Ya'siiifirhiumdieunUjr lio,"evitriiateriaerueiatuum,551.'Mundusin'sex diebus.
mulieres, 965.Citosenescunt,19',.'puie"iri:hiini'itefiu'rrifa'blus',"y,472,'AG-rsabis'cosmos dicitur,495,'i_eiiniseri-
eligendce, 96,5.Cpnstantia mulieris falso atfullefifaecusaice, cordite 6sl,ut milndi hujus"perdatabUndanlia, 549.Uiidar!.
'6',4 ei§eq.tJeprpcariturrimliefesCiriibVicce, uttempldCe- giieiidiqui (lulatil,ititip.d6tnnonesseperiturum;'632.'Quot
rerisap "vehpristrkdaritu'f'iu'ser'viiiuih,''q'iiar'e'?'906r'-Prce- ah_ri'6s',ei'iuii'iefal}aiit'tiri'cjui''usciue ad'colisiirnmationeni'sa3£
gnaiitesspliiqscibosresivuuptj e'ludxij)''qUseqUe sectanliir, culi;'4I."'Muiidi"'h'i1'jus oimiis''glorlainstabilis-,-3S.''i>inhia
603*.''NobiVif.'im8,' mulieri's"'Iforiiaria3 fastus, * 'et cfudelitas' orla iriinuiidb^GCiduht,'et auetasene'scunl,'79.',Mundus ab .
116. iStas/apliqiiilasfkiiiilite, eidecpi'"ciDfpofis "inriltilfe- orhattino'me'n'b"'ibei;"VI,'S9l; ^33. Munduscjudntedoclu-
ribqsviris jjiapefeednsuevit,, fjyi/Seeftfritesdelieiastiq- pl.$ e'st,"VII,SSS/AccijJiLtir hiuiidUs'prD"h'is qu'iIii%iuiido-
miriceybccuiiiir et sarictce','197' 'Rideniuf'toagislfi' secrelj sunl,'448.'"Nph c"qgnbi'1t*'DePm''e'x 'Cfektr/rig" 488.Nonite-.,.- v-
liiuiierrini,'9,64.CpjloquiaTOuiieruhi's'e"cr'efe vilentuf,260." ruhi/sfiujiWamurihunabj^B.' ;,.,.,..,
Vcinacurfqsitksmrilierbhisce.cuTariumiifbfnatii'etnicfllitfe, 'MurmuranlTb'u^'c'onrra Crealorem ' de"'"-"•
suostaluet*'••• condi- >-"
17S'.HypbcfjsjsTibnnullar um/lli. piicataestandalizaiitbcu' lip"lfe''qii!d,'cpriye-nif:;'n,,'774."'''''''"
' 1
lo's''.Christianps,178.HasdejiingitHiero'riymus;'iS.''Artes ac MunWrariUS paujierufn,' V,"596.
787".'
siuiulatiori'e^:rii"uliefis'fnipiidi(;a3',' Nudifktes'a m uliefi- Muhera hohpbnd,eresui,* sCdofferentium voluntatepen-
bus affeclatfe,788-Periculosealjcuimiuislratmulier,cij'- sanjur,1,796.E'arb!'acc,ipiend'a','269.'Qui th'uiieriireci|)i.t,'vV
jusvultumTrequeriter' kiferiaTt''.'^!). Muliefek quaj;!yes'te munera liof 'judicatuf,'qurcbritemnlf ,plUS''h'olioi'alu'r7 ibiit."'Pari-a
niulkta,''eriibesctirit esse femlrice, 111".'Gefulae 'suaderites,' _ specie,charitatefiunlmagna, 150.Nonnullaaccepif
ubn quod aliis, sed quod.sibi prosit,28J.Saeculodedi|}s HfefdriymUs^ab.-iEfiSlQ-chibVlSl'; *Ea'mystice iralrifadinsti-
quid non eonvenit?^se/SeCuniia^osi'fiahfrkfeiiiriT '
Jkbiija tutioiitim'pior'uiii, ,i()!'T,}u"n'eru'n'i,aniatOi'es,nolai_tuf,"IV, 26. •
pro mulieribuscorruptis,785. AdqufdardSt,'eYui'san)t .tii- Detfirife'diiii'er,e,se' putahfndhhulli'dbnariisattjiieniriiieri-
diummuliejirin,9*32: No"iiriiilli'diseunt''a'ffluIiei:ib!i's','tjiipd bus, sinepbseryationemandalorum, 21. Quiaccijiiunlnui-
virbs .dbceant," 27,8.'Nbriririlli'sa'cfaWlordiries' amfcmirit','f.tnera a rairtpriljus/teSciiTufurlisqift. 26: Mrihera'qute_ paf-
mriiiefes licenliu.s yid'ea'_Yt',!lij.'In loe*sludium poriurit, ut va suhf/hitijofibussiiriipfeitositaJVsiilO/Muuera de fa-
nfatrprikrtim-ripmina, dbriiqS! 'moresqn5'°;bgri'osEaht, ibid. pinisqucesilaDeusnonrecipil,VI,^02. "-' «-•'-.•'•
Muiiefis'virtus;''p'ucliciti8"est, II. '"S^lg'" MUliefes"sariette; ''Muhiiio"ries,*'agg'ere's, eaiit.riiVarietesrV, 57.
qute? 228.IiiScripluradefleipnlibus!sanciisMifjs, Kadap- MUjihsbula-suspecfa^f/SOOCSariclusamor^enuitilla, ib.
-
tur in viforumttpprblif ia,276.'Mulief urii'MnTm'^ndalIe''3T9, MjsfefiaTli^inuiiuscuIis^deWdiislfahlUr;
" 194."' '•"".-:-
5SS.{.alusearuminquo posita,28. Muljeresminjstrabant MurehuiasSureuhi c'bJli'fe'in]nafurii Ohiariientum, ' 1,129.
"'
nikgjstv's''aljii-rent,a,-27^W MuSscas^idu^^i&gyptii^bcehtur/IV, i't'5.'"'"-'-"
Duas mulferesEiaogelicasjirianv'putaiYtjtibiihttllt-, 378'. Musiiaria par.ya-^ad'miisbase\*entdan'das apla,I,.194.' '
M.ulieres Romai)re"i"b"si&ijes p)i'dicitia, 5i'l. Cteea^niuliep-a "Muiiciis e|)i's'c&piSs 4-pdliihis sliccessor,'l,''630:- '.
dec.eri) MosfoUii&rculariiiri
anpis's'anaJ,uV,'*2u'. gerulkfurii in Mrisicce illstfifm^ntarneffiiat-vifgoVcurfacla^inl, I, 686.
parvulos,jltf. Qhimajnialaex'riiuljer'iliu's,' 317.A"nj:o'i" &rrTf_^_ arussilatio^Aafbhis-ei-Marite 'cbntfa" "Mosis
'"A jEthiopissam
qiio kmarites de'du1cit?518. Vi.rS'ajnerife''5UdibiD ffclMamafe applicatur,yj, %.. "V" -: - '<',
inulfefeip.Bduafreft^ MutaiioTOcabiiiorum scepesigniflcatmulalionemTeium, • • ••«-r'
dines'22°7,:'S29. Prbperisid ea'fUnT in'sechiida 'mktfiirioniaj IV-;* 1009.' Mhfatio;hbmirium; V,"625'.'"'-«'•"'
5^2:''N.oj.ilicetphristfaht^ MutiaGfi-. BbriipriiitiSSrimpudica-, II, 316.
clae'infldelibus"di's'cedaiitjsi rejiijtjiputuf, 1 'iSl'.'DeWqjfiO Mutus magissonat,du.niro^kiierioriponest,I, 396.
prcecipitPaulus.ib. Iu"taetu'iil&turri "grSiidfe tfefjrculuinj Muzonius episeopuspf&viheiceJjyS.anlincB, n,ii8"9;
216.Quid splent-faeere? 229..Capuraiiiriuni in
maiorfarhihu- Myrjce soliludineefJsalsklluhiO!,.rSisciiar;IV, 193.
lieres.lil/ln/Orimes niuiief'3s Tibii'^'_jil'iii,lem','*Sed ad Odia 'niagicis"aftibUsTiasGllnHir Jtiictaqiiosfiamjetaibcife
"'" •' ' '' '"'r
luxurjapidedjicunt, 448. In ryina generishuinaiii," fa*c'ili^'f mvrice, 2 79. f"
adcas_jin_est'ppli'3f,7&.',Cprj)u's'saricVa^^^^^ Myrdn:neptis Aristidis,uxor Soeratis.II,516.
vispiVculat',',seci'.volunlas, 3|4."De'iiiQliferibus, ,qu'ae Dprrii- Myrtifsbdo^isbp'ti'nii'e'1 infphtf-ibilisriT/SO^.-
namresufgeiilteni videfunt,pivoj)he'ticus'serraoj)f£eiiiijijiaf', Mysteriunfnuncupari potestquidquidoccullumest, et'
IV, 367,'3*.2'.Suji.erbla et JuxurlainuiierpnjBfescribltuf; ab hohlihibus^rghriY^p.-V.-^Sl.^IivTftysierii^cuirenuri-
58. Miitatdfiaetpallj.a,,br-nam',Mfammie'runi,62:Mriliefdm liamus,etad quemconveriimiif,'yi,.3|2:'-''" " '•'"•
aurei cirpuji,V,18S'."MuIjerpls'^aric,iaeTibii leguiilurjiejijb- Mystieumesseciuoddicilufr-uiiria^digiioscitur? VII,
cmri
riss.e ddlorej ,4.85:V I Mulieriitii ariibr easYiis iri vjros
suos,VII,718.1 Servifusear.iiri^irieossitlibera, efdilecjioi • -
riis'plena,i().Cujuscrinlinisaccusanlrif,si lllisii(oix subjt- "W
ciantur,jb. Muliernmsubjecljo, 684.In gefieV.afjorilbris Nabau • siye
. Nabonionsin
.1--'.•.;.'-<n,'i ? .:' qup .- jnorluus
..,"J. T ,tesl. .-",,-J
Moses, III,
:,-it"
ordbmulieruhinbnTexitur,i2i'Miilieres et'iiar"vu1iiiidjgui' 2§J.~.'
numero,106.In .muliei-um .cqrnp.ribus solent^brdere haefyi, Kabpet Medaba.civitatesnobiles,IV, 183.
ab'jii's
elc^ uS7.'Ha'rum.sfudiumu'e Ta3denliir;'5t'. JUiilice . 'Kab"b Mbliini 'cbritic'uj5se'-dicifuf"xS<M
'- -Evarigeliib .. verita-'
virlsniqfluissujijrifUverfe 686.
libl.uefyiiL^ Cbflsh_§tuffq teih; °3«: Sii- ""' <•<-•">-<« f •'» ' •• ;n,-
daicaIri niinisrraiiorie^mUlfefiim, ^SS.'Jilub^fes^cb^riii^cs Nabothpietas,r,'', .500.
Chrisli,qute?ibM.Mullcesunt,quce-DoiriiriuihurMSriint!,
''""" •\'"-'--< 'Karjucliod.b'iibsor',''Sj?fVus I)ei dicilur, I, 3«. Sanitati
211.Tidfel''ehiirfa;Matfbua,'ci'Ux6r.J''
'• ' '- mentis restitfitus,678rNaliucTi'b3bri6sbf,'cb}ii'ih'ba JJbmini;-
MuH.ebrej'urgi,urn,yiJ,82. IV, 1024. JHaliuchodonosor quomodoservusDbnfirii, 1011.
Mulbfum iri 825. 1
' Muisiini Scriptura"Iriplex-acceplio,
119°. ^t-^.u, ---' IV, • {juah&^HabylBriisJjrnpeifiunii'susbeperit,
davereuncb'' et fuiYibus'tfactb
i&Jrf.^EJrfs^de^ra-
quid?T, Hebrceo.furii fabUia,-106.
M,ftWtudDj,£Ccajiiiumiiiip.etrabiliorem.fecitimpijsvOT Quaf e 'vbcaluf Ali'a'e'st
'sa'hctu's_':;9'_!R','213. SSricliflealio ejus,
V, '848. M iiltitudiDis
jiidicioubrislktiriT^kcJquies.cfenduT-ixrSSS.
''' -'"'•* aliasacerdotum qui ministrantppiiiirid; i.u'ri.'N'abuPho_dp-
Mqllor^ura^umerus serope.rju vitio est,T,-80o.! nqsqr 682. furor et.amqntia,V, €3.0". Nqn Torriiatn amisitVsed
Miiiidijiultlirlttido-sutisjsreye nqn'.valeba'f ,Tfisieu.mya- iWeiiterri" gj us j330:
idbmlnatid, Ca'pia'1'yfo ilftie' niiiil
riu.screaturarum^impjess.et^ornatus ,''I','S&3.'S^ccessjqjie dignumsuoJabDrpd-'•' urliiVerieTll'','"332.'
--"}•""-
-Sdecessores
->.,,.,. >--...-,„-•i ejiis",
nasceniiurii, mbrieuiiurri^darrih^-cdriipenskt, elsiBfSvila- qui? 681.•.<-_''"
lem,vil"cejhuni.an^ v in.cit s uccessione j)erpetua,''iW_5f. _pj'a- ''iKapiitlia,genusfomilisapud-Persas,quo jmaximenu-
Bdlu.shuncJEyaruxiJj/itiis_".sc^le3 lriiiri't't_ir'''iilceridia,"sB&fidtmi'-.Sall.uaium 'Btl^Nott-
complevil.^Ol. p.es*tit.ueri'dus!est,.ii"t Vu.i.l^nlej^lSrMiiiYdi ntillisbsstfolivaftim^ciuae pfrijiciufitut'eum o 'mu"rca''aref*a'-
- '.
vqsUnienfa', Vhiriii^bdi.nilttbnd^ cta, ibid. •'' '"' >'"<<"•"•-'?«.-,
quiChfislodisiMicerit, .o^SExeriyiluni'cph.fempiusiiurib^i, Karbonensisprovineiapopul5ita,J, 3913.
693,_694. IJudisiniifjiicipio ilescfM.iliif|''ad 'ikqdeiii^acilja5- "MVeislb revelatio facia^e^siib' cbadjufore, -II, 901.K- jus "*'
r.iiJjihjp,IJsmi";'4l9.Pepcat-mipa ata« cxviannorum,ibifl.
viq ririripurgatiir^'i()iii.Muhdus"bm.iiis'_qiffl6xius"'esip Nariumpurgainentajiomanideculiejjantduobusdieitu-
-- ""-" *-:••""' '"'•'- ' "'' ""•' --' • -r
IJ, ?30'.;Muiiflus JBX'diyersissiibsisfitfeV'eddeffrn^odp f*v\ta iis';-;i,''I;o'3o.
Iij3njmis_su.pt_r'ti_r_rjjrj_f,'
^III,° 4|.2:i'_inia niafijiia^Tri^ratTi htii 'Kpn^tsfg.rarideNjaseiexvirisin saeeuloclarissjmis,sed
j'uscapacitkie vefsatur,ut fiofip"oss'itVe'cipefeTqpfifciiBfeV 'fej coiitSinnef e','riiifabile,"!':^'."Nbii'haSelriuir,'
' 'se*J
"'
rxdnascP
perfectipnem ,suam,in ^juibjispr|mum,cpnd!l*Us-1est,-S9T. mur Christiani,II, 59i. , ''*',"
jiiuiidusf egiliirSpiriiu,qui'ifttusTrifusus^iffl onfflji',-IV, 1 Natalesdies aquibusobservati,VIT, 1 02.
68. Onipis.mupdusindigel Dei niisericprdia, l_0l)B.-_Per!_re- -KallianafeTinterjiteiatuf DbmimVei;I^sgoi^Nalhanael ' -
giones'qute'vicjn»Sunt"IsMeMpigiius^niundViioW^^ qucerebat * C hristiim auplorilate S criplurarurri; IV, <S0U
juclieioDei'cbne¥erri._mdiys;rl_061.
prcedicalur,-,7i'2.1ttpjoclu_s NatldfesferoeissiriiS^.M^. Ncitiohes brrihesmuridiprp-
rir
Quidpttss-urus'est'in'fine,-329 h feq.;Ju°x{4"'tfMitibnes'ec- nunlianlurcredilurae i n Christo,IV,'°6K)'!-i"p/""'•"^''
105i INDEXALPHABETICUS1N OMNIAQPERA S. HIERONYMI. 1032
Nalurasnonnullidiversasasserunt,1,1037. De rerum Neser, quid?IV, 288. - - .
. natura opinionesVeterum.,n, 888.Deus provisor.bono- Nesrah,DeusNiniui.arum,IV,466.
rum operumimpediLordinemnalurce,quare? 795.Facile, Nestorisfacundia,I, 537.
expletur ejus necessitas,541. Naturashsereticiquidam Neviipoelcesentenlia,I, 542.
non
introducebant,quce recipiuutsanilaLem,III, 584.Na- Neusislacus,IH, 205.
tura bonisumus,volunLate mali, IV, 534. Nonsuntdiver- .Nicaenasynodusquosdaninavil?I, 528.In illasilentium
saenaturae,ut volunthseretici,13, 670.Iiiterroganlurqui fuit de SpirilusancLo,quare? 258.Ejus decretumprohi-
duplicemadmittuntnaturam.iWrf. Namrcebonumnonsuf- bens lib episcopusdeunaad aliamEcclesiamtransferalur,
ficitad juslitiam,23. Unusquisquehoc desiderat,-in quo 417.Nietenafides,38.Nica3na synoduscur congregala,n,~
natUsesl, -487.NaturainsensibilispraesenLilsuum Creato-" 192.OCLO iu
episeopiAriani easuscipiuntur,ibid. Nullus
rem, VI, 548.Bonum naturce et grktite in defensionem in roundo episcopus f uii, nisiquossynodusilla ordiuavit,
sui servandum,879.Naturarerum saepiusincognita,VII, ibid. Acla et nomina episcopornmsynodiNicceuas,195.
883.Nonnaturahomiiiumvaria-sedvoluntas,622.Haere- Faclanonnullailliusreferunlur,ibid. Duriiiajquorumdam
tici agnoscenlesduasnaturasinter se conlrarias,40, 390, seclatbrumNicaenae tidei,198.Qmneslicereticossuscepit,
819,375.Refellunlur,40, 390.QuoteslimonioScripturce exceplis Pauli Samosatenidiscipulis, 200. Superefant
ulunlur, quidiversasnaturas inlroducunt?115. NounuUi adhnchominestemporeHic-ronymi,qui synodoNieaenae
asseruntspiritualemnaturamnon possepeccare,neeho- iriteifuerant, 193. *Ejus Cdei damii3tioconclamataest,
numfacereterrenam, quomodorelrusi? 411- 191. -
Naturale- est, ut quisquisgenitalesolum"diligat, IV, NicanorAlexandri praefectusquid emendare voluit,
891. . •• 358. Nicanor,viclis Thebis, amore superalus est,
- NaviumcursuiineerLouniversushominumlabor, hujus- II, 509.
que saeculibona comparantur,"IV, 526. Naves Liburnce Niceraticonjugiscastiias,II, 316.
V , 704. Secundanavis post naufragiumerubescere, Nichiumcivitas,I, 650.
696. _ Nicolailarum basresisimmundissima, IV,577.
Navigantesquihus casibus opprimuntur,IV, 853. NicolansAnliochenus o mriium immunditiarum repertor
Naum exponiturconsolator,VI, 855. Cur juxta LXX fuil,1,1051. Uxoressibi adjutricesaschil, ibid.JXicolai-
postJonampositus,ibid. tarumhtereseosauclor exslitisserefertur, 35,1088. Da-
Nazarei,sive Nazareniseclarii, utebantur Evangelio mnalusest sententiaDominiinApocalyj)si,3S. Ricolaidia--
Matlhcei juxta Hebrceum, II, 885. Nazarenorum varicesen- coni impietates,II, 197.
tentiaeatqueexpositioaes,IY,I28,150.Ila.reci_jiunt Chri- NicolausDamascenus,quidde diluyioscripsit,III, 126
stum,ut observalioneslegis non amiltant,122.Nazarceo- el seq.
rum opinio,quce?150, 428.Nazareni.veterislegis obser- Nicopolisprius Emmausdicebatur, I, 696. Nieopolls
vanliam'Evangelicce graLiaeaplare conanlur,V, 161.Le- unde nomenaccepit,VII, 758. In ActiaeoJiuoresita est,
ctitant Evangeliumjuxla Hebraeos,.188.Nonraduntca- 678.Possessioniseral Paulaeet Jiuslocbii,ibid.
pita sua,73.SubnomineNazarceorum Judteiteriu singulos , Niltisfluitde.jElhiojriain jEgyptum,IV,"198.In seplem
dies blasphemantChristianos,' VI, 238. Nazarenorum.stul- rivosdivisusesl alqueconcisus,168. Aquteejus lurbidae,
titia, qute?VII, 99. . . 321.ln NiliinundaLiono mos^Egypliprum, V, 588.A mari'
Nazarceivhium~etsiceramnonhibebant,IV,83. usque ad LurrimSyenes navigabilis,-548. ProjiterNili
Nazareth signiflcalfiorem; I, 209.Prius dicebalurSi- inuiidalionemexcelsos aggeres ad ripas conslituebant
chem, 703.Nazarelh.-idolum Assyriorum,
'. III,.253. ' JEgyplii, 388. Nili Aa.^, 342 el 5S7. In Nilo naves
Neanles,Cizycenus, 11,343. , trahunlurfunibus,VI, 215.EivusNiliinler Rhinocofuranr
u rbs
Neapolis J?alteslinae, II, 865. et Pelusium,mare ingreditur,519.
NeapoliutolimEphraim,VI, 381. Ne quidnimis,I, 714. ',
Nebaiolhsoliludiifis nomenundelmpositum,IV, 722. Nimrim, siveNemrimoppidumsuper mareMortuum"
Nebelvini,VI, 31. salsisaquis,IV, 187.
Nebridii,virtus,educatio,et matrimonium,I, 498/ NinivepoenitentiasuainipendentemDei fregitiram,_I,
Necessariisquomodoulimur, el corpuscircumcidimus, 460.Niniveurbs Assyriorum, el NiiiiveurbsJudceorumin
V, 641. auguloArabice, III. 231.NinivemetropolisAssyriorum,
- QuidquidNecessitatefit,_citosolvitur;-quodvoluntale IV, 169. Ninive magniLudo et ambilus,VI, 413.Ninive
arripitur,'perseverat,VI, 71. subversio,389.590.Ninivevocabaturtunc Ninus,855.
Necromantia,quid IV,? 389. _Ninuscivitaseademac Ninive,VI, 24.
Nectaret ambrosiapoetarum,IV, 458. NinusBaalis,sive Belis religionemin honoremPatris
Negantes Christumin marlyrii cruclalibns,et absque consecravit,V, 264.Ninus primusin Asiareguavit, VI,
dolorecruciatuum/uHuirisleviuspeccent,IV,511. 24. Suinoniiniscorididifcivitalem,ibid. HancvocanlNi-
NegoLiatores steculiquantasuslinent,utad perilurasdi- nivenHebrcei,ibid.
vilias perveniant,I, 954.Servantcum discrimineanimce, De Niobe quid flnxit antiquitas,1, 542.Kimiofleluin
quaemultispericulisqucesierunt,ibid.Christinegoliatori lapideversaest, 414.-
quid facieudumostendilur,comparalionenegotiatorum KisannienseHebr«orumpasehacelebfatur,Y,6.Nisaa
divitiarmn, ibid. Quaeritpretiosissimammargaritam, mensisjirimusHebraeorum,Yl, 769.Nisanseeandumiunte
ibid.
- Negolialioquomodocum fornieatiorie cursumstepequamdamMartiipartenipossidel,interdum
comparetur,IV, in Aprilimcipil,ibid.
254.NegotiationisardorSyrisiugenilus,V, 513. Nisibia JoviauoimperatorePersis tradita,III, 128. - -
Nerrieice,I, 915. -: . Nitricemonasteria,!,815. ".
- NemrimsupermareMortuumesl, IV, 187.-Ejusaquce Nilrum prophetale,I, 399.Quo extergunturpeccata,
pessimceel amarce,necibi herbapullulat,ibid.. 708.NiLrumnostrumet herba fullonispoenitentia est,TV,
Nerrirodprimusinpopulolyrannideminsuelamarripuit, 880.
regnavitquein Babylone,IJI, 320. NivesseslivcfiTyrum ob delieiasdeferebantura monte
Neomaenia, quidsit? I, 676. jErnion,III, 143. . --
Neophyliordinatiepiscopi,1,424, eHl, 719.Neophylum Nocivitas.versaest in Alexandrtam,1,703. No,civilas
ordinariepiscopumcur Paulusvelet, IV, 48." ^Egypti,nuncAlexandriadicta,VII, 198.
In Nephtaliaquaecalidtenascebantur,III, 577. Noheurbs quondamsacerdolum,nunctumulusoceiso-
in
Nepotianusfuil mililia Palalii, I, 554.In ea ejus riim, 1,798.
couversatio,if)ifl!.Circa templorumcullumquamsollicitus, Nobilitatisprhilegia sceeulihomiuesmiranlur,I, 692.
540. Presbyler flt invitus, 357. Laudatur, ibid.elseq. LaudanturquiproSalvatoreistadespexerint,ibid.Nobititas
AniorHiefonymiin Bum,347. yana peribit, VI, 685.Yitiaex ea nascenlia,ibid. -
Neposde quibus,scripsit, II, 821. Nodo arborismalo, riialuscuueus requirendusest, I,
- Nepos episcopusasserebat regnum mille annorum, 416.NodumIn scirpoqurerere,VI, 881.
911. Noe inebrialusnudat sese, I, 425.SacrificiaNoede
Nequiliaelidaturin semine,I, 92. imparibus,909.Noesecundaradixgenerihumanoserva-
Neronisnuplice,I, 289.Neronisimperiumnohdumrq- - batur,II, 266.Ejus arcalypusfiiitF.celesite, jfcid.Noenon
horatum,II,,84S.-Vocatur Leo, ibid. Nero.perseculbr, fuit justus secundumjustiliainconsummatam,III, 313.
IV, 984.Neronisgladiussanguiriem-Chrlstiarium dedica- SubNoeomnehominumgenusdivina' protectionejirote-
\it,VII,761" ctum,VI,888. ,
Nervaprinceps,II, 845. Noemi, quidsignificat,I, 293. Pudicitiamreportavitiri
• Nescirealiquid-securemelius esf, quameumpericulo patriam,ibid.
discere,1,113. ' Nbmadessemicrudisvescunlurcarnibus,II, 334.
.-Nesciens Detim-,et recedensa Deodiversogradupu- NonienDei ineffabile,V, 189.T.deDeus.
uiantur,YI, 98eJser/.- NomenDei polluerequinamdicantur,V, S25,-
1033 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. im
Nominacetatis, meriti, religionis, et charitatis,I, 282.NumerusIV cur semper jn laude positus,VII, 119,
110. Nominumsine causa diversilas est , ubr non NumerusXVquid siguificet?598.
est diversitasmeriLorum , II, 569. QuaLuorhomiues Nummusscorteus,id est, eoriaceus,II, S6S.
in veLeriTestamento'nominibussuis vocati sunt anle- Nuritiorumconsuetudo,V, 65f.
quam nascerentur, III, 552. NominaHebraeasecun- - Nuplialisveslis,quce?VII, 174.
dumaccentuumetlilterarum diversitatem,in variassigni- Nuptiasaufertnecessitas,J,105. Quoddivisumfuerat,
ficaLiones commutantur,15, 33, 56, 88, 98,109,114. No- nuptiiscopulalur,908. Moiestitenupliarum,89. Tunica
minumdiversoruminterpretationes,IV, 9. Dominusquo- nuptialisvario-nonsitlextasubtegmine,905. Plushono-
modoin nomenet in signumceternumsit poenitenllbus, ranlur nuptite,quandoqnodde illisnascitur,plusamatur,
604.Nominum diversoruminterpretationes, V, 398.No- 104. Fructusearum, 915.Impediebantprophetasvatici-
minaet verbaHebraicain translationibuscorrupta, 470. nari Iibere, 910.Liberisunt, quiahsquejugonupliarum,
Unde vocahulaet nominaHebrceavarieinterpretantur, totaDominoserviuntlibertate, 965.Consortia S.-Spirilus,
316.Nominaquaecausaset orlgiups gentiliumfabularum vocabulanon tenentiiupliarum,594.Casta conjunctio, sexum
habent,YH, 418. Qutedamquid signiucenl seeundum Ju- nonhabet nuptialem, 482. QuosensulaudatHieronymus
dceos, 764. Rebus novisnova iingenda sunt nomina,816. 104et seq.Nondetrahit nuptiis, 101. Secundte
Novumnomena Paulousurpatum, 678. QuidamDei jus- nuptias, nuptiteconeedunlur,cur? ibid. Nuptiarummagnainjuria,
sionenominamutarunt,748. quaesil ? 715.Molestice nupliarurn,239.Ferite nupliarum,
Nominaofferenlium,quantumquisquedederit, vel pol- quce?'2S8.Nuptiteterram
Iicitus fuerit, in Ecclesiapublicea Diaconorecilata,V, ibid. Quid iutersit inter replent, virginitasparadisum,
et
nuplias virginitatem,164.
209., . *-
Operanuptiarum,quid prohibent?249. Imago Creatoris
Nominacnncta, qucevulgo vocant cantiones, a nnoJubilaeo •nonhabetcopulam nuptiarum,268.Nondelrahitillis,228.
irrita fieridicuntur,IV, 690. -Nuptiarumjirtemiam/eduabus unam carnem fieri, VII,
, Nomiuum mutatioa Dominofaclain bonampartem, V, 148.Fiuisoperumnuptiaruui, 806. Fiant verecundte, et
. 623.Nomiuummutalioin Dauieleet sociis,ut in Josepho, cumhonestate,ibid.Hcereticidamnanteshuptias,6S6.Re- ,
ibid. felluntur,ibid.
Nonusnumerus,doloriset prenarumest, V, 277.Num- Nuptae et viduas,per quidsignificantur? II, 240.
quamin bonampartemlegitur,VI, 789. ' Nurumodissesocrum. naturale
Nossealiudest, aliudeloqui,1Y, 619.Nossepeccatum, 819. ' propemodum " est ,"VI,
etnossejustiliam,quidsignificet,Y, 815,814. Nycticorax,quidsignificet,I, 667.
Notariiad describendaHieronymiopera, I, 484.
Nolioneminter et agnitionemdifferentia, II, 678.No- 0
lionisdefinitio,Yn, 863.
NolitiauniusDei omniumTaftutumpossessio est, IV, Oasis,11,33. , •
1078. - Obedientiaquibusdebetur, et quando,VII, 770.Obe-
Novaculaet tonsor exercitus Chaldteorum,-VI, 523 dientia tiliorumet servorum,668. Obsequium, dempta
et seq. veritate, adulatioest, 462.
Novatianiepistolte,I, 24.NovatianusRomteepiscopus Obedientisindieiumj etcontemnentislignum in quopo-
invite ordinatus,-siei creditur,II, 206.DogmaNovatiani, situm,IV, 883. ' - ' ,
911.Conatusest invadereeathedramsacerdolalem, ibid. - Obeliet asterisci,I, 782.' In reeensioneversionisLXX
Liber ejusdemde Trinitate,815.Novatiani,VI/156. ' ah Origeneadhibitl,645el seq. Obelusincuriaamanuen-
Novalianorum episeopo, si conversusfuerit, presbylerii siumomissus,648.
gradusservatur,II, 200.NovalianiCatharosse voeant,et Obfirmatafacies,quidsignificet,V, 134.
CTUVYI, 136. ObSrmatio vultuspropheticiquidsibi velit, V, 241.
<Novatusrejicit pcenitentiam,I, 461. Novatusquomodo Oblivioverilalisvelox, V, 658.
legendus?582. NovatusCyprianipresbyter cujusauclor Obrizum,genusauriquodGraecifulvumvocant,III; 1 81.
.dogmatis?II, 911.Erranles nonsuscfpit, 4 08.Error ej'us- Obscuritas s ermonis nasciturex tribus rebus, V, 807.
dem damnaius,528.Novatusab Hieronymoimpugnatur, Curmultanarranlurobscnre,864.Obseurilas tribusmodis
VI, 200, 282.Novati s ectatores rejicientes seeunda matri- nascitur,VI, 28.
monia,VII,697. Obscurivel maximepropbetse,VI,SS0.
Novilunia Grcecorum, IV, 826. Obsidentium urbesapparalus,V, 37.
Novissima nonprovidere,maximeinsipienliumest, IV, Obsidioni quomodocivitatemsuamJudceiparaverint,IV,
961. 221el 222.
Novumnihilvolebantsubsole liceretici,nisiquodfuerat Obsletricum cura circarecens
' natos,V, 146.
in jjrceteritissaeculis,antequamfieret, III,' 391.Novisre-
- Obulus,quid?V,564.
Dusnovafingendasunlnomioa, V, 184. . Occidentiscalamitates,I, 344. OccidenlisEcclesiarum
Noxprotribulaiioneaccipilur,IV,348. ! mosiiirenatisper baptismumin Chrislovinumet lac tri-
Noxiaplurimain rebussunt creata, utdum vitamusea, huendi,' IV, 644. OccidensOccidentis,quomododicitur
ad sapienliamerudiamur,598. CanlicumCanticorum,elc, V, 308. Occidens vocalur
Nubereper se bonumnon est, I, 807. Paulus omnes mare in Scriplurapro situ terrre Judcete,V, S83.In Oeci-
ixubendicausasbreviter concludit,902, 905.Nubereme- -dentispartihuscur ingeniareperiuntur " perspicacia,VII,
lius est, quiapejus est uri, II, 280.Inter nubere, et uxo- 427.
reni ducere,discrimen,YII, 178. Occidentales populiin Orientisjjlagamtransmigrarunf,
Nubes juxla philosopbosnon amjiliusdecem stadiis VII, 428.
a terra elevanlur,1Y, 878. Nubesievis dicitur corpus Oceanus\'ir eruditus in lege Domini,I, 428.Oceanus
Christiex Mariaassumptum,730.Nubes allegorice-san- vir in Christoprcecinuus, II, 662. Prudensel Chrisiianus,
.ctos signifieat,V, 796, 797. Nubesestunusquisquesan- 854.
ctus,797.Nubesex quibusfundunlurpluvite,nonamplius, - OceaniambituOecidentalis plagaclaudilur,IV, 165.
quarn duobus miUibus passuum, d istanta terra, VII, 676. Octateuchus,1,434.
NumaPompilius,II, 587. Oclavusnumerusperfectus,V, 483.
Numenius,I, 429. OctavianusAugustus,VII, 530.
Numerandiper digitoseonsuetudoveterum,II, 240. OctobefprimusapudOriehtalesmensis,et cur? Y, 6.
Numerorum liber quaecontiuetmysleria?I, 276. OctonarifnumeriSacramenta,V, 484.
Numerusduplexnon esl bonus,I, 231.Impar-numerus Oeulifatenturcordisarcana,I,290.1mpudici nonnorunt
estmundus, 105,252.Imparis numeridisputatoresper- pulehritudinemanimaeconsiderare,sed corporum,"107.
multi,ibid.Numerusduplexnon est bonus,II, 266.In Oculoscaprearum, lalpa' non contemnat, 430. Oculus
duplicinumeroquodexhibetursacramenlum,ibid. Octa- dexter pro virgiuitalesumilur,II, 286. Sinisterpro nu-
\us numerusin Psalmiset in Evangelio,193. Yicenarius ptiis, ibid. Quodoculisvidetur, magis mente relinetur,
infaustus,271.Quidsignificentin Scripturis,240.Impar IV, 969, 973.Per oculorum,et aurium portas, ut'vitia
numerusest mundus, 241. Numerussingularisin bono maximaillapsafnerant, ita per easdem.prena.'maxime
semperaccipitur,duplexin malo,III, 421.Numerusdua- sentielur, VI.,684et seq. Oculusearnis et menlis, VII-
lis apudHebraeos,V, 671.MosHebraeorumet veterum 300.
Latinorumin Numerissupputandis,698.Numerusverus, Odiahominumquandononlimendasunt,I, 835.Ex odio
qui uniusDei majestateconcludilur,VI, 284. Secundus homicidiumscepenasciLur,27. Odio noslros adversarios
Numerusin malamparlemsumilur,782.Septenariussan- immortalipersequimur:blasphemantibus Deum,clemen-
ctus, 282.Oclavus sanclus;732, 7 85.Nonusinmalam par- tem porrigimusmanum,II, 447.
tem sumilur,785.Tricpnarinssanctus, et vicesimusnon Odollaurbs Judte,VI, 443.
sic, 708. Quadragenarius convenitpeccatoribus,416.Af- OdorChristibonusvita et mors quibus? I, 843ei seq.
flictionemet jej'uniumdenotat,426.Numeriperfecti,qui? Odorissuaviiasquibusconveniat,II, 557.
PATROL.XXX. 33
!0§5 INDEX ALBHABETICUSIN OJINIAOPIRA NU OPIRA S. HIERONYMI. 4056
. -OEdipi fabula,a quo usurpata,I, 287. tepor . unde? 464. Majorisest detestationis-qui agit
OEnanteherba, II, 813. bperainfidelium, quamquigenliiessunt,' 141.Bonaopera
OEstrummusccegenus,1,758. Paganorum,sine fide,591.Vide Labor.
Offellusepiseopus,1,650. Operandum, dumdies est, Y, 851.
Offensagrandis,nolleplaearequemoffenderis,IV, 886. Qperariiin vineammissi,T,86.
OfferendaDominoquae?I, 791. Si offeramusChristo Nonopesdubias,sedvktulemfirmissimam diiigamusj,
ppes cum animanosLra, libenLer suscipiet, 402. Si quae 627. Nonsuffieitopes,contemnere,nisi sequamurChri-
forissuulDeo,quaeijilus sunt, diabolodemus, non est stnm,299-Qpesdivilinon obsunt,siiis bene ulatur, 946.
cequapartiLio, ibid. TotumDeo dedit, quiseipsumcbtulit, Opesquomodoerogandce,399.
281.Offerrepolestatisnoslraeest, oblatuainegligere, ad Ophaz,quid?1,170 et seq.
periculumpertinet, 684.Offerrequodpossumusnostrum Ophirgenusauri, I, 586.
j?st,Dej impfere,quodnon ppssumus,II,'781. Ophir, regioIndiaesic dicta ab Ophiruno de posteris -' " '
Offerentiumnominarecitabaiiturpublice, IV, 921.Offe- Eber, ffl, 288, 275.
rentiumiiomina, quaesanctilicaLa sunl Domino, nonsunt Ophitse,II, 197,et VII, 429.
eorum,quibusdatasunt, sed ejus eujusnominepossiden- OppianusCilixjioetadoctissimus,V, 893.
tqr, Y,-607.Offerenliumnon munera, sed volunlatem Opusculum,id est, syntagma,scriptumcarmen,I, 578.
Deusrespicil,VI, 308. „ Or damnatus,I, 1050.
Qfficiujnquandoqueputafuranibitip, 1,497. Officiorum Or, monsin quomortuuseslAaron,III, 2S8.
Vocabula,785. Qraluteuscolorperfundit,II, 704.
Oldaprojjjietissafuit in reprehejisipnemomniumvirp- Oraculadsemonum falsa, el curationesmorboruui,
- >VI.»
rum, II, 886, Oldamulierquandoprophetaveril,V, 623. 897.
Olerumesus muliumprodest Christianisjuvenibus,I, Orandumflexocorpore,et men6erigendaad Dominum,
388. Sobriesumantuf,ib\d. 1,554.Dhisas orandihorasdebemushabere,121. Orare
Oleum, non in
cera, templo cur accenda(,ur,I, 962. nosirumest, Jlei tribuere quodrogalur,11,781 .bie Dpmi-
Oleumbenediclumsanata morsibusveneualorumanima- nico, et in Peutecosleslantesoremus, 180.Orandum se-
lium, II, 32.Oleipaluraesl, el ut lumeri alat, etfesso- creto, ei clahso pectorisnubiculo, 1Y,689.Nullusdignus
rum solva,llabprem,III, 463.Olei virtus, IV, 802.Filius orare propeccaloribfis, 944.Stulturaest orare propecea-
"olei,quis? 69.Oleuin quo Salvator n oster unctus est, V, toribusad niortem,940. Mullilicet genuflexinonorant,
181.Oleumquidamarbilranlurin ^Egyptonongigni, Yt, muftiecontraerecli precesftindunt,YIl, 899.
154.Samariain oleoferlilissima,ibid. Oleo ungebantur Oratioconimendaturac praeeipitur,I_121.In ea Deolo-
prophetce, ibid. quimur, 109. Aura popularisfrangilreclumiler orktionis,
Olivtefructusad quidulilis, VI, 162. Olivaefructiferce 267.Apostolussiiieintermissioneofarerios jubet, 106.Iu
comparantureonversi, 1 65. quibus oralionis a nna sumenda?121. EgredienLes de'ho-
Olivetiarbpresfrugiferce, VII,161. spitio, armet oralio, ibid. Regredientibusde platea, ora-
OlybriiisjiaterDemetriadis, I,777.Hunc i mmalura morte tip qclcurrat,antequam sessio , ibid.Noctibusbis, terque
subtraclumRomacongemuit,ibid. Laudesejusdgm,et in surgendumad oralionem, ibid. Oratioquotidiana,28.
ijuofelixprcedieatur,'ibid.Olybriorumnomina,ibid. Oratio,diseursusmenliSjIi, 17.ToLaoratioet deprecatio
Ommeisive Omnium,gensvalidain Save,III, 267. extorquetclenientiam.Crealoris,795.OralioDominieain
Omniavoccpartemmaximaminterdumsignificat,I, 85. sacrifieioallarisa fidelibusrecitatur, 800.Quidpetuntper
. OninispromajoriparLesumilur,VII, 868. illam,ibid, Quantumdistalab orationePelagii,T"b!rf. Ora-
On, GrceceHeliopolis", exstracla eral antequamJaeob tio contmua-debetessein ore noslro,IV,741.Perseve-
ingredereturJ5gyplum,III, 288.On , siye Aun, civitas ranjiain Orationecommendalur,920.Oralioperseveraus
Samarice,,<•(«£.. prophetaenolatur, 758. In oralionediesnoctesquecon-
OhagriobedientesAntoiiio,II, 31. junguntquidamimpii, qui nouexaudiuntura Deo, 22.
Onasussegestanusnolatur,I, 187. Oralionisnecessitas, Y,499.Orationistria lemporaeccle-
Oneraultra•viresferre, non probatHieronymus,I, 688, siastica traditjo inlelligit,680.ClausuIa olimadditainera-
714. tione Dominica, 604.Orationis YII, 761. Culpa
efficacia,
Oneris et Visionis i n quo sit differentia , IV, 184,1067. nostrajionaccipimus, 154.
quodjiostulamus, Scepe-conlra
Onus ia bonam et raalam partempolestsumi,VII, 490. nos in
petimus oralione,605. Nonprodeslvoceinvocare,
Onesimuspuer, I, 11. OnesimusColossensisfuit, VII, quemoperibusnegamus,208. Clausulaadditain oratione
148.Onesimihislorja,788. JJpmmjca, 220.Quempanempelimusin illa, 726. Ofatio
Onocrofaloruiri duogenera, VI, 710. qualisesse debeat,248.
Onyxlajijs,I, 571. Oratio jacet, in qua taniumverbalaudanlur, I, 558.
Oolibainterpretalur,tabemaeulum nieumin ea, IV, 28. Nonnullimercenariaoralionelaudant, 982. Oralionon
jOolaet Oolibasorores, idemquodmulieresOsee,VI, 6. perdenda in nugis,11°,22. Oralionou politamanuaucto-
Opera.Opus sinefideGaducum est et infirmum,1,604. ris, redolelnegligentiam,VI, 881.Oratiomanu auctoris
TJrigueiitum bonorumoperum,431.Operanonconfundant limandaest et perficienda,VJI,483:
sermpnemdocenlis.,262,422.MulLj, lieetsermonetaceant, Oratorisdefinilio,I, 422. OratoresimitenturLysiam,
opereloquunlur,118.Laboriset operisutilitas,991.Ideo Grascos, 976.
Demosthenem, etc, 525.1nclyli oralorissententia,
laborandumest.ulper oceasionem opcris,nihilaliudcogi- Oratorumnullus hie tumor, quorum definitioest,
.diceread
'tes, nisi quodad Dominiserutulempertinet,ibid.Facilo fioribus persuadendum accommodate, II, 707.Oralorum
aliquidoperis,ut te semperdiabolus i nveniat occupalum, s olentaures imperilorumdecipi, 802. Oratores
'959.Nondebetquis ab opere cessare, quia nulla re indi- profani, et Christiani ob eloqnenliceflumenIaudati,TV,
get, 991. Operis boni est
perfector Deus, mali perfeetor 529. Egregia disertissimi oratorisserilenlia,66S.Oratores
«diabolus, II, 525.Per singulael in singulisDei au?,ilium -etphiiosophivelutreges hominumliabiti,VI,410.Eorum
a sanctis,700.In bonisoperibusDeinosnilimur praeceptaquasioraculaileorumaceipiunlur,420. Difflcile
iflagitatur
auxilio,in malisdiaboli, 698. Novooperi venia conce- creduntin Deum, ibid. Oratoresbrevisermonecompre-
derida, III, 505.Ex oplimisoperibusseminahcereseon henduutinfine, quodjiriusfusiusdisputarum-, VII, 836.
capiunlperversi, et alienoslabores calumnianlur, 403. Oratores, omississcepenegoliis, ih propriasconlumelias
Error quorumdamcircaoperamprLuorum , 489. Nullum verLuntur,408.
ponumopusposlmortemhoniinesperpelrarepossunt, ibid. Orbiliusgrammaticus,I, 486.
Operabonanardussignifleat,817. OperapopuliIn Deinon Orbissuntquatuorplagce, IV, 868. Vastatioorbistem-
yeterascunt, sedinnovanlurquolidie, IV, 794. opera jioreHieronymi,810.'Orbisstalusanteet postpassiunem
prsemiumest, nonin sponsione, 1079.Nnullumopus, di- .Chrisli,VI, 404. Orbeminter et terram multaestdiver-
gnumDeijusjitiareperietur, 258.Sanclus onin scientia silas,586.
jScripturarum,sed in operibusgloriatur,683.Operabona Quibus" Ordinationibus totusmundusplenus est, I, 412.
sola prosunL,V, 79. OperanosLra,quandomercedem non Quantomagisepiscopus,quiminislruraordinavit,proba-
'jhabent?VI, 844.Siue mer.cedesuntea qurenonfiuntin bilisest: tantodetestandusest ordinalus,sieumfefellerit,
nomitieChristi, 846. Apudincredulosnon prosimtbona 1095. Ordinalioclericorumnonsolumad lmprp.cationem
*opera, 768.Deusmutatp.romissa,si]iomine.spiutentopera, vpeis, sed ad imposiiionemmanus impletur, IV, 696.
421.OpusDei aliudest, quamopushominum,YII, 4S7. Debetdari sanctis,et in lege doelissimis. iionvero, ete.,
.«Curabonorunioperum habenda,perqutehteredilas prte- Dei ibid.Siculinordinationemaiorum, partieejisest pecca-
paraliir,755.Omniain noniineDomini siiijtfacieiida,b28. Jorum, quilalesconstiluit, sie et in ordinationesancto-
. Unusqui.quepujusopefaagil, ejusfiliusappellalur, 186. .rum, particepsest eorumjustitice,qui borioselegit, ibid.
Bona ojiera'sinefide morma compulanlur,4S5.Onmia Orgiaetmysteriahtereticorum,Y, 150,et VI, 628.
opera, vef carni, velspirituidepulanlur,mediareperire, Orienlaleslocuslisvesoisolent,II, 554.ApudOrientales
ditfloileest, 801.Si fiantamorevanceglorice,pcenamha- -po.pulos primusannimensisOclober,V, 6.
'.JjenL,non prteinium,499. Feryor in bpnis operibuset Orientiscalamitates,J, 396.Statusiiliuset Occidenlis
1057 INDEX ALPHABETlCtJSiH OMNIAOPERA S. MEROiNM. 1058
circafldem,38. In Orientecuringeniastoliditatembarba- torumodio et liividia laborabat,800. prigfinus, se pro
ram redolent?VII, 427.HabitatoresOrienlisin Oeeideule eriiditohaberi jignbscit,' 801. Oiigenes Hebraeumaridit,
consessuripervenerunt,ibid. 928. Ejusdemallegbficei'mprobanlur_ "ibid,.'Arguitur, 667.
OvigenesChalcenterusnoster, unde Adamantii nomen Notatur,644.Origenesscripsit in CanliciimCanticorum,
accepit,I, 185.Ejusoperarecensentur, ibid. Grcecosjia- VI, 361.Ettria voluminain Malachiam, 441. In allegorice
riter et Latinosiaboresuperavit^ibid. Damnatura Deme- iuterpretatiprielolus est, %tc2.Damnatur ejus interprela-
trio, etab urhe Romcriia,quare? ibid. OrigenisElaiis et tio^814.Origenistriavoluminain Epistolamad Ephesios,
vita, 850.TempusmortisOrigenis,et locus,529. i impo- dem VII,845.Hunc sequiturHieronymus.ibid. Diversaelejus-
suit aura popularis,869. Mulla bene interpretatus est, Coirimenta.riorum penera, 569.Expositio,494 seq.
547. Interprelatus est Psalmos, 785. DogmatanosLrce DecimusliberSlromatum,494,505.Qnotscfip*sitvoiumina
religionisde philosophis confirmat,429. Quidprobaturet in Matihceum, 3-HexaplaOrigenis,754.Origenis lectio,
improbalur"inOrigene,S17. Propler efuditionern quo- 815.Errpres,-848,551;665.Origeniserrpr dei; animalius
niodolegendus?382. Quare? S24. Quid'ab eo addilum '"postresurrectionem,'288.
estex Theodolionisedilione, 782. CommentariiOri- Origenistarumimpietasversipellis,I, 623. Discipulo-
genis, quos iirSciipturassanelasuiiles edidit, non sunt fum OrigeriisodiaIn fideles,603.Adsubscripiionemter-
respuendi,582. Cumin ccelerislibris829. omnes vicerit, in giversantuvet quccruntsuffugia, S2S..Rabieshceresis
CantieoGanlicorum etipse ie vieil, Opera ejusdem eorumdem.956 elseq. De eadem qiicci.dieuutur?" ibid.
in Epistolamad Galatas,759. Ocloscripsit libros adver- Hieronymusconfutat Origenistam,716.Origenistceinler
srisCelsum,427.Epislolaad Pabianumquid habet, S51. ~seorgiisriiendacio.rum focderaiitur,II, 474. lmperalorum
In sextoStromateonlibroperjuriaet mehdaciumdocuit, decretaadvefsusOrigenislas, 468.De quodatnOrigpnista
623.InejjlunTestassererelibrosejus esse violatos,S51. quicldietum,42S.. c<
Auressimpliciumsua persuasionedeceplt, 625.Qucedi- -Orionvir primarius, et
- ditissimussanatur
' ab Hilarione,
"
cunlurin "illum,ibid. Multiejus errore decepli,3S2: N on- ii, 20: •
nullaex Ezeehieleiu Origenemdleta, 868. Damnatus e st Orionvigijiliet duas stellas ' habet, IV,' 240.Orion et
?.bAnastasio, 585. Impietalisethnicaefuit parlieeps,S97. 'Arcturus,VI, 289. '--..'
Dicilurmultieepshydra hcereseon,382. Heroticus,882. Orjzaquid?1,688.
Quomodo eurndiscipulie]'usab hac-nota faciunt immu-
•• Qrrialusqualis essedeheat?I; 264.Ornalus,et cijitus
nem, ibid. Gatalogus.prcecipuarumhaereseonOrigenis, sordibusfodipr,425. Ofhatuselsordespari modofugifin--
892el seqq. Refelluntur,ibid. Describuntur.per totarri di sunt, 264_.Alterumdelicias, alLerumgloriamreaoleL,
Epistolam,917et seqq. Fons dicitur-Arii,S26.'Origenis ibid. Ornatuset lapidesisit mulierumssecuIar.ium,-982. Multi
insaniaacdemeutiamulliplex,568.AsseritChiistumpfo nofi intelligeritesquid esse ornaluniiLiii\itia TuunL
dcemouibus cruciaffigendam;vefetlitur,ibid. Origenesin 422.
ChrisluminiquiorPilatoe't Judceis,S68. Ejus passionem OrpsjEgyptipramDevjs,IV,-203' _ ; •'
irrilam facil,ibid. Finemimponitf egnoCliristi,S6S.Re- -Oronlesiiuvius,I, 545.
feflilur,ibid.Christianumdogmaiu ludumjocumquever- Qrpheuscarniuoiesum' deteslatur,I, S46. Ad Orphei
litjbid. el S65.Dogma Origenisde animaChrisliimpugna- cithafain,arbores,beslite,'acsilicumdura molIif.a, I, 786-
lur, 891.Yult poslresurrectionenrcorporadenuo morte Gs pollutum "prohibelur
-'
facere mentionem ... 'nomiuis
intercipienda,572.Idem scribitnpnorandumesseFiliurri, Dei.VI,*!.,
873.Error ejiisdemde eorporibuspejorpriore, ibid.Blas- Osannai,u'idsignificet,I, 64el seq.Osanna,nomenHe-
phemavoxOrigeuisin Spiritumsauctum,593. 948.Ma- Origenis bfaicuro,YII, :160.,Ejus iriterpfetatio,ibid. Dicebalur
liceresis<ieanlmabus,892.Sentenliade auima, sanctiset episcopis',164.-
gicis arlibuspalrociuiumtribuit, S7S.Contrariasibiloqui- s u-
Osculosalut^tumolim,I, 268.
Non solnm sed
'
tur, 899.Omnesliaereticosmagnitudine Masphemice Osee quid habet? I, 277. meretrici,
perat, ibid.Cifcumdeditpotenliam Dei in creando, ibid. etiamadultertecopulatur,.909.Aceipiensuxofemlofniea-
QuiscripseruntadveriusAriuin,Eunomium,Origenisim- riamquidreprcesenLat? 427.Osee exsentenliaHieronyini
pietatihusrespondissecredendi sunt,931. Origenesdisci- uxorem nieretrieemnon habuissevidetur, IV, 1**3. Dsee
pulusfuit Clemenlis", II, i879.Sub occasionesaecularium «omenJosuceolim proprium,VI, 1. Noinenultimiregis
Jiu.efa.rum in fideChristi-venientesad se instituebat,89S. Israel,,4. Salvaloremnotal, 2. PerperaniAusedictus,\b.
.Posttenctos" CLmortissuaein justrahitur, 530.Bibliothe- Oseesub -quorege prophetareco3per.it,2. Ante et post
jcaOrigenisreslaurata,941.In illolaudaturscientia Scrin- captivitatemIsrael projjhetayjt,3. Primusprophetarum,
turarum,sedrion reeipiliir"dogmatum falsitas,856. Laii- qui lempore 0_ziteregis prophetaveriirit;"2.lOseeeo pa-
-datur-abJliefonymd,821 el seqq. Origenisopusculaia tientior, <j"uo -uxor, "qnamassumpsil,sordidjor,5. Osee
oninemScripturamtriplicia sunt, ibid. IndieesIibrorum jixor foruicatipmjm -popul.um sigmfieat,fornicationiet li-
ejusdemin teftiovolumineEusebii,416.Quceopera Qri- bidiniservientem,ib.DiiectioOsee in udulferam', dile-
.eenislaudata?821.Com_)osuit Hexaplaquatuoredilionum, -ctionemsigniflcat.Oeilnfilios Jsrael,29.0seeprophetiaad
et in editibneLXXTheodolioniseditiouemmiseuit, 822. "x"tribuspertinet, -nonad fribiimJuda,169.'GraeciAucto-
Chrislianus
QuodPliilocjuasiJndceusomisit,Origenes utlittore inve- «es, qui Osee, exposuerunt,iii.Prwf. Osee. Propheliam
implevit; i bid. QulDtara e ditioriemia Aelceo ejus intelligere jion quidemimpossibile, tamen djfficile
uissese seripsil,S23.Tria Origenisvoluminain.Episto- <est, ibid. Yolumhiisobsouritalemipse -scriplbr•'teslatur, . -
lam ad Ephesios,- 477. Homilice et lomiillius, in" quibus ibid:' •"'
moralistractaturJoeus,et obscuraScripturarumpandun- •O^ee pegeimperante cur Israel captuspolissimum fue-
tur, 814.Tomi-fere erroribus pleni, 811.In libris 903. suis Tit,VI,, 107.Ossaimpugnata.-guid ? JV/Og^.Ossa^irida
Platonemlranstulii, 867.Docta Origenis epislola, reviviseiini,Y, 455.-Ossa regis Iduniceae combusta
' ' a'•Moa-
Xibellusejusdema"dFabianum,550. Epistolain Deme- iitis, VI, 237.' .,
trium, 810. Dialogus(Jrigenis,889. DialogusOrigenis'«t Osrenaregio Syrite,VII,87.
•Candidi, 811. Iri eo diviuitatemChrislinegat, ibid, Sex OsjiumapertumPaulo,I,.85i.
milliaUbrorumOrigenisnumquamexstiterunt, 804,417. OstracineiEgypticiyitas.IV, 207.
0_uidsolentseribere in approbando quoddicit, 470..Cau- ^Otiosls^sedere aptumest, I, 194. i
tio illius in proponendisojiinionibussuis, €03. Origenis vitanda,Y, 183.
Otiosiia.s
-opuscUla,et«rroresineis, 451-Oeloerroresejusdem,413. Otiiimet desidiarubigosapiejititeesk III, 473.
AuferLveritatemhistoriae, ibid.Juxta nosArianustuit,464. Ovidiiversiculiis,I-, 902.Ovidiimetaraorphoseon libri".
•Quiddocel per scalamJaeob,42S.E'usdogma,de,geiitiliuni
rationales creaturas
VI_406.
-
iabuiis contextum, ibid. Omnes aequo "OvesmorMdte'suum relinquuntpastoremjelluporum
SsseriiJureconditas,71S.Non dixitaiiimasjexAngelis iie- faucibusdevorantur,'!, 998.Cuiictaovis membrapoiiala
ri,425.0rigenesdocetmendacium lieitumesse,474. Indul- isiint,412. OviumItalicaruinetMesopolainiceuna" ' • natufa
genliaPriucipalisGrigenis,805.Origenespost Apostolos esse tradilur,III, 583.
IuHomiliissuiscom-
"Ecclesiarummagisterappell&tur, -111,4. Ozalicet arcamquasiruentem
' 'sustentare•vpluefit,<per-
raunem editionemsequebalur„jn Tomis Hebraicte lin- •eussusest, 1,1'095. <
gua3quterebatauxilia,505. Supplevitin libro Hebraico- Oziteregis hisfqriaexplicatur,I, 48 et seqq.Oziaslpse
runi Nominum quodPluToJudceusomiserat.se ibid. Omnes est Azarias,-duplieinomine, IV,'7.
vicitinca3terislibris;_nCanltcoCanticorum ipsurii s u- "
inlerjires, IV, 1051, "
peravit, 499. Origenes^allegorieus
suum faeilEcclesice sacramen- . P
1034,1039,3046. Ingenium Plilteram nonhabenlHebraei.Abusiveeorumnomina
4a, 167.JSjus volumina, Homilitee,t Excerpta,6. Inlsaiam
Biultavolumina, ibid. AdGralamduo libri falsi putaban- perJ? scriptasunt apudLatinos, III, 96,101. j? lilteram
tur, ibid.IuterpretationesScripturarumOrigenlset Euse- jioaiabet sermo Hebrceus, pro ea vhi
sed ' iGrceco.utilur,
. ,•
liii IPaniphiliquales, 167.Origenis expositio,quce? 994. -IV, 5S.
iNataiur.aSl,OflgenesPresbyter,V,,810.Origenesmtil- jPachomilmonaslefialaudanturiRomr£,T,'9S4.fPachomius
1039 INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 1040
ab angelolingucem)'sticcescienliamdidicit,II, 86.Pras- susin Eden,419.Paradisicolonumde possessione suajnu-
1
cepLaPachomii,ib. et seqq.EjusdemInsliluta,75el seqq. lier ejecit,259.Paradisusdiciturcondilusanfe coelumet
Ejusdemjudieia, 77 et seqq. Ejusdemleges de oratio- terram,III, 507.De Paradisoet ejusfluminibus quidsen-
nibus vespertinis,etc, 79. Monita,81 el seqq.Ejusdem tiendumex Sallustiocertissimoauclore,202.Paradisus
episiolaet verbamystica,85el seq.,97 el seqq. monsDei,V, 356.
Pactolusditiorcceno,quamfluento,I, 816. Paralipomenou liber dicilurInslrumentiveterishmtf,
Pactumet Testamentum idem sunt, lY,1074. I, 279.Absqueillosi quis scientiamScripturarumsibivo-
Paedagoga qualisessedebet,I, 764. luerit arrogare, seipsumirridet, ib'.Per singulanomina
Paedagogusoplimusqui moneat, et asperitate frontis juncturasque verborumpraelermissss in Regumlibrishis-
terreat, 1,789.Paedagogus,quid? VII, 442.Curparvulis toricetanguntur,et ianumerabilesexplicanlurquaesliones
assignatur,ib. Evangelii,ibid.
Palce,vulgoventilabrauuncupobanlur, III, 96. Parctesic vocantur,quodnonparcant,I, 187.
PalcestinaparsSyrite,1,343. In Palcestinaperfectavita ParduscurAlexanderMagnussit dictus,II, 15.
Chrisliana,207.Palaestinanon perlinebatad episcopum Parentaliaqiiidsint, IV, SS2.Undedieanlur.VI,95.
Alexandriaum, II, 447.Palcestince ritus in conterendispa- Parentes non sunt diligendisupra Christum, 1, 50.
leis, IV, 542. PalceslinaJilgyptovicina,V, 166.Quibus Quandoparenteshonorandisunt? 282.Parenlesquomodo
abundetcopiis,314.InPalcestinasolentdiebusfeslisun- honorandisunt a filiis? 904.Hoc prceceptum | Scribceel
gere capita,VII, 58. Pharisteisubvertebant,ibid.Pietasiu Parentem,maxima
Palaestinia Babyloniis eapli,el vastati,IV, 1018.Palcts- haeredilascredilur,720.6-randeprcemium oblitiparentis,
tiuoramquinquecivitates,ib. el VI,251et311. se
285.Certantinter indulgenliaparentis,et filii pietas,
Paleis comparamrperversadoclrina,IV,10S. In Paleis 42S.Parentesa filiis-separarinihilest, 694.Discantpa-
conterendisritus Palaestinorum, 542. rentes filiosmagisdoceri posse exemplis,qaam voce,
Palinodiam moreStesichoricaniare,II, 467. quare?686.Nonfiliiparenlibus,sedparentesCliisthesau-
Palladisars, H, 540. rizant,758.Quiparvulusesl, donec ad annos sapienliae
PalladiusRufiniamicus«olalur, II, 860. Palladius veniat,tambona ejusquammalaparenlibusimpulanlur,
servilisnequilicequam hceresiminslaurarecorialusest ? 684.Soleutparentesfiliasdeformesvirginilatitradere,476.
698.Calumuiam struitHicronymo, ib. In eosinvehitHieronjmus,ib. Quinobisin Christocopu-
Palmaalterius,alterinoiiparalignominiam, I, 451.Im^ lati sunt, illosputemusparentes,fralreset affinesnostros,
pari cursu,pari auimoadpalmaintenditur,594.Palmaruni 452.Parenlesvulgarisermonedicebanluraffineset co-
ctelaturain Ezechiele, quid significat, V , 477. Iri gnati,5S2.Parentescaveanlfilios provocareadiracundiam,
P-almarumramis,signumvictorite,et virtutis prcemium, II, 909.Dissensiofalsa pietateinter parentes el liberos,
VI, 932. 554.In parenlibuset proximisconlaminari, quid?Y, S55.
Palmimensura,V, 478et seq. i b.
Pareutes poslDeumdiliganlur, Parentesvultulantum
Palmyraurbisnomen,quceet Thamar,V, 601el 615. ltedere, scelusest, YI, 819.Parenlibussubjiciendifilii,
Pamboet Isidorusmonachi,I, 118. Christiexemplo,VII, 512.
Pammachius-vir uobiliset erudilus,I,256.AmieusHie- Parochiasumiturprodicecesi,I, 726.
ronymi,232.StudiumPammachiiin litteris sacris,25S. Partempetere cumChristo,cumprophelis,cumaposto-
Pammachiushabetur ab omnibusdignussacerdotio,ibid. lis, quid?Y, 881e'8S2.
PammachiusRomaeconaturexprimcre,quodJerosolymis Particepset compartice.ps, quid?YII, 644.
Paula complevit, ib. 716.Yita ejuset virmtes,594el seq. Parlurienliumnihilgraviusdolore,IV, 889.
Pammachiusnon solumdivitias,sed el seipsumDeoob- Parvula,insfrumenlum ad evellendasspinas, quaeinter
tulit, 796.Pammaehiussimul cum Fabiola.xenodochium incedendurn pedibusinliguntur,II, 67. Parvula mordax
conslruxit,468.Paminachiisonmium,II, 854.Pammachii proforcipeparvula,ibid.
et Marcellte morsnuntiaturHieronymo,'V, 1. Pammachii Parvulimatulinishoris«rudiuntur, IV,879.
nomen, cjuidsignilieeL, VI, 225. i De Pascha,sivePaschalisliber,I, 610.AdPaschcecele-
- Pampinlus noa ediditApologiam Origenis,I, 852. Cujus britatemquterequiruntur.608,879.PaschaepiscopiAsiae
i b.
esse eredilur, ,Pamphilus martyr confecit B ibliolhecam celebranteumJud8eisIunaxiv,II,885. Paschaesolemnitas
Caesari^nsem, II, 855.VilaPamphiliubihabetur.seripla, in moriasteriis, 92el seq.Pascha,transilumsonat,IV,424.
416.ServabatHierbnymusdescriptamauuPamphili,tan- Per tria PaschaDominusvenitin Jerusalem,590.Pascha,
quamthesaurumpretiosum,ib. a quonomenaccepit,VI,S50.Paschaunde dictum?YII,
Pampinipro verbis,1, 958. 210.PaschaJudceorum quid?284.
PancratiusRomanae Ecclesiaeclericus,II, 929. Pashuraliusest filiusEmmer,IV,997. AliusfiliusMel-
Paneasurbis nomen,quceantea CassareaPhilippi,IV, chice,982.
S07.PaneasquondamCassareaPhilippi,8,517. Pasiphaesuxorisregis turpitudo,il, 317.
Panemcoelestium fastidiebat el
Israel, jEgypliorum car- Passalorincitce, VII, 429.
nes desiderabat,III, 158. Paniset aqua pro omnicibo et Passernumquamin Scripluralegiturin malampartem,
i n
polu accipitur Scripluris,IV, 45.Panis luctushaereticis m,489. .
tributus,VI, 1S. "Passionibushumanissubjaeemus, I, 897.Passiones duce,
Panes propositionis, duodecim in Tabernaculo menses una mali, allera boni, II, 748. Excederein passionibus
-significant, I, 560. Panes proposilionis ipsi sacerdotes s e- quid?749.-.Senteiiliaenoniiullorum de passionibusauimi,
rere, ipsirtemetere,molere, coqueredebebant,VI, 948. utrum h s
quispossil earere, velnon?ibid. Jn ira omnes
Denovisfrugibusin solemnitatePentecoslesoffereban- perturbaliones animicomprehenduutur: in carnismalilia,
lur, 779. Semper novi pro veteribuscommutati,985. universrecorporisvoluplates,III, 486. Passionesdiclae
Ablaticedebantin usussacerdotum,ib.Paneslaici,VII, jierturbationes,IV, 83. His carere debent, qui prassunt,
78. ibid.Passionesquatuornolanlur,V,12.Dehis plenissime
Pannonii,I,"915. scnpsit Cicero, ibid. Qualuorvirtuleseis opposilas,de
Pannoniaeet Dalmatiteregionesvaslatae,VI,676. quibusAuclordisputat, ibid. Passionestres animae , et
PantaptesfifiaCambysis,Smerdis uxor, hoc occiso, earumsedes,VII, 94. Ususpassionum, ibid.Huncprcestat
nupsitDario,V, 702. doctrina evangelica,ibid. Fiunt occasiotriumphorum,
PantcenusseclceSLoicce jihilosoplms mittituraDemetrios 828.Passionibus dedili,propriumhabeutDeum,57.Pas-
ut Christumprredicaret,1,428, II, 861.et sioniset propassionis differenlia,28, 29.
Panthaea A bradalis uxor, II, 511. Passionem Chrislilex et omnisprophelarum cborus
l^apiasv olumina n onIransLulit Hieronymus, I, 454.Pa- prcedicat,VI, 977. '
piasepiscopusJerapolilanus,II, 8S9. Pastophorium. ' vel TO7TO=OPIOVquid? IV,-518,eiY, 490
Pajjhus urbs Cypri n obiliscarminibus poetarum, t errte- #804.
molu eversa.II, 57. Pastorisliberlegebaturin nonnullisEcclesiisGrceciae,
Aliud 1'apinianusjuriscousultus,, aliud Paulus uoster II, 897. MulLide eo usurpaverunlteslimonia,ibid. Apud
prcecipit, 1, 489. Fornicalioneset lupanariapermitlit Latiuospeneignoluserat, ibid.Paslorisliber, YI, 78.
ibid. Paslorum negligentiumpulchradescriplio,iY, 661.
PapjTiustriuinphavitde Samnitibus, I, 466. Iidemnolantur,696et seq.Propter pastoresmaloshcere-
B. Pajiyriusubi jacet, II, 887. ditasDominiconculcalur,928.Pastoresnegligentesnolan-
Papyrivasajiroepistolis,sivenavibus,IV, 199. tur, VI, 884,894.Pastorbonusquis,el ejusoffleium,YH,'
Papulcein labiispost morbumsanitatisindieium,VI, 277.AdpastoresEcclesiceexhortatio,168.Qui paslorest,
886. debet esse etmagister, 61S. Vexatioovium, pastorum
Parabolceet tenigmatisnotiones,V, 190.ParabolreSyrjs culpa,ei vitiummagistrorumest, SS. Falsi jiastoresin
et Palaeslinisfamiliares,VII, 142.Parabolaeet aenigniata Ecclesia,616.
nonproficiuntad auctoritatemdogmatum,94. Pater nec profllio,necfiliuspropatre punitur,1,1095.
Paradisipatet omnibus janua,1, 521.Plantalurjiaradi- Noneruditpater nisi quemamat, 410.Juvenes et slulli
1041 INDEX ALPHABETICUSIN OMNTAOPERA S. HIERONYMI.- 4042
dicunlurin Scriptura, qui a veteri auctoritatedesciscunt, 426.ApudAlheniensesin Marliscuriadispulans,Aratum
el canaprceceplapalrum contemnunt,.HI, 476. Palrum leslem vocat,ibid. ApostolusPaulusuxoremnonhabuit,
simililudinemhabentesfilii, et suoet parentum scelere 105.Monilorhumanaeinfirmitatisin Paulo , in simililudi-
puniuntur, 884. Patres quodfilios comederint, aut filii nem triumphanlium,179.Paulusob carnisaculeosrepri-
palres, nullanarrat historia,V,82 Palres.nc-tri duplices, mit corpussuum, 91. Paulussub personasua fragilitatem
807.Pater omnis,filiinomenesl,YII, 200,217.Quosensu humanieorporisfatebalur,304.Paulusex jiersonageneris
hominesvocanlurpaLresetmagistri, 188.Habenta Deo, humaiii-ardoribus corporisinflaminaliis, 983.PauIusmuUa
ut patresvocenlur,601. ignorat,et couceditscienfiaeDei, 1038.Paulus scrijisilad
Pater jiroprieDeinomen est, IV, 1088.Patris nomen septemBcclesias,280.Pauluscur lugebatCorinthios,891.
ante adventumChrislioccultumfuit, VI, 658.AgnitioPa- Paulus el Samuel pecoaloreslugebant clementipietate,
tris etFilii undevenit, 656. 1084.Origeniset Pauli collalio,402. Paulus cogitabalde
- Pathuel latitudoDei,vel aperiensDeus, VI, 167. his, quaein usu corporissunt necessaria,II, 788. Impa-
Palientiain adversispraebenda,I, 178. Quasi athlela tienlitevidetur argui, ibid. Paulusiu faciemPetro resti-
forlissimusillatassuslineatquis injurias,628. lit, 554.EumdemvoeatcolumnamEcclesias,ibid. Paulus
Exemjjlumpatienticeinfemina,708, 709. Patiendoin- compulsusesl velle rnultaqucenon vult, 264. Paulusquo-
jurias, furorrabidi pectorismitigaiur,712.PatienliaChri- lidie proficit, 576. HumililasPauli quae? 249. Charitas
sliam",II, 727.Quiin nosclemenlessumus,rigoremcontra Pauli, 899. Pulchra Pauli interpretaliode dilectioneini-
aliosnonteneamus,408.Patientianonsolumin arigusliis, micorum, 728. Paulus nondumperfeclus ad majorasese
sed et in ltetioribusnecessariaest, ne plus quamconde- exlendit, 707.Sumil testimoniade poelis, 250. Paulus
cet, exaltemur,III, 459. Convenitjuslo parum habere severiorBarnaba,765.DissensioPaulietBarnabte aliquid
simplicitatis,et propternimiampatientiam,dumultionem habet humanaefragililalis,ibid. Pauluscontemnebat,vel
reservat Deo, stultumvideri, quamstaLimse vindicanlem dissimuiabaifaeuiidiamGrtecam,quare? 473.Cunclceprope
sub velamenlo prudentice^exereere malitiam,468. Dei Epislolce Pauii, quodliabeanlprincipium,et qucfine clau-
patienliain OCCUILO est, quaesinit tribularenunc sanctos, danlur, 750. TJbiPaulusscripsifEpistolamad Ephesios,
et peccaloresuonvisitatprbseelere,-ut possitcelerna 481. Diversasunt exemjjlaiiaS. Pauli, 708. Non nobis
bonaresliluere, et peccatoribusmalajustis iaferre perpetua, curaesil quid Aristoteles,sed quid Paulus doceat, 714.
445.PalientianoslranomenDei glorificaluf,IV, 805.Pa- Manifeslissima esl in benediclioneBenjamin projmeliade
cieiitiaesanitas,VII, 716. Pauloapostolo,III, 579. Paulus apostolusunde nomen
Patimurnonfortuito,sed Dei voluntate,VI, 847. accepit,IV, 278.PraedicalioEvangeliiperaposlolnmPau-
Patria voxGrtecaest, non Lalina,I, 220, 221.Patriam lummultiplicata,150. Praedicationes ejus, 585. Sequitur
suamdiligere,naturaleest,IV, 891. Hebraieamverilatem, 608,760. "Utilurteslimoiiiispoeia-
Patriarchteet apostolinoncaruere peceato,I, 898.Pa- rum, 880.Ubi prteeeditapostoliPauli auctoritas, cesset
triarcbceplurimashabuerunt uxores, et concubinas,909. alia interpreialio,149. Sequendaest ejus exposilio, 367.
PatriarcharumXllsepulcramonstrantur,705.Patriarcha- Laudatel corrijjilCorintbiospro diversitale habitaulium,
rum justiLianonfuilperfecLa, 11,707. Patriarcharumno- •786.PaulusnomineBenjamiuintelleclus, V, 920. Apo-
minum oniniumelymologiteponunlur,III, 580. stolusPauluspoeLamGrcecuni vocalprojihelam,121.Pau-
- Patricii quiRomcedicti, I, 288. lus, lupusTapax,VI, 55. Ejus conversio,290. Quarevas
IV, 1708.Patruelis IsaiaeChrislus eleclionisdiclus,86.AudivilmysleriaTrinitalis,
Patruelis,ra._.,i5_jf.., 549.Seri-
dicilur, 67. psitad sej)temEcclesias;8SS.Paulus et
slultus inobediens,
Paulalaboriosamviduitalisaream terit, I, 594.•Paula VII, 754. Ej'usmalitiaetinvidia in Christianos,ibid. Erat
renumiaverattoti mundo, et volebatexire de terra sua, aculi etacrisirigenii, 817. Ad pedes Gamalielisedoclus
185. Omuemsubstantiamnondummortuapauperibuset fuil, 478.Paulus vjr Hebraece peritiae, el in.Lege doctis-
filhsdilargitaest, ibid. JusLitiapraediealurin Paula, 594. slmus,429.In vernaculosermoneeral doctissimus,nouin
Inler liberosopibusdistributis,docetillosdivitiascontem- Graeco,S20.Sciebatlilterassteculares,sed non perfecLe^
nere, ibid.Paula fraila est amiciliisMsrcellas.984.Paula , 471.A quoaposlolalumlenuit, 578. Paulus in HebrrEO^s,
et Eusloehium,floresfamiliaeFuriae,182.1'aulteet Eusto- mirabilem snnat, 147. Quare fuit sic' nomirialus,fp_w/
chii mollitia,et posteavirtutes, 402. NoIunLvinci ab aliis Saulusdicebalur, 748 el seq. Iderh vocabaturSaul/'«oji
laborecorporum, quas ipstesuperantvirtuleanimi,483. Saulus, iftid.DetradilionibusHehraeorumprofertsecreta,
-YiitulPsPaulte , 197.PaulajuniorChristiflammeoreser- 866. In quo Paulusmajor onmilms,892. HumilitasMris,
vatur.720.Magisteret nutnlius ejus voluit esse Hiero- 598,681, 755.IJrudenlia,571,'584. Magnanimilasel>Mer_^.
nymus,689.PaulaetPammachiusiransieruntper foramen vor, 786.AuxieLas el pietasparentis in Paulo, 466. P<th(fi
aeus, IV, 724. Uterque laudatur ab Hieronyhno,ibid. phetavil, 490.Gravissimocapilisdoloreafiliclusesl, 460.
Paula monasteriorum,et ScripLurarumamatnx, VI, in Error Aposlolicus de pietatisveniensalfecLu, 127.Sernio
Prwfal.inOsee.Paulteexplicalio prophetarumquorumdarri vitte, morumqueregula, 714.PondusverborumPauli ob-
abHieronymopromissa^S^.Paula ejusquefiliaEuslochium servandum,589: Non videlur conrordassecum secreto
310.Paulceet Eustoehiocur librosinscripsefit meniissuce, 892. Ordqhisloricede Paulosibinon videtur
<.o.o-mir-.a.ra.i
fiieronymus,572. concinere,592.In modiimhislrionumhabilummutal,468.
Paulina Pammachiiuxor lugetur, I, 595. Laudalur, Profundossensus Grcecosermonenonexplicat, 468. De
ibid.et seq.
- Paulinianus J?anloaposlololicti quidamerrores, 3S0.,PauIusex nimio
presbyter,frater Hierionymi,I, 550. Pau- amore Chrisli eum scepiusel superfluenominabat,3S9.
linianiordinatioquaruminimicluarum ansamdederit,ibid. ExercitusdtemonumpugnabaiadveisusPaulum,896. Fu-
PaulinusNolan.nonsoluuidivitias,sed etseipsumDeo ror el rabies diaboliin ilium,655. A Ctesareniissusest in
ohlulit,1, 796. carcerem, 748. Ejus familiamconverlil ad fidem, ibid.
Paulinus Antiochenceurbis episcopusRomampergit, SeripsitEjiisLolas adoninesG-alalice fideles,575.Sermoni-
692. bus vilibusususesl scribensad Galatas, 459. Paulusnec
L. Paulusinler exsequiasfiliorumurbem ingressusest nomensuum, nec Aposlolivocabulumprteposuitiu Epi-
stolaadHebrteos,quare? 574. Aliquipulanteum rejire-
-lriuai]jhans, 1,55S.
Paulusad pedes Gamalielislegem Dominiet prophetas hendendum,891. Detendituret excusatur,493. Imperilus
discit, I, 272. Paulusquare vocaturvas eleclionis; 275. sermone, 596. In grammaticalapsus est, 887. Huncnon
Legis et sacrarumScripturarumarmariuml'uit,i/)!rf.Verba pulsaLHieronymus, sedmagisdetendit,ibid.Ususestser-
apostoliPauli tonitrua, 225.Variismodisdispuiatin suis niunetrivii, 417. Vefbumvulgalumjionil, 641. Ususesl
Epistolis;Paulusnovissimusin ordine, jirimusin meritis versibOspoetarum,647. Nonideo eredidit eaqutescri-
est, 519.In orePauiiChrisLusresonabat, 9o7.Cernitnatu- jisere,fuissesancta,648, 709. PaulumdefenditHierony-
ralem earnis ardorem suae repugnare sentemiae,ibid. nius, 708. Unamquamqueproviiiciam suisdenbtaLproprie-
PaulusRomamvincLusingreditur, ut vinclossuperstitionjs laiibus, 427.Seiisumteslimbniimagisposuit.quamverba,
erroribusliberosfacial, 431. Manetin hospitioper bieri- 451, 457.Texlus Aposlolidepra^alus,488. ln Pauloquid
Jiiurri, ut uobis utriusque Testamenti telernam reddat addilum?487.Pauli plurimadifferenLia, 692..
domum,iliiii.Lausjuslte libertalisin PauIo,775.Animadver- Paulussenex Pelri marlyrisdiscipulus,II, 640.
teudaaposloliPauli[wudeiilia,224.Paulus peue remeoutra PaulusConcordiae, quidrefert audissede notarioS. Cy-
naiuramexigil, 422.Aliudest quod^ult Apostolus,aliud priani, 889.
quodcogiturvelfe, 90S. Duaeejus sunt %oluntatescirca PaulusSamosatenuset Photinusin quomaledicti,IV,
praeceptaconlinemiEe etmalrimonii,ibid.Peregrinationes . 938. . :
PauhV??...Paulusmalecoepil,sed bene finivit,2SS.Pau- P.Paulusseplemdiebusinter duorumexsequiasfiliorum
lus providebatbona eliam coram hominibus,912. Quo triuinpliaiis,urbemesl ingressus,I,-555.
sensuPaulusTegitimaJudaeorumsuscepitcelebranda,764, Pauperlasexpelitagloriam, illata crucialumhabet, I,
766.PauluscurTimotheumcircumcidil,el nonTitum,768. 958.Amorcujusdamfeminaeiu pauperes,693.Nonnoshu-
Paulusin quofuil imilaior gentium, 7Si. PaulusEpime- niiliet duritia paupertaiis,627,Frustra ejus linguaprcedi-
nidisversiculoususcst, 428.Menmidrisenariumusurpat, eat paupertatemel eleemosynas,qui Crcesidivitiistumet,
1015 INBEX ALPHABETICUS!N OMNIAOPERA S. HIERONYMI. iUi
etc, 985. PerdibilettTpauperlatemcjuandoquepopiilari Peccatores delicias praeteritasyitte austerllaLeeompen-
aurceofferimus,488. J^aupertasfietadamnaiur, IV, 475. sent, ISO.Necsuffieitflere, et habitumiugentisassumere,
Paupertalem.Tudaei nonlaudant, 80. Paupeftatemjusto- iiisi sarictificeiii, jejunium, ibid: Ligat Deuspedes pecca-
rum magisdiligilDeus, quam divilum munera, qucede torpm,ne ab illofugianl,126.PatienliaDei eorumsalulis
•rapinissurit,ibid. Pauperlatehomineslentantur, ibid. occasio.Quomodoeos percntit ad salutem, 129. Peceato-
Qui pauper estcumChristo,divesesl, I, 29.1'aupcrem rum justa ruin3,2Si. Cadenlibusnon insulLandum, 454.
egestas commehdabiliorem n on facit,siintersordes et ino- Causa redditur,824.
piampeccatanoncaveat, 498. .Pauperibus dandum,.non Peecalum substantiamnonhabet, I, 564, 622.Morsno-
locupletibus,non superbis, 599. Res jjauperumnon est slra peccatumest, 18.Omne peccatum eliam in verbo
tribnendaimmoderatojudicionon pauperibus,534. Sciat btipsoreprelieusjonedigiium est,422.Peccatmneriginale,
episeojmsquem curce pauperumprcetieiat,. 264. Ntiiinuifi 182, 199. Kullus ChrisLiauoruaiest, quinolitesse sine
pauperibuspaululiimLribuunt,utamplius accipiant,ibid. peccalo-,1052.Si in coslojjeccaLum fuit,quantomagisin
Nonest parunl, vifumnobilem,potentiuminplateisvilare lerra? 898. Ipsijseccatinostriaccusatoressimu.s,^08.Li-
comitnlum,et adhcererepauperibus,597.Quceutilitasest, berali a peccatis, Christipoteiitiamprobant, 412.Peccali
parieles fulgeregemmls, et Christumin pauperefamepe- cessalio,virtulisprincipiumest, 615.Ut j>eccatagermi
liclilari? 524. Pauperes niali et perversi, II, 400. Qui nant negligeu(iam_ila sollicitudovirLutesparit, ibid. Ad
iieaii appellentur,ibid. Paupcres sanctorumloconifnprce excusandasexeusalionesin peccalis,qnseprcetenduntur,
ccelerisadjuvabanlur,599. Pauperumac divitumacceptib 943. Quiper sceleraatquepecoataegrediunturde Ecele-
damnalur,IV, S7. Feuerandum Ghristo in pauperibus, sia, plangendisunt, 895.Quomodoexponunlurlitecverba,
946. Pericuitimest repetere a paupere, qui solvendonon Peecatajiatrumreddam ia filios, 984.Peccata levia, et
sit-,687. Pauperumres in suosususeonvertere nefasest, gravia,II, 573. Subjacemuspeceato,non .itionatiirce,sed
YIT,156. Quidat pauperi, Deo fenerat,658. Sanctipau- fragililale,780.Omniasimul iieccata non possuntvitari,
peres, quorummeminitPaulus, qui? 877. Inier nobileset 792. Nulla.est anima, quaepossitessesine peccato,794.
egenos,nulladistanliainrebus divinis,68. , _ Potesthoriio esse sine vitio, sed nonpotest esse absque
Pavi fimuspodagrcefervoremmiligal,II, 352. peccalo,744. Quicautus est.poteslad lempusvTtarepee-
Pacemqurerc-renonsuffieit,nisi inventamfugieiuemque cala,772.Soli Deocompelitesse sine peecato.748.Potest
omni<sludiopersequamur, I, 94i. Paxfiela non auferat, jDeushoiiiine.mservare sine peccaio,720, Superbiaest;
quodhelJumservavit,II, 696.Scepeperditurin pace, qupd peccala propricevoluntatisreferre ad Conditorisinjuriam,
wprtelio servabatur.48. Pax «ulla jmiriis,IV, 685. Pace 775 Peccatumodoris est putidi; virtusspirat unguenta,
impletur, qui coatumeliisafficitur,VI,, 495. Qu3inPacem III, 503. Propter unumpecealum.mulice.juslitice pereunt,
•miseritIn lerram Dominus,et qualidotulerit. VII, 2_80. 46S. Poceatumfckidissmiumest.IY, 236.Murus«st di\i-
inPace quismoriatur,292.Pax vera, qute?24, 611.,Pax .densDeum,et liomines, 703.Nimiaconsueludinein na-
ihter prtecipuaDei dona,685. Qui Deumnon recle ijuce- luram vertitur, 656. Uuusquisquepeeeatissuis venumda-
runt, paceminvenirenon possunt,735. , , .tur, 575.Pro diversitate peccati, ordo judiciidisponitur,
Peccare hominisest, insidias iendere, diaboli,II, 860. 248. Quotiiabemuspeccatorum genera , tot judiciorum
Qnotidiepeceamusomnes, et in aliquolabimur.408.Tam- meremursenlenlias,508.Deus jieccalisnoslris non pctesl
ditifiliiDei inanemus,quamdiunon jieccamus,522.Potest lcedi,894.Omnianostra peccala'patent oeulis Dei, 777.
homonon peccare,Si velit.pro tempore,prol.ocoquamdiu Nihilsic offendiL Dcum,quainjiostpeccata,erecta cervlx,
intentusest aiiimus,788.Si paululum<juis declinavent^ 225. Qui nolunt peccatasuacognoscere,magisprovocatit
aut errandumilli est, aut in prtecepspadendum,794. Cor- iram_Dei, 856. Qui in peccatomoritur,Deo perit, et non
iTpiendipeccanlesa sacerdotibus.,,722,,Aliud est Gogita- subsisiil,774.Nonsolvunlurpecealanostra, niside manu
lione, aliudoperepeecare,III, 470. Qui peccavit.et fecit Dominireceperimusea, 480. Omnis creatura condolet
nialum,niortuusesl$ in eo enim quod peecavit, slatim super jieceatishominum, 847..Peccatasunt varia, 262.
mortuusest, 434,Necsermone,uec opere peccanduniJY, Levia, el graviaquibusremediispurganlur,880.Leviora
.700.Faeilitas peccandij et difficultasexeundiapeccatis, lavantur,,gravia exuruntur, 66. Quanidiuminora suni,
.81. Leviusliiaiumest aperte jieecare, quam simulare et DeuspatienLeragit,etc, 253.Nonidemest, solvipeccala,
fingeresanclitatem,277.Malecredit, quicunjquepeccat, ^lque dimitl:,489. Quamvisgraye sil peccatunii, si quis
V, 69UQuipeccati^x-diabolonatus est, 807. Omaisqui convertatur,pntestsanari, 99. Qui volunt epnverti, non
peccai-,amattenebras, 424. suo meriio, sed Dei elementiapoiiservaiiiur;'71i.Remis-
Peceatorhistrioniin theatralibus seenisconiparatur,I. sio .peecatoruiii,eausuestcqbsoialionis,47.9.,Initiamsaiu-
195.Ne'cppecatof desperet-salulem, nec ,'uM.us <3eiraa tis est, sua inteiligere etllcre jieccnla,266,S65. Omnia
virlul.esecurns-sit,912.Fraetonavigiolabulam,per quam remediaeorumde templo i)osceiiaiilur,988..Excusationes
salvari pptest, pficcalorrelineat, MS7.Stepeiniiiiratur lii peccalis,verbasuut murmuriilionis, 69S.,Piflicileinve-
eor ,iec&iitorls. quiauonstathn percutilur, et differtur<liu nilur, qui nondeprimalurvinculispeccati. 694. Unusquis-
ad poenam,1084.Magriaira est, quandopeccanlibusnon quepro qualitatepeccatiigncmsibisucceiidit,S84.Quanlo
irasciiiir Dens, 412.Mullitudojyeceantiumscelusnonmi- 'erebrioradmonitio,tanto majoraconlemnenjLium peccata,
imil,'342, 563.Noninsultandnmpeccantibus, sed condo^ 1024. Peccalummortem soriat, Y, 723. Pecealanoslra
•lendum.579.Aliud<est,pecealoresa peecato,el iniquitate eausaomuiummalorum,5S.QuosensuDeusj)unitjieccala
desistere, -aliudipsosperire in peqieluum,ll, 724.Peo- 'palrumin tertia et quartageneralione,199, 224.Peccala
catorHgnoranseoiitehiplationenisjiirltualem, probibeta non cequalia,conlraquosdamet maximeSloicos,99.Pec-
vera jucunditatefcorsuum,402.Ira Deiestin peecatorem, cala leviapro neeessitalibuscarriis,SSl. Mortuipeccaljs,
ut diebus ae noctibusopescongreget, et nequaquameis quomodoresurgant, Y, 436.Peccatiet virtutiscompara-
utens, liis relinquatqui in conspecluDei justi sunt, 406. tio, 9S9.Intequaliapeccnla,962.Peccata nosLraanimis
Quiapeccatoresnon statimarguunlur, alquecorripiunLur noslrisinscripta,864.Peccatanostraex nobis,bonitaspo-
putant fiequaquamfuturum esse judicium^et inseelere 'straex Deo, 865. Peccala diversa,diversisremrdiis .cu-
perseverant.4S5. randa,867.Peceataqu33dainsananlur jioaet nitro.quaedam
Peccatorumremediumex eonversationebonanaseitur, spiritu combustioniset poena, 867. Peccata sua duplicia
non exlumehii et superfluadignitale,470. Quantoserior recipiunlquidam,quidam simplicia, 865.Peceatigradus
.vindiciapeecantium,tauto justior, IV, 1088.Peregrinum quatuor, VI, 1!2,8.Regna diaboli,diversapeccata, 647.
et alienuma Deo est,.|iunirepeccantes,585. Spes salutis Peccalorumpondusgravissininm,8,18.Vencesunt morlis,
eorumin quo posita, 327. Culpassuasreferuul in Deum, JS3.Nihildigmimquod jiossitDeoofierripro peccato,S03.
-767.Puniuiilur, ne imillum pe'ccatum-cteLerisnoceat l^ropeccatosanguis jiropriusdigne offerJtur_ ibid. AJia
-exemplo, 957. Tormentaadhibeniureis, ut divinoigne poscit,quaedantibusprosit,ut, etc, 806.Secunduiiiordi-
•piirgejitur,148.Interfectioeorumsigniflcaliran)'Consum- i|em peccatoruinfit ordo))ffjnarum,457. Admagnapee-
maiam, 946.Sermodivinuscohort3turpecoatoreSjad pce- cata,niagnaest indignatio,127,856.Grandepeccatamest
niteniiams409*Per*graduspoenitenLite de Moabitisfiunt odisse corripientem, maxime si.,ainore corrijiiat,292.
Israelitae,271.Iu dimidiodierumsuorummoriuntur_471. Graudep-eccatumest, non solumfacerenialnm,sed el di-
Noxiumestviverccum peccatoribus,93.Nontemere in- ligere, 296. Iniquitas et peccatum.inquo differanl, 89.
-dulgentiajieccatoribusest pollicenda, V, 649.Tormenta, Peccatum,mors animce,VII, 871.Dieiturcorruiitioejus-
et eorum remedia, 269.Unusquisquesibi paratsupplicia, riem, 684. Nullus est absque peccalo parentum4667.
jjum non vult errata corrigere? 136.<Juidprodestpecca- Suppliciaeorumaeterna, 644. Sententia quorumdamde
toribus , S23. Duogenera peccatorum,990.Peccatorum supplieiispeccatorum,ibid.Peccalaearniselmentls,872.
superbia,ibid.Peccalores-aDeo separanfurel dispergun- PeecatahtereLicorum, peccatamenlis,ibid.Vans.peecata,
tur, 824.Diguitaspeccatorismaioremhabet poenam,184. 58. Necessitasdimiitendi peccala, 141.Dimissioeoriun
Nonliberanturdegehennaeignibusmerilisparentum,158. donalio.dicilur,758.ExcusaLiopeccatorumdamnatur,66.
-Dominipropitialiones»lvantnr,_S29, In |)eccalorisconver- tapsusin pecealumpriorafidei opera nonp.erdil,sirever,-
«lone, •quidlit? VI, 690.VictiniaeDei, conversiopcccalo- taliir adillani, et ad antiquunj studijmi,421. Peccata et
rum est, 6S. Peccatores de Ueclesia expellunlur, 484, delictain quodifferaril,871.
$045 INDEXALPHABETIGUS IN OMNIA.GPERA §. HIEKONYftl. . $046
Pectoriscellariumquibusopibiisloeujjletandum est; I, Quodhodieperfecturriquispiitavii, 'diimad meliofaex-
688.Yulnuspecloris,eommemofatione exulceratur,595. tehditur, crasImperfectumfuisseconvincit,708.Quoda
Peetusthesaurusmalarumcogilatidnum, II, 712. gehehha liberat, berfectumest, 579. Ihter perfectoset
Pectusculumet brachiumvictimarum,sacerdolibusSe- amor'econsummatos, magisterei diseipulustequalessunt,
paralum,I; 555.Pectusculumde saerificiis cur sacerdbli- IH, 585.Perfecliet incipientesin Ecclesia,qui?IV,756.
bus deslinatum,IV, 883. Perfeclum et imperfeclum,VI, 218. Iripotestatenostra
Pecuniajnquibuseffundenda ? I, 701. Nonriccipienda est, utruhivelimusesse perfecti,VII, 148.Yiri peffecli,
alienapecuniaad distribuendum,324. Dispensatiopecu- qui,-21S.
nite et cauladislributiovocaturgenus infidelitatis, 468. Pefgamenaruhichartarumnomenunde,1,18.
Quo oslendilur,pecuniasesse ealcandas,990. Peeunite PergamiuSjSublaloS. AntbniicorporejVdlebat faMekre;
anle pedesapasLolorum positaeostendebantavariliam esse m3rlyrium,H, 52.
calcandam, 415.ArgentumsecundmriGrceci sermonis am- Pericles,quidfecit,amissisfiliis,I, 554.
Jjiguitalem,potestet pecuniatransferri,III, 430.PecUnia Periclio mater Plalohis, II, 509.Huncquoihodo - pro-
et argentumidem,VII.207. creavit,ibid. ,
Pecuniosiprimilusdietireferuntur,quiplura habuerunt Periculis plenasunl omnia,I, 954.Securius*est Ipefire
peculia,id est, peeora,III, 450. nonposse, quamjuxla periculumnonperisse, 785.In
Pedeseujuset cur velent Seraphim;I, 31.Pedesapo- perichlo sempef consislimus,IV, 84.Periculaclementia
slolorumcurlaveritChrislus?312. Dei vitamus,YI, -789.Quorumpeficulumest commurie,
Pelagius,novusapostolus, orbilerrarumfaciendaetnon communisesse debel oratio,398.Perire nohlicet propfia
faciendadeeerhit,1, 1058.Falsahumilitasejusdem,ibid. manu,402.
MlnasinlenlahatHieronymo,ne seriberet,1039.Hceresis Perjurii fceditas,Y, 195.Pefjuriumet fiiriiimquidam
Pelagiiomhiumhcefetiebrum venena compleclifur.1026. parvajmtanterimina,sed perperam,VI,816.
DoetriuaPelagii,ramusculusestOfigenis,1050.Yiciuaest Periosius,quid? VII,'728.
errori Joviuiani,ibid.Solahceresis Pelagiipubliceerube- Peripatelicide fonte Aristolelisdeseendurit,1,1026.,
scit loqui,1058.Ejussilentiaprofert rablesdiscipulorum, Hos lmpugnant,qui voluntpassionesanibiiposseexstir•
ibid. SententitePelagiiintef se repughant,1051.PelagiUs pari, ibid. PeripalelicorumetStoicorumcdntentio, 1041.
• hteresJoviniani, II, 772.Pelagins tribuit omni homini, Juxla Peripateticosimpossibileest carerepassiohibus,II_,
quodArianiDeiFilibnon concedurit,716.OratioPelctgii 749.His cohsentitauctdritasScriptutae, ibid. Peripatetici.
-
pleualumoreet superbia,798.Lbnge Superatarrogan- YH,737.
tiamoratiouisPharistei,ibid.HancimpugnatHieronyhius, Perire etveteraseere,quidampro abolitibneaccipiuht,
ibid.et seq.Pelagiushortaturmulieres,ut habeanlScien- IV, 888. .,
tiam legis,722.Earum voce et cauticisdeleclatur,ibid. • PeritiaiuvenilisetsenilismulLumdistaniinter se, VI.
Pelaglus adulaturviduae, 801.Ei tribuit, tjuod angeli 361.
non audent usurpare, - ibid. Liber Pelagii citalur , Permittihdminehisceleribussuis, graridisbffensaest.
721. Y,176.
Pelagianorumseclatollebatorationem, jejunium etcon- Perpetuumnlhilin humanistebus, V, 68et seq.
tinentiam,1,1055.PelagianimagnampartemGhrisliano- Perste-adorientempositi,IV,568.AnteCyrumignobi-
runiexeluduuta justitia,II, 721. Pelagianagralia, ibid. les, 2lo. UfbfescondideruntSeleuciam,et CtesijuTontem
Pelagianinotantur,IV, 916et 1014.' proBabylone,174.Persceante Cyrumignobiles,et nul-
Pellilipopuli,I, 555. lius fortitudinis,852.Persregelisfortissima,y, 309.Uh-
PelusianusmonachusAntonii,H,'5i. guentisutuniurprobalneis, 697. Persarum regnuin ri-
Pelusiacrereligionispars ccepe,et crepitusverilris,IV, gidumetparcions victus,664et seq. Regnuriiquot annis
S44.Pelusiacalenscur a poetadicta,'V, 384. permariserit,691. Reguih sefies ac sucbessio,, 59el 664
Pelusiotosundedieli,T,828. e(691.Reges_quatuordecim,664, 692, 702. Persarum
PelusiumappellaturroburiE|.ypti, V, 5S5.Habetpor- reges, qui clementes, qui crudeles,;YI, 784. Persa-
tum lulissimum,ibid. Cura poetavocaturlens Pciusiaca, rum et Medorumuriumpost >Cyrivictbriam'regnuni ,
ibid. 790. „
Penelopespudicitia, Homeri carmen est, I, 511.' Qui Persecutionem nori n
paliaiur, ullusest Christiaiiiis,
1'ehnaevenlorum,IV, 92. 1, 30. Persecutio commpta" in ChristianosdecimoSeveri
PeiitateuchiauctorMoses,Esdrasinslauralof"creditur, Pertinacisanho,II, 891ei serq.QiiarlapostNeronerhper-
II, 212. secutio, 887.Seplimapersecutiosub Decib,'903.Octava
InPentecostenon jejunandutnj, I, 18i. TempusPente- persecutiosuhValeriano,etGalieno,907.Saevapersecu-
costes,tempusItetitiaeet victoriae, VII, 541. lioin Christianos,5.PefsecutiomaguaihyEgyptoet Tiie- "
nec)..fsjof.nwov,
quid? VII,249. baide, 8. Yoti tunc eral Ghrisfiahisgladioperculipro
Penuritetimor, fit occasioinficlelitalis,
I, 598. Chrislo,ibid.Persecutionoriad heg"aiion"em credehiium,
PejiusaignobilisPhrygise\ icus, undeMontani patriar- sedad probationem el
perlinet, corouam,IV, 208.In tem-
chce,I, 189*. pore perseculionis n ehiiriicredendum,90b. Tefnporeper-
PercussioDei nbntam prenaest, quamemehdatio,IV, secutionis i n quocoiifidehduin,S38. Sancliinpefsecuiione
10-eIseqa. fame inlerfecli,788.PuTgamurpersechtlonibuset angu-
Perdicis natura,IY, 961.Perdix animalcallidum, V, stiis, 905. PersecutionesEcclesicea.Nerone, usqiie ad
782. Perdix animal salax, et impurum, 785; Perdix Maximinum, 988. PersecutionegCiiristiahorum, 1Y,288.
symbolum diaboli,ibid. Perdis pullos suoscestuservat, 1'ersecutiofuitin lotoorbesub Diocleliand et Maxlmiarib,
ibid.. Y, 425. Pbrseculionisterilpore'hlulti e Chrisliariis contrci
Pefditionisvocahulum an sempersignificetabolitibhem Ecclesiampugnarecompulsi, YI,897.Perseciitio Ecclesice
in|ierpetuUfii,lY-, 669. sub
gravissima Yaleriano,DeeioelMaxImiajio, 849. Per-
Perditiouesuarnuliinoncontenti, voluntpluresmortis seculionesperlulerunLEcclesiaeDominia gentiiibus, et
habere parlicipes,I5839. aJj Arianishcerelicis,789.PefsecUliones nonsineDei vo-
PerfectiohominisassequinonpotestperfectioneinDei, luntale, 408.Perscculionoh limenda,YII, 62. Quidfa-
ef Christi,1,1038.Hcechominibussolapeffectio,si imper- cieiidumm perseculione, '61.Persetuiionisoccasio,iit
iectosse noverint,1051.Rectius^st •jinbulasseper plana, Evangeliiseminarihrii,ibid.Minusest Christumnegare
quamadaltioratendentem,in profundum inferni cadere, in multistribulationibus,quamad primampersecutioneia
92.Quisseinfamai,-199.Perfeeiiononex nalura,sed ex corruere,90. Mullipallunlur,et nonsunljusli, 24.
gralia venil, II, 780.HteeYia demonslratimperfeelosesse Perseculoribusblandiendum,I, 650.Perseculoreshoh,
qui jierfeclividentur,ibid.ad perfectionis juxta aposto- timendi,IV, 895.Furorelcrudelilaseorum,285. Supef-
lum-Paulum, 707.Quomodo perfeelioneni divinussermo bia dissipata,593. OmueeorUmopjirbbfiumpettfahsibil,
provoeat,715. Yera perfectioreservaturin crelestibus, 590.Quomodo Dominusliberalsuosa j)erse'cutoribUs,858.
708.Solaperfectio,et verajustitia,Deitantum\irlniibus Perseculbresiti hocsaeenloa Deppuhili,YI, 928.Pefse-
coaptanda,ibid.Perfectionoriest-in via, IV, 848.Perfe- cutores Chrislianoruln .hiullopejores hasrelici,ei Judaei,
ctioin qUoposita, V, S57.Gradusad perlectionem,qui? quamethnici,574el seq.I^ersecuiorum rabies 'etfefitas,,'
888,889.Exhorlatioad'perfeclibhem,577. De dupliciper- 841.PersecuLorum supjilicia,826.
feelioueloquiturAposlolus,ibid. Ad perfectionem conse- Perseus Aiidromedce liberalor,VJ, 5!34..
quendam,quidfaciendum,VII,148,149. Persii versiiscilantUr,I, 187,'655.
RudimeiilamililiteneiTeclce,I, 796. Peffeelumesse IJersisetXhaldtis,')galidfentequitaiu,IV, 926.Pefsidis
nolle,delinquereest, 54. Perfectusest, qui perfeoluni et reges postCyfuni,V, 1365, 691.
unumsequiturDeum, II, 756.PerfeetissimaDeusprcece- Personarunihunatiopfophetasreddit obscuros,TV.214
pit, 754.Quosensu immaculatus,perfectus fuit, qui am- el seq.PersbTiiifuni iiiufaliohia\ime in prophetisclifficilem
bulabalinlegeDomini,-797".NullaCrealura seeuudum \c- inlellecfmi)facit,902. »
ranicoiisumriiatamque justiiiampotest esse perfecta,710. Perturbationuminitia vocanturantepassiones, I; 806.
1047 INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPEKA S. HIERONYMI. 4048
PcrLurbationesanimi regere possumus,amjiutare non Pheduth, redemptio,I, 64.
possumus,989. Non vaeelmenstua-variisperturbationi- PJiidonisfilite;ut virginilatemservarent, in puteumse
bus, 959. Si peclori insederint, dedueunlad maximum pra3cij)itaverunt,.II, 507. ,
delictum,ibid.Plnresinveniunlurexlraneia perlurbatio- PhiladeljjhiaolimAmanavocata,YI, S72.
nibus animi,110.SententiaStoicorumet Peripaleticorum PhilemonpresbyterEeclesiae Romance,II, 909.AdPhi-
de perlurbaiionibusaninii,1041.Perturbationes quatuor, lemonemEpistolalaudata,VI, 562. PhilemonColossensis
quibus-vexaturgenushumanum,II, 746.Duceprcesentis, fuil, VI, 749.
el duaefuturi.ibid.Duaesumbouorum,dutemalorum,ibid. Philippi el Andretebenevolenlia,I, 890.Philippitedi-
Perturbaiiones animi qualuor,quatuorvirtutumarbilrio cula;, et cubiculaqualuor virs.inumprophelarum, Ctcsa-
gubemandre_V,*12. P erlurbaliones quatuor notanLur i n reae videbantur,696.Quatuor liliarum Plnlippipudicitia,
homine,VI, 171.Nullares ita inebriat, ut animi pertur- prophetiaegratiamconsecuta est, 978. Philippifilicevir-
batio, 173. gines in Caesarea.-TI, 501. Prophetasse referuntur, ibid.
Perversitasnumquampotestsuperare,quodreetumest, Philippus el ejus filiseubi dormieruni, 883. Philippum
IV, 121. quidampulant ab angelofuisserapium,IV, 784,755.
Perversus,- nisi ante corrigatur, non 'polefit adornari, Philip[)i,urbsMacedoniavVT, 693.
III, 394. Philippusim[)eralorprimus de regibus RomanisChri-
Pestilentia indignationemDei subsequitur,morbosatii- stianusfuit, II, 895.A quo fuil occisus,ibid.
morumcreat,ef regionesvastat,IV, 205.Pestilenliasem- Philippusrex Macedonumab uxore sua expulsus, H,
per famemet penuriamsequitur, V, 158. Obpeccatano- 518, 869.
stra nobis immitlilur,85. Peslilenlia,212. Pbilislceialienigencedieuntur,IY, 182.ProPhilisthiim
PesLiieushomouniversa populalur,Y, 212. semperalienigenasinlerpretatisunt LXX,55. Philisthiim
"Petesalus,quid? VI, 825. alienigenredieunturnominesibi proprio,VI, 250.
In Pelra serpentisvesligianon reperiunlur,I, 984.Pe- Philislhiomimographus,II, 814.
trce qui sint? V, 882.Pelra in bonam et nialampartem Phiio appellaturJudaeusPlato,1,428.Platonicisermonis
accipitur,IX, 368. imitalor',120. Philo diserfissimusJudteorum,11,-847.
PeLra,civilasArabice,cognominataJactael, a Syrisdi- Scripsitde vilaEssaenorum,545.'.Philonis aniiciliaeeuin
cta Recem,III, 289. Pelro, 847. PhiloJudaeorumdiserlissimusdicilur, III, 1.
Petrus uxoremsuamdimisit,et omniaquaepossidebat, Jn libroIJpbraicorumNomiuumomiserat, ut Judceusno-
I, 79S. Trinamnegalionem,lriiiaconfessionedele\it, 460, mina noviTestamenti,5.
893. PetrusDeijudiciumpropheticospiritu annunliat,ul PliiloCarneadisniagister- de quibusscripsithistoriam,
prenaduorumhominumsif doclrinamultorum,990. Laus n, 509.,
sanclcehumililalisin Petro, 778. Quanlaefuit auctoritatis, Philo episcopuset confessbfvisitafurab HiIarione,-H,r
745."Causapraevariealionisillius, timor fuit Judteorum, -50.Ubi exsulabat,ibid.
ibid. Bene sensitde 3bolitiouelegis Mosaicte,ibid. Quo- Philosophiameditatioestmortis,I, 9SS.Stulta philoso-
modocogebatgentesjudaizare, 767.Pelrus et PaulusCuri- jjhiahabensmarlyressuos, 180. Puilosophice tria genera,
a
stiaui exercifusdiiees.205. Occisi Nerone, 409.Locus II, 866. Alice scientice notanlar paries ejusdem, ibid. De
ejus sepullurae,ffifdTCalhedra Petri, S85.'.Catliedra Petri philosophiaopiniosapienliummundi,VII, 815.
consulenda, 5 8.Petrus princepsapostolorum.il, 279.Cur Philosojihiquidam oeulossibi pffoderunt,I, 4S6.Au-
iufer duod.ecimunus eligilur. 279.RomanceEcclesiaeper rum contempseruntmundiphifosophi,796.Dictumphiio-
viginfiqualuorannosprcefuit,661.Non fuit irreprehensi- sophiaurumprojiciendoin mare, ibid. Cujusdamphiloso-
bilis, 718.Petrus lotiusorbisvener3iionecelebraiur,827. phi scjentia, 266. Philosophusnon inlclligil,nisiqui seit
RomanusepiscopussupercorporaSS.Petri et Pauli pffert dogmalumrarietales, 400.Philosophilocasecretael re-
sacrificia,39S.EpisloltePelri Calholicae nominanfur,'"827. mofahabitaverunt, 540. Nostra congruuntcumphiloso-
Seeundaa plerisqueejus esse negatur, ibid. Disputatio ])his,555.Philosophi,elsi omni studioverilatem qucesie-
Petri etAppiomsabEusebiocoarguta,835.Pelrus, etJa- rint, el sapientiamse eomprehendereputavcrint,ad veri-
cobuscolumnaeJScclesiae, VI, 554. Eorum auctoritasse- tatis lumen pervenire non potuerunt, II, 475. Suorum
quenda, ibid.Petri infidelitasonusgrave, 586.Pefrus ar- dogmatumfalsitateseonaulurassererevarietateac multi-
dentissimaefidei erat, VII, 107.Demonsiratareffeetibus, plicalioue sermonum,499. Philosophi el oratores sibi
ibid. Quare relictus tentationi,ibid.PrimusAutiochenae applaudunl,IV, 458. Sapienliaphilosophorum, et vaticinia
Kcclesiteepiscopus,RomamSedemtranstulit,409.Petrus divinorumdestructaiu advenfu Christi, 850. Philosophi
ex Clementehabebatcalvitiem in capite, a%¥eTrseq. Fri- clarissimihabuerunlpubliceeoncublnas, 33. PhiloiOphiet
-voledefenditura quibusdamin negatione Christi, 223. Doclores multicumsuissenteuliisnolantur,V,150.Qnas.
Dictus estjuxta"quosdamBarjonna, uonBarjona, 124.Hune dam eorum senlentiasnouprobatHierouymus,10,11. Er-
Paulus vere increpavit,758. Indissolubiliargumentoa B. ror quorumdam,88. Philosophorum,oralorum et poela-
Pauloconslrictus est, 411.Satanas et Petrus noneadem rum eousuetudo,VI, 224. Vanilas philosophorum,VII,
senlenliacondemnantur,21. Dispensatorialuil inter Pau- 621. De nonnullisquid legitur, S4B.Animalesdicunlur,
luni et Petrum contentio.406 el seq. Id probatHierony- SOl.
mus validisargumentis,407et seq. Petius Antioehice pri- Philostratusde quoplenissimescripsit,I, 271.
nius episcopus,262. PliilumenadiuvilApellemin doctrinaejus dissemiuan-
Petrus Alexandrinus,I, 44, 9S4. da, I, 1032.
Phcedonem libidiniservienleinSocrales in Acadomiam Phineesvirtus,zelus, II, 715.
transtulit, VI, 8. Phoeteitrilinguesdicti,VII, 428."
Phanlasia in sacris numin bonampartem aceipiatur, PhoenicisGahlceceque vaslitas,I, 7S8.PhcenicesSyrice
VI, 6S1et 682. pars,545.
PharanvicinuslocusmontiSina,VI, 637. PhcenicumantiquitatesHieronymusJ?gypliusconscri-
Pharao decemplagas.nouquSsiab iratoDeo,sed quasi psit,III, 126.
a patre commonentesustinuil,I, 1084.In perversumegit Phogorinierprelaturiqnominia,11,272.ApudHebrceos
pceiiitentiam,- ibid. Per niaria sola doceri potuit, timori estPriapus, ibid.
habendumeum, cui etiam elemeuta serviunt, i bi/t. Plia- Pholinusmartyr,I, 428. Photinus,VII. 57o.-Ejusdogrna
rao apud jEgyptiosnomen eslregice poleslalis,IV, 402. refutalum,585. Photinihceresisunde refellilur,378. L-o-
In Tanisdomiisejusregis,ibid.Dis^eruitHieronymuspost cusfacitadversusillum, 614.
apostolumPaulumde indurationePliaraonis,737.Pharao AdversusPhrygasopusinsigne.II, 877. Phrygaslimi
elHerodes perseculoresmasculi,808. Pharaoniseiyuio- dosomnespoetcelaeerant,VII, 416.
logia, V, 341. Pliud, sive Phul Lihya,IV, 816et seq.
Phares Judaefilius,quidsignifieal ? I, 286. Phul rex AssyriorumsubOziarege JuJa vastarecrepit
PJiarisaeorum zeloChrisluscrucifixusest. I,~707.Pha- decemIribuslsrael, IV, 6.
risaeiin quo reponunt meditationemlegis, 449. Pharistei Phutensisregio, quasaliasregiones conlinel,IV, 816.
a
justitia, peritsuperbia,897. Pharisaeicurdivisi Judceis, Pbjdacteriaquidsint, I, 267.
II, 197.Nomena dissidiosusceperunt,ibid. Pbaristeorum Pliysonamnislalissimus,I, 271.
supercilium,ibid. PharisaMvocabantur divisi a populo, Pierius presbyter, I, 429. Ejus expositioin Epistolam
VII, 177. Pharisaeiet Sadducteiinter se contrarii pari ad Corintliios,24S.PieriusdictusOrigenesjunior,II, 91S.
mente consentiuntad tentandumJesum, 180.Scrihte et Pietasin Deumculmen est virtutuinet corona,I, 580.
PharisaeipecuniamTempli verluntin redemptionemmen- Sola causapietatisest, ubicarnis nullanoliliaest, II, 813.
dacii,2f3. Vitiaeorum ad nos transierunt, 185.Pessima Qucecrudelitiis.pielas est, 176, 727,957. Inter cruentos
Pharisaeorumtraditio, 111.Superslitio,183. gladiosinvenit.locuinpieias,960.Pietasin filios,pietalein
PharnabasiusAlcibiademinterfici*ussil,H,311. Deumsuperatur,694.
Phasidesaveslentisvaporibuscoclre,I, 424. Pielatismaxiinurnofiieii)m,II, 772.Tempusodiendiest
Phatures ^Egyptlmetropolis,Y, 548. in martyrio,cum pro Chrisliconfessioneligidosnosjiie-
1049 INDEX ALPHABETICUSIS. OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 1050
tas oppugnatinirniea,HI, 411. Pietaset vera religio,via Podagra?medicina,II, 332.
regia est, IV, 674. Pietas, .abominatio peccatori,VI, 295. - Poderes-vestissacerdotalis,I, 361.Poderesundedicta,
"
Pigmentorum multa genera undedicunturdeveni?
- I, V, 94. • ,-
934. : . . Poena,vel prtemium- nonest-expraejudicio Dei,sedex
Pignus*cui d ebitorireddendum,V, 207. Pignusquid?' - meritis singnlorumIV, 24. Pcenaeasternaspeccalorum
VII, S60. undenascuntur,550. Pcenaconsociatapudinferos,ibid.
Pila jiroutprimam,velproductamhabet, vel.brevem Nonpotest liumanafragilitasferre sententiamde poeniset
diversasignificat,VI, 686.Vasconcavum,in quofrumen- earummensura,357. Ordoet ulilitas poenarum et pieni-
ta tunduufur,ibid. tentiasfructus,788. TimprpoenarnmJaudatur, 941. Uni-
. PilatusnoleustulitsententiamcontraDominum, II, 365. versa n on
poena videreDeuminsuamajesfateregnanlem,
Pileolumsacerdotale rolundum,I, 562. Qualepictum in 549.. Quantolongiorest Deioblivio, tanto majorposha
Ulyxiconspicimus, ibid peecati,8SS.Per tes etferrum magniludopoence monstra-
PilumhaslaRomana, 1,544. tur, '877'.A lterius pcenceest auctordelicti,et alteriusqui
Pindaruslaudatur,J, 279. ab auclorecompulsusesl, 255.Supputantur annipoeuarum
Pincernteministerium nonvile putabaturofliciumapud decemiribuumJudteet Moab,276.Poencepro modo gra-
autiquos,sederatmaximcedignitatisapudJmrbaros,III, duum,Y, 930. Quidamdicuritpoena'simpiorumnon esse
568. perpetuas,502. SanctiflcatioDei ,est poana peccantium,
Pinnatadomus,YJ, 262. 557. Separatioa Christicorporepoenaperpetua'est, 142.
-_Pipi,siveT...T.<.lectunTproTKfi, I, 131. Signumniisericordite, differreposnampeccati,J99. Non
PinytusCnossianorum episcopus,II, 869. insullandumhis, qui Dei iudicio poenistraduulur,110.
Pipizo,1,112. Pcenapraedieitiir,ut quem pudor non vineit, corrigant,
Piratceredeuntpostterguminviti,II, 37. supplicia,VII,21S.Pcenceperpetucepeccatorum,65.
Pireue^mons, VII, 427. . Poeni sermone corruptoquasi Phoeni appellantur,
Piseatiopiscium,et piscatiohominumquid differanl? IV, 1018.PcenornmlinguaHehrteae lingucemagnaex par- J
Y, 435. teconfinis, i bid. < ,
Piscatoreshominum,qui? IV,954. Poenitenliasecundaposfnaufragiumest miseristabula,
PiscesinmareMortuumlllati,slatimmoriuntur,Y, S95. T, 98S.Morset vitasibi eontraria,copulanturpoenitentia,
Piscium genera,quot?595.
' Pisciculi 796.Coronapoenitentite texiturde fldribusScripturarum,
daeunturpro summisdeliciis,J, 325. 899. Exemjjlamperfectcepoemtenlice, 460. Sepluagies.
- Piscinaprobatiea,id est, pecualis,elegariterdescribi- septiesdelinqn»nti, si convertaturad pcenitenliam, pecca-
tur,IH, 182. ta donantur, 897. Inter caplivitatism alael naufragiate-
Pisonisvitiurn,I, 415. Pisonurn " eonstantia
' in lamentis, nendaest tabulapoenitentice, 899.Numquamest sera poe-
555. ' -nitentia,1092.'Neo riobis poenitentice subsidiablandiaii-
-Pistaciaquid,I, 552. tur, qucesunt infeliciumremedia,S07.Jusli vocabulum
' .-- non amittit, qui-per posnitenfiam
PiluiLacjuid, 1,251. semperresurgit, 897.
Pilyusoppidulumad exlremummarisPontici,1,543. Totam poeniteniiam peecatorisosteTiditPsalmusquinqua-
Plaearenolle, quem offenderis,grandis offensaest, gesimus, 8 96. Po3iiitentiam nonnullinon recipiunt,461.
IV, 835. Dum paucorumpoenitentia exspectatur,nutritur quando-
Plaeerenondehemushominibus,sed Deo, 1,-557.Plu- que audaeia perdilornm,355. Pcenitenlescoelestiare-
res hoc ipsocupiunlplacere, quod plaeere contemnuiil, plent gaudiis, 890. Pcenitehtiaimilaturbaptismum,II,
110.Placendumest, si fieripotest,Deopariler et homi- 750.Pceniteuiiae medicinapropositapeccantibus,III, 444.
nibus,VII, 584.Sinautemalteri,Deomagis,quamhomi- Deusnonsfatimscelushominumulciseitur, sed differt
nibusplaceredebemus,ibid.et 583.. , / poenam,oum exspectatprenitentiam,4S3.",Ad vpcemepi-
Placentce, s ive criislulae, ehavonce dicuntur,IV, 671. scopi, sive presbyteri,per pmnitentiamconsurguntpecca-,
Plaeeiilce.vel crustulce i dolisofferrisolitce,.YI, 29. tores, 489.Omniijus per posnifentiam in integrumrestitu-
Plagcequaluormundi,Y, 53. ._ tis, solusdiabulusin suo permaiipbiterrore, 394.Poeni-
Plagiatof,quis?1,14. • - tentialaudaturinvitoNovatiano,IV, 327.Yulnerat,558:
Tlanelumquosensufratres Jerosolymce "feceruntsuper, SineauxilioDeinonpossumuspoeiiitentiam agere, 1066.
Stephanum,-1,181. Planctussuper poenitentibus dicitur, Per poenitpnflani oiiuiishomoetiamimpiuspotestsalvari,
'891.Quisuntplangeudi,vel non?892. Y, 393,597, 598. Provocamurad poenitenliampriorum
Planetceper septemlucernasin tabernaeulo Mosissigni- peccatorjun,S40.Annicpfitumvigiuti-pcenlenliae1consli-
ficatce,1/560. luli anle dilmium,679.Pcenitenliae signaexplicantur,VI,
esl in
Plange.ndum praesentiarum, ulpostea sallare va- 824. Quod facit baptisma, hoc-facit pu3uitentia,140,186,
i lla
Jeamus, saltatione,qua David saltavitantearcam Tes- Locus aplusposnitentiae, confessioni,templumesl, et
et
tamenti,111,-409. altare,.195.'Continenfia in operibnsprjenitenliae.requirilur
Plantationespeccatorum,Y, 785. tamquamnecessaria,ib. Pconitentiamortiet inferiscoin-
Piasmatio,quid? VII, 377. parata,282.Scripturahortatur ad prenitentiam,licetye-
Plaionisperegrinaliones,I, 270. Opusculum,33S.Po- nianondeiur omnibusj191.jNemosit securusde poeni-
lilia Platonis,413.Ejuscetas,586. tentia , S2S. osnitentia"nostraDeummulat,191.Aliorum
P
Plalonicorumsentenlia de nrigineanimtc,948.Plato poena,'alios ad pceuitentiam provocat,508. Magnainsania,
prudentissimus philosophorum, II, 789.Ejussenlenfiade nolleconverti;dante Deo locumpoeuitentice, 84."Pceni-
diversitateaelatis,ibid.Habiiavitinvilladesertaetpesti- tenliaad saluteni,YII, 17J.Pcenifentice reformatioconlra
lenli,quare?538.OpmionesPlatonis, 858. Fragmenfum Novalianos, 467.
Platonismendaeiumdocens, 474. Polilia Platonis,35S. Poenitensqaanto-foeilior est, tanto' pulchrior,I, 284.
PlatonisProtagoramtranstulit.Tullius,'821. Platonieiin JJegius animusnonconvenitsub habilu poenitenlis,45,
templormnlocis,et porticibusversabantur,cjuare?556. Coufusio;quid FlelusEcclesite mereturpo3nilentibus,JT, 374. Ordopoe-
Platovix eogniius,VII, 487.Ejus prceceptum, 88. Plalo- nitentium,173. [u-ojiceniteiitibus, ib. I?oe-
nis etphilosophorum dogmavulgafum,94. nitenlihusaperiunlurforesEcciesice, 249.Laicuspoenitens
Plaustrumtrituians,IY,499e'trseq.Plaustraferrkfaad recipituiper manusimpositionem,pf invocationemSpi-
trituram,VI, 226. , / ritus S3ncti,177.LibenterDeussuscipifpocnitentem, III,
Piausus.Si compnsitioneverborum,vel inslincfudia- 462 Deus.suscipit modorevertanturin plora-
poeiiiLeiiLes,
boli, plaususpopuli exeitaverimus,contraconspientiam lu, IV, 217et 865. YicloriapoeniLenubus coneediiur,gra-
nostramscirenosarbilramur,de quo aliispotuimusper- tia Domini,592. EorumItetitia in quoposi!a,-if)"Soliici-
suadere,ni, 411. .tudo veri pcenitentisquae YI,? 508 cl 877. Progressus
PlautusCemicostranstulit,etc , II, 597. ejus, 897. Poenitens gaudenspatilur, modoveniamme-
Plebsfaciledecipipotesl,I, 265. reatur, 6S7.T IntantiimDeus reeipil prenilentes,'ut"\oeet
- Plinii-lenitas,I, 940.PliniusSecundtis de quibusdisse- eos populumsimm,etc, 200. Eisrespondet. 156. Dehet
ruit. II. 552.PliniusSecundusoratoret philosojihub.Hi- pcenitensjiiultitudinem peceaforum.multitudine extequare
stori33Naturalisscriplor,IV, 637. Plinii liber trigesimiis virtuiiun, 880. Christus quolidie suseitatur i n poenlteiili-
seplimusNat.Hist.de gemmisdispulaf,Y, 554'. bus. VII, 865.
Plumbummelallisadulieraiismiseerisoiitum,ut a ma- Poefte-ciijusdam versus,I, 261. Poette nbnnullinatu
teria separeturaliena,IY, 890. grundes,287.Ethnicipoetaediclum.805. Poe.tarumnon-
Pluviailla optimaest, quaesensimdescenditin lerram, nullacitanlur,II, 258. PoelarumfabulaeiactantYirbium
I, 289.Pluviorum in Judaeasterilitas,IV, 860. Pluviain "ah/Escuiapiosuscitatum,IV. 582.Fabulceeorumel licen-
finemensisJunii,-etin menseJuliononvidelurin Judcea, lia iu alisveiitorum.92. Poetarumfabulce;ridiculaet por-
VI, 150,"272. Pluvia serotina agris Palcestinae maxime tentosa mendaeia,VI, 288. Poetaecelebres,'224 Poeta
necessjria,571.PJuviatemporaneaChristus,62.-. gpntilisfuratusesfsenlenliamAnio.spropheLse, S90.Poeta
Poaherba,Y,,863." comiouSj.YIf, -f-0.
$051 INDEX ALPHABETiCUSIN OMNIAOPERA 8. HIERONIML 10S2
PolemonemXenocratesex adolescenteturpissimored- tur,SIV_246. PrcesensPolehtra, matefia est futurorunT
dil sapientissimum, VI_8. Polemdn,VII, 485. torhientorum,452. PoienliaDei per parvaanimaliaosten-
Polluere nomeuDeiquinamdieantur,Y, 525. sa in jEgypliplagis,VI, 198.
Polycarpivoluminanontranslulit Hieronymus,I, 454. Potestiui magnaead regendum tradita iEgyptus, Y.
Polycarpusauditof Joannis, SmyruaeEpiscopus,II, 857. 342.
HuiccommeiidatIgnatiusAntiochensem Eeclesiam,.885. Potio calhartica,IV, 1017.
•, Pojycratessejitempropinquoshabuitepiseopos,II, 888. Potio de malisgranalistestusstomachifugare, et corru-
PoiygamiaVeteris Teslamenli,1,417. plum ventremsanare dicitur,VI, 905;
?
Polymilareslis quae 1,292. Prceeeptamaj'orumhabeanturpro legibusapostolicis,T,
Cn.Pomneius de Ponti Genlibustrinmphavit,I, 428.' S3S. Prceceptiimpcenamhabel, nisifiat, II, 256. Nonde-
Cn. PompeiusMutiamhabuit uxorem,II, 516. Multas61 bemustractare, quare Detisuntimquidqueprceceperit,sed
praebetmolestias,ib. EdomilaHispania,quid fecil,590. quodcumquevidemusesse mandalum,hoe pia menteim-
CivitasPompeiopolisdicta, 5§2. Cn. PompeitisprimusJu- plere festinemus,III, 431.PrceceptumDei in promissione
daaamsribegil Romanoimperio,V, 899. Qua occasione juxta lilteram, stare nou polesl, nr, 701. Praeceptaalia
cepitJerusalem,50. Ca. PompeiusjirimusJudseamcepit danturadspiritu3les,alia ad carneos,YII, 849. Aliudest,
et Teinplum,VI, 896. quodjuxlaioiperiumprtecipitur,aliud quod juxta iudul-
Ponticummare, I, 915. gentiam, ib.
PonfifexChristitalissit, ut quireligionidelrahunt,vitce Praeceptoresquinameligendi,I; 682.
ejus detrahere non audeant, I, 42S. Auctorilate summi Prceeinentesad concitantiaslacrymasex more provincite
ponlificisfirmatus,Jiberiuspro Christoet conlidentiusora Israel, VI, 298.
reserat, 557. Uxores poiilificumdicuutur Ecelesite,417. Praeconiumfelix, quod nullatotiusvittesorde macula-
In pontificispectore, et cordeveriias, et docirinadebent tur, I, 466.
esse, YI, 54. PrcedascertusnumerusDeo plerumque conseeratusia
PonlificisVet.Testam.privilegia,1,587. PonlificisVet. Yet. Testamento,VI, 490.
Teslam.vestes propriae,558.Epistola,sive Jiberde veste Prtedesthiatioiiis
maleria,I, 4S8,128. Prcedeslinatibnis
pontifieisab Hieronymoedilus,V, 94.Ponlifieumdualilas notio,VII, 856.In quo differta jiroposito? ibid.
patiente Christo,religioniseorumscissumerrorem mon- Prtedicator.Quitantumeo lemporeDeiverbumprcedi-
strat, 109. Pontilicumseries postraplivitalemBabyloni- cat, quopopuluslibenter ausculat,el secundaaspirataura
camsecunduniEusebium,682 el seqq. rumoris,sator negligens, et ignavusagricofaest, III, 482.
Pontiainsula, 1, 695. Hancnobilitavit exsiiiumFlaviae SapientiUmverba jiungunt, non palpant, nec mollimanu
Domitillte,ib. attreclant lasciviam; sed errantibuset tardis ptenitenlice
M. PopiliiLentefacfum,Y, -718. dolores,et vulnusinfligant,499. Prcedicaloreset doclores
Populilionsemperlacte nulriendi,II, 669.PopuIusDei falsi,qui? V, 412.Auditoresprcedicatorum, 404. Prcedica-
exordiue Vitteintelligendus,IV, 756. QuispopulumDei tionis dignitas, snscipienlisinfamianondeturpelur, VII,
dispergit,Y, 882. Variipopuli'notantur,587. S9. Rigidavita, et austeraprcedicatio,vitare debet aulas
Populi iloremaquaniixtumqui biberit, filiosgenerare' regum, etc, 69. Quarepiscatoresmittunturad prcedican-
non possescribilur,VI, 952. dum? 22.
Pori corporis,VIT,114. , Prsdicandimunuspericulosum,V, 7S2.
Porphyrii malitia, I, 515. Porphvriusscripsit contra PrcetectisDrbismagnumjus, I, 679.
Christiaiios,cni responderuntMethbdius,elc, 427,748. PrcefecturaTJrbana,I, 678.
lijus objeelio in Dei providentiam,1056. Qui seripseruat Prceguanlesmystieequid? 1,860.
-contraPorphyr., 222. Porphyriuseanis rabirlus,II, 915. Prcelati negligentes limeant,nr, 942.Prcelatiet pres-
Ejus malitia, 896 Speeialishoslis Christi,658. Accusat byleri altente leganlqucedicuntur,Y, 596.
Christumin.conslanliae, 761. Multa scripsit contraDanie- Praelionavalidimicaturiquidfaciunt,II, 39.-
•lem, ibid. Porpliyriicalumnia,quaEvangelistascoargue- Prteseientia.Ex prteseientiaet prcedestinationeDei,
bat, coufutatur,III, 507. Porpbyrii blasphemia,IV, 623. jam ea faelasunt, qucefutura suhl, III, 591. Nontollit li-
Ejus calumnia,88. Porphyriumarguit Hieronymus;402. berum arbitrium,sedcausasanteprtecedereinnujl,quare
Porphyriusscripsil contraprophetamDanielem,V; 619. unumquodquesif faclum,45S.
Ejusimpielas,,quae ? ib. EussbiusCcesariensis,Apollinaris, Prcesentiaexemplasunl futurorum, n, 566.
et Melhodiusei responderunt,ibid. Calumniaretundituf, Prcesidiusdiaconus,I, 634.
670.Refellilur,654.Porphyriiexposilio,685. Judceorum, Prcestigicetheatrales,II, 79S.
et impiiPorphyrii.explanalioconfutatur, 721.Porphyrius Prcesumptiovana, quae? I, 550.
in quosceleratiis,VII, 571. Apostolosaccusatmendaciiet Pessimusest praeeplor, 720, 994.
fieti dogmatis,ib. Blasphemavilniulta,194.HuieEusebius JPrceteritumpro fuloroprophetaliconsueludinedicilur,
Ccesariensisrespondil, ib. ObjeciioPorphyrii, 575. Ca- IV, 86. Praeteritorumbonorumrecordatione.mala prcesen-
lumniaretunditur_,70. OptatHieronymusimpugnarePor- tia mitig3ri,Epieuristullasententiaesl, 475.
phyrium,409. Blasphemat,ibid. Prcetextatauxor Hymetiimorle punilur, quare?I, 685.
. Portia uxor Iiruli,.11,313. Sine eo vivere non poluit, Ejusdemsomniumper ordinemcompletur,ibid.
ib. Portiamitiorquiddixissenarratur? 515.jEquaturBru- Prtetextali consulisvila et finis, I, 127. De eo quid
lo pudieitia,519. emerititaest uxor. 181.Prtelextatusconsul; homosacri-
Porltemortispeceata,IV,544.Portaejustitiae,ib. Portte legus, quid ludens solebat dicere pontificiRomano,II,
singulte ex propriis eausisduetint originesnominum;V, 41S.
673. Porta locusjudiciiex moreJudaico,etcur? ib. Portaa Pralorumet feni penuria in Palcestina,IV. 342.
bonceac malae,Yl,576.Porla pisciumqnie?684. Dupliees , Preces sanctorumirceDei possuntresistere, IV, 894.
portae,morlis,et vilas,292.Virlutes porlcequce? ib. Porla Preees muruspro salule populiopponendus,Y, 12. Pre-
piseiumJerosolymre,684.In porlisurbiumjudicia, 292. cibusDei ira retinetur, VI, 889.
Por.Uohaecnoslra est, praamiumque perpetuum, si hic Presbyteralumfugiens,dignioreo jlidieatur,1,357.
pro virtutibuslaboremus,III, 402. Pars nostra est, utiu Presbyteri officiaet virtutes, J, 536. Presbyteri non
nostrosludioet laborelcetemur,452. aevo,sed prudentiajudieandi,519. Quivultexercere offi-
Portuumutilitas,I, 627. cium prosbyteri,vival111 urbibuset castellis,522. Sermo
PossessionosLraspiritualis esl, I, 116. Possessio in presbyteri, Scriptararumlectioneconditussit, 2615.Ro-
alriis Dominicerla, ct seeura est, II, 766. Possessionum mcead testimoniumdiaconi presbyler ordinatur, 1084.
pmplionenalurale est ltetari, in vendilione lugere, V; Ante Presbyterumsedere non licet monacho,S54.In Ee-
69.. Possessiolerrena non est hominisrationalis, VI, clesiaRomcePresbyterisedeiit,stant diaconi,1084.Pres-
616. byteri et diaconimaliel stecuiares,112. Unius ex ipsis
Possibilitasubi aufertur, auferturet vilium,II, 741. mores perversidescribuntur,112.
Possibilianon facere,non est culpaimperantis,sed fra- PresbyteTiet episcopiquomododifferunt,IV, 58.Pres-
gilitas audientis,II, 762. Homini non esl possibilequid- byleri merito etsapientia, non aetateeligendi,48. Pres-
qhidvoluerit, 720.De Possibilifit contenliointer Diodo- byleri nicechaiitesin captivitatequinafnjuxta Hi?brceos,
rum, ct Clirysippum,701. 1048.Presbyteridemqui episcopus,VII,694.F.xconsue-
QuodPossidet unusquisque,plus laudat, 1, 207. Non tudine Ecclesiresnbjicitur episcopo, 698. Presbyterum
sunf tuaj quae possides,sed dispens3tiotibicredita est, non posse esse digamum,500. VideEpiseopus,Sacer-
524.Parva dimisimus,et grandia possidemus,598. Quid dos. |
potentissimism iserriinum esl, 544. Pressurae apud incredulos poencesunl, apudfidelesglo-
Poslulatioimpudens,qute? IV, 883. ria et victoria,VII, 898.
. Polatio -niuaemcocui', hordeumIiabuerit adiunclum, Primi et extremi teiTte,qui? V, 782.
v
VI, 51. PriapusHebrcealingua dieilurPhogor. Vide Pliogor,c.
Poteijtiaoronis,ad iramDti, fstvilla.et cirjericompara- Beelphogor.
1055 INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. J3IERGNYMI. 10ii
Primitivain lemplumpor.tantiumlcetilia,IV, 418. Pri- bitus prophetarum,qui?.21i. Prophelavaticiniifine mon-
mitivaqucfe, Y, 888. Pfihiiiiva,et jjrirnitiaesacerdolibus stratur, 1038.Consuetudopfojjhetalis,qiice*? j>7, 75, 85.'
offereridte,ib. Primitiva de, frugibus, qiiantuindafetut, Cohstautia, et prudeiiiia [irdphetalis,103D."Obscuriias,
offerentiumarbitribrelicla, 8(35.Pfimitiaslaborumet vir- uude, 215. Ih prophelis omhiaplfelia.sunlcenigmatuhi,
tutumbflerre,quid? 866. PopulusbtJerredebet primitias 769. P.crsonafummutatioiri prophetisdifOciljs inteiiectti,,
-principi, et princeps rifferre prb populo vieliihas, 567. 902,1070. Ordo tempofum uohservaluf in,eis, 983, ^015.
Pririiogehilusquis?II-, £18,Primogeniti nori accipiunt Cur in prophetis crebrd dieituf, Bwc dicit Domitms,,1004.
haeredilatemin Scripluris,sed secundi, IV, li. Pfimoge-' Vefuspropiielkpotestprecibusresistere Dbmirib,94S.Iri-
nitus euf dicaiurIsrael populus,non unigenitus,ll. Pri- terrogandisuntde semitisantiquis,947. Ojieracorumrio-
mogenitusin Scripturis;qiiis?VII, 15. Primo^enitisnia- bis exeriiplbsuntad virtulern,1080.Promissioiieseorum
-joradebeutur,475. , - non ad solosJudteospefiinent, 714..Solviturqilsestiosum-
, Prineipesveri, et judiees* quaiessint, III,476. Princlpes pla de pfopheiisIsaiaet J.eremia,896.Pfopheiaperhbf-
duo apostblorum,Petrus etpkulus, IV, 789. Priheipesiri= rescit ad asjiefctumDei, 999..Lbquiturex pefisdhaeorum
ter *etsenesIdfuit in pojitilbDei, qubdhuncest iriter eiri- quijtidiciisDeiitiibaiituf,7S1.A Miilkchiausqriead Joan-
scoplimet presbytefum,S8.-Priricipuifi iniqiiitasiidiatur, nein Bapfistam,prophelamnorihabuit geiis Jiidaica,S71j
ib. Princif)fespopulbfumprbse, el commissis sibi gregibus Sacerdolalesgraduscoustilutierant apud Judceos,qui [ifo-
. raliohemreddiluri,918.Priiieipuiriscelefe popuUplerum- puelas et pseudoprophfetas discfefnerent* 80. ,,' „
que 'delenlur,944. Dispensatoria fuitInler eos cbntentio, Prophelte multiia "captivilateBabylonieaV.V, 879, Cbn-
841.Principibusmonitadantur,V, 860.Yieiniapiimiipurii suetudoSfcfipthfce sacr33in prophetarumndmirie,12i. No-
ltedithumiliOrein,ibia. Pfinbipesdal Deus, ut populum hien prophetarumbonis malisqueeomlnulie,122.Vatiei-
corripiantdelinquentem;YI,.96. iiiumfutufofumquaerituf.&pfopheia,78. Magnafidi3S,et
Principia,virgo Ciiristi,VII, 7. Hiferonymum rdpVit, ut graudis audacia prophetarum,,144. Pfophfetaijiropheta-
iri CanlicumCanlicorumscriberet,ibid. bant Sbonle,fetnon jsxnecessitalfespiritus,955.PropheTcc
Prisca pl Maximillauobiles,et opulentaefeminteadju- niedici animorum, 84t). PropTieta"vexaiioiiibusobnoxii_;
trices Monlani,insancevates,i, 1032.PriscaetTiaxiiniHa 73*^. ProiJhfette omnibhspericulis.obiibxii,ib. Qui prophe-
falsaeprophelissce, Y,l5i).Daemohiaco afdatceSjjifiiu,ib. larumfelicitaiemassequistudeht, vitariiipsorumimilan-
Prisciliianus,parsManichcei, 1,1929.De Basilidisilnpie- lur, 838.Non sequuntur,iri qiiiliusdainbfdihemhisloritfij
tkte venit,ib. Kjustufpitudihes,"f&.Daninatusfiiit et sae- 66S.Cur repeliint.qiiteMosesscripsit,588.Pfbphette'dicti
. culi g^lailio, et aucfdiitatetotihsqrbis; ib.et 1051.Sfehlen- videnles,Yl, 56, 55J. Deiisloculusestin Pfoplielis, et in
tia-Priscilliahiiinjiia,1041.Suspieatufanimahia propria Evangeliis,821.In pfophetisdivinatiotiisest vferilas,322.
Dei substanliaesse, 948.Priscilliauisenlentia impia,II; Eorumscriptalicet sancta,humiliasuni, ad cOrripafaliohem
695.Priscus Baceliius,pater Jiistini,H, 865. propheficeadveritusGhrisli,475.EloquiiimDei ad eos in-
Privilegiasipgulorum, non possuul facere legem corh- trinsecus esl, 608. Ihieliigunt univefsaquceJoquuntuf,
muhem,yi, 400. 855.'Cuf prceseiis .tempus nbri negliguht?S. Nbn omnia
ProeasSilviUS Latinorumrex,VI, 225. „ DeUsrevelat pr&phetis,453. Dei Spiriiu ipquvif.iur_, 46d,
Probce viduce laiides,I, 981. 491. Ciiiciuni habitus,prophetarum, 9b9.Non jiieni ofdo
Prdbinusiilius ejris,I, 981. • ' XII PfophelafumapudLXXInlerpfetes ae apudHebfceos,
Probafeeanidemtbfnkimulfet ' iihpiobafe,' vitii fest,-ll, ' 163. 0031001'pfophefte "eodemtenipore' pTdpifeiabant,
S36. _. . < 389.Sfexdecihi prophetariimelymologia),168.Oseeet Joei
Probus cbrisul,t, 915.Pfobpi-uniiioniina,977. iisdeiritempofibuspfophetafnnt,169."Ag^feuset Zaeha-
Probus impefatbrsuccessitAUfeliknoet Tacito,II, 913. rias eoderhaririojifophetkveruht,779.Cdnsheluddprophe-
De Procopioqnidlegilur? I, 544. larum, criniloquuntufcbnifaBabyldnem,585.Uiitieofituf
Proculus,.episcdpusJaudatur,I, 956. obscuritas jifophetarhm,S30.Ars rlifetbficain prdphetis;
l4rocIusMohiahisectalof,II, 899. 170.OmriisprbphfetSiurh chorusChrlstiprasdieat passidneni,
; Proditionlsexempla, !_,506.Pfoditione parte 'cajrta 988.PfbpUptceiLex dicti, VII, 469. Quornmvefba iii ad-
ex
JerusaJemaSenhacbefib,IV, 221. vfeiithmSalvatbris erudiebanl,,444.Prophetceintellexe-
Proditoribuspcfence statuuhtur,I, 307.Quanlahialaiti- fimt, qua3Ipcuiisunt de Chtisto,sed non sicUlaposloli,
duxit proditor semibarbarus,915. PrbditorfesDavid et S88ep.seq.Quidaiuvoluntilloshoniiitellexisse,qUiddixe-
Christi,beriefuritsuspendio,IV, §L fiiit, 892. Quibus tesfimoiiiishaucsUarri'sthferitiaihi fobo^
Prdfanumet laicumqiiid? V, 606el607. fant, ib. In propVetis hiirioribus atimifaiida bfevilas, et
Profectus.Sic debeTnusvivere,.ut seimier pfaesentes hiiigiiiludbsensuum,745.NesciuiitChfistihiysterium,qui
dies meiiores riobissinl, qiiamjirceteriii,III, 439.Profe- prophelas non lbgunt, 892. Pfoph'etaev recoildiliel apo-
ctusuniversoruriifedundaiitin prihcipem,V, 360. Seinper |3ryplii,1347.NdmeLi prophetceihipiiset vitiosis,cbncessum,
ad 3ltiora[iroficiendum, 4-79.Profectutsnbstef,Doininivi- /06.,Proph"elarurii ridvissimus Joanries,510. PriJplietahon
ctoria est, VI, 805. _ . ,, acepjitusiri piitriasua,,VII, 547,
Prolulurusepiscopiisconslilutus,velocihidrte subtrahi- Pfophetia sigiiata ih Dotiiinrjbassione,,j, 188.Dohiim
tuf. I, (358. jjrbpiitelireribn,sampeffuiliu pr.ophelis,Y, 41,8.Olibcuritas
Pforiiissio.Meliusest aiicipitenidiu librare sfintehliam, j)fo|jlieiice,e'ldifficuliasex|ilahafionis,Yl, 162 pmnisjifb-
quamiu verbis facilem,in opere essc diffieilferiij III, 428. Jnhetiavisiodicitur, 14b.Aliudprophetik,"aliuo divinalio,
In promissionibus Domiiii,ifa et tufbf nbn est ppiiendus, 1,72.ubi prb|)I|fetia de Christbmanifeslaesl. nihilamjilius
IV,-712.Pfomissiopfo lioiibrepafehthm, quombdbkcci- ffeqiiifalur,83'6. , ,.
jriendajVII, 664. , ,, , , , . et flon . Propheticce visibnis et,6neri'saiffefentia,IV, 184.
Non Promittere, melius est, quariijafomittfere, Prbphetissce,Y, 130.Propheiisscepef iieefomantiam,et
faeere, V, SS0. Pythicumspiritumeruditce,ibid. K
Pronubaquce?1,979. , ., Propilialib ubi esl, prcecessitpecealuhi,1J. ,
. Prophetteappellabanturvideutes, quafe? I, 278,371. Propinquorumaffectusani|)Utatur,VII,1.39-
Difficileintelliguriturpfophetce,25S.Dubdecimprophetce _, Propoiitidis,anguslice Chklcedonem, et quodnamByzan-
iu.uniusvoiuminisarigustiascdafclaulur,277. tiuriibrevifretb dividunt,VI, 878.
Mulloaliud,quam sonant in litlera, prcefigufant,ibid. , Pfoposituriiuhumquodqiiehabet prihcipessuos, i, 525.
Prophptarumet ajibstcJdruin libricarent omhieirore, 765. Prbpositifarisunt seetaiores,11,541.Pfoposifilioniiuum
In eorumvoluminibusnonnullasumtinlurde libris genti- frequensmutalio,IV, 320. Pfoposituniquid,?VII, SS6.
iium,428.Mulii virgines exstiterunl,1.04.Filii prophela- 1'ropriamanu perirequandoliceat, Yl, 402.
rumducesmonachoriim, 5lo,'956.Prophette'difficileintel- In Prosperissemp'erdebemuscsiyereveiitura,IV, 583.
ligiintur,II, 356. Sanctiprophette,qui peffectainhonme- Proti fabuia,II,' 728.Cblumhce, SSl.' . ,
fuerbnt prophetiam,758.Librl prophetarummultas'u"gge- PrbtesllausapudTrojamqcci,us, II, 512.
runl de natura rerum, SS8.Iuter spififuajiacharisniata, ProselyliJudseofoihojride?Yjl, 28). .
prdphelitepostponunturApostolis,820,Nullicohtigitpro- Proverbjum.aliudGraeciihi,t, 181.Provefbium apud
phetarum,et annuntiareChfisturh,et rjigilodemonstrare, Gfcecos,H, 561.,Provefbia vetera, 472.Pfdverbiumpro
179. Eorumjuslitia noniuit 'p.effecta,707.Nullus-virjpro- hieTaphoiasuihpiuni,V, 278. Proverbiuiu vulgafe, YII,
pheta temporeJosite,regis, 770.Nubessuut ptophelceet 167,489,858. ', , ,
oimiessancli, qui prKcefitadoctriiiarumjjluefepoSsunt, Proverblofumliber, ndn iil simplicesafbitrantur, pa-
Itl, 481.Prophetceprius dictisunt yideiites,IV, 7. In pro- tentia habet prcecepta,sed quasi in tefra auruhialiscon-
plietisunusest Spiritus,-406.In aniinbeofum,DeiisIdque- ditum,el injiucepucleum,IJI, 495.Provcrbiofurii " senten-
batur, 4. Ex Dominivoluritateloquurituf,IXlZi.Inteili- tiaeexpositiopulehefritiia,lV, 629. ,
gebant; qucedicebant, rieque in ecstasi loqueljarilhr^ 3. Prpvidentia., O mniaDeo fiunt el
disponente, non casii
IJudehabebantfidem.sefmonumsuoruin, 46S.Pfaebfesse- aut foriiiilo,III, 461.JCuhclahonsinevbluntateDei dispo-
funt in signumfulurorum,123.Orhnesdfe"Chrisliadventu sita sunl, et Deus omujain utilitatemhominhmfacit, 452.
ceeinertipt,940.Jn typuraCbristimultafecerqnl,924.Ha- Eventus rerum pfovidfehlice Dei reservandus,durijnos in
-4055 INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 1056
operibusbonislaboramus,482.Deusjussithumanisusibus .PlolemceinomenjEgyptiregibususqae ad Cleopatram
elementa servire, ut homineshcecvidenles, intelligant commune,V, 541.
e.sseprovidentiam,'415.ProvidenliamDei quidamdeue- Epiphanes,quatuorannorumpuer a Philippo
IHoIeirifeiis
ganl brutis, IV, 1090.ProvideiifiaDei omniagubernan- Macedone,el AntiochoM. belio petitur, Y, 707 et seq.
tur, Y,9. ProvidentiaDei non ignoratur, licet ignorefar Idem cur a Ducibus.oecisus,708.
ejus veritas,VI, 597.In singulis hominihusProvidenlia, PlolemceusEvergetes SeleuciGalliniciregnumdiripit,
in animantibuseurrit generalisDei dispensatio,604.Ne- Y,803et seq.
gantesProvidpnliamarguuntur,688. PtolemceusLagi filiusrex prudentissimus,forlissimus,
Nihitstultius,quamnonProviderenovissima,IV, 691. poteulissimus,ditissimus,Y, 705.Ejusdemlaudeset res
Provineiaunaquaequehabet aliquidsibi proprium,I, gestte,ibid. et 704.
206. Provineiarummutatio, et eversio,544el seqq.Una- PtolemceusPhiladelphus: de eo quidnarralur, II, 820.
quaequeprovineiain quibusabnndalinsensu suo,455.Ju- Ptolemaeusidem Platonisfuil sectalor, et Judaeosmagni
<Jexprovinciceuuus est, 943.Provinciaunaqusequehabet idoircofaciebat,quia iinumDeuni colere dieerentur,III,
proprietatessuas, VII, 225.Suo quteque vitio denolatur, 405.Idemsecundusrex jEgypti,V, 704.Tlnde?o_vooooo. di-
• •
416,700. clus,708.MnltaEleazaroPonlifici,multaJerosolymam,el
Proximisliominibus,omnishomo aceipiendus,V, 208. in Templidonariavasatransmisit,704.EiliamBerenicem
Proximusquis? 206. Vix ullus, qui non opprimatproxi- Antiochootouxoremdedit, 703.PtolemreiPhlladelphipo-
mum suum,207.Proximusnosler non consaiiguineus,sed lenlia, et divilite,704. '
omnes homines,VI, 85Se! 880. Proximus noster, omuis Ptolemaeus Philometor,eujusinter duces,et Anliochum
homo,VII, 627. Omnemaudatumrecapitulatur in dile- Epiphanefnbellumet praelium,V, 709.
clionejiroximi,483. Ptolemceus Philopatorluxuriaeet magicisartibus dedi-
PrudentiaBgrandis est, aurumin luto quaerere,I, 688. tus, V, 706.Agafhoeleampsaltrlamdeperit, ejusquefra-
TJbi oimiiasunt senescenlisac jirovectaeplenaprudenliss, trem Agathoelem^lgypticonstituit,707.
- 614.-Prudenlia3 est, cavere in alferumdicere, quidquidin PlolemaisolimvoeabaturAeco,I, 698.
se statim relorqueri potest, II, 832. Prudens eloquiimy- J^ublicanus justificatusreefessithumiliconfessionevitio-
sllci, quis?IV, S0. Prudenliael sapieiitiain quo differunt rum, I, 459.
juxta Stoicos,83. Prudeuliam ad quid neeessariamper- Publieanihumililaseonfes»ionesalvatur, 897. Publica-
versi dicuntV, 174.Prudp.nliadefimtur,VII, 834.Pruden- nus justificatusrecessit humiliconiessione vilioruni, II,
tia et sapientiain quo differunt,ibid. 712.Publicaniet meretricesfacti
' arbores odorisoplimi,
Prudenfis-honiinisest, eliamsi dolet, dissimularecon- IV, 685. ,
. -scientiam,et cordisnubilum,serenilateirontisdiseutere, Publius Alhenarumepiscopusniartyrio coronatus,II,
II, 468.Prudens eloquiimysticiquis? 889.
In Psalmospaucosdiversorumopuscula,1, 785.Psal- Pudicitiapretiosaest, et ceterua,I. 292. Gradusprcebet
moruminterpreles,ibid.Elhieuspsaimus,179.Alfernafim ad summaseandenlibus,984.Si sola fuerit, \irginem non
psalmi.decantatiquatuorlhiguis,722.Adhucteneralingua poteritcoronare,ibid. Tenerares in feminisfamapudi-
psalmisdulcibusimbuatur, 685.Titulusuoni psalmi,275. citiceest, 50S. Prophetiaegraliam meruit pudicitiavirgi-
m psalmoLXIVDeus loquilurad humanamanimam,88.X nalis, 978.Habet servata pudieitiamarlyriumsuuui, 979.
psalmi litulus, 525.PsalmusLXXU libii tertii principium, Libertate opusest.etaudaciaaddefendendampudiciliam,
126.Psalmi graduum,II, 211. QuidamPsalmi pro octava ibid. Maeuiain pudiciliamnullonilro, nulla fullonumber~
inscribuotur,195. MystieumalphabelumPsalmorum,577. ba elui polest, 789. Quanto pliira sunt, qnceimpugnant
, Psalmi underim qui nonhabent titulos,469.Yaria iriter- pudieitiam,tanlo majorasuntprcemia,901.Pudicilicecomi-
pretatio versus psalmisecundi,475.Inscriptio.89.PsaImi, tes, el appendices,286.Pestes et venena pudicilice,993.
469. In cxvnipsalujoj'ustuserudilur, 193.PsalmusXLIV el Ab his caveat, qui eastitafempersequitur,ibid. et 785, .
psalmusnxxisecundumhisforiamsuper Saloaioneconscri- 787.Ornamentaae vestiumartes,pudicitite contraria,ibid.
pti sunt. tametsiad proplietiamChrisfiet Ecclesiaeperti- Cantorad niensamnocet pudicitiaeservandae.ibid.Nullus
ne.int, III, 586. Quindeelmpsalmigraduunisunt, per quos sibide sanguinispropinquitateconfidatin servandapudl-
primumerudimurin lege, 480.In Psalmiscarmenlyricum, citia, 96. Pudiciiiatuta esse non potest sine abstinenlia,
IV, 1015.Tifulusin quatuorPsalmis, S89.Nonuspsalmus 9S. Propositampudicitiaequantuaipraebet gaudii,"etqui-
contra diabolumest, 2S4.Psalmi viuel Lxpiu pro toreii- bus, 979. Ubi imdieilice sanctitas,ibi frugalitasest, 284.
laribus iuscripti,748.Psalmusquadragesiimis-.quarUis per- ExemplumpudiciticeajjudBarbaros, 906. Nonnulliviam
tinet ad saerameutumChrisfiPt Ecclesice,p27. In Psalmis pudicainappetentes,in medibitinere corruunt,288.Pu-
carmen lyricum,Y, 581. Ofdo historiaenon quaeriturin dicitiain omnigradu,et sexu tenet principatum,II, 95.
eis, ib. et 665. Qutesliode ordine Psalmoriim, 664.Tilulus Pudieiliaprnicipatusvirtutum muliebrium,519.Honeslis
psalmorumquorumdam,658.Psalmivm el LXXXIII pro tor- inenlibusmagiscurceest, quamvita, 509. Nuinquamest
cularibusinscripti, S66,PsalmusXLIV pertinet ad sacra- captiva,16.Pallidajugi continentiaora portantes,Christi
mentumChristi et Ecclesice,008. Psaimnscxviriplenus ostenduntpudicitiam,598. Pudicitianonest in debilitate
praeceptorumel.juslificationum,212.Psalmum iuter, et corporis,sedinanimi volunlate,IV, 639. Pudiciliainter
iiynmiim,et canticumquid interest, VII, 482. Psalmi ad dehciasnon servatur, VI, 497.Pudicititeamalofperfeclas
etiiicumloeum perlinent, ibid. Hi quibus Alleluia, vel virlutes sequatur,VII, 204.Pudicitiajuveniim,719.
jircepositum;vel subjectumest, quid continent?ibid. De Pudore et humilialionenonnulla corriguniiir,I, 713.
quoprimusputalurscriplus,259.Tiluluspsalminoni,638. Quostormentanon vincunt,interdum\incit pudor,597.
xui ex pluribustestimoniisconlexlus, 1S. xxi de Christo Puella Cliristoconsecratadoceaturhabiluet vestitu suo,
intelligendus,non de, etc, 570. Quidsuperfiiiumhabet cui proniissasit, I, 683. Quandolegere potesl Canlicum
in versu ptimo, ib. Titulus XLIV j)saimi,7S0.Infelligitur Cauticorum,688.Paedagogapuellascjualisesse debeat,
de Clirislo,ibid. PsalmusLXXVII Asauhprophelaslitnloin- 995, 964 Inslitutio puellte et educatiofuse describitur,
scribitur, 59.In eo quid narralur, ibid.Omniaquashabet, 965et seq.Moresel studiapuellarumex aneillarummori-
parabolicespntiendasunt, ib. PsahuusLXVIII totus a Chri- bus iudieaiuur,99S.Puellaeet virginisnominumdifferen-
sto canilur,218.xc propheliaestde. viro sancto, 21.CWII tia,JV, 107.
de adventu Dominiscriplusest, 192 Quarenolissimusest " Puellaresanimiplerumquesolidanlur, si se intelligant
Judaeis?ibid.Psalmi tres.titulotorculariumpraenotati,169. curteesse majoribus,I, 20.
Numerusxv graduummystice in Psalterio contiiielur, Pueri ludendo discant legere, I, 641.Modusquo dn-
I, 277. Psalteriumad verbum,939.Tolam Psalteriumni- cendisunt formarelitteras, ibid. Pueri iuler scortapubli-
hil est, nisi ad Deumin cunctis operibusdeprecatio,II, ctelibidiniolimexpositi in fornieibusspeculatorum,IV,
700.Psalteriumlyricomorecomposilum,VI, 651.In Psal- 56.Pueri per lasciviamet infdiitiamignorant quidagant,
terio quindecimsunl carmina,VII, 593. 206.
Pseudomeniargutite, II, 487.' Pueritiaj illi datur venia, quaepudore decoralur,IV,
PseudopropheUe dulciapollicentur,et morJicum placent, 838.Pueritia ouocupaturonmishumananatura in compa-
II, 381. Pseudopropliplceinter captivosUabylonis, IV, ralione angelicasdignitalis,VI, 793.
1042.Pseudoprophetce , quomodoelipsi prophetcea[)pel- Pugilumfortitudoclarnoribusincitatur,1,977.
lentur, V, 121.Pseudoprophelce quinam?220.Pseudopfo- Pugilluscoulract.amaiius,IV, 487.
jihetceinveniuntlocumdecipienditempore perseculionis, Ad Pijgnamsemperquasiin procinctu,et in aciestamus,
VII, 196. I, 983. Pugnacommissavacentin exercitu nominadigni-
Psithinm,slraguligenus,quopro iecto monacliiuteban- latum, etsolaforlitudoquteritur, II, 295.
tur, II, SS. • Pugnantiumars summa,1,222.
Psomlhom-phaneeli, siveSaphanethphanee,quidsigni* Puichriludinem nulla macieseommulat,I, 619.Pulchri-
fieet? 111,367: tudo mulierumin genis dicitur esse quamplurima,III,
PsyllipopuliLibycein Aifiea,YI, 167.Spiritualemsibi 814el518.
exhibericnpftHieronymus,ibid.
>}».kot Pulegiumvilisin Italia herba, I, 1083. ApudIndos pi-
1057 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPEiRAS. •HIER.ONITMI'. - . 50S8
pere pretiosiusest, ibid.PulegiummerxIndis advecta, temporaConstantiiregis, siveimperatqris,III, 130,-193.
1Y,858. Querimonice novumgenus,1,415.
Pulexdmnianiembrahabet, VI, 146. TJbiQuiesnonest, ibimensa proposilostepededucitur,
.Pullatiquidicantar,I, 262. II, 34.
'Pulvillusmortuumaliumabsensjussitsepeliri,1,33S. Quinariusnumerus abHieronymo nonreperlusinbonam
Punicalinguade fontibusHebrteorummanat,IV, 110. partem,V, " 107.
AflinisHebraere, 1018.PunicalinguaHebrceosermonicon- Quinquagenariinumeri sacramentumexponitur, IV,
terminaesl, III, 562. 48. Quinquagenarius numerusperfectus,V, 478.
Punirepeccataparenlumia filiis,quomodopossil Deus, Quinquagenarii qui?IV, 49.
V, 220. Quinlilianilibrixii,I, 450. Ejus acumina,941.Quiriii-
Pupilluscur populusIsraelvocelur,VI, 1S8. lianus scripsitxn librosinstitutionisoraloriae,VI 361.
Purgatoriipoenastabilitur,IV, 850. Quintilianus,VII, 488.
Puntas noncusfoditurnisi a Deo, II, 801f Mundumcor In orationepro QuinloGellio,quidlegitur?I, 263.
inumbrapossidemus et in imagine,796.,_ Quispronomen,quomodosumitur?II, 746.Quisprono-
Purpurissuset cerussaimpudietementis indicia,' I, menin Scripturanonproimpossibili^sed prodifficilisem-
286. per aecipitur,III, 417. Quispro impossibili sumitur,IV,
Purpura sacerdotismagni mystice,quid significet,I, 261. In et
Quis Quid Scripturceidioma,VI, 286, 463,'
566.Curmaricomparetur, ibid. 868. j
Puteuset cisternaquid differant,VI, 1. R
Pygmalion,II, 310,545. -
Pygmasi, undedieli?V,,310. _ Rabsaces imitatur consuetudinemprophetarum,IV,
PyrrhusEjiirotarumrexasuomedico prodilus,I, 507. 484.
Pyrrhus;deletisomnibu"s,non audetRomamobsidere,914. ;:.Babsaeesquisfueril?ibid.
Morsej'us,ibid.PyrrhusrexEpirotarum,IV,504, eJYIII, RabbalhnielropolisfiliorumAmmon,V, 249. Philadel-
708. „ . - phianominatur,28S.
Pyfhagorasfloruitin sludiissapienlite,I, 948.Ejussen- Rabbi,Latinediciturmagister,VII, 184.
fentiade origineanima?,948.DogmataPylhagorce,1029. Raca interpretatur vanus, et absquecerebro,II, 7S5.
Litlerce,684.De imparinumerodisputavil,252.DePytha- Raca, quidsignifieat?VII, 27.
gora venena""Hcerelicorum manarunt, 1026.Pylhagoras, Rabdomanlia, quid?V, 249.
quidapudGraecos primusinvenit,II, S66.Immortalesesse Racheldiu steriliset pulchra,signifieatmysleriumEc-
animas,et de aliiscorporibustransirein alia asserit,ibid. clesice_ J, 910. Sepulcrumejusubi positum, 699, et II,
Dicitse primumfuisseEu[)horbum,secundo Callidem, etc, 268. Rachel typusEcelesite,VI, 142. Rach.l quomodo
ibid.Docelpostcertos temporumcireiilos,ea qucefue- . filiosJudte,quasisuosplorel?VII, 13.
rant, rursumfieri, nihilquein mundo lierinovum,866. RahabtypusEcclesice,I, 287. Resliculteab easuspen-
DogmalaPythagorae,o51.-Discentias reminiscenliasesse scesignilicatip,ibid.RahablypusEcclpsice, II, 278.
dicit,867.Ejusiibri non "exstant,512, S'6b. Ejusdogmata Ramaet Gabaaquidsonant,YI,65. C ivitales sibivieinte,
ineisapublicisTitteris cognoseuntur, ibid. In htec latissimo ibid.
opereeommenlatus est-Jamblichus, ibid. Pythagqrasfilios Ramessesquidsignifieat,1,470.Ramessesurbisdescri-
habuit,567.Ejus continentia,544, 384. Ejus filiachoro ptio, ibid.IudeprimusegressuspopuliIsrael, ibid.
virginumprcfifuit, 509.Pythagoricce philosophice superbia, Ramorumsterilitalem, quosensu radix fecundacom-
ibid. Pythagoricaprcecepta,qua3?788.HaeeArislotelesin pensat,I, 977.
librissiiisprbsequitur,ibia. Ramollifugitivorum civilas,YI,-424.
Pythagoricorum doctrinaesttacere per quinquennium, Ra[)haelangelusquandoa Deomiltatur,V, 676.
et pbsteaeruditosloqui,III, 410.Decretumilludde silen- De Rapinisquidquidoffertur,quasimercedemsebrti
lio quinquenniimuluatumest e libro Eccleslastis,ubi di- reputatDeus,IV, 756.Rapinaoomismixtaest violentiae,
-cilur : Tempustacendi,et tempus loquendi,ibid. Pytha- V, 208.Sanctaviolentiaet Rapina,qute?ibid.
gorieusmos,VII,'367.Pythagorteisfabarumtribusdetes- Raritatepreliamajorasunt, quaefacilitatedecrescunt,
tabilis, V, 44. Pythagorssiamici,qui"se vadesiuvicem nem I, 995.Raritatequod dulcescit,assiduitateinamaritudi-
lyrannodederunl,YI,316. verlitur, VI, 182.
Pythoaes,IV, 126et seq. , Quidquidest rarins,ardenliusappetitur,1,1082.
QuodRarumcsl, diffieileest,II, 729.Ardentiusappeti-
lur, quidquidest rarius, 597.QuodRarum,pretiosumest.'
Q IV. 172,242._
Rasaca|)itksuperstitiohabet Gentilis,Y, 544.'
Qiitteram,
% exceptisLatiuLs,nulla alia Hnguahabet, Rasfa,viaemensuraapudGermanos,VI, 213:
IH, 44. Rasurabarbsecapitisque,luclusindieiumapudAntiquos. J
Quadragenarius afflictionis,jejunii et doloris numerus, IV, 188et896/
VJ, 246. Convenitpeecatoribus,jej'unio, orationi, _ac- Ratio naturalis,quam eliam peccatoribusDeusauclor
co, etc, 416. inseruit,deducitad sapientiamrequirendam,slultitiamque
, Quadragesima una secundumtradilioaemapostolorum, calcaudam, III, 597.Quaenobis yidenturnonhabere Ra-
I, 189.Tempusejus,J.1S,120;150. JejuniumQuadrage- tionem,juslitiasplenasunt el rationis,IV, 910.Ratiouem
simalequaleesse debeat, 616 et seq. Juxta Evangelicas quidamreponuntin arce cerebri, V, 10. Raliounicuique
tradiliones,quotemporej'ejuniumQuadragesimte finilur, reddenda,VII,387. .H .
879.In Qnadragesimacontinentiaevela pandendasunt, Rutionabilium omniuman unanaturasit, VI, 749.
687.Quilegumpraeceptacustodiunt,quidobservanl inje- RationaleSacerdotismagni,I, 563.
junio Quadragesinice, 617. Quadragesimre dedicalio,VI, Rebeccainvenitur ad puteum, I, 419. In^ejiisutero
416. Quadragesim33 tres, et Jejuniahtereticorum,730. Esauet Jacobbellagesserunt,942.Nullufeminafumprss-
Quadragesimae sacramentumostenditur,VII, i9. Consue- ter RebeceamDeuiiiper se ipsamconsuluil,9i..Rebecca"
tudoEcclesiae de jejunioQuadragesimae, 31. ob eximiamcastitatem,typusfuit Ecelesiae, retalma scri-
Quadraginta n umerus afflictionem siguificat,V, 394, bitur, II, 288.Rebecca interpretaturpalienlia,VII,684.
Quadranguli mensura stabilis, V , S05. . Reblanuncvocatur Antiochia S yriae,_V, S99.Nobilissi-
Quadrantem solverenovissimum, hocest,minimum quod- ma est, ibid. IrrigaluraquisfonfisDaphnidis,ibid.
que delictum_I,983.Quadransquid?VII, 28. Reblalaregio, VI, 511. ' •
QuadratusapostolorumdiseipulusHadrianoprincipi ii- t Recapitulare,quid?VII,S56.
brumtradidit,1,428.Persecutionemgravissimam sedavit, Recederepeccatoresa J)eo,nonlociest,sedvoluntalis,
ibid. QuadratusvivenstemporeJJadrianidicitse vidisse IV. 311.
sanatoset vivificatos a Christo,II, 889. QuadralusHa- Recem,rex ejusdemurbis, quaeetPelra dicitur,dictus
drianoprincipilibrurhtradidit,861. v -estefiamrex Madian,JII,262i '
Quadrigavirlutum,1,394. / , Recem,aliain tribuBenjamin,III, 262.
TjbiQuadrumest, non latitudo, nec longitudoappellari FiliiRechabprincipesmonachorum; I, 223.Primi cap-
potest,I, 204. tivitaiem.sustinuerunt,.i(j'_. .
Sine Querela ambularein iuslificationibusDomini, Reconciliatioriis prceceptum diffieileest, II, 733.Recon-
quid?VH,230. ciliatioiiis d ura neeessitas, VII, 27. - "'
Qutestioecclesiastica,I, 498. . , Recordalionis Dei utilitas,VI, 412,413.
Quaestionesnascentesin Seriplura,quidamfugiunt,IV, , Rectasuscipere,pravanonacriterconfulare,I, 538.
632.Quaestio proponitur,et solvitur,VII, 127,404.Quae- Regiomorbocegrotaatibus,soilieitoministerioseiwia-
stibnumHebraicarUm Hieronymilibri, 247.- mus, I, 879. Pulrefaclusmorboregio, supervivitcada-
QuercusMambresuperslitiosocultu celebrisusquead verisuo,-396.'
10?>9 INDEXALPHABETICygIN OMNtAOPERA S. HIERONYMI. 1066
Regibnespermultce.I, 10,272,698el seq. Regiones Ususrerum prodest,nonhabilus,498.Rerumususefficit
permulttea quibusvaslanlur,514.Regionesvariaenotan- bona,velmala,IV,646.Eademres prolocorumqualitate,
tur, IV, 1018,1019.MultceRegioriesnuncArabianuncu- genusest, etspecies, 728.Ex nominuminterpreialione,
pantjir,217.OmiiisRegio eirca Lyddam,Joppen, etc, saeperes oslpnduntur,1009.Itebus novisnovaflnguntur
aptapascendisgregibus,780. Regiornortis,regio pecea- nomina,Y, 1S4.Quidfil in aspeclurei novaeet inusitatae,
loruni, _Q79-Regjpnes\arjceflotantpr,Y, 49 et seq., 60. Rerumstecularium, damliuptnon indecoris,
' el iucon-
444. gruis viro[jlanctibus dolendum,Yi, 967.
RegnaquomodoSibisuccessp runt, VI,791, Rpsep,dtemon,YI, 641.
RegnaluriappdHpbraeos perfundebantnr unguento,IV, ResinaGalaadpohiturin Scripturis,pro preiiitentia,IV,
852. 904.Resinaloniscorporibusapta, et pro medieinaaecipi-
Regridrumeversiouiscausaeexponuntur,IV, 212.Re- tur, V, 518.
gna angelicispotestalibuscommissa,V, 699. Sj Itespoiidereeulpaest, mulloniajorest provoeasse,I^
Reghutijdbcehitribqphiqiianjdiudjjraverit,VI, 7. Re- JS9. Respondereaocusanlibus quandoquecpmpelijmur, II,
gtiiimdecfemirlbpumcujus fegis JudaetemppreDtiitum, 858.In responderido sje moderemqromnia,ut et objecta
ib.d. RegijaqUaJUqr subvertfereJudteani,171.Regnaquo- diluamus,et ab injuriatemperemus,ib.
nlodosibi sucpessefjmt,Yl, 791. Regni Grrecorurii prin- Respondentis, qucepriniavirtus?VII, 176.
ceps qms,VII, 538. Responsio oinuisrationis,sed
n oii ' interdumcontentio-
Dei
Regnum appellantur v olumina el
Legis, Prophfela- nis, VI, 980.
rum, III, 435. RegnumChristi, VII, 283. Grandisauda- Restilutioomhium,V, 88S.
' cite est, ej purteeqnscientite,regnumDei postulare,etc, Resurgemusin propriosexu, 1, 719.In crelestiJerusa-
35. RegnuifiDei intra quos sit, 359.A regnoDei secun- 16mvivasunt corporaresurgenlium,35*5.Resurgemus in
das nuptiasrejiciuntquidam,302. propriosexu, II, _96. a
Quareresuscilali mortiils,eibum
Regujiarenliaquajqueseplaniur,I, 419. Reguliaspe- aeceperunt ? 444. Aiiud est perdere glorianjresurgendi, ' *
ctumnullaavispotesttrahsire,IV, 182. aliudperireperpetuo, 728.
Regumcondilio,quie?I, 541. et
Diffefijn.iaregis epi- Resurrectiospes est salufisnostrte,I, 568.Resurrectio
scopi,ibid.Oraiidmripro regibusel iinperatofibus,628. morluorumincorruplibilis, etjugiler iiermanenserit, 628.
Licel lacrymareplebi,fegi hbnesteUQIIlicet, 542.Quo Chrisfipassionefirmata est, ,().Ecclesitetraditionesde
regalisfrequentalurambilio?502.VuTijtesquibnsstude- cetatecorporumet mensuraiu resurreclione,719.Yerbo
redebent degejitesin aula Regum,SOl,802.Regespoe- teimsresurreetionemcarnisfatebanturh_3rgtici, 828.Re-
nitentes et pii Deuin habuerunt puguantempro eis, et surreetionisvocabulum, quidsignificel? II,442.Paucis yerbis
su|)erkntem, 948. Regum oificiuniexhibstur,IV, 987.Re- mysterium resurrectjohis demonstratur, ib. Yeritasfesur-
guui ac prihcipumscfelefedelentur populi, 944. Regis recfionisin quosit?439, 445.Testimoniaqute probant
lalus, quid sit?'y, 658.Reges a majoribussuis uomiua veramresurrectionem,441.In resurrectioneeademefit
sortiuniur,,et re.linent,541. corporumsubstantiael auetorglorite,298.Comestiopost"
Successiofegiiirt3udteorurn, 59. Reges Christianipef- resurrectionemjubetur, ne resuscitalusphanfasmapufe-
seeuloresEcclesice,pejoresJeroboam,VI, 552.Imperia tur, 552.Veraresurrectionis confessio, 436elseqq.Judteo-
regum, dura djcuntur, 82. Regum veterum ornamenta, fum quorumdamppiniode resurreelione,S79.Hceretici
VII, 251.Plufesvirisanctia Deollegesfacti,21.Duono- neganlesresurreclionemcarnis,43l. Resurreclioomnium
minaRegiitoviliospriptorutpconfqsa,18. hpmiilumdeelaratur, IV, 356. Resurrectiocarnis consti-
•Religiohis Christiantfepfogressus,I, 679.Orbitatisma- luilur, 828.Yera Corporymresurrectio; 769. Juslus et
gnitudo,religionisoccasioest, 498. Religionipaucorum peccatorin resurreelionead prcemia,et sqppjiciaperlra-
culpanon prtejudicat,II, 596. Nostrareligio eruditsa- henlur, 792.De resujreetionegenerali non"dubiiatHie-
pienliaesectatorpm,555.Religiounde dicla,VI, 550.Re- ronymus,V, 455. Argumeuliim ejus.ad eam probandam
ligibnemindiviliisarbilrari,error, 911. validura,et manifestum,ib. Resurrectiocreditaa Judteis
Religiogentiliumorimiabestiarumgenera adorat,V, et Christianis,432.Hceresis negansresurreetionemcorpo-
86, rum, 462. Resurreelionem oarnisquidamnegant, et refu- .
ReliquiafmncjlUusslabilitur,J _ 203, Qqomodo v erie- tanlur,VII, 64. Statuitur,179"180. _
ramurSS.reliquias,72S HunccultumastruitHieronymus, RetributiodignaDeo,quce? 1,124.
ib. Reliq.uiarum cultusstabilitur,II, 592.Translatiosan- Relronon ambulandum, Y, 840.
ctarum' feliquiafum"sub Constantio imperalorefacta, Revelare.Aliudesl naturaeaequalilalenossequoduovi-
591. mus, aliudrevelantisdigaatioue,VII, 74.
Remaledicere,et talionemordere, nihil causasprod- Rhadanurbs potentissima, V, 512.
est, I, 852. B. RhetitiiAugustodunensis episeopiCommentarii lau-
Remissionis prredicatiosupe.rquos? VII,54S. da_ti,I, 14.
- Remissioriis annusJudteorum,V, 4SS. RhedaeItaliae,IV, 825.
Remobolhpesshnummonachbruhi genus,1,118. Rhemphan,VI, 510.
Remorumurbs prtepotens,I, 915. Rlienusbicornis,IV, 829.
JJemmam,domusidoliDamasceni,III, 263. Rhetoricicampuseloquii,II, 206.
QuandoRehasbimur in Christumvirginem,II. 266. Rhetorumars, qucesit? I, 222.Pra3cepta, 356,977.Rhe-
Renaliin Christo,omnesiu eo uuumsumus,I, 482. toruoi mosiu loquendo,VI, 118.
RenovatioperfectaIn quoposita,YII, 628. Rhinocoruraurbs ^Sgypli,H, 19.Rhinocorura,voxad-
lieiiumluctus,V, 280. Reuum appeiiaiioueomniaope- ditaa L\X Interpretibus'ob notitiamloci,III, 265, 298.
ra, qucead Gommixlionem pertiuent,monstrantur,VI, Rhinocoruraoppidum,IV,368. . '
259. Rhoda,oppiduma eolonisRhodiorumcediQcatum, " VII,
Renunliare.saseulo,volunlafissit, non necessitatis,I, 42S. . ,
9,45. Rhodanus a mnis undenomenhabet,VII, 428.
Reuuntialioinmysteriisei facta, quiin occidenleest, RhodiiHebraice ' Rodaim,vel Dodaninidicunlur,III,
YI, 522... 18. ,
nbs
Repellere quando videalur Deus,VI, 752. Rhodogune f iliaDariinutricem oecidit,II, 511. , -
Repetere juste, licet unicuique,quodjuste dedil,IV, Rhodon.II, 877.
690.Repelereeadem,oliosiest, VII, lli.. Rhodusgloriosanavaliprcelio,Y, 5l2. Receptacnlumest
HepetUhdarumlex curconsfilula?IV, 56. omniummercatorum, quare ? ibid. RhodusGycladum
Reprehendere, 1, 780, DiHiciliusest confirmaresua, maxima, et in Ionio mari urbs quondampotentissima,
quamalienarepreheudere,780.Absit,ut quodreprehen- ibid. '
dimnsin aliis,iaciamus,II, 852.Non est invilio, qui in RhodensisEcqlesialectionefalsiEvangeliiin hceresim
eisdemhomiaibus,et laudandapraodical,et vituperanda diverferatII, 885.
feprehendit,886.Ut a neminereprehe.ndatiir, nullusesl Ridereet rideri,sceculafibus derelinque,I, 882.
tanlcefacundias,el jirudentiiE, Yll, 720. Risus longus,perpeli compensandus est fletu, I, 706.
Vera interamicosreprehensio,I, 633. Nemo sinere- Multiin incessu,in liabitu,et io sermonerisurrispectan-
prehensioneversalurin Iiocmundo,424. libus prcebent,415. Risusdissolvitridentem,ira corripit
Reprobihabent aliquandoDeumin seipsishabitantem, et emendat,III, 457.
III, 425. Reprobi in mundo diu vivere, yilam putant Rivussi tenuiter fluit, nonest alveiculpa,,sedfonlis_,
ceternam,VI, 3. i I, 44.
Repromissioijis voxm singulariet pluralinumeroposita, Rixce,quid? VII,807.
qujbu.sconvenit,Vcur II,446. Roboamjuvenislioncetate,sedsapientia,IY, Sl.
* Repudiilibellus conpessus,VII, 146. Rogandusiile soiuni,cujus yeruni,ceternumgueprcesi-
ab
Noftretjuirehdumtotum omnibus,quare?'JI, 784. dium esl, IV, 20,1.Fruslraquis rogatpro iis qui nonme-
Res quam milla eloquentiaexpliearepofesf,i, 1089. rentur aceipere,920.
aofit INDKXALPHABETIGtJSIN OMNIAOPERA S. HIERONYML lOe-s-
QuiRoganlem' "" ' fo.sftanaudit
contemnit. * ,,*>->obiurgantem,- tuv ab Epiphanio,ibid.CurlaudatHierenymiim, 842.Com-
I,_9. triinalusfuerat Hieropymoniortfem,853, S38, S67.Lihel-
RogatuspaterPaulce
' Agamemnonis
... fertursanguinem . - . tra- lumsupppn.HHierbiiyino, 530. Prpliibebate])istolasreddi
here, 1,691. §48. Somniumnobilisvirj de RuiinoRomam
Romavocaturregumcivitas,I; 914.Duosfratfes simui Hierpnymp, vo-
habere reges nonpotuit,et parricidiodedlcaliir,942,Am- ingrediente, tDid.,SS4.Discipii!'iRiifiiji,Caijijirniaiii
cantur, 857.Rijfiiiusnotatur,IV, 1040.Argpil.Hieropy-
hitiourbisRomc-e, 20S.Pompaet delicice,-128. ju gremio
suonnn pro gloria, sed prd salute pugnai,913.Aurbel miisJlutinumst Origene,m,, 357,",6,1,'Riifipum
pium',41p.EtJ^fiujniuni',995..Ejusderplemeritatfejn,ca-
vopatScor-
cunetasupellectilevitamrjedimlt.' ib.UrbisRbriise vastatio, luniriias ei nieiidaeiacasligat,il\id.Qpajitaiji poimpuden-
448.AHrennocapta,914.CaptaaRarbkris',989. Jerosolyriia lia, ib\d.Lpeqssepijl}pra3 Rufininptatur,1097.,"lri'slaurar!e
facta,956.TemporibusHieronymipossid.t, gud*d rnuridos coriatjlfqij)sfjpQtripljfji I,ufjnimoftui,'994.Ejas t.iscipuli
aute nescivit,955.Tuncin ea muilinobilese't sapierites, nojati^1047. Rufinjdi ,pi|)uii nbtatj.T, 401.'RufinunT -vo-
ib. Hpe ad marfyrumtumuloscurritur, 678.Rdmatutissi- cat,lli;elp|iyniusjiy(jram_'et scp.rpipm,ptc, ,Vi„S*J, 167,
muscommunionis Chrislian._j'oiiiis,954. Apostrophe.ad 864,B29.Huricjsydfppisi Jkbprtjsse pbiTit, i bid. gardana-
*
Romrjm,II, 585.Quid-significalRonia,ib\ Majores'ejusfer pslumappejlat,872. ,
ciliussusceperuntcontinentiamPythagorae,quamjuxu- ; &uina anima3priijssanplte,Y, S00.Riiincealiorum,
fianiEpiouri',ib. AppellaturBabylon,' 8.41.Romaurbs, exempj.ajustoruinsurit, §01.
rjictacivifasregum,IY,^29. A Barbatis devasiatur,115, Rumbffalsijseitpopprirpluir,J, S90. .
In ohsidioneejustotusofbisinteriit, 1097.Rbmainsirigu- RusticijusjurarirJunj, I,'8g9, poliicitudou^oris ej'usprq
lis domibusTutelsesirhulacruQi " venerabatuf
"" *' cereis ac lu- salute iilitj£,ib\\i.
cernis, 672. liusljcitassancta.sqlum sijii pfofle^st, I, 272.Quanlum
Romanuspopulusnoluitsusciperesceleratam victoriam, 93d)ficat ex yitce,mefiioEcelesiamChristi,'ta"ntum'noceJ,
I, 597.Lalince-liisloriffiiiriieajit-virtutibus ducumRqrnano- si destrvjentibus nonresistat, jbid.P'^ rustieitasii(ienlius
rum, 333. Bella ciulia, et «xtefna apud Romanos','5,4S. eligalur,quamdpetablasphemia,'382. Quanluminterse
Sanguis Romarius per-vigintf, e t eo arhpliusannoseffuridj- distkntjusltjrustlrilaSj.eldoctajnstilia,".73.Crassamrus-
tur, 544.Romanie_ercitus"timor "etjiavbf,546.Rbmanus tjpitatem|iab'entnopnuliiprpsanctitate,l53. " _ .
exercitusvitiispopulorumsuperatur,548.MultaRomario, liuslicuset simplexnon ideo se sariclvvm putet, si niliil
• ruro milliain vaviislooisoceisa,_80.'Nnllafestregio, quce I, 264.Rjisticplfutjjpiinplioitatijm,etl)eafitudineifi
nonexsulesRomanoshaheat,961.Auro^fedeniptanob.ili- npvprit, edissereris tinde ' isthbe furatus
tas Romana; 980."Romanorum"consuetudqih corppre VI,29.0,.. p' pela, gentilis, . - * ' videalur,
-
Christisuscipiendo,227.jEternodelecoreRomanumiiq- Bujh Moabilis,quodIsaisc,explevjtvaticinium?!, * S81.
periumlaborabat,913.Quomodo taniamabqleyitigribmi- Unde -' o '
niam, Jd.Duce p rovincice Hannibalis Rb- reipunef.atur, 18p.
•manfvecligales etPyrrlii_iniperii
sunt, 914.LexvetusRomanprum 'adversus s/
Christlanos, 875.RomaninonadoraveruntDeuniJquiprte- -';. ;;>""' -/
buerat illisvictoriam,1Y,57: Venatbfibuscomparantur, S liltera triplexapudHebrceqs: quomodolfigfjilur,III,,
984.-TfirbaiRoriTaiidfuirifugienlium Barbards,V_*259. Ro- 16, 266.SlitfefknTLaliiii
"" etGrceciuriknih^berit,Hebr-aei
roani de _EneaAsianogenerali, YII,"427.Sunt sentiria lfes,YIL'7o4;* "; '"_,
-omniumsuperstilionum,447.Romanoruin e t
fides, devotio, Sabaalias alias
per*stn,, ''"pfersqmech, ' sefibitiir,III, ' 519.
427.Facilitatiset superbice.arguuntur ab Apdstolo,ibid. Thurisfefax,'ibid. . '.
Leges Romanr__xv a nnos poslulant a daetatem perfeelam, Sabce mpnachilargitas,-II,27.1,em!_iiieratur, ibid. .
447.Lex Romana,utqul •• crucifigilur,
' prius flagellisf erbe- \- . Sab")3l,"III,.19; Saliteumjlius,Yl, 46. Sabteosquidain,
refiir, 250. ,•-,-_-' Arkbessuipicantur," YJ, '46.
Romanum regnumfor(issim'um,3V, 251.In Romanoim- ''Sabajni"|eiisTransIndjam,de qqa foit reginaSaba,YI,
perio unumfactasuntomnfaregna,209.In unoRomanb- 46. ExSabaiirithusveriirepefhibeiuf,\bid.
rum imperio omnia cognoseimus fegha.V,'666/JSulli SabaipmDalmalisPannoaibusquegenus' ' 'potionisest,
lieslicecomparalur,cnr? " ib.Ebrtitudo et imbecillitas ejus, 'quod'alias'i;«;,JV, 2 92." .""
634. -"-•'' a
Sabatha, qup-Sabatheni,
" ' "" qui nuuc AstabSri
' vocanlur,
RomuliCasa et ludorumLuperealia,H, 105.Romuli 111,519. ".""/ ",
aifas, ib.22. RomuTus suinominls-corididit urbem,YI;'223. Sabbalum |wiEf_5.povuoy aprjdLucajnjjuid I, ? 265. Sabba-
, Ihi TarquiniusSuperbus"septirnusa Eoiriulb.'regiiavit, tumin jjfiiiciprbdissolrttumesj, HI, 507.*aabbaj,u'm pustg.
758.A Brulofuit expulsus,ib. Ab"eo tempore iisquead dife,quid"?iy^gSgrODserVatio,' pjjisin qupTpcjsUa, 699,
- JuliumCtesarem rempuulicamrexeruntconsules pef430 an- 900, 78"3, Juxta iitlerarn impleri.npnpot^k."6p9..,Omni
nos, 564.Romanofum bella ehilia, 477.Roniani imperafo- tempoje celebrandpm fidebbus,9&0.Pfteriiiiini.eorum
a.
res iu Judaeoselementes,vel terribiles,822,Romanorum cjiiisanctificant illud,964.Praeoeptumsa.bbafiiqslauraium
.crudelitasinJuda30s,888. - - per, Jeremjam,ibid:Sabbafumet cireiimcisioin signum
. RosDominivivilicans. IV, 586.RosDominiprd miseri- dala suut, V, 22S'.*_abJja'ti sanoliiicatioiri quoJposita,'VI,
cordia,ib. '' ~- __„3.Sabbatasknetaietnoii sancla,quae?313. '"
Rosapossi,det_erecundicesacfamentuni, I, 953,- Sabbatisnius'pppu!0 Dei fesefvaius,1Y,'826.
Rotunditasomniumfigurarunipulclierrima,'V, 12. Ro- Sabbatiusepiseopus',P • auluinhabilit
" ' successorem,II,
tuudilalis
' figuraquce? VII, 603"".- 609. ,
Rubigopaulatimceset ferrumconsumit,I, 603.Rubjgo Sabeeybeisiriultiplexintefpretatio,III, 357.
quidproprie 63.
' Ruboret sit, YI, occasio SabellidogmadesancjaTrinitate, I, .89.Sabelliihiere-
confusio,
- tus pudorisindicium, salutis,IVj 599.Ruborvul- sis,"I, 890.Sabellii.dogma, YII, 609,614;
V, 75. Sabin,yel Saba,-_nomen esSenionlisvel Armeniae,vel
RufinaPaultefiliaimmaturofunereobjit, I, p95.Rogat Slesopptamis,iforphjriustradil,Y, 721"«£722.
matremsoani,ne eamdeserat,694. ' "Sabjiikruriijaptuin,allprriulb'tribus Berijamiticaprce-
Rufinicorisulismorssluperida,T,,544. cucufriJ," I.'705. Sabiriaruniraptiis,II, 22."
RufinusalterRomanuspresbyler_l,447 etseq. "SabiriianUs ridvusAriticnfistiSpOstblus, I, 1086,el seq.
Rufinusallermittlturin OccidentenT pro caiisa " Claudii,' Saccealunica,habitus " • prophetalis,p'o.pulid' eli?taplafi-
-H,^S54., , '• _. --. - , , - gentis,IV,
* 211. , . -
Rufinus-Jerosolymam -venil,I, 14. IndividuacumIJie- Saccus,oratiohissigiiujnatqqejejuniiest,'1,194. Sacr
fohymo**charitaie tuit eopuiatus,ibid. Kbri uni ufbi,"_jed cuset jejuniunipoenitefUi?3 " afma,, ' YI, i0. Saccushabifus
_rb'iblasphemiasOrigenis, quarituminsefuit,iiilulit,'10*5, Jtigubris, 4 21. , , .
Rulinumjam mprtuumcar_jitHieronymus,944. Evagrii " Sacerqqsniagnus,cjiirprojijb.efijr accerJeread parentes
PonticilibrbsRuiinusinterpretatus est, 1029. Rufirius ubj morluos ? I", 182, Kon obedienfes' s acerdotibus'quomodo-
edoetuset baptizatus,II, 876.Qualibusinslitiilusestdip puniunfuivpi.'Sacerdotesquare prpliibeuturhibere vi-
ciplinis,-869. OppidulumRufini,:849. Magistri'ejus,-640. hijm e. sfcefarn,422.Filitesacefdqtujn," si viduceessfent,
KumquamfuitaudiibrTiiPophiIi,utgloria"tuf, 547.'J3ilii4 yescebarjturjje cibissapeidbtalibus; ab jijis vero^fiebant
guis erat, 418,857.GrtecasTjtferasdidicitsiriemagistro, alienae,"si"accijjer*e"nt aliumyifjjrf),903?Jfqpler vitiasa-
486.Vocatnfa suismartyr,548,383..In carcerefuit, 807. eerdbt.iim, sanctuarium_estitufuinest, 10,93.Sacefdotis
llendaxRufinasnbrisustinuitprofideexsilianec carceres, Cjifistio'|.°nie,n's,-'maiiusqiie' cdfleordeTit, 262, Saoerdbtes
a I n
489.Verjtasaufo impugnata Rufipo,8.69. Epistolaad ornnesChristi.anqs diligeredeben,t.Jn|;o iiliofuin, 49,§.Qui
•Auastasium lubficus"exstilit,, 849. Caiiteriumlicefeseos Caribries in sacerdjjtibusejigeridi.s dpheantpbspryari?428.
-Rufinoiniirit Anaslasius,ibid. Apolpgia'pjusad Anksla- Sacerdps'momeritarieijs ignofat iiuniilitatem, etc., ib.
jsum, 491.Contemnebat d icta Ahastasii, SSO. Invectiva ScieritiaScripturarumneepssafiaest episeppiset saper;;
Jtufiniin Epipuani.uiu-f^W, 832. Nqtatur abEpipIiahio, 'dotibus,272,"422.Pudicjtiaquare feqqisitain sacerclqti-
ibid.CommehtaaRufino proferuntur\ibiriiHcereiicus hibe- _'us;'2Ss.*'Ignorriinia iacefdoluinest, prbpriis studefe dj-
_oos INDEX-ALPHABETICUS IN OMNIAQPERAS. HIERONYML 106-
vitiis,261,424. Sacerdotumora quidquotidieconcele- mundosunt accipitur,YH,593. Quo sensudiciturjn ma-
branl, II, 771.Sacerdotisemperorandumest, 291.Eccle- lum, 377.Disputationes et librieditide prceteriliset fu-
sia non esl, qute non habel sacerdoles,194. Sacerdolis turis sceculis,580. Discrimeninter sceeuium, et steculum
officium in reconcilialione peceatoram, 178.Pudiciliaqua- saeculi,ib. Yariahujusmodiproponuulur solvenda,i_.De-
re requisitain sacerdotibus,291. Sacerdos n emini debet sideria scecularia, ?
qute 724. Saeculi futuridies, menses,
adulari,sed audentercorriperepeceantes,722.,Primoge- anni ?
quales 148.
niti officiosacerdotiimfuncli sunt apud Hebrceos, a ute- Uniussasculi tempusostenditur.Y, 324.
quam Aaronin sacerdoliumeligeretur,III, 548. Sacerdo- SagiltaDominiPauli,I, 588.Sagitlaper diemvolitans,
les secundusgradusin Eeclesia,IV. 931.Sacerdolum est, quid? II, 776. SagiltaeDei plurimte,quaruihunatanlum
noa solum docere, sedet faeerelegem, 985. Profcetus voeaturelecta,II, 362.
populi,epulteSaeerdolum;555. Eorumofficium estdiscer- Sagiltarumusum Persidis et Assyriorumomnisregio
nendiiuter prophefaset pseudoprophetas, 1049.Sacerdo- habet, IV-,115.
lumvirtutesquae? V, 5S2.Commonentnr saeerdotes,568. SagitlandiperitiaAssyriorum,et Babyloniorum, Medo-
Atlenlelegant quaedicuntur,849,380el seq. Allariser- rtim,atquePersarum,IV, 877.
vientibuscastitascommendalur,'S49. Mundaconseientia SaguntumGraeciex iosulaZacynlhocondiderunt, v VH,
el mundisvestibusdebent sacerdotesingredi in sancta 427.
sanctoruto,etc.,S47.Neerasiscapitfbus.nec comadimissa Salsi infatualur,nonsolumperdilnominisdignitatem,
aceedant,ibid. Nontantum gaudendumest sacerdofibus sed ne in sterquilinium utile fit,I, 952. Salisulilitas, H,
ad oblalionempmnerum,quantumlimendumadhonoris 176. SalccelesteChristus,Y, 147.Sale conlingicorpora
condemnationem,si eo abutanturindigne,SSS,S56. Grau- recens natorum,cur consueverint,ib. KuTlum est sacrifi-
dis eorumdignilas,sed grandisruinasi peecant.Vietimte cium quodsalecareat,S54. Urbspost ruinamSalecon-
poimli,refrigeriaeorum,S8S.Quomododebentuli bonis spersaquidmonstret?S93.
Ecclesiae, 881et seq.Congregatio divitiaruminipsisdam- Salamina,quid conelamahat ? n, 57. SalaminaCypri,
natur, ib. Sacerdotum officiumest de Legerespondere, nuneConstantiadicta,VII,746. _
VI, 60. Quieamignoraf,non estsacerdos,ib. Sanguinem Salem cujus rex fuit Melchisedech, I, 443. Salem,Si-
Dominipopulisdividunf,718. Quomodoaguntimpieiu ehemdicitur,et Jerusalem,HI, 588,-559.
legem Christi, ib. Permittilur ut vivantde altari, 472. Salicumsemen,quidagat, IV, 267.Semensalicisin ci-
Quomododiicuntui' comederepeceatapopuli,37, 58. Non bo sumptumfacit steriles, ' 525.Salicisnaturaex medico-
inveniunturscidisseEcclesiam,et populosseduxisse, rumsenlenlia,VI,952.
jjrsetersacerdoleset propbetas,97.Sicutlafronesviatori- SalissaanteadictaBale, sive Segor,III, 326.
ous, sicSacerdotessimplicitatipopuli insidiati sunt, 68. SallustiiHisloriae,I, 430.SallusliusinimicusCiceronis,
Populustraditur-adversariisvitio sacerdolum,875. Puritas II, 516.Quamnupsitnxorem,ib. Commentariiin Sallu-
et casfitassaeerdotum,VII, 702.Avarifia,162.VideEpi- slium,472! Sallustiisententia,VII, 499.
scopus,Presbyter. SalmanaprineepsMadianitarum a Gedeone,siveJeru-
Sacerdotalis et Leviticuscliorus,1,220.Desacerdotali- baaioccisus,VI, 120.
bus vestibuslibrumedidilHieronynius,IV, 848.Sacerdo- Salmoneus,II, 539.
'talisaeiasapudHebraeos, Y, 3 et seqq.Sacerdolaleet pon- Salomon interprelaturpacificus, 1,279.PhilosopliisTyri
tificalefastigiumnonassumendum iis, quttemporeperse- nonnullajiroposuit,etaliquarespondil,425. Salomonama-,
cutionisidolasunl seculi, 548.SacerdolalisgradusAria- bilisDei, victusest, ut honio,quare? 804. Uibesa Salo-
na3perseeutionisardoresUperatus,, 606.Sacerdotalia ope- monecondilte,696. Salomonis virtus, sapientia,II,'715.
ra, qute? YI, 721. QuandoexstruxitTemplum,278. Amore_muIierum aDeo
Sacerdotum./Egyptiabstinentia,austeritas, e t conlinen- discessit,528. Salomontriahabuilnomina,III, 583. Sa-
lia, II, 342,.545.SacerdolesSerapidiset Isidisradebant pientiorfuil,nonAbrafiamet Moyseet cteterissanctis,
capitasua, IV, 547. Sacerdotesidolorum,vocanturpro- sed his qni fueruntantese in Jerusalem,594. Juxlanu-
phet33,VI,907.-Egyptiisacerdotes,Ismaeiilce,elc., iion merumvocabulorum
- habebant suorum,tria voluminaedidit,in qui-
prceputium, VII,-477. bus parvulosdocet, et virosmaturaesetatis,et perfectos'
Sacerdoteset ScribaenecemDominicumHerodemedi- alqueconsummatos, 584.Salomonnonhabuitsimilemsui
tati sunt,VII, 16. filiumRoboam,404."Mullascripla Salomonisantiquata, nec
Sacerdoliumornalur monachiproposito,I, 260. „Gtas in memoriaduraverunt,496. Salomonanno.duodecimo
trigintaannorum,apla sacerdotio,518. Miuusest tenere aetatissuscepilimperium,IV,81. Salomonegitpreniteu-
sacerdotium, quammereri, 238.EleclionisinSacerdolium liam,V,524.Salomon In typoChristiprascessil,VII, Sll.
causaevariae,II, 291. Quantababent-vilia,ibid. Quare Loculusest ~&e. naturis bestiarum,volucrum,'et hefba-
maritielecli in sacerdotium,ibid. Translatosacerdofio, rum, S90.
necesseest .ut el Legistranslatiofiat,IV, 828.Sacerdoiii Salsivocantursapientes,stultiinsulsi,V, 147.
sanctitas,quce? Vi£ 69S.Jlulli in sacerdolium subrogati, Saltuscur voceturJerusalem,IV, 988.
nonDeijudicio,sedfavorevulgi,211. Salvaiorismagniludoquando,et in quibusdeclarala,
Sacramentaqua veneralionesuscipiendanobis sint? I, VII,562. ,
789.Myslerium Ecclesiae Christiante nonest in victimisir- Salvariomneshominespossunt,I, 953.Quaremultinon
rationabilibusimmolandis,sedin oblationepaniset vini, salvantur.IV, 783.Salveturopprobriisqui nonpotuilsal-
id est, Cprporis.elSanguinisDomini Jesu Christi,111,529. vari pudore,Yll, 141.
Sacramentum militare,I, 35. • SalvinaGildonisfilia_I, 915,498. i
Sacrificiumsine salenou suseipitur,I, 952. Sacrificia Salutisparticipesesse si volumus, quidnohisfaciendum,
Deusnonquaerit,sedbfferentium animum,IV, 784.Sacri- I, 884. Meliusest rem familiaremminui,quam salufem
ficia,cur Deuspopulosuo coneesseril, 89S.Credentesnou animaeperire, 912.OmniumsalulemdesideratDeus,795.
possunlcarnaliterofferresacrificia, Quidcpnvenithis Aliorumsalutem,fac luerunianimtetuae,522. Simjdieio-
ib.
qui de rapinisofferuntsacrificia,888. Sacrificia,quibus res nonnumquam salutemconsequunlur,quam doctiores
deleclalurDomiuus,V, 858. Nonsacrificiorum magnitu- amitlunl,III, 417.Salute jiroprianondebemusessecon-
dinem,sedofferenlium merita causasque D eus dijudicat, tenti, IV, 509. ille
Quanto clemenlior;qui Salutisoslendit
VI, 503. Saorificium deletseelera non
prceterita, praesen- viam postpeecatum,tanlo miserior, qui, etc., 888.Pro
tia, 82. saluteservorumDei reges adversusaliosconsurgunt,V,
Saddainomenexplicatur,I, 151. 567. Salusuniversorumdie tertia repromiltitur,'YI,61.
Sadduc33orum dogma,II, 197. Sadducteorum hcereses, Salutisduplexvia, VII, 72.
VII,563.Sadduccef jusliinter|)retantur,177. Putabantani- Salutarisjirovinciain Pala3"stina dictaqusssit? III, 357.
maminterirecunrcorporibus,ib. Refelluntur,ibid. Opi- SalutatioMariteab angelonova,VII, 362.SalutatioHe-
nioneseorumdem,ib. Hi quinquetautumlibros Moysis brteorum,Graecorum et Latinorum, 60.
recipiebaut,propbetarumvaticiniarespuentes,ib. Samariaunde,et curdiciturAugusta? I, 705. Samaria
Saepularium et potentumconsorliadevita,I, 525. Sebastedicla,IV, 205. In quibusfinilumsil regnum Sa-
Jnsteculonullasecuritas,1,52. Iranquillitasejus,tem- mariasel Syriae',ib. Samariaquandoeapta,104. Samaria
pestasest,... Hosliumplena suntomniain hoc saeculo, dicilurmajorel senior,quare?V, 261.Samariamelropo-
89. Hcereditatem exspectanssceculi,cobceresChrislinon JisdecemtribuumVI, 7 et 8. Samaria.oleifertilissima,
erit, 31,56. Omnebonunipraesentissceeuliconfusioest, 134. Samariain uberrimolocrisita, 442. Cur, et a quo
fuluriperpetua foftitudo,III, 477. Saecuiifelicitatisbre- Sebastedicta,563..In ' Samaria.ossaS. Joanniscondita,
vilas,IV, 475. Qui in rehus confidit s aeculi o bliviscitur 457.
Dei, 956. Sa_culum maredicitur,5i6.'Sa3culumAureum Samaritana, sitiensinyitalurad polum,I, 420.-
Saturni,'189.416.Nihilin hocsaaculoperpeluum,V, S21. SamaritaniJudceisoppidoinfensieranl,I, 862. Samari-
In saeeulirebus non lugendum,,YI, 484. Res saseuli,et tani et JudaeiChrislianorum contactumfugientes,IV,773.
, omniacorporaper momentafluunt,513. Nihil fugacius SamaritaniantiquisHebrsBorumTitleris ntuntur,Y,-89oet
ib.
steculo,rebusquesteculi, Sceculiim-pro quce h is in seq. Samaritanus ?
quidinterpretatur VII, 549.
1065 INDEXALPHABETIGUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 1066
Sammaiet HellelSeribarumet Pharisteorumauc.tores Qui Sapiatper se, primumbealnm,esse, secundumqui '
nonmulloprius,quamChristusriasceretur,IV, 122. sapientemaudiat,Grcecipoetaesentenlia,IV, 80.
SamsontypusSalvatoris,II, 275.SamsonetDalilaunde -, Sapiensnumquamsolusesse potest,II, 518.Vir sapiens
fuerunt,HI, 277.-Samson lypusChristi,V, 580.Samsonel in Scripturislaborat,el componillibros,qui in nianusstul-
DalilafiguraChristlel Ecclesiae,YII,-887. HisloriaSam- torumveniunt,et frequenlercaiutmiiispalent, III, 405.Qui
son diciturfabula,732. sapiensesf, semperde fulurosceeulocogilat,quodducitad
Samuelnutrilurin Templo,I, 680.Cur planxitSaulem,-- dextram; qui vero insipiens,de praesenti,quod positum
890, 1084.FiliiSamuelabierunt post avaritiam,et iui- est in sinislra,469.Meliorestsapienscum divitiis,quam
quiiatem, 1094.Samuelis reliquicetfanslatce, a quo? tantum sapiens, et quare? 440. Sapiensvaditad domum
11,591. yirl, quid se corripiatdelinquentem,ut adducatad lacry-
interfectorisel armorumejus, et sacerdo- mas, et provocetpropriaftere peccala,457.Dolorsapien-
Sanclificalio
tumdiversa,IV, 989. tum et perfeclorumqualis sit, 398.Multorumexemplo
Sanctasanctorumquisingreditur?.II, 578.Sanctasan- probatur,quod interdumsapientissimihominesnecessa--
clorum,exceptosummopontifice,puilus aliusaudebatin- riis indigeant,cum in Eeclesiaimperitissimiquique flo-
trare,Y,76. Sanctasanclorumprofanohostium ingressu reant, et prudentes se esse arbitrentur, 468. Sapientis
contamlnala,77. hominisest, sapientiamprteviamsequi,el vanosnonconsi- .
Sanetusmillusest anteDeum,1,1227. Sanctiet Electi derare rumores, 446. Sapiensperfeclusnulla argutione,
ante nativifatem,128.Vita sanctorum,longumest marty- indiget,nullacaiumniaconturbatur,438.Sapieiilesvoean-
rium,123. Nemosanelorumsine certamine coronatus, lur salsi,stultiveroinsulsi,V, 147.Sapientessteculidifti-
124.Omnessaneli,virginesinistosaeculovilamin se ex- cile creduntin Deum, VI, 429.Sapientes bifarieTiuncu-
primuntangelorum,717. Viri sancti nou caruere pecea- p.ati,YII, 411.
to, 898, W27."Sanctis somnusipse,oratioest, 121.Homi- Sapientiasemperparturit, et manet incorrupta,I, 2S8.
nes sancliquandoquefalluntur,1089.Sanctipost mortem Sapientia calet et divinalectionefervet, 289.Sapienlia
sunt eumChristoin coelo,555,450,397.Promissaillorum quandoin nobis operaturbonum,613. Qui sajjieuticedi-
complenturetiamin prcesenti,-...Favent iu crelo sancti seiplinissuas animasdedicarunt, consequenturceterna
~vivenlibuset laborantibusin terra, 185, 480. Sancliviri prcemia,620.Sapientiainjuvenibusquasisuffocatur,2S6..
peccatoresgenuerunt, 356. Filii fideliumquosensudi- Sapientiaquandoqueviget in juvenibus, et in senibus
cuntur sancti, 853. Quomodosancli eliguntur? II, 478. marceseit,ibid. Sapienliasceculariquomodoutendumest,
Nullumtempus est quo non cedificetur misericordiain 399.Quantomagisquissapieittiamfueritconsecutus_, tanto
singulissanctorum,766.Nullussanclorumquamdiuin via l„usindignaiursubjacerevitiis,et jjroeul a
esse virtutibus,
est, cunctaspbtest habere virlules, 714,720.Kon licet quasrequirit, III, 593. Sapientiaper tormenla et
qucedamet,•
de-sanetisviris temefe cestimare,226. Inter sanctoset intolerabilemlaborem,jugi meditatione, studionobis
angelosmulliplexet infinitadiversilas, 567. Orationes provenit, 390.Latetin abdiloetprofundo,nec ita se prce-
sanctorumnobisprosunt,592.Sanctissomnusipse,oratio bet mentibus,ut lumenvisui,ib. Probalurin bonwappe-
. est, 792.AnteadvenlumChristi,sanctioinnesdelineban- lendis, et in malisdeclinandis,ib.Estlignumvilae,quod
lur in inferno: nonautem post resurrectionemDomini, nisiinmedibvirtulumplafatetur,Iignaccelerasiccabuntur,.
qu"i3cumChristosunt, 464.-SanctusomnisThronus Dei, 598. Plusmpotest in arigustiaconstltutoprcestare,.quara
iv, 943.Sanctinon sunl habitatoresterrce, 841.Iiidigent qacelibet aximtepotestates,448.Sapientiaquresectanda,
-Dei misericordia,S78. Implenl ilies suos, 471. Habent IV, 648. Vera sapjentia, quceDei timorijungilur,870.
pennasaquilceet columhre,253. Rogant.neDfeusipsispar- Non suffieitsiue aliis virtutibusi1042. In vanumsapiens
eat inliocsceculo,962.Datur potestasa Deoperversis,ut est, qui pntat aliquidpossesine sapienliaDei et cuslodia,
osfendalurfidessanetorum.977.Deus oslenditse precibus 596. Srecularissapientia, crucis prcedicalioise subyersa,
eorumreiineri, 1056.J)eus posterossanctorumluetur 613.Stultaest, el ejus doctoresstulti, 295.Sapientiapro,
arnorejustilire,466.Eorumlaeliliaiu consummalione mun- maliliasumitar,1042.Discrimeninter Sajaentfam,et pru-
di, quae? 554.SanctinoncognoscuntfiliosquosDeusnon dentiam juxta Stoicos,83.Sapientiaveraperirenonpotest,
amat, 786.Yiri sancti genuerunt filios pessimos,796. ib. Sapientiamet justitiamomnesetiam impiise amare
Multijedificantdomos, et non habitanfin eis, 793. San- dicunt, VII, SS2.Sapientlcedefinitiojuxla Stoicos,884.
clusoriinisamaturaDeo, V, 698. Nullus-foditcisternam, SapientiaDei quomodorepletusChristus,302.
590._asanclisnihTlsinistrum,806. Adruinam.sanctorum Sapientiaelibro eontradicitur,II, 751. Sapientiaeliber
gaudenthomineshujus sceculi,287,in29S.Sancti a Deo insenptus nomineSalomonis,iY, 785,el V, 158.Sapien-
- congregantur, 824.Sancliseribuntur ccelo,790.Sancti ticeliber cur Salomonisinscribitur,VI,"902.
vexationibusobnoxii,782.Sanetinonse abscondunta fa- Uniusde septemSapientibusdictum,I, 988.
cie Dei,-39. Sanctidebitoresnon sunt,sedsuumtribuunt Sarcecellulceubiostendebantur. 1,704.Sara et Agarduo
unicuique,842.Sanetusa Deogignitur,806.Sanctusama- Testamenta significant,910.Saranon erat soror Abrahce,.
ritudineplenus',884.Sanclusunusquisquenubesest,797. VII, 223. Sarcenothensonat pi-incipem, IV, 870.Sarcesi-
Sanetiviridicunturangeli,YI, 805.Voeanlurlapidespro- gnificatio,VII, 475.
pter -uritiam tribulatlonuni,867.Viri sancti constantia, SaraballalinguaChaldceorum vocanturcruraet tibiceho-
s21..CorvirisanctlinDeitutela quiesclt,640.Vir sanctus minis,Y, 639.
exerceridesiderat,392.Sanctiin "udicioabsqueformidine Saracenihuc illucquevagantes,II, 43, 46. ColuntLuci-
non erunt, ib. Sanctuscomparatione Dei non est honus," ferum,27.Saracenorummonset desertumdiciturPharan,
703. Omnissanctus,qui III, 191.Vagi et incertis sedibusuniversasgentes incur- -
Vn, 148.Dupliciterintelligitur,adbucconsistit
eumDeo est,maj'orestillo qui in prcelio, sant, et impugnanturah omnibus,530.Saracenivenera-
70. Sa_eti_-appella_.ur-quilr_, 197. Tentanturinhoc sae- banturLu.cifecum, VI, 30S.
culo,dumflorentimpii,597.In quodpeccatumfrequenter Sarai nomenmutatumin Sara. Errores Grtecorumcirca
- cadunt? 493. Jsanctisviris convenitflereatque lugere, mutationemhujusnominis,III, 351.
641. Inter sanctorummeritadiscretionon facienda,90. SaraspreshyterLibyce,H, 192. '
(Juseeumque t olo- generL humanoDeus praeslitit,hrec Safasar et Regemmelech Persas fursse, Darii duces,'
unieuiquesanctorumsemperlargitusest, 434. Sanclum Deumtimentes,Hebraeia518. utumant,VI, 832.
jnter el immaculatum quid inleresl? 649. Sardanapalidivitite,I, Nuptise,290. Sardanapalus
- .Sanetiveteris Testamenli,non sibi, sed aliisdivite^ turpiorvitiis,quamnomine,_YI, 223.
- fuerunt,II, 703. Divitiis suis ad bona utebanturopera, Sardius-gemma, I, 36S.
i_.Dispensatores maglsDei quamdivitesappellandisunt, Sardonyxgemma,I, 56S.
ib. Quamhabueruntjustitiam? 777. Orabantpro se, con- Sardorummastruca,II, 171.
tra quorumdamsententiam,780. Omnesretro sanctiejus- ~ SareplaSidoniorumcivitas,YI, 385.,
demfueruntmeriti,eujusnuneChrisliani,327.Sanclive- Sargonrex Assyriorumseptemnominibusappellatus.
terisTestamentiex fideChristijustificati,VII,412. . IV, 211. . '.
794. Sanguinis Sarmatcepopuli,I, 915.
Sanguisbilivitiatusuudeiuardescit,II,effusi
judiciumquid-?IV, 442et sef/.jSanguinis natura,Y, Saronet Basan;quid?IV _436. Saronomnisjuxla Jop-
275.Sanguisquomodosumilur.inScriptura,VI, 69S.San- pen Liddamque,reglofertilissima, ib.
guis hominis__•:__., id est, vitale,.quovegetatur, et sus- SarracumGallieam,IV, 824. - ._ -
tentatur, etc, ibid. Sanguinem- semel gustatumbestire Satanasquomodoin cor Judceintroierit,II, S63.Satauas
sempersitiunt,607. contrariusinterpretatur; III, 347.Satanasia Antichristo
jSanir interpretatur dens luceniB,II, 286. Sanirj.xta habitaturascorporatiterV, 712.Satanasvindexet accusa-
litteramest mons,etc, V, 308. tor, VI, 800.Satanas,quid-significet? VII, 126.
Sanitasquidnoni habeat,languorostendit,I, 393,891. Satum,.quid?YII,94.
Grandistumorconfrariusest sanitati,400. Sanitasgratior SaturniuusHcerelieus,n, 197.
est, segrotatione depulsa,IV, 1083. SaturniniArelatensisepiscopifactio,933.
Santra,scriptordeTiris JUustribus,II, 821. SatumiquantaapudYeteresreligio,IV, .44.
PATROL. XXX. 34 -
_0_7 INDEX ALPHABETICUSIN OMMAOPERA S. HtERON.MI. 1068
Salyrusvir doctus,II, 548. gnanlem,ibid.In interprelalioneearum,quislaudandus,
Satyrustempore Constanlini delatus est vivus Alexan- vel arguendus,230.
drian),deindeAntiocliiam, 8.
II, Homuncullis, Salyrus di- Nullusjuxta propriaodia.-ctprivatassimultatesdebet
ctus,oceurritAutonio, e tsimul ib.
alloquuufur, Satyriqui? inlerprelarilegem Chrisli,428.Viri doclisignificationem
IV, 174et seq. verborumSeriptUrcemagisopinatisunl, quamexpresse-
Saucomariae quid?VI, ^23. rint, 154. Nobiscuraesit rlieere,non quid unusquisque
Saulob impceniientiaiii plangitura Samuele,I, 890.Sub possilaut velit, sed quidSeripturcepraseipiant,228.Ama
Saulenecdumregnabaturin Jerusalem,III, 390.SauLde- scientiamScripturarumet carjiisvilia non amabis,959,
ceptus praedce 'cupidine,IV,553, Saulcur omneet solum '997. Jugi ScripturarUm meditationesordes animredele-
masciilinuuiAmalechitarum inlerfecerit, 3 S5.Saul unclus , mus, 664, 561. Studia Scripturarum,et lecfiocommen-
fuit in regemin Galgala,VI, 44.Noncx voluntateDeirex dantur,262et seq. In Scripturis pcenitensplangilur,san-
factus,sed-expopuiierrore, 82.Saul interpretatur,expe- clus canitur, et maledieifur desperaus, 1088.Liber,quem
lilus,VII, 474. Ezechieldevorat,omnisseries Seripturarumest, ibid. Si-
Saxones,1,915. lentinter annastudiaScriplurarum,446.Quibusauxiliis,
Scalamystica,quamviditJacob,I, S8S. etqua securitaleindigent?ibid.Procedendumad pugnam
Scandalumunde nomen accepit, II, 476. Seandalum Scri[>turarum mente paeifica,-758, 761.Perversihomines
quid?YIl,112,llo. nitunturreprehendereSeripturas,640.SolaScripturarum
Scarabeus,vermisstercoris,VI, 6i9. ars est, quamsibiomnes'passimvindicant,27S.PrOddiver-
Scaurorumvirtus,I_ 358. sitate personarum,diversade Scripturisadhibendamedi-
- Scavolce laudantur,1, S33. camina,437.Qucedam assumptain Sc.ripturissanctisde II-
Scedasi f ilicepudicitiam vi amissam propriamorteyindi- bris De
gentilium,423. Scriplurislibenteraudire,respon-
cant, II, 508. dere verecunde, 538. Nonnulliadduetosupercilioinler
non
Sceleradiu lalent,II, 191. mulierculas de sacris Iitteris pbilosophantur,_7S.Scii-
Scenopegiarumet Azymorumsolemnitatesapud He- plurceffiemoriterdiscendtesunt,'688.Pensumquolidianum
"brseos,vel maximae,V, 588. Scenopegia,festivitasJu- de Scripturis,686. Consuetudo Scriplurae,S58.Scriplurte
dceorum,YI, 159. ad fidei
plenissimum inslrumentum Ecclesiistraditaesunt,
i
Schisma, quon differt a b hteresi,YII, 758. II, 661.Nonin legendocousistunt,sedin iutelligendo,201.
In Scholis quid canlabaut pueri?II, 558. Contra adversariosScripluris uteudum,ut si humaaacon-
Seientia absqueopere infifmaesl, et eaduca,I, 604. temnant, saltemdivinanon negligant, 870. Arguuutur,
Operi copulata, perfeclaevirtulis indieiumest, ibid. qui Scripturcesensum enewant floseafisdeelaratorum,
sScientiaehominibusulilissimce,278.In tres partesscin- 185.Si litteramScripturcesequimur,possumusuovumdo-
duntur,ibid. Scientiamsanctiviri lantum eorumhabue- gma componere,201.Pro varietateregionum,diversafe-
runl qute a Dominoeisrevelatafuerant,169.QuceScieu- runlur exemplariaScripturarum.642.In quoPeripateticis
tite sunt partes PhilObOphire? II, 717. ScientiamDei non consenlitScriptura,748.CanonScripturaruoi,278.Libri
latet, fjuod clamcogitaiiius,**III, 479. Scienlitepars est, tres Scripturaesacrcemulla de naturarerum suagerunt,
scire quodneseias,Y, S10.Scienliteveritasde fontema- 188.Consuetudo Scripturte,208,210,212,219, 566, 369.
de
gis, quam rivulis quaeranda,YI, 8301Seientia iuulilis, Norma Scripturarum,276^Scrlpturasotetel unumplura-
VII, 756. liter, etplura siugulariternominare,570.Scripturadivina
Seioli,quidagunt?1,230, 756. bfevi circulocoaretataest, et quantumdilataturiu sensi-
Scipiotriumphavitde Nuniantia,I, 464.Quidullraan- bus, lantumin sermoneeonslringilur,III,-495.*Verusci-
nos pro virlulemeruit?596.PubliusScipioscripsitde im- bus et potus, qui ex VerboDei sumitur,scie.ntiaScriptit-
pari numero, 231. Scipionesfralres,V»,710.ScipioAfri- farum est, 415.Earumnotitia,divitiaeChristi,305.Sapien-
lia sequenda, et scientiaScripturarumquaslinconjugiuni
caninomensumpsit,quare?VI,747.
Scire. Magisopinamur,qaam seimus,quodvefumest, co|)ulanda,463.Notitia ScripturarUm nonpotesthabericum
III, 401.Superfluacuraet solliciludo per diversacrucians mundi divitiis,503.Nonpossumus sciresensumScripfura-
ut
a Deohominibusdafa, scireeupiant,quodscire non li- rum, nisi eufnper verbadiscamus,594.Cumsiut jilurimi,
citumest. 593.Prcecipiturnobis, velit ne homo plusscire, qui Scrlpturarumoeeultadicanturpossese solvere,rarus
quafnScripturateslataest, 438. Non potest homo tamli-- est-,qui veramiriveniatsolutionem,480. Omnesartes abs-
quido,et pure seire saijientiamCreatoris,quam scilille que doctore non s ola
discimus, Scriplurarumdoctrinatani
" qui conditorest, 403. Quantoamplius scire quterimus, vilisautfaciiismultis videlur,ut nouindigeatpfceceptore,
tanto magispstendimusvanilatemnostram,el verbasil- 411. Oninesres diflicileet magnoiabore discnntur,con-
perflua,45S. tra feos,qui putant-otiosissibiet votafacientibusvenire
ScissioveliTemplipalienteChristo,IV, 605.Scissioveli notitiamScriplurarum,5_0.Hislorlcepaupertas,sive sim^
Templimysticeexplicata,VI,-Prwfat.in 6se. plex intellectus,non esf pfcelereuiidus, dumseusurnana-
Scissioveslimenlorum obauditamblasphemiam, IV,4S9. gogieumin Scripturissequimur,409.Morisest Scriptura-
Scissiovestimentorum intristibusel adversis,VI, 191. rum, quamvismultoslibros,si inter se iiondiscrepant,et
ScopasiEtblusPtolemteiduxab AntioehoM. superatus, de eademre seribantur,unumvolumendicere, 493.Impe-
Y, 708. rafivummodumpro Optalivoponuut, 808.Serlpturceom-
Seoria,sordeset purgamentametallorum,V, 2S6. iies Spiritusancloinspiralte, IY, 595.Unusliberappellan-
Scorpionesarentia qurequeseclantur,I, 430.Scorpio- tur, ib. Curistas fundamentum sensusScripturce,5. Maje-
num ietus,8,
- Scotorum 30. stasdivinae Scriplurceadmiranda, 728.MysterjisfamTorum
et AttieotoruuTritus, I, 41S.Scotorum nalio involuta, 2 8f.Auctoritas Scnpfurarumsectanda,1.6. Igao-
uxorespropriasnonhabet,sedmore pecudumlaseiviunl, ratioScripturarum,ignoratioChristiest, 1. ScienttaSeri-
II, 533.Scotorumpultes,IV, 835. plurarumin genlibus,S12.Adiutelligentiam Scripturarum
Scribaeet PliarisaeieumHerode'multaparvulorummil- horlaturHieronymus,284.Beatusqui seminatin eloquiis
Jia trueidarunt,IV, 112.Illusoresdictmtur,et pestilentes, Scriplurarum,13..Doclusin Scripturissanctispropugna-
788. culumest Ecclesire,638.Scriplurtedoclriuaargentumpu-
AdSeribendum ne citoquisprosiliat,elleviducatur insa- rum, 23. IU expositioneScripturarumveritasqucererida,
nia, I, 944.Seiibiin eoeloin terra quidsit? V, 169. non contentio,44*. SensnsScripturceperallegoriamexle-
Qute Seripta sunt ahnisfere quadringentispost Cliri- nuatus.Post historite ^eritatem,omniaspiritualiteracci-
slum, II, 614. Multa sunt genera dietionum, scriptio- ,pienda Scripturis, In Scfiplurislittera calcanda,fru-
e t iu 5.
num,471. ctus Spiritus ^iiificantismetendus,15..Yerba siniplicla
Scripturteunusefidem auctpr,T,903.Seriptura sacranon Scripturte,palete : fnteriorsensus,triticum,157.Nonsic
potest sibi esse contraria205. Verba S.ripfurarunidivi- adulaudumest principib.us,
Adplenissimum
ut sanctarumScriptuTarum
fideiinstru- fitas negligatur,"431.Necparentum,hee majbrumerror
ve-
nilus suntinspirata,154,1041.
menluniEcclesiistradittesiml,764.HistoriaScriptufarum sequendusest, sed aucloritasScriptufarum,et JJeidocen-
dieiturfundamentumesse veritatis, 720.Si in Scripturis lis impefium,S07.VultScriptura,nonsoluuiauribusdo-
adniissafuerintmendaeiaofficiosa, nullain eis remanebit ceri populum,sedet oculis,975.Qui aliter eas accipiunt,
auctoritas,405,774.Ordoverborumin Scripturis,myste- quam Spirilus sanclussonat pseudoprophettedicUntur,
rium est,.S08.QuidobservavitHieronymus in-earumfrans- 1083.ArguunturquivinifaeiuntSeriplurce,1922.Judceiset
Jatione; ib. MysteriaScripturariimin vefbis siinplieiBus htefeticisoceasionem errorispraebentScripturce,515.Fal-
admiranda,182.DiffieilisScrfplurarumintelligentia,258", sus doctoret corruptorScripturarumquis? 23.MosSeri-
323,-640.Totuui,quodlegimus in divinis libris, nitet qui- pturarum, ut ad jjcenitenliampfovocent,271. Multadi-
dem, et fulget efiamin cortiee,sed duleiusinmedallaest, cuntur in Scripturis,juxta opiuionemtemporisquogesta
328 Possessionem Scriplurarumsancli.solietapostolime- referantur, 10o8. Quid observantapostoliin fecitandis
ruerunt,410.Nullusingredipotestin Scfiplurissacrissine testimoniisScripturarum,622, 663. Aposloliteslimonia-
magistro,278.Yitiosnmdoeendigenus, depravare.sen- Scripturarumjuxta Hebraicumsumebant,378, 394.Pro-
tentias, et adyoluntaiemsuam Scripturamtrahere f epu- prietasScriplurcesanctcelaudata,509.MosScripturirum
1069 INDEX ALPIIABETICUSIN OMNIAOPERA S. UIERONYMI. .070
qualis?201.IdiomaSeripturcesacrse, 171,191,S.S.Sacra- - . Sciirrilitatishotilia.et ejUsdiscfimena "stiiltiloijuiOjVIi,
mentaintelligenticeScrifitururumexponuhtur,V,SIS.In 641.Hceea virissknctispfbpellenda, ibid.
divinisiibrisiuterpresnilrildebet auferre,cur?1S. Scuiariusquidama dcernoufe coireptui.Hilarionetoabs,-
. Triplex modusinteiligendiScripturas, 172.'Natura conditumprodit,IIj 54.
humana lotos Scripluraslliesauros rion polest perei- Scybala,id est; fjuisquilite, VII,400.
- ,
jiere ,-27. MysteriaScripturce,~ humamisSermo noii Scyilceum litlus, II, 8SL .
pbtest explicare, 805. Yerba Scripturarumin ppefa ScylhcecarriesSemicrudascomedunt,II, S5B.Eosqui a
vertenda,79. Quidamsihi pfomtttuntScripturarumiftlel- defuneiisatnatisuht, vivbsinfodiuht,ibid.
ligentiamabsqueDei gratia, 724. Abusus testinlonio- Sebaste homeriStirnafite,IV, 115. Scbasle a nomiue -
rum Seripturtecedificat lupanar,172.Propositum Scripturce, AuglisliappellaiaSatiiafia,VI, 186.Sebksfe OlimSama-
nouexlernamhisloriam texefeabsqueJudeeis,sed, etc., ria dieebatur,565:tbi sejiulturaAbdice,Elisteiprophetce,
704. Regulaiu Serjpliifisobservaiidai394.-Consaeludo et Jb. Baptislce,ibid.
Seripturtesanelce,632. Scripturaquibusdflm fons,quibus- Sebesius pliis-correplusplacuit,quam ferfarislteserat,
dam puteus,166.Scriplurcea Spiritu sancto editce,VI, 1,129.
820.Triplexearumintelligenlia,270. QuidquidIn Seri- Seeretriinet silenliunjnonviolandurii.I, 268. .ecretk
piurissanclisdicitur,tuba est, grandivooeaUrescredfep- cofdlsmolu - corporis et gestibnsiridicanlur, V, 88.
"tiumpenelrans,2S3. Simplicilasquceriturin exposiliorie _eeuiid'usiiiifnerlisifiimundus,el ad conjunctiorieni caf-
Sefiplurafum,309.Quoauxilidutendumin apferiendis sb- nis pertiiiens,VI, 537el 782.
cfetisScripturae,2S,441.Gonsuetudo Scfipturae,etnoslra, Securftas fet despefatiovitanda,IV, 1042:Seciirilas
S96.JSefasest dlcere, quodScripturamentialur,S45.J>b- negligentiam,negligeutiacontempliifai parit; 584,'1089.
ctrina Scriplurarum,murus firmissimris,880. Erudtlio S.ecurumnihil,adversanjeDeo,VI, 396.
Scripturarumgerminatvirgines,869. Apbsloliin reeitan- SecurUsquisnoslrtthti pdtesl fesse, si Pauluslimel. I,
dis Scripturis,non verba, sed sensiim sequuntur, 305. 50.: Securus humquamsis, II, 772. Nemodebetsti nunc
Quare Aposlolus juxta LXXte.stimonio SeripTUrce sit, pulafeseeuTum, sed ei tracliuidksuhtarmain lioc.belli
usds
612.Niliijsicpercutit, ul testirflonium de Seriptiirissum- • tenipore,ut victorquondamrequieseatinpace.III, J.H.
jjtum,868.' QuaredifficilisScriplurasanela, 874. AbrisUS SedecvefbumHebraicurif;jnagis " "jiistfmiisbnat, " qiiam
testimoriiorum Scriplurcedamnaiur, 271. Leclib Scriplu-. jusliliam,IV,28, _ ,
rarum,paradisus, 955. E„ ea flbres diyersicoliiguntur, Sedecliias excfecalus, et in caveafh faiissus,IV, 169.Se-
ibid. QuandoScripturceprosuritlegehti; 4S4.Sf0nprosiiht. declriasregisBabyloniifredusperjuriqijeseruit, 184,Sfe-
nisifjeienti, iliid- QuasdainScripturashfeffelici probant, deehiasSeiiiimcbgnomiualur.-, et cuf ? 389.Sfedecliias iri
quasdam feprobant, 514. Coaclaexpositio.Seripturafum, Babylonemductus, Yj 220. Sedeeliiasqiibmoflbiii Nabu-
459,467.Forisest litteralissensus,inpiedullaspifiiualis, chodonbsoris conviviodedecorihabilus,Hebfaeicuj'usdarii
281.Scriplura,repuiri coelprum est, VII, 80, 92.""Seri- fabnla", Yl, 615.Sfedechitecaptivitas ari iii typjjnifirieces"-
pturcesacraeregnumDei, 170. In illis riolitiaSalvatoris serit Salyatoris,Y, 113. " '
reposita, _7,l^er Seripturas riolafeeitDeus universa iny- ' _edere, Iiabifus judicaatis,TY, 8 8,
steria. 854, 855.Plena est allegoriis, 471.'I u Scriptriris,- Segof p'fI US BalS vocabatur,I, 701:InlerifrfelatUr par-
quceplana videntur, plenasuntqucestioUibus,' H3. Orhni_ villa, 890. Fifies Lotlolarii Segqr liberavit, ibid. Scgor
quoquepleha sfensibus, 191.Multolabore . f dignb euTtu ufbs quihta,postSodoiriafii,felfc:,
' preeibusLot conserv-ta. '
spirilusSerip"tur_3;et ejus frifciusinvenirinttif,496.Quando IV7187, .
ulilisest Scriptura" audientibus? 586<Qute hbn baberi. Seir a
riiohtes quodieli,-III; 548. Beir regib _rjuce?VI,
auctoritatemScripturte,contemnuntur,190.Fructushfedi- &u . - ,,
tatipnisSeripturarum,- _57.0mnisttldio legefidrfi surit_637. Sela quidsignifioet,I, 157et seq.Myslicfe quid holet,
n on
Ojibsi legenlesarguuritur, 7 05. Seriplura divinatedi- ibid.
ficatet lecta,sedplusprodestsi verlaturin vOcein;467r Seleuciain prombntofidSyricesila, I, "6*95. Seieucia
Nonauctorestpeccali,licetomniaeoncludatsubpee6atd_ olihiChaianrie,III, 520.SeleuciaPersaruTnufbs,-IY,174.
445.Grandfe perlculumest. in Ecclfsia Scfijjtufasriiler- Seleucus.Callinicus Syriaerex, V, 798. ,
pretafi, 486.Cavendasuperslitibsainteliigentiaearufh,et' Seleucus.Cerauhus fex Syriae,V, "706.SeleiicusNiea--
quomodo, 65. MaluritrionnultiJudceossequi, quam Apo- nof,-"prlnius post Alexandfuinf,exSyrite,V, 704.
stoiosiriexpositioneScripturarum,465. Muliorummalo- SeleucuS.subjugata Babylone,toliusAsiceetSyrite dia-
rumoecasibestintelligenliacarnalisScrijiturte,496. Lit- derria.sihiimpbsuil;V, 700.
teralisnonjuvat,49S."Td probauteseaipla^ibitl. Consum-L Bellulafecliriisad dofriiiendum, II, 69.
" raalurcarne qui Seriptiiramsequitur'u_£a'litteran'.J42_.' SellUiri Sedechice cqgnomeri, eteuf ? IV. 9§9,
In carnemilitant,sed non juxla cariTem'_ qui Seriptufas - gelmbrialociismansionisfili&f iiniIsrael, 1,914.
nonjudaie'elautum, sedspiritualiterediscuht.ibiU, Qui- B.e_iNpefiliuriiMelchisedechfuisse," 1,444.Seriiputant
damnolifnlspiritualiteriilas inlelligere, 818. "3ufiiahi.de HebrreiMelehisedech, IV_497.
• Scripfurisinterse tonlendunt,818,Cofitenliofugien$ain Seiriiriaihplnralihumerofiusriuamfeperiunturinsacris
illaruminterpretalione,814. Apudhcereticosplencesunt libfis,VII, 459. -
scandalis,114.-Diabolus, et omneshceresesloquuritur<ie Sfimirariiis, Nini riJior,niurosBahylontsexstruxit,YI,
Scripturis,586.In disputalirineab unoSferiptuftete^timb- 1-24. . s
nio, ad aliudfugiendum,61. Mos Scriplurafurii,Joqfieii-' " _enipef,__tefnririi si^njticaiis,I, 869, ,
tium de futuroquasi prteterito878. Mosest, ut HebrM- SeiialusEeciesiae-feoiiuspresbyterofunj, IV,-I.
cumverbumsaepeponant cum sua lhteTpretalioiie-j 481. Beriecacupiehatessfeajnidsuos,quodPauluserat ajipd
Eegula*dinlerp'retalion-em Scriplurafum,207. Consue- •'Chfistianos,H, 8f5l.Quid refeit Sjineca"de muliefum
tudo Scfiplurce,ibid. 11,13, 14,41, S"S,102. "Paupefin amore, .lS.Scribsitde matrimoiTio, ibid.Suofumd.ogmata
-
fideet scientiaScripturae,405.HancconciliatHierohymus, discuiitufinfe^bfseS. ,.
'. 212. IdeminterpretationemqiiorumdaiiT vefbofuni_cri- Senectusqute'adolescehlianiiuani lioji.estisartibUsih-
pturtereprobat,449. Aposloliet Evangelistte ifirecitandis sfruxit, melil dUtcissinioS-Tfucttrs, I, 256,N'onfiebeldeli- -
Scripturls,sensurh,nonverbaproferebarit^ 424^499.Nori ciasaj)petere,riecsuscipere,639..elieclutis iufeoiriirioda,
ver_aScripturae,sed seususa S. Matthtuosumilur,17. 291.PerTectce et integraedescfipjio,,2S.,lriserfectutere-
Scripturtetestimonia" a quo, et in. quem fineriifcitala nilssiusvivimus,II, 17, Oiiinitempofeboiiaagenda_tam
Gonsiderantur, .540. Sorinlurascjuoiifodo legantMafcion, in cetateiongceva,tjnamin |uveritute_quia npn prbdest
Basilides,et Valenlihus,ibid. adoleseentitefrujgalitas,si seneejLa ducatufiri JuxU,JII,
Scriptoresrionorlhodoxisic legahlur, ut bbnaeofiiiri 485. Senectusinuita secUmkffeft et hbriaet
- eligamus _
' YI,
maia,
vitemusque contfaria,1,352.Scriptoresperinulti ' 263. . . .
notantur,235, _5i. Scriptbres E cclesiaslici i n rjuibusdaiii Sen.es pituitaiabofant,.etfrjgore,I, 287. Calidiclblet
laudati,etin aliisdamnali,II, 556. Scfiptbres de Yiris vinaveterkiilisprosunt, ibid. Sapieniia;.fescjtin'seni-
IllustribusapiidGrascos,821.ApudLalinbs, ibid. Sefies _us, in juvenibusquasi suffocatuf,2S6,,Jlon-orandi IntefdUm
senes,
con-
veterum adversus 228. Judieiuria sfedincrepandi aperlfe.Sipeecav.eriut, 94S,
- scriptorum Ebionem,
seriptorum,noriest ipsorum,sed leetofum,468. Ex scri^ tfa annoruriimaturitatem", puerqrumvitiislabimuf,ibid- ,
ptoribusecctesiaslieis multinotantur, IV, 481. Quosensu Prxeclafise,nessapieritia?_36. _>e-sene jmpudicbquid
vocateosBieronymus" magistrnsEcfelesice,ibid. Quaedam djcllur? 786. In senes quidcrudelepqriiniitlituf, II, 334;
a
immutataabimperitisscriptoribus,„i4. Addilaineatiini Senes quibuspogufis a devorkf j solitf,-IV, 100. Senes"per
206.
malisSeriptoripus,842. Viliumscriptbfum_ostendiiuf,- niuiiamaelatemqesijiiuht, Senes nTerilpVtsapi-nlia^
993.Scriptorespsalmorum,hymiiorum.et canticorumDei, hon "Btaje,!"?. .Inler seneset pfincipesqiiid ih populb
prophet33 suntappellandi,YII-,95.1 _uresenumeranlui', D.eifuerit, .3. Senurh.celasintef hosleseliamvenerabiljs,•
ibid: 848,Senurii_3tasyicriiamSftimatufsequesehteiitiae, YI?
. Scrulavendentes,-V,313. 18. -SenexaiiteArjrahamiuiilusappellaiuf. 859. Senibul
Sculjiturainquo differtk conflatUi*a, YI,627_,628.- qutdconvfenlt, Yll, 71. e\ seq.
1071- INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMl. 1072-
Seniorespluresreprobali, et junioreselecli,V, 308. V, 648. LXXdeceplisimilitudinelitterce,600.LXXtrans-
Sennaar eampusestChafdaeordm, YJ, 820. latio scriplorumatqueleciorum vitio depravala,54, 401,
Sensusvigilsit, nec vaniscogitaliouibuspatens,T,939. 474.Scholaomriis_ud33onim~quinque tanlumlibrosMoysi
Sensusnostrisunt incerli, maxime visus,II, 445.Sensus a LXXtranslatoiasserit, S5. LXXmutantesul voluerunt
noster ad ejus rei trahiltir appetitum, cujuscapiturvolu- Hebraicanomina, 474. Quaedam in LXXInteipretibuso-
ptale, 3.8. Per quinquesensus,ibid. vitiorumad animamin- mittuntur,quare? 1S9.Sepluagintanonsibi cobaerent,II,
roitus, 536. Quibusdelectanlur, Regnum quinque 485.ASeptuagintalex divinainsermonemGraecumtrans-
sensuum, 271. Per sensusmollescitfortitudo animas,iV, lata, VII, 734. Litterasaliislilteris expresseruut,'i6i_.el
554. Per omnessensus ad animaainterilum morsjntrat, seq.LXXInterpretesnovaverba finxerunt,587.
908.Damnantur,quisensibusluxuriant, 332.Per omnes Sepulcrorumvenditoresoastiganlur, exemplo Ephron
sensus ad intelligentiampervenitur, 968. Naturalijserisu Hetlhcei,III, 540, 341. In sepulcrisaurum et ornamenta
debemusintelligere,qucerecta sunt, 879. Hominesabu- condendi,mosAntiqiiorum,IV,898. Sepulcraaposlolorum
lunlur munere sensuset sermonis, quod dalum esl ut et martyrumB-omce, V,468.Sepulcrorumornamenta,YH,
senliant et audiantDeum,41. Argumenlaride verbisDei 188.
Jiumanosensu, sacrilegiumest, 1089. Per sensusingredi SepulcrumChrlslivenerandum,1,209.
in aniuiamhostesdesiderant,VI, 190, 574.Quinquesen- DuorumSeraphiminterpretatioOrigenls ei Hieronymi,
sus portaesunt Ninive, 579. Has portas aperit voluptati I, 294, 824.
deditus,ibid. Seraphimet eorumnominissignificatio,et explicalio,I,
Sensusmagisdebemus sectari quam.ver])a,III, 498. 80,86. Deocumlaudibusassistunt,et adpurgandoshbmi-
Sensus perspicue aperilur ex collationesententiaram, nes, seeundumcujusdamopinionemmittuntur, 85. Deum
S60. sedere superseraphim, dici nondebet,J)0. De eis, dum
"VII, Sententia antiquaquae?II, 789. Sententia audax, V, Isaiaevisio explicatur-latetractatur episl.18. DuoSera-
551.Sentenliacujusdamintumescenssuperbia, VII, 728. phim Isaicesignificantduo "tesfamenta,284. Seraplilm,
NobilispoetaeapudBomanos.462. Sapientisvirisenten- angcliece forlitudines,IV, 95. Quidamduo Seraphim,J?i-
liumctSpiritum sanetumiotelligenles,arguuntur,92.Alii
lia, 421.
Sententiolasargutasio clausulisslruunt pueri, I, 400. per eosvetus et novumIiistrumeutumvoluntsignificari,
. SeonAmorrhceoruin rex, VI, 244. 93. DuoseraphimcelebrantmysteriumTrinitatis,VI, 634.
. SephamaApamiamypeantHebrcei,V, 899. Serapionconlessor,I, 424, 703. Serapibn,II, 640.Co-
Se|)helaqualisregib?ArI,581. gnomeascholasticiobtinuit, 955.
- Sephorainterprelaiuravis, II, 268. Sepliorasuflbcan- Berapis_Sgypliusfactusest Christianus,I, 679.
tem angelumprohibuita marito,VII, 482- Sereuillaesororis,sive uxoris, Desideriilaus,I, 210.
Septem promultisintelliguuturapud Hebraeos,IV, 626. Serenus, 1,279.
Septimusnumerussanctus, 1083. Seplimi numeri sacra- Sergius Paulus proeonsulCypri,II, 838.
menta,VI,283. Sermobonusseereta nonqurerit: quinpotius, delecta-
Septenariusnumerusjilenus et perfectus,III, 461.Se- tur laudibussuis, el testimonioplurimorum,I, 964.Stepe
ptenarius et septuagesimus numerus siguificalperfeetam in longumsermo jirotractuscaret inlelligentia,748.Ser-
prenitentiam,IV, 527. Septenariuset denarius numerus mo operisvestibulumest, 604.Sermoet ratio, et scienlia -
cur Judteisfamlliaris?64. Septenariusnumerusdonorum et fidesabsqueopere cassasunt, et instabilia,ibid. Habi-
Spirilussancti,64et 65. Septeuarii numerimysterium;V,, tus sermoquenondissentiant,'936.Cumsermofueritopere
479.Septenariinumeripolentiain febribus,VI, 283. consummalus, scientiaeet cogitationifinis imponitur,604.
Septentrionalespopuli, quid non comedunt ? II, 334. Externisvitiissermopatrius sordidatur, 686."Ubertaset
, 397.
Septentrionalisplagajuxta Hebraeos,VJudaici iiitorsennonisGallici,953.Si cujussermonon pungit,sed
Septuagesimusdesolationis Templi annus se- oblectationiest audientibus,iste nonest sermosapientls,
anno
cundoDarii-Hystaspis complelus,VI, 283. III, 494. Quaremeliorsit finisscrmonis,quamexordium,
Sepluagintaduodiscipuli in LXXII psalniisfigurallsunt, 438.Sermodivinusconceptus animo, ardet Tn peclore,
I,.474. IV, 890. Sermodivinusquare in parlesdivisus? 860._ti-
Sepluagiuta Interpr. libusdandavenia,310el
I, 312. Quid- tur verbishumanceconsueludinis,487.SermonesDeipo-
quid fecerant in sacris voluminibus, etc, seq.Per- test quis laeere Iripliciex causa, V, 53. Seimonisdivini
niulta addiderunt de suo et dimiserunt alia, 516. LXX consuetudoin hislorite veritate exprimenda,YI, 113.
editioobtinuitin Ecclesiis,quare? 502. Versiqcorrupta, ContemplussermonisDeiin quopositus,838.Quandoser- '
657.SeptuaginlaInterpretesin basilicacongregalidicun- monesDei bonisunt, 483. Sermo bonus et malus,VII,
lur conlulisse,non propbetasse, II, S20. Cellulceeorum 652.SermoDei de Spiritu sanctofluit, 681.Ejusefficacia,
falso adiuventre,ibid. Fidei suce sacramentaperspicue ibid. Contextuset consequentiasermonis', 84. Sermo
827. Quodnesciebant, dubiis Evangelii voeepra3stant.iar.-247.
proderenoluerunt,quare?Utililasedilionis Sermonisministriapo-
protulere sententiis,820. ibid. VersioLXX,828.Ye- stoli, 240.SermonemDei qui videant,etconlra, 247.
lustate Iegenliumfirmataest, corrupta,
1 ibid. Sero pro tarde exponiturin Evangelioresurreetionis,"
EdilioLXXin Danielemullumdistata veritale, et merilo 1,826. .
reprobatur ab Ecclesiis,827. LXX Interpretes emendati Serpenlis habeamusastutiam,ne aliorumsupplantemur
ab HieTonynio,et translati,518. Beneloculusest de illis, insidiis,I, 324.Nullusinter Serpenteset scorpionesse-
ibid. et seq. Auctoritas apostolorum et Christi major est curus ingreditur,89. Serpensprudentiorfuitmalitiacun->
aucloritateLXX Interpretum,S2_0, S28. SeptuagintaIn- ctis bestiis, II, 538.NuIIusinter serpentes et scorpiones
terpreles Scripturarum sacramentaPlolemaeoregiprodere securusingreditur,401,5S.Serpentesmiraemagniludinis,
noluerunt,III, 305.Horumerrores non arguebat Hiero- bocedicli, 56. De his quid narratur?_)-„. tlnusconcre-
nymus,ibid. 6-rtecequinque lanlumlibrosMosisreddide- malurimperanteHilarione,36. Serpenlisastutia,YII,80.
riurt, ibid. Plusquam caeteriHebraicis340. consonabantilli In Servis mores eligantur, uon vultuumelegantia, I,
lihri, ibid. AbHieronymovindieantur, Septuaginta 989.Servi quidquidnon tulerint, si aMalumpulant, 284. -
editio tote orbe vulgata, IV, 792. Duplicitertransferunt Rumoreseorumdem,ibid. Querulum servulorumgenus
nomenSabbaolli,id est, vel Dominumvirtutum,velDomi- est, et quantacumquedederis,sempereis minusest,788.'
num omnipotentem, 18. Perspicuamde Christoproplietiam Non considerant_e quanto,sed quantumdetur, ibid. Do-
in Graecumnoluerunt vertere, 45. Non ausisunl aperte Joremsuumsolisobtreclationibusconsolanlur,tbid. Servi
interpretari, quodpuer Deus appellandusessel, 133.Mu- vendili,eorumqui pro eis dederepretium,famuliet ver- -
tantsensumprophetiae,863,94S. In plurimisab Hebraica berones vocantur, 608. Servi interdumsubitaa diabolo
-veritatediscordant,269.Nonverba Scripturre,sed stiuro. dignilate perflati,viaspublieasmannisterunt; dumnobi-
sensum posuere,. 341. AdditamentumLXXveru confos- Jisquisque et prudenspaupertateoppressus,- gradituriti-
d e
sum, 120vAddiderunt suo, 143.Quaedam prcetermitlunt, nere, officioqueservorum, III, 47_. Servorumest non '
986.Causa omissionisi n LXX, 1036.Yersiculusnon erat diligere, sed timere, YI, 400. Quidconvenitservis?VII,
in LXX,-1017.Error LXXInterpretum,461.DefenditHie- 722el seq. Metuset tremor convenilillis,661.Subditisint
ronymusLXXInterpreles, 415.LXXedifioneminterpre. dominissuis, modoqucejubenlur non siut conlrariaDeo,
tari cogilur Hieronymus, 420. LXXimilanturgenlilium 722. Servorumvilium est.dominiscontradicere.etfurari.
fabulas-in interprelationesua, 245. LXX et Theodotio 723.. - -
mullanominantin similitudinem fabularumgentilium,256, ServorumDeihcereditaset praemia,quce?IV,642.Ser-
LXXeditioin Latimset Graecis,quidnon haberet, 1008. vis Dei quidnecessarium,VII, 41.Servi Chrislianiduplici-
Muitadesuntin eodicibusLXXGrceciset Latinis, 1053. lege domipiscopulantur,7S8. In his subjectis Dominus
Additaab Origene iri Grtecisexemplaribus, sumpla de subjicilur,722.
editioneAquilae,42.CodicesAlexandrinihabent, quaenou ServiusmaritusValeriae,II, 313.
sunt in Hebraicoet LXXexemplaribus,696.De Hebraico,- AServilule conjugaliqui liber est, hic vere servusest
et de Theodotionequid addilumin ex.emplaribus.Eccle- Christi,IV, 687.ServitusDeo aeceptior,qucemercedem
sice,100. SeptuagintaeditiorepudiataamagislrisEccIesice, imprasentiarumnonposlulat,VI, 950.
1075 . INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 1074
Sessiohabilusjudicantis.FirfeSedere. Simnlatasanctitalelevius maltim est, aperto peccare,
Selta, et Seltim,quid? IV, 802. IV,277.
_etthoitr_,II_"197. Siniulatio,patrociniumest mendacii;I, 301.Simulatio-
Settim, lignorum'soliditas, pulchritudo, laevitas,IV, 'quandoqueulilis, et assumenda,VII, 407.
802.Settimquid? VI, 218, 502 TabernacuiumDei de Sin efementumslriduluinHebrceorum,Isaacpaululum
ligriisSetlimfuisseperfeclunilegitur, ibid. VasaTorou- declioavit,et pro eoSameclipronuntiavit,III, 548.
lariumex eisdemlignis fiunt,215.Hcecligua in lociscul- . Sm, quodet Cadesaliuddesertum,I, 473.
tis, et soloHomaiio,absqueArabiassolitudine non inve- Siua etSion duol'estamenlasiguificant,I, 1000.
niunlur, ibid. Sinai'mons aliquandomonsHoreb dicilur secundum
- Severianihteretici,II, 969. Hieronymum,III, 191.Sinaimonsin -Auslraliparteposi-
Severilasaffectafagloriamquceritpopularem,I, 989. tus, IV, 868.
SeverusservusApollonii,et ejusprodilor,II, 885. Sinislraquid et dextera, I, 218.
Severusprinceps,II, 878. _ivo_t.
quid?1,981.
Sexti Pylhagoraihominis genlilissimi liber sub'Xysli Sinusduplicimodoexponitur,IV, 777. Quandoqueap-
nomineeditus,I, 1050.Idemliber interpretatus aRulino pellatur ibid.Sinus pro .ffectu et dilec.tioue,ibid.
in Latinum,falsi accusalur, IY, 995.Ejusdemlibrisen- Sihuse.tcaput, colpus,quid?VI, 81.
tentiola,etc., V, 206,207. Sion expngnavitsiniul, et recedificavitDavid,I, 696.
Sexusnonest in Cceleslibus, Y, 20, 94.Nonsexus ordo De illa, quidscribilur, ibid. Sionet Jerusalemuna urbs,
hahetur, sed meriti,VII, 781". - IV, 806. Sion, mons,in quo Jerusalem cedifieataest, vo-
Sibilus, miraculiel stuporisindicium,IV, 1015. cabatnrcivilasDavid,24. Quare Sion virgo et filianomi-
Sibyllaedecem-ex Varrone, II, 506. Haruminsigne, •natur? 465, 464,744. Curdicilur vallis, non mons? 220.
virginilasest, et virginitatis prtemium divinalio, ibid. Nonest alia, nisi populusDei, " 894.Nullushabitatin Sion,
Sibylla./Eolicigenere sermonisO_.6O_Y. appellatur,ibid. nisiqui sanctusest, 410.
SibyllaCumana,ibid. SibyllaErithraea,ibid. Sior interpretatur lurbidus,I, 704. ' , <
Siccitasin Ecclesiis, IY, 939. Siccilatismagntedescri- Sirenarumcantusel fabulte,I, 290,7.7, et II, 242,881.
plio, ibid. , Sirenarumnatura,IV, 321.Morliferocarmine animasde-
' 'Sicera quid, et quot modis fiat, I, 266.Siceradicitur merguntin profundum,246. Quidper eas iatelligit Hie-
apud Hebrasos o mne quod inebriare potest,III, 96. Sice- ronymus?173:
ra, quid?IV,76, 574. SiriciiEpistola,IV, SS0,853. EpislolceadSiricium,421.
Sichar,siveSichem,Neapolisest - urbsSamaritanorum, ' Sisihius propler refrigerium sanclorum properat ad
111,541. . _3gyplum,I, 652, 658.
SichaeimaritiDidonispyra,II, 510. Sixtusmartyr, et RomanteF.cclesiaeepiscopus,I, 1029.
Sicbemnuncappellalur Neapolis;I, 705. Plerique er- Vide Sextus.
- ranles legont Sicbar proSichem,ibid. Sichem____-j._, sive - Smaragduset carbuuculusubinascuntur,I, 934.
- humerossignificat,VI. 67. SmerdesMagusPantaplemCambysisfiliamduxituxo-
SiclusLatinosermone,Hebraicedicilur Secel,qui ha- rem, V, 702.
bet uncitepnndus.III, 541. Sielus,drachma,Hin, quid? Sobnapraepositustempli, et Seribadiversi, IV, 4S9et
V, 44. Siclusquot'obolos h abet ? VI, 472. seq.SobnaPonlifexmagncepartisJerusalemproditor,224,
Siculadverbiumexposilum,YII, 661. 225el 462.Sobnasin sepulcrosibi parandoambilio,223.
Sideraqucevoeanlurerrantia,II, 697. Sobrietatisregula,n. 295.
Sidonurbs
' anliqua,I, 695. Sidonurbs Phcenicice,
- IV, Sobrii,et simplicitervestitideridentur, I, 176.
1018. .. SoccoSamarilanlcondiderunt,III, 274.
Sigalafrnmenligenus, V, 45. Societas peccaiorumnoxia, IV, 95.
Sigaris episcopuset marlyr Laodiceaesoporatus, II, Socios-tales
' habeto,quorumconluberniononinfameris,
"
887. 1,260.
In Signorummagnitudinenon naturaemutatio,sed Dei Socrates,I, 354.Socrates duas uxores habuif,II, 516.
omnipolenfiademonstratur,'I,718. Mulli sunl, qui signa , Hceinter se crebrojurgabantur,ibid. Quanlaex illis per-
accepprunt,etc, IV, 106. est
Signumgrandissterilitatis,in pessus incommoda,ibid. Socratisfrugalilas, 544.Ele.
quo?958. Signa apud Barbaras nationesquare fiantper g.ntia et lepor, 867.Quidde Socratefalso philosophiglo-
servosDei, Y, 662. QuomodoChristus signum, cui cori- riantur, 782. SocratesJibrosnon scripsit, 867.Socrates
tradicitur?VII, 299. : falsolaudalur,IV, S08.
Silaset Judasaposlolinominatisunt,VII, 396. Socraticumdictum,I, 517. Socralisdiscipuli,222."So-
Sileutiumindictummaledicamlinguamemendat,1,287. craticorumconsueludoin scribendo, 1042. Socraticum
Incongruumesl-latere corpore, et liuguaper totumor- diclum,II, 472^387.'Socraticairrisio, 579.
bem vagari,782.SilentiumJudasorurn,VI, -337. In toto Socrus oninesoderunt nurus, II, 517.Socruset nurus
terrarumofbe jrrojeclum,ibid- invicem se oderunt,VI,"319.
Siliqnreporcorummystice,I, 75. Sodoma compar_tione scelerisJerusalem,jusfa esse di-

In Silo altaredirutumtemporeHieronymimonslrabatur, cituf, II, 712. In.quibus peccavil?ibid. Sodomain mille
Y, 705.Silo,loetislabernaculiDei, IV, 895. annorumregnoin anliquunistatumrestituenda,secundum
Siloefonsad radicesmonlisSion,IV, 119.Ejusaquarnm Hebrceos,Y,181.Sodomajunior quaenam,179. Sodoma
penuria, 937.Siloefluvius,VIT,62. el Gomorrhafur-reprincipesin peceato,VI, .150.""'
Silvaproroullitudinecredentium,I, 488. Sol et Juna duo mnndiocnli,-!, 884.De solisperiodo.
Silvester,II, 198. quid_dicitur,621.De sole, luna etstellis, 895.Famosissi-c
Simeontribus a Moysenonbenedicitur,1,496. Simeo- masolismeusa,271.Solisdefectuscircadies Penlecostes,
nis iribus in mediolribus .Tudtehabitabat, III, 174. Si- II, 432.Solinteritummundi orlu suo quotidieindicat,et
meonet Levijiropriamhcereditatemnon acceperunt,378. occasu,III, 587. Quandoper austrum_urrit, viciniorter-
Simeonsuccessor"Jacobi,VII, 597.Traditurpro Domino rte est, quando per aquilonem,, sublimisatlollilur, 589.
crucifixus,ibid. TJnaatque eadenisolisoperalioliquefacitceram,etsiccal
Simeou Iepfosusinvitat magistrum cumdiseipulis,et Iulum,441.Soltribus nominibusappellatur,IV, 356. Cur-
non contemnitur,1,432. Simeoncur dictusleprbsus,YII, sussolis,lunce, et aliorumsiderum definilur,492.Solet
211. luna praemiacursus sui consequentur,415.Soliscursus,
Similaquid?I, 266. et aliorumsiderumdefinitur,Y.17. -Solduodeeimmensi-
Similitudoet ceqnalitasdifferunt, V, 531. Similitudo- -busexplet annuum cursum, Yl, 272.Sol pendentemin '
lormidalapcencesimilitudinemprohibeatdelinquendi,VI, cruceDominumsuum spectare nonausus esf, 340. Solis
567el seq. deliquium,Vn, 400.
SimonMaguscujtis auxiliohceresim condidit,1,1051. Solariumdomus,I, 667.
SimonMagusbaptizalusaqua tanlum el non sjiirilu, II, Solaliummaloruminquo positum,IY, 357.,
521.Dogmaejns, 197.Simon Magusbaptizalusin aqua, Solemnilasnon est omnium, sed- Ecclesia3Chrisli, I,.
sed uonin salulem,V, 146. Simonet Elymasmagiapo- .88. Solemnesdies quomodocelebrandi,181.Sanctaece-
slolisPetro et Pauloresistentes, IV, 641. Simonismagi lestisque solemnilasnullis spatiisterminalur, 616. Per-
191. fecti viriretnrnaesolemnitalis,liic praelibantgustum,622.
-errores,VII,
SimonPetrus, 11,-827. Solemnitatesdute nolanlur,qiia3nonsuntin lege Mosaiea,,
Simonidissapientialaudatur,I, 287. Y, 869.SolemnitatesCbrislianorum,VII, 486.Earum ob-
SimjJicilasabsqueralione slultitiaest, VI, 76. Simpli- rervatio et.institutio,ibid. Quantumdifferunt-aJudaicis,
citascolumbarumserpentisaslutia temperanda,ibid. ibid. el 437..
SimpliciusfiliusposthuinusAgeruchise,1,900. Solilariaqiiaenamvitaimprobanda,VI, 527,528.
Simulaeraa simililudine,Pt simililudoLatinumnomen Solitudinislaus, et ejus commoda,I, 52.-Vitiasolitudi-
ab Hebrceosemel derivatur,III, 86. nis, 958. Solitaria vita prreferturcoenobilic-i,995.Peri
.075 JNBEX ALPIIABETICUS1N OMMA OPERA S. HIERONYMI. ...G
culosalamenest, nonsolumviris,sed maximein feminis, liabuerunt, 136. Spirilus sanctusvenit in nomineFilii,
quare ? ibid.VitanisolitariamscepelaudavitHierdhynjus, 133. Spiritussancluscreator est, 140. P-erSpirilumsan-
958. Quiillamexpetunt,de ludomdnasteriorumegredian- ctumluluroruniseientiacertaconceditursanctisviris, 145.
tur, ibid.Hosndn terreant dura eretni rudimenta,ibid. Sbcictas.quamhabetSpiritussanctusadPatremetFiliuui,
Solitndinisultimre signumnolatur,YI, 115. 147.Pater el FiliusSpiritusdicunturj160. Spiritus san-
Solliciludiriiscausa,et distentibnis nonestin Dfio,sed ctus, spiritusest Patris et Jesu, 789. Spiritussanctusnisi
in illo qui sporitesuaanle peccavit,III, 407. inundamfidemnon ineolit, 181. Non est sibi contrarius,
" Solvi peccalaet dimitti,quiddifferat?
- 1Y,207. 692.MerealoresgralireSpiritussancti_21._>j)irifus sanctus
Sblusquissedeat, V, 855,8S4. non potesl conTerriab htereticis,177. Hterelicifacientes
Somnumoperilongofasest obrepcfe, I, 850.Somnus conlraSpirilumsanctum,749."Spiritum sanctumconditum
Jonte,ut et diseipulorumChristinonsecuritatis eral, sed blasphemanthterelici,425. Spiritussanctusa principiovi-
mreroris,VI, 597. vificalor,oonditor,et Deus,III, 506.Spirilussancluscum
Ea
Somniisnonest credendum,'II,487. qusetunc finnt, Patre el Filio ejusdemnaturceest, IV, 755.Dtviticeejus,
sive bona, sive mala.Tieeprosunl, nec noeenl, ibid. Eo- 681. ApudHebrteosappellaturgenere feminiup,483.Spi-
rum illusiones,t.i_.Non quasimagnolestlmonio,alterius ritus incorporalis,874._Yigilal ad Deum,et quomodo,- 548.
somniogloriandumest, 860. Somniisqui credit. vanilati Spirilum-sanctuniquidamhterelici creatum voluni,VI,
Se ef ineptiistradit,III, 429.Quareimpiivideruntsomnia, 260..Spirilussanctusnec veuuridari,nec emi polest,472.
IV, 1004.SomuiaprophelieasoliDeo paleiit,Y,65S.Som- Spiritus,auimaet corpusin unumsahcluniSpiritumredi-
nia stepe a Deo revelanturgentibus,YII, 394. giinlur, 88. In nomiiieSalvatoris,Spiritussanctidonade-
Somniatoresin Eeclesia iaetantes errores suos, IV, scendunt;204.Spiritus snnetusyicariusChfisti,VII, 515.
,1004. Spiritussauctusqualis? 532. Spiritus sanctustertia per-
SonthQmphanee, sive SaphanetPhanee, inlerpretatur sona a Patre el Filio, 524.Repromissioiilius quo mbdo
ah _.gyptiisSalvatormundi,III, IT.Videsupra Psonthon- completur? 438. SignaculumSpiritus sancli, 632. Nulla
phanech. fortitudo absque eo, 602. Per singula momehtadignis
Sophismatum ffaudes,II, 861. minislralur,422.Mcerorsancli"Spiriliis, 652, Quibusope-
De Sophoclequidnarratur?J, 257. ribus conlristatur,743.Error circaSjjiritumsanctum,430.
Sophoelesquandoclaruerit,Y, 70_, In Pauloet prophetisSpiritussanctusnon semperloGUtus
Sophoniasinterpretaturspeculalor,et arcanorttmDc-mmi -est juxta quosdam,741.
c-pgifitof,I, 278.JJe quibus rehus agit? ibid. Sophonias- Spirilusvinculamajoraquamcorporum,!, 552.Spiritus
pjsi deduclionemdecemTribuum prophelavit,YI, 674. quot res signiGcel,II, 261et seq. ApudHebraeoset Spiri-
Ejusgenealogia,ibid. tus, el Sentussimiliterap_pellanmr Ruha,III, 459. Spiri-
Sophronia,T,934. et
tus quomodoin honarn in njalam paftem sumitur,VI,
Sophroniiis,falsusmonaehUs, 1,112. 461, 629. Maii spiiilus et cootraritepolestates, ministri
SophroniusdisputanscumHebrreo,II, 528. Dei, 199, AdversariaspoleslatesDominusprovocalad ju-
Sordesomnibussaeeulicultibus mnndiores,I, 295.Ap- dicium,et disceptatcumeis propbpulosuo, 207. Spirilus
petiltesordesin condemiiatioiieih vesliumsericarum,488. Baptisma,VII,276. SpiriluqUomodo confortatiisDbminus?
Sofde aliq|ianiaculantufomnia aHorunilumlna,II, 749. 502, Spirilus tres in psalmoL nominalidemonstranlur,
Sordesaliudsonanta jieceatoin Scripturis,YII, 286. 481.Paulustres SiiiriUiS noininat,.!..NonienSpiiilusabs-
Sorecgenus .itis oplimte,IY, 69, 880. que additamentoaccipiturin honarnpartem,681. Spirilus
Sbrilarumgradus,II, 487. hominisin bonampartemsempersumitur,6i§. MorsSpi-
Sortibusqdn statim eredenduniyVI, 598. YoluntasDei fitus nnsquam legitur, ib. Divinaepotestatisindicium
regit Sortesineeftas,399. esl emittereSpiritum,256.Spiritusproanimasiimitur, 257.
Soter episeopusRomanorum,II, 869. SponsaChristi,arca Testamenti,I, 108.Yinumfugiat
Spaftanorumet Messeniorum amiciiice, II, 307. pro,veneno,925. SponsasScripturaappellatuxores, II,
Spartanarumvirginumconslautiaet pudicitia,IIS 507. 208. Sponsa,uxor appellatur,VII, 12, 13.
Earunj causagrave bellumconeiialumfest,ibid. Sponsaleslabulae,I, 292.
Spafiaviarumunaquaequegensappellatsuisnominibus, Sponsorincriminenohesl, si ille cui jiromiltitur,indi-
VI, 21S. gnumse fecerit sponsiona,Y, 228.
Spalia vitcehumanceseptem,VIS514. Sponsusinler quospaseitur?I, 109. Sponsus in plateis
Speciaculadamnanlur.Y, 226. non potest inyeniri,ibid. Sponsidivini quo raoclojungi
SpeculatorconstiluilurEzechiel.Y, 53. Speeulatores mur amplexibus,III, 519.
vocanlurEcclesiaeriiinislri,IV,662, Sjiorlula SalUrnalilia,VII, 667.
- Sjiheraephilosophoruin, YII, 613. Slamiinalura,VI, 812.Slannummiita et adulterataiu
Speluncae,in quibus Abdiasoenturii prophetas aluit ter se |>erignemmetalladissuciat,ibid.
paneet aqua,I, 705. StahteiniiouIegimuspeccaioremin sacris,Y, 25.
Spes magislaudanda,quamresih infantulaelaudibus,I, Stater, quid?VII, 156.-'
961. Spei npslrcefideiquemysteriuniiII, 287.Spes inDeo Staluteimperatorumadoralaa,y, 658. SlaluaBet liluli,
commendatur.IV, 883.Spe futurorum,sustinemustiibu-. quid? VI, 103.
lationem, 680, Citodissipanturpropugtiaeulaeorum, qui" Slella, si luiias conferalur,caeca est, I, 224., Stplla
in
spem.non ljabent Deo, 875. Spes riostfaoerta esl,VI, unat[uteque in suo Jumine prrfecla eSt, ita dumta-
731.Yanaspes in plufibus,747. xat, ul comparationemajorisperfectionecareat,II, 697,
" Sperarepro tit
cfirlo, quod stepe incertum, ridiculum Varia stellarum vocabula, 3 62. Stellasesse per diem1n
est, I, 250.Nemitii credendum, n ec in alirjuoSperandum, coelo,probat solis deliqnium,IV, 210. Deus appellavit
licet aliissubjiciamur,VI, 819, 820. stellasnominibussuis, ibid.SlellanimapudHebraeospro-
Speusippussororis,Platonisfihus,H, 509. pria esse vocabula,ibid. Stellarumordines,niotus, et in
SpiriluaiiacarnalibusprasferendaI, 629. Spiritualiaex coelocursus,492.
corporalihusconsiderantur,II, 719. Spiritualisnumquam Stephanusurbis Romanteepiscopusa bealoPelro viee-
persequilurearnalem,VII, 476.Yir spiritualisjuxta Hie- simussextusfuit, II, 196. Stephanimartyris ' verba -defen
J-onyiiium, 472.Formalioillius,466. Fit signuincaraale,, duiilur,VI, 503. -
ut jirob.eturspirituale, 49. Slerilitassalieumseminein ciho,vel potusumpto,dicl-
Spiritu sanefo ojffiiiaconlinentur, et illius majestate lur eorporari,IV, 268el 523.
circumdanlur, I, S93. In aurigce modutn ferebatur Stesiclioruslaudalur, I, 237.Inter viluperalionemet
super aquas, 419. Naseentemmundum in fignra ba- laudes ' Helenaefluctuat,652.
plismi parturiebat, ibid. Gstendehaturlocus clescen- Stibiumquid?1,286. -
sus S|)iritussancli, 698. Spiritum sauctumrnoderatoal- Stillarecur dicanturprophelae,YI, 554.
que composiloSessorumportemtfs incessu,807.In Spi- Stillatiopro eloquioaccepta,VI, 4S2.
ritum sanctumblasphemice,II, 107,1'67.Spiritns sancti Stivapars aratri,II, 180.
snbstantiaa philosophis ignoratur,197. Non esse creafu- StoicaeseclashssresiarchaZeno,IV, 900.
ram, 109el scq. IdemSpiritusanle advenlumDomini, et Sloicorum (logmaimpium, I, ,869,.Glohj Stoieorum,
in apostolis,108.Quosensuculjiabilis,et nancapax, 110 718. Yoluiitaiiimamesse a- projiriaDei substanlia, 948.
el seq. Spirilus sanctus, cum in pluribussit, non haJjet Quatuor virtutes describunt Stoiei, 594._Stoicorumel
rsubslantiamcircumscriptam, 112 et seq. .'mpossibileest Peripateticorumcoutentio, 1042. Stqici,II, S58.In lem-
.graiiamDei sortirixjuempiam.i nonhabeatSpiritumsan- plorum porticihusversabanlur-,<juare? 338- Logicam
Otum,US. In y.rtute Spirilussancli reddel Deus spem «ibi vindicajit,487.Juxtk Stoicospotestquisad perfectum
quampromisit,217. QuomodoSpirilus sanclussuaniiu- carere passionibus,'734.Parla contenduntesse -pp.ecala,
spiret valuntatemtiominibus,125. Dilectiofructus Spl- 701. Stoiciin definitioneboniet malinobis concordant,
ritus sancli, 125. Qu.omodo jntelligendumexire de Patre IV, 189. Stoici,VII, 584, 757. Djsiipguuntinter verha-
- Bpiritqm .anctum,i33 _. seq. "fro_)Ijela3Spiritumsaucium .ublilins,81i, 7*_8, .
.07. INDEX ALPHABETICUSIN QMNIAOPERA S. HIERONYMI. 1078
Stolamysticequidsignificat,I, 79. Sycophantiaquid? IV,885.Sycophantia maximutopopu-
Slomachounusquisquesuo servit, I, Sll, 820,Slomacho- Ji Judaicipeeeatum.ibid.
nauseanticur antidotumamarissinium medicidaresoleant, Syenoturris in extremisfinibus_Egyptisita est,V,386,
IV 596. 360.Ejusdescriplio,348
StratoregulusSidonisabuxore quoniodo et cur occisus,- De L. Syllaquidrefertur? II, 516.
III, 511.Hcecposteamortemsibi jnlulit, ibid. in Syllabasextensasliabet Hebrreus,IV, 753.
Stralonisturris ab Herode Caesareadiqilur honorenj. Syllepsis,quid? Yll, 2ll, 258.
Ctesaris,I, 693. Syllogismi,I, 237. Syllogismusin Scripturis,IV, 1077.
Strenakalendaria,YII, 666. Syllogismusinevitabilis,YII. 81. Syllogismisolutio, et
Slrophcein subscriptione,I, S27. consequenlia,416.
Strophomataquid? IV, 259.- Symbolumfideiab apostolistraditum,II, 438.Nonscri-
Strutliionumnalura,1Y,248.StTulhioin desertisnasci- bilur iu chafta et atramento, ibid. Quomodoconciudilur
tur, ac*nuiritur, 916.Struthionisnatura, YI, 458. iu fine,ibid.Fronssignaturin finesymboli,S77.
Stultusquidquidloquitur, vociferatioet clamorest ap- Symmachus morosuomanifesliusvertit Scripluras,IV,
pellandus,I, 727. Stultitiacaruisse sapientia primaest, .7, Symmaehuserat Hebionita,VI, 686. Symmkehusnon
slultitia aulem.carere non potesf, nisi qui intellexerit solet verborum „_I„_,_M..V sed intelllgentia,ordinem se-_
eam.III, 595.Slultiliaconlrasapientiambellumgerit, et qui, 288.
quidquidprudentiaein docto viro viderit, zelostimulata Synagogaprimumfuil assumpfade idololatrisper Abra-
non recipit,474.Stulliex suo ingeniouniversosjudicant, ham et Moysen,I, 910. Post adulteriumet negaiionem
469.Slultusin eo doctum,iii quo se putal esse sapien- Christisedetsine altari, et viri pristiniconsorliumprce-
tem, si verba mulliplicet,478.Stulli inhocsaeeuloafacie stolatur, ibid. Postquamsubiulraverit plenitudo Gen-
diabolisublevanlur,dumjirincipes,servorumingrediunlur lium, lunesalvafiet, ibid. A quibusprcefigurata,ibid.
vilitate,593. Synecdochilelocutusest Christus,VII, 85.
Slultiloquium,quid? YII, 640,641,Yiget ina sapientibus Ad SynodumEeclesicequot sunt necessaria,II, 815.
steculi, et in Ecclesia,ibid. In quo differt scurilitate,-' Synthemaquidsit? I. 791. Dimissosynthemateequus
ibid. publicussternebalur,ibid.
Stymphalides, II, 587.Slymphalidis virginitas
' morte si- Syrinegotiatores, I, 982. Syri erocodilisterrenis ve-
gnata, 508.HanculcisciluromnisArcadia, ib. scuntur,II, 354. Syrorum et Chaldceorum lingua magna
Suadere,quid? VII, 583. - exparte confines,pra>fat.in librosRegum.Syfisingenifus
Subscripliovoluntariaet invTladamnatur,I, 348. nrgotiafionisardor, Y, 313.
et
Subsequenlium prcecedenliumregula, YII, 81,20S. Syriaereges post AlexandrumMagnum,V, 703. Syria,
NonSubsistereriieliusest, quam malesubsislere,YII, diciturexcelsaet sublimis,YII, 597.
215. Syriacalinguavocalur,qua; est Chaldaica,Y, 624.
Subslantiarum diversarumdiversaest virlusatque con- Syruspater monasleriiChnum, qui graliam angelicce
diiio,I, 602. linguceaccipitH, 88. Syros assurimvocalosfuisse,non-
Suburbanasacerdotum,IV, 1081.Eavenumdarinon po- nullicontendunt,III, 544.
terant, nisi ei, quempropinquitasexpelebat,ibid, Syrtisa tractunomenhabet impositum juxtaSalluslium,
Succinaubi concreseant,IV, 496.Succinivis,YII, SO. III, 104. / "
YerbiSufflaminare iiilerpretatio,.JI,419. '
- Suis testamentum,II, 475. T '
Sunamitisinterpretalio,I, 287. /
Superbiasancta,quce? I,99.Superbiaadversariumhabet Tabeel vel homo,vel idolum,IV, 205.
Deum,27.Tumpnsanimus,et cervixerecta, Deicontrase Tabellariiundesio dicti,I, 21.
odiaprovocat,485.Superbiain angelis,iu populoJudaieo, Tabennensiummonachorum exempla,I, 87.
el insophislispunita,27.Humilitktesuperbiafrangilur,708, TabernaculisacrimysteriumexpliC3tur,I, 560.In ejus
608.Nihilestinhoemundodeteriuset omniventoinanius; ostioeur DeusolimMoysilocutus, ' 82.TabernaculiJudaici
quamsuperbia,et sibi placenshomo,cuinihil placel,nisi rnensuratio,IV, 628. - _
quodipsefecerit,III, 45S._Superbia3 ?
vox, quce IV, 177. Tabernaculorum fiuistelernae domus possessioest, IV,
Omni sludio declinanda,224. Superbiamruina sequitur, 628. Tabernaculorum solemnitasunde?Yl,951.
et humilitafemgloiia,241. Mulliopinionevirtutumcor- ' T_lmla3conjugales,et jura dolalia,I, 418.
ruunlinsuperbiam,S77.Superbia|>ropoienlia et gloriaac- Tabularumsecundaconseriptio,II, 348.
cipitur,755.Superhiapropriumdiabolipeccatum,V, 181. Tacere interdum deeet Chiistianum,I, 254: Mulloplura
OumissuperbiaoffenditDeum,77. Materia superbiaedi- lacendoquam locjuendb significantur,782. Quidquidta-
vinae,965:Superbiamruina sequitur. et humililatemglo- cuerit, confitetur,qui arguilur ia jilunbuset aliquaprce-
ria, 258.Sanetasu|ierbia,quce? VI, 687. Supefbiain ex- lermitlit,II, 412.
tensionecolliostendilur,718, 719. Taciturnitasquandoquedispensatioest, non consensus,
Superbusomnispromplusestad injuriam,IV, 241. Su- 1,858.
perbi appellaliocui eonveniat,159.Superborumoonfiden- Taeitus, II, 899. Tacitus vilas Ccesarum exaravit,VI;
tia diemjudiciiexspectantium, VI, 500. Prodest superbis 914.
humiliari,614.Ante adventumChristiomnesferesuperbi, Tactuspro-vexationesumptus,YI, 799.
642. Superbire iu peceatisquantopere Deum offendat, Taeniaemulierum,IV, 60.
Talpa; animalabsqueoculis,frugibusnoxiuni, IV,, 42.
Superliurneralesacerdotismagniindumentum,I, 563. Tanaisglaualis, I, 466,
Mysticequidsignifieet, 3 65. Tanaquiilamvirtuscommendat,II, 320.
-Superstitioim|_ornmad eognoscendafulura, IV, 7SS. Tanismetropolisfuit ^Egypli,IV, 203.Tanisregia Pba-
Superstiliomuliereularum Christianarum, VII, 184. raonis,402.
Suppliciumet benedictionominibus,et operibusprocul Tantalus,I, 271.
distant.I, 624.Suppliciasanctilatempariiuil,V,818.Sup- Taphnis,eivifasregia,V, 389.
aliis
pliciaimpiorum prosunt, 828. Suppliciac_lerna,YH, TarquiniusSuperbusseptimusRoriianorumTex,YI, 737.
210.Inler peccatores diversasunt supplicia,60. Rerum Idema Brutoexpulsus,ibid..
supplicia,674. Tartesson oppidiconditores/VII, 427. Nunc vocatur
Sup|)ulatioannilunarisHebrffiorum, V, 685. Carleia,ibid.
Surdesertum, IV, 181. Tarsis Cilicite,etTJiarsus, I, i<?&elseq.Tharsus urbs
SurdiquomodoEvangeliumpossuntrecipere?YII,420. Cilieiae,V, 698.TharsusIndiaeregio, ibid.
sit
Surgerequorumnam VI, 500. ? . TatianteinatrisFuriasvirlutes,1,-282.
Susannrehistoriaapjjrobalar,1,8. Susanntehistorianon TatianiDogma,1,215. TafianusdoeuitRomte,IV, 869.
habeturiu Hebrceo,H, 827. Approbatur,,276. Susaunce Nuptiaset cibosdamnot.etreprobat,239.TalianusEnctati-
historiaquare abEebraeisnonrecepta?IV, 1048. larum princeps, VI, 247.Yinumasserebatnonesse bi-
SusismetiopolisElamitarum,Y, 672. Jn ea Danielex- beiidum,ib. TalianusEncratitarum palriarches,VIJ,685.
slruxit turrim excelsam,ubl condunturcorporaregum NonnullasPauliEpistolasrejicit, ibid. Tatianjefrores et
PersarumelMedorum,ibid. Hujuseustoset sacerdosJu- argumerita,S26.Refelluntur,ib, Ejusdemsyllogismus so-
daeusest, ibid. phismaledecipitaudientem,ib.
Suspiciones caveamusomnes, et. quidquidprobabiliter Tau liitera, antiquisHebrceorumlilteris crucis habet
fingipotest,ne fingalur,ante devitemns,I, 260. similifudinem, V, 96.
Susnrronesgenushominumiierniciosissimurii, I, 712. Taurusprsefectusprcetorioaderat ex jussuregis synodo
Sycamlnagerius arbornm in Palaeslinae campestribus, Ariininensi,II, 189, " _. ' -
agrestium fieuum ferax? YI.554. Taurusmons,V, 897.
Sycomoriligna.vilia,cedrj imp_._i_ji.ia. IY, 156, Tectunidonmdiciluret memumm,I, 667,
1079 INDEXALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. HlEftONYMI. 1080
-
TeglathphalasarrexAssjTiorum, regnante apud Sama- Terrenaomniatransibunt,1,320.
riam Phaeee, transtulitIsraelitasia Assyrios,annoquin- Terlulliauuscreber est in sententiis,sed diffieilisin lo-
quagesimosecundoim])eriiOziacregis Juda, V, 7. quendo,I, 326. Lugendus,352.Apologeticusejus et libri
Teiamonislaudatasentenlia,I, 554. conlraGenlescunctamsaeculiobtinent.discijilinam, 429.
Telesphorus,II, 911.. Libri Tertullianide virginitate,ib. Aulumat_uimam fieri
Temeritas effrenala quo rtucit? II, S17. ex traduce, 948. Cyprianirriagisterdicilur,S23. Tertullia-
Temistoclisaetas,sapienlia,etverba, I, 286. itus haereticiisdicitur,II, 228.In eo laudaturingenium,
In Tenjplooleumaccendebatur,quare?,1,962.Qnosen- damnaiurhasfesis,856.Adhucadolesoensde quo scripsit,
su sanetuariumnominatur, 835.TemplumDei verum, 260.ScripsilseplemlibrosconlraEcclesiamproMontano,
quod?II, 289.OmniaRomae lemplafuligine,el aranearum 867,881.ResponditApollonio,ibid. Quidrefentde Joan-
telis coopertasunt, 686.UlcisciturClirislusviolalores ne Evangelisla,280.Qaidnarratde Presbytero,848.Ter-
templi sui, 891."Nonlandis est ingredidomum Dei, sed - tullianivolumenScorpiacum,595.E[)itomeoperisTertul-
, sine offeusioneingredi,III, 426. Templumin area Ornte liani, ereditura mullisesseCypriani,911.Fabulade Ter-
.iturn,IV, 216.AngelipraesidesTempli,603.Voxde ejus lulliano, 815.Tertullianus,IV, 478.Terlullianusscripsit
adytisexissedicitur,etc., ib. TemplumJerusalemsubdi- contraMarcionem, YI,561.Tertullianus, VII,S37.Laudatur,
versis principibusaugusliusfabricatum,18.In teniploJe- 383.Scripsitde Monogamialibruin Iissreticum,697.
TusalemHadrianistatua, etJovis idolumcollocatumest, Duo Testamentaa quibusprc.9gurata,I, 910,Yeteris
'37*.Subversio templi Judasorum.quae? 766.Templum Testamenti ligurae, Evangelicceveritati praeeesserunt,
•Dominiinvertice Gelhsemani,372.TemplumLibanusap- 203.TestameuliufriusqueChristusDominuscondiloresl,
pellalwyV, 190.Voxde ejus adytisexisse dicilur, elc, II, 822.Multasunt innovoTestamenlode veteribuslibris,
•110.,Nihilabsquerationeet mensurafactumest in templo qutenoiiliabenlurin LXX,829.Hcereticiquilaiiianlvetus
Dei, S02.Omnesejus parietesdiversisidolorumimagini- Testamentum,787.Quomodolegendum \etus et novum
bus pingebantur,8S.'Anliochi idolumin Templo,712,722. Tesfamentum,III, 483.Prceeipiturnobis, ut in ulrumque
Templumtribus annis pollutum, 721.Templum-ab Eze- Inslrumenttim,lam vetusseilicetquamnovum,pari vene-
chieledeseriptum,multoaugustius quamtemplumSalo- ralionecredamus,480. .lEternaepoenasprceparantur,his
monis,464.Per jjortaniaquilpnisingrediin Temjilnm,et qui nequat[Uam utrumquesociantTestampnliim,482,-83.
e.grediper portammeridianain,et econlrario,quid?878. Duo Testamentaunione sociantur,IV, 93. NovumTesta-
Templisubversioquo temporeiactaest, VI. 880. Semper . menturii teslimoniisveteris roboratur, 516.NovoTesta-
leiiipiiseslcedilicandiin bonistemplumDominn,742.T. mpli mentoaliudnon succedit, 79S.Nosquondamperegrinia
jjrtesidesangeli,quiddicuntur conelamasse, YII,401.Tem- " TestamentoDei, spemnonhabenteset absqueDeo, 720.
plumDei, Ecelesia,unde construelum,291. TestamentumutrumqueuuiusDei esl, VI, 619.DuoTes-
- Tempus iriplici modoconsideratum,II, 784.Temporis tamenla magis vicina quamunita, 916.Lectioveteriset
definitio,juxta Stoicos,VI, 743.Tempusemere, quid? noviTestamentiviaeDomini,163. Haerelicinegantesvetus
VII, 649. Quidamnon pulantessc-ternpusprtesens,sed Tesfamenlum, 199,787.Testamentinoviel veteris est
aut prceteritum,aul fulurum,681. Deus idem,VII, 594.Una providentiaulriusque,"416.Ia
Tenebrceexteriores quanloa Christoveroluminenos visionibusverisveteriset noviTestamentiprimiimtimor
separant,lanlonosmajoriliorrorecircumdant,I, 983.Te- pellilur,407. Moremveteris Teslamenti,nova Scriplura
nebrceCimmerice,II, 435.Tenebrceprotribulatione,IV, conservat,577.HisloriaveterisTestamenli,732.Prophe-
347.Tenebrcein sacris significantignorantiam,V, 650. tte noviTestamenti,618.Refutanturqui contravelus la-
Tenobrce,cur dicfceexleriores? YIT,48. trant, 494,665. Quidamillud rejiciunt, 84.Hterelicila-
Tentalioest vita hominis,I, 957.Deusvariistentatibni- niantes velus Testamentum,686.Iidemquas Scripturas
bus commonet, 790. Quomodovincends?,126. Ex his novi repudiant? ib.
, quandoqueeveniuntbona,ib. Sculumfidei arripiendum Testamentorumcaptatoresdamnantur,I, 261.Testa-
conlralenfationescarnis,100.Auljusli probamur, pec- mentafalsasibi viudicanles,IV, 1085. -
aut
catores sustinemur,elc., 183.Tuncmaximeoppuguaris, - Testimoniumfideleest, quod causasnonhabet men-
si te oppugnarinescis, 51.Tenlatioest vita hominis,II, liendi,.I, 801.
328.Ex eafne et Spiritucompaeti,necesseesl ut utrius- Testimoniaab antiquitatereverenda,II, 785.Hludtes-
quecontra se bella patiamur,324.Tenlaliodiabolisub oc- timoniumverumest; quodab inimicavoeeprofertur,409.
casionehonestcerel, 45. Grandistenlalio, quce? 29.In Non numerys Teslimoniorum , sed auctoritasvalet, 178.
tentalionibus,avertenleDominofaciem suama nobis,alli- Testimoniamultaproferuntde veteriTeslamentoChristus
dinmr,IV, 764. Tentatiouesel injuritepro remedioadhi- et aposioli,quaenou legunturin codicibusLXXInterpre-
"bentur,VI, 1380. VideturDeus nosrepellere, quandore- lum, III, 385.
linquit tentationi,753.Teniatio magnaliommumquae?VII, Uni Testi noncreditur,II, 640.
K97.TenlationemChristi cur Joannesnon descripseril? Testisfalsus;quis? VII, 225.
VII, 254. Testudonontamambulat,quammovelur,VI. 142.
NonTentari humanamanimam.Hmpossibile est,II, 220. TetraplaOrigenis,II, 893.Ordoeorumdem,527.
Tentatorinterrogans,quis?VII, 180. TeutaUlyricorumregina caslitatefloruil,II, 510.Viris
Tenuphaquid signifieet,I, 5SS. fortissimisimperavit,et Romanosscepevicit,ib.
' TepidosoditDeus, etJudaeis
einauseamfaciunt,I, 28S. Thabalhavicus,II, 15.
Terebinthimercatus exsecrabilis,IV; 1068. Thabormonsin Galilcea, III, 285.Thabormonsin Gali-
. Terentiauxor Ciceronis,II, 516. Itea,V, 612.VidesupraIubyrium.
Terentiusinterpretatusest Menandrum,1,309.Terentii De Thaddaeoquid tradit hisloria, VII, 87. Trinomius
dictum,II, 517. TerenliusComcediarum suarumprologos .fuit, ib.
in defensionemsuam Scenis dabat, III, 301.Eumquasi Thamarparfusquidprcefiguravit, 1,910.
publicicerariifuremcriminabaturLusciusLanuinus,ib. Thamarhodie Palmyranuncupatur,V, 601.-HancSalo-
Tergumvertere quid sil? IV, 835. Qui tergumvertit, monmirisoperibusexslruxit,ib. et613. .
ipso gestu corporisiudical,negligere se comminantem, ThamnatzSare quidsignificat,II, 271.
1093. ThamuzproAdonide,I, 521.
Terminos suoshabet unusqtiisquenostrum.IT, 288. Tharseriseshcerel.ici,I, 59.
Terra Sanctaaugustiorpost Chrislum,J, 202.Loeaterrce Tharsisregio, III, 286.OmnePelagusTharsisappella-
-Sanclae in quibus inirabiliaet memoranddvideulur,209 tum, 299. Tharsis lingua HebrceaMare appellatur,IV,
el seq_.Terra Promissionis,nihilpinguius, IV, 69. Ejus 816. TharsisurbemCiliciae,TharsumpulatJosephus,alii
'termini, ib. Regio non inveniturcequalisTerrce Promis- regionemIndice,40;
sionis,437.TerroriucolarumTerrceRepromissionis in ad- TharsusmetropolisCiliciae, Pauloapostologloriosa,III,-
ventu populiDei, quantus? 194.J'erra Promissionis a b 518.Tharsnsurbs Cilicice, 1Y,816,ei VII. 762.
Australiplaga juxta terminos_Sgypti,Rliinocoruraet tor- Thebanavirgoviolatoremsuum jugulat, et' sibi mortem
rente.finitur,V, 615.Quomodointer tribus divisa, 612. iutulit,II, 509.
Terra"qnatenusexlerminatasit, 809. Thebesliscivitas,VII,427.Olimquomodovocata,et quo
Terrcefuridamcnta voluntaset potestasDei, quaoinnia constructa?,_).
continentur,IV, 242.Abangelicispotestatibusportautur, Theelain amplexuvirginumvenire dieitur,I, 123.
529.Terraquasipunctum,et hominesquasilocustce dicun- Thecuaviculusseparatusab Jerosolymisduodecimmil-
tur, 474.Operariterram suam, quid? 524.Terra viveu- lilius,IV, 881.Thecueoppidum,qupdsexmillibusadme-
•tium,quce?701. Terra pro animasumitur, 589.Terram ridianamplagamabest a Bellileem,VI, 221.Maximaere-
hancnemoper mansueiudinem possidet,sed superbiam,, mi vastitas postThecue, ibid.De hoc oppidofuit Amos
VII, 25. propheta,ib.
Terrcemolustotius orbis post mortem Juliani, II, 56. Themandicilur apudHebrteosomnisAustralisregio,
In mari quidoperatur,ib. TerrtemotusOziceregis tempo- III, 282.
, re, VI, 223. Tbemistocles,ut scribilur,annosnatus cenltim et sep-
.081 INDEX ALPHABETIGUS1N OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 1082
tem.cummoreretur,dolebat,se ex hacvita egcedi,quan- Timereservorumest, nondiligere,VI, 400. '
do jam coepissetsapere, I-, 2S6.Themistoclis mors, Y, Timoclia,11,320.
702. TimonAlhenis,quidegerit ? VI, S28.
Ccesareas episcbpus,_II, 895. TimorDei praestat,ut omnesalios contemnamuslimo-
. Theociistus^
TheodoraLuciniiuxorcommendatur, I, 486. res, 1,199..Servandus,89. Nihilaliuddiscatqiiisandire,
Theodorimonaehieharitas,I, 858. Yidil cunctamona- nihilloqui,nisiquodad limoremDei perlinet, 680. Mens
steria,
" ib. Dei limorevallata,lorfnentorumspernit dolores,620.Ti-
Theodori,sive Theodoriciepistolade Paschaad omnia morduplexinScripturissanctis,II, 709.Duplexmetuset
monasteria,II, 10. limorDei,incipienliumseilicetet peffectorum,III, 497.
Thf-odorusHeracleotes, I, 739, 785.Theodorusidem QuitimetDeum,nec prosperiselevatur, nec opjjrimitur
laudatiis,YII,III. Commenlarii ejusdem,369. adversis,445/ Imilator conditorissui, absque respeetu
Theodorus,posteaGregoriusdielusNeocaesarece Ponti personarum,omnibushenefaeerefestinat,444.Timorho-„
episeopus,fraler Alhenodori, II, 903. Dlscipulusfuit minumunde oritur, IV, 893.Grariusvidere quem tene- -
Origenis,ib. mus,quampoenarum sustinerecrpciatum,1081.Quistimor
_ Theodosiusimperator,I, 307,211.Theodosiusa Pauli- animassanetoruminlegraspurasgueconservat,S82.T,imo-
no laudatus,525. Tlieodosiusiderii imperator,II, 93S, ratosin religioneDeusprolegit,ibid.Timoremet cultum
192. Deimagissuscipitaetasvicinamorti.VI,180.Timorper-
Theodosius episcopuscuisuccessit? I, 650. fectorumest, VII, 662. ServilisBOIIfacit.peffeefos,ibid.
Theodotioniseditio, I, 782.Theodotionin multiscum Timoruxoriset Servi,667.Dujilexsigiiificamia in verbo
LXXTranslaloribusconsenlit,III, 596.Theodotioinier- timoris,662.
pres Grcpcus,Y, 624.Theodotioet SymmachusEbionitae Timotheus,1,272.TimotheiossaConstantinopolim trans-
et semiehrisliaui, VI, 686.Theodotiohaereti.usjudaizans, lata, II, 591.
ib.InterpresSeripturtenon fidus,ib. Theodotiovere pau- Tineaad quidreferlur, VI, 57.>Tineaet jiutredoquo*-
per, ib. sensuDeus"vocetur, ibid. , \- "
TheodorusByzamius impugnatus,II, 228. Tintinnabulain veste sacerdotisriiagni quidsisnificenl,
'
TheogonusepiscopusNictenus,it, 192. 1,366. - , -
TheonssAlexandriteepiscopus,11,801. • Tiphonuuidnotat,IV, 20S. \
/TheonepresbyleroSpirilumsanctumprasdicante,quid Titanumfabula apudethuicos<;eleberrima, IV, 289. .
lactnm,II, 414. __ Timli.Psalmorum expenduntur,I, 1049el seq.
Theophilieloquenliaet eruditio,I, 610.In littera Pas- TitusBostrensisepiscopus,I, 429.i
chali nihil de stecularibus'fonlibus rnutuatusest, ib. De Tilus Liviusfons iacteceeloquenliae,I, 271.Adillum
quibusel contraquos agit iu lillerissuis Pasehal.,S82. veuerunt de ultimisHispaniceet Gallitelinibus < nounulli,
Victoriae Theophiliiiiha3relicos,S3S.TotapeaeItaIia litte- "quare? ibid. _. -
~ ris Theophi.li ab hreresi liberata,857.Toto orbe fugavit Titus et Vespasianusde vasisTemplimanubiasoblule-
Origenem,881.AdAnastasiumpapamTheophiliepistola, runl Capitolio,IV, 390. TitusfiliusVespasiani,VII, S28',
S57.TheophiHnonnulUe epistolteversaeabHieronymo,U, Ejusbonitas,quauta?ibid.-Nobis ' proponilurexemplum,
543.Theophiluslaudatus,867.Theophilusquidiuterpre- ibid. j
tamr? VII,249.TheophiliCommeniarii, 5.- TitusdiscipulusPauli,virgopermansit, VII, 720.Ma-
Theophrastiliherde nupliis,II, 515.Prosaseripsit,532. gna lausTiti, per Paulumad omnibussalntati,740.
Theophrastnsnaluralishisloriaescriptor,IV, 960. TTieo- Tobiaeliber non habetur
' in Canjone, XVI,589. Vide
phrastusscripsit fria voluminade Amicitia,VI, 517.Est Pra'.fal. in eumlib. ;
et de ea CiceronisJiber,ib. Toloste facerepientionemnon pote,tHieronj'musabsgue
Theoriaet scientianihil dulcius,V, 466.•> lacrymis,I,.9l5. MerilisS. Exuperiinonvastatur, ibidr
Theoricampro LogicaLalinisibidicant,I, 146.Theo- Torculari.qiiomodoaltare comparari possit, IV, 69. -
ricaquidsit ? III, 584.Discipliuainspectiva,ib. Torcularin Scripturaponiturproultioneet congregatione
TheosebaThiriteEccclesitediaconus,II, 453. fructuum,748.PassionemDomiufsignificat,1SS. Quinam
Theraphim.imaginesvelfigurae,III, 70,553.Theraphim, de Toreuiaribuspsalmiinscribuntur)- V,'S66.
quidsunl? VI, 52.. Aliorum to.ruipnta,a liorum remedia sunt, IV, 888.Tor-
Theriaceex.carnibusviperaeconficitur,II, 551. mentorummagnitudo *ostendilur,VII, 175.
Theristrnmde quoin Canliciseaaticprumpro pudicitia, Tornacus,1, 915. f
1,68S.TherislrumgenusArabieivestinienti,quomufieres Torquem, quodfeminhiogenere transtuleritHierony-
provincice iiliusvelantur,III,545.Therislralnulierumsup- mus,reprehensusa quodam,etc, V,655el seq'.
pellex,IV,
* 62. - Torrensnusquamin Scriptura, absqueaddilamento,in
- Thermododnflumen, IY, 658et seq. bonampartemlegitur, 1H, 589.TofrensSethim,sivespi-
ThesauriDei varii, V, 798. naium,ubi sit, YI, 216. <
ThespesTus rhetor, IIy94I. Totihioe,id e.sl,praepositus, I, 871
Theutonrimg<mtisirruptioueset victorice,1, 906. , Toxotiusvir Parilte, __nere et Juliorumsanguinemtra- '
Theogorma,id est, Phrygia, u nde equi.V,311. hil, 1,692. ,
Thomyris r eginaMassagetarum,TI, 778.Hcec C yrum in- Toxotius Pault»filius patris sui desiderium fuit, 695.
terfecil,ib. Unus Tractalor potesl eumdem loeunialiler expouere,
Thophetinferninomen,IY, 421. etiam salva fide, I, 780. Tractatores veierc. Ecclesite
Trachonitiset Ifuraeaeademregio,III, 279. muliis sermonibusvix explicabantiunam quaestionem,
Thraseasmartyret episeopusSmyrnce, II, 887. II, 714. - V-
In.Trasymeno multaRomanorum milliacaesa,I, 980. Tractatibusillorumdelectemur,in quibuspietas fidei
Thubal,alii Iberos,aliiItalosititelligivoluil,V, 387. nonvaeillal,!,688.Tractatuumecclesi,islicorunrauctoritas
- Thueydides laudatur,1,325, 545. commeiidalur, II, 813. _ ;
Thumim,videUrim. Traditionesecclesiasticre,si fidein.n officiant,ita oTi-
Thusoiilur apudSabaeos, III, 319.Thus de Saba venit, 'servandse,ut a majoribustraditcosiiht,I, 434.Aliorum
. IY, 887.Thussymbolum spiritualisthymiamalis,VI,-626. consueludo, aliorum cootrario*more^.nonsubverterida,
Tbuscimitteudarumsagiltarumquondamneritissimi, ibid. Tradilioecelesiastica,II, J96. Ej'isisauctoritas, 180.
IV, 817. Multa per- tradilionemin Ecclesiisobiservanliir, quceau-
_ Tiarasacerdotismagni, I, 362.Tiara ve.rbumGrrecum cloritatemscriptce'legis sibi usurparmnt,ibid. Traditio
usu versumin Lalinum,V, 639.Pileoligenus,quo Persa- apostolica,VH, 203. I '.
rum Chal.teorumque gensulitur, ib. TrajanopolisThraciarum,locus exi.ilii, et sepulturce
Tibarenisenes quos amantsuspendunt iu patibulis, Eustathii,II, 925..
H, 558. Tfanquillusscripsit-deYirisIllustritius,II, 825.
Tiberiasolim Cheneretappellala, Y, 612. Tiberias, Transeamusex hissedibus, voxYirlmtumcoelestiumin
.VI,389. adilisTempl.audita,I, 35,61832. [-
TiberiusprivignusAugusti, YII, 177. In ejus locum sue- Transferrequoddictumesllibrisdiv5nis,licetnonintel-
cessit,ib. Subeo Christus
" passusest, ib. Idem notatur, ligas, meliusest, quamauferrequodliescias,V, 13.
850,688. . Translationumdifticulfas, I, 610. Inftranslationibus non
. Tigriset EuphratesoriunturinArmeiiia,III,202.Tigris aanumerandaverba.-sedappendendisjensns,789.Tfansla- -
--dictus propter velocilatem,279. Tigris et Euphrates tionefaisauluniurmulti,IV, 95. De 'ii-anslationis
Chald3333 regionisflumina,Y, 5.- causisloquiturHieronymus, VI, 226.
diverssa
Tim_)usquid narral,H, 309,S67.TimteusPlalonisob- Trauslatusa Deosecurusest, VII,!579.Translati, qui
. scuribsimus, VI, 283. dicunlur?j()!„.

Timasiusrepente de.altissimodignilatisgrad. pracipi- Trapezitaprudens,Yll, 646.Optiijrius quis?785. •
.latus, 1,-344. In TrebiamuilaRomanoriim milli;»ccesa,I, 980.
...3. INDEXALPHABETICCSIN OMNIAOPERA S. HIERON.MI. 1084
ApudTrevirosHieronymus Hilariide SynodisJibrumde- Gallio,imd. Quos proponitin libro Consolalionis, 554.-
scripsil,', 28.
~~ TulliusquaeGraecatranslulit,'508.,Tulliide Grcecissen-
Tribulaiionem supertribulalionemsusliuere perfeeto- tenlia, 24.Tullianiingenii fluvius, .80. Tulliusquid in
runi esl, 1,109. In tribnlationeposilissubveniamus, 580. Tuseulanisdisputationibus explicat?II, 695. VerbaTullii
Jribulationitasvariisquamviseoarelemur, n ihilblasphe- deamicitiaservanda,159.TulliusrexOralorum.etLalinae
mumloquendtm,nihilimpiumsenliendum,III, 479. Tri- lingiiaeilluslrator,repelundariimaccusalura Graecis,III,
bulatlonesenieadanl,IV, 584. Prtesens tribulatio futuro 50i. TulliusiiilerpretatusestTimssumde mundihkrmonia
gaudiocompensauir, 642, 679. dispulaotem,IV,491. Hujus auctorisobscuritasnotatur,
Tribuuitiajioteuas,II, 540. Tribunitiaseditioob tes ibid. Tulliusphiiosophuset orator, VI, 558. Scripsitde
•alienum,IV, 400. Yirtutibuscardinalibus, 792.TulIius,YII,557.Ejusduplex
Inler TribumJudaet tribumBeujamin urbs et lemplum oiatio, 416,417.Dictum,817. VideCicero.
.eollocabantur,Y, .12.Tribusdute, cur dictte Judas,VI, Tumullus,quid?YI, 468.
286, 287. Tribuum.Todteet Benjaminmagna pars-in Tumulusex moreChristiano,II, 12.
Christumcredidit, 12. Tribus deeemob populimullitu- Tunicaviliscontemptum mundiprobal,I, 936.
dinem, pristiuumnomenIsrael obtinucruiit,221,-287. TuniecepellicessAdammystice,I, 101et seq. Origenis ~
Deeemtribuumnumquamsolutacaptivitas,9. ea de re opinio,218el seq.
Tricenarioounieroanhorumsacerdotesaccedebantad Turbasemperesjmobilis,YII, 172.
ministeriaDei, VI, 767. TurnuslaudassediciturCarniilam, II, 306.
Trichaptumquid? Y, 184. Trichaplis v eslri quid?YT, Turpiamultare sunt,qureverbishoueslisexprimunlur,
928. IV, 880.
TriduummortisChristiquomodosupputandutn, yi, 40S. i Turpiliuscomicuslractavitdevicissitudinelillerarum,
Triginla anni perfeoia in liomine tetas,V, 5. I, 21.
SS. Triailatisverafides,II, 39,189. Palris,et Filii, et Turpiludoan sit, vocaremembrnmImmanum suo no-
Spiritussanctiuna Diviuilas,189.QuosensuPater et Fi- mine, IV, 550.Turpitudo,quid?VH, 642.
Jiusunumsunt, 999. TrinilatismysteriumignolumAnti- Turrisin quemiisumcedilicetur, IV, 140.
quis,'II, 800. Trinilatissacramentamanifestapostfesur- Turlur avispudicissima, semperhabilansinsublimibus,
' reclionem Christi, 8 01. YerafidesSS. Trinitotis, 187,415. II, 283.Turlur typus Salvaloris,ibid.
esl
Ubicumquesacrameutumaliquid Scriplura teslalur de Tuseulanre qutestioneselverborumportenla, YII, 387.
Palre, el Filio,et Spirilusancto, autaliter LXX interpre-. Tuteltesimulacrum in singulisdomibusRomaelucernis
lati sunt, aut omuiiiotacuerunl,quare? 520. Quidquid ae eereiscolisolitum,IV, 672.
inter eor|)oreasnulurasvidereel videridicitur, hociuter Tyberiadislacus,navigante
- Domino,fuit sanctificatus,
patrem"el F ilium noscere. d iciturel nosci, S90. T rinitalis 1,705.
unitas,quibusdoceatur, 126 et seq. Trinitasomnesmate- Tyberias in honoremTiberii Ccesaris exslructaab He-
rialessubstauliassuperat, 144. Trinilalisconfessioapud rode, III, 191. Legisliabebalnotitiam,et ideo ager irri-
Ciirislianos,llf, 469. Trinilalisniysleriumin unadivini- ma- guusdicebatur,juxiaopinioiiem Hebrceortim,578.
lale, IV, 92, 597. Cnitas substanlite,el .onsortiiun TygresHyrcance, I, 593.
jeslatis in Personisdivinis, _0.Palerdicens,Glorianifneam Typus et hisloriaquomododiflerunt,VI, 124. Typos
allerinondabo,noii exciudil Filium, 509. SS. Trinitatis possunlqucedam in aliis prcecedere,quaejuxlaveritatem
recta confessioestignoratioscientiae,767.Dominojubenle, et adimpietionein referuntur ad Chrislum,125. In lypo
Trinilasimperat,98.SS. Trinilashabitatin Ecclesia,356, tolumsi prteCedat, jamnonesl lypus,624.
766.Coufessio Trintatis, monssanctusetdogmaveritalis, ^TyranniAlheniensiumquidfecissenarrantur,II,507.
659. Regnantein nobispeccatononpossumusSS. Trini- Tyrus progentibus ponitur, I, 389. VnlensTyrus se
lalis nossemysteria,89. Trinilalismysteriumin unadi.i- a terra abrumpere,insulamqucerebalanliquam,qtiare?
nitale,V, 492, 511. Una snbstSmtia et potestasPatriset 464. TyrusHebraicediciturSor, III, 46, 95. Tyrusin
Filii, 208. MysteriumSS. Trinilalis adumbralum,488. terra Chauaancpnditaest, IV,250. Tradunlhistoriteco-
Trinitascingitetvallatomnia,818.InSS. Trimlalevera loniamesseSidonis,228.Hrectoiiusorbisemporion,ibid.
dafur propitiatio,550. Omuis intelligentiatam litterce Galilreae,Damasciquefinibuspremitur, ibid. Nflusei e-
quamSpirilus,etc., pertinetad sacramentaSS.Trinitalis, vieinoiniunditur, iuid. Dicilur coronata,229. Tyrus a
481. SS.Trinifalismysteriumlaudatum. VI, 275,756 Co- Nabuchodonosor et ab Alexandropeninsulal'acta,226,228.
gnitum,666.TnmysterioSS. Tnnitatis nihilesi lenebro- Ouid iraditur in hisloriisASsyriorum de fugaTyriorum,
sum, 418, 783. Yefa puritas in nomineSS. Trinilatis, 229,230.TyrusmetropolisPhoenicis. Y,294.Ejusvastatio,
785.ArguunturquinegantTrinitatcm, et qui duplicem 296.De ea fitqucestioet solvilur,297. Exinsulafactaest
Deumadmillunt, SS. 96. Trinitas lceditur a Judteis,487. jieninsula,299.Pulchriludoet divitiaenayiumTyri, 506,
SS.Triiiiiaiismysferiiiin,VH,4Sl,752.Eiusaeternilas,_91.In 507.Deseribilurquiduaaqutfique proiinciamitiaiTyrum,
SS.Trinilate,unadivinitas,150,244,865.PraerlaraSS.Tri- 507. Iu Tyrousque hodie commerciaomniumgenlium
nitatisexpbsilio,611.yElerpitas in PatreelFiliocotequalis, exercentur,505,511.AlexanderTyruaie.xlasula penin-
etnaturautriusqueoadem,8SI.jEqualifasin utroque,609. sulamfecit,VI, 598.De Tyro,Sidone, - et Sodonuquaestio
Opera.ioeadem, 659. Patris et Filiiuna estnalur., 751. jiroponitur,YII, 75. Videsupra Sor.
Sabiscredentium, mysterium Trinitatis est, 752. Tyriiobsessi,conseensisnavibus,Carthaginem fugiunt,
TriplexSeripturarumiutelligentia,V, 172. IV,235 etseq. Tyriinominanlurfralres Juda3orum,YI, 235.
Triptolemileges, II, 544- Tyriorumel Sidoniorum conversio,838.
Tritieumpurissimum sihabuilmixtas paleas, quid de
nobisdicipotest? 1, 898. ' 'U
Tristalcequi sinl, V, 266. -•
Trituraudidiversagenera, IV,586. . Ulmuset populusmaritandisvilibusj'ungisolila3, IV,S0.
Trituratioper vaccas,VI, 116. UllioDeiomnissanctaet justacur,IV, 100.Ultiosan-
Trium|ihanticomesadhcerebat dicensper singulasaccla- guinisJezraelquorsumtypicereferri possit, VI, 130.
mationescivium,hbminem leest>e memenlo, I, 177. Ululatussuntcanlicaidolisservienlium, VI, 177.
Triumphiinteriluratriumjmantium sordibuspolluuntur, Ulyxesvel Ulyxeum,I, 362.
1, 398. UiribiliciimhoneslonomineScripturavocalfeminarum
Troglodytis vietrassemicrudce carnes,II, 534. genitalia,V, 200. Umbiiicofetusalunturin venlre, ibid.
Trojaedecemialisobsidio,I, 691. Umbilicusmyslicequid?I, 96.
TropologiairiScriptura,I, 848. SensutropicoEcclesia Umbrishominumdefiinrtorumimmolandi ttios, I, 335.
ad auimamquomcido transferripossit,395. Tropologiahi- Umbramortis,et morsquiddifferant,IV, 129.
sloricaverilateindigel, et vicissimhaecilla,Y, S04.Tro- UnctioapudHebrccps insigneregitepolestalis,YI, 658.
el HistoiiTte
jiologiae differentia,490.Tro[)ologiceethistoriceUncliotriplex,sacerdolalis,regia et prophelica, ibid.
lionsemperidenfest ordo,VI, 593. Unctusinvenituridemhomofrequenter,VI, 6SS.
TrosulisiveTorosuliqui blimdicli,I, 788. Unguenta Magdalence bonaopera significant,I, 452.
Trullaccementariiinstrumentum,VI, 328. Morisest Hebrceorum , unguentumbonum, oleumnuncu-
Try|)hilliusCypiiLedrensisepiscopus,I, 429. pare, III, 456. UngucntisutunturPersteet Indipro bal-
TrypljonpriricejisJudreorum,II, 865. neis, V, 160.
Tubarumelangoret sonilus,V, SOO.Tubae ususinsacris Unguesmystieemortuanolantopera,1,599.
Scripturisdiversomododescriptus,VI, 187, 188. Tubte Unioneadsimilitudinem DeiMariafecunda,1,105Uniis,
et buccinasdifferemia,54 el seq. Tuba in gutture vocis aui perfectusest numerus,UnionesuiimilalurDeum,V,
exaltationemnolat,82.Tubacomminans quidquidin Scri- 470. Unionequi relinetur, numerusperfeclissimus,VI,
pturis dicitur,_!55.Tubssin lucluadhibitte,692. 520.
Tulliuset Demosithenesinquo mutiessent,1,1090.M. Upupaavisspurcissima,VI,819.
TulliielogiumpulcBerrimuro,263.Ejusor.li-proQuintQ In Urbibusfrequeniiavisitandj.1,193.Quidroaliinrje
1085 INDEXALPHABETIGUS)N OMNIAOPERA S. HIERO.NYMI. 4086
accidit?ibid. Urbesnominantur, in quibus olim fuere Vasluteum,vasteslaceum,Y, 792.Vasinutile,sjveim-
• regna nonmodica,344.Urbiumornamenla,qure,IV, 88. mundum,VI,86.
UrbiumPalaestinarum nominaexposita,YI>231, 698et VasaT,empliquosensusancta«unt,I, S5S. Yasatempli
8S8. Domini'posuerni)t Chaldaei in temploBel,YI, 209. Romce
Uriastimelmorlem,II, 777.Uriaspropheta,IV, 1030. temploPaciscedifieato, YasaTeni|jliin hoc delubrocon-
Uriceprophetce fuga rionirifidelitatis,sed prudenticefuit, secfaruntYespasianuset Tilus, ibid.
VI,980, . Aliudest Yatem,aliudinterpreiemesse, 11,520.
UrimetThumini,1,569el seq. Yaticinium juge
p non potesthumanafragiiitassuslinere,
Urinaetorminaeldifficultales,II, 756. Y, 594. .
Urscenatiira,VI, 14.8. Velaminasancta, et quaead cultumDominicss passibnis
Ursaciusvictoriamjaclilai, II, 191. .percineiit,quomodotraclknda,I, 7S9.Velamen Legisquo-
Ursiduo Elisaei,Tituset Vespasianusmyslieeinterpre- modo,el a qtiosublatum?VII,270.
tanlur,1,855. Velleetnollenostrumest, ipsumquequodnostrumest,
UrsiciuuscontraDamasum' episcopusconstitulus, I, sineDeimiserationenostrumnonesl,I, 989.
59. Yelumio foribustempiicujusdampendensobimaginem
UnaTJsiaintribuspersonis,1,58.Usiceriomentamquam jn illo depictamab Epiphaniodiseinditur,II, 414. Vide
novumabjicitur,II, 189. Epiphanius.
. DeUsurainbnini specie
i -- iprobibita - locus celebris, V, VelumTemplipassionistempore cur seissum,I, -31.
210. - Yelum Templi exteriusseissum,ex mente Hieronymi,
Usus.DonumDei est, lalem virojustodari mentem, ibid.VelumTempliiiiteriusquandoet curdirumpendum,
ut eg qucecuris vigiliisquequcesivit,ijise eonsumat,III, ibid.
406. Velumsiceatumet ros per areameffusus, jjujdsignifi-
In Uterodecemmensesclausisumus,1,785. eet ? I, 320.
Uteromnisimplebiturvino,j;tquatenus_V, 821. Yendentiumrabiesa qpibuseoercebalur,945.
Uvaacerbade vitiisac peccatisdieitur,IV,107. Yenationesregiaein Babylone,IY, 173.
Uxorfitaacillahominis,I, 908.Uxqret virnonhabent Yenatornumquamin bonamparlemlegjtur,VI, 494.
pot.estatemsui corporis,nec habentpudicitiaelibertalem, Yenena serpentinopelluniurantidoto,i, 785.Yenena
905.In uxorissalute vir candidalusest fidei, 899.Usus nou danlur, nisi mellecirciimlila,684.
uxorumcommunis apudnonnullos,418.Usris1plurimarum Venereaomniapurgationeindigent,V, 719. • -
uxorum ac coneubinarumapud patriarchas, 909. Quid VenerisstatuaincrucisChristirupeposita,I, 521.
habenti uxorem,"962.Sollicitudouxoris pro
prceeijjitiir Vengriusepiscopus,II, 578.
_saluteviri-siii,899. Hcecverba,Uniusuxorisvirum,ex- Yeniamin quo libi tribuis,humanitalisluce'est,indul-
ponunlur,41-7.Nonsuperatamoremmalriset fratris,nisi gere et cceteris,I, 755.Nonfacilisvenia,pravade reclis
soliusuxoris affectus,786.Uxorbonaet suavisraraesl, dixisse,190.Veriia " ibi sequitur, ubi luctusprtecessit,
' ' II,
II, 52S.NinTiusamoruxorispropriced^anvhatur , 511. Ra- 17S. . -
tiones, propterquasducunluruxores,314'Uxorisductce Venter mero aestuans cito despumatin libidines, I,
incommoda., 285el seq.NonppteslDominiservireniilitite 425. Quis est, qui de ventresuomagiscogitat,quamde
servusuxojis,_70. Quantaielicitas, non uxoris serymn animaallerius, 797.Pleniusventer facile-dejejuniisdi-
esse,"sed ehristi,2S5. Divititein uxoribusmagiseligiso- sputat, 319. Pinguis venter non gignitsensumtenuem,
lent, quampudicitia,'5i_.Pau"pefem uxoremaleredifficije ' 266.
est, divitemferre, tormentum-, 513.Uxprebonanihilvifo Venliquomodopennas-haberedicahtur,IV, 92. Yenfo-
amabilius,Y, 206. Uxorismeritrieiae seandalosa ruin et spirituumthesauri,_V,798.Ventus doniumJobi
acceptio -subvertensa
apudOseequoinodocapienda, VI, 2 el seq. Uxoressaepe Dominoadductus,VI, 134. Yenit ex de-
multomelipresmarilisiaveniuntur,'YTI,662. serto, ib.
Ventusin Scripluratriplicileraccipilur,IV, 765.
. Venuseum prolesua, I, 57, 797.In crucisrupe stalua
Y _ Venerisposila,521.
t Tacca rofa cremabalurper singulosannps in monte - S. Verapro|ioiiiturimitanda,I, 799.
Oliveii,I, 701.Y"accamnemoin iEgyptoet Pklaeslina ' "co- Yerbadimidiataproferre,oificitlirigute,I. Turpever-
medit,II, 334. bum alque lascivumnumquamde ore virgineoproferen-
V33pertinetad dosperantes,VI, 883,1081.Vte,posiia- dum est, 715.Niimijuamyerbuminhonestumaudias,989.
-rumestuliimani,YI, 298. Iaeurrere duplex*Vae,quid? Verborumamhiguitatesdkmnantur,II, 408. Significantia
ibid. PJauetus,carmeu,
" et Yce,quibusconveniuut, ' -281,> verborumcousirieranda, 257.Yerborumvifianonreprehen-
282. duntur-interChristianos, 498.Pro verbo oliosorationem
ValensMursensisepiscopus,II, 189. redditurisumus,et omnequpdnon cedilicataudienies,in
Yalemisimp. vicliin Thracia interitus,I, 543. Yalens periculumvertiturlocjuentiuni, IH, 497.Verborumomnis
imper.,II, 959. Yalentislex de vitulis non in
comedendis, pomparedigpluf nihilum,IV, 75. YerbumapudHe-
354. . brasospro re ponitur,1090.Magnum -eertanienverbouno,
Valenlinianus vomitusanguinisexstinclusest, I, 545. 869.Yefbainteriorishoininiserumpentiaprosignosunl,
Ej'uscadaversuspendiblinlamatnm, ibid. V, 88. Verba ipsa, non tantumres, cernuntur,V, 565,
Yalenlinianu"mdQgina, ' II, 591.Yaleniinianiconfutanlur, 564. Otiosumverbumquid? 8_. Yerbainaniaet plena,
V, 898. 644.,Criminosa qute?YII, 82. Yerbum-Grtecumquomodo
Yalentinushaeretic. II, 22S.Valentinush33relieus,V, ab Hieronymoinferprelalum? 598.Versioquorumdam ver-
898.Yalentini,etBasibdisdogmataimpia,YI, 84S, 818. borumnon probatur,481.
Yalentinus,VII, 120,737, 745. Error et
ejusdem dogma, VerhumDei destruitet tedificat,V, 758.VerbumDei,
88, S95,602. Valetitinideliramenta,quce? 578.Duo esse quarenonperlicilurinTliscipulo, VII,466.
6 10.
baptismatacontendit, Relellitur, 4 93.Yalenlinus quo- Vercellae 5 .
Ligurumcivitas.I, Ejussitus,ib.
mudolegit Scripluras,340." Verecundiafaeilius.ingenialiberalitereducata,quam
YaleriaMessallarum sbfor,II, 31S. mefussuperat,I, 597.
Valerianus,II, 576. Veredarius, I, 112.Yeredariiqui et unde dicti, VI,
Yallisartificium,IV, Sl. Vallis filiorumEnnon,975. 397.
VallisJezrael,VI,S.VallisJosa|)hat,208. Juxta Jezrae- Veritasdiligenda.non p ersona, I , 589.Veritasnonpolest
lemvallisest, qutfiplusquamdecemmillium
- ' passibuslen- faveremendacio,407.Intercontendentesdebelsuperare,
ditur, 7. 758.Angulosnpn amat,necquaerit/susurrones, 945.Ita se
Yanasunlomniatamdiu quamdiuveniat naturaliabet, ul amara'sit verilas,blandavitia-existimcn-
ctumest,IIf,586.Nihilvaniusin bocmundo,qquodperfe-uamterram tur, 186. Mordaxveritas placel apud Deurii,49.paucis
manere,qncehominum.causafacla est, etipsumhbminem placefj'udiciumverilatis,787.Veritasdebelur amicitice,
terfte dominumin pulveremrepente dissolvi,3§7. Non 779. Sinceritatemet verilatemqui habuerit, in steculo
debemuseasludibseappetere,quaeduriilerientur,inler- persecutionemsustinebit,962. Veritaslaborarepotest,
eunt,'o85. vincinonpolest,II, 821.Lucrumveritatis,198.Veritasin
Yvandali,I, 544,913. nobissil, el sinceritaset amafitudoillieo consequilur,
Vangioneslongaobsidione deleti,I, 915. 725.Verumlacuisse,peccatumest,'775.Opinioneverita-
Vanitas.quomodo sint iwiversa,1, 224. tis a jTistitiane declinemus,744.Nonde adversariqviclo-
VariiGeniinioratorisdietum,11,282. riam,- sed conframendaciumquceramusverifaterri,71.3,
M. Ter. Yarro apud Latinoscopiosissimus serijitor,I, Veritatemper forarrierietquasdamtenebrosascavernas
155.Eiusqutedamopera, ibid. MarcusYarro Iaudalys, asjiicimus,III, 488. Verilas'semper amandaest, neetl-
VJI,428.Multascripsilde Galafis,ibid. mendahominumniultitudo,IV,*8.42.Yeritas claudiet li-
Yarnsq.uiJudsamvaslavit,I,"974, garipotest, vincinonpotest,1009.Lumen,et scientias,el
10.87 INDEX ALPHABETICOSIN OMNIAOPERA S. HIERONYMI. 1088
Vefitalisomneserroresfugat,695.Unaviaest veritatis,et paratur, 781.In hacvita nullaest certa victoria,747.Pes-
multaemendaciorum,674. In verilate decor, in mendacio siaia vicloria,45. Yieloriahoroinumnon est perfecta,IY,
turpitudo, 912.Errore perfeclo, faciliussuscipimusveri- 200.Yictorissinsignepalma, 759. Nullacena victoriain
tatem, 718.Veritas et constanlianon deserendain angu- hoc steculo,1079.
stiis, 1028.In lege veteri, .umbraverit.itis,756. Laquei In libris Victorinimartyrisdeest eruditio,I, 326,429.
veritatis, 540.Uterque adversariusveritatemapudse exi- •Interpres Origenis, 829.*Viclorinusmarlyr voeaturco-
stimat, 105. Yeriiateui non meretur audire, qui tentandi JuuinaEcclesiae,II, 189.CommenlariiViclorini,472, 159.
animoiaterrogat, Y, 154.Yeloxoblivioverilalis,658. Li- ViciorinusMartyr,imperitussermone,non seientia,IV, 5.
bentiuserrant aliqui,quamdiseantYerumab cemulis,587. Scripsitin Isaiam,ibid. Victorinus,VII, 3. YictoriniMar-
Veritassempersupraesl, VI, 134.Unaveritafesurgente, tyrisin Matlhaeum Cominentaria, 249.
multa mendaciadestruenlur, 262.Yeritas non invenilur Yictorinusrlietor cilalus,II, 507.
absque gratia Spiritussancti,-YII, 801. Jn nullo veritas VictorinusPictabioneusisseculusest Origenem,I, 348.
fuit, nisi iu solo Jesu. 624. Duplex verilas,seu scienlia Yielusnimiasollicitudodeponenda,VI, 114.
assignatuf,una quce'siljuxta pietatem,altera, etc, 690. ' Victusunius diej omhianobisnecessariaalimentasigni-
Inimicihonsunf, quiloquunturveritatem,licet, etc, 686. ficat, I, 823.Victus genlium mullarum, II, 334, 342
Qui loquentesveritatempersequuntur, fiuolinimiciveri- et seq.
taiis, ib. Obsequiumamicos,veritasjidiumparit,462. ViJere ea, quaecontempsimus, inulile est, I, 524.
Yermesalibi ubi pro magnisreditibus exiguomr, II, YideresermonemDei, quid?VII, 241.Yiduaqualisesse
554.Vermiculus,quemvuigusmillepedamvocat,SS7,718. debeat, 1,173, 901, 705et seqq.Vere viduaest, quam et
Vernumtempusauni,lempuseleclumest, III, 560. tetasprobatet vita, 505.Yiduarumspes,Deus sil, et omne
Verres episeoimssucessorSylvani,I, 609. opus,,oratio, 905. Yiduaquos et qute debetfugere? 289,
Versibus scripli Psalmi, atque alice aliquotScripturce 505. Quaeluta suat etiampertimescendain vidua,290.Vi-
partes, 1,14.7. duaeilluslrioreset veteri et novoTestamento,508.Vidute
VersionesAquilte,Symmachi,et Theodotionisquomodo honoratteab omnibus,911. Quare Aposlolusviiltviduas
exprimunt.textumSeriplurte,II, 824. Recipiuntura Grce- adolescentulasnubere, filiosprocreare? etc.-,902.Muilte
.cis, ib. MultamysleriaSalvalorissubdolainterpretalione vidiicein urbe Roma sanctae,quarumexemplumproponi-
celarunt, ib.Habenturin Hexaplis,et explananlurab Ee- tur imilanduin,294.Viduae,qucepascuntureleemosynis"
clesiaslicis,«6.Versio -u_vLXX,vide Sepluaginta.Versio Ecclesice,S05,903.Quiprt-tendunlviduae,ut secundonu- •
Hesychii,vide Prwf. in.IV-Bvangelia.VersioLuciani,ib. baut, 911.Viduaeotiosseet curiosae,918.ViduaEvangelica
Vessicamlaxari, naturate est, limore cogente,V, 245. -omni fsraeliticopopuloditiqr,293, 796.Vidnaein,_ngustia
Vespasianuset Tilus duo ursi,'I,'835. et tribulationesunt positce", II, 240. Yiduisnon detraliit
Vesperain Eyangelioquomodosumatur,1,826.Vesperte Hieronymus,290.In quo locoeas colloeat,ib. Yiduce,qute
nomen et Occitienlisin Scripturisdiversasiulelligentias pascuniureleemosynisEcclesite,265.Yiduaramgentilium
reeipit, IV, 508. Qui hahet initium peceaforum,versatur consiantiaelcasliias, 310.Viduae,quaesustenianlurali-
in vespera,ib. Vespere et mane successionemdiei ae no- menlis ecclesiasticis,IV, 81.Yiduceriiunusa Salvatore
ctis significat,V, 67S. laudalum,VI, 505.Yiduarum exemplumAnnaprophelissa,
Yespertilionocturnaavis, nonlam voceet cantu reso- YII, 507. i
nans, quamslridore, IV, 42. Vigilantiusconcitatusa RufinoadversusHieronymum,
Vestcevirgines,I, 906,el H, 284.Veslahabet virgines, 348. VigilantiusvoeaturDormitantius,I, 728. Impugnat
VII, S28. cultumSS. Martyrom,ib etseqq.ArsVigilanlii,349.Hunc
Vestesqualesessedebent, 1,110,264, 524.Non absque reprehendit Hieronymuset deridet, ib. el 581, 726.Bla-
scandaioin aliis sericas vestes, auralasquequismiratur, sptiemiaeVigilantiiin inlerpretalioneDanielis,5S1.Yigi-
786. Sordidaevestes, candidcemenlis indicia sunt, 787, lanliusvitammonasticamdamnabat,II, 400.De Vigilantio
956.Diverscesententicede usu vestiumin puellis, 962. historiacuriosissima,598.
Vestibus utendum, qucefrigusrepellanl,nou qucetenui- Vigiliteet pernoctationesin basilicis,J, 727.Eeclesia
tate sui corporanudademonstrent,V, 841.Yeslibuslineis noclurnisvigiliisChrislumDominum personans, 1089.Yi-
_Egyptiiutunlur sacerdotes,548. gilire et perrioctalionesin Basilieis/H, 396.
Yesiimentacommuniasacerdotumet ponliGcisvet. Te- Viginti quinque numerusnumquamin bonam partem
stamenli, I, 560. Vestimeiilapropria ponlilicum,361 et sumplus,V, 107.
seq. Vestimentapontificisvet.Testameafiexponuntur,562 Villtecur pertiaent ad jura urbium,V, 610.Quemusum
et seqq. Veslimentaeademad renovalionemhominisap- habeaut, ib. el seq.
plicariiur,364. Yillieusiniquitalisquis, et omnis ejus historiaexponi-
Vestimenlorumscissio ob audilam blasphemiam,IY, tur, I, 895el seqq.
489.Vestimentorumscissiofactaa ponlitice,quid signifi- • Yinaciauvarum,uvcepasste,VI, 29.
cet, VII, 678. Vincentiuspresbyter,I, 549. Quid coneelebrat'.837.
Vetera apudincredulos,fabulosavidentur,1,678. Viucenliuspresbyter, II, 447,* 481,S51.Milliturin Occi-
Vetulisquidconvenit?VII, 716et seqq.Habilus earuni dentem,5S5. ,
sit sanctus, ib. In quibusarguuntur nounullre,ib. Adole- Vinculapro"peceatisscepiuslegunlur in Scripturis,IV,
scenlulas secrete debent corripere, noniii publicoaccu- 80. AliavinculaDomini,aliadiaboli.Y,42. NonVindicabit
sare,ib. Dominumbisin idipsum, I, 417, 798. QuiseipsumYindi-
VetusTestamentum.Vide Testamenlum. cal, ultionemDomininon merelur, II, 554.
Veluslasomniaconsumit,V, 80. Vindielasub pacisoccasionequapritur,I, 518.Vindicta
Yia regia, qure, I, 519.Principum viaebontefacere ju- -peccaniiumquantoserior, eo justior, IV, 1091.Yindictte
sta, 611. Viam,qute ducit ad vitam pauci iuveniunt, et divinaecirciilus,VI, 377.
multo paucioresingrediuntur per eam, 11,-783.Yiaeno- Yinea Iicel pulchra,si calamossubtraxeris,arsscitca-
sirce non proprio lkbore,sed Dei adjutorioet clementia -lore, V, 221.Yineteet vili comparaturJerusalem,142.Yi-
rectce fiunt, 791.Yiaregia, quce?IV, 676.Via dextra et nea qute,VI, 458.
sinistra, quae?VI, 900. Viaespaliumapud Latinosmille Vini usus sit niodicus,I, 266. Quibuscausisconcedit
passus,215. Pauluspotionemvini,94, 953.YTnumet adolescenlia,du-
Viaticumsibi quisque paret, quod longoitinerineces- plex incendiumvoluptatisest, 94. Medulltejtivenunilino
sariumest,
1 Viclimceet I, 291. plentequibuscomparantur,287. Quidquidinebriat, et sta-
hostiaedifferentia, IV, 660. Viclimtequare tummentis evertit, fuge similiter,ut viiium,266.Yiuadi-
concesscepopuloJudceorum,718.Hostiaeet viclimcenon versi saporiset colorisquaerunlurin inj"uriam cominpnlite,
principalitera De.oquaesilte, sed ne idolisfierent, 21.A 618.Luxuriosidivilesvini pocuTum suspirant;616. Vinum
sacrlficiisviclimarumpaulatimad laudesDei transibatre- virginitafemet castitatisamoremgenerans,II, 287.Vinum
ligio, IV, 24. Victimaruinet*holocausforumdifferentia, cumcarnibusposl diluviumdedicatumesl, 268.Viaumia
660. Viclimascur populoIsraelDeus concesserit,718.Vi- mysteriisbibitur, VI, 557. Quomodovinumin [jotantem
climasquandoDeusnon susceperit,521.Vietimas,sublato stevit,613. Yimimadolescentulis declinaudumdocuitHie-
Templo,Judaeiofferrenon possnnt,V,165. Viclimiscar- ronymus,VII, 651. Effeclus, S08, 509. Quo seusu illud
nalibusspiritualessuccessurce,VI, 952. r damnafHieronymus,ib. Consecralurin sanguinemChristi,
,-ATctorest, qui ia contenlionesuum'errorem coguoscit ib. Servitusjioiationisvini, 717. Quidhabet, quiimplelur
et fatetur, 1,758. 'vino,6S0, _S1.
Ad VicforemepiscopumRooianumepistolte Pascha, de Vinolentiascurrarumest et comessatorum, I, 422.
II, 877.HicmulfosOrienlisepiscoposdamnarat,ibid.Epi- Violentiain regnum ccelorumlandalur, I, 128el seq.
stolasynodicaadversusViclorem,885. Violentiasanclaqute? V , 202.Yioleutiagrandis,quae?
Yictoriaubi certa est? I, 584.in hacvita nullaest eerta VII, 70.
victoria,90. Victoria,fideioccasiofuitplurimis,II, 23. No- Juxta Yiperamnullussecurussomnoscapit, I, 785.
Bfravictoria,et coronaYictorias Dei proteetioneet clypeo Yiri imperiumnon praeferendum esse Christo,docei lii-
.088 INDEX ALPHABETICUSIN OMNIAOPERA S. IHERONYML 1090:
stofia,1,685.Casusvirorumfbrliumex mulieribusprove- judicatimitatiovirginumdiaboli,354.Absqueccelerisope-
niens, 97. QuodnonTicet feminis,cequenon licet viris, ribiisvirginitassolariousalval,503. Prineipia virginitalis
438.Utinamprceconia feminarumimilarentur-Tiri, 282.Yir moriturce,qua:?23. Yirginitasfalsadamnatur,IV, 892.In
et homoin quofUfferuut?1049.Virquandosubjeclusmu- anima\irginalisermoDei, quidoperatur? 118.Virginitas
lieri, II, 288.Qualecoiijugium iuter viroset uxoresprre- non exigitur,sed offerlur,V, S79. Privilegiumyirgiriale
cipitur,248,265.Sanctisviris non detrahit Hieronymns,. in quo positum,884.Yirginitatisprtemium,VII,14S.Quare
274,278 Yiricurianlum diiigere uxoresjubeantut,cum majorahabel prcemia,761.
' uxorumsil cumtimorediligere,VI, S18. ' Yirbius,,ll,622.
287. Yirtutisdesiderimncle-.
Viragocur Evadictaslt,
" 3, 308.
- . -
, -Yirtusgrandis, q uce? I,
Virbius,VII,619. mentiaDei sustentatum,619. Qui semelvirtutise tradi-
Yirgaponiturproregno , I, 385.Pro potenliasceculari,' derit, quidquidadvenerit,caleat.el despicit, 620. Yirtus
est ea, qussapostolisprohi.ita est, 127.Duaevirgaeapud aurigcemodoregit animum,629. Quasiincurru stansvarios
prophetasEcclesiamet synagogam significanl,448et seqq. ejusappetitus componit,ibid. Cumnos putaverimusad
Virgarumduarumsacranieulumexponitur,IV, 630.Virga calcempervenissevirtulum, tunchabebimusprincipium,~
pro casligationeet visitatienesumitar,Y, 68.Yirgapa-• 103.Virtussemperinvidiaepatet, 982. Ut peccalagermi-
storaliquinamindigent?VI, S27.Yirgacur-Moyses instru- nanl-negligentia, ita sollicitudovirtutesparit, 613.Virtu-
clus, nonitemapostoli,527. libus cardinalibusnihil est pretiosius,268, 394. Extra
VirgiliusquidfacitcumEvangeliis?I, 114.1deriilauda-- Ecclesiamnulla virtulumpra3mia,=123. Dumprobfa quis
tur, 1026,275.Virgilius,.II,866.Virgilianum,quid?238. metuit, ad virtutesnon provocatur,285. Virlus semp.r
Virgilius,compilatorveterum dicebatur,III, 501. Idem- rara est, II, 341.Quiunamhabetvirlutem,omnesvidetur
philosophus et poeta,469.YirgiliusjirimusHomerusapud habere, 714.NuIlavirtutumcerlaet securapossessio,326.
Latinos,-VI',S20.De Yirgilioquid traditum?881.De Vir- Yirtutesomnessimulhaberenonpossumus,717. Grandis>
gilio,quidtraditur? VII, 483.Yirgiliiversus,611. fideiest, grandisquevirlutisessesanctumcorporeet spi-'_
.Yirgiriiimconsecratorepiscopus,II, 424.Potest virgo ritu,287.Noslrilaborisest,pro diversifalevirtutum,diversa
essematerDomini,122.Matervirginis,socrusDei dicitur, nobispraemiaprceparare,376. Apud ethnicos prteferlur
104..Virginesmonilia EccTesiae, 693. Yirgines domince voIu|)lati,242.Nullusest, quisemperpossitcogitarede
sunt vocandce,88. Regio virginis,paradisusest, 105. In virtutibus,786.Virtutes peculiaressanclprum,714.Yir--
mediolaqueorumambulat,113,783.Seereta.cubieulisui tutes apud philosophosin meditulliosunt positte, et omne
custodiat,109.Nonametdiserlavideri, 114,989.Gravilas quodnimis.est,sivesursum, sive deorsum,reputaturin
personamurginisdecel, 989.jEqualitassil iuler .irgines, vitio,III, 352. In mediosunt, et nimielasomnisin vitio
nondominatio,113. Merces virginum et pudicitiae,128. esf, 469. Se invicemsequuutur, et qui unamhabuerit,
Yinumfugiantvirgines,95.Rarussit egressusYirgiriisin habetomnes,468. Nonesl cemulatioin virlutibus,509.
publicum,100,995. Gemmaset pretiosissima oruamenia Bonosdiesvfveulifaciunt,vitia, malos,439. Spiraut un-
damnatChristusin virgine,685, 979.Quidpatiturpuella guenta, 809.Qui post vitiase refreriat, et virtuiumest
qute deliciisfruitur,93. Deusnon potest suscitarevirgi- sectator, laudatur ab Ecelesiaste,
el sibi
598. Yirtules omnes
nem pdst ruinam,91. Qurecomesplaceredebel wrgirii," iuvicemse sequuntur, hcerent,IV, 275, 65S.Nisi
100,686.Qureei prteponiiur,-qualis essedebet,994.Qua- vitla recesserint, virtutes non subeunt,412. Porlcej'usti-
rumdamvirginumexemplajnon sequenda,121,122.Falsae tite,operavirfutum, 344. Sub occasionejustitiae,omues
virgines vitandce,113. Yjfgo devitet consorfiavirorum, virtutesintelliguntur,656.Nequestalimvoluerimus,per-
quamyisproximisint, etcognati, 181. Yirginesbonte et fectam possumuscapere virtuiem,,278.' Vana gloriain
malce.91, 997,.Virginumcorruptarumruiiiteet crimina, virtulibusvilauda,936.PopulusDei ex virtutibusinlelli-
97, 98. Qutedamin ipsomorlislirnine coronamcastitatis gjlur, 756.Pro varietatevlrtulum,habitationamdifferen-
perdiderunt,113.Typusvirginumel figucamatronarum, tice, 256. TemplumDominiillud est, in quo Ifabitat
195.Horcecanonicre, et alia virginumexercitia,ibid.Gau- omniumvirtutum chorus, etc, 881. Cujusquis virtutis
diumciviumcosliin receptionevirginis, 123.Iuduuientum imitatorest, illiusappellaturet_lius,702.Virtusrara est,
virginibusDeo consecrandispropriumdicebatuf flam^ Y, 588.Noncerta virtutisposspssio,609.S.empervirluti-
meum, 720. Vifgines htereticorumscorta sunt in
existi- bus coiitradicitur,602.Per virtutes, nomene'tdignitatem
maudre,125:Quaretbndanturvirgineset viduce mona- ducis consequimur,S74. Primusad virtutemingressus_,
steriis, 1090. Perpetua caslitas virginumYestae,Apolli- quis?virtutum 480. Quiuuavirtute caret, omnibuscaret,14. Cala-
nis, Junonis,elc, 906.Yirginesa Christoplusamanlur, logus jusfi,205,VirtusDeiChristus,etin quibus
quare? H, 2S7.Yirginisdefinilio,sancUmesse corpore, sit?VII, 261.Yirtutumconnexio,648. Viavirtutumlau- '
et spiritu, 227.Niliilprodestcarnemhaberevirginem,si datur, 461.Neganlurper vitia,712.Virtutesduplieimodo
mente quis nupser.t, 227.,Quodalii'in ccelisfulucisunt, accipiuulur,576.Maximavirtus,quce?655.Non.coepisse,
hoc virginesin terra esse coeperunt,296. Qusevirgines sed perfecisse,virtutisest, 60.1neslnascentibus quoddam
prcedicantur, _t
473.Mercesvirgiuum pudicitite,260, Yir- semen jusiitice,e t aliarum virtutum,39lrUnusquisqueex
gines honoresenTperhabitaeapud Romanos, 507.Exem- virtuteappellatur,quam velmaxime babet,423.Mediaqnce
plum virginibusrelictum, 509. Yirgiuamcofruptarum suntinter virtulesel vitia, nec facienda,nec appetenda,
ruinae, et crimina,238.Inter duodecimsigna coelivirgi- 481.Non virtus,sed causavirtutisapudDeummercedem
nem-collocaruntgenliles,507. Virginiset conceptus,et habet, 52. Aliudest de vitiis et yirtutibuslibroscom-
partusAchazregi ostenditur,VI, 259.Boncevirgineset ponere, aliudin_sensumprophelarumet apostolorum in-
malre,quae?325.Yirgoquceerravit,non habet suscitan- gredi, 559.
tem, 283.Obleve peccatumnonpotest suscitari,282.Yir- Yirlutespro miraculisponuntur,IV, 780.
ginesElias,Eliseus,Jeremias,et JoannesBaptista,876.'- Yirulentice_2gyptiorum, 1,479.
Yirginisanimcealiaest puritas,et alia ejus qute libidini 'Yiscera propria violare et viscera misericordice,quid
subjacuerit,524.Yirgononyoluntateprostiluta,remanet sll? VI, 259.Viscera,quid?VII,7S6..
Visio
virgo,78. qucenamprophetiadicatur,IV,1007.Visioetonus,
sive pondusin quodifferant,ibid. et seq.YisioEzeehielis
Yirginitasa Salvatorevirgine dedieatur,I, 102, 235. de ossibusaridis
Undeditiusvirginilatisdonumfluxitin feminas,108.Yir- famosa,et omniumChristianorum Iec-
ginitatisacpudieilispalma,969.Felixvirginitas,qutasit? tione celebrata,Y,452. Y isionisn omende prophetia usur-
996.Perit et mentevirgioitas,92.Regnlae danturadinte- sibi
patumquid velit,.YI, S91.
gritatemvirginiiatisconservaudam, 107,elc. In eofacilior Yisitatioconsoralionem signilicat, et supplicium,IV,
est, quodcarnisincentivanon.novit, 908. Quamdiflicile 1081.Yisitationoh projemedio, sed pro plagasumitur,
serveturintegra! 97. In sacerdotibusethnieiscommen- 188.
data,908.Yirginitasnatura"est,nupticepostdelictum,103. Vita mortaliumincerta est, I, 899.Longavitaveteruro
Quarede virginitatenon detur prceceptum,986. Conlra patrumfuirquasisecundaimmortalilas,25. Longavitaet
naturamest, et ultra naturam virginitas,986sMultide brevisinter se cohiparata,542.Hujusvitceprolixitas,euc
* .irginitatelamLatinoseTmone,quamGfsecoscripserunt, graviset molesta,783.StridoremoftaliumvitaDnilur,722.
107,996.Virginitasa Salvatorevirginededicafur,II, 275. Quomodo currendumin hacvita, ut caducisaeternasucce-
Virglnitasvolunlariaest, 287. Illa virginitashosliaChristi dant, 127.Yita posteriorjudical de priore, 290. Borium
est, cujusnecmentemcogitatioj,nee carmenlibidomacu- esl postregulasScripturarum,vitresucetramitemabaliis
lavit,260.Nonmoritur,273.P.st mortemincipitcoronari, discere, 994. Yilam angeloruminler tilillationescarnis
273. Repletparadisum,266*.Grandecrimenputatur.Iaesa docemurimilari,II, 2S6.Hcecparsnoslraest, et hiclabo-
virginilas,307.Pudicismentibusplusvirginitasest, quam ris fruelus,siin hac vitaumbralili,vjtamveraminvenire
regnum,309.Diflieilisres est, et ideorara,204.Yirgini- valeamus,111,463.Vitaemisercemorsquietaprcefertur,
tatem-paradisus,et terra nuptias dedicavit,284. Apud IV,982.-Yita sempilerna,bonorumomniumpromissio, 646.
elhnicossempertenuitprincipatum, 306. Duplexvirgini- Humance v ittespatiaseptem,. VI, • 314.Vitam prtesentem
tas, 227. de
Fructusest nuptiarum,240.Quare virgimtate paucidespiciunt, 811.Vitam magis merentur, qui mori
nondaturprceceptum, 229,256.Yirginitativersenonprc_- volunt pro aliis, 592.Yita solitaria-inquibus.laudabilis?
1091 INDEi ALPHABETICUSIN OMNIA INIA OPERAS. HIERONYMI. HIERON_MI. '
.092
828.Yita perpetuamefumnonhabet ruinartim,VIT,210. stra jiolestalepoSiiuhn est, vel faeefequid,velnopfaeere,
Bonamvitamphilosophorum et gentiliumrecipitDominus, 890.Voluutatenostra, verbumDei non suscipimus,884.
208., Propria voluntalesua quisque conculeatur a vitiis, 669.
YitasviforumilluslriuniGrceciet Lafihidescripserunt, • Volunfatisbencfaciendilibertasiu nobis,VII, 511.
1,738. Quo titulo hoslibros donarunt, i bid. Volvola herba,VI, 544.
Vitalispresbytef,I, 58, 41. Voluplasnecregum['.ufpurajn limet,nec mendieantium
Yitia,causresunt calamiuiuD-. 1,107. Palmavitiorum, squalorem,I, 807. QuidqujdsemihariumVoluplatum est,
qute, 344. Non decipiunt, nisi sub specie umbraque venenum pnta,288,612.-Homoiionp0test esse sine vo-
virlutum, 6 84.Terrore ignis ceterniereseentia vitiacon- luplatis et luxurice 9 2.
incentivis, Yoluptas difficile v iuci-
sumamus,611.Yiliahisicoerceantur,superbiunt,et obe- tur, 287, 802. Caleocevolu[)talum,323. Quisfornacefn
-diehlessibiadilifefnadetrudunl, 612.Faeilisest lapsus regisBabyloniisineaduslioneingressusesl? 801.Quidam
ad Vilia,879.Paufcisunl, qui calcatisviliis, trftniilemte- putaut majdrisesse virtulis, prtesentemeontemnerevo-
neanl vefilatis, 692. Cessatioa viliis appropiliqual Deo, luptateih, 683. Ijisumcorpusdes[)icere,et'prcesenfium
612. Iiieehlivaviliorum ouinium lijillanl animos, 806. voluptatum dunorem,sedmelloremvitaminii*.persuade-
QuidamvitiUm vitio _jieccatumquepeccatomedieahtur, lur, 628.Multidant eleeniosyham, sedde propriocorpore
Ex
941. vitio nostro pefsonas nobis plurimassuperihduci- nibilti-buunt.volhptatecarnlssuperati,707.Yoluptaslla-
mus, 193. ftcriplurre testimonia , "quasiarmalufaDeiad- gransdominatur,nec [icenisvincitur,II, 274.Philosophi'
versusomniavitia, 711. Principiisviliorumobviaildum, reliquerunt,qute favenl voluptali,quare? 557.Voluptas
ne creseanl,92.,Yitiaexterna facile abjiciuutur,sednon et cohcupiseentia eoniparaturebrietati,qUaeevertit animi
ita voluptas,287.Inlerior homoinler vitia et virtutesflu- vigorem,III, 597..Prceleritavolu]itaS prcesentemnonju-
clualj 92.Sine vitiis nemo naseilur, 8 06, 1026. Qui callide . val, et exhaustahon saiiat,J596.Quantocrescuntdivitice
dccullaritvilia siia, ex secjttenticoliversatioiieeognoscun-et voluptates,tanlo sapientia deest iri hominibus,297.
tur, 287. Quidetrahitvitiis, offenditplurimos, 185.La- Hominesluxuriteel voluplalibustotosse tradunt,et qute-
behtiaquOtidie in vitiasaecula,25.Nomlulligeneralemde ruiil divilias, qnte in necessitatenonliberimt,467.Quos
.itiis disputatibnem,in SUamreferUBtcontumeliam,953. amofvoluptaliset diviliarumcircumdat-,krguuntur,IV,
Dum dispUtahtiirascunltir, suamindiranteonseieutiam, 322.Voluptasiiisaliabilis,- VI, 39. Ebriet&sdititur, 175.-
ibid. Nostris viliis bafbafi fortessunl, 344. Vitia magis Pervertit sensum, 59. Nihil forte in viris voluptatide-
sequimUf.quciiii sunt
virlUles,Il,5S0.Vieina virtulibus,794. ditis,577.Faciliussaceuluscontemnitur,quamvoluntas.
Ndminapietalis rionerUbescimus\itiisnostrisobtendere, YH, 149. 'L J
402.Aliudeslmutidaria Deo, alitidper se esse sine vitio, Volusianus, ~
II, 907.
556;Yitiouostroad pejoralabimurquolidie,III, 448.Yitia LicetVdmilumperpetemsustinfeaht,
- " etc^ multi corpu-
habentbesti&rtiin iinagifie.,IV, S76.1'ro diversilale vitio- lenti,.VII,114. i
rum intersUpefbds,ftliiSuntmonles,alii colles,40..Vilia Voiutnoffert,etsolvitDeo, cjuiest sancluscorporeet
et peccafa,Uvaacerba,1074: Viliorumpurgationempax spirilu,IV, 298.Votumviri"justi,qiiid?629.
_ sequitiif;867.Yitianoninvlcem se sequunlur,sedvirlutes, , YivaVoxdbclorummagis prodest,quamlibri, I, 272.
in quibus omnia lenfperfifa,611.NoslriUtii est, qUod Neseitvoxmissareverti, 234.Yocisdulcedinesper aurem
ohruamurmarisBu.fiJju.j502.VitianostraDeumamaruhi animamvulnerant,984.Y.x vivamagnamvihihabet,'VH,
efficiuntdtciudelem_V,115. Per parvavilinmajoramon- 467.
slfautuf, 85. JugulalcjUivilia rionincrepat,409.88. QuidanT VulcaliiCommenlarii, II, 47.
c.slimaiit a dDeum'nou perliuere vifianostra, Vitia Vulgalaeditio vetus, ejusc_ue_LXX ' discrepanti_,-1,
dulciaSufit, YI, 175. fjuatuor sunt quibus ini|jUgnahiur, 642.. seq. Fi'_-Edili6. ',
865.Ex his ffiuitafiliaofigioemducunt) ibid. VitTaSunt Vulgus indocluln facile mulatseiitenliam,IY,-10°4.
Idolamostra, 240.Pulchravidenlur, el delectant,315. QuisYulueraturdiffieile", YII, 67.
LibenterapplaudimusViliisnostris, 108.Ylfiain vfrtutes Yulnusaliorumnostfasit cautio,I, 290.Yeterayulnera,
quomddbmutentUf,929,950.Yirlulesqualuor3eardiuales novacharitatedblitlerare,816.
scutasunleolltraviiia,868.ViiTuluui connexio, 4. Perse- VulpiUm earnibds genles innumerc. .eleclantur, II,
cutio,-virlutumpfof.ctusest, 707. Yfrtutesjiristince etiam
nori 554.
pfosuiilhabehtiviliuui, 185. Ex virtulibus,ut e_ YultumeumdemsemperhaTiefefidn pOssumus, II, 782.
viliisnOiniiia iBipoiiUiilur.451. ViMutesctvitia quibus nos Yultures trahsmarinacadav.erasentiuiil, II, 443.-In vul-
e*fle'iunt sirftiles?687.Numijuamtula est humaUaffagili- ture. tot sunt curationes,quodmembra, 352.
tas, et qiiantdvirlutibuscreseimus,lantbvlfiatimerede- Vultus,quosConditornon agnosCit, 1,286. Ruborvul-
liemtis^196.Omup lempus quoin nonviflulibus deservi- tuspudorisindiciumesl, V, 75..-ObCrmafio
in
mus,reputalrir .iiiUm, 7 43.Yiliuni nori-ostendilur, jiisl ritelisindiciumest, 38.Yultuspalldr,unde?vultus,"seve- YI, 274.
ex comparationevirtutis, YII, 62. Quoliescumque vinci-
• inur viliis, toties Deuni negamUs,712. Non.prodesta X
n isi 461. Yilia |
yitiis recessisse,
in liniufftuT
optimacompfehendantur,
et pereunt,virlulesfrugibusredun- - Santibpe, tixprSoefatis,II, 518.
semelipsa* Sehocrates philosopiius,quid.eribjt? II, 544.Xenocra-
dant, 508. de
Yituta bonlerrians,quceperfectcecetatisests IY, 187 tes seripsit gemmarumlapidumquenaturis, YI^ 328.
Xeridcrates Polemonemadoleseehteinturpissimumimuta-
el ieq.
Yitulussaginalusmystice,quid? I, 80. Ubi scelusest, , itXeiiodochium in sapientissimuhi
i n
philosophTim,
Rbmano
S.
a PammachioeVstru-
vitulorumcarnesedefe^II', 554.Yilulilabiorum,qui? VI, portu
158.TraduntHebrcei,vitulos aureosasacerdotibusfurto . ctum,I, 401.
sublalosesse, et proliis ceheosrepositos,159. Xenoplion,quid refeft?!, 222,554, et II, 311, 545el
Yiventiumprimain crealiOneaquisegressa_V, 9d sec/.- seq. Xenophon scripsithisforiamCvfi,IV, 822,el Y, 631°,
I.iu Yivendo'multiportantfunerasua,1,319.Nemotam , XerophagiaTalianiet flevit?
Manichcei",
54S.
VI, 262.
ffaetisviribus,etsiedecrepittesenectutis est, ut rionputet V,Xerxes,quare I, Xerxisorms et viciofice,

seunuro adhueanhum esse victurum,.12. 702. .
AliudYivere morilurum,aliudiriofivictururo,I, 342. tyris,I, XisliPyihagoreilibef Dfcenotatus riomineS. Sixtimar-
Vivereiri corpore,an eommendatio fit, IV, 471. Yiver. lenlia»II, 1029.Nihil Ghrislianum redolet, ibid.Xistisen-
Deus-dicatur,Y, 181.Viverede altari,non 280.- 518. XistiPythagoricipulchrasenfentja. * V,
quomodosolus ,
luxuriaripermiltitursaeerdoti,VI, 472<etseq. XislusStepliaudsucGessit,II,.9D9.
Quodvivilicavit Deusab ipso,aul ab aliooccidinonpo-
test, V, 788.
Yocabu.um-triust|tiisque proimoribussuissoriilur_ Y, T
500. . Y litteraphilosriphorUni, quidsigniiieet.III, 424;469.
- Yocalibusin mediolitteris p.rraro utunturHebfaei,L
i4S.
Yoeationum divefsafumtempus,H, 574.
YoceuiDei, ih ' vetefiInstfuhTerito -icitur,(jUodpbpului^ EachceuSj I_452,701;Gurnqnfuitin nunierriduodeclm
videfit,IV,8. apostoIoTUfh, 402. Zachteusquadfupluriifeddidiljquod
Yolscorumprovincia,I, 462.- _apuerat,YI,-302.
VolunlasTiominis apudDeuin pfopositisui mfercedem Zacliarias;ifiterpfetaturmenrofD~omini's\ii, I, 278.Za-
ha"bel,I, 815,176. Vdlunlashominiinceflia,fluetuans, ehafias[jrophetti obscur-us^et intef duGdecimlongissimus,
•et mutabilisest,-II, 7.0. Meliiisest juxta .enstim«mctii Tl, 777.Zaehariasprophetaelsa-eei-dos, YH, 239.Zaclia-
Sgefe, quianiriiceestoeulus;quamvoluntateni,cdfdisse- fiie silehtiuni,-quiddeiioiet. 260.-Zachariaeet EUsabet
quif III, 485.Yolunlate,noh naturaisumusjnali,IV-,-58. laudesj231.YefsusZachariifi ' sui)fiomine^erenTite * .•italus,
"friluniasmagistnsfeciaifda ; non induTge_(ia_. 784.Jii no- 227. 228. .
1093 ORDORERUM IN HOGTOMOeOKtEN^AR-ii. _6.4
insula,VII, 427; • - ZepliirinusRomteepisgopus,II, 895.
Zafcynlhus
Zaredtorreus,et ejusmvsteiium,I, 493. ' Zephronaappellaturhodie ZepbyriumoppidumCiliciae,
ZebennusAntiochire episcopus,H, 905. V, 898.
Zelus suumrodit auctorem,I, 71,2.Zelusadcipiturin ZosermoHebraicus,'quid sonat?i, 698.
bonamparlem,YI, 558.Zehfs multiplex,VII_468.Uuiis Zodiafcisigna,I, 679.
est invidicevicinus,ibid. Zonasacerdotalis,I, 361:MysiicetjuidsighiBcet,398.
Zeno martyr slultferphilosopliic.,-I; 180.De Zenone Zoroaster,Magnus;1,1032.
prineipeStoicoruin,vehenaliceretieoruni mahafunt,1026. Zorobabelundenomenaceepit,V_. 219.ZofobabeJtypus
Zenonisopiniones,II, 888,-740. ZedoouinStOioisquid Salvatoris,YI_74.
suspicatnrde DeoetcreaturisfVII,
- 611:
- Zythumgenus polionisest ex frugibuset aquacon-
Zehobius,I, 43. fectum,IV, 292.In DahhatiaSabaiumappellatur,ibiil-.

©R12.fi RERIJH.

qUM IN HOG TOMO COMTINENTXJR

Prtefatio, . .9 EPIST.XLIV.—Hieronymus ad Damasum. 293


OPERUMSi HIERONYMO ATTRIBUTORUM PARS EPIST. XLV.-^-Damasiis adHieroiiymurh; Ibid.-
FRIMA.—EPISTOL__. 13 EPISTS XLYL—DainSsus ad Hieronymurii," 294
' EPISTOLA PIUMA.—PelagiusadDenietriadem; 1S BPIST. XLVIL—HieToiiyrhus ad Damasum: Ibid.
EPISI.H.—AdGeruntiifilias,de cdntemnendahasredi- EPIST. XLYIH.—Chromatius
- et Heliodorus
' ad Hiefony-
late. 45 mum.- _ 297

EPIST.III. Ad Marcellafhexhdftatid" iit afivefsa fole- Episi. XLIX,—Hieronymus ad ChrottiatiUm
' et Heliodo-
ret. ., - 50 rum. ibid.

EPIST.IV. Consolatioad virginem"in exsilium mis- EPIST.L.—De NativitateB. Marice. , Ibid.
sahi. 88 EPIST. LI.-^AdPaUlamet Eustocliiuni,
" - de virtute Psal-
EPIST. V.—Adamieumtegrotum: , 61 rriofum. • 305
EPIST. VI.—Adamicumtegroturii,de viroperfecto. 75 EPIST. LIL—Ad Augustinum. , , 306
EPIST. YII.—Instituitamicuriiin .cientiadivinteIegis. EPIST. LIII.—Gingo, MajorisOaftiisitep-rior fjuintus, de
108 supposititiisS. Hi&ronymi epistolis 307
EPIST. VIII.—De.tribusvirtulibus; , 116 OPERUMS. HIERONYMO ATTRIBUTORUl_ PARS
EpiST.-JX.-Ad Paulamet EustochiuuT de assuiiip_iohe
* —
SECUNDA. SCKIPTA VARIIGENERIS.- Ibid.
B, M.Virginis. 122 De formisllebraicafumlifterafuni.- Ibid.
EPIST. X.—Deassumptione itefum. __ii5 CalalogusquorumdamoperumfalsotamquamHieronymi
- EPIST. XI.—Dehonorandisparentibus. 145 l-ifdatorum. S08
EPIST. XII.—Opusculum de septemofdinibu.Ecelesiae. Hdmiliaad monachos. - ~ 311
REGULAMONACHORUM EXSCRIPTISHIERONYMI-
EPIST: XIII.—Virgiailalis laus; ". - - 165 PERLUPUM DEOLMETOGOLLECTAi 319
EPIST.XIV.—Dehis quaeDeo - ia Scripluris attribuun- CAPUT PBIMOM.—De obedientia. 521
tur.. - ' 176 CAP.II.—Detribus generibus monachorumin_-gypto
EPIST. XV.—Dairiasisymbolum. Ibid. commoranlium. 524
EPIST. XVI.—Explanatio svmboli,ad Damasum. Ibid. CAP.III.—Decastitate.
CAP.IV.—Depanperlale.
323
EPIST. XVII.—Explanalio "fideiad Cyrillum. Ibid. 350
EpibT.*XYIIL—Ad Prtesidium,de cereoPaschali. 182 CAP.V.—Deutilitatepauperlalis. 555
EPIST. XIX.—De vera circumcisione. - 188 CAP.YI.—Decorrectioneet doelrinajircesidentis.356
- EPIST. XX.—In^Susannam lapsamobjurgalio. " 210 CAP.ATL—Desolitudine. 558
EPIST. XXI.—Explanalio in jJsalmumXLI. Ibid. CAP.VIII,—Delaudibusetufililate eremi. 559
Jipisi. XXII.—ExpTanatio in psalmumCXYTI. -211 - CAP.IX.—Depericulovitaesofitarite. ' 541
EPIST. —
XXIII. Ad Dardanum,de 'diversisgeneribus CAP.X.—Depericulohabitandiin urbibus. 343
musieorum. . 213 CAP.—XI.—De abstinenliaet praeeipuea carnibus. 515
EPIST. XXIV.—Sermo de resurreelioneDoriiini. 21S CAP.XII.—De abstinentiaphilosophorum , anliquofum
EPIST. XXV.—Sermb de iiativitateDominf. -' 220 saeerdotum,aliorumque s anctorum. - 349
EPIST. XXVI.—Sermo deEpiiihaniaDomini. ' 221 , CAP.XITI.^De temporumjej'uniis. _ 581
EPIST. de
XXVII.—Sermo Quadragesima. 2'2# CAP.XlY.—De contemplatione, oratione et lectione.
EPIST. XXVIIL—Sermo de esu Agni. - 224 " 535
EPIST./XXIX.—Sermo de resurrectioneDomini. Ibid. CAP.XV.—De vigiliis. 5S9
EPIST.XXX.—Ad Eustochiam, - •
de vinculisB. Petri. CAP.XVI.—Devestibus. 361
. 226 CAP.XVII.—Delaboribusmanuum. 562
EPIST. —
XXXI. Tractatusde observationevigilikrum. CAP.XVIII.—Delaude religionis el de inductionead
. 232 eam. Ibid.
EPIST.XXXH.—Exhortatio ad Pammaebiumet Ocea- CAP.XIX.—Delaudeetdetraclionevitanda,el periculis"
num. , 259 hujusvitae.' 565
EPIST. XXXIII.—Ad quemdamqui in steeulopoenitebat. CAP.XX.De juramento,vindicta,mendalio,stulliloquio - 369
242 prohibendo.
EPIST. XXXIY.—De diversisgeneribusleprarum. 248- CAP.XXI.—De " palientia, -reconcilialione,~et morluis
_ EPIST. XXXY.—Homilia de duobusfiliis,frugi et luxu- nonlugendis. 570
rioso. . 248 • CAP.XXII.—Detribulalionibus et opprobriisperferen-
EPIST. XXXYL—Valerius Rufino,ne ducatuxorem.254 dis. -, 371
EPIST. XXXVII.—Dialogus sub nomine Hieronymiet CAP.XXIII—Detimoreultimi judieii-etdefectu hujus
Auguslini,de orlgine animarum. 261 vitce. 374

EPISI.XXXYIII. Homiliade corpore et sanguine - CAP.XXIV.—De virtute humilitatiset simplicitalis,ae
Chrisli. " 271 ~tumentianimovitando. . 376
EPIST. XXXIX. —Homiliasuper EvangeliumMatthtei. „ CAP.XXV.—De-humilitaleChristi,quemimitaridebe-
276 "mus. 579'
EPIST. XL.—Consolatio ad Tyrasiumsuper mortefilire CAP.XXVI.—Dejustitia etvitterectitudine. , 380
suce. , 278 CAP.XXVII.—De tide, spe et timore. Ibid.
EPIST. XLI.—Exhortatioad Oceauumde ferendisop- ' CAP.XXVITL—De charitateel pace. 381
probriis. _ 282 CAP. X XIX.— De infirmiset
' pauperibus ' recreandis.
EPIST. 1 385
XLII.'—Ad Oceanum,de vitaclerieorum. 288 •
EPIST. XLIIL—AdDamasnm, de oblationibusaltaris. CAP.XXX.—De pcenitentiaet misericordia Dei. Ibid.
CAP.XXXL-Conclusio. - 585
1095. ORDOREMJMIN HOG-TOMOCONTENTARUM. .096
"
Uegulceprwcedentis. a MarlinoV papa approbaiio. CAP. XXX,—De e,\tremojudicio. Ibid.
585 CAP.XXXI.—Deabjectioneexquirenda ' in veslibus.
REGULA MONACHARUM. 591 417
Proamiium. , Ibid. CAP.XXXIL—De stratusausteritate. 418
CAPUT PPJM.M.—De charitateet unitateservanda. 595 CAP.XXXIIL—De diviuoofficio. 419
- CAT-. II.—Deuonhabendoaliquidjjroprium. 394 CAT. XXXIV.—De ordinedicendarum horarum. Ibid.
CAP.III.—Deeligendosororesadrecipiendumel admi- CAP.XXXV.—Deordine comedendi. 420
nislrandumbonamonasterii. 593 CAP.XXXVL—De jejunioet sobrietate. 421

CAP.IV. De communitateet humanitateservanda. CAP.XXXVII.—De leclionibusadmensam. • 422
396 CAP.XXXYIIL—De operibussororumpost prandium.
CAP.V.—Desimoniavitandainrecipiendo sorores.397 Ibid.
1 CAP. VI.—Deobedientiaexliibendapraelatis.' 598 CAP.XXXIX.—Dehoris vespertiniset Coriipletorio.
CAP.YII.—D-regimineabbatissae. 399 425
CAP.VIII.—Dereverentia et subjeclioueergaabbatis- CAP. XI..—Decharilateerga infirmassorores. 424
sam. Ibid. CAP.XLL'—De aucloritateepiscojiiet prteposilicirca
CAP.IX.—Deaccusalionegeneraliin sextaferia. 400 observationes ordinis. Ibid.
CAP.X.—Devitamirifiea_SS. Patrum. 401 CANONES POENITENTIALES.. 425
CAP.-XI.—De vanitatescienliaemundialis. 402 MARTYROLOGIUMvetustissimumS.Hiefonyminomine
'
CAP.XII.—De promptitudineadimplendimandala. insignilum. - . 458
Ibid. EpistolaS. Hieronymi ad Constantinum, seu prcefatioad
CAP.-XIIL—De sororumoperibusfaciendis. 405 librumseqnenlem. - 487
• CAP.XIV.—De oiHcioet potestaleahbatissce. Ibid. LIBERCOMITIS, SEIJLECTIONARIUS PERCIRCU-
CAP.XV.—De periculoprceeminentice et digiritaiis. LUMANNI. Ibid.
,404 OPERUMS. HIERONYMO ATTRIBUTORUM PARS
CAP.XVL—Deordinejnoperibusabbatissce. 405 TERTIA.—COMMENTARHIN NOVUMTESTAMENTUM.
CAP.XVII.—De jurisdiclioneepiscopiin sorores. 406 ' 331
CAP.XVIII.—Deordineservandointer episcopum
' et ExpositioquatuorEvangeliorum. Ibid.
sorores. 407 Commenlarius in Evangelium seeundumMarcum. 889
CAP,XIX.—De jirceposito presbyteropostepiscopum • Prwfalio. - Ibid.
sororibusadhibendo. Ibid. INCIPITCOMMENTARIUS. 891
CAP.
- XX.—De ordineservandoper sororeserga ma- PraefatiofalsoascriptaS. Hieronymo in Evangeliumse-
res. 408 cundumLucam. 645
CAP.XXI.—Deficlitiiset nocivissermonibusevitan- COMMENTARIIIN EPISTOLAS B. PAULI. 643
dis. 409 In EpisloJamadRomanos. Ibid.
CAP.XXII.—De silenlio. 410 Iu primamad Corinlhios. 717
CAP.XXIII.—De refrtenationelinguae. 411 In secundamad Corinlhios. " . 771
CAP.XXIV.—De consortiomariumfugiendo. 412 In Epistolamad Galatas. 808
CAP.XXV.—De obsequiisservilricumquterentiumvic- In Ejiistolamad Ephesios. '823
tumet necessariasororibus. Ibid. InJipistolamadPhilijipenses. 841
- CAP.XXYI.—De '
dulcedinecontemplalionis ergadivina. In Epistolamad Colossenses. * -885 861
413 luEpistolamadThessalonicenses.
CAP.XXVII.—De clausuradomus. 414 In primamad Timotheum. 875
CAP.XXYIJI.—De deleslationepretiosarumvestium. Jn secundamadTimotheum. 887
415 lu EpistolamadTitum. 893
CAP.XXIX.—De periculoambilionis vestium. 116 In Epistolamad PIuTemonem. 899

FJNIS TOMITRIGESIMIET ULTIMI.

Vous aimerez peut-être aussi